Construction Τεύχος 10 by BOUSSIAS

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 1 | Τ Ε Υ ΧΟ Σ 10

T I M H: 9€ | I S S N : 2 7 32 - 69 50

Γ. Αρβανίτης: Η σχεδίαση προϊόντων στην EUROPA κοιτάζει το μέλλον ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ: Η ΕΠΌΜΕΝΗ ΗΜΈΡΑ 6 | Η ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΗΣ ΑΣΦΆΛΙΣΗΣ ΣΤΑ ΤΕΧΝΙΚΆ ΈΡΓΑ 26 | ΣΗΜΕΊΑ-ΚΛΕΙΔΙΆ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΉ ΘΩΡΆΚΙΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΊΩΝ 36 ΑΓΟΡΆ ΑΚΙΝΉΤΩΝ: ΝΈΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΕΝ ΌΨΕΙ 48 | ΌΣΑ ΈΓΙΝΑΝ ΣΤΟ ΒΙΜ CONFERENCE 58

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021 - ΤΕΥΧΟΣ 010

Αρχισυντάκτης

Γιάννης Πισπιρίγκος E: gpispirigos@boussias.com

5 NEWS

ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΥΣ Αυτοκινητόδρομοι και Βιωσιμότητα: Η επόμενη ημέρα Ε.Ε.: Δεν εγκαταλείπουμε τους αυτοκινητόδρομους Κ. Κουτσούκος: Οι αυτοκινητόδρομοι στην αιχμή της καινοτομίας Χρ. Πλατή: Χρήση εναλλακτικών δομικών υλικών στα οδοστρώματα Β. Ιακώβου: Προηγμένες βιώσιμες λύσεις οδοστρωμάτων Γ. Χατζηδάκης: Φορτιστές ηλεκτροκίνητων για κάθε εγκατάσταση

Σύμβουλοι Έκδοσης

Γιώργος Βλάχος, Νίκος Μαρσέλλος

Συντακτική ομάδα

Φωτεινή Δαϊλά, Γιώργος Κατσιμιλής, Βάιος Κρόκος

6 8 10

Υπεύθυνη Διαφήμισης

Ματίνα Δημητριάδου E: mdimitriadou@boussias.com

Creative Director

Γιώργος Τριχιάς

Γραφιστική Επιμέλεια Νίκος Γαζετάς

Φωτογράφος

Κορνήλιος Σαραντίογλου

Image Bank

www.stock.adobe.com

Υπεύθυνη Συνδρομών

Βίκυ Θεοδωρίδου E: vtheodoridou@boussias.com

Υπεύθυνη Κυκλοφορίας Ρίτα Κανδάκη

COVER STORY

Γιάννης Αρβανίτης: Η σχεδίαση προϊόντων στην Europa κοιτάζει το μέλλον

Γραμματεία

Δήµητρα Σπανού

Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία

Pressious Arvanitidis

Συσκευασία/Ένθεση/Επικόλληση Presstime

Λογιστήριο

SPECIAL REPORTS

Η σημασία της ασφάλισης στα τεχνικά έργα Σημεία-κλειδιά στην αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων Αγορά ακινήτων: Νέες προκλήσεις εν όψει

Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολοµάζου

Συνδρομές (Ετήσιες)

Εταιρειών: €99 Στελεχών/Ιδιωτών: €60 Φοιτητών: €50 Κύπρου-Εξωτερικού: €150

INTERVIEWS 42

Δ. Μουρτζούχος: «Ο ΚΑΝ. ΕΠΕ. είναι πραγματικά ένα εργαλείο στα χέρια των μηχανικών» Ευθ. Λέκκας: Η τήρηση των κανονισμών προσφέρει επαρκέστατη ασφάλεια

OPINIONS 34

66 70

Εκδότης

Μιχάλης Κ. Μπούσιας

Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων

Όλα όσα έγιναν στο BIM Conference

Ορσαλία Ξενικάκη: Η ασφάλιση στα κατασκευαστικά έργα Νικόλαος Μπουλούκος: Αντισεισμικός σχεδιασμός και προστασία με συστήματα δόμησης Knauf Ν. Κλεισιώτης: Έλεγχος αμίαντου στα ακίνητα Ι. Παπαγιάννη: Ένα βιβλίο, πανόραμα της γνώσης και της πράξης

Κατερίνα Πολυμερίδου

Διευθύντρια Πωλήσεων Νένα Γιαννακίδου

Επικοινωνία BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Τ: 210 6617777, F: 210 6617778, Κλεισθένους 338, 153 44 Γέρακας

www.boussias.com Κωδικός ΕΛΤΑ: 210183 ISSN 2732-6950 www.constructionmag.gr

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

EDITORIAL

Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΣΤΟΝ ΧΏΡΟ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ Γ Ι Α Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ι Γ ΚΟ Σ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

ια ακόμη μια φορά η συντακτική ομάδα του Construction ετοίμασε ένα τεύχος στο οποίο τον πρώτο λόγο έχουν οι πρωταγωνιστές του κλάδου των υποδομών, μεταφέροντας την τεχνογνωσία τους από τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται ο καθένας. Στο εξώφυλλο του τεύχους Νοεμβρίου, ο Γιάννης Αρβανίτης, ο επικεφαλής του τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης της Europa. «Πρέπει να είμαστε και εμείς ως επαγγελματίες πιο “μπροστά” από την εποχή μας», επισημαίνει ο ίδιος χαρακτηριστικά, περιγράφοντας τις διαδικασίες σχεδιασμού, ελέγχου και πιστοποίησης των αρχιτεκτονικών συστημάτων αλουμινίου της εταιρείας. Στη συνέχεια, μπορείτε να διαβάσετε το πολυσέλιδο αφιέρωμα για τους αυτοκινητόδρομους της Ελλάδας, αλλά και τις ευκαιρίες που έχουν με αφορμή τις αρχές της βιωσιμότητας και της πράσινης ανάπτυξης. Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο εκπρόσωπος Τύπου για θέματα Μεταφορών, Stefan De Keersmaecker, συνομιλεί μαζί μας για ζητήματα όπως η χρηματοδότηση των οδικών έργων, η χρήση εναλλακτικών δομικών υλικών στην οδοποιία, τα διόδια με περιβαλλοντικές χρεώσεις, καθώς και η ηλεκτροκίνηση. Ο Κωνσταντίνος Κουτσούκος, πρόεδρος της Hellastron, περιγράφει το προσωπικό του όραμα για την ανάπτυξη των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων, τα «μεγάλα έργα» που έρχονται και εντάσσονται στο σχέδιο της Βιώσιμης Κινητικότητας, αλλά και το «πράσινο» μέλλον των μεγάλων οδικών

αξόνων. Επίσης, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΕΜΠ, Χριστίνα Πλατή, αναλύει το ζήτημα των εναλλακτικών δομικών υλικών στην οδοποιία, ο Βασίλης Ιακώβου, Key Account Manager του Ομίλου Ηρακλής, τις λύσεις CBGM που προσφέρει ο όμιλος, ενώ ο Home & Distribution Offer Manager της Schneider Electric για την Ελλάδα και την Κύπρο, Γιώργος Χατζηδάκης, εξηγεί τις λύσεις που προσφέρει η εταιρεία όσον αφορά τους φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων. Στο ίδιο τεύχος, εκπρόσωποι τεχνικών εταιρειών και κατασκευαστικών ομίλων της χώρας παίρνουν θέση για το ζήτημα της ασφάλισης στα κατασκευαστικά έργα – για τα ρίσκα, τις ασφαλιστικές καλύψεις και τα κριτήρια επιλογής των ασφαλιστικών υπηρεσιών. Στο τρίτο αφιέρωμα του περιοδικού για την αντισεισμικότητα των υποδομών, επαγγελματίες του χώρου επιχειρηματολογούν πως το είδος και η μέθοδος της κατασκευής, η επιλογή υλικών με πιστοποιημένη σεισμική αντοχή, η ιδιομορφία του εδάφους και η κατάρτιση των μηχανικών, είναι οι κυριότεροι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη, ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη αντισεισμική προστασία. Ιδιαίτερα χρήσιμα, τέλος, θα βρείτε τα συμπεράσματα τόσο από το BIM Conference, που συνδιοργάνωσε η Boussias με το ΤΕΕ και το Υπουργείο Υποδομών, όσο και τα μηνύματα που εξέπεμψε η αγορά του real estate στην Prodexpo. Όλοι οι συνομιλητές μας, παρά τις επιμέρους διαφορές στο αντικείμενο που δραστηριοποιούνται, έχουν ένα κοινό σημείο: την έμφαση στην καινοτομία και την ανάπτυξη της βιομηχανίας των υποδομών και κατασκευών.

Στο επίκεντρο οι αυτοκινητόδρομοι, η ασφάλιση έργων και η αντισεισμικότητα των υποδομών

4 | CONSTRUCTION

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

NEWS

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΉ «ΈΚΡΗΞΗ» ΑΠΌ ΤΗΝ ELVALHALCOR Τη συνεισφορά του ομίλου ElvalHalcor στην ελληνική οικονομία παρουσίασε ενώπιον εκπροσώπων του Τύπου η διοίκησή του, με αφορμή την έναρξη της δημόσιας προσφοράς του κοινού ομολογιακού δανείου, συνολικού ύψους έως 250 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, όπως σημείωσε ο γενικός διευθυντής της ElvalHalcor, κ. Πάνος Λώλος, ο όμιλος συνεισφέρει το 7,5% των ελληνικών εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων ενώ, για κάθε μία θέση εργασίας που δημιουργεί υποστηρίζει ακόμη πέντε. Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, αυτές συνιστούν το 96% του συνολικού τζίρου της ElvalHalcor, με την αξία τους να αγγίζει τα 1,38 δισ. ευρώ το 2020 από 1,6 δισ. το 2018. Όπως επεσήμανε ο οικονομικός διευθυντής του ομίλου, κ. Σπύρος Κοκκόλης, εξαγωγές πραγματοποιούνται σε 100 χώρες του κόσμου, με το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής να υλοποιείται στην Ελλάδα, σε 17 συνολικά εργοστάσια.

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι ο όμιλος έχει επενδύσει τα τελευταία χρόνια και σε εγκαταστάσεις στη Βουλγαρία, ενώ έχει παραγωγική παρουσία μέσω joint ventures επίσης στην Ολλανδία και την Τουρκία. Ο όμιλος είχε τζίρο ύψους 2 δισ. ευρώ το 2020 ενώ ήδη στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους οι πωλήσεις του υπερβαίνουν το 1,3 δισ. ευρώ και τα προσαρμοσμένα κέρδη EBITDA είναι αυξημένα κατά 25,6% συγκριτικά με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, δείκτης που δείχνει την οργανική ανάπτυξη του ομίλου. Ειδικά σε ό,τι αφορά το εργοστάσιο στη Βουλγαρία, αξίζει να σημειωθεί ότι οι πρόσφατες επενδύσεις του ομίλου σε έλαση χαλκού αναμένεται να αποδώσουν μέσα στο 2022.

Ξ Ε Κ Ι Ν ΟΎ Ν ΤΟ Ν Φ Ε Β Ρ ΟΥΆ Ρ Ι Ο ΤΑ Π Ρ Ώ ΤΑ Έ Ρ ΓΑ Σ ΤΟ Ε Λ Λ Η Ν Ι ΚΌ Μέσα στον Φεβρουάριο θα ξεκινήσουν τα πρώτα έργα υποδομής στο Ελληνικό, συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ. Τα έργα θα γίνουν με χρηματοδότηση της Lamda Development και χωρίς το δημόσιο ή ο Έλληνας φορολογούμενος να χρεωθεί ούτε ένα ευρώ, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε χτες κατά την διάρκεια της τρίτης παρουσίασης των έργων του Ελληνικού. Τα έργα υποδομής ξεκινούν με την δημιουργία ενός εκτεταμένου δικτύου διαδρομών, πάνω από 50 χιλιόμετρα, με πεζόδρομους ποδηλατόδρομους και δρόμους ήπιας κυκλοφορίας. Στο πλαίσιο αυτό θα δημιουργηθεί ένας πεζόδρομος μήκους 2,5 χιλιομέτρων και πλάτους 56 μέτρων που θα συνδέει τη λεωφόρο Βουλαγμένης με το παράκτιο μέτωπο. Απώτερος στόχος με το δίκτυο που θα δημιουργηθεί είναι να επεκταθεί μέσω πεζοδρόμων στους όμορους δήμους προκειμένου να συνδεθεί ο Υμμητός με τη θάλασσα. Ένα επίσης σημαντικό έργο που δρομολογείται είναι η υπογειοποίηση της Λεωφόρου Ποσειδώνος (στο ύψος του Αγίου Κοσμά) μήκους 1,5 χιλιομέτρου και προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα δρομολογείται η απρόσκοπτη πρόσβαση από το πάρκο στη θάλασσα μέσω μιας εμβληματικής πεζογέφυρας που θα συνδέει τα δύο σημεία.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ: Η ΕΠΌΜΕΝΗ ΗΜΈΡΑ Η χρηματοδότηση των οδικών έργων, τα δομικά υλικά και η εταιρική υπευθυνότητα ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΥ

6 | CONSTRUCTION

Οι

ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης της οικονομίας, καθώς απασχολούν περισσότερους από 4.500 εργαζόμενους, ενώ οι παραχωρησιούχοι επενδύουν κατά μέσο όρο περισσότερα από 89 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Πέραν της οικονομικής συνεισφοράς τους, όμως, οι εταιρείες που συμμετέχουν στο δίκτυο αυτών των μεγάλων οδικών αξόνων της χώρας οφείλουν να παρατηρούν και να ακολουθούν τις τεχνολογικές εξελίξεις, να βελτιώνουν συνεχώς το επίπεδο των προσφερόμενων υπηρεσιών με σεβασμό στο περιβάλλον, να αναβαθμίζουν την οδική ασφάλεια, αλλά και να προωθούν την ηλεκτρονική διαλειτουργικότητά τους. Με λίγα λόγια, το δίκτυο των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων αποτελεί έναν από

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦ Ι Έ Ρ Ω Μ Α Σ ΤΟΥ Σ ΑΥ ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΌΔ Ρ Ο Μ ΟΥ Σ τους πιο παραγωγικού τομείς της Ελλάδας, των οποίων η κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία έχει αλληλένδετη σχέση με την κοινωνία, το περιβάλλον και τον ίδιο τον άνθρωπο. Αυτοί ήταν οι λόγοι, λοιπόν, που μας οδήγησαν να ανοίξουμε τον φάκελο της βιωσιμότητας και των ευκαιριών που αναδεικνύονται για την επόμενη ημέρα των αυτοκινητοδρόμων, συνομιλώντας με καταξιωμένους εκπροσώπους της αγοράς.

Ε.Ε.: ΟΙ «ΠΡΆΣΙΝΕΣ» ΜΕΤΑΦΟΡΈΣ ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ

Όπως θα διαβάσετε στις επόμενες σελίδες, ο αρμόδιος για θέματα Μεταφορών εκπρόσωπος Τύπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Stefan De Keersmaecker, περιγράφει την πολιτική της Ε.Ε. σχετικά με τις μεταφορές και τα οδικά σημειώνοντας: «Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, μια πλειάδα προγραμμάτων παρέχει υποστήριξη για τις μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των οδικών έργων. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης καθώς και το Ταμείο Συνοχής μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, καθώς και τα δύο δίνουν προτεραιότητα σε μια πιο πράσινη και χωρίς άνθρακα Ευρώπη».

HELLASTRON: ΟΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΙΧΜΉ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ

Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Κουτσούκος, πρόεδρος της ένωσης ελληνικών υποδομών και οδών με διόδια, Hellastron, επισημαίνει μεταξύ άλλων: «Στα πλαίσια της Βιώσιμης Κινητικότητας η χώρα μας έχει να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις που σχετίζονται με τη χρήση των αυτόνομων και διασυνδεδεμένων οχημάτων, η λειτουργία των οποίων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξη και λειτουργία των οδικών υποδομών τόσο του δικτύου της Hellastron όσο και του λοιπού οδικού δικτύου. Ως εκ τούτου, μελλοντικά θα δούμε «Μεγάλα Έργα» που σχετίζονται με την ανάπτυξη των προαναφερόμενων οδικών και τεχνολογικών υποδομών μιας και η Ε.Ε. έχει αποφασίσει να στηρίξει έμπρακτα δράσεις που συμβάλουν στη Βιώσιμη Κινητικότητα. Τα έργα αυτά θα σχετίζονται με θέματα αυτοματισμού και χρήσης νέων τεχνολογιών όπως το 5G, της βελτίωσης της αποδοτικότητας των

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

οδικών υποδομών, τη μείωση του τελικού αποτυπώματος που αφήνουν στο περιβάλλον, κ.ά.».

διάρκεια ζωής των οδοστρωμάτων, με αποτέλεσμα τη μειωμένη απαίτηση για επισκευή και συντήρηση».

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΆ ΔΟΜΙΚΆ ΥΛΙΚΆ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΟΊ ΦΌΡΤΙΣΗΣ

Μιλώντας για το θέμα των εναλλακτικών δομικών υλικών στις οδικές υποδομές, η αναπληρώτρια καθηγήτρια ΕΜΠ, Χριστίνα Πλατή, αναφέρει: «Τα εναλλακτικά υλικά στα οδοστρώματα αναμφίβολα καθιστούν τη διαδικασία παραγωγής περιβαλλοντικά φιλικότερη, δεδομένου ότι περιορίζονται οι απαιτούμενες ποσότητες παρθένων υλικών και οι διεργασίες εξόρυξης φυσικών πόρων. Η θέση τους όμως στη σχέση βιωσιμότητα-αντοχή οδοστρώματος καθιστά την επιλογή τους σύνθετο πρόβλημα, το οποίο απαιτεί την ταυτόχρονη ενεργοποίηση περιβαλλοντικών και οικονομοτεχνικών κριτηρίων προτεραιοποίησης».

ΣΤΟΧΕΥΜΈΝΕΣ ΒΙΏΣΙΜΕΣ ΛΎΣΕΙΣ

Εκ μέρους του Ομίλου Ηρακλής, ο Key Account Manager, Βασίλης Ιακώβου, περιγράφει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των λύσεων CBGM στα οδικά έργα τονίζοντας: «Τα πλεονεκτήματά τους έναντι των συμβατικών εφαρμογών είναι η μεγαλύτερη φέρουσα ικανότητα, που έχει σαν αποτέλεσμα την εξοικονόμηση αδρανών υλικών, η συνεκτικότητα και η ομοιογένεια, λόγω της παρασκευής του σε μία κεντρική μονάδα παραγωγής, η ευκολία διάστρωσης και συμπύκνωσης, που συντελεί στην εξοικονόμηση κόστους και χρόνου εργασιών και, τέλος, η αυξημένη

Τέλος, ο Γιώργος Χατζηδάκης, Home & Distribution Offer Manager της Schneider Electric για την Ελλάδα και την Κύπρο, αναφορικά με την επέκταση του δικτύου φόρτισης των ηλεκτροκίνητων στους αυτοκινητόδρομους, σημειώνει: «Το δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων είναι μείζονος σημασίας για την απροβλημάτιστη εξάπλωση της ηλεκτροκίνησης. Για να γίνει η σωστή αξιοποίηση, πρώτα θα πρέπει να γίνει μία μελέτη πάνω στα δεδομένα που ήδη έχουμε από τους συμβατικούς σταθμούς ανεφοδιασμού/διόδια κ.λπ. Πόσα αυτοκίνητα σταματάνε σε κάθε σταθμό ανά ημέρα; Πόσο χρόνο περνάει κάποιος στους χώρους αυτούς; Κάνουν πλήρη ανεφοδιασμό; Αυτά τα δεδομένα θα βοηθήσουν να αξιολογηθεί η επένδυση που πρέπει να γίνει με τους αντίστοιχους σταθμούς φόρτισης. Πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας πως ο οδηγός ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου θα φορτίσει τόσο ώστε να φτάσει στον τελικό προορισμό του καθώς μπορεί να μην έχει τον χρόνο για πλήρη φόρτιση». Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, το θέμα «Αυτοκινητόδρομοι και Βιωσιμότητα» είναι πολυπαραγοντικό και σύνθετο. Στη συνέχεια μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά τις τοποθετήσεις του κάθε προσώπου για ένα τεράστιο ζήτημα που οπωσδήποτε δεν μπορεί να εξαντληθεί σε ένα τεύχος.

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

Ε.Ε.: ΔΕΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΊΠΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΥΣ ΤΙ ΔΗΛΏΝΕΙ ΣΤΟ CONSTRUCTION Ο ST E FA N D E K E E R S M A E C K E R

Η χρηματοδότηση των οδικών έργων, η χρήση εναλλακτικών δομικών υλικών στην οδοποιία, τα διόδια με περιβαλλοντικές χρεώσεις και η ηλεκτροκίνηση τέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης που είχαμε με τον εκπρόσωπο Τύπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Μεταφορών. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

8 | CONSTRUCTION

Πόσο βιώσιμοι είναι οι ευρωπαϊκοί αυτοκινητόδρομοι; Διαβάζοντας την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) μένουμε με την εντύπωση πως η Ε.Ε. προωθεί την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών δικτύων έναντι των αυτοκινητόδρομων. Πόσο αληθές είναι αυτό; Η Ε.Ε. «εγκαταλείπει» την επένδυση στους μεγάλους οδικούς άξονες; Αν και οι σιδηρόδρομοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για το μελλοντικό σύστημα μεταφορών της Ευρώπης, δεν εγκαταλείπουμε τους οδικούς άξονες. Η ευρωπαϊκή Στρατηγική για Έξυπνες και Βιώσιμες Μεταφορές, που υιοθετήσαμε τον Δεκέμβριο του 2020, στηρίζεται στην αρχή πως κάθε μέσο έχει έναν ξεχωριστό ρόλο καθώς το σύστημα μεταφορών συνολικά πρέπει να γίνει πιο έξυπνο, πιο ανθεκτικό και πιο βιώσιμο. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, μια πλειάδα προγραμμάτων παρέχει υποστήριξη για τις μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των οδικών έργων. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης καθώς και το Ταμείο Συνοχής μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, καθώς και τα δύο δίνουν προ-

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦ Ι Έ Ρ Ω Μ Α Σ ΤΟΥ Σ ΑΥ ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΌΔ Ρ Ο Μ ΟΥ Σ τεραιότητα σε μια πιο πράσινη και χωρίς άνθρακα Ευρώπη. Η διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) εστιάζει κυρίως σε επενδύσεις στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, ιδίως σε βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, όπως ο σιδηρόδρομος ή η εσωτερική ναυσιπλοΐα. Τούτου λεχθέντος, η CEF εξακολουθεί να επιτρέπει τη χρηματοδότηση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ). Επιλέξιμες είναι δράσεις που αφορούν σε κράτη μέλη χωρίς σιδηροδρομικό δίκτυο εγκατεστημένο στην επικράτειά τους ή κράτη-μέλη με απομονωμένο δίκτυο χωρίς σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές μεγάλων αποστάσεων. Αυτό περιλαμβάνει χώρες όπως η Ιρλανδία, η Μάλτα ή η Κύπρος. Επιπλέον, υπάρχουν ορισμένα βασικά οδικά τμήματα ΔΕΔ-Μ που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση, καθώς παρουσιάζουν στρατηγικό ενδιαφέρον για ποικίλους λόγους, όπως η ολοκλήρωση ενός διασυνοριακού τμήματος που λείπει ή για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Επιπλέον, βλέπουμε ότι τα κράτη-μέλη αφιερώνουν σημαντικά τμήματα της χρηματοδότησης στο πλαίσιο των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στις οδικές μεταφορές, με την πλειοψηφία να αφιερώνεται σε επενδύσεις βιωσιμότητας. Η πρόσφατα εγκριθείσα πρότασή μας για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων ενθαρρύνει περαιτέρω τέτοιες επενδύσεις, για να εξασφαλίσει τη δημιουργία των απαραίτητων σταθμών επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού, τους οποίους χρειαζόμαστε για να ανταποκριθούμε στην αυξανόμενη ζήτηση και για να ενθαρρύνουμε περισσότερα άτομα και επιχειρήσεις να στραφούν σε οχήματα που θα χρησιμοποιούν για καύσιμο ηλεκτρική ενέργεια ή κυψέλες υδρογόνου. Εδώ και χρόνια εκτυλίσσεται μια συζήτηση για την πιθανή χρήση εναλλακτικών υλικών στην κατασκευή και λειτουργία των αυτοκινητόδρομων, που θα είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Ποια είναι η άποψή σας όσον αφορά αυτές τις εναλλακτικές επιλογές; Υπάρχουν κάποια σχετικά παραδείγματα; Τι μπορούμε να περιμένουμε στο μέλλον; Το δομημένο περιβάλλον έχει σημαντικό αντίκτυπο στη φιλοδοξία μας να γίνουμε η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050. Απαιτεί τεράστιες ποσότητες πόρων και ευθύνεται για πάνω από το 35% της συνολικής παραγωγής απορριμμάτων της ΕΕ. Ως εκ τούτου, είναι καίριας

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Stefan De Keersmaecker, εκπρόσωπος Τύπου Ε.Ε. για θέματα Μεταφορών

σημασίας να αξιοποιηθεί το δυναμικό του κλάδου για την αύξηση της αποδοτικότητας των υλικών και τη μείωση των κλιματικών επιπτώσεων. Υπάρχουν πολλά υποσχόμενα παραδείγματα ήδη εκεί έξω, για παράδειγμα οδοστρώματα από ανακυκλωμένα υλικά ή ασφαλτικά μείγματα που όχι μόνο μειώνουν τις εκπομπές άνθρακα, αλλά συχνά και τους κινδύνους θορύβου και οδικής ασφάλειας. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει μια νέα ολοκληρωμένη στρατηγική για ένα βιώσιμο δομημένο περιβάλλον, όπως ανακοινώθηκε στο νέο μας σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, με στόχο τη δημιουργία μιας κλιματικά ουδέτερης, αποδοτικής ως προς τους πόρους και ανταγωνιστικής οικονομίας. Στην Ελλάδα ξεκίνησε σχετικά πρόσφατα η χρήση ενός ενιαίου πομποδέκτη (e-pass) για όλους τους αυτοκινητόδρομους. Έχοντας κατά νου τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας, πόσο εφικτό είναι να δούμε διόδια με τιμολόγηση βάσει της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης; Με ποιες παραμέτρους θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτή η πλατφόρμα και ποιες τεχνικές δυσκολίες ενδέχεται να προκύψουν; Εργαζόμαστε για την εφαρμογή των λεγόμενων αρχών «ο χρήστης πληρώνει» και «ο ρυπαίνων πληρώνει», και ένα από τα κύρια μέσα μας για αυτό είναι η αναθεωρημένη οδηγία για την «Ευρωβινιέτα». Αυτό το καλοκαίρι, οι Ευρωπαίοι νομοθέτες κατέληξαν σε μια προσωρινή συμφωνία για αυτή την αναθεώρηση που εισάγει διόδια με βάση τις εκπομπές CO2 για βαρέα επαγγελματικά οχήματα σε ολόκληρη την ΕΕ, βασικό πυλώνα της δέσμευσής μας να

επιτύχουμε την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η προσωρινή συμφωνία επεκτείνει επίσης το πεδίο εφαρμογής σε όλα τα βαρέα και ελαφρά οχήματα και προβλέπει πιο αναλογικά τέλη κυκλοφορίας και για τα αυτοκίνητα. Οι μελλοντικές χρεώσεις για φορτηγά και λεωφορεία θα αφορούν εκπομπές CO2 και άλλων ρύπων, και η αναθεωρημένη οδηγία θα εισαγάγει επίσης την επιλογή χρέωσης για ταξίδια σε ευαίσθητες περιοχές . Τα έσοδα από αυτές τις πρόσθετες χρεώσεις θα χρησιμοποιούνται προς όφελος της βιώσιμης οικονομίας. Η ηλεκτροκίνηση, αναμφισβήτητα, κατέχει σημαντική θέση στην ατζέντα της Ε.Ε. Σε ποιο στάδιο όμως βρίσκεται η επέκταση του δικτύου σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη; Πώς θα μπορούσαν οι αυτοκινητόδρομοι και οι εταιρείες που είναι υπεύθυνες για τη λειτουργία τους, να συμβάλουν σε αυτή την κατεύθυνση; Στο τέλος του 2020, είχαμε περίπου 225.000 σημεία επαναφόρτισης για 2,1 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα. Αν και αυτό ήταν σε μεγάλο βαθμό αρκετό, ο αριθμός των εγγεγραμμένων οχημάτων σχεδόν διπλασιάστηκε το 2020, ενώ ο αριθμός των σημείων επαναφόρτισης αυξήθηκε μόνο κατά μέσο όρο 20%. Εάν αυτή η τάση συνεχιστεί, κινδυνεύουμε να μην έχουμε επαρκείς υποδομές επαναφόρτισης για να υποστηρίξουμε το πλήθος των ηλεκτρικών οχημάτων που πιθανότατα θα αυξηθούν σύμφωνα με τα αναθεωρημένα πρότυπα απόδοσης εκπομπών CO2. Αυτό θα θέσει σε κίνδυνο τη μετάβαση προς την καθαρή κινητικότητα. Για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα, υπάρχει εξίσου επείγουσα ανάγκη να διασφαλιστεί ότι αυτό το δίκτυο φόρτισης είναι σε θέση να καλύψει τη ζήτηση από τα επερχόμενα οχήματα μηδενικών εκπομπών, των οποίων το μερίδιο στην αγορά αναμένεται να αυξηθεί γρήγορα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προτείνουμε δεσμευτικούς στόχους για σημεία επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού ελαφρών και βαρέων επαγγελματικών οχημάτων στο πλαίσιο του πρόσφατα προτεινόμενου Κανονισμού για την Ανάπτυξη Υποδομής Εναλλακτικών Καυσίμων (AFIR). Ο εν λόγω Κανονισμός έχει επίσης σχεδιαστεί για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων και οι εταιρείες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του CEF II, με προϋπολογισμό 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ.

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

Κ. ΚΟΥΤΣΟΎΚΟΣ: ΟΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΙΧΜΉ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ Το προσωπικό του όραμα για την ανάπτυξη των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων, τα «μεγάλα έργα» που έρχονται και εντάσσονται στο σχέδιο της Βιώσιμης Κινητικότητας, αλλά και το «πράσινο» μέλλον των μεγάλων οδικών αξόνων περιγράφει στην εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στο Construction ο Κωνσταντίνος Κουτσούκος, πρόεδρος της ένωσης ελληνικών υποδομών και οδών με διόδια, Hellastron. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

10 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦ Ι Έ Ρ Ω Μ Α Σ ΤΟΥ Σ ΑΥ ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΌΔ Ρ Ο Μ ΟΥ Σ Κύριε Κουτσούκο, αρχικά θα ήθελα να μου περιγράψετε τους στόχους σας από τη θέση του επικεφαλής της Hellastron. Ποιο είναι το όραμά σας και πώς θα γίνει εφικτό; Η Hellastron συνέβαλε αποφασιστικά στην ολοκλήρωση του νέου σύγχρονου δικτύου αυτοκινητοδρόμων στην Ελλάδα. Με συνολικό μήκος 2.145,3 χλμ., οι σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι των μελών της Hellastron αποτελούν ένα πρωτοποριακό δίκτυο για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα, φέρνοντας όλους τους προορισμούς στην Ελλάδα πιο κοντά από ποτέ. Με κατασκευή που ανταποκρίνεται, και πολλές φορές ξεπερνά, τις πιο πρόσφατες ευρωπαϊκές τεχνικές προδιαγραφές και με διεθνή πρωτοπορία στον τομέα της λειτουργίας, το δίκτυο προσφέρει ένα υψηλότατο επίπεδο οδικής ασφάλειας, μαζί με υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, αξιοπιστία και άνεση σε κάθε μετακίνηση. Από τη ίδρυσή της μέχρι σήμερα οι διαχρονικοί στόχοι της Hellastron είναι: ● Η συνεχής βελτίωση των οδικών υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους χρήστες. ● Η προώθηση της οδικής ασφάλειας. ● Η προώθηση και υποστήριξη της έρευνας σε θέματα μεταφορών μέσω συνεργασιών με σχετικούς Φορείς και Ινστιτούτα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. ● Η ανάπτυξη της επιστήμης της κατασκευής και διαχείρισης οδικών υποδομών. ● Η δημιουργία ικανών και ενημερωμένων στελεχών και η ανταλλαγή ανάλογης τεχνογνωσίας. ● Η συμμετοχή στους αντίστοιχους φορείς στην Ευρώπη και ανά τον κόσμο. ● Η ανάδειξή της σε Θεσμικό συνομιλητή σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Στα πλαίσια αυτά και συνεχίζοντας το πολύτιμο έργο των προκατόχων μου στη θέση αυτή και της Ένωσής μας, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα σε θέματα όπως: ● Η συνεχής βελτίωση του επιπέδου ταξιδιωτικής εμπειρίας για τους χρήστες του δικτύου της Hellastron μέσω της εφαρμογής και χρήσης ενός ενιαίου τετραψήφιου αριθμού έκτακτης ανάγκης για όλους τους αυτοκινητόδρομους, της παροχής on-line πληροφόρησης για τις κυκλοφοριακές συνθήκες που επικρατούν στο δίκτυο της Hellastron, και τη χρήση νέων καινοτόμων υπηρεσιών στους συνδρομητές των υπηρεσιών ηλεκτρονικής πληρωμής τέλους διοδίου.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

● Η άμεση και ουσιαστική προώθηση της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας, με στόχο την επόμενη διετία να υπάρχει ένας τουλάχιστον σταθμός φόρτισης ανά 54 χιλιόμετρα στο δίκτυο της Hellastron. Σήμερα υπάρχουν σε λειτουργία περισσότεροι από 30 σταθμοί φόρτισης, ενώ 18 σταθμοί προγραμματίζονται για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και 40 επιπλέον σταθμοί βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης. ● Η προώθηση της οδικής ασφάλειας με ουσιαστικές ενέργειες και στοχευμένες δράσεις σε συνεργασία με φορείς που έχουν σημαντική παρουσία και ενεργή δράση για το συγκεκριμένο θέμα, όπως το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Παύλος Μυλωνάς». Στα πλαίσια αυτά στηρίζουμε ενεργά το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Οδική Ασφάλεια 20212030 που ανακοίνωσε το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών η υλοποίηση του οποίου έχει ύψιστη σημασία για τη χώρα μας. Ενδεικτικά θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί περισσότερες από 450 δράσεις για θέματα οδικής ασφάλειας από τα μέλη της Hellastron. ● Η ανάδειξη της Hellastron σαν θεσμικός συνομιλητής σε θέματα οδικών υποδομών, οδικής ασφάλειας, βιώσιμης κινητικότητας, καθώς και αναπτυξιακών στρατηγικών. Αντιλαμβάνομαι πως οι αυτοκινητόδρομοι βρίσκονται σε ένα κομβικό σημείο. Λόγω του Green Deal, η Ε.Ε. στρέφεται στα σιδηροδρομικά έργα και σταματά τη χρηματοδότηση μεγάλων οδικών έργων. Πώς κρίνετε τη συγκεκριμένη απόφαση; Για την επίτευξη μιας Βιώσιμης Κινητικότητας (Sustainable Mobility) σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και για την υποστήριξη της αναπτυξιακής πορείας της χώρας μας, είναι απαραίτητη τόσο η ολοκλήρωση του βασικού εθνικού οδικού δικτύου όσο και η ανάπτυξη των σιδηροδρομικών (και όχι μόνο) υποδομών στη χώρα μας. Άλλωστε, το σιδηροδρομικό και το οδικό δίκτυο είναι συμπληρωματικές υποδομές που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που απολαμβάνει ο τελικός χρήστης καθώς και στην προστασία του περιβάλλοντος. Η ολοκλήρωση του βασικού οδικού δικτύου της χώρας μας έχει ήδη δρομολογηθεί τόσο με την ανάθεση κατασκευής των εκκρεμών τμημάτων όπως το βόρειο τμήμα του E65 ή το τμήμα Πάτρα-Πύρ-

Κωνσταντίνος Κουτσούκος, πρόεδρος της ένωσης Hellastron

γος, όσο και με την ολοκλήρωση των προπαρασκευαστικών εργασιών για την κατασκευή των νέων οδικών υποδομών όπως αυτό του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Όμως στα πλαίσια της Βιώσιμης Κινητικότητας η χώρα μας έχει να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις που σχετίζονται με τη χρήση των αυτόνομων και διασυνδεδεμένων οχημάτων, η λειτουργία των οποίων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξη και λειτουργία των οδικών υποδομών τόσο του δικτύου της Hellastron όσο και του λοιπού οδικού δικτύου. Ως εκ τούτου, μελλοντικά θα δούμε «Μεγάλα Έργα» που σχετίζονται με την ανάπτυξη των προαναφερόμενων οδικών και τεχνολογικών υποδομών μιας και η Ε.Ε. έχει αποφασίσει να στηρίξει έμπρακτα δράσεις που συμβάλουν στη Βιώσιμη Κινητικότητα. Τα έργα αυτά θα σχετίζονται με θέματα αυτοματισμού και χρήσης νέων τεχνολογιών όπως το 5G, της βελτίωσης της αποδοτικότητας των οδικών υποδομών, τη μείωση του τελικού αποτυπώματος που αφήνουν στο περιβάλλον, κ.ά. Παράλληλα, η Ε.Ε. στηρίζει δράσεις και θα συνεχίσει να στηρίζει δράσεις και έργα οδικών υποδομών που σχετίζονται με τα θέματα οδικής ασφάλειας τόσο στη χώρα μας όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι για τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα υλοποιηθούν παρεμβάσεις που σχετίζονται με την οδική ασφάλεια του δικτύου της χώρας

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

μας συνολικού ύψους 470 εκατομμυρίων ευρώ που χρηματοδοτούνται κατά 50% από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Ο κοινός πομποδέκτης για όλα τα διόδια είναι γεγονός. Πώς εκτιμάτε τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου μέτρου; Η διαλειτουργικότητα επιτεύχθηκε τον Νοέμβριο του 2020 και είναι ένα από βασικά βήματα για την εναρμόνιση των προσφερόμενων υπηρεσιών στους χρήστες του δικτύου της Hellastron. Πρόκειται για ένα μεγάλο και καθόλου εύκολο εγχείρημα. Όλοι οι παραχωρησιούχοι εργάστηκαν συστηματικά για πάνω από έναν χρόνο, δαπανήθηκαν αρκετά χρήματα και το χρονοδιάγραμμα τηρήθηκε πιστά, παρά τις δυσκολίες που υπήρξαν λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας. Μέχρι στιγμής, όλα δουλεύουν ομαλά, με τους χρήστες να αντιλαμβάνονται ήδη τα ουσιαστικά οφέλη της διαλειτουργικότητας, αφού με έναν πομποδέκτη μπορούν να διασχίζουν και τα 2.145 χλμ. των αυτοκινητοδρόμων στην Ελλάδα. Η επιτυχία της πρώτης αυτής φάσης αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι έναν χρόνο μετά την επίτευξη της διαλειτουργικότητας οι κινήσεις σε σταθμούς διοδίων με πομποδέκτες άλλων εταιρειών από αυτή που λειτουργεί τον σταθμό (διαλειτουργικές διελεύσεις) αυξήθηκαν κατά 98%, δηλαδή σχεδόν διπλασιάστηκαν! Θα μπορούσε στο πλαίσιο της καινοτομίας και της τεχνολογικής πρωτοπορίας,

12 | C O N S T R U C T I O N

να δούμε και σταθμούς αυτο-παραγωγής ηλεκτρισμού (τύπου net-metering) στο οδικό δίκτυο; Στα πλαίσια της αντιμετώπισης των θεμάτων περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) τα μέλη της Hellastron υλοποιούν σημαντικά επενδυτικά προγράμματα που έχουν σαν στόχο τη μείωση της απαιτούμενης ενέργειας για τη λειτουργία των αυτοκινητοδρόμων χωρίς όμως αυτό να έχει επιπτώσεις στο επίπεδο της προσφερόμενης υπηρεσίας προς τον τελικό χρήστη. Ενδεικτικά, τα μέλη της Ηellastron υλοποιούν τη σταδιακή αντικατάσταση των κοινών λαμπτήρων που χρησιμοποιούνται για τον φωτισμό των υποδομών τους με λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας τεχνολογίας LED που μειώνουν δραματικά τις ανάγκες σε ενέργεια. Στα στρατηγικά σχέδια των μελών της Hellastron περιλαμβάνονται και δράσεις που σχετίζονται με το net-metering και μάλιστα τα πρώτα πιλοτικά έργα έχουν εγκατασταθεί και βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης. Ως εκ τούτου, η αξιοποίηση της αυτο-παραγωγής ηλεκτρισμού ή ακόμα και της εικονικής αυτο-παραγωγής ηλεκτρισμού (virtual net metering) βρίσκεται πολύ ψηλά στην ατζέντα των στρατηγικών στόχων των μελών μας. Μέσα στην επόμενη διετία είναι σίγουρο ότι θα δούμε σημαντικά επενδυτικά προγράμματα προς αυτή την κατεύθυνση, κάτι που θα πολλα-

πλασιάσει τις συνολικές επενδύσεις που πραγματοποιούν τα μέλη μας και οι οποίες σήμερα ξεπερνούν τα 158 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Άλλωστε οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί την παρούσα χρονική στιγμή με την εκτίναξη του κόστους της ενέργειας για τη λειτουργία και συντήρηση των αυτοκινητοδρόμων επιβεβαιώνει τη σκοπιμότητα και την αναγκαιότητα υλοποίησης προγραμμάτων αυτο-παραγωγής ηλεκτρισμού. Θα ήθελα να επιμείνω στο θέμα των διοδίων και να σας ρωτήσω πόσο εφικτό είναι, κατά τη γνώμη σας, να δούμε στην Ευρώπη και στη χώρα μας διόδια που θα λειτουργούν με βάση τις περιβαλλοντικές χρεώσεις. Στο ελληνικό οδικό δίκτυο κυκλοφορεί ένας μεγάλος αριθμός οχημάτων -κυρίως βαρέα οχήματα- τα οποία ρυπαίνουν υπέρμετρα το περιβάλλον σε σχέση με τα πρότυπα και τα όρια που έχει θέσει η Ε.Ε. Στα πλαίσια αυτά η επιβολή ενός περιβαλλοντικού τέλους (όπως έχει γίνει σε πολλές χώρες της Ε.Ε.), θα αποτελούσε πράγματι ένα σημαντικό κίνητρο για την αντικατάσταση αυτών των οχημάτων, σταθμίζοντας πάντα και τις πιθανές επιπτώσεις που θα είχε η εφαρμογή του μέτρου στην ελληνική οικονομία. Σε ό,τι αφορά στο τέλος διοδίου που πληρώνεται στους αυτοκινητόδρομους του δικτύου της Hellastron, τα έσοδα από αυτό χρησιμοποιούνται τόσο για

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦ Ι Έ Ρ Ω Μ Α Σ ΤΟΥ Σ ΑΥ ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΌΔ Ρ Ο Μ ΟΥ Σ την κάλυψη του κόστους λειτουργίας και συντήρησης του αυτοκινητόδρομου όσο και για την αποπληρωμή του κόστους κατασκευής ή βελτίωσής τους. Επίσης, στην τιμή του διοδίου που πληρώνει ο τελικός χρήστης περιλαμβάνεται και ένα ιδιαίτερα σημαντικό ποσόν που αντιστοιχεί στη φορολογική επιβάρυνση όπως αυτή προκύπτει από το υπάρχον φορολογικό πλαίσιο στη χώρα μας. Ως εκ τούτου, το τέλος διοδίου που εφαρμόζεται στο δίκτυο της Hellastron δεν μπορεί να καθορίζεται αποκλειστικά και μόνο από περιβαλλοντικούς όρους. Ακόμα και αν το περιβαλλοντικό τέλος ήταν κάτι πρόσθετο στο υπάρχον τέλος διοδίου, σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου και χρέωσης του κάθε οχήματος με το ανάλογο περιβαλλοντικό τέλος, στους σταθμούς διοδίων από τους λειτουργούς. Για τους λόγους αυτούς και σε ό,τι αφορά στο όποιο πρόσθετο περιβαλλοντικό τέλος, θα μπορούσε να αναπτυχθεί εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου ένας ολοκληρωμένος μηχανισμός καταγραφής οχημάτων και είσπραξης περιβαλλοντικών τελών για το σύνολο του οδικού δικτύου της χώρας μας, σύμφωνα π.χ. με τα ευρωπαϊκά πρότυπα (Euro 5, Euro 6, κ.λπ.). Η χρέωση των περιβαλλοντικών τελών θα μπορούσε να γίνεται βάση της διανυόμενης απόστασης (distance based) ή της κυκλοφορίας των οχημάτων σε προκαθορισμένες χωρικές ζώνες (zone based), όπως άλλωστε εφαρμόζεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Με ποιες ενέργειες διασφαλίζονται η συντήρηση, η ορθή λειτουργία και η ασφάλεια των αυτοκινητοδρόμων ειδικά αν λάβουμε υπόψη τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν εξαιτίας της κλιματικής κρίσης; Η άρτια λειτουργία και συντήρηση ενός αυτοκινητόδρομου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον αρχικό σχεδιασμό και την ποιότητα κατασκευής του έργου, και η κατασκευή των οδικών υποδομών του δικτύου της Hellastron ανταποκρίνεται, και πολλές φορές ξεπερνά, τις πιο πρόσφατες ευρωπαϊκές τεχνικές προδιαγραφές εφαρμόζοντας πρωτοποριακές πρακτικές στον τομέα της λειτουργίας και συντήρησης. Η εφαρμογή αυτών των πρωτοποριακών πρακτικών για τη λειτουργία και συντήρηση του οδικού δικτύου της Hellastron σε συνδυασμό με την συμμετοχή άρτια εκπαιδευμένου προσωπικού και την προμήθεια του απαιτούμενου υλικοτεχνικού εξοπλισμού διασφαλίζει στον μέγιστο

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

δυνατό βαθμό την αδιάλειπτη λειτουργία των αυτοκινητοδρόμων. Η ύπαρξη περισσοτέρων από 100 περιπόλων οδικής ασφάλειας που κυκλοφορούν και εποπτεύουν το σύνολο του δικτύου σε συνδυασμό με τη λειτουργία περισσότερων από 20 κέντρων διαχείρισης κυκλοφορίας (ΚΔΚ) τα οποία λειτουργούν αδιάλειπτα 24 ώρες το 24ωρο 365 ημέρες τον χρόνο, διασφαλίζει την άμεση ενεργοποίηση των μηχανισμών αντιμετώπισης οποιουδήποτε συμβάντος και την άμεση προστασία των χρηστών του δικτύου. Σε ό,τι αφορά στη διατήρηση των υποδομών σε άριστη κατάσταση έχει αναπτυχθεί από τα μέλη μας ένας ολοκληρωμένος μηχανισμός για την άμεση αντιμετώπιση πιθανών βλαβών ή ζημιών στην υποδομή καθώς και για την έγκαιρη και προγραμματισμένη συντήρηση του συνόλου των στοιχείων που συνθέτουν το κάθε έργο. Άλλωστε, πιστεύουμε ότι αυτή η συνεχής και καθημερινή μας ενασχόληση για τη λειτουργία των αυτοκινητοδρόμων δημιουργεί την απαιτούμενη προστιθέμενη «Αξία» για τα διόδια που πληρώνουν οι χρήστες μας.

Προσωπικός στόχος η ανάδειξη της Hellastron ως θεσμικού συνομιλητή σε θέματα αναπτυξιακών στρατηγικών Όμως υπάρχουν και περιπτώσεις όπου ακραίες καιρικές συνθήκες μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά ζητήματα στη λειτουργία των αυτοκινητοδρόμων, όπως συνθήκες βαριάς και συνεχούς χιονόπτωσης, έντονων πλημμυρικών φαινομένων ή και δασικών ή αστικών πυρκαγιών όπως αυτά που αντιμετωπίσαμε τα τελευταία τρία χρόνια και θα αντιμετωπίσουμε και στο μέλλον. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το κύριο μέλημα των λειτουργών είναι η προστασία των χρηστών και των

οχημάτων τους, η άμεση πληροφόρηση των χρηστών, ο περιορισμός των επιπτώσεων και η άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας της υποδομής μετά την υποχώρηση της σφοδρότητας των φαινομένων αυτών. Η παρουσία ακραίων φαινόμενων τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχει δώσει τη δυνατότητα στους λειτουργούς των υποδομών να προσαρμόσουν ανάλογα τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς αντίδρασής τους εξασφαλίζοντας τη συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους. Παράλληλα, έχουν καταγραφεί και οι ανάγκες για πρόσθετα έργα προστασίας σε ευαίσθητα σημεία των αυτοκινητοδρόμων, ενώ παράλληλα προτείνεται και η ενσωμάτωση νέων πρακτικών και μέτρων στους Εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους των αυτοκινητοδρόμων για το άμεσο μέλλον. Πόση σημασία αποδίδουν οι εταιρείες-μέλη της Hellastron στις έννοιες της Εταιρικής Υπευθυνότητας και του ESG; Τα μέλη της Hellastron δίνουν ιδιαίτερη σημασία σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης, εκπονώντας ολοκληρωμένες στρατηγικές και υλοποιώντας δράσεις που καλύπτουν όλους τους σχετιζόμενους τομείς, που είναι η Κοινωνία, το Περιβάλλον, οι Εργαζόμενοι στα έργα και η συνεισφορά τους στην ελληνική Οικονομία. Οι στρατηγικές εστιάζουν σε θέματα όπως αυτά της: ● Οδικής ασφάλειας και υπευθυνότητας απέναντι στην ανθρώπινη ζωή με πάνω από 450 δράσεις τα τελευταία χρόνια, ● Διασφάλισης υψηλού επιπέδου ταξιδιωτικής εμπειρίας για τους χρήστες του δικτύου της Hellastron, ● Προστασίας του περιβάλλοντος με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος μέσω της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ηλεκτρικών οχημάτων, νέων υλικών φιλικών προς το περιβάλλον, συστηματικής ανακύκλωσης υλικών, εγκατάστασης και λειτουργίας υποδομών βιολογικού καθαρισμού, κ.ά. ● Υποστήριξης, ανάπτυξης και ανάδειξης των τοπικών κοινωνιών, ● Συνεχούς επένδυσης σε ένα ανθρωποκεντρικό εργασιακό περιβάλλον. Για όλα αυτά τα θέματα έχουν υλοποιηθεί εκατοντάδες δράσεις με μετρήσιμα αποτελέσματα που επικυρώνουν τον κεντρικό ρόλο της καινοτομίας στη λειτουργία των αυτοκινητοδρόμων-μελών της Hellastron.

CONSTRUCTION |

OPINION ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΊΝΑΣ ΠΛΑΤΉ

ΧΡΉΣΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΏΝ ΥΛΙΚΏΝ ΣΤΑ ΟΔΟΣΤΡΏΜΑΤΑ Για την προώθηση της βιωσιμότητας στις οδικές υποδομές

αναγνώριση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της στο δομημένο περιβάλλον είναι πλέον μία διεθνής πραγματικότητα. Παράλληλα, η διαφαινόμενη εξάντληση μη ανανεώσιμων πηγών και φυσικών πόρων λόγω υπερβολικής χρήσης στην παραγωγή υλικών και τη διαμόρφωση συνιστωσών του δομημένου περιβάλλοντος (πχ. κτιριακά έργα, συγκοινωνιακές υποδομές κ.ά.) είναι μια ισχυρή αφορμή για πολυεπίπεδη ριζική αλλαγή αντίληψης όσον αφορά στην ανάλυση των επιπτώσεων των έργων υποδομών στο περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία. Ειδικότερα, οι οδικές υποδομές, είναι ένας τομέας που σχετίζεται με τους εκπεμπόμενους ρύπους τόσο στη φάση κατασκευής (παραγωγή υλικών), όσο και στη φάση λειτουργίας (επιλογή υλικών συντήρησης ή ανακατασκευής). Συνεπώς, προς την κατεύθυνση μείωσης των εκπεμπόμενων ρύπων και του γενικότερου σεβασμού στο περιβάλλον, είναι επιτακτική η υιοθέτηση βιώσιμων-αειφόρων αναπτυξιακών συστημάτων και υλικών.

Η «ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ» ΣΤΙΣ ΟΔΙΚΈΣ ΥΠΟΔΟΜΈΣ

Ο όρος «βιωσιμότητα» (sustainability) είναι σύνθετος. Σύμφωνα με την World Commission on Environment and Development, βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παρόντος χωρίς να αποτρέπει τη δυνατότητα οι επόμενες γενιές να ανταποκριθούν στις δικές τους ανάγκες. Αυτός είναι ένας γενικός ορισμός και αφορά όλα τα συστήματα ανεξαιρέτως. Εστιάζοντας στα έργα οδικής υποδομής και ειδικότερα

14 | C O N S T R U C T I O N

στα οδοστρώματα, ο όρος βιωσιμότητα αναφέρεται στη συσχέτιση των οδοστρωμάτων με τις επιπτώσεις σε περιβάλλον, οικονομία και κοινωνία, σε όλα τα στάδια από τον σχεδιασμό μέχρι την κατασκευή και, αργότερα, στη φάση λειτουργίας. Είναι το λεγόμενο τρίπτυχο, το οποίο αποσκοπεί να υπηρετήσει ο όρος αυτός, χωρίς όμως να υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος κανόνας. Ακόμα κι αν υπάρχει τρόπος να ικανοποιούνται ταυτόχρονα και οι τρεις αυτές συνιστώσες, ή διαφορετικά να βρεθεί μια χρυσή τομή μεταξύ των συνιστωσών αυτών, ουσιαστικός σκοπός είναι τα πρότυπα που θα εφαρμοστούν να συμμορφώνονται στις θεσμοθετημένες προδιαγραφές σε έναν ικανοποιητικό βαθμό, χωρίς να υποβαθμίζεται αισθητά κάποια από τις υπόψη συνιστώσες. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της US Environmental Protection Agency (EPA), περίπου 90% με 95% των συνολικών εκπομπών καυσαερίου και ρυπογόνων αερίων ουσιών στον τομέα των μεταφορών προέρχεται από την κατανάλωση καυσίμων των οχημάτων κατά τη διάρκεια χρήσης των οδοστρωμάτων. Προσεγγιστικά, το υπόλοιπο 5% με 10 % οφείλεται στην κατασκευαστική φάση και στις μελλοντικές εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης αυτών στη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι η κατασκευή ενός οδοστρώματος, συμπεριλαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες διαδικασίες μέχρι την περάτωση των εργασιών, δεν έχει ιδιαίτερα μεγάλο αντίκτυπο στην παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τη φάση λειτουργίας του. Σε αυτή τη φάση, το σπουδαιότερο σημείο αναφοράς για τη συμπεριφορά και

την απόδοση του οδοστρώματος είναι τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν. Ο ρόλος τους στα κατασκευαστικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του οδοστρώματος, αλλά και η συμβολή τους στον βαθμό βιωσιμότητας είναι τεράστιας σημασίας. Από τη διάθεση μέχρι την τελική επεξεργασία και μεταφορά τους μεσολαβούν διαδικασίες και διεργασίες, των οποίων η προσεκτική και σχολαστική διαχείριση συμβάλλει θετικά στο τρίπτυχο περιβάλλον-οικονομία-κοινωνία.

ΒΙΏΣΙΜΑ ΥΛΙΚΆ ΟΔΟΣΤΡΩΜΆΤΩΝ

Τα κυριότερα υλικά οδοστρωμάτων κατηγοριοποιούνται σε αδρανή (όλων των τύπων), ασφαλτικά υλικά (τροποποιημένα ή μη), υλικά με κύριο συστατικό το συμβατικό τσιμέντο, καθώς και σε διάφορα άλλα υλικά, σε μικρότερο όμως ποσοστό. Μεγάλη απήχηση έχουν πλέον και τα προϊόντα ανακύκλωσης που μπορούν να αντικαταστήσουν επάξια με κατάλληλη μελέτη τα συμβατικά υλικά, εφόσον φυσικά το επιτρέπει η μετά το τέλος ζωής τους εμπορευματική αξία. Τα αδρανή υλικά καταλαμβάνουν τον μεγαλύτερο όγκο στα οδοστρώματα, ως κύριο συστατικό σε ασφαλτικά μίγματα και μίγματα σκυροδέματος ή ως βασικό υλικό πλήρωσης για χαμηλότερες στρώσεις, όπως για παράδειγμα η βάση-υπόβαση οδοστρώματος. Το κόστος αγοράς τους είναι σχετικά χαμηλό, η μεταφορά τους όμως και η διάθεση κατά μήκος ενός οδικού έργου μπορεί να είναι αντιοικονομικές, αλλά και συγχρόνως επιβαρυντικές για το περιβάλλον. Προέρχονται κυρίως από λατομεία ως προϊόν τεχνητής επε-

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦ Ι Έ Ρ Ω Μ Α Σ ΤΟΥ Σ ΑΥ ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΌΔ Ρ Ο Μ ΟΥ Σ

ξεργασίας (θραύση), συναντώνται δε και αυτούσια σε φυσική μορφή και συγκεκριμένα σε αλλουβιακές αποθέσεις. Απόρροια της απαίτησης για εκτενή επεξεργασία όπως η ανατίναξη, η γεώτρηση και ακολούθως η θραύση των τεχνητών αδρανών είναι σαφώς η κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας σε ενέργεια και η εκπομπή περισσότερων επιβλαβών ρυπογόνων αερίων, σε αντίθεση με τα φυσικά αδρανή που χρησιμοποιούνται σχεδόν αυτούσια, επηρεάζοντας όμως αρνητικά την ισορροπία πολλών υδροβιότοπων. Στον αντίποδα αυτών στέκονται αδρανή υλικά που είναι προϊόντα ανακύκλωσης και έχουν βιώσιμη προοπτική για τα οδοστρώματα, τα οποία προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από την ανακύκλωση υφιστάμενων οδοστρωμάτων ή άλλων κατασκευών, μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους. Αυτά συνοψίζονται στα εξής: Ανακτημένο Ασφαλτικό Οδόστρωμα (Reclaimed Asphalt Pavement-RAP), Ανακυκλωμένα Αδρανή Σκυροδέματος (Recycled Concrete Aggregate-RCA), Ανακυκλωμένες Ασφαλτικές Πλάκες κτιριακών στεγών (Recycled Asphalt Shingles-RAS), Μεταλλουργική Σκωρία (Steel Furnace Slag-SFS), Άμμος Χυτηρίου (Foundry Sand) και Άχρηστα Υαλικά (Waste Glass-WG). Τα ασφαλτικά υλικά-ασφαλτομίγματα χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των ανώτερων στρώσεων του οδοστρώμα-

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

τος. Βασικό συστατικό τους η άσφαλτος, της οποίας η διάθεση ως πετρελαϊκό προϊόν διέπεται από τους περιορισμούς που επιφέρει η ύφεση στην παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου. Όμως, η τεχνολογία νέων υλικών υπό το πρίσμα της ανακύκλωσης/επαναχρησιμοποίησης έχει συμβάλει στη διερεύνηση εναλλακτικών συνδετικών υλικών για τα ασφαλτομίγματα. Μεταξύ αυτών είναι η Θειούχος Άσφαλτος (Sulfur Extended Asphalt-SEA), τα Ασφαλτικά Γαλακτώματα (Asphalt Emulsions) και πιο χαρακτηριστικά, τα Βιοσυνδετικά Ασφάλτου (Asphalt Biobinders), τα οποία αποτελούνται από βιομάζα που προέρχεται κυρίως από φυτά ή οργανικά απόβλητα (π.χ. υπολείμματα λαδιού μαγειρικής, νανοάργιλος, βιοέλαια κ.ά.). Επίσης, νέες τεχνικές προάγουν την παραγωγή «πράσινων» ασφαλτομιγμάτων σε χαμηλότερες των συμβατικών θερμοκρασίες, όπως είναι τα Μετρίως Θερμά Ασφαλτόμιγματα (Warm Mix AsphaltWMA), τα Ασφαλτομίγματα Αφρώδους Ασφάλτου (Foamed Asphalt-FA) και τα Ασφαλτομίγματα με Τρίμματα Ελαστικού (Crumb Rubber-CR) προερχόμενα από φθαρμένα ελαστικά. Πέραν όμως των λεγόμενων ασφαλτικών οδοστρωμάτων υπάρχουν και αυτά από σκυρόδεμα, τα δύσκαμπτα οδοστρώματα. Η διαδικασία παραγωγής σκυροδέματος απαιτεί μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Ειδικότερα όσον αφορά το Τσιμέντο Πόρτλαντ

(Portland Cement) που είναι και το συνηθέστερο στην αγορά, η περιεκτικότητά του σε χημικά συστατικά το καθιστά μη φιλικό προς το περιβάλλον. Ως αντίβαρο, νέες τεχνολογίες συστήνουν τη διαδικασία επαναχρησιμοποίησης μέσω της χρήσης Συμπληρωματικών Υλικών Σκυροδέματος (Supplementary Cementitious Materials, SCMs). Τέτοια είναι η Ιπτάμενη Τέφρα (Fly Ash), που συλλέγεται από καπνοδόχους μονάδων παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα, και η Σκωρία Τσιμέντου (Slag Cement), η οποία είναι βιομηχανικό παραπροϊόν από επεξεργασία μετάλλων ή κραμάτων.

ΣΎΝΘΕΤΟ ΠΡΌΒΛΗΜΑ

Τα εναλλακτικά υλικά στα οδοστρώματα αναμφίβολα καθιστούν τη διαδικασία παραγωγής περιβαλλοντικά φιλικότερη, δεδομένου ότι περιορίζονται οι απαιτούμενες ποσότητες παρθένων υλικών και οι διεργασίες εξόρυξης φυσικών πόρων. Η θέση τους όμως στη σχέση βιωσιμότητα-αντοχή οδοστρώματος καθιστά την επιλογή τους σύνθετο πρόβλημα, το οποίο απαιτεί την ταυτόχρονη ενεργοποίηση περιβαλλοντικών και οικονομοτεχνικών κριτηρίων προτεραιοποίησης. *Η κυρία Χριστίνα Πλατή είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Εργαστήριο Οδοποιίας, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ)

CONSTRUCTION |

OPINION ΤΟΥ ΒΑΣΊΛΗ ΙΑΚΏΒΟΥ

ΠΡΟΗΓΜΈΝΕΣ ΒΙΏΣΙΜΕΣ ΛΎΣΕΙΣ ΟΔΟΣΤΡΩΜΆΤΩΝ ΤΑ Π Λ Ε Ο Ν Ε Κ Τ Ή Μ ΑΤΑ Τ Ω Ν ΛΎ Σ Ε Ω Ν C B G M Τ Ο Υ Ο Μ Ί Λ Ο Υ Η ΡΑ Κ Λ Ή Σ Παρά την ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών έργων στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, που ουσιαστικά διαμόρφωσαν ένα σύγχρονο και ασφαλές δίκτυο αυτοκινητόδρομων στην ηπειρωτική Ελλάδα, υπάρχει υψηλός ανεκτέλεστος προϋπολογισμός οδικών υποδομών, που αφορά τόσο την κατασκευή νέων όσο και τη συντήρηση υφισταμένων οδικών αξόνων.

ια την υλοποίηση των προγραμματισμένων οδικών υποδομών της επόμενης γενιάς, θέματα που σχετίζονται με την αποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων, τη βελτιστοποίηση του μεταφορικού έργου και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής, αποτελούν πλέον βασικές διαστάσεις μελέτης και αξιολόγησης στη διαδικασία του σχεδιασμού τους.

Η ΒΙΏΣΙΜΗ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΉ ΛΎΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΟΔΟΣΤΡΏΜΑΤΑ

Στον Όμιλο Ηρακλής έχουμε σταθερό προσανατολισμό στην ανάπτυξη λύσεων και προϊόντων, που επιταχύνουν τη μετάβαση σε πιο αειφόρες και «πράσινες» κατασκευές, αξιοποιώντας τη διεθνή εμπειρία και τεχνογνωσία του Ομίλου Ηolcim. Ειδικότερα για εργασίες κατασκευής και συντήρησης οδοστρωμάτων αναπτύσσουμε και υιοθετούμε καινοτόμες τεχνικές που αφορούν στην επεξεργασία εδαφών, σε επιτόπου ανακυκλώσεις οδοστρωμάτων, σε σταθεροποιήσεις στρώσεων βάσεων καθώς και σε κατασκευές οδοστρωμάτων από σκυρόδεμα, στοχεύοντας πάντα σε σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Συγκεκριμένα, για τη σταθεροποίηση στρώσεων βάσεων προτείνεται η χρήση

16 | C O N S T R U C T I O N

Στόχος η κατασκευή οδικών έργων με το χαμηλότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα

του CBGM (Cement Bound Granular Mixture), το οποίο είναι ένα ομοιογενές μίγμα θραυστών αδρανών υλικών κατάλληλης διαβάθμισης με τσιμέντο και νερό, το οποίο με κατάλληλη συμπύκνωση αποτελεί μια βιώσιμη και ανθεκτική λύση για συγκεκριμένα οδοστρώματα. Σημειώνεται ότι αντίστοιχα προϊόντα χρησιμοποιούνται ως δομικά στρώματα βάσεων σε δρόμους, αεροδρόμια και λιμάνια, με εξαιρετική επιτυχία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία πενήντα χρόνια.

Τα πλεονεκτήματα των συγκεκριμένων προϊόντων έναντι των συμβατικών εφαρμογών είναι η μεγαλύτερη φέρουσα ικανότητα, που έχει σαν αποτέλεσμα την εξοικονόμηση αδρανών υλικών, η συνεκτικότητα και η ομοιογένεια, λόγω της παρασκευής τους σε μία κεντρική μονάδα παραγωγής, η ευκολία διάστρωσης και συμπύκνωσης, που συντελεί στην εξοικονόμηση κόστους και χρόνου εργασιών και, τέλος, η αυξημένη διάρκεια ζωής των οδοστρωμάτων, με αποτέλεσμα τη μειωμένη απαίτηση για επισκευή και συντήρηση. Στον Όμιλο Ηρακλής αισθανόμαστε περήφανοι για τη συνεισφορά μας, μέσω της εφαρμογής CBGM σε σημαντικά έργα υποδομών, όπως η ανακατασκευή δαπέδων στο Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης και η αποκατάσταση οδοστρωμάτων σε τμήματα της Εγνατίας Οδού. Παράλληλα, δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε εντονότερα την προσπάθειά μας, ώστε να συμβάλουμε στην κατασκευή οδικών έργων και υποδομών με το χαμηλότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, μέσω ανάπτυξης λύσεων που αφορούν στην ανακύκλωση υλικών και στην αξιοποίηση βιομηχανικών παραπροϊόντων. *Ο κ. Βασίλης Ιακώβου είναι Key Account Manager, Όμιλος Ηρακλής

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Backhoe Loaders ΤΡΕΙΣ ΝΕΟΙ ΕΚΣΚΑΦΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΤΕ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΣΑΣ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ 55kW / 70kW / 74.5 kW

• Ισχύς Κινητήρα • Βάρος Λειτουργίας • Βάθος Εκσκαφής

8206 kG 4778 mm / 5700 mm (τηλεσκοπικός βραχίονας)

• Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

54.3 kN

• Χειριστήρια

Μοχλοί για φορτωτή / Μοχλοί για εκσκαφέα

428

(Joystick κατ’επιλογή για εκσκαφέα)

55kW / 70kW / 74.5 kW 8206 kG 4778 mm / 5700 mm (τηλεσκοπικός βραχίονας) 54.3 kN

• Ισχύς Κινητήρα • Βάρος Λειτουργίας • Βάθος Εκσκαφής • Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

432

Μοχλοί για φορτωτή / Μοχλοί για εκσκαφέα

• Χειριστήρια

(Joystick κατ’επιλογή για εκσκαφέα) • Ισχύς Κινητήρα

74.5 kW / 82 kW

• Βάρος Λειτουργίας

9462 kG

• Βάθος Εκσκαφής

• Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

4826 mm / 6218 mm (ενισχυμένος τηλεσκοπικός βραχίονας) 62.4 kN

444

Joystick στο κάθισμα

• Χειριστήρια

10%

ΕΩΣ

ΕΠΙΛΟΓΕΣ

ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΥΣΙΜΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΞΥΠΝΗΣ ΠΟΥ ΣΑΣ ΛΥΝΟΥΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΕΥΕΛΙΚΤΟΥΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥΣ

ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ www.eltrak.gr info@eltrak.gr

INTERVIEW

Γ. ΧΑΤΖΗΔΆΚΗΣ: ΦΟΡΤΙΣΤΈΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΚΆΘΕ ΕΓΚΑΤΆΣΤΑΣΗ Οι λύσεις που προσφέρει η Schneider Electric στους φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων διακρίνονται για την ασφάλεια, την πιστοποιημένη λειτουργία και την υψηλή απόδοσή τους, όπως εξηγεί ο Γιώργος Χατζηδάκης, Home & Distribution Offer Manager της Schneider Electric για την Ελλάδα και την Κύπρο. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

18 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦ Ι Έ Ρ Ω Μ Α Σ ΤΟΥ Σ ΑΥ ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΌΔ Ρ Ο Μ ΟΥ Σ Ποιοι είναι οι τύποι των φορτιστών που διαθέτετε στην ελληνική αγορά; Οι φορτιστές που διαθέτει η Schneider Electric ονομάζονται EVlink και χωρίζονται σε 2 κατηγορίες: για Φόρτιση AC (mode 3) που αποτελείται από τις σειρές Wallbox, SmartWallbox, Parking και για Φόρτιση DC (mode 4). Φυσικά, υπάρχουν πολλές επιλογές ανάλογα με το τι απαιτεί η κάθε εφαρμογή: 1. Σύμφωνα με την ισχύ. Από 3,4kW (Wallbox) έως και 2x22kW (Parking) 2. Σύμφωνα με την τοποθέτηση. Επιδαπέδιοι ή επίτοιχοι. 3. Σύμφωνα με την πρόσβαση του χρήστη. Κλειδί ή κάρτες RFID. 4. Σύμφωνα με τη χρήση καλωδίου. Προκαλωδιωμένοι ή με πρίζες. 5. Σύμφωνα με τις δυνατότητες επικοινωνίας. Απλοί ή με πρωτόκολλο επικοινωνίας OCPP. Ποια είναι τα πιο κύρια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά–πλεονεκτήματα των προϊόντων σας που τα κάνουν να ξεχωρίζουν από τον ανταγωνισμό; Η Schneider Electric είναι ο παγκόσμιος ειδικός στον χώρο διαχείρισης ηλεκτρικής ενέργειας και αυτοματισμού. Η τεχνογνωσία της εταιρείας, με κύριο γνώμονα να διανείμει ποιοτικά, αποδοτικά και με ασφάλεια ενέργεια προς κάθε χρήστη, είναι αυτό που χαρακτηρίζει και την προσφορά της στον χώρο των φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων. Η αδιάλειπτη λειτουργία των φορτιστών, η αυξημένη ασφάλεια που παρέχουν και προς τον χρήστη αλλά και προς τα οχήματα, οι επιλογές δικτύωσης των φορτιστών αλλά και η παροχή ανταλλακτικών, μαζί με την ευρεία γκάμα για να καλύψει κάθε εφαρμογή, από ένα parking κατοικίας έως ένα δίκτυο φορτιστών δημόσιας χρήσης, είναι σίγουρα τα πλεονεκτήματα που χαρακτηρίζουν τους φορτιστές της Schneider Electric. Ακόμη, όλη η γκάμα της Schneider Electric είναι σύμφωνη με όλες τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες πιστοποιήσεις αλλά και πιστοποιημένη από τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες της αγοράς. Φυσικά, η Schneider Electric μπορεί να υποστηρίξει κάθε εγκατάσταση, με λύσεις που απαιτούνται «πίσω» από τον φορτιστή, όπως υλικά προστασίας (ηλεκτρολογικοί πίνακες, υλικά προστασίας, λογισμικά διαχείρισης κ.λπ.). Πείτε μας δυο λόγια για το πρόγραμμα «Κινούμαι ηλεκτρικά» και την επιδότηση φορτιστή; Το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» έχει

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

να κάνει με την επιδότηση του κράτους για την αγορά ηλεκτρικού οχήματος όπως και φορτιστή. Η επιδότηση για τον φορτιστή θα πρέπει να συνοδεύεται με αγορά ηλεκτρικού οχήματος. Η Schneider Electric συμμετέχει στο πρόγραμμα με τη σειρά φορτιστών EVlink SmartWallbox. Για οποιαδήποτε πληροφορία, το site του προγράμματος μπορεί να βοηθήσει https:// kinoumeilektrika.gov.gr/ και να ενημερώσει με τις πιο ανανεωμένες εξελίξεις του προγράμματος. Από τι εξαρτάται ο χρόνος φόρτισης ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου; Ο χρόνος φόρτισης ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου εξαρτάται από: 1. Την ισχύ που παρέχει ο φορτιστής. Ένας φορτιστής των 3,4kW φορτίζει πιο αργά από έναν 22kW. 2. Την ισχύ που μπορεί να περάσει από το καλώδιο φόρτισης που διαθέτει ο κάθε χρήστης. Υπάρχουν καλώδια που μπορούν να διαχειριστούν ισχύ έως 7,4kW (μονοφασικά) και καλώδια που μπορούν να διαχειριστούν ισχύ έως 22kW (τριφασικά). 3. Τη μέγιστη ισχύ που μπορεί να δεχθεί ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Κάθε αυτοκίνητο μπορεί να δεχθεί ισχύ φόρτισης έως ένα συγκεκριμένο όριο που εξαρτάται από τον κατασκευαστή (εσωτερικός μετατροπέας AC/DC ρεύματος). 4. Το μέγεθος των μπαταριών που διαθέτει ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Όσο περισσότερες μπαταρίες έχει ένα όχημα τόσο πιο πολύ χρόνο θέλει για να φορτίσει. 5. Το ποσοστό ισχύος που ήδη έχουν διαθέσιμο οι μπαταρίες του ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Εάν ήδη είναι στο 50% θα φορτίσει πιο γρήγορα με τα εάν ήταν στο 10%. 6. Λοιποί παράγοντες. Εδώ αναφέρουμε διακυμάνσεις ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τους χρόνους φόρτισης π.χ. θερμοκρασία. Όλα αυτά τα στοιχεία λοιπόν πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας όταν θέλουμε να υπολογίσουμε το χρόνο φόρτισης. Φυσικά πρέπει να θυμόμαστε πως σε όλη αυτή την «αλυσίδα» φόρτισης (φορτιστής – καλώδιο – εσωτερικός μετατροπέας αυτοκινήτου) κερδίζει πάντα ο πιο αδύναμος! Για παράδειγμα, εάν έχω φορτιστή στα 22kW, το σωστό καλώδιο για 22kW αλλά το αυτοκίνητο δέχεται έως 7,4kW τότε η φόρτιση θα γίνει με μέγιστη ισχύ 7,4kW. Αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι

Γιώργος Χατζηδάκης, Home and Distribution Offer Manager, Schneider Electric Greece & Cyprus

πως σε όποια ισχύ και να γίνει η φόρτιση, θα γίνει πάντα με ασφάλεια καθώς εκτός από την ισχύ, με τη χρήση ενός επώνυμου φορτιστή, διασφαλίζεται και η επικοινωνία μεταξύ αυτοκινήτου/φορτιστή. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις εγκατάστασης ενός wallbox; Η εγκατάσταση ενός Wallbox είναι εύκολη και γρήγορη. Αυτό που θα χρειαστεί είναι μία γραμμή παροχής (μονοφασική ή τριφασική), πίνακας προστασίας, ο φορτιστής και φυσικά η τοποθέτηση πρέπει να γίνεται πάντα από επαγγελματία ηλεκτρολόγο εγκαταστάτη, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων που υπάρχει στην Ελλάδα, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η εξάπλωση των σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων; Το δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων είναι μείζονος σημασίας για την απροβλημάτιστη εξάπλωση της ηλεκτροκίνησης. Για να γίνει η σωστή αξιοποίηση, πρώτα θα πρέπει να γίνει μία μελέτη πάνω στα δεδομένα που ήδη έχουμε από τους συμβατικούς σταθμούς ανεφοδιασμού/διόδια κ.λπ. Πόσα αυτοκίνητα σταματάνε σε κάθε σταθμό ανά ημέρα; Πόσο χρόνο περνάει κάποιος στους χώρους αυτούς; Κάνουν πλήρη ανεφοδιασμό; Αυτά τα δεδομένα θα βοηθήσουν να αξιολογηθεί η επένδυση που πρέπει να γίνει με τους αντίστοιχους σταθμούς φόρτισης. Πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας πως ο οδηγός ενός

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

ηλεκτρικού αυτοκινήτου θα φορτίσει τόσο ώστε να φτάσει στον τελικό προορισμό του καθώς μπορεί να μην έχει τον χρόνο για πλήρη φόρτιση. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι ειδικές πλατφόρμες διαχείρισης φορτιστών που θα έχουν στη διάθεσή τους οι οδηγοί ώστε να μπορούν να προγραμματίσουν απροβλημάτιστα το ταξίδι τους. Πιο συγκεκριμένα, είναι σημαντικό για τους οδηγούς να μπορούν να προβλέψουν που και πότε θα χρειαστεί να φορτίσουν ώστε να μπορούν να κάνουν προκράτηση του φορτιστή τους την ώρα και στο μέρος που θα τον χρειαστούν. Τέλος, ο ρόλος των εκάστοτε δήμων από τους οποίους περνάνε οι αυτοκινητόδρομοι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι ώστε να δίνουν δυνατότητα φόρτισης σε οδηγούς που ετοιμάζονται να μπουν στον αυτοκινητόδρομο αλλά και σε αυτούς που θα βγουν από αυτόν στο δήμο τους, ώστε να συνεχίσουν το ταξίδι τους στο επαρχιακό δίκτυο. Όλα τα παραπάνω και σε συνδυασμό με διαμορφωμένους χώρους με επιπλέον παροχές όπως χώρους εστίασης, ξεκούρασης κ.ά., σίγουρα θα αλλάξει την εμπειρία του ταξιδιού με ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Πόσο ασφαλείς είναι οι φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων (διαρροή, βραχυκύκλωμα, υπέρταση); Οι φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων είναι ασφαλείς. Αρκεί φυσικά να ακολουθούνται όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις όπως ισχύει και για όλες τις ηλεκτρικές συσκευές. 1. Ο ίδιος ο φορτιστής να είναι σύμφωνος με όλα τα ευρωπαϊκά standards και να έχει τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις. 2. Η τοποθέτησή του να γίνεται πάντα από επαγγελματία ηλεκτρολόγο εγκα-

20 | C O N S T R U C T I O N

ταστάτη σύμφωνα με τη ισχύουσα νομοθεσία. 3. Να ακολουθούνται πάντα οι οδηγίες χρήσης/εγκατάστασης του κατασκευαστή. Στην περίπτωση της Schneider Electric υπάρχουν λεπτομέρειες για το υλικό προστασίας που χρειάζεται ώστε να έχουμε ασφάλεια και από διαρροή και από βραχυκύκλωμα αλλά και από υπερτάσεις/κεραυνούς. 4. Να ακολουθούμε τυχόν προτάσεις από τον κατασκευαστή του οχήματος π.χ. σύνδεση σε φορτιστή με πιστοποίηση EV Ready – ZE Ready. Πόσο κοστίζει η φόρτιση; Το κόστος της φόρτισης εξαρτάται από το μοντέλο χρέωσης που ακολουθεί ο κάθε «πάροχος φόρτισης». Μπορεί να εξαρτάται μόνο από την ενέργεια που θα χρειαστεί το όχημα, μπορεί να εξαρτάται από τον τύπο του φορτιστή που χρησιμοποιεί (αυξημένη χρέωση για χρήση σε DC φορτιστή), από το χρόνο χρήσης του φορτιστή ή και από όλα τα παραπάνω μαζί. Σίγουρα θα πρέπει ο χρήστης να κάνει την έρευνά του πριν κάνει την επιλογή του. Όπως κάνει και τώρα όταν ψάχνει να ανεφοδιάσει το συμβατικό του αυτοκίνητο. Πόσο καλά «διαβασμένο» είναι το κοινό-πελάτης σας, στις μέρες μας; Σίγουρα το κοινό είναι διαβασμένο. Αυτό που λείπει, και είναι λογικό, είναι το κομμάτι της επαφής και της δοκιμής. Έως σήμερα όλα όσα γνωρίζουν οι πιο πολλοί είναι σε θεωρητικό επίπεδο. Αυτό που βλέπουμε εμείς είναι ότι το θεωρητικό αυτό επίπεδο μας περιορίζει κάπως και μας κάνει να σκεφτόμαστε πολύπλοκα ενώ τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά. Ένα κλασικό παράδειγμα ερωτήσεων που δεχόμαστε είναι ο χρόνος φόρτισης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Όλοι σκέφτονται

πόσο χρόνο θα θέλουν για να φορτίσουν το αυτοκίνητο, από το 0% έως το 100%, κάθε μέρα! Αν έκαναν μία δοκιμή με ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο μέσα στην πόλη, θα καταλάβαιναν πως θα «καίνε» περίπου 15% μπαταρίας τη μέρα και αν φορτίζουν κάθε μέρα θα θέλουν 30 λεπτά (ανάλογα με το αυτοκίνητο). Φυσικά, η σκέψη για το πού θα βρεθεί χώρος στάθμευσης με φορτιστή είναι απόλυτα σωστή, όμως οι προβλέψεις και οι επενδύσεις δείχνουν πως άμεσα αυτό το θέμα θα ανήκει στο παρελθόν. Ποιο είναι το «αύριο» και τι τεχνολογικές εξελίξεις αναμένουμε στον τομέα της φόρτισης; Το κομμάτι της φόρτισης, όπως καταλαβαίνουμε, συμβαδίζει με το κομμάτι της ανάπτυξης της τεχνολογίας των ηλεκτρικών οχημάτων. Υπάρχουν πολλές ιδέες για το «αύριο» όπως π.χ. συρόμενες μπαταρίες για άμεση αλλαγή με φορτισμένες, φόρτιση εν κινήσει από τον δρόμο, ασύρματη φόρτιση, φορτιστές DC με πολύ μεγάλη ισχύ και χρόνους φόρτισης στα 10 λεπτά κ.λπ. Το τι θα επικρατήσει θα το μάθουμε άμεσα καθώς για την ώρα όλες αυτές οι ιδέες πρέπει να δοκιμαστούν. Όλες έχουν τα πλεονεκτήματά τους και τα μειονεκτήματά τους. Σίγουρα θα επικρατήσει ό,τι είναι πιο φιλικό και εύκολο προς τον χρήστη. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι η φόρτιση εξελίσσεται στο κομμάτι της διασύνδεσης και της επικοινωνίας. Δηλαδή ο χρήστης να μπορεί να λαμβάνει ακόμα πιο πολλά στοιχεία για τη διαδικασία της φόρτισης και τον έλεγχο αυτής, τοπικά ή απομακρυσμένα. Τέλος, έξυπνα λογισμικά διαχείρισης φορτιστών είναι εδώ με στόχο να αποτρέψουν προβλήματα ειδικά σε μεγάλα κτίρια και parking που απαιτούν πολλούς φορτιστές όπως π.χ. το σύστημα LMS της Schneider Electric.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

COVER STORY

Γ. ΑΡΒΑΝΊΤΗΣ: Η ΣΧΕΔΊΑΣΗ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ ΣΤΗΝ EUROPA ΚΟΙΤΆΖΕΙ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΠΏΣ ΣΧΕΔΙΆΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΡΟΗΓΜΈΝΑ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΑΛΟΥΜΙΝΊΟΥ

Η πρωτοπορία και η τεχνογνωσία είναι δύο βασικές έννοιες-κλειδιά που διαπνέουν τόσο την εταιρεία Europa στο σύνολό της, όσο και ειδικότερα το Τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης. «Πρέπει να είμαστε και εμείς ως επαγγελματίες πιο “μπροστά” από την εποχή μας», επισημαίνει ο Γιάννης Αρβανίτης, Διευθυντής του Τμήματος R&D της Europa, περιγράφοντας τις διαδικασίες σχεδιασμού, ελέγχου και πιστοποίησης των αρχιτεκτονικών συστημάτων αλουμινίου. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

22 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Κύριε Αρβανίτη, είστε ο επικεφαλής του τμήματος R&D της Europa από το 1995. Μιλήστε μας για τη σταδιοδρομία σας στην εταιρεία. Η εισαγωγή μου στον χώρο του μηχανολογικού και βιομηχανικού σχεδιασμού έγινε μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου ως Ναυπηγός Μηχανικός στην Αθήνα το 1992. Ξεκίνησα την επαγγελματική μου καριέρα στα Ναυπηγεία Αυλίδας και ασχολήθηκα με project υψηλών απαιτήσεων. Tο 1995 μετακινήθηκα στην Europa, αρχικά ως τεχνικός σύμβουλος. Το 1997 ανέλαβα ως R&D Manager το «Γραφείο Μελετών Νέων Προϊόντων», όπως ονομαζόταν τότε, και παρέμεινα σε αυτήν τη θέση έως το 2013. Ήταν σημαντικό ότι ανέλαβα εκείνη την εποχή τη συγκεκριμένη θέση, σε μια εταιρεία, η οποία είχε πρώτη εισαγάγει την ιδέα των επώνυμων συστημάτων αλουμινίου στην αγορά, και στα πρώτα βήματα μιας εποχής μεγάλης ακμής του κλάδου των κατασκευών. Αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να έχω ηγηθεί του σχεδιασμού, του συνόλου των συστημάτων της εταιρείας μας για μια μεγάλη περίοδο. Από το 2014 και για λίγα χρόνια έγινε η μετακίνησή μου σε άλλη εταιρεία του κλάδου με την ίδια ιδιότητα. Ωστόσο από το 2019 και μέχρι σήμερα επέστρεψα στις «ρίζες» μου ως R&D Director της Europa και μέλος του Δ.Σ. της εταιρείας μας. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η κατασκευή του νέου εργοστασίου της εταιρείας στα Οινόφυτα; Ποια πλεονεκτήματα προσφέρει στην ίδια την εταιρεία; Οι επενδύσεις στην εταιρεία μας είναι συνεχείς, αλλά ειδικά στην παρούσα συγκυρία υλοποιείται ένα τεράστιο επενδυτικό πρόγραμμα που αφορά τόσο σε εγκαταστάσεις όσο και σε μηχανολογικό εξοπλισμό. Το επενδυτικό πλάνο που κατατέθηκε από την εταιρεία μας εγκρίθηκε τον Απρίλιο και εντάχθηκε στο καθεστώς ενισχύσεων Γενικής Επιχειρηματικότητας του Νόμου 4399/2016. Η συγκεκριμένη επένδυση αναμένεται να ανεβάσει κατακόρυφα τις παραγωγικές δυνατότητες ενσωματώνοντας τεχνολογίες αιχμής που αυτοματοποιούν πλήρως τις διαδικασίες παραγωγής. Παράλληλα, θα συνεχίσουμε να έχουμε μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αφού οι νέες μας αυξημένες ανάγκες στη διαχείριση των επικινδύνων υγρών αποβλήτων καλύπτονται πλήρως από το πλεόνασμα ενέργειας που παράγει το υφιστάμενο φωτοβολταϊκό μας πάρκο. Οι επενδύσεις αναμένονται

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

να έχουν ολοκληρωθεί στο τέλος του 2021 με αρχές του 2022. Το Tμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης της Europa στελεχώνεται από έμπειρους επιστήμονες που σχεδιάζουν και παράγουν καινοτόμα και εργονομικά προϊόντα. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτό το δυναμικό τμήμα της εταιρείας του οποίου ηγείστε. Το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης μαζί με το Εργαστήριο Δοκιμών και Πιστοποιήσεων απαρτίζεται από έμπειρα στελέχη τα οποία λειτουργούν ανά ομάδες σε ποικίλα projects. Κάθε στέλεχος είναι επιλεγμένο με προσεκτικά κριτήρια και διαθέτει τις δικές του ικανότητες και δεξιότητες, ενώ φροντίζουμε για την εκπαίδευσή του σε συγκεκριμένους τομείς ευθύνης. Οι περισσότεροι άνθρωποι που βρίσκονται εκτός κλάδου, πολλές φορές και οι πελάτες μας, δεν γνωρίζουν τις υψηλές σχεδιαστικές απαιτήσεις που εφαρμόζουμε για τον σχεδιασμό ενός πλήρους αρχιτεκτονικού συστήματος αλουμινίου. Για αυτό απαιτείται υψηλή εξειδίκευση από μέρους των μηχανικών και τεχνικών μας που αναλαμβάνουν κομμάτια της σχεδίασης και των δοκιμών. Πέραν τούτου, το τμήμα λειτουργεί σε ιδιαίτερο χώρο πάνω από 250 τ.μ. εντός της εταιρείας, προκειμένου να εξασφαλίζει στα στελέχη του ηρεμία και «καθαρό χρόνο» για να μπορέσουν να υλοποιήσουν τα έργα που τους έχουν ανατεθεί. Μια φιλοσοφία και μια κουλτούρα που διαφέρει αισθητά από τις καθημερινές απαιτήσεις που έχουν άλλα τμήματα της εταιρείας που είναι πιο «κοντά στην αγορά». Βέβαια, όλα τα στελέχη μας φροντίζουμε να έχουν εικόνα της αγοράς και

των απαιτήσεών της, καθώς η σχεδίαση προϊόντων στην Europa δεν κοιτάζει το παρόν, αλλά το μέλλον! Αυτό είναι άλλωστε ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά για τα οποία ξεχώρισε η εταιρεία στην Ελλάδα, δηλαδή η πρωτοπορία. Συνεπώς πρέπει να είμαστε και εμείς ως επαγγελματίες πιο «μπροστά» από την εποχή μας. Σε επίπεδο ενημέρωσης λοιπόν έχουμε στραμμένη την προσοχή μας στην αγορά, παρά τη διαφορετική φύση της δουλειάς μας. Ποιες είναι οι σημαντικότερες δραστηριότητες του τμήματός σας και τι εξοπλισμό διαθέτει; Οι βασικές λειτουργίες του τμήματος χωρίζονται σε δύο κατηγορίες στις οποίες εντάσσονται τα projects. Η πρώτη είναι η σχεδίαση νέων προϊόντων, σύμφωνα με όλες τις σύγχρονες τάσεις της αρχιτεκτονικής, που ενσωματώνουν τις πιο πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις στον κλάδο. Η δεύτερη είναι η αναβάθμιση των υπαρχόντων συστημάτων της εταιρείας μας. Ο κύκλος ζωής του προϊόντος μας είναι τέτοιος που η αναβάθμιση υπαρχόντων προϊόντων είναι κεντρικό σημείο σχεδιασμού, ωστόσο η έμφασή μας τα τελευταία χρόνια στην Europa είναι η σχεδίαση νέων προϊόντων που εισάγουν την εταιρεία σε μια νέα εποχή. Σημαντικό τμήμα ευθύνης μας αποτελεί και η πιστοποίηση των συστημάτων, το οποίο εντάσσεται συνολικά στη σφαίρα της ποιότητας του προϊόντος. Το τμήμα χρησιμοποιεί ένα μεγάλο εύρος εργαλείων, ψηφιακών και μη, που ανταποκρίνονται στις υψηλές απαιτήσεις του κλάδου. Τα ψηφιακά προγράμματα σχε-

CONSTRUCTION |

COVER STORY

Tο νέο αρχιτεκτονικό σύστημα αλουμινίου Minimal Frame της Europa

δίασης Autodesk που χρησιμοποιούμε, καθώς και τα μηχανήματα ταχείας πρωτοτυποποίησης που διαθέτουμε όπως 3D printers και laser CNC cutter, μας βοηθούν να επιτυγχάνουμε απόλυτη ακρίβεια στον σχεδιασμό και εξαιρετικούς χρόνους περάτωσης του κάθε project. Τέλος, διαθέτουμε ιδιόκτητους θαλάμους δοκιμών και προγράμματα θερμικών αναλύσεων, ώστε να μπορούμε εντός της εταιρείας να πιστοποιούμε τα συστήματα που παράγουμε σε συνεργασία με διεθνώς κοινοποιημένα ινστιτούτα (π.χ. IFT Rosenheim, κ.ά.). Τα συστήματα αλουμινίου της Europa διακρίνονται για την ποιότητα και τη λειτουργικότητά τους. Πώς συμβάλλουν σε αυτό το αποτέλεσμα ο ποιοτικός έλεγχος, οι πιστοποιήσεις αλλά και το δίκτυο κατασκευαστών; Εδώ θα ήθελα αρχικά να δώσω μια εξήγηση στον τελικό καταναλωτή αναφορικά με τα αρχιτεκτονικά συστήματα αλουμινίου, δηλαδή το πού τελειώνει η ευθύνη της διέλασης και που αρχίζει εκείνη του κατασκευαστή αλουμινίου. Η επιλογή κατασκευαστή είναι πολύ σημαντικό κομμάτι του τελικού αποτελέσματος καθώς είναι εκείνος που θα κατασκευάσει το τελικό προϊόν, δηλαδή το κάθε κούφωμα ξεχωριστά. Είναι γεγονός, ωστόσο, ότι η Europa απολαμβάνει ευρείας αναγνώρισης από το δίκτυο κατασκευαστών αλουμινίου, και περίπου δύο χιλιάδες κατασκευαστές σε όλη την Ελλάδα έχουν εισαγάγει τα προϊόντα μας στην κατασκευαστική τους γκάμα. Αυτό είναι αποτέλεσμα, σε μεγάλο βαθμό, της ποιότητας της Europa τόσο σε προϊόντα όσο και σε συνοδευτικές υπηρεσίες. Όπως ήδη ειπώθηκε, το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης φροντίζει για την πιστοποί-

24 | C O N S T R U C T I O N

ηση των προϊόντων, ωστόσο υπάρχει και ένα ξεχωριστό τμήμα, αυτό του Ελέγχου Ποιότητας το οποίο ελέγχει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και μεριμνά για τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις. Στην Europa φροντίζουμε να έχουμε πιστοποιήσεις σε όλα τα επίπεδα, καθώς και πολλές συνοδευτικές υπηρεσίες που ταιριάζουν απόλυτα στις ανάγκες κάθε κατηγορίας κοινού μας, όπως για παράδειγμα ο Ποιοτικός και Τεχνικός Έλεγχος σε οικίες, ή η κατάρτιση προδιαγραφών έργων για μηχανικούς από το Τμήμα Έργων. Στόχος μας είναι να ξέρει ο τελικός καταναλωτής, κατά το εφικτά δυνατόν, τι αγοράζει. Αντίστοιχη ενημέρωση παρέχεται και από τη Γραμμή Εξυπηρέτησης Ιδιωτών, από τη Γραμμή Τεχνικής Υποστήριξης για τους κατασκευαστές αλουμινίου καθώς και από

Στην έκθεση Xenia θα υπάρξουν εφαρμογές και συστήματα της Europa τα οποία θα εκπλήξουν και θα εντυπωσιάσουν τους επισκέπτες της

το Τμήμα Έργων για τους μηχανικούς και εργολάβους. Αντιλαμβάνομαι πως ένας από τους στόχους της εταιρείας είναι η επένδυση στη γνώση και την εξέλιξη. Πώς εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο το νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα The LAB; Το Europa The Lab φέρνει μια επανάσταση στον κλάδο. Για πρώτη φορά φέρνει τόσο κοντά τη διέλαση και τον κατασκευαστή αλουμινίου, πέρα από τεχνικό επίπεδο και σε ακαδημαϊκό-επιμορφωτικό. Η Europa και ο εκάστοτε κατασκευαστής αλουμινίου αποτελούν κρίκους μιας αλυσίδας που συνθέτει το τελικό προϊόν. Είμαστε και οι δύο μέρος μιας αλυσίδας αξίας για τον τελικό μας πελάτη. Το τελικό προϊόν είναι τόσο ισχυρό όσο ο πιο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας και, συνεπώς, εμείς ως εταιρεία πρέπει να παρέχουμε, και παρέχουμε, όλα όσα είναι εφικτά σε αυτό το πεδίο, δηλαδή ποιοτικά προϊόντα, αλλά και ο εκάστοτε κατασκευαστής πρέπει στον δικό του τομέα ευθύνης να έχει άρτιο αποτέλεσμα. Αυτό το όραμα που είχε η Διοίκηση της Europa, κυρία Ανούς Τζιρακιάν, συναντήθηκε με το όραμα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Αλουμινίου Σιδήρου (ΠΟΒΑΣ) και τον Πρόεδρό της, κ. Θεόφιλο Παγιάτη, και έτσι γεννήθηκε το Europa The Lab. Στόχος του είναι η εκπαίδευση των κατασκευαστών αλουμινίου σε όλα τα επίπεδα και η ποιοτική τους αναβάθμιση όχι μόνο σε κατασκευαστικό επίπεδο, αλλά συνολικά σε επαγγελματικό επίπεδο. Φυσικά, το όραμα αυτό δεν αφορά μόνο τους κατασκευαστές των συστημάτων Europa, αλλά απευθύνεται σε όλο τον κλάδο. Στόχος μας είναι να καταστήσουμε τους κατασκευαστές αλουμινίου, όχι απλά πολύ καλούς κατασκευ-

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

αστές, αρκετοί άλλωστε είναι ήδη, αλλά επαγγελματίες που διαπρέπουν σε όλα τα επίπεδα. Η έκθεση Xenia έχει αναδειχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες διοργανώσεις του ξενοδοχειακού κλάδου, και όχι μόνο. Πόσο σημαντική τη θεωρείτε για τη βιομηχανία του αλουμινίου και πώς τη στηρίζετε ως Europa; Και για το 2021 η Europa συμμετέχει στην έκθεση Xenia. Είναι η τέταρτη συνεχόμενη χρονιά συμμετοχής μας στην έκθεση και αναμένουμε για ακόμη μια χρονιά εξαιρετικά αποτελέσματα. Σκοπός της συμμετοχής μας είναι να έρθουν πιο κοντά οι επαγγελματίες του κλάδου φιλοξενίας στην Europa, να γνωρίσουν τις λύσεις που παρέχουμε και την εταιρεία μας ιδίοις όμμασι. Η φετινή Xenia θα έχει και πάλι ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο για εμάς, όσο και για το καταναλωτικό κοινό, αλλά εν τέλει και για τους κατασκευαστές αλουμινίου, καθώς θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά σε πραγματικό έκθεμα το νέο Europa Minimal Frame. Το Europa Minimal Frame αποτελεί μια απαίτηση της αγοράς, για συνδυασμό της minimal αισθητικής συνοδευόμενο από το όνομα και την ποιότητα της Europa. Όταν αναφερόμαστε σε minimal αισθητική στον χώρο μας, εννοούμε το μικρότερο δυνατόν εμφανές πλαίσιο αλουμινίου που «χάνεται» στην τοιχοποιία και στο πάτωμα, επιτρέποντας περισσότερο φως, απρόσκοπτη θέα και διέλευση στον χώρο, ιδιαίτερα όταν έχουμε πολύ μεγάλα ανοίγματα. Το σύστημα έχει καινοτόμο σχεδιασμό και κάποιες ιδιαίτερες λεπτομέρειες που προσδίδουν απεριόριστες δυνατότητες και πλεονεκτήματα έναντι των αντίστοιχων παλαιότερων συστημάτων της αγοράς, τόσο για τον αρχιτέκτονα-μηχανικό, όσο και για τον κατασκευαστή αλουμινίου. Τέσσερις (4) διαφορετικές τυπολογίες, από τις οποίες έκαστη καλύπτει μια διαφορετική αισθητική και λειτουργική απαίτηση. Μεγάλη ποικιλία συνοδευτικών προϊόντων (σητών και αυτοματισμών) έρχονται για να καταστήσουν το σύστημα ιδανικό για κάθε περίπτωση και κάθε άνοιγμα. Το σύστημα είναι εντυπωσιακό, και η Xenia αποτελεί μια από τις καλύτερες ευκαιρίες για να το πλησιάσει η αγορά, παρότι το σύστημα έχει ήδη περατωμένες κατασκευές σε μεγάλα έργα που υλοποιήθηκαν εντός του έτους. Παράλληλα στην έκθεση θα κάνει την πρώτη του εμφάνιση και το νέο σύστημα

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Europa Pergola. Το νέο σύστημα παρέχει περισσότερες δυνατότητες και ολοκληρωμένες λύσεις από το προηγούμενο. Ισχυρά προφίλ κινητών πτερυγίων για μεγάλα ανοίγματα κατασκευών, μεγάλους συλλέκτες υδάτων με κανάλια απορροής εσωτερικά του σκελετού και υποδομές για κρυφό φωτισμό με led αλλά και για προσθήκη θερμαντικών σωμάτων για καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Απεριόριστες δυνατότητες συνδυασμού με πληθώρα συστημάτων, από πτυσσόμενα, συρόμενα, σήτες και δυνατότητες συνδυασμού με κάθε είδους ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Για πρώτη φορά, επίσης, θα παρουσιαστεί το νέο προϊόν μας, το Europa Element. Το σύστημα αποτελεί λύση με Ο κ. Γιάννης Αρβανίτης στον χώρο του εκπαιδευτικού πολλές εφαρμογές σε επίπρογράμματος «Europa The Lab» πεδο σκίασης, διαχωριστικού χώρων και εξωτερικής επένδυσης, προσδίδοντας αισθητική και που καλύπτει κάθε απαίτηση. Αντίστοιχα, απεριόριστες δυνατότητες σε συνδυαως προς το εμφανές πλαίσιο, άλλες σειρές σμό και με άλλα αρχιτεκτονικά συστήματα έχουν λεπτά προφίλ και μικρό εμφανές αλουμινίου. πλαίσιο, άλλες μεγαλύτερο και πιο εμφαΗ έκθεση Xenia αποτελούσε το χρονικό νές, πάντα ανάλογα και με τις μηχανικές σημείο της παρουσίασης των νέων μας ιδιότητες που απαιτούνται στα έργα. προϊόντων στην αγορά. Ειδικά τα τελευΤέλος, κάθε σειρά μπορεί να κατασκευάταία χρόνια, τα νέα προϊόντα έχουν την σει πολλαπλές τυπολογίες προσφέροντας τιμητική τους στην έκθεση. Κατά τη συμλύση σε κάθε κατασκευαστική ανάγκη. Για μετοχή μας στη συγκεκριμένη έκθεση το εμάς, όλα τα συστήματα, είναι μια «οικο2019 έγινε η παρθενική παρουσίαση της γένεια». Γιατί χρησιμοποιούν κοινά προοικογένειας των ανοιγόμενων συστηφίλ και εξαρτήματα, εξυπηρετώντας τον μάτων EOS και των συρόμενων ESS, κατασκευαστή αλουμινίου σε όλα τα επίσυστήματα επάνω σε νέες πλατφόρμες πεδα, από την κατασκευή του συστήματος σχεδίασης με δυναμικά χαρακτηριστικά, έως τη διαχείριση των αποθεμάτων του. τα οποία αποτέλεσαν τα πρώτα συστήΤα ανωτέρω αναφερόμενα είναι μερικά ματα τα οποία σχεδιάσαμε με την επάαπό τα προϊόντα που θα παρουσιαστούν νοδό μου στην εταιρεία. Μια οικογένεια στην έκθεση, αλλά δεσμευόμαστε να συστημάτων που σαν στόχο είχαν να εκπλήξουμε τους επισκέπτες της και με συνδυάσουν δύο αισθητικές επιλογές, πολύ περισσότερα. Επέλεξα να μιλήσω τη μοντέρνα των ίσιων γραμμών και συγκεκριμένα για τα ανωτέρω, καθώς την κλασική των σπαστών γραμμών με έχουν ήδη παρουσιαστεί ως προϊόντα σε εξαιρετικούς συντελεστές επιδόσεων επικοινωνιακό υλικό της εταιρείας ενώ και πιστοποιήσεις σε όλα τα επίπεδα. Δεν παράλληλα έχουν ήδη υλοποιήσει έργα είναι τυχαίο ότι το ανοιγόμενο σύστημα πολύ υψηλών απαιτήσεων. Θα υπάρξουν EOS 90PH.SI. κατέχει την πρώτη θέση σε εφαρμογές και συστήματα τα οποία θα παγκόσμιο επίπεδο σε θερμική συμπεριαποτελέσουν έκπληξη της έκθεσης. Είναι φορά και είναι κατάλληλο για «παθητικά βέβαιο πως οι επισκέπτες, θα εντυπωσικτίρια» και όχι μόνο. Κάθε προϊόν της αστούν από το περίπτερό μας και τα νέα οικογένειας διαθέτει ιδιαίτερες επιδόσεις, συστήματα της Europa, και τους καλούμε δημιουργώντας ουσιαστικά μια κλίμακα όλους να το επισκεφθούν.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ Επιθεωρήσεις προεκτίμησης ασφαλιστικών κινδύνων αλλά και κατά τη διάρκεια της ασφάλισης, ρίσκα, ασφαλιστικές καλύψεις και κριτήρια επιλογής της ασφαλιστικής εταιρείας από τη μεριά των κατασκευαστών και των real estate developers. ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΔΑΪΛΑ

26 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

υλοποίηση ενός έργου, είτε πρόκειται για μεγάλο τεχνικό έργο είτε για υποδομή, είναι μια διαδικασία που χαρακτηρίζεται από ένταση κινδύνου και ευθύνης. Ανθρώπινα λάθη, τυχαία γεγονότα και καιρικές συνθήκες είναι παράγοντες που δεν μπορούν να εκμηδενιστούν και, εν δυνάμει, είναι δυνατό να προκαλέσουν ζημιές και να κοστίσουν ακριβά. Έτσι, είναι προφανές πως η ασφάλιση είναι αναγκαία και έχει μεγάλη σημασία για την επιτυχή ολοκλήρωση ενός έργου.

Η ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΉΣΕΩΝ

Σύμφωνα με τον Γιώργο Χριστοφορίδη, Διπλ. Μηχανολόγο Μηχανικό και Γενικό Διευθυντή της «Σαμαράς & Συνεργάτες ΕΠΕ», οι επιθεωρήσεις προεκτίμησης ασφαλιστικών κινδύνων, καθώς και οι επιθεωρήσεις όσο διαρκεί η ασφάλιση, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που μπορεί να βελτιώσει εξαρχής το επίπεδο ασφάλειας του έργου. Όπως επισημαίνει, «οι επιθεωρήσεις προεκτίμησης ασφαλιστικών κινδύνων, όπως και οι επιθεωρήσεις κατά τη διάρκεια ισχύος της ασφάλισης στα τεχνικά έργα είναι πολύ σημαντικές και βοηθούν αφενός την ασφαλιστική εταιρία και αφετέρου την ασφαλιζόμενη επιχείρηση. Τη μεν πρώτη καθώς, λαμβάνοντας μια αναλυτική τεχνική έκθεση με την περιγραφή των ασφαλιζομένων δραστηριοτήτων και εγκαταστάσεων, την ανάλυση και αξιολόγηση των βασικών κινδύνων και την εκτίμηση της μέγιστης δυνατή ζημιάς, μπορεί να υπολογίσει ένα πιο αντικειμενικό και «δίκαιο» ασφάλιστρο με μικρότερη αβεβαιότητα. Τη δε ασφαλιζόμενη επιχείρηση καθώς θα έχει στη διάθεσή της μια έκθεση, η οποία θα αποτυπώνει το επίπεδο ασφάλειας που βρίσκεται αλλά και προτάσεις για τη λήψη προστατευτικών μέτρων. Συνεπώς, ένα χρήσιμο εργαλείο που θα μπορεί να αξιοποιήσει για να βελτιώσει εξαρχής το επίπεδο ασφάλειας του έργου και να μειώσει τις πιθανότητες, αλλά και τις συνέπειες ενός ενδεχόμενου ατυχήματος. Βέβαια, έχει μεγάλη σημασία και το ποιος διενεργεί την επιθεώρηση. Δεν μπορεί να ανταπεξέλθει ο κάθε πραγματογνώμονας που ασχολείται πχ με πραγματογνωμοσύνες τροχαίων ατυχημάτων. Απαιτείται εξειδίκευση στο αντικείμενο της ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας, εμπειρία από διαχείριση ατυχημάτων σε τεχνικά έργα και ευρεία γνώση των τεχνικών θεμάτων που σχετίζονται με ένα τεχνικό έργο».

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΤΑ ΡΊΣΚΑ

Τα ρίσκα που παρουσιάζονται στα μεγάλα έργα είναι διάφορα και προφανώς σχετίζονται (και) με το είδος του έργου. Η Ανδρομάχη Πασσαλίδου, Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός και Επικεφαλής Διεύθυνσης Ασφαλίσεων του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, δηλώνει πως «το κάθε έργο ή δραστηριότητα που επιθυμούμε την ασφάλισή του έχει τις ιδιαιτερότητές του και τα χαρακτηριστικά του, όπως πολυπλοκότητα και ειδικές κατασκευές που ενδεχομένως περιλαμβάνει, ειδική τοποθεσία ανάπτυξης και χρονική περίοδο ανάπτυξης. Το κάθε ένα από αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν και τα κριτήρια για την ταυτοποίηση της επικινδυνότητας –τα ρίσκα που λέμε. Στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε ποια είναι η επικινδυνότητα, και άρα η εμφάνιση ζημιών σε μεγαλύτερο βαθμό από έναν κίνδυνο συγκριτικά με άλλον κίνδυνο, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε στατιστικά στοιχεία των τελευταίων 10 ετών παγκοσμίως ότι στα μεγάλα (ή και μικρά) έργα υποδομής, τόσο για την κατασκευή τους όσο και για την λειτουργίας τους, σημαντικό ρόλο παίζουν, και έχουν την μερίδα του λέοντος στις ζημιές, οι φυσικές καταστροφές – καιρικά φαινόμενα, η συχνότητα και σφοδρότητα των οποίων βαίνει ανοδικά κλιμακούμενη με γεωμετρική πρόοδο λόγω της κλιματικής κρίσης. Θα ακολουθήσουν οι ζημιές που οφείλονται στην ειδική κατασκευή του έργου (ιδιαίτερη μεθοδολογία / σωστές μελέτες/σωστή κατασκευή από τον κατασκευαστή βάσει προδιαγραφών). Τέλος, σε χαμηλό ποσοστό, θα παρουσιασθούν ζημιές που είναι εξωγενείς και τυχαίοι (π.χ. μετάδοση φωτιάς, η εστία της οποίας δεν έχει καμία σχέση με το έργο). Στα βιομηχανικά έργα, και γενικά στα έργα ανάπτυξης και τεχνολογίας, τόσο για την κατασκευή τους όσο και για την λειτουργία τους, σημαντικό ρόλο και την μερίδα του λέοντος στις ζημιές έχουν οι μηχανικές βλάβες του μηχανολογικού εξοπλισμού (ηλεκτρομηχανολογικού - Η/Μ) που ενδεχομένως οφείλονται στη λειτουργίας τους ατυχηματικής φύσεως – αστοχίας, όσο όμως και στα ελαττώματα σχεδιασμού και παραγωγής αυτού του εξοπλισμού από τους κατασκευαστές τους κατά την διάρκεια παραγωγής τους. Θα ακολουθήσουν ζημιές όπως και στα λοιπά έργα υποδομής που αναφέραμε ανωτέρω με την ίδια σειρά». Η Μαρία Κιουμουρτζίδου, Προϊσταμένη Τμήματος Ασφαλίσεων του Ομίλου ΑΒΑΞ,

Γιώργος Χριστοφορίδης, Γενικός Δ/ντής “Σαμαράς & Συνεργάτες ΕΠΕ”

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

Φώτης Γιόφτσιος, Δ/νων Σύμβουλος Ten Brinke Hellas

Αννίβας Βασιλόπουλος, Ιδρυτής & Δ/νων Σύμβουλος ANICON

Νατάσα Λαζαρίδου, Εμπορική Δ/νση ΕΛΙΝ ΤΕΧΝΙΚΗ

28 | C O N S T R U C T I O N

στέκεται και στα πρόσθετα ρίσκα που συνδέονται με έργα όπως το μετρό. «Τα ρίσκα ποικίλουν ανάλογα με τη φύση του έργου (υποδομής, οικοδομικό ή άλλο), τις ιδιαιτερότητες και τη μεθοδολογία της κατασκευής, την τοποθεσία, τη χώρα. Κοινοί κίνδυνοι αποτελούν οι φυσικές καταστροφές, ιδιαίτερα με την κλιματική κρίση, αστοχίες μελέτης ή υλικού, τυχαία γεγονότα (φωτιά, κλοπή, ανθρώπινο σφάλμα), περιβαλλοντικοί κίνδυνοι, ζημιές σε τρίτους, εργατικά ατυχήματα. Έργα μετρό, ενεργειακά, βιομηχανικά, περιβαλλοντικά υπόκεινται σε πρόσθετους κινδύνους κατά την κατασκευή (γεωτεχνικά, τεχνολογία ειδικού εξοπλισμού κλπ.), όπως και έργα σε χώρες υψηλού κινδύνου με πολιτικούς κινδύνους, τα οποία, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες τους, απαιτούν ειδική αντιμετώπιση για τον μετριασμό του ρίσκου. Παρά την επιμέλεια, τα αυστηρά κριτήρια επιλογής εξοπλισμού/υλικών, το εξειδικευμένο προσωπικό-συνεργάτες, την τήρηση μέτρων ασφαλείας-προδιαγραφών, μπορεί να επέλθουν κίνδυνοι ή απρόβλεπτα γεγονότα προκαλώντας σοβαρή οικονομική ζημιά ή αναστολή των εργασιών», επισημαίνει. Ο Φώτης Γιόφτσιος, Δ/νων Σύμβουλος της Ten Brinke Hellas, στέκεται και στην τοποθεσία του έργου, καθώς τα ρίσκα είναι διαφορετικά όταν το οικόπεδο βρίσκεται π.χ. κοντά σε ρέμα σε σύγκριση με ένα έργο στο κέντρο της Αθήνας. «Οι κίνδυνοι είναι ανάλογοι με τη φύση και την τοποθεσία του έργου. Αν, για παράδειγμα, το οικόπεδο είναι κοντά σε ρέμα, οφείλουμε να συμπεριλάβουμε την ασφάλιση έναντι πλημμυρών. Ιδίως τώρα, με την κλιματική κρίση, τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι συχνά και εντάσσονται μόνιμα πια στις ασφαλιστικές μας καλύψεις. Σε οικιστικό έργο το οποίο βρίσκεται υπό ανάπτυξη σε επικλινές έδαφος και υπήρχε ο κίνδυνος ανατροπής κατά τις εργασίες εκσκαφής, αυτός καλύφθηκε με εξειδικευμένες ρήτρες. Σε διαφορετικό έργο μας όπου έπρεπε να πάμε σε πολύ μεγάλο βάθος, προχωρήσαμε σε ειδική ασφάλιση για την πρόκληση ζημιών όμορων κτηρίων και παρακείμενων περιουσιών. Μεγάλος ασφαλιστικός «πονοκέφαλος», ας μου επιτραπεί η έκφραση, είναι τα ακίνητα τα οποία προέρχονται από πλειστηριασμό. Αυτά, ασφαλίζονται πάντα για ζημίες από κακόβουλες ενέργειες. Ενώ, τέλος, χαρακτηριστικό παράδειγμα ρίσκου λόγω τοποθεσίας αποτελούν τα έργα μας στην καρδιά της

Αθήνας, όπου υπήρχαν φόβοι για βανδαλισμό ή ακόμη και για τρομοκρατικό χτύπημα λόγω εγγύτητας σε πρεσβείες ή/ και προξενικές αρχές. Όλα αυτά έπρεπε να προβλεφθούν», τονίζει. Ο Αννίβας Βασιλόπουλος, Ιδρυτής & Δ/ νων Σύμβουλος της ANICON, ξεχωρίζει πως «από την πλευρά των κατασκευαστών, μπορεί να μη συμβαδίζουν οι μελέτες και στη συνέχεια να μη γίνεται κατάλληλο follow up από τους μελετητές. Συχνά μπορεί να εμφανιστούν απρόσμενες ελλείψεις στο έργο. Από την πλευρά των υπεργολάβων, κατά πόσο ακολουθούν τις συμβάσεις τους, τα χρονοδιαγράμματα και τα μέτρα προστασίας, υγείας και ασφάλειας. Η καθυστέρηση στα υλικά, η ελλιπής τεχνολογία, η αδυναμία στην τεχνογνωσία της ομάδας αλλά και δυσκολίες στο cash flow, μπορούν επίσης να αποτελούν ρίσκα στα έργα αυτά. Για την πρόληψη ατυχημάτων, χρειαζόμαστε πρόληψη στην πράξη. Στην ΕΕ, οι κατασκευές είναι ο κλάδος με τον μεγαλύτερο κίνδυνο ατυχημάτων, όπου σημειώνονται περισσότερο από 1.000 θάνατοι ετησίως οι οποίοι οφείλονται σε ατυχήματα εργαζομένων στις κατασκευές. Παγκοσμίως, οι εργαζόμενοι στις κατασκευές έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν θανατηφόρο ατύχημα και 2 φορές περισσότερες πιθανότητες να τραυματιστούν σε σύγκριση με εργαζομένους άλλων κλάδων. Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι περιλαμβάνουν εργασίες που εκτελούνται σε μεγάλο ύψος, εκσκαφές και κατά την διάρκεια μετακινήσεων φορτίων. Είναι ύψιστης σημασίας να δίνεται προτεραιότητα και πόροι σε μέτρα εξάλειψης ή μείωσης και επίβλεψης στην πηγή του κινδύνου και να παρέχεται συλλογική προστασία». Η Νατάσα Λαζαρίδου, Μηχανολόγος Μηχανικός, Εμπορική Διεύθυνση της ΕΛΙΝ ΤΕΧΝΙΚΗ, ξεχωρίζει και αυτή τα ακραία φυσικά φαινόμενα, τις κλοπές καθώς και την κλιματική αλλαγή. Για την ίδια, «η υλοποίηση των τεχνικών έργων αποτελεί τη σύνθεση πολλών δραστηριοτήτων ταυτόχρονα. Είναι μια διαδικασία η οποία ενέχει αρκετούς κινδύνους, όπως ακραία φυσικά φαινόμενα, φωτιά, κλοπή, ελλαττωματικά υλικά κ.α. Η εταιρεία μας εφαρμόζει ως πάγια τακτική την ασφάλιση όλων των έργων της, οποιουδήποτε μεγέθους, πάντα με μεμονωμένα ξεχωριστά συμβόλαια. Αυτό εξασφαλίζει τον καλύτερο εντοπισμό όλων των ιδιαιτεροτήτων του κάθε τεχνικού έργου

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ξεχωριστά και την σωστότερη ασφάλισή του. Κάποια από τα έργα μας αναλαμβάνει να τα ασφαλίσει ο πελάτης από μόνος του, κάτι το οποίο αποδεχόμαστε, αφού πρώτα εξετάσουμε όλους τους όρους ασφάλισης και κυρίως τις εξαιρέσεις. Υπήρξαν πολλές περιπτώσεις που δεν καλυφθήκαμε από το συγκεκριμένο συμβόλαιο και εκδώσαμε συμπληρωματική ασφάλιση. Η πολιτική της εταιρείας μας είναι να προβαίνουμε σε ένα συμβόλαιο το οποίο να προστατεύει τους ανθρώπους μας, το τεχνικό έργο και το κόστος του. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε πως η κλιματική αλλαγή έχει ως αποτέλεσμα να συμβαίνουν πιο συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία μπορούν να πλήξουν έργα που βρίσκονται σε ενδιάμεση φάση κατασκευής, με αυξημένο κίνδυνο κατάρρευσης και ατυχημάτων. Επίσης, έργα αυξημένου κινδύνου είναι και αυτά τα οποία κατασκευάζονται μέσα σε πυκνό αστικό ιστό και απαιτείται κατεδάφιση και ταυτόχρονη ανέγερση».

ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΈΣ ΚΑΛΎΨΕΙΣ

Σε ό,τι αφορά τις ασφαλιστικές καλύψεις, η κα Πασσαλίδου (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) τονίζει πως «η ταυτοποίηση των κινδύνων οδηγεί και στην ανάγκη τοποθέτησης ασφαλιστηρίου συμβολαίου που να καλύπτει -στον μεγαλύτερο βαθμό και διαθεσιμότητα της ασφαλιστικής και αντασφαλιστικής αγοράς- αυτόν τον κίνδυνο. Παγκοσμίως, οι ασφαλιζόμενοι επιθυμούν την αύξηση των ορίων κάλυψης για καιρικά φαινόμενα και σεισμούς στα έργα τους και την κάλυψη συνεπειών από λάθος μελέτη/ κακή κατασκευή/ελαττωματικό σχεδιασμό και κατασκευή Η/Μ εξοπλισμού. Το κρίσιμο στις ημέρες μας, όμως, δεν είναι τι ζητά ο ασφαλιζόμενος αλλά τι μπορεί να διαθέσει η ασφαλιστική και αντασφαλιστική αγορά για το συγκεκριμένο έργο/ ασφαλισμένο -τόσο σε καλύψεις όσο και έως ποιου ορίου». Η κα Κιουμουρτζίδου (ΑΒΑΞ) υπογραμμίζει πως «βασική προτεραιότητα της ΑΒΑΞ είναι η εξασφάλιση της πληρέστερης ασφαλιστικής κάλυψης. Για τον σκοπό αυτό, παρακολουθεί εσωτερικά στενά τις εξελίξεις και τάσεις της διεθνής ασφαλιστικής και αντασφαλιστικής αγοράς και ενημερώνεται για τη διαθεσιμότητα πρότυπων ασφαλιστικών λύσεων. Για τη διεξαγωγή έρευνας στην τοπική και διεθνή ασφαλιστική αγορά προηγείται εσωτερικά ανάλυση των κινδύνων και ευθυνών

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

(συχνότητα, βαρύτητα, επίπτωση) που απορρέουν από τις ιδιαιτερότητες του εκάστοτε έργου, τις συμβατικές υποχρεώσεις ή το νομοθετικό πλαίσιο έργων εξωτερικού, βάσει της οποίας προδιαγράφεται το απαιτούμενο πλαίσιο ασφάλισης με διαμόρφωση πρότυπων όρων σε ασφαλιστήρια CAR (τα οποία είναι ευρέως αποδεκτά). Η συμφωνία επί πρότυπων όρων (αντί standard Munich Re λεκτικού), διασφαλίζει πληρέστερη κάλυψη και περιορίζει ασάφειες σε απαιτήσεις αποζημιώσεων. Πέραν των πρότυπων όρων ασφάλισης, συνάπτονται “tailor made” ασφαλιστήρια συμβόλαια σε έργα μετρό, ενεργειακά, έργα ΣΔΙΤ ή παραχωρήσεις. Εκτός των συμβατικά απαιτούμενων ασφαλίσεων (CAR, Αστική Ευθύνη, Εργοδοτική), τηρούνται πρόσθετες ασφαλίσεις, όπως επαγγελματικής ευθύνης, περιβαλλοντικής ευθύνης, μεταφορών, μηχανολογικού εξοπλισμού, πολιτικών κινδύνων (εκκένωση εργοταξίου, επαναπατρισμό προσωπικού) και άλλες προς πληρέστερη εξασφάλιση». Ο κ. Γιόφτσιος (Ten Brinke Hellas) ανέτρεξε στην εμπειρία της εταιρείας για να μας απαντήσει στο ερώτημα περί ασφαλιστικών καλύψεων. Έτσι, αναφέρει πως «πέραν του CAR, κατά παντός κινδύνου, της εργοδοτικής ευθύνης και αστικής ευθύνης υπέρ τρίτων, που αποτελούν τη βάση των ασφαλιστικών μας συμβολαίων, έχουμε συμπεριλάβει κατά καιρούς καλύψεις έναντι τρομοκρατικών ενεργειών, ζημιών από θεομηνίες -και ιδιαίτερα από πλημμύρες και σεισμούς, καθιζήσεις που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κι άρα να ενταχθούν στην μελέτη και τον σχεδιασμό. Ιδιαίτερη κάλυψη έγινε σε project μας όπου βρισκόταν κοντά σε ρέμα για την εκκαθάριση συντριμμάτων, δηλαδή άμμου, μπάζων και λάσπης που παρασύρθηκαν από νερά κατά τη διάρκεια έντονης βροχόπτωσης». Ο κ. Βασιλόπουλος (ANICON) υπογραμμίζει πως «υπάρχει ένα εύρος ασφαλιστικών καλύψεων που ξεκινά από υλικές ζημιές έργου, αστική ευθύνη προς τρίτους, καλύψεις για ανεγέρσεις και καλύψεις για ανακαινίσεις. Είναι εξαιρετικά σημαντική η αρτιότητα και πληρότητα του ασφαλιστηρίου. Η ασφάλιση κατά παντός κινδύνου, καλύπτει όλους εκείνους που συμμετέχουν στην κατασκευή, από τον χρηματοδότη - κύριο του έργου, τον εργολάβο κατασκευαστή, τους υπεργολάβους αλλά και τους προμηθευτές, για τυχόν ζημιές στο έργο, σε προϋπάρχοντα/

Μαρία Κιουμουρτζίδου, Προϊσταμένη Τμήματος Ασφαλίσεων Ομίλου ΑΒΑΞ

Φώτης Πουλής, Υπεύθυνος Πωλήσεων & Δραστηριοτήτων Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. OTE ΑΣΦΑΛΙΣΗ

Αθανάσιος Ράμμος, Διευθυντής Έργων Παραχώρησης & Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Hill International

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT παρακείμενα/όμορα κτίρια, καθώς επίσης για την Αστική Ευθύνη έναντι Τρίτων. Πολλές φορές, μπορεί να συνδυαστεί και με την ασφαλιστική κάλυψη των οικονομικών συνεπειών στα πλαίσια ατυχημάτων στο απασχολούμενο εργατοτεχνικό προσωπικό (Αστική Ευθύνη Εργοδότη)». Η κα Λαζαρίδου (ΕΛΙΝ ΤΕΧΝΙΚΗ) δίνει έμφαση στο ότι «οι ασφαλιστικές καλύψεις -από την ανάληψη ενός έργου μέχρι την οριστική παράδοσή του- είναι συγκεκριμένες και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο να μελετηθεί σωστά το έργο και να αναλυθούν/προβλεφθούν όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι. Μεγάλη προσοχή, επίσης, πρέπει να δίνεται στις εξαιρέσεις κάθε συμβολαίου οι οποίες θα πρέπει να αναλύονται σε βάθος. Όπως εξήγησα, το κάθε έργο έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες και πρέπει να αναλύεται διεξοδικά και η ασφάλισή του να αποτελεί εργαλείο για την πρόοδό του. Η μακρόχρονη πορεία της μητρικής μας εταιρείας ΕΛΙΝΟΙΛ Α.Ε., σε έναν κλάδο μεγάλης επικινδυνότητας, κληροδότησε στην ΕΛΙΝ ΤΕΧΝΙΚΗ τεχνογνωσία και σωστές συνεργασίες με τον ασφαλιστικό κλάδο».

ΤΑ ΚΡΙΤΉΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΉΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ

Για την κα Πασσαλίδου (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), «τα βασικά κριτήρια επιλογής ασφαλιστή/ αντασφαλιστή είναι η φερεγγυότητά του, η δυνατότητα ανάληψης μεγάλου ποσοστού του έργου, το “capacity” που λέμε συνήθως, και η δυνατότητά και διάθεσή του να καλύψει με υψηλότερα όρια τους κινδύνους που επιθυμεί ο ασφαλισμένος. Η φερεγγυότητα είναι πάρα πολύ σημαντική, γιατί τον ασφαλιστή/αντασφαλιστή τον θέλεις να είναι εκεί μέχρι το τέλος της περιόδου ασφάλισης δίπλα σου, να μην κινδυνεύεις να χρεωκοπήσει, να μην κινδυνεύεις να μη γράφει πια τον εν λόγω κίνδυνο και να θελήσει να αποχωρήσει από την ασφάλιση εντός της περιόδου αυτής, και να μπορεί να αποζημιώνει τις ζημιές που τυχόν εμφανισθούν στο διάβα του χρόνου. Το capacity επίσης είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί επιθυμείς ο ασφαλιστής/αντασφαλιστής που έχεις επιλέξει να μπορεί να αναλάβει το 100% του κινδύνου, ή εάν δεν είναι αυτό εφικτό να κρατά ικανό ποσοστό συμμετοχής στον κίνδυνο, ώστε να είναι ο ηγέτης (leader) σε ένα συνασφαλιστικό σχήμα. Η δυνατότητα και διάθεσή του να καλύψει με υψηλότερα όρια τους κινδύνους που επιθυμεί ο ασφαλισμένος,

30 | C O N S T R U C T I O N

το οποίο ναι μεν είναι αποτέλεσμα των δύο ανωτέρω συνδυαστικά, είναι και αποτέλεσμα επικρατουσών συγκυριών τη στιγμή της ασφάλισης παγκοσμίως. Για παράδειγμα, μετά από μεγάλες καταστροφές παγκοσμίως (ο μεγάλος σεισμός στη Χιλή, τρομοκρατικό χτύπημα στην Νέα Υόρκη Αμερικής και άλλα τέτοιας κλίμακας γεγονότα), οι ασφαλιστές/αντασφαλιστές είναι διστακτικοί να παρέχουν υψηλά όρια για τους εν λόγω κινδύνους -ακόμη και στις περιπτώσεις που δεν ήταν οι ίδιοι οι ασφαλιστές/αντασφαλιστές που εκλήθησαν να αποζημιώσουν σε αυτά τα γεγονότα. Εν κατακλείδι, ο κόσμος των ασφαλίσεων/αντασφαλίσεων είναι ένας κόσμος γεμάτος προκλήσεις, εναλλάσσεται με γρήγορους ρυθμούς και -μέσα σε αυτό το περιβάλλον- ο ασφαλισμένος καλείται (τουλάχιστον να προσπαθήσει) να πετύχει τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα προς όφελός του».

Οι κίνδυνοι είναι ανάλογοι με τη φύση και την τοποθεσία του έργου Σύμφωνα με την την κα Κιουμουρτζίδου (ΑΒΑΞ), «στα βασικά κριτήρια επιλογής της ασφαλιστικής εταιρίας ή του αντασφαλιστή περιλαμβάνεται η φερεγγυότητα, τεχνογνωσία, εμπειρία/ευελιξία στελεχών, capacity & risk appetite ανάληψης κινδύνων, διαφάνεια, αμοιβαία εμπιστοσύνη, γρήγορη εξυπηρέτηση, δίκαιος διακανονισμός ζημιών. Σημαντικό ρόλο έχει και ο ασφαλιστικός ή αντασφαλιστικός μεσίτης, ο οποίος πρέπει να είναι φερέγγυος και να διαθέτει αντίστοιχα τεχνογνωσία, καλή γνώση των συνθηκών/τάσεων της αγοράς, διαπραγματευτική δύναμη και επιρροή στην αγορά ώστε να δρα συμβουλευτικά σε θέματα risk management με προτάσεις κατάλληλων ασφαλιστικών λύσεων, και να διεκπεραιώνει άμεσα και αποτελεσματικά ασφαλιστικά θέματα καθώς και απαιτήσεις αποζημιώσεων καθόλη τη διάρκεια του έργου».

Ο κ. Γιόφτσος (Ten Brinke Hellas) δηλώνει πως «πρωτεύοντα ρόλο έπαιξε φυσικά η φερεγγυότητα της ασφαλιστικής εταιρείας αλλά και η αμεσότητα στην εξυπηρέτηση των αιτημάτων μας. Προφανώς, η τεχνογνωσία και η ποιότητα των υπηρεσιών εξετάζονται εκ των ων ουκ άνευ. Στο τελικό στάδιο επιλογής, συγκρίναμε την ειδική μελέτη η οποία συμπεριλαμβάνει τις καλύψεις, απαλλαγές και rate τιμής των ασφαλιστικών εταιρειών που κάλυπταν τα παραπάνω αναφερθέντα ποιοτικά μας standards». Για τον κ. Βασιλόπουλο (ANICON), «η εμπειρία στην ασφάλιση κατασκευών, προηγούμενη καλή συνεργασία και οι συστάσεις, είναι για εμάς κρίσιμα κριτήρια στην επιλογή ασφαλιστικής εταιρείας. Η εταιρεία θα πρέπει να ενημερώνει σωστά για τους κινδύνους και την ασφάλισή τους, να διαπραγματεύεται το κόστος ελέγχοντας τους όρους ασφάλισης και να διευθετεί αποτελεσματικά τις τυχόν ζημιές ή απαιτήσεις αποζημίωσης», δηλώνει χαρακτηριστικά.

ΜΠΟΡΕΊ Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ ΝΑ ΑΝΤΑΠΕΞΈΛΘΕΙ ΣΤΙΣ ΑΠΑΙΤΉΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΓΆΛΩΝ ΈΡΓΩΝ;

Είναι γεγονός ότι δρομολογούνται μεγάλα έργα (Ελληνικό, Ταμείο Ανάκαμψης κλπ.) τα οποία έχουν ιδιαίτερες και αυξημένες κατασκευαστικές απαιτήσεις, κάτι που συνεπάγεται και αυξημένες απαιτήσεις ως προς την ασφάλισή τους. Είναι η ασφαλιστική αγορά έτοιμη να ανταποκριθεί σε αυτές τις αυξημένες απαιτήσεις; Ο Φώτης Πουλής, Υπεύθυνος Πωλήσεων & Δραστηριοτήτων Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. OTE ΑΣΦΑΛΙΣΗ, απαντάει καταφατικά. «Η ελληνική ασφαλιστική αγορά, με βασικούς πυλώνες τις Ασφαλιστικές Εταιρείες, τους Ασφαλιστικούς Πράκτορες και τους Μεσίτες Ασφαλίσεων, είναι σε θέση να καλύψει πλέον άρτια και αποτελεσματικά οποιοδήποτε τεχνικό έργο, ανεξαρτήτως μεγέθους ή/και απαιτήσεων. Η εμπειρία και η τεχνογνωσία έχει κερδηθεί από τις προηγούμενες δεκαετίες, την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, όπου υπήρχε η απαίτηση για την κάλυψη μεγάλων τεχνικών έργων όπως η επέκταση του Μετρό, τα Ολυμπιακά Ακίνητα και άλλα σημαντικά έργα οδοποιίας. Με την πάροδο του χρόνου και την τριβή με νέες ασφαλιστικές εργασίες, η γνώση αυτή εξελέγχθηκε

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

καταλυτικά. Οι ασφαλιστικές εταιρείες, σε σχήματα με τις μητρικές τους εταιρείες, ή τους αντασφαλιστές τους, αξιοποιούν ουσιαστικά τη δυναμική τους, ανταποκρινόμενες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις αυξημένες ανάγκες των πελατών. Η συνδρομή της ασφαλιστικής αγοράς, κρίνεται ουσιώδους σημασίας και αξίας σε όλα τα στάδια ενός τεχνικού έργου. Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα εφαρμογής: ● Συμβουλευτική στο λεκτικό των τεχνικών προκηρύξεων των έργων, για την έγκυρη αποφυγή μελλοντικών αστοχιών. ● Εγγυητικές επιστολές διαφόρων τύπων, μέσω ασφαλιστηρίων συμβολαίων, βάσει της πιστοληπτικής διαβάθμισης εκδότη εγγυητικής που απαιτείται ανά περίπτωση. ● Αναζήτηση, εύρεση και τοποθέτηση της βέλτιστης ασφαλιστικής πρότασης, για τη σωστότερη κάλυψη των κινδύνων του έργου. ● Διαχείριση πιθανών γεγονότων αποζημίωσης».

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ο Αθανάσιος Ράμμος, Διευθυντής Έργων Παραχώρησης & Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Hill International, κινείται στο ίδιο μήκος κύματος και δηλώνει πως «η παραγωγή κατασκευαστικού έργου στην Ελλάδα έχει αντιμετωπίσει επιτυχώς και στο παρελθόν αυξημένες απαιτήσεις αριθμού και αξίας συμβάσεων με σύνθετες ή εξειδικευμένες υποχρεώσεις. Η ασφαλιστική αγορά υποστήριξε τις κατασκευαστικές απαιτήσεις της χώρας και ωρίμασε μέσα από αυτήν τη διαδικασία κάλυψης των κλασικών και εξειδικευμένων ασφαλιστικών συμβάσεων. Ως δείγμα της ωριμότητας της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς, θα μπορούσε να αναφερθεί ο υψηλός βαθμός εσωτερικού ανταγωνισμού αλλά και η έμφαση των εταιρειών του κλάδου στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η ωριμότητα πάντα αποδεικνύεται και βελτιώνεται ενσωματώνοντας τα μαθήματα από τα προβλήματα, τους ενθουσιασμούς αλλά και τις κρίσεις που έχει αντιμετωπίσει, αλλά και την μεταφορά της εμπειρίας στις νεότερες γενιές. Θεωρείται σημαντικό στην

κατασκευή του έργου, η κατανόηση και κατανομή των κινδύνων, ειδικά των έργων που συνδέονται με επενδύσεις και μακρά περίοδο λειτουργίας και αποπληρωμής. Η ασφαλιστική αγορά θα πρέπει να συνυπολογίσει τις τεχνολογικές εξελίξεις που έχουν ενσωματωθεί στην παραγωγή έργου όπως και τις αυξημένες απαιτήσεις κάλυψης αποζημιώσεων λόγω καθυστερήσεων και περιβαλλοντικών κινδύνων». Τέλος, πηγές από την πλευρά της MYTILINEOS σχολιάζουν πως «η ‘σωστή’ ασφάλιση των τεχνικών έργων είναι απαραίτητη -τόσο από πλευράς ικανοποίησης συμβατικών και ουσιαστικών δεσμεύσεων όσο και από πλευράς σωστού risk management. Η ασφαλιστική κάλυψη δεν διασφαλίζει ούτε επηρεάζει ουσιαστικά το θέμα της ‘ποιότητας’ του παραδοτέου Έργου. Αυτό είναι ευθύνη της αναδόχου εταιρείας. Η MYTILINEOS αναλαμβάνει πάντα να παραδώσει τα έργα που αναλαμβάνει με το ανώτατο επίπεδο ποιότητας, όπως ορίζουν οι συμβατικές της υποχρεώσεις και μέσα στο χρονικό πλαίσιο που έχει τεθεί κατά περίπτωση».

CONSTRUCTION |

ADVERTORIAL

ΠΛΉΡΗΣ ΚΆΛΥΨΗ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΏΝ ΚΙΝΔΎΝΩΝ ΣΤΑ ΜΕΓΆΛΑ ΈΡΓΑ Για την HDI Global η ασφάλιση τεχνικών έργων είναι μια διαχρονικά ουσιαστική ανάγκη. Διαθέτει ευρύ φάσμα ασφαλιστικών προϊόντων, τόσο καθιερωμένα ασφαλιστήρια όσο και εξατομικευμένες λύσεις, μέσω ειδικά διαμορφωμένων όρων ασφάλισης ανά περίπτωση.

32 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

πειτα από μια δεκαετία τουλάχιστον απουσίας έργων, ο ελληνικός κλάδος των υποδομών και κατασκευών, χάρη στους πόρους που έχουν προγραμματιστεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα ΣΔΙΤ και το ΕΣΠΑ, έχει την ευκαιρία να καλύψει το χαμένο έδαφος και να ανακάμψει. Η πληθώρα των τεχνικών έργων που είτε βρίσκονται σε εξέλιξη ή βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού και υλοποίησης αποδεικνύουν το μέγεθος των δυνατοτήτων που διανοίγονται για τις εταιρείες του κλάδου των τεχνικών έργων. Κατά την επόμενη δεκαετία αναμένονται μεγάλα τεχνικά έργα στη χώρα μας, η αξία των οποίων μπορεί και να ξεπεράσει τα 15 δισ. ευρώ. Πρόκειται για έργα που θα δώσουν δυναμική ώθηση στην οικονομία μας, ορισμένα εκ των οποίων βρίσκονται ήδη σε φάση κατασκευής, ενώ τα υπόλοιπα θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2022. Τέτοια παραδείγματα είναι η Γραμμή 4 του Μετρό, το Μετρό Θεσσαλονίκης, το βόρειο τμήμα του αυτοκινητόδρομου Ε65, ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης, η υποθαλάσσια ζεύξη Περάματος-Σαλαμίνας, η νέα Ανατολική Εσωτερική Περιφερειακή Θεσσαλονίκης, το γνωστό «Flyover». Σημαντική, όμως, είναι και η ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας, αλλά και μικρότερα τεχνικά έργα από δήμους, ιδιώτες κ.ο.κ.

ΒΑΣΙΚΌΣ ΠΥΛΏΝΑΣ Η ΑΣΦΆΛΙΣΗ

Παράλληλα, όμως, με τον εκσυγχρονισμό του συστήματος παραγωγής έργων, που μετά την οικονομική ύφεση και την πανδημία αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση στην εγχώρια οικονομία και επιχειρηματικότητα, αναδεικνύεται ο κομβικός ρόλος της ασφάλισης των τεχνικών έργων, καθώς οι υψηλές απαιτήσεις για την έγκαιρη και ποιοτική ολοκλήρωση των υποδομών που θα παρουσιαστούν τίθενται σε νέες βάσεις. Η ασφάλιση των τεχνικών έργων κάθε κλίμακας είναι άμεσα αλληλένδετη με όλα τα στάδια του έργου. Παρακολουθεί, αναλύει και εξασφαλίζει την απρόσκοπτη υλοποίησή του από το στάδιο της μελέτης, της κατασκευής και της λειτουργίας του, αποτελώντας έναν από τους εγγυητές της εύρυθμης εξέλιξης σε περίπτωση απρόβλεπτου και ατυχηματικού καταστρεπτικού συμβάντος που μπορεί να προκαλέσει υλική ζημία. Συνεπώς, αποτελεί σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα παραγόντων που ακολουθούν ένα έργο από τη μελέτη και την υλοποίησή του έως τη συντήρησή και την ολοκλήρωσή του στο πέρας του κύκλου ζωής του. Ωστόσο, το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν η ασφαλιστική αγορά της χώρας είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στις ανάγκες και να απαντήσει στα ρίσκα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι όμιλοι και οι εταιρείες που θα αναλάβουν την πραγματοποίηση των νέων αναπτυξιακών υποδομών.

Ο ΣΥΝΕΡΓΆΤΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΛΑΜΒΆΝΕΙ ΤΟ ΑΠΡΟΣΔΌΚΗΤΟ

Η ιδιαιτερότητα των τεχνικών έργων απαιτεί εξειδικευμένη γνώση, εμπειρία, τεχνογνωσία και προσήλωση σε προηγμένες μεθόδους και τεχνολογίες. Η φύση των υποδομών χρειάζεται την υποστήριξη που μπορεί να της προσφέρει μια εταιρεία που έχει αποδείξει την αδιάλειπτη και συνεπή υποστήριξη των τεχνικών έργων. Και η HDI Global είναι ο στρατηγικός συνεργάτης που έχει ανάγκη η αγορά των υποδομών και κατασκευών. Έχοντας υποστηρίξει μεγάλα τεχνικά έργα τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της μεγάλης οικονομικής κρίσης, η HDI Global, επενδύοντας σε καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, μπορεί να εξασφαλίζει υπηρεσίες ανάληψης και ανάλυσης κινδύνου,

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

αλλά και να διαχειριστεί ζημίες υψηλού τεχνικού επιπέδου, με γνώμονα την έγκαιρη και ολοκληρωμένη υλοποίηση του κάθε έργου ξεχωριστά. Η πολυετής και εκτεταμένη εμπειρία της HDI σε κατασκευαστικούς και βιομηχανικούς κινδύνους, καθώς και το ευρύ δίκτυο των εξειδικευμένων μηχανικών και τεχνικών διαφόρων ειδικοτήτων, την αναδεικνύουν σε προτιμητέο εταίρο διαχείρισης ασφαλιστικού κινδύνου, για μια σειρά εταιρειών του τεχνικού, κατασκευαστικού και βιομηχανικού κλάδου της χώρας μας, με δραστηριότητα που εκτείνεται από την Ελλάδα και τα Βαλκάνια έως τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Οι βασικοί τομείς δραστηριότητας του κλάδου των Τεχνικών Ασφαλίσεων της HDI Global SE είναι: ● Μεγάλα Έργα Υποδομών (οδικά, σιδηροδρομικά, φράγματα, λιμενικά κ.λπ.). ● Έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (φωτοβολταϊκά, αιολικά, υδροηλεκτρικά). ● Έργα ανέγερσης Μονάδων Παραγωγής Ενέργειας από ορυκτά καύσιμα (φυσικό αέριο, λιγνίτη, πετρέλαιο). ● Έργα Βαριάς Βιομηχανίας (συναρμολόγηση νέων γραμμών παραγωγής, ασφάλιση μηχανικών βλαβών στη λειτουργία βιομηχανικών μονάδων). ● Κτιριακά και Οικοδομικά έργα (συμπεριλαμβανομένων βιομηχανικών κτιρίων, αποθηκών, ξενοδοχειακών και νοσοκομειακών μονάδων, κτιριακών συγκροτημάτων κ.λπ.). ● Ηλεκτρονικός Εξοπλισμός (ήχος/εικόνα, τηλεπικοινωνίες, διαγνωστική ιατρική). Εκτός αυτών, ο κλάδος Μεγάλων Έργων και Τεχνικών Κινδύνων της HDI Global αναλαμβάνει καλύψεις περιουσίας για: ● Ασφάλιση Κατά Παντός Κινδύνου Κατασκευής ή Συναρμολόγησης Έργου (CAR / EAR) ⊲ Υλικές Ζημίες του ίδιου του Έργου ⊲ Αστική Ευθύνη Κατασκευής / Συναρμολόγησης έναντι τρίτων ● Ασφάλιση Οικονομικής Απώλειας λόγω Διακοπής Εργασιών (DSU) Κατασκευής/Συναρμολόγησης ● Ασφάλιση αποπερατωμένου έργου (CECR) & απώλεια μικτών κερδών (CECR-LoP) ● Ασφάλιση Κατά Παντός Κινδύνου Μηχανολογικού Εξοπλισμού και Μηχανημάτων Έργου (CPM) ● Ασφάλιση Βλαβών Μηχανολογικού Εξοπλισμού (MB – Machinery Breakdown) ● Ασφάλιση Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΕΕΙ). Οι ειδικοί συνεργάτες της HDI Global υποστηρίζουν τις εταιρείες και τους επαγγελματίες του τεχνικού κόσμου, αξιολογώντας τον κίνδυνο και συνοδεύοντάς τους από τα αρχικά στάδια του έργου, τον σχεδιασμό, μέχρι και καθ’ όλη τη διάρκεια της κατασκευής, ανέγερσης και λειτουργίας του έργου.

A: Βησσαρίωνος 1 & Ομήρου 10672, Αθήνα T: +30 210 7259-181 hellas@hdi.global www.hdi.global/el-gr

CONSTRUCTION |

OPINION ΤΗΣ ΟΡΣΑΛΙΑΣ ΞΕΝΙΚΑΚΗ

Η ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑ Ο ρόλος της ασφάλισης, σημαντικά ασφαλιστικά ζητήματα και τα είδη ασφαλιστικής κάλυψης.

ασφάλιση είναι ένα ζωτικής σημασίας εργαλείο μετριασμού του κινδύνου στα κατασκευαστικά έργα. Είτε συνάπτεται λόγω νομοθετικής, κανονιστικής ή συμβατικής απαίτησης είτε ως πρόσθετο μέτρο προστασίας, τα μέρη δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να προχωρήσουν χωρίς αυτήν. Εδώ εξετάζουμε τον ρόλο της ασφάλισης, σημαντικά ασφαλιστικά ζητήματα και κοινά είδη ασφαλιστικής κάλυψης σε κατασκευαστικά έργα.

ΚΊΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ ΑΣΦΆΛΙΣΗ

Η προστασία από απώλεια, ζημιά και ευθύνη σε κάθε στάδιο της κατασκευής – από τη σύλληψη και τον σχεδιασμό έως την υλοποίηση, την παράδοση και τη λειτουργία, καθιστά επιτακτική την ολοκληρωμένη ασφαλιστική κάλυψη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι εγγενείς κίνδυνοι που συνδέονται με τα κατασκευαστικά έργα είναι πολυάριθμοι και ουσιαστικοί. Ο καθορισμός του μέρους που είναι υπεύθυνος για το είδος της ασφαλιστικής κάλυψης σε ένα έργο που περιλαμβάνει πολλούς εργολάβους και υπεργολάβους είναι θεμελιώδης για την προστασία των μερών και του έργου. Εξαιρουμένης της ασφάλισης αστικής ευθύνης έναντι τρίτων που προκύπτει από την κυκλοφορία αυτοκινήτων, η ασφαλιστική κάλυψη δεν είναι υποχρεωτική από τον νόμο στην Ελλάδα. Για να προσδιοριστεί η επίπτωση κινδύνου σε ένα κατασκευαστικό έργο, πρέπει να ληφθεί υπόψη η σύμβαση έργου. Η σύμβαση έργων συνάπτεται από τα μέρη με σκοπό τη δημιουργία νομικά εκτελεστών υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών που πρέπει να γίνουν από

34 | C O N S T R U C T I O N

τα μέρη, της περιόδου ολοκλήρωσης, των όρων πληρωμής και των προτύπων που έχουν συμφωνηθεί.

ΑΣΦΆΛΙΣΗ ΣΕ ΣΥΜΒΆΣΕΙΣ ΈΡΓΩΝ

Η σύμβαση έργου περιλαμβάνει συνήθως τον υπεύθυνο για τη σύναψη και τη διατήρηση της απαιτούμενης ασφάλισης, καθώς και την ελάχιστη απαιτούμενη ασφαλιστική κάλυψη. Ορισμένες ρήτρες είναι ενδεικτικές της επίπτωσης του κινδύνου και προβλέπουν τις υποχρεώσεις κάθε μέρους όσον αφορά την ασφάλιση. Τέτοιες ρήτρες συνήθως περιλαμβάνουν: Είδη Ασφάλισης στις Κατασκευές Ασφάλιση κατά παντός κινδύνου (Construction All Risk) Ασφάλιση έργων, εξοπλισμού, υλικών ή/ και μηχανημάτων έναντι οποιασδήποτε φυσικής απώλειας ή ζημιάς στις εργασίες, τις εγκαταστάσεις, τον εξοπλισμό, τα υλικά ή/και τα έγγραφα του εργολάβου. Καλύπτονται όλοι οι κίνδυνοι, εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στις εξαιρέσεις του ασφαλιστηρίου, και περιλαμβάνει την ασφάλιση αστικής ευθύνης για οποιαδήποτε απώλεια, ζημία, θάνατο ή σωματική βλάβη που μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε τρίτο ή να προκύψει σε οποιαδήποτε περιουσία ως συνέπεια από την εκτέλεση της σύμβασης έργων από τον Ανάδοχο. Σε γενικές γραμμές τα ασφαλιστήρια συμβόλαια (CΑR) καλύπτουν αιφνίδια, απρόβλεπτα και ανεξάρτητα συμβάντα. Η αποζημίωση αποκατάστασης των καμερών παρακολούθησης της κυκλοφορίας από τα επαναλαμβανόμενα φαινόμενα

βανδαλισμού από πολίτες κρίθηκε προβληματική από τις ασφαλιστικές, οι οποίες, αφού κάλυψαν τα αρχικά συμβάντα, αρνήθηκαν να καταβάλουν αποζημιώσεις όταν το φαινόμενο εξακολουθούσε, με το επιχείρημα της ελλιπούς φύλαξη τους. Το ίδιο συνέβη όταν οι εκρήξεις για την διάνοιξη μιας οδοποιίας επηρέασαν τα ζώα παρακείμενης στάνης. Η ασφαλιστική, αφού αποζημίωσε το πρώτο συμβάν, αρνήθηκε να αποζημιώσει επόμενα λόγω μη λήψης επαρκών μέτρων από τον εργολάβο. Η προβλεψιμότητα των κινδύνων, επομένως, και των μέτρων που λαμβάνονται για την αποφυγή τους είναι «το κλειδί» για την αποτελεσματική ασφαλιστική κάλυψη των έργων. Ασφάλιση αστικής ευθύνης εργοδότη (Employer’s Liability) Ασφάλιση αστικής ευθύνης για αξιώσεις, ζημίες, απώλειες και έξοδα που προκύπτουν από ασθένεια, τραυματισμό ή θάνατο των εργαζομένων του Αναδόχου κατά τη διάρκεια και την έκταση της απασχόλησής τους. Είναι αυτονόητο ότι η ασφάλιση καλύπτει περιπτώσεις όπου κατά την διάρκεια των έργων τηρούνται αποδεδειγμένα όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στις περιπτώσεις εργατικών ατυχημάτων, διότι το ΚΕΠΕΚ, με γνώμονα την μέγιστη αποζημίωση των εργαζομένων, ενδεχομένως να εισηγηθεί ότι τα μέτρα προστασίας ήταν ελλιπή. Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης (Professional Indemnity) Ασφάλιση αστικής ευθύνης για δικαστικά έξοδα και έξοδα που προκύπτουν από καταγγελίες για επαγγελματικό παρά-

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

πτωμα και αμέλεια. Η Ασφάλιση PΙ συχνά καλύπτει επίσης ζημιές που καταβάλλονται μετά από αμέλεια. Σε κατασκευαστικά έργα, η Ασφάλιση PI απαιτείται συνήθως από επαγγελματίες όπως μηχανικούς μελετητές, διαχειριστές έργων, επιβλέποντες και επιθεωρητές. Η σύμβαση έργων μπορεί επίσης να απαιτεί ειδική ασφάλιση για προστασία από συγκεκριμένους κινδύνους. Συνήθως απαιτείται ειδική ασφάλιση μέχρι την ημερομηνία της πρακτικής ολοκλήρωσης και της περιόδου εγγύησης. Σε περιπτώσεις που απαιτείται ασφάλιση πέραν του χρόνου ολοκλήρωσης της σύμβασης, οι επαγγελματίες είναι σκόπιμο να διατηρούν συμβόλαια (ΡΙ) για το σύνολο των δραστηριοτήτων τους απαλλάσσοντας τους προϋπολογισμούς συγκεκριμένων έργων από τα υψηλά ασφάλιστρα που συνεπάγεται μια τέτοια απαίτηση. Άλλα παραδείγματα ειδικής ασφάλισης περιλαμβάνουν: Περιβαλλοντική Ασφάλιση Η περιβαλλοντική ασφάλιση (γνωστή και ως ασφάλιση ρύπανσης ή κάλυψη ρύπανσης) παρέχει κάλυψη για απώλειες ή ζημιές τρίτων, ζημιές σε περιουσιακά στοιχεία, εργασίες καθαρισμού και νομικά έξοδα λόγω συνθηκών ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένων κληροδοτημένων περι-

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

βαλλοντικών ζητημάτων, μόλυνσης του χώρου και/ή έκθεσης σε επικίνδυνα υλικά που προέκυψαν πριν ή κατά την κατασκευή, που συνήθως εξαιρούνται από τα γενικά ασφαλιστήρια συμβόλαια αστικής ευθύνης και περιουσίας. Ασφάλιση απώλειας κερδών / Κάλυψη καθυστερημένης ολοκλήρωσης Ασφάλιση αστικής ευθύνης για καθυστερήσεις λόγω φυσικής ζημιάς που προκλήθηκε από ασφαλισμένο κίνδυνο. Εάν η παρέμβαση στην κατασκευή ή τη δοκιμή επηρεάζει τα ορόσημα του έργου και προκαλεί καθυστερήσεις στο έργο, τα αποζημιώσιμα έξοδα καταβάλλονται στο ασφαλισμένο μέρος. Στις συμβάσεις των ΣΔΙΤ, συναντάται η διαχείριση και η ασφάλιση των λειτουργικών διαδικασιών θαλάσσιων μεταφορών έναντι σοβαρών απωλειών ή ζημιών σε φορτία και των επακόλουθων καθυστερήσεων (Marine cargo delay in start-up), ενώ οι τράπεζες τελευταία ζητούν ασφαλιστική κάλυψη για δόλο (π.χ. για τις ανεμογεννήτριες). Μια τάση η οποία κερδίζει έδαφος στις μέρες μας είναι ασφάλεια κινδύνου στον κυβερνοχώρο (Cyber Insurance), μια μορφή κάλυψης που έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει την ευπάθεια των έργων που χρησιμοποιούν, αποστέλλουν ή αποθηκεύουν ηλεκτρονικά δεδομένα

από απειλές της ψηφιακής εποχής, όπως παραβιάσεις δεδομένων ή κακόβουλες διαδικτυακές εισβολές σε συστήματα υπολογιστών. Οι συμπεριλήψεις και οι εξαιρέσεις των διαφόρων ασφαλιστηρίων συμβολαίων που περιγράφονται παραπάνω θα ποικίλλουν ανάλογα με τις απαιτήσεις του έργου και τους όρους και τις προϋποθέσεις της σύμβασης έργων. Κατασκευή Ολοκληρωμένων Ασφαλιστικών Σχεδίων Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλίσεων που απαιτούνται στη σύμβαση έργων και κάθε ειδικής ασφάλισης, είναι μια καλή λύση διαχείρισης κινδύνου. Για να εξασφαλιστεί η πλήρης συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις στη σύμβαση έργων και η επαρκής ασφάλιση των έργων και των παρεπόμενων κινδύνων, η σειρά συμβάσεων για το κατασκευαστικό έργο και τα ασφαλιστήρια συμβόλαια πρέπει να ευθυγραμμίζονται. Η σημασία της εγκαθίδρυσης μιας ασφαλιστικής στρατηγικής έγκαιρα (πριν από τη σύναψη της σύμβασης έργων) δεν μπορεί να υποτιμηθεί – οι κίνδυνοι είναι απλώς πολύ μεγάλοι. *Η κα Ορσαλία Ξενικάκη είναι Πολιτικός Μηχανικός/Υπεύθυνη Συμβάσεων Έργων.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΣΗΜΕΊΑ-ΚΛΕΙΔΙΆ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΉ ΘΩΡΆΚΙΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΊΩΝ Π Α ΡΆ Γ Ο Ν Τ Ε Σ Π Ο Υ Ε Π Η Ρ Ε Ά Ζ Ο Υ Ν Τ Η Ν Σ Ε Ι Σ Μ Ι Κ Ή Σ Υ Μ Π Ε Ρ Ι Φ Ο ΡΆ Τ Ω Ν Κ Τ Ι Ρ ΊΩ Ν Κ Α Ι ΔΥ Σ Κ Ο Λ Ί Ε Σ Σ ΤΟ Ν Α Ν Τ Ι Σ Ε Ι Σ Μ Ι ΚΌ Σ Χ Ε Δ Ι Α Σ Μ Ό

Το είδος και η μέθοδος της κατασκευής, η επιλογή υλικών με πιστοποιημένη σεισμική αντοχή, η ιδιομορφία του εδάφους και η κατάρτιση των μηχανικών, είναι οι κυριότεροι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη, ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη αντισεισμική προστασία. ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΉ

36 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Σε

σεισμογενείς χώρες, όπως είναι η Ελλάδα, η αντισεισμική θωράκιση των υποδομών είναι ένα κρίσιμο ζήτημα, που απασχολεί τον κατασκευαστικό κλάδο. Οι αντισεισμικές προδιαγραφές των κτιρίων, όπως αυτές καθορίζονται από το θεσμικό πλαίσιο της χώρας μας, οι σύγχρονοι μέθοδοι κατασκευής, καθώς και οι νέες τεχνολογίες, προσδίδουν στα οικοδομήματα αυξημένη αντοχή σε ακραία φυσικά φαινόμενα και συνεπώς, μεγαλύτερη διάρκεια στον χρόνο. Οι λεπτομερείς εδαφοτεχνικές μελέτες, ο άρτιος σχεδιασμός και η επιλογή των κατάλληλων υλικών είναι καθοριστικοί παράγοντες, που επηρεάζουν την αντισεισμική συμπεριφορά του κτιρίου.

ΘΕΣΜΙΚΌ ΠΛΑΊΣΙΟ

Στη χώρας μας, υπάρχει ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο προσδιορίζει με ακρίβεια τις προδιαγραφές των κτιρίων, ώστε να ανταπεξέρχονται στα σεισμικά φαινόμενα, προσφέροντας παράλληλα βέλτιστη ασφάλεια στους ενοίκους. Οι εν λόγω κανονισμοί, βρίσκονται σε συνεχή διάλογο με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή νομοθεσία και ανανεώνονται διαρκώς, βάσει των τελευταίων επιστημονικών εξελίξεων. Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου είναι απαραίτητο να εφαρμόζονται ευλαβικά, διότι εξασφαλίζουν μεγάλη σεισμική προστασία στα κτίρια. Σχετικά με τον ισχύον πλαίσιο κανονισμών, κάνει λόγο ο Χρήστος Βελιτσιάνος, γενικός διευθυντής της ΒΕΛΙΚΑΤ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ. Πιο συγκεκριμένα: «Η αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων στην Ελλάδα, τόσο των ιδιωτικών, όσο και των δημόσιων, επιτυγχάνεται με την εφαρμογή ενός πλαισίου αντισεισμικών κανονισμών, το οποίο θεωρείται ένα από τα πλέον σύγχρονα παγκοσμίως. Μετά το 2000 ισχύουν ο Ελληνικός Κανονισμός Οπλισμένου Σκυροδέματος (ΕΚΩΣ 2000) και ο Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός (ΕΑΚ 2000), στους οποίους μετά το 2014 ενσωματώθηκαν διατάξεις του Ευρωπαϊκού Αντισεισμικού Σχεδιασμού (Ευρωκώδικας 8). Την τελευταία εικοσαετία έχουν γίνει μεγάλα βήματα ως προς την ασφάλεια των κτιρίων απέναντι στους σεισμούς, ωστόσο οι ισχύοντες κανονισμοί ανανεώνονται συνεχώς, παράλληλα με την εξέλιξη των επιστημονικών γνώσεων». Για βελτιώσεις στους κανονισμούς μιλά ο Αννίβας Βασιλόπουλος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της ANICON: «Οι Ευρωκώδικες και ο Ελληνικός Αντι-

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

σεισμικός Κανονισμός ΕΑΚ2000, καθώς και ο ΚΕΝΑΚ είναι κανονισμοί υψηλής στάθμης. Εκτός αυτού, σήμερα υπάρχει σημαντική τεχνογνωσία για την επισκευή και ενίσχυση των κτιρίων. Όπως τα κτίρια εκσυγχρονίζονται, έτσι θα πρέπει να εκσυγχρονίζονται και οι κανονισμοί. Στην Ελλάδα έχουμε μεγάλη εμπειρία απόκρισης στους σεισμούς, και οι συντάκτες των θεσμών, μαζί με τα πανεπιστήμια και τις ειδικές ομάδες, εμπλουτίζουν συνεχώς τους κανονισμούς. Θα μπορούσαν να υπάρχουν πιο ισχυρά νομοθετικά μέτρα με αντίστοιχο χρονικό προγραμματισμό, να απαιτηθεί σεισμική ενίσχυση ευάλωτων κατασκευών, να υπάρχει πλαίσιο προτεραιοτήτων, δημοσιονομικά κίνητρα και σαφείς ρυθμίσεις θεμάτων υλοποίησης δράσεων. Επιπλέον χρειάζεται να γίνει αναβάθμιση των δημοσίων κτιρίων, να δοθούν ιδιωτικά δημοσιονομικά κίνητρα, χρηματοδότηση, δανειοδότηση, ακόμα και απαιτήσεις συντήρησης». Στη συνέχεια ο Απόστολος Κωνσταντινίδης, επιστημονικός υπεύθυνος της BuildingHOW Team, επισημαίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδας στην διαμόρφωση των ευρωπαϊκών αντισεισμικών κανονισμών, αλλά και τις αδυναμίες της χώρας μας στον τομέα της αντισεισμικής πρόληψης: «Σε επίπεδο μελέτης ισχύουν οι Ευρωκώδικες 8, που είναι ότι πιο σύγχρονο υπάρχει διεθνώς για τις αντισεισμικές κατασκευές. Οι κανονισμοί αυτοί ισχύουν για όλα τα έργα και για όλες τις χώρες τις Ευρώπης. Η Ελλάδα, ως η ευρωπαϊκή χώρα με τους περισσότερους σεισμούς, είχε καθοριστικό ρόλο στη σύνταξη αυτών των κανονισμών. Υπάρχουν όμως δύο μεγάλα κενά στην Ελλάδα,

που αφορούν αφενός, τον έλεγχο και την πιστοποίηση των αντισεισμικών μελετών και αφετέρου, τον τομέα των κανονισμών για την τήρηση των αντισεισμικών προδιαγραφών στην κατασκευή, δηλαδή την εφαρμογή στο εργοτάξιο».

Χρήστος Βελιτσιάνος, Γενικός Διευθυντής ΒΕΛΙΚΑΤ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ

Απόστολος Κωνσταντινίδης, Επιστημονικός υπεύθυνος, BuildingHOW Team

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ

Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του κτιρίου και η τελική του γεωμετρική μορφή, επηρεάζουν άρδην την αντισεισμική συμπεριφορά των οικοδομημάτων. Είναι εύλογο, ότι ανάλογα με την τελική μορφή του κτιρίου, υπάρχουν κάποιες κρίσιμες περιοχές, που δέχονται έντονη επιβάρυνση και είναι επιρρεπή κατά την διάρκεια ενός σεισμού. Στόχος είναι το έργο να έχει τέτοια δομή, ώστε να ανακουφίζονται να βεβαρυμμένα σημεία και να περιορίζεται ο αριθμός τους στον μέγιστο βαθμό. Για την υλοποίηση αυτής της συνθήκης, απαιτούνται μηχανικοί με πολυετή εμπειρία και εξειδικευμένες γνώσεις στην αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων. «Πάντοτε η μορφή και ο σχεδιασμός του κτιρίου, στηριζόταν στις τεχνικές δυνατότητες κατασκευής του σκελετού. Η εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων και των πολιτικών μηχανικών γινόταν ανέκαθεν με αυτή τη λογική, αλλά πάντοτε στον απόηχο των παλιότερων γνώσεων της δόμησης, με βάση τα φορτία βαρύτητας. Τώρα ξέρουμε, ότι τα σεισμικά φορτία, που δε προλαβαίνουμε να τα δούμε τη στιγμή του σεισμού, αλλά βλέπουμε τα αποτελέσματά τους στις υπάρχουσες κατασκευές, είναι καθοριστικά στο σχεδιασμό των κτιρίων, τόσο από αρχιτεκτονικής, όσο και από στατικής άποψης. Αυτή τη στιγμή υπάρχει

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT έλλειμα γνώσης σε παλιούς και σε πολλούς νέους μελετητές, γι’ αυτό χρειάζεται φρεσκάρισμα της επιστημονικής γνώσης των αρχιτεκτόνων και των πολιτικών μηχανικών. Αν και διακρίνονται για την υψηλή τους γενική κατάρτιση, υστερούν στην εξειδικευμένη αντισεισμική κατάρτιση. Αυτή άλλωστε είναι και η λογική της δια βίου εκπαίδευσης» είπε ο Α. Κωνσταντινίδης, υπογραμμίζοντας τη άρρηκτη σχέση αντισεισμικότητας και σχεδιασμού.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η επιλογή κατάλληλων δομικών υλικών, που διακρίνονται για την πλαστικότητα και την ενισχυμένη αντοχή τους στα σεισμικά φαινόμενα, συνδυαστικά με έναν προσεγμένο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, είναι το κλειδί για την σεισμική προστασία των υποδομών. Είναι σημαντικό τα βιομηχανικά προϊόντα που θα χρησιμοποιηθούν, να έχουν πιστοποιήσεις από αξιόπιστους φορείς και να ασκείται σε αυτά ενδελεχής ποιοτικός έλεγχος. Οι νέες τεχνολογίες στον τομέα των υλικών και στις μεθόδους κατασκευής, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία στα χέρια των έμπειρων και καταρτισμένων μηχανικών, τα οποία τους δίνουν την δυνατότητα να δημιουργήσουν κατασκευαστικά θαύματα, ακόμα και σε περιοχές, που πλήττονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, από μεγάλους σεισμούς και τσουνάμι. Ο Α. Βασιλόπουλος παρουσιάζει τα συστήματα σεισμικών μονώσεων, τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως στην διεθνή αγορά: «Το Α και το Ω για την επίτευξη

της αντισεισμικής συμπεριφοράς των κτιρίων είναι η εφαρμογή των κανονισμών και η επιλογή της καταλληλότερης τεχνικής. Στην Ελλάδα και το εξωτερικό υπάρχουν πολλά υλικά. Η τεχνολογία προχωράει και όλοι έχουν στο μυαλό τους την σεισμική μόνωση των κτιρίων. Στην παγκόσμια αγορά υπάρχουν αρκετά διαφορετικά συστήματα σεισμικής μόνωσης, τα οποία έχουν προταθεί, κατασκευαστεί και χρησιμοποιηθεί. Οι τρεις πιο κοινές κατηγορίες σεισμικών εφεδράνων είναι: τα ελαστομεταλλικά (ή ελαστομερικά) εφέδρανα (elastomeric bearings), τα σεισμικά εφέδρανα ολίσθησης (sliding bearings) ή και άλλα υλικά, για να διασφαλίζεται ο επιθυμητός συντελεστής τριβής, όπως και άλλες ιδιότητες. Επιπρόσθετα, έχουν παρουσιαστεί και υβριδικά συστήματα μόνωσης, στα οποία συνδυάζονται διάφοροι τύποι σεισμικών εφεδράνων, όπως ταυτόχρονη χρήση ελαστομερικών εφεδράνων και εφεδράνων ολίσθησης. Είναι αναγκαίο η ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων, να συνοδεύεται από τον προσεισμικό έλεγχο επάρκειας». Το πρόβλημα στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση των μηχανικών, αναδεικνύει ο Α. Κωνσταντινίδης: «Τα υλικά, που χρησιμοποιούνται σε ποσοστό πάνω από το 95% στις ελληνικές κατασκευές, είναι το σκυρόδεμα και ο χάλυβας οπλισμού του σκυροδέματος. Τα υλικά αυτά παράγονται σχεδόν αποκλειστικά στην Ελλάδα, ακολουθούν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές και σε γενικές γραμμές είναι υψηλής ποιότητας. Υπάρχει όμως, σοβαρότατο πρόβλημα στην ορθή χρήση αυτών των υλικών, κατά την εφαρμογή τους στο εργοτάξιο και αυτό οφείλεται σε πολ-

Αννίβας Βασιλόπουλος, Ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος ANICON

Δημήτρης Δήμου, Γενικός Εμπορικός Διευθυντής, Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ

ΕΠΙΛΟΓΉ ΥΛΙΚΏΝ ΚΑΙ ΜΕΘΌΔΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΉΣ

38 | C O N S T R U C T I O N

λούς λόγους. Η κυριότερη αιτία είναι το ανεκπαίδευτο προσωπικό. Παρόλο που η ποιότητα του τεχνικού προσωπικού είναι πολύ υψηλή, η εκπαίδευση του είναι ελάχιστη και η πιστοποίηση του μηδενική». «Στην Ελλάδα η συντριπτική πλειοψηφία των κτιρίων κατασκευάζεται από οπλισμένο σκυρόδεμα. Σε κάθε νέο κτίριο ανάλογα με ιδιότητες του σκυροδέματος, που επιθυμούμε να επιτύχουμε, επιλέγουμε την κατάλληλη ποιότητα και αναλογία υλικών, τα οποία δέχονται επεξεργασία με συγκεκριμένες τεχνικές, ακολουθώντας τους προβλεπόμενους κανονισμούς. Πρακτικά η ελάχιστη κατηγορία σκυροδέματος, σύμφωνα με τον ΕΚΩΣ 2000 είναι η C20/25, ενώ βάσει Ευρωκώδικων η C30/37» δηλώνει ο Χ. Βελιτσιάνος και συμπληρώνει «Στην κατασκευή κτιρίων, που προορίζονται για κατοικίες, συνήθως επιλέγεται οπλισμός χάλυβα κατηγορίας Β500c. Παράλληλα, ισχυρή αντισεισμική θωράκιση προσφέρει και η κατασκευή ενός σύμμικτου φέροντα οργανισμού, ο οποίος αποτελεί ένα συνδυασμό δομικού χάλυβα και οπλισμένου σκυροδέματος και κατασκευάζεται βάσει των προδιαγραφών των Ευρωκώδικων». Η εξασφάλιση της ποιότητας του σκυροδέματος και των υπόλοιπων δομικών υλικών, μέσω σχετικών πιστοποιητικών, είναι απαραίτητη για την στατικότητα ενός κτιρίου. Ο Α. Βασιλόπουλος υπογραμμίζει: «Η ποιότητα των υλικών, που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή θα πρέπει να ελέγχεται. Δεν θα πρέπει να παραλείπεται ο δειγματοληπτικός έλεγχος στο σκυρόδεμα και στον οπλισμό του κτιρίου, που είναι τα βασικά υλικά κατασκευής του φέροντος σκελετού. Σύμφωνα με τους ελληνικούς κανονισμούς, η σκυροδέτηση θα πρέπει να γίνει με τη χρήση των κατάλληλων δοκιμίων. Είναι σημαντικό ένας κατασκευαστής να ελέγχει τις πιστοποιήσεις των βιομηχανικών υλικών, που παράγουν τα εργοστάσια και να εξασφαλίζει ότι οι πιστοποιήσεις δίδονται από εγκεκριμένους φορείς». Παρόμοια άποψη σχετικά με τον ποιοτικό έλεγχο των υλικών, έχει και ο Χ. Βελιτσιάνος, ο οποίος δηλώνει: «Ο ποιοτικός έλεγχος όλων των δομικών υλικών, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος, της μακροπρόθεσμα άρτιας αντισεισμικής συμπεριφοράς της κατασκευής. Κατά την παραλαβή των υλικών επιβάλλεται ο προσεκτικός έλεγχος των πιστοποιητικών προέλευσης τους. Ο οπλισμός από

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

χάλυβα ελέγχεται οπτικά για εξωτερικές αλλοιώσεις, παραμορφώσεις ή «πληγές», οι οποίες επιταχύνουν το φαινόμενο της οξείδωσής του. Για το σκυρόδεμα απαιτείται προσοχή στη σωστή δόνηση, τη διάστρωση, τη διαβροχή, τη συμπύκνωση και τη συντήρησή του. Δοκίμια σκυροδέματος αποστέλλονται σε πιστοποιημένα εργαστήρια και υπόκεινται σε εργαστηριακό έλεγχο». Την σημασία της ποιότητας του σκυροδέματος, υπογραμμίζει ο Δημήτρης Δήμου, γενικός εμπορικός διευθυντής του ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ: «Ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων είναι οι υψηλές ποιοτικές επιδόσεις του σκυροδέματος. Η σύνθεση του σκυροδέματος οφείλει να είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζει τόσο τις απαιτούμενες μηχανικές ιδιότητες, όσο και υψηλό χρόνο λειτουργικής ζωής (Concrete working life / servicelifetime). Επομένως η ανθεκτικότητα του σκυροδέματος καθίσταται πρωταρχικής σημασίας στον σχεδιασμό της σύνθεσής του. Το σκυρόδεμα ενδέχεται να υποστεί προσβολές από διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες (φυσικούς, όπως παγετός ή υψηλές θερμοκρασίες – μηχανικούς, όπως συρρίκνωση ή επιβολή υψηλών καταπονήσεων - χημικούς, όπως ενανθράκωση ή προσβολή θειικών και χλωριούχων ενώσεων), οι οποίες υπό

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

κατάλληλες συνθήκες εξελίσσονται και μπορούν να οδηγήσουν, είτε σε ρηγματώσεις της μάζας του σκυροδέματος, είτε σε διάβρωση του οπλισμού. Με τη χρήση τσιμέντων CEM II & CEM IV, τα οποία περιέχουν υλικά με ποζολανικές ιδιότητες (όπως φυσική ποζολάνη, ελαφρόπετρα / κίσηρη, ιπτάμενη τέφρα), ενισχύεται η ανθεκτικότητα του σκυροδέματος, καθώς αυτά τα τσιμέντα συμβάλλουν στην μείωση του πορώδους. Στον Όμιλο ΗΡΑΚΛΗΣ επενδύουμε σταθερά στην ανάπτυξη αυτών των τύπων τσιμέντου, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί σε όλα τα μεγάλα έργα υποδομής της χώρας».

ΚΑΤΑΛΛΗΛΌΤΗΤΑ ΕΔΆΦΟΥΣ

Προτού ξεκινήσει η κατασκευή ενός οικοδομήματος, θα πρέπει να γίνει σωστή επιλογή του εδάφους. Το έδαφος είναι η βάση κάθε κτιρίου και συνεπώς διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην στατικότητα του. Οι εδαφοτεχνικές μελέτες πρέπει να γίνονται σε όλες τις κατασκευές, ώστε να λαμβάνονται υπόψη παράγοντες, που μακροπρόθεσμα μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο το κτίριο. Είναι εμφανές ότι ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εδάφους, το μέγεθος του κτιρίου και τη χρήση για την οποία προορίζεται, πρέπει να επιλέγεται το είδος και ο τρόπος κατασκευής.

Επί του θέματος σχολιάζει ο Α. Κωνσταντινίδης: «Το έδαφος μεταφέρει τα σεισμικά κύματα και ταυτόχρονα στηρίζει τις κατασκευές, επομένως έχει καθοριστική σημασία στην αντισεισμική συμπεριφορά των κατασκευών. Σημαντική είναι η ύπαρξη εδαφολογικής μελέτης, ειδικά όταν πρόκειται για μεγάλο/σημαντικό κτίριο ή δεν υπάρχουν παρακείμενα έργα με γνωστή συμπεριφορά. Εξίσου σπουδαίο είναι το βάθος εκσκαφής, επί της οποίας θα θεμελιωθεί το κτίριο. Το βάθος εκσκαφής εκτός των άλλων, δημιουργεί μία αποφόρτιση του επιπέδου της θεμελίωσης, που πολλές φορές είναι αρκετή από μόνη της να εξασφαλίσει την ασφαλή έδραση του κτιρίου. Επιπλέον, η ύπαρξη τουλάχιστον ενός υπογείου με περιμετρικά τοιχία, προσδίδει πολύ καλή αντισεισμική συμπεριφορά, που μπορεί να εξασφαλίσει τις πιθανές διαφορικές καθιζήσεις, οι οποίες συμβαίνουν μετά ή κατά τη διάρκεια ενός ισχυρού σεισμού. Υπάρχουν και πολλές άλλες τεχνικές ανάλογα με την ποιότητα του εδάφους, όπως η αποστράγγιση και η εξυγίανση του εδάφους με αδρανή, η χρήση πασσάλων και η γενική κοιτόστρωση, που αποφασίζονται από το μηχανικό, πολλές φορές ακόμη και μετά την εκσκαφή. Η γνώση και η πείρα του μελετητή μηχανικού και του επιβλέποντα μηχανικού είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας αντισεισμικών αποφάσεων εκσκαφής και θεμελίωσης».

CONSTRUCTION |

OPINION ΤΟΥ ΝΙΚΌΛΑΟΥ ΜΠΟΥΛΟΎΚΟΥ

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΌΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ & ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ ΜΕ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΔΌΜΗΣΗΣ KNAUF

Οι

σεισμοί είναι ένα συχνό φυσικό φαινόμενο που, στην περίπτωση ισχυρότερων γεγονότων μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικές επιπτώσεις και τεράστιες οικονομικές απώλειες. Κατά κύριο λόγο, ωστόσο, προκαλούν απώλειες ανθρώπινων ζωών, τραυματισμούς και σημαντικές ζημιές σε κτίρια και υποδομές με συνέπεια απώλεια χώρου διαβίωσης και καταστροφή των συνθηκών διαβίωσης. Οι περισσότερες από αυτές τις απώλειες πυροδοτούνται από κτίρια που δεν είναι σε θέση να αντισταθούν σε σεισμικά φορτία. Τα πρόσφατα σεισμικά γεγονότα τόνισαν τη σημασία της προώθησης και ανάπτυξης νέων στρατηγικών με στόχο τον μετριασμό των ζημιών που σχετίζονται με τους σεισμούς. Για την αποφυγή ή τουλάχιστον τη μείωση αυτών των ζημιών υπάρχουν τρεις βασικές αρχές που σχετίζονται τόσο με την οικονομικά αποδοτική κατασκευή όσο και με τoν αντισεισμικό σχεδιασμό των κτιρίων: 1) Σε περίπτωση ελαφρώς σοβαρών σεισμών, τα κτίρια πρέπει να είναι σε θέση να επιβιώσουν χωρίς ζημιές. 2) Σε περίπτωση μέτριας σφοδρής έντασης σεισμού, οι ζημιές στα κτίρια πρέπει να είναι αμελητέες. 3) Σε περίπτωση σοβαρών σεισμών, τα κτίρια δεν επιτρέπεται να καταρρεύσουν. Πάνω απ’ όλα, η προστασία της ανθρώπινης ζωής πρέπει να διασφαλίζεται διασφαλίζοντας τις επιλογές επιβίωσης, διαφυγής και διάσωσης σε περίπτωση σεισμών οποιασδήποτε σοβαρότητας.

ΓΙΑΤΊ ΞΕΧΩΡΊΖΟΥΝ ΤΑ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΤΗΣ KNAUF

Η κατάλληλη βιβλιογραφία και τα εθνικά πρότυπα (DIN 4149, Eurocode 8 - ENV 1998-1 κ.λπ.) παρέχουν κατασκευαστικές κατευθυντήριες γραμμές για την τεχνική εφαρμογή αυτών των βασικών αρχών. Σύμφωνα με αυτές τις τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές, τα συστήματα δόμησης Knauf με γυψοσανίδες και τσιμεντοσανίδες παρουσιάζουν αρκετά σαφή πλεονεκτήματα σε

40 | C O N S T R U C T I O N

σύγκριση με τις κλασικές κατασκευές με φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα ή χάλυβα και συμβατική τοιχοποιία πλήρωσης. Η ορθή αντισεισμική δόμηση δεν είναι τόσο θέμα κόστους όσο ορθού σχεδιασμού. Κύρια απαίτηση είναι η ασφαλής παραλαβή των φορτίων που αναπτύσσονται στην κατασκευή λόγω ταλάντωσης ή σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις, η ανάλωση σεισμικής ενέργειας μέσω πλαστικής διαρροής σε επιλεγμένες θέσεις, δηλαδή η ανάπτυξη πλαστιμότητας. Επιπλέον οι παραμορφώσεις θα πρέπει να βρίσκονται κάτω από συγκεκριμένα όρια, τα οποία καθορίζουν συγκεκριμένες απαιτήσεις προστασίας. Τα σεισμικά φορτία είναι ουσιαστικά αποτέλεσμα των αδρανειακών δυνάμεων και συνεπώς είναι ανάλογα της μάζας. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για την αναλισκόμενη σεισμική ενέργεια. Καταδεικνύεται λοιπόν ότι οι κατασκευές χαμηλού βάρους έχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι των βαρέων. Μέσω της χρήσης συστημάτων ξηράς δόμησης με γυψοσανίδες και τσιμεντοσανίδες, εξασφαλίζεται σημαντική μείωση βάρους, από 65% έως 83%, και όλκιμος συμπεριφορά παραμόρφωσης. Τα εύθραυστα και συγκριτικά άκαμπτα συμπεριφορικά μοτίβα παραμόρφωσης της συμβατικής τοιχοποιίας πλήρωσης που χρησιμοποιείται γενικά, προκαλούν μεταφορά φορτίου με επικίνδυνη, εκρηκτική και αιφνιδιαστική κατάρρευση που μπορεί ακόμη και να οδηγήσει στην πλήρη κατάρρευση ολόκληρου του κτιρίου. Ακόμη και όταν είναι εξαιρετικά παραμορφωμένα, τα χωρίσματα γυψοσανίδας διατηρούν τη λειτουργικότητά τους και δεν καταρρέουν εντελώς.

Με τα συστήματα δόμησης της Knauf αναδεικνύονται οι δυνατότητες ανέγερσης νέων κατασκευών με καλή αντισεισμική συμπεριφορά

Η ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ

Παραθέτουμε παράδειγμα υπολογισμού σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 8 (EN 1998: 1997), 7ώροφου κτιρίου κατοικιών με φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΤΟΙΧΟΠΟΙΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΞΗΡΑΣ ΔΟΜΗΣΗΣ KNAUF Τοιχοποιίες Πλήρωσης

Συμβατική τοιχοποιία

Συστήματα ξηράς δόμησης Knauf

Εσωτερικές τοιχοποιίες

(200kg/m2)

W112 (49kg/m2)

Εξωτερικές τοιχοποιίες

(240kg/m2)

Aquapanel (42 kg/m²)

Συνολικό κατακόρυφο φορτίο για υπολογισμό σεισμού

17.8 MN

13.7 MN

Συνολικά οριζόντια σεισμικά φορτία σύμφωνα με το EC 8 για εγκάρσια επιτάχυνση εδάφους a0 = 0.4 g

4.0 MN

3.1 MN

Αναλογία

100%

77%

και συγκριτικά αποτελέσματα για συμβατική τοιχοποιία πλήρωσης και για τοιχοποιία ξηράς δόμησης. ● Ενισχυμένη κατασκευή σκελετού ● Συνολικό ύψος: 19 m ● Εμβαδόν κάτοψης εδάφους: 18 x 12 m ● Τιμή αναφοράς της οριζόντιας επιτάχυνσης εδάφους: 0,4 g ● Συνολικό βάρος του φέροντα οργανισμού: 1095 t ● Συνολικό βάρος συμβατικής τοιχοποιίας (συμπεριλαμβανομένου του σοβά = 200 kg/m² εσωτερικό / 240 kg/m² εξωτερικό): 518 t ● Συνολικό βάρος τοίχων (εσωτερικό: Knauf W112, 49 kg/m², εξωτερικό: Aquapanel, 42 kg/m²): 109 t ● Συνολικό βάρος κτιρίου, με συμβατική τοιχοποιία: 1614 t με συστήματα Knauf: 1204 t (25 % λιγότερο βάρος όταν χρησιμοποιούνται συστήματα Knauf αντί για συμβατική τοιχοποιία). Υπολογίζοντας τα φορτία σεισμού σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 8 μπορεί να προσδιοριστεί ότι τα φορτία αυτά μειώνονται κατά περίπου 23 % κατά τη χρήση του Knauf W112 για εσωτερικά χωρίσματα και του Knauf Aquapanel για εξωτερικούς τοίχους. Μια πιο οικονομική διαστασιολόγηση της δαπανηρής δομής οπλισμένου σκυροδέματος γίνεται έτσι δυνατή τόσο για τα στατικά όσο και για τα σεισμικά φορτία (βλ. Συγκριτικό Πίνακα). Επιπλέον, η ασφάλεια έναντι των σεισμών βελτιώνεται λόγω της καλύτερης παραμόρφωσης και συμπεριφοράς κατάρρευσης των κατασκευών γυψοσανίδας και τσιμεντοσανίδας σε περίπτωση σεισμού.

ΝΈΟΙ ΕΝΙΣΧΥΜΈΝΟΙ ΤΎΠΟΙ ΓΥΨΟΣΑΝΊΔΑΣ

Με στόχο την παροχή μιας νέας λύσης στην κατοικία , ιδιαίτερα σε περιοχές υψηλού σεισμικού κινδύνου, η Knauf Ελλάδος συμμετείχε σε ένα καινοτομικό ερευνητικό πρόγραμμα I-SSB: The Integrated Safe & Smart Built Concept που ολοκληρώθηκε σε συνεργασία με άλλους 22 εταίρους από 11 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος έχουν αναπτυχθεί και δοκιμαστεί με επιτυχία νέοι τύποι γυψοσανίδων με βελτιωμένη ικανότητα να αντέχουν στις ακραίες συνθήκες που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια σεισμού ή πυρκαγιάς. Οι σεισμικές δοκιμές πραγματοποιήθηκαν σε ένα πειραματικό μοντέλο διώροφο σπίτι δοκιμών, με διαστάσεις 3,5 m X 3,5 m X

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

7 m ύψος, με ένα καινοτόμο υβριδικό σύστημα φέροντος οργανισμού χάλυβα (ψυχρής μορφής και θερμής έλασης τμήματα) το οποίο ολοκληρώθηκε με συστήματα ξηράς δόμησης Knauf (εσωτερικοί τοίχοι με γυψοσανίδες, εξωτερικοί τοίχοι από τσιμεντοσανίδες Aquapanel, σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης ETICS, ξηρά δάπεδα από γυψοσανίδες) και κεκλιμένη οροφή με επένδυση OSB. Οι έλεγχοι έγιναν στη σεισμική τράπεζα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και το μοντέλο δοκιμάστηκε σε τρισδιάστατους σοβαρούς σεισμούς επιτάχυνσης εδάφους έως 1,08 g, κατηγορία εδάφους Β και απόσβεση 4%. Η συμπεριφορά του μοντέλου έναντι του σεισμού χαρακτηρίστηκε ως «ελαστική» και δεν παρατηρήθηκε ορατή ζημιά μετά από επιθεώρηση στο τέλος της διαδικασίας δοκιμής. Θα πρέπει να σημειωθεί, για λόγους σύγκρισης, ότι η υψηλότερη επιτάχυνση εδάφους που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ελλάδα ήταν μικρότερη από 0,5 g. Η επίγεια επιτάχυνση του Iζμίτ, ο σεισμός της Τουρκίας, ήταν περίπου 0,65 g. και η επιτάχυνση του εδάφους του σεισμού της Χιλής ήταν μικρότερη από 0,8 g. Με τα συστήματα δόμησης Knauf αναδεικνύονται οι δυνατότητες ανέγερσης νέων κατασκευών με καλή αντισεισμική συμπεριφορά ή ακόμα και επεμβάσεων σε υφιστάμενες κατασκευές για καθ’ ύψος προσθήκες ή για αποκατάσταση ζημιών σε περιπτώσεις κτιρίων που έχουν καταπονηθεί από σεισμική δραστηριότητα. *Ο κ. Νικόλαος Μπουλούκος είναι Διευθυντής της Τεχνικής & Προϊοντικής Δ/νσης, Knauf Γυψοποιία ΑΒΕΕ

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

Δ. ΜΟΥΡΤΖΟΎΧΟΣ: «Ο ΚΑΝ.ΕΠΕ. ΕΊΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΆ ΈΝΑ ΕΡΓΑΛΕΊΟ ΣΤΑ ΧΈΡΙΑ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΏΝ» Ό Σ Α Ι Σ Χ ΎΟΥ Ν Γ Ι Α ΤΟ Σ Ύ Γ Χ Ρ Ο Ν Ο Κ Α Ν Ο Ν Ι Σ Τ Ι ΚΌ Π Λ Α Ί Σ Ι Ο Κ Α Ι Τ Η Ν Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ί Η Σ Η Τ Ω Ν ΥΛ Ι Κ Ώ Ν

Ο Δημήτρης Μουρτζούχος, πολιτικός μηχανικός στην Αντισεισμική Θωράκιση Κτιρίων OE, κάνει λόγο για το τρέχον κανονιστικό πλαίσιο, τις τεχνικές, τα χαρακτηριστικά των υλικών και τις προκλήσεις, που πρέπει να ξεπεραστούν, ώστε να επιτευχθεί η αναβάθμιση της αντισεισμικής συμπεριφοράς των κτιρίων. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΏΡΓΟ ΚΑΤΣΙΜΙΛΉ

42 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Ποιο είναι το ισχύον πλαίσιο κανονισμών, που διέπει τα ιδιωτικά έργα σχετικά με την αντισεισμική προστασία; Θεωρείτε ότι ανταποκρίνεται στις πραγματιστικές συνθήκες και ανάγκες των σύγχρονων κτιρίων; Τα τελευταία χρόνια έχει τεθεί σε πλήρη εφαρμογή ο Κανονισμός Επεμβάσεων, (ΚΑΝ.ΕΠΕ.), που σε συνδυασμό με τους ισχύοντες κανονισμούς σκυροδέματος και σεισμικής προστασίας, Ελληνικούς ή Ευρωκώδικες, αποτελεί σημαντικό εργαλείο στα χέρια του μηχανικού. Έχει συνταχθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να ορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις αποτίμησης και ενίσχυσης των κατασκευών. Εκτός των άλλων, εισάγει μια σημαντική καινοτομία, δίνοντας τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να επιλέξουν το επίπεδο ενίσχυσης του κτιρίου τους. Επιπλέον, εισάγει για πρώτη φορά τη συμμετοχή στην ανάληψη σεισμικών φορτίων, τους τοίχους πλήρωσης, κάτι που ενώ στην πραγματικότητα συμβαίνει, κατά τη στατική ανάλυση ενός νέου κτιρίου, δεν λαμβάνεται υπόψη. Θεωρώ, πως ο ΚΑΝ.ΕΠΕ. συνδυάζει την πολυετή εμπειρία των μηχανικών με τις πιο πρόσφατες πειραματικές μελέτες, σχετικές με την συμπεριφορά των κτιρίων σε σεισμικά φορτία. Αντιμετωπίζει δε με διακριτό τρόπο τα κτίρια, τα οποία έχουν μελετηθεί με παλαιότερους κανονισμούς, διότι δεν μπορεί να θεωρηθεί, ότι κάθε κτίριο που έχει κατασκευαστεί προ του 1995, είναι «αντισεισμικά άχρηστο». Ο ΚΑΝ.ΕΠΕ. είναι πραγματικά ένα εργαλείο στα χέρια των μηχανικών, όμως για την εφαρμογή του, απαιτείται πολύ καλή γνώση και αξιοποίηση της εμπειρίας των δομοστατικών. Ποια υλικά και τεχνικές χρησιμοποιούνται, ώστε να επιτυγχάνεται η αναβάθμιση της αντισεισμικής συμπεριφοράς των κτιρίων; Υπάρχουν πολλές μέθοδοι ενισχύσεων και σεισμικής αναβάθμισης των κτιρίων. Οι πιο διαδεδομένες και ευρέως χρησιμοποιούμενες είναι οι παρακάτω: ● Μανδύες εκτοξευόμενου σκυροδέματος ή μανδύες έγχυτου σκυροδέματος που εφαρμόζονται σε στοιχεία από οπλισμένο σκυρόδεμα η λιθοδομή. ● Εισπίεση ενεμάτων μάζης σε φέρουσες τοιχοποιίες από λιθοδομή. ● Ενίσχυση στοιχείων σκυροδέματος με ανθροκοελάσματα ή ανθρακοϋφάσματα ● Ενίσχυση στοιχείων σκυροδέματος με μεταλλικά ελάσματα

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Η εταιρεία μας, διαθέτει ιδιόκτητο εξοπλισμό και εξειδικευμένο προσωπικό για την εφαρμογή των μεθόδων ενίσχυσης. Στελεχώνεται δε από έμπειρους πολιτικούς μηχανικούς και εργοδηγούς, που είναι υπεύθυνοι για την ορθή εφαρμογή των μελετών ενίσχυσης. Πώς εξασφαλίζετε την ποιότητα του σκυροδέματος και των υπόλοιπων δομικών υλικών; Η μεθοδολογία εφαρμογής των μεθόδων ενίσχυσης περιγράφεται αναλυτικά στις σχετικές ΕΤΕΠ (Ελληνικές Τεχνικές Προδιαγραφές), που έχουν εκδοθεί από τον ΕΛΟΤ. Σε αυτές περιγράφεται και ο τρόπος ελέγχου της ποιότητας των υλικών, όπως αντοχές σκυροδέματος, χάλυβα ή σύνθετων υλικών. Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε έργα ενισχύσεων κτιρίων, πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές, τις οποίες θα πρέπει να διασφαλίζουν και οι προμηθευτές των υλικών. Τα τελευταία χρόνια οι προμηθευτές υλικών τηρούν με ευλάβεια τις ελάχιστες απαιτήσεις των προδιαγραφών και εκτός των άλλων, ο ανταγωνισμός τους αναγκάζει να βελτιώνουν συνεχώς τα υλικά που παράγουν. Η εταιρεία μας, σε κάθε έργο ενίσχυσης ή σεισμικής αναβάθμισης κτιρίου, παρέχει στον πελάτη πλήρη φάκελο με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και τις αντοχές των υλικών που ενσωματώνει. Επιπρόσθετα διενεργεί όλους τους απαιτούμενους ελέγχους ποιότητας των υλικών, ώστε να παρέχει στον τελικό πελάτη πλήρη φάκελο ποιότητας. Ενδεικτικά, για την επιβεβαίωση της ποιότητας του εκτοξευόμενου σκυροδέματος, γίνεται λήψη δοκιμίων, τα οποία ελέγχονται σε αναγνωρισμένο εργαστήριο για την αντοχή τους σε θλίψη. Με βάση τη μέχρι τώρα εμπειρία σας, ποιες προκλήσεις έχετε αντιμετωπίσει στην αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων; Κάθε έργο αντισεισμικής θωράκισης των κτιρίων είναι διαφορετικό. Εκτός των απαιτήσεων της μελέτης, που διαφέρει από κτίριο σε κτίριο, είναι σημαντικός και ο τρόπος εφαρμογής, λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνικές και μορφολογικές ιδιαιτερότητες, τόσο του κτίσματος, όσο και της περιοχής, που βρίσκεται το έργο. Έτσι συχνά αναδύονται προκλήσεις, που σχετίζονται με τη διαχείριση προσωπικού και προμηθειών. Σε έργα ενισχύσεων στην Οία Σαντορίνης, επιβαρυντικός παράγοντας ως προς

Δημήτρης Μουρτζούχος, Πολιτικός Μηχανικός, Αντισεισμική Θωράκιση Κτιρίων ΟΕ

το κόστος του έργου ήταν το γεγονός, ότι μεγάλο μέρος των υλικών έπρεπε να φτάσει στο εργοτάξιο με γαϊδουράκια. Εξίσου σημαντική πρόκληση, ήταν η μελέτη και η κατασκευή ενισχύσεων σε δημοφιλές ξενοδοχείο της Μυκόνου, που υλοποιήθηκε από την εταιρεία μας. Ως απαίτηση υπήρχε η κοπή υποστυλωμάτων στο υπάρχον κτίσμα και η ανύψωση της στάθμης των ορόφων και της πισίνας στον περιβάλλοντα χώρο, κατά 1,50 μέτρο. Μάλιστα για λόγους, που είχαν να κάνουν με τη διαχείριση του ξενοδοχείου, οι επεμβάσεις έπρεπε να γίνουν σταδιακά σε δύο χειμώνες. Από το πλήθος των έργων σας, ποιο είναι εκείνο που διακρίνεται για την αντισεισμικότητα του; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που το ξεχωρίζουν; Δεν θα μπορούσα να διακρίνω κάποιο έργο, διότι όλα ακολουθούν τις διατάξεις των ελληνικών κανονισμών. Είναι προφανές, πως η επιλογή ενίσχυσης ενός κτιρίου λαμβάνει πάντα υπόψη τις απαιτήσεις των κανονισμών. Σίγουρα θα μπορούσα να διακρίνω κάποια έργα για την εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων ενίσχυσης ή «έξυπνων» τρόπων εφαρμογής μεθόδων ενίσχυσης. Εκεί όμως τα εύσημα θα πρέπει να αποδίδονται στη μελετητική ομάδα και όχι στο έργο. Ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματά μας ως εταιρεία και ως ομάδα είναι το γεγονός, πως λόγω της πολύχρονης εμπειρίας και βαθιάς γνώσης των μεθόδων ενισχύσεων, οι μελετητές μας συμβουλεύονται, ώστε να είναι σίγουροι, ότι οι μέθοδοι ενίσχυσης είναι δυνατό να εφαρμοστούν ακόμα και εάν είναι αυξημένου βαθμού δυσκολίας.

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

ΕΥΘΎΜΙΟΣ ΛΈΚΚΑΣ: Η ΤΉΡΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΏΝ ΠΡΟΣΦΈΡΕΙ ΕΠΑΡΚΈΣΤΑΤΗ ΑΣΦΆΛΕΙΑ Η Κ ΑΤΆ Ρ Τ Ι Σ Η Τ Ω Ν Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ώ Ν Κ Α Ι Ο Ι Σ Ύ Γ Χ Ρ Ο Ν Ο Ι Μ Έ Θ Ο Δ Ο Ι Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε Υ Ή Σ

Σε μία συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, ο Ευθύμιος Λέκκας μας μιλά για το ισχύον αντισεισμικό θεσμικό πλαίσιο, που διέπει τις κατασκευές, την κατάρτιση των μηχανικών, καθώς και για τις τρέχουσες τεχνολογίες, που συμβάλλουν στη αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΏΡΓΟ ΚΑΤΣΙΜΙΛΉ

44 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Θεωρείτε ότι το ισχύον αντισεισμικό θεσμικό πλαίσιο είναι επαρκές; Το ισχύον πλαίσιο διαμορφώνεται από την τελευταία έκδοση του αντισεισμικού κανονισμού και από τους Ευρωκώδικες 8. Τα κανονιστικά αυτά πλαίσια, ανταποκρίνονται στο 95% των περιπτώσεων που αφορούν τα κτίρια, τις υποδομές και τη σεισμική επιβάρυνση, που δέχονται σε περιπτώσεις σεισμικών εξάρσεων. Κάθε φορά που εμφανίζεται ένα μείζον γεγονός στην Ελλάδα ή στον υπόλοιπο κόσμο, προκύπτουν νέα επιστημονικά στοιχεία, τα οποία αφού γίνουν αποδεκτά από μία ευρεία γκάμα επιστημόνων, τότε ενσωματώνονται κατά περιόδους, στους κανονισμούς. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν είναι άμεση προτεραιότητα στους δικούς μας κανονισμούς, διότι προς ώρας δεν υπάρχει κάποια νέα εξέλιξη. Βέβαια στο μέλλον το κανονιστικό πλαίσιο θα χρίζει βελτίωσης, όχι αντικατάστασης, ώστε να ανταποκρίνεται στα καινούρια επιστημονικά δεδομένα, που θα έρθουν στη επιφάνεια. Υπάρχει ενσωμάτωση της διεθνούς εμπειρίας στους κανονισμούς μας; Προβλέπεται μία διαδικασία ενσωμάτωσης όλων των δεδομένων. Παλαιότερα η ενσωμάτωση αυτή γινόταν στον αντισεισμικό κανονισμό με τις νέες βελτιωμένες

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

εκδόσεις του, κάθε έξι ή επτά χρόνια. Επίσης στους Ευρωκώδικες υπάρχει πολιτική ενσωμάτωσης των καινούριων δεδομένων, είτε από πορίσματα επιφανών Ελλήνων επιστημόνων, που κυριαρχούν στο χώρο, είτε από ευρήματα ξένων επιστημονικών ομάδων, που πολλές φορές αναλύουν νέα δεδομένα και προτείνουν καινοτόμες βελτιώσεις στους κανονισμούς και στα κτίρια. Πιστεύετε ότι το επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης του εργατοτεχνικού προσωπικού των κατασκευών είναι ανάλογο των απαιτήσεων; Αναφορικά με τους μηχανικούς και όλους τους τεχνικούς που ασχολούνται με τις κατασκευές, θεωρώ ότι το επίπεδο κατάρτισης είναι επαρκέστατο. Υπάρχουν πολλοί Έλληνες επιστήμονες και τεχνικοί, οι οποίοι είναι κορυφαίοι σε παγκόσμιο επίπεδο. Βέβαια αυτό δεν αποκλείει κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις, που είτε επειδή δεν παρακολουθούν τις νέες εξελίξεις, είτε για άλλους λόγους, δεν εφαρμόζουν τα δέοντα, με αποτέλεσμα να έχουμε αστοχίες στις κατασκευές. Αυτές όμως είναι ελάχιστες περιπτώσεις. Οι υπόλοιποι του εργατικού δυναμικού, θεωρώ ότι κάποτε είχαν μία πατροπαράδοτη εμπειρία από τους παλιούς μάστορες των προηγούμενων δεκαετιών, ίσως

Δρ. Ευθύμιος Λέκκας, Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ, Πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας

και προγενέστερα, που ήταν πραγματικά πολύτιμη. Οι παλιοί μάστορες είχαν συσσωρευμένη εμπειρία από το παρελθόν. Κάπου όμως μεταξύ του 1990 και του 2000, η διαδικασία αυτή έσπασε. Εξαιτίας της κρίσης και των οικονομικών δυσχερειών, χρησιμοποιούταν στις κατασκευές

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

εργατικό δυναμικό, που δεν ήταν εξειδικευμένο και δεν είχε την αρμόζουσα εμπειρία να μετουσιώσει ορθά, την τεχνική και την επιστήμη σε πράξη. Είναι απαραίτητο οι μελετητές μηχανικοί να πρέπει να έχουν τακτική επανεκπαίδευση σε σχετικό κέντρο διά βίου μάθησης αντισεισμικότητας; Είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει και ήδη συμβαίνει, όχι και πολύ συχνά βέβαια, ώστε οι νέοι μηχανικοί να ενημερώνονται για όλα αυτά. Βέβαια θεωρώ, ότι όσοι τελείωσαν πρόσφατα το Πολυτεχνείο και όσοι τελειώνουν τώρα, είναι στην πλειονότητα τους ικανά παιδιά, τα οποία παρακολουθούν συνεχώς τις εξελίξεις της επιστήμης, συμμετέχουν σε σεμινάρια ή συνέδρια, αποκτούν μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους υψηλού επιπέδου, ενώ πολλοί πάνε στο εξωτερικό. Μάλιστα πολλοί νέοι μηχανικοί, μεταξύ των οποίων και αρκετοί Έλληνες, είναι πρωτοπόροι, με διεθνείς δημοσιεύσεις. Επομένως δεν έχουν τόσο μεγάλη ανάγκη την τακτική επανεκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση. Πως πιστεύετε ότι θα πρέπει να αναδειχθεί/εφαρμοστεί η σπουδαιότητα των εδαφοτεχνικών μελετών; Οι εδαφοτεχνικές μελέτες είναι πολύ σημαντικές γιατί ουσιαστικά αποτελούν το μισό της αντισεισμικής θωράκισης μίας κατασκευής. Το πρώτο μισό είναι το έδαφος και το άλλο μισό η αναδομή. Στα δημόσια κτίρια εφαρμόζονται τέτοιες μελέτες, κάτι το

46 | C O N S T R U C T I O N

οποίο δεν ισχύει καθόλου για τις ιδιωτικές κατασκευές. Γενικά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, όχι μόνο οι εδαφοτεχνικές μελέτες, αλλά και η γενικότερη καταλληλόλητα μίας περιοχής για την ανέγερση ενός οικοδομήματος. Σημαντικό δεν είναι μόνο το γεωτεχνικό κομμάτι (χαρακτηριστικά εδάφους - υπεδάφους, αναμενόμενες δράσεις κτλ.), αλλά και οι ευρύτερες συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή και μπορούν να οδηγήσουν μακροπρόθεσμα στην καταστροφή του κτιρίου. Ποιο είδος κατασκευής θεωρείτε ότι είναι το πιο ανθεκτικό στα σεισμικά φαινόμενα; Πάντα το θέμα του τρόπου και του είδους κατασκευής είναι ένα ζήτημα, το οποίο απασχολεί το Πολυτεχνείο, τους γεωτέχνες, που ασχολούνται με θεμελιώσεις και όσους γενικότερα επιδίδονται στην αντισεισμική τεχνολογία. Στην Ελλάδα έχουμε προσανατολιστεί στο οπλισμένο σκυρόδεμα. Βεβαίως υπάρχουν και άλλοι τρόποι δόμησης, όπως είναι οι σιδηρές και οι σύμμικτες κατασκευές. Στις σιδηρές κατασκευές δεν είχαμε και τόσο μεγάλη εμπειρία, όσο είχαν άλλες χώρες, που ο χάλυβας κυριαρχούσε. Όμως σε κάθε περίπτωση, διαθέτουμε επαρκέστατη τεχνική γνώση για όλα τα είδη κατασκευών. Ο προβληματισμός έγκειται, στο αν οι σιδηρές κατασκευές είναι, αυτές που ταιριάζουν στο περιβάλλον, στη σεισμικότητα και στις ιδιαίτερες συνθήκες του ελληνικού χώρου. Δεν ισχύει η

αντίληψη, που υπήρχε παλαιότερα, ότι οι σιδηρές κατασκευές είναι πάντοτε πολύ πιο ανθεκτικές. Έχει αποδειχτεί σε χώρες, όπως η Ιαπωνία και η Ινδονησία, οι οποίες πλήττονται συχνά από τσουνάμι, ότι οι πρώτες που υφίστανται βλάβη, είναι οι σιδηρές κατασκευές. Μάλιστα έχουν καταγραφεί περιπτώσεις, όπου παρασύρονται κατά δεκάδες. Τα κτίρια, που αντέχουν περισσότερο στην επέλαση των τσουνάμι είναι εκείνα με οπλισμένο σκυρόδεμα. Αναμφισβήτητα το οπλισμένο σκυρόδεμα κυριαρχεί, όμως και τα υπόλοιπα είδη είναι αξιόλογα και ανάλογα με τις συνθήκες βοηθούν πολύ. Υπάρχουν νέες τεχνολογίες, που υπόσχονται καθοριστικές αλλαγές στον τρόπο αντισεισμικού σχεδιασμού και κατασκευής; Η σεισμική μόνωση είναι μία σημαντική τεχνολογία, που έχει εφαρμοστεί αρκετές φορές και δίνει πολλά περιθώρια ασφάλειας σε ένα κτίριο. Η ηλεκτρομαγνητική άπωση είναι επίσης ένα θέμα, αλλά δεν έχει δοκιμαστεί σε βάθος χρόνου. Αφού πρώτα εφαρμοστεί σε αρκετές περιπτώσεις κτιρίων, ώστε να δούμε την αντίδραση της σε μεγάλους σεισμούς, έπειτα μπορούμε να προχωρήσουμε με 100% βεβαιότητα στη χρήση της. Για τις μέσες και μικρές κατασκευές, που αφορούν συνήθως κατοικίες ή επαγγελματικούς χώρους, θεωρώ ότι η τήρηση των κανονισμών προσφέρει επαρκέστατη ασφάλεια.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΘΩΡΑΚΙΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ

HEADER SPECIAL REPORT

ΑΓΟΡΆ ΑΚΙΝΉΤΩΝ: ΝΈΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΕΝ ΌΨΕΙ Σ Ε Μ Ε ΤΑ Σ Χ Η Μ ΑΤ Ι Σ Μ Ό Π Ρ Ο Χ Ω ΡΆ Τ Ο R E A L E S TAT E

Οι τάσεις που θα κυριαρχήσουν, σε τι ακίνητα στρέφεται το ενδιαφέρον, τα logistics και το «πράσινο» μέλλον. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ Οι τάσεις στην αγορά κατοικιών αλλάζουν ταχύτατα λόγω δημογραφικού, τεχνολογίας και κλιματικής αλλαγής. Αυτό ήταν ένα από τα βασικότερα συμπεράσματα που εξήχθησαν κατά τις εργασίες της 22ης Prodexpo, που διοργάνωσε η εταιρεία επικοινωνίας SGT Tsomokos, τον Οκτώβριο. Η πανδημία έφερε μεγάλες ανατροπές στην αγορά ακινήτων, όπως παραδέχτηκαν τα στελέχη των εταιρειών του κλάδου, και πλέον το στοίχημα είναι η μεγαλύτερη ευελιξία των επιχειρηματικών εγχειρημάτων

48 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΗΝ PRODEXPO

H ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΔΕΝ ΣΤΑΜΆΤΗΣΕ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ REAL ESTATE ΠΑΓΚΟΣΜΊΩΣ Τις πολύ ενδιαφέρουσες επενδυτικές τάσεις στην παγκόσμια αγορά σύμφωνα με το καθιερωμένο, πλέον, Wealth Report της Knight Frank London παρουσίασε η Flora Ηarley, Partner της εταιρείας. Σύμφωνα με την κ. Harley, η περίοδος της πανδημίας αποκάλυψε νέες τάσεις στην κτηματαγορά παγκοσμίως και παρά το δυσμενές περιβάλλον δεν ανέκοψε τη δυναμική της. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2021 δαπανήθηκαν 3,3 τρισ. δολάρια σε επενδύσεις στην κτηματαγορά στην Ευρώπη, ενώ πάνω από 70% ήταν το ποσοστό εκείνων των επενδυτών που ενδιαφέρθηκαν για αγοραπωλησία γης. Την ίδια στιγμή, παρά την μικρή πτώση που υπήρξε στις αρχές της πανδημίας, το 2021 υπάρχει κατά 21% αυξημένο ενδιαφέρον για την απόκτηση δεύτερου διαβατηρίου. Εξάλλου, σε άνοδο είναι και πάλι η διαδικασία απόκτησης της Golden Visa μέσω επενδύσεων σε γη, με κάποιες χώρες της Ευρώπης όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Μάλτα να είναι ψηλά στις προτιμήσεις για τους επόμενους μήνες. Κατά τη μελέτη Wealth Report, το 2021, η αύξηση στις τιμές των οικημάτων το 2021 ήταν της τάξης του 1,9%, ενώ στο 26% είναι το ποσοστό αυτών που σχεδιάζουν να αγοράσουν γη μέσα στους επόμενους μήνες: Ειδικότερα, το ενδιαφέρον για αγορά ακινήτου στις πόλεις αγγίζει το 38% και για αγορά στα προάστια το 33%. Σημαντικό στοιχείο, δε, που καθόρισε τους προηγούμενους μήνες ήταν η κινητικότητα των επαγγελματιών, των «ψηφιακών νομάδων», το 25% των οποίων σκέπτονται να αγοράσουν γη μέσα στους επόμενους μήνες, σε κάποια από τις χώρες που επισκέπτονται.

Flora Harley Partner, Knight Frank London

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΣΕ ΑΝΟΔΙΚΟΎΣ ΡΥΘΜΟΎΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ Η ΑΓΟΡΆ ΑΚΙΝΉΤΩΝ Τις τάσεις στην αγορά ακινήτων, τις κατηγορίες που προσελκύουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον και τις αλλαγές που απαιτούνται στο θεσμικό πλαίσιο για να βελτιωθεί το επενδυτικό περιβάλλον, συζήτησαν στελέχη της αγοράς ακινήτων. Δημήτρης Ανδρίτσος, διευθύνων σύμβουλος της Cerved Property Services, υπογράμμισε ότι η αγορά ακολουθεί πλέον ανοδική πορεία. Στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη να ανοίξουν οι τράπεζες την κάνουλα του δανεισμού προς τις επιχειρήσεις, καθώς, όπως είπε, αυτή τη στιγμή μόνο το 17% των επιχειρήσεων έχει πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό. Ο Φώτης Γιόφτσιος, διευθύνων σύμβουλος της Ten Brinke Hellas, σημείωσε ότι πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν «φούσκες», αλλά το ζητούμενο είναι να αξιοποιηθούν όλα τα εργαλεία για να ελεγχθεί η αγορά, με προσεκτική ανάγνωση των δεδομένων. Συμφώνησε ότι φτάσαμε στο τέλος της κρίσης στην αγορά και κινούμαστε πλέον ανοδικά, υπάρχει όμως πολύς δρόμος για να διανύσουμε. Από την πλευρά του, ο Στέφανος Βλαστός, διευθύνων σύμβουλος, Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), χαρακτήρισε επιτακτική

την ανάγκη να μειωθεί η γραφειοκρατία και η πολυνομία, χαρακτηρίζοντας ως μεγάλο ασθενή τη δικαιοσύνη. Έφερε μάλιστα ως παράδειγμα την υπόθεση ενός τουριστικού περιπτέρου, από το οποίο η ΕΤΑΔ προσπαθούσε επί 20 χρόνια να διώξει έναν απαράδεκτο μισθωτή. Προσέθεσε ότι παρατηρείται μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για τις μαρίνες. Ο Μάξιμος Καλατζής, Vice President & CFO, Makt εξέφρασε τον προβληματισμό του για όσα συμβαίνουν στην Κίνα και το πόσο αυτό θα επηρεάσει την ελληνική αγορά. Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη να υπάρξει διασπορά του ρίσκου μεταξύ όλων των εμπλεκομένων. Ο Παναγιώτης Μερεκούλιας, διευθύνων σύμβουλος της Values, επεσήμανε ότι θα πρέπει οι παράγοντες της αγοράς να περιορίσουν την υπερβολή και να κατευθύνουν τον κόσμο προς τις σωστές επιλογές. Στάθηκε στην ανάγκη να υπάρξουν τεκμηριωμένες μελέτες και πιστοποιήσεις

για να θωρακιστεί ο κλάδος από τον κίνδυνο νέας «φούσκας». Για την επίδραση της πανδημίας στους ευέλικτους χώρους εργασίας έκανε λόγο ο Χρήστος Μισαηλίδης, διευθύνων σύμβουλος, IWG, ο οποίος υποστήριξε ότι υπάρχει παγκοσμίως η τάση των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών προς μείωση κόστους γραφειακών αναγκών, διάθεση ευελιξίας και αναζήτηση της καλύτερης ισορροπίας ανάμεσα στην τηλεργασία από το σπίτι και στους ευέλικτους χώρους, προκειμένου να μην επηρεάζεται η παραγωγικότητα της κάθε εταιρείας. Χαρακτήρισε επίσης αναγκαία την αναβάθμιση των κτιρίων που στεγάζουν γραφεία. O Γεώργιος Κορμάς, αν. γεν. διευθυντής επικεφαλής Group Real Estate Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς & CEO Πειραιώς Real Estate, υποστήριξε ότι οι τράπεζες διδάχθηκαν από τα λάθη του παρελθόντος και δεν πρόκειται να τα επαναλάβουν. Τόνισε ότι υπάρχουν δύο πυλώνες ανάπτυξης,

Φώτης Γιόφτσιος, διευθύνων σύμβουλος, Ten Brinke Hellas

Γεώργιος Κορμάς, διευθύνων σύμβουλος, Πειραιώς Real Estate

Γιάννης Παρασκευόπουλος, Γενικός Διευθυντής, Danos - BNP Baribas Real Estate

50 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΗΝ PRODEXPO το digital και το green deal, προς τους οποίους θα κατευθυνθούν κατά βάση οι τραπεζικές χρηματοδοτήσεις. Από την πλευρά του ο Κωνσταντίνος Πεχλιβανίδης, Chief Property Investment Manager, Premia Properties υποστήριξε ότι πλέον υπάρχει άνοδος τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα των διεργασιών στην ελληνική κτηματαγορά και είναι πολλοί παράγοντες που έχουν συντελέσει σε αυτό όπως η ψηφιοποίηση των διαδικασιών, η καλή βαθμολογία της χώρας μας σε οικονομικούς δείκτες, αλλά και η φορολογία. Κατά τον ίδιο, εξαρτάται από τους ιδιοκτήτες, αλλά και από τις τράπεζες να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο σε αυτή τη νέα εποχή της κτηματαγοράς, καθώς πλέον υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες για αξιόλογα έργα. Εξάλλου, σύμφωνα με τον κ. Πεχλιβανίδη, είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι η Ελλάδα γίνεται πλέον ελκυστικός ως επενδυτικός προορισμός τόσο στους εγχώριους, όσο και σε ξένους επενδυτές. Ο Γιάννης Ορφανός, διευθύνων εταίρος της Arbitrage RE, αναφέρθηκε στο πρόβλημα της ζήτησης για σύγχρονους γραφειακούς χώρους, εξηγώντας ότι δεν υπάρχουν ενοικιαστές και θα πρέπει να προσελκύσουμε μεγάλες επιχειρήσεις από το εξωτερικό. Στάθηκε, δε, στα προβλήματα που δημιουργούν σε επενδύσεις οι δασικοί χάρτες. Αναφορικά με το κομμάτι της επένδυσης σε ακίνητα, ο Πάνος Παναγιωτίδης, γενικός διευθυντής Λειτουργικών Δραστηριοτήτων της Dimand SA, χαρακτήρισε πρωταθλητή της επόμενης μέρας τον κλάδο της κατοικίας. Παράλληλα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την έκρηξη

των υλικών κατασκευής (άνω του 35%), εκτιμώντας ότι πολλά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη μπορεί να σταματήσουν, ενώ άλλα ενδέχεται να μην ξεκινήσουν καν. «Πρόκειται για ωρολογιακή βόμβα για την αγορά ακινήτων» είπε χαρακτηριστικά. Ο Γιάννης Παρασκευόπουλος, γενικός διευθυντής, Danos – BNP Paribas Real Estate, σημείωσε ότι η αγορά χρειάζεται μεγάλα project που μπορούν να προσελκύσουν ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον. Προσέθεσε ότι ο κλάδος της κατοικίας αποτελεί το επόμενο μεγάλο στοίχημα της ελληνικής κτηματαγοράς. Η Δίκα Αγαπητίδου, γενική διευθύντρια της Αθηναϊκή Οικονομική – JLL, ανέδειξε τα προβλήματα που ταλανίζουν την αγορά, κάνοντας λόγο για τρεις πυλώνες. Τη διαφάνεια, από την οποία όμως, είπε, πάσχει ο τομέας ακινήτων, την έλλειψη φορολογικής σταθερότητας και τη γραφειοκρατία. Ειδικά για το τελευταίο υπογράμμισε πως αρκετές υπηρεσίες, όπως το Κτηματολόγιο και οι δήμοι, βρίσκονται σε φάση εξέλιξης και μπορεί να καθυστερήσουν μία συναλλαγή ακόμα και 6 μήνες. Τόνισε με νόημα ότι ως έναν βαθμό έχει ψηφιοποιηθεί η υπάρχουσα γραφειοκρατία. Ο Τάσος Καζίνος, διευθύνων σύμβουλος της Trastor ΑΕΕΑΠ, είπε πως μεγάλα funds βλέπουν την Ελλάδα ως επενδυτικό προορισμό και πρότεινε αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις ΑΕΕΑΠ. Τέλος, η Σοφία Γρηγοριάδου, Managing Partner, CPA Law, ανεξάρτητη Ελληνική δικηγορική εταιρεία, μέλος του διεθνούς νομικού και φορολογικού δικτύου της KPMG, ανέφερε σε τοποθέτησή της ότι το

κρίσιμο στοίχημα σήμερα είναι η υλοποίηση και εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην πράξη, η σταθερότητα. Η κυρία Γρηγοριάδου, σε άλλο σημείο, χαρακτήρισε αναγκαία, για το σύνολο της αγοράς, την ολοκλήρωση σημαντικών μεταρρυθμίσεων, όπως το κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες, η επιτάχυνση της αδειοδότησης γενικά, όχι μόνο για τις μεγάλες στρατηγικές επενδύσεις, η άρση της ανασφάλειας ως προς την επιβολή ΦΠΑ στα ακίνητα και η ηλεκτρονική ταυτότητα ακινήτου. Η ίδια, επιπλέον, προσέθεσε ότι χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο διαφάνειας και απλοποίησης των διαδικασιών το οποίο θα προσδώσει αξιοπιστία και σταθερότητα.

Κωνσταντίνος Πεχλιβανίδης, Chief Property Investment Manager, Premia Properties

Τάσος Καζίνος, διευθύνων σύμβουλος, Trastor ΑΕΕΑΠ

Χρήστος Μισαηλίδης, διευθύνων σύμβουλος, IWG

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Πάνος Παναγιωτίδης, γενικός διευθυντής Λειτουργικών Δραστηριοτήτων, Dimand SA

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΠΛΉΡΗΣ ΨΗΦΙΟΠΟΊΗΣΗ ΕΝΤΌΣ ΤΡΙΕΤΊΑΣ H Ελλάδα πλέον προσελκύει μεγάλα και θεσμικά χαρτοφυλάκια στην αγορά ακινήτων, επενδύοντας μακροπρόθεσμα στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και στην αλλαγή του οικονομικού μοντέλου.

Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπ. Οικονομικών, Φώτης Κουρμούσης, ανέλυσε τους άξονες της κυβερνητικής πολιτικής που λειτουργούν με διττό τρόπο. Πρώτον, προωθείται το θεσμικό πλαίσιο για ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ρύθμιση οφειλών, εξασφαλίζοντας διαφάνεια, στήριξη στους ευάλωτους και εξυπηρέτηση των συμφερόντων οφειλετών και πιστωτών. Σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε ο νέος πτωχευτικός νόμος, η νέα νομοθεσία σχετικά με τον κώδικα πολιτικής δικονομίας για τους πλειστηριασμούς, αλλά και ο προωθούμενος Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης πρώτης κατοικίας ευάλωτων νοικοκυριών. Δεύτερον, προωθούνται δράσεις, όπως η ψηφιοποίηση και η ενοποίηση βάσεων δεδομένων που ενισχύουν

52 | C O N S T R U C T I O N

τη διαφάνεια και την αξιοπιστία της αγοράς, συμβάλλοντας στο βάθος της αγοράς, αλλά και στην αύξηση της ζήτησης και, επομένως, των τιμών. Όπως σημείωσε, τα επόμενα 2-3 έτη, η ψηφιοποίηση και η διαθεσιμότητα δεδομένων για την ελληνική αγορά ακινήτων θα κινείται στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο θέμα της υπερπροσφοράς ακινήτων από τους πλειστηριασμούς, ο κ. Κουρμούσης αποκάλυψε ότι βάσει των διαθέσιμων στοιχείων δεν αναμένονται περισσότεροι από 3.000-5.000 πλειστηριασμοί ακινήτων πρώτης κατοικίας τον χρόνο, με ένα μεγάλο μέρος να απορροφάται από τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης. Μάλιστα, ανέφερε ότι πρόκειται να γίνουν περισσότερα από 40 έργα ψηφιοποίησης άνω των 2 δισ. ευρώ που θα

αφορούν ευρύτερα την αγορά ακινήτων. Η κυρία Έλλη Κακούλλου, βοηθός γενικής διεύθυνσης του Real Estate Group της Εθνικής Τράπεζας σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή δρομολογείται μία μεγάλη αλλαγή σε δύο επίπεδα. Κατ’ αρχήν, οι τράπεζες δεν διαχειρίζονται πλέον ακίνητα. Ύστερα από τις τεράστιες τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων, η διαχείριση και η αξιοποίηση πλέον περνά στους διαχειριστές δανείων και ακινήτων, οι οποίοι έχουν την τεχνογνωσία και τα εργαλεία να μεγιστοποιήσουν τις αποδόσεις. Επιπλέον, η ψηφιοποίηση, το σταθερό και σύγχρονο νομοθετικό περιβάλλον που απέκτησε πρόσφατα η Ελλάδα, σε συνδυασμό με την υψηλή ρευστότητα και τις μεγάλες επενδύσεις εν όψει Ταμείου Ανάκαμψης, αντισταθμίζουν τις πιέσεις από την

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΗΝ PRODEXPO προσφορά, καθώς ενισχύουν τη ζήτηση. Εξάλλου, όπως συμπλήρωσε η ίδια, η προσφορά ακόμα παραμένει μικρή και δεν ικανοποιεί τη ζήτηση, τονίζοντας παράλληλα και τον μεγάλο χρόνο ωρίμανσης για ένα ακίνητο μέχρι να πάρει το δρόμο του πλειστηριασμού. Για παράδειγμα, πριν από μερικά χρόνια, απαιτούνταν 2-3 έτη, ενώ σήμερα λιγότερο από 1 έτος. Στο θέμα της ωρίμανσης και της προσφοράς ακινήτων από πλειστηριασμούς αναφέρθηκε και ο κ. Ιωάννης Γκάνος, Γενικός Διευθυντής Alpha Real Estate Management & Investments. Εξήγησε ότι σήμερα η ζήτηση είναι μεγαλύτερη της προσφοράς, προσθέτοντας ότι από τους επαγγελματίες του χώρου δίνεται προσοχή σε ό,τι αφορά στη ροή ακινήτων προς διάθεση για να μην πιεστούν οι τιμές. Παράλληλα, αναφέρθηκε σε τομείς που επιδέχονται βελτιώσεις ώστε να αναπτυχθεί η ελληνική αγορά περαιτέρω, όπως η μεγαλύτερη διαφάνεια και διαθεσιμότητα στοιχείων ακόμα και στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς ή την πληρωμή δημοτικών τελών που δεν γίνονται ψηφιακά. Είναι θέμα κουλτούρας, ανέφερε, αλλά το ενθαρρυ-

ντικό είναι ότι η κυβέρνηση προχωρά στον εκσυγχρονισμό και στη δημοσιοποίηση των δεδομένων. Σε ό,τι αφορά στις τάσεις της αγοράς, ο κ. Γκάνος είπε χαρακτηριστικά ότι βρισκόμαστε στη φάση της εκτίναξης και ότι δεν υπάρχει καμία «φούσκα». Στα μεγάλα βήματα προς τις ώριμες αγορές που προσελκύει πλέον μακροπρόθεσμους θεσμικούς επενδυτές αναφέρθηκε ο κ. Γεώργιος Μαντζαβίνος, Managing Director της Q Real Estate Services. Όπως εξήγησε, έχουν αλλάξει τα δεδομένα και το οικονομικό μοντέλο. Η ελληνική αγορά και η ελληνική οικονομία αναβαθμίζονται και οι ξένοι πλέον βλέπουν την Ελλάδα ως έναν προορισμό για τα επόμενα 10-20 χρόνια. Επιπλέον, οι επαγγελματίες του χώρου θα ανακαινίζουν και θα αξιοποιούν ακίνητα προς ενοικίαση ή πώληση. Θα μπουν στην αγορά και επιπλωμένα ακίνητα, ενώ θα υπάρξουν ξένοι που θα προτιμήσουν να κατοικούν στην Ελλάδα, αλλά να εργάζονται με τηλεργασία για εταιρεία του εξωτερικού. Ο συνιδρυτής και γενικός διευθυντής της Hipoges, Hugo Velez, συνέκρινε την ελληνική αγορά ακινήτων με εκείνες της

Ισπανίας και της Πορτογαλίας, σημειώνοντας ότι θα πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά ώστε να φτάσουμε στο επίπεδο διαφάνειας και δημόσιων στοιχείων, όπως στις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Τόνισε το σημείο αυτό διότι θεωρεί ότι η διαφάνεια και τα δημοσίως προσβάσιμα δεδομένα είναι αυτά που αυξάνουν το βάθος μιας αγοράς και την προσέλκυση επενδυτών και, άρα, υψηλότερες τιμές. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να προχωρήσει η ψηφιοποίηση, αλλά θα πρέπει να συνεργαστούν όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αγορά, αναφέροντας για παράδειγμα τους συμβολαιογράφους που επιμένουν ακόμα στο χαρτί. Συμπερασματικά, κοινή θέση των ομιλητών ήταν ότι οι μεταρρυθμίσεις και η ψηφιοποίηση του κράτους κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, η σταθερότητα της νομοθεσίας αποτελεί κλειδί για την ανάπτυξη της αγοράς, οι μεγάλες επενδύσεις που έρχονται μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και αυτές που δρομολογούνται όπως το Ελληνικό, αποτελούν καταλύτες για την περαιτέρω άνοδο της αγοράς ακινήτων που θα απορροφήσει πιέσεις από την προσφορά των πλειστηριασμών.

Γεώργιος Μαντζαβινάτος, Managing Director Q Real Estate Services

Έλλη Κακούλλου, Βοηθός Γενική Διευθύντρια, Group Real Estate της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος

Ιωάννης Γκάνος, γενικός διευθυντής, Alpha Real Estate Management & Investments

Φώτης Κουρμούσης Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Υπουργείο Οικονομικών

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΑΝΘΕΊ Ο ΚΛΆΔΟΣ ΤΩΝ LOGISTICS – ΠΡΌΒΛΗΜΑ Η ΈΛΛΕΙΨΗ ΚΑΤΆΛΛΗΛΩΝ ΧΏΡΩΝ Ευοίωνο φαντάζει το μέλλον για τα logistics στη χώρα μας. Ο κλάδος γνωρίζει σημαντική άνθιση τα τελευταία χρόνια, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί για την επόμενη 5ετία, όπως ανέφεραν διακεκριμένα στελέχη της αγοράς στο πλαίσιο της Prodexpo. Ανέδειξαν παράλληλα το πρόβλημα της μειωμένης προσφοράς κατάλληλων χώρων σε σχέση με τη ζήτηση, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση των τιμών. Στη συζήτηση που ακολούθησε, ο Γιώργος Φιλόπουλος, Investment Manager της Trastor ΑΕΕΑΠ, υπογράμμισε πως ο τομέας των logistics έχει μεγάλη προοπτική στην Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια, χαρακτηρίζοντας τον κλάδο των 3PL ως έναν από τους καλύτερους στην ελληνική οικονομία.

Εντόπισε μεγάλη ζήτηση για εγκαταστάσεις logistics στη Δυτική Αττική, λέγοντας πως είναι δύσκολο να βρει κάποιος κατάλληλους χώρους, γι’ αυτό κι ανεβαίνουν οι τιμές. Το θέμα των τιμών έθιξε και ο Χρήστος Κάκκαβας, Capital Market & Corporate Solutions της Athens Economics – JLL, εξηγώντας πως τους τελευταίους 8 μήνες τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 15%. Ο λόγος είναι ότι υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση απ’ ό,τι πρόσφορά, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να ζητούν υψηλότερα μισθώματα. Προσέθεσε πως πρέπει να ανοίξει συζήτηση για νέα περιοχή logistics στην Αττική, όπως τα Μέγαρα ή ο Βοτανικός, χρειάζονται όμως αλλαγές στις χρήσεις γης.

Από την πλευρά της η Ελένη Βαφιά, Managing Partner της Values, a member of EVA, μίλησε για αύξηση τόσο του ενδιαφέροντος όσο και των τιμών, εκτιμώντας ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να επενδύσει κάποιος στον κλάδο των logistics. Επισήμανε ακόμα ότι πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί που επενδύουμε και πώς επενδύουμε, χωρίς να μας παρασύρουν οι τάσεις της εποχής. Στη δική του τοποθέτηση ο Jiri Suremka, Managing General Partner της complexRE, έκανε λόγο για άνθιση τη αγορά των logistics στην Τσεχία και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, χαρακτηρίζοντας το μέλλον του κλάδου λαμπρό. Όσον αφορά την Ελλάδα, είπε πως οι θεσμικοί επενδυτές διαβλέπουν μεγάλες ευκαιρίες στη χώρα μας.

JLL Suremka, Managing General Partner, complexRE

Ελένη Βαφιά, Managing Partner, Values a member of EVA

Γιώργος Φιλόπουλος, Investment Manager, Trastor ΑΕΕΑΠ

Χρήστος Κάκκαβας, Capital Market & Corporate Solutions, Athens Economics

54 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΗΝ PRODEXPO

ΠΏΣ ΑΥΞΉΘΗΚΑΝ ΟΙ «ΠΡΆΣΙΝΕΣ» ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ Τρία από τα στελέχη της Prodea Investments, ο Άρις Καρυτινός, CEO, η Τερέζα Μεσσάρη, COO/CFO, και ο Θανάσης Καραγιάννης, CIO, έδωσαν μια ανάγλυφη εικόνα για το πώς η εισηγμένη εταιρεία εφαρμόζει τα τελευταία χρόνια την περιβαλλοντική διακυβέρνηση (ESG) στην πράξη, επεκτείνοντας συνεχώς τις δραστηριότητές της σε κατασκευές με «πράσινη» πιστοποίηση. Σύμφωνα με τον κ. Καρυτινό, το ESG σχετίζεται με το περιβάλλον και την ανάγκη προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, με τις αλλαγές που συντελούνται διαρκώς στην κοινωνία και τους εργαζόμενους, ενώ η διακυβέρνηση αφορά τις δομές, το μέγεθος και την ποικιλία του Δ.Σ. της εταιρείας, καθώς και όλες τις πολιτικές που έχουν να κάνουν με τη διαφθορά, τις αμοιβές και το risk management. Αφορά, δε, κυρίως μεγάλες εταιρείες, καθώς οι μικρές είναι πολύ δύσκολο να μπορέσουν να εστιάσουν στις προϋποθέσεις του. Κατά τον ίδιο, επίσης, ο τομέας Real estate είναι πάρα πολύ σημαντικός για το ESG, καθώς ανοίγει τον δρόμο για τις κατασκευές που θα συντελέσουν στη μείωση της θερμοκρασίας του πλανήτη, με επενδύσεις 180 δισ. ευρώ μέχρι το 2050. Είναι, δε, χαρακτηριστικό το πόσο γρήγορος είναι ο ρυθμός που υιοθετούνται παγκοσμίως οι αρχές της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης: Το 2019, το 63% των θεσμών είχαν υιοθετήσει τις αρχές ESG, ενώ το 2021, μόλις δύο χρόνια μετά, αυτό το ποσοστό έχει φτάσει το 72%.

Οι αριθμοί συνεχίζουν να είναι αποκαλυπτικοί, καθώς οι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια έχουν σημειώσει άνοδο κατά 60%: Το 2014 υπήρχαν μόλις 15 δισ. ευρώ τέτοιων επενδύσεων, ενώ για το 2024 αναμένεται να ξεπεράσουν τα 53 τρισ. ευρώ. Από την πλευρά του, ο Θανάσης Καραγιάννης επεσήμανε ότι, στην παρούσα φάση, η Prodea διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της 301 εκατ. ακίνητα με «πράσινη» πιστοποίηση, τα οποία θα γίνουν 349 εκατ. μέχρι το τέλος της χρονιάς, ενώ θα αυξηθούν σε 550 εκατ. ευρώ μέσα στους επόμενους 12 -18 μήνες. Ο ίδιος τόνισε, δε, ότι δεν υπάρχουν πράσινα κτίρια στην Αττική, αλλά πρέπει να κατασκευαστούν από την αρχή και μάλιστα το 52% από τις νέες κατασκευές της Prodea θα χρηματοδοτηθεί από το πράσινο ομόλογο που εκδόθηκε πρόσφατα. Έδωσε, επίσης, μια αναλυτική εικόνα για τα «πράσινα» κτίρια της εταιρείας σε Ελλάδα και εξωτερικό: Καταρχήν, ένα κτίριο γραφείων στο κέντρο της Σόφιας, το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στον Γέρακα, καθώς και τα γραφεία της εταιρείας στο κέντρο της Αθήνας, στην οδού Χρυσοσπηλιωτίσσης. Σημαντικό κτίριο τέτοιας λογικής αποτελεί και το Εlement, στο Μαρούσι, στην οδό Φραγκοκλησιάς, το οποίο είναι προμισθωμένο πριν καν αποπερατωθεί, το Moxy, το πρώτο πράσινο πιστοποιημένο ξενοδοχείο, στην πλατεία Ομονοίας, το οποίο ανοίγει τις πύλες του στις αρχές του 2022, το Ιmportex στη Λεωφ. Συγγρού, το οποίο είναι χωρι-

σμένο σε δύο κομμάτια, με το ένα να έχει προπωληθεί και το άλλο να βρίσκεται στη διαδικασία μίσθωσης. Η εταιρεία, επίσης, έχει στη διάθεσή της ένα παλιό κτίριο στη Συγγρού 44, το οποίο θα επανακατασκευαστεί σε πιστοποιημένο πράσινο κτίριο. Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο κ. Καραγιάννης και στο έργο του Πύργου του Πειραιά, ο οποίος μετά την ανακατασκευή του, με τη συνεργασία της Dimand, θα είναι πλέον ένας «πράσινος» πύργος, για τον οποίο προχωρούν με γοργούς ρυθμούς οι συζητήσεις για τις μισθώσεις. Για τη σημασία του πράσινου ομολόγου μίλησε η Τερέζα Μεσσάρη, υποστηρίζοντας ότι ο πράσινο ομόλογο ήταν ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στην πορεία της εταιρείας, αντλώντας 300 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 2,3%. Για την κυρία Μεσσάρη, η Prodea είχε δραστηριοποιηθεί στο ESG πριν γίνει «μόδα», προσθέτοντας ότι έχει κάνει σε αυτό μεγάλα άλματα, παρότι η διαδικασία προσαρμογής στους όρους του ESG έχει πολλή, διαρκή δουλειά και συντήρηση, καθώς και πολύ αυστηρούς προσδιορισμούς λόγω και του γεγονότος ότι η Prodea είναι εισηγμένη εταιρεία. Πρόσθεσε, δε, ότι η Prodea είναι πολύ ψηλά σε θέματα ποικιλομορφίας, με τα μισά από τα senior στελέχη της να είναι γυναίκες, ενώ και δύο μέλη του ΔΣ είναι θηλυκού γένους. Επίσης, το 41% του εργατικού δυναμικού της είναι γυναίκες, ωστόσο παραδέχθηκε ότι ο χώρος του Real Estate εξακολουθεί να είναι ανδροκρατούμενος.

Άρις Καρυτινός, CEO, Prodea Investments

Τερέζα Μεσσάρη, COO & CFO, Prodea Investments

Θανάσης Καραγιάννης, CIO, Prodea Investments

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

ADVERTORIAL

Η TEN BRINKE HELLAS ΔΙΑΜΟΡΦΏΝΕΙ ΑΚΊΝΗΤΑ ΣΕ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ Ο Ι Α ΡΧ Έ Σ Κ Α Ι Ο Ι Α Ξ Ί Ε Σ ΤΟΥ Π Λ Έ Ο Ν Α Ξ Ι Ό Π Ι Σ ΤΟΥ D E V E LO P E R Τ Η Σ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Σ Α Γ Ο ΡΆ Σ

Για πάνω από μία δεκαετία η ελληνική θυγατρική του ευρωπαϊκού ομίλου στην ανάπτυξη ακινήτων προωθεί την ποιοτική ανάπτυξη και τον σεβασμό προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο, ακολουθώντας πιστά τις τεχνολογικές εξελίξεις και ικανοποιώντας τις ανάγκες της αγοράς.

λα ξεκίνησαν το 1902, όταν ιδρύθηκε στην Ολλανδία ο όμιλος Ten Brinke Group. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν ο όμιλος κατάφερε να επεκταθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και να καθιερωθεί στον κλάδο της διαχείρισης ακινήτων πέραν των κατασκευών. Το 2008 ήρθε η σειρά της Ελλάδας να υποδεχθεί τη θυγατρική

56 | C O N S T R U C T I O N

Ten Brinke Hellas, διευρύνοντας τον κύκλο εργασιών και αυξάνοντας τις επενδύσεις του ομίλου στη χώρα μας.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΥΕΛΙΞΊΑ

Η Ten Brinke ήρθε στην Ελλάδα καταμεσής της οικονομικής κρίσης, καλύπτοντας το κενό της αγοράς που δημιουργήθηκε

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Το υπό κατασκευή «πράσινο» εμπορικό πάρκο στην Πειραιώς

εξαιτίας της αδυναμίας χρηματοπιστωτικής κάλυψης του κλάδου της ανάπτυξης ακινήτων. Με το περίπου 1 δις ιδίων κεφαλαίων, η Ten Brinke Hellas συνδυάζοντας την πειθαρχία του γερμανο-ολλανδικού ομίλου, την επιμονή στη λεπτομέρεια και την ελληνική ευελιξία και διορατικότητα κατόρθωσε να εξελιχθεί σε κυρίαρχο παίκτη του εγχώριου R.E.D. Κάνοντας, αρχικά, μικρά, προσεκτικά και στοχευμένα βήματα, η εταιρεία αφουγκραζόταν τις ανάγκες που διαμορφώνονταν ανά περίοδο και επένδυε στην ανάπτυξη των αντίστοιχων ακινήτων, αποσκοπώντας στο μέγιστο δυνατό κέρδος με το ελάχιστο δυνατό ρίσκο. Από τα σούπερ μάρκετ και τα εμπορικής χρήσεως ακίνητα, που βρέθηκαν αρχικά στο επίκεντρο της εταιρείας, πλέον, εν έτει 2021 η Ten Brinke Hellas δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων σε πολλές κατηγορίες ακινήτων όπως αποθηκευτικοί χώροι (logistic centers), εμπορικά πάρκα (retail parks), ξενοδοχεία (hotels), γραφειακοί χώροι (offices). Μάλιστα, εν μέσω της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού, η Ten Brinke Hellas απέδειξε τη διορατικότητα και προσαρμοστικότητά της στα νέα δεδομένα της αγοράς αναπτύσσοντας ένα από τα μεγαλύτερα logistic centers στην Ελλάδα σε πελάτες όπως η public και η Grivalia. Ταυτόχρονα, προβλέποντας τη μετακίνηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος από τα κλειστά εμπορικά κέντρα τύπου mall σε ανοιχτά εμπορικά πάρκα, η εταιρεία έχει δρομολογήσει ήδη την ανάπτυξη 5 νέων εμπορικών πάρκων σε Αττική, Ηράκλειο, Πάτρα, Θεσσαλονίκη τα οποία προσελκύουν ήδη ΑΑΑ διεθνή και εγχώρια brands. Από το χαρτοφυλάκιο των ακινήτων της εταιρείας, φυσικά, δεν απουσιάζουν οι μόνιμες και εξοχικές κατοικίες σε όλη την ελληνική επικράτεια, ως απάντηση στην αυξημένη ζήτηση που καταγράφεται αυτή την περίοδο τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων.

τα υπόλοιπα συμβατικής κατασκευής κτίρια, δίχως να προκαλεί ούτε με τη μορφολογία των όψεων του, ούτε με τον όγκο και το ύψος του, ενώ στη φάση κατασκευής χρησιμοποιήθηκαν δομικά υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Παράλληλα, η εταιρεία αναπτύσσει όλα τα νέα projects της εφαρμόζοντας τις προτάσεις από τα 17 σημεία βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ, ελαχιστοποιώντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των έργων της και αποδεικνύοντας πως η στροφή στα πράσινα βιοκλιματικά κτίρια και η αειφόρος ανάπτυξη αποτελούν μονόδρομο για τα επόμενα χρόνια.

ΕΤΑΙΡΙΚΉ ΥΠΕΥΘΥΝΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ

Για τον όμιλο Ten Brinke, η εταιρική κοινωνική ευθύνη απαιτεί κοινωνική δέσμευση. Με βάση αυτή την πεποίθηση, πριν από μερικά χρόνια, ο όμιλος Ten Brinke ίδρυσε το Ίδρυμα Ten Brinke, μέσω του οποίου προσφέρει βοήθεια που γίνεται άμεσα αισθητή, στοχεύοντας στην κάλυψη τοπικών αναγκών αλλά που είναι ταυτόχρονα προσαρμοσμένη για το μέλλον. Ο στόχος του Ιδρύματος συνοψίζεται στο σύνθημα «Βοηθώντας τους ανθρώπους να βοηθήσουν τους εαυτούς τους», επιδιώκοντας την στοχευμένη και μακροπρόθεσμη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ανθρώπων που ζουν σε φτωχότερες χώρες του κόσμου, διαθέτοντας οικονομικούς πόρους με σκοπό την κατασκευή εκπαιδευτικών κέντρων, την ίδρυση και ανάπτυξη αγροκτημάτων, τη χορήγηση μικρών δανείων, ώστε να δοθεί σε αυτούς τους ανθρώπους η δυνατότητα να ανεξαρτητοποιηθούν και να μπορέσουν να χτίσουν τη ζωή τους μακροπρόθεσμα χωρίς τη βοήθεια τρίτων.

ΜΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΉ ΣΥΝΕΊΔΗΣΗ

Για την Ten Brinke Hellas αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της φυσιογνωμίας της είναι ο σεβασμός στο περιβάλλον, μετουσιώνοντας τις προκλήσεις που θέτει η κλιματική κρίση σε μοχλό παραγωγικότητας και δημιουργικότητας. Απαντώντας λοιπόν στην ανάγκη για πιο «πράσινα» κτίρια, ήδη έχει παραδώσει ένα Leed Gold κτίριο γραφείων επί της Λ. Αλεξάνδρας, όπου από τη φάση της μελέτης στόχος ήταν η αρμονική συνύπαρξη με

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

A: Καρνεάδου 25-29, Αθήνα, Τ.Κ. 10675 T: 210 3647821, 210 7220004 info@tenbrinke.gr www.tenbrinke.com

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ ΓΙΑ ΒΙΜ Γ Ο Ρ ΓΑ Β Η Μ ΑΤΑ Π Ρ Ο Σ Τ Ο Ν Ψ Η Φ Ι Α Κ Ο Μ Ε ΤΑ Σ Χ Η Μ ΑΤ Ι Σ Μ Ο

Πώς αναμένεται να διαμορφωθεί ο κατασκευαστικός κλάδος τα επόμενα χρόνια και ποιος θα είναι ο ρόλος του ΒΙΜ Στις 12 Οκτωβρίου, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος σε συνεργασία με την BOUSSIAS διοργάνωσαν στην Αθήνα το πρώτο συνέδριο ΒΙΜ, υπό την αιγίδα της EU BIM Task Group. Στην Ευρώπη αρκετές χώρες έχουν θεσπίσει τη χρήση του ΒΙΜ ως υποχρεωτική για την κατασκευή δημόσιων έργων και σταδιακά πρόκειται να καταστεί απαραίτητη προϋπόθεση και στον ιδιωτικό τομέα. Στο προσεχές μέλλον αναμένεται να γίνει διαμόρφωση της ευρωπαϊκής οδηγίας περί δημόσιων συμβάσεων για όλα τα κράτη-μέλη και η Ελλάδα θα πρέπει να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση. Μέσα από τις ομιλίες εξειδικευμένων ακαδημαϊκών και επαγγελματιών του κλάδου, έγινε εκτενής διάλογος για τις θεσμικές αλλαγές, τα κόστη και τα οφέλη που μπορεί να αποφέρει το ΒΙΜ στη χώρα μας και ειδικότερα στη βιομηχανία κατασκευών. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΕΙΝΗ ΔΑΪΛΑ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗΣ

58 | C O N S T R U C TT IIO ON N

Ν ΝΟ ΟΕΕΜ ΜΒ ΒΡΡ ΙΙ Ο Σ 2 0 2 1

ΝΟΕΜΒΡ Ρ ΙΙΟ ΟΣΣ 22002211

ατά την έναρξη του συνεδρίου, αφού έγινε μία σύντομη παρουσίαση των επιμέρους ενοτήτων, που θα αναλυθούν στη συνέχεια, ακολούθησαν οι χαιρετισμοί. Μέσα από τα λόγια των ομιλητών μάς δόθηκε μια περιεκτική εικόνα για τις συνθήκες που επικρατούν στην κατασκευαστική αγορά και για τον ρόλο που θα διαδραματίσει το ΒΙΜ τα επόμενα χρόνια. O Γιώργος Καραγιάννης, Υφυπουργός Υποδομών, δεν κατάφερε ο ίδιος να παραστεί στο συνέδριο λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων, ωστόσο μέσω επιστολής απηύθυνε τον χαιρετισμό του στους συμμετέχοντες. Πιο συγκεκριμένα ανέφερε ότι το ΒΙΜ αποτελεί την αιχμή της τεχνολογίας στην παραγωγή σύγχρονων υποδομών. Η πανδημία μέσα σε όλα αποτέλεσε τον κινητήριο άξονα για την ψηφιοποίηση της χώρας, με συνέπειες να απλοποιηθούν πολλές κοστοβόρες και χρονοβόρες διαδικασίες. Στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης, το ΒΙΜ καθιστά τη μελέτη, κατασκευή και λειτουργία των δημόσιων υποδομών αποδοτικότερη και πιο κερδοφόρα, μειώνει τα σφάλματα σχεδιασμού και εκμηδενίζει τις αποκλίσεις από το χρονοδιάγραμμα παράδοσης των έργων. Τα επόμενα χρόνια, αναμένεται να υπάρξει σπουδαία ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου, καθώς έχουν δρομολογηθεί δημόσια έργα, αξίας πάνω από 13 δισ. Επί της παρούσης το μεγαλύτερο έργο που υλοποιείται με ΒΙΜ είναι η γραμμή 4 του μετρό. Πρόθεση είναι η ενσωμάτωση της τεχνολογίας σε όλες τις δημόσιες κατασκευές και μόλις ωριμάσει η αγορά να γίνει υποχρεωτικό και στον ιδιωτικό τομέα.

Έπειτα στο βήμα ανέβηκε ο Γιώργος Στασινός, Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ο οποίος επισήμανε ότι η συνεχής ενημέρωση για το ΒΙΜ είναι άκρως απαραίτητη. Μέσα από την τριβή με τις τελευταίες εξελίξεις του κλάδου και την κατάρτιση σε νέες μεθόδους και εργαλεία, επιτυγχάνεται ουσιαστική βελτίωση των μηχανικών. Σε κάθε κλάδο είναι απαραίτητο να υπάρχει διεπιστημονικός διάλογος, ώστε να υπάρχει και πρόοδος. Η ψηφιοποίηση ίσως να μοιάζει ασύλληπτη στους παλαιότερους μηχανικούς και να υπάρχει δυσκολία στην έμπρακτη εφαρμογή της, όμως προσφέρει πολλές ευκαιρίες. Το ΒΙΜ είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, που συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό των κατασκευών, προσφέρει πολλά οφέλη στο κόστος και στον χρόνο υλοποίησης και συντελεί στη μείωση του ενεργειακού αντίκτυπου των κτιρίων. Μεγάλη καινοτομία θα είναι η σύνδεση του ΒΙΜ με ψηφιακές υπηρεσίες, ώστε τα αντίστοιχα πιστοποιητικά να βγαίνουν γρήγορα και αυτοματοποιημένα. Το ΤΕΕ προτείνει θεσμικές ρυθμίσεις, που κρίνονται απαραίτητες και με τις δράσεις του καλεί όλους τους μηχανικούς να ανταποκριθούν στα δεδομένα της νέας εποχής.

Γιώργος Στασινός, Πρόεδρος Τεχνικού Επαγγελματικού Επιμελητηρίου

Εμμανουήλ Βράιλας, Β’ Αντιπρόεδρος Δ.Σ. του ΣΤΕΑΤ

ΑΡΓΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Σε πάνελ διαλόγου που διεξήχθη κατά την τρίτη ενότητα του συνεδρίου ΒΙΜ, οι θεσμικοί φορείς τοποθετήθηκαν επί των επικείμενων εξελίξεων στον κατασκευαστικό κλάδο και επισήμαναν ότι η χώρα μας πρέπει να κινηθεί αποφασιστικά προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό του.

C CO ON NSSTT R U C T I O N |

SPECIAL REPORT Ο διάλογος ξεκίνησε με τον Εμμανουήλ Βράιλα, Β’ Αντιπρόεδρο του Δ.Σ. ΣΤΕΑΤ, ο οποίος ανέφερε, ότι το ΒΙΜ θεωρείται πλέον απαραίτητο σε κάθε κτιριακό έργο υποδομής με μεγάλο κύκλο ζωής. Με τη χρήση του λογισμικού, κερδίζεται πολύτιμος χρόνος και αποφεύγονται οι κοστοβόρες παρατάσεις. Για να απολαύσουμε τα μέγιστα οφέλη του ΒΙΜ, δεν θα πρέπει αυτό να χρησιμοποιείται μόνο στην κατασκευή, αλλά και στη μελέτη, στη λειτουργία και στη συντήρηση του έργου. Αναμφίβολα οι μηχανικοί χρειάζονται εκπαίδευση, την οποία θα πρέπει να αναλάβουν τα πανεπιστήμια. Στην ελλιπή κατάρτιση αποδίδεται και το χάσμα μεταξύ μελετητών και κατασκευαστών, των οποίων η συνεργασία είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση ποιοτικών έργων. Αξιοσημείωτο είναι, ότι προς ώρας δεν υπάρχουν πρωτοβουλίες από τις κυβερνήσεις για μεταβατικούς θεσμούς, καθώς όλες οι προσπάθειες εκσυγχρονισμού γίνονται από την Ευρώπη. Για να κινητοποιηθεί ο κατασκευαστικός κλάδος, πρέπει να υπάρξει υποχρεωτικότητα του ΒΙΜ στα δημόσια έργα και να δοθούν κινητήριες χρηματοδοτήσεις. Η λύση είναι ο εποικοδομητικός διάλογος κράτους και μηχανικών. Στη συνέχεια ο Μιχαήλ Δακτυλίδης, Πρόεδρος της ΠΕΔΜΕΔΕ, επεσήμανε ότι η πολιτεία δεν είναι σε θέση να αναλάβει την εκπαίδευση των μηχανικών διότι είναι δυσκίνητη και στερείται του γνωστικού υποβάθρου. Τα προγράμματα ΕΣΠΑ και γενικότερα οι προσπάθειες κατάρτισης θα πρέπει να υλοποιούνται από εξειδικευμένους φορείς, ώστε να επιτευχθεί η επιτάχυνση της διαδικασίας και η εξασφάλιση

έγκυρων αποτελεσμάτων. Εδώ και χρόνια σε πολλά κράτη του εξωτερικού, το ΒΙΜ είναι βασικό μάθημα στα πολυτεχνεία, κάτι που πρέπει να υιοθετηθεί και στη χώρα μας. Ανασταλτικός παράγοντας είναι ότι οι παλαιότεροι καθηγητές δεν έχουν καλή επαφή με το ΒΙΜ και ενδεχομένως να χρειάζονται νεότεροι διδάσκοντες με εξειδίκευση στην εν λόγω τεχνολογία. Το ΒΙΜ αφορά όλες τις κατασκευαστικές, μικρές και μεγάλες, διότι αναμένεται να γίνει υποχρεωτικό τα επόμενα χρόνια. Στην Ευρώπη έχει πολλάκις υπογραμμιστεί η ανάγκη ψηφιοποίησης του κατασκευαστικού κλάδου και, επομένως, πρέπει να γίνουν γοργά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Έπειτα τον λόγο πήρε ο Ιωάννης Λαδόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της Δέκτης Σύμβουλοι Μηχανικοί A.Ε., ο οποίος τόνισε ότι υπάρχει μία αδυναμία προσαρμογής στις νέες εξελίξεις. Έχει χαθεί πολύς χρόνος, όμως ακόμα η Ελλάδα προλαβαίνει να ανταποκριθεί στα καινούργια δεδομένα. Το ΒΙΜ, όπως έχει συμβεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, πρόκειται να γίνει υποχρεωτικό. Η εκπαίδευση των μηχανικών θα πρέπει να γίνει το συντομότερο και να πραγματοποιηθεί από τα αρμόδια πανεπιστήμια, αφού οι μεμονωμένες προσπάθειες των υπόλοιπων φορέων δεν επαρκούν. Το μόνο βέβαιο είναι ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα από το κράτος, μέσω θεσμών και ειδικών χρηματοδοτήσεων. Η υποχρεωτικότητα του ΒΙΜ ίσως είναι και η μοναδική λύση για να προχωρήσουν παραπέρα οι μηχανικοί. Στο εξωτερικό, εξίσου μελετητές και κατασκευαστές προωθούν και χρησιμοποιούν το ΒΙΜ στα έργα τους, χωρίς να υπάρχει

ρήξη στη συνεργασία τους. Είναι γεγονός ότι πολλοί νέοι του κλάδου, φεύγουν για το εξωτερικό, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες. Το ΒΙΜ, όμως, ανοίγει επαγγελματικές ευκαιρίες, παρέχοντας καλύτερους μισθούς και εμπλοκή με υψηλού επιπέδου έργα.

Μιχαήλ Δακτυλίδης, Πρόεδρος ΠΕΔΜΕΔΕ

Λιάνα Αναγνωστάκη, Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της EU BIM Task Group

Ιωάννης Λαδόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της Δέκτης Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε.

60 | C O N S T R U C T I O N

ΘΕΤΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΚΟΣΤΟΥΣ - ΟΦΕΛΟΥΣ

Το ΒΙΜ είναι μια δαπανηρή επένδυση η οποία όμως μακροπρόθεσμα μπορεί να φέρει τεράστια κέρδη στις κατασκευαστικές εταιρείες, ανάλογα με το επίπεδο ωρίμανσης στη χρήση του. Το μοντέλο κόστους - οφέλους είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, που με μετρήσιμους δείκτες παρουσιάζει αν αξίζει να υλοποιήσουμε κάποιο έργο με ΒΙΜ. Η Λιάνα Αναγνωστάκη, Member of the Steering Committee / EU BIM Task Group, τόνισε ότι η Ευρώπη δίνει βαρύτητα στον κατασκευαστικό κλάδο, διότι κατέχει σημαντικό ποσοστό του συνολικού ΑΕΠ. Το ΒΙΜ είναι ένα πρωτοποριακό εργαλείο, το οποίο παράγει έξυπνα μοντέλα και μπορεί να απεικονίζει τα έργα ψηφιακά. Επιπρόσθετα βοηθά στη λήψη αποφάσεων, περιορίζοντας το επιχειρηματικό ρίσκο, ενώ επιταχύνει αισθητά τις διαδικασίες μελέτης και κατασκευής. Με την εν λόγω τεχνολογία μπορούν να παραχθούν πιο βιώσιμα κτίρια και να γίνει εξοικονόμηση χρημάτων έως και 10%. Βέβαια εξίσου σημαντικά είναι και τα κοινωνικά οφέλη, που προκύπτουν από την ύπαρξη νέων ειδικοτήτων, όπως είναι οι ΒΙΜ experts και οι ΒΙΜ administrators. Το λογισμικό μπορεί να αξιοποιηθεί στις καινούργιες κατασκευές, αλλά και σε ανακαινίσεις και αναπαλαιώσεις.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Αδιαμφισβήτητα, υπάρχουν και κάποιοι ανασταλτικοί παράγοντες, που καθυστερούν τη διάδοση του ΒΙΜ στην Ελλάδα. Ο κυριότερος είναι ότι το ΒΙΜ αποτελεί μία δαπανηρή επένδυση, η οποία θα αποφέρει το προσδοκώμενο κέρδος μακροπρόθεσμα και όχι άμεσα, όπως θα επιθυμούσαν, κυρίως οι μικρότερες εταιρείες. Επιπλέον, εξαιτίας της περιπλοκότητας του λογισμικού, χρειάζεται υψηλού επιπέδου κατάρτιση του προσωπικού. Εντούτοις, αν εφαρμοστεί το ΒΙΜ από τα πρώτα στάδια υλοποίησης ενός έργου, εκτιμάται, ότι γίνεται απόσβεση του κόστους εκκίνησης σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η κ. Αναγνωστάκη τόνισε τη σημασία των θεσμικών αρχών στην προώθηση του ΒΙΜ, το οποίο αναμένεται να γίνει σύντομα υποχρεωτικό στα δημόσια έργα, σε όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι γεγονός ότι εδώ και πολλά χρόνια δεκάδες κράτη του εξωτερικού έχουν εντάξει το ΒΙΜ στις κατασκευαστικές διαδικασίες, με μεγάλη επιτυχία. Το ίδιο παράδειγμα πρέπει να ακολουθήσει και η χώρα μας, όσο υπάρχει ακόμα περιθώριο. Σε κάθε άλλη περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος οι ελληνικές κατασκευαστικές να αποκλειστούν από τη διεθνή αγορά. Μάλιστα, η ΕU BIM Task Group έχει συνάψει ένα εγχειρίδιο, το οποίο έχει μεταφραστεί σε 21 γλώσσες και καταγράφονται οι εμπειρίες των κρατών που έχουν χρησιμοποιήσει το ΒΙΜ. Το πιο πρόσφατο επίτευγμα της ΕU BIM Task Group είναι η ανάλυση κόστους οφέλους, όπως προκύπτει από την εφαρμογή του ΒΙΜ σε μελέτες περίπτωσης. Για τις ανάγκες της έρευνας δημιουργήθηκε ένα εργαλείο, το οποίο μπορεί να

παρουσιάζει με μετρήσιμα δεδομένα, αν αξίζει να προβούμε στην κατασκευή ενός κτιρίου με τη χρήση της εν λόγω τεχνολογίας. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν είναι ότι ακόμα και από το πρώτο επίπεδο ωριμότητας ΒΙΜ, υπάρχει μικρό κέρδος, το οποίο εκτοξεύεται στα μεγαλύτερα επίπεδα. Τα πορίσματα της ανάλυσης κόστους - οφέλους αποσκοπούν στην ανάδειξη των πλεονεκτημάτων, που προσφέρει το λογισμικό, στους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Σημαντική είναι η συνεργασία μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων, με χρηματοδοτήσεις των επαγγελματιών, που θέλουν να εκσυγχρονίσουν τις μεθόδους τους.

Το ΒΙΜ πρόκειται να είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάληψη κάποιου δημόσιου έργου, αναφέρουν οι εκπρόσωποι των αναθετουσών αρχών, που έλαβαν βήμα στο συνέδριο. Ήδη σε πολύ μεγάλα project, οι ανάδοχοι χρησιμοποιούν το ΒΙΜ σε επίπεδο κατασκευής και μελέτης, αναγνωρίζοντας τα πολλαπλά πλεονεκτήματα που προσφέρει. Ο Χρήστος Βίνης, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος ΕΡΓΟΣΕ, υπογράμμισε την αναγκαιότητα για ψηφιακό μετασχηματισμό της εταιρείας. Μεγάλο κίνητρο αποτελεί η εναρμόνιση με τις κοινοτικές οδηγίες και η επιδίωξη κατασκευής αρτιότερων έργων με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Η πολιτική αυτή μεταφέρεται στους αναδόχους, εφόσον υπάρχει η απαίτηση όλα τα νέα έργα να υλοποιούνται με ΒΙΜ. Τα οφέλη από αυτή τη διαδι-

κασία είναι σημαντικά, επειδή εντοπίζεται η βέλτιστη τεχνική μέθοδος για την περάτωση ενός έργου και μειώνεται το κόστος κατασκευής. Οι επικείμενες αλλαγές, αποτυπώνονται ψηφιακά και καθίσταται εφικτός ο ακριβής υπολογισμός της δαπάνης παραμετροποίησης. Επιπλέον διευκολύνεται η συντήρηση των έργων, διότι προσδιορίζονται τα κρίσιμα και πιο ευαίσθητα σημεία της κατασκευής. Συνεπώς, από τη στιγμή που περιορίζονται οι περιττές μελέτες και διαδικασίες, εξοικονομείται χρόνος και χρήμα και δημιουργούνται υποδομές με θετικό ενεργειακό αντίκτυπο. Η προστασία του περιβάλλοντος με την ύπαρξη βιώσιμων κατασκευών, βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και ακολουθεί άρρηκτη πορεία με το ΒΙΜ. Ακολούθως, ο Νικόλαος Κουρέτας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. & Διευθύνων Σύμβουλος της Αττικό Μετρό Α.Ε., υποστήριξε ότι η κατασκευή της γραμμής 4 του μετρό αποτελεί το μεγαλύτερο δημόσιο έργο σε ΒΙΜ. Χάρη στο ΒΙΜ, γίνεται εύκολη η πρόσβαση και η ηλεκτρονική διαχείριση των πληροφοριών, ενώ επιτυγχάνεται ακριβής συντονισμός και βελτιστοποίηση του σχεδιασμού, σε σύγκριση με παλαιότερα. Επιπλέον, ελαχιστοποιούνται οι τεχνικές αντιφάσεις και γίνονται αξιόπιστες εκτιμήσεις κόστους σε πραγματικό χρόνο. Στα μακροπρόθεσμα οφέλη ανήκει η αποτελεσματικότερη και πιο οικονομική συντήρηση του έργου και η διαχείριση των επί μέρους ανταλλακτικών. Το ΒΙΜ αναβαθμίζει την ίδια την εταιρεία, αφού η πλειονότητα των γραφειοκρατικών διαδικασιών γίνεται ηλεκτρονικά, εξασφαλίζοντας πιο ασφαλή αρχεία σε λιγότερο χρόνο. Το ΚΕΛ και οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις

Κωνσταντίνος Κολέτσος, Marketing Manager Knauf Γυψοποιία ΑΒΕΕ

Νικόλαος Κουρέτας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος Αττικό Μετρό Α.Ε.

Γρηγόρηιος Πενέλης, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της ΕΥΑΘ Α.Ε.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΤΟ ΒΙΜ ΚΙΝΗΤΗΡΙΟΣ ΜΟΧΛΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT της γραμμής 4 θα γίνουν με ΒΙΜ, όπως και όλα τα μελλοντικά έργα της Αττικό Μετρό. Ενδεικτικά, μελετάται επέκταση της γραμμής 2 προς τη Γλυφάδα και τον Άγιο Νικόλαο, διακλάδωση της γραμμής 1 με το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και επεκτάσεις της γραμμής 4 προς Μαρούσι και Πετρούπολη.

Η ελληνική αγορά και οι επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου έχουν κατανοήσει τη σημασία και τα πλεονεκτήματα που προσφέρει το ΒΙΜ και με καίριες δράσεις προετοιμάζονται για τις επικείμενες προκλήσεις του αύριο. Ο Κωνσταντίνος Κολέτσος, Marketing Manager της Knauf Γυψοποιία ΑΒΕΕ, υπογράμμισε τη σημασία του ΒΙΜ για τους αρχιτέκτονες, τους ιδιοκτήτες, τους επενδυτές ακινήτων και φυσικά για τους κατασκευαστές. Ωστόσο, ανέφερε ότι η τεχνολογία δεν έχει επεκταθεί ακόμη στο κομμάτι της χρήσης - λειτουργίας του κτιρίου, ούτε είναι επαρκώς διαδεδομένη στους υπεργολάβους. Στη συνέχεια, παρουσίασε το Knauf planner suite, μία εφαρμογή που θα δίνει στον χρήστη πληροφορίες για τα προϊόντα της εταιρείας και θα μπορεί να αξιοποιήσει τα αρχεία των προϊόντων, με τις προδιαγραφές που τα συνοδεύουν, στον σχεδιασμό ΒΙΜ. Η εφαρμογή θα μπορεί να εγκατασταθεί ως plug in στο revit ή θα είναι διαθέσιμη διαδικτυακά. Είναι εύκολη στη χρήση, παρέχει συστάσεις προϊόντων ανάλογα με τις ανάγκες του οικοδομήματος και έχει πρόσβαση στα πιστοποιητικά των υλικών. Η σουίτα αναμένεται να είναι έτοιμη το

2022 και να αποτελέσει ένα σπουδαίο εργαλείο για τους συντελεστές των κατασκευών. Στο πάνελ διαλόγου Professionals’ & Market Aspect, ο Εμμανουήλ Μπόγρης του γραφείου ΕΒ architects υποστήριξε ότι με το ΒΙΜ μπορεί να γίνει προσομοίωση ενός έργου σε ψηφιακό περιβάλλον. Κατά αυτόν τον τρόπο γίνονται πιο ακριβείς μελέτες και μειώνεται το ρίσκο στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων, ενώ παράλληλα η βελτιστοποίηση στον σχεδιασμό συμβάλλει σημαντικά στον ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και στη απόκτηση πράσινων πιστοποιήσεων. Εντούτοις επεσήμανε ότι υπάρχει μεμπτός κίνδυνος απώλειας κρίσιμων πληροφοριών, κατά τη μετάφραση των ψηφιακών μοντέλων σε παραδοσιακά σχέδια. Η χρήση του ΒΙΜ πρέπει να γίνει νοοτροπία σε όλους τους μηχανικούς και η υποχρεωτικότητα δια νόμου σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί λύση. Στο ίδιο πάνελ ο Γρηγόριος Πενέλης, Πολιτικός Μηχανικός στην Penelis Consulting Engineers SA και Αντιπρόεδρος ΔΣ ΕΥΑΘ Α.Ε., υποστήριξε ότι οι ελληνικές κατασκευαστικές είναι αρκετά ανεπτυγμένες ώστε να υποστηρίξουν το ΒΙΜ, όμως για να υπάρχουν πραγματικά οφέλη από την εν λόγω τεχνολογία πρέπει να υπάρχει μία κρίσιμη μάζα. Η αγορά της χώρας μας είναι πολύ μικρή συγκριτικά με το εύρος για το οποίο προορίζεται το ΒΙΜ. Το ΒΙΜ, κατά τον Γ. Πενέλη, είναι ένα ακόμη εργαλείο, το οποίο διευκολύνει τον μηχανικό, αλλά δεν επαρκεί από μόνο του. Επί του παρόντος, μεγάλο πρόβλημα είναι το ότι όλοι οι συντελεστές των έργων δεν χρησιμοποιούν τα 3D μοντέλα. Επομένως είναι σημαντικό η εκπαίδευση στο νέο

λογισμικό να ξεκινά από τα πανεπιστήμια και καταλυτικός παράγοντας για την επίτευξη αυτού του στόχου θα είναι η δράση του ΤΕΕ. Με τη σειρά του ο Νικόλαος Δήμος, Managing Director της iTekton, ανέφερε ότι ενώ το ΒΙΜ αρχικά χρησιμοποιούνταν στο εξωτερικό κυρίως για μεγάλα έργα, σταδιακά άρχισε να αξιοποιείται σε κάθε κατασκευή. Το ΒΙΜ δεν είναι μόνο ένα εργαλείο, αλλά μια φιλοσοφία που διέπει το έργο σε όλα τα στάδια. Απαραίτητη είναι η ύπαρξη ενός συγκροτημένου θεσμικού πλαισίου, που θα προσδιορίζει με ακρίβεια τις προδιαγραφές των κτιρίων με γνώμονα το ΒΙΜ. Πρέπει να γίνουν γοργά βήματα στην εκπαίδευση των μηχανικών, διότι οι κατασκευές στο εξωτερικό ήδη υλοποιούνται με ΒΙΜ και το ίδιο αναμένεται να συμβεί και στην Ελλάδα. O Γιώργος Μάνος, Certifications Engineer & CTS της Elval Colour, τόνισε τη σημασία του ΒΙΜ στην κατασκευαστική διαδικασία και πιο συγκεκριμένα στη διαμόρφωση των προσόψεων. Σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους σχεδιασμού, το ΒΙΜ σε επίπεδο προμελέτης προφέρει αξιόπιστες προβλέψεις κόστους και χρόνου, διευκολύνοντας τη λήψη αποφάσεων. Επιταχύνει τα κατασκευαστικά βήματα, που είναι απαραίτητα για μία ορθή εγκατάσταση και διευκολύνει τον παραμετρικό σχεδιασμό, ενημερώνοντας όλο το ψηφιακό μοντέλο για κάθε υφιστάμενη αλλαγή. Χάρη στο ΒΙΜ, μπορεί να γίνει υψηλής ακρίβειας απεικόνιση της πρόσοψης ενός έργου, ενώ ταυτόχρονα όλες οι τεχνικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες ανά πάσα στιγμή και συγκεντρωμένες σε ένα σημείο, ενημερωμένες σε πραγματικό χρόνο.

Νικόλαος Δήμος, Managing Director της iTekton

Φαίδων Περράκης, Project Manager της Hill International

Εμμανουήλ Μπόγρης, επικεφαλής του αρχιτεκτονικού γραφείου EB architects

Η ΑΓΟΡΑ «ΣΕ ΡΥΘΜΟΥΣ» ΒΙΜ

62 | C O N S T R U C T I O N

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Έπειτα τη σκυτάλη πήρε ο Φαίδων Περράκης, Project Manager της Hill International, ο οποίος είπε ότι το ΒΙΜ, παρόλο που απαιτεί δαπανηρό εξοπλισμό και υψηλή κατάρτιση των μηχανικών, μακροχρόνια αποφέρει πολλαπλά οφέλη. Οι παραπάνω παράγοντες συνδυαστικά με το μέγεθος της ελληνικής αγοράς και τη μακρά οικονομική κρίση, αποτρέπουν τη διάδοση του ΒΙΜ στη χώρα μας. Μέσω του συγκεκριμένου λογισμικού επιτυγχάνεται ο οπτικοποιημένος σχεδιασμός, γίνονται ακριβείς μελέτες, μειώνονται τα σχεδιαστικά λάθη, επιτυγχάνεται η βέλτιστη ενεργειακή απόδοση του κτιρίου και γίνονται έγκυρες προβλέψεις κόστους και χρόνου, εξαλείφοντας το επιχειρηματικό ρίσκο. Επιπλέον, επιλέγονται οι καταλληλότεροι μέθοδοι κατασκευής, ελαχιστοποιούνται οι απρόσμενοι επανασχεδιασμοί και διευκολύνεται η διαχείριση και η μετέπειτα συντήρηση του κτιρίου. Σύντομα αναμένεται ο project manager να αναλαμβάνει τον ρόλο του ΒΙΜ συντονιστή καθ’ όλη την πορεία της κατασκευής. Την ενότητα του συνεδρίου Professionals & The Market έκλεισε ο Αστέριος Τζίργας, συντονιστής IsZEB, ο οποίος έκανε λόγο για το πρότυπο IsZEB. Η IsZEB αναζητά λύσεις για την υλοποίηση κτιρίων μηδενικού και θετικού ενεργειακού ισοζυγίου. Υπό το πρίσμα αυτό, το προαναφερόμενο πρότυπο παρέχει ένα πλήθος ψηφιακών εργαλείων, δίνει συμβουλές και κατευθυντήριες γραμμές και αξιολογεί τα κτίρια, κατατάσσοντάς τα σε κατηγορίες, με κριτήριο τη βιωσιμότητά τους. Το πρότυπο αυτό είναι δυναμικό και εξελίσσεται παράλληλα με τις απαιτήσεις του κατασκευαστικού κόσμου. Τα πιστοποιητικά IsZEB σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση, με την ευφυή ετοιμότητα του κτιρίου και με την έκδοση βαθμολογίας IsZEB. Για την έκδοση των πιστοποιητικών αξιοποιούνται τα δεδομένα ΒΙΜ, με αποτέλεσμα η διαδικασία να γίνεται αυτοματοποιημένα και σε ελάχιστο χρόνο. Οι εξελίξεις στον κατασκευαστικό κλάδο προωθούν τη χρήση ΒΙΜ σε δημόσια και ιδιωτικά έργα, ενώ σε κάποιες χώρες έχει καταστεί ήδη υποχρεωτική. Ο σχεδιασμός κατά ΒΙΜ ελαχιστοποιεί τους απαιτούμενους πόρους, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει τη μέγιστη απόδοση και ποιότητα, με τον πιο βιώσιμο και αποτελεσματικό τρόπο, δήλωσε η Μαρία Τσιτουρίδου, Technical Marketing Engineer της Isomat, και συμπλήρωσε: «Η παρουσίαση του υπολογισμού κόστους και οφέλους για

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

τη χρήση της μοντελοποίησης των κατασκευών, που πραγματοποιήθηκε στο BIM Conference, ήταν η απόδειξη όλων των ανωτέρω. Παράλληλα, η γνωριμία με έργα που έχουν πραγματοποιηθεί με BIM μας παρουσίασε τη νέα πραγματικότητα, όπου το έργο κατασκευάζεται πιλοτικά πριν την πραγματική έναρξή του. Η Isomat, αναγνωρίζοντας την ανάγκη υιοθέτησης του ΒΙΜ στις κατασκευές, είναι μια από τις πρώτες εταιρείες στην Ελλάδα που έχει αναπτύξει ολοκληρωμένα συστήματα των προϊόντων της για περιβάλλον ΒΙΜ και συμμετείχε ως υποστηρικτής στο συνέδριο. Το ΒΙΜ θα κατέχει σημαντική θέση στον κατασκευαστικό κλάδο τα επόμενα χρόνια. Ας το υιοθετήσουμε το συντομότερο δυνατόν».

ISO 19650, ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ/ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

Ένα από τα θέματα που αναδείχθηκαν σε πάρα πολλές ομιλίες/παρουσιάσεις του BIM Conference ήταν η σημασία της εκπαίδευσης και της κατανόησης του πλαισίου του ΒΙΜ, το οποίο, όπως τονίστηκε πολλές φορές, δεν αποτελεί απλά ένα λογισμικό. Έτσι, αυτή η ενότητα του συνεδρίου έριξε πιο… στοχευμένο φως στο πλαίσιο που λειτουργεί το BIM, αναδεικνύοντας την ανάγκη της (επαν)εκπαίδευσης και πιστοποίησης. Η Νικολέτα Παναγιωτίδου, Architect MSc, PHD candidate, Founder & director BIM Design Hub, μίλησε για τον στρατηγικό ρόλο των διεθνών στάνταρ στο ΒΙΜ, κάνοντας μια εισαγωγή στο ISO 19650. Το ISO 19650 εφαρμόζεται σε πολλές αγορές

Δρ. Ελένη Παπαδονικολάκη, Associate Professor, UCL

του κόσμου όπως στην Αυστραλία και την Αμερική, ενώ στην Ευρώπη το ενδιαφέρον αυξάνεται διαρκώς. Η σημασία του είναι μεγάλη, καθώς συμβάλλει στην υιοθέτηση του ΒΙΜ διεθνώς, δημιουργώντας ένα κοινό έδαφος για την εφαρμογή του στις παγκόσμιες κατασκευαστικές αγορές. Ένα πετυχημένο αποτέλεσμα της υιοθέτησης των διαδικασιών στο ΒΙΜ σύμφωνα με το ISO 19650 έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: σαφής προσδιορισμός των πληροφοριών, επαρκής ποσότητα και ποιότητα της πληροφορίας, αποτελεσματική μεταφορά πληροφορίας και ενημερωμένη και έγκαιρη λήψη αποφάσεων. Η Δρ. Ελένη Παπαδονικολάκη, Associate Professor at University College London (UCL), επεσήμανε πως το ΒΙΜ δεν είναι κάτι καινούργιο, δεν έχει εμφανιστεί τα τελευταία 10 χρόνια. Συνέχισε λέγοντας πως βασίζεται σε μοντελοποίηση πληροφορίας/δεδομένων, χωρίς να εννοούμε μόνο την τρισδιάστατη μοντελοποίηση, προϋποθέτει αφαίρεση της πραγματικότητας και έχει να κάνει με έναν δομημένο τρόπο αναπαράστασης της πληροφορίας. Ουσιαστικά, το ΒΙΜ αποτελεί μια βάση δεδομένων μοντελοποίησης που, εκτός από γεωμετρία, προσφέρει και άλλα δεδομένα όπως ιδιότητες των υλικών, κόστος κ.α., ενώ δεν αφορά μόνο αρχιτέκτονες ή μηχανικούς αλλά πάρα πολλές ειδικότητες στην κατασκευή. Τέλος, ανέφερε πως το ΒΙΜ λειτουργεί σε ένα υβριδικό κοινωνικοτεχνολογικό πλαίσιο, παρέχει εργαλεία για τη στήριξη αποφάσεων, ενώ πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι πως οι τεχνολογίες θα συνδέονται όλο και περισσότερο. Η Όλγα Βενετσιάνου, Δρ. Αρχιτέκτων, Εκπρόσωπος ΤΕΕ & ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στο

Όλγα Βενετσιάνου, εκπρόσωπος ΤΕΕ & ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στο Συμβούλιο Αρχιτεκτόνων της Ευρώπης CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT Συμβούλιο Αρχιτεκτόνων της Ευρώπης (Architects’ Council of Europe), ομάδα εργασίας BIM, παρουσίασε 4 ενδιαφέρουσες εφαρμογές του ΒΙΜ στην αρχιτεκτονική εκπαίδευση -συγκριμένα στο Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Όπως είπε, η λογική σε αυτά τα μαθήματα είναι ότι υπάρχει ένα κέλυφος κτιρίου και οι φοιτητές σχεδιάζουν το εσωτερικό. Στο πλαίσιο αυτών των μαθημάτων, λοιπόν, οι φοιτητές, σε σχέση με τα ψηφιακά εργαλεία, χρησιμοποιούν και εργαλεία ΒΙΜ. Η λογική είναι να εξοικειωθούν με τα διάφορα ψηφιακά εργαλεία, δηλαδή τι δίνει η κάθε προσέγγιση, και να μάθουν και το ΒΙΜ και πώς μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για ποιοτικότερο σχεδιασμό. Το θέμα, υπογράμμισε, είναι πώς συνδυάζεται με τις άλλες μεθόδους του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού όπως το σκίτσο, η μακέτα και οι άλλοι τρόποι διερεύνησης και οπτικοποίησης του χώρου. Από την πλευρά του, ο Βιργίνιος Βουδούρης, Διευθυντής Πιστοποίησης Προσώπων TÜV Hellas (TÜV Nord), μίλησε για την εκπαίδευση και την πιστοποίηση επαγγελματιών και το νέο σχήμα πιστοποίησης Certified Expert BIM. Όπως προέκυψε από την παρουσίαση, το σχήμα που προσφέρει η εταιρεία χωρίζεται σε 5 διακριτά υποσχήματα βάσει προδιαγραφών (BIM Foundation, BIM Engineers & Specialists, BIM Coordinators, BIM CDE – Managers, BIM Managers), ενώ υπάρχει αναλυτική περιγραφή των tasks κάθε ρόλου προκειμένου ο επαγγελματίας να ξέρει σε τι πρέπει να εκπαιδευτεί και να πιστοποιηθεί (mapping εργασιακών καθηκόντων) καθώς και syllabus, δηλαδή οι απαραίτητες γνώ-

σεις για να ανταποκριθεί στο περιβάλλον εργασίας και τις εξετάσεις. Στη συνέχεια, παρουσίασε τα στάδια της διαδικασίας, τα οποία είναι: τεχνική εκπαίδευση, αίτηση πιστοποίησης, δημιουργία εξέτασης, θεωρητική εξέταση, πρακτική εξέταση (όπου απαιτείται), έκδοση πιστοποιητικού και επαναπιστοποίηση & επανεκπαίδευση. Κλείνοντας, ο κ. Βουδούρης τόνισε πως το πιστοποιητικό που εκδίδεται προσδίδει αξία, αναγνωρισιμότητα και ποιότητα στην τελική ταυτότητα του επαγγελματία

Βιργίνιος Βουδούρης, Διευθυντής Πιστοποίησης Προσώπων TÜV Hellas (TÜV Nord)

Απόστολος Κωνσταντινίδης, επικεφαλής BuildingΗow Team

64 | C O N S T R U C T I O N

ΠΟΥ ΕΙΜΑΣΤΕ, ΤΙ ΕΡΧΕΤΑΙ

Αν και σε αρκετές χώρες, όπως η Ελλάδα, το BIM είναι μια φιλοσοφία που τώρα τη γνωρίζει ο -τεχνικός και μη- κόσμος, ήδη υπάρχουν τα στοιχεία εκείνα που δείχνουν τον δρόμο για το μέλλον. Στοιχεία που αφορούν το μέλλον του BIM καθαυτό αλλά και στοιχεία, όπως τα digital twins, στα οποία το ΒΙΜ παίζει τον ρόλο της «γέφυρας» ανάμεσα στο σήμερα και το αύριο. O Απόστολος Κωνσταντινίδης, πολιτικός μηχανικός, μηχανικός λογισμικού και συγγραφέας, επικεφαλής BuildingΗow Team, στάθηκε -μεταξύ άλλων- στις δυνατότητες που προσφέρει το ΒΙΜ. Προέκρινε τη δυνατότητα δημιουργίας του χρονοδιαγράμματος κατασκευής του έργου (το λεγόμενο 4D BIM) και τη δυνατότητα δημιουργίας της αναλυτικής κοστολόγησης του έργου (5D). Επίσης, τόνισε πως δύο βασικές μελέτες για την ακριβή κοστολόγηση ενός κτιρίου είναι η αντισεισμική μελέτη (θα μπορούσε να είναι το 6D) και η ενεργειακή μελέτη καθώς είναι κρίσιμες μελέτες για τη μελλοντική ζωή ενός κτιρίου, επηρεάζοντας σημαντικά το περιβάλλον για διαφορετικούς

λόγους η κάθε μία. Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντινίδη, βάσει του ορισμού του ΒΙΜ, οι τυχόν αλλαγές και τροποποιήσεις κατά τη διάρκεια της κατασκευής καταχωρούνται πολύ εύκολα και ενημερώνονται ακαριαία οι 2D, 3D, 4D, 5D και 6D διαστάσεις του κτιρίου. Τότε, ανά πάσα στιγμή, θα υπάρχει το “as built” μέχρι εκείνη τη στιγμή -και φυσικά το τελικό “as built”. Έτσι, θα υπάρχει και το τελικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου, δεδομένου ότι θα είναι καταγεγραμμένα όλα τα κατασκευαστικά στοιχεία (το λεγόμενο 7D BIM). Ταυτόχρονα, επισήμανε πως στο 7D θα υπάρχουν και όλες οι πληροφορίες για τη συντήρηση ενός κτιρίου κατά τη διάρκεια της ζωής του. Τέλος, διευκρίνισε πως έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για “BIM” άλλων κατασκευών, π.χ. γεφυρών, αλλά ακόμη δεν μπορούν να υποσχεθούν ωριμότητα. Σίγουρα κάποια στιγμή θα ωριμάσουν χωρίς να έχουν σχέση με το κτιριακό ΒΙΜ, θα είναι δηλαδή ξεχωριστά αυτόνομα λογισμικά. Ο Δρ. Ιωάννης Μπριλάκης, Laing O’Rourke Reader in Construction Engineering Director, Construction Information Technology Laboratory LOR Centre, Engineering Department, Cambridge University, ξεκίνησε την ομιλία του τονίζοντας πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός έρχεται στο επίκεντρο, με την Covid-19 να αναδεικνύεται σε καταλύτη αυτού του μετασχηματισμού. Στη συνέχεια, σημείωσε πως τα digital twins (ψηφιακά δίδυμα) είναι ο πυρήνας του ψηφιακού μετασχηματισμού, και ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι μπορούν να βοηθήσουν κάθε είδους στοιχείο (γέφυρες, κτίρια, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οδικά δίκτυα κ.ά.) να βελτιώσουν όλα τα KPIs τους όπως κόστος, χρόνος, ασφάλεια, βιωσιμότητα και απόβλητα. Σε ό,τι αφορά τα digital twins και γιατί δεν είναι τόσο διαδεδομένα όσο τα physical twins, στάθηκε -μεταξύ άλλων- στο ότι ακόμα ανακαλύπτουμε τα digital twins, κάτι που χρειάζεται πολύ R&D, και τις διαδικασίες τους, ενώ στη συνέχεια έδειξε διαγραμματικά πώς σχετίζονται με το BIM. Τέλος, ο Δρ. Μπριλάκης παρουσίασε από τι αποτελούνται τα 3 επίπεδα των digital twins (L1 – πληροφορία, η οποία παράγεται από δομημένα και μη δομημένα δεδομένα, L2 – γνώση, η οποία παράγεται από την πληροφορία, L3 – σοφία/ διορατικότητα, η οποία παράγεται από την πληροφορία και τη γνώση), για να καταλήξει πως όλα αυτά αποτελούν περιπτώσεις χρήσης ΑΙ.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ADVERTORIAL

ΠΡΩΤΟΠΌΡΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΟ ΒΙΜ & DIGITAL CONSTRUCTION Η Ι-ΤΕΚΤΩΝ IKE είναι μια εταιρεία που ιδρύθηκε με γνώμονα την παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου για τον κλάδο της μελέτης και κατασκευής κτιρίων και έργων υποδομής.

Οι

ιδρυτές της εταιρείας έχουν αποκτήσει μια τεράστια γκάμα εμπειρίας σε όλα τα είδη έργων, κτιριακών και έργων υποδομών, όλων των μεγεθών budget και έκτασης. Πιστεύουμε σε αρχές που έχουν εμπλουτιστεί και αναπτυχθεί, μέσα από την άμεση εμπλοκή μας στα μεγαλύτερα και σημαντικότερα έργα της τελευταίας δεκαετίας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, Ευρώπης και Β. Αμερικής: ● Να είμαστε αποτελεσματικοί και ευέλικτοι. ● Να εξασφαλίζουμε το καλύτερο λόγο κόστους/οφέλους στις υπηρεσίες μας. ● Να παρέχουμε αποτελεσματικό Risk & Change Management. Πιστεύουμε στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση και έχουμε την τεχνογνωσία, το έμψυχο δυναμικό και την εμπειρία να βοηθήσουμε οποιοδήποτε οργανισμό ή εταιρεία στην Ψηφιακή Μετάβαση. Πιστεύουμε ότι η τεχνολογική επανάσταση θα μεταμορφώσει πολλά πράγματα όπως τα γνωρίζαμε έως σήμερα, αλλάζοντας συνήθειες, νοοτροπίες αλλά και τον τρόπο που θα γίνονται οι συνέργειες των εμπλεκόμενων στον Τεχνικό και Κατασκευαστικό κλάδο. Στην Ι-ΤΕΚΤΩΝ έχουμε 3 διακριτούς κλάδους: ● Design & Digital Delivery με BIM ● Project Management ● Facility Management Το φάσμα των υπηρεσιών μας απευθύνεται σε Ιδιοκτήτες έργων, Asset Managers, Real Estate Developers, Κατασκευαστικές εταιρείες και Εταιρείες Μελετών.

DESIGN & DIGITAL DELIVERY ΜΕ BIM

Η ομάδα μας, που ειδικεύεται στην εκπόνηση και διαχείριση μελετών με βάση τη διαδικασία του ΒΙΜ, έχει αποκτήσει ιδιαίτερα εκτεταμένη και σημαντική εμπειρία μέσα από την ενεργή εφαρμογή του, σε έργα όπως αεροδρόμια, υποδομές μετρό (υπόγεια σιδηροδρομικά), υπέργεια σιδηροδρομικά έργα, αθλητικές εγκαταστάσεις & γήπεδα, λιμενικά έργα, οδοποιίες και υπόγεια δίκτυα, και πολυώροφα κτίρια υψηλών προδιαγραφών. Η εμπειρία μας στην εκπόνηση και διαχείριση μελετών με βάση το ΒΙΜ επιτρέπει την αμεσότερη αναγνώριση και αντιμετώπιση κάθε είδους τεχνικών ζητημάτων που απαιτούν επίλυση πριν γίνουν πραγματικό πρόβλημα για την τεχνική ομάδα, τον κατασκευαστή,

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

τον κύριο του έργου και τον τελικό χρήστη. Ο σκοπός μας είναι μέσω του ΒΙΜ να δώσουμε το μεγαλύτερο όφελος στον πελάτη μας, γρηγορότερα, με το μικρότερο δυνατό κόστος, μειώνοντας τις αλλαγές και αυξάνοντας την ποιότητα του τελικού προϊόντος.

PROJECT MANAGEMENT

Ανεξάρτητα από το μέγεθος, την πολυπλοκότητα ή τον προϋπολογισμό ενός project, εμείς δουλεύουμε αδιάκοπα για να εξασφαλίσουμε την παράδοση του στην προδιαγραφόμενη ποιότητα, στο συμφωνηθέν κόστος και χρόνο. Αναγνωρίζουμε τις προτεραιότητες και τις ανάγκες ενός έργου μαζί με όλους τους εμπλεκόμενους, συντονίζουμε όλες τις απαιτούμενες δραστηριότητες, για να εξασφαλίσουμε ότι το project θα παραδοθεί όπως έχει οραματιστεί και σχεδιαστεί. Οι υπηρεσίες μας αναφορικά με το Project & Programme Management συγκεντρώνονται κάτω από τους κάτωθι τίτλους: Construction Management, Risk Management, Commercial Management, Claims Management, Design Management, Facility Management. Η προετοιμασία των διαδικασιών και απαιτούμενων στοιχείων για τη διαχείριση της λειτουργίας ενός κτιριακού έργου ή έργου υποδομής, ξεκινάει από τη φάση της μελέτης, αναπτύσσεται και εμπλουτίζεται με τα πραγματικά δεδομένα της κατασκευής και περνάει στον Operator. Η εμπειρία μας στην προετοιμασία για το Facility Management/ Asset Management μας επιτρέπει να συνεργαζόμαστε με τον Operator ή τον Facility Manager της εγκατάστασης, μηδενίζοντας πρακτικά τον χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ της παράδοσης ενός έργου από τον κατασκευαστή και την έναρξη της διαχείρισης λειτουργίας.

Α: Γραφείο Αθήνας: Βασιλείου Φάβη 9, Νέο Ψυχικό, 115 25, Αθήνα Τ: 216 939 0846 info@i-tekton.com www.i-tekton.com

CONSTRUCTION |

OPINION ΤΟΥ ΝΊΚΟΥ ΚΛΕΙΣΙΏΤΗ

ΈΛΕΓΧΟΣ ΑΜΊΑΝΤΟΥ ΣΤΑ ΑΚΊΝΗΤΑ Ο νόμος, οι νομικές προεκτάσεις και τα κριτήρια της τεχνικής επιθεώρησης.

έρευνα για την ύπαρξη αμίαντου σε ένα ακίνητο αποτελεί νομική απαίτηση σε πολλές περιπτώσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες, ενοικιαστές ή οι εργαζόμενοι σε ένα κτίριο θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους την πιθανή ύπαρξη αμίαντου, προκειμένου να αποφύγουν τις συνέπειες του νόμου. Πότε χρειάζεται όμως να γίνει η επιθεώρηση και πότε δεν χρειάζεται; Η πιο κάτω έρευνα εξετάζει τη νομοθετική διάσταση για το αν, το πότε και το γιατί θα πρέπει να διενεργείται τεχνική επιθεώρηση ύπαρξης αμίαντου σε ένα ακίνητο. Το βασικό σημείο της έρευνας αφορά στην απόκτηση γνώσης για το αν υπάρχει αμίαντος σε ένα κτίριο και πού. Οι πληροφορίες αυτές θα μπορούσαν να σώσουν ζωές. Ο αμίαντος σκοτώνει χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο σε όλο το κόσμο. Η τυχαία έκθεση στον αμίαντο συμβαίνει συνήθως όταν δεν γνωρίζουμε ότι κάπου κοντά μας υπήρχε αμίαντος. Όταν εκτεθούμε στον κίνδυνο, θα είναι ήδη πολύ αργά.

ΠΌΤΕ ΕΊΝΑΙ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΗ Η ΕΠΙΘΕΏΡΗΣΗ

Είτε σας ανήκει ένα ακίνητο, είτε το μισθώνετε, είτε διαχειρίζεστε ένα κτίριο, είτε εκτελείτε εργασίες ανακατασκευής, θα πρέπει πρώτα να ελέγξετε εάν έχει γίνει τεχνική επιθεώρηση για την ύπαρξη αμιαντούχων δομικών στοιχείων. Εάν δεν έχει γίνει, ίσως χρειαστεί να την αναζητήσετε. Ενώ πράγματι προκύπτουν αξιώσεις για βλάβες που έχουν προκληθεί από τον αμίαντο, μια έρευνα ενδέχεται να μην απαιτείται πάντα. Ποια είναι λοιπόν τα κριτήρια που προσδιορίζουν αν απαιτείται μια τεχνική επιθεώρηση αμίαντου;

66 | C O N S T R U C T I O N

Αν το κτίριο κτίσθηκε πριν το 2005 (Σύμφωνα με την απόφαση ΑΧΣ 82/2003 [ΦΕΚ1045 Β’/2003] από 1-1-2005 απαγορεύθηκε η διακίνηση και η χρήση προϊόντων που περιέχουν ίνες αμίαντου) και στις ακόλουθες περιπτώσεις: 1. Εάν πρόκειται να μεταβιβασθεί το ακίνητο σε νέο ιδιοκτήτη Αν είστε ιδιοκτήτης ενός ακινήτου του οποίου η οικοδομική άδεια έχει χορηγηθεί πριν το 2005 και το πουλάτε, είναι απαραίτητο να αναθέσετε σε ειδική εταιρεία εμπειρογνωμόνων αμίαντου τη διενέργεια τεχνικής επιθεώρησης για τον εντοπισμό και την καταγραφή του. Σε αντίθετη περίπτωση, ο πωλητής είναι υπεύθυνος για οποιαδήποτε ύπαρξη αμιάντου που ο αγοραστής μπορεί να ανακαλύψει στο ακίνητο μετά την πώληση, πράγμα που μπορεί να έχει ως συνέπεια την ακύρωση της πώλησης λόγω υπαναχώρησης του αγοραστή ή την υποχρέωση του πωλητή σε αποζημίωση. «Ο πωλητής ευθύνεται, αν το πράγμα που πουλήθηκε έχει, κατά το χρόνο που ο κίνδυνος μεταβαίνει στον αγοραστή, δηλαδή κατά τον οριζόμενο στο άρθρ. 522 του ΑΚ χρόνο της παράδοσής του σ’ αυτόν ή προκειμένου για ακίνητο κατά το χρόνο της τυχόν προηγούμενης μεταγραφής του, πραγματικά ελαττώματα, φανερά ή κρυφά, γνωστά ή άγνωστα στον πωλητή, που αναιρούν ή μειώνουν ουσιωδώς την αξία ή τη χρησιμότητά του ή δεν έχει τις συμφωνημένες ιδιότητες, οπότε παρέχεται στον αγοραστή το δικαίωμα να απαιτήσει είτε την αναστροφή της πώλησης είτε τη μείωση του τιμήματος είτε αποζημίωση για μη εκτέλεση της σύμβασης, εφόσον στην τελευταία περίπτωση λείπει

κατά τη σύναψη της πώλησης η συμφωνημένη ιδιότητα του πράγματος ή ο πωλητής γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει το ελάττωμα του πράγματος (ΑΠ 1095/2013)». 2. Εάν μισθώνετε ένα ακίνητο Εάν υπογράψετε μίσθωση, όπου φροντίζετε τη συντήρηση ενός ακινήτου, τότε η ευθύνη για τον αμίαντο, στις περισσότερες περιπτώσεις, βαρύνει εσάς, εκτός αν ο αμίαντος έχει εξαιρεθεί με ρητή αναφορά στο μισθωτήριο. Θα πρέπει να ζητήσετε πληροφορίες από τον ιδιοκτήτη σας, για να βεβαιωθείτε ότι το ακίνητο είναι ελεύθερο αμίαντου (asbestos free) ή βεβαίωση ειδικού εμπειρογνώμονα αμίαντου ότι ο αμίαντος που βρίσκεται στο ακίνητο υπάρχει σε ασφαλή κατάσταση και δεν αποτελεί κίνδυνο για τον ενοικιαστή. 3. Μετά από φυσικές καταστροφές (πυρκαγιά): Κίνδυνοι αμίαντου Τι συμβαίνει με τον αμίαντο κατά τη διάρκεια και μετά από μια πυρκαγιά; Κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς, η ποσότητα ινών αμιάντου που απελευθερώνονται στον αέρα είναι σχετικά χαμηλή. Αυτό επιβεβαιώνεται με μετρήσεις αέρα που έχουν πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια και μετά τις πυρκαγιές. Μετά από πυρκαγιά, κομμάτια υλικών αμιαντοτσιμέντου μπορεί να γίνουν εύθραυστα και να απελευθερώσουν ίνες εάν διαταραχθούν κατά τη διάρκεια επίσκεψης , καθαρισμού η άλλων εργασιών. Όπου υπάρχει υποψία ότι πιθανόν να υπάρχουν υλικά που περιέχουν αμίαντο, ο έλεγχος και η αφαίρεση αμίαντου θα πρέπει να διενεργείται από αδειοδοτημένο συνεργείο.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

4. Eαν πρόκειται να προβείτε σε έξοδο από μίσθωση Όταν βγαίνετε έξω από μια μίσθωση θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι έχετε δώσει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για τυχόν βλαπτικές μεταβολές όπως ο αμίαντος που υπάρχει και παραμένει στο ακίνητο και ότι αυτός είναι σε καλή κατάσταση. Ο ιδιοκτήτης θα το περιμένει γενικά αυτό. Εάν παραδοθεί το μίσθιο με απόβλητα αμίαντου ή δομικά στοιχεία που περιέχουν αμίαντο σε κακή κατάσταση, τότε δεν έχετε συμμορφωθεί με τις νομικές σας υποχρεώσεις και είναι πολύ πιθανόν να χρεωθείτε μέρος της διαδικασίας εξυγίανσης των φθορών/αποβλήτων. 5. Εάν προκύψει απαίτηση της τοπικής αυτοδιοίκησης Σε περιπτώσεις όπου ένα ακίνητο «φιλοξενεί» απόβλητα αμίαντου και αυτά αποτελούν εστία ρύπανσης στους περιοίκους, συνήθως μετά από μια καταγγελία ή εάν έχετε προγραμματίσει την αναβάθμιση, επέκταση η τροποποίηση του ακινήτου. Ως απόρροια της καταγγελίας ή ως μέρος της διαδικασίας αναβάθμισης, ενδέχεται να σας ζητηθεί να παρέχετε μια κατάλληλη έρευνα εντοπισμού και εξυγίανσης για τον αμίαντο στην τοπική αρχή. 6. Εάν πρόκειται να εκτελεσθούν εργασίες ανακαίνισης, ηλεκτρολογικές

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

εγκαταστάσεις η εργασίες επισκευής του ακινήτου. 7. Εάν πρόκειται το ακίνητο να κατεδαφιστεί Και σε αυτή τη περίπτωση είναι απαραίτητη η έρευνα για την ύπαρξη και εντοπισμό αμίαντου, όταν το κτίριο (ή μέρος αυτού) πρόκειται να κατεδαφιστεί. Στόχος είναι να διασφαλίσει ότι κανείς δεν θα υποστεί βλάβη από την εργασία σε υλικά που περιέχουν αμίαντο στις εγκαταστάσεις ή τον εξοπλισμό. Εδώ η έρευνα πρέπει να ανατεθεί από τον ανάδοχο και στόχο έχει να εντοπίσει όλα τα υλικά που περιέχουν αμίαντο πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε δομική εργασία σε καθορισμένη τοποθεσία ή σε εξοπλισμό στις εγκαταστάσεις του ακινήτου. Περιλαμβάνει δε και καταστροφική επιθεώρηση με διατάραξη.

ΚΡΊΣΙΜΟΙ ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ

Το πρώτο πράγμα που πρέπει λαμβάνεται υπόψη είναι η ηλικία του κτιρίου. Αυτό ισχύει για κάθε τύπο κτιρίου. Ο αμίαντος σε όλες τις μορφές του απαγορεύτηκε στην Ελλάδα το 2005. Επομένως, εάν το κτίριο κατασκευάστηκε το 2005 ή αργότερα, λογικά δεν πρέπει να περιέχει αμίαντο. Εάν το κτίριο χτίστηκε πριν από την απαγόρευση του αμίαντου, τότε μπορεί να

έχουν χρησιμοποιηθεί υλικά αμίαντου. Στην πραγματικότητα, ο αμίαντος ήταν ένα πολύ δημοφιλές οικοδομικό υλικό, που βρίσκεται σε χιλιάδες οικοδομικά προϊόντα. Οι πιο γνωστές εφαρμογές του είναι: τσιμέντο από αμίαντο (το γνωστό πλέον σε όλους ΕΛΕΝΙΤ), μόνωση σωληνώσεων, φύλλα πλαγιοκαλύψεων, επένδυση, μονωτική σανίδα, χωρίσματα, πόρτες, πάνελ οροφής, πλακάκια δαπέδου, καμινάδες, τζάκια, φλάντζες μηχανολογικού εξοπλισμού, αρμοί και πολλά άλλα. Είναι πραγματικά δύσκολο να πει κανείς εάν ένα υλικό περιέχει αμίαντο. Οι ίνες αμίαντου είναι τόσο μικρές που δεν μπορείτε να τις δείτε με γυμνό μάτι. Γι’ αυτό χρειάζεται μια τεχνική επιθεώρηση. Η τεχνική επιθεώρηση αμίαντου μπορεί αφενός μεν να σας προφυλάξει από πιθανούς κινδύνους για την υγεία των εργαζομενων στο κτίριο και αφετέρου να σας γλιτώσει υπέρογκα πρόστιμα και αποζημιώσεις από καταγγελίες που επικαλούνται ελλιπή μέτρα ασφαλείας ή βλάβες στην υγεία των εργαζομένων. Το γεγονός ότι εντοπίστηκαν δομικά στοιχεία που περιέχουν αμίαντο, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτά πρέπει να απομακρυνθούν άμεσα. Αξιολογείται ο βαθμός επικινδυνότητας και προσδιορίζονται τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να εξασφαλισθεί η υγεία των εργαζομένων αλλά και των περιοίκων.

CONSTRUCTION |

OPINION

Αναβολή ή αποφυγή της γνώσης της κατάστασης ενός ακινήτου για την επικινδυνότητα που μπορεί να προκαλέσει ο αμίαντος, είναι δυνατόν να φέρει σε πολύ δυσμενή θέση τον διαχειριστή/ιδιοκτήτη. Σήμερα, ενώ βρισκόμαστε πλέον 16 χρόνια μετά την απαγόρευση της χρήσης του υλικού, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έχουν τελεσιδικήσει με βαριά πρόστιμα και αποζημιώσεις απέναντι σε εργοδότες ή ιδιοκτήτες/διαχειριστές, που κρίθηκαν υπαίτιοι για ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία εργαζομένων, αφού η ασθένεια γίνεται αισθητή τουλάχιστον 10 χρόνια μετά την έκθεση του εργαζομένου σε περιβάλλον αμίαντου. Η αναγκαιότητα για την έρευνα τυχόν αμιαντούχων στοιχείων σε ένα κτίριο που υπάγεται στις πιο πάνω κατηγορίες στην Ελλάδα, ενισχύεται πλέον νομικά αφενός από τη νέα νομοθεσία Ν. 4685/2020 (ΦΕΚ A 92 - 07.05.2020) Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας Άρθρο 90, 2α. «Να μεριμνά ο ίδιος αμελλητί για την ασφαλή συλλογή και μεταφορά τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων». Αφετέρου, από τη συμπλήρωση του εντύπου ηλεκτρονικής ταυτότητας ακινήτων, όπου ο υπεύθυνος μηχανικός θα πρέπει

68 | C O N S T R U C T I O N

από 1-9-2021 να εκτελεί λεπτομερή έλεγχο για την δομική τρωτότητα του κτιρίου όπου μεταξύ άλλων θα πρέπει να γίνεται μνεία και για τυχόν βλαπτικούς παράγοντες. Κατά τη διάρκεια μιας έρευνας για τον αμίαντο, ένας πιστοποιημένος επιθεωρητής, ο οποίος είναι ειδικός στο να γνωρίζει πού είναι πιθανό να κρύβεται ο αμίαντος, θα εντοπίσει τα υλικά αμίαντου. Τα δείγματα μπορούν να ληφθούν και να ελεγχθούν σε διαπιστευμένο κατά ISO 17025, για να προσδιοριστεί ακριβώς ο τύπος και η ποσότητα του αμίαντου που υπάρχει.

ΔΎΟ ΤΎΠΟΙ ΈΡΕΥΝΑΣ

Ο τύπος της έρευνας για τον αμίαντο που μπορεί να απαιτηθεί σε ένα ακίνητο είναι δύο ειδών: α. Έρευνα με καταστροφική δειγματοληψία Αυτή επιλέγεται όταν ένα ακίνητο είναι κενό. Δηλαδή όταν το ακίνητο δεν χρησιμοποιείται και συνεπώς δεν κατοικείται. Εδώ ο έλεγχος περιλαμβάνει δειγματοληψίες με διατάραξη, μερική καταστροφή των ύποπτων δομικών στοιχείων και γίνεται κάτω από ισχυρά μέτρα προστασίας του προσωπικού που διενεργεί τον έλεγχο. β. Έρευνα με μη καταστροφική δειγματοληψία

Αυτή επιλέγεται όταν ένα ακίνητο βρίσκεται σε κανονική λειτουργία και συνεπώς χρησιμοποιείται. Δεν περιλαμβάνει διαταράξεις ή άλλες εργασίες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν διαφυγή ινών. Αυτή η έρευνα θα περιορίσει τα δείγματα που λαμβάνονται και είναι ο λιγότερο ενοχλητικός τύπος έρευνας. Έχει σχεδιαστεί για να ελέγχει την ύπαρξη αμίαντου στις προσβάσιμες περιοχές και να αναφέρει την τοποθεσία, την ποσότητα και την κατάσταση οποιουδήποτε υλικού που περιέχει αμίαντο. Καθίσταται εμφανές ότι η γνώση για την ύπαρξη αμίαντου γύρω μας, όχι μόνο μπορεί να θωρακίσει την υγεία μας, αλλά και θα μας δώσει τα εφόδια να προστατευτούμε από απαιτήσεις που μπορεί να προκύψουν από τις νομοθετικές προεκτάσεις. *Ο Νίκος Κλεισιώτης είναι Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, πιστοποιημένος επιθεωρητής αμίαντου της Ομοσπονδιακής Ένωσης Εμπειρογνωμόνων και Αξιολογητών, επικεφαλής της ADAO Greece (Asbestos Disease Awareness Organization), ιδρυτής, μέτοχος, επιστημονικός υπεύθυνος και μέλος Δ.Σ. στις παρακάτω εταιρείες διαχείρισης αποβλήτων: Suk, Safety KLleen, New Land, Biofertil.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Καθηµερινή ενηµέρωση για το κτίριο, τις κατασκευές, την αρχιτεκτονική και τα υλικά

ο Build είναι το πρώτο συνδροµητικό καθηµερινό ηλεκτρονικό newsletter που αφορά στις κατασκευές, την Αρχιτεκτονική και το Design, το Real Estate και στα σηµαντικότερα επενδυτικά έργα. Παρακολουθεί τις νέες τάσεις στο hospitality, στο retail, στους επαγγελµατικούς χώρους, τα innovative projects σε Ελλάδα και εξωτερικό, αλλά και ειδήσεις που αφορούν στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα. Με ρεπορτάζ, µόνιµες στήλες αρθρογράφους, το Build προσφέρει σφαιρική ενηµέρωση και φιλοδοξεί να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας και γνωριµίας των επαγγελµατιών του κλάδου.

Θεµατολογία Ειδήσεις από τον κλάδο των κατασκευών, της αρχιτεκτονικής, του design και του real estate n Επενδύσεις και στρατηγικές κινήσεις εταιριών σε Ελλάδα και εξωτερικό n Retail, hospitality, well being, the future of workspace n Βιώσιµη ανάπτυξη n Οικονοµικές ειδήσεις n Προκηρύξεις και διαγωνισµοί n Market news από διεθνείς αγορές n Consumer insights n Ηµερολόγιο όλων των εκθέσεων, των διοργανώσεων και των συνεδρίων n

Περιεχόµενο: Γιώργος Λαµπίρης, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 389) E: glampiris@boussias.com Εµπορικό: Ματίνα ∆ηµητριάδου, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 331) E: mdimitriadou@boussias.com Συνδροµές: Βίκυ Θεοδωρίδου, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 101) E: vtheodoridou@boussias.com

OPINION

ΈΝΑ ΒΙΒΛΊΟ, ΠΑΝΌΡΑΜΑ ΤΗΣ ΓΝΏΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΆΞΗΣ Βιβλιοκρισία για το βιβλίο «Structural Restoration of Masonry Monuments Arches, Domes and Walls» by George G. Penelis and Gregory G. Penelis, Edition 2020, Taylor and Francis Group (CRC Press) ΤΗΣ ΙΩΆΝΝΑΣ ΠΑΠΑΓΙΆΝΝΗ

πρωτόγνωρη κατάσταση που δημιούργησε η πανδημία απέσπασε την προσοχή μας από σημαντικά θέματα όπως η έκδοση επιστημονικών βιβλίων-«σταθμών» στον ακαδημαϊκό χώρο. Αναφέρομαι στο βιβλίο των Γεωργίου Γ. Πενέλη και Γρηγόρη Γ. Πενέλη, που εκδόθηκε το 2020, και φέρει τον τίτλο «Structural Restoration of Masonry Monuments Arches, Domes and Walls». Σε μια εποχή που κατακλύζεται από επιστημονικά άρθρα για κάθε πτυχή της επιστήμης και της τεχνολογίας των κατασκευών και ο νέος μηχανικός καλείται να μελετήσει για να ενημερωθεί, βιβλία όπως αυτό αποτελούν θεμελιώδες υπόβαθρο για την κατανόηση κάθε εξέλιξης που αφορά στο γνωστικό αντικείμενο του συγκεκριμένου βιβλίου. Στο βιβλίο υπάρχει ιδεολογική και επιστημονική συνέπεια. Διακρίνεται για την ολιστική θεώρηση του θέματος που ασχολείται και τη σφαιρικότητα των απόψεων που διατυπώνονται. Εμπεριέχει και τις βασικές γνώσεις και τις μέχρι τώρα εξελίξεις στον τομέα της Δομικής Αποκατάστασης των Μνημειακών Κατασκευών.

ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΔΎΟ ΠΟΛΎΠΕΙΡΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΏΝ

Το εν λόγω έργο αποτελεί ένα πανόραμα της Γνώσης και Πράξης που αναπτύχθηκε τα τελευταία 40 χρόνια στο θέμα που διαπραγματεύεται - και όχι τυχαία. Μετά τον σεισμό της Θεσσαλονίκης το 1978 ο καθηγητής Γιώργος Πενέλης ανέλαβε με άξιους συναδέλφους του μηχανικούς το έργο της αποκατάστασης των

70 | C O N S T R U C T I O N

Μνημείων της Θεσσαλονίκης. Έκτοτε και με συνέπεια συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη και εφαρμογή πρωτοποριακής γνώσης και τεχνολογίας με σεβασμό στις αρχές της φιλοσοφίας για την αποκατάσταση των Μνημείων όπως είναι: ● η διατήρηση της αυθεντικότητας των μνημείων, ● η λειτουργική ασφάλεια των μνημειακών κατασκευών ● και η διάρκεια ζωής των σωστικών επεμβάσεων. Μέχρι σήμερα και οι δύο συγγραφείς έχουν διεκπεραιώσει μελέτες αποκατάστασης σημαντικών μνημειακών κατασκευών στον ελληνικό και διεθνή χώρο. Οκτώ από τα έργα αυτά με την ανάλυση του προβληματισμού για το καθένα από αυτά συμπεριλαμβάνονται στα περιεχόμενα του βιβλίου.

Το βιβλίο εντυπωσιάζει με την πληρότητα και τον πολύ καλά δομημένο τρόπο παρουσίασης των περιεχομένων του. Απλά και κατανοητά δίνονται οι μηχανισμοί λειτουργίας των τοιχοποιιών, μέθοδοι ανάλυση της συμπεριφοράς τους στις επιπονήσεις, θωρουμένων ως στοιχείων του δομικού συστήματος των Ιστορικών Κατασκευών που αποτελούν ένα σύνολο πολλών δεδομένων όπως μορφολογικών, υλικών δόμησης, εδαφομηχανικών, περιβαλλοντικών και άλλων. Συγχρόνως, δίνονται όλες οι απόψεις γύρω από τη φιλοσοφία αποκατάστασης μνημειακών κατασκευών όπως διατυπώθηκαν αλλά και διαμορφώθηκαν στην πράξη τις τελευταίες δεκαετίες τονίζοντας την ιδιαιτερότητα και δυσκολία τέτοιων έργων αποκατάστασης και την αναγκαιότητα πολυεπιστημονικής προσέγγισης.

ΚΑΤΆΘΕΣΗ ΖΩΉΣ

Τα κεφάλαια ξεκινούν με μια εισαγωγή που οδηγεί αριστοτεχνικά τον αναγνώστη στην προβληματική και του παρέχει το γνωσιακό υπόβαθρο για το ειδικό αντικείμενο του κάθε κεφαλαίου. Το βιβλίο των Γεωργίου Γ. Πενέλη και Γρηγόρη Γ. Πενέλη αποτελεί μια κατάθεση ζωής – ενασχόλησης 40 χρόνων – με Έρευνα και Πράξη σε θέματα Δομικής Αποκατάστασης Μνημειακών Κατασκευών. Η εμπειρία αυτή των συγγραφέων έχει αναγνωρισθεί διεθνώς και το βιβλίο προβάλλει παγκόσμια την πρωτοποριακή τεχνογνωσία που αναπτύχθηκε στον ελληνικό χώρο. *Η κυρία Ιωάννα Παπαγιάννη είναι Ομότιμη Καθηγήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

> HDI Global SE

WE ARE GLOBAL EXPERTS.

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ HDI GLOBAL SE. Με κληρονομιά και εμπειρία άνω των 100 ετών, σχεδιάζουμε καινοτόμες ασφαλιστικές λύσεις για εμπορικούς και βιομηχανικούς κινδύνους. Αξιοποιώντας το διεθνές δίκτυό μας σε 150 χώρες, βρισκόμαστε στο πλευρό σας σε κάθε βήμα, για να υποστηρίξουμε τις επιχειρηματικές σας δραστηριότητες εντός και εκτός συνόρων.

Βησσαρίωνος 1 & Ομήρου 10672 Αθήνα T. 210 7259-181 hellas@hdi.global www.hdi.global