Construction τεύχος 33 by BOUSSIAS

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 3 | Τ Ε Υ ΧΟ Σ 33

T I M H: 9 € | I S S N : 2 7 32 - 6 9 50

Ποιοτική και ταχύτερη υλοποίηση έργων µε την υπογραφή της SICAP CONSTRUCTIONS ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ & ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 10 ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΥΜΝΟΣ 36 Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΑΚ, ΕΦΑΛΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΚΤΙΡΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ 46

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΤΕΥΧΟΣ 033

www.constructionmag.gr

NEWS

Αρχισυντάκτης

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ & ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Γιάννης Πισπιρίγκος

Συντάκτες

Γιώργος Κατσιμιλής, Κατερίνα Τσιτούρα

Υπεύθυνη Διαφήμισης Ματίνα Δημητριάδου mdimitriadou@boussias.com

Γραφίστρια

16 18 20

Ελένη Μακρυκώστα

Φωτογράφος

Κορνήλιος Σαραντίογλου

Νεκτάριος Φαρμάκης: «Στοχεύουμε σε μικρά και μεγάλα έργα, που δημιουργούν προστιθέμενη αξία» Οδικοί άξονες ασφάλειας και βιώσιμης κινητικότητας Το στρατηγικό σχέδιο της αντιπλημμυρικής προστασίας Λιμενικά: Αναβαθμίσεις και δημιουργία υποδομών υδατοδρομίου Δίκτυα ενέργειας και φυσικού αερίου

Τμήμα Συνδρομών

COVER STORY

Σταυρούλα Τσιγκάκου

stsigkakou@boussias.com

Λογιστήριο Κωσταντίνος Χασιώτης

Εκδότης Μιχάλης Μπούσιας

Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων Κατερίνα Πολυμερίδου

Group Αdvertising Director

Ποιοτική και ταχύτερη υλοποίηση έργων με την υπογραφή της SICAP Constructions

Vital Blue: Ένα «αληθινό κτίριο» που θα αντέξει στον χρόνο 44

SPECIAL REPORTS 36

Κυκλική οικονομία: O βασιλιάς της κατασκευαστικής αειφορίας δεν είναι γυμνός Η αναθεώρηση του ΚΕΝΑΚ, εφαλτήριο της κτιριακής ενεργειακής μετάβασης

Ελληνική υπεροχή στο διεθνές συνέδριο αυτοκινητοδρόμων της IBTTA Δίνοντας ζωή σε κτίρια πολιτισμού

INTERVIEWS 38

CASE STUDY 28

Δημήτριος Κλωνής (ΣΕΔΠΕΚΑΤ): Σε πρώτο πλάνο η ορθή και αειφόρα διαχείριση των ΑΕΚΚ GDM Assets: Κατασκευάζοντας premium έργα ενεργειακής αποδοτικότητας

TECHNOLOGY IN CONSTRUCTION 56

Πώς εφαρμόζεται το ΒΙΜ στα data centers

Λήδα Πλατή

Ετήσια Συνδρομή: €99

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452

Κωδικός ΕΛΤΑ: 21 - 0183 ISSN 2732-6950

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

CONSTRUCTION | 3

EDITORIAL

ΣΤΟΝ ΨΗΦΙΑΚΌ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌ ΕΔΡΆΖΕΤΑΙ Η ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ Γ Ι Α Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ι Γ ΚΟ Σ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Οι εταιρείες του κλάδου των Κατασκευών και της βιομηχανίας των Υποδομών πρέπει να επιδείξουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα προκειμένου να αναπτυχθούν το 2024.

ι Κατασκευές κατά τη διάρκεια του 2023 έπρεπε να επιδείξουν ανθεκτικότητα απέναντι στις πιέσεις που άσκησαν οι πληθωριστικές μεταβολές. Όσο πλησιάζει η νέα χρονιά, τόσο πιο επιτακτική καθίσταται η ανάγκη να γίνουν πιο ευέλικτες, λαμβάνοντας υπόψη πως η βιωσιμότητα θα αποτελεί άμεση προτεραιότητα, όπως επισημαίνει σε έκθεσή της η Deloitte. Το μακροοικονομικό περιβάλλον προοιωνίζεται ευοίωνο τόσο σε ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο, αν συνυπολογίσουμε την πιο πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, σύμφωνα με την οποία «οι μηχανές ανάπτυξης το 2024 αναμένεται να παραμείνουν σε υψηλές ταχύτητες, κυρίως για κατασκευές και κλάδους τεχνολογίας (με καύσιμο τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης), ενώ η σταδιακή ομαλοποίηση των πληθωριστικών πιέσεων αναμένεται να επαναφέρει τον λοιπό τομέα στη μεσοπρόθεσμη τάση του». Σύμφωνα λοιπόν με την Deloitte, οι εταιρείες του κλάδου οφείλουν να παραμείνουν ευέλικτες μέσω της συνεχούς υιοθέτησης νέων τεχνολογιών, αναλυτικών μεθόδων και της κατάρτισης ενός διευρυμένου εργατικού δυναμικού. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες του κατασκευαστικού φάσματος να αναπτύξουν νέες συνέργειες βελτιώνοντας παράλληλα την αποδοτικότητα, μειώνοντας τις εκπομπές και τα απόβλητα, ελαχιστοποιώντας το κόστος, δημιουργώντας νέες ροές αξίας

4 | CONSTRUCTION

και ενισχύοντας τη διαχείριση ταλέντων και προγραμμάτων. Η αξιοποίηση τεχνολογιών αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, μπορεί να προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις εταιρείες το 2024. Επιπλέον, οι εταιρείες θα πρέπει να συνεχίσουν να αγκαλιάζουν την αλλαγή, όχι απλώς ως απάντηση στις εξωτερικές πιέσεις αλλά ως στρατηγική επιταγή για καλύτερη ανάπτυξη σε ένα ευμετάβλητο μακροοικονομικό περιβάλλον. Το επόμενο έτος, προσθέτει η Deloitte για την παγκόσμια αγορά, οι Κατασκευές οφείλουν να προσθέσουν τα ακόλουθα στον οδηγό στρατηγικής τους για την πλοήγηση στην αβεβαιότητα, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών ευκαιριών: Πρώτον, να εστιάσουν και να αναπτύξουν τη βιώσιμη κατασκευή με τη χρήση δομικών υλικών υψηλής απόδοσης και ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων. Δεύτερον, να επενδύσουν ακόμη περισσότερο σε καινοτόμες τεχνολογίες όπως το BIM και η ρομποτική, αλλά και να εξερευνήσουν εφαρμογές αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της παραγωγικότητας. Τρίτον, αλλά εξίσου σημαντικό με τα προηγούμενα, να επενδύσουν στην ανάπτυξη του ανθρωπίνου δυναμικού μέσω προγραμμάτων μαθητείας και κατάρτισης, καθώς και σε εργαλεία αυτοματισμού, αλλά και να ενισχύσουν τις συνθήκες ασφαλείας του κατά τη διάρκεια των εργασιών. ■

Οι εταιρείες οφείλουν να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες και προηγμένες μεθόδους βιώσιμης κατασκευής

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

NEWS

L A M DA D E V E LO P M E N T: ΤΑ M A L L S , Ο ΔΥ Ν ΑΤΌ Σ Ά Σ Ο Σ Σ ΤΟ Μ Α Ν Ί Κ Ι Τ Η Σ Τα εμπορικά κέντρα της Lamda Development σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, καθώς η κυρίαρχη θέση τους στην αγορά και η ανάκαμψη της κατανάλωσης μετά την πανδημία τροφοδοτούν νέα υψηλά επιδόσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η εισηγμένη για το φετινό εννεάμηνο, σημειώθηκε αύξηση των πωλήσεων των καταστημάτων και της επισκεψιμότητας κατά 23% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Ειδικότερα, ο συνολικός όγκος των πωλήσεων ανήλθε σε 569 εκατ. ευρώ, μια αύξηση κατά 20,8%, έναντι των 471 εκατ. ευρώ, που είχαν σημειωθεί κατά το εννεάμηνο του 2019, όταν είχε σημειωθεί η καλύτερη επίδοση των τελευταίων ετών. Ακόμα σημαντικότερη ήταν η αύξηση των καθαρών εσόδων από ενοίκια κατά 28% συγκριτικά με το εννεάμηνο του 2022, καθώς προστέθηκαν νέοι μισθωτές (π.χ. ΙΚΕΑ στο The Mall Athens), ενώ παράλληλα συνεχίστηκε και η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των ενοικίων, με βάση τα όσα προβλέπονται στα σχετικά μισθωτήρια συμβόλαια.

TRADE ESTATES: ΟΛΟΚΛΗΡΏΘΗΚΕ Η ΑΠΌΚΤΗΣΗ ΤΟΥ SMART PARK

Ολοκληρώθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2023 η συναλλαγή μεταβίβασης του 100% των μετοχών της εταιρείας «ΓΥΑΛΟΥ ΜΑΕ» από την REDS A.E., καθώς εκπληρώθηκαν οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις που είχαν τεθεί στο από 10 Οκτωβρίου συμφωνητικό πώλησης και αγοράς των μετοχών της ως άνω εταιρείας, η οποία αποτελεί την ιδιοκτήτρια και διαχειρίστρια του Smart Park, του μεγαλύτερου Εμπορικού Πάρκου στην Ελλάδα.

6 | CONSTRUCTION

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Trade Estates ΑΕΕΑΠ, η συμφωνημένη αξία του Smart Park για την συναλλαγή ανήλθε στα 110 εκατ. ευρώ (on a debt free-cash free basis). H αξία απόκτησης των μετοχών της ΓΥΑΛΟΥ Μ.Α.Ε. ανήλθε σε 95,8 εκατ. ευρώ και καλύφθηκε κατά μεγάλο ποσοστό (53%) από το σύνολο των καθαρών κεφαλαίων που αντλήθηκαν από την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου της Trade Estates ΑΕΕΑΠ που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία τον Νοέμβριο του 2023.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΚΤΊΡΙΟ ΜΑΡΊΑ ΚΆΛΛΑΣ: ΣΤΗΝ GDM ASSETS ΤΟ ΈΡΓΟ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗΣ Ακόμα ένα βήμα έγινε για το κτίριο που έζησε η Μαρία Κάλλας καθώς ο διαγωνισμός για το έργο αποκατάστασης προχωρά και ανάδοχος αναδείχθηκε η εταιρεία GDM Assets. To κτίριο θα στεγάσει την Ακαδημία Λυρικής Τέχνης «Maria Callas». Για να μπορέσει να λειτουργήσει το –επί δεκαετίες εγκαταλελειμμένο κτίριο– και να στεγάσει την Ακαδημία Λυρικής Τέχνης, θα προηγηθούν εργασίες που αφορούν την αποκατάσταση των προσόψεων και της στέγης, καθώς και όλων των διατηρητέων τμημάτων του εσωτερικού του. Επίσης, όπου απαιτείται, θα ενισχυθεί η ανακατασκευή του εσωτερικού φέροντος οργανισμού, που έχει υποστεί βλάβες από τον σεισμό και από παλαιότερη πυρκαγιά στους πρώτους ορόφους. Το κτίριο που θα δημιουργηθεί, θα πληροί όλες τις σύγχρονες λειτουργικές και κατασκευαστικές προδιαγραφές για τη συγκεκριμένη χρήση, ενώ έχει προβλεφθεί η χρήση του από άτομα με αναπηρία και κινητικές δυσκολίες.

Ν Έ Ο Κ Τ Ι Ρ Ι Α ΚΌ Έ Ρ ΓΟ 6 Ε Κ ΑΤ. Ε Υ Ρ Ώ Α Ν Έ Λ Α Β Ε Η Ε Κ Τ Ε Ρ Σ Τ Η Ν ΑΘ Ή Ν Α

Η ΕΚΤΕΡ ανέλαβε έργο ύψους 6 εκατομμυρίων ευρώ στην Αθήνα. Η κατασκευαστική εταιρεία υπέγραψε σύμβαση για την κατασκευή του έργου «Επέκταση Κτιριακών Εγκαταστάσεων του Ινστιτούτου Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνίων (Ι.Π&Τ) του ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωσή της στο Χρηματιστήριο. Μετά την υπογραφή της παραπάνω σύμβασης το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των Δημοσίων και Ιδιωτικών έργων που εκτελεί η ΕΚΤΕΡ Α.Ε (αμιγώς ή μέσω συμμετοχής της σε κοινοπραξίες), ανέρχεται στο ποσό των 120 εκατ. ευρώ.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

CONSTRUCTION | 7

ΑΦ Ι Ε Ρ Ω Μ Α / Έ Ρ ΓΑ Τ Η Σ ΔΥ Τ Ι Κ Ή Σ Κ Α Ι Σ Τ Ε Ρ Ε Ά Σ Ε Λ Λ Ά Δ Α Σ

ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΡΕΆ ΚΑΙ ΤΗ ΔΥΤΙΚΉ ΕΛΛΆΔΑ Οι δύο περιφέρειες της Δυτικής και Στερεάς Ελλάδας, τα τελευταία χρόνια, υπολείπονταν σε έργα και απαραίτητες υποδομές. Πλέον, η κατάσταση αλλάζει καθώς τόσο η κυβέρνηση όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση θεωρούν κομβικής σημασίας την υλοποίηση σημαντικών έργων. Όπως θα δείτε στο αφιέρωμα του τρέχοντος τεύχους, οι δύο περιφέρειες έχουν να επιδείξουν έργα πολυδιάστατα και σημαντικά, τα οποία ικανοποιούν τις σύγχρονες απαιτήσεις της αειφόρας ανάπτυξης που έχει στο επίκεντρό της τη βελτίωση της ποιότητας της ανθρώπινης ζωής. Οδικοί άξονες, αντιπλημμυρικά και φράγματα, λιμενικά και αναπλάσεις μαρινών, επεκτάσεις του δικτύου φυσικού αερίου καθώς και ενεργειακά έργα, υλοποιούνται αναβαθμίζοντας τον κατασκευαστικό χάρτη των περιφερειών.

10 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

INTERVIEW

ΝΕΚΤΆΡΙΟΣ ΦΑΡΜΆΚΗΣ: «ΣΤΟΧΕΎΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΚΡΆ ΚΑΙ ΜΕΓΆΛΑ ΈΡΓΑ, ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΎΝ ΠΡΟΣΤΙΘΈΜΕΝΗ ΑΞΊΑ» Σ Ε Τ Ρ Ο Χ Ι Ά Α Ν Α Β Ά Θ Μ Ι Σ Η Σ Η ΔΥ Τ Ι Κ Ή Ε Λ Λ Ά Δ Α

Ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας μας αποκαλύπτει το στρατηγικό πλάνο των υποδομών της νέας πενταετίας. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΤΣΙΤΟΎΡΑ

12 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023

Έ Ρ ΓΑ Τ Η Σ ΔΥ Τ Ι Κ Ή Σ Κ Α Ι Σ Τ Ε Ρ Ε Ά Σ Ε Λ Λ Ά Δ Α Σ

Νεκτάριος Φαρμάκης μιλά στο Construction για τα μεγαλόπνοα έργα της Περιφέρειας που βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να αλλάξουν οριστικά το πρόσωπο της Δυτικής Ελλάδας. Ποια έργα της προηγούμενης θητείας σας οδήγησαν στην αλλαγή σελίδας σε μία περιφέρεια της χώρας με μεγάλο έλλειμμα υποδομών, όπως αυτή της Δυτικής Ελλάδας, και ποιο είναι το στρατηγικό σας πλάνο για την επόμενη πενταετία; Αναμφίβολα, η πιο εμβληματική εξέλιξη της περιόδου που πέρασε ήταν η ουσιαστική εκκίνηση – και ταχεία εξέλιξη των έργων – στο νέο αυτοκινητόδρομο της Πατρών – Πύργου, μέσα από την επαναφορά τους στη σύμβαση παραχώρησης της «Ολυμπίας Οδού», από το Υπουργείο Υποδομών. Επίσης, όμως, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με τις δικές της δυνάμεις, προχώρησε έργα για την συντήρηση και τον εκσυγχρονισμό του Εθνικού και Επαρχιακού οδικού δικτύου, για την επέκταση και αναβάθμιση του οδοφωτισμού σε όλη την έκταση της Περιφέρειας -με έργα που ξεπερνούν τα 28 εκ. ευρώ- αποκαταστάσεις και βελτιώσεις των εισόδων των πόλεων (Πάτρα, Αγρίνιο, Πύργος, Μεσολόγγι, Αστακός, κ.α.) και εκτεταμένες αναπλάσεις και αναβαθμίσεις στα αστικά κέντρα των τριών περιφερειακών ενοτήτων. Ισχυρή ήταν, επίσης, η παρουσία της Περιφέρειας στα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, με στόχο την αύξηση του βαθμού αντοχής και θωράκισης της Δυτικής Ελλάδας. Το στρατηγικό μας πλάνο για τη νέα πενταετία περιλαμβάνει μικρά και μεγάλα έργα για όλους, που δημιουργούν προστιθέμενη αξία. Σημαντική θέση στον σχεδιασμό μας καταλαμβάνει η εκκίνηση και ολοκλήρωση της μεγάλης αστικής ανάπλασης του «Λαδόπουλου» στην Πάτρα, όπως και η εκκίνηση εφαρμογής των δράσεων του σχεδίου ανασυγκρότησης της Π.Ε. Ηλείας - με επίκεντρο την Αρχαία Ολυμπία- η αναβάθμιση του παλαιού εθνικού οδικού δικτύου από τον δήμο Ναυπακτίας έως τον δήμο Ακτίου Βόνιτσας, της ΕΟ Αγρινίου – Καρπενησίου, της ΕΟ Ναυπάκτου – Θέρμου. Ποια εκτιμάτε πως θα είναι η συνδρομή των χρηματοδοτικών εργαλείων στην επιπλέον ανάπτυξη της περιφέρειάς σας; Τα χρηματοδοτικά εργαλεία έχουν μεγάλη αξία για τον τόπο μας, ακόμα και για την

ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023

ίδια μας την καθημερινότητα. Ωστόσο, αφενός οφείλουμε να τα αξιοποιούμε ορθά και αποτελεσματικά προς όφελος των πολιτών και, αφετέρου, να επιζητούμε ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία από το κεντρικό κράτος, ώστε κάθε Περιφέρεια να μπορεί να στρέφει τους πόρους εκεί που έχει τη μεγαλύτερη ανάγκη. Και το αναφέρω αυτό καθώς ένα σημαντικό τμήμα των πόρων που διατίθεται στις Περιφέρειες τελεί υπό την προτεραιοποίηση των υπουργείων. Επίσης, ένα άλλο -υπαρκτό πάντοτε- ζήτημα είναι η απλοποίηση των διαδικασιών. Λέμε ένα μεγάλο «ναι» στη διαφάνεια και στη χρηστή διαχείριση πόρων. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να μπορούμε να είμαστε γρήγοροι και αποτελεσματικοί. Ποιες είναι οι εργασίες που απομένουν για την ολοκλήρωση της Αμβρακίας Οδού και κατά πόσο η παράδοσή της θα αλλάξει το οδικό δίκτυο της Περιφέρειας και, συνεπώς, την καθημερινότητα των πολιτών; Η Αμβρακία Οδός είναι έργο που εκτελεί το υπουργείο Υποδομών, επομένως δεν μπορώ να σας μιλήσω εγώ για το ακριβές χρονοδιάγραμμα, για το οποίο απλώς μαθαίνω – όπως όλοι – ότι είναι μέχρι το τέλος του έτους. Μπορώ, ωστόσο, με μεγάλη βεβαιότητα να σας πω ότι η Αμβρακία οδός, που συνδέει την Ιόνια Οδό με τη Λευκάδα και το Άκτιο, βάζει τέλος σε ένα μεγάλο οδικό έλλειμμα της δυτικής Αιτωλοακαρνανίας, φέρνοντας πολύ πιο κοντά τις δυτικές ακτές του τόπου μας με τα μεγάλα αστικά κέντρα της Πάτρας, αλλά και της Αθήνας. Σταδιακά, ο δυτικός άξονας της χώρας σπάει την πολυετή απομόνωσή του και μπορεί να αναδείξει

τις ομορφιές και τις παραγωγικές του δυνατότητες. Σε μια εποχή που η Ευρώπη επιδιώκει την ενίσχυση των σιδηροδρομικών υποδομών, σε ποια φάση βρίσκεται ο σχεδιασμός του σιδηρόδρομου στην περιφέρειά σας; Αυτή τη στιγμή έχουμε μία γραμμή που φτάνει από την Αθήνα μέχρι το Αίγιο, ενώ εκτελούνται εργασίες στο υπόλοιπο τμήμα μέχρι τα όρια της Πάτρας. Ωστόσο, δεν έχουν ληφθεί ακόμα οριστικές αποφάσεις σχετικά με το τμήμα της γραμμής που θα διασχίσει την Πάτρα και θα φτάσει στο νέο λιμάνι της πόλης. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία σιδηροδρομική σύνδεση στην Αιτωλοακαρνανία, ενώ κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί με τον δυτικό σιδηροδοδρομικό άξονα, που μπορεί να φτάνει μέχρι τη Καλαμάτα, δίνει την εικόνα ενός σοβαρού σιδηροδρομικού ελλείμματος, που αντιμετωπίζει ακόμα η Δυτική Ελλάδα. Σε τι στάδιο βρίσκεται η κατασκευή δικτύου φυσικού αερίου και κατά πόσο πιστεύετε πως η υλοποίηση του καθιερώνει την Ηλεία, και γενικότερα τη Δυτική Ελλάδα, σε ισχυρό ενεργειακό παίκτη; Με την έναρξη εργασιών τερματίζεται η πολυετής ενεργειακή απομόνωση της Δυτικής Ελλάδας. Σύντομα οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε εναλλακτική, φθηνότερη και πιο φιλική προς το περιβάλλον, ενέργεια. Τίποτα δεν θα γινόταν εάν σε αυτή την μεγάλη προσπάθεια δεν είχαμε τη στήριξη της ΔΕΠΑ Υποδομών και της ΔΕΔΑ, αλλά και τη συνεργασία του συνόλου των τοπικών φορέων. Σήμερα, κοιτάζουμε προς το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία.

Αμβρακία Οδός

C O N S T R U C T I O N | 13

INTERVIEW

Συνεχίζουμε την προσπάθεια για να επιτευχθεί και ο επόμενος μεγάλος στόχος, η σύνδεση της Δυτικής Ελλάδας με αγωγό υψηλής πίεσης και επέκταση των δικτύων φυσικού αερίου σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της Περιφέρειάς μας. Πώς προχωράει το έργο αποθήκευσης πράσινης ενέργειας στην Αιτωλοακαρνανία; Θα λέγατε πως η αποθήκευση ενέργειας εξελίσσεται σε επενδυτικό «μαγνήτη» για τη Δυτική Ελλάδα; Στρατηγικός μας στόχος από το 2019, που εκλεχτήκαμε Περιφερειακή αρχή, ήταν να καταστήσουμε τη Δυτική Ελλάδα ενεργειακό κόμβο και δίαυλο αειφόρου ανάπτυξης. Σε αυτό περιλαμβάνεται και η αποθήκευση ενέργειας, όπου μετατοπίζεται το επενδυτικό ενδιαφέρον για την αγορά ηλεκτρισμού. Μικρότεροι και μεγαλύτεροι, εγχώριοι και ξένοι επενδυτές καταθέτουν αιτήσεις στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, είτε με τη μέθοδο

14 | C O N S T R U C T I O N

των συσσωρευτών (κοινώς μπαταρίες) είτε με τη μέθοδο της αντλησιοταμίευσης (που είναι μια φυσικού τύπου υδροηλεκτρική «μπαταρία»). Την τελευταία διετία έχουμε δημιουργήσει τις συνθήκες προσέλκυσης τέτοιων επενδύσεων, καθώς έχουν αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά από εμάς περισσότερες από 30 αντίστοιχες επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Αιτωλοκαρνανία, όπου την παρούσα περίοδο υπάρχουν επενδύσεις συνολικής ισχύος πάνω από 1.000 MW, που είτε έχουν πάρει ήδη άδεια παραγωγής από τη ΡΑΕ, είτε βρίσκονται υπό αξιολόγηση. Παράλληλα, δίνεται και μια διέξοδος στο πρόβλημα του κορεσμένου δικτύου, ώστε μελλοντικά να υπάρξουν λιγότερα ζητήματα από άλλες περιοχές της χώρας. Η χάραξη περιφερειακών ενεργειακών πολιτικών είναι πολυσύνθετη και πολυπαραγοντική, και απαιτείται άμεση προσαρμογή σε όποιες συνθήκες δημιουργούνται.

Στην Αιτωλοακαρνανία δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος στο δίκτυο, που θα υποδεχθεί επιπλέον αιτήματα για νέες επενδύσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά πόσο σας προβληματίζει αυτός ο κορεσμός του ηλεκτρικού δίκτυο; Η έλευση των μπαταριών δεν θα λύσει το πρόβλημα που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό με το κορεσμένο ηλεκτρικό δίκτυο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, στην Αιτωλοακαρνανία καταγράφεται αρνητικό περιθώριο 106 ΜW, όταν η εγκατεστημένη ισχύς είναι 481 ΜW και το σύνολο των αιτημάτων 587ΜW. Μάλιστα, μόλις δύο από τους 11 υποσταθμούς υψηλής και μέσης τάσης που εξυπηρετούν την Αιτωλοακαρνανία έχουν διαθεσιμότητα. Τα έργα για την αναβάθμιση του δικτύου «τρέχουν» με πολύ χαμηλότερες ταχύτητες από τα νέα έργα ΑΠΕ, με αποτέλεσμα αυτός ο ετεροχρονισμός να δημιουργεί πρόβλημα «χώρου» στο δίκτυο, αλλά και μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις σε μπαταρίες. Σαφώς και η Πολιτεία οφείλει να βρει άμεσα λύσεις, καθώς δημιουργούνται τεράστια ζητήματα όχι μόνο στην υλοποίηση ενεργειακών έργων, αλλά και στην καθημερινότητα, αφού ακόμα και δράσεις εξοικονόμησης ή συμψηφισμού ενέργειας αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια. Τον Ιούνιο υπεγράφη η παραχώρηση της Μαρίνας Παλαίρου στο δήμο ΑκτίουΒόνιτσας. Πώς προχωράει το συγκεκριμένο φιλόδοξο πρότζεκτ και κατά πόσο η ολοκλήρωσή του αναμένεται να εκτοξεύσει την τουριστική δύναμη της περιφέρειάς σας; Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας συνδράμει το Δήμο σε μελετητικό επίπεδο, έχοντας εξασφαλίσει χρηματοδότηση για τη συμβουλευτική υποστήριξη που αφορά τη δημιουργία υποδομών αναβάθμισης του από θαλάσσης τουρισμού στη ΔΕ Παλαίρου, μελέτη που υλοποιεί ο Δήμος. Ο σχεδιασμός και οι τελικές αποφάσεις ανήκουν στον Δήμο. Εκτιμούμε ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν εξελίξεις, οι οποίες προφανώς θα δρομολογηθούν από τη νέα Δημοτική Αρχή που προέκυψε από τις πρόσφατες εκλογές. Εμείς είμαστε εδώ, για να συμβάλλουμε σε οποιαδήποτε κατεύθυνση μας ζητηθεί, όπως άλλωστε πράττουμε και με τους 19 Δήμους της Δυτικής Ελλάδας. Έως τότε συνεχίζουμε με έργα προστασίας του περιβάλλοντος, αναπλάσεις και βελτιώσεις του παράκτιου

ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023

Έ Ρ ΓΑ Τ Η Σ ΔΥ Τ Ι Κ Ή Σ Κ Α Ι Σ Τ Ε Ρ Ε Ά Σ Ε Λ Λ Ά Δ Α Σ

οδικού δικτύου, λειτουργώντας υποστηρικτικά. Αντιμετωπίζουμε ευρύτερα το Δήμο Ακτίου – Βόνιτσας ως περιοχή με σημαντικές προοπτικές στον θαλάσσιο τουρισμού, εξ ου και χρηματοδοτούμε από το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης της ΠΔΕ το καταφύγιο τουριστικών σκαφών Βόνιτσας για τον ελλιμενισμό 106 τουριστικών σκαφών. Με τις νέες λιμενικές εγκαταστάσεις, η περιοχή της Βόνιτσας αποκτά προστιθέμενη αξία και, μέσα από τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό μας, συμβάλλουμε στην ανάπτυξη και ανάδειξη της δυτικής Αιτωλοακαρνανίας, που έχει όλες τις προϋποθέσεις να πετύχει ένα μεγάλο τουριστικό και οικονομικό άλμα. Ποια είναι τα έργα διαχείρισης υδάτινων πόρων που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη στη Δυτική Ελλάδα και ποια αναμένεται να λάβουν σύντομα το πράσινο φως; Εκτιμάτε πως τα συγκεκριμένα έργα θα θωρακίσουν επαρκώς την περιφέρεια σας έναντι του πλημμυρικού κινδύνου; Έχουμε διαθέσει πάνω από 70 εκ. ευρώ σε αντιπλημμυρικά έργα και έργα αποκατάστασης, καθαρισμού και οριοθετήσεων για ποτάμια, χειμάρρους και υδατορέματα. Εκτελούνται στοχευμένες παρεμβάσεις και στις τρεις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας. Επίσης πάνω από 54 εκ. ευρώ επενδύονται στον τομέα της ύδρευσης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η απαιτούμενη ποιότητα και ποσότητα του νερού για την κάλυψη των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών μας. Ενδεικτικά έργα είναι: ● Ολοκλήρωση των υπολειπόμενων εργασιών, λειτουργία και συντήρηση του έργου «Ύδρευση Πάτρας από τους ποταμούς Πείρο και Παραπείρο – Δίκτυα υδροδότησης υπόλοιπων οικισμών Ν. Αχαΐας. (σε εξέλιξη) ● Υδροδότηση της Βουπρασίας, με προϋπολογισμό 9 εκ.ευρώ. , ● Κατασκευή του εσωτερικού δικτύου ύδρευσης του Μεσολογγίου με προϋπολογισμό 6,7 εκ.ευρώ ● Βελτίωση του δικτύου ύδρευσης στον Ερύμανθο, με προϋπολογισμό 1,5 εκ. ευρώ. Προχωράμε ακόμη σε εργασίες για την κατασκευή, αποκατάσταση και εκσυγχρονισμό του δικτύου αποχέτευσης, με έμφαση στην καλύτερη διανομή, την ελαχιστοποίηση των απωλειών/ διαρροών και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού, με

ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023

συνολικό προϋπολογισμό πάνω από 26,5 εκ. ευρώ Επειδή όμως έχουμε να διαχειριστούμε το μεγάλο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής,προχωρήσαμε έγκαιρα στην ολοκλήρωση του Περιφερειακού Σχεδίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και την εξειδίκευση της στρατηγικής μας, με διεκδίκηση πόρων από ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. Το ΠεΣΠΚΑ περιλαμβάνει 166 μέτρα και δράσεις ενδεικτικού κόστους 193 εκ. ευρώ και αποτελεί τον στρατηγικό οδηγό για τον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή και τη θωράκιση των τοπικών κοινωνιών. Η αδειοδότηση για το αιολικό στη θέση “Σκιαδοβούνι” συνάντησε τις σφοδρές αντιδράσεις της κοινής γνώμης και, μάλιστα, υπήρξε προσφυγή πολιτών και φορέων στο ΣτΕ εναντίον της κατασκευής του. Έχει πλέον οριστικά δρομολογηθεί το συγκεκριμένο έργο; Εκτιμάτε πως θα λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης για τη Δυτική Ελλάδα; Το Ειδικό χωροταξικό των ΑΠΕ, με το οποίο εγκρίνονται τα ανάλογα έργα, είναι σε ισχύ εδώ και μια 15ετία περίπου, χωρίς όμως να έχει αναπροσαρμοστεί, πράγμα

που το καθιστά αναχρονιστικό. Στην περίπτωση του Σκιαδοβουνίου συνδράμαμε και εμείς στο αίτημα των φορέων, καθώς το συλλογικό μας όργανο είχε εκφράσει ξεκάθαρα την αρνητική του γνωμοδότηση για αυτό το έργο. Πάγια θέση μας είναι ότι θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές επί της χωροθέτησης τέτοιων έργων, λαμβάνοντας υπόψιν την ιδιαίτερη ανθρωπογεωγραφία κάθε περιοχής, το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, την τοπική οικονομία κτλ. Παράλληλα, τα συγκεκριμένα έργα εγκρίνονται από τους κρατικούς φορείς και όχι από την αυτοδιοίκηση, η οποία έχει μόνο ρόλο γνωμοδοτικό, ενώ θα έπρεπε να συμβάλει καθοριστικά στη λήψη αποφάσεων. Η αιολική ενέργεια συνιστά σαφώς μια χρήσιμη μορφή ενέργειας και ανάλογες επενδύσεις είναι επωφελείς για την ανάπτυξη στους τόπους που εγκαθίστανται, αλλά ο τρόπος έγκρισης και εγκατάστασης αυτών των έργων θα πρέπει να αναδιαμορφωθεί άμεσα, με σεβασμό προς τις τοπικές κοινωνίες και τους τοπικούς θεσμούς, ιδίως τώρα που έρχεται στο προσκήνιο η χωροθέτηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. ■

Μαρίνα Παλαίρου & Έργο Αποθήκευσης Πράσινης Ενέργειας, Αιτωλοακαρνανία

C O N S T R U C T I O N | 15

SPECIAL REPORT

ΟΔΙΚΟΊ ΆΞΟΝΕΣ ΑΣΦΆΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΏΣΙΜΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΝΈΑ ΔΕΔΟΜΈΝΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΚΊΝΗΣΗ

Σε εξέλιξη η κατασκευή μεγαλόπνοων οδικών έργων που ενσωματώνουν τις αρχές της «πράσινης» κινητικότητας, σέβονται το περιβάλλον και προστατεύουν την ανθρώπινη ζωή. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

16 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Έ Ρ ΓΑ Τ Η Σ ΔΥ Τ Ι Κ Ή Σ Κ Α Ι Σ Τ Ε Ρ Ε Ά Σ Ε Λ Λ Ά Δ Α Σ

ι περιφέρειες της Δυτικής και Στερεάς Ελλάδας συμμετέχουν στο πανευρωπαϊκό όραμα της πράσινης κινητικότητας, καθώς από το έδαφός τους περνούν σημαντικά οδικά δίκτυα που θα μας φέρουν πιο κοντά στον στόχο των «μηδενικών ατυχημάτων».

ΠΑΤΡΏΝ-ΠΎΡΓΟΥ: ΈΝΑ ΒΉΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΙΏΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΌΤΗΤΑ

Η Πατρών-Πύργου επανεντάχθηκε στην Ολυμπία Οδό τον Μάρτιο 2022 και έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025. Σήμερα η κατασκευή προσεγγίζει το 25% και αρχίζει πλέον να μορφοποιείται ο νέος αυτοκινητόδρομος, καθώς έχει ολοκληρωθεί η νέα χάραξη των 63 χιλιομέτρων (τα υπόλοιπα 13 χιλιόμετρα είναι πάνω στην υφιστάμενη χάραξη και η κατασκευή τους προσομοιάζει με εκείνη της Κορίνθου-Πατρών). Η σημασία κατασκευής αυτοκινητοδρόμων, δηλαδή δρόμων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που προάγουν την ασφάλεια, καθώς και η ύπαρξη ολοκληρωμένου μηχανισμού λειτουργίας αναδείχτηκε πολύ χαρακτηριστικά στην περίπτωση της Κορίνθου Πατρών, όπου η μείωση των δυστυχημάτων από την έναρξη του Έργου Παραχώρησης έως σήμερα είναι της τάξης του 88%. Στόχος είναι αυτό το επίτευγμα να επαναληφθεί και στην Πατρών-Πύργου. Ο νέος αυτοκινητόδρομος θα μειώσει το ταξίδι κατά 40’ και θα αναβαθμίσει την οδική ασφάλεια υιοθετώντας τα υψηλότερα επίπεδα λειτουργίας. Η εταιρεία παραμένει πιστή στο όραμά της να δραστηριοποιείται με γνώμονα τον άνθρωπο, να βασίζεται στις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία, να αναβαθμίζει τις υποδομές και τις υπηρεσίες της και να προστατεύει το Περιβάλλον, υιοθετώντας το μοντέλο της θετικής κινητικότητας , της VINCI Concessions.

ασφαλτοστρώσεις σε όλο το μήκος του τελευταίου υπό κατασκευή τμήματος που θα συνδέσει την Παράκαμψη Αμφιλοχίας με την περιοχή της Βόνιτσας ενώ, στη συνέχεια, θα ακολουθήσει η τοποθέτηση στηθαίων, πινακίδων, διαγραμμίσεις, οδοφωτισμός κ.λπ. Με την απόδοση αυτού του τμήματος όλος ο άξονας της Αμβρακίας Οδού, μήκους 48χλμ, δηλαδή από το Άκτιο μέχρι το νότιο άκρο της λίμνης Αμβρακίας, θα έχει δοθεί στην κυκλοφορία. Πρόκειται για έναν άξονα μήκους 48,5 χιλιομέτρων, με χαρακτηριστικά κλειστού αυτοκινητόδρομου, που διαθέτει 2 λωρίδες ανά ρεύμα κυκλοφορίας και ανισόπεδους κόμβους.

ΣΕ ΤΡΟΧΙΆ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΆΚΑΜΨΗ ΧΑΛΚΊΔΑΣ Το πολυαναμενόμενο έργο της Παράκαμψης Ψαχνών και Χαλκίδας αναμένεται να ξεκινήσει το αμέσως επόμενο διάστημα, σύμφωνα με το Υπουργείο Υποδομών. Το

έργο δημοπρατήθηκε τέλη του 2021 και εντός του 1ου τριμήνου του 2023 υπογράφηκε η σύμβαση. Μάλιστα, θα προωθηθεί η διαδικασία ωρίμανσης των μελετών για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της προαίρεσης, δηλαδή του τμήματος Υψηλή Γέφυρα Χαλκίδας – Νέα Λάμψακος. Με την κατασκευή των συνεχιζόμενων τμημάτων πριν από τη Νέα Λάμψακο, προς Χαλκίδα/ Υψηλή Γέφυρα και μετά προς την Παράκαμψη Ψαχνών, και την αρτηρία σύνδεσης Βόρειας - Νότιας Εύβοιας και μελλοντικά προς Ιστιαία - Αιδηψό, με κατασκευή νέων ή/και ανακατασκευή υφιστάμενων τμημάτων με σύγχρονο σχεδιασμό και αναβαθμισμένη γεωμετρία, θα μπορεί να αποδοθεί στην κυκλοφορία ένας ενιαίος και ασφαλής οδικός άξονας μέχρι την Αιδηψό με τα αναγκαία χαρακτηριστικά ασφάλειας και ταχύτητας, που θα ανταποκρίνονται στο διατιθέμενο τουριστικό και λοιπό δυναμικό της Βόρειας Εύβοιας. ■

Ο νέος άξονας ΠατρώνΠύργου θα μειώσει το ταξίδι κατά 40 λεπτά, ενσωματώνοντας υψηλά χαρακτηριστικά λειτουργίας Τμήμα της Αμβρακίας Οδού

Η ΑΜΒΡΑΚΊΑ ΟΔΌΣ «ΕΚΜΗΔΕΝΊΖΕΙ» ΤΙΣ ΑΠΟΣΤΆΣΕΙΣ

Στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωση και την παράδοσή της βρίσκεται η Αμβρακία Οδός. Από τα τέλη του 2020 το έργο ανέλαβε από το υπουργείο ΥΠΟΜΕ η ΜΕΤΚΑ (μέλος της Mytilineos), η οποία αναμένεται να παραδώσει το τελευταίο τμήμα του αυτοκινητόδρομου. Τα νέα, μάλιστα, είναι ιδιαιτέρως ευχάριστα, καθώς αυτήν την περίοδο ολοκληρώνονται οι

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Η Εύβοια αλλάζει με την Παράκαμψη Χαλκίδας

C O N S T R U C T I O N | 17

SPECIAL REPORT

ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΟΧΕΥΜΈΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΆΣΕΙΣ ΕΝΙΣΧΎΟΥΝ ΤΗΝ ΑΣΦΆΛΕΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΆΣ ΕΛΛΆΔΟΣ

Πλήθος έργων αναμένεται να υλοποιηθεί στην Στερεά Ελλάδα, τα οποία πρόκειται να θωρακίσουν σε σημαντικό βαθμό την ευρύτερη περιοχή από τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα. ΤΩΝ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ ΚΑΙ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΑ

18 | C O N S T R U C T I O N

ε μια περίοδο που βιώνουμε τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας επενδύει στην αποτελεσματική της οχύρωση, καθώς έχει διαθέσει πάνω από 70 εκ. ευρώ σε αντιπλημμυρικά έργα. Αξιοσημείωτο είναι πως, προκειμένου να επιτευχθεί η εξασφάλιση της απαιτούμενης ποιότητας και ποσότητας του νερού για την κάλυψη των αναγκών της Περιφέρειας στον τομέα της ύδρευσης, οι επενδύσεις υπερβαίνουν τα 54 εκ. ευρώ. Ενδεικτικά έργα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η ολοκλήρωση των υπολειπόμενων εργασιών, η λειτουργία και συντήρηση του έργου «Ύδρευση Πάτρας από τους ποταμούς Πείρο και Παραπείρο – Δίκτυα Υδροδότησης Υπόλοιπων Οικισμών Ν. Αχαΐας», που βρίσκεται σε εξέλιξη, η υδροδότηση της Βουπρασίας, με προϋπολογισμό 9 εκ. ευρώ, η κατασκευή του εσωτερικού δικτύου ύδρευσης του Μεσολογγίου, με προϋπολογισμό 6,7 εκ. ευρώ, καθώς και η βελτίωση του δικτύου ύδρευσης στον Ερύμανθο, με προϋπολογισμό 1,5 εκ. ευρώ. Ακόμη, προχωρούν από την πλευρά της Περιφερειακής Αρχής οι εργασίες για την κατασκευή, αποκατάσταση και εκσυγχρονισμό του δικτύου αποχέτευσης, με έμφαση στην καλύτερη διανομή, την ελαχιστοποίηση των απωλειών και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού, με συνολικό προϋπολογισμό πάνω από 26,5 εκ. ευρώ.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Έ Ρ ΓΑ Τ Η Σ ΔΥ Τ Ι Κ Ή Σ Κ Α Ι Σ Τ Ε Ρ Ε Ά Σ Ε Λ Λ Ά Δ Α Σ ΤΟ ΜΕΙΖΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

Καθώς το μεγάλο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής χρειάζεται άμεση διαχείριση, η Περιφέρεια προχώρησε έγκαιρα στην ολοκλήρωση του Περιφερειακού Σχεδίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, με διεκδίκηση πόρων από ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. Το ΠεΣΠΚΑ περιλαμβάνει 166 μέτρα και δράσεις ενδεικτικού κόστους 193 εκ. ευρώ, συνιστώντας τον στρατηγικό οδηγό για τον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή και τη θωράκιση των τοπικών κοινωνιών.

ΕΡΓΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ

Αξίζει να σημειωθεί πως για την Αιτωλοακαρνανία το πλάνο έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών υπερβαίνει τα 300 εκατ. ευρώ, με σημαντικά πρότζεκτ που αφορούν τη διαχείριση των υδάτινων πόρων να περιλαμβάνονται σε αυτό. Η σύμβαση του έργου «Συντήρηση – Αποκατάσταση υφιστάμενων αντιπλημμυρικών έργων και καθαρισμοί ρεμάτων Αιτωλοακαρνανίας, που υπέγραψε στις 3 Αυγούστου 2023 με την ανάδοχο ο Περιφερειάρχης Νεκτάριος Φαρμάκης, προβλέπει ενίσχυση της προστασίας από πλημμυρικά φαινόμενα, με σημειακές παρεμβάσεις σε πάνω 85 θέσεις. Πρόκειται για μια αντιπλημμυρική παρέμβαση ύψους 9,6 εκατ ευρώ, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Όπως ορίζει η σύμβαση, αναμένεται η εκτέλεση εργασιών για την συντήρηση και αποκατάσταση υφιστάμενων αντιπλημμυρικών έργων και τον καθαρισμό των κυριότερων υδατορεμάτων που απορρέουν στην Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, με σκοπό, την εξασφάλιση της αντιπλημμυρικής προστασίας των παρόχθιων περιοχών τους. Οι τακτικές επιθεωρήσεις που θα διενεργούνται, θα έχουν ως στόχο να εξασφαλίζουν τον εντοπισμό και την καταγραφή τυχόν φθορών και βλαβών, δυνητικά επικίνδυνων για τους χρήστες, ώστε να δρομολογείται η άμεση αποκατάστασή τους. Στις εργασίες που αναμένεται να

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Έχουν δρομολογηθεί αντιπλημμυρικα έργα συνολικού προϋπολογισμού 300εκατ. ευρώ στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας

διενεργηθούν συμπεριλαμβάνονται οι εργασίες προστασίας κοίτης ρεμάτων και πρανών με λιθορριπές με λίθους κατάλληλης διαβάθμισης, εργασίες καθαρισμού της κοίτης των υδατορεμάτων από αυτοφυή βλάστηση, απορρίμματα και μπάζα, για τη διευκόλυνση της υδραυλικής λειτουργίας των υδατορεμάτων, αλλά και εργασίες καθαίρεσης και ανακατασκευής στη πρότερη μορφή τους των κατεστραμμένων τεχνικών έργων.

Η ΝΕΑ ΟΔΙΚΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΕΥΗΝΟΥ

Η νέα οδική γέφυρα του Ευήνου εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί μέχρι την άνοιξη του 2024. Η κατασκευή της αναμένεται να προσφέρει μια οριστική λύση στην “επανασύνδεση” της παλιάς Εθνικής Οδού Αντιρρίου – Ιωαννίνων στο ύψος του Ευηνοχωρίου, ύστερα από την ανεπανόρθωτη ζημιά που υπέστη από τις πλημμύρες του Δεκεμβρίου του 2021. Η ΝΕΑ ΟΔΟΣ ΑΕ. ορίστηκε τον Απρίλιο του 2022 ανάδοχος των εργασιών αποδόμησης της οδικής γέφυρας της Παλαιάς Εθνικής Οδού Αντιρρίου - Ιωαννίνων, καθώς και της πλήρους ανακατασκευής της. Ο προϋπολογισμός του έργου αγγίζει τα 45 εκατ. ευρώ και οι εργασίες εκτελούνται από την ΤΕΡΝΑ.

ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟΝ ΣΕΛΙΝΟΥΝΤΑ

Η σύμβαση για την εκτέλεση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας ύψους 1,8 εκ. ευρώ στον ποταμό Σελινούντα, που υπέγραψε με τον ανάδοχο του έργου, με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2014-2020»,

ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης στις 19 Ιουλίου 2023, προβλέπει την αντιπλημμυρική προστασία των βιοτεχνικών, γεωργικών και οικιστικών εκτάσεων που τοποθετούνται έξω από τα αναχώματα και τα φυσικά πρανή, καθώς και την εξασφάλιση επαρκούς παροχετευτικότητας του ποταμού. Η Υδρολογική Μελέτη αφορά το σύνολο της λεκάνης απορροής του ποταμού, έκτασης 359,56 τετ. χλμ., που διαιρείται σε 7 υπολεκάνες. Το τμήμα του ποταμού Σελινούντα που μελετάται, εκτείνεται από την εκβολή του, σε 10 χλμ. προς τα ανάντη, έως τη γέφυρα της Επαρχιακής Οδού Αιγίου - Μελισσίων, εντός της Π.Ε. Αχαΐας.

ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Στο πλαίσιο της αντιπλημμυρικής θωράκισης που σχεδιάζει η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος έχουν εκπονηθεί μελέτες που θα προστατεύσουν την ευρύτερη περιοχή από ακραία καιρικά φαινόμενα. Στο πλαίσιο αυτό, ωριμάζουν μελέτες που αναμένεται να επιλύσουν σημαντικά πλημμυρικά προβλήματα, συνολικού κόστους περίπου 900.000 ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, ήδη έχουν εκπονηθεί μελέτες για την ωρίμανση αντιπλημμυρικών έργων στο Κορδέλι, που βρίσκεται βορειοδυτικά της Λιβαδιάς. Οι εν λόγω μελέτες αφορούν την αποχέτευση όμβριων υδάτων, και τη οριοθέτηση ρεμάτων. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 335.735,60 ευρώ, ενώ δικαιούχος του έργου είναι η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Λιβαδειάς. Μία ακόμη μελέτη, είναι ο σχεδιασμός τάφρου ανάσχεσης των πλημμυρικών παροχών των όμβριων υδάτων, στον οικισμό της Μακρακώμης. Στο πλαίσιο της παρέμβασης θα υλοποιηθεί τοπογραφική αποτύπωση της περιοχής και η κτηματογράφηση των ιδιοκτησιών κατά μήκος της αντιπλημμυρικής τάφρου. Πρόκειται για ένα έργο συνολικής αξίας 204.391,13 ευρώ, δικαιούχος του οποίου είναι ο Δήμος Μακρακώμης.Εξίσου σημαντική είναι η μελέτη για την ενίσχυση της κοινότητάς της Αγίας Μαρίνας, που προβλέπει πλήθος έργων για την αντιπλημμυρική προστασία της περιοχής. Η συνολική επιλέξιμη δημόσια δαπάνη ανέρχεται στα 154.843,24 ευρώ. ■

C O N S T R U C T I O N | 19

SPECIAL REPORT

ΛΙΜΆΝΙ ΙΤΈΑΣ: ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΉΤΑ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΥΠΟΔΟΜΏΝ ΥΔΑΤΟΔΡΟΜΊΟΥ ΤΑ ΜΕΓΆΛΑ ΛΙΜΕΝΙΚΆ ΈΡΓΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΆΣ ΕΛΛΆΔΟΣ

Η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος αναμένεται να υλοποιήσει σπουδαία λιμενικά έργα, ώστε να αναβαθμίσει τους υφιστάμενους λιμένες της και να ενισχύσει τις τοπικές εμπορικές και τουριστικές της δραστηριότητες. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

20 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Έ Ρ ΓΑ Τ Η Σ ΔΥ Τ Ι Κ Ή Σ Κ Α Ι Σ Τ Ε Ρ Ε Ά Σ Ε Λ Λ Ά Δ Α Σ

τη Στερεά Ελλάδα έχουν δρομολογηθεί πολλά λιμενικά έργα, τα οποία έχουν σκοπό να ενισχύσουν τις τοπικές εμπορικές και τουριστικές δραστηριότητες, επιφέροντας σημαντική οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή. Ήδη έχουν εξαγγείλει η κυβέρνηση και η τοπική αρχή, ότι θα γίνουν επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ για την επισκευή και συντήρηση υφιστάμενων υποδομών, οι οποίες έχουν δεχθεί εκτενείς φθορές με τη πάροδο του χρόνου, αλλά και για την δημιουργία νέων λιμενικών εγκαταστάσεων, που θα οδηγήσουν σε άνθιση τους λιμένες της περιφέρειας. Στο παρόν αφιέρωμα, θα παρουσιάσουμε τις σημαντικότερες αναπλάσεις, οι οποίες κατά κύριο λόγο λαμβάνουν χώρα γύρω από την περιοχή της Ιτέας, στο νομό Φωκίδας.

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΤΑ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΙΤΕΑΣ

Ένα από τα σημαντικότερα έργα που θα υλοποιηθούν στην Στερεά Ελλάδα είναι η αναβάθμιση του προβλήτα του Λιμανιού της Ιτέας. Σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση που υπέγραψαν ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός και η Πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Φωκίδας Σοφία Αναγνωστάκου, η Περιφέρεια έχει αναλάβει τη σύνταξη της μελέτης, τη χρηματοδότηση του έργου, καθώς και την επίβλεψη της υλοποίησής του. Στόχος του έργου, το οποίο ανέρχεται στα 6.200.000 ευρώ, είναι η επέκταση του υφιστάμενου προβλήτα με τη διαμόρφωση μετώπου παραβολής επαρκούς μήκους και αυξημένου ωφέλιμου βάθους, ώστε να καταστεί δυνατή η πλαγιοδέτηση μεγαλύτερων κρουαζιερόπλοιων και να επιτευχθεί σημαντική βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας και ποιότητας των παρεχόμενων λιμενικών υπηρεσιών. Ειδικότερα, προβλέπονται οι ακόλουθες εργασίες: ● Κατασκευή γεφυρώματος επί πασσάλων για τη δημιουργία νέου μετώπου παραβολής. ● Κατασκευή νησίδας επί πασσάλων σε απόσταση 30μ. από το νότιο άκρο του γεφυρώματος. ● Κατασκευή μεταλλικής πεζογέφυρας για την επικοινωνία της νησίδας με το γεφύρωμα. ● Κατασκευή πλωτού ναύδετου, το οποίο θα αγκυρωθεί σε τεχνητούς ογκόλιθους.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

● Εκσκαφή του πυθμένα για την εξασφάλιση του αναγκαίου βάθους στην περιοχή του μετώπου παραβολής και του χώρου ελιγμών των πλοίων. Πρόκειται για μία σπουδαία ανάπλαση που θα επιφέρει τεράστια ανάπτυξη στην Ιτέα και εν γένει στο νομό Φωκίδας. Η αναβάθμιση του λιμανιού και η επέκταση του προβλήτα αναμένεται να προσελκύσει μεγάλα κρουαζιερόπλοια μήκους 220 μέτρων, τονώνοντας την τοπική τουριστική δραστηριότητα.

ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΥΔΑΤΟΔΡΟΜΙΟΥ

Με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού, έχει προταθεί η δημιουργία υποδομών υδατοδρομίου στο λιμάνι της περιοχής. Στόχος της σύμπραξης με το Λ.Τ. Φωκίδας είναι η σύνταξη κατάλληλων αρχιτεκτονικών μελετών κτιριακών έργων, λιμενικών μελετών και κυματικής μελέτης που θα καταστήσουν εφικτή την υλοποίηση της υποδομής. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο project με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο τόσο για τον νομό Φωκίδας όσο και για ολόκληρη τη χώρα.

ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΧΕΡΣΑΙΑΣ ΖΩΝΗΣ

Ακολούθως, στο ευρύτερο αναπτυξιακό έργο θα συμβάλλει η ανάπλαση στη Χερσαία Ζώνη του λιμανιού της Ιτέας, η οποία σήμερα τυγχάνει σοβαρών ελλείψεων σε θέματα υποδομών και λειτουργικών στοιχείων. Στη μελέτη προβλέπεται αποκατάσταση των πλακοστρώσεων που βρίσκονται σε επαφή ή γειτνιάζουν

Η ανάπλαση του λιμένα της Ιτέας θα συμβάλει στην ανάπτυξη του τουρισμού και στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας

με τη θάλασσα και παρουσιάζουν εκτενείς διαβρώσεις, αποξήλωση και ανακατασκευή των κιγκλιδωμάτων, καθώς και αναβάθμιση των απαρχαιωμένων ηλεκτρομηχανολογικών δικτύων και του δικτύου όμβριων υδάτων. Ακόμη, έχει δρομολογηθεί πλήθος συγκοινωνιακών έργων στην παραλιακή οδό 28ης Οκτωβρίου, εντός Χερσαίας Ζώνης Λιμένος, αρχικού προϋπολογισμού 78.120 ευρώ. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η μελέτη συγκοινωνιακών έργων βελτίωσης της λειτουργίας της παραλιακής λεωφόρου. Οι παρεμβάσεις αποσκοπούν στην προώθηση του τουριστικού προϊόντος και στην ανάπτυξη τοπικών επιχειρήσεων, που είναι άμεσα συνδεδεμένες με τη λειτουργία των λιμενικών υποδομών

ΒΕΛΤΙΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΚΙΡΡΑΣ

Ανάπλαση με αρχικό προϋπολογισμό 46.000 ευρώ, πρόκειται να γίνει στη Χερσαία Ζώνη Λιμένος στην περιοχή της Κίρρας. Αντικείμενο της σύμβασης είναι οι μελέτες αναπλάσεως στο παραλιακό μέτωπο, που θα ξεκινά μετά τον χείμαρρο Σκίτσα και θα φθάνει μέχρι την πλατεία της Κίρρας. Σκοπός είναι ο περιορισμός της χρήσης των αυτοκινήτων και η προώθηση της βιώσιμης μετακίνησης, η βελτίωση του μικροκλίματος με φυτεύσεις, η ανάδειξη των ιστορικών διαδρομών του τόπου και η αναβάθμιση του αστικού φωτισμού. Για την υλοποίηση του συγκεκριμένου project απαιτείται η σύνταξη τοπογραφικής και ειδικής αρχιτεκτονικής μελέτης, όπως και σχετική μελέτη φωτισμού και δικτύων. Παράλληλα, έχει προγραμματιστεί η εκβάθυνση των αγκυροβολιών στο Τροκαντερό και στην Κίρρα, καθώς και η επέκταση της δυναμικότητάς τους με χρήση πλωτών εξεδρών. Στο πλαίσιο της αναβάθμισης των υφιστάμενων υποδομών του νομού έχει εγκριθεί η μελέτη ακτομηχανικής προστασίας των ακτών Παρνασσίδας. Βάσει αυτής, η Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας θα εκτελέσει έργα προστασίας των ακτών από τα έντονα φαινόμενα διάβρωσης που παρατηρούνται τις τελευταίες δεκαετίες. Τέλος, έχει εκπονηθεί ενδελεχής τοπογραφική, γεωτεχνική, στατική, υδραυλική και οικολογική μελέτη με σκοπό την κατασκευή γέφυρας σύνδεσης τμημάτων Χερσαίας Ζώνης Λιμένος στην εκβολή του χειμάρρου Σκίτσα. ■

C O N S T R U C T I O N | 21

SPECIAL REPORT ΜΕ ΤΗ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΗΣ AVAX, ΕΡΓΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

ΕΠΕΚΤΕΊΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΊΚΤΥΑ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΎ ΑΕΡΊΟΥ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ υλοποιούνται στη Στερεά Ελλάδα, οι οποίες θα μειώσουν τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και θα επιφέρουν σημαντική οικονομική ανάπτυξη στην περιφέρεια. ΤΩΝ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ ΚΑΙ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΑ

22 | C O N S T R U C T I O N

Ένα ακόμη βήμα προς το αειφόρο μέλλον πραγματοποίησε η Δυτική Ελλάδα, ύστερα από την υπογραφή της σύμβασης για το έργο «Εργασίες κατασκευής δικτύου διανομής μέσης και χαμηλής πίεσης, συνδέσεων παροχετευτικών αγωγών και εγκατάστασης εξοπλισμού (σταθμών μέτρησης και ρύθμισης, βανών κ.τ.λ.) Αγρίνιο – Πύργος» στις 04/09/2023. Αναθέτουσα αρχή του έργου είναι η Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ) και ανάδοχος η εταιρεία ΑΒΑΞ Α.Ε, ενώ η αρχική εκτιμώμενη συνολική αξία της σύμβασης έφτασε τα 13,46 εκατ. ευρώ, με τη χαμηλότερη προσφορά να αγγίζει τα 12,72 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο έργο έρχεται να βάλει φρένο στην πολυετή ενεργειακή απομόνωση της Δυτικής Ελλάδας. Αφορά στη μελέτη, κατασκευή και ενεργοποίηση δικτύου πολυαιθυλενίου χαμηλής πίεσης (4 bar), εγκατάσταση σελλών παροχής επί του δικτύου, κατασκευή παροχετευτικών αγωγών πολυαιθυλενίου από τον κεντρικό αγωγό έως το ρυθμιστή (4 bar), εγκατάσταση ρυθμιστών, κατασκευή παροχετευτικών αγωγών από τον ρυθμιστή έως τον μετρητή (25 mbar) και εγκατάσταση μετρητών για τη διανομή του αερίου σε οικιακούς, εμπορικούς και μικρούς βιομηχανικούς καταναλωτές σε Αγρίνιο και Πύργο.

ΧΑΜΟΓΕΛΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Συνεπώς, ύστερα από την υπερπήδηση πολλών και σημαντικών εμποδίων, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της Δυτικής Ελλάδας έχουν πλέον κάθε λόγο να χαμογελούν, καθώς σύντομα θα αποκτήσουν πρόσβαση σε εναλλακτική, φθηνότερη και πιο φιλική προς το περιβάλλον ενέργεια. Ασφαλώς, η παραπάνω θετική έκβαση υπήρξε απόρροια των συντονισμένων προσπαθειών της Περιφέρειας, της στήριξης που αυτή έλαβε από τη ΔΕΠΑ Υποδομών και τη ΔΕΔΑ, αλλά και της συνεργασίας του συνόλου των τοπικών φορέων. Ο επόμενος μεγάλος στόχος αφορά τη σύνδεση της Δυτικής Ελλάδας με αγωγό υψηλής πίεσης και επέκτασης των δικτύων φυσικού αερίου σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της Περιφέρειάς της Δυτικής Ελλάδας.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Έ Ρ ΓΑ Τ Η Σ ΔΥ Τ Ι Κ Ή Σ Κ Α Ι Σ Τ Ε Ρ Ε Ά Σ Ε Λ Λ Ά Δ Α Σ ΣΕ ΤΡΟΧΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΟ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Το πράσινο φως έλαβε ένα νέο project στη Δυτική Ελλάδα, που αφορά την κατασκευή και λειτουργία σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών αποθήκευσης, ισχύος 49,95 MW στη θέση “ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΑ” του Δήμου Αμφιλοχίας στην Αιτωλοακαρνανία. Ύστερα από την έγκριση περιβαλλοντικών όρων που εξασφάλισε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και έχοντας ως φορέα υλοποίησής του την εταιρεία ΚΟΥΕΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, το συγκεκριμένο έργο βαίνει προς υλοποίηση. Η ονομαστική ισχύς του σταθμού φτάνει τα 49,95 MW, ενώ ο Σταθμός Αποθήκευσης περιλαμβάνει Μονάδες Αποθήκευσης, συνολικής αρχικής εγκατεστημένης χωρητικότητας 125,24MWh (DC). Συγκεκριμένα, αναμένεται η εγκατάσταση 84 μονάδων αποθήκευσης, χωρητικότητας 1.490,90kWh η κάθε μια. Επίσης, θα υπάρξει και εγκατάσταση 14 μετατροπέων, ισχύος 3.915kW ο καθένας, όπως και 14 μετασχηματιστών Χ.Τ/M.T., συνολικής ισχύος 56MVA. Προκειμένου να επιτυγχάνεται εγγυημένη ισχύς εξόδου 49,95MW για δύο ώρες και εγγυημένη (ωφέλιμη) ενέργεια εξόδου 99,90MWh, ο Σταθμός Αποθήκευσης συνίσταται από επιμέρους υποσυστήματα μετατροπής, μεταφοράς και αποθήκευσης ενέργειας. Δημιουργούνται 28 στοιχειοσειρές των 3 μονάδων αποθήκευσης η καθεμία. Η έξοδος των 14Μ/Σ διασυνδέεται σε κοινό δίκτυο μεταφοράς μέσης τάσης AC, με κατεύθυνση προς τους μετασχηματιστές ανύψωσης ΜΤ/ΥΤ του υποσταθμού. Δύο προκατασκευασμένοι οικίσκοι, ενδεικτικής καθαρής επιφάνειας 12m x 5m ο καθένας θα εγκατασταθούν στον σταθμό: ο οικίσκος Μέσης Τάσης (switchgear room) εντός του οποίου θα περιλαμβάνονται οι κυψέλες άφιξης μέσης τάσης από τους δεκατέσσερις εσωτερικούς υποσταθμούς και οι κυψέλες αναχώρησης προς το κτίριο Μέσης Τάσης του υποσταθμού ΥΤ και ο οικίσκος ελέγχου (office and storage room), που θα περιέχει εξοπλισμό επιτήρησης, όπως και εφεδρικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό για τις ανάγκες συντήρησης και άμεσης αποκατάστασης βλαβών τμημάτων του σταθμού αποθήκευσης.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Οι μονάδες αποθήκευσης ενέργειας αποτελούν πόλο έλξης για Έλληνες και ξένους επενδυτές ικανοποιώντας τις ενεργειακές ανάγκες ιδιωτών και επαγγελματιών

ΕΝΙΣΧΥΕΤΑΙ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

Φιλοδοξία της Περιφερειακής αρχής είναι να καταστεί η Δυτική Ελλάδα ενεργειακός κόμβος και δίαυλος αειφόρου ανάπτυξης. Στην προσπάθεια για την επίτευξη του συγκεκριμένου στρατηγικού στόχου, κομβικό ρόλο παίζει η αποθήκευση ενέργειας, για την οποία υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον. Εγχώριοι και ξένοι επενδυτές καταθέτουν αιτήσεις στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, είτε με τη μέθοδο των συσσωρευτών είτε με τη μέθοδο της αντλησιοταμίευσης Άλλωστε, την τελευταία διετία, με την περιβαλλοντική αδειοδότηση περισσότερων από 30 αντίστοιχων επενδύσεων από την Περιφερειακή Αρχή, έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες προσέλκυσης τέτοιων επενδύσεων. Η Αιτωλοκαρνανία συνιστά χαρακτηριστικό παράδειγμα, αφού αξιοσημείωτο είναι πως την τρέχουσα περίοδο υπάρχουν επενδύσεις συνολικής ισχύος πάνω από 1.000 MW, που είτε έχουν πάρει ήδη άδεια παραγωγής από τη ΡΑΕ, είτε βρίσκονται υπό αξιολόγηση. Παράλληλα, μέσω των έργων αποθήκευσης ενέργειας προσφέρεται και μια διέξοδος στο μείζον πρόβλημα του κορεσμένου δικτύου. Ασφαλώς, δεδομένου του γεγονότος ότι η χάραξη

περιφερειακών ενεργειακών πολιτικών συνιστά πολυσύνθετη και πολυπαραγοντική υπόθεση, κρίνεται ως επιτακτική ανάγκη και κλειδί της επιτυχίας η άμεση προσαρμογή στις συνθήκες που ανακύπτουν κάθε φορά.

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΕ 6 ΠΟΛΕΙΣ

To φυσικό αέριο αποτελεί βασικό καύσιμο για την κάλυψη των αναγκών θερμικής άνεσης, καθώς είναι πιο φθηνό σε σχέση με το πετρέλαιο, ενώ παράγει λιγότερους ρύπους. Στο πλαίσιο του «Επιχειρησιακού Προγράμματος Στερεάς Ελλάδας 2014-2020», ήδη έχουν ξεκινήσει στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος εντατικές εργασίες για την επέκταση των αγωγών φυσικού αερίου σε 6 πόλεις: τη Λαμία, τη Χαλκίδα, τη Λιβαδειά, την Θήβα, την Άμφισσα και το Καρπενήσι. Πρόκειται για ένα εκτενές δίκτυο 540 χλμ. το οποίο θα καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες χιλιάδων κατοίκων της περιοχής, καθώς σύμφωνα με σχετικές εκτιμήσεις, μέχρι το 2036 θα έχουν συνδεθεί πάνω από 42.500 χρήστες. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου φθάνει τα 88,1 εκατ. ευρώ, με σημαντική χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2020 που αγγίζει τα 18,1 εκατ. ευρώ. Ο σχεδιασμός του συγκεκριμένου έργου, το οποίο θα έχει σπουδαίο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο στη Στερεά Ελλάδα, έχει ξεκινήσει από το 2015 από την τότε Περιφερειακή Αρχή, με στόχο το φυσικό αέριο να φτάσει σε όσο το δυνατόν περισσότερους οικιακούς και επαγγελματικούς καταναλωτές της περιοχής. Με το φυσικό αέριο θα ανακουφιστούν οικονομικά εκατοντάδες κάτοικοι, θα περιοριστεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των αστικών κέντρων, ενώ θα καταστούν οι τοπικές επιχειρήσεις πιο ανταγωνιστικές. Το εν λόγω εγχείρημα εντάσσεται στο γενικότερο Πρόγραμμα Ανάπτυξης της ΔΕΔΑ για την περίοδο 2021-2025, κατά το οποίο πάνω από 36 επαρχιακές πόλεις θα αποκτήσουν πρόσβαση στο δίκτυο φυσικού αερίου. Πρέπει να επισημάνουμε ότι τα έργα αυτά, συνολικού ύψους 300 εκατ. ευρώ, αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες επεκτάσεις δικτύων διανομής φυσικού αερίου που τρέχει αυτή την περίοδο στην Ευρώπη. ■

C O N S T R U C T I O N | 23

COVER STORY

Η CEO Ματίνα Κοίλιαρη με τους Νικόλαο Τσιμά, Head of Project Management & τους Construction Managers, Απόστολο Αποστόλου, Ανδρέα Περήφανο, Δημήτρη Αντωνίου.

ΠΟΙΟΤΙΚΉ ΚΑΙ ΤΑΧΎΤΕΡΗ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗ ΈΡΓΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΉ ΤΗΣ SICAP « Τ Ο Α Ν Θ Ρ Ώ Π Ι Ν Ο ΔΥ Ν Α Μ Ι Κ Ό Ε Ί Ν Α Ι Τ Ο Ο Ξ Υ Γ Ό Ν Ο Μ Α Σ »

Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της SICAP είναι η εστίαση σε έργα που απαιτούν εξειδίκευση και εξοπλισμό, επισημαίνει η Διευθύνουσα Σύμβουλος της κατασκευαστικής. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

24 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι μία από τις γεωγραφικές περιοχές της χώρας που λόγω της ιδιαίτερης γεωμορφολογίας της, μπορεί να φιλοξενήσει έργα ιδιαίτερων κατασκευαστικών προκλήσεων και τεχνικών δυσκολιών. Σε αυτή την πρόκληση απαντά η SICAP Constructions, επιβλέποντας και κατασκευάζοντας έργα υψηλής ποιότητας και μάλιστα πολύ νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό, όπως αποκαλύπτει η Διευθύνουσα Σύμβουλος της κατασκευαστικής, Ματίνα Κοίλιαρη. Το ακόμη πιο σημαντικό είναι πως χάρη στα 30 χρόνια τεχνογνωσίας της, στους άρτια καταρτισμένους μηχανικούς, στο αξιόπιστο δίκτυο συνεργατών αλλά και στον πλήρη εξοπλισμό που διαθέτει, η SICAP Constructions έχει δώσει το «παρών» σε κομβικά έργα υποδομής δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε όλη την Ελλάδα, ενώ με την αναμενόμενη αλλαγή τάξης του πτυχίου της ανοίγεται ο δρόμος για συμμετοχή σε ακόμη μεγαλύτερης κλίμακας έργα. Σε ποιο σημείο βρίσκεται σήμερα η SICAP, ο κατασκευαστικός βραχίονας του ελληνικού ομίλου SABO; Η SICAP ιδρύθηκε από τον πατέρα μου, Δημήτρη Κοίλιαρη, το 1992 και μετράει πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας και τεχνογνωσίας στον κατασκευαστικό κλάδο. Η περίοδος της οικονομικής κρίσης επηρέασε σημαντικά τον τομέα μας, με πολλές κατασκευαστικές εταιρείες να οδηγούνται σε πτώχευση. Αντίθετα , η SICAP επιβίωσε χάρη στη ναυαρχίδα του Ομίλου SABO, που τη στήριξε οικονομικά σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν, επίσης, οι μακροχρόνιες συνεργασίες και το κλίμα εμπιστοσύνης με τους προμηθευτές μας, η αντοχή των ανθρώπων μας και η στήριξή τους στη δύσκολη αυτήν περίοδο. Παράλληλα, στην ταχύτερη ανάκαμψή της συνέβαλε καθοριστικά και η εστίαση σε έργα που απαιτούν εξειδίκευση και εξοπλισμό, όπως είναι τα λιμενικά και τα έργα πράσινης ανάπτυξης. Η SICAP αναλαμβάνει έργα εργοληπτικών πτυχίων 4ης και 5ης πανελλαδικά, με έμφαση στα λιμενικά, υδραυλικά, τα ενεργειακά και την οδοποιία, ενώ επενδύει συνεχώς στον εξοπλισμό της. Αξίζει να σημειωθεί ότι διαθέτει ιδιόκτητο συγκρότημα παραγωγής ασφαλτομίγματος και συγκρότημα παρασκευής σκυροδέματος στη Β. Εύβοια. Για εμάς, επιτυχία ενός έργου θεωρείται η ποιοτική ολοκλήρωσή του, εντός του προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα projects έχουν παραδοθεί

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

νωρίτερα, εξασφαλίζοντας μάλιστα και πριμ έγκαιρης παράδοσης, ανεξάρτητα από τις τεχνικές δυσκολίες τους, χάρη στην έμπειρη ομάδα των μηχανικών μας και τον εξοπλισμό, που μας δίνει μία σημαντική αυτονομία στην έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων. Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα των οικονομικών επιδόσεων της SICAP για το 2023; Ποιοι κλάδοι και τι είδους έργα βρίσκονται στον πυρήνα των δραστηριοτήτων της; Ο κύκλος εργασιών το 2023 αναμένεται να ξεπεράσει τα 30 εκατ. ευρώ, και αποτελεί ακόμα μία χρονιά-ρεκόρ για την εταιρεία, η οποία τα τελευταία τρία χρόνια αυξάνεται κατά 60% ετησίως. Ταυτόχρονα, η εταιρεία μας διατηρεί σταθερά ένα υψηλό ανεκτέλεστο 1,5 φορές στις πωλήσεις της, διασφαλίζοντας την ανοδική πορεία της. Τα έργα που βρίσκονται στον πυρήνα των δραστηριοτήτων μας είναι ενεργειακά, στα οποία αξίζει να αναφερθεί η ολοκλήρωση του μεγαλύτερου ενεργειακού πάρκου της Ελλάδας με έδρα την Κάρυστο σε συνεργασία με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, τα λιμενικά με την ολοκλήρωση κατά τη φετινή χρονιά διάφορων αλιευτικών

Ματίνα Κοίλιαρη, Διευθύνουσα Σύμβουλος/ CEO, SICAP Constructions

καταφυγίων ανά την Ελλάδα συνολικού προϋπολογισμού 27 εκατ. ευρώ. Επίσης, σημαντικά έργα οδοποιίας στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, που απαιτούν τόσο εκσκαπτικά μηχανήματα όσο και πλήρες συγκρότημα ασφαλτικών μηχανημάτων για την άμεση και ποιοτική υλοποίησή τους, όπως η Οδοποιία των Ραπταίων-Στύρων προϋπολογισμού 12 εκατ. ευρώ και λοιπά έργα οδοποιίας στην ευρύτερη περιοχή της Εύβοιας. Κλείνοντας, στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων μας βρίσκονται τα

ΈΡΓΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗΣ ΒΛΑΒΏΝ ΠΟΤΑΜΟΎ ΛΉΛΑΝΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΌΤΑΜΩΝ ΑΥΤΟΎ, Κ. ΕΥΒΟΊΑΣ Έργο προϋπολογισμού 6,2 εκατ. που αφορά τη διάνοιξη, διαμόρφωση και προστασία της κοίτης του ποταμού Λήλαντα. Το συγκεκριμένο έργο ολοκληρώθηκε στο ήμισυ του χρονοδιαγράμματος.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΉ ΥΠΑΊΘΡΙΟΥ ΘΈΑΤΡΟΥ ΣΤΗΝ ΚΆΡΥΣΤΟ Οικοδομικό έργο που η SICAP ολοκλήρωσε μέσα σε μόλις 3 μήνες, ξεπερνώντας κάθε απαιτητική πρόκληση που έκρυβε η κατασκευή του. Πρόκειται για ένα σημείο αναφοράς τόσο για την περιοχή όσο και για το νησί της Εύβοιας.

C O N S T R U C T I O N | 25

COVER STORY

ΜΙΚΡΑ ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ Πρόσφατα ολοκληρώθηκε το αλιευτικό καταφύγιο Προϋπολογισμού 7 εκατ. στην παραλία Αγ. Άννας στον Δ. Μαντουδίου Εύβοιας. Το έργο περιλαμβάνει προσήνεμο μόλο, μήκους 135 μ., παραλιακά κρηπιδώματα, ράμπα ανέλκυσης - καθέλκυσης σκαφών και προβλήτα σχήματος Γ με πλήρη εξοπλισμό.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΉ ΤΟΥ ΝΌΤΙΟΥ ΟΔΙΚΟΎ ΆΞΟΝΑ ΤΗΣ ΕΎΒΟΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΆ ΤΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΡΑΠΤΑΊΟΙ-Ν. ΣΤΎΡΑ-ΣΤΎΡΑ Ένα μεγάλο οδικό έργο στη Ν. Εύβοια, προϋπολογισμού 12 εκατ., είναι η κατασκευή του τμήματος Ραπταίοι-Ν. Στύρα-Στύρα, μήκους 7,3 χλμ., που θα διευκολύνει την άμεση πρόσβαση προς την περιοχή της Καρυστίας. Η νέα χάραξη της οδού θα συνδέεται με τα Ν. Στύρα, ώστε η διακίνηση προς την ευρύτερη περιοχή της Νότιας Εύβοιας να γίνεται πιο γρήγορη και με μεγαλύτερη ασφάλεια. Το έργο υλοποιείται σε μία περιοχή με έντονο ανάγλυφο και περιλαμβάνει εργασίες Χωματουργικών, Τεχνικών, Οδοστρωσίας, Ασφαλτικών, Σήμανσης-Ασφάλειας, Ηλεκτροφωτισμού, καθώς και την κατασκευή τεσσάρων κόμβων και των έργων ηλεκτροφωτισμού αυτών. Σκοπός του έργου είναι η ταχύτερη και ασφαλέστερη σύνδεση της Ν. Εύβοιας με την Κεντρική, ενισχύοντας την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας.

υδραυλικά έργα, όπως η αποκατάσταση και θωράκιση του ποταμού Λήλαντα, λόγω των καταστροφικών πλημμυρών του 2020, στην Κεντρική Εύβοια, προϋπολογισμού 6,2 εκατομμυρίων ευρώ. Εκπροσωπείτε μια κατασκευαστική εταιρεία με πανελλήνια εμβέλεια. Ποια η ιδιαίτερη σημασία της Στερεάς Ελλάδας; Πράγματι, η SICAP αποτελεί μια κατασκευαστική εταιρεία με πανελλήνια εμβέλεια, έχοντας πραγματοποιήσει ποικίλα έργα

26 | C O N S T R U C T I O N

εκτός νομού όπως η Θεσσαλία (Λάρισα, Βόλο), η Μακεδονία (Πιερία), η Ήπειρος (Πρέβεζα, Άρτα), η Λευκάδα, και σε ακριτικά νησιά όπως η Ικαρία, Ανάφη, και η Πάτμος. Ωστόσο, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας έχει για εμάς ξεχωριστή σημασία, καθώς μας δίνει τη δυνατότητα να αναλάβουμε έργα υψηλών προδιαγραφών και υψηλών τεχνικών και γεωγραφικών απαιτήσεων λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας της και των μεγάλων ορεινών όγκων που

αυξάνουν την τεχνική δυσκολία υλοποίησης των έργων. Ταυτόχρονα, η κεντρική της θέση και η σημασία της για τη διασύνδεση και την αξιοποίηση των υποδομών της από τις όμορες περιφέρειες, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες καταστροφές, την καθιστούν στις πρώτες θέσεις υλοποίησης νέων μεγάλων έργων υποδομής. Βασικό μας λοιπόν στόχο αποτελεί η αξιοποίηση της εξειδίκευσης και της τεχνογνωσίας των μηχανικών μας, οι οποίοι σε συνδυασμό με τις διαρκείς επενδύσεις σε εξοπλισμό μάς δίνουν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην άρτια και εντός χρόνου υλοποίηση των σημαντικών αυτών έργων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα έργων της SICAP στη Στερεά Ελλάδα είναι η κατασκευή των προεντεταμμένων γεφυρών στην περιοχή Πισσώνας-Μίστρος του Δήμου Διρφύων-Μεσσαπίων, μετά τις καταστροφικές συνέπειες που προκάλεσε η κακοκαιρία «Θάλεια», και η ανακατασκευή της γέφυρας Πορτάρας, που εξυπηρετεί την κυκλοφορία προς τον νέο λιμένα Μαντουδίου. Αντίστοιχα, ολοκληρώνονται η κατασκευή του αλιευτικού καταφυγίου στην Αγία Άννα αλλά και η αναβάθμιση λιμενικών υποδομών του Μαντουδίου, που θα συνδέει ακτοπλοϊκώς την Εύβοια με Σποράδες και πλέον τη Θεσσαλονίκη. Επιπλέον, έργα που εξίσου διακρίνονται στην περιοχή της Εύβοιας είναι τα έργα στις περιοχές Στύρα και Ήλια, projects υψηλών απαιτήσεων που για πολλά χρόνια παρέμεναν στάσιμα από άλλες κατασκευαστικές εταιρείες. Συγκεκριμένα, το πρώτο αφορά την οδική κατασκευή του τμήματος Ραπταίοι-Ν. Στύρα-Στύρα, μήκους 7,3 χλμ., που θα διευκολύνει την άμεση πρόσβαση προς την περιοχή της Καρυστίας. Το δεύτερο απαιτητικό έργο αναφέρεται σε εργασίες προστασίας έναντι κατολισθητικών φαινομένων, επί της επαρχιακής οδού Ροβιές-Ήλια-Λουτρά Αιδηψού, που θα συμβάλει στην αποκατάσταση της οδικής ασφάλειας. Θα ήθελα να σταθούμε στα αντιπλημμυρικά έργα. Πώς απαντά η SICAP στη σύγχρονη ανάγκη για ανθεκτικές υποδομές απέναντι στην κλιματική αλλαγή; Λόγω των καταστροφικών γεγονότων στην Εύβοια, δώσαμε ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντιπλημμυρικά έργα του νομού μας. Εδώ και ενάμιση χρόνο έχουμε υλοποιήσει 180 φράγματα βαρύτητας με τα αντίστοιχα προφράγματα εντός των ορεινών λεκανών της Λίμνης και Ιστιαίας, συνολικού προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ. Για να γίνουν τα παραπάνω έργα επενδύσαμε στην αγορά

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

και αναβάθμιση μονάδας σκυροδέματος στην περιοχή και στον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό του συγκροτήματος, για την ποιοτική και ταχύτερη υλοποίηση αυτών των έργων εξασφαλίζοντας μάλιστα και πριμ έγκαιρης παράδοσης σε πολλά από αυτά. Την ίδια στιγμή, ο τεχνικός κόσμος αντιμετωπίζει το σοβαρό πρόβλημα της έλλειψης κατάλληλα καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού. Πώς το αντιμετωπίζετε; Ο όμιλος SABO απασχολεί σήμερα 350 άτομα, εκ των οποίων οι 50 ανήκουν στην εταιρεία SICAP. Για εμάς, οι εργαζόμενοι αποτελούν τον βασικότερο παράγοντα για την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης, καθώς ο άνθρωπος είναι αυτός που κάνει τη διαφορά, είναι το οξυγόνο μας. Προς αυτή την κατεύθυνση, έχοντας ένα μακροπρόθεσμό πλάνο, φροντίζουμε να μην προσλαμβάνουμε προσωπικό για μία σύμβαση έργου, αλλά αποσκοπώντας σε μια μακροπρόθεσμη συνεργασία και στην περαιτέρω κατάρτιση και εξειδίκευση κάθε μηχανικού. Ταυτόχρονα, ακολουθώντας το μοντέλο του Ομίλου SABO, εντάσσουμε τους νεότερους μηχανικούς σε ένα πλαίσιο συνεργασίας και εκπαίδευσης από τους πιο έμπειρους, αναθέτοντας αρμοδιότητες και ευθύνες με στόχο να εξελίσσονται τόσο μέσα από σεμινάρια όσο και από την εφαρμογή. Σημαντικό προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί και η συνεργασία μας με τα πανεπιστήμια με στόχο την εύρεση άξιων νέων. Κλείνοντας, διανύουμε μια περίοδο που ο κλάδος έχει μεγάλη ζήτηση σε ανθρώπινο δυναμικό τόσο για μηχανικούς όσο και για τεχνικό προσωπικό. Η απάντηση της SICAP σε αυτό είναι η εξασφάλιση ενός κλίματος συνεργασίας και διαρκούς ανέλιξης, που κρατάει τους ανθρώπους της και τους επιβραβεύει για τη θετική συνεισφορά τους. Πόσο ψηλά θα βάλετε τον πήχη για το 2024; Για εμάς το 2024 προβλέπεται ως μια χρονιά σταθεροποίησης διατηρώντας την υγιή πορεία ανάπτυξης, καθώς εκτιμάται ότι ο κύκλος εργασιών θα αυξηθεί κατά 15% σε σχέση με το 2023. Στόχος μας είναι η ανάληψη έργων που θα προσφέρουν τεχνογνωσία και περαιτέρω εξειδίκευση, ενώ με την αναμενόμενη αλλαγή τάξης του πτυχίου σε Ε΄, θα επιδιώξουμε να λάβουμε μέρος σε μεγαλύτερης κλίμακας έργα. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η εξαγορά κτιριακών εγκαταστάσεων τριών ορόφων στο κέντρο της

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Χαλκίδας για τη μεταφορά της έδρας μας, ενώ παράλληλα δεν σταματάμε να επενδύουμε σε νέο εξοπλισμό που αυξάνει το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα. Είστε από τις λίγες γυναίκες του τεχνικού κόσμου. Ποια πιστεύετε ότι είναι η θέση της γυναίκας στο σύγχρονο επιχειρείν της βιομηχανίας; Καθένας από εμάς, είτε άντρας είτε γυναίκα, καλείται καθημερινά να διεκδικήσει και να καταλάβει τη θέση που του

αναλογεί, ανεξαρτήτως φύλου ανάλογα με τις ικανότητες και την προσωπική του προσπάθεια. Ειδικά στον όμιλο SABO, η αναγνώριση και η επιβράβευση ακολουθεί αυτό το μοντέλο και είμαστε πολύ περήφανοι καθώς, παρότι είμαστε εταιρείες με έντονο μηχανολογικό και κατασκευαστικό προσανατολισμό, οι γυναίκες διακρίνονται σε σημαντικές θέσεις, αναιρώντας τα παραδοσιακά στερεότυπα εργασίας. ■

ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΛΙΜΈΝΑ ΜΑΝΤΟΥΔΊΟΥ H SICAP ολοκλήρωσε την αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών του Μαντουδίου, αρχικού προϋπολογισμού 10 εκατ., που διασυνδέει την Εύβοια με τις Σποράδες και τη Θεσσαλονίκη, δίνοντας πνοή στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Εύβοιας. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν ενέργειες επέκτασης του προσήνεμου μόλου με σκοπό την εύκολη πρόσβαση των σκαφών, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Επιπλέον, οι εργασίες αφορούν την επέκταση του προσήνεμου μόλου και την αποκατάστασή του, τη θωράκιση αυτών (4ποδα) ειδικού βάρους 25 τόνων έκαστο. Ο νέος μώλος εδράστηκε σε επιφάνεια που εξυγιάνθηκε και βελτιώθηκε με χαλικοπάσσαλους 15 μέτρων, προκειμένου να αποφευχθούν οι καθιζήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνολο των σκυροδεμάτων διαφόρων κατηγοριών, παράχθηκαν εξ ολοκλήρου από τις μονάδες παραγωγής που διαθέτει η εταιρεία.

ΈΡΓΟ ΟΔΟΠΟΙΊΑΣ ΣΕ ΡΟΒΙΈΣΉΛΙΑ-ΛΟΥΤΡΆ ΑΙΔΗΨΟΎ Το έργο Προϋπολογισμού 12 εκατ, ξεκίνησε με την αποκόλληση επισφαλών όγκων ανάντη της υφιστάμενης οδού και περιλαμβάνει την κατασκευή ημιανοιχτών στεγάστρων και τοίχων προστασίας έναντι βραχοπτώσεων, με στόχο την επίλυση ενός προβλήματος ασφαλούς διέλευσης οχημάτων που για χρόνια παραμένει άλυτο στην περιοχή.

C O N S T R U C T I O N | 27

CASE STUDY

VITAL BLUE: ΈΝΑ «ΑΛΗΘΙΝΌ ΚΤΊΡΙΟ» ΠΟΥ ΘΑ ΑΝΤΈΞΕΙ ΣΤΟΝ ΧΡΌΝΟ ΑΠΌΛΥΤΗ ΤΑΎΤΙΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ ΜΕΛΈΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΉΣ

Το συγκρότημα πολυτελών κατοικιών που κατασκευάζεται στο Golf της Γλυφάδας, ενσωματώνει νέα πρότυπα σχεδίασης και κατασκευής, καθώς και ιδιαίτερες παροχές, συμβάλλοντας υποδειγματικά στο βιώσιμο μέλλον του δομημένου περιβάλλοντος. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

28 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ, η κατασκευαστική εταιρεία που ίδρυσε ο Ιωσήφ Αραμπατζής το 2008, έχει καταφέρει να ξεχωρίσει στην ελληνική αγορά, όχι μόνο λόγω των πολλών διακρίσεων εντός και εκτός συνόρων, αλλά κυρίως για τα έργα της. Έχοντας σαν στόχο να κάνει τον κόσμο μας πιο όμορφο και την κατασκευή μια ευχάριστη εμπειρία για όλους, δίνει πνοή σε έργα που διακρίνονται για τη σεμνότητα, την υπευθυνότητα και την καινοτομία τους απέναντι στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Ξεχωριστό παράδειγμα αποτελεί το Vital Blue, το συγκρότημα luxury κατοικιών στη Γλυφάδα που θέτει νέα πρότυπα στον κλάδο κατασκευής και real estate.

ενσωματώνει μέτρα φυσικής ασφάλειας και σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα υψηλής προστασίας. Επιπλέον, πρόκειται για ένα υψηλής ενεργειακής απόδοσης κτίριο, με προηγμένο υδατοστεγή σκελετό και χρήση υβριδικών φωτοβολταϊκών-ηλιακών πάνελ. Τέλος, σε όλες τις κατοικίες του έργου παρέχεται δωρεάν πιστοποιημένο «πράσινο» ηλεκτρικό ρεύμα, προπληρωμένο για 20 χρόνια μέσω του μοντέλου net-metering (ιδιο-κατανάλωση).

ΠΡΩΤΌΤΥΠΟ ΑΠΌ ΚΆΘΕ ΆΠΟΨΗ

Η καινοτομία του Vital Blue ξεκινά, όπως σημειώνει ο Project Manager του έργου,

Κώστας Νασιάκος, από την αρχιτεκτονική προσέγγιση που ακολούθησε το αρχιτεκτονικό γραφείο των «ΣΓΟΥΤΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ» αποσκοπώντας στη δημιουργία εξατομικευμένων χώρων αφού κάθε κατοικία είναι μοναδική σε σχήμα, μέγεθος και σχεδιασμό. Η κομψή όψη, ο προσανατολισμός του κτιρίου και η προσεγμένη εσωτερική διακόσμηση συντελούν σε μια ολιστική εμπειρία διαβίωσης. Αυτά λοιπόν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που ενοποιούνται στο Vital Blue, εξηγεί ο κ. Νασιάκος, μας οδήγησαν ήδη από το στάδιο των μελετών στο συμπέρασμα ότι έπρεπε να χτιστεί ένα οικιστικό έργο στα κάθετα

ΕΞΕΛΊΣΣΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΉ

Για την ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ, όπως εξηγεί στο Construction ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, Ιωσήφ Αραμπατζής, στρατηγική προτεραιότητα αποτελεί η ακόμη μεγαλύτερη διάδοση του οράματός της για την εξέλιξη της κατασκευής, και συγκεκριμένα για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο του δομημένου περιβάλλοντος. «Στο τέλος του 2019, λάβαμε τη στρατηγική απόφαση να δημιουργήσουμε μια νέα συνθήκη που θα επαναπροσδιορίσει τον όρο της ιδιοκτησίας. Έτσι, με μια ομάδα από καθηγητές πανεπιστημίου, συμβολαιογράφους και δικηγόρους και μέσα από ολοκληρωμένες μελέτες και έρευνες, συντάχθηκε μια πρωτοποριακή σύσταση πολυκατοικίας, η οποία απελευθερώνει τη χρήση διατηρώντας όμως σε κάθε περίπτωση την εύρυθμη λειτουργία του κτίσματος. Ο κάθε χώρος γίνεται ευέλικτος καθώς μπορεί να προσαρμόζεται στις ανάγκες του χρήστη και αποκτά υπεραξία αποτελώντας δυναμική επένδυση για τον ιδιοκτήτη», επισημαίνει ο κ. Αραμπατζής. Το Vital Blue, το οποίο μελετήθηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο «ΣΓΟΥΤΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ», κατασκευάζεται στη Γλυφάδα, σε μια από τις πιο δημοφιλείς περιοχές των νοτίων προαστίων, φέρνοντας ένα νέο concept υψηλού επιπέδου ζωής. «Το έργο αντιπροσωπεύει τον ιδανικό συνδυασμό υψηλής αρχιτεκτονικής σχεδίασης με εξαιρετικά ποιοτική κατασκευαστική προσέγγιση. Το πράσινο αποτύπωμα του κτιρίου σε συνδυασμό με την πολυτελή εσωτερική διακόσμησή του, ανάγει την ποιότητα της καθημερινής ζωής στο υψηλότερο επίπεδο», τονίζει ο CEO της εταιρείας. Ολόκληρο το κτίριο Vital Blue

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

C O N S T R U C T I O N | 29

ADVERTORIAL

ANTAEUS: ΥΨΗΛΏΝ ΕΠΙΔΌΣΕΩΝ ΣΚΥΡΌΔΕΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΙΟ ΑΠΑΙΤΗΤΙΚΆ ΈΡΓΑ Μ Ε Π Ε Ρ Ι Β Α Λ ΛΟ Ν Τ Ι Κ Ή Δ Ή Λ Ω Σ Η E P D

Λύση στο σχεδιασμό σύγχρονων κτιρίων με μεγάλα ανοίγματα και λεπτές αρχιτεκτονικές γραμμές προσφέρει η INTERBETON ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Α.Ε. με το ANTAEUS HPC, το καινοτόμο έτοιμο σκυρόδεμα που εξασφαλίζει ανθεκτικότητα και μειώνει το ανθρακικό αποτύπωμα της κατασκευής.

ροτεραιότητα και δέσμευση του Ομίλου ΤΙΤΑΝ αποτελεί η δημιουργία αξίας για τον πελάτη, προσφέροντας προϊόντα προηγμένης τεχνολογίας, που συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη και προσφέρουν υψηλού επίπεδου εξυπηρέτηση και εντυπωσιακές δυνατότητες χρήσης στους επαγγελματίες των κατασκευών. Ένα τέτοιο καινοτόμο δομικό υλικό, που ανταποκρίνεται ιδανικά στη σύγχρονη ανάγκη για βιώσιμες κατασκευές, είναι το σκυρόδεμα ANTAEUS. Το ANTAEUS είναι σκυρόδεμα υψηλών επιδόσεων (HPC - High Performance Concrete), δημιουργήθηκε μετά από μακρόχρονη έρευνα και σχεδιάστηκε για να προσφέρει απαράμιλλα τεχνικά πλεονεκτήματα: ● Κατηγορίες αντοχής C50/60 και C60/75, C70/85, C80/95 και C90/105 ● Εξαιρετική ανθεκτικότητα στα βλαπτικά περιβάλλοντα έκθεσης της κατασκευής ● Υψηλό μέτρο ελαστικότητας ● Ιδανική ρεολογική συμπεριφορά στην άντληση και διάστρωση Είναι διαθέσιμο σε κοκκομετρίες αδρανών υλικών που κυμαίνονται από 4mm έως και 31,5mm, ανάλογα με την κατηγορία αντοχής, ώστε να μπορεί να προσφέρει σημαντική αξία σε κατασκευές με πολύ πυκνό οπλισμό. Παράλληλα, μπορεί να αντληθεί μέσω δικτύου σε ύψη άνω των 250 μέτρων, ώστε να εξυπηρετήσει τις κατασκευαστικές απαιτήσεις των ουρανοξυστών που θα κατασκευάζονται στην ανάπλαση του μητροπολιτικού πόλου στο Ελληνικό.

Η ΑΠΆΝΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΑΠΑΙΤΉΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΨΗΛΏΝ ΚΤΙΡΊΩΝ, ΚΑΙ ΌΧΙ ΜΌΝΟ

Τα καινοτόμα τεχνικά χαρακτηριστικά του ANTΑEUS HPC μειώνουν σημαντικά τους σχεδιαστικούς περιορισμούς σε μελετητές και αρχιτέκτονες, δίνοντας τους την ευελιξία να δημιουργήσουν

30 | C O N S T R U C T I O N

κατασκευές σε ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές γραμμές (όπως το συγκρότημα πολυτελών κατοικιών Vital Blue της Επίκυκλος), με βελτιωμένη ανθεκτικότητα και ασφάλεια απέναντι στα φυσικά φαινόμενα. Για ειδικές αρχιτεκτονικές εφαρμογές το ANTAEUS HPC μπορεί να διατεθεί και σε λευκό χρώμα. Λόγω των υψηλών περιβαλλοντικών επιδόσεών του, το ANTAEUS HPC κατατάσσεται στην κατηγορία Α+, σύμφωνα με το καινοτόμο σύστημα αξιολόγησης VESTA™ της INTERBETON. Η επιλογή του ANTAEUS HPC στη σύγχρονη κατασκευή αποτελεί μονόδρομο αξίας αφού συμβάλει στον βέλτιστο σχεδιασμό της κατασκευής με μεγιστοποίηση του ωφέλιμου χώρου και μεγαλύτερα ανοίγματα μεταξύ των κατακόρυφων στοιχείων. Η αύξηση της ωφέλιμης επιφάνειας του έργου βελτιώνει την απόδοση κεφαλαίου σε εταιρίες Real Estate που σχεδιάζουν κτιριακά έργα κατοικιών ή γραφείων.

ΣΤΗ ΜΆΧΗ ΚΑΤΆ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉΣ ΚΡΊΣΗΣ

Ο σχεδιασμός του ANTAEUS HPC πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του Ομίλου ΤΙΤΑΝ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής: ● Συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση του ισοδύναμου ανθρακικού αποτυπώματος ανά τετραγωνικό μέτρο κατασκευής, ● Επεκτείνει αποτελεσματικά τον ωφέλιμο κύκλο ζωής της κατασκευής, μειώνοντας την ανάγκη επισκευών και την επιπλέον ενσωμάτωση διοξειδίου του άνθρακα από επισκευαστικά υλικά. Το ANTAEUS HPC παράγεται και διατίθεται από τις υπερσύγχρονες, πλήρως αυτοματοποιημένες μονάδες σκυροδέματος της INTERBETON ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Α.Ε., συνοδεύεται από πράσινη ταυτότητα (ENVIRONMENTAL PRODUCT DECLARATION - EPD), ενώ τα τεχνικά χαρακτηριστικά και ιδιότητές του έχουν βελτιστοποιηθεί και τεκμηριωθεί σε συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. ■

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

C O N S T R U C T I O N | 31

CASE STUDY

στοιχεία του εξολοκλήρου από σκυρόδεμα C50/60, προσφέροντας ιδιαίτερα υψηλή ανθεκτικότητα, αδιαβροχοποίηση και εξαιρετική αντοχή στο κτίριο - κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί μέχρι τώρα στην ελληνική αγορά.

ΈΝΑ ΚΤΊΡΙΟ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΑΛΗΘΙΝΌ

Ο ειδικός δομικός σχεδιασμός του Vital Blue βασίστηκε κυρίως στην παροχή μέγιστης ανθεκτικότητας σε περίπτωση σεισμού, διατηρώντας παράλληλα τη μοναδική αρχιτεκτονική δομή που διακρίνεται από την ελαφρότητα, τα μεγάλου πλάτους ανοίγματα και τα μεγάλα μπαλκόνια με τις πισίνες. Όπως εξηγεί από την πλευρά του ο Δρ. Αντώνης Κανελλόπουλος, Engineering Manager της εταιρείας Συμβούλων Μηχανικών και Μηχανικών Λογισμικού Cubus Hellas, «το Vital Blue είναι ένα ‘‘αληθινό κτίριο’’ χωρίς περιττά στοιχεία, δηλαδή ο

32 | C O N S T R U C T I O N

φέρων οργανισμός και το αρχιτεκτόνημα ταυτίζονται απόλυτα». Στο έργο απουσιάζουν ψεύτικες διακοσμητικές μορφές, και γι’ αυτόν τον λόγο αποφασίστηκε η χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος C50/60, δηλαδή πολύ υψηλών αντοχών, και σύμμεικτο, με μεταλλικά στοιχεία στα σημεία όπου απαιτείται. «Πρόκειται για ένα κτίριο υψηλών απαιτήσεων δομοστατικά, αν λάβουμε π.χ. υπόψη μας τα πολύ μεγάλα μπαλκόνια και ότι τα υποστυλώματα έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν πιο λεπτά προκειμένου να μην παρεμποδίζουν την άπλετη θέα που προσφέρει το κτίριο στη θάλασσα και την ευρύτερη περιοχή του Golf της Γλυφάδας», σημειώνει. Για να κατανοήσουμε πλήρως τη μοναδικότητα του Vital Blue, αρκεί να σκεφτούμε πως δομοστατικά εφαρμόστηκε ό,τι ισχύει στην κατασκευή των υψηλών κτιρίων. Σύμφωνα με τον κ. Κανελλόπουλο, «το κτίριο διακρίνεται από την παρουσία

ισχυρών πλακών χωρίς δοκούς και η απολύτως αντισεισμική του κατασκευή εξασφαλίζεται με κατακόρυφα τοιχώματα και πυρήνες, όπως στα υψηλά κτίρια». Ένας πυρήνας, συνεχίζει ο ίδιος, είναι ένα πανίσχυρο δομικό στοιχείο, το οποίο στηρίζει όλη την κατασκευή εξασφαλίζοντας απόλυτη ανθεκτικότητα ακόμη και σε σεισμούς μεγάλου μεγέθους. Όταν μιλάμε όμως για την αντοχή του Vital Blue, δεν εννοούμε μόνο τις αντισεισμικές του ιδιότητες, αλλά και την ανθεκτικότητα του κτιρίου σε βάθος χρόνου. «Τίποτα δεν πρόκειται να φθαρεί στο κτίριο, επειδή όλα τα στοιχεία του έχουν την αντοχή του μπετόν και του πρόσθετου χάλυβα που εφαρμόστηκε σε πολλά υποστυλώματα», τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος συμπληρώνοντας πως «ταυτόχρονα με την εφαρμογή συστημάτων υψηλής αντοχής έχουμε μειώσει την κατανάλωση υλικών, ελαχιστοποιώντας σημαντικά την ποσότητά τους συνολικά σε σύγκριση με

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

το εμβαδό της κατασκευής. Ακολουθήσαμε πλήρως το όραμα του αρχιτέκτονα να δημιουργηθεί ένα κτίριο στο οποίο η αρχιτεκτονική του διάσταση να ταυτίζεται πλήρως με την κατασκευή». Ένα ακόμη χαρακτηριστικό γνώρισμα του έργου είναι ότι πρόκειται για «πολυ-πολυκατοικία», καθώς κάθε κατοικία, στα κατακόρυφα στοιχεία, είναι πλήρως αυτόνομη και δεν ταυτίζεται με την υπερκείμενη ή υποκείμενη κατοικία. «Κάθε πλάκα λειτουργεί σαν transfer slab, δηλαδή αλλάζει η θέση των κατακόρυφων στοιχείων για λόγους λειτουργικότητας. Φυσικά, η μόνη θέση που δεν αλλάζει είναι αυτή των αντισεισμικών στοιχείων», σχολιάζει ο κ. Κανελλόπουλος. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το έργο έχει σχεδιαστεί σε περιβάλλον Building Information Modelling (BIM), που διευκόλυνε τη διαχείριση, αλλά και τις εργασίες κατασκευής των οπλισμών και των ξυλοτύπων από τα συνεργεία.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΠΡΌΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΈΣ ΚΑΤΟΙΚΊΕΣ

Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, είχε ήδη ολοκληρωθεί ο σκελετός του έργου και είχαν ξεκινήσει οι εσωτερικές εργασίες. Επόμενη πρόκληση του Vital Blue είναι η κατασκευή του κτιριακού κελύφους για σκίαση και προστασία, μια αλουμινοκατασκευή που ενσωματώνεται στον σκελετό του κτιρίου χωρίς να προσθέτει τίποτα περιττό στη συνολική κατασκευή, όπως διευκρινίζουν οι κ. Νασιάκος και Κανελλόπουλος. Όταν παραδοθεί στα τέλη του 2024, το Vital Blue στο Golf της Γλυφάδας θα είναι μια κατασκευή που θα ανοίγει τον δρόμο και θα καθορίζει την κατεύθυνση που είναι αναγκαία, λόγω των συνθηκών, να λάβει η σύγχρονη κατασκευή στην Ελλάδα και όχι μόνο, θέτοντας ακόμη πιο ψηλά τον πήχη για τα επόμενα οικιστικά κτίρια του μέλλοντος. ■

Η ΟΜΆΔΑ ΠΊΣΩ ΑΠΌ ΤΟ ΈΡΓΟ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΈΣ Real estate development: ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ properties Κατασκευή: ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ κατασκευαστική εταιρεία Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός: ΣΓΟΥΤΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Στατική μελέτη: CUBUS HELLAS LTD Μηχανολογική Μελέτη: CONAP LP Εσωτερική διακόσμηση: GHOST Designers Μελέτη εφαρμογής: ΣΓΟΥΤΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ, Έλενα Κρινή, ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ Επιβλέπων μηχανικός εργοταξίου: Κώστας Νασιάκος, ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ Εσωτερικές φωτορεαλιστικές απεικονίσεις: GHOST Designers Εξωτερικές φωτορεαλιστικές απεικονίσεις: Γιώργος Κατσουγκρής Σκυρόδεμα C50/60: Interbeton Δομικά Υλικά (Όμιλος ΤΙΤΑΝ) Πρόσμικτο σκυροδέματος: Penetron Admix© (PENETRON HELLAS)

C O N S T R U C T I O N | 33

CASE STUDY

ΜΙΑ ΜΑΤΙΆ ΣΤΗΝ ΕΞΈΛΙΞΗ ΤΟΥ VITAL BLUE Τη νέα, υπερσύγχρονη πολυκατοικία Vital Blue, που κατασκευάζεται στη Γλυφάδα, απαθανάτισε ο Νίκος Παπαγεωργίου, χαρίζοντας μοναδικές στιγμές από τη μέχρι τώρα υλοποίηση του έργου.

34 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

SPECIAL REPORT

ΚΥΚΛΙΚΉ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ: O ΒΑΣΙΛΙΆΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΉΣ ΑΕΙΦΟΡΊΑΣ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΓΥΜΝΌΣ ΒΑΣΙΚΌΣ ΠΥΛΏΝΑΣ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑΣ Η ΟΡΘΉ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΕΚΚ

Η στρατηγική για την επιτυχή ενσωμάτωση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό κλάδο και τα ΑΕΚΚ ως το κλειδί στην ενίσχυση των βασικών αρχών της βιωσιμότητας . ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΊΝΑΣ ΤΣΙΤΟΎΡΑ

36 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ε όλη τη διάρκεια της Ιστορίας, ο άνθρωπος έπρεπε να παλεύει με τη φύση για να επιβιώσει, εντούτοις πλέον έχει αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι, για να τα καταφέρει, απαιτείται να την προστατέψει, είπε κάποτε ο Γάλλος ωκεανογράφος, Ζαν-Υβ Κουστώ και, στη σύγχρονη εποχή, με το 38% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα να αποδίδεται στα κτίρια και το 11% αυτών να αφορά την κατασκευή, ο κατασκευαστικός κλάδος αρχίζει να συνειδητοποιεί πως ο δρόμος για την αειφόρο ανάπτυξη περνάει μέσα από την κυκλική οικονομία.

ΟΙ ΒΈΛΤΙΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ ΚΥΚΛΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ

Ο σχεδιασμός προϊόντων και κτιρίων που διαρκούν περισσότερο και μπορούν να επισκευαστούν, να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακαινιστούν, συνιστά ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της αειφορίας, καθώς μειώνει την ανάγκη για νέα υλικά και ενέργεια, παρατείνοντας, συγχρόνως, τον κύκλο ζωής των περιουσιακών στοιχείων.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Χαρακτηριστικό παράδειγμα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση αποτελεί η τάση ορισμένων αρχιτεκτόνων και μηχανικών να χρησιμοποιούν αρθρωτά σχέδια, που επιτρέπουν την εύκολη συναρμολόγηση και αποσυναρμολόγηση, ή να αξιοποιούν βιοδιασπώμενα υλικά, που μπορούν να κομποστοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Η χρήση ανακυκλωμένων ή ανακυκλωμένων υλικών ως εισροών για νέα έργα συμπεριλαμβάνεται στους τρόπους αποτελεσματικής εφαρμογής των αρχών της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό τομέα. Υιοθετώντας την παραπάνω στρατηγική, η ζήτηση για παρθένα υλικά μειώνεται, όπως και το σχετικό περιβαλλοντικό κόστος, ενώ δημιουργούνται νέες αγορές και ευκαιρίες για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Ενδεικτικό είναι, άλλωστε, πως ορισμένες κατασκευαστικές εταιρείες χρησιμοποιούν πλαστικά απόβλητα για την κατασκευή τούβλων, πλακιδίων ή μονώσεων ή επιλέγουν απόβλητα κατεδάφισης για την κατασκευή σκυροδέματος ή αδρανών υλικών. Η βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας των πόρων, των διαδικασιών και των

λειτουργιών που εμπλέκονται στην κατασκευή και τη συντήρηση των περιουσιακών στοιχείων αποδεικνύεται μια επιτυχής μέθοδος επίτευξης της πολυπόθητης βιωσιμότητας, αφού συνεπάγεται χρήση λιγότερου νερού, ενέργειας και υλικών, αλλά και ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και των εκπομπών. Ορισμένα εργοτάξια, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν έξυπνες τεχνολογίες για την παρακολούθηση και τον έλεγχο } της χρήσης των πόρων ή αξιοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την τροφοδοσία του εξοπλισμού και των μηχανημάτων. Στις καλές πρακτικές κυκλικής οικονομίας για τον κατασκευαστικό τομέα συναντάμε, επίσης, την προώθηση της κοινής χρήσης και της μίσθωσης περιουσιακών στοιχείων, εξοπλισμού και χώρου, που αυξάνει τη χρήση και την παραγωγικότητα των πόρων, μειώνοντας την ανάγκη ιδιοκτησίας και αποθήκευσης. Για παράδειγμα, κάποιες κατασκευαστικές εταιρείες μοιράζονται ή μισθώνουν τα εργαλεία, τα οχήματα ή τις σκαλωσιές τους ή χρησιμοποιούν πλατφόρμες, για να ταιριάξουν την προσφορά και τη ζήτηση για χώρο και υπηρεσίες. Αξίζει να σημειωθεί πως η εφαρμογή συστημάτων αντίστροφης εφοδιαστικής, που επιτρέπουν τη συλλογή, ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση υλικών και εξαρτημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, εμποδίζει τα απόβλητα να καταλήξουν σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτεφρωτήρες. Ως εκ τούτου, ορισμένες κατασκευαστικές εταιρείες προσφέρουν προγράμματα ανάληψης ή κίνητρα στους πελάτες τους, προκειμένου να επιστρέψουν τα προϊόντα ή τα κτίριά τους, ή χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για την παρακολούθηση και τον εντοπισμό των υλικών και των εξαρτημάτων. Η καινοτομία νέων επιχειρηματικών μοντέλων, που δημιουργούν αξία από την κυκλικότητα και τη βιωσιμότητα, οδηγεί στη μετάβαση από την πώληση προϊόντων στην πώληση υπηρεσιών ή λύσεων ή από τη χρέωση για την ιδιοκτησία στη χρέωση για την απόδοση ή το αποτέλεσμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν ορισμένες κατασκευαστικές εταιρείες, που προσφέρουν υπηρεσίες κυκλικού σχεδιασμού ή συμβάσεις βάσει απόδοσης ή μοντέλα πληρωμής ανά χρήση.

C O N S T R U C T I O N | 37

INTERVIEW

ΔΗΜΉΤΡΙΟΣ ΚΛΩΝΉΣ: ΣΕ ΠΡΏΤΟ ΠΛΆΝΟ Η ΟΡΘΉ ΚΑΙ ΑΕΙΦΌΡΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΕΚΚ Πρωτοβουλίες για την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα ανακύκλωσης ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

χοντας ως άμεση προτεραιότητα την καταπολέμηση της ανεξέλεγκτης διάθεσης των μπαζών από τις κατασκευαστικές εργασίες, η ΣΕΔΠΕΚΑΤ ενημερώνει, καθοδηγεί και εφαρμόζει τις ευρωπαϊκές και εθνικές διαδικασίες που προβλέπονται για την ολοκληρωμένη διαχείριση των Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών & Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ). Όπως μάλιστα επισημαίνει ο Πρόεδρος του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ, Δημήτριος Κλωνής, η ΣΕΔΠΕΚΑΤ δεν στέκεται μόνο σε αυτά, καθώς προωθεί την περιβαλλοντική συνείδηση και το πνεύμα της ανακύκλωσης μέσα από ένα πολυποίκιλο πλέγμα κοινωνικών δράσεων και πρωτοβουλιών. Ποια είναι η ΣΕΔΠΕΚΑΤ ΑΕ και τι προσφέρει ως ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΕΚΚ; Είμαστε μια πολυμετοχική επιχείρηση, η οποία απαρτίζεται από 43 επιχειρήσεις, εγγεγραμμένες στο σωματείο χωματουργών Αττικής. Ως σύστημα, συνεργαζόμαστε με όσα μέλη διαχειρίζονται και επεξεργάζονται Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών & Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ). Πιο συγκεκριμένα, με διαχειριστές αποβλήτων όπως κατασκευαστές, εργολήπτες τεχνικών και οικοδομικών έργων, φορείς εκμίσθωσης εξοπλισμού και παροχής υπηρεσιών προσωρινής αποθήκευσης, συλλογής και μεταφοράς των ΑΕΚΚ. Επίσης, συνεργαζόμαστε με μονάδες επεξεργασίας, προκειμένου τα ΑΕΚΚ που παράγονται από

38 | C O N S T R U C T I O N

Η ΣΕΔΠΕΚΑΤ συνεργάζεται με όσους διαχειρίζονται Απόβλητα Εσκαφών Κατασκευών & Κατεδαφίσεων

δημόσια και ιδιωτικά έργα να οδηγούνται προς ανακύκλωση και αξιοποίηση. Η λειτουργία του Συστήματός μας διέπεται από τις διατάξεις της ΚΥΑ 36259 /1757/Ε103 (ΦΕΚ1312 24/8/2010) που καθορίζει τους όρους και τα μέτρα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) και είναι πλήρως εναρμονισμένη με την κείμενη νομοθεσία 4819/21.Στόχος μας είναι η πρόληψη παραγωγής, η ορθή διαχείριση και η καταπολέμηση της ανεξέλεγκτης διάθεσης των μπαζών και η έγκυρη ενημέρωση για τις απαραίτητες διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων που προκύπτουν από έργα. Ποιο το φάσμα των δραστηριοτήτων στις οποίες ειδικεύεστε και ποιες υπηρεσίες παρέχετε;

Λαμβάνοντας υπόψη τη συμμόρφωση προς τη νομοθεσία και τη διαρκή ενημέρωση και προσαρμογή, διασφαλίζουμε τη σύννομη διαχείριση των ΑΕΚΚ, την ιχνηλάτηση μεταφοράς, διαχείρισης και διάθεσης φορτίων ΑΕΚΚ καθώς και την έκδοση βεβαιώσεων και πιστοποιητικών για τη διαχείριση φορτίων ΑΕΚΚ είτε ανά κωδικό ΕΚΑ [κωδικοί Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων-χρήση σε εκθέσεις ΗΜΑ (Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων)], είτε ανά κωδικό διαχείρισης (απαραίτητο για σύστημα περιβαλλοντικής πιστοποίησης όπως LEED μεταξύ άλλων). Σε μια εποχή που η αειφορία συνιστά στρατηγικό επιχειρηματικό στόχο, με ποιες δράσεις προωθείτε την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη; Με βασικό μας γνώμονα την αειφορία και την πράσινη ανάπτυξη του τόπου μας, ενημερώνουμε, ευαισθητοποιούμε και συμμετέχουμε ενεργά με δράσεις περιβαλλοντικού σκοπού σε όλη την Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, συμμετέχουμε σε δράσεις καθαρισμού δημοσίων χώρων στην Αττική, εκπαιδευτικές δράσεις σε σχολικές δομές και σε εκθέσεις για την αποτελεσματική μετάδοση του πνεύματος της ανακύκλωσης. Τέλος, στη ΣΕΔΠΕΚΑΤ Α.Ε., βοηθάμε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες και συνεργαζόμαστε με μη κερδοσκοπικούς φορείς βοηθώντας να προαχθεί η έννοια του εθελοντισμού και του κοινωνικού έργου. ■

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

C O N S T R U C T I O N | 39

SPECIAL REPORT ΑΣΠΊΔΑ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑΣ Η ΟΡΘΉ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΕΚΚ

Κλειδί στην ενίσχυση των βασικών αρχών της βιωσιμότητας αποδεικνύονται τα ΑΕΚΚ, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο των παραγόμενων αποβλήτων στην Ευρώπη και αποτελούνται από υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν, όπως το σκυρόδεμα, το σίδηρο, τα τούβλα, τον γύψο, το ξύλο, το γυαλί, τα μέταλλα, τα πλαστικά, τον αμίαντο και το χώμα. Δεδομένου ότι ορισμένα από τα υλικά αυτά διαθέτουν μεγάλη αξία και η τεχνολογία για το διαχωρισμό και την ανάκτηση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων είναι καλά εδραιωμένη, εύκολα προσβάσιμη και γενικά χαμηλού κόστους, παρατηρείται ένα υψηλό δυναμικό για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των ΑΕΚΚ. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πω το επίπεδο της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό σε ολόκληρη την Ε.Ε., από λιγότερο από 10% έως και πάνω από 90%. Μάλιστα, ιδιαίτερα απογοητευτικό είναι το γεγονός ότι σε ορισμένα κράτη μέλη η συγκεκριμένη κατηγορία αποβλήτων απορρίπτεται, καταλαμβάνοντας πολύτιμο χώρο σε χώρους υγειονομικής ταφής. Σύμφωνα με έρευνα της ολλανδικής ING, η ποσότητα των απορριμμάτων από κατασκευές που παρήχθησαν στην Ευρωζώνη μεταξύ 2010 και 2020 αυξήθηκε κατά 6%. Επιπλέον, το 2020, τα απόβλητα

Dr. Νίκος Μουσιόπουλος, Καθηγητής ΑΠΘ, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών

40 | C O N S T R U C T I O N

κατασκευών ισοδυναμούσαν με το 37% του συνόλου των απορριμμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η συνολική ποσότητα απορριμμάτων που παρήχθη στην Ε.Ε. σημείωσε πτώση κατά 3% και η μεταποιητική βιομηχανία κατάφερε να μειώσει κατά 8% τα απόβλητα.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΆ ΟΦΈΛΗ

Τα ΑΕΚΚ περιέχουν πληθώρα υλικών, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων μπορεί να αξιοποιηθεί, ενώ υπάρχουν και συστατικά που εγκυμονούν κινδύνους για το περιβάλλον, δηλώνει στο Construction o Νίκος Μουσιόπουλος, καθηγητής ΑΠΘ στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Όπως αναφέρει, για τους παραπάνω λόγους καθίσταται επιβεβλημένη η ορθολογική τους διαχείριση, με μεγιστοποίηση της ανακύκλωσης ή, γενικότερα, της αξιοποίησης με βάση τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας και, παράλληλα, απαιτείται ειδική μέριμνα για τα όποια προβληματικά συστατικά. «Μόνο για τα υπολείμματα, πρέπει να προβλεφθεί η τελική διάθεση, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία» σημειώνει. Η ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ με τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση, την ανάκτηση και την επαναχρησιμοποίηση των υλικών έχει μεγάλη σημασία για την προστασία του περιβάλλοντος, τονίζει ο Διαχειριστής της ΣΑΝΚΕ Μ.ΕΠΕ, Δημήτριος Σταματούκος, επισημαίνοντας πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναγνωρίσει το συγκεκριμένο ρεύμα

Ηλίας Δημητριάδης, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, ΣΣΕΔ ΑΝΑΚΕΜ Α.Ε

αποβλήτων ως ρεύμα υψηλής προτεραιότητας σε ότι αφορά τη διαχείρισή του. «Με την ορθολογική διαχείριση των ΑΕΚΚ εξοικονομούμε ενέργεια και μειώνουμε την εξόρυξη των αδρανών υλικών. Επίσης επιτυγχάνεται σταδιακή εξάλειψη των φαινομένων ανεξέλεγκτης απόρριψης σε ρέματα, πρώην χωματερές κλπ., με τις συνεπακόλουθες αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον» μας ενημερώνει.

ΜΙΑ ΧΡΥΣΉ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΎ ΚΛΆΔΟΥ

Πρώτα και κύρια, το συνολικό κόστος για την ορθολογική διαχείριση των ΑΕΚΚ είναι χαμηλό σε σχέση με αυτό που επωμιζόμαστε όλοι για την αποκατάσταση των αρνητικών συνεπειών της παράνομης απόθεσης μπαζών (μπαζωμένα ρέματα, ζημιές σε οικισμούς από πλημμύρες κλπ), μας λέει ο Νίκος Μουσιόπουλος. Για τον κατασκευαστικό κλάδο είναι ουσιώδες ότι από όλη τη διαδικασία προκύπτουν δευτερογενείς πρώτες ύλες, το κόστος των οποίων υπολείπεται σημαντικά αυτού των παρθένων πρώτων υλών, συμπληρώνει. Μπορεί, συνεπώς, να προκύψει μείωση του συνολικού κόστους κατασκευής, ειδικά αν συνδυασθεί η μεταφορά ΑΕΚΚ προς τη μονάδα ανακύκλωσης με ταυτόχρονη προμήθεια δευτερογενών υλικών για το έργο, μας εξηγεί. Τα ΑΕΚΚ έχουν υψηλότατο βαθμό ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης δημιουργώντας μια νέα αγορά για χρήση

Δημήτριος Σταματούκος, Διαχειριστής, ΣΑΝΚΕ Μ.ΕΠΕ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

SPECIAL REPORT

δευτερογενών αδρανών υλικών, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δευτερογενείς ύλες στην παραγωγή τσιμέντου, ασφάλτου καθώς και σε διάφορα τεχνικά έργα δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα, μας πληροφορεί ο Διαχειριστής της ΣΑΝΚΕ Μ.ΕΠΕ, Δημήτριος Σταματούκος. Ο κατασκευαστικός κλάδος ωφελείται ενσωματώνοντας αυτά τα υλικά στα έργα, καθώς οι τιμές τους είναι χαμηλότερες από αυτές των λατομείων, σημειώνει προσθέτοντας πως οι μονάδες επεξεργασίας ΑΕΚΚ, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, βρίσκονται σε μικρότερες αποστάσεις σε σχέση με τις απομακρυσμένες λατομικές ζώνες. Όπως δηλώνει στο Construction o Ηλίας Δημητριάδης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΣΣΕΔ ΑΝΑΚΕΜ Α.Ε «ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι η αξιοποίηση των ΑΕΚΚ μέσω της ανάκτησης υλικών και της ανακύκλωσης οδηγεί στην ανάπτυξη νέων προϊόντων. τα οποία ενσωματώνουν εξοικονόμηση ενέργειας και φυσικών πόρων, με τρεις κύριους στόχους, πέραν των περιβαλλοντικών: την μείωση του κόστους, την βελτίωση της ποιότητας των κατασκευών και της ποιότητας ζωής των χρηστών τους, την αύξηση της ασφάλειας». «Στον τομέα της κατοικίας, μακροπρόθεσμα θα συμβάλλει στην επίτευξη πιο προσιτών, ποιοτικών κατασκευών» περιγράφει για την ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι αυτή αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της βιώσιμης κατασκευής και προϋπόθεση για την πιστοποίηση των κατασκευών, που συνιστά στόχο και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για πολλές κατασκευαστικές εταιρίες.

φαινόμενα, αφού δεν υπάρχει δίοδος διαφυγής του νερού, μας εξηγεί. Η απόθεση τους σε δασικές εκτάσεις συμπαρασύρει την απόρριψη και άλλων απορριμμάτων, δημιουργώντας παράνομες χωματερές οι οποίες αποτελούν σημαντική αιτία πρόκλησης πυρκαγιάς, αφού υπάρχουν αναμεμειγμένα υλικά όπως το γυαλί και μέταλλα που αντανακλούν στο φως, συνεχίζει. «Περίπου το 15% των πυρκαγιών εκτιμώ ότι προέρχονται από παράνομα μπαζοσκούπιδα» υπογραμμίζει ο Δημήτριος Σταματούκος.

ΕΝΊΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑΣ ΤΗΣ ΦΎΣΗΣ

Μεταξύ άλλων, η σωστή διαχείριση των ΑΕΚΚ συμβάλει στην ενίσχυση της προστασίας της φύσης αποτρέποντας την ανεξέλεγκτη διάθεσή τους, η οποία δημιουργεί μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα, μας λέει ο Δημήτριος Σταματούκος, προσθέτοντας πως δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις όπου η διαχείριση των ΑΕΚΚ αποτελεί δευτερεύουσας σημασίας επιλογή για τον παραγωγό του αποβλήτου, που καταλήγει να αναζητά μη ορθές λύσεις. Η απόρριψη των μπαζών σε κοίτες ποταμών και ρέματα, φράζοντας τη φυσική τους ροή, έχει ως επακόλουθο πλημμυρικά

42 | C O N S T R U C T I O N

Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η θέσπιση της δυνατότητας και των προϋποθέσεων χρήσης δευτερογενών υλικών από την επεξεργασία ΑΕΚΚ στα δημόσια τεχνικά έργα

ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΈΣ ΟΙ ΔΡΆΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΏΝ ΦΟΡΈΩΝ

Οι δράσεις των θεσμικών φορέων αποδεικνύονται κομβικές για την ενσωμάτωση των αρχών της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό κλάδο. «Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η θέσπιση της δυνατότητας και των προϋποθέσεων χρήσης δευτερογενών υλικών από την επεξεργασία ΑΕΚΚ στα δημόσια τεχνικά έργα» περιγράφει ο Ηλίας Δημητριάδης. Σημαντική είναι η ανάγκη ενθάρρυνσης της συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων και ερευνητικών φορέων με τις επιχειρήσεις και τους κατασκευαστές για την μείωση των αποβλήτων, την ιχνηλασιμότητα τους, την παραγωγή νέων δομικών προϊόντων, την ανάλυση του κύκλου ζωής των κατασκευών, σημειώνει. Επίσης, ως καταλυτική περιγράφει τη θέσπιση κινήτρων για την παραγωγή προϊόντων που αντικαθιστούν πρώτες ύλες με ανακυκλωμένα αδρανή, προϊόντων με μεγαλύτερη διάρκεια και με μικρότερη παραγωγή αποβλήτων στο τέλος του κύκλου ζωής. «Δυστυχώς τα παραπάνω προϋποθέτουν ότι θα σταματήσει το φαινόμενο της ανεξέλεγκτης διάθεσης ΑΕΚΚ στο περιβάλλον, που στη χώρα μας είναι ακόμη ανεκτό από την Πολιτεία, την Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες» καταλήγει. ■

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

INTERVIEW

Πάνω: Με LEED Gold τα ανακαινισμένα πρώην γραφεία της PwC, Αριστερά: Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Δεξιά: Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Maria Callas

GDM ASSETS: ΚΑΤΑΣΚΕΥΆΖΟΝΤΑΣ PREMIUM ΈΡΓΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΏΡΓΟ ΠΑΝΑΓΌΠΟΥΛΟ, ΠΡΌΕΔΡΟ & CEO, ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΙΧΆΛΗ ΠΑΝΑΓΌΠΟΥΛΟ, ΑΝΤΙΠΡΌΕΔΡΟ ΤΗΣ GDM ASSETS

Η εξειδίκευση στην κατασκευή νέων κτιριακών έργων αλλά και στην ενεργειακή αναβάθμισή τους, η επένδυση στη συνεχή εκπαίδευση του ανθρωπίνου δυναμικού και οι εγγυημένες συνεργασίες αποτέλεσαν το τρίπτυχο της επιτυχίας της κατασκευαστικής εταιρείας GDM Assets. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

44 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Πώς ανταποκρίθηκε η GDM Assets στις προκλήσεις του 2023; Το 2023 αποτέλεσε μια χρονιά ισχυρής ανάπτυξης του κατασκευαστικού κλάδου, αλλά δημιούργησε και μια πληθώρα προκλήσεων. Η διαρκής ανάπτυξη του κλάδου τα τελευταία χρόνια, μετά από πολλά χρόνια κρίσης, οδήγησε στην έλλειψη έμπειρου ανθρώπινου δυναμικού, που σε συνδυασμό με τις συνεχείς αυξήσεις των τιμών, έχει συμπιέσει τα έργα τόσο σε επίπεδο χρονικού προγραμματισμού όσο και κερδοφορίας. Το 2023, στην GDM Assets, εστιάσαμε σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, προκειμένου να θωρακίσουμε την εταιρεία και να την προσανατολίσουμε για περαιτέρω μελλοντική ανάπτυξη. Πρώτον, κάναμε προσεκτική επιλογή έργων, που να εστιάζουν στην αειφόρο και premium κατασκευή. Τόσο σε δημόσια όσο και σε ιδιωτικά έργα, επιλέξαμε να εστιάσουμε σε tenders που απαιτούσαν ιδιαίτερη τεχνογνωσία από τον κατασκευαστή, καθώς και ταχύτητα και σωστό προγραμματισμό της κατασκευής. Για παράδειγμα, έργα όπως οι ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιριακών υποδομών με μονάδες ΣΗΘΥΑ ή φωτοβολταικά, αποτέλεσαν προτεραιότητα, καθώς είναι έργα υψηλών απαιτήσεων που θεωρούμε πως αποτελούν το μέλλον για τα κτιριακά έργα της χώρας. Επίσης, προτεραιότητα μας αποτέλεσαν ιδιαίτερα έργα με ενισχύσεις ή και απαιτητικές κατασκευές (π.χ., ανακαίνιση των παλαιών γραφείων της PwC) που αναδεικνύουν τις ικανότητες μας τόσο όσον αφορά την ποιότητα της κατασκευής, όσο και εκτέλεσης απαιτητικών εργασιών σε στενά χρονοδιαγράμματα που απαιτούν σωστό προγραμματισμό. Δεύτερον, επενδύσαμε στην εκπαίδευση προσωπικού και στη σωστή διαχείριση ανθρωπίνου δυναμικού. Στην GDM Assets, σαν βασική αρχή ανάπτυξης έχουμε τη σωστή εκπαίδευση του προσωπικού προσφέροντας σημαντικές ευκαιρίες ανέλιξης σε νέους μηχανικούς, κάτω από την σκέπη μιας εταιρείας υψηλής τεχνογνωσίας με μια πληθώρα έμπειρων μηχανικών. Επίσης, σημαντική βαρύτητα δίνουμε στην καθημερινή διαχείριση και σωστή κατανομή εργασιών, συνδυάζοντας τις εμπειρίες τόσο των νεότερων όσο και τον εμπειρότερων μηχανικών μας, πάντα με την επίβλεψη και υποστήριξη τόσο του Τεχνικού μας Διευθυντή όσο και με τη δική μας προσωπική παρουσία σε κάθε μας έργο, μικρό ή μεγάλο. Τρίτον, ενισχύσαμε τις σχέσεις με τους

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

συνεργάτες μας. Θεωρούμε πως πρωταρχικός παράγοντας για το σωστό αποτέλεσμα είναι οι σωστές συνεργασίες, και για αυτό επιλέγουμε προσεκτικά και μεθοδικά τους προμηθευτές και συνεργάτες μας, ώστε να μπορούμε – όλοι σαν ομάδα – να ανταποκριθούμε στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις στον τομέα των κατασκευών υψηλών απαιτήσεων. Πόσα έργα ολοκληρώσατε και πώς διαμορφώθηκαν οι οικονομικές επιδόσεις; Είμαστε πολύ χαρούμενοι και περήφανοι γιατί η GDM Assets συνέχισε τη διαρκώς ανοδική της πορεία, ολοκληρώνοντας σημαντικά έργα αυτήν τη χρονιά, αλλά και χτίζοντας ένα σημαντικό ανεκτέλεστο σε δημόσιες και ιδιωτικές συμβάσεις. Σε επίπεδο οικονομικών επιδόσεων, πιστεύουμε πως θα συνεχίσουμε την ανοδική μας πορεία και τη φετινή χρονιά, με άνω των €8 εκατομμυρίων σε κύκλο εργασιών και άνω των €10 εκατομμυρίων σε ανεκτέλεστο. Σε επίπεδο έργων, το 2023 ολοκληρώσαμε και εκτελούμε άνω των δέκα έργων, διαφορετικής κλίμακας, τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Τέλος, σύμφωνα με τη στρατηγική που έχουμε χαράξει, τα έργα μας είναι μοιρασμένα τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα, στα οποία περιλαμβάνονται μεγάλες κτιριακές κατασκευές, ενεργειακές αναβαθμίσεις υφιστάμενων εγκαταστάσεων, όσο και έργα διαχειρίσης κτιριακών υποδομών και δικτύων. Πιστεύετε ότι το 2024 η ενεργειακή εξοικονόμηση ιδιωτικών και δημοσίων έργων θα συνεχίσει να αποτελεί προτεραιότητα; Η ενεργειακή εξοικονόμηση σε ιδιωτικά και δημόσια έργα διαφαίνεται ότι θα διατηρήσει τη δυναμική της κατά τη διάρκεια του 2024. Η GDM Assets, με την εξειδίκευσή της και στην κτιριακή αναβάθμιση, έχει

πλέον υιοθετήσει προηγμένες τεχνολογίες και πρακτικές κατασκευής για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κτιριακών υποδομών. Για παράδειγμα, έχουμε αναλάβει και θα παραδοθούν εντός του 2024 και ως τα μέσα του 2025 σημαντικά δημόσια και ιδιωτικά έργα κτιριακής και ενεργειακής αναβάθμισης στα οποία συγκαταλέγονται η Ενεργειακή Αναβάθμιση της Σχολής Ευελπίδων, 4 Δημόσια Νοσοκομεία της Αθήνας (Ιπποκράτειο, ΚοργιαλένειοΜπενάκειο, Παίδων - Π.&Α. Κυριακού και Παίδων - Η Αγία Σοφία), το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το ιστορικό κτίριο Maria Callas (Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Maria Callas) αλλά και τα πλέον γνωστά σε όλους πρώην γραφεία της PwC στο Χαλάνδρι, τα οποία ανακαινίζονται ολικά και λαμβάνουν πιστοποίηση LEED Gold. Πόσο ψηλά θέτει τον πήχη η GDM Assets για το 2024, λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη που προβλέπεται; Η GDM Assets προβλέπει μια φιλόδοξη πορεία για το 2024 στον κλάδο των κατασκευών, παρά τις έντονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος. Στο πλαίσιο της φιλοσοφίας μας για υψηλή ποιότητα, βιωσιμότητα και καινοτομία, θέτουμε ψηλά τον πήχη για επιτυχημένα έργα και παράλληλα ικανοποιημένους πελάτες. Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και εκτιμούμε ότι η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε ιδιωτικά και δημόσια έργα θα παραμείνει προτεραιότητα. Παράλληλα, θα συνεχίσουμε την εξειδίκευσή μας στα υψηλών απαιτήσεων μεγάλα κτιριακά έργα, αξιοποιώντας τεχνολογίες, μεθόδους και υλικά για να παρέχουμε άρτια και γρήγορη κατασκευή, και προηγμένες τεχνολογικά λύσεις για τους πελάτες μας. ■

Γεώργιος Παναγόπουλος, Πρόεδρος & CEO, GDM Assets

Μιχάλης Παναγόπουλος, Vice President, GDM Assets

C O N S T R U C T I O N | 45

SPECIAL REPORT

Η ΑΝΑΘΕΏΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΑΚ, ΕΦΑΛΤΉΡΙΟ ΤΗΣ ΚΤΙΡΙΑΚΉΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉΣ ΜΕΤΆΒΑΣΗΣ ΑΡ. ΑΪΒΑΛΙΏΤΗΣ: «ΘΑ ΕΠΑΝΑΚΑΘΟΡΙΣΤΟΎΝ ΟΙ ΕΛΆΧΙΣΤΕΣ ΑΠΑΙΤΉΣΕΙΣ»

Επιτακτική ανάγκη η Ελλάδα να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις για τα κτίρια πολύ χαμηλής έως και μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, των κατηγοριών ΖΕΒ, ΝΖΕΒ και ENERGY+. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

46 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ι εξελίξεις για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων είναι ταχύτατες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βάζοντας ψηλά τον πήχη αλλά και τις υποχρεώσεις κρατών και ιδιοκτητών. H ενεργειακή κρίση έθεσε νέες προτεραιότητες και στην Ευρώπη, καθώς το υψηλό ενεργειακό κόστος είχε ως αποτέλεσμα δεκάδες εκατομμύρια Ευρωπαίοι να αναγκάζονται να ζουν σε ανθυγιεινές συνθήκες. Σε σπίτια «καμίνια» το καλοκαίρι και παγωμένα τον χειμώνα, επιβεβαιώνοντας πλήρως τον ορισμό της ενεργειακής φτώχειας. Αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην κορυφή των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. συνιστούν τα νέα σχέδια κοινοτικών οδηγιών για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, που έχουν ως επίκεντρο την επίτευξη ενός διπλού στόχου: τη δυνατότητα αναβάθμισης των κτιρίων, μέσω της ελαχιστοποίησης του ενεργειακού κόστους και την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης στην καθαρή ενέργεια. Αρκεί να υπενθυμίσουμε πως ο κτιριακός τομέας απορροφά κατά μέσο όρο το 40% της ενέργειας και ευθύνεται για το 36% των αερίων του θερμοκηπίου. Σε αυτό το πνεύμα, η Ολομέλεια της Ευρωβουλής υπερψήφισε φιλόδοξο σχέδιο το οποίο προβλέπει πως όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών ρύπων, να μην χρησιμοποιούν δηλαδή ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2028, ενώ τα δημόσια μέχρι το 2026. Όσον αφορά τα υφιστάμενα κτίρια, απαιτείται να αναβαθμιστούν μέχρι το 2030, ώστε να φθάσουν στην ενεργειακή κλάση Ε, από Η ή Ζ που είναι σήμερα, και στην

ενεργειακή κλάση D μέχρι το 2033. Γενικός στόχος είναι όλα τα κτίρια να είναι κατηγορίας Α μέχρι το 2050, αξιοποιώντας στο έπακρο την ηλιακή ενέργεια. Δυστυχώς, η Ελλάδα απέχει έτη φωτός από αυτούς τους στόχους. Με αφορμή, λοιπόν, την επικείμενη αναθεώρηση του ΚΕΝΑΚ, το περιοδικό Construction απευθύνθηκε σε φορείς, εκπροσώπους της αγοράς και στο αρμόδιο Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, προκειμένου να δυναμώσει ο διάλογος μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, να αρθούν οι εκκρεμότητες που εμποδίζουν την αναβάθμιση του κτιριακού δυναμικού της χώρας και, το σημαντικότερο, να βελτιωθεί η ποιότητα της ανθρώπινης ζωής.

Παντελής Πατενιώτης, Γεν. Δντής ΠΑΣΙΔΥΠ

Στέφανος Παλλαντζάς, πρόεδρος ΕΙΠΑΚ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Με τις μεταγενέστερες οδηγίες έχουν καθοριστεί νέες απαιτήσεις για τα κτίρια των κατηγοριών ΖΕΒ, ΝΖΕΒ και ENERGY+

ΠΑΡΩΧΗΜΈΝΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΌΣ

Ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων που βρίσκεται σε ισχύ έχει ξεπεραστεί, καθώς δημιουργήθηκε με βάση την Οδηγία 2002/91/EΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Ουσιαστικά, δεν καλύπτει τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας όπως ισχύει σήμερα, και συγκεκριμένα: την Οδηγία 2010/31/EΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, τον Κανονισμό 244/2012/ΕΕ, που εκδόθηκε προς συμπλήρωση της Οδηγίας 2010/31/ ΕΕ και καθορίζει υποχρεωτικά κριτήρια για σύνταξη των εθνικών Κανονισμών Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων, την Οδηγία 2018/844/ΕΕ, που τροποποίησε την Οδηγία 2010/31/ΕΕ, καθώς και την προσφάτως αναθεωρημένη Οδηγία 2023/1791/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. «Από την έκδοση της πρώτης Οδηγίας του 2002 έχουν μεσολαβήσει ένας Ευρωπαϊκός Κανονισμός και τρεις Ευρωπαϊκές Οδηγίες, που καθορίζουν τις απαιτήσεις των ΚΕΝΑΚ, χωρίς να έχει γίνει καμία αναθεώρηση στην Ελλάδα», επισημαίνει ο Γενικός Διευθυντής του Πανελληνίου Συνδέσμου Διογκωμένης Πολυστερίνης (ΠΑΣΥΔΙΠ), Παντελής Πατενιώτης. «Θα πρέπει να σημειωθεί», συνεχίζει ο κ. Πατενιώτης, «ότι με τις μεταγενέστερες οδηγίες έχουν καθοριστεί νέες απαιτήσεις για τα κτίρια των κατηγοριών ΖΕΒ, ΝΖΕΒ και ENERGY+, σύμφωνα με τις οποίες θα πρέπει να υπολογίζονται και να κατασκευάζονται τα κτίρια στην Ε.Ε.». Η αβελτηρία όμως του ελληνικού κράτους

Γιάννης Κοντούλης, General Manager, Knauf Insulation

C O N S T R U C T I O N | 47

SPECIAL REPORT η κοινοτική νομοθεσία απαιτεί κτίρια μηδενικών εκπομπών και μετρήσεις λειτουργίας ώστε να επαληθεύεται ο σωστός σχεδιασμός και να βελτιώνεται, αν χρειαστεί, στην πράξη. Έννοιες όπως ο Δείκτης Ευφυίας του Κτιρίου εισάγονται στον σχεδιασμό και όλα αυτά καθιστούν τον υφιστάμενο ΚΕΝΑΚ ένα απλά μουσειακό εργαλείο».

ΤΙ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΆΞΕΙ;

να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων έχει προκαλέσει προβλήματα όχι μόνο στις σύγχρονες κατασκευές, αλλά και στην ανάπτυξη των μελλοντικών γενεών. Όπως τονίζει από την πλευρά του ο Γιάννης Κοντούλης, General Manager της Knauf Insulation, «οι σύγχρονες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση και αναβάθμιση των κτιρίων υπαγορεύουν την ανάγκη κτιρίων που θα είναι ενεργητικά αποδοτικά όχι μόνο σήμερα αλλά και τα επόμενα χρόνια. Είναι ξεκάθαρο ότι για να μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους της μείωσης του αποτελέσματος των ενεργειών μας στην κλιματική αλλαγή, θα πρέπει να μειώσουμε δραστικά την κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια μας. Όχι με βάση τον πεπαλαιωμένο, τώρα πια, ΚΕΝΑΚ, αλλά με τις αυριανές απαιτήσεις». Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Στέφανος Παλλαντζάς, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Παθητικού Κτιρίου (ΕΙΠΑΚ), χαρακτηρίζοντας τον σημερινό ΚΕΝΑΚ ως ένα… μουσειακό εργαλείο. «Ο Κανονισμός παρότι θεμελιωνόταν και αυτός στο πρότυπο 13790, στο οποίο στηρίζεται το σύνολο των αντίστοιχων ευρωπαϊκών κανονισμών, είχε πολλές παραδοχές στους υπολογισμούς οι οποίοι τον καθιστούν σήμερα εξαιρετικά αναξιόπιστο», αναφέρει. «Με άλλα λόγια, φτιάχτηκε ένα εργαλείο στο οποίο αν έβαζες τις ορισμένες ελάχιστες απαιτήσεις

48 | C O N S T R U C T I O N

Υπό αμφισβήτηση η αποτελεσματικότητα του κλειστού υπολογιστικού εργαλείου ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ για τον ενεργειακό σχεδιασμό κτιρίων

σε μόνωση, κουφώματα κ.λπ., το κτίριο έβγαινε σίγουρα και χωρίς άγχος Β και έτσι μπορούσε να εκδοθεί οικοδομική άδεια. Το αν μετά η πραγματική κατανάλωση δεν είχε καμιά σχέση με την υπολογισμένη, λίγους απασχολούσε», σχολιάζει. Για τον επικεφαλής του ΕΙΠΑΚ, η κρίση και η πλήρης κατάρρευση του κατασκευαστικού κλάδου δεν άφησαν να φανούν έντονα τα προβλήματα που δημιουργούσε αυτός ο ελλιπής για το μέλλον κανονισμός. «Σήμερα όμως, που η οικοδομή επανεκκινεί και οι απαιτήσεις για καλύτερα ενεργειακά κτίρια αυξάνονται εκθετικά, όλοι βλέπουν ότι ο ΚΕΝΑΚ δεν επαρκεί πλέον για τον σωστό σχεδιασμό. Επιπροσθέτως,

Η ξεπερασμένη νοοτροπία του σημερινού ΚΕΝΑΚ απαιτεί πρωτοβουλίες από την ίδια την αγορά, άμεσες και στοχευμένες αλλαγές οι οποίες όμως δεν θα μας οδηγήσουν (ξανά) σε έναν φαύλο κύκλο κανονισμών που όταν θα πρέπει να εφαρμοστούν θα είναι… ξεπερασμένοι, καθώς και ανανέωση των κλειστών υπολογιστικών μοντέλων που χρησιμοποιούνται. Σύμφωνα με τον κ. Κοντούλη, «δεδομένου ότι το κράτος έχει καθυστερήσει ιδιαίτερα στην ανανέωση του ΚΕΝΑΚ, θα πρέπει από μόνοι μας να χρησιμοποιούμε χαμηλότερες τιμές U στον υπολογισμό μας, που οδηγούν, ανάμεσα στα άλλα μέτρα, και στην αύξηση του πάχους μονωτικών προϊόντων. Και αυτό, γιατί η Πολιτεία χρειάζεται να ακολουθήσει τις χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται, μέχρι να φτάσουμε στην έκδοση του νέου ΚΕΝΑΚ. Δεν είναι όμως δυνατό να χτίζουμε σήμερα κτίρια τα οποία θα είναι ανεπαρκή όχι σε 5 ή 10 χρόνια, αλλά ήδη από σήμερα. Το ιδανικό θα ήταν να αναλάμβανε το ίδιο το κράτος την πρωτοβουλία, δυστυχώς, όμως, δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιες πρωτοβουλίες, παρά το γεγονός ότι έχουν ήδη τεθεί φιλόδοξοι στόχοι για την κατανάλωση της ενέργειας από τα κτίρια. Πρέπει λοιπόν να επιταχύνουμε το βήμα στην κλιματική προσαρμογή, παίρνοντας οι ίδιοι την πρωτοβουλία να σχεδιάσουμε και να παραδώσουμε κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας άμεσα». Ο κ. Παλλαντζάς πιστεύει πως «πρέπει να βελτιώσουμε τον ΚΕΝΑΚ πάνω στο ίδιο πρότυπο που βασίζεται, μειώνοντας στο ελάχιστο τις σταθερές παραδοχές και μεταπηδώντας από το αναξιόπιστο ‘’κτίριο αναφοράς’’ σε συγκεκριμένους αριθμητικούς στόχους ενεργειακών απαιτήσεων και πρωτογενούς κατανάλωσης. Αυτές οι βελτιώσεις επαρκούν απόλυτα για τον σχεδιασμό κτιρίων κατοικίας, ενώ για τον σχεδιασμό κτιρίων του τριτογενούς τομέα μπορούμε να περάσουμε σταδιακά στο

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

SPECIAL REPORT

ΑΡ. ΑΪΒΑΛΙΩΤΗΣ: ΕΠΑΡΚΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ, ΧΡΗΣΗ ΑΠΕ & ΝΕΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ Τη βεβαιότητα πως ο νέος ΚΕΝΑΚ θα αποτελέσει το όχημα για την ενεργειακή μετάβαση εκφράζει με δήλωσή του στο Construction ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, αποκαλύπτοντας τις αλλαγές που επίκεινται. Μεταξύ άλλων, ο κ. Αϊβαλιώτης αναφέρει πως ο στόχος της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων επιβάλλει την επίτευξη επαρκούς θερμομονωτικής επάρκειας, αλλά και την ενσωμάτωση συστημάτων παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας. Αναλυτικά η δήλωσή του: Η αναθεώρηση του ΚΕΝΑΚ, η οποία είναι σε εξέλιξη, υποστηρίζεται από σχετική μελέτη («Καθορισμός των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και δομικών στοιχείων & κατάρτιση εθνικού σχεδίου αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας») που εκτελείται και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και τεθεί σε εφαρμογή το Α’ εξάμηνο του 2024. Με τον νέο ΚΕΝΑΚ θα επανακαθοριστούν οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης των δομικών στοιχείων, των τεχνικών συστημάτων και της συνολικής ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, για κάθε πολεοδομική χρήση (κατοικίας, προσωρινής διαμονής, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας κ.ά.) χωριστά. Ο στόχος για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος και την μετατροπή του σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας μέχρι το 2050, επιβάλλει την επίτευξη επαρκούς θερμομονωτικής επάρκειας, σε κάθε κτίριο, την εγκατάσταση πιο αποδοτικών τεχνικών συστημάτων (όπως αντλίες θερμότητας) και βεβαίως την ενσωμάτωση συστημάτων παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας. Θα οριστούν τα κτίρια με μηδενική κατανάλωση ενέργειας όπως και θα επανακαθοριστεί ο ορισμός και οι ελάχιστες απαιτήσεις των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Επιπρόσθετα, θα επακαθοριστούν οι ενεργειακές κατηγορίες, λαμβάνοντας υπόψη την υπό αναθεώρηση σχετική ευρωπαϊκή οδηγία και ότι έχουν τεθεί αυστηροί ενδιάμεσοι στόχοι, όπως ενδεικτικά μέχρι το 2033 θα πρέπει να έχει επιτευχθεί η σταδιακή ανακαίνιση και αναβάθμιση όλων των κτιρίων και ιδίως όσων ανήκουν στις χειρότερες ενεργειακά κατηγορίες. Ο καθορισμός των ορίων των νέων ενεργειακών κατηγοριών, θα γίνεται πλέον με αριθμητικούς δείκτες χρήσης πρωτογενούς ενέργειας με ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής των ΑΠΕ σε kWh/m2/a. Τονίζεται ότι θα επικαιροποιηθούν οι συντελεστές μετατροπής της τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε πρωτογενή όπως και οι αντίστοιχοι συντελεστές εκπομπών CO2. Στο πλαίσιο της αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών και αλληλεπίδρασης των χρηστών του κτιρίου με αυτό, εξετάζεται η ανάγκη ενσωμάτωσης νέων τεχνολογικών εργαλείων όπως και η θεσμοθέτηση στον ΚΕΝΑΚ του δείκτη ευφυούς ετοιμότητας των κτιρίων – smart readiness indicator (SRI). Εκτιμάται ότι ο νέος ΚΕΝΑΚ θα αποτελέσει το σύγχρονο εργαλείο με το οποίο θα επιτευχθεί η ενεργειακή μετάβαση.

50 | C O N S T R U C T I O N

πρότυπο 50.000 και τη δυναμική ανάλυση, αλλά αυτό απαιτεί συστηματική εκπαίδευση των μηχανικών στο αντικείμενο». Ταυτόχρονα, ο κ. Πατενιώτης αναδεικνύει την αναγκαιότητα αλλαγής του υπολογιστικού εργαλείου ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ, που είναι το μόνο που εφαρμόζεται στην Ελλάδα χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα για χρήση άλλων διεθνώς αναγνωρισμένων εργαλείων, όπως γίνεται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως επί παραδείγματι το EnergyPlus ή το Passive Ηouse κ.ά. «Το γεγονός αυτό πέραν των προβλημάτων που προκαλεί, δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού στην αγορά», υπογραμμίζει. Προχωρώντας περαιτέρω, ο επικεφαλής του ΠΑΔΙΣΥΠ τονίζει ότι το υπολογιστικό εργαλείο ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ είναι εργαλείο κλειστού κώδικα σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, δεν μπορεί να υπολογίσει κτίρια ΖΕΒ, ΝΖΕΒ και ENERGY+ και έχει διαπιστωθεί ότι επιδοτεί συγκεκριμένες εφαρμογές στα κτίρια, υποβαθμίζοντας άλλες πολύ πιο σημαντικές, παράγοντας μη αξιόπιστα αποτελέσματα. «Τέτοια εργαλεία μπορούν να υποστηρίξουν με αξιοπιστία τον ενεργειακό σχεδιασμό καλύτερων κτιρίων. Αν δεν συνοδεύονται και από μια αναγνωρισμένη πιστοποίηση, μπορούν να οδηγούν και στη χορήγηση σημαντικών κινήτρων σε όσους τα χρησιμοποιούν», αναφέρει επ’ αυτού ο κ. Παλλαντζάς.

ΑΠΑΙΤΕΊΤΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΈΝΗ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΑ

«Για τους παραπάνω λόγους κρίνεται απολύτως αναγκαία η άμεση αναθεώρηση του ΚΕΝΑΚ και του υπολογιστικού εργαλείου ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ, καθώς επίσης η άμεση θεσμοθέτηση της αποδοχής και άλλων διεθνώς αναγνωρισμένων διεθνώς εργαλείων κατά την έγκριση των αδειών κατασκευής, επισκευής και ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων», καταλήγει ο κ. Πατενιώτης. Σύμφωνα με τον κ. Κοντούλη, «με την επιτάχυνση του έργου του δημοσίου αλλά και με την ιδιωτική πρωτοβουλία να λαμβάνει τα μέτρα της, μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα πλησιάσουμε πιο εύκολα στους στόχους για την Ελλάδα του μέλλοντος, με κτίρια ιδιαίτερα χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης», ενώ για τον κ. Παλλαντζά, «πρέπει επιτέλους και στην Ελλάδα να ενθαρρύνουμε με τη νομοθεσία τη δημιουργία καλύτερων κτιρίων και όχι μόνο των χειρότερων που είναι τα ελάχιστα απαιτητά». ■

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

SPECIAL REPORT

ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΥΠΕΡΟΧΉ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΈΣ ΣΥΝΈΔΡΙΟ Σ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΌΜΩΝ ΤΗΣ ΙΒΤΤΑ ΈΞΥΠΝΑ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΊΖΟΥΝ ΔΙΕΘΝΏΣ

Το Construction είχε την τιμή να παρακολουθήσει τις εργασίες του φετινού συνεδρίου της IBTTA. Ενώπιον του διεθνούς ακροατηρίου, αναγνωρίστηκε η υπεροχή των μεγάλων οδικών αξόνων της Ελλάδας και φυσικά των εταιρειών που τους λειτουργούν. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

52 | C O N S T R U C T I O N

την Αθήνα διεξήχθη φέτος το διεθνές συνέδριο της της Διεθνούς Ένωσης Αυτοκινητοδρόμων (International Bridge, Tunnel and Turnpike Association IBTTA), υπό τον τίτλο Global Tolling Summit, θέτοντας επί τάπητος όλα όσα απασχολούν τη βιομηχανία των μεγάλων οδικών αξόνων σε παγκόσμιο επίπεδο. Βιωσιμότητα, αειφορία, πράσινη κινητικότητα σε συνάρτηση με την ενεργειακή μετάβαση, μείωση του αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα, κλιματική κρίση, ανθεκτικότητα, διαλειτουργικότητα, τεχνολογία και αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης σε οχήματα, υποδομές και παροχή υπηρεσιών ήταν τα θέματα που απασχόλησαν τους συνέδρους. Οικοδεσπότης του φετινού συνεδρίου ήταν η HELLASTRON, που εκπροσωπεί όλους τους σύγχρονους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους και υποδομές με διόδια (Αττική Οδός, Γέφυρα, Εγνατία Οδός, Νέα Οδός, Μορέας, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Ολυμπία Οδός και Κεντρική Οδός).

ΧΡΉΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΎΡΑΣ: ΚΟΜΒΙΚΉ Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΌΜΩΝ

Τη σημασία της κατασκευής και της συντήρησης των σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, αλλά και

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

της κοινωνικής συνοχής, υπογράμμισε στο συνέδριο ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας. Όπως σημείωσε ο Υπουργός: «Η σημασία της ανάπτυξης των αυτοκινητοδρόμων είναι θεμελιώδης τόσο για την κοινωνία όσο και για την οικονομία, ενώ αποτελεί και ένα εξαιρετικό πεδίο ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών με ‘ευφυή’ συστήματα μεταφορών. Αυτά τα συστήματα προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες προς τους χρήστες και ταυτόχρονα, συμβάλλουν στην εξωστρέφεια του εθνικού συστήματος μεταφορών, μέσω της διαλειτουργικότητας που μπορεί να αποκτήσουν με ανάλογα συστήματα άλλων χωρών». Ο κ. Σταϊκούρας τόνισε την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της κατασκευής των αυτοκινητοδρόμων τα τελευταία 25 χρόνια στη χώρα μας με την ανάπτυξη ενός δικτύου «οδικών αρτηριών συνολικού μήκους 2,5 χιλιάδων χιλιομέτρων με σταθμούς διοδίων, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερα από 300 χιλιόμετρα σηράγγων και γεφυρών», υπογραμμίζοντας τη σημαντική συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα σε αυτήν.

ΒΑΣΊΛΗΣ ΧΑΛΚΙΆΣ: ΚΛΙΜΑΤΙΚΉ ΚΡΊΣΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΤΉ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ ΑΛΛΆΖΟΥΝ ΤΑ ΔΕΔΟΜΈΝΑ

Αναμφισβήτητα, ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα της διεθνούς εκδήλωσης ήταν το γεγονός της ανάληψης της προεδρίας της ΙΒΤΤΑ από τον «δικό μας» Βασίλη Χαλκιά, πρώτο Έλληνα στα 92 χρόνια της ιστορίας της Διεθνούς Ένωσης. Ο κ. Χαλκιάς έχει διατελέσει πρώτος και επί πενταετία (2014-2019) Πρόεδρος της HELLASTRON, Πρόεδρος της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Αυτοκινητοδρόμων (ASECAP) το 2018 – 2019 και Πρόεδρος της Διεθνούς Οδικής Ομοσπονδίας (International Road Federation – IRF) το 2019 – 2022, αποτελώντας την μοναδική διεθνώς μέχρι σήμερα περίπτωση της τριπλής αυτής αναγνώρισης. «Η επιλογή της Αθήνας για τη διεξαγωγή της διεθνούς αυτής διοργάνωσης μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς με σκληρή δουλειά και με ένα άρτιο, ασφαλές και διαλειτουργικό δίκτυο σε όλη την Ελλάδα, πρωταγωνιστούμε τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιους φορείς υψηλού κύρους που προωθούν την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και διαμορφώνουν τις εξελίξεις του κλάδου», επισημαίνει ο κ. Χαλκιάς σε δήλωσή του στο Construction.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Ο επερχόμενος πρόεδρος της ΙΒΤΤΑ και πολύπειρο στέλεχος της βιοηχανίας υποδομών κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην κοινή αποστολή για την προώθηση της βιώσμης κινητικότητας, αναδεικνύει την πρόκληση της κλιματκής κρίσης, καθώς και τις καινοτομίες των μεγάλων οδικών αξόνων. Αναλυτικά, ο Βασίλης Χαλκιάς σημειώνει: «Προσωπικά, αξιοποιώντας τις προηγούμενες ιδιότητές μου ως Πρόεδρος της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Αυτοκινητόδρομων (Association Européenne des Concessionnaires d’Autoroutes et d’ouvrages à Péage - ASECAP) και της Διεθνούς Οδικής Ομοσπονδίας (International Road Federation - IRF) και προσεχώς ως Πρόεδρος της IBTTA, αλλά και δεδομένης της προηγούμενης συνεργασίας μου με την Παγκόσμια Οδική Ένωση των 126 κυβερνητικών φορέων από όλο το πλανήτη (PIARC), προσκάλεσα στο ίδιο τραπέζι τους Προέδρους των τεσσάρων αυτών Οργανισμών που αποτελούν τους κορυφαίους εκπροσώπους τους με στόχο να αναπτύξουν ακόμα ισχυρότερους δεσμούς και να υιοθετήσουμε κοινή ατζέντα για το μέλλον της βιώσιμης κινητικότητας, συντονίζοντας τη συγκεκριμένη, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση, που έθεσε επί τάπητος τα κρίσιμα ζητήματα για το σήμερα και το αύριο των αυτοκινητόδρομων. Η μεγαλύτερη πρόκληση των καιρών μας –και στην περίπτωση των οδικών υποδομών– είναι η κλιματική κρίση που απειλεί ανθρώπινες ζωές και περιουσίες καθώς και τη βιωσιμότητα των ίδιων των υποδομών. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι προδιαγραφές κατασκευής των νέων έργων θα πρέπει πλέον να ανταποκρίνονται στις νέες απαιτήσεις ανθεκτικότητας και

προσαρμοστικότητας, ενώ για τις υφιστάμενες υποδομές η εφαρμογή εξελιγμένων συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και αντιμετώπισης θα αποτελέσει μονόδρομο. Περαιτέρω, επεκτείνεται σταδιακά σε όλο τον κόσμο η μετάβαση σε συστήματα διοδίων ελεύθερης ροής, όπου οι οδηγοί δεν σταματούν σε σταθμούς διοδίων ή σε μπάρες, αλλά μέσα από συμβατές τεχνολογίες είναι δυνατή η ασύρματη και χωρίς επαφή πληρωμή, κυρίως μέσα από την καταγραφή των πινακίδων τους με ηλεκτρονικά μέσα. Προκύπτουν δε πολλαπλά οφέλη όπως η εξοικονόμηση χρόνου κατά τις μετακινήσεις και η μείωση της κατανάλωσης και των εκπεμπόμενων ρύπων, αναβαθμίζοντας συνολικά το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οι τεχνολογίες αιχμής και δη η τεχνητή νοημοσύνη έχουν αλλάξει επίσης τα δεδομένα και στον τομέα της οδικής ασφάλειας, με τις αυτοκινητοβιομηχανίες να επενδύουν σημαντικά στην αυτόνομη οδήγηση και την ασφάλεια. Τα συστήματα που διαθέτουν πλέον τα οχήματα έχουν τη δυνατότητα να επεμβαίνουν στις λειτουργίες τους την κρίσιμη στιγμή. Είναι ενθαρρυντικό ότι σύμφωνα με σχετικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί, υπάρχει αισθητή μείωση των τροχαίων ατυχημάτων για τα μοντέλα που είναι εξοπλισμένα με ένα τεχνολογικό πακέτο ενεργητικής ασφάλειας. Για το μείζον ζήτημα της οδικής ασφάλειας όμως ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει καθοριστικός στην εξίσωση, άρα βασικό ζητούμενο είναι η περαιτέρω προώθηση της παιδείας οδικής ασφάλειας από τα κράτη, στα σχολεία και σε ολόκληρη την κοινωνία. Στην Ελλάδα, που τη δεκαετία 2012-2021 περισσότεροι από

Χρήστος Σταϊκούρας, Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών

Βασίλης Χαλκιάς, Πρόεδρος της IBTTA

C O N S T R U C T I O N | 53

SPECIAL REPORT 7.600 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους, είναι παρήγορο ότι ο αριθμός των θυμάτων μειώθηκε αισθητά (22%) τα τελευταία πέντε χρόνια σε σχέση με τα προηγούμενα πέντε, ενώ η αντίστοιχη μείωση στους αυτοκινητόδρομους ανήλθε σε 18%. Όλοι μαζί οφείλουμε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για αυτήν την υπόθεση ζωής – σταθερός σύμμαχος της Πολιτείας σε αυτήν την προσπάθεια είναι η HELLASTRON και τα μέλη της, πραγματοποιώντας δράσεις και εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Είμαστε και θα είμαστε παρόντες άλλωστε σε όλα τα μέτωπα. Διασφαλίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι τα χρήσιμα συμπεράσματα που προέκυψαν από το διεθνές Συνέδριο της IBTTA στην Αθήνα, θα λειτουργήσουν ως οδηγός για την εξέλιξη των ελληνικών αυτοκινητόδρομων».

ΕΜΜΑΝΟΥΉΛ ΒΡΆΙΛΑΣ: ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΊ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΉ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΉΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ

Τη σημασία της πολυπληθούς εκδήλωσης και -πολύ περισσότερο- το περιεχόμενο των ελληνικών παρουσιάσεων που εντυπωσίασαν τους συνέδρους ανάδειξε μεταξύ αλλων ο Πρόεδρος της HELLASTRON, Εμμανουήλ Βράιλας. «Ως Πρόεδρος της HELLASTRON -που αριθμεί στα μέλη της όλους τους σύγχρονους ελληνικούς αυτοκινητοδρόμους και υποδομές με διόδια (Αττική Οδό, Γέφυρα, Εγνατία Οδό, Νέα Οδό, Μορέα, Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, Ολυμπία Οδό και Κεντρική Οδό), είναι φυσικό να αισθάνομαι

Εμμανουήλ Βράιλας, Πρόεδρος της HELLASTRON

54 | C O N S T R U C T I O N

υπερηφάνεια, όταν σε ένα συνέδριο υψηλού διεθνούς κύρους, η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως μια από τις κορυφαίες χώρες στον κόσμο σε οδικές υποδομές αλλά και στη φιλοσοφία και την πρακτική εφαρμογή της συντήρησης και λειτουργίας τους. Αυτό αποτυπώθηκε στον εντυπωσιακό για διεθνές συνέδριο αριθμό (το ένα τρίτο του συνόλου) ελληνικών παρουσιάσεων, στην υψηλή ποιότητα και την καινοτομική τους προσέγγιση, και βέβαια, στην ανάληψη της προεδρίας της IBTTA από τον πρώην Πρόεδρο της HELLASTRON, της ASECAP και της IRF, Βασίλη Χαλκιά, από 1-1-2024», αναφέρει στη δήλωση που παραχώρησε στο Construction. «Επίσης αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση από την τοποθέτηση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Χ. Σταϊκούρα, που κατά την ομιλία του στο Συνέδριο αναφέρθηκε στη σημασία των σύγχρονων ελληνικών παραχωρήσεων αυτοκινητοδρόμων ως πεδίων εφαρμογής νέων ευφυών τεχνολογιών μεταφορών, τονίζοντας παράλληλα τη συμβολή μας στον μετασχηματισμό του βασικού οδικού κορμού της χώρας σε εργαλείο εξωστρέφειας και οικονομικής ανάπτυξης. Πραγματικά, για έναν κλάδο που στην Ελλάδα έχει ιστορία μόλις δύο δεκαετιών, η διεθνής διάκριση από εκπροσώπους χωρών με πολλαπλάσιο ΑΕΠ και πολύ περισσότερα χρόνια εμπειρίας και ενασχόλησης με τον συγκεκριμένο τομέα είναι μεγάλη τιμή, όπως αντίστοιχα και η αναγνώριση της πολιτείας για τον ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό μας ρόλο», τονίζει ο κ. Βράιλας, καταλήγοντας: «Η μεγαλύτερη ίσως ικανοποίηση προέρχεται από το γεγονός ότι ως κλάδος συνεισφέρουμε πολύ ουσιαστικά σε τομείς που αφορούν άμεσα την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των συμπολιτών μας όπως: στην οδική ασφάλεια, έχοντας μειώσει, από το 2007, τους θανάτους από τροχαία στους αυτοκινητοδρόμους κατά 90% στο δίκτυο των 2.160 χλμ. που λειτουργούμε – μόλις το 6% του συνόλου των θανάτων από τροχαία όταν το αντίστοιχο ευρωπαϊκό ποσοστό είναι 8%, στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης με συνεχείς επενδύσεις για τη μείωση του αποτυπώματος CO2 του δικτύου μας και την ταχύτερη επίτευξη πράσινης κινητικότητας, σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπήςκαι τέλος στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας επενδύοντας σε ετήσια βάση περισσότερα από 191 εκατομμύρια ευρώ».

ΜΕ DRONES, ΑΙ ΚΑΙ AR Ο ΈΛΕΓΧΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΏΝ ΔΡΌΜΩΝ ΚΑΙ ΓΕΦΥΡΏΝ

Το δεύτερο πιο σημαντικό γεγονός του Global Tolling Summit ήταν η παρουσίαση ελληνικών case studies με αντικείμενο τον έλεγχο και τη συντήρηση των υποδομών. Πέραν των διαφοροποιήσεων που εντοπίζονται στις τακτικές ελέγχου και συντήρησης των υποδομών, οι ελληνικές εταιρείες που διαχειρίζονται μεγάλους οδικούς άξονες απέδειξαν πως κατέχουν την τεχνογνωσία να ηγηθούν των εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο.

Προηγμένος έλεγχος βάσει δεδομένων

Τις καινοτομίες που εφαρμόζει η Ολυμπία Οδός παρουσίσε αρχικά ο Παναγιώτης Παπανικόλας, εστιάζοντας στις νέες μεθόδους ελέγχου και συντήρησης των γεφυρών που περιλαμβάνονται στο δίκτυο του αυτοκινητοδρόμου. Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, ο στρατηγικός έλεγχος των γεφυρών και σηράγγων του αυτοκινητοδρόμου περιλαμβάνει τη λεπτομερή εξέταση κάθε 6 χρόνια, την οπτική κάθε τρία, ενώ προβλέπεται ο έλεγχος ειδικών περιπτώσεων (π.χ. έπειτα από σεισμό ή ατύχημα). Ειδική αναφορά έκανε στις πλατφόρμες Scanprint IMS και Drone Photogrammetry, όπως και στην εφαρμογή μοντελοποίησης που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, για τον έλεγχο, τον εντοπισμό και την επιδιόρθωση φθορών σε επιφανειακά αλλά και δύσβατα σημεία.

Heron: Το ρομποτικό σύστημα για τις οδικές υποδομές

Την προηγμένη πλατφόρμα Heron, στην οποία συμμετέχει η Ολυμπία Οδός, ανέδειξε από την πλευρά του ο Γιάννης Χανδάνος. Ο Quality & Administrative Support Manager της Ολυμπίας Οδού, μιλώντας για το ευρωπαϊκό R&D project που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Horizon 2000, σημείωσε πως η έξυπνη ρομποτική πλατφόρμα έχει στόχο να αναλάβει ποικίλα θέματα συντήρησης και ελέγχου στον αυτοκινητόδρομο. Η πιλοτική εφαρμογή της πλατφόρμας Heron θα γίνει το καλοκαίρι του 2024 στην Ελλάδα από την Ολυμπία Οδό, στην Ισπανία από την Acciona και στη Γαλλία από το Gustave Eiffel Univercity. Στο πρόγραμα Heron συμμετέχουν συνολικά 11

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

μέλη (εταιρείες και ιδρύματα) από 7 χώρες. Στο τέλος της δοκιμαστικής λειτουργίας, θα αξιολογηθεί η δυνατότητα του Heron στη βελτίωση της ασφάλειας, στη μείωση του κόστους συντήρησης και στην αποφυγή προβλημάτων στην κυκλοφορία κατά τη διάρκεια των τεχνικών εργασιών συντήρησης.

Ολιστική διαχείριση των υποδομών

Την προσέγγιση που έχει υιοθετήσει στο Asset Management ο Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου παρουσίασε ο Ζαχαρίας Μαριδάκης. Σύμφωνα με τον Technology Support Manager της Aegean Motorway, καθοριστκό χρονικό σημείο ήταν η επιλογή της σουίτας IBM Maximo Application Suite το 2022, που τόσο στο management οσο και στο mobile module, επιτρέπει καλύτερη διαχείριση των εργασιών, πληρέστερα και αναλυτικότερα δεδομένα, αλλά και εγγυάται την τήρηση των κανόνων ασφαλείας.

Ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και ασφάλεια

Τέλος, ο Αστέριος Σιμόπουλος μίλησε για τις μεθόδους ελέγχου, καταγραφής δεδομένων και παρέμβασης στα έργα της Νέας Οδού. Ο Asset & Planning Manager of New & Heavy Maintenance Projects της Νέας Οδού έφερε ως παράδειγμα τη διάβρωση εδάφους που παρατηρήθηκε στα θεμέλια μιας ανισόπεδης διάβασης. Ανέφερε ότι αρχικά χρησιμοποιήθηκε οπτικός έλεγχος και έπειτα κρίθηκε αναγκαία η χρήση UAV, με το οποίο καταγράφηκαν λεπτομερή δεδομένα του σημείου. Στη συνέχεια, με την ψηφιακή αποτύπωση των δεδομένων, οι τεχνικοί της Νέας Οδού προέβησαν στη δημουργία της κατάλληλης δομοστατικής ενίσχυσης.

ΠΡΟΣΤΙΘΈΜΕΝΗ ΑΞΊΑ ΑΠΌ ΤΑ ΈΣΟΔΑ ΤΩΝ ΔΙΟΔΊΩΝ

«A visual feast - big projects from around the globe» ήταν ο τίτλος της συζήτησης για το πώς η προστιθέμενη αξία από τα έσοδα των διοδίων μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη των υποδομών. Σπουδαία παρουσία είχαν οι εκπρόσωποι των ελληνικών εταιρειών, οι οποίοι παρουσίασαν την ανάπτυξη της χώρας μας μέσα από τη δική τους οπτική. «Σήμερα θα αναφερθούμε στο project του υβριδικού σταθμού φόρτισης στο ΣΕΑ Σείριος, το οποίο πρόκειται να αλλάξει το μέλλον της ενεργειακής αυτονομίας των αυτοκινητοδρόμων» τόνισε ο Ροδιανός

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Στιγμιότυπο από το πάνελ με αντικείμενο συζήτησης τις χιλιομετρικές χρεώσεις

Αντωνακόπουλος, CEO της εταιρείας Νέα Οδός. Συγκεκριμένα, ο ίδιος εξήγησε ότι ο σταθμός αποτελείται από 4 ταχυφορτιστές, με ισχύ 120Kw ο καθένας, ενώ διαθέτει ηλιακά πάνελ, τα οποία καλύπτουν συνολική επιφάνεια 2.293m2. Οι ενεργειακές ανάγκες του σταθμού καλύπτονται από την παραγωγή των πάνελ και του συμβατικού δικτύου ηλεκτροδότησης, ενώ διαθέτει μπαταρίες λιθίου μεγάλης χωρητικότητας για την αποθήκευση της περίσσειας ενέργειας, στοιχεία που «καθιστούν τον σταθμό τον πρώτο του είδους του στην Ελλάδα», τόνισε ο CEO της εταιρείας Νέα Οδός. Από την πλευρά του, ο Πάνος Λούκας, Managing Director της Γέφυρα Α.Ε., επεσήμανε πως, πριν από τη Γέφυρα του Ρίου – Αντίρριου, υπήρχαν τεράστια κυκλοφοριακά προβλήματα στην περιοχή, αφού για να διασχίσουν τα οχήματα τον ισθμό μέσω των Ferry boat, χρειάζονταν περίπου 45 λεπτά, ενώ σε περίπτωση κακοκαιρίας η πρόσβαση στην απέναντι όχθη ήταν αδύνατη. Πρόκειται για μία ζωτικής σημασίας υποδομή, συνολικού κόστους 786 εκ. ευρώ, η οποία ολοκληρώθηκε το 2004 λίγο πριν τους Ολυμπιακούς αγώνες εξήγησε ο Π. Λουκάς και συμπλήρωσε ότι «στην καινοτόμο κατασκευή, η οποία υλοποιήθηκε σε βάθος 65m κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, χρησιμοποιήθηκαν 312.517 m3 ενισχυμένου σκυροδέματος και 17.700 τόνοι δομικού χάλυβα».

ΟΦΈΛΗ ΑΠΌ ΤΙΣ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΙΚΈΣ ΧΡΕΏΣΕΙΣ

«Distance – Based charging/road usage charging» ήταν ο τίτλος του πάνελ στο οποίο συζητήθηκαν οι χιλιομετρικές χρεώσεις που σχεδιάζουν να επιβάλουν αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στα αστικά κέντρα, προκειμένου να προωθήσουν τις αρχές της βιωσιμότητας και να αντισταθμίσουν τα μειωμένα έσοδα από τους φόρους καυσίμων που επιφέρει η ηλεκτροκίνηση. Αρχικά, ο Ansgar Kauf, Senior Expert, Innovative Mobility ανέφερε ότι οι φόροι που προέρχονται από τα καύσιμα αποτελούν βασική χρηματοδότηση του οδικού κλάδου και του κράτους. «Εξαιτίας της ολοένα αυξανόμενης χρήσης των ηλεκτρικών οχημάτων, προβλέπεται μείωση 33% έως το τέλος του 2023 των παραπάνω εσόδων, ποσοστό το οποίο πρόκειται να ανέλθει στο 90% το 2050» επισήμανε χαρακτηριστικά. Λύση, σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελεί η αντικατάσταση της φορολογίας καυσίμων με την πληρωμή διοδίων, η οποία θα βασίζεται στα χιλιόμετρα που θα διανύει ένα όχημα. Από την άλλη πλευρά, ο Justin Hamilton, Director της Kapsch TrafficCom, εστίασε στις προκλήσεις που υπάρχουν στην επιβολή χρεώσεων με βάση την κυκλοφοριακή συμφόρηση ή την απόσταση. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε ότι το κόστος των διοδίων θα είναι αφενός υψηλότερο από τον φόρο που υπάρχει σήμερα στα καύσιμα και αφετέρου θα αποτελεί πιο δύσκολη υπόθεση η συλλογή του. ■

C O N S T R U C T I O N | 55

T E C H N O L O G Y I N C O N S T R U C T I O N

Συνολική εικόνα συνδυαστικού μοντέλου με όλα τα επιμέρους ΒΙΜ μοντέλα

ΠΏΣ ΕΦΑΡΜΌΖΕΤΑΙ ΤΟ ΒΙΜ ΣΤΑ DATA CENTERS Χ Ρ Ή Σ Η Τ Η Σ Τ Ε Χ Ν ΟΛΟ Γ Ί Α Σ Σ Ε ΌΛ Α ΤΑ Σ ΤΆ Δ Ι Α Τ ΟΥ Κ Τ Ι Ρ Ι Α ΚΟΎ Έ Ρ Γ ΟΥ

Αλληλένδετη με τη μελέτη, κατασκευή και λειτουργία των data centers είναι η τεχνολογία BIM, όπως περιγράφει στο Construction ο BIM Manager Σταύρος Μοιράγιας. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

56 | C O N S T R U C T I O N

τεχνολογία Building Information Modelling (BIM) πρωταγωνιστεί στον κατασκευαστικό κλάδο (και όχι μόνο) προσφέροντας μια ολοκληρωμένη ψηφιακή αναπαράσταση και μοντελοποίηση των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών ενός έργου. Όπως εξηγεί ο BIM Manager, Dornan Engineering Ltd / Owner Of Stavros Moiragias S.M.P.C, Σταύρος Μοιράγιας, η συγκεκριμένη πρωτοπόρα τεχνολογία εφαρμόζεται και σε κτιριακά έργα data center μεγάλης κλίμακας, και μάλιστα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. «Από τα πρώτα στάδια της μελέτης έως την τελική παράδοση του έργου κατασκευής και τη συντήρηση του κτιρίου στη φάση της λειτουργίας του, γίνεται χρήση διαδικασιών και προγραμμάτων ΒΙΜ», σημειώνει χαρακτηριστικά.

ΤΟ ΒΙΜ ΣΤΗ ΜΕΛΈΤΗ

Ξεκινώντας από τη φάση της μελέτης, εξηγεί ο κ. Μοιράγιας, αναπτύσσονται μοντέλα από τους μελετητές σε LOD300 και μέσα από αυτά τα μοντέλα γίνεται ο συντονισμός όλων των μελετών (αρχιτεκτονικά, στατικά, Η/Μ) έως το σημείο που παράγονται τα σχέδια της τελικής μελέτης προς κατασκευή (IFC). Στο στάδιο αυτό γίνεται η ανάληψη

ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023

της μελέτης από τους εργολάβους του έργου κατασκευής, οι οποίοι πλέον με τις δικές τους ομάδες ΒΙΜ είναι υπεύθυνοι να αναπτύσσουν περαιτέρω τα μοντέλα από LOD300 σεLOD400. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι το μοντέλο πλέον συμπεριλαμβάνει όλα τα στηρίγματα για τα Η/Μ με συγκεκριμένα προϊόντα συγκεκριμένων προμηθευτών λαμβάνοντας υπόψη και τα σεισμικά κριτήρια και φορτία. Παράλληλα, στο κομμάτι της αρχιτεκτονικής και στατικής μελέτης προστίθενται στο μοντέλο παραπάνω λεπτομέρειες, όπως συνδέσεις στοιχείων, δευτερεύοντα στηρίγματα και στοιχεία πυρασφάλειας. Όλα τα παραπάνω γίνονται στη φάση «preconstruction», που είναι ένα ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ οριστικής μελέτης και κατασκευής.

ΠΡΟΛΑΜΒΆΝΟΝΤΑΣ ΑΣΤΟΧΊΕΣ

Ο τελικός στόχος του ΒΙΜ σε αυτό το στάδιο είναι τα LOD400 μοντέλα να είναι ελεύθερα από γεωμετρικές συγκρούσεις (clash free) καθώς και να λαμβάνονται αποφάσεις κατασκευαστικής φύσης βάσει του 3D μοντέλου, τονίζει ο κ. Μοιράγιας και προσθέτει πως τα μοντέλα γίνονται η βάση παρατήρησης για μεθόδους εγκατάστασης, προσβασιμότητα και χρονικό συντονισμό εργασιών κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Λύνοντας όλα τα θέματα συντονισμού που προκύπτουν κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, παράγονται μέσα από τα μοντέλα τα σχέδια της μελέτης εφαρμογής. Κλείνοντας αυτήν τη φάση, τα μοντέλα θεωρούνται πλέον «frozen», καθώς έχουν λυθεί όλα τα θέματά συντονισμού πριν βγουν τα σχέδια προς κατασκευή και θεωρούνται σαν σημείο αναφοράς για να καταγράφονται αλλαγές που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Πλέον, οποιαδήποτε αλλαγή προκύπτει στην κατασκευή, μπορεί να ελεγχθεί, να εγκριθεί ή όχι και, στην περίπτωση που απαιτείται, προσαρμογή των στοιχείων κάποιου άλλου

κατασκευαστή, το τελικό κόστος αυτής της αλλαγής θα χρεωθεί σε αυτόν που την προκάλεσε. Για κάθε αλλαγή που γίνεται κατά τη διάρκεια της κατασκευής, τα σχέδια της μελέτης εφαρμογής ανανεώνονται και ξανατυπώνονται.

ΑΠΌ ΤΟ AS BUILT ΜΟΝΤΈΛΟ ΣΤΟ ΣΧΈΔΙΟ

Μια άλλη βασική χρήση του ΒΙΜ στη φάση της κατασκευής είναι και ο συντονισμός των οπών στους τοίχους, τις πλάκες και τις εξωτερικές επιφάνειες του κτιρίου. Λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις πυρασφάλειας και περιορισμούς σχετικά με το μέγιστο και ελάχιστο μέγεθος της κάθε οπής, οι Η/Μ οδεύσεις στις περιοχές κοντά στις οπές, ενδέχεται να χρειάζονται επανασυντονισμό ώστε οι οπές να πληρούν τις παραπάνω προδιαγραφές, επεξηγεί ο BIΜ Manager. Στα τελικά στάδια της κατασκευής γίνεται αποτύπωση της κατασκευής με 3d laser scanner. Η αποτύπωση αυτή αποσκοπεί στο να ενημερωθούν τα ΒΙΜ μοντέλα και να ακολουθούν την τελική as built (LOD500) κατάσταση σύμφωνα με τα

νέφη του σκαναρίσματος. Στη διαδικασία αυτή λαμβάνονται υπόψη κάποιες ανοχές για την απόκλιση που μπορεί να έχει το τελικό as built μοντέλο συγκριτικά με την αποτύπωση. Ανάλογα με την κρισιμότητα της γεωμετρίας και της θέσης του εκάστοτε στοιχείου, λαμβάνονται οι σχετικές αποφάσεις για την ανοχή (tolerance of model against point cloud). Τέλος, μέσα από το τελικό as built μοντέλο παράγονται τα as built σχέδια. Για να κατατεθούν τα τελικά as built μοντέλα, καταλήγει ο κ. Μοιράγιας, θα πρέπει να περάσουν και από ένα τελικό ποιοτικό έλεγχο (QA/QC) για να συνάδουν με τις απαιτήσεις του πελάτη. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι να βρίσκονται μέσα στο αρχείο Revit μόνο τα σχέδια που έχουν κατατεθεί, να υπάρχει συγκεκριμένη ονομασία στα σχέδια, το αρχείο μοντέλου και τα families που χρησιμοποιούνται. Τα τελικά εγκεκριμένα as built μοντέλα χρησιμοποιούνται στη συνέχεια για τη λειτουργία και συντήρηση του κτιρίου, εξασφαλίζοντας σημαντική εξοικονόμηση πόρων και απρόσκοπτη λειτουργικότητα. ■

(Πάνω) Οπές σε τοίχο. (Κάτω) ΒΙΜ μοντέλο από LOD300 έως LOD500

ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023

C O N S T R U C T I O N | 57

SPECIAL REPORT

Τοπικές ανακτήσεις σε σημεία ρηγμάτωσης της λιθοδομής

ΔΊΝΟΝΤΑΣ ΖΩΉ ΣΕ ΚΤΊΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΈΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ

Οι ιδιαίτερες επεμβάσεις που απαιτήθηκαν για την αναστήλωση του Κελιού των Αγίων Αρχαγγέλων στις Καρυές του Αγίου Όρους. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

58 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

α κτίρια πολιτισμού αποτελούν από μόνα τους μια ιδιαίτερη τυπολογία έργων λόγω της ιστορικότητας που τα διακρίνει. Μηχανικοί, ή μάστορες, με περιορισμένη γνώση μαθηματικών και μηχανικής, κατάφεραν να παραδώσουν διαχρονικά μνημεία που όχι απλά διηγούνται την ιστορία, αλλά αποτελούν την ίδια την ιστορία. Γι’ αυτό και οποιαδήποτε επιλογή επέμβασης με σκοπό την αναστήλωση ή την αποκατάστασή τους πρέπει να είναι προσεκτικά σχεδιασμένη. Ο πολιτικός μηχανικός Σάββας Κουντουρατζής, επικεφαλής της τεχνικής εταιρείας AAKTO, περιγράφει τις αρχές αποκατάστασης των κτιριακών μνημείων μέσα από την αναστήλωση του Κελιού των Αγίων Αρχαγγέλων στις Καρυές του Αγίου Όρους. «Η αποκατάσταση μνημείων και παραδοσιακών κτιρίων θεωρείται γενικά μια δύσκολη διαδικασία. Απαιτεί πολύ χρόνο μελέτης για το μνημείο και λεπτομερή καταγραφή. Δεν είναι γνωστό τι κρύβεται μέσα από τη λιθοδομή. Χρειάζεται πολύς χρόνος για την καταγραφή και κατανόηση του ξύλινου σκελετού της στέγης διότι έχει δεχθεί με την πάροδο του χρόνου διάφορες πρόχειρες στηρίξεις. Πρέπει ο επιβλέπων της αποκατάστασης να αντιληφθεί και να αναγνωρίσει τις διάφορες προσθήκες που έχουν γίνει στο κτίριο, ώστε να έχει μια πλήρη εικόνα για την ιστορία του μνημείου. Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ότι η αποκατάσταση δεν είναι μόνο μελέτη του Πολιτικού Μηχανικού ή του Αρχιτέκτονα Μηχανικού, αλλά μια συλλογική εργασία διαφόρων ειδικοτήτων. Είναι απαραίτητη η σύνθεση διεπιστημονικής ομάδας μελετητών με συνεχή και στενή συνεργασία μεταξύ τους, που θα προσφέρουν τις γνώσεις για την πληρέστερη αναγνώριση, τεκμηρίωση και πρόταση αποκατάστασης του μνημείου», αναφέρει χαρακτηριστικά.

καλύψει τις κατά περιόδους τρέχουσες ανάγκες των μοναχών. Τα κατακόρυφα στοιχεία αποτελούνται από φυσικούς λίθους της ευρύτερης περιοχής, όπως οι περιμετρικοί τοίχοι, οι πεσσοί στον χώρο του ισογείου και οι κολόνες. Τα οριζόντια στοιχεία αποτελούνται από το πάτωμα με ξύλινο σκελετό, ξύλινα δοκάρια και σανίδες. Η τοιχοποιία αποτελείται από ξύλινο σκελετό και υλικό που είναι από χυτό πηλό με μικρούς λίθους για την πλήρωσή του. Κατά την αποκατάσταση, λοιπόν, πρώτο μέλημα των τεχνικών συνεργείων ήταν η διατήρηση της αυθεντικότητας του μνημείου. «Στα έργα αποκατάστασης δίνεται πάντοτε προτεραιότητα στην προσπάθεια να μη θιγούν όσα οικοδομικά στοιχεία δεν παρουσιάζουν πρόβλημα. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό διότι συχνά γίνονται αισθητικές ‘‘βελτιώσεις’’, οι οποίες οδηγούν σε αλλοιώσεις των στοιχείων», σημειώνει. Εν προκειμένω, στόχος της αναστήλωσης ήταν να δοθεί νέα χρήση,

ως χώρου συμβίωσης τουλάχιστον τριών μοναχών και ως χώρου για φιλοξενία προσκυνητών. Κατά τις εργασίες αναστήλωσης, εξηγεί ο κ. Κουντουρατζής, ο χώρος του ισογείου χωρίστηκε σε 4 μικρούς χώρους, και ειδικότερα σε εργαστήριο κεριών, δύο δωμάτια των τεσσάρων ατόμων και μια αποθήκη. Ο πρώτος όροφος διατηρήθηκε ως έχει, με μια μικρή εσωτερική εκκλησία που παρέμεινε ανέγγιχτη, το αρχονταρίκι, δύο πολύ μικρά δωμάτια και μία κουζίνα.

ΕΝΙΣΧΎΟΝΤΑΣ ΤΗ ΘΕΜΕΛΊΩΣΗ

Προτεραιότητα των εργασιών ήταν ακόμη η μελέτη και ο έλεγχος της θεμελίωσης του κτιρίου. Πώς επηρέασε όμως το γεγονός ότι το Κελί κατασκευάστηκε σε διάφορες περιόδους, και μάλιστα σταδιακά; «Από την ιστορική ανάλυση, παρατηρήθηκε ότι δεν έχει την ίδια θεμελίωση όπως στα συνήθη κτίρια. Επομένως κατά την

ΝΑ ΜΗ ΘΙΓΕΊ Η ΑΥΘΕΝΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΊΟΥ

Η ιστορική Καλύβη των Αγίων Αρχαγγέλων χτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα και είναι από τις παλιότερες της Ιεράς Σκήτης του Αγίου Παντελεήμωνος. Όπως εξηγεί ο κ. Κουντουρατζής, πρόκειται για ένα κτίσμα δύο επιπέδων, το οποίο στο πέρασμα του χρόνου άλλαξε πολλές φορές μορφή με προσθήκες χώρων, προκειμένου να

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Η ιστορική Καλύβη των Αγίων Αρχαγγέλων

C O N S T R U C T I O N | 59

SPECIAL REPORT

αποκατάσταση του Κελιού, πρώτο μέλημά μας ήταν να βελτιώσουμε τη θεμελίωση με τέτοιο τρόπο ώστε το κτίριο να μπορεί να παραλάβει τη νέα χρήση του», απαντά ο επικεφαλής της ΑΑΚΤΟ εξηγώντας πως «η θεμελίωση υλοποιήθηκε με την κατασκευή σχαρών, απλών δοκών πλαγιοϋποθεμελίωσης περιμετρικά από το κτίριο, εσωτερικά και εξωτερικά, συνδέοντας μεταξύ τους με εγκάρσιες στον διαμήκη άξονα σχάρες». Είναι σημαντικό να σημειωθεί, προσθέτει, ότι πολλές φορές στις θεμελιώσεις παρατηρείται το φαινόμενο της ανερχόμενης υγρασίας. Σε αυτήν την περίπτωση τα προβλήματα αποκατάστασης πολλαπλασιάζονται, και πρέπει να ληφθούν

γρήγορες και συνδυαστικές αποφάσεις. Μια λύση είναι η κατασκευή μίας αποστραγγιστικής τάφρου. «Γίνεται διάνοιξη των θεμελίων πλάτους 1 ή 2 μέτρα μέχρι να αποκαλυφθούν τα θεμέλια του κτιρίου. Η εκσκαφή γίνεται πάντοτε χειρωνακτικά, για να μην επηρεαστεί η στατικότατα του κτιρίου από τα μηχανήματα. Στη συνέχεια, γίνεται πρώτα ένας βαθύς καθαρισμός των θεμελίων από σαθρά αντικείμενα (λίθους ή ξύλα) παλιότερων χρόνων και έπειτα τα θεμέλια επιχρίονται με ισχυρό πατητό ασβεστοκονίαμα ή λευκό τσιμέντο. Η συγκεκριμένη λύση δεν χρειάστηκε να εφαρμοστεί στο Ιερό Κελί των Αγίων Αρχαγγέλων, ωστόσο αναφέρεται ως σημαντική προτεινόμενη μεθοδολογία»,

σημειώνει. Για ορθή αποκατάσταση και ως προτεινόμενο μεθοδολογικό εργαλείο, προστίθεται επίσης η ανάγκη λήψης και μεταφοράς δειγμάτων παλιών αρμολογημάτων, για ανάλυση από εργαστήρια των Πανεπιστημιακών Σχολών. Σκοπός της ανάλυσής τους είναι να προταθεί νέο κονίαμα με πιο ενισχυμένη σύσταση, συμβατή με τα υπάρχοντα δομικά στοιχεία του κτιρίου έτσι ώστε να αποφευχθεί η αλλοίωσή τους. Συνίσταται διπλή στεγανωτική επάλειψη με υγρομονωτικό υλικό στις αρμολογημένες επιφάνειες. Έπειτα, προτείνεται η διάστρωση στον πυθμένα του ορύγματος άοπλου σκυροδέματος. Αφού στεγνώσει διαστρώνεται γεωύφασμα κατά μήκος του ορύγματος. Ακολούθως, τοποθετείται σωλήνας PVC διάτρητος, τυλιγμένος με γεωύφασμα για επιπλέον ασφάλεια ενάντια σε πιθανό σφράγισμα των οπών του σωλήνα από διάφορα σκουπίδια. Οι σωλήνες τοποθετούνται σε στάθμη ψηλότερη από την κατώτατη στάθμη θεμελίωσης, με σκοπό την ελεύθερη ροή υγρών από τους σωλήνες αποστράγγισης. Κατόπιν, γίνεται η πλήρωση του ορύγματος σε τρείς διαδοχικές στρώσεις με κροκάλα, χαλίκι και άμμο. Η επίχωση καλύπτεται με το γεωύφασμα, ενώ από πάνω τοποθετείται χώμα ή λιθόστρωση.

ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΛΊΘΙΝΟΥΣ ΤΟΊΧΟΥΣ

Στο πέρασμα του χρόνου έγιναν προσθήκες χώρων

60 | C O N S T R U C T I O N

Οι λίθινοι τοίχοι του Κελιού των Αγίων Αρχαγγέλλων κατασκευάστηκαν από ημιλαξευτούς λίθους με συνθετικό ασβεστοκονίαμα, ενισχυμένους με ξυλοδεσιά η οποία είναι εμφανής στον τοίχο. Η ξυλοδεσιά είναι μια εσωτερική κατασκευή, που αποτελείται από δύο παράλληλα ξύλα κατά μήκος του τοίχου και ανά 40 με 50 εκ. ενώνουν τα δύο παράλληλα ξύλα με εγκάρσια, εξηγεί ο κ. Κουντουρατζής. Τα προβλήματα που κατέγραψε ο ίδιος ήταν δομοστατικά, οικοδομικά και αισθητικά. Ως δομοστατικά προβλήματα αναγνώρισε μικρές και μεγάλες ρηγματώσεις, διάνοιξη αρμών από διάφορους εξωγενείς παράγοντες όπως σεισμούς ή καθιζήσεις της θεμελίωσης, που στην ουσία παραμόρφωσαν το δομικό στοιχείο. Τα οικοδομικά προβλήματα που παρατήρησε αφορούσαν τη φθορά και αλλοίωση της πέτρας και του αρμού, είτε από την έλλειψη συντήρησης της πέτρας ή του αρμού. Η άμεση επέμβαση για τη συντήρηση των λίθινων

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

SPECIAL REPORT

Οικοδομικά προβλήματα από παλιότερες πρόχειρες επεμβάσεις

Ο ξύλινος σκελετός της στέγης

Σχάρες απλών δοκών για τη ενίσχυση της θεμελίωσης

τοίχων εξασφάλισε τη στατική επάρκεια του κτιρίου. Σε άλλη περίπτωση, το κτίριο μπορεί να οδηγηθεί σε κατάρρευση ή καταστροφή. Τα δε αισθητικά προβλήματα αφορούσαν σε διάφορες άστοχες και πρόχειρες επεμβάσεις, οι οποίες δεν ταίριαζαν με την ταυτότητα του κτιρίου. Ως αποτέλεσμα, ο πολιτικός μηχανικός παρατήρησε πως τα χαρακτηριστικά στοιχεία του κτιρίου και η ταυτότητά του είχαν αλλοιωθεί. Η πρώτη απαραίτητη ενέργεια που όφειλε να γίνει ήταν ο καθαρισμός των τοίχων με αμμοβολή, έτσι ώστε να απομακρυνθούν όλα τα σαθρά και κατεστραμμένα κομμάτια από τα κονιάματα ή ακόμα και από τους μικρούς λίθους που προστέθηκαν από παλιά. Έπειτα, έγινε έκπλυση των αρμών σε όλο το βάθος με νερό. Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου έκπλυσης των αρμών, έγινε βαθύ αρμολόγημα και ταυτόχρονα τοπικές ανακτήσεις στις περιοχές που είχε υποστεί ρηγματώσεις η λιθοδομή.

ΕΠΕΜΒΆΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΤΈΓΗ

Για την αποκατάσταση ενός μνημείου ή κτιρίου το δομικό στοιχείο το οποίο παίζει

62 | C O N S T R U C T I O N

«Η αποκατάσταση μνημείων και παραδοσιακών κτιρίων απαιτεί πολύ χρόνο μελέτης και λεπτομερή καταγραφή»

σημαντικό ρόλο είναι η στέγη. Κατά την προσωπική άποψη του κ. Κουντουρατζή, όλα τα νεοκλασικά κτίρια στην Ελλάδα διατηρούνται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από την καλή κατασκευή της στέγης, εκτός αν η καταστροφή τους οφείλεται σε άλλους εξωγενείς παράγοντες όπως σεισμοί ή πυρκαγιές. Στο Ιερό Κελί των Αγίων Αρχαγγέλων έπρεπε να ελεγχθεί συστηματικά η κατάσταση της στέγης για να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για την επέμβαση, και αυτό έγινε με την αποξήλωση του σανιδώματος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, κατά την αποκατάσταση του Κελιού, ξηλώθηκε το σανίδωμα της στέγης και εμφανίστηκε ο

ξύλινος σκελετός ο οποίος συντηρήθηκε. Στη συνέχεια έγινε επισκευή του φέροντος οργανισμού, των αμειβόντων και των ελκυστήρων, όπου απαιτήθηκε, και αντικαταστάθηκαν οι παλιοί ελκυστήρες. Σύμφωνα με τον ίδιο, συστήνεται στις περισσότερες περιπτώσεις αναστήλωσης στέγης να γίνεται επέμβαση στο σημείο που ενώνονται ο αμείβοντας με τον ελκυστήρα στον κόμβο, είτε στην περίπτωση καταστροφής από την πάροδο του χρόνου είτε από βλάβη λόγω σεισμού. Στο σημείο ένωσης μπορεί να αντικατασταθεί ο ελκυστήρας ή ο αμείβοντας ή μπορεί να τοποθετηθούν συνδετήρια μεταλλικά στοιχεία. Στην περίπτωση που η αρχική στέγη έχει καταστραφεί αλλά η μορφή της είναι γνωστή, προτείνεται να κατασκευαστεί νέα αλλά με τον ίδιο παραδοσιακό τύπο στέγης. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα να ενισχυθεί το κτίριο στατικά με τον εξής τρόπο: Θα πρέπει να κατασκευαστεί στη στέψη της στέγης ένα διάζωμα από οπλισμένο σκυρόδεμα (σενάζ) περιμετρικά. Με τον τρόπο αυτό, υπό σεισμική καταπόνηση, αποφεύγεται ο αποχωρισμός των τοίχων στις γωνίες, αλλά η σχετικά μικρή εγκάρσια δυσκαμψία του διαζώματος δεν μπορεί να αποτρέψει την τοπικά έντονη εκτός επιπέδου κάμψη των τοίχων, κάθετα στη διεύθυνση του σεισμού. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται κυρίως στα μονώροφα κτίρια, καταλήγει. ■

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023