Construction Τεύχος 11

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 1 | Τ Ε Υ ΧΟ Σ 11

T I M H: 9€ | I S S N : 2 7 3 2 - 6 9 50

Υποδομές: Ο ESG μετασχηματισμός στην πράξη Γ. ΒΛΆΧΟΣ (ΣΑΤΕ): ΔΕΝ ΈΧΟΥΜΕ ΑΠΑΛΛΑΓΕΊ ΑΚΌΜΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΔΙΑΦΆΝΕΙΑ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ 10 Η ΕΚΕ ΚΑΙ ΤΟ ESG ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ (ΚΑΙ) ΤΟΥ REAL ESTATE 20 | ΤΑ ΟΔΙΚΆ ΔΊΚΤΥΑ ΠΟΥ ΘΈΛΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΕΣ | ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΑΕΚΚ: ΈΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΖΉΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΌ Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 232 1 C O N S T R U C TΚΛΆΔΟ I O N | 2 42

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 - ΤΕΥΧΟΣ 011

Αρχισυντάκτης

Γιάννης Πισπιρίγκος E: gpispirigos@boussias.com

6 NEWS INTERVIEWS

Σύμβουλοι Έκδοσης

Γιώργος Βλάχος, Νίκος Μαρσέλλος

10

Υπεύθυνη Συνδρομών

Γ. Βλάχος (ΣΑΤΕ): Δεν έχουμε απαλλαγεί ακόμα από την αδιαφάνεια στις κατασκευές Μ. Αλεξίου (CSR Hellas): Έτοιμος ο κλάδος των δομικών υλικών για τη βιώσιμη ανάπτυξη ΥΠΟΔΟΜΈΣ: Ο ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ESG ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ Πώς βλέπουν οι μεγάλες εταιρείες την ΕΚΕ και το ESG; Η ΕΚΕ και το ESG στο επίκεντρο (και) του real estate

Υπεύθυνη Κυκλοφορίας

SPECIAL REPORTS

Συντακτική ομάδα

Φωτεινή Δαϊλά, Γιώργος Κατσιμιλής, Βάιος Κρόκος

24

Υπεύθυνη Διαφήμισης

Ματίνα Δημητριάδου E: mdimitriadou@boussias.com

Creative Director

Γιώργος Τριχιάς

Γραφιστική Επιμέλεια Νίκος Γαζετάς

Φωτογράφος

14

Image Bank

20

Κορνήλιος Σαραντίογλου www.stock.adobe.com Βίκυ Θεοδωρίδου E: vtheodoridou@boussias.com Ρίτα Κανδάκη

12

Γραμματεία

Δήµητρα Σπανού

32

Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία

Pressious Arvanitidis

Συσκευασία/Ένθεση/Επικόλληση

42

Presstime

Λογιστήριο

Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολοµάζου

Συνδρομές (Ετήσιες)

Εταιρειών: €99 Στελεχών/Ιδιωτών: €60 Φοιτητών: €50 Κύπρου-Εξωτερικού: €150

14

56

Το φυσικό αέριο βάζει… φωτιά σε δομικά υλικά Τα οδικά δίκτυα που θέλουν οι περιφέρειες Διαχείριση ΑΕΚΚ: Ένα σημαντικό ζήτημα για τον κατασκευαστικό κλάδο Σε τι ρυθμούς ανάπτυξης «τρέχει» η αγορά κατοικίας;

OPINIONS 38

40

46

60

42

EVENTS 26

48 Εκδότης

Μιχάλης Κ. Μπούσιας

Γ. Γιαννής: Όραμα, μηδέν ατυχήματα με νεκρούς στους αυτοκινητόδρομους Β. Δανέλλη-Μυλωνά: Σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι και οδική ασφάλεια Μ. Δακτυλίδης: Η ΠΕΔΜΕΔΕ ECO στον χώρο της διαχείρισης των ΑΕΚΚ Π. Σταθάς (ΠΕΔΜΗΕΔΕ): Ηλεκτρονική σφράγισηαποσφράγιση των οικονομικών προσφορών

CPM Conference: Προκλήσεις και ευκαιρίες στη διαχείριση τεχνικών έργων Property Awards 2021: Τα exceptional commercial έργα ανάπτυξης ακινήτων

Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων Κατερίνα Πολυμερίδου

Διευθύντρια Πωλήσεων

32

Νένα Γιαννακίδου

Επικοινωνία BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Τ: 210 6617777, F: 210 6617778, Κλεισθένους 338, 153 44 Γέρακας

www.boussias.com Κωδικός ΕΛΤΑ: 210183 ISSN 2732-6950 www.constructionmag.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

3

EDITORIAL

«ΒΌΜΒΕΣ» ΣΤΑ ΘΕΜΈΛΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ ΑΚΙΝΉΤΩΝ Γ Ι Α Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ι Γ ΚΟ Σ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Π

ολλά έχουν γραφτεί για τις ευκαιρίες που προσφέρονται στη βιομηχανία των υποδομών ενόψει των μεγάλων τεχνικών έργων που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Παράλληλα, πέραν των μεγάλων έργων, ήδη από την κατάργηση των αυστηρών μέτρων που επιβλήθηκαν εξαιτίας της πανδημίας, υπάρχει έντονη κινητικότητα στις ανακαινίσεις μικρότερων έργων (κατοικιών), αλλά και στην έκδοση νέων οικοδομικών αδειών. Ωστόσο, ο δρόμος για την ανάκαμψη των κατασκευών δεν είναι ρόδινος… Το πρώτο βαρίδι αφορά την εκτίναξη του κόστους κατασκευής εξαιτίας των ανατιμήσεων. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτιρίων Κατοικιών τον Οκτώβριο 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου 2020, παρουσίασε αύξηση 6,3%, έναντι μείωσης 0,5% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών του έτους 2020 με το 2019, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2021 οι τιμές των υλικών κατέγραψαν επίσης αύξηση 5,1%. Την ίδια ώρα ερωτηματικό παραμένει κατά πόσο αυτή η άνοδος στις τιμές των υλικών θα ληφθεί υπόψη στην κατάρτιση του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ». Παράλληλα, η αγορά ακινήτων δείχνει έντονα προβληματισμένη από την άνοδο των αποδόσεων στα logistics, σε έναν τομέα όπου οι Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας έχουν κάνει σημαντικές επενδύσεις. Όπως τονίζουν στελέχη

της αγοράς, μια λύση είναι η αναθεώρηση των συντελεστών, αν και προσωρινή. Η μόνιμη αντιμετώπιση του προβλήματος θα επέλθει με τη νομοθέτηση του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων & Μελετών. Ακόμα και αν αντιμετωπιστεί όμως το σοβαρό πρόβλημα των ακριβότερων υλικών, στελέχη της αγοράς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την έλλειψη των εργατικών χεριών. Η γενιά των ανθρώπων που θα μπορούσαν να δουλέψουν στην οικοδομή έχουν στραφεί σε άλλους τομείς. Και αυτό ισχύει τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους ξένους εργάτες. Η οικοδομική δραστηριότητα βρέθηκε σε αδιέξοδο τα τελευταία χρόνια, οπότε έσβησε ως επαγγελματικός προορισμός των νέων ανθρώπων. Όπως ενδεικτικά αναφέρεται στην παγκόσμια έρευνα «KPMG 2021 Global Construction Survey» για τον κατασκευαστικό κλάδο με τίτλο «No turning back, An industry ready to transcend»: «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο κατασκευαστικός κλάδος το επόμενο διάστημα, έχοντας ήδη διαχειριστεί τις συνέπειες της πανδημίας, θα είναι το αυξημένο κόστος. Η βέλτιστη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, η χρήση καινοτόμων υλικών με σκοπό τη βιωσιμότητα των επενδύσεων, αλλά και η προσέλκυση αξιόλογου εργατικού δυναμικού, φαίνονται να είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα των εταιρειών».

Οι άνθρωποι που θα μπορούσαν να δουλέψουν στην οικοδομή ως εργατοτεχνικό προσωπικό έχουν στραφεί σε άλλους τομείς

4 | CONSTRUCTION

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

NEWS

NOVAL PROPERTY: ΤΟ «ΠΡΆΣΙΝΟ ΟΜΌΛΟΓΟ» ΑΛΛΆΖΕΙ ΤΗΝ ΠΕΙΡΑΙΏΣ

Επενδυτικά σχέδια με σημαντικές προοπτικές αναμένονται από τη Noval Property του ομίλου Viohalco με αφορμή την έκδοση του πράσινου κοινού ομολογιακού δανείου. Μεταξύ των επενδύσεων περιλαμβάνεται η αστική ανάπλαση του πρώην βιομηχανικού ακινήτου της Βιοχάλκο συνολικής επιφάνειας 72.500 τ.μ. στην Πειραιώς που έχει ενταχθεί στο καθεστώς Στρατηγικών Επενδύσεων και προβλέπει την ανάπτυξη μικτών χρήσεων θα περιλαμβάνουν γραφεία ξενοδοχείο, κατοικίες καθώς και αθλητικές εγκα-

ταστάσεις και άλλες χρήσεις με επενδύσεις άνω των 150 εκατ. ευρω. Επίσης η επένδυση που αφορά το υπό ανάπτυξη συγκρότημα κτιρίων γραφείων στο Μαρούσι, πρώην ακίνητο Kodak, με συνολική επιφάνειας που προσεγγίζει τα 50.000 τ.μ. μέσω της εταιρείας THE GRID ΑΕ, συνολικής επένδυσης 40 εκατ. ευρώ που θα ξεπεράσει τα 77 εκατ ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του τιμήματος αγοράς της γης, το οποίο θα καταβληθεί με την υπογραφή του συμβολαίου.

Σ ΤΟ Ν Ε Λ Λ Ά Κ Τ Ω ΡΑ ΤΟ « Μ Ι Κ Ρ Ό Ε Λ Λ Η Ν Ι ΚΌ » Π Λ Ε Ι ΟΔΌΤ Η Σ Ε Η R E D S Στη θυγατρική του ομίλου Ελλάκτωρ, Reds, περνά η σύμβαση παραχώρησης για την έκταση των 345 στρεμμάτων εντός της πρώην αμερικανικής Βάσης Γουρνών στο Ηράκλειο Κρήτης, γνωστή και ως “μικρό Ελληνικό”. Πλειοδότης της ηλεκτρονικής δημοπρασίας (e-Auction) αναδείχτηκε η Reds με το τίμημα που κατέβαλε να ανέρχεται στα 40,2 εκατ. ευρώ. Η Reds αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων στη χώρα μας. Δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και τη Ρουμανία με χαρτοφυλάκιο που αποτελείται από βραβευμένα έργα διεθνών διακρίσεων. Το επενδυτικό της ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην ανάπτυξη εμπορικών πάρκων, εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων, οργανωμένων οικιστικών συγκροτημάτων, εκθεσιακών κέντρων, καθώς και κτηρίων γραφείων και μικτών χρήσεων. Με την ανάδειξη του αναδόχου για την αξιοποίηση της έκτασης ανοίγει και ο δρόμος για την επιμέρους ξεχωριστή επένδυση του καζίνου, η οποία εντάσσεται μεν στον όλο σχεδιασμό αξιοποίησης, αλλά προωθείται με ξεχωριστή διαδικασία.

6 | CONSTRUCTION

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΟΛΘ : ΤΟ Π Ρ Ώ ΤΟ « Έ Ξ Υ Π Ν Ο » Λ Ι Μ Ά Ν Ι Μ Ε B LO C KC H A I N Η ΟΛΘ Α.Ε. είναι το πρώτο ελληνικό λιμάνι που υιοθετεί την τεχνολογία “blockchain” μέσω της ενσωμάτωσης με την TradeLens, μια ψηφιακή πλατφόρμα εφοδιαστικής που υποστηρίζεται από πέντε από τις έξι μεγαλύτερες εταιρείες θαλάσσιων μεταφορών παγκοσμίως. Η πλατφόρμα TradeLens προωθεί την αποτελεσματική, διαφανή και ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών, με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας και της εμπιστοσύνης στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Παρέχει ορατότητα σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα και βασίζεται σε πληθώρα πληροφοριών από τον κλάδο, συμπεριλαμβανομένων άμεσων ενσωματώσεων με περισσότερα από 180 λιμάνια και τερματικούς σταθμούς, 15+ τελωνειακές αρχές σε όλο τον κόσμο και έναν αυξανόμενο αριθμό παρόχων συνδυασμένων μεταφορών. Η ενσωμάτωση στην πλατφόρμα TradeLens βελτιώνει σημαντικά τη διαχείριση των πόρων και του χώρου εναπόθεσης εμπο-

ρευματοκιβωτίων, ενώ απλοποιεί και μειώνει το κόστος σύνδεσης με την κάθε επιμέρους ναυτιλιακή γραμμή και την ευρύτερη λιμενική κοινότητα.

ΣΤΗΝ ALUMINCO ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΆΣΙΟ ΤΗΣ DORAL ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Τη μονάδα της εταιρείας παραγωγής παραθύρων και θωρακισμένων πορτών, Doral, που εδρεύει στο Καλοχώρι της Θεσσαλονίκης απέκτησε μέσω πλειστηριασμού η εταιρεία διέλασης αλουμινίου Aluminco, έναντι 7 εκατ. ευρώ. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Aluminco, Αργύρης Καρράς, μεταξύ των πλεονεκτημάτων της νέας εξαγοράς περιλαμβάνεται η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας κατά 7.000 τόνους ετησίως. Η εταιρεία προέβη στη συγκεκριμένη εξαγορά αποκλειστικά μέσω ιδίων κεφαλαίων, με το συνολικό ύψος της επένδυσης σε βάθος πενταετίας να ανέρχεται στα 20 εκατ. ευρώ, μέρος των οποίων θα προέλθει από τραπεζικό δανεισμό. Με τη συγκεκριμένη κίνηση η εταιρεία διέλασης αλουμινίου θα προσθέσει στην παραγωγική της δυναμική και μία τέταρτη γραμμή παραγωγής εκτός από την τρίτη γραμμή που εγκατέστησε στο εργοστάσιο των Οινοφύτων και τέθηκε σε λειτουργία εντός του 2021.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

7

NEWS

ΤΟ 1 0 0 % H OT E L S H OW Ε Π Έ Σ Τ Ρ Ε Ψ Ε ΔΥ Ν Α Μ Ι Κ Ά Ό Λ Ε Σ Ο Ι ΤΆ Σ Ε Ι Σ Π Ο Υ Α Φ Ο Ρ Ο Ύ Ν Τ Ο Ν Ξ Ε Ν Ο Δ Ο Χ Ε Ι Α Κ Ό Κ Λ Ά Δ Ο

Με εξαιρετική επιτυχία ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο η έκθεση 100% Hotel Show, αποτελώντας πόλο έλξης όλων των παικτών του κλάδου των ξενοδοχείων και δίνοντας έναν αέρα αισιοδοξίας για το 2022. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ Μετά από δύο χρόνια αναγκαστικής απουσίας, εξαιτίας των συνθηκών που διαμόρφωσε η πανδημία, η premium έκθεση για ξενοδόχους και villa owners, το 100% Hotel Show, επέστρεψε σηματοδοτώντας την επαναφορά των ξενοδοχειακών εκθέσεων. Η έκθεση, που διοργανώθηκε από την εταιρεία Demand Fairs & Media, στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, όπως αποδεικνύει το πλήθος των εκθετών και επισκεπτών που την επέλεξαν ως σημείο συνάντησης. Μέσα σε ένα κλίμα ασφάλειας, αλλά και με έναν ειδικό σχεδιασμό της έκθεσης για την αποφυγή συνωστισμού, ξενοδόχοι, επενδυτές και αρχιτέκτονες είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα αναγνωρισμένων επαγγελματιών της τουριστικής αγοράς. Εκατοντάδες συναντήσεις μεταξύ εκθετών και επισκεπτών με πραγματικό επενδυτικό ενδιαφέρον πραγματοποιήθηκαν, αλλά και επιτυχημένα workshops που κάλυψαν τα επερχόμενα trends για τη νέα τουριστική σεζόν. Ο όμιλος επικοινωνίας Boussias έδωσε το «παρών» συμμετέχοντας με περίπτερο όπου παρουσίαζε στους επισκέπτες της έκθεσης τα μέσα Architect, Construction, Build και Hotel & Restaurant.

ΒΡΑΒΕΊΑ ΜΟΝΑΔΙΚΏΝ ΈΡΓΩΝ

Tο 100% Hotel Show ξεκίνησε με την Τελετή Απονομής των 100% Hotel Design Awards, η οποία πραγματοποιήθηκε σε ένα ειδικό format, όπου παρευρέθηκαν δεκάδες Ξενοδόχοι και Αρχιτέκτονες που έλαβαν μέρος στον διαγωνισμό, αλλά και σημαντικοί καλεσμένοι όπως η Υφυπουργός Τουρισμού Σοφία Ζαχαράκη, η

8 | CONSTRUCTION

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

οποία, εκπροσωπώντας επίσημα τον Πρωθυπουργό, χαιρέτισε την έναρξη της Διοργάνωσης. Κατά τη διάρκεια της απονομής αναδείχθηκαν οι εντυπωσιακότεροι σχεδιασμοί Ελληνικών Ξενοδοχείων, στην πιο ανταγωνιστική διοργάνωση των βραβείων μέχρι σήμερα, ενώ η πρώτη ημέρα ολοκληρώθηκε με την κανονική λειτουργία της έκθεσης, για τους κατόχους της ειδικής VIP πρόσκλησης. Με το κοινό να δηλώνει δυναμική παρουσία το Σάββατο, προσεγγίζοντας την αίσθηση της Pre-Covid περιόδου, αλλά και με μια σταθερή επισκεψιμότητα και τις υπόλοιπες ημέρες της Διοργάνωσης, δύο από τα κυριότερα χαρακτηριστικά των επισκεπτών αποτέλεσαν το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον και η απόλυτα στοχευμένη προσέγγιση, με αποτέλεσμα την πραγματοποίηση επαφών με πραγματικές προοπτικές συνεργασίας. Επιπρόσθετα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε το γεγονός ότι το φετινό 100% Hotel Show προσέλκυσε ένα αξιοσημείωτο ποσοστό νέων επισκεπτών που σχεδιάζουν να μπουν στον ξενοδοχειακό κλάδο με την επικείμενη ανακοίνωση των νέων χρηματοδοτικών προγραμμάτων, ανανεώνοντας σημαντικά τις επαφές των εταιρειών που συμμετείχαν στη φετινή διοργάνωση.

WORKSHOPS ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΊΑΣ

Όπως είναι γνωστό, τα Ξενοδοχειακά Workshops αποτελούν διαχρονικά έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της Διοργάνωσης, κάτι που συνεχίστηκε και φέτος καθώς, για άλλη μια χρονιά, τα περισσότερα από αυτά πραγματοποιήθηκαν σε μια sold out αίθουσα, αλλά και με αρκετό κοινό να τα παρακολουθεί διαδικτυακά, αφού για πρώτη χρονιά υπήρχε παράλληλη Live Broadcasting μετάδοση. Εκτός από τον ενημερωτικό τους χαρακτήρα, φέτος για πρώτη φορά οι ομιλητές εστίασαν στην ανάλυση πραγματικών δεδομένων σχετικά με τη ζήτηση στην Ελλάδα, ενώ παρουσιάστηκαν και case studies από λύσεις εταιρειών, δίνοντας έναν πιο πρακτικό χαρακτήρα στις παρουσιάσεις.

ΜΕ ΤΟ ΒΛΈΜΜΑ ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ

Ολοκληρώνοντας την ένατή του διοργάνωση, και με το θετικό μήνυμα για τη σημασία των Εκθέσεων για την Ξενοδοχειακή Αγορά, το 100% Hotel Show ξεκινάει ήδη την προετοιμασία του για την

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

επετειακή 10η Διοργάνωσή του, βάζοντας στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του το πλήρως μελετημένο και απόλυτα επιλεγμένο μίγμα εκθετών και εκθεμάτων, τις καινοτόμες, premium και πλούσιες σε πληροφορία Παράλληλες Δράσεις του, τις

διεθνείς συμμετοχές αλλά και την προσέλκυση επισκεπτών από σημαντικές ξενοδοχειακές αγορές της Μεσογείου. Το επόμενο 100% Hotel Show θα διεξαχθεί το διάστημα 18 - 21 Νοεμβρίου 2022, στο MEC Παιανίας.

ΤΑ HIGHLIGHTS ΤΟΥ 100% HOTEL SHOW Hotelier Workshops: Το δυναμικότερο εκπαιδευτικό γεγονός της ξενοδοχειακής αγοράς 100% Hotel Design Awards: Ο σημαντικότερος θεσμός για το Ελληνικό Ξενοδοχειακό Design Διαγωνισμός Καλύτερου Περιπτέρου: Η δράση που ανέδειξε τις εντυπωσιακότερες εκθεσιακές συμμετοχές VIP Opening Party: Ένα από τα δημοφιλέστερα networking events της ξενοδοχειακής αγοράς

CONSTRUCTION |

9

INTERVIEW

ΓΙΏΡΓΟΣ ΒΛΆΧΟΣ: ΔΕΝ ΈΧΟΥΜΕ ΑΠΑΛΛΑΓΕΊ ΑΚΌΜΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΔΙΑΦΆΝΕΙΑ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ Υπάρχει δουλειά για όλους, επισημαίνει στο Construction ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ), ενόψει των έργων που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αρκεί, όπως συμπληρώνει, τα διαθέσιμα κονδύλια να μην εξαντληθούν σε πολύ λίγα έργα. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

10 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Η πανδημία επηρέασε αναμφισβήτητα κάθε οικονομικό τομέα, διεθνώς. Ποιος ήταν ο αντίκτυπός της στις τεχνικές εταιρείες; Προφανώς η πανδημία δημιούργησε σειρά στρεβλώσεων που επηρέασαν τον χώρο των κατασκευών. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, αυξήθηκαν οι τιμές προϊόντων και πρώτων υλών λόγω μείωσης της παραγωγής σε χώρες όπως η Κίνα και άλλες, όπου επιβλήθηκαν αυστηρά μέτρα στις μετακινήσεις, περιορισμοί στον συγχρωτισμό, εργασία σε βάρδιες ή και διακοπή λειτουργίας εργοστασίων ή παραγωγικών μονάδων, μεταξύ άλλων. Επίσης δημιουργήθηκαν προβλήματα λόγω των αυξημένων μέτρων ασφαλείας στα εργοτάξια αλλά και των μετακινήσεων προσωπικού κάθε είδους εντός πόλεων αλλά και από νομό σε νομό σε όλη τη χώρα. Έχει περάσει σχεδόν ένα εξάμηνο από τότε που ψηφίστηκε ο ν. 4782/2021 που τροποποίησε τον 4412 για την απλοποίηση των δημόσιων συμβάσεων. Πώς κρίνετε τη συζήτηση που εκτυλίσσεται όσον αφορά την εφαρμογή του; Η ψήφιση του ν. 4782/2021 που αφορά τις βελτιώσεις του ν. 4412/2016 ήταν καθολικό αίτημα της αγοράς και αποτελούσε προγραμματική δέσμευση της παρούσας κυβέρνησης. Αντιμετωπίσθηκαν κάποια προβλήματα δυσλειτουργίας του νόμου (π.χ. καθυστερήσεις διεξαγωγής διαγωνισμών λόγω κλήρωσης όλων των μελών επιτροπής διαγωνισμού) και έγινε κάποια προσπάθεια περιορισμού αυθαιρεσιών Δημοπρατουσών Αρχών με χρήση ειδικών όρων και φωτογραφικών διατάξεων. Δυστυχώς, τα φαινόμενα που έχουμε επανειλημμένα καταγγείλει δεν περιορίσθηκαν ουσιωδώς. Για παράδειγμα, οι διαγωνισμοί με το σύστημα «Απευθείας Διαπραγμάτευση, άρθρο 32Α», δηλαδή ουσιαστικά απευθείας αναθέσεις έργων, τείνουν να γενικευθούν. Πόσο εύκολο είναι να απαλλαγεί η κατασκευαστική αγορά από τα φαινόμενα αδιαφάνειας που την ταλανίζουν; Δυστυχώς από ό,τι δείχνει η εμπειρία μας με όλα τα κυβερνητικά σχήματα των τελευταίων 20 ετών δεν υπάρχει ουσιαστική πολιτική βούληση για να απαλλαγεί η κατασκευαστική αγορά από τα φαινόμενα αδιαφάνειας. Ήσασταν από τους πρώτους που θίξατε το πρόβλημα του αυξημένου κόστους των δομικών υλικών. Πιστεύετε ότι μπορούμε πλέον να μιλάμε για εξομάλυνση

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Γιώργος Βλάχος, Πρόεδρος Πανελλήνιου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ)

ή δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε αυτό το σημείο; Η αύξηση του κόστους των δομικών υλικών προκλήθηκε από πολλούς παράγοντες (πανδημία COVID 19, αυξήσεις του κόστους ενέργειας και μεταφορών αλλά και αύξηση της ζήτησης δομικών κατασκευών και δομικών προϊόντων). Στην παρούσα φάση δεν διακρίνεται άμεσα προοπτική εξομάλυνσης. Το μόνο που μπορεί να γίνει από την πλευρά της κυβέρνησης είναι τουλάχιστον η θεσμοθέτηση δίκαιου και γρήγορου τρόπου αναθεώρησης των τιμών σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν ήδη υποβληθεί. Φυσικά αναφέρομαι στην υιοθέτηση του σύγχρονου Συστήματος Τιμολόγησης,

Για τον αριθμό και το μέγεθος των έργων που απαιτούνται οι μικρομεσαίες εταιρείες είναι αρκετές φορές πιο ικανές από τους μεγάλους ομίλους

Τεχνικών Προδιαγραφών και Ανάλυσης Τιμών. Αυτές οι προτάσεις έχουν ήδη κατατεθεί επανειλημμένα από τον ΣΑΤΕ και άλλες εργοληπτικές οργανώσεις, αλλά και από το Εθνικό Συμβούλιο Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών (ΕΣΒΥΚ). Η κατασκευαστική αγορά αναμένει τα έργα που θα ενταχθούν στο Ταμείο Ανάκαμψης. Πιστεύετε ότι μπορούν να επωφεληθούν από αυτά και οι μικρομεσαίες τεχνικές εταιρείες, ή μόνο οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι; Προφανώς μπορούν να επωφεληθούν και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι. Θυμίζουμε ότι η γεωγραφία και η χωροταξία της Ελλάδας απαιτεί την κατασκευή πολλών μικρών και μεσαίων έργων. Η χώρα μας απαιτεί περισσότερα και μικρότερα λιμάνια (χίλια περίπου), περισσότερα αεροδρόμια, περισσότερους και μικρότερους Βιολογικούς Καθαρισμούς από τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες. Για τον αριθμό και το μέγεθος των έργων που απαιτούνται στην Ελλάδα οι μικρομεσαίες εταιρείες είναι ανταγωνιστικές και αρκετές φορές πιο ικανές από τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους. Με λίγα λόγια υπάρχει δουλειά για όλους. «Ανάπτυξη για όλους» είναι το σύνθημα του Πρωθυπουργού, αρκεί να μην εξαντληθούν όλα τα διαθέσιμα κονδύλια σε πολύ λίγα έργα. Στις πρόσφατες αρχαιρεσίες του ΣΑΤΕ εκλεγήκατε για ακόμη μια φορά πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών. Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μέλη του συνδέσμου και πώς σκοπεύετε να τα αντιμετωπίσετε; Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τεχνικές εταιρείες εν πολλοίς περιγράφονται στις προηγούμενες παραγράφους. Θεωρούμε ότι τα περισσότερα μπορούν να λυθούν εφόσον αποκατασταθεί ειλικρινής και συστηματικός διάλογος με τα αρμόδια Υπουργεία αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Σε αυτό το πνεύμα προωθούμε τις απόψεις μας και συζητάμε με τους φορείς από όλο το φάσμα της κατασκευαστικής αγοράς, δηλαδή εργοληπτικές οργανώσεις, μελετητικές εταιρείες (ΣΕΓΜ), αρμόδια υπουργεία, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), Σωματεία Τεχνικών Υπαλλήλων, Σωματείο Οικοδόμων, Εργατοτεχνιτών και συναφών κλάδων, Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΟΚΕ), Εθνικό Συμβούλιο Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών (ΕΣΒΥΚ), επιμελητήρια κ.ά.

CONSTRUCTION |

11

SPECIAL REPORT

ΤΟ ΦΥΣΙΚΌ ΑΈΡΙΟ ΒΆΖΕΙ… ΦΩΤΙΆ ΣΕ ΔΟΜΙΚΆ ΥΛΙΚΆ Π Ο Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Ό Ν ΤΑ Ε Π Η Ρ Ε Ά Ζ Ο Ν ΤΑ Ι Α Π Ό Τ Ι Σ ΑΥ Ξ Η Μ Έ Ν Ε Σ Τ Ι Μ Έ Σ Τ Ο Υ Κ ΑΥ Σ Ί Μ Ο Υ

Ο κατασκευαστικός κλάδος βρίσκεται ήδη αντιμέτωπος με ανατιμήσεις βασικών δομικών υλικών, όπως η ξυλεία, τα μέταλλα και τα πλαστικά. Πλέον, ανατιμήσεις καταγράφονται σε ενεργοβόρα προϊόντα, αν και σε χαμηλότερο ρυθμό. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΙΓΚΟΣ

12 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Οι

ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μιλούν για «αφόρητη» κατάσταση όσον αφορά τις ανατιμήσεις που έχουν σημειωθεί στις ενεργειακές αγορές, συμπιέζοντας τα οικονομικά νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Αναλύσεις επί αναλύσεων έχουν προτείνει εναλλακτικές πολιτικές επιλογές για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στην ενέργεια, αλλά κατά γενική ομολογία καμία πρόταση δεν είναι πανάκεια. Τι σημαίνει όμως για τον διεθνή κλάδο των κατασκευών η αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου;

ΟΙ ΕΡΓΟΛΆΒΟΙ ΚΑΙ ΑΝΆΔΟΧΟΙ ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝ ΦΥΣΙΚΌ ΑΈΡΙΟ

Η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου αυξάνει το κόστος παραγωγής για πολλές βιομηχανίες, αλλά η μεταποίηση, η γεωργία και οι μεταφορές είναι ιδιαίτερα μεγάλοι χρήστες φυσικού αερίου. Από την άλλη, όπως σημειώνει ο αναλυτής της ING, Maurice van Sante, ο κατασκευαστικός τομέας δεν είναι τόσο εξαρτώμενος από το συγκεκριμένο καύσιμο. Το γεγονός όμως ότι οι εργολάβοι και οι ανάδοχοι ενός τεχνικού έργου δεν χρησιμοποιούν πολύ φυσικό αέριο στη διαδικασία κατασκευής, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επηρεάζονται από την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου. Συγκεκριμένα, οι παραγωγοί και προμηθευτές μετάλλων, τούβλων, σκυροδέματος και τσιμέντου είναι βαριοί χρήστες φυσικού αερίου. Για παράδειγμα, όπως σημειώνει ο ίδιος, το αέριο μπορεί εύκολα να αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο του κόστους ενός εργοστασίου τούβλων, καθώς η θέρμανση είναι ουσιαστικό μέρος της διαδικασίας παραγωγής. Οι τιμές που αφορούν τα συγκεκριμένα δομικά προϊόντα είναι διαχρονικά υψηλές, αλλά ταυτόχρονα δεν χαρακτηρίζονται από μεγάλη μεταβλητότητα. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στα χαρακτηριστικά τους. Πρόκειται για βαριά προϊόντα που έχουν μεγάλα κόστη στη μεταφορά. Ως εκ τούτου, το σκυρόδεμα, το τσιμέντο και τα τούβλα διακινούνται κυρίως στις τοπικές αγορές. Αυτό δίνει στους προμηθευτές αυτών των προϊόντων μεγαλύτερη ισχύ στην αγορά, η οποία έχει γενικά ως αποτέλεσμα σχετικά υψηλότερες τιμές αλλά κατά συνέπεια χαμηλότερη αστάθεια των τιμών. Αυτός είναι, λοιπόν, ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν έχουμε δει ακόμη ισχυρές αυξήσεις τιμών στο τσιμέ-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ντο, το σκυρόδεμα και τα τούβλα, όπως εξηγεί ο αναλυτής της ING.

ΈΡΧΟΝΤΑΙ ΑΥΞΉΣΕΙΣ – ΥΠΌ ΠΊΕΣΗ ΤΑ ΠΕΡΙΘΏΡΙΑ ΚΈΡΔΟΥΣ

Παρά τη βραδύτερη μετακύλιση των τιμών του φυσικού αερίου στο σκυρόδεμα, το τσιμέντο και τα τούβλα, η έκρηξη των τιμών του φυσικού αερίου θα βρει τελικά τον δρόμο της μέσα από αυτές τις αγορές, οι οποίες είναι πολύ ενεργοβόρες. Ως εκ τούτου, οι εργολάβοι θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια φάση ανόδου των

Το αυξανόμενο κόστος σκυροδέματος, τσιμέντου και τούβλων θα προσθέσει μεγαλύτερη πίεση στα ήδη χαμηλά περιθώρια κέρδους και θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε νέα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού

τιμών των οικοδομικών υλικών. Το μόνο «θετικό» για αυτούς είναι ότι η αύξηση θα είναι μάλλον πιο αργή σε σύγκριση με τα πλαστικά και την ξυλεία. Τα περιθώρια κέρδους των κατασκευαστικών εταιρειών έχουν ήδη πιεστεί λόγω των αυξήσεων των τιμών στην ξυλεία, τα πλαστικά και τα μέταλλα. Αυτά τα αυξανόμενα κόστη μπορούν εύκολα να οδηγήσουν σε ζημιογόνα έργα, καθώς τα περιθώρια κέρδους είναι μικρά στον κατασκευαστικό τομέα, γενικά περίπου 2% έως 4%, συνεχίζει ο Van Sante. Οι τιμές εκροών των κατασκευαστικών έργων και οι τιμές εισροών των οικοδομικών υλικών είναι, γενικά, στενά συνδεδεμένες. Ωστόσο, από το 2018 έως το τέλος του 2020, οι τιμές παραγωγής των κατασκευών αυξήθηκαν ταχύτερα από τις τιμές των εισροών, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερα κέρδη. Πλέον, οι τιμές των εισροών καταγράφουν τη μεγαλύτερη αύξηση κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 σε σχέση με το 2004. Καταλήγοντας στην ανάλυσή του, ο Van Sante σημειώνει πως ο κατασκευαστικός τομέας ήδη παλεύει με σημαντικά υψηλότερες τιμές ξυλείας, πλαστικών και μετάλλων. Το αυξανόμενο κόστος σκυροδέματος, τσιμέντου και τούβλων θα προσθέσει μεγαλύτερη πίεση στα ήδη χαμηλά περιθώρια κέρδους και θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε νέα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού, εάν οι προμηθευτές αναγκαστούν να μειώσουν την παραγωγή. Αυτό, κατά συνέπεια, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ελλείψεις και καθυστερήσεις στη διαδικασία κατασκευής. Για να αντιμετωπίσουν τις διακυμάνσεις των τιμών, οι ανάδοχοι-κατασκευαστές θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τις κινήσεις των τιμών στα οικοδομικά υλικά και να χρησιμοποιούν πολιτικές αντιστάθμισης κινδύνου για την ελαχιστοποίηση των ζημιών.

CONSTRUCTION |

13

COVER STORY

ΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΗΝ ΕΚΕ ΚΑΙ ΤΟ ESG; Οι μεγάλες εταιρείες των κλάδων των κατασκευών και των αυτοκινητόδρομων λαμβάνουν πλέον υπόψη τους σοβαρά την ΕΚΕ και το ESG, ενσωματώνοντάς τες στη στρατηγική τους. Το περιοδικό Construction δίνει τον λόγο στις ίδιες τις εταιρείες που μας μεταφέρουν την άποψή τους και την εμπειρία τους. ΤΩΝ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΔΑΪΛΑ ΚΑΙ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

14 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΥΠ ΟΔΟ ΜΈΣ: Ο Μ Ε ΤΑ Σ ΧΗ Μ ΑΤ ΙΣ Μ Ό Σ E S G Σ Τ Η Ν Π ΡΆΞΗ FOCUS ΣΤΟ ESG ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Σύμφωνα με τη 2η Έρευνα ESG του Κέντρου Αειφορίας (CSE), στην οποία -μεταξύ άλλων- αξιολογήθηκαν οι πρακτικές των ελληνικών επιχειρήσεων σχετικά με τη δημοσιοποίηση πληροφοριών βιώσιμης ανάπτυξης και κριτηρίων ESG, ένα σημαντικό στοιχείο που αναδείχθηκε είναι ότι από τις 110 εταιρείες που εξέδωσαν Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2019-2020, οι 19 είναι εταιρείες του κατασκευαστικού τομέα, κατασκευαστικών υλικών, διαχείρισης έργων, καθώς και εταιρείες που σχετίζονται με κατασκευές. Από τις εταιρείες που εκδίδουν Έκθεση, 32 εμφανίζονται σε ένα ή περισσότερα

ESG Ratings, με τις περισσότερες να έχουν χαμηλές έως μεσαίες αξιολογήσεις. Από τις 32 αυτές εταιρείες, οι 6 ανήκουν στον κλάδο των κατασκευών, κατασκευαστικών υλικών κλπ., ενώ οι 13 εταιρείες του κλάδου είναι μέρος του νέου Δείκτη ESG του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Παράλληλα, στο 21% των συνολικών εκθέσεων περιλαμβάνονται και ποσοτικοί στόχοι σχετικά με την κλιματική αλλαγή, οι οποίοι αφορούν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, την εξοικονόμηση καυσίμων, τη μείωση της ενεργειακής έντασης και τη χρήση ΑΠΕ. Όπως δήλωσε ο κ. Γιώργος Μαρκεζίνης, Head of Sustainability (ESG) Reporting, Ratings and External Assurance Services του Κέντρου Αειφορίας (CSE), «ο κατασκευαστικός κλάδος, καθώς και οι κλάδοι που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, μαζί του, έχουν εντάξει την βιώσιμη ανάπτυξη, και τις αρχές της, στην στρατηγική τους, καθώς αυξάνεται όλο και περισσότερο η ζήτηση για υποδομές που είναι εναρμονισμένες με το φυσικό περιβάλλον, αξιοποιώντας τα φυσικά χαρακτηριστικά της τοποθεσίας. Παράλληλα, η χρήση νέων, βιώσιμων υλικών, αποτελεί μονόδρομο καθώς αυξάνεται ο αριθμός των πελατών που αναζητούν κτίρια και υποδομές πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι οι κατασκευαστικές εταιρείες θα χρειαστούν να αντλήσουν κεφάλαια για τα έργα που έχουν αναλάβει για τα επόμενα χρόνια, και αυτό θα γίνει μέσω της έκδοσης πράσινων ομολόγων που αποτελούν τη νέα τάση. Για την έκδοση των πράσινων ομολόγων, τα έργα θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές κατασκευής ή/και υλικών».

Ρόη Κωνσταντάρου, Δ/ντρια Ποιότητας, Ασφάλειας, Υγείας, Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης, Όμιλος ΑΒΑΞ

Γιώργος Μαρκεζίνης, Head of Sustainability (ESG) Reporting, Ratings and External Assurance Services, Κέντρο Αειφορίας (CSE)

Ελένη Τυρογιάννη, Δ/ντρια Στρατηγικής και Οργάνωσης, Αττικές Διαδρομές

Ε

ίναι γεγονός ότι η ΕΚΕ και το ESG αποτελεί πλέον κομμάτια της στρατηγικής μιας (μεγάλης) εταιρείας, σε όποιον κλάδο κι αν ανήκει. Οι εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου και του κλάδου των αυτοκινητοδρόμων είναι ανάμεσα σε αυτές που προβαίνουν σε ενέργειες και δράσεις με στόχο να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών και κοινωνικών ζητημάτων. Άλλωστε, οι εταιρείες αυτές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την κοινωνία, ενώ επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις συνθήκες της εποχής και του χώρου δράσης τους. Έτσι, οφείλουν να αναγνωρίζουν και να αναλαμβάνουν την ευθύνη που τους αναλογεί, τόσο απέναντι στο περιβάλλον όσο και απέναντι στην κοινωνία, κάτι που μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να φέρει στις ίδιες τις εταιρείες, αλλά και στο περιβάλλον και το κοινωνικό σύνολο.

Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΣΤΡΕΦΕΙ ΤΟ «ΒΛΕΜΜΑ» ΤΗΣ ΣΤΟ ESG

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Πλέον, πολλές μεγάλες εταιρείες ακολουθούν και ESG στρατηγική (περιβάλλον, κοινωνία και εταιρική διακυβέρνηση), με τις εταιρείες να καταγράφουν μέσα από δείκτες τις επιδόσεις τους σε αυτά τα θέματα. Το ESG είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς συνδέεται και με τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως φαίνεται και από τα όσα δήλωσε η Ρόη Κωνσταντάρου, Διευθύντρια Ποιότητας, Ασφάλειας, Υγείας, Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ομίλου ΑΒΑΞ. Σύμφωνα με την ίδια, «η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί επιτακτική ανάγκη και μοχλό πίεσης για τις κυβερνήσεις, τις κοινωνίες και τις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο προκειμένου να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές που θα τις βοηθήσουν στη συνέχεια να περιορίσουν ή και να αποτρέψουν τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Το ESG αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο λειτουργίας με όρους υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Μια εταιρεία που δρα υπό όρους ESG, υιοθετεί και παρακολουθεί δείκτες οι οποίοι καταγράφουν τις επιδόσεις της σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης. Έτσι, μέσω του δείκτη ESG, αποτυπώνεται η ικανότητα των εταιρειών να διαμορφώνουν και εν τέλει να εφαρμόζουν αποτελεσματικές πολιτικές με στόχο τη βιωσιμότητά τους, σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται και διαφοροποιείται συνεχώς». Με τη σειρά της, και σύμφωνα με πηγές της εταιρείας, η Mytilineos στέκεται στη σημασία της καταπολέμησης της κλιματικής, και, αντιλαμβανόμενη τη μεγάλη

CONSTRUCTION |

15

COVER STORY σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης για το σύγχρονο επιχειρείν, μεριμνά να αναβαθμίζει συνεχώς διαδικασίες και υπηρεσίες της, με γνώμονα την αειφορία και την παραγωγή αξίας με τρόπο τέτοιο που να συμβαδίζει με την παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

ΓΙΑΤΙ ΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙ ΣΤΟ ESG;

Παραπάνω τονίσαμε τη σημασία του ESG για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ποια είναι όμως τα οφέλη για μια εταιρεία που δρα υπό αυτό το πρίσμα; «Τα οφέλη είναι πολλαπλά», σημειώνει η κα Κωνσταντάρου (ΑΒΑΞ), «καθώς το όλο πλαίσιο ESG επηρεάζει το σύνολο των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης, όπως ενδεικτικά η προσέλκυση επενδυτών – χρηματοδότησης, η αποτελεσματικότερη διαχείριση των κινδύνων, η βελτίωση της εταιρικής κουλτούρας και η ενίσχυση της δέσμευσης των εργαζομένων στους στόχους της επιχείρησης. Επιπλέον, οι εσωτερικές διαδικασίες γίνονται ακόμη πιο αποτελεσματικές, αξιοποιώντας αποδοτικά λιγότερους πόρους και ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η παραγωγικότητα. Παράλληλα, δημιουργούνται νέα κανάλια επικοινωνίας με τους πελάτες, τους προμηθευτές και την ευρύτερη κοινωνία με στόχο την αποτελεσματική ανταπόκριση στις ανάγκες και τις προσδοκίες τους».

ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΡΓΩΝ

Κάτι που έχει μεγάλη σημασία είναι ότι το ESG συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας των μεγάλων έργων, ενώ απαραίτητη είναι η καταγραφή και παρακολούθηση

Σοφία Στάμου, Communication Manager, Ολυμπία Οδός

16 | C O N S T R U C T I O N

των επιδόσεων των εταιρειών στους δείκτες ESG. Όπως επισημαίνει η κα Κωνσταντάρου (ΑΒΑΞ), «σαφέστατα το πλαίσιο ESG θέτει τις βάσεις για μεγάλα έργα ανώτερης ποιότητας, κάτι που έχει πολύ θετικό αντίκτυπο τόσο στον κατασκευαστικό κλάδο, όσο και στους τελικούς χρήστες και φυσικά στην ίδια τη χώρα. Όπως ανέφερα και παραπάνω, οι εταιρείες που έχουν υιοθετήσει δείκτες ESG καταγράφουν και άρα παρακολουθούν τις επιδόσεις τους στους αντίστοιχους τομείς. Επομένως παρακολουθούν συνεχώς τον τρόπο που λειτουργούν, κάτι που τις βοηθά να εφαρμόζουν ένα σύστημα αυτοέλεγχου και να διαμορφώνουν αποτελεσματικές στρατηγικές με στόχο την κατασκευή έργων ανώτερης ποιότητας». Υπό το πρίσμα του ESG και της βιώσιμης ανάπτυξης, πηγές της Mytilineos αναδεικνύουν τη σημασία του να αφουγκράζεται μια εταιρεία τις παγκόσμιες τάσεις και να επενδύει την εμπειρία και την τεχνογνωσία της σε σύγχρονα έργα υποδομών που προάγουν τη βιωσιμότητα, τις «έξυπνες» λύσεις, την ενεργειακή εξοικονόμηση και τις «πράσινες» τεχνολογίες. Και όλα αυτά, προβαίνοντας σε ενέργειες μετασχηματισμού, όπως ο μετασχηματισμός του Τομέα Ολοκληρωμένων Έργων EPC – METKA σε νέο Business Unit, τον Τομέα Έργων Βιώσιμης Ανάπτυξης, μία στρατηγική προσέγγιση η οποία είναι συνυφασμένη με τις διεθνείς και εθνικές δεσμεύσεις για απανθρακοποίηση. Σε ό,τι αφορά την καταγραφή και την επίτευξη υψηλών επιδόσεων στους δείκτες ESG, αυτές έχουν μεγάλη σημασία, όπως αναδεικνύεται και από τις πηγές της Mytilineos, μιας εταιρείας που έχει επιτύχει μείωση των εκπομπών ρύπων ανά μονάδα εσόδων σε ποσοστό μεγαλύτερο του 15% ανά έτος

Γεράσιμος Μονοκρούσος, Επικεφαλής Δημοσίων Σχέσεων, Μάρκετινγκ & Εταιρικής Υπευθυνότητας, Νέα Οδός

τα τελευταία 4 χρόνια, με τους νέους περιβαλλοντικούς στόχους που θέτει να καταδεικνύουν την προσήλωσή στη βιώσιμη ανάπτυξη και την ανταπόδοση αξίας στη κοινωνία.

ΠΕΡΙ ΕΚΕ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Δίνοντας τον λόγο σε εταιρείες των αυτοκινητοδρόμων, φαίνεται πως η βιώσιμη ανάπτυξη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ΕΚΕ και τους δείκτες ESG, όπως αναφέρει η Ελένη Τυρογιάννη, Διευθύντρια Στρατηγικής και Οργάνωσης της Αττικές Διαδρομές Α.Ε.: «Η βιώσιμη ανάπτυξη και η μέριμνα για αυτή, διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις υποχρεώνονται να ακολουθήσουν τους στόχους για μηδενικές εκπομπές, που έχουν θέσει αρκετές χώρες. Το 2021 η ανάγκη αυτή γίνεται ακόμα πιο επιτακτική, καθώς όπως αναφέρθηκε και στην 26η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26), που πραγματοποιήθηκε στη Γλασκόβη τον Νοέμβριο του 2021, υπάρχει μεν ικανοποιητική πρόοδος, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα, ώστε τα επόμενα χρόνια να επιτευχθεί «ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου». Αδιαμφισβήτητα, η ΕΚΕ ή αλλιώς όπως ονομάζεται πλέον, Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης, μπορεί να αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα, δεσμεύοντας τις εταιρείες να κινούνται με τις δράσεις τους προς αυτή την κατεύθυνση και να «λογοδοτούν» για θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης («δείκτες ESG»)». Επί του θέματος μιλά η Σοφία Στάμου, Communication Manager της Ολυμπίας Οδού: «Η συζήτηση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και το ρόλο των επιχειρήσεων έχει ξεκινήσει δεκαετίες τώρα. Παλαιότερα μιλούσαμε για Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) με έμφαση στον κοινωνικό αντίκτυπο. Σήμερα χρησιμοποιούμε τον όρο Βιώσιμη Ανάπτυξη, ο οποίος περιλαμβάνει μια πιο ολιστική και στρατηγική προσέγγιση για την ευθύνη των επιχειρήσεων απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον. Επίσης, οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ έχουν φέρει τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο επίκεντρο της συζήτησης. Τα παλαιότερα μοντέλα επιχειρηματικότητας είναι απαρχαιωμένα, δεν μπορούν να δώσουν λύσεις σε σύγχρονα προβλήματα και εν πολλοίς δημιούργησαν πολλά από τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΥΠ ΟΔΟ ΜΈΣ: Ο Μ Ε ΤΑ Σ ΧΗ Μ ΑΤ ΙΣ Μ Ό Σ E S G Σ Τ Η Ν Π ΡΆΞΗ

Συνεπώς, χρειαζόμαστε νέες προσεγγίσεις, που θα απαντήσουν στη μεγάλη πίεση που δέχονται οι επιχειρήσεις από όλους τους συμμέτοχους (stakeholders), τη στιγμή που η νομοθεσία γίνεται όλο και πιο απαιτητική».

ΚΕΡΔΟΣ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Μέσα από τις στρατηγικές και τις δράσεις της ΕΚΕ, κερδισμένο βγαίνει το κοινωνικό σύνολο, αλλά και οι ίδιες οι επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικά δηλώνει η κα Τυρογιάννη (Αττικές Διαδρομές), «τα οφέλη από την υλοποίηση της Έκθεσης Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι πολλαπλά, τόσο για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία, ως σύνολο, όσο και για την ίδια την εταιρεία. Αρχικά, μέσα από την προβολή των δράσεων της επιχείρησης στα ΜΜΕ, βελτιώνεται η εταιρική της φήμη και εδραιώνεται η εμπιστοσύνη του κοινού στις αξίες που πρεσβεύει, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο για παρουσίαση αρνητικών καταστάσεων, όπως μποϊκοτάζ από καταναλωτές ή δυσφήμιση. Παράλληλα, αυξάνεται η παραγωγικότητα της επιχείρησης, καθώς το εργασιακό περιβάλλον που δημιουργείται, ευνοεί την αποδοτικό-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

τητα των εργαζομένων, ενώ ταυτόχρονα, δημιουργείται ένα δίκτυο από πιστούς πελάτες και προμηθευτές, οι οποίοι αναγνωρίζουν και επικροτούν τις ενέργειες, που κάνει η επιχείρηση προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Ως άμεσο απότοκο των παραπάνω παραγόντων, επέρχεται η αύξηση των κερδών της επιχείρησης μέσα από την ενίσχυση της διαφάνειας και την προσέλκυση υπεύθυνων επενδύσεων». Τη σημασία της ΕΚΕ και του ESG για τις σύγχρονες επιχειρήσεις, υπογραμμίζει ο Γεράσιμος Μονοκρούσος, Επικεφαλής Δημοσίων Σχέσεων, Μάρκετινγκ & Εταιρικής Υπευθυνότητας, Νέα Οδός: «Οι επιχειρήσεις, που λειτουργούν βάση κριτηρίων ESG, συνομιλούν και λογοδοτούν συχνά και με απόλυτη διαφάνεια με τους stakeholders τους, είναι τελικά και αυτές που εμπιστεύονται – και όχι άδικα οι επενδυτές – ως εταιρίες χαμηλού ρίσκου. Μέσα από τις διαδικασίες καθολικής εφαρμογής μιας πολιτικής ΕΚΕ εντός του οργανισμού, αλλά και της αποτύπωσης των επιδόσεων μέσω μη χρηματοοικονομικών εκθέσεων, αναφορών και απολογισμών, που βασίζονται σε διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα και ιδανικά, χαίρουν εξωτερικής διασφάλισης, η κάθε εταιρία αποκτά σημαντικές self-audit ευκαιρίες σε ετήσια βάση, ενώ διευκολύνεται και

η διαδικασία του benchmarking με τον εγχώριο και διεθνή ανταγωνισμό. Με τη δημοσιοποίηση αξιόπιστων και αναλυτικών μη χρηματοοικονομικών πληροφορίων σε ετήσια βάση, η εκάστοτε εταιρία, ενισχύει τη δέσμευση των stakeholders της και τελικά καταφέρνει και αποκτά ένα άτυπο «κοινωνικό διαβατήριο», ένα license to operate θα λέγαμε». Από τη δική της πλευρά η κα Στάμου (Ολυμπία Οδός) επισημαίνει πως «το στοίχημα είναι ένας οργανισμός να μετουσιώσει τις αρχές της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας σε καθημερινές πρακτικές, εταιρικές πολιτικές και στρατηγική. Τα οφέλη είναι πολλαπλά. Οι εργαζόμενοι ως μέλη του οργανισμού, αλλά και πολίτες, μεταφέρουν μια νέα κουλτούρα σε όλα τα επίπεδα της ζωής τους. Η εταιρία αποκτά καλύτερη εικόνα του τι συμβαίνει εσωτερικά από όλους και αυτή η «ευθυγράμμιση» του οργανισμού, βοηθά στη χάραξη καλύτερης στοχοθέτησης και στρατηγικής στη διαχείριση ρίσκου, την επικέντρωση στα πιο σημαντικά θέματα, την επικοινωνία με τους συμμέτοχους. Στο χώρο που λειτουργεί μια επιχείρηση, αναγνωρίζεται από τους συμμέτοχους, ευθυγραμμίζεται με διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και συμβάλλει στο εγχώριο υπεύθυνο επιχειρείν».

CONSTRUCTION |

17

COVER STORY

ΕΓΧΩΡΙΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Είναι γεγονός, ότι πλέον οι στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης δεν εφαρμόζονται μόνο από εταιρείες κολοσσούς, αλλά σταδιακά έχουν αρχίζει και εντάσσονται και στην κουλτούρα μικρότερων επιχειρήσεων. Ήδη στη χώρα μας έχουν καταγραφεί αξιόλογες πρακτικές και δράσεις από εταιρείες διαφόρων κλάδων, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον μέλλον. Ο κ. Μονοκρούσος (Νέα Οδός) εξηγεί πως «υπάρχουν πολλά παραδείγματα και καλές πρακτικές από διάφορες εταιρείες και κλάδους στη χώρα μας. Το πόσο επιτυχημένη, ή όχι, είναι μια στρατηγική, τελικά κρίνεται με βάση: πρώτον, εάν και κατά πόσο απαντά πραγματικά στις προσδοκίες των ενδιαφερομένων μερών (stakeholders), δεύτερον, εάν οι πόροι οι οποίοι επενδύθηκαν κατάφεραν να μεγιστοποιήσουν την αξία, που έλαβαν οι ωφελούμενοι και τρίτον, αν κατάφερε να λειτουργήσει ενδεχομένως και πολλαπλασιαστικά ή υπό τη μορφή της μόχλευσης επιπλέον ανάπτυξης. Σε ό,τι μας αφορά, και δεδομένου ότι πιστεύουμε βαθιά στις συνέργειες, θα ξεχωρίσουμε το έργο της Πολιτιστικής Διαδρομής της Ηπείρου, στο οποίο είχαμε ενεργό εμπλοκή και συμμετοχή, σε συνεργασία με άλλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, το σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ, καθώς και με την Περιφέρεια Ηπείρου. Πέραν του καινοτόμου χαρακτήρα του, το έργο αυτό αποτελεί κατά τη γνώμη μας, υπόδειγμα του τι μπορεί να προκύψει μέσα από τη συνεργασία των επιχειρήσεων μιας περιφέρειας, του κράτους, όπως αυτό εκφράζεται μέσω

18 | C O N S T R U C T I O N

της τοπικής αυτοδιοίκησης δευτέρου βαθμού και της κοινωνίας των πολιτών». «Μια από τις επικρατέστερες πρωτοβουλίες ΕΚΕ ή Βιώσιμης Ανάπτυξης που αναπτύσσονται στην Ελλάδα βασίζεται στους 17 Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ για τον προσδιορισμό των επιδράσεων των ουσιαστικών θεμάτων βιωσιμότητας και τη θέσπιση δεικτών επίδοσης, που καταγράφουν επιδόσεις σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης («δείκτες ESG»). Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες καταγράφουν τις πρωτοβουλίες – προγράμματα, που αναπτύσσουν και τα συνδέουν με την παγκόσμια προσπάθεια αλλαγής.» επισημαίνει η κα Τυρογιάννη (Αττικές Διαδρομές) και συμπληρώνει ότι «το πιο αναγνωρισμένο και έγκυρο διεθνώς πρότυπο αναφοράς, που βοηθά τις εταιρείες και τα κράτη να κατανοήσουν και να κοινοποιήσουν τον αντίκτυπό τους σε κρίσιμα ζητήματα Βιώσιμης Ανάπτυξης και ESG, είναι αυτό του παγκόσμιου οργανισμού Global Reporting Initiative (GRI), σκοπός του οποίου, είναι να παρέχει ένα πλαίσιο κατευθυντήριων αρχών και οδηγιών για την έκδοση εκθέσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ή ΕΚΕ). Στο συγκεκριμένο πρότυπο βασίζεται η κοινή Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης των εταιρειών «Αττική Οδός Α.Ε.» και «Αττικές Διαδρομές Α.Ε.», που λειτουργούν σταθερά με προσήλωση στις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης».

«ΠΡΑΣΙΝΑ» ΕΡΓΑ ΥΨΗΛΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ

Οι πρακτικές της ΕΚΕ μπορούν να οδηγήσουν στην υλοποίηση ποιοτικών

υποδομών με ελάχιστο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, γεγονός που φυσικά ευνοεί τους πολίτες, που είναι οι τελικοί αποδέκτες των έργων. Η κα Στάμου (Ολυμπία Οδός) ενδεικτικά αναφέρει μερικά από τα οφέλη που προκύπτουν π.χ. από τη χρήση φωτισμού LED στις σήραγγες. «Στην περίπτωση της Ολυμπίας Οδού, τα αποτελέσματα των εκτεταμένων προγραμμάτων προστασίας του περιβάλλοντος είναι εντυπωσιακά. Η αναβάθμιση των σηράγγων με φωτισμό LED οδήγησε σε μείωση κατανάλωσης ενέργειας έως και 75%, οι «πράσινοι» ΣΕΑ Ψαθόπυργου έχουν 46% μείωση ενεργειακής κατανάλωσης και ο αυτοκινητόδρομος πιστοποιημένα καταναλώνει ενέργεια 100% από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Τώρα προχωράμε στον «Προσαρμοζόμενο Φωτισμό των ανοικτών τμημάτων δρόμου» εκτιμώντας ότι θα πετύχουμε έως και 70% μείωση κατανάλωσης ρεύματος και σημαντική μείωση ανθρακικού αποτυπώματος. Είναι πολύ σημαντική η ενεργή συμμετοχή των πολιτών/χρηστών σε αυτή τη διαδικασία. Στην δεύτερη Έρευνα Ουσιαστικών Θεμάτων, που ζητήσαμε την άποψη όλων των ενδιαφερόμενων μερών μας, καθώς και τις προσδοκίες τους, η συμμετοχή ήταν εντυπωσιακή κι έδειξαν να κατανοούν και να εκτιμούν τα αποτελέσματα της επιχειρηματικής μας δράσης». Ακολούθως, ο κ. Μονοκρούσος (Νέα Οδός) τονίζει πως «μιλώντας για τους αυτοκινητοδρόμους που κατασκευάζουμε, λειτουργούμε και διαχειριζόμαστε εμείς, ξεκινώντας από τη γέννηση ενός έργου, τα κριτήρια περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά , τον τελικό σχεδιασμό του σε διάλογο με τις κοινωνίες, την υλοποίησή του σε αρμονία με τις όμορες περιοχές και καταλήγοντας στο διαρκή διάλογο με τους stakeholders, η ΕΚΕ έχει ρόλο πρωταγωνιστή. Εμείς, αναγνωρίζοντας το κομβικό ρόλο, που έχουμε αναλάβει ως διαχειριστές ενός δημόσιου αγαθού και μιας σημαντικής δημόσιας υποδομής, η οποία συμβάλλει καθοριστικά στην περιφερειακή και εθνική ανάπτυξη, σε κάθε βήμα έχουμε ως κύριο άξονα την βιώσιμή ανάπτυξη. Και καθώς «ακούμε» τους οδηγούς μέσω των ειδικών ερευνών που διεξάγουμε, των τηλεφωνημάτων που δεχόμαστε στην Εξυπηρέτηση Πελάτων, καθώς και μέσω των γραπτών αιτημάτων, σχολίων υποδείξεων, πιστοποιούμε καθημερινά τη σημαντικότητα αυτής της στρατηγικής μας επιλογής».

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

SPECIAL REPORT

Η ΕΚΕ ΚΑΙ ΤΟ ESG ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ (ΚΑΙ) TOY REAL ESTATE Το real estate, στον πυρήνα του, έχει να κάνει με την ευημερία των κοινοτήτων. Αυτό, όμως, δεν είναι και ένας από τους στόχους της ΕΚΕ, αλλά και του ESG; ΤΩΝ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΔΑΪΛΑ ΚΑΙ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

20 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΥΠ ΟΔΟ ΜΈΣ: Ο Μ Ε ΤΑ Σ ΧΗ Μ ΑΤ ΙΣ Μ Ό Σ E S G Σ Τ Η Ν Π ΡΆΞΗ

Τα

έργα real estate επηρεάζουν από τη φύση τους σημαντικά τους ανθρώπους, οικοδομώντας -κυριολεκτικά και μεταφορικά- κοινότητες. Παράλληλα επηρεάζουν και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Για τις εταιρείες real estate ένα μεγάλο στοίχημα είναι να δημιουργήσουν θετικό αντίκτυπο για αυτές τις κοινότητες, κάτι που συμβάλλει στη βιωσιμότητα αυτών των κοινοτήτων (άρα, και της ευρύτερης κοινωνίας). Ο θετικός αντίκτυπος στην κοινωνία, όμως, και η δημιουργία κοινωνικής αξίας είναι κι ένας από τους βασικούς στόχους της ΕΚΕ και του ESG, μαζί με την προστασία και τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος. Θα μπορούσε να πει κανείς πως η ΕΚΕ και το ESG βρίσκεται στο «DNA» του real estate.

ΕΚΕ, ESG ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Το θέμα δεν είναι αν υπάρχει σχέση ανάμεσα στην ΕΚΕ και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Όπως τονίζει ο Φώτης Γιόφτσιος, Δ/ νων Σύμβουλος της Ten Brinke Hellas, «το ερώτημα είναι «γιατί έχει αργήσει τόσο να συνδεθεί η ΕΚΕ με τη βιώσιμη ανάπτυξη»; Αν ρωτήσεις ένα μικρό παιδί πώς θα έφτιαχνε καλύτερο τον κόσμο, μάλλον θα ξεκινούσε λέγοντας ότι θα έχτιζε (κάτι), θα κατασκεύαζε ή θα μετέτρεπε. Αυτό ακριβώς κάνουμε κι εμείς, σαν real estate developers! «Αναπτύσσουμε» ένα καλύτερο μέλλον. Διαμορφώνουμε καλύτερες και περισσότερο ανθρώπινες πόλεις, αφουγκραζόμενοι τις εκάστοτε ανάγκες. Κατασκευάζουμε χώρους συνεργασίας κι όχι απλά εργασίας. Μετατρέπουμε κουφάρια κτηρίων σε μέρη που γεμίζουν με δημιουργικότητα και ζωή! Χρησιμοποιούμε την τεχνολογία και την εναρμονίζουμε με την αρχιτεκτονική, αναπτύσσοντας με την σύμπραξη των τοπικών φορέων υποδομές προς όφελος της κοινωνίας και των μελών της. Εξ ορισμού, λοιπόν, η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης, η οποία αναφέρεται στις ενέργειες εκείνες που ικανοποιούν τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες της κοινωνίας κατά τρόπο που να εξασφαλίζεται η ευημερία αυτής, είναι συνυφασμένη με το ρόλο του real estate developer και, ως επέκταση, της ΕΚΕ του χώρου μας». Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Γεωργιόπουλος, Επικεφαλής Τεχνικών Υπηρεσιών της Prodea, τονίζει ότι η ΕΚΕ είναι σημαντική, «διότι η ανάπτυξη των εταιρειών

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

δεν είναι μονοδιάστατη και ανεξάρτητη από το κοινωνικό γίγνεσθαι. Οι εταιρείες εξελίσσονται αλληλοεπιδρώντας με τις κοινωνίες και το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσονται. Επηρεάζονται καταλυτικά από τις συλλογικές προκλήσεις και οφείλουν να ανταποκρίνονται σε αυτές. Για την Prodea, η ανάπτυξή της δεν μπορεί να διαχωριστεί από την διάσταση της αειφορίας. Είναι μια αρχή που διέπει το σύνολο της στρατηγικής και της λειτουργίας της. Από τον τρόπο ανάπτυξης και αξιοποίησης των κτηρίων της, έως και αυτονόητα την Εταιρική της Υπευθυνότητα». Τη διαφορά μεταξύ ΕΚΕ και ESG επισημαίνει ο Γεώργιος Μπάκος, Chief Operations Officer, Head of Asset Management της Premia Properties: «Καταρχήν θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε τις διαφορές του ΕΚΕ με το ESG. Η έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ξεκίνησε από την Πράσινη Βίβλο της ΕΕ το 2001. Σχετικά πρόσφατα, η έννοια της ΕΚΕ πήρε μια πιο διευρυμένη και σύνθετη μορφή, συμπεριλαμβάνοντας τους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και τους σχετικούς με τη Διακυβέρνηση παράγοντες, γνωστοί και ως ESG factors, οι οποίοι ενσωματώνονται με ταχύτατο ρυθμό στο θεσμικό πλαίσιο των κεφαλαιαγορών. Οι θεσμικές αυτές εξελίξεις αποσκοπούν στην προσαρμογή και εγρήγορση όλων των συμμετεχόντων στο ζήτημα των κινδύνων, που ενέχει η κλιματική αλλαγή και στις ενέργειες, που κατ’ ελάχιστον απαιτούνται, ώστε να λαμβάνονται αποτελεσματικά υπόψη τα θέματα αειφορίας και βιωσιμότητας».

BEST PRACTICES ΕΚΕ ΚΑΙ ESG

Φώτης Γιόφτσιος, Δ/νων Σύμβουλος Ten Brinke Hellas

Δημήτρης Γεωργιόπουλος, Επικεφαλής Τεχνικών Υπηρεσιών Prodea

Οι αρχές βιώσιμης ανάπτυξης δεν συντελούν μόνο στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Με κινητήριο μοχλό τα πλεονεκτήματα αυτά, αλλά και τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μειωμένο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, οι στρατηγικές ΕΚΕ και ESG γίνονται ολοένα πιο διαδεδομένες και εφαρμόζονται σταδιακά και από επιχειρήσεις μικρότερου μεγέθους. ‘Έτοιμες και standard «συνταγές» σε ό,τι αφορά την ΕΚΕ δεν υπάρχουν. Υπάρχουν, όμως, πρακτικές που ξεχωρίζει η κάθε εταιρεία -ανάλογα και με τη φύση των έργων της και μια σειρά άλλων παραγόντων. Για πaράδειγμα, ο κ. Γιόφτσιος (Ten Brinke Hellas) προκρίνει την ανάπτυξη υποδομών προς όφελος των τοπικών κοινωνιών σε αναπτυσσόμενες χώρες. «Ο Όμιλος της Ten Brinke χρόνια τώρα έχει ιδρύσει το ομώνυμο Ίδρυμα, το οποίο συνεργαζόμενο με τοπικούς φορείς, αρχιτεκτονικές σχολές της Ολλανδίας –σιγά σιγά και της Ελλάδας- κι εμπλέκοντας στις δράσεις του όσους υπαλλήλους θέλουν να συμμετέχουν, αναπτύσσει υποδομές προς όφελος τοπικών κοινωνιών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτή τη στιγμή, αναπτύσσουμε 1400 νέες, μικρές κατοικίες στη Ναμίμπια με υλικά φίλια προς το περιβάλλον και συγγενή με την τοπική κουλτούρα, προκειμένου φυλές της να έχουν μια μόνιμη κατοικία και να προστατεύονται από τα καιρικά φαινόμενα τα οποία γίνονται ολοένα και πιο ακραία λόγω της κλιματικής κρίσης», καταλήγει. Για τον κ. Γεωργιόπουλο (Prodea), ως παράδειγμα καλής πρακτικής ΕΚΕ ξεχω-

CONSTRUCTION |

21

SPECIAL REPORT

ρίζει ένα έργο το οποίο αποτελεί μία από τις πρώτες ΣΔΙΤ στην Ελλάδα. «Σε εθνικό επίπεδο θα ξεχώριζα την ανάπτυξη του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρύμα Σταυρός Νιάρχος, το οποίο αποτελεί τον «καρπό» μίας εκ των πρώτων συμπράξεων μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με κοινό στόχο τη δημιουργία ενός πολιτιστικού και περιβαλλοντικού τοπόσημου στον αθηναϊκό αστικό χώρο. Το συγκεκριμένο έργο προσφέρει πολλαπλά οφέλη, λειτουργεί ως πόλος έλξης για διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, ενώ ταυτόχρονα, ο σχεδιασμός του σύμφωνα με τις αρχές της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας το καθιστά ένα ξεχωριστό παράδειγμα προς μίμηση. Στο πλαίσιο αυτό και σε μικρότερη βέβαια κλίμακα, η εταιρεία μας έχει αναλάβει σε

Γεώργιος Μπάκος, Chief Operations Officer, Head of Asset Management Premia Properties

22 | C O N S T R U C T I O N

συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων την αναβάθμιση των υφιστάμενων διαμορφώσεων του Λόφου του Στρέφη, προστατεύοντας και διασφαλίζοντας τον δασικό του χαρακτήρα και με το όραμα να μετατραπεί ξανά σε προορισμό και σημείο αναφοράς μέσα στην πόλη», δηλώνει χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, ο κ. Μπάκος (Premia Properties) δηλώνει πως «Στην Premia Properties αντιλαμβανόμαστε έμπρακτα το ρόλο μας ως εταιρικός πολίτης και τον ρόλο της εταιρείας στην κοινωνική υπευθυνότητα, για αυτό η λειτουργία της εταιρείας είναι προσανατολισμένη στην βιώσιμη ανάπτυξη, αξιοποιώντας τα κριτήρια ESG στις επενδύσεις μας. Η επιβεβαίωση αυτής της επιχειρηματικής πρακτικής ήρθε πρόσφατα με την εισαγωγή μας στον ESG Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ενώ ήδη η εταιρεία μας είναι η μοναδική εταιρεία του κλάδου με παρουσία στον Ελληνικό και τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Βιωσιμότητας. Τα σημαντικά και επίκαιρα θέματα της Βιώσιμης Ανάπτυξης περιλαμβάνονται στις προτεραιότητες ενεργειών στο σύνολο της οικονομίας, αλλά και στον χρηματοοικονομικό τομέα ειδικότερα, αφού πλέον οι δείκτες του ESG και το Sustainability είναι τα βασικά κριτήρια κατά τη διαδικασία λήψης επενδυτικών και χρηματοοικονομικών αποφάσεων». Επί του θέματος μιλά και ο Γιώργος Ταμπουρέας, Διευθυντής Διαχείρισης Κατασκευαστικών Έργων του Ομίλου ΟΤΕ. «Η βιώσιμη ανάπτυξη, δηλαδή η ανάπτυξη, που μας επιτρέπει να ικανοποιούμε τις ανάγκες του σήμερα και ταυτόχρονα να

διασφαλίζουμε τη δυνατότητα των μελλοντικών γενιών να ικανοποιήσουν τις δικές τους, είναι στο επίκεντρο της στρατηγικής και της επιχειρηματικής λειτουργίας του Ομίλου ΟΤΕ. Η προσήλωση στις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης επέτρεψε στον Όμιλο ΟΤΕ όχι μόνο να αναπτυχθεί, αλλά και να πραγματοποιήσει τη μετάβαση από την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και να φτάσει στο σημερινό σύγχρονο επιχειρηματικό μοντέλο, όπου λαμβάνει υπόψιν του κριτήρια ESG και έχει ενσωματώσει στις προτεραιότητές του αντίστοιχες δεσμεύσεις. Τα κριτήρια ESG ενσωματώνονται σε όλες τις φάσεις λειτουργίας της εταιρείας, από τον τρόπο που σχεδιάζουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες Cosmote, το πώς συναλλασσόμαστε με τους εταίρους μας, τις πρωτοβουλίες, που αναλαμβάνουμε για την ενίσχυση των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Με άλλα λόγια, σκοπός μας είναι να δημιουργούμε θετική επίδραση (impact) στην οικονομία, στην κοινωνία και το περιβάλλον. Έτσι μπορούμε να δίνουμε μακροπρόθεσμη αξία σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Αυτή η αξία αναγνωρίζεται από 7 διεθνείς και εθνικούς δείκτες βιώσιμης ανάπτυξης που αξιολογούν τον Όμιλο ΟΤΕ βάσει κριτηρίων ESG», δηλώνει χαρακτηριστικά.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΒΙΩΣΙΜΟ ΜΕΛΛΟΝ

Καθώς η οικολογική κρίση εντείνεται συνεχώς, θεωρείται μείζονος σημασίας

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΥΠ ΟΔΟ ΜΈΣ: Ο Μ Ε ΤΑ Σ ΧΗ Μ ΑΤ ΙΣ Μ Ό Σ E S G Σ Τ Η Ν Π ΡΆΞΗ η ύπαρξη υποδομών, που θα είναι φιλικές προς το περιβάλλον, με ελάχιστες εκπομπές ρύπων και μειωμένες ενεργειακές δαπάνες. Στόχος είναι η ύπαρξη κτιριακών έργων, υψηλότερων προδιαγραφών και ποιότητας, που παράλληλα θα προάγουν την αειφορία και θα συνδράμουν στην δημιουργία ενός υγιεινού αστικού περιβάλλοντος για όλους τους πολίτες. Ο κ. Γιόφτσιος (Ten Brinke Hellas) τονίζει πως «κάθε έργο ανάπτυξης ακινήτων έχει την ευκαιρία να συμβάλει τόσο στην υγεία της εθνικής οικονομίας όσο και στην ευημερία των τοπικών μας κοινοτήτων». Συνεχίζει λέγοντας πως «σύγχρονες εργασιακές υποδομές μπορούν να προσελκύσουν παγκόσμιους παίκτες, μετατρέποντας την Ελλάδα σε διεθνές top tier εργασιακό hub, ενώ η αναβάθμιση, παραδείγματος χάρη, ενός χώρου πρασίνου ή αθλοπαιδιών έχει σαφές αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των περίοικων. Τα έργα ανάπτυξης ακινήτων έχουν εγγενώς μια ευκαιρία να επηρεάσουν σημαντικά τους ανθρώπους σε κάθε κοινότητα, καθώς και την ποιότητα ζωής τους. Προφανώς η ΕΚΕ θέτει τις βάσεις για ανώτερης ποιότητας έργα. Μας ωθεί στο να χρησιμοποιούμε υλικά με περιορισμένο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, περιβαλλοντικά φιλικό σχεδιασμό και νέες τεχνολογίες. Mας κάνει περισσότερο οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνους. Κι ως Ευρωπαίος ηγέτης στον τομέα του RED, ο Όμιλός μας αναγνωρίζει τις μοναδικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ευθύνες που συνοδεύουν τη θέση μας». Και για τον κ. Γεωργιόπουλο (Prodea), δεν είναι άτοπο να ισχυριστεί κανείς ότι η ΕΚΕ συνδέεται με ποιοτικά ανώτερα έργα. Όπως επισημαίνει, «πιστεύω ότι μέσω των προγραμμάτων ΕΚΕ, οι εταιρίες δείχνουν έμπρακτα την ευαισθητοποίηση τους στα ζητήματα στα οποία η κοινωνία έχει περισσότερο ανάγκη. Ένα από αυτά είναι και η καλύτερη ποιότητα ζωής μέσα στο δομημένο περιβάλλον. Οι σύγχρονες πρακτικές δείχνουν ότι η ποιότητα αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσα από έναν καινοτόμο σχεδιασμό βασισμένο στις αρχές της βιωσιμότητας, κτήρια φιλικά προς το περιβάλλον, με ευχάριστες συνθήκες για τον χρήστη και με εξωστρεφή διαχείριση των κοινόχρηστων τους χώρων, παραχωρώντας ενίοτε τμήματα αυτών στο δημόσιο χώρο. Οπότε ναι, στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι η ΕΚΕ θέτει τις βάσεις για ανώτερης ποιότητας έργα, στρέφοντας το γενικότερο ενδιαφέρον

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και προσφέροντας μεγάλες ευκαιρίες για ανασχεδιασμό του ιδιωτικού αλλά και δημόσιου χώρου. Πρακτικές που υιοθετούμε πλέον στο σύνολο των αναπτύξεων μας, πέρα από τα έργα του προγράμματος μας ΕΚΕ. Ο κ. Μπάκος (Premia Properties) υπογραμμίζει πως «τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αναζητούν την απόδοση ESG ως δείκτη βιώσιμων και ανθεκτικών επιχειρήσεων, το ίδιο θα ισχύει σύντομα από την άποψη της ασφαλιστικής κάλυψης. Οι εργολάβοι που δεν είναι σε θέση να επιδείξουν τη στρατηγική τους για την ESG ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα της επιχείρησής τους. Τι σημαίνει αυτό για την κατασκευή; Σε παγκόσμιο επίπεδο, το δομημένο περιβάλλον παράγει το 30 τοις εκατό των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και το 40 τοις εκατό της χρήσης ενέργειας, ενώ η κατασκευή χρησιμοποιεί το 32 τοις εκατό των φυσικών πόρων του κόσμου. Για τους λόγους αυτούς, είναι σαφές ότι ο κατασκευαστικός κλάδος μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην παγκόσμια πρωτοβουλία για τη μείωση των εκπομπών και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, πρέπει να ληφθούν υπόψη περισσότερα από την απλή λειτουργική απόδοση των κτιρίων. Η χρήση δομικών υλικών, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου συλλογής των πρώτων υλών, της δυνατότητας προσαρμογής και επαναχρησιμοποίησής τους, του ενσωματωμένου άνθρακα και των οικολογικών επιπτώσεών τους, είναι επίσης πολύ

σχετική με τις συνολικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κατασκευαστικής παραγωγής. Η διαμόρφωση βιοκλιματικών κτιρίων είναι σίγουρο ότι βελτιώνει τη ποιότητα ζωής. Η προστασία του περιβάλλοντος και η μείωση των εκπομπών αερίων, εξασφαλίζουν ένα καλύτερο περιβάλλον και ένα βιώσιμο μέλλον, και αυτό μας αφορά όλους». Τέλος, ο κ. Ταμπουρέας (OTE) επισημαίνει πως «με την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, που βασίζεται στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και σε σύγχρονα περιβαλλοντικά πρότυπα, δημιουργούνται υποδομές φιλικές προς τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Τέτοιες υποδομές που βασίζονται σε πρότυπα ISO14001, ISO50001 και περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις (LEED, WELL, BREEAM κ.λ.π), δημιουργούν τις συνθήκες για τη συνεχή βελτίωση και μεγιστοποίηση της απόδοσης των κτιρίων και των υποδομών. Οι δείκτες, οι οποίοι πιστοποιούν τέτοιου είδους υποδομές, δημιουργούν ανώτερα ποιοτικά έργα και εξελίσσουν τα υλικά, αλλά και τις μεθόδους παραγωγής τους. Η μεγάλης κλίμακας εφαρμογή τέτοιων πρακτικών για βιώσιμες υποδομές, σε μεγάλες εταιρείες, όπως ο Όμιλος ΟΤΕ, δημιουργούν ιδανικό πεδίο δοκιμών, έτσι ώστε να προκύψουν βέλτιστες πρακτικές. Αυτό είναι σε όφελος των εργαζομένων και των πολιτών, που χρησιμοποιούν τέτοιες υποδομές. Ταυτόχρονα, οι βέλτιστες πρακτικές μπορούν να αποτελέσουν πρότυπο και για άλλες υποδομές».

CONSTRUCTION |

23

INTERVIEW

ΜΑΡΙΑ ΑΛΕΞΙΟΥ: «Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΕΤΟΙΜΟΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ» Η Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος του Δικτύου CSR Hellas, σε συνέντευξή της κάνει λόγο για τα βήματα, που έχει επιτελέσει ο κατασκευαστικός κλάδος στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΏΡΓΟΣ ΚΑΤΣΙΜΙΛΉΣ

Πώς εξελίσσεται ο κατασκευαστικός κλάδος στο πλαίσιο της βιωσιμότητας και της νέας Ευρωπαϊκής στρατηγικής για το 2030; Ο κατασκευαστικός κλάδος είναι ένας από τους βασικότερους συντελεστές στην οικονομική ανάπτυξη και στην κοινωνική πρόοδο. Παραδοσιακά, ο δείκτης ανάπτυξης μίας χώρας περιλαμβάνει και τις επενδύσεις σε νέες υποδομές και κατασκευές. Αναπόφευκτα, ο κατασκευαστικός κλάδος αποτελεί και βασικό συντελεστή της ανάπτυξης, που προωθείται με τη νέα στρατηγική της Ε.Ε. για την επίτευξη των στόχων περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας στον πλανήτη (Συνθήκη για το Κλίμα στο Παρίσι, 2015) και τη μετάβαση σε ένα νέο οικονομικό και επιχειρηματικό μοντέλο, βιώσιμο, ανθεκτικό και συμπεριληπτικό. Η νέα νομοθεσία, που εισηγείται η Ε.Ε. για την χρηματοδότηση των επεν-

24 | C O N S T R U C T I O N

δύσεων, με έμφαση στην βιωσιμότητα και την υπεύθυνη διαχείριση των μελλοντικών κινδύνων, που προκαλούνται από την κλιματική κρίση, αλλά και από την συνεχή αύξηση των ανισοτήτων, εντάσσει ήδη τον κατασκευαστικό κλάδο στο σύστημα ταξινομίας για την κλιματική αλλαγή και στις προτεραιότητές της, για την προσαρμογή στα νέα δεδομένα της χρηματοδότησης. Ήδη από το 2022, αναμένεται υποχρεωτικα οι εταιρίες, που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο κλάδο, να παρουσιάσουν στους επενδυτές, αλλά και στους άλλους συμ-μετόχους τους, αφενός τις δεσμεύσεις, που έχουν αναλάβει για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, αφετέρου τους στόχους και τις επενδύσεις, που θα υλοποιήσουν με σκοπό να μεταμορφώσουν και να εξελίξουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο συνολικά. Η συμβολή του κλάδου αναμένεται να

είναι καθοριστική στην αντιμετώπιση των αυξανόμενων αναγκών του πληθυσμού για στέγαση, που θα είναι ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή και προσιτή οικονομικά, ώστε να καλύπτει και τις ανάγκες των ασθενέστερων οικονομικά ομάδων πληθυσμού, χωρίς ανθρακικό αποτύπωμα. Άρα θα αξιοποιούνται δομικά υλικά, που η παραγωγή τους δεν θα επιδεινώνει την υπερθέρμανση του πλανήτη και ταυτόχρονα θα καλύπτει βασικές λειτουργικές ανάγκες σε βάθος χρόνου. Ανακοινώθηκαν πρόσφατα τα αποτελέσματα από τη μέτρηση της ωριμότητας των διαφορετικών κλάδων της οικονομίας με το Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο. Ποια είναι η εικόνα του κατασκευαστικού κλάδου; Το Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο, αναπτύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο CSR Europe σε συνεργασία με τον Όμιλο Moody’s

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΥΠ ΟΔΟ ΜΈΣ: Ο Μ Ε ΤΑ Σ ΧΗ Μ ΑΤ ΙΣ Μ Ό Σ E S G Σ Τ Η Ν Π ΡΆΞΗ

Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος Δικτύου CSR Hellas, ESG Advisor, TITAN Cement International, μέλος του ΔΣ του CSR Europe, μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) και ειδικότερα την θυγατρική του εταιρία Vigeo-Eiris, η οποία εξειδικεύεται στην αξιολόγηση των εταιριών, που είναι εισηγμένες στο Euronext για την σύνθεση και αποτίμηση των αντίστοιχων δεικτών βιωσιμότητας και υπευθυνότητας. Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι, ότι οι περισσότεροι κλάδοι ακόμη υστερούν στην υιοθέτηση συγκεκριμένων προτεραιοτήτων και θεμάτων, ως ουσιωδών για την βιωσιμότητα του κλάδου στην διαδικασία μετάβασης και ειδικότερα στη συνεισφορά του, για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030. Στο πλαίσιο αυτό και το CSR Hellas, ως Εθνικός εταίρος του CSR Europe, επιδιώκει την ενημέρωση των κλαδικών φορέων σχετικά με την σημασία των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030 και την υποστήριξη των μελών τους, ώστε να υιοθετήσουν τους Στόχους 2030, ως πλαίσιο δέσμευσης, αναφοράς και αξιολόγησης της στρατηγικής τους για την βιωσιμότητα. Αναπόφευκτα, κάθε κλάδος έχει διαφορετικό αντίκτυπο σε κάθε έναν από τους 17 στόχους και ο κατασκευαστικός τομέας έχει εμφανή σύνδεση με τον Στόχο 11 (Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες), τον Στόχο 9 (Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές), αλλά και τον Στόχο 13 (Δράση για την Κλιματική Αλλαγή), που μπορεί να περιλάβει, τόσο τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στα κτίρια, όσο και την ενεργειακή αυτονομία των πόλεων και των κοι-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

νοτήτων. Μεταξύ των κλάδων, που έχουν μέχρι σήμερα δώσει θετικά δείγματα συλλογικής και συνεργατικής αντιμετώπισης θεμάτων, όπως ορίζονται από τις Διεθνείς Συνθήκες, αλλά και από τους 17 Στόχους και τους 160 και πλέον υποστόχους για το 2030, είναι ο κλάδος παραγωγής δομικών υλικών. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, συμμετείχαν από το 2000 και μετά στην ανάπτυξη κοινών συστημάτων μέτρησης και διαχείρισης των σχετικών κινδύνων και επιπτώσεων, που μεταξύ άλλων αφορούν: τη μέτρηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, τη προστασία της βιοποικιλότητας, τον περιορισμό της κατανάλωσης του νερού, την ανακύκλωση των υλικών, την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων κ.ά. Οι εταιρείες, που συμμετέχουν στην παραπάνω πρωτοβουλία, συμπράττουν, προκειμένου να αναπτυχθούν οι κατάλληλες μεθοδολογίες μέτρησης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των ουσιωδών θεμάτων, που καλείται ο κλάδος τσιμέντου να αντιμετωπίσει. Κατά συνέπεια, ο κλάδος τσιμέντου και γενικότερα των δομικών υλικών, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι παρουσιάζεται πολύ πιο έτοιμος σε σχέση με άλλους κλάδους της οικονομίας, που δεν έχουν διαμορφώσει ανάλογες συμπράξεις, συνέργειες ή κλαδικά πρότυπα, προκειμένου να εργαστούν πάνω στα ουσιώδη θέματά τους.

Ας σταθούμε στις παρεμβάσεις που μπορεί να κάνει κανείς. Το CSR Europe παρουσίασε πρόσφατα την πρωτοβουλία του European Pact for Sustainable Industry και το CSR Hellas αντίστοιχα από την πλευρά του, το Εθνικό Σύμφωνο για τη βιώσιμη επιχειρηματικότητα. Σε τι στοχεύει ακριβώς η πρωτοβουλία αυτή και πώς μπορεί να την αξιοποιήσει ο κατασκευαστικός κλάδος; Το Σύμφωνο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας είναι το αποτέλεσμα της διαβούλευσης των μελών του Ευρωπαϊκού Δικτύου CSR Europe και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μία διεργασία συνεχούς εμπλοκής και προόδου, η οποία ξεκίνησε ήδη από την συμμετοχή στο πολύ-συμμετοχικό φόρουμ για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030. Ακολούθως, κατέληξε σε μία πρόταση προς τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με έκκληση 400 ηγετών από όλη την Ευρώπη, να επεκταθεί η συνεργασία και η διαβούλευση, ώστε να συμπεριλάβει τους κλαδικούς φορείς όλων των εθνικών δικτύων (συμπεριλαμβανομένου και του CSR Hellas) για τη συνέχιση της δημόσιας διαβούλευσης δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών, η οποία στη συνέχεια, αξιοποιήθηκε μέσα από την Πράσινη Συμφωνία. Η προσέγγιση του Συμφώνου είναι, ότι καλούνται οι επιχειρήσεις - πρωτοπόροι στα θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, να συμπράξουν με άλλους κλάδους, που αποτελούν μέρος της εφοδιαστικής τους αλυσίδας, αλλά και με όσους κλάδους αντιμετωπίζουν ανάλογα θέματα με τα δικά τους. Είναι σημαντικό να μοιραστούν τη γνώση και την εμπειρία τους, τα εργαλεία και τις μεθοδολογίες τους, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία διάδοσης μεταξύ των κλάδων και των επιχειρήσεων. Η μετάβαση προς μια βιώσιμη επιχειρηματικότητα, δεν επιδέχεται περαιτέρω καθυστέρηση. Επιδιώκουμε να βοηθήσουμε, τόσο τους κλάδους, που μπορεί να μην έχουν ξεκινήσει καν τη διαδικασία προσαρμογής, όσο και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δίνοντάς τους οργανωμένα και στοχοθετημένα τη γνώση, τις καλές πρακτικές και τις εμπειρίες των επιχειρήσεων, που είναι ωριμότερες. Για παράδειγμα, ο κλάδος των δομικών υλικών έχει αναπτύξει εργαλεία και τεχνογνωσία σχετική με τη μέτρηση των εκπομπών του άνθρακα και με θέματα αποκατάστασης του περιβάλλοντος και προστασίας της βιοποικιλότητας. Θέλουμε να μοιραστούμε τέτοια παραδείγματα, τόσο με τον κατασκευαστικό κλάδο, όσο και με άλλους.

CONSTRUCTION |

25

EVENTS

Construction Project Management

Conference

ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΏΝ ΈΡΓΩΝ Ο ρόλος του Project Manager στην εποχή της ψηφιοποίησης των κατασκευών Προκλήσεις και ευκαιρίες, μέθοδοι, εργαλεία, τεχνογνωσία, exceptional πρακτικές, θεσμικό πλαίσιο και βέβαια ο καταλυτικός, νέος ρόλος του project management στην αναπόδραστη μετάβαση του κλάδου των κατασκευών στην ψηφιακή εποχή βρέθηκαν στο επίκεντρο του πρώτου συνεδρίου Construction Project Management που διοργανώθηκε τον Νοέμβριο από τον όμιλο επικοινωνίας BOUSSIAS. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

26 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Τ

ην ατζέντα του Construction Project Management Conference συνέθεσε ένα πλήθος Ελλήνων και διεθνών ομιλητών. Διοργανώθηκε υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και με την Τιμητική Υποστήριξη των φορέων: Εθνικό Συμβούλιο Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών ΕΣΒΥΚ, ASCE Hellenic Section και Project Management Institute Greece Chapter. Στο συνέδριο τέθηκαν τα κρίσιμα ζητήματα της Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών, ενόψει μιας πενταετίας «εκρηκτικής» ανάπτυξης και κατασκευαστικής δράσης, το Construction Project Management στη σύγχρονη Ψηφιακή εποχή, καθώς και η ανάγκη παρακολούθησης της δημιουργίας αξίας από τα έργα που υλοποιούνται για τον ιδιοκτήτη αλλά και τον πελάτη στα πλαίσια ενός βιώσιμου περιβάλλοντος, πλέον του παραδοσιακού quality control. Τον συντονισμό των ενοτήτων ανέλαβαν καταξιωμένες προσωπικότητας του χώρου, όπως ο Δρ. Πάνος Χατζηπάνος, επιστημονικός συνεργάτης του συνεδρίου, President of Green Athens S.A., Consultant, The World Bank Group Governor, Region 10, ASCE, ο Κωνσταντίνος Καλέργης, Γενικός Γραμματέας Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών (ΕΣΒΥΚ), Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Ροϊκός Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε., και ο Νικόλαος Δήμος, Managing Director της I-Tέκτων ΙΚΕ. Το συνέδριο υποστήριξαν: ο μεγάλος χορηγός Hill International, o χορηγός ΔΕΠΑ Εμπορίας Α.Ε., ο υποστηρικτής Orilina Properties REIC.

ΠΡΌΚΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΊΑ Η ΨΗΦΙΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΏΝ

«Η Ελλάδα ζει τους τελευταίους μήνες μια αναγέννηση της οικοδομικής δραστηριότητας, που συμβάλλει πάρα πολύ στην αύξηση του ΑΕΠ και στην προσέλκυση πολλών επενδύσεων», τόνισε στο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, χαιρετίζοντας το ψηφιακό συνέδριο Construction Project Management. Ο σωστός τρόπος δημιουργίας και ο ορθός τρόπος ρύθμισης όλων των θεμάτων που αφορούν το project management μόνο θετικό αποτύπωμα μπορεί να φέρει στον κλάδο των κατασκευών και

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

στην ελληνική οικονομία. Υπό αυτή την έννοια, λοιπόν, συγχαίρω τον όμιλο Boussias για αυτό το συνέδριο και πιστεύω ότι τέτοιες εκδηλώσεις θα είναι χρήσιμες για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου, που είναι από τους πιο σημαντικούς για όλους εμάς. Από την πλευρά της, η Μαρία-Έλλη Γεράρδη, Γενική Γραμματέας Υποδομών του ΥΠΟΜΕ, ανέφερε πως οι τρέχουσες συνθήκες, οι απρόβλεπτοι παράγοντες, η νομοθεσία και οι παγκοσμίως μεταβαλλόμενες τάσεις στον κλάδο, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και οι εξελίξεις της σύγχρονης διοικητικής επιστήμης αποτελούν αναπόσπαστο και σημαντικό μέρος των θεμελιωδών προτεραιοτήτων της κυβέρνησης και του υπουργείου μας. «Στο πλαίσιο υλοποίησης από το ΥΠΟΜΕ του μεγαλύτερου προγράμματος δημοσίων έργων, ύψους 13 δισ. ευρώ, το οποίο έχει περάσει ήδη σε φάση συμβασιοποίησης μεγάλων έργων, η αποτελεσματική και ευέλικτη διαχείριση των συμβάσεων είναι εξαιρετικά χρήσιμος παράγοντας στην ολοκλήρωση των έργων, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επαναφορά της χώρας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μέσω απορρόφησης όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ. Η πορεία για τη διαμόρφωση ενός εθνικού πλαισίου αξιοποίησης και υιοθέτησης των επίκαιρων τάσεων της βιομηχανίας των υποδομών και των κατασκευών και της ψηφιοποίησής του αναδεικνύεται ως πρόκληση αλλά και ταυτόχρονα ως ευκαιρία για να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να προσδιορίσουμε την επόμενη ημέρα της Ελλάδας στον κόσμο των κατασκευών αξιοποιώντας την υποστήριξη που έχουμε εξασφαλίσει και κεφαλαιοποιώντας τα οφέλη που απορρέουν από αυτήν», τόνισε η κ. Γεράρδη. Μέχρι το καλοκαίρι του 2022 αναμένεται μεγάλη πρόσκληση (άνω των 500 εκατ. ευρώ) από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας, με έμφαση στην «πράσινη» αναβάθμισή τους, προανήγγειλε ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας Έμφαση και προτεραιότητα θα δοθεί, σύμφωνα με τον αρμόδιο ΓΓ, στα διατηρητέα κτίρια της χώρας, αυτά δηλαδή που προστατεύονται όχι μόνον από το Υπουργείο Ανάπτυξης αλλά και το Υπουργείο Πολιτι-

Πάνος Χατζηπάνος, President of Green Athens S.A., επιστημονικός συνεργάτης του CPM

Άδωνις Γεωργιάδης, Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων

Ευθύμιος Μπακογιάννης, Γ.Γ. Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, ΥΠΕΝ

CONSTRUCTION |

27

EVENTS σμού. Επιπλέον, ανέφερε ότι έχει συσταθεί Ομάδα Εργασίας στο Υπουργείο ώστε οι «πράσινες» παρεμβάσεις να περάσουν με θεσμικό τρόπο στον κτιριακό κανονισμό της χώρας που – κατά γενική παραδοχή σύμφωνα με τον ΓΓ – είναι «ανεπίκαιρος». Η σχετική επικαιροποίηση του κανονισμού αναμένεται στο επόμενο δίμηνο.

Η ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΩΝ ΠΡΌΤΥΠΩΝ ΠΡΟΤΆΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ VALUE ENGINEERING

Σέργιος Λαμπρόπουλος, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και Πρόεδρος του ΕΣΒΥΚ

Γιώργος Συριανός, Πρόεδρος του ΣΤΕΑΤ

28 | C O N S T R U C T I O N

Στα θετικά βήματα που έχουν συντελεστεί από την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, αλλά και στις εκκρεμότητες αναφέρθηκε ο Σέργιος Λαμπρόπουλος, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, Πρόεδρος του ΕΣΒΥΚ. «Η συζήτηση για κρίσιμα ζητήματα δεν πρέπει να ακουστεί σαν στείρα κριτική, δεν πρέπει να λησμονούμε όσες προσπάθειες έγιναν, όπως η πρόσφατη αναμόρφωση του Ν. 4412, η προσπάθεια για το Ενιαίο Σύστημα Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (που είναι σε εξέλιξη από το υπουργείο), η δημοπράτηση πολλών έργων που ήταν μπλοκαρισμένα. Αυτά είναι θετικά στοιχεία. Όμως παραμένουν πολλά ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν», σημείωσε και συμπλήρωσε για τον 4412 πως αυτό που απομένει είναι να εκδοθούν πολλές εκτελεστικές υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα. «Η μονοδιάστατη επικέντρωση στην τιμή ως κριτηρίου ανάθεσης των έργων έχει αναδειχθεί ως βασικό πρόβλημα στην ελληνική αγορά, στην οποία παρατηρούνται υπερβολικές εκπτώσεις που στοχεύουν στην κατοχύρωση ενός έργου και στη συνέχεια στη διαπραγμάτευση. Τελικά οδηγούν σε έργα κακής ποιότητας με υπέρβαση του προϋπολογισμού και επιμήκυνση της διάρκειας αποπεράτωσης. Απαιτείται η άμεση έκδοση της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης και δύο κριτήρια για τα έργα είναι η τιμή και ο χρόνος εγγύησης», επεσήμανε. Συνεχίζοντας, ο κ. Λαμπρόπουλος υπογράμμισε πως σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο πρέπει να υλοποιηθούν οι Πρότυπες Προτάσεις/Προτάσεις Καινοτομίας. «Ειδικά για τις Πρότυπες Προτάσεις, που βρίσκονται σε διαβούλευση, αν νομοθετηθεί ένα κατώφλι προϋπολογισμού για την υποβολή προτάσεων, αυτό θα περιορίζει το αντικείμενο των προτάσεων σε πολύ μεγάλα έργα και σε λίγους συμμετέχοντες. Στην ουσία θα μένει αναξιοποίητο το δυναμικό για Καινοτόμες Προτάσεις για

μικρά με σημαντικό όμως αποτύπωμα». Καταλήγοντας, όσον αφορά την υλοποίηση των έργων, εστίασε στους ειδικούς όρους που προστίθενται στις συμβάσεις και οι οποίοι πρέπει να περιοριστούν δραστικά «γιατί η ύπαρξή τους αντιβαίνει στον υγιή ανταγωνισμό». Ένα άλλο ζήτημα είναι η πρόβλεψη ενδελεχούς ποιοτικού ποσοτικού ελέγχου στα έργα. Πρέπει να ενεργοποιηθεί άμεσα και να γίνεται από ανεξάρτητους φορείς πιστοποίησης, ελέγχου και επιθεώρησης των έργων, τόσο για την ποιότητα όσο και για τον υγιή ανταγωνισμό, τόνισε. Για το θεσμικό πλαίσιο της επόμενης ημέρας στις κατασκευές και ιδιαίτερα για την συμβολή των Πρότυπων Προτάσεων με επίκεντρο την Αττική μίλησε ο Πρόεδρος του ΣΤΕΑΤ, Γιώργος Συριανός. «Ο προσανατολισμός του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για προτεραιοποίηση της προώθησης έργων, με έμφαση στην ανάπτυξη και την λειτουργία τους ως μοχλός ενίσχυσης της παραγωγικής διαδικασίας ευρύτερων περιοχών, είναι ιδιαίτερα σημαντικός» είπε χαρακτηριστικά, περιγράφοντας ως επιτακτική την ανάγκη θεσμοθέτησης των Πρότυπων Προτάσεων στον σχεδιασμό και υλοποίηση έργων, με ταχείες διαδικασίες και αδειοδοτήσεις, συρρίκνωση του χρόνου πρότασης, απόφασης υλοποίησης έργου, επιλογής αναδόχου, υπογραφής σύμβασης. Όπως εξήγησε τα εκτός κρατικού σχεδιασμού έργα μέσω των Πρότυπων Προτάσεων για έργα παραχώρησης ή συνδυαστικό σύστημα το οποία θα έχουν υψηλό βαθμό ωρίμανσης θα οδηγήσει σε πολύ ταχύτερη και οικονομικότερη υλοποίηση. Έφερε μάλιστα ως παράδειγμα την Ιταλία που έχει εφαρμόσει τις Πρότυπες Προτάσεις έχοντας το πράσινο φως από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Έκανε δε ιδιαίτερη μνεία στην Αττική και την απουσία σοβαρών οδικών έργων υποδομής σχεδόν για 20 χρόνια, με τις ανάγκες να είναι εξαιρετικά μεγάλες και η απαίτηση άμεσων παρεμβάσεων σήμερα επιτακτική. Ο κ. Συριανός μάλιστα υπογράμμισε πως «κάτω από τις παρούσες συνθήκες αυτή η θεσμοθέτηση έχει κολοσσιαία σημασία, γιατί ταχύτατα, όχι όπως στους συνήθεις διαγωνισμούς Παραχωρήσεων με καθυστερήσεις πολλών χρόνων σε γραφειοκρατικές διαδικασίες και χρονοβόρες επιλογές λύσεων, επιτυγχάνεται η εκτέλεση έργων στην Αθήνα». Ως σημαντικό στοιχείο έθεσε την έναρξη του χρόνου εργασιών που είναι πολύ συντομότερη από την εφαρμογή οποιασδήποτε άλλης διαδικασίας. Ο

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

πρόεδρος του ΣΤΕΑΤ επανέλαβε και από αυτό το βήμα τη σημασία της χρήσης των αρχικών καταβολών στις παραχωρήσεις. Όπως είπε «επιβάλλεται διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. στα πλαίσια τροποποίησης ρυθμίσεων που επιβλήθηκαν υπό άλλες προϋποθέσεις, ενώ σήμερα η χώρα δεν έχει την αντίστοιχη ευθύνη. Μεταξύ άλλων, πόροι από τις Παραχωρήσεις και ειδικότερα το ήμισυ των χρημάτων που καταβάλλονται για την ανάληψη έργου Παραχώρησης (Upfront – fee) να καταβάλλεται για την αποπληρωμή του χρέους και το υπόλοιπο ήμισυ για την χρηματοδότηση στην πορεία του χρόνου με Πληρωμές Διαθεσιμότητας έργων, ειδικότερα μάλιστα στην έχουσα την μέγιστη ανάγκη Αττική. Τότε διαμορφώνεται υγιής αντιμετώπιση του προβλήματος του χρέους». Ο Παναγής Τονιόλος, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών-Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ) και Γενικός Διευθυντής της ADT-Ωμέγα ΑΤΕ, επικεντρώθηκε στον σωστό σχεδιασμό και συγκεκριμένα στο value engineering. «Πρέπει να σχεδιάσουμε έργα που θα έχουν μεγιστοποίηση της αξίας τους και αυτή η μεθοδολογία να τυποποιηθεί για τα μεγάλα έργα της Ελλάδας. Σύμφωνα με τις αρχές της μεθοδολογίας VE, η έμφαση στον σχεδιασμό ενός έργου δεν δίδεται πρωτογενώς στο ίδιο το έργο, αλλά στην επίτευξη ικανοποιητικής λειτουργικότητας (κάλυψη αναγκών

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

στο απαιτούμενο επίπεδο ποιότητας, χρόνου, ρίσκων, κ.λπ.) με το ελάχιστο κόστος», σημείωσε. Σύμφωνα με τον κ. Τονιόλο, τα στάδια του value engineering περιλαμβάνουν: Information Phase – Φάση Πληροφόρησης. Κατανόηση της τρέχουσας κατάστασης του έργου και των περιορισμών που έχουν επηρεάσει τις μέχρι τότε αποφάσεις. Function Analysis Phase – Φάση Λειτουργικής Ανάλυσης. Εξέταση του έργου από λειτουργική άποψη. Ποιες ανάγκες πρέπει πραγματικά να καλύψει και όχι ποιος πρέπει να είναι ο σχεδιασμός του. Creative Phase - Ανάπτυξη ικανού αριθμού ιδεών που ανταποκρίνονται καλύτερα στις απαιτούμενες ανάγκες. Evaluation Phase – Περιορισμός της ποσότητας των ιδεών σε μια σύντομη λίστα, αυτών με τις μεγαλύτερες δυνατότητες βελτίωσης. Development Phase – Σύνθεση των ιδεών σε εναλλακτικές λύσεις που αυξάνουν την αξία του έργου. Στη συνέχεια, έδωσε παραδείγματα οδικών έργων όπου εφαρμόστηκε το μοντέλο του value engineering. Μάλιστα, παρουσίασε και το ελληνικό παράδειγμα που αφορούσε τη βελτιστοποίηση της χάραξης στο τμήμα Παναγιά-Γρεβενά της Εγνατίας Οδού. Οι Περιβαλλοντικοί Όροι προέβλεπαν (13) σήραγγες συνολικού μήκους 20,10 χλμ. και (7) γέφυρες συνολικού μήκους 5,26 χλμ. μονού κλάδου. Η Οριστική Μελέτη Οδοποιίας με πλήρη τήρηση των ορια-

Παναγής Τονιόλος, Πρόεδρος του ΣΕΓΜ

CONSTRUCTION |

29

EVENTS

Δημοσθένης Τουλιάτος, Διπλ.Πολ.Μηχ. ΕΜΠ/ Magister Diplom, TH Karlsruhe

Άλκης Καλόμπαρης, Project Director, Hill International

Λουβένια Χωματά M.Sc., Επικεφαλής Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων, ΔΕΠΑ

30 | C O N S T R U C T I O N

κών τιμών, κατέληξε σε (13) σήραγγες συνολικού μήκους 26,16 χλμ. και σε (12) γέφυρες συνολικού μήκους 7,12 χλμ. μονού κλάδου. Το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση κατά 30% του μήκους των τεχνικών σε σχέση με τους Π.Ο. Έτσι, το 2003, ανατέθηκε σε μελετητική εταιρεία τροποποίηση της Οριστικής Μελέτης Οδοποιίας για τη μείωση του κόστους, με τήρηση των λειτουργικών χαρακτηριστικών της οδού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης που διενεργήθηκε, επιτεύχθηκε μείωση κατά 4.750 μέτρα μονού κλάδου των μεγάλων τεχνικών (σηράγγων–γεφυρών). Λαμβάνοντας ως μέσο κόστος κατασκευής μεγάλου τεχνικού (σήραγγας–γέφυρας) 15.000€/μ.μ. μονού κλάδου και αφαιρώντας 1.000€/μ.μ. αντίστοιχης ανοικτής οδοποιίας χωρίς μεγάλα τεχνικά, η εξοικονόμηση από την εφαρμογή της μηκοτομικής παραλλαγής της αρχικά εγκεκριμένης οριστικής μελέτης, ξεπέρασε τα 65 εκατ. ευρώ. Στη χρησιμότητα του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων & Μελετών επικεντρώθηκε ο Εμμανουήλ Βράιλας, Γενικός Γραμματέας ΣΑΤΕ, Αντιπρόεδρος ΣΤΕΑΤ, Αντιπρόεδρος ΕΣΒΥΚ, Πρόεδρος Νέα Οδός Α.Ε., Οδός Κεντρικής Ελλάδας Α.Ε., Μέλος Δ.Σ. Τέρνα Α.Ε. «Το σύστημα θα λειτουργεί μέσω του διαδικτύου, θα είναι διαλειτουργικό, και μέσω ηλεκτρονικού παρατηρητηρίου τιμών θα διαπιστώνονται κατά διαφανή τρόπο οι τιμές των υλικών και του εξοπλισμού, ενώ θα ελέγχονται οι αμοιβές των συντελεστών ενός έργου, δηλαδή του εργατοτεχνικού και επιστημονικού προσωπικού», είπε. Ένα άλλο σοβαρό θέμα που έθιξε αφορά τη μη πρόβλεψη για αναθεώρηση στον νόμο όπως ψηφίστηκε. «Όλοι γνωρίζουμε ότι έχει υπάρξει ραγδαία αύξηση του κόστους των δομικών υλικών, με αποτέλεσμα οι τιμές που δημοπρατούνται ή και εκτελούνται σήμερα τα έργα να μη συμφωνούν με την πραγματικότητα. Το θέμα ακούγεται πως θα λυθεί προσωρινά μέσω υπουργικής απόφασης που προβλέπεται από τον νόμο σε περίπτωση μεγάλης απόκλισης των τιμών εκτέλεσης του έργου από αυτές του τριμήνου δημοπράτησης. Πρόκειται για προσωρινή λύση γιατί οι συντελεστές αναθεώρησης που αναμένεται να εκδοθούν δεν θα αποτυπώνουν την πραγματικότητα, αφού θα βασίζονται σε αναχρονιστικές αναλύσεις τιμών. Η μόνιμη λύση θα δοθεί μέσω του Ενιαίου Συστήματος Προδιαγραφών και Τιμολόγησης,

αλλά και του Παρατηρητηρίου Τιμών». Καταλήγοντας, μετέφερε το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλές εργοληπτικές επιχειρήσεις και αφορά τη μη πληρωμή εκτελεσμένων εργασιών από το Δημόσιο. «Οι εργοληπτικές επιχειρήσεις, που βίωσαν τα προβλήματα της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας, είναι αντιμέτωπες με τα ακριβότερα δομικά υλικά και βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή κατάσταση. Λόγω της μη πληρωμής, λοιπόν, αδυνατούν να ανταποκριθούν στις συμβατικές υποχρεώσεις τους».

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΊΑ ΤΟΥ PROJECT MANAGER

Η τοποθέτηση του Δημοσθένη Τουλιάτου, διπλ. πολ. μηχ. ΕΜΠ/TH Karlsruhe, τ. Επιστημονικού Συνεργάτη στον Τομέα Προγραμματισμού και Διαχείρισης Τεχνικών Έργων της Σχολής Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, επικεντρώθηκε στη διαχείριση τεχνικών έργων στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού. «Βρισκόμαστε στην αφετηρία της νέας εποχής και δεν πρέπει να χάσουμε το τρένο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Το Construction Industry 4.0 αποτελείται από μια πληθώρα τεχνολογιών οι οποίες δεν είναι μεμονωμένες αλλά διασυνδέονται και διαλειτουργούν, μεταξύ τους και με τον χρήστη, χάρη σε μια κοινή γλώσσα, αυτήν του μοντέλου ΒΙΜ. Η χρήση αυτών των τεχνολογιών μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των έργων (στη διασύνδεση εργοταξίου και έδρας, επικοινωνία των εμπλεκομένων, αξιόπιστη πηγή πληροφοριών σε όλη τη διάρκεια του έργου)», ανέφερε επικαλούμενος μια πρόσφατη έρευνα της Procore, για την υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών. «Εκτιμάται ότι το 2021 θα είναι η αρχή της δεκαετίας για τον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό των κατασκευών. Μέχρι τώρα χτίζαμε κατ’ εικόνα, ενώ πλέον χτίζουμε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωμα», υπογράμμισε για να τονίσει τα μεγάλα πλεονεκτήματα που εξασφαλίζει στον σχεδιασμό και την εκτέλεση ενός έργου το ΒΙΜ. «Από την τρέχουσα πρακτική, που ξεχωρίζει για την έλλειψη επικοινωνίας και πληροφορίας, το επόμενο βήμα είναι η συνεργατική υλοποίηση του έργου μέσω του διαδικτύου. Η επένδυση σε ψηφιακά εργαλεία που υποστηρίζουν τη διαλειτουργικότητα και διασύνδεση των εμπλεκόμενων μερών και του εργοταξίου με την έδρα, συμβάλλει στη μείωση του κόστους και του χρόνου

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

της κατασκευής, καθώς και σε αύξηση της παραγωγικότητας». Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι δυνατή η συνύπαρξη του ΒΙΜ Manager με τον Project Manager, εφόσον ο καθένας θα αναπτύξει τις δυνατότητες που εμπίπτουν στο γνωστικό αντικείμενο του άλλου. Οι δύο ρόλοι, σε μικρά έργα, μπορεί να ταυτίζονται, αλλά σε μεγάλα έργα οι ρόλοι τους πρέπει να είναι διακριτοί και σε αγαστή συνεργασία. Ο Άλκης Καλόμπαρης, Project Director της Hill International, περιέγραψε τα οφέλη που θα προκύψουν για την κατασκευαστική αγορά από την εφαρμογή των «έξυπνων συμβάσεων». Πρόκειται για συμβάσεις που σε πολιτείες των ΗΠΑ είναι ήδη κατοχυρωμένες από το 2017-2018 και έχουν την ίδια ισχύ με τις παραδοσιακές συμβάσεις. Στην Ελλάδα όμως η χρήση τους είναι πολύ περιορισμένη, αλλά είναι σίγουρα το μέλλον. «Η ψηφιακή τεχνολογία έχει όλο και περισσότερη επιρροή στο περιβάλλον και την κατασκευή. Καθώς οι ψηφιακές εφαρμογές αναπτύσσονται, είναι έτοιμος ο τομέας των κατασκευών να τις υποδεχθεί;» αναρωτήθηκε και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην τεχνολογία του Blockchain, η οποία είναι μια διαμοιραζόμενη βάση δεδομένων που τρέχει σε πολλαπλούς υπολογιστές που ανήκουν σε πολλούς χρήστες. Στα πλεονεκτήματά της συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η καταγραφή της πληροφορίας σε πραγματικό χρόνο, η αποφυγή απώλειας πληροφορίας και η εξοικονόμηση χρόνου. Στον τομέα των κατασκευών, κάποιες πιθανές εφαρμογές από τον συνδυασμό έξυπνων συμβάσεων και ΒΙΜ, πέραν της ενημερωμένης προόδου του έργου και της εξοικονόμησης χρόνου, είναι: η καταγραφή προσέλευσης στο εργοτάξιο-διαχείριση μισθοδοσίας, η καταγραφή παραδόσεων σε εργοτάξιο και άμεση εξόφληση, οι αυτόματες παρατάσεις, οι άμεσες ασφα-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

λιστικές αποζημιώσεις χωρίς τη διαμεσολάβηση ασφαλιστική. Καταλήγοντας, ο κ. Καλόμπαρης επεσήμανε πως οι «έξυπνες» συμβάσεις είναι ένας αξιόπιστος διαχειριστής σύμβασης ή σύμβουλος κόστους και όχι μόνο, με την προϋπόθεση να ξεπεραστούν οι νομικές προσκολλήσεις και να υιοθετηθεί στον κατασκευαστικό κλάδο μια κουλτούρα «out of the box».

«A lagging industry starting to innovate», δηλαδή πώς το construction management, ένας κλάδος που έχει μείνει πίσω τα τελευταία χρόνια, αρχίζει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται στα νέα ψηφιακά δεδομένα και τις τεχνολογικές εξελίξεις, ήταν η κεντρική ιδέα της παρουσίασης από τη Λουβένια Χωματά M.Sc., Επικεφαλής Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων της ΔΕΠΑ. «Το construction management έγκειται στη συνεργασία τεσσάρων ειδικοτήτων-ομάδων: Designer/engineer, General Contractor, Specialty Contractor, Owner, προκειμένου να βελτιστοποιηθούν το κόστος και το χρονοδιάγραμμα», ανέφερε τονίζοντας πως η βιομηχανία των κατασκευών διεθνώς είναι capital intensive, όπως μαρτυρούν οι εκτιμήσεις για αύξηση του ετήσιου παγκόσμιου κατασκευαστικού κόστους από 10 τρισ. δολ. το 2017 σε 14 τρισ. δολ. το 2025. Επίσης, το κόστος ανακατασκευών το 2018 στοίχισε πάνω από 500 δισ. δολ., με το 52% εξ αυτών των εργασιών να οφείλονται σε κακό σχεδιασμό και ελλιπή επικοινωνία. «Σε αυτό το μεταβαλλόμενο περιβάλλον του κλάδου των κατασκευών λοιπόν ιδιαίτερα χρήσιμη μπορεί να αποδειχθεί η τεχνολογία Blockchain, η οποία σε συνδυασμό με άλλα τεχνολογικά-ψηφιακά εργαλεία μπορεί να εξασφαλίσει διαφάνεια, λιγότερες διαφωνίες, μειωμένο ρίσκο, εξάλειψη της γραφειοκρατίας, μεταξύ πολλών άλλων ωφελειών», σημείωσε η κυρία Χωματά.

CONSTRUCTION |

31

SPECIAL REPORT

ΤΑ ΟΔΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ Οι υφιστάμενες υποδομές ανά περιφέρεια και τα έργα τα οποία πρόκειται να υλοποιηθούν για τον εκσυγχρονισμό του οδικού δικτύου. ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΉ

32 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Το οδικό δίκτυο μίας περιφέρειας είναι σημαντικό για την οικονομική ανάπτυξη της τοπικής κοινότητας και φυσικά για την επικοινωνία μεταξύ των οικισμών. Η ύπαρξη σύγχρονων υποδομών, που θα διακρίνονται για την ασφάλεια και τη λειτουργικότητα τους, είναι ζωτικής σημασίας για κάθε περιοχή της χώρας μας. Εν τούτοις, εξαιτίας της ιδιομορφίας κάποιων περιοχών, καθώς και της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης, κάποια έργα έχουν μείνει στον πάγο ή δεν έχουν μπει καν στην διαδικασία σχεδιασμού. Εκπρόσωποι από τις μεγαλύτερες ελληνικές περιφέρειες, μιλούν στο CONSTRUCTION και αναφέρουν τα προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίζουν σχετικά με το οδικό δίκτυο, προτείνουν λύσεις και κάνουν λόγο για έργα, που πρόκειται να υλοποιηθούν στο προσεχές μέλλον.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ

Σε αρκετές περιφέρειες, το υφιστάμενο οδικό δίκτυο φαίνεται να μην επαρκεί πλήρως για την κάλυψη των αναγκών της εκάστοτε περιοχής, με συνέπεια να τίθενται προτάσεις για επιπλέον έργα, που θα ανακουφίσουν τους πολίτες. Το φαινόμενο αυτό εντοπίζεται κυρίως σε περιφέρειες, που βρίσκονται μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Βέβαια τα τελευταία χρόνια, το οδικό δίκτυο έχει επεκταθεί ραγδαία και έχουν σημειωθεί πολλαπλά βελτιωτικά έργα, τα οποία έχουν διευκολύνει αισθητά την οδική κυκλοφορία. Ο κ. Παναγιώτης Νίκας, περιφερειάρχης Πελοποννήσου, αναφέρει ότι η διοικητική του περιφέρεια στερείται των απαραίτητων υποδομών. Πιο συγκεκριμένα δηλώνει: «Στην περιφέρειά μας, δεν υπάρχουν τα αναγκαία έργα υποδομών, τα οποία μπορούν και πρέπει να βοηθήσουν στην ανάπτυξή της. Αν εξαιρέσουμε τον αυτοκινητόδρομο Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα και τον κλάδο Λεύκτρο – Σπάρτη, που έγινε με τη διαδικασία των ΣΔΙΤ, το υπόλοιπο οδικό δίκτυο βρίσκεται σε άσχημη και απαράδεκτη κατάσταση, παρά τα 5 ΠΕΠ/ΕΣΠΑ, που έχουν υλοποιηθεί. Ως παράδειγμα, εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε 2 ώρες από τη Σπάρτη μέχρι τη Μονεμβασιά, 45 λεπτά από τη Σπάρτη μέχρι το Γύθειο, 1 ώρα από την Καλαμάτα μέχρι την Κορώνη, 2 ώρες από το Ναύπλιο μέχρι το Πόρτο Χέλι. Ακόμα και τα μελλοντικά οδικά έργα, που έχουμε σχεδιάσει,

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

σύμφωνα με τους πόρους που διατίθενται, δεν θα βελτιώσουν εντυπωσιακά την κατάσταση. Αναφερόμαστε στους δρόμους από Καλαμάτα μέχρι Ριζόμυλο και Μεθώνη, στη βελτίωση του δρόμου από Σπάρτη προς Μονεμβασιά και Γύθειο και στην κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου από τον κόμβο Νεμέας προς το Ναύπλιο. Η πολιτική μας είναι να αξιοποιήσουμε τους υπάρχοντες πόρους βελτιώνοντας το οδικό μας δίκτυο συνολικά και ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας (στατική αντοχή δρόμων, ασφαλτοστρώσεις, οριζόντια και κάθετη σήμανση, ενημέρωση)». Ο κ. Σταύρος Αρναουτάκης, περιφερειάρχης Κρήτης, μιλά για τις ιδιαίτερες ανάγκες του τοπικού οδικού δικτύου, εξαιτίας του τουρισμού, αλλά και της μεγάλης έκτασης του νησιού. Χαρακτηριστικά τονίζει: «Για μια περιφέρεια όπως η Κρήτη, η συνεχής αναβάθμιση των αναπτυξιακών της υποδομών είναι επιβεβλημένη. Το νησί μας, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, υποδέχεται εκατομμύρια ξένους επισκέπτες, οι οποίοι αυξάνουν τον κυκλοφοριακό φόρτο, γεγονός που δημιουργεί ακόμα περισσότερες ανάγκες για τις υποδομές στο σύνολο του οδικού δικτύου. Το ζήτημα, όμως, τον οδικών έργων δεν προκύπτει μόνο από τις ανάγκες που δημιουργεί ο τουρισμός. Η Κρήτη είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά της Μεσογείου. Ένας τόπος με μεγάλες αναπτυξιακές προοπτικές, καθώς συνεχώς αναβαθμίζει τη θέση του στον παγκόσμιο χάρτη, ως κόμβος καινοτομίας, ως ενεργειακή γέφυρα ανάμεσα στην Ανατολική Μεσόγειο και την Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο η κατασκευή του Βόρειου Οδικού Άξονα αποτελεί μέγιστη αναπτυξιακή προτεραιότητα της περιφέρειας. Όπως, άλλωστε, έχουμε

επισημάνει και παλαιότερα στο περιοδικό σας, ένας σύγχρονος και ασφαλής αυτοκινητόδρομος από την Κίσσαμο μέχρι τη Σητεία, θα αντιμετωπίσει μια πάγια αναπτυξιακή εκκρεμότητα για το νησί μας». Η Θεσσαλονίκη αποτελεί έναν κόμβο κεντρικών οδικών αρτηριών, που όμως χρειάζεται επιπλέον έργα για την ομαλή οδική κυκλοφορία, επισημαίνει ο κ. Πάρης Μπίλλιας, αντιπεριφερειάρχης της Κεντρικής Μακεδονίας : «Η Θεσσαλονίκη έχει την τύχη να αποτελεί σταυροδρόμι του ΠΑΘΕ και της Εγνατίας Οδού, γεγονός που της εξασφαλίζει πρόσβαση σε όλη την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Ασφαλώς χρειάζονται και άλλα οδικά έργα, τα οποία όμως έχουν πάρει το δρόμο τους. Το fly over, το οποίο θα δώσει οριστική απάντηση στο κυκλοφοριακό της Θεσσαλονίκης, έχει δρομολογηθεί. Τα απαραίτητα συμπληρωματικά έργα στον Κ16, βαίνουν προς ολοκλήρωση. Το 2023 θα ολοκληρωθεί η περιμετρική οδός Κατερίνης, ενώ σε φάση ολοκλήρωσης βρίσκονται οι εργασίες σε τμήμα του άξονα Θεσσαλονίκη – Κιλκίς – Δοϊράνη. Τέλος, μέσω ΣΔΙΤ θα κατασκευαστεί σύγχρονος αυτοκινητόδρομος, που θα συνδέσει τη Θεσσαλονίκη με την Πέλλα». Για μεγάλη αναβάθμιση των υποδομών της Αττικής, κάνει λόγο ο κ. Γιώργος Πατούλης, περιφερειάρχης Αττικής: «Η Περιφέρεια Αττικής τα τελευταία δύομιση έτη, έχει εκτελέσει ένα ιδιαίτερα μεγάλο έργο στον τομέα των οδικών υποδομών. Πάνω από 50 εκ. € ολοκληρωμένα έργα οδοποιίας και 100 εκ. € εκτελούμενα έργα, τα οποία θα ολοκληρωθούν τα επόμενα δύο έτη, αλλάζουν ουσιαστικά το τοπίο στο οδικό δίκτυο, του οποίου έχουμε την αρμοδιότητα συντήρησης. Επιπλέον υλοποιήθηκαν νέες ασφαλτοστρώσεις

Σταύρος Αρναουτάκης, Περιφερειάρχης Κρήτης

Γιώργος Πατούλης, Περιφερειάρχης Αττικής

CONSTRUCTION |

33

SPECIAL REPORT στους σημαντικούς οδικούς άξονες της Αθήνας, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, ενώ έχουμε προγραμματίσει εργολαβίες, σχεδόν σε όλους τους σημαντικούς οδικούς άξονες της περιφέρειας Αττικής. Επίσης, αντικαθιστούμε τα παλαιού τύπου στηθαία ασφαλείας με νέα συστήματα αναχαίτισης οχημάτων, συντηρούμε την οριζόντια και κατακόρυφη σήμανση, καθαρίζουμε τα φρεάτια των οδών, συντηρούμε τον ηλεκτροφωτισμό και τις νησίδες πρασίνου. Ξεχωριστή αναφορά, πρέπει να γίνει στο πολύ σημαντικό έργο μας για τη διαχείριση της κυκλοφορίας και τη συντήρηση και τη λειτουργία της φωτεινής σηματοδότησης, σε ολόκληρο το λεκανοπέδιο Αττικής. Καθημερινά, στο υπερσύγχρονο Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας, παρακολουθούμε την κυκλοφορία μέσα από 400 κάμερες σε κομβικά σημεία των οδικών μας αξόνων και επεμβαίνουμε όπου χρειάζεται. Τέλος, με ένα έργο 37 εκ. € από κοινοτικούς πόρους, αντικαθιστούμε 25.000 ενεργοβόρα φωτιστικά σώματα νατρίου με σύγχρονα φωτιστικά σώματα LED, με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας άνω του 65% και τη δραστική βελτίωση της ποιότητας φωτισμού».

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΑ ΕΡΓΑ

Αν και έχουν γίνει αρκετά έργα για τη βελτίωση του οδικού δικτύου σε ολόκληρη τη χώρα, η συνεχόμενη αύξηση των αυτοκινήτων και η έντονη ανάγκη για γρήγορες μετακινήσεις από περιοχή σε περιοχή, δημιουργούν το αίτημα για περαιτέρω ανάπτυξη των υπαρχόντων υποδομών. Επί του θέματος μιλά ο κ. Π. Μπίλλιας, αναφερόμενος στο οδικό δίκτυο της Θεσ-

Πάρης Μπίλλιας, Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας

34 | C O N S T R U C T I O N

σαλονίκης και των γύρω περιοχών: «Είναι απαραίτητο να κατασκευαστεί οδικός άξονας, ο οποίος θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τη χερσόνησο της Σιθωνίας, καθώς, η τουριστική ανάπτυξη του δεύτερου ποδιού της Χαλκιδικής, προβλέπεται ότι θα είναι ραγδαία τα επόμενα χρόνια. Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας προχωράμε ήδη στο σχετικό σχεδιασμό σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Ακόμα, ολοκληρώνουμε τις μελέτες του κάθετου άξονα Εγνατία Οδός - Βέροια – Νάουσα – Σκύδρα, ενός έργου το οποίο θα διευκολύνει το διαμετακομιστικό εμπόριο της Πέλλας και της Ημαθίας, καθώς ο άξονας θα δίνει τη δυνατότητα στους παραγωγούς να διακινούν τα προϊόντα τους με ασφάλεια και ταχύτητα». Για πλήθος έργων, που θα αλλάξουν το πρόσωπο της πρωτεύουσας, μιλά ο κ. Γ. Πατούλης: «Η Περιφέρεια Αττικής υλοποίησε καινοτόμες δράσεις για την οδική ασφάλεια, όπως τη κατασκευή δύο υπερσύγχρονων πρότυπων διαβάσεων πεζών στο Παναθηναικό στάδιο και στο Σύνταγμα και σκοπεύει να κατασκευάσει άλλες 250 σε επιλεγμένα σημεία του οδικού δικτύου με ένα έργο 20.000.000 €, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από κοινοτικούς πόρους. Επίσης, έχουμε τοποθετήσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κάμερες παρακολούθησης της παραβίασης του ερυθρού σηματοδότη πιλοτικά και σκοπεύουμε να τοποθετήσουμε περίπου 1000 κάμερες σε σημεία, που μας έχει υποδείξει η τροχαία Αθηνών. Πολύ σημαντικές επίσης είναι οι παρεμβάσεις, που θα γίνουν στην παραλιακή λεωφόρο από Βάρκιζα μέχρι Σούνιο, με τοποθέτηση στηθαίων ασφαλείας, καμερών παρακολούθησης

Παναγιώτης Νίκας, Περιφερειάρχης Πελοποννήσου

της ταχύτητας, αναλάμποντων σηματοδοτών, ηχοταινιών, ειδική σήμανση στο οδόστρωμα κοκ (έργο 8 εκ € ) και στη Λ. Κηφισού, που θα τοποθετηθούν στηθαία ασφαλείας (new jersey), τα οποία θα αντικαταστήσουν τα υφιστάμενα σιδερένια στηθαία, με στόχο την δραστική αύξηση της οδικής ασφάλειας». Στη συνέχεια, ο κ. Π. Νίκας προτείνει κάποια έργα, τα οποία θα εκσυγχρονίσουν το οδικό δίκτυο της Πελοποννήσου και θα διευκολύνουν την τοπική οδική κυκλοφορία. Πιο αναλυτικά: «Τα κύρια οδικά έργα που προτείνουμε είναι τα εξής: Α. Μεγαλόπολη - Ολυμπία και προοπτικά Γύθειο - Μεγαλόπολη - Ολυμπία - Πύργος - Κατάκολο, δηλαδή την κατασκευή ενός οριζόντιου άξονα, που θα διατρέχει την Πελοπόννησο και θα συνδέει αυτοκινητόδρομους, περιοχές και αρχαιολογικούς χώρους . Β. Η ολοκλήρωση του άξονα Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Μεθώνη για την τουριστική και οικονομική ανάπτυξη μιας περιοχής, η οποία θα φέρει εθνικό πλούτο. Γ. Ο δρόμος Νεμέα - Κιάτο, που θα συνδέει αναδυόμενες οικονομικά περιοχές. Δ. Ο δρόμος Ξυλόκαστρο - Τρίκαλα, που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της ορεινής ζώνης της Κορινθίας . Ε. Η παράκαμψη της Γιάλοβας, η οποία θα βοηθήσει στην παραπέρα οικονομική ανάπτυξη της Πυλίας και ευρύτερα της Δυτικής Μεσσηνίας». «Ως Περιφέρεια Κρήτης, αξιοποιώντας όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία, χρηματοδοτούμε οδικά έργα, που έχει ανάγκη ο τόπος. Σε αυτό το πλαίσιο σχεδιάσαμε και υλοποιούμε μια μεγάλη παρέμβαση σε

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

εκατοντάδες σημεία του οδικού δικτύου για την αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας. Επιτρέψτε μου όμως στο σημείο αυτό, να σας τονίσω, πως σήμερα στο Περιφερειακό Συμβούλιο της Κρήτης, παρουσιάζεται και συζητείται η μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την κατασκευή του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης. Πρόκειται για τη μελέτη, που τέθηκε σε διαβούλευση από τον Ιούνιο και μεταξύ άλλων στα τεχνικά της χαρακτηριστικά, περιλαμβάνει 75 γέφυρες, 21 σήραγγες, 18 σήραγγες ανοιχτής εκσκαφής και 58 ανισόπεδες διαβάσεις σε ένα μήκος αυτοκινητοδρόμου, που φτάνει τα 107 χιλιόμετρα δυτικά του Ηρακλείου» υπογραμμίζει ο κ. Σ. Αρναουτάκης και συμπληρώνει «πρόκειται, πραγματικά, για μια σημαντική εξέλιξη, καθώς εκτιμούμε, ότι μέσα στο 2022 και από την ανατολική Κρήτη, το νησί θα αρχίσει να αποκτά έναν σύγχρονο οδικό άξονα. Τον τελευταίο μεγάλο αυτοκινητόδρομο στην Ελλάδα και ίσως και στην Ευρωζώνη. Δεν αρκούμαστε όμως σε αυτό. Στο σχεδιασμό και στο διεκδικητικό μας πλαίσιο εντάσσονται και οι κάθετοι οδικοί άξονες της Κρήτης, αλλά και όλα τα επιμέρους οδικά έργα, που σχεδιάζουμε σε συνεργασία με τους Δήμους και τους τεχνικούς φορείς του νησιού».

ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής κρίσης, η Ε.Ε. έχει θέσει αυστηρούς στόχους για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλα τα κράτη - μέλη. Πρωταγωνιστικό ρόλο στην επίτευξη αυτού, φαίνεται να

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

έχει η ηλεκτροκίνηση, συνδυαστικά με την κατάργηση των μηχανών εσωτερικής καύσης. Βέβαια, για να αρχίσουν να κυκλοφορούν μαζικά τα ηλεκτρικά οχήματα, απαιτούνται σταθμοί φόρτισης, σε κεντρικά σημεία του οδικού δικτύου. Τα επόμενα χρόνια η χώρας μας, όπως και η παγκόσμια κοινότητα, θα πρέπει να προσαρμοστεί με γοργούς ρυθμούς στα νέα δεδομένα και να προβεί σε εκσυγχρονισμό των υποδομών της. Στην Αττική ήδη έχει τεθεί σε εφαρμογή πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης, υπογραμμίζει ο κ. Γ. Πατούλης: «Στην Περιφέρεια Αττικής έχουμε εκπονήσει και υλοποιούμε ήδη τον στρατηγικό μας σχεδιασμό, μέσω του προγράμματος «Περιφέρεια Αττικής ηλεκτροκίνηση 2021». Στο μητροπολιτικό πάρκο «Αντώνης Τρίτσης», έχουν εγκατασταθεί οι πρώτοι ταχυφορτιστές και το πρώτο αμιγώς ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Επιπρόσθετα, έχουμε ήδη δρομολογήσει διαγωνιστική διαδικασία, με στόχο τη δημιουργία ενός πράσινου στόλου 40 αμιγώς ηλεκτροκίνητων οχημάτων, τα οποία θα αντικαταστήσουν το μεγαλύτερο μέρος των ρυπογόνων και ασύμφορων από άποψη συντήρησης οχημάτων, που παραλάβαμε. Αν υπολογίσουμε ως μέσο κόστος αγοράς ενός μικρού ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου τα 25.000 ευρώ, προκύπτει πλήρης απόσβεση της επένδυσης σε 5.5 έτη! Ακόμη, διαμορφώνουμε ένα σύγχρονο δίκτυο φορτιστών στο κεντρικό οδικό δίκτυο και σε υπηρεσίες μας, με εύκολη πρόσβαση για τους πολίτες. Η ανάπτυξη ικανού δικτύου σταθμών φόρτισης, ακόμη και υβριδικών (οι οποίοι θα εκμεταλλεύονται την ηλιακή ενέργεια

παράγοντας ρεύμα δωρεάν στους πολίτες της Αττικής), θα υλοποιηθεί μέσα από το πρόγραμμα «Α. Τρίτσης». Η βούληση της Περιφέρειας Αττικής είναι να αναδειχθεί η οδική ασφάλεια σε μέιζον και κυρίαρχο θέμα, αφού αφορά το πολυτιμότερο αγαθό, την ανθρώπινη ζωή!». Η περιφέρεια της Κεντρική Μακεδονίας πρωτοπορεί στο θέμα της ηλεκτροκίνησης, υποστηρίζει ο κ. Π. Μπίλλιας: «Ασφαλώς και υπάρχουν προοπτικές και είμαι βέβαιος, ότι τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει ικανοποιητικός αριθμός ΣΦΗΟ, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες των χρηστών. Απλώς, κάθε τι καινούριο, χρειάζεται τον χρόνο του για να αναπτυχθεί. Εμείς στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όχι μόνο στηρίζουμε την προσπάθεια, αλλά πρωτοπορούμε στον τομέα ανάπτυξης σχετικών υποδομών, καθώς εγκαθιστούμε από έναν σταθμό φόρτισης στην πρωτεύουσα κάθε Περιφερειακής Ενότητας. Έτσι, καλύπτουμε τόσο την ευρύτερη περιοχή, όσο και τους διερχόμενους οδηγούς σε ανάγκες φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Ταυτόχρονα, είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε προτάσεις από τους Δήμους και άλλους φορείς, προκειμένου να χρηματοδοτήσουμε μέσω ΕΣΠΑ την εγκατάσταση ΣΦΗΟ». Έτοιμη να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις φαίνεται η Κρήτη, σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Σ. Αρναουτάκη: «Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια νέα εποχή, αναφορικά με την ηλεκτροκίνηση και τη χρήση καθαρών πηγών ενέργειας. Από τη δική μας πλευρά, σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία και ύστερα από τις γνωμοδοτήσεις των αρμοδίων φορέων, είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε τις δυνατότητες και τις προοπτικές σχετικά με τους Σταθμούς Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων, πάντα σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και σύμφωνα με την τεκμηριωμένη γνώμη των επιστημόνων. Η Κρήτη και σε αυτό το ζήτημα θα είναι παρούσα». Με μεθοδευμένες δράσεις κάνει βήματα προς την ηλεκτροκίνηση και η Πελοπόννησος, δηλώνει ο κ. Π. Νίκας: «Είμαστε η πρώτη περιφέρεια στην ηλεκτροκίνηση. Έχουμε αγοράσει 13 ηλεκτροκίνητα οχήματα για τις ανάγκες των υπηρεσιών μας, μειώνοντας κατά πολύ το κόστος των ορυκτών καυσίμων. Επίσης, έχουμε εγκαταστήσει πάνω από 10 σταθμούς φόρτισης, 2 σε κάθε νομό της περιφέρειας μας. Θεωρούμε, ότι η ύπαρξη δικτύου σταθμών φόρτισης σε αυτοκινητόδρομους, αλλά και σε άλλους κύριους οδικούς άξονες, θα ενθαρρύνει τον ιδιωτικό τομέα» .

CONSTRUCTION |

35

ADVERTORIAL

ΣΕΑ AVIN: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΗ ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗΣ ΟΔΗΓΏΝ Υ Ψ Η Λ Ώ Ν Π Ρ Ο Δ Ι Α Γ ΡΑ Φ Ώ Ν Υ Π Η Ρ Ε Σ Ί Ε Σ

Η ελληνική εταιρεία καυσίμων AVIN ακολουθεί ένα φιλόδοξο και δυναμικό πλάνο ανάπτυξης, όπως αποδεικνύεται από τους Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων (ΣΕΑ) που έχει τοποθετήσει στρατηγικά στους κλειστούς αυτοκινητόδρομους.

36 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Το

ταξίδι στους αυτοκινητόδρομους γίνεται ξεκούραστο και ευχάριστο χάρη στην ύπαρξη των Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων, των γνωστών ΣΕΑ, που συναντά ο χρήστης του δρόμου σε επιλεγμένα σημεία της διαδρομής. Ένας τέτοιος σταθμός όμως για να προσφέρει λίγα λεπτά ξεκούρασης και εξυπηρέτησης πρέπει να είναι κάτι παραπάνω από ένα πρατήριο. Πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις υπηρεσίες που θα χρειαστούν οι οδηγοί, να ακολουθεί την τελευταία λέξη της τεχνολογίας στην αυτοκίνηση και να πείθει τον οδηγό πως βρίσκεται στο πλάι του, σε κάθε του ανάγκη. Με λίγα λόγια, πρέπει να είναι… AVIN!

ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΆ ΠΡΑΤΉΡΙΑ ΑΝΉΚΟΥΝ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΌΝ

Η AVIN πρωτοστατεί στην ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία ΣΕΑ ήδη από το 1998, όταν χρηματοδότησε και έθεσε σε λειτουργία τους Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων στα ΣΕΑ Μεγάρων της Νέας Εθνικής Οδού Αθηνών-Κορίνθου, όπου πλέον πολύ σύντομα θα διατίθεται και καύσιμο CNG. Μάλιστα, έχει ανακηρυχθεί ανάδοχος και λειτουργεί από το 2010 τα πρώτα και μοναδικά έως σήμερα ΣΕΑ της Εγνατίας Οδού στη θέση Πλάτανος, 35 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη προς Βέροια, και από τις αρχές του 2011 τα ΣΕΑ Λεπτοκαρυάς στο 406ο χιλιόμετρο της Εθνικής Οδού Αθηνών-Θεσσαλονίκης. Διαθέτει επίσης τέσσερα ΣΕΑ στην Ιόνια Οδό (ένα ζεύγος στο Ευηνοχώρι κοντά στο Αντίρριο και ένα ζεύγος στο Επισκοπικό πλησίον των Ιωαννίνων). Τέλος, διαθέτει και το ΣΕΑ Πελλάνας στον Αυτοκινητόδρομο του Μορέα στην έξοδο της Σπάρτης, προς Τρίπολη. Στο πλαίσιο, λοιπόν, της στρατηγικής ανάπτυξής της, η εταιρεία συνέχισε να εξελίσσεται και να επεκτείνεται. Σήμερα, εν έτει 2021, η AVIN διαθέτει ένα δίκτυο 11 συνολικά πρατηρίων ΣΕΑ. Όλα είναι 24ωρης λειτουργίας και όλα προσφέρουν δυνατότητα ταχυφόρτισης για ηλεκτροκίνητα οχήματα (με φορτιστές της πλατφόρμας InCharge από την NRG), σε όλα έχει τη δυνατότητα ο καταναλωτής να βρει ποικιλία προϊόντων μέσω των καταστημάτων Agora, ενώ όλα παρέχουν υπηρεσίες λιπαντηρίου. Ακόμη, σε όλους τους σταθμούς ο καταναλωτής μπορεί να χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα επιβράβευσης AVIN Κερδίζω, το οποίο προσφέρει εκπτωτικές δωροεπιταγές. Παράλληλα, έχει επιστροφή 5% με τη χρήση πιστωτικής κάρτας Πειραιώς, ενώ εξυπηρετούνται και επαγγελματίες του εξωτερικού με την κάρτα DKV. Επίσης, 4 ΣΕΑ παρέχουν χύμα AdBlue για τα επαγγελματικά πετρελαιοκίνητα οχήματα-φορτηγά.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΤΙ ΘΑ ΒΡΕΊΤΕ ΣΕ ΈΝΑΝ ΣΤΑΘΜΌ ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΉΤΩΝ AVIN

Όλοι οι Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων (ΣΕΑ) αποτελούνται από δύο εγκαταστάσεις εκατέρωθεν των Εθνικών Οδών και συμπεριλαμβάνουν ανά κλάδο κυκλοφορίας συνοπτικά τα παρακάτω: ● Πρατήριο υγρών καυσίμων και υγραερίου για την εξυπηρέτηση επιβατικών και φορτηγών αυτοκινήτων. ● Σύγχρονους ταχυφορτιστές ηλεκτροκίνητων οχημάτων 50 kw. ● Λιπαντήριο επιβατηγών αυτοκινήτων. ● Αίθουσα Εξυπηρέτησης Ταξιδιωτών (κατάστημα Agora) με μια ευρεία γκάμα προϊόντων που θα κάνουν το ταξίδι σας ακόμα πιο ευχάριστο. ● Περιβάλλοντα χώρο με ξεχωριστούς χώρους στάθμευσης επιβατηγών και φορτηγών αυτοκινήτων και χώρους πρασίνου.

ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΉ ΦΙΛΟΣΟΦΊΑ

Από τον πυρήνα της στρατηγικής και φιλοσοφίας της ΑVIN, πέραν των υπηρεσιών που εξασφαλίζει στους χρήστες των αυτοκινητόδρομων, δεν απουσιάζουν αξίες όπως ο σεβασμός στον καταναλωτή, το ήθος και η συνέπεια. Διαχρονικά τόσο η διοίκηση όσο και το προσωπικό της εταιρείας αναγνωρίζουν έγκαιρα και φροντίζουν να ικανοποιούν τις απαιτήσεις των πελατών της τόσο στην αγορά καυσίμων όσο και στην αγορά λιπαντικών, τροφοδοτώντας με συνέπεια τους πελάτες της και αντιμετωπίζοντας κάθε πρόβλημα που προκύπτει. Αυτός ακριβώς ο σεβασμός στον άνθρωπο φαίνεται και από τον τρόπο που η AVIN αντιμετωπίζει τους συνεργάτες της, στους οποίους παρέχει έτοιμο και πλήρως λειτουργικό ένα σύγχρονο πρατήριο υγρών καυσίμων, ενώ, παράλληλα, τους εξασφαλίζει όλη την απαραίτητη τεχνογνωσία και εκπαίδευση, υποστηρίζοντας τους στη λειτουργία της επιχείρησης.

Avinoil Μονοπρόσωπη Α.Ε. Α: Ηρώδου Αττικού 12Α, 151 24 Μαρούσι, Αττική Τ: 210 8093500 Κέντρο Εξυπηρέτησης Avin: 801 801 1111 www.avinoil.gr

CONSTRUCTION |

37

OPINION

ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΓΙΑΝΝΉ

ΌΡΑΜΑ, ΜΗΔΈΝ ΑΤΥΧΉΜΑΤΑ ΜΕ ΝΕΚΡΟΎΣ ΣΤΟΥΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΥΣ Η ελληνική πραγματικότητα και οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την επίτευξη του οράματος μηδέν ατυχήματα στους αυτοκινητόδρομους.

Οι

αυτοκινητόδρομοι αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα υποσυστήματα των συγκοινωνιακών συστημάτων που παρέχουν ταυτόχρονα γρήγορες, άνετες και ασφαλείς μετακινήσεις.

ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΥΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΥΣ

Οι αυτοκινητόδρομοι αποτελούν τις πιο ασφαλείς οδικές υποδομές παγκοσμίως. Είναι χαρακτηριστικό, ότι παρά τη σημαντική κυκλοφορία σε αυτούς, μόλις το 8,5% των θανάτων από οδικά ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμβαίνει σε αυτοκινητοδρόμους, με το ποσοστό στην Ελλάδα μάλιστα να είναι ακόμη χαμηλότερο (7% το 2019). Η ανάπτυξη των νέων αυτοκινητοδρόμων στην Ελλάδα την τελευταία εικοσαετία, έχει οδηγήσει και σε σημαντική μείωση των οδικών ατυχημάτων και μάλιστα παρά τη σημαντική αύξηση της κυκλοφορίας. Το 2019, οι νεκροί στα οδικά ατυχήματα στους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους μειώθηκαν στους 50 σε σχέση με τους 147 το 2007 και μάλιστα με πολλαπλάσια κυκλοφορία. Αναλύσεις στην Ελλάδα και διεθνώς εκτιμούν, ότι η λειτουργία νέων αυτοκινητοδρόμων οδηγεί σε μείωση του

38 | C O N S T R U C T I O N

αριθμού των νεκρών στα οδικά ατυχήματα, τουλάχιστον κατά 60% σε σχέση με την περίοδο, πριν την κατασκευή τους. Βέβαια, αρκετά από τα ατυχήματα που συμβαίνουν στους αυτοκινητόδρομους έχουν υψηλότερη σοβαρότητα, λόγω των υψηλότερων ταχυτήτων που αναπτύσσονται σε σχέση με το υπόλοιπο υπεραστικό οδικό δίκτυο.

ΟΡΑΜΑ ΜΗΔΕΝ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

Οι αυτοκινητόδρομοι στην Ελλάδα αποτελούν ένα πλήρως ελεγχόμενο σύστημα κυκλοφορίας σε μία πολύ υψηλού επιπέδου υποδομή και κατά συνέπεια θα μπορούσαν να αποτελέσουν και μία ιδανική περίπτωση για εφαρμογή των πιο μοντέρνων διεθνών τάσεων και πρακτικών για ακόμη υψηλότερα επίπεδα οδικής ασφάλειας. Παραδείγματος χάριν, θα μπορούσαν να εφαρμοστούν οι διεθνείς αρχές του Οράματος Μηδέν Ατυχήματα (Vision Zero) και της Προσέγγισης Ασφαλούς Συστήματος (Safe System Approach). Με βάση τις αρχές αυτές, οι Αρχές Διαχείρισης των αυτοκινητοδρόμων αναλαμβάνουν την ευθύνη να εκπονήσουν και να εφαρμόσουν ολοκληρωμένα προγράμματα, ώστε να μειωθεί δραστικά ο

αριθμός των οδικών ατυχημάτων και να μηδενιστεί ο αριθμός των νεκρών (και σταδιακά και των σοβαρά τραυματιών) σε αυτά. Κάθε ζωή που σώζεται έχει τεράστια αξία και τα ανεπτυγμένα κράτη επιτείνουν τις προσπάθειες τους για μείωση των θυμάτων των ατυχημάτων, όσο χαμηλός και να είναι ο αριθμός τους. Το Όραμα Μηδέν Ατυχήματα, που θέτει ως στόχο τον μηδενισμό των νεκρών από οδικά ατυχήματα, το οποίο υιοθετήθηκε αρχικά από τη Σουηδία και στη συνέχεια από αρκετές άλλες ανεπτυγμένες χώρες, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τμήμα της στρατηγικής οδικής ασφάλειας των Ελληνικών αυτοκινητοδρόμων, αποφέροντας σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη. Η υιοθέτηση αυτού του φιλόδοξου, αλλά και εφικτού οράματος για τους Ελληνικούς αυτοκινητοδρόμους, θα πρέπει να βασιστεί στην προσέγγιση του Ασφαλούς Συστήματος, αναλαμβάνοντας δηλαδή την ευθύνη αφενός για τη βέλτιστη διαχείριση της οδικής υποδομής και κυκλοφορίας, με έμφαση στη διαχείριση των ταχυτήτων και αφετέρου για τον έλεγχο και εκπαίδευση των οδηγών, που κινούνται στους αυτοκινητοδρόμους για ασφαλείς συμπεριφορές παντού και πάντα.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΔΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Το σημαντικότερο μέτρο για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στους αυτοκινητοδρόμους αποτελεί η ολοκληρωμένη διαχείριση των ταχυτήτων, που περιλαμβάνει τόσο τη συστηματική και αποτελεσματική αστυνόμευση της τήρησης των ορίων ταχύτητας, αλλά και την κατά περίπτωση απαιτούμενη αναθεώρησή τους προκειμένου αυτά να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα (και συνεπώς να αυξάνεται η πιθανότητα τήρησής τους από τους οδηγούς). Επιπλέον, μπορούν να αξιοποιηθούν όλες οι τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας (συστήματα εντός οχημάτων, συνεργατική υποδομή, κλπ.) για την εφαρμογή μεταβλητών ορίων ταχύτητας, τα οποία πέραν από τη γεωμετρία της οδού να λαμβάνουν υπόψη σε πραγματικό χρόνο και τις επικρατούσες συνθήκες κυκλοφορίας, ορατότητας, καιρού, συμβάντων, κλπ.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Για την αποτελεσματική βελτίωση της συμπεριφοράς του οδηγού, απαιτούνται καταρχήν συστηματικές στοχευμένες εκστρατείες εκπαίδευσης και ενημέρωσης των οδηγών, με έμφαση στους πέντε βασικούς παράγοντες κινδύνου (ταχύτητα, αλκοόλ, χρήση κινητού, ζώνης και κράνους). Επιπλέον, μπορούν να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες τηλεματικής παρακολούθησης της συμπεριφοράς των οδηγών από τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, για στατική και δυναμική ενημέρωση και καθοδήγηση των οδηγών για ασφαλέστερη συμπεριφορά, προσαρμοσμένη στα χαρακτηριστικά οδήγησης τους στις συγκεκριμένες συνθήκες κυκλοφορίας, ενδεχομένως σε συνδυασμό με κίνητρα εκπτώσεων στα διόδια.

ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Για την επιτυχία των δράσεων διαχείρισης της οδικής υποδομής, της κυκλοφορίας, των ταχυτήτων και της συμπεριφοράς των

οδηγών είναι απαραίτητη η συστηματική παρακολούθηση όλων των χαρακτηριστικών και επιδόσεων της κυκλοφορίας και των οδηγών (λίγα δεδομένα είναι διαθέσιμα σήμερα) και η επιστημονικά τεκμηριωμένη επιλογή στοχευμένων δράσεων σε βάθος χρόνου. Ειδικά με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων είναι δυνατόν με χαμηλές επενδύσεις να επιτευχθούν σημαντικά οφέλη στην οδική ασφάλεια και τελικώς η επίτευξη του οράματος μηδέν ατυχημάτων. Οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι έχουν σήμερα όλες τις δυνατότητες να αξιοποιήσουν τις σύγχρονες τεχνικές και τεχνολογίες οδικής ασφάλειας, να προσπαθήσουν συστηματικά και να ξεχωρίσουν παγκοσμίως θετικά, στοχεύοντας και επιτυγχάνοντας πολύ σύντομα το Όραμα Μηδέν Ατυχήματα με Νεκρούς. * Ο Γιώργος Γιαννής είναι καθηγητής στον Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής του ΕΜΠ

CONSTRUCTION |

39

OPINION

ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΉΣ ΔΑΝΈΛΛΗ – ΜΥΛΩΝΆ

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΙ & ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Τα έργα, τα οποία έχουν συμβάλει στην μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας και οι δράσεις, που πρέπει να γίνουν στον μέλλον, για την περαιτέρω ανάπτυξη της οδικής ασφάλειας.

40 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Τ

ην τελευταία δεκαετία, η χώρα μας έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών σε τροχαία δυστυχήματα. Τα στατιστικά στοιχεία της περιόδου 2010-2020 το επιβεβαιώνουν με μείωση 54% στους θανάτους και 63% στους σοβαρούς τραυματισμούς, με την Ελλάδα να αποτελεί το μοναδικό Κράτος-Μέλος της Ε.Ε., που ξεπέρασε τον ευρωπαϊκό στόχο για μείωση των θανάτων από τροχαία συμβάντα, κατά 50%, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας. Για το λόγο αυτό άλλωστε, η Ελλάδα διακρίθηκε για τη μεγαλύτερη μείωση στα τροχαία δυστυχήματα στην Ευρώπη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), με το βραβείο PIN (Performance Index) Award. Ένας από τους παράγοντες, που συνέβαλε στη μείωση αυτή, ήταν η ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών έργων με την κατασκευή σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων, που συνετέλεσαν σημαντικά στη βελτίωση του οδικού δικτύου. Ενδεικτικά αναφέρεται, ότι το 2010 οι αυτοκινητόδρομοι είχαν συνολικό μήκος 1.191 km, ενώ σήμερα φτάνουν τα 2.145,3 km.

ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΕΤΩΝ

Αναλύοντας τα στατιστικά δεδομένα των τροχαίων συμβάντων παρατηρούμε, ότι στην Ελλάδα περισσότερα από τα μισά θανατηφόρα τροχαία, συμβαίνουν εντός κατοικημένης περιοχής σε ποσοστό 53,8% και στους αυτοκινητοδρόμους κατά 7,3% (ΕΛΣΤΑΤ-2019). Γενικότερα την περίοδο 2007-2019, το ποσοστό θανάτων από τροχαία ατυχήματα στους Ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, παραμένει σταθερό στο επίπεδο του 7%-9%. Και αυτό, ενώ χρόνο με το χρόνο αυξάνεται σημαντικά το συνολικό μήκος τους και κατά συνέπεια και ο αριθμός χρηστών. Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο, που προκύπτει από την ανάλυση των στατιστικών δεδομένων, είναι ότι την περίοδο 20072019, ο αριθμός των νεκρών από οδικά τροχαία δυστυχήματα στο σύνολο του οδικού δικτύου της χώρας μας, έχει μειωθεί κατά 57%, ενώ στο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων, το οποίο περιλαμβάνει και τμήματα εθνικών οδών, που έγιναν αυτοκινητόδρομοι, έχει μειωθεί κατά 89,86%.

ΕΡΓΑ ΚΟΜΒΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ

Είναι γεγονός, ότι οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι έχουν κατασκευαστεί σύμφωνα

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

με συγκεκριμένα πρότυπα, εφαρμόζουν σύγχρονα και αυστηρά πρωτόκολλα λειτουργίας και συντήρησης, με ολοκληρωμένη και 24ωρη επίβλεψη της λειτουργίας. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε και τη συμβολή του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς», που εξ’ αρχής προώθησε την Οδηγία 2008/96/ΕΚ για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών, αλλά και της τροποποιημένης Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1936, που ακολούθησε. Επίσης, το Ινστιτούτο δημοσίευσε το 2011 για πρώτη φορά χάρτες επικινδυνότητας του Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου, σύμφωνα με τη διεθνή μεθοδολογία EuroRAP, για να επισημάνει τα επικίνδυνα σημεία του οδικού δικτύου της χώρας μας. Αντίστοιχοι χάρτες, δημοσιεύτηκαν και τον περασμένο Ιανουάριο από το Ινστιτούτο, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος SLAIN, το οποίο προτείνει έναν τρόπο συνολική αξιολόγησης του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου.

Τα δυστυχήματα αποδίδονται κυρίως σε ανθρώπινα λάθη και όχι σε ελλιπείς υποδομές Για τους παραπάνω λόγους, η επέκταση του δικτύου αυτοκινητοδρόμων της χώρας με έργα όπως του ΒΟΑΚ, του αυτοκινητοδρόμου Πάτρα – Πύργος και της ολοκλήρωσης του Ε65, που έχουν εξαγγελθεί, αναμένεται να συμβάλει περαιτέρω στην ενίσχυση της οδικής ασφάλειας. Παράλληλα, αναμένεται και η δημοπράτηση τεσσάρων ακόμα έργων υποδομής: η οδική σύνδεση Νεάπολης Αγ. Νικόλαος του Β.Ο.Α.Κ. στο νομό Λασιθίου, η σύνδεση της Λεωφόρου Κύμης με την Π.Α.Θ.Ε., η παράκαμψη Χαλκίδας - Ψαχνών και η οδική σύνδεση Μπράλος - Άμφισσα. Παρά τη μεγάλη μείωση, που έχει σημειωθεί στα τροχαία δυστυχήματα στη χώρα μας, σίγουρα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, καθώς η Ελλάδα είναι ακόμη 9η

από το τέλος, ανάμεσα σε 27 Ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα σημειώνει 54 νεκρούς ανά εκατομμύριο πληθυσμού, όταν ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 42 και η χώρα με την καλύτερη επίδοση, η Νορβηγία, έχει 17 θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού (ETSC).

ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ

Η αναβάθμιση της ποιότητας του οδικού δικτύου είναι ένας σημαντικός παράγοντας, αλλά δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα σε ποσοστό, που προσεγγίζει το 95%, οφείλονται κυρίως σε ανθρώπινο λάθος. Η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι ένας καθοριστικός παράγοντας για την πρόκληση τροχαίων δυστυχημάτων και για αυτόν το λόγο το Ινστιτούτο, με όραμα «Έναν κόσμο χωρίς τροχαία δυστυχήματα», έχει επενδύσει από την ίδρυσή του στη διαμόρφωση οδικής κουλτούρας, αναπτύσσοντας εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις ηλικίες, δίνοντας έμφαση στην εκπαίδευση των εργαζομένων, στο πλαίσιο προγραμμάτων για την εργασιακή υγεία και ασφάλεια. Ας μην ξεχνάμε, ότι η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας θα πρέπει να διέπει όλη τη διάρκεια ενός έργου, αρχίζοντας από τη σχεδίαση και την κατασκευή. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεργασία με τις τεχνικές εταιρείες για την εκπαίδευση του προσωπικού τους, αποτελεί σημαντικό πυλώνα της δράσης του Ινστιτούτου. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψιν το γεγονός, ότι όπως εκτιμάται, το 40% των θανάσιμων τροχαίων δυστυχημάτων στην Ευρώπη, σχετίζεται με την μετακίνηση προς και από την εργασία, συμπεραίνουμε πως οι συνέργειες στον τομέα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Τέλος, δίνοντας έμφαση στις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για το ευρύ κοινό, το Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς» έχει εκπαιδεύσει με προσωπική επαφή περισσότερα από 16.000 στελέχη και εργαζομένους εταιρειών και 220.000 μαθητές από όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Παράλληλά, έχει προβάλει εκστρατείες ενημέρωσης από όλα τα μέσα (τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο κτλ.), που έχουν φτάσει σε πάνω από 7 εκατομμύρια πολίτες στη χώρα μας. * H Βασιλική Δανέλλη – Μυλωνά είναι Πρόεδρος Δ.Σ. στο Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς»

CONSTRUCTION |

41

SPECIAL REPORT

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΕΚΚ: ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΚΛΑΔΟ Η επαναχρησιμοποίηση υλικών (αποβλήτων) και η σχέση της με την κυκλική οικονομία, τα εμπόδια στην επαναχρησιμοποίηση των ΑΕΚΚ αλλά και τα οφέλη. ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΔΑΪΛΑ

Είναι γεγονός πως τα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) είναι από τα πλέον βαριά και ογκώδη απόβλητα που παράγονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ για την ΕΕ αποτελούν απόβλητα τα οποία έχουν προτεραιότητα διαχείρισης. Παρά το παραπάνω γεγονός, την ύπαρξη υψηλού δυναμικού για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των ΑΕΚΚ και την ανάπτυξη της τεχνολογίας, η διαχείριση των υλικών αυτών δεν γίνεται ακόμα στον βαθμό που θα έπρεπε -ειδικά αν σκεφτούμε ότι συνδέεται με την κυκλική οικονομία, την οποία προσπαθούμε ως χώρα να ενισχύσουμε.

ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Σχετικά με τη σχέση επαναχρησιμοποίησης υλικών (αποβλήτων) και κυκλικής

42 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

οικονομίας, ο Ηλίας Δημητριάδης, Πρόεδρος και Δ/νων Σύμβουλος της ΑΝΑΚΕΜ Α.Ε., επισημαίνει πως «η επαναχρησιμοποίηση ορίζεται ως κάθε εργασία με την οποία προϊόντα ή συστατικά στοιχεία χρησιμοποιούνται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν. Κατά συνέπεια, τα υλικά που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν δεν κατατάσσονται ως απόβλητα. Η επαναχρησιμοποίηση ακολουθεί την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, στην πυραμίδα ενεργειών διαχείρισης αποβλήτων και μειώνει σημαντικά την ποσότητα αποβλήτων που παράγεται από μια δραστηριότητα (οικονομία υλικών). Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι τα υλικά αυτά θα πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται για τις ανάγκες του έργου από το οποίο προέκυψαν και όχι να αποθηκεύονται έως ότου βρεθεί τρόπος επανάχρησής τους σε κάποιο άλλο έργο». Ο Στέφανος Τικέλλης, Director Manager της Μελετώ ΙΚΕ (Αναδομώ Group of Companies), και αυτός ότι τα υλικά που επαναχρησιμοποιούνται δεν προλαβαίνουν να χαρακτηριστούν ως απόβλητα. Όπως εξηγεί, «επαναχρησιμοποίηση υλικών αποτελεί η κάθε εργασία με την οποία προϊόντα χρησιμοποιούνται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν. Στην ουσία θα λέγαμε ότι δεν προλαβαίνουν καν να χαρακτηριστούν ως απόβλητα, αφού μένουν στο πρώτο στάδιο της ιεράρχησης της διαχείρισης που είναι η επαναχρησιμοποίηση. Στην κυκλική οικονομία, έχουμε δύο βασικές κατευθύνσεις: ● Το προϊόν σχεδιάζεται εξαρχής, ώστε να μπορεί να γίνεται επαναχρησιμοποίηση του ως καινούργιο. Ό,τι προηγου-

μένως θεωρείτο ως “απόβλητο”, τώρα δύναται να μετατραπεί σε πρώτη ύλη. ● Το χρησιμοποιημένο προϊόν αποσυντίθεται σε πρώτες ύλες που ανακτώνται προς επαναχρησιμοποίηση στην παραγωγή νέων προϊόντων». Ο Νίκος Κλεισιώτης, Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, πιστοποιημένος επιθεωρητής αμιάντου της Ομοσπονδιακής Ένωσης Εμπειρογνωμόνων και Αξιολογητών, επικεφαλής της ADAO Greece και ιδρυτής της Suk, φέρνει το παράδειγμα της Ολλανδίας για να τονίσει τη σύνδεση ανάμεσα σε επανάχρηση και κυκλική οικονομία. «Στη Φινλανδία, στους χώρους υγειονομικής ταφής καταλήγει το 1% των σκουπιδιών. Στην Ελλάδα, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 80%! Αυτό λοιπόν που κάνει η Φιλανδία είναι με δυο λόγια η κυκλική οικονομία. Την ώρα που εμείς σκεφτόμαστε τι θα κάνουμε με τα σκουπίδια μας, άλλοι ηλεκτροδοτούν ολόκληρες πόλεις από αυτά με την καύση τους. Η κυκλική οικονομία είναι ένα μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, το οποίο περιλαμβάνει κοινή χρήση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή και ανακύκλωση υπαρχόντων υλικών και προϊόντων όσο το δυνατόν περισσότερο. Με αυτόν τον τρόπο, επεκτείνεται ο κύκλος ζωής των προϊόντων. Στην πράξη, συνεπάγεται μείωση των απορριμμάτων στο ελάχιστο. Όταν ένα προϊόν φτάνει στο τέλος της ζωής του, τα υλικά του διατηρούνται όπου είναι δυνατόν. Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν παραγωγικά ξανά και ξανά, δημιουργώντας έτσι περαιτέρω αξία», δηλώνει χαρακτηριστικά. Ο Ιωάννης Τόλιου, Πρόεδρος και Δ/νων Σύμβουλος του Ομίλου Tedra, επισημαίνει ότι, στην κυκλική οικονομία, κάτι που χαρακτηρίζεται ως απόβλητο μπορεί να

μετατραπεί σε πρώτη ύλη. Όπως ο ίδιος αναλύει, «απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση της επάρκειας φυσικών πόρων είναι η μετάβαση στο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας. Αυτό που θεωρείται ως απόβλητο μπορεί να μετατραπεί σε πρώτη ύλη. Πρόκειται για την υιοθέτηση πολιτικών όπου τα απόβλητα του κατασκευαστικού κλάδου λειτουργούν ως πόροι για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών νέων έργων». Ο Νείλος Μούσχουρος, Πρόεδρος και Δ/νων Σύμβουλος της Νείλος Ανακύκλωση Α.Ε., δηλώνει πως «η φιλοσοφία της κυκλικής οικονομίας είναι η διάσπαση του γραμμικού μοντέλου παραγωγής. Δηλαδή της παραγωγικής αλυσίδας από την παραγωγή των πρώτων υλών, των προμηθευτών, της παραγωγής των προϊόντων, της διανομής τους, της κατανάλωσης-χρήσης και τέλος της απόρριψης τους ως αποβλήτων με την εφαρμογή των διεργασιών της επανάχρησης, της ανακύκλωσης και της ανάκτησης και με την εξυπνότερη χρήση και κατασκευή του προϊόντος, την παράταση της διάρκειας ζωής του και τη χρήσιμη εφαρμογή των υλικών. Επομένως, όσον αφορά τα υλικά που προκύπτουν από εκσκαφές, κατεδαφίσεις και κατασκευές η επανάχρησή τους είναι ουσιαστικός παράγοντας για την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας ως εναλλακτικής και βιώσιμης λύσης για το περιβάλλον». Για τον Φώτη Βογιατζή, Γενικό Δ/ντή της Eleven Constructions, «η επαναχρησιμοποίηση των υλικών από την διαχείριση συγκέντρωση των αποβλήτων εργοταξίου είναι γεγονός πως βοηθάει την κυκλική οικονομία . Αρκετά από αυτά τα υλικά , με κύρια το μέταλλο - αλουμίνιο - γυαλί, είναι

Ηλίας Δημητριάδης, Πρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος ΑΝΑΚΕΜ

Στέφανος Τικέλλης, Director Manager Μελετώ (Αναδομώ Group of Companies)

Νίκος Κλεισιώτης, Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Ιδρυτής Suk

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

43

SPECIAL REPORT πάρα πολύ χρήσιμα στην παραγωγή νέων εξελιγμένων προϊόντων που χρησιμοποιούνται ευρέως στις σύγχρονες αρχιτεκτονικές κατασκευές. Είναι, λοιπόν, δεδομένο πως αυτή η διαδικασία συμβάλει ιδιαίτερα στην κυκλική οικονομία και στο sustainability καθώς όλο και πιο πολλές εταιρείες παραγωγής πρώτων υλών βασίζονται σε ανακυκλωμένα υλικά για την κατασκευή κτιρίων . Υπάρχουν όμως και πολλά ακόμη προϊόντα που παράγονται από απόβλητα εργοταξίων όπως αδρανή υλικά - κόλλες πλακιδίων - επιχρίσματα κλπ. Θεωρώ πως πλέον η ανακύκλωση υλικών που προέρχονται από αποξηλώσεις και κατεδαφίσεις σε λίγα χρόνια θα είναι βασικός παράγοντας παραγωγής υλικών. Η Eleven Constructions, έχοντας αντιληφθεί τη σημασία όχι μόνο σε επίπεδο οικονομικό αλλά κυρίως περιβαλλοντικό, τηρεί απόλυτα τη σχετική νομοθεσία και συνεργάζεται με πιστοποιημένες εταιρίες διαχείρισης αποβλήτων με στόχο την ανακύκλωση και την αειφορία».

Ο Ηλίας Δημητριάδης (ΑΝΑΚΕΜ) επισημαίνει πως «σήμερα, το ποσοστό των ΑΕΚΚ που ανακυκλώνεται στην Ελλάδα είναι της τάξης του 35-40%, όταν ο εθνικός στόχος για τον οποίο δεσμεύτηκε η χώρα μας απέναντι στην ΕΕ ήταν 70% έως το τέλος του 2021. Εμπόδια για αυτό μέχρι σήμερα αποτελεί η ελλιπής ή ημιτελής εφαρμογή του νόμου για την διαχείριση των ΑΕΚΚ από δημόσια και ιδιωτικά έργα, από τις εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες αδειοδότησης ή επίβλεψης δημοσίων έργων.

Εμπόδιο αποτελεί επίσης η έλλειψη προδιαγραφών χρήσης δευτερογενών υλών στα δημόσια τεχνικά έργα. Αυτό σημαίνει ότι ναι μεν τα απόβλητα εισέρχονται προς ανακύκλωση στις Μονάδες, όμως οι τελευταίες δεν δύναται να διαθέσουν τα δευτερογενή υλικά που παράγουν. Ευελπιστούμε έως το τέλος του 2022 να έχει θεσπιστεί υποχρεωτικό ποσοστό χρήσης ανακυκλωμένων υλικών στα τεχνικά έργα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί και στο πλαίσιο των πράσινων δημόσιων συμβάσεων». Ο κ. Τικέλλης (Μελετώ), συμπληρώνει πως «η ενίσχυση της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης ΑΕΚΚ περνάει μέσα από την επιλεκτική κατεδάφιση. Ιδιαίτερα χρονοβόρα και κοστοβόρα μέθοδο αρχικής συλλογής, ενώ παράλληλα δεν μπορεί να προβλεφθεί και εξασφαλιστεί η ζήτηση των δευτερογενών υλικών. Η δυνατότητα εφαρμογής από οικονομική άποψη και αποδοχή εκ μέρους της αγοράς. Για παράδειγμα, το κόστος της αφαίρεσης ενός στοιχείου με μέθοδο που να επιτρέπει την επαναχρησιμοποίηση του θα πρέπει να αντισταθμίζεται από την τιμή του ως καινούργιο. Η έλλειψη βιομηχανικών προδιαγραφών για τα ΑΕΚΚ. Οι προδιαγραφές προκύπτουν κατά τις επιμέρους διαπραγματεύσεις με τους αγοραστές των διαχωρισμένων συστατικών». Για τον κ. Κλεισιώτη (Suk), «αρκετά σοβαρό είναι το πρόβλημα της διαλογής των ΑΕΚΚ αφού αυτά συγκεντρωθούν στον αδειοδοτημένο χώρο. Οι πιθανότητες να περιέχουν επικίνδυνα υλικά είναι πολύ μεγάλες δεδομένου ότι οι διάφοροι εργολάβοι οικοδομικών θα τα συλλέξουν για μεγαλύτερη ευκολία μαζί με τα ανακυκλώσιμα υλικά. Ο έλεγχος κατά την παραλαβή τους από την εγκατάσταση

ΑΕΚΚ θα πρέπει να είναι πιο σχολαστικός, αφού τυχόν ανάμειξή τους με ξένα επικίνδυνα υλικά θα δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα και στην επαναχρησιμοποίηση τους, καθώς και η τήρηση του νόμου αλλά και τα πρόστιμα που προβλέπονται για παράβαση της νομοθεσίας». Σύμφωνα με τον κ. Τόλιου (Tedra), «το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η έλλειψη ενός καλά οργανωμένου δικτύου συλλογής και αξιοποίησης των ΑΕΚΚ. Η μερική και ακανόνιστη διαχείρισή τους δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στο περιβάλλον εξαιτίας της ανεξέλεγκτης διάθεσής τους. Αυτή την στιγμή γίνεται μία συλλογική προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος με την δραστηριοποίηση 12 εγκεκριμένων Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών & Κατεδαφίσεων (ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ). Στη προσπάθειά μας να συνδράμουμε στην επαναχρησιμοποίηση των ΑΕΚΚ, από τον Σεπτέμβριου του 2021 είμαστε μέλη του ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ Κεντρικής Μακεδονίας Α.Ε. – ΑΝΑΚΕΜ, υπεύθυνο φορέα για την εναλλακτική διαχείριση ΑΕΚΚ». Ο κ. Μούσχουρος (Νείλος Ανακύκλωση) ξεχωρίζει την αντιμετώπιση των αποβλήτων από τους ίδιους τους εργολάβους και την εφαρμογή της νομοθεσίας. «Η διαχείριση των αποβλήτων και των ΑΕΚΚ εν γένει αποτελεί πολλές φορές δευτερεύουσα ή τριτεύουσα προτεραιότητα για τους εργολάβους οικοδομών και τεχνικών εταιρειών, οι οποίοι, αναζητώντας την φθηνότερη λύση, καταλήγουν πολλές φορές σε μη περιβαλλοντικά αποδεκτές πρακτικές. Ο νέος νόμος πλαίσιο για τα απόβλητα που ψηφίστηκε φέτος το καλοκαίρι προωθεί την επαναχρησιμοποίηση

Ιωάννης Τόλιου, Πρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος Ομίλου Tedra

Νείλος Μούσχουρος, Πρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος Νείλος Ανακύκλωση

Φώτης Βογιατζής, Γενικός Δ/ντής Eleven Constructions

ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ – ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΕΚΚ

44 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

και τη διαλογή στην πηγή στα εργοτάξια. Παρόλα αυτά, η εφαρμογή της νομοθεσίας κρίνεται ανεπαρκής με τα ως τώρα δεδομένα, αν αναλογιστεί κανείς ότι διατάξεις που αφορούν για την εναλλακτική διαχείριση των ΑΕΚΚ έχουν καθυστερήσει σχεδόν μια δεκαετία να εφαρμοστούν ή είναι γεμάτες ασάφειες προκαλώντας στρεβλώσεις στην αγορά», υπογραμμίζει. Κατά τον κ. Βογιατζή (Eleven Constructions), «τα βασικά εμπόδια για την περαιτέρω ενίσχυση της ανακύκλωσης και κατ’ επέκταση τις επαναχρησιμοποίησης των ΑΕΚΚ είναι δυο. Πρώτον, η έλλειψη χώρων εναπόθεσης και επεξεργασίας αυτών με κατάλληλο τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον, που θεωρώ ότι είναι το βασικό θέμα όλων των εταιρειών όπως η δική μας. Δεν υπάρχουν οι χώροι να υποδεχθούν τον όγκο που καθημερινά παράγεται σε απόβλητα εργοταξίου. Δεύτερον, δεν έχει ακόμη γίνει συνείδηση των εργολάβων και των εμπλεκόμενων η σωστή διαχείριση των ΑΕΚΚ. Δυστυχώς, έχουμε ακόμη φαινόμενα αποφυγής ανακύκλωσης υλικών που προέρχονται από εργοτάξια, με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε χωματερές και εις βάρος του περιβάλλοντος».

ΤΑ ΟΦΕΛΗ

Σύμφωνα με τον Ηλία Δημητριάδη (ΑΝΑΚΕΜ), «τα ΑΕΚΚ αποτελούν μια από τις κυριότερες αιτίες εκδήλωσης πλημμυρών και πυρκαγιών. Άρα, η ορθή διαχείρισή τους μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης τέτοιων φαινομένων από τα οποία η χώρα μας έχει τον τελευταίο καιρό ταλαιπωρηθεί αρκετά. Επίσης, όπου διατίθενται ανεξέλεγκτα ΑΕΚΚ, διατίθενται και άλλα είδη αποβλήτων, κοινώς δημιουργούνται εκ νέου χωματερές δημιουργώντας πιέσεις στα περιβαλλοντικά μέσα, υποβαθμίζοντας παράλληλα και αισθητικά το τοπίο που είναι και το τουριστικό προϊόν της χώρας μας. Επικίνδυνα ΑΕΚΚ, όπως μονωτικά ή άλλα δομικά αμιαντούχα υλικά, έχουν άμεση τοξική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό όταν εισπνέονται οι ίνες που απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα, κατά συνέπεια το όφελος δεν είναι μόνο για το περιβάλλον αλλά για τη δημόσια υγεία. Ο κλάδος των κατασκευών ωφελείται ενσωματώνοντας σε ένα έργο ανακυκλωμένα δευτερογενή προϊόντα συνδυάζοντας την μεταφορά των αποβλήτων με την ταυτόχρονη παραλαβή υλικών για την κατασκευή ενός έργου, δίχως να απαιτείται να μεταφέρονται

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

πρωτογενή υλικά, από λατομεία τα οποία συνήθως λειτουργούν σε αρκετά μεγάλες αποστάσεις από τα αστικά κέντρα (μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος CO2 φορτηγών μεταφοράς). Επίσης, προκύπτουν οικονομικά οφέλη για την κατασκευή των έργων, εφόσον τα δευτερογενή υλικά κατά κανόνα είναι οικονομικότερα από τα πρωτογενή διαθέτοντας τις ίδιες ιδιότητες καθιστώντας τα κατάλληλα για την ενσωμάτωσή τους στα έργα». Ο κ. Τικέλλης (Μελετώ) υπογραμμίζει πως «υπάρχει μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και περαιτέρω συμβολή στην αποδοτική χρήση των πόρων. Τα ΑΕΚΚ επαναχρησιμοποιούνται άμεσα στο εργοτάξιο, μειώνοντας τις οχλήσεις και το κόστος που προκαλούνται λόγω μεταφοράς των υλικών. Παράλληλα μετριάζεται η ρύπανση του περιβάλλοντος, με δεδομένο ότι το επίπεδο της σκόνης στην ατμόσφαιρα και της μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα είναι πολύ μικρότερο. Σε σχέση με τον κλάδο, προωθούνται νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, υποστηρίζεται η ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, εφόσον εξασφαλίζονται φθηνές πρώτες ύλες, αντιμετωπίζεται η αύξηση των τιμών των περιορισμένων πρώτων υλών και ενισχύεται η εξοικονόμηση κόστους στις βιομηχανίες». Ο κ. Κλεισιώτης (Suk) στέκεται στη διαφύλαξη της ανθρώπινης υγείας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. «Η ελεγχόμενη διαχείριση αποβλήτων, επικινδύνων και μη, διαφυλάττει την ανθρώπινη υγεία από όλους τους βλαπτικούς παράγοντες που την επηρεάζουν τα απόβλητα και, ταυτόχρονα, έχει δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας οι οποίες σε μεγάλο ποσοστό υποστηρίζονται οικονομικά από το ίδιο το απόβλητο, αφού αυτό, σε πολλές περιπτώσεις, αφού διαχωριστεί ή επεξεργαστεί κατάλληλα, προσδίδει μια αξία και χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη στον επόμενο ιδιοκτήτη του», καταλήγει. Ο κ. Τόλιου (Tedra) ξεχωρίζει τόσο τα περιβαλλοντικά όσο και τα οικονομικά οφέλη. «Τα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων είναι από τα πιο βαριά και ογκώδη απόβλητα που παράγονται στην Ελλάδα. Τα οφέλη που προκύπτουν είναι αρχικά περιβαλλοντικά. Με την ορθολογική διαχείριση των ΑΕΚΚ εξοικονομούμε ενέργεια και φυσικούς πόρους, αποφεύγοντας την εξόρυξη πρώτων υλών και τις φυσικοχημικές επεξεργασίες στην οποία υπόκεινται, μειώνοντας έτσι τις εκπομπές

αερίων και ρύπων. Επίσης, παρατηρείται εξοικονόμηση χώρου στα ΧΥΤΑ, άρα μειώνεται η ανάγκη εξεύρεσης νέων χώρων για τη διάθεσή τους και οι δαπάνες που συνδέονται με αυτούς. Επίσης, κάποια από τα υλικά έχουν μεγάλη αξία, οπότε μειώνεται το κόστος νέων οικοδομικών υλικών μέσω της ανακύκλωσης των πρωτογενών δομικών υλικών. Τέλος, η τεχνολογία για το διαχωρισμό και την ανάκτησή τους είναι αρκετά απλή και χαμηλού κόστους», επισημαίνει. Ο κ. Μούσχουρος (Νείλος Ανακύκλωση) προκρίνει τα περιβαλλοντικά οφέλη από τη διαχείριση ΑΕΚΚ και επικίνδυνων αποβλήτων, λέγοντας πως «η διαχείριση των αποβλήτων χρειάζεται στρατηγική συνεργασία μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης, των τοπικών αρχών, των ειδικών επιστημόνων και του γενικού πληθυσμού με το κλάδο των κατασκευών να έχει καθοριστική συμβολή για την επιτυχία της ανακύκλωσης. Η χωριστή συλλογή και η κατηγοριοποίηση με σκοπό την επανάχρηση των υλικών, αλλά και η μετέπειτα ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ και ιδιαίτερα των επικίνδυνων όπως είναι ο αμίαντος, αναμφίβολα θα οδηγήσει σε περιβαλλοντικά οφέλη δημιουργώντας ένα θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα για το κατασκευαστικό κλάδο, μειώνοντας την ανάγκη εξόρυξης αδρανών υλικών με τις συνεπακόλουθες αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον». Τέλος, ο κ. Βογιατζής (Eleven Constructions) υπογραμμίζει πως «ζούμε σε μια νέα εποχή που η πληροφορία για περιβαλλοντικά θέματα είναι πλέον προσβάσιμη από όλους και μέρος της καθημερινότητας μας. Η μεγαλύτερη εικόνα θέλει τον σύγχρονο άνθρωπο αρκετά ευσυνείδητο και ενεργό σε θέματα προστασίας της φύσης. Έτσι και στον κλάδο μας, η σωστή διαχείριση των ΑΕΚΚ, και ιδίως των επικίνδυνων αποβλήτων, συμβάλουν στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής προστασίας, αφήνοντας πίσω τις κακές πρακτικές του παρελθόντος και την κατάληξη των αποβλήτων σε χωματερές. Χρειάζεται να γίνει κανόνας για όλους όσους ασχολούνται με το industry, ούτως ώστε το όφελος να μεγιστοποιηθεί και να συμβάλουμε από την πλευρά μας σε αυτή τη νέα εποχή που θέλει όλες οι ενέργειες και οι δράσεις να διέπονται από οικολογική συνείδηση και αειφορία. Από την πλευρά μας, σαν εταιρία έχουμε στραμμένο το βλέμμα σε αυτή την κατεύθυνση και τηρούμε όλα τα σχετικά πρωτόκολλα στα έργα μας».

CONSTRUCTION |

45

OPINION

ΤΟΥ ΜΙΧΑΉΛ ΔΑΚΤΥΛΊΔΗ

Η ΠΕΔΜΕΔΕ ECO ΣΤΟΝ ΧΏΡΟ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΕΚΚ Ο νέος φορέας που φέρνει διαφάνεια στην περιβαλλοντικά ορθή διαχείριση των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων.

Η

ΠΕΔΜΕΔΕ ως μέλος των Ευρωπαϊκών Οργανώσεων European Demolition Association (EDA) και European Decontamination Institute (EDI), ακολουθώντας τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κυκλική Οικονομία υπέβαλε πρόταση στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑν) για σύσταση Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) της ΠΕΔΜΕΔΕ ECO. Η πρότασή μας εγκρίθηκε από τον ΕΟΑν και συστάθηκε η ΠΕΔΜΕΔΕ ECO, δηλαδή ο Φορέας Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ, που σκοπό έχει να συνεισφέρει με διαφανείς διαδικασίες στην αποδοτικότερη εναλλακτική διαχείριση των ΑΕΚΚ σε εθνικό επίπεδο.

46 | C O N S T R U C T I O N

Η ΑΓΟΡΆ ΤΩΝ ΑΕΚΚ

Πρωταρχικός στόχος της ΠΕΔΜΕΔΕ ECO είναι η υλοποίηση της ευρωπαϊκής πολιτικής για την Κυκλική Οικονομία, η συμμόρφωση προς τις ευρωπαϊκές Οδηγίες και η προάσπιση των συμφερόντων των μελών της Ένωσης. Παράλληλος στόχος είναι η απόκτηση πανελλήνιας γεωγραφικής εμβέλειας, τον οποία ευελπιστεί να υλοποιήσει άμεσα. Τα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων, που είναι από τα πιο βαριά και ογκώδη απόβλητα, έχουν αναγνωριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ένα ρεύμα αποβλήτων με προτεραιότητα διαχείρισης. Αντιπροσωπεύουν το 25% - 30% περίπου του συνόλου των παραγόμενων αποβλήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αποτελούνται από υλικά, όπως σκυρόδεμα, σίδηρο,

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

τούβλα, γύψο, ξύλο, γυαλί, μέταλλα, πλαστικά και χώμα, υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν. Υπάρχει ένα υψηλό δυναμικό για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των ΑΕΚΚ, δεδομένου ότι ορισμένα από τα υλικά αυτά έχουν μεγάλη αξία. Ειδικότερα, υπάρχει μια νέα αγορά για χρήση αδρανών υλικών που προέρχονται από ΑΕΚΚ για διάφορα κατασκευαστικά έργα. Επιπλέον, η τεχνολογία για τον διαχωρισμό και την ανάκτηση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων είναι καλά εδραιωμένη, εύκολα προσβάσιμη καθώς και γενικά χαμηλού κόστους. Ωστόσο, το επίπεδο της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό σε ολόκληρη την Ε.Ε. από λιγότερο από 10% έως και πάνω από 90%. Στην Ελλάδα, δεδομένου ότι μέχρι πρότινος δεν υπήρχε ένα οργανωμένο δίκτυο συλλογής και αξιοποίησής τους, η διαχείριση των υλικών αυτών γινόταν αποσπασματικά, δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα στο περιβάλλον εξαιτίας της ανεξέλεγκτης διάθεσής τους.

ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΊΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΎΚΛΩΣΗΣ

Η πολιτική μας για τη διαχείριση των αποβλήτων σκοπό έχει να μειώσει τις επιπτώσεις των αποβλήτων στο περιβάλλον. Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι να μετατραπεί η χώρα μας σε κοινωνία της ανακύκλωσης, με αποφυγή την παραγωγή αποβλήτων και χρησιμοποίηση των αναπόφευκτων αποβλήτων ως πόρου όπου είναι δυνατό. Ο σκοπός είναι η επίτευξη πολύ υψηλότερων επιπέδων ανακύκλωσης και η ελαχιστοποίηση της άντλησης πρόσθετων φυσικών πόρων καθώς η κατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί βασικό στοιχείο για την εξασφάλιση της αποδοτικής χρήσης των πόρων, της Κυκλικής Οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Προς αυτή την κατεύθυνση θεωρούμε ότι η ΠΕΔΜΕΔΕ ECO είναι το Σύστημα που θα διασφαλίσει την εφαρμογή και τη συμμόρ-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

φωση με τις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών Οδηγιών με στόχο την αύξηση της προστασίας του περιβάλλοντος. Η ΠΕΔΜΕΔΕ ανταποκρινόμενη στις ταχύτατες αλλαγές και προκλήσεις του κλάδου και της αγοράς εργασίας σχεδιάζοντας και συμμετέχοντας σε ευρωπαϊκά και εθνικά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα που αποσκοπούν στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών κατάρτισης και πιστοποίησης των απασχολούμενων στην κατασκευαστική βιομηχανία, στη διάγνωση των αναγκών του κλάδου σύμφωνα με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, εξειδίκευσε αυτή τη δράση ως εξής: Με την προώθηση και υλοποίηση από την ΠΕΔΜΕΔΕ του Erasmus+ Προγράμματος «CDWaste-ManageVET». Σκοπός του έργου «CDWaste-ManageVET»-«Developing VET for addressing Construction and Demolition Waste Management skills needs» είναι η προώθηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης των εργαζομένων του κατασκευαστικού κλάδου στο πεδίο της διαχείρισης των αποβλήτων ΑΕΚΚ και σύμφωνα με την κυκλική οικονομία, μέσω ενός καινοτόμου προγράμματος κατάρτισης. Στο έργο συμμετέχουν 7 εταίροι που προέρχονται από 6 χώρες της ΕΕ, εκπροσωπώντας το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, στους τομείς της αειφόρου ανάπτυξης και της κατάρτισης. Ευχαριστώ για την ευκαιρία παρουσίασης της ΠΕΔΜΕΔΕ ECO καθώς είναι σημαντική η προβολή της στον Τύπο, και η γνωριμία της με το ευρύ κοινό. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν επίσης να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της (www.pedmede-eco.gr), να την αναζητήσουν και να την ακολουθήσουν σε όλα τα social media. Ελπίζουμε μέσω των δράσεων και της προβολής της ΠΕΔΜΕΔΕ ECO να συνδράμουμε στο μέγιστο δυνατόν στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κατασκευαστικού κοινού για τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά στην διαχείριση των ΑΕΚΚ. *Ο κ. Μιχαήλ Δακτυλίδης είναι Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΕΔΕ) & νόμιμος εκπρόσωπος της ΠΕΔΜΕΔΕ ECO

CONSTRUCTION |

47

EVENTS

ΤΑ EXCEPTIONAL COMMERCIAL ΈΡΓΑ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΑΚΙΝΉΤΩΝ Ο Ι Ν Ι Κ Η Τ Έ Σ Τ Ω Ν Μ Ε ΓΑ ΛΎ Τ Ε Ρ Ω Ν Β ΡΑ Β Ε Ί Ω Ν PROPERTY & DEVELOPMENT

Για ακόμη μια φορά, ο όμιλος BOUSSIAS ανέδειξε τα σπουδαιότερα έργα ανάπτυξης ακινήτων στην Ελλάδα μέσω του θεσμού των Property Awards 2021. Τη φετινή χρονιά ελπιδοφόρο μήνυμα έφεραν τα δεκάδες έργα από την ελληνική Περιφέρεια που διαγωνίστηκαν στα βραβεία. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

48 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Λ

αμβάνοντας υπόψη πως κάθε development κτιρίων ή κτιριακών συγκροτημάτων απαιτεί τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων, τεχνικών και πόρων, τα Property Awards καινοτόμησαν επιβραβεύοντας τα έργα και τους δημιουργούς, αλλά και όσους επένδυσαν σε αυτά και τα εμπιστεύτηκαν.Όλες οι υποψηφιότητες αξιολογήθηκαν και κρίθηκαν με τα αντικειμενικότερα κριτήρια και τις υψηλότερες απαιτήσεις από ένα «μωσαϊκό» επαγγελματιών με διαφορετικές επαγγελματικές ειδικότητες. Πρόεδροι της Επιτροπής Αξιολόγησης των Property Awards 2021 ήταν οι κ.κ. Δημήτρης Ποτηρόπουλος, αρχιτέκτονας, επικεφαλής του γραφείου Potiropoulos+Partners, και Γεώργιος Σελιμέκος, αντιπρόεδρος της Ένωσης Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος, Msc Πολιτικός Μηχανικός, Αφοί Δ. Σελιμέκος Κατασκευαστική. Το Construction, λοιπόν, επικεντρώνεται στα έργα που βραβεύτηκαν στον πυλώνα του Commercial Development, λόγω της κατηγορίας τους ως μεγάλης κλίμακας κτιριακά συγκροτήματα.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΤΑ ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΒΡΑΒΕΊΑ

Στα Grand Awards των φετινών Property Awards 2021 κατατάχθηκαν αρχιτεκτονικά, τεχνικά γραφεία και επιχειρήσεις αξιοποίησης ακινήτων που συγκέντρωσαν την υψηλότερη βαθμολογία. Συγκεκριμένα, το βραβείο Regional Project of the Year – Residential αποδόθηκε στο Voids από την Tzagkarakis + associates. Κορυφαίο οικιστικό project της χρονιάς, στην ελληνική περιφέρεια το Voids της Tzagkarakis & Associates (https://www. tzagkarakis.com/ ). Δυο οικιστικές μονάδες στο Δήμο Φαιστού, που έχουν σχεδιαστεί με βάση την αρχή της αφαίρεσης, για να προσφέρουν διαφορετικές ποιότητες χώρων για τους επισκέπτες, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη θέματα ιδιωτικότητας και χαλάρωσης. Το βραβείο Regional Project of the Year – Commercial στο Crystal Spot από την GCONS Ε.Ε. Κορυφαίο commercial project της χρονιάς, στην ελληνική περιφέρεια, το Crystal Spot από την GCONS Ε.Ε. (https:// www.gcons.gr/), ένα έργο με μεγάλο αντίκτυπο στην κοινωνική και ατομική ζωή,

τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους κατοίκους της περιοχής, καθιστώντας το κτίριο ως νέο τοπόσημο.

Developer of the Year ανακηρύχθηκε η Επίκυκλος Τεχνική Κατασκευαστική συγκεντρώνοντας την υψηλότερη βαθμολογία από το σύνολο των βραβευμένων υποψηφιοτήτων της.

Architect of the Year, δηλαδή αρχιτεκτονικό γραφείο της χρονιάς 2021, αναδείχθηκε το αρχιτεκτονικό γραφείο Vikelas Architects. Ως Property Company of the Year βραβεύτηκε η OTE Estate, καθώς προχώρησε σε αξιοσημείωτα projects development ή και redevelopment στα ακίνητα που κατέχει. Τέλος, ως Property Investment Company of the Year αναδείχθηκε η Noval Poperty ΑΕΕΑΠ, καθώς έχει επενδύσει σε σημαντικά έργα development, που απέσπασαν το μεγαλύτερο σύνολο βαθμών στις βραβευμένες κατηγορίες.

CONSTRUCTION |

49

EVENTS ΟΙ ΝΙΚΉΤΡΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΤΩΝ COMMERCIAL DEVELOPMENT PROJECTS

Η Noval Property ΑΕΕΑΠ, στην κατηγορία του Retail, απέσπασε το βραβείο Gold για τη νέα ανάπτυξη στο εμπορικό κέντρο River West Open. Συγκεκριμένα, σε όμορο ακίνητο του εμπορικού κέντρου River West και του πολυκαταστήματος ΙΚΕΑ στο Αιγάλεω, στο οποίο παλαιότερα υπήρχε το εργοστάσιο Μουζάκη, μελετήθηκε διώροφο εμπορικό συγκρότημα με νέους χώρους εστίασης και καταστημάτων, μέσω διαμόρφωσης ενιαίου περιβάλλοντος χώρου, ο οποίος περιλαμβάνει επιφάνειες κίνησης, στάσης, φύτευσης, υδάτινες κατασκευές και περιοχές στάθμευσης Ι.Χ. επισκεπτών. Το αντικείμενο του έργου περιλαμβάνει τρία υποέργα: Ι. Εμπορικό Συγκρότημα Κτήριο Γ ΙΙ. Επέκταση και Αναβάθμιση του Υφιστάμενου Εμπορικού Κέντρου Riverwest. ΙΙΙ. Δια-

μόρφωση Περιβάλλοντα Χώρου και των δύο ακινήτων. Μεταξύ άλλων, ο σκοπός της σχεδίασης είναι να προσφέρει νέες υπαίθριες εμπειρίες στους επισκέπτες, να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον να περιδιαβούν και να ανακαλύψουν τον χώρο, αλλά αυτός ο χώρος να αποτελέσει και ευχάριστη εκτόνωση από τα καταστήματα και τους χώρους εστίασης, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, προσφέροντας θερμική άνεση. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Vikelas Architects κέρδισε βραβείο Gold για την ανάπτυξη-επέκταση του River West Open στην κατηγορία των Mall. Κεντρική ιδέα της επέκτασης είναι η “ρωγμή” που σχηματίζεται από την τεθλασμένη διάταξη των κτηρίων στον ακάλυπτο χώρο, μέσα από την οποία αναδύεται ένα “ποτάμι” που διασχίζει κατά μήκος τον περιβάλλοντα χώρο της ανάπτυξης, ενώ στις όχθες του διαμορφώνονται ροές πεζών και πρασί-

νου. Η ρωγμή διαχωρίζει το εμπορικό πάρκο σε επιμέρους λειτουργικές ενότητες καταστημάτων, υπεραγορών, χώρων εστίασης και αναψυχής, ενώ ταυτόχρονα δρα ως ραχοκοκκαλιά που συνδέει υπαίθριες δραστηριότητες και ενσωματώνει έναν ολοκληρωμένο εμπορικό περίπατο που προσφέρει νέες εμπειρίες στον επισκέπτη και τον ωθεί να περιδιαβεί και να ανακαλύψει το χώρο. Ταυτόχρονα, η βιοκλιματική συμπεριφορά του κτιρίου και η επιλογή υλικών φιλικών προς το περιβάλλον αποτελούν βασικές αρχές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του συγκροτήματος, ώστε οι νέοι χώροι να ακολουθούν την γενικότερη φιλοσοφία του εμπορικού κέντρου που συνοψίζονται στις αρχές : - του Βιοκλιματικού Σχεδιασμού - της Βιώσιμης ανάπτυξης (με μικρό ενεργειακό αποτύπωμα) -της Οικολογίας -της Ανακύκλωσης -της χρήσης υλικών φιλικών προς το περιβάλλον.

Η νέα ανάπτυξη στο εμπορικό κέντρο River West Open (Noval Property, Vikelas Architects)

50 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Η OTEestate βραβεύθηκε για πέντε διαφορετικά έργα. Συγκεκριμένα, έλαβε Gold, στην κατηγορία High-Rise Development, για την ανακαίνιση του κτιρίου που στεγάζει το service center της Γερμανός (Πάρνηθα). Το έργο χαρακτηρίζεται από χώρους εργασίας με ιδιαίτερη αισθητική ταυτότητα, με πρωτότυπες γραφιστικές διακοσμήσεις και επιλογές υλικών, χρωμάτων κα προϊόντων. Ιδιαίτερη ατμόσφαιρα διαμορφώνει και η ύπαρξη φυτεμένου πράσινου τοίχου ο οποίος προσδίδει αναζωογονητικό χαρακτήρα και ευχάριστο κλίμα στο εργασιακό περιβάλλον. Βραβείο Gold απέσπασε για την ανακαίνιση των γραφειακών χώρων επί των οδών Σόλωνος 53 και Σίνα στην περιοχή “Ακαδημία” του Δ. Αθηναίων (Σόλωνος). Ο σχεδιασμός του κτιρίου πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τους σύγχρονους κανονισμούς και το διεθνώς αναγνωρισμένο σύστημα αξιολόγησης & αποτίμησης της αειφόρου δόμησης & κατασκευής LEED. Στην κατηγορία Mixed-use Development, κέρδισε Gold για την ανακαίνιση των χώρων μικτής χρήσης στην Αγία Παρασκευή. Το δώμα και το εσωτερικό αίθριο που δημιουργήθηκε ακολούθησε την συνολική αρχιτεκτονική προσέγγιση για ένα κτίριο φιλικό προς το περιβάλλον με έμφαση στην δημιουργία καινούργιων χώρων πρασίνου. Επιλέχθηκε η φύτευση των δωμάτων και των κατακόρυφων τοιχοποιιών, ενώ δημιουργήθηκαν εξωτερικοί χώροι ανάπαυσης με την απαιτούμενη σκίαση για τους χρήστες. Στην κατηγορία Culture & Entertainment κέρδισε το Gold για την ανακαίνιση των Cosmote TV Studios, που βρίσκονται στην Κηφισιά, επί των οδών Αυγής & Αγραύλης. Στόχος της αρχιτεκτονικής προσέγγισης ήταν πρωτίστως ο εκσυγχρονισμός και η αισθητική αναβάθμιση ενός «δύσκολου» στη μορφολογία, υφιστάμενου συγκροτήματος κτιρίων -από τα οποία διατηρήθηκε ουσιαστικά μόνο ο σκελετός- με μεγάλες υψομετρικές διαφορές, η «ένωση» των οποίων αποτέλεσε μια από τις μεγάλες προκλήσεις του έργου, και η «μεταμόρφωσή» του σε κτίριο που θα λειτουργούσε ως landmark για την ευρύτερη περιοχή και θα συντελούσε στην αναζωογόνησή της. Τέλος, στην κατηγορία Development Procedure έλαβε Gold για την ανακαίνιση του κτιρίου ΥΜΑ-ΝΥΜΑ, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κτίρια από την πλευρά των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών του ομίλου ΟΤΕ. Το ανακαινιζόμενο συγκρότημα εκτός από τους τηλεπικοινωνιακούς χώρους, θα φιλοξενεί χρήσεις γραφείων,

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

υπερσύγχρονους χώρους call center, αιθουσών εκπαίδευσης, εστιατορίων, κυλικείων, rest areas, χώρων εκτόνωσης και εκδηλώσεων, Η/Μ χώρους κ.λπ.

Ανακαίνιση σε service centers και γραφειακούς χώρους εταιρειών του Ομίλου ΟΤΕ (OTEestate)

CONSTRUCTION |

51

EVENTS Η Grivalia Management Α.Ε., εκπροσωπώντας την ιδιοκτήτρια του ακινήτου Eurobank Α.Ε., κέρδισε το βραβείο Silver στην κατηγορία Office Development για την ανακαίνιση/αναμόρφωση του κτιρίου όπου στεγάζονταν τα γραφεία της πρώην Ελευθεροτυπίας. Μια από τις επιτυχίες του επανασχεδιασμού των εξωτερικών χώρων του κτιρίου ήταν ότι ο άλλοτε αποκομμένος και υποβαθμισμένος ακάλυπτος χώρος, απέκτησε ζωή, μεταμορφώθηκε σε έναν ελκυστικό υπαίθριο χώρο με οργανικές χαράξεις και υλικότητα, αποτελώντας σημείο συνάντησης και συναναστροφής των χρηστών. Βασικό στοιχείο της επανάχρησης και αναβίωσης του κτιρίου αποτέλεσε ο επανασχεδιασμός του κελύφους του με στόχο αφενός το κτίριο να αποκτήσει ισχυρό χαρακτήρα και ταυτότητα που θα το μετατρέψει σε τοπόσημο και αφετέρου να ανταποκρίνεται σε βιοκλιματικές αρχές σχεδιασμού δημιουργώντας ένα κτίριο οικονομικό στη λειτουργία και συντήρησή του, βιώσιμο με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα με στόχο να λάβει πιστοποίηση LEED GOLD. Κεντρική ιδέα του επανασχεδιασμού των όψεων ήταν διατήρηση της βάσης του κτιρίου και η μορφολογική ενοποίηση του κορμού με τη στέψη. Έτσι δημιουργήθηκε μια συμπαγής, στιβαρή βάση σε αντιπαράθεση με την κίνηση που παρουσιάζει η ανωδομή. Ανακαίνιση στο κτίριο που στεγάζονταν τα γραφεία της πρώην Ελευθεροτυπίας (Grivalia Management, Eurobank)

52 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Η OPAP SA, στην κατηγορία του Office Development κέρδισε το Bronze για το renovation/redevelopment στα Κεντρικά Γραφεία του ΟΠΑΠ που βρίσκονται σε ιδιόκτητο κτίριο επί της Λ. Αθηνών 112, το οποίο διαθέτει ισόγειο, επτά (7) ορόφους επιφάνειας 12.000 τ.μ. και τέσσερα (4) υπόγεια επίπεδα επιφάνειας 10.000 τ.μ., τα οποία προορίζονται κυρίως για θέσεις στάθμευσης καθώς και για απαραίτητους βοηθητικούς χώρους. Ο ΟΠΑΠ, αναγνωρίζοντας τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από την κατανάλωση ενέργειας που παράγεται από ορυκτά καύσιμα και θέλοντας να βελτιώσει την αποδοτικότητα στη χρήση ενέργειας, χρησιμοποιεί ειδικό σύστημα διαχείρισης εγκαταστάσεων, το οποίο διαχειρίζονται εξουσιοδοτημένα άτομα της ομάδας Property και Engineering . Μέσα από το συγκεκριμένο σύστημα ελέγχεται κεντρικά ο φωτισμός, καθώς και η ψύξη - θέρμανση μέσω τοπικών συστημάτων (ΚΝΧ), είτε κεντρικά μέσω του Συστήματος Διαχείρισης Κτηρίου (Building Management System - BMS). Λειτουργεί και παρακολουθεί με το σύστημα Energy Management Schneider, τις επιμέρους καταναλώσεις ρεύματος, δείκτες και alerts ώστε να εντοπιστούν άμεσα περιπτώσεις μη αιτιολογημένης κατανάλωσης καθώς και περιοχές προς βελτίωση.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Η OPAP SA, επίσης, κέρδισε Silver στην κατηγορία Culture & Entertainment. Για την υλοποίηση του έργου αναπτύχθηκε μια ολοκληρωμένη end-to-end διαδικασία. Η υλοποίηση της Ε2Ε διαδικασίας, στην οποία συνεργάζονται καθημερινά περισσότεροι από 150 άνθρωποι από δέκα (10) διαφορετικές ομάδες, παρακολουθείται μέσω ενός κεντρικού, συντονιστικού SharePoint εργαλείου.

Ανακατασκευή στα κεντρικά γραφεία του ΟΠΑΠ (OPAP SA)

CONSTRUCTION |

53

EVENTS Η τεχνική εταιρεία μελετών-κατασκευών GCons, στην κατηγορία Mixed-use development, κέρδισε Silver για το Crystal Spot. Το κτίριο “Crystal Spot” βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων έχει πρόσωπο σε τρεις πεζόδρομους με κύρια όψη την οδό Κρυστάλλη , η οποία βρίσκεται πλησίον του κάστρου και της λίμνης των Ιωαννίνων. Έχοντας ως κριτήριο την ανάδειξη του εμπορικού τμήματος και τη σύνδεση του όγκου με τα διατηρητέα κτίσματα δημιουργήθηκε στα δύο πρώτα επίπεδα μια ενιαία όψη. Έγινε χρήση διακοσμητικών στοιχείων πέριξ των εξωτερικών κουφωμάτων (νεοκλασικού τύπου) ακολουθώντας κλασσικές αρχιτεκτονικές γραμμές, πετυχαίνοντας να δοθεί περισσότερος φωτισμός και μεγαλύτερο ελεύθερο ύψος στους δημοτικούς πεζόδρομους περιμετρικά του κτιρίου, χαρίζοντας μία επιβλητική όψη στο κτίριο. Το κτίριο χαρακτηρίζεται από κομψότητα που το καθιστά ένα από τα πιο εμβληματικά νέα κτίρια του ιστορικού κέντρου των Ιωαννίνων κατασκευασμένο με τις πιο σύγχρονες ενεργειακές προδιάγραφες, κύριος λόγος μετεγκατάστασης τμήματος υπηρεσιών του Δήμου Ιωαννιτών σε αυτό. Έχει μεγάλο αντίκτυπο στην κοινωνική και ατομική ζωή, τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους κατοίκους της περιοχής .

Η ανάπτυξη του κτιρίου «Crystal Spot» (GCons)

54 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Grand Awards

Regional Project of the Year – Residential Voids | Tzagkarakis + associates Regional Project of the Year – Commercial Crystal Spot | GCONS Ε.Ε.

Developer of the Year ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Architect of the Year VIKELAS ARCHITECTS Property Company of the Year OTE Estate Property Investment Company of the Year NOVAL PROPERTY Α.Ε.Ε.Α.Π Πυλώνας 1. Residential Development High-rise & Multi Apartment

GOLD

ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ | ΚΤΙΡΙΟ URBAND. Η πόλη αλλάζει. | Residential High-rise Development (2 όροφοι+) – Νew Development

SILVER

NP Constructions | Ανακαίνιση Κατοικίας 160 τμ σε Vintage ρυθμούς | Apartment – Redevelopment / Renovation

Luxury & Holiday Housing

GOLD

Tzagkarakis + associates | Voids | Luxury Housing – Νew Development

SILVER

TATAKIS|ARCHITECT | PUZZLE VILLAS | Luxury Housing – Νew Development

BRONZE

Tzagkarakis + associates | Pezoula | Holiday Housing (AirBNB, παραθεριστικές κατοικίες) – Νew Development

Sustainable Residential Development

GOLD

PIERIS ARCHITECTS: αρχιτέκτονες, SUSTAIN: κατασκευή και ανάπτυξη ακινήτου | Οxygen | Νew Development

SILVER

ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ | ΚΤΙΡΙΟ URBAND. Η πόλη αλλάζει. | Νew Development

Πυλώνας 2. Commercial Development Retail

GOLD

NOVAL PROPERTY Α.Ε.Ε.Α.Π. | RIVER WEST OPEN | Νew Development

High-Rise Development

GOLD

OTEestate | PARNITHA | Redevelopment / Renovation

Office Development

GOLD

OTEestate | SOLONOS _COWORKING SPACES | Redevelopment / Renovation

SILVER

IΔIOKTHTHΣ: ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ΑΕ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤH: GRIVALIA MANAGEMENT ΑΕ | Μίνωος 10-16, Νέος Κόσμος | Redevelopment / Renovation

BRONZE

OPAP SA | Commercial Developement – Office Development | Redevelopment / Renovation

Mall

GOLD

VIKELAS ARCHITECTS | RIVER WEST OPEN | Νew Development

Mixed-use Development

GOLD

OTEestate | AGIA PARASKEVI – OFFICES | Redevelopment / Renovation

SILVER

GCONS | Crystal Spot | Νew Development

Culture & Entertainment

GOLD

OTEestate | COSMOTE TV | Public & Cultural – Redevelopment / Renovation

SILVER

OPAP SA | Retail – Entertainment | Retail & Entertainment – Redevelopment / Renovation

Development Procedure

GOLD

OTEestate | YMA NYMA BUILDING | Redevelopment / Renovation

Πυλώνας 3. After Sales Services

Υπηρεσίες Εκμετάλλευσης Ακινήτου GOLD

OPAP SA | Commercial Developement – Υπηρεσίες εκμετάλλευσης ακινήτου | Redevelopment / Renovation

After Sales Services’ Plan

GOLD

ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ | ΚΤΙΡΙΟ URBAND. Η πόλη αλλάζει. | Νew Development

SILVER

OPAP SA | After Sales Support-other | Redevelopment / Renovation

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

55

SPECIAL REPORT

ΣΕ ΤΙ ΡΥΘΜΟΎΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ «ΤΡΈΧΕΙ» Η ΑΓΟΡΆ ΚΑΤΟΙΚΊΑΣ; ΑΥΞΗΜΈΝΟ ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΌ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΕΛΛΉΝΩΝ ΚΑΙ ΞΈΝΩΝ

Οι καταλύτες για τη διατήρηση του αγοραστικού ενδιαφέροντος, αλλά και οι περιοχές της ελληνικής επικράτειας που παρουσιάζουν την ισχυρότερη ανοδική τάση. Σε ελκυστικό επίπεδο κυμαίνονται τα στεγαστικά δάνεια. ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΥ

56 | C O N S T R U C T I O N

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης φαίνεται να προσεγγίζει η ελληνική αγορά ακινήτων έπειτα από μια δεκαετία σκληρής οικονομικής ύφεσης και δύο ετών πανδημίας. Επίσης, ειδικά το τελευταίο τρίμηνο, παρατηρείται ισχυρό (το υψηλότερο της δεκαετίας) ενδιαφέρον για αγορά ή χτίσιμο κατοικίας, κάτι στο οποίο συνέβαλε η αποταμίευση που έκαναν πολλά ελληνικά νοικοκυριά εν μέσω κορονοϊού. Συγκεκριμένα, όπως ειπώθηκε κατά τη διάρκεια διαδικτυακής συνάντησης που διοργάνωσε η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, με τίτλο «Μήπως ήρθε η ώρα να αποκτήσετε και εσείς το δικό σας σπίτι; Τάσεις και προοπτικές της ελληνικής αγοράς κατοικίας», η ελληνική αγορά κατοικίας «τρέχει» την τελευταία τετραετία με ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 24%. Πρόκειται, αναμφισβήτητα, για μια επίδοση που σηματοδοτεί την ανάκαμψη της εν λόγω αγοράς, αν και οι τιμές παραμένουν περίπου 30% χαμηλότερα σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο του 2008, οπότε και καταγράφηκε το υψηλότερο επίπεδο.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΟΙ ΣΥΝΘΉΚΕΣ

Ο πρόεδρος των μεσιτών Αττικής, Ελευθέριος Ποταμιάνος, κατά την τοποθέτησή του, σημείωσε πως λόγω της συνεχούς ανόδου των τιμών των ενοικίων και τη σταθερή έξοδο της χώρας από την υγειονομική κρίση, τώρα είναι πιθανότατα μια πολύ καλή περίοδος για την αγορά κατοικίας στην Ελλάδα τόσο για εγχώριους όσο και για ξένους επενδυτές. Ωστόσο, η αγορά κατοικίας παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχοσύνθεσης του ελληνικού λαού, όπως ανέφερε ο πρόεδρος των μεσιτών Αττικής και ενώ κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης οι Ισραηλινοί, οι Κινέζοι και οι Λιβανέζοι επενδυτές ήταν το μεγαλύτερο ποσοστό των επενδυτών ακινήτων στην Ελλάδα, σήμερα η αγορά στηρίζεται κυρίως στους Έλληνες επενδυτές, κυρίως μετά το σοκ της πανδημίας από το 2020 και μετά. Αποτέλεσμα αυτού είναι οι τιμές των ακινήτων στα μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης να ανεβαίνουν το 2021

Ελευθέριος Ποταμιάνος, Πρόεδρος των Μεσιτών Αττικής

CONSTRUCTION |

57

SPECIAL REPORT παρά την κρίση της πανδημίας, όχι όμως και στις επαρχιακές πόλεις στις οποίες διαπιστώνεται σταθερότητα.

ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΈΑ ΏΘΗΣΗ

Νίκος Μαγγίνας, Διευθυντής Οικονομικής Ανάλυσης Εθνικής Τράπεζας

58 | C O N S T R U C T I O N

Σύμφωνα με τον Chief Economist, διευθυντή Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, κ. Νίκο Μαγγίνα, η εγχώρια αγορά κατοικίας ανακάμπτει μετά από μία δύσκολη 10ετία, στη διάρκεια της οποίας υπήρξε συρρίκνωση της τάξεως του 42%. Πιο αναλυτικά, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 1,8% το 2018, 7,2% το 2019 και 4,5% το 2020, ενώ το 9μηνο του 2021 ενισχύθηκαν κατά 6,1%. Η σωρευτική αύξηση την τελευταία τετραετία «αγγίζει» το 24%. «Λόγω της 10ετούς οικονομικής κρίσης δε, η εγχώρια αγορά αποσυνδέθηκε από τις εξελίξεις σε άλλες χώρες, όπου οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν έντονα», σχολίασε χαρακτηριστικά, σε διαδικτυακή εκδήλωση της ΕΤΕ, με θέμα «Μήπως ήρθε η ώρα να αποκτήσετε και εσείς το δικό σας σπίτι; Τάσεις και προοπτικές της ελληνικής αγοράς κατοικίας», για να προσθέσει: «Παρά την αυξητική τάση την περίοδο 2018 – 2021 οι τιμές παραμένουν περίπου 30% χαμηλότερα από την κορύφωση της αγοράς το γ’ τρίμηνο του 2008. Αντιθέτως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκαν κατά 35% την τελευταία 10ετία». Ειδικότερα. τα… σκήπτρα της αύξησης κράτησε η Αυστρία, με τον δείκτη τιμών να εμφανίζεται ενισχυμένος κατά 86%, ακολουθούμενη από την Γερμανία, με αύξηση 73,5%. Την πεντάδα συμπληρώνουν οι Πορτογαλία, Δανία και Ηνωμένο Βασίλειο με δείκτη στο +57,5%, +56,5% και +51,4% αντίστοιχα. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι τιμές άντεξαν την πίεση της πανδημίας και ωθούνται από την ταχεία οικονομική ανάκαμψη και πρόσθετους παράγοντες. Πιο αναλυτικά, αυτές αυξήθηκαν κατά 4,5% ετησίως το 2020, αψηφώντας την υγειονομική κρίση, ενώ η έντονη ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας το 2021 θα δώσει νέα ώθηση στην αγορά. «Αυξήσεις τιμών σημειώνονται σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, με την Αθήνα να υπεραποδίδει. Πιο αναλυτικά, η ανοδική τάση είναι ισχυρότερη σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με τις σωρευτικές αυξήσεις των τιμών κατοικιών την τελευταία τετραετία να ανέρχονται σε 35% και 25% αντίστοιχα. Ωστόσο, παραμένουν χαμηλότερα από την κορυφή του 2008 κατά 25% και 34% αντίστοιχα», εξήγησε ο κ. Μαγγίνας.

ΠΈΝΤΕ ΧΙΛΙΆΔΕΣ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΈΣ ΆΔΕΙΕΣ ΑΠΌ ΤΟ 2020

Σε ανοδική τροχιά είναι, τόσο οι συναλλαγές, όσο και η κατασκευαστική δραστηριότητα. Προς επίρρωση, η έκδοση οικοδομικών αδειών για ανέγερση νέων κατοικιών αυξήθηκε κατά 56% ετησίως το α’ εξάμηνο του 2021 σε σχεδόν 13.800 άδειες από 8.800 την αντίστοιχη περίοδο του 2020. Όσον αφορά στις συναλλαγές, αυτές βρίσκονται σε έντονα ανοδική τροχιά την τελευταία τετραετία. Η δε, διάθεση των ιδιωτών για απόκτηση κατοικίας αυξήθηκε σε υψηλό 10 ετών το δ’ τρίμηνο του 2021 βάσει στοιχείων της έρευνας καταναλωτή, επανακάμπτοντας μετά από μία 10ετία, κατά την οποία η οικονομική κρίση – και εσχάτως η πανδημία – είχαν οδηγήσει σε αναστολή τέτοιων αποφάσεων. Την ίδια στιγμή, η αύξηση των καταθέσεων και οι χαμηλές αποδόσεις των χρηματοπιστωτικών τίτλων ενθαρρύνουν περαιτέρω τις επενδύσεις σε ακίνητα. Οι

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

αποταμιεύσεις των νοικοκυριών έχουν αυξηθεί σε υψηλό 7ετίας, στα 132 δισ. ευρώ, με αύξηση 18 δισ. ευρώ την τελευταία διετία και οι αποδόσεις καταθέσεων και τίτλων σταθερού εισοδήματος βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο. Οι κατασκευαστές αναμένουν νέα αύξηση τιμών με δεδομένη την ισχυρή ζήτηση και την ανοδική τάση στο κόστος κατασκευής. Οι προσδοκίες των κατασκευαστών για την πορεία των τιμών κατασκευής βρίσκονται σε υψηλό 13 ετών. Το κόστος κατασκευής αυξήθηκε κατά 4,6% ετησίως, το γ’ τρίμηνο του 2021 που συνιστά τον ταχύτερο ρυθμό από το 2008.

ΕΛΚΥΣΤΙΚΌ ΕΠΙΤΌΚΙΟ ΣΤΑ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΆ

Τέλος, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων βρίσκονται σε πολύ ελκυστικό επίπεδο, δίνοντας την ευκαιρία για «κλείδωμα» σταθερού επιτοκίου. Κυμαινόμενο και σταθερό επιτόκιο στεγαστικών δανείων είναι σε ιστορικό χαμηλό επίπεδο, ενώ το επιτόκιο Euribor κινείται σταθερά σε αρνητικό έδαφος, στο πλαίσιο των

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

πρωτοφανών μέτρων στήριξης της ρευστότητας και του δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Όπως υπογράμμισε ο Chief Economist, διευθυντής Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ, καταλύτες για διατήρηση του αγοραστικού ενδιαφέροντος και ενίσχυση των επενδύσεων αποτελούν οι εξής: ● Πάγωμα φόρου υπεραξίας σε μεταβιβάσεις ακινήτων μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 2022. ● Κατάργηση φόρου γονικών παροχών – δωρεών έως 800.000 ευρώ για συγγενείς α’ βαθμού από την 1η Οκτωβρίου 2021. ● Αναστολή εφαρμογής ΦΠΑ 24% στις νέες οικοδομές, για άδειες που θα εκδοθούν έως το τέλος του 2022. ● Εξετάζεται περαιτέρω ελάφρυνση του ΕΝΦΙΑ για ένα τμήμα των ιδιοκτησιών. ● Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ’ οίκον», στο οποίο αναμένεται να συμμετάσχουν πάνω από 50.000 νοικοκυριά. Το ύψος της επιδότησης ξεκινά από 40% και φτάνει μέχρι και

το 75%, ανάλογα με το εισόδημα, ενώ η ίδια συμμετοχή δύναται να καλυφθεί με τραπεζικό δανεισμό. ● Έκπτωση φόρου ίση με το 40% των δαπανών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση υφιστάμενων κτηρίων.

ΟΙ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΈΣ ΛΎΣΕΙΣ

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΤΕ προσφέρει μία σειρά από προϊόντα που στόχο έχουν να διευκολύνουν όσους επιθυμούν να λάβουν ένα στεγαστικό δάνειο, για επενδυτικό σκοπό ή ιδιοκατοίκηση. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της διεύθυνσης προϊόντων ΜμΕ και δανείων λιανικής της τράπεζας, κ. Χριστόφορο Χατζόπουλο, οι δανειολήπτες μπορούν να επιλέξουν σταθερό ή κυμαινόμενο επιτόκιο ή συνδυασμό των δύο, εξασφαλίζοντας σταθερή δόση για 10 έως και 30 χρόνια, με επιτόκιο από 2,8%. Παράλληλα, η ΕΤΕ διαθέτει την μεγαλύτερη διάρκεια της αγοράς – έως και 40 χρόνια – επιτρέποντας την διαμόρφωση της δόσης στο επιθυμητό για τον δανειολήπτη ποσό.

CONSTRUCTION |

59

OPINION ΤΟΥ ΠΈΤΡΟΥ ΣΤΑΘΆ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ ΣΦΡΆΓΙΣΗΑΠΟΣΦΡΆΓΙΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ ΠΡΟΣΦΟΡΏΝ Π Ο Υ Υ Π Ο Β Ά Λ Λ Ο Ν ΤΑ Ι Σ Τ Ι Σ Π Λ ΑΤ Φ Ό Ρ Μ Ε Σ Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Ν Ι Κ Ώ Ν Δ Η Μ Ο Π ΡΑ Σ Ι Ώ Ν Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία στους διαγωνισμούς του Δημοσίου, οι οικονομικές προσφορές πρέπει να υποβάλλονται σφραγισμένες από τους οικονομικούς φορείς και η αποσφράγιση γίνεται από την επιτροπή διαγωνισμού μετά τη λήξη του χρόνου υποβολής προσφορών.

Τα

τελευταία χρόνια όλοι οι διαγωνισμοί του δημοσίου που αφορούν προμήθειες, υπηρεσίες και δημόσια έργα, γίνονται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας ηλεκτρονικών δημοπρασιών του ΕΣΗΔΗΣ. Είναι εύλογο το ενδιαφέρον και η ανησυχία των οικονομικών φορέων που υποβάλλουν την προσφορά τους μέσω ΕΣΗΔΗΣ, να γνωρίζουν ότι η προσφορά τους και κυρίως η οικονομική προσφορά που είναι το ποιο κρίσιμο στοιχείο της προσφοράς, δεν αναγνώστηκε από κανέναν μέχρι την αποσφράγιση της από την επιτροπή διαγωνισμού. Στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών δημοπρασιών του ΕΣΗΔΗΣ δεν παρέχεται η δυνατότητα στον οικονομικό φορέα να υποβάλει ο ίδιος σφραγισμένη την οικονομική του προσφορά όπως ορίζει ο νόμος και αναλαμβάνει η πλατφόρμα τον ρόλο αυτό, δηλαδή να παραλάβει ασφράγιστη την οικονομική προσφορά και να τη διαφυλάξει μέχρι τη στιγμή που θα την παραλάβει για ανάγνωση η επιτροπή διαγωνισμού. Μάλιστα, η οικονομική προσφορά παρά-

60 | C O N S T R U C T I O N

γεται από την ίδια την πλατφόρμα του ΕΣΗΔΗΣ. Ο διαγωνιζόμενος εισάγει στην πλατφόρμα όλα τα οικονομικά στοιχεία, προσφερόμενες τιμές μονάδος, εκπτώσεις κ.λπ. και η ίδια η πλατφόρμα παράγει την οικονομική προσφορά. Στη συνέχεια ο διαγωνιζόμενος κατεβάζει από την πλατφόρμα την προσφορά, για να την υπογράψει ψηφιακά και να την ανεβάσει ασφράγιστη στο σύστημα. Με αυτό τον τρόπο, αποκλείονται από τη διαδικασία σφράγισης και αποσφράγισης των οικονομικών προσφορών τόσο οι οικονομικοί φορείς, όσο και οι επιτροπές διαγωνισμού, και οι μόνοι συμμετέχοντες στη διαδικασία αυτή είναι ο διαχειριστής του συστήματος και το λογισμικό της πλατφόρμας το οποίο δεν είναι ανοιχτού κώδικα . Σε αυτό το σημείο η πλατφόρμα δεν καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις του άρθρου 37 του Ν4412/2016 όπως τροποποιήθηκε με το Ν4782/2021 σχετικά με την Πολιτική ασφαλείας ΕΣΗΔΗΣ. Για να είναι διαθέσιμες στους ενδιαφερομένους οι πληρο-

φορίες σχετικά με τις προδιαγραφές για την ηλεκτρονική υποβολή προσφορών, με βάση τη διεθνή πρακτική, θα πρέπει το λογισμικό της πλατφόρμας να είναι «λογισμικό ανοιχτού κώδικα». Είναι μεν ασφαλής η διακίνηση και μεταφορά δεδομένων μέσω πρωτόκολλων https, ssl κ.λπ., δεν παρέχονται όμως πληροφορίες για τους αλγόριθμους και τον κώδικα παραγωγής των οικονομικών προσφορών από το σύστημα. Εδώ δημιουργείται ένα κενό διαφάνειας που κάνει ευάλωτο οποιονδήποτε διαγωνισμό σε προδικαστικές προσφυγές. Με σκοπό την διόρθωση αυτού του κενού διαφάνειας, προτείνουμε μια απλή και ασφαλή μέθοδο για την ηλεκτρονική σφράγιση και αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών μέσω κρυπτογράφησης και συναρτήσεων κατακερματισμού που εξασφαλίζουν την πλήρη διαφάνεια και ασφάλεια όλης της διαδικασίας. Με τη μέθοδο αυτή μπορεί να γίνει η ηλεκτρονική σφράγιση και κρυπτογράφηση ολόκληρης της προσφοράς του διαγωνι-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΦΥΣΗΣ

Η µόνωση µε ορυκτοβάµβακα θεωρείται ήδη η λύση που προσφέρει θερµοµόνωση µε την καλύτερη απόδοση λόγω των χαµηλών περιβαλλοντικών επίπτωσεών της. Όταν η Knauf Insulation παρουσίασε την ECOSE ® Technology, τον επαναστατικό συνδέτη µας που δεν περιέχει φορµαλδεΰδη, χρησιµοποιήσαµε συνδετικό υλικό βιολογικής βάσης, το οποίο βασίζεται σε ταχέως ανανεώσιµα υλικά αντί για συνδέτη µε βάση το πετρέλαιο. Χάρη σε αυτή την τεχνολογία της Knauf Insulation, ο νέος φυσικός ορυκτοβάµβακας έχει πιο µαλακή αίσθηση και δηµιουργεί λιγότερη φαγούρα σε σχέση µε τον παραδοσιακό ορυκτοβάµβακα. Έτσι λοιπόν, είναι ασφαλές να λέµε ότι ο ορυκτοβάµβακας της Knauf Insulation µε ECOSE Technology έχει την έγκριση της Μητέρας Φύσης.

www.knaufinsulation.gr UK

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

61

ζόμενου, επαρκεί όμως η σφράγιση της οικονομικής προσφοράς όπου υπάρχει το κενό διαφάνειας και είναι επίσης το πιο κρίσιμο τμήμα της προσφοράς. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα σε όλες τις πλατφόρμες ηλεκτρονικών δημοπρασιών χωρίς καμία τροποποίηση ή αναβάθμιση των υποδομών και του λογισμικού της πλατφόρμας.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΜΕΘΌΔΟΥ

● Ανάρτηση εντύπου οικονομικής προσφοράς Η Αναθέτουσα Αρχή που διεξάγει τον διαγωνισμό, αναρτά στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών δημοπρασιών το έντυπο οικονομικής προσφοράς σε επεξεργάσιμη μορφή, το οποίο θα χρησιμοποιήσουν οι οικονομικοί φορείς για να υποβάλουν την προσφορά τους. ● Συμπλήρωση και υπογραφή οικονομικής προσφοράς Ο κάθε διαγωνιζόμενος που συμμετέχει στη δημοπρασία κατεβάζει το έντυπο από την πλατφόρμα και συμπληρώνει τα οικονομικά στοιχεία που έχει ορίσει η Αναθέτουσα Αρχή ανάλογα με το σύστημα δημοπράτησης, όπως στοιχεία διαγωνιζόμενου, ποσοστά έκπτωσης, τιμές μονάδος, προϋπολογισμός προσφοράς κ.λπ. (το έντυπο μπορεί να διαμορφωθεί από την υπηρεσία έτσι ώστε να επιτρέπει συμπλήρωση μόνο σε συγκεκριμένα πεδία, να κάνει αυτόματους υπολογισμούς, αυτόματη αναγραφή των ποσών ολογράφως κ.λπ.). Μετά τη συμπλήρωση του επεξεργάσιμου αρχείου της οικονομικής προσφοράς, ο διαγωνιζόμενος το μετατρέπει σε αρχείο PDF και το υπογράφει ψηφιακά. Το αρχείο αυτό στην ουσία είναι η οικονομική προσφορά του διαγωνιζόμενου υπογεγραμμένη από τον ίδιο και είναι ανοιχτή στην ανάγνωση «ασφράγιστη προσφορά». ● Υπολογισμός αθροίσματος ελέγχου (hash function) της «ασφράγιστης προσφοράς» Με τη χρήση των εργαλείων των Windows 10, ο διαγωνιζόμενος υπολογίζει το hash SHA-256 της «ασφράγιστης προσφοράς» κάνοντας δεξί κλικ πάνω στο αρχείο της προσφοράς και επιλέγοντας CRC SHA > SHA-256. Σε υπολογιστές με παλιότερες εκδώσεις των Windows το hash SHA-256 της «ασφράγιστης προσφοράς» μπορεί να υπολογιστεί με την εφαρμογή συμπίεσης αρχείων 7-zip με τον ίδιο τρόπο, μετάβαση στον φάκελο του αρχείου, δεξί κλικ πάνω στο αρχείο, επιλογή CRC > SHA-256. Η τιμή

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

του hash αντιγράφεται από τον διαγωνιζόμενο για να εισαχθεί στην πλατφόρμα , με επιλογή του κειμένου και “Ctrl + C” ● Ηλεκτρονική σφράγιση προσφοράς Ο διαγωνιζόμενος σφραγίζει ηλεκτρονικά την προσφορά του με τη μέθοδο της κρυπτογράφησης ώστε το περιεχόμενό της να μην είναι ορατό. Για την ηλεκτρονική σφράγιση της προσφοράς χρησιμοποιούνται οι εφαρμογές 7-zip η WinRAR οι οποίες είναι συμβατές μεταξύ τους. Πάμε στον φάκελο που είναι η προσφορά, επιλέγουμε το αρχείο και πατάμε προσθήκη. Στο πεδίο «κρυπτογράφηση» ή «Set password» επιλέγουμε έναν κωδικό πρόσβασης μιας χρήσης που τον χρησιμοποιούμε μόνο για τη συγκεκριμένη δημοπρασία. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένα συμπιεσμένο και κρυπτογραφημένο αρχείο με επέκταση (.7z ) ή (.rar) το οποίο αποσυμπιέζεται και αποκρυπτογραφείται μόνο με τον κωδικό μιας χρήσης «κλειδί» που χρησιμοποιήσαμε για την κρυπτογράφηση. Το νέο κρυπτογραφημένο αρχείο που δημιουργείται είναι η «σφραγισμένη προσφορά». ● Υποβολή σφραγισμένης οικονομικής προσφοράς στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών δημοπρασιών Οι διαγωνιζόμενοι υποβάλλουν ηλεκτρονικά τη σφραγισμένη οικονομική προσφορά τους συνοδευόμενη από το hash της «ασφράγιστης προσφοράς» στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών δημοπρασιών και συγκεκριμένα στην Κατηγορία ή στον Φάκελο «Οικονομική Προσφορά» με επισύναψη του κρυπτογραφημένου αρχείου (.7z ) ή (.rar) στο πεδίο «Ορισμός συνημμένου». Στο πεδίο «Πληροφορίες σύνοψης συνημμένου» (ή όποιο άλλο πεδίο ορίσει η πλατφόρμα) , αναγράφουν τo hash SHA256 της «ασφράγιστης προσφοράς» . Μετά την παρέλευση της καταλυτικής ημερομηνίας και ώρας υποβολής προσφορών και το κλείδωμα της δημοπρασίας από την πλατφόρμα, εντός εύλογου χρονικού ορίου δύο ή τριών ημερών, οι διαγωνιζόμενοι, επί ποινή αποκλεισμού, θα πρέπει να αποστείλουν τον κωδικό μιας χρήσης «κλειδί» με το οποίο σφράγισαν την οικονομική προσφορά τους απευθείας στην Αναθέτουσα Αρχή μέσω e-mail, χωρίς τη μεσολάβηση της πλατφόρμας. Όλα τα κλειδιά των διαγωνιζομένων προωθούνται από την Αναθέτουσα Αρχή στην Επιτροπή Διαγωνισμού. ● Παραλαβή και αποσφράγιση οικονομικών προσφορών από την Επιτροπή Διαγωνισμού

Στο πρώτο στάδιο της αποσφράγισης δικαιολογητικών συμμετοχής (για διαγωνισμούς προμηθειών) ή της δημιουργίας καταλόγου συμμετεχόντων (για διαγωνισμούς έργων), θα εμφανίζονται στην πλατφόρμα ή στον κατάλογο συμμετεχόντων τα παρακάτω στοιχεία: η Επωνυμία Προσφέροντα, ο χρόνος υποβολής προσφοράς και το hash SHA-256 της «ασφράγιστης προσφοράς». Στο δεύτερο στάδιο της αποσφράγισης οικονομικών προσφορών, η Επιτροπή Διαγωνισμού παραλαμβάνει από την πλατφόρμα τις σφραγισμένες οικονομικές προσφορές των διαγωνιζομένων και χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε από τις εφαρμογές 7-zip η WinRAR, τις αποσφραγίζει με τα «κλειδιά» των διαγωνιζομένων τα οποία έχει στην κατοχή της (με την επιλογή συμπιεσμένου αρχείου και αποσυμπίεση σε φάκελο). Τις «αποσφραγισμένες οικονομικές προσφορές» (αρχεία pdf που παράγονται από τις εφαρμογές 7-zip ή WinRAR ) η Επιτροπή Διαγωνισμού τις αναρτά στην πλατφόρμα στην οποία έχουν πρόσβαση όλοι οι διαγωνιζόμενοι. ● Διαφάνεια και έλεγχος προσφορών Η Επιτροπή Διαγωνισμού, οι συμμετέχοντες στη δημοπρασία και όσοι έχουν έννομο συμφέρον και δικαίωμα ανάγνωσης των οικονομικών προσφορών, μπορούν να ελέγξουν την εγκυρότητα όλων των αποσφραγισμένων οικονομικών προσφορών. Μπορούν να διαπιστώσουν ότι δεν έχει αναγνωστεί καμία οικονομική προσφορά μέχρι τη στιγμή της αποσφράγισης από την Επιτροπή Διαγωνισμού. Μπορούν, επίσης, μέσω του αθροίσματος ελέγχου (hash), να ελέγξουν και να διαπιστώσουν ότι δεν έχει αλλοιωθεί, τροποποιηθεί ή αντικατασταθεί οποιαδήποτε οικονομική προσφορά σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος μπορεί να υπολογίσει, σύμφωνα με το βήμα 3, το hash της «αποσφραγισμένης προσφοράς» το οποίο πρέπει να είναι ίδιο με το hash της «ασφράγιστης προσφοράς» που είναι αναρτημένο στην πλατφόρμα. Η απόλυτη ταύτιση των δύο hash επιβεβαιώνει τη γνησιότητα της προσφοράς και την ασφάλεια όλης της διαδικασίας του διαγωνισμού. *Ο κ. Πέτρος Σταθάς είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός, μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΗΕΔΕ)

CONSTRUCTION |

62

Backhoe Loaders ΤΡΕΙΣ ΝΕΟΙ ΕΚΣΚΑΦΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΤΕ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΣΑΣ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ 55kW / 70kW / 74.5 kW

• Ισχύς Κινητήρα • Βάρος Λειτουργίας • Βάθος Εκσκαφής

8206 kG 4778 mm / 5700 mm (τηλεσκοπικός βραχίονας)

• Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

54.3 kN

• Χειριστήρια

Μοχλοί για φορτωτή / Μοχλοί για εκσκαφέα

428

(Joystick κατ’επιλογή για εκσκαφέα)

55kW / 70kW / 74.5 kW 8206 kG 4778 mm / 5700 mm (τηλεσκοπικός βραχίονας) 54.3 kN

• Ισχύς Κινητήρα • Βάρος Λειτουργίας • Βάθος Εκσκαφής • Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

432

Μοχλοί για φορτωτή / Μοχλοί για εκσκαφέα

• Χειριστήρια

(Joystick κατ’επιλογή για εκσκαφέα) • Ισχύς Κινητήρα

74.5 kW / 82 kW

• Βάρος Λειτουργίας

9462 kG

• Βάθος Εκσκαφής

• Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

4826 mm / 6218 mm (ενισχυμένος τηλεσκοπικός βραχίονας) 62.4 kN

444

Joystick στο κάθισμα

• Χειριστήρια

10%

ΕΩΣ

ΕΠΙΛΟΓΕΣ

ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΥΣΙΜΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΞΥΠΝΗΣ ΠΟΥ ΣΑΣ ΛΥΝΟΥΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΕΥΕΛΙΚΤΟΥΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥΣ

ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ www.eltrak.gr info@eltrak.gr