Construction Τεύχος 23

www.constructionmag.gr

Αρχισυντάκτης Γιάννης Πισπιρίγκος

Συντάκτες Γιώργος Κατσιμιλής, Αλεξιάννα Τσότσου, Ιωάννα Γεωργίου Υπεύθυνη Διαφήμισης Ματίνα Δημητριάδου mdimitriadou@boussias.com Γραφίστρια Ελένη Μακρυκώστα Φωτογράφος Κορνήλιος Σαραντίογλου Τμήμα Συνδρομών Ελένη Λουκίσσα eloukissa@boussias.com Λογιστήριο Κωσταντίνος Χασιώτης

Πόσο ασφαλής είναι η βιομηχανία υποδομών

BIG 5 DUBAI: Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 16 Μπέττυ Αλεξανδροπούλου (Enterprise Greece): Τα ελληνικά δομικά υλικά και το μάρμαρο εντυπωσιάζουν διεθνώς 20 Θεόδωρος Υφαντίδης: Στο επίκεντρο της BIG 5 τα προϊόντα και οι λύσεις της ISOMAT 24 Vitex: Με καινοτόμα και βιώσιμα προϊόντα στην BIG 5 ΑΦΙΕΡΩΜΑ:ΟΔΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 26 Γ. Καραγιάννης: Νέος συγκοινωνιακός χάρτης σε Αθήνα και Αττική 28 Οι μεγάλες οδικές υποδομές της Αττικής

32 Ηλεκτροκίνηση και πράσινα υλικά οδοποιίας 40 Αλ. Σδούκου: Η ηλεκτροκίνηση ως εθνική προτεραιότητα για το 2050 42 Κατασκευή & συντήρηση οδοστρωμάτων με βιωσιμότητα και ασφάλεια

EVENT

46 Building Materials Forum: Η βιομηχανία δομικών υλικών σε ανάπτυξη

CONSTRUCTION WORLD

60 Ζοφερές προοπτικές για τις κατασκευές στη Δυτική Ευρώπη

έχει τονίσει πως τίποτα δεν πρόκειται να εκτροχιάσει το πρόγραμμα επενδύσεων που έχει ξεκινήσει ήδη, πάντα υπάρχει μια πιθανότητα λόγω των φετινών εκλογών ορισμένα έργα να οδηγηθούν σε αναβολές ή και προσωρινές καθυστερήσεις. Γι’ αυτό, λοιπόν, ο κατασκευαστικός κλάδος έχει ήδη επικεντρωθεί και σε έναν ακόμη τομέα που γνωρίζει μεγάλη άνθηση στη χώρα μας. Φυσικά, ο λόγος για τις τουριστικές υποδομές. Πρώτη και σπουδαιότερη επένδυση είναι αυτή στο Ελληνικό, όπου θα κατασκευαστούν ο «πράσινος» Riviera Tower, το Vouliagmenis Mall και το Καζίνο. Συγκεκριμένα, στο τέλος του 2023 οι πρώτοι όροφοι του υψηλότερου παράκτιου «πράσινου» ουρανοξύστη στη Μεσόγειο, του Riviera Tower, θα έχουν αρχίσει να υψώνονται στο εργοτάξιο. Ήδη, τα έργα θεμελίωσης έχουν ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθούν τον Μάιο του 2023.

για

Μητροπολιτικού Πάρκου. Ταυτόχρονα, θα έχει προχωρήσει η υλοποίηση συμφωνιών, όπως της Lamda Development με την ΤΕΜΕΣ, που αφορά τη δημιουργία δύο πεντάστερων τουριστικών συγκροτημάτων. Εντός του 2023 θα ξεκινήσουν, με την έκδοση της οικοδομικής άδειας, οι εργασίες κατασκευής του Ολοκληρωμένου Τουριστικού Θέρετρου με Καζίνο στο Ελληνικό από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Επίσης, σε πλήρη εξέλιξη θα βρίσκεται εντός του 2023 η κατασκευή του αεροδρομίου στο Καστέλι (ήδη η πρόοδος του έργου είναι στο 20% περίπου) από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ενώ εντός του έτους αναμένεται να ξεκινήσει (κατόπιν των σχετικών εγκρίσεων)

ανάδειξη

Mall στην περιοχή της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, για τη Riviera Galleria, τον εμπορικό πόλο του Ελληνικού, της κατασκευής των αθλητικών εγκαταστάσεων, της επιλογής του αναδόχου της πρώτης φάσης ανάπτυξης του

στα Αστέρια Γλυφάδας, ενώ αναμένεται να λειτουργήσει εντός του 2023 η τουριστική επένδυση στην Πάρο, με το υπό κατασκευή έργο Avantmar, ένα boutique ξενοδοχείο 38 κλινών στην παραλία Πιπέρι

Το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών ενέκρινε το από 23/12/2022 Πρακτικό Ι Αποσφράγισης και Αξιολόγησης των (υπο)φακέλων «Δικαιολογητικά Συμμετοχής» και «Τεχνική Προσφορά» του οικονομικού με την επωνυμία Ένωση Εταιρειών Hellenic TrainDamco, ο οποίος γίνεται αποδεκτός στην επόμενη φάση της διαδικασίας αποσφράγισης των Προσφορών, κατά τη διαδικασία του ανοιχτού Διεθνούς Διαγωνισμού για την ανάθεση της Σύμβασης Παραχώρησης για τη Λειτουργία, Συντήρηση, Εκμετάλλευση, ολοκλήρωση μελετών, κατασκευής έργων και προμήθεια εξοπλισμού του ΕΣΣΣΔΙ Θριασίου Πεδίου. Ο διαγωνισμός αφορά την αξιοποίηση, με σύμβαση παραχώρησης αξίας άνω των 560 εκατ. ευρώ, του Εμπορευματικού Σταθμού και τον Σταθμό Διαλογής (ΕΣΣΔΙ) Θριασίου Πεδίου, γνωστού και ως «Θριάσιο ΙΙ», έκτασης 1.450 στρεμμάτων. Κατά συνέπεια, «ανοίγει ο δρόμος» για τον έλεγχο και αξιολόγηση της οικονομικής προσφοράς.

1MW, στις οροφές ISOMAT: ΠΡΩΤΟΣΤΑΤΗΣ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΙ ΕΠΙΤΆ ΓΕΣ ESG KAI ΟΙ ΠΕΡΙΒ Ά ΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΔΡΆ ΣΕΙΣ Η ISOMAΤ είναι μία από τις πρώτες ελληνικές εταιρείες που εφαρμόζει τις πολιτικές του ESG στις επιχειρηματικές της δραστηριότητες, υιοθετώντας πράσινες πρακτικές κατά την παραγωγική διαδικασία και προσφέροντας στην αγορά μία τεράστια γκάμα πιστοποιημένων προϊόντων.

κτιρίων του εργοστασίου της στον Άγιο Αθανάσιο Θεσσαλονίκης. Η πράσινη ενέργεια των πάνελ,

πάρα πολύ σημαντική για κάθε επιχείρηση,

πιστοποιήσεων

φορέας εγγυάται για τον οικολογικό

προϊόντων της, ενημερώνοντας έγκυρα του καταναλωτές. Η ISOMAT είναι η πρώτη ελληνική εταιρεία που διαθέτει EPDs (Environmental Product Declarations) σε μια τόσο ευρεία γκάμα υλικών και ολοκληρωμένων συστημάτων για κάθε κατασκευαστική ανάγκη. Το EPD θεωρείται διεθνώς ως μία από τις σπουδαιότερες πιστοποιήσεις, διότι αξιολογεί τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο ενός υλικού καθ’ όλο τον κύκλο ζωής του. Η χρήση υλικών που διαθέτουν το διακριτικό EPD, αφενός συμβάλλει στον πράσινο χαρακτήρα του κατασκευαστικού κλάδου και αφετέρου βοηθά στην απόκτηση περιβαλλοντικών πιστοποιήσεων για τα κτίρια, όπως είναι το LEED και το BREEAM. H ISOMAT έχοντας θέσει τη βιωσιμότητα ως στρατηγική της προτεραιότητα, έμπρακτα επιβεβαιώνει τη συμβολή της σε ένα βιώσιμο μέλλον, από την παραγωγική διαδικασία που ακολουθεί, τα

αρά τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες και τις πιέσεις που ασκούνται, οι ελληνικοί κατασκευαστικοί όμιλοι ξεκινούν το 2023 με μια μεγάλη προίκα υψηλού ανεκτέλεστου και νοικοκυρεμένων οικονομικών ισολογισμών. Κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, αφενός οι θεσμικές παρεμβάσεις του Υπουργείου Υποδομών για τη θωράκιση της κατασκευαστικής αγοράς (τιμολόγηση ασφάλτου, PVC και πολυαιθυλενίου με απολογιστικό τρόπο, Θέσπιση πριμ ολοκλήρωσης έργων κ.ά) έναντι των προβλημάτων που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία, αφετέρου η ανάληψη μεγάλων έργων, ευνόησαν τη χρηματοπιστωτική εικόνα των εισηγμένων επιχειρήσεων.

Η… ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΤΟΥ 2023 ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΓΙΔΕΣ Με τη δημοπράτηση των έργων που ξεκίνησε το 2022 και θα ενταθεί για την επόμενη πενταετία, δεν είναι καθόλου υπερβολή να ισχυριστούμε πως οι κατασκευές ζουν ημέρες των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Όλη η χώρα μετατρέπεται σταδιακά σε ένα τεράστιο εργοτάξιο με έργα και υποδομές προσεκτικά μελετημένες και κοστολογημένες. Ο ρυθμός δημοπράτησης νέων δημόσιων, συγχρηματοδοτούμενων και ιδιωτικών έργων επιταχύνεται με τη βοήθεια του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0», και οι κατασκευαστικές έχουν ζεστάνει τις μηχανές για να διεκδικήσουν τη μερίδα του λέοντος. Παρά τις ευοίωνες συνθήκες, ελλοχεύουν σημαντικοί κίνδυνοι που ανησυχούν τα επιτελεία των κατασκευαστικών ομίλων. Τα «απόνερα» των προβλημάτων που προκάλεσε η ύφεση της πανδημίας, αλλά κυρίως η κρίση εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει ένα κοκτέιλ παραγόντων που πιέζουν όλο τον επιχειρηματικό κόσμο. Οι κατασκευαστές, συγκεκριμένα, για το 2023 βρίσκονται αντιμέτωποι με το αυξημένο ενεργειακό κόστος, την έλλειψη καταρτισμένου τεχνικού προσωπικού, τις υψηλές τιμές των υλικών, τις υψηλές ανάγκες δανεισμού, και την πρόκληση της χρηματοδότησης του κλάδου.

ΑΝΕΚΤΕΛΕΣΤΑ, ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΕΣ ΡΟΕΣ, ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ

Αυτές είναι οι τρεις λέξεις-κλειδιά που μπορούν να συμπυκνώσουν τα χρηματοοικονομικά μεγέθη και χαρακτηριστικά των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων. Με βάση τα επίσημα οικονομικά στοιχεία του εννιαμήνου 2022 (τα τελικά για την περασμένη χρονιά αναμένονται έως το πρώτο τρίμηνο του 2023), οι πέντε μεγάλοι των κατασκευών θωρακίζονται και εξυγιαίνουν τα οικονομικά τους για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των υψηλών ανεκτέλεστων, αλλά και σε τυχόν έκτακτα-εξωγενή εμπόδια.

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Ανεκτέλεστο 4,8 δισ. Στο 9μηνο τα έσοδα του κατασκευαστικού τομέα αυξήθηκαν στα 649,7 εκατ. ευρώ από 399 εκατ. ευρώ το 9μηνο του 2021. Αντίστοιχα, το προσαρμοσμένο

EBITDA ανήλθε σε 45,4 εκατ. ευρώ, έναντι 37,1 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Ο τομέας των παραχωρήσεων είχε έσοδα 152,7 εκατ. ευρώ έναντι 124,2 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κυρίως λόγω της σταδιακής αποκατάστασης της κίνησης στους αυτοκινητοδρόμους μετά την άρση των περιορισμών στην κυκλοφορία που είχαν επιβληθεί λόγω της πανδημίας. Το προσαρμοσμένο ebitda των παραχωρήσεων ανήλθε στα 82,8 εκατ. ευρώ έναντι 76 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2021. Το συνολικό κατασκευαστικό ανεκτέλεστο παραμένει στο ιστορικό υψηλό των 4,8 δισ. ευρώ.

Ελλάκτωρ: Ανεκτέλεστο 2,7 δισ. Στο 9μηνο του 2022 ο κατασκευστικός τομέας κατάφερε να μηδενίσει τις λειτουργικές του ζημίες. Η εξυγίανση του τομέα έρχεται την κατάλληλη ώρα ενόψει του κατασκευαστικού «μπουμ» στην Ελλάδα. Ήδη, το ανεκτέλεστο έργων του τομέα ανέρχεται στα 2,7 δισ. ευρώ. Πλεονέκτημα στην προσπάθεια της Άκτωρ να εκτελέσει απρόσκοπτα τα έργα που έχει αναλάβει αλλά και να διεκδικήσει νέα είναι η παρουσία ενός ισχυρού μετόχου (Reggeborgh) αλλά και ο μηδενισμός του καθαρού δανεισμού του ομίλου μετά την πλήρη εξόφληση του ομολογιακού δανείου

να αντιμετωπίσει τον υψηλό δανεισμό (πώληση κεντρικών γραφείων το 2020, πώληση χαρτοφυλακίου της Volterra και της συμμετοχής στη Γέφυρα το 2022) μειώνοντας χρηματοοικονομικά κόστη και ενισχύοντας τις κεφαλαιακές ροές. Το προσαρμοσμένο EBITDA στο 9μηνο ανήλθε στα 57,4 εκατ. ευρώ από 44,2 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ τo ανεκτέλεστο του ομίλου ενισχύεται διαρκώς και πλέον διαμορφώνεται στα 2,3 δισ. ευρώ .

Mytilineos: Στο 1,5 δισ. το ανεκτέλεστο των νέων θυγατρικών Δυναμικά στον τομέα των κατασκευών και των παραχωρήσεων εισέρχεται και ο όμιλος Μυτιληναίου με τις δύο θυγατρικές του. Τη ΜΕΤΚΑ στις κατασκευές και την Μ Παραχωρήσεις στον τομέα των παραχωρήσεων. Πρόθεση είναι η διεκδίκηση έργων υποδομής εκτός από τους παραδοσιακούς κλάδους της μεταλλουργίας και της ενέργειας.Οι δύο νέες θυγατρικές «προικίζονται» με ρευστό-

Intrakat: Ανεκτέλεστο 1,2 δισ. Με νέους ιδιοκτήτες η κατασκευαστική εταιρεία κάνει μια νέα αρχή, όπως επιβεβαιώνουν η έγκριση της αύξησης κεφαλαίου κατά 100 εκατ. ευρώ, αλλά και η συμμετοχή της με 30% στην κοινοπραξία με επικεφαλής την πορτογαλική Brisa, που θα διεκδικήσει τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού. Το τρίτο τρίμηνο του 2022 η εταιρεία μετά από πολύ

έργα θα φτάσει μέχρι το 8,1% του ΑΕΠ το 2025 από 4% το 2020. Ο κύκλος εργασιών του κλάδου εργασιών αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2020, αγγίζοντας τα 19,8 δισ. ευρώ το 2026, εφόσον απορροφηθεί το σύνολο των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Με ένα παζλ χρηματοδοτικών εργαλείων, που συνδυάζει πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του νέου ΕΣΠΑ, του CEF, που

συμπληρώνονται από ιδιωτικά κεφάλαια, στην περίπτωση των ΣΔΙΤ, τα έργα υποδομών έχουν ανεβάσει στροφές. Οι μεγάλοι παίκτες των κατασκευών ρίχνουν όλες τους τις δυνάμεις στη διεκδίκηση των συμβάσεων. Η κοσμογονία των έργων από τη μία, αλλά και το ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον από την άλλη, έχουν οδηγήσει τους κατασκευαστικούς ομίλους στο κυνήγι της ρευστότητας, μέσω θεσμικών επενδυτών, αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, εξαγορών. Σημαντική παράμετρο στο νέο πρόγραμμα των έργων αποτελεί η βιωσιμότητα. Όπως πρόσφατα ανέφερε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, το πρόγραμμα έργων, που έχει συμπεριληφθεί στο ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου 20212027, είναι το πιο φιλοπεριβαλλοντικό που έχει καταρτιστεί ποτέ, καθώς το 67% αφορά σε πράσινες και βιώσιμες υποδομές μεταφορών. Μετά το 2022 λοιπόν, μια χρονιά μεγάλων διαγωνισμών, ξεκινά ένας χορός υπογραφών για τεχνικά έργα ύψους 1,76 δισ. ευρώ που θα έρθουν να προστεθούν σε υποδομές όπως ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα-Πύργος, ο Ε65, η Αμβρακία Οδός, η Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας. ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΚΥΜΗΣ, ΟΔΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΣΔΙΤ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ Στον προθάλαμο της ολοκλήρωσης έχει βάλει ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης πέντε οδικά έργα για το αμέσως επόμενο διάστημα. Σε χρόνους ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα, βαίνουν προς υπογραφή τρία έργα που δημοπρατήθηκαν τον περασμένο Φεβρουάριο. Πρόκειται για την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης, ύψους 352 εκατ., με ανάδοχο το σχήμα ΤΕΡΝΑ-Άκτωρ-Ιντρακάτ, την παράκαμψη Χαλκίδας - Ψαχνών, προϋπολογισμού 210 εκατ. ευρώ, με ανάδοχο τον Όμιλο Μυτιληναίο, και το Μπράλος - Άμφισσα, προϋπολογισμού 285 εκατ. ευρώ, που αναλαμβάνει ο Όμιλος Άβαξ. Θα κλείσουν όμως εντός τριμήνου και δύο σημαντικές εκκρεμότητες. Αυτές αφορούν στα ΣΔΙΤ του άξονα Καλαμάτα - Πύλος - Μεθώνη, 251,8 εκατ. ευρώ, με προσωρινό ανάδοχο το σχήμα Άκτωρ Παραχωρήσεις-Ιντρακάτ, καθώς και του ΒΟΑΚ για το τμήμα «ΧερσόνησοςΝεάπολη», ύψους 290 εκατ. ευρώ, που θα κατασκευάσει η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ

- Άκτωρ Παραχωρήσεις - Ιντρακάτ. Όσο δε για το μεγάλο τμήμα του ΒΟΑΚ «Χανιά - Ηράκλειο», ύψους 1,6 δισ. ευρώ, ως τα τέλη Μαρτίου αναμένεται προσωρινός ανάδοχος για το μεγαλύτερο έργο παραχώρησης που ξεκινά στην Ευρώπη. Στην αρχή του χρόνου, σχεδιάζεται ακόμη η προκήρυξη του οδικού άξονα Ιωάννινα - Κακαβιά, προϋπολογισμού 310 εκατ. ευρώ, ενώ θα ακολουθήσει εντός τριμήνου η σύνδεση της Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω με την Εθνική Οδό, που περιλαμβάνει τον τριπλό κόμβο Σκαραμαγκά. Σύμφωνα δε με τον σχεδιασμό του υπουργείου και της ΕΡΓΟΣΕ, τα έξι σιδηροδρομικά έργα νέας γενιάς ύψους 4 δισ. ευρώ πρόκειται να συμβασιοποιηθούν εντός του 2023, αλλάζοντας πραγματικά τον σιδηροδρομικό χάρτη της χώρας.

FLYOVER: ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΟΔΙΚΟ ΕΡΓΟ ΣΔΙΤ Οι μηχανές ζεστάθηκαν με το πρώτο οδικό ΣΔΙΤ που μπήκε σε φάση υλοποίησης για την εναέρια Ανατολική Περιφερειακή Οδό της Θεσσαλονίκης, προϋπολογισμού 373,2 εκατ. ευρώ. Η ένωση Άβαξ - Μυτιληναίος ανέλαβε την κατασκευή και λειτουργία για διάστημα 30 ετών. Μέσω αυτού του έργου, η Περιφερειακή Θεσσαλονίκης θα αποκτήσει σταθερή συντήρηση και λειτουργία, σχεδόν στα πρότυπα της Αττικής Οδού, χωρίς όμως να υπάρχει πληρωμή διοδίου. Ο αστικός αυτοκινητόδρομος της Θεσσαλονίκης με την ολοκλήρωση του έργου θα αλλάξει χαρακτήρα, θα έχει σημαντικά μεγαλύτερη χωρητικότητα και θα μπορεί να εξυπηρετεί με ασφάλεια τους χρήστες του. Τα έργα εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν 2-3 μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης, καθώς θα χρειαστεί να γίνει αρχικά η κατάληψη του χώρου, να δημιουργηθούν τα εργοτάξια και να ξεκινήσει η πρόσληψη προσωπικού που θα χρειαστεί για την κατασκευή του έργου.

4 ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ

15 ΣΤΑΘΜΟΥΣ Ένα από τα μεγαλύτερα έργα που θα αποσυμφορήσει πολλές περιοχές του κέντρου, είναι η γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας. Το πρώτο τμήμα Γραμμής 4 του Μετρό «Άλσος Βεΐκου - Γουδή”, έχει σχεδιαστεί με σκοπό να εξυπηρετήσει πολλές πυκνοκατοικημένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας. Η νέα γραμμή, που θα έχει 15 σταθμούς,

θα εξυπηρετεί μεγάλο αριθμό υποδομών: Δικαστήρια, Νοσοκομεία, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Οργανισμούς, Υπουργεία, Μουσεία. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το φθινόπωρο που θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του φρέατος δίπλα στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο, θα έχουν φτάσει και τα νέα υπερσύγχρονα ΤΒΜ (μετροπόντικες), που κατασκευάζονται εν τω μεταξύ στη Γερμανία. Ο ένας μετροπόντικας θα ξεκινήσει από το φρέαρ της Κατεχάκη, ο δεύτερος από το φρέαρ της Βεΐκου και θα «συναντηθούν» στον Ευαγγελισμό. Με τη Γραμμή 4 οι πολίτες θα πηγαίνουν από το Γουδή στην Κυψέλη σε 13 λεπτά κι από το Άλσος Βεΐκου στα Εξάρχεια σε 7 λεπτά. Αντίστοιχα, αναμένεται η έναρξη του διαγωνισμού για την επέκταση της Γραμμής

2 του μετρό προς Ίλιον, με τρεις νέους σταθμούς από Ανθούπολη προς Παλατιανή, Ίλιον και Άγιο Νικόλαο. Η νέα επέκταση θα έχει μήκος 4 χλμ. Ο προϋπολογισμός του έργου θα ανέλθει στα 500 εκατ. ευρώ καθώς θα περιλαμβάνει και την επέκταση του αμαξοστασίου του Ελαιώνα, κατά 20.000 τ.μ., με υποδομές συντήρησης τροχαίου υλικού.

ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ Ε65

ΚΑΙ ΠΑΤΡΑ - ΠΥΡΓΟΣ Δύο σημαντικά έργα που αναμένεται να αλλάξουν τον κυκλοφοριακό χάρτη της χώρας, διευκολύνοντας τόσο την πρόσβαση όσο και τις μεταφορές, είναι η ολοκλήρωση του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδος (Ε65) αλλά και το οδικό τμήμα Πάτρα - Πύργος της Ολυμπίας Οδού. Ήδη, οι εργασίες τόσο στο νότιο όσο και το βόρειο τμήμα του αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας, προχωρούν ταχύτατα, ενώ μόλις ολοκληρωθεί το έργο θα αποτελέσει μέρος της ευρύτερης διασύνδεσης της Ελλάδας με την Ευρώπη, προσδίδοντας σημαντικά αναπτυξιακά οφέλη στη χώρα μας. Από την άλλη πλευρά, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το πρώτο εξάμηνο του 2025 προχωρά η κατασκευή του οδικού άξονα Πάτρα - Πύργος, ένα έργο που εντάχθηκε στη σύμβαση της παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού. Με την ένταξη του Πάτρα- Πύργος στο Έργο Παραχώρησης, η Ολυμπία Οδός γίνεται πλέον ο τρίτος μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στη χώρα, με συνολικό μήκος 277 χιλιόμετρα. Τα νέα 75 χιλιόμετρα σύγχρονου αυτοκινητόδρομου θα συνδέουν την Περιμετρική Πάτρας με τη βόρεια είσοδο της πόλης του Πύργου. Σήμερα, η Πατρών-Πύργου είναι ένας παλαιός οδικός άξονας με ιδιαίτερα δυσμενή στατιστικά αναφορικά με την οδική ασφάλεια. Με τον νέο αυτοκινητόδρομο Πάτρα - Πύργος εκατομμύρια οχηματοχιλιόμετρα θα πραγματοποιούνται

θα αλλάξει τον συγκοινωνιακό χάρτη στη Δυτική Αττική διευκολύνοντας τις μετακινήσεις των πολιτών της περιοχής. Η νέα αυτή γραμμή του προαστιακού θα ξεκινά από τα Άνω Λιόσια, θα διασχίζει τον Ασπρόπυργο και την Ελευσίνα και θα τερματίζει στα Μέγαρα, με επτά νέους σταθμούς. Θα εξυπηρετεί και τις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου και Ελευσίνας, ενώ θα διευκολύνει, ευρύτερα, τη μετάβαση των εργαζομένων στον μεγάλο αριθμό εταιρειών διανομής, αποθήκευσης και διαμεταφοράς προϊόντων που έχουν την έδρα τους δυτικά της Αθήνας. Το έργο θα εκτελεστεί στον υφιστάμενο κλάδο γραμμής και αφορά την αναβάθμιση της υπάρχουσας Σιδηροδρομικής Γραμμής Προαστιακού Σιδηροδρόμου Δυτικής Αττικής, τμήμα: ‘Ανω Λιόσια - Νέος Σ.Σ. Μεγάρων έως τον Π.Σ. Μεγάρων (τμήμα έργου με δικαίωμα προαίρεσης). Το κόστος του έργου έχει εκτιμηθεί σε ποσό με ΦΠΑ 132, 61 εκατ. ευρώ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 106,95 εκατ. ευρώ). Η δημοπράτηση του έργου έχει προγραμματιστεί για τις 24 Ιανουαρίου 2023 και δύο μέρες αργότερα θα αποσφραγιστούν οι φάκελοι των προσφορών. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό έργο που έχει δημοπρατήσει ο ΟΣΕ εδώ και δύο δεκαετίες. Παράλληλα, προχωράει το μεγαλύτερο πακέτο σιδηροδρομικών έργων με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου, συνολικού ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Έχει υπογραφεί ήδη από την ΕΡΓΟΣΕ η σύμβασης για τις υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου, με το σχήμα OBERMEYER ΕΛΛΑΣ – ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Ε.Π.Ε., κόστους 6,44 εκατ. ευρώ. ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Υπενθυμίζεται ότι πέντε σημαντικοί διαγωνισμοί, συνολικού προϋπολογισμού 379 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ξεκίνησαν στα τέλη του 2022. Πρόκειται για τα έργα ύδρευσης σε Άρτα - Πρέβεζα - Λευκάδα - Αιτωλοακαρνανία, την κατασκευή του φράγματος Τσικνιά στη Λέσβο, εγγειοβελτιωτικά έργα στην Αιτωλοακαρνανία, αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα στο Νομό Λασιθίου Κρήτης και αντιπλημμυρικά έργα στον Δήμο Λουτρακίου. Στα έργα νέας γενιάς συγκαταλέγονται επίσης οι σημαντικές αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις, που προσεγγίζουν το 1,5 δισ. ευρώ. ■

περιβάλλοντος, είδη ύδρευσης, άρδευσης) κ.λπ. Η χώρα μας συμμετέχει ανελλιπώς τα τελευταία 30 περίπου χρόνια στην BIG 5, και με εθνικό περίπτερο, το οποίο διοργανώνεται από την Enterprise Greece και εμφανίζει συνεχώς αυξανόμενη συμμετοχή. Εκεί οι ελληνικές εταιρείες έχουν την ευκαιρία να επιδείξουν τα προϊόντα τους, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και να προβάλουν την εγχώρια τεχνογνωσία και τεχνολογία σε ένα μεγάλο αριθμό επισκεπτών και επιχειρηματιών από όλο τον κόσμο. Αξίζει επίσης να επισημάνουμε και το γεγονός ότι η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αναπτύσσεται ταχύτατα και παρουσιάζονται μεγάλες ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Εκτός από τα ΗΑΕ, βλέπουμε πλέον αρκετές χώρες να αναπτύσσονται με πρωτοφανείς ρυθμούς, οπότε θα υπάρξουν πολλές εξαγωγικές ευκαιρίες και μελλοντικά σε όλο το φάσμα των δομικών. Στη Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, σχεδιάζονται έργα αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ το ίδιο γίνεται και σε άλλες χώρες όπως η Αίγυπτος, το Ιράκ κ.λπ. Αν έπρεπε να κάνετε έναν απολογισμό για την έκθεση BIG 5 τι θα μπορούσατε να πείτε αναφορικά με τις συμμετοχές, τα προϊόντα των ελληνικών εταιρειών αλλά,

κυρίως, τις εντυπώσεις και το ενδιαφέρον που συγκέντρωσε το ελληνικό στοιχείο; Η εθνική παρουσία ξεπέρασε φέτος κάθε προσδοκία, σημειώνοντας ρεκόρ συμμετοχών με 60 επιχειρήσεις, ξεπερνώντας τη συμμετοχή μας ορόσημο στη διοργάνωση του 2019, όπου η χώρα μας είχε αναδειχθεί 2η σε ευρωπαϊκό επίπεδο και 5η σε παγκόσμιο. Είμαστε περήφανοι που είχαμε συμμετοχές από όλο το εύρος των δομικών, από μονωτικά, χρώματα, ηλιακά συστήματα, μάρμαρα και πλακίδια, είδη κιγκαλερίας, συστήματα σκίασης, θωρακισμένες πόρτες, μέχρι καινοτόμες λύσεις για πιο βιώσιμες κατασκευές, ενώ είχαμε παρουσία και στην έκθεση-συνέδριο «EVERYTHING ARCHITECTURE», η οποία διοργανώθηκε για πρώτη χρονιά κατά τη διάρκεια της

BIG 5. Επιστρέψτε μου στο σημείο αυτό να αναφέρω και τη σημαντική συμβολή της Enterprise Greece στην υποδειγματική οργάνωση της εθνικής συμμετοχής και στην προβολή της στους εμπορικούς επισκέπτες, μέσω διαφημιστικών καταχωρήσεων σε προνομιακούς χώρους προβολής εντός της έκθεσης, καθώς και με ευρύτερη επικοινωνία. Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει και στη

σημαντική δράση προβολής του ελληνικού μαρμάρου κατά τη διάρκεια της BIG 5, την οποία υλοποιήσαμε σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας-Θράκης, με σκοπό τη στοχευμένη προώθηση του Ελληνικού Μαρμάρου στο εξωτερικό, ώστε να βοηθήσουμε περαιτέρω την εξωστρέφεια του κλάδου μέσω σύγχρονων πρακτικών προώθησης και προβολής, σύμφωνα με το τριετές στρατηγικό πλάνο του κλάδου. Μιας και αναφερθήκατε σε αυτή την πρωτοβουλία και λαμβάνοντας υπόψη τον χώρο που διαμορφώθηκε στη διεθνή έκθεση για την προβολή του μαρμάρου, θα λέγατε πως το ελληνικό μάρμαρο μπορεί να εξελιχθεί σε ένα διεθνές brand, παρά τις αλλεπάλληλες κρίσεις; Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο κλάδος του μαρμάρου αποτελεί έναν ιδιαίτερα σημαντικό εξαγωγικό κλάδο, με εκατομμύρια σε πωλήσεις σε όλο τον κόσμο. Παρουσιάζει δε τεράστια δυναμική και εξαιρετικές προοπτικές για το μέλλον. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι είναι άμεσα συνυφασμένος με τον ελληνικό πολιτισμό, με παράδοση η οποία κρατά από τα αρχαία χρόνια. Η συγκεκριμένη δε πρωτοβουλία αποτελεί την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια

για τον κλάδο του ελληνικού μαρμάρου και προβολής του με το Brand Name «Greek Marble» σε συνεργασία με τον αρμόδιο φορέα του κλάδου, τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας-Θράκης. Η προσπάθεια μάλιστα θα συνεχιστεί με περισσότερες δράσεις σε αγορές στρατηγικού ενδιαφέροντος όπως είναι η Αμερική, όπου για πρώτη φορά θα στηρίξουμε τη συμμετοχή εταιρειών του κλάδου στην έκθεση TISE στο Λας Βέγκας, η οποία διεξάγεται τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Στόχος είναι η αύξηση της προστιθέμενης αξίας του ελληνικού μαρμάρου, η βελτίωση της αναγνωρισιμότητάς του και η φυσικά η αύξηση των εξαγωγών του κλάδου. Και οι προοπτικές είναι σίγουρα ευοίωνες. Η κατασκευαστική αγορά, σε όλο το φάσμα της, υποχρεούται να συμμορφωθεί με τις αρχές της αειφορίας αλλά και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Πόσο καινοτόμες, προηγμένες και νεοφυείς λοιπόν είναι οι επιχειρήσεις των δομικών υλικών; Η χώρα μας είχε για 3η συνεχόμενη χρονιά τη μεγαλύτερη εθνική παρουσία στον χώρο Startup City της έκθεσης, με τη συμμετοχή 10 ελληνικών Startups, οι οποίες είχαν την ευκαιρία να επιδείξουν καινοτόμες τεχνολογίες της βιομηχανίας δομικών υλικών και κατασκευών. Αυτό καταδεικνύει το υψηλό επίπεδο στο οποίο έχουν φτάσει οι ελληνικές επιχειρήσεις. Μάλιστα, η παρουσία 10 εταιρειών έφερε την Ελλάδα στην πρώτη θέση μεταξύ όλων των χωρών που συμμετείχαν. Αυτό που μας γεμίζει με αισιοδοξία είναι το γεγονός ότι η παραδοσιακή ελληνική βιομηχανία δομικών παρουσιάζει πλέον καινοτόμα προϊόντα τα οποία εντυπωσιάζουν και την καθιστούν εξαιρετικά ανταγωνιστική απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό. Και αυτό είναι κάτι που παρατήρησαν και θαύμασαν οι επισκέπτες της έκθεσης. Ποιο είναι το πλάνο των επόμενων δράσεων και ενεργειών προκειμένου να προβάλετε και να ενισχύσετε την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων της βιομηχανίας οικοδομικών-δομικών υλικών και μαρμάρου; Η Enterprise Greece θα συνεχίσει και το 2023 να δίνει δυναμικό «παρών» σε διεθνείς εκθέσεις σε όλο τον κόσμο, για τους κλάδους ενδιαφέροντος. Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί και στον κλάδο οικοδομικών-δομικών υλικών, συμπεριλαμβανομένων του μαρμάρου, για τον οποίο έχουμε ήδη σχεδιάσει μεγάλη εκθεσιακή παρουσία

με τη διοργάνωση/στήριξη σε τουλάχιστον έξι μεγάλα εκθεσιακά γεγονότα σε όλο τον κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, θα συνεχίσουμε και τη στήριξη προβολής του ελληνικού μαρμάρου σύμφωνα με το τριετές στρατηγικό πλάνο του κλάδου, ενώ έχουμε προβλέψει και τη διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων, καθώς και επιχειρηματικών αποστολών, τα οποία θα συμβάλουν στην περαιτέρω εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων του κλάδου οικοδομικών-δομικών. Φυσικά, ο ρόλος της Enterprise Greece δεν εξαντλείται στην κατασκευαστική αγορά. Πώς μπορεί να τη βοηθήσει η Enterprise Greece μία επιχείρηση για να ενισχύσει την παρουσία της στο εξωτερικό; Η Enterprise Greece έχει ξεκάθαρη στρατηγική ως προς το ποιοι είναι οι τομείς και τα πεδία εκείνα στα οποία η Ελλάδα παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα. Και μάλιστα η στρατηγική αυτή έχει δυναμικό χαρακτήρα. Επικαιροποιείται και αναπροσαρμόζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα βάση των καινοτομιών και τη δυναμική των δικών μας κλάδων και παραγωγής, τις τάσεις της διεθνούς αγοράς και της κινητικότητας των διεθνών κεφαλαίων, ώστε να υπάρχει πάντοτε η απαιτούμενη ετοιμότητα για να διεκδικήσουμε οφέλη για την ελληνική οικονομία. Η συμμετοχή σε στοχευμένες δράσεις σε αγορές του εξωτερικού, καθώς και σε διεθνείς εκθέσεις μέσω εθνικών περιπτέρων και για συγκεκριμένους κλάδους, όπως των τροφίμων-ποτών, καταναλωτικών προϊόντων, βιομηχανικών προϊόντων & δομικών υλικών, ναυτιλίας, τεχνολογίας, τουρισμού και ακινήτων, ενέργειας, εφοδιαστικής αλυσίδας, και δημιουργικών βιομηχανιών, αποτελεί μια πρόσθετη επιλογή, διαθέσιμη προς όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις, στην αναζήτηση επενδυτικών εταίρων και δυνητικών συνεργασιών. Η Enterprise Greece οργανώνει επίσης σεμινάρια με αντικείμενο την εκπαίδευση εξωστρεφών ελληνικών επιχειρήσεων πάνω στις ιδιαιτερότητες της εκάστοτε χώρας-στόχου για εξαγωγή προϊόντων ή/και υπηρεσιών, οργανώνει στοχευμένες συναντήσεις στην Ελλάδα μεταξύ εκπροσώπων ελληνικών επιχειρήσεων και αγοραστών ή/και διανομέων του εξωτερικού, ώστε να διευκολύνει την ανάπτυξη συνεργασιών και εμπορικών συμφωνιών, ενώ τέλος, παράσχει κάθε δυνατή πληροφόρηση επί της διαδικασίας εξαγωγής

προϊόντων σε αγορές εντός και εκτός ΕΕ. Ως προς το επενδυτικό σκέλος, οι ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες επιθυμούν να αναπτύξουν στρατηγικές συνεργασίες, θα μπορούν σύντομα να αξιοποιήσουν την υπηρεσία επενδυτικού χαρτοφυλακίου του Οργανισμού. Στόχος είναι η ανεύρεση μέσω της συγκεκριμένης υπηρεσίας, του κατάλληλου επενδυτικού εταίρου, βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών και κριτηρίων, για την ανάπτυξη ενός νέου επενδυτικού έργου ή η σύναψη μιας στρατηγικής επενδυτικής συμφωνίας που θα δώσει ώθηση ανάπτυξης στην οποιαδήποτε ελληνική επιχείρηση που την έχει θέσει ως στόχο. Πρόκειται για μια απολύτως επιτυχημένη υπηρεσία που πληροί όλες τις προϋποθέσεις εμπιστευτικότητας, ενώ παρέχεται άνευ κόστους στους ενδιαφερόμενους και λειτουργεί ως ένα πρόσθετο, συμπληρωματικό κανάλι στη δική τους αυτόνομη στρατηγική. Στην όλη διαδικασία, είτε πρόκειται για την επενδυτική, είτε για την εμπορική διάσταση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων, καταλυτικό ρόλο παίζει η στρατηγική συνεργασία που έχει αναπτύξει η Enterprise Greece, με ομόλογους Οργανισμούς στο εξωτερικό, με τις Πρεσβείες ξένων χωρών στην Ελλάδα ή με διεθνή επιμελητήρια, αλλά και με όλες τις οργανικές μονάδες, μέλη της ενιαίας δομής της οικονομικής εξωστρέφειας της χώρας. ■

τις κατασκευές ζητούνται όλο και περισσότερο υλικά με χαμηλή εκπομπή πτητικών οργανικών ενώσεων και η ISOMAT διαθέτει μια μεγάλη γκάμα τέτοιων προϊόντων με διεθνώς αναγνωρισμένες πιστοποιήσεις», επισημαίνει ο Θεόδωρος Υφαντίδης, Exports Director της ISOMAT, μεταφέροντας τον παλμό της διεθνούς έκθεσης BIG 5 Dubai. Πόσο σημαντική είναι για τη διεθνή βιομηχανία δομικών-οικοδομικών υλικών, αλλά και για την κατασκευαστική αγορά η έκθεση BIG 5 Dubai; Για πάνω από 40 χρόνια, η έκθεση BIG 5 Dubai συγκεντρώνει επαγγελματίες από τη διεθνή κατασκευαστική κοινότητα, παρέχοντάς τους την ευκαιρία για διερεύνηση και σύναψη νέων συνεργασιών στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και τη Νότια Ασία, αποτελώντας το προκαθορισμένο ετήσιο ραντεβού για επαγγελματίες του κλάδου των κατασκευών. Στη φετινή έκθεση οι επισκέπτες ξεπέρασαν τους 70.000. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η έκθεση συγκεντρώνει εμπορικούς επισκέπτες όχι μόνο από την περιοχή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Μέσης Ανατολής αλλά και από τις γειτονικές χώρες, με σημαντικότερες αυτή της Σαουδικής Αραβίας, του Ιράν, της Ινδίας και της Βόρειας Αφρικής. Βασικό στοιχείο της σπουδαιότητας της έκθεσης είναι ότι η αγορά κατασκευών των ΗΑΕ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στις χώρες του Κόλπου (μετά την Σαουδική Αραβία), αγγίζοντας τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, οι επαγγελματίες του κλάδου των κατασκευών συναντούν νέους προμηθευτές, ανακαλύπτουν καινοτόμα προϊόντα και έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε εξειδικευμένα workshops. Οι εταιρείες που συμμετέχουν έχουν την ευκαιρία να επιδείξουν προϊόντα σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και να προβάλουν την εγχώρια τεχνογνωσία και τεχνολογία σε ένα μεγάλο αριθμό επισκεπτών και επιχειρηματιών απ’ όλο τον κόσμο. Η ISOMAT συμμετείχε για 9η συνεχή χρονιά στην έκθεση καθώς ήδη δραστηριοποιείται σε σημαντικό ποσοστό στην αγορά των χωρών της Μέσης Ανατολής, οι οποίες μάλιστα φέτος προβλέπεται να αναπτυχθούν με υψηλότερους ρυθμούς σε σχέση με την παγκόσμια οικονομία. Μέσα από την επαφή σας με τους άλλες εκθέτες, τους επισκέπτες και τους

ομιλητές της έκθεσης, ποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τάσεις πρέπει να διακρίνουν τα δομικά υλικά προκειμένου να ανταποκριθούν στις υψηλών απαιτήσεων κατασκευές του μέλλοντος; Είναι γενική παραδοχή ότι ο κατασκευαστικός κλάδος βρίσκεται σε μία περίοδο άνθησης και εξέλιξης. Οι απαιτήσεις στις κατασκευές είναι ήδη υψηλές και σύμφωνα με την αγορά αναμένουμε να γίνουν ακόμα υψηλότερες. Διανύουμε μια περίοδο ενεργειακής ανασφάλειας και μειωμένης επάρκειας πρώτων υλών. Για αυτόν τον λόγο όλο και περισσότερες κατασκευαστικές εταιρείες στρέφονται στην επιλογή υλικών, τα οποία μεγιστοποιούν τον κύκλο ζωής των κατασκευών, ελαχιστοποιούν την ανάγκη για συντήρηση, καθιστούν την εφαρμογή πιο γρήγορη, πιο φιλική και πιο ασφαλή για τον εφαρμοστή αλλά και για τον τελικό χρήστη. Η περίοδος της πανδημίας μάς απέδειξε πόσο σημαντική είναι η ποιότητα

του αέρα στο εσωτερικό των κτιρίων, το οποίο και έχει ιδιαίτερο αντίκτυπο τόσο για την ανθρώπινη υγεία όσο και για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Για τον λόγο αυτόν, στις κατασκευές ζητούνται όλο και περισσότερο υλικά με χαμηλή εκπομπή πτητικών οργανικών ενώσεων και η ISOMAT διαθέτει μια μεγάλη γκάμα τέτοιων προϊόντων με διεθνώς αναγνωρισμένες πιστοποιήσεις. Μην ξεχνάμε φυσικά και το νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, την κυκλική οικονομία, η οποία αφορά και την παραγωγή και κατανάλωση υλικών, στα οποία

συμπεριλαμβάνονται και τα οικοδομικά, ενώ προσπαθεί να απαντήσει σε μια σειρά πιεστικών ζητημάτων, όπως η κλιματική κρίση, η αλόγιστη χρήση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και η καταστροφή των οικοσυστημάτων. Παράλληλα, δημιουργεί και νέες προκλήσεις για τον κατασκευαστικό κόσμο. Αλλαγή του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης οικοδομικών υλικών, βιομηχανική συμβίωση, ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξη νέων διεργασιών, τεχνολογιών και προϊόντων (ή αξιοποίηση παραδοσιακών, σε νέα βάση). Έτσι, δεν είναι περίεργο που ο κλάδος των οικοδομικών υλικών χαρακτηρίζεται από ολοένα και περισσότερη καινοτομία, ενώ διέπεται από τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Με ποιες κινήσεις απαντάει σε αυτές τις προκλήσεις και ανάγκες της κατασκευαστικής αγοράς η ISOMAT; Στην ISOMAT δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στην καινοτομία και τη συνεχή ανάπτυξη νέων προιόντων, σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς αλλά και των τεχνολογικών εξελίξεων του κατασκευαστικού κλάδου. Για αυτόν τον λόγο, διαθέτουμε επτά διαφορετικά χημεία Έρευνας και Ανάπτυξης. Είμαστε από τις λίγες εταιρείες παγκοσμίως που εδώ και δέκα χρόνια μπορούμε και παράγουμε μια ευρεία γκάμα πολυουρεθανικών στεγανωτικών ενός συστατικού. Η βιωσιμότητα αποτελεί για την ISOMAT στρατηγική προτεραιότητα, και γι’ αυτό εντάξαμε και στο λογότυπό μας τη φράση «ISOMAT FOR A SUSTAINABLE FUTURE» Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί πρωταρχικό μας στόχο σε όλο το φάσμα της παραγωγικής διαδικασίας που ακολουθούμε, στα τελικά προϊόντα που αναπτύσσουμε και διαθέτουμε στην αγορά έως και τις δράσεις στις οποίες συμμετέχουμε. Αναπτύσσουμε και παράγουμε ολοένα και περισσότερα προϊόντα υψηλής ποιότητας που συμβάλλουν στη δημιουργία ενός υγιούς περιβάλλοντος διαβίωσης και εργασίας για τον άνθρωπο, ενώ παράλληλα μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της κατασκεύης. Προϊόντα που φέρουν διεθνώς αναγνωρισμένα πιστοποιητικά, όπως τα Indoor Air Comfort Gold, EMICODE, BLUE ANGEL και Ecolabel, τα οποία και αναγνωρίζονται και για έργα που αποσκοπούν

Declarations) για μια τόσο ευρεία γκάμα υλικών και ολοκληρωμένων συστημάτων για κάθε κατασκευαστική ανάγκη. Το EPD αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός προϊόντος που προκύπτουν καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Επιλέγοντας υλικά που διαθέτουν EPDs, εξασφαλίζεται ο περιορισμός του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κατασκευών και έτσι συμμετέχουν στα συστήματα περιβαλλοντικών πιστοποιήσεων όπως LEED, BREEAM κ.ά. Ποιες σειρές προϊόντων της ISOMAT προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των

επισκεπτών της έκθεσης και για ποιους λόγους ξεχώρισαν; Στο περίπτερό μας οι επισκέπτες της έκθεσης είχαν την ευκαιρία να συναντήσουν εξειδικευμένους μηχανικούς της εταιρείας μας και να συζητήσουν για τα καινοτόμα μας προϊόντα και για τα ολοκληρωμένα συστήματα λύσεων. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρήσαμε ότι το ενδιαφέρον των επισκεπτών κέρδισαν τα πολυουρεθανικά συστήματα στεγάνωσης και επικάλυψης δαπέδων ISOMAT-PU-SYSTEMS , τα προηγμένα συστήματα στεγάνωσης ταρατσών και επίστρωσης δαπέδων από πολυουρία,

τα πολυασπαρτικά προϊόντα ταχείας ωρίμανσης (ψυχρή πολυουρία) για στεγανοποίηση ταρατσών, μπαλκονιών και δαπέδων, τα στεγανωτικά προϊόντα κρυσταλλικής δράσης για υπόγεια και δεξαμενές, τα συστήματα κόλλησης και αρμολόγησης πλακιδίων για μεγάλα πλακάκια και φυσικούς λίθους, η ολοκληρωμένη σειρά προϊόντων πατητής τσιμεντοκονίας και διακοσμητικών επικαλύψεων για δάπεδα, τοίχους και χτιστά έπιπλα, τα συστήματα διακοσμητικών δαπέδων με έγχρωμα αδρανή (Terrazzo, Flake Floorings, Stone Carpet), καθώς και οι επιστρώσεις δαπέδων για βιομηχανίες, χώρους στάθμευσης και χώρους επεξεργασίας τροφίμων. Ποιο είναι το πλάνο επέκτασης και εξαγωγών της ISOMAT στις διεθνείς αγορές για το 2023; Ποιες πιστεύετε ότι θα συγκεντρώσουν τη μεγαλύτερη κατασκευαστική δραστηριότητα και πώς σκοπεύετε να εδραιώσετε εκεί την παρουσία σας; H ISOMAT από την αρχή της δημιουργίας της είχε ως στόχο, σε κάθε χώρα που δραστηριοποιείται, να αποτελεί τον πιο αξιόπιστο συνεργάτη για τον κατασκευαστικό κλάδο. Σήμερα ο Όμιλος ISOMAT διαθέτει δύο παραγωγικές θυγατρικές εταιρείες σε Σερβία και Ρουμανία, πέντε εμπορικές θυγατρικές σε Γερμανία, Ρωσία, Τουρκία, Βουλγαρία και Σλοβενία, ενώ πραγματοποιεί και επιπλέον εξαγωγικές πωλήσεις, μέσω τοπικών διανομέων, σε περισσότερες από 80 χώρες παγκοσμίως. Συνεχώς επιζητούμε να ενισχύσουμε την παρουσία μας σε περιοχές όπως η Βόρεια και η Νότια Αμερική, η Δυτική Ευρώπη, η Υποσαχάρια Αφρική, η Μέση Ανατολή και ειδικά η Σαουδική Αραβία, η Ινδία και η Νοτιοανατολική Ασία. Βασική μας προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, τα οποία θα μπορούν να καλύψουν ακόμα και τις πιο απαιτητικές ανάγκες κάθε εφαρμογής. Επιπλέον, την παρουσία μας στις διεθνείς αγορές βοηθούν η συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις (όπως η BIG 5), όχι μόνο για την εύρεση νέων συνεργατών αλλά και για την ενίσχυση υφιστάμενων συνεργασιών. Το ίδιο σημαντικές είναι και οι εκπαιδεύσεις που κάνουμε μέσω του εξειδικευμένου και έμπειρου τμήματός μας Τεχνικών Εκπαιδεύσεων, οι οποίες προάγουν την τεχνική γνώση των συνεργατών μας και την ανταγωνιστικότητά τους.

και από την Αφρική και την Ευρώπη. Το εκθεσιακό κέντρο 38.000 τ.μ. φιλοξένησε περισσότερους από 2.000 εταιρείες-εκθέτες από όλο τον κόσμο, με τις χώρες που είχαν τη μεγαλύτερη παρουσία/συμμετοχή να προέρχονται από την Ιταλία, Σαουδική Αραβία, Ινδία, Ελλάδα και Γερμανία. Όπως επεσήμανε ο Ευθύμιος Κωλέτσης, Διευθυντής Διεθνών Δραστηριοτήτων

προκύπτει μέσω της συνεργασίας μας». ΜΕ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ ΠΟΥ ΘΥΜΙΖΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΝΗΣΙ Αξίζει να αναφέρουμε ότι η VITEX επέλεξε να σχεδιάσει το περίπτερό της με βάση την ελληνικότητα της εταιρείας παρουσιάζοντας ένα περίπτερο-μικρογραφία μιας νησιωτικής κατοικίας. Το τελικό αποτέλεσμα άφησε απόλυτα ικανοποιημένους τους ανθρώπους της VITEX και έθελξε τα βλέμματα των επισκεπτών, κερδίζοντας της εντυπώσεις. ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ «ΚΕΡΔΙΣΑΝ» ΤΟΥΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ Ο μεγάλος αριθμός των επισκεπτών του περιπτέρου είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για την κορυφαίας ποιότητας και καινοτομίας προϊοντική γκάμα της VITEX όπως: Το αντιικό πλαστικό χρώμα Vitex with Vairo, το οποίο έχει αδειοδοτηθεί από τον ΕΟΦ αλλά και σε άλλες Ευρωπαικές χώρες για την αποτελεσματική (>99%) προστασία που προσφέρει στις βαμμένες επιφάνειες ενάντια στον SARS-CoV2, το Vitex Care, που αποτελεί το Bestin-Class πλαστικό χρώμα για εσωτερική χρήση, όντας η απόλυτη λύση για κορυφαία προστασία για τις επιφάνειες, τον άνθρωπο και το περιβάλλον, το Nano ακρυλικό χρώμα τριυβριδικής τεχνολογίας Acrylan Max, που προσφέρει -σε σχέση με τα υπόλοιπα ανταγωνιστικά προϊόντα της αγοράς- προστασία ενάντια στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με λαμπερές αποχρώσεις σε βάθος χρόνου,

Η

λογική των μεμονωμένων και ασύνδετων μεταξύ τους έργων είναι ξεπερασμένο μοντέλο. Αυτό πράξαμε από την αρχή της θητείας μας στο σύνολο του σχεδιασμού που αφορούσε ολόκληρη την Ελλάδα, με ένα συνεκτικό πρόγραμμα 13 δις, το μεγαλύτερο που έχει υπάρξει στη χώρα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Αθήνα και η Αττική, όπως και το σύνολο της επικράτειας, είχαν χάσει κρίσιμο χρόνο κατά τη διάρκεια της υπερδεκαετούς κρίσης. Για πολλούς και διαφορετικούς λόγους δεν υλοποιήθηκαν παρά ελάχιστα μεγάλα δημόσια έργα. Η πανδημία και η ενεργειακή κρίση στη συνέχεια έφερε στο προσκήνιο ακόμη πιο επιτακτικά την ανάγκη της βιώσιμης κινητικότητας, με δημόσιες συγκοινωνίες και πράσινες οδικές υποδομές, επιβεβαιώνοντας τις αρχικές προβλέψεις και τους σχεδιασμούς μας που έγιναν πριν 3,5 χρόνια. ΤΟ ΕΝ ΕΞΕΛΙΞΕΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Το Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών ξαναέπιασε το νήμα της βιώσιμης ανάπτυξης

δημιουργώντας

τεχνικό πρόγραμμα που βρίσκεται σε ταχεία εξέλιξη αυτή τη στιγμή. Έτσι μέσα στο 2022 υπήρξαν πυκνές εξελίξεις δημοπράτησης αλλά και εκκίνησης έργων, ενώ τους πρώτους

μήνες το 2023 ο ρυθμός αυτός βαίνει αμείωτος. Συνολικά και πανελλήνια έως τους πρώτους μήνες του 2023 θα δημοπρατηθούν έργα σχεδόν 3,7 δις, δημόσια και ΣΔΙΤ, ενώ έχουν ξεκινήσει ή ξεκινούν και οι διαγωνισμοί για έργα 700 εκ., χρηματοδοτούμενα εξ’ ολοκλήρου από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η προσήλωσή μας στο χρονοδιάγραμμα των έργων είναι κυρίως προϊόν πολιτικής βούλησης και ουσίας, προκειμένου να τονώσουμε τις σχέσεις εμπιστοσύνης Πολιτείας και

πολιτών. Καταφέραμε να παραδώσουμε έργα πριν από την συμβατική ημερομηνία παράδοσης, δημιουργώντας έτσι ένα ισχυρό εχέγγυο για την τήρηση και του απαιτητικού Ταμείου Ανάκαμψης.

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΟ ΚΑΙ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟ

Σε ότι αφορά το Μετρό στην Αττική ολοκληρώθηκε το 2022 η κατασκευή της Γραμμής 3 προς Πειραιά η οποία αναβαθμίζει κυκλοφοριακά και περιβαλλοντικά την σύνδεση του αεροδρομίου με το λιμάνι σε χρόνο 55 λεπτών, διασυνδέει την περιοχή των Μανιάτικων και του Δημοτικού Θεάτρου με το ταχύτερο και ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς, και εξυπηρετεί 132.000 επιβάτες ημερησίως στο πολεοδομικό συγκρότημα του Πειραιά . Η Γραμμή 4 συμβασιοποιήθηκε ήδη μέσα στο 2022 , και σήμερα έχουν εγκατασταθεί εργοτάξια και έχουν ξεκινήσει υπόγειες εργασίες στους 15 σταθμούς. Η Γραμμή 4 θα εξυπηρετεί 340.000 επιβάτες ημερησίως και θα υποκαθιστά 55.000 μετακινήσεις οχημάτων. Τέλος σε φάση προκήρυξης βρίσκεται αυτή τη στιγμή και η επέκταση της γραμμής 2 προς Ίλιον, με τρεις νέους σταθμούς σε Παλατιανή, Ίλιον, Αγ.Νικόλαο. Εκτιμάται ότι το κόστος του έργου θα ανέλθει σε 550 εκ.

αυτό σε φάση δημοπράτησης και θα συμβάλλει αποφασιστικά στην κινητικότητα των κατοίκων από τα Λιόσια έως τα Μέγαρα και την διασυνδεσιμότητα με την Αθήνα. Στο Υπουργείο δίνουμε μεγάλη έμφαση στην άρση της μονοκεντρικότητας και στη ενίσχυση των δυτικών προαστίων της Αθήνας και Θεσσαλονίκης μέσω των προαστιακών συνδέσεων. Τα μεγάλα έργα οδικών υποδομών, με πράσινο πρόσημο έχουν και αυτά κεντρική θέση στο σχεδιασμό μας. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ Μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα βγει στον «αέρα» ένα εξίσου μείζονος σημασίας έργο για τη Δυτική Αττική. Η σύνδεση της Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω με την Εθνική οδό, με ταυτόχρονο ανασχεδιασμό των κόμβων στον Σχιστό και τον Σκαραμαγκά, καθώς και τη δημιουργία νέου στα Ναυπηγεία θα αποφορτίσουν

σε μεγάλο βαθμό κυκλοφοριακά τη δυτική πλευρά της πόλης. Το έργο αυτό που παρέμενε σε εκκρεμότητα για χρόνια έχει προϋπολογισμό 63 εκ. Σε ότι αφορά στις επεκτάσεις της Αττικής οδού, προωθείται την περίοδο αυτή, ο σχεδιασμός για σύνδεση με την Ραφήνα, το Λαύριο καθώς και η υπογειοποίηση της αστικής σήραγγας Ηλιουπόλεως. Τα έργα αυτά θα προσδώσουν ισχυρή πρόσβαση στην περιοχή του Ελληνικού όπου συντελείται μία από τις μεγαλύτερες και εμβληματικότερες αναπλάσεις στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα συμβασιοποιείται το έργο επέκτασης της Λεωφόρου Κύμης, μετά από χρόνια καθυστερήσεων και αυτό. Θα εκκινήσει ως έργο στις αρχές του 2023, θα έχει μήκος 3,5 χλμ και θα περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη αστική σήραγγα της χώρας.

Με τα μεγάλα αυτά έργα συγκοινωνιακής υποδομής, αλλάζει ο χάρτης μεταφορών

της Αθήνας και της Αττικής. Το πρόγραμμα «4+4 δράσεις για το κυκλοφοριακό» του Υπουργείου μας που ανακοίνωσε πρόσφατα ο Υπουργός Κώστας Καραμανλής, αναγνωρίζει την επιτακτικότατα αντιμετώπισης του κυκλοφοριακού με μια νέα διαγνωστική ματιά, μετά από χρόνια. Θέτει σε προτεραιότητα το ζήτημα των δημοσίων συγκοινωνιών, αλλά και κυρίως των λεωφορειακών γραμμών. Προτάσσει την αναγκαιότητα σύστασης Μητροπολιτικού φορέα για την ενιαία διοίκηση του προβλήματος. Προϋπόθεση όλων αυτών είναι να ολοκληρωθούν οι μεγάλες αναγκαίες υποδομές, ώστε στη συνέχεια να μπορέσουμε να ανατάξουμε τις κυκλοφοριακές και περιβαλλοντικές συνθήκες, ακολουθώντας την Ευρωπαϊκή πρακτική των σύγχρονων μητροπόλεων. Βιώσιμη κινητικότητα, αειφόρος ανάπτυξη, έμφαση στις πράσινες μετακινήσεις είναι το μέλλον που σχεδιάζουμε για την Αθήνα και την Αττική. ■

ο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει δρομολογήσει πλήθος οδικών έργων, που θα συμβάλουν καθοριστικά στην βελτίωση των μετακινήσεων εντός της Αττικής. Η περιφέρεια παραδοσιακά πλήττεται από τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό αυτοκινήτων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κυκλοφοριακά προβλήματα σε πολλές περιοχές της, με αποκορύφωμα το κέντρο της Αθήνας. Παράλληλα, η ανάγκη για επενδύσεις από εταιρείες της Ελλάδος και του εξωτερικού, έχει φέρει στο προσκήνιο το αίτημα για ένα οδικό δίκτυο που θα είναι λειτουργικό και παράλληλα θα μπορεί να υποστηρίξει τις εγχώριες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Έχοντας στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής των πολιτών, αλλά και την ευρύτερη οικονομική

αισθητά τον χρόνο μετακινήσεων και θα αποσυμφορήσει τις γύρω περιοχές. Την ολοκλήρωση του έργου την έχει αναλάβει η εταιρεία ΑΒΑΞ και το συνολικό κόστος κατασκευής υπολογίζεται περίπου στα 55 εκατομμύρια

ευρώ. Το υπογειοποιημένο τμήμα της Ποσειδώνος θα έχει μήκος 1,3 χιλιομέτρων -εκ των οποίων έχουν ήδη σκαφθεί τα 2/3- και θα ξεκινά από την παραλία του Αλίμου και θα φθάνει έως την μαρίνα του Ελληνικού. Σύμφωνα με τις δηλώσεις της Lamda Development, οι εργασίες προχωρούν με ταχύτατο ρυθμό και βρίσκονται μπρος από το ορισμένο χρονοδιάγραμμα. Η σήραγγα θα κατασκευαστεί με την καινοτόμο μέθοδο εκσκαφής και επανεπίχωσης (cut and cover), η οποία ενδείκνυται για έργα μεγάλου βάθους. Το υπογειοποιημένο τμήμα θα κατασκευαστεί επιτόπου με «κουτιά οπλισμένου σκυροδέματος» τα οποία στην τελική τους μορφή θα αποδώσουν 3 λωρίδες ανά ρεύμα κυκλοφορίας, όπως δηλαδή είναι και σήμερα στο υφιστάμενο τμήμα. Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας στο υπόγειο τμήμα θα είναι 70 χλμ/ώρα. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός, πως όταν ολοκληρωθεί το έργο, δεν θα χρειαστεί να διακοπεί η κυκλοφορία της Ποσειδώνος, μιας και αυθημερόν ο υφιστάμενος άξονας θα ενσωματωθεί με το νέο υπογειοποιοποιημένο τμήμα του. Αν δεν υπάρξουν απρόοπτες καθυστερήσεις, το έργο προγραμματίζεται να παραδοθεί μέχρι τα τέλη του 2024.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ

ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Φέτος αναμένεται να γίνει η δημοπράτηση των μεγάλων επεκτάσεων της Αττικής Οδού, με την προϋπόθεση να επιλυθούν πλήρως οι μελετητικές αδυναμίες και να οριστικοποιηθούν οι πηγές χρηματοδότησης των έργων. Οι εν λόγω επεκτάσεις δεν αποτελούν καινούρια ιδέα που τέθηκε στο προσκήνιο, αλλά βρίσκονται στο μικροσκόπιο της πολιτείας εδώ και δυο δεκαετίες. Σημαντικότερη είναι η επέκταση της δυτικής περιφερειακής Υμηττού έως τη λεωφόρο Βουλιαγμένης, η οποία θα επιτευχθεί μέσω μίας υπόγειας σήραγγας, μήκους περίπου 3 χιλιομέτρων. Με την ολοκλήρωση του έργου θα περιοριστεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση προς και από τις παραλιακές περιοχές, γεγονός που αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία εν όψη της ανάπλασης στο Ελληνικό, που θα αποτελέσει πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών. Οι άλλες δύο επεκτάσεις της Αττικής Οδού, περιλαμβάνουν την διεύρυνση του οδικού άξονα προς τη Ραφήνα, ώστε να παρακάμπτεται η λεωφόρος Μαραθώνος και τα

φανάρια των τοπικών οδών, και προς το Λαύριο, με διαπλάτυνση της υφιστάμενης οδού από την περιοχή του Μαρκόπουλου προς το λιμάνι. Οι επεκτάσεις προς Ραφήνα και Λαύριο είναι πολύ πιο ώριμες μελετητικά σε σύγκριση με την αντίστοιχη της περιφερειακής Υμηττού, αλλά το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έκρινε ωφέλιμο να μην δημοπρατηθούν μεμονωμένα, όπως συνέβη με την επέκταση της λεωφόρου Κύμης, που θα αναλύσουμε παρακάτω. Σχετικά με την πολυσυζητημένη επέκταση της Αττικής Οδού προς το λιμάνι της Ραφήνας, ο Δήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου, Ευάγγελος Μπουρνούς, δηλώνει: «Η οδική και η σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού με άλλες πύλες εισόδου και εξόδου της χώρας, αλλά και με το κέντρο σε πιο αστικοποιημένες και πυκνοκατοικημένες περιφέρειες της χώρας, είναι πλέον προ των πυλών. Το σιδηροδρομικό έργο βρίσκεται ήδη σε διαδικασία δημοπράτησης, ενώ το οδικό έργο της Αττικής οδού (κλάδου Ραφήνας) αναμένεται να μπει στη διαδικασία αυτή στις αρχές του 2023. Τα έργα αυτά θα προσδώσουν επιπλέον αναβάθμιση στην ποιότητα ζωής των πολιτών που ζουν στην πόλη της Ραφήνας, αλλά και θα συνεισφέρουν στην αναβάθμιση των τριγύρω περιοχών. Ενδεικτικά οφέλη είναι: η αναβάθμιση του τοπικού οδικού δικτύου, η ελάττωση του χρόνου μετακίνησης, η οικονομική ανάπτυξη της περιοχής που θα αποτελέσει πόλο έλξης για νέες επενδύσεις και η μείωση του κυκλοφοριακού

προβλήματος. Ως αρνητικά θα μπορούσαν να καταλογιστούν η ταλαιπωρία των κατοίκων κατά την υλοποίηση των εκτενών έργων που θα διαρκέσουν τουλάχιστον τρία έτη, καθώς και η περιβαλλοντική επιβάρυνση κατά το στάδιο υλοποίησης. Συμπερασματικά το ισοζύγιο για την επέκταση της Αττικής οδού μέχρι τη Ραφήνα και η ταυτόχρονη έλευση του προαστιακού μόνο ως θετικό μπορεί κάποιος να το αξιολογήσει». ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ Λ. ΚΥΜΗΣ Εντός του τρέχοντος έτους, αναμένεται να προχωρήσει η Επέκταση της Λεωφόρου Κύμης, έργο το οποίο χαρακτηρίζεται από πολλούς ως ένα από τα σημαντικότερα που θα υλοποιηθούν στην περιφέρειας Αττικής. Τον περασμένο Ιανουάριο δημοπρατήθηκε ως δημόσιο έργο, συνολικού προϋπολογισμού 352 εκατομμυρίων ευρώ και ανάδοχος ορίστηκε το σχήμα ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ –ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Η αρχή της επέκτασης θα είναι στον κόμβο της Αττικής Οδού και θα καταλήγει μετά από 3,8 χιλιόμετρα στον κόμβο Καλυφτάκη της Εθνικής Οδού στην Κάτω Κηφισιά. Πιο αναλυτικά, το έργο θα περιλαμβάνει σήραγγα υπόγειας εξόρυξης μήκους 1,25 χιλιομέτρων και σήραγγα που θα κατασκευαστεί με ανοικτή εκσκαφή τύπου Cut & Cover, έκτασης 1,15 χιλιομέτρων. Επιπλέον, σχεδιάζεται ανοικτό τμήμα, μήκους ενός χιλιομέτρου στο νότιο άκρο, στο οποίο θα κατασκευαστεί ανισόπεδος

κόμβος, που θα προσφέρει άμεση πρόσβαση στον Δήμο Λυκόβρυσης και στο υπάρχον Βιοτεχνικό Πάρκο. Το συγκεκριμένο τμήμα θα καταλήγει στην οδό Αθηνών – Λαμίας, στη θέση του υφιστάμενου κόμβου Καλυφτάκη, ολοκληρώνοντας την κατασκευή του ανισόπεδου κόμβου, όπου η Λεωφόρος Κύμης συναντά την Εθνική οδό. Ακόμη προβλέπονται έργα διευθέτησης του ρέματος Πύρνας, που θα ενισχύσει σημαντικά την αντιπλημμυρική προστασία της περιοχής, έργα αποκατάστασης των τοπικών οδών, καθώς και έργα πρασίνου συνολικής έκτασης 30 στρεμμάτων. ΟΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

«Το έργο της επέκτασης- διάνοιξης της Λεωφόρου Κύμης είναι αναγκαίο και πολύ σημαντικό για την ευρύτερη περιοχή. Ως δημοτική αρχή όμως, αντιλαμβανόμαστε πλήρως την ανησυχία των συμπολιτών μας για τις επιπτώσεις του. Για αυτό ενώσαμε τις δυνάμεις μας με τους όμορους Δήμους και κινηθήκαμε έγκαιρα σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ενώ ως Δήμος έχουμε ορίσει τεχνικό σύμβουλο και με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού μας Συμβουλίου συστήσαμε Διαπαραταξιακή Επιτροπή για να παρακολουθεί όλα τα ζητήματα που αφορούν το έργο» επεξηγεί ο Τάσος Μαυρίδης, Δήμαρχος της Λυκόβρυσης και συμπληρώνει πως «πάγιο αίτημά μας ως Δήμος είναι στη διάσχιση της Λεωφόρου Κύμης προς την παραρεμάτια περιοχή, που είναι υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας, να τηρηθούν οι Ευρωπαϊκοί Κανόνες περί προστασίας ρεμάτων. Έχουμε ζητήσει επίσης να αντικατασταθούν τα ηχοπετάσματα που προβλέπονται με ελαφριά κατασκευή (θόλο), ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο θόρυβος και η εκπομπή ρύπων. Σημαντικά αιτήματα που έχουμε θέσει μαζί με τους άλλους Δήμους, είναι η επέκταση κατά κάποια μέτρα του μέρους της Λεωφόρου που θα υπογειοποιηθεί από τη νότια πλευρά, η κυκλοφοριακή ρύθμιση και διευθέτηση των οχημάτων που προέρχονται από την οδό Πλαπούτα και τις οδούς Αγίου Κωνσταντίνου- Βύρωνος, είτε προς Βορά είτε προς Νότο, προκειμένου να μην επιβαρύνεται από την κίνηση των οχημάτων ο αστικός ιστός και τα αντισταθμιστικά έργα στην πράσινη ζώνη, που θα δημιουργηθεί πάνω από την υπογειοποιημένη λεωφόρο, η οποία έχουμε προτείνει να περιλαμβάνει παιδικές χαρές, ανοικτές αθλητικές εγκαταστάσεις και κοινόχρηστους χώρους πρασίνου».

H πολυσυζητημένη υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος είναι ένα έργο κομβικής σημασίας, το οποίο θα ενώσει το νησί με την υπόλοιπη Αττική και θα συμβάλλει καθοριστικά στην οικονομική ανάπτυξη και των δύο περιοχών. Οι προσπάθειες υλοποίησης του έργου έχουν ξεκινήσει από το 1990, όμως λόγω έλλειψης μελετητικής ωριμότητας η διαδικασία ανάθεσης έχει παγώσει αρκετές φορές. Πλέον, το αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προσπαθεί να βρει λύσεις που θα «ξεμπλοκάρουν» το έργο και θα καταστήσουν δυνατή την ολοκλήρωση του τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, έχει κατατεθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναλυτική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Ωστόσο, οι δικαστικές εκκρεμότητες συνδυαστικά με τις επιπλοκές που επέφερε η πανδημία τα προηγούμενα έτη καθυστέρησαν την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχου. Αν και η πρώτη φάση του διεξήχθη κανονικά, η δεύτερη διακόπηκε απροσδόκητα μετά την προσφυγή του Περιβαλλοντικού Ομίλου Σαλαμίνας «Πέριβος». Παρόλο που οι ισχυρισμοί του Ομίλου κρίθηκαν αβάσιμοι από το τέταρτο Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την σχετική του απόφαση υπ’ αριθμόν 222/2018, ο διαγωνισμός έμεινε μετέωρος και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2023. Οι τρεις υποψήφιοι ανάδοχοι του έργου είναι η ΜΕΤΚΑ, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και

η σύμπραξη VINCI Concessions-VINCI Highways-ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις. Το έργο είναι αρκετά περίπλοκο τεχνικά και εκτενές, με συνολικό μήκος 17 χιλιόμετρα και μπορεί να διακριθεί σε τρία τμήματα. Αρχικά, περιλαμβάνει το οδικό τμήμα σύνδεσης του Α/Κ Περάματος με τη Λεωφόρο Σχιστού, μήκους περίπου 4,5 χιλιομέτρων, που θα εμπεριέχει σήραγγα 1,7 χιλιομέτρων μέσα από την περιοχή του Ναυτικού Οχυρού Σκαραμαγκά. Στόχος είναι η παράκαμψη του Περάματος, ώστε να αποφεύγεται η κυκλοφοριακή συμφόρηση. Το δεύτερο τμήμα είναι η υποθαλάσσια ζεύξη με οδική σήραγγα, μήκους περίπου

ενός χιλιομέτρου από το Πέραμα μέχρι το νησί του Αγίου Γεωργίου. Έπειτα, ακολουθεί το οδικό τμήμα από το νησί του Αγίου Γεωργίου μέχρι το νησί της Σαλαμίνας και

οι οδικές συνδέσεις με την πόλη της. Προς το παρόν ο προϋπολογισμός της υποδομής ανέρχεται στα 400-450 εκατομμύρια ευρώ και ο χρόνος υλοποίησης του στα 5 έτη, μετά τον ορισμό τελικού αναδόχου.

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «Η υλοποίηση ενός τόσο σημαντικού εθνικής εμβέλειας έργου, αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο για την περιοχή του Περάματος, που θα αποτυπωθεί με τη μείωση της κυκλοφοριακής επιβάρυνσης, με συνέπεια την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής. Παράλληλα, ενισχύεται η αισθητική και χωροταξική αναβάθμιση του δυτικού άκρου της πόλης, με την ολιστική ανάπλαση και αξιοποίηση από τον Δήμο Περάματος του χώρου, που καταχρηστικά σήμερα χρησιμοποιείται ως πάρκινγκ» υπογραμμίζει ο Γιάννης Λαγουδάκης,

Δήμαρχος του Περάματος και προσθέτει πως «το εν λόγω έργο με την υλοποίησή του ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα των κατοίκων, δηλαδή της δημιουργίας ενός δεύτερου δρόμου διαφυγής. Μέχρι σήμερα, ο μοναδικός δρόμος με τον οποίο μπορεί να πάει, αλλά και να φύγει κανείς από το Πέραμα είναι η λεωφόρος Δημοκρατίας. Είναι πολύ επικίνδυνο, διότι στην περιοχή υπάρχουν δεξαμενές καυσίμων, ναυπηγικές δραστηριότητες κ.λπ., που εγκυμονούν κινδύνους, με αποτέλεσμα σε μια δύσκολη περίπτωση, εφόσον μπλοκάρει ο μοναδικός δρόμος διαφυγής, οι Περαματιώτες να εγκλωβιστούν στην περιοχή τους. Είμαστε ως Δημοτική Αρχή Περάματος υπέρ της ζεύξης, αλλά προτεραιότητά μας είναι η διασφάλιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της πόλης, γι’ αυτό θα παρακολουθούμε λεπτομερώς όλη την πορεία του, ώστε να διασφαλίσουμε την τήρηση των προβλεπομένων. Από την άλλη πλευρά, το έργο αυτό, φέρνει τη Σαλαμίνα και τους κατοίκους της πιο κοντά ενισχύοντας την πάγια θέση της διοίκησής μας για διασύνδεση με μέσο σταθερής τροχιάς, όπως είναι το μετρό. Θεωρούμε ότι συντελείται ακόμη μία μεγάλη αδικία εις βάρος της πόλης. Ένας Δήμος που εξυπηρετεί πολίτες που μετακινούνται για την ναυπηγοεπισκευή, διαθέτει το μεγαλύτερο πορθμείο της χώρας σε διακίνηση επιβατών, φιλοξενεί το ναύσταθμο της Σαλαμίνας και πλήθος βιομηχανικών δραστηριοτήτων, είναι αδιανόητο να μην εξυπηρετείται από ένα μέσο σταθερής τροχιάς αξιόπιστο, γρήγορο και περιβαλλοντικά χαμηλής όχλησης». ■

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΦΟΡΤΙΣΗΣ incharge Με 57 ταχυφορτιστές που έχουν εγκατασταθεί σε στρατηγικά σημεία του εθνικού δικτύου και στα πρατήρια αυτοκινητοδρόμων Shell και Avin του Ομίλου Motor Oil, καλύπτεται το μεγαλύτερο μέρος του εθνικού δικτύου. Με αυτούς τους προηγμένης

τεχνολογίας ταχυφορτιστές, που είναι ικανοί να φορτίσουν ένα ηλεκτροκίνητο όχημα έως και στο 80% της δυναμικής του σε λιγότερο από μισή ώρα, προσφέρεται πλέον η δυνατότητα στον οδηγό ηλεκτρικού αυτοκινήτου να ταξιδέψει στη χώρα με ευκολία και ασφάλεια. Στο σύνολό του, το πανελλαδικό δίκτυο incharge διαθέτει συνολικά περισσότερες από 500 θέσεις φόρτισης, με φορτιστές και ταχυφορτιστές σε πάνω από 330 σημεία. Παράλληλα, το δίκτυο παρακολουθείται με προσοχή συνεχώς και πολλά είναι εκείνα τα σημεία, στα οποία γίνεται αναβάθμιση της δυναμικότητας των φορτιστών αναλόγως με τη ζήτηση, όπως για παράδειγμα στο ΣΕΑ της Αταλάντης. Έχοντας πάντα στο επίκεντρο το σύνολο των αναγκών των πελατών της, η nrg ενισχύει τη θέση της στην ηλεκτροκίνηση αναπτύσσοντας διαρκώς το δίκτυό της και μέσα από στρατηγικές συνεργασίες με αλυσίδες σουπερμάρκετ, ξενοδοχεία, επιχειρήσεις με στόλους οχημάτων και χώρους στάθμευσης, προσφέροντας έτσι λύσεις για τη φόρτιση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου ενταγμένες στην καθημερινότητα του οδηγού. Με γνώμονα την ταχεία ανάπτυξη του δικτύου, στόχος της εταιρείας είναι η δημιουργία πάνω από 1.000 σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε όλη τη χώρα, μέχρι το τέλος του 2022. Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ incharge Ο προγραμματισμός οποιουδήποτε ταξιδιού με ηλεκτρικό ή plug-in υβριδικό

Σημαντικά προνόμια προσφέρονται από την nrg και στις επιχειρήσεις που θα συνδεθούν στο δίκτυό της, εγκαθιστώντας φορτιστές στον χώρο τους για να εξυπηρετούν τους πελάτες τους. Το incharge BUSINESS αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη λύση φόρτισης για κάθε επιχείρηση που θέλει να αυξήσει την επισκεψιμότητά της και να προσφέρει ακόμα περισσότερες υπηρεσίες στους πελάτες της. Από την παροχή και εγκατάσταση του φορτιστή έως τη δωρεάν προσφορά της προηγμένης διαχείρισης και προβολής της υπηρεσίας incharge, η nrg καλύπτει άμεσα και ολοκληρωμένα όλες τις ανάγκες κάθε επιχειρηματία. Αναλυτικότερα, το incharge BUSINESS προσφέρει στις επιχειρήσεις: ● Αυτοψία εγκατάστασης. ● Προμήθεια σταθμών φόρτισης. ● Υπηρεσίες Operation & Maintenance. ● Προβολή στο δίκτυο incharge. Καθώς η ηλεκτροκίνηση αποτελεί βασική προτεραιότητα της εταιρείας, η nrg συνεχίζει να επενδύει διαρκώς αναπτύσσοντας ακόμη περισσότερο το δίκτυό της, τόσο σε κεντρικούς αυτοκινητοδρόμους όσο και σε αστικά κέντρα, με φορτιστές εναλλασσόμενου (AC) και συνεχούς (DC) ρεύματος προσφέροντας υπηρεσίες υψηλού επίπεδου, ενώ ταυτόχρονα προχωρά σε συμφωνίες για μεγάλες συνεργασίες με αλυσίδες, καταστήματα και άλλα σημεία όπου θα μπορεί ο πελάτης να φορτίσει στην καθημερινότητά του. ■

παρακολουθήσει την πορεία της φόρτισής του, ● δει το ιστορικό των φορτίσεών του, ● ολοκληρώσει την πληρωμή του, ● εξυπηρετηθεί άμεσα 24/7. Έτσι λοιπόν, το ταξίδι σε όλη την Ελλάδα γίνεται ακόμα πιο εύκολο καθώς ο

ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΝΟΣ ΕΥΡΕΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΦΟΡΤΙΣΗΣ Για να γίνει η ηλεκτροκίνηση λειτουργική και περισσότερο δελεαστική για τους Έλληνες οδηγούς, θα πρέπει να συσταθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο σημείων φόρτισης σε ολόκληρη την επικράτεια. Τα σημεία αυτά θα πρέπει να βρίσκονται τόσο στις κεντρικές οδικές αρτηρίες όσο και σε χώρους μαζικής συνάθροισης. Σύμφωνα με τους ειδικότερους στόχους που καθορίζονται στο Εθνικό Πλαίσιο Πολιτικής, μέχρι το 2025 θα συσταθούν 12.000 σημεία φόρτισης, ενώ το 2030 ο αριθμός τους θα ανέλθει στις 25.000. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει ορίσει με σαφήνεια τις τεχνικές προδιαγραφές για τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, διευκολύνοντας τις επιχειρήσεις που θα αναλάβουν το έργο και επιταχύνοντας δραστικά την διαδικασία των αδειοδοτήσεων. Η ραγδαία ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης έχει επιφέρει την εμφάνιση νέων σταθμών φόρτισης τόσο σε ιδιωτικούς χώρους, όπως σε εμπορικά κέντρα και super markets, αλλά και σε κοινόχρηστους, όπως σε δημόσια parkings. Πλέον, σχεδόν σε όλους τους Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων (ΣΕΑ) υπάρχουν ταχυφορτιστές, παράλληλα με τους συμβατικούς των 22kw AC. Πρόσφατα, η ΔΕΗ blue εγκατέστησε στο εμπορικό πάρκο Top Parks της Trade Estates τον πρώτο

ταχυφορτιστή ισχύος έως και 300 kW. Ο εν λόγω ταχυφορτιστής έχει δύο θύρες φόρτισης τύπου CCS2 150 kW DC, με δυνατότητα ταυτόχρονης φόρτισης 2 οχημάτων. Ανάλογα με το μοντέλο και τον τύπου του οχήματος, μπορεί να ολοκληρώσει μία φόρτιση μέσα σε 18 λεπτά. Η ΔΕΗ blue σχεδιάζει τη δημιουργία ενός δημόσιου δικτύου ταχυφορτιστών που θα εκτείνεται σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος, θέτοντας σημαντικές βάσεις για τη θεμελίωση της ηλεκτροκίνησης στη χώρα. Η καινοτομία και η υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία θα αποτελέσουν κινητήριοι μοχλοί για την εδραίωση της ηλεκτροκίνησης. Χαρακτηριστικά ο Ευάγγελος Παπανδρέου, Business Development Manager της Αutomotive Solutions, δηλώνει πως «στην Ελλάδα, τα βήματα για την υιοθέτηση της ηλεκτροκίνησης ήταν αργά, αλλά αναμένεται ότι η ραγδαία κλιμακούμενη ανάπτυξη της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο θα οδηγήσει την Ελλάδα στην κούρσα της ηλεκτροκίνησης. Η Ελλάδα αναμένεται επίσης να προχωρήσει περαιτέρω με τη δημιουργία του

έχοντας τεχνογνωσία και πόρους που παίζουν σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό νέων καινοτόμων λύσεων στον τομέα του emobility και της μικροκινητικότητας». Σπουδαία πρωτοβουλία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι η δημιουργία ενός Μητρώου Υποδομών και Φορέων Αγοράς Ηλεκτροκίνησης, στο οποίο θα καταγράφονται όλες οι υποδομές επαναφόρτισης. Το Μητρώο θα παρέχει στους χρήστες των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, στοιχεία όπως π.χ. τη διαθεσιμότητα των σημείων, την τρέχουσα κατάστασή τους, δηλαδή αν είναι ελεύθερο ή κατειλημμένο, καθώς και την τιμή και τον τρόπο πληρωμής.

προσπαθεί να γίνει πιο «πράσινη», χρησιμοποιώντας ανερχόμενες τεχνικές για τη μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου των οδικών υποδομών. Οι κυριότερες από αυτές βασίζονται στον βιοκλιματικό σχεδιασμό, στην ανακύκλωση και στην επαναχρησιμοποίηση δομικών υλικών, καθώς και στη χρήση προϊόντων που είναι πιστοποιημένα για τον οικολογικό τους χαρακτήρα. Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει επιφέρει αντικατάσταση των παραδοσιακών μεθόδων και έχει αναδείξει καινοτόμα υλικά, καθιστώντας τους αυτοκινητόδρομους πιο βιώσιμους. Οι αυτοκινητόδρομοι συχνά

περνούν μέσα από δασικές εκτάσεις, βουνά, λόφους και άλλους φυσικούς σχηματισμούς, με αποτέλεσμα την καταστροφή ολόκληρων οικοσυστημάτων, την αποψίλωση των δασών, τη συμπίεση του εδάφους και την απώλεια μεγάλου μέρους της τοπικής χλωρίδας και πανίδας. Μια περιβαλλοντικά συντηρητική προσέγγιση τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην εκτέλεση, μπορεί να αποτρέψει τέτοιου είδους φαινόμενα. Προτού εγκριθεί η κατασκευή ενός οδικού έργου, είναι κρίσιμο να υπάρξει μία εκτενής περιβαλλοντική μελέτη, η οποία θα ελέγχει αν πλήττονται σπάνια είδη ζωών και φυτών που ζουν στην υπό εξέταση περιοχή. Αν διαπιστωθεί κίνδυνος για το οικοσύστημα, τότε το έργο είναι απαραίτητο να επανασχεδιαστεί, ώστε να μειωθεί ο αρνητικός του αντίκτυπος στο περιβάλλον. Η οικολογική ευαισθητοποίηση κατά τον σχεδιασμό, με τη θέσπιση αυστηρών περιβαλλοντικών κριτηρίων από την πλευρά της πολιτείας, αποτελεί την μόνη ουσιαστική μέθοδο για την αποτροπή ανεπανόρθωτων περιβαλλοντικών καταστροφών. Κατά την κατασκευή αυτοκινητοδρόμων συχνά παράγεται τεράστιος όγκος οικοδομικών αποβλήτων, των οποίων η διαχείριση αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. Η σωστή διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί καίριο κομμάτι των πράσινων οδοστρωμάτων και κύρια υποχρέωση των κατασκευαστικών εταιρειών. Βάσει της πολιτικής αυτής θα πρέπει να αφαιρούνται από τη γύρω περιοχή του εργοταξίου οι κορμοί, τα κλαδιά των δένδρων, οι ογκόλιθοι και οι σπασμένοι λίθοι, να γίνεται

πρόληψη της μόλυνσης των υπόγειων υδάτων, να ελαχιστοποιείται η ατμοσφαιρική ρύπανση με τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων καύσης για την παραγωγή ασφάλτου και τσιμέντου, καθώς και να γίνεται στο μέγιστο εφικτό βαθμό επαναχρησιμοποίηση των διαθέσιμων υλικών οδοποιίας. Για τη δημιουργία πράσινων υποδομών οδικής διέλευσης, απαραίτητη είναι και η χρήση υλικών, στα οποία έχει αξιολογηθεί ο περιβαλλοντικός τους αντίκτυπος καθ’ όλο τον κύκλο ζωής τους. Η ύπαρξη πιστοποιήσεων εγγυάται τον οικολογικό χαρακτήρα ενός προϊόντος, ώστε να είναι ενήμεροι οι κατασκευαστές για τη φύση των υλικών που χρησιμοποιούν. Μία ευρέως διαδεδομένη πιστοποίηση στη βιομηχανία δομικών υλικών αποτελεί το Environmental Product Declaration (EPD), το οποίο αξιολογεί τη μέθοδο παραγωγής τους μέχρι και τον βαθμό ανακυκλωσιμότητάς τους. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι πολλοί χημικοί σταθεροποιητές του εδάφους, οι οποίοι προσφέρουν μεγαλύτερη αντοχή στους δρόμους, δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη τοπικής πανίδας και αποτελούν επικίνδυνοι ρύποι για το περιβάλλον. Οι κατασκευαστικές εταιρείες αρχίζουν, πλέον, και χρησιμοποιούν πιο οικολογικά προϊόντα, με εξίσου ικανοποιητικά αποτελέσματα. «Στον Όμιλο ΗΡΑΚΛΗΣ, μόνιμη επιδίωξή μας είναι να προσφέρουμε εξειδικευμένες λύσεις που προσδίδουν προστιθέμενη αξία σε κάθε έργο και αλλάζουν την όψη της σύγχρονης Ελλάδας. Ειδικά για την κατασκευή των οδοστρωμάτων ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ έχει αναπτύξει την προηγμένη πράσινη λύση «CBGM» (Cement

Bound Granular Mixtures) ως υλικό οδοστρωσίας. Το CBGM είναι ένα ομοιογενές μίγμα θραυστού αμμοχάλικου κατάλληλης διαβάθμισης με τσιμέντο και νερό, το οποίο συμπυκνούμενο χρησιμοποιείται για την κατασκευή βάσεων και υποβάσεων οδοστρωμάτων. Το τσιμέντο “χαμηλής ενέργειας - χαμηλής περιεκτικότητας σε κλίνκερ” που χρησιμοποιείται, σε συνδυασμό με δευτερογενή προϊόντα και παραπροϊόντα (ιπτάμενη τέφρα, σκωρία, ποζολάνη) συνεισφέρει περαιτέρω στην μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Το CBGM αποτελεί μια δυνητικά οικονομικά αποδοτικότερη και σίγουρα πιο βιώσιμη εναλλακτική λύση σε σχέση με την συμβατική κατασκευή βάσεων και υποβάσεων οδοστρωμάτων. Οι βιώσιμες λύσεις στην κατασκευή Υποβάσεων Οδοστρωμάτων και των Αυτοκινητόδρομων συνολικά ακολουθούν την αλλαγή όλων των υλικών για την αειφόρο ανάπτυξη των κατασκευών, χρησιμοποιώντας αποτελεσματικά τους φυσικούς πόρους, σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους» δηλώνει η Κατερίνα Βασιλείου, Key Accounts Manager του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ. Μία ακόμη πρακτική που συντελεί στη βιώσιμη ανάπτυξη των οδικών υποδομών είναι η ανάκτηση υλικών, μέσω ειδικών μηχανημάτων συλλογής. Κατά αυτόν τον τρόπο, μπορεί να αξιοποιηθεί η παλαιά άσφαλτος και να επαναχρησιμοποιηθεί με πρόσθετους ενισχυτικούς παράγοντες σε νέα έργα. Έτσι, περιορίζεται η ανάγκη κατασκευής νέας ασφάλτου στο ελάχιστο, μειώνοντας κατ’ επέκταση τη ρύπανση του αέρα και των υπόγειων υδάτων. ■

ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ

ε την εξαγγελία, τον Δεκέμβριο του 2019, της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η Ε.Ε. έθεσε ως στόχο τη μείωση κατά 90%, έως το 2050, των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που προκαλούνται από τις οδικές μεταφορές, σε σύγκριση με τα επίπεδά τους το 1990, στο πλαίσιο της φιλόδοξης προσπάθειας που καταβάλλει να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη οικονομία στον πλανήτη. Σημαντική συνιστώσα αυτής της πολιτικής είναι η στροφή στα εναλλακτικά καύσιμα που παράγουν χαμηλότερες ή και μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η πλέον δημοφιλής από τις νέες ενεργειακές τεχνολογίες θεωρείται η ηλεκτρική, ιδίως εκείνη που εφαρμόζεται στην περίπτωση των επιβατικών οχημάτων. Η ηλεκτροκίνηση κερδίζει ολοένα και περισσότερους φίλους και στην Ελλάδα και αυξάνει ραγδαία το μερίδιο της στην εγχώρια αγορά. Ενδεικτικά, το

έτος, 2022, αποτέλεσε την τρίτη διαδοχική χρονιά που καταγράφεται υπέρβαση των στόχων που τέθηκαν στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), γεγονός που δικαιώνει το σχεδιασμό του ΥΠΕΝ και της κυβερνητικής πολιτικής, συνολικά.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΚΙΝΟΥΜΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ» Σημαντική συμβολή στην επίτευξη αυτών των επιδόσεων έχει το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» το οποίο βρίσκεται ήδη στον δεύτερο κύκλο του, και έχει γίνει δεκτό με μεγάλη επιτυχία. Ήδη στους 6 μήνες εφαρμογής του δεύτερου κύκλου έχουμε υποδεχθεί περίπου 12.000 αιτήσεις και έχουμε δεσμεύσει 32,2 εκατ. ευρώ σε επιδοτήσεις, ενώ στους 18 μήνες που διήρκεσε ο πρώτος κύκλος υποδεχτήκαμε συνολικά 18.500 αιτήσεις με συνολικό ποσό επιδοτήσεων, 18,5 εκατ. ευρώ.

την χώρα μας στην πρώτη θέση

αναφορικά με το ρυθμό ανάπτυξης της ηλεκτροκίνησης ανάμεσα στις 27 χώρες της Ε.Ε. Από το 2020 έως και σήμερα έχουν συνολικά ταξινομηθεί 18.658 αυτοκίνητα, ήτοι, δεκαπέντε φορές περισσότερα από το σύνολό τους την πενταετία 2015-2019. Επίσης, το περασμένο

ηλεκτρικού αυτοκινήτου απευθύνεται και η επόμενη δράση μας η οποία εκκινεί στις 9 Ιανουαρίου 2023. Πρόκειται για το πρόγραμμα «ΠΡΑΣΙΝΑ ΤΑΞΙ», το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με 40 εκατ. ευρώ. Οι ιδιοκτήτες αδειών ΤΑΞΙ, με οχήματα τεχνολογίας

κλάδο

κινητήρα εσωτερικής καύσης EURO V και παλαιότερης, θα έχουν την δυνατότητα να αντικαταστήσουν, αποχαρακτηρίζοντας και αποσύροντας υποχρεωτικά, το παλαιό ρυπογόνο όχημά τους, με ένα καινούργιο, αμιγώς ηλεκτρικό όχημα και να λάβουν επιδότηση ίση προς το 40% επί της καθαρής αξίας του. Το μέγιστο ποσό επιδότησης ανέρχεται σε 17.500 ευρώ, πλέον ενός ακόμη ποσού ύψους 5.000 ευρώ για την απόσυρση. Έτσι, μπορεί κάποιος να αποκτήσει ένα καινούργιο ηλεκτρικό ΤΑΞΙ με συνολικό όφελος 22.500 ευρώ, εκτός, ασφαλώς, των φορολογικών κινήτρων που περιλαμβάνονται στο Νόμο 4710/20 για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, βάσει των οποίων μπορούν να ωφεληθούν ένα επιπρόσθετα μέσο εκτιμώμενο ποσό, ύψους τουλάχιστον 5.000 ευρώ. Με αυτό τον τρόπο η αγορά ηλεκτρικών ΤΑΞΙ γίνεται πολύ ελκυστική, εκτός του ότι αποσύρουμε από τους δρόμους μας, παλαιά και ιδιαιτέρως ρυπογόνα αυτοκίνητα που επιβαρύνουν με αέρια του θερμοκηπίου το περιβάλλον. ΑΥΞΗΣΗ ΣΗΜΕΙΩΝ ΦΟΡΤΙΣΗΣ Ανάλογος με την αυξητική τάση του μεριδίου των ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι και ο αριθμός των δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης Η/Ο, όπου μπορεί ο οδηγός να φορτίσει το όχημα του, με τα περίπου 100 σημεία του 2019, να ξεπερνούν σήμερα τα 2.300. H δημόσια φόρτιση αποτελεί το θεμέλιο λίθο της ηλεκτροκίνησης. Για αυτό το λόγο άλλωστε η Ε.Ε. αναγνωρίζει τη σημαντικότητά τους και έχει θέσει ως στόχο την εγκατάσταση, συνολικά, 3 εκατ. σημείων έως το 2029. Προς αυτή την

κατεύθυνση σκοπεύουμε να επικεντρώσουμε τις πολιτικές και θεσμικές πρωτοβουλιών μας κατά το 2023. Ήδη το πρόγραμμα «Φορτίζω Παντού», το οποίο χρηματοδοτείται με 80 εκατ. ευρώ, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχει δρομολογηθεί και σύντομα θα δημοσιευθούν οι λεπτομέρειές του και θα εκκινήσει η διαδικασία υποβολής αιτήσεων. Στόχος είναι να επιδοτηθεί η ιδιωτική πρωτοβουλία για την εγκατάσταση δημόσια προσβάσιμων σημείων ημιταχείας και άνω φόρτισης (δηλαδή φορτιστές από 50kw και άνω). Πρόκειται για μια δράση που αποσκοπεί στη δημιουργία περίπου 8.500 σημείων, και η οποία θα αποφέρει, παράλληλα, και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Για το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την Κυβέρνηση, η ηλεκτροκίνηση συνιστά μια μεγάλη πρόκληση και το εργαλείο που θα μας βοηθήσει να πετύχουμε το στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κατά 55%, το 2030. Με αυτό τον τρόπο υποστηρίζουμε τις πολιτικές μας για τη δημιουργία βιώσιμων πόλεων, νέων θέσεων εργασίας, επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας, παράλληλα με τη δημιουργία συνθηκών που ευνοούν την μικροκινητικότητα, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στα αστικά κέντρα. Η πράσινη μετάβαση αποτελεί αναπόδραστη ιστορική προτεραιότητα για τις επόμενες γενιές και θεωρούμε ως χρέος μας να παραδώσουμε σε αυτές μια χώρα-πρότυπο, με ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα. ■

ποιότητα του οδοστρώματος είναι εγγύηση οδικής ασφάλειας για τους χρήστες του δρόμου. Ταυτόχρονα, συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος με το χαμηλό αποτύπωμά του. Η τάση αυτή τη στιγμή τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στην Ελλάδα είναι η χρήση υλικών και τεχνικών στην κατασκευή και στη συντήρηση οδοστρωμάτων που έχουν ως αποτέλεσμα ασφαλέστερους δρόμους, χωρίς όμως η διαδικασία να επιβαρύνει το περιβάλλον. Οι στόχοι της βιωσιμότητας, της ασφάλειας και της υψηλής παραγωγικότητας κατά τις εργασίες είναι αλληλένδετοι και αποτυπώνονται σε μεθόδους και επιλογές μηχανολογικού εξοπλισμού που ήδη εφαρμόζονται και αναμένεται στο μέλλον να αποτελέσουν τον κανόνα. ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΡΥΠΩΝ Η ανάγκη για βιωσιμότητα αντικατοπτρίζεται και στους αυτοκινητοδρόμους, στους οποίους τόσο η διαδικασία της κατασκευής όσο και συντήρησης σχετίζεται με υψηλές εκπομπές ρύπων αλλά και άλλες δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οι πράσινοι αυτοκινητόδρομοι στοχεύουν στον περιορισμό στο ελάχιστο των επιπτώσεων αυτών μέσω διάφορων βιώσιμων πρακτικών, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας και να προστατευθεί συνολικά το οικοσύστημα. Γενικά, η λογική είναι να λαμβάνονται υπόψη οι συνολικοί κίνδυνοι από την κατασκευή καθώς και τη χρήση ενός αυτοκινητοδρόμου, οπότε συνεκτιμώνται οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι μαζί με ζητήματα οδικής ασφάλειας. Άλλωστε, όλα τα έργα που αφορούν την κατασκευή οδών υπόκεινται στην υποχρεωτική διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αξιολόγησης Οδών (EuroRAP) στοχεύει, μέσω της συνεχούς αξιολόγησης των οδικών κινδύνων, στην οικοδόμηση ενός ασφαλέστερου οδικού συστήματος και στη μείωση του αριθμού των θανάτων στους δρόμους. Όσον αφορά στην κατασκευή των αυτοκινητοδρόμων, παρατηρείται σημαντική καινοτομία στα υλικά που χρησιμοποιούνται, αφού η άσφαλτος απαιτεί μεγάλη κατανάλωση ενέργειας, με δεδομένο ότι

παράγεται σε υψηλές θερμοκρασίες (160180°C). Έτσι, επιλέγονται πλέον πιο φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, όπως ασφαλτόμιγμα ψυχρής εφαρμογής, βιοαποικοδομήσιμα υλικά αλλά και ανακυκλώσιμα, όπως το θραυστό σκυρόδεμα. Από όλα αυτά, τα πιο ευρέως διαδεδομένα υλικά είναι το Reclaim Asphalt Pavement (RAP) και το Warm Mix Asphalt (WMA). Το πρώτο είναι επαναχρησιμοποιημένο οδόστρωμα που περιέχει άσφαλτο και αδρανή υλικά και δημιουργείται όταν παλαιότερο οδόστρωμα αφαιρείται για διάφορες δραστηριότητες, όπως ανακατασκευή και εκ νέου επίστρωση του οδοστρώματος. Όταν υφίσταται κατάλληλη επεξεργασία, το RAP περιέχει υψηλής ποιότητας και καλά διαβαθμισμένα υλικά που παράγουν υψηλής ποιότητας άσφαλτο, αντίστοιχη με τη νέα. Το δεύτερο είναι ο γενικός όρος για πληθώρα τεχνολογιών που επιτρέπουν τη μείωση της θερμοκρασίας, στην οποία το υλικό της ασφάλτου αναμιγνύεται και επιστρώνεται στο δρόμο. Έτσι, μειώνεται το κόστος διάστρωσης, βελτιώνεται η συμπύκνωση της ασφάλτου, καλυτερεύουν οι συνθήκες εργασίας και μειώνονται οι εκπομπές ρύπων και βλαβερών οσμών. Η συνεκτίμηση περιβαλλοντικών παραγόντων κατά την κατασκευή και συντήρηση του οδοστρώματος έχει οδηγήσει και σε ολοκληρωμένες μεθόδους με στόχο τη βιωσιμότητα, όπως το Asphalt Recycling Train (ART). Πρόκειται για τη διαδικασία,

κατά την οποία η άσφαλτος θερμαίνεται και αναμειγνύεται εκ νέου. Ένας ή περισσότεροι θερμαντήρες (συνήθως υπέρυθροι) θερμαίνουν την παλιά άσφαλτο με ανάδευση, έτσι ώστε η διαβάθμιση να παραμένει άθικτη. Κατά το στάδιο της ανάμιξης, προστίθενται νέες πρώτες ύλες, το μείγμα ομογενοποιείται και θερμαίνεται περαιτέρω στην επιθυμητή θερμοκρασία ανάμιξης. Έπειτα, είτε με ενσωματωμένη ράβδο διασποράς είτε με συμβατικό διαστρωτήρα, η άσφαλτος υπόκειται σε άμεση επεξεργασία και συμπιέζεται με κυλίνδρους. Άλλη βιώσιμη μέθοδος συντήρησης του οδοστρώματος είναι το Slurry Seal, κατά το οποίο γίνεται εφαρμογή μείγματος νερού, ασφαλτικού γαλακτώματος και αδρανών υλικών σε υπάρχουσα επιφάνεια οδοστρώματος. Ωστόσο, έμφαση δίνεται και στη χρήση του μηχανολογικού εξοπλισμού, ο οποίος κατά τη φάση κατασκευής και συντήρησης των οδοστρωμάτων έχει ως αποτέλεσμα υψηλούς ρύπους αερίων του θερμοκηπίου. Υπό αυτό το πρίσμα, οι κατασκευαστικές εταιρείες και οι αυτοκινητόδρομοι επικεντρώνονται σε λύσεις προς την κατεύθυνση των μηδενικών εκπομπών και του ουδέτερου αποτυπώματος άνθρακα. Αυτό επιτυγχάνεται καταρχάς με τη χρήση υβριδικού και ηλεκτρικού μηχανολογικού εξοπλισμού κυρίως σε έργα μικρής κλίμακας. Μηχανήματα, όπως τα ανατρεπόμενα και οι εκσκαφείς, μπορούν να χρησιμοποιηθούν κυρίως σε έργα συντήρησης και έχουν το πλεονέκτημα των μηδενικών εκπομπών σε συνδυασμό με την ελαχιστοποίηση της ηχορύπανσης. Το θέμα, βέβαια, είναι ότι ο μηχανολογικός εξοπλισμός που βασίζεται σε μπαταρίες έχει αρκετούς περιορισμούς, καθώς η αυτονομία του είναι μικρή και δεν μπορεί να εξυπηρετήσει έργα μεγάλης κλίμακας, αφού οι μπαταρίες θα κόστιζαν πολύ και θα απαιτούσαν τεράστιες επενδύσεις για τη φόρτισή τους. Έτσι, το μέλλον βρίσκεται στον εξοπλισμό που μπορεί να έχει απόδοση ανάλογη με τους κινητήρες εσωτερικής καύσης χωρίς όμως τις αντίστοιχες εκπομπές. Η εναλλακτική στο πετρέλαιο είναι το υδρογόνο, το οποίο επιτρέπει στον κινητήρα να λειτουργεί αντίστοιχα με το diesel ως καύσιμο, έχει μηδενικές εκπομπές ρύπων, είναι ανανεώσιμο, μεταφέρεται εύκολα και έχει

πηγή ενέργειας. Έχουν ήδη αναπτυχθεί εκσκαφείς με υδρογόνο και αναμένεται τα επόμενα χρόνια η τεχνολογία αυτή να κυριαρχήσει στην αγορά. Επί του παρόντος, όμως, υπάρχουν και άλλες λύσεις για τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου, οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν στο σύνολο του μηχανολογικού εξοπλισμού για πληθώρα έργων. Το HVO (υδρογονωμένο φυτικό έλαιο), το οποίο συχνά αναφέρεται και ως ανανεώσιμο diesel, έχει παρόμοιες ιδιότητες με το diesel και αντίστοιχη σταθερότητα, οπότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλους τους κινητήρες χωρίς να χρειάζεται κάποια μετατροπή. Παρασκευάζεται μέσω μιας διεργασίας δύο σταδίων, γνωστής ως υδροκατεργασία, όπου οι πρώτες ύλες διαποτίζονται με υδρογόνο σε υψηλές θερμοκρασίες άνω των 300ºC, ακολουθούμενη από ένα περαιτέρω στάδιο που αλλάζει τη χημική δομή, προκειμένου το τελικό προϊόν να αποκτήσει τις επιθυμητές ιδιότητες καυσίμου. Αυτή η ελεγχόμενη διαδικασία παραγωγής καυσίμου HVO εξασφαλίζει ένα συνεπές και υψηλής ποιότητας προϊόν που πληροί τις προδιαγραφές EN15940. Το τελικό αποτέλεσμα; Μειώνονται οι εκπομπές ρύπων έως 90%.

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Η καινοτομία στην κατασκευή και τη συντήρηση οδοστρωμάτων, πάντως, δεν περιορίζεται σε φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, αλλά επεκτείνει το πεδίο της σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, ώστε να δίνεται έμφαση στην παραγωγικότητα και την ασφάλεια. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνονται πολλαπλοί στόχοι, αφού η υψηλή παραγωγικότητα, η ασφάλεια και η βιώσιμη λειτουργία είναι συνήθως συγκοινωνούντα δοχεία. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τηλεματική, η οποία επιτρέπει υψηλό επίπεδο αυτονομίας στον εξοπλισμό κατά τη λειτουργία του. Επί του παρόντος, τα μη επανδρωμένα μηχανήματα βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της εξέλιξης και δεν χρησιμοποιούνται στα εργοτάξια και την παραγωγή, όμως δεν είναι ουτοπικό να θεωρήσουμε ότι σε μερικά χρόνια θα μπορεί να γίνεται επισκόπηση αλλά και υλοποίηση οδικών έργων μέσω αυτόνομου μηχανολογικού εξοπλισμού. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι τα εργοτάξια είναι αυστηρώς ελεγχόμενα περιβάλλοντα, η υιοθέτηση υψηλού βαθμού αυτονομίας του εξοπλισμού μπορεί να επιτευχθεί ταχύτερα και

ασφαλέστερα από άλλα περιβάλλοντα. Πέρα, όμως, από αυτές τις φιλόδοξες τάσεις, αυτή τη στιγμή η τηλεματική διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο μέσω εφαρμογών νέφους που επιτρέπουν την ακριβή παρακολούθηση του μηχανολογικού εξοπλισμού, ο οποίος βρίσκεται διασυνδεδεμένος στο σύνολό του και δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης στον χρήστη μέσω πλατφόρμας από οποιοδήποτε σημείο. Τέτοιες εφαρμογές εξασφαλίζουν υψηλή παραγωγικότητα, αφού η λειτουργία του εξοπλισμού μετριέται με συνέπεια, οπότε πιθανές βλάβες και μείωση στη λειτουργικότητα ανιχνεύονται εγκαίρως. Η άριστη και αποδοτική λειτουργία αλλά και η συνεχής παρακολούθηση των εργασιών μέσω της τηλεματικής έχει πολλαπλά και μετρήσιμα οφέλη: χαμηλότερα κόστη, μείωση των εκπομπών και υψηλότερη ασφάλεια.

Από εκεί και πέρα, υπάρχει πληθώρα τεχνολογιών που επικεντρώνονται στην παροχή λύσεων για μεγιστοποίηση της οδικής ασφάλειας στους αυτοκινητοδρόμους μέσω καινοτομιών στο οδόστρωμα, το οποίο αποτελεί άλλωστε έναν από τους βασικότερους παράγοντες που επηρεάζουν την ποιοτική και ασφαλή εμπειρία

οδήγησης. Μερικές από τις πιο καινοτόμες μεθόδους που ακόμα βρίσκονται σε στάδιο έρευνας και ανάπτυξης είναι: οδόστρωμα που απορροφά την ηλιακή ενέργεια κατά τη διάρκεια της ημέρας και τη νύχτα φωσφορίζει, η δυναμική βαφή η οποία αλλάζει χρώμα στο οδόστρωμα ανάλογα με τις οδικές συνθήκες, αλλά και επιφάνεια οδοστρώματος με εποξειδικά ώστε ο δρόμος να έχει αυτόνομη αντιπαγωτική ικανότητα. Οι προσπάθειες πάντως για βελτιωμένη πρόσφυση στο δρόμο δεν περιορίζονται σε μελλοντικές καινοτομίες, αλλά αποτυπώνονται και σε απλές όμως ιδιαίτερα χρήσιμες μεθόδους συντήρησης του οδοστρώματος που εφαρμόζονται εδώ και καιρό και έχουν εντυπωσιακά αποτελέσματα όσον αφορά στην οδική ασφάλεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σφαιριδιοβολή. Πρόκειται για τη διαδικασία, κατά την οποία το μηχάνημα Shotblast χτυπάει το οδόστρωμα με μικρά μεταλλικά σφαιρίδια, ώστε να γίνει σαγρέ και να αφαιρεθεί το άνω μέρος του που έχει χάσει πια την πρόσφυση. Μάλιστα, ο εν λόγω εξοπλισμός έχει πολύ εύκολη εφαρμογή, καθώς τα σφαιρίδια επιστρέφουν στην αρχική τους θέση και επιτρέπεται η συνέχιση της χρήσης του χωρίς να διακόπτεται η κυκλοφορία. Με αυτόν τον τρόπο, η ποιότητα και επομένως η ασφάλεια του οδοστρώματος βελτιώνεται χωρίς να απαιτείται αντικατάστασή του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο κόστους αλλά και περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια γίνονται σημαντικά βήματα, έτσι ώστε οι μεγάλοι οδικοί άξονες να μπορούν να χαρακτηριστούν πράσινοι και να είναι σύμφωνοι με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Η συντήρηση του οδοστρώματος με φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε όσους αυτοκινητοδρόμους έχουν ήδη κατασκευαστεί εδώ και χρόνια. Όπως επισημαίνει ο Γιώργος Πατεράκης, Traffic & Pavement Manager Ολυμπία Οδός Α.Ε., «Σε ό,τι αφορά τα ασφαλτομίγματα, την τελευταία πενταετία έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη βελτίωση του ανθρακικού αποτυπώματος. Επειδή οι αυτοκινητόδρομοι στην Ελλάδα ολοκληρώθηκαν το 2017, οι νέες τεχνολογίες ασφαλτομιγμάτων ενσωματώνονται στο πλαίσιο της

βαριάς συντήρησης.» Επί του παρόντος, οι κυριότερες καινοτομίες χρησιμοποιούνται στο ασφαλτόμιγμα και στις λιγότερο επεμβατικές μεθόδους συντήρησης του οδοστρώματος, όπως η σφαιριδιοβολή, η οποία είναι ευρέως διαδεδομένη και έχει εφαρμοστεί στην Αττική Οδό αλλά και στη Λεωφόρο Σουνίου. «Στις φάσεις του φρεζαρίσματος και της διάστρωσης νέας ασφάλτου ο μηχανολογικός εξοπλισμός δεν έχει ακόμα μεταβληθεί ουσιαστικά. Στη φάση όμως της παραγωγής ασφαλτομίγματος, έχουμε καινοτομίες, όπως το Reclaim Asphalt Pavement (RAP) και το Warm Mix Asphalt (WMA), το οποίο

εισάγουμε σιγά σιγά στις πρακτικές μας. Επειδή στους αυτοκινητόδρομους έχουμε αυστηρότερα στάνταρ ποιότητας τελικού προϊόντος, νέες αειφορικές εφαρμογές, όπως αυτή του Asphalt Recycling Train (ART), δεν βρίσκουν πρόσφορο έδαφος ακόμα, γιατί αφορούν καθετοποιημένη αντικατάσταση οδοστρώματος χωρίς ενδιάμεσα στάδια ελέγχων. Λιγότερο επεμβατικές και άρα πιο αειφορικές μέθοδοι συντήρησης οδοστρωμάτων περιλαμβάνουν τεχνικές, όπως το Slurry Seal, Mastic Seal, water jet rejuvenation, σφαιριδιοβολή, E-krete, το οποίο πρόσφατα χρησιμοποιήσαμε πιλοτικά στη σήραγγα ΘΗΣΕΑΣ, οι οποίες απαιτούν εξειδικευμένο μηχανολογικό εξοπλισμό.» συνεχίζει ο Γ. Πατεράκης. Έχουν, όμως, αυτές οι μέθοδοι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα όσον αφορά στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα αλλά και την εμπειρία του χρήστη στον αυτοκινητόδρομο; Ο Γ. Πατεράκης απαντά ξεκάθαρα καταφατικά και είναι αισιόδοξος για το μέλλον: «Οποιαδήποτε μέθοδος απαιτεί μικρότερο χρόνο επέμβασης, λιγότερη κατανάλωση ενέργειας, μικρότερη παραγωγή απορριμμάτων (απόξεσης και παραγωγής) και επαναχρησιμοποίηση υλικών (upcycling), έχει μικρότερη όχληση της κυκλοφορίας και θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο. Στο σημερινό ενεργειακό περιβάλλον παρόμοιες ιδέες συντήρησης και παραγωγής ασφαλτοστρώματος θα βρίσκουν όλο και περισσότερους μιμητές.» ■

Γιώργος Πατεράκης, Traffic & Pavement Manager Ολυμπία Οδός Α.Ε.

ορυφαία στελέχη της ελληνικής αγοράς και εκπρόσωποι σπουδαίων φορέων του κατασκευαστικού τομέα, έδωσαν το παρών στο Building Materials Forum, που διοργανώθηκε την Τρίτη 13 Δεκεμβρίου του 2022 από τον όμιλο επικοινωνιών BOUSSIAS. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, τέθηκαν επί τάπητος τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τη βιομηχανία δομικών υλικών, οι δυσκολίες που η τελευταία αντιμετωπίζει εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και των ελλείψεων σε πρώτες ύλες, καθώς και προβλέψεις για το μέλλον του κλάδου.

ΤΡΙΠΛΑΣΙΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 2023 «Τα δομικά υλικά θα πρέπει να στρέφονται στη δομική ποικιλομορφία, στον κύκλο ζωής και στην ανακύκλωση» υπογράμμισε ο Νίκος Παπαθανάσης, Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου. Το 2022 η Ελλάδα φαίνεται να σημειώνει συντελεστή ανάπτυξης 5,6% τη στιγμή που η υπόλοιπη Ευρώπη πέφτει κάτω από το 3%. Στόχος για το νέο έτος, είναι το ποσοστό αυτό να τριπλασιαστεί και η χώρα μας να αποτελέσει μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις που δεν θα μπει σε ύφεση. Καίριος δείκτης οικονομικής προόδου είναι η εξαγωγιμότητα ενός κράτους, τόνισε ο Αναπληρωτής Υπουργός και συμπλήρωσε ότι στην Ελλάδα ο κατασκευαστικός κλάδος έχει μεγάλο ποσοστό εξαγωγών σε δομικά υλικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει βαρύτητα στον πράσινο χαρακτήρα των προϊόντων και πιο συγκεκριμένα στον τρόπο παρασκευής τους, στις ενεργειακές δαπάνες παραγωγής και εξόρυξης, καθώς και στο κόστος μεταφοράς. Εξετάζεται σύντομα να θεσπιστεί περιβαλλοντικός φόρος στα προϊόντα εκτός Ευρώπης, που δεν θα τηρούν τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές. Σταδιακά οι επιταγές του ESG υιοθετούνται σε ουσιαστικό επίπεδο από τις ελληνικές επιχειρήσεις και οι καταναλωτές σύντομα θα επιλέγουν αγαθά με βάσει τα κριτήρια βιωσιμότητας. Στα άμεσα σχέδια

είναι να ληφθούν μέτρα τα οποία θα βοηθήσουν τις μικρότερες επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση στα τεράστια ποσά των χρηματοδοτήσεων, που θα δοθούν το προσεχές διάστημα. «Η πολιτεία δείχνει πλήρη εμπιστοσύνη στον ιδιωτικό τομέα

και στους αρμόδιους φορείς όπως το ΤΕΕ, για τη σωστή απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης» εξέφρασε ο Ν. Παπαθανάσης και πρόσθεσε πως «η άνθιση του κατασκευαστικού τομέα θα ανοίξει νέες θέσεις εργασίας, θα αποτελέσει δέλεαρ για τους Έλληνες μηχανικούς που έχουν διαφύγει στο εξωτερικό και πυλώνα ευρύτερης οικονομικής ανάπτυξης για τη χώρα». Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η Αντωνία Μοροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια ΕΜΠ και Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, επισήμανε ότι παρά την κατασκευαστική κρίση που βασανίζει την παγκόσμια αγορά, η ελληνική βιομηχανία δομικών υλικών βρίσκεται σε περίοδο ακμής. Η χώρα μας εξάγει σε μεγάλο ποσοστό πρώτες ύλες, ενώ πολλές ελληνικές εταιρείες είναι μέλη διεθνών ομίλων. Οι νέες τεχνολογίες καθιστούν την παραγωγή πιο ανταγωνιστική και κερδοφόρα και προς αυτή την κατεύθυνση επενδύουν οι πρωτοπόρες επιχειρήσεις. Οι εφαρμογές

σε διαδικασίες ρουτίνας, η μαζική ανάλυση δεδομένων, το 3D printing και η προκατασκευή, καθώς και η αξιοποίηση του VR – AR, μπορούν να επιφέρουν μείωση του κόστους και του χρόνου της παραγωγικής διαδικασίας, να βελτιώσουν την ποιότητα των προϊόντων και να απλοποιήσουν τις πολυσύνθετες διαδικασίες των logistics. Η αύξηση των τιμολογίων ενέργειας έχει παρασύρει το κόστος των δομικών υλικών προς τα πάνω, σε ποσοστό που αγγίζει σε πολλές περιπτώσεις το 40%. Το φαινόμενο των ανατιμήσεων απειλεί τη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αναστέλλει την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και θέτει σε κίνδυνο την ολοκλήρωση των δημόσιων έργων, όπως και την απορρόφηση χρημάτων από τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης. Η ομότιμη καθηγήτρια του ΕΜΠ, ανέφερε ότι η σύμμεικτη χρήση παραδοσιακών και σύγχρονων δομικών υλικών, η εφαρμογή της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής στα νεόδμητα κτίρια και οι πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας στα κελύφη, μπορούν να επιφέρουν άμεση μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Ιδιαίτερα σημαντικός στην αντιμετώπιση της κρίσης του δομημένου περιβάλλοντος είναι ο Μη Καταστροφικός Έλεγχος, που προσεγγίζει το τέλος του χρόνου ζωής των κατασκευών, καθώς παρέχει διαγνωστικά εργαλεία για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή κατάλληλων επεμβάσεων συντήρησης και προστασίας τους.

το παρακάτω πάνελ εξετάστηκε με ποιους τρόπους μπορεί να μειωθεί η τιμή των δομικών υλικών και πώς η κατασκευαστική αγορά μπορεί να διαχειριστεί τη μαινόμενη κρίση, η οποία αναμένεται να διαρκέσει για αρκετό διάστημα ακόμη. Στον διάλογο έλαβαν μέρος ο Σέργιος Λαμπρόπουλος, Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών, ο Εμμανουήλ Βράϊλας, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ και Γενικός Γραμματέας του Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών Ανωτέρων Τάξεων και ο Νίκος Νικολόπουλος, CEO της TenTec και Technical Partner της TEN BRINKE, ενώ συντονιστής του πάνελ ήταν ο Μιχαήλ Δακτυλίδης, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων. ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ

Ο Σ. Λαμπρόπουλος, επισήμανε ότι για να περιοριστεί η καλπάζουσα άνοδος των δομικών υλικών, θα πρέπει να συσταθεί ένα εθνικό σύστημα τιμολόγησης και αναθεωρήσεων. Πριν από μερικά χρόνια προτάθηκε η δημιουργία ενός Εθνικού Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών, αλλά καταργήθηκε το 2015. Σήμερα

η ιδέα αυτή επανήλθε στο προσκήνιο, ωστόσο η υλοποίηση της προχωρά με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς. Η εξεύρεση νέων τεχνικών και η προώθηση καινοτόμων προϊόντων, συνδυαστικά με καίριες θεσμικές διορθώσεις, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός σταθερού επενδυτικού περιβάλλοντος, που θα βάλουν φρένο στην άνοδο των τιμών και θα φέρουν σημαντική ανάπτυξη του κλάδου, υποστήριξε ο πρόεδρος του ΕΣΒΥΚ. ΥΠΟ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ «Η ραγδαία αύξηση του κατασκευαστικού κόστους οφείλεται στην υψηλή ζήτηση που υπάρχει τα τελευταία χρόνια στον τομέα, στον πόλεμο στην Ουκρανία, στην υγειονομική κρίση των δύο προηγούμενων ετών, καθώς και στην αστάθεια που επικρατεί στην εφοδιαστική αλυσίδα» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ε. Βράϊλας. Παράλληλα, με την εκτίναξη των τιμών δεν υπάρχει επαρκής θεσμική κατοχύρωση για τις προδιαγραφές των νέων υλικών. Ο ιδιωτικός τομέας είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μπορέσει να ξεπεράσει τις αναδυόμενες δυσκολίες, μέσω του γόνιμου διαλόγου και των συνεχών διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, πολλά δημόσια έργα, εξαιτίας της δυσκαμψίας της ελληνικής νομοθεσίας, κινδυνεύουν να

εγκαταλειφθούν, καθώς κρίνονται οικονομικά μη βιώσιμα. Πρέπει να ξεπεραστούν άμεσα οι δυσχέρειες, διότι υπάρχει το καταστροφικό για τη χώρα ενδεχόμενο να χαθούν οι χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ «Η αύξηση της τιμής των δομικών υλικών αποτελεί τεράστιο πρόβλημα για την παγκόσμια κατασκευαστική αγορά» σημείωσε ο Ν. Νικολόπουλος. Η ανατίμηση αποτελεί σημαντικό αντιαναπτυξιακό παράγοντα και οδηγεί πολλά projects στην εγκατάλειψή τους. Επιπρόσθετο πρόβλημα αποτελούν οι ελλείψεις σε πρώτες ύλες και σε υπηρεσίες, οι οποίες αναμένεται να γίνουν ακόμη πιο έντονες. Συνεπώς, υπό αυτές τις συνθήκες, μεγάλη πρόκληση για τις εταιρείες κατασκευών θα αποτελεί η τήρηση του κοστολογίου και των χρονοδιαγραμμάτων. «Ο ιδιωτικός τομέας είναι ανοικτός σε πρακτικές που επιφέρουν εξοικονόμηση χρημάτων και βιώσιμη ανάπτυξη» τόνισε ο CEO της TenTec. Το κόστος κάθε κατασκευής θα πρέπει να εξετάζεται μακροπρόθεσμα, λαμβάνοντας υπόψη τις δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝ ΜΕΣΩ ΚΡΙΣΗΣ Την αρχή και τη λήξη του πάνελ σηματοδότησε ο Γεώργιος Στασινός, Πρόεδρος του ΤΕΕ, ο οποίος υπογράμμισε ότι η χώρα πέρασε από μία δύσκολη δεκαετία, κατά την οποία υπήρχε ελάχιστη οικοδομική δραστηριότητα. Σήμερα, παρά τα σοβαρά προβλήματα που έχουν προκύψει, παρατηρείται άνθιση του κατασκευαστικού κλάδου. Σε αυτό, έχουν συμβάλλει καθοριστικά οι δράσεις της πολιτείας και του ΤΕΕ, με την απλοποίηση του οικοδομικού κανονισμού και την παροχή κινήτρων για την «πράσινη» αναβάθμιση των ακινήτων. Σημαντική ενίσχυση παρέχει το πρόγραμμα Εξοικονομώ, το οποίο αναμένεται να συνεχιστεί και το 2023, συμπεριλαμβάνοντας επιμέρους προγράμματα για τους νέους,

το πάνελ που ακολουθεί, συζητήθηκε το κατά πόσο η κρίση που επικρατεί στον κατασκευαστικό τομέα επηρεάζει τη βιομηχανία δομικών υλικών και ποιες είναι οι προβλέψεις για το μέλλον του κλάδου. Στον διάλογο συμμετείχαν η Τζούλη Χαϊδά, Προέδρος στον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας – Θράκης και επικεφαλής της εταιρείας Ικτίνος, ο Αρμόδιος Γιαννίδης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών και CEO της Vitex, ο Ευριπίδης Τσαούσογλου, Managing Director του Institute of Coating Technologies και ο Γεώργιος Μαλτέζος, Principal Banker EBRD, ενώ συντονιστής του πάνελ ήταν ο Δημήτρης Δημητρίου, Αρχιτέκτων και Αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητήριου Αθηνών. Η ΕΛΛΑΔΑ 4Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΣΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ ΜΑΡΜΑΡΟΥ Η Τ. Χαιδά υπογράμμισε ότι διανύουμε μία πολύ δύσκολη περίοδο για τα δομικά υλικά. Οι ελλείψεις που υπάρχουν στις πρώτες ύλες, η ενεργειακή κρίση και οι αναταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην παγκόσμια αγορά. Οι ενεργειακές δαπάνες αποτελούν το 1/3 του παραγωγικού κόστους, το οποίο βαραίνει τόσο τους παραγωγούς όσο και τους καταναλωτές. Οι καθυστερήσεις στην παράδοση των υλικών και η άνοδος των ναύλων έχουν εκτοξεύσει τις τιμές, γεγονός που απειλεί τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Το μάρμαρο πρόσθεσε η Τ. Χαιδά, είναι ένα κατεξοχήν εξαγώγιμο προϊόν, καθώς το 76% της συνολικής παραγωγής διατίθεται σε χώρες του εξωτερικού, με την Ελλάδα να κατέχει παγκοσμίως την τέταρτη θέση στην εμπορία μαρμάρου. ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ ΤΟ ΝΕΟ ΚΥΜΑ ΑΝΑΤΙΜΗΣΕΩΝ

βαφόμενων αντικειμένων. Η τεχνολογία αποτελεί καταλύτης για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων, καθώς επιτρέπει την παραγωγή πιο οικολογικών προϊόντων. Η αύξηση του κόστους ενέργειας δεν έχει επηρεάσει τόσο πολύ την βιομηχανία των χρωμάτων. Μεγαλύτερη επιβάρυνση υπάρχει στην αγορά αδρανών που χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες στις βαφές. Αν και ακόμη υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις στη χημική βιομηχανία, η κατάσταση πλέον έχει βελτιωθεί. Αντίστοιχα και το κόστος μεταφοράς, αν και κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα, έχει σημαντική πτώση σε σύγκριση με τα προηγούμενη έτη.

ΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ Ο Ε. Τσαούσογλου διευκρίνισε ότι η ενεργειακή κρίση έχει επηρεάσει ελάχιστα την βιομηχανία χρωμάτων, σε ποσοστό μόλις 5%-10%. Σημαντική αύξηση τιμών εντοπίζεται στις πρώτες ύλες, κόστος που μεταφέρεται στην τελική τιμή των προϊόντων. Διαχρονικά πάντοτε υπήρχαν ελλείψεις σε μεμονωμένες κατηγορίες υλικών, όμως η κρίση του 2019 ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Ο κλάδος, σύμφωνα με τον Ε. Τσαούσογλου, έχασε πολύτιμο χρόνο προσπαθώντας να αντικαταστήσει τις πρώτες ύλες και δεν επένδυσε

επαρκώς στην καινοτομία. Έπειτα, ο ίδιος τόνισε ότι η νομοθεσία σχετικά με τη βιώσιμη παραγωγή χρωμάτων θα πρέπει να είναι στοχευμένη και αποτελεσματική. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι είναι κρίσιμο για το περιβάλλον και τον άνθρωπο να χρησιμοποιούνται πράσινα υλικά και να περιορίζονται τα χημικά, όμως θα πρέπει να θεσπίζονται κανονισμοί και πολιτικές που να επιφέρουν μακροπρόθεσμα οφέλη.

ΤΟ GREEN REPORTING ΒΑΣΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ

Ο Γ. Μαλτέζος εξήγησε ότι οι αυξήσεις των τιμών, που έχουν ξεκινήσει πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχουν οδηγήσει σε αύξηση του επιτοκίου δανεισμού και κατ’ επέκταση στο κόστος των επενδύσεων. Βασικά κριτήρια για τη δανειοδότηση των εταιρειών αποτελούν η οικονομική τους ευρωστία, η δυνατότητά τους να απορροφήσουν πιθανές αυξήσεις και ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των έργων που παρουσιάζουν (green reporting). Προς διευκόλυνση των επιχειρήσεων, έχουν δημιουργηθεί τραπεζικά συμβουλευτικά προγράμματα, που διορθώνουν τις επενδυτικές αδυναμίες. Μακροπρόθεσμος στόχος είναι η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από το τραπεζικό σύστημα, οι οποίες αποτελούν το 95% στη χώρα μας.

στο οποίο συνέβαλε καθοριστικά η χρήση πολιτικών ESG. Τα χρώματα, επεξήγησε ο CEO της εταιρείας, αποτελούν μείζονα δείκτη αειφορίας, γιατί μεγαλώνουν το προσδόκιμο ζωής των

και ποια αναμένεται να είναι η εξέλιξή της τα επόμενα χρόνια. ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ Ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος, αρχιτέκτων και επικεφαλής του γραφείου Potiropoulos + Partners, σημειώνει ότι στη σύγχρονη σχεδιαστική αντίληψη το υλικό, μέσω της παραμετροποίησης, αναλαμβάνει τον πιο ενεργητικό και δυναμικό ρόλο που έχει διαδραματίσει ποτέ, ενόσω στο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο έχουν εισαχθεί νέοι όροι, όπως ρευστότητα, ροϊκότητα, μεταλλαξιμότητα και πολυπλοκότητα, έννοιες που έχουν να κάνουν με τις πολυμορφικές δυνατότητες της ύλης. Στη διαδικασία αυτή, το υλικό δεν παρίσταται ως τελικό μέσο απόδοσης του σχεδιασμού στην πράξη, αλλά μετέχει υπό μία έννοια ως κινητήρια δύναμη. Η έννοια της «ισορροπίας» στις ανθρώπινες επιστήμες, ειδικότερα σε εκείνες που διαπραγματεύονται το περιβάλλον, εκλαμβάνεται ως ανθρωποκεντρική και τελικά μάλλον συντηρητική, ενώ η οικολογική αντίληψη έχει συνδεθεί στην πράξη με την παραγωγή αρχιτεκτονικής- και γενικότερα των κατασκευών- με τον ίδιο απροσδιόριστο και αναποτελεσματικό τρόπο που έχει συνδεθεί και με την παραγωγή πολιτικής, όσον αφορά στο ζήτημα της αειφορίας. Μέσα από τα λόγια του Rem Koolhaas, ο Δ. Ποτηρόπουλος θέτει την προβληματική της «υποχρέωσης» της σύγχρονης αρχιτεκτονικής να επαναπροσδιορίσει τη σχέση της με το «design προβολής» και την τεχνολογία, να εξετάσει πάλι τα «ουσιώδη» (fundamentals) μέσα από τα αρχετυπικά χαρακτηριστικά που συγκροτούν (ή θα έπρεπε να συγκροτούν) τα κτίρια και τις πόλεις, προκειμένου να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό του ίδιου του πυρήνα της

αρχιτεκτονικής σκέψης. «Υπάρχει στη σημερινή κοινωνία μία παράδοξη συνεκτικότητα αντιφατικών στοιχείων -που καθρεφτίζεται και στην σύγχρονη αρχιτεκτονική παραγωγή- όπου η συνοχή ναι μεν συνδέει αυτά τα κομμάτια, όχι όμως ολοκληρωμένα σαν σε πίνακα της Αναγέννησης, αλλά σε μία κατάσταση ευαίσθητης ισορροπίας, την οποία εξασφαλίζουν η κεντρομόλος και η φυγόκεντρος δύναμη» είπε Δ. Ποτηρόπουλος, κλείνοντας μία ομιλία φιλοσοφικής διάστασης, που θέτει κρίσιμους προβληματισμούς για την

εξέλιξη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής.

Η ΑΡΡΗΚΤΗ ΣΧΕΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ

ΚΑΙ ΥΛΙΚΟΥ

Η ύλη είναι αυτή που σχηματοποιεί κάθε

ιδέα στην αρχιτεκτονική. Κάποιες από

τις πρώτες ύλες όπως το ξύλο, το χώμα και η πέτρα θεωρούνται προσιτά για τον άνθρωπο, διότι είναι εύκολη η επαφή και η «γνωριμία» μαζί τους. «Σχήματα και υλικά δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να ορίσουμε τη σχέση μας με τον χώρο, και με αυτή την έννοια το φως διαφεύγει, καθορίζει, απορροφάται ή αντανακλάται. Ψυχρά, σκληρά υλικά δεν θέλει κανείς να τα ακουμπήσει, όπως το inox, ή το γυαλισμένο υπέροχο μάρμαρο που είναι θαυμάσιο να το έχει κανείς στο χώρο του. Εντέλει όμως η σχέση με το υλικό είναι αισθητική, αλλά και καθημερινής χρήσης: δεν πίνεις τον ίδιο καφέ σε πορσελάνινη κούπα και σε μια από ανοξείδωτο υλικό, αλλάζει η γεύση. Το ίδιο

συμβαίνει και με τη διαμόρφωση του εξωτερικού περιβάλλοντος του κελύφους του κτιρίου από το δομικό υλικό: προδιαγράφει την αισθητική του κτιρίου, προσδιορίζοντας τελικά τον πολιτισμό μας», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Θεοφάνης Μπομπότης, αρχιτέκτων και συνιδρυτής του γραφείου Bobotis + Bobotis Architects. Σύμφωνα με τον ίδιο, η αρχιτεκτονική είναι η σχέση που αποκτά ο άνθρωπος με τον χώρο. Τα υλικά είναι απαραίτητα για την αίσθηση του εσωτερικού χώρου, ενώ διαμορφώνουν την αισθητική του εξωτερικού αστικού περιβάλλοντος. Κάθε υλικό επιλέγεται βάσει των προδιαγραφών του έργου και του χώρου. Η επιλογή πρέπει να είναι προσεκτική, επειδή ακόμη και η παραμικρή αστοχία μπορεί να καταστρέψει ολόκληρο το σχέδιο. Αν και οι πρώτες ύλες είναι σχετικά λίγες, με τη σύγχρονη τεχνολογία μπορούμε να φτιάξουμε αρκετά παράγωγα από αυτές, δίνοντας μεγάλη ευελιξία στο αρχιτεκτονικό έργο. Με τη σωστή χρήση της τεχνολογίας και την ορθή επιλογή των υλικών μπορεί να επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας, εξασφαλίζοντας παράλληλα άριστη ποιότητα και αντοχή. «Η εντοπιότητα των υλών είναι ένα στοιχείο που μπορεί να μειώσει τους ρύπους και τις περιττές δαπάνες» τόνισε ο Θ. Μπομπότης και πρόσθεσε πως «η αρχιτεκτονική είναι ιδέα αξιοποίησης του χώρου και στη συνέχεια χρήσης υλικών. Δεν χρειάζεται τόσο η τεχνολογία, αλλά περισσότερο η εφαρμογή φιλοσοφικών παραμέτρων».

ι

περιστρεφόμενοι πύργοι στη Μαρίνα της Αγίας Νάπας στην Κύπρο εντυπωσιάζουν για τον προσεγμένο αρχιτεκτονικό τους σχεδιασμό, καθώς διακρίνονται για την απαράμιλλη αισθητική τους, αλλά και για την αυξημένη δυσκολία κατασκευής, εξαιτίας του μεγάλου ύψους και της στρεπτικότητάς τους. Αναμφίβολα, μόλις ολοκληρωθούν και οι δύο πύργοι, θα αποτελέσουν ορόσημο για την περιοχή και παράγοντας που θα ενισχύσει την τοπική οικονομική ανάπτυξη. ΤΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΥΡΓΩΝ

Ο Παύλος Φιλίππου, αρχιτέκτονας του γραφείου J+A Philippou architects engineers, μίλησε για τους περιστρεφόμενους πύργους στην περιοχή της Αγίας Νάπας στην Κύπρο. Η μελέτη του έργου ξεκίνησε πριν 10 χρόνια από το γραφείο του σε συνεργασία με τη Smith Group. Οι δυο πύργοι έχουν σχεδιαστεί σε σπειροειδή διάταξη, με αποτέλεσμα κάθε όροφος να περιστρέφεται σε σχέση με τον επόμενο και τον προηγούμενο κατά 1,6 μοίρες. Το συνολικό ύψος του οικοδομήματος ανέρχεται στα 113μ. και είναι χωρισμένο σε 29 επίπεδα. Η κύρια χρήση των πύργων θα είναι οικιστική, ενώ στα χαμηλότερα δώματα θα φιλοξενεί καταστήματα λιανικής, ενισχύοντας τον εμπορικό χαρακτήρα της Μαρίνας. Μέχρι στιγμής έχει υλοποιηθεί μόνο ο ένας πύργος, ενώ η κατασκευή του

δεύτερου έχει αναβληθεί. Η πρόσοψη αποτελείται από πλέγμα αλουμινίου κάλυψης, το οποίο παρέχει την επιθυμητή διαπερατότητα και τον απαραίτητο εξαερισμό των εσωτερικών χώρων. Τα συστήματα αλουμινίου είναι αρκετά ανθεκτικά, ώστε να αντέχουν τις πιέσεις λόγω του ανέμου και τις περιστροφής των πανύψηλων κτιρίων. Επιπλέον, έχουν τοποθετηθεί επιλεκτικά κάθετοι υαλοθραύστες, που προστατεύουν το εσωτερικό από την ηλιοφάνεια και την υπερβολική αύξηση της θερμοκρασίας.

ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ

ΛΥΣΕΙΣ «Στον κόσμο υπάρχουν ελάχιστα στρεπτικά κτίρια και ακόμα λιγότερα που να έχουν κεκλιμένες κολώνες» τόνισε ο Ιωάννης Περικλέους, Civil & Structural Engineer, MIStructE Managing Partner του γραφείου A. J. Pericleous. Σε ένα τόσο απαιτητικό project ήταν λογικό να υπάρχουν σχεδιαστικά προβλήματα, τα οποία ξεπεράστηκαν με τη συνεργασία και τον συντονισμό όλων των συντελεστών του έργου. Η θεμελίωση του πύργου έγινε σε τεχνητό έδαφος, πάνω σε προγενέστερη θαλάσσια έκταση, ενώ πρόβλημα αποτελούσε η δύναμη του βάρους, όπως πρόκυπτε από τη στρέψη του πύργου. Για να αυξηθεί η αντοχή του οικοδομήματος χρησιμοποιήθηκαν σύμμικτοι δοκοί σύζευξης, ενώ για την προστασία από τα σεισμικά φαινόμενα μηχανικές αγκιστρώσεις. Ιδιαίτερα καινοτόμο ήταν το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκαν υλικά

για να αντικατασταθεί το τσιμέντο, όπως ιπτάμενη τέφρα και πυριτική πεπάλη. Έτσι τοποθετήθηκε ένα «πράσινο» σκυρόδεμα, το οποίο είχε τις απαραίτητες ιδιότητες και προδιαγραφές, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του πύργου για στήριξη

ΠΑΡΑΓΩΓΗ «ΠΡΑΣΙΝΟΥ» ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ

Με τη σειρά του, ο Μιχαήλ Παπαφιλίππου, Construction Engineer – Project Manager της TERNA, ανέφερε ότι η σύμβαση του έργου υπεγράφη το 2018, όμως καθυστέρησε η υλοποίησή του, λόγω της επερχόμενη κρίσης των επόμενων ετών. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη οικοδομική ανάπτυξη στην Κύπρο, που ξεπερνά κάθε προηγούμενο. Μέχρι και πρόσφατα, κατασκευάζονταν στο νησί μικρά κτίρια -συνήθως τριώροφα, ενώ πλέον, ανεγείρονται έργα που ξεπερνούν τα 100 μέτρα σε ύψος. Μάλιστα υπάρχει και κτίριο που αγγίζει τα 180 μέτρα. Παρά όμως την μεγάλη αυτή άνθιση, στην Ανατολική Κύπρο δεν υπήρχε τεχνογνωσία στο σκυρόδεμα, οπότε οι άνθρωποι της ΤΕΡΝΑ αναγκάστηκαν να κατασκευάσουν ειδικά σκυροδέματα, μεγάλης αντοχής. Η θεμελίωση έγινε σε 23 πασσάλους, πάχους 1500 χιλιοστών και βάθους 32 μέτρων, ενώ τοποθετήθηκαν 60 πάσσαλοι στα 22 μέτρα περιμετρικά του πυρήνα του κτιρίου. Ο πρώτος πύργος αναμένεται να παραδοθεί στους χρήστες στους επόμενους τρεις μήνες. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η ΤΕΡΝΑ έχει σχεδιάσει και το λιμενικό έργο της Μαρίνας, η οποία έχει χωρητικότητα 600 σκαφών. Μεγάλο πρόβλημα για τη διεθνή αγορά αποτελούν η ενέργεια, το αυξημένο κόστος κατασκευής, η έλλειψη των πρώτων υλών, οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις εξοπλισμού και υλικών, αλλά και η έλλειψη καταρτισμένου εργατικού δυναμικού. «Λύση για την αντιμετώπιση όλων αυτών των δυσχερειών αποτελεί η συνεργασία μεταξύ των διάφορων ειδικοτήτων της κατασκευαστικής κοινότητας, με στόχο πάντοτε το value engineering» είπε ο Μ. Παπαφιλίππου, κλείνοντας την παρουσίασή του.

την ενότητα που ακολουθεί μεγάλες εταιρείες δομικών υλικών, οι οποίες πρωταγωνιστούν στην ελληνική και διεθνή αγορά, παρουσιάζουν τα προϊόντα τους και τις μεθόδους που εφαρμόζουν προκειμένου να εξασφαλίσουν τον πράσινο χαρακτήρα τόσο των ίδιων των προϊόντων όσο και της παραγωγικής διαδικασίας. Στόχος για κάθε επιχείρηση του τομέα είναι η παραγωγή υλικών που θα είναι φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ παράλληλα θα διακρίνονται για την ποιότητά τους και τη διάρκειά τους στον χρόνο. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΨΗΣ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ

Η Elval Colour διαθέτει μεγάλη γκάμα αλουμινίου σε ρολά κατάλληλα για οροφές και τα σύνθετα πάνελ αλουμινίου Etalbond -διαθέσιμα σε τρεις τύπους- για τις προσόψεις των κτιρίων. «Η πρόσοψη διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο σε ένα κτίριο, διότι διαμορφώνει την ταυτότητα του, αποτελεί κυρίαρχο αισθητικό του στοιχείο, προσφέρει ηχομόνωση και σκίαση, το προστατεύει από τα καιρικά φαινόμενα και επηρεάζει την ενεργειακή του συμπεριφορά» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άγγελος Ζωγράφος, Technical Sales Engineer της Elval Colour. Σταδιακά χρησιμοποιούνται νέα υλικά στις προσόψεις, όπως το ξύλο και καινοτόμες τεχνοτροπίες, όπως οι αεριζόμενες προσόψεις, ενώ γίνονται ειδικές εφαρμογές, όπως η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στο

εξωτερικό κέλυφος. Για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας, θα πρέπει η πρόσοψη να διακρίνεται από μεγάλο κύκλο ζωής και να γίνονται ενδελεχείς μελέτες για την εξεύρεση βέλτιστων πρακτικών σχεδιασμού και κατασκευής. Είναι σημαντικό

να χρησιμοποιούνται ανακυκλώσιμες

πρώτες ύλες, όπως είναι το αλουμίνιο και να προωθείται η έννοια της αποσυναρμολόγησης και όχι της κατεδάφισης των παλαιών κτιρίων, ώστε τα υλικά να μην πετιούνται, αλλά να αξιοποιούνται σε επόμενες κατασκευές. Η προκατασκευή είναι και αυτή μία πρακτική που μπορεί να βοηθήσει στη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς μειώνεται ο χρόνος κατασκευής και οι ενεργειακές απαιτήσεις. Κάθε υλικό θα πρέπει να είναι ποιοτικό με μεγάλη διάρκεια ζωής και να είναι ανθεκτικό στα φαινόμενα πυρκαγιάς. Η πυροπροστασία, σύμφωνα με τα αμερικανικά πρότυπα, είναι δείκτης αειφορίας, διότι η φωτιά καταστρέφει το φυσικό περιβάλλον και θέτει σε κίνδυνο τις ανθρώπινες ζωές. Ο Α. Ζωγράφος έκλεισε την ομιλία του λέγοντας, ότι ο σωστός σχεδιασμός των προσόψεων κάνει πιο αποδοτικά τα κτίρια, μειώνει το κόστος συντήρησης τους, ενισχύει την ασφάλεια της κατασκευής και ανεβάζει

Technical Support της Isomat, υπογράμμισε ότι ο τομέας των δομικών υλικών είναι ταχέα εξελισσόμενος. Η Isomat, ακολουθώντας πιστά τις επιταγές της βιώσιμης ανάπτυξης, λαμβάνει μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και νερού κατά την παραγωγική διαδικασία, θέτει ως προτεραιότητα τη σωστή διαχείριση αποβλήτων και την ανακύκλωσή τους, περιορίζει τις απαιτούμενες μεταφορές και ακολουθεί πολιτικές μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, τα εργοστάσια της εταιρείας χρησιμοποιούν Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και πιο συγκεκριμένα φωτοβολταϊκά συστήματα που καλύπτουν το 50% των ετήσιων ενεργειακών αναγκών. Στα προϊόντα της εταιρείας γίνεται περιορισμός των βιοκτόνων και των συντηρητικών, σύμφωνα με τις σχετικές Ευρωπαϊκές οδηγίες, ενώ εξετάζεται η προοπτική χρήσης ανακυκλώσιμων πρώτων υλών, όπως ιπτάμενη τέφρα, φλοιό ρυζιού, γυαλί, ελαστικά και δομικά απορρίμματα. Ιδιαίτερη σημασία έχει δοθεί και στις συσκευασίες, οι οποίες είναι ανακυκλώσιμες κατά 90% και φτιάχνονται από ανακυκλωμένα υλικά. «Είναι σημαντικό τα προϊόντα να είναι πιστοποιημένα, να έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και να συμβάλλουν στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, καθιστώντας τα πιο φιλικά για τον άνθρωπο και το περιβάλλον» επισήμανε ο Κ. Ασλάνης. Τα προϊόντα της εταιρείας έχουν πιστοποιηθεί με το Indoor Air Comfort Gold που αποτελεί

την πιο αυστηρή σήμανση για τις εκπομπές VOCs και την εξασφάλιση βέλτιστης ποιότητας αέρα στο εσωτερικό των κτιρίων, με το Emicode, το οποίο απονέμεται σε δομικά υλικά με πολύ χαμηλές εκπομπές VOCs, και με το Blue Angel, που εξασφαλίζει το χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την προστασία της ανθρώπινης υγείας. Η Isomat είναι από τις πρώτες ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν συντάξει αναλυτική έκθεση εταιρικής υπευθυνότητας για τα έτη 2019 και 2020, ενώ σύντομα αναμένεται να ολοκληρωθεί η σχετική έκθεση για το διάστημα 2021-2022.

ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΑ ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ακολούθως, ο Αντώνιος Δανιηλίδης, Dry Construction Category Manager της Knauf, παρουσίασε την σειρά προϊόντων FireWin, τα οποία παρέχουν υψηλού επιπέδου αντιπυρική προστασία σε κάθε κατασκευή. Το Fire Protection Acrylic είναι ένα διογκούμενο σφραγιστικό ενός συστατικού υδατικής βάσης, το οποίο χρησιμοποιείται για καλώδια, πλαστικούς ή μεταλλικούς σωλήνες και κατασκευαστικούς αρμούς. Το Knauf Fire Protection Foam αποτελεί αφρό πολυαιθέρα ενός συστατικού, που σκληραίνει με την απορρόφηση της υγρασίας. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ελεύθερα ανοίγματα, σε παράθυρα και πόρτες, καθώς και σε ρηγματώσεις ή διάκενα. Έπειτα, το Fire Protection Panel, το οποίο είναι επεξεργασμένη πλάκα πετροβάμβακα μεγάλης πυκνότητας με επικάλυψη πυροδιογκούμενης βαφής και το Fire Protection Mortar, που είναι σφραγιστικό λευκό κονίαμα το οποίο αποτελείται από ανόργανες ενώσεις και περλίτη, χρησιμοποιούνται αμφότερα για μεγάλα ανοίγματα με διελεύσεις καλωδίων, καθώς και

για ελεύθερα ανοίγματα. Έπειτα, το Fire Wrap είναι μία πυροδιογκούμενη λωρίδα γραφιτούχας βάσης, το οποίο όταν έρθει σε επαφή με τη φωτιά καλύπτει τα κενά που δημιουργούνται, ενώ το Fire Collar αποτελείται από δυο στρογγυλά μεταλλικά κομμάτια με μεταλλική επίστρωση, που εμπεριέχουν πυροδιογκούμενο υλικό. Και τα δυο προϊόντα εφαρμόζονται σε πλαστικούς και μεταλλικούς σωλήνες. Το Fire Protection Putty Cord είναι ένα εύπλαστο κορδόνι σαν πλαστελίνη, ιδανικό για μικρών διαστάσεων διελεύσεις, ηλεκτρολογικά και υδραυλικά κουτιά και διακόπτες. Τέλος, το Fire Protection Coating αποτελεί μία πυροδιογκούμενη ακριλική βαφή υδατικής βάσης, η οποία είναι ειδικά σχεδιασμένη για την ενίσχυση της πυραντίστασης των ινώδων μονωτικών. Η σειρά FireWin χρησιμοποιείται σε τοίχους σκυροδέματος ή οπτοπλινθοδομής, επενδύσεις, γυψοσανίδες και δάπεδα. Η Knauf, επιδιώκοντας την παροχή ποιοτικών και αποτελεσματικών υπηρεσιών, διοργανώνει σεμινάρια κατάρτισης του προσωπικού πάνω σε ζητήματα πυρασφάλειας, ενώ διαθέτει πιστοποιημένους επαγγελματίες και προϊόντα. ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΔΩΜΑΤΑ Τα τελευταία χρόνια, η ζήτηση για πράσινα δώματα έχει αυξηθεί κατά πολύ στην ελληνική αγορά, υποστηρίζει ο Σταμάτης Αντωνάκος, Target Market Manager Roofing & Waterproofing της Sika Hellas. Η εταιρεία παρέχει πρωτοποριακά συστήματα στεγανοποίησης, πλήρως ασφαλή και με μεγάλη διάρκεια ζωής, πάνω στα οποία τοποθετούνται τα πράσινα δώματα. Με την χρήση των τελευταίων, παρέχεται καλύτερη θερμομόνωση στα κτίρια και συνεπώς μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας, βελτιώνεται το μικρόκλιμα των

αστικών κέντρων, μειώνονται οι απορροές των υδάτων που είναι υπεύθυνες για τα έντονα πλυμμηρικά φαινόμενα, περιορίζεται η ηχορύπανση και απορροφάται σημαντικό μέρος των ατμοσφαιρικών ρύπων. Υπάρχουν τρία είδη πράσινων δωμάτων: ο εκτατικός που απαιτεί μικρή συντήρηση, ο ημιεντατικός που χρειάζεται περιοδική συντήρηση και ο εντατικός που θέλει τακτική συντήρηση. Η Sika παρέχει μία γκάμα προϊόντων που είναι πιστοποιημένη με FLL, η οποία αποτελεί τη σημαντικότερη σήμανση για τα πράσινα δώματα. Η στεγανοποίηση μπορεί να γίνει είτε με ασφαλτική μεμβράνη είτε με μεμβράνες ΤPO ή PVC, ενώ υπάρχουν ψεκαζόμενες μεμβράνες πολυουρίας και επαλειφόμενα συστήματα παρόμοια με το χρώμα. Η παρακολούθηση των δωμάτων για πιθανές διαρροές που μπορεί να βλάψουν μακροπρόθεσμα το κτίριο, γίνεται με ψηφιακά μέσα, τα οποία δείχνουν επακριβώς το σημείο της αυξημένης υγρασίας. Έτσι, εξοικονομείται χρόνος και περιορίζεται το κόστος συντήρησης. Για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος, τα συστήματα στεγανοποίησης επιλέγονται πάντοτε σε συνεργασία με τις αρμόδιες εταιρείες δωμάτων.

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ TÜV

HELLAS

Ο Αθανάσιος Μουζάς, Buildings & Infrastructure Projects Inspector της TÜV Hellas, επεξήγησε ότι ο φορέας που εκπροσωπεί αποτελεί έναν κοινοποιημένο οργανισμό πιστοποίησης (ΝΒ 0654) για επιλεγμένα δομικά προϊόντα. Από την 1η Ιουλίου του 2013, κάθε δομικό προϊόν που πωλείται ή διατίθεται στο εμπόριο εντός της ΕΕ, πρέπει να φέρει το σήμα CE. Η σήμανση CE υποδεικνύει πως το προϊόν συμμορφώνεται με τον κανονισμό 305/2011 της ΕΕ για τα δομικά υλικά. Η TÜV Hellas μέσω της κοινοποίησης της μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες πιστοποίησης σε ένα ευρύ φάσμα δομικών προϊόντων, όπως το τσιμέντο, τη δομική άσβεστο, τα αδρανή, τα πρόσθετα σκυροδέματος, τα κονιάματα τοιχοποιίας κ.ά.. Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες (Παράρτημα Ι Κανονισμού 305/2011), τα δομικά υλικά θα πρέπει να διακρίνονται από μηχανική αντοχή και ευστάθεια, αντοχή στη φωτιά, να είναι φιλικά προς

το περιβάλλον, ασφαλή στη χρήση, να συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη θερμομόνωση, να προστατεύουν από τον θόρυβο και να παράγονται μέσω της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων. Η τελευταία συνθήκη προϋποθέτει υλικά, τα οποία έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, είναι περιβαλλοντικώς συμβατά και μπορούν να ανακυκλωθούν – επαναχρησιμοποιηθούν. Η αξιοπιστία και ο οικολογικός χαρακτήρας ενός προϊόντος πιστώνονται με το EPD, το οποίο είναι ένα σύστημα Οικολογικής Σήμανσης που παρουσιάζει τα περιβαλλοντικά δεδομένα ενός προϊόντος, σύμφωνα με προκαθορισμένες κατηγορίες παραμέτρων. Η απόκτηση του EPD βασίζεται στην ολιστική μελέτη του κύκλου ζωής ενός προϊόντος. Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του, ο Α. Μουζάς τόνισε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 115 του Νόμου 4759/2020, δίδεται 10% επιπλέον δόμηση σε κτίρια με: LEED Gold, BREEAM V. Good και DGNB Silver. Το σύστημα DGNB βασίζεται στην έννοια της ολιστικής βιωσιμότητας, δίνοντας ίση έμφαση στο περιβάλλον, στους ανθρώπους και στην εμπορική βιωσιμότητα.

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ Η ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ο Αθανάσιος Βόσσος, Commercial Manager της Χαλυβουργίας Ελλάδος, τόνισε ότι σήμερα οι αυξημένες δαπάνες ενέργειας αποτελούν το 65% του συνολικού κόστους παραγωγής, ενώ μεγάλα προβλήματα στη βιομηχανία χάλυβα είχαν επιφέρει οι τεράστιες ελλείψεις σε κράματα που προέρχονταν από την Ουκρανία. Ωστόσο, ο ίδιος παραμένει αισιόδοξος για το μέλλον και πιστεύει πως η ελληνική αγορά έχει πολλές προοπτικές ανάπτυξης. Η ολκιμότητα και ο εφελκυσμός είναι τα δύο βασικά χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν το προϊόν της Χαλυβουργίας Ελλάδος, καθώς ο χάλυβας παρέχει καλύτερη αντισεισμική προστασία στα κτίρια και είναι πιο εύπλαστος για τους τεχνίτες. Μία ανερχόμενη τάση των τελευταίων χρόνων στην οποία έχει η εταιρεία ανταποκριθεί με μεγάλη επιτυχία, είναι η ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση από την πλευρά των πολιτικών μηχανικών για προκατασκευασμένους κλωβούς. Η αγορά πάσχει από εξειδικευμένο προσωπικό που θα μπορούσε να

Αθανάσιος Βόσσος, Commercial Manager, Χαλυβουργίας Ελλάδος,

φέρει εις πέρας ένα τέτοιο εγχείρημα, ενώ με την προκατασκευή εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος και περιορίζεται το κόστος. Η εταιρεία, στοχεύοντας στην καινοτομία και στη βιώσιμη ανάπτυξη, συνεργάζεται με τα Πανεπιστήμια της Κρήτης, της Θεσσαλίας, της Αθήνας και της Πάτρας, προκειμένου να βρεθούν πράσινες λύσεις που θα μειώσουν τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Τα προϊόντα της Χαλυβουργίας Ελλάδος, αξιολογώντας τον κύκλο ζωής τους, είναι πιστοποιημένα με EPD (Περιβαλλοντική Δήλωση Προϊόντος). Ο χάλυβας, όπως επισήμανε ο Α. Βόσσος, είναι σχεδόν 100% ανακυκλώσιμο προϊόν με αποτέλεσμα να μην αποτελεί οικοδομικό απόβλητο και να αποτελεί ιδανικό υλικό για την κυκλική οικονομία. Ακόμη και τα ελάχιστα υπολείμματα που προκύπτουν κατά την παραγωγή του είναι πλήρως εκμεταλλεύσιμα από την τσιμεντοβιομηχανία και τις εταιρείες οδοποιίας.

ΠΡΑΣΙΝΑ ΔΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ H E-Green, η οποία αντιπροσωπεύει τη Zinco στην Ελλάδα, ειδικεύεται σε βιοκλιματικές εφαρμογές, όπως τα υδατοπερατά δάπεδα και τα φυτεμένα δώματα, και αναλαμβάνει το αρχικό στάδιο μελέτης, καθώς και την τελική υλοποίησή τους. «Τα φυσικά δώματα αποτελούν καταλύτη αποκατάστασης του φυσικού τοπίου στα αστικά κέντρα» σημείωσε ο Γρηγόρης Κοτοπούλης, Agronomist GPA, Technical Director της E-Green. Τα κτίρια δημιουργούν έναν σκληρό φλοιό στο έδαφος, ο οποίος συγκεντρώνει μεγάλες ποσότητες θερμότητας, προκαλώντας το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Επιπλέον, ο σκληρός αυτός φλοιός δημιουργεί έντονη απορροή των υδάτων,

με συνέπεια να προκαλούνται έντονες πλημμύρες κατά τους χειμερινούς μήνες. Τα πράσινα δώματα μπορούν να συμβάλουν στη σκίαση των κτιρίων και στη μείωση της θερμοκρασίας τους, να αποτελέσουν ζώνες ανάσχεσης των πλημμυρών, να συνδράμουν στην απορρόφηση των ρύπων και να βελτιώσουν την αισθητική πόλεων. Σύμφωνα με τον Γ. Κοτοπούλη, υπάρχουν τα ελαφρά συστήματα δωμάτων, τα οποία εκτείνονται σε βάθος 6-7 εκ. πάνω από τη επιφάνεια στεγανοποίησης. Έχουν μικρό κόστος συντήρησης και κατασκευής, ενώ αποτελούν ιδανική λύση για κάθε τύπο κτιρίου, καθώς δεν χρειάζεται προϋπάρχουσα σχετική μελέτη. Έπειτα, διατίθενται δώματα που δίνουν έμφαση στην ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και βρίσκονται σε βάθος 20-30εκ. από την στεγανολεκάνη. Η σκίαση που παρέχουν συνδυαστικά με την υγρασία που απορροφούν, συντελούν στη μείωση της θερμοκρασίας του εξωτερικού κελύφους και των εσωτερικών χώρων του κτιρίου. Η τελευταία κατηγορία δωμάτων ουσιαστικά επιφέρει αποκατάσταση του φυσικού τοπίου στα αστικά κέντρα, καθώς εκτείνεται σε βάθος 50-60εκ. Εφαρμόζεται κυρίως σε υπόσκαφες κατοικίες και αποτελεί αποτελεσματική ζώνη ανάσχεσης των πλημμυρών. Μάλιστα, η E-Green διαθέτει καινοτόμα δώματα, που σε βάθος μόλις 20εκ., μπορούν να συγκρατήσουν 60 λίτρα νερό ανά τετραγωνικό μέτρο. Στόχος είναι η προώθηση συστημάτων στην ελληνική αγορά, τα οποία θα ανακυκλώνουν το γκρίζο νερό των κτιρίων και θα συμβάλλουν τόσο στη μειωμένη κατανάλωση πόσιμου νερού όσο και στη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των κατασκευών.

Γρηγόρης Κοτοπούλης, Agronomist GPA, Technical Director, E-Green

για να υλοποιήσουν έργα που ξεχωρίζουν για την αισθητική, τη λειτουργικότητα και τον βιώσιμο χαρακτήρα τους. Η τεχνολογία φαίνεται πως ανοίγει τον δρόμο για νέα υλικά, που θα είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον και θα διακρίνονται από καλύτερες φυσικές και μηχανικές ιδιότητες, δίνοντας μεγαλύτερη δημιουργική ευελιξία στους επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου. ΤΑ ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Μία νέα τάση που υπάρχει στον κόσμο των δομικών υλικών είναι η στροφή προς τα βιοϋλικά, κατέδειξε στην παρουσίασή του ο Θωμάς Δοξιάδης, Landscape Architect του γραφείου doxiadis+. Σε πειραματικό στάδιο βρίσκονται υλικά, τα οποία προέρχονται από το μικκύλιο. Πιο συγκεκριμένα, τα μανιτάρια Δίρφυς χρησιμοποιούν απλά υποστρώματα, όπως σανό, για να μεγαλώσουν. Έτσι, δημιουργείται ένα συνονθύλευμα από μύκητες και άλλα οργανικά υλικά, που σταδιακά αποδεικνύεται ότι αποτελεί εξαιρετικό δομικό υλικό. Η εν λόγω ύλη έχει διπλάσια αντοχή στη σύνθλιψη σε σχέση με το μπετό, αναλογικά του ειδικού της βάρους. Δεν είναι κατάλληλη για στήριξη βαρειών αντικειμένων ή για το κτίσιμο μεγάλων κτιρίων, όμως μπορεί να βρει ενδιαφέρουσες εφαρμογές σε μικρότερες κατασκευές. «Ανοίγεται ένας κόσμος καινούριων υλικών που θα προέρχονται από την βιολογία» πρόσθεσε ο Θ. Δοξιάδης. Τα βιοϋλικά προς ώρας έχουν αυξημένο κόστος παραγωγής σε σχέση

συμβατικά, δεν

ακόμη

Στη συνέχεια, ο αρχιτέκτονας τοπίου αναφέρθηκε στους αειφόρους κήπους και ειδικότερα σε πρόσφατες έρευνες που εξετάζουν συγκεκριμένα είδη φυτών, ώστε να κατασκευαστούν πράσινα δώματα, τα οποία δεν θα χρειάζονται άρδευση. Τα τελευταία χρόνια επικρατεί η τάση να κυριαρχεί το έμβιο στοιχείο στις κατασκευές και να περιορίζεται το άβιο, χαρακτηριστικό που θα γίνει ακόμα πιο έντονο τις επόμενες δεκαετίες. Κλείνοντας, ο Θ. Δοξιάδης μίλησε για την επαναχρησιμοποίηση των δομικών υλικών και έθεσε ως παράδειγμα το Experience Park, τον σχεδιασμό του οποίου ανέλαβε το αρχιτεκτονικό του γραφείο. Αξιοποιήθηκαν στο μέγιστο εφικτό βαθμό τα υλικά που υπήρχαν από τις προγενέστερες εγκαταστάσεις του Ελληνικού, με αποτέλεσμα να εξασφαλιστεί ο πράσινος χαρακτήρας του πάρκου και η νοητή πολιτιστική συνέχεια της περιοχής.

ΣΤΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΕΣ ΠΛΑΚΕΣ ΣΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΚΑΣΤΕΛΙΟΥ Ο Γρηγόρης Πενέλης, επικεφαλής της εταιρείας Penelis Consulting Engineers, παρουσίασε τη στατική μελέτη του Διεθνούς Αερολιμένα Ηράκλειου Κρήτης, την κατασκευή του οποίου ανέλαβε η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Για την στατικότατα μίας τόσο εκτενούς κατασκευής, συνολικής επιφάνειας 40.000 τετραγωνικών μέτρων, χρησιμοποιήθηκαν προεντεταμένες πλάκες (Pt Slabs), οι οποίες χρησιμοποιούνται συχνά

στο εξωτερικό. Στη χώρα μας όμως, από τη δεκαετία του 80’ και μετά, η εν λόγω τεχνογνωσία χάθηκε και σταμάτησε να εφαρμόζεται σε κτίρια. Η προένταση χρησιμοποιείται στην Ελλάδα μόνο στη γεφυροποιία, που λόγω του βάρους και των μεγεθών των ζεύξεων, η εφαρμογή της είναι κάπως διαφορετική. Τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης μεθόδου είναι ότι χρειάζεται απλούστερο ξυλότυπο, αυξάνεται η ταχύτητα κατασκευής, μειώνεται το βάρος (δεδομένο σημαντικό για τα ψηλά κτίρια) υπάρχει απεμπλοκή με Η/Μ διελεύσεις και ευμενής επιρροή για τα θερμοκρασιακά. Η θεμελίωση προσομοιώθηκε με ελατήρια. Έτσι, προκειμένου να υπολογιστεί η σχετική βύθιση των πλακών, έπρεπε να αφαιρεθεί η καθίζηση από τις στηρίξεις. Η διαστασιολόγηση των στοιχείων Ω/Σ πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του λογισμικού ECtools για Υψηλή Πλαστιμότητα, το οποίο υπολογίζει όλες τις παραμέτρους που απαιτεί ο EN1998 για τον ικανοτικό σχεδιασμό. O σχεδιασμός των προεντεταμένων πλακών πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό Etabs, καθώς και με επιπρόσθετη εκτέλεση υπολογισμών δια χειρός. Οι τάσεις του εδάφους υπολογίστηκαν αυτόματα από το λογισμικό, ωστόσο οι οριακές τιμές καθορίστηκαν σε συνεργασία με την Σωτηρόπουλος & Συνεργάτες ΑΕ – ΑΤΕΝΕΙΑ ΙΚΕ. «Το αεροδρόμιο του Καστελίου αποτελεί την πρώτη εφαρμογή Pt Slabs στην Ελλάδα» είπε ο Γ. Πενέλης ολοκληρώνοντας την ομιλία του και ευχαρίστησε τους συντελεστές του έργου.

έχουν τόσο μεγάλη

σεισμικά φαινόμενα. Ωστόσο, βοηθούν στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων, ενώ μπορεί

γίνει η παραγωγή τους σε τοπικό επίπεδο. Βέβαια, η πρόοδος της τεχνολογίας και η επιστημονική έρευνα αναμένεται να αναδείξουν τα επόμενα έτη ακόμα περισσότερες προοπτικές και πρακτικές εφαρμογές.

αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας αλλά και οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν εκτάκτως την τελευταία διετία εξαιτίας της πανδημίας επιτάχυναν τη ραγδαία ψηφιοποίηση του επιχειρηματικού κόσμου διεθνώς. Χαρακτηριστικά, το 2021, η παγκόσμια αγορά της κυβερνοασφάλειας ανήλθε στα 185 δισ. δολ., σύμφωνα με εκθέσεις της Grand Review Research, ενώ εκτιμάται πως από το 2022 έως το 2030 θα παρουσιάζει ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 12%. Στο επίκεντρο του κεφαλαιώδους και σύγχρονου ζητήματος της κυβερνοασφάλειας δεσπόζουν τα δεδομένα (data) και ο ρόλος που διαδραματίζουν στην παγκόσμια οικονομία. Ο Economist μάλιστα θέλοντας να αναδείξει τη συνεχώς αυξανόμενη σημασία των δεδομένων στην οικονομία, τα χαρακτήρισε «ως σπουδαιότερο εμπόρευμα, ακόμη και από το πετρέλαιο» (The world’s most valuable resource is no longer oil, but data). Όπως μαρτυρούν λοιπόν οικονομικές αναλύσεις διεθνών οργανισμών, η ανάπτυξη που συντελείται στις ψηφιακές τεχνολογίες -και κατ’ επέκταση στα δεδομένα- σε όλους τους βιομηχανικούς κλάδους και τις αγορές συνοδεύεται από νέες και μεγαλύτερες απειλές

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΑΛΛΑ ΑΠΕΧΟΥΜΕ… Ως αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα των επικεφαλής των εταιρειών παγκοσμίως χαρακτηρίζεται η ολιστική προσέγγιση στην κυβερνοασφάλεια καθώς οι κυβερνοαπειλές συνεχίζουν να αυξάνονται σε συχνότητα και να γίνονται πιο επιτηδευμένες, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της PwC «Global Digital Trust Insights», η οποία πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή περισσότερων από 3.500 ανώτερων στελεχών από 65 χώρες. Παρά το γεγονός ότι οι κυβερνοεπιθέσεις συνεχίζουν να κοστίζουν εκατομμύρια δολάρια σε επιχειρήσεις, λιγότερα από τέσσερα στα δέκα στελέχη δηλώνουν ότι έχουν περιορίσει πλήρως τον κίνδυνο έκθεσης σε θέματα κυβερνοασφάλειας σε μια σειρά από τομείς υψίστης σημασίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η δυνατότητα εξ αποστάσεως ή υβριδικής εργασίας (38% δηλώνει ότι οι κίνδυνοι έχουν περιοριστεί πλήρως), η επιτάχυνση υιοθέτησης υπηρεσιών cloud (35%), η αυξημένη χρήση του Internet of Things (34%), η αυξημένη ψηφιοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας

(32%) και οι λειτουργίες back office (31%). Η πλειονότητα των στελεχών που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνουν ότι οι οργανισμοί τους συνεχίζουν να αυξάνουν τον προϋπολογισμό τους που αφορά την κυβερνοασφάλεια με το 69% να δηλώνει ότι είναι ήδη αυξημένος το 2022 και το 65% να σχεδιάζει μεγαλύτερες επενδύσεις το 2023. Η αύξηση αντικατοπτρίζει την εξέχουσα θέση των ζητημάτων κυβερνοασφάλειας στην ατζέντα ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων. Ο Γιώργος Κολλιδάς, Partner, Advisory, Technology Leader της PwC Ελλάδας, ανέφερε: «Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στα θέματα κυβερνοασφάλειας απαιτούνται ακόμη σημαντικά βήματα

προκειμένου οι επιχειρήσεις να αρχίσουν να ανταποκρίνονται επαρκώς στις προκλήσεις του ψηφιακού τους μετασχηματισμού. Οι μεγάλοι οργανισμοί έχουν ήδη αρχίσει να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, ωστόσο πολλές μικρότερες, κυρίως, επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιλαμβάνονται τη θωράκισή τους έναντι των διαδικτυακών κινδύνων ως δαπάνη παρά ως επένδυση. Καθώς η ψηφιοποίηση των συστημάτων και των οργανισμών θα εντείνεται, δύο είναι οι κινήσεις που πρέπει να ολοκληρωθούν προκειμένου να ανταπεξέλθουν οι επιχειρήσεις στις προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού και να μπορέσουν να βοηθήσουν ώστε να εξασφαλιστεί η εμπιστοσύνη του κοινού: Η πρώτη είναι η κατάρτιση στρατηγικής διαχείρισης κυβερνοασφάλειας και η δεύτερη ο σχεδιασμός ενός πλάνου επιχειρησιακής συνέχειας και εναλλακτικών σχεδίων ανάκαμψης των λειτουργιών του οργανισμού σε περίπτωση κυβερνοεπίθεσης». ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ; Από αυτό το κύμα ψηφιοποίησης των λειτουργιών και διαδικασιών ενός επιχειρηματικού οργανισμού δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η βιομηχανία υποδομών και ο κατασκευαστικός κλάδος. Οι τεχνολογίες των δεδομένων έχουν επεκταθεί στις κατασκευές, την αρχιτεκτονική και τα δομικά-οικοδομικά υλικά, με τα λογισμικά να αποτελούν τον βασικότερο κινητήριο μοχλό του ψηφιακού

επιχειρήσεων.

ταχύτατη ψηφιακή μεταστροφή όμως

όλου του φάσματος των κατασκευών, που υιοθέτησαν μέσα σε δύο χρόνια τουλάχιστον όση τεχνολογία δεν είχαν αποκτήσει τα τελευταία τριάντα χρόνια, προκάλεσε το ενδιαφέρον των κυβερνοεγκληματιών. Σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν ζητούμενο παραμένει το πόσο σημαντική θεωρούν οι εταιρείες του οικοσυστήματος των υποδομών τη θωράκιση έναντι των διαδικτυακών απειλών. Σύμφωνα με τον Μπάμπη Χαραλάμπους, Head of IT της Vitex, «η κυβερνοασφάλεια αποτελεί έναν από τους πυλώνες του στρατηγικού πλάνου της Διεύθυνσης Πληροφορικής της εταιρείας μας, καθώς οι απειλές στον κυβερνοχώρο, όπως πειρατεία, κακόβουλο λογισμικό και παραβιάσεις δεδομένων, είναι ικανές να προκαλέσουν σημαντική ζημιά σε κάθε οργανισμό ανεξαρτήτως κλάδου ή δραστηριότητας. Ως εκ τούτου, υπάρχει ένα εγκεκριμένο πλάνο επενδύσεων, σε επίπεδο εξειδικευμένων λύσεων και εκπαίδευσης του προσωπικού, ώστε να ενισχυθεί η ψηφιακή θωράκιση των συστημάτων και των δεδομένων μας. Στόχοι μας είναι τα συστήματά μας να αλληλοεπιδρούν με ασφαλή τρόπο, τόσο

με προμηθευτές όσο και με τους πελάτες μας, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο είτε μετάδοσης προβλημάτων είτε διαρροής δεδομένων. Να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους για να μην ανασχεθεί η τροφοδοσία της αγοράς και τέλος να προφυλαχθεί η πνευματική μας περιουσία». Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Ελευθέριος Κοψίδης, IT Manager της Mapei, τονίζοντας το πόσο σημαντική είναι για την εταιρεία η διαφύλαξη των δεδομένων της. «Ο ψηφιακός κόσμος δεν διαφέρει σε τίποτα από τον πραγματικό. Έτσι λοιπόν όσο σημαντική και αναγκαία είναι η ασφάλεια στον πραγματικό κόσμο ασχέτως αν ζητά πρόσθετη επένδυση χρημάτων, διότι η ασφάλεια είναι μια επένδυση, άλλο τόσο είναι σημαντικό για τον ψηφιακό. H Mapei, αν και δεν θα το φανταζόταν κάποιος είναι μια εταιρεία τεχνολογίας, όπου η ‘‘προίκα’’ της είναι οι πληροφορίες που έχει ή δημιουργεί. Είναι μια εταιρεία

που με ένα ισχυρό τμήμα R&D δημιουργεί πρωτοποριακές συνταγές για τα προϊόντα

της. Μια εταιρεία που σπάει την πέτρα στο βουνό και την καταλήγει τελικό προϊόν για τους πελάτες της. Όλα αυτά καταγράφονται μέσα σε ένα ομοιογενές περιβάλλον. Έχετε φανταστεί το πόσο καταστροφικό θα ήταν για

τη Mapei αν αυτές οι πληροφορίες διέρρεαν στον ανταγωνισμό, παραποιούνταν ή χανόντουσαν;».

RANSOMWARE ΚΑΙ PHISING, ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ Το 2021, σύμφωνα με μια έρευνα της εταιρείας κυβερνοσφάλειας NordLocker, ήταν το έτος κατά το οποίο η κατασκευαστική αγορά είχε δεχθεί τις περισσότερες επιθέσεις ransomware ανάμεσα σε 35 βιομηχανικούς κλάδους (βάσει της αξιολόγησης των περιστατικών από 1.200 εταιρείες διεθνώς). Το ransomware, δηλαδή το λογισμικό (ή λυτρισμικό) στο πλαίσιο του οποίου οι χάκερ κρυπτογραφούν αρχεία ηλεκτρονικών υπολογιστών και στη συνέχεια ζητούν λύτρα για να τα ξεκλειδώσουν, είναι ένα από τα εργαλεία των κυβερνοεγκληματιών. «Το ransomware αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη απειλή, ικανή να επηρεάσει την εφοδιαστική αλυσίδα ενός οργανισμού στο σύνολό της, με σοβαρές συνέπειες στην ομαλή λειτουργία μιας εταιρείας», σημειώνει επ’ αυτού ο κ. Χαραλάμπους της Vitex. «Εξίσου σημαντική είναι και η απειλή επιθέσεων phishing (μέσω email ή τηλεφωνικά), οι οποίες γίνονται όλο και πιο περίπλοκες και με δυνατότητες να

υπερκεράσουν τα όποια μέτρα προστασίας (τεχνολογικές λύσεις και διαδικασίες) έχει αναπτύξει ο κάθε οργανισμός, για οικονομικό όφελος». ΠΩΣ ΘΑ ΕΝΙΣΧΥΘΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΟΑΣΦΑΛΕΙΑ Η δημιουργία ενός ισχυρού πλέγματος προστασίας των επιχειρήσεων στον κυβερνοχώρο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί την υιοθέτηση μιας πειθαρχημένης και πλήρους στρατηγικής η οποία θα διαπνέεται από την υπευθυνότητα που θα επιδεικνύουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη –οι ίδιοι οι εργαζόμενοι της εταιρείας και οι συνεργάτες της. Σε αυτή την προσπάθεια, είναι κρίσιμη η πρόληψη και προετοιμασία των ανθρώπων. Όσο περισσότερο εξελίσσονται τα κακόβουλα λογισμικά, άλλο τόσο ενισχύεται η αναγκαιότητα της ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων και της σωστής εκπαίδευσης, ευαισθητοποίησης από την πλευρά του ανθρώπινου δυναμικού. Για αυτό το ζήτημα, ο Ελευθέριος Κοψίδης της Mapei επισημαίνει σχετικά με τους κινδύνους που απειλούν μια εταιρεία αυτού του αντικειμένου: «Καμία απειλή συστήματος παραγωγής δεν μπορεί να μπει σε βαθμίδες μεγέθους κρισιμότητας. Όσο πιο ‘‘ελαφριά’’ αντιμετωπίζεται μια απειλή ή το proactiveness maturity level αυτής είναι χαμηλό, τόσο πιο επικίνδυνη μπορεί να γίνει». Μιλώντας πιο συγκεκριμένα για την εταιρεία του, ο κ. Κοψίδης σημειώνει: «H Mapei Hellas στο κομμάτι της πληροφορικής έχει δύο μότο. Το πρώτο είναι το ‘‘Mentor your people’’ και το δεύτερο το ‘‘Are you a Mapei member? Prove it’’. Όπως καταλαβαίνετε, η εκπαίδευση των χρηστών μας είναι το μέγιστο μέλημά μας για την ορθή χρήση των συστημάτων μας. Όσο επίπονο και να είναι για το δικό μας τμήμα, κανείς δεν γεννήθηκε με έτοιμες γνώσεις. Εμείς είμαστε αυτοί που θα τις μεταλαμπαδεύσουμε και θα καθοδηγήσουμε τους χρήστες μας να τις κάνουν κτήμα τους. Όσον αφορά το σύνθημά μας, το Zero Trust security model είναι το μοντέλο που χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί η εταιρεία μας πριν ακόμα και την εποχή που η τηλεργασία έγινε ανάγκη και trend. Ο βασικός νόμος του Zero Trust security model λέει ‘‘never trust, always verify’’. Εμείς για τις ανάγκες τις εταιρείας μας το ονομάσαμε ‘‘Are you a Mapei member? Prove it’’. Αυτοί οι δύο πυλώνες ορίζουν τη στρατηγική της εταιρείας μας προς τους χρήστες. Όσον αφορά εμάς στο τμήμα ΙΤ & Information Security, οφείλω να ομολογήσω

εταιρεία Bouygues έπεσε θύμα επίθεσης ransomware που έκλεισε προσωρινά και διέκοψε ορισμένα από τα κρίσιμα συστήματα υπολογιστών της.

● Την ευθύνη της επίθεσης ανέλαβε η συμμορία του Maze ransomware, η οποία κατάφερε να αποσπάσει 1,2 GB ευαίσθητων δεδομένων της εταιρείας. Λίγες ημέρες νωρίτερα, η ίδια συμμορία «χτύπησε» την καναδική εργοληπτική εταιρεία Bird με τον ίδιο τρόπο. ● Τον Μάιο του 2021, οι βρετανικές κατασκευαστικές εταιρείες που ειδικεύονται στις νοσοκομειακές υποδομές, Bam Construct και Interserve, έπεσαν θύματα κυβερνοεπίθεσης που έκλεισε σημαντικά συστήματα του δικτύου υπολογιστών τους. ● Μετά τη

πως κανείς μας δεν μπορεί να νιώθει ασφαλής στις μέρες μας. Συνεχώς ενημερωνόμαστε για νέες απειλές και σχεδιάζουμε το αύριο με σκοπό την ασφαλή λειτουργία των παραγωγικών μας συστημάτων. Επιπρόσθετα σε αυτό, για οτιδήποτε δεν μπορούμε να προβλέψουμε ή να είμαστε proactive, προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε το ρίσκο ζημίας των παραγωγικών μας συστημάτων (mitigation risk)».

Από την πλευρά του, ο κ. Χαραλάμπους της Vitex υπογραμμίζει για τη στρατηγική κυβερνοπροστασίας που εφαρμόζει η εταιρεία του: «Οι διαδικτυακές απειλές

απειλή. Η προσέγγισή μας βασίζεται στο τρίπτυχο ‘‘συνεχείς αξιολογήσεις ευπάθειας, συντήρηση-βελτιστοποίηση των εξειδικευμένων λύσεων-διαδικασιών αποτροπής κυβερνοαπειλών και ανάπτυξη νέων, και συνεχής εκπαίδευση -ενημέρωση

έχουν αναπτύξει πακέτα για να προστατεύσουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από την αύξηση των τιμών της ενέργειας, ο υψηλός πληθωρισμός αναμένεται να επηρεάσει την εμπιστοσύνη, τις δαπάνες και τις επενδυτικές αποφάσεις. Επίσης, η αυστηρότερη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής

Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) θα προσθέσει περαιτέρω οικονομική πίεση στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα αυτές οι εξελίξεις να μεταφραστούν σε περαιτέρω αδυναμία για τη δυτικοευρωπαϊκή οικοδόμηση. ΓΕΡΜΑΝΙΑ: ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ Οι γερμανικές κατασκευαστικές εταιρείες σημείωσαν την ταχύτερη συρρίκνωση της δραστηριότητας, καθώς ο βασικός δείκτης έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο διάρκειας 19 μηνών. Τόσο η Ιταλία όσο και η Γαλλία ανέφεραν πιο ήπιες μειώσεις κατά την τελευταία περίοδο έρευνας, ενώ η κατασκευαστική δραστηριότητα στο Ηνωμένο Βασίλειο επέστρεψε σε ρυθμούς ανάπτυξης. Μείωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας παρατηρήθηκε και στους τρεις υποτομείς, αλλά η κατασκευή κατοικιών κατέγραψε την ταχύτερη μείωση. Η δραστηριότητα των πολιτικών μηχανικών και των εμπορικών κατασκευών υποχώρησε για έκτο συνεχόμενο μήνα, αν και οι ρυθμοί συρρίκνωσης αμβλύνθηκαν. Με τους ανέμους να παραμένουν μη ευνοϊκοί μέχρι και το 2023 και καθώς οι αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ αρχίζουν να ανεβαίνουν επικίνδυνα, οι κατασκευαστικές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν οριακά το επόμενο έτος, μόνο κατά 0,4%. Αξίζει να αναφερθεί ότι μετά από ένα επενδυτικά αδύναμο διάστημα, με το γερμανικό πραγματικό ΑΕΠ να αυξάνεται μόλις κατά 0,1%, ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας και η ουσιαστική διακοπή των παραδόσεων ρωσικού φυσικού αερίου στα τέλη Αυγούστου θα οδηγήσουν σχεδόν αναπόφευκτα την οικονομία σε ύφεση κατά τη διάρκεια των επόμενα δύο με τριών τριμήνων.

των συνολικών κατασκευαστικών δαπανών κατά 1,8% το 2023, παρόλο που οι κυβερνήσεις προωθούν τις επενδύσεις σε υποδομές για να μειωθεί η εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός και τα επιτόκια θα μειώσουν την οικονομική προσιτότητα των κατοικιών και τη δυνατότητα των νοικοκυριών για έργα οικιακών βελτιώσεων. Επιπλέον, οι κίνδυνοι των ελλείψεων ενεργειακών καυσίμων, οι περαιτέρω αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας, οι αυστηρότερες οικονομικές συνθήκες και η αβεβαιότητα που σχετίζεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία θα προκαλέσουν καθυστερήσεις στις επενδύσεις σε μη οικιστικές δομές.

μεγάλο βαθμό λόγω

των κατασκευών, οι οποίες κατέγραψαν

τριμηνιαία πτώση 3,4%. Κορυφαίοι δείκτες

όπως ο ifo Business Climate Index και ο PMI υποδεικνύουν περαιτέρω αδυναμία κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022. Αναμένεται επίσης, περαιτέρω μείωση

Η Ιταλία είναι επίσης πιθανό να διολισθήσει σε ύφεση από τις αρχές του 2023, λόγω των αυξανόμενων αντίθετων ανέμων. Ωστόσο, τα προσωρινά μέτρα στήριξης που έχει λάβει η κυβέρνηση αναμένεται να μετριάσουν τον αντίκτυπο των αυξήσεων των τιμών της ενέργειας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις κατά το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Σημειώνεται επίσης ότι η Ιταλία είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης επιχορηγήσεων και φθηνών δανείων από τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρέχοντας ώθηση στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα για τη χρηματοδότηση μεγάλων δημόσιων έργων, ιδίως σε υποδομές. Υπάρχει άλλωστε μία συνολική ετήσια παραγωγή στην Ιταλία που αυξάνεται κατά 2,5% το 2022, ακολουθούμενη από περαιτέρω 2,8% το 2023. Τον Σεπτέμβριο του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας PMI, οι ιταλικές κατασκευαστικές εταιρείες σηματοδότησαν μια τρίτη διαδοχική μηνιαία μείωση στη συνολική δραστηριότητα, ενώ παράλληλα, η εμπορική κατασκευαστική δραστηριότητα ανέβηκε για πρώτη φορά από τον Ιούλιο. ΓΑΛΛΙΑ: ΖΗΤΗΣΗ & ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΕ ΠΤΩΣΗ Η κατασκευαστική δραστηριότητα σε όλη τη Γαλλία συνέχισε να μειώνεται τον Σεπτέμβριο του 2022, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα PMI, αλλά ο ρυθμός συρρίκνωσης ήταν ο χαμηλότερος κατά την τρέχουσα τετράμηνη ακολουθία εν μέσω διαφορετικών τάσεων σε όλους τους υποτομείς. Η στέγαση σηματοδότησε

μια αξιοσημείωτη πτώση της δραστηριότητας που ήταν η πιο απότομη των τελευταίων τριών μηνών. Η δραστηριότητα του πολιτικού μηχανικού επίσης συρρικνώθηκε, αν και ο ρυθμός μείωσης ήταν οριακός, ενώ η εμπορική δραστηριότητα αυξήθηκε ελαφρά. Η ζήτηση ακολούθησε παρόμοια τάση, με τον εποχιακά προσαρμοσμένο δείκτη νέων παραγγελιών να σημειώνει μόνο οριακή πτώση κάτω από το όριο. Αν και η Γαλλία εξαρτάται λιγότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο, σε σχέση με ορισμένους γείτονές της, περισσότεροι από τους μισούς από τους 56 πυρηνικούς αντιδραστήρες της έχουν κλείσει για συντήρηση, αναγκάζοντας την να βρίσκεται σε εξάρτηση από τις εισαγωγές τη στιγμή που πλησιάζει μια ενεργειακή κρίση. Ως αποτέλεσμα, οι μακροοικονομικές προβλέψεις αναμένουν τη Γαλλία να εισέρχεται σε μία ύφεση από τις αρχές του 2023, παρά τα κυβερνητικά μέτρα για τον περιορισμό των τιμών της ενέργειας. ΒΡΕΤΑΝΙΑ: ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΙΚΡΗ ΜΕΙΩΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ Το

του και ήταν ο μόνος κλάδος που κατέγραψε συνεχή ανάπτυξη τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας έδειξαν ότι ο όγκος της κατασκευαστικής παραγωγής αυξήθηκε κατά 0,4% σε μηνιαία βάση τον Αύγουστο, από 0,1% τον Ιούλιο, όταν οι θερμότερες από τις μέσες θερμοκρασίες έκαναν δύσκολες τις συνθήκες εργασίας. Οι κατασκευαστικές εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου σημείωσα άνοδο στη συνολική δραστηριότητά τους τον Σεπτέμβριο μετά από δύο μήνες πτώσης, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της PMI. Η στέγαση ήταν ο κλάδος με τις καλύτερες επιδόσεις, με τα επίπεδα δραστηριότητας να αυξάνονται με τον ταχύτερο ρυθμό σε πέντε μήνες, ενώ η εμπορική δραστηριότητα επεκτάθηκε επίσης. Αντίθετα, ο τομέας τεχνικών έργων υποδομών κατέγραψε τρίτη συνεχή μηνιαία πτώση στη δραστηριότητα, αν και με ρυθμό που ήταν ο πιο ήπιος που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Οι πληθωριστικές πιέσεις παρέμειναν έντονες κατά το 2022, αλλά ο ρυθμός πληθωρισμού των τιμών των εισροών μετριάστηκε ελαφρά. Η ασθενής οικονομική ανάπτυξη, οι συνεχιζόμενες εντάσεις

για το Brexit και το τέλος του κυβερνητικού σχεδίου των φορολογικών εκπτώσεων στις 31 Μαρτίου 2023, αναμένεται να επιβαρύνουν τις επιχειρηματικές επενδύσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πραγματικές

συνολικές δαπάνες κατασκευής στο Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να μειωθούν κατά 0,4% το 2023. Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ότι ενώ η ευρεία ευρωζώνη θα βιώσει ύφεση το 2023, θα υπάρξουν μεμονωμένες εθνικές εξαιρέσεις. Το κύριο βάρος της ύφεσης θα γίνει αισθητό από οικονομίες που έχουν σχετικά έντονη βιομηχανική δραστηριότητα.

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΕ ΛΟΙΠΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ

Η Νορβηγία φαίνεται να ξεφεύγει από την ύφεση καθώς δεν επηρεάζεται τόσο από τις υψηλές τιμές της ενέργειας. Η Ελλάδα και η Ισπανία επωφελούνται από τους μεγάλους τουριστικούς τομείς, οι οποίοι, αν και επηρεάζονται αρνητικά από την ύφεση, αντισταθμίζουν σε κάποιο βαθμό από τα κέρδη της επανέναρξης των ταξιδιών μετά την πανδημία. Παράλληλα, η Ιρλανδία θα αντιμετωπίσει ορισμένες προκλήσεις με την αγορά κατοικιών, αλλά σε γενικές γραμμές επωφελείται από τις μετεγκαταστάσεις λόγω του Brexit. Αυτές οι οικονομίες προβλέπεται να είναι σχετικά ισχυρές, ακόμη και το 2023, με κατά συνέπεια ισχυρότερες προοπτικές.

Πηγή: Scott Hazelton, https://www.construction-europe.com/news/outlook-for-construction-in-western-europe/8025757. article