Architect Τεύχος 07 by BOUSSIAS

T IMH : 9€ | ISS N 27 32 - 87 3 2

TEYXOΣ # 07 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Ν. ΓΩΝΙΑΝΆΚΗΣ:

ΥΛΙΚΆ INTERIOR DESIGN ΜΕ… «ΧΑΡΑΚΤΉΡΑ»

Η STONETECH ΠΑΡΆΓΕΙ

ΜΆΡΜΑΡΟ: ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΌ ΥΛΙΚΌ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ

ΜΆΡΜΑΡΑ ΜΟΝΑΔΙΚΉΣ

ΜΙΧΆΛΗΣ ΜΑΥΡΟΛΈΩΝ: Η Α&Μ, AOR ΤΗΣ AEDAS ΓΙΑ ΤO COMMERCIAL HUB ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ

ΣΤΟΝ ΑΦΡΙΚΑΝΌ FRANCIS KÉRÉ ΤΟ «ΝΌΜΠΕΛ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ»

ΠΟΙΌΤΗΤΑΣ

“Κομψό αλλά και λιτό. Υπέροχο για κάθε ανάγκη”

Κομψή Απλότητα Δίνει από μόνη της νέα διάσταση σε κάθε χώρο με τη διακριτική σχεδίαση και τα υψηλής ποιότητας υλικά. Σε συνδυασμό με την τεχνολογία ΚΝΧ, μετατρέπει το κάθε κτήριο σε «έξυπνο» χαρίζοντας άνεση με αυτοματοποιημένες λύσεις και εξοικονόμηση ενέργειας.

SE.com/gr

CONTENTS

NEWS MATERIALITY & DESIGN

16 28

Υλικά interior design με… «χαρακτήρα» Τα μονωτικά υλικά στο αρχιτεκτονικό έργο Μάρμαρο: Διαχρονικό υλικό αρχιτεκτονικής

COVER STORY Νίκος Γωνιανάκης: Η Stonetech παράγει μάρμαρα μοναδικής ποιότητας

Υλικά interior design με… «χαρακτήρα»

OPINIONS 24

Νίκος Γωνιανάκης: Η Stonetech παράγει μάρμαρα μοναδικής ποιότητας

CASE STUDY 40

Μιχάλης Μαυρολέων: Η Α&Μ, AOR της Aedas για τo Commercial Hub στο Ελληνικό ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

INTERVIEW Μιχάλης Μαυρολέων: Η Α&Μ, AOR της Aedas για τo Commercial Hub στο Ελληνικό

Πέτρος Τζεφέρης: Εκλεκτική παραγωγή ιστορικών μαρμάρων και λίθων Αλέξανδρος Κωστόπουλος: Εξόρυξη μαρμάρου, ο δρόμος για τη βιωσιμότητα και την υπεύθυνη λειτoυργία

ΚΠΙΣΝ: Στο επίκεντρο των αρχιτεκτονικών καινοτομιών Σχεδιασμός που αγγίζει… «τα σύννεφα» B&B “Living by the Mountain” στο Pinggu

ARCHITECT’S WORLD

Αρχισυντάκτης

Γιάννης Πισπιρίγκος E: gpispirigos@boussias.com

Σύμβουλος Έκδοσης

Βασίλης Μπαρτζώκας (Design Ambassador)

Συντακτική ομάδα

Γιώργος Κατσιμιλής, Διονύσης Νοταράκης Βάιος Κρόκος

Υπεύθυνη Διαφήμισης

Κυριακή Μανθοπούλου E: kmanthopoulou@boussias.com

Γραφιστική Επιμέλεια Νίκος Γαζετάς

Φωτογράφος

Κορνήλιος Σαραντίογλου

Image Bank

www.stock.adobe.com

Υπεύθυνη Συνδρομών

Βίκυ Θεοδωρίδου E: vtheodoridou@boussias.com

Υπεύθυνη Κυκλοφορίας Ρίτα Κανδάκη

Γραμματεία

Δήµητρα Σπανού

Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία

Pressious Arvanitidis

Συσκευασία/Ένθεση/Επικόλληση Presstime

Λογιστήριο

Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολοµάζου

Συνδρομές (Ετήσιες)

Εταιρειών: €99 Στελεχών/Ιδιωτών: €60 Φοιτητών: €50 Κύπρου-Εξωτερικού: €150

Εκδότης

Μιχάλης Κ. Μπούσιας

Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων Κατερίνα Πολυμερίδου

Διευθύντρια Πωλήσεων Νένα Γιαννακίδου

Στον Αφρικανό Francis Kéré το «Νόμπελ Αρχιτεκτονικής»

Creative Director

EVENTS

BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Τ: 210 6617777, F: 210 6617778, Κλεισθένους 338, 153 44 Γέρακας

AIA 2022: Τα 11 καλύτερα δείγματα αρχιτεκτονικής των ΗΠΑ

Γιώργος Τριχιάς

Επικοινωνία

www.boussias.com ISSN: 2732- 8732 Κωδικός ΕΛΤΑ: 210188

www.architectmag.gr

EDITORIAL

«Μπούλινγκ» στους Έλληνες αρχιτέκτονες για το Αρχαιολογικό Μουσείο Πριν ακόμη ξεκινήσει το έργο, οι αρχιτέκτονες διαμαρτύρονται έντονα για τη διενέργεια κλειστού διαγωνισμού, κάνοντας λόγο για αποκλεισμό των ελληνικών γραφείων. ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΙΓΚΟΥ Εditor in Chief

μόφωνη θετική γνωμοδότηση παρείχε το Συμβούλιο Μουσείων επί των προδιαγραφών του Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Προσχεδίου, για την αναβάθμιση, υπόγεια επέκταση και λειτουργική διασύνδεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με το «Acropole Across». Πρόκειται για αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ιδεών με στόχο τη συνολική αναβάθμιση, αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμό του κτιριακού συγκροτήματος του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (ΕΑΜ) για να ανταποκριθεί στα διεθνή πρότυπα και προδιαγραφές αντίστοιχης σπουδαιότητας και περιεχομένου Μουσείων. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού διερευνώνται η δυνατότητα επικοινωνίας με το συγκρότημα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), καθώς και η ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του. Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «το εμβληματικό και οραματικό έργο της αναγέννησης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου είναι πλέον σε εξέλιξη. Θέλουμε ένα Μουσείο με ισχυρή και σαφή ταυτότητα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Ένα Μουσείο που να προβάλλει τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική ταυτότητα στην μεγάλη διαχρονία. Ένα Μουσείο εξωστρεφές, σε διαρκή διάλογο με την κοινωνία». Ο διαγωνισμός προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο, ζητείται η ανάπτυξη προτάσεων αρχιτεκτονικού προσχεδίου με αντικείμενο την υπόγεια επέκταση του Μουσείου, την αναδιοργάνωση των χώρων του υφιστάμενου κτιριακού συγκροτήματος του ΕΑΜ, ώστε να διαμορφωθεί ένα λειτουργικά ενιαίο Μουσείο. Στο δεύτερο στάδιο του διαγωνισμού, οι συμμετέχοντες που θα επιλεγούν, κατά το πρώτο στάδιο

αξιολόγησης, θα κληθούν να υποβάλουν τις οικονομοτεχνικές προτάσεις για τον προϋπολογισμό του έργου, οι οποίες, επίσης, θα αξιολογηθούν. Ωστόσο, πριν ακόμη ξεκινήσει το έργο, έχουν φανεί και τα πρώτα σύννεφα που αφορούν τη διαδικασία του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Όπως έχει σημειώσει και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ) σε ανοιχτή επιστολή του, το ΥΠΠΟΑ έχει επιλέξει τη διενέργεια κλειστού διαγωνισμού με συμμετέχοντες δέκα αρχιτεκτονικά γραφεία του εξωτερικού, αποκλείοντας με αυτόν τον τρόπο την ισότιμη συμμετοχή Ελλήνων αρχιτεκτόνων, που περιορίζονται στη θέση του «συνεργάτη». Όπως δήλωσε στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του ΣΑΔΑ-ΠΕΑ, Δημήτρης Ξυνομηλάκης, έχει ήδη γίνει μια πρώτη συζήτηση στο διοικητικό συμβούλιο του Συλλόγου γύρω από τον τρόπο με τον οποίο προωθείται η επιλογή του αρχιτεκτονικού γραφείου που θα μελετήσει την υπόγεια επέκταση και αναβάθμιση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. «Ο αποκλεισμός των Ελλήνων αρχιτεκτόνων είναι απαράδεκτος και ακατανόητος», επισημαίνει ο κ. Ξυνομηλάκης. «Αγγίζει τα όρια του “μπούλινγκ” για τους Έλληνες αρχιτέκτονες που έρχονται αντιμέτωποι με μια συμπεριφορά η οποία διόλου δεν ταιριάζει με όσα λέγονται περί Ενωμένης Ευρώπης. Εάν αφορούσε ένα ιδιωτικό έργο, θα ήταν μια άλλη συζήτηση, αλλά εδώ μιλούμε για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της χώρας μας. Όταν Έλληνες αρχιτέκτονες συμμετέχουν ισότιμα σε διαγωνισμούς έργων που γίνονται εκτός χώρας, είναι δυνατόν να αποκλείονται εντός Ελλάδας;» αναρωτιέται ο Πρόεδρος των Ελλήνων αρχιτεκτόνων.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

presents

Ρεκόρ συμμετοχών στα μεγαλύτερα βραβεία για την αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων και το interior design. Μείνετε συντονισμένοι για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και το μεγάλο ραντεβού της τελετής απονομής!

Creating INner Experience www.interiorsawards.gr

ΧΟΡΗΓOΣ ΤΙΤΛΟΥ

ΧΟΡΗΓΟΙ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ

Πληροφορίες: Λήδα Δεληγιάννη, Τ: 2106617777 (εσωτ. 277), E: ldeliyianni@boussias.com Χορηγίες: Ματίνα Δημητριάδου, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 331), E: mdimitriadou@boussias.com Κυριακή Μανθοπούλου, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 156), E: kmanthopoulou@boussias.com

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Official Publications Official Publications

NEWS

Νέες ειδικές κατασκευές με terrazzo από το εργαστήριο της Urbi et Orbi Το terrazzo (μωσαϊκό), η βενετσιάνικη τεχνική του 16ου αιώνα, δεν παράγει μόνο ένα από τα πιο όμορφα δάπεδα, αλλά το τέλειο φινίρισμα του μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κατα-

σκευή ειδικών στοιχείων όπως πάγκοι κουζίνας ή λουτρών, νιπτήρες, πλακίδια ακόμα και μικρο-έπιπλα, και όπου αλλού πρέπει να συνδυαστεί η ομορφιά με την ανθεκτικότητα. Το εργαστήριο της Urbi et Orbi, έχοντας μεγάλη εξοικείωση στις δυνατότητες και στα όρια του μπετόν και του terrazzo, αναλαμβάνει ειδικές παραγγελίες κατασκευάζοντας ή σχεδιάζοντας (αν απαιτείται) ειδικά αντικείμενα προκειμένου να ανταποκριθεί στην ιδέα και το σχέδιο κάθε αρχιτέκτονα και πελάτη. Το terrazzo της Urbi et Orbi ακολουθεί τις νέες τάσεις, ενώ το ευρύ φάσμα χρωμάτων και τα ειδικά προστατευτικά υγρά που χρησιμοποιεί, εξασφαλίζουν ένα ομοιόμορφο, ανθεκτικό στον χρόνο, αποτέλεσμα ακόμη και σε μεγάλες επιφάνειες. Η συνεργασία στη διαδικασία σχεδιασμού της Urbi et Orbi με τον εκάστοτε αρχιτέκτονα και designer επιτρέπει την κατασκευή ενός αντικειμένου ειδικά σχεδιασμένου για τις ανάγκες ενός έργου, και έχει ως αποτέλεσμα μια εξίσου λειτουργική λύση με τα διαθέσιμα προϊόντα μαζικής παραγωγής. Εξάλλου όταν δύο άνθρωποι με κοινές αξίες ενώνουν τις δυνάμεις τους, μπορούν να δημιουργήσουν κάτι μοναδικό. Φωτογραφία: Terrazzo table designed by Demi Tsirigotaki SPATIAL DESIGN

Δύο ακόμη βραβεύσεις αποδεικνύουν την εξαγωγική πορεία της Europa Για τέταρτη χρονιά η Europa αναγνωρίζεται ως μια σημαντική ελληνική εξαγωγική εταιρεία στα Export Awards 2021. Οι διακρίσεις της Europa ήταν Gold Βραβείο στην κατηγορία Top Manufacturing Export Company και Silver Βραβείο στην κατηγορία Top Industrial Export Company, για τα εξαιρετικά αποτελέσματα που έχει επιτύχει στον τομέα των Εξαγωγών, στην πορεία των τελευταίων ετών, αλλά και την προηγούμενη χρονιά. Τα βραβεία παρέλαβε ο Export Manager της Europa κ. Δημήτρης Σωτηρόπουλος. Οι συνεχείς βραβεύσεις στα βραβεία Export Awards αποτελούν την απόδειξη της επιτυχούς πορείας της εταιρείας Europa στον κλάδο των εξαγωγών συμβάλλοντας σημαντικά στην εισροή συναλλάγματος στην Οικονομία και τελικά στην ευημερία και ενίσχυση της χώρας συνολικά. Τα βραβεία διοργανώθηκαν από την Ένωση Διπλωματικών Υπαλλήλων Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων (ΕΝΔΥ ΟΕΥ) του Υπουργείου Εξωτερικών σε συνεργασία με την ethosEVENTS, το οικονομικό και επιχειρηματικό portal banks.com.gr και το οικονομικό και επενδυτικό περιοδικό Χρήμα. 6

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Hager Hellas: Νέα σειρά διακοπτών που καινοτομούν και εντυπωσιάζουν Οι νέοι διακόπτες της Hager Hellas έρχονται να αναβαθμίσουν το έργο και το σπίτι σας, αποδεικνύοντας πως οι διακόπτες δεν ήταν ποτέ πιο εντυπωσιακοί. Η σειρά berker Q.7 δεν δίνει απλά έμφαση στη μορφή, τη λειτουργικότητα και την ποιότητα κατασκευής. Προσφέρει ένα νέο επίπεδο αρχιτεκτονικής δημιουργικότητας χάρη στη μεγάλη ποικιλία και την ιδιαιτερότητα των υλικών κατασκευής που διαθέτει, όπως αμμοβολισμένο αλουμίνιο, γυαλί, inox brushed, σκυρόδεμα, σχιστόλιθο κ.ά. Μια ιδιαίτερη επιλογή, καθώς οι διακόπτες μοιάζουν σαν να αιωρούνται πάνω από τον τοίχο. Οι νέοι διακόπτες berker Q.7 illuminated αποτελούν μέρος της βραβευμένης σειράς Q.7, ενώ διαθέτουν περιμετρικό ή downlight (μόνο στο κάτω μέρος) φωτισμό, με ένταση φωτεινότητας που μπορεί να οριστεί στο 50% ή στο 100%. Μπορούν να επιλεγούν ως αισθητική επιλογή, αλλά και ως φωτισμός ασφαλείας για τον ευκολότερο προσανατολισμό σε έναν σκοτεινό χώρο. Διατίθενται σε μονά πλαίσια και δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητοι.

ΑΝΑΚΑΛΎΨΤΕ ΤΗΝ FAB*/ IN & OUT COLLECTION ΤΗΣ THE FABULOUS GROUP H συλλογή Fab*/ In & Out Collection περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία υφασμάτων με ιδιαίτερα χρώματα και υφές, ιδανικά για εξωτερικό αλλά φυσικά και για εσωτερικό χώρο. Έντονα χρώματα, μονόχρωμα υφάσματα, κλασικά και μοντέρνα μοτίβα συνθέτουν την υψηλή αισθητική της In & Out collection, δημιουργώντας ένα μοναδικό αποτέλεσμα σε κάθε χώρο. Ο άρτιος συνδυασμός χρώματος, υφής και μοτίβου όχι μόνο αναβαθμίζει την αισθητική αλλά έχει και τη δύναμη να δώσει ζωή στον χώρο. Τα προϊόντα είναι ανθεκτικά και easyclean. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με την εταιρεία ή γνωρίστε από κοντά όλες τις συλλογές στο showroom της The Fabulous Group. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

NEWS

Νέο site συνεδρίων και βραβείων λανσάρει η Boussias #0679 Τετάρτη

16|03|2022

Μ. Κατσαράκης: Μειωµένοι ήταν φέτος οι εµβολιασµοί έναντι της γρίπης

Νέες ευκαιρίες για εµπόριο πλαστών φαρµάκων ανέδειξε η πανδηµία

CDC: ∆ίνει αναθεωρηµένες οδηγίες σχετικά µε την Covid-19

Πώς βλέπουν το µέλλον τους οι φοιτητές Φαρµακευτικής

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕΛΙΣΣΟΚΕΡΙ ΜΕ ΕΚΠΤΩΣΗ 20%

Οι τελευταίες εξελίξεις στο επάγγελµα

Μοναδικό promo από τη FITO

Φοιτητές Φαρµακευτικής του Πανεπιστηµίου του Άινταχο των ΗΠΑ και του Πανεπιστηµίου της Αλάσκα µίλησαν στο περιοδικό Pharmacy Times για τις κατευθύνσεις που θα ακολουθήσουν βγαίνοντας στον επαγγελµατικό στίβο. Αυτό που αποκοµίζει κανείς διαβάζοντας για τα όνειρα των µελλοντικών φαρµακοποιών είναι η αγάπη και το κίνητρο να προσφέρουν ουσιαστική φροντίδα στους πιο ευάλωτους ασθενείς. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις προτιµήσεις των φοιτητριών που συµµετείχαν στο διάλογο του Pharmacy Times, περιλαµβάνεται η επιθυµία για περαιτέρω εξειδίκευση στα ογκολογικά φάρµακα, στη διαχείριση οπιοειδών, στη φροντίδα υγείας της LGBTQ+ κοινότητας και των ανθρώπων που κάνουν χρήση ουσιών. Επίσης υπάρχει ενδιαφέρον για δραστηριοποίηση σε αποµονωµένες περιοχές ή ακόµα και σε τρίτες χώρες, π.χ. µέσω οργανώσεων όπως είναι οι Γιατροί (και οι Φαρµακοποιοί) Χωρίς Σύνορα. «Όλοι αξίζουν φροντίδα υγείας. ∆εν έχει σηµασία ποιος είσαι ή πού γεννήθηκες. ∆εν είναι δίκαιο κάποιοι άνθρωποι να αρρωσταίνουν και να µην µπορούν να κάνουν τίποτα για αυτό», αναφέρει η νεαρή Jessica Goodman. Ενδιαφέρον όµως υπάρχει και στην ακαδηµαϊκή καριέρα. Η Kristen Morse έχει ήδη ασχοληθεί µε την εξέλιξη της φαρµακευτικής πρακτικής και µε τη σύνταξη πρωτοκόλλων συνταγογράφησης και όπως αναφέρει, ανακάλυψε «πόσα πολλά µπορούν οι φαρµακοποιοί να προσφέρουν» και πόσο «απαραίτητοι» είναι για τη δηµόσια υγεία. Θα ήθελε να µεταδώσει τη γνώση αυτή στους επόµενους ώστε να γνωρίσουν τις δυνατότητες του επαγγέλµατος και να «γίνουν καταπληκτικοί φαρµακοποιοί». Η τελευταία εξέλιξη στο επάγγελµα στις ΗΠΑ Μιλώντας για το πόσα περισσότερα µπορούν οι φαρµακοποιοί να προσφέρουν στη δηµόσια υγεία, αξίζει να αναφερθεί ότι στην πολιτεία Βόρεια Καρολίνα τέθηκε σε ισχύ νοµοθετικό πλαίσιο που επιτρέπει στους φαρµακοποιούς, µετά από ειδική εκπαίδευση, να χορηγούν χωρίς συνταγή από το γιατρό θεραπείες υποκατάστασης νικοτίνης, αντισυλληπτικά, φάρµακα προφύλαξης µετά από έκθεση στον HIV, γλυκαγόνη (παγκρεατική ορµόνη) σε περιπτώσεις σοβαρής υπογλυκαιµίας κ.ά.

Η FITO προσφέρει ένα µοναδικό πακέτο µε προϊόντα της σειράς Μελισσοκέρι µε έκπτωση 20%. Το πακέτο περιλαµβάνει τη φυτική κρέµα και το φυτικό serum της σειράς και προσφέρεται σε Λ.Τ.: 14,4 € (7 € ανά προϊόν). Παρουσιάζεται σε ιδιαίτερη συσκευασία ανάγλυφης θερµοτυπίας και υποστηρίζεται από µεγάλη διαφήµιση στα social media. «Έτσι µπορούν να γνωρίσουν οι πελάτισσες του φαρµακείου το συγκλονιστικό αποτέλεσµα που προσφέρει η χρήση serum πριν από την κρέµα», αναφέρει η εταιρεία. Κάντε παραγγελία και µέσω B2B κάνοντας εγγραφή εδώ

ΝΕΑ ∆Ε∆ΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΤΑΤΙΝΕΣ ΣΤΟ JAMA INTERNAL MEDICINE Μέτρια έδειξαν να είναι τα απόλυτα οφέλη των στατινών στη µείωση του κινδύνου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, έµφραγµα του µυοκαρδίου και εγκεφαλικό, µε τα στοιχεία όµως να παρουσιάζουν µεγάλες διαφοροποιήσεις ανάλογα µε τους παράγοντες κινδύνου, σύµφωνα µε µετα-ανάλυση 21 τυχαιοποιηµένων κλινικών δοκιµών που δηµοσιεύτηκε στο JAMA Internal Medicine. Οι ερευνητές επισηµαίνουν ότι οι επαγγελµατίες υγείας και ασθενείς οφείλουν να λαµβάνουν υπόψη τα δεδοµένα σχετικά µε την απόλυτη και τη σχετική µείωση του κινδύνου και να οδηγούνται σε τεκµηριωµένες απόψεις για την αγωγή.

BOUSSIAS

Περισσότερες πληροφορίες στο τηλ.: +(30) 210 8327416.

www.fito.gr

Ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τους δεσμούς της με την επιχειρηματική κοινότητα και με σκοπό να προσφέρει ένα χρήσιμο εργαλείο στα στελέχη διαφόρων κλάδων, η εταιρεία Boussias λανσάρει το νέο site events.boussias.com. Στο νέο ιστότοπο βρίσκεται συγκεντρωμένη εύληπτα και χρηστικά όλη η πληροφορία για τις περισσότερες από 160 διοργανώσεις συνεδρίων και βραβείων που η εταιρεία προσφέρει στην αγορά σε ετήσια βάση. Οι επισκέπτες μπορούν να αναζητήσουν τις διοργανώσεις που τους ταιριάζουν ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, να ενημερωθούν για το αντικείμενο και το περιεχόμενο κάθε διοργάνωσης και να τοποθετήσουν εγκαίρως τα events της επιλογής τους στο ημερολόγιό τους. Η Boussias είναι Οργανισμός Επικοινωνίας με 40 χρόνια παρουσίας στην ελληνική επιχειρηματική σκηνή και ευρεία αποδοχή. Τα τελευταία 15 χρόνια έχει διοργανώσει περισσότερες από 400 εκδηλώσεις, με την συμμετοχή κορυφαίων ομιλητών από όλο τον κόσμο και υψηλόβαθμων στελεχών από τις μεγαλύτερες εταιρείες στην χώρα μας. Από το 2010 δραστηριοποιείται και στο χώρο των επιχειρηματικών βραβείων, με την συμμετοχή κλαδικών φορέων, πανεπιστημιακών και διεθνώς αναγνωρισμένων επαγγελματιών. Τα βραβεία της Boussias αναγνωρίζονται για την αξιοπιστία και εγκυρότητά τους και σκοπό έχουν την ανάδειξη και επιβράβευση των καλύτερων πρακτικών σε πλήθος επιχειρηματικών κλάδων. Επισκεφθείτε τo events.boussias.com.

ΑΛΛΆΖΕΙ ΤΟ ΘΈΑΤΡΟ ΠΈΤΡΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΛΑΤΟΜΕΊΟΥ Την αναβάθμιση του συνολικού χώρου του ανενεργού λατομείου όπου βρίσκεται το Θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη αναλαμβάνει ο αναπτυξιακός οργανισμός Νέα Μητροπολιτική Αττική της Περιφέρειας Αττικής. Μέσα από την ωρίμανση της σχετικής μελέτης για τις υποδομές γύρω από το Θέατρο Πέτρας, αποφασίστηκε να δημιουργηθεί μονοπάτι από την κύρια είσοδο μέχρι τις κερκίδες, να διαμορφωθεί νέο αναψυκτήριο, ανακαίνιση των καμαρινιών και ανακατασκευή του μεταλλικού θεάτρου. Το μονοπάτι από την είσοδο μέχρι το Θέατρο θα περιλαμβάνει πλέον ράμπες για άτομα ΑΜΕΑ και ειδικές τουαλέτες. Ακόμη, έχει παραγγελθεί μελέτη στατικής επάρκειας για το κτίριο του Θεάτρου Πέτρας. Ο στόχος είναι να εγκαινιαστεί η λειτουργία νέας σχολής θεάτρου και μιας επιπλέον θεατρικής σκηνής. Κάποιες από τις παλιές εγκαταστάσεις έχει προγραμματιστεί να διαχωριστούν από τον κύριο χώρο του Θεάτρου. 8

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Λάρισα: Προωθεί βοτανικό κήπο με φαρμακευτικά φυτά

Στην περαιτέρω ανάδειξη της σχέσης του πατέρα της σύγχρονης Ιατρικής Ιπποκράτη με την περιοχή της Λάρισας, στοχεύει η απόφαση της δημοτικής αρχής του Δήμου Λαρισαίων να προτείνει προς ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης το έργο «Ιπποκράτειος Τόπος: Ανάδειξη – Αναβάθμιση μνημείου Ιπποκράτη και Δημιουργία Βοτανικού Κήπου».

Η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ενέκρινε την σχετική μελέτη που προβλέπει παρεμβάσεις ύψους περίπου 1,5 εκατ. ευρώ. Οι παρεμβάσεις αφορούν τόσο στο ίδιο το μνημείο και τον περιβάλλοντα χώρο, ενώ το βασικό σκέλος της παρέμβασης αφορά τη δημιουργία Βοτανικού Κήπου, στο χώρο του πάρκου Αλκαζάρ και ακριβώς απέναντι από το μνημείο του Ιπποκράτη.

Μουσείο τέχνης το αρχοντικό Κορφιωτάκη στην Καλαμάτα Η Κοντός Concreate ΑΤΕ ανέλαβε προσωρινός ανάδοχος για το έργο της αποκατάστασης του αρχοντικού Κορφιωτάκη (Αρναουτόγλειο κτίριο) στην πόλη της Καλαμάτας, που δημοπράτησε η Περιφέρεια Πελοποννήσου. Η ανάδειξη του προσωρινού αναδόχου έγινε με μειοδοτικό διαγωνισμό και συνολικό ποσό σύμβασης 469.235,15 ευρώ. Η αποκατάσταση και ανάδειξη του αρχοντικού Κορφιωτάκη, στην πλατεία της Υπαπαντής, εντάσσεται στη γενικότερη αξιοποίηση των παλιών εγκαταλελειμμένων αρχοντικών της Καλαμάτας, που πλέον ανήκουν στο Δημόσιο, με τουριστική στόχευση. Στο ιστορικό κτίριο προγραμματίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να στεγαστεί Μουσείο Χριστιανικής Τέχνης. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

M AT E R I A L I T Y & D E S I G N

Υλικά interior design με… «χαρακτήρα» Ο καταλυτικός ρόλος των υλικών στον σχεδιασμό εσωτερικών χώρων, τα υλικά που σήμερα χαίρουν υψηλής προτίμησης στα οικιακά και επαγγελματικά κτίρια, αλλά και οι τάσεις που θα διαμορφώσουν το interior design τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

interior design χαρακτηρίζεται από τον αρμονικό συνδυασμό χρωμάτων και υλικών, ώστε να επιτευχθεί το ζητούμενο αισθητικό αποτέλεσμα. Το κάθε υλικό, έχοντας μοναδικά χαρακτηριστικά, αφήνει το δικό του αποτύπωμα και επηρεάζει καθοριστικά το ύφος των εσωτερικών χώρων. Ανάλογα με το στυλ που υιοθετεί η διακόσμηση ενός δωματίου (λιτό, φυσικό, μοντέρνο, φουτουριστικό, υπερπολυτελές κ.α.) γίνεται και η αντίστοιχη επιλογή υλικών, προκειμένου τα υποκείμενα του χώρου, οπτικά και απτικά, να εντάσσονται πλήρως στο δεδομένο περιβάλλον. Βέβαια, υπάρχουν αμέτρητοι συνδυασμοί και επιλογές, γεγονός που δίνει μεγάλη ελευθερία στην αρχιτεκτονική δημιουργία και έκφραση. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε έργα με όλο και πιο εκλεπτυσμένο interior design, βασισμένο σε πρωτότυπες ιδέες και τεχνοτροπίες. Συνεπώς, καλούμαστε να απαντήσουμε στο ερώτημα ποια υλικά έχουν τον πρώτο λόγο στον σύγχρονο σχεδιασμό εσωτερικών χώρων και ποιες εξελίξεις αναμένουμε το προσεχές διάστημα;

Υλικά που πρωταγωνιστούν

Σήμερα παρατηρούμε ότι μία μεγάλη γκάμα υλικών φαίνεται να χρησιμοποιείται ευρέως στη διακόσμηση των εσωτερικών χώρων, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ιδιαίτερες προτιμήσεις των πελατών, αλλά και οι ανάγκες των αρχιτεκτόνων. Το είδος του κτιρίου, το επιθυμητό ύφος των χώρων και φυσικά το κόστος είναι μερικοί παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή των υλικών, άρα και το τελικό αποτέλεσμα. Το τελευταίο διάστημα φαίνεται να κυριαρχεί μία minimal τάση και μία στροφή προς τη φύση, χωρίς βέβαια να απουσιάζουν και οι άλλοι ρυθμοί διακόσμησης. Την κυριαρχία των υλικών που προσδίδουν μία φυσική αίσθηση στον χώρο, υπογραμμίζει και η Κυριακή Καπασακαλίδου, Interior Designer του γραφείου ΚΚ Design: «Συνήθως τα έπιπλα και τα διακοσμητικά αντικείμενα είναι αυτά που παίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στους εσωτερικούς χώρους και προσδίδουν στυλ, όμως τα υλικά που χρησιμοποιούμε σωστά συντονισμένα μεταξύ τους μεταμορφώνουν τη δημιουργία ενός χώρου. Αναζητάμε πλέον χώρους με υλικά στη φυσική τους κατάσταση και υφή, χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία, όπως επενδύσεις σε δάπεδο και τοιχοποιία από ξύλο ακακίας, καρυδιάς και φυσικής δρυός. Παράλληλα, μας ενδιαφέρει εξίσου η ανθεκτικότητα και οι ιδιότητες χαμηλής συντήρησης που μας προσφέρουν κάποια υλικά, όπως οι χαλαζιακοί γρανίτες, το Dekton, το μωσαϊκό σε επιφάνειες καθημερινής χρήσης (πάγκους κουζίνας, λουτρών κ.ά.) και σε ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Ελένη Κάτσαρη & Μυρτώ Ματθαίου, Lead Architects, Km Architecture Studio

απομιμήσεις φυσικών υλικών πέτρας και μαρμάρου, που δεν στερούνται αισθητικής, σχεδίων και χρωμάτων. Μέσα από την πανδημία είδαμε να αναζωπυρώνεται η δημιουργικότητα των ανθρώπων, επανεξετάζοντας τις πρώτες ύλες που μας δίνονται ώστε να πειραματιστούμε και να συνδυάσουμε παλιά και νέα οικεία υλικά, υπό διαφορετική προσέγγιση, σε σταθερά και κινητά στοιχεία των εσωτερικών χώρων, μεταμορφώνοντας τους σε έργα τέχνης». Όπως επεξηγούν και οι Ελένη Κάτσαρη και Μυρτώ Ματθαίου, Lead Architects του γραφείου Km Architecture Studio, κυρίως μετά την πανδημία, ο σχεδιασμός φαίνεται να έχει μια πιο φυσική προσέγγιση: «Ο σύγχρονος σχεδιασμός των εσωτερικών χώρων έχει επικεντρωθεί περισσότερο στον άνθρωπο και στη φύση. Είναι μία τάση που ήδη είχε κερδίσει έδαφος πριν την πανδημία, αλλά σήμερα είναι πια κυρίαρχη. Θέλουμε οι χώροι να είναι άνετοι και φιλόξενοι, να παραπέμπουν στη φύση, να εκπέμπουν ζεστασιά, να σε χαλαρώνουν, να δημιουργούν συνθήκες ευεξίας. Βλέπουμε λοιπόν, τις “αυστηρές” γραμμές να συνδυάζονται με τα πιο “φιλικά” καμπυλόμορφα στοιχεία και τις ζεστές, φυσικές, γήινες αποχρώσεις και υφές να έχουν αντικαταστήσει την επιβλητική μονοχρωμία. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως φυσικά: κεραμικά υλικά, μαρμάρινες και ξύλινες επιφάνειες και επενδύσεις, φυσικές βαφές (κουρασάνι), υφάσματα και πορώδη υλικά». Το κάθε υλικό είναι μοναδικό και μπορεί να επηρεάσει με τον δικό του τρόπο τη αισθητική του εσωτερικού χώρου επισημαίνει ο Designer Κώστας Γκάγκος, Επικεφαλής του γραφείου Costas Gagos Architecture & Design: «Κάθε υλικό με τα ειδικά χαρακτηριστικά του μπορεί να προσδώσει κάτι ιδιαίτερο στον χώρο. Η χρήση διαφόρων υλικών και ο συνδυασμός

Κώστας Γκάγκος, Designer & Επικεφαλής, Costas Gagos Architecture & Design

Κυριακή Καπασακαλίδου, Interior Designer, KK Design

ADVERTORIAL

XYLOKAT: ΚΑΙΝΟΤΌΜΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΞΎΛΟΥ Με ισχυρό «χαρακτήρα» και φυσικότητα Η XYLOKAT, μία από τις πιο σύγχρονες και ταχέως αναπτυσσόμενες παραγωγικές μονάδες στο είδος της, προσφέρει στους πελάτες της μια ευρεία και συνεχώς αναπτυσσόμενη γκάμα προϊόντων επένδυσης και διακόσμησης.

την εποχή μας, οι νέες συνθήκες ζωής, εργασίας και διασκέδασης έχουν δημιουργήσει προσδοκίες για χώρους με υψηλή αισθητική και εργονομία. Παρατηρούμε την τάση ακόμη και φθηνά υλικά όπως η μελαμίνη να αντιγράφουν τη φύση με decor και ιδιαιτέρως με υφές, οι οποίες προσδίδουν υψηλή πιστότητα στα προϊόντα. Η XYLOKAT, σχεδόν 30 χρόνια τώρα, προσφέρει ξύλινες επιφάνειες υψηλής ποιότητας, για κατασκευές επίπλων αλλά και διακόσμηση χώρου. Ξεχωριστά είδη ξύλου, vintage, προ βαμμένων και καπνιστών καπλαμάδων δίνουν τη δυνατότητα στον αρχιτέκτονα και σχεδιαστή να δημιουργήσει κατασκευές επίπλων με ισχυρό χαρακτήρα και τη μοναδική, φυσικότητα του ξύλου.

Είτε πρόκειται για απλά γεωμετρικά σχέδια (γραμμές ή σχήματα), είτε για παλαίωση του ξύλου με σκοπό την ανάδειξη της υφής του (με βούρτσες, αμμοβολή, κ.λπ.), είτε για πιο πολύπλοκες υφές, το αποτέλεσμα είναι πάντα εντυπωσιακό και κάνει τον χώρο ή τα έπιπλα να ξεχωρίζουν. Πολύ περισσότερο με τις 3D ξύλινες ανάγλυφες επιφάνειες, οι οποίες μαγνητίζουν το βλέμμα σε όποια κατασκευή χρησιμοποιηθούν. Οι 3D ξύλινες ανάγλυφες επιφάνειες, αποτελούν στοιχεία με πολύ ισχυρό «χαρακτήρα». Από μόνες τους έχουν χαρακτηριστικά τα οποία κάνουν κάθε κατασκευή στην οποία χρησιμοποιούνται, να ξεχωρίζει.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

M AT E R I A L I T Y & D E S I G N

τους, μπορεί να αναβαθμίσει σημαντικά ή ακόμα και να καθορίσει το τελικό αποτέλεσμα. Υλικά που χρησιμοποιούνται ευρέως είναι κυρίως το ξύλο – είτε συνθετικό είτε στην φυσική του μορφή – το γυαλί, το μάρμαρο, το ύφασμα και το μέταλλο. Επιπλέον, έχουμε στη διάθεσή μας και μια μεγάλη γκάμα από συνθετικά υλικά που μπορούμε να τα διαχειριστούμε και να τα μορφοποιήσουμε, ώστε να αποδώσουν πλαστικότητα και ιδιαίτερα σχήματα. Επίσης, συνθετικές επιφάνειες σε μεγάλη ποικιλία για επενδύσεις δαπέδων πάγκων ή τοίχων».

Ο ρόλος του υφάσματος

Το ύφασμα είναι ένα υλικό το οποίο φαίνεται να έχει σημαντική θέση στο interior design και να χρησιμοποιείται συχνά τόσο σε δομές φιλοξενίας όσο και σε ιδιόκτητες κατοικίες. Τα υφάσματα προσδίδουν την αίσθηση της υφής και της ζεστασιάς στον χώρο, ενώ η μεγάλη τους ποικιλία σε χρώματα και σχέδια εξασφαλίζει έναν εκλεπτυσμένο και πολυτελή χαρακτήρα. Το ύφασμα έχει δεκάδες χρήσεις και εφαρμογές και αναμφίβολα αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια του σύγχρονου αρχιτέκτονα. Τη σημασία του υφάσματος στο interior design υποδεικνύει ο Κ. Γκάγκος: «Η προσθήκη υφής στον χώρο δίνεται σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση των υφασμάτων. Η αίσθηση της υφής οπτικά, προηγείται της αφής. Λαμβάνουμε υπόψη στοιχεία, όπως την τραχύτητα του ακατέργαστου μαλλιού σε ένα χαλί, την αίσθηση του βελούδου που ντύνει ένα έπιπλο ή τη λινή κουρτίνα που παίζει με το φως και τον αέρα, ώστε να τα χρησιμοποιήσουμε συνδυαστικά, ανεβάζοντας τη συνολική εμπειρία. Μπορούμε να εναλλάξουμε τη χρήση ματ ή γυαλιστερών υφασμάτων με ματιέρα και patterns, προκειμένου να προσθέσουμε οπτικό βάρος και ισορροπία, ακόμα και να ελέγξουμε την ακουστική του χώρου». Από την πλευρά τους, η Ε. Κάτσαρη και η Μ. Ματθαίου αναφέρουν τα είδη υφάσματος που χρησιμοποιούνται κατά κόρον στους εσωτερικούς χώρους, αλλά και κάποιες από τις σπουδαιότερες εφαρμογές τους: «Το ύφασμα παραμένει μία εύκολη λύση για να δώσει κανείς σε έναν χώρο χρώμα, ζεστασιά, στυλ, κομψότητα και την αίσθηση του φυσικού, ώστε να δημιουργηθεί μία ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Η στροφή προς τα φυσικά υλικά φέρνει στο προσκήνιο υφάσματα, όπως το βαμβακερό, το λινό ή το μάλλινο. Οι πολλαπλές χρήσεις του υφάσματος στο interior design (επίπλωση, κουρτίνες, φωτιστικά κ.α.), η ποικιλία στις υφές και τα είδη ύφανσης, καθώς και οι συνδυασμοί τους, αποτελούν ένα σημαντικό και εύχρηστο εργαλείο στα 14

χέρια του σχεδιαστή. Τεχνικές όπως η φυσική βαφή, το υφαντό, τα υφάσματα patchwork και οι ανάγλυφες υφές, βλέπουμε να κυριαρχούν και να συνδυάζονται, δίνοντας ενδιαφέροντα αποτελέσματα». Παράγοντες όπως η αντοχή του υλικού, η λειτουργικότητα και οι ιδιαίτερες ανάγκες του χώρου, αλλά και ο χαρακτήρας που επιθυμεί να αποδώσει ο αρχιτέκτονας, καθορίζουν το είδος του υφάσματος που θα επιλεγεί, διασαφηνίζει η Κ. Καπασακαλίδου: «Τα υφάσματα αποτελούν πολύ σημαντικό κομμάτι της εσωτερικής διακόσμησης. Η σωστή επιλογή τους δίνει τον τόνο και τον χαρακτήρα που θέλει να προσδώσει σε έναν χώρο ο εκάστοτε σχεδιαστής. Ανάλογα το στυλ διακόσμησης, επιλέγουμε υφάσματα που φαίνονται casual, ενώ σε άλλες περιπτώσεις πιο ιδιαίτερα και επίσημα. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται υφάσματα με μοτίβο (patterns), το οποίο πρέπει να είναι κατάλληλο για το μέγεθος των επίπλων που καλύπτουν, καθώς και για το μέγεθος του δωματίου. Πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η ποιότητα και η αντοχή ενός υφάσματος στον χρόνο, είτε το χρησιμοποιούμε σε κατοικίες, είτε σε σκάφη ή σε επαγγελματικούς χώρους. Σε όποια μορφή και αν είναι (κουρτίνα, πάνελ σκίασης, ταπετσαρία, σε αρχιτεκτονικές εφαρμογές οροφής ή τοιχοποιίας, χαλιά, κλινοσκεπάσματα), τόσο για λειτουργικούς όσο και για αισθητικούς σκοπούς, τα υφάσματα προσθέτουν χρώμα, βάθος, δυναμική και οπτικό ενδιαφέρον».

Τάσεις στο Interior Design

Η πανδημία, η οποία στιγμάτισε τον τρόπο ζωής μας τα τελευταία δυο χρόνια, φαίνεται να έχει επηρεάσει μεταξύ άλλων και το interior design. Έτσι, έχει τεθεί στο προσκήνιο η δημιουργία ζεστών και φιλόξενων εσωτερικών χώρων, που συντελούν στην ψυχική ευεξία των χρηστών. Παράλληλα, υπάρχει μία ροπή προς τον μινιμαλισμό, καθώς προτιμάται η λιτή και ελαφρά διακόσμηση, η οποία διακρίνεται από λειτουργικότητα και κομψότητα. Ως έντονες ανάγκες αναδεικνύονται η προστασία και η επαφή με το φυσικό περιβάλλον και για αυτό συχνά επιλέγονται ακατέργαστα ή με ελάχιστη επεξεργασία υλικά, τα οποία χαρίζουν μία «φυσικότητα» στον χώρο και συνάμα ανταποκρίνονται στις επιταγές της βιωσιμότητας των κτιρίων. Τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν η πανδημία και η περιβαλλοντική κρίση στον σχεδιασμό εσωτερικών χώρων τονίζουν η Ε. Κάτσαρη και η Μ. Ματθαίου: «Οι συνθήκες που βίωσε η ανθρωπότητα τα τελευταία δυο χρόνια συνοδεύτηκαν από αλλαγές στον τρόπο που βιώνουμε, απολαμβάνουμε και σχεδιάζουμε ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

τον χώρο. Σε αυτό το πλαίσιο, η στροφή προς τον άνθρωπο και τη φύση, ως τάση στη διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων, αλλά και η πολύ - λειτουργικότητα αυτών, εκτιμούμε ότι θα συνεχίσουν να κυριαρχούν στο άμεσο μέλλον, ως απάντηση στις ανάγκες που γέννησε η πανδημία. Ωστόσο, η βιωσιμότητα των χώρων και των κατασκευών μέσω της επιλογής συγκεκριμένων υλικών, αλλά και της υιοθέτησης συγκεκριμένου τρόπου σχεδιασμού, θα είναι πάντοτε ζητούμενο. Οι ευέλικτοι και εύκολα μετατρέψιμοι χώροι, όπως και η χρήση φυσικών υλικών ή υλικών με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα, θα συνεχίσουν να βρίσκονται στο επίκεντρο της σχεδιαστικής διαδικασίας». «Δεν είναι τυχαίο ότι μετά από μία 2ετία παγκόσμιας πανδημίας, οι τάσεις του εσωτερικού σχεδιασμού και η χρήση των υλικών επικεντρώνονται στο ότι ζητάμε τη ζεστασιά, την ευεξία και ένα φιλόξενο χώρο που να μας κάνει να νιώθουμε συναισθηματικά άνετα. Μίνιμαλ λευκές επιλογές design με χρώματα και επιφάνειες εμπνευσμένα από τη φύση, ζεστές γήινες αποχρώσεις, φυσικά υφάσματα με απαλή υφή, πέτρινες και μαρμάρινες επιφάνειες, έπιπλα με καμπυλωτό σχεδιασμό, είναι ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς επιλογές που θεωρώ ότι θα επικρατήσουν στα επόμενα χρόνια» δηλώνει η Κ. Καπασακαλίδου και συμπληρώνει: «Η επιστροφή στη φύση με φυτά εσωτερικού χώρου, η χρήση ανακυκλωμένων vintage επίπλων, τα διακοσμητικά αντικείμενα και οι σχεδιαστικές εφαρμογές με ακατέργαστα, πορώδη, οργανικά υλικά, ενισχύουν τη σύνδεση μας με τον εξωτερικό χώρο, δημιουργούν μια αίσθηση αναζωογόνησης και μια ιδιαίτερη ανάγκη προσωπικής δημιουργικότητας». ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Η βιοφιλία, ο λιτός σχεδιασμός και η φυσικότητα των υλικών, η ανάγκη για πολυτελείς χώρους και η βιωσιμότητα είναι οι βασικοί πυλώνες που καθορίζουν επί του παρόντος το interior design και θα συνεχίσουν να το επηρεάζουν ακόμη πιο έντονα τα επόμενα χρόνια αναφέρει ο Κ. Γκάγκος: «Από τη μια έχουμε την επιστροφή στην απλότητα και στα φυσικά υλικά με λιτές γραμμές και δωρικά σχεδιασμένους χώρους, από την άλλη, όμως, διαφαίνεται έντονα και η ανάγκη για πολυτελείς εκλεπτυσμένους χώρους με luxurious στοιχεία και υλικά. Πρόκειται να μας απασχολήσει αρκετά η βιοφιλία, εφαρμοσμένη και αποτυπωμένη στον χώρο με φυσικά ή τεχνητά φυτά, ταπετσαρίες και έπιπλα με οργανικά σχήματα και καμπύλες φόρμες. Επίσης, κύρια τάση στο σύγχρονο interior design, αλλά και επιταγή πλέον της εποχής, είναι η στροφή προς την πράσινη προσέγγιση ως προς τα υλικά και τη διαχείρισή τους». Βάσει των παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε ότι η επιλογή των υλικών είναι μείζονος σημασίας για το interior design. Κάθε υλικό έχει τις δικές του ιδιότητες και χαρακτηριστικά, γεγονός το οποίο αφενός επηρεάζει τη λειτουργικότητα του χώρου και αφετέρου το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Οι αρχιτέκτονες και οι interior designers, συνδυάζοντας καταλλήλως τα υλικά που επιλέγουν, μπορούν να προσδώσουν διαφορετικό ύφος σε κάθε χώρο, ανάλογα με τις προδιαγραφές και τις ανάγκες του εκάστοτε κτιρίου, και να προσφέρουν ποικιλία ερεθισμάτων και εμπειριών στους χρήστες. Το υλικό καθαυτό, αλλά και οι εφαρμογές του, αποτελούν μόνο ένα μικρό κομμάτι του ευρύτερου σχεδιασμού, το οποίο, ωστόσο, θα πρέπει να ταιριάζει αρμονικά με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του εσωτερικού περιβάλλοντος. 15

M AT E R I A L I T Y & D E S I G N

Τα μονωτικά υλικά στο αρχιτεκτονικό έργο Η μόνωση ενός κτιρίου είναι ιδιαίτερα σημαντική υπόθεση, διότι δεν εξασφαλίζει μόνα ένα άνετο και ευχάριστο περιβάλλον για τους ενοίκους, αλλά παράλληλα ενισχύει το βιώσιμο χαρακτήρα της κατασκευής. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ 16

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Τα

επίπεδα θερμοκρασίας που επικρατούν στο εσωτερικό μίας κατασκευής πρέπει να διατηρούνται σταθερά, ανεξάρτητα από τις συνθήκες που επικρατούν στο εξωτερικό περιβάλλον. Είτε πρόκειται για κατοικία είτε για κάποιο επαγγελματικό κτίριο, οι απώλειες θερμότητας πρέπει να περιορίζονται για να επιτυγχάνεται η θερμική άνεση και ταυτόχρονα να μειώνεται ο αρνητικός περιβαλλοντικός αντίκτυπος. Τα ποσά ενέργειας που δαπανούνται ετήσια για τη θέρμανση και την ψύξη των κτιρίων είναι τεράστια. Συνδυαστικά με την ακραία αύξηση των τιμών λόγω της ενεργειακής κρίσης, το κόστος που προκύπτει είναι μεγάλο και επιβαρύνει σημαντικά τον οικονομικό προϋπολογισμό των επιχειρήσεων, πλήττοντας το μέσο νοικοκυριό. Το να μονωθεί επαρκώς ένα κτίριο είναι ένα περίπλοκο και δύσκολο εγχείρημα, το οποίο απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό από τον αρχιτέκτονα και τη χρήση εξειδικευμένων υλικών, τα οποία διακρίνονται για τις μονωτικές τους ιδιότητες.

Εφαρμογές στον σχεδιασμό

Ο προσεγμένος σχεδιασμός πριν από την υλοποίηση μίας κατασκευής μπορεί να αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα στη μόνωση ενός κτιρίου. Παράγοντες, όπως η κίνηση του ήλιου, το μικροκλίμα της περιοχής, ο προσανατολισμός του κτιρίου και το ύψος της οροφής μπορούν να επηρεάσουν τη θερμική θωράκιση ενός κτιρίου. Στην Ελλάδα, αλλά και γενικότερα σε χώρες που διακρίνονται για τις υψηλές τους θερμοκρασίες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, το ζητούμενο του σχεδιασμού είναι ο φυσικός δροσισμός των κατασκευών. Έχοντας μελετήσει προσεκτικά τη θέση του ήλιου κατά τις μεσημεριανές ώρες, δηλαδή τις στιγμές της ημέρας που οι ακτίνες προκαλούν σημαντική θερμική επιβάρυνση στο κτίριο, μπορούν να τοποθετηθούν στις κατάλληλες γωνίες στέγαστρα – οροφές. Τα τελευταία θα προστατεύουν το κτίριο από τις ανεπιθύμητες επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας, παρέχοντας φυσική σκίαση. Έτσι, το εσωτερικό περιβάλλον καθίσταται πιο δροσερό και μειώνονται οι ανάγκες ψύξης. Η πρακτική αυτή μπορεί να γίνει ακόμη πιο αποδοτική αν συνδυαστεί με ηλιακά πάνελ, τα οποία θα παρέχουν μερική ενεργειακή αυτονομία στη κατασκευή. Αξιοσημείωτη αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να επιφέρει και η οροφή, εφόσον δεν έχει σχεδιαστεί προσεκτικά. Αυτό συμβαίνει διότι η θερμότητα που απορροφά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας από τις ηλιακές ακτίνες εκπέμπεται προς το εσωτερικό, με αρνητικά αποτελέσματα για τη θερμική άνεση. Ωστόσο, ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

σε αποστάσεις που ξεπερνούν το 1,5 μέτρο, η οροφή σταματά να ασκεί έντονη ακτινοβολία προς τον ενδότερο κτιριακό χώρο. Συνεπώς, η κατασκευή ταβανιών μεγάλου ύψους αποτελεί μία απλή και αρκετά αποτελεσματική λύση για τον φυσικό δροσισμό. Επιπλέον, ιδιαίτερα αποτελεσματική και διαδεδομένη πρακτική είναι η τοποθέτηση φυτεμένου δώματος στις ταράτσες, το οποίο κρατά πάντοτε σε χαμηλές θερμοκρασίες την οροφή και κατ’ επέκταση ολόκληρο το κτίριο, ενώ παράλληλα προσδίδει καλαισθησία και μοναδικό χαρακτήρα στην κατασκευή. Σημαντικό στοιχείο του σχεδιασμού αποτελεί και ο προσανατολισμός του κτιρίου σε σχέση με τον άξονα Βορρά - Νότου. Ανάλογα με τη θέση του ήλιου και την κατεύθυνση του φωτός, τοποθετούνται τα εξωτερικά ανοίγματα και τοποθετούνται τα συστήματα εσωτερικής και εξωτερικής σκίασης. Σκοπός είναι να απολαμβάνει η κατοικία τον φυσικό φωτισμό και παράλληλα να μην θερμαίνεται υπερβολικά τους θερινούς μήνες. Επειδή κάθε όψη της κατασκευής δέχεται διαφορετική θερμική επιβάρυνση, χρειάζονται εξατομικευμένες στρατηγικές μόνωσης. Όλες αυτές τις συνισταμένες πρέπει να τις λάβει σοβαρά υπόψη του ο αρχιτέκτονας και να εφαρμόσει κατάλληλες σχεδιαστικές παρεμβάσεις, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη θερμική άνεση και η βιωσιμότητα του κτιρίου.

Υλικά θερμικής μόνωσης

Αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδιασμού αποτελεί η επιλογή κατάλληλων υλικών, που θα θωρακίσουν το κτίριο από θερμικές απώλειες και περιττές εισροές. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τη ραγδαία ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου, υπάρχει διαθέσιμη μεγάλη γκάμα υλικών, με εντυπωσιακές μονωτικές ιδιότητες. Μία από τις συνηθέστερες και πιο αξιόπιστες επιλογές αποτελεί ο υαλοβάμβακας, ο οποίος διαθέτει σπουδαίες θερμομονωτικές και ηχομονωτικές ιδιότητες, ενώ διαθέτει μικρό βάρος σε σχέση με τον όγκο του, υψηλή αντοχή, δεν διαβρώνει τα μέταλλα και είναι χημικά αδρανής. Δημιουργείται από λεπτές ίνες γυαλιού, οι

Ο προσεγμένος αρχιτεκτονικός σχεδιασμός με τη χρήση κατάλληλων υλικών μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη μόνωση των κατασκευών 17

M AT E R I A L I T Y & D E S I G N

οποίες, έπειτα από ειδική επεξεργασία, ενοποιούνται και σχηματίζουν δομές, που εγκλωβίζουν μέσα τους θύλακες αέρα. Εξαιτίας της εύπλαστης μορφής του, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες μορφές όπως ρολά, πλάκες και χύδην. Έχει μεγάλο εύρος εφαρμογών σε κατοικίες και σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, καθώς χρησιμοποιείται ευρέως για τη μόνωση εσωτερικής και εξωτερικής τοιχοποιίας, στεγών, δαπέδων, συστημάτων ξηράς δόμησης και ακουστικών ψευδοροφών, αεραγωγών θέρμανσης – κλιματισμού και μηχανολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων. Ο υαλοβάμβακας είναι φιλικός προς το περιβάλλον, διότι σε ποσοστό που αγγίζει το 60% παράγεται από ανακυκλωμένα υλικά. Ο πετροβάμβακας είναι και αυτό ένα ινώδες μονωτικό υλικό, το οποίο χρησιμοποιείται τόσο στις συμβατικές κατοικίες όσο και στα βιομηχανικά κτίρια. Αποτελείται από ίνες οξειδίου του πυριτίου και αλουμινίου και ξεχωρίζει για τον άκαυστο χαρακτήρα του. Μπορεί να αντέξει σε θερμοκρασία μέχρι και 1000°C. Σε περίπτωση που ξεπεράσει αυτό το όριο δεν καίγεται, αλλά αρχίζει και λιώνει, χαρακτηριστικό που συντελεί στη πυροπροστασία των κτιρίων. Εκτός από τις σπουδαίες θερμομονωτικές ιδιότητες που διαθέτει, είναι ανθεκτικός στη ροή του αέρα και απορροφά σε εξαιρετικό βαθμό τους εξωτερικούς θορύβους. Οι πλάκες και τα φύλλα πετροβάμβακα μπορούν να μειώσουν τον εισερ18

χόμενο θόρυβο έως και 50%, εξού και χρησιμοποιούνται συχνά σε χώρους όπου η ηχομόνωση κρίνεται απαραίτητη. Συνδυάζοντας, λοιπόν, πυροπροστασία και μόνωση αποτελεί σίγουρα ένα από τα πιο δημοφιλή υλικά. Επιπρόσθετα, αρκετά διαδεδομένη είναι και η πολυουρεθάνη, η οποία προκύπτει από τη χημική αντίδραση μίας πολυόλης με ένα ισοκυανικό. Διαθέτει εξαιρετικές θερμομονωτικές, ηχομονωτικές και υγρομονωτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται συχνά για τη μόνωση και τη στεγάνωση δωμάτων, εξωτερικών τοίχων, σκεπών, πυλωτών και δύσκολων επιφανειών, όπως καμπύλες ή αυλακωτές λαμαρίνες. Αν και είναι ιδιαίτερη ανθεκτική στην υγρασία και στις καιρικές μεταβολές, είναι ευαίσθητη στην υπεριώδη ακτινοβολία και για αυτό πρέπει πάντοτε να καλύπτεται με άλλα υλικά, ώστε να αποφεύγεται η άμεση έκθεση στον ήλιο. Η πολυουρεθάνη συμβάλει στη βιωσιμότητα των κατασκευών, διότι μειώνει τις δαπάνες ενέργειας για θέρμανση και ψύξη και έχει πιστοποίηση χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα. Μία ακόμα σπουδαία επιλογή αποτελεί η μόνωση κυτταρίνης, η οποία έχει μικρή θερμική αγωγιμότητα και συντελεί στη μείωση της ηχορύπανσης. Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της δομής της είναι ότι μπορεί να τοποθετηθεί εύκολα σε έγκλειστους χώρους, π.χ. ανάμεσα σε τοίχους και να προσαρμοστεί ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

ADVERTORIAL

ΚΕΒΕ: ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ Με βελτιωμένα θερμικά και ενεργειακά γνωρίσματα Η γκάμα προϊόντων της Κεραμουργίας Βορείου Ελλάδος απαντά στις απαιτήσεις της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής.

νοίγοντας τον δρόμο σε μια εποχή προηγμένης και βιώσιμης δόμησης, στην οποία η συζήτηση για τα βιοκλιματικά χαρακτηριστικά των κτιρίων γίνεται όλο και πιο κυρίαρχη, η Κεραμουργία Βορείου Ελλάδος (ΚΕΒΕ), έχοντας μία παράδοση 85 ετών στον κλάδο της κεραμοποιίας, προσφέρει μία ευρεία γκάμα παραδοσιακών αλλά και πιο σύγχρονων λύσεων σε συστήματα δόμησης και στέγης, ιδανική για να καλύψει ακόμη και τις πιο απαιτητικές ανάγκες των επαγγελματιών του τομέα των κατασκευών σε όλον τον κόσμο. Η ΚΕΒΕ παράγει δομικά κεραμικά προϊόντα που προσδίδουν υψηλή ενεργειακή αξία και που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες κατασκευαστικές ανάγκες και απαιτήσεις, συμβάλλοντας έμπρακτα στην οικολογική δόμηση. Σκοπός της εταιρείας είναι να παρέχει προϊόντα με βελτιωμένα ενεργειακά και θερμικά χαρακτηριστικά, απόλυτα εναρμονισμένα με τις επιταγές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. H KEBE διαθέτει μία πλήρη σειρά από τούβλα, ιδανικά για εσωτερική και εξωτερική τοιχοποιία, ανάλογα με τις εκάστοτε κατασκευαστικές ανάγκες. Η σειρά οριζοντίων οπών συμπληρώνεται από εμφανή τούβλα που, εκτός από τη μοναδική αισθητική λιτότητα που προσφέρουν, μειώνουν το κόστος συντήρησης της τοιχοποιίας καταργώντας την ανάγκη για βάψιμο. Αποτελούν ιδανική επιλογή για κολώνες, περιφράξεις, καπνοδόχους, ψησταριές, διακόσμηση κήπων και επιστρώσεις δαπέδων. Ακόμη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί μέσω της σειράς θερμομονωτικών τούβλων κατακορύφων οπών ΟΡΘΟBLOCK, καθώς και της σειράς ΟΡΘΟBLOCK PLUS, οι οποίες μέσω του θερμοσυσσωρευτικού κελύφους από πηλό, επιτρέπουν τη βέλτιστη αξιοποίηση της ενέργειας, του φυσικού αερισμού και της εναλλαγής θερμοκρασίας ημέρας-νύκτας. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται μεγάλη θερμική άνεση στο εσωτερικό της οικοδομής με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας, μειώνοντας σημαντικά το κόστος θέρμανσης και κλιματισμού. Κι όλα αυτά, σε μια κατασκευή με αυξημένη μηχανική αντοχή και στερεότητα. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Τα κεραμίδια της ΚΕΒΕ διατίθενται σε φυσική απόχρωση, επισμαλτωμένα (σειρά smalto) και έγχρωμα, με τη σειρά Antique να ξεχωρίζει για τις γήινες αποχρώσεις που δίνουν την αίσθηση της φυσικής φθοράς του χρόνου, σε πλήρη αρμονία με το φυσικό περιβάλλον. Ειδικά για όσους αναζητούν κεραμίδια που θα μπορούν να καλύψουν κάθε ανάγκη τεχνοτροπίας και χρώματος, η σειρά colors on demand υπόσχεται την απόλυτη σχεδιαστική και κατασκευαστική ελευθερία. Επιπλέον, το νέο κεραμίδι μεγάλων διαστάσεων Novel παρέχει ευκολία στο καδρόνιασμα και διατίθεται, σε απλό και smalto, σε όλα τα χρώματα και τεχνοτροπίες, αποτελώντας την ιδανική αρχιτεκτονική επιλογή για μοντέρνες κατασκευές που απαιτούν επίπεδη επιφάνεια στέγης. Παράλληλα, το επίσης νέο κεραμίδι Γαλλικό Ideal παρέχει ευκολία στο καδρόνιασμα, ενώ διαθέτει μοντέρνα αισθητική που συνδυάζει το παραδοσιακό στοιχείο του κλασσικού Γαλλικού κεραμιδιού με πιο επίπεδη και μοντέρνα επιφάνεια, και δυνατότητα δύο επιλογών τοποθέτησης, είτε σταυρωτά, είτε κάθετα σε απόλυτη συμμετρία. Η ΚΕΒΕ έχει δυναμική παρουσία σε παγκόσμιο επίπεδο, προμηθεύοντας περισσότερες από 30 χώρες σε όλον τον κόσμο με δομικά προϊόντα από πηλό, που προσφέρουν μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων.

A: Νέα Σάντα Κιλκίς, 611 00 Τ: 23410 75 570 Ε: info@kebe-sa.gr www.kebe-sa.gr

M AT E R I A L I T Y & D E S I G N

Χαρά Ορφανουδάκη, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, Ιδρύτρια Labarch Architecture & Design Studio

γύρω από εμπόδια, όπως καλώδια και αγωγούς. Η μόνωση κυτταρίνης τεχνικά μπορεί να προέρχεται από οποιαδήποτε κυτταρική φυτική πηγή, ωστόσο οι εμπορικές μονώσεις κυτταρίνης προέρχονται κυρίως από ξύλο και πιο συγκεκριμένα από χαρτί (ανακυκλωμένες εφημερίδες, χαρτόνια, χαρτιά γραφείου και άλλα χάρτινα απορρίμματα). Ως εκ τούτου, η συγκεκριμένη μόνωση θεωρείται ως ένα από τα πιο οικολογικά προϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις οικοδομές. Επιπλέον, η κυτταρική μόνωση χαλαρής πλήρωσης είναι από τα λίγα μονωτικά υλικά που μπορούν να εισαχθούν στους τοίχους μετά την κατασκευή τους. «Τα βιομηχανικά κτίρια σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό, δεν διαθέτουν επαρκή θερμομόνωση και καθίστανται εξαιρετικά ενεργοβόρα, καθώς μεγάλες ποσότητες ενέργειας δαπανώνται στη ψύξη και τη θέρμανση. Είναι επιτακτικό να χρησιμοποιηθεί κατάλληλη μόνωση, ώστε να καταστούν πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Αντιθέτως οι κατοικίες βάσει νόμου έχουν πιο υψηλές προδιαγραφές – απαιτήσεις μόνωσης» εξηγεί η Χαρά Ορφανουδάκη, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, Ιδρύτρια του γραφείου Labarch Architecture & Design Studio και συνεχίζει: «Τόσο στα επαγγελματικά όσο και στα συμβατικά κτίρια χρησιμοποιείται η πολυστερίνη, ενώ πρόσφατα έχει γίνει μία στροφή προς τον πετροβάμβακα, ο οποίος έχει ιδιότητες ηχητικής μόνωσης και θεωρείται πρακτικά άκαυστος. Προτιμάται σε κτίρια με υψηλή αντιπυρική προστασία και εισροή κόσμου, όπως τα γραφεία. Μία τάση που υπάρχει τα τελευταία χρόνια είναι η χρήση υλικών που είναι φιλικά προς το περιβάλλον, όπως είναι μονωτικά από μαλλί προβάτου. Τέλος επιλέγονται γυψισανίδες - τσιμεντοσανίδες με θερμομωνωτικές πλάκες, με τις οποίες επιτυγχάνεται η μόνωση της κατασκευής και ταυτόχρονα επιτελείται η τοιχοποιία».

Λειτουργικότητα και αισθητική

Η πιο μεγάλη πρόκληση που καλούνται να ξεπεράσουν οι αρχιτέκτονες είναι η εξεύρεση λύσεων, που θα συνδυάζουν τη λειτουργικότητα με την καλαισθησία. Η δημιουργία κτιρίων που θα ξεχωρίζουν για τον πρωτότυπο σχεδιασμό τους, παρέχοντας ένα ευχάριστο και δημιουργικό περιβάλλον στους χρήστες, θα πρέπει να συνάδει με τις σύγχρονες αρχές της βιωσιμότητας. Για τη κάλυψη των παραπάνω απαιτήσεων έχουν χρησιμοποιηθεί πολλά υλικά για την επικάλυψη του κελύφους, όμως πρωταγωνιστικό ρόλο φαίνεται να διαθέτει το αλουμίνιο. Όπως αναφέρει και η Μάρα Πέτρα, Senior Architect του γραφείου AVW Architecture: «Οι σύγχρονες τάσεις στις επενδύσεις είναι ποικί20

λες και έχουν όλες σαν άξονα τη δυνατότητα υλοποίησης κτιρίων με κελύφη πολύπλοκης μορφολογίας και νέες, δυναμικές απαιτήσεις σε επιφάνειες. Οι επενδύσεις από σύνθετα πανέλα αλουμινίου είναι δημοφιλείς στα δημοσιά κτίρια, καθώς είναι ιδανικές για εφαρμογές υψηλής ποιότητας και αισθητικής λόγω των ιδιοτήτων του υλικού, που είναι άκαμπτο και στιβαρό, αλλά ταυτόχρονα ελαφρύ και ευέλικτο. Μια σύγχρονη εφαρμογή επένδυσης αλουμίνιου αποτελεί o αφρός αλουμινίου, ένα επενδυτικό υλικό οπτικά εντυπωσιακό, με δραματική εμφάνιση. Ανθεκτικός, ελαφρύς και ενεργειακά αποδοτικός, καθώς είναι 100% ανακυκλώσιμος, o αφρός αλουμινίου αποτελεί μια ακόμη επιλογή με ποικίλες αρχιτεκτονικές εφαρμογές» Η ίδια σημειώνει: « Καινοτόμα είναι και τα πανέλα αλουμίνιου τύπου honeycomb. Το υλικό αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως επενδυτικό, αλλά λόγω της εσωτερικής γεωμετρίας του παρέχει τη δυνατότητα ιδίας ακαμψίας, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διαμόρφωση μιας ενιαίας επιφάνειας μεγάλης κλίμακας, απόλυτα επίπεδης, χωρίς ενδιάμεσες ραφές. Η εξωτερική του επιφάνεια, το πάνελ κυψελωτού αλουμινίου βαμμένο ηλεκτροστατικά, ολοκληρώνει το βιομηχανικό τελείωμα της επένδυσης, με ομοιόμορφη και απόλυτα ομοιογενή επεξεργασία στο σύνολο της όψης». Από την πλευρά της, η Χ. Ορφανουδάκη, τονίζει ότι «η μόνωση, εκτός από την άνεση που προσφέρει στο εσωτερικό και τον θετικό περιβαλλοντικό της αντίκτυπο, εξαιτίας της μείωσης των απωλειών ενέργειας, μας ενδιαφέρει και από αρχιτεκτονική άποψη. Σχεδιάζοντας την θερμοπρόσοψη του κελύφους, ταυτόχρονα δημιουργούμε και την όψη του κτιρίου. Έτσι, προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε τα οφέλη της μόνωσης και παράλληλα να πετύχουμε το επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα». Συμπερασματικά, η άρτια μόνωση ενός κτίσματος είναι αποτέλεσμα του προσεγμένου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και της επιλογής κατάλληλων μονωτικών υλικών. Κάθε κτίριο έχει τις δικές του ανάγκες και ευπάθειες, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να βρίσκονται άμεσα «έξυπνες» λύσεις, που θα συνδυάζουν τη λειτουργικότητα με τον θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Η μόνωση αποτελεί σημαντική υπόθεση, διότι διατηρεί τους εσωτερικούς χώρους θερμικά άνετους και απαλλαγμένους από περιττούς θορύβους, ενώ συντελεί στην εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων. Καθημερινά νέες πρακτικές και υλικά μόνωσης εμφανίζονται στο προσκήνιο, δίνοντας στους αρχιτέκτονες τα απαραίτητα εργαλεία, ώστε να επιτύχουν την βέλτιστη μόνωση, χωρίς να γίνονται εκπτώσεις στην αισθητική του σχεδιασμού. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

ΓΝΩΡIΣΤΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ

Το μηνιαίο περιοδικό της BOUSSIAS είναι ένα πολύτιμο στρατηγικό εργαλείο για τους επαγγελματίες του κλάδου των Υποδομών και των Μεγάλων Τεχνικών Έργων. Αναλύσεις των πλέον επιδραστικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις και παρουσιάσεις καινοτόμων projects δίνουν ένα μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους key stakeholders της αγοράς. ΞΕΦΥΛΛΙΣΤΕ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Eπικοινωνήστε με την Βίκυ Θεοδωρίδου Τ: 210-6617777 (Εσωτ. 101) E: vtheodoridou@boussias.com

Εγγραφείτε δοκιμαστικά για 2 μήνες:

www.constructionmag.gr/trial

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

COVER STORY

Νίκος Γωνιανάκης: Η Stonetech παράγει μάρμαρα μοναδικής ποιότητας Το brand «ελληνικό μάρμαρο» έχει πολύ δρόμο ακόμη

Η ύψιστη ποιότητα πρώτων υλών, ο σεβασμός στον άνθρωπο, η συμπόρευση με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και η διαρκής επαφή με την αγορά είναι η συνταγή επιτυχίας της Stonetech. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ 22

Η Stonetech ιδρύθηκε το 1975 ως μια τοπική, οικογενειακή επιχείρηση. Πόσο έχει αλλάξει έως σήμερα και ποια φιλοσοφία βρίσκεται στον πυρήνα της δραστηριότητάς της; Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1975 ως μια μικρή βιοτεχνία μαρμάρου στο Ηράκλειο της Κρήτης. Πολύ σύντομα έγινε η σημαντικότερη επιχείρηση του κλάδου στην Κρήτη. Το 2006 μεταφέρθηκε σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στη Βιομηχανική Περιοχή του Ηρακλείου Κρήτης, σε νέο εργοστάσιο με μηχανήματα τελευταίας γενιάς και δημιούργησε έναν από τους πιο οργανωμένους και καλαίσθητους εκθεσιακούς χώρους του κλάδου στην Ελλάδα. Το 2012 δημιούργησε το νέο εργοστάσιο μαρμάρου στο Σχηματάρι, ξεκινώντας την επιτυχημένη έως σήμερα εξαγωγική της δραστηριότητα και ενεργοποιώντας παράλληλα ένα μεγάλο δίκτυο χονδρικής πώλησης στην εγχώρια αγορά. Το 2021 εγκαινίασε τον νέο εκθεσιακό χώρο πλακών μαρμάρου στην Οινόη, έναν από τους μεγαλύτερους και πληρέστερους χώρους έκθεσης μεγάλων πλακών ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

μαρμάρου, φυσικών και τεχνητών πετρωμάτων στην Ελλάδα. Παράλληλα με τον νέο εκθεσιακό χώρο στην Οινόη, λάνσαρε το ηλεκτρονικό showroom, με πλάκες από όλο τον κόσμο.

μεγαλύτερο μέρος αφορά τις νέες τεχνολογίες για να δημιουργήσουμε την πρώτη υπερ-αυτοματοποιημένη βιομηχανία παραγωγής μαρμάρων στην Ελλάδα.

Ποια είναι εκείνα τα γνωρίσματα των Εκτός από την τεχνογνωσία, όμως, πόσο προϊόντων σας τα οποία σας διαφοροποιούν σημαντικό θεωρείτε τον ανθρώπινο από τον ανταγωνισμό; παράγοντα; Η εταιρεία ανέκαθεν είχε επικεντρωθεί στην Ανέκαθεν οι επιτυχημένες εταιρείες , οργανιάριστη ποιότητα των πρώτων υλών που επέλεγε σμοί ή και απλές ομάδες αποτελούνταν από για την εκτέλεση των έργων υψηλών απαιτήανθρώπους με όραμα και στόχους. Τίποτα δεν σεων που αναλάμβανε. Σε συνδυασμό με την θα μπορούσε να είχε γίνει αν η Stonetech δεν τεχνογνωσία που διαθέτει σε όλα τα στάδια απαρτιζόταν από ανθρώπους ποιότητας χαραπαραγωγής, καταφέρνει να παραδίδει τελικά κτήρα κατ’ αρχήν και αυτό, αν θέλετε, είναι το Νίκος Γωνιανάκης, Διευθύνων προϊόντα μεγάλης υπεραξίας τιμώντας την εμπι- Σύμβουλος Stonetech πρώτο χαρακτηριστικό που ένας επιχειρηματίας στοσύνη που απολαμβάνει από τους πελάτες πρέπει να αξιολογεί κατά την επιλογή συνεργατης. Επιπλέον πλεονεκτήματα είναι η μεγάλη διαθεσιμότητα σε τών. Συνεπώς, η ποιότητα των ανθρώπων σε συνδυασμό με την ποσότητες και ποικιλία προϊόντων καθώς και η συνεχής έρευνα προσπάθεια της εταιρείας για συνεχή εκπαίδευση, βελτίωση, σε καινοτομίες που αφορούν επεξεργασίες επιφανειών και οργάνωση και εξέλιξη των εργαζομένων της αναβαθμίζουν συνετελικών φινιρισμάτων. Τέλος, η αποκλειστικότητα διάθεσης χώς τον οργανισμό και τους ανθρώπους που τον απαρτίζουν. συγκεκριμένων μαρμάρων αλλά και της Neolith sintered stone Χωρίς τον παράγοντα άνθρωπο, όσο εξελιγμένες τεχνολογίες και Quarella composite stones στην Ελλάδα είναι σημαντικά και αν χρησιμοποιεί μια εταιρεία, ποτέ δεν θα έχει βάσεις για να όπλα διαφοροποίησης από τον ανταγωνισμό, καθώς εκπροσωστηριχθεί στις δυσκολίες των καιρών. Αντίστοιχα, η κάθε εταιρεία πούμε δύο από τους σημαντικότερους παραγωγούς τεχνητών οφείλει να στηρίζει με κάθε τρόπο τους ανθρώπους της. πετρωμάτων στον κόσμο. Αν έπρεπε να ξεχωρίσετε τα έργα στα οποία έχουν Ποια είναι η αξία και το συγκριτικό πλεονέκτημα που θα τοποθετηθεί προϊόντα σας, ποια θα ήταν αυτά και για ποιους αποκτήσει η εταιρεία με τη λειτουργία του νέου εκθεσιακού λόγους; χώρου στην Οινόη; Θα ήταν αδικία να ξεχώριζα έργα που επέλεξαν εμάς ή προϊόΗ προβολή των φυσικών πετρωμάτων ακόμα και σήμερα στην ντα μας, διότι κάθε έργο μικρό ή μεγαλύτερο έχει τη δική του Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω σε σχέση με τον παγκόσμιο ανταγωπροσωπικότητα και αξία. Όταν κάποιος επιλέξει φυσικά υλικά, νισμό μας. Ο χώρος αυτός στην Οινόη σχεδιάστηκε και διαμορόχι μόνο πετρώματα, αυτομάτως έχει επιλέξει να κατασκευάσει φώθηκε με στόχο να καλύψει ανάγκες σωστότερης προβολής κάτι μοναδικό γιατί, ως γνωστό, όλα τα φυσικά υλικά χαρακτητων υλικών μας, τα οποία βρίσκονται σε ένα καθαρό και αξιρίζονται από μοναδικότητα ως προς την εμφάνιση αλλά και τις οπρεπές περιβάλλον. Θα δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη φυσικο-μηχανικές ιδιότητές τους. να απολαμβάνει την περιήγησή του μέσα σε έναν οργανωμένο χώρο γεμάτο από φυσικά πετρώματα διαφόρων χρωμάτων, Όχι άδικα το μάρμαρο έχει χαρακτηριστεί ως «λευκός προερχόμενα απ’ όλο τον κόσμο. Στόχος είναι η παροχή όσο το χρυσός» της Ελλάδας. Ποιο είναι το μέλλον του ελληνικού δυνατόν περισσότερων λύσεων σε αρχιτέκτονες, διακοσμητές, μαρμάρου εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων, κατά σχεδιαστές αλλά και συνάδελφους για να επιλέξουν στα έργα την άποψή σας; τα οποία σχεδιάζουν και κατασκευάζουν, προσδίδοντας αξία Θα συμφωνούσα με την άποψη ότι θα μπορούσαν, υπό προϋποστα υλικά μας, αλλά και στους συνεργάτες που μας τιμούν με θέσεις, συνολικά τα ελληνικά μάρμαρα, κι όχι αποκλειστικά μόνο την εμπιστοσύνη τους. τα λευκά, να κατέχουν μια σημαντικότερη θέση στην παγκόσμια αγορά καθώς η Ελλάδα διαθέτει πολλές και αξιόλογες πρώτες Η επεξεργασία του μαρμάρου και των πετρωμάτων απαιτεί ύλες. Για να γίνει αυτό πραγματικότητα, απαιτείται μια σειρά από άριστη γνώση της τεχνολογίας. Μιλήστε μας περισσότερο ουσιαστικά βήματα. για την προσήλωσή σας στον εξοπλισμό και στις νεότερες Κατ’ αρχήν, εθνική στρατηγική που αδικαιολόγητα δεν υπάρχει, μεθόδους παραγωγής. με ευθύνη όχι μόνο της πολιτείας, μεγαλύτερος επαγγελματισμός Είναι γεγονός ότι η τεχνολογία στη βιομηχανία του μαρμάρου από όλους τους εμπλεκόμενους στον κλάδο, από την εξόρυξη έχει κάνει άλματα τα τελευταία χρόνια. Εμείς στη Stonetech μέχρι τον παραγωγό τελικών προϊόντων, σταθερότητα ποιότητας παρακολουθούμε στενά όλες αυτές τις εξελίξεις και επενδύουμε και ποσοτήτων εξόρυξης. Είναι πολύ σημαντικό να σε θεωρούν συνεχώς στις τεχνολογίες αυτοματοποίησης και ρομποτικής αξιόπιστη πηγή και αυτό απαιτεί επαγγελματισμό, οργάνωση παραγωγής στη βιομηχανία των φυσικών πετρωμάτων. Στόχος αλλά και θυσίες. είναι η μεγιστοποίηση της ικανοποίησης του πελάτη με τη βελΌσοι το κατάφεραν στην ελληνική βιομηχανία φυσικών πετρωτίωση του παραγόμενου προϊόντος σε σχέση με την αμεσότητα μάτων πέτυχαν την καταξίωσή τους στις διεθνείς αγορές, αλλά στην παράδοση σε ένα λογικό κόστος. Αυτήν τη στιγμή τρέχουν το brand «ελληνικό μάρμαρο» πρέπει να διανύσει ακόμα δρόμο επενδύσεις της τάξεως των 12.000.000 ευρώ, εκ των οποίων το για να πάρει τη θέση που του αξίζει. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

OPINION ΤΟΥ ΠΈΤΡΟΥ ΤΖΕΦΈΡΗ

Εκλεκτική παραγωγή ιστορικών μαρμάρων και λίθων Μια πρόταση που προβάλλει το χθες στο σήμερα και το αύριο

ρθά η Χώρα μας έχει χαρακτηριστεί διαχρονικά ως Χώρα του μαρμάρου. Ο αρχαίος ελληνικός κόσμος αξιοποίησε το μάρμαρο, ένα δώρο της φύσης σε αυτόν τον τόπο και τον άνθρωπο που τον κατοικεί. Με βάση το υλικό αυτό δημιούργησε ανυπέρβλητα έργα γλυπτικής και αρχιτεκτονικής συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της μεγάλης ιστορικής και μνημειακής πυκνότητας που χαρακτηρίζει τον τόπο μας. Είναι κρίμα σήμερα να μην μπορούν να αξιοποιηθούν δημιουργικά τα ιστορικά μας μάρμαρα, είτε λευκά είτε έγχρωμα. Και εννοώ να μην τα βλέπουμε και να τα θαυμάζουμε μόνο αλλά να συνεχίσουμε να δημιουργούμε με αυτά, να συνεχίσουν να αποτελούν πρωταγωνιστικά στοιχεία της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Αν σήμερα ζούσε ο Σκόπας ή ο Πραξιτέλης, o Μιχαήλ Άγγελος (Michelangelo) ή ο Ροντέν και αποζητούσαν να δουλέψουν τον «λυχνίτη» ή το γνήσιο Πεντελικό ή το rosso/nero antico της αρχαιότητας, δυστυχώς δεν θα υπήρχε η δυνατότητα αυτή. Ακριβώς επειδή δεν έχουμε υιοθετήσει μια τέτοια επιλεκτική και μικρής κλίμακος διαδικασία ασφαλούς παραγωγής με κυρίαρχο σκοπό την προαγωγή της Τέχνης. Kαι δεν είναι μόνο τα έργα της κατεξοχήν γλυπτικής και της αρχιτεκτονικής. Είναι και η αναστηλωτική τέχνη, η οποία, με προεξάρχουσα την Ακρόπολη Αθηνών, αριθμεί πλέον αρκετές δεκαετίες, από την εποχή του Α. Ορλάνδου (δεκαετία του 1950) μέχρι σήμερα. Επισημαίνεται η μεγάλη σημασία που έχει για την αναστηλωτική τέχνη, η ορθή επιλογή του μαρμάρου που θα χρησιμοποιηθεί. Κι αυτό απαιτεί την γνώση της προέλευσης του μαρμάρου από το οποίο κατασκευάστηκαν τα αρχαία μαρμάρινα μνημεία ή αντικείμενα. Η γνώση αυτή και η υπόδειξη του αρχαίων λατομείων από τα οποία έχει προέλθει το μάρμαρο θεωρείται χρηστικό εργαλείο για τις εργασίες αποκατάστασης, συντήρησης ή αναστήλωσης των μνημείων ώστε η τυχόν προσθήκη υλικών κατά τις ανωτέρω εργασίες να προέρχεται από την ίδια πηγή με στόχο τη διατήρηση της υλικής υπόστασης και της αυθεντικότητάς τους.

Τόσο η ορθή αναστηλωτική διαδικασία όσο και η συνέχεια της μεγάλης γλυπτικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς πέντε χιλιετιών του ελληνικού μαρμάρου, απαιτούν την διατήρηση ή την επανεκκίνηση της εξορυκτικής παραγωγής συμβατού υλικού με μεθοδολογία που να εξασφαλίζει την βιωσιμότητα του πόρου αλλά και του περιβάλλοντος.

Προς ένα αειφόρο restart της εξόρυξης μνημειακών μαρμάρων και λίθων Τί θα μπορούσε να γίνει; Συγκεκριμένα, θα μπορούσε με την πρωτοβουλία της πολιτείας να διεξαχθεί ένα πρόγραμμα εκλεκτικής παραγωγής ορισμένων σημαντικών λίθων προς την κατεύθυνση της χρήσης τους σε μνημεία και έργα τέχνης, αρχιτεκτονικής και γλυπτικής, ειδικότερα της μεγάλης γλυπτικής και της αγαλματοποιίας. Μάλιστα, η πρότασή μας θα ήταν να ενταχθούν γενικά ιστορικά μάρμαρα και λίθοι που έχει σιγήσει (ή περιοριστεί) η εξόρυξή τους και έχουν ανυπολόγιστη ιστορική αλλά και σημαντική εμπορική αξία και που δεν έχουν ανταγωνιστικούς τύπους στην παγκόσμια αγορά. Απολύτως ενδεικτικά: το Πεντελικό, ο λυχνίτης της Πάρου, ο σκληρός αυγιτικός ανδεσίτης των Κροκεών ή κροκεάτης λίθος (Porfido verde antico), ο πράσινος οφιτασβεστίτης Γεντικίου-Χασάμπαλης, το πράσινο σιπολλινικό μάρμαρο της Νότιας Εύβοιας (Καρυστία λίθος, marmor Carystium), το πολύχρωμο Σκύρου (Breccia Fantasia ή Σκυρία Λίθος), το κόκκινο και μαύρο μάρμαρο της Μάνης (Rosso, Nero antico), το λευκό της Ζάστενης Μαγνησίας, το μαύρο της Χίου (nero antico Chiota) και της Αρκαδίας (Βυτίνας-Αγ. Πέτρου), το λατυποπαγές των Μυκηνών και ενδεχομένως ορισμένα ακόμη ((π.χ. ο όνυχας της Κρήτης, τα ερυθρά Portasanta Χίου και Fior di pesto Ευβοίας, ο τραβερτίνης της Αριδαίας Πέλλας, κ.ά.). Το λευκό μάρμαρο της Πάρου, ο γνωστός «λυχνίτης λίθος» των αρχαίων είναι

Η αξιοποίηση των άφθονων ιστορικών μαρμάρων του τόπου μας θα πρέπει να επαναδρομολογηθεί

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Ο Πράσινος Θεσσαλικός Λίθος και τα εγκαταλελειμμένα λατομεία στη Χασάμπαλη Λάρισας. Στη θέση αυτή πριν 150-200 εκατ. χρόνια βρισκόταν ο βυθός του ωκεανού της Τηθύος! Σήμερα τα λατομεία αυτά ούτε λειτουργούν ούτε έχουν αναδειχθεί όπως τους αναλογεί.

το πιο καθαρό (από ορυκτοχημική άποψη) μάρμαρο του κόσμου με περιεκτικότητα σε CaCO3 σχεδόν 100%. Η ιδιότητά του αυτή προσδίδει ημιδιαφάνεια και το καθιστά ασυναγώνιστο στη γλυπτική λόγω του «επιδερμικού» φαινομένου. Σήμερα δεν εξορύσσεται. Οι αρχαίοι Ελληνες κατάφεραν να εξορύξουν πάνω από 200 χιλ. μ3 λιχνίτη εφαρμόζοντας κυρίως την υπόγεια εκμετάλλευση. Το τελικό αποτέλεσμα το θαυμάζουμε στον Ερμή του Πραξιτέλη, την Αφροδίτη της Μήλου, τη Νίκη της Σαμοθράκης και εκατοντάδες άλλα έργα! Στην ίδια κατηγορία (ποιοτική και χρωματική) ανήκει τόσο το Πεντελικό όσο και το Θασιώτικο μάρμαρο. Το Πεντελικό - παρά τα τεκμηριωμένα πολύ μεγάλα αποθέματα- επί της ουσίας δεν εξορύσσεται σήμερα παρά μόνο από το Διονυσοβούνι Αττικής λόγω της απαγόρευσης της εξόρυξής του από την ορατή από το λεκανοπέδιο ΝΔ πλευρά του Πεντελικού όρους. Το μάρμαρο Διονυσοβουνίου, παραπλήσιο του Πεντελικού, χρησιμοποιείται σήμερα από τις υπηρεσίες αναστήλωσης της Ακρόπολης. Εξάλλου, το εξαιρετικής ποιότητας χιονόλευκο μάρμαρο της Θάσου βρίσκεται στην παραγωγή αδιαλείπτως από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και επιπλέον διατίθεται σε μεγάλα αποθέματα, άρα δεν βρίσκεται σε κατάσταση έλλειψης. Το πράσινο σιπολλινομάρμαρο (cipollino) της Ν. Εύβοιας αλλά και ο λατυποπαγής οφιτασβεστίτης της Χασάμπαλης (Πράσινος Θεσσαλικός Λίθος), που κατέκλυζαν τις Ρωμαϊκές αγορές της Ανατ. Μεσογείου ως την ύστερη αρχαιότητα, είναι από τα ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

σπάνια πετρώματα παγκοσμίως που χρησιμοποιήθηκαν ευρέως για μονόλιθους κίονες μεγάλων διαστάσεων και δεν διαθέτουν ανταγωνιστικούς τύπους στην παγκόσμια αγορά. Εννοείται ότι η όποια νέα δραστηριότητα θα περιοριστεί σε περιοχές εκτός από τα βασικά εξορυκτικά κέντρα των αρχαίων (Ανημποριό, Χαλίκια, Βατήσια, Κύλινδροι στην Εύβοια για το cipollino και στο Γεντίκι/ Ομορφοχώρι Λάρισας για τον Θεσσαλικό λίθο) τα οποία προτείνεται στο σύνολό τους να αξιοποιηθούν ως γεω-πολιτιστικά μνημεία. Το κόκκινο και μαύρο (rosso/nero antico) μάρμαρο Μάνης αλλά και ο Κροκεάτης λίθος με την χαρακτηριστική ψηφιδωτή του εικόνα, απετέλεσαν «πολυτελείς» επιλογές των Ρωμαίων ειδικότερα την περίοδο του Κοινού των Ελευθερωλακώνων (21 πΧ-300μΧ) και ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής τους μεταφέρθηκε στην Ρώμη και σμιλεύτηκε από περίφημους γλύπτες. Σήμερα δεν εξορύσσονται σε καμιά γωνιά του Μανιάτικου τοπίου, αυτά για τα οποία καμάρωναν οι αρχαίοι, όπως προκύπτει από τα γραπτά του Στράβωνα, του Πλινίου και του Παυσανία! Σε σχετική μας μελέτη, υφίστανται αρκετές θέσεις πέραν των αρχαίων θέσεων εξόρυξης (Προφήτης Ηλίας, Ταίναρο αλλά και Στεφανιά-Ψηφιά για τον κροκεάτη) που μπορούν να συμπεριληφθούν στο παρόν πρόγραμμα εκλεκτικής εξόρυξης διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τους προστατευτέους χώρους. (βλ. βιβλίο Π. Τζεφέρη «Λίθος Μάρμαρος, Ταινάριος», 2021, σελ. 405) Το πολύχρωμο μάρμαρο της Ν. Σκύρου είναι ένα τεκτονικό λατυποπαγές γνωστό στους αρχαίους ως «breccia fantasia» το 25

OPINION

οποίο λατομήθηκε εντατικά τόσο στην αρχαιότητα όσο και στους νεώτερους χρόνους. Ανάλογοι ξενόφερτοι τύποι που προσομοιάζουν με το υλικό αυτό (πχ. Breccia Fantasia Skyros d’Italia και Skyros Africano) υπάρχουν επίσης στην αγορά, πλην όμως μόνο η Σκύρος διαθέτει στο υπέδαφός της το πρωτότυπο της Σκυρίας Λίθου! To λευκό μάρμαρο της Ζάστενης Μαγνησίας, το μάρμαρο Μυκηνών, τα τεφρά Χίου και Βυτίνας καθώς και ο τραβερτίνης Αριδαίας, ένας υδροθερμικός πωρόλιθος που μοιάζει με τον Ιταλικό του Tivoli (από τον οποίο έχει κατασκευαστεί το Κολοσσαίο της Ρώμης), συμπληρώνουν μια επίλεκτη ομάδα για την οποία θα μπορούσαν να γραφτούν πολλά περισσότερα.

Τρόποι υλοποίησης της πρότασης

H εκ νέου παραγωγή των μαρμάρων-λίθων αυτών, σε μικρές ελεγχόμενες ποσότητες, μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα στην προώθηση μιας ήπιας εναλλακτικής μορφής ανάδειξης των φυσικών λίθων, ενταγμένης στο πλαίσιο των αρχών της βιωσιμότητας και όχι της πλήρους εμπορικότητας και της απώλειας του μέτρου. Για τα μάρμαρα αυτά δεν τίθεται ζήτημα εμπορικής αξίας, διότι η αξία τους είναι ανυπολόγιστη, τίθενται μόνο ζητήματα εντοπισμού θέσεων-αποθεμάτων και ειδικών φυσικών και τεχνικών ιδιοτήτων κατάλληλων για την καλλιτεχνική δημιουργία. Σε καμία περίπτωση δεν αναφερόμαστε σε προσβολή των ήδη θεσμοθετημένων αρχαιολογικών ή γενικότερα προστατευμένων χώρων, αλλά σε ανάδειξή τους με παράλληλη αξιοποίηση άλλων χώρων που οι λίθοι αυτοί εντοπίζονται. Άλλωστε, ο σκοπός δεν είναι η εξόρυξη, αυτή καθεαυτή, αλλά η ανάδειξη του μαρμάρου ως πολιτιστικού αγαθού, μέσω της (εκλεκτικής και μικρής κλίμακας) εξόρυξης και δημιουργίας έργων που θα προωθούν τόσο το brand name του ελληνικού μαρμάρου όσο και τον ελληνικό πολιτισμό. 26

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως π.χ. το Πεντελικό, μόνο η υπόγεια εκμετάλλευση είναι υπό προϋποθέσεις αποδεκτή τόσο τεχνικώς όσο και θεσμικώς (ο Ν.386/76 απαγόρευσε τη «λατόμευση» στην ΝΔ πλευρά του Πεντελικού όρους). Επίσης, όσον αφορά στη νήσο Πάρο, όλη η περιοχή που έχει οριοθετηθεί από την αρμόδια αρχαιολογική αρχή στον ορεινό όγκο των Αγ. Πάντων (όρος Μάρπησσα των αρχαίων) νότια του οικισμού Μαράθι, όπου εντοπίζονται δύο υπόγεια λατομεία (των Νυμφών και του Πανός) καθώς και πολυάριθμες επιφανειακές εξορύξεις (Χωριουδάκι - Λάκκοι κ.λπ.) και όπου ευδοκίμησε το διασημότερο μάρμαρο στον κόσμο, η Παρία Λίθος, θα πρέπει –κατά την άποψή μας- να αξιοποιηθεί ως μνημείο αρχαιολογικής και γεω-πολιτιστικής κληρονομιάς. Ωστόσο, τόσο για την περίπτωση του Πεντελικού και του Πάριου «λυχνίτη» όσο και στις λοιπές ευρύτερες περιοχές αναφοράς των παραπάνω λίθων, είναι δυνατή μια κατ’ αναλογία και υπό προϋποθέσεις εφαρμογή του άρθρου 51 παρ.4. του N.4512/2018. Συγκεκριμένα, με Κοινή Απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), θα δίνεται η δυνατότητα, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, μικρής κλίμακος εξόρυξης για τον σκοπό που προαναφέρθηκε, χωρίς να απαιτείται ένταξη στο βαρύ αδειοδοτικό σύστημα των εμπορικών λατομείων. Μια γενική τοποθέτηση για την υλοποίηση του προγράμματος είναι η ίδρυση δημοσίου φορέα (ενδεικτικά Ελληνικός Οργανισμός Μαρμάρου) υπέρ του οποίου θα εκδοθούν οι ΚΥΑ και γενικότερα οι «άδειες/εγκρίσεις» εκμετάλλευσης των λατομικών χώρων και ο οποίος θα συντονίζει την έρευνα, εξόρυξη και μεταποίηση, ενώ σε ιδιωτικούς φορείς θα παραχωρείται, υπό όρους, το δικαίωμα υλοποίησης της εκμετάλλευσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα με (υπό προϋποθέσεις) δυνατότητα παράτασης. Οι όροι των συμβάσεων θα ελέγχονται από τον ως άνω φορέα ενώ τα ζητήματα ασφάλειας θα ελέγχονται από τις εντεταλμένες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ.

Δίνοντας υλικό και… ώθηση στην αναστηλωτική τέχνη Στον αναβαθμισμένο τα τελευταία χρόνια τομέα της αναστηλωτικής τέχνης, η ενεργοποίηση των ιστορικών λατομείων θα ήταν καταλυτική. Στην Ακρόπολη, έχουν πλέον αποκατασταθεί τα τρία μνημεία (Ερέχθειο, Προπύλαια, Ναός της Αθηνάς Νίκης) και το έργο συνεχίζεται στον Παρθενώνα αλλά και στα τείχη της Ακρόπολης. Ήδη υφίστανται πολλές περιπτώσεις μνημείων πέραν την Ακρόπολης (π.χ. Νέα Μονή Χίου, μνημεία στην Αρχαία Μεσσήνη, Θόλος στην Αρχαία Επίδαυρο, Αρχαίο Θέατρο Λάρισας κ.α.) όπου ζητείται η χρήση απολύτως εξειδικευμένου ως προς τα αισθητικά χαρακτηριστικά και τις φυσικο-μηχανικές ιδιότητες του μαρμάρου. Άλλωστε, όταν κατά τη διάρκεια των έργων συντήρησης ενός μνημείου είναι απαραίτητη η προσθήκη αρχιτεκτονικών μελών, αυτά θα πρέπει να προέρχονται από τις ίδιες ή παρόμοιες κατά το δυνατόν πηγές, ώστε να μην αλλοιωθεί η ταυτότητα του μνημείου, σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία, αλλά και τις γενικές κατευθύνσεις διεθνών οργανισμών και συμβάσεων (ICOMOS, UNESCO, ICCROM, Ντοκουμέντο για την αυθεντικότητα). Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποδεικνύουν -εν τοις πράγμασι- πόσο χρήσιμη είναι μια τέτοια επιλογή. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Η περίπτωση του αρχαιολογικού χώρου της Αμφίπολης Σερρών είναι ενδεικτική, καθώς ο εξωτερικός περίβολος είναι κατασκευασμένος από λευκό μάρμαρο Θάσου, για το οποίο όπως εξηγήθηκε υπάρχει διαθεσιμότητα υλικού. Όμως δεν υφίσταται πάντα η δυνατότητα αυτή μη επιτρέποντας στις αρχαιολογικές υπηρεσίες να δρομολογήσουν ορθολογικά αλλά και επιλεκτικά την προμήθεια πρώτης ύλης για την αναστήλωση των μνημείων. Το παράδειγμα της αναστήλωσης του ιστορικού πετρογεφυριού της Πλάκας στον ποταμό Άραχθο (Τζουμέρκα), που είχε καταρρεύσει από τη μανία της φύσης το 2015 και ξαναχτίστηκε από πέτρα με παρόμοια μορφολογία, σκληρότητα, αντοχή και λοιπά χαρακτηριστικά (θολίτες) και μέσα σε λογικά χρονικά πλαίσια (2020), έρχεται να επιβεβαιώσει την ορθότητα του συλλογισμού. Η όλη προσπάθεια κατέστη δυνατή, πέραν των λοιπών τεχνικών δυσκολιών του εγχειρήματος, έπειτα από την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου Ν.4512/2018, ώστε να είναι δυνατή η κατ’εξαίρεσιν αδειοδότηση της εξόρυξης για τον σκοπό αυτό. Επίσης, η αναστήλωση μνημείων στην Αρχαία Μεσσήνη αλλά και στην Νέα Μονή Χίου, όπου χρησιμοποιήθηκε το ερυθρό μάρμαρο Μάνης, του οποίου η προμήθεια έγινε μάλλον από συγκυρία τυχαίων γεγονότων και προφανώς από ιδιώτη εξορύκτη. Ακόμη, η χρήση μαρμάρου στα έργα συντήρησης και ανάδειξης του Θόλου στο Ιερό του Ασκληπιού Επιδαύρου, για την οποία έχουν αναγκαστικά επιλεγεί, ελλείψει της δυνατότητας χρήσης εγγυτέρων και συμβατότερων μαρμάρων, λευκά μάρμαρα από τη Νάξο και μαύρα από την περιοχή της Εδέσσης. Και αρκετά άλλα παραδείγματα που είτε υφίστανται είτε θα προκύψουν στο μέλλον. Πλέον πρόσφατο, εντός του 2021, το έργο κατασκευής 240 νέων εδωλίων στο Α΄ Αρχαίο Θέατρο Λάρισας, όπου προκρίθηκε η χρήση μαρμάρου από την Κοζάνη, καθώς εκτιμήθηκε πως αυτό έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με το λευκό μάρμαρο από το αρχαίο λατομείο στο Καστρί Αγιάς, με τη χρήση του οποίου κατασκευάστηκε το μνημείο. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Ο οικονομικός, κοινωνικός και πολιτισμικός αντίκτυπος Η αξιοποίηση των σε αφθονία ιστορικών μαρμάρων του τόπου μας θα πρέπει να επαναδρομολογηθεί. Όχι με σκοπό την μαξιμαλιστική ανάπτυξη-μεγέθυνση αλλά την ποιοτική και ήπια ανάπτυξη με βασικό μοχλό τη διατήρηση της βιωσιμότητας του πόρου αλλά και της φυσιογνωμίας και ακεραιότητας του τόπου. Γενικά, η γεωμορφολογία αλλά και η κοιτασματολογία των Ελληνικών μαρμάρων δεν επιτρέπουν τη διαμόρφωση μεγάλων διαστάσεων εμπορικών λατομείων, αλλά σχετικά μικρών γεωμετριών με παραγωγικό δυναμικό που μπορεί να ενταχθεί στην βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής. Δίπλα στην παραγωγή θα διαμορφώνεται και ένα υπαίθριο μουσείο της λατομικής δραστηριότητας και των προϊόντων αυτής, παρακαταθήκη της εξορυκτικής τεχνικής και της λιθοτεχνίας. Με τον τρόπο αυτό, πέραν των λοιπών οικονομικών και κοινωνικών ωφελημάτων, θα επιτραπεί η συνέχιση της ιστορικής εικόνας της κάθε μαρμαροφόρου περιοχής που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην γλυπτική και την μαρμαρική τέχνη γενικότερα. Η εικόνα των ρομποτικών μηχανών CNC που αξιοποιώντας κατάλληλο λογισμικό σχεδίασης (CAD) «φιλοτεχνούν» ξανά τη Νίκη της Σαμοθράκης νομίζουμε ότι είναι χαρακτηριστικές για το ποιά είναι η ρεαλιστική κατεύθυνση των πραγμάτων στο άμεσο μέλλον, δίνοντας μια ιδέα, μια προεπισκόπηση του μέλλοντος! Αρκεί η χρήση της τεχνολογίας να είναι αρωγός και όχι αναστολέας της πραγματικής καλλιτεχνικής έμπνευσης και δημιουργίας που παραμένει μοναδική, όσα αντίγραφα κι αν παραχθούν. Δεν βρέθηκε ακόμη “replica” για τη δημιουργικότητα και τη γνησιότητα στην τέχνη, όπως άλλωστε δεν βρέθηκε ακόμη γονίδιο και για την ανθρώπινη ψυχή! *Ο Δρ Πέτρος Τζεφέρης είναι Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας 27

M AT E R I A L I T Y & D E S I G N

Μάρμαρο: Διαχρονικό υλικό αρχιτεκτονικής Το unbranded υλικό

Το μάρμαρο είναι ένα πέτρωμα που έχει πολλές διαφορετικές ιδιότητες. Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο αυτός ο φυσικός λίθος χρησιμοποιείται τόσο στη γλυπτική όσο και στην αρχιτεκτονική είναι λόγω της απίστευτης ομορφιάς του. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

το πέρασμα των χρόνων, λοιπόν, το μάρμαρο έχει καταφέρει να βρει τον δρόμο του σε πολλές και ποικίλες βιομηχανίες, αλλά ο τομέας στον οποίο έχει αφήσει το μεγαλύτερο αποτύπωμά του είναι οι κατασκευές. Σχεδόν κάθε διάσημο αρχιτεκτόνημα σε όλο τον κόσμο έχει κατασκευαστεί με μάρμαρο.

Αρχέγονο και σύγχρονο

Το μάρμαρο διαθέτει απίστευτη αντοχή και εξαιρετική αισθητική. Λόγω των συγκεκριμένων ιδιοτήτων, αυτός ο πολύτιμος βράχος χρησιμοποιείται στην τέχνη, την αρχιτεκτονική και τις κατασκευές για αιώνες. Γι’ αυτό το μάρμαρο και οι κατασκευές έχουν μια πολύ μεγάλη ιστορία μαζί. Δεδομένου ότι πρόκειται για έναν ευέλικτο και στιβαρό βράχο, έχει χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή τεράστιων κτιρίων και κατασκευών κατά τη διάρκεια των αιώνων. «Το μάρμαρο έχει χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα σε πλήθος παραλλαγές και χρήσεις. Είναι ένα υλικό βγαλμένο από τα σωθικά της γης στο οποίο πάνω του περιγράφεται η βιαιότητα αλλά και η τυχαιότητα της ίδιας της ύπαρξής μας πάνω στον πλανήτη. Λόγω της μεγάλης του ποικιλίας σε χρώματα και υφές, χρησιμοποιήθηκε σε δάπεδα, ορθομαρμαρώσεις ναών, περίτεχνες διακοσμήσεις και ακόμα σαν υλικό διαμόρφωσης κτιρίων, κλιμάκων, στηθαίων κ.λπ.» σχολιάζει ο αρχιτέκτων Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος, επικεφαλής του Klab architecture.

Cafe Thanopoulos/Klab architecture (P. Petrakis)

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Ανεξάρτητα από τις συνθήκες, αυτή η πολύτιμη φυσική πέτρα διατηρεί την ομορφιά και την υφή της. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος λόγος για τον οποίο το μάρμαρο είναι η πιο κατάλληλη πέτρα τόσο για εσωτερικό όσο και για εξωτερικό σχεδιασμό. Αν ρίξουμε μια ματιά σε όλο τον κόσμο, μπορούμε να δούμε ότι η πλειονότητα των ιστορικών κτιρίων ήταν/ είναι κατασκευασμένα από μάρμαρο. Η ανθρώπινη ιστορία το αποδεικνύει καθώς δείγματα κατασκευών με μάρμαρο αποτελούν μεταξύ πολλών άλλων οι πυραμίδες της Γκίζας στην Αίγυπτο (2580 π.Χ.), ο ναός της θεάς Άρτεμης (560 π.Χ.) στην Έφεσο της Μικράς Ασίας, το Κολοσσαίο στη Ρώμη (72 μ.Χ.), το Ταζ Μαχάλ στην Ινδία (1632-52) και το Ανώτατο Δικαστήριο στην Ουάσινγκτον (1935). Για τον αρχιτέκτονα Τσαμπίκο Πετρά του studio Petrās Architecture, το μάρμαρο αφηγείται την ιστορία του κόσμου και την ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Με τα δικά του λόγια: «Έχει γεννηθεί από μια διαρκή μεταμόρφωση ιζηματογενών πετρωμάτων, και αποτυπώνει την παρουσία του κοσμικού χρόνου μέσα στη μάζα του, για αυτό και οι διαφορετικές κοπές κάθετα ή παράλληλα στις φλέβες των ιζημάτων καθηλώνουν τον θεατή και αποκαλύπτουν κάθε φορά μια μικρή αφήγηση του κόσμου μας. Πολύ περισσότερο για την Ελλάδα, το μάρμαρο ήταν το υλικό στο οποίο καταγράφηκαν οι υψηλότερες αισθητικές και πολιτιστικές δημιουργίες

Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος, αρχιτέκτων, Klab architecture

της χώρας μας αλλά και όλου του δυτικού κόσμου. Πώς θα γνωρίζαμε σήμερα για τις αρχιτεκτονικές μορφές, τους κτιριακούς τύπους των αρχαίων ναών, της στοάς και των αιθρίων, αν δεν υπήρχε το μάρμαρο να τις κρατήσει ζωντανές μέχρι σήμερα; Μια ετυμολογική εκδοχή της λέξης Ελλάς εικάζεται ότι προέρχεται από τις λέξεις φως και πέτρα, ή αλλιώς η λαμπερή πέτρα (Ελ – ήλιος και λας – λατομείο). Η Ελλάδα και το μάρμαρο είναι κατά κάποιον τρόπο αλληλένδετες έννοιες».

Ποικιλία χρωμάτων και σύνθεσης H ποιότητα των μαρμάρων εξαρτάται, σε σημαντικό βαθμό, από τη σύσταση των

Ανακαίνιση κατοικίας στη Βούλα (Klab architecture)

M AT E R I A L I T Y & D E S I G N

Τσαμπίκος Πετράς, αρχιτέκτων, Petrās Architecture

πετρωμάτων από τα οποία προήλθαν, καθώς και από τον βαθμό της μεταμόρφωσής τους. Τα χρώματα των μαρμάρων ποικίλουν. Ο καθαρός ασβεστίτης είναι λευκός, αλλά ορυκτές προσμίξεις προσθέτουν το χρώμα. To χρώμα των μαρμάρων είναι, ως επί το πλείστον, λευκό - ημίλευκο έως γκρι σε διάφορους τόνους, με διακύμανση αποχρώσεων κατά ζώνες, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις το χρώμα μπορεί να είναι και μαύρο, πρασινωπό, ροζ, ερυθρωπό κ.λπ. και οφείλεται συνήθως στην παρουσία οργανικών ουσιών ή σιδηροξειδίων ή μαγγανιούχων οξειδίων.

Γνήσια κρυσταλλικά ελληνικά μάρμαρα είναι τα λευκά μάρμαρα Πεντέλης και Διονύσου, τα λευκά - ημίλευκα μάρμαρα της περιοχής Δράμας - Καβάλας - Θάσου, τα μάρμαρα Τρανοβάλτου Κοζάνης, τα μάρμαρα Νάξου, τα ροζ μάρμαρα Λαύκου Πηλίου κ.ά. Πολύ γνωστά γνήσια ξένα μάρμαρα είναι τα μάρμαρα της περιοχής Carrara της Ιταλίας, τα λευκά μάρμαρα της Lasa Ιταλίας, το ιταλικό μάρμαρο Giallo di Siena, το μάρμαρο Portuguese Pink, το λευκό μάρμαρο Αfyon της Τουρκίας με ζαχαρώδη δομή, το λευκό μάρμαρο Sivec της Βόρειας Μακεδονίας κ.ά. Ανάλογα με το μέγεθος των κόκκων των κρυστάλλων τους, τα μάρμαρα χαρακτηρίζονται ως λεπτοκοκκώδη (με μέγεθος κόκκων 0,01-0,5 mm), ως μεσοκοκκώδη (με μέγεθος κόκκων 0,5-2 mm) και ως χονδροκοκκώδη (με μέγεθος κόκκων 2-6 mm). Τα λεπτοκοκκώδη μάρμαρα θεωρείται ότι έχουν μεγαλύτερη μηχανική αντοχή από τα χονδροκοκκώδη. Η αντοχή τους όμως εξαρτάται και από τα ιστολογικά χαρακτηριστικά τους.

Απεριόριστες σχεδιαστικές δυνατότητες Εκτός από κουζίνες και μπάνια, στο σύγχρονο σπίτι το μάρμαρο πρωταγωνιστεί σε επιτοίχιες συνθέσεις, μόνο του ή με

άλλα υλικά, σε τραπέζια, μπουφέδες, φωτιστικά, ενώ σχετικά πρόσφατα έκανε την εμφάνισή του και στο art de la table με πιάτα, μπολ κ.λπ. Επιλέγοντας τον κατάλληλο τύπο πετρώματος, μπορείτε να κατασκευάσετε σχεδόν τα πάντα. Τα πιο σκληρά είδη, που δεν χαράσσονται εύκολα, ενδείκνυνται για επιφάνειες με σκληρή χρήση, π.χ. τραπέζι φαγητού. Όπως αναφέρουν στο Architect Έλληνες αρχιτέκτονες, στη σύγχρονη αρχιτεκτονική το μάρμαρο προσφέρει ένα ευρύ πεδίο πειραματισμού, ασφάλειας και μοναδικής ποιότητας στο τελικό αποτέλεσμα. Ο Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος του Klab architecture σημειώνει: «To μάρμαρο είναι ένα φυσικό υλικό σε πολλούς χρωματισμούς που μπορεί να υλοποιηθεί σε πολλές υφές. Συνεπώς σε επιφάνειες που μας ενδιαφέρει η πλούσια φυσική του υλικότητα είτε εξωτερικές είτε εσωτερικές είναι αυτές που μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε. Πλέον χρησιμοποιείται κυρίως σαν επένδυση ή δάπεδο σε πλάκες πάχους 2 ή 3 εκατοστών έχοντας μεγάλη αντοχή και διάρκεια στον χρόνο. Μπορεί να τοποθετηθεί κάθετα ή οριζόντια σε τοίχους, πατώματα, σκάλες, έπιπλα κ.λπ.. Κάθε διαφορετική του κατεργασία και η τόσο μεγάλη ποικιλία μαρμάρων που υπάρχει ειδικά στη χώρα μας το κάνει ένα

Εκθεσιακό περίπτερο μαρμάρου στη διεθνή έκθεση Marmomac (2018), για τη Marmyk Ηλιόπουλος (Petrās Architecture)

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

υλικό που προσφέρει στον αρχιτέκτονα μία ασφάλεια αλλά και τη δυνατότητα να πειραματιστεί και να δημιουργήσει επιφάνειες που κανένα άλλο υλικό δεν μπορεί να προσφέρει». Από την πλευρά του, ο Τσαμπίκος Πετράς του Petrās Architecture επισημαίνει πως το μάρμαρο προσφέρει στον δημιουργό τη δυνατότητα κάθε φορά να παράγει μια διαφορετική και ανεπανάληπτη εκδοχή του υλικού. «Με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας το μάρμαρο μπορεί να σμιλευθεί στις τρεις διαστάσεις με πολύ μεγάλη γεωμετρική ακρίβεια και να αποκτήσει πολύ διαφορετικές και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες υφές, που ανακλούν το φως με πολλαπλό τρόπο και προσφέρουν πλήθος από απτικές ποιότητες κατά την επαφή με το σώμα. Οι συνδυασμοί των διαφορετικών αποχρώσεων του μαρμάρου με όλες τις διαφορετικές τελικές επεξεργασίες που μπορεί να δεχτεί - βουρτσιστό, χτυπητό, χτενιστό, αμοβολλημένο ή απόλυτα λείο - και η μεταξύ τους σύνθεση - είναι πραγματικά ατελείωτοι, για αυτό και κάθε κατασκευή από μάρμαρο είναι μοναδική και ανεπανάληπτη. Τα ελληνικά μάρμαρα, επιπρόσθετα, διαθέτουν εκπληκτικούς χρωματισμούς που έχουν γεννηθεί από τα χρώματα και το υλικό του ελληνικού τοπίου και αποτελούν, θα λέγαμε, μια τρισδιάστατη φωτογραφία της ελληνικής γης που διαμορφώθηκε και διατηρήθηκε στο βάθος των αιώνων», περιγράφει χαρακτηριστικά.

Ποιότητα που δεν συγκρίνεται Αυτές οι μοναδικές ιδιότητες που φέρει το μάρμαρο είναι που καθορίζουν και το αισθητικό-λειτουργικό αποτέλεσμα, ένα αποτέλεσμα που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση όταν σταθεί δίπλα σε άλλα υλικά που προσπαθούν να το μιμηθούν. «Πάντα με εντυπωσίαζε το αποτέλεσμα του μαρμάρου στις διαφορετικές κλίμακες, την απόσταση δηλαδή από την οποία κάποιος μπορεί να το παρατηρήσει και να το αντιληφθεί. Από τη στιγμή που αποκαλύπτεται στο βλέμμα από απόσταση και ανακλά το φως, μέχρι τη στιγμή που το πλησιάζεις από κοντά και το αγγίζεις, εστιάζεις και παρατηρείς στο εσωτερικό του όλες τις μικρές αντανακλάσεις από τους κρυστάλλους, τα νερά και τις ελάχιστες ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Το μάρμαρο εδώ και αιώνες προσφέρει αντοχή, ποιότητα και υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα σε κάθε αρχιτεκτόνημα εγκολπώσεις και ποιότητες», υπογραμμίζει ο κ. Πετράς και συμπληρώνει: «Όσο περισσότερο γνωρίζεις το μάρμαρο τόσο περισσότερο σε γοητεύει. Σήμερα σε μια εποχή που η αναπαράσταση των υλικών σε υλικά τύπου ξύλου, τύπου μάρμαρου, τύπου τσιμέντου κ.λπ. προσπαθεί να αναπαράγει με όσο καλύτερη ανάλυση ένα φυσικό υλικό, μόλις βάλεις δίπλα δίπλα ακόμα και ένα απλό μάρμαρο με μια αντιγραφή του, η διαφορά ανάμεσα στο φυσικό και στο συνθετικό υλικό είναι αποκαλυπτική και ασύγκριτη, όπως η διαφορά που υπάρχει όταν περπατάς σε ένα δάσος με το να βλέπεις μια κινηματογραφική του εκδοχή». Το ανεπανάληπτο αισθητικό και λειτουργικό αποτέλεσμα του μαρμάρου επιβεβαιώνει ο κ. Λαμπρινόπουλος, χάρη στις διαφορετικές αποχρώσεις και διαφορετικές τεχνοτροπίες επεξεργασίας του φυσικού πετρώματος. «Ένα λείο μάρμαρο μπορεί να μας δώσει ενδιαφέρουσες αντανακλάσεις, να προσδώσει μία αίσθηση καθαριότητας και με το χρώμα του να τονίσει τον χώρο όπως έχει σκεφτεί ο αρχιτέκτονας. Το πώς τρέχουν τα νερά του ή οι βένες του μπορούν να τονίσουν επίσης τον χώρο επιμηκύνοντας τον χώρο ή μεγαλώνοντας διαισθητικά το ύψος του. Με μία διαφορετική επεξεργασία όπως η αμμοβολή το μάρμαρο χάνει τη στιλπνότητά του, αλλά δημιουργεί μία ενδιαφέρουσα επιφάνεια στην αφή και που επίσης δημιουργεί ενδιαφέρουσες φωτοσκιάσεις πάνω του», αναφέρει αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στην ανθεκτικότητα του μαρμάρου. «Ο χρόνος είναι φιλικός στο μάρμαρο και το πατινάρει χωρίς να χαθούν οι αρετές του. Επίσης αντέχει τη θερμότητα, αλλά και το νερό. Χρησιμοποιείται έτσι σε πάγκους κουζινών, σε υγρούς χώρους και φυσικά

σε επενδύσεις όψεων σε δάπεδα εσωτερικά ή εξωτερικά, και σε εξαιρετικά μεγάλο αριθμό χρήσεων που αναζητούν ένα στιβαρό, ανθεκτικό και ταυτόχρονα διαχρονικό υλικό».

Συνώνυμο της πολυτέλειας και της Ελλάδας Από την αρχαιότητα έως τη σημερινή εποχή, η χρήση του μαρμάρου σε οποιονδήποτε χώρο και μόνο αρκεί για να θεωρηθεί αυτός ο χώρος πολυτελής. Για τον κ. Πετρά, «η χρήση αυτού του υλικού σήμερα από κάποιον δηλώνει ότι είναι ένα άνθρωπος που αγαπά τη φύση και τα φυσικά υλικά. Ένας «φυσιολάτρης» θα έλεγα, που επιθυμεί να πατάει με γυμνά πόδια στη γη και να αισθάνεται τους κραδασμούς της. Διαπιστώνω ότι όσο και αν προχωράει η κοινωνία προς μια καθολική ψηφιοποίηση, τόσο μας γεννιέται η ανάγκη να επιστρέψουμε στην απτή πραγματικότητα των υλικών. Το μάρμαρο - ένα πέτρωμα που προέρχεται από καταβολής κόσμου - είναι ίσως ό,τι πιο πολύτιμο έχει να μας δώσει η μητέρα γη, ένα κόσμημα που έπλασε μέσα από διαδικασίες στα βάθη των αιώνων. Αιώνιο και ταυτόχρονα ζωντανό με κάθε κομμάτι του να διατηρεί τη δική του μοναδική και ανεπανάληπτη προσωπικότητα. Η επαφή με το μάρμαρο ίσως να είναι η πιο αρχαία και πιο εκλεπτυσμένη δημιουργική σχέση που μπορούμε να έχουμε με ένα φυσικό αντικείμενο, που μας συνδέει με το παρελθόν και τους προγόνους μας και ταυτόχρονα με την υστεροφημία που επιθυμούμε να παραδώσουμε στο μέλλον». Δεν είναι όμως μόνο η έννοια του πλούτου με την οποία είναι συνυφασμένη η εφαρμογή του μαρμάρου. Για τον κ. Λαμπρινόπουλο, το μάρμαρο, όπως και τα υπόλοιπα υλικά, χρησιμοποιείται για να προσφέρει στον χώρο με τις ιδιότητές του αλλά ξεχωρίζει αποτελώντας συνώνυμο της Ελλάδας. «Προφανώς είναι ένα αρκετά ακριβό υλικό που έχει ταυτιστεί με μνημεία, και η αξία του είναι αυταπόδεικτη καθώς είναι ένα υλικό που έχει χρησιμοποιηθεί αιώνες σε σημαντικά αρχιτεκτονικά κτίρια. Το υλικό από μόνο του είναι συναρπαστικό, μοναδικό στο κάθε του κομμάτι και γεμάτο εκπλήξεις. Προσωπικά δεν γνωρίζω άλλο υλικό τόσο μοναδικό, τόσο ακραία συνδεδεμένο με την Ελλάδα που είναι γεμάτη με υπέροχα και μοναδικά μάρμαρα». 31

OPINION

ΤΟΥ ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΥ ΚΩΣΤΌΠΟΥΛΟΥ, Deputy Director του Δικτύου CSR Hellas

Εξόρυξη μαρμάρου, ο δρόμος για τη βιωσιμότητα και την υπεύθυνη λειτoυργία Το

μάρμαρο αποτελεί φυσική πρώτη ύλη της οποίας η ανθεκτικότητα και η διαχρονική διάρκεια το καθιστά ένα από τα πιο ανθεκτικά και «βιώσιμα» υλικά σε βάθος χρόνου. Η κατασκευή και η διακόσμηση κτιρίων στην Ελλάδα δεν αποτελεί μόνο βασικό χαρακτηριστικό στοιχείο της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής ταυτότητας και παράδοσης από την αρχαία Ελλάδα έως σήμερα, αλλά καθιστά το συγκεκριμένο υλικό την πρώτη επιλογή στη διακόσμηση παγκόσμια πλέον. Ο κλάδος είναι από τους ισχυρότερους της ελληνικής οικονομίας με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Ωστόσο, ως διαδικασία εξόρυξης και επεξεργασίας του υλικού χαρακτηρίζεται ως μία ιδιαίτερα ενεργοβόρα δραστηριότητα που απαιτεί ικανές ποσότητες ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, ενώ παράλληλα η εξόρυξη των μαρμάρινων λίθων από τις πλαγιές των βουνών περιλαμβάνει αναγκαστικά τη χρήση αξιοσημεί-

Καμία επιχείρηση δεν θα μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ικανή να παράγει οικονομική αξία για τους μετόχους της αν δεν είναι βιώσιμη 32

ωτης ποσότητας εκρηκτικών υλικών, αλλά και χειρωνακτικές μεθόδους εργασίας με αυξημένη αρνητική επίδραση τόσο στην υγεία όσο και στην ασφάλεια των εργαζομένων στον συγκεκριμένο κλάδο. Αντίστοιχα, η χρήση εκρηκτικών υλών, αλλά και η αναγκαστική αποψίλωση και αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος, όπου πραγματοποιείται η εξόρυξη του μαρμάρου έχει αρνητική επίδραση στην πανίδα και στη χλωρίδα της συγκεκριμένης περιοχής, με αποτέλεσμα, εάν δεν ληφθούν τα πλέον κατάλληλα μέτρα, τόσο κατά τον σχεδιασμό της εξόρυξης όσο και κατά την επεξεργασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου, τότε η επίδραση που επέρχεται από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μπορεί να είναι ιδιαίτερη καταστροφική και για τους άλλους φυσικούς πόρους που διαθέτει η συγκεκριμένη περιοχή. Για τους λόγους αυτούς, εξετάζοντας τις διαστάσεις της βιωσιμότητας του συγκεκριμένου κλάδου δραστηριότητας, καταγράφουμε συγκεκριμένα θέματα που είναι ουσιώδη για τη βιωσιμότητα τόσο του κλάδου όσο και των συμμετόχων του, προκειμένου να είναι εφικτό ένα ισοζύγιο που να εξισορροπεί τον αρνητικό αντίκτυπο που προκαλείται από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, με τον θετικό αντίκτυπο που προκαλείται από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα επίσης στον άνθρωπο, στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Η λογική αυτή ακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Ταξινομία και το νέο κανονιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. που συνδέει πλέον κάθε κλάδο οικονομικής ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

δραστηριότητας με τη συγκεκριμένη και ουσιαστική επίδραση που ο συγκεκριμένος κλάδος έχει ως αντίκτυπο (αποτέλεσμα) στο τρίπτυχο: οικονομία, κοινωνία, περιβάλλον. Η μέτρηση του συνολικού αντικτύπου σε κλαδικό επίπεδο βοηθά τις επιχειρήσεις του κλάδου να αναγνωρίσουν και να κατανοήσουν τα ουσιώδη θέματα που οφείλουν να μετρήσουν σε σχέση με την επίδρασή τους και να αναλάβουν πρωτοβουλίες με νέες επενδύσεις. Οι οποίες θα έχουν στόχο να μειώσουν τον αρνητικό αντίκτυπο σε θέματα όπως στην περίπτωση της εξόρυξης μαρμάρου, που αφορούν την προστασία της υγείας και ασφάλειας τόσο των εργαζομένων όσο και του φυσικού περιβάλλοντος, και ειδικά την προστασία της βιοποικιλότητας, τη μείωση των απορρίψεων και των καταλοίπων της εξόρυξης, την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και την απόδοση ωφέλειας στην τοπική κοινωνία, την αντιμετώπιση του προβλήματος διαφθοράς με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας. Ο οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος της εξόρυξης ορυκτών πόρων συνολικά είναι κυρίαρχος σήμερα στις οικονομίες 81 χωρών που αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο του παγκόσμιου ΑΕΠ, το μισό του παγκόσμιου ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

πληθυσμού και σχεδόν το 70% όσων ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Η μετάβαση σε μία νέα εποχή, χωρίς την εξάρτηση από τη χρήση του άνθρακα, έχει ένα σημαντικό κόστος για το σύνολο των οικονομιών και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται εντός αλλά και εκτός της Ε.Ε., δεδομένου ότι αντίστοιχα με την Ευρωπαϊκή Ταξινομία συστήματα διαχείρισης της βιωσιμότητας και των επενδύσεων αναπτύσσουν και άλλες χώρες. Η αύξηση του κόστους παραγωγής και επεξεργασίας στις ανεπτυγμένες χώρες λόγω του αυστηρότερου κανονιστικού πλαισίου σε σύγκριση με τις αναπτυσσόμενες χώρες δημιουργεί τάσεις μείωσης της παραγωγής στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. και αύξηση του ανταγωνισμού με τρίτες χώρες. Η μέχρι πρόσφατα αίσθηση της αφθονίας των πρώτων υλών και η αλόγιστη χρήση τους έχει οδηγήσει σήμερα στην ανάδειξη των προτεραιοτήτων που ο κάθε κλάδος αλλά και η κάθε επιχείρηση καλείται να επαναπροσδιορίσει προκειμένου το επιχειρηματικό μοντέλο να ενσωματώνει παραμέτρους βιωσιμότητας για το παρόν και το μέλλον. Είναι σαφές ότι οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις, χρηματοπιστωτική, πανδημική, κλιματική, ενεργειακή και επισιτιστική, όπως διαδέχονται 33

OPINION

η μία την άλλη, καθιστούν τον όρο βιωσιμότητα «πρωταγωνιστή» στην στρατηγική των επιχειρήσεων. Καμία επιχείρηση δεν θα μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ικανή να παράγει οικονομική αξία για τους μετόχους της αν δεν είναι βιώσιμη. Τα κριτήρια που εξετάζουν τη βιωσιμότητα για κάθε κλάδο, οικονομική δραστηριότητα και νομικό πρόσωπο είναι ήδη αντικείμενο επεξεργασίας της Ε.Ε., η οποία έχει εισηγηθεί στο Κοινοβούλιο το νέο κανονιστικό πλαίσιο για τηνβιώσιμη χρηματοδότηση και την υποχρεωτική δημοσιοποίηση των πληροφοριών που αφορούν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και των συμμετόχων τους σε ετήσια βάση μαζί και σε συνάρτηση με τα οικονομικά της αποτελέσματα. Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, οι επιχειρήσεις ουσιαστικά καλούνται να αποδείξουν ότι μπορούν να δημιουργούν αξία με τη λιγότερη δυνατή αρνητική επίδραση στο περιβάλλον που παρέχει τους αναγκαίους φυσικούς πόρους και τις πρώτες ύλες για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών και στον άνθρωπο για τον οποίο ο κάθε κλάδος και η κάθε δραστηριότητα καλείται να υποστηρίξει τις ανάγκες επιβίωσης, ποιοτικής διαβίωσης, και εξέλιξης. Από το 2015, όταν ο ΟΗΕ συμπληρώνοντας τη Συμφωνία της Συνθήκης στο Παρίσι για το Κλίμα, παρουσίασε την Ατζέντα 2030 που περιλαμβάνει τις βασικές κατευθύνσεις σχετικά με το πού πρέπει να επενδύσουμε για να ελπίζουμε ότι ο κόσμος μας θα είναι βιώσιμος, έθεσε συγκεκριμένες προτεραιότητες μέσα από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Στόχους που προσυπέγραψαν 193 χώρες μέλη του, όπως και η χώρα μας, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ανεξάρτητη οντότητα. Έχοντας ήδη διανύσει το μισό της απόστασης μέχρι το 2030, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινείται ήδη προς την κατεύθυνση της κανονιστικής ρύθμισης αρκετών παραμέτρων της διαχείρισης της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας με στόχο τη δημιουργία ενός πιο διάφανου επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Ιδιαίτερα σημαντική για τις εταιρείες στον κλάδο εξόρυξης μαρμάρου είναι η Ταξινομία για τη βιοποικιλότητα και την κυκλική οικονομία 34

Η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Ταξινομίας για βιώσιμες δραστηριότητες υποχρεώνει -από το 2022, με έτος αναφοράς το οικονομικό έτος 2021- τις επιχειρήσεις του κλάδου εξόρυξης ορυκτών όπως και όλες τις άλλες επιχειρήσεις σε μία νέα πιο συστηματική και ουσιαστική σύνδεση των χρηματο-οικονομικών με τα μη χρηματο-οικονομικά δεδομένα, δηλαδή τα δεδομένα που αφορούν τη βιωσιμότητα. Εκτός από την Ταξινομία για την κλιματική κρίση, ιδιαίτερα σημαντική για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο εξόρυξης μαρμάρου είναι η Ταξινομία για τη βιοποικιλότητα και την κυκλική οικονομία που αναμένεται να υιοθετηθεί εντός του 2022 και η κοινωνική Ταξινομία που προβλέπει τη συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα και ειδικότερα τις Οδηγίες του ΟΟΣΑ για την Υπεύθυνη Επιχειρηματική Δεοντολογία (ελεύθερη απόδοση «OECD Guidelines for Responsible Business Conduct») και τις Οδηγίες του OHE για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (UN Guiding Principles for Business and Human Rights).

Νέα νομοθεσία στην Ε.Ε. για υπεύθυνη χρηματοδότηση επενδύσεων Η νέα νομοθεσία που εισηγείται η Ε.Ε. αφενός για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων με έμφαση στη βιωσιμότητα και την υπεύθυνη διαχείριση των μελλοντικών κινδύνων που προκαλούνται από την κλιματική κρίση, αλλά και από τη συνεχή αύξηση των ανισοτήτων, εντάσσει ήδη συγκεκριμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες μεταξύ των οποίων και εκείνες του κλάδου των κατασκευών μέσω του συστήματος της Ταξινομίας για την κλιματική κρίση και στις προτεραιότητές της για την προσαρμογή στα νέα δεδομένα της βιώσιμης χρηματοδότησης. Στα παραπάνω, αναμένεται να προστεθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022 η ανανεωμένη Ευρωπαϊκή Οδηγία για την υποχρεωτική δημοσιοποίηση εκθέσεων βιωσιμότητας από πλευράς των επιχειρήσεων που απασχολούν περισσότερα από 250 άτομα προσωπικό ή είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, αρκετές εκ των οποίων δραστηριοποιούνται στον κλάδο των κατασκευών, με στόχο να παρουσιάσουν στους επενδυτές, αλλά και στους άλλους συμ-μετόχους τους, αφενός τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, αφετέρου τους στόχους και τις επενδύσεις που θα υλοποιήσουν με σκοπό να μεταμορφώσουν και να εξελίξουν το επιχειρηματικό ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

τους μοντέλο συνολικά προς μία περισσότερο βιώσιμη στρατηγική προσέγγιση. Για τις επιχειρήσεις του κλάδου εξόρυξης είναι εξίσου σημαντικό το θέμα της διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Το 2022 οδηγεί σε μια επίσης νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία που αφορά την άσκηση δέουσας επιμέλειας στη διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων με υπόχρεες τις επιχειρήσεις με πάνω από 250 εργαζόμενους, καθώς και τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, οι οποίες θα πρέπει εκτός της δημοσιοποίησης των δικών τους αποτελεσμάτων βιωσιμότητας να συμπεριλαμβάνουν και βασικές πληροφορίες για το επίπεδο ωριμότητας της εφοδιαστικής τους αλυσίδας σε βασικά θέματα βιωσιμότητας όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι εργασιακές συνθήκες και η διαχείριση της διαφορετικότητας, η περιβαλλοντική προστασία, η επιχειρηματική ηθική κ.ά. Οι απαιτήσεις αυτές αναμένεται να ενισχυθούν και με τη δημοσιοποίηση νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας σχετικά με τη Βιώσιμη Εταιρική Διακυβέρνηση, όπου προτεραιότητά της είναι να συνδεθούν οι ευθύνες των μελών των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών με τη διαχείριση των κριτηρίων Περιβαλλοντικών, Κοινωνικών και Διακυβέρνησης (ESG – Environment, Social, Governance), τα οποία ήδη ενσωματώνονται στη βιώσιμη χρηματοδότηση, ενώ αποτελούν και προτεραιότητα των ευρωπαϊκών επιδοτούμενων προγραμμάτων. Συνθετικά, η κοινωνική ταξινομία, η οποία έρχεται να εφαρμοστεί σε σχέση με τα θέματα κοινωνικού αντίκτυπου της επιχείρησης αναμένεται να λαμβάνει υπόψη και την απόφαση για την εισαγωγή υποχρεωτικής εφαρμογής της δέουσας επιμέλειας για τη βιωσιμότητα και κυρίως για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος στην εφοδιαστική αλυσίδα προεκτείνοντας την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου και στη διεθνή αγορά, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για τις επιχειρήσεις εξαγωγικού χαρακτήρα. Στα νέα αυτά δεδομένα, πέραν των εισηγμένων εταιρειών, ο κίνδυνος αποκλεισμού των ΜμΕ, αλλά και των επιχειρήσεων που δεν θα αντιληφθούν ότι οφείλουν να προσαρμοστούν έγκαιρα στα νέα ιδιαίτερα απαιτητικά δεδομένα του επιχειρηματικού μοντέλου της βιώσιμης ανάπτυξης, είναι ορατός.

Το νέο επιχειρηματικό περιβάλλον και η ωριμότητα των κλάδων Το νέο επιχειρηματικό περιβάλλον βρίσκεται σήμερα σε μετάβαση προς υιοθέτηση περισΜΑΡΤΙΟΣ 2022

σότερο βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων, προς ενίσχυση της λογοδοσίας και της διαφάνειας. Όμως έχουμε ακόμη αρκετό δρόμο να διανύσουμε όπως προκύπτει και από την πρώτη μελέτη του Ευρωπαϊκού Βαρόμετρου, που αναπτύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο CSR Europe, σε συνεργασία με τον οίκο αξιολόγησης Moody’s και τη θυγατρική του εταιρεία Vigeo-Eiris, η οποία εξειδικεύεται στην αξιολόγηση των εταιρειών που είναι εισηγμένες στο Euronext για τη σύνθεση και αποτίμηση των αντίστοιχων δεικτών Βιωσιμότητας και Υπευθυνότητας. Με δεδομένο το πρώτο συμπέρασμα, που είναι ότι οι περισσότεροι κλάδοι ακόμη υστερούν στην υιοθέτηση συγκεκριμένων προτεραιοτήτων και θεμάτων ως ουσιωδών για τη βιωσιμότητα του κλάδου στη διαδικασία μετάβασης και ειδικότερα για τη συνεισφορά του στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030, το CSR HELLAS, ως Εθνικός εταίρος του CSR Europe αναλαμβάνει μία ιδιαίτερα καινοτόμο πρωτοβουλία ανάδειξης της πρωτοπορίας ενσωμάτωσης της βιωσιμότητας που πολλά από τα μέλη του μπορούν να επιδείξουν, παράλληλα με ενίσχυση του επιπέδου ωριμότητας στην ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη στρατηγική που τίθεται ως ζητούμενο για πλήθος μεγάλων εταιρειών συμπεριλαμβανομένων και των εφοδιαστικών τους αλυσίδων. Το Ελληνικό Σύμφωνο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας είναι ανοιχτό για συμμετοχή σε όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις και επιδιώκει: α. να αναδείξει τις καλές πρακτικές των πρωτοπόρων επιχειρήσεων-μελών του CSR HELLAS, στην ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στο επιχειρηματικό τους μοντέλο, β. να βελτιώσει το επίπεδο ωριμότητας των επιχειρηματικών φορέων και κλαδικών ενώσεων στην υποστήριξη των μελών τους σε θέματα βιωσιμότητας, γ. να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις-μέλη των επιχειρηματικών φορέων & κλαδικών ενώσεων στην ενίσχυση του επιπέδου ωριμότητάς τους, δ. να ενισχύσει την ετοιμότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων (ΜμΕ) στην υιοθέτηση πρακτικών βιωσιμότητας στη στρατηγική και λειτουργία τους, ε. να συμβάλει στις πολιτικές πρωτοβουλίες των θεσμικών φορέων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για ένα περισσότερο βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον. Περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις μπορούν να αντλήσουν από την ιστοσελίδα του CSR HELLAS (www. csrhellas.org) 35

INTERVIEW

Η Α&Μ, AOR της Aedas για τo Commercial Hub στο Ελληνικό «Θα σχεδιάζουμε κτίρια που αντανακλούν τις εμπειρίες των χρηστών και θα εξισορροπούν τις ιδέες μας με τις προσδοκίες των πελατών μας», τονίζει ο Μιχάλης Μαυρολέων. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΛΗΔΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ 36

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

υρνά συχνά στο μυαλό μου η φράση του Α. Γκράμσι για το limbo μεταξύ παλαιού και νέου κόσμου και την «εποχή των τεράτων». Είμαστε άραγε στην εποχή των τεράτων; Έχοντας την τύχη να συνομιλώ με ανθρώπους από τον χώρο της αρχιτεκτονικής και των κατασκευών στην καθημερινότητά μου, θα πω ότι βλέπω νέες μορφές και νέες φόρμες να αναδύονται. Αλλά δεν τρομάζουν. Γιατί δεν είναι μορφές τεράτων, είναι μορφές δημιουργημάτων. Και είναι μορφές όχι από-κλειστικές αλλά μορφές που περικλείουν όλο και περισσότερα, όλο και περισσότερους. Είναι μορφές που δεν αποκλείουν αλλά αγκαλιάζουν, ανθρώπους, ιδέες και προσδοκίες. Και να πώς σχεδιάζονται… από το πρώτο σημείο… Η παγκόσμια εμπειρία της πανδημίας μάς έβαλε να κάνουμε rethinking για τον κόσμο (μας), να κάνουμε re-imagining και πλέον περνάμε στην… εφαρμογή: Πώς αναμορφώνουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει; Το δομημένο περιβάλλον στο οποίο περνάμε τον περισσότερο χρόνο της ζωής μας. Η επιρροή της πανδημίας είναι αναμφισβήτητα μεγάλη, σε όλα τα επαγγέλματα. Κυρίως στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε και κρίνουμε τα καθημερινά μας. Το ίδιο συμβαίνει και στην αρχιτεκτονική. Αναλύουμε, επαναπροσδιορίζουμε και προτείνουμε σχεδιαστικές λύσεις για κτίρια και χώρους που στεγάζουν ποικίλες λειτουργίες. Είτε αυτές συνυπάρχουν στο ίδιο κτίριο, είτε όχι. Η πανδημία μάς εγκλώβισε στα «μέσα» και στη διάρκειά της αναπολούσαμε τα «έξω». Έτσι τα μέσα και τα έξω αναθεωρήθηκαν. Η σχέση του «μέσα» με το «έξω» δεν επηρεάζεται μόνο από τις γεωγραφικές συντεταγμένες του κτιρίου αλλά και από τις εμπειρίες που αντλούμε βιώνοντας τα κτίρια. Η πανδημία επηρέασε και δημιούργησε «ρεύμα», εμπλοκής του «user experience» και του «user interface» από τα πρώτα μέχρι τα τελευταία στάδια του σχεδιασμού. Θα σχεδιάζουμε, λοιπόν, κτίρια και χώρους που αντανακλούν τις εμπειρίες των χρηστών και ταυτόχρονα θα εξισορροπούν τις ιδέες μας με τις προσδοκίες των πελατών μας. Το «παραδοσιακό» γκρι κτίσμα πρέπει πια να έχει «πράσινες» επιδόσεις και, μάλιστα, σε όλο τον κύκλο ζωής του. Πώς εκπληρούνται οι στόχοι βιωσιμότητας και αειφορίας στα νέα κτίσματα ή την αναβάθμιση παλαιότερων; Τι απαιτήσεις έχει αυτό όχι μόνον σε υλικά αλλά και στον σχεδιασμό; Όλοι μας έχουμε αυξανόμενη ευαισθησία για την εδραίωση του πράσινου χαρακτήρα του ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

περιβάλλοντος, των μέσων και των κτιρίων που επιτυγχάνουν εξοικονόμηση ενέργειας. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός, η θερμική θωράκιση του κελύφους, ο υψηλός δείκτης ενεργειακής απόδοσης των Η/Μ εγκαταστάσεων, ή η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, είναι μερικές από τις εφαρμογές συστημάτων και τεχνολογιών στα νέα κτίρια. Ο σχεδιασμός πλέον δεν είναι υπόθεση μόνον του αρχιτέκτονα αλλά όλων των εμπλεκομένων μηχανικών στο έργο, όπως του στατικού, μηχανολόγου, ηλεκτρολόγου, μελετητή φωτισμού κ.ά., που ταυτόχρονα δίνουν τις γνώσεις της ειδικότητάς τους για ένα πραγματικά αειφόρο κτίριο. Ταυτόχρονα, ο χρήστης θα πρέπει να αγκαλιάσει και να υποστηρίξει το αποτέλεσμα, αλλά και το wellbeing. Όχι μόνο στα εγκαίνια λειτουργίας του, αλλά κυρίως στη συντήρησή του. Το μέλλον των κτιρίων θα περνά απαραίτητα από τη συνέργεια των ειδικοτήτων και χρηστών.

Μιχάλης Μαυρολέων, αρχιτέκτων, CEO, A&M Architects

SAY Hotel

INTERVIEW

Eurobank Piraeus Offices

Generali Reception

Γραφεία του μέλλοντος. καταστήματα του μέλλοντος. αεροδρόμια του μέλλοντος. Πώς θα είναι αυτοί οι χώροι -όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός ανθρώπων- στη νέα εποχή; Η τεχνολογία θα παίξει τον πιο σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη μετάβαση. Η τεχνολογία μειώνει συνεχώς τους χρόνους απασχόλησής μας, και αναπτύσσεται για να επιτρέψει περισσότερο προσωπικό χρόνο. Οι αποφάσεις μας σήμερα οδηγούνται ασυνείδητα σε επιλογές με τον πιο μικρό χρόνο ενασχόλησης. Γι’ αυτό και η τηλεργασία, το «hybrid model», τα Virtual Shops, Pilot shops and e-shops θα πάρουν σημαντική θέση στην κατανάλωση και στον χρόνο που θα αφιερώνουμε για αυτές τις συνήθειες-ανάγκες. Τα αεροδρόμια του μέλλοντος ήδη έχουν μετατραπεί σε εμπορικά megamalls αφού ο χρόνος είτε ταξιδεύοντας είτε αναμένοντας την επόμενη πτήση είναι αρκετός για να εισπράξει ο ταξιδιώτης τα θετικά της ψυχολογίας της κατανάλωσης. Η τεχνολογία εισχωρεί συνεχώς από το e-check in, από την παραγγελία με εφαρμογές κινητού, το snack και το ποτό, τον καφέ πριν από το gate, μέχρι και την προπαραγγελία προϊόντων στο Duty Free. Στην εποχή που έρχεται θα δούμε την τεχνολογία να κερδίζει, με μεγάλη ταχύτητα, έδαφος στην εργασία, στο retail αλλά και στις αεροπορικές μας μετακινήσεις. Και ο ρόλος του αρχιτέκτονα είναι να προσαρμόζει τον σχεδιασμό των κτιρίων και χώρων στις νέες αυτές συνθήκες. Στα projects που υπογράφει η Α&Μ βλέπουμε μια σειρά χώρων που «μιλούν» εύγλωττα για το συνολικό brand κάθε επιχείρησης και τα values της. Με ποιες επιλογές κάνετε κάθε χώρο να αποκαλύπτει την εταιρική ταυτότητα; Σήμερα η εταιρική ταυτότητα δεν περιορίζεται στην χρήση των εταιρικών χρωμάτων και την τοποθέτηση του λογοτύπου στην επιβλητική θέση. Ο χώρος που σχεδιάζουμε είναι το «πρόσωπο» της επιχείρησης. Αυτό πρέπει να δείχνει αλλά και να εκπέμπει την σωστή αίσθηση για το προσωπικό, τους επισκέπτες, τους πελάτες και τους συνεργάτες. Για όλους στοχεύουμε να εισπράξουν από τον σχεδιασμό μας την ξεχωριστή εμπειρία, και επόμενα από το brand την επιθυμητή εικόνα. Οι χρήστες και η ικανοποίησή τους από την ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζει τον χώρο, γίνεται για εμάς η αφορμή να γίνουν οι ίδιοι, πρεσβευτές της εταιρείας. Τότε θα υποστηρίξουν το brand, θα μοιράζονται περιεχόμενο και πληροφορίες σχετικά με την εταιρεία, θα την προτείνουν, θα μοιράζονται θετικές εμπειρίες και θα συμμετέχουν ενεργά σε συζητήσεις ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

για θέματα σχετικά με την επιχείρηση. Ας μην ξεχνάμε ότι «ένας εργαζόμενος που λειτουργεί σαν πρεσβευτής της εταιρείας είναι δύο φορές πιο αξιόπιστος από τον CEO της». Για την Α&Μ αυτό αποτελεί πρόκληση κάθε φορά που σχεδιάζουμε κάτι. Στοχεύουμε να κερδίσουμε τον χρήστη και όχι μόνο τον πελάτη. Γιατί τελικά από τον ικανοποιημένο χρήστη θα αναπτυχθεί παραπέρα και ο πελάτης. Τι αναμένουμε να δούμε από εσάς στο άμεσο μέλλον σε επίπεδο έργων αλλά και συνεργασιών; Η Α&Μ, παρόλο που φέτος μπαίνει στα 40 χρόνια λειτουργίας της στην ελληνική αγορά, βρίσκεται σε ξεκίνημα μιας νέας εποχής! Με 70 συνεργάτες στο δυναμικό της καλύπτει όλες τις ειδικότητες σχεδιασμού κάτω από την ίδια στέγη, εφαρμόζει μεθόδους ολοκληρωμένου σχεδιασμού «multidisciplinary & integrated design», δημιουργεί νέες διεθνείς συνεργασίες με επώνυμα διεθνή αρχιτεκτονικά γραφεία, διατηρεί συνεργασίες με εξειδικευμένα ελληνικά γραφεία μηχανικών, χρησιμοποιεί state of the art software, εξελίσσει συνεχώς τις διαδικασίες και τiς μεθόδους της και υποστηρίζει τη συνεχή εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού της. Η Α&Μ είναι η μόνη εταιρεία στην Ελλάδα που προσφέρει επί σειρά ετών συνδυαστικές υπηρεσίες Design & PM βρισκόμενη στο πλευρό των πελατών της από την αρχή μέχρι τέλος του έργου. Σήμερα η τιμητική για εμάς συνεργασία ως AOR της Aedas, για το μεγαλύτερο έργο στο Ελληνικό (τo Commercial Hub) και συγκεκριμένα για το Εμπορικό κέντρο της Βουλιαγμένης, αλλά και παλιότερες συνεργασίες με διεθνή γραφεία όπως του Rafael Vinoly, της Zaha Hadid, της Gensler LA κ.ά., και τέλος συνεργασίες διαγωνισμών με καταξιωμένα ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία, αθροίζουν σημαντικές εμπειρίες για την Α&Μ και τα μέλη της. Πέρα από το project του Ελληνικού, το γραφείο μας μελετά οικιστικά και ξενοδοχειακά έργα στην Κρήτη, Μεθώνη, Δωδεκάνησα, γραφεία μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα, παραθεριστικές και άλλες κατοικίες, ενώ οι μελέτες στα Commercial Spaces των διεθνών αεροδρομίων, όπου η Α&Μ έχει μεγάλο portfolio, συνεχίζουν να βρίσκονται μέσα στα ενεργά έργα του γραφείου μας. Αυτό που συνεχίζει να μας καθοδηγεί στα χρόνια είναι το ίδιο μας το όραμα! Να παρέχουμε δηλαδή υπηρεσίες που ξεχωρίζουν, γιατί τελικά στην Α&Μ δεν χτίζουμε μόνο κτίρια και χώρους, αλλά χτίζουμε σχέσεις με τους ευχαριστημένους πελάτες μας. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Methoni Wellness

Sheltered Villas

CASE STUDY

ΚΠΙΣΝ: Στο επίκεντρο των αρχιτεκτονικών καινοτομιών Οι καινοτομίες που εφαρμόστηκαν κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όπως αυτές παρουσιάστηκαν στο εορταστικό πενθήμερο, αφιερωμένο στην επέτειο πέντε χρόνων λειτουργίας του. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ 40

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Το

Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι ένα εμβληματικό έργο για την ελληνική κοινωνία, το οποίο άλλαξε ριζικά το πρόσωπο της Καλλιθέας και της ευρύτερης περιοχής, φιλοξενώντας ποικίλες πολιτιστικές δράσεις. Αποτελεί ένα πρότυπο αρχιτεκτονικής σύλληψης, το οποίο χαρακτηρίζεται από πρωτοποριακές πρακτικές σε όλα τα στάδια κατασκευής και σχεδιασμού. Το ΚΠΙΣΝ παραδόθηκε στο δημόσιο στις 23 Φεβρουαρίου του 2017 και τον προηγούμενο μήνα έκλεισε 5 χρόνια λειτουργίας. Στο πλαίσιο αυτής της επετείου διοργανώθηκε πλήθος εορταστικών εκδηλώσεων, που προσέλκυσε το ενδιαφέρον χιλιάδων επισκεπτών. Την Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου, τελευταία μέρα του εορταστικού πενθημέρου, έγινε παρουσίαση των καινοτομιών που εφαρμόστηκαν στον αντισεισμικό σχεδιασμό και στο πάρκο του ΚΠΙΣΝ. Εκτενής αναφορά έγινε και στο Κέντρο Επισκεπτών, το οποίο αποτέλεσε μία προσωρινή κατασκευή με σκοπό την παρατήρηση των εργασιών του εργοταξίου. Στην ομιλία αυτή, που απευθυνόταν κυρίως σε φοιτητές της αρχιτεκτονικής σχολής, συμμετείχαν οι αρχιτέκτονες Άγις Μουρελάτος και Σπύρος Γιωτάκης, η αρχιτέκτων τοπίου και δασολόγος Ελένη Σπυροπούλου και ο πολιτικός μηχανικός δομοστατικός, Κωνσταντίνος Πασχαλίδης.

Το Κέντρο Επισκεπτών

Οι αρχιτέκτονες Άγις Μουρελάτος και Σπύρος Γιωτάκης μίλησαν για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του πρώτου Κέντρου Επισκεπτών, την περίοδο που το ΚΠΙΣΝ ήταν ακόμη υπό κατασκευή. Επρόκειτο για ένα κτίριο – περίπτερο, το οποίο εξυπηρετούσε την παρατήρηση του εργοταξίου και οι επισκέπτες μπορούσαν να δουν ιδίοις όμμασι την εξέλιξη των εργασιών. Προκειμένου να υπάρχει απρόσκοπτη πανοραμική θέα, η κατασκευή τοποθετήθηκε στην πεζογέφυρα Εσπλανάδα, που σήμερα αποτελεί μία από τις οδούς πρόσβασης στο ίδρυμα. Η όλη διαδικασία της μελέτης και της ανέγερσης του έργου διήρκησε μόλις τέσσερις μήνες. Το Κέντρο Επισκεπτών προοριζόταν εξαρχής να είναι ένα εφήμερο έργο, το οποίο θα «λυνόταν» μετά την ολοκλήρωση του ΚΠΙΣΝ. Για αυτόν το λόγο, μία από τις βασικές προδιαγραφές που είχαν τεθεί, ήταν να γίνει μία αρθρωτή κατασκευή, της οποίας η συναρμολόγηση να γίνει σταδιακά σε κομμάτια. Η τεχνοτροπία αυτή, όπως αποδείχθηκε, διευκόλυνε πάρα πολύ την μετέπειτα διαδικασία αποσυναρμολόγησης. Ακολουθώντας τις επιταγές της βιωσιμότητας, το μεγαλύτερο μέρος της μεταλλικής κατασκευής ανακυκλώθηκε. Ιδιαίτερη μέριμνα δόθηκε στο βάρος του κτιρίου, καθώς δεν ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

έπρεπε να δεχθεί μεγάλη επιβάρυνση η πεζογέφυρα για να αποφευχθούν πιθανές φθορές της. Με βάση αυτό το κριτήριο επιλέχθηκαν ελαφρά υλικά, όπως αλουμίνιο και ξύλο. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εφαρμογές αποτέλεσε το δάπεδο, το οποίο αποτελούταν από λαμαρίνα με στρώσεις ξύλου. Τέλος, έγινε προσεκτική μελέτη, ώστε το βάρος της φέρουσας κατασκευής να διανεμηθεί ομοιόμορφα στα προτεταμένα δοκάρια της πεζογέφυρας. Σημαντικό στοιχείο του Κέντρου Επισκεπτών ήταν η διαπερατότητα που το διέκρινε, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται ο λειτουργικός του σκοπός ως παρατηρητήριο και παράλληλα να εναρμονίζεται με το γύρω αστικό και φυσικό περιβάλλον, χωρίς να αποτελεί μία παράταιρη κτιριακή οντότητα. Η διαφάνεια επιτεύχθηκε με τη χρήση τζαμιών που επέτρεπαν στον κόσμο να θεάται το εργοτάξιο και συνάμα επέτρεπαν τον φυσικό φωτισμό του έργου. Για τη βέλτιστη πυροπροστασία της κατασκευής χρησιμοποιήθηκαν σκληρές βαφές πλοίων. Σπουδαίο χαρακτηριστικό του Κέντρου ήταν η μεταλλική οροφή, η οποία ήταν ιδιαίτερα ελαφριά και είχε ειδικό σχήμα, ώστε να συγκεντρώνει τα όμβρια ύδατα στο κέντρο. Σε αυτήν υπήρχε και ένα ειδικό τεμάχιο αλουμινίου, το οποίο συνέβαλλε στην απορροή τους. Καθώς η κεντρική ιδέα ήταν να διατηρηθεί το στέγαστρο ενιαίο μέσα και έξω, χρησιμοποιήθηκε ένα αλουμινένιο πλέγμα κανάβου στην ψευδοροφή, το οποίο χρησιμοποιούταν παλαιότερα στους χώρους γραφείων. Με αυτή τη λύση πραγματοποιήθηκε η ενοποίηση του εσωτερικού με το εξωτερικό. Η είσοδος στο κτίριο μπορούσε να γίνει και από τις δύο πλευρές της πεζογέφυρας είτε από τη ράμπα είτε από τις σκάλες. Το Κέντρο Επισκεπτών σχεδιάστηκε να είναι μία μικρογραφία ΚΠΙΣΝ και στόχος του ήταν να ενημερώσει το κοινό για το τι πρόκειται να υλοποιηθεί. Συνεπώς, μέσα στην κατασκευή υπήρχε εκθεσιακός χώρος στον οποίο παρουσιάζονταν η εξέλιξη του εργοταξίου και μία αίθουσα αμφιθεάτρου στο οποίο πραγματοποιούνταν ομιλίες,

Το ΚΠΙΣΝ παραδόθηκε στο δημόσιο στις 23 Φεβρουαρίου του 2017 και τον προηγούμενο μήνα έκλεισε 5 χρόνια λειτουργίας 41

CASE STUDY

events και δελτία τύπου. Από την πρώτη στιγμή της γέννησης του, το Κέντρο Επισκεπτών είχε έντονη πολιτιστική δράση και βρήκε μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο, ενώ αποτελούσε μία πρόγευση του ευρύτερου εμβληματικού έργου που παραδόθηκε στο κοινό λίγους μήνες αργότερα.

Καινοτομίες στο πάρκο του ΚΠΙΣΝ Η Ελένη Σπυροπούλου, Αρχιτέκτων Τοπίου & Δασολόγος, ήταν μέλος της Ομάδας Διαχείρισης Κατασκευής του Περιβάλλοντος Χώρου του ΚΠΙΣΝ με την κοινοπραξία Impregilo SpA & TERNA AΕ. Στην ομιλία της ανέφερε τις πιο σπουδαίες τεχνοτροπίες που εφαρμόστηκαν κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του πάρκου του ΚΠΙΣΝ. Μία από τις σημαντικές καινοτομίες ήταν ο τεχνητός λόφος πάνω στον οποίο κτίστηκε το ίδρυμα, προκειμένου να έχει πανοραμική θέα προς την περιοχή της Καλλιθέας και προς το παραλιακό μέτωπο. Ιδιαίτερα ξακουστό είναι το ενεργειακό στέγαστρο, το οποίο δεσπόζει πάνω από το κτίριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Παρά το γεγονός ότι το βάρος του ξεπερνά τους 4.700 τόνους και το ψηλότερο σημείο του αγγίζει τα 46 μέτρα, δίνει την αίσθηση μίας ελαφριάς οροφής. Το 42

στοιχείο που κάνει ξεχωριστό το στέγαστρο είναι ο περιβαλλοντικός του αντίκτυπος, καθώς είναι κατασκευασμένο να παράγει 2GWh ετήσια, καλύπτοντας τις ενεργειακές απαιτήσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Σημαντική θέση κατέχει και το υδάτινο κανάλι που διαρρέει κατά μήκος το πάρκο, διότι αφενός αποκαθίσταται η σχέση των κατοίκων της πόλης με την θάλασσα και αφετέρου μεγάλο μέρος των αρδευτικών απαιτήσεων των φυτών καλύπτεται από το κανάλι. Βάσει του σχεδιασμού, προβλεπόταν να δημιουργηθεί ένα πάρκο με είδη χλωρίδας που θα θυμίζει μεσογειακό περιβάλλον. Στον τεχνητό λόφο επιλέχθηκε με μεγάλη προσοχή η βλάστηση, ώστε να παραπέμπει στους λόφους της Αθήνας. Ένα μεγάλο μέρος της έκτασης του πάρκου, κυρίως γύρω από την Εθνική Λυρική Σκηνή, αποτελείται από φυτεμένα δώματα, μικρότερου ή μεγαλύτερου βάθους. Για μία ακόμη φορά δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στη βιωσιμότητα του πάρκου, αφού για την κατασκευή των διαδρόμων του χρησιμοποιήθηκαν ανακυκλώσιμα ή ανακυκλωμένα υλικά, ενώ περιορίστηκε σχεδόν εξολοκλήρου το πλαστικό. Η χλωρίδα του πάρκου αποτελείται από επιλεγμένα είδη φυτών, πολλά εκ των οποίων δεν ήταν διαθέσιμα στις απαιτούμενες ποσότητες στην ελληνική αγορά. Κατά την αγορά τους τέθηκαν αυστηρά κριτήρια διαλογής, ώστε να εξασφαλιστεί η άριστη ποιότητα τους. Κάθε δέντρο αριθμούταν με ειδική ταμπέλα για να υπάρχει εγγύηση ότι θα παραληφθεί το επιλεγμένο φυτό. Εξίσου προσεγμένες ήταν οι διαδικασίες μεταφοράς, αποθήκευσης και φύτευσης. Τα πιο πολλά είδη αναπτύχθηκαν από μικρά βλαστάρια ή σπόρους, χωρίς τη χρήση λιπασμάτων. Στις περιοχές όπου δεν τοποθετήθηκαν δώματα, προτού ξεκινήσει η φύτευση, απαραίτητη προϋπόθεση ήταν η εξασφάλιση χώματος με κατάλληλα θρεπτικά συστατικά, που θα μπορεί να φιλοξενήσει τα συγκεκριμένα είδη. Έτσι, πραγματοποιήθηκαν ειδικές μελέτες για τη σύσταση του χώματος που χρειάζεται κάθε είδος και προγραμματίστηκαν τακτικοί έλεγχοι των συνθηκών ανάπτυξης. Επιπλέον, τα φυτά που έρχονταν από το εξωτερικό έπρεπε να προσαρμοστούν στον ελληνικό κλίμα και για αυτό έμεναν κάποιο διάστημα σε φυτώρια για να εγκλιματιστούν. Οι ελιές είναι ένα από τα είδη που κυριαρχούν στο πάρκο και για να διατηρηθεί το φυσικό τους σχήμα μεταφέρθηκαν απευθείας από ελαιώνες. Για να ελαχιστοποιηθεί, μάλιστα, η φθορά των δέντρων, η μεταφορά γινόταν με ιμάντες από το ριζόμπαλο και απαγορευόταν αυστηρά η επαφή με τον κορμό. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Στα μικρότερα φυτά, χρησιμοποιήθηκαν ειδικές γλάστρες μεγάλου βάθους για την βέλτιστη ανάπτυξη των ριζών. Η συντήρηση ενός τεράστιου πάρκου, που διαθέτει μία τόσο μεγάλη ποικιλία βλάστησης, είναι μία εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Συνεπώς, μία από τις βασικές υποχρεώσεις του αναδόχου ήταν μαζί με την παράδοση του έργου να συντάξει ένα αναλυτικό εγχειρίδιο συντήρησης, ώστε να γνωρίζουν οι μετέπειτα διαχειριστές πώς να συντονίσουν τις εργασίες του πάρκου. Η ανάπτυξη ενός καταπράσινου περιβάλλοντος, με έντονο το μεσογειακό και ελληνικό στοιχείο, ήταν ένα περίπλοκο αίτημα που χρειαζόταν τη συνεργασία δεκάδων ειδικοτήτων. Αν και το εγχείρημα ήταν άκρως απαιτητικό, το τελικό αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό και προσέδωσε στο ΚΠΙΣΝ μοναδικό χαρακτήρα.

Αντισεισμικός σχεδιασμός

Ο Κωνσταντίνος Πασχαλίδης, πολιτικός μηχανικός – δομοστατικός και μέλος ΔΣ της Γ & Γ Πενέλης Σύμβουλοι Μηχανικοί ΑΕ, παρουσίασε τη λειτουργία των σεισμικών μονωτήρων και τον ευρύτερο αντισεισμικό σχεδιασμό του ΚΠΙΣΝ. Βασική αρχή της μόνωσης είναι η αποσύμπλεξη του κτιρίου από τις κινήσεις του εδάφους, κατά τη διάρκεια ενός σεισμικού φαινομένου. Παράλληλα, υπάρχει μία συμπληρωματική απόσβεση μέσω των μονωτήρων, η οποία απορροφάει την εισερχόμενη ενέργεια από τις δράσεις του σεισμού, με αποτέλεσμα να σημειώνονται μικρότερες βλάβες. Παραδείγματα κατασκευών, στα οποία έχει εφαρμοστεί η σεισμική μόνωση στη χώρα μας, είναι το μουσείο της Ακρόπολης και φυσικά η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, που στεγάζονται στο ΚΠΙΣΝ. Στο ΚΠΙΣΝ έχουν χρησιμοποιηθεί εφέδρανα ανεστραμμένου εκκρεμούς, τα οποία κατασκευάστηκαν από την εταιρεία Mageba. Πιο συγκεκριμένα, στα κτίρια της Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης έχουν τοποθετηθεί 172 και 151 σεισμικοί μονωτήρες αντίστοιχα. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει ισχυρή και εις βάθος θεμελίωση με τσιμεντοπασσάλους και κεφαλόδεσμο, στην οποία τοποθετούνται μεγάλα σεισμικά εφέδρανα, πάνω στα οποία στηρίζεται ο φέροντας οργανισμός της κατασκευής. Ιδιαίτερα πρωτοποριακός είναι ο σχεδιασμός του κτιρίου της όπερας, όπου το υποσκήνιο βρίσκεται μετέωρο και κρέμεται από τα περιμετρικά εφέδρανα της σκηνής. Το υποσκήνιο έχει βάρους περίπου 3000 τόνους, ενώ τα εφέδρανα αντέχουν έως και 5.400 τόνους το καθένα, γεγονός που τα καθιστά τα μεγαλύτερα που έχουν τοποθετηθεί στην Ευρώπη και τα ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

τρίτα πιο μεγάλα στο κόσμο. Η επικοινωνία με το μη μονωμένο τμήμα του ιδρύματος γίνεται με πλάκες που φέρουν ειδικούς μεντεσέδες, οι οποίοι επιτρέπουν την κίνηση κατά το σεισμικό φαινόμενο. Ειδικότερα, σε χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος, όπως είναι το ΚΠΙΣΝ, η σεισμική θωράκιση αποβλέπει πρωτίστως στη σωματική ακεραιότητα των επισκεπτών. Για τον λόγο αυτό, οι προδιαγραφές του αντισεισμικού σχεδιασμού είναι 50% πιο αυστηρές σε σχέση με τα υπόλοιπα συμβατικά κτίρια. Έχει παρατηρηθεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των τραυματισμών προκύπτει από καταστροφές στον εξοπλισμό των κτιρίων και από θραύση των τζαμιών. Επομένως, η σεισμική θωράκιση θα πρέπει αφενός να διαφυλάσσει τις κατασκευές από επί μέρους βλάβες και αφετέρου να προστατεύει το περιεχόμενό τους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο αντισεισμικός σχεδιασμός στο ΚΠΙΣΝ, πέρα από ασφάλεια, προσέφερε και μεγάλη ευελιξία στο αρχιτεκτονικό έργο. Σε μία σεισμογενή χώρα, όπως είναι η Ελλάδα, πολλές καινοτομίες καθίστανται απαγορευτικές. Ενδεικτικά, το ενεργειακό στέγαστρο πάνω από τη Λυρική Σκηνή και τα κρύσταλλα στο εξωτερικό κέλυφος του Φάρου θα ήταν αδύνατο να τοποθετηθούν, αν δεν υπήρχε η σεισμική μόνωση. 43

ARCHITECT’S WORLD

Στον Αφρικανό Francis Kéré το «Νόμπελ Αρχιτεκτονικής» Ο νικητής του Βραβείου Πρίτσκερ

O Kéré, στον οποίο η κριτική επιτροπή αναγνώρισε ότι «ενδυναμώνει και μεταμορφώνει τις κοινότητες μέσα από την αρχιτεκτονική διαδικασία», έγινε ο πρώτος μαύρος αρχιτέκτονας που κερδίζει το βραβείο στην ιστορία του θεσμού. ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΝΟΤΑΡΑΚΗ 44

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Diébédo Francis Kéré (credit: Lars Borges)

Αφρικανός Diébédo Francis Kéré θα τιμηθεί εφέτος με το βραβείο Πρίτσκερ, που θεσπίστηκε το 1979 και αποτελεί μία από τις υψηλότερες διακρίσεις στην αρχιτεκτονική. Ο Kéré, αρχιτέκτονας, εκπαιδευτής και κοινωνικός ακτιβιστής, δραστηριοποιείται σε περιοχές «με περιορισμούς και αντιξοότητες» και χρησιμοποιώντας τοπικά υλικά δημιουργεί σύγχρονα κτίρια που «η αξία τους υπερβαίνει την κατασκευαστική τους καθώς υπηρετούν και σταθεροποιούν το μέλλον ολόκληρων κοινοτήτων», σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση για τη βράβευση. Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της επιτροπής Tom Pritzker, έκανε λόγο για έναν πρωτοπόρο αρχιτέκτονα που εργάζεται αειφόρα για τη Γη και τους κατοίκους της σε περιοχές με ακραίες ελλείψεις. Παράλληλα, τον χαρακτήρισε «αρχιτέκτονα και λειτουργό» καθώς βελτιώνει τη ζωή και την εμπειρία αμέτρητων πολιτών σε ένα μέρος του κόσμου που κατά καιρούς ξεχνιέται, ενώ αιτιολογώντας το σκεπτικό της επιτροπής μίλησε για «κτίρια που επιδεικνύουν ομορφιά, σεμνότητα, τόλμη και αποφασιστικότητα» και εξήρε την «ακεραιότητα της αρχιτεκτονικής του». ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

«Είναι απίστευτο. Δεν ξέρω πώς έγινε όλο αυτό», δήλωσε στον Guardian ο Francis Kéré από το Βερολίνο όπου βρίσκεται μετά την ανακοίνωση της βράβευσής του, αναφέροντας πως αισθάνεται χαρά και ενθουσιασμό και ξεκαθαρίζοντας πως το βραβείο φέρνει μαζί και ευθύνη. «Η ζωή μου δεν θα γίνει πολύ ευκολότερη».

Gando – Βερολίνο – Gando

Σε ηλικία επτά ετών ο Kéré άφησε το πατρικό του, στο χωριό Gando της Μπουρκίνα Φάσο, ώστε να φοιτήσει στο σχολείο. Δεκατρία χρόνια μετά, μετακόμισε στη Γερμανία με μία υποτροφία ξυλουργικής και με το όνειρο να επιστρέψει στο Gando και να κτίσει σχολικές αίθουσες. Το πρωί μάθαινε πώς να φτιάχνει στέγες και έπιπλα και το βράδυ φοιτούσε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το 1995 ξεκίνησε να σπουδάζει, με υποτροφία, στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου ενώ το 1998 ίδρυσε το Kéré Foundation με στόχο την προώθηση του δικαιώματος των παιδιών στη μόρφωση. Είχε ορκιστεί πως μια μέρα θα έφτιαχνε σχολεία για περιοχές με ακραίες κλιματολογικές συνθήκες που θα επιτρέπουν την «πραγματική διδασκαλία, τη μάθηση και τον ενθουσιασμό». Υλοποίησε το όνειρό του το 2001 όταν κατασκεύασε το δημοτικό σχολείου του χωριού. «Μεγάλωσα σε μια κοινότητα που δεν υπήρχε νηπιαγωγείο, αλλά ολόκληρη ήταν η οικογένειά σου. Όλοι σε πρόσεχαν και το χωριό ήταν η αυλή 45

ARCHITECT’S WORLD

Serpentine Pavilion (credit: Iwan Baan)

σου. Οι μέρες μου ήταν γεμάτες από την έγνοια για εξασφάλιση φαγητού και νερού, αλλά επίσης με το απλά να είμαστε μαζί, να μιλάμε μαζί να χτίζουμε σπίτια μαζί» είχε δηλώσει ο βραβευμένος αρχιτέκτονας ενώ ξεχωρίζει τη σχολική αίθουσα, με ανεπαρκή εξαερισμό και φως, στην οποία βρέθηκε ως παιδί και το δωμάτιο όπου η γιαγιά του διηγούταν παραμύθια ως την πρώτη αίσθηση αρχιτεκτονικής που απέκτησε. Το κτίριο που έφτιαξε στο χωριό του αποτέλεσε την αφετηρία της σταδιοδρομίας του και καθόρισε τη μετέπειτα πορεία του. Έχοντας μεταμορφώσει τόσο το Gando όσο και άλλες κοινότητες στην Αφρική, ο 56χρονος πλέον αρχιτέκτονας συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους του κλάδου. Στο portfolio του περιλαμβάνονται σχολεία, κέντρα υγείας και κοινοτικές εγκαταστάσεις, έργα, που όπως σχολιάζει

Ο Kéré υποστήριξε πως το «βραβείο δεν είναι μόνο για εκείνον», επισημαίνοντας τη σημασία της συμβολής των κατοίκων του αφρικανικού χωριού καταγωγής του 46

Primary School Extension (credit: Erik-Jan Owerkerk)

το CNN κάποτε ίσως θεωρούνταν «ιδιαίτερα ταπεινά για έναν θεσμό που ιστορικά τιμούσε σχεδιαστές εμβληματικών κτιρίων». Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο, ο Kéré υποστήριξε πως το βραβείο «δεν είναι μόνο για εκείνον» και αναφέρθηκε στη σημασία της συμβολής των κατοίκων του Gando στη δημιουργία του πρώτου του έργου που σφράγισε την επαγγελματική του εξέλιξη. Το έργο εκείνο απέσπασε βραβείο Aga Khan το 2004. Έναν χρόνο μετά ο Αφρικανός αρχιτέκτονας σύστησε την Kéré Architecture.

Τοπικά υλικά και μια «ποιητική έκφραση του φωτός» Μετά την επιτυχία του πρώτου εγχειρήματος ακολούθησε η κατασκευή σχολείων πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και ιατρικών εγκαταστάσεων σε Μπουρκίνα Φάσο, Κένυα, Μοζαμβίκη και Ουγκάντα. Παρότι στην επαγγελματική του διαδρομή ο Kéré ανέλαβε να υλοποιήσει πολύ μεγαλύτερες κατασκευές, ανάμεσά τους πανεπιστημιουπόλεις και δύο εθνικά κοινοβούλια, παραμένει σταθερά προσανατολισμένος στις αρχές που θεμελιώθηκαν στο Gando. Χρησιμοποιώντας τούβλα από λάσπη και τσιμέντο και δίνοντας προτεραιότητα στα τοπικά υλικά έναντι των εισαγόμενων, το αρχιτεκτονικό όραμα του Kéré ενδυναμώνει τις τοπικές κοιΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Benga Riverside School (credit: Francis Kéré)

νωνίας και απαντά στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης. Ωστόσο, παρόλο που συνεργάζεται στενά με τους ντόπιους τεχνίτες, αναφέρει πως συχνά συνάντησε αντιστάσεις για τα υλικά που επιλέγει. Η χρήση των παραδοσιακών τούβλων από πηλό, παρότι ενισχυμένα από τσιμέντο, εξασφαλίζουν μία φυσική δροσιά, ωστόσο δεν έγιναν πλήρως αποδεκτά από τους ντόπιους οι οποίοι πίστευαν πως η κατασκευή δεν θα είναι τόσο ανθεκτική κατά την περίοδο των βροχών όσο εκείνη από γυαλί και ατσάλι. «Υπάρχει ακόμα η αίσθηση πως ό,τι είναι τοπικό είναι και πρωτόγονο», υποστήριξε προσθέτοντας πως ο πηλός θεωρείται ένα «υλικό για φτωχούς». «Μερικές φορές ο δυτικός κόσμος, και το πώς επικοινωνεί, κάνει τα δυτικά πράγματα να φαντάζουν ως τα καλύτερα. Και προσλαμβάνονται από τους άλλους ως τα καλύτερα χωρίς όμως να γίνεται κατανοητό ότι τα τοπικά υλικά μπορούν να είναι η απάντηση στην κλιματική κρίση και η καλύτερη εναλλακτική μας με όρους κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης», δήλωσε ο αρχιτέκτονας στο CNN υπογραμμίζοντας ότι όσο περισσότερα τοπικά υλικά χρησιμοποιούνται τόσο περισσότερο προωθείται η τοπική οικονομία και οικοδομείται η γνώση εκεί, γεγονός «που κάνει επίσης τους ανθρώπους υπερήφανους». Ο Kéré πειραματίζεται διαρκώς με υλικά. Στην κατασκευή ενός σχολείου στο Κουντουγκού χρησιμοποίησε λατερίτη, για την απορρόφηση ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

της θερμότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας και την εκπομπή της κατά τη διάρκεια της νύχτας, σε συνδυασμό με μια δεύτερη πρόσοψη από ξύλο ευκαλύπτου που δημιουργεί σκιές στους χώρους ανάμεσα στις σχολικές αίθουσες έτσι ώστε οι μαθητές να μαζεύονται εκεί κατά τα διαλείμματα. Πέρα από τα δομικά-οικοδομικά υλικά, είναι και η διαχείριση του φωτός που κάνει τα έργα του Αφρικανού αρχιτέκτονα να ξεχωρίζουν. «Μία ποιητική έκφραση του φωτός είναι παρούσα σε όλα τα έργα του Kéré», αναφέρεται στην ανακοίνωση για τη βράβευσή προσθέτοντας πως οι ακτίνες του ηλίου ακόμα και τις δύσκολες μεσημεριανές ώρες αξιοποιούνται έτσι ώστε να προσφέρουν χώρους γαλήνης και συγκέντρωσης. Ενδεικτικά η χυτή οροφή της βιβλιοθήκης του δημοτικού σχολείου στο χωριό Gando κατασκευάστηκε γύρω από παραδοσιακά πήλινα αγγεία τα οποία, μόλις αφαιρέθηκαν, άφησαν ανοίγματα από τα οποία διέφευγε η θερμότητα, ενώ δέσμες φυσικού φωτός εισέρχονταν στον χώρο. Σύμφωνα με τον ιστότοπο ArchDaily, με μια αρχιτεκτονική έκφραση που έχει βαθιά τις ρίζες της στον τρόπο που ο Kéré μεγάλωσε στο Gando και τις εμπειρίες του εκεί, ο αρχιτέκτονας επικοινώνησε στον κόσμο την παράδοση της Δυτικής Αφρικής, και ειδικότερα την πρακτική της επικοινωνίας κάτω από ένα ιερό δέντρο, για την ανταλλαγή ιδεών, την αφήγηση ιστοριών, τη γιορτή και τη μάζωξη. 47

ARCHITECT’S WORLD

LÇo Doctors’ Housing (credit: Francis Kéré)

Πέρα απο την Αφρική

Με στοιχεία από CNN, ArchDaily, kerearchitecture, wfsu, BBC, The Guardian, Pritzker Architecture Prize

Το 2017, στα πλαίσια του Serpentine Pavilion, ο Kéré, σχεδίασε και δημιούργησε στους Κήπους του Κένσινγκτον μια εγκατάσταση στην οποία συνομιλούσαν οι πολιτισμικές του αναφορές από το Gando με τις πειραματικές κατασκευαστικές τεχνικές. Τότε είχε υποστηρίξει πως η κατασκευή, ως ένας «κοινωνικός πυκνωτής», θα αποτελούσε «έναν φάρο, ένα σύμβολο της εξιστόρησης και της εγγύτητας». Μια ξύλινη οροφή σμιλεύτηκε έτσι ώστε να μιμείται τη φυλλωσιά ενός δέντρου, ενώ τέσσερις είσοδοι οδηγούσαν σε μια ανοικτή κεντρική αυλή όπου φρέσκος αέρας κυκλοφορούσε ανεμπόδιστα. Οι καμπύλοι τοίχοι, που δεν εφάπτονταν μεταξύ τους, ήταν κατασκευασμένοι από τριγωνικά στοιχεία και βαμμένοι μπλε, ένα χρώμα που αντιπροσωπεύει τη δύναμη στην κουλτούρα του. Μέσω υδροσυλλεκτών το νερό από την καλοκαιρινή βροχή οδηγούνταν στο κέντρο της εγκατάστασης, ως μια υπόμνηση της ιερότητάς του παγκοσμίως. Εγκατάσταση του Kéré αναπτύχθηκε το 2019 και στο φημισμένο μουσικό φεστιβάλ Coachella. Ο αρχιτέκτονας εμπνεύστηκε από τα δέντρα μπάομπαμπ και κατασκεύασε δώδεκα πολύχρωμους πύργους. Στο κέντρο τοποθετήθηκαν οι υψηλότεροι από αυτούς. Η εγκατάσταση, που ονομαζόταν Sarbalé Ke (Σπίτι της Γιορτής), αναδείχθηκε ως ένα από τα πιο σημαντικά σημεία συνάντησης της διοργάνωσης. Ο σχεδιασμός των πύργων επέτρεπε, κατά τη διάρκεια της ημέρας σε ακτίνες φωτός να εισέρχονται στο εσωτερικό ενώ το βράδυ ένα εξέπεμπαν ένα διακριτικό φως.

Δημιουργίες του Kéré βρίσκονται σε Δανία, Γερμανία, Ιταλία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ. Μερικά από τα πλέον αξιοσημείωτα έργα του είναι το Xylem Pavilion (Μοντάνα, 2019), το Léo Doctors’ Housing (Μπουρκίνα Φάσο, 2019), το Lycee Schorge Secondary School (Μπουρκίνα Φάσο, 2016), το National Park of Mali (Μάλι, 2010) και το Opera Village (Μπουρκίνα Φάσο, 2010).

Το δέντρο και η δημοκρατία Στην παρούσα φάση εργάζεται πάνω στις νέες εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Γκαίτε στη Σενεγάλη, ένα μουσείο στη Ρουάντα και ένα κτίριο στην πανεπιστημιούπολη του Μονάχου, όπου διδάσκει. Το μεγαλύτερο έργο του, το κοινοβούλιο του Μπενίν, βρίσκεται υπό ανέγερση. Και γι’ αυτό το έργο εμπνέεται από τις συγκεντρώσεις των κατοίκων κάτω από τα δέντρα. «Η τοποθεσία βρίσκεται ακριβώς δίπλα σε έναν βοτανικό κήπο», ανέφερε ο Kéré στον Guardian προσθέτοντας πως προτάθηκε από το γραφείο του «η προέκταση του κήπου και η τοποθέτηση του μεγαλύτερου δέντρου του στο κέντρο». Με αυτόν τον τρόπο και την αίθουσα συνεδριάσεων εκεί, «θα αντανακλάται το πώς ασκείται διαχρονικά η δημοκρατία στη Δυτική Αφρική». Το αντίστοιχο έργο του Kéré στην Μπουρκίνα Φάσο κρέμεται από μια κλωστή. Τον Ιανουάριο του 2022, ο δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας Ρος Μαρκ Κριστιάν Καμπορέ ανατράπηκε από στρατιωτικό πραξικόπημα. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Καθηµερινή ενηµέρωση για το κτίριο, τις κατασκευές, την αρχιτεκτονική και τα υλικά

ο Build είναι το πρώτο συνδροµητικό καθηµερινό ηλεκτρονικό newsletter που αφορά στις κατασκευές, την Αρχιτεκτονική και το Design, το Real Estate και στα σηµαντικότερα επενδυτικά έργα. Παρακολουθεί τις νέες τάσεις στο hospitality, στο retail, στους επαγγελµατικούς χώρους, τα innovative projects σε Ελλάδα και εξωτερικό, αλλά και ειδήσεις που αφορούν στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα. Με ρεπορτάζ, µόνιµες στήλες αρθρογράφους, το Build προσφέρει σφαιρική ενηµέρωση και φιλοδοξεί να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας και γνωριµίας των επαγγελµατιών του κλάδου.

Θεµατολογία Ειδήσεις από τον κλάδο των κατασκευών, της αρχιτεκτονικής, του design και του real estate n Επενδύσεις και στρατηγικές κινήσεις εταιριών σε Ελλάδα και εξωτερικό n Retail, hospitality, well being, the future of workspace n Βιώσιµη ανάπτυξη n Οικονοµικές ειδήσεις n Προκηρύξεις και διαγωνισµοί n Market news από διεθνείς αγορές n Consumer insights n Ηµερολόγιο όλων των εκθέσεων, των διοργανώσεων και των συνεδρίων n

Περιεχόµενο: Σπύρος Πιστικός Τ: 210 661 7777 (εσωτ. 289), E: spistikos@boussias.com Εµπορικό: Ματίνα ∆ηµητριάδου, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 331) E: mdimitriadou@boussias.com Συνδροµές: Βίκυ Θεοδωρίδου, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 101) E: vtheodoridou@boussias.com

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

EVENTS

Βραβεία ΑΙΑ 2022 ΤΑ ΕΝΤΕΚΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΗΠΑ

Από την ανακαίνιση της παγκοσμίου φήμης «Διαστημικής Βελόνας» στο Σιάτλ έως το κινούμενο σε ράγες «The Shed» στη Νέα Υόρκη τα κτίρια που ξεχώρισε το Αμερικανικό Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων αποτελούν αδιαμφισβήτητα την αιχμή του δόρατος της αμερικανικής αρχιτεκτονικής.

πανάχρηση ιστορικών κτιρίων, νέες φιλικές προς το περιβάλλον δημιουργίες, εμβληματικά τοπόσημα που άνοιξαν ξανά για το κοινό, υποδομές για πανεπιστήμια και εκπαιδευτικούς οργανισμούς, χώροι αφιερωμένοι στην έρευνα και στην τέχνη, οι έντεκα επιλογές του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων εντυπωσιάζουν. Με στόχο την αναγνώριση της κορυφαίας σύγχρονης αρχιτεκτονικής στις ΗΠΑ, τα έργα που επιλέχθηκαν να βραβευθούν έχουν ολοκληρωθεί μέσα στην προηγούμενη πενταετία και για πολλά από αυτά, ήδη σε χρήση, οι δημιουργοί τους μπορούν να είναι υπερήφανοι για την εμπειρία που απολαμβάνουν οι χρήστες τους. Ακολουθούν τα δέκα κτίρια εντός ΗΠΑ και το ένα στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού που επιλέχθηκαν για να βραβευθούν από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων.

ΤΟΥ ΔΙΟΝΎΣΗ ΝΟΤΑΡΆΚΗ 50

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Andlinger Center for Energy & the Environment – Πρίνστον, Tod Williams Billie Tsien Architects | Partners Το εκπαιδευτικό κέντρο «Andlinger» του Πανεπιστημίου του Πρίνστον καλείται να απαντήσει στα περιβαλλοντικά ζητήματα της εποχής μας. Στο νέο κτίριο ενθαρρύνεται η διεπιστημονική συνεργασία ώστε να αναπτυχθεί η έρευνα και να παρθούν νέες πρωτοβουλίες. Κύριος στόχος του κατασκευαστικού εγχειρήματος ήταν να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός ενεργοβόρου προγράμματος με την παράλληλη δημιουργία συνεργατικών ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

χώρων. Στο κτίριο στεγάζονται εργαστήρια, τάξεις, γραφεία και ένα συνεδριακό κέντρο που περιστοιχίζεται από τρεις εξωτερικούς κήπους μέσω των οποίων διαχέεται φυσικό φως στους υπόγειους χώρους. Περίπου το μισό κτίριο βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, γεγονός που βοηθά στη μόνωση και στην προστασία υπερευαίσθητου εξοπλισμού. 51

EVENTS

Billerica Memorial High School – Μπιλέρικα, Perkins & Will Η πόλη Μπιλέρικα στη Μασαχουσέτη επανεφευρίσκει αθόρυβα τον εαυτό της και διαπιστώνει πως το γυμνάσιό της, ξεπερασμένο και δυσλειτουργικό, δεν αντικατοπτρίζει τη νέα ζωντάνια της. Το έργο σχεδιάστηκε μαζί με την κοινότητα που συνέβαλε στον μετασχηματισμό του μεγαλύτερου κτιρίου της πόλης. Το αρχικό συγκρότημα είχε εγκαινιαστεί το 1955, ενώ σημαντικές προσθήκες 52

πραγματοποιήθηκαν είκοσι χρόνια μετά. Τα τελευταία χρόνια ήταν πλέον φανερό ότι το κτίριο δεν ανταποκρινόταν στις ανάγκες της εποχής. Οι νέες εγκαταστάσεις φιλοξενούν πάνω από 1.600 μαθητές, ένα σημαντικό πρόγραμμα προσχολικής αγωγής αλλά και διοικητικές υπηρεσίες, ενώ η πλούσια ιστορία της πόλης είναι παρούσα σε ένα πλήθος πτυχών του νέου της σχολείου. ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

The Century Project στο Space Needle – Σιάτλ, Olson Kundig Η «Διαστημική Βελόνα» στο Σιάτλ είναι το αδιαμφισβήτητο τοπόσημο της πόλης και ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα κτίρια παγκοσμίως. Το The Century Project έθεσε ως στόχο τον επανασχεδιασμό της εμπειρίας του επισκέπτη ώστε να διασφαλίζεται πως το κτίριο «θα παραμείνει πηγή έμπνευσης και για τον επόμενο μισό αιώνα». Το Space Needle άνοιξε για το κοινό το 1962 και προσέλκυσε περισσότερους από 60 εκατ. επισκέπτες ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

κατά τα πρώτα 50 χρόνια λειτουργίας του. Ωστόσο έρευνες αποκάλυψαν ότι η αρχική συγκίνηση που εκείνοι ένιωθαν είχε χαθεί μετά τις συνεχείς παρεμβάσεις. Η ανακαίνιση προτείνει έναν νέο τρόπο θέασης, αναζωογονώντας την αίσθηση του διάφανου (οι επισκέπτες περπατούν σε γυάλινα πάνελ) και δίνει έμφαση στην προσφορά απαράμιλλης θέας προς την πόλη της βορειοδυτικής Αμερικής. 53

EVENTS

Home Building στο Thaden School – Άρκανσο, EskewDumezRipple Το Thaden School είναι ένα πρωτοποριακό σχολείο που αμφισβητεί τις παραδοσιακές εκπαιδευτικές μεθόδους. Στο Home Building αναπτύσσεται ένας από τους τρεις διακριτούς εκπαιδευτικούς άξονες του σχολικού προγράμματος, εκείνος των τροφίμων. Κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού του κτιρίου, η αρχιτεκτονική ομάδα πλαισιώθηκε από μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και κοινοτικές οργανώσεις. Από τις συζητήσεις αυτές προέκυψε το

Home Building, μία σύγχρονη «κουζίνα διδασκαλίας» όπου ανατρέπονται οι κυρίαρχες αντιλήψεις για την κατανάλωση και την παραγωγή τροφίμων. Στο κτίριο έχουν ενσωματωθεί στοιχεία της τοπικής αρχιτεκτονικής ενώ λειτουργεί και ως εστία. Περιβάλλεται από έναν «χώρο παραγωγής» με χωράφια, ζαρντινιέρες και θερμοκήπιο. Υπολογίζεται πως αξιοποιείται περίπου το 91% των όμβριων υδάτων.

Kendeda Building for Innovative Sustainable Design – Ατλάντα, Miller Hull Partnership και Lord Aeck Sargent Το πρώτο πλήρως πιστοποιημένο «Living Building» στις νοτιοανατολικές ΗΠΑ θέτει ψηλά τον πήχη της βιωσιμότητας. Το εγχείρημα ξεκίνησε το 2015 με μία επιχορήγηση ύψους 30 εκατ. δολαρίων. Στο κτίριο δεσπόζει η ταράτσα του όπου συλλέγονται ηλιακή ενέργεια και νερό, όπως και οι υπαίθριες αίθουσες διδασκαλίας αλλά και ένα εργαστήριο στην οροφή του. Συνολικά προσφέρει

χώρους 6.400 τ.μ. για «μάθηση και κοινωνικοποίηση». Μετά από έναν χρόνο λειτουργίας καταγράφεται σημαντική εξοικονόμηση πόρων καθώς, μεταξύ άλλων, ένας τεράστιος θόλος από φωτοβολταϊκά επιτρέπει στο κτίριο να καλύψει το 105% των ενεργειακών του αναγκών. Το πλεόνασμα διοχετεύεται σε άλλα κτίρια της πανεπιστημιούπολης.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Marine Education Center στο Πανεπιστήμιο του Νότιου Μισισιπή – Μισισιπή, Lake|Flato Architects και Unabridged Architecture Με μία παλαιότερη υποδομή να έχει καταστραφεί από τον τυφώνα Κατρίνα και την τοποθεσία της νέας να επηρεάζεται από άλλες δύο καταιγίδες έγινε σαφές πως τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι και ανθεκτικά πέρα από βιώσιμα. Το κτιριακό συγκρότημα, για επιστήμονες που ασχολούνται με τα παράκτια οικοσυστήματα στον Κόλπο του Μεξικού, αποτελεί ένα σημαντικό κέντρο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση ενώ η βιβλιοθήκη του

είναι ανοιχτή για το κοινό και αξιοποιείται από οργανισμούς με συναφείς αποστολές. Η καταστροφή της παλαιότερης εγκατάστασης ώθησε σε έναν νέο σχεδιασμό που έθεσε στο επίκεντρό του την προσφορά μίας ολοκληρωμένης εμπειρίας συνυφασμένης με το μοναδικό παραθαλάσσιο περιβάλλον. Επιλέχθηκαν βιώσιμες τεχνικές παράκτιας δόμησης και υλικά χαμηλής περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

Menil Drawing Institute – Χιούστον, Johnston Marklee Το Menil Drawing Institute στο Χιούστον είναι το πρώτο κτίριο στις ΗΠΑ αφιερωμένο στην έκθεση, τη μελέτη και τη συντήρηση έργων σε χαρτί. Το κτίριο εντάσσεται ομαλά στην πανεπιστημιούπολη όπου βρίσκεται, προσφέροντας ταυτόχρονα ένα νέο δείγμα αρχιτεκτονικής γραφής. Δεσπόζει η λευκή οροφή του από ατσάλι που παραπέμπει σε διπλωμένο φύλλο χαρτιού, ενώ στο εσωτερικό του κτιρίου το φυσικό φως αξιοποιείται ώστε να προστατεύει τα ευαίσθητα έργα που φιλοξενούνται εκεί. Στο Menil

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Drawing Institute υπάρχουν χώροι για έκθεση, έρευνα, συντήρηση όπως επίσης διοικητικά γραφεία αλλά και μία αποθήκη για έργα. Η ροή των χώρων καθορίστηκε από εκτενείς συνομιλίες με το προσωπικό του. Κεντρικό σημείο αποτελεί το «σαλόνι» όπου μπορεί να αξιοποιηθεί για μελέτη, διαλέξεις, προβολές ή δεξιώσεις. Συνολικά, ο επισκέπτης αποκομίζει την αίσθηση πως η ατμόσφαιρα στο κτίριο εναλλάσσεται ανάμεσα στο επίσημο και στο άτυπο.

EVENTS

The Owsley Brown II History Center – Λούσιβιλ, de leon & primmer architecture workshop Στο Λούισβιλ του Κεντάκι, η Filson Historical Society ασχολείται με την ιστορία της Πολιτείας αλλά και της ευρύτερης περιοχής της κοιλάδας του ποταμού Οχάιο διοργανώνοντας εκπαιδευτικά προγράμματα και πραγματοποιώντας πολιτιστικές δράσεις. Η έδρα της οργάνωσης βρίσκεται σε μία ιστορική γειτονιά της πόλης όπου οι κάτοικοι εξέφραζαν έντονες ανησυχίες ότι μία νέα κατασκευή θα αλλοίωνε την αρχιτεκτονική της φυσιογνωμία. Για τον λόγο πραγματοποιήθηκαν εκτενείς έρευνες, ιστορικές αλλά

και πεδίου, από την ομάδα έργου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το The Owsley Brown II History Center να γίνει το πρώτο έργο μεγάλης κλίμακας στην περιοχή που εγκρίνεται από τις Αρχές. Το νέο κτίριο συνδέεται με το αρχικό μέσω μίας πλατείας, ενώ στο εσωτερικό επιλέχθηκε να αποκαλύπτονται σημεία που συνήθως παραμένουν κρυφά, όπως τα αρχεία. Και σε αυτή την περίπτωση τα όρια ανάμεσα στο «δημόσιο» και το «ιδιωτικό» παραμένουν ασαφή.

Richardson Olmsted Campus - Μπάφαλο, Deborah Berke Partners, με Flynn Battaglia, Goody Clancy Ένα εγκαταλελειμμένο αρχιτεκτονικό αριστούργημα του 1870 στο Μπάφαλο απέκτησε νέα ζωή καθώς μετατράπηκε σε μπουτίκ ξενοδοχείο. Το κτίριο είναι πλέον έτοιμο να υποδεχθεί επισκέπτες δίνοντας νέα πνοή σε μία πόλη που μπορεί ούτως ή άλλως να είναι υπερήφανη για την αρχιτεκτονική της κληρονομιά. Στο κτίριο προστέθηκε μια νέα είσοδος από γυαλί και χάλυβα επανασυνδέοντάς το με το τοπίο και τον διακριτικό χώρο

στάθμευσης. Νέος φωτισμός αναδεικνύει τις γραμμές του ξενοδοχείου, ενώ οι παρεμβάσεις στο εσωτερικό έγιναν με σεβασμό στον σχεδιασμό του αρχιτέκτονα Χένρι Ρίτσαρντσον, που σχεδίασε το κτίριο. Το ξενοδοχείο διαθέτει 88 δωμάτια, συνεδριακές εγκαταστάσεις, εστιατόριο και καφέ. Το έργο θεωρείται πως ανοίγει τον δρόμο για την επανάχρηση πρώην ψυχιατρικών δομών που υπάρχουν διάσπαρτες στις ΗΠΑ.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

The Shed – Νέα Υόρκη, Diller Scofidio + Renfro, Rockwell Group Έτοιμο να στεγάσει τα όνειρα των σημερινών καλλιτεχνών, το The Shed επικεντρώνεται στην ανάθεση, την παραγωγή και την παρουσίαση πρωτότυπων έργων τέχνης από όλους τους τομείς και για όλα τα ακροατήρια. Με το κέλυφός του να κυριαρχεί, στο κτίριο υπάρχουν γκαλερί, ένα «ευέλικτο» θέατρο, εργαστήριο και χώροι εκδηλώσεων. Οι δημιουργοί του άντλησαν έμπνευση

US Embassy, Λονδίνο – KieranTimberlake

Πριν την ανάθεση για τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων για την πρεσβεία των ΗΠΑ στη Λονδίνο, το αμερικανικό ΥΠΕΞ εξέταζε το σενάριο ανακαίνισης του ιστορικού κτιρίου σχεδιασμένου από τον διάσημο μοντερνιστή αρχιτέκτονα Eero Saarinen. Ωστόσο κρίθηκε προτιμότερο να πωληθούν όλα τα ακίνητα που είχε στην ιδιοκτησία της η κυβέρνηση των ΗΠΑ στη βρετανική πρωτεύουσα ώστε να χρηματοδοτηθεί η ανέγερση του νέου κτιρίου. Η απόφαση μεταστέγασης της πρεσβείας στο Nine Elms θεωρείται καθοριστική για την αναβάθμισης της περιοχής

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

από το βιομηχανικό παρελθόν της γειτονιάς όπου βρίσκεται. Το κέλυφος του κτιρίου κινείται πάνω σε ράγες και μέσα σε πέντε λεπτά, ο χρόνος που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η κίνηση, δημιουργείται ένας χώρος που μπορεί να φιλοξενήσει έως και 2.700 επισκέπτες. Όταν το κέλυφος επιστρέψει στην αρχική του θέση, η πλατεία παραμένει ένας ανοιχτός δημόσιος χώρος.

στην όχθη του Τάμεση. Το κτίριο, ένας διαφανής κρυστάλλινος κύβος στην κορυφή μιας κιονοστοιχίας, αποτελεί το νέο σημείο αναφοράς στην περιοχή. Το κτίριο έχει ανεμπόδιστη θέα ενώ μία από τις πιο πιεστικές προκλήσεις ήταν ο συνδυασμός της βιωσιμότητας με την ασφάλεια. Στα στοιχεία που ξεχωρίζουν, μία τεχνητή λίμνη που αποτελεί τόσο έναν κοινόχρηστο χώρο όσο και μια υποδομή διαχείρισης όμβριων υδάτων. Θεωρείται ότι η νέα πρεσβεία των ΗΠΑ εγκαινιάζει μια καινούργια εποχή σχεδιασμού και κατασκευής κτιρίων αυτού του τύπου.

CASE STUDY

Σχεδιασμός που αγγίζει… «τα σύννεφα» Το αρχιτεκτονικό γραφείο Aedas ανέλαβε τον σχεδιασμό ενός εντυπωσιακού πολυχώρου, ο οποίος αναμένεται να ενισχύσει αισθητά την επιχειρηματική δραστηριότητα της Γιουχάν και να αποτελέσει ορόσημο για την περιοχή. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ 58

Φ Ε Β Ρ O YA Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 2

Το

γραφείο Aedas κέρδισε την πρώτη θέση στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό της δημοφιλούς εταιρείας ποτών Jing Brand Co. Ltd., αναφορικά με το νέο της έργο στην πόλη της Γιουχάν. Το project πιο συγκεκριμένα θα υλοποιηθεί στην πολλά υποσχόμενη επιχειρηματική συνοικία Wuchang Binjiang, που αναμένεται να αποτελέσει τον μελλοντικό άξονα ανάπτυξης της πόλης. Το έργο θα αποτελείται από έναν πολυώροφο κεντρικό ουρανοξύστη ύψους 150 μέτρων, προορισμένο για εμπορική χρήση και από έναν πύργο ύψους 100 μέτρων με ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, ο οποίος θα δεσπόζει πάνω από ένα εκτενές συγκρότημα καταστημάτων. Το κτίσμα βρίσκεται κοντά στον ποταμό Yangtze, προσφέροντας εντυπωσιακή και πανοραμική θέα στους χρήστες του.

Αστικό περιβάλλον με πράσινο χαρακτήρα

Το έργο βασισμένο στην απαράμιλλη αισθητική του και φυσικά στις αρχές της βιωσιμότητας, στοχεύει να αποτελέσει ορόσημο για την ανάπλαση της περιοχής. Σεβόμενος τον περιβάλλοντα φυσικό χώρο, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός προβλέπει την δημιουργία ενός μεγάλου χώρου πρασίνου γύρω από τους δύο ουρανοξύστες, που θα αποτελεί τόπος κοινωνικής αλληλεπίδρασης και αναψυχής. Ανάμεσα στον πολυώροφο πύργο, που βρίσκεται στην βορειοανατολική γωνιά του οικοπέδου και στον μικρότερο, ο οποίος εκτείνεται στην νοτιοδυτική πλευρά αντίστοιχα, υπάρχει ένα μονοπάτι πεζοπορίας, που συνδέει το Waterfront Park με το πάρκο βιομηχανικής κληρονομιάς. Η ευχάριστη και βουκολική θέα εναρμονίζεται με τα κτίρια και τη συνεχή ροή του κόσμου, επιτυγχάνοντας ένα μοναδικό πάντρεμα αστικού και φυσικού τοπίου.

Καινοτομίες στον σχεδιασμό

Τα στοιχεία που κάνουν ξεχωριστό το συγκεκριμένο project είναι αναμφίβολα οι καινοτομίες στον σχεδιασμό, οι οποίες προσδίδουν καλαισθησία και συνάμα συμβάλλουν στην λειτουργικότητα του συγκροτήματος. Στην κεντρική πλατεία αναπτύσσεται μία σπειροειδής διάταξη διαφορετικών επιπέδων, η οποία συνδυάζει απρόσκοπτα λειτουργίες και χώρους, ενώ παράλληλα αναδεικνύει τα εμπορικά καταστήματα και τους χώρους των επιχειρήσεων στον δεύτερο και τρίτο όροφο. Για μία ακόμη φορά το πράσινο στοιχείο κυριαρχεί, αφού απλώνεται από τη βυθισμένη κοινόχρηστη πλατεία μέχρι τις ταράτσες των κτιρίων, δίνοντας την αίσθηση μίας κατάφυτης κοιλάδας, που προσφέρεται για περιήγηση και εξερεύνηση.

Φ Ε Β Ρ O YA Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 2

Εξίσου εντυπωσιακός είναι ο σχεδιασμός της γκαλερί Jing, που έχει διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να θυμίζει αιωρούμενο ποτήρι κρασιού, το οποίο στηρίζεται σε μία αστραφτερή, χρυσή βάση. Συνδυαστικά με την κυρτή οθόνη LED που εστιάζει προς το κέντρο της αίθουσας, αναδεικνύεται ιδανικά η εταιρική κουλτούρα και ο χαρακτήρας της Jing Brand Co. Ltd. Για την βελτίωση της προσβασιμότητας έχει σχεδιαστεί μία υπαίθρια γέφυρα, η οποία επιτρέπει την επικοινωνία με τη γύρω περιοχή.

Γραφεία με θέα τον ουρανό

Ιδιαίτερη μέριμνα έχει δοθεί στην δημιουργία ενός φιλόξενου και ευχάριστου εργασιακού περιβάλλοντος, το οποίο θα έχει άμεση επικοινωνία με τη φύση. Η ελικοειδής κατανομή των τόπων εξυπηρέτησης και ο καλομελετημένος προσανατολισμός των δίδυμων πύργων, ελαχιστοποιεί τα εμπόδια, επιτρέποντας στους ουρανοξύστες να διαθέτουν προσεγμένους χώρους γραφείων με απρόσκοπτη πανοραμική θέα και με άπλετο φυσικό φως. Συν τοις άλλοις, το συγκρότημα γραφείων διαθέτει κοινόχρηστο αίθριο το οποίο θα αποτελεί τόπο αλληλεπίδρασης και κοινωνικοποίησης μεταξύ των εργαζομένων. Στην κορυφή του πύργου βρίσκεται το κέντρο υποδοχής της διοίκησης, ενώ ο διπλού ύψους χώρος πρόκειται να κατακλύζεται από πράσινο, δημιουργώντας μία όαση στα σύννεφα. Είναι εμφανές ότι το γραφείο Aedas έχει προσπαθήσει με ευφάνταστο τρόπο να εντάξει στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό τα ιδιαίτερα πολιτιστικά στοιχεία της Γιουχάν και φυσικά να αναδείξει στον μέγιστο βαθμό τον εταιρικό χαρακτήρας της Jing Brand. Στόχος είναι να υλοποιηθεί ένα καλαίσθητο και πρωτοποριακό έργο κατά μήκος του ποταμού Yangtze, το οποίο θα αποτελέσει πόλο έλξης αμφότερα για τους καταναλωτές και τους εργαζόμενους, αποβλέποντας να ενισχύσει στο εγγύς μέλλον την επιχειρηματικότητα της περιοχής.

CASE STUDY

B&B “Living by the Mountain” στο Pinggu Ένα φωτεινό, ορεινό B&B στην Κίνα που περιτριγυρίζεται από ροδακινιές και έναν ταοϊστικό ναό, κατάλληλο για όσους αγαπάνε τη φύση και θέλουν να απομακρυνθούν από τους φρενήρεις ρυθμούς της ζωής στην πόλη. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΕΙΝΗ ΔΑΪΛΑ 60

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

Special Edition by

Το νέο newsletter που καταγράφει και ενημερώνει για όλες τις εξελίξεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κλάδου των κατασκευών

ΓΝΩΡΊΣΤΕ: Το τεχνολογικό οικοσύστημα ΒΙΜ n Το κανονιστικό πλαίσιο n Skills, softwares και toolsets n Κορυφαία έργα στην Ελλάδα και τον κόσμο με τη χρήση ΒΙΜ n BIM experts n

Η BOUSSIAS άνοιξε τον «διάλογο» και μένει πιστή στην καταγραφή των τεχνολογικών εξελίξεων στον κλάδο των Κατασκευών και των Υποδομών. Επιστημονική συνεργάτης: Λιάνα Αναγνωστάκη, Μέλος Διοικούσας Επιτροπής EU BIM Task Group

Περιεχόμενο: Λήδα Δεληγιάννη, T: 2106617777 (εσωτ. 277), E: ldeliyianni@boussias.com Συνδρομές: Βίκυ Θεοδωρίδου, T: 2106617777 (εσωτ. 101) E: vtheodoridou@boussias.com Διαφήμιση: Ματίνα Δημητριάδου, T: 210 6617 777 (εσωτ. 331), E: mdimitriadou@boussias.com Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 156), E: kmanthopoulou@boussias.com ΜΚυριακή Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0Μανθοπούλου, 22

CASE STUDY

Το

B&B βρίσκεται στο χωριό Qianjishan, στην πόλη Liujiadian, Τίτλος έργου: στους πρόποδες του όρους Yaji, το οποίο B&B “Living by the Mountain” είναι ένα διάσημο ταοϊστικό πολιτιστικό στο Pinggu καταφύγιο στην περιοχή Pinggu του Πεκίνου. Η τοποθεσία είναι ιδανική, μιας και το Κατηγορία: B&B περιτριγυρίζεται από βουνά και ποτάΑνακαίνιση ξενοδοχείου μια και από την είσοδο φαίνεται καθαρά ο Interior Designers, Τοπίο: βορειοανατολικός ταοϊστικός ναός, ο ναός DAGA Architects Bixia Yuanjun στο όρος Yaji στο ανατολικό Πεκίνο. Κάθε Απρίλιο, όταν τα άνθη της Σχεδιαστική ομάδα: ροδακινιάς είναι πλήρως ανθισμένα στο Shen Jianghai, Xue Da, Tu Ye, Pinggu, το βουνό Yaji προσελκύει πολλούς Zhang Henghua, Zhang Bei λάτρεις της φύσης που έρχονται να «βυθιΕμβαδόν: στούν» σε αυτό το σκηνικό. 329 τ.μ. Αυτό το διώροφο κτίριο έκτασης περίπου 300 τ.μ. έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να Τοποθεσία: δημιουργείται μια χωρική σύνθεση μπλοκ Πεκίνο, Κίνα μέσα στο σπίτι. Ως κύριο μπλοκ χρησιμοΈτος: ποιείται το κύριο σώμα του κτιρίου, στο οποίο παρεμβάλλονται μικρότερα μπλοκ. 2021 Ο μεγάλος αριθμός ορθών γωνιών Κείμενο: του κτιρίου τού δίνει μια εντελώς διαShihao Jiang, Baoning Sun φορετική ιδιοσυγκρασία σε σχέση με το Φωτογραφίες: περιβάλλον του, τόσο στην πρόσοψη όσο και εσωτερικά. Η τακτική σχέση μεταξύ Shihao Jiang, Baoning Sun παραθύρων και θυρών διακόπτεται και προστίθενται παράθυρα από το δάπεδο μέχρι την οροφή για να ενισχυθεί η διαπερατότητα του κτιρίου με τον έξω κόσμο. Ένα τμήμα της εισόδου του πρώτου ορόφου έχει αφαιρεθεί για να δημιουργηθεί ένας φυσικός θόλος. Η εξωτερική προέκταση των παραθύρων χρησιμοποιεί επίσης ακανόνιστες ορθογώνιες δομές διάσπαρτες με χωρικές συνθέσεις για να κάνουν πιο εμφανή τη συνολική αλληλεπίδραση των μαζών του κτιρίου. Παράθυρα ίδιου μεγέθους στο αρχικό κτίριο έχουν μετατραπεί σε ορθογώνιους φακούς διαφορετικών σχημάτων και θέσεων. Στόχος είναι να διαχωριστεί η ομοιομορφία του ροδακινόκηπου σε αρκετούς «πίνακες τοπίων».

με το εξωτερικό περιβάλλον και αντικατοπτρίζει το άνοιγμα και τη συμπερίληψη του ίδιου του κτιρίου. Στον πρώτο όροφο, υπάρχει μπαρ το οποίο αποτελείται από πέτρινες και μαρμάρινες πλάκες για να δημιουργήσει μια αίσθηση χαλάρωσης και ενσωμάτωσης με τη φύση. Στο αρχικό κτίριο, ο δεύτερος όροφος ήταν ένας κλειστός διάδρομος και το εσωτερικό ήταν σκοτεινό λόγω της έλλειψης φωτός. Ως εκ τούτου, παρέχονται δύο αίθρια στην κορυφή του διαδρόμου και της σκάλας του δεύτερου ορόφου αντίστοιχα, τα οποία όχι μόνο φέρνουν το φως του ήλιου στον διάδρομο του δεύτερου ορόφου, έτσι ώστε οι ένοικοι να μπορούν να αισθάνονται την αλλαγή του ηλιακού φωτός συνέχεια, αλλά και ανοίγουν το όριο μεταξύ του δεύτερου ορόφου και της ταράτσας. Αν σταθούμε στην ταράτσα και στρέψουμε το βλέμμα μας προς τα βουνά Yaji, το τοπίο έξω από το B&B έρχεται σε αντίθεση με τη θορυβώδη και ζωντανή πόλη με τους γρήγορους ρυθμούς, σαν να είναι ένας παράδεισος όπου έχουν πατήσει το pause της ζωής στην πόλη.

Χρώματα και φωτισμοί δίνουν μια αίσθηση ζεστασιάς Η ενσωμάτωση της πιο τραχιάς ανάγλυφης βαφής και των πιο λεπτών ξύλινων φινιρισμάτων είναι ένας υπέροχος συνδυασμός. Το χρώμα της πρόσοψης είναι ένα ζεστό κίτρινο χρώμα και ο καπλαμάς ξύλου χαρακτηρίζεται επίσης από ζεστούς τόνους. Σε συνδυασμό με το ζεστό κίτρινο φως του εσωτερικού, φαίνεται να μιλάει «ζεστά» στους επισκέπτες. Η χρήση ζεστών φωτιστικών τοίχου στους εξωτερικούς τοίχους, σε αντίθεση με το φυσικό φως που φεύγει και έρχεται, φέρνει μια ευχάριστη αίσθηση που μπορεί να την απολαύσει κάποιος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η εξωτερική σκάλα προσδένεται στην επιφάνεια του κτιρίου σε γωνία 45°, παρέχοντας μια πρόσθετη σύνδεση μεταξύ των εσωτερικών δωματίων και της ταράτσας, ενώ δίνει μεγαλύτερη ευελιξία στον χώρο. Με την είσοδο στον εσωτερικό χώρο, ο ανοιχτός σχεδιασμός του πρώτου ορόφου επιτρέπει την επικοινωνία 62

ΜΑΡΤΙΟΣ 2022

¢ÌºÏÆÄÈÀ ÍÖ ÀÔ ¬ÄÈ

èìíëïðØ

ÄÀÍÁ È ÅÊ»ÌÉÊÈ ÁÑÆÌÅÉÁ ÐÔÒÎ ÎÐ½Á ¤ ¢ ¢ ÍÏ¼ÀÔ ÇÆÄ¼ÑÀÈ ÊÀÈ ÏÓÑÍ ÍÏÄ¼ ÐÑÇÌ ÄËËÇÌÈÊ» ÀÆÍÏ¬ ÄÌºÏÆÄÈÀÔ ÏÍÐÅºÏÄÈ ÍËÍÊËÇÏÓ ºÌÄÔ Ë¿ÐÄÈÔ ÆÈÀ Ê¬ÒÄ ÊÀÑÇÆÍÏ¼À ÄËÀÑÎÌ ÐÑÈÔ ÈÍ ÀÌÑÀÆÓÌÈÐÑÈÊºÔ ÑÈ ºÔ ÊÀÈ ÄÆÆÖ¬ÑÀÈ ÑÇÌ ÄÌÄÏÆÄÈÀÊ» ÀÐÅ¬ËÄÈÀ ÑÇÔ ÕÎÏÀÔ ºÕÍÌÑÀÔ Ä ÈÑ¿ÕÄÈ ÑÇ ÃÈÀÅÍÏÍ Í¼ÇÐÇ ÑÓÌ ÇÆÎÌ ÊÀÈ ÑÓÌ ÍÃÎÌ ÄÅÍÃÈÀÐ Í¿ ÑÇÔ §Ä ÑÍ ÁËº À ÐÑÍ ºËËÍÌ Ç ¢ ¢ ÍÏ¼ÀÔ ÏÀÆ ÀÑÍ ÍÈÄ¼ Ä ÄÌÃ¿ÐÄÈÔ ÍÖ ÃÇ ÈÍÖÏÆÍ¿Ì ÏÍÐÑÈÒº ÄÌÇ ÀÉ¼À ÐÑÇÌ ÍÈÊÍÌÍ ¼À ÊÀÈ ÌºÄÔ ÍÈÍÑÈÊºÔ ÒºÐÄÈÔ ÄÏÆÀÐ¼ÀÔ ÄÌÎ ÐÖ ÄÑºÕÄÈ ÐÄ ÐÑÏÀÑÇÆÈÊ»Ô ÐÇ ÀÐ¼ÀÔ ÃÈÄÒÌ» ºÏÆÀ ÍÖ ÄÑÀÑÏº ÍÖÌ ÑÇÌ ¢ËË¬ÃÀ ÐÄ ÄÏÈÅÄÏÄÈÀÊ½ ÄÌÄÏÆÄÈÀÊ½ Ê½ ÁÍ §Ä ÑÍÌ ÃÖÌÀ ÈÐ ½ ÑÍÖ ÇÆºÑÇ Ç ¢ ¢ ÍÏ¼ÀÔ Ä ÄÊÑÄ¼ÌÄÈ ÑÇ ÃÏÀÐÑÇÏÈ½ÑÇÑ¬ ÑÇÔ ÐÑÇÏ¼×ÍÌÑÀÔ ÐÑÀÒÄÏ¬ ÑÈÔ ÌºÄÔ ÑÄÕÌÍËÍÆ¼ÄÔ ÊÀÈ ÀÌÍ¼ÆÍÌÑÀÔ ÃÈÀÏÊÎÔ ÌºÍÖÔ ÃÏ½ ÍÖÔ ÆÈÀ ÑÇÌ ÄÌºÏÆÄÈÀ ÊÀÈ ÑÇÌ ÀÌ¬ ÑÖÉÇ