ειδικά
στις αναπτυσσόμενες χώρες, για αξιόπιστους ανελκυστήρες, που είναι αναγκαίοι σε σύγχρονα γραφεία, εμπορικά κέντρα, αλλά και σε πολυκατοικίες.
Η ζήτηση λοιπόν παραμένει ισχυρή και
αυτό πιθανότατα δεν θα αλλάξει στο μέλλον.
Όμως η αγορά δεν κινείται μόνο προς
τα πάνω, αλλά και προς τα μπροστά.
Οι νέες τεχνολογίες εξελίσσουν τους ανελκυστήρες και θέτουν τις βάσεις
για τα ασανσέρ του μέλλοντος, που θα είναι τόσο «έξυπνα», που μοιάζουν βγαλμένα από ταινία επιστημονικής φαντασίας.
Στο επίκεντρο θα βρεθεί όχι μόνο η εμπειρία του χρήστη, αλλά και η ασφάλεια των ανελκυστήρων,
ψηλότερων κτιρίων,
καλύτερους ανελκυστήρες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών, το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που θα ζει σε πόλεις το 2050 θα φτάσει το 68%, όταν το 2018 ήταν στο 55%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι περίπου 2,5 δισεκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι θα ζουν σε πόλεις το 2050, και άρα θα υπάρχει αυξημένη ανάγκη για δημιουργία νέων μεγάλων κτιρίων, που ασφαλώς θα πρέπει να είναι εξοπλισμένοι και με σύγχρονους ανελκυστήρες. Όμως πέρα από την κατασκευή νέων ανελκυστήρων, ένα σημαντικό κομμάτι της ζήτησης αφορά στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση υπαρχόντων ανελκυστήρων, που σε αρκετές περιπτώσεις, ειδικά στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, είναι παλιοί και ελλιπώς συντηρημένοι. Επομένως, η αναβάθμιση αυτών των ανελκυστήρων αποτελεί αναγκαιότητα για λόγους ασφάλειας και αποδοτικότητας, που σε αρκετές χώρες εκφράζεται και με ενημερωμένα νομοθετικά πλαίσια για την ασφάλεια των ανελκυστήρων, που καθιστούν τους παλιούς ανελκυστήρες εκτός νόμου.
μας έκανε
να αναθεωρήσουμε τη συμπεριφορά
μας ακόμα και στα πιο απλά και
καθημερινά πράγματα.
Ακόμα και στο πώς αντιμετωπίζουμε
μία μετακίνηση με ανελκυστήρα στην
πολυκατοικία, στο γραφείο ή σε ένα
εμπορικό κατάστημα.
Φυσικά, η επίδραση της πανδημίας
δεν θα μπορούσε να επηρεάσει
δραματικά τη χρήση ανελκυστήρων
μακροπρόθεσμα – όταν για παράδειγμα ένα κτίριο έχει πέντε, δέκα, είκοσι ή
και εκατό ορόφους, είναι πρακτικά
αδύνατο να προτιμήσει κανείς να χρησιμοποιήσει τις σκάλες, όσο καλή φυσική κατάσταση κι αν διαθέτει. Οι ανελκυστήρες μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις
της Covid-19, καθώς ναι μεν ο
ανελκυστήρας είναι ένας μικρός
χώρος,
περνάμε μέσα
χρόνος
αυτόν, καθώς
ένα όροφο
άλλο, είναι πολύ σύντομος, και
μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα είναι δύσκολο να υπάρξει μετάδοση, ακόμα
κι αν βρισκόμαστε στον ίδιο χώρο με έναν φορέα του ιού. Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνοντας μέτρα όπως η χρήση μάσκας, η χρήση αντισηπτικού και η αποφυγή της επαφής με επιφάνειες και με άλλους χρήστες, η μετακίνηση με τον ανελκυστήρα είναι εξαιρετικά ασφαλής. Πώς η πανδημία αλλάζει τους ανελκυστήρες
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι μετά την πανδημία οι ανελκυστήρες θα είναι ακριβώς όπως ήταν πριν από αυτήν. Εξελίξεις ήδη υπάρχουν και θα υπάρξουν τα επόμενα χρόνια, ως άμεση συνέπεια, αλλά και απάντηση της βιομηχανίας των ανελκυστήρων στις επιπτώσεις της πανδημίας. Ήδη έχουν αναπτυχθεί ενδιαφέρουσες τεχνολογίες που επιτρέπουν την ανέπαφη χρήση ασανσέρ, με τη χρήση φορητών συσκευών (κινητά τηλέφωνα
ή ταμπλέτες), αλλά και με τη χρήση φωνητικής αναγνώρισης για την «καθοδήγηση» του ανελκυστήρα. Μία «παράπλευρη
πιθανό σε αρκετές περιπτώσεις να διατηρηθεί, ενώ δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται πως οι ανελκυστήρες του μέλλοντος θα διαθέτουν τον βέλτιστο εξαερισμό, με εξελιγμένα συστήματα ανακύκλωσης ή απολύμανσης του αέρα εντός του θαλάμου, ώστε να περιορίζεται στο ελάχιστο η πιθανότητα να παραμείνουν στο χώρο αερολύματα που να μπορούν να μεταδώσουν ιούς. Επίσης, μία λύση που είδαμε στη διάρκεια της πανδημίας ήταν η επέκταση του λεγόμενου «Sabbath mode» και στις καθημερινές. Πρόκειται για μία λειτουργία που είναι ήδη ενσωματωμένη στους περισσότερους εμπορικούς ανελκυστήρες και συνήθως χρησιμοποιείται τα Σάββατα, προγραμματίζοντας τον ανελκυστήρα
που τους επιτρέπουν
όχι μόνο να συμβαδίζουν με τις ανάγκες
της εποχής, αλλά και να βλέπουν ακόμα πιο μπροστά, προλαβαίνοντας τις
ανάγκες του μέλλοντος. Εξάλλου, η επανάσταση που φέρνει ο ψηφιακός μετασχηματισμός σε
όλους τους κλάδους της βιομηχανίας δεν θα μπορούσε να αφήσει
ανεπηρέαστη τη συγκεκριμένη αγορά, που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία. Προηγμένα συστήματα οπτικής αναγνώρισης, «πράσινες» τεχνολογίες, τεχνητή νοημοσύνη, μηχανική μάθηση, Διαδίκτυο των Πραγμάτων, συνεργαζόμενα ρομποτικά συστήματα είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που διαμορφώνουν την επόμενη μέρα στο τοπίο των ανελκυστήρων, και ήδη οι εταιρείες του κλάδου δείχνουν ζωηρό
μπορεί να είναι η συνεισφορά των νέων τεχνολογιών σε δύσκολες και αβέβαιες εποχές.
Και κάπως έτσι, τώρα που έχει
επανέλθει σε μεγάλο βαθμό η κανονικότητα σε όλο τον κόσμο, με τις σοβαρότερες επιπτώσεις της Covid-19 να έχουν υποχωρήσει, οι επενδύσεις
αυτές επιταχύνονται ακόμα περισσότερο
και, αν δεν υπάρξουν άλλα απρόοπτα, η τάση αυτή μόνο ανοδικά μπορεί να συνεχίσει. Ένας ακόμα παράγοντας που διαδραματίζει κομβικό ρόλο για το μέλλον των ανελκυστήρων είναι η κλιματική αλλαγή. Ή ακριβέστερα: η ανησυχία των ανθρώπων για την κλιματική αλλαγή, που πλέον δεν φαντάζει ως κάτι μακρινό, αφού ήδη οι επιπτώσεις του αρχίζουν να γίνονται φανερές ανά τον κόσμο. Οι καταναλωτές δείχνουν τα τελευταία χρόνια όλο και πιο διατεθειμένοι να στραφούν σε εναλλακτικές επιλογές που είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον, έστω κι αν κοστίζουν κάτι παραπάνω: ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ηλεκτρικές συσκευές με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας, ακόμα και
τρόφιμα που παράγονται με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Γιατί όχι λοιπόν και ανελκυστήρες με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα; Πρόκειται για μία ακόμα τάση που πήγε λίγο πίσω στη διάρκεια της πανδημίας, αφού η ανησυχία για τα οικονομικά υπερίσχυσε την ανησυχίας για το περιβάλλον, όμως πλέον η τελευταία δείχνει να παίρνει και πάλι το πάνω χέρι, βάζοντας σε πρώτο πλάνο τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις «πράσινες» εναλλακτικές. Ήδη τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί αξιόλογες παρεμβάσεις στους ηλεκτρομηχανολογικούς ανελκυστήρες, προκειμένου να καταστούν πιο ενεργειακά αποδοτικοί, ενώ τεχνολογίες όπως οι ηλιακοί ανελκυστήρες και οι ανελκυστήρες με πίεση αέρα σιγά-σιγά κερδίζουν έδαφος και στο μέλλον εκτιμάται ότι μπορεί να βρεθούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Είναι πάντως γεγονός πως σε ό,τι αφορά την «πράσινη επανάσταση», ο κλάδος των ανελκυστήρων βρίσκεται ακόμα στην αρχή της αναζήτησής του, και έχουμε ακόμα πολλά να δούμε στο μέλλον σε αυτό το μέτωπο.
εξυπηρετήσει κάθε νόμος». Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΒΕΣΑ οι αστοχίες δεν σταμάτησαν εκεί. Πιο πρόσφατα, το 2013, ένας μεγάλος αριθμός εμπειροτεχνών
Βλασόπουλος, εκφράζοντας παράλληλα τον σκεπτικισμό της ομοσπονδίας για τις αλλαγές στην τεχνική εκπαίδευση.
Οι πρώτοι νόμοι για τους ανελκυστήρες θεσπίστηκαν το 1931. Η νομοθεσία
συμβάδιζε με την εμφάνιση των
πρώτων πολυώροφων κτιρίων, από σκυρόδεμα, στα αστικά κέντρα. «Υπήρχε και υπάρχει επικινδυνότητα, είναι ένα μέσο κάθετης μεταφοράς», μας λέει ο κ. Βλασόπουλος. «Κατά τη δεκαετία
του ’60 θεσπίστηκε φόρος πολυτελείας για τους ανελκυστήρες, ανερχόταν σε 25%. Στη δεκαετία του ’80 μετατράπηκε σε κατανάλωσης, δηλαδή 15%. Λίγα χρόνια μετά καταργήθηκε. Είχε γίνει πια αντιληπτό πως οι ανελκυστήρες
δεν ήταν ένα είδος πολυτελείας
αλλά μια αναγκαιότητα». Πέρα από τη φορολόγηση, η νομοθεσία
ΠΟΒΕΣΑ.
είναι ο ρόλος των ομοσπονδιών κατά τη θέσπιση ενός νέου νόμου; «Η ΠΟΒΕΣΑ ιδρύθηκε το 1989. Έκτοτε κάνουμε συνεχείς παρεμβάσεις για τα σφάλματα που εκτιμούμε πως υπάρχουν σε νομοθετικά και θεσμικά πλαίσια, και καλείται η ομοσπονδία. Μελετάμε, τεκμηριώνουμε και καταθέτουμε αιτιολογημένες προτάσεις. Όμως, πολλές φορές, δεν συμβαδίζουν με όσα θέλει
δεκαετίας του 1990 υπήρξε μία προσπάθεια να αφαιρεθεί η αδειοδότηση των ανελκυστήρων από τις νομαρχίες και να δοθεί σε ιδιωτικούς φορείς μας λέει ο κ. Βλασόπουλος. «Υπήρξε μια μεταβατική περίοδος από το 1997 έως το 1999. Από τον Ιούλιο του 1999 έως τα μέσα του 2002 υπάρχει νομοθετικό κενό. Οι ανελκυστήρες που εγκαταστάθηκαν τότε δεν είναι αδειοδοτημένοι, έχει απλά προεγκριθεί η εγκατάσταση. Ακόμα και σήμερα, είκοσι χρόνια μετά, περίπου 200.000 ανελκυστήρες λειτουργούν με το καθεστώς της προέγκρισης». Περίπου 400.000 ανελκυστήρες δεν έχουν αναβαθμιστεί Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΠΟΒΕΣΑ στην χώρα υπάρχουν 700.000 έως 750.000 ανελκυστήρες και πραγματοποιούνται έως και 6,5 ▶
είναι
ανελκυστήρες προσώπων προορίζονται
αποκλειστικά για άτομα», υπογραμμίζει
χαρακτηριστικά εξηγώντας πως οι
ανελκυστήρες φορτίων έχουν άλλη
τεχνική υποδομή και χρησιμοποιούνται διαφορετικά.
Δύο τεχνικοί για 240
ανελκυστήρες ανά μήνα
«Η άδεια συντήρησης καλύπτει έξι
άτομα, σε τρία διμελή συνεργία και τον υπεύθυνο συντηρητή. Το κάθε διμελές συνεργείο μπορεί να συντηρεί έως 240 ανελκυστήρες τον μήνα, όχι περισσότερους. Η θέση της ομοσπονδίας είναι πως ο αριθμός αυτός είναι μεγάλος και ζητούσαμε
να κατέβει στους 160. Κάθε χρόνο υπογράφουμε κλαδική συλλογική σύμβαση με την ομοσπονδία των ηλεκτρολόγων. Μέσα στο οκτάωρο ο
άλλο μεγάλο θέμα, αυτό της τεχνικής εκπαίδευσης». Σύμφωνα με τον κ. Βλασόπουλο πλήγμα στην τεχνική εκπαίδευση υπήρξε η κατάργηση των σχολών εργοδηγών στα τέλη της δεκαετίας του ’70. «Επιμένουμε, εδώ και 20 χρόνια, πως ο επαγγελματικός προσανατολισμός πρέπει να μπει στην ύλη του γυμνασίου. Να δούμε νωρίς ποιες δυνατότητες έχει κάθε παιδί. Και αν του ταιριάζουν τα τεχνικά επαγγέλματα να δούμε ποια», μας λέει σημειώνοντας πως η έλλειψη του εξειδικευμένου και αδειοδοτημένου τεχνικού προσωπικού οδηγεί στην ολιγοπώληση. Σε αυτό το πλαίσιο τάσσεται κατά των ΕΠΑΣ. «Οι νέοι
τεχνικοί δεν θα υπόκεινται στην κλαδική
ανελκυστήρας είναι κάτι το καινούργιο, ωστόσο είναι σημαντικό να μην καλύπτει ανάγκες άνω των πέντε στάσεων. Απαγορεύεται», αναφέρει ο κ. Βλασόπουλος κάνοντας ακόμα λόγο για εξελίξεις στους πίνακες. «Έχουμε φύγει πια από τους συμβατικούς και είμαστε στους ηλεκτρονικούς». Παράλληλα η τεχνολογία ινβέρτερ έχει, την τελευταία δεκαετία, διεισδύσει και στους ανελκυστήρες. Τέλος ο πρόεδρος της ΠΟΒΕΣΑ χαρακτηρίζει ως επικίνδυνους τεχνολογίας MRL –χωρίς μηχανοστάσιο. Τι πρέπει να κάνουμε; Τι πρέπει να κάνει ο μέσος καταναλωτής που χρησιμοποιεί καθημερινά έναν ανελκυστήρα; «Να τον συντηρεί σε μηνιαία βάση, να τον πιστοποιεί στα προβλεπόμενα χρονικά διαστήματα, να αντικαθιστά τα αναλώσιμα και να τον εκσυγχρονίζει. Για περισσότερη ασφάλεια και καλύτερη λειτουργία».
Η επόμενη
μεγάλη «επανάσταση» στους
ανελκυστήρες σχετίζεται με την τεχνητή
νοημοσύνη και το λεγόμενο «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» (Internet of Things, IoT), δηλαδή τη διασύνδεση των
ηλεκτρονικών συσκευών μεταξύ τους
και στο Διαδίκτυο.
Οι ανελκυστήρες εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία, καθώς η σύνδεσή τους στο Διαδίκτυο μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη, που σχετίζονται κυρίως με θέματα συντήρησης και
ασφαλείας. Και ήδη υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανά τον κόσμο για το πώς το ΙοΤ και η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιούνται σε οικιακούς, εμπορικούς και βιομηχανικούς ανελκυστήρες, δημιουργώντας μία νέα κατηγορία προϊόντων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Πρόβλεψη των αναγκών συντήρησης
σημαντικό πλεονέκτημα των «έξυπνων» ανελκυστήρων είναι η τεχνολογία έγκαιρης πρόβλεψης των αναγκών συντήρησης
και οι τεχνικοί γνωρίζουν από πριν ποιο είναι το πιθανό πρόβλημα, αντί να το αναζητούν εκείνη την ώρα. Βέλτιστη διαχείριση των ανελκυστήρων Ένα από τα πλεονεκτήματα της τεχνητής νοημοσύνης, που επίσης μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμο στην κατηγορία των ανελκυστήρων, είναι η δημιουργία και η ανάλυση πολλαπλών δεδομένων, μέσα
από τα οποία ένα ψηφιακό σύστημα μπορεί να «μάθει» να διαχειρίζεται καταστάσεις με τον βέλτιστο και
τρόπο. Ένα παράδειγμα αποτελεί η διαχείριση της χρήσης πολλαπλών ανελκυστήρων σε μεγάλα κτίρια, με πυκνή ροή χρηστών, που αποτελεί έναν δύσκολο «γρίφο»: ποιος ανελκυστήρας πρέπει να σταματήσει σε ποιον όροφο; Τι γίνεται αν ένας ανελκυστήρας είναι ήδη γεμάτος και κληθεί από έναν νέο χρήστη; Ένα σύστημα τεχνητής
χρόνο
τα στοιχεία,
επιφυλάσσει το μέλλον; Πολλά πράγματα που στους περισσότερους από εμάς μοιάζουν βγαλμένα από ταινία επιστημονικής φαντασίας, όμως ήδη αρχίζουν να διαφαίνονται ως τεχνολογίες που σε δέκα χρόνια θα είναι ήδη αρκετά διαδεδομένες. Για παράδειγμα, θα μπορούμε να καλούμε το ασανσέρ που θα μας μεταφέρει από και προς το σπίτι μας από το κινητό μας τηλέφωνο, ενώ όταν βρισκόμαστε μέσα στον ανελκυστήρα, χωρίς να χρειαστεί να πατήσουμε κάποιο κουμπί, ένα σύστημα αναγνώρισης προσώπου θα μας ταυτοποιεί και, με βάση τις συνήθεις μας διαδρομές, θα μας πηγαίνει αυτόματα εκεί που υποθέτει πως πηγαίνουμε. Σε επόμενο επίπεδο, τα δεδομένα από τη χρήση του ανελκυστήρα θα επιτρέπουν στο αυτοματοποιημένο σύστημα να αναγνωρίζει τις ώρες που φεύγουμε και επιστρέφουμε στο σπίτι μας και να μας περιμένει. Ένα ακόμα ενδιαφέρον πεδίο έρευνας αποτελεί η αλληλεπίδραση των «έξυπνων» ανελκυστήρων με ρομπότ. Για παράδειγμα, σε ένα μελλοντικό
