Construction τεύχος 034 by BOUSSIAS

I A N O Y A Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4 | Τ Ε Υ ΧΟ Σ 34

T I M H: 9 € | I S S N : 2 7 32 - 6 9 50

Τα µεγάλα οδικά έργα που αλλάζουν τον χάρτη υποδοµών ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ: ΜΕΛΕΤΗ, ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 28 ΕΞΥΠΝΟΙ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ: Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ 34 Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΒΙΜ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΕΡΓΑ ΔΙΕΘΝΩΣ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ & ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ 42

IANOYAΡΙΟΣ 2024 - ΤΕΥΧΟΣ 034

www.constructionmag.gr Αρχισυντάκτης Γιάννης Πισπιρίγκος

Συντάκτες Γιώργος Κατσιμιλής, Κατερίνα Τσιτούρα

Υπεύθυνη Διαφήμισης Ματίνα Δημητριάδου mdimitriadou@boussias.com

Γραφίστρια Ελένη Μακρυκώστα

Φωτογράφος

NEWS 9 COVER STORY 10

14 18 20 22

Τμήμα Συνδρομών

Σταυρούλα Τσιγκάκου 34

Λογιστήριο Κωσταντίνος Χασιώτης 58

Εκδότης Μιχάλης Μπούσιας

Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων Κατερίνα Πολυμερίδου

Flyover: Ο αυτοκινητόδρομος που θα μεταμορφώσει τη Θεσσαλονίκη Με ταχείς ρυθμούς προχωρά ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα-Πύργος Αντίστροφη μέτρηση για την ολοκλήρωση της Αμβρακίας Οδού Ε65: Τα τμήματα που θα παραδοθούν εντός του 2024 Κρίσιμο το 2024 για τον ΒΟΑΚ

SPECIAL REPORTS

Κορνήλιος Σαραντίογλου

stsigkakou@boussias.com

Χρονιά των μεγάλων έργων για την ανάπτυξη του Ελληνικού Αντισεισμική προστασία σύγχρονων κτιρίων: Τάσεις και εξελίξεις Έξυπνοι ανελκυστήρες: Η τεχνολογική επανάσταση οδηγεί στην αειφορία Προ των πυλών ο νέος ΟΣΕ

EVENTS 48

TECHNOLOGY & INNOVATION 38

Πώς η IoT εξελίσσει το παραδοσιακό σύστημα ανελκυστήρων

Η τεχνολογία ΒΙΜ μέσα από κορυφαία έργα: Εφαρμογή & προκλήσεις

Όλα όσα συζητήθηκαν στο Construction Project Management Conference BIG 5 Global: Στο επίκεντρο η πράσινη μεταστροφή των κατασκευών

Group Αdvertising Director Λήδα Πλατή

Ετήσια Συνδρομή: €99

54 ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452

Κωδικός ΕΛΤΑ: 21 - 0183 ISSN 2732-6950

Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

CONSTRUCTION | 3

EDITORIAL

ΓΙΑΤΊ «ΤΡΈΧΕΙ» Η ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΊΠΟΔΑ, ΠΕΡΙΟΡΊΣΤΗΚΑΝ Ο Ι Ε Π Ε Ν ΔΎ Σ Ε Ι Σ Σ Τ Η Ν Ε Υ Ρ Ώ Π Η

Γ Ι Α Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ι Γ ΚΟ Σ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

H Alpha Bank εξηγεί τον λόγο που η δυναμική του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα διατηρήθηκε το 2023.

δυναμική του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα διατηρήθηκε το 2023, γεγονός που αποτυπώνεται στην εξέλιξη διαφόρων δεικτών οικονομικής συγκυρίας, όπως το παραγόμενο προϊόν του κλάδου, οι επενδύσεις, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα αλλά και η απασχόληση, σημειώνει η Alpha Bank σε εβδομαδιαίο δελτίο της τον Ιανουάριο για την ελληνική οικονομία. Αντίθετα, σημειώνει η τράπεζα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το υψηλό κόστος των εισροών, η αυστηροποίηση των συνθηκών χρηματοδότησης αλλά και οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού επιβράδυναν την κατασκευαστική δραστηριότητα - ιδιαίτερα για κατοικίες - και περιόρισαν τις επενδύσεις. Παρά την ανάκαμψη του κλάδου, ωστόσο, ειδικά την τελευταία τριετία, η κατασκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα απέχει σημαντικά από τα υψηλά επίπεδα που είχαν καταγραφεί, πριν από την οικονομική κρίση στη χώρα. Η ανοδική πορεία που ακολουθεί ο κατασκευαστικός κλάδος στη χώρα μας αντανακλάται στην εξέλιξη των ακόλουθων μεγεθών: Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) του κατασκευαστικού κλάδου αυξήθηκε με υψηλούς ρυθμούς, από το 2018 και μετά -με εξαίρεση το 2020, εξαιτίας της πανδημίας-, συμβάλλοντας στην οικονομική μεγέθυνση της χώρας. Συγκεκριμένα, η ΑΠΑ των κατασκευών αυξήθηκε στην Ελλάδα κατά σχεδόν 11%, ετησίως τη

4 | CONSTRUCTION

διετία 2021-2022 και κατά 17,2% σε ετήσια βάση το πρώτο εννεάμηνο του 2023. Το παραγόμενο προϊόν του κατασκευαστικού κλάδου, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-27), αυξήθηκε κατά 2,8% το 2021 και εν συνεχεία ο ρυθμός ανόδου επιβραδύνθηκε σε 1,3% το 2022 και 0,5% το πρώτο εννεάμηνο του 2023. Η ΑΠΑ του κλάδου, ωστόσο, στην Ελλάδα, είναι σημαντικά χαμηλότερη σε πραγματικούς όρους, σε σύγκριση με τα επίπεδα που είχαν καταγραφεί πριν από το 2010. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ΑΠΑ των κατασκευών ανερχόταν σε Ευρώ 12,3 δισ. (σταθερές τιμές 2015), ή 5,3% του ΑΕΠ, το 2006, και σταδιακά μειώθηκε σε Ευρώ 2,7 δισ., ή 1,5% του ΑΕΠ, το 2017, ενώ το 2022 διαμορφώθηκε σε Ευρώ 3,4 δισ., ή 1,8% του ΑΕΠ. Αξίζει να σημειωθεί ότι, τους πρώτους εννέα μήνες του 2023, η ΑΠΑ των κατασκευών προσέγγισε το 89% του αντίστοιχου μεγέθους για το σύνολο του 2022, ενώ το μερίδιό της στο ΑΕΠ αυξήθηκε σε 2,1%. Ο Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές αυξήθηκε με ρυθμό μεγαλύτερο του 24% το 2022 και πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των χωρών της ΕΕ-27. Ο εν λόγω δείκτης συνέχισε να αυξάνεται το πρώτο εννεάμηνο του 2023, κατά 13,4% σε ετήσια βάση, ενώ από τις επιμέρους κατηγορίες που συγκροτούν τον δείκτη, η παραγωγή οικοδομικών έργων (κτηρίων) που αντιστοιχεί κατά κύριο λόγο στις ιδιωτικές κατασκευές, κατέγραψε άνοδο της τάξης του 16,7% και η παραγωγή έργων πολιτικού μηχανικού που αφορά στις δημόσιες κατασκευές, αυξήθηκε κατά 11,3%. ■

Παρά την ανάκαμψη, η κατασκευαστική δραστηριότητα απέχει από τα επίπεδα προ κρίσης

Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

NEWS

Ξ Ε Κ Ι Ν Ά Η Δ Ι Α Δ Ι Κ Α Σ ΊΑ Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Ή Σ ΤΟΥ Δ Ι Ε Θ Ν ΟΎ Σ Α Ε Ρ ΟΛ Ι Μ Έ Ν Α ΑΘ Η Ν Ώ Ν Σ ΤΟ Χ Ρ Η Μ ΑΤ Ι Σ Τ Ή Ρ Ι Ο

Με μια αναλυτική ανακοίνωση δηλώνεται επίσημα η πρόθεση από πλευράς Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών για επικείμενη εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, η εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Αθηνών αναμένεται να είναι η μεγαλύτερη αρχική δημόσια προσφορά (από πλευράς συνολικών εσόδων) στην Ελλάδα τα τελευταία 15 και πλέον χρόνια, και σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο για την εταιρεία Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε., τη χώρα και την εγχώρια κεφαλαιαγορά. Ο ΔΑΑ έχει αναδειχθεί ως μια ανθεκτική, αποδοτική και κερδοφόρος εταιρεία διαχείρισης του μεγαλύτερου αεροδρομίου στην Ελλάδα. Το Αεροδρόμιο αντιπροσωπεύει περίπου το 35% της συνολικής αεροπορικής κίνησης της χώρας και το 2023 εξυπηρέτησε περισσότερους από 28 εκατομμύρια επιβάτες, με την επιβατική κίνηση ήδη να υπερβαίνει τα προ Covid-19 επίπεδα, καθώς και τις αντίστοιχες επιδόσεις ανάκαμψης πολλών ευρωπαϊκών αεροδρομίων.

ΌΜΙΛΟΣ ΗΡΑΚΛΗΣ: ΝΈΑ ΕΠΈΝΔΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΎΚΛΩΣΗ Ο Όμιλος Ηρακλής, μέλος της Holcim, ανακοίνωσε τη συμφωνία για εξαγορά του συνόλου των μετοχών της WATT Recycling. Με την εξαγορά της WATT Recycling, ο Όμιλος Ηρακλής διαθέτει πλέον δύο υπερσύγχρονα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), σε Φυλή και Κορωπί Αττικής, με δυναμικότητα επεξεργασίας άνω των 150 χιλιάδων τόνων αστικών αποβλήτων ετησίως. Οι μονάδες είναι σχεδιασμένες και λειτουργούν σύμφωνα με τα πλέον σύγχρονα διεθνή πρότυπα και επιτυγχάνουν την ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών και την παραγωγή δευτερογενών καυσίμων. Ο Όμιλος Ηρακλής σημειώνει στην ανακοίνωσή του ότι με την ένταξη της δραστηριότητας αυτής στο χαρτοφυλάκιό του «είναι πλέον σε θέση να προσφέρει ολοκληρωμένη λύση στη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, ελαχιστοποιώντας τις ποσότητες που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή αποφέροντας πολλαπλά οφέλη για την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών».

6 | CONSTRUCTION

I A N O YA Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

NEWS

ΣΤΟΝ «ΑΈΡΑ» Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΌΣ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΑΣΤΙΚΌ ΠΕΡΊΠΑΤΟ» ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΉΣ ΡΙΒΙΈΡΑΣ Η Περιφέρεια Αττικής δημοπράτησε το έργο μελέτης και κατασκευής ποδηλατοδρόμου-πεζοδρόμου στο τμήμα της ακτογραμμής της Αθηναϊκής Ριβιέρας, από τον Δήμο Καλλιθέας έως το Δημαρχείο του Δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης. Πρόκειται για έργο που γίνεται στο πλαίσιο της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου της Αττικής και αφορά στον λεγόμενο «Αστικό Περίπατο», ενώ το δίκτυο ποδηλατοδρόμου-πεζοδρόμου θα διασχίζει έξι Δήμους (Καλλιθέα, Παλαιό Φάληρο, Άλιμος, Ελληνικό-Αργυρούπολη, Γλυφάδα και Βάρη-Βούλα-Βουλιαγμένη). Το συνολικό κόστος του έργου είναι 23.721.200 ευρώ (με ΦΠΑ), ενώ η σύμβαση που θα συναφθεί θα διαρκέσει 510 ημέρες. Στις 15/02/2024 και ώρα 15:00 εκπνέει η διορία υποβολής των προσφορών.

ΕΓΚΡΊΘΗΚΕ Η ΧΟΡΉΓΗΣΗ ΚΙΝΉΤΡΩΝ ΓΙΑ ΤΑ DATA CENTERS ΤΗΣ MICROSOFT Εγκρίθηκε με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα η χορήγηση κινήτρων στη Microsoft Operations 4733 Hellas, συνδεδεμένη εταιρεία με τη Microsoft, για την κατασκευή τριών Κέντρων Δεδομένων και Τεχνολογικής Υποστήριξης Επιχειρήσεων (Data Centers) στην Αττική με σκοπό την ανάπτυξη και παροχή υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους στην Ελλάδα συνολικού κόστους 976.168.800 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το κόστος περιλαμβάνει τις κεφαλαιουχικές δαπάνες αγοράς των οικοπέδων, ανέγερσης των κτιριακών εγκαταστάσεων και αγοράς του απαραίτητου εξοπλισμού (software, hardware, servers κ.α.) ποσού 746.548.800 ευρώ. Όπως και τις λειτουργικές δαπάνες για χρονικό διάστημα οκταετίας ύψους 229.620.000 ευρώ για μισθοδοσία, διαχείριση εγκαταστάσεων, συντήρηση κ.α. Τα παρεχόμενα κίνητρα είναι κίνητρο ταχείας αδειοδότησης και χωροθέτησης, ο συνολικός χρόνος υλοποίησης

8 | CONSTRUCTION

της επένδυσης δεν δύναται αν υπερβαίνει τα 15 έτη και η χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου θα γίνει 100% με ίδια κεφάλαια.

I A N O YA Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΑΦ Ι Ε Ρ Ω Μ Α / ΤΑ Μ Ε ΓΑ Λ Α ΟΔ Ι Κ Α Ε Ρ ΓΑ Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ

ΜΕΓΑΛΑ ΟΔΙΚΑ ΕΡΓΑ ΜΕ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Τα μεγάλα οδικά έργα στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν έναν κρίσιμο πυλώνα για την ανάπτυξη και τη βελτίωση των υποδομών της χώρας μας. Οι επενδύσεις σε υψηλής ποιότητας οδικά δίκτυα έχουν πολλαπλά οφέλη, περιλαμβάνοντας τη μείωση του χρόνου ταξιδιού, την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και την αύξηση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας. Επιπλέον, οι αναβαθμισμένες οδικές συνδέσεις ενισχύουν την επικοινωνία μεταξύ των περιφερειών, συμβάλλοντας στην ομαλή ροή εμπορευμάτων και υπηρεσιών, αλλά και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Κοντολογίς, με την ανάπτυξη σύγχρονων υποδομών η Ελλάδα επενδύει στο μέλλον, δημιουργώντας ένα πιο ανταγωνιστικό και αειφόρο περιβάλλον για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, θέτοντας πάντοτε ως στόχο τη βιωσιμότητα και την κοινωνική ευημερία.

I A N O YA Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

CONSTRUCTION | 9

SPECIAL REPORT

FLYOVER: Ο ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΑ Τ Ε Χ Ν Ι Κ Α Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Κ Α Ι Ο Α Ν Τ Ι Κ Τ Υ Π Ο Σ ΤΟΥ Ε Ρ ΓΟΥ

Όλα όσα αναμένουμε να δούμε τα επόμενα τέσσερα χρόνια για την «ιπτάμενη» περιφερειακή οδό της Θεσσαλονίκης. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

10 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΤΑ Μ Ε ΓΑ Λ Α ΟΔ Ι Κ Α Ε Ρ ΓΑ Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ

Το Flyover θα μειώσει αισθητά το κυκλοφοριακό πρόβλημα και τους ρύπους στο κέντρο της Θεσσαλονίκης

και συντήρησης. To έργο θα έχει συνολικό προϋπολογισμό 373 εκατ. ευρώ και θα κατασκευαστεί από την κοινοπραξία ΑΒΑΞ – ΜΕΤΚΑ (Μυτιληναίος).

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Ανατολική Εσωτερική Περιφερειακή οδός Θεσσαλονίκης, που είναι ευρέως γνωστή και ως Flyover, θα έχει μήκος 13 χλμ, εκ των οποίων τα 4 χλμ. θα έχουν την μορφή μιας Υπερυψωμένης Ταχείας Λεωφόρου. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το έργο αναμένεται να δοθεί προς χρήση σε περίπου 4 χρόνια από σήμερα, δηλαδή προς τα τέλη του 2027 με αρχές του 2028. Το Flyover, βάσει των δηλώσεων του αρμόδιου υφυπουργού κ. Ταχιάου, δεν θα έχει σταθμούς διοδίων, ενώ αναμένεται να εξυπηρετεί 10.000 οχήματα ανά ώρα και ανά κατεύθυνση, από 5.000 που είναι τώρα. Το έργο θα υλοποιηθεί με τη μορφή Σύμβασης Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) -αποτελώντας το πρώτο οδικό έργο ΣΔΙΤ που υπογράφεται στη χώρα- στην οποία προβλέπονται 26 έτη λειτουργίας

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Το έργο θα περιλαμβάνει την κατασκευή Υπερυψωμένης Ταχείας Λεωφόρου, μήκους 4 χλμ σε συνεχή γέφυρα, 9 ανισόπεδους κόμβους, 10 νέες γέφυρες και 3 νέες σήραγγες. Το Flyover θα περνάει πάνω από την εσωτερική περιφερειακή οδό, δίπλα από το δάσος του Σέιχ Σου και με θέα τον Θερμαϊκό Κόλπο. Ξεκινώντας από τον κόμβο Κ5, ένα υπέργειο τμήμα της υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου, μήκους 650 μέτρων, και ύψους 7 μέτρων, θα εκτείνεται ακριβώς πάνω από την υπάρχουσα περιφερειακή. Ο δρόμος θα συνεχίζεται στο ίδιο ύψος, παράλληλα από την περιφερειακή οδό προς την πλευρά του Σέιχ Σου, μέχρι να φτάσει στο επόμενο υπέργειο τμήμα πάνω από την περιφερειακή, που θα δημιουργηθεί από τον κόμβο Κ9 με κατεύθυνση τον κόμβο Κ10, στο ύψος της Μαλακοπής και για άλλα 550 μέτρα. Σε όλη αυτή τη διαδρομή, η λεωφόρος συνολικού μήκους 4 χιλιομέτρων, θα διαθέτει δύο λωρίδες ανά ρεύμα κυκλοφορίας και μία μεσαία νησίδα. Επιπλέον σε όλο το μήκος της υπάρχουσας εσωτερικής περιφερειακής από τον κόμβο Κ5 μέχρι τον κόμβο Κ10 θα αυξηθούν οι λωρίδες κυκλοφορίας από δύο σε τρεις ανά κατεύθυνση, ενώ θα δημιουργηθεί και λωρίδα έκτακτης ανάγκης. Το αντικείμενο του έργου περιλαμβάνει την αναβάθμιση της υπάρχουσας ανατολικής εσωτερικής περιφερειακής οδού (ΑΕΣΠΕΡ), η οποία σχεδιάσθηκε την δεκαετία 19701980. Η υπάρχουσα ανατολική εσωτερική

περιφερειακή οδός θα διευρυνθεί και θα εκσυγχρονιστεί σε μήκος 12 χιλιομέτρων. Παράλληλα θα κατασκευασθεί μία Υπερυψωμένη Λεωφόρος Ταχείας κυκλοφορίας (ΥΤΛ) μήκους 7,6 χλμ περίπου, πάνω από τη σημερινή ανατολική περιφερειακή οδό, που θα περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων τεχνικών, μία γέφυρα μήκους 4 χλμ. Η ΥΤΛ θα εξυπηρετεί την διαμπερή κυκλοφορία και δεν θα έχει ενδιάμεσους κόμβους. Κατά την διάρκεια της τετραετούς κατασκευαστικής περιόδου του έργου, πέραν των εργασιών που θα εκτελεσθούν στην ανατολική εσωτερική περιφερειακή οδό, επεμβάσεις θα γίνουν και στην δυτική εσωτερική περιφερειακή οδό της Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι της πόλης να απολαμβάνουν στο σύνολο του ένα σύγχρονο, ασφαλή περιφερειακό οδικό άξονα που θα δώσει ουσιαστικές λύσεις στο κυκλοφοριακό ζήτημα της Θεσσαλονίκης.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ

Με τη ολοκλήρωση του Flyover οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης θα δουν μεγάλη βελτίωση στο πρόβλημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης που επικρατεί στην πόλη τους. Χάρις στο έργο, θα μειωθεί ο χρόνος μετακίνησης σε όλα τα τμήματα της Εσωτερικής Περιφερειακής Θεσσαλονίκης, ενώ θα ελαχιστοποιηθούν τα απρόβλεπτα συμβάντα που προκαλούν αναπόφευκτες καθυστερήσεις. Επιπλέον, με τη ανακατεύθυνση της κυκλοφορίας θα ενισχυθεί η οδική ασφάλεια, η οποία στην υφιστάμενη περιφερειακή οδό κρίνεται ελλιπής, αφού σημειώνει δώδεκα φορές μεγαλύτερο δείκτη θνησιμότητας σε σχέση με την Αττική Οδό της Αθήνας. Πλέον, η πρόσβαση σε κρίσιμα σημεία της συμπρωτεύουσας, όπως το αεροδρόμιο, η Εγνατία οδός, η Χαλκιδική και ο ΠΑΘΕ θα γίνεται γρήγορα και με ασφάλεια, ενώ εξίσου πιο εύκολες θα γίνουν και οι μετακινήσεις προς τις γειτονικές πόλεις των Σερρών, των Γιαννιτσών, του Κιλκίς και της Κατερίνης. Βάσει των μέχρι τώρα μελετών, το flyover θα ανακουφίσει οικονομικά τους οδηγούς, αφού μειώνει τον χρόνο μετακίνησης στους παραπάνω προορισμούς και δεν θα επιβληθούν διόδια σε όλο το μήκος του οδικού δικτύου. Τέλος, η μείωση των διερχόμενων αυτοκινήτων από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, θα περιορίσει τους ρύπους, παρέχοντας ένα πιο υγιεινό περιβάλλον στους κατοίκους της. ■

C O N S T R U C T I O N | 11

INTERVIEW

ΑΝΤ. ΜΑΤΣΟΎΡΗΣ: Η SALFO ΔΊΝΕΙ ΤΟ «ΠΑΡΏΝ» ΣΕ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΆ ΈΡΓΑ ΕΝΤΌΣ ΚΑΙ ΕΚΤΌΣ ΕΛΛΆΔΑΣ Καινοτόμοι και αειφόροι οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι, επισημαίνει ο Τεχνικός Διευθυντής της SALFO & Associates. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

Αντώνης Ματσούρης, Τεχνικός Διευθυντής της SALFO & Associates, μιλά στο Construction για τα μεγάλα οδικά (και όχι μόνο) έργα που έχει αναλάβει η ελληνική εταιρεία σε Ελλάδα και εξωτερικό, και τα οποία την έχουν αναδείξει στη μεγαλύτερη εταιρεία συμβούλων μηχανικών στην Ελλάδα, με έντονο αποτύπωμα και στο εξωτερικό. Η SALFO είναι μία από τις λίγες ελληνικές επιχειρήσεις συμβούλων μηχανικών που έχουν εδραιωθεί σε δύσκολες αγορές του εξωτερικού. Ποια μεγάλα οδικά έργα έχετε αναλάβει εντός και εκτός συνόρων; Συμπληρώνοντας φέτος τα 30 μας χρόνια, νιώθουμε ιδιαίτερα χαρούμενοι για τα εμβληματικά έργα που έχουμε υλοποιήσει, τους φορείς που έχουμε συνεργαστεί και το αποτύπωμα που έχουμε αφήσει στο τεχνικό, αλλά και κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον της χώρας. Από μεγάλα έργα μεταφορών, κτιριακές εγκαταστάσεις, έργα υποδομών, περιβάλλοντος και ενέργειας, η SALFO αποτελεί βασικό συντελεστή στις εξελίξεις του τεχνικού κόσμου. Συγκεκριμένα, στον τομέα οδικών μεταφορών, στη χώρα μας έχουμε εμπλακεί σε όλους τους αυτοκινητόδρομους που κατασκευάστηκαν από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 και μετά, ως Construction Manager (Εγνατία Οδός), Project Manager (Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης), ως Ανεξάρτητος Μηχανικός (Ολυμπία

12 | C O N S T R U C T I O N

Οδός, Mωρέας, Αυτοκινητόδρομοι Αιγαίου), είτε ως Τεχνικός Σύμβουλος του Παραχωρησιούχου (Νέα Οδός, Ιονία Οδός, Ε65). Επιπλέον, η SALFO έχει αναλάβει τον ρόλο του Ανεξάρτητου Ελεγκτή στα πλαίσια της Σύμβασης ΣΔΙΤ του οδικού άξονα Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος και του τμήματος Χερσόνησος - Νεάπολη του ΒΟΑΚ. Ταυτόχρονα, είμαστε Τεχνικός Σύμβουλος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τη δημοπράτηση και παρακολούθηση μιας σειράς νέων οδικών υποδομών. Ενδεικτικά, αναφέρουμε την Αναβάθμιση της Ανατολικής Εσωτερικής Περιφερειακής Θεσσαλονίκης (Flyover), τον οδικό άξονα Ιωάννινα – Κακαβιά και το τμήμα του ΒΟΑΚ μεταξύ Νεάπολης και Αγίου Νικολάου. Είναι, λοιπόν, γεγονός ότι η SALFO με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχει αποτελέσει, συνεχίζει να αποτελεί και είμαστε αισιόδοξοι ότι θα συνεχίσει και στο μέλλον να αποτελεί έναν βασικό και αξιόπιστο εταίρο σε όλο το φάσμα των οδικών υποδομών της πατρίδας μας. Εκτός Ελλάδας, η εταιρεία μας δραστηριοποιείται από το 2006 στις περισσότερες από τις χώρες της Μέσης Ανατολής, με γραφεία στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Ντουμπάι και Αμπού Ντάμπι), στο Κατάρ, στη Σαουδική Αραβία, στο Ομάν και στο Μπαχρέιν, όχι μόνο στον τομέα των συγκοινωνιακών υποδομών, αλλά και σε ένα μεγάλο εύρος κατηγοριών έργων και υπηρεσιών, όπως PM/CM σε μεγάλα κτιριακά

συγκροτήματα, malls, data centers, αλλά και σε επίπεδο χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, σχεδιασμού αστικών υποδομών, έργων περιβάλλοντος, κ.λπ. Συγκεκριμένα, σε σχέση με τα οδικά έργα, αναφέρω ενδεικτικά ότι ήμασταν Τεχνικοί Σύμβουλοι της Ashgal (Υπηρεσία Δημόσιων Έργων) στο Κατάρ από το 2015 έως το 2020 για όλο το οδικό δίκτυο της χώρας, καθώς και Τεχνικοί Σύμβουλοι του Υπουργείου Μεταφορών του Αμπού Ντάμπι (Department of Transportation) για τη μελέτη και ωρίμανση οδικών έργων του Εμιράτου. Ιδιαίτερη μνεία, όμως, θα ήθελα να κάνω στη Σαουδική Αραβία, όπου τα τελευταία χρόνια έχουμε αναλάβει εμβληματικά έργα σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών για τα οποία είμαστε ιδιαιτέρως περήφανοι, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται ο σχεδιασμός και η λειτουργία του Εθνικού Κέντρου Οδικής Ασφάλειας, η σύνταξη σύγχρονων πρότυπων οδικών προδιαγραφών για όλες τις φάσεις υλοποίησης ενός οδικού έργου και η εκπόνηση ελέγχων οδικής ασφάλειας σε διάφορα τμήματα του εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου του βασιλείου. Επιπρόσθετα, αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία μας ανέλαβε τον σχεδιασμό του συστήματος στάθμευσης για 184 πόλεις της Σαουδικής Αραβίας υπό την αιγίδα του Υπουργείου Δήμων και Περιφερειών (ΜοΜRA).

I A N O YA Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Ποιο είναι το επίπεδο σχεδιαστικής ωριμότητας, καινοτομίας και αειφορίας των ελληνικών αυτοκινητόδρομων; Πριν απαντήσω στην ερώτησή σας, θα ήθελα να κάνω μια σημαντική παρατήρηση. Πρέπει να ειπωθεί ένα μεγάλο μπράβο στο σύνολο του τεχνικού κόσμου της χώρας για το γεγονός ότι είμαστε σε θέση να μιλάμε για «ελληνικούς αυτοκινητόδρομους», μάλιστα ιδιαιτέρα υψηλών προδιαγραφών. Ας μην ξεχνάμε ότι η προηγούμενη δεκαετία ήταν μια δεκαετία όπου ο τομέας των κατασκευών, αλλά και όλη η χώρα, πέρασε μέσα από συμπληγάδες και κατάφερε στο τέλος να βγει νικητής. Και σε αυτό το αποτέλεσμα έχουμε συνεισφέρει όλοι, κατασκευαστές, μελετητές, σύμβουλοι, εργατικό δυναμικό, δημόσιες αρχές κ.ο.κ. Σε σχέση με την ερώτησή σας, πρέπει να επισημάνουμε ότι το ιδιαίτερο ανάγλυφο του φυσικού περιβάλλοντος του ελληνικού χώρου, σε συνδυασμό με τους περιορισμούς που προκύπτουν λόγω περιβαλλοντικών, αρχαιολογικών, γεωλογικών/γεωτεχνικών απαιτήσεων επιβάλλουν την εγγενή σχεδιαστική ωριμότητα, σε συνδυασμό πάντα με τις κυκλοφοριακές προβλέψεις. Για τους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, το παραπάνω ζητούμενο είχε επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό εξαρχής, αλλά έγινε σημαντική βελτιστοποίηση και κατά τη διάρκεια της κατασκευής τους. Καινοτομίες έχουν αρχίσει κυρίως να εμφανίζονται με τη λειτουργία τους μέσω των Παραχωρήσεων, οι οποίες μάλιστα αυξάνονται με τη συσσώρευση εμπειρίας, και αφορούν κυρίως σε θέματα ενεργειακής απόδοσης (π.χ. χρήση φωτοβολταϊκών, LED κ.λπ.), βέλτιστης διαχείρισης πόρων, επίτευξη αρμονίας και συνέχειας στις λειτουργικές ταχύτητες, στοιχείων ασφάλισης, ενδοεπικοινωνίας και εξυπηρέτησης χρηστών, μέσω «έξυπνων συστημάτων». Σίγουρα οι αυτοκινητόδρομοί μας έχουν «γεννήσει ταξίδια» για τους χρήστες, τα οποία σε συνδυασμό με άλλες παρεμβάσεις τοπικού χαρακτήρα αποτελούν κρίσιμο στοιχείο για την διασφάλιση της αειφορίας, ενώ ταυτόχρονα συνεισφέρουν καταλυτικά στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών που επηρεάζουν. Με ποιες ενέργειες διασφαλίζονται η συντήρηση, η ορθή λειτουργία και η ασφάλεια των αυτοκινητοδρόμων ειδικά αν λάβουμε υπόψη τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν εξαιτίας της κλιματικής κρίσης; Καταρχάς, και τα τρία σημεία που θίγετε αποτέλεσαν βασικές παραμέτρους που

I A N O YA Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ελήφθησαν υπόψη κατά τον σχεδιασμό των αυτοκινητόδρομων. Πέραν τούτου, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής τους και την απόδοσή τους στους χρήστες, ο εκάστοτε Λειτουργός, είτε αυτός είναι Ιδιώτης - Παραχωρησιούχος, είτε το Ελληνικό Δημόσιο- εκτελεί καθημερινές επιθεωρήσεις διασφαλίζοντας το επιθυμητό επίπεδο λειτουργίας, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιούνται εργασίες συνήθους και βαριάς συντήρησης, προς αποκατάσταση βλαβών. Ταυτόχρονα, η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας δημιουργεί συνεχώς νέα εργαλεία, τα οποία υιοθετούνται σταδιακά συνεισφέροντας ακόμα περισσότερο στην επίτευξη κρίσιμων ζητούμενων, όπως είναι η οδική ασφάλεια, η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, η εξοικονόμηση χρόνου κ.λπ. Σε σχέση με το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας,

η κλιματική κρίση έχει πλέον αλλάξει τα δεδομένα και τις παραδοχές βάσει των οποίων καλούμαστε να σχεδιάζουμε τα νέα έργα, αλλά και να προκρίνουμε κατάλληλες παρεμβάσεις στα υφιστάμενα. Πλέον, θα πρέπει όχι μόνο να προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο αυτόν καθ’ αυτόν, αλλά και να τον διαχειριζόμαστε με τέτοιον τρόπο που να μετριάζουμε τις συνέπειές του. Η παραπάνω προσέγγιση θα μπορούσε να είναι μια σύνοψη της έννοιας της ανθεκτικότητας των έργων, που ακούγεται όλο και περισσότερο τελευταία, ή μάλλον τμήμα αυτής. Τέτοιου τύπου παρεμβάσεις έχουν ήδη αρχίσει να δρομολογούνται, με τη συνεργασία ιδιωτών και δημοσίου, κυρίως υπό τη μορφή αντιπλημμυρικών έργων και παρεμβάσεων για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας. ■

C O N S T R U C T I O N | 13

SPECIAL REPORT

ΜΕ ΤΑΧΕΙΣ ΡΥΘΜΟΥΣ «ΠΡΟΧΩΡΑ» Ο ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΠΑΤΡΑ – ΠΥΡΓΟΣ Τ Ε Λ Η Τ Ο Υ 2 0 2 4 Θ Α Ο Λ Ο Κ Λ Η Ρ Ω Θ Ε Ι Τ Ο Μ Ε ΓΑ ΛΥ Τ Ε Ρ Ο Τ Μ Η Μ Α ΤΟΥ

Το 2024 αποτελεί μία χρονιά ωρίμανσης για το έργο Πάτρα – Πύργος, καθώς αναμένεται να ολοκληρωθούν, αν δεν υπάρξουν απρόοπτες καθυστερήσεις, πάνω από τα ¾ του έργου. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

14 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΤΑ Μ Ε ΓΑ Λ Α ΟΔ Ι Κ Α Ε Ρ ΓΑ Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ

τη Γαστούνη, που έχει μήκος 33 χλμ. και αφορά σε νέα χάραξη. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει αναλάβει τα υπόλοιπα 21 χιλιόμετρα του έργου, από τη Γαστούνη έως τον Πύργο.

ΤΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2025

ε ταχείς ρυθμούς κινούνται και το 2024 οι εργασίες στον οδικό άξονα Πάτρας - Πύργου, ο οποίος θα έχει συνολικό μήκος 74,8χλμ. και θα ολοκληρώσει τον αυτοκινητόδρομο Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Πύργος. Ο αυτοκινητόδρομος στα πρώτα 13 χλμ θα κατασκευαστεί με διαπλάτυνση της υφιστάμενης Εθνικής Οδού (ΕΟ), ενώ στα υπόλοιπα 61,8χλμ θα κατασκευασθεί σε νέα χάραξη. Ο νέος άξονας μήκους 74,5 χλμ, θα έχει ταχύτητα μελέτης 120 χλμ./ώρα, 8 ανισόπεδους κόμβους, 15 γέφυρες και 64 διαβάσεις. Την κατασκευή, μετά την αποχώρηση των ξένων εταιρειών Vinci και HOCHTIEF την έχουν αναλάβει η AΚΤΩΡ με 36%, η ABAΞ με 36% και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με 28%. Ο Όμιλος ΑΒΑΞ έχει αναλάβει την κατασκευή του πρώτου τμήματος μήκους 21 χλμ., από το Μιντιλόγλι έως τα Καραίικα. Αυτό χωρίζεται σε δύο τμήματα, με το πρώτο μήκους 13 χλμ. να είναι το πιο δύσκολο, καθώς προϋποθέτει έργα διαπλάτυνσης στον υφιστάμενο οδικό άξονα. Μετά ακολουθεί ένα νέο τμήμα μήκους 8 χλμ. Η ΑΚΤΩΡ έχει αναλάβει το τμήμα από τα Καραίικα έως

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Το έργο έχει συνολικό κόστος 332 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 216 εκατ. χρηματοδοτούνται από την Ολυμπία Οδό (106 εκατ. ευρώ δάνεια και 10 εκατ. ίδια κεφάλαια) και τα υπόλοιπα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ελληνικό Δημόσιο. Αναθέτουσα αρχή είναι το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και σύμφωνα με το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα μέχρι τον Μάρτιο του 2025 θα πρέπει να δοθούν στην κυκλοφορία τα πρώτα 56 χιλιόμετρα που αφορούν το τμήμα από τον Πύργο μέχρι την Κάτω Αχαγιά και τα υπόλοιπα 19 το καλοκαίρι του 2025. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, στο εργοτάξιο του τμήματος Γαστούνη-Πύργος ξεκίνησαν και οι πρώτες ασφαλτοστρώσεις, οι πρώτες στα 75 χιλιόμετρα του έργου. Αυτές έπεσαν στην περιοχή της Αμαλιάδας σε μήκος περίπου 2 χιλιομέτρων και τους επόμενους μήνες θα επεκταθούν σε περισσότερα τμήματα του υπό κατασκευή άξονα. Εν γένει η πρόοδος των έργων Πάτρα-Πύργος έχει ξεπεράσει το 30%, ποσοστό που ενδέχεται να ξεπεράσει το 85% μέχρι το τέλος του έτους.

ΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Ο νέος αυτοκινητόδρομος προβλέπεται με τετράϊχνη διατομή πλάτους 21,30μ (χωρίς τις πλευρικές διαμορφώσεις) αποτελούμενη από 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση συνολικού πλάτους 14μ (4×3,50μ), Λωρίδες Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ) με τις αντίστοιχες λωρίδες καθοδήγησης συνολικού πλάτους 4,60μ (2×2,30μ), λωρίδες ασφαλείας στην κεντρική νησίδα συνολικού πλάτους 2,10μ (2×1,05μ), κεντρική νησίδα με αμφίπλευρο στηθαίο τύπου New Jersey πλάτους 0,60μ και ύψους 0,80μ. Στον Πάτρα-Πύργος προβλέπονται δύο μετωπικοί σταθμοί διοδίων στη Χ.Θ. 8+450 μεταξύ των Α/Κ ΒΙΠΕ και Κάτω Αχαϊας καθώς και περί την Χ.Θ. 67+900 μεταξύ των Α/Κ Αμαλιάδας και Α/Κ Πύργος. Επίσης, προβλέπονται πλευρικοί σταθμοί διοδίων στους Ανισόπεδους Κόμβους Κάτω Αχαΐας & Αμαλιάδας. Στο νέο τμήμα της Ολυμπίας Οδού θα λειτουργήσουν και δύο αμφίπλευροι Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) και ΚΕΣ περί τις Χ.Θ. 21+000 και 72+000. Σε προκαθορισμένες θέσεις του αυτοκινητοδρόμου θα διαμορφωθούν χώροι στάθμευσης (parking) με τις συνοδές λωρίδες εισόδου–εξόδου. Στο έργο απασχολούνται σήμερα περίπου 700 εργαζόμενοι, ενώ λειτουργούν 470 μηχανήματα έργου.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

Ο οδικός άξονας Πάτρας - Πύργου αναμένεται να μειώσει τα τροχαία δυστυχήματα στην περιοχή, ενώ θα προσφέρει πρόσβαση σε απομονωμένες περιοχές, επιφέροντας σημαντική τουριστική και οικονομική ανάπτυξη στους νομούς απο τους οποίους διέρχεται

Η κατασκευή του εν λόγω οδικού άξονα θα μειώσει το ταξίδι Πάτρα – Πύργος κατά 40 λεπτά και θα αναβαθμίσει αισθητά την οδική ασφάλεια, υιοθετώντας υψηλές προδιαγραφές λειτουργίας. Στόχος είναι να κατασκευαστεί ένας υπερσύγχρονος αυτοκινητόδρομος, ο οποίος θα περιορίσει σημαντικά τα δυστυχήματα της περιοχής, όπως συνέβη με τον Κορίνθου – Πατρών, στον οποίο τα τροχαία από την έναρξη του έργου έως σήμερα μειώθηκαν κατά 88%. Επιπρόσθετα, το έργο θα προσφέρει οδική πρόσβαση σε περιοχές που είναι σήμερα απομονωμένες, γεγονός που θα βελτιώσει τις μετακινήσεις, επιφέροντας σημαντική τουριστική και οικονομική άνθιση στους πλησίον νομούς. Η δημιουργία του Πάτρα – Πύργος, αναμφίβολα θα αποτελέσει ένα κρίσιμο έργο υποδομής, που θα αναβαθμίσει τη ζωή των κατοίκων των γύρω περιοχών και θα αποτελέσει το έναυσμα για την ανάπτυξη επιπλέον δομών. ■

C O N S T R U C T I O N | 15

INTERVIEW

Σ. ΧΑΛΚΟΥ: ΗΓΕΤΙΚΉ ΠΑΡΟΥΣΊΑ ΤΗΣ DYNAPAC ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΓΙΑ ΠΆΝΩ ΑΠΌ 90 ΧΡΌΝΙΑ ΜΕ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ Πρωτοποριακές τεχνολογίες που προσφέρουν εξοικονόμηση καυσίμου έως 30% ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΏΡΓΟ ΚΑΤΣΙΜΙΛΉ

Dynapac αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες ασφαλτικών μηχανημάτων, διαθέτοντας τεράστια γκάμα προϊόντων και εξειδικευμένες υπηρεσίες για την βέλτιστη εξυπηρέτηση των πελατών της. Όπως, μάλιστα, επισημαίνει η Σοφία Χάλκου, Περιφερειακή Διευθύντρια Πωλήσεων & Service, Νότιας - Ανατολικής Ευρώπης της Dynapac, η εταιρεία διαθέτει καινοτόμες τεχνολογίες για τον περιορισμό των δαπανών καυσίμου, ακολουθώντας πιστά τις επιταγές της βιωσιμότητας. Ποια είναι η Dynapac και τι την καθιστά μία από τις κορυφαίες εταιρείες στην αγορά ασφαλτικών μηχανημάτων; H Dynapac είναι η πλέον εξειδικευμένη εταιρεία στην κατασκευή μηχανήματων οδοποιίας με την ιστορία της να ξεκινά από το 1934 στη Σουηδία και γιορτάζει φέτος τα 90 χρονιά ηγετικής παρουσίας στο χώρο. Η μακρόχρονη παρουσία μας στην αγορά προσφέρει εμπειρία σε βάθος, και η είσοδός μας το 2018 στον ισχυρό όμιλο FAYAT σταθεροποιεί και ενδυναμώνει την περεταίρω πορεία μας. Δραστηριοποιούμαστε σε 3 ηπείρους, με εργοστάσια στη Γερμάνια και τη Σουηδία -για την κάλυψη των αναγκών της Ευρώπης, αλλά και εγκαταστάσεις παραγωγής στην Ινδία,

16 | C O N S T R U C T I O N

την Κίνα και τη Βραζιλία στοχεύοντας να υποστηρίζουμε τους πελάτες μας με κατάλληλες λύσεις για την πραγμάτωση των έργων στην υψηλότερη ποιότητα και δυνατή κερδοφορία. Ποια γκάμα προϊόντων διαθέτετε και ποιες υπηρεσίες προσφέρετε; Διαθέτουμε πλήρη γκάμα προϊόντων ξεκινώντας με την ελαφριά σειρά μηχανήματων συμπίεσης εδάφους, τους βαρύτερους οδοστρωτήρες αδρανών, ασφαλτικών, φίνισερ όλων των μεγεθών για ασφαλτοστρώσεις υψηλών απαιτήσεων και feeders - μηχανήματα τροφοδοσίας φίνισερ. Οι υπηρεσίες μας δε σταματούν στην πώληση φυσικά, αλλά εστιάζουν στην επόμενη μέρα από την παράδοση των μηχανήματων μας στα έργα. Έχουμε διαθεσιμότητα ευρείας λίστας ανταλλακτικών στην Ελλάδα, ευέλικτη ομάδα υποστήριξης service στα εργοτάξια και σε άμεση επαφή με τους ειδικούς στα εργοστάσιά μας, όταν χρειαστεί. Ποιο είναι το όραμα της εταιρείας σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη; Οι καινοτόμες τεχνολογίες της Dynapac έχουν εστιάσει στις μειωμένες δαπάνες για τους πελάτες μας με άμεσο αντίκρισμα στο περιβάλλον. Αναφέρομαι φυσικά στην πατενταρισμένη τεχνολογία Seismic

για τους οδοστρωτήρες με εξοικονόμηση καυσίμου έως 30% έναντι όλων των άλλων συμβατικών μοντέλων της αγοράς. Η συχνότητα της δόνησης ελέγχεται πλέον από το ίδιο το μηχάνημα (χωρίς να παρεμβαίνει ο χείριστης), με αποτέλεσμα οι αυτόματες ρυθμίσεις να φέρουν τα λιγότερα /αναγκαία περάσματα και την εξοικονόμηση καυσίμου. Τα ηλεκτρικά κινούμενα φίνισερ και οδοστρωτήρες, έχουν ήδη δοκιμαστεί επιτυχώς στη Σκανδιναβία και είμαστε σε συνεχή παραγωγή πλέον, με παραδόσεις στη Γερμάνια, τη Γαλλία και τη Σουηδία. Πιστεύουμε πως οι χώρες των Βαλκανίων θα ακολουθήσουν μέσω των ειδικών προγραμμάτων ανάπτυξης και χρηματοδότησης «πράσινων επενδύσεων». Το όραμα μας ήταν και παραμένει η βιώσιμη ανάπτυξη, εστιάζοντας στην ασφάλεια των μηχανήματων οδοποιίας, μέσω προηγμένων συστημάτων ελέγχου και βελτιστοποιημένης παραγωγικότητας. H Dynapac ενισχύοντας δυναμικά την τελευταία τριετία τη θέση της στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο γίνεται πλοηγός των πελατών που στοχεύουν στην κορυφαία απόδοση όσον αφορά στην κατασκευή συγχρόνων, ασφαλών αυτοκινητόδρομων φτιαγμένων με σεβασμό στον Άνθρωπο και το Περιβάλλον. ■

I A N O YA Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

SPECIAL REPORT

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΜΒΡΑΚΙΑΣ ΟΔΟΥ T O N Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Η Π Α ΡΑ Δ Ο Σ Η Τ Ο Υ Τ Μ Η Μ ΑΤ Ο Σ Α Κ Τ Ι Ο - Α Μ Β ΡΑ Κ Ι Α

Η Αμβρακία οδός, μετά από καθυστερήσεις που διήρκησαν περισσότερο από δέκα χρόνια, βρίσκεται μία ανάσα πριν την ολοκλήρωσή της. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

18 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΤΑ Μ Ε ΓΑ Λ Α ΟΔ Ι Κ Α Ε Ρ ΓΑ Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ

ντίστροφα μετρά ο χρόνος για την παράδοση του μεγάλου οδικού έργου Ακτίου-Αμβρακίας. Με την αποπεράτωση και λειτουργία του συνόλου του νέου αυτοκινητόδρομου η διαδρομή Λευκάδα-Αθήνα θα μειωθεί σε περίπου 3 ώρες και 20 λεπτά, ενώ θα μειωθούν αντίστοιχα και οι αποστάσεις προς Άκτιο, Πρέβεζα, Ηγουμενίτσα. Το οδικό έργο Άκτιο-Αμβρακία ξεκίνησε το 2009 και ταλαιπωρήθηκε για περισσότερο από μία 10ετία. Ωστόσο, τον Ιούλιο του 2022 και μέσα σε μόλις 19 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης, παραδόθηκε προς δημοσία χρήση η Παράκαμψη της Αμφιλοχίας. Με την ολοκλήρωσή της Αμβρακίας Οδού, οι νομοί Πρέβεζας, Λευκάδας και Αιτωλοακαρνανίας θα συνδέονται με το διευρωπαϊκό δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων, γεγονός που θα δώσει ώθηση στις αναπτυξιακές προοπτικές τους. Το οδικό έργο Άκτιο-Αμβρακία έχει μήκος 49 χλμ. και προϋπολογισμό 160,5 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνει την κατασκευή των υπολειπόμενων εργασιών του οδικού δικτύου Άκτιο-Αμβρακία και του έργου προαίρεσης για τη σύνδεση αυτού του οδικού δικτύου με την Ιόνια Οδό. Ως προς τα τεχνικά του χαρακτηριστικά, πρόκειται για έναν οδικό άξονα που κατασκευάζεται με χαρακτηριστικά κλειστού αυτοκινητόδρομου, 2+2 λωρίδες ανά ρεύμα κυκλοφορίας και ανισόπεδους κόμβους. Επιπλέον, περιλαμβάνεται ως έργο προαίρεσης, που έχει ενεργοποιηθεί, η απευθείας σύνδεση της απόληξης του οδικού άξονα Άκτιο-Αμβρακία με την Ιόνια Οδό στον ανισόπεδο κόμβο Ριβίου.

παρέδωσε το 2022 με υψηλά standard ποιότητας και ασφάλειας την Παράκαμψη Αμφιλοχίας, προσφέροντας μία αξιόπιστη λύση μετακίνησης σε κατοίκους και επισκέπτες».

ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Το πρώτο ορόσημο του έργου, η Παράκαμψη της πόλης της Αμφιλοχίας, είναι το τμήμα των 17 χλμ. που παραδόθηκε στην κυκλοφορία τον Ιούλιο του 2022 και έχει αλλάξει συνολικά τις οδικές μεταφορές από την Ιόνια Οδό και δυτικά της περιοχής της Αμφιλοχίας. Η πόλη της Αμφιλοχίας δεχόταν όλα τα οχήματα από και προς τη δυτική ακτή και τα νησιά του Ιονίου, με αποτέλεσμα το κυκλοφοριακό να αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Παράλληλα, το ασφαλές και αναβαθμισμένο οδικό δίκτυο, συνδυαστικά με την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας στην πόλη της Αμφιλοχίας προάγουν την ασφάλεια στους δρόμους της περιοχής και έχουν συμβάλει στη μείωση των πολλαπλών ατυχημάτων που σημειώνονταν κάθε χρόνο μέχρι σήμερα. Με τη λειτουργία της Παράκαμψης της Αμφιλοχίας μειώνεται ο χρόνος ταξιδιού οδικώς από την Αθήνα έως την Πρέβεζα και τη Λευκάδα. «Μέσω του Οδικού Άξονα Άκτιο-Αμβρακία επιτυγχάνεται η μείωση της σημερινής

απόστασης κατά 13 χλμ., ελαττώνοντας το χρόνο ταξιδιού προς την Λευκάδα και τη Πρέβεζα κατά 40 λεπτά. Ο νέος οδικός άξονας Άκτιο - Αμβρακία καθιστά πιο ασφαλείς τις μετακινήσεις, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη μείωση των ατυχημάτων στο σημερινό δίκτυο. Επιπλέον, θα βοηθήσει ειδικά στην ολοένα και αυξανόμενη τουριστική ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι άνθρωποι της METKA.

ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Η Αμβρακία οδός αποτελεί έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο, η οποία κατασκευάζεται ακολουθώντας τα καθιερωμένα πρότυπα βιωσιμότητας και ασφάλειας. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πηγές της METKA «στο έργο έχουν εφαρμοστεί οι πλέον πρόσφατες τεχνικές προδιαγραφές για όλες τις εργασίες, όπως την σήμανση-ασφάλιση των αυτοκινητοδρόμων και τον ηλεκτροφωτισμό των κόμβων με λαμπτήρες led που εξοικονομούν σημαντικές δαπάνες κατά την φάση λειτουργίας του. Ο αυτοκινητόδρομος αποτελείται από δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, πλάτους 3,50m εκάστη, μία λωρίδα καθοδήγησης ανά κατεύθυνση, πλάτους 0,50m και κεντρική διαχωριστική νησίδα με αμφίπλευρο ΝJ με τις αντίστοιχες λωρίδες καθοδήγησης πλάτους 2,0m, δηλαδή είναι συνολικού πλάτους 17,00m» ■

ΕΝΤΟΣ ΓΕΝΑΡΗ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΚΤΙΟ-ΑΜΒΡΑΚΙΑ

Σύμφωνα με δηλώσεις των στελεχών της METKA «μέσα στον Ιανουάριο θα δοθεί και επίσημα στην κυκλοφορία και το τελευταίο τμήμα του οδικού άξονα Άκτιο-Αμβρακία συνολικού μήκους 49,5χλμ, ο οποίος ανήκει στο Ελληνικό Διευρωπαϊκό Δίκτυο με κωδ, Α52 και συνδέει απ’ ευθείας την Ιόνια Οδό από τον Α.Κ. Αμβρακίας με το Αεροδρόμιο του Ακτίου και την υποθαλάσσια σήραγγα του Ακτίου, καθώς και τον οδικό άξονα Βόνιτσας – Λευκάδας. Το έργο ξεκίνησε το 2008 και ταλαιπωρήθηκε επί ετών με διάλυση εργολαβιών και επαναδημοπρατήσεις. Η MYTILINEOS ανέλαβε το έργο το 2020 και σε χρόνο ρεκόρ (5 μήνες νωρίτερα και από την συμβατική υποχρέωση)

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

C O N S T R U C T I O N | 19

SPECIAL REPORT

Ε65: ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΡΑΔΟΘΟΥΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ 2024 ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΕΥΘΕΙΑ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΛΑΜΙΑ – ΞΥΝΙΑΔΑ

Ο Ε65 αποτελεί ένα έργο κλειδί που θα διευκολύνει τις μετακινήσεις από και προς τη Θεσσαλία και την Κεντρική Μακεδονία, επιφέροντας σημαντική ανάπτυξη στις γύρω περιοχές και στην χώρα εν γένει. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

20 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΤΑ Μ Ε ΓΑ Λ Α ΟΔ Ι Κ Α Ε Ρ ΓΑ Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ

Ε65 έχει μία περίπλοκη ιστορία αρκετών ετών που συνοδεύεται από αρκετές καθυστερήσεις, ωστόσο το 2024 αναμένεται να αποτελέσει μία κομβική χρονιά για το μεγαλεπήβολο έργο. Κάνοντας μία σύντομη αναδρομή, υπενθυμίζουμε ότι το 2017 παραδόθηκε το μεσαίο του τμήμα από την Ξυνιάδα μέχρι τα Τρίκαλα, συνολικού μήκους 80χλμ. Επί του παρόντος, αποτελεί ίσως το μοναδικό μεγάλο οδικό έργο που δεν συνδέεται με κανέναν άλλο αυτοκινητόδρομο της χώρας. Βέβαια, αυτό θα αλλάξει όταν παραδοθεί το νότιο τμήμα του δρόμου, Λαμία-Ξυνιάδα, το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει να κατασκευάζεται από το 2019. Φέτος, εντός του πρώτου εξαμήνου αναμένεται και η παράδοση του υπόλοιπου τμήματος που θα δώσει στο νότιο άκρο του Ε65 πρόσβαση στον αυτοκινητόδρομο Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, από το 2021 έχει ξεκινήσει η κατασκευή του βόρειου τμήματος, Τρίκαλα-Εγνατία, το οποίο θα συνδέσει τον Ε65 με την Εγνατία οδό. Τα έργα στο νότιο και στο βόρειο τμήμα εκτελεί η ΤΕΡΝΑ για λογαριασμό της Κεντρική Οδός.

ΣΧΕΔΟΝ ΕΤΟΙΜΟ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΛΑΜΙΑ – ΞΥΝΙΑΔΑ

Το Νότιο Τμήμα του Ε65 έχει συνολικό μήκος 32,5 χλμ. και χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2014-2020. Όπως αναφέραμε προηγουμένως, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί το τμήμα Λαμία-Ξυνιάδα και αναμένεται να παραδοθεί εντός του 2024. Το έργο, αν και ξεκίνησε πριν περίπου 5 χρόνια, είχε μεγάλες καθυστερήσεις λόγω των ακραίων καιρικών φαινόμενων που έπληξαν την περιοχή της Θεσσαλίας. Επί της παρούσης, τα έργα επικεντρώνονται κυρίως στο τμήμα των 4χλμ, πριν την σήραγγα Όθρυος, όπου η χάραξη άλλαξε και οι εργασίες τρέχουν. Πρόκειται για το σημείο το οποίο ξεκινά στο 21,8χλμ του άξονα και αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ του πεδινού και του ορεινού τμήματος του νότιου τμήματος του Ε65. Σε αυτό το κομμάτι είχαν σταματήσει τα έργα από το 2021, καθυστερώντας σημαντικά την ολοκλήρωση του έργου, καθώς κρίθηκε μη ασφαλής η διέλευση του αυτοκινητόδρομου από το σημείο αυτό. Έτσι χρειάστηκε να γίνει νέα χάραξη

Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Με την ολοκλήρωση του Βόρειου και του Νότιου τμήματος, ο Ε65 θα ενωθεί -μετά από πολλά χρόνια καθυστερήσεωνμε την Εγνατία οδό και τον αυτοκινητόδρομο Αθήνας - Θεσσαλονίκης, διευκολύνοντας ριζικά τις μετακινήσεις από την πρωτεύουσα προς την Κεντρική και Βόρειο Ελλάδα

και να αλλάξει ο αρχικός σχεδιασμός. Αξίζει να αναφέρουμε ότι από τα 32,5 χιλιόμετρα του νότιου τμήματος, έχει παραδοθεί στην κυκλοφορία το νότιο άκρο από τη Λαμία μέχρι τον Ανισόπεδο Κόμβο Καρπενησίου, μήκους 14,5 χιλιομέτρων. Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί και η Σήραγγα Όθρυος με μήκος περίπου 3 χιλιομέτρων, η οποία αποτελεί και το μεγαλύτερο τεχνικό έργο στο νότιο τμήμα.

ΜΕ ΓΟΡΓΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΤΜΗΜΑ

Το βόρειο τμήμα του Ε65 έχει συνολικό μήκος 70,5 χλμ. και προϋπολογισμό 442,1 εκατ. ευρώ. Οι εργασίες κατασκευής υπολογίζεται ότι θα διαρκέσουν 36 μήνες, ενώ εκτιμάται ότι πάνω από 640 άτομα απασχολούνται στα τέσσερα εργοτάξια του έργου. Η πρόοδος, σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσίευσε η Κεντρική Οδός, ξεπερνά το 39,81%, ενώ το τμήμα από τη ΧΘ 111 μέχρι τη ΧΘ 150 είναι πολύ πιο προχωρημένο. Στόχος είναι να

παραδοθεί πρώτα το τμήμα ΤρίκαλαΚαλαμπάκα, μήκους 25χλμ. Το βόρειο τμήμα, βάσει του υφιστάμενου προγραμματισμού, πρόκειται να παραδοθεί μέχρι το τέλος του 2024, εφόσον δεν υπάρξουν αναπάντεχες καθυστερήσεις. Τα έργα στο βόρειο τμήμα έχουν προϋπολογισμό 442 εκατ. ευρώ και καλύπτονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Με την ολοκλήρωση του τμήματος Τρίκαλα - Εγνατία διευκολύνονται αισθητά οι μετακινήσεις προς την Βόρειο και Δυτική Ελλάδα. Χαρακτηριστικά, μετά την παράδοση του Ε65 η διαδρομή Γρεβενά – Αθήνα θα διαρκεί μόλις τέσσερις ώρες, δηλαδή δυο λιγότερες από ότι ισχύει σήμερα.

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Ήδη τα κομμάτια του Ε65 που έχουν παραδοθεί έχουν αναβαθμίσει εξαιρετικά τις μετακινήσεις από την Αθήνα προς τις κεντρικές περιοχές της Θεσσαλίας. Σημαντικό είναι ότι παρακάμπτεται ο επισφαλής δρόμος του Δομοκού, στον οποίο έχουν σημειωθεί αρκετά ατυχήματα, ενώ η διάρκεια του ταξιδιού προς τα Τρίκαλα και την Καρδίτσα έχει μειωθεί περισσότερο από τριάντα λεπτά. Ο χρόνος μετακίνησης προς αυτές τις πόλεις θα μειωθεί ακόμη περισσότερο μετά την ολοκλήρωση του νότιου τμήματος, ενώ κατά σαράντα λεπτά υπολογίζεται ότι θα ελαττωθεί και η διαδρομή Αθήνα – Ευρυτανία. Ο Ε65, μόλις παραδοθεί στο σύνολό του, θα συμβάλει καθοριστικά στην οικονομική και τουριστική ανάπτυξη των περιοχών που διαπερνά, αλλά και της Ελλάδος ευρύτερα. Με τον αυτοκινητόδρομο θα συνδέεται το λιμάνι της Ηγουμενίτσας −που λειτουργεί ως πύλη της Ελλάδας προς την Κεντρική Ευρώπη− με το λιμάνι του Βόλου, ενώ θα μειωθεί κατά περίπου δύο ώρες το συνολικό ταξίδι από το λιμάνι του Πειραιά προς τα δυτικά Βαλκάνια. Περιοχές που ήταν απομακρυσμένες από την πρωτεύουσα θα γίνουν πλέον πιο προσβάσιμες, γεγονός που θα τους επιφέρει μεγάλη ανάπτυξη και θα ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής των πολιτών. Με άλλα λόγια, ο Ε65 θα αποτελέσει ένα εμβληματικό έργο που θα αλλάξει άρδην τις μετακινήσεις στην Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα. ■

C O N S T R U C T I O N | 21

SPECIAL REPORT SPECIAL REPORT

ΚΡΙΣΙΜΟ ΤΟ 2024 ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΟΑΚ Σ Ε Ε Κ Κ Ρ Ε Μ Ο Τ Η ΤΑ Τ Ο Τ Μ Η Μ Α Χ Α Ν Ι Α – Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο

Οι τρέχουσες εξελίξεις και όλα όσα αναμένουμε εντός του νέου έτους για το μεγαλύτερο οδικό έργο της Ελλάδος . ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

22 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΤΑ Μ Ε ΓΑ Λ Α ΟΔ Ι Κ Α Ε Ρ ΓΑ Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ

ο διαγωνισμός για ένα ακόμα τμήμα του αυτοκινητοδρόμου, από την Χερσόνησο μέχρι την Νεάπολη, μέσω ΣΔΙΤ. Το σχήμα που ανέλαβε το έργο αποτελείται από τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ-ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν εντός του 2024, μόλις ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μελέτες εφαρμογής, ενώ η παράδοση του έργου θα πρέπει να γίνει μέχρι το 2027.

ΣΕ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΣΤΑΔΙΟ Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΧΑΝΙΑ – ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ο 2024 θεωρείται μία κομβική χρονιά για τα μεγάλα οδικά έργα, καθώς αναμένεται να ολοκληρωθούν σημαντικοί διαγωνισμοί που βρίσκονται σε εκκρεμότητα από το προηγούμενο έτος. Ανάμεσα τους δεσπόζει ο ΒΟΑΚ, μία υποδομή που πρόκειται να αλλάξει ριζικά τις μετακινήσεις στην Κρήτη και να επιφέρει σπουδαία οικονομική ανάπτυξη στο νησί. Το 2022 συμβασιοποιήθηκε το ανατολικό τμήμα του άξονα από την Νεάπολη μέχρι τον Άγιο Νικόλαο. Ωστόσο τα έργα άργησαν να ξεκινήσουν, καθώς έπρεπε να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μελέτες. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το έργο που το έχει αναλάβει η ΑΚΤΩΡ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης (186 εκατ. ευρώ) θα πρέπει μέχρι το 2026 να έχει ολοκληρωθεί. Τον Μάιο του 2023 ολοκληρώθηκε

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Σε εκκρεμότητα για την ώρα βρίσκεται το βασικό τμήμα του ΒΟΑΚ από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο και κατ` επέκταση μέχρι τη Χερσόνησο. Ο εν λόγω διαγωνισμός βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, με τις τεχνικές προσφορές να ανοίγουν λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Πλέον, αναμένουμε την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών από τα τρία σχήματα που διεκδικούν το έργο: ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ – ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΑΒΑΞ-EGIS PROJECTSMERIDIAM, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Τα επόμενα βήματα είναι να προκύψει αρχικά ο μειοδότης και στην συνέχεια, με δεύτερη απόφαση, ο προσωρινός ανάδοχος. Κατόπιν, εφόσον δεν έχουμε δικαστικές διαμάχες θα ξεκινήσει η προσυμβατική περίοδος με τη συγγραφή της σύμβασης παραχώρησης και τη έγκρισή της από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Επόμενο στάδιο θα είναι η κύρωσή της από τη Βουλή και τελικά η υπογραφή της. Αν δεν υπάρξουν ιδιαίτερα εμπόδια, μέσα στο 2024 θα έχει υπογραφεί η σύμβαση που υλοποιείται με τη μέθοδο της παραχώρησης. Ωστόσο, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες και περίπλοκες, ενώ δεν θα πρέπει να υπάρξουν προσφυγές, πράγμα απίθανο, καθώς πρόκειται για ένα έργο 1,75 δισ. ευρώ, γεγονός που το καθιστά το μεγαλύτερο οδικό έργο της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

TA TEXNIKA ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Ο ΒΟΑΚ θα γίνει ένας υπερσυγχρονος αυτοκινητόδρομος, ο οποίος θα διαπερνά οκτώ δήμους της Κρήτης στο βόρειο τμήμα της, με ταχύτητα μελέτης τα 100 χιλιόμετρα την ώρα, που σημαίνει πρακτικά πως το λειτουργικό όριο ταχύτητας θα αγγίζει τα 120-130 χιλιόμετρα την ώρα. Κατά τη

διαδρομή θα αναπτύσσονται πολλά τεχνικά και υπόγεια έργα. Πιο συγκεκριμένα, ο άξονας έχει διατομή πλάτους 21,5 μέτρων με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και λωρίδα έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα εκτός του κύριου άξονα, θα κατασκευαστεί ή θα αναβαθμιστεί και παράπλευρο ή κάθετο οδικό δίκτυο του αυτοκινητοδρόμου, συνολικού μήκους άνω των 180 χιλιομέτρων και με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη πρόσβαση από και προς τον δρόμο με αναβάθμιση μεγάλου μέρους και του τοπικού δικτύου. Αναφορικά με τα επιμέρους τμήματα, βλέποντας την Κρήτη και το έργο από τα δυτικά προς τα ανατολικά, ξεκινάμε με το τμήμα Κίσσαμος-Χανιά μήκους 37,5 χιλιομέτρων. Ακολουθεί το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο με μήκος 157,5 χιλιομέτρων, το οποίο θα υλοποιηθεί μέσω της Σύμβασης Παραχώρησης με εκτιμώμενο κόστος 1,76 δισ. ευρώ. Το κομμάτι αυτό περιλαμβάνει: 26 σήραγγες μονού κλάδου και συνολικού μήκους περίπου 34 χιλιομέτρων, 10,80 χιλιόμετρα νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος, είκοσι νέους ανισόπεδους κόμβους και την αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις Παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου και πάνω από 150 χιλιόμετρα παράπλευρο δίκτυο. Το τμήμα αυτό θα χρηματοδοτηθεί από κοινού από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Το κομμάτι του ΣΔΙΤ, Χερσόνησος-Νεάπολη, έχει μήκος περίπου 22,5 χιλιόμετρα και περιλαμβάνει πέντε νέους ανισόπεδους κόμβους, δώδεκα γέφυρες μονού κλάδου μήκους 1,7 χιλιομέτρων, πέντε σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους 6,75 χιλιομέτρων και ένα cut and cover διπλού κλάδου μήκους 215 μέτρων. Σημειώνεται πως οι δημόσιοι πόροι που απαιτούνται για την υλοποίηση του ΣΔΙΤ θα εξασφαλιστούν αποκλειστικά από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ανατολικότερα, στο κομμάτι των δημοσίων έργων μετά τη Νεάπολη, συναντάμε το τμήμα Νεάπολη–Άγιος Νικόλαος, μήκους 14 χιλιομέτρων που θα χρηματοδοτηθεί επίσης από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μετά τον Άγιο Νικόλαο, μελετώνται τμήματα ως τη Σητεία κυρίως από το Καλό Χωριό ως τη Παράκαμψη της Παχιάς Άμμου. Θα υπάρχουν διόδια με το ύψος τους να έχει υπολογιστεί έως 0,063 ευρώ ανά χιλιόμετρο, όπως και στους υπόλοιπους αυτοκινητόδρομους της χώρας. ■

C O N S T R U C T I O N | 23

SPECIAL REPORT

ΧΡΟΝΙΆ ΤΩΝ ΜΕΓΆΛΩΝ ΈΡΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ Φ Έ Τ Ο Σ Ξ Ε Κ Ι Ν Ο Ύ Ν Μ Ε ΓΆ Λ Α Κ Τ Ι Ρ Ι Α Κ Ά Κ Α Ι Ε Ν ΤΑ Ν Τ Ι Κ Ο Π Ο Ι Ο Υ Ν ΤΑ Ι Ο Ι Υ Π Ο Δ Ο Μ Ε Σ

Στόχος της Lamda Development είναι να έχει ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος των έργων της πρώτης φάσης εντός του 2026. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

Φωτορεαλιστική απεικόνιση του IRC

24 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ρονιά εκκίνησης μεγάλων κτιριακών έργων αλλά και ενταντικοποίησης όσων ξεκίνησαν ήδη να κατασκευάζονται θα είναι το 2024 για τη Lamda Development και την πρωτοφανή για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα αστική ανάπλαση του Ελληνικού. Η κατασκευή του Riviera Tower μετά την ολοκλήρωση της θεμελίωσης πλέον προχωρά με την ανέγερση των πρώτων ορόφων από το σχήμα Intrakat-Bouygues με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026. Παράλληλα, τα έργα κατασκευής έχουν ξεκινήσει και για το IRC, για το ολοκληρωμένο τουριστικό συγκρότημα με καζίνο στην περιοχή απέναντι από τη Μαρίνα του Αγίου Κοσμά, με την ολοκλήρωση των έργων από την Τέρνα να εκτιμάται για το τέλος του 2026. Στόχος, σύμφωνα με τον Οδυσσέα Αθανασίου, διευθύνοντα σύμβουλο της Lamda Development, που τρέχει τη μεγάλη επένδυση για την αξιοποίηση των 6.200 στρεμμάτων του πρώην αεροδρομίου, είναι «να έχουμε ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των έργων της πρώτης φάσης εντός του 2026». Η πρώτη φάση του έργου είναι πλήρως καλυμμένη χρηματοδοτικά. Στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει το project, πέραν της πολυπλοκότητας σε επίπεδο αδειοδοτήσεων και μελετών, είναι το συνολικότερο θέμα της κατασκευαστικής αγοράς με τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού και τις συνεργασίες με τα συνεργεία.

ΤΑ ΣΤΟΙΧΉΜΑΤΑ ΤΟΥ 2024

Tο Mητροπολιτικό Πάρκο του Eλληνικού, με έκταση 2.000.000 τ.μ., θα είναι το πρώτο «έξυπνο» πάρκο στην Eλλάδα, ενσωματώνοντας έξυπνες λύσεις για την ασφάλεια των επισκεπτών και τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος. Περιλαμβάνουν συστήματα φωτισμού που θα προσαρμόζουν την ένταση ανάλογα με την εποχή και την ώρα της ημέρας, καθώς και για τη συνεχή παρακολούθηση των περιβαλλοντικών συνθηκών, την εξοικονόμηση ενέργειας και νερού. Στο Eλληνικό δημιουργείται εξαρχής μια «έξυπνη πόλη», αφομοιώνοντας τεχνολογίες αιχμής και κάνοντας ευρεία χρήση προηγμένων υποδομών και καινοτόμων συστημάτων. Στόχος της εταιρίας είναι αυτή η «έξυπνη πόλη» του Eλληνικού να αποτελέσει υπόδειγμα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Aξιοποιούνται τεχνολογίες, όπως το Internet of Things (IoT), που μετατρέπουν όλα τα κτίρια και τις υποδομές

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

σε έξυπνες, βελτιώνοντας την καθημερινότητα των κατοίκων και συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση πόρων. Tαυτόχρονα, δίκτυα τελευταίας γενιάς, 5G και οπτικών ινών, θα προσφέρουν απρόσκοπτη συνδεσιμότητα υπερυψηλών ταχυτήτων. Kάθε εμπορική και οικιστική ανάπτυξη στη νέα πόλη του Eλληνικού θα είναι εξοπλισμένη με συστήματα που θα εξασφαλίζουν ενεργειακή αποδοτικότητα και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Στους φετινούς στόχους περιλαμβάνονται τα έργα για το Vouliagmenis Mall, το Riviera Galleria, ο Πύργος Μεικτής Χρήσης, το retail park, την συνοικία Little Athensa, τα cove residences, οι παράκτιες βίλες, το ξενοδοχείο της ΤΕΜΕΣ στην Μαρίνα Αγίου Κοσμά, οι αθλητικές εγκαταστάσεις, τα έργα για το Μητροπολιτικό Πάρκο κ.ά.

ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΊ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΊ

Aρχές του έτους θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες επιλογής εργολάβου για το έργο της Riviera Galleria, με στόχο την έναρξη της κατασκευής. Ήδη, εκδόθηκε η οικοδομική άδεια. H Riviera Galleria, ένα συγκρότημα κτιρίων συνολικής έκτασης ανωδομής 23.000 τ.μ. με 19.000 τ.μ. GLA, φέρει την υπογραφή του διεθνούς φήμης Iάπωνα αρχιτέκτονα, Kengo Kuma, έχοντας σχεδιαστεί σε συνεργασία με το ελληνικό μελετητικό γραφείο BETAPLAN. Θα διαθέτει περισσότερα από 100 καταστήματα κορυφαίων fashion brands, εστιατορίων και καφέ. Eπίσης, θα διεξάγονται μεγάλες πολιτιστικές και μουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις τέχνης και φεστιβάλ μόδας. Έως τώρα, έχουν ήδη υπογραφεί/ συμφωνηθεί Heads of Terms (HoTs) για το 53,2% της μεικτής εκμισθώσιμης επιφάνειας (GLA). Στις 30 Nοεμβρίου εξάλλου, εκδόθηκε η οικοδομική άδεια για την ανέγερση του Vouliagmenis Mall. Θα έχει συνολική έκταση 185.000 τ.μ., με προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες, εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και gadgets με αισθητήρες αφής, προσφέροντας πρωτόγνωρες εμπειρίες στους επισκέπτες. Tο Eμπορικό Kέντρο και οι αναπτύξεις που θα βρίσκονται πάνω από αυτό θα έχουν πιστοποίηση LEED Gold. Tο ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για την εκμισθώσιμη επιφάνεια είναι εντυπωσιακό. Ήδη ολοκληρώθηκαν συμφωνίες Heads of Terms (HoTs) για το 70% της μεικτής εκμισθώσιμης επιφάνειας (GLA). Oι προκαταρκτικές εργασίες εκσκαφών ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο, ενώ οι κύριες εργασίες

C O N S T R U C T I O N | 25

SPECIAL REPORT

Η θεμελίωση του Riviera Tower

της ανέγερσης θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2024. Παράλληλα στην πρώτη φάση αναμένεται να ξεκινήσει το παράκτιο ξενοδοχείο της ΤΕΜΕΣ που θα υλοποιηθεί επί της Μαρίνας του Αγίου Κοσμά, ένα δεύτερο παραλιακό ξενοδοχείο στην δυτική πλευρά πάλι στον Άγιο Κοσμά, το νοσοκομείο και το εκπαιδευτικό κέντρο που έχουν τοποθετηθεί στην ανατολική πλευρά, δηλαδή στην περιοχή της Γλυφάδας.

ΣΕ ΕΞΈΛΙΞΗ ΤΑ ΈΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΏΝ

Σε ό,τι αφορά την υπογειοποίηση της Ποσειδώνος από την Avax, οι εκσκαφές έχουν ολοκληρωθεί κατά 72% και η σκυροδέτηση κατά 37%. Aποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα οδικά έργα σε εξέλιξη σήμερα στην Aττική. Όταν ολοκληρωθεί,

26 | C O N S T R U C T I O N

Tο σύνολο της έκτασης που καλύπτει σήμερα η παραλιακή, θα μεταμορφωθεί σε χώρο πρασίνου που θα ενοποιεί το Mητροπολιτικό Πάρκο με την παραλία

η Ποσειδώνος θα διασχίζεται υπόγεια από την παραλία του Aλίμου έως το ύψος της Mαρίνας του Eλληνικού. Tο σύνολο της έκτασης που καλύπτει σήμερα η παραλιακή, θα μεταμορφωθεί σε χώρο πρασίνου που θα ενοποιεί το Mητροπολιτικό Πάρκο με την παραλία, ενώ από το σημείο θα διέρχεται δρόμος ήπιας κυκλοφορίας και ποδηλατόδρομος. H ολοκλήρωση αναμένεται τον Iούνιο του 2025 ώστε να παραδοθεί στο κοινό μετά τις απαραίτητες δοκιμές καλής λειτουργίας, στο τέλος του έτους. Eπιπλέον, η αντιπλημμυρική θωράκιση της ευρύτερης περιοχής του Eλληνικού και της παραλιακής ζώνης, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Lamda Development. Στο πλαίσιο αυτό, η διευθέτηση του ρέματος των Tραχώνων με χωρητικότητα διπλάσια της υφιστάμενης συμβάλει στη «θωράκιση» της

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

νέας, σύγχρονης πόλης του Eλληνικού απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, που είναι ήδη ορατές. Tο μήκος του ρέματος είναι 3 χλμ. και το μέγιστο βάθος εκσκαφής έως 8 μέτρα. Έχουν ολοκληρωθεί κατά 60% οι εκσκαφές και η ολοκλήρωσή του αναμένεται τον Iούλιο 2024. Eπιπρόσθετα, έχει ολοκληρωθεί το 88% των εκσκαφών και το 65% των σκυροδετήσεων στους κεντρικούς συλλέκτες όμβριων υδάτων. Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται επίσης, οι εργασίες οριοθέτησης και του ρέματος του Aεροδρομίου (ή Eυρυάλης).

ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΚΤΊΡΙΟ ΠΟΥ ΠΑΡΑΔΌΘΗΚΕ

Από τον συνοπτικό απολογισμό της μέχρι στιγμής πορείας των έργων του mega project που τρέχει η Lamda Development δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η παράδοση του Kέντρου Φροντίδας AμεA, το πρώτο κτίριο που παραδόθηκε εντός χρονοδιαγράμματος στον Δήμο Eλληνικού-Aργυρούπολης στεγάζοντας 4 σωματεία AμεA. Με συνολική δόμηση 11.500 τ.μ., σε οικόπεδο 7.400 τ.μ. το οποίο έχει ήδη αποδοθεί στον νέο του ιδιοκτήτη, Δήμο Ελληνικού Αργυρούπολης, το νέο Κέντρο Φροντίδας Ατόμων με αναπηρία, διαθέτει μοναδικό περιβάλλοντα χώρο και η δημιουργία του έχει ως στόχο την αναβάθμιση της καθημερινότητας και ένα νέο τρόπο ζωής, πιο εύκολο, περισσότερο λειτουργικό και εξωστρεφή τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες που χρειάζονται, αλλά και δικαιούνται τη βέλτιστη φροντίδα. ■

Το Park Rise από το διάσημο αρχιτεκτονικό γραφείο Bjarke Ingels Group (BIG)

ΤΟ ΝΈΟ LITTLE ATHENS PROJECT Το Little Athens αποτελεί μια περιοχή, μέσα στο Ελληνικό η οποία βρίσκεται στο δυτικό άκρο της έκτασης στον Δήμο Αλίμου. Προς το παρόν ξεκινά η δημιουργία για τα πρώτα 58 διαμερίσματα ενός εκ των οικιστικών συγκροτημάτων (Park Rise). Συνολικά αναμένεται θα δημιουργηθούν 10 τετράγωνα με 460 διαμερίσματα. Το επόμενο τρίμηνο θα ξεκινήσει η προπώληση των πρώτων 168 διαμερισμάτων. Το Little Athens έχει την υπογραφή σημαντικών αρχιτεκτονικών γραφείων. Στο πρώτο οικοδομικό τετράγωνο υπογράφει 30 κτίρια (88 διαμερίσματα) η BIG, στο δεύτερο η 314 Architects με 156 διαμερίσματα, η ίδια και στο τρίτο με 9 κτίρια 79 διαμερισμάτων, στο επόμενο η Deda Architects με 56 διαμερίσματα και τέλος η Tsolakis Architects με συνολικά 80 διαμερίσματα. Το μέσο κόστος ανά τ.μ. για τα διαφορετικά οικιστικά συγκροτήματα ανέρχεται σε περίπου 6.000-6.500 ευρώ, ενώ οι τιμές πώλησης σύμφωνα με το πρώτο πιλοτικό launching ξεκινούν από τα 6.000-6.500 ανά τ.μ. Σύμφωνα με την τελευταία εταιρική παρουσίαση του ομίλου, τα υπό σχεδιασμό 1.230 διαμερίσματα, αφορούν σε μεικτή πωλούμενη επιφάνεια που αγγίζει τα 153.000 τ.μ., από τα οποία η Lamda αναμένει συνολικά μικτό έσοδο 1,171 δισ. ευρώ και μικτό κέρδος 447 εκατ. ευρώ.

Το Κέντρο Φροντίδας ΑμΕΑ στο οποίο στεγάζονται τα σωματεία «Αμυμώνη», «Ερμής», «Νίκη – Victor Artant», «Σύλλογος Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας»

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

C O N S T R U C T I O N | 27

SPECIAL REPORT

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ Ο Ι Τ Ρ Έ Χ Ο Υ Σ Ε Σ ΤΆ Σ Ε Ι Σ Κ Α Ι Ε Ξ Ε Λ Ί Ξ Ε Ι Σ

Οι μέθοδοι αντισεισμικής προστασίας που εφαρμόζονται στα σύγχρονα κτίρια και οι καινοτόμες τεχνολογίες που πρωταγωνιστούν στον τομέα της δομοστατικής. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

28 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

σύγχρονος κλάδος των κατασκευών έχει θέσει ως στόχο να βελτιώσει την ανθεκτικότητα των κτιριακών υποδομών, με την αντισεισμική θωράκιση να κατέχει πρωτεύοντα ρόλο σε σεισμογενείς χώρες, όπως είναι η Ελλάδα. Οι προηγμένες τεχνολογίες έχουν προσφέρει ποικίλα εργαλεία που μπορούν να κάνουν πιο εύκολο το έργο του δομοστατικού μηχανικού, παρέχοντας συνθήκες υψηλής ασφάλειας στους χρήστες κάθε οικοδομήματος. Στο παρόν τεύχος θα παρουσιάσουμε τις αποτελεσματικότερες αντισεισμικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται στα σημερινά κτίρια, καθώς και τις καινοτομίες που εφαρμόζονται σε επίπεδο σχεδιασμού.

ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΕ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΚΤΙΡΙΑ

«Από άποψη υλικών δόμησης του φέροντος οργανισμού (σκελετού) τους, οι τύποι κτιρίων που συναντάμε στη χώρα μας κατά κύριο λόγο είναι τρεις: κτίρια οπλισμένου σκυροδέματος, κτίρια φέρουσας τοιχοποιίας και μεταλλικά κτίρια. Αν θα θέλαμε να κάνουμε έναν πρώτο διαχωρισμό σχετικά με την αντιμετώπισή τους σε επίπεδο στατικής μελέτης, αυτός θα ήταν τα νέα κτίρια και τα υφιστάμενα. Όταν μιλάμε για ένα νέο κτίριο, η αντιμετώπισή του σε επίπεδο στατικής μελέτης γίνεται υπό ένα σύγχρονο κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο διαθέτει όλους τους απαραίτητους κανόνες και τα πιο αυστηρά κριτήρια που πρέπει να πληροί ένα κτίριο για να επαρκεί έναντι των στατικών και σεισμικών φορτίσεων, που θα κληθεί να αντιμετωπίσει στη διάρκεια της ζωής του. Η τοιχωματική λειτουργία, η επαρκής δυσκαμψία του κτιρίου, η συμμετρία στην κατανομή των φορτίων, η θεμελίωση σε όσο γίνεται ενιαίο επίπεδο, οι επαρκείς αγκυρώσεις των οπλισμών στις κατασκευές οπλισμένου σκυροδέματος και πολλά άλλα, απαρτίζουν ένα σύνολο κανόνων και οδηγιών που ο σύγχρονος στατικός ακολουθεί για την αντισεισμική θωράκιση ενός νέου κτιρίου» αναφέρει ο Αλέξανδρος Νικήτας, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Μέλος του ΔΣ του ΣΕΓΜ και συμπληρώνει ότι «μια επίσης αποτελεσματική μέθοδος στα σύγχρονα κτίρια που μάλλον είναι παρεξηγημένη, καθώς δεν χρησιμοποιείται ευρέως, είναι και αυτή της σεισμικής μόνωσης. Τα κτίρια σχεδιάζονται στη θεμελίωσή τους με ελαστομεταλλικά ή άλλου τύπου εφέδρανα ή και αποσβεστήρες, τα οποία

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

απορροφούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις μετακινήσεις από τους σεισμούς και κατά συνέπεια την επίδραση του σεισμού στο κτίριο. Όταν όμως μιλάμε για υφιστάμενα κτίρια, τα πράγματα γίνονται λίγο πιο περίπλοκα. Ο μηχανικός πρέπει να ξεκινήσει από την πλήρη στατική αποτύπωση του κτιρίου και τις εργαστηριακές μετρήσεις, προκειμένου να κατανοήσει πλήρως τον τρόπο δόμησης, από ποια στοιχεία αποτελείται ο σκελετός του κτιρίου και τι αντοχές έχει η κατασκευή σε όλους τους πιθανούς (εκ του κανονισμού) σεισμούς. Οι εργαστηριακές μετρήσεις αποτελούνται από μια μεγάλη γκάμα μετρήσεων, οι οποίες καταλήγουν στις τελικές τιμές των αντοχών των υλικών (π.χ. σκυρόδεμα, χάλυβας, λίθοι, κονιάματα τοιχοποιίας) τα οποία τα παίρνει ο στατικός μελετητής και τα χρησιμοποιεί ως τιμές εισαγωγής στα στατικά προσομοιώματα στον υπολογιστή. Εκεί προσομοιώνει την πραγματική γεωμετρία του κτιρίου και την υποβάλλει σε όλες τις πιθανές φορτίσεις και τους συνδυασμούς τους, για να βρει τα τρωτά του σημεία. Κατόπιν προτείνει τις διάφορες μεθόδους ενισχύσεων του εκάστοτε κτιρίου. Έτσι πρακτικά το κτίριο είναι και πάλι ικανό να φέρει με ασφάλεια όλα τα προβλεπόμενα μόνιμα και τυχηματικά φορτία, όπως είναι αυτό του σεισμού».

Η αντισεισμική προστασία όλων των σύγχρονων κτιριακών έργων βασίζεται στον σωστό σχεδιασμό τους, ο οποίος για να εξασφαλιστούν τα βέλτιστα αποτελέσματα είναι καλό να υπερβαίνει τις ελάχιστες απαιτήσεις των εκάστοτε κανονισμών

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

«Η αντισεισμική προστασία όλων των κτιριακών έργων βασίζεται στον σωστό σχεδιασμό τους που καλό είναι να υπερβαίνει τις ελάχιστες απαιτήσεις των εκάστοτε κανονισμών. Η συμμετρία του δομικού συστήματος, η πλαστιμότητα του φορέα και οι μικρές σχετικές μετακινήσεις των ορόφων, μέσω τοποθέτησης κατάλληλων τοιχωμάτων, οδηγούν σε καλή σεισμική συμπεριφορά και μειωμένες βλάβες. Η ιδιαιτερότητα των επαγγελματικών κτιρίων είναι ότι πολύ συχνά φιλοξενούν ακριβό εξοπλισμό που ενδέχεται να καταστραφεί κατά τη διάρκεια ενός ισχυρού σεισμού, αλλά και ότι το κόστος από την πιθανή διακοπή της λειτουργίας τους είναι σημαντικό. Το δεύτερο μπορεί να συμβεί ακόμη και λόγω βλαβών σε μη φέροντα στοιχεία π.χ. κουφώματα ή ψευδοροφές που πιθανότατα θα χρειαστούν σημαντικό χρόνο για να επιδιορθωθούν. Αυτοί οι δύο λόγοι συνέβαλαν σημαντικά στην εξάπλωση, σε πολλές σεισμογενείς χώρες, της χρήσης της σεισμικής μόνωσης μιας τεχνολογίας που, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να εξασφαλίσει πλήρη αντισεισμική προστασία. Με τη σεισμική μόνωση διαχωρίζεται η ανωδομή του κτιρίου από τη βάση του και μειώνονται σημαντικά οι δυνάμεις του σεισμού (ενδεικτικά στο 20-25% του σεισμού σχεδιασμού). Με τη χρήση της σεισμικής μόνωσης επιτυγχάνεται: η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας βλάβης των δομικών στοιχείων του κτιρίου, η προστασία του περιεχομένου (του εξοπλισμού) του κτιρίου από τις αναπτυσσόμενες επιταχύνσεις κατά τη διάρκεια του σεισμού και η απρόσκοπτη συνέχεια της λειτουργίας του κτιρίου μετά από τον σεισμό σχεδιασμού» υπογραμμίζει ο Χρήστος Γιαρλέλης, εταίρος και επικεφαλής του Τμήματος Αντισεισμικού Σχεδιασμού, EQUIDAS Consulting Engineers. Με τη σειρά του ο Γρηγόρης Πενέλης, Civil Engineer AUTH, Managing Director, Penelis Consulting Engineers, αναφέρει πως «η αντισεισμική προστασία δεν έχει ουσιαστικές διαφορές μεταξύ κτιρίων γραφείων ή κατοικιών. Οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς και να αναφέρουμε ότι βάσει σχεδιασμού τα κτίρια προ του 1985 -περίπου το 70% του κτιριακού αποθέματος- είναι σχεδιασμένα για σεισμική διέγερση στο 30-40% ενός σύγχρονου κτιρίου. Συνεπώς, η αντισεισμική αναβάθμιση τέτοιων κτιρίων συνήθως απαιτεί την ανάπτυξη ενός νέου

C O N S T R U C T I O N | 29

SPECIAL REPORT

συστήματος παραλαβής του μεγαλύτερου μέρους της σεισμικής διέγερσης. Τα συστήματα αυτά, με σειρά συχνότητας εφαρμογής είναι (α) προσθήκη νέων τοιχείων και πυρήνων Ο/Σ από την θεμελίωσης μέχρι το δώμα, (β) εξωτερικών η εξωτερικών μεταλλικών Χ δικτυωμάτων, (γ) προσθήκη συστημάτων απόσβεσης ενέργειας με dampers και Χ μεταλλικά δικτυώματα και (δ) η εισαγωγή σεισμικής μόνωσης στην οροφή υπογείου».

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΜΑΓΑΛΟΥ ΥΨΟΥΣ

«Tα ψηλά κτίρια επιδεικνύουν συνήθως ιδιαίτερα καλή συμπεριφορά σε σεισμικές διεγέρσεις παρά την ευρέως διαδεδομένη άποψη περί του αντιθέτου. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι εύκαμπτα, δηλαδή έχουν μεγάλη ιδιοπερίοδο. Ωστόσο, ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό τους είναι που τα κάνει πιο ευάλωτα στις ανεμοπιέσεις. Τα φορτία ανέμου είναι σημαντικά λόγω της μεγάλης επιφάνειας αυτών των κατασκευών, αλλά και της απρόσκοπτης έκθεσής τους λόγω ύψους. Επιπλέον, λόγω της μικρής σχετικά δυσκαμψίας, οι ταλαντώσεις από τον άνεμο ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές μετακινήσεις. Έτσι, το δομικό σύστημα χρειάζεται κατάλληλο σχεδιασμό ή και συμπληρωματικά τη χρήση συστημάτων απόσβεσης. Για τον ακριβή υπολογισμό των ανεμοπιέσεων συνήθως προτείνονται δοκιμές σε αεροδυναμική σήραγγα» τονίζει ο Χ. Γιαρλέλης και προσθέτει ότι «ιδιαίτερη πρόκληση για τα υψηλά κτίρια είναι ο σχεδιασμός της

Χρήστος Γιαρλέλης, Εταίρος & Επικεφαλής του Τμήματος Αντισεισμικού Σχεδιασμού, EQUIDAS Consulting Engineers

30 | C O N S T R U C T I O N

θεμελίωσής τους. Τα φορτία της ανωδομής είναι μεγάλα και πρέπει να βρεθεί ο κατάλληλος τύπος θεμελίωσης, ώστε αφενός να μην υπάρχει υπέρβαση της αντοχής του εδάφους και αφετέρου οι καθιζήσεις να είναι όσο το δυνατό περιορισμένες. Επίσης, λόγω της ευαισθησίας των κατασκευών αυτών στα φορτία ανέμου, όπως προαναφέρθηκε, ο ρόλος της αλληλεπίδρασης εδάφους-κατασκευής είναι σημαντικός και έτσι η κατάλληλη προσομοίωση του εδάφους στους στατικούς υπολογισμούς είναι κρίσιμη. H φωτιά είναι μια κρίσιμη τυχηματική δράση για τα υψηλά κτίρια. Πέρα από τις ΗΜ λύσεις,

Παρά την ευρέως διαδεδομένη άποψη, τα μεγάλου ύψους κτίρια τις περισσότερες φορές επιδεικνύουν καλή συμπεριφορά σε σεισμικές διεγέρσεις, επειδή έχουν μεγάλη ιδιοπερίοδο

Γρηγόρης Πενέλης, Civil Engineer AUTH, Managing Director, Penelis Consulting Engineers

ο σχεδιασμός έναντι φωτιάς αποτελεί ξεχωριστό στατικό αντικείμενο και απαιτεί σειρά προσομοιώσεων με στόχο την καλύτερη διαστασιολόγηση δομικών στοιχείων για τη βέλτιστη απόκριση του κτιρίου. Τέλος, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις κατά τη διάρκεια της κατασκευής που είναι αντικείμενο ξεχωριστών μελετών: η μεταφορά και η διάστρωση του σκυροδέματος, η τοποθέτηση ικριωμάτων, η κατακόρυφη μεταφορά δομικών υλικών, οι δευτερεύουσες κατασκευές για την ασφάλεια του εργατικού δυναμικού κλπ». «Οι ουρανοξύστες, δηλαδή κτίρια με πάνω από 150μ ύψος, έχουν ιδιαίτερα μεγάλη ιδιοπερίοδο ταλάντωσης (περί τα 4-5sec). Συνεπώς, τα κτίρια αυτά δεν κινδυνεύουν από τον σεισμό σε συνήθη φυσικά εδάφη, διότι βρίσκονται εκτός φάσης με την σεισμική διέγερση, η οποία είναι σε ιδιοπεριόδους ταλάντωσης 0,3-1,5sec, με εξαίρεση περιπτώσεις ιδιαίτερα μαλακών εδαφών σε μεγάλο βάθος που δημιουργείται φασματική ενίσχυση, όπως στο Mexico City. Αντιθέτως, τα βασικά προβλήματα των ουρανοξυστών προέρχονται από τα φορτία ανέμου, τα οποία επιβαρύνουν τόσο τις απαιτήσεις σε αντοχή όσο και σε λειτουργικότητα. Δηλαδή η βασική παράμετρος σχεδιασμού είναι η άνεση της χρησης έναντι επιταχύσεων από τον συχνό άνεμο, δηλαδή αυτόν που συβάινει μία φορά το έτος ή μια φορά στα 10 έτη. Τα όρια επιταχύνσεων άνεσης από άνεμο είναι διαφορετικά για κτίρια κατοικίας, ξενοδοχεία ή γραφεία, με φθίνουσα αυστηρότητα. Η αιτία είναι ότι στην κατοικία μας είμαστε

Αλέξανδρος Νικήτας, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Μέλος ΔΣ του ΣΕΓΜ

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

SPECIAL REPORT

κάθε βράδυ που χαλαρώνουμε και δεν θέλουμε να αισθανόμαστε κίνηση λόγω ανέμου, ενώ στα γραφεία μας από την άλλη μπορεί και να μην είμαστε όταν έχει πολύ ισχυρή καταιγίδα, με τα ξενοδοχεία να είναι κάπου στο ενδιάμεσο σε απαιτήσεις άνεσης» εξηγεί ο Γ. Πενέλης. Στη συνέχεια, ο Α. Νικήτας σημειώνει πως «ως μεγάλου ύψους κτίρια στον ελληνικό κανονισμό νοούνται τα κτίρια που έχουν πάνω από 7 ορόφους, δηλαδή πάνω από 21 μέτρα ύψος. Αν και στις πόλεις της Ελλάδας δεν υπάρχουν πολλά τέτοια κτίρια, οι προκλήσεις που συναντά ένας στατικός μελετητής σε αυτές τις περιπτώσεις είναι κατά κύριο λόγο η τρωτότητα στα σεισμικά φορτία και πώς θα μπορέσει να εξασφαλίσει ότι δεν θα είναι στρεπτικά ευαίσθητο. Όταν ένα κτίριο είναι εύστρεπτο, εκτός από την ανεπιθύμητη επίδραση που μπορεί αυτό να έχει στα δομικά μέλη, όπως τα υποστυλώματα και τις δοκούς, υπάρχει και ο κίνδυνος να δημιουργούνται συνεχώς βλάβες στις τοιχοποιίες και τα κουφώματα, γεγονός που καθιστά ακριβή την επισκευή τους. Μια άλλη πρόκληση για τα πολύ ψηλά κτίρια είναι οι ταλαντώσεις λόγω δυναμικών φορτίσεων, όπως είναι αυτές του ανέμου. Ιδιαίτερα επιρρεπή σε αυτές τις περιπτώσεις είναι τα συστήματα προσόψεων και ειδικά τα συστήματα στερέωσής τους, τα οποία πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά μελετημένα».

ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ

«Από τα τέλη του 19ου αιώνα τα υλικά δεν έχουν αλλάξει, είναι ο δομικός

32 | C O N S T R U C T I O N

χάλυβας και το οπλισμένο σκυρόδεμα. Προγενέστερα, τα δομικά υλικά από την αρχαιότητα μέχρι την Βιομηχανική Επανάσταση, ήταν η λιθοδομή, η πλινθοδομή, το ρωμαϊκό σκυρόδεμα, το ξύλο και το σίδερο. Συνεπώς, στην διάρκεια της ανάπτυξης του πολιτισμού να υλικά είναι πρακτικά τα ίδια. Η τελευταία προσθήκη του 20ου αιώνα ήταν τα σύνθετα ινοπλισμένα πολυμερή υλικά, όχι τόσο ως υλικό δόμησης, αλλά ως υλικό επέμβασης. Εντούτοις τα ίδια αυτά υλικά στην εποχή μας έχουν τυποποιηθεί, έχουν βελτιωθεί σε επίπεδο ιδιοτήτων. Δηλαδή το Ρωμαϊκό Σκυρόδεμα είχε αντοχή περί τα 10-15MPA, το σκυρόδεμα μέχρι το 1960-1970 είχε πάλι 12-16MPa και σήμερα έχει φθάσει τα 70Mpa. Συνεπώς, η αύξηση των ιδιοτήτων των υλικών έδωσε την δυνατότητα για μεγαλύτερα ανοίγματα, μεγαλύτερα ύψη και περισσότερα φορτία» επισημαίνει ο Γ. Πενέλης και συμπληρώνει πως «η επιστήμη της μηχανικής, επίσης, δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα τα τελευταία 100 έτη και σχεδόν καθόλου τα τελευταία 50 έτη. Αυτό που άλλαξε δραματικά είναι η εισαγωγή των Η/Υ και η αύξηση της ταχύτητας των συστημάτων αυτών, οδηγώντας την δυνατότητα για εκτέλεση πολύπλοκων υπολογισμών σε μικρό χρονικό διάστημα. Συνεχίζει πάντως, μέχρι και σήμερα, η ανάγκη σύνθεσης του στατικού συστήματος να απαιτεί ικανούς δομοστατικούς και όχι προγράμματα ανάλυσης ή AI. Ειδικά για το ΑΙ στην δομοστατική, επί του παρόντος περιορίζεται στην επίλυσης χαμηλής ευφυίας διεργασιών, όπως σχεδιασμό απλών κατασκευών και κτιρίων ή την παραγωγή

κατασκευαστικών σχεδίων, όπως αναπτύγματα οπλισμών ή προσαρμογή συνδέσεων. Αυτό είναι σε αντίθεση με τις εφαρμογές στην αρχιτεκτονική, που γίνεται η χρήση της ΑΙ σε επίπεδο concept design». Ακολούθως, ο Α. Νικήτας αναφέρει ότι «τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές έρευνες στο πεδίο των νέων δομικών υλικών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι έρευνες που γίνονται προς την κατεύθυνση των υλικών μεγάλης αντοχής και ταυτόχρονα με χαμηλό περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Εδώ και αρκετά χρόνια χρησιμοποιούνται τεχνολογίες, πολλές από τις οποίες αρχικά εφαρμόστηκαν στην κατασκευή των οχημάτων της Folmula-1 ή διαστημικών οχημάτων, όπως είναι αυτά των ανθρακοελασμάτων και ανθρακονημάτων που έχουν πολύ μεγάλη εφελκυστική αντοχή. Άλλα υλικά είναι το σκυρόδεμα πολύ μεγάλης αντοχής (ultrahigh performance concrete UHPC), καθώς και άλλα πολυμερή ή ακόμα και βιολογικά υλικά τα οποία βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. Σε ό,τι αφορά στις νέες τεχνολογίες που βοηθούν το έργο του δομοστατικού μηχανικού, αυτές επικεντρώνονται στα σύγχρονα υπολογιστικά εργαλεία. Λόγω της μεγάλης υπολογιστικής ισχύος που έχουν πλέον οι σύγχρονοι υπολογιστές, μέσα σε λίγα μόλις λεπτά μπορούν να υπολογιστούν πολύ μεγάλα κτίρια και κατασκευές, που μέχρι πριν από 10-15 χρόνια μπορεί να χρειάζονταν ολόκληρες μέρες. Εκτός από τα υπολογιστικά εργαλεία, αυτό που έχει πραγματικά εξελιχθεί σε μια επανάσταση είναι η παραμετρική σχεδίαση, καθώς και η τεχνολογία Building Information Modeling ή αλλιώς BIM. Πρόκειται για μια πραγματική επανάσταση που αφορά όχι μόνο τον τομέα των δομοστατικών μηχανικών, αλλά και όλες τις ειδικότητες μηχανικών, όπως αρχιτέκτονες και μηχανολόγους. Το BIM είναι στην ουσία μια ολιστική προσέγγιση δημιουργίας και ελέγχου της πληροφορίας για ένα κτίριο. Βασισμένη πάνω σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο μέσα από περιβάλλον cloud, το ΒΙΜ αναπαριστά ψηφιακά το κτίριο, όχι μόνο στις πραγματικές γεωμετρικές του διαστάσεις, αλλά και σε διαστάσεις όπως είναι αυτές του χρόνου κατασκευής του, αλλά και του χρόνου ζωής του. Αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό είναι που δίνει τόσο μεγάλη αξία στην νέα αυτή τεχνολογία». ■

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

SPECIAL REPORT

ΈΞΥΠΝΟΙ ΑΝΕΛΚΥΣΤΉΡΕΣ: Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΉ ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΗ ΟΔΗΓΕΊ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΊΑ Η ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΏΝ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ Τ Η Σ Π ΛΟΎ Σ Ι Α Σ Τ Ε Χ Ν Ο Γ Ν Ω Σ Ί Α Σ Κ Α Ι ΤΟΥ AG I L I T Y

Τα χαρακτηριστικά που ενισχύουν την ασφάλεια, τη λειτουργικότητα και τη βιωσιμότητα των σύγχρονων ανελκυστήρων και τα βήματα που εξασφαλίζουν στους μηχανικούς ανελκυστήρων την κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση. ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΊΝΑΣ ΤΣΙΤΟΎΡΑ

34 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

«Κ

άθε αξιόλογη πράξη συνιστά μια επίπονη διαδικασία. Η άνοδος είναι πάντα δύσκολη, ενώ η κάθοδος αποδεικνύεται εύκολη και συχνά ολισθηρή» είπε κάποτε ο Ινδός στοχαστής και ακτιβιστής Μαχάτμα Γκάντι και το βέβαιο είναι πως στον σύγχρονο κόσμο, που οι ανελκυστήρες έχουν καταστεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας, οι εκπρόσωποι του κατασκευαστικού κλάδου θα χρειαστεί να επινοήσουν ασφαλείς και βιώσιμους τρόπους για να μεταφέρουν τους κατοίκους από το έδαφος στον ουρανό. Κάθε μέρα, πραγματοποιούνται περισσότερες από επτά δισεκατομμύρια διαδρομές με ανελκυστήρα σε ψηλά κτίρια σε όλο τον κόσμο, ενώ ο μισός πληθυσμός του πλανήτη κατοικεί σε πόλεις -ένας αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί στο 70% μέχρι το 2050. Η ιστορία του σύγχρονου ανελκυστήρα ξεκινά στη Νέα Υόρκη το 1853, με εφευρέτη του συστήματος τον Elisha G. Otis και εκτείνεται μέχρι τους σημερινούς, έξυπνους ανελκυστήρες που, εξοπλισμένοι με προηγμένες τεχνολογίες και συνδεσιμότητα, ενισχύουν την ασφάλεια, την ενεργειακή απόδοση και τη διαχείριση κτιρίων.

ΣΕ ΤΡΟΧΙΆ ΑΝΌΔΟΥ Η ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΑΓΟΡΆ ΈΞΥΠΝΩΝ ΑΝΕΛΚΥΣΤΉΡΩΝ

Η παγκόσμια αγορά των Smart Elevators εκτιμήθηκε σε 17557,86 εκατομμύρια USD και αναμένεται να φτάσει τα 35501,79 εκατομμύρια δολάρια το 2028, με CAGR 12,45% κατά τα προβλεπόμενα έτη. Επιπλέον, σύμφωνα με έκθεση της Research and Markets, από το 2021 ως το 2025 θα έχει σημειωθεί αύξηση με CAGR 16,2%. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε έρευνα που διεξήχθη από την Otis Elevator Company, το 75% των ερωτηθέντων θεωρεί την αποτελεσματική υπηρεσία ανελκυστήρα εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα στην απόφασή τους να επιλέξουν ένα κτίριο ή μια εγκατάσταση. Οι έξυπνοι ανελκυστήρες, σχεδιασμένοι για να χειρίζονται αποτελεσματικά υψηλότερους όγκους επιβατών, εξυπηρετούν την κατακόρυφη κινητικότητα των πυκνών αστικών περιοχών. Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες κτιρίων και οι διαχειριστές εγκαταστάσεων αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο την αξία των έξυπνων τεχνολογιών στην υποδομή τους, αφού αυτές ενσωματώνονται άψογα στα συστήματα διαχείρισης κτιρίων,

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

βελτιστοποιούν τον έλεγχο της πρόσβασης, την ενεργειακή απόδοση και τη συντήρηση και, συνεπώς, οδηγούν στην ανάπτυξη της αγοράς τους. Αναμφισβήτητα, η ραγδαία άνοδος των τεχνολογιών IoT και AI τροφοδοτεί περαιτέρω την αναπτυξιακή τροχιά της αγοράς, παρέχοντας τη δυνατότητα στους ανελκυστήρες να μαθαίνουν, να προσαρμόζονται και να παρέχουν εξατομικευμένες εμπειρίες. Επιπλέον, οι έξυπνοι ανελκυστήρες αποδεικνύονται αιχμή του δόρατος της αειφορίας, προσφέροντας φιλικά προς το περιβάλλον χαρακτηριστικά όπως ενεργειακά αποδοτικό φωτισμός και βελτιστοποιημένη κατανομή των επιβατών.

XΡΉΣΗ «ΠΙΟ ΠΡΆΣΙΝΩΝ» ΑΝΕΛΚΥΣΤΉΡΩΝ

Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται, οι αστικές περιοχές αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις, μεταξύ των οποίων την αυξημένη ρύπανση, την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την εξάντλησης των πόρων. Σύμφωνα με το περιοδικό Times, o μεγαλύτερος καταναλωτής ενέργειας στον κόσμο είναι τα κτίρια, που ευθύνονται για τη χρήση του 40% της ισχύος παγκοσμίως. Αξιοσημείωτο είναι πως, μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ανελκυστήρες αντιπροσωπεύουν το 2-10% της κατανάλωσης

Οι ανελκυστήρες συνιστούν αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου τρόπου ζωής, ιδιαίτερα δε αν αναλογιστούμε το διαρκώς αυξανόμενο ύψος των σύγχρονων κτιρίων, στην προσπάθεια να στεγάσουν τον όγκο του πληθυσμού της γης

ενέργειας ενός κτιρίου, που ισοδυναμεί με τη σπατάλη εκατομμυρίων κιλοβατώρων ετησίως. Πράγματι, οι παραδοσιακοί ανελκυστήρες καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, ειδικά κατά τις περιόδους αιχμής, συμβάλλουν σε αυξημένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και συχνά οδηγούν σε αναποτελεσματική κάθετη μεταφορά, λόγω της αδυναμίας τους να προσαρμοστούν στις κυκλοφοριακές απαιτήσεις σε πραγματικό χρόνο. Αξιοποιώντας καινοτόμα χαρακτηριστικά όπως ο έλεγχος προορισμού, η ενεργειακή απόδοση, η απομακρυσμένη παρακολούθηση και η βελτιστοποιημένη χρήση του χώρου, οι έξυπνοι ανελκυστήρες συμβάλλουν σημαντικά σε πιο πράσινες πόλεις, μειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας κατά 50% σε σύγκριση με τους συμβατικούς ανελκυστήρες, σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό και Ενεργειακό Ινστιτούτο. Μάλιστα, όπως αναφέρει το Παγκόσμιο Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων, η εφαρμογή της τεχνολογίας έξυπνου ανελκυστήρα μπορεί να εξοικονομήσει περίπου 1.800 μετρικούς τόνους εκπομπών CO2 ετησίως σε ένα κτίριο 40 ορόφων.

ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΩΝ Η ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

«Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί πλέον τρόπο λειτουργίας της κοινωνίας μας, ισοδυναμώντας με τον καθημερινό τρόπο ζωής και τον σεβασμό της υποχρέωσης που έχει η κάθε γενιά προς τις επόμενες» δηλώνει στο Construction o Παναγιώτης Ζήκος, Πρόεδρος της ΠΕΤΑΚ, διευκρινίζοντας πως η βιώσιμη ανάπτυξη δεν αφορά μόνο το περιβάλλον, αλλά τον άνθρωπο, την ηθική, τα συναισθήματα, την κοινωνία και ολόκληρο το οικοσύστημα. «Στο οικοσύστημα αυτό, οι ανελκυστήρες συνιστούν αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου τρόπου ζωής, ιδιαίτερα δε αν αναλογιστούμε το διαρκώς αυξανόμενο ύψος των σύγχρονων κτιρίων, στην προσπάθεια να στεγάσουν τον όγκο του πληθυσμού της γης» σημειώνει. «Η βιωσιμότητα έχει να κάνει με όλο τον κύκλο ζωής του ανελκυστήρα, από τον τρόπο κατασκευής του, τις πρώτες ύλες που θα χρησιμοποιηθούν και τον τρόπο κατεργασίας τους, έως τη διαρκή μέτρηση και συνεχή προσπάθεια μείωσης των εκπομπών CO2, τη χρήση υλικών στη ζωή αυτού, που θα διασφαλίσουν βιώσιμα κτίρια, και φυσικά τις κατάλληλες

C O N S T R U C T I O N | 35

SPECIAL REPORT τεχνικές, που θα επιτρέψουν την πλήρη ανακύκλωση των υλικών, όταν θα έρθει η ώρα ο ανελκυστήρας να αντικατασταθεί ή να εκσυγχρονιστεί» μας εξηγεί ο κος Ζήκος. «Πρόκειται για μια κυκλική οικονομία που αποτελεί τη βάση της βιώσιμης ανάπτυξης και του καινούργιοθ μοντέλου κατασκευής, εγκατάστασης και συντήρησης ανελκυστήρων στο νέο τρόπο ζωής και η οποία, σε κάθε περίπτωση, συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της εθνικής αλλά και ευρωπαϊκής νομοθεσίας» καταλήγει.

ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΗΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Λόγω της πανδημίας COVID-19, το παγκόσμιο μέγεθος της αγοράς Έξυπνων Ανελκυστήρων και Κυλιόμενων Σκαλοπατιών εκτιμάται ότι ανερχόταν σε 6634,5 εκατομμύρια USD το 2022 και προβλέπεται να αγγίξει τα 8492 εκατομμύρια USD έως το 2028, με CAGR 4,2% κατά την περίοδο ανασκόπησης. «Η πανδημία του COVID-19 έπαιξε έναν σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνση της καινοτομίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού στη βιομηχανία των ανελκυστήρων» επιβεβαιώνει ο Αγγελος Αλτσιτζιόγλου, Mechanical Engineer B.Sc. και Operation Supervisor στη MORIS HELLAS ΕΠΕ, εξηγώντας μας πως η ανάγκη για αποφυγή φυσικής επαφής οδήγησε στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών που βελτιώνουν την ασφάλεια των ανελκυστήρων. «Αισθητήρες, κάμερες και λοιπές τεχνολογίες ανιχνεύουν αυτόματα την

Πλέον οι ανελκυστήρες, τουλάχιστον των γνωστών και μεγάλων οίκων, παρέχουν εργαλεία που επιτρέπουν στους τεχνικούς απομακρυσμένη πρόσβαση και έλεγχο καλής λειτουργίας του εξοπλισμού

παρουσία ατόμων και επιτρέπουν την αποστολή ενημερώσεων και ελέγχων μέσω ψηφιακών διασυνδέσεων» μας λέει. «Οι εταιρείες επιδίωξαν την ενσωμάτωση ψηφιακών πλατφορμών και αισθητήρων για την παρακολούθηση της κατάστασης των ανελκυστήρων και την προληπτική συντήρηση. Οι τεχνολογίες διαγνωστικού και προβλεπτικού συντονισμού βελτιώνουν την απόδοση και μειώνουν τον χρόνο αδράνειας» συνεχίζει. «Η αύξηση της χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών επέτρεψε τη δημιουργία εξατομικευμένων εμπειριών χρήστη στους ανελκυστήρες. Οι εφαρμογές κινητών και άλλες ψηφιακές διασυνδέσεις προσφέρουν επιλογές όπως η προεπιλογή προορισμού, εξατομικευμένες προτάσεις και αυξημένη ασφάλεια» υπογραμμίζει. «Νέα υλικά και τεχνολογίες κατασκευής, όπως ελαφριά υλικά, αισθητήρες έξυπνης ύλης και άλλα, βελτιώνουν την απόδοση, την ανθεκτικότητα και την ασφάλεια των ανελκυστήρων, ενώ η συνδεδεμένη τεχνολογία IoT επιτρέπει τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων. που βοηθούν στην πρόβλεψη προβλημάτων και τη βελτίωση της απόδοσης» αναφέρει.

Ο ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΌΣ ΠΑΡΆΓΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΤΗΛΕΡΓΑΣΊΑΣ Παναγιώτης Ζήκος, Πρόεδρος ΠΕΤΑΚ

36 | C O N S T R U C T I O N

«Η πανδημία ανέδειξε περίτρανα την ανάγκη για απομακρυσμένη εργασία.

Μάθαμε όλοι μας ότι οι μισές από τις εργασίες που «απαιτούσαν» φυσική παρουσία, θα μπορούσαν να γίνουν και απομακρυσμένα, χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα. Αυτό επηρέασε και τη βιομηχανία του ανελκυστήρα», παρατηρεί ο Παναγιώτης Ζήκος. «Οι εταιρείες άρχισαν να υιοθετούν μοντέλα απομακρυσμένης παρέμβασης και πλέον οι ανελκυστήρες, τουλάχιστον των γνωστών και μεγάλων οίκων, παρέχουν εργαλεία που επιτρέπουν στους τεχνικούς απομακρυσμένη πρόσβαση και έλεγχο καλής λειτουργίας του εξοπλισμού» μας πληροφορεί. Όπως μας εξηγεί, ο τεχνικός μπορεί από το σπίτι ή το γραφείο του να συνδεθεί απομακρυσμένα με τον πίνακα του ανελκυστήρα και να δει σε πραγματικό χρόνο μετρήσεις που αφορούν την ποιοτική, ασφαλή και ανεμπόδιστη λειτουργία του, ενώ σε περίπτωση δυσλειτουργίας δύναται να λαμβάνει ειδοποιήσεις για πιθανές βλάβες, πριν καν αυτές προκύψουν, απλώς με τον κατάλληλο συνδυασμό παραμέτρων και χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης. «Με τον συγκεκριμένο τρόπο, σε πολλές περιπτώσεις, ο τεχνικός μπορεί να επέμβει απομακρυσμένα, αλλάζοντας τις παραμέτρους που απαιτούνται ώστε να επαναφέρει την ορθή λειτουργία του ανελκυστήρα» σημειώνει. «Ακόμα και στην περίπτωση που δεν είναι εφικτή η απομακρυσμένη επέμβασή του, η γνώση της δυσλειτουργίας που εμφανίζει ο ανελκυστήρας, πριν εκείνος φτάσει στο σημείο της εγκατάστασης, του επιτρέπει να είναι κατάλληλα εξοπλισμένος ώστε να επέμβει ολιστικά και να αποφευχθούν χρονοβόρες και άσκοπες μετακινήσεις από και προς τον ανελκυστήρα» υπογραμμίζει ο κος Ζήκος.

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΆΡΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΎ ΑΝΕΛΚΥΣΤΉΡΩΝ

«Η αποτελεσματική εκπαίδευση και κατάρτιση του μηχανικού ανελκυστήρων, σε μια εποχή διαρκών μεταβολών που αναζητά πλούσια τεχνογνωσία και agility, απαιτεί έναν ολοκληρωμένο και ευέλικτο, προσαρμοσμένο στον ρυθμό των αλλαγών, πρόγραμμα εκπαίδευσης» αναφέρει ο Άγγελος Αλτσιτζιογλου. Όπως μας εξηγεί, αυτό επιτυγχάνεται με τη συνεχή εκπαίδευση, που είναι κρίσιμη σε έναν χώρο όπου οι τεχνολογικές

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

γραφείο δεν είναι στείρα, ο τεχνικός καλείται με χρήση επαυξημένης πραγματικότητας να περιηγηθεί σε εικονικό περιβάλλον φρεατίου, όπου μπορεί να δει και να αντιμετωπίσει βλάβες και δυσκολίες, με τρόπο όμως τέτοιο που θα εξασφαλίσει την απόλυτη εξοικείωσή του με το αντικείμενο» σημειώνει. «Παράλληλα, όντας δίπλα στον έμπειρο τεχνίτη, που συνδύασε για πολλά συναπτά έτη τη γνώση με την εμπειρία και τη διαίσθηση, κάτι που χαρακτηρίζει ιδιαιτέρως τον κλάδο μας, ο μηχανικός ανελκυστήρων μαθαίνει πώς να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις στο πεδίο, πώς να μετουσιώνει τη θεωρία σε πράξη, αλλά και να προστατεύει τον εαυτό του σε πραγματικές συνθήκες» συμπληρώνει. «Είναι αυτή ακριβώς η διαίσθηση που θα κάνει πάντα τον άνθρωπο τεχνίτη να βρίσκεται ένα βήμα μπροστά από την οποιαδήποτε τεχνητή νοημοσύνη» μας εξηγεί ο κος Ζήκος. « Δεν αναιρούμε το ρόλο του ΑΙ στην εκπαίδευση και αντιμετώπιση σφαλμάτων, όμως δεν πρέπει να ξεχνούμε την ανθρώπινη διαίσθηση και τη σημασία της στη διάγνωση και επίλυση προβλημάτων» διευκρινίζει.

ΚΟΜΒΙΚΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ καινοτομίες εξελίσσονται συνεχώς. «Εκπαιδευτικά προγράμματα που προσφέρονται online, σεμινάρια και σεμινάρια web, και συνεχείς επαγγελματικές επικοινωνίες με ειδικούς στον τομέα βοηθούν τους μηχανικούς να παρακολουθούν τις τελευταίες εξελίξεις» συνεχίζει. «Οι μηχανικοί ανελκυστήρων χρειάζονται όχι μόνο θεωρητική γνώση, αλλά και πρακτικές δεξιότητες. Προγράμματα εκπαίδευσης που περιλαμβάνουν πρακτικές άσκησης, είτε σε εργαστηριακό περιβάλλον είτε σε πραγματικά περιβάλλοντα, μπορούν να ενισχύσουν τις δεξιότητες των μηχανικών» περιγράφει. «Η συνεργασία με άλλους επαγγελματίες στον τομέα, η συμμετοχή σε κοινότητες μάθησης, και η συμμετοχή σε επαγγελματικούς συνδέσμους παρέχουν πολύτιμες ευκαιρίες μάθησης και ανταλλαγής γνώσεων, ενώ η γνώση της νομοθεσίας σε βάθος θα πρέπει να καταστεί επιτακτική, έτσι ώστε να ενημερώνουν τους πελάτες για τις απαραίτητες προδιαγραφών των

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ανελκυστήρων τους» σημειώνει ο κος Ζήκος. Σημαντικό είναι να γνωρίζουν τη μετάβαση από μια παλαιότερη εγκατάσταση σε μια μορφή ανελκυστήρα που να πληροί όλες τις προδιαγραφές ασφαλείας, μας λέει υπογραμμίζοντας πως, συνολικά, η συνδυασμένη προσέγγιση των παραπάνω στοιχείων θα βοηθήσει στην προετοιμασία των μηχανικών ανελκυστήρων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων μιας εποχής διαρκών μεταβολών.

ΜΟΝΤΕΛΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΥΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

«Όλα τα μοντέλα εκπαίδευσης, εμπλουτισμένα με σύγχρονο εκπαιδευτικό υλικό και μεθόδους εκπαίδευσης βασισμένες σε νέες τεχνολογίες, πρέπει να δομηθούν πάνω στην εμπειρία των τεχνιτών του παρελθόντος» τονίζει ο Παναγιώτης Ζήκος. «Πλέον η εκπαίδευση που γίνεται στο

«Οφείλουμε να τονίσουμε και τη σημασία της Πολιτείας στη διαρκή εκπαίδευση των υποψήφιων τεχνικών και στη συνεχή διάχυση του επαγγέλματος στις τεχνικές σχολές, τα ΕΠΑΛ και τα σχετικά ΙΕΚ» μας λέει ο κος Ζήκος. Όπως αναφέρει, ενώ στο παρελθόν τα πράγματα ήταν πολύ πιο δύσκολα, πλέον, και με τη διαρκή συμβολή της ΠΕΤΑΚ, η Πολιτεία έχει αγκαλιάσει πολύ περισσότερο το επάγγελμα του τεχνικού ανελκυστήρα, ενδιαφέρεται για την αναβάθμιση των σχετικών συγγραμμάτων και κύκλων σπουδών και τονίζει την αξία του επαγγέλματος και του κλάδου. «Είμαστε ακόμα μακριά από το στόχο μας, αλλά χαιρετίζουμε και στηρίζουμε τις ενέργειες βελτίωσης και εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού πλαισίου του επαγγέλματος του τεχνικού ανελκυστήρων, που η Πολιτεία προάγει με γνώμονα πρωτίστως την ασφάλεια τόσο των εργαζομένων τεχνικών του κλάδου όσο και του επιβατικού κοινού, που μας εμπιστεύεται καθημερινά για τις μετακινήσεις του» καταλήγει. ■

C O N S T R U C T I O N | 37

T E C H N O LO G Y & I N N O VAT I O N

ΈΞΥΠΝΟΙ ΑΝΕΛΚΥΣΤΉΡΕΣ ΜΕ TH ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΗΣ IοT Πώς η IoT εξελίσσει το παραδοσιακό σύστημα ανελκυστήρων, καθιστώντας το ταχύτερο, ασφαλέστερο και πιο εξατομικευμένο. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΤΣΙΤΟΎΡΑ

38 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ ΤΩΝ ΈΞΥΠΝΩΝ ΑΝΕΛΚΥΣΤΉΡΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΊΖΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ IOT

Τα κύρια πλεονεκτήματα των έξυπνων ανελκυστήρων, που υποστηρίζονται από την τεχνολογία IoT, είναι τα ακόλουθα:

Βελτιωμένη αποτελεσματικότητα και αξιοπιστία

Οι αισθητήρες IoT δημιουργούν τεράστιους όγκους δεδομένων, που μπορούν να αναλυθούν για να συγκεντρωθούν ανεκτίμητες πληροφορίες σχετικά με την απόδοση του ανελκυστήρα, τα πρότυπα χρήσης και τις απαιτήσεις συντήρησης. Επιπλέον, οι διαχειριστές εγκαταστάσεων μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα δεδομένα για να βελτιστοποιήσουν τη σχεδίαση του ανελκυστήρα, και συνεπώς την απόδοσή του, μειώνοντας έτσι τις απότομες βλάβες και τις μηχανικές ‘παγίδες’ ασφάλειας.

Μεγαλύτερη ασφάλεια

ι τεχνολογικές καινοτομίες έχουν καταστήσει τα αστικά τοπία ψηλότερα και μεγαλύτερα, ενισχύοντας την ανάγκη για εξυπνότερους, ταχύτερους και ασφαλέστερους ανελκυστήρες. Από την πρώτη εμφάνισή τους, στα τέλη του 1800 μέχρι και σήμερα, όπου η τεχνολογία IoT αλλάζει τα δεδομένα, η εξέλιξή των ανελκυστήρων κρίνεται ως αξιοσημείωτη. Σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιεύτηκε στο MarketWatch, η παγκόσμια αγορά έξυπνων ανελκυστήρων αναμένεται να αυξηθεί με CAGR 6,81% έως το 2028, φτάνοντας την αξία των 14000 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι έξυπνοι

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ανελκυστήρες συνδυάζουν προηγμένους αισθητήρες και λογισμικό με δυνατότητα IoT για να δημιουργήσουν ένα απρόσκοπτο διασυνδεδεμένο σύστημα, που αυξάνει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του. Καθώς λειτουργούν με IoT, μπορούν να παρακολουθούν εξ αποστάσεως βασικούς δείκτες απόδοσης, γεγονός που επιτρέπει τη λήψη αποφάσεων συντήρησης σε πραγματικό χρόνο από τους τεχνικούς. Επιπλέον, τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο παρέχουν διαγνωστικές πληροφορίες, που δίνουν τη δυνατότητα να εντοπιστεί ένα πρόβλημα και να επιλυθεί προτού προκαλέσει θύματα.

Η κακή εγκατάσταση και συντήρηση είναι μερικές από τις κύριες αιτίες ατυχημάτων του ανελκυστήρα. Οι παραδοσιακές μέθοδοι παρακολούθησης της κατάστασης ενδέχεται να μην είναι σε θέση να ανιχνεύσουν πρώιμες ενδείξεις πιθανών προβλημάτων, κάτι που καθιστά τη συντήρηση λιγότερο αποτελεσματική. Η τεχνολογία IoT παρέχει διάγνωση βλαβών, με δεδομένα παρακολούθησης της κατάστασης σε πραγματικό χρόνο, και στέλνει ειδοποιήσεις στους ενδιαφερόμενους, προκειμένου να λάβουν έγκαιρα μέτρα για να διορθώσουν το πρόβλημα ή το ελαττωματικό στοιχείο. Έτσι, η πιθανότητα ατυχημάτων ή τραυματισμών μειώνεται και οι ανελκυστήρες καθίστανται ασφαλείς και αποτελεσματικοί.

Αυξημένη Ενεργειακή Απόδοση

Η μεταφορά ανθρώπων και προϊόντων με τρόπο που αντίκειται της βαρύτητας είναι μια δύσκολη υπόθεση. Και με τα σύγχρονα κτίρια να αγγίζουν τον ουρανό, έχει καταστεί κρίσιμο να υπάρχουν ανελκυστήρες υψηλής ισχύος που μπορούν να φτάσουν στον υψηλότερο όροφο μέσα σε λίγα μόλις λεπτά. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, κάτι τέτοιο αντιστοιχεί σε περίπου 3% με 7% της κατανάλωσης ενέργειας ενός κτιρίου. Τα έξυπνα συστήματα ανελκυστήρων, με δυνατότητα IoT, βελτιστοποιούν την

C O N S T R U C T I O N | 39

T E C H N O LO G Y & I N N O VAT I O N

κατανάλωση ενέργειας με βάση δεδομένα όπως η πληρότητα, οι καιρικές συνθήκες και οι ώρες αιχμής. Επιπλέον, οι κατασκευαστές πρωτότυπου εξοπλισμού μπορούν να σχεδιάσουν ανελκυστήρες ενεργειακής απόδοσης.

Καταπληκτική εμπειρία χρήστη

Οι ανελκυστήρες σε πολυώροφα κτίρια συχνά βγαίνουν εκτός λειτουργίας, επηρεάζοντας την εμπειρία των χρηστών, όπως και τις μηχανικές ‘παγίδες’ ασφάλειας. Με την παρακολούθηση της κατάστασης, που βασίζεται στην IoT και την προγνωστική συντήρηση, οι τεχνικοί δύνανται να ελέγχουν ενδεχόμενα σφάλματα και να τα διορθώνουν, μειώνοντας τις πιθανότητες ξαφνικών βλαβών.

ΠΙΘΑΝΆ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΎΓΧΡΟΝΩΝ ΑΝΕΛΚΥΣΤΉΡΩΝ

Με τα αστικά τοπία να αλλάζουν δραστικά εξαιτίας των πολυώροφων κτιρίων, οι ανελκυστήρες έχουν μακρύ και επίπονο δρόμο να διανύσουν. Μερικά από τα πιθανά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι ανελκυστήρες είναι τα παρακάτω:

40 | C O N S T R U C T I O N

Συμμόρφωση με την ασφάλεια

Οι τεχνολογικές εξελίξεις συνδέονται με την καθιέρωση πολύπλοκων κανονισμών συμμόρφωσης. Η συμμόρφωση γίνεται μείζον μέλημα, καθώς οι εταιρείες ανελκυστήρων επεκτείνουν την περιοχή εξυπηρέτησής τους πέρα από τα γεωγραφικά σύνορα. Επιπλέον, εξαιτίας της

Με την παρακολούθηση της κατάστασης, που βασίζεται στην IoT και την προγνωστική συντήρηση, οι τεχνικοί δύνανται να ελέγχουν ενδεχόμενα σφάλματα και να τα διορθώνουν, μειώνοντας τις πιθανότητες ξαφνικών βλαβών.

τεχνολογικής προόδου, οι κανονισμοί ασφαλείας αλλάζουν συνεχώς, κάτι που καθιστά δύσκολη την παρακολούθηση των σχετικών αλλαγών.

Έλλειψη Σχεδίου Συντήρησης

Η συντήρηση του ανελκυστήρα είναι το κλειδί για την παροχή μιας καλύτερης εμπειρίας, με επίκεντρο τον χρήστη. Ωστόσο, μια αντιδραστική συντήρηση και το κλείσιμο των ανελκυστήρων μπορεί να επηρεάσουν άσχημα την εμπειρία του χρήστη. Η αντιδραστική συντήρηση ενδέχεται να αποδειχθεί ένας φαύλος κύκλος. Όταν συμβαίνουν βλάβες, οι ανελκυστήρες κλείνουν για απρόβλεπτη διάρκεια. Τέτοιες απρογραμμάτιστες διακοπές λειτουργίας ενδέχεται να επηρεάσουν την κινητικότητα και να αυξήσουν τις καθυστερήσεις. Επομένως, η πρόβλεψη της αποτυχίας κρίνεται ως ζωτικής σημασίας παράγοντας για την αποφυγή της διακοπής της λειτουργίας για απρόβλεπτο χρονικό διάστημα.

Απουσία Διαφανών Δεδομένων

Τα διασυνδεδεμένα έξυπνα συστήματα ανελκυστήρων παράγουν αμέτρητα δεδομένα, τα περισσότερα από τα οποία μπορεί να είναι ανακριβή και άσχετα. Εξαιτίας της έλλειψης αξιόπιστων δεδομένων, οι

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

κατασκευαστές πρωτότυπου εξοπλισμού και οι πάροχοι υπηρεσιών δεν μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες των συστημάτων έξυπνων ανελκυστήρων που λειτουργούν με IoT. Επιπλέον, χωρίς την κατάλληλη ανάλυση δεδομένων, η παρακολούθηση της κατάστασης και η προγνωστική συντήρηση καθίστανται δύσκολες, γεγονός που προκαλεί επαναλαμβανόμενες ή απότομες βλάβες.

Μετασκευή του συστήματος παλαιού τύπου

Μία από τις κύριες ανησυχίες της βιομηχανίας των ανελκυστήρων είναι το πώς θα καταφέρει να εγκαταλείψει τα παλαιού τύπου συστήματα, παραμένοντας οικονομικά αποδοτική. Επιπλέον, όταν γίνεται λόγος για μετασκευή, υπάρχει αρκετή σύγχυση σχετικά με τα οφέλη της. Η μεγαλύτερη δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι ορισμένες εταιρείες δεν γνωρίζουν ότι διαθέτουν τη δυνατότητα να εξοπλίσουν εκ των υστέρων παλαιού τύπου συστήματα με λύσεις IoT, που μπορούν να προσθέσουν αξία στην επιχείρησή τους.

ΠΏΣ ΟΙ ΛΎΣΕΙΣ IOT ΚΆΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΝΕΛΚΥΣΤΉΡΕΣ ΠΙΟ ΈΞΥΠΝΟΥΣ

Σήμερα, οι έξυπνοι ανελκυστήρες συγκεντρώνουν και αναλύουν δεδομένα για να επεκτείνουν την καλύτερη εξυπηρέτηση, να ελαχιστοποιήσουν τις βλάβες και τις μηχανικές ΄παγίδες’ ασφάλειας, όπως και για να βελτιώσουν την απόδοση. Πιο συγκεκριμένα, οι λύσεις IoT μεταμορφώνουν τη βιομηχανία ανελκυστήρων ως εξής:

εξαρτήματος. Οι αισθητήρες παρακολουθούν βασικούς δείκτες απόδοσης ενός ανελκυστήρα, στέλνοντας μια ειδοποίηση στην περίπτωση που κάποιες παράμετροι δεν ευθυγραμμίζονται με ένα προκαθορισμένο όριο.

Απομακρυσμένη διάγνωση και έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων

Τα ατυχήματα με ασανσέρ είναι αρκετά συνηθισμένα. Με τους αισθητήρες IoT, η απομακρυσμένη διάγνωση μπορεί να πραγματοποιηθεί με την εξ αποστάσεως παρακολούθηση διαφορετικών εξαρτημάτων, όπως είναι τα φρένα και η αντοχή του καλωδίου. Οι αισθητήρες επιταχυνσιόμετρου παρέχουν σταθερή και σε πραγματικό χρόνο ορατότητα δεδομένων σχετικά με το αδρανειακό σύστημα αναφοράς, βοηθώντας στον απομακρυσμένο έλεγχο και, συνεπώς, στην έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων. Με τον παραπάνω τρόπο, αυξάνεται η λειτουργική απόδοση του ανελκυστήρα και μειώνεται η πιθανότητα ατυχημάτων.

Αποτελεσματική Προγνωστική Συντήρηση

Οι αισθητήρες IoT προσφέρουν ανάλυση δεδομένων και μοντέλα πρόβλεψης σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την κατάσταση των εξαρτημάτων του ανελκυστήρα. Για παράδειγμα, οι αισθητήρες κίνησης παρακολουθούν την κίνηση του ανελκυστήρα και ανιχνεύουν τυχόν ανωμαλίες στα μοτίβα κίνησης. Αυτό επιτρέπει στους τεχνικούς να δημιουργήσουν ένα ενδελεχές και προληπτικό πρόγραμμα

συντήρησης, μειώνοντας έτσι το χρόνο διακοπής λειτουργίας και αυξάνοντας την ασφάλεια.

Στοιχεία συμπεριφοράς επισκεπτών

Οι ανελκυστήρες γίνονται πιο έξυπνοι, αφού δεν αποτελούν πλέον απλώς έναν τρόπο μεταφοράς, αλλά μπορούν να συλλέγουν και να αναλύουν δεδομένα σχετικά με τη συμπεριφορά των χρηστών. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούν μοτίβα συμπεριφοράς των χρηστών για να καθορίσουν τις προτιμήσεις φωτισμού, μουσικής και διαφήμισης. Επιπλέον, οι μελλοντικοί ανελκυστήρες μπορούν να ενσωματώσουν έναν χαρακτηριστικό ήχο για τις ανακοινώσεις του ανελκυστήρα, προκειμένου να παρέχουν μια εξατομικευμένη εμπειρία.

Αυξημένη Ασφάλεια

Σήμερα, οι περισσότεροι ανελκυστήρες διαθέτουν κάμερες και ψηφιακά επαυξημένες τεχνολογίες, παρέχοντας μεγαλύτερη ηρεμία στον χρήστη. Έτσι, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, οι επιβάτες μπορούν εύκολα να εμπλακούν σε αμφίδρομη απομακρυσμένη επικοινωνία με το κέντρο εξυπηρέτησης, είτε μόνο φωνητική είτε και μέσω βίντεο, Επιπλέον, οι έξυπνες κάμερες, με δυνατότητα IoT, δύνανται να ανιχνεύσουν πιθανούς κινδύνους όπως απόπειρες βανδαλισμού, ιατρική κρίση κακόβουλη πρόθεση των χρηστών. Σε αυτήν την περίπτωση, αποστέλλεται στον διαχειριστή της εγκατάστασης μια ειδοποίηση σε πραγματικό χρόνο, η οποία του επιτρέπει να λάβει άμεσα μέτρα. Πηγή: https://readwrite.com

■

Παρακολούθηση της κατάστασης σε πραγματικό χρόνο

Οι έξυπνοι ανελκυστήρες, με δυνατότητα IoT, διαθέτουν προηγμένους αισθητήρες που καταγράφουν κρίσιμες πληροφορίες παρακολούθησης συνθηκών σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας, έτσι, τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων. Επιπλέον, οι αισθητήρες IoT παρέχουν καλύτερη ορατότητα δεδομένων σχετικά με την κατάσταση του ανελκυστήρα και του εξοπλισμού, την απόδοση της κυκλοφορίας και τη διαθεσιμότητα. Ακόμη, χάρη στα δεδομένα παρακολούθησης της κατάστασης, υπάρχει η δυνατότητα συνεχούς καταγραφής της βλάβης και της φθοράς οποιουδήποτε

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

C O N S T R U C T I O N | 41

SPECIAL REPORT

ΤΟ ΒΙΜ ΣΤΗ ΜΕΛΈΤΗ: ΑΡΧΈΣ, ΤΆΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗ Γιατί τα τελευταία χρόνια, το ΒΙΜ καθιερώνεται σε κύριο μοχλό της ψηφιοποίησης του κατασκευαστικού κλάδου; Μηχανικοί μας παρουσιάζουν την εφαρμογή της συγκεκριμένης τεχνολογίας στα έργα τους και μοιράζονται μαζί μας τις προκλήσεις που συνάντησαν στο δρόμο προς την υλοποίηση των φιλόδοξων Project τους. ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΊΝΑΣ ΤΣΙΤΟΎΡΑ

42 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

αξιόλογα κατασκευαστικά έργα παγκοσμίως. Και καθώς ο κατασκευαστικός κλάδος ψηφιοποιείται με εξαιρετική ταχύτητα, προκειμένου να συμβαδίσει με τις αυξανόμενες απαιτήσεις και την πολυπλοκότητα των σύγχρονων έργων, το μέλλον αναμφισβήτητα ανήκει στην τεχνολογία BIM.

ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΌΧΡΟΝΗ ΠΡΌΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΑΛΛΑΓΈΣ

τέχνη της προόδου είναι να διατηρείς την τάξη μέσα στην αλλαγή και την αλλαγή μέσα στην τάξη είχε πει κάποτε ο Βρετανός φιλόσοφος και μαθηματικός Alfred North Whitehead και αδιαμφισβήτητα το ΒΙΜ ήρθε για να φέρει όχι μόνο την αλλαγή αλλά και την ίδια την επανάσταση στον κατασκευαστικό κλάδο. Aαξιοσημείωτο είναι, εξάλλου, πως η σχετική παγκόσμια αγορά, αξίας 7,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ το 2023, προβλέπεται να φτάσει τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2028, με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 13,7% Η καινοτόμος τεχνολογία BIM περιλαμβάνει τη δημιουργία τρισδιάστατων μοντέλων κτιρίων που επιτρέπουν σε αρχιτέκτονες, μηχανικούς και εργολάβους να συνεργάζονται καλύτερα και να βελτιστοποιούν τις διαδικασίες, παράγοντας

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

σοβαρές ανησυχίες των εκπροσώπων του κατασκευαστικού κλάδου, πολλά λογισμικά και τεχνολογίες αναπτύχθηκαν για την επίτευξη της αειφορίας και βρίσκονται στη διάθεση των κατασκευαστικών ομάδων. Με τη χρήση της BIM η κατανάλωση ενέργειας σε διαφορετικές ώρες της ημέρας, η κατεύθυνση του φωτός και οι συνθήκες ακτινοβολίας, η ενεργειακή απόδοση, η διαχείριση απορριμμάτων, το νερό κ.λπ. αξιολογούνται και αναλύονται.

Τα κατασκευαστικά έργα περιλαμβάνουν αρκετά στάδια και, έτσι, πολλά άτομα με διαφορετική τεχνογνωσία χρειάζεται να ευθυγραμμιστούν για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος. Πλέον, χάρη στη BIM και τα ψηφιακά της μοντέλα, η συνεργασία των ενδιαφερόμενων μελών καθίσταται πιο εύκολη και, μάλιστα, χωρίς την ανάγκη παρουσίας όλων των ανθρώπων στο χώρο εργασίας και στις διάφορες φάσεις του έργου. Η συγκεκριμένη τεχνολογία παρέχει τη δυνατότητα στα μέλη της ομάδας να ελέγχουν όλα τα σχέδια και τα σχετικά έγγραφα, από οπουδήποτε στον κόσμο και όποτε είναι απαραίτητο, αλλά και να πραγματοποιούν αλλαγές σε αυτά, εάν καθίσταται αναγκαίο. Επιπλέον, οι διαχειριστές έργων μπορούν να αξιολογούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τη συνολική διαδικασία. Αξιοσημείωτο είναι, ακόμη, ότι η BIM επιτρέπει στην ομάδα κατασκευής να δημιουργεί οπτικοποιήσεις, αξιοποιώντας τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή της. Έτσι, όλοι οι ενδιαφερόμενοι κατανοούν αυτό που έχει στο μυαλό του ο σχεδιαστής ή η ομάδα κατασκευής. Οι απεικονίσεις μπορούν να επικοινωνηθούν σε άλλα μέλη της ομάδας και, εάν χρειάζεται, να προστεθούν πληροφορίες, ενώ όλα τα άτομα στο έργο έχουν ταυτόχρονη πρόσβαση στις αλλαγές που γίνονται, με αποτέλεσμα οι διαδικασίες να καθίστανται πολύ διαφανείς και ανιχνεύσιμες.

ΟΙ ΣΥΧΝΌΤΕΡΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΤΗΣ BIM

ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ ΠΌΡΩΝ ΚΑΙ ΕΝΊΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΊΑΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΊΩΝ

Ενδιαφέροντα είναι τα πορίσματα της έρευνας Digital Construction Report της Glenigan, που πραγματοποιήθηκε από την Glenigan μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου του 2023. Σε αυτή συμμετείχαν 723 επαγγελματίες κατασκευών, ενώ οι οργανισμοί κυμαίνονταν σε μέγεθος από ελεύθερους επαγγελματίες και μικροεπιχειρήσεις μέχρι πολυεθνικές με χιλιάδες εργαζόμενους. Το 72% των ερωτηθέντων είχε έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, που σημαίνει ότι το 28%

Λόγω των διευκολύνσεων που παρέχει στην ομάδα, η BIM αποκαλύπτει τα σημεία κινδύνου πριν από την κατασκευή, αποφέροντας σημαντική εξοικονόμηση πόρων στα έργα και, συνεπώς, εξοικονομώντας χρόνο και χρήμα. Τέλος, καθώς η κατασκευή βιώσιμων έργων έχει εξελιχθεί σε μια από τις

Μια από τις προκλήσεις της τεχνολογίας BIΜ είναι ότι δεν υπάρχουν τυποποιημένες εντολές για αυτή. Επιπλέον, η BIM δεν αποτελεί μέρος πολλών προγραμμάτων σπουδών Αρχιτεκτονικής και Μηχανικής, καθώς δεν έχει διδαχθεί εκτενώς, ειδικά κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών. Ως εκ τούτου, πολλές εταιρείες εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για την έλλειψη ειδικευμένων επαγγελματιών, κάτι που οδηγεί σε μια αναποτελεσματική ροή εργασίας με σφάλματα και απώλεια κέρδους. Ακόμη, καθώς η ανάγκη εκπαίδευσης των υπαρχόντων εργαζομένων ή πρόσληψης επαγγελματιών με εκπαίδευση στην BIM οξύνεται, η εφαρμογή της θεωρείται δαπάνη και όχι επένδυση. Οι επιχειρήσεις, αντί να επενδύουν στην εκπαίδευση ή την πρόσληψη, εμμένουν στις πιο παραδοσιακές μεθόδους και, έτσι, το χάσμα μεταξύ ειδικευμένου και ανειδίκευτου γίνεται αισθητό. Τέλος, υπάρχει η κοινή παρανόηση ότι το BIM μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε μεγαλύτερους οργανισμούς και μεγάλα έργα, αφού μικρότερες επιχειρήσεις πιστεύουν είτε ότι δεν είναι εφαρμόσιμο είτε ότι είναι ακατάλληλο για τον τυπικό φόρτο εργασίας τους.

«ΨΉΦΟ ΕΜΠΙΣΤΟΣΎΝΗΣ» ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΕΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΎ ΚΛΆΔΟΥ

C O N S T R U C T I O N | 43

SPECIAL REPORT

προέρχονταν από άλλες χώρες – ιδιαίτερα από την Ευρώπη (εκτός από το Ηνωμένο Βασίλειο) και την Ασία. Η μεγάλη πλειοψηφία των επαγγελματιών των κατασκευών (το 70% συγκεκριμένα) δήλωσε ότι έχει υιοθετήσει το BIM, το 18% των ερωτηθέντων ότι σκοπεύει να το υιοθετήσει, ενώ το 12% ότι δεν συμπεριλαμβάνεται στα σχέδιά του. Το ποσοστό αυξάνεται στο 19% μεταξύ των οργανισμών με 25 ή και λιγότερα άτομα προσωπικό και στο 23% μεταξύ των επιχειρήσεων με 15 άτομα ή λιγότερα. Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι ορισμένες από τις προκλήσεις της υιοθέτησης του BIM, που επηρεάζουν ιδιαίτερα μικρότερες επιχειρήσεις και δημιουργήθηκαν πριν από χρόνια (όπως η έλλειψη ζήτησης πελατών, ο πρόσθετος χρόνος και το κόστος) εξακολουθούν να υφίστανται. Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από τους μισούς (57%) επαγγελματίες αποτέλεσαν

Triton Act: Αποπεράτωση κατοικίας

44 | C O N S T R U C T I O N

τους τελευταίους 12 μήνες μέρος ενός έργου που αφορούσε ένα στοιχείο κατασκευής εκτός εργοταξίου, ενώ το 2021 το ισοδύναμο ποσοστό ήταν 50%. Οι προμηθευτές συμμετείχαν περισσότερο σε έργα με στοιχείο εκτός κατασκευής (70%) και ακολούθησαν οι εργολάβοι (63%).

ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΈΡΓΑ, ΜΕ ΤΗ ΣΦΡΑΓΊΔΑ ΤΗΣ BIM: Η ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

Παρακάτω, κορυφαίοι εκπρόσωποι του κατασκευαστικού κλάδου μας παρουσιάζουν την εφαρμογή της συγκεκριμένης τεχνολογίας στα έργα τους, ενώ συγχρόνως μας μιλούν για τις προκλήσεις που συνάντησαν στο δρόμο προς την υλοποίηση των φιλόδοξων Project τους.

Triton Act : Αποπεράτωση κατοικίας

«Λόγω της ανάγκης της αγοράς για βελτιστοποίηση των μελετών, του χρόνου υλοποίησης των έργων και τη μείωση του κόστους, η εταιρεία μας οδηγήθηκε στην τεχνολογία BIM, την οποία εφαρμόζει τα τελευταία 3 χρόνια» δηλώνει στο Construction η Μελίνα Βλαχούση, BIM Manager τηςTriton Act, υπογραμμίζοντας πως ως τώρα η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει αξιοποιηθεί κυρίως για έργα νοσοκομείων και ξενοδοχείων, αλλά και για ορισμένα έργα πολυτελών κατοικιών. «Στο έργο που παρουσιάζεται αναλάβαμε την αποπεράτωση μιας κατοικίας όπου είχαν ήδη ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός και οι τοιχοποιίες» μας πληροφορεί, εξηγώντας μας «πως λόγω της παύσης των εργασιών για μεγάλο χρονικό διάστημα απαιτήθηκαν τόσο διάφορες εργασίες αποκατάστασης, όσο και αναθεώρηση της αρχικής μελέτης, βάσει νέων δεδομένων και απαιτήσεων.» Προϋπήρχε μοντέλο BIM (Revit) της αρχικής μελέτης, το οποίο και χρησιμοποιήθηκε, αναφέρει η κα Βλαχούση, αναλύοντάς μας πως από την έναρξη των εργασιών ξεκίνησε η ενημέρωση αυτού, με πληροφορίες που λαμβάνονταν από τους μελετητές και τον κύριο του έργου σχετικά με τις απαιτούμενες τροποποιήσεις. «Καθώς υπήρχε η δυνατότητα χρήσης του BIM 360, οργανώθηκαν εκεί όλες οι πληροφορίες των μελετών μαζί με το υπό επεξεργασία μοντέλο, επιτρέποντας την αναζήτησή τους από το εργοτάξιο μέσω φορητών συσκευών» σημειώνει. «Πρόσθετες κατασκευές που απαιτήθηκαν

στη συνέχεια (πρόσβαση στέγης, εξωτερικές διαμορφώσεις, ξυλουργικά, φωτιστικά) μπόρεσαν να σχεδιαστούν απευθείας στο μοντέλο με άμεση αναφορά σε αυτό, διευκολύνοντας την επικοινωνία με τους κατασκευαστές/προμηθευτές τους χάρη στην πληρέστερη απεικόνισή τους» μας λέει. Όπως δηλώνει, η ύπαρξη του μοντέλου υποστήριξε σημαντικά στον έλεγχο του κόστους του έργου. «Για ορισμένα υλικά όπως ξύλινα δάπεδα και πλακίδια, όπου θα υπήρχαν διαφοροποιήσεις στους κωδικούς ανά χώρο, η ενσωμάτωσή τους στο μοντέλο βοήθησε τον πελάτη στην οριστικοποίηση των επιλογών και επέτρεψε την προμήθειά με μεγαλύτερη ακρίβεια στις ποσότητες» περιγράφει. Από το μοντέλο επίσης επαληθεύονταν και οι ποσότητες που μας δίνονταν από τους εργολάβους για κάθε επιμετρούμενη εργασία, συμπληρώνει. Όπως μας εξηγεί «η ενημέρωση του as-built μοντέλου έγινε με τη βοήθεια τεύχους για την αποτύπωση και καταγραφή των μετρήσεων στο έργο, όπου μεμονωμένα views για κάθε χώρο (άνοψη-κάτοψη-αναπτύγματα) δημιουργήθηκαν και τοποθετήθηκαν σε πινακίδες με τη βοήθεια του Dynamo». »Καθώς είχαν άμεση αναφορά στο μοντέλο, η εξαγωγή των σχεδίων με ενσωματωμένες όλες τις τελευταίες αλλαγές ήταν δυνατή ανά πάσα στιγμή, ενώ συμπληρωματικά, πραγματοποιούνταν scans κάθε χώρου με smartphone, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την εξαγωγή αρχείων point cloud που μετέπειτα αξιοποιήθηκαν στο μοντέλο» υπογραμμίζει. «Στα τελευταία στάδια του έργου, το BIM 360, στο οποίο ήδη υπήρχαν οι πληροφορίες του έργου, αξιοποιήθηκε σημαντικά για την καταγραφή των υπολειπομένων εργασιών (με τη χρήση των issues)» αναφέρει η κα Βλαχούση τονίζοντας πως η δυνατότητα επισήμανσης συγκεκριμένων σημείων με αναφορά στα σχέδια και η επισύναψη εικόνων του ζητήματος, αλλά και η ομαδοποίηση τους ανά υπεύθυνο/συνεργείο, επέτρεψε την καλύτερη οργάνωση τους κα.ι συνεπώς το χρόνο ολοκλήρωσης του έργου.

ΟΜΙΚΡΟΝ ΚΑΠΑ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Α.Ε.: Έργα Μετρό

«Τα Έργα Μετρό, λόγω των ιδιαιτέρων υψηλών τεχνικών τους απαιτήσεων, προάγουν την ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών και τεχνολογιών ΒΙΜ για τη συνεργασία των διαφορετικών ειδικοτήτων Μηχανικών που

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

απασχολούνται στα αντίστοιχα στάδια υλοποίησης της Μελέτης ή της Κατασκευής, ως και ακολούθως της Λειτουργίας - Συντήρησής τους» μας λέει ο Παναγιώτης Κοντοθανάσης, Managing Director στην ΟΜΙΚΡΟΝ ΚΑΠΑ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Α.Ε. «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίστηκαν από την εταιρεία μας σε αντίστοιχες Μελέτες Πολιτικού Μηχανικού Έργων Μετρό, όπως π.χ. στο σχεδιασμό 12 σταθμών μετρό στη γραμμή Gold Line στη Ντόχα, στον υπό-κατασκευή σταθμό Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης ή σε σταθμούς της νέας Γραμμής 5 του μετρό Μονάχου κ.α. αφορούσαν τόσο στην αλλαγή της μεθοδολογίας παραγωγής της μελέτης μέσω της εφαρμογής διαφορετικών λογισμικών προγραμμάτων ανά περίπτωση (REVIT, ALLPAN κλπ), όσο και στο τελικό παραδοτέο των μελετών, καθώς υλοποιούμε ψηφιακό προσομοίωμα, σε κλίμακα 1:1 του προς κατασκευή έργου Μετρό, με το σύνολο των λεπτομερειών που αναπτύσσονται από Αρχιτέκτονες, Μηχανικούς, Κοστολόγους, Προμηθευτές, Κατασκευαστές, Φορείς Δημοσίου και Λειτουργούς» μας πληροφορεί. «Ουσιαστικά, μέσω της διαθέσιμης τεχνολογίας επιτυγχάνεται πλέον ο τρισδιάστατος σχεδιασμός και η ψηφιοποίηση ενός έργου Μετρό (3D BIM), η προσομοίωση της χρονικής εξέλιξης των σταδίων κατασκευής (4D), η προμέτρηση των ποσοτήτων και του κόστους των απαιτούμενων υλικών (5D), η εκτίμηση της ενεργειακής κατανάλωσης και βιωσιμότητάς του έργου (6D), ως και η διαχείριση της λειτουργίας και συντήρησής του (7D)» περιγράφει ο κος Κοντοθανάσης. Όπως τονίζει «η έννοια του αρχιτεκτονικού, μηχανολογικού ή στατικού σχεδίου (κατόψεις, τομές, προοπτικά, IFC σχέδια, κλπ.) ως συμβατικό μέσο περιγραφής του έργου είναι πλέον παρωχημένη, δεδομένου ότι δεν μπορεί να αποτυπωθεί το σύνολο των ανωτέρω πληροφοριών στα εκτυπωμένα σχέδια και μόνο». «Αντιθέτως, από τα μοντέλα (προσομοιώματα) των σταθμών Μετρό που αναπτύξαμε με την τεχνική ΒΙΜ (στο Επίπεδο 3 όπως ονομάζεται) και ήταν προσβάσιμα στο διαδίκτυο (σε cloud servers), αντλήθηκαν εύκολα όλες οι σχετικές πληροφορίες για την κατασκευή των έργων και ενημερώνονταν άμεσα όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς μόλις επέρχονταν οποιεσδήποτε αλλαγές στα χαρακτηριστικά τους» συνεχίζει. «Οι υπόψη αλλαγές υλοποιούνταν ευκολότερα και ο κάθε φορέας διαχείρισης

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΟΜΙΚΡΟΝ ΚΑΠΑ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Α.Ε.: Μετρό Θεσσαλονικής, Σταθμός Βενιζέλου/ Μετρό Αθήνας, Σταθμός Ακαδημίας, Γραμμή 4

ήταν υπεύθυνος για την αξιοποίηση της ψηφιακής πληροφορίας σύμφωνα με τις συμβατικές του υποχρεώσεις, υπογραμμίζει σημειώνοντας πως με την ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου, το τελικό ψηφιακό προσομοίωμα αποτελεί πλέον και το φάκελο του «ως κατασκευάσθη» έργου. Υπάρχει δε διαθέσιμο πλήθος αναφορών για τα παρεχόμενα πλεονεκτήματα της τεχνολογία ΒΙΜ σε θέματα περιορισμού του χρόνου και του κόστους κατασκευής των έργων» συμπληρώνει. «Η «καμπύλη εκμάθησης» της νέας τεχνολογίας ΒΙΜ στην Εταιρεία μας οδήγησε αναπόφευκτα αρχικώς σε υψηλό κόστος παραγωγής μελετών, αφού απαιτήθηκε νέα οργανωτική δομή, υψηλή επένδυση σε λογισμικό και υπολογιστές, ως και η απαίτηση προς συνεχή εκπαίδευση των μηχανικών και των σχεδιαστών μας» περιγράφει ο κος Κοντοθανάσης. «Σήμερα, θεωρούμε ότι έχει επέλθει η ισορροπία μεταξύ της προσδοκώμενης παραγωγικότητας και του κόστους παραγωγής των μελετών της εταιρείας μας, ώστε να είμαστε αρκετά ανταγωνιστικοί στην Ελληνική αλλά και στη Διεθνή αγορά και ευελπιστούμε ότι με την πλήρη υιοθέτηση της ΑΙ (κυρίως των εφαρμογών Ανάγνωσης Εικόνων, το CHATGPT κ.α.) στο άμεσο μέλλον θα αυξηθεί δραστικά η παραγωγικότητά μας και θα ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος εγκρίσεως και εφαρμογής

των μελετών» εκφράζει την αισιοδοξία του για τις εξελίξεις. «Προσδοκώντας τη συνδρομή της Πολιτείας προς πλήρη εφαρμογή των τεχνολογιών ΒΙΜ και ΑΙ, θεωρούμε απαραίτητη την αλλαγή του Νομοθετικού Πλαισίου προς υποχρεωτική εφαρμογή τεχνολογιών ΒΙΜ στα Έργα Υποδομών, την παροχή φορολογικών κινήτρων για την αγορά σχετικού εξοπλισμού και την εκπαίδευση του προσωπικού, ως και την οικονομική συνδρομή προς τα Πανεπιστήμια με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών ΒΙΜ στα Τεχνικά Έργα» καταλήγει.

EKTER SA.: Κατασκευή κτηρίου στο Ελληνικό, για την μετεγκατάσταση των συλλόγων ΑΜΕΑ

«Τα τελευταία χρόνια, το ΒΙΜ έχει καθιερωθεί ως το βασικό εργαλείο ψηφιακής μοντελοποίησης στον κατασκευαστικό κλάδο» δηλώνει στο Construction o Βασίλης Λάππας Construction Project Manager της EKTER SA. Όπως μας πληροφορεί «τα στελέχη και οι μηχανικοί της ΕΚΤΕΡ που συμμετείχαν στην υλοποίηση του έργου της κατασκευής του κτηρίου για την μετεγκατάσταση των συλλόγων ΑΜΕΑ στο Ελληνικό, εξερεύνησαν ένα μέρος των προκλήσεων κατά την υλοποίηση του έργου με χρήση του ΒΙΜ». «Αυτό διότι παρόλο που ο σχεδιασμός και η μελέτη του έργου έγιναν σε περιβάλλον

C O N S T R U C T I O N | 45

SPECIAL REPORT

EKTER SA.: Κατασκευή κτηρίου στο Ελληνικό, για την μετεγκατάσταση των συλλόγων ΑΜΕΑ

ΒΙΜ, η κατασκευή ολοκληρώθηκε με τον συμβατικό τρόπο, διότι τα αρχικά μοντέλα δεν ήταν ώριμα και 100% ολοκληρωμένα για να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή του έργου» περιγράφει διευκρινίζοντας «πως σήμερα τα περισσότερα (κυρίως ιδιωτικά) έργα τα οποία καλούνται να υλοποιήσουν είναι σχεδιασμένα σε περιβάλλον BIM και τα σχετικά μοντέλα χρησιμοποιούνται στην κατασκευή του έργου (χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα τρία νοσοκομεία του ΙΣΝ και όλα τα έργα που υλοποιούνται στο Ελληνικό)». «Μία από τις κύριες προκλήσεις για την εφαρμογή του BIM στα κατασκευαστικά έργα είναι το αρχικό κόστος που συνδέεται με την εφαρμογή της τεχνολογίας BIM. και περιλαμβάνει την αγορά λογισμικού, υλικοτεχνικής υποδομής, εξοπλισμού και την εκπαίδευση της ομάδας μηχανικών» μας λέει ο κος Λάππας. Επιπλέον, όπως τονίζει, οι πελάτες ενδέχεται να μην κατανοούν πλήρως τα οφέλη του ΒΙΜ, με αποτέλεσμα την έλλειψη προθυμίας στην εφαρμογή του. «Η ενημέρωση των πελατών σχετικά με τα πλεονεκτήματα του ΒΙΜ και τις πιθανές επιπτώσεις του στα αποτελέσματα του έργου είναι απαραίτητη για την επιτυχή υιοθέτηση» σημειώνει. Ενώείναι επωφελές για τη διαχείριση πολύπλοκων έργων, το BIM μπορεί επίσης να δημιουργήσει προκλήσεις όσον αφορά στην επεκτασιμότητα, περιγράφει εξηγώντας μας πως «τα μεγάλα και περίπλοκα έργα ενδέχεται να απαιτούν προηγμένες δυνατότητες BIM και μια πιο εξελιγμένη προσέγγιση στην υλοποίηση». «Η εισαγωγή μιας νέας τεχνολογίας, όπως είναι το BIM, συχνά αντιμετωπίζει

46 | C O N S T R U C T I O N

απροθυμία εφαρμογής από τα μέλη της ομάδας που είναι συνηθισμένα στις παραδοσιακές μεθόδους» συμπληρώνει- ο κος Λάππας, συμπληρώνοντας ότι «τίθενται και ζητήματα διαλειτουργικότητας, αφού το ΒΙΜ περιλαμβάνει τη συνεργασία μεταξύ διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών, όπως αρχιτέκτονες, μηχανικοί, εργολάβοι και διαχειριστές εγκαταστάσεων». Ακόμη, όπως σημειώνει, η έλλειψη τυποποιημένων διαδικασιών και πρωτοκόλλων σε ολόκληρο τον κλάδο ενδέχεται να εμποδίσει την αποτελεσματική εφαρμογή του ΒΙΜ, καθώς το νομικό και συμβατικό πλαίσιο για τα έργα ΒΙΜ δεν είναι καθιερωμένο ούτε συνεπές. «Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε αβεβαιότητες όσον αφορά στην ευθύνη, στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και στις συμβατικές υποχρεώσεις» μας λέει. «Στην ΕΚΤΕΡ επενδύοντας στην ψηφιοποίηση πιστεύουμε ότι θα καρπωθούμε το όφελος της εξέλιξης, με μία σειρά πλεονεκτημάτων τα οποία προσφέρονται από την εφαρμογή του BIM στην κατασκευή, τα οποία είναι η βελτιωμένη συνεργασία και οπτικοποίηση, η εξοικονόμηση κόστους και χρόνου μέσω του ελέγχου και του συντονισμού των μελετών και των χρονοδιαγραμμάτων καθώς επίσης και της διαχείρισης του κύκλου ζωής ενός έργου με γνώμονα την αειφορία» καταλήγει ο κος Λάππας.

ΕΜΠΝΕΥΣΜΈΝΑ ΈΡΓΑ ΜΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ BIM, ΑΠΌ ΌΛΟ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ

Τα παρακάτω είναι μερικά από τα πιο εμπνευσμένα έργα παγκοσμίως, που υλοποιήθηκαν με την πολύτιμη συμβολή της τεχνολογίας BIM.

Ovalo Monitor Bridge

Πρόκειται για μια γέφυρα μήκους 2,2 χιλιομέτρων, που διαθέτει περίπλοκo σχεδιασμό δρόμου, με ευθεία και καμπύλα τμήματα, και βρίσκεται στο Περού. Οι δυνατότητες παραμετρικής μοντελοποίησης της BIM επέτρεψαν την αποτελεσματική και γρήγορη εκτέλεση του έργου, ενώ ένα περιβάλλον δεδομένων που βασίζεται στα clouds οδήγησε στην κοινή χρήση πληροφοριών με όλους όσους εμπλέκονταν στην κατασκευή της γέφυρας. Το BIM βοήθησε τους εμπλεκόμενους στο έργο να εντοπίσουν τα σφάλματα και συνέβαλε στον καλύτερο προγραμματισμό του.

One Nine Elms

Τα One Nine Elms είναι δύο πανύψηλες κατασκευές 56 και 43 ορόφων αντίστοιχα, που αποτελούν ουρανοξύστες μικτής χρήσης και που, μεταξύ άλλων, διαθέτουν υπόγειο χώρο στάθμευσης, οικιστικούς και εμπορικούς χώρους, ενεργειακό κέντρο, σπα, αίθουσα χορού. Η BIM επέτρεψε την ανταλλαγή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και διευκόλυνε τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ διαφορετικών ομάδων που εμπλέκονταν, συμπεριλαμβανομένων αρχιτεκτόνων, εργολάβων και μηχανικών. Οι ομάδες ήταν σε θέση να εντοπίσουν και να επιλύσουν πιθανά σφάλματα από νωρίς, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την ελάχιστη επανεπεξεργασία του έργου και τη διατήρηση του εντός του χρονοδιαγράμματος. Το One Nine Elms θα ολοκληρωθεί φέτος και, στο εξής, το ψηφιακό δίδυμο που δημιουργήθηκε μέσω BIM θα χρησιμοποιηθεί για συντήρηση και άλλες λειτουργίες.

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Διεθνές Αεροδρόμιο Όκλαντ

Το 2012 ξεκίνησε η προετοιμασία για τα έργα κοινής ωφέλειας του Διεθνούς Αεροδρομίου του Όκλαντ και, συγκεκριμένα, η κατασκευή των ηλεκτρικών συστημάτων και των συστημάτων HVAC, με εικοσιτετράωρη λειτουργία. Η Turner Construction Company χρειάστηκε να προβεί σε αρχιτεκτονικές βελτιώσεις, να κατασκευάσει νέα αποχέτευση και στέγες, μια νέα μονάδα θέρμανσης και ψύκτη, να τροποποιήσει εσωτερικούς χώρους και πολλά άλλα. Ένα τόσο περίπλοκο έργο σήμαινε εις βάθος ανάλυση και συντονισμό μεταξύ των ομάδων και το BIM τους παρείχε τη δυνατότητα να δημιουργούν εύκολα τρισδιάστατα μοντέλα, να εκτελούν σύνθετες αναλύσεις και να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με την κατασκευή.

Disneyland της Σαγκάης

Η Disneyland στη Σαγκάη διαθέτει το Κάστρο Enchanted Storybook που είναι ένα από τα μεγαλύτερα κάστρα της Disney. Σύμφωνα με την Trimble Construction, στον σχεδιασμό του συμμετείχαν περίπου 142 άτομα, ανάμεσα στους οποίους αρχιτέκτονες, μηχανικοί και υπεργολάβοί από διαφορετικές τοποθεσίες ανά τον κόσμο. Η ομάδα αξιοποίησε τις δυνατότητες τρισδιάστατης μοντελοποίησης της BIM για να μελετήσει το έργο και να βελτιώσει τη συνεργασία των μελών της, ενώ οι πληροφορίες κοινοποιήθηκαν και ήταν προσβάσιμες σε όλους. Με αυτόν τον τρόπο, επετεύχθη η αποτελεσματική διαχείριση όλων των φάσεων του έργου.

Κατάστρωμα και Αρένα του Τάμπερε

Το Tampere Deck and Arena, με χωρητικότητα 13.000 θεατών, είναι ένα αθλητικό και ψυχαγωγικό κέντρο χτισμένο πάνω από τις σιδηροδρομικές γραμμές, στην καρδιά του Tampere, στη Φινλανδία,που διαθέτει ξενοδοχείο, καζίνο, αίθουσες συνεδριάσεων και άλλες εγκαταστάσεις εκδηλώσεων, εστιατόρια και άλλα. Πρόκειται για μια περίπλοκη κατασκευή, στην οποία το BIM χρησιμοποιήθηκε για τη συνεργασία και τον συντονισμό των μελών της ομάδας, επιτρέποντας στους επαγγελματίες να εκτελούν τις εργασίες στα διαφορετικά στάδια αποτελεσματικά. ■

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Ovalo Monitor Bridge, Disneyland, Shanghai Disneyland, Oakland International Airport, Tampere Deck and Arena

C O N S T R U C T I O N | 47

EVENTS

CONSTRUCTION PROJECT MANAGEMENT CONFERENCE: ΌΤΑΝ ΤΟ ΌΡΑΜΑ ΣΥΝΑΝΤΆ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ Η Ε Κ Δ Ή Λ Ω Σ Η Π ΟΥ Ε Ξ Ε Λ Ί Χ Τ Η Κ Ε Σ Ε H U B Τ Ω Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ώ Ν Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε Υ Ώ Ν

Το 2ο Construction Project Management Conference, που διοργάνωσε η BOUSSIAS Events, ανέδειξε τις προκλήσεις της εποχής και απέδειξε πως η ψηφιακή μετάβαση μετασχηματίζει ολοκληρωτικά τον κατασκευαστικό κλάδο. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΤΣΙΤΟΎΡΑ

ΧΟΡΗΓOI

48 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

«Β

ασικά θέλουμε κάποιον που να μας εμπνεύσει να γίνουμε αυτό που ξέρουμε ότι μπορούμε να είμαστε» είπε κάποτε ο Αμερικάνος φιλόσοφος Ralph Waldo Emerson και το 2ο Construction Project Management Conference, που διοργάνωσε η BOUSSIAS Events στο Wyndham Athens Grand με τη συμμετοχή πάνω από 220 στελεχών του

Κατασκευαστικού Κλάδου κάθε κλίμακας, κυρίως των Ανωτέρων Τάξεων, μας δείχνει τον δρόμο για τη νέα εποχή του κατασκευαστικού κλάδου, μια εποχή όπου το όραμα συναντά την καινοτομία. Το πρώτο πάνελ, που ακολούθησε την Keynote Ομιλία της Stacy Sinclair, FIDIC Chair of Digital Transformation Committee, αφορούσε την Ψηφιακή Μετάβαση των Κατασκευών .

«ΕΠΙΒΆΛΛΕΤΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΣΥΣΤΉΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΙΚΏΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΏΝ ΚΑΙ ΤΙΜΟΛΌΓΗΣΗΣ»

ην πολύ μεγάλη ανάγκη να ξεκινήσει το έργο της η, θεσμοθετημένη, Εταιρεία Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (ΕΠΤΤΕΜ), μέσω του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (ΕΣΤΕΠΤΙΜ-ΤΕΜ), επανέλαβαν εκπρόσωποι του τεχνικού κόσμου, μιλώντας στο συνέδριο Construction Project Management. Αρχικά, ο Πρόεδρος του ΣΑΤΕ, Ανδρέας Γερακάκης, υπενθύμισε το πώς φθάσαμε έως την σύσταση της ΕΠΤΤΕΜ και του ΕΣΤΕΠ-ΤΙΜ-ΤΕΜ, αλλά και το ότι η ΕΠΤΤΕΜ δεν έχει λειτουργήσει ακόμα καθώς εκκρεμεί ο ορισμός, από το Υπουργείο, των τριών εναπομεινάντων μελών του ΔΣ της (Πρόεδρος, Διευθύνων Σύμβουλος, εκπρόσωπος Υπουργείου). «Η Ελλάδα στερείται ενός ενιαίου, συνεκτικού, αξιόπιστου συστήματος αποτίμησης των συντελεστών παραγωγής τιμολόγησης των τεχνικών έργων και τεκμηρίωσης της δαπάνης κατασκευής τους, σε συνδυασμό με ένα πλήρες σύστημα σύγχρονων και εναρμονισμένων τεχνικών προδιαγραφών. Επιβάλλεται η συγκρότηση, ανάπτυξη και λειτουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος τεχνικών προδιαγραφών και τιμολόγησης τεχνικών έργων με επιστημονικά έγκυρο και οικονομικά βιώσιμο και ανταποδοτικό τρόπο», πρόσθεσε ο κ. Γερακάκης και κατέληξε: «Θα παρουσιάσουμε και στη νέα ηγεσία του Υπουργείου αυτό το σύστημα. Ελπίζω να μην απαιτηθεί άλλη μία δεκαετία προσπαθειών για την εφαρμογή του».

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

«ΣΤΟ… ΠΑΡΆ ΠΈΝΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΠΙΟΎΜΕ ΝΕΡΌ»

Κατόπιν, ο Εμμανουήλ Βράιλας, μιλώντας ως γενικός γραμματέας των ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ, παρουσίασε συνοπτικά την ΕΠΤΤΕΜ και την λειτουργία της. «Στην τελευταία κρίση δεν υπήρξε κανένας μηχανισμός αναθεώρησης στο Υπουργείο και αναγκαστικά ο Υπουργός εξέδιδε καθ’ υπέρβαση (και κατά παράβαση, κατά την άποψή μου) υπουργικές αποφάσεις για 500 άρθρα. Δημιουργήθηκε πλήρης σύγχυση στον κλάδο, που παραμένει. Οι εργοληπτικές εταιρείες υποφέρουν. Σήμερα είμαστε στο παρά πέντε για να… πιούμε νερό», ήταν τα λόγια του.

«ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΆΜΕ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΆ»

Ο Παναγής Τονιόλος αναφέρθηκε στις προδιαγραφές μελέτης και κατασκευής που θα πρέπει, όπως υπογράμμισε, «συνεχώς να προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα». Σύμφωνα με τον κ. Τονιόλο, «θα πρέπει να προχωράμε συντηρητικά και βελτιώνοντας συνεχώς την κατάσταση. Αυτό προϋποθέτει την λειτουργία της ΕΠΤΤΕΜ, που θα αποτελέσει τον τρόπο με τον οποίο θα βελτιωνόμαστε και θα εναρμονιζόμαστε με τα ισχύοντα σε Ελλάδα και Ευρώπη. Ήδη έχουν προχωρήσει οι αναθεωρήσεις των Εθνικών Τεχνικών Προδιαγραφών (ΕΤΕΠ) και με βάσει αυτές θα πρέπει να καταρτιστούν τα αντίστοιχα άρθρα τιμολογίου για τις κατασκευές. Οι αναθεωρήσεις θα πρέπει να εναρμονίζονται συνεχώς

Εμμανουήλ Βράιλας, BoD member TERNA SA| Chairman, NEA ODOS SA Companies and ODOS KENTRIKIS ELLADAS S.A.

με τα τιμολόγια». Τέλος, ο Αντιπρόεδρος του ΣΑΤΕ, Ιωάννης Κράβαρης, έκανε μία σύντομα παρουσίαση της εφαρμογής και της σχετικής μεθοδολογίας υπολογισμού, στην οποία προχώρησε ομάδα εργασίας των ΣΑΤΕ, ΣΤΕΑΤ και ΠΕΔΜΗΕΔΕ με την υποστήριξη της Unisystem, για την έκδοση ανά τρίμηνο των τιμών μονάδας και των συντελεστών αναθεώρησης βάσει των υφιστάμενων αναλυτικών τιμολογίων και για νέα άρθρα οικοδομικών εργασιών και έργων οδοποιίας. Όπως επεσήμανε ο κ. Κράβαρης, τα επόμενα βήματα όσον αφορά στην εφαρμογή αυτή σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με «αλλαγές-βελτιώσεις του υπολογιστικού μοντέλου» και «πρόδρομες εργασίες για τα έργα που θα προκύψουν για το ηλεκτρονικό σύστημα προσδιορισμού κόστους και συντελεστών παραγωγής και τεχνικών έργων».

C O N S T R U C T I O N | 49

EVENTS

ΕΛΛΗΝΙΚΌ: ΠΏΣ ΤΟ ΜΟΝΤΈΛΟ ECI ΈΔΩΣΕ ΏΘΗΣΗ ΣΤΟ RIVIERA TOWER

ναλυτική παρουσίαση της έως τώρα πορείας και του χρονοδιαγράμματος του Marina Riviera Tower στο Ελληνικό πραγματοποίησε ο Θεόδωρος Ιακωβίδης, Project Head του συγκεκριμένου έργου. Ο κ. Θεοδωρίδης στάθηκε ιδιαίτερα στην επιλογή του μοντέλου Early Contractor Involvement (ECI) που υιοθετήθηκε, με την ανάδοχο κοινοπραξία Bouygues-Intrakat να αναλαμβάνει πρώτα τις προ-κατασκευαστικές υπηρεσίες (ξεκίνησαν τον Απρίλιο 2022 και ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο 2022), έπειτα τις πρόδρομες εργασίες (άρχισαν Αύγουστο 2022 και είναι σε εξέλιξη) και τέλος τις κύριες κατασκευαστικές εργασίες (ξεκίνησαν τον Μάιο 2023 και προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν τον Ιανουάριο 2026).

ΤΑ OΦΈΛΗ ΤΟΥ ECI ΣΤΟ ΈΡΓΟ

Ο κ. Θεοδωρίδης ανέλυσε τα οφέλη του ECI στο έργο ως εξής: ● Βελτιωμένη έκβαση έργου: Ο ανάδοχος είχε σημαντική συνεισφορά στον σχεδιασμό και επεσήμανε σειρά ζητημάτων κατασκευασιμότητας, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν καθυστερήσεις αν δεν είχαν εντοπιστεί εγκαίρως. ● Εξοικονόμηση κόστους: Πιθανά προβλήματα και πρόσθετα κόστη εντοπίστηκαν και αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα. Ο ανάδοχος παρείχε σειρά προτάσεων value engineering για να επιτευχθεί το budget-στόχος. ● Μειωμένος κίνδυνος εκτέλεσης: Ο ανάδοχος προχώρησε σε εκτεταμένες δοκιμές και ανέπτυξε ένα

ρεαλιστικό σχέδιο για τις εργασίες, λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα κατάσταση στον κατασκευαστικό κλάδο. ● Ταχύτερη παράδοση έργου: Εμπλέκοντας τον ανάδοχο στο έργο από νωρίς, η φάση της κατασκευής ξεκίνησε νωρίτερα, οδηγώντας σε ταχύτερη παράδοσή του. ● Καλύτερη επικοινωνία: Ο ανάδοχος διευκόλυνε την επικοινωνία και τη συνεργασία ανάμεσα στον κύριο του έργου, τη σχεδιαστική ομάδα και τον εργολάβο, οδηγώντας σε πιο ομαλή και αποδοτική πρόοδο των εργασιών. ● Καινοτομίες: Ο ανάδοχος έφερε στο έργο νέες ιδέες και τεχνολογίες, όπως καινοτόμες για την ελληνική αγορά τεχνολογίες χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα για το σκυρόδεμα.

ΣΤΈΡΓΙΟΣ ΚΌΚΚΟΡΗΣ: «ΠΡΟΧΩΡΟΎΜΕ ΣΕ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΊΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΆ ΣΥΜΒΌΛΑΙΑ»

Στέργιος Κόκκορης, General Manager στην εταιρεία GDM Assets, μίλησε για το Value engineering and construction industry | Cost plus Incentive Contracts. «Στις προηγμένες χώρες έχουν τυποποιηθεί τα κατασκευαστικά συμβόλαια, ενώ στην Ελλάδα εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται τα αποικιοκρατικά συμβόλαια, όπως συνηθίζω να τα αποκαλώ» υπογράμμισε.

ΠΟΙΟΤΙΚΌΤΕΡΟ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ ΜΕ «COST PLUS INCENTIVE FEE CONTRACT»

«Η έλευση funds, πολυεθνικών εταιρειών και μεγάλων επενδυτών ανάγκασε μεγάλες, μικρομεσαίες και μικρές εταιρείες να προσαρμοστούν στα διεθνή standards, που είναι και η διαχείριση συμβολαίων

50 | C O N S T R U C T I O N

πέρα των συνηθισμένων στην ελληνική αγορά», τόνισε. «Ένας τύπος συμβολαίου που προσπαθούμε να διδάξουμε στην εταιρεία, για να εξασφαλίσουμε ποιοτικότερο αποτέλεσμα, είναι τα Cost plus Incentive Fee Contracts» αποκάλυψε ο κ. Κόκκορης. «Στο Cost plus Incentive Fee Contract, έχουμε ένα κόστος και βάσει αυτού προσδιορίζουμε το όφελος του εργολήπτη. Εδώ, μάλιστα, υπάρχει ένα ποσοστό καταμερισμού, όταν έχουμε υπέρβαση του στόχου ή εξοικονόμηση του», υπογράμμισε.

«Για τη μείωση του κόστους με τέτοιου είδους συμβόλαια ακολουθείται η μεθολογία Value Engineering, μια ολιστική προσέγγιση του έργου, που ξεκινά από τον σχεδιασμό του», επεσήμανε.

Η ΜΕΘΟΛΟΓΊΑ VALUE ENGINEERING

Όπως ανέφερε «το να ξέρει μια επιχείρηση το κόστος του έργου βοηθάει στον μελλοντικό στρατηγικό σχεδιασμό, όμως, από την άλλη, πρέπει ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης να έχει και έναν μηχανισμό που αυτόματα ελέγχει τη διαδικασία», σχολίασε.

Στέργιος Κόκκορης, General Manager στην εταιρεία GDM Assets

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΕΞΑΣΦΑΛΊΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΒΈΛΤΙΣΤΟ ΤΡΌΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΣΤΑ ΤΕΧΝΙΚΆ ΈΡΓΑ ΟΙ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΈΣΕΙΣ

Τους όρους που πρέπει να ακολουθηθούν για να διασφαλιστεί η ποιότητα στα τεχνικά έργα περιέγραψε ο Γιάννης Οικονομίδης, Executive Advisor της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Όπως σημείωσε, ποιότητα είναι το σύνολο χαρακτηριστικών, σχεδιασμού, αισθητικής, συντήρησης και ασφάλειας, μέσω των οποίων ικανοποιεί ένα έργο τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου. Σε αυτόν τον ορισμό πρέπει να λάβουμε υπόψη παράγοντες όπως η έννοια κόστους-οφέλους, το value engineering

και η αποτελεσματική ανάθεση μελετών και κατασκευών, μεταξύ άλλων. Σύμφωνα με το στέλεχος του κατασκευαστικού ομίλου, οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ορθή εφαρμογή των κανόνων ποιότητας στα τεχνικά έργα είναι: ● Πρώτον, η σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τις σύγχρονες κατασκευαστικές απαιτήσεις, ήδη από το προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. ● Δεύτερον, οι ορθές και πλήρεις μελέτες, καθώς -όπως τόνισε- κάθε μελέτη πρέπει να διαθέτει την αναγκαία

πληρότητα και ορθότητα με σαφή αναφορά στις προδιαγραφές και τους κανόνες που ισχύουν. ● Τρίτον, πρέπει να υπάρχουν αξιόπστες αναθέτουσες αρχές με τεχνική επάρκεια. «Να υποστηριχθούν από project managers και third parties που κάνουν ελέγχους, αλλά και να ενισχυθούν από καταρτισμένο προσωπικό», σημείωσε ο κ. Οικονομίδης. ● Τέταρτον, η διαρκής και διά βίου εκπαίδευση των στελεχών, καθώς πρέπει να παρακολουθούν τις εξελίξεις, ιδίως τις τεχνολογικές που καλπάζουν με αμείωτο ρυθμό.

«ΜΕΤΑΜΟΡΦΏΝΟΝΤΑΣ» ΤΗΝ ΛΕΜΕΣΌ ΜΕ ΤΗ ΒΟΉΘΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΜ

ία πραγματική «μεταμόρφωση» συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στην Λεμεσό, μία πόλη… αγνώριστη σε σχέση με το παρελθόν, την οποία πλέον κοσμούν αρκετά πολυώροφα κτίρια ενώ πρόκειται να προστεθούν και άλλα μέσα στα επόμενα χρόνια. Το case study της προαναφερθείσας πόλης της Κύπρου παρουσίασε, στη διάρκεια του Construction Project Management Conference, ο Γιάννης Περικλέους από την κυπριακή εταιρεία AP Pericleous, κάνοντας αναφορά σε τέσσερα σημαντικά έργα στα οποία συμμετείχε ή συμμετέχει η εταιρεία. Ο κ. Περικλέους έκανε εκτενή αναφορά στη σημασία της χρήσης ψηφιακών εργαλείων (η AP Pericleous χρησιμοποιεί εργαλεία ΒΙΜ από το 2007), τα οποία όταν χρησιμοποιούνται σωστά μπορούν να βελτιστοποιήσουν τον συντονισμό των εργασιών, να επιλύσουν ζητήματα στο στάδιο του σχεδιασμού και να περιορίσουν τα κόστη στο στάδιο της κατασκευής. Η χρήση αυτών των εργαλείων είναι αναγκαία για την υλοποίηση έργων τέτοιας κλίμακας. Ίσως το πιο εμβληματικό έργο για την Λεμεσό είναι το Trilogy Seafront

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

στη «μύτη» της ακτογραμμής της πόλης, που αποτελείται από τρεις πύργους 38, 36 και 13 ορόφων (ο τρίτος πύργος θα ήταν μεγαλύτερος, όμως λόγω της κατάργησης της «χρυσής βίζας» δεν υπήρχε το αναμενόμενο αγοραστικό ενδιαφέρον και έμεινε στους 13 ορόφους), περιλαμβάνοντας διαμερίσματα και γραφεία, καθώς και μια δημόσια πλατεία επιφάνειας 9.000 τετραγωνικών μέτρων. Το πιο ξεχωριστό χαρακτηριστικό του έργου είναι ο πρόβολος μήκους 18 μέτρων στον δυτικό πύργο, για τον σχεδιασμό του οποίου χρησιμοποιήθηκαν εργαλεία τρισδιάστατης ανάλυσης, ενώ πραγματοποιήθηκε δοκιμή σε αεροσήραγγα στον Καναδά, ώστε να διασφαλιστεί ότι η κατασκευή θα ήταν ανθεκτική στην πίεση του αέρα. Πριν από το Trilogy Seafront όμως, το πρώτο ψηλό κτίριο της Κύπρου ήταν το Pafilia One, ύψους 180 μέτρων και με 42 ορόφους διαμερισμάτων. Και σε αυτό το έργο έγινε εκτεταμένη χρήση ψηφιακών εργαλείων, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι η εκσκαφή για την κατασκευή του έφτασε σε βάθος 14 μέτρων. Ο κ. Περικλέους

παρουσίασε και το έργο Infinity Towers, επίσης στη Λεμεσό, που αποτελείται από δύο πύργους με μέγιστο ύψος 135 μέτρων και περιλαμβάνει πολυτελή διαμερίσματα, καθώς και μία πισίνα 100 μέτρων, καθώς και το Ayia Napa Marina Tower στην Αγία Νάπα, ύψους 113 μέτρων, που ξεχωρίζει για τον σπειροειδή σχεδιασμό του. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις ανέλυσε το πώς τα ψηφιακά εργαλεία βοήθησαν στην υλοποίηση των δύο φιλόδοξων έργων.

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΎΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΆΔΟ ΤΟ ΒΙΜ

Κλείνοντας, ο κ. Περικλέους μίλησε για το πώς βλέπει το μέλλον των κατασκευών στην Κύπρο και στην Ελλάδα, τονίζοντας πως το ΒΙΜ και τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν πραγματικά να ενισχύσουν τον κατασκευαστικό κλάδο και εκτιμώντας πως η χρήση ΒΙΜ θα εξελιχθεί σε προαπαιτούμενο για τον κλάδο, κάτι που θα πρέπει να επιβάλλει το ίδιο το Δημόσιο, όπως συμβαίνει σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αναγκαία είναι, κατά τον ίδιο και η εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων μερών.

C O N S T R U C T I O N | 51

EVENTS

Η ΨΗΦΙΑΚΉ ΜΕΤΆΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ ΦΈΡΝΕΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΈΣ ΑΛΛΑΓΈΣ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΌΣ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΒΙΜ

Τις ραγδαίες εξελίξεις που επιφέρουν οι τεχνολογικές αλλαγές στο ευρύτερο φάσμα της βιομηχανίας υποδομών και κατασκευών παρουσίασε στο Construction Project Management ο Ανδρέας Στυλιανού, Τεχνικός Διευθυντής της AGT Engineering & Services. «Οι τεχνολογικές προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν οι εταιρείες βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με το μέγεθος, την πολυπλοκότητα και το επίπεδο τεχνογνωσίας καθεμίας από αυτές» υπογράμμισε.

ΠΡΩΤΟΣΤΑΤΕΊ ΣΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΆ ΕΡΓΑΛΕΊΑ ΤΟ ΒΙΜ

Σύμφωνα με τον κ. Στυλιανού, στην αγορά υπάρχουν ήδη τα τεχνολογικά εργαλεία που βελτιώνουν τις διαδικασίες και εγγυώνται την ποιότητα των κατασκευών. Σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, παρατηρείται άμεση εφαρμογή της τεχνολογίας, αλλά «εξαιτίας του υψηλού κόστους εκπαίδευσης και της απουσίας πεδίου εφαρμογής, η χώρα μας για ένα μεγάλο διάστημα υστερούσε στον συγκεκριμένο τομέα» σημείωσε προσθέτοντας, όμως, πως τα τελευταία χρόνια τα μελετητικά και τα τεχνικά γραφεία κινούνται στην

κατεύθυνση των τεχνολογικών εξελίξεων, εστιάζοντας στην εξειδίκευση του προσωπικού στις νέες τεχνολογίες. «Μάλιστα, είναι τέτοια η δυναμική της τεχνολογίας, που οι εταιρείες προσελκύουν στελέχη από το εξωτερικό λόγω της εξειδίκευσή τους», υπογράμμισε ο Αντρέας Στυλιανός. Όπως τόνισε, το ΒΙΜ προσφέρει όχι μόνο τρισδιάστατη απεικόνιση των έργων αλλά το σύνολο των πληροφοριών και των διαδικασιών διαχείρισης αυτών. «Τα αποτελέσματα της χρήσης ΒΙΜ είναι μετρήσιμα», είπε συγκεκριμένα, παραθέτοντας τον καλύτερο χρονικό προγραμματισμό, την αύξηση του κύκλου ζωής κατασκευής, καθώς και την αποφυγή των αστοχιών και αλληλεπικαλύψεων κ.λπ. ως ορισμένα από τα πλέον σημαντικά οφέλη. «Το VR χαρίζει λεπτομερή περιήγηση στην προτεινόμενη κατασκευή, ενώ η χρήση drones απομακρυσμένη παρακολούθηση και έλεγχο των έργων» συμπλήρωσε για τα νέα τεχνολογικά εργαλεία.

NΈΕΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΕΝΤΌΣ ΚΑΙ ΕΚΤΌΣ ΣΥΝΌΡΩΝ

Όπως μας πληροφόρησε ο κ. Στυλιανός, το ΤΕΕ και άλλοι φορείς -απόλυτα ευθυγραμμισμένοι με τον στόχο της ψηφιακής μετάβασης- διοργανώνουν σεμινάρια με σκοπό την πρόκληση ενδιαφέροντος για

Αντρέας Στυλιανού,Τechnical Director of the Private Sector, AGT Engineering & Services

νέες τεχνολογίες. «Η ψηφιακή μετάβαση απαιτεί οργανωτικές αλλαγές στις επιχειρήσεις και γι’ αυτό η AGT έχει στελεχωθεί με εξειδικευμένους μηχανικούς αλλά και έχει θέσει ένα στρατηγικό πλάνο, για να αποτελέσει έναν σημαντικό εταίρο του κατασκευαστικού κλάδου« ανέφερε. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά υπογράμμισε, το 1ο εξάμηνο του 2024 η εταιρεία θε έχει καταφέρει να υλοποιήσει το μότο της «Engineering Beyond». Οι νέες τεχνολογίες ισοδυναμούν με νέες ευκαιρίες εντός και εκτός συνόρων, κατέληξε ο κ. Στυλιανός.

ΣΕ ΕΥΤΥΧΉ ΣΥΓΚΥΡΊΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΥΠΟΔΟΜΏΝ, ΑΛΛΆ...

Σέργιος Λαμπρόπουλος, Πρόεδρος ΕΣΒΥΚ άνοιξε τον διάλογο στο πάνελ «Challenges of the Greek Construction Industry coping with permacrisis» του συνεδρίου Construction Project Management. «Είμαστε σε σημείο καμπής», αναγνώρισε ο Αναστάσιος Αρανίτης, Γενικός Διευθυντής Intrakat/Άκτωρ ΑΤΕ, παραθέτοντας το σημαντικό ανεκτέλεστο των

52 | C O N S T R U C T I O N

κατασκευαστικών ομίλων και τον υγιή αριθμό των εταιρειών. «Με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση θα χρειαζόμαστε μηχανικούς με “πράσινες” δεξιότητες, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί ίσως με αναβάθμιση του προγράμματος σπουδών ή προγράμματα κατάρτισης» ανέφερε η Δέσποινα Καλλιδρομίτου, CEO της Epsilon και Πρόεδρος ΣΕΓΜ. Η BIM ήρθε απότομα στην καθημερινότητα των

κατασκευαστικών εταιρειών, υπογράμμισε ο Αντώνης Μιτζάλης, Εντεταλμένος Σύμβουλος του Ομίλου Avax. «Αποτελεί ευκαιρία ιδιαίτερα για τους νέους ανθρώπους, είτε είναι μηχανικοί είτε χειριστές» συμπλήρωσε

ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΌΣ ΆΜΕΣΑ

Όσον αφορά στην εκπαίδευση του προσωπικού, ο Αντώνης Παπαντωνίου,

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Γενικός Διευθυντής Υποδομών ΜΕΤΚΑ. θεωρεί υψηλό το επίπεδο των πολυτεχνείων της χώρας, «αλλά πρέπει να εκσυγχρονιστούν», φέρνοντας ως παράδειγμα το πρόγραμμα «Μηχανικοί στην Πράξη» του ομίλου Mytilineos, που παρέχει στους νέους μηχανικούς την ευκαιρία να γνωρίσουν τη δουλειά και να μπουν στην αγορά πιο γρήγορα. Αναφερόμενος στο μοντέλο της Πρότυπης Πρότασης ο Γιώργος Συριανός, Διευθύνων Σύμβουλος Άκτωρ Παραχωρήσεις και Πρόεδρος ΣΤΕΑΤ σημείωσε πως δίνει λύσεις περαιτέρω αναπτυξιακής προοπτικής, εκσυγχρονισμού, αλλά και για να επιζήσουν επενδύσεις.

2ο πάνελ από αριστερά προς τα δεξιά: Σέργιος Λαμπρόπουλος, Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ & Πρόεδρος του ΕΣΒΥΚ, Αναστάσιος Αρανίτης, Γενικός Διευθυντής της INTRAKAT & ΑΚΤΩΡ, Αντώνιος Παπαντωνίου, Εκτελεστικό Μέλος ΔΣ/Γενικός Διευθυντής - Έργα Υποδομής, ΜΕΤΚΑ Α.Ε./Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ, Γιώργος Συριανός, Πρόεδρος ΣΤΕΑΤ & Διευθύνων Σύμβουλος, ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε., Δέσποινα Καλλιδρομίτου, Διευθύνων Σύμβουλος EPSILON SA & Πρόεδρος, SEGM/HELLASCO ,Αντώνης Μιτζάλης, Εκτελεστικός Διευθυντής, ΟΜΙΛΟΣ ΑΒΑΞ

ΤΟ ΠΛΆΝΟ ΓΙΑ ΑΝΑΚΑΊΝΙΣΗ/ΕΠΈΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΉΣ ΣΧΟΛΉΣ ΧΆΛΚΗΣ

Δρ. πολιτικός μηχανικός και Managing Director της Penelis Consulting Engineers, Γρηγόρης Πενέλης, παρουσίασε το έργο της πλήρους αναστήλωσης, ανακαίνισης και επέκτασης του κτιριακού συγκροτήματος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Η ΣΧΟΛΉ ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΕΙ (ΚΑΙ) ΤΡΊΑ ΔΙΑΤΗΡΗΤΈΑ ΚΤΊΡΙΑ

Ο κ. Πενέλης επεσήμανε ότι στο κτιριακό συγκρότημα της ιστορικής Σχολής περιλαμβάνονται ο Ιερός Ναός Αγίας Τριάδας, το κτίριο της Σχολής (εμβαδού 8.000 τ.μ.), τα κτίρια της κουζίνας και του αχυρώνα, θερμοκήπιο, φυλάκιο εισόδου, μαντρί και ο περιμετρικός μαντρότοιχος. Όπως, τόνισε , το κτίριο της Σχολής έχει κριθεί ως απολύτως διατηρητέο από το Συμβούλιο Μνημείων. Πρόκειται για κατασκευή του 1896, αφότου το προηγούμενο κατέρρευσε από σεισμό. Ως απολύτως διατηρητέο, όμως, έχει ανακηρυχθεί (από το Συμβούλιο Μνημείων) και το κτίριο της κουζίνας, που κατασκευάστηκε ίσως και πριν το 1896. Τέλος, ως διατηρητέο, αλλά εξωτερικά, έχει κριθεί το μονώροφο, από λιθοδομή, με ξύλινη στέγη, κτίριο του αχυρώνα .

ΟΙ ΣΤΌΧΟΙ ΤΟΥ ΈΡΓΟΥ

Ο κ. Πενέλης προχώρησε αναλύοντας διεξοδικά τους στόχους του έργου. «Το

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

κτιριακό συγκρότημα της Σχολής θα περιλαμβάνει μεγάλο αμφιθέατρο (το οποίο πρόκειται να στεγαστεί σε νέο κτίριο), χώρο πολλαπλών χρήσεων, χώρους φιλοξενίας (με δίκλινα δωμάτια), αίθουσες διδασκαλίας που θα διαθέτουν και πολυμέσα, αίθουσες σεμιναρίων (workshops) για παράλληλες συνεδρίες διεθνών συνεδρίων, χώρους καφέ και εστίασης και, τέλος, βιβλιοθήκη. Επιπλέον, θα πρέπει να υλοποιηθούν όλες εκείνες οι παρεμβάσεις ώστε οι χώροι του συγκροτήματος να είναι απολύτως προσβάσιμοι σε ΑμεΑ». Όπως υπογράμμισε, από μηχανικής άποψης, «το συγκρότημα πρέπει να αναβαθμιστεί τόσο στατικά όσο και αντισεισμικά. Είναι, επιπλέον, ανάγκη να εξοπλιστεί με ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα ανάλογα με τους σύγχρονους κανονισμούς. Πρέπει, ακόμη, να τοποθετηθούν, μεταξύ αρκετών άλλων, ανελκυστήρες, στοιχεία πυροπροστασίας-πυρόσβεσης, κλιματισμός, θέρμανση, έλεγχος περιβάλλοντος στην βιβλιοθήκη, ηλεκτροστάσιο και συστήματα ανάκτησης ενέργειας».

σε δίκλινα δωμάτια. Ο ισόγειος όροφος πρόκειται να ανακατασκευαστεί πλήρως με smart αίθουσες και αίθουσες σεμιναρίων (workshops), όπως και η βιβλιοθήκη στο υπόγειο με climate control αλλά και η τραπεζαρία και η κουζίνα της Σχολής. Επιπρόσθετα, θα τοποθετηθούν δύο νέοι ανελκυστήρες, όπως και κλιματισμός στους χώρους φιλοξενίας». Όσον αφορά, τώρα, στα περιφερειακά κτίρια της Σχολής, ο κ. Πενέλης δήλωσε πως «θα δημιουργηθεί νέο, υπόσκαφο, αμφιθέατρο, εξωτερικό καφέ και νέοι υπόγειοι χώροι ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων». Ακόμη, «θα γίνει μετατροπή του αχυρώνα σε αίθουσα πολλαπλών χρήσεων».

ΤΑ ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΘΑ ΓΊΝΟΥΝ

«Όσον αφορά στο κτίριο της Σχολής», είπε, «κατ’ αρχάς η σοφίτα θα μετατραπεί, από κενός χώρος, σε δίκλινα δωμάτια φιλοξενίας. Θα υλοποιηθεί, επίσης, η πλήρης ανακατασκευή του πρώτου ορόφου φιλοξενίας, από χώρους κοιτώνων,

Γρηγόρης Πενέλης, Owner, PENELIS CONSULTING ENGINEERS SA & Vice Chairman, BOD EYATH SA

C O N S T R U C T I O N | 53

SPECIAL REPORT

BIG 5 GLOBAL: ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ Η ΠΡΆΣΙΝΗ ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΉ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ Π Ρ Ω ΤΑ Γ Ω Ν Ί Σ Τ Ρ Ι Α Η Ε Λ Λ Ά Δ Α Σ Τ Ο S TA R T U P C I T Y

Από τις συμφωνίες που υπεγράφησαν, ξεχωρίζει το MoU μεταξύ των Abu Dhabi Airport Free Zone και Grand Move για την ανάπτυξη ενός νέου εμπορικού κέντρου 35.000 τ.μ. στην καρδιά του Αμπού Ντάμπι. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

54 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

44η συνεχής διοργάνωση της Big 5 Global, του μεγαλύτερου και του πιο σημαντικού κατασκευαστικού γεγονότος, ολοκληρώθηκε στο Ντουμπάι, καταγράφοντας επισκεψιμότητα-ρεκόρ. Περισσότεροι από 81.000 επισκέπτες-επαγγελματίες των κατασκευών από 166 χώρες έδωσαν το «παρών» στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου του Ντουμπάι στην έκθεση-σταθμό της διεθνούς βιομηχανίας, από τις 4 έως τις 7 Δεκεμβρίου 2023. Πρόκειται για τη σπουδαιότερη Διεθνή Έκθεση στη Μέση Ανατολή, η οποία προβάλλει τη μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων και υπηρεσιών στον τομέα των κατασκευών, σε εμπορικούς επισκέπτες, όχι μόνο από την περιοχή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Μέσης Ανατολής, αλλά και από τις γειτονικές χώρες της Σαουδικής Αραβίας, του Ιράν, του Ιράκ, της Ινδίας και της Υποσαχάριας και Βόρειας Αφρικής. «Φέτος η Big 5 Global ξεπέρασε τις προσδοκίες, προσελκύοντας τον μεγαλύτερο αριθμό επαγγελματιών κατασκευών από διάφορες γωνιές του κόσμου, ενισχύοντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης, την ανάπτυξη παγκόσμιων συνεργασιών και την προβολή νέων τάσεων και πρακτικών στην κατασκευαστική τεχνολογία», δήλωσε η Josine Heijmans, Αντιπρόεδρος της dmg events, που διοργανώνει την Big 5 Global. «Αυτό το ορόσημο επιβεβαιώνει τη δέσμευσή μας να προσφέρουμε απαράμιλλη αξία στους συμμετέχοντες, τους εκθέτες και τους συνεργάτες μας, που επιδιώκουν να συμμετάσχουν σε επιχειρηματικές δραστηριότητες στο κατασκευαστικό τοπίο της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Νοτιοανατολικής Ασίας», συμπλήρωσε.

συνοικία Al Falah. Το γενικό σχέδιο του έργου περιλαμβάνει μια υπεραγορά που θα διαθέτει ιατρικό κέντρο και αθλητικό κλαμπ και άλλες εγκαταστάσεις λιανικής και F&B. Η Maureen Bannerman, Chief Commercial Officer, Abu Dhabi Airports, δήλωσε: «Είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ότι αυτή η συμφωνία MoU θα συμβάλει στην ανάπτυξη της νέας περιοχής Al Falah, φέρνοντας τις κοινότητες κοντά». Ένας άλλος εκθέτης, η Floors & Walls εξασφάλισε συνεργάτες διανομής για τα προϊόντα της, συγκεκριμένα τη Richmond και τη Sintrich, στην Ινδία, τη Συρία, το Ιράκ και τη Σαουδική Αραβία. Οι συμφωνίες διανομής θα αποφέρουν περισσότερα από 20 εκατομμύρια δολάρια ετησίως. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που συμμετείχαμε στην Big 5 Global φέτος και έχουμε ήδη κλείσει το περίπτερό μας για την έκδοση του 2024», δήλωσε ο Valy

Ossman, Διευθύνων Σύμβουλος, Floors & Walls. Εκτός από νέες συνεργασίες, φέτος η εκδήλωση έγινε πεδίο λανσαρίσματος πολλών νέων προϊόντων. Η United Motors & Heavy Equipment Company με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα λάνσαρε καινοτόμα προϊόντα (Wacker Neuson Zero Emission, ACBe) που επαναπροσδιορίζουν τη βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα στην κατασκευή.

ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ ΈΧΕΙ… ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ

Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ημερών, η Big 5 Global έγινε μια σημαντική πλατφόρμα στο επίκεντρο της οποίας βρέθηκε το μέλλον του κλάδου. Μια σειρά από οξυδερκείς διαλόγους και συζητήσεις διαμορφώθηκαν στην Big 5 Global Leaders’ Summit, όπου συζητήθηκε το κάλεσμα της βιομηχανίας για μετασχηματισμό της βιομηχανίας. Επίσης στην εκδήλωση Big

ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ ΠΟΥ ΤΡΆΒΗΞΑΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΉ

Συγκεντρώνοντας τα μεγαλύτερα ονόματα των κατασκευών στο Ντουμπάι για τέσσερις ημέρες, η Big 5 Global χρησίμευσε ως κόμβος για μεγάλες συμφωνίες και συνεργασίες, ενισχύοντας περαιτέρω τη σημασία των εκθέσεων για τη διευκόλυνση ισχυρών επιχειρηματικών σχέσεων. Σε μια τέτοια συνεργασία, η Abu Dhabi Airport Free Zone (ADAFZ), ένας από τους εκθέτες στην Big 5 Global, υπέγραψε συμφωνία με την Grand Move, για την ανάπτυξη ενός εμπορικού πάρκου αξίας 17,8 εκατομμυρίων δολαρίων, που θα εκτείνεται σε 35.000 τ.μ. στη νέα

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

C O N S T R U C T I O N | 55

SPECIAL REPORT

5 FutureTech Summit οι ομιλητές συμμετείχαν σε κρίσιμους διαλόγους για τη μελλοντική προστασία του κλάδου σε ένα μέλλον με πρωταγωνιστή την κυβερνοασφάλεια. Το πρόγραμμα της Big 5 Global φιλοξένησε επίσης μια ημέρα συνομιλιών σχετικά με τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στον σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική υπό τον τίτλο «Everything Architecture». Με την υποστήριξη του Επιμελητηρίου Ψηφιακής Οικονομίας του Ντουμπάι (DCDE), η καινοτομία στον τομέα των κατασκευών πήρε σάρκα και οστά στο Start-up City. Ο Saeed Al Gergawi, Αντιπρόεδρος του DCDE, σχολίασε: «Η Start-up City δημιουργεί μια πολύτιμη πλατφόρμα που φέρνει κοντά τους αναδυόμενους φορείς του κλάδου για να επιδείξουν τις καινοτόμες ιδέες τους και να διαμορφώσουν το μέλλον της κατασκευής. Η υποστήριξη του επιμελητηρίου για αυτήν την επίκαιρη εκδήλωση έρχεται ως μέρος της προσπάθειάς μας να καλλιεργήσουμε πολλά υποσχόμενες εταιρείες τεχνολογίας και να προωθήσουμε την ατζέντα ψηφιακού μετασχηματισμού του εμιράτου. Παραμένουμε προσηλωμένοι στην εδραίωση της θέσης του Ντουμπάι

56 | C O N S T R U C T I O N

ως κορυφαίου παγκόσμιου κόμβου για την ψηφιακή οικονομία σύμφωνα με τους στόχους της Οικονομικής Ατζέντας του Ντουμπάι».

ΑΠΈΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉ ΚΡΊΣΗ

Ένας ακόμη μείζων πυλώνας της Big 5 Global ήταν η αντιμετώπιση των συνεπειών και του ίδιου του φαινομένου της κλιματικής κρίσης. Στις περισσότερες από

Η Big 5 Global έγινε μια σημαντική πλατφόρμα στο επίκεντρο της οποίας βρέθηκε το μέλλον του κλάδου

130 θεματικές ενότητες που διεξήχθησαν στη διεθνή εκδήλωση, οι ομιλητές τόνισαν την υιοθέτηση τεχνολογίας, τις βιώσιμες μεθόδους δόμησης, την εφαρμογή της γεωθερμικής ενέργειας και τις επείγουσες ανάγκες της βιομηχανίας για αποτελεσματική βελτίωση των υλικών για τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. «Όλοι γνωρίζουμε για την έκτακτη ανάγκη της κλιματικής κρίσης. Πρέπει να είμαστε σε θέση να κάνουμε καλές επιλογές υλικών για να μειώσουμε τον αντίκτυπο. Και για όλα αυτά, τα ψηφιακά εργαλεία θα είναι πολύ χρήσιμα», δήλωσε ο Belarmino Cordero, Διευθύνων Σύμβουλος της Eumada, ο οποίος μίλησε στο Facade Talks. Απηχώντας το κοινό αίσθημα για την υιοθέτηση του BIM στις συνομιλίες τεχνολογίας, ο Δρ. Ing. Ο Ali Ismail, ειδικός BIM από το Ντουμπάι, σημείωσε: «Κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να δημιουργήσουμε μια κοινότητα, μια ενδιαφέρουσα ομάδα ανθρώπων και εταιρειών που πιστεύουν στην αξία της χρήσης ανοιχτών προτύπων BIM και πιστεύουν στη βελτίωση της βιομηχανίας μας εμβαθύνοντας τη συνεργασία ως άτομα και εταιρείες». ■

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

ΕΝΤΥΠΩΣΊΑΣΕ Η ΕΛΛΆΔΑ Πιο εντυπωσιακή από κάθε άλλη χρονιά ήταν η συμμετοχή των 57 ελληνικών εταιρειών του κλάδου των δομικών υλικών και κατασκευών στην Big 5 Global που διοργάνωσε και φέτος η Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece). Κατά τη διάρκεια της Big 5 Global, η Enterprise Greece, με δικό της γραφείο στον κεντρικό διάδρομο της έκθεσης, στήριξε την εθνική συμμετοχή, η οποία χαρακτηρίστηκε από τη δυναμική παρουσία των ελληνικών εταιρειών με τα καινοτόμα προϊόντα τους αλλά και την πιο έντονη διαφημιστική έως σήμερα προβολή της χώρας στα κεντρικά σημεία εντός και εκτός εκθεσιακού χώρου. H Ελλάδα είχε για 4η συνεχόμενη χρονιά τη μεγαλύτερη εθνική παρουσία στον χώρο Startup City της «Big 5 Global», με τη συμμετοχή 8 ελληνικών Startups, οι οποίες προέβαλαν τις καινοτόμες τεχνολογίες τους στον τομέα της βιομηχανίας των δομικών υλικών και κατασκευών. Επίσης για δεύτερη φορά, δημιουργήθηκε χώρος υψηλής αρχιτεκτονικής αισθητικής για την προβολή του Ελληνικού Μαρμάρου, καθώς η Enterprise Greece σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας – Θράκης (ΣΕΜΜΘ) ξεκίνησαν από το 2022 συντονισμένες δράσεις για την προώθηση του εξαιρετικού αυτού προϊόντος στο εξωτερικό, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου 3ετίας στου κλάδου. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές του των δομικών υλικών προς την Μ. Ανατολή το 2022, ανήλθαν στο 0,18% (102,1 εκ. δολάρια) του συνολικού όγκου των ελληνικών εξαγωγών και είχαν αύξηση 3.9% σε σχέση με τις εξαγωγές του κλάδου για το 2021. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης διοργανώθηκαν δύο σημαντικές εκδηλώσεις: α) Στο περίπτερο προβολής του ελληνικού μαρμάρου, πραγματοποιήθηκε την πρώτη ημέρα της έκθεσης, παρουσία της Διοίκησης του Οργανισμού, Welcome Reception προς τιμή των 57 ελληνικών επιχειρήσεων της εθνικής συμμετοχής. Την εκδήλωση μεταξύ άλλων τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρέσβης της Ελλάδας στα H.A.E., κ. Αντώνιος Αλεξανδρίδης , ο Σύμβουλος της Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Παναγιώτης Λεμπέσης, ο Αναπληρωτής Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, κ. Δημήτριος Βουρδάνος, καθώς και η Σύμβουλος επιχειρηματικότητας και εξωστρέφειας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, κ. Ελευθερία Τσαγκαράκη. β) Στο χώρο του Start-Up City, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση του οικοσυστήματος των νεοφυών εταιριών του κατασκευαστικού τομέα στις χώρες του Κόλπου. Στο πάνελ των ομιλητών συμμετείχε η Εντεταλμένη Σύμβουλος και Εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. της Εnterprise Greece, κα Μπέττυ Αλεξανδροπούλου, η οποία μίλησε για το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων και τις δράσεις υποστήριξης της Enterprise Greece, καθώς και για τις δυνατότητες εμπλοκής τους σε έργα στη Μέση Ανατολή. Σε δηλώσεις του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Enterprise Greece, κ. Μαρίνος Γιαννόπουλος, ανέφερε: «Ξεπέρασε

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

κάθε προσδοκία η εθνική συμμετοχή της Ελλάδας στη φετινή Big 5 Global και θέλω να συγχαρώ όσους συνέβαλαν σε αυτή τη μεγάλη επιτυχία. Στόχος ήταν να οργανωθεί μια ακόμα πιο δυναμική εθνική συμμετοχή σε σχέση με την περσινή, στην οποία η χώρα μας είχε κερδίσει τις εντυπώσεις, και να αναδειχθούν για άλλη μια φορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ελληνικών προϊόντων, όλων των κλάδων των δομικών υλικών και υπηρεσιών. Με τη φετινή μας παρουσία, ανεβάσαμε πολύ ψηλά τον πήχη των προσδοκιών και είμαι σίγουρος ότι στην επόμενη διοργάνωση, η Ελλάδα θα μια έχει μια πιο δυναμική παρουσία». Η Εντεταλμένη Σύμβουλος και Εκτελεστικό Μέλος ΔΣ της Enterprise Greece, κα. Μπέττυ Αλεξανδροπούλου από την πλευρά της δήλωσε τα εξής: «Η φετινή εθνική συμμετοχή στη Big 5 Global 2023, μας γεμίζει αισιοδοξία για τις τεράστιες προοπτικές που εμφανίζονται για τον συγκεκριμένο κλάδο τα επόμενα χρόνια. Και στη φετινή διοργάνωση, καταφέραμε να δείξουμε και να αναδείξουμε τα καινοτόμα ελληνικά προϊόντα και να προσελκύσουμε αριθμό-ρεκόρ επισκεπτών και επιχειρηματιών. Επίσης απολαμβάνουμε τη μεγάλη επιτυχία που γνωρίζει το branding του ελληνικού μαρμάρου το οποίο είχαμε παρουσιάσει στην περσινή διοργάνωση σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Μαρμάρου ΜακεδονίαςΘράκης. Τέλος, είναι άξια αναφοράς, η μεγάλη συμμετοχή ελληνικών Start-ups του κατασκευαστικού κλάδου, η οποία επιβεβαιώνει ότι η χώρα μας αποτελεί μια ανερχόμενη δύναμη καινοτομίας και εξωστρέφειας.» Στις δηλώσεις του ο Πρέσβης κ. Αντώνιος Αλεξανδρίδης τόνισε τα εξής: «Είχα την τιμή και την χαρά να επισκεφτώ την έκθεση δομικών υλικών BIG 5 και να συνομιλήσω με τους 57 Έλληνες εκθέτες. Η ιδιαίτερα υψηλή συμμετοχή, 4η πολυπληθέστερη μεταξύ όλων των χωρών, επιβεβαιώνει το δυναμισμό και τον εξωστρεφή χαρακτήρα της ελληνικής οικονομίας και, παράλληλα, τις ευκαιρίες που παρουσιάζουν τα ΗΑΕ και η ευρύτερη περιοχή για την ελληνική επιχειρηματικότητα. Η Πρεσβεία μας, σε συνεργασία με την Enterprise Greece που διοργάνωσε επιτυχώς την Εθνική Συμμετοχή, θα παραμείνει αρωγός και συμπαραστάτης στις προσπάθειες των ελληνικών εξωστρεφών επιχειρήσεων».

C O N S T R U C T I O N | 57

SPECIAL REPORT

ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΏΝ Ο ΝΈΟΣ ΟΣΕ Ν Έ Ο Σ Φ Ο Ρ Έ Α Σ Γ Ι Α Ά Μ Ε Σ Ο Ρ Ι Ζ Ι ΚΌ Ε Κ Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Ι Σ Μ Ό Σ Τ Η Ν Α Ν Ά Π Τ Υ Ξ Ή ΤΟΥ

Με ορίζοντα εικοσαετίας τα σιδηροδρομικά έργα. Η χρονολογική σειρά των έργων ανάλογα με την προτεραιότητά τους. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

58 | C O N S T R U C T I O N

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

πί τάπητος στο υπουργικό συμβούλιο, που συνεδρίασε υπό τον πρωθυπουργό, τέθηκαν από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστο Σταϊκούρα, η πρόταση για τη δημιουργία της «Νέος ΟΣΕ Α.Ε.», καθώς και το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών για τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού τομέα. Ειδικότερα, για την αντιμετώπιση των χρόνιων παθογενειών του στην Ελλάδα, η κυβέρνηση προχωρά, σε συνεργασία με την Ε.Ε., σε πλήρη αναδιοργάνωση των εταιρειών που εμπλέκονται στον σχεδιασμό, ανάπτυξη, συντήρηση και διαχείριση των σιδηροδρομικών υποδομών και του τροχαίου υλικού της χώρας, προς διασφάλιση ενός σύγχρονου, γρήγορου, άνετου και απολύτως ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου σε πλήρη διαλειτουργικότητα με τα ευρωπαϊκά αντίστοιχα δίκτυα. Σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, η μέχρι σήμερα λειτουργία των τριών εταιρειών που εμπλέκονται με σιδηροδρομικό έργο, με πολλαπλές κοινές αρμοδιότητες και διεπιφάνειες, παράλληλες, αντικρουόμενες ή/και συμπληρωματικές αρμοδιότητες, έχει σαν αποτέλεσμα την αδυναμία ενιαίου στρατηγικού σχεδιασμού, συντονισμού, ανάπτυξης, συντήρησης, διαχείρισης και πλήρους ελέγχου του σιδηροδρομικού δικτύου, με συνέπειες την καθυστέρηση υλοποίησης έργων και την πιθανότητα απώλειας πολύτιμων πόρων, ανθρώπινων και οικονομικών. Επίσης, υπάρχει σημαντική συνολική επιβάρυνση του Κρατικού Προϋπολογισμού από την πολλαπλότητα προσωπικού αντιστοίχων προσόντων και αρμοδιοτήτων για παρόμοιες διαδικασίες εντός των τριών εταιρειών. Για τους λόγους αυτούς κρίθηκε αναγκαίος και έχει προγραμματιστεί ο άμεσος ριζικός εκσυγχρονισμός για την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού τομέα, υλοποιώντας τις εξής σημαντικές αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των δημόσιων πυλώνων του υπάρχοντος συστήματος (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ).

ΤΑ ΒΉΜΑΤΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΎ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΌ ΣΎΜΒΟΥΛΟ ΔΙΟΊΚΗΣΗΣ

Κατ’ αρχάς, δημιουργείται ένας νέος, ενιαίος, σύγχρονος δημόσιος φορέας, με πυρήνα τον ΟΣΕ («Νέος ΟΣΕ»), που αναλαμβάνει πλήρως τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Διαχειριστή της

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

Σιδηροδρομικής Υποδομής, όπως περιγράφονται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, ενώ καθίσταται και μοναδικός υπεύθυνος για το σύνολο των μελετών και έργων που εκτελούνται επί του σιδηροδρομικού δικτύου, της διαχείρισης του τροχαίου υλικού, καθώς και των σταθμών και λοιπών εγκαταστάσεων της ιδιοκτησίας του. Στη νέα εταιρεία εντάσσονται επιπλέον του σημερινού ΟΣΕ: α) η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και β) η ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. κατά το μέρος που αφορά στο επιχειρησιακά κρίσιμο για τον σιδηρόδρομο τμήμα της δραστηριότητάς της (τροχαίο υλικό, ενεργές σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις). Ο Νέος ΟΣΕ θα αναλάβει τη συνολική ευθύνη για όλα τα θέματα ασφαλείας και συνεχούς βελτίωσης του σιδηροδρομικού

Θα προσληφθεί, μετά από διεθνή διαγωνισμό, εταιρεία με αποδεδειγμένη τεχνική και διοικητική εμπειρία στη διοίκηση και λειτουργία αντίστοιχων φορέων, ως «τεχνικός σύμβουλος διοίκησης» του Νέου ΟΣΕ

συστήματος, συνεργαζόμενος με τους λοιπούς φορείς του τομέα (υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ΡΑΣ, Hellenic Train και λοιποί operators) στο πλαίσιο της εφαρμογής μίας νέας προσέγγισης με συστημική ανάλυση και διαχείριση κινδύνων, σε εφαρμογή των κατευθύνσεων της ΕΕ και του σχετικού Action Plan που εκπονεί η κυβέρνηση. Η σύσταση και οργάνωση του νέου φορέα θα κατοχυρωθεί νομοθετικά. Οι αρμοδιότητές του θα καλύπτουν πλήρως αυτές των σημερινών ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ και θα συμπληρωθούν κατάλληλα, ώστε να αντιμετωπιστούν κενά ή/ και αδυναμίες του υφιστάμενου τρόπου λειτουργίας των φορέων. Πιο αναλυτικά, ο νέος φορέας θα είναι Ανώνυμη Εταιρεία ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου, με το Διοικητικό του Συμβούλιο να ορίζεται από τη Ελληνική Κυβέρνηση, με τήρηση των αρχών διαφάνειας και αξιοκρατίας. Ο Νέος ΟΣΕ θα εποπτεύεται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Θα δημιουργηθούν εντός του φορέα διακριτοί επιχειρησιακοί τομείς στους οποίους θα ενταχθεί με τις απαραίτητες προσαρμογές το υφιστάμενο επιχειρησιακό έργο των ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ και οι σχετικές οργανωτικές μονάδες (Γενικές Διευθύνσεις, Διευθύνσεις κ.λπ. μονάδες) που το υλοποιούν. Οι αντίστοιχες υποστηρικτικές (διοικητικές) διευθύνσεις των τριών εταιρειών θα συγχωνευθούν σε έναν ενιαίο διοικητικό τομέα, προς αξιοποίηση των σχετικών οικονομιών κλίμακας. Θα προσληφθεί, μετά από διεθνή διαγωνισμό, εταιρεία με αποδεδειγμένη τεχνική και διοικητική εμπειρία στη διοίκηση και λειτουργία αντίστοιχων φορέων, ως «τεχνικός σύμβουλος διοίκησης» του Νέου ΟΣΕ. Ο τεχνικός σύμβουλος διοίκησης θα συνεισφέρει με τεχνογνωσία και εξειδικευμένα ανώτατα στελέχη, αναλαμβάνοντας σε καθημερινή βάση, το σύνολο των επιχειρησιακών εργασιών της εταιρείας, καθώς

C O N S T R U C T I O N | 59

SPECIAL REPORT

και την ειδικότερη ευθύνη λειτουργίας κρίσιμων επιχειρησιακών τομέων για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών ετών, εφαρμόζοντας αναλογικά διεθνείς εμπειρίες που υιοθετήθηκαν στο παρελθόν από αντίστοιχους σιδηροδρομικούς Οργανισμούς. Ο Νέος ΟΣΕ θα καταρτίσει στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο και θα συνάψει σύμβαση απόδοσης με το εποπτεύον υπουργείο μέσω της οποίας θα παρακολουθείται βάσει συμφωνημένων δεικτών απόδοσης και μετρήσιμων στόχων. Επίσης, θα αναλάβει την ευθύνη του συνόλου των έργων και λοιπών συμβάσεων των ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ (τροχαίο υλικό, ενεργοί σταθμοί κλπ.) που βρίσκονται σε εξέλιξη και οι οποίες θα συνεχιστούν απρόσκοπτα με βάση ειδική πρόβλεψη του νέου νόμου.

60 | C O N S T R U C T I O N

ΠΏΣ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΎΝ ΟΙ ΕΘΝΙΚΟΊ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΊ ΠΌΡΟΙ

Ο Νέος ΟΣΕ ενδυναμώνεται σημαντικά επιπλέον σε τεχνογνωσία, προσωπικό και συστήματα, με αξιοποίηση ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων. Ειδικότερα: ● Τεχνογνωσία: Θα αξιοποιηθεί η Δήλωση Πρόθεσης Συνεργασίας, που έχει ήδη συναφθεί μεταξύ των αρμόδιων υπουργών Ελλάδας και Γαλλίας στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών, με κύρια εστίαση στα θέματα διαχείρισης κινδύνων, ασφάλειας και διαλειτουργικότητας του σιδηροδρομικού δικτύου. Επιπρόσθετα, ως κρίσιμης σημασίας αναγνωρίζεται η μεταφορά τεχνογνωσίας που θα επιτευχθεί από

τον τεχνικό σύμβουλο διοίκησης στον Νέο ΟΣΕ. ● Προσωπικό: Ο νέος φορέας θα στελεχωθεί από το σύνολο του προσωπικού των δύο φορέων (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ) και το σχετικό προσωπικό του τμήματος δραστηριοτήτων της ΓΑΙΑΟΣΕ που θα ενταχθεί στο Νέο ΟΣΕ. Παράλληλα, προβλέπεται η στελέχωσή του να ενισχυθεί σημαντικά με προσεκτικά επιλεγμένο πρόσθετο νέο προσωπικό που θα ξεπεράσει τα 600 άτομα και με προσόντα που θα καλύπτουν τις απαιτήσεις των νέων θέσεων εργασίας που θα οριστούν. Η πρώτη ομάδα προσλήψεων αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2024, ενώ η υπόλοιπη ενίσχυση στελέχωσης θα προχωρήσει σε στάδια, μέχρι το μέσο του 2025, με βάση επίσης και τις απαιτήσεις στελέχωσης που θα προσδιοριστούν από το Business Plan του νέου φορέα. ● Συστήματα: Ο Νέος ΟΣΕ θα εξοπλιστεί με τα πιο σύγχρονα συστήματα ασφαλείας διαχείρισης της κυκλοφορίας συρμών (ERTMS), καθώς και βελτιστοποίησης της αξιοποίησης του δικτύου, πολλά από τα οποία είναι ήδη υπό εγκατάσταση στο δίκτυο του ΟΣΕ και τα τρένα ιδιοκτησίας της ΓΑΙΑΟΣΕ. Επιπρόσθετα, θα επανασχεδιασθεί εξ’ αρχής ένας προηγμένος ψηφιακός οργανισμός και θα εξοπλιστεί με σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα (μητρώο παγίων, συστήματα προγραμματισμού και παρακολούθησης των μελετών και έργων, σύγχρονο σύστημα δυναμικής πληροφόρησης και εξυπηρέτησης των επιβατών). Η αναδιοργάνωση του ΟΣΕ χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και θα υλοποιηθεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2025, με ενδιάμεσα ορόσημα, πρώτον, την υποβολή του σχεδίου εφαρμογής του μετασχηματισμού που θα περιέχει επίσης σχέδια της προτεινόμενης νομοθεσίας και της διακήρυξης για τον διεθνή διαγωνισμό πρόσληψης Τεχνικού Συμβούλου Διοίκησης (ΤΣΔ) της «Νέος ΟΣΕ» κατά το Q2 του 2024. Δεύτερον, την ψήφιση νομοθεσίας για νέο ΟΣΕ και δημοσίευση τευχών διεθνούς διαγωνισμού για τον ΤΣΔ μέχρι το τέλος του 2024. Τρίτον, με την έγκριση πολυετούς επενδυτικού προγράμματος και υπογραφή νέας σύμβασης απόδοσης μεταξύ ΟΣΕ και ελληνικού κράτους μέχρι τον Ιούνιο του 2025. ■

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4

SPECIAL REPORT

Η ΣΕΙΡΆ ΤΩΝ ΈΡΓΩΝ Όπως αποκαλύφθηκε με την παρουσίαση του Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, τα σιδηροδρομικά έργα κατηγοριοποιούνται σε αυτά που έχουν άμεση προτεραιότητα και πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026, τα έργα με ολοκλήρωση πενταετίας (2029) και ακολουθούν έργα με δεκαετή σχεδιασμό (2034) και μελλοντικά έργα με εικοσαετή σχεδιασμό (2044). Στα ενταγμένα έργα ύψους 529 εκατ. ευρώ που έχουν χρηματοδότηση και προχωρούν άμεσα περιλαμβάνονται: ● Οριστικές αποκαταστάσεις Θεσσαλίας, (Ταμείο Ανάκαμψης) με 180 εκατ. ευρώ. ● Σηματοδότηση Θεσσαλονίκη-Ειδομένη («Phasing” μεταξύ ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2014-2020 και ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 2021-2027) με 27 εκατ. ευρώ. ● Νέα Καρβάλη – Τοξότες (CEF1) με 212 εκατ. ευρώ. ● Προαστιακός Δυτικής Αττικής, (Ταμείο Ανάκαμψης) με 110 εκατ. ευρώ. Στη δεύτερη λίστα είναι τα έργα 1,39 δισ. ευρώ προς χρηματοδότηση από το CEF II (το πρόγραμμα Συνδέοντας την Ευρώπη). Αυτά είναι: ● ΣΚΑ – ΟΙΝΟΗ με 240 εκατ. ευρώ. ● Λιόσια – Κόρινθος (Αναβάθμιση) με 70 εκατ. ευρώ. ● Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (Αναβάθμιση) με 90 εκατ. ευρώ. ● Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (Ηλεκτροκίνηση) με 75 εκατ. ευρώ. ● Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο με 480 εκατ. ευρώ και χρηματοδότηση 341 εκατ. ευρώ. ● Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο με 295 εκατ. ευρώ και χρηματοδότηση 214 εκατ. ευρώ. ● Ρίο – Πάτρα με 477 εκατ. ευρώ και χρηματοδότηση 366 εκατ. ευρώ. Στην τρίτη λίστα είναι τα έργα πενταετούς προγραμματισμού ύψους περίπου 650 εκατ. ευρώ. Αυτά είναι: ● Σιδηροδρομική σύνδεση του 6ο προβλήτα με το εθνικό δίκτυο (Ε.Π.ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 2021-2027) με 35 εκατ. ευρώ. ● Προαστιακός Δυτικής Θεσσαλονίκης (Ε.Π.ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 2021-2027) με 20 εκατ. ευρώ. ● Επέκταση προαστιακού σιδηροδρόμου και σύνδεση με λιμένα Λαυρίου (Ε.Π.ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 2021-2027) με 391 εκατ. ευρώ. ● Εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης και σηματοδότησης με ETCS Level 1 και αναβάθμιση γραμμής στο τμήμα Λατομείο – ΒΙΠΕ – Σ.Σ. Βόλου. Έργο ενταγμένο στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2014-2020. Αναφέρεται ως έργο στο “ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ” 2021-2027 αλλά λόγω “DANIEL” δεν έχει γίνει ακόμα η διαδικασία.

62 | C O N S T R U C T I O N

● Παλαιοφάρσαλος –Καλαμπάκα: Εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης και σηματοδότησης με ETCS Level 1 και κατασκευή παρακαμπτήριας γραμμής στον Σ.Σ. Σοφάδων. Έργο ενταγμένο στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ 20142020. Αναφέρεται ως έργο στο “ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ” 2021-2027 αλλά λόγω “DANIEL” δεν έχει γίνει ακόμα η διαδικασία. ● Στρυμώνας- Αλεξανδρούπολη. Στις επόμενες προτεραιότητες έρχονται τα έργα με δεκαετή και εικοσαετή προγραμματισμό. Στα έργα δεκαετίας περιλαμβάνονται σημαντικά έργα όπως: ● ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΓΝΑΤΙΑ: Στρυμόνας – Αλεξανδρούπολη Γραμμές ● ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΓΝΑΤΙΑ: Στρυμώνας – Αλεξανδρούπολη, Παραλλαγή Ίασμος- Πολύανθος με 110 εκατ. ευρώ ● ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: Πλατύ – Φλώρινα, με 50 εκατ. ευρώ ● ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΑΘΗΝΩΝ: Ικόνιο – Σφίγγα με 700 εκατ. ευρώ ● ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΛΙΜΕΝΩΝ: Επέκταση προαστιακού και σύνδεση με λιμένα Ραφήνας με 310 εκατ. ευρώ Τέλος στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, περιλαμβάνονται πολύ μεγάλα έργα που μεγαλώνουν το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Τα έργα αυτά είναι: ● Προαστιακός Πάτρας: Πάτρα – Πύργος με 200 εκατ. ευρώ ● Δυτική Εγνατία: Καλαμπάκα –Ηγουμενίτσα με 1.55 δισ. ευρώ ● Δυτική Εγνατία: Καλαμπάκα – Κοζάνη με 550 εκατ. ευρώ ● Νέα Ανατολική Εγνατία: Θεσσαλονίκη – Ν.Καρβάλη με 1.5 δισ. ευρώ ● Δυτική Μακεδονία: Αναβάθμιση Δικτύου με 2 δισ. ευρώ ● Πελοπόννησος: Αναβάθμιση Δικτύου με 1.5 δισ. ευρώ.

Ι Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 4