Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 2 1 | Τ Ε Υ ΧΟ Σ 0 3
T I M H: 9€ | I S S N : 2 7 3 2 - 6 9 50
ELVAL COLOUR: Διεθνώς πιστοποιημένα υλικά για το κτιριακό κέλυφος ΠΑΝΔΗΜΊΑ «ΠΡΟΣΕΔΆΦΙΣΕ» ΤΗ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΑΚΙΝΉΤΩΝ 24 | ΕΠΟΧΉ Η Τ Ω Ν « Έ Ξ Υ Π Ν Ω Ν Κ Α Τ Α Σ Κ Ε Υ Ώ Ν » Τ Ο 2 0 2 1 3 4 | Γ. Μ Ε Ν Τ Ζ Ε Λ Ό Π Ο Υ Λ Ο Σ : Π Ι Ο ΔΥ Ν ΑΤ Ό Σ Ο Κ Λ Ά Δ Ο Σ Α Λ ΟΥ Μ Ι Ν Ί ΟΥ Π Α ΡΆ Τ Η Ν Π Α Ν Δ Η Μ Ί Α 5 8
I Α Ν Ο ΥΆ Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 1
CONSTRUCTION |
1
CONTENTS ΜΑΡΤΙΟΣ 2021 - ΤΕΥΧΟΣ 03
CONSTRUCTION Υ Π Ο Δ Ο Μ Ε Σ
Κ Α Ι
Εκδότης
Μ Ε Γ Α Λ Α
Τ Ε Χ Ν Ι Κ Α
Ε Ρ Γ Α
Μιχάλης Κ. Μπούσιας CF BlastGothic Medi
P R O X I M A
N O V A
M E D
Σύμβουλος Εκδόσεων
Δηµήτρης Κορδεράς
6
Elval Colour: Πιστοποίηση σε όλα τα στάδια παραγωγής
Αντωνία Κατσουλιέρη Γιάννης Πισπιρίγκος E: gpispirigos@boussias.com
Σύμβουλοι Έκδοσης
Γιώργος Βλάχος, Νίκος Μαρσέλλος
Εξωτερικοί Συντάκτες
Φωτεινή Δαϊλά, Έλενα Ερμείδου, Βάιος Κρόκος
Διευθύντρια Πωλήσεων Νένα Γιαννακίδου
Υπεύθυνη Διαφήμισης
Ματίνα Δημητριάδου E: mdimitriadou@boussias.com
Creative Director
Γιώργος Τριχιάς
Γραφιστική Επιμέλεια Νάντια Χριστίδη
Φωτογράφος
Κορνήλιος Σαραντίογλου
Image Bank
www.stock.adobe.com
Τμήμα Συνδρομών
INTERVIEWS
14 Ά . Γεωργιάδης: Το Ελληνικό θα αλλάξει την εικόνα όλης της Ελλάδας 36 Κ . Κολέτσος: Έρχεται ολοκληρωμένο BIM Plug-In από την Knauf Γυψοποιία 48 Το PILA Studio «ζωντανεύει» ξανά τον Πύργο του Πειραιά
22
Γραμματεία
Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία
Pressious Arvanitidis
Συσκευασία/Ένθεση/Επικόλληση Presstime
Λογιστήριο
Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολοµάζου
Συνδρομές (Ετήσιες)
Εταιρειών: €99 Στελεχών/Ιδιωτών: €60 Φοιτητών: €50 Κύπρου-Εξωτερικού: €150
PROJECTS & SOLUTIONS
18 Υποδομές: Πρόσω ολοταχώς για μια βιώσιμη ανάπτυξη 40 Χ ρηματοδότηση έργων στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης 44 Π ροκατασκευασμένα βιομηχανικά κτίρια: Μέταλλο ή σκυρόδεμα;
Aµαλία Ψιλούδη E: apsiloudi@boussias.com Δηµήτρης Φαραός, Θανάσης Μουτζίκος Δήµητρα Σπανού
10
10 COVER STORY
Διευθύντρια Εκδόσεων Αρχισυντάκτης
NEWS
BUSINESS REPORT
Η βιώσιμη ανάπτυξη στο επίκεντρο της Mytilineos
SPECIAL REPORTS
24 Η πανδημία «προσεδάφισε» τον κλάδο διαχείρισης ακινήτων 30 Ψηφιακός Μετασχηματισμός & Υποδομές: Απαιτείται περαιτέρω προσπάθεια 34 Ε ποχή των «έξυπνων κατασκευών» το 2021 54 Πώς η πανδημία μεταμόρφωσε την αρχιτεκτονική
54
50 AWARDS Ο ι «πράσινες» υποδομές επιβραβεύονται
OPINIONS
38 Γ. Βλάχος: Βιώσιμα Έργα στην εποχή του Ψηφιακού Μετασχηματισμού 39 Δ . Πατεράκης: Το ΒΙΜ μεγιστοποιεί την απόδοση έργων ΣΔΙΤ και μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων 56 Ευ. Σαπουντζάκης: Τι σημαίνει το μνημόνιο συνεργασίας ΕΜΠ-ΕΣΒΥΚ
INDUSTRY TALKS
58 Γ. Μεντζελόπουλος: Πιο δυνατός ο κλάδος αλουμινίου παρά την πανδημία 60 Μ. Τσιομπάνου: Έξι συν μία παρεμβάσεις για την ανάπτυξη των κατασκευών
34
Επικοινωνία BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Τ: 210 6617777, F: 210 6617778, Κλεισθένους 338, 153 44 Γέρακας
www.boussias.com Κωδικός ΕΛΤΑ: 210183 ISSN 2732-6950 www.constructionmag.gr
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
CONSTRUCTION |
3
EDITORIAL
Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ Γ Ι Α Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ι Γ ΚΟ Σ
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
Η
εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά και η επιτακτική ανάγκη να προστατεύσουμε τον άνθρωπο και το περιβάλλον στο οποίο ζει, είναι δύο από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν όλοι οι επιχειρηματικοί κλάδοι, συμπεριλαμβανομένου του τομέα των υποδομών και κατασκευών. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της βιομηχανίας υποδομών και κατασκευών, λοιπόν, είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τον κλάδο σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς επηρεάζει τον σχεδιασμό και την κατασκευή των κτιρίων αλλά και τον τρόπο που οι μηχανικοί, αρχιτέκτονες και ιδιοκτήτες συνεργάζονται μεταξύ τους. Όπως σημειώνεται στο πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ του τεύχους που κρατάτε στα χέρια σας, για να είναι ένας ψηφιακός μετασχηματισμός επιτυχημένος η κάθε διοίκηση θα πρέπει να εξηγήσει σε στελέχη και εργαζόμενους τα οφέλη που θα έχει η εταιρεία από αυτό. Όσο χρόνο αφιερώνει για την υιοθέτηση νέων τεχνολογικών εργαλείων, άλλα τόσο – ίσως και περισσότερο – να αφιερώνει στις απαιτούμενες αλλαγές στις εσωτερικές λειτουργίες: Με αυτό τον τρόπο θα αυξηθεί σημαντικά η παραγωγικότητα! Όσον αφορά, δε, τους τρόπους που θα μας βοηθήσουν να εκσυγχρονίσουμε την κατασκευαστική αγορά, ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε το Σύστημα Συντελεστών Παραγωγής Δημοσίων και Ιδιωτικών έργων, το Μητρώο Κατασκευαστών Δημοσίων Έργων, το Εθνικό Μητρώο Υποδομών με στόχο τον τακτικό έλεγχο και τη συντήρηση των υποδομών, τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την υποβολή, τον συντονισμό και την παρακολούθηση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας. Από την άλλη πλευρά, η κλιματική αλλαγή μάς υπενθυμίζει ότι
η πανδημία του κορονοϊού δεν αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα. Όπως αναφέρει το World Green Building Council, τα κτίρια και οι κατασκευές αντιπροσωπεύουν περίπου το 39% των παγκόσμιων εκπομπών CO2, ενώ οι λειτουργικές εκπομπές αντιπροσωπεύουν το 22%. Η κατασκευαστική βιομηχανία είναι επίσης υπεύθυνη για το 36% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας. Με τον πληθυσμό να έχει αυξηθεί 30% μέχρι το τέλος του αιώνα, οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις θα χρειάζονται πάντα νέα κτίρια και υποδομές. Κάτι πρέπει να αλλάξει, λοιπόν… Υπάρχουν όμως πιο εναλλακτικοί, πιο «πράσινοι» τρόποι για να δημιουργήσουμε υποδομές; Τα πιο «πράσινα»-βιώσιμα κτίρια χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια και υλικά και θεωρούνται πιο «φιλικά» προς ιδιοκτήτες και χρήστες: Μαζί με τις χαμηλότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής, τα βιώσιμα κτίρια έχουν σχετικά χαμηλό κόστος λειτουργίας και μακροπρόθεσμα, πιο πολύτιμες ιδιότητες και χαρακτηριστικά. Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «τα κτίρια που κατασκευάζουμε και ανακαινίζουμε πρέπει να είναι ανθεκτικά στο μέλλον». Όπως καταλαβαίνουμε, τόσο ο ψηφιακός μετασχηματισμός όσο και η βιώσιμη ανάπτυξη όλης της αγοράς των υποδομών, ιδιαίτερα στη χώρα μας, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Ο χρόνος μετράει αντίστροφα, αφού οι τεχνολογικές εξελίξεις «τρέχουν» και η κλιματική αλλαγή επελαύνει. Για να είναι επιτυχή αυτά τα νέα μοντέλα στην Ελλάδα, λοιπόν, απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε τομείς όπως οι ψηφιακές υποδομές, τα δίκτυα νέας γενιάς, οι βιώσιμες πόλεις, η κυκλική οικονομία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ολόκληρη τη χώρα.
Τόσο ο ψηφιακός μετασχηματισμός όσο και η βιώσιμη ανάπτυξη όλης της αγοράς των υποδομών δεν θα είναι εύκολη υπόθεση
4 | CONSTRUCTION
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
NEWS
Ν.4412/16: ΣΕ ΘΕΤΙΚΉ Κ ΑΤ Ε ΎΘΥ Ν Σ Η , Α Λ Λ Ά Α Π Α Ι ΤΟΎ Ν ΤΑ Ι Β Ε ΛΤ Ι Ώ Σ Ε Ι Σ Στην τελική ευθεία εισήλθε το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις (Ν.4412/16). Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ολοκληρώθηκε η διαδικασία της πρώτης ανάγνωσης των διατάξεων του νομοσχεδίου στις αρμόδιες επιτροπές. Κατά τη διάρκεια της ακρόασης των φορέων, ο επικεφαλής του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, αναφερόμενος στον ρόλο που ανατίθεται πλέον στο Επιμελητήριο, είπε πως «είναι ένα στοίχημα για το Τεχνικό Επιμελητήριο που έχει αποφασίσει όμως να δώσει τη μάχη και να βοηθήσει ώστε απορροφηθούν ευρωπαϊκοί πόροι όσο το δυνατό πιο σύντομα». Ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ, κ. Σέργιος Λαμπρόπουλος, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών, υπογράμμισε ότι το νομοσχέδιο έχει θετικές διατάξεις όπως ίδρυση ενιαίου συστήματος τεχνικών προδιαγραφών, τιμολόγησης τεχνικών έργων και μελετών καθώς και η επίσπευση των απαλλοτριώσεων για κρίσιμα έργα. «Εφόσον ψηφιστεί, τελικά, το
παρόν νομοσχέδιο, θεωρούμε απαραίτητη την πραγματοποίηση σε πανελλήνια κλίμακα συστηματικών ποσοτικών και ποιοτικών ελέγχων από ανεξάρτητους ιδιωτικούς φορείς συμβούλων μηχανικών, μέσω συμβάσεων ασφαλών πλαισίων, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υποδομών». Ο κ. Παναγιώτης Τονιόλος, πρόεδρος του ΣΕΓΜ, υπογράμμισε ότι «η ευρεία υιοθέτηση του συστήματος μελέτη-κατασκευή και η υποβολή προσφορών πριν την περιβαλλοντική αδειοδότηση, όπως προβλέπεται στο σχέδιο νόμου, δεν αποτελεί την επικρατούσα διεθνώς πρακτική, ούτε στα αμιγώς δημόσια έργα, ούτε και στα ιδιωτικά». Ο κ. Εμμανουήλ Βράιλας, εκ μέρους του ΣΤΕΑΤ, χαρακτήρισε σημαντική βελτίωση την πρόβλεψη ίδρυσης ενιαίου συστήματος τεχνικών προδιαγραφών και τιμολόγησης τεχνικών έργων και μελετών, την εισαγωγή του θεσμού του Συμβουλίου Επίλυσης Διαφωνιών, την εισαγωγή του θεσμού της ιδιωτικής επίβλεψης των έργων.
ΌΜΙΛΟΣ ΗΡΑΚΛΉΣ: 110 ΧΡΌΝΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑΣ, ΠΡΩΤΟΠΟΡΊΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΠΡΟΣΦΟΡΆΣ Για τον Όμιλο Ηρακλής, το 2021 αποτελεί χρονιά-ορόσημο. Ο όμιλος αφενός γιορτάζει με υπερηφάνεια τα 110 χρόνια ιστορίας και επιτυχημένης λειτουργίας του και αφετέρου θέτει ακόμη υψηλότερους στόχους, ώστε να συνεχίσει να αναπτύσσεται και να χαράζει νέους δρόμους, δημιουργώντας αξία για τους εργαζόμενους του, τους συνεργάτες του, την κοινωνία και την εθνική οικονομία. Βαδίζοντας στο δεύτερο αιώνα λειτουργίας του, ο Όμιλος Ηρακλής είχε, έχει και θα έχει ως βασική και αναντικατάστατη κινητήριο δύναμή του, τους χιλιάδες ανθρώπους του που εργάστηκαν με επιμονή και αφοσίωση όλα αυτά τα χρόνια. Τους «ήρωες» της καθημερινής του δραστηριότητας που μοιράζονται το ίδιο όραμα, επιδεικνύουν ξεχωριστό 6 | CONSTRUCTION
θάρρος και καινοτομούν με πάθος για δημιουργία. Με αφορμή την επέτειο των 110 χρόνων δραστηριότητάς του, ο Όμιλος θα εγκαινιάσει εντός του έτους ένα πολύπλευρο πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. «Η επετειακή αυτή χρονιά αποτελεί ευκαιρία αλλά και υποχρέωση για όλους εμάς στον Όμιλο Ηρακλής να αναδείξουμε τις αρχές τις οποίες πρεσβεύουμε και έμπρακτα υπηρετούμε: τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κυκλική οικονομία και την καινοτομία. Αποτελεί σταθερή δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να συνεισφέρουμε σημαντικά στην ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Σήμερα, με σεβασμό στο παρελθόν μας και οδηγό το όραμά μας, συνεχίζουμε να πρωτοπορούμε, να
δημιουργούμε, να ξεπερνάμε τα όρια, να εμπνέουμε και εμπνεόμαστε με ένα μόνο σκοπό. Να είμαστε ο πιο πολύτιμος σύμμαχος σε κάθε έργο που αλλάζει την όψη της Ελλάδας. Να είμαστε μαζί, αρωγοί σε κάθε μικρό και μεγάλο άθλο, κάθε συμπολίτη μας. Να είμαστε μαζί, σε κάθε σου άθλο», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Ηρακλής, Δημήτρης Χανής. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ΜΙΑ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΗ ΔΙΕΥΚΡΊΝΙΣΗ ΑΝΑΦΟΡΙΚΆ ΜΕ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΈΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΉΣ Στο προηγούμενο τεύχος (02, Φεβρουάριος 2021) στο Special report με τίτλο «Στρατηγικός σχεδιασμός για τις υποδομές της Αττικής», οφείλουμε να διευκρινίσουμε πως ήταν η ομάδα εργασίας του ΕΣΒΥΚ (και όχι το ΔΣ του ΕΣΒΥΚ, όπως εκ παραδρομής γράφτηκε) που ολοκλήρωσε και κατέθεσε την 24η Νοεμβρίου 2020 την πρότασή της για την ανάπτυξη κύριων συγκοινωνιακών έργων στην Αττική (εκτός ΜΕΤΡΟ). Υπενθυμίζεται πως η παρούσα πρόταση υλοποίησης κύριων συγκοινωνιακών έργων (εκτός ΜΕΤΡΟ) στην Αττική αποτελεί συμβολή στη διαμόρφωση δράσε ων του Σχεδίου Ανάκαμψης που θα υποβάλει η Ελλάδα προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρόκειται για παράδειγμα συνεκτικής, ουσιαστικής και αξιόπιστης επένδυσης στις υποδομές για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας της Περιφέρειας Αττικής, η οποία συγκεντρώνει το ήμισυ σχεδόν του πληθυσμού και παράγει αντίστοιχο ποσοστό του ΑΕΠ της χώρας, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξή της και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κρίσης λόγω του κορονοϊού.
Έ ΡΧ Ε ΤΑ Ι Η Β Ι Ν Ι Έ ΤΑ Δ Ι Έ Λ Ε Υ Σ Η Σ Σ ΤΑ Δ Ι ΌΔ Ι Α Τέλος στους διαφορετικούς πομποδέκτες, οι οποίοι μπορεί πλέον να βρίσκουν εφαρμογή ακόμα και στους αυτοκινητοδρόμους που λειτουργούν υπό διαφορετικούς παραχωρησιούχους, αλλά παραμένουν διαφορετικοί, φιλοδοξεί να βάλει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με την εφαρμογή της προπληρωμένης κάρτα διόδου ή βινιέτας για τα διόδια. Η χρήση της βινιέτας, η οποία είναι αρκετά διαδεδομένη σε χώρες του εξωτερικού προβλέπει ότι η χρέωση των διοδίων μπορεί να γίνεται είτε ανά χιλιόμετρο χρήσης του δικτύου ή αναλογικά, ανά χρονική περίοδο χρήσης του δικτύου – ημερήσια, εβδομαδιαία, μηνιαία, ετήσια, κλπ. Η προπληρωμένη κάρτα διόδου είναι το πρώτο βήμα της εφαρμογής των αναλογικών διοδίων που αποτελεί το επόμενο στάδιο για το υπουργείο Υποδομών. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
CONSTRUCTION |
7
NEWS
Ζ Η Τ Ε Ί ΤΑ Ι Τ Ε Χ Ν Ι ΚΌ Σ Σ Ύ Μ Β ΟΥΛΟ Σ Γ Ι Α Τ Η Ν Ε Π Έ Κ ΤΑ Σ Η Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ Ό Ρ ΟΥ Κ Ύ Μ Η Σ «Ξετυλίγεται το κουβάρι» σταδιακά των ενεργειών του υπουργείου Υποδομών αναφορικά με τις περίφημες επεκτάσεις της Αττικής Οδού. Η αρχή, όπως είναι γίνει γνωστό, θα γίνει με την «Επέκταση λεωφόρου Κύµης από την Αττική Οδό µέχρι τον Α/Κ µε την Ε.Ο. Νο 1 (ΠΑΘΕ)». Η δουλειά του συμβούλου θα είναι να συντάξει, επικαιροποιήσει – συμπληρώσει τα κτη-
ματολόγια αλλά και βοηθήσει στην ολοκλήρωση των διαδικασιών ωρίμανσης για δημοπράτηση του έργου. Υπενθυμίζεται ότι το μήκος της επέκτασης είναι συνολικά 3,8 χιλιόμετρα, η διασύνδεση μέσω της Αττικής οδού, με την ΠΑΘΕ θα γίνεται στον κόμβο Καλυφτάκη που αναβαθμίσει τη βόρεια Αθήνα, και δεν θα έχει διόδια.
ΙΣΧΥΡΌ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΕΠΕΝΔΥΤΏΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΎΡΓΟΥΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ Αν και το επίσημο ενδιαφέρον θα αποτυπωθεί στις δεσμευτικές προσφορές, που αναμένονται πριν τα τέλη Απριλίου, το μεγάλο έργο στο πρώην Ελληνικό έχει προσελκύσει το διεθνές ενδιαφέρον, γεγονός που συνάδει με τον προγραμματισμό για την έναρξη της κατασκευής των πύργων το συντομότερο. Εξάλλου η διαγωνιστική διαδικασία που διενεργείται με συμβούλους τις Deloitte και Savills προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2021, με βάση επίσημες δεσμεύσεις της διοίκησης της Lamda Develοpment. Για τους δύο, εκ των έξι, πύργους, οι μη δεσμευτικές προσφορές στους διπλούς διαγωνισμούς που διενεργεί ο όμιλος Lamda ανέρχονται σε 15 και το ενδιαφέρον προέρχεται από εγχώριους αλλά και ξένους επενδυτές 8 | CONSTRUCTION
του real estate. Η διαδικασία προβλέπει τη σύσταση δύο εταιρειών ειδικού σκοπού (SPV) -στη μία θα έχει πλειοψηφικό ποσοστό η Lamda και στην άλλη συμμετοχή-, μία για κάθε πύργο, εκ των οποίων ένας είναι στο παραλιακό μέτωπο και ο δεύτερος κοντά στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Σημειώνεται ότι στην ίδια περιοχή θα κατασκευαστεί ένας ακόμη πύργος και εμπορικό κέντρο. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ΣΤΑΣΙΝΌΣ: ΑΝΑΓΚΑΊΟ ΈΝΑ ΝΈΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΔΟΤΉΣΕΩΝ ΓΙΑ ΑΝΘΕΚΤΙΚΆ ΚΤΊΡΙΑ Την ανάγκη θέσπισης του «Αναβαθμίζω», δηλαδή ενός νέου προγράμματος επιδοτήσεων για τη δημιουργία ανθεκτικών κτιρίων, μέσω της συνολικής ανακαίνισής τους, στα πρότυπα ενός βελτιωμένου και μεγαλύτερου «Εξοικονομώ», επεσήμανε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Γιώργος Στασινός, με αφορμή τα προβλήματα που προκλήθηκαν από την πρόσφατη κακοκαιρία που έπληξε τη χώρα. Ο κ. Στασινός έκανε λόγο για ένα νέο Ελληνικό Κύμα Ανακαίνισης στο οποίο θα περιλαμβάνονται τα ιδιωτικά, τα δημόσια αλλά και όλα τα κτίρια συνάθροισης κοινού, και το οποίο μπορεί να συμβάλει σημαντικά τόσο στην προσαρμογή της χώρας στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, όσο και στη δημιουργία των προϋποθέσεων για βιώσιμη ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. ο κ. Στασινός είπε: «Προτείνω ως πρώτο βήμα να περάσουμε από το “Εξοικονομώ” (και “Αυτονομώ”) στο “Αναβαθμίζω”. Αναβαθμίζω συνολικά και απέναντι σε κάθε μελλοντική πρόκληση. Διότι τώρα είναι η μοναδική ευκαιρία να θωρακίσουμε τα παλαιότερα κτίρια μας, να βελτιώσουμε τη ζωή μας αλλά και να προετοιμαστούμε για κρίσιμα συμβάντα».
ΣΤΑ 364,6 ΕΚΑΤ. Η ΑΞΊΑ ΤΩΝ 42 ΑΚΙΝΉΤΩΝ ΤΗΣ NOVAL PROPERTY Στη δεύτερη θέση ανάμεσα σε όλες τις ελληνικές ΑΕΕΑΠ βάσει της αξίας χαρτοφυλακίων βρίσκεται η Noval Property, θυγατρική της Viohalco στον κλάδο ακινήτων. Στην εταιρεία είχε περάσει τον Νοέμβριο η κυριότητα τόσο του εμπορικού κέντρου River West (φωτογραφία) όσο και της υπεραγοράς ΙΚΕΑ στη Λεωφόρο Κηφισού, μετά την απορρόφηση της εταιρείας ΜΕΤΕΜ. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της εταιρείας, η Noval Property, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ελληνική ΑΕΕΑΠ, διαθέτει χαρτοφυλάκιο 42 ακίνητων, ως επί το πλείστον στην Ελλάδα, το οποίο περιλαμβάνει κτήρια γραφείων, εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία και πρώην βιομηχανικά κτήρια συνολικής δομημένης επιφάνειας 430.000 τ.μ. περίπου. Η αξία αποτίμησης του χαρτοφυλακίου της στις 31.12.2020 ήταν 364,6 εκ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 22% σε σχέση με την 31.12.2019.
ΕΓΙΝΕ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΒΉΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΈΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΌ ΠΑΡΆΛΛΗΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΗΦΙΣΊΑΣ Ο Κ. Καραμανλής αποκάλυψε ότι έχει ήδη γίνει το πρώτο βήμα για την επέκταση του Μετρό από την Κατεχάκη μέχρι το Μαρούσι, παράλληλα με την Κηφισίας. Όπως είπε ο υπουργός, το επόμενο βήμα είναι η επέκταση της Γραμμής 4 από το άλσος Βεϊκου μέχρι τα Πευκάκια, ώστε να ενώνεται με τη Γραμμή 1 του ΗΣΑΠ. Επιπλέον, ανακοίνωσε ότι έχουν ολοκληρωθεί οι τοπογραφικές και γεωτεχνικές μελέτες, δηλαδή έχει γίνει το πρώτο βήμα για την επέκταση του Μετρό από την Κατεχάκη κατά μήκος της λεωφόρου Κηφισίας. Τον προηγούμενο μήνα μάλιστα, συνέχισε ο υπουργός Υποδομών, ξεκίνησαν και οι σχετικές τοπογραφικές μελέτες. Το δεύτερο στάδιο είναι να γίνουν οι προωθημένες αναγνωριστικές μελέτες και να βρεθεί χρηματοδότηση.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
CONSTRUCTION |
9
COVER STORY
ELVAL COLOUR: ΔΙΕΘΝΏΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΈΝΑ ΥΛΙΚΆ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΙΡΙΑΚΌ ΚΈΛΥΦΟΣ Γ Ι Α Ν Α Π ΟΥΛ Ή Σ Ε Ι ΤΑ Π Ρ Ο Ϊ Ό Ν ΤΑ Τ Η Σ Σ Τ Ο Ε Ξ Ω Τ Ε Ρ Ι ΚΌ , Υ Π Ο Χ Ρ Ε ΟΎ ΤΑ Ι Ν Α Π Ε ΡΆ Σ Ε Ι Α Π Ό Μ Ί Α Σ Ε Ι ΡΆ ΑΥ Σ Τ Η Ρ Ω Ν Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Ή Σ Ε Ω Ν Ε Π Ι Μ Ε Λ Ε Ι Α : Γ Ι Ά Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ί Γ ΚΟ Σ
10 | C O N S T R U C T I O N
Τ
ην ανάγκη σύστασης στην Ελλάδα ενός πιστοποιητικού οργανισμού αποκλειστικά για την κατασκευή του κτιρίου επισημαίνει σε συνέντευξή του στο Construction ο διευθύνων σύμβουλος της Elval Colour, Γιάννης Αγγελής, εξηγώντας τον «ενάρετο κύκλο» που θα δημιουργηθεί και θα ωφελήσει όλη την αγορά. Πόσο σημαντική είναι η διαδικασία της πιστοποίησης για μία εταιρεία όπως η Elval Colour με διεθνή παρουσία και συμμετοχή σε μεγάλα κτιριακά έργα; Σε πολλές χώρες, στην Ευρώπη, στην Ασία, Αμερική κ.λπ. υπάρχουν εθνικοί οργανισμοί των οποίων τις διαδικασίες υποχρεούμαστε να ακολουθήσουμε ώστε να πιστοποιηθούν τα προϊόντα μας στην εκάστοτε χώρα. Επίσης σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να συνεργαστούμε με τα τοπικά πανεπιστήμια ή εργαστήρια για τη διεξαγωγή των τεστ. Αυτή η διαδικασία για μια παραγωγό εταιρεία, ξένη προς τη χώρα πιστοποίησης, δημιουργεί ένα κόστος διείσδυσης στην αγορά. Πρόκειται για μια χρονοβόρα διαδικασία που επιτρέπει στους ντόπιους ανταγωνιστές να ελέγχουν την αγορά. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι οι πιστοποιήσεις των υλικών μας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Η δημιουργία ενός πιστοποιητικού οργανισμού δημιουργεί έναν ενάρετο κύκλο που συμβάλλει στην ανάπτυξη του κλάδου Tο ξενοδοχείο Athens Capital Center Hotel - MGallery.
την εξαγωγή των προϊόντων μας αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν συμβάλει και στη βελτίωση τους. Πώς πιστοποιούνται, αυτή τη στιγμή, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες σας, από την αλυσίδα παραγωγής έως την τοποθέτησή τους στα έργα; Στην προσπάθεια της εταιρείας να πουλήσει τα προϊόντα της στο εξωτερικό σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες, υποχρεούται να περάσει από μία σειρά επιθεωρήσεων και τεστ για να λάβει τις απαραίτητες εθνικές πιστοποιήσεις. Η επιθεώρηση πραγματοποιείται από μηχανικό του εκάστοτε εθνικού πιστοποιητικού οργανισμού. Αυτός θα ελέγξει το εργοστάσιό μας στο κατά πόσο εφαρμόζεται ένα ικανό σύστημα διαχείρισης της ποιότητας το οποίο επιτρέπει να παρακολουθείται το προϊόν σε όλα τα στάδια της παραγωγής. Στη συνέχεια ο μηχανικός λαμβάνει δείγματα από την παραγωγή και συντάσσει μία έκθεση βάσει της οποίας ακολουθούν τα τεστ πάνω σε αυτά τα πραγματικά δείγματα. Σε κάποιες περιπτώσεις τα εργαστηριακά τεστ διαρκούν αρκετά έτη είτε διότι τα εργαστήρια είναι απασχολημένα ή/ και τα τεστ που απαιτούνται είναι πάρα πολλά. Αφού ολοκληρωθούν επιτυχώς όλα τα τεστ, συνεδριάζει μια επιτροπή, στην οποία μπορεί να συμμετέχουν και οι εγχώριοι ανταγωνιστές μας, που αποφασίζει εάν αποδέχεται την αίτηση της πιστοποίησης ή απαιτούνται περισσότερα στοιχεία. Κάθε χρόνο οι πιστοποιητικοί οργανισμοί κάνουν επιθεώρηση του εργοστασίου μας ώστε να επιβεβαιωθεί ότι τα παραγόμενα προϊόντα καλύπτουν τις συμφωνημένες προδιαγραφές, το οποίο ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
οδηγεί στην ανανέωση της πιστοποίησής μας και της διατήρησης του δικαιώματος να πουλάμε στη χώρα που την αφορά. Αξίζει να σημειώσει κανείς ότι αυτό το καθεστώς ισχύει και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Σε πολλές χώρες υφίσταται κάποιος οργανισμός ο οποίος διασφαλίζει την ποιότητα και ασφάλεια των προϊόντων που αφορούν την κατασκευή του κτιρίου. Πιστεύετε ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη έναν τέτοιο φορέα; Πώς θα μπορούσε να στελεχωθεί και ποιο θα είναι το αντικείμενό του; Ως παράδειγμα, μπορούμε να αναφέρουμε τρεις πιστοποιητικούς οργανισμούς, στη Γαλλία το CSTΒ, στη Γερμανία το DIBT και στα Αραβικά Εμιράτα το Civil Defense. Σε αυτή την περίπτωση, για παράδειγμα, έχει δημιουργηθεί ολόκληρος τομέας, σαν ένα μεγάλο παράρτημα. Επίσης μεγάλοι πιστοποιητικοί οργανισμοί υπάρχουν και στη Σιγκαπούρη, στην Ινδονησία και αλλού. Κάποιοι δημιουργήθηκαν εξ αρχής λόγω του βιομηχανικού και μελετητικού βάθους που έχουν κάποιες χώρες ενώ κάποιοι άλλοι δυστυχώς εξ αντιδράσεως από διάφορα ατυχήματα τα οποία συνέβησαν, για παράδειγμα πυρκαγιές με απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Έτσι αναγκάστηκαν να εντοπίσουν τα κενά στην εφοδιαστική αλυσίδα και να δημιουργήσουν πιστοποιητικούς οργανισμούς που όχι μόνο ακολουθούν ενδελεχείς διαδικασίες για την πιστοποίηση του προϊόντος αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις έχουν δημιουργήσει το επάγγελμα πχ. του πυρομηχανικού (fire engineer), ο οποίος είναι και υπεύθυνος για την υπογραφή στη μελέτη ενός κτιρίου
αλλά και για την επίβλεψη του έργου όσον αφορά την τήρηση των προδιαγραφών υλικού και εγκατάστασης. Ποια είναι τα οφέλη, λοιπόν, που θα αποκομίσει όλη η κατασκευαστική αγορά αλλά και η κοινωνία από την ύπαρξη και λειτουργία ενός τέτοιου οργανισμού; Η δημιουργία ενός πιστοποιητικού οργανισμού πέρα από το ότι έχει την έννοια της διασφάλισης της ποιότητας των δομικών υλικών, δημιουργεί και έναν ενάρετο κύκλο. Αυτός ο ενάρετος κύκλος πηγάζει από την εξής ιδέα, ένα υλικό που ακολουθεί κάποιους κανόνες στην παραγωγή του έτσι ώστε να διασφαλίσουμε ότι βγαίνει πάντα με την ίδια ποιότητα ακολουθεί κάποιους κανόνες και υπάγεται σε μία πιστοποίηση. Αυτή η πιστοποίηση είναι πάντα συμβατή με τις μελέτες και τις απαιτήσεις του νόμου και τις προδιαγραφές του κτιρίου. Επίσης προσφέρει μία αξία στο κτίριο, εφόσον δεν μπορεί να παραβιαστεί εύκολα. Αυτό γίνεται όταν η εφοδιαστική αλυσίδα παρακολουθείται σε κάθε στάδιο, διασφαλίζοντας έτσι την ασφάλεια των χρηστών του κτιρίου. Προσφέρει στη βιωσιμότητα του κτιρίου, εφόσον η καλή ποιότητα των προϊόντων εξασφαλίζει την αντοχή στον χρόνο, και τέλος προσφέρει μία καλύτερη μεταπωλητική αξία για τον επενδυτή. Επίσης δημιουργούνται πολλαπλασιαστικά θετικά οικονομικά φαινόμενα καθώς έχουμε παρατηρήσει ότι η ύπαρξη ενός πιστοποιητικού οργανισμού δημιουργεί ζήτηση για μηχανικούς διάφορων ειδικοτήτων, επενδύσεις σε εταιρείες που κάνουν εργαστηριακούς ελέγχους, διατήρηση τιμών των υλικών και εγκατάCONSTRUCTION |
11
COVER STORY
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΗΣ, Δ Ι Ε ΥΘΥ Ν Ω Ν Σ Υ Μ Β Ο ΥΛ Ο Σ Τ Η Σ E LV A L C O L O U R
«Μιλάμε λοιπόν για την ανάγκη δημιουργίας στη χώρα μας ενός οργανισμού όχι μόνο πιστοποίησης προϊόντων αλλά και ελέγχου προδιαγραφών γενικότερα, που να έχει επιστημονικό βάθος και εύρος. Να έχει κριτήρια αξιολόγησης, ενδελεχείς διαδικασίες επιστημονικά άρτιες με βάση τις βέλτιστες πρακτικές του εξωτερικού αλλά και με βάση τις εθνικές ιδιαιτερότητες».
στασης αλλά και διατήρηση των τιμών μεταπολιτικής αξίας και της βιωσιμότητας των κτιρίων. Η πιστοποίηση των προϊόντων και γενικά οι πιστοποιήσεις αποτελούν ένα πολύ σοβαρό θέμα για όλα τα κράτη. Εφόσον έχεις έναν τόσο μεγάλο ανταγωνισμό και θέλεις για τον λόγο αυτό να επιτρέψεις την προμήθεια από διαφορετικές πηγές πρέπει να έχεις τα κριτήρια τα οποία διασφαλίζουν τη διαφάνεια. Οπότε μία πιστοποίηση που είναι βαθιά και ευρεία σε απαιτήσεις διαπιστεύει ότι ένα υλικό είναι το ίδιο ή όχι
με κάποιο άλλο και συμβάλλει ενεργά στην ανάπτυξη και διατήρηση ενός υγιούς κατασκευαστικού κλάδου. Άρα λοιπόν, πέραν του ότι έχουμε διασφάλισης της ποιότητας των δομικών υλικών έχουμε και μία αλυσίδα η οποία δημιουργεί αξία. Έχουμε επίσης κατά τη διάρκεια της πιστοποίησης και μία άλλη συνδυαστική αλυσίδα κάθετη στη διαδικασία της πιστοποίησης η οποία μπορεί να δημιουργεί πλούτο αναπτύσσοντας έναν ακόμη κλάδο, αυτόν που αφορά τα κέντρα πιστοποίησης.
Η ύπαρξη του κλάδου αυτού διασφαλίζει την δυνατότητα των ελληνικών βιομηχανιών να παράγουν τεχνογνωσία στην Ελλάδα με την οποία μπορούν να βελτιώσουν τα προϊόντα τους και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει και σε αύξηση των εξαγωγών. Συνάμα μπορεί να προστατέψει τον κατασκευαστικό κλάδο από τον αθέμιτο ανταγωνισμό γιατί μαζί με την πιστοποίηση ενός δομικού υλικού ακολουθούν και οι προδιαγραφές εγκατάστασης, και επίβλεψης. Επίσης υπάρχουν εργαστήρια και οργανισμοί με εξειδικευμένα μηχανήματα στην Ελλάδα που δυσκολεύονται να επιβιώσουν λόγω έλλειψης εγχώριας ζήτησης. Τα οφέλη της ελληνικής κατασκευαστικής αγοράς και της οικονομίας με την δημιουργία ενός ελληνικού πιστοποιητικού οργανισμού, ο οποίος θα υποστηρίζεται από το κράτος, τον ιδιωτικό τομέα και τη νομοθεσία, θα φροντίζει έτσι ώστε κάποια τεστ που είναι απαραίτητα να γίνονται σε δικά του εργαστήρια και κάποια άλλα να τα κάνει σε συνεργασία με τα Πολυτεχνεία ή άλλα ερευνητικά ιδρύματα που στη συνέχεια θα μπορούν να αναπτύξουν έρευνα και τεχνογνωσία και να διατηρήσουν ανθρώπινο δυναμικό με εξειδικευμένη γνώση. Με την πάροδο του χρόνου η ροή των τεστ και των πιστοποιήσεων μεγαλώνει, διότι
ΔΊΝΕΙ ΤΟ «ΠΑΡΏΝ» ΣΕ ΜΕΓΆΛΑ ΤΕΧΝΙΚΆ ΈΡΓΑ ATHENS CAPITAL CENTER HOTEL – MGALLERY
(Πάνω) Το κέντρο ZAQuant στη Γερμανία. (Κάτω) Το κτίριο του Schneider Electric X-Pole.
12 | C O N S T R U C T I O N
Η Elval Colour έδωσε δυναμικό παρών «ντύνοντας» με το καινοτόμο και ανώτερης ποιότητας προϊόν etalbond® A2, το ξενοδοχείο ATHENS CAPITAL CENTER HOTEL – MGALLERY, ιδιοκτησίας ΛΑΜΨΑ Α.Ε., το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της Αθήνας, στην Πλατεία Συντάγματος. Η ομάδα της Elval Colour, στοχεύοντας στην καινοτομία και στην υλοποίηση του αρχιτεκτονικού οράματος, σε συνεργασία με την εταιρεία κατασκευών αλουμινίου MANTZARIS S.A., την τεχνική εταιρία ECC S.A. και το αρχιτεκτονικό γραφείο MTArchitects, έδωσε και πάλι πνοή στο θρυλικό KINGS PALACE, που σχεδίασε ο Κώστας Κιτσίκης πριν από έξι ολόκληρες δεκαετίες. Για την πρόσοψη του κτιρίου επιλέχθηκε το etalbond® A2, σύνθετο πάνελ αλουμινίου μέγιστης πυραντοχής, το οποίο έχει πιστοποιηθεί από τα μεγαλύτερα ινστιτούτα στον κόσμο, με τα αυστηρότερα κριτήρια και έχει κατηγοριοποιηθεί ως Α2-s1-d0 με βάση το EN 13501-1. Το γεγονός αυτό, το καθιστά ιδανικό υλικό για κτίρια
υψηλής ευαισθησίας και επισκεψιμότητας. Η Elval Colour επιδιώκει πάντα την ανώτερη ποιότητα των προϊόντων της και την άριστη εξυπηρέτηση των πελατών της. Με σεβασμό στην ιστορικότητα του ATHENS CAPITAL CENTER HOTEL – MGALLERY και αφοσιωμένη στις ανάγκες αυτού του επιβλητικού κτιρίου της αθηναϊκής αστικής αρχιτεκτονικής, παρέμεινε πιστή στις αξίες της, βοηθώντας στη σωστή επιλογή των προϊόντων και την εφαρμογή τους.
AFFIN BANK – ΜΑΛΑΙΣΊΑ Για την ανακαίνιση του πολυώροφου κτιρίου Affin Bank TRX στη Μαλαισία, η Elval Colour προχώρησε σε αίτηση προς τον πιστοποιητικό οργανισμό της χώρας ώστε να γίνουν οι απαραίτητες επιθεωρήσεις και τεστ για την τοποθέτηση του etalbond®A2 στην πρόσοψη. Στη Μαλαισία ο κανονισμός πυροπροστασίας απαιτεί βραδύκαυστα υλικά, όμως σε αυτή την περίπτωση όπου η εταιρεία κλήθηκε για την παραγωγή υλικών πρόσοψης, κατόπιν προδιαγραφής των υλικών της έκρινε την αναγκαιότητα τοποθέτησης ακόμα πιο ασφαλών υλικών και γι’ αυτό το λόγω και σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη του έργου
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
μέσα από την «απαίτηση» πιστοποιήσεων των δομικών προϊόντων δημιουργείται μία πληθώρα αιτήσεων για προϊόντα που πρέπει να πιστοποιηθούν. Έχουμε ως παράδειγμα άλλες χώρες που έχουν ακολουθήσει αυτή τη ροή και σαν αποτέλεσμα έχει να βλέπουμε μεγάλους πιστοποιητικούς οργανισμούς να έρχονται στην Ελλάδα επενδύοντας σε κέντρα ελέγχου και τεστ δομικών υλικών προσλαμβάνοντας Έλληνες μηχανικούς. Άλλο παράδειγμα είναι η διερεύνηση και πιστοποίηση υλικών σε ιδιαίτερες συνθήκες όπως οι δυνατοί άνεμοι, η έντονη ηλιακή ακτινοβολία, η γειτνίαση με το διαβρωτικό περιβάλλον της θάλασσας και οι σεισμοί - φαινόμενα και συνθήκες που έχουμε στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, στη Γαλλία ο πιστοποιητικός οργανισμός που προανέφερα έχει χωρίσει τη χώρα σε διαμερίσματα ανάλογα με τη σεισμική δραστηριότητα. Στην υψηλότερη βαθμίδα κινδύνου μάλιστα περιλαμβάνονται και κτίρια υψηλής σημασίας όπως νοσοκομεία, στρατιωτικές μονάδες κ.ά. Όλοι μας καταλάβαμε και από διάφορα γεγονότα στη χώρα μας, όπως για παράδειγμα από το Μάτι, τη σημασία της αξιολόγησης, της διόρθωσης και της βελτίωσης. Έτσι, θέλω να πιστεύω και να ελπίζω ότι τα λάθη του παρελθόντος
δεν θα επαναληφθούν και θα αποδειχθεί ότι είμαστε ένα εξελισσόμενο είδος με θέληση για προσφορά. Μιλάμε λοιπόν για την ανάγκη δημιουργίας στη χώρα μας ενός οργανισμού όχι μόνο πιστοποίησης προϊόντων αλλά και ελέγχου προδιαγραφών γενικότερα, που να έχει επιστημονικό βάθος και εύρος. Να έχει κριτήρια αξιολόγησης, ενδελεχείς διαδικασίες επιστημονικά άρτιες, με βάση τις βέλτιστες πρακτικές του εξωτερικού αλλά και με βάση τις εθνικές ιδιαιτερότητες οι οποίες μας βοηθάνε να εξελίξουμε εθνικά πρότυπα. Πόσο κρίσιμος παράγοντας για τις εργασίες εφαρμογής κάθε οικοδομικού υλικού είναι το εργατοτεχνικό προσωπικό; Ειδικά στον κατασκευαστικό κλάδο κάθε εταιρεία προσπαθεί να κάνει το καλύτερο δυνατόν τόσο στην παραγωγή και λειτουργία της όσο και στην ποιότητα του τελικού προϊόντος. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχεις το κατάλληλο στελεχιακό προσωπικό για τη διασφάλιση της ποιότητας, για έρευνα και ανάπτυξη και προφανώς για την παραγωγή. Ο σκοπός είναι να μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο το οποίο βοηθάει και τον επενδυτή του κτιρίου και τον χρήστη χωρίς υψηλές τιμές αλλά με διασφάλιση της βιωσιμότητας των εταιρειών στην Ελλάδα, διατηρώ-
ζήτησε και εγκρίθηκε η κατά παρέκκλιση άδεια ώστε να πραγματοποιηθούν όλες οι ενέργειες, επιθεωρήσεις και τεστ, και κατ’ επέκταση πιστοποίησης των σύνθετων πάνελ αλουμινίου με άκαυστο πυρήνα, etalbond®A2. Η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται μέσα στο 2021.
στο νέο κτίριο το οποίο στεγάζει το Κέντρο Εφαρμοσμένης Κβαντικής Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου της Στουτγάρδης, ήταν προαπαιτούμενη από την πολεοδομική υπηρεσία, ώστε να δοθεί η άδεια ανέγερσης του κτιρίου, η πιστοποίηση τόσο των υλικών επικάλυψης όσο και του συστήματος στήριξης αποκλειστικά και ειδικά για το έργο αυτό. Τα προϊόντα της Elval Colour πέρασαν με επιτυχία τα τεστ και αφού συντάχθηκε η σχετική γνωμοδότηση δόθηκε η έγκριση από την πολεοδομία και το έργο ολοκληρώθηκε το 2020.
HAIFA MUNICIPAL STADIUM - ΙΣΡΑΉΛ Το στάδιο Sammy Ofer, επίσης γνωστό ως Haifa Municipal Stadium, είναι ένα γήπεδο πολλαπλών χρήσεων 30.780 θέσεων στη Χάιφα του Ισραήλ. Η κατασκευή ξεκίνησε στα τέλη του 2009 και ολοκληρώθηκε το 2014. Το στάδιο αναπτύχθηκε και κατασκευάστηκε από την Haifa Economic Corporation. H Elval Colour ανέπτυξε ειδικό χρωματισμό στα φύλλα αλουμινίου orofe® για την οροφή του γηπέδου. Το orofe® ήταν το πλέον κατάλληλο προϊόν ώστε να καλύψει πλήρως τις απαιτήσεις του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού έχοντας επίσης όλες τις απαραίτητες πιστοποιήσεις, μιας και σε αυτή την περίπτωση έχουμε μία κατασκευή με υψηλές απαιτήσεις για την ασφάλεια των επισκεπτών.
ZAQUANT ΚΈΝΤΡΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΈΝΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΉΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ – ΓΕΡΜΑΝΊΑ Στην περίπτωση κάλυψης του κελύφους
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ντας τη λειτουργία με όλα τα απαραίτητα κριτήρια, τους σωστούς μηχανικούς, τις δοκιμές στα προϊόντα και όλα όσα προανέφερα. Πώς θα μπορούσε να εμπλουτιστεί το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» προκειμένου να καλύπτει περισσότερο τις ανάγκες των κτιρίων και ειδικά των οικοδομικών υλικών που χρησιμοποιούνται σε αυτά; Στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» θα έπρεπε να υπάρχει η δυνατότητα των ενοίκων και των χρηστών να αναβαθμίσουν τα κτίρια τους και σε θέματα ασφάλειας. Όσον αφορά στα δομικά υλικά, σε σχέση με την πυρασφάλεια θα πρέπει να υπάρχει αυτή η δυνατότητα διότι είναι και αυτό σημαντικό κομμάτι. Χώρες όπως η Κροατία, έχουν εντάξει στο πρόγραμμά τους και την αναβάθμιση των υλικών σε σχέση με την πυρασφάλεια και πυροπροστασία. Αυτά δεν προστατεύουν μόνο τους χρήστες, προστατεύουν και τον πυροσβέστη, εκείνον δηλαδή πώς θα πάει σε ένα φλεγόμενο κτίριο για να σβήσει τη φωτιά και να σώσει ανθρώπινες ζωές. Είναι σημαντικό, όπως καταλαβαίνετε, τα υλικά να είναι κατάλληλα και λιγότερο εύφλεκτα και το κτίριο να είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο που να καθυστερεί την ανάπτυξη φωτιάς.
SCHNEIDER ELECTRIC X-POLE - ΓΑΛΛΊΑ Το κτίριο που στεγάζει το τμήμα Καινοτομίας της Schneider Electric είναι ντυμένο με Σύνθετα Πάνελ Αλουμινίου μέγιστης πυραντοχής της Elval Colour. Τα προϊόντα της εταιρείας διατηρούν όλες τις απαραίτητες πιστοποιήσεις στη Γαλλία καθώς επαναλαμβάνονται οι σχετικές επιθεωρήσεις κάθε έξι μήνες, από τον πιστοποιητικό οργανισμό της χώρας στις παραγωγικές μας μονάδες. Για το σχολαστικά σχεδιασμένο κέλυφος του κτιρίου η Elval Colour ανέπτυξε επίσης και ειδικό χρωματισμό σύμφωνα με τις απαιτήσεις της προδιαγραφής του έργου.
(Πάνω) Το πολυώροφο κτίριο Affin Bank TRX στη Μαλαισία. (Κάτω) Το Haifa Municipal Stadium στο Ισραήλ.
CONSTRUCTION |
13
INTERVIEW
ΑΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ « Μ Έ Σ Α Α Π Ό Τ Ο R E A L E S TAT E Μ Π Ο Ρ Ε Ί Ν Α Ε Π Έ Λ Θ ΕΙ Π Ο ΛΎ Σ Η Μ Α Ν Τ Ι Κ Ή Ά Ν Ο Δ Ο Σ Τ Η Σ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Σ ΟΙ ΚΟ Ν Ο Μ Ί Α Σ » Σ Υ Ν Έ Ν Τ ΕΥ Ξ Η Σ Τ Ο Ν Γ ΙΆ Ν Ν Η Π Ι Σ Π Ι Ρ Ί Γ Κ Ο
14 | C O N S T R U C T I O N
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ΟΑ 90, ως Β Άξο
Στο Ελληνικό η μεγαλύτερη επένδυση αστικού ακινήτου.
Σε γενικές γραμμές δεν υπήρξε ούτε μία ακύρωση του αναπτυξιακού σχεδίου, παρά τα εμπόδια της πανδημίας
Μ
έχρι το Πάσχα αναμένεται η μεταφορά των μετοχών από την «Ελληνικό Α.Ε.» στην εταιρεία Lamda Development, «εγκαινιάζοντας» την έναρξη των κυρίως εργασιών για τη μεγάλη επένδυση, όπως τονίζει στο περιοδικό Construction ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης. Ο υπουργός Ανάπτυξης κάνει ιδιαίτερη μνεία για την απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων, την οποία χαρακτηρίζει ως «εθνική επιτυχία», περιγράφει τη δυναμική της αγοράς ακινήτων, αλλά και επισημαίνει πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημοσίου εν μέσω πανδημίας επιταχύνθηκε με τόσο μεγάλο ρυθμό, που για όλους αποτελεί ένα μικρό θαύμα. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Πόσο επηρέασε η πανδημία το αναπτυξιακό σχέδιο της Ελλάδας και πώς ξεπεράσατε τις δυσκολίες που προέκυψαν; Η πανδημία επηρέασε αναμφίβολα αρκετά το αναπτυξιακό σχέδιο της Ελλάδος. Πολλές μεγάλες επενδύσεις καθυστέρησαν, κυρίως λόγω της αδυναμίας των επενδυτών να κάνουν ταξίδια αλλά και λόγω της πρωτόγνωρης κατάστασης της πανδημίας η οποία δημιούργησε ασφαλώς μία σχετική ανησυχία στους επενδυτές. Όμως, σε γενικές γραμμές δεν υπήρξε ούτε μία ακύρωση του επενδυτικού σχεδίου και όλα παραμένουν ακόμα στη σειρά. Είμαστε αισιόδοξοι ότι όταν η πανδημία περάσει με το καλό, θα υπάρξει αντίστροφη πορεία πολύ γρήγορα. Τι σημαίνει η επένδυση στο Ελληνικό και ποιο το χρονοδιάγραμμα των επόμενων βημάτων για την ολοκλήρωση της επένδυσης; Η επένδυση στο Ελληνικό είναι η μεγαλύτερη επένδυση αστικού ακινήτου στην Ευρώπη. Θα αλλάξει την εικόνα όχι μόνο της Αθήνας αλλά και ολόκληρης της χώρας. Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία ολίγων εβδομάδων από την έναρξη του κυρίως έργου. Οι προπαρασκευαστικές εργασίες έχουν ολοκληρωθεί. Το κυρίως έργο θα ξεκινήσει όταν γίνει η μεταφορά των μετοχών από την «Ελληνικό Α.Ε.» στην εταιρεία Lamda. Υπολογίζω ότι αυτό θα γίνει ασφαλώς μέχρι το Πάσχα. Ποιος ο ρόλος της ανάκαμψης της ακίνητης περιουσίας (real estate) στη συνολική οικονομική ανάπτυξη της χώρας; Πώς θα συνεχίσετε, ως κυβέρνηση, να στηρίζετε την εν λόγω αγορά; Έχουμε πάρει μία σειρά μέτρων που στόχο έχουν την ενίσχυση της αγοράς ακινήτων. Από τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, την Golden
Visa, τα Family Οffices και την υποστήριξη όλων των μεγάλων Real Estate projects ακριβώς γιατί πιστεύουμε ότι μέσα από το Real Estate μπορεί να επέλθει πολύ σημαντική άνοδος της ελληνικής οικονομίας. Άλλωστε η πανδημία φέρνει και ένα καλό. Η εργασία εξ αποστάσεως πλέον κατακτήθηκε ως γεγονός. Θα επιτρέψει σε πολλούς ανθρώπους να σκεφτούν να πάνε να δουλέψουν από πιο όμορφους χώρους, πιο όμορφα περιβάλλοντα και η Ελλάδα προσφέρει τέτοια. Πώς κατάφερε να προχωρήσει τόσο σύντομα και απρόσκοπτα η σύμβαση αξιοποίησης του Πύργου Πειραιά και πώς σχολιάζετε τη στάση των εμπλεκόμενων μερών; Η εμπλοκή της εταιρείας Dimand, μιας πολύ αξιόπιστης εταιρείας αξιοποιήσεως ακινήτων στην Ελλάδα, μαζί με τη H.I.G., αλλά και η πίστη του Δημάρχου Πειραιά στο project, με τη συνδρομή της κυβερνήσεως οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα. Τι σημαίνει για την ανάπτυξη της Δυτικής Μακεδονίας η σύμπραξη ΔΕΗ-RWE στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Είναι το μεγαλύτερο έργο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για τη Δυτική Μακεδονία, εμβληματικό έργο στην πορεία της απολιγνιτοποιήσεως και εξαιρετικά σημαντικό project για το σύνολο της χώρας. Υπενθυμίζω ότι το τελευταίο μας ταξίδι με τον Πρωθυπουργό στο εξωτερικό, πριν την έναρξη της πανδημίας, ήταν στο Βερολίνο και εκεί υπεγράφη το προσύμφωνο. Η επένδυση τώρα προχώρησε, εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ και υλοποιείται εντός του χρονοδιαγράμματος. Σε τι στάδιο βρίσκεται το Διεθνές Κέντρο Θαλάσσιας Τεχνολογίας και Καινοτομίας στο Νεώριο Σύρου; Πόσο σημαντικό είναι CONSTRUCTION |
15
INTERVIEW
Είμαι υπερήφανος που η Ελλάδα το 2020 σκαρφάλωσε στην πρώτη θέση απορρόφησης των ευρωπαϊκών πόρων σε όλη την Ε.Ε.
τόσο για τη ναυτιλία όσο και για τη διασύνδεση της τεχνολογίας με τα ελληνικά πανεπιστήμια, κατά τη γνώμη σας; Είναι εξαιρετικά σημαντικό. Το έχει στηρίξει πάρα πολύ το Υπουργείο Ανάπτυξης και θεωρούμε ότι χρειαζόμαστε και ένα επιστημονικό Ινστιτούτο, το οποίο θα μας δίνει τη γνώση για το μέλλον της ελληνικής ναυπηγικής και πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξει διασύνδεση με τα ελληνικά πανεπιστήμια. Άλλωστε η μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας στο Υπουργείο Ανάπτυξης έγινε ακριβώς για αυτόν τον λόγο. Πώς διαμορφώθηκε η απορρόφηση των πόρων ΕΤΠΑ και ποιοι οι στόχοι της Ελλάδας σχετικά με την υλοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ; Η Ελλάδα το έτος 2020 είμαι περήφανος να πω ότι σκαρφάλωσε στην πρώτη θέση απορρόφησης μεταξύ όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή είναι μία σημαντική εθνική μας επιτυχία. Άλλωστε στο σύνολο του 2020 το πρόγραμμα 16 | C O N S T R U C T I O N
δημοσίων επενδύσεων, τόσο στο εθνικό και όσο και στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, έφτασε στο ποσό των 11 δισεκατομμυρίων ευρώ που είναι το υψηλότερο ποσοστό απορρόφησης από την πρώτη μέρα εντάξεως μας στις Ευρωπαϊκές Οικονομικές Κοινότητες. Εν μέσω Covid, η Κυβέρνηση με πολύ ευέλικτο και έξυπνο τρόπο κατάφερε να αξιοποιήσει τους
ευρωπαϊκούς πόρους και να ελαφρύνει σε εξαιρετικά σημαντικό βαθμό τον ελληνικό κρατικό προϋπολογισμό. Πόσο σημαντικό θεωρείτε τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Δημοσίου για την προσέλκυση επενδύσεων; Τι σχετικές αλλαγές έχουν γίνει στον τομέα ευθύνης σας, σε σχέση με το παρελθόν; Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημοσίου εν μέσω πανδημίας επιταχύνθηκε σε τόσο μεγάλο ρυθμό, που για όλους αποτελεί ένα μικρό θαύμα. Πράγματα που θα γίνονταν σε διάστημα τριών ετών, έγιναν σε διάστημα τριών μηνών. Σε λίγο διάστημα, από το κινητό μας τηλέφωνο και από την gov.gr θα μπορεί κανείς να παίρνει οποιοδήποτε πιστοποιητικό, οποιοδήποτε χαρτί από το ελληνικό κράτος. Με την ψηφιοποίηση τώρα και του αναπτυξιακού νόμου και το νέο ΠΣΚΕ, όλα τα επενδυτικά σχέδια, είτε αφορούν στον αναπτυξιακό νόμο, είτε στο ΕΣΠΑ, θα μπορεί κανείς να τα παρακολουθεί από το κινητό του τηλέφωνο. Είναι μία μικρή επανάσταση που θα δώσει μεγάλη προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία. Εμβληματική επένδυση η σύμπραξη ΔΕΗ-RWE.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Καθηµερινή ενηµέρωση για το κτίριο, τις κατασκευές, την αρχιτεκτονική και τα υλικά
Τ
ο Build είναι το πρώτο συνδροµητικό καθηµερινό ηλεκτρονικό newsletter που αφορά στις κατασκευές, την Αρχιτεκτονική και το Design, το Real Estate και στα σηµαντικότερα επενδυτικά έργα. Παρακολουθεί τις νέες τάσεις στο hospitality, στο retail, στους επαγγελµατικούς χώρους, τα innovative projects σε Ελλάδα και εξωτερικό, αλλά και ειδήσεις που αφορούν στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα. Με ρεπορτάζ, µόνιµες στήλες αρθρογράφους, το Build προσφέρει σφαιρική ενηµέρωση και φιλοδοξεί να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας και γνωριµίας των επαγγελµατιών του κλάδου.
Θεµατολογία Ειδήσεις από τον κλάδο των κατασκευών, της αρχιτεκτονικής, του design και του real estate n Επενδύσεις και στρατηγικές κινήσεις εταιριών σε Ελλάδα και εξωτερικό n Retail, hospitality, well being, the future of workspace n Βιώσιµη ανάπτυξη n Οικονοµικές ειδήσεις n Προκηρύξεις και διαγωνισµοί n Market news από διεθνείς αγορές n Consumer insights n Ηµερολόγιο όλων των εκθέσεων, των διοργανώσεων και των συνεδρίων n
Περιεχόµενο: Γιώργος Λαµπίρης, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 389) E: glambiris@boussias.com Εµπορικό: Ματίνα ∆ηµητριάδου, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 331) E: mdimitriadou@boussias.com Συνδροµές: Βίκυ Θεοδωρίδου, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 101) E: vtheodoridou@boussias.com
|
17
SPECIAL REPORT
ΥΠΟΔΟΜΈΣ: ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΏΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ Υ Π Ά ΡΧΟΥ Ν Π Ι Ο « Π ΡΆ Σ Ι Ν Ο Ι » Τ Ρ Ό Π Ο Ι Γ Ι Α Τ Ι Σ Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε Υ Έ Σ ; ΤΑ Ε Υ Ρ Ω Π Α Ϊ Κ Ά L E V E L ( S ) Κ Α Ι ΤΑ Ε Μ Π ΌΔ Ι Α Την ώρα που η παγκόσμια κοινότητα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της εν εξελίξει πανδημίας, πολλοί είναι οι θεσμικοί παράγοντες που κάνουν λόγο ότι ο COVID-19 δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ανθρωπότητας. ΤΟΥ ΒΆΙΟΥ ΚΡΌΚΟΥ
18 | C O N S T R U C T I O N
Α
ντιπαρέρχονται με στοιχεία και επιχειρήματα πως η κλιματική αλλαγή και η προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν τον κορυφαίο κίνδυνο που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι κοινωνίες και οικονομίες. Ο χρόνος αντίδρασης δεν είναι απεριόριστος πια… Πώς σχετίζονται όμως οι υποδομές με όλα αυτά; Όπως αναφέρει το World Green Building Council, τα κτίρια και οι κατασκευές αντιπροσωπεύουν περίπου το 39% των παγκόσμιων εκπομπών CO2, ενώ οι λειτουργικές εκπομπές αντιπροσωπεύουν το 22%. Η κατασκευαστική βιομηχανία είναι επίσης υπεύθυνη για το 36% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας. Με τον πληθυσμό να έχει αυξηθεί 30% μέχρι το τέλος του αιώνα, οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις θα χρειάζονται πάντα νέα κτίρια και υποδομές. Ωστόσο, κάτι πρέπει να αλλάξει… Υπάρχουν πλέον εναλλακτικοί, πιο «πράσινοι» τρόποι για να δημιουργήσουμε υποδομές. Με τον όρο βιωσιμότητα περιγράφουμε μια νέα νοοτροπία, με ολιστική προσέγγιση, που διαπερνά όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής δραστηριότητας και καλύπτει τρεις αλληλένδετες πτυχές: περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οικονομικές επιπτώσεις και κοινωνικές επιπτώσεις. Οι περιβαλλοντικές ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Ο θετικός οικονομικός αντίκτυπος “ποσοτικοποιείται” με τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία ανανεώσιμων πηγών επιπτώσεις αφορούν τον σχεδιασμό και την κατασκευή κτιρίων και υποδομών, την απόδοση των χρησιμοποιούμενων υλικών και τη συμπερίληψη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για κατασκευή και λειτουργία. Πολλά είναι τα παραδείγματα που περιλαμβάνουν νέες μορφές ενέργειας. Αναπτύσσονται ραγδαία και μπορούν να ενσωματωθούν σε κτίρια στο πλαίσιο των εκάστοτε αναγκών. Υπάρχει ακόμη και η δυνατότητα για μεγάλα κτίρια να γίνουν «ενεργειακά θετικά» - τροφοδοτώντας στο δίκτυο ενέργεια από ηλιακή ενέργεια ή αιολική ενέργεια. Σημαντικές δράσεις μπορούν να λάβουν χώρα και για παλαιότερα κτίρια που εξακολουθούν να εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα, καθώς υπάρχει η δυνατότητα χρήσης τεχνολογίας αισθητήρων για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα φωτισμού και κλιματισμού ελαχιστοποιούν τις ενεργειακές απαιτήσεις. Ο θετικός οικονομικός αντίκτυπος «ποσοτικοποιείται» με τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποβλήτων και νερού, επαναχρησιμοποιώντας έτσι τα υποπροϊόντα του κύκλου ζωής ενός κτιρίου. Μεταξύ άλλων, τεχνικές όπως η συλλογή και ανακύκλωση νερού, τα συστήματα φυσικού αερισμού και ανάκτησης θερμότητας μπορούν να μειώσουν τον αντίκτυπο της κατασκευής και της ανάπτυξης στον πλανήτη μας και ειδικότερα στον τομέα των υποδομών.
ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΌ ΠΛΑΊΣΙΟ LEVEL(S) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ
Το Level(s) αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο για τη βιωσιμότητα των κτιρίων. Είναι η τελευταία προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναφορά και αξιολόγηση των ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
επιδόσεων γύρω από τη βιωσιμότητα των κτιρίων, καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους. Χρησιμοποιώντας τα στάνταρ που ήδη υπάρχουν, οι σχετικοί δείκτες του νέου θεσμικού πλαισίου παρέχουν, πλέον, μια «κοινή γλώσσα» για τη βιωσιμότητα ενός κτιρίου, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα για τη δημιουργία νέων έργων και την διαμόρφωση χαρτοφυλακίων, ή ως βάση για άλλες πρωτοβουλίες: Σχέδια νόμου, πολιτικές ρυθμίσεις και άλλες δράσεις, με γνώμονα την κυκλικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη Συνοπτικά, με το νέο πλαίσιο, παρακολουθείται η πρόοδος και η απόδοση σε διάφορα στάδια ενός οικοδομικού έργου, προσφέροντας μια πλήρη εικόνα καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής.
ΥΠΟΔΟΜΈΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΙΚΉ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ
Τα πιο «πράσινα»-βιώσιμα κτίρια χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια και υλικά και θεωρούνται πιο «φιλικά» προς ιδιοκτήτες και χρήστες: Μαζί με τις χαμηλότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής, τα βιώσιμα κτίρια έχουν σχετικά χαμηλό κόστος λειτουργίας και μακροπρόθεσμα, πιο πολύτιμες ιδιότητες και χαρακτηριστικά. Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «τα κτίρια που κατασκευάζουμε και ανακαινίζουμε πρέπει να είναι ανθεκτικά στο μέλλον». Για να απαλλαγούμε από το γνωστό γραμμικό οικονομικό μοντέλο «λήψη, κατασκευή και σπατάλη» και προς ένα κυκλικό μοντέλο αποδοτικό ως προς τους πόρους, η Ευρώπη χρειάζεται ένα βιώσιμο δομημένο περιβάλλον. Ο τομέας των κτιρίων είναι ένας από τους τομείς που καταναλώνουν τους περισσότερους πόρους στην Ευρώπη. Λαμβάνοντας υπόψη τον πλήρη «κύκλο ζωής» ενός κτιρίου, ο κλάδος αντιπροσωπεύει περίπου: ● το 50% όλων των εκχυλισμένων υλικών, ● τ ο 50% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας ● τ ο 1/3 της κατανάλωσης νερού και ● τ ο 1/3 της παραγωγής αποβλήτων. Στους βασικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η δημιουργία ενός δομημένου περιβάλλοντος στη βάση της κυκλικής οικονομίας, με επίκεντρο ένα αναγεννητικό οικονομικό σύστημα στο οποίο ελαχιστοποιείται η κατανάλωση πόρων και ενέργειας. Το νέο πλαίσιο ενθαρρύνει υποστηρίζει όλα τα συνδεόμενα μέρη – από τα αρχικά στάδια, τον σχεδιασμό, την κατασκευή και την
λειτουργία – με άξονα την κυκλική οικονομία. Επιτρέπει επίσης τη «συγκρισιμότητα» των δεδομένων και των αποτελεσμάτων σε διαφορετικά συστήματα αξιολόγησης επιδόσεων των κτιρίων. Το Level(s) χωρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες, ανάλογα με το αντικείμενο. Ειδικότερα σε: ● χ ρήση πόρων και περιβαλλοντικές επιδόσεις κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός κτιρίου ● υ γεία και άνεση
ΠΡΟΣΑΡΜΌΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΌΣΙΟ Μόλις πριν λίγες εβδομάδες εγκρίθηκε το σχέδιο Δράσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις από τα αρμόδια Υπουργεία Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Περιβάλλοντος & Ενέργειας. Οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «η διαδικασία με την οποία οι δημόσιες αρχές επιδιώκουν να συνάψουν συμβάσεις για αγαθά, υπηρεσίες και έργα με μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθόλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, σε σύγκριση με αγαθά, υπηρεσίες και έργα που επιτελούν την ίδια πρωταρχική λειτουργία τα οποία θα αποτελούσαν το αντικείμενο της σύμβασης υπό άλλες συνθήκες». Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, η σταδιακή εφαρμογή περιβαλλοντικών κριτηρίων στις δημόσιες συμβάσεις αναμένεται να συμβάλλει στα εξής: • Στη μείωση του ενεργειακού και οικολογικού αποτυπώματος, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. • Στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον. • Στη συμβολή στην αειφορική και αποδοτικότερη χρήση των φυσικών πόρων και της ενέργειας. • Στην προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας. • Στην εξοικονόμηση δημοσίων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος του κύκλου ζωής. • Στην τόνωση της ζήτησης των δευτερογενών υλικών, ενισχύοντας την εγχώρια επιχειρηματικότητα, τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες, τις υπηρεσίες επισκευής και επαναχρησιμοποίησης, καθώς και το κυκλικό πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης αντί του γραμμικού. • Στην ενίσχυση της κοινωνικής ευαισθητοποίησης για τα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος, στην αναπαραγωγή και επέκταση του μοντέλου προμηθειών και στον ιδιωτικό τομέα.
CONSTRUCTION |
19
SPECIAL REPORT
● κ όστος, αξία και κίνδυνος.
Συνοπτικά το θεσμικό πλαίσιο: ● Ε νθαρρύνει τους χρήστες να σκεφτούν ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός κτιρίου, παρέχοντας μια βάση για ποσοτικοποίηση, ανάλυση και κατανόηση του κύκλου ζωής. ● Ε ξετάζει μια σειρά από πτυχές της κυκλικότητας, παρέχοντας δείκτες που μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση του τρόπου επέκτασης της χρησιμότητας του κτιρίου (χρήσιμο όσον αφορά τη διάρκεια ζωής και την αξία ενός κτιρίου, και μελλοντικές δυνατότητες ανάκτησης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των υλικών του). ● Ε πιτρέπει τη συγκριτική μέτρηση απόδοσης μέσω αθροιστικών αναφορών, συμπεριλαμβανομένων των χαρτοφυλακίων ιδιοκτησίας. ● Π αρέχει ένα πλαίσιο μέτρησης που μπορεί να ενσωματωθεί σε συστήματα αξιολόγησης και πιστοποίησης και πρωτοβουλίες πολιτικής που υποστηρίζουν την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Αφορά όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές: ● Γ ια το στρατηγικό πλάνο (Planning): Δημόσιες αρχές, φορείς χάραξης πολιτικής και προμηθευτές σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. ● Γ ια το σχέδιο (Design): Αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, μηχανικοί και επιθεωρητές. ● Για τη χρηματοδότηση (Financing): Πελάτες και επενδυτές, συμπεριλαμβανομέ-
Στις υποδομές ελλοχεύουν κίνδυνοι που πρέπει να καλυφθούν από την ασφαλιστική βιομηχανία νων ιδιοκτητών ακινήτων και επενδυτών.
● Γ ια την κατασκευή (Construction): Κατα-
σκευαστικές εταιρείες και εργολάβοι, διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, διαχειριστές εγκαταστάσεων, καθώς και οικοδόμοι-τεχνικοί.
ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΚΡΥΦΆ ΕΜΠΌΔΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ «ΠΡΆΣΙΝΗ ΜΕΤΆΒΑΣΗ»;
Όπως σε κάθε δραστηριότητα, έτσι και στον τομέα υποδομών - κατασκευών ελλοχεύουν κίνδυνοι που πρέπει με κάποιο τρόπο να καλυφθούν/προβλεφθούν από την ασφαλιστική βιομηχανία. Το ξύλο ως υλικό διαθέτει πολλά οφέλη καθώς παράγονται χαμηλότερες εκπομπές κατά την παραγωγή και την κατασκευή από
τα γνωστά υλικά όπως το σκυρόδεμα ή ο χάλυβας. Παράλληλα, δεν δημιουργείται πρόβλημα όσον αφορά την πυρασφάλεια. Τα πυκνά, συμπιεσμένα δομικά υλικά ξυλείας, όπως το ξύλο CLT, δεν θα αναφλεγούν πλήρως σε μια φωτιά, επιτρέποντας στα κτίρια να διατηρήσουν τη δομική τους ακεραιότητα για αρκετές ώρες. Ωστόσο, σχετική απροθυμία παρατηρείται στον δημόσιο διάλογο για την υιοθέτηση προϊόντων προερχόμενα από το ξύλο υπό το σκεπτικό αν είναι τόσο ασφαλές ή όχι. Στη συζήτηση δεν εμπλέκεται μόνο ο κατασκευαστικός κλάδος αλλά κυρίως η ασφαλιστική αγορά η οποία διατηρεί επιφυλάξεις όσον αφορά την κάλυψη έργων που χρησιμοποιούν υλικά που θεωρούνται ως εν δυνάμει επικίνδυνα. Αυτό αναφέρουν σε πρόσφατα δημοσιεύματά τους βρετανικά μέσα, με αφορμή το σχετικό νομοσχέδιο για την ασφάλεια των κτιρίων, τις ρυθμιστικές αλλαγές και τα πρότυπα ασφαλείας που πρέπει να διέπουν τις υποδομές. Σε κάθε περίπτωση, η ασφαλιστική βιομηχανία προκρίνει με δράσεις και πολιτικές την μετάβαση στην βιώσιμη ανάπτυξη βάσει των δεικτών ESG, σε όλα τα στάδια των εργασιών της. Ένας κίνδυνος μπορεί να εντοπίζεται σε όλες τις φάσεις ενός έργου υποδομών (αστική ευθύνη εργολάβου, αμέλεια, εφοδιαστική αλυσίδα, φυσικές καταστροφές κ.ά.). Η ανάληψή του, ωστόσο, από τον ασφαλιστή βασίζεται στην ιστορικότητα και τις αρχές της αναλογιστικής επιστήμης.
Η ΜΕΤΑ - COVID ΕΠΟΧΉ ΠΡΟΚΡΊΝΕΙ ΤΗΝ ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ Σημαντικό ρόλο προς την επίσπευση των διαδικασιών για ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης έχει, μεταξύ άλλων, και η πανδημία. Οι προσπάθειες που συντελούνται με στόχο να ανακάμψουν άμεσα οι οικονομίες από το «υφεσιακό σπιράλ» που έχουν περιέλθει μεταφράζονται σε πακτωλό χρημάτων με προγράμματα στήριξης και ανάκαμψης. Η Ε.Ε. ανακοίνωσε τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης μέσω του οποίου θα διαθέσει 750 δισ. ευρώ, προκειμένου να στηρίξει τα σχέδια ανάκαμψης των κρατών-μελών. Για χώρες όπως η Ελλάδα, που έχουν βιώσει μια μακρά περίοδο ύφεσης και εξακολουθούν να εξαρτώνται από τον άνθρακα, ο κορoνοϊός ίσως αποδειχθεί ο καταλύτης που απαιτείται για την ένταξη της βιωσιμότητας σε ένα νέο αειφόρο μοντέλο ανάπτυξης. Για να είναι επιτυχές αυτό το νέο μοντέλο στην Ελλάδα, απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε τομείς όπως οι βιώσιμες πόλεις, η κυκλική οικονομία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η καθαρή γαλάζια ανάπτυξη, ο οικοτουρισμός, η βελτίωση της γεωργικής τεχνολογίας και τα έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με τα πλάνα που έχουν καταρτισθεί, ένας σημαντικός αριθμός δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων εντάσσεται στον πράσινο πυλώνα των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Χαρακτηριστικά, ο ένας από τους 4 βασικούς πυλώνες με συμμετο-
20 | C O N S T R U C T I O N
χή 38% από τα κεφάλαια των 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης για την Ελλάδα αποτελεί η Πράσινη Μετάβαση. Ενδεικτικά, παρακάτω βασικοί άξονες με μεγάλα έργα που αλλάζουν το τοπίο -και- στις υποδομές:
ΜΕΤΆΒΑΣΗ ΣΕ ΝΈΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΌ ΜΟΝΤΈΛΟ ΦΙΛΙΚΌ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ
• Δ ιασύνδεση της Κρήτης και των Κυκλάδων με το δίκτυο μετάδοσης ηλεκτρικής ενέργειας της ηπειρωτικής χώρας • Απλοποίηση διαδικασιών αδειοδότησης για ΑΠΕ • Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας και χωροταξική μεταρρύθμιση • Εκτενές πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων • Υλοποίηση της μεταρρύθμισης του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού
ΜΕΤΆΒΑΣΗ ΣΕ ΈΝΑ ΠΡΆΣΙΝΟ ΒΙΏΣΙΜΟ ΣΎΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΏΝ
• Υποδομές για εγκατάσταση και λειτουργία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων • Θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης • Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας • Ενίσχυση των υποδομών προστασίας από φυσικές καταστροφές • Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
CONSTRUCTION |
21
BUSINESS REPORT
Η ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ Σ ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ MYTILINEOS Ο Ι Δ Ε Σ Μ Ε Ύ Σ Ε Ι Σ , Ο Ι Σ ΤΌΧΟ Ι Κ Α Ι ΤΑ Χ Ρ Ο Ν Ι Κ Ά Ο Ρ Ό Σ Η Μ Α Γ Ι Α ΤΟ Ν « Π ΡΆ Σ Ι Ν Ο » Μ Ε ΤΑ Σ Χ Η Μ ΑΤ Ι Σ Μ Ό ΤΟΥ Ο Μ Ί ΛΟΥ, Α Λ Λ Ά Κ Α Ι Γ Ι Α Τ Η Ν Α Ν Τ Ι Μ Ε Τ Ώ Π Ι Σ Η Τ Η Σ Κ Λ Ι Μ ΑΤ Ι Κ Ή Σ ΑΛΛΑΓΉΣ
Την Πέμπτη 18/02/21 πραγματοποιήθηκε το 1ο Διαδικτυακό Συνέδριο του ομίλου Mytilineos «A Virtual ESG Summit for Action by MITILINEOS: NetZeroAction»,το οποίο επικεντρώθηκε στους δείκτες ESG και τη βιώσιμη ανάπτυξη. ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΉΣ ΔΑΪΛΆ
22 | C O N S T R U C T I O N
το συνέδριο συμμετείχαν σημαντικοί -εγχώριοι και διεθνείς- παράγοντες από τον επιχειρηματικό, χρηματοοικονομικό και πολιτικό χώρο, οι οποίοι μίλησαν για τις δράσεις και τις δεσμεύσεις όσον αφορά τον έλεγχο της κλιματικής αλλαγής. Στα πλαίσια της δράσης για το κλίμα, οι εταιρείες καλούνται να αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας τους και να εφαρμόζουν τα ESG κριτήρια για παραμείνουν ανταγωνιστικές, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης/ πράσινης ανάπτυξης. Από την πλευρά του, ο όμιλος Mytilineos παρουσίασε τις δεσμεύσεις και τη στρατηγική του, ανά τομέα δραστηριότητας, θέτοντας 2 χρονιές-ορόσημα: το 2030 και το 2050. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Ευάγγελος Μυτιληναίος, η εταιρεία έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πάνω από 75% μέχρι το 2030 (30% σε σχέση με το 2019), σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της, και να πετύχει τον στόχο των μηδενικών εκπομπών μέχρι το 2050.
ΟΙ «ΠΡΆΣΙΝΟΙ» ΣΤΌΧΟΙ
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, και δεδομένου της ευρείας δραστηριότητας του ομίλου, η Mytilineos έχει θέσει στρατηγικούς στόχους, ανά τομέα δραστηΜΑΡΤΙΟΣ 2021
● Μείωση των ειδικών εκπομπών ρύπων
(ανά παραγόμενη MWh) κατά – περίπου- 50% έως το 2030, στον Τομέα της Ηλεκτρικής Ενέργειας και του Φυσικού Αερίου. Με αυτόν τον τρόπο η εταιρεία φιλοδοξεί να ηγηθεί της προσπάθειας για μια ελληνική, χαμηλών εκπομπών, αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ο κάθε τομέας θα χρειαστεί διαφορετικό χρόνο για να ελαχιστοποιήσει το ανθρακικό του αποτύπωμα. Όπως δήλωσε ο κ. Μυτιληναίος, ο τομέας των έργων βιώσιμης ανάπτυξης θα χρειαστεί 5 χρόνια, ενώ ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου περίπου 15 χρόνια. Όσον αφορά τον τομέα της «πράσινης» μεταλλουργίας, στόχος της εταιρείας είναι να παραγάγει μόνο «πράσινο» αλουμίνιο το 2030. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τον τομέα της μεταλλουργίας, παρατηρείται μια παγκόσμια τάση για τον «πράσινο» μετασχηματισμό της παραγωγής αλουμινίου.
ριότητας, βάσει των δεικτών επίδοσης ESG για το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση. Οι επιμέρους στόχοι είναι οι εξής: ● Μηδενικό αποτύπωμα εκπομπών έως το 2030, ώστε o Τομέας των Έργων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Αποθήκευσης Ενέργειας) να είναι ανθρακικά ουδέτερος. ● Σ τροφή στην «πράσινη» μεταλλουργία. Στόχος είναι να μειωθούν οι συνολικές εκπομπές ρύπων του Τομέα της Μεταλλουργίας κατά 65% και, αντίστοιχα, τις ειδικές εκπομπές ρύπων κατά 75% (ανά τόνο παραγόμενου αλουμινίου) έως το 2030.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος κατά τη διάρκεια του διαδικτυακού συνεδρίου.
ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΓΙΑ ΒΙΏΣΙΜΟ ΜΈΛΛΟΝ
Οι παραπάνω περιβαλλοντικοί στόχοι αποδεικνύουν τη συμμόρφωση της εταιρείας με τα ESG κριτήρια, δεδομένου ότι ήδη έχει καλές επιδόσεις σε θέματα που σχετίζονται με την κοινωνία και το περιβάλλον. Παράλληλα, αποτελούν τεκμήριο της προσπάθειας που κάνει η εταιρεία να συμβάλει στον μετριασμό και την αντιμετώπιση του ανησυχητικού φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο όμιλος Mytilineos κάνει εδώ και καιρό βήματα σε αυτή την κατεύθυνση. Όπως δήλωσε ο κ. Μυτιληναίος, η εταιρεία έχει ήδη μειώσει τις εκπομπές ρύπων κατά 60% την τελευταία 10ετία, δείχνοντας ότι η συμβολή της στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής αποτελεί πυρήνα του τρόπου που λειτουργεί. Ένα δίλημμα που έχει αναδυθεί τα τελευταία χρόνια είναι πολιτικές που να προστατεύουν το κλίμα ή κερδοφορία. Ο κ. Μυτιληναίος είπε χαρακτηριστικά ότι δεν τίθεται τέτοιο δίλημμα. Οι εταιρείες μπορούν να αναπτύξουν πολιτικές που συμβάλλουν στην προστασία του κλίματος, αναπτύσσοντας καινοτόμες ιδέες και αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες, παράγοντας προϊόντα που αποδίδουν κέρδος. Αυτό που πρέπει να καταλάβουν οι εταιρείες είναι ότι η ίδια η κοινωνία κάνει απαραίτητο τον μετασχηματισμό των εταιρειών στα πλαίσια του ESG (Environment, Social, Governance) καθώς απαιτεί οι επιχειρήσεις να συμβάλλουν σε ένα βιώσιμο «αύριο» σε όλα τα στάδια παραγωγής. Και η εταιρεία Mytilineos ανοίγει τον δρόμο για αυτόν τον μετασχηματισμό.
CONSTRUCTION |
23
SPECIAL REPORT
Η ΠΑΝΔΗΜΊΑ «ΠΡΟΣΕΔΆΦΙΣΕ» ΤΟΝ ΚΛΆΔΟ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΑΚΙΝΉΤΩΝ Σ Τ Ρ Ο Φ Ή Π Ρ Ο Σ ΤΑ Κ ΆΤ Ω Μ Ε Π ΟΛ Λ Έ Σ Α Ν ΑΤΑ ΡΆ Ξ Ε Ι Σ Έ Κ Α Ν Ε Ο Κ Λ Ά ΔΟ Σ Δ Ι Α Χ Ε Ί Ρ Ι Σ Η Σ Α Κ Ι Ν Ή Τ Ω Ν ΤΟ 2 0 2 0 To περιοδικό Construction συνομίλησε με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της VITAEL A.E., Μιχάλη Βλασερό, τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας MINT και Πρόεδρο του νεοσύστατου Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA), Νάσο Γαβαλά, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Orilina Properties REIC S.A., Μάριο Αποστολλίνα, και τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΑΝΑΔΟΜΩ, Νίκο Κωνσταντινίδη. ΤΗΣ ΈΛΕΝΑΣ ΕΡΜΕΊΔΟΥ
24 | C O N S T R U C T I O N
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
VITAEL A.E.: ΔΙΕΡΕΥΝΆ ΕΊΣΟΔΟ ΣΕ ΝΈΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΕΣ
Κρίσιμο σημείο για τον CEO της VITAEL, Μιχάλη Βλασερό, ο εκσυγχρονισμός του πολεοδομικού πλαισίου. Εστιάζει σε τομείς που προσελκύουν ξένες επενδύσεις. Στόχος η ανάπτυξη και η είσοδός της σε νέες δραστηριότητες. Για τις συνέπειες της πανδημίας στη VITAEL, αλλά και πώς η πανδημία επηρέασε τον κλάδο, τονίζει πως ο COVID-19 διατάραξε τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, ιδιαίτερα στον κατασκευαστικό κλάδο. Προσθέτει πως σε κάθε περίοδο κρίσης δημιουργείται πάντα μια ευκαιρία εισόδου στην αγορά για νέες εταιρείες που εκμεταλλεύονται τις νέες συνθήκες, τη στιγμή που υφιστάμενες εταιρείες ατονούν ή αποχωρούν έχοντας βαρίδια που δεν μπορούν να διαχειριστούν. Η εταιρεία έχει αναλάβει την κατεδάφιση του κτιρίου του κινηματογράφου ODEON και την κατασκευή μεταλλικού σκελετού στη Λεωφ. Συγγρού 111, με σκοπό την ανέγερση Ξενοδοχείου 5 αστέρων σε συνεργασία με τη Hines. Επίσης ανέλαβε την ανακατασκευή του Σαρόγλειου Μεγάρου στην Πλατεία Ομονοίας για τη μετατροπή του σε Ξενοδοχείο 3 αστέρων. Ο κλάδος των ξενοδοχείων επεκτείνεται ιδιαίτερα, καθώς καινούργιες επενδύσεις καταφτάνουν συνεχώς τόσο στην Αθήνα όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα παρά το γεγονός ότι η πανδημία έπληξε ιδιαίτερα τον τουρισμό. Αναφερόμενος σε μείζονα ζητήματα, όπως είναι το επιχειρηματικό περιβάλλον και ο ρόλος του θεσμικού και του πολεοΜΑΡΤΙΟΣ 2021
δομικού πλαισίου, απαντά πως η οικονομία αναπτύσσεται όχι με πολιτική επιδομάτων στους πολλούς αλλά με ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον και μόνο, συμπληρώνοντας ότι ο εκσυγχρονισμός του πολεοδομικού πλαισίου με εστίαση στους τομείς που θα φέρουν ξένα κεφάλαια στην χώρα, είναι επιτακτικός. Με αυτό τον τρόπο προσθέτει θα ενισχυθεί και θα επιταχυνθεί η νόμιμη οικοδομική δραστηριότητα. Στο καίριο ζήτημα των πτωχεύσεων και αφερεγγυοτήτων που πλήττει το τελευταίο διάστημα τις επιχειρήσεις, διευκρινίζει ότι ο φόβος της αφερεγγυότητας στην αγορά είναι αναπόφευκτος, εν μέσω πανδημίας. Ωστόσο, ο ίδιος βλέπει με αισιοδοξία το γεγονός ότι οι ξένοι επενδυτές δεν έχουν αναβάλει ή αναστείλει τη δραστηριότητά τους στον χώρο ενδιαφέροντός τους. Η αγορά θα ανακάμψει πλήρως μετά το τέλος της επόμενης τουριστικής περιόδου, τονίζει. Η εταιρεία στοχεύει σε blue chip εταιρικούς πελάτες ώστε να μειώσει τις πιθανότητες αθέτησης των συμφωνημένων. Άλλωστε, προσθέτει, οι εταιρείες κλείνουν από προβληματικό cashflow και όχι από κερδοφορία συνήθως. «Είμαστε εταιρεία “hands on” με ευέλικτη εταιρική οργάνωση. Όλοι στην εταιρεία λειτουργούν ως “multitaskers” και φυσικά είμαστε απολύτως προσηλωμένοι στην ικανοποίηση του πελάτη». Μιλώντας για τις μεγάλες εταιρείες και τις επιδόσεις τους στην αγορά, τονίζει ότι αυτές κλονίζονται ευκολότερα σε περιόδους κρίσης, δεδομένου ότι είναι αρκετά δυσκίνητες στο να προσαρμόσουν το παραγωγικό τους μοντέλο και τα λειτουργικά τους κόστη στις νέες συνθήκες της αγοράς. Αντιθέτως, προσθέτει, «στα έργα ενδιαφέροντός μας παραμένουμε σταθερά πιο ανταγωνιστικοί από τις μεγάλες εταιρείες». Δηλώνει αισιοδοξία για το μέλλον, ενώ σε ό,τι αφορά τους στόχος της VITAEL πληροφορεί ότι ο πρωταρχικός στόχος είναι η μεγέθυνση των δραστηριοτήτων και ο εμπλουτισμός του πελατολογίου της. Παράλληλα διερευνώνται νέες δραστηριότητες στον κλάδο των κατασκευών και του Real Estate Development γενικότερα για τις οποίες θα ανακοινώσει προσεχώς.
ΑΝΑΔΟΜΩ GROUP OF COMPANIES: ΒΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΣΤΟ REAL ESTATE ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΣΤΙΚΉ ΑΝΆΠΛΑΣΗ
Ώθηση και ανάπτυξη στο real estate θα δώσουν τα έργα αστικής ανάπλασης, καθώς θα βοηθήσουν τις τοπικές κοινωνίες, διαβλέπει ο CEO της ΑΝΑΔΟΜΩ Group of Companies, Νίκος Κωνσταντινίδης. Η πανδημία, υπογραμμίζει ο κ. Νίκος Κωνσταντινίδης, ανέβαλε ή και ανέστειλε επ’ αόριστον πολλά τεχνικά έργα κυρίως από ξένους επενδυτές. Αυτό λειτουργεί συσωρευτικά όμως σε έναν κλάδο που δεν ανέκαμψε όπως πολλοί άλλοι και κυρίως σε μια κρίση του τεχνικού κλάδου που ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν την γενικότερη οικονομική, συμπληρώνει. Αναφερόμενος στην έκβαση των μεγάλων έργων, τονίζει: «Θα σας αναφέρω κάποια που έχουν έναν συμβολισμό για τον όμιλο ΑΝΑΔΟΜΩ, όπως τα αρχιτεκτονικά τελειώματα στους σταθμούς του Μετρό Θεσσαλονίκης, επίσης καταστήματα f&b του ομίλου Christopher σε αεροδρόμια νησιών όπως η Ρόδος και η Μύκονος, αρκετά ξενοδοχεία στη νότια Ελλάδα της Hotelbrain. Αλλά τα έργα που με γοητεύουν περισσότερο ακόμα είναι οι μετατροπές παλαιών βιομηχανικών κουφαριών εντός του αστικού ιστού σε σύγχρονες κατοικίες». Εκτιμά ότι το real estate έχει ακόμα ευκαιρίες για επενδυτές, και κυρίως μέσα από το urban development γιατί θα βοηθήσει και CONSTRUCTION |
25
SPECIAL REPORT
την κάθε τοπική οικονομία, άρα πρέπει στηρίξει και να στηριχτεί από δράσεις της πολιτείας τόσο σε τοπικό όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο. Αξιολογώντας το επιχειρηματικό, θεσμικό και πολεοδομικό περιβάλλον, ο κ. Κωνσταντινίδης αναγνωρίζει ότι έχουν γίνει άλματα αλλά κρίνει πως χρειάζεται δουλειά, κυρίως σε τοπικό επίπεδο επιτροπών και συμβουλίων. Για το επιχειρηματικό και θεσμικό περιβάλλον, υπενθυμίζει ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν τροποποιηθεί ο ΦΠΑ και ο συντελεστής φορολογίας για τις επιχειρήσεις περισσότερο από δέκα φόρες, σχολιάζοντας: «Μιλάω γι’ αυτό το χρονικό διάστημα γιατί συνήθως ένα business plan έχει ως αναφορά τα πέντε έτη. Πείτε μου εσείς πώς ένας επιχειρηματίας μπορεί να κάνει ασφαλή προϋπολογισμό για τα επόμενα πέντε χρόνια και να επενδύσει; Αυτός είναι ο λόγος που διστάζουν και ξένα funds να έρθουν στην χώρα , όχι τόσο οι υψηλοί φόροι και οι μεγάλοι ασφαλιστικοί συντελεστές όσο ότι είναι αδύνατο να κάνεις ένα ασφαλές business plan σε ένα τόσο ασταθές οικονομικό περιβάλλον». Υπάρχουν, τονίζει, περιπτώσεις αφερεγγυότητας στην αγορά, παραθέτοντας τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου, που λέει ότι δεν επιβιώνει ούτε ο πιο δυνατός ούτε ο πιο έξυπνος, αλλά αυτός που προσαρμόζεται στο περιβάλλον. Δεν βλέπει ανταγωνιστές, αλλά συνεργάτες. «Εμείς πιστεύουμε στις συνέργειες, οπότε τους μεγάλους ομίλους τούς βλέπουμε σαν συνεργάτες, έχουμε ένα μοναδικό μοντέλο ανάπτυξης για τα ελληνικά δεδομένα που βασίζεται στην καθετοποίηση, δηλαδή σε υπηρεσίες one stop μελέτη-άδεια-κατασκευή και μάλιστα κατασκευή με inhouse συνεργεία». Το όραμα του κ. Κωνσταντινίδη για τον όμιλό του είναι να μπορεί να δημιουργεί το αύριο στην καλύτερη δυνατή εκδοχή του. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να αναπτυχθούν εργαλεία που θα βελτιώσουν την ταχύτητα και την ποιότητα. Αυτές οι δύο παράμετροι στον τεχνικό κλάδο έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο. Στοχεύει στην εξέλιξη, «να γίνουμε καλύτεροι σ’ αυτό που κάνουμε και να μπούμε πιο δυναμικά σε ιδιαίτερα έργα, και από 26 | C O N S T R U C T I O N
άποψη τεχνολογίας της κατασκευής αλλά και αισθητικής», εκτιμώντας ότι έχει να δώσει οικονομικές λύσεις σε designers αλλά και ιδιοκτήτες.
ORILINA PROPERTIES REIC S.A.: ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΆΜΥΝΑΣ ΟΙ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΣΕ ΑΚΊΝΗΤΑ
Ως ένα εργαλείο διαφοροποίησης χαρτοφυλακίου, προσφέροντας χαμηλή συσχέτιση με μετοχές και ομόλογα και έχοντας ωφέλιμη ζωή μεγαλύτερη των άλλων αντίστοιχων περιουσιακών στοιχείων, χαρακτηρίζονται τα ακίνητα, σύμφωνα με τον CEO της Orilina Properties REIC S.A., Μάριο Αποστολλίνα. «Δεν προέκυψε κάποια ιδιαίτερη μετατόπιση στρατηγικής, καθώς ήδη κινούμασταν προσεκτικά και σε σχετικά ασφαλείς τομείς. Παραδείγματος χάριν, ακολουθούσαμε μια συνειδητή επιλογή συντηρητικότερης αξιολόγησης τουριστικών ακινήτων, σε σχέση με άλλους επιθετικότερους αγοραστές, σκεπτόμενοι την επίπτωση απευκταίων καταστάσεων, σε ταμειακές ροές και αποτιμήσεις», δηλώνει ο κ. Μάριος Αποστολλίνας, αναφερόμενος στην επενδυτική στρατηγική της εταιρείας. Υπογραμμίζει ότι τα εμπορικά καταστήματα, πλην υπεραγορών τροφίμων, απομακρύνονται κι άλλο από το επενδυτικό κάδρο της εταιρείας. Πλέον, διακρίνεται ένα χάσμα μεταξύ ζητούμενων και προσφερόμενων τιμών ενοικίασης καταστημάτων, με αποτέλεσμα να καθίσταται προβληματικός ο προσδιορισμός του αγοραίου μισθώματος. Στο επίμαχο θέμα των κινδύνων που ενέχουν οι τοποθετήσεις σε ακίνητα εστιάζει σε δυο θέματα: τους κινδύνους πληθωρισμού και συντριπτικής απώλειας περιουσίας. Αναφορικά με το πρώτο, εξαιτίας των αναπροσαρμογών ενοικίων με βάση τουλάχιστον -συνήθως- τον ΔΤΚ, σε πληθωριστικές εκρήξεις ο ιδιοκτήτης καλύπτεται καλύτερα από ό,τι με άλλα επενδυτικά προϊόντα. Την ίδια στιγμή, επισημαίνει ο ίδιος, είθισται να υφίσταται ρήτρα μηδενικής μεταβολής μισθώματος σε περιπτώσεις αποπληθωρισμού. Οι επενδύσεις σε ακίνητα σε γενικές γραμμές αποτελούν μια αμυντικότερη τοποθέτηση, σε σύγκριση με άλλες επιλογές. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Ν Ι ΚΟ Σ Κ Ω Ν Σ ΤΑ Ν Τ Ι Ν Ι Δ Η Σ , Δ Ι Ε ΥΘΎ Ν Ω Ν Σ Ύ Μ Β Ο ΥΛ Ο Σ , ΑΝΑΔΟΜΩ
Συμβουλεύει ότι κατά την εξέταση κάθε project ο επενδυτής πρέπει να αναρωτιέται ποιο θα είναι το downside risk ή και το worst-case scenario. Ένα απλοποιημένο παράδειγμα, στη ναυτιλία, παρατηρούνται σε ακραίες περιστάσεις ακόμη και καινούργια καράβια να πωλούνται για διάλυση, ως σκραπ βάσει βάρους, κατά τη διάρκεια άτυχων οικονομικών συγκυριών. Στα ακίνητα, όμως, υπάρχει εσαεί η λεγόμενη υπολειμματική αξία του οικοπέδου, προσδιοριζόμενη μέσα από μια ανάλυση βέλτιστης χρήσης, και μάλιστα ο ιδιοκτήτης μπορεί να προσδώσει αξία σε υφιστάμενα κτίσματα, στρεφόμενος σε εναλλακτικές χρήσεις. Σημειωτέον ότι τα ακίνητα χαρακτηρίζονται από ωφέλιμη ζωή πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη άλλων assets. Ανήκουν εξάλλου στην κατηγορία των «real assets», στην οποία εντάσσονται και τα πολύτιμα μέταλλα, λειτουργώντας ως ένα εργαλείο διαφοροποίησης χαρτοφυλακίου, προσφέροντας χαμηλή συσχέτιση με μετοχές και ομόλογα. Στην ερώτηση αν έχει η εταιρεία χαρτοφυλάκια υπό τη διαχείριση τρίτων και αν συνεργάζεται με Επαγγελματικά Συνταξιοδοτικά Ταμεία, τα οποία Ταμεία τοποθετούνται σε κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων χαμηλού ρίσκου, στοχεύοντας σε σταθερές μακροπρόθεσμες αποδόσεις, διευκρινίζει πως όχι στην παρούσα φάση, προσθέτοντας πως οι ΑΕΕΑΠ αποτελούν, εκ φύσεως, ένα άριστο μέσο για την κατηγορία θεσμικών επενδυτών που αναφέρθηκαν, λόγω -ενδεικτικά- των σταθερών, αφορολόγητων μερισμάτων και της ασφάλειας που η νομοθεσία ΑΕΕΑΠ προσφέρει. Αν κοιτάξει κανείς το exposure των ασφαλιστικών ταμείων σε REIΤs στο εξωτερικό, θα καταλάβει πως η Ελλάδα υστερεί για μια σειρά από αιτίες, όπως έλλειψη ικανής χρηματιστηριακής κεφαλαιοποίησης, διασποράς και εμπορευσιμότητας μετοχών. Με την αναμενόμενη εισαγωγή περισσότερων ΑΕΕΑΠ στο χρηματιστήριο Αθηνών, η κατάσταση θα αλλάξει. Κρίσιμες αποφάσεις θα κληθεί να λάβει η Orillina στο 2021. Αναφέρει: «Στρατηγικά, η κρισιμότερη απόφαση που θα κληθούμε να λάβουμε είναι αυτή ενός ενδεχόμενου IPO. Πρόκειται για ένα βήμα που ίσως υλοποιηθεί προς το τέλος του έτους. Επενδυτικά, πιθανή είναι η ενδυνάμωση του χαρτοφυλακίου μας με ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
«Οι στόχοι για το 2021 περιλαμβάνουν περαιτέρω ενίσχυση των υπό διαχείριση ακινήτων στις υπάρχουσες αγορές ώστε να έχει τη δυνατότητα να προσφέρει σε περισσότερες επιλογές διαμονής, σε επισκέπτες αναψυχής και επαγγελματικού τουρισμού».
«Το real estate έχει ακόμα ευκαιρίες για επενδυτές, και κυρίως μέσα από το urban development γιατί θα βοηθήσει και την κάθε τοπική οικονομία, άρα πρέπει στηρίξει και να στηριχτεί από δράσεις της πολιτείας τόσο σε τοπικό όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο».
Ν Α Σ Ο Σ ΓΑ Β Α Λ Α Σ , Δ Ι Ε ΥΘΎ Ν Ω Ν Σ Ύ Μ Β Ο ΥΛ Ο Σ , Μ Ι Ν Τ
τη δέουσα επιμέλεια που οι περιστάσεις υπαγορεύουν, εστιάζοντας σε αυτοτελή, Grade A ακίνητα». Τέλος, για την Orillina, οι περιοχές που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον της είναι η Αττική και Θεσσαλονίκη, ενώ η μέση απόδοση του επενδυτικού χαρτοφυλακίου της σημειώνει ότι με βάση τις εκτιμηθείσες αξίες από ορκωτούς εκτιμητές η μέση απόδοση διαμορφώνεται στο 7,1%.
MINT: ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ ΜΕΡΙΔΙΩΝ ΣΤΙΣ ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ
Η εταιρεία διαχειρίζεται αποκλειστικά πάνω από 300 ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, φιλοξενώντας 14.000 επισκέπτες σε ετήσια βάση. Ο CEO Νάσος Γαβαλάς, που είναι και πρόεδρος του νεοσύστατου Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, μιλάει για τις προοπτικές του κλάδου του bnb στη μετά-COVID εποχή. Η αλήθεια, τονίζει, είναι ότι η πανδημία προσγείωσε απότομα πληρότητες, έσοδα και καταχωρίσεις όσον αφορά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης που παCONSTRUCTION |
27
SPECIAL REPORT ρουσίασαν οι τουριστικές αφίξεις από το εξωτερικό. Παρ’ όλα αυτά, η πτώση στις πληρότητες μεταξύ 2019 και 2020 κυμαίνεται γύρω στο 30%, απαντά ο κ. Νάσος Γαβαλάς ερωτώμενος για το ποσοστό της απόκλισης του κλάδου μεταξύ 2020-2019. Όσον αφορά τις προοπτικές για το 2021, τονίζει ότι σημαντικό ρόλο θα παίξει ο ομαλός εμβολιασμός του πληθυσμού ώστε από την άνοιξη να μιλάμε για πλήρη ελεύθερη μετακίνηση των ταξιδιωτών και μια νέα πραγματικότητα στον τουρισμό. Για όσους έχουν παραμείνει στον χώρο θεωρεί πως οι προοπτικές για το 2021 είναι εξαιρετικά θετικές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι η κρίση έφερε κάποιες μαζικές αποχωρήσεις στον κλάδο, κυρίως των μεμονωμένων ιδιοκτητών ακινήτων Κατ’ ουσία ο ιδιοκτήτης παραδίδει στην αρχή το κλειδί του ακινήτου στη MINT και μετά ασχολείται μόνο με τα έσοδα από τις κρατήσεις. Η MINT αναλαμβάνει να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών προς τους πελάτες της, κάτι που την καθιστά πρωτοπόρο στον κλάδο. Επιπλέον, παρέχει και υπηρεσίες υποδοχής και εξυπηρέτησης των επισκεπτών αλλά και επαγγελματικό καθαρισμό των ακινήτων. Διευκρινίζει ότι οι πελάτες της MINT προέρχονται από όλους τους κλάδους της οικονομίας, με μια μεγάλη μερίδα πελατών να προέρχεται από τη μεσαία τάξη, με συνηθέστερο να αξιοποιούν ακίνητά τους που «κάθονταν» για χρόνια. Πλέον, επισημαίνει, διαφαίνεται μία τάση για τα λεγόμενα επενδυτικά ακίνητα, ιδιώτες δηλαδή και εταιρείες που έχουν πολλά ακίνητα στο χαρτοφυλάκιό τους, να στρέφονται στην ανακαίνιση. Οι στόχοι της MINT για το 2021 περιλαμβάνουν περαιτέρω επέκταση και άνοιγμα νέων αγορών, παράλληλα περαιτέρω ενίσχυση των υπό διαχείριση ακινήτων στις υπάρχουσες αγορές ώστε να έχει τη δυνατότητα να προσφέρει περισσότερες επιλογές διαμονής, σε επισκέπτες αναψυχής και επαγγελματικού τουρισμού. Έμφαση δίνει στις μεσοχρόνιες κρατήσεις, παρατηρώντας ότι υπάρχει μία τάση -κυρίως τους χειμερινούς μήνες- για «μεσοχρόνιες» κρατήσεις, από επαγγελματίες και εταιρείες, λέγοντας ότι η MINT μπορεί να προσφέρει τα ακίνητα με τις απαραίτητες υποδομές ώστε να υποστηρίξει την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση στην αγορά για τέτοιου είδους πελάτες - επισκέπτες.
28 | C O N S T R U C T I O N
ΜΆΡΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΛΙΝΑΣ, Δ Ι Ε ΥΘΎ Ν Ω Ν Σ Ύ Μ Β Ο ΥΛ Ο Σ , ORILINA PROPERTIES
«H κρισιμότερη απόφαση που θα κληθούμε να λάβουμε είναι αυτή ενός ενδεχόμενου IPO. Πρόκειται για ένα βήμα που ίσως υλοποιηθεί προς το τέλος του έτους. Επενδυτικά, πιθανή είναι η ενδυνάμωση του χαρτοφυλακίου μας με τη δέουσα επιμέλεια που οι περιστάσεις υπαγορεύουν».
«Είμαστε εταιρεία “hands on” με ευέλικτη εταιρική οργάνωση. Όλοι στην εταιρεία λειτουργούν ως “multitaskers” και φυσικά είμαστε απολύτως προσηλωμένοι στην ικανοποίηση του πελάτη». ΜΙΧΑΛΗΣ ΒΛΑΣΕΡΟΣ, Δ Ι Ε ΥΘΥ Ν Ω Ν Σ Υ Μ Β Ο ΥΛ Ο Σ , V I TA E L
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
PROJECTS & SOLUTIONS
ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ & ΥΠΟΔΟΜΈΣ: ΑΠΑΙΤΕΊΤΑΙ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΑ Η Έ Λ Ε Υ Σ Η Τ Η Σ 4 Η Σ Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ή Σ Ε Π Α Ν Ά Σ ΤΑ Σ Η Σ Α Λ Λ Ά Ζ Ε Ι Α Ν Ά Γ Κ Ε Σ , Π ΡΑ Κ Τ Ι Κ Έ Σ Κ Α Ι Λ Ε Ι Τ Ο Υ Ρ Γ ΊΕ Σ Σ Ε Ό Λ Ο Τ Ο Φ Ά Σ Μ Α Τ Η Σ Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Μ ΑΤ Ι Κ Ή Σ Κ Α Ι Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ή Σ Δ ΡΑ Σ Τ Η Ρ Ι Ό Τ Η ΤΑ Σ
Μπορεί ο όρος – ψηφιακός μετασχηματισμός – που ακούγεται όλο και περισσότερο να είναι άρρηκτα συνδεδεμένος µε την τεχνολογία στην πραγματικότητα αφορά μια νέα ολιστική προσέγγιση και κουλτούρα. ΤΟΥ ΒΆΙΟΥ ΚΡΌΚΟΥ
ΤΟΥ ΒΆΙΟΥ ΚΡΌΚΟΥ 30 | C O N S T R U C T I O N
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της βιομηχανίας υποδομών και κατασκευών είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στον κλάδο σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς επηρεάζουν τον σχεδιασμό και την κατασκευή των κτιρίων αλλά και τον τρόπο που οι μηχανικοί, αρχιτέκτονες και ιδιοκτήτες συνεργάζονται μεταξύ τους.
ΤΑ «ΑΓΚΆΘΙΑ»
-‘Ένα έργο – μικρής ίσως χρονικής διάρκειας – μπορεί να περιλαμβάνει ένα πλήθος ανεξάρτητων υπεργολάβων και προμηθευτών, οι οποίοι έχουν ελάχιστο κίνητρο να υιοθετήσουν νέες μεθόδους κατά τη διάρκεια των σύντομων περιόδων εργασίας: Κατασκευές και έργα υποδομών αποτελούν ένα μέρος μιας αλυσίδας (συνολικό
Τα έργα είναι διαφορετικά μεταξύ τους, αν όχι μοναδικά, και οι εταιρείες συχνά δυσκολεύονται να αναπτύξουν νέα εργαλεία
Α
ποτελεί ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης που πρέπει να υιοθετήσουν οι ηγεσίες και οι άνθρωποι για να στηρίξουν ένα νέο λειτουργικό μοντέλο που διαμορφώνεται από τον ψηφιακό μετασχηματισμό.Η αλλαγή νοοτροπίας αποτελεί προϋπόθεση για την αποτελεσματική αξιοποίηση οποιασδήποτε τεχνολογικής επένδυσης, ώστε ο μετασχηματισμός να θεωρηθεί επιτυχημένος. Ο κατάλληλος συνδυασμός των δυο βασικών συστατικών, η σωστή αξιοποίηση, δηλαδή, της τεχνολογίας για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση καθημερινών επιχειρησιακών λειτουργιών, οδηγώντας σε έναν διαφορετικό τρόπο λειτουργίας, είναι απαραίτητος για να μπορέσουμε να θεωρήσουμε ότι ένας κλάδος ή μια επιχείρηση εξελίσσεται και μετασχηματίζεται καινοτόμα, σύμφωνα με τις σύγχρονες διεθνείς πρακτικές που υφίστανται. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
project). Σε κάθε τμήμα της απασχολούνται διαφορετικού είδους στελέχη (τεχνίτες, μηχανικοί, ερευνητές, επιστήμονες), ενώ εμπλέκονται άλλοι εργολάβοι και υπεργολάβοι. Η σύνθεση και ο συντονισμός όλων αυτών μέσω ψηφιακών λύσεων αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα, αν αναλογιστεί κανείς, πολλές φορές, την αντιφατική φύση πολλών κατασκευαστικών συμβάσεων Συνήθως τα έργα είναι διαφορετικά μεταξύ τους, αν όχι μοναδικά, και οι εταιρείες συχνά δυσκολεύονται να αναπτύξουν νέα εργαλεία και μεθόδους που μπορούν να εφαρμόσουν επανειλημμένα. Απαιτούν ειδικές απαιτήσεις και προσεγγίσεις σχεδιασμού και παράδοσης οι οποίες δεν επαναλαμβάνονται σε άλλα έργα, γεγονός που δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα συγκεκριμένο «μοτίβο» στο πλαίσιο ενός ψηφιακού μετασχηματισμού. Σ’ ένα νέο κατασκευαστικό project νέοι οργανισμοί
και οντότητες καλούνται να συνεργαστούν από την αρχή. Παράλληλα, τα περιορισμένα budget για Έρευνα & Ανάπτυξη δεν επιτρέπουν στις επιχειρήσεις του κλάδου να ξοδεύουν ικανό κεφάλαιο και χρόνο στη νέα ψηφιακή μετάβαση, όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει με άλλους κλάδους. Την ίδια ώρα, οι κατασκευαστικές εργασίες πραγματοποιούνται σε δύσκολα περιβάλλοντα εργασίας, ακατάλληλα σε ένα βαθμό για υλικό και λογισμικό που αναπτύσσεται σε ένα γραφείο. Επιπλέον, ακολουθούν τις δικές τους διαδικασίες οι οποίες δεν είναι τυποποιημένες, κυρίως επειδή πολλές έχουν αναπτυχθεί με την απόκτηση μικρότερων επιχειρήσεων (συγχωνεύσεις – εξαγορές) και της τεχνογνωσίας τους. Ως εκ τούτου, δεν είναι περίεργο που ο κλάδος των υποδομών έχει λιγότερα πράγματα να επιδείξει ως προς τις επενδύσεις τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Υπάρχουν θετικά παραδείγματα Από την άλλη πλευρά, πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες που ξεπερνούν αυτές τις προκλήσεις και προχωρούν πιο δυναμικά στη «νέα εποχή», πραγματοποιώντας έργα με την βοήθεια της υψηλής τεχνολογίας ή ακόμα ψηφιοποιώντας ολόκληρα τμήματα στο εσωτερικό τους. Παρά τις διαφορετικές συνθήκες που έχει να ανταπεξέλθει κάθε εταιρεία ή υπό-κλάδος ξεχωριστά, πέντε βασικά χαρακτηριστικά του μετασχηματισμού φαίνονται κοινά και μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για τις υπόλοιπες εταιρείες οι οποίες πρέπει μεταξύ άλλων: ● ν α επικεντρωθούν και να επιλύσουν τις αδυναμίες τους, όχι απλά να εγκαθιστούν άκριτα IT λύσεις – υπηρεσίες ● ν α εφαρμόσουν σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία που προωθούν τη συνεργασία ● ν α επανεκπαιδεύσουν/καταρτίσουν το τμήμα μηχανικών ● ν α αναπροσαρμόσουν τα αρχικά σχέδια ενός έργου (project baseline) ● ν α «συνδέσουν» επιμέρους έργα ώστε να δημιουργηθούν συνέργειες και ο θετικός αντίκτυπος να απηχεί σε όλη την εταιρεία. Για να είναι ένας ψηφιακός μετασχηματισμός επιτυχημένος η κάθε διοίκηση θα πρέπει να εξηγήσει σε στελέχη και εργαζόμενους τα οφέλη που θα έχει η εταιρεία από αυτό. Όσο χρόνο αφιερώνει για την υιοθέτηση νέων τεχνολογικών εργαλείων, άλλα τόσο – ίσως και περισσότερο – να αφιερώνει στις CONSTRUCTION |
31
PROJECTS & SOLUTIONS
ΜΗΝ ΤΑ «ΡΊΧΝΟΥΜΕ» ΌΛΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Έχουμε συνηθίσει να είμαστε επικριτικοί για τις διαδικασίες και το γεγονός ότι η Ελλάδα υπολείπεται στους περισσότερους οικονομικούς και επιχειρηματικούς δείκτες σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Ωστόσο, η μικρή πρόοδος γύρω από τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τον τομέα τον υποδομών συναντάται παντού. Οι καθυστερήσεις και η εκτόξευση του κόστους σε μεγάλα έργα δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Όπως αναφέρει δημοσίευμα της DW, το νέο αεροδρόμιο Βερολίνου – που εγκαινιάστηκε με καθυστέρηση 8 ετών - είναι το καλύτερο γερμανικό παράδειγμα. Θα βοηθούσε η ψηφιοποίηση; Το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Συγκοινωνιών για την εισαγωγή ψηφιακού σχεδιασμού σε δημόσια έργα υποδομών έχει καθυστερήσει σημαντικά. Εντούτοις αυτό δεν οφείλεται μόνον στον πολιτικό παράγοντα, αναφέρει το δημοσίευμα που αναδεικνύει το μοντέλο BIM που πρέπει να υιοθετηθεί. Στον αντίποδα, αυτό χρησιμοποιείται ήδη σε νέες σιδηροδρομικές γραμμές «Δυστυχώς ο κατασκευαστικός κλάδος συγκαταλέγεται σε εκείνους με τις μεγαλύτερες σπατάλες πόρων», εξηγεί ο Άλεξ Χόφμαν, εκπρόσωπος της Nemetschek-Group, μιας από τις πρωτοπόρες επιχειρήσεις στην αγορά λογισμικού για τον κατασκευαστικό κλάδο. «Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 90% περίπου όλων των κατασκευαστικών έργων ξεπερνά τον προκαθορισμένο χρόνο κατασκευής. Υπάρχουν προβλήματα στην επικοινωνία, στον σχεδιασμό και τη συνεργασία». «Εκτιμάται ότι με τη μοντελοποίηση κατασκευαστικών πληροφοριών μπορεί να εξοικονομηθεί έως και το 1/4 του χρόνου κατασκευής, γεγονός που μειώνει φυσικά και το κόστος», συμπληρώνει η Ρεμπέκα Μπέμπνερ από την PwC. Σημειώνεται πως ο πρώην υπουργός Συγκοινωνιών της Γερμανίας Αλεξάντερ Ντόμπριντ είχε δημοσιεύσει ήδη το 2015 ένα χρονοδιάγραμμα για την BIM, το οποίο ήθελε την ψηφιακή μέθοδο κατασκευής να γίνεται το στάνταρ σε δημόσια έργα συγκοινωνιών μέχρι το 2020. Ωστόσο και εδώ σημειώθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις… Πολλά είναι τα περιθώρια βελτιώσεων στον κατασκευαστικό κλάδο και δεν οφείλονται όλα στην πολιτική. «Υπάρχει τεράστια απόκλιση μεταξύ των δυνατοτήτων που διακρίνουν οι επιχειρήσεις στην ψηφιοποίηση και εκείνων που πραγματικά υλοποιούν», εξηγεί η Μπέρμπνερ. «Αρχιτέκτονες και μηχανικοί έχουν κάνει μεγαλύτερα βήματα από τις κατασκευαστικές εταιρίες», καταλήγει.
32 | C O N S T R U C T I O N
απαιτούμενες αλλαγές στις εσωτερικές λειτουργίες: Με αυτό τον τρόπο θα αυξηθεί σημαντικά η παραγωγικότητα! Σύμφωνα με ευρήματα έρευνας της McKinsey, ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα κατά 14% - 15% και να μειώσει, παράλληλα, τα λειτουργικά κόστη κατά 4% με 6%. Παράλληλα, η εμπειρία μέχρι τώρα έχει δείξει πως οι εταιρείες που κάνουν γενναία βήματα προς την ψηφιοποίηση τους αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού.
ΜΕ «ΟΔΗΓΌ» ΤΟ BUILDING INFORMATION MODELING
Εστιάζοντας σε τομείς όπως οι κατασκευές και η αρχιτεκτονική μια από τις πιο σύγχρονες πρακτικές αποτελεί το Building Information Modeling (BIM). Δίνει τη δυνατότητα σημαντικών ωφελειών καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός κτιρίου (building life-cycle) και αποτελεί λοιπόν ένα δυνητικά πολύ σημαντικό εργαλείο για τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των μελετών, της αρχιτεκτονικής και των κατασκευών. Πρακτικά, ένα μοντέλο BIM αποτελεί μια πηγή πληροφοριών για ένα κτίριο – υποδομή, δημιουργώντας έτσι μια αξιόπιστη βάση για λήψη βελτιωμένων αποφάσεων σε όλο τον κύκλο ζωής, που είναι διαθέσιμη από τα πιο πρώιμα στάδια της σχεδιαστικής σύλληψης…έως την κατεδάφιση. Εμπεριέχει πληροφορίες και στοιχεία για ολόκληρο το κτίριο, από τοιχοποιίες και δομικά στοιχεία μέχρι μηχανολογικά συστήματα και μετρήσεις υλικών και στοιχεία προμηθευτών, για κάθε συγκεκριμένο έργο. Το Building Information Modeling βασίζεται στη χρήση «έξυπνων» ψηφιακών μοντέλων τα οποία προσφέρουν τις απαραίτητες πληροφορίες για να γίνεται ο σχεδιασμός και η μελέτη κτιρίων και υποδομών γρηγορότερα, φθηνότερα, με καλύτερη ποιότητα και με λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ειδικότερα, το πεδίο εφαρμογής του BIM επεκτείνονται σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής του έργου, υποστηρίζοντας υπηρεσίες όπως διαχείριση κόστους (cost management) και έργου (project management), θέματα κατασκευασιμότητας (constructability) και διαχείριση λειτουργιών (operations management). Ως αποτέλεσμα, το τελικό προϊόν αυτής της ολιστικής διαδικασίας δεν είναι απλά ένα άρτιο κτίριο ή ένα 3D μοντέλο στον υπολογιστή μιας και κάθε χαρακτηριστικό και πληροφορία μπορεί να αξιοποιηθεί στο
μέλλον. Ο ρυθμός υιοθέτησης συνολικά στη βιομηχανία αυξάνεται και κοινή πεποίθηση αποτελεί ότι στο μέλλον θα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μελετητικής και κατασκευαστικής διαδικασίας.
ΒΊΒΛΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΎ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΎ 2020-2025
Την ώρα που όλα τα παραπάνω ακούγονται διαδικασίες και πρακτικές που θα υιοθετηθούν σταδιακά ελέω εμπειρίας και ανταγωνισμού στον κλάδο, το Δημόσιο καλείται να «συγχρονιστεί» με τα κελεύσματα της ψηφιοποίησης. Στην πολυσέλιδη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-25 εντοπίζονται οι δράσεις για τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών -και – στο τομέα των υποδομών. Μεταξύ άλλων, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται, στον μετασχηματισμό των μεταφορών υπό το πρίσμα των υποδομών καθώς αποτελεί μια και αναγκαία συνθήκη για τη συνολική ανάπτυξη της χώρας. Ωστόσο προϋποθέτει την ύπαρξη των φυσικών υποδομών, οι οποίες με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών θα καταστήσουν τις μεταφορές ασφαλέστερες και αποδοτικότερες, δημιουργώντας καλύτερες συνδέσεις της χώρας με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, η εφαρμογή τεχνολογιών Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών (Intelligent Transport Systems -ΕΣΜ) στις υφιστάμενες υποδομές θα βελτιώσει τη λειτουργικότητα του μεταφορικού συστήματος, παρέχοντας τη δυνατότητα περαιτέρω αξιοποίησης της υφιστάμενης χωρητικότητας των δικτύων, ενώ ταυτόχρονα θα εξοικονομήσει πόρους για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες και θα μειώσει την επιβάρυνση στο περιβάλλον. Σε στρατηγικό επίπεδο, κρίνεται επιβεβλημένη η αντιμετώπιση του συστήματος των μεταφορών, χερσαίων, θαλάσσιων και εναέριων, ως ενιαίου δικτύου-συστήματος εξυπηρέτησης πολιτών και επιχειρήσεων. Στον τομέα των Υποδομών, παράλληλα με τα μεγάλα έργα που έχουν προγραμματιστεί, αναμένεται πως η υιοθέτηση της πρωτοβουλίας Building Information Modeling (ΒΙΜ) initiative θα βελτιώσει τη λειτουργία των υποδομών για να γίνεται ο σχεδιασμός και η μελέτη κτιρίων και υποδομών γρηγορότερα, φθηνότερα, με καλύτερη ποιότητα, αλλά και με λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον, εξοικονομώντας έτσι σημαντικούς πόρους αλλά και τηρώντας τις χρονικές προθεσμίες. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Η οικοδομή αλλάζει
DISCOVER YOUR KNAUF DIGITAL TWIN
Η Knauf διαθέτει μία μεγάλη βιβλιοθήκη αντικειμένων BIM που μπορεί να ενσωματωθεί στη μελέτη και στον προγραμματισμό της κατασκευής σας. Τα αντικείμενα αυτά ανανεώνονται και εξελίσσονται διαρκώς ως προς το επίπεδο των γραφικών και λειτουργικών δεδομένων τους, ώστε σύντομα να αποτελούν μία συγκεντρωμένη πηγή πληροφοριών για όλον τον κύκλο ζωής ενός κτιρίου. Οι μηχανικοί της Knauf είναι εξειδικευμένοι στη διαχείριση των ψηφιακών πληροφοριών ενός κτιρίου, ενώ ταυτόχρονα συμμετέχουν σε διεθνείς φορείς και ομάδες εργασίας με στόχο την προτυποποίηση της μεθοδολογίας BIM. Είναι δίπλα σας για να υποστηρίξουν τη μετάβαση της εργασίας σας στο νέο αυτό περιβάλλον παραγωγής κτιρίων.
KNAUF ΓΥΨΟΠΟΙΙΑ ΑΒΕΕ Ευριπίδου 10, Καλλιθέα • Τηλ.: 210 9310567 • Fax: 210 9310568 • knauf@knauf.gr • www.knauf.gr
BUILDING INFORMATION MODELLING Powered by Knauf
SPECIAL REPORT
ΕΠΟΧΉ ΤΩΝ «ΈΞΥΠΝΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ» ΤΟ 2021 Π Ώ Σ Ο Ι Ψ Η Φ Ι Α Κ Έ Σ Τ Ε Χ Ν ΟΛΟ Γ ΊΕ Σ Β Ε ΛΤ Ι Ώ Ν ΟΥ Ν Τ Η Ν Α ΓΟ ΡΆ Τ Ω Ν Υ Π ΟΔΟ Μ Ώ Ν Ποιες είναι οι τεχνολογίες που απευθύνονται στην κατασκευαστική αγορά, ποια τα οφέλη που κομίζουν. Η τεχνολογία ΒΙΜ δεν είναι η μόνη καινοτομία που «μεταμορφώνει» τη βιομηχανία υποδομών. ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΥ 34 | C O N S T R U C T I O N
Ο
ι πρόσφατες προκλήσεις που δημιούργησε η πανδημία του κορονοϊού στην εφοδιαστική αλυσίδα αύξησαν, σε διεθνές επίπεδο, τα κόστη για τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα, υποχρεώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις εταιρείες να αναζητήσουν πιο αποδοτικούς τρόπους για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση των τεχνικών έργων. Ορισμένες από τις ψηφιακές τεχνολογίες που έχουν αναδειχθεί και μπορούν να βοηθήσουν την αγορά να αντεπεξέλθει στη νέα πραγματικότητα είναι: η τεχνολογία ΒΙΜ, οι αρθρωτές κατασκευές, τα big data, η επαυξημένη πραγματικότητα, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, καθώς και η ρομποτική. Το σημαντικό στοιχείο αυτών των τεχνολογιών είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποσπασματικά ή και σε συνδυασμό, για ακόμη πιο βελτιωμένα αποτελέσματα στην πράξη. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
σχεδιασμό και την κατασκευή, έως τις εργασίες και τη συντήρηση.
ΌΛΕΣ ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ ΔΙΑΘΈΣΙΜΕΣ, ΑΝΆ ΠΆΣΑ ΣΤΙΓΜΉ
Η τεχνολογία Building information modelling (BIM) δημιουργεί ένα ψηφιακό πρωτότυπο ενός πραγματικού έργου πριν από την κατασκευή του. Αυτό επιτρέπει την ενοποίηση πληροφοριών σχετικά με τη σχεδίαση, την προσομοίωση, τη διαχείριση έργων και τη λειτουργικότητα κατασκευής. Όλα τα εμπλεκόμενα μέρη -σχεδιαστές, εργολάβοι, προμηθευτές κ.λπ.- μπορούν να έχουν πρόσβαση στην τελευταία ενημέρωση του έργου σε 3D, επιτρέποντας ταχύτερη λήψη αποφάσεων μεταξύ όλων των συμμετεχόντων που συνεργάζονται σε ένα μόνο έργο.
Ο κατασκευαστικός κλάδος ανά τον κόσμο συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί πλέον να στηρίζεται μόνο στον 2D σχεδιασμό Προκειμένου να συμβαδίσει με την αυξανόμενη ζήτηση, ο κατασκευαστικός κλάδος ανά τον κόσμο συνειδητοποίησε πως δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στον 2D σχεδιασμό, καθώς η συγκεκριμένη τεχνολογία ενδέχεται να βρίθει ανακριβειών με συνακόλουθα προβλήματα στην παράδοση των τελικών έργων. Από την άλλη, οι τεχνολογίες των Virtual Twins και του 3D modelling μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των εργασιών και να επιταχύνουν τις εργασίες. Μια εικονική αναπαράσταση των εργασιών που θα εκτελεστούν στο εργοτάξιο εγγυάται την πρόβλεψη αστοχιών προτού ακόμα ξεκινήσουν οι εργασίες. Αυτοί οι κίνδυνοι, λοιπόν, μπορούν να διορθωθούν ή να μετριαστούν πριν ξεκινήσει η κατασκευή, αποφεύγοντας τις δαπανηρές καθυστερήσεις. Οι τεχνολογίες 3D μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε βήμα του κύκλου ζωής ενός έργου - από τον ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Η ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΗ ΤΩΝ «ΨΗΦΙΑΚΏΝ ΔΙΔΎΜΩΝ»
Η τεχνολογία των «ψηφιακών διδύμων» (digital twins) είναι η επανάσταση στον ψηφιακό μετασχηματισμό και θεωρείται ως μια ανατρεπτική (disruptive) τεχνολογία. Σύμφωνα με την ιδέα των digital twins, για κάθε έμβια ή μη έμβια ύπαρξη/οντότητα, (physical object) δημιουργείται ένα ψηφιακό «αντίγραφο», το ψηφιακό δίδυμό του. Έτσι, για οτιδήποτε, π.χ. για άτομα, προϊόντα, συστήματα, μηχανές κ.λπ., επιχειρείται η σύνδεση του φυσικού μοντέλου λειτουργίας με το υπολογιστικό μοντέλο στο εικονικό περιβάλλον. Η σύνδεση αυτή πραγματοποιείται με την παραγωγή και χρήση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο (real-time data). Στο υπολογιστικό περιβάλλον του κυβερνοχώρου (virtual cyber-space), το οποίο μπορεί να φιλοξενείται π.χ. σε ένα data server,
συγκεντρώνονται ετερογενείς πληροφορίες που αφορούν το φυσικό αντικείμενο. Σ’ αυτές συγκαταλέγονται λεπτομέρειες για τα στοιχεία αλλά και για τη δυναμική του αντικειμένου, πληροφορίες από το περιβάλλον του αντικειμένου, όπως επίσης και πληροφορίες σχετικά με τις εμπειρίες άλλων οντοτήτων από το μελετώμενο φυσικό αντικείμενο (επί παραδείγματι, εμπειρίες χειριστών κατά την παραγωγή, εμπειρίες τελικών χρηστών κ.λπ.)
ΑΡΘΡΩΤΈΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ ΠΟΥ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΎΝ ΧΡΌΝΟ ΚΑΙ ΠΟΡΟΥΣ
Η αρθρωτή κατασκευή (modular construction) είναι μια βέλτιστη πρακτική για την κατασκευαστική βιομηχανία καθώς περιλαμβάνει την κατασκευή τμημάτων εκτός του εργοταξίου και στη συνέχεια την παράδοσή τους στο εργοτάξιο. Παράλληλα με αυτήν τη μεθοδολογία, το BIM χρησιμοποιείται επίσης για τη διασφάλιση της καταλληλότητας της τοποθεσίας και των απαιτήσεων σχεδιασμού. Η αρθρωτή κατασκευή επιτρέπει στους τους εργολάβους να παραδίδουν τα έργα σε λιγότερο χρόνο και μικρότερα κόστη, μειώνοντας τη διάρκεια του χρονοδιαγράμματος κατασκευής που προσεγγίζει έως και 50%.
ΜΕΓΆΛΑ ΔΕΔΟΜΈΝΑ ΚΑΙ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ
Τα Big Data μπορούν να υποστηρίξουν γρήγορη, ακριβή λήψη αποφάσεων από πολλές πηγές δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, κάνοντας τα εργοτάξια πιο έξυπνα και βελτιώνοντας την παραγωγικότητα. Για παράδειγμα, όσον αφορά τη συντήρηση και τις λειτουργίες, η τρισδιάστατη ανάλυση των δεδομένων IoT μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό συγκεκριμένων ζητημάτων επί τόπου. Χρησιμοποιώντας ενσωματωμένους αλγόριθμους μηχανικής μάθησης, μπορεί να εντοπιστεί ένα κομμάτι εξοπλισμού που ενδέχεται να προκαλέσει πρόβλημα συντήρησης. Τέλος, η αυτόνομη κατασκευή με τη χρήση προηγμένης ρομποτικής για την αντικατάσταση ή τη βελτίωση των υπαρχουσών διαδικασιών, καθιστά πιο αποτελεσματικές και ακριβείς τις εργοταξιακές εργασίες. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η επαυξημένη πραγματικότητα (augmented reality), η οποία διασφαλίζει πως μια κατασκευή εκτελείται όπως στο σχέδιο. Η χρήση του εικονικού περιβάλλοντος, λοιπόν, επιταχύνει τα έργα και προβλέπει τα λάθη. CONSTRUCTION |
35
INTERVIEW
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΛΈΤΣΟΣ Έ Ρ Χ Ε ΤΑ Ι ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΟ BIM PLUG-IN ΑΠΌ ΤΗΝ KNAUF ΓΥΨΟΠΟΙΊΑ Μέσω αυτού του plug-in θα μπορούν οι αρχιτέκτονες και κατασκευαστές να εισάγουν αντικείμενα BIM που περιέχουν συστήματα Knauf στο Revit, ή στο Archicad. «Η μεθοδολογία BIM για να ενσωματωθεί οπουδήποτε θα πρέπει πρώτα να τη διερευνήσουν και να την αξιοποιήσουν οι ιδιοκτήτες και επενδυτές ακινήτων», επισημαίνει στο Construction ο Marketing Manager της Knauf Γυψοποιία, Κωνσταντίνος Κολέτσος. Σ Υ Ν Έ Ν Τ Ε Υ Ξ Η Σ ΤΟ Ν Γ Ι Ά Ν Ν Η Π Ι Σ Π Ι Ρ Ί Γ ΚΟ
Σε τι είδους έργα έχετε χρησιμοποιήσει το BIM, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε και πώς τις ξεπεράσατε; Δεν έχουμε αντιμετωπίσει ακόμη κάποια δυσκολία δεδομένου ότι η μεθοδολογία BIM δεν είναι ακόμη ενσωματωμένη στην παραγωγή κτιρίων στη χώρα μας. Τόσο η εταιρεία μας, όσο και ο όμιλος Knauf διαθέτει εδώ και μία πενταετία έτοιμα αρχεία Revit που μπορούν να ενσωματώσουν οι αρχιτέκτονες στις μελέτες τους. Το προσωπικό μας είναι ήδη εκπαιδευμένο στη χρήση προγραμμάτων BIM και τα αρχεία μας τα επεξεργαζόμαστε δυναμικά όλο αυτό το διάστημα σε σχέση με το επίπεδο πληροφορίας που παρέχουν, αλλά όπως σας είπα παραμένει στην πρόθεση των μελετητών να τα χρησιμοποιήσουν. Η μεθοδολογία BIM για να ενσωματωθεί οπουδήποτε θα πρέπει πρώτα να τη διερευνήσουν και να την αξιοποιήσουν οι ιδιοκτήτες και επενδυτές ακινήτων. Να αντιληφθούν τα οφέλη που θα έχουν σε σχέση με την ποιότητα και το κόστος παραγωγής και λειτουργίας του κτιρίου τους και να την απαιτήσουν από τους αρχιτέκτονες, κατασκευαστές, αλλά και τις βιομηχανίες δομικών υλικών με τους οποίους θα επιλέξουν να συνεργαστούν. 36 | C O N S T R U C T I O N
Ποια προγράμματα λογισμικού χρησιμοποιείτε περισσότερο και γιατί; Όσον αφορά τις λειτουργίες της επιχείρησής μας χρησιμοποιούμε κυρίως το SAP ERP, ενώ για την επικοινωνία και συνεργασία μας με μελετητές και κατασκευαστές χρησιμοποιούμε κυρίως σχεδιαστικά προγράμματα της Autodesk, όπως το Autocad, το Revit και το Navisworks. Σε σχέση με την ψηφιοποίηση των προιόντων και των συστημάτων παραγωγής μας χρησιμοποιούμε το λογισμικό της ViaMedici, παράλληλα με την πλατφόρμα DAM (Digital Asset Management) της Adobe Prod. Πόσο σας βοηθάει το ΒΙΜ στα προϊόντα και τις λύσεις που προσφέρει η Knauf; Η Knauf Γυψοποιία ΑΒΕΕ θα προσφέρει στην Ελλάδα μέσα στο 2021 ένα ολοκληρωμένο BIM Plug-In μέσω του οποίου θα μπορούν οι αρχιτέκτονες και κατασκευαστές να εισάγουν αντικείμενα BIM που περιέχουν συστήματα Knauf στο Revit, ή στο Archicad. Τα αντικείμενα αυτά περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα γεωμετρικά, λειτουργικά, αλλά και εμπορικά δεδομένα των συστημάτων μας. Πληροφορίες όπως, για παράδειγμα, οι απαιτούμενες διαστάσεις, ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
η τρισδιάστατη απεικόνιση, η συμπεριφορά σε πυραντοχή, στατική επάρκεια και ηχομόνωση, το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, αλλά και δεδομένα που αφορούν το κόστος, ή τη διάρκεια ζωής των επιμέρους υλικών, θα είναι ενσωματωμένα σε αυτά τα αντικείμενα. Δεδομένου ότι θα είναι εύκολα επεξεργάσιμα από τους μελετητές, το επίπεδο των λεπτομερειών που θα συμπεριλαμβάνονται στο ψηφιακό μοντέλο του κάθε κτιρίου θα προσδιορίζεται στη φάση ανάθεσης μέσα από το απαραίτητο πρωτόκολλο ΒΙΜ που θα πρέπει να συντάσσεται με βάση τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του κάθε ιδιοκτήτη. Οι μηχανικοί της Knauf Γυψοποιία ΑΒΕΕ είναι εκπαιδευμένοι στα πρότυπα ISO που αφορούν στη σύνταξη αντίστοιχων πρωτοκόλλων και μπορούν να υποστηρίξουν συμβουλευτικά τόσο τους ιδιοκτήτες, όσο και τους αρχιτέκτονες και κατασκευαστές στη χώρα μας σε αντίστοιχα θέματα που αφορούν τα συστήματά μας. Εξάλλου, η μεθοδολογία BIM πέραν του ότι επιτρέπει στους χρήστες να προβάλλουν οπτικά ολόκληρη την πληροφορία ενός κτιρίου, στηρίζεται στη στρατηγική συνεργασίας και διαφάνειας μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων από τη αρχική φάση προγραμματισμού σε ένα κοινό περιβάλλον δεδομένων (Common Data Environment). Πιστεύετε πως το BIM θα μπορούσε να καλύψει όλη τη διάρκεια ζωής ενός έργου; Όπως σας είπα, η Knauf Γυψοποιία ΑΒΕΕ χρησιμοποιεί μία κεντρική πλατφόρμα EPIM (Enterprise Product Information Management) της ViaMedici όπου ψηφιοποιεί, αποθηκεύει και κατηγοριοποιεί αποτελεσματικά όλα τα τεχνικά και εμπορικά δεδομένα των προϊόντων της. Τα δεδομένα αυτά μπορούν να μεταφερθούν σε αρχεία ανοικτών προτύπων, τύπου IFC, και συνεπώς να ενσωματωθούν στο ψηφιακό μοντέλο ΑΙΜ (Asset Information Model) κατά τη διάρκεια λειτουργίας ενός κτιρίου. Με αυτήν την έννοια, ο ιδιοκτήτης ενός έργου μπορεί να έχει άμεση δωρεάν πρόσβαση και ολοκληρωμένη πληροφόρηση για τα υλικά και συστήματα Knauf που εφαρμόστηκαν στο έργο του καθ’ όλον τον κύκλο ζωής του κτιρίου. Δεδομένου ότι το κόστος λειτουργίας είναι πολλαπλάσιο του κόστους παραγωγής οποιουδήποτε κτιρίου, μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει τη χρησιμότητα αυτής της τεχνολογίας. Σε οποιαδήποτε εργασία συντήρησης, ή επισκευής, μπορεί να ανατρέξει στην πληροφορία που συνοδεύει τα συστήματα Knauf και να κάνει εύκολα τον απαραίτητο τεχνικοεμπορικό προγραμματισμό. Πώς βλέπετε να χρησιμοποιείται το ΒΙΜ στο οικοσύστημα των μελλοντικών έξυπνων πόλεων; To ΒΙΜ δεν αφορά μόνο τα κτίρια, αλλά γενικότερα τις υποδομές και τα δίκτυα. Χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες, μπορούν πλέον να ενσωματωθούν αισθητήρες απευθείας στον ιστό των πόλεων μας, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση ενός συγκεκριμένου δρόμου, ή γέφυρας για παράδειγμα. Αυτές οι πληροφορίες μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό προβλημάτων πριν γίνουν σοβαρές και να αξιοποιήσουν στο έπακρο την υπάρχουσα υποδομή, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική σε μια μικρή χώρα με περιορισμένους πόρους σαν τη δική μας. Το ΒΙΜ, για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μοντελοποιήσουμε την ποσότητα
θερμότητας που μπορεί να εξαχθεί από το μετρό και πόσα κτίρια μπορούν να θερμανθούν ή να ψυχθούν από αυτήν την ενέργεια. Πόσο αλληλένδετα είναι το 5G και οι τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας (AR) και τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) με το ΒΙΜ; Τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας είναι αλληλένδετες με το BIM και μέσω της χρήσης τους σε εφαρμογές κινητών τηλεφώνων, χωρίς να είμαι ειδικός στην τεχνολογία της πληροφορικής, μπορώ να υποθέσω ότι συνδέονται και με το 5G. Σε σχέση με τα δομικά υλικά, γνωρίζω προγράμματα που κάνουν χρήση αντίστοιχης τεχνολογίας όσον αφορά την αποθήκευσή τους στο εργοτάξιο σε συνάρτηση με το χρονοδιάγραμμα κατασκευής ενός έργου. Μπορείτε να καταλάβετε πόσο χρήσιμα είναι αυτά τα προγράμματα στο σωστό προγραμματισμό, αλλά και την ασφάλεια, των εργασιών σε ένα εργοτάξιο με περιορισμένο χώρο. Ασπάζεστε την άποψη πως το ΒΙΜ είναι το μέλλον της αγοράς των κατασκευών, και συγκεκριμένα της αγοράς δομικών υλικών; Επίσης, από την εμπειρία σας, τι άλλο μπορούμε να αναμένουμε στο μέλλον; Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, χρησιμοποιούνται στο εξωτερικό πλατφόρμες που συνδέουν τα συστήματα ERP μίας επιχείρησης, όπως για παράδειγμα το SAP που χρησιμοποιεί η Knauf Γυψοποιία ΑΒΕΕ, με τα υλικά στο εργοτάξιο και τις φάσεις κατασκευής μέσω του κατασκευαστικού μοντέλου BIM της αναδόχου εταιρείας. Μία τέτοια γέφυρα θα επέτρεπε και στη χώρα μας μελλοντικά να έχουμε real time εικόνα του αποθέματος των υλικών Knauf στο εργοτάξιο, καθώς και των απαιτούμενων υλικών για τις προγραμματισμένες κατασκευαστικές εργασίες σε ορίζοντα 90 ημερών, ή και παραπάνω. Αντίστοιχες εφαρμογές χρησιμοποιούνται ήδη μεταξύ εργοταξίων και παραγωγών οικοδομικών συστημάτων στο εξωτερικό. Αν δεχθούμε ότι και η Ελληνική νομοθεσία παραγωγής δημοσίων έργων σύντομα θα συγκλίνει με την Ευρωπαϊκή Οδηγία του 2014 που προβλέπει όλα τα δημόσια έργα να μελετώνται, να κατασκευάζονται και να λειτουργούν σε πλατφόρμες BIM, όπως ήδη συμβαίνει στη Μ. Βρετανία, Γερμανία, Φιλανδία, Σουηδία, κ.λπ., μπορείτε να αντιληφθείτε την προοπτική αντίστοιχων εργαλείων για την κατασκευαστική δραστηριότητα και στη χώρα μας.
Η μεθοδολογία ΒΙΜ για να ενσωματωθεί οπουδήποτε πρέπει πρώτα να τη διερευνήσουν και να την αξιοποιήσουν οι επενδυτές ακινήτων
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
CONSTRUCTION |
37
OPINION ΤΟΥ Γ Ι Ώ Ρ ΓΟΥ Β Λ Ά ΧΟΥ
ΒΙΏΣΙΜΑ ΈΡΓΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΎ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΎ Ο κλάδος των κατασκευών & τεχνικών έργων είναι ταυτισμένος με την τεχνολογία. Η ταυτόχρονη ενσωμάτωση του ψηφιακού μετασχηματισμού, όμως, βάζει μια νέα διάσταση, με την οποία δύσκολα θα προσαρμοστούμε!
Α
πό το Ευπαλίνειο Όρυγμα έως τη γέφυρα Ρίο-Αντίρριο, προηγμένη επιστημονική σκέψη και τα τελευταία τεχνολογικά μέσα της κάθε εποχής αξιοποιήθηκαν από τους μηχανικούς, διαφόρων ειδικοτήτων, για καινοτόμα, ποιοτικά και άρτια έργα. Η προσαρμοστικότητα λοιπόν των ανθρώπων και των εταιρειών του κλάδου είναι δεδομένη, σε αλλαγές και νέες πραγματικότητες. Η βιωσιμότητα των κατασκευών με τη νέα οπτική, που θέτουν η Κυκλική Οικονομία, το Green Deal της ΕΕ και η αυξανόμενη σημασία του Κοινωνικού Αντίκτυπου, θα ενσωματωθούν σχετικά εύκολα. Κύρια νέα συνιστώσα είναι ο σχεδιασμός και η αντιμετώπιση των έργων-κατασκευών στον κύκλο ζωής τους. Μαθημένοι σε παραμετροποιήσεις, προβλέψεις, βελτιστοποιήσεις είμαστε.
Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Η ταυτόχρονη ενσωμάτωση του ψηφιακού μετασχηματισμού, όμως, βάζει μια νέα διάσταση, με την οποία δύσκολα θα προσαρμοστούμε! Η διάσταση αυτή είναι ο χρόνος. Όχι βέβαια με την έννοια του «χρόνου μελέτης – κατασκευής», αλλά με την έννοια του «χρόνου διπλασιασμού». Ο χρόνος, δηλαδή, στον οποίο μια επιστήμη διπλασιάζει τις γνώσεις της. Παλιά ο χρόνος αυτός ήταν αιώνες, φτάσαμε στα χρόνια, σήμερα μιλάμε για μήνες. Με την ευρεία εφαρμογή του 5G και των Big Data, θα μιλάμε για μέρες. Σε κλάδους, όπως τα telecoms, θα μιλάμε για ώρες. Δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε απειλές από το 3D, τις remote λειτουργίες, αυτό είναι συστατικό της δουλειάς μας. Η μάχη με τον χρόνο γνώσεων, όμως, δεν είναι, υπερβαίνει τις δυνατότητές μας. Ένας μηχανικός που αποφοιτά το 2021, δεν θα είναι ενήμερος για τα σύγχρονα το 2025, όπως και το 2030. Ήδη η ανάγκη της διά βίου μάθησης είναι προφανής και τα επόμενα χρόνια θα ενταθεί. Πόση νέα μάθηση όμως προλαβαίνει και αντέχει ο άνθρωπος;
ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ
Να λοιπόν οι δύο μεγάλες επιπτώσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού στα βιώσιμα έργα – κατασκευές: Η ανάδειξη της κομβικής 38 | C O N S T R U C T I O N
σημασίας του ανθρώπινου κεφαλαίου. Η ανάδειξη της ευελιξίας (agility) και της προσαρμοστικότητας (resilience) των έργων-κατασκευών. Όταν το ζητούμενο της νέας εποχής είναι η νέα γνώση και ο ταχύτατος διπλασιασμός της, τη λύση δεν μπορεί να δώσουν οι μηχανές. Θα τη δώσει, όπως πάντα, ο άνθρωπος.
ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
Οι μηχανές ήταν είναι και θα είναι μέσα – εργαλεία – εκτελεστές, που διευκολύνουν και καθιστούν εφικτή την εφαρμογή και αξιοποίηση της κάθε νέας ανθρώπινης επινόησης. Η διαχείριση του ανθρώπινου κεφαλαίου της κάθε εταιρείας του κλάδου είναι πλέον το θεμέλιο αλλά και η «κλείδα» της επιτυχίας της και της βιωσιμότητάς της. Ο κλασικός σχεδιασμός έργων-κατασκευών μπαίνει στο παρελθόν. Τα δομικά – οικοδομικά υλικά, που χρησιμοποιούνται σε όλων των ειδών τα έργα (μικρής, μεσαίας και μεγάλης κλίμακας), θα πρέπει να παράγονται / εφαρμόζονται με δεδομένη την επανάχρηση, την εύκολη μετατροπή τους. Ειδικότερα οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, προφητικό το Centre Georges Pompidou. Μας φαίνεται δύσκολο, αλλά είναι απλό, όπως όλα τα δύσκολα: τα έργα-κατασκευές πρέπει πλέον να αντιμετωπίζονται / σχεδιάζονται / υλοποιούνται ως ένα mega-όχημα / αυτοκίνητο. Με την ίδια φιλοσοφία και το ίδιο σκεπτικό! Εύκαμπτο, ευέλικτο κέλυφος, όλα ορατά και προσβάσιμα, όλα αντικαθιστούμενα, προσαρμοζόμενα, εκσυγχρονιζόμενα. Με την εξαίρεση του σασί, που για τον κλάδο των υποδομών και των μεγάλων τεχνικών έργων είναι ο φέρων οργανισμός.
* Ο κ. Γιώργος Βλάχος, Business Growth Mentor, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, είναι: π. CEO της Hellamat ABEME - Lafarge Group, π. Γενικός Δ/ντής του Ομίλου Εταιρειών της ΑΓΕΤ Ηρακλής Lafarge Group, π. μέλος του European Public Affairs Network EPAN - Lafarge Group, π. Γενικός Γραμματέας του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Ετοίμου Σκυροδέματος (ΣΕΒΕΣ)
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
OPINION Τ Ο Υ Δ Η Μ Ή Τ Ρ Ι Ο Υ Π ΑΤ Ε ΡΆ Κ Η
ΤΟ BIM ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΕΊ ΤΗΝ ΑΠΌΔΟΣΗ ΈΡΓΩΝ ΣΔΙΤ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΏΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ Η φιλοσοφία του ΒΙΜ εισέρχεται όλο και πιο δυναμικά, τα τελευταία χρόνια, στην πραγματικότητα των ελληνικών μελετών και κατασκευών, ωστόσο η απουσία του κανονιστικού πλαισίου δημιουργεί ένα περιβάλλον αποσπασματικής χρήσης της διαδικασίας.
Η
μοντελοποίηση κατασκευαστικών πληροφοριών έχει εξελιχθεί, πλέον, σε ψηφιακή πλατφόρμα διαχείρισης της πληροφορίας και αποτελεί το κεντρικό σημείο δεκάδων άλλων τεχνολογιών, με εφαρμογές σε όλα τα στάδια της ζωής ενός έργου (από τον σχεδιασμό ως τη λειτουργία). Σήμερα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία και Αμερική, στον χώρο των κατασκευών και διαχείρισης έργων, η τάση που κυριαρχεί ως λύση στην ανάγκη βελτίωσης της παραγωγικότητας, είναι η ψηφιοποίηση σε όλα τα στάδια της ζωής ενός έργου (Digitalization of the Construction Industry). Από τον αρχικό σχεδιασμό, στην κατασκευή και τέλος στη διαχείριση και λειτουργία μέχρι την ολοκλήρωση της ζωής ενός έργου. Μετά από σχεδόν τριάντα χρόνια συνεχούς εξέλιξης, το «εργαλείο-τεχνολογία» που κυριαρχεί πλέον σε αυτόν τον τομέα είναι το ΒΙΜ (Building Information Management), το οποίο από τρισδιάστατη Μοντελοποίηση στα αρχικά στάδια (ΒΙΜ maturity levels) έχει εξελιχθεί, πλέον, σε ψηφιακή πλατφόρμα διαχείρισης της πληροφορίας, η οποία αποτελεί το κεντρικό σημείο δεκάδων άλλων τεχνολογιών, με εφαρμογές σε όλα τα στάδια της ζωής ενός έργου.
ΤΟ ΒΙΜ ΣΕ ΈΡΓΑ ΣΔΙΤ ΚΑΙ ΜΕΓΆΛΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΈΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ
Στην ελληνική πραγματικότητα, τα έργα στα οποία ο ιδιοκτήτης εμπλέκεται σε όλα ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΜ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΛΙΓΌΤΕΡΕΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΈΣ ΑΠΟΖΗΜΙΏΣΕΙΣ
17%
ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ ΧΡΌΝΟΥ
22%
ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΎ ΚΌΣΤΟΥΣ
30%
ΛΙΓΌΤΕΡΕΣ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ
36%
ΛΙΓΌΤΕΡΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΈΣ ΠΑΡΑΛΕΊΨΕΙΣ
61%
0%
10%
20%
τα στάδια ενός έργου (σχεδιασμός, μελέτη, κατασκευή, λειτουργία), αφορούν είτε κάποια ιδιαίτερα δημόσια έργα τύπου μετρό, έργα ΣΔΙΤ, ή κάποια ιδιωτικά έργα πολύ μεγάλου μεγέθους. Στα πολύ μεγάλα δημόσια έργα, σταδιακά πλέον προδιαγράφεται και στην Ελλάδα η χρήση του ΒΙΜ σε όλα τα στάδια του έργου, ενώ αντίστοιχα και στις μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις η εμπλοκή μεγάλων διεθνών γραφείων μελετών και συμβούλων συντελεί στον σχεδιασμό αποκλειστικά σε περιβάλλον ΒΙΜ και στη χρήση του στα στάδια κατασκευής και λειτουργίας. Τόσο τα έργα τύπου ΣΔΙΤ, όσο και οι μεγάλες επενδύσεις, έχουν σαν κοινό παρονομαστή τη συμμετοχή του επενδυτή στη λειτουργία και διαχείριση του έργου, μετά την ολοκλήρωση
30%
40%
50%
60%
70%
της κατασκευής. Τυπικά, το κόστος στο σύνολο της ζωής ενός έργου (Κτιριακού) κατανέμεται περίπου κατά 20% στη φάση Μελέτης και κατασκευής και κατά 80% στη λειτουργία του. Υπάρχουν πάρα πολλές δημοσιευμένες μελέτες σχετικά με τα οφέλη του ΒΙΜ, άλλες με ποιοτικά μόνο χαρακτηριστικά, και άλλες ποσοτικοποιημένες. Μεσοσταθμικά (σύμφωνα με πανεπιστημιακή μελέτη), τα οικονομικά οφέλη από τη χρήση του ΒΙΜ κατά τη λειτουργία ενός κτιριακού έργου είναι περίπου στο 30% του λειτουργικού κόστους και μεσοσταθμικά περίπου στο 25% της αξίας του έργου. Ποσό ιδιαίτερα σημαντικό, για την επιτυχία μίας αντίστοιχης επένδυσης. *Ο κ. Δημήτριος Πατεράκης είναι Business Development Director της Ι-ΤΕΚΤΩΝ
CONSTRUCTION |
39
PROJECTS & SOLUTIONS
ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗ ΈΡΓΩΝ ΣΤΑ ΠΛΑΊΣΙΑ ΤΗΣ ΒΙΏΣΙΜΗΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ Σ Υ Μ Μ Ο Ρ Φ Ω Σ Η Τ Ω Ν Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε ΥΑ Σ Τ Ι Κ Ω Ν Ε ΤΑ Ι Ρ Ε Ι Ω Ν Σ ΤΟΥ Σ Σ ΤΌΧΟΥ Σ Α Ε Ι Φ Ο Ρ Ι Α Σ - Ο Ρ ΟΛΟ Σ ΤΟΥ ΤΑ Μ Ε Ι ΟΥ Υ Π ΟΔΟ Μ Ω Ν Η Ελλάδα ως μέλος της Ε.Ε. πρέπει να αποδείξει ότι συμμορφώνεται στα πλαίσια της ατζέντας και των 17 στόχων που έχουν τεθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΔΑΪΛΑ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΉΣ ΔΑΪΛΆ 40 | C O N S T R U C T I O N
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
δότησης έργων που εναρμονίζονται με τους στόχους του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
ΣΔΙΤ ΣΤΑ ΠΛΑΊΣΙΑ ΤΗΣ ΒΙΏΣΙΜΗΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ
Οι Συμπράξεις Δημοσίου και Δημοσίου Τομέα (ΣΔΙΤ) είναι ένας τρόπος χρηματοδότησης έργων, ο οποίος δημιουργεί μια σχέση ανάμεσα στο Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα που είναι επωφελής και για τα δυο μέρη, και μπορούν να συμβάλλουν σε έργα που συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην Ελλάδα, ήδη βλέπουμε τον σχεδιασμό έργων στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης που αναμένεται να χρηματοδοτηθούν με αυτόν τον τρόπο. Όπως αναφέρθηκε και στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού, έχει εγκριθεί η υλοποίηση της κατασκευής 17 νέων σύγχρονων, βιοκλιματικών σχολικών μονάδων στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, προϋπολογισμού 129 εκατ. ευρώ. Το εν λόγω έργο θα αντιμετωπιστεί το χρόνιο πρόβλημα της σχολικής στέγασης σε μια περιφέρεια με σημαντική έλλειψη σχολικών κτιρίων, ενώ θα δημιουργηθεί ένα καλύτερο και φιλικότερο εκπαιδευτικό περιβάλλον για τους ίδιους τους μαθητές. Επίσης, θα συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη, μιας και η υλοποίησή του θα οδηγήσει τόσο σε εξοικονόμηση ενέργειας όσο και στον περιορισμό των εκπομπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα θερμική και οπτική άνεση για εκπαιδευτικούς και μαθητές.
ΤΑΜΕΊΟ ΥΠΟΔΟΜΏΝ: ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗ ΈΡΓΩΝ ΣΤΑ ΠΛΑΊΣΙΑ ΤΗΣ ΒΙΏΣΙΜΗΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ
Η
Ατζέντα 2030 των Ηνωμένων Εθνών, η οποία εγκρίθηκε το 2015, αποτελεί το νέο πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο, και θέτει 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals, SDGs). Σκοπός της Ατζέντας είναι η εξάλειψη της φτώχειας και η επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης σε παγκόσμια κλίμακα έως το 2030, χωρίς κανένας να μένει στο περιθώριο. Η Ε.Ε. έχει δεσμευτεί να πρωτοστατήσει, μαζί με τα κράτη μέλη της, στην υλοποίηση της Ατζέντας 2030, κάτι που σημαίνει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι πλέον κεντρικός πυλώνας της πολιτικής της. Μάλιστα, οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης λαμβάνονται υπόψη και στις 10 προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ελλάδα, ως κράτος μέλος της Ε.Ε., πρέπει και αυτή να αποδείξει ότι συμμορφώνεται στα πλαίσια αυτής της ατζέντας και των 17 Στόχων που έχουν τεθεί. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι δίνεται πλέον έμφαση στην υλοποίηση έργων που συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτά είναι έργα που θα συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βιώσιμη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων, καθώς και στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, έχοντας ως παράλληλους στόχους τη βιώσιμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Στο παρόν άρθρο θα επικεντρωθούμε στους τρόπους χρηματοΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Το 2019 δημιουργήθηκε το Ταμείο Υποδομών (ΤΑΜΥΠΟΔ, Infrastructure Fund of Funds – IntraFoF) από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το οποίο διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, προσφέροντας ευνοϊκούς όρους για τη χρηματοδότηση μικρών και μεσαίων έργων, με έμφαση – μεταξύ άλλων- στα έργα περιβάλλοντος και ενέργειας. Το Ταμείο Υποδομών προσφέρει χρηματοδοτικούς πόρους ύψους 450 εκατ. ευρώ, συμβάλλοντας στην υλοποίηση βιώσιμων έργων συνολικού ύψους τουλάχιστον 650 εκατ. ευρώ. Σε αυτή την πρωτοβουλία συμμετέχουν 4 Τράπεζες ως Ενδιάμεσοι Χρηματοοικονομικοί Οργανισμοί: η Τράπεζα Πειραιώς, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η Eurobank και η Alpha Bank. Η χρηματοδότηση αφορά έργα που εξυπηρετούν 2 σημαντικούς θεματικούς στόχους: ● Υ ποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς. Εδώ περιλαμβάνονται έργα που στοχεύουν στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης δημόσιων ή ιδιωτικών χώρων, στη δημιουργία εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των αιολικών πάρκων, φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, υδροηλεκτρικών και υβριδικών εγκαταστάσεων και συστημάτων βιομάζας που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην αύξηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας των απομονωμένων περιοχών. ● Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας/βέλτιστης αξιοποίησης των πόρων. Ενδεικτικά, περιλαμβάνονται έργα αστικών υποδομών που συμβάλλουν στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη μιας αστικής περιοχής, όπως α) υποδομών άρδευσης/ύδρευσης και διαχείρισης/ επεξεργασίας απορριμμάτων/αποβλήτων, β) υποδομών με σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη αστικών και νησιωτικών περιοχών (π.χ. βιομηχανικά πάρκα, ανάπλαση υποβαθCONSTRUCTION |
41
PROJECTS & SOLUTIONS μισμένων βιομηχανικών περιοχών για εμπορική, επιχειρηματική, εκπαιδευτική και πολιτιστική χρήση). Είναι σαφές πως με την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, θα κινητοποιηθούν επενδύσεις σε έργα που είναι συμβατοί με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, καθώς αυτά συμβάλλουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, προωθώντας ταυτόχρονα την οικονομική και κοινωνική ευημερία. Βιώσιμη χρηματοδότηση και η ανάδυση των πράσινων ομολόγων Σε επίπεδο Ε.Ε., γίνεται πλέον λόγος για τη βιώσιμη χρηματοδότηση των έργων. Βιώσιμη χρηματοδότηση είναι αυτή που λαμβάνει υπόψη τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και κυβερνητικές πτυχές (Environmental, Social, Governance - ESG) κατά τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, και στοχεύει στην υλοποίηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων σε βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες και έργα. Έτσι, η βιώσιμη χρηματοδότηση μπορεί να κινητοποιήσει τα απαραίτητα κεφάλαια για την επίτευξη των στόχων πολιτικής στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal), καθώς και των διεθνών δεσμεύσεων της Ε.Ε. για τους στόχους του κλίματος και της βιωσιμότητας. Ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που έχει αναδυθεί τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τα πράσινα ομόλογα. Σύμφωνα με τον κ. Νίκο Αυλώνα, Πρόεδρο και ιδρυτή του Κέντρου Αειφορίας και Αριστείας (CSE): «Όλο και περισσότερο αυξάνεται η ζήτηση για χρηματοοικονομικά προϊόντα που υποστηρίζουν τη βιώσιμη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη, δημιουργώντας την ανάγκη για εργαλεία και κριτήρια δανειοδότησης με άξονα βιώσιμης ανάπτυξης. Τα κριτήρια αυτά σχετίζονται με τα θέματα ESG (περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης) και έχουν
Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί λαμβάνουν υπόψη τους όλο και περισσότερο τη συμμόρφωση των εταιρειών με τα κριτήρια ESG κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων δανειοδότησης γίνει μοχλός για χρηματοδότηση και υλοποίηση έργων υποδομής. Στα πλαίσια αυτά, έχει δημιουργηθεί ένα νέο είδος δανείων – τα πράσινα ομόλογα. Τα ομόλογα αυτά αποτελούν ένα νέο επενδυτικό εργαλείο και βρέθηκαν στο προσκήνιο μετά τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Τα πράσινα ομόλογα μπορούν, με όσα αποφέρουν, να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, χρηματοδοτώντας μεγάλα έργα στο πεδίο της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας, των μέσων μαζικής μεταφοράς, καθώς και σχέδια για την εξοικονόμηση ενέργειας, για ανανεώσιμη ενέργεια, ενεργειακή αποδοτικότητα (με αποδοτικότητα κτιρίων), βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων. Έχουν κατηγορηθεί συχνά ότι αποτελούν 42 | C O N S T R U C T I O N
πηγή κερδοσκοπίας ή ότι ενδέχεται να συνδεθούν με μια ψεύτικη οικολογική ταυτότητα ή «πράσινο ξέπλυμα» (greenwashing) . Για να αποφευχθεί αυτό, πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι εκδότες πράσινων ομολόγων, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών εταιρειών, τηρούν σαφείς και διαφανείς κανόνες. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω ανεξάρτητης εξέτασης-διασφάλισης των επιπτώσεων των επενδύσεων, ενώ οι οργανισμοί που τα εκδίδουν θα πρέπει να έχουν εκπονήσει εσωτερικά στρατηγικές για την βιώσιμη ανάπτυξη και να είναι σε θέση να δημοσιοποιούν τις θετικές επιπτώσεις των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται με τα πράσινα ομόλογα». Αξίζει να τονιστεί ότι τα πράσινα ομόλογα είναι χρεόγραφα σταθερής απόδοσης, τα οποία μπορούν να εκδοθούν από κυβερνήσεις, εταιρίες ή χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Το πρώτο πράσινο ομόλογο εκδόθηκε τον Νοέμβρη του 2008 από την Παγκόσμια Τράπεζα και αποτέλεσε το έναυσμα για τις βιώσιμες επενδύσεις στις κεφαλαιαγορές. Σε διεθνές επίπεδο, αξίζει να αναφερθεί ότι στη Σουηδία εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2017 πράσινο ομόλογο, ύψους 2 δισ. SEK, από την Κομητεία της Στοκχόλμης. Σύμφωνα με το Green Bond Impact Report του 2018 του Συμβουλίου της Κομητείας, τμήμα του ομολόγου αφορά την επέκταση του μετρό, η οποία θα είναι η μεγαλύτερη σύγχρονη επένδυση στο σύστημα του μετρό. Κατασκευάζονται 19 χιλιόμετρα νέας γραμμής και 11 νέοι σταθμοί, χωρισμένοι σε τέσσερα τμήματα. Το μετρό αναμένεται να λειτουργήσει το 2025, μεταξύ Nacka C, σταθμού Barkarby και Arenastaden. Λαμβάνοντας υπόψη τον κύκλο ζωής του έργου, η επέκταση του μετρό θα συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη της Κομητείας, μιας και θα συμβάλλει στη μείωση της κατανάλωσης ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ESG ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Στο επίκεντρο των ειδικών η βιώσιμη ανάπτυξη και δανειοδότηση των κατασκευαστικών εταιρειών
πόρων και στον περιορισμό της κλιματικής επιβάρυνσης, καθιστώντας το έργο μια κλιματικά έξυπνη εναλλακτική σε σύγκριση με τα παραδοσιακά μέσα μαζικής μεταφοράς. Σε εθνικό επίπεδο, το πρώτο πιστοποιημένο πράσινο ομόλογο, ύψους 150 εκατ. ευρώ, εκδόθηκε από την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΜΑΕΧ, μέλος του Ομίλου ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, και η πιστοποίησή του έγινε από τον διεθνή οργανισμό Climate Bond Initiative. Από τα 150 εκατ. ευρώ της έκδοσης του ομολόγου, ένα μέρος χρησιμοποιήθηκε για την αποπληρωμή του προηγούμενου ομολόγου της εταιρίας, το οποίο επίσης είχε χρησιμοποιηθεί για πράσινες επενδύσεις, ενώ το υπόλοιπο διοχετεύτηκε για τη χρηματοδότηση της κατασκευής 14 αιολικών πάρκων στην Ελλάδα και για την εξαγορά αιολικού πάρκου στην πολιτεία Τέξας των ΗΠΑ.
ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΗ Η ΣΥΜΜΌΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΏΝ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΣΒΑΣΗ ΣΕ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΈΣ ΠΗΓΈΣ
Διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα, πολλές εταιρείες στρέφονται σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς για να λάβουν χρηματοδότηση για να μπορέσουν να υλοποιήσουν έργα που είναι σε συμφωνία με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και τα οποία έχουν θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Όμως, όπως τονίστηκε και στο Διαδικτυακό Συνέδριο «A Virtual ESG Summit for action by MYTILINEOS», οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί λαμβάνουν υπόψη τους όλο και περισσότερο υπόψη τη συμμόρφωση των εταιρειών με τα κριτήρια ESG κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων δανειοδότησης, καθώς αποδεικνύουν ότι είναι πιο αξιόπιστες και ανταγωνιστικές, λειτουργώντας με τρόπο που σέβεται το ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Ν Ί Κ Ο Σ ΑΥΛ Ώ Ν Α Σ ,
ΜΙΧΆΛΗΣ ΣΠΑΝΌΣ,
ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Κ Έ Ν Τ Ρ ΟΥ ΑΕΙΦΟΡΊΑΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΊΑΣ (CSE)
Δ Ι Ε ΥΘΎ Ν Ω Ν Σ Ύ Μ Β ΟΥΛΟ Σ Τ Η Σ G LO B A L S U S TA I N
περιβάλλον και το κλίμα, την κοινωνία και τους εργαζόμενους. Αυτό αναμένεται να επιφέρει αλλαγές στις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό τομέα. Σύμφωνα με τον κ. Μιχάλη Σπανό, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Global Sustain: «Οι εξελίσσεις στο πεδίο της εταιρικής υπευθυνότητας και βιώσιμης ανάπτυξης είναι συνεχείς, δημιουργώντας νέες προκλήσεις και ευκαιρίες στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό τομέα. Το κανονιστικό πλαίσιο όπως διαμορφώνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (EU Taxonomy) αλλά και διεθνώς (IFC, EBRD), καθώς και οι τάσεις της χρηματοπιστωτικής αγοράς αναδεικνύουν την αναγκαιότητα εφαρμογής κριτηρίων που σχετίζονται με το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση (ESG) και τα καθιστούν σημαντικό και αναγκαίο παράγοντα για τη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση, από τον κατασκευαστικό κλάδο, είναι απαραίτητη η ανάπτυξη και εφαρμογή ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Κινδύνων (Environmental & Social Management System), αλλά και η διενέργεια ελέγχων και εκθέσεων δέουσας επιμέλειας επί περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων (Environmental & Social Dure Diligence). Οι εταιρείες του κλάδου των κατασκευών για να ενσωματώσουν επιτυχημένα τα κριτήρια ESG καλούνται να διαμορφώσουν ένα ενιαίο πλαίσιο πολιτικών και διαδικασιών και να προβούν στη γνωστοποίηση των σχετικών πληροφοριών σε συμφωνία με το εθνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο, καθώς και για χρηματοδοτικούς οργανισμούς. Παράλληλα θα πρέπει να εναρμονίσουν τη δραστηριότητά τους με τις αρχές και τις προτεραιότητες που τίθενται από ευρωπαϊκές και διεθνείς πρωτοβουλίες όπως η Συμφωνία του Παρισίου, η Πράσινη Συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Green Deal), οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs) και το πρόγραμμα δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις βιώσιμες χρηματοδοτήσεις (Sustainable Finance Framework). Επιπλέον, οι εταιρείες μπορούν να συμμετέχουν σε κλαδικά εργαλεία αξιολόγησης που βασίζονται στα κριτήρια ESG όπως το GRESB, EPRA, το BREEAM και το LEED με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητα τους, της βελτίωσης της απόδοσης τους καθώς και τη πρόσβαση τους σε νέες χρηματοδοτικές πηγές». CONSTRUCTION |
43
PROJECTS & SOLUTIONS
ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΈΝΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΆ ΚΤΊΡΙΑ: ΜΈΤΑΛΛΟ Ή ΣΚΥΡΌΔΕΜΑ; Π Ο Ι Ο Ι Π Α ΡΆ ΓΟ Ν Τ Ε Σ Ω Θ ΟΎ Ν Τ Ι Σ Ε ΤΑ Ι Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Τ Η Ν Ε Π Ι ΛΟ Γ Ή Τ Ω Ν ΔΎΟ ΥΛ Ι Κ Ώ Ν Κατά το παρελθόν, η προκατασκευή θεωρείτο μια χαμηλού επιπέδου κατασκευαστική επιλογή και δεν ήταν υψηλά στις προτιμήσεις των μηχανικών. Όμως, τα τελευταία χρόνια, αυτό έχει αλλάξει. ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΉΣ ΔΑΪΛΆ 44 | C O N S T R U C T I O N
Ο
λοένα και περισσότερες κατασκευαστικές εταιρείες καταφεύγουν στη λύση της προκατασκευής για τον σχεδιασμό και την ανέγερση βιομηχανικών κτιρίων, είτε πρόκειται για μεταλλικά κτίρια είτε για κτίρια από σκυρόδεμα. Σε αυτό συμβάλλουν τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα προκατασκευασμένα κτίρια, τα οποία ισχύουν ακόμα και για την κατασκευή κτιρίων μεγάλου όγκου και ιδιαίτερων απαιτήσεων, όπως είναι τα βιομηχανικά. Ενδεικτικά, τα πλεονεκτήματα είναι: ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
● Μειωμένος χρόνος κατασκευής σε
σύγκριση με τα συμβατικά βιομηχανικά κτίρια. ● Περισσότερη ασφάλεια. Το γεγονός ότι τα δομικά στοιχεία παράγονται σε ελεγχόμενες εργοστασιακές συνθήκες, μειώνει τον χρόνο εργασίας στο εργοτάξιο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των τραυματισμών και των εργατικών ατυχημάτων που οφείλονται τόσο στην κατασκευαστική διαδικασία αυτή καθαυτή, όσο και στις καιρικές συνθήκες που επικρατούν. ● Μ είωση του συνολικού κόστους κατασκευής. Η κατασκευή τυποποιημένων στοιχείων σε ελεγχόμενο περιβάλλον και η δυνατότητα σχεδιασμού του έργου πριν την έναρξη των εργασιών ανέγερσης, καθιστά τα προκατασκευασμένα κτίρια μια οικονομικά ανταγωνιστική λύση. ● Π εριορισμός του περιβαλλοντικού αντιΜΑΡΤΙΟΣ 2021
κτύπου των κτιρίων και συμβολή στην κυκλική οικονομία. Κατά την προκατασκευή των δομικών στοιχείων, υπολογίζονται με ακρίβεια οι ποσότητες του σκυροδέματος/χάλυβα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν, γεγονός που οδηγεί σε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και υλικών, καθώς και σε περιορισμό της παραγωγής αποβλήτων. Επίσης, σε περίπτωση που παραχθεί περίσσεια σκυροδέματος ή χάλυβα, αυτά μπορούν να ανακυκλωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν. ● Κ ατασκευή βιομηχανικών κτιρίων καλύτερης ποιότητας. Όπως ανέφερε ο κ. Δημήτριος Γεωργούλας, Υπεύθυνος Διασφάλισης Ποιότητας της εταιρείας Preconstructa Α.Ε.Β.Τ.Ε. «Τα δομικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην προκατασκευή παράγονται -κατά κύριο λόγο- σε εργοστάσια, υπό σταθερές και πλήρως ελεγχόμενες συνθήκες. Τα κύρια υλικά, το σκυρόδεμα και ο χάλυβας, είναι δομικά προϊόντα των οποίων οι ιδιότητες ελέγχονται και προδιαγράφονται επακριβώς. Ο χάλυβας κατασκευάζεται από εταιρείες χαλυβουργίας και έρχεται ως πρώτη ύλη στα εργοστάσια προκατασκευής, μαζί με τα έντυπα συμμόρφωσης και ιδιοτήτων του, ενώ είναι σαφές ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί προϊόν το οποίο δεν είναι πιστοποιημένο. Όσον αφορά το σκυρόδεμα, το οποίο παράγεται από μονάδες παραγωγής εντός των εργοστασίων, υπόκειται και αυτό σε πολλούς, εξονυχιστικούς, ενδελεχείς ελέγχους. Όλα τα συστατικά του θα πρέπει να έχουν ελεγχθεί πριν χρησιμοποιηθούν. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, γίνεται φυσικοχημική ανάλυση του νερού για έλεγχο των χαρακτηριστικών του. Τα αδρανή πρέπει να είναι και αυτά πιστοποιημένα και να φέρουν την ανάλογη σήμανση. Για όποια από αυτά δεν είναι δυνατό (όπως συνήθως συμβαίνει στην άμμο ποταμού), ελέγχονται με ευθύνη της ίδιας της εταιρείας σε εξωτερικά εργαστήρια. Στη φάση της σύνθεσης του σκυροδέματος, αυτό παράγεται από διακριβωμένα όργανα και δίδεται ιδιαίτερη προσοχή ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών να κρατείται σταθερός ο λόγος Ν/Τ. Το έτοιμο πλέον σκυρόδεμα ελέγχεται στα εργαστήρια ποιοτικού ελέγχου των εταιρειών για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων του. Γίνεται ακόμα και στατιστική επεξεργασία αυτών των καθημερινών αποτελεσμάτων, ενώ είναι πλήρης και η δυνατότητα ιχνηλασιμότητας. Όλες αυτές οι διαδικασίες εξασφαλίζουν
Ο ΛΌΓΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Υπεύθυνοι τεχνικών εταιρειών και δομικών υλικών μιλούν στο Construction.
Δ Η Μ Ή Τ Ρ Ι Ο Σ Γ Ε Ω Ρ Γ Ο ΎΛ Α Σ , Υ Π Ε ΎΘΥ Ν Ο Σ Δ Ι Α Σ ΦΆ Λ Ι Σ Η Σ Π Ο Ι Ό Τ Η ΤΑ Σ Τ Η Σ P R E C O N S T R U C TA Α . Ε . Β .Τ. Ε
Π Α Ν Α Γ Ι Ώ Τ Η Σ Μ Π Ε Ν Ε Ν ΤΆΤΟ Σ , DEPUTY CEO ΤΗΣ Ο ΛΥ Μ Π Ι Α Κ Ή Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ή Α . Ε .
Γ Ι Ά Ν Ν Η Σ Δ Ρ ΟΎ Γ ΓΟ Σ , Υ Π Ε ΎΘΥ Ν Ο Σ Α Ν Ά Π Τ Υ Ξ Η Σ ΤΗΣ THE STEEL DEPOT IKE
Β Α Σ Ι Λ Ι Κ Ή Ω Ρ ΟΛΟ Γ Ο Π ΟΎΛΟΥ, Μ Έ ΛΟ Σ ΤΟΥ Δ . Σ . Τ Η Σ Α Ρ Μ Ο Σ Π Ρ Ο Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε ΥΈ Σ
CONSTRUCTION |
45
SPECIAL REPORT
Και οι δύο τύποι προκάτ κτιρίων έχουν πλεονεκτήματα, ωστόσο η τελική επιλογή εξαρτάται από το εκάστοτε έργο ότι θα παραχθούν ποιοτικά προϊόντα, των οποίων τις ιδιότητες μπορούμε να τις προδιαγράψουμε επακριβώς, γεγονός ιδιαιτέρως σημαντικό τόσο για τον μελετητή όσο και για τον κατασκευαστή του έργου».
ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΚΑΤ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΚΤΙΡΊΑ
Κάποιοι παράγοντες που προκρίνουν την επιλογή των προκατασκευασμένων βιομηχανικών μεταλλικών κτιρίων σε σχέση με αυτά από σκυρόδεμα είναι το μικρότερο βάθος εκσκαφής κατά τη θεμελίωση, η καλύτερη θωράκιση που προσφέρουν έναντι των σεισμών, καθώς και η ευκολότερη δυνατότητα επέκτασης του κτιρίου σε σχέση με τα κτίρια από σκυρόδεμα. Πιο αναλυτικά, και για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου, μίλησε ο κ. Γιάννης Δρούγγος, Υπεύθυνος Ανάπτυξης της εταιρείας The Steel Depot IKE. Σύμφωνα με τον ίδιο «Σε ότι αφορά την κατασκευή, το βάρος του τελικού έργου είναι αρκετά μικρότερο έναντι αυτού του σκυροδέματος, που σημαίνει ότι υπάρχουν μικρότερα στατικά φορτία στην κατασκευή, και επιτρέπεται μικρότερο βάθος εκσκαφής λόγω μικρότερης καταπόνησης στα θεμέλια. Επιπλέον ο χάλυβας, ως βασικό υλικό των μεταλλικών και προκάτ κατασκευών προσδίδει την αντισεισμική ιδιότητά του μέσω της ελαστικότητας που τον χαρακτηρίζει. Έτσι τα κτίρια αυτά δέχονται μικρότερες καταπονήσεις από τις σεισμικές δονήσεις καθώς επίσης και μικρότερες φθορές. Επίσης κάτι που αντιπροσωπεύει τις μεταλλικές κατασκευές και τα προκάτ κτίρια είναι η δυνατότητα επέκτασης του υφιστάμενου κτιρίου μελλοντικά, ευκολότερα σε σχέση με τις κατασκευές οπλισμένου σκυροδέματος. Λάθος θα ήταν να παραληφθεί 46 | C O N S T R U C T I O N
ότι τα προκάτ κτίρια προσφέρουν υψηλή μόνωση και βοηθούν στην εξοικονόμηση δαπανών ηλεκτρικού ρεύματος». Ένας ακόμα παράγοντας που ωθεί πολλές εταιρείες στην επιλογή των προκατασκευασμένων μεταλλικών κτιρίων είναι ότι, με τη σωστή μελέτη, επιτρέπουν τη μεταφορά ολόκληρου του κτιρίου σε νέο χώρο, διαφορετικό απ’ αυτόν της αρχικής εγκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος μετεγκατάστασης. Όπως δήλωσε ο κ. Παναγιώτης Μπενεντάτος, Deputy CEO της εταιρείας Ολυμπιακή Μηχανική Α.Ε. «Κάθε χρόνος που περνάει επιβεβαιώνει τις σημαντικές λύσεις που έχουν προσφέρει οι μεταλλικές κατασκευές σε πληθώρα τεχνικών προβλημάτων καθώς επίσης έχει περιοριστεί σημαντικά και το κόστος μιας μεταλλικής κατασκευής. Η βελτιστοποίηση των μελετών στα μεταλλικά κτήρια καθώς επίσης και η εξέλιξη
των τεχνικών δόμησης, μας έχει δώσει νέες δυνατότητες σύμφωνα και με τις απαιτήσεις των πελατών. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η απαίτηση πελάτη μας, ενός από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες logistic centers στην Βόρειο Ιταλία (Pastrello Autotrasporti), για μελέτη-κατασκευή-εγκατάσταση και δυνατότητα μετεγκατάστασης αυτούσιας της μεταλλικής κατασκευής για logistic center κοντά στο νέο λιμένα Πατρών. Μια προσεγμένη μελέτη μας δίνει πλέον την δυνατότητα, εφόσον το επιθυμεί ο πελάτης, να μεταφέρουμε τις εγκαταστάσεις χωρίς αλλαγές σε νέο χώρο. Η παραπάνω προσέγγιση αποτελεί μέρος της επιχειρησιακής στρατηγικής πολλών εταιρειών που θέλουν η επένδυση τους να μην χάσει την αξία της, και με μικρό κόστος μετεγκατάστασης να συνεχίσουν την δραστηριότητα τους σε άλλο στρατηγικό σημείο για τα συμφέροντα τους.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ
Τα προκατασκευασμένα βιομηχανικά κτίρια από σκυρόδεμα εμφανίζουν μεγάλη αντίσταση σε υψηλές θερμοκρασίες, και προσφέρει εξαιρετική προστασία έναντι της φωτιάς, εσωτερικά ή εξωτερικά του κτιρίου, χωρίς τη χρήση ειδικών πυράντοχων βαφών, όπως απαιτούν οι μεταλλικές κατασκευές. Επίσης, είναι πιο ανθεκτικά σε σχέση με τις μεταλλικές κατασκευές, οι οποίες επηρεάζονται περισσότερο από τις καιρικές συνθήκες και τη διάβρωση. Όπως δήλωσε η κα Βασιλική Ωρολογοπούλου, μέλος του Δ.Σ. της εταιρείας ΑΡΜΟΣ Προκατασκευές, διακριθείσας εταιρείας στα βραβεία CONCRETE AWARDS 2019, με αφορμή το -υπό ανέγερση- νέο εργοστάσιο χάρτου της Intertrade (Softex), «σε αυτή την περίπτωση, ήταν οι ακραίες συνθήκες λειτουργίας στους χώρους παραγωγής σε συνδυασμό με τις υψηλές σχεδιαστικές απαιτήσεις των χρηστών που επέβαλαν την λύση της προκατασκευής από οπλισμένο σκυρόδεμα για το κτίριο Paper Machine. Μία από τις βασικότερες προκλήσεις του έργου ήταν η ιδιαίτερα υψηλή θερμοκρασία και υγρασία που επικρατεί στους χώρους των μύλων που δημιουργεί έντονα διαβρωτικό περιβάλλον για τον ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
δομικό φορέα του κτιρίου. Όμως, η χρήση ανθεκτικού σκυροδέματος στην παράγωγή των δομικών στοιχείων του σκελετού σε συνδυασμό με την εφαρμογή 6.000 τ.μ. πανέλων πλαγιοκάλυψης που σχηματίσουν το κέλυφος, θα εξασφαλίζουν την μέγιστη διάρκεια ζωής για το έργο, με ελάχιστες ανάγκες σε συντήρηση. Προεντεταμένες δοκοί οροφής, πλάκες hollow core, ολόσωμα υποστυλώματα ύψους έως και 23μ. και σκάλες είναι τα υπόλοιπα βιομηχανικά παραγόμενα στοιχεία που θα ολοκληρώσουν ένα 100% προκατασκευασμένο κτίριο. Με την υποστήριξη της ΕΛΕΜΚΑ, ως γενικό εργολάβο του έργου και των συμβούλων μελετητών PM2Engineering και ΒΗΜ, η προκατασκευή του έργου θα παραδοθεί τον Μάιο του 2021». Για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου μίλησε και ο κ. Δημήτρης Καμπόλης, Τεχνικός Διευθυντής της εταιρείας ASPROKAT, διακριθείσας εταιρείας στα CONCRETE AWARDS 2019. Με αφορμή τη συμμετοχή της εταιρείας στην -υπό εξέλιξη- κατασκευή του Νέου Κέντρου Αποθήκευσης και Διανομής της BRIQ Properties, στον Ασπρόπυργο Αττικής, για λογαριασμό της ΙΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ επιφάνειας 20.000 m2, δήλωσε: «Οι βασικοί λόγοι για την επιλογή της
λύσης της προκατασκευής από σκυρόδεμα για το έργο αυτό είναι οι υψηλές απαιτήσεις, αφενός, για παθητική πυροπροστασία (πυραντίσταση 120 min που το κατατάσσει στην κατηγορία Ζ3), η ευελιξία, αφετέρου στο σχεδιασμό του κτιρίου που βασίζεται στη δυνατότητα αυτής της μεθόδου μελέτης - κατασκευής ο κάναβος των υποστυλωμάτων μπορεί να αραιώσει και να προσαρμοστεί πλήρως στη διάταξη μηχανημάτων και ραφιών. Μεγάλη πρόκληση επίσης ήταν ο συντονισμός της παραγωγής των προκατασκευασμένων στοιχείων και η προσωρινή τους αποθήκευση στην αποθήκη του εργοστασίου της ASPROKAT για να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη τροφοδοσία του εργοταξίου με ένα πολύ απαιτητικό χρονοδιάγραμμα».
Η ΤΕΛΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΕΡΓΟ
Καταλήγοντας, οφείλουμε να παρατηρήσουμε και τον σημαντικότερο παράγοντα. Δεδομένου ότι και οι δύο τύποι βιομηχανικών κτιρίων έχουν πλεονεκτήματα, το αν θα προτιμηθεί ένα προκατασκευασμένο κτίριο από σκυρόδεμα ή ένα μεταλλικό κτίριο, εξαρτάται από τις απαιτήσεις του εκάστοτε έργου. CONSTRUCTION |
47
INTERVIEW
ΗΛΊΑΣ Π Α Π Α Γ Ε Ω Ρ Γ Ί ΟΥ
ΧΡΙΣΤΊΝΑ ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΉ
ΤΟ PILA STUDIO «ΖΩΝΤΑΝΕΎΕΙ» ΞΑΝΆ ΤΟΝ ΠΎΡΓΟ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΆ Ο Ι Α Ρ Χ Έ Σ Κ Α Ι ΤΑ Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Ά Π Ο Υ Δ Ι Έ Π Ο Υ Ν ΤΟ Ν Ε Π Α Ν Α Σ Χ Ε Δ Ι Α Σ Μ Ό Τ Η Σ Π Ρ Ό Σ Ο Ψ Η Σ ΤΟΥ Ε Μ Β Λ Η Μ ΑΤ Ι Κ Ο Ύ Έ Ρ Γ Ο Υ Ο Ηλίας Παπαγεωργίου και η Χριστίνα Παπαλεξανδρή του αρχιτεκτονικού γραφείου PILA, που κέρδισε το πρώτο βραβείο σε διεθνή διαγωνισμό με πρόσκληση για τον επανασχεδιασμό της πρόσοψης του Πύργου Πειραιά, μιλούν στο Construction. Σ Υ Ν Έ Ν Τ Ε Υ Ξ Η Σ ΤΟ Ν Γ Ι Ά Ν Ν Η Π Ι Σ Π Ι Ρ Ί Γ ΚΟ
Ό
πως εξηγούν, ο σχεδιασμός της πρόσο ψης έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη δημιουργία ενός ευχάριστου, λειτουργικού και σύγχρονου περιβάλλοντος εργασίας, περιγράφουν την ολιστική προσέγγιση που ακολούθησαν, αλλά και τη γενικότερη συμβολή του Πύργου ως τοπόσημου για τον Πειραιά και την Αθήνα. Ποιο είναι το κρίσιμο χαρακτηριστικό της
48 | C O N S T R U C T I O N
λύσης σας, που σας έδωσε το Α’ βραβείο στον διαγωνισμό για τον Πύργο του Πειραιά; Θα έλεγα πως ένα βασικό και κρίσιμο χαρακτηριστικό της πρότασής μας είναι η ολιστική προσέγγιση που ακολουθήσαμε από τα πρώτα κιόλας στάδια. Από τον σχεδιασμό του concept υπήρχε στο μυαλό μας το στάδιο της κατασκευής, αποτελώντας
αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας αλλά και των εργαλείων που χρησιμοποιούμε σαν ομάδα για να εκτελέσουμε με επιτυχία την ιδέα μας. Πιστεύετε πως η εξωτερική αισθητική θα αποτυπωθεί και στους εσωτερικούς χώρους του κτιρίου και πώς; Ο σχεδιασμός της πρόσοψης έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη δημιουργία ενός ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ευχάριστου, λειτουργικού και σύγχρονου περιβάλλοντος εργασίας, προσφέροντας άπλετο φυσικό φως, κατάλληλο αερισμό και θέα σε κάθε γραφείο. Θεωρούμε πως αυτά τα στοιχεία συμβάλλουν στην ευημερία των χρηστών βελτιώνοντας παράλληλα την εμπειρία τους σε έναν χώρο που προσφέρει μαγική θέα στο αττικό λεκανοπέδιο και τη θάλασσα. Το κτίριο δίνει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει χρήστες με διαφορετικές ανάγκες διαμόρφωσης του χώρου και της ταυτότητάς του, καθώς προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί από πολλούς ενοικιαστές. Πώς εκτιμάτε ότι θα ταυτίσει το κοινό τον Πύργο ως «τοπόσημο» με βάση την πρόταση/μελέτη σας; Η πρόταση αναδεικνύει πολλαπλές κλίμακες εμπειρίας. Αφενός, πρόκειται για ένα τοπόσημο στον ορίζοντα αναγνωρίσιμο από τις γύρω περιοχές – πλήρως εναρμονισμένο, αφετέρου, στα μάτια των περαστικών. Κοιτώντας το κτίριο από μακριά θα δίνεται η αίσθηση ενός πέπλου που τυλίγει το κτίριο, ενώ από το επίπεδο του πεζοδρομίου, η στροφή των περσίδων δημιουργεί μια δυναμική όψη που θα μεταβάλλεται διαρκώς κατά τη διάρκεια της ημέρας με τις εναλλαγές του φωτός. Πιστεύετε πως η πρόταση/μελέτη σας θα λειτουργήσει ως καταλύτης στην αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων της περιοχής; Ελπίζω πως δεν θα μείνει η συζήτηση στην αισθητική του κτιρίου. H πρόταση έχει λάβει σοβαρά ζητήματα δημιουργίας μιας βιώσιμης κατασκευής που εναρμονίζονται με την αρχιτεκτονική σύλληψη και την ολοκλήρωση ενός κτιρίου το οποίο αποτελεί μια τεχνικά καινοτόμα λύση. Θα είναι για εμάς επιτυχία αν αποτελέσει πρότυπο και λειτουργήσει ως καταλύτης για την ανάπτυξη ανάλογων έργων στην περιοχή αλλά και γενικότερα στην Αθήνα. Η επιλογή υλικών επηρεάστηκε από τη φιλοσοφία της κυκλικής οικονομίας και του ευρωπαϊκού Green Deal; Βρισκόμαστε αυτή τη χρονική στιγμή στο έργο, στο στάδιο αναζήτησης και προσδιορισμού των υλικών, και υπάρχουν σκέψεις για χρήση ανακυκλώσιμων υλικών. Γίνεται σχετική έρευνα από την ομάδα, για υλικά αλλά και μεθόδους που στοχεύουν στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος του κτιρίου. Πέραν της αισθητικής παρέμβασης, πιστεύετε πως θα επηρεάσετε με θετικό τρόπο τον κοινωνικό αντίκτυπο και σε άλλους τομείς; ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Ο Πειραιάς έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη δυναμική τα τελευταία χρόνια. Μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε μια από τις πιο συναρπαστικές και ζωντανές γειτονιές για κατοίκηση, εργασία και πολιτιστικά δρώμενα. Πιστεύω πως ένα τέτοιο έργο θα δώσει περαιτέρω ώθηση σε αυτή τη δυναμική και θα αποτελέσει αφετηρία μιας γενικότερης συζήτησης για όλο το παραλιακό μέτωπο καθώς ο Πύργος σηματοδοτεί αυτήν την κίνηση της πόλης προς το νερό. Προσαρμόσατε τη μελέτη σας για αντιCOVID προστασία (πχ. αποφυγή συνωστισμού σε εισόδους/κοινόχρηστους χώρους); Από τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού, μας απασχόλησε ιδιαίτερα το ζήτημα του φυσικού αερισμού. Μαζί με το άπλετο φως και τη θέα αποτελούν βασικά στοιχεία που διαμόρφωσαν την ιδέα μας. Θεωρούμε πως είναι πολύ σημαντικά για οποιοδήποτε σύγχρονο κτίριο γραφείων, πόσο μάλλον κατά την περίοδο της πανδημίας όπου εντάθηκε η ανάγκη τους. Τεχνικά έχετε επιλέξει καινοτόμα υλικά και μεθόδους εφαρμογής τους;
κριμένο στοιχείο σε αυτή τη φάση του έργου αλλά καθώς θέλουμε να κάνουμε τη δουλειά μας όσο το δυνατόν καλύτερα, προσπαθούμε συνεχώς να βελτιωνόμαστε. Είναι μια συνεχής διαδικασία. Είμαστε ευτυχείς που στον Πύργο υπάρχει μια καλή ομάδα και όλοι μαζί δουλεύουμε και προσπαθούμε να δώσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, προσδιορίζοντας στοιχεία που χρήζουν βελτίωσης και προχωρώντας παρακάτω. Εφαρμόσατε νέες τεχνολογίες (πχ. ΒΙΜ 3D printed materials); Εάν ναι, ποια είναι η θετική εμπειρία σας; Όπως ανέφερα στην αρχή, ακολουθήσαμε μια ολιστική προσέγγιση για τον σχεδιασμό της όψης που διέπεται από τα εργαλεία και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε από την αρχή και ακολουθούμε σε όλη την πορεία του έργου. Βασιζόμαστε στον συνδυασμό πιο παραδοσιακών εργαλείων, όπως η μακέτα, με πιο νέες τεχνολογίες όπως 3d printed μακέτα και τη χρήση παραμετρικού προγράμματος σχεδιασμού. Ενώ η σχεδιαστική ιδέα είναι απλή, εμφανίζει ιδιαίτερη πολυπλοκότητα στην υλοποίηση της κίνησης του μοτίβου της όψης. Η όψη
To σύστημα κατασκευής της όψης στο σύνολό του, θα είναι καινοτόμο για την ελληνική αγορά. Τα ακριβή υλικά και η μέθοδος εφαρμογής τους είναι υπό μελέτη, αυτή τη στιγμή. Εάν είχατε τη δυνατότητα να αναθεωρήσετε κάποιο στοιχείο της μελέτης σας, ποιο θα ήταν; Δεν μπορώ να αναφερθώ σε κάποιο συγκε-
αρχικά σχεδιάστηκε σε παραμετρικό πρόγραμμα. Στη συνέχεια για τον συντονισμό με τους υπόλοιπους μελετητές του έργου δουλεύεται σε BIM περιβάλλον. Λόγω της πολυπλοκότητάς του, συχνά χρειάζεται να μεταφερόμαστε από το ένα περιβάλλον στο άλλο, έτσι το γραφείο μας έχει δημιουργήσει ένα workflow το οποίο δίνει τη αυτή τη δυνατότητα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. CONSTRUCTION |
49
E V E N T Logo S
Outlined
ΥΠΌ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ
ΟΙ «ΠΡΆΣΙΝΕΣ» ΥΠΟΔΟΜΈΣ Logo Invert ΕΠΙΒΡΑΒΕΎΟΝΤΑΙ Οι συμμετοχές της κατασκευαστικής αγοράς που διακρίθηκαν στα Green Awards της Boussias. Ε Π Ι Μ Έ Λ Ε Ι Α : Γ Ι Ά Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ί Γ ΚΟ Σ
Μ
πορεί στη φετινή πρώτη διοργάνωση, λόγω των ιδιαίτερων υγειονομικών συνθηκών και περιορισμών, να στερηθήκαμε τη λαμπρή γιορτή της απονομής, αλλά δεν στερηθήκαμε τη χαρά να γνωρίσουμε προϊόντα, διαδικασίες ανάπτυξης και υπηρεσίες οι οποίες αφορούν το green lifestyle και την green οικονομία. H Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Κωνσταντίνα Σκαναβή, Καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής και Επικοινωνίας, Τμήμα Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, ανέφερε στο χαιρετιστήριο μήνυμά της: «Βιώσιμη κοινωνία είναι αυτή που πλαισιώνεται από πρωτοπόρες πράσινες τεχνολογίες, εμπνευσμένους επιχειρηματίες και καινοτόμες startup επιχειρήσεις. Η κυκλική οικονομία στηρίζεται στα λαμπρά μυαλά πίσω από τα πράσινα επιτεύγματα που είναι οι ήρωες του σήμερα και τους αξίζει μια θέση στο προσκήνιο. Γι’ αυτό και τα Green Awards γιορτάζουν παρουσιάζοντας τις πιο καινοτόμες πράσινες σκέψεις, συντονιστές, μέντορες, στοχαστές πίσω από όλα τα “πράσινα” αυτά επιτεύγματα και eco living στη χώρα μας. Συγχαρητήρια σε όλους και όλες εσάς που συμμετείχατε στην ευγενή άμυλα ου συναγωνισμού των Green Awards. Σε μια χρονιά που κανείς μας δεν πρόκειται να ξεχάσει». Στη διοργάνωση το «παρών» έδωσαν μεγάλες εταιρείες του ευρύτερου κατα-
Logo Horizontal
σκευαστικού κλάδου. Συγκεκριμένα, στον πρώτο πυλώνα των Products, ο όμιλος Ηρακλής με το προϊόν «Lysis» απέσπασε το Gold βραβείο στην κατηγορία Green Building Material. Στον δεύτερο πυλώνα των Services το Kallichoron Art Boutique Hotel απέσπασε Platinum και Gold βραβείο. Στον ίδιο πυλώνα, η Νέα Οδός & Κεντρική Οδός διακρίθηκαν με Bronze για τους πιο πράσινους αυτοκινητοδρόμους. Στον τρίτο πυλώνα (sustainable development/ operations/technology), η Ορίζων ΑΤΕ διακρίθηκε με Gold στην κατηγορία Green Technology Concept με την πιλοτική μονάδα αποθήκευσης ενέργειας σε υδρογόνο, ενώ η Ολυμπία Οδός απέσπασε Bronze στην κατηγορία Green Business Model για τη στρατηγική που εφάρμοσε προκειμένου να αναπτύξει μια «πράσινη» οδική υποδομή. Τα Green Awards διοργανώθηκαν από την Boussias υπό τις αιγίδες του Πανελληνίου Συλλόγου Χημικών Μηχανικών και της Ένωσης Πτυχιούχων Περιβαλλοντολόγων Ελλάδας. Όλο και περισσότερες εταιρείες αναγνωρίζουν την ανάγκη της «πράσινης» οικονομίας και της στρατηγικής που θέτει ως προτεραιότητα τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Ο κλάδος των υποδομών δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από την «πράσινη» επανάσταση, και τα Green Awards της Boussias ήρθαν να επιβραβεύσουν τις καλύτερες πρακτικές.
Logo Horizontal Invert
Colours
50 | C O N S T R U C T I O N
#58FF00
Favicon
MAΡΤΙΟΣ 2021
#0C0C0C
ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Κωνσταντίνα Σκαναβή Καθηγήτρια Παν/μίου Δυτικής Αττικής, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής
ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ ΤΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ & Η ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ «Βιώσιμη κοινωνία είναι αυτή που πλαισιώνεται από πρωτοπόρες πράσινες τεχνολογίες, εμπνευσμένους επιχειρηματίες και καινοτόμες startup επιχειρήσεις. Η κυκλική οικονομία στηρίζεται στα λαμπρά μυαλά πίσω από τα πράσινα επιτεύγματα που είναι οι ήρωες του σήμερα και τους αξίζει μια θέση στο προσκήνιο. Γι’ αυτό και τα Green Awards γιορτάζουν παρουσιάζοντας τις πιο καινοτόμες πράσινες σκέψεις, συντονιστές, μέντορες, στοχαστές πίσω από όλα τα “πράσινα” αυτά επιτεύγματα και eco living στη χώρα μας. Συγχαρητήρια σε όλους και όλες».
ΟΙ ΝΙΚΗΤΈΣ ΤΩΝ GREEN AWARDS ΜΙΛΟΎΝ ΣΤΟ CONSTRUCTION
Εύη Ιωαννίδου Διευθύντρια Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων του Ομίλου Ηρακλής
Καρολίνα Αλκαλάι Συνιδρύτρια & Sustainability Officer του Kallichoron Art Boutique Hotel
MAΡΤΙΟΣ 2021
«Για τον Όμιλο Ηρακλής, η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί οργανικό κομμάτι της στρατηγικής και της φιλοσοφίας μας. Η δέσμευση και προσήλωσή μας στην αειφορία αντανακλάται στις αρχές μας και καθοδηγεί κάθε πτυχή της επιχειρηματικής μας δραστηριότητας. Αξιοποιούμε τόσο την τεχνογνωσία μας όσο και τη διεθνή εμπειρία της LafargeHolcim με στόχο να κάνουμε πράξη την μετάβαση σε πιο αειφόρες κατασκευές. Η Έρευνα & Ανάπτυξη κατέχει κομβικό ρόλο σε αυτή μας την προσπάθεια. Συνεχίζουμε με αμείωτη ένταση τις πρωτοβουλίες μας για την ανάπτυξη και διάθεση νέων καινοτόμων λύσεων, πιο φιλικών προς το περιβάλλον σε ολόκληρο το φάσμα του κύκλου ζωής τους. Είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι για το χρυσό βραβείο που λάβαμε για το νέο μας πράσινο προϊόν “Lysis”, το οποίο φέρνει την καινοτομία στο χτίσιμο και το σοβάτισμα με σεβασμό πάντα στο περιβάλλον. Η διάκριση αυτή αποτελεί για εμάς ακόμη μια επιβεβαίωση ότι ακολουθούμε τη σωστή πορεία, ώστε να κάνουμε τον κατασκευαστικό κλάδο τού αύριο πιο καινοτόμο και κλιματικά ουδέτερο».
KALLICHORON ART BOUTIQUE HOTEL: ΈΝΑ ΜΟΝΑΔΙΚΌ ECO-FRIENDLY ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΟ «Η φιλοσοφία μας στο Kallichoron Art Boutique Hotel είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει “επιχειρείν εν κενώ”. Με πολλή δουλειά και μεράκι έχουμε δημιουργήσει ένα πιστοποιημένο Green Key eco-labelled και BikeFriendly ξενοδοχείο που αγαπάει την καινοτομία και βασίζεται στις αρχές της αειφορίας, της πράσινης και υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και της κοινωνικής προσφοράς. Πλέον οι ταξιδιώτες δεν αναζητούν μόνο τη διαμονή τους, αλλά μία συνολική εμπειρία που δεν θα επιβαρύνει το περιβάλλον, θα προσφέρει στην τοπική κοινωνία και θα περιλαμβάνει τη συναναστροφή με τους ντόπιους και τις παραδόσεις τους. Στο Kallichoron προσκαλούμε τους επισκέπτες να μοιραστούν μαζί μας περιβαλλοντικές και κοινωνικές ευαισθησίες και τους παροτρύνουμε να γνωρίσουν την πλούσια αστυπαλίτικη φύση, την τοπική παράδοση και γαστρονομία, σε ένα ασφαλές περιβάλλον διακοπών και χαλάρωσης με το μικρότερο δυνατό οικολογικό αποτύπωμα. Η διπλή διάκριση του Kallichoron στα Green Awards αποτελεί άλλη μια έμπρακτη αναγνώριση του υψηλού επιπέδου ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρει το ξενοδοχείο μας στον επισκέπτη της Αστυπάλαιας. Παράλληλα, όμως, μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας να αναδείξουμε την Αστυπάλαια ως ένα αειφόρο τουριστικό προορισμό, πάντα με σεβασμό στον αυθεντικό χαρακτήρα του νησιού». CONSTRUCTION |
51
EVENTS
Ροδιανός Αντωνακόπουλος Διευθύνων Σύμβουλος της Νέας Οδού & της Κεντρικής Οδού
Στέλλα Χατζηγαβριήλ Project Manager της Ορίζων ΑΤΕ
Fabrice Breton Chief Technical Officer της Ολυμπίας Οδού Α.Ε
52 | C O N S T R U C T I O N
ΝΈΑ ΟΔΌΣ & ΚΕΝΤΡΙΚΉ ΟΔΌΣ: ΠΡΆΣΙΝΟΙ ΚΑΙ ΈΞΥΠΝΟΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΙ «Αποτελεί ιδιαίτερη χαρά και τιμή η διάκριση των εταιρειών μας στα Green Awards ως “Οι πιο πράσινοι αυτοκινητόδρομοι της χώρας”, μια βράβευση που αποκτά πρόσθετη αξία, από το γεγονός πως ήταν η μοναδική στην κατηγορία “Green Transportation Service”. Πρόκειται για την αναγνώριση της αδιάλειπτης προσπάθειάς μας για προστασία του περιβάλλοντος, μέσω των δράσεων ενεργούς προώθησης και ανάπτυξης, τόσο της ανακύκλωσης, όσο και της ηλεκτροκίνησης στους αυτοκινητοδρόμους μας. Δύο τομείς στους οποίους πρωτοπορούμε στον κλάδο μας, καθώς είμαστε οι μόνες εταιρείες παραχώρησης στην Ελλάδα που προσφέρουμε στους οδηγούς τη δυνατότητα ανακύκλωσης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, έχοντας τοποθετήσει κάδους ανακύκλωσης σε κάθε parking και Σταθμό Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών, ενώ στον τομέα της ηλεκτροκίνησης η Ιόνια Οδός παραμένει ο πρώτος και μόνος αυτοκινητόδρομος στη χώρα, με δυνατότητα φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε όλο το μήκος του στους Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών. Τέλος, με το βλέμμα στο μέλλον, η Νέα Οδός, έγινε πρόσφατα η 1η εταιρεία παραχώρησης στη χώρα, που έθεσε σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο πλάνο αντικατάστασης του στόλου οχημάτων της σε 100% ηλεκτρικά». ΟΡΊΖΩΝ ΑΤΕ: Η ΠΡΏΤΗ ΠΙΛΟΤΙΚΉ ΜΟΝΆΔΑ ΑΠΟΘΉΚΕΥΣΗΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΥΔΡΟΓΌΝΟ «Η Ορίζων ΑΤΕ εργάζεται συστηματικά προς την καινοτομία στο πεδίο της ενέργειας. Η βράβευσή μας στα Green Awards έρχεται να δικαιώσει τη συνεχή μας προσπάθεια σε αυτή την κατεύθυνση. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα τιμητική διάκριση, που παράλληλα δίνει τη δυνατότητα προβολής του έργου και των δραστηριοτήτων της εταιρείας. Η πιλοτική μονάδα αποθήκευσης ενέργειας σε υδρογόνο είναι η πρώτη που εγκαταστάθηκε και λειτουργεί στην Ελλάδα από ιδιωτική εταιρεία. Είναι ένα έργο πολύ σημαντικό για τη χώρα καθώς επιδεικνύει την τεχνολογία του υδρογόνου πριν αυτή εφαρμοστεί ευρέως, ενώ σχετίζεται άμεσα και με την ηλεκτροκίνηση. Εξίσου σημαντικό είναι ότι το έργο διεξάγεται στα πλαίσια Ευρωπαϊκού συνεργατικού έργου HORIZON 2020, γεγονός που δείχνει ότι η αξία του δεν περιορίζεται εντός συνόρων. Η πιλοτική αυτή μονάδα είναι ενταγμένη στο πρότυπο ενεργειακό πάρκο της Ορίζων ΑΤΕ στο Άγκιστρο Σερρών, όπου συνδυάζονται και επιδεικνύονται διαφορετικές τεχνολογίες ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας οι οποίες προσφέρουν δυνατότητες για νέες καινοτόμες εφαρμογές». ΟΛΥΜΠΊΑ ΟΔΌΣ: «ΠΡΆΣΙΝΗ» ΟΔΙΚΉ ΥΠΟΔΟΜΉ ΜΕ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ ΤΗΝ ΟΔΙΚΉ ΑΣΦΆΛΕΙΑ & ΤΟΝ ΆΝΘΡΩΠΟ «Η διάκριση της Ολυμπίας Οδού στα Green Awards για το “επιχειρηματικό μοντέλο ανάπτυξης μιας πράσινης οδικής υποδομής” είναι μια ακόμη επιβεβαίωση ότι κινούμαστε στη σωστή κατεύθυνση. Η Οδική Ασφάλεια και ο σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή είναι πάντα στο επίκεντρο της προσοχής μας. Πέραν αυτού, η διασφάλιση υψηλού επιπέδου ταξιδιωτικής εμπειρίας για τους χρήστες του αυτοκινητόδρομου, η προστασία του περιβάλλοντος μέσω της καινοτομίας και της ψηφιακής μετάβασης και η υποστήριξη και ανάδειξη των τοπικών κοινωνιών είναι οι πυλώνες του μοντέλου ανάπτυξης με όρους Αειφορίας που έχουμε υιοθετήσει. Η στρατηγική μας υλοποιείται μέσα από δράσεις και προγράμματα όπως το χιλιομετρικό σύστημα διοδίων Hybrid, το οποίο θέσαμε πρόσφατα σε λειτουργία, η εγκατάσταση POS σε όλα τα Αυτόματα Μηχανήματα Πληρωμής, η Υπηρεσία Πρόβλεψης Κυκλοφορίας, η δορυφορική παρακολούθηση του αυτοκινητόδρομου, το πρόγραμμα απομακρυσμένης παρακολούθησης των σηράγγων “Smart Tunnel”, το πρωτοποριακό σύστημα καταγραφής ανωμαλιών του οδοστρώματος MIRANDA, οι “πράσινοι” Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών και οι υποδομές ηλεκτροφόρτισης στους ΣΕΑ». MAΡΤΙΟΣ 2021
www.elintech.gr
Με την αξιοπιστία & την εγγύηση του ομίλου ΕΛΙΝΌIΛ Η Ελίν Τεχνική είναι μια δυναμική Τεχνική Εταιρεία, η οποία υλοποιεί ιδιωτικά τεχνικά έργα. Έχοντας ιδρυθεί το 2000 και διαθέτοντας πολυετή εμπειρία στην κατασκευή τεχνικών έργων όπως κτίρια γραφείων, εμπορικά κτίρια (retail), ξενοδοχεία, βιομηχανικά κτίρια – αποθήκες (logistic), καθώς και στην παροχή υπηρεσιών μελετών και τεχνικής υποστήριξης FM, εφαρμόζει στα έργα της όλα τα τελευταία πρότυπα ISO, LEED και BREEAM.
Πηγών 33, Κηφισιά, 145 64 - Τηλ.: 210 6241570, 210 6241500 - Fax: 210 6241579 - Email: sales@elintech.gr
SPECIAL REPORT
Ο COVID-19 ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΊΖΕΙ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ Π Ώ Σ Η Π Α Ν Δ Η Μ Ί Α ΤΟΥ ΚΟ Ρ Ο Ν Ο Ϊ ΟΎ Λ Ε Ι ΤΟΥ Ρ Γ Ε Ί Ω Σ Κ ΑΤΑ ΛΎ Τ Η Σ Σ Η Μ Α Ν Τ Ι Κ Ώ Ν Ε Ξ Ε Λ Ί Ξ Ε Ω Ν Σ Τ Η Ν Α ΡΧ Ι Τ Ε Κ ΤΟ Ν Ι Κ Ή , Ε Π Α Ν Α Π Ρ Ο Σ Δ Ι Ο Ρ Ί ΖΟ Ν ΤΑ Σ Π ΡΑ Κ Τ Ι Κ Έ Σ Κ Α Ι Τ Ρ Ό Π ΟΥ Σ Σ Κ Έ Ψ Η Σ Σε εκτενές δημοσίευμα του newyorker.com καταγράφονται ιστορικά παραδείγματα του παρελθόντος που εισήγαγαν μια νέα οπτική στον τομέα της αρχιτεκτονικής, ενώ αποτυπώνονται οι πρώτες αντιδράσεις μετά το ξέσπασμα του COVID-19 και οι νέες τάσεις που αναδύονται. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΒΆΙΟΣ ΚΡΌΚΟΣ
Κ
ομβική ήταν η συνεισφορά τόσο της σχολής Bauhaus στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής και του βιομηχανικού σχεδιασμού όσο και του Ελβετού αρχιτέκτονα, Le Corbusier, με τη συνεισφορά του σε αυτό που καλείται σήμερα μοντερνισμός, ή πρώιμος μοντερνισμός. «Κλειδί» για τις μεγάλες αλλαγές, ωστόσο, αποτέλεσε τον προηγούμενο αιώνα η φυματίωση: Ήταν το 1933 όταν ο Φινλανδός Hugo Alvar Henrik Aalto, γνωστός και ως ο «πατέρας του μοντερνισμού» στις σκανδιναβικές χώρες κατά πολλούς, δημιούργησε το σανατόριο Paimio. Ένα κτίριο γεωμετρικά άκαμπτο με μεγάλα παράθυρα στην πρόσοψή του, δωμάτια με ανοιχτόχρωμους τοίχους και μια μεγάλη ταράτσα με κιγκλιδώματα και άλλα χαρακτηριστικά που συναντάμε στη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Το φως της ημέρας από
54 | C O N S T R U C T I O N
τα παράθυρα καθώς και οι βεράντες, όπου οι ασθενείς μπορούσαν να κοιμηθούν, ήταν μέρος της θεραπείας, καθώς ο ήλιος είχε αποδειχθεί αποτελεσματικός έναντι της νόσου… Στο σανατόριο, η ίδια η αρχιτεκτονική ήταν μέρος της θεραπείας! Στην Ευρώπη, αρχιτέκτονες συνεργάστηκαν με γιατρούς για την κατασκευή σανατορίων: Ο Le Corbusier «ανύψωσε» τα σπίτια από το υγρό έδαφος για να αποφεύγονται οι μολύνσεις. Η Villa Müller του Adolf Loos στην Πράγα περιλάμβανε έναν ξεχωριστό χώρο για την καραντίνα άρρωστων παιδιών κ.ά. Όπως σημειώνει η καθηγήτρια του Princeton, Beatriz Colomina: «Ο φόβος της μόλυνσης προσδιορίζει και πάλι τους χώρους που θέλουμε να είμαστε. Όπως η φυματίωση διαμόρφωσε τον μοντερνισμό, έτσι ο COVID-19 και η συλλογική μας εμπειρία να μένουμε μέσα για μήνες στο τέλος θα επηρεάσει το μέλλον της αρχιτεκτονικής. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας μάς ζητείται να είμαστε μέσα στα δικά μας μικρά κελιά». «Σε αντίθεση με το ευάερο, “παρθένο κενό” του μοντερνισμού, ο χώρος που απαιτείται για την καραντίνα είναι προστατευτικός, με ταινίες και τοίχους από πλέξιγκλας… τα “εμπόδια” είναι σύμμαχοί μας», τονίζει.
ΤΙ ΓΊΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΚΑΤΟΙΚΊΕΣ
Τα lofts -σήμα κατατεθέν στη Νέα Υόρκη- δεν φαίνεται πως είναι ό,τι πιο ιδανικό αυτήν τη στιγμή. Όλοι εργάζονται από το σπίτι (τηλέφωνο, Zoom κ.ά.). Υπάρχει έλλειψη ιδιωτικότητας, ενώ μπαρ και εστιατόρια που θα μπορούσαν να προσφέρουν μια έξοδο διαφυγής, είναι κλειστά. «Δεν είναι το τέλος του κόσμου. Δεν πρέπει ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
να αντιδράσουμε υπερβολικά», τονίζουν οι Florian Idenburg και Jing Liu της εταιρείας so-il - που έχει σχεδιάσει μουσεία τέχνης, κατοικίες και άλλα μεγάλα έργα. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας ανασχεδίασαν ένα 12ώροφο κτίριο στο Μπρούκλιν: Η κουζίνα, η τραπεζαρία και το σαλόνι είναι πλέον ξεχωριστοί χώροι και όχι ενιαίοι. Τα υπνοδωμάτια απέχουν μεταξύ τους, διαθέτουν καλύτερη ηχομόνωση, περισσότερα τ.μ. για εργασία, ενώ ο εξωτερικός χώρος διαμορφώνεται στο 30% επί του συνόλου. «Έχει σημασία να μπορείς να βγεις έξω», είπε ο Idenburg. «Όχι μόνο για να ενθαρρύνουμε τους υγειονομικούς, αλλά και να είμαστε εκτός του σπιτιού για λίγο». Οι αρχιτέκτονες έχουν ασχοληθεί εδώ και δεκαετίες με την έννοια της «ελάχιστης κατοίκησης». Η ιδέα «εφαρμόστηκε» στην Ιαπωνία με το μεταβολιστικό κίνημα στη δεκαετία του 1960. Ο πύργος Nakagin Capsule του Τόκιο, από τον Kisho Kurokawa, είναι μια σειρά μεμονωμένων κουτιών-σπιτιών που έχουν βασικά πράγματα για να ζήσει κανείς, έστω για λίγο: ένα κυκλικό παράθυρο, μια τηλεόραση, ένα στερεοφωνικό, ένα γραφείο, ένα κρεβάτι, ένα ντους. Το μεγάλο αυτό όραμα ωστόσο δεν προχώρησε. Σήμερα, ο πύργος Nakagin πιθανώς να κατεδαφιστεί στο μέλλον και τα διαμερίσματα υπάρχουν πλέον περισσότερο ως έργα τέχνης. «Ούτε μικροί, μήτε τεράστιοι χώροι είναι η απάντηση. Πρέπει να είμαστε λειτουργικά συνδεδεμένοι εσωτερικά – όχι με την “απρόσωπη ομαλότητα” του μινιμαλιστικού μοντερνισμού, αλλά με την έννοια ότι αποτελεί το κρησφύγετο για τη δική μας “χειμερία νάρκη”. Που θα υπενθυμίζει ότι ο κόσμος που γνωρίζουμε υπάρχει εκεί έξω και τα πράγματα θα είναι ξανά φυσιολογικά», σημειώνει η Paola Antonelli, από το τμήμα αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη.
ΓΡΑΦΕΊΑ - ΧΏΡΟΙ ΕΡΓΑΣΊΑΣ
Για τους χώρους εργασίας απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός: Ταινίες, σχεδιασμένοι κύκλοι και προστατευτικά έρχονται να μας προφυλάξουν. Στην Ολλανδία, ένα εστιατόριο δημιούργησε γυάλινους θαλάμους που μοιάζουν με θερμοκήπιο γύρω από τα τραπέζια ώστε να προστατεύονται πελάτες και σερβιτόροι. Μια καφετέρια στη Γερμανία μοίρασε καπέλα με κολλημένα «μακαρόνια κολύμβησης» στους πελάτες, ώστε να κρατούν αποστάσεις και να μην έρχονται πολύ κοντά ο ένας στον άλλο. Ένα καζίνο στη Φλόριντα τοποθέτησε ένα παχύ προστατευτικό πλέξιγκλας στα τραπέζια του πόκερ, με αντισηπτικό κάτω από τα τραπέζια για τους παίκτες. H Cushman & Wakefield, κολοσσός στο real estate, διεθνώς διαμόρφωσε ανάλογα τα γραφεία της στο Άμστερνταμ: Εργάζονταν 275 άτομα, ενώ τώρα 75. Μαύρα κυκλικά χαλιά σε κάθε γραφείο οριοθετούν τον προσωπικό χώρο, ενώ έξτρα καρέκλες βρίσκονται εκτός των «κύκλων», ώστε οι συνάδελφοι να μπορούν να συζητούν διά ζώσης, αλλά από απόσταση. Λιγότερες είναι οι καρέκλες στα meeting rooms και όλοι κινούνται δεξιόστροφα στον χώρο. Για τα κοινά γραφεία παρέχονται ειδικές χάρτινες επιφάνειες μιας χρήσης που ο καθένας μπορεί να τοποθετήσει τον υπολογιστή του. Από την πλευράς της, η Αμερικανίδα αρχιτέκτων Deborah Berke εξέτασε χώρους που έχουν σχεδιαστεί για κωφούς. Αυτοί οι χώροι χρειάζονται καλό φωτισμό ώστε οι άνθρωποι να «διαβάζουν τα χείλη» άλλων και συσκευές φωτισμού που θα δείχνουν πότε κάποιος εισέρχεται σε ένα δωμάτιο. «Θα πρέπει να δούμε προσεχτικά την καθαριότητα μας», σημειώνει επίσης. «Οι άνθρωποι βγάζουν τα παπούτσια τους στην πόρτα; Οι ντουλάπες για το παλτό μας είναι αρκετά μεγάλα και μακριά; Υπάρχει μέρος κοντά στην ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
είσοδο για να πλύνουμε τα χέρια μας;»… Ο Le Corbusier έλυσε το τελευταίο πρόβλημα εγκαθιστώντας έναν ανεξάρτητο νεροχύτη στην είσοδο του Villa Savoye το 1931.
Η ΖΩΉ ΣΤΗΝ ΠΌΛΗ
Παλιός συνεργάτης της so-il, ο αρχιτέκτονας Ηλίας Παπαγεωργίου επέστρεψε στην Αθήνα από τη Νέα Υόρκη. Ο ίδιος εστίασε στο γεγονός ότι οι άνθρωποι τώρα συγκεντρώνονται σε δημόσιους χώρους που δεν σχετίζονται με οποιαδήποτε εμπορική χρήση, σε αντίθεση με το παρελθόν, που ο πυρήνας της κοινωνικής ζωής βρίσκονταν πέριξ καταστημάτων και εμπορικών δραστηριοτήτων. Από την άλλη πλευρά, το ζητούμενο και για το επόμενο διάστημα είναι οι κατάλληλες αστικές παρεμβάσεις: Στο Βίλνιους της Λιθουανίας χρησιμοποιήθηκαν δρόμοι ώστε εστιατόρια και καφετέριες να τοποθετήσουν τραπέζια σε κατάλληλες αποστάσεις. Στη Νέα Υόρκη έχουν δημιουργηθεί χιλιόμετρα πεζόδρομων για περαιτέρω πρόσβαση σε εξωτερικούς χώρους, και όχι μόνο στα πάρκα. Το Λονδίνο δημιουργεί ένα τεράστιο δίκτυο νέων λωρίδων ποδηλάτων. «Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου η πυκνότητα του πληθυσμού στις πόλεις είναι κάτι που πρέπει να αποφευχθεί. Η πρόκληση είναι η συμφιλίωση της ανάγκης για ένα μακροπρόθεσμο αρχιτεκτονικό σχέδιο με τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα της πανδημίας», σημειώνει ο Tobias Armborst, αρχιτέκτονας από το Μπρούκλιν. Ο κίνδυνος αυτός δεν είναι καινούργιος όμως: Ήταν ο GeorgesEugène Haussmann που ξεκίνησε ένα τεράστιο καινοτόμο πρόγραμμα δημοσίων έργων στον πολεοδομικό σχεδιασμό, σε γειτονιές από την εποχή του Μεσαίωνα, στο Παρίσι. Με νέο υδρευτικό-αποχετευτικό δίκτυο, απομακρύνοντας τις εστίες μόλυνσης. Προώθησε την ιδέα μεγάλων λεωφόρων με μεγάλα πάρκα και δημόσιες πλατείες. Έργα που ανέδειξαν το αρχιτεκτονικό μοντέλο του 20ού αιώνα. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, ο αστυφιλία άλλαξε το μοντέλο αυτό διεθνώς, δημιουργώντας συνθήκες για φτηνά σπίτια, ολοένα και μικρότερα διαμερίσματα και μικτές χρήσεις. Στις μέρες μας, τι νέο θα φέρει τελικά ο COVID-19;
CONSTRUCTION |
55
OPINION
Τ Ο Υ Ε ΥΆ Γ Γ Ε Λ Ο Υ Σ Α Π Ο Υ Ν Τ Ζ Ά Κ Η
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΜΠ-ΕΣΒΥΚ Η υπογραφή του Μνημονίου Συναντίληψης των δύο μερών αποτελεί έμπρακτη κοινή αναγνώριση του κομβικού ρόλου της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης των μηχανικών για την επιτυχή παραγωγή τεχνικών έργων και υποδομών στη Χώρα.
Μ
ετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο τα Πανεπιστημιακά Τμήματα Μηχανικών πολλαπλασιάστηκαν. Αρχικά, η κοινωνική ζήτηση παγκοσμίως για περισσότερους και καλύτερους μηχανικούς προέκυψε από την τεράστια ανάγκη ανασυγκρότησης. Πολύ σύντομα, οι κυβερνήσεις στην προσπάθειά τους να επιτύχουν οικονομική ευμάρεια υιοθέτησαν την κεϋνσιανή θεωρία, δηλαδή τη χρήση δημόσιων επενδύσεων ως ατμομηχανή ανάπτυξης. Τα πρώτα θετικά αποτελέσματα πυροδότησαν τη διεκδίκηση των πολιτών για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και κατά συνέπεια τη μεγέθυνση των ιδιωτικών επενδύσεων, με αποτέλεσμα αυξημένη ζήτηση για εκπαίδευση μηχανικών. Πριν μερικά χρόνια η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση με τις μεγάλες επιπτώσεις σε πολλές χώρες και ιδιαίτερα στη δική μας (δηλαδή συρρίκνωση των επενδύσεων, υψηλό ποσοστό ανεργίας στον τεχνικό τομέα, μετανάστευση μηχανικών) διέλυσε την παρανόηση περί αδιάλειπτης ανάπτυξης.
56 | C O N S T R U C T I O N
Παράλληλα, σήμερα, η τεχνολογική εξέλιξη μεταβάλλει με ταχύτητα όχι μόνον την πρακτική της εργασίας αλλά και τη μεθοδολογία της σκέψης των μηχανικών, ενώ η παγκοσμιοποίηση διευρύνει τις δυνατότητες επιστημονικού και επαγγελματικού έργου για τους μηχανικούς, υπό την προϋπόθεση της επάρκειας των προσόντων τους στον διεθνή στίβο της αγοράς εργασίας.
ΚΟΜΒΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ
Γνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης των μηχανικών για την επιτυχή παραγωγή τεχνικών έργων και υποδομών στη Χώρα αλλά και την απαίτηση συστηματικής βελτίωσης των δυνατοτήτων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού για την ενδυνάμωση της επιχειρηματικότητας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της βιομηχανίας των υποδομών και κατασκευών στον διεθνή στίβο τίθενται σημαντικά ζητήματα σχετικά με τις σπουδές του μηχανικού, όπως τα παρακάτω:
● Π ώς πρέπει να αντιμετωπιστούν κα-
λύτερα οι ανάγκες των μηχανικών του 21ου αιώνα; ● Π ώς μπορεί να αυξηθεί η απασχολησιμότητα των νέων μηχανικών; ● Π ώς οι θεωρητικές γνώσεις των νέων μηχανικών δεν θα είναι ξεπερασμένες σε λίγα χρόνια μετά την αποφοίτησή τους από τη σχολή; Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) είναι το αρχαιότερο Ελληνικό Τεχνολογικό Πανεπιστημιακό Ίδρυμα, έχει ευρεία διεθνή αναγνώριση, κυρίως από τον μεγάλο αριθμό των διεθνών επιστημονικών δημοσιεύσεων των μελών του και των ετεροαναφορών σε αυτές, προσελκύει υψηλής στάθμης σπουδαστές και οι απόφοιτοι του συμβάλλουν διαχρονικά και ουσιαστικά στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και των υποδομών. Το ΕΜΠ είναι διαρκώς στην πρωτοπορία για την επιδίωξη βιώσιμης ανάπτυξης της Χώρας μας και οφείλει να απαντά στις προκλήσεις των καιρών. Το Εθνικό Συμβούλιο Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών (ΕΣΒΥΚ) εκπροΜΑΡΤΙΟΣ 2021
σωπεί 10 επαγγελματικές ενώσεις ιδιωτικών οικονομικών φορέων που τα μέλη τους υλοποιούν τη μελέτη, κατασκευή και διαχείριση του συντριπτικού ποσοστού του συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού των έργων της Χώρας. Το ΕΣΒΥΚ στοχεύει στη διασφάλιση της διαρκούς ανάπτυξης του κλάδου σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και εξωστρέφειας.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Κατά την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των δύο μερών έγιναν οι ακόλουθες σημαντικές διαπιστώσεις: ● Η ενδυνάμωση και βιώσιμη ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας προϋποθέτει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές, ειδικότερα αυτών της βιομηχανίας υποδομών και κατασκευών, για την επίτευξη της οποίας απαιτείται η ταχεία και εκτεταμένη βελτίωση των δυνατοτήτων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, ειδικότερα των μηχανικών. ● Ε ίναι αναγκαία η συστηματική σύμπραξη των ΑΕΙ και των επιχειρήσεων στην έρευνα και στην καινοτομία, καθώς και στη συσχέτιση και προσαρμογή τόσο της εκπαίδευσης όσο και της συνεχιζόμνης ή δια βίου μάθησης με τις πραγματικές απαιτήσεις της εγχώριας και της διεθνούς αγοράς. ● Τ ο σημερινό πλαίσιο συνεργασίας ΑΕΙ και επιχειρήσεων δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των καιρών και πρέπει να αναβαθμιστεί δραστικά, δεδομένης και της αναγκαιότητας τάχιστης προσαρμογής της Χώρας στις σύγχρονες διεθνείς τεχνολογικές εξελίξεις και απαιτήσεις. ● Ο ρόλος της βιομηχανίας υποδομών και κατασκευών καθίσταται ιδιαίτερα κρίσιμος στη σημερινή συγκυρία της αναγκαιότητας βέλτιστου εθνικού σχεδιασμού για την ταυτόχρονη αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ 2021-2027, γεγονός που επιτάσσει την κατάλληλη προετοιμασία των νέων Μηχανικών για την ετοιμότητα συμμετοχής τους στην παραγωγική διαδικασία της μελέτης, κατασκευής και διαχείρισης τεχνικών έργων. Το ΕΜΠ και το ΕΣΒΥΚ συμφώνησαν και ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
«Το ΕΜΠ είναι διαρκώς στην πρωτοπορία για την επιδίωξη βιώσιμης ανάπτυξης της Χώρας μας και οφείλει να απαντά στις προκλήσεις των καιρών» υπέγραψαν Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας και ανέθεσαν σε Συντονιστική Επιτροπή Καθοδήγησης να εξειδικεύσει τα πεδία συνεργασίας τους, όπως ενδεικτικά: ● Δ ιερεύνηση των τάσεων απασχόλησης στον τεχνικό κλάδο στην Ελλάδα και διεθνώς. ● Σ υμβολή στην αναθεώρηση υπαρχόντων ή/και στην κατάστρωση νέων προπτυχιακών ή ακόμα και διατμημα-
τικών μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. ● Σ χεδιασμό Προγραμμάτων Πρακτικής Επιμόρφωσης/Κατάρτισης και συνεχιζόμενης ή δια βίου εκπαίδευσης. ● Μ εταφορά τεχνογνωσίας. ● Π ροώθηση της συνεργασίας των Σχολών του ΕΜΠ με τις τεχνικές επιχειρήσεις σε θέματα εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας. ● Π ροετοιμασία και υποβολή ερευνητικών προτάσεων. ● Δ ιοργάνωση από κοινού δραστηριοτήτων (π.χ. συνεδρίων, εκδηλώσεων). ● Σ υγκρότηση ομάδων εργασίας για την παραγωγή προτάσεων πολιτικής και κατευθυντήριων οδηγιών σε θέματα και ζητήματα της βιομηχανίας υποδομών και κατασκευών. Η υπογραφή του Μνημονίου Συναντίληψης και Συνεργασίας των δύο μερών αποτελεί έμπρακτη κοινή αναγνώριση του κομβικού ρόλου της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης των μηχανικών για την επιτυχή παραγωγή τεχνικών έργων και υποδομών στη Χώρα, καθώς και του κρίσιμου ρόλου της βιομηχανίας υποδομών και κατασκευών για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και τη συνεχή βελτίωση της ευημερίας και ασφάλειας των Ελλήνων πολιτών.
*Ο καθηγητής κ. Ευάγγελος Σαπουντζάκης είναι Αντιπρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ)
CONSTRUCTION |
57
I N D U S T R Y TA L K S
Τ Ο Υ Γ Ε Ω Ρ Γ Ί Ο Υ Μ Ε Ν Τ Ζ Ε Λ Ό Π Ο ΥΛ Ο Υ
ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΟΣ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ Η βιομηχανία αλουμινίου ξεκίνησε την ανάπτυξή της στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του 1960, με την ίδρυση και τη λειτουργία μιας βιομηχανικής μονάδας που επέτρεψε την εκμετάλλευση των εγχώριων κοιτασμάτων βωξίτη.
Η
Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στη 12η θέση στον κόσμο και πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς τα σημαντικά αποθέματα βωξίτη που βρίσκονται κυρίως στην ηπειρωτική χώρα. Ο κλάδος χαρακτηρίζεται για την καθετοποίησή του και την υψηλή προστιθέμενη αξία που προσλαμβάνουν τα προϊόντα του σε κάθε στάδιο από τις 5-6 διαδοχικές βιομηχανικές διαδικασίες της αλυσίδας αξίας. Από το ορυκτό βωξίτη, στην αλουμίνα - το βασικό ενδιάμεσο της μεταλλουργίας αλουμινίου - στο ακατέργαστο αλουμίνιο και στη συνέχεια στην πρώτη επεξεργασία - έλαση, διέλαση, καλώδια και χυτήρια - και τέλος στη δεύτερη επεξεργασία για την παραγωγή προϊόντων τελικού χρήστη υψηλής αξίας ( όπως αρχιτεκτονικά συστήματα αλουμινίου, συσκευασία κ.λπ.). Ο κλάδος αποτελείται από 3.000 μεγάλες, μεσαίες και μικρές εταιρείες και 21 βιομηχανίες σημαντικού μεγέθους. Απασχολεί άμεσα ή έμμεσα 30.000 άτομα και συνεισφέρει 2,3% στο εθνικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Επιπλέον, έχει ισχυρή διεθνή παρουσία με μονάδες παραγωγής, δίκτυα διανομής και οργανωμένες εμπορικές δραστηριότητες σε περισσότερες από 50 χώρες. Ο κλάδος εξάγει το 75% των συνολικών πωλήσεών του, από τους οποίους το 78%
58 | C O N S T R U C T I O N
κατευθύνεται στην αγορά της ΕΕ. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της χώρας μας, και παρά το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον, ο κλάδος παρέμεινε ένας από τους πιο δυναμικούς τομείς της εθνικής οικονομίας, ιδιαίτερα ανταγωνιστικός και προσανατολισμένος στις εξαγωγές. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές της βιομηχανίας αλουμινίου τριπλασιάστηκαν κατά την περίοδο 2009 έως 2019, όπως φαίνεται στον πίνακα. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη επιτυχία, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη το εγχώριο επιχειρηματικό περιβάλλον (έλεγχοι κεφαλαίου, έλλειψη ρευστότητας, υψηλό κόστος ενέργειας κ.λπ.). Για το 9μηνο 2020, και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, οι εξαγωγές της ελληνικής βιομηχανίας αλουμινίου αντιπροσώπευαν περίπου το 5% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Έτσι ο κλάδος, χωρίς τον βωξίτη και την αλουμίνα, οι οποίοι είναι γνωστοί και ανταγωνιστικοί στις διεθνείς αγορές, κατατάσσεται στην Ελλάδα ως: ● Ο 4ος πιο εξαγωγικός κλάδος της χώρας, με την αξία εξαγωγών να ξεπερνά το 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ. ● Ο 2ος με το καλύτερο (θετικό) εμπορικό ισοζύγιο περίπου 550 εκατομμύρια ευρώ.
ΔΗΜΟΦΙΛΕΣ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Το αλουμίνιο, λόγω των χαρακτηριστικών ιδιοτήτων του, διαθέτει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών για καθημερινή χρήση. Η αντοχή του στη διάβρωση, η απλή επεξεργασία, το χαμηλό κόστος συντήρησης και το μικρό βάρος σε σύγκριση με άλλα μέταλλα, το καθιστούν ένα ιδιαίτερα χρήσιμο υλικό. Η δυνατότητά του να ανακυκλώνεται απεριόριστες φορές χωρίς να αλλοιώνονται οι ιδιότητές του είναι ένας πρόσθετος παράγοντας που έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο να είναι το αλουμίνιο ένα ευρέως δημοφιλές βιώσιμο υλικό. Ειδικά, στα πλαίσια της πολιτικής της κυκλικής οικονομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η βιομηχανία αλουμινίου δεσμεύεται να ενισχύσει την ανακύκλωση σε όλη την αλυσίδα αξίας της, από την παραγωγή του αλουμινίου έως και το τέλος ζωής των προϊόντων. Με υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης στο τέλος του κύκλου ζωής του, το αλουμίνιο συμβάλλει σημαντικά στην κυκλική οικονομία, καθώς η ανακύκλωση αλουμινίου εξοικονομεί ενέργεια, χρησιμοποιώντας μόνο το 5% της ενέργειας που απαιτείται για την πρωτογενή παραγωγή, με παράλληλη ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου καθώς και των στερεών αποβλήτων.
ΚΛΑΔΟΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ *: Εξέλιξη εξαγωγών 2009-2020 (EUR/Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ)
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ
Όσον αφορά το μέλλον, στη διεθνή αγορά υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση προϊόντων αλουμινίου σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, οι μεταφορές, τα κτίρια και η συσκευασία. Η παγκόσμια ζήτηση αλουμινίου εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί έως το 2050. Στην εγχώρια αγορά ο φιλόδοξος στόχος εξοικονόμησης ενέργειας, που έχει τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, θα αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για περαιτέρω αύξηση της ζήτησης. Πρακτικά σημαίνει ενεργειακή αναβάθμιση σε κατά μέσο όρο 60.000 κτίρια/ κτιριακές μονάδες κάθε χρόνο για την επόμενη δεκαετία, γεγονός που θα έχει έντονη θετική επίδραση στον κλάδο της οικοδομής και των κατασκευών. Σαφώς, συνολικά, ο κλάδος αλουμινίου και ειδικότερα οι διελάσεις/παραγωγοί συστημάτων αλουμινίου και οι κατασκευαστές θα επωφεληθούν από αυτή την αύξηση της ζήτησης. Ακόμα και στις συνθήκες της πανδημίας ο κλάδος μας, συνεχίζοντας τις παραγωΜΑΡΤΙΟΣ 2021
* εξαιρουμένου του βωξίτη και της αλουμίνας ** Εκτιμήσεις ΕΕΑ
γικές και όχι μόνο επενδύσεις και καινοτομίες, θα βγει πιο δυνατός γιατί διαθέτει τα θεμέλια, το προσωπικό και την τεχνογνωσία που τον έχουν καταστήσει έναν από τους σημαντικότερους βιομηχανικούς κλάδους της χώρας.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ
Η Ελληνική Ένωση Αλουμινίου (ΕΕΑ) είναι ο κλαδικός σύνδεσμος των βιομηχανιών-βιοτεχνών αλουμινίου στη χώρα μας. Έχει ως μέλη εταιρείες και συνδέσμους του κλάδου, που δραστηριοποιούνται από την εξόρυξη του βωξίτη έως και την
παραγωγή προϊόντων για διάφορες εφαρμογές και χρήσεις. Η ΕΕΑ αποτελεί τον δίαυλο επικοινωνίας των μελών της με τους Ελληνικούς Δημόσιους Οργανισμούς, εκπροσωπεί τον κλάδο στους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς φορείς και υποστηρίζει τεκμηριωμένα τις θέσεις των μελών της. Η ΕΕΑ συμμετέχει ως εταίρος στην ΕΕΑΑΜΚΕ, που είναι διαπιστευμένος Φορέας από το ΕΣΥΔ σύμφωνα με το EN ISO/IEC 17065 για τα πιστοποιητικά QUALICOAT & QUALANOD. *Ο κ. Γεώργιος Μεντζελόπουλος είναι Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου (ΕΕΑ)
CONSTRUCTION |
59
I N D U S T R Y TA L K S
Τ Η Σ Μ Α Ρ Ί Α Σ Τ Σ Ι Ο Μ Π Ά Ν ΟΥ
ΕΞΙ ΣΥΝ ΜΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Η ενίσχυση και η ανάπτυξη του Κατασκευαστικού Κλάδου θα φέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη, και όχι μόνο οικονομικά, για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Ο
τομέας των κατασκευών ανέκαθεν αποτελούσε έναν από τους κινητήριους μοχλούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, όπως εξάλλου ισχύει και διεθνώς. Εάν δε, συμπεριληφθούν σε αυτόν και οι συναφείς κλάδοι της βιομηχανίας, του εμπορίου και των επαγγελματικών υπηρεσιών, τότε αυξάνεται σημαντικά η συνεισφορά του στη διαμόρφωση του ΑΕΠ. Πέραν, όμως, από τη δυναμική του κατασκευαστικού κλάδου στη διαμόρφωση της οικονομίας μίας χώρας, είναι εξίσου σημαντική και η συμβολή του στη γενικότερη ανάπτυξη μιας χώρας και έχει να κάνει με τη συνεισφορά του στην υλοποίηση επενδυτικών έργων σε τομείς όπως ο Τουρισμός, η Βιομηχανία, η Αστική Ανάπτυξη και Ανάπλαση, ο Πολιτισμός κ.ά. Τα δημόσια έργα ειδικότερα είναι έργα υποδομής μιας χώρας που καλύπτουν βασικές ανάγκες του κοινωνικού συνόλου, συμβάλλουν στην ανάπτυξη των κύριων παραγωγικών δραστηριοτήτων, στην ασφάλεια της χώρας και γενικά αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Ο κατασκευαστικός τομέας σημείωσε ταχεία ανάπτυξη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μέχρι το 2007, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η δημιουργία
60 | C O N S T R U C T I O N
σύγχρονων τεχνικών εταιρειών, μελετητικών γραφείων, εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού, τεχνογνωσίας και τεχνικού εξοπλισμού. Ωστόσο, η ύφεση στον τομέα των κατασκευών, από το 2007 και μετά, είναι βαθιά και κινδυνεύει να πάρει μόνιμα χαρακτηριστικά. Η περικοπή των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, η έλλειψη ρευστότητας και τραπεζικής χρηματοδότησης, οι υψηλότατες προσφερόμενες εκπτώσεις και η δραστική αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, άμεσης και έμμεσης, έχουν οδηγήσει τον τομέα των κατασκευών σε δεινή θέση. Οι προσπάθειες της δημοσιονομικής προσαρμογής των τελευταίων ετών είχαν άμεση επίδραση στον κλάδο και, μάλιστα, δυσανάλογη με άλλους κλάδους. Συνεπώς, η δυναμικότητα του τομέα σε ανθρώπινους πόρους, κεφαλαιουχικό εξοπλισμό και τεχνογνωσία, υπό τις υφιστάμενες συνθήκες, σταδιακά απαξιώνεται. Πολλές επιχειρήσεις, και όχι αποκλειστικά εργοληπτικές, είτε οδηγούνται σε παύση της λειτουργίας τους είτε υπολειτουργούν.
ΚΟΜΒΙΚΗ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ
Ως χώρα, δε, βρισκόμαστε σε μια από τις κρισιμότερες καμπές της ιστορίας μας, εξαιτίας της πολυετούς οικονομικής κρί-
σης, αλλά και της πρόσφατης υγειονομικής κρίσης. Οι παθογένειες που παρουσιάζουμε ως Κράτος φάνηκαν τα τελευταία χρόνια με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, και αφορούν κάθε πτυχή της ελληνικής κοινωνίας. Συγκεκριμένα, η πολυνομία, από τις πιο σημαντικές παθογένειες, με μια πληθώρα ρυθμιστικών κειμένων, χωρίς κωδικοποίηση, οδηγεί σε ένα απολύτως δαιδαλώδες θεσμικό οικοδόμημα δίχως εσωτερική ανοχή. Εάν, δε, προστεθεί και η μεγάλη ανοχή στη μη τήρηση των θεσμικών υποχρεώσεων και την καταστρατήγησή τους, πρώτα από το ίδιο το Κράτος και μετά από τους πολίτες, όλοι αντιλαμβανόμαστε τι είναι αυτό που κρατά μια ολόκληρη χώρα καθηλωμένη. Σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, ο τομέας των κατασκευών αναζητά κατεύθυνση και προοπτική για το μέλλον. Η ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου θα φέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη και όχι μόνο οικονομικά. Συγκεκριμένα, ●Ο κλάδος συνδέεται άμεσα με την εργασία, άρα και με τη μείωση της ανεργίας μεγάλου εύρους επαγγελμάτων όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. ● Ο ι επιχειρήσεις του κλάδου έχουν παρουσία σε όλη την περιφέρεια και, κατά συνέπεια, συμβάλλουν στη δημιουργία εισοδήματος ανά τη χώρα. ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
●Δ ιευκολύνεται η ανάπτυξη και άλλων
παραγωγικών κλάδων (Βιομηχανία, Τουρισμός, Εμπόριο κ.ά.). ● Ο κλάδος συμβάλλει στην ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων και συνεπώς στη δημιουργία «πλούτου των νοικοκυριών» αυξάνοντας τις δυνατότητες χρηματοδότησης των πολιτών. ● Τέλος, συνεισφέρει σημαντικά στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών, υλοποιώντας έργα υποδομής και πολιτισμού. Είναι, επομένως, προφανές ότι η βελτίωση του κλάδου των κατασκευών θα έχει μόνο θετικά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία και για την ελληνική κοινωνία.
Οι παθογένειες που παρουσιάζουμε ως Κράτος φάνηκαν τα τελευταία χρόνια με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, και αφορούν κάθε πτυχή της ελληνικής κοινωνίας
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ
Πολύ συνοπτικά, οι απαιτούμενες διορθωτικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν ώστε να δούμε άμεσα να ανακάμπτει ο κατασκευαστικό κλάδος είναι οι εξής παρακάτω: ●Α πλοποίηση και σταθεροποίηση του φορολογικού πλαισίου, και κυρίως, μείωση των φορολογικών συντελεστών. Είναι απαραίτητη η δημιουργία ενός σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος, η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος, με την καθιέρωση λίγων και διακριτών φόρων, η δημιουργία φορολογικών ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
κινήτρων σε επιχειρήσεις που αυξάνουν τις θέσεις εργασίας ή επενδύουν στον τόπο. Αντιθέτως, η υψηλή φορολογική επιβάρυνση λειτουργεί επιβαρυντικά στην ανάπτυξη του τομέα, και φυσικά, κανένας σοβαρός επενδυτής δεν θα έρθει να βάλει τα λεφτά του στη χώρα μας όταν είναι αβέβαιος για τα φορολογικά βάρη. ● Κωδικοποίηση, απλοποίηση και σταθεροποίηση του συνόλου της νομοθεσίας.
Οι θεσμοί αποτελούν τα θεμέλια πάνω στα οποία μία σύγχρονη κοινωνία θα «χτίσει» τη λειτουργία της, την ευημερία της και τη θέση της στην παγκόσμια κοινότητα. Επομένως, η ανάπτυξη αλλά και η ανεξαρτησία μιας χώρας στηρίζεται, κατά κύριο λόγο, στην ποιότητα των θεσμών της, που δίνουν τα κίνητρα και τα αντικίνητρα για την συμπεριφορά των πολιτών και των πολιτικών. ● Επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης. Η βραδύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς ανασταλτικούς παράγοντες στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην προσέλκυση επενδύσεων. ● Αναβάθμιση των υπηρεσιών από τη μεριά της Πολιτείας με εφαρμογή δράσεων εκσυγχρονισμού της Δημόσιας Διοίκησης. Η Δημόσια Διοίκηση είναι αυτή που θα ενισχύει τους θεσμούς, θα παρακολουθεί και θα βελτιώνει τη λειτουργία τους και θα κατευθύνει συντονισμένες δράσεις, που θα έχουν ως στόχο την ανάπτυξη της χώρας. ● Η προώθηση επενδυτικών σχεδίων. Για παράδειγμα, η αξιοποίηση του Ελληνικού αφορά αποκλειστικά κατασκευαστική δραστηριότητα, από την οποία, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, αναμένεται να δημιουργηθούν πάνω από 35 χιλ. CONSTRUCTION |
61
I N D U S T R Y TA L K S
θέσεις εργασίας, ενώ το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,2% λόγω επενδυτικής ζήτησης και ιδιωτικής κατανάλωσης. Έτσι, σε συνδυασμό με τα παραπάνω, θα δοθεί επιτελούς το μήνυμα στη διεθνή επενδυτική κοινότητα ότι η Ελλάδα είναι μια φιλική προς τις επενδύσεις χώρα. ●Σ τήριξη του τομέα δημοσίων έργων με την αξιοποίηση των δημοσίων επενδύσεων ως βασικό εργαλείο αναθέρμανσης της οικονομίας, με όλα τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα που επιφέρουν στην απασχόληση, στην τόνωση της αγοράς και στα δημόσια έσοδα. Για παράδειγμα, έργα ανάπλασης των αστικών μας κέντρων τονώνουν την αξία των ακινήτων στο κέντρο, αναβαθμίζουν το περιβάλλον, βοηθούν στην ανάπτυξη του τουρισμού και της εμπορικής δραστηριότητας. Η χρηματοδότηση τέτοιων αλλά και άλλων έργων υποδομών, μπορεί να επιτευχθεί με την συντονισμένη δράση των ΟΤΑ και των κεντρικών υπηρεσιών εκμεταλλευόμενοι όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Θα επιτευχθεί, δε, το μέγιστο όφελος όταν αυτά τα έργα προκύψουν μέσα από έναν προσεκτικό σχεδιασμό και προγραμματισμό, με ιεράρχηση έργων υποδομής σε τοπικό επίπεδο και με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Η εμπειρία ήδη 62 | C O N S T R U C T I O N
Οι παθογένειες που παρουσιάζουμε ως Κράτος φάνηκαν τα τελευταία χρόνια με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, και αφορούν κάθε πτυχή της ελληνικής κοινωνίας υπάρχει, τόσο από τους εμπλεκόμενους φορείς όσο και από τον τεχνικό κόσμο. Είναι αναγκαία η, σε απόλυτο βαθμό, απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων και σε αυτόν τον τομέα ο ρόλος της κεντρικής διοίκησης αλλά και των περιφερειών είναι καταλυτικός. Η εκκίνηση μικρών και μεσαίων έργων στην περιφέρεια θα συμβάλει στη δραστηριοποίηση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας που κινδυνεύει με μόνιμη απραξία.
Τέλος, και εξίσου σημαντικό για την αποτελεσματική συμμετοχή των Κατασκευών στο επιδιωκόμενο νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας, είναι η βελτίωση των ίδιων των κατασκευαστικών επιχειρήσεων. Η συσσωρευμένη εμπειρία τόσο των χρόνων της ευμάρειας όσο και των χρόνων της κρίσης πρέπει με κάποιο τρόπο να αξιολογηθεί και να επενδυθεί μέσα στις επιχειρήσεις του κλάδου και ιδιαίτερα από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η αύξηση και βελτίωση της παραγωγικότητάς μας (ως προς τους παράγοντες του κόστους, του χρόνου αποπεράτωσης, της ποιότητας και της καινοτομίας), η συμμετοχή μας στη διαρκή αναβάθμιση (ενεργειακή και όχι μόνο) της κατασκευής κατοικιών/κτισμάτων με στόχο την αύξηση της ζήτησης, η στροφή των μεγάλων και μεσαίων εταιρειών στη διεθνή αγορά των κατασκευών και η διασφάλιση της παροχής ευκαιριών στο ανενεργό ανθρώπινο δυναμικό, είναι αναγκαίες διαδικασίες, ώστε εμείς οι ίδιοι να συμμετάσχουμε και να ενισχύσουμε την ανάκαμψη του τομέα. *Η κυρία Μαρία Τσιομπάνου είναι Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ)
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 2 1 | Τ Ε Υ ΧΟ Σ 0 3
T IMH : 9€ | ISSN: 2 732 -6950
Άδωνις Γεωργιάδης: Το Ελληνικό θα αλλάξει την εικόνα όλης της Ελλάδας Υ Π ΟΔΟ Μ Έ Σ : Π Ρ Ό Σ Ω ΟΛΟΤΑ Χ Ώ Σ Γ Ι Α Μ Ι Α Β Ι Ώ Σ Ι Μ Η Α Ν Ά Π Τ Υ Ξ Η 1 8 | Η ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ MYTILINEOS 22 | ΤΟ P I L A S T U D I O « Ζ Ω Ν Τ Α Ν ΕΎΕ Ι » Ξ Α Ν Ά Τ Ο Ν Π Ύ Ρ Γ Ο Τ Ο Υ Π Ε Ι Ρ Α Ι Ά 4 8