Architect τεύχος 16

6 NEWS

10 FOCUS IN INTERIOR DESIGN

Athens Luxury Rooms:

Άνετοι και λειτουργικοί ξενώνες

στην καρδιά της πόλης

28

Smart Home: Όταν

14

28

MATERIALITY & DESIGN

Ντιζαϊνάτοι χώροι υποδοχής

στα σύγχρονα ξενοδοχειακά

καταλύματα

Smart Home:

Όταν η αρχιτεκτονική

συμμαχεί με την τεχνολογία

24 COVER STORY

Γιώργος Αρμάος:

Προς μια νέα σύγκλιση

αρχιτεκτονικής

και εικαστικών τεχνών

INTERVIEWS

34

Δημήτρης Καραμπατάκης:

Σχεδιάζουμε για να

προσφέρουμε μια χωρική

βιωματική εμπειρία

46

ARCHITECT’s

Choice: Οι καλύτερες

εφαρμογές ξύλου

σε αρχιτεκτονικά έργα

42

Γιώργος Μπάτζιος:

Μια νέα εποχή αρχιτεκτονικού

πειραματισμού στην Ελλάδα

38 ARCHITECTURE & TECHNOLOGY

Visualization: Η ψηφιοποίηση

του αρχιτεκτονικού

46 MATERIALS IN PROJECTS

ARCHITECT’s Choice:

Οι καλύτερες εφαρμογές

ξύλου σε αρχιτεκτονικά έργα

52 ARCHITECT’S WORLD

Apple Stores

με την «υπογραφή»

των Foster + Partners

CASE STUDIES

56 Metaxa Liknon:

Ο Οίκος Μεταξά σε καλεί

στο «σπίτι» του

60 Anasa Luxury Resort:

Ένα ησυχαστήριο

εναρμονισμένο με τη φύση

Αρχισυντάκτης

Γιάννης Πισπιρίγκος

Συντάκτης

Γιώργος Κατσιμιλής

Κατερίνα Τσιτούρα

Υπεύθυνη Διαφήμισης

Ματίνα Δημητριάδου mdimitriadou@boussias.com

Γραφίστρια

Χρύσα Δανιηλίδου

Φωτογράφος Κορνήλιος Σαραντίογλου

Υπεύθυνη Συνδρομών

Σταυρούλα Τσιγκάκου stsigkakou@boussias.com

Λογιστήριο Κωσταντίνος Χασιώτης

Εκδότης Μιχάλης Μπούσιας Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων Κατερίνα Πολυμερίδου Group Αdvertising Director

Λήδα Πλατή

Ετήσια Συνδρομή: 78€

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452

Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-0188

ISSN: 2732 - 8732

Δημήτρης Καραμπατάκης: Σχεδιάζουμε

για να προσφέρουμε μια χωρική βιωματική εμπειρία

«Πρέπει

να κατανοήσουμε την Τεχνητή

Νοημοσύνη, για να την ελέγξουμε»

Εντείνεται η συζήτηση διεθνώς για τον ρόλο της ΑΙ στην αρχιτεκτονική

Η τεχνολογία θα μας αποδεσμεύσει από την επανάληψη και τη μονοτονία, για να επικεντρωθούμε στην ελεύθερη δημιουργία, υποστηρίζει η επικεφαλής

της LookX, που προσφέρει τεχνολογικές λύσεις στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΙΓΚΟΥ Εditor in Chief

σο περισσότερο εξελίσσεται η γνώση μας και φυσικά η πρακτική εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), τόσο περισσότερο θα απασχολεί τον χώρο της Αρχιτεκτονικής. Σε συνέχεια του προηγούμενου editorial, που μετέφερε την (μάλλον απαισιόδοξη) άποψη του Βρετανού ακαδημαϊκού Neil Leach, αυτήν τη φορά έχουμε την ευκαιρία να πάρουμε μια ιδέα από μια εταιρεία που έχει ως αντικείμενό της την τεχνολογία.

Σε αντίθεση, λοιπόν, με την τοποθέτηση του Leach, πως η ΑΙ θα μειώσει τις θέσεις εργασίας των ανθρώπων στην αρχιτεκτονική, η Wanyu He, ιδρύτρια και επικεφαλής της LookX, που αναπτύσσει λύσεις τεχνολογίας για αρχιτεκτονικά γραφεία, υποστηρίζει ότι η ΑΙ θα προσθέσει περισσότερη αξία στο κατασκευαστικό αντικείμενο, αλλά και στη συνολική οικονομία.

Με άρθρο της στο dezeen, η Wanyu He σημειώνει πως «για να αντιληφθούμε την ΑΙ, πρέπει πρώτα να την κατανοήσουμε πλήρως. Προσώρας η Τεχνητή Νοημοσύνη εφαρμόζεται σε πολύ συγκεκριμένες λειτουργίες και πάντα υπό τον πλήρη έλεγχο των ανθρώπων. Ο ρόλος των ανθρώπων στον έλεγχο της ΑΙ είναι σημαντικότερος από ποτέ».

Απαντώντας μάλιστα στον Leach, σημειώνει πως «η τεχνολογία ανέκαθεν οδηγούσε σε νέα επίπεδα προόδου και ανάπτυξης τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ήταν σίγουρα πολλές οι θέσεις εργασίας που εξαφάνισε η Βιομηχανική Επανάσταση, αλλά την ίδια

στιγμή δημιούργησε πολύ περισσότερες. Πρέπει η ανθρωπότητα να συνειδητοποιήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα – την τεχνολογία, για να αποδεσμευτούμε από την επανάληψη και να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ανεμπόδιστα».

Συνεχίζοντας, αναφέρει πως η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης θα επιτρέψει στους αρχιτέκτονες να επικεντρωθούν σε μικρότερα, πιο ανταποδοτικά έργα. «Στην Κίνα, για παράδειγμα, είμαστε τόσο συνηθισμένοι σε έργα τεράστιας κλίμακας. Αλλά αν κοιτάξετε προσεκτικά το Πεκίνο, τους δρόμους στη Σαγκάη και τις αστικές αναπτύξεις στη Σενζέν που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή πολλών ανθρώπων, είναι δυνατό να αναπτύξουμε αυτά τα έργα μόνο εάν απελευθερώσουμε περισσότερους ανθρώπινους πόρους από τις μεγάλες κατασκευές».

«Η απόρριψη της τεχνολογίας δεν θα την εξαφανίσει», είπε. «Μόνο αν την αγκαλιάσουμε, θα μπορέσουμε να την ελέγξουμε».

Η LookX αναπτύσσει αλγόριθμους για τη γρήγορη δημιουργία, αξιολόγηση και διόρθωση αρχιτεκτονικών σχεδίων που λαμβάνουν υπόψη το ρυθμιστικό-κανονιστικό πλαίσιο ενώ παρέχουν ανάλυση κόστους σε πραγματικό χρόνο. Αφήνοντας την τεχνητή νοημοσύνη να κάνει αυτούς τους υπολογισμούς, υποστηρίζει η Wanyu He, οι αρχιτέκτονες είναι σε θέση να παρακάμψουν μια μακρά και βαρετή διαδικασία και, αντ’ αυτού, να επικεντρωθούν κυρίως στην ανάπτυξη του σχεδίου.

VITEX: ΕΓΚΑ Ι ΝΙΑ Ν Ε ΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤ Α ΣΕΩΝ

15 χρόνια επιτυχημένης πορείας και εγκαίνια νέων εγκαταστάσεων για τη θυγατρική της Vitex στην Βουλγαρία. Η Vitex Bulgaria EOOD, θυγατρική της Vitex AE και 1η εισαγωγική εταιρεία χρωμάτων σε πωλήσεις στην Βουλγαρία, εγκαινίασε τις νέες κτιριακές εγκαταστάσεις συνολικής έκτασης 8.500 m2 και 3.500 m2 καλυμμένων χώρων, παρουσία σημαντικών εκπροσώπων της πολιτικής και επιχειρηματικής ζωής της χώρας.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων ο CEO

της Vitex AE κ. Αρμόδιος Γιαννίδης, ο Διευθυντής

Διεθνών Δραστηριοτήτων κ. Μάκης Κωλέτσης, αντιπρόσωποι τοπικής αυτοδιοίκησης, στελέχη DIY πολυκαταστημάτων της χώρας, καθώς και εκπρόσωποι

του τεχνικού κλάδου.

Βάσει χρονοδιαγράμματος προχωρούν οι διαδικασίες για την κατασκευή του The Grid, του νέου συγκροτήματος κτιρίων γραφείων που θα δημιουργήσουν η Noval Properties και η Brook Lane Capital στο Μαρούσι, επί των οδών Χειμάρρας και Αμαρουσίου-Χαλανδρίου, στο πρώην ακίνητο της Kodak. Όπως αναφέρεται στην ετήσια χρηματοοικονομική πληροφόρηση της εταιρείας The Grid, την οποία έχουν ιδρύσει από κοινού οι δύο εταιρείες με ποσοστό 50% η καθεμιά, στις αρχές του τρέχοντος έτους ολοκληρώθηκε η δημοπράτηση των εργασιών εκσκαφών και αντιστηρίξεων και πραγματοποιήθηκε η εγκατάσταση του εργολάβου στο πρώην ακίνητο της Kodak. Οι σχετικές εργασίες είναι σε εξέλιξη, βάσει του αρχικού χρονοδιαγράμματος κατασκευής, ενώ μετά την ολοκλήρωσή τους και εντός του 2023 θα ακολουθήσει η έναρξη της δεύτερης φάσης της κατασκευής, η οποία αφορά στην δημιουργία τεσσάρων κτιρίων γραφείων τα οποία θα πιστοποιηθούν κατά το πρότυπο LEED.

The Grid: Ξεκινά μέσα στο 2023

η δεύτερη φάση κατασκευής

το νέο ξενοδοχείο 5 αστέρων ΜΑΝΝΑ

Πρόκειται για ένα ιστορικό καταφύγιο 5 αστέρων σε υψόμε -

τρο 1.200 μέτρων, στο αρχαίο ελατόδασος του όρους Μαινάλου, στην καρδιά της Πελοποννήσου. Ένα εμβληματικό

κτίριο του 1929, ένα πρώην σανατόριο χτισμένο στην καρδιά της Αρκαδίας, σε ένα μέρος γνωστό για την παρθένα φύση και τις θεραπευτικές του δυνάμεις, μεταμορφώθηκε στο νέο πεντάστερο ξενοδοχείο ΜΑΝΝΑ, μέλος της οικογένειας ξενοδοχείων Design Hotels. Ένα καταφύγιο μοναδικής αισθητικής, περιτριγυρισμένο από δάση, λίμνες και ποτάμια με κρυστάλλινα νερά, το ΜΑΝΝΑ προσφέρει εμπειρίες ευεξίας, όλο τον χρόνο. Σε συνεργασία με αρχαιολόγους και με απόλυτο σεβασμό στην αυθεντική αρχιτεκτονική και το ιστορικό παρελθόν του, το ΜΑΝΝΑ, που διαχειρίζεται η Modus & Amplio, αναγεννήθηκε και άνοιξε τις πύλες του στις 21 Ιουλίου 2023.

Στις 11 και 12 Νοεμβρίου 2023, στα Χανιά, θα πραγματοποιηθεί το συνέδριο «Αρχιτεκτονική Εκπαίδευση και Πράξη: οι διεθνείς προκλήσεις και η Ελλάδα», υπό την οργάνωση της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου.

Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά.

Το Συνέδριο αποτελεί έναν βήμα διαλόγου

για τις παραπάνω εξελίξεις στην αρχιτεκτονική εκπαίδευση και την αρχιτεκτονική πράξη, για τα «κενά» που πιθανόν να έχουν δημιουργηθεί μεταξύ τους, καθώς και τις νέες κατευθύνσεις

και αναδυόμενες τάσεις στη σχέση αυτή.

στην ορεινή Αρκαδία

3 Νοεμβρίου

Coating Forum 2023

ο Coating Forum 2023 αποτελεί την κορυφαία εκδήλωση για τη βιομηχανία των χρωμάτων και οικοδομικών υλικών στην Ελλάδα και θα πραγματοποιηθεί στις 3 Νοεμβρίου 2023 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα “Νίκος Σκαλκώτας”).

Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμες, η τεχνολογία, οι πολιτικές των εμπλεκόμενων μερών αλλά και οι συνθήκες, εσωτερικές και εξωτερικές, μεταβάλλονται ραγδαία. Το Coating Forum 2023 φιλοξενεί ομιλητές που διαμορφώνουν τις μεταβολές αυτές δίνοντας την δυνατότητα σε όλους μας να γίνουμε γνώστες των αλλαγών αυτών αλλά κυρίως, μέσω των συζητήσεων και συναντήσεων, συμμέτοχοι αυτών.

Ο τίτλος του Coating Forum 2023 είναι “Exploring the way, unlocking the potential from Industry 4.0 to Construction 5.0”.

Οι θεματικές ενότητες του συνεδρίου είναι οι εξής:

- Business Cases: Το μέλλον του κλάδου μέσα από την ματιά των επιχειρήσεων. Παρουσιάσεις από επιχειρηματίες για την στρατηγική τους στην βιομηχανία των χρωμάτων και των οικοδομικών υλικών.

- Science today Coatings Tomorrow: Η διαρκής εξέλιξη των υλικών του κλάδου των χρωμάτων και των οικοδομικών υλικών και ο καίριος ρόλος της επιστήμης σε αυτό.

- Investing in the Future - Building a Skilled and Diverse Workforce: Η πρωταγωνιστική θέση του ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο μελλοντικά και η διασφάλιση της ύπαρξης και της συνέχειάς του.

- From Instustry 4.0 to Construction 5.0: Παρουσίαση της 5ης Βιομηχανικής Επανάστασης στις κατασκευές, η οποία επανατοποθετεί τον άνθρωπο στο κέντρο των διεργασιών.

- Coating Connect - Talks on the Intersection of Architecture and Coatings: Νέες τυπολογίες για νέες επιθυμίες, αρχιτεκτονική, αισθητική και εμπειρία, βιωσιμότητα και πράσινη αρχιτεκτονική, πολιτισμική και πολυπολιτισμική ευαισθησία.

Στο φετινό Coating Forum θα λάβει χώρα για πρώτη φορά και το Coating Connect - Talks on the Intersection of Architecture and Coatings, σε συνεργασία με τον Βασίλη Μπαρτζώκα, CEO της εταιρίας Design Ambassador και της πλατφόρμας Archisearch. Το Coating Connect αποτελεί το αρχιτεκτονικό

σκέλος του συνεδρίου Coating Forum 2023. Στο πλαίσιό του, κορυφαίοι αρχιτέκτονες θα μιλήσουν για τα κτίρια του αύριο, σε σχέση με τις ανάγκες που

Ευρ.

Τσαούσογλου: Στο Coating Forum

το παρόν και το μέλλον

των επιχρισμάτων

«Ζούμε ήδη το Construction 5.0», τονίζει ο Managing Director του Institute of Coating Technologies.

Στο επίκεντρο του Forum όλα τα στάδια του κύκλου ζωής των δομικών υλικών - από

την παραγωγή και τον έλεγχο των προϊόντων ως την εκπαίδευση των επαγγελματιών.

Πείτε μας δυο λόγια για τo Coating Forum ως διοργάνωση.

To Coating Forum ξεκίνησε το 2022 και φέτος είναι η δεύτερη διοργάνωση και στο μέλλον θα πραγματοποιείται ανά διετία. Το Coating Forum είναι ο μοναδικός χώρος συνεύρεσης

όλων των ανθρώπων του κλάδου των κατασκευών αλλά και μοναδική ευκαιρία επικοινωνίας των θεμάτων που απασχολούν την βιομηχανία επιχρισμάτων και δομικών υλικών. Το Forum, από τα σπάργανά του, στηρίχθηκε

από όλους σχεδόν τους φορείς, τις εταιρείες

και τα απλά μέλη του κλάδου. Είναι χαρακτηριστικό ότι μάλλον είναι η μοναδική διοργάνωση που συναντήθηκαν εκπρόσωποι από όλες ανεξαιρέτως τις εταιρείες των επιχρισμάτων. Φέτος ήδη έχουμε τη στήριξη περισσότερων συλλόγων φορέων και χορηγών.

Δρ Ευριπίδης Τσαούσογλου, Διευθύνων Σύμβουλος/ Managing Director, Institute of Coating Technologies (IoCT)

Σε ποιους επαγγελματικούς κλάδους απευθύνεται;

Το Coating Forum απευθύνεται σε όλους όσοι συμμετέχουν στον κύκλο ζωής κατά την παραγωγή, εφαρμογή, μελέτη, εκπαίδευση, την ανάπτυξη προδιαγραφών, ελέγχου, επίβλεψης και γενικότερης ενασχόλησης με τα επιχρίσματα και τα δομικά υλικά. Ενδεικτικά μπορώ να αναφέρω: • Μηχανικοί και αρχιτέκτονες • Τεχνικές εταιρείες & εργολάβοι • Εταιρείες Μηχανικών, Συμβούλων και Επενδύσεων • Εταιρείες παραγωγής οικοδομικών υλικών • Προμηθευτές και διανομείς πρώτων υλών • Προμηθευτές εξοπλισμού για τη χημική βιομηχανία • Υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής & εναρμόνισης με το ρυθμιστικό πλαίσιο • Ειδικοί Αδειοδοτήσεων

• Φορείς πιστοποίησης • Σύμβουλοι επιχειρήσεων • Επιστήμονες, Ακαδημαϊκοί και Ερευνητικά Εργαστήρια.

Τι θα έχει αποκομίσει κάποιος που θα πάρει μέρος στο Forum;

Θα δοθεί η δυνατότητα στους συνέδρους να συναντηθούν και να δικτυωθούν με επαγγελματίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι θα κληθούν να μεταφέρουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους μέσα από ενδιαφέρουσες διαλέξεις και στρογγυλές τράπεζες, δίνοντας έναυσμα για δημιουργικό διάλογο σε επίκαιρα θέματα. Η θεματολογία, η συμμετοχή και η αισθητική ήταν χαρακτηριστικά που ανέδειξαν το 1ο Coating Forum και όλοι μας δουλεύουμε φέτος να τα ξεπεράσουμε.

Πώς μπορεί να δηλώσει κάποιος συμμετοχή; Η διαδικασία εγγραφής είναι αρκετά εύκολη και γρήγορη είτε για εταιρείες είτε για ιδιώτες μέσω της σελίδας coatingforum.gr. Επωφεληθείτε άμεσα με την προνομιακή τιμή συμμετοχής early bird στα 50 €.

Ορίστε μας με λίγα λόγια, ποια είναι

η μετάβαση από το Industry 4.0 στο Construction 5.0;

Η 4η βιομηχανική επανάσταση ξεκίνησε αρκετά

πρόσφατα, πρώτη αναφορά συναντάμε από

τη γερμανική κυβέρνηση το 2013, ενώ το 2015 καθιερώθηκε o όρος από τον ιδρυτή του World Economic Forum, Klaus Schwab.

Το Industry 4.0 στην πραγματικότητα δεν είναι ένα νέο είδος τεχνολογίας αλλά μια νέα προσέγγιση στις υπάρχουσες, ώστε να επιτευχθεί ένας ανώτερος σκοπός, από αυτόν που υπηρετούσε η καθεμία ξεχωριστά πριν δέκα χρόνια. Γενικοί σκοποί είναι η διασύνδεση, η μείωση σπατάλης πόρων, η αύξηση της παραγωγικότητας, η ευελιξία κ.λπ. Όλοι έχουμε ακούσει τους όρους IoT, cloud computing, γνωστική υπολογιστική και έξυπνο εργοστάσιο. Κι όμως, όλα αυτά ήδη μετασχηματίζονται, πλέον επανέρχεται στο επίκεντρο ο άνθρωπος, ένα νέο πρότυπο συνεργασίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ ανθρώπων και μηχανών αναπτύσσεται. Από τα robots στην παραγωγή περνάμε στα cobots, που σημαίνει collaborators with the human operators. Ζούμε ήδη την 5η βιομηχανική επανάσταση.

Τι είναι το IoCT; Πότε δημιουργήθηκε και ποιο το όραμά του; Το Institute of Coating Technologies είναι ένας φορέας που ασχολείται με όλα τα στάδια του κύκλου ζωής των επιχρισμάτων. Δημιουργήθηκε αρκετά πρόσφατα, το 2019, προσπαθώντας να καλύψει το κενό που υπάρχει για δεκαετίες στην Ελλάδα. Όραμα του Ινστιτούτου αποτελεί η εξέλιξη των επαγγελματιών αλλά και συνολικά των εμπλεκόμενων μερών του κλάδου των επιχρισμάτων και γενικότερα των δομικών υλικών, με στόχο την εκ βάθρων αναβάθμισή τους. Στοχεύουμε στην ανάπτυξη και προώθηση της επιστημονικής γνώσης και των τεχνικά τεκμηριωμένων πρακτικών σε όλα τα στάδια της παραγωγής, της διάθεσης, της προετοιμασίας, της εφαρμογής και του ελέγχου των επιχρισμάτων.

Athens Luxury Rooms: Άνετοι και λειτουργικοί ξενώνες στην καρδιά της πόλης

Από τους EC Interiors

Στο κέντρο των εξελίξεων, ανάμεσα στις πολύβουες και πολλές φορές άχαρες γειτονιές της Αθήνας λόγω της τσιμεντοποίησης των περασμένων χρόνων, ένα κτίριο ανακαινίζεται και αποκτά νέες χρήσεις. Μάλιστα δεν ανακατασκευάζεται απλώς, αλλά προσφέρει μια ιδιωτική και λειτουργική εμπειρία απομόνωσης από τη βιαστική καθημερινότητα.

ΕΠΙΜ Ε ΛΕΙΑ: ΓΙ Α ΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡ Ι ΓΚΟΣ

Kοντά στο κέντρο της πόλης των Αθηνών, σε μια περιοχή με έντονα τα σημάδια της βιομηχανικής ανάπτυξης παλαιοτέρων δεκαετιών, στην οδό Περικλέους, ένα παλιό κτίριο γραφείων αναδιαμορφώνεται, ανακαινίζεται

και αποκτά νέες χρήσεις.

Το γραφείο EC Interiors ανέλαβε τον σχεδιασμό και τη νέα εσωτερική διαμόρφωση

δύο πανομοιότυπων δωματίων, τα οποία θα λειτουργούν ως ξενώνες συμπληρωματικά

στα υπόλοιπα γραφεία του κτιρίου.

Σχεδιασμός που θυμίζει βαγόνια τρένου

«Στα αρχικά στάδια του σχεδιασμού, ο περιορισμένος χώρος της κάτοψης 15 m2, καθώς

και η χρήση του ως αυτόνομος ξενώνας φιλοξενίας, δημιούργησαν τόσο τα ζητούμενα όσο και τη δυναμική για την επίλυσή τους στην τελική διαμόρφωση», αναφέρει η interior designer Έβελυν Χατζηγούλα. Ως εκ τούτου, επιλέχθηκε ένας πιο συμπαγής σχεδιασμός, όπου η αυτοτέλεια κάθε δωματίου θυμίζει παλιά βαγόνια διανυκτέρευσης τρένου, με απλές και έξυπνες λύσεις, δίνοντας έμφαση στη λεπτομέρεια, τη λειτουργία και την οικονομία χώρου, προσαρμοσμένες στο επίμηκες ορθογώνιο σχήμα

FOCUS ON INTERIOR DESIGN

ανοιχτό ενιαίο χώρο για καθιστικό σε επαφή με το κρεβάτι, χωρίζοντας την κάτοψη σε 3 ζώνες: καθιστικό, λουτρό και χώρος ύπνου. «Το άνετο κρεβάτι τοποθετείται δίπλα στο παράθυρο, εξασφαλίζοντας έτσι φυσικό φωτισμό και ηλιασμό, με θέα στον δρόμο. Σχεδιάζεται ως ξεχωριστός χώρους ύπνου, με ένα διαχωριστικό κλωστρά και χώρους αποθήκευσης, λειτουργώντας σε συνέργεια με το καθιστικό και το υπόλοιπο εσωτερικό», εξηγεί.

Προχωρώντας στον κύριο χώρο τοποθετείται ένας ξύλινος πάγκος, έπιπλο πολλαπλών χρήσεων και αποθήκευσης και μια ανοιχτή ντουλάπα με μεταλλική ράγα, προσφέροντας έναν ανοιχτό και άνετο χώρο διαβίωσης. Μορφολογικά δημιουργείται ένα σύνολο υλικών, χρωμάτων και υφών τα οποία επιλέγονται για τα χαρακτηριστικά τους και την ταυτότητα που δίνουν στον χώρο.

«Για τον κύριο χώρο επιλέγονται ανοιχτές γκρι αποχρώσεις, οι οποίες συνδυάζονται με έντονα γκρίζα και μπορντώ, στους τοίχους και τις κουρτίνες. Για τον τοίχο που διαχωρίζει το λουτρό επιλέγεται μια φλοράλ ταπετσαρία με πράσινους τόνους, η οποία συμπληρώνει το πράσινο και γκρίζο των τοίχων και των λευκών πλακιδίων του ντουζ. Η χρωματική παλέτα συμπληρώνεται με σκούρες μεταλλικές λεπτομέρειες στα φωτιστικά, τον καθρέπτη και το κλωστρά. Ακόμα, οι γύψινες διακοσμήσεις στην οροφή συνδυάζονται με τα λευκά πλακίδια με μαύρο μοτίβο σε ανάμνηση των παλιών αθηναϊκών κατοικιών», εξηγεί η κυρία Χατζηγούλα.

Συντελεστές του έργου

Τίτλος Έργου: Athens Luxury Rooms

της κάτοψης. Σύμφωνα με την επικεφαλής

του γραφείου EC Interiors, το αποτέλεσμα

είναι η δημιουργία ενός καταφυγίου, για τον επισκέπτη της πόλης, όπου μπορεί να ξεκουραστεί σε έναν όμορφο και οικείο χώρο υψηλής αισθητικής.

Άνετη διαρρύθμιση

Δίπλα στην είσοδο τοποθετείται το μικρό λουτρό, διασφαλίζοντας έτσι ιδιωτικότητα και εργονομία στην κάτοψη, δημιουργώντας έναν

Τύπος έργου: Ανασχεδιασμός διαμερίσματος

Εσωτερικός σχεδιασμός: EC Interiors, Εβελυν Χατζηγουλα, Ελπινίκη Τριανταφυλλίδη

Φωτογραφίες: Ellie Ntoutsi

Οχώρος υποδοχής αποτελεί ίσως το σημαντικότερο τμήμα ενός ξενοδοχείου, καθώς είναι ο πρώτος χώρος που αντικρίζει ένας επισκέπτης. Ο σχεδιασμός των lobby θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεγμένος, ώστε να είναι ζεστός, φιλόξενος και να αποτελεί πόλο έλξης για νέους πελάτες. Για τον λόγο αυτό με ιδιαίτερη επιμέλεια επιλέγεται η επίπλωση, τα δομικά υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, οι χρωματισμοί στους τοίχους και ο φωτισμός, στοιχεία που μπορούν να κάνουν το design ενός τόσο σημαντικού χώρου μοναδικό. To lobby αποτελεί μία πρόγευση της συνολικής εμπειρίας

DESIGN

σχεδιαστική προσέγγιση αποτελεί ίσως

το πρώτο πράγμα που μπορεί να επηρεάσει τη δομή του lobby. H διάταξη του

χώρου θα πρέπει να είναι λειτουργική, ώστε να εξυπηρετεί την εύκολη μετακίνηση των επισκεπτών και συνάμα να διακρίνεται για την κομψότητα και την πρωτοτυπία του. Στόχος

είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που

θα εξάπτει την περιέργεια του θεατή, ενώ παράλληλα θα τον προσκαλεί να παραμείνει μέσα σε αυτό παρέχοντας πλήθος αισθητηριακών ερεθισμάτων, που βασίζονται στην διακόσμηση, στους ήχους και στις οσμές του χώρου. Το lobby αποτελεί έναν πρόλογο της φιλοξενίας που πρόκειται να ζήσει κάποιος πελάτης και θα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικός του brand του ξενοδοχείου.

Η πρώτη εικόνα του επισκέπτη

«Ο χώρος υποδοχής είναι από τους πιο σημαντικούς χώρους σε ένα ξενοδοχείο. Είναι ο πρώτος χώρος που αντικρίζει ο επισκέπτης, ο

οποίος θα του δώσει την πρώτη εντύπωση για

την εμπειρία που θα ακολουθήσει. Σίγουρα, η σχεδιαστική προσέγγιση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι η αισθητική, το συνολικό concept του ξενοδοχείου ή η τοποθεσία του κτιρίου και έτσι, κάθε φορά διαφέρει και προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες. Σε κάθε περίπτωση, στόχος μας είναι ο σχεδιασμός ενός χώρου εντυπωσιακού και συγχρόνως λειτουργικού, που θα εντυπωθεί στη μνήμη του επισκέπτη και θα αποτελέσει μία μοναδική εμπειρία για εκείνον, αλλά και ένας χώρος ζεστός και φιλόξενος,

που πρόκειται να βιώσει κάποιος κατά την παραμονή του στο ξενοδοχειακό κατάλυμα και θα πρέπει να αποτελεί σήμα κατατεθέν της επιχείρησης. Είναι απαραίτητο ο επισκέπτης να νιώθει ευπρόσδεκτoς από την πρώτη στιγμή και να του δημιουργείται η αίσθηση ότι έχει επιλέξει το σωστό μέρος, στο οποίο δεν θα διανυκτερεύσει απλώς κάποιες βραδιές, αλλά θα νιώσει ανανεωμένος και ξεκούραστος. Στο εν λόγω αφιέρωμα θα αναφερθούμε αναλυτικά στα κύρια χαρακτηριστικά του design που μπορούν να αλλάξουν ριζικά το ύφος των χώρων υποδοχής.

που θα τον προσκαλεί και θα τον κάνει να αισθάνεται άνετα. Πάντοτε, προσέχουμε να ανταποκρίνεται στο concept του ξενοδοχείου και να συνδέεται αισθητικά με τους υπόλοιπους χώρους για μια ολοκληρωμένη εμπειρία και ένα άρτιο αποτέλεσμα» σημειώνουν οι άνθρωποι του γραφείου Modulus Architecture.

H υποδοχή θα πρέπει να είναι ζωηρή και θελκτική για τους επισκέπτες. Όπως αναφέρει ο Γιάννης Δημητριάδης, Επικεφαλής της Dimitriadis Group «η σχεδιαστική προσέγγιση

της Dimitriadis Group εστιάζει στη δημιουργία μιας ευχάριστης, λειτουργικής και φιλόξενης ατμόσφαιρας. Με την χρήση μοντέρνων, κομψών και φιλικών υλικών, επιδιώκουμε την βελτίωση της φυσικής φωτεινότητας, ενώ η διάταξη του χώρου σχεδιάζεται έτσι ώστε να ενθαρρύνει την αλληλεπίδραση και την υποδοχή των επισκεπτών, δημιουργώντας ένα ζεστό και φιλόξενο περιβάλλον». Η ισορροπία μεταξύ design και λειτουργικότητας είναι πολύ λεπτή και θα πρέπει να διατηρείται σε όλες τις περιπτώσεις. Η Αγγέλικα Θεοδωρίδη, Αρχιτέκτων Εσωτερικών Χώρων του γραφείου ACID υπογραμμίζει ότι «ένας χώρος υποδοχής ξενοδοχείου αποτελείται από πολυάριθμες λειτουργίες, όπως η

πληροφόρηση και η αναμονή του εκάστοτε

επισκέπτη, καθώς και ποικίλα σημεία διευκόλυνσής του, όπως η παράδοση και παραλαβή

των αποσκευών του. Αποτελώντας ουσιαστικά την πρώτη εντύπωση των επισκεπτών

για τη συνολική εικόνα του ξενοδοχείου, ο χώρος υποδοχής εισάγει τους χρήστες στο

Γιάννης Δημητριάδης, Επικεφαλής

της Dimitriadis Group

ευρύτερο ύφος του κτίσματος και τους προϊδεάζει για την αισθητική που θα ακολουθήσει στους υπόλοιπους χώρους. Κατά αυτό τον τρόπο, ως σχεδιαστές, οφείλουμε να ακολουθήσουμε μία κοινή προσέγγιση μεταξύ

του χώρου υποδοχής και της αισθητικής του ξενοδοχείου, με στόχο τη συνοχή στη συνολική εικόνα προς τον επισκέπτη».

Αποτύπωση του concept

του ξενοδοχείου

Ανθή Οικονόμου, Αρχιτέκτων, Ao Architects

Ειρήνη Κρασάκη, Αρχιτέκτων, Ao Architects

«Ο χώρος υποδοχής του ξενοδοχείου είναι μια αδιάκοπη αφήγηση της “ιστορίας”, η οποία θα γεννήσει στους επισκέπτες τα συναισθήματα που καθορίζουν το experience κατά τη διάρκεια της διαμονής τους. Το ξενοδοχείο γίνεται η αφορμή ο επισκέπτης να έρθει σε επαφή με την κουλτούρα του τόπου τον οποίο επισκέπτεται, να αισθανθεί, να ανακαλύψει, να χαλαρώσει. Ο αρχιτέκτονας, σχεδιάζοντας, απαντά στην ερώτηση: “τι ιστορία θέλετε να πει το ξενοδοχείο σας;’’ Κατά συνέπεια, το story telling στην υποδοχή ενός καταλύματος ορίζεται από το hotel concept, στοιχείο που γίνεται ο ακρογωνιαίος λίθος του οικοδομήματος. Οι σχεδιαστικοί όγκοι, οι φόρμες, η λειτουργικότητα, τα υλικά και ο μεταξύ τους συνδυασμός, ακολουθούν για να δώσουν σάρκα και οστά στο story του ξενοδοχείου» επισημαίνει η Ελένη Τσόκα, επικεφαλής του γραφείου Eleni Tsoka Interior Architecture & Design και προσθέτει πως «αν σκεφτεί κανείς ότι τα 7 πρώτα δευτερόλεπτα της επαφής μας με κάτι καινούριο διαμορφώνουν και ορίζουν την τελική μας εντύπωση, εύκολα αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικό είναι η είσοδος του ξενοδοχείου, το “κατώφλι” μας, να προδιαθέτει θετικά τον επισκέπτη. Η περιοχή του reception/lobby είναι το σημείο αναφοράς κάθε καταλύματoς. Η ιδιαίτερη αισθητική

και το design του χώρου αυτού, όχι μόνο θα ικανοποιήσουν τους επισκέπτες, αλλά και θα τους παροτρύνουν να μοιραστούν την εμπειρία και την εικόνα που βλέπουν με το social media network τους».

Το lobby αποτελεί την πρώτη εικόνα του καταλύματος και προϊδεάζει τους πελάτες για την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει. «Οι χώροι υποδοχής αποτελούν συχνά το πρώτο σημείο επαφής των επισκεπτών με το ξενοδοχείο και πρέπει να προσφέρουν

ένα αξέχαστο προοίμιο για μια εξαιρετική διαμονή. Το lobby για εμάς αποτελεί έκφραση

της προσωπικότητας και της φιλοσοφίας του ξενοδοχείου. Οι χώροι μας διαθέτουν σύγχρονο και κομψό σχεδιασμό. Η διάταξη των επίπλων σχεδιάζεται για να παρέχει άνεση

και ευκολία στην κίνηση. Χρησιμοποιούμε καθαρές γραμμές, μοντέρνα έπιπλα, εντυπωσιακά στοιχεία διακόσμησης ή έργα τέχνης δημιουργώντας μια εκλεπτυσμένη αισθητική. Η ενσωμάτωση φυσικών υλικών είναι σημαντική για να δημιουργηθεί ένα φυσικό και αναζωογονητικό περιβάλλον» τονίζουν η Έλενα Δουλγεράκη, Aρχιτέκτων και η Κατερίνα Δουλγεράκη, Interior Designer του γραφείου BAUart

Χώροι μετάβασης από

τον δημόσιο στον ιδιωτικό χώρο

«Ο χώρος υποδοχής των ξενοδοχείων αντιμετωπίζεται ως το σημείο μετάβασης από τον εξωτερικό χώρο στον εσωτερικό. Για την ανάλυση της στιγμιαίας ώσμωσης των δυο χωρών εξετάζονται τα δίκτυα κίνησης, τα σημεία παύσης τους, τα σημεία των συμβάντων και οι θεάσεις από τα σημεία αυτά. Τα παραπάνω σημεία αναλύονται µε επίκεντρο την χορογραφία του επισκέπτη µε στόχο την απρόσκοπτη εναλλαγή των κινήσεων του εν µέσω των χωρικών μεταβάσεων. Στόχος του σχεδιασμού, είναι το παραγόμενο χωρικό προϊόν να παραπέμπει σε ένα χώρο συνάντησης, όπου τα σημεία παύσης, συμβάντων και θεάσεων εναλλάσσονται ρυθμικά, δημιουργώντας στιγμιότυπα ισορροπίας. Στην επίτευξη της ισορροπίας δίνεται ιδιαίτερη έμφαση, καθότι δημιουργεί µία σχέση θετικής σύνδεσης του επισκέπτη µε τον χώρο, ενισχύοντας το branding του ξενοδοχείου» εξηγούν η Άνθη Οικονόμου και η Ειρήνη Κρασάκη, Αρχιτέκτονες Μηχανικοί του γραφείου Ao Architects.

To lobby λειτουργεί σαν ένας δίαυλος που ενώνει τους κοινόχρηστους με τους ιδιωτικούς χώρους, επιτελώντας μία αρμονική μετάβαση και επικοινωνία. H Ευρύκλεια Τζίμου, Founder and Head of Design του γραφείου Evrykleia Tzimou, Interior Architecture and Lighting Design, αναφέρει πως «ο χώρος υποδοχής των ξενοδοχείων είναι ο χώρος μετάβασης από τον δημόσιο στον ιδιωτικό χώρο του δωματίου. Η χρονική διάρκεια της μετάβασης εξαρτάται από το χρόνο της παροδικής αναμονής ή διέλευσης. Η σχεδιαστική προσέγγιση έχει ως εφαλτήριο τη διέγερση των αισθήσεων μέσω της εικόνας, του ήχου, των ευωδιών, των υφών και της γεύσης, και ως στόχο τη δημιουργία της συνολικής αντίληψης του χρήστη, ώστε τελικά ο σχεδιασμός να επικοινωνήσει τις παροχές που διαθέτει το κατάλυμα, το επίπεδο και το είδος των υπηρεσιών, καθώς και την κουλτούρα της εταιρικής ταυτότητας της επιχείρησης».

ΜΕΛΕΤΗ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

α επίπεδα και η ποιότητα του φωτισμού έχουν καθοριστικό αντίκτυπο στις εντυπώσεις και στα συναισθήματα που μας δημιουργούνται για έναν χώρο. Για παράδειγμα αν ένα δωμάτιο είναι πολύ φωτεινό μπορεί να μοιάζει νοσοκομειακό και να μην είναι ελκυστικό, ενώ αν είναι αρκετά σκοτεινό μπορεί να φαίνεται μουντό και καταθλιπτικό. Τα lobby είναι πολυλειτουργικοί χώροι και για αυτό απαιτείται ένα άρτιο σχέδιο φωτισμού που θα καλύπτει όλες τους τις ανάγκες. Αρχικά, θα πρέπει να υπάρχει επαρκής ποσότητα φωτός, ώστε αφενός να μπορούν να εργαστούν αποδοτικά οι υπάλληλοι του ξενοδοχείου και αφετέρου οι επισκέπτες να μπορούν εύκολα να μετακινηθούν και ξεκούραστα να διαβάσουν τις πληροφορίες που διατίθενται αναρτημένες στη reception. Ωστόσο, μέσω κατάλληλων σκιάσεων, θα πρέπει να αποκρύπτονται οι ατέλειες του χώρου και να τονίζονται τα πιο ενδιαφέρονται σημεία της υποδοχής, δημιουργώντας ένα άρτιο αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα.

Ο φωτισμός μπορεί να αλλάξει

το ύφος

των χώρων υποδοχής

«Στα lobby των ξενοδοχείων χρησιμοποιούμε μια συνδυαστική προσέγγιση φωτισμού που συμπεριλαμβάνει διάφορα είδη φωτισμού για

να δημιουργηθεί η επιθυμητή ατμόσφαιρα. Η

τοποθέτηση κρυφού φωτισμού μας προσφέρει μια “μαλακή” και φωτεινή ατμόσφαιρα, ενώ διασκορπίζει το φως ομοιόμορφα στον χώρο, αποφεύγοντας τις “σκληρές” σκιάσεις. Τα κρεμαστά φωτιστικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν

για να δημιουργήσουν φωτεινά σημεία εστίασης

ή να προσφέρουν γενικό φωτισμό στον χώρο,

προσδίδοντας στυλ και άποψη. Οι προβολείς φωτίζουν συγκεκριμένες περιοχές ή στοιχεία του lobby, όπως έργα τέχνης και διακοσμητικά αντικείμενα. Από την άλλη πλευρά, οι λάμπες δαπέδου χρησιμοποιούνται για να δημιουργήσουν ζώνες φωτισμού, ενώ προσφέρονται και ως διακοσμητικά στοιχεία στον χώρο. Ο φυσικός φωτισμός είναι επίσης προτιμητέος, όταν είναι δυνατόν, καθώς προσφέρει μια φυσική και φωτεινή ατμόσφαιρα» αναφέρουν η Έλενα και Κατερίνα Δουλγεράκη.

«Σε χώρους υποδοχής του ξενοδοχείου, όπου στόχος είναι οι επισκέπτες να νιώσουν μια οικειότητα, ο καταλληλότερος φωτισμός είναι ο θερμός και συγκεκριμένα οι λαμπτήρες 2.700Κ3.500Κ. Με τον θερμό φωτισμό δημιουργείται η κατάλληλη ατμόσφαιρα, σε έναν χώρο, που πρέπει να είναι φιλικός και να κάνει τον επισκέπτη να νιώθει σαν να βρίσκεται στο σπίτι του. Μπορεί να ενσωματωθεί στον χώρο με κάποιο μεγάλο κεντρικό φωτιστικό, ο οποίος θα συμπληρώνεται με περιμετρικά μικρότερα φωτιστικά και μικρές απλίκες, που θα εστιάζουν σε κάποιον πίνακα ή άλλα διακοσμητικά στοιχεία» εξηγεί η Ε. Τσόκα και συμπληρώνει ότι «πέρα από την θερμότητα του φωτισμού, που επηρεάζει τη συνολική ατμόσφαιρα ενός ξενοδοχείου, έχει σημασία και εάν ο φωτισμός είναι κρυφός ή όχι. Με τον όρο “κρυφός φωτισμός” εννοούμε το είδος φωτισμού τα μέσα του οποίου δεν είναι άμεσα ορατά στο μάτι. Τα χαρακτηριστικά του είναι η διακριτικότητα, ο τονισμός και ο εύκολος συνδυασμός με την κεντρική πηγή φωτός ενός δωματίου. Μπορεί να τοποθετηθεί σε ιδιαίτερες κατασκευές με γυψοσανίδες τόσο στην οροφή όσο και σε τοίχους, σε

Τα μέλη της ομάδας του γραφείου Modulus Architecture

ντουλάπες ή μπάρες-πάσο, τόσο της reception, όσο και του μπαρ, αλλά και σε έπιπλα. Σημαντικό είναι, επίσης, το πως πρέπει να δημιουργούνται διαφορετικά επίπεδα φωτισμού στον ίδιο χώρο, το layering. Ο ξενοδοχειακός φωτισμός πρέπει να είναι πολυεπίπεδος, αλλά πάντα πρέπει να επιλέγεται ύστερα από πολλή σκέψη. Η τοποθέτηση λαμπτήρων διαφορετικής θερμότητας, καθώς και οι εναλλαγές κρυφού-φανερού φωτισμού, θα πρέπει να γίνονται με προσοχή, ώστε να μην δημιουργείται περιττή πληροφορία σε έναν ενιαίο χώρο, η οποία περισσότερο θα κουράσει παρά θα εντυπωσιάσει. Ο σωστός και ολοκληρωμένος φωτισμός κάθε χώρου ενός ξενοδοχείου παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την συνολική εμπειρία των επισκεπτών του».

Με τη σειρά του, ο Γ. Δημητριάδης δηλώνει

ότι «στα lobby των ξενοδοχείων χρησιμοποιούμε

έναν ποικιλόμορφο φωτισμό που συμβάλλει στη δημιουργία μιας ευχάριστης και εκλεπτυσμένης ατμόσφαιρας. Η φωτιστική σχεδίαση περιλαμβά-

νει φυσικό φως από παράθυρα και γυάλινα τοιχώματα, προσφέροντας φυσική φωτεινότητα».

Επίπεδα φωτισμού

και ατμόσφαιρα

Η μελέτη φωτισμού μπορεί να επηρεάσει άρδην

την εικόνα ενός lobby και να αλλάξει εντελώς τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. «Στην διαμόρφωση

των χώρων υποδοχής, συμβάλλει σε μεγάλο

βαθμό ο φωτισμός, καθώς αυτός αναδεικνύει

την αρχιτεκτονική του εκάστοτε εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Στα ξενοδοχεία, επιλέγουμε

συνήθως περισσότερο έντονους φωτισμούς στους χώρους κίνησης, ενώ στους χώρους διημέρευσης προτιμάται ο ατμοσφαιρικός φωτισμός. Κατά αυτό τον τρόπο, σε έναν χώρο υποδοχής αρμόζει περισσότερο ένας θερμός φωτισμός, ο οποίος διαμορφώνει μία οικεία αίσθηση προς τον επισκέπτη. Για τη δημιουργία αυτής της ατμόσφαιρας, χρησιμοποιούμε συνήθως κρυφούς φωτισμούς, σημειακά φωτιστικά, καθώς και επιδαπέδια, ιδιαίτερα σε καθιστικά μικρής έκτασης» δηλώνει η Α. Θεοδωρίδη.

Σχετικά με το θέμα, το γραφείο Modulus αναφέρει πως «ο φωτισμός είναι από τα βασικά σχεδιαστικά εργαλεία που χρησιμοποιούμε όσον αφορά στο σχεδιασμό ενός lobby και ανάλογα με το φωτισμό που επιλέγουμε δίνουμε και αντίστοιχη κατεύθυνση στην ατμόσφαιρα. Εκμεταλλευόμαστε στο μέγιστο δυνατό τον φυσικό φωτισμό, ώστε κατά τη διάρκεια της ημέρας ο χώρος να είναι φωτεινός και να καλωσορίζει ευχάριστα τον επισκέπτη. Έπειτα, με τη βοήθεια του τεχνητού φωτισμού, προσπαθούμε να πετύχουμε ένα ambient, φυσικό και ήπιο αποτέλεσμα, ώστε να μην είναι κουραστικό. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην περιοχή που βρίσκεται το reception desk, ώστε να έχει επαρκή φωτισμό και σε κάθε περίπτωση δουλεύουμε με διαφορετικά σενάρια φωτισμού, όπου ανάλογα την ώρα και τις συνθήκες, δίνεται στο lobby μία διαφορετική ατμόσφαιρα»

«Ένα σωστά σχεδιασμένο lobby βελτιστοποιεί την χρήση του χώρου και ενισχύει την αίσθηση οικειότητας των επισκεπτών, προσφέροντας τους την ευκαιρία να βιώσουν την ισορροπημένη μετάβαση τους από τον εξωτερικό στον εσωτερικό χώρο και την εισαγωγή στην φιλοσοφία της μυθοπλασίας του ξενοδοχείου. Ο φωτισμός προκύπτει από τον συνδυασμό του λειτουργικού διάχυτου φωτισμού, του τοπικού λειτουργικού φωτισμού, αλλά και του διακοσμητικού φωτισμού. Ο λειτουργικός διάχυτος φωτισμός αφορά το σύνολο του χώρου υποδοχής και λειτουργεί ως το υπόβαθρο των λοιπών ειδών φωτισμού, ώστε να επιτρέπει την πρώτη ανάγνωση του χώρου από τον επισκέπτη και να υποδηλώνει την κατεύθυνση κίνησης μέσα σε αυτόν» υποστηρίζουν η Α. Οικονόμου και η Ε. Κρασάκη και προσθέτουν πως «ο διάχυτος λειτουργικός φωτισμός δημιουργεί αίσθηση χαλάρωσης και οικειότητας. Ο τοπικός λειτουργικός φωτισμός, χρησιμοποιείται για το φωτισμό περιοχών των χώρων, στους οποίους πραγματοποιούνται εξειδικευμένες λειτουργίες και μπορεί να συνυπάρχει µε το διάχυτο φωτισμό. Ο διακοσμητικός φωτισμός συμβάλλει στη δημιουργία του αισθητικού αποτελέσματος του φωτισμού και στην δημιουργία της ατμόσφαιρας».

ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΥΦΩΝ

ασικό στοιχείο για να νιώθουν οι επισκέπτες άνετα στο lobby είναι να επιλεχθούν

«ζεστά» υφάσματα και υφές, που θα καταστή-

σουν τον χώρο ευχάριστο και συνάμα φιλόξενο.

Οι τραχές και οι μαλακές επιφάνειες, αλλά και

οι αποχρώσεις που θα επιλεγούν στα έπιπλα και

στους γύρω τοίχους, μπορούν να δώσουν ένα εντελώς διαφορετικό αποτέλεσμα στο design και να επηρεάσουν πλήρως το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Όλα τα παραπάνω στοιχεία θα πρέπει να συνδυαστούν αρμονικά και να ταυτίζονται με το ευρύτερο concept το οποίο υιοθετεί το κατάλυμα. Στα σύγχρονα ξενοδοχεία, συχνά, επιλέγεται ποικιλία υφών και χρωμάτων που τραβούν το βλέμμα των περαστικών, αλλά παράλληλα δεν είναι κουραστικά στο μάτι.

Διαμόρφωση «ψυχρής

Τα υφάσματα και οι αποχρώσεις που επιλέγονται σε έναν χώρο υποδοχής, έχουν καθοριστικό

ρόλο στην εμπειρία που απολαμβάνει το άτομο, καθώς εισέρχεται σε αυτόν. «Τα υφάσματα συμμετέχουν ενεργά ή συμπληρωματικά στη διαμόρφωση της αισθητικής του χώρου. Σε όλα τα στάδια της μελέτης εξετάζεται, διερευνάται και δειγματίζεται αφενός η κατάλληλη επιλογή του χρώματος, της ύφανσης, της ραφής, της χρήσης, και της εφαρμογής, και αφετέρου η κατάλληλη

επιλογή σε σχέση με τις ιδιότητες των υφασμάτων σε φωτοδιαπερατότητα, απορροφητικότητα, ελαστικότητα, βάρος, αντοχή στην τριβή, στην ηλιακή ακτινοβολία, στη θερμότητα και την οικολογικότητα» υπογραμμίζει η Ε. Τζίμου.

Με τη σειρά τους, η Ε. και Κ. Δουλγεράκη αναφέρουν πως «υπάρχει μια αυξανόμενη τάση

προς τη χρήση οργανικών υλικών και υφασμάτων

όπως το βαμβάκι, το λινό, το μετάξι, το μαλλί και το μπαμπού. Αυτή η τάση ανταποκρίνεται

στην αυξανόμενη επιθυμία πολλών ξενοδοχείων

να μειώσουν το οικολογικό τους αποτύπωμα. Τα οργανικά υφάσματα είναι διαθέσιμα σε μια ευρεία γκάμα χρωμάτων, υφών και σχεδίων, προσφέροντας μεγάλη ευελιξία στον σχεδιασμό ενός ξενοδοχείου. Η φυσική τους υφή και εμφάνιση προσδίδουν έναν ανεπαίσθητο πολυτελή χαρακτήρα, άνεση και μπορούν να βελτιώσουν την εμπειρία των φιλοξενούμενων. Αυτά

τα υφάσματα επιτρέπουν τη φυσική κυκλοφορία

του αέρα και την απορρόφηση της υγρασίας, προσφέροντας μια δροσερή και ξεκούραστη εμπειρία».

«Ένα άλλο μείζον στοιχείο, το οποίο συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός χώρου υποδοχής, αποτελεί η επιλογή των κατάλληλων υφασμάτων.

Προσαρμοσμένα πάντα στην αισθητική του υπόλοιπου ξενοδοχείου, επιλέγουμε υφάσματα

αδιάβροχα και αλέκιαστα, καθώς κρίνεται απαραίτητος ο συχνός καθαρισμός τους λόγω της συχνής τους χρήσης από τους επισκέπτες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το δέρμα

και το τεχνόδερμα, ως λύσεις στην παράλληλη ανάγκη για υψηλή αισθητική και συχνή συντήρηση του χώρου. Επιπρόσθετα, η επιλογή των υφασμάτων καθορίζεται από τη διεποχικότητα, την οποία επιθυμούν συνήθως οι ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων. Για αυτό τον λόγο, γίνονται συνδυασμοί χειμερινών και καλοκαιρινών υφασμάτων, με στόχο την ανανέωση του χώρου υποδοχής ανάλογα με την εποχή λειτουργίας του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τόσο την ικανοποίηση των επισκεπτών, όσο και την διατήρηση της κατάλληλης θερμοκρασίας στον χώρο, καθώς οι υφές φροντίζουν να θερμαίνεται και να ψύχεται η υποδοχή, ανάλογα με τις απαιτήσεις της εκάστοτε εποχής» σημειώνει η Α. Θεοδωρίδη.

Συνεπώς, ανάλογα με το είδος των επίπλων και το επιθυμητό ύφος που θέλουμε να προσδώσουμε στο lobby, επιλέγεται και το κατάλληλο είδος υφάσματος. Σύμφωνος με αυτή την άποψη είναι ο Γ. Δημητριάδης, ο οποίος τονίζει πως «για

τα καθίσματα και τους καναπέδες, χρησιμοποιούνται συχνά υφάσματα υψηλής ποιότητας όπως

βελούδο, ή και μετάξι, τα οποία προσφέρουν

άνεση στους επισκέπτες, ενώ για τις κουρτίνες

επιλέγονται συχνά υφάσματα με μεγάλο όγκο και

πτυχώσεις, όπως μουσελίνες, τούλια και βαμβακερά πλέγματα».

Εξατομικευμένη εμπειρία διαμονής

Ο κάθε επισκέπτης έχει τις δικές του προτιμήσεις και σκοπός των σύγχρονων ξενοδοχειακών

καταλυμάτων είναι να του παρέχουν ένα ευέλικτο περιβάλλον, που θα προσαρμόζεται στο προσωπικό του γούστο, αλλά και στις ατομικές του ανάγκες. Σχετικά η Ε. Τσόκα υποστηρίζει ότι «το design εξατομικεύεται και “προσαρμόζεται” στις ανάγκες του επισκέπτη. Στο επίκεντρο

αυτής της φιλοσοφίας βρίσκεται η επιθυμία των

ταξιδιωτών να ζήσουν κάτι νέο με τις εξατομι-

κευμένες εμπειρίες να διαμορφώνουν μια μοναδική ξενοδοχειακή εμπειρία. Στο πλαίσιο αυτής

της φιλοσοφίας, χρησιμοποιούνται και τα λεγό-

Κατερίνα Δουλγεράκη, Interior Designer, BAUart

και θερμής» ατμόσφαιρας

Έλενα Δουλγεράκη, Aρχιτέκτων, BAUart

Ελένη Τσόκα, Επικεφαλής του γραφείου

Eleni Tsoka Interior

Architecture & Design

μενα “έξυπνα υλικά” που αλλάζουν μορφή, υφή και χρώμα, ανάλογα με τις συνθήκες φωτισμού, τη θερμοκρασία κλπ. Χρησιμοποιώντας αυτά τα υλικά, οι σχεδιαστές μπορούν να δημιουργήσουν δυναμικά περιβάλλοντα με wallpapers, που αλλάζουν χρώμα ή σχέδιο με βάση το φως και τη θερμοκρασία, με περσίδες που ανοίγουν και κλείνουν αυτόματα, ανάλογα με τη θέση του ήλιου, με τοίχους που εξασφαλίζουν τη βέλτιστη θερμοκρασία δωματίου. Μέρος του

design, γίνονται οι υφές, οι ήχοι, οι μυρωδιές και η γεύση. Οι υφές προκύπτουν από την διακόσμηση του χώρου. Μαλακά φυσικά υφάσματα, επιχρίσματα τοίχου σε φυσικά κονιάματα, απαλά αντιολισθητικά υλικά δαπέδων, επενδύσεις ξύλων με ανάγλυφη βελούδινη υφή, ειδικές κατασκευές μετάλλων. Όλα αυτά τα στοιχεία που επηρεάζουν το design, συνθέτουν την έναρξη της ολικής εμπειρίας που θέλουμε να αποκομίσει ο επισκέπτης».

ΤΑ ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ DESIGN

Τ

α δομικά υλικά αποτελούν παραδοσιακά

τον θεμέλιο λίθο κάθε κατασκευής, καθώς από αυτά εξαρτάται η ανθεκτικότητά της στον χρόνο, αλλά και το αρχιτεκτονικό της στυλ.

Κάθε υλικό έχει τον δικό του χαρακτήρα, την δική του «ιστορία», γεγονός που επηρεάζει σε

μεγάλο βαθμό το design του κάθε χώρου. Είναι σε όλους εμφανές ότι εντελώς διαφορετική αίσθηση, λόγου χάρη, προδίδει μία επιφάνεια με γυαλί σε σύγκριση με έναν τοίχο φτιαγμένο από πέτρα. Εξαίρεση στον κανόνα δεν αποτελούν

φυσικά τα lobby, τα οποία είθισται να ξεχωρίζουν για τις σχεδιαστικές τους καινοτομίες.

Ευρύκλεια Τζίμου, Founder and Head of Design του γραφείου Evrykleia

Tzimou, Interior Architecture and Lighting Design

Ανάλογα με το ύφος και το concept του καταλύματος, επιλέγονται και τα αντίστοιχα υλικά, ώστε οι πελάτες να απολαμβάνουν υψηλής ποιότητας διαμονή μέσα σε ένα περιβάλλον που ξεχωρίζει για τη λειτουργικότητα και την αισθητική του.

Δομικά υλικά βάσει

του

ευρύτερου concept

Η επιλογή των δομικών υλικών δεν γίνεται τυχαία, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, αλλά θα πρέπει να ταιριάζει με το γενικότερο σχεδιαστικό ύφος του καταλύματος. «Τα

δομικά υλικά έχουν άμεση σχέση με το συνολικό concept του ξενοδοχείου, καθώς και με το ύφος και τον χαρακτήρα που θέλουμε να έχει η υποδοχή. Για παράδειγμα, αν θέλουμε να δώσουμε

μία πολυτελή αίσθηση χρησιμοποιούμε μάρμαρο

και γυαλιστερά υλικά με αντανακλάσεις ή αν θέλουμε να πετύχουμε μία πιο boho αισθητική, τότε το ξύλο και η πέτρα γίνονται τα βασικά υλικά του σχεδιασμού. Πολλές φορές, κατά τη διάρκεια της συνθετικής διαδικασίας προκύπτουν συνδυασμοί ετερόκλητων υλικών ή χρήση υλικών τα οποία μπορεί με μία πρώτη ανάγνωση να μην ανταποκρίνονται στην αισθητική που

θέλουμε να στοχεύσουμε, αλλά να χρησιμοποιηθούν με τέτοιο τρόπο που θα δέσουν αρμονικά με το αποτέλεσμα» υπογραμμίζει το γραφείο Modulus.

Ακολούθως, η Ε. Τσόκα δηλώνει πως «πριν να επιλέξουμε υλικά, χρώματα εσωτερικών χώρων, ξενοδοχειακό εξοπλισμό, ταπετσαρίες, υφάσματα επίπλωσης και κουρτίνες, προηγείται απαραίτητα κι εδώ η σύνθεση του γενικού concept και branding του ξενοδοχείου. Για κάθε μικρή ή μεγάλη τεχνική και διακοσμητική εργασία στα ξενοδοχεία θα πρέπει να γνωρίζουμε πού θέλουμε να φτάσουμε, να διαθέτουμε κατόπιν μελέτης και σκέψης έναν οδηγό, που θα οργανώσει τις επιλογές μας και θα κατανέμει το budget μας. Επιλέγουμε συγκεκριμένα χρώματα, υφάσματα επίπλωσης, υλικά για τις επενδύσεις τοίχων και οροφών που αποδίδουν καλύτερα το επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα. Οι κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής όπου βρίσκεται το ξενοδοχείο, είναι ένας από τους πρώτους και ιδιαίτερα σημαντικούς παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν στη μελέτη. Ορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις ζώνες του, αλλά και το τι μπορεί να ζήσει ο επισκέπτης του ξενοδοχείου σε αυτές. Ο προσανατολισμός του οικοπέδου ή του κτιρίου και η “συνεργασία’’ του με την κίνηση του ήλιου γύρω από αυτό, αποτελεί για τον αρχιτέκτονα στοιχείο έμπνευσης στη διαμόρφωση των ζωνών, των λειτουργιών, των υλικών, των υφών, ακόμα και των χρωμάτων που θα επιλέξει».

«Κυρίαρχο ρόλο στη σχεδιαστική προσέγγιση ενός χώρου υποδοχής έχουν τα δομικά υλικά. Όπως αναφέρουμε και παραπάνω, η επιλογή των υλικών οφείλει να συνδιαλέγεται άμεσα με την αισθητική της συνολικής εικόνας του ξενοδοχείου, καθώς και να εκπληρώνουν τις

επιθυμίες και απαιτήσεις του εκάστοτε πελάτη. Προσωπικά, προτιμούμε ένα περισσότερο λιτό, μινιμαλιστικό και οικολογικό στυλ, όπου επικρατούν τα φυσικά υλικά, όπως η πέτρα, το ξύλο και το μάρμαρο, με στόχο την παράλληλη απλότητα, συνοχή και καθαρότητα στην αισθητική του χώρου» σημειώνει η Α. Θεοδωρίδη.

Συνδυασμός αντοχής και πολυτέλειας

Υπάρχουν κάποια δομικά υλικά που τελευταία είναι ιδιαίτερα

δημοφιλή, καθώς ξεχωρίζουν για την αντοχή τους και το μικρό

κόστος συντήρησής τους, ενώ παράλληλα προσδίδουν την

αίσθηση της πολυτέλειας στον χώρο. Όπως επισημαίνουν η Ε. και Κ. Δουλγεράκη «οι επιλογές δομικών υλικών στους χώρους υποδοχής των ξενοδοχείων εξαρτώνται από το ύφος και τον σχεδιασμό του ξενοδοχείου. Τα φυσικά πετρώματα όπως το μάρμαρο και ο γρανίτης είναι ιδιαίτερα δημοφιλή υλικά γιατί προσδίδουν μια αίσθηση πολυτέλειας, διαχρονικότητας και ανθεκτικότητας. Ο συνδυασμός του ξύλου με το μέταλλο δημιουργεί μια ενδιαφέρουσα αντίθεση και αισθητική ισορροπία. Το ξύλο είναι ένα ζεστό και φυσικό υλικό που μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση θαλπωρής και φιλικότητας ενώ το μέταλλο προσθέτει μια σύγχρονη και εκλεπτυσμένη κομψότητα. Επιπλέον, επιλέγονται υλικά που παρέχουν ανθεκτικότητα και ευκολία στη συντήρηση, για να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της ξενοδοχειακής βιομηχανίας».

Στη συνέχεια η Ε. Τζίμου δηλώνει ότι «σε ένα πρώτο επίπεδο ανάγνωσης η υλικότητα έχει ως βάση την καταλληλόλητα των υλικών σε προδιαγραφές, και σε ένα δεύτερο, την απόδοση του νοήματος. Το ξύλο, το μέταλλο, το γυαλί, το μάρμαρο, η πέτρα και τα κονιάματα μπορούν να αποδώσουν στη μορφή διαφορετικές εκφράσεις, διαφορετικές αφηγήσεις. Η αφήγηση αυτή συνδέεται με την κεντρική ιδέα του σχεδιασμού και οι επιλογές που απορρέουν από αυτή καθορίζουν τη διάσταση, το χρώμα, τον τρόπο επεξεργασίας ή μη και το σημείο εφαρμογής του υλικού».

«Για τις εσωτερικές επιφάνειες, επιλέγουμε υψηλής ποιότητας υλικά, όπως φυσικό ξύλο με μοντέρνο φινίρισμα, μάρμαρο ή γρανίτη, τα οποία προσφέρουν κομψότητα και αντοχή στον χρόνο. Για το δάπεδο, προτιμούμε επίσης ποιοτικά υλικά, όπως φυσικό πέτρωμα, μάρμαρο ή παρκέ, τα οποία προσφέρουν εκλεπτυσμένη αισθητική και αντοχή στη χρήση» επισημαίνει ο Γ. Δημητριάδης.

Εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον

Θέλοντας να επιτευχθεί η εναρμόνιση των lobby με το εξωτερικό φυσικό περιβάλλον, πολλές φορές χρησιμοποιούνται δομικά υλικά που είναι πιο «κοντά» στη φύση. Χαρακτηριστικά, η Α. Οικονόμου και η Ε. Κρασάκη εξηγούν ότι «το lobby, καθώς βρίσκεται συχνά στο σημείο τομής εσωτερικής και εξωτερικής αστικής σφαίρας, αποτελεί το σημείο συνάντησης της αρχιτεκτονικής και της φύσης. H απρόσκοπτη μετάβαση μεταξύ των δύο γίνεται µε την ενσωμάτωση των φυσικών δομικών υλικών στον σχεδιασμό. Σε αρκετές περιπτώσεις χρησιμοποιείται η πέτρα, ένα φυσικό προϊόν δόμησης µε θερμομονωτικές ιδιότητες και μεγάλη αντοχή, το ξύλο και τα κεραμικά προϊόντα. Τα παραπάνω συνδυάζονται µε μεγάλα ανοίγματα για την ενίσχυση της χωρικής ενότητας».

Τον παλμό και την πρόκληση της νέας εποχής που επανενώνει την αρχιτεκτονική με

τις εικαστικές τέχνες περιγράφει στο Architect

ο Γιώργος Αρμάος, ε ρευνητής και σύμβουλος

για τη σύγχρονη τέχνη, παρατηρώντας ωστόσο

πως δεν πρόκειται τόσο για μια απλή συνεργασία

των δύο μορφών τέχνης, αλλά για μια εκ βαθέων

σύγκλιση των εικαστικών με τους αρχιτέκτονες

από τα πρώτα στάδια του έργου. Παράλληλα, περιγράφει το πώς οι αστικές αναπλάσεις στην

Ελλάδα θα μπορούσαν να εμπνευστούν από τα «πάρκα γλυπτικής».

Ένα από τα θέματα που έχετε επισημάνει είναι η αναγκαιότητα αναβίωσης της σχέσης εικαστικών και αρχιτεκτονικής. Μα, δεν είναι αλληλένδετη η συνύπαρξη αυτών των δύο μορφών τέχνης; Τι έχει αλλάξει στο πέρασμα του χρόνου; Η έρευνα που ξεκίνησα το 2010 για τα πάρκα γλυπτικής/πεδία τέχνης και στη συνέχεια για τη σχέση τέχνης και αρχιτεκτονικής, με οδήγησε σε συγκεκριμένα συμπεράσματα τα οποία θεώρησα χρήσιμο να μοιραστώ με το κοινό του ΕΣΩ. Κάνοντας μία αναδρομή στην ιστορία της ανθρωπότητας, παρατηρεί κανείς ότι η αρχιτεκτονική και οι εικαστικές τέχνες υπήρξαν όντως αλληλένδετες. Αυτή ήταν η πραγματικότητα μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα, έως ότου συντελέστηκε μια ρήξη ανάμεσα στις δύο που διαρκεί ακόμα. Η ρήξη οφειλόταν σε ποικίλους παράγοντες που σχετίζονταν είτε με τάσεις στους ίδιους τους χώρους των τεχνών, είτε με άλλους που ανάγονταν στην οικονομία, την πολιτική, την κοινωνιολογία κ.λπ. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε έναν ολόκληρο αιώνα απομόνωσης των τεχνών και ελαχιστοποίησης

των συνεργειών ανάμεσα στα διαφορετικά πεδία.

Το επόμενο συμπέρασμα στο οποίο οδηγήθηκα μέσα από τη προσωπική μου εμπειρία, όπως αυτή διαμορφώνεται από τα ταξίδια, τα αναγνώσματα, τις συνεργασίες αλλά και τις επαγγελματικές μου επιδιώξεις, είναι ότι οδεύουμε σε μια εποχή η οποία χαρακτηρίζεται από μία νέα σύγκλιση μεταξύ αρχιτεκτονικής και εικαστικών τεχνών. Αυτή η ώσμωση αποτελεί το καινούργιο zeitgeist. Αυτό που έχει ενδιαφέρον σήμερα είναι ότι το νέο αυτό πνεύμα της εποχής δεν το συναντά κανείς αποκλειστικά και μόνο στα μεγάλα παραδοσιακά κέντρα. Διάγουμε μία περίοδο πολυκεντρισμού, κατά την οποία αυτές οι νέες τάσεις μπορούν να ανιχνευθούν σε διαφορετικά σημεία του κόσμου και οι περισσότεροι να νιώσουν μέρος της αλλαγής που συντελείται.

Το ερώτημα που πλέον καλούμαστε να απαντήσουμε ανεξαρτήτως της γεωγραφίας είναι, όχι το εάν, αλλά το πώς, το γιατί και το με ποιους θα υλοποιηθεί η σύγκλιση. Αυτό που προσπαθώ να εκφράσω είναι ότι δημιουργείται όλο και πιο έντονα η ανάγκη για γόνιμες συνεργασίες και πρέπει να εξετάσουμε τους όρους και τις συνθήκες που θα επιτρέψουν την υλοποίησή τους. Αυτές είναι ήδη εμφανείς στον χώρο της μόδας και τη σχέση της με τα εικαστικά. Προς το παρόν, οι συνέργειες μοιάζουν να είναι λιγότερες στον χώρο της αρχιτεκτονικής γιατί οι χρόνοι υλοποίησης είναι διαφορετικοί. Αυτή είναι όμως η πρόκληση στην οποία οφείλουμε να ανταποκριθούμε.

2023

Παράλληλα όμως δεν ελλοχεύει ο κίνδυνος το κτίσμα να χάσει τη λειτουργικότητά του αν επικεντρωθούμε περισσότερο στο φαίνεσθαι και την εικόνα; Πάνω ακριβώς σε αυτό το επιχείρημα του «Form follows function» εδράστηκε το μοντερνιστικό διαζύγιο μεταξύ των εικαστικών και της αρχιτεκτονικής. Όμως κανένας από τους δύο τομείς δεν έχει πάψει να επαναπροσδιορίζεται. Το τι είναι ένα έργο τέχνης διαμορφώνεται από τον καλλιτέχνη, όπως αντίστοιχα η ίδια ερώτηση μπορεί να τεθεί και για ένα κτίριο. Ο «καλλωπισμός» ενός οικοδομήματος από έναν καλλιτέχνη δεν συνεπάγεται απαραίτητα την απώλεια της λειτουργικότητάς του. Το μωσαϊκό πάτωμα που συνέθεσε ο Rashid Johnson για το εστιατόριο Mount St. της Hauser and Wirth στο Λονδίνο δεν επηρέασε την υπόσταση του πατώματος, ούτε άλλαξε τη χρήση του ως τέτοιου.

Η επένδυση των τοίχων ενός χώρου υποδοχής στο παλάτι της Κοπεγχάγης με ταπισερί από την εικαστικό Miriam Backstrom δεν αναίρεσε τη λειτουργία των τοίχων. Ο σχεδιασμός της οροφής του αίθριου στο καινούργιο Buffalo AKG Museum από τον Olafur Eliasson δεν αναίρεσε τη λειτουργικότητα της οροφής. Θα μπορούσε κανείς να φέρει πολλά αντίστοιχα παραδείγματα, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τη μεταμοντέρνα αρχιτεκτονική τύπου Guggenheim Bilbao, που επικεντρώθηκε στο φαίνεσθαι και την εικόνα του κτιρίου εις βάρος του περιεχομένου της συλλογής έργων τέχνης που αρχικά δεν υπήρχε και έπρεπε να δημιουργηθεί. Το ζήτημα της λειτουργικότητας όμως -καλώς ή κακώς- προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό και από τον εκάστοτε παραγγελιοδότη. Όταν για παράδειγμα η Google μετέφερε τα γραφεία της στο κεντρικό Λονδίνο και αποφάσισε να εγκατα-

Γιώργος Αρμάος, ερευνητής και σύμβουλος για τη σύγχρονη τέχνη

Lygia Pape, Ttéia 1C, 2002 (Φωτογραφία: Γιώργος Αρμάος)

στήσει ένα γήπεδο μπάσκετ ύψους τριών ορόφων στο κέντρο του κτιρίου «θυσιάζοντας» τα πατώματα, σίγουρα συμβιβάστηκε ως προς τη συνολική λειτουργικότητα. Σε αυτό είχε λόγο ο παραγγελιοδότης. Σίγουρα πάντως η αρχιτεκτονική θα πρέπει να είναι λειτουργική.

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα αντιπροσωπευτικότερα παραδείγματα υλοποιημένων έργων που δείχνουν μια αλλαγή πλεύσης όσον αφορά τις σχέσεις των εικαστικών και της αρχιτεκτονικής;

Ανέφερα ήδη τρία. Σημαντικά σε μέγεθος και απήχηση παραδείγματα -που ανέφερα στην ομιλία μου- είναι αυτά της Όπερας

του Όσλο (Shonhetta, 2008), του Bird’s Nest σταδίου στο Πεκίνο (Herzog and de Meuron σε συνερασία με τον Ai Weiwei, 2008),

αλλά και το Superkillen στην Κοπεγχάγη που υλοποιήθηκε από

τους BIG, Topotek1 και Superflex (2012). Πρόκειται για έναν δημόσιο χώρο-πλατεία και παιδική χαρά, σχεδιασμένο συνεργατικά

από καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και αρχιτέκτονες τοπίου. Η καλλιτεχνική κολεκτίβα Superflex ετοιμάζει ένα επόμενο αντίστοιχο έργο στη Sharjah, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Η αλλαγή πλεύσης συνίσταται στο ότι οι καλλιτέχνες κλήθηκαν εξαρχής να συμμετάσχουν ως αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού του έργου και όχι ως μια εκ των υστέρων εικαστική παρέμβαση. Υπάρχει τεράστια ποιοτική διαφορά ανάμεσα σε έναν σταθμό του μετρό όπως αυτός που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Oscar Tusquets Blanca για τη στάση Τολέδο στην Νάπολη σε συνεργασία με τους καλλιτέχνες Robert Wilson και William Kentridge, ή τα έργα που βρίσκει κανείς στους σταθμούς της Στοκχόλμης και του Όσλο, σε σχέση το μετρό της Αθήνας, όπου η τέχνη προσπάθησε να χωρέσει, συμβιβαζόμενη σε ένα ήδη προαποφασισμένο σχεδιασμό. Χωρίς να θέλουμε να μειώσουμε τις καλές προθέσεις, δεν σημαίνει ότι τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα δεν θα πρέπει να μας κινητοποιούν, να θέτουν τον πήχη ψηλά και να δημιουργούν την επιθυμία για το βέλτιστο.

Μια ακόμη αγαπημένη σας θεματική είναι τα «πάρκα γλυπτικής». Ποια είναι τα ιδιαίτερα γνωρίσματά τους; Κύριο ιδιαίτερο γνώρισμά τους είναι η διαφορετικότητά τους, και ως εκ τούτου το πόσο δύσκολη είναι η μεταξύ τους σύγκριση. Πρέπει κανείς να ταξιδέψει πολύ μακριά για να ανακαλύψει κάποιες ομοιότητες. Για παράδειγμα, το Gibbs Farm στη Νέα Ζηλανδία και το Yorkshire Sculpture Park στην Αγγλία έχουν, ίσως, ως κοινό χαρακτηριστικό ότι και τα δύο αποτελούν φάρμες με ζώα, στο τοπίο των οποίων φιλοξενούνται τα γλυπτά. Το Benesse Art Site στη Νότια Ιαπωνία και το Inhotim στην Βραζιλία μοιράζονται τη δυσκολία προσβασιμότητας, αλλά και το γεγονός ότι η φύση συνδιαλέγεται με κορυφαία παραδείγματα αρχιτεκτονικής που ενσωματώνουν σημαντικά δείγματα της μοντέρνας και σύγχρονης γλυπτικής και εγκαταστάσεων. Το Chateau La Coste στην νότια Γαλλία και το Museum of Old and New Art στην Αυστραλία ξεκίνησαν και συνεχίζουν να λειτουργούν ως αμπελώνες και οινοποιεία, το πρώτο συλλέγοντας και παρουσιάζοντας αρχιτεκτονικά pavilion και γλυπτική, και το δεύτερο εντάσσοντας απαιτητικές στην υλοποίησή τους μόνιμες εικαστικές εγκαταστάσεις. Και τα δύο έχουν επεκτείνει

τη δραστηριότητά τους στην φιλοξενία και την εστίαση υψηλού επιπέδου. Τα παραπάνω, όπως και τα Judd Foundation και Chinati Foundation, έχουν μεταβάλει ριζικά τις οικονομίες των γεωγραφικών περιοχών στις οποίες βρίσκονται.

Κατά τα τελευταία δεκατρία χρόνια που επισκέπτομαι και μελετώ «πάρκα γλυπτικής/πεδία τέχνης», μπορώ να καταθέσω ότι ως επιτυχημένα μοντέλα θεωρώ ελάχιστα παραδείγματα και αυτά είναι μετρήσιμα στα δάχτυλα των δύο χεριών. Η επιτυχία τους συνίσταται: στο υψηλό όραμα, στη διάθεση σημαντικών οικονομικών πόρων και ανθρωπίνου δυναμικού, στη συνεχή υπομονή και στη διαρκή επιμονή στον στόχο. Επίσης σημαντικοί παράγοντες είναι η αισθητική καλλιέργεια και η συστηματική γνώση της σύγχρονης τέχνης από τις επαγγελματικές ομάδες που εργάζονται πάνω στο έργο. Τα εξέχοντα «πάρκα γλυπτικής/ πεδία τέχνης» είναι σαν τους κήπους. Δεν είναι δυνατόν να φυτέψεις κάτι και να περιμένεις ότι θα ανθοφορήσει μόνο του σε έναν χρόνο. Θέλουν συνεχή φροντίδα και επένδυση.

Με αφορμή το κύμα αστικών αναπλάσεων που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα, πιστεύετε ότι πλησιάζουμε στην ιδέα των «πάρκων γλυπτικής»;

Και ναι και όχι. Θα με ικανοποιούσε πολύ να έβλεπα την ιδέα των «πάρκων γλυπτικής/πεδίων τέχνης» να ευδοκιμεί στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, όμως, το ζήτημα δεν είναι η δημιουργία ενός ή περισσοτέρων πάρκων γλυπτικής. Μεγαλύτερη σημασία

για εμένα έχει ο τρόπος με τον οποίο η σύγχρονη τέχνη μπορεί να απεγκλωβιστεί από το πλαίσιο του εργαστηρίου, της γκαλερί, του μουσείου και να εισέλθει στον δημόσιο χώρο, όχι τόσο ως αντικείμενο, αλλά κυρίως μορφοπλαστικά. Ένα πάρκο γλυπτικής/πεδίο τέχνης θα ήταν σημαντικός πόλος έλξης, το ερώτημα όμως είναι τι συμβαίνει με την υπόλοιπη πόλη. Η αισθητική παραμέληση του δημόσιου χώρου στην Αθήνα είναι γεγονός, και η αναβάθμισή του θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα.

Εκεί νομίζω ότι θα μπορούσε να υπάρχει και η ουσιαστικό -

τερη συμβολή. Όχι απαραίτητα με τη μορφή της δημόσιας

«γλυπτικής» των ανδριάντων του 19ου και εν μέρει του 20ού

Galeria Lygia Pape, Rizoma Arquitetura, 2012 (Φωτογραφία: Γιώργος Αρμάος)

αιώνα που έχουμε συνηθίσει και δεν σημαίνει τίποτα για τους περισσότερους από τους

σημερινούς κατοίκους της πόλης. Αυτό που πλησιάζει περισσότερο σε αυτό που αντιλαμβάνομαι ως ιδανική σύγχρονη γλυπτική, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Δημήτρης Πικιώνης αναδιαμόρφωσε τον λόφο του Φιλοπάππου με τους φοιτητές του και τοπικούς λιθοδόμους.

Ή ο τρόπος με τον οποίο η Νέλλα Γκόλαντα πραγματοποίησε τη γλυπτική παρέμβαση-θέα-

τρο στο λατομείο της Αιξωνής στην Γλυφάδα.

Ο νόμος έχει προβλέψει τη δημιουργία ενός πάρκου γλυπτικής στο Μητροπολιτικό Πάρκο στο The Ellinikon. Αν όμως απλά «φυτέψουμε» παρακείμενα στα δέντρα γλυπτά, αυτό θα οδηγήσει πιθανότητα σε ένα αποτυχημένο αποτέλεσμα. Αντίθετα, η προσέγγιση θα πρέπει να είναι διαφορετική, καλώντας εξαρχής καλλιτέχνες να συνεργαστούν με τους πολεοδόμους, τους αρχιτέκτονες και τους αρχιτέκτονες τοπίου στον σχεδιασμό και την ενσωμάτωση των εικαστικών στον περιβάλλοντα χώρο. Την ίδια κατεύθυνση κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα ιδιωτικά πολιτιστικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στον δημόσιο χώρο, όπως το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος που χρηματοδοτεί το παραλιακό μέτωπο μπροστά από το ΚΠΙΣΝ, αλλά και το Ίδρυμα Ωνάση που προσπαθεί να ενεργο-

ποιήσει μία νέα διάσταση του Πεδίου του Άρεως με τις περιοδικές εκθέσεις που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια στο πάρκο. Τόσο σε αυτά, όσο και στους νέους σταθμούς του μετρό και τις εικαστικές απόπειρες του Δήμου Αθηναίων ή άλλων δήμων της χώρας θα πρέπει να υπάρξει μια αντίστοιχη πολιτιστική στρατηγική σε ό,τι αφορά τις αστικές αναπλάσεις.

The

Superkilen, 2012 (Φωτογραφία: Iwan Baan)

black square.

Snohetta Oslo Opera House

Ηπ ράξη συνιστά το αληθινό μέτρο της

ευφυΐας είχε πει κάποτε ο Napoleon Hill

και τα smart home αποδεικνύουν έμπρακτα την

εξυπνάδα τους, ικανοποιώντας το αίτημα του

χρήστη για ταχύτητα, αποτελεσματικότητα και

ενεργειακή αποδοτικότητα.

Επιθυμούμε να ανοίξουμε την τηλεόραση; Μπορούμε απλώς να ζητήσουμε από την Alexa

να το κάνει για λογαριασμό μας. Και αν θέλουμε

να ανάψουμε τα φώτα, αρκεί να πατήσουμε

το κατάλληλο πλήκτρο του κινητού μας τηλεφώνου.

Στα smart home, η θέρμανση και ο κλιματισμός, η ασφάλεια, ο φωτισμός, τα στόρια, ο εξοπλισμός ψυχαγωγίας κ.λπ. αυτοματοποιούνται και λειτουργούν μέσω ενός κεντρικού συστήματος ελέγχου, γνωστού ως hub ή gateway, ενώ οι ιδιοκτήτες σπιτιού έχουν τη δυνατότητα να παρακάμψουν τη συγκεκριμένη λειτουργία μέσω της διεπαφής χρήστη (στο tablet, στο τηλέφωνο, στην επιφάνεια εργασίας κ.λπ.).

Το έξυπνο σπίτι του σήμερα συνδυάζει την καινοτομία με την αισθητική, δημιουργώντας

ένα αρμονικό και αποτελεσματικό περιβάλλον

διαβίωσης για τους χρήστες, υπογραμμίζει ο Νίκος Σ. Μοράντης, Founder & Strategy Director στη Destsetters.

Στα ύψη το μέγεθος

Η νέα διαστημική εποχή ήρθε για να μείνει, αφού το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς

έξυπνων κατοικιών αποτιμήθηκε σε 78,3 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως το 2022

και αναμένεται να αυξηθεί με σύνθετο ετήσιο

ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 27,07% από το 2023

έως το 2030.

Σχετική έρευνα της Samsung, κορυφαίου συνεργάτη στον κλάδο των κατασκευών, σε 1.000 ενήλικες που επιθυμούσαν να αλλάξουν σπίτι (να αγοράσουν ή να νοικιάσουν)

τα επόμενα πέντε χρόνια -σε συνδυασμό με την ανάλυση των τάσεων της αναζήτησης

Google μεταξύ Μαρτίου 2022 και Μαρτίου 2023- πιστοποιεί ότι οι καταναλωτές είναι διατιθέμενοι να πληρώσουν ασφάλιστρο για ένα έξυπνο σπίτι, 6,5% περισσότερο από τη μέση τιμή κατοικίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Για το 71% των συμμετεχόντων στην έρευνα, η ενεργειακή απόδοση συνιστά βασικό παράγοντα ενός smart home ενώ το ένα τρίτο αυτών στρέφεται προς νέες κατασκευές, πιστεύοντας

ότι θα έχουν προεγκατεστημένη έξυπνη τεχνολογία. Τέλος, σχεδόν το 40% των αγοραστών

της Gen Z επιθυμούν το επόμενο ακίνητό τους

να είναι ένα έξυπνο σπίτι.

Η αυξανόμενη τάση ενσωμάτωσης της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) σε προϊόντα smart home για έξυπνες λειτουργίες αναμένεται

ότι θα οδηγήσει σε αύξηση και της ζήτησής

τους. Αξιοσημείωτο είναι πως από το πρώτο

εξάμηνο του 2022, το 91,9% των νοικοκυριών

παγκοσμίως διέθεταν τουλάχιστον μία έξυπνη

συσκευή με το σήμα της Apple, της εταιρείας

που προπορεύεται των ανταγωνιστών της

(Microsoft με 72,8%, Samsung με 68,7%, Amazon

με 57,9% και Google με 43,7%), ενώ ταυτόχρονα

η Apple διατηρούσε και την πιο πιστή βάση χρη-

στών, με το 39,1% των νοικοκυριών να κατέχουν

10 ή περισσότερες συσκευές της (Samsung με

4,9%, Amazon με 2,6%, η Microsoft με 2% και η Google με 1,1%).

Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας

στην αρχιτεκτονική

Η τεχνολογία αποτελούσε ανέκαθεν έναν βασικό πυλώνα εξέλιξης της αρχιτεκτονικής, δηλώνει ο Νίκος Σ. Μοράντης. Όπως μας εξηγεί, οι σχεδιαστές δεν σχεδιάζουν απλά έναν

χώρο αλλά μια ολοκληρωμένη εμπειρία που

στόχο έχει την άνεση, λαμβάνοντας υπόψιν τις ευκαιρίες που δίνει η τεχνολογία στο να διαμορφωθούν πιο μοντέρνοι χώροι, που θα εξυπηρετούν τις σύγχρονες ανάγκες του ανθρώπου.

Η αρχιτεκτονική καταλήγει όντως πιο έξυπνη λόγω της εφαρμογής της τεχνολογίας

στους χώρους αλλά και γιατί η ίδια η τεχνολογία παρέχει νέες δυνατότητες σχεδιασμού και απεικόνισης, εξελίσσοντάς την, υπογραμμίζει.

Σε μία εποχή ραγδαίων τεχνολογικών

εξελίξεων, όπου η κλιματική αλλαγή προτάσσει καινούργια δεδομένα διαβίωσης, η αρχιτεκτονική ως “ζωντανός οργανισμός”

που στεγάζει τις ανθρώπινες ανάγκες δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχη, παρατηρεί

η Δάφνη Ζωγράφου, Architect, Co-Founder

της παγκόσμιας αγοράς

έξυπνων κατοικιών

Νίκος Σ. Μοράντης, Founder & Strategy Director, Destsetters

Tο μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς

Δάφνη Ζωγράφου, Architect, Co-Founder, Memneo Architecture

στη Memneo Architecture συμπληρώνοντας ότι με την τεχνολογία ως σύμμαχο, η αρχιτεκτονική αφουγκράζεται τις εξελίξεις και ενσωματώνει στο “κατοικείν” τις φρέσκιες ιδέες και καινοτομίες.

Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην αρχιτεκτονική έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται, κατασκευάζονται και λειτουργούν τα κτίρια, μας λέει ο Πέτρος Βερικούκης, Founder στη Very design | Architecture studio”

αρχιτεκτονική διατηρεί ακόμα τη δική της ανεξάρτητη διαδρομή.

Μια συνεργατική σχέση

που προωθεί την εξέλιξη

Θεοδώρα Σπαθή, Architect, Co-Founder, Memneo Architecture

Από προηγμένα εργαλεία AI, με δυνατότητα αυτόματης δημιουργίας σχεδίων και μοντελοποίηση μέσα σε δευτερόλεπτα έως τη χρήση βιώσιμων υλικών και έξυπνων συστημάτων, η τεχνολογία παρέχει τη δυνατότητα στους αρχιτέκτονες να ξεπεράσουν τα όρια της δημιουργικότητας και της λειτουργικότητας, μας εξηγεί, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι η

Η αρχιτεκτονική καταλήγει όντως

Η Ελένη Κοκκινάκη, Founder – Head Architect στη 99 01 ARCHITECTS, μας μιλά για την προσπάθεια του Ιάπωνα συγγραφέα J. Tanizaki, το 1952, να εντάξει στην κατοικία του, που είχε σχεδιαστεί βασισμένη στις αρχές της παραδοσιακής ιαπωνικής αρχιτεκτονικής, νέες τεχνολογίες. Λίγη σημασία έχει αν πέτυχε ή όχι η απόπειρά του, σημειώνει τονίζοντας ως ουσιώδες συμπέρασμα το γεγονός ότι η αρχιτεκτονική εξελίσσεται σχεδιαστικά και κατασκευαστικά, ανάλογα με τις ανθρώπινες ανάγκες και τα νέα μέσα. Ο αρχιτέκτονας καλείται να ιεραρχήσει, να οργανώσει και τελικώς να εντάξει στο σχεδιασμό του τις νέες τεχνολογίες, εφόσον είναι αναγκαίες στον χρήστη, μας εξηγεί. Οι αρχιτέκτονες συνεχίζουν να βασίζονται στην τεχνογνωσία, τις αρχές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και το καλλιτεχνικό τους όραμα για να διαμορφώσουν το δομημένο περιβάλλον, περιγράφει ο Πέτρος Βερικούκης, επισημαίνοντας πως παρόλο που η τεχνολογία ενισχύει την αρχιτεκτονική διαδικασία, είναι η μοναδική προοπτική του αρχιτέκτονα και η κατανόηση των ανθρώπινων αναγκών που θα συντελέσουν στη δημιουργία χώρων με νόημα - υψηλής αρχιτεκτονικής αισθητικής. Ο συνδυασμός αρχιτεκτονικής και τεχνολογίας δημιουργεί μια συνεργατική σχέση όπου η αρχιτεκτονική εξελίσσεται, προσαρμόζεται και ευδοκιμεί, διατηρώντας τη θεμελιώδη ουσία της, καταλήγει.

Πέτρος Βερικούκης, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Very Design | Architecture studio

Η εμφάνιση των έξυπνων τεχνολογιών έχει οδηγήσει σε μια αρχιτεκτονική πιο «έξυπνη» που δημιουργεί χώρους κατοίκησης πιο πρακτικούς, άνετους και τεχνολογικά προηγμένους, δηλώνει η Δάφνη Ζωγράφου, τονίζοντας πως οι αρχιτέκτονες πλέον καλούνται κατά τον σχεδιασμό να χρησιμοποιήσουν περισσότερα νέα “εργαλεία”, χωρίς να επισκιάσουν τα στοιχεία εντοπιότητας αλλά διατηρώντας τον ισχυρό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα κάθε κτηρίου.

Τα smart εργαλεία

της αρχιτεκτονικής σύνθεσης

H προσθήκη της λέξης smart δεν καθιστά πιο έξυπνο τον χρήστη ή το μέσο, καθώς η εξέλιξη της τεχνολογίας, των κατασκευαστικών μεθόδων και των υλικών αποτελούν άλλο ένα εργαλείο που συμμετέχει στη διαδικασία της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, αντίστοιχα με καινοτομίες του παρελθόντος που ώθησαν την εξέλιξη του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, υπογραμμίζει η Ελένη Κοκκινάκη.

Από τα προστεγάσματα των παραδοσιακών κτισμάτων στη διαχείριση μεταβαλλόμενων όψεων ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες, η αρχιτεκτονική σκέψη και αναζήτηση ήταν πάντα παρούσα, ανταποκρινόμενη στις σύγχρονες απαιτήσεις, περιγράφει.

Η αρχιτεκτονική γίνεται πιο «έξυπνη» από αυτή την διαδικασία, μας λέει τονίζοντας πως συνιστά επιλογή του αρχιτέκτονα αν και κατά πόσο θα εντάξει τις “smart” τεχνολογίες στον σχεδιασμό του. Η διαδικασία αυτή είναι σημαντική για την αρχιτεκτονική, αποτελώντας το εξελισσόμενο δομικό στοιχείο που την κρατά ζωντανή και επίκαιρη, καταλήγει.

Οι αρχιτέκτονες καλούνται ολοένα και περισσότερο να σχεδιάζουν χώρους με επίκεντρο την αυτοματοποίηση, δηλώνει ο Νίκος Σ. Μοράντης. Ο εξατομικευμένος αυτοματισμός

που εξασφαλίζουν οι τεχνολογίες smart home επιτρέπει στους χρήστες να προσαρμόζουν και να ελέγχουν διάφορες πτυχές του περιβάλλοντος διαβίωσής τους, υπογραμμίζει ο Πέτρος Βερικούκης διευκρινίζοντας πως αυτό περιλαμβάνει πληθώρα συστημάτων, όπως έξυπνους αισθητήρες, θερμοστάτες, έξυπνες σκούπες, αυτοματοποιημένες λειτουργίες φωτισμού και σκίασης των ανοιγμάτων που προσαρμόζονται στις ατομικές προτιμήσεις και βελτιστοποιούν

την ενεργειακή απόδοση.

Οι σχεδιαστικές τάσεις σχετικά με το smart home δεν έχουν να κάνουν με το αισθητικό κομμάτι αλλά κυρίως με το λειτουργικό, προσφέροντας μέσω της τεχνολογίας μια ολιστική διαχείριση του σπιτιού, παρατηρεί ο Νίκος Σ. Μοράντης. Η συνδεσιμότητα και η διαλειτουργικότητα είναι βασικές τάσεις στον

σχεδιασμό του έξυπνου σπιτιού, συμπληρώνει ο Πέτρος Βερικούκης επισημαίνοντας πως η ενσωμάτωση διαφορετικών συσκευών και συστημάτων μέσω μιας εφαρμογής έξυπνου σπιτιού εξασφαλίζει απρόσκοπτη επικοινωνία και έλεγχο, επιτρέποντας στους χρήστες να διαχειρίζονται τα σπίτια τους χωρίς κόπο, φωνητικά και από απόσταση.

Τα έξυπνα σπίτια ενσωματώνουν προηγμένα συστήματα ασφαλείας, όπως έξυπνες κλειδαριές και κάμερες παρακολούθησης, μαζί με μέτρα προστασίας δεδομένων για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ιδιωτικής ζωής των κατοίκων, περιγράφει.

Είναι το smart home

ταυτόχρονα και πράσινο σπίτι; Σήμερα περισσότερα από ποτέ είναι απαραίτητο τα “έξυπνα κτίρια” να είναι και “πράσινα κτίρια”, μας λέει η Δάφνη Ζωγράφου. ‘Ένα “έξυπνο σπίτι” οφείλει να είναι “πράσινο” αλλιώς πρέπει να αμφισβητηθεί η ευφυία του, συμπληρώνει o Νίκος Σ. Μoράντης τονίζοντας πως η τεχνολογία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους συμμάχους της αειφορίας, όταν χρησιμοποιηθεί σωστά, αφού δύναται να συμβάλλει δραστικά στη διαμόρφωση κτηρίων φιλικών τόσο ως προς τον άνθρωπο όσο και ως προς τον πλανήτη. Όπως σημειώνει, η αειφορία και η τεχνολογία μπορούν να συμβαδίσουν ουσιαστικά.

Πώς ακριβώς ορίζουμε όμως την έννοια της κτιριακής αειφορίας; Αυτή χαρακτηρίζεται, μεταξύ άλλων, από εξοικονόμηση ενέργειας μέσω βιοκλιματικού σχεδιασμού και θερμικής θωράκισης του κελύφους, υψηλό δείκτη ενεργειακής απόδοσης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ένα υγιεινό εσωτερικό περιβάλλον με τη δημιουργία συνθηκών ευεξίας για τους ενοίκους, αναλύει η Ελένη Κοκκινάκη.

Ένα κτίριο που πληροί τα παραπάνω θα έχει και μικρή επίπτωση στο φυσικό περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή μέσω ορθολογικής χρήσης της ενέργειας και μείωσης του κόστους λειτουργίας και συντήρησής του, υπογραμμίζει.

Σε ό,τι αφορά τον ρόλο της αρχιτεκτονικής στο συγκεκριμένο θέμα θα πρέπει κανείς να εστιάσει στην ουσία της, που είναι η δημιουργία χώρων μέσα στους οποίους θα περιηγηθούμε, θα βιώσουμε τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά, θα ζήσουμε, μας λέει σημειώνοντας πως το ζητούμενο είναι οι smart τεχνολογίες να εμφανίζουν συμβατότητα με τα παραπάνω και να σχεδιάζονται έτσι ώστε η χρήση τους να μην τα ακυρώνει αλλά να τα συμπληρώνει.

Η τεχνολογία δύναται να χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη της κτιριακ ής αειφορίας

Ελένη Κοκκινάκη, Founder – Head Architect, 99 01 ARCHITECTS

με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, τη διαχείριση των πόρων και τη μείωση των εκπομπών άνθρακα, μας εξηγεί η Δάφνη Ζωγράφου, σημειώνοντας πως οφείλουμε να σχεδιάζουμε κοιτώντας τα αιτήματα του μέλλοντος μακροπρόθεσμα, κατασκευάζοντας κτίρια που προβλέπουν ανάγκες και είναι ευέλικτα και ευπροσάρμοστα στις όποιες εξελίξεις

προκύψουν. Μόνο σε αυτήν την περίπτωση η αρχιτεκτονική θα είναι αληθινά “έξυπνη” και τα κτίρια πραγματικά “πράσινα”, τονίζει.

κίνδυνος

υπέρμετρης χρήσης της τεχνολογίας

Τα έξυπνα συστήματα μπορούν να βελτιστοποιήσουν την κατανάλωση ενέργειας, να παρακολουθούν και να ελέγχουν τη χρήση

του νερού και να επιτρέπουν αποτελεσματικά συστήματα HVAC, μας πληροφορεί ο Πέτρος Βερικάκης διευκρινίζοντας πως ο αυτοματισμός και η συνδεσιμότητα δύνανται

να παρέχουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τη χρήση ενέργειας, επιτρέποντας στους χρήστες να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις ως προς τη διατήρηση των πόρων.

Για να δημιουργήσουν ένα πραγματικά πράσινο σπίτι, οι αρχιτέκτονες και οι κατασκευαστές

πρέπει να υιοθετήσουν μια ολιστική προσέγγιση, που να ενσωματώνει τόσο την τεχνολογία όσο και τις πρακτικές βιώσιμου σχεδιασμού, περιγράφει.

Όπως τονίζει, συνδυάζοντας τα οφέλη της έξυπνης τεχνολογίας με στρατηγικές βιώσιμης δόμησης, μπορούμε να επιτύχουμε μια αρμονική

ισορροπία όπου το smart home γίνεται πράσινο σπίτι, ανταποκρινόμενο στις απαιτήσεις τόσο για τεχνολογική πρόοδο όσο και για περιβαλλοντική ευθύνη.

Τα τελευταία χρόνια λόγω της εξοικείωσης

αρχιτεκτόνων, κατασκευαστών και χρηστών με

τις smart τεχνολογίες τείνουμε να επιδιώκουμε

τη διαχείριση των πάντων μέσω του κινητού μας τηλεφώνου, παρατηρεί υπογραμμίζοντας πως κάτι τέτοιο ενδέχεται να έρθει σε αντίθεση όχι μόνο με την κτιριακή αειφορία μα και με την ουσία της ίδιας της αρχιτεκτονικής. Η υπέρμετρη χρήση της τεχνολογίας για λειτουργίες οι οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν και συμβατικά όχι μόνο δεν προσφέρει αειφορία αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις

ωθεί τον χρήστη να βιώσει τον χώρο ψηφιακά και όχι ουσιαστικά, ακυρώνοντας με αυτό τον τρόπο την έννοια της ίδιας της αρχιτεκτονικής, μας εξηγεί.

Ο

της

Η τεχνολογία δύναται να χρησιμοποιηθεί

για την επίτευξη της κτιριακής αειφορίας με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, τη διαχείριση των πόρων και τη μείωση

των εκπομπών άνθρακα

Δημήτρης

Καραμπατάκης: Σχεδιάζουμε

«Σε όλα τα έργα μαθαίνουμε συνεχώς για το πώς μπορούμε

να πάρουμε και να συνδυάσουμε στοιχεία από

διαφορετικές

κλίμακες και διαφορετικές τεχνικές», σημειώνει ο Co-Founder του αρχιτεκτονικού γραφείου K-Studio.

Kalesma Mykonos, από K-Studio και Studio Bonarchi, φωτογραφίες: Salva Lopez

Για τα έργα τους που ξεπερνούν τα ελληνικά σύνορα και προέρχονται από διαφορετικές τυπολογίες μιλά στο Architect ο αρχιτέκτων και συνιδρυτής του K-Studio, Δημήτρης Καραμπατάκης. Στο επίκεντρο της συνομιλίας μας η χρονοβόρα και ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία που ακολουθεί το γραφείο προκειμένου να οραματιστεί ένα αρχιτεκτονικό έργο που θα σέβεται την ιστορία, τον τόπο και το φυσικό περιβάλλον.

Γιατί επιλέξατε την αρχιτεκτονική; Ήταν μια έφεση προς το σχέδιο και τις τέχνες από την παιδική ηλικία ή προέκυψε

πολύ αργότερα;

Και εγώ και ο Κωνσταντίνος σταθήκαμε τυχεροί γιατί μεγαλώσαμε

σε ένα περιβάλλον που ήταν εκτεθειμένο συνεχώς σε κάποια μορφή σχεδιασμού, καθώς ο πατέρας μας είναι αρχιτέκτων μηχανικός και η μητέρα μας σχεδιάστρια. Οπότε, από πολύ νωρίς

έγινε βίωμά μας το «τι φτιάχνω» και το «γιατί το φτιάχνω». Για εμάς λοιπόν η αρχιτεκτονική ήταν μια επιλογή γιατί υπήρχε από το οικογενειακό περιβάλλον η αγάπη για τη διαδικασία της δημιουργίας, της παραγωγής και της κατασκευής. Όταν προέκυψε η συζήτηση για τον επαγγελματικό προσανατολισμό στις τελευταίες τάξεις του σχολείου, η ξεκάθαρη επιλογή και των δυο μας ήταν η αρχιτεκτονική, γιατί η επιστημονική προσέγγισή της θα μας επέτρεπε να συμμετάσχουμε εις βάθος στην ανάλυση της χρήσης του υλικού, του τι, του γιατί και του πώς σχεδιάζω και δημιουργώ.

Έχετε κάποια αγαπημένη σχεδιαστική νοοτροπία

ή σας ενδιαφέρει περισσότερο το πρότζεκτ καθαυτό, ανεξάρτητα και αυτόνομα;

Για να ωριμάσει ένας αρχιτέκτονας και να απαντήσει στο πώς

θέλει να χαρακτηριστεί, απαιτεί πολύ χρόνο. Στη δική μας περί-

Οι αρχιτέκτονες και ιδρυτές του K-Studio, Κωνσταντίνος Καραμπατάκης (αριστερά) και Δημήτρης Καραμπατάκης (δεξιά)

πτωση, χρειαστήκαμε από το 1997 (όταν ξεκίνησαν οι σπουδές μας) έως το 2008 (όταν ξεκινήσαμε ουσιαστικά την επαγγελματική σταδιοδρομία) να κατασταλάξουμε στο ότι η διαδικασία της αρχιτεκτονικής δεν είναι μόνο να δώσει απάντηση στις αιτίες, στο γιατί, αλλά να προτείνει μια χωρική συναισθηματική-βιωματική έκφραση. Αυτή λοιπόν η εμπειρία χωρικής έκφρασης και συναισθήματος σίγουρα δεν μπορεί κάποιος να τη συνειδητοποιήσει ή και να την περιορίσει στο κέλυφος ενός κτιρίου. Από τότε μας ενδιαφέρει να προσφέρουμε με τα αρχιτεκτονήματά μας αυτό

Noema Mykonos, από K-Studio και Lambs and Lions Studio Berlin, φωτογραφίες: Claus Brechenmacher & Reiner Baumann

το βίωμα, ανεξάρτητα ωστόσο από την έννοια του κτιρίου. Αντ’ αυτού, μπορεί να είναι μια πέργκολα, ένας εσωτερικός χώρος, ή ένα πάρκο. Παίρνοντας αυτή την κατεύθυνση, αποδεσμευτήκαμε

από την ιδέα πως ο αρχιτέκτονας σχεδιάζει μόνο κτίρια.

Από την αρχή λοιπόν της πορείας μας, αναλαμβάνοντας ανακαινίσεις εμπορικών χώρων, εγκαταλείψαμε το δόγμα του form follows function, και επενδύσαμε στη νοοτροπία να σχεδιάζουμε

χώρους με απώτερο σκοπό να πουν τη δική τους ιστορία και να

έχουν τη δική τους ταυτότητα, η οποία θα μετουσιώνεται σε μια ανθρώπινη εμπειρία χωρικής φύσεως.

Βέβαια, σε καμία περίπτωση δεν ήταν μια εγωκεντρική προσπάθεια να αφήσουμε το προσωπικό μας στίγμα, αλλά η επιθυμία μας ο

χώρος να αφηγείται με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τις αξίες και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του ιδιοκτήτη στον οποίο ανήκει, αλλά και τη φυσιογνωμία του τόπου.

Είστε από τα αρχιτεκτονικά γραφεία που αναλαμβάνετε έργα και στο εξωτερικό. Ποια διαδικασία ακολουθείτε σε κάθε έργο δεδομένου ότι πρόκειται για διαφορετικές χώρες με διαφορετικές κουλτούρες;

Ήδη από τα πρώτα βήματα του γραφείου, όπου πολλές φορές είχαμε ανταγωνιστικά πρότζεκτ της ίδιας κατηγορίας, προσπαθούσαμε το κάθε έργο να είναι διαφορετικό από τα άλλα, εκμαιεύοντας όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για το ίδιο το πρότζεκτ και τον ιδιοκτήτη του, αλλά και για τον τόπο του. Έτσι προέκυψε μια αρκετά λεπτομερής διαδικασία εξερεύνησης,

η οποία βοηθά πολύ όταν η αφετηρία είναι διαφορετική. Με αυτό το σκεπτικό καταφέραμε να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις, τις ανάγκες και τις γεωγραφικές παραμέτρους κάθε έργου ξεχωριστά. Πρόκειται για μια διαδικασία που συνέβαλε καθοριστικά στην εξωστρέφεια και τη μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα του γραφείου, καθώς πείσαμε τους πελάτες ότι σε κάθε έργο λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη την τοποθεσία, την κουλτούρα και τον πολιτισμό της περιοχής, για να προτείνουμε κάτι καινούργιο, πρωτότυπο και μοναδικό, που θα έχει ρίζες εκεί.

Είναι μια διαδικασία αρκετά απαιτητική και χρονοβόρα αλλά ταυτόχρονα άκρως δημιουργική και αναζωογονητική. Και αυτό γιατί συνεχώς εμπνεόμαστε από διαφορετικά χαρακτηριστικά και γνωρίσματα, αποφεύγοντας την επανάληψη και τη μονότονη αρχιτεκτονική έκφραση. Επιπλέον, με αυτήν την προσέγγιση ο αρχιτέκτονας συμμετέχει από την αρχή στη σύλληψη και δημιουργία του έργου, πριν ακόμη και από το στάδιο της προμελέτης, και δεν περιορίζεται μόνο στο αισθητικό αποτέλεσμα.

Πόσο εύκολο είναι να διαχειριστείτε ως ομάδα όλη αυτή την περίπλοκη διαδικασία;

Αυτήν τη στιγμή το γραφείο απασχολεί 91 εργαζομένους -αρχιτέκτονες, interior designers και διοικητικό προσωπικό μεταξύ άλλων-, όπου υπάρχει μια ομάδα έμπειρων στελεχών τα οποία

λόγω της πολύχρονης συμμετοχής τους στο γραφείο, έχουν καθορίσει και συνεχώς ανανεώνουν και εμπλουτίζουν τον χαρακτήρα και τη στρατηγική μας. Ήμουν ανέκαθεν υπέρ της πολυπληθούς ομάδας, που χαρίζει ποικιλία εμπειριών, ταλέντων και γνώσεων και συμβάλλει καθοριστικά στο αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα που μας ενδιαφέρει.

Vora Villas, από K-Studio, φωτογραφίες: Ståle Eriksen

Αυτήν τη στιγμή, ποια έργα σας βρίσκονται σε εξέλιξη και ποια είναι τα μοναδικά τους χαρακτηριστικά; Το πορτφόλιο των έργων που έχει αναλάβει το γραφείο διακρίνονται για την ποικιλία και διαφορετικότητά τους – από μια ιδιωτική κατοικία σε ένα κυκλαδίτικο νησί, μέχρι ένα μεγάλο resort στην Ταϊλάνδη, έξω από το Πουκέτ, που αποτελείται από το ξενοδοχειακό συγκρότημα, καταστήματα εστίασης και ψυχαγωγίας, αλλά και ιδιωτικές κατοικίες. Επίσης, στην Τενερίφη έχουμε αναλάβει ένα μικτής χρήσεως οικιστικό συγκρότημα, μια ιδιωτική κατοικία στην Πορτογαλία και άλλη μία στις ελβετικές Άλπεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ακόμη στην Πύλο το resort Mandarin Oriental, που θα ανοίξει φέτος (σε συνεργασία με το γραφείο Τομπάζη, για λογαριασμό της ΤΕΜΕΣ), και το οποίο διακρίνεται για τα φυτεμένα δώματα προκειμένου να είναι ενσωματωμένο στο τοπίο της Πύλου, ενώ γίνεται εκτεταμένη χρήση της τοπικής πέτρας. Τέλος, ενδιαφέρον έχει και το ξενοδοχειακό συγκρότημα «Αστέρια» για λογαριασμό της Grivalia Hospitality, σε συνεργασία με τους Audo Architects και τους Α6Α και interior design το studio Muza Lab. Σε αυτή την περίπτωση κληθήκαμε να αναβιώσουμε την ιστορία των 60 ετών των «Αστεριών», δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο ξύλο με glulam, αλλά σεβόμενοι την πρωτότυπη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία. Σε όλα τα έργα μαθαίνουμε συνεχώς για το πώς μπορούμε να πάρουμε στοιχεία από διαφορετικές κλίμακες και διαφορετικές τεχνικές. Ταυτόχρονα όμως αυτές οι κατασκευές μάς φέρνουν αντιμέτωπους με την ευθύνη και το χρέος που έχουμε ως αρχιτέκτονες να δημιουργούμε έργα που όχι απλά θα εντάσσονται

στην περιοχή, αλλά θα σέβονται το φυσικό περιβάλλον, εξοικονομώντας τους φυσικούς πόρους, την ιστορία και την κληρονομιά των ανθρώπων.

Ποιες τυπολογίες έργων σάς ελκύουν περισσότερο; Υπάρχουν κατηγορίες έργων που θα θέλατε να ασχοληθείτε περισσότερο στο μέλλον; Λόγω κουλτούρας και καταγωγής, κατανοούμε την έννοια της καλοπέρασης την οποία προσπαθούμε να μεταλαμπαδεύουμε σε όλα τα έργα μας. Προσέξτε όμως, όταν λέμε «καλοπέραση»

δεν εννοούμε την εφήμερη ευχαρίστηση, αλλά το ευ ζην και την επικοινωνία που έχει ανάγκη και χρειάζεται ο άνθρωπος σε κάθε στιγμή της ζωής του, ανεξαρτήτως ώρας και εποχής.

Για παράδειγμα, στο LIKNON (σ.σ.: ο εντυπωσιακός minimal οίκος του Metaxa στο χωριό Βουρλιώτες της Σάμου), που δεν είναι τουριστικό ή ξενοδοχειακό έργο, έχουν ενσωματωθεί στοιχεία φιλοξενίας, τα οποία δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για να κατανοήσει ο επισκέπτης του χώρου την ιστορία του brand, τις αξίες και το έργο της εταιρείας. Αντίστοιχα, στο αεροδρόμιο της Μυκόνου, όπου συνεργαστήκαμε με την Betaplan για λογαριασμό της Fraport, μας απασχόλησε το πώς μπορεί ένα αεροδρόμιο να μιλήσει αρχιτεκτονικά για την ιστορία, τη φιλοξενία και τους ανθρώπους της Μυκόνου, παίρνοντας την κυκλαδίτικη αυλή και αναδεικνύοντάς την σε μια βαθιά όψη καλοπέρασης και ευζωίας.

Πέραν αυτών, σίγουρα θα θέλαμε να δούμε πώς μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η έννοια του ευ ζην που μόλις περιέγραψα σε δημόσια έργα, σε κάποιο μουσείο ή σε έναν χώρο ιατρικής φροντίδας.

Πώς αντιμετωπίζετε την εξέλιξη της τεχνολογίας στο αντικείμενό σας; Δεν το βλέπω διαφορετικά από τη μετάβαση που είχε η αρχιτεκτονική από το χειρόγραφο design στον υπολογιστή. Το παραγόμενο προϊόν έχει γίνει πιο σύνθετο, οπότε θα πρέπει να εξελιχθούν και τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε. Το ίδιο ακριβώς συνέβη όταν μεταβήκαμε από το 2d στο 3d, ή όταν διαδόθηκε το ΒΙΜ, επειδή το αποτέλεσμα έχει γίνει πιο σύνθετο και καλύτερο. Όσα εργαλεία θα ενσωματώσουν την τεχνητή νοημοσύνη, θα κάνουν καλύτερη την αρχιτεκτονική μας. Δεν θα μπορέσει να αντικαταστήσει βέβαια την ανθρώπινη απόφαση και το ανθρώπινο συναίσθημα.

Αναγνωρίζεται ο ρόλος του αρχιτέκτονα σήμερα; Πλέον, η αρχιτεκτονική προσφορά αναγνωρίζεται και στην Ελλάδα ευρύτερα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Είναι διαδεδομένο πως κάποιος ιδιοκτήτης θα απευθυνθεί στον αρχιτέκτονα για να αναβαθμίσει και να μεγιστοποιήσει την αξία της επένδυσής του. Όσο πηγαίνουμε στο πιο εμπορικό κομμάτι, όπου σχήματα εντολέων αποφασίζουν να κάνουν μια επένδυση, υφίσταται ο σεβασμός του ειδικού, η αναγνώριση δηλαδή της κατάρτισης και εξειδίκευσης στην αρχιτεκτονική. Κάτι το οποίο με τη σειρά του επιτρέπει και την κριτική που μπορεί να ασκηθεί σε κάποιο αρχιτεκτονικό έργο. Στα δε ιδιωτικά έργα, όλα εξαρτώνται από την εμπιστοσύνη που εκφράζουν ο αρχιτέκτονας με τον ιδιοκτήτη, ο ένας προς τον άλλο, στο πλαίσιο της παραγωγικής συζήτησης για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός έργου.

Θέλουμε να συμμετέχουμε από την αρχή στη σύλληψη και δημιουργία του έργου, όχι μόνο

στο αισθητικό του αποτέλεσμα

NOS Hotel & Villas, από K-Studio, φωτογραφίες: Petrini Studio

Μπορεί το σύνολο το ψηφιακών και τεχνολογικών εργαλείων που συναποτελούν το

Visualization να είναι κατάκτηση του σύγχρονου

ανθρώπου, ωστόσο η ίδια η ιδέα της οπτικο-

ποίησης είναι πολύ παλιά, ήδη από την εποχή

που ο άνθρωπος εγκατέλειψε τις σπηλιές για

τη ζωή στα πρώτα του καταφύγια. Ακόμα και

για αυτές τις αρχικές στοιχειώδεις κατασκευές

ο

άνθρωπος είχε την ανάγκη να οραματιστεί

και να μοιραστεί αυτό που είχε στο μυαλό του, κάνοντας απλοϊκά σχέδια στην άμμο από αυτό το κάτι καινούργιο.

Αναμφισβήτητα, η αρχιτεκτονική έχει διανύσει μεγάλη απόσταση από τότε, αλλά οι θεμελιώδεις αρχές της ιδέας της αρχιτεκτονικής οπτικοποίησης παραμένουν οι ίδιες. Πλέον, εν έτει 2023 μιλάμε για ψηφιοποίηση, τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη συμβολή της τεχνολογίας στην παραπάνω διαδικασία. Μια διαδικασία

όμως που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, καθώς οι αρχιτέκτονες οφείλουν να μοιραστούν στον ιδιοκτήτη-πελάτη του έργου τη μορφή του και πώς θα είναι αυτό οριστικοποιημένο.

Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως λόγω ακριβώς της ραγδαίας φύσης της τεχνολογίας, τα εργαλεία της αρχιτεκτονικής ψηφιοποίησης αλλάζουν με δραματικούς ρυθμούς. Το 2D θεωρείται ήδη ξεπερασμένο, έχοντας δώσει τη θέση του στο 3D, το ΒΙΜ, την Επαυξημένη Πραγματικότητα (VR) και

την Τεχνητή Νοημοσύνη. Και όλα αυτά όχι για

κάποιον μάταιο σκοπό, αλλά για να γνωρίζουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πώς θα είναι το έργο προτού ακόμη ξεκινήσει η κατασκευή του.

Συνεχής ανατροφοδότηση σε πραγματικό χρόνο

Ποια είναι λοιπόν συγκεκριμένα τα οφέλη που

μπορεί να προσφέρει στον σύγχρονο αρχι -

τέκτονα η γκάμα των εργαλείων της αρχιτεκτονικής ψηφιακής απεικόνισης; Για την Αναστασία Βερτεούρη, Αρχιτέκτονα Μηχανικό – BIM Specialist, Head of Technology του αρχιτεκτονικού γραφείου EB/Architects, ιδιαίτερα ξεχωρίζουν το Real-Τime Visualization και οι Virtual / Augmented Reality τεχνολογίες. «Στα κυριότερα οφέλη τους συμπεριλαμβάνονται η επιβεβαίωση της σύνθεσης μέσα από μια immersive εμπειρία, ήδη από τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού, σε ‘’πραγματικό’’ χρόνο και κλίμακα», εξηγεί συμπληρώνοντας πως η παραγωγή υψηλά ρεαλιστικών renders ήταν μέχρι τώρα ένα πολύτιμο «παραδοτέο», πιο ευρέως κατανοητό από μια κάτοψη ή μια τομή.

Την ίδια στιγμή, τα renders που δημιουργούν οι αρχιτέκτονες χρησιμεύουν και ως ένα πολύτιμο εργαλείο που επηρεάζει την ιδέα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. «Η μετάδοση της πρόθεσης του αρχιτέκτονα προς τον αποδέκτη, η ‘’μετάφραση’’ δηλαδή μιας απεικόνισης, στον τρισδιάστατο χώρο που αντιπροσωπεύει, δεν

Αναστασία Βερτεούρη, Αρχιτέκτων Μηχανικός –BIM Specialist, Head of Technology, EB/Architects

Seafront Villas (EB/Architects)

είναι μονοσήμαντη, οδηγώντας συχνά σε παρανοήσεις. Επίσης, η ίδια η δημιουργία ενός Render μπορεί να λειτουργήσει ως ζωτικό κομμάτι της διαδικασίας διαμόρφωσης του concept», αναφέρει.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η σχεδίαση που γίνεται βάσει του Building Information Modeling, χάρη στο οποίο αποφεύγονται αλληλεπικαλύψεις υλικών και αστοχίες που ενδέχεται να προκύψουν στην κατασκευή. «Με εργαλεία απεικόνισης πραγματικού χρόνου, ειδικά στη σχεδίαση μέσω ΒΙΜ, έχουμε τη δυνατότητα να διερευνούμε πολλαπλές πιθανές εκδοχές

με άμεση απεικόνιση του αποτελέσματος, εντοπίζοντας βέλτιστες λύσεις και σημεία που απαιτούν συντονισμό. Επιπλέον, οι VR και AR τεχνολογίες, παρότι ακόμα δεν διαθέτουν τη φωτογραφική ποιότητα ενός φωτορεαλιστικού, έχουν τη μοναδική ιδιότητα να παρέχουν μια σωματική αντίληψη του χώρου, της υλικότητας και του φωτός», σημειώνει η κυρία Βερτεούρη.

Τα εργαλεία με νέες δυνατότητες

Οτιδήποτε καινοτόμο έχει και υψηλό κόστος. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει τρόπος να αυξηθούν οι δυνατότητες που προσφέρουν αυτά τα λογικά. «Πράγματι, τα περισσότερα λογισμικά απαιτούν συνδρομή, με σημαντικό κόστος, ειδικά για μικρότερα γραφεία και νέους χρήστες», σχολιάζει η αρχιτέκτων και BIM Specialist. «Όμως, υπό το πρίσμα της εμπειρίας μας στον τομέα του ΒΙΜ, ένα σενάριο που μεγιστοποιεί τις δυνατότητες ενός αρχιτέκτονα ή της ομάδας του, είναι η χρήση εργαλείων real-time visualization

όπως το Enscape, σε συνεργασία με ένα ΒΙΜ λογισμικό όπως το Revit».

Και συνεχίζει αναφορικά με τις εξελίξεις που αφορούν την ελληνική αγορά: «Πλήθος εταιρειών παρέχουν τα προϊόντα τους – από κουφώματα, έπιπλα, μέχρι εξειδικευμένο εξοπλισμό - ως μοντέλα Revit δωρεάν, και η ελληνική αγορά κινείται γρήγορα προς αυτή τη κατεύθυνση. Η συνεχής διερεύνηση αρχιτεκτονικών προτάσεων, που είναι βασισμένες σε πραγματικά δεδομένα, επιταχύνει πολύ τη λήψη αποφάσεων και στην παραγωγή συντονισμένων παραδοτέων. Τέλος, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και στις υποσχόμενες δυνατότητες της διερεύνησης concept με εργαλεία AI, για παράδειγμα add-in όπως το Veras, όπου ο χρήστης μπορεί να παράγει παραλλαγές των Renders με χρήση περιγραφικών κειμένων (prompts)».

Εξωτερικοί συνεργάτες ή in-house

Ένας από τους τρόπους για να αποκτήσει κάποιο γραφείο, ειδικά μικρού μεγέθους, τέτοιου είδους υπηρεσίες είναι να συνεργαστεί με κάποιο studio ψηφιοποίησης και rendering. Η επικοινωνία με ελεύθερους επαγγελματίες που ειδικεύονται σε αυτό το αντικείμενο δεν ήταν ποτέ ευκολότερη. Υπάρχουν μάλιστα πολλές εταιρείες εύρεσης εργασίας που ειδικεύονται στη σύνδεση αρχιτεκτονικών γραφείων και σχεδίασης με ελεύθερους επαγγελματίες που μπορούν να καλύψουν άμεσα τις ανάγκες των πρώτων στο rendering. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, όπως είπαμε, για μικρότερες εταιρείες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να απασχολήσουν το αντίστοιχο εξειδικευμένο προσωπικό.

Εθνική Πινακοθήκη (EB/Architects)

Το σχέδιο για τα νέα κεντρικά γραφεία της ΔΕΗ (EB/Architects)

«Από την πλευρά μας, οι EB/Architects ενθαρρύνουμε τον πειραματισμό και την εξοικείωση με τα τεχνολογικά εργαλεία του επαγγέλματος

μας, ειδικά στα πλαίσια του BIM, που αποτελεί

και πυρήνα της πρακτικής μας, κάτι που μας επιτρέπει άμεση εμπλοκή σε κάθε στάδιο της δημιουργικής διαδικασίας», σχολιάζει η κυρία Βερτεούρη. Μεταφέροντας την εμπειρία της από το αρχιτεκτονικό γραφείο, σημειώνει πως «δουλεύουμε αποκλειστικά in-house, από τη σύλληψη μέχρι την κατασκευή και για όλες τις κλίμακες έργων, λ.χ. renders και Virtual Reality Walkthroughs για ένα interior project, ενίσχυση των παραδοτέων μελέτης εφαρμογής με ένταξη QR codes και 360ο πανοραμικών φωτορεαλιστικών για καλύτερη κατανόηση, ή ακόμη και μια 4D παρουσίαση χρονικού προγραμματισμού ενός μεγάλης κλίμακας έργου. Υπάρχουν βέβαια studio με εξαιρετικά αποτελέσματα για 3D visualizations, για τις ανάγκες μας όμως προσπαθούμε να διατηρούμε όσο

το δυνατόν περισσότερο την αμεσότητα που μας διασφαλίζει η διαλειτουργικότητα των ΒΙΜ εφαρμογών».

Μονόδρομος

για τους επαγγελματίες

Οι απαιτήσεις σε ένα αρχιτεκτονικό έργο

σήμερα έχουν αυξηθεί τόσο πολύ ειδικά όσο

αφορά στο θέμα της παρουσίασης ενός έργου, που καθιστούν υποχρεωτική τη χρήση εργα-

λείων visualization και rendering. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των επαγγελματιών βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο παγκοσμίως και όλοι αναζητούν αρχιτεκτονικά προγράμματα τα οποία να περιλαμβάνουν από τις ελάχιστες δυνατότητες σχεδίασης ενός δισδιάστατου σχεδίου μέχρι και εξελιγμένες φωτορεαλιστικές απεικονίσεις ή ακόμα και animation-κίνηση εντός και εκτός ενός μοντέλου. Είτε επιλέξετε τη συνεργασία με ένα εξωτερικό studio ή αποφασίσετε να το αναλάβετε in-house, πρέπει να ενημερωθείτε για τα οφέλη, τις δυνατότητες και του περιορισμούς κάθε προγράμματος, καθώς από αυτό θα εξαρτηθεί

Η συνεχής διερεύνηση

αρχιτεκτονικών

επιταχύνει

Γιώργος Μπάτζιος:

Μια νέα εποχή αρχιτεκτονικού πειραματισμού στην

Αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης

αρχιτεκτονικής η αειφορία

«Πολλές φορές οι κανονισμοί και οι πολεοδομικές διατάξεις μπορούν

να λειτουργήσουν ως αφορμές δημιουργικότητας με σκοπό

«Κάθε έργο αποτελεί μια πρόκληση για εμάς», σημειώνει στο Architect ο Γιώργος Μπάτζιος. Ο αρχιτέκτονας και ιδρυτής του

γραφείου Georges Batzios Architects (με διε-

θνή καριέρα και συμμετοχή σε έργα όπως το

53w53 MoMA Tower στη Νέα Υόρκη, το Λούβρο

του Άμπου Ντάμπι, Art and Technology Quarter

στη Σεγκόβια, η Φιλαρμονική του Παρισιού, ο διεθνής διαγωνισμός του Rethink Athens σε συνεργασία με παγκοσμίου φήμης αρχιτέκτονες

όπως οι Ateliers Jean Nouvel, David Chipperfield

Architects, Martha Schwartz and Partners, Fr-ee Fernando Romero) αναζητεί πάντα τις βέλτιστες

λύσεις χωρίς να δίνει στερεοτυπικές απαντήσεις

στα ζητήματα που προκύπτουν, με αντισυμβατική διάθεση και βάσει της μοναδικότητας κάθε έργου.

Ποιες είναι οι σημαντικότερες τάσεις που σας έχουν επηρεάσει μέχρι στιγμής; Ποιες περιόδους της αρχιτεκτονικής και του design θεωρείτε τις πιο καθοριστικές για εσάς;

Αν μιλάμε για «τάσεις», τότε η συζήτηση αυτομάτως πηγαίνει στην έννοια της μόδας. Δεν θεωρούμε ότι η αρχιτεκτονική θα πρέπει να υπάρχει και να συντελείται με σκοπό να συντηρεί τα καταναλωτικά πρότυπα. Το αρχιτεκτονικό έργο δεν αποτελεί καταναλωτικό προϊόν

που το μόνο που επιζητά πάνω του είναι τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά ούτε και ένα αναλώσιμο προϊόν. Σε ό,τι αφορά τα ρεύματα

που με έχουν επηρεάσει περισσότερο, θα έλεγα το κίνημα του κριτικού τοπικισμού -είμαι βαθιά κοντεξτουαλιστής-, θαυμάζω πολύ τους Ιnternationale Situationniste, την αποδόμηση, τους Ιαπωνέζους μεταβολιστές, το μπρουταλιστικό κίνημα και τη φαινομενολογία.

Στη διάρκεια του ΕΣΩ, όπου συμμετείχατε ως ομιλητής, περιγράψατε την

αρχιτεκτονική ως καλλιτεχνική διεργασία.

Γιατί και πώς μπορεί να σπάσει τα δεσμά

των πολεοδομικών κανονισμών;

Η αρχιτεκτονική προφανώς ξεπερνά μια απλή

τεχνική διαχείριση της ύλης και αποτελεί μια

πνευματική διεργασία με καλλιτεχνικά αξιώματα, ένα σύστημα τρισδιάστατων έργων τέχνης, των οποίων η ερμηνεία εξαρτάται από τον χρήστη.

Πολλές φορές οι κανονισμοί και οι πολεοδομικές

διατάξεις μπορούν να λειτουργήσουν ως αφορμές δημιουργικότητας με σκοπό να ξεπεραστούν τα υπολογιστικά όρια που θέτουν οι περιορισμοί, οδηγώντας σε μοναδικά αρχιτεκτονήματα προσαρμοσμένα στον εκάστοτε τόπο.

Γιατί προτιμάτε κυρίως τις μελέτες έργων μεγάλης κλίμακας; Ποια η σημασία της

λειτουργίας του κάθε έργου ως τοπόσημου; Λόγω της πολυπλοκότητάς τους και των διεπιστημονικών τους απαιτήσεων και της αλληλεπίδρασής τους με τον αστικό και δημόσιο χώρο. Το αποτύπωμα ενός τέτοιου έργου είναι πολύ μεγαλύτερο στην κοινωνία και κατά συνέπεια

Γιώργος Μπάτζιος, αρχιτέκτονας

και ιδρυτής του γραφείου Georges Batzios Architects

Κτίριο Γραφείων στον Νότιο Τομέα Αθηνών

Κτίριο Γραφείων στην Αττική

διαμορφώνει τον πολιτισμό. Οι επεμβάσεις αστικής και πολεοδομικής κλίμακας μπορούν να καθορίσουν τη φυσιογνωμία ενός τόπου και να αναβαθμίσουν τη ζωή των πολιτών.

Το τελευταίο διάστημα ακούμε συνέχεια για «πράσινα» κτίρια. Η αειφορία είναι μια καινούργια τάση για την αρχιτεκτονική ή ανέκαθεν ήταν συγκοινωνούντα δοχεία; Πολλές φορές η αρχιτεκτονική περιορίζεται

σε επιφανειακές λύσεις πρασινοποίησης ή σε καθαρά τεχνικές προσεγγίσεις που λανθασμένα προβάλλονται ως αντιπροσωπευτικά δείγματα βιώσιμου σχεδιασμού. Υπάρχει μια ανειλικρινής

επίδειξη ενδιαφέροντος για το περιβάλλον, όπως περιγράφει ο όρος του «greenwashing». O πιο χαρακτηριστικός τρόπος ανάδειξης μιας φιλικής

στάσης προς το περιβάλλον είναι η χρήση της φύτευσης-πράσινης κάλυψης στις όψεις και οροφές ενός κτιρίου χωρίς απαραίτητα να υπάρχει περιβαλλοντική βιώσιμη απόδοση. Στο γραφείο μας στοχεύουμε με ειλικρινές ενδιαφέρον να προσεγγίσουμε την έννοια της αειφορίας, την οποία και θεωρούμε αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δημιουργίας. Δεδομένων των αναγκών για πιο βιώσιμα κτήρια, φροντίζουμε να πιστοποιούμε όλα μας τα κτίρια κατά τα πρότυπα LEED.

Ποια έργα σας (ολοκληρωμένα ή στο στάδιο της μελέτης) έχουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις και ποιες λύσεις δίνετε σε αυτές;

Κάθε έργο αποτελεί μια πρόκληση για εμάς στοχεύοντας πάντα στις βέλτιστες λύσεις χωρίς να δίνουμε στερεοτυπικές απαντήσεις στα ζητήματα που προκύπτουν, με αντισυμβατική διάθεση και αναζητώντας τη μοναδικότητα σε κάθε έργο.

Πιστεύετε ότι η σύγχρονη αρχιτεκτονική στην Ελλάδα έχει ποιότητα και χαρακτήρα; Πιστεύω ότι συντελείται μια νέα εποχή πειραματισμού στην Ελλάδα που χαρακτηρίζεται από μια διάθεση πρότασης νέων και ενδιαφέροντων χωρικών μοντέλων. Προσπαθώντας κάποιος να χαρτογραφήσει την εικόνα της ελληνικής αρχιτεκτονικής παραγωγής των τελευταίων δεκαετιών, θα αναγνωρίσει μια τάση συνέχειας και ενίσχυσης μορφολογικών εκφράσεων του μοντερνισμού, με κριτική όμως ματιά, δημιουργικότητα και ιδιαίτερο χαρακτήρα.

Ξενοδοχειακή Μονάδα στη Λευκάδα

Οι καλύτερες εφαρμογές

ξύλου σε αρχιτεκτονικά έργα

Ιδιαιτερότητες σχεδιασμού, τεχνοτροπίες

δόμησης

Επτά αρχιτεκτονικά γραφεία

και design studio της ελληνικής

αγοράς μιλούν για το Ξύλο στο Έργο τους, παρουσιάζοντας τις τάσεις, τη φιλοσοφία και τις επιλογές

που ακολούθησαν για να πετύχουν το τελικό αποτέλεσμα. ΕΠΙΜ

ο ξύλο, αν και δεν έφυγε ποτέ από την αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό, επιστρέφει για να διεκδικήσει τη θέση του απέναντι στα πιο συμβατικά κατασκευαστικά υλικά. Έρχεται λοιπόν να αποδείξει πως δεν τίθεται θέμα σύγκρισης με τον χάλυβα ή το τσιμέντο, αλλά πολλές φορές συνεργασίας για να επιτευχθεί ισορροπία λειτουργίας και βιωσιμότητας στην κατασκευή. Το Architect συνομίλησε με την αρχιτεκτονική αγορά για τη μοντέρνα χρήση του ξύλου και παρουσιάζει τις εφαρμογές του δομικού υλικού σε πρόσφατα έργα που διακρίνονται για τη σχεδιαστική μοναδικότητα και τον χαρακτήρα τους.

Montblanc, από τους lowfat architectures + interiors

Πρόκειται για την επανάχρηση του ισογείου ενός διατηρητέου νεοκλασικού κτιρίου στο κέντρο της Αθήνας, διαμορφωμένο με σκοπό να φιλοξενήσει το εμπορικό κατάστημα της εταιρείας πολυτελών αξεσουάρ και προϊόντων

γραφικής ύλης, Montblanc. Σχεδιαστικά πρόκειται για έναν χώρο που συνδυάζει άρτια οργανικές φόρμες υλοποιημένες από ξύλο στα έπιπλα και τις βιτρίνες, έχοντας ωστόσο,μία ξεκάθαρη μινιμαλιστική προσέγγιση. Κυριαρχεί μία ήπια αντίθεση μεταξύ σκουρόχρωμων στοιχείων από ξύλο σε φυσική μορφή και ανοιχτόχρωμων ξύλινων πάνελ με βαφή λάκας. Τα σκουρόχρωμα οριζόντια και κάθετα ξύλινα στοιχεία ορίζουν τις θέσεις των κλειστών προθηκών και δίνουν κλίμακα και μέτρο στον χώρο. Μπρούντζινα στοιχεία, γυάλινες προθήκες για τα προϊόντα και καθρέφτες προσθέτουν γυαλάδα συμπληρωματικά των ματ ξύλινων επιφανειών ενώ η όλη σύνθεση εδράζεται σε δάπεδο από τσιμεντοκονία και επιφάνειες ξύλινης υφής που συναρμόζουν με το ξύλο των επίπλων.

Φωτογραφίες: Παναγιώτης Βουμβάκης

Ξύλινες παρεμβάσεις

σε παραδοσιακό ξενώνα

από τους ETSI Architects

Στο έργο «Ρούγα της Βαμβακούς», με υποστήριξη από το ΙΣΝ, αναδείξαμε την ομορφιά του ξύλου, αποκαθιστώντας τα παραδοσιακά κτίρια

του ξενώνα. Στο πρώτο δωμάτιο

έχουμε καστανιά Άγιου Όρους στην στέγη παλιωμένη δρυς στο δάπεδο

και ξύλινα μεράντι παράθυρα. Στο δεύτερο δωμάτιο επιλέξαμε βαμμένη στέγη από απλάνιστο πεύκο.

Η χρήση του ξύλου τιμά την παράδοση και αποτελεί βιώσιμη επιλογή.

Το ξύλο είναι ανανεώσιμος πόρος

που προάγει την οικολογική ισορροπία και μειώνει το οικολογικό αποτύπωμα, συμβαδίζοντας με τη δέσμευσή μας για τη διατήρηση του περιβάλλοντος για τις μελλοντικές γενιές.

VIC, από το Fluo architecture & design studio

Το έργο αφορά τη μετατροπή ενός βιομηχανικού χώρου σε ένα loft «ανοιχτής κάτοψης» που θα στεγάσει μια εξαμελή οικογένεια. Σε συμφωνία με τον αρχικό χαρακτήρα του κτιρίου, συναντώνται πρωταρχικά υλικά, όπως το μέταλλο, το γυαλί, το ακατέργαστο τσιμέντο και η πατητή τσιμεντοκονία στο δάπεδο. Το ξύλο, ως θερμότερο υλικό, έρχεται να εξισορροπήσει την

αδρότητα των βιομηχανικών υλικών και να εξασφαλίσει την αρμονία

στον χώρο και την απαραίτητη

αίσθηση οικειότητας και ζεστασιάς μιας κατοικίας. Επενδύοντας μεγάλο μήκος των κάθετων επιφανειών, το ξύλο «αγκαλιάζει» τον κεντρικό χώρο συγκέντρωσης του κοινόχρηστου χώρου και δημιουργεί μια ενιαία περιμετρική όψη, πίσω από την οποία βρίσκονται οι ιδιωτικοί χώροι της κατοικίας.

Renders: Fluo architecture & design studio

Φωτογραφίες: ETSI Architects

Διαμέρισμα στο Φάληρο, από τους Plaini and Karahalios Architects

Το διαμέρισμα αρθρώνεται γύρω

από μια κεντρική ραχοκοκαλιά σε

σχήμα Γ, η οποία υλοποιείται

ως τρισδιάστατη δρύινη κατασκευή

που διατρέχει όλους τους κύριους

και δευτερεύοντες χώρους.

Η γραμμικότητα της δαπεδόστρωσης

γίνεται συνθετικό εργαλείο.

Οι δρύινες σανίδες, στρωμένες

παράλληλα με τις πτέρυγες

του σχήματος Γ που δημιουργεί

το διαμέρισμα, τέμνονται πάνω σε

μία διαγώνιο. Αυτό είναι το σημείο

μετάβασης από το νέο δάπεδο

στο ψαροκόκαλο της αρχικής κατασκευής στον χώρο διημέρευσης

που διατηρείται.

Οι δρύινες κατασκευές

συνεχίζουν και στον ενοποιημένο χώρο της κουζίνας, ο οποίος πλαισιώνει το μαρμάρινο δάπεδο

και την κεντρική νησίδα.

Φωτογραφίες: Infinite Moments

Villa on the Rocks, από τους Zeropixel Architects

Στο Villa on the Rocks επιλέξαμε σε όλα τα δάπεδα της κατοικίας, πλάκες από τον βράχο της περιοχής, δίνοντας την αίσθηση του εξωτερικού περιβάλλοντος εντός της οικίας, πετυχαίνοντας λιγότερες φθορές, καθότι το σπίτι προορίζεται για μισθώσεις. Θέλοντας όμως να

παρέχουμε την πολυτέλεια και

ζεστασιά του ξύλου, δημιουργήσαμε

εξ αυτού όλες τις οροφές εντός

και εκτός της οικίας και διάφορα

χωρίσματα, εσωτερικές πόρτες και

την κεντρική εξώπορτα. Για αυτές

τις επιφάνειες, διαλέξαμε κέδρο Βραζιλίας, τροπικό ξύλο που ταιριάζει με το κλίμα της περιοχής, επηρεάζεται ελάχιστα από τις μεταβολές της υγρασίας και θερμοκρασίας, και έχει καλή ικανότητα επικόλλησης, διευκολύνοντας την εφαρμογή του σε επικολλητές επενδύσεις. Ξύλο επίσης έχουμε σε όλη τη σταθερή επίπλωση, που διαλέξαμε ως συνήθως τον δρυ, ένα σκληρό ξύλο με αρμονικά νερά που ταιριάζουν με τις απλές γραμμές του σχεδιασμού μας.

Renders: Zeropixel Architects

Μια ιδιωτική κατοικία στη Βόρεια Ελλάδα, από το OFFICE4|Toumpelis Sotiris & Partners

Το αρχιτεκτονικό γραφείο OFFICE4| Toumpelis Sotiris & Partners επιμελήθηκε την αρχιτεκτονική μελέτη, αλλά και την υλοποίηση της ανακαίνισης ιδιωτικής κατοικίας στη Βόρεια Ελλάδα. Το εσωτερικό του κτ ιρίου επανασχεδιάστηκε με σκοπό να

δοθεί ένα ζεστό και σύγχρονο ύφος με τη χρήση φυσικών υλικών και έχοντας ως φόντο το φυσικό τοπίο. Η ξύλινη επένδυση στην πόρτα εισόδου, η επένδυση με τα

ξύλινα πηχάκια στη σύνθεση της τηλεόρασης, σε συνδυασμό με το ξύλινο δρύινο πάτωμα σε μοτίβο chevron μεγάλης διάστασης στον χώρο του καθιστικού

και της τραπεζαρίας, αλλά και το ξύλο που συνεχίζει στα πατήματα της εσωτερικής σκάλας δίνουν την απαραίτητη ζεστασιά και δημιουργούν σημεία ενδιαφέροντος σε συνδυασμό με την πέτρα και την τσιμεντοκονία που είναι σε φυσικές αποχρώσεις.

Φωτογραφίες: OFFICE4|Toumpelis Sotiris & Partners

Seeds, από τους ICD Designers

Το ξύλο σαν υλικό αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο στις μελέτες του γραφείου μας λόγω των αισθητικών, θερμικών, λειτουργικών και ηχοαπορροφητικών ιδιοτήτων του. Στο εστιατόριο ‘’Seeds’’ επιλέξαμε να διατηρήσουμε το υπάρχον ξύλινο δάπεδο, και να το αναδείξουμε καθως αποτελεί κυρίαρχο αρχιτεκτονικό στοιχείο. Επιπλέον το χρησιμοποιήσαμε στις ειδικές κατασκευές λόγω της ευελιξίας του (μπαρ, επέκταση σκαλοπατιού, οπτικά διαχωριστικά), στα έπιπλα

για την αισθητική του ιδιότητα (τραπέζια, καρέκλες) καθώς και στην επένδυση του τοίχου στο wc για καλύτερη ηχομόνωση. Για κάθε ξύλινο στοιχείο στον χώρο που επιλέξαμε δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στα τελικά λούστρα και τις ειδικές τεχνοτροπίες για να δημιουργήσουμε ένα άρτιο αποτέλεσμα και να ταιριάζουν όλα αρμονικά στον χώρο.

Φωτογραφίες: Μιχαήλ Δαμάσκος

Aπό το 2014 η Apple συνεργάζεται με το βρετανικό γραφείο Foster + Partners για τον σχεδιασμό εμβληματικών Apple Stores σε όλο τον κόσμο, συνδυάζοντας την ανθρωποκεντρική προσέγγιση του τεχνολογικού κολοσσού με τον αειφορικό σχεδιασμό των αρχιτεκτόνων.

Battersea Power Station, Ηνωμένο Βασίλειο, 2023

Το πιο πρόσφατο κατάστημα της Apple βρίσκεται στο ανακαινισμένο Battersea Power Station, τον παλιό, αρ ντεκό σταθμό παραγωγής ρεύματος στο Λονδίνο. Το εσωτερικό οργανώθηκε γύρω από τέσσερις πλίνθινες κολόνες και κάτω από χαλύβδινα στηρίγματα οροφής που έμειναν εκτεθειμένα. Ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στη χρήση του ξύλου στην επίπλωση του καταστήματος, στον έξυπνο φωτισμό αλλά και στη διευκόλυνση της προσβασιμότητας για άτομα με κινητικές δυσκολίες.

Μουμπάι, Ινδία, 2023

Το πρώτο εμβληματικό Apple Store της Ινδίας περιέχει ένα ξύλινο κουβούκλιο κατασκευασμένο από 450.000 χειροποίητα δρύινα στοιχεία που σχηματίζουν 1.000 τριγωνικά πλακάκια οροφής.

Οι τοίχοι του καταστήματος κατασκευάστηκαν από πέτρα που προήλθε από το Ρατζαστάν ενώ το οικοδόμημα περικλείεται από δύο γυάλινους τοίχους ύψους οκτώ μέτρων που επιτρέπουν στο φως να πλημμυρίσει το εσωτερικό.

Μπρόμπτον, Ηνωμένο Βασίλειο, 2022

Μια τοξωτή ξύλινη οροφή με εσωτερικούς χώρους ύψους επτά μέτρων περιγράφει το κατάστημα της Apple στο Brompton Road στο δυτικό Λονδίνο. Η τοξωτή ξύλινη οροφή αντικατοπτρίζει το προφίλ και το σχήμα των παραθύρων που βρίσκονται στην πρόσοψη του κτιρίου. Οι επισκέπτες αλληλεπιδρούν με την απίστευτη γκάμα προϊόντων της Apple και βιώνουν την εξατομικευμένη εξυπηρέτηση πελατών σε ένα μοναδικό περιβάλλον που ενσωματώνει ιστορικά και φυσικά διακοσμητικά στοιχεία και ανακυκλωμένα υλικά.

Άμπου Ντάμπι, ΗΑΕ, 2022

Το κατάστημα της Apple στο Άμπου

Ντάμπι στο νησί Al Maryah χτίστηκε στην κορυφή ενός υπερυψωμένου βάθρου και περιβάλλεται από έναν βαθμιδωτό

καταρράκτη γύρω από τις τέσσερις

πλευρές του.

Το βάθρο στο οποίο είναι τοποθετημένο το κτίριο έχει σχήμα πυραμίδας και είναι κατασκευασμένο από μαύρο γρανίτη. Η πρόσβαση στο κατάστημα γίνεται μέσω δύο γεφυρών που εκτείνονται πάνω από το υδάτινο στοιχείο.

Λος Άντζελες, ΗΠΑ, 2021

Στο κέντρο του Λος Άντζελες, η Foster + Partners συνεργάστηκε με την Apple

για την ανακαίνιση ενός ιστορικού

κινηματογράφου της δεκαετίας του 1920, που σχεδιάστηκε από τον Αμερικανό αρχιτέκτονα S. Charles Lee το 1927.

Η ανακαίνιση του πρώην

εγκαταλελειμμένου θεάτρου οδήγησε

τους αρχιτέκτονες να αποκαταστήσουν

τον πύργο του ρολογιού, την πρόσοψη

από τερακότα, τον εξωτερικό θόλο

και τη μεγάλη αίθουσα εισόδου που είναι πλήρης με μπρούτζινες κουπαστές

και μαρμάρινες κολόνες.

Βία Ντελ Κόρσο, Ιταλία,

2021

Ένα άλλο έργο ανακατασκευής από τους Foster + Partners, που αποκατέστησαν ένα ιστορικό παλάτι στη Ρώμη, το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της ιταλικής πρωτεύουσας. Το Palazzo Marignoli κατασκευάστηκε μεταξύ 1873 και 1878 και ήταν το σπίτι του Ιταλού πολιτικού Μαρκήσιου Φίλιπο Μαρινιόλι. Το γραφείο Foster + Partners ήθελε να γιορτάσει την ιστορία του κτιρίου αποκαθιστώντας και αναδεικνύοντας το μεγαλείο και τα ιστορικά χαρακτηριστικά του. Οι ζωγραφισμένες στο χέρι οροφές και οι τοιχογραφίες αποκαταστάθηκαν παντού.

Tο αρχιτεκτονικό γραφείο K-Studio συνέλαβε το όραμα και συμμετείχε στην υλοποίηση ενός κτιρίου μοναδικής αισθητικής και αρχιτεκτονικής. Ο λόγος για το Metaxa Liknon, το μουσείο της οικογένειας οινοπνευματωδών ποτών Μεταξά, στον χωριό Βουρλιώτες της Σάμου.

Οι προκλήσεις του έργου ξεπερνούσαν τις συνηθισμένες δυσκολίες, καθώς έπρεπε αφενός να δημιουργηθεί ένα κτίριο-σημείο αναφοράς που δεν θα είναι αφιερωμένο μόνο στο brand, αλλά και να ενσωματώνεται στη φυσική περιοχή, υψηλής βιοποικιλότητας, της Σάμου. Παράλληλα, έπρεπε το κτίριο να αφηγείται την ιστορία του Οίκου Μεταξά, με χωρικές και αισθητηριακές εμπειρίες που θα συνενώνονται σε μια ντόπια, παραδοσιακή και συγχρόνως καινοτόμα, ταυτότητα φιλοξενίας και ευζωίας. Το αποτέλεσμα ξεπερνά τις προσδοκίες…

Εκεί που γεννιέται το γλυκό μοσχάτο σταφύλι

Οι αρχιτέκτονες του K-Studio σχεδίασαν ένα παραδοσιακό κτίριο μουσείου, που καλεί τους επισκέπτες να περιπλανηθούν –και κάτω– από τη γενέτειρα του γλυκού μοσχάτου σταφυλιού, επιλέγοντας μια σχεδιαστική γλώσσα που προκαλεί την τραχιά ατμόσφαιρα του φυσικού και παραδοσιακού τοπίου, αλλά συνδυάζεται άψογα με την κοιλάδα.

«Συνδέοντας το brand Μεταξάς με τις ρίζες του, το Liknon βρίσκεται σε έναν παλαιό αμπελώνα που χρονολογείται για πάνω από 100 χρόνια στην περιοχή της Σάμου και εκεί καλλιεργείται το ιδιαίτερο συστατικό του, το περίφημο γλυκό μοσχάτο σταφύλι. Το έργο αποτελεί ορόσημο σε μια κοιλάδα κάτω από το χωριό Βουρλιώτες και στόχος είναι να αναδείξει την καταγωγή του Μεταξά που είναι στενά συνδεδεμένη με τον πολιτισμό του νησιού, με μακρά παράδοση σε προϊόντα υψηλής ποιότητας στον τομέα της οινοποιίας», σημειώνουν οι αρχιτέκτονες του K-Studio.

Στο Liknon, το αμπέλι είναι ο πρωταγωνιστής και η παραδοσιακή ιδέα ενός κτιρίου-μουσείου συμπληρώνεται από μία περιήγηση και μία εξερεύνηση γύρω από τον βιότοπο του αμπελιού. Αντί για ένα παγερό κτίριο, οι αρχιτέκτονες συνέλαβαν την ιδέα ενός τοπίου στο οποίο ο επισκέπτης έρχεται σε επαφή με την ιστορία της μάρκας μέσα από μια διαδραστική εμπειρία, βασισμένη σε μια σειρά μοναδικών αισθητηριακών ερεθισμάτων. Η αρχιτεκτονική

του τοπίου είναι μια επέκταση των ξερολιθιών

όπου αναπτύσσονται τα αμπέλια και δανείζε-

ται τη δυναμική του φυσικού και παραδοσιακού παραγωγικού τοπίου για να εναρμονιστεί με την κοιλάδα.

Ένα ταξίδι εμπειριών

Το Liknon προβάλλει όχι μόνο την προέλευση του Μεταξά, αλλά και τη συνέχιση και επέκταση του κύκλου παραγωγής του πέρα από τα όριά του, μέσα από πειραματικά νέα προϊόντα και πρακτικές, καθώς και τη συναρπαστική εξερεύνηση των υφών του ποτού όταν βρίσκεται στο τραπέζι μαζί με τοπικά προϊόντα.

Με τους ρουστίκ πέτρινους τοίχους του, αυτό το μουσείο αποτελεί ορόσημο μέσα στην κοιλάδα, το οποίο μπορείτε να ανακαλύψετε στο χωριό Βουρλιώτες.

Οι συντελεστές του έργου

Τίτλος: Liknon

Αρχιτεκτονική μελέτη: K-Studio

Κατασκευή: Μπαλλιάν Τεχνική

Project management: CONJEKT

Στατική μελέτη: Ελληνική Μελετητική Μηχανολογική μελέτη: CONAP

Μελέτη φωτισμού: LAST Μελέτη φύτευσης: Fytron

Φωτογραφίες: Νίκος Δανιηλίδης, Claus Brechenmacher & Reiner Baumann

Το Anasa Luxury Resort 5 αστέρων βρίσκεται στην Παραλία Ελαιοχωρίου, παράκτια ακτή της περιοχής της Καβάλας. Η περιοχή προσφέρει ένα ήσυχο περιβάλλον που επενδύεται από τον ήχο του κύματος και προσφέρει ανεμπόδιστη θέα προς το Αιγαίο Πέλαγο.

Το έντονο ανάγλυφο και το πλούσιο υπέδαφος δημιουργούν μια ενδιαφέρουσα αντίθεση υφών με την αμμώδη παραλία. Το δομημένο περιβάλλον του ξενοδοχείου μέσα σε αυτό δημιουργεί ένα καταφύγιο επαφής με τη φύση. Η αρχιτεκτονική ιδέα βασίστηκε στον σεβασμό απέναντι στη φύση. Στόχος της ήταν να δημιουργηθεί ένα ησυχαστήριο για το πνεύμα και το σώμα εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον. Το ξενοδοχείο βρίσκεται σκαρφαλωμένο στον βράχο και ατενίζει το Αιγαίο Πέλαγος και το πυκνόφυτο δάσος της γύρω περιοχής.

Από την είσοδο στο οικόπεδο και μέχρι το φυσικό του όριο, που είναι ο βράχος και η θάλασσα, ο επισκέπτης βιώνει μια διαδικασία εξοικείωσης με τον χώρο.

Το φως ως σχεδιαστικό εργαλείο

Στην είσοδο του λόμπυ τον υποδέχεται μια μικρή επιφάνεια νερού. Μια αλληλουχία εσωτερικών κι εξωτερικών χώρων

λόμπυ αποτελεί τη γραμμική πορεία που καταλήγει στην μοναδική θέα που προσφέρει η άκρη του βράχου και η υπερχείλιση της πισίνας. Οι χαράξεις του εκτεταμένου περιβάλλοντα χώρου του ξενοδοχείου οδηγούν στην πολυεπίπεδη πισίνα υπερχείλισης που ενσωματώνεται στο έδαφος σεβόμενη το ανάγλυφο. Το υπαίθριο περιβάλλον που δημιουργείται με τις φυτεύσεις και τις χαράξεις έχει ως έμπνευση την Μεσόγειο, εναρμονίζεται με την φύση της περιοχής και διαμορφώνει ένα φιλόξενο τοπίο χαλάρωσης κι ευεξίας. Με την κατάλληλη διάταξη χαράξεων και φυτεύσεων προκύπτουν μικρής κλίμακας ιδιωτικές γωνιές ενταγμένες στον περιβάλλοντα χώρο. Ως όχημα υλοποίησης της αρχιτεκτονικής ιδέας χρησιμοποιήθηκαν τα φυσικά υλικά και μια εκλεπτυσμένη χρωματική παλέτα σε γήινους τόνους με έμπνευση από την φύση, το έντονο ανάγλυφο και την αμμώδη παραλία.

Το φως που ανεμπόδιστα λούζει το έργο χρησιμοποιήθηκε ως σχεδιαστικό εργαλείο με την μορφή κρυφού φωτισμού κατά την μελέτη των εξωτερικών κι εσωτερικών χώρων του ξενοδοχείου. Η θάλασσα αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος του ξενοδοχείου. Η θέα προς αυτή εκτείνεται ανεμπόδιστα μέχρι τον ορίζοντα, και γι’ αυτό το λόγο το στοιχείο του νερού επα-

ναλαμβάνεται με την μορφή της πολυεπίπεδης πισίνας, των διαδρομών και των επιφανειών νερού που διατρέχουν

το δομημένο περιβάλλον του.

Εμπνευσμένο από τη χρωματική παλέτα του περιβάλλοντος

Ιδιαιτερότητα του έργου αυτού αποτελεί η κατακόρυφη σύνδεση του ανελκυστήρα, από το επίπεδο του οικοπέδου

στο επίπεδο της θάλασσας. Η σύνδεση

αυτή, πέραν από επιθυμία του πελάτη, αποτέλεσε καθοριστικό στοιχείο του σχεδιασμού. Οι σχεδιαστικές παρεμβάσεις στο υφιστάμενο αρχιτεκτονικό κέλυφος χαρακτηρίζονται από τη διάθεση να εισαχθούν χαρακτηριστικά μοτίβα που ενισχύουν την ιδιωτικότητα και δημιουργούν ένα άνετο κι ασφαλές περιβάλλον. Για τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος ευεξίας στους ιδιωτικούς χώρους του ξενοδοχείου διατηρείται η γήινη χρωματική παλέτα, που εναρμονίζεται με τον υπαίθριο χώρο. Με έμπνευση από τις βραχώδεις διαμορφώσεις του ανάγλυφου διαμορφώνονται οι υγροί χώροι των δωματίων και από την αμμώδη έκταση αντλεί τη χρωματική παλέτα ο χώρος ξεκούρασης του δωματίου. Όπου είναι εφικτό διαμορφώνεται ιδιωτική πισίνα στην

επέκταση της ιδιωτικής βεράντας του δωματίου, ενισχύοντας το συσχετισμό του ιδιωτικού χώρου με το στοιχείο του νερού, που διέπει ολόκληρο το σχεδιασμό. Η εμπειρία φιλοξενίας που προσφέρεται ολοκληρώνεται από τις επιπλέον υπηρεσίες που προσφέρονται στους κοινόχρηστους χώρους του κτι-

ρίου. Εκεί διαμορφώνεται χώρος γυμναστηρίου, σπα και περιποίησης άκρων για την φροντίδα του σώματος. Στο ισόγειο και με ανεμπόδιστη θέα στην πισίνα υπερχείλισης και τον ορίζοντα προς τη θάλασσα χωροθετήθηκε το εστιατόριο με τον εκτεταμένο εξωτερικό χώρο, που προσφέρει μοναδικές γαστρονομικές εμπειρίες που ολοκληρώνουν την εμπειρία με τη θρέψη του σώματος στο περιβάλλον του ξενοδοχείου.

Συντελεστές του έργου

Τίτλος Έργου:

On the Cliff | Anasa Luxury Resort 5*

Αρχιτεκτονική μελέτη/interior design/landscape design:

TAKA + PARTNERS

Ηλεκτρομηχανολογική μελέτη: EMDC

Μελέτη Φωτισμού:

Άννα Γερασίμου - Δούφου

Μελέτη φύτευσης:

Ευφημία Ζαμπούνη

Φωτογραφίες:

Kim Powell Photography