Σελφ Σέρβις Τεύχος 513 by BOUSSIAS

513

ΜΑΡΤΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2021 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ FMCG-Ένας χρόνος COVID-19

- 4972 ISSNISSN 11051105 - 4972

σελ. 32

ΑΓΟΡΑ Επενδύσεις 300-500 εκατ. ευρώ σε ακίνητα σχεδιάζει ο κλάδος σελ.18 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αλέξανδρος Καρλής, ΑΝΕ∆ΗΚ Κρητικός Στόχος η πρώτη θέση στο µυαλό του καταναλωτή για την αγορά αυθεντικών παραδοσιακών προϊόντων σελ. 28 ΤΑΣΕΙΣ Λιανεµπόριο τροφίµων και COVID-19 Νέες συνθήκες, νέες συνήθειες σελ. 42 ΠΡΟΪOΝ Καφές Η κατ’ οίκον κατανάλωση ευνοεί τις πωλήσεις των σούπερ µάρκετ σελ. 50 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Πανδηµία δύο ταχυτήτων

σελ. 60

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Editorial

Για μια ζωή χωρίς ήρωες…

ε ένα πικρό χαμόγελο, σχολιάζουμε τελευταία την ανατροπή, λόγω της πανδημίας, κάποιων μεγαλεπήβολων και πολυέξοδων πλάνων εορτασμού της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Πόσες φουστανέλες, πόσα τσαρούχια, πόσα κακοποιημένα δημοτικά τραγούδια, πόσοι πανηγυρικοί λόγοι εθνικής υπερηφάνειας για την ανωτερότητα του ελληνικού πνεύματος, πόση εργαλειοποίηση του σπουδαίου αυτού γεγονότος δεν έχουν πρωταγωνιστήσει για χρόνια στη ζωή των Ελλήνων, αντί της ιστορικής αλήθειας, που μόνη αυτή μπορεί να μας διδάξει το μέλλον. Όσοι συμμετείχαν στην οργάνωση του ξεσηκωμού, στις πολεμικές επιχειρήσεις, στις μάχες της διπλωματίας, αλλά και στον καθημερινό αγώνα ενάντια στην εξαθλίωση του λαού, έφεραν στο προσκήνιο την ανάγκη δημιουργίας ενός κράτους με θεσμοθετημένη τη δημοκρατία. Αφού είμαστε λοιπόν στον Μάρτιο του 2021, ας δούμε, ως απλοί πολίτες και όχι φυσικά ως ιστορικοί, ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα του ηρωικού αγώνα, την απόκτηση Συντάγματος, αξιοποιώντας μια αδιαμφισβήτητου κύρους, τουλάχιστον για την πλειονότητα των πολιτών, πηγή. Στον διαδικτυακό τόπο της Βουλής των Ελλήνων, στο συνοπτικό κείμενο της συνταγματικής ιστορίας της χώρας, διαβάζουμε για τα πρώτα τοπικά πολιτεύματα που ιδρύθηκαν με την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821, με την ψήφο των προκρίτων των επαρχιών, με στόχο τη

4 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

μελλοντική σύσταση Βουλής του έθνους, που θα είχε τη νομοθετική εξουσία. Επόμενα βήματα ήταν η ψήφιση από τον επαναστατημένο λαό των συνταγματικών σχεδίων της Σάμου (Μάιος 1821) και της Κρήτης (1822), ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας, γιατί, «περιείχαν αν και ατελώς, αρχές πολιτικής αυτοδιάθεσης και ατομικής ελευθερίας, για τις οποίες αγωνιζόταν τότε ο λαός...», σημειώνεται στο εν λόγω κείμενο. Μετά την ψήφιση του πρώτου ελληνικού συντάγματος από την Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, τον Ιανουάριο του 1822, την αναθεώρησή του τον Απρίλιο του 1823 από τη Β΄ Εθνοσυνέλευση στο Άστρος, την απόφαση της Γ’ Εθνοσυνέλευσης, το 1827, αρχικά στην Πιάδα και στη συνέχεια στην Τροιζήνα του Πόρου, που όριζε πως η νομοτελεστική εξουσία πρέπει να παραδοθεί «εις ένα και μόνον», φθάνουμε στην εκλογή με ψήφισμα του Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδος για επτά χρόνια και την ψήφιση του Πολιτικού Συντάγματος της Ελλάδος «ένα από τα πιο δημοκρατικά συντάγματα της εποχής του». Το Σύνταγμα που ψηφίστηκε στην Τροιζήνα θεωρείται ως το σημαντικότερο εκ των Συνταγμάτων της Επανάστασης. Διαπνεόταν «από τις δημοκρατικές και φιλελεύθερες ιδέες της εποχής και βεβαίως από το Πολίτευμα της Ελληνικής Δημοκρατίας του Ρήγα, διακηρύττοντας για πρώτη φορά την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας: “η κυριαρχία ενυπάρχει εις το Έθνος, πάσα εξουσία πηγάζει εξ αυτού και υπάρχει υπέρ αυτού”». Η αναστολή του ήρθε από τον Καποδίστρια, το 1828, και μετά τη δολοφονία του ήρθαν η μοναρχία, η ψήφιση νέου Συντάγματος, η

λαϊκή εξέγερση και η 3η Σεπτεμβρίου 1843, που έφερε το πρώτο Σύνταγμα του ανεξάρτητου, από το 1830, ελληνικού κράτους… Και η ιστορία συνεχίζεται με συνεχείς αγώνες και νέους ήρωες, έως σήμερα. Η πορεία προς την κατάκτηση Συντάγματος, εν μέσω μαχών με τον κατακτητή και εμφύλιων συγκρούσεων, είναι ένα κορυφαίο σημείο του αγώνα για τη δημιουργία θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατική λειτουργία του κράτους, εκφράζοντας, στο μέτρο του δυνατού, τη σύνθεση των ιδεών και των αρχών μιας κοινωνίας. Στον αγώνα για την κατάκτηση Συντάγματος ξεχώρισε η ηρωική στάση όσων με αυταπάρνηση έθεσαν ακόμη και τη ζωή τους σε κίνδυνο, για την επίτευξη του ευγενούς αυτού στόχου. Τιμούμε γνωστούς και αφανείς ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης με την προσήλωσή μας στην αναζήτηση και διάδοση της ιστορικής, επιστημονικά τεκμηριωμένης αλήθειας, μακριά από στρεβλώσεις λόγω φανατισμού ή σκοπιμότητας. Για να τιμήσουμε τους αγώνες όσων έγιναν ήρωες γιατί δεν άντεχαν να ζήσουν ούτε μια ώρα παραπάνω καταπίεσης και αδικίας, διεκδικούμε, ο καθένας από το δικό του μετερίζι, να εξελίσσεται η ιστορία όλων των χωρών χωρίς την ανάγκη ηρώων. Ακολουθώντας το παράδειγμά τους, προασπίζουμε με σθένος το δικαίωμα να περπατούν όλοι οι άνθρωποι χωρίς φόβο, αναπνέοντας τον ζωογόνο αέρα της ελευθερίας…

Ξένια Μαντζιώρη Διευθύντρια Σύνταξης

Περιεχόμενα

editorial

04 Για μια ζωή χωρίς ήρωες...

επικαιρότητα

08 Τα νέα της ελληνικής αγοράς

διεθνή

14 Τα διεθνή νέα

αγορά

18 Επενδύσεις 300-500 εκατ. ευρώ σε ακίνητα σχεδιάζει ο κλάδος 21 Δυναμικά ξεκίνησε το 2021 για τα σούπερ μάρκετ 22 Τι μοντέλο franchise μελετά η ΕΥΣ 24 Η Mere φέρεται έτοιμη να ταράξει τα νερά του κλάδου 25 Ισχυρή ώθηση στα οικονομικά μεγέθη της Χαλκιαδάκης έδωσε το 2020 26 Ώθηση στις πωλήσεις του ομίλου Vero έδωσε η πανδημία

συνέντευξη

28 Αλέξανδρος Καρλής, ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός Στόχος η πρώτη θέση στο μυαλό του καταναλωτή για την αγορά αυθεντικών παραδοσιακών προϊόντων 30 Γιάννης Καλλάς, Kallas Incorporation Στρατηγική ισχυροποίησης στην οργανωμένη λιανική

αφιέρωμα

32 FMCG-Ένας χρόνος COVID-19

τάσεις

42 Λιανεμπόριο τροφίμων και COVID-19 Νέες συνθήκες, νέες συνήθειες

έρευνα

46 Το λιανεμπόριο FMCG δείχνει αντοχές και το 2021 64 Οι δείκτες της αγοράς από την IRI

προϊόν

50 Καφές Η κατ’ οίκον κατανάλωση ευνοεί τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ

τεχνολογία

58 Ανακύκλωση συσκευών Σημαντική η συμβολή των αλυσίδων σούπερ μάρκετ

οικονομία

60 Πανδημία δύο ταχυτήτων 62 Οικονομικοί δείκτες

επικοινωνία

70 Always Platinum Digital καμπάνια για την άνεση και την προστασία Lavazza Γιορτάζει τις γυναίκες μέσα από την τέχνη 72 Hellmann’s Viva la Vegan για μια αλλιώτικη Τσικνοπέμπτη Ε λαιοπουλάκι Γέννημα θρέμμα Αγγελάκη

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΞΕΝΙΑ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ xman@boussias.com ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ nikolasp@boussias.com ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΚΕΑ, kbousboukea@boussias.com ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ IMAGEBANK Adobe Stock TMHMA ΠΩΛΗΣΕΩΝ & ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ AΜΑΛΙΑ ΨΙΛΟΥΔΗ, apsiloudi@boussias.com ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΡΑΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΡΙΤΑ ΚΑΝΔΑΚΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΣΙΩΤΗΣ, ΛΙΝΑ ΓΚΟΛΟΜΑΖΟΥ, ΑΛΕΞΗΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗ PRESSIOUS ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ-ΕΝΘΕΣΗ-ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ PRESSTIME ΚΩΔΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ 011243 http://www.selfservice.gr Find us on Facebook http://www.facebook.com/selfservice

73 νέα προϊόντα ΕΚΔΟΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Κ. ΜΠΟΥΣΙΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΡΔΕΡΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΤΣΟΥΛΙΕΡΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ & ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΟΝΔΑΚΗΣ CREATIVE DIRECTOR ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΧΙΑΣ BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. ΚΛΕΙΣΘΕΝΟΥΣ 338, Τ.Κ. 153 44 ΓΕΡΑΚΑΣ ΤΗΛ.: 210 661 7777, FAX: 210 661 7778 e-mail: info@boussias.com, http://www.boussias.com

6 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Περιεχόμενα

Επενδύσεις 300-500 εκατ. ευρώ σε ακίνητα σχεδιάζει ο κλάδος Ευκαιρίες για την απόκτηση νέων ακινήτων αναζητούν οι εταιρείες του κλάδου. Οι σχεδιασμοί των αλυσίδων, που ανήκουν στο «top 10» του κλάδου, «δείχνουν» για την επόμενη διετία τη δημιουργία περίπου 100150 νέων σούπερ μάρκετ ανά την επικράτεια…

Αλέξανδρος Καρλής, ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός Στόχος η πρώτη θέση στο μυαλό του καταναλωτή για την αγορά αυθεντικών παραδοσιακών προϊόντων

σελ. 18-20

Στον στόχο αυτό συντείνουν, μεταξύ άλλων, η πλήρης αναδόµηση του µοντέλου της εταιρείας και η συνεργασία της με παραγωγούς αυθεντικών τοπικών προϊόντων... σελ. 28-29

Λιανεμπόριο τροφίμων και COVID-19 Νέες συνθήκες, νέες συνήθειες

Καφές Η κατ’ οίκον κατανάλωση ευνοεί τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ

Κοινό χαρακτηριστικό στο σύνολο των αγορών είναι η ανάδυση νέων προκλήσεων, στο πεδίο της υγείας, αλλά και της οικονομίας, που οδηγούν τους μεν καταναλωτές σε νέες αγοραστικές συμπεριφορές, τις δε επιχειρήσεις σε νέες προτάσεις… σελ. 42-45

Η αύξηση της κατ’ οίκον κατανάλωσης του καφέ, στην οποία οδήγησαν τα lockdown και η παύση της λειτουργίας της αγοράς ho.re. ca., έδωσε σημαντική ώθηση στις πωλήσεις των προϊόντων της κατηγορίας μέσω των σούπερ μάρκετ, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 8,4% σε όγκο το 2020… σελ. 50-56

FMCG-Ένας χρόνος COVID-19 Πέντε εκπρόσωποι μεγάλων συνδέσμων και ενώσεων της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής FMCG μιλούν για το σκληρό πλήγμα των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας ένα χρόνο από την εκδήλωσή της στις επιχειρήσεις των κλάδων τους, εκφράζοντας τις αγωνίες και τα αιτήματά τους στην πολιτεία... σελ. 32-40

Πανδημία δύο ταχυτήτων Η «αδυναμία» ανάσχεσης των κυμάτων της πανδημίας και η εργαλειακή χρήση του περιορισμού της οικονομικής και κοινωνικής ζωής έχει απρόβλεπτες επιπτώσεις στην οικονομία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρών και των μεσαίων. Παρόμοια κατάσταση επικρατεί στην Ευρώπη και διεθνώς… σελ. 60-61 Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 7

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Επιτροπή Ανταγωνισμού: Τα συμπεράσματα της Τελικής Έκθεσης για τον κλάδο

Στην Eurocatering συνεπενδύουν δύο funds

Λόγω των σημαντικών αλλαγών στις καταναλωτικές συνήθειες τους τελευταίους μήνες και της πιθανής εμφάνισης νέων επιχειρηματικών μοντέλων στον κλάδο, δεν κρίνεται προς το παρόν απαραίτητη η εκκίνηση κανονιστικής παρέμβασης αναφορικά με τη θεσμοθέτηση ενός «διαμεσολαβητή» ή «εντολοδόχου» για τη διαπραγμάτευση ενός κλαδικού Κώδικα Δεοντολογίας ή Οδηγού Καλών Πρακτικών. Αυτό προκύπτει, μεταξύ άλλων, από τα συμπεράσματα της τελικής έκθεσης και των αποφάσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού (ΕΑ), σχετικά με τα προτεινόμενα μέτρα για την καλύτερη δυνατή λειτουργία του κλάδου παραγωγής, διανομής και εμπορίας προϊόντων-ειδών σούπερ μάρκετ. Στην έκθεση αναφέρεται ότι η σχετική δυνατότητα θα εξεταστεί ύστερα από τα συμπεράσματα της νέας κλαδικής έρευνας της ΕΑ για τα σούπερ μάρκετ, η οποία προγραμματίζεται σε βάθος διετίας. Στο μεταξύ, κρίνεται απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση του κλάδου. Το σχετικό έργο θα αναλάβει μία Taskforce ομάδα (θα συσταθεί στο πλαίσιο της Γενικής Διεύθυνσης της ΕΑ), η οποία θα παρουσιάζει κάθε χρόνο μια αναφορά στον πρόεδρο της ΕΑ για την κατάσταση του ανταγωνισμού στον κλάδο, όπου θα αποτιμάται η διαπραγματευτική ισχύς των αλυσίδων και των προμηθευτών, ενώ θα εκπονήσει σχετικά τις «ειδικές κατευθυντήριες γραμμές» έως το πρώτο εξάμηνο του 2022, οι οποίες θα αποτελέσουν το γνώμονα ανάλυσης-μέτρησης της διαπραγματευτικής ισχύος και των σχετικών εμπορικών πρακτικών. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι βάσει της προηγηθείσας ανάλυσης αναφορικά με την κατανομή της κάθετης διαπραγματευτικής ισχύος μεταξύ προμηθευτών και σούπερ μάρκετ, διαπιστώθηκε ότι στις περισσότερες από τις μελετώμενες αγορές προϊόντων οι προμηθευτές κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος της διαπραγματευτικής ισχύος. Σημειώνεται ότι η ΕΑ προχωρά στη δημιουργία συστήματος ανώνυμης παροχής πληροφοριών, η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα σε οποιονδήποτε να δίνει πληροφορίες, χωρίς να φοβάται την αποκάλυψη της ταυτότητάς του.

Στην Eurocatering ΑΕ συνεπενδύουν τα funds EOS Capital Partners και Elikonos 2 S.C.A. Sicar, με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση της εταιρείας και τη δημιουργία νέων προοπτικών ανάπτυξης. Η Eurocatering ιδρύθηκε το 2000 με αντικείμενο τη διάθεση έτοιμων προς κατανάλωση λαχανικών και φρούτων, ενώ το 2004 σύστησε πρώτη στο ελληνικό κοινό τις πλυμένες και κομμένες σαλάτες σήματος Φρεσκούλης. Σήμερα διαθέτει παραγωγικές μονάδες σε Αθήνα και Λιβαδειά, κέντρα logistics και πωλήσεων σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Πάτρα κι ένα στόλο 65 ιδιόκτητων φορτηγών ψυγείων. Επίσης έχει εμπορική παρουσία και δικό της δίκτυο διανομής στην αγορά της Βουλγαρίας, μέσω θυγατρικής της. Την πενταετία 20142019 η εταιρεία πέτυχε μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης πωλήσεων 15% και λειτουργικής κερδοφορίας EBITDA 14%.

Ένα ακόμη κατάστημα Κρητικός στην Κόρινθο Στις 11 Μαρτίου προστέθηκε στο δίκτυο καταστημάτων της Κρητικός στην Κόρινθο ένα νέο σημείο πώλησης (Περιάνδρου 78 και Παπανδρέου). Το νέο κατάστημα είναι σύμφωνο με τη νέα εταιρική εικόνα της αλυσίδας, η οποία εμπνέεται από τη σπείρα, κεντρικό στοιχείο του λογότυπου, αλλά και από τα παραδοσιακά μοτίβα στις συσκευασίες και τον διάκοσμο των παλαιών παντοπωλείων. Στο κατάστημα λειτουργούν τμήματα μαναβικής, τυριών και αλλαντικών, παντοπωλείου, κάβας, απορρυπαντικών, καλλυντικών και προϊόντων οικιακής χρήσης. Επίσης, οι πελάτες μπορούν να βρουν τη νέα σειρά προϊόντων «Θησαυροί της Ελλάδας», τα τοπικά προϊόντα Ελλήνων παραγωγών από όλη τη χώρα, που φέρουν το όνομα και το επώνυμο των παραγωγών που τα δημιούργησαν, ισχυροποιούν την εικόνα της αυθεντικότητας και στηρίζουν τον Έλληνα παραγωγό. Στα ράφια του καταστήματος είναι τοποθετημένη και η συλλογή προϊόντων «Επιλογή μου». Την ημέρα των εγκαινίων αλλά και όλη την υπόλοιπη εβδομάδα, οι πελάτες μπορούσαν να επωφεληθούν από πολλές προσφορές και εκπλήξεις. Οι κάτοχοι της κάρτας Club θα μπορούν να απολαμβάνουν όλο τον χρόνο τις επιβραβεύσεις και τα προνόμια της χρήσης της. 8 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Νέο Lidl Στο Κερατσίνι Την 1η Μαρτίου εγκαινιάστηκε η λειτουργία ενός νέου Lidl στο Κερατσίνι, επί της λεωφόρου Δημοκρατίας 97. Πρόκειται για το 63ο κατάστημα της εταιρείας στην Αττική και το 227ο του πανελλήνιου δικτύου της. Το νέο κατάστημα αναπτύσσεται σε χώρο πώλησης 1.156τμ, διαθέτει έξι ταμεία και 72 θέσεις στάθμευσης, καθώς και σταθμό φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων δύο θέσεων.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Kiosky’s Convenience Stores: Επέκταση δικτύου σε όλη την Ελλάδα Το δίκτυο Kiosky’s Convenience Stores επεκτείνεται εκτός Αττικής, με στόχο τον διπλασιασμό του αριθμού των καταστημάτων του. Ως βάση υλοποίησης του πλάνου ανάπτυξής της, η ομώνυμη εταιρεία βασίζεται στο τρίπτυχο «διεύρυνση του δικτύου φυσικών καταστημάτων, ενίσχυση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ekiosky’s, ενδυνάμωση του καναλιού διανομών». Η ανάπτυξη του δικτύου, που λειτουργεί με διευρυμένο ωράριο όλες τις ημέρες της εβδομάδας, υποστηρίζεται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα ekiosky’s και τη διανομή προϊόντων κατ’ οίκoν. Σύμφωνα με την εταιρεία, η πλατφόρμα ekiosky’s σε ένα χρόνο από την έναρξη της λειτουργίας της ξεπέρασε τις 300.000 παραγγελίες και τα δύο εκατομμύρια επισκέπτες, προτείνοντας περισσότερους από χίλιους κωδικούς προϊόντων, με άμεση παράδοση, στους πελάτες που παραγγέλλουν ηλεκτρονικά. Σήμερα η εταιρεία διαθέτει 57 καταστήματα στην Αττική. Τους τελευταίους μήνες ξεκίνησαν τη λειτουργία τους τα πρώτα Κiosky`s Convenience Stores στη Θεσσαλονίκη, τον Πύργο Ηλείας, τη Λαμία και τη Σύρο. Το στρατηγικό πλάνο της εταιρείας προβλέπει την επέκταση του δικτύου της και σε άλλες πόλεις, με στόχο τη λειτουργία εκατό καταστημάτων ως το τέλος του έτους, εταιρικών και franchise.

ΟΚ! Anytime Markets: Απολογισμός 2020 Τα 115 καταστήματα έφτασε η ΟΚ! Anytime Markets AE το 2020, ενώ οι πωλήσεις της χονδρικής έκλεισαν με αύξηση 19,44% στα 62,6 εκατ. ευρώ. Φέτος η διοίκησή της αναμένει ανάπτυξη πωλήσεων 5%6%. Εξάλλου, το 2020 η εταιρεία εγκαινίασε το OK Grocery Super Market & Deli σε Αράχωβα και Πάτρα, που θα αποτελέσουν το μοντέλο για την ανάπτυξη του εν λόγω δικτύου στην περιφέρεια με σύστημα franchise. Τους πρώτους μήνες του 2021 θα εγκαινιάσει ακόμα ένα OK Grocery στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, πέρυσι η εταιρεία έλαβε την πιστοποίηση Safe Restart από την TÜV Hellas, ενώ κλιμάκωσε τις δράσεις της ΕΚΕ, υλοποιώντας σειρά προγραμμάτων στήριξης κοινωνικά ευπαθών ομάδων. Σε συνεργασία με την ομάδα της Urban Act συνέβαλλε στην υλοποίηση του προγράμματος «Χρώμα στα Νοσοκομεία» στο Θριάσιο ΓΝΕ και πρόσφατα πρόσφερε στο προσωπικό του 2.000 προστατευτικές θήκες για μάσκες, διακοσμημένες με θέματα των σχετικών εικαστικών τοιχογραφιών στο νοσοκομείο.

Έφυγε από τη ζωή ο Θωμάς Ράμμος Έφυγε στα μέσα Μαρτίου από τη ζωή ο επιχειρηματίας Θωμάς Ράμμος, ιδρυτής της αλυσίδας Market In, σε ηλικία 72 ετών, μετά από πολυήμερη νοσηλεία, λόγω κορονοϊού. Ο Θωμάς Ράμμος γεννήθηκε στην Ανάληψη Δήμου Θέρμου. Ίδρυσε το 1990 την εταιρεία Market In, που αριθμεί σήμερα πάνω από 200 καταστήματα στην Ελλάδα και απασχολεί τουλάχιστον 3.000 εργαζομένους. Η εξόδιος ακολουθία πραγματοποιήθηκε σε στενό οικογενειακό κύκλο, με αυστηρή τήρηση των μέτρων της Πολιτείας για τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού.

Ελλα-Δικά Μας: Συνέργεια με τα σούπερ μάρκετ Δ. Θανόπουλος Η πρωτοβουλία «Ελλα-Δικά Μας» πραγματοποιεί την πρώτη της ενέργεια στην οργανωμένη λιανική φέτος, μεταξύ 3 Μαρτίου και 6 Απριλίου, με σκοπό την προβολή και προώθηση του σήματός της στο πελατειακό κοινό της Δ. Θανόπουλος. Η ενέργεια, με κεντρικό μήνυμα «Το ’ψαξες;», προτρέπει τους πελάτες της αλυσίδας να αναζητήσουν στη διάρκεια των αγορών τους προϊόντα του σήματος «Ελλα-Δικά Μας», να ενημερωθούν σχετικά, όπως και για τα προϊόντα των εταιρειών-μελών της, που προτείνουν κωδικούς τους σε ειδική προσφορά. Οι συμμετέχουσες εταιρείες, συνολικά 24, είναι οι Agrino, ΕΨΑ, Λουξ, Χήτος-Ζαγόρι, Καλαμάτα Παπαδημητρίου, Ζυμαρικά Ήλιος, Νήσος, ΑΓΑΝ, Brava, Ευβοϊκή Ζύμη, Kύκνος, Petrou Nuts, Βιολάντα, Endless-Ευρωχαρτική, Ελληνικά Εκλεκτά Έλαια, Μανδρέκας, Χρυσά αυγά, Draculi Coffee, Ποτοποιία Πλωμαρίου Ισίδωρος Αρβανίτης, Χιών, Κτήμα Σκούρα, Μύλοι Θράκης, Γεωδή και Αττική-Πίττας. Η συνέργεια προωθείται από το φυλλάδιο προσφορών της Θανόπουλος κι από το ψηφιακό της κανάλι, ενώ τα μηνύματα της πρωτοβουλίας προβάλλονται από βίντεο στα καταστήματα της εταιρείας. Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 9

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Νέα διοίκηση στην Ελληνική Επιτροπή ECR Στις 23 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης η ετήσια τακτική γενική συνέλευση της Ελληνικής Επιτροπής ECR, στο πλαίσιο της οποίας ολοκληρώθηκε η προεδρική θητεία στη διοίκησή της των κ. Αριστοτέλη Παντελιάδη και Χρήστου Τσεντεμεΐδη μετά από έξι συνεχόμενα χρόνια, ενώ ακολούθησε η εκλογή της νέας διοίκησης του φορέα. Η σύνθεσή της έχει ως εξής: Εκλέχτηκαν πρόεδροι για το μεν λιανεμπόριο ο κ. Βασίλης Σταύρου (ΑΒ Βασιλόπουλος) για τη δε βιομηχανία ο κ. Αλέξανδρος Δανιηλίδης (Αθηναϊκή Ζυθοποιία), γενικός γραμματέας ο κ. Μιχάλης Φανδρίδης (εμπειρογνώμονας), ταμίας ο κ. Κώστας Μαυροειδής (Πέντε-Γαλαξίας) και μέλη οι κ.κ. Τέλης Θανόπουλος (Δ. Θανόπουλος), Αριστοτέλης Παντελιάδης (Metro), Λάμπρος Παπακοσμάς (ΕΥΣ), Σάββας Τορτοπίδης (Μασούτης), Χριστίνα Χαλκιαδάκη (Χαλκιαδάκης) για το λιανεμπόριο και για τους προμηθευτές του οι κ.κ. Παναγιώτης Αδαμαντιάδης (Alfa Pastry Αθ. Κουκουτάρης), Ερμιόνη Γεωργουλάκη (P&G), Άρης Ζούμπος (Άμβυξ), Γιάννης Παπαχρήστου (Chipita), Νίκος Πράπας (Nestle) και Χρήστος Τσεντεμεΐδης (Ορίζοντες). Εμπειρογνώμονες εκ μέρους του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών εκλέχτηκαν ο καθηγητής Γιώργος Δουκίδης και η αναπληρώτρια καθηγήτρια Κατερίνα Πραματάρη, ενώ μέλη της Ελεγκτικής Επιτροπής του φορέα εκλέχτηκαν οι κ. Δημήτρης Αβράσογλου (Bolτon), Θεόδωρος Βεμβέτσος (ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός) και Γιώργος Λωσταράκος (Μπάρμπα Στάθης). Το ECR Hellas αποφασίστηκε να εκπροσωπεί στις συναντήσεις των Ευρωπαϊκών Επιτροπών ECR Community o κ. Άρης Ζούμπος.

ΕΣΕΕ: Εντείνονται οι πιέσεις στις ΜμΕ από πανδημία και ιδιωτικό χρέος Η εύθραυστη ισορροπία στην πραγματική οικονομία, που δημιουργούν σωρευτικά οι επιπτώσεις της πανδημίας και η διόγκωση του ιδιωτικού χρέους, βρέθηκε στο επίκεντρο του τρίτου διαδικτυακού σεμιναρίου της ΕΣΕΕ στις 5 Μαρτίου, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Future of Retail 2040», με θέμα «Ιδιωτικό Χρέος και Πανδημική Κρίση». Στη συζήτηση τέθηκαν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία οι μικρές και μεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις αδυνατούν να εξυπηρετήσουν το 47% των δανείων τους, δηλαδή 13,5 δισ. ευρώ επί συνόλου 28,9 δισ. ευρώ. Επιπρόσθετα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις δεν δύνανται να καταβάλλουν κανονικά τις δόσεις για το 55,4% των δανείων τους, δηλαδή για 9,5 δισ. ευρώ επί συνόλου 17,2 δισ. ευρώ χορηγήσεων. Εξάλλου, βάσει στοιχείων του πρώτου εξαμήνου του 2020, που επεξεργάστηκε το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, οι περισσότερες κατηγορίες οφειλών των εμπορικών επιχειρήσεων παρουσιάζουν αύξηση συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Όπως τόνισε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, κ. Γιώργος Καρανίκας, «η επόμενη ημέρα της πανδημίας πρέπει να έρθει με λύση στο πρόβλημα των επιταγών και με θέσπιση του ακατάσχετου επιχειρηματικού λογαριασμού».

Νέος Chief Revenue Officer στην Convert Group Στην ηγετική ομάδα της ενέταξε η Convert Group τον κ. Ανδρέα Πετρόπουλο με καθήκοντα Chief Revenue Officer. Με πρότερη διοικητική εμπειρία σε Telco, Mobile Commerce και Robotic Process Automation ως επικεφαλής μεγάλων enterprise projects σε χώρες όλων των ηπείρων, ο κ. Πετρόπουλος αναλαμβάνει τη δημιουργία ομάδας και μηχανισμών πωλήσεων για διεθνείς πελάτες των πλατφορμών eRetail Audit & eRetail Content. Ταυτόχρονα, αναλαμβάνει και αρμοδιότητες Chief Operating Officer, καθοδηγώντας τα τμήματα HR, Finance & Legal της εταιρείας.

10 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Στη Μινέρβα τα τοματικά προϊόντα της Ελαΐς-Unilever Hellas Στη Μινέρβα πέρασε κατόπιν συμφωνίας πώλησης ο κλάδος των τοματικών προϊόντων τής Ελαΐς-Unilever Hellas, ο οποίος περιλαμβάνει τα εμπορικά σήματα Pummaro και Pelargos, καθώς και το εργοστάσιο της Γαστούνης. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας πώλησης, το σύνολο του προσωπικού του κλάδου τοματικών προϊόντων θα αλλάξει εργοδότη.

Διακρίσεις στο «Προϊόν της Χρονιάς 2021» Στη διοργάνωση «Προϊόν της Χρονιάς 2021» διακρίθηκαν, μεταξύ άλλων, τρεις καινοτόμες προϊοντικές σειρές της Μπάρμπα Στάθης του ομίλου Vivartia. Πρόκειται για τη σειρά φρέσκων σαλατών Μπάρμπα Στάθης «Φρεσκοκομμένα», τα Ζυμαρικά με Λαχανικά και τη Χορευτή από τη Χρυσή Ζύμη. «Προϊόν της Χρονιάς» αναδείχθηκε και η Amita Free, ο νέος χυμός με λιγότερες θερμίδες, χωρίς προσθήκη ζάχαρης και με γλυκαντικό στέβια.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Coca-Cola HBC: Συμβολή στο Ινστιτούτο Κυτταρικών Θεραπειών Η Coca-Cola HBC, συμβάλλοντας στη δημιουργία του «Κέντρου Ερευνών Δημήτρης Λόης» στην Πάτρα ως τμήματος του Ινστιτούτου Κυτταρικών Θεραπειών, προέβη σε δωρεά οργάνων ιατρικού εξοπλισμού. Η ίδρυση του εν λόγω ινστιτούτου είναι βασικός σκοπός της φιλανθρωπικής οργάνωσης Choose Life, που ιδρύθηκε από την οικογένεια του Δημήτρη Λόη, άλλοτε διευθύνοντος συμβούλου της Coca-Cola HBC, ο οποίος έχασε τη ζωή του από καρκίνο του αίματος το 2017. Αποστολή της Choose Life είναι η διεύρυνση της βάσης των εθελοντών δοτών μυελού των οστών, η στήριξη ασθενών και των οικογενειών τους και η χρηματοδότηση ερευνών σχετικών με τον καρκίνο του αίματος.

Κρι Κρι: Τριάντα χρόνια στην αγορά του γιαουρτιού Εταιρικό Συνέδριο Γιαουρτιού πραγματοποίησε διαδικτυακά η Κρι Κρι στις αρχές του Μαρτίου με τη συμμετοχή συνεργατών της εταιρείας από όλη τη χώρα, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τριάντα χρόνων από την παραγωγή του πρώτου γιαουρτιού Κρι Κρι. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η εταιρεία κατέχει τη δεύτερη θέση στις μάρκες γιαουρτιού, με μερίδιο 16,3%. Πέρυσι, χρονιά ιδιαίτερα πετυχημένη για τις εξαγωγές της, αφού η συμμετοχή τους στις πωλήσεις της ανήλθε στο 43% (εξάγει σε 37 χώρες), η εταιρεία ολοκλήρωσε το πενταετές επενδυτικό της πρόγραμμα, ύψους 43 εκατ. ευρώ.

ΕΛΓΕΚΑ: Ενίσχυση βασικών μεγεθών το 2020 Ο όμιλος ΕΛΓΕΚΑ το 2020 πέτυχε αύξηση πωλήσεων 7,4%, οφειλόμενη στην άνοδο του τζίρου τόσο των τροφίμων και λοιπών καταναλωτικών αγαθών (7,5%) όσο και του τομέα της παροχής υπηρεσιών logistics (7,3%). Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του ομίλου ενισχύθηκαν σε 13,6 εκατ. ευρώ έναντι 13 εκατ. ευρώ το 2019 και τα αναπροσαρμοσμένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων («Adjusted EBITDA» χωρίς την επίδραση από το ΔΠΧΑ 16) στα 8,9 εκατ. ευρώ έναντι 8,4 εκατ. ευρώ το 2019, ενώ τα λειτουργικά κέρδη του ομίλου ενισχύθηκαν στα 5,6 εκατ. ευρώ έναντι 4,8 εκατ. ευρώ το 2019 (αύξηση 16,7%). Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών ανήλθε σε 192,5 εκατ. ευρώ έναντι 179,2 εκατ. ευρώ το 2019, παρουσιάζοντας αύξηση για τέταρτο συνεχόμενο έτος, ενώ το μικτό κέρδος του ομίλου διαμορφώθηκε στα 33,4 εκατ. ευρώ έναντι 30,8 εκατ. ευρώ το 2019. Σε επίπεδο καθαρών αποτελεσμάτων συγκριτικά με τη χρήση του 2019 καταγράφηκαν ζημίες, προ και μετά φόρων, ύψους 1,4 εκατ. ευρώ έναντι κερδών προ φόρων 2,3 εκατ. ευρώ και μετά φόρων 1,8 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι εντός του πρώτου εξαμήνου φέτος αναμένεται να ολοκληρωθεί η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΛΓΕΚΑ ΑΕ, ύψους έως 6,9 εκατ. ευρώ, η οποία δηλώνεται πως θα θωρακίσει περαιτέρω την εύρυθμη λειτουργία της.

Διορθώνουμε, διορθωνόμαστε... Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο τεύχος Φεβρουαρίου του περιοδικού μας ο κ. Αχιλλέας Τριανταφυλλίδης, γενικός διευθυντής και συνιδρυτής της εταιρείας iQom, τον αναφέραμε με λάθος όνομα! Του ζητούμε συγνώμη, αφού ήδη έχουμε επανορθώσει στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού μας. 12 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Η Μύλοι Λούλη και η Kenfood στην 25η Gulfood Η Μύλοι Λούλη και η Kenfood συμμετείχαν για έκτη συνεχή χρονιά στη 25η διεθνή έκθεση τροφίμων-ποτών Gulfood 2021 στο Ντουμπάι, η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ 21ης και 25ης Φεβρουαρίου, όπου παρουσίασαν τα προϊόντα και τις καινοτομίες τους. Οι επισκέπτες του περιπτέρου τους ενημερώθηκαν από την εξειδικευμένη ομάδα της Μύλοι Λούλη-Kenfood για τις λύσεις και τα αποκλειστικά πλεονεκτήματα που προσφέρει η εταιρεία στη ζαχαροπλαστική και την αρτοποιία, ενώ τεχνικοί της εταιρείας παρουσίαζαν μέσω live επιδείξεων τα προϊόντα και τις εφαρμογές τους. Η Gulfood φέτος υποδέχτηκε περισσότερους από 5.000 εκθέτες και φιλοξένησε 120 περίπτερα.

ΜΕΓΑ: Δωρεά διαγνωστικών τεστ Cοvid-19 στο «Θριάσιο» ΓΝΕ Η εταιρεία ΜΕΓΑ Προϊόντα Ατομικής Υγιεινής στηρίζει έμπρακτα το ΕΣΥ για την αντιμετώπιση της πανδημίας, μέσω της δωρεάς 5.000 διαγνωστικών τεστ Cοvid-19 στο Θριάσιο Γενικό Νοσοκομείο Ελευσίνας. Ειδικότερα, δώρισε αντιδραστήρια μοριακής διάγνωσης, με συνοδό εξοπλισμό ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα RealTime PCR, έτσι ώστε το ΓΝΕ «Θριάσιο» διαθέτει πλέον Εργαστήριο Μοριακού Ελέγχου

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

«Χρυσή» συνεργασία Μασούτης-Emphasis DigiWorld Η Μασούτης διακρίθηκε με χρυσό βραβείο, στο πλαίσιο των Ε-volution awards, για την ιδιαίτερα επιτυχημένη συνέργειά της με την εταιρεία Emphasis DigiWorld. Η Μασούτης χρειάστηκε να κινηθεί άμεσα, ώστε να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις που δημιούργησε η πανδημία. Η συνέργειά της με την Emphasis DigiWorld δημιούργησε το πλαίσιο και εισήγαγε τα εργαλεία για την καλύτερη δυνατή διαχείριση-ενημέρωση της διαδικασίας αποστολής-παράδοσης των online παραγγελιών, έτσι ώστε απέδωσε: Ακριβή δρομολόγηση βάσει των κυκλοφοριακών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, έγκαιρη ενημέρωση των πελατών για την άφιξη της παραγγελίας, αυτοματοποίηση των εργασιών του οδηγού και έγκυρη ενημέρωση της διοίκησης. Το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση του ημερήσιου αριθμού των εξυπηρετούμενων παραγγελιών, η μείωση του κόστους εξυπηρέτησής τους, η απόκριση σε αυξημένη ένταση παραγγελιών και στενά «χρονικά παράθυρα» παράδοσης, οι προστιθέμενες υπηρεσίες για τους πελάτες της κ.ά.

PwC Women in Work Index 2021: Η πανδημία πλήττει τα δικαιώματα της γυναίκας Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί υπέρ των γυναικών στην εργασία ενδεχομένως θα οπισθοχωρήσει στα επίπεδα του 2017 μέχρι το τέλος του 2021 ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων της πανδημίας, σύμφωνα με την ανάλυση του φετινού ετήσιου δείκτη «Women in Work» της PwC, που αξιολογεί την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών σε 33 χώρες του OOΣΑ. Επί εννέα χρόνια οι χώρες του ΟΟΣΑ εμφάνισαν σταθερή πρόοδο ως προς την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών, αλλά λόγω πανδημίας η σχετική τάση αντιστρέφεται, με εκτιμώμενη πτώση της τάξης του 2,1% μεταξύ 2019 και 2021, σύμφωνα με την ανάλυση της PwC. Ο σχετικός δείκτης, όπως εκτιμάται, θα εμφανίσει κάποια ανάκαμψη το 2022, αντίστοιχη του 0,8 της μονάδας. Για την αποκατάσταση, έστω ως το 2030, του ρυθμού προόδου της άμβλυνσης των έμφυλων ανισοτήτων στην εργασία απαιτείται ο διπλασιασμός της επιτάχυνσής του συγκριτικά με τον μέχρι πρότινος ρυθμό της. Μεταξύ 2019 και 2020 το ετήσιο ποσοστό ανεργίας στις χώρες του ΟΟΣΑ αυξήθηκε κατά 1,7% για τις γυναίκες –από 5,7% το 2019 σε 7,4% το 2020. Προ πανδημίας οι γυναίκες απασχολούνταν κατά μέσο όρο έξι ώρες εβδομαδιαίως περισσότερο από τους άνδρες στη μη αμειβόμενη φροντίδα των παιδιών. Όμως, στη διάρκεια της πανδημίας φαίνεται πως ανέλαβαν ακόμα μεγαλύτερο φορτίο της εν λόγω απλήρωτης εργασίας και πλέον απασχολούνται 7,7 περισσότερες ώρες την εβδομάδα από τους άνδρες. Αυτή η «δεύτερη βάρδια» αντιστοιχεί σε 31,5 ώρες την εβδομάδα, δηλαδή σχεδόν όσο μια επιπλέον δουλειά πλήρους απασχόλησης! Εάν αυτή η επιβάρυνση συνεχιστεί, θα οδηγήσει περισσότερες γυναίκες σε μόνιμη έξοδο από την αγορά εργασίας, ματαιώνοντας αφενός την πρόοδο στην ισότητα των φύλων και αφετέρου την παραγωγικότητα της οικονομίας, εκτιμάται στην έρευνα. Επίσης σημειώνεται πως, αν κάποιες γυναίκες επιλέξουν να αποχωρήσουν προσωρινά από το εργατικό δυναμικό, με την πρόθεση να επιστρέψουν μετά την πανδημία, οι έρευνες δείχνουν ότι αυτό το «διάλειμμα» θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην προοπτική των γυναικών στην αγορά εργασίας, καθώς θα επιστρέψουν σε χαμηλότερα αμειβόμενες και χαμηλότερης εξειδίκευσης θέσεις εργασίας.

Bespot: Επένδυση 1 εκατ. ευρώ στις location intelligence λύσεις Χρηματοδότηση ενός εκατομμυρίου ευρώ, με βασικό επενδυτή το Uni.Fund, εξασφάλισε η πλατφόρμα bespot, που δραστηριοποιείται στον κλάδο του Location Intelligence, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence) και επιχειρηματικής αναλυτικής (Business Analytics) και αναπτύσσοντας «ευφυείς» λύσεις εντοπισμού θέσης για επιχειρήσεις του λιανεμπορίου και ho.re.ca. H πλατφόρμα της bespot δίνει πρόσβαση σε «ζωντανά» στατιστικά στοιχεία, που σχετίζονται με φυσικές τοποθεσίες, καταστήματα, δραστηριότητες και προτιμήσεις των καταναλωτών σε αυτά, προσφέροντας τη δυνατότητα στους λιανέμπορους να κατανοούν καλύτερα τους επισκέπτες τους με τη χρήση δεδομένων από τρίτες πηγές. Ο νέος κύκλος χρηματοδότησης θα επιταχύνει την ανάπτυξη της επιχείρησης και θα υποστηρίξει το πλάνο της να επενδύσει την επόμενη διετία στην επέκταση των δραστηριοτήτων της σε Ιρλανδία, Ιταλία, Μαρόκο και ΗΠΑ, με ίδια κεφάλαια.

Tetra Pak: Και ασφάλεια τροφίμων και προστασία περιβάλλοντος Τα δύο τρίτα των καταναλωτών παγκοσμίως θεωρούν την ασφάλεια των τροφίμων σημαντικό ζήτημα για την κοινωνία, η ανησυχία τους για το περιβάλλον προηγείται όλων των άλλων, πλην της πανδημίας, ενώ κατά το 77% θεωρούν τη σπατάλη τροφίμων σημαντική πρόκληση, σύμφωνα με την 13η έκδοση της έρευνας Tetra Pak Index. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε αύξηση 10% στην ανησυχία των καταναλωτών σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων (40% έναντι 30% το 2019), σε ποσοστό άνω του 50% πιστεύουν ότι η ασφάλεια των τροφίμων είναι ευθύνη των παραγωγών και το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι εταιρείες τώρα, αλλά και στο μέλλον, ενώ κατά το 60% δηλώνουν ανησυχία για το αν τα τρόφιμα που αγοράζουν είναι υγιεινά και ασφαλή για κατανάλωση.

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 13

ΔΙΕΘΝΗ

Το πρώτο Amazon Fresh στο Ηνωμένο Βασίλειο Το 11ο κατάστημα υπό το brand Amazon Fresh εγκαινιάστηκε στις αρχές Μαρτίου. Είναι το πρώτο Amazon Fresh για το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και το πρώτο που χρησιμοποιεί την τεχνολογία που επιτρέπει την εξυπηρέτηση των πελατών χωρίς τη λειτουργία ταμείων, το «Just Walk Out». Το κατάστημα διαθέτει χώρους πώλησης περίπου 230τμ, βρίσκεται στο Δυτικό Λονδίνο, και όπως σημειώνουν οι ειδικοί αναλυτές, έχει κοινά σημεία με τα καταστήματα convenience της εταιρείας στις ΗΠΑ, τα Amazon Go, διαθέτοντας όμως μεγαλύτερη ποικιλία, παρά το μικρότερο μέγεθός του. Αυτός είναι και ο λόγος που η Amazon περιγράφει τα Amazon Fresh ως καταστήματα ευκολίας, που προσφέρουν ζεστές προτάσεις φαγητού όλη την ημέρα, σάντουιτς, αλλά και εφημερίδες, περιοδικά, είδη ανθοπωλείου και συσκευές Amazon (ηχεία, tablet κλπ).

Οι courier διεκδικούν τα δικαιώματά τους Πάνω από 150 εργαζόμενοι στον τομέα παράδοσης παραγγελιών (courier) διεκδικούν τη δίκαιη μεταχείρισή τους από την εταιρεία delivery Stuart. Η Ανεξάρτητη Ένωση Εργαζομένων της Μ. Βρετανίας (Independent Workers’ Union of Great Britain - IWGB) συνεργάζεται με τη δικηγορική εταιρεία Leigh Day για την ικανοποίηση της απαίτησης οι εργαζόμενοι που παρέχουν εργασία στην Stuart να ενταχθούν στο δυναμικό της ως υπάλληλοι και όχι ως «ανεξάρτητοι εργαζόμενοι με δίκυκλα (independent riders)», όπως τους περιγράφει η εταιρεία. H Stuart Delivery, που παρέχει τις υπηρεσίες της σε μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου των τροφίμων, όπως η Pizza Hut, η Ocado και η Nespresso, με την αντιμετώπιση των εργαζομένων ως εξωτερικών συνεργατών, αποφεύγει την κάλυψη βασικών τους δικαιωμάτων, όπως η πληρωμή του βασικού εθνικού μισθού και των αργιών. Η προοπτική επιτυχίας της διεκδίκησης των δικαιωμάτων των εργαζομένων ενισχύεται μετά την πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου στις 19 Φεβρουαρίου, που αφορούσε αντίστοιχες πρακτικές της Uber, σύμφωνα με την οποία η εταιρεία υποχρεούται να αντιμετωπίζει τους εργαζόμενους ως υπαλλήλους της και όχι ως αυτοαπασχολούμενους. Μετά την απόφαση, η Uber δήλωσε πως προχώρησε σε αλλαγές του επιχειρηματικού της μοντέλου. Παρά το γεγονός ότι η απόφαση σχετικά με την Uber θεωρήθηκε πως θα επηρέαζε συνολικά τις επιχειρήσεις που υιοθετούν τις πρακτικές της gig economy, οι εταιρείες delivery της χώρας εξακολουθούν να προσλαμβάνουν εργαζόμενους με συμβάσεις στις οποίες αναφέρονται ως «ανεξάρτητοι» συνεργάτες. Οι εργαζόμενοι τονίζουν την προκλητικότητα αυτών των πρακτικών, ιδιαίτερα στην εποχή της πανδημίας, που αντιπροσωπεύει μια περίοδο αυξημένου κινδύνου για την υγεία των εργαζόμενων της πρώτης γραμμής στον τομέα της εξυπηρέτησης των παραγγελιών όλων των κλάδων. 14 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Η Walmart μειώνει το minimum ποσό για Express delivery Οι πελάτες που πραγματοποιούν αγορές μέσω της online πλατφόρμας της Walmart μπορούν πλέον να παραλαμβάνουν τα προϊόντα τους εντός δύο ωρών, μέσω της υπηρεσίας Express delivery, που εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 2020, έχοντας πλέον ως ελάχιστο όριο κόστους αγορών όχι τα 35 δολάρια, αλλά μόλις 10. Η υπηρεσία παράδοσης εντός δύο ωρών είναι διαθέσιμη σε περίπου 3.000 καταστήματα της αλυσίδας και απασχολεί μια ομάδα 170.000 εργαζομένων, που έχουν την ευθύνη διαχείρισης των παραγγελιών των πελατών. Σύμφωνα με τους αναλυτές του Grocery Dive, καθώς η ζήτηση για e-commerce υπηρεσίες αυξάνεται ραγδαία στη διάρκεια της πανδημίας, λιανέμποροι τροφίμων, όπως η FreshDirect και η Hy-Vee, προσθέτουν στις υπηρεσίες τους την ολιγόωρη παράδοση παραγγελιών, έχοντας ένα μίνιμουμ κόστος αγορών ως προϋπόθεση αξιοποίησής της. Αντίστοιχα ο μεγάλος ανταγωνιστής τής Walmart, η Amazon, διαθέτει εδώ και χρόνια την υπηρεσία Prime Now. Η Walmart πρόσφατα μείωσε και το μίνιμουμ κόστος αγορών και στη σχετική υπηρεσία που παρέχει στους συνδρομητές τής πλατφόρμας της, που πληρώνουν ετήσια συνδρομή 98 δολάρια και εξυπηρετούνται με δωρεάν παράδοση εντός μιας ή δύο ημερών, καθώς και το αντίστοιχο προαπαιτούμενο ύψος αγορών για τις παραγγελίες στο Walmart+ (πρόγραμμα πιστότητας παρόμοιο με το Prime, που κέρδισε με το λανσάρισμά του πάνω από 8 εκατ. συνδρομητές). Η αλυσίδα, στο πλαίσιο της ενισχυμένης επένδυσης σε υπηρεσίες e-commerce, αναπτύσσει και micro-fulfillment centers, δηλαδή τοπικά σημεία εξυπηρέτησης παραγγελιών, που μπορούν να επιταχύνουν τις διαδικασίες παράδοσης και παραλαβής αγορών.

ΔΙΕΘΝΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΕΝΙΑ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ

Gorillas στο Λονδίνο H start-up εταιρεία delivery αποβιβάζεται στο Λονδίνο. Οι υπάλληλοί της, που σε αντίθεση με τις άλλες επιχειρήσεις που αξιοποιούν μοντέλα εργασίας της gig economy, προσλαμβάνονται με συμβάσεις που υπογράφουν με την εταιρεία και όχι με μεσάζοντες, κινούνται με ποδήλατα και παραδίδουν εντός 10 λεπτών τις παραγγελίες, αξιοποιώντας ένα δίκτυο τοπικών σημείων προετοιμασίας τους. Η Gorillas ιδρύθηκε το 2020 από τους Kagan Sümer και Jörg Kattner και ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στο Βερολίνο και την Κολωνία, με ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα την ταχύτητα στην εξυπηρέτηση παραγγελιών, κυρίως φρέσκων προϊόντων και ειδών οικιακής χρήσης, σε προσιτές τιμές λιανικής, καλύπτοντας κυρίως έκτακτες ανάγκες. Οι παραγγελίες αφορούν κατά βάση καταστήματα ευκολίας και μικρά σούπερ μάρκετ, σε αντίθεση με αντίστοιχες εταιρείες που εξυπηρετούν κυρίως καταστήματα εστίασης. Όπως δηλώνουν οι ιδρυτές της, τη στιγμή που οι ανάγκες για μαζικές αγορές καλύπτονται από τα σούπερ μάρκετ, οι μη προγραμματισμένες, συμπληρωματικές αγορές μπορούν να καλυφθούν άμεσα μέσω της υπηρεσίας που προσφέρουν. Μότο της Gorillas είναι «Πιο γρήγορα από εσένα» (faster than you). Το κόστος παράδοσης είναι 1,80 λίρες, που, όπως υποστηρίζει η εταιρεία, είναι ικανό να της αποφέρει κέρδος, χωρίς υπερκοστολόγηση των προϊόντων. Η υπηρεσία είναι διαθέσιμη αρχικά για δύο περιοχές, στο κεντρικό και ανατολικό Λονδίνο. Για την πρώτη τους παραγγελία οι πελάτες μπορούν να αξιοποιήσουν ένα εκπτωτικό κουπόνι αξίας 10 λιρών. Η εταιρεία κατάφερε να συγκεντρώσει από χρηματοδότες το ποσό των 44 εκατ. δολαρίων (Series A funding). Στα σχέδιά της είναι η ενίσχυση της παρουσίας της στη Γερμανία και η επέκτασή της σε συνολικά 15 ευρωπαϊκές αγορές έως τον Ιούνιο του 2021.

Συνεργασία Amazon India με Mahindra Electric για ταχύτητα στις παραδόσεις

Υποτροφίες της Aldi για την εκπαίδευση στελεχών Η Aldi ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου τη χορήγηση υποτροφιών σε σπουδαστές στο Ηνωμένο Βασίλειο, που θα εκπαιδευτούν σε θέματα διοίκησης και ηγεσίας, αποκτώντας εμπειρία των διαδικασιών και των απαιτήσεων διαφόρων θέσεων εργασίας, σε τομείς όπως η εφοδιαστική αλυσίδα, το μάρκετινγκ, η τεχνική υποστήριξη, η οργάνωση και λειτουργία της επιχείρησης κλπ. Η επένδυση χρηματοδοτείται από το κυβερνητικό πρόγραμμα Apprenticeship Levy, που αφορά την υποστήριξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων εργαζομένων. Πέντε απόφοιτοι των προηγούμενων κύκλων σπουδών έχουν ήδη προσληφθεί στην αλυσίδα, ενώ για την τρέχουσα χρονιά υπάρχει πρόβλεψη κάλυψης δύο θέσεων εργασίας. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της πέμπτης μεγαλύτερης αλυσίδας λιανικής τροφίμων της χώρας (σε μερίδιο κύκλου εργασιών), υλοποιείται σε συνεργασία με τον φορέα εκπαίδευσης εργαζομένων στο λιανεμπόριο και την παραγωγή τροφίμων και φρέσκων προϊόντων Management Development Services (MDS), με τον οποίο συνεργάζεται από το 2016. Το πρόγραμμα έχει την πιστοποίηση του Chartered Management Institute.

Στα τέλη Φεβρουαρίου η Amazon India ανακοίνωσε τη συνεργασία της με την εταιρεία Mahindra Electric, στο πλαίσιο της οποίας θα αξιοποιήσει 100 τρίτροχα ηλεκτρικά οχήματα για την εξυπηρέτηση των πελατών της σε επτά μεγάλες πόλεις της χώρας, μεταξύ των οποίων και το Νέο Δελχί. Έως το 2025, η Amazon India στοχεύει στην αύξηση του στόλου ηλεκτρικών οχημάτων της στην Ινδία στα 10.000. Μια μέρα μετά την ανακοίνωση, η Flipkart Ινδίας, ο κολοσσός του e-commerce που ανήκει στη Walmart από τον Αύγουστο του 2018, δημοσιοποίησε τα σχέδιά της για την ένταξη έως το 2030 πάνω από 25.000 ηλεκτρικών οχημάτων στην εφοδιαστική της αλυσίδα, καθώς στοχεύει στην υιοθέτηση της ηλεκτροκίνησης κατά 100% εντός της επόμενης δεκαετίας. Η εταιρεία ανακοίνωσε πως συνεργάζεται με κορυφαίους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων, όπως οι Hero Electric, Mahindra Electric και Piaggio, για την παραγωγή οχημάτων που θα αξιοποιηθούν σε όλα τα στάδια εξυπηρέτησης των online παραγγελιών, σε όλη τη χώρα. Η Flipkart θα χρησιμοποιεί δίτροχα, τρίτροχα και τετράτροχα οχήματα, που θα σχεδιάζονται και τα κατασκευάζονται στην Ινδία. Η Ινδία έχει θέσει ως στόχο την αντικατάσταση των βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων οχημάτων με ηλεκτροκίνητα. Όπως σημείωνε το Reuters το 2019, η κυβέρνηση της χώρας σχεδίαζε την υποχρεωτική μετατροπή του στόλου εταιρειών όπως η Ola και η Uber κατά 40% σε ηλεκτροκίνητο, έως τον Απρίλιο του 2026. Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 15

ΑΓΟΡΑ

Επενδύσεις 300-500 εκατ. ευρώ σε ακίνητα σχεδιάζει ο κλάδος Ευκαιρίες για την απόκτηση νέων ακινήτων σε μια περίοδο που οι τιμές τους, λόγω της υψηλής προσφοράς και των πλειστηριασμών, παραμένουν ελκυστικές, αναζητούν οι εταιρείες του κλάδου. Οι σχεδιασμοί των αλυσίδων, που ανήκουν στο «top 10» του κλάδου, «δείχνουν» για την επόμενη διετία τη δημιουργία περίπου 100-150 νέων σούπερ μάρκετ ανά την επικράτεια. Όπως εκτιμάται, περίπου τα μισά από αυτά θα είναι ιδιόκτητα και τα υπόλοιπα νοικιασμένα με μακροχρόνια συμβόλαια. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

αράγον τες του κ λάδου εκτιμούν ότι την περίοδο 2021-2022 θα επενδυθούν περί τα 300 με 500 εκατ. ευρώ από τη δεκάδα των ισχυρών της αγοράς, τόσο για την απόκτηση της ιδιοκτησίας στρατηγικών ακινήτων για εμπορική χρήση όσο και για την εγκατάσταση του αναγκαίου εξοπλισμού. Παράλληλα, θα επενδύσουν και στο franchise, όπου πλέον εισέρχονται πιο οργανωμένα και οι λιγότερο παραδοσιακοί «παίκτες» στη δικαιόχρηση. Υπολογίζεται ότι κάθε αλυσίδα θα δημιουργεί από 5 έως 15 νέα καταστήματα franchise το χρόνο, πράγμα που σημαίνει ότι ως το τέλος του 2022 θα ενταχθούν στο δυναμικό της αγοράς περίπου 200 με 300 τέτοια καταστήματα, είτε καινούργια είτε προϋπάρχοντα, που θα ενσωματώνονται στα συστήματα των ισχυρών, καθώς αρκετοί τοπικοί ή και μικρομεσαίοι επιχειρηματίες θα «πείθονται» όλο και περισσότερο να συνδυάσουν ένα branded σήμα της αγοράς με το οικογενειακό σέρβις στους πελάτες τους.

ΓΙΑΤΊ ΚΑΤΑΓΡΆΦΕΤΑΙ ΚΙΝΗΤΙΚΌΤΗΤΑ

Γενικότερα, η αγορά των ακινήτων την περίοδο αυτή παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, όπως και κινητικότητα από την πλευρά της οργανωμένης λιανικής. Αυτό αποδίδεται σε μια σειρά παράγοντες όπως: • Στις τιμές των ακινήτων για στέγαση σούπερ μάρκετ, που παραμένουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Εξαίρεση είναι, ίσως, η περιοχή των νοτίων προαστίων της

18 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

πρωτεύουσας, όπου οι τιμές είναι «τσιμπημένες». • Στην απελευθέρωση εκατοντάδων εμπορικών ακινήτων, ιδίως μετά το κλείσιμο κεντρικών τραπεζικών υποκαταστημάτων, όπως και καταστημάτων εταιρειών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, ένδυσης-υπόδησης κ.ά. • Στη μεγάλη προσφορά επαγγελματικών ακινήτων μέσω πλειστηριασμών, στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των «κόκκινων» δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών. • Στην ανάγκη για υψηλού κόστους μετατροπές που απαιτούν τα ακίνητα, τα οποία προσφέρονται για στέγαση σούπερ μάρκετ. Γι’ αυτό πολλές φορές είναι και πρακτικά πιο συμφέρουσα η αγορά παρά η ενοικίαση ενός ακινήτου.

ΟΙ ΑΕΕΑΠ

Πολλά από τα εμπορικά ακίνητα που απελευθερώθηκαν στη διάρκεια της περιόδου των μνημονίων, πέρασαν υπό τον έλεγχο εξειδικευμένων εταιρειών real estate (ΑΕΕΑΠ), όπως και funds με εξειδίκευση στη διαχείριση «κόκκινων» δανείων. Υπολογίζεται ότι την κρίσιμη περίοδο 2015-2017, οπότε κατέρρευσε η Μαρινόπουλος, συνολικά από την οργανωμένη λιανική «έφυγαν» ακίνητα αξίας περίπου 200 εκατ. ευρώ, πολλά από τα οποία είτε αγοράστηκαν από τις AEEAΠ είτε κατέληξαν σε εταιρείες leasing. Ως απόρροια της διάσωσης των δομών της Μαρινόπουλος η ΕΥΣ είχε, για παράδειγμα, ήδη από το 2019 συμφωνήσει την πώληση στην τότε Grivalia Properties ΑΕΕΑΠ τεσσάρων καταστημάτων συνολικής αξίας 117

εκατ. ευρώ. Πρόκειται για μια συναλλαγή που ολοκληρώθηκε πρόσφατα με την Eurobank, καθότι η Grivalia συγχωνεύθηκε, στο μεταξύ, με την τράπεζα. Πάντως μέχρι σήμερα, όπως λένε παράγοντες των αλυσίδων, οι ΑΕΕΑΠ δεν έχουν αξιοποιήσει ευρύτερα τις ευκαιρίες που προσφέρει ο κλάδος των σούπερ μάρκετ. Δεν συνηθίζουν, δηλαδή, να προτείνουν στις αλυσίδες την πώληση ή την μακροχρόνια ενοικίαση πέντε-δέκα ακίνητων υπό μορφή «πακέτου», με προδιαγραφές που να ανταπο-

ΑΓΟΡΑ

Υπολογίζεται ότι την κρίσιμη περίοδο 2015-2017, οπότε κατέρρευσε η Μαρινόπουλος, συνολικά από την οργανωμένη λιανική «έφυγαν» ακίνητα αξίας περίπου 200 εκατ. ευρώ, πολλά από τα οποία είτε αγοράστηκαν από τις AEEAΠ είτε κατέληξαν σε εταιρείες leasing

κρίνονται στις ανάγκες του κλάδου. «Η αγορά ακινήτων δεν βλέπει «έξω από το κουτί»…», σχολιάζει παράγοντας με βαθιά γνώση στο αντικείμενο των σούπερ μάρκετ, προσθέτοντας ότι κι οι αλυσίδες από την πλευρά τους δεν απευθύνονται στις ΑΕΕΑΠ, γνωρίζοντας ότι επιδίωξη αυτών των εταιρειών είναι η απόκτηση ακινήτων προς εκμετάλλευση και εξασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής απόδοσης. Σε αυτή τη φάση, όμως, τα μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα του κλάδου δεν έχουν πιεστικές ανάγκες ρευστότητας, ώστε να πουλήσουν ακίνητα και εν συνεχεία να υπογράψουν long lease συμβόλαια για τους χώρους τους. Πάντως, γεγονός είναι ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου λογαριάζονται από τις εταιρείες real estate για «καλοί πελάτες», δεδομένου ότι η απώλεια εσόδων από τη μη καταβολή ενοικίων αποτελεί πολύ μικρή εξαίρεση, ενώ οι ετήσιες αποδόσεις κεφαλαίου για τις ΑΕΕΑΠ από την ενοικίαση χώρων στην οργανωμένη λιανική κάποιες φορές φθάνει στο 9%. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι όσες εκ των AEEAΠ, όπως και μεμονωμένοι ιδιοκτήτες ακινήτων,

διαθέτουν σήμερα τους χώρους τους προς ενοικίαση σε σούπερ μάρκετ, κατατάσσονται στους κερδισμένους της υγειονομικής κρίσης, διότι η οργανωμένη λιανική όχι μόνο δεν επλήγη από τα περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας, αλλά ωφελήθηκε τα μέγιστα. Έτσι, δεν γίνεται χρήση του μέτρου μείωσης των ενοικίων κατά 40%. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις τιμές ενοικίασης εμπορικών ακινήτων, φαίνεται ότι διαμορφώνονται σε φυσιολογικά επίπεδα. Όπως εξηγούν στελέχη του real estate, τα συμβόλαια ενοικίασης που αφορούν ειδικά τα σούπερ μάρκετ, είναι μακροχρόνια και με ρήτρες αναπροσαρμογής βάσει της εξέλιξης του πληθωρισμού, οπότε ιδιοκτήτες και ενοικιαστές απλώς συμφωνούν στο τίμημα, χωρίς να επιφυλάσσουν «εκπλήξεις» ο ένας στον άλλο.

ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΊΑ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΏΝ

Σήμερα οι περισσότερες των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, προκειμένου να αγοράσουν χώρους κατάλληλους για τη στέγαση των καταστημάτων τους, «ακτινογραφούν» τους πλειστηριασμούς ακινήτων που κάνουν οι τράπεζες, όπως και τα ειδικά «οχήματα» που δημιουργήθηκαν από τους τραπεζικούς ομίλους για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων. Μάλιστα, ορισμένοι «παίκτες» του κλάδου αναζητούν μεθοδικά μέσω πλειστηριασμών ακίνητα, ώστε να εξασφαλίσουν κάθε δυνατή ευκαιρία. Ωστόσο, χώροι έκτασης 1.000τμ και 1.500τμ δύσκολα είναι πια διαθέσιμοι σε εμπορικές πιάτσες των αστικών κέντρων της χώρας, όπως και σε τουριστικές περιοχές – ακόμη και μέσω πλειστηριασμών.

ΑΠΟΘΉΚΕΣ

Σε αντίθεση με τα καταστήματα, οι επενδύσεις σε κέντρα logistics έχουν εξελιχθεί σε «ακριβό σπορ». Όπως εξηγούν στελέχη της αγοράς, σε περιοχές όπως το Θριάσιο και ο Ασπρόπυργος οι τιμές έχουν αυξηθεί θεαματικά, λόγω της υψηλής ζήτησης. Σήμερα οι τιμές των οικοπέδων φτάνουν στο επίπεδο των 80.000 έως 120.000 ευρώ το στρέμμα, όταν πριν από λίγα χρόνια ήταν 60.000-80.000 ευρώ το στρέμμα. Μάλιστα, η τάση των τιμών παραμένει ανοδική και θα διατηρηθεί έτσι τα επό-

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 19

ΑΓΟΡΑ

Χώροι έκτασης 1.000τμ και 1.500τμ δύσκολα είναι πια διαθέσιμοι σε εμπορικές πιάτσες των αστικών κέντρων της χώρας, όπως και σε τουριστικές περιοχές –ακόμη και μέσω πλειστηριασμών μενα χρόνια, δεδομένου ότι οι εκτάσεις αυτές αναβαθμίζονται συν τω χρόνω από άποψη υποδομών, ώστε να προσελκύουν ενδιαφερόμενους για αποθηκευτικούς χώρους. Εξάλλου, μόνο από τις εταιρείες του κλάδου όλοι ξέρουν πως είναι σε αναμονή να επενδύσουν στην περιοχή του Θριασίου-Ασπροπύργου η ΕΥΣ, που αναζητά στεγασμένους χώρους περίπου 100.000τμ, και η Πέντε. Παράγοντες του κλάδου επισημαίνουν πως, σε ό,τι αφορά τους αποθηκευτικούς χώρους, μεγάλη έλλειψη υπάρχει κυρίως σε υποδομές δημοσίων ψυγείων. Έτσι οι αλυσίδες δεν έχουν την επιλογή της ενοικίασης, οπότε, όταν έχουν ανάγκη τέτοιων χώρων, αναγκάζονται να τους διαμορφώνουν από το μηδέν (αγορά γης, κατασκευή κτιρίων, εξοπλισμός), με συνέπεια οι σχετικές επενδύσεις τους να απαιτούν σημαντικούς κεφαλαιακούς πόρους.

DARK STORES

Ως διακριτό τμήμα της αγοράς του real estate τείνει να γίνει αυτό που αφορά ακίνητα που προορίζονται για στέγαση dark stores. Η ραγδαία τον τελευταίο χρόνο, λόγω της υγειονομικής κρίσης, ανάπτυξη των e-shops όχι μόνο από τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, αλλά ευρύτερα από το εμπόριο, έχει καταστήσει τέτοια ακίνητα πραγματικά δυσεύρετα, άρα αρκετά ακριβά για την απόκτησή τους. Πρό-

20 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

κειται για στεγασμένους χώρους κατ’ ανάγκη μεγάλης έκτασης και σχετικά κεντρικούς, ώστε να περιορίζονται οι απώλειες χρόνου στις παραδόσεις των παραγγελιών, με δυνατότητες πρόσβασης μεγάλων οχημάτων μεταφοράς των προμηθευτών και με ικανούς χώρους πάρκινγκ για τα οχήματα διανομής των παραγγελιών. Στελέχη της αγοράς τονίζουν ότι το ζήτημα της αδειοδότησης τέτοιων ακινήτων, που συνήθως συνδέεται με τις χρήσεις γης, είναι ένα από τα βασικότερα που προβληματίζουν κάθε αλυσίδα, η οποία θέλει να στήσει το δικό της δίκτυο dark stores. Λένε επίσης ότι η αγορά των dark stores θα αποκτήσει στο μέλλον μια εντελώς διαφορετική υπόσταση από τη σημερινή, ιδίως εάν κάποιος διεθνής εξειδικευμένος «παίκτης» στις ηλεκτρονικές πωλήσεις αποφασίσει να επενδύσει στην Ελλάδα. Τότε θα ανοίξει μια νέα αγορά στο real estate, αυτή των μικρών αποθηκών με «πρόσωπο» σε δρόμους των αστικών κέντρων, που σε βάθος χρόνου θα μπορούσε να «σηκώσει» έως και 7.000 τέτοιες εγκαταστάσεις σε όλη την Ελλάδα για την ανάπτυξη του e-grocery.

ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΈΣ ΤΩΝ ΑΛΥΣΊΔΩΝ

Αν μελετήσουμε τις πολιτικές των αλυσίδων του κλάδου, σε ό,τι αφορά την αναζήτηση ακινήτων προς στέγαση των δομών τους, θα λέγαμε ότι ο leader του κλάδου, η ΕΥΣ, δεν λογαριάζεται για «κυνηγός» ακινήτων. Αγοράζει ακίνητα μόνο όταν το κρίνει σκόπιμο, είτε πρόκειται για σούπερ μάρκετ είτε για αποθηκευτικούς χώρους είτε για dark stores. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στην ΕΥΣ έχει προταθεί η αγορά έξι-επτά ακινήτων κατάλληλων για σούπερ μάρκετ, τα οποία τα στελέχη της μελετούν. Ανάλογη είναι η τακτική της ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία συνήθως αγοράζει ακίνητα, όταν τα βρίσκει σε χαμηλές τιμές ή επιδιώκει να στεγάσει στρατηγικά καταστήματά της, όπως για παράδειγμα έκανε με τον πλειστηριασμό περιουσιακών στοιχείων της Ektasis, μέσω του οποίου περιήλθαν στην κυριότητά της τα δύο από τα τέσσερα ακίνητα, στα οποία στεγάζονται τώρα μεγάλα σούπερ μάρκετ της εταιρείας. Πρόκειται για το κατάστημά της στον Άγιο Δημήτριο, για το οποίο φέρεται να κατέθεσε προσφορά 4,6 εκατ. ευρώ, και για το κατάστημά της στα Βριλήσσια, για το οποίο

η προσφορά της ΑΒ Βασιλόπουλος ήταν της τάξης του 1 εκατ. ευρώ. Από την πλευρά της η Lidl έχει επενδύσει μέχρι σήμερα σημαντικά κεφάλαια στο real estate, προκειμένου να στεγάσει καταστήματα και αποθηκευτικούς χώρους. Όπως λένε παράγοντες της αγοράς, οι επιλογές της πολλές φορές σχολιάζονται ως ακριβές, επειδή πολλά από τα ακίνητα που έχει επιλέξει, βρίσκονται σε ιδιαίτερα καλές εμπορικές πιάτσες. Με ενδιαφέρον αναμένεται το ποια είναι η πολιτική που θα ακολουθήσει, σε ό,τι αφορά την απόκτηση ακινήτων για μικρότερα καταστήματα (400τμ-600τμ), μέσω των οποίων, όπως λένε οι πληροφορίες μας, σχεδιάζει να αναπτύξει περαιτέρω τη δράση της. Η Mετρό, ήδη από την ίδρυσή της επενδύει στην αγορά ακινήτων ιδιαίτερα για τα μεγάλα καταστήματα λιανικής όπως και για των cash & carry καταστημάτων. Για τις κεντρικές αποθήκες της αρχικά επέλεξε την περιοχή των Οινοφύτων, όπου οι τιμές των οικοπέδων ήταν περισσότερο ελκυστικές. Εν συνεχεία επένδυσε και στο Λεκανοπέδιο Αττικής, εξέλιξη στην οποία ώθησε και η απόκτηση της Αφοί Βερόπουλοι, η οποία διέθετε εγκαταστάσεις στη Μάνδρα, ενώ επέκτεινε τις αποθηκευτικές της εγκαταστάσεις και στη Θεσσαλονίκη. Η Μασούτης κάνει αγορές ακινήτων μόνο εφόσον θεωρεί αναγκαία την απόκτηση ενός οικοπέδου ή κτιρίου και, ταυτόχρονα, παρακολουθεί και συμμετέχει σε πλειστηριασμούς εμπορικών ακινήτων. Υπενθυμίζεται ότι οι αποθηκευτικές της εγκαταστάσεις είναι ιδιόκτητες. Η Πέντε επενδύει συστηματικά στην αγορά ακινήτων, ώστε το ένα στα δύο καταστήματά της να είναι ιδιόκτητο. Η λογιστική αξία των ακινήτων της υπολογίζεται στα 160 εκατ. ευρώ, ενώ η εμπορική τους αξία είναι σαφώς υψηλότερη. Κάθε χρόνο επενδύει στο δίκτυό της 10-15 εκατ. ευρώ, μεγάλο μέρος των οποίων για αγορές ακινήτων (οικόπεδα, κτίρια). Παράλληλα αναζητεί ακίνητα, είτε μέσω πλειστηριασμών είτε απευθείας, ενώ στη Σαλαμίνα έχει προγραμματιστεί μια μεγάλη επένδυση της τάξης των 40 εκατ. ευρώ, η απόδοση της οποίας, ωστόσο, επαναξιολογείται. 

ΑΓΟΡΑ

Δυναμικά ξεκίνησε το 2021 για τα σούπερ μάρκετ Μια δυναμική εκκίνηση, που για κανένα λόγο, όμως, δεν προδιαγράφει το τι θα συμβεί μέχρι το τέλος του έτους, εμφανίζει το 2021 η αγορά του κλάδου. Το δίμηνο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ κινήθηκαν έντονα ανοδικά, ωθούμενες και πάλι από τα περιοριστικά μέτρα λειτουργίας της αγοράς για την ανάσχεση της πανδημίας. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ο γεγονός ότι από τις αρχές του έτους το εμπόριο δεν λειτούργησε ούτε μια ημέρα υπό φυσιολογικές συνθήκες, ενώ η αγορά ho.re.ca. παρέμεινε απόλυτα αποκλεισμένη από τους καταναλωτές, συνέχισε να ευνοεί τα έσοδα των αλυσίδων σούπερ μάρκετ.

Όπως επισημαίνουν, επίσης, έντονες εξακολουθούν να είναι οι αποκλείσεις των επιδόσεων μεταξύ των αλυσίδων. Κάποιες ωφελούνται, όπως πέρυσι ωφελήθηκε τα μέγιστα η ΕΥΣ, που έκλεισε με ετήσιο ρυθμό ανόδου 19%, ενώ άλλες αποκομίζουν εμφανώς μικρότερα οφέλη υπό τις ιδιαίτερες συνθήκες που λειτουργεί η αγορά.

Ανώτατα στελέχη του κλάδου σχολιάζουν ότι ο Ιανουάριος έκλεισε για την οργανωμένη λιανική με αύξηση πωλήσεων 17% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2020, σύμφωνα με τις μετρήσεις των εταιρειών ερευνών. Ωστόσο, θεωρούν ότι η πραγματική αύξηση του τζίρου ήταν της τάξης του 13%-14%, αν τα μεγέθη υπολογιστούν σε συγκρίσιμη βάση, δηλαδή εφόσον υπολογιστεί ότι ο φετινός Ιανουάριος είχε ένα λιγότερο Σάββατο έναντι του περυσινού Ιανουαρίου, όπως και ότι φέτος τα ψυγεία και τα ντουλάπια των καταναλωτών ήταν ήδη γεμάτα όχι τόσο λόγω των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, όσο λόγω της πανδημίας.

Σε ό,τι αφορά την εμπορική κίνηση τον Φεβρουάριο, οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι επίσης κυμάνθηκε ανοδικά, όχι όμως στα επίπεδα του Ιανουαρίου κι αυτό διότι ο φετινός Φεβρουάριος δεν περιλάμβανε, όπως πέρσι, την Τσικνοπέμπτη και την Καθαρά Δευτέρα, που τόνωσαν τις συνολικές πωλήσεις του κλάδου. Ωστόσο, από την εικόνα που παρουσίασε η εμπορική κίνηση ειδικότερα την Παρασκευή και το Σάββατο 26 και 27 Φεβρουαρίου φάνηκε ότι οι καταναλωτές προμηθεύτηκαν προϊόντα εν όψει της Τσικνοπέμπτης, που φέτος έπεσε στις 4 Μαρτίου. Προφανώς φέτος προμηθεύτηκαν τα δέοντα νωρίτερα,

ώστε να περιορίσουν μεσοβδόμαδα τις επισκέψεις τους στα σούπερ μάρκετ, για λόγους προστασίας τους από την πανδημία. Άλλωστε, με την ίδια λογική πράττουν οι καταναλωτές από την έναρξη της κρίσης στη δημόσια υγεία, φροντίζοντας, δηλαδή, να αυξάνει η μέση αξία των αγορών τους ανά επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, ώστε να περιορίζεται ο εβδομαδιαίος ή μηνιαίος αριθμός των επισκέψεών τους για ψώνια.

ΠΡΟΒΛΈΨΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΊΩΣΗ ΤΟΝ ΜΆΡΤΙΟ ΣΕ ΣΥΓΚΡΊΣΙΜΗ ΒΆΣΗ

Σε αντίθεση με το πρώτο δίμηνο του έτους, οι προβλέψεις που κάνουν τα στελέχη του κλάδου για τον Μάρτιο είναι μάλλον αρνητικές κι αυτό για δύο λόγους: Πρώτον διότι πέρυσι στις αρχές του Μαρτίου το καταναλωτικό κοινό καταλήφθηκε από πανικό, μετά τα πρώτα μηνύματα ότι η κυβέρνηση επρόκειτο να καταφύγει στο μέτρο του lockdown, προκειμένου να περιορίσει τη διασπορά της πανδημίας, οπότε έσπευσε να κάνει μαζικές αγορές προϊόντων πρώτης ανάγκης. Κάτι ανάλογο δεν συνέβη φέτος. Η εμπορική κίνηση τον Μάρτιο εξελίσσεται από σαφώς χαμηλότερο επίπεδο. Δεύτερον, διότι πέρυσι μετά την επιβολή του lockdown οι καταναλωτές πραγματοποιούσαν κάθε αγορά τους σχεδόν αποκλειστικά από τα σούπερ μάρκετ, με αποτέλεσμα ο κλαδικός τζίρος να εκτιναχθεί στα ύψη, ενώ φέτος εκτιμάται ότι από τα μέσα του μήνα θα υπάρξει, έστω μερική, επανεκκίνηση των εμπορικών δραστηριοτήτων με το click away ή το click in shop, οπότε θα υπάρξει σχετική διάχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και σε άλλα κανάλια της λιανικής εκτός του κλάδου των σούπερ μάρκετ. 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 21

ΑΓΟΡΑ

Τι μοντέλο franchise μελετά η ΕΥΣ Το σχέδιο επέκτασης του δικτύου της και μέσω συμφωνιών δικαιόχρησης επαναφέρει στο προσκήνιο η ΕΥΣ, προσβλέποντας στην ταχύτερη διείσδυσή της σε γειτονιές με ισχυρή πληθυσμιακή δύναμη, όπως και σε αστικές περιοχές όπου σήμερα δεν έχει παρουσία. Η βασική πρόνοια της διοίκησής της για το σύστημα franchise που θέλει να αναπτύξει, είναι να στηριχθεί σε δοκιμασμένα στελέχη της, που επιθυμούν να σταδιοδρομήσουν επιχειρηματικά ως συνεργάτες της. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ο ξέσπασμα της πανδημίας υποχρέωσε την αλυσίδα να αλλάξει τις προτεραιότητές της, αναβάλλοντας το πλάνο των επενδύσεών της στο franchise. Οι ιδιόμορφες συνθήκες λειτουργίας της αγοράς ώθησαν τη διοίκησή της να αναμορφώσει μια σειρά από καθημερινές διαδικασίες της, προκειμένου να προσαρμοστεί στη συγκυρία της πανδημίας, αλλά και να διαθέσει πόρους, χρόνο και προσωπικό για την επίσπευση της λειτουργίας του e-shop της. Τώρα που πλέον όλα έχουν πάρει το δρόμο τους, η ΕΥΣ φέρεται να εξετάζει ένα πρώτο μοντέλο λειτουργίας του συστήματος franchise, δίχως ωστόσο να είναι αποφασισμένο το πότε θα τεθεί σε εφαρμογή. Ένας από τους λόγους που έπεισαν τη διοίκησή της ότι πρέπει να υπερβεί τους όποιους ενδοιασμούς της σχετικά με τη δικαιόχρηση, είναι το ότι στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης στο δυναμικό της των 361 καταστημάτων της Μαρινόπουλος, κληρονόμησε κι έναν μεγάλο αριθμό franchise καταστημάτων, από τα οποία διατήρησε ενεργά περί τα 30. Πρόκειται για καταστήματα που αναμόρφωσε κατά το πρότυπο οργάνωσης των δικών της καταστημάτων. Παράλληλα, μελέτησε και προσάρμοσε στα δεδομένα της τις συμβάσεις συνεργασίας με τους επιχειρηματίες, που τα διοικούσαν υπό το σήμα της Μαρινόπουλος. Έτσι, στο διάστημα που μεσολάβησε, η εταιρεία εξοικειώθηκε με τις διαδικασίες και τις ιδιαιτερότητες του συστήματος franchise και κυρίως κατάφερε να υποστηρίξει τις εν λόγω εμπορικές μονάδες κατά τρόπο ώστε να μην είναι αντιληπτό στον πελάτη ότι πρό-

22 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

κειται για καταστήματα συνεργατών κι όχι για δικά της σούπερ μάρκετ. Το στοιχείο αυτό ίσως ωθήσει την ΕΥΣ, εφόσον ξεκινήσει τη στρατηγική ανάπτυξης του δικτύου franchise, να μη διαφοροποιήσει τα σούπερ μάρκετ των συνεργατών από τα δικά της, αφού επί της ουσίας δεν θα προσφέρουν στον καταναλωτή κάτι το διαφορετικό από αυτό που προσφέρουν τα εταιρικά Σκλαβενίτης.

ΟΙ ΑΡΧΈΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΈΛΟΥ

Ας δούμε, όμως, πώς θα λειτουργήσει το μοντέλο franchise της ΕΥΣ και κυρίως ποιες θα είναι οι ιδιαιτερότητές του έναντι αντίστοιχων συστημάτων των ανταγωνιστών της. Τα καταστήματα θα δίδονται προς διαχείριση σε δοκιμασμένα στελέχη της εταιρείας, είτε διοικητικά είτε της «πρώτης γραμμής» των πωλήσεων, δηλαδή έμπειρους διευθυντές καταστημάτων της, που προτίθενται να αποχωρήσουν για να σταδιοδρομήσουν επιχειρηματικά στο πλευρό της. Τα στελέχη αυτά, γνωρίζοντας καλά τις απαιτήσεις του προτύπου Σκλαβενίτης, θα είναι σε θέση να εγγυηθούν τη διαφύλαξη της εταιρικής

κουλτούρας και τη διατήρηση της ταυτότητας του καταστήματος που αναλαμβάνουν, από άποψη οργάνωσης των χώρων πώλησης και ποιότητας σέρβις στον πελάτη.Τα εν λόγω στελέχη θα έχουν την ευκαιρία εξόδου από την εταιρεία με ένα καλό πακέτο αποχώρησης και δικαίωμα εκμετάλλευσης ενός καταστήματος υπό την επωνυμία Σκλαβενίτης. Κάθε ενδιαφερόμενο στέλεχος να εμπλακεί στο franchise, θα λαμβάνει από την εταιρεία, εφόσον το επιθυμεί, ένα γενναίο πακέτο χρηματοδότησης προς αντιμετώπιση των κεφαλαιακών αναγκών για τη νέα του δραστηριότητα ως συνεργάτης της. Κατ’ εξαίρεση οι συνεργάτες της αλυσίδας θα έχουν τη δυνατότητα απόκτησης και δεύτερου καταστήματος franchise, αφού αποδεδειγμένα πετύχουν την ομαλή, αποδοτική και προσοδοφόρα λειτουργία του πρώτου τους καταστήματος. Το πλαίσιο εμπλοκής στελεχών της Σκλαβενίτης με το franchise θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι θα αποτελέσει ένα ιδιότυπο, περιορισμένο σε έκταση, πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου. 

ΑΓΟΡΑ

Η Mere φέρεται έτοιμη να ταράξει τα νερά του κλάδου Μετά από συνεχείς ανατροπές κι αναβολές στον σχεδιασμό της, η ρωσική εκπτωτική αλυσίδα Mere φαίνεται πως είναι έτοιμη να δηλώσει παρούσα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες του «σελφ σέρβις», τα πρώτα τρία ή τέσσερα καταστήματά της θα εγκαινιαστούν περί τα τέλη του Μαρτίου σε Αθήνα, Λάρισα και Τρίπολη, ενώ εν ευθέτω χρόνο θα ακολουθήσουν κι άλλες εγκαινιάσεις καταστημάτων της σε πόλεις της χώρας με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

Mere, που δραστηριοποιείται σε δέκα εθνικές αγορές, μεταξύ των οποίων η Ρουμανία, το Καζακστάν και η Λευκορωσία, έθεσε σε εφαρμογή το επενδυτικό της πλάνο στη χώρα μας από πέρυσι, προσβλέποντας στη δημιουργία ενός εθνικού δικτύου κατά το πρότυπο των hard discount καταστημάτων, σε ό,τι αφορά τόσο την οργάνωση των χώρων πώλησης (διάθεση των προϊόντων από παλέτες) όσο και τις τιμές λιανικής. Σημειώνουμε ότι η διοίκηση της εταιρείας έχει διαμηνύσει στους προμηθευτές με τους οποίους διαπραγματεύεται, ότι τα προϊόντα της θα διατίθενται σε τιμές αισθητά χαμηλότερες του ανταγωνισμού –προφανώς και της Lidl, της οποίας αμφισβητεί το μονοπώλιο στο discount, οπότε το θέμα αποκτά πολύπλευρο ενδιαφέρον… Ενδιαφέρον έχουν τα σχόλια παραγόντων της Mere, σύμφωνα με τα οποία το σύστημα που υιοθετεί η εταιρεία, σε ό,τι αφορά την προμήθεια-παράδοση των προϊόντων και την πληρωμή των προμηθευτών, θα είναι αυτό της αντικαταβολής. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι οι πληρωμές της θα γίνονται μόνο για τις ποσότητες των προϊόντων που θα διατίθενται στους καταναλωτές. Στο πλαίσιο αυτό, οι εκκαθαρίσεις ανά κωδικό θα γίνονται ανά εβδομάδα και οι πληρωμές της θα γίνονται τοις μετρητοίς, ώστε η αλυσίδα να εξασφαλίζει προνομιακές τιμές αγοράς. Ήδη οι πρώτες διαπραγματεύσεις της έγιναν με παραγωγούς φρέσκων προϊόντων, γαλακτοκομικών, τυροκομικών και χυμών, ενώ σταδιακά επεκτείνονται στο σύνολο της γκάμας κωδικών των βασικών αγαθών.

24 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Στελέχη της αγοράς επισημαίνουν ότι το επιδιωκόμενο πλαίσιο ετήσιων συμφωνιών της Mere με τους προμηθευτές είναι πιθανό να θέσει σε δοκιμασία τις γενικότερες σχέσεις των παραγωγών με την οργανωμένη λιανική, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα μοντέλο που αφενός δεν έχει προηγούμενο στον κλάδο και αφετέρου αναμένεται ότι θα «εγείρει» θέματα ανταγωνιστικότητας μεταξύ της ρωσικής εταιρείας και των υπολοίπων αλυσίδων. Άραγε γιατί, όμως, θα «έπρεπε» να μην… «εγείρει»;

«ΟΙ ΑΝΑΤΡΟΠΈΣ ΕΊΝΑΙ ΣΥΝΕΧΕΊΣ»

Πληροφορίες του «σελφ σέρβις» αναφέρουν ότι η Mere το τελευταίο διάστημα αναγκάστηκε αρκετές φορές να αλλάξει βασικά στοιχεία του σχεδιασμού της αναφορικά με την τοποθέτησή της στην εγχώρια αγορά. Ανατροπές υπήρξαν ως προς το χρόνο έναρξης της λειτουργίας των καταστημάτων της, τις συμβάσεις με τους προμηθευτές της, τις περιοχές εγκατάστασης των πρώτων καταστημάτων της, καθώς και τα στελέχη της. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την εκκίνηση δραστηριοτήτων της, η εταιρεία μαθαίνουμε πως αρχικά είχε προγραμματίσει την εγκαινίαση των πρώτων εμπορικών μονάδων της περί τα τέλη του Ιανουαρίου. Το σχετικό πλάνο της αναβλήθηκε για τα τέλη του Φεβρουαρίου, για να καταλήξει εντέλει η διοίκηση του ομίλου στη μετάθεση των ημερομηνιών για τα τέλη του Μαρτίου. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, τα περισσότερα εμπόδια τα δημιούργησε η κρίση στη δημόσια υγεία με τα συνεχόμενα μέτρα απα-

γορεύσεων προς αναχαίτιση της πανδημίας, τα οποία φαίνεται, άλλωστε, πως εμπόδισαν, μεταξύ άλλων, την έλευση στην Ελλάδα κεντρικών στελεχών του ομίλου, είτε από τη Ρωσία είτε από άλλες χώρες στις οποίες έχει παρουσία. Τα σχόλια δυσφορίας από την πλευρά προσώπων του ομίλου, όπως «οι ανατροπές είναι συνεχείς», δεν αποκλείεται να σημάνουν και νέες καθυστερήσεις στο άνοιγμα των πρώτων καταστημάτων επωνυμίας Μere στην Ελλάδα. 

ΑΓΟΡΑ

Ισχυρή ώθηση στα οικονομικά μεγέθη της Χαλκιαδάκης έδωσε το 2020 Ρεκόρ επιδόσεων πέτυχε το 2020 η Χαλκιαδάκης. Παρά την κάμψη της τουριστικής κίνησης λόγω της κρίσης στη δημόσια υγεία, η κρητική αλυσίδα κατάφερε να έχει υψηλό ρυθμό ανάπτυξης. Η διοίκησή της δεν αποκλείει και φέτος θετικό πρόσημο πωλήσεων, αλλά όχι στα επίπεδα του 2020. Ειδικότερα ο τζίρος της Χαλκιαδάκης πέρυσι έφτασε τα 171,1 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 8% έναντι του 2019, οπότε είχε διαμορφωθεί στα 159 εκατ. ευρώ. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ρόκειται για ιστορικό υψηλών πωλήσεων για την αλυσίδα. Όμως, αυξημένα θα είναι και τα κέρδη της προ φόρων, τα οποία πρόκειται να ανακοινώσει σύντομα. Όπως εκτιμά η διοίκηση της εταιρείας, η κερδοφορία της το 2020 θα φθάσει τα 13 εκατ. ευρώ έναντι 11 εκατ. ευρώ ένα χρόνο πριν. Πιο αναλυτικά το πρώτο τρίμηνο της περσινής χρήσης ο τζίρος της Χαλκιαδάκης εξελίχθηκε ανοδικά, εν συνεχεία η παράλυση της τουριστικής οικονομίας καθήλωσε τον τζίρο κάτω από το επίπεδο του 2019, αλλά το τελευταίο τετράμηνο του έτους όχι απλώς «έσωσε την παρτίδα», αλλά ενίσχυσε τις πωλήσεις σε συγκρίσιμο ετήσιο επίπεδο κατά 8% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Δηλαδή, τις απώλειες από την υπολειτουργία της τουριστικής αγοράς τις υπερκάλυψε η

τόνωση της ζήτησης στα καταστήματά της των μεγάλων αστικών κέντρων της Κρήτης, αντίστοιχα προς τα συμβαίνοντα σε όλη τη χώρα υπό καθεστώς περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Σημειώνουμε, μάλιστα, ότι τις σχετικές επιδόσεις της η Χαλκιαδάκης τις πέτυχε χωρίς να έχει ενισχύσει το δίκτυό της με νέα καταστήματα. Μικρή ήταν, πάντως, η στήριξη των πωλήσεών της από τη λειτουργία του εταιρικού e-shop, το οποίο, άλλωστε, είναι σε πλήρη δραστηριότητα μόλις το τελευταίο τρίμηνο. Πέρυσι οι υποδομές του εξυπηρέτησαν κατά βάση τις παραγγελίες που δέχθηκε η αλυσίδα τηλεφωνικά. Σήμερα το e-shop της εταιρείας υποστηρίζεται από τρία dark stores, που λειτουργούν στο πλαίσιο φυσικών καταστημάτων της. Προοπτικά οι εν λόγω υποδομές θα ενισχυθούν, ανάλογα με την εξέλιξη των αναγκών της ζήτησης.

Φέτος η Χαλκιαδάκης έχει προγραμματίσει την ίδρυση ενός νέου σούπερ μάρκετ στην πόλη του Ηρακλείου. Θα λειτουργήσει σε ιδιόκτητο εταιρικό ακίνητο και θα εγκαινιαστεί προς τα τέλη του έτους. Παράλληλα, η αλυσίδα υλοποιεί πρόγραμμα ανακαινίσεων πέντε παλαιότερων καταστημάτων της, ενώ προχωρά σε σειρά προσαρμογών και εμπλουτισμού της ποικιλίας των προϊόντων στα ράφια της –κυρίως στα τμήματα των αλκοολούχων ποτών, των φρέσκων και νωπών προϊόντων κ.ά.

ΑΝΗΣΥΧΊΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΊΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΎ ΕΙΣΟΔΉΜΑΤΟΣ

Το πρώτο δίμηνο της φετινής χρονιάς οι πωλήσεις της αλυσίδας εξελίχθηκαν ανοδικά, ενώ θετικά ξεκίνησε και ο Μάρτιος. Γενικά το πρώτο τρίμηνο φαίνεται πως θα λειτουργήσει σαν «μαξιλάρι» ασφάλειας για τον ετήσιο τζίρο της Χαλκιαδάκης, ενώ η διοίκησή της προσβλέπει και στη μερική ανάκαμψη της τουριστικής αγοράς του νησιού, η οποία, όπως αναμένεται, θα εμφανίσει ανάπτυξη μεταξύ 20% και 50% συγκριτικά με το 2020. Θετικά σε αυτή τη φάση λειτουργεί και η διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας της αγοράς κατά μία ώρα. Όμως αυτό που απασχολεί περισσότερο όλων τη διοίκηση της Χαλκιαδάκης –και δικαιολογημένα– είναι οι επιπτώσεις γενικότερα στη ζήτηση από τις εισοδηματικές απώλειες των νοικοκυριών, εξαιτίας της παρατεταμένης διάρκειας της πανδημίας και των σωρευτικών αρνητικών επιδράσεών της στο σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων. 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 25

ΑΓΟΡΑ

Ώθηση στις πωλήσεις του ομίλου Vero έδωσε η πανδημία Σημαντική ώθηση στις πωλήσεις των δύο εταιρειών της Vero, συμφερόντων κ. Νίκου Βερόπουλου, στη Σερβία και τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας έδωσε η κρίση στη δημόσια υγεία. Συνολικά ο όμιλος εμφάνισε πέρυσι έσοδα 140,697 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας ρυθμό ανάπτυξης 6,2% έναντι του προηγούμενου έτους. Η αλυσίδα ανοίγει φέτος έναν νέο κύκλο επενδύσεων στις δύο εθνικές αγορές δραστηριοποίησής της. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ιδικότερα, στη Σερβία η τοπική εταιρεία έκλεισε το 2020 με κύκλο εργασιών 59,397 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 9,67% έναντι του 2019, και αντίστοιχα στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας κινήθηκε επίσης ανοδικά, κλείνοντας στα 81,3 εκατ. ευρώ με άνοδο 3,76% σε σύγκριση με το προηγούμενο δωδεκάμηνο. Θετικά είναι τα μηνύματα σε ό,τι αφορά και την προ φόρων κερδοφορία των δύο εταιρειών, η οποία υπολογίζεται ότι το 2020 θα υπερβεί τα 18 εκατ. ευρώ. Σημειώνουμε ότι ο όμιλος διατηρεί σε ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο τον δανεισμό του, στο επίπεδο των μόλις 2 εκατ. ευρώ. Για την εξέλιξη της χρονιάς φέτος η διοίκηση του ομίλου αποφεύγει τη διατύπωση προβλέψεων, καθώς, όπως τονίζεται, η τροπή της πανδημίας δεν επιτρέπει ασφαλείς εκτιμήσεις. Ωστόσο, ο ετήσιος στόχος πωλήσεων των δύο εταιρειών έχει τεθεί στο ύψος των επιδόσεών τους το 2019, εφόσον θεωρείται ότι δύσκολα θα μπορέσουν να επιτύχουν εκ νέου τις πωλήσεις του 2020. Ωστόσο, μένει να φανεί ποια θα είναι η ώθηση που θα δώσουν φέτος στον κύκλο εργασιών του ομίλου τα νέα καταστήματά του. Στα τέλη του 2020 ο όμιλος διέθετε στις δύο εθνικές αγορές 21 καταστήματα, όσα δηλαδή και το 2019, πράγμα που δείχνει ότι ο υψηλός ρυθμός αύξησης των εσόδων του κατά την περυσινή χρήση οφείλεται αμιγώς στην οργανική ανάπτυξη των δύο δικτύων. Σημειώνουμε ότι στη Σερβία ο όμιλος διαθέτει 7 καταστήματα και στη ΔΒΜ 14.

26 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

ΕΠΈΚΤΑΣΗ ΔΙΚΤΎΩΝ ΦΈΤΟΣ Πάντως ο όμιλος Vero σχεδιάζει την επέκταση των δικτύων του με νέα σούπερ μάρκετ και στις δύο αγορές. Ειδικότερα στο Νόβι Σαντ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας, η διοίκησή του προγραμματίζει την εγκαινίαση της λειτουργίας ενός νέου ιδιόκτητου καταστήματος τον Σεπτέμβριο, στεγασμένης έκτασης 12.000τμ, σε οικόπεδο 30.000τμ, που θα φιλοξενήσει κι ένα κατάστημα της Jumbo. Παράλληλα, στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας βρίσκονται στη φάση της οργάνωσης δύο νέα σούπερ μάρκετ, το ένα στην Οχρίδα και το δεύτερο στο Κουμάνοβο. Πρόκειται για μικρότερα καταστήματα σε σχέση με το προαναφερόμενο της Σερβίας, τα οποία θα στεγαστούν σε ενοικιαζόμενους χώρους.

Σύμφωνα με παράγοντες του ομίλου, η πολιτική της διοίκησής του είναι να διασφαλιστεί η οικονομία κεφαλαίων, καθώς και η μεγαλύτερη δυνατή απόδοσή τους από άποψη κερδοφορίας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο επενδυτικός προσανατολισμός του σε ό,τι αφορά την επέκταση των δικτύων του είναι τα μεγάλα ακίνητα, οι μεγάλοι εμπορικοί χώροι. Ως προς το ενδεχόμενο επέκτασης ομίλου σε άλλη εθνική αγορά των Βαλκανίων, η διοίκηση της Vero αποκλείει ανάλογα σενάρια, όπως και το ενδεχόμενο «επανάκαμψής» της στην Ελλάδα. Όπως χαρακτηριστικά δηλώνεται, οι αγορές της Σερβίας και της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας προσφέρουν ακόμη μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης και ως εκ τούτου δεν τίθεται ζήτημα επέκτασης των δομών του ομίλου σε νέα εθνική αγορά. 

ΑΓΟΡΑ

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 27

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Α ΛΕΞ ΑΝΔΡΟΣ Κ ΑΡΛΗΣ, ΑΝΕΔΗΚ ΚΡΗΤΙΚΟΣ

Στόχος η πρώτη θέση στο μυαλό του καταναλωτή για την αγορά αυθεντικών παραδοσιακών προϊόντων Σε βάθος πενταετίας η επιδίωξή µας είναι: «η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός να είναι η πρώτη επωνυµία καταστήµατος στο μυαλό του καταναλωτή, όταν θέλει να αγοράσει αυθεντικά παραδοσιακά προϊόντα και να πληρώσει την ίδια αξία για τα υπόλοιπα προϊόντα του νοικοκυριού του, που θα πλήρωνε σε οποιοδήποτε κλασσικό σούπερ µάρκετ», τονίζει στη συνέντευξή του στο «σελφ σέρβις» ο κ. Αλέξανδρος Καρλής, γενικός διευθυντής και επιχειρηµατικός σύµβουλος της εταιρείας. Όπως εξηγεί, στον στόχο αυτό συντείνουν η πλήρης αναδόµηση του µοντέλου της εταιρείας, η αναβάθµιση των προϊοντικών συλλογών της, το νέο µοντέλο καταστήµατος και η συνεργασία της με παραγωγούς αυθεντικών τοπικών προϊόντων. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟ

πως µας είπε ο κ. Αλέξανδρος Καρλής, απαντώντας σε ερώτησή µας αναφορικά µε τις στρατηγικές προτεραιότητες της αλυσίδας, «η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός βασίζει τη στρατηγική της στην ταχεία επέκταση του δικτύου της και την ανάπτυξη των εργασιών της µέσω της διαφοροποίησης, σε ό,τι αφορά την κάλυψη των καταναλωτικών αναγκών µε διαρκώς αυξανόµενη γκάµα προϊόντων –τόσο national brands όσο και ιδιωτικής ετικέτας –διατιθέµενων µε την καλύτερη δυνατή σχέση ποιότητας-τιµής, όπως και µε τα επιλεγµένα προϊόντα Ελλήνων παραγωγών, που φέρουν το σήµα «Θησαυροί της Ελλάδας». Σε κάθε περίπτωση, επιµένουµε στην κάλυψη των αναγκών των καταναλωτών µε ανταγωνιστικές τιµές και δυνατές προσφορές σε όλα τα είδη του νοικοκυριού, κάθε µέρα και όλο το χρόνο, µε νέα σύγχρονα κανάλια επικοινωνίας και µε ενέργειες επιβράβευσης της εµπιστοσύνης των πελατών, µέσω της κάρτας Club. Επίσης, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, έχοντας στρατηγικό στόχο τη συνεχή ανάπτυξη και προσαρµογή στα νέα ανταγωνιστικά δεδοµένα, ανέπτυξε και εξελίσσει διαρκώς ένα οργανωµένο δίκτυο franchise, στηρίζοντας τη νέα επιχειρηµατικότητα, απευθυνόµενη σε ανθρώπους µε όρεξη για δουλειά και διάθεση για επιτυχία. Το δίκτυο franchise της εταιρείας επεκτείνεται µε καταστήµατα µικρού µεγέθους 80τµ-100τµ σε αστικές περιοχές,

28 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

που λειτουργούν µε διευρυµένο ωράριο. Το µοντέλο που υιοθετήσαµε χαρακτηρίζεται για τη λειτουργικότητα των χώρων πώλησης, την ταχύτητα και ευκολία των αγορών και για την έµφασή του στα τµήµατα των γαλακτοκοµικών, της πλούσιας κάβας και των προϊόντων αυθόρµητης αγοράς».

ΑΥΤΌΝΟΜΗ ΠΟΡΕΊΑ ΧΩΡΊΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΎΣ σελφ σέρβις: Τι άλλαξε για την εταιρεία από τις αρχές του έτους, οπότε δρα εκτός του ΕΛΟΜΑΣ; Αλέξανδρος Καρλής: Από την 1η Ιανουαρίου φέτος και ύστερα από µια δεκαετή, δηµιουργική και επιτυχηµένη σύµπλευση µε την οικογένεια του ΕΛΟΜΑΣ, η Κρητικός συνεχίζει αυτόνοµα µε σκοπό την επέκταση της. Πλέον δηµιουργεί νέα καταστήµατα, χωρίς γεωγραφικούς περιορισµούς και µε µεγαλύτερη ταχύτητα, και καθιερώνει τη σειρά προϊόντων «Θησαυροί της Ελλάδας», που βρίσκεται ήδη στα ράφια των καταστηµάτων µας, περιλαµβάνοντας αυθεντικά τοπικά προϊόντα Ελλήνων παραγωγών από όλη τη χώρα, που επιλέγονται µε ιδιαίτερη φροντίδα και φέρουν το όνοµα και το επώνυµο των παραγωγών τους. Τα προϊόντα αυτά ισχυροποιούν την εικόνα της αυθεντικότητας και δίνουν έµφαση σε κατηγορίες µε συναισθηµατική αξία για τον Έλληνα καταναλωτή, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τον Έλληνα παραγωγό. Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός δηµιούργησε τη νέα εταιρική της ταυτότητα, που βασίζεται

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

στη σπείρα –το κεντρικό στοιχείο του λογοτύπου µας, όπως και παραδοσιακών µοτίβων στις συσκευασίες και το διάκοσµο των παραδοσιακών παντοπωλείων. Επίσης, δίνοντας έµφαση στην ανάδειξη της µαναβικής, θέλει τα καταστήµατά της να είναι οι φρουταγορές της γειτονιάς. Έτσι εκφράζονται οι βασικές αξίες της Κρητικός, δηλαδή η αυθεντικότητα, η ποιότητα, η οικονοµία, η εµπιστοσύνη κι η προσωπική φροντίδα στην εξυπηρέτηση. Ως προς την εξυπηρέτηση, µάλιστα, η εταιρεία ανταποκρινόµενη στις σύγχρονες ανάγκες, αναβαθµίζει τις υπηρεσίες του ηλεκτρονικού της καταστήµατος, λανσάροντας το νέο της e-shop, το kritikos-sm.gr.

ΩΣ ΤΟΝ ΜΆΙΟ 140 ΚΑΤΑΣΤΉΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗ ΝΈΑ ΕΙΚΌΝΑ σ. σ.: Πόσο έχει προχωρήσει η ανανέωση της εικόνας των καταστηµάτων σας; Α. Κ.: Άρχισε να εφαρµόζεται πιλοτικά σε καταστήµατα της αλυσίδας στην Αττική –συγκεκριµένα της Γλυφάδας και της Καλλιθέας. Έως τον Μάιο θα έχουν προσαρµοστεί ανάλογα 140 καταστήµατα. Σε διάστηµα 15 µηνών το concept θα εφαρµοστεί στο σύνολο των καταστηµάτων της αλυσίδας. σ. σ.: Ποιος είναι ο σχεδιασµός για τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας; Α. Κ.: Σε συνεργασία µε τους καλύτερους παραγωγούς της Ελλάδας, επαναλανσάραµε τη σειρά «Επιλογή µου», που αφορά δεκάδες κατηγορίες προϊόντων για την κάλυψη των καθηµερινών αναγκών κάθε νοικοκυριού, µε τις υψηλότερες τεχνικές προδιαγραφές πιστοποίησης και ασφάλειας και την τέλεια σχέση ποιότητας-τιµής. Επίσης, λανσάραµε τη νέα προϊοντική σειρά «Σπιτικές Επιλογές», που αφορά φρεσκοµαγειρεµένα φαγητά, εµπνευσµένα από αυθεντικές σπιτικές γεύσεις, που ετοιµάζονται σε λίγα µόλις λεπτά, στο σπίτι ή τη δουλειά. Ακόµα, λανσάρουμε σε εξήντα καταστήµατα του δικτύου µας το συσκευασµένο κρέας σε καινοτόµο συσκευασία.

ΚΆΘΕ ΧΡΌΝΟ 30-35 ΝΈΑ ΚΑΤΑΣΤΉΜΑΤΑ σ. σ.: Τι προβλέπει το επενδυτικό πλάνο της εταιρείας για τη επόµενη τριετία; Α. Κ.: Καταρχάς την υλοποίηση στο σωστό χρόνο και µε τον πλέον αποδοτικό τρόπο των στρατηγικών προτεραιοτήτων µας, όπως

τις περιέγραψα, και τη δηµιουργία 30-35 νέων καταστηµάτων κάθε χρόνο ή, αλλιώς, 10 εταιρικών και 20-25 franchise. σ. σ.: Ποια στοιχεία διαφοροποιούν το e-shop της Κρητικός από τον ανταγωνισµό; Α. Κ.: Θέλω να επισηµάνω ότι οι προσαρµογές που έγιναν στο ηλεκτρονικό κατάστηµα της αλυσίδας αποσκοπούν στην καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πελατών και στην άµεση ανταπόκριση στις σύγχρονες ανάγκες. Πλέον στο νέο µας e-shop, το www.kritikos-sm.gr, οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν µεταξύ χιλιάδων προϊόντων και µοναδικών προσφορών, περιλαµβανοµένων των προϊόντων κοπής, όπως ακριβώς στα φυσικά καταστήµατα, χωρίς ελάχιστο όριο παραγγελίας και µε δυνατότητα παραλαβής αυθηµερόν –ακόµα και µέσα στην επόµενη ώρα– µε την υπηρεσία express. Σηµειώνω ότι η Κρητικός έχει προχωρήσει σε συνεργασία µε την πλατφόρµα online παραγγελιών Box της Cosmote, επεκτείνοντας τις ηλεκτρονικές της πωλήσεις.

ΣΤΌΧΟΣ ΜΑΣ ΕΊΝΑΙ Η ΒΕΛΤΊΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΆΡΧΟΝΤΟΣ ΔΙΚΤΎΟΥ σ. σ.: Θεωρείτε πιθανή µια νέα εξαγορά από την εταιρεία εντός του 2021; Α. Κ.: Η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός βάσισε σε µεγάλο βαθµό την ανάπτυξή της στις εξαγορές. Μέσω αυτών εξασφάλισε ταχύτερη αύξηση των µεριδίων αγοράς, όπως και αµεσότερη πρόσβαση του δικτύου της σε περισσότερες περιοχές της χώρας. Στόχος μας είναι η βελτίωση του υπάρχοντος δικτύου, αλλά δεν αποκλείουμε και ενδεχόμενη εξαγορά, υπό την προϋπόθεση, όµως, να υπηρετεί τις στρατηγικές µας επιδιώξεις. σ. σ.: Πόσο ενδεχόµενη είναι µια συµµαχία της Κρητικός µε άλλο ισχυρό «παίκτη» του κλάδου, ώστε η αλυσίδα να ανέβει ταχύτερα στην κλίµακα ισχύος των εταιρειών του κλάδου; Α. Κ.: Δεν εξετάζουµε κάτι τέτοιο. σ. σ.: Ο κλάδος ελέγχεται από τέσσερις εταιρείες µε τζίρο από 1,3 έως 3,7 δισ. ευρώ η κάθε µία. Ποια είναι η θέση στον κλάδο που διεκδικείτε µακροπρόθεσµα; Α. Κ.: Όπως σας εξήγησα, η επιδίωξή µας είναι να είµαστε η πρώτη επωνυµία καταστήµατος στο μυαλό του καταναλωτή, όταν θέλει να αγοράσει αυθεντικά παραδοσιακά προϊόντα και να πληρώσει την ίδια αξία για τα υπόλοιπα

Η επιδίωξή μας είναι να είμαστε η πρώτη επωνυμία καταστήματος στη σκέψη του καταναλωτή, όταν θέλει να αγοράσει αυθεντικά παραδοσιακά προϊόντα και να πληρώσει την ίδια αξία για τα υπόλοιπα προϊόντα του νοικοκυριού του, που θα πλήρωνε σε οποιοδήποτε κλασσικό σούπερ μάρκετ προϊόντα του νοικοκυριού του, που θα πλήρωνε σε οποιοδήποτε κλασσικό σούπερ µάρκετ. Όσο κερδίζουµε σταθερά το στοίχηµα αυτό, τόσο θα βελτιώνεται η θέση µας στην αγορά του κλάδου.

ΕΠΙΤΕΎΞΙΜΟΣ ΣΤΌΧΟΣ Η ΠΈΜΠΤΗ ΘΈΣΗ σ. σ.: Πώς φαντάζεστε τη διάρθρωση της αγοράς σε βάθος πενταετίας; Α. Κ.: Εκτιµώ ότι την αγορά µας θα την χαρακτηρίζουν τρία βασικά στοιχεία: Καταρχάς η πρώτη τετράδα του κλάδου θα ενισχυθεί ακόµα περισσότερο. Δεύτερον, το ηλεκτρονικό εµπόριο θα κερδίσει πολύ µεγαλύτερη αναγνώριση από το καταναλωτικό κοινό και τρίτον, τα ειδικά καταστήµατα θα καθιερωθούν σε µεγαλύτερο βαθµό στη συνείδηση του Έλληνα καταναλωτή. Σε αυτό το έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός θα παλέψει µε αξιώσεις για την πέµπτη θέση της αγοράς. Θεωρούµε ότι πρόκειται για έναν επιτεύξιµο στόχο, τον οποίο διεκδικούµε µε αξιώσεις. 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 29

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑΝΝΗΣ Κ Α Λ Λ Α Σ , K ALL A S INCORPOR ATION SA

Στρατηγική ισχυροποίησης στην οργανωμένη λιανική Τα επενδυτικά και επεκτατικά σχέδια της Kallas Incorporation SA εντός και εκτός συνόρων περιγράφει στη συνέντευξή του στο «σελφ σέρβις» ο κ. Γιάννης Καλλάς, CEO της εταιρείας, αναλύοντας το πλάνο της αναφορικά με την αναβάθμιση των σχέσεων συνεργασίας της Kallas με την οργανωμένη λιανική. Όπως τονίζει, «την επόμενη τριετία επιδιώκουμε στρατηγικά την ισχυροποίησή μας στο οργανωμένο λιανεμπόριο, όχι μόνο μέσω των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, αλλά κυρίως μέσω της προώθησης δικών μας μαρκών, των ήδη γνωστών και νέων». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟ

πό το 1967 η Kallas Inc. δραστηριοποιείται στην εισαγωγή και στη διανομή πρώτων υλών και τροφίμων, απευθυνόμενη στη βιομηχανία τροφίμων, τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ και την αγορά ho.re. ca. Όπως μας είπε ο κ. Γιάννης Καλλάς στην έναρξη της συζήτησής μας, απαντώντας σε ερώτησή μας αναφορικά με την πορεία της εταιρείας στη διάρκεια της τελευταίας δύσκολης δεκαετίας, «η Kallas Inc.,υλοποιώντας πολλές αλλαγές στα κανάλια που δραστηριοποιείται, κατάφερε όχι μόνο να διατηρήσει τη ανταγωνιστικότητά της, αλλά και να αναπτυχθεί εντυπωσιακά. Επισημαίνω ότι ο όμιλος την τελευταία δεκαετία σχεδόν τριπλασίασε τον τζίρο του, φθάνοντας το 2019 στα 239 εκατ. ευρώ, απασχολώντας 282 εργαζόμενους, έχοντας ισχυρή παρουσία στα Βαλκάνια μέσω πέντε θυγατρικών και κάνοντας εξαγωγές σε πολλές εθνικές αγορές. Αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες και τις αλλαγές της αγοράς και προσαρμόζουμε τα προϊόντα μας και το σέρβις, έτσι ώστε να ικανοποιούμε τον πελάτη-συνεργάτη, προσφέροντάς του προστιθέμενη αξία. Πρόσφατα, ανανεώσαμε και διευρύναμε τις εμπορικές μας συνεργασίες, προσθέτοντας νέες σειρές προϊόντων στο χαρτοφυλάκιό μας. Σημειώνω ότι επικεντρωνόμαστε σε τυροκομικά, γαλακτοκομικά, κατεψυγμένα κρέατα και αλιεύματα, προϊόντα κακάο και σοκολάτας, φυτικά έλαια, φυτικά λιπαρά, φυτικές κρέμες, μαργαρίνες, κατεψυγμένα λαχανικά, κονσερβοειδή, προϊόντα αυγού, προϊόντα σίτου / αραβοσίτου, πρώτες και βοηθητικές ύλες, πρόσθετα τροφί-

30 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

μων, tailor made προϊόντα για τη βιομηχανία τροφίμων και βιολογικά προϊόντα».

ΣΤΟΧΟΣ Η ΙΣΧΥΡΟΠΟΊΗΣΗ ΣΤΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ

σελφ σέρβις: Πώς μοιράζεται ο τζίρος σας μεταξύ βιομηχανίας, σούπερ μάρκετ και μαζικής εστίασης; Γιάννης Καλλάς: Η Kallas ως ηγέτιδα στο χώρο των πρώτων υλών εξασφαλίζει από τη βιομηχανία το 60% των πωλήσεών της. Το 30% προέρχεται από το ho.re.ca., όπου διαθέτει έτοιμα τυποποιημένα τρόφιμα και πρώτες ύλες, ενώ το 10% προέρχεται από το κανάλι του λιανεμπορίου, στο οποίο διαθέτει προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και branded προϊόντα της Kallas.

σ. σ.: Πώς επηρέασε τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας η πανδημία; Γ. Κ.: Η δραματική πτώση της ζήτησης της αγοράς ho.re.ca. και η ταυτόχρονη ανάπτυξη της αγοράς προϊόντων για οικιακή κατανάλωση μετέβαλε σημαντικά το μίγμα των πωλήσεών μας, ευνοώντας τη συμμετοχή του λιανεμπορίου στις πωλήσεις της εταιρείας. Ωστόσο, παρότι η συμμετοχή του διπλασιάστηκε, εξαιτίας του περιορισμένου μεριδίου του στο σύνολο των εσόδων της Kallas, δεν αντισταθμίζονται οι απώλειές μας από την παράλυση της αγοράς ho.re.ca.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

σ. σ.: Πως έκλεισαν τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας το 2020 και τι εκτιμάτε πως μέλλεται φέτος; Γ. Κ.: Το 2020 οι πωλήσεις της Kallas έκλεισαν στα 176 εκατ. ευρώ, με πτώση 26% συγκριτικά με το 2019, οφειλόμενη, όπως εξήγησα, στην αιμορραγία της εστίασης. Φέτος, βάσει των μέχρι τώρα δεδομένων, προσβλέπουμε σε αύξηση του τζίρου μας κατά 10%, αν και η εστίαση, απ’ ό,τι φαίνεται, χάνει πάλι σημαντικό κομμάτι του έτους. Δεδομένων των έκτακτων συνθηκών λόγω πανδημίας, αλλά και της στρατηγικής μας για την επόμενη τριετία επιδιώκουμε την ισχυροποίησή μας στο οργανωμένο λιανεμπόριο, όχι μόνο μέσω των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, αλλά κυρίως μέσω της προώθησης δικών μας μαρκών, των ήδη γνωστών και νέων.

λικότερη» γκάμα στον καταναλωτή. Επιπλέον, διευρύνουμε τη διανομή μας σε επίπεδο λογαριασμών, αλλά και των τυπολογιών τους, ενώ αυξάνουμε παράλληλα την προωθητική μας ένταση, επενδύοντας σε στοχευμένες in-store ενέργειες στην οργανωμένη λιανική. Ο δεύτερος άξονας της ανάπτυξής μας στο λιανεμπόριο σχετίζεται με την εισαγωγή νέων προϊοντικών κατηγοριών με δικές μας μάρκες, που ανταποκρίνονται αφενός στις σύγχρονες απαιτήσεις των καταναλωτών και τις διατροφικές –κι όχι μόνο– τάσεις και, αφετέρου, στην απαίτηση για διαφοροποιημένες προτάσεις, με συστατικά που ικανοποιούν ιδιαίτερες δίαιτες, προσφέρουν νέες γευστικές εμπειρίες, σέβονται το περιβάλλον, την κοινωνία και υπόσχονται βιώσιμο μέλλον.

ΔΙΕΥΡΥΜΈΝΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕ ΔΙΤΤΌ ΣΤΌΧΟ

ΦΙΛΌΔΟΞΟ ΤΡΙΕΤΈΣ ΠΛΆΝΟ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

σ. σ.: Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από την προώθησή τους στα σούπερ μάρκετ; Γ. Κ.: Σήμερα στο κανάλι αυτό δραστηριοποιούμαστε στις κατηγορίες των τυριών με μία πλήρη γκάμα, κυρίως με τη δική μας μάρκα Redda, στις κατηγορίες των κατεψυγμένων αλιευμάτων, της κατεψυγμένης πατάτας, των τυποποιημένων λαχανικών –σε κονσέρβα και κατεψυγμένα– και στα σπορέλαια. Η εν λόγω γκάμα διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα, ενώ οι προϊοντικές κατηγορίες που προανέφερα αφορούν την εγχώρια αγορά. Η τοποθέτησή μας έναντι του τελικού καταναλωτή εστιάζεται στην άριστη ποιότητα και τις ανταγωνιστικές τιμές, ενώ σε Β2Β επίπεδο παρέχουμε άμεση παράδοση –εντός 24ώρου– όχι μόνο συνεπεία του διευρυμένου δικτύου μας αποθήκευσης και διανομών, αλλά της στρατηγικής δέσμευσής μας για την εξυπηρέτηση των πελατών-συνεργατών μας.

σ. σ.: Ποια είναι τα πλάνα επέκτασής σας σε βάθος τριετίας; Γ. Κ.: Πέρα από το εγχώριο λιανεμπόριο, στο τριετές μας πλάνο περιλαμβάνεται η ενίσχυση της παρουσίας μας στα σούπερ μάρκετ της Κύπρου, όπου είναι ο κορμός των δραστηριοτήτων μας, καθώς και η περαιτέρω εδραίωσή μας στις άλλες βαλκανικές χώρες. Παράλληλα, με σταθερή μέριμνα τον εμπλουτισμό των συλλογών μας, συνεχίζουμε να ενισχύουμε τις συνεργασίες μας με προμηθευτές παγκόσμιου βεληνεκούς. Επίσης, επιδιώκουμε να ενισχύσουμε την παρουσία μας στην πολύ απαιτητική, από άποψη διασποράς και ζήτησης, προϊοντικής γκάμας αγορά ho.re.ca., ενώ σε ό,τι αφορά τη βιομηχανία, θα εξακολουθήσουμε να επενδύουμε στην καινοτομία, με νέα συστατικά και με την εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών, οδηγώντας τις εξελίξεις σ’ έναν χώρο, όπου ήδη ηγεμονεύουμε. Τέλος, κοιτάμε το αύριο πάντα στην προοπτική της περαιτέρω γεωγραφικής επέκτασης της Kallas σε νέες εθνικές αγορές, προσαρμόζοντας το assortment στις ανάγκες κάθε τοπικής αγοράς, πάντα με το ταχύτερο σέρβις. Είμαστε θωρακισμένοι οικονομικά και με την απαιτούμενη ρευστότητα, γεγονός που μας επιτρέπει να εκμεταλλευόμαστε κάθε νέα ευκαιρία.

σ. σ.: Σχεδιάζετε νέα προϊόντα ή την επέκταση της εταιρείας σας σε άλλες προϊοντικές κατηγορίες, που ενδιαφέρουν την οργανωμένη λιανική; Γ. Κ.: Ο στόχος μας είναι διττός: Πρώτον, να επαναπροσδιορίσουμε άμεσα την τοποθέτηση των μαρκών μας και να επικοινωνήσουνε αυτό που υποσχόμαστε στον καταναλωτή, ενδυναμώνοντας περαιτέρω την παρουσία μας στις υπάρχουσες κατηγορίες και εμπλουτίζοντας τη γκάμα μας σε επίπεδο ειδών, αλλά και συσκευασιών, είτε μιλούμε για το format της συσκευασίας είτε με το μέγεθός της. Πρόθεσή μας είναι να προσφέρουμε μία «φι-

σ. σ.: Τι επενδυτικό πλάνο ακολουθείτε; Γ. Κ.: Προκειμένου να καλύπτουμε την εγχώρια αγορά από άποψη πωλήσεων και διανομής πάντα με τα standards που εμείς θέτουμε, επενδύσαμε στη δημιουργία ιδιόκτητων υπο-

Κοιτάμε το αύριο πάντα στην προοπτική της περαιτέρω γεωγραφικής επέκτασης της Kallas σε νέες εθνικές αγορές. Είμαστε θωρακισμένοι οικονομικά και με την απαιτούμενη ρευστότητα, γεγονός που μας επιτρέπει να εκμεταλλευόμαστε κάθε νέα ευκαιρία καταστημάτων και σύγχρονων κέντρων διανομών, στις Αχαρνές Αττικής, τις βιομηχανικές περιοχές Θεσσαλονίκης και Βόλου, το Βαθύ Αυλίδας και τα Ιωάννινα, με περισσότερα από 26.000τμ αποθηκευτικού χώρου ελεγχόμενης θερμοκρασίας. Αποκορύφωση των σχετικών πρωτοβουλιών μας είναι η τελευταία μας επένδυση στα Οινόφυτα, που πρόσθεσε στο δυναμικό μας 13.000τμ αποθηκευτικού χώρου (16.000 παλετοθέσεις) βαθιάς κατάψυξης –το μεγαλύτερο στα Βαλκάνια– μειώνοντας, ταυτόχρονα, σημαντικά τα λειτουργικά κόστη της εταιρείας. Παράλληλα, η στρατηγική της δυναμικής διείσδυσής μας στην Κύπρο και σε χώρες των Βαλκανίων όχι μόνο θωράκισε τα αποτελέσματά μας σε μία περίοδο δύσκολη για τη χώρα, αλλά μας ώθησε να επενδύσουμε στη δημιουργία υποκαταστημάτων και κέντρων διανομής, ώστε να επιτευχθεί η αποτελεσματικότερη προσέγγιση της αγοράς. Σημειώνω ότι Kallas Inc. έχει συστήσει πέντε θυγατρικές –σε Κύπρο και Ρουμανία, με ιδιόκτητες εγκαταστάσεις και αποθηκευτικούς χώρους ικανότητας άνω των 10.000τμ, καθώς και στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, τη Βουλγαρία και τη Σερβία. Από το 2008 μέχρι σήμερα έχουμε επενδύσει περισσότερα από 40 εκατ. ευρώ. 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 31

Αφιέρωμα

Επί ξυρού ακμής Πέντε εκπρόσωποι μεγάλων συνδέσμων και ενώσεων της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής FMCG μιλούν στο «σελφ σέρβις» για το σκληρό πλήγμα των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας ένα χρόνο από την εκδήλωσή της στις επιχειρήσεις των κλάδων τους, εκφράζοντας τις αγωνίες και τα αιτήματά τους στην πολιτεία. Ταυτόχρονα, ενημερώνουν σχετικά τους συγκυριακά ευνοημένους της «άλλης πλευράς», οι οποίοι στο εξής έχουν πολλούς λόγους να μοιράζονται κοινές ανησυχίες με τους προμηθευτές τους. Πρόκειται για τους κ. Χρήστο Αποστολόπουλο, πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων, Άγι Πιστιόλα, πρόεδρο της πρωτοβουλίας αμιγώς ελληνικών βιομηχανικών επιχειρήσεων «Ελλα-Δικά Μας», Γιάννο Μπενόπουλο, πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Σοφοκλή Παναγιώτου, πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Ζυθοποιών, και Δημήτρη Μεντεκίδη, πρόεδρο του Συνδέσμου Εταιρειών Εμφιαλώσεων Ελληνικού Φυσικού Μεταλλικού Νερού. Προλογίζοντάς τους, ωστόσο, ας μας επιτραπεί μια εξ όνυχος εποπτεία της, αποκαρδιωτικής είναι η αλήθεια, «μεγάλης εικόνας» του κόσμου μας… ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ον Μάρτιο του 2020, ενόσω το καθολικό lockdown μούδιαζε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο εν είδει υπνικής παράλυσης, παραδίνοντάς τον στον εφιάλτη της πανδημίας και της ερήμωσης του δημόσιου χώρου, κανείς δεν διανοείτο ότι το «λίγους μήνες υπομονή», που εξέπεμπαν οι κυβερνήσεις, ένα χρόνο αργότερα θα είχε καταντήσει ανυπόφορο καθεστώς εξαίρεσης, υπονομεύοντας όλες τις σταθερές του ανθρώπινου βίου, δημόσιου και ιδιωτικού. Η χαρακτηριστική εμπειρία του εγκιβωτισμού των lockdowns (τοπικών, σκληρών, ακορντεόν κ.ά.) σε προϊσχύοντα lockdowns όλο το τελευταίο πεντάμηνο στην Ελλάδα έχει ξελιγώσει τη ζωή της χώρας δίχως αποτέλεσμα, ανεβάζοντας κατακόρυφα το δείχτη της κοινωνικής δυσφορίας έως και απόγνωσης για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά κι επιχειρήσεις, που πλήττονται ζωτικά.

παντού στην Ευρώπη εκθέτει εξευτελιστικά την ηγεσία της EE. Οι κοινωνίες της Ευρώπης –μήτρας του ορθολογισμού–, αναγνωρίζοντας την επιστημονικά προσδιορισμένη απόδοση του ευρωπαϊκού ορθολογισμού στην εφαρμογή της κινεζικής κοινωνικής μηχανικής για τον έλεγχο της πανδημίας πριν ακόμα εμφανιστούν τα εμβόλια (δηλαδή από το φθινόπωρο), ψυλλιάζονται ήδη ότι η «ανικανότητα» των δικών τους ηγεσιών συνιστά πολιτικό φιάσκο. Διότι, όταν η ικανοποίηση των υπέρτερων μερίδων του πολυεθνικού κεφαλαίου και των ισορροπιών στις ενδοευρωπαϊκές αντιθέσεις προηγείται της μέριμνας για τη δημόσια υγεία, τότε οι κοινωνίες –μη εξαιρουμένης της επιχειρηματικότητας όλης της κλίμακας των υποδεέστερων τάξεων ισχύος– γίνονται «το παλιάμπελο».

Το θλιβερό είναι όχι μόνο ότι η ηγεσία της χώρας αποδείχθηκε ανίκανη να προηγείται της διασποράς της νόσου με μέτρα για την ανάσχεσή της, προλαμβάνοντας τις οικονομικές επιπτώσεις της, αλλά ότι παρά τη διάθεση εμβολίων και τις συμφωνίες εμβολιασμού του πληθυσμού η χρονική μετάθεση των προγραμμάτων επίτευξης της ανοσίας

Το αποτύπωμα της πανδημίας υπό αυτούς τους όρους στην οικονομία της ΕΕ προοιωνίζεται οδυνηρότερο του ήδη καταγραμμένου. Το δείχνει, άλλωστε, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας ακόμα δύο χρόνια. Διότι μπορεί μεν το λάσκο του ευρωγερμανικού «ζουρλομανδύα» ως τα τέλη του 2022 να είναι

32 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

ΕΕ: ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΜΕΓΆΛΟΥΣ ΧΑΜΈΝΟΥΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΙΚΟΎ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΎ

ιδίως για τον βαριά νοσούντα ευρωπαϊκό νότο κάτι σαν εισιτήριο εισαγωγής του σε ΜΕΘ, αλλά είναι την ίδια στιγμή και ομολογία πως η χρονιά φέτος θα είναι η δεύτερη χαμένη για την οικονομία της ΕΕ. Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα «αυξημένης φροντίδας» του 2020 –ήτοι τα 750 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, τα 1,07 τρισ. ευρώ του πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ συν τα 1,8 τρισ. ευρώ του νέου προγράμματος αγορών ομολόγων της ΕΚΤ–, που σε πλήρη ανάπτυξη θ’ αρχίσει με καθυστέρηση να αρδεύει τις ευρωπαϊκές οικονομίες από το καλοκαίρι φέτος, είναι ανεπαρκές να στηρίξει μεσοπρόθεσμα μια ανθεκτική ανάκαμψη στα προ της κρίσης επίπεδα. Αλλά το φιάσκο της ΕΕ στη διαχείριση της πανδημίας, που το πληρώνουν ήδη σκληρά οι κοινωνίες της, μέλλει να το πληρώσουν, εν μέρει τουλάχιστον, και οι ευρωπαϊκές ελίτ (εννοείται του πλούτου, διότι περί του κόστους των πολιτικών ελίτ δεν καίγεται το καρφί κανενός –δείτε την περίπτωση Σαρκοζί). Γιατί η συγκυρία της πανδημίας διαβρώνει το ευρωπαϊκό όραμα της «τρίτης γωνίας» στο πλανητικό τρίγωνο του οικονομικού ανταγωνισμού, όπου οι άλλες γωνίες είναι οι ΗΠΑ και η Κίνα, καθώς στο παιχνίδι της ηγεμονίας δεν συγχωρείται η αδράνεια μπροστά στην εκ των έσω παράλυση, ιδίως όταν αποδεικνύε-

FMCG - Ένας χρόνος COVID-19

ται καλπάζουσα και καθολικών διαστάσεων. Οι ΗΠΑ αρκετά αργά μεν, αλλά αντέδρασαν. Πέραν της υγειονομικής κινητοποίησής τους, το δείχνει η προικοδοσία με 1,9 τρισ. δολάρια της αμερικανικής κι εμμέσως της παγκόσμιας οικονομίας με την έλευση Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο (ποσό περίπου τετραπλάσιο εκείνου που έρευσε μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008), ενόσω η κινεζική οικονομία ήδη έχει ανακάμψει σχεδόν στα προ της κρίσης επίπεδα. Φυσικά, ο βαθμός ωφέλειας των ανά τον κόσμο οικονομιών από το νέο πακτωλό χρήματος συναρτάται σε μεγάλο βαθμό με την πρόοδο της ανοσίας του πληθυσμού καθεμιάς. Σύμφωνα με τις εύγλωττες ως προς τα προαναφερόμενα ενδιάμεσες προβλέψεις του ΟΟΣΑ, το βορειοαμερικανικό ΑΕΠ θα αυξηθεί 6,5% φέτος και 4% το 2022 έναντι 3,9% και 3,8% αντίστοιχα της Ευρωζώνης και 7,8% και 4,9% της Κίνας. Ο οργανισμός εκτιμά ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα ξεπεράσει μεν στα μέσα του 2021 τα προ πανδημίας επίπεδα, αυξημένο κατά 5,6% ως προς το 2020 και ευεργετημένο κατά μία ποσοστιαία μονάδα (εκ των 5,6%) από τη γιγαντιαία ένεση ρευστότητας των ΗΠΑ, αλλά η παραγωγή και τα εισοδήματα σε πολλές χώρες στα τέλη του 2022 θα κυμαίνονται σε χαμηλότερα επίπεδα από τα εκτιμώμενα προ πανδημίας. Και προειδοποιεί: «Η αργή πρόοδος των εμβολιασμών και η εμφάνιση νέων μεταλλάξεων του κορο-

νοϊού, ανθεκτικών στα υπάρχοντα εμβόλια, ενδεχομένως θα οδηγήσει σε ασθενέστερη ανάκαμψη, μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας και περισσότερες χρεοκοπίες επιχειρήσεων». Το καμπανάκι χτυπάει για την ΕΕ, η ανάπτυξη της οποίας κατά τον ΟΟΣΑ θα ευεργετηθεί μόλις κατά μισή ποσοστιαία μονάδα (εκ των προβλεπόμενων 3,9% φέτος) από την αμερικανική ρευστότητα.

ΜΑΝΙΦΈΣΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΎ ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΎ

Για την ελληνική οικονομία δεν χτυπάει πια κανένα καμπανάκι –το γλωσσίδι του έντεκα ολόκληρα χρόνια έχει λιώσει πια απ’ τα χτυπήματα και βουβάθηκε. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2020, το ΑΕΠ της χώρας πέρυσι έχασε σε τρέχουσες τιμές 17,6 δισ. ευρώ ή μειώθηκε κατά 9,6%, πέφτοντας στα 165,8 δισ. ευρώ. Ωστόσο η μείωσή του, υπολογιζόμενη βάσει δεικτών όγκου, εμφανίζεται 8,2% «για να μη χαλάμε τις καρδιές μας». Αυτό βέβαια δεν εξωραΐζει την πραγματικότητα της βύθισης της ελληνικής οικονομίας πιο κάτω από το μνημονιακό όριο πτώσης της το 2016, οπότε βρίσκεται πια στο επίπεδο του 2002 (ας ήταν, τουλάχιστον, να γίνουμε 19 χρόνια νεότεροι…!). Συνεπώς σωρευτικά από το 2009 η μείωση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές είναι 63,3 δισ. ευρώ ή 27,3% του ΑΕΠ. Στο πλαίσιο της περσινής μείωσής του, ο δείκτης του δημόσιου χρέους

«σπρώχτηκε» βίαια στο 207% του ΑΕΠ (το χρέος είναι 343 δισ. ευρώ), οπότε το ελληνικό δημόσιο χρέος έγινε «βιωσιμότερον» του 2009, όταν ήταν στο 126% –«βιωσιμότατον» δεν υπάρχει, πεθαίνεις! Πέρυσι σε σταθερές τιμές η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε κατά 5% κι οι ακαθάριστες επενδύσεις κατά 0,6%, οι δε δημόσιες δαπάνες, αν και αυξημένες κατά 4,5%, εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, δεν έσωσαν την κατάσταση. Όμως, οι επενδύσεις για τρίτο χρόνο σε απόλυτο ύψος μειώθηκαν, δηλαδή η οικονομία πάσχει από χρόνια αποεπένδυση. Αξιόπιστοι αναλυτές, επισημαίνοντας ότι το σχετικό στατιστικό μέγεθος της ΕΛΣΤΑΤ είναι πλασματικό, εφόσον περιγράφονται οι ακαθάριστες επενδύσεις, δηλαδή χωρίς την αφαίρεση των αποσβέσεων, τονίζουν ότι η αποεπένδυση από το 2008 εξακολουθεί να παίρνει τεράστιες διαστάσεις… Οι κυβερνώντες, πάντως, ομνύουν σ’ ένα άθροισμα ωφέλειας από άπαντα τα ευρωπαϊκά προγράμματα έως το 2030 ύψους 56,5 δισ. ευρώ, αναλογούντος ετησίως στο 4% του ΑΕΠ ως το τέλος της δεκαετίας. Δεν πρόκειται περί επιδοτήσεων, όμως, αλλά σ’ ένα μεγάλο μέρος για δάνεια, που παρέχονται βάσει όρων για επενδύσεις σε «πράσινη» ανάπτυξη και ψηφιακό μετασχηματισμό. Ωραία, αλλά χωρίς οξυγόνο επειγόντως, ο ασθενής χαιρέτησε!.. 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 33

Αφιέρωμα

Χ Ρ Η Σ Τ ΟΣ Α Π ΟΣ Τ ΟΛΟ Π ΟΥΛΟΣ , Σ Ε Β ΓΑ Π

Θα περάσει καιρός για να επανέλθουμε στην κανονικότητα «Η πανδημία μεγέθυνε υπερβολικά την ανεργία, αλλά και τα χρέη της χώρας. Συνεπώς προοιωνίζεται ύφεση, με δυσμενείς συνέπειες για την αγοραστική δύναμη. Θα περάσει καιρός για να επανέλθουμε στην κανονικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, τα επόμενα χρόνια οι αγορές θα στηριχτούν περισσότερο στις χαμηλές τιμές και λιγότερο στην υψηλή ποιότητα παρά το γεγονός ότι η πανδημία ενίσχυσε το καταναλωτικό ενδιαφέρον για την υγιεινή διατροφή και την αξία της ζωής», τονίζει ο κ. Χρήστος Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων, ΣΕΒΓΑΠ.

ι δυσκολίες για την παραγωγή, τους συντελεστές τής εργασίας και τη διακίνηση των προϊόντων των περίπου 800 παραγωγικών επιχειρήσεων γαλακτοκομίας –ετήσιου τζίρου περίπου 2 δισ. ευρώ–, λόγω της τήρησης των μέτρων προστασίας, που αυξάνουν την πολυπλοκότητα των διαδικασιών και το κόστος εδώ κι ένα χρόνο, είναι προφανείς. «Οι δραματικές επιπτώσεις από την παράλυση της αγοράς ho.re.ca. πλήττουν κυρίως επιχειρήσεις του κλάδου, που είναι προσανατολισμένες περισσότερο ή αποκλειστικά στην τροφοδοσία αυτής της αγοράς. Όμως, η ζήτηση στην οργανωμένη λιανική τονώθηκε πέρυσι γύρω στο 10%, αντισταθμίζοντας μερικώς τις απώλειες. Στις εξαγωγές τα πράγματα εξελίχθηκαν καλύτερα, καθώς τα δύο βασικά μας προϊόντα, η φέτα και το γιαούρτι, είχαν αύξηση πωλήσεων 8% και 15% αντίστοιχα συγκριτικά με το 2019. Ωστόσο, εξήγαμε σε χαμηλότερες τιμές –π.χ. η φέτα εξήχθη πέρυσι κατά 10 λεπτά το κιλό φτηνότερα από το 2019–, δεδομένου ότι οι εξαγωγές μας ήταν σε μεγάλο βαθμό εξαναγκαστικές παρά στοχευμένες», επισημαίνει ο συνομιλητής μας. «Οι επενδύσεις των περισσότερων επιχειρήσεων καθυστέρησαν τραγικά όχι μόνο για πρακτικούς λόγους, αλλά και εξαιτίας της αβεβαιότητας για τη μελλοντική τους απόδοση. Οι όποιες επενδύσεις υλοποιήθηκαν ως σύνολο, απέχουν από το αναγκαίο για τον κλάδο σε μια εποχή γοργών αλλαγών. Από την άλλη πλευρά, οι σημαντικές επενδύ-

34 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

σεις στην επικοινωνία, αν και αναγκαστικού χαρακτήρα λόγω της αύξησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών και επικοινωνιών, συνιστά μια θετική όψη αυτής της δυσμενούς συγκυρίας, με την έννοια ότι επιταχύνονται αναμενόμενες εξελίξεις. Μια άλλη, ωστόσο, πολύ σοβαρή όψη των επιπτώσεων της πανδημίας είναι η μείωση του αριθμού των κτηνοτρόφων, λόγω της συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους τους, εξαιτίας των συνθηκών, που εξώθησε πολλούς από αυτούς στην εγκατάλειψη του επαγγέλματος. Έτσι, δημιουργήθηκε μια ένδεια πρώτης ύλης στην αγορά, που εκτίναξε την τιμή του γάλατος άνω του 15%, πράγμα στο οποίο συνέτεινε, άλλωστε, η αύξηση των εξαγωγών», εξηγεί ο κ. Αποστολόπουλος.

Η διττή κρίση, σε δημόσια υγεία και οικονομία, συντελεί στην ενίσχυση των τάσεων συγκέντρωσης του κλάδου; «Εν μέρει μόνο, διότι υπάρχουν πολλές μεσαίες επιχειρήσεις με καλή θέση στην αγορά –ορισμένες από αυτές έχουν αμιγώς εξαγωγικό προσανατολισμό, άρα δεν απειλούνται. Επομένως υπάρχει μέλλον για τις μεσαίες και μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου», απαντά ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ. Ταυτόχρονα, εκφράζει την ανησυχία του για τη χρηματοδοτική ενίσχυση των επιχειρήσεων, δεδομένου ότι «επείγουν οι επενδύσεις τους, εφόσον η διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών κι επικοινωνιών αλλάζουν το εμπόριο, ώστε, έχοντας την τραπεζική στήριξη, να προσαρμοστούν το ταχύτερο».

FMCG - Ένας χρόνος COVID-19

ΤΟ ΆΓΟΣ ΤΗΣ ΚΑΠΗΛΕΊΑΣ ΤΟΥ ΟΝΌΜΑΤΟΣ ΠΡΟΈΛΕΥΣΗΣ

Ο συνομιλητής μας τονίζει ότι τόσο οι επιχειρήσεις όσο και η πολιτεία πρέπει άμεσα να δώσουν μείζονα έμφαση στο branding των ελληνικών γαλακτοκομικών προϊόντων, επειδή «οι εξαγωγές μας οφείλουμε να αποφέρουν σημαντικά κέρδη, δηλαδή αντίθετα προς τα ισχύοντα. Διότι είναι αδιανόητο λ.χ. η φέτα να πωλείται προς 5 ευρώ το κιλό και το ροκφόρ, που παράγεται με τα ίδια μηχανήματα και την ίδια πρώτη ύλη, να πωλείται τέσσερις ή πέντε φορές περισσότερο». Όπως εξηγεί, η συνεισφορά της πολιτείας είναι αναγκαία σε δύο επίπεδα: Αφενός της πάταξης των κάθε είδους παρατυπιών στην παραγωγή, που δυσφημούν τον κλάδο, επιτρέποντας να μένει η εντύπωση πως π.χ. «αφού όλα τα λευκά τυριά είναι το ίδιο, γιατί το όνομα «φέτα» να μην είναι κοινό;» και αφετέρου κυρίως της μέριμνας διεθνώς για την αύξηση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων του. «Οι τιμές των δύο βασικών προϊόντων μας, του γιαουρτιού και της φέτας, είναι εξευτελιστικές για το ύψος της ποιότητάς τους σε σύγκριση με αντίστοιχα ανταγωνιστικά διεθνώς προϊόντα», τονίζει ο κ. Αποστολόπουλος, προσθέτοντας: «Το έργο που αναλογεί στην πολιτεία αναφορικά με τη διεθνή κατοχύρωση της μοναδικότητας της ταυτότητάς τους είναι πολύ μεγάλο και κρίσιμο, διότι είναι απαράδεκτο να μην τίθεται το σχετικό θέμα, στο πλαίσιο των συμφωνιών της ΕΕ με τρίτες χώρες. Είναι σκανδαλώδες χώρες όπως ο Καναδάς, η Ν. Αφρική, το Βιετνάμ κ.ά. να μπορούν, βάσει συμφωνιών, να παράγουν τυρί με την ονομασία «φέτα»! Μόνο η Κίνα αποδέχτηκε τη μοναδικότητα της ελληνικής φέτας και απαγόρευσε τη χρήση του ονόματός της σε δικές της παραγωγές τυροκομικών. Άλλο τόσο είναι παράλογο το διεθνώς παραγόμενο «ελληνικό γιαούρτι» να έχει ετήσιο τζίρο περί τα 2 δισ. ευρώ, αλλά μόλις το ένα δεκάκις χιλιοστό αυτού του τζίρου είναι των Ελλήνων παραγωγών του! Πρόκειται για απροσχημάτιστη καπηλεία του ονόματος του προϊόντος και για τεράστια εθνική αποτυχία να το προστατεύσουμε από τους καταχραστές του. Δεν χρειάζεται καν να είναι ΠΟΠ το προϊόν για να δηλωθεί η ταυτότητά του, εφόσον καθαυτή η

ονομασία του «ελληνικό» δηλώνει προέλευση και τοπικότητα, την οποία και καπηλεύονται ασύστολα ποικίλοι διεθνείς παραγωγοί, παραπλανώντας καταφανώς τους καταναλωτές και καταπατώντας κάθε έννοια δικαίου. Όσο περνάει ο χρόνος, ενόσω παραμένουμε απαθείς, λες και πρόκειται απλώς για κοινή συνταγή προϊόντος κι όχι για τοπικό προϊόν, τόσο χειρότερα γίνονται τα πράγματα, αφού η παρανομία εμπεδώνεται σαν κανονικότητα… Έχουμε υποχρεωθεί ως Έλληνες παραγωγοί να βρισκόμαστε σε διαρκείς δικαστικούς αγώνες σε Αγγλία, Σιγκαπούρη, Χιλή…, αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί! Το ζήτημα πρέπει να επιλυθεί με πολιτικούς όρους στις διακρατικές σχέσεις, ώστε να πάρει επιτέλους το προϊόν την αξία που πραγματικά του αναλογεί, αυξάνοντας το μερίδιό του στον εθνικό πλούτο!».

Η ΠΑΡΆΔΟΞΗ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΩΝ ΕΙΣΦΟΡΏΝ ΣΤΟΝ ΕΛΓΟ ΔΉΜΗΤΡΑ

Ολοκληρώνοντας τη συνομιλία μας με τον πρόεδρο του ΣΕΒΓΑΠ, μας ενημέρωσε και για την εξής παράδοξη ιστορία του κόσμου της ελληνικής βιομηχανίας γαλακτοκομικών προϊόντων: «Οι επιχειρήσεις μας είναι γνωστό ότι συνεισφέρουν ετησίως στον οργανισμό ΕΛΓΟ Δήμητρα ένα ανταποδοτικό τέλος, προκειμένου να τους το επιστρέφει υπό τη μορφή υπηρεσιών ελέγχου της ποιότητας του γάλατος που χρησιμο-

Οι επενδύσεις των περισσότερων επιχειρήσεων καθυστέρησαν τραγικά όχι μόνο για πρακτικούς λόγους, αλλά και εξαιτίας της αβεβαιότητας για τη μελλοντική τους απόδοση. Οι όποιες επενδύσεις υλοποιήθηκαν ως σύνολο, απέχουν από το αναγκαίο για τον κλάδο ποιούν –ελέγχου που ούτως ή άλλως τον επιτελούν οι ίδιες, οπότε ο οργανισμός ουσιαστικά τον επιβεβαιώνει. Η εισφορά αυτή αθροιστικά είναι γύρω στα 5 εκατ. ευρώ το χρόνο. Ωστόσο, το κόστος των ελέγχων του οργανισμού ανέρχεται σε ποσό μικρότερο ακόμα και του ενός δεκάτου των εισφορών μας. Αυτή η θηριώδης χρηματική διαφορά, λοιπόν, δυστυχώς είτε αξιοποιείται για εντελώς διαφορετικούς σκοπούς, πράγμα καταφανώς παράνομο, εφόσον δεν πρόκειται για φόρο (οπότε τη διάθεσή του θα την αποφάσιζε αυτοδίκαια το κράτος), αλλά για ανταποδοτικό τέλος, είτε αποθεματοποιείται. Έτσι, ο οργανισμός σήμερα έχει απόθεμα κλαδικών εισφορών άνω των 30 εκατ. ευρώ, καθ’ ον χρόνον εμείς πασχίζουμε για την προώθηση των προϊόντων μας και τη νομική υποστήριξή τους διεθνώς, προκειμένου να αμυνόμαστε στις επιθέσεις καπηλείας της ελληνικότητάς τους». Κι η πολιτεία τι κάνει; «Ανταποκρίνεται με καθυστερήσεις. Περιμένω την απάντηση του αρμόδιου υπουργού εδώ και σαράντα ημέρες. Μας άκουσε μεν καλοπροαίρετα, αλλά οι πράξεις έχουν σημασία…». 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 35

Αφιέρωμα

ΑΓΙΣ ΠΙΣΤΙΟΛΑΣ, ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ

Η επιδείνωση εντείνει τις ανησυχίες «Ένα χρόνο τώρα οι περισσότερες επιχειρήσεις παραγωγής FMCG τροφίμων έχουν αύξηση πωλήσεων στην οργανωμένη λιανική. Σοβαρά προβληματισμένοι είναι οι παραγωγοί ποτών, κυρίως των αλκοολούχων, που είναι προσανατολισμένοι περισσότερο στην αγορά ho.re.ca., και ως ένα βαθμό οι παραγωγοί μη τροφίμων, ανάλογα με το είδος βέβαια. Αλλά αυτό που δημιουργεί ανησυχία είναι η επιδείνωση όλων των μακροοικονομικών δεικτών της χώρας και η προοπτική του κλεισίματος ενός σημαντικού αριθμού επιχειρήσεων, χωρίς κανείς να είναι σε θέση να προσδιορίσει πότε και σε τι επίπεδο θα ισορροπήσει το καταναλωτικό εισόδημα», διαπιστώνει ο κ. Άγις Πιστιόλας, πρόεδρος της πρωτοβουλίας «Ελλα-Δικά Μας».

συνομιλητής μας συνεχίζει: «Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μεγαλώνει, τα έσοδα του κράτους μειώνονται κι ο λόγος δημοσίου χρέους/ΑΕΠ τρομάζει πια τους πάντες, ενώ οι εξαγωγές δεν φαίνεται ότι μπορεί να αυξηθούν με την ταχύτητα που θα θέλαμε…». Τον ρωτήσαμε, αν το ενδιαφέρον των funds για εξαγορές αγγίζει τα μέλη της πρωτοβουλίας «Ελλα-Δικά Μας». Όπως μας είπε, «στον κύκλο μας, που ήδη περιλαμβάνει 65 ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις, αισθάνομαι ότι γενικά δεν συζητιούνται τέτοιου είδους λύσεις, κυρίως επειδή οι εταιρείες μας χαρακτηρίζονται από το πάθος και την αγάπη για τη συνέχεια της ιστορίας τους. Πρόκειται για οικογενειακές επιχειρήσεις με όραμα και ισχυρές άμυνες. Γενικότερα, όμως, δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις σήμερα στη χώρα, που είναι πρόσφορες για τέτοιες λύσεις, είτε γιατί έχουν την ανάγκη αύξησης του μετοχικού τους κεφαλαίου είτε γιατί, ενώ έχουνε δυνατότητες ανάπτυξης, τα προβλήματά τους τις αποκλείουν από τον τραπεζικό δανεισμό είτε γιατί προσβλέπουν σε τεχνογνωσία στο μάνατζμεντ, που διασφαλίζει η είσοδος ενός fund κ.ά. Αν και τα δικά μας επιχειρηματικά αντικείμενα δεν είναι πρώτης προτεραιότητας για τα funds, τουλάχιστον όσο άλλα αντικείμενα, όπως το real estate ή η τουριστική αγορά, η αλήθεια είναι πως οι πραγματικά υποσχόμενες ελληνικές μεσαίες επιχειρήσεις για τα κριτήρια των funds δεν είναι δα και πολλές. Ακούγεται, βέβαια, ότι «όλοι μιλούν

36 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

με όλους». Αυτό συμβαίνει γιατί η συγκυρία ελκύει τα funds στην ελληνική αγορά –έχουν κι αυτά τον ανταγωνισμό τους… Εν πάση περιπτώσει, όμως, η προτεραιότητα των αμιγώς ελληνικών οικογενειακών βιομηχανικών επιχειρήσεων της πρωτοβουλίας «Ελλα-Δικά Μας» είναι να απαντούν θετικά και εκ των έσω στην πρόκληση του εκσυγχρονισμού της εταιρικής τους διακυβέρνησης πάντα προς όφελος της αύξησης του εθνικού μας πλούτου. Πρόκειται, άλλωστε, για επιχειρήσεις που άντεξαν στη σκληρή δεκαετή δοκιμασία της οικονομικής κρίσης, επιδεικνύοντας ταλέντο στην ηγεσία και στην απόκτηση ευελιξίας, με όρους σύμπνοιας με το προσωπικό τους, προσαρμοστικότητας και καινοτομίας, γιατί στηρίζονται στη διαχρονικότητα των αξιών τους. Αυτές είναι η πηγή της μακροβιότητάς τους… Από την άλλη πλευρά, βέβαια, δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ η κατάσταση της χρηματοδοτικής φειδούς των τραπεζών έναντι ενός μεγάλου μέρους των ελληνικών επιχειρήσεων, που ταλαιπωρούνται από τα απανωτά χτυπήματα της οικονομικής κρίσης. Αν δεν στηριχτούν, πώς θα εισφέρουν στην ανάπτυξη; Θα ‘λεγα, μάλιστα, ότι αυτές είναι που δημιουργούν τη χρηματοοικονομική πραγματικότητα της χώρας και στηρίζουν το χρηματοπιστωτικό της σύστημα».

ΠΕΔΙΑ ΚΌΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ

Όπως εξηγεί ο συνομιλητής μας, «η πρωτοβουλία «Ελλα-Δικά Μας» δρα σε τρεις τομείς: Των δημόσιων παρεμβάσεων, της προβολής του κοινού μας σήματος, η επίδραση της εμπορικής προσωπικότητας του οποίου αυξάνει συνεχώς, και των συνεργειών. Ειδικά

σε ό,τι αφορά τις συνέργειές μας, εκδηλώνονται σε τρία διαφορετικά πεδία: Πρώτον, της εσωτερικής αγοράς, μέσω κοινών παρουσιών μας στο ελληνικό λιανεμπόριο (λ.χ. με κοινές προβολές στα καταστήματα και events), δεύτερον, με συνέργειες αγορών σε τομείς, όπως των ενεργειακών αγαθών ή υπηρεσιών –όχι για να αυξάνει απλώς η κερδοφορία καθενός μας, αλλά για να ανταγωνιζόμαστε επί ίσοις όροις υπέρτερα επιχειρηματικά σχήματα ή, αλλιώς, για λόγους μείωσης του ανταγωνιστικού ελλείμματος– και τρίτον, των εξαγωγών, είτε μέσω της κοινής παρουσίας μας σε εκθέσεις και Β2Β συναντήσεις είτε με από κοινού αναζήτηση και αξιοποίηση των δικτύων αντιπροσώπων στο εξωτερικό. Αυτά μας κάνουν πιο δυνατούς κι αισιόδοξους». 

Αφιέρωμα

Σ Ο Φ Ο Κ Λ Η Σ Π Α Ν Α Γ Ι Ω Τ ΟΥ, Ε Ε Ζ

Επιστροφή στην κανονικότητα μετά το 2023 Η εγχώρια ζυθοποιία σε επίπεδο ΕΕ παρουσιάζει από τους μεγαλύτερους δείκτες απωλειών, καθώς η Ελλάδα κατέχει μια από τις τρεις πρώτες θέσεις ευρωπαϊκών χωρών με το υψηλότερο ποσοστό κατανάλωσης μπίρας σε ho.re.ca., όπου ιδιαίτερα το καλοκαίρι γίνεται το 75%-80% των πωλήσεων του προϊόντος. «Πέρυσι οι περισσότεροι ζυθοποιοί «πάγωσαν» τις επενδύσεις τους, αλλά ο κλάδος θα ανακάμψει ταχύτατα, εφόσον ξεπεραστεί παγκοσμίως η πανδημία. Τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης έχουν απόδοση, κυρίως όμως σε εταιρείες εγνωσμένης βιωσιμότητας», λέει ο κ. Σοφοκλής Παναγιώτου, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Ζυθοποιών, ΕΕΖ.

ια τη ζυθοποιία το σοκ από την παράλυση της αγοράς ho.re.ca. είναι απερίγραπτο, αν υπολογιστεί ότι, εφόσον αυτή λειτουργήσει μετά τον Απρίλιο, θα έχει μείνει αδρανής έξι συναπτούς μήνες. «Εκεί γίνεται σχεδόν το 70% των πωλήσεών μας, καθώς ο Έλληνας καταναλωτής σε αντίθεση με τον Βορειοευρωπαίο συνδέει την κατανάλωση μπίρας με την κοινωνικότητα στο δημόσιο χώρο. Πάντως περιορίσαμε τις απώλειες αισθητά, αφού πέρυσι αθροιστικά στους έξι μήνες των περιοριστικών μέτρων χάθηκε το 25% των ετήσιων πωλήσεών μας, διότι τονώθηκε και η ζήτηση των σούπερ μάρκετ», διαπιστώνει ο κ. Παναγιώτου, προσθέτοντας: «Αν και το καλοκαίρι πέρυσι εξελίχθηκε μάλλον καλά για τη μπίρα παρά τους περιορισμούς, το πρώτο τετράμηνο φέτος τα πράγματα θα είναι αρκετά δύσκολα. Τι έπεται; Φανταστείτε λ.χ. ότι στον τομέα του βαρελιού θα βρούμε όλα τα προϊόντα μας ληγμένα, ενώ πρέπει και να στηρίξουμε τους πελάτες των ho.re.ca., στο πλαίσιο του αμοιβαίου συμφέροντος. Αλλά κατά το νόμο, εφόσον φύγει το προϊόν από τη φορολογική αποθήκη και καταβληθεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ), δεν επιστρέφεται. Εδώ όμως πρόκειται για μη καταναλωμένα ληγμένα προϊόντα συνεπεία των επιβεβλημένων μέτρων από το κράτος, οπότε είναι εκτός λογικής η κράτηση του ΕΦΚ. Σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία ορίζει σαφώς ότι για προϊόντα, που δεν έχουν καταναλωθεί ή καταστρέφονται λόγω της λήξης τους πριν περάσουν στην κατανάλωση, ο ΕΦΚ δεν καταβάλλεται ή συμψηφίζεται. Από τον

38 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Μάρτιο πέρυσι, λοιπόν, ζητούμε τουλάχιστον το δεύτερο. Ωστόσο, η απάντηση της πολιτείας ακόμα εκκρεμεί. Πιστεύω ότι θα επικρατήσει η λογική».

ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΈΣ ΈΠΑΨΑΝ ΝΑ ΔΊΝΟΥΝ ΤΗ ΛΎΣΗ

Σύμφωνα με το συνομιλητή μας, «οι εξαγωγές στα χρόνια της κρίσης ήταν η λύση. Δυστυχώς όμως τώρα τα ho.re.ca. παντού στον πλανήτη είναι κλειστά. Δεν επλήγησαν οι ζυθοποιίες που απευθύνονται σε διεθνείς λιανέμπορους ή οι πολυεθνικοί ζυθοποιοί, που έδωσαν έμφαση στις ενδοομιλικές εξαγωγές. Όμως οι μικροζυθοποιοί, που απευθύνονται εξαγωγικά στην παγκόσμια αγορά ho.re.ca., ζημιώθηκαν». Κατά την πεποίθηση του κ. Παναγιώτου ο τραπεζικός δανεισμός στις επιχειρήσεις του κλάδου έχει αυξηθεί. «Εφόσον η αγορά ανακάμψει γρήγορα, αν και περί κανονικότητας θα μιλούμε μετά το 2023, θέλω να πιστεύω ότι ο δανεισμός δεν θα «κοκκινίσει» για κανέναν», λέει. Ένα σημαντικό αίτημα της ζυθοποιίας και εν γένει των αλκοολούχων ποτών, όπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΕΕΖ, είναι η δυνατότητα καταβολής των ΕΦΚ και ΦΠΑ σε δόσεις. Σχετικά δόθηκαν παρατάσεις δύο μηνών για τις πωλήσεις Απριλίου, Μαΐου και Δεκεμβρίου πέρυσι. Επειδή όμως, τουλάχιστον ως τον Απρίλιο, η αγορά ho.re.ca. θα παραμένει κλειστή, ενόσω οι αποπληρωμές της οργανωμένης λιανικής ως γνωστόν καθυστερούν, η πληρωμή των σχετικών φόρων (καταβάλλονται πάντα εντός

25ημέρου) δημιουργεί έντονο πρόβλημα ρευστότητας στις επιχειρήσεις. Δεδομένου ότι το κράτος είναι προκαταβολικά καλυμμένο έναντί τους, εφόσον όλες τους λειτουργούν με εγγυητικές επιστολές (που καταπίπτουν υπέρ του, εφόσον δεν καταβάλλονται οι φόροι), γίνεται έκκληση στην πολιτεία να προβεί με κατανόηση σε σχετική ρύθμιση. Συνολικά οι εταιρείες του κλάδου σήμερα είναι 55 εκ των οποίων οι 48 είναι μικροζυθοποιίες. Η κατά κεφαλή ετήσια κατανάλωση μπίρας στην Ελλάδα κυμαίνεται στα 36-37 λίτρα –είμαστε τρίτοι από το τέλος μεταξύ των χωρών της Ευρώπης– και η συνολική ετήσια κατανάλωση είναι περίπου 3,8 εκατ. εκατόλιτρα. Το μερίδιο της μικροζυθοποιίας σήμερα υπερβαίνει το 5%. 

FMCG - Ένας χρόνος COVID-19

Γ Ι Α Ν Ν ΟΣ Μ Π Ε Ν Ο Π ΟΥΛΟΣ , Ε Ε Κ

Σκεπτικισμός για την επιούσα «Αντιμετωπίζουμε το εγγύς μέλλον της αγοράς ho.re.ca. με σκεπτικισμό, καθώς, όταν επαναλειτουργήσει, ένα σημαντικό μέρος των επιχειρηματιών της-πελατών των εταιρειών καφέ θα ξεκινήσει ουσιαστικά από την αρχή. Ταυτόχρονα, επειδή ουκ ολίγες από τις ειδικευμένες εταιρείες καφέ στην τροφοδοσία του ho.re.ca. έχουν ζημιωθεί σοβαρά, το θέμα της βιωσιμότητάς τους, μέσω της δραστηριοποίησής τους στην οργανωμένη λιανική, επίσης δημιουργεί σκεπτικισμό, δεδομένου ότι κάθε άλλο παρά εύκολη είναι η τοποθέτηση προϊόντων στο ράφι του σούπερ μάρκετ και η διατήρησή τους εκεί», επισημαίνει ο κ. Γιάννος Μπενόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, ΕΕΚ.

πως εξηγεί ο συνομιλητής μας, στην εγχώρια αγορά οι συνολικές ετήσιες πωλήσεις καφέ σε όγκο γίνονται κατά τα δύο τρίτα από το οργανωμένο λιανεμπόριο και κατά το ένα τρίτο από την αγορά ho.re.ca. Πέρυσι, βάσει των στοιχείων πωλήσεων της οργανωμένης λιανικής, φαίνεται πως η οικιακή κατανάλωση καφέ αυξήθηκε σε όγκο κατά 8,5% έναντι μείωσης περίπου 30%, όπως εκτιμάται, της κατανάλωσης του προϊόντος εκτός σπιτιού. «Αυτό για το σύνολο της αγοράς του καφέ σημαίνει μια πτώση περίπου 10%-15%», λέει ο κ. Μπενόπουλος, προσθέτοντας: «Στην ελληνική αγορά του καφέ σήμερα δραστηριοποιούνται περίπου δέκα μεγάλες προμηθεύτριες εταιρείες και περισσότερες από εκατό μεσαίες και μικρές τοπικές, από τις οποίες περισσότερες από τις μισές ειδικεύονται στην αγορά ho.re.ca., καθώς η ανάπτυξή της την τελευταία δεκαπενταετία έγινε η βάση ανάπτυξης πλείστων εταιρειών καφέ, που δεν έχουν παρουσία σε άλλα κανάλια διανομής. Η ζημιά, λοιπόν, σε αυτές από την έναρξη της πανδημίας είναι σημαντικότατη. Αλλά κάτι που αφορά πολύ περισσότερες από αυτές είναι

ότι η αγορά του καφέ στα ho.re.ca. βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα χρησιδάνεια. Δηλαδή, η όποια εταιρεία του κλάδου αναλαμβάνει το κόστος του εξοπλισμού των πελατών της στην αγορά ho.re.ca. Συνεπώς η ζημιά της τώρα είναι διπλή, εφόσον αφενός ο πελάτης της παραμένει επί σειρά μηνών κλειστός και αφετέρου ένα κομμάτι των επενδύσεών της στον επαγγελματικό εξοπλισμό του είναι εντελώς ανενεργό και με άδηλο μέλλον, επειδή πολλοί τέτοιοι πελάτες θα κλείσουν και τα εν λόγω πάγια θα χαθούν. Πρόκειται για ένα σημαντικό κομμάτι της ζημιάς του κλάδου μας, που καν δεν συζητιέται…». Εξάλλου, αναφορικά με την καταναλωτική συμπεριφορά ο πρόεδρος της ΕΕΚ επισημαίνει ότι διεθνώς εκτιμάται πως η στροφή στην κατ’ οίκον κατανάλωση, μεταξύ άλλων, και του καφέ υπό το καθεστώς των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας δεν θα είναι κάτι παροδικό. «Η αλλαγή του μοντέλου εργασίας και κατ’ επέκταση εν γένει της κατανάλωσης συνεπάγεται δομικές αλλαγές στα κανάλια διανομής», προειδοποιεί.

ΠΆΓΙΟ ΑΊΤΗΜΑ Η ΚΑΤΆΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΦΚ

Επίσης, ο κ. Μπενόπουλος θυμίζει ότι οι εταιρείες καφέ έχουν περάσει σωρευτικά μια τριετία δυσκολιών, αφότου επιβλήθηκε από το 2017 ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ), με δυσμενείς συνέπειες κυρίως στα κεφάλαια κίνησης των επιχειρήσεων. Σημειώνουμε πως ο ΕΦΚ επιβάλλεται κατά την εισαγωγή του προϊόντος –ανά κιλό ωμού καφέ 2 ευρώ, καβουρντισμένου 3 ευρώ και στιγμιαίου 4 ευρώ, με

αθροιστικό ετήσιο έσοδο για το κράτος περί τα 120-130 εκατ. ευρώ. «Αναπόδραστα το κόστος πέρασε στον καταναλωτή, αλλά το κεφάλαιο εκκίνησης αυτού του κόστους το ανέλαβαν εξ ολοκλήρου οι εταιρείες καφέ. Πάνω που εξομαλύνθηκαν λοιπόν τα οικονομικά τους, ήρθε η κατάρρευση της αγοράς ho.re.ca. σαν ένα δεύτερο βαρύτερο χτύπημα, με αναπόφευκτες απώλειες. Πάγια θέση της ένωσής μας είναι η κατάργηση του ΕΦΚ πλην ουδεμία διαβεβαίωση περί αυτού λαμβάνουμε. Τουλάχιστον καταφέραμε να θεσμοθετηθεί η επιστροφή του σχετικού φόρου, εφόσον πρόκειται για προϊόντα που εξάγονται, προς όφελος της ενίσχυσης της ελληνικής βιομηχανίας καφέ και της διατήρησης της ανταγωνιστικότητας των εξαγωγών μας. Ο σχετικός νόμος ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2020, πράγμα πολύ σημαντικό, διότι την προηγούμενη τριετία όποια εταιρεία έκανε εξαγωγές –και δεν είναι λίγες– στην πραγματικότητα τις επιδοτούσε, καταβάλλοντας έξω από κάθε λογική τον ΕΦΚ», σχολιάζει ο συνομιλητής μας. 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 39

Αφιέρωμα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΝΤΕΚΙΔΗΣ, ΣΕΦΥΜΕΝ

Προγραμματισμός εβδομάδα την εβδομάδα… «Όλα εξαρτώνται από το άνοιγμα των αγορών του τουρισμού και του ho.re.ca., από την εξέλιξη εντέλει της πανδημίας και της επιτυχίας των μέτρων για την αντιμετώπισή της. Έτσι, ο βραχυπρόθεσμος προγραμματισμός των επιχειρήσεών μας και οι εκτιμήσεις μας για την πορεία των πραγμάτων επικαιροποιούνται από εβδομάδα σε εβδομάδα. Διότι θυμίζω πως και την άνοιξη πέρυσι προσβλέπαμε στην ομαλοποίηση της αγοράς τον Νοέμβριο, αλλά διαψευσθήκαμε», τονίζει ο κ. Δημήτρης Μεντεκίδης, πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Εμφιαλώσεων Ελληνικού Φυσικού Μεταλλικού Νερού (ΣΕΦΥΜΕΝ).

ετήσιος τζίρος της αγοράς του εμφιαλωμένου φυσικού μεταλλικού νερού στη χώρα μας σε ποσοστό άνω του 90% προέρχεται από τη διάθεσή του μέσω αφενός της χονδρικής, απ’ όπου καλύπτονται και οι ανάγκες ho.re.ca., και αφετέρου των σούπερ μάρκετ, περίπου ισοκατανεμημένος μεταξύ των δύο καναλιών. Κατά το υπόλοιπο τμήμα του προέρχεται από τις εξαγωγές. Φυσικά, η αγορά ho.re.ca. προσφέρει τα υψηλότερα ποσοστά κέρδους στις επιχειρήσεις του κλάδου –ενός κλάδου με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης (μέλη του ΣΕΦΥΜΕΝ είναι οι οκτώ μεγαλύτερες επιχειρήσεις του, το αθροιστικό μερίδιο των οποίων ίσως υπερβαίνει το 85% του ετήσιου κλαδικού τζίρου). Η πανδημία δεν επέφερε, πάντως, συντριπτικό πλήγμα στα οικονομικά του κλάδου, τουλάχιστον από άποψη τζίρου. Όπως εξηγεί ο κ. Μεντεκίδης, «ναι μεν τις απώλειές μας από την κατάρρευση της αγοράς ho.re.ca. δεν τις αντισταθμίζει η αύξηση των πωλήσεων της κατηγορίας από τα σούπερ μάρκετ, αλλά το ευτύχημα είναι ότι το κύκλωμα της χονδρικής προσαρμόστηκε άμεσα στη συγκυρία των lockdowns, ενισχύοντας τις λιανικές πωλήσεις σε επίπεδο γειτονιάς, έτσι ώστε η ανάπτυξή τους ήταν εντέλει σημαντική και εκτός των σούπερ μάρκετ. Άλλωστε, ο φόβος του κοινού για την πανδημία όχι μόνο ευνόησε τις μαζικές παραγγελίες εμφιαλωμένου νερού, αλλά ενίσχυσε το ενδιαφέρον για ασφαλείς ποιοτικές συσκευασίες».

40 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Και οι εξαγωγές; «Ήταν αναμενόμενο να μειωθούν, εφόσον τα μέτρα ανάσχεσης της πανδημίας απορρύθμισαν διεθνώς τη λειτουργία των αγορών. Δυστυχώς δεν υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής, με την έννοια ότι, αν εξαιρέσει κανείς τις δυο-τρεις χώρες, όπου οι εμβολιασμοί του πληθυσμού εξελίσσονται ταχέως, άρα είναι ορατή η αποκατάσταση της λειτουργίας των αγορών τους, οπουδήποτε αλλού κυριαρχεί ακόμα η ασάφεια», διαπιστώνει ο συνομιλητής μας. Πόσο επηρέασε τις επενδύσεις του κλάδου η πανδημία; «Τα πλάνα που υλοποιούνται από πέρυσι στον κλάδο, είναι αντικείμενο αποφάσεων προ τριών ή πέντε ετών. Είναι σχετικά μικρό το διάστημα αναταραχής του ενός έτους, για να αποφασίσει κάποιος την αναστολή ενός υπό εξέλιξη επενδυτικού πλάνου. Από αυτή την άποψη, ναι μεν πιθανώς έγιναν ή γίνονται δεύτερες σκέψεις για τα υπό προγραμματισμό επενδυτικά σχέδια, αλλά αναστολή επενδύσεων δεν υπήρξε», τονίζει ο κ. Μεντεκίδης.

Η ΠΡΌΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΚΛΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ

Σήμερα ο εν λόγω κλάδος αντιμετωπίζει την πρόκληση των ευρωπαϊκών νομοθετικών απαιτήσεων της κυκλικής οικονομίας, που θα τεθούν σε πλήρη ισχύ με την έναρξη του 2023. Στο πλαίσιο αυτό, οι επιχειρήσεις του καλούνται να αναλάβουν άμεσα δράση στα πεδία, πρώτον, της αναπροσαρμογής του εξοπλισμού τους, καθώς ο νόμος τις δεσμεύει να μεριμνήσουν ώστε το πώμα κάθε συσκευασίας

τους να μην είναι αποσπώμενο από αυτήν, και, δεύτερον, του τρόπου λειτουργίας τους, εφόσον τούτο προϋποθέτει η καθιέρωση του συστήματος «εγγυοδοσίας», σύμφωνα με το οποίο ο τελικός χρήστης του προϊόντος για κάθε επιστρεφόμενη πλαστική συσκευασία του στο λιανοπωλητή, θα εισπράττει ένα τμήμα του αρχικού της κόστους, το οποίο θα έχει προκαταβάλλει στο κόστος κτήσης του ως κίνητρο συμμετοχής του στην κυκλική οικονομία. «Η διεθνής εμπειρία από την εφαρμογή των συστημάτων ανακύκλωσης δείχνει ότι απαιτούνται δυόμιση ως τρία χρόνια για την εμπέδωση κάθε νέου συστήματος, άρα το εναπομένον χρονικό διάστημα είναι πολύ μικρό, ενόσω δεν έχουν ακόμα εκπονηθεί οι σχετικές μελέτες. Αιτούμαστε στην πολιτεία τη χρηματοδότησή μας για όλες τις προβλεπόμενες αλλαγές. Οι προτάσεις μας είναι ήδη κατατεθειμένες στα αρμόδια υπουργεία», λέει ο κ. Μεντεκίδης, προσθέτοντας: «Η πολιτεία έχει ευήκοα ώτα, αλλά λόγω αλλαγών στις προτεραιότητές της υπό την πίεση της πανδημίας αδυνατεί να ανταποκριθεί με την ταχύτητα που επιθυμούμε. Ωστόσο ο χρόνος πιέζει…». 

ΤΑΣΕΙΣ

Λ Ι Α Ν Ε Μ Π Ο Ρ Ι Ο Τ Ρ Ο Φ Ι Μ Ω Ν Κ Α Ι C O V I D -19

Νέες συνθήκες, νέες συνήθειες Η αγορά των σούπερ μάρκετ βρέθηκε στον καιρό της πανδημίας σε προνομιακή θέση διεθνώς έναντι του συνόλου του λιανεμπορίου, καταγράφοντας αύξηση πωλήσεων, από τη στιγμή της υιοθέτησης μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας έως και σήμερα, με τους αναλυτές, βέβαια, να προβλέπουν εξισορρόπηση των ανοδικών τάσεων στο μέλλον. Μπορεί οι επιδόσεις του κλάδου να διαφοροποιούνται σημαντικά ανά χώρα και γεωγραφική περιοχή, όμως κοινό χαρακτηριστικό διεθνώς είναι η ανάδυση νέων προκλήσεων, στο πεδίο της υγείας, αλλά και της οικονομίας, που οδηγούν τους μεν καταναλωτές σε νέες αγοραστικές συμπεριφορές, τις δε επιχειρήσεις σε νέες επιχειρηματικές προτάσεις. ΤΗΣ ΞΕΝΙΑΣ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ

ια το 2021 οι διεθνείς αναλυτές προβλέπουν άνοδο κατά 5,4% στις πωλήσεις του καναλιού των σoύπερ μάρκετ και των υπέρ μάρκετ, από 2,5 τρισ. δολάρια το 2020 στα 2,6 τρισ. δολάρια (Global Market Report 2021: COVID 19 Impact and Recovery to 2030, ReportLinker), αποδίδοντάς τη κυρίως στην αναδιάρθρωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων του κλάδου λόγω COVID-19, αλλά και στις συνθήκες που θα ισχύσουν μετά τη σταδιακή απόσυρση των έκτακτων μέτρων. Όσο για το τι θα συμβεί σε βάθος πενταετίας, οι αναλυτές εκτιμούν πως το 2025, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 6%, ο παγκόσμιος τζίρος του κλάδου θα φθάσει τα 3,3 τρισ. δολάρια. Η Βόρεια Αμερική έχει το μεγαλύτερο μερίδιο πωλήσεων στον κλάδο των σούπερ μάρκετ και υπέρ μάρκετ, υπολογιζόμενο το 2020 σε 30%. Η Δυτική Ευρώπη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη, με 26%, ενώ η Μέση Ανατολή η μικρότερη (ReportLinker). Σε ό,τι αφορά συνολικά τον τζίρο στη λιανική τροφίμων, προβλέπεται πως ο ρυθμός ανάπτυξης,συγκρινόμενος με το 2016, θα είναι μικρότερος στις ώριμες αγορές της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, ενώ αντίστοιχα στην Ασία, όπου ο κλάδος πραγματοποιεί τζίρο ίσο με το άθροισμα των δύο αυτών αγορών, αναμένεται αύξηση κατά 35%. Αντίστοιχα, οι αγορές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, που ήταν οι μικρότερες το 2016, προβλέπεται πως θα φθάσουν στο 1,46 τρισ. δολάρια το 2021, με ποσοστιαία αύξηση 62% (Statista). Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία

42 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

του IGD, μεταξύ 2020 και 2022 αναμένεται να προστεθούν 440 δισ. δολάρια στον κύκλο εργασιών του παγκόσμιου λιανεμπορίου ειδών παντοπωλείου (grocery), με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 3,1%. Η εξαιρετική αυτή επίδοση ακολουθεί την επίσης εντυπωσιακή πορεία του κλάδου το 2020, που πρόσθεσε στις πωλήσεις των 20 μεγαλύτερων αγορών (χωρών) 280 δισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί σε αύξηση 8,8%. Η ανάπτυξη αποδίδεται από τους συντάκτες της εν λόγω έκθεσης κατά κύριο λόγο στη μεταφορά μέρους της εκτός σπιτιού κατανάλωσης στο σπίτι, λόγω COVID-19. Για την τριετία 2020-2022 οι αναλυτές σημειώνουν, μεταξύ άλλων: Η Ινδία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά, με ποσοστό ετήσιας αύξησης τζίρου 7,2%. Οι ΗΠΑ θα παραμείνουν η κορυφαία αγορά, ενώ μεσοπρόθεσμα η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη αναμένεται να αναπτυχθούν ταχύτερα από τη Δυτική. Η ανάπτυξη στην Κίνα θα εξακολουθήσει να είναι δυναμική, με συνεχιζόμενη ενδυνάμωση του online καναλιού. Τέλος, η αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου θα διατηρήσει κάποια από τα νεοαποκτηθέντα χαρακτηριστικά της, που αφορούν τόσο την ανάπτυξη των online αγορών όσο και την τάση για μεγάλα εβδομαδιαία «καλάθια».

ΑΕΙΦΟΡΊΑ, ΥΓΕΊΑ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΈΣ ΑΓΟΡΈΣ ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ

Τον περασμένο Φεβρουάριο, η εταιρεία ερευνών Coresight Research, όπως και πολλές άλλες εταιρείες που παρακολουθούν τις εξελίξεις στο παγκόσμιο εμπόριο, παρουσίασε μια σειρά από διεθνείς τάσεις. Σε ό,τι αφορά τους καταναλωτές, επισημαίνεται η ιδιαίτερη βα-

ρύτητα που έχει πλέον το κριτήριο της υγείας και της ασφάλειας στην επιλογή προϊόντων και υπηρεσιών και κατ΄ επέκταση στο μέλλον των επιχειρήσεων. Επίσης, σημαντικό ρόλο αποκτά η πορεία του εμβολιασμού του πληθυσμού κάθε χώρας στην εξέλιξη των καταναλωτικών συμπεριφορών και τελικά του εμπορίου. Όσον αφορά τα φυσικά δίκτυα, όλο και περισσότερο καθορίζουν τις εξελίξεις τα funds, καθώς και η τάση συγκέντρωσης της αγοράς, μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων. Η ψηφιακή εποχή του λιανεμπορίου είναι πλέον στο κέντρο του ενδιαφέροντος όλων των επιχειρήσεων του κλάδου διεθνώς. Όπως σημειώνουν οι αναλυτές, ισχυρή είναι η τάση για σύγκλιση των online και offline διαδικασιών, για αξιοποίηση των τεχνολογιών στα κοινωνικά δίκτυα και τις σχετικές πλατφόρμες, που δίνουν ευκαιρίες ανάπτυξης διαδραστικών μεθόδων πώλησης. Επισημαίνεται επίσης η τάση για συνεργασία μεταξύ brands, για ενίσχυση των συνδρομητικών υπηρεσιών, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η σημείωση για την αύξηση του αριθμού των Κινέζων προμηθευτών που θα δημιουργήσουν τα δικά τους brands σε άλλες χώρες. Η έμπρακτη υιοθέτηση των αρχών της αειφορίας θα αποτελέσει και στο μέλλον σημαντικό πλεονέκτημα για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να αποκτήσουν πιστούς πελάτες, αλλά και υποψήφιους επενδυτές. Τέλος, στο πεδίο των συναλλαγών-πληρωμών και της διαχείρισής τους, οι αναλυτές τονίζουν πως η ταχύτητα, η ασφάλεια και η αποτελε-

ΤΑΣΕΙΣ

Κύκλος εργασιών και ρυθμός ανάπτυξης των Top 10 αγορών λιανεμπορίου τροφίμων Κατάταξη

Χώρα

Κύκλος εργασιών 2020 (σε δισ. δολάρια)

Ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης 2020-2022

ΗΠΑ

1.655

0,2%

Κίνα

1.627

5,8%

Ινδία

656

7,2%

Ιαπωνία

408

0,3%

Γερμανία

301

0,4%

Βραζιλία

297

3,0%

Γαλλία

287

0,4%

Ρωσία

280

4,3%

Ηνωμένο Βασίλειο

277

2,3%

Μεξικό

214

2,8%

Πηγή: IGD

σματικότητα των υιοθετούμενων λύσεων θα ορίσουν το πεδίο του ανταγωνισμού, ενώ προβλέπουν πως οι λιανέμποροι θα εντείνουν την προσπάθεια για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των παραγγελιών, κυρίως στο τελικό στάδιο (last mile delivery). Την ίδια στιγμή, η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τη εποχή μας μετά την εμφάνιση της πανδημίας θα ωθήσει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν σε πιο ανθεκτικές, ευέλικτες και διαφοροποιημένες εφοδιαστικές αλυσίδες.

ΤΟ E-COMMERCE ΑΚΟΛΟΥΘΕΊ ΝΙΚΗΦΌΡΑ ΠΟΡΕΊΑ

Εξειδικευμένοι αναλυτές υπολογίζουν την αύξηση των πωλήσεων στο πεδίο του e-commerce της Δυτικής Ευρώπης το 2020 στο 26,3%, ανεβάζοντας τον συνολικό τζίρο σε 481,54 δισ. ευρώ. Παρά την ευφορία που προκαλεί αυτή η εξέλιξη στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που έχουν ήδη επενδύσει σημαντικά στο ηλεκτρονικό εμπόριο, οι προβλέψεις αναφέρουν επιβράδυνσή του, ως συνέπεια της σταδιακής επαναφοράς των φυσικών καταστημάτων σε λειτουργία. Βέβαια, οι αναλυτές συμφωνούν διεθνώς πως οι καταναλωτές που δοκίμασαν την εμπειρία των ηλεκτρονικών αγορών θα συνεχίσουν και στο μέλλον να αξιοποιούν το εν λόγω κανάλι, ακόμη και για αγορά προϊόντων για τα οποία παλιότερα δεν το επέλεγαν, όπως τα τρόφιμα και τα είδη οικιακού καθαρισμού. Παράλληλα, σημειώνουν πως θα διατηρηθεί το ενδιαφέρον

και στις online αγορές για εγχώρια προϊόντα, καθώς και για πρώτες ύλες που παράγονται με σεβασμό στις αρχές της αειφορίας. Η Amazon είναι μεταξύ των μεγάλων νικητών αυτής της περιόδου. To 2020 σημείωσε ρεκόρ πωλήσεων, με αύξηση σε σχέση με το 2019 κατά 38%, στα 386 δισ. δολάρια (+ 100 δισ. δολάρια). Τα δε καθαρά της κέρδη αυξήθηκαν κατά 84%. Στα τέλη Φεβρουαρίου η εταιρεία εγκαινίασε ένα Amazon Fresh σε μία ακόμη περιοχή των ΗΠΑ, τη 10η στη σειρά. Πρόκειται για ένα κατάστημα με χώρους πώλησης 4.200τμ, με μια γκάμα προϊόντων που περιλαμβάνει γνωστές μάρκες, τοπικά προϊόντα, PL, καθώς και έτοιμο φαγητό. Στις αρχές Μαρτίου εγκαινιάστηκε και το πρώτο Amazon Fresh στη Βρετανία, 230τμ και χωρίς ταμεία. Η εξαγορά του ισχυρού δικτύου καταστημάτων της αλυσίδας Whole Foods, που δεν κατάφερε να έχει την αναμενόμενη απόδοση ακόμη και στην περίοδο της πανδημίας, δεν περιόρισε τα πλάνα της Amazon για την ανάπτυξη φυσικών καταστημάτων, όπως αποδεικνύει η απόφαση δημιουργίας της νέας αλυσίδας, της Amazon Fresh. Όπως αναφέρουν αναλυτές, ο αριθμός των καταστημάτων Fresh θα φθάσει μέσα σε λίγους μήνες τα 100 και ανεπιβεβαίωτες φήμες μιλούν για πλάνο άνω των 1.000 στο σύνολο της χώρας! Σημειώνεται επίσης πως η ραγδαία επέκταση του δικτύου οφείλεται εν μέρει και στην απελευθέρωση θέσεων σε

περιοχές της Βρετανίας όπου λειτουργούσαν επιχειρήσεις οι οποίες πρόσφατα πτώχευσαν, όπως η Toys «R» Us, με αποτέλεσμα η Amazon να αποκτά σημεία πώλησης σε εμπορικές περιοχές και σε χώρους πλησίον άμεσων ανταγωνιστών της, όπως η Costco, η Target και η Kroger. Υπάρχουν βέβαια και σχολιαστές που δεν θεωρούν πως τα Amazon Fresh έχουν ιδιαίτερα καινοτόμα χαρακτηριστικά, αν εξαιρέσει κανείς το λανσάρισμα του Dash Cart, του «έξυπνου» καροτσιού που επιτρέπει το σκανάρισμα και την πληρωμή των αγορών, ενώ επικρίνουν την εταιρεία για τη μη αξιοποίηση του πλεονάσματος κεφαλαίων της με στόχο τη δημιουργία μιας ρηξικέλευθης πρότασης, που θα ταράξει τα νερά του παραδοσιακού λιανεμπορίου. Από την άλλη, ο επικεφαλής αρχιτέκτων της εταιρείας συμβουλευτικών υπηρεσιών Brick Meets Click, υποστηρίζει πως τα καταστήματα Amazon Fresh έχουν χτιστεί με τρόπο ώστε να ικανοποιούν την απαίτηση για αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πελατών και της omnichannel ζήτησης.

ΣΤΌΧΟΣ ΟΙ ΑΣΦΑΛΕΊΣ ΑΓΟΡΈΣ…

Η μεγάλη διάρκεια ισχύος των μέτρων για τον περιορισμό της πανδημίας και η δικαιολογημένη τάση αποφυγής της επίσκεψης των φυσικών καταστημάτων αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών, οδηγεί τους καταναλωτές σε στροφή προς την ολοκλήρωση αγορών με τρόπους που μειώνουν ή μηδενίζουν τη φυσική επαφή. Τέτοιο τρόποι είναι το Buy Online Pick-Up InStore (BOPIS), η αγορά δηλαδή μέσω διαδικτύου και η παραλαβή των αγορών στο κατάστημα, και το curbside Pick-Up (curbside), σύμφωνα με το οποίο η παράδοση γίνεται στο αυτοκίνητο ή ακόμη και σε ειδικά σημεία, με την αξιοποίηση λύσεων όπως κάποια εφαρμογή κινητού τηλεφώνου, RFID κλπ. Στο ερώτημα εάν αυτοί οι τρόποι παραλαβής των αγορών θα εξακολουθήσουν να είναι δημοφιλείς όταν η πανδημία περάσει, οι ειδικοί αναλυτές απαντούν θετικά, υπενθυμίζοντας πως κατά 53% οι καταναλωτές επέλεξαν στην παρούσα συγκυρία την ολοκλήρωση των αγορών τους με αξιοποίηση ανέπαφων μεθόδων, με τις επιχειρήσεις λιανικής να ανταποκρίνονται σε αυτή την επιλογή προσφέροντας τις αντίστοιχες υπηρεσίες σε ποσοστό 31%, χωρίς να συνυπολογίζονται όσες ήδη χρησιμοποιούσαν μεθόδους όπως

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 43

ΤΑΣΕΙΣ

E-commerce πωλήσεις στη Δυτική Ευρώπη, 2019-2024, σε δισ. δολάρια 700

E-commerce πωλήσεις Μεταβολή Μερίδιο επί συνόλου λιανικών πωλήσεων

600

κρίση οδήγησε σε αύξηση του ενδιαφέροντος για την προέλευση των προϊόντων.

636,51 607,74

577,66 539,18

500

400

545,24

426,77

300

200

100 10,7 10,2

26,3 13,3

2019

2020

12,9

13,2

13,6

13,9

1,1 2021

5,9 2022

5,2 2023

4,7 2024

Σημ.: Περιλαμβάνονται προϊόντα ή υπηρεσίες που παραγγέλθηκαν μέσω οποιοασδήποτε ηλεκτρονικής συσκευής, εξαιρουμένων των υπηρεσιών ταξιδιού και εκδηλώσεων Πηγή: e-Marketer Δεκ. 2020

το curbside (στοιχεία Ecommerce News EU και Grocery Dive). Η έρευνα της εταιρείας Vibes, που προσφέρει σχετικές υπηρεσίες, προβλέπει ανάπτυξη του curbside κατά 45% το 2021, αφού, όπως αναφέρει, η ευκολία που προσφέρουν οι ανέπαφες διαδικασίες αγορών, σε συνδυασμό με το αυξημένο επίπεδο ασφάλειας, συνηγορούν στην αυξανόμενη δημοφιλία τους (κατά 13% οι καταναλωτές δηλώνουν πως θεωρούν ιδιαίτερα ελκυστικές τις σχετικές μεθόδους παράδοσης των αγορών, για τους εξής λόγους: Κατά 64% δηλώνουν πως αποφεύγουν το κόστος παράδοσης, κατά 37% πως παραλαμβάνουν τα προϊόντα σε λιγότερο χρόνο και κατά 36% πως εξασφαλίζουν προσφορές και εκπτώσεις. Επισημαίνεται επίσης ότι η μέθοδος curbside μπορεί να υλοποιηθεί μέσω διαφορετικών καναλιών του μάρκετινγκ, με το SMS να θεωρείται ως το πλέον αποτελεσματικό, αφού προσφέρει ταχύτητα και ασφάλεια στη μετάδοση δεδομένων. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 48% των

44 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

καταναλωτών προτιμά να λαμβάνει ενημερώσεις και σημαντικές ειδήσεις από επιχειρήσεις σε έκτακτες περιόδους μέσω SMS παρά μέσω τηλεφώνου ή email.

ΝΈΕΣ ΙΔΈΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΑΓΡΟΤΙΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ

Σε άρθρο του BBC με θέμα τις αλλαγές που φέρνει ο COVID-19 στην αγορά των τροφίμων, σημειώνεται πως με το ξέσπασμα της πανδημίας οι καταναλωτές στράφηκαν στο διαδίκτυο, αναζητώντας λύσεις για την προμήθεια βασικών προϊόντων. Οι αναζητήσεις στο Google διεθνώς σημείωσαν πραγματική έκρηξη. Φράσεις όπως «food delivery», αλλά και «local food» παρουσιάστηκαν στις αναζητήσεις περισσότερες φορές παρά ποτέ, φθάνοντας στο υψηλότερο σημείο τους τον Απρίλιο του 2020. Στη Βρετανία, οι πολίτες αναζητούσαν έξι φορές συχνότερα «veg boxes» (πακέτα παράδοσης λαχανικών στο σπίτι), σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Παράλληλα, η

Η συσσώρευση της πίεσης από τους περιορισμούς στη μετακίνηση και τη λειτουργία επιχειρήσεων προκάλεσε σε σούπερ μάρκετ και online λιανέμπορους, όπως η OCADO και τα Amazon Fresh, αδυναμία εξυπηρέτησης των πελατών τους. Ακόμη και δημοφιλείς προμηθευτές vegetable box, όπως η Farmdrop και η Riverford, αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν λίστες αναμονής. Την ίδια στιγμή, καινοτόμες νέες επιχειρήσεις προσαρμόστηκαν ταχύτερα και κατάφεραν να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση. Σε δύο μήνες, μας πληροφορεί το άρθρο, πάνω από 500 προμηθευτές φρούτων και λαχανικών που παρέχουν την υπηρεσία παράδοσης στο σπίτι, παρά το γεγονός ότι είχαν λίστες αναμονής που κυμαίνονταν από 160 έως 6.700 πελάτες, παρέδωσαν 3,5 εκατ. πακέτα με φρέσκα προϊόντα, υπερδιπλασιάζοντας τις πωλήσεις τους. Πρωτοβουλίες όπως οι online πωλήσεις αγροτικών προϊόντων από συγκεκριμένους καλλιεργητές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του διατροφικού μοντέλου που υιοθετεί μεγάλος αριθμός καταναλωτών, αλλά και στη γέννηση νέων αγοραστικών συνηθειών. Η διέξοδος που δίνουν στα προβλήματα ανεφοδιασμού του παραδοσιακού καναλιού αγορών οι online επιλογές, ισχυροποιεί τόσο τους ίδιους τους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων όσο και συνολικά την αγροτική παραγωγή. Όπως επισημαίνει η καθηγήτρια Moya Kneafsey (Centre for Agroecology, Water and Resilience, Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι), «τα σούπερ μάρκετ έχουν την ικανότητα να προσφέρουν μεγάλες ποσότητες τροφίμων σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων, αλλά έχουν και αδύναμα σημεία. Για παράδειγμα, στη Βρετανία μόνο το 17% των φρούτων και το 50% των λαχανικών είναι εγχώριας παραγωγής, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό αφορά εισαγωγές, που απαντούν στην ανάγκη για κάλυψη της ζήτησης σε ετήσια βάση. Η πανδημία έθεσε κρίσιμα ερωτήματα όπως το αν θα μπορούν οι εισαγωγές να καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτών και στο μέλλον, καθώς και το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας -ακόμη και αν σήμερα δεν υπάρχουν

ΤΑΣΕΙΣ

σημαντικά προβλήματα στον ανεφοδιασμό των αγορών-, στις χώρες παραγωγής αγροτικών προϊόντων και στον τομέα των μεταφορών. Η Kneafsey εφιστά την προσοχή στα προβλήματα που δημιουργεί η βιομηχανοποιημένη αγροτική παραγωγή, τόσο σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως το προαναφερθέν όσο και στο περιβάλλον. Σημειώνει επίσης πως το παραδοσιακό μοντέλο παραγωγής ευνοεί τους χαμηλούς μισθούς και την προσωρινή απασχόληση. «Περίπου ένα τρίτο των εργαζόμενων σε αγροτικές καλλιέργειες και την αλιεία και το 38% των εργαζόμενων στο λιανεμπόριο και το χονδρεμπόριο τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο λαμβάνουν αμοιβή κάτω από το ποσό που εξασφαλίζει την κάλυψη των ελάχιστων δαπανών διαβίωσης, ενώ στον αναπτυσσόμενο κόσμο το 50% των εργαζόμενων στην αγροτική παραγωγή ζει σε συνθήκες φτώχιας, με ημερήσια αμοιβή κάτω των 3,1 δολαρίων», σημειώνει. Αντίθετα, η εγχώρια παραγωγή ευνοεί τη λειτουργία μιας εφοδιαστικής αλυσίδας με λιγότερα στάδια και μεσολαβητές για να φθάσει το προϊόν έως τον καταναλωτή, ευνοεί την στροφή προς τη βιολογική καλλιέργεια, εξασφαλίζει καλύτερες συνθήκες εργασίας και αμοιβές και εγγυάται μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την αειφορία και την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας, σημειώνει η Kneafsey, τονίζοντας παράλληλα τον υψηλότερο βαθμό διαφάνειας στις διαδικασίες, κάτι που δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί στις μεγάλες διατροφικές αλυσίδες. Παρόλα αυτά, σημειώνει πως στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο το 2% των φρέσκων τροφίμων πωλείται απευθείας από τους παραγωγούς στους καταναλωτές. Στις ΗΠΑ, αυτή η αγορά αντιπροσώπευε το 2015 πωλήσεις αξίας 3 δισ. δολαρίων, ενώ το σύνολο των πωλήσεων τροφίμων μέσω καταστημάτων λιανικής, συμπεριλαμβανομένων των σούπερ μάρκετ, ανερχόταν σε 613 δισ. δολάρια. Όταν ξεκίνησαν οι ανακοινώσεις για τα λοκντάουν διεθνώς, πολλοί παραγωγοί βρέθηκαν με τόνους αδιάθετων προϊόντων, κυρίως λόγω της αναστολής λειτουργίας του κλάδου της εστίασης. Αρκετές πλατφόρμες ηλεκτρονικών αγορών προσπάθησαν να δώσουν απάντηση σε αυτό το πρόβλημα, όπως η iTradeNetwork, που προσέφερε τη δυνατότητα σε εταιρείες να αγοράσουν ή να πουλήσουν προϊόντα τους κατά τη διάρκεια της κρίσης. Κάποιες επιχει-

ρήσεις, όμως, χρειάστηκε να αλλάξουν εντελώς το επιχειρηματικό τους μοντέλο ή να δοκιμάσουν πρωτοποριακές τεχνικές πώλησης. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτρια μικρού καταστήματος στην ανατολική Ουκρανία, ανεβάζει κάθε πρωί φωτογραφίες των προϊόντων της, όπως τομάτες, μήλα κλπ σε μια ομάδα στο Viber. Στη συνέχεια, συγκεντρώνει τις παραγγελίες και στέλνει ένα βαν με τα πακέτα αγορών, ομαδοποιώντας τις παραδόσεις ανά περιοχή. Παράλληλα, ο κλάδος αξιοποιεί σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό την τεχνολογία blockchain. Δεν είναι τυχαίο πως ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2019 η Walmart λάνσαρε την πρωτοβουλία Walmart Food Traceability Ιnitiative, που επιτρέπει στους χρήστες να παρακολουθήσουν την πορεία φρέσκων λαχανικών από τη φάρμα έως το τραπέζι τους, χρησιμοποιώντας το IBM Food Trust Network, το δίκτυο που συνδέει όλα τα μέρη που συμμετέχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα των τροφίμων, καταγράφοντας και διαμοιράζοντας δεδομένα.

Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΌΣ ΓΕΝΝΆ ΝΈΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ

Η περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς έδωσε την ευκαιρία στο λιανεμπόριο να επενδύσει σε πρωτοποριακές ιδέες. Η Walmart ήταν μεταξύ των αλυσίδων που αξιοποίησαν την τεχνολογία του shoppable video. Στοχεύοντας κυρίως στο νεανικό κοινό, η αλυσίδα χρησιμοποίησε την εφαρμογή TikTok για να προβάλει video με προσωπικότητες των social media να μαγειρεύουν χρησιμοποιώντας PL και επώνυμα προϊόντα. Ο θεατής μπορούσε να κλικάρει τα προϊόντα, να δει περισσότερες πληροφορίες και να τα παραγγείλει. Η επένδυση σε διαδραστικά video εκ μέρους της Walmart, μιας από τις μεγαλύτερες δυνάμεις του e-commerce, ακολουθεί την πρωτοβουλία της ανταγωνίστριάς της Amazon, που συνεργάστηκε την ίδια περίοδο με το δίκτυο online video Tastemade για την παραγωγή ενός μαγειρικού σόου, όπου γνωστοί σεφ μιλούσαν για τη δουλειά τους και παρουσίαζαν τρόπους μαγειρέματος ενός γκουρμέ πιάτου.

ΠΡΟΒΛΈΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 2021

Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, το Market Watch, υπηρεσία που καταγράφει την εξέλιξη των χρηματοοικονομικών μεγεθών

στις ΗΠΑ, σημείωνε πως από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η υποχώρηση της πανδημίας και η αγορά θα αρχίσει σταδιακά να βρίσκει τον γνώριμο ρυθμό της, αναμένεται πτώση του ρυθμού ανάπτυξης των πωλήσεων, με αντίκτυπο και στη χρηματιστηριακή αξία των επιχειρήσεων. Αναλυτές της Τράπεζας της Αμερικής (Bank of America), αναγνωρίζοντας τις υψηλές επιδόσεις του λιανεμπορίου τροφίμων στον καιρό της πανδημίας, επισημαίνουν πως το 2021 θα είναι μια χρονιά δύσκολων συγκρίσεων με τις αντίστοιχες περιόδους του 2020. Τις ίδιες ανησυχίες μοιράζονται και οι προμηθευτικές εταιρείες, που, σύμφωνα με το Market Watch, ήδη στις αρχές του 2021 άρχισαν να νιώθουν την πίεση της αγοράς στη χρηματιστηριακή τους αξία, ακόμη και μετά την ανακοίνωση αυξημένων πωλήσεων τριμήνου. Όπως σημειώνουν οι αναλυτές, πολλές μεγάλες προμηθευτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να αποδείξουν πως μπορούν να ανταπεξέλθουν στη σύγκριση κυρίως με την προηγούμενη άνοιξη και το καλοκαίρι. Οι αναλυτές της Morgan Stanley δηλώνουν πως πολλές επιχειρήσεις οι οποίες επωφελήθηκαν από τις συνθήκες της αγοράς που δημιούργησε ο COVID-19, συμπεριλαμβανομένου του λιανεμπορίου τροφίμων, έφθασαν στο ανώτατο σημείο απόδοσής τους. Όπως σημειώνουν, το λιανεμπόριο τροφίμων βρίσκεται μεταξύ των πλέον ευάλωτων, καθώς υπάρχει η πιθανότητα μείωσης των επιδόσεών του το 2021 κάτω από την προβλεπόμενη μέση ανάπτυξη για το 2022 (Simeon Gutman, αναλυτής της Morgan Stanley). Προστασία στις πιέσεις που δέχονται οι χρηματιστηριακές αξίες των επιχειρήσεων προσφέρει, σύμφωνα με τους αναλυτές της Τράπεζας της Αμερικής, η ανάπτυξη του e-commerce και των τεχνολογικών εφαρμογών, αλλά και η δυνατότητα προσφοράς χαμηλών τιμών, όπως δείχνουν τα παραδείγματα των Walmart, Costco, Target κλπ. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτές οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται και σε άλλα πεδία, όπως τα marketplaces, αλλά και στους κλάδους της οικονομίας και της υγείας. Οι αναλυτές σημειώνουν επίσης την αξία της ύπαρξης σχημάτων πιστότητας, κυρίως με προνομιακές υπηρεσίες για τα μέλη τους, όπως στην περίπτωση της Costco. 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 45

ΕΡΕΥΝΑ

Θα περάσει καιρός για να επανέλθουμε στην κανονικότητα Η διετία 2020-2021 σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη κρίση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ο κλάδος του λιανεμπορίου ταχυκίνητων προϊόντων, με δεδομένο ότι η ιστορία του στην Ελλάδα ξεκινά μεταπολεμικά. Παρόλα αυτά, το 2020 έκλεισε για τον κλάδο με θετικό πρόσημο, τουλάχιστον όσον αφορά τις πωλήσεις, και το ερώτημα είναι τι θα επακολουθήσει το 2021. ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΚΙΟΣΕ

κυλιόμενη Έρευνα Τάσεων στο Λιανεμπόριο FMCG, που πραγματοποιεί το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), καταγράφει τις απόψεις των στελεχών επιχειρήσεων του κλάδου για τα κύρια κλαδικά θέματα και προκλήσεις. Η έρευνα στην οποία αναφερόμαστε στο παρόν άρθρο διεξήχθη την περίοδο από 12 έως 23 Φεβρουαρίου 2021 με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου και δείγμα 180 ανώτερα και ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων (λιανεμπόριο-αλυσίδες σούπερ μάρκετ και προμηθευτές FMCG) από τη γενική διεύθυνση και τα τμήματα μάρκετινγκ, πωλήσεων, αγορών, οικονομικών, πληροφορικής κλπ. Τα αποτελέσματα της έρευνας απεικονίζουν την αξιολόγηση των εξελίξεων από τα στελέχη του κλάδου των FMCG -λιανεμπο-

46 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

ρίου και βιομηχανίας, για το Β’ εξάμηνο 2020, οι οποίες συνοψίζονται στην εκτίμηση για τη σταθερή πορεία των πωλήσεων συνολικά το 2020, μέσα σε ένα γενικά κακό οικονομικό κλίμα, το οποίο για περίπου ένα χρόνο ακόμα θα επηρεάζεται από την πανδημία του COVID-19. Σε σχέση με τις προσδοκίες για τις πωλήσεις του κλάδου (βλ. σχήμα 1), σε μεγάλο ποσοστό μεν οι ερωτηθέντες (40%) θεωρούν ότι οι πωλήσεις του κλάδου θα αυξηθούν το τρέχον εξάμηνο, αλλά σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό (43%) εκτιμούν ότι θα παρουσιάσουν μείωση. Μεσοσταθμικά τα στελέχη που συμμετείχαν στην έρευνα εκτιμούν ότι θα καταγραφεί μείωση της τάξης του 0,2% στις πωλήσεις του εξαμήνου Ιανουάριος-Ιούνιος 2021 σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2020, ενώ για το σύνολο του 2021 εκτιμούν πως θα σημειωθεί αύξηση πωλήσεων της τάξης του

0,1% μεσοσταθμικά. Η μικρή μείωση στο Α’ εξάμηνο αποδίδεται κυρίως στη σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, που χαρακτηρίστηκε από τις αγορές «πανικού» κατά τις πρώτες ημέρες εμφάνισης της πανδημίας. Σημειώνεται ότι τα στελέχη που προέρχονται από την πλευρά του λιανεμπορίου καταθέτουν πιο αισιόδοξες προβλέψεις σχετικά με την πορεία των πωλήσεων, συγκριτικά με τα στελέχη που προέρχονται από τη βιομηχανία. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (που συντίθεται από τις προσδοκίες για τις πωλήσεις και τις τιμές και την αξιολόγηση της οικονομίας) παραμένει αρνητικός (σχήμα 2), κάτι που οφείλεται κυρίως στις εκτιμήσεις των στελεχών για το πώς διαμορφώνονται οι οικονομικές συνθήκες της ελληνικής οικονομίας. Ο δείκτης καταγράφεται στο -0,18, αυξημένος λίγο σε σχέση με τον Οκτώβριο, υψηλότερος σε σχέση με τις χαμηλότερες επιδόσεις που

ΕΡΕΥΝΑ

Σχήμα 3: Εκτίμηση διάρκειας κρίσης COVID-19

Σχήμα 1: Διαχρονικές προσδοκίες για την εξέλιξη των πωλήσεων (2016-2021)

Για πόσο καιρό πιστεύετε θα κρατήσει η έκτακτη κατάσταση με τον κορωνοϊό COVID-19;

Πώς πιστεύετε ότι θα κινηθούν οι πωλήσεις του κλάδου το επόμενο 6μηνο σε σχέση με το ίδιο 6μηνο πέρυσι 2%

11%

24%

19%

28%

48%

13%

30% 31%

5% 24%

30%

30% 52%

33%

35%

62%

56%

40% 16%

24%

Ιαν. 20 19

Ιούλ. 2 018

Ιαν. 20 18

Σεπτ. 2

Ιαν. 201

Ιούλ. 20

016

Μείωση άνω του -5% Αύξηση +2 έως +4%

21%

18%

24%

29%

17%

29%

Μείωση -2 έως -4% Αύξηση άνω του +5%

2% 1%

15%

021

20%

19%

έως το καλοκαίρι 2021 έως το τέλος του 2021 έως το καλοκαίρι 2022 Περισσότερο

30%

Για πόσο καιρό πιστεύετε θα επηρεάζει την αγορά και την οικονομία η κατάσταση με τον κορωνοϊό COVID-19;

10%

Πρόβλε ψ 2021 σύ η νολο

18%

16%

7% 5%

Φεβρ. 2

37%

34%

15%

20%

Νοέμ. 2 0

42%

45%

41%

Απρ. 20

44%

29%

15%

60 50

Ιαν. 202

Ιούλ. 20

100

0% 3%

30%

27%

Αμετάβλητες -1% έως +1% 40%

Δεν την επηρεάζει πλέον Έως το καλοκαίρι 2021 Εως το τέλος του 2021 Έως το καλοκαίρι 2022 Περισσότερο

Σχήμα 2: Διαχρονική εξέλιξη δεικτών οικονομικού κλίματος (2017-2019) 1,0

0,66

0,8 0,6

0,28

0,4

0,16

0,2

0,04

0,13

0,01

0,0 -0,2 -0,4

-0,32

-0,22

-0,23

-0,18

-0,6 -0,8

έχουν καταγραφεί ιστορικά, αλλά με αρνητικό πρόσημο, που είχε να καταγραφεί από τον Ιούλιο του 2017. Το αρνητικό πρόσημο του δείκτη αποδίδεται στην ιδιαίτερα κακή αξιολόγηση του οικονομικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο

Φεβ-21

Νοε-20

Απρ-20

Ιαν-20

Ιουλ-19

Ιαν-19

Ιουλ-18

Ιαν-18

Ιουλ-17

Ιαν-17

-1,0

καλείται να λειτουργήσει ο κλάδος, καθώς οι μετρήσεις σε σχέση με τις προσδοκίες για τις πωλήσεις, όπως είδαμε παραπάνω, είναι σταθερές. Η αιτία για την κακή αυτή αξιολόγηση του οικονομικού περιβάλλοντος εξηγείται από τις εκτιμήσεις των στελεχών του κλάδου για τη χρονική διάρκεια της κρίσης,

όπως φαίνεται στο σχήμα 3. Το 85% πιστεύει ότι η έκτακτη κατάσταση που σχετίζεται με τον COVIC-19 θα διαρκέσει τουλάχιστον ως το τέλος του 2021, ενώ το 97% πιστεύει ότι η αγορά και η οικονομία θα επηρεάζονται από την έκτακτη κατάσταση έως το τέλος του 2021 ή και περισσότερο και το 70% τουλάχιστον ως το καλοκαίρι του 2022. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην αντίστοιχη έρευνα του Απριλίου του 2020, η προσδοκία της συντριπτικής πλειονότητας των ερωτηθέντων ήταν ότι η υγειονομική κρίση θα διαρκούσε 3 με 4 μήνες, κάτι που προφανώς δεν επαληθεύθηκε από τις εξελίξεις. Χαρακτηριστικό της επίδρασης που ασκεί η πανδημία στο οικονομικό περιβάλλον αποτελεί και το γεγονός ότι οι προβληματισμοί των στελεχών του κλάδου αφορούν στην πλειονότητά τους θέματα που σχετίζονται με το συγκεκριμένο γεγονός. Όπως φαίνεται στο σχήμα 4, η αβεβαιότητα του περιβάλλοντος σημειώνεται από τα στελέχη του κλάδου ως το κύριο πρόβλημα με διαφορά (ποσοστό 96%), και από το 79% ως «μεγάλο πρόβλη-

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 47

ΕΡΕΥΝΑ

Σχήμα 4: Προβλήματα και προκλήσεις για τις επιχειρήσεις του κλάδου

COVID-19. Αντίθετα, δεν θεωρείται σημαντικό πρόβλημα η εμφάνιση νέων ανταγωνιστών λόγω COVID-19 (και συγκεκριμένα λόγω της αύξησης των ηλεκτρονικών αγορών), ούτε η διαθεσιμότητα προϊόντων και οι ελλείψεις, ένα πρόβλημα που ήταν αρκετά πιο έντονο την άνοιξή του 2020.

Ποια από τα παρακάτω προβλήματα - προκλήσεις αντιμετωπίζετε σήμερα: Εμφάνιση νέων ανταγωνιστών λόγω COVID-19

45%

Διαθεσιμότητα-ελλείψεις προϊόντων

40%

16%

Μείωση πωλήσεων

30%

29%

Εύρεση και ανάπτυξη προσωπικού/στελεχών

36%

Αδυναμία κάλυψης νέων αναγκών των καταναλωτών για παράδοση στο σπίτι Χαμηλή κερδοφορία

42% 44%

28%

Εφαρμογή μέτρων της πολιτείας λόγω COVID-19

43%

34%

Αυξημένα κόστη λειτουργίας

60%

20%

Αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες λόγω COVID-19

51%

30%

Πρόβλεψη ζήτησης

35%

Αβεβαιότητα περιβάλλοντος

17%

(π.χ. παράδοση στο σπίτι από συνοικιακά καταστήματα)

Μεγάλο Πρόβλημα

11%

Παρότι η αύξηση του λειτουργικού κόστους αναγνωρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα, είναι κοινός τόπος στους ερωτηθέντες ότι το κόστος από τα μέτρα περιορισμού της λειτουργίας της αγοράς είναι αποδεκτό. Μόλις το 22% θεωρεί ότι το κόστος των μέτρων είναι μεγαλύτερο του υγειονομικού οφέλους από τα μέτρα, κάτι που δείχνει ότι η πλειονότητα, 4 στα 5 στελέχη, θεωρούν ότι μπορεί να γίνει αποδεκτό το υψηλό τίμημα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πανδημία.

26% 28%

49% 79% 20

100

Μικρό Πρόβλημα

Σχήμα 5: Απόψεις σε σχέση με την πανδημία Συμφωνείτε με τις παρακάτω προτάσεις;

85%

Οι πολίτες έχουν κουραστεί από τα συνεχή μέτρα, καθιστόντας αναποτελεσματικά Ο εμβαλιασμός του πληθυσμού είναι η μοναδική διέξοδος από την παρούσα κατάσταση της αγοράς

78%

Τα μέτρα της πολιτείας για την πανδημία είναι σωστά, αλλά δεν εφαρμόζονται από τους πολίτες

51%

Το προσωπικό των επιχειρήσεων της αγοράς έχει κουραστεί από τα συνεχιζόμενα μέτρα, μειώνοντας την παραγωγικότητα του

52%

Το κόστος των μέτρων περιορισμού της λειτουργίας της αγοράς είναι μεγαλύτερο του υγειονομικού οφέλους

22% 0

μα». Ακολουθεί η πρόβλεψη ζήτησης, η οποία σχετίζεται άμεσα με την αβεβαιότητα του περιβάλλοντος. Τα υπόλοιπα τρία προβλήματα που συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα σχετίζονται με την πανδημία: Οι αλλαγές στις κα-

48 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Όμως στις απόψεις των στελεχών είναι σαφής η καταγραφή μιας κόπωσης τόσο για το κοινό, όσο και για τις επιχειρήσεις (σχήμα 5). Το 85% θεωρεί ότι οι πολίτες έχουν κουραστεί από τα παρατεταμένα μέτρα και το 51% ότι το προσωπικό των επιχειρήσεων έχει κουραστεί από τα συνεχιζόμενα μέτρα, μειώνοντας την παραγωγικότητα του. Παράλληλα, ένα στα δύο στελέχη θεωρεί ότι τα μέτρα της πολιτείας είναι σωστά, αλλά δεν εφαρμόζονται από τους πολίτες. Κλείνοντας, φαίνεται ότι για την πλειονότητα των ερωτηθέντων, οι ελπίδες για έξοδο από τηνδύσκολη αυτή κατάσταση βρίσκονται στον εμβολιασμό του πληθυσμού. Το 78% συγκεκριμένα θεωρεί ότι έτσι θα επέλθει σιγά σιγά η επαναφορά στην πρότερη κατάσταση λειτουργίας της αγοράς. Θα πρέπει να τονιστεί ότι ειδικά για τον κλάδο του λιανεμπορίου ο εμβολιασμός έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία, λόγω της εντάσεως εργασίας, του υψηλού αριθμού εργαζομένων και της καθημερινής επαφής του προσωπικού με το κοινό.

100

ταναλωτικές συνήθειες, τα αυξημένα λειτουργικά κόστη (τα οποία, όπως έχει καταγραφεί σε προηγούμενη έρευνα, έχουν επιβαρυνθεί τον κλάδο το 2020 κατά 160 εκατ. ευρώ) και η εφαρμογή των μέτρων της πολιτείας λόγω

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι εξελίξεις είναι πολύ γρήγορες, με τα αποτελέσματα να αλλάζουν σημαντικά από μέτρηση σε μέτρηση. Είναι όμως ενθαρρυντικό για τις επιχειρήσεις του κλάδου ότι τουλάχιστον όσον αφορά το κομμάτι των πωλήσεων, οι τρέχουσες προσδοκίες είναι θετικές. 

Υπό την αιγίδα

presents

11o συνέδριο σελφ σέρβις

Food Retail Forum

Προς ένα δυναμικό μοντέλο αγοράς

Οι αγοραστικές και καταναλωτικές συνήθειες και ανάγκες μεταβάλλονται με πρωτόγνωρη ταχύτητα, υπό την πίεση της διπλής κρίσης, υγειονομικής και οικονομικής, οδηγώντας σε αντίστοιχης ταχύτητας μετασχηματισμό του λιανεμπορίου τροφίμων, με πρωταγωνιστές τα σούπερ μάρκετ και τους προμηθευτές τους.

22 04 2021

Οι στρατηγικές κινήσεις που λαμβάνουν υπόψη τις εξελίξεις στους τομείς της υγείας, της οικονομίας και της τεχνολογίας, θα διαμορφώσουν ένα νέο μοντέλο λειτουργίας της κλαδικής αγοράς.

ΟΜΙΛΙΕΣ-ΠΑΝΕΛ ΔΙΑΛΟΓΟΥ

ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Βασίλης Σταύρου Brand President, ΑΒ Βασιλόπουλος AE

Αριστοτέλης Παντελιάδης Διευθύνων Σύμβουλος, Metro AEBE

KEYNOTE SPEAKERS Miloš Ryba Head of Retail Strategic Projects at IGD

EXPERT IN RETAIL SOLUTIONS Michał Mierzejewski Vice President, Global Sales & Business Development, Retail Robotics

Αλέξης Φραγκιάδης Ιστορικός της Οικονομίας

ΕΡΕΥΝΕΣ Καθ. Γεώργιος Δουκίδης, Επιστημονικός Σύμβουλος, ΙΕΛΚΑ Λευτέρης Κιοσές, Γενικός Διευθυντής, ΙΕΛΚΑ

www.foodretailforum.com Δίνουμε χώρο στις νέες ιδέες και στρατηγικές που διαμορφώνουν το αύριο του κλάδου Περιεχόμενο: Ξένια Μαντζιώρη, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 164), E: xman@boussias.com Χορηγίες: Κατερίνα Μπουσμπουκέα, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 128), Ε: kbousboukea@boussias.com Συμμετοχές: Βασίλης Κουτσαβλής, T: 210 661 7777 (εσωτ. 129), Ε: vkoutsavlis@boussias.com



LIVE ON YOUR SCREEN

Γιώργος Γιακουμάκης, Project manager, European Investment Fund Δήμητρα Δασκαλάκη, Γενική Διευθύντρια Οργανωσιακής Ανάπτυξης & Επικοινωνίας, Metro AEBE Βάιος Δημοράγκας, Διευθύνων Σύμβουλος Ελλάδας & Βουλγαρίας, NielsenIQ Γιολάντα Ευφροσυνίδου, Διευθύντρια Marketing Omnichannel, Metro ΑΕΒΕ Κυριακή Ηλία, Πρόεδρος, ΕΣΒΕΠ Αλέξανδρος Μ. Κατσουρίδης, Partner, DECA Investments AIFM Γιώργος Κοντάκος, General Manager Consumer Products Division, L’Oréal Italia Σωκράτης Λαζαρίδης, Διευθύνων Σύμβουλος, Όμιλος Χρηματιστηρίου Αθηνών Κωνσταντίνος Μαχαίρας, Πρόεδρος, ΙΕΛΚΑ Εύη Μπολομύτη, E-Commerce Director, ΑΒ Βασιλόπουλος ΑΕ Άγις Πιστιόλας, Πρόεδρος, ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ Γιώργος Σαπέρας, CFO, Uni.Fund Σάββας Τορτοπίδης, Διευθυντής Ψηφιακού Μετασχηματισμού (CDO), Δ. Μασούτης ΑΕ Χριστίνα Χαλκιαδάκη, Πρόεδρος & Διευθύνουσα Σύμβουλος, Χαλκιαδάκης ΑΕ Ζέτα Χειμωνίδου, VP Marketing & Strategy Ελλάδος, ΑΒ Βασιλόπουλος AE

ΠΡΟΪΟΝ

ΚΑΦΕΣ

Η κατ’ οίκον κατανάλωση ευνοεί τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ Η αύξηση της κατ’ οίκον κατανάλωσης του καφέ, την οποία επέβαλαν τα lockdown και η παύση της λειτουργίας της αγοράς ho.re.ca., έδωσε σημαντική ώθηση στις πωλήσεις των προϊόντων της κατηγορίας μέσω των σούπερ μάρκετ, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 8,4% σε όγκο το 2020. Εντυπωσιακά ευνοημένη από αυτή την εξέλιξη είναι η διάθεση του καφέ εσπρέσο από το λιανεμπορικό ράφι, αν και παραμένει ακόμα μικρή η συμμετοχή του στο σύνολο των πωλήσεων της κατηγορίας. Το βέβαιο είναι ότι η αγορά του καφέ αποδεικνύεται ανθεκτικότατη στη συγκυρία των κρίσεων, αλλά όχι χωρίς τη βοήθεια των προωθήσεων, η οποία φαίνεται πως στο εξής εκ των πραγμάτων θα αυξηθεί περαιτέρω. Διότι ούτε η απόλαυση των premium γεύσεων, που κερδίζουν τον καταναλωτή, ούτε η διαφοροποίηση μέσω των προϊοντικών καινοτομιών και της συγκινησιακής επικοινωνίας μπορούν να «διασκεδάσουν» τη μείωση του καταναλωτικού εισοδήματος… ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ

ι πωλήσεις του καφέ πέρυσι μέσω των σούπερ μάρκετ, όπως ήταν αναμενόμενο, παρουσίασαν μεγάλη άνοδο, η οποία μάλιστα σε ορισμένες κατηγορίες του προϊόντος υπήρξε εντυπωσιακή. Ειδικότερα, ο κ. Απόστολος Μπαλατσός, μάρκετινγκ μάνατζερ της Cafetex, σημειώνει ότι «το 2020 η συνολική διάθεση καφέ από τα σούπερ μάρκετ παρουσίασε αύξηση 8,4% σε όγκο, βάσει των στοιχείων της IRI, ως συνέπεια της αύξησης της κατ’ οίκον κατανάλωσης, λόγω του lockdown και των περιοριστικών μέτρων στη λειτουργία της μαζικής εστίασης για την αντιμετώπιση της πανδημίας». Στην περίπτωση του εσπρέσο η άνοδος ήταν εκρηκτική, 37,7% σε

όγκο αι 38,6% σε αξία πωλήσεων. Εξαιρετικά ωφελήθηκε και το μικρό μερίδιο αγοράς των εσπρέσο ιδιωτικής ετικέτας, οι πωλήσεις των οποίων αυξήθηκαν κατά 49,3% σε όγκο και 81,5% σε αξία. Πάντως, ο επώνυμος ελληνικός καφές εξακολουθεί να έχει τα πρωτεία στις προτιμήσεις των καταναλωτών, αν και η άνοδος των πωλήσεών του ήταν σαφώς μικρότερη, 3,9% σε όγκο και 1,8% σε αξία. Ακόμα μικρότερη ανάπτυξη είχε ο ελληνικός καφές ιδιωτικής ετικέτας και μόνο σε όγκο (1,8%), καθώς οι πωλήσεις του σε αξία έπεσαν κατά 5,8%. Ο στιγμιαίος καφές παρουσίασε μικρή άνοδο 1,8 σε όγκο και 0,3% σε αξία πωλήσεων, αλλά οι ιδιωτικές ετικέτες του προϊόντος αναπτύχθηκαν αξιοσημείωτα, τουλάχιστον σε όγκο (7,6%), διότι σε αξία διατηρήθηκαν στο

επίπεδο του 2019 (οριακή πτώση -0,1%). Οι πωλήσεις του επώνυμου καφέ φίλτρου εμφάνισαν επίσης σημαντική ανάπτυξη 9,5% σε όγκο και 5,9% σε αξία, η οποία δεν επιβεβαιώθηκε στις ιδιωτικές ετικέτες του προϊόντος, που αύξησαν μεν τις πωλήσεις τους σε όγκο κατά 4,2%, αλλά σε αξία μειώθηκαν κατά 2,8% σε σχέση με το 2019.

ΠΡΟΩΘΉΣΕΙΣ ΚΑΙ PREMIUM ΓΕΎΣΕΙΣ ΣΕ ΠΡΏΤΗ ΖΉΤΗΣΗ

«Το 2020 ήταν μια πολύ ιδιαίτερη και απρόβλεπτη χρονιά. Το ξέσπασμα της Covid-19 επηρέασε σημαντικά την ευρύτερη κατηγορία του καφέ, όπως και όλα τα FMCG», λέει ο κ. Χρήστος Αλεβίζος, BEO Coffees Greece της

Καφές: Όγκος πωλήσεων (σε χιλ. κιλά) Στιγμιαίος καφές Ιδιωτική ετικέτα Ελληνικός καφές Ιδιωτική ετικέτα Καφές φίλτρου

2018

2019

11μηνο 2019

11μηνο 2020

Διαφορά

2.164,6

2.118,2

1.919,7

1.954,5

1,8%

205,6

187,5

169,8

182,8

7,6%

5.306,8

5.238,1

4.681,2

4.862,1

3,9%

507

484,3

437

444,8

1,8%

1.468,9

1.550,7

1.355,1

1.484

9,5%

Ιδιωτική ετικέτα

262,4

208,2

179,8

187,4

4,2%

Εσπρέσο

1.046

1.132,5

1.000

1.377,4

37,7%

20,2

12,5

18,7

49,3%

Ιδιωτική ετικέτα

Πηγή IRI

50 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

ΠΡΟΪΟΝ

Nestlé Ελλάς, επισημαίνοντας αφενός την είσοδο και νέων εταιρειών στην κατηγορία και αφετέρου την περαιτέρω εδραίωση εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αγορά του καφέ, κατόπιν της εισόδου τους και σε νέα κανάλια διάθεσης για ευνόητους λόγους. Η Nestlé, όπως σημειώνει, αυτό το πέτυχε «με τη διάθεση και την περαιτέρω εδραίωση της μάρκας Starbucks στο σούπερ μάρκετ, προσφέροντας ένα ευρύ προϊοντικό χαρτοφυλάκιο στις πλέον αναπτυσσόμενες κατηγορίες των καψουλών για μηχανές Nespresso και Nescafé Dolce Gusto, του φίλτρου και των κόκκων καφέ». Σε ό,τι αφορά την παραγωγή, σημειώνει πως «ο καφές συνεχίζει να είναι μια καθημερινή συνήθεια με τοπικό χαρακτήρα και γι’ αυτό πολλές εταιρείες θέλουν να μεταφέρουν την παραγωγή τους εδώ. Εμείς το πετύχαμε λανσάροντας στη λιανική στα τέλη του 2019 το Buondi Craft, που παράγεται στο εργοστάσιο μας στα Οινόφυτα. Μέσα από την τεχνογνωσία και τις εξελιγμένες τεχνολογικές δυνατότητες της μονάδας τοπικής παραγωγής, καταφέραμε να δημιουργήσουμε προϊόντα, που απαντούν στις γευστικές προτιμήσεις των Ελλήνων καταναλωτών για κατηγορίες του λιανικού εμπορίου, όπως αυτή του αλεσμένου και καβουρδισμένου espresso, στην οποία δεν είχαμε αποτύπωμα μέχρι πρότινος». Η εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων «οδήγησε στη μετατόπιση της εκτός σπιτιού κατανάλωσης, δημιουργώντας υπέρμετρη κινητικότητα στα ράφια του modern trade. Σίγουρα με την εξομάλυνση της λειτουργίας του ho.rε.ca η κατάσταση θα εξισορροπηθεί. Αναμένουμε να δούμε την μορφή της νέας

Καφές: Αξία πωλήσεων (σε χιλ. ευρώ) Στιγμιαίος καφές

2018

2019

11μηνο 2019

11μηνο 2020

Διαφορά

78.301,9

72.908,5

66.255,7

66.435

0,3%

Ιδιωτική ετικέτα

5.369,45

4.564,7

4.152,65

4.150,1

-0,1%

Ελληνικός καφές

72.944,6

69.800,7

62.656,1

63.798,2

1,8%

5.195,2

4.637,6

4.201,3

3.955,7

-5,8%

25.988,9

25.608,9

22.464

23.787,6

5,9%

Ιδιωτική ετικέτα Καφές φίλτρου Ιδιωτική ετικέτα Εσπρέσο Ιδιωτική ετικέτα

3.963,3

3.040,6

2.639

2.565

-2,8%

35.262,8

37.233,9

32.880,8

45.563,4

38,6%

360

305,6

275,5

500,1

81,5%

Πηγή IRI

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 51

ΠΡΟΪΟΝ

ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΛΙΣΤΙΚΕΣ ΟΙ ΠΡΟΩΘΗΣΕΙΣ Όπως σημειώνει ο κ. Χρ. Αλεβίζος (Nestlé), «οι προωθητικές ενέργειες που συνδέονται με τα προϊόντα της εταιρείας έχουν τρεις πυλώνες: Την έκπτωση στην τιμή, τo επιπλέον δωρεάν προϊόν και την προσφορά αξεσουάρ, που σχετίζονται με την προετοιμασία και την κατανάλωση του καφέ. Στόχος μας είναι να ικανοποιούμε τον καταναλωτή και στην εμπειρία απόλαυσης του καφέ και στην «ιεροτελεστία» παρασκευής του και σε ό,τι αφορά την ευαισθησία του στην τιμή». Ο κ. Δημ. Κουμπούρας (Kafea Terra) σχολιάζει ότι «η συμπεριφορά του σύγχρονου καταναλωτή έχει πλέον ζυμωθεί στις συνεχείς και διαρκείς τακτικές προώθησης, έτσι αισθάνεται πως η μάρκα τον πλησιάζει με ενδιαφέρον και ενσυναίσθηση. Αναμφίβολα αυτή η φιλοσοφία θα μας συνοδεύσει, για να συντροφεύει τους καταναλωτές που μας επιλέγουν και να αναπτύσσει σχέσεις πιστότητας, εμπιστοσύνης και επιβράβευσης. Τα τμήματα Retail & Trade Marketing της Kafea Terra σχεδιάζουν και ακολουθούν ολιστικό πλέγμα ενεργειών προώθησης των κωδικών μας price-off κατά περιόδους, on pack ενέργειες, γευσιγνωσίες και έντυπη κι ασφαλώς digital επικοινωνία. Θεωρούμε πως η 360 μοιρών προσέγγιση (omnichannel approach) επιτελεί την καλύτερη δυνατή αφήγηση της προσωπικότητας της μάρκας μας». Ο κ. Απ. Μπαλατσός εξηγεί ότι οι πρωθητικές ενέργειες της Cafetex «αποσκοπούν στο να επικοινωνούν την ανώτερη ποιότητα του καφέ μας, ενισχύοντας έτσι την τοποθέτηση της μάρκας Coffeeway στο premium segment της αγοράς και την ουσιαστική διαφοροποίησή της από τον ανταγωνισμό». Προσθέτει ότι η εταιρεία επενδύει σε στοχευμένη digital επικοινωνία, σε συνδυασμό με προωθητικές ενέργειες στα σούπερ μάρκετ, «προκειμένου να δίνει στους καταναλωτές την ευκαιρία αφενός να γνωρίσουν τα μοναδικά χαρακτηριστικά των προϊόντων μας, αφετέρου να αρθούν οι όποιοι ενδοιασμοί τους, όταν αγοράζουν για πρώτη φορά ένα premium προϊόν». Πάντως, επισημαίνει ότι η μεγάλου βαθμού επένδυση στις προωθητικές ενέργειες μπορεί μεν βραχυπρόθεσμα να αυξάνει τα μερίδια των προμηθευτών και των λιανεμπόρων, «αλλά μακροπρόθεσμα εκπαιδεύει τον καταναλωτή να θεωρεί τον καφέ ως είδος του οποίου το μοναδικό χαρακτηριστικό αξίας είναι η χαμηλότερη τιμή στο ράφι, με ό,τι αρνητικό αυτό συνεπάγεται για την εικόνα των brands και την κερδοφορία. Αντιθέτως η επένδυση στην καινοτομία και την ποιότητα, με την εισαγωγή νέων διαφοροποιημένων κωδικών ακόμα και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αποτελεί τον δρόμο της ανάπτυξης και των πωλήσεων και της κατηγορίας συνολικά». «Σαν ηγέτης στην κατηγορία του αλεσμένου espresso η Lavazza, θέλει να είναι πάντα δίπλα στους καταναλωτές», σημειώνει ο κ. Στεφ. Λοΐζος, προσθέτοντας ότι η εταιρεία έχει προγραμματίσει μια σειρά από προωθητικές ενέργειες για όλη την χρονιά, με έμφαση στις γιορτές και τις άλλες σημαντικές περιόδους για τον Έλληνα καταναλωτή. Ταυτόχρονα, επενδύει στο premiumization, με νέους καινοτόμους κωδικούς μέσα στη χρονιά. Εξάλλου, ο κ. Λοΐζος σημειώνει ότι αποτελεσματικότερες προωθητικές ενέργειες είναι συνήθως οι ολιστικές (ή 360 μοιρών), «που βρίσκονται σε όλα τα touchpoints του καταναλωτή, από την online εμπειρία του μέχρι τη διαδρομή του μέσα στα καταστήματα λιανικής». Σημειώνουμε ότι η επικοινωνιακή πλατφόρμα της Lavazza λέγεται «More Than Italian» και αποβλέπει στην ανάδειξη της ποικιλίας και της απόλαυσης του καφέ της σε όλες τις στιγμές κατανάλωσης.

52 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

ανονικότητας. Πάντως, δεν θα είναι η ίδια, όπως τη γνωρίσαμε όλοι μας», λέει ο κ. Δημήτρης Κουμπούρας, Κey Account Manager Retail της Kafea Terra. Διαπιστώνει επίσης ότι «αξιοσημείωτα αυξήθηκαν οι υπηρεσίες coffee on the go & delivery. Οι εκτιμήσεις και οι μετρήσεις δείχνουν μια τάση εδραίωσης αυτού του άξονα εξυπηρέτησης των καταναλωτών, οι επιχειρηματίες του οποίου έχουν εξαιρετικά εξελίξει την ποιότητα των υπηρεσιών τους και τον βαθμό ικανοποίησης των καταναλωτών». Από την πλευρά του ο κ. Στέφανος Λοΐζος, Marketing & Trade Marketing Manager της Beverage World, θεωρεί ότι στην αγορά πλέον «υπάρχει αυξημένη οικονομική πόλωση, κάτι που βιώσαμε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και που επανάφερε η πανδημία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία δύο τάσεων: Αφενός της αύξησης της ευαισθησίας του καταναλωτή στις τιμές και τις προσφορές και αφετέρου της ανόδου του premiumization. Και οι δυο τάσεις έχουν επηρεάσει την αγορά του καφέ. Έτσι, από τη μια πλευρά παρατηρείται μια αύξηση των προωθητικών ενεργειών και μεγαλύτερη ζήτηση των προσφορών και από την άλλη πλευρά, πιο premium μάρκες ή πιο premium γραμμές της ίδιας μάρκας. Μια άλλη σημαντική εξέλιξη είναι η κατακόρυφη αύξηση του ενδιαφέροντος για τη βιωσιμότητα στην αγορά του καφέ. Αυτό δεν αφορά μόνο τον καταναλωτή, που αναζητά τις ευσυνείδητες προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και όλες τις εταιρείες του κλάδου μας, που οφείλουν να προστατεύουν και τις καλλιέργειες του καφέ και τους καλλιεργητές του, σε μια εποχή που η ζήτησή του αυξάνεται ραγδαία. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες που ανταποκρίνονται, παράγοντας προϊόντα πιστοποιημένης βιωσιμότητας για το περιβάλλον, τον παραγωγό και τον καταναλωτή και με βιολογικά χαρμάνια, φαίνεται πως βγαίνουν κερδισμένες».

ΟΙ ΝΈΕΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΈΣ ΤΆΣΕΙΣ

«Η πανδημία και τα lockdown επέβαλλαν αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά, ενώ ώθησαν τις επιχειρήσεις να στραφούν σε νέες στρατηγικές κατευθύνσεις. Η αναστατωμένη πραγματικότητα όλων μας και οι

ΠΡΟΪΟΝ

Επισημαίνουμε την αυξημένη ζήτηση πέρυσι του καφέ εσπρέσο, ειδικά της κάψουλας (37,7% σε όγκο και 38,6% σε αξία στα σούπερ μάρκετ), όπως και τη μετατόπιση του καταναλωτικού ενδιαφέροντος σε πιο premium και διαφοροποιημένα προϊόντα καφέ σχετικές μελέτες δείχνουν πόσο η αγοραστική συμπεριφορά του κοινού συνυφαίνεται με τη διαρκώς μεταβαλλόμενη ψυχολογία, τις «λογικές» και τις functional ανάγκες», λέει η κ. Νιόβη Καλλέργη, Chief Marketing Officer της Kafea Terra. Όπως σημειώνει, «στην αυγή της νέας δεκαετίας σκιαγραφείται ένας πολύπλοκος συνδυασμός παραγόντων, που επιδρούν στον καταναλωτή και χρειάζεται να τον μελετήσουμε και να τον κατανοήσουμε καλά, αν θέλουμε να πετύχουμε. Η στρατηγική ανάπτυξης σχεδιάζεται πιο πολύ από ποτέ με κέντρο τον πελάτη, την προσωπική εμπειρία και τη συναισθηματική σχέση του με το προϊόν και τη μάρκα. «Έξυπνα», λειτουργικά προϊόντα, καινοτόμα λανσαρί-

54 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

σματα με συναίσθημα και ανθρωποκεντρική διάσταση, με εντιμότητα και σεβασμό για το περιβάλλον είναι σημαντικές παράμετροι για ένα επιτυχημένο brand, που προσβλέπει στην οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τον καταναλωτή, μέσα από μια ουσιαστική γι’ αυτόν εμπειρία απόλαυσης του προϊόντος». Στην αυξανόμενη ευαισθησία των καταναλωτών σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα, αναφέρεται και ο κ. Αλεβίζος, τονίζοντας ότι για τη Nestlé η βιωσιμότητα αποτελεί προτεραιότητα που διέπει συνολικά τη λειτουργία της: «Σε ό,τι αφορά τις συσκευασίες μας, έχουμε δεσμευθεί για 100% ανακυκλώσιμες ή επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες έως το 2025 και εργαζόμαστε συστηματικά προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ πρόσφατα παρουσιάσαμε τον οδικό μας χάρτη για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Παράλληλα, αναπτύσσουμε και υποστηρίζουμε σημαντικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας πλαστικής ρύπανσης και την ενημέρωση των καταναλωτών σε θέματα σχετικά με το περιβάλλον». Σε ό,τι αφορά τις νέες νέων καταναλωτικές τάσεις, δεν μπορεί παρά να επισημάνουμε την αυξημένη ζήτηση καφέ εσπρέσο, ειδικά για τις κάψουλες. Παράλληλα, το καταναλωτικό ενδιαφέρον φαίνεται πως έχει μετατοπιστεί σε premium και διαφοροποιημένα προϊόντα καφέ. Για τον κ. Αλεβίζο πράγματι «η κατανάλωση καφέ σε κάψουλες είναι σίγουρα η σημαντικότερη καινοτομία, αφού έδωσε τη δυνατότητα στον καταναλωτή να απολαμβάνει τον καφέ της επιλογής του στο σπίτι του. Το μέγεθος της καινοτομίας αντικατοπτρίζεται πλήρως στην εκτεταμένη και

ταχύτατη ανάπτυξη της συγκεκριμένης κατηγορίας, στην οποία δραστηριοποιούμαστε ιδιαίτερα δυναμικά με τις μάρκες Nespresso, Nescafé Dolce Gusto και Starbucks». Ο κ. Μπαλατσός τονίζει ότι πολλές επιχειρήσεις, ανταποκρινόμενες στις προαναφερόμενες τάσεις, «μπήκαν πλέον και στην αγορά των καψουλών espresso, ενώ εμπλούτισαν τις συλλογές τους με premium κωδικούς, όπως 100% Arabica, μονοποικιλιακούς καφέδες, καθώς και νέα αρωματικά variants. Ενδεικτικά ως μάρκα Coffeeway λανσάραμε premium κάψουλες αρωματικού espresso, δημιουργώντας ένα νέο market segment. Οι εν λόγω τάσεις σίγουρα ενισχύθηκαν από το lockdown, δεδομένου ότι οι καταναλωτές στράφηκαν σε premium μάρκες και προϊόντα οικιακής κατανάλωσης καφέ, προκειμένου να εξακολουθήσουν να προσφέρουν στον εαυτό τους την απόλαυση ένας καλού καφέ». Επίσης, τονίζει τη μεγάλη σημασία που είχε το άνοιγμα της αγοράς της κάψουλας εσπρέσο και στο σούπερ μάρκετ. «Λόγω της ευκολίας πρόσβασης και της πιο προσιτής τιμής, που έφερε η τοποθέτησή τους στην οργανωμένη λιανική, το ευρύ κοινό έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα τη ραγδαία ανάπτυξη της συγκεκριμένης κατηγορίας. Ωστόσο, με δεδομένο ότι η συμμετοχή των καψουλών espresso στο συνολικό όγκο της αγοράς του καφέ είναι εκ των πραγμάτων μικρή, ο αντίκτυπος στην συνολική κατανάλωση είναι σχετικά περιορισμένος», παρατηρεί. Μια άλλη ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι η αύξηση της ζήτησης καφέ χωρίς καφεΐνη, επισημαίνει ο κ. Λοΐζος, σημειώνοντας ότι «o καταναλωτής βάζει σε προτεραιότητα την υγεία του περισσότερο από ποτέ, όπως πι-

ΠΡΟΪΟΝ

στοποιεί η ανάπτυξη του κινήματος ευεξίας (wellness movement). Οι τάσεις υπέρ των μη αλκοολούχων ροφημάτων και της αναζήτησης προϊόντων χωρίς ζάχαρη επηρεάζουν θετικά την κατανάλωση του καφέ όλες τις ώρες της ημέρας. Σημαντικό κριτήριο για τον καταναλωτή είναι η διαδικασία της αποκαφεϊνοποίησης, όμως δεν θέλει να στερείται την ποιότητα και τη γεύση του αυθεντικού καφέ». Ο κ. Λοΐζος σημειώνει ότι, καθώς οι καταναλωτές είναι πλέον γνώστες της προέλευσης ακόμη και της διαδικασίας παραγωγής του, «αναζητούν την εμπειρία της καφετέριας, στα σπίτια τους, όπου διαπιστώνουμε πως ακολουθούν τη σχετική «ιεροτελεστία», με την άλεση κόκκων και με ημι-επαγγελματικά μηχανήματα espresso, κάνοντας τη στιγμή του καφέ ξεχωριστή γι’ αυτούς. Πλέον δεν μιλάμε για ex-periences αλλά για in-speriences. Στο πλαίσιο αυτό, ο καταναλωτής βρίσκει πλέον στο ράφι μια ευρεία γκάμα κόκκων αλεσμένου καφέ, ακόμη και καψουλών με διαφορετικά χαρμάνια, εντάσεις, αρώματα, προέλευση, βιολογικούς και μη, ακόμη και καφέδες βιώσιμης διαδικασίας παραγωγής».

ΑΣΑΦΕΊΣ ΑΚΌΜΑ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ

«Η αγορά του καφέ ξεχωρίζει για τη δυναμική και την ανθεκτικότητά της. Είναι διαρκώς μεταβαλλόμενη και με μεγάλες ελαστικότητες, ενώ αξιοποιεί όλα τα κανάλια πώλησης, έτσι ώστε μπορεί να ανακάμπτει ακόμα και σε πρωτοφανείς συγκυρίες, όπως της παν-

δημίας», λέει η κ. Καλλέργη, κατά την άποψη της οποίας η πανδημία θα μας απασχολεί για καιρό, ενώ επισημαίνει ότι στο πλαίσιό της οι τομείς που βρέθηκαν σε πλεονεκτική θέση είναι το οργανωμένο λιανεμπόριο, όπου σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Nielsen, η κατηγορία του espresso το 2020 είχε ανάπτυξη άνω του 30%, και το e-Commerce. Σε ό,τι αφορά τη μαζική εστίαση, κατά την άποψή της μέλλεται η διαμόρφωση μιας νέας τυπολογίας χώρων κατανάλωσης του καφέ, «με πιο μικρά, πιο hommy λειτουργικά καταστήματα, ευέλικτα, mobile και φιλικά», ενώ εκφράζει την πεποίθηση ότι στην μετά covid εποχή η ελληνική αγορά του καφέ «θα είναι και πάλι πολύ ενδιαφέρουσα και ελκυστική, με καινοτομίες και υψηλές αξίες».

προκλήσεις για την παραγωγή του καφέ, με επιπτώσεις τόσο στην ποιότητα όσο και στη διαθεσιμότητα του προϊόντος. Σημαντικές καινοτομίες κατά της κλιματικής αλλαγής είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων άρδευσης, η μείωση των εκπομπών αερίων που σχετίζονται με την παραγωγή του καφέ και η δημιουργία λύσεων για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής. Εκ μέρους της εταιρείας, τονίζει ο κ. Λοΐζος, γίνονται προσπάθειες για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των καλλιεργητών καφέ στις χώρες παραγωγής του, ένα σημαντικό έργο που ξεκίνησε η Lavazza το 2004 με τη λειτουργία του ιδρύματος Gioseppe & Pericle Lavazza».

Ο κ. Λοΐζος σημειώνει ότι η κλιματική αλλαγή είναι μία από τις σημαντικότερες

Ο κ. Αλεβίζος διαπιστώνει πως «η νέα χρονιά ξεκίνησε δύσκολα εξαιτίας της πανδημίας και των συνεχών lockdown σε όλη την Ελλάδα. Οι συνθήκες επί του παρόντος δείχνουν ότι θα συνεχιστεί η αυξητική κατανάλωση του καφέ στο σπίτι, συνθήκη η οποία ευνοείται από την κλειστή εστίαση…». Σημειώνει επίσης: «Tο οικονομικό περιβάλλον είναι αρκετά ασταθές και αβέβαιο, ωστόσο εκτιμώ ότι οι θετικές εξελίξεις στο λιανικό εμπόριο μπορεί να επεκταθούν και στην αγορά εκτός σπιτιού. Σε αυτό θα συμβάλλουν η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην κατηγορία, οι οποίες επιδιώκουν να προσφέρουν την αυθεντικότητα, την εξατομίκευση και την ποιότητα που ζητούν οι καταναλωτές». 

Nespresso, τις seasonal & limited edition Nescafé Gold Cappuccino και Starbucks κάψουλες για μηχανές Nespresso και Nescafé Dolce Gusto, καθώς και τους Starbucks κόκκους καφέ για αυτόματες μηχανές Espresso. • Η Lavazza λάνσαρε νέους κωδικούς Lavazza Qualita Rossa Beans 250gr και Qualita Rossa double pack, προσφέροντας υψηλής ποιότητας καφέ σε οικονομική συσκευασία, όπως και τον premium κωδικό Lavazza Qualita Oro Mountain Grown από την καλύτερη ποικιλία 100% Arabica, καλλιεργούμενη στα 2.000 μέτρα. Επίσης, οι καταναλωτές θα έχουν την ευκαι-

ρία να δοκιμάσουν την ανανεωμένη σειρά βιολογικού οργανικού καφέ Tierra φίλτρου for Amazonia, for Africa, for Planet με τα καλύτερα χαρμάνια, προσεκτικά επιλεγμένα σε συνεργασία με την ΜΚΟ Rainforest Alliance. Η εταιρεία ετοιμάζει νέα λανσαρίσματα μέσα στη χρονιά, τα οποία θα ανακοινώσει σύντομα. • Η Kafea Terra την τελευταία τριετία έκανε καινοτόμα λανσαρίσματα στον καφέ Dimello Espresso και Dimello Filtre, με κλασσικά και μονοποικιλιακά χαρμάνια σε φρέσκες και λειτουργικές συσκευασίες. Επίσης, έχει λανσάρει κάψουλες Dimello συμβατού τύπου.

Ο κ. Μπαλατσός επισημαίνει ότι, βάσει των στοιχείων της IRI, η ποσότητα του καφέ που πωλείται ετησίως από τα σούπερ μάρκετ «μένει ανεπηρέαστη από την επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, γεγονός που δηλώνει τη σημασία του καφέ για τον Έλληνα καταναλωτή». Πιστεύει ότι, εφόσον εξακολουθεί να μας ταλαιπωρεί η πανδημία, η αυξητική τάση της κατ’ οίκον κατανάλωσης θα συνεχιστεί, όπως και η μετατόπιση της ζήτησης σε πιο «μοντέρνες» κατηγορίες καφέ, όπως οι κάψουλες espresso, και σε πιο premium προϊόντα.

Νέα λανσαρίσματα • Η Nestlé λανσάρει νέα προϊόντα σε όλες τις κατηγορίες καφέ, όπως τα πρώτα Vegan Latte Cappuccino mixes στην εγχώρια αγορά, που ανταποκρίνονται στην αυξανόμενη επιθυμία των καταναλωτών για plant-based προϊόντα, τον Λουμίδη Παπαγάλο Μονοποικιλιακό από 100% arabica κόκκους καφέ, τον Nescafé Black Roast με πιο έντονη γεύση καφέ, τον Nescafé Dolce Gusto Cold brew, για τους λάτρεις ενός πιο ήπιου κρύου καφέ, το Starbucks filter, μια νέα πρόταση στην κατηγορία του καφέ φίλτρου, καθώς και της μοναδικής προέλευσης κάψουλες Starbucks Colombia και Sumatra για μηχανές

56 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

AΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

Σημαντική η συμβολή των αλυσίδων σούπερ μάρκετ Οι κάδοι ανακύκλωσης συσκευών εντός των καταστημάτων των αλυσίδων λιανικής τροφίμων, αν και συνήθως δεν είναι τοποθετημένοι σε κεντρικό σημείο ώστε να τραβούν άμεσα το βλέμμα των καταναλωτών, έχουν καταφέρει να εγγραφούν στη μνήμη τους και ανακαλούνται κάθε φορά που μια ηλεκτρική συσκευή έχει ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής της. Θα μπορούσε να εξελιχθεί αυτή η ωφέλιμη διαδικασία και πώς; ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗ

χεδόν 58.000 τόνοι συσκευών ανακυκλώθηκαν το 2020, αριθμός ελάχιστα μειωμένος σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, λόγω κυρίως της πανδημίας, αλλά 72 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με τους 800 τόνους που είχαν συλλεχθεί το 2004, όταν ξεκίνησε τη δράση της η εταιρεία Ανακύκλωση Συσκευών, στης οποίας το μετοχικό κεφάλαιο συμμετέχουν 10 από τις μεγαλύτερες εταιρείες κατασκευής και εισαγωγής ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών. Μια ιδιαιτερότητα της συμμετοχικής εταιρείας είναι ότι οι μέτοχοι δεν λαμβάνουν μέρισμα και το κέρδος από τα έσοδά της, τα οποία προέρχονται από τους υπόχρεους παραγωγούς, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, χρησιμοποιούνται μόνο για την κάλυψη του κόστους της ανακύκλωσης. Από το 2004 μέχρι και το 2015 οι εθνικοί ετήσιοι στόχοι περιλάμβαναν τη χωριστή συλλογή τουλάχιστον 4 κιλών ηλεκτρικών αποβλήτων κατά μέσο όρο ανά κάτοικο. Ως καταλύτης της ανακύκλωσης συσκευών, λειτούργησε η νέα ευρωπαϊκή οδηγία που ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο τον Μάιο του 2014 και ορίζει ότι από το 2016 η ποσότητα που οφείλει να συγκεντρώνει και να ανακυκλώνει κάθε κράτος μέλος ανέρχεται στο 45% του μέσου όρου του βάρους των συσκευών που αγοράστηκαν την αμέσως προηγούμενη τριετία. Το 2019 το ποσοστό αυτό θα έπρεπε να είχε φτάσει στο 65%. Ωστόσο, βάσει των στοιχείων της ΕΕ, όπως αυτά διαμορφώθηκαν το 2020, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ

58 | σελφ σέρβις | Mάρτιος 2021

των οποίων και η Ελλάδα, απείχαν αρκετά από τον στόχο, καθώς ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν κοντά στο 43%.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΣΉΜΕΡΑ

Η προσπάθεια ανακύκλωσης ξεκινά από το δίκτυο σημείων συλλογής της Ανακύκλωσης Συσκευών για την ανακύκλωση συσκευών και λαμπτήρων. Από το σύνολο των 13.000 σημείων συλλογής, τα 3.000 βρίσκονται σε καταστήματα λιανικής κι από αυτά περίπου 1.000 σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Η συμμετοχή των καταστημάτων λιανικής τροφίμων στη συλλογή συσκευών είναι σχετικά μικρή και εκτιμάται κοντά στο 6% του βάρους των συσκευών που συλλέγονται συνολικά από τη λιανική, γεγονός που οφείλεται κυρίως στο ότι στα καταστήματα καταλήγουν συνήθως συσκευές μικρού βάρους. Το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί, αν στο σύστημα συλλογής προστίθεντο μεγάλες αλυσίδες που σήμερα δεν διαθέτουν σημεία ανακύκλωσης συσκευών, ενώ διαθέτουν σημεία συλλογής λαμπτήρων, μπαταριών, κλπ, όπως η ΑΒ Βασιλόπουλος, αλλά και μικρότερες αλυσίδες τροφίμων με περιορισμένη ή πανελλαδική εμβέλεια. Σύμφωνα με την κ Νατάσσα Βορηά, διευθύντρια μάρκετινγκ και επικοινωνίας στην Ανακύκλωση Συσκευών, «εκτός της ανακύκλωσης, η εταιρεία υλοποιεί με σταθερά βήματα νέες δραστηριότητες που ακολουθούν τις σύγχρονες περιβαλλοντικές επιταγές και τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Μέσα στο 2020 και στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Life ReWeee, η Ανακύκλωση Συσκευών πέτυχε τα πρώτα αποτελέσματα

Νατάσσα Βορηά, Ανακύκλωση Συσκευών

στην επαναχρησιμοποίηση των ηλεκτρικών αποβλήτων, έχοντας συνεργασία με δύο εξειδικευμένα κέντρα στον Ασπρόπυργο και το Ωραιόκαστρο. Επιπλέον έχει ξεκινήσει δραστηριότητες στο κομμάτι της ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης των δοχείων μελανιών και τόνερ. Σκοπός της συλλογής των αποβλήτων δοχείων μελανιών & τόνερ είναι η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίησή τους ή εφόσον αυτή δεν είναι δυνατή, η ορθή επεξεργασία για την ανάκτηση υλικών». Μια νέα πρόταση στον τομέα της ανακύκλωσης και ειδικότερα των φορητών τηλεφώνων, εμφανίστηκε από μια start-up εταιρεία που δραστηριοποιήθηκε πιλοτικά στην ελληνική αγορά από την περασμένη χρονιά. Πρόκειται για τη Green Panda, που ιδρύθη-

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) είναι 12 και βρίσκονται σε κομβικά σημεία της χώρας». Τα ΑΗΗΕ αποτελούνται από διαφορετικά κατασκευαστικά μέρη και υλικά που σε πολλές περιπτώσεις είναι επιβλαβή αν απελευθερωθούν στο περιβάλλον. Γι’ αυτό όλες οι μονάδες όπου γίνεται η επεξεργασία των συσκευών λειτουργούν βάσει ευρωπαϊκών προδιαγραφών, εφαρμόζοντας διαδικασίες βασισμένες σε αυστηρά πρότυπα για τη διαχείριση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων. Με την ολοκλήρωση της επεξεργασίας των παλιών συσκευών, τα αξιοποιήσιμα υλικά τους επιστρέφουν στην παραγωγή νέων προϊόντων ως πρώτη ύλη.

σε ανακύκλωση. Στη συζήτηση που είχαμε με τον διευθυντή μάρκετινγκ της εταιρείας, κ. Δημήτρη Λαμπίδη, μας ενημέρωσε ότι η πιλοτική φάση ανάπτυξης του δικτύου των ATM της εταιρείας σε 19 καταστήματα της αλυσίδας ΑΒ Βασιλόπουλος στην Αττική έχει αποφέρει μέχρι τώρα τη συλλογή άνω των 5.000 φορητών τηλεφώνων. Τον περασμένο Σεπτέμβριο η Green Panda χρηματοδοτήθηκε με 1,5 εκατ. ευρώ και είναι αρκετά πιθανός ένας δεύτερος γύρος χρηματοδότησης μέσα στο 2021, που θα αξιοποιηθεί κυρίως για πανελλαδική επέκταση του δικτύου των ATM. Συντομότερα από το βήμα αυτό, η εταιρεία πρόκειται να αυξήσει στα 40 τα ATM που θα στεγάζονται σε καταστήματα της ΑΒ Βασιλόπουλος στην περιοχή της Αττικής.

ΠΟΎ ΚΑΤΑΛΉΓΟΥΝ ΟΙ ΣΥΣΚΕΥΈΣ

Στο σύνολό τους οι συσκευές που συλλέγονται από τους κάδους ανακύκλωσης της εταιρείας Ανακύκλωση Συσκευών προωθούνται σε μονάδες επεξεργασίας, οι οποίες έχουν συνεργασία με την εταιρεία και ελέγχονται από αυτή για τις σωστές πρακτικές διαχείρισης και τα αποτελέσματα της επεξεργασίας, με γνώμονα την προστασία των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Όπως μας λέει αναλυτικότερα η κ. Βορηά, «οι μονάδες όπου γίνεται η αποσυναρμολόγηση, η απορρύπανση και η μηχανική επεξεργασία των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού

Τα ποσοστά ανάκτησης των αξιοποιήσιμων υλικών των συσκευών βρίσκονται από το 2005 μέχρι και σήμερα σταθερά υψηλότερα από τους στόχους της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Στο σύνολο των συσκευών, το ποσοστό ανάκτησης, δηλαδή το βάρος των συσκευών που μετατρέπεται σε χρήσιμα υλικά, ανέρχεται περίπου στο 90% και είναι από τα κορυφαία στην Ευρώπη. Ένα μικρό ποσοστό των ανακυκλώσιμων υλικών, όπως ο χρυσός που βρίσκεται σε πολύ μικρή ποσότητα σε κινητά τηλέφωνα, ανήκουν στην κατηγορία που συνδυάζει μικρό βάρος με υψηλή τιμή. Άλλα υλικά, όπως το πλαστικό ή το σίδερο, θα πρέπει να συγκεντρωθούν σε αρκετούς τόνους για να αποφέρουν ένα αξιοπρόσεκτο έσοδο. Αυτός είναι και ο λόγος που η Green Panda ακολουθεί διαφορετικό επιχειρηματικό μοντέλο. Σύμφωνα με τον κ. Λαμπίδη, «η αξία ενός παλιού κινητού τηλεφώνου που οδηγείται στην ανακύκλωση σπάνια υπερβαίνει τα 3 ευρώ (κατά μέσο όρο κυμαίνεται μεταξύ 1 και 2 ευρώ). Στόχος της Green Panda είναι η υποστήριξη της κυκλικής οικονομίας. Τα Green Panda ΑΤΜs αξιολογούν άμεσα την κινητή συσκευή του χρήστη και ανάλογα με το μοντέλο, τη χρονολογία και την κατάσταση της, δίνουν μία δυναμική οικονομική προσφορά, την οποία ο χρήστης μπορεί να καρπωθεί εκείνη τη στιγμή. Εάν η συσκευή δεν πληροί τις προϋποθέσεις αγοράς, τότε ο χρήστης μπορεί να ανακυκλώσει υπεύθυνα την συσκευή του αφήνοντάς την στο μηχάνημα». 

Mάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 59

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Πανδημία δύο ταχυτήτων «Ελευθερία, αν-ισότητα, αδελφοσύνη»! Αυτή είναι η καταγγελτική παράφραση του γαλλικού συνθήματος σύνοψης των ιδεωδών της Γαλλικής Επανάστασης, που θα αποτελέσει την αιχμή της εκστρατείας της Oxfam στη Γαλλία κατά των διαχρονικά τεράστιων εισοδηματικών ανισοτήτων, οι οποίες μεγεθύνθηκαν την περίοδο της πανδημίας. Σύμφωνα με την έκθεση της ΜΚΟ, οι 1.000 πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο μεταξύ του Μαρτίου και του Δεκεμβρίου πέρυσι κατάφεραν να καλύψουν τις οικονομικές απώλειες, που υπέστησαν οι περιουσίες τους εξαιτίας της διττής κρίσης, υγειονομικής και οικονομικής. ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

ντίστοιχα, οι μη έχοντες τεράστιο πλούτο θα χρειαστούν πάνω από δέκα χρόνια για να συνέλθουν από τον οικονομικό αντίκτυπο. Σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με τα στοιχεία του περιοδικού Forbes και της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse, οι δισεκατομμυριούχοι είδαν τις περιουσίες τους να αυξάνονται κατά 3,9 τρισ. δολάρια από τη 18η Μαρτίου ως την 31η Δεκεμβρίου 2020. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στις ΗΠΑ, στην Κίνα και στη Γαλλία. Επιπλέον, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, του ΟΟΣΑ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, η πανδημία θα οδηγήσει σε ακραία φτώχεια (δηλαδή σε διαβίωση με λιγότερα των 1,9 δολ. την ημέρα) 71-100 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ θα πλήξει κυρίως εργαζόμενους χαμηλής εξειδίκευσης, που βρίσκονται στα κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια.

Η ΑΝΙΣΌΤΗΤΑ ΜΕΤΑΞΎ ΤΩΝ ΚΡΑΤΏΝ ΣΤΗΝ ΕΕ

Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat για την οικονομική ανισότητα, τα 21 από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, που έχουν θεσπισμένους εθνικούς κατώτερους μισθούς, χωρίζονται σε τρεις κύριες ομάδες βάσει του ύψους των μισθών. Συγκεκριμένα, στο τέλος του 2020 δέκα κράτη του ανατολικού πλευρού της ΕΕ είχαν ελάχιστους μηνιαίους μισθούς κάτω των 700 ευρώ, πέντε κράτη στα νότια της ΕΕ είχαν αντίστοιχα ελάχιστους μισθούς μεταξύ 700 και 1.100 ευρώ, ενώ στα υπόλοιπα έξι κράτη της δυτικής και βόρειας ΕΕ, οι ελάχιστοι μισθοί ήταν άνω των 1.500 ευρώ. Αν οι μισθοί εκφραστούν σε πρότυπα αγοραστικής δύναμης

60 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

(PPS), τότε το Λουξεμβούργο κατατάσσεται πρώτο με 1.668 PPS, η Γερμανία δεύτερη με 1.504 PPS, η Ολλανδία τρίτη με 1.442, το Βέλγιο τέταρτο με 1.412 και η Γαλλία πέμπτη με 1.370 PPS. Από την άλλη, η Βουλγαρία έχει 623 PPS, η Λετονία 642, η Εσθονία 684, η Σλοβακία 721 και η Ουγγαρία 741 PPS. Η Ελλάδα έχει 879 PPS, σχεδόν τα μισά του Λουξεμβούργου και κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.

ΟΙ ΑΝΙΣΌΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ

Έντονες είναι οι εισοδηματικές ανισότητες και στο εσωτερικό της χώρας μας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ αναφορικά με την οικονομική ανισότητα το 2019, ο δείκτης S80/S20 ανέρχεται στο 5,1, δηλαδή το μερίδιο του εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού είναι 5,1 φορές μεγαλύτερο από το μερίδιο του εισοδήματος του φτωχότερου 20% του πληθυσμού. Επιπλέον, ο δείκτης άνισης κατανομής εισοδήματος (συντελεστής GINI) εκτιμήθηκε το 2019 σε 31%, που σημαίνει πως αν επιλεγούν δύο τυχαία άτομα του πληθυσμού, αναμένεται ότι το εισόδημά τους θα διαφέρει κατά 31% του μέσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος. Ωστόσο, η πανδημική κρίση δημιουργεί τάσεις επιπλέον διεύρυνσης των εισοδηματικών ανισοτήτων. Από τα στοιχεία της ετήσιας έρευνας του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες των νοικοκυριών το 2020, προκύπτει ότι τέσσερα στα δέκα νοικοκυριά (37,5%) δήλωσαν πως το εισόδημα τους μειώθηκε, έναντι ποσοστού 8,1% που δήλωσαν πως το εισόδημα τους αυξήθηκε. Για το 54,3%

των νοικοκυριών το εισόδημά τους παρέμεινε αμετάβλητο. Για τα σχεδόν τέσσερα στα δέκα νοικοκυριά (37,5%) που δήλωσαν μείωση εισοδήματος το 2020, ο μέσος όρος της μείωσης είναι της τάξης του 34,71%. Στον αντίποδα, για το 8,1% των νοικοκυριών, που δήλωσαν αύξηση του εισοδήματος, η αύξηση είναι κατά μέσο όρο 16,94%. Τα νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα έως 5.000 ευρώ αυξήθηκαν (6% το 2020 έναντι 4,6% το 2019), όπως επίσης και τα νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ (6,7% το 2020 έναντι 5,8% το 2019). Ταυτόχρονα, μειώθηκαν τα νοικοκυριά που ανήκουν στις μεσαίες εισοδηματικά κατηγορίες και ιδιαίτερα εκείνα που κατατάσσονται στην κατηγορία εισοδημάτων 18.001-25.000 ευρώ, καθώς υποχώρησαν σχεδόν κατά 5 μονάδες (16% το 2020 έναντι 20,9% το 2019). Από τα προαναφερόμενα φαίνεται πως μια σημαντική επίπτωση της πανδημίας είναι η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης και η χειροτέρευση της θέσης των φτωχών νοικοκυριών. Προσέτι, σύμφωνα πάντα με την έκθεση του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ, σχεδόν ένα στα τέσσερα νοικοκυριά (23%) δηλώνει πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (εφορία και ασφαλιστικά ταμεία), ενώ κατά το 17,7% τα νοικοκυριά δηλώνουν πως δε θα μπορέσουν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους σε Δημόσιο-ασφαλιστικά ταμεία. Τα μεγαλύτερα ποσοστά αδυναμίας εκπλήρωσης σχετικών υποχρεώσεων καταγράφονται σε νοικοκυριά με εισόδημα έως 10.000 ευρώ (30,2%) και ακολουθούν τα νοικοκυριά με κύρια πηγή εισοδήματος την επιχειρηματική δραστηριότητα (29,1%), τα νοικοκυριά των νησιών του Αιγαίου

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Για το 43,4% των νοικοκυριών το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί για 19 ημέρες, ενώ η αποταμίευση –δηλαδή η άλλη όψη της επένδυσης στην οικονομία– πιάνει πάτο, αφού το 81,8% των νοικοκυριών κατά την έρευνα του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ αδυνατεί να αποταμιεύσει και της Κρήτης (28,5%) και των νοικοκυριών με άνεργο μέλος (25,2%). Ιδιαίτερα μεγάλο, 14,7%, είναι το ποσοστό των νοικοκυριών, κυρίως των πολυμελών και με άνεργο μέλος, όπως και εκείνων που βρίσκονται στη χαμηλότερη εισοδηματική κατηγορία, που φοβούνται πως, λόγω οφειλών, θα χάσουν τα σπίτια τους.

το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί για 19 ημέρες, ενώ η αποταμίευση –δηλαδή η άλλη όψη της επένδυσης στην οικονομία– πιάνει πάτο, αφού το 81,8% των νοικοκυριών κατά την έρευνα αδυνατεί να αποταμιεύσει.

Η κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί, επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει τις τάσεις της κατανάλωσης, άρα και την ποιότητα ζωής των νοικοκυριών. Συγκεκριμένα, τα επτά στα δέκα νοικοκυριά περιόρισαν τις δαπάνες τους για εξόδους (εστιατόρια, καφέ, σινεμά κ.ά.), περισσότερα από τα έξι στα δέκα ξόδεψαν λιγότερα για ταξίδια, έξι στα δέκα περιόρισαν τις δαπάνες τους για ένδυση-υπόδηση, τα μισά περίπου ξόδεψαν λιγότερα για μετακινήσεις, ενώ περίπου τα δύο στα δέκα νοικοκυριά διέθεσαν λιγότερα χρήματα για είδη διατροφής. Επίσης, τα τρία στα δέκα νοικοκυριά καθυστέρησαν να αναζητήσουν την κατάλληλη θεραπεία για ιατρικά προβλήματα, ενώ τα δύο στα δέκα καθυστέρησαν να πληρώσουν το ηλεκτρικό ρεύμα. Τα προαναφερόμενα αιτιολογούν γιατί για το 43,4% των νοικοκυριών

Η «αδυναμία» ανάσχεσης των κυμάτων της πανδημίας και η εργαλειακή χρήση του περιορισμού της οικονομικής και κοινωνικής ζωής έχει απρόβλεπτες επιπτώσεις στην οικονομία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρών και των μεσαίων. Αν όχι η ίδια, μια παρόμοια κατάσταση επικρατεί στην Ευρώπη και στον κόσμο όλο, με την πανδημία και την οικονομική κρίση, που τη συνοδεύει, να δημιουργούν μια χωρίς προηγούμενο ανασφάλεια στην κοινωνική πλειοψηφία. Άλλωστε, η χρόνια άσκηση μονεταριστικών πολιτικών, εξουθενωτικής δημοσιονομικής πειθαρχίας και μονόπλευρης λιτότητας είχε αρνητικές έως καταστροφικές συνέπειες, με βαρύτατο κοινωνικό τίμημα. Η προοπτική της ανεργίας για μεγάλες ομάδες του πληθυσμού, η απορρύθμιση των εργασι-

ΑΝΑΠΆΝΤΗΤΑ ΕΡΩΤΉΜΑΤΑ ΔΙΑΚΌΣΙΑ ΧΡΌΝΙΑ ΜΕΤΆ…

ακών σχέσεων, το κλείσιμο πολλών μικρών επιχειρήσεων, η φτώχεια, η κρίση αξιών, το οικολογικό κόστος και το πολιτιστικό κενό είναι μερικές μόνο από τις επιπτώσεις, τις οποίες επιδείνωσε άρδην η πανδημία. Γιατί η πραγματική αιτία βρίσκεται στις θεμελιώδεις και τις μεταβαλλόμενες αντιφάσεις του οικονομικού συστήματος, που εκδηλώνονται ως μεγέθυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Το ερώτημα που προκύπτει, είναι αν μια σύγχρονη οικονομική πρόταση μπορεί να ξαναβρεί την κοινωνική της διάσταση και να διαλύσει ψευδαισθήσεις, να ενεργοποιήσει την κοινωνική συνειδητοποίηση και να γεννήσει δράσεις προς την κατεύθυνση της ορθολογικής λύσης των τεράστιων ανισοτήτων. Στην Ελλάδα σήμερα, μετά από μια πορεία 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, το ερώτημα του ανωνύμου συγγραφέως της «Ελληνικής Νομαρχίας» «διατί ο πλούσιος να τρώγη, να πίνη, να κοιμάται, να ξεφαντώνη, να μην κοπιάζη και να ορίζη, ο δε πτωχός να υπόκειται, να κοπιάζη, να δουλεύη πάντοτε, να κοιμάται κατά γης, να διψή και να πεινά;» είναι βέβαιο πως δεν έχει απαντηθεί. 

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 61

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η % µεταβολή του ΑΕΠ (σε τιµές έτους αναφοράς 2015) 6

5 3,5

4 2 0

-0,4

-2 -4 -6

1,9

1,6

1,3

0,7 -0,5

2020, 2021, 2022 προβλέψεις Κομισιόν

-2,7 -4,3

-5,5

-8 -10 -12

-9,1

-10,1

Μεγάλη ύφεση της τάξης του 10% προέβλεψε η Κοµισιόν για την Ελλάδα το 2020, ενώ για φέτος προβλέπει θετικό ρυθµό ανάκαµψης 3,5% και για το 2022 αύξηση του ΑΕΠ κατά 5%. Σύµφωνα µε τη σχετική ανακοίνωση, η ανάκαµψη της χώρας θα βασιστεί στην ιδιωτική κατανάλωση, στην αύξηση των εξαγωγών και στην υποστηρικτική δηµοσιονοµική πολιτική από το Ταµείο Ανάκαµψης. Βεβαίως, οι παραπάνω εκτιµήσεις χαρακτηρίζονται από µεγάλο βαθµό αβεβαιότητας, αφού η αντιµετώπιση της πανδηµίας στην ΕΕ και την Ελλάδα είναι αρκετά προβληµατική και η συνακόλουθη οικονοµική κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη.

-10

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ-Κοµισιόν

∆είκτης PMI

48,7

Οκτώβριος 2020

42,3

Νοέμβριος 2020

46,9

Δεκέμβριος 2020

Ιανουάριος 2021 38

Σύµφωνα µε το δελτίο τύπου της HIS Markit PMI για τον τοµέα µεταποίησης στην Ελλάδα (1/2/2021), ο κύριος δείκτης PMI έκλεισε στις 50 µονάδες στο ξεκίνηµα του 2021, τιµή υψηλότερη των 46,9 µονάδων του ∆εκεµβρίου, των 42,3 µονάδων του Νοεµβρίου και των 48,7 µονάδων του Οκτωβρίου του 2020. Στην αύξηση της τιµής του συνέβαλε η βραδύτερη συρρίκνωση της παραγωγής και των νέων παραγγελιών, λόγω της σταθεροποίησης των λειτουργικών συνθηκών. Ωστόσο, οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασµού παρέµειναν, προκαλώντας και πάλι ανησυχίες, καθώς η απόδοση των προµηθευτών επιδεινώθηκε σηµαντικά. Οι εταιρείες ανέφεραν ότι οι ελλείψεις πρώτων υλών και οι περιορισµοί στις µετακινήσεις, ήταν οι κύριοι λόγοι της αύξησης του χρόνου παράδοσης των προµηθειών.

Πηγή: HIS Markit PMI

Μεταβολή % του εισοδήµατος το 2020 ανά κύρια πηγή 80

Αυξήθηκε Μειώθηκε Παρέµεινε το ίδιο

70 60

70,9

67,6

50 39,3

40 30

24,8

20,3

20 10 0

8,8

8,9

7,3

Μισθός

Πηγή: ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ

62 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

Σύνταξη

Έσοδα / κέρδη από επιχείρηση

Σύµφωνα µε την ετήσια έρευνα του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ, το 2020 στο 39,3% των νοικοκυριών µε µισθωτά εισοδήµατα οι αποδοχές µειώθηκαν έναντι, αντίστοιχα, 24,8% των νοικοκυριών µε εισοδήµατα από συντάξεις. Ωστόσο, το εντυπωσιακό είναι πως µειώσεις εισοδηµάτων υπέστη και το 70,9% των νοικοκυριών, που η κύρια πηγή εισοδήµατός τους είναι η επιχειρηµατική δραστηριότητα. Ο µέσος όρος µείωσης του εισοδήµατός τους είναι 27,2% έναντι 10,5% και 6,8% των νοικοκυριών που, αντίστοιχα, δήλωσαν ως κύρια πηγή εισοδήµατος τον µισθό και τη σύνταξη. Συµπερασµατικά, τα µέτρα στήριξης της οικονοµίας ήταν ακατάλληλα στοχευµένα, έτσι ώστε κοινωνικές οµάδες µε κρίσιµο ρόλο στην οικονοµία, την αγορά εργασίας και την κοινωνική συνοχή, όπως οι εργοδότες-ελεύθεροι επαγγελµατίες, επλήγησαν δυσανάλογα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σύµφωνα µε τις χειµερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικονοµική ανάκαµψη στην ΕΕ µετά την ύφεση του 2020, οι οικονοµικές επιπτώσεις της πανδηµίας παραµένουν άνισες µεταξύ των κρατών-µελών, ενώ και η ταχύτητα της ανάκαµψης επίσης προβλέπεται να ποικίλλει σηµαντικά. Ειδικότερα, η Κοµισιόν εκτιµά πως υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η κρίση να αφήσει βαθύτερα πλήγµατα στις οικονοµίες και τις κοινωνίες της ΕΕ, µε εκτεταµένες πτωχεύσεις και απώλειες θέσεων εργασίας, µε προβλήµατα στον χρηµατοπιστωτικό τοµέα και επιδείνωση των ανισοτήτων. Οι ανισοµετρίες ενισχύονται, σβήνοντας όλο και περισσότερο το όραµα της σύγκλισης των ευρωπαϊκών οικονοµιών.

Οι ρυθµοί ανάκαµψης του ΑΕΠ στην Ευρώπη

-8,3%

Γαλλία

Ισπανία

Ελλάδα

4,3%

3,5%

-8

5,0%

3,8%

3,7%

-6,3% -10

5,3%

4,1%

-6,8%

-12

3,5%

5,6%

-10,0%

ΕΕ

4,4%

3,4%

-7,6%

Ευρωζώνη

3,1%

5,5%

-8,8% -11,0%

Ιταλία

Πορτογαλία

3,2%

-5,0%

Γερμανία

2020 2021 2022

-6

-4

-2

3,9% 2

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Ο δείκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών στο λιανεµπόριο της σχετικής έρευνας του ΙΟΒΕ ενισχύθηκε τον Ιανουάριο στις 86,4 µονάδες. Ανοδκές τάσεις σηµειώθηκαν σε όλους τους κλάδους πλην Τροφίµων-Ποτών-Καπνού (και Πολυκαταστηµάτων), τα οποία, όµως, είχαν ενισχυθεί την προηγούµενη περίοδο. Ο δείκτης στα Τρόφιµα-Ποτά-Καπνό έπεσε ήπια τον Ιανουάριο στις 104,2 µονάδες µονάδες. Οι εκτιµήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύθηκαν περαιτέρω στις 92 µονάδες, ενώ οι προσδοκίες για την επόµενη περίοδο αποδυναµώθηκαν αισθητά, τα αποθέµατα διογκώθηκαν και ενισχύθηκαν οι παραγγελίες προς προµηθευτές. Επίσης βελτιώθηκε το ισοζύγιο προβλέψεων για την απασχόληση, ενώ οι προβλέψεις για τις τιµές υποχώρησαν 14 µονάδες και διαµορφώθηκαν στις 16 µονάδες.

∆είκτης Επιχειρηµατικών Προσδοκιών στο Λιανικό Εµπόριο

Ιανουάριος 2020 Φεβρουάριος 2020 Μάρτιος 2020 Απρίλιος 2020 Μάιος 2020 Ιούνιος 2020 Ιούλιος 2020 Αύγουστος 2020 Σεπτέμβριος 2020 Οκτώβριος 2020 Νοέμβριος 2020 Δεκέμβριος 2020 Ιανουάριος 2021

119,3 118,5 107,4 90,6 65,8 84,4 70,7 72,9 76,8 83,7 86,9 78,4 86,4 0

100

120

140

Πηγή: IOBE

Σύµφωνα µε στοιχεία του Υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, οι συνταξιούχοι της χώρας είναι 2.470.088 (280.000 οι εκκρεµείς συντάξεις) και µηνιαίως τους καταβάλλονται 2.271.975.004,39 ευρώ. Τον Φεβρουάριο φέτος πληρώθηκαν συνολικά 4.388.614 συντάξεις (οι 2.747.901 κύριες, οι 1.236.362 επικουρικές και 404.351 µερίσµατα). Η µηνιαία δαπάνη που κατέβαλλαν τα ταµεία ανήλθε σε 2.298.080.292,52 ευρώ. Η πλειονότητα των κυρίων συντάξεων είναι 500-1.000 ευρώ. Κατά το 66% οι κύριες συντάξεις γήρατος δεν υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ. Το µέσο συνταξιουχικό εισόδηµα είναι 870,42 ευρώ, µε διάµεσο τα 741,61 ευρώ. Κατά το ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ η σύνταξη παραµένει η κύρια πηγή εισοδήµατος για το 44,3% των νοικοκυριών και αποτελεί υποκατάστατο του αποδυναµωµένου κράτους πρόνοιας για την αντιµετώπιση της φτώχιας.

Μέσο µηνιαίο εισόδηµα συνταξιούχων κατά ηλικία

<=25 26 - 50 51 - 55 56 - 60 61 - 65 66 - 70 71 - 75 76 - 80 81 - 85 86 - 90 91 - 95 > 95 ΣΥΝΟΛΟ

316,07 € 482,61 € 688,02 € 874,04 € 983,18 € 987,43 € 823,47 € 701,75 € 618,92 € 558,29 € 509,98 € 475,35 € 741,61 € 0 200

Μέσο εισόδημα από συντάξεις € Διάμεσος €

336,29 € 588,98 €

797,44 € 924,69 € 1.022,48 € 1.023,70 € 932,29 € 846,61 € 774,36 € 723,15 € 683,87 € 665,13 € 870,42 € 400

600

800

1000

1200

Πηγή: Υπ. Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 63

ΕΡΕΥΝΑ

Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς

o «σέλφ σέρβις» σε συνεργασία με την IRI παρουσιάζει πολύτιμα στοιχεία, στα οποία αποτυπώνονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που διακινούνται μέσω των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Συγκεκριμένα, οι πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν καταγράφουν την ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων -σε αξία και σε όγκο- σε 27 σημαντικές κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων, το μερίδιο πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) στις αντίστοιχες κατηγορίες, τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω εκπτωτικής ενέργειας, τη διακύμανση των τιμών λιανικής πώλησης των κωδικών μιας κατηγορίας (ανώτατη, μέση, κατώτατη τιμή), καθώς και τους 20 top κωδικούς σε πωλήσεις, σε όγκο και αξία.

64 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 1: Ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων - Ιανουάριος 2021 vs Ιανουάριος 2020 % Σε αξία

Σε τεµάχια

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

15,0

12,4

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

-4,2

-6,6

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

-4,9

9,7

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

2,3

1,9

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

6,6

5,8

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

-0,8

-2,1

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

7,7

9,8

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

10,1

-4,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

8,8

8,2

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

20,3

29,4

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

20,4

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

0,0

-3,1

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

4,8

0,9

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

1,0

2,3

ΜΠΥΡΑ

44,3

27,0

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

5,8

8,0

ΟΥΙΣΚΙ

41,9

39,4

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

-8,1

-10,6

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

-18,9

-23,3

3,9

4,4

ΣΑΜΠΟΥΑΝ ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

28,6

20,4

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

16,1

7,0

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

7,1

3,7

ΧΥΜΟΙ

7,0

0,7

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

8,8

3,7

ΡΥΖΙ

8,6

4,5

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

23,0

17,5

Πηγή: IRI FMCG Jan. 2021

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Η έρευνα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση από την IRI, στο σύνολο των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων που πωλούνται μέσω των σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη. Από αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.650 καταστημάτων προερχόμενο από 35 και πλέον λιανεμπορικές αλυσίδες, λαμβάνονται στοιχεία πωλήσεων scanners που με την κατάλληλη στατιστική προβολή, καλύπτουν όλη την αγορά των σούπερ μάρκετ. 2. Οι πίνακες περιέχουν στοιχεία σημαντικών, από πλευράς πωλήσεων, κατηγοριών. Τα στοιχεία αυτά παραχωρούνται κατ’ αποκλειστικότητα στο περιοδικό μας από την IRI ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση των ανωτέρω χωρίς την έγγραφη άδεια της IRI, της οποίας αποτελούν ιδιοκτησία.

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 65

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 2: Μερίδιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε αξία, % Ιανουάριος 2021

Ιανουάριος 2020

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

1,7

2,3

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

3,1

2,7

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

3,8

4,7

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

17,9

18,1

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

7,7

7,8

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

11,4

13,8

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

11,8

12,8

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

9,3

11,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

21,0

23,5

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

28,1

23,5

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

10,7

10,5

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

10,7

15,8

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

3,7

4,6

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

1,0

0,9

ΜΠΥΡΑ

1,8

2,8

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

0,1

0,2

ΟΥΙΣΚΙ

0,6

1,0

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

0,5

0,6

ΠΡΟΙΟΝΤΑ STYLING

2,0

2,2

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

1,2

1,5

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

58,6

57,8

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

8,7

8,5

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

11,9

13,5

ΧΥΜΟΙ

12,1

14,3

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

14,3

15,5

ΡΥΖΙ

33,1

33,9

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

11,5

13,8

Πηγή: IRI FMCG Jan. 2021 66 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

ΕΡΕΥΝΑ Top 20 κωδικοί Παρουσιάζονται οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων κωδικοί προϊόντων, που ανήκουν σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, για την εβδομάδα που τελειώνει στις 31/01/2021.

Πίνακας 3α: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε αξία 1

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR

NESCAFE CLASSIC 200GR

BABYCARE REFILL 3X72CT-6E

ΦΑΓΕ TOTAL 2% 3X200GR

MMMILK FAMILY 3.5% 1.5LT

MIMIKOS 650G (+30% ΔΩΡΟ) ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΦΙΛΕΤΟ

NOYNOY FAMILY ΠΛΗΡΕΣ 1.5LT (-0.35E)

NESCAFE CLASSIC 100GR

ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

COCA COLA MET. KOYTΙ 6X330ML

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR

COCA COLA ZERO 6X330ML

ΦΑΓΕ TOTAL ΓΙΑΟΥΡΤΙ 2% 1KG

NOYNOY ΕΒΑΠΟΡΕ 8/400G(6TEM.)

MMMILK FAMILY 1.5% 1.5LT

ΔΕΛΤΑ ΓΑΛΑ ΠΛΗΡΕΣ 1LT 3.5%

COCA COLA ZERO 2X1.5LT

ΖΑΓΟΡΙ 5X1.5LT+1GIFT

ΑΡΑΚΑΣ ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ 1000G

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ 2 ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700G

Πίνακας 3β: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε τεμάχια 1

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR

ION ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 38GR

ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

ΖΑΓΟΡΙ 500ML

NOYNOY ΕΒΑΠΟΡΕ 400GR

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR

ΔΕΛΤΑ ΓΑΛΑ ΠΛΗΡΕΣ 1LT 3.5%

NESCAFE CLASSIC 200GR

NOYNOY FAMILY ΕΛΑΦΡΥ 1.5LT (-0.35E)

MMMILK FAMILY 3.5% 1.5LT

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ 2 ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700G

NOYNOY ΕΒΑΠΟΡΕ ΕΛΑΦΡΥ 400GR

NOYNOY ΕΒΑΠΟΡΕ ΠΛΗΡΕΣ 7,5% 170GR

ΖΑΓΟΡΙ 5X1.5LT+1 ΔΩΡΟ

ION ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ 38GR

ΦΑΓΕ TOTAL ΓΙΑΟΥΡΤΙ 2% 3X200GR

MMMILK FAMILY 1.5% 1.5LT

ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΜΕΛΙΣΣΑ S-T N6 500GR

FERRERO KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ 20GR

ΔΕΛΤΑ ΓΑΛΑ ΕΛΑΦΡΥ 1.5% 1LT

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 67

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 1 Πωλήσεις (%) μέσω εκπτωτικής ενέργειας ανά κατηγορία προϊόντων. Παρουσιάζονται στοιχεία για 27 σημαντικές κατηγορίες προϊόντων, που αφορούν τον Ιανουάριο 2021.

% πωλήσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια τιµής

% πωλήσεων που έγινε κάτω από κάποια ενέργεια τιµής

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

78,7%

21,3%

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

83,9%

16,1%

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

74,5%

25,5%

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

56,8%

43,2%

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

75,7%

24,3%

ΜΠΑΡΕΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

66,8%

33,2%

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Α

59,3%

40,7%

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

95,3%

4,7%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

80,7%

19,3%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

66,2%

33,8%

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

82,0%

18,0%

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

78,2%

21,8%

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

57,0%

43,0%

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

59,8%

40,2%

ΜΠΥΡΑ

81,3%

18,7%

Ο∆ΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

62,7%

37,3%

ΟΥΙΣΚΙ

74,3%

25,7%

ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

56,1%

43,9%

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

68,7%

31,3%

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

62,8%

37,2%

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

87,6%

12,4%

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

56,0%

44,0%

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

89,9%

10,1%

ΧΥΜΟΙ

76,7%

23,3%

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

62,2%

37,8%

ΡΥΖΙ

85,7%

14,3%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

66,8%

33,2%

68 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

100

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 2 ΓΙΑΟΥΡΤΙ: Τιμές λιανικής (κατώτατη – μέση – ανώτατη) Παρουσιάζεται η χαμηλότερη, η υψηλότερη και η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή των κωδικών μίας κατηγορίας. Οι κωδικοί που επιλέγονται είναι οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων για την εβδομάδα 25/1/2021-31/01/2021.

κατώτατη

µέση

ανώτατη

2,34 2,96 3,60 2,18 2,78 3,38 2,55 3,10 3,63 2,06 2,98 3,60

ΦΑΓΕ TOTAL 2% 3X200GR ΦΑΓΕ TOTAL 2% 1KG 0.50E

ΟΛΥΜΠΟΣ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 2% 3X200GR ΦΑΓΕ TOTAL 3X200GR

1,70 ΦΑΓΕ TOTAL 5% 1KG 0.50E

2,75 3,40

1,72 2,34 2,80 2,24 2,74 3,20

ΚΡΙ ΚΡΙ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 2% 2X200GR+1GI ∆Ω∆ΩΝΗ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 1KG

2,43 ΟΛΥΜΠΟΣ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 2% 1KG 0.50E

3,38 3,73

0,70 0,98 1,13

ΡΟ∆ΟΠΗ ΚΑΤΣΙΚΙΣΙΟ 240GR

1,78 ∆Ω∆ΩΝΗ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 2% 1KG

2,70 3,35

1,60 1,90 2,18

∆ΕΛΤΑ ADVANCE CEREALS 2X150GR

1,78 2,50 2,80

NOYNOY ΕΚΛΕΚΤΟ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 1.5% 3X200GR

2,20 2,77 3,50

ΚΡΙ ΚΡΙ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 2% 1KG

1,13 1,40 1,63

ΑΓΕΛΑ∆ΙΤΣΑ ΦΑΓΕ 2% 3X200GR 2+1

1,93 2,55 2,78

∆ΕΛΤΑ COMPLET 2% 3X200GR 1E

1,65

2,70 2,85 1,93 2,50 2,53

∆ΕΛΤΑ SMART STRAWBERRY 3X145GR 2+1

ΟΛΥΜΠΟΣ FREELACT 2% 2X170GR

0,80 1,00 1,10

ΡΟ∆ΟΠΗ ΠΡΟΒΕΙΟ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟ 240GR

1,30 1,80 2,05

ΚΡΙ ΚΡΙ AΓΕΛΑ∆. 2% 2X200GR+1GIFT

1,95 2,35 3,10

KRI KRI ΣΠΙΤΙΚΟ O 2% 1KGR 0.70E

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 69

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Always Platinum

DIGITAL ΚΑΜΠΑΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΈΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Κεντρικό μήνυμα της digital καμπάνιας που προβάλει την καινοτομία της νέας προϊόντικής πρότασης της P&G στον τομέα της προσωπικής υγιεινής είναι το «Με το σύστημα 5πλης άνεσης της Always Platinum, δεν νιώθεις τίποτα άλλο παρά μόνο προστασία». H καμπάνια είναι δημιουργία της Τouchpoint Strategies, που ανέλαβε για λογαριασμό του brand Always την υλοποίηση digital επικοινωνίας με σκοπό το λανσάρισμα της νέας Always Platinum στην Ελλάδα. Όπως σημειώνει σχετικά η εταιρεία, «σε συνεργασία με τις Πηνελόπη Αναστασοπούλου, Εβελίνα Νικόλιζα, Κέισι Μίζιου, Ελένη Βουλγαράκη, Κλέλια Ανδριολάτου και Μαρίνα Γρηγορίου, η digital καμπάνια υλοποιήθηκε μέσα

από διαφορετικές θεματικές περιεχομένου: i/ Wellness Warrior για εκείνες που λατρεύουν την άσκηση, ii/ Style Seeker για όσες αγαπούν τη μόδα και iii/ Dynamic Trailblazer για τις δυναμικές γυναίκες με απαιτητική καθημερινότητα. Οι τρεις θεματικές αντικατοπτρίζουν τη σύγχρονη γυναίκα που θέλει να καταφέρει πολλά, ακόμα και

κατά τη διάρκεια της περιόδου της. Μέσα από video περιεχόμενο σε IG TV και social media posts & stories, οι inﬂuencers μοιράστηκαν μέσα από τα κανάλια τους τη δική τους εμπειρία και απέδειξαν πως η νέα Always Platinum εξασφαλίζει άνεση και προστασία ακόμα και στις πιο απαιτητικές προκλήσεις».

Lavazza

ΓΙΟΡΤΑΖΈΙ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΈΣ ΜΈΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΈΧΝΗ

Στις 8 Μαρτίου, την Ημέρα της Γυναίκας, η Lavazza παρουσίασε ένα διεθνές έργο στην επίσημη σελίδα Instagram της μάρκας, με την ονομασία «Change for Better». Όπως μας πληροφορεί η εταιρεία, «ο καλλιτέχνης Saddo ανέλαβε να ζωγραφίσει τα πορτραίτα επτά γυναικών που έχουν δεσμευτεί να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον, εμπνευσμένο τόσο από το ίδιο το θάρρος τους, αλλά και από τη συμμετοχή τους σε έργα αειφόρου ανάπτυξης που προωθούνται από το Ίδρυμα Lavazza. Επτά ιστορίες για τη χειραφέτηση των γυναικών, διαφορετικές μεταξύ τους, αλλά όλες εξίσου ικανές να εμπνεύσουν γυναίκες σε όλο τον κόσμο να συνεχίσουν να αγωνίζονται για την ανεξαρτησία και την ισότητα των φύλων. Η Ambrosía στη Δο70 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

μινικανή Δημοκρατία, η Carmen στην Κολομβία, η Doña Rina στην Ονδούρα, η Isabel στη Γουατεμάλα, η Nadia στο Perù, η Pinki, στην Ινδία και η Sheila στην Ουγκάντα όχι μόνο άλλαξαν τις ζωές τους, αλλά συνέβαλαν επίσης σημαντικά στο να βελτιωθεί και η ζωή στις κοινότητές τους, αποδεικνύοντας

πως η ενδυνάμωση των γυναικών και η προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης μπορούν να δημιουργήσουν κοινή αξία για μία ολόκληρη κοινότητα.Το project «Change for Better» θα παραμείνει στην επίσημη σελίδα Instagram της Lavazza έως τις αρχές Απριλίου, με ήχο και εικόνα.

ΚΥΚ ΛΟΦΟΡΗ ΣΕ!

ΓΙΑ 24Η ΧΡΟΝΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Η ΕΤΗΣΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΟΝ ΚΛΑ∆Ο ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ! Οικονοµικά µεγέθη και δείκτες του κλάδου 2018-2019

∆ίκτυο καταστηµάτων σούπερ µάρκετ πανελλαδικά

Οικονοµικά στοιχεία και πλάνα των σηµαντικότερων εταιρειών

Ελληνική οικονοµία και εξελίξεις που επηρεάζουν τον κλάδο

Ευρετήριο επιχειρήσεων σούπερ µάρκετ

ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ: Κατερίνα Μπουσµπουκέα, E: kbousboukea@boussias.com, Τ: +30 210 661 7777 (εσωτ. 128)

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Hellmann’s

VIVA LA VEGAN ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΛΛΙΏΤΙΚΗ ΤΣΙΚΝΟΠΈΜΠΤΗ Με αφορμή την ημέρα που παραδοσιακά ανήκει στους λάτρεις του κρέατος, η Hellmann’s αποφάσισε να πρωτοτυπήσει και να καλέσει τους vegan να ξεσηκωθούν και να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους… στην Τσικνοπέμπτη! Δηλώνοντας πως είναι στο «πλευρώτους», απευθύνθηκε στους vegan και τους πρότεινε «να ψήσουν και σπαράγγι, να ψήσουν και παντζάρι, σε αυτήν την Τσικνοπέμπτη κανείς δεν τα σνομπάρει»! Όπως δηλώνει η εταιρεία, «αγωνιστικά vegan πιάτα απογειώνονται με τα dressings της Hellmann’s, τη vegan mayo sauce, την απαλή μουστάρδα και την κλασική κέτσαπ και πρωταγωνιστούν σε αυτήν την αλλιώτικη Τσικνοπέμπτη, μπαίνοντας στην πρώτη γραμμή του αγώνα! Πεντανόστιμες γλυκοπατάτες, ζουμερά μανιτάρια, λαχταριστές πιπεριές, μεταξύ άλλων, κρύβονται στις συνταγές της Hellmann’s και μας εμπνέουν

να φέρουμε την επανάσταση! Φέτος την Τσικνοπέμπτη, πάμε να το κάψου-

με μαζί ψήνοντας και vegan. Γιατί ενωμένοι σημαίνει, πότε πεινασμένοι!».

Ελαιοπουλάκι ΓΈΝΝΗΜΑ ΘΡΈΜΜΑ ΑΓΓΕΛΆΚΗ

Την πρώτη του επίσημη τηλεοπτική εμφάνιση έκανε πρόσφατα η γνωστή και βραβευμένη σειρά προϊόντων Ελαιοπουλάκι. H νέα επικοινωνία, όπως την περιγράφει η εταιρεία, «αφηγείται την εκλεπτυσμένη προετοιμασία της μοναδικής διατροφής του κοτόπουλου Ελαιοπουλάκι, με πρωταγωνιστή το αγνό ελαιόλαδο και το καλαμπόκι. Τα δύο βασικά συστατικά της διατροφής του εκλεκτού αυτού προϊόντος παντρεύονται αρμονικά σε ένα πιάτο που θα ζήλευε ακόμα και ένα fine dining εστιατόριο. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην ελληνική ύπαιθρο, με εικόνες που αναδεικνύουν την καταγωγή, αλλά και 72 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021

την καθοριστική σημασία που δίνει η εταιρεία στην επιλογή ποιοτικών πρώτων υλών. Το μήνυμα φέρει την υπογραφή «γέννημα θρέμμα Αγγελάκη»,

αφού το Ελαιοπουλάκι μετουσιώνει όλες τις αξίες που πρεσβεύει η Αγγελάκης ΑΕ: μεσογειακή διατροφή, καινοτομία, ποιότητα».

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΑΚΒΕΛ Ολικής Άλεσης με 60% περισσότερες Φυτικές Ίνες Η σειρά ζυμαρικών ΜΑΚΒΕΛ ενίσχυσε το κωδικολόγιό της με προϊόντα υγιεινής διατροφής. Μετά το λανσάρισμα της σειράς ΜΑΚΒΕΛ με 5 Δημητριακά, αλλά και των ζυμαρικών ΜΑΚΒΕΛ Ολικής Άλεσης με Βρώμη, δημιουργήθηκε η νέα σειρά ΜΑΚΒΕΛ Ολικής Άλεσης με 60% περισσότερες Φυτικές Ίνες. Στόχος της νέας σειράς είναι να προσεγγίσει τα δυναμικά κοινά που στρέφονται σε ένα πιο σύγχρονο προφίλ διατροφής, αναζητώντας τροφές που προσφέρουν ενέργεια και συμβάλλουν στην προαγωγή της υγείας. Η σειρά περιλαμβάνει προς το παρόν δύο κωδικούς: Σπαγγέτι και Πένες 500γρ.

Qualità Oro Mountain Grown από τη Lavazza Η Lavazza λανσάρει στην Ελλάδα το premium χαρμάνι της Qualità Oro Mountain Grown. Η νέα σειρά, όπως δηλώνει η εταιρεία, αντιπροσωπεύει τη δέσμευσή της για παροχή υψηλών ποιοτικών προτύπων, μαζί με καινοτόμες φόρμουλες και χαρμάνια. Ο Qualità Oro Mountain Grown είναι ένας 100% καφές Arabica, ο οποίος δημιουργήθηκε με τις πιο πολύτιμες ποικιλίες Arabica που καλλιεργούνται σε εύφορες ορεινές εκτάσεις. Το χαρμάνι του είναι ιδανικό για προετοιμασία καφέ στο σπίτι σε καφετιέρα moka. Είναι ένας καφές μεγάλου υψομέτρου. Η καλύτερη ποιότητα του καφέ ευδοκιμεί σε υψόμετρα έως 2.000 μέτρα, όπου η ωρίμαση γίνεται με πιο αργό ρυθμό, χάρη στις ακραίες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Αυτές οι ποικιλίες είναι συνήθως ιδιαίτερα γλυκές και αρωματικές και ξεχωρίζουν για την οξύτητα και τις φρουτώδεις, φλοράλ νότες. Ο Mountain Grown είναι διαθέσιμος στην Ελλάδα σε μορφή αλεσμένου καφέ, σε συσκευασία 250γρ.

Halls Checkmate Λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση ενδιαφέροντος για το σκάκι, ειδικότερα εκ μέρους της νέας γενιάς, η Halls λάνσαρε τη Halls Checkmate, μια συσκευασία περιορισμένης έκδοσης που περιλαμβάνει μια σειρά από τα πιο εμβληματικά ανοίγματα του σκάκι, όπως το Kings Gambit, το Vienna Game και το Trompowsky Attack. Το «άνοιγμα στο σκάκι» ή, με άλλα λόγια, οι πρώτες κινήσεις ενός παιχνιδιού σκακιού, είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μπορούν να καθορίσουν τη στρατηγική του παίκτη, οπότε είναι η τέλεια στιγμή να πάρει μια βαθιά ανάσα για να εστιάσει στην επόμενη κίνηση. Η Halls με το μότο «Πάρε ανάσα», καλεί το κοινό να πάρει μια βαθιά ανάσα και να επικεντρωθεί στις καθημερινές του προκλήσεις. H Halls Checkmate θα είναι διαθέσιμη σε λίγες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, για τους τυχερούς που θα καταφέρουν να την αποκτήσουν μέσω διαγωνισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τρία νέα Revitalift Filler με υαλουρονικό οξύ Το νέο νερό Micellaire Revitalift Filler εντάσσεται στην ευρύτερη οικογένεια Revitalift Filler, αναβαθμίζοντας την κλασική ρουτίνα ντεμακιγιάζ. Πέρα από την απομάκρυνση του μακιγιάζ, όντας εμπλουτισμένο με δραστικά μόρια καθαρού υαλουρονικού οξέος, προσφέρει όγκο, εντατική ενυδάτωση και σύσφιξη στην επιδερμίδα, αφήνοντάς την απαλή και ενυδατωμένη. Επιπλέον, η δερματολογικά και οφθαλμολογικά ελεγμένη φόρμουλά του εγγυάται καθαρισμό σε πρόσωπο και μάτια, χωρίς ερεθισμούς. Το νέο Gel καθαρισμού Revitalift Filler προσφέρει εντατικό καθαρισμό της επιδερμίδας, ενώ ταυτόχρονα, λόγω του εμπλουτισμού του με καθαρό υαλουρονικό οξύ, διατηρεί την επιδερμίδα του προσώπου ενυδατωμένη, αναπληρώνοντας τον χαμένο της όγκο. Τα συστατικά του είναι κατάλληλα για κάθε τύπο επιδερμίδας. Ως τελευταίο βήμα καθαρισμού και ντεμακιγιάζ συνιστάται η χρήση της Τονωτικής λοσιόν Revitalift Filler, που είναι ειδικά σχεδιασμένη ώστε να προσφέρει στην επιδερμίδα εντατική ενυδάτωση, λείανση και τόνωση. Όπως όλη η σειρά Revitalift Filler έτσι και η λοσιόν είναι εμπλουτισμένη με καθαρό υαλουρονικό οξύ, συμβάλλοντας στην εντατική ενυδάτωση, σύσφιξη και αναπλήρωση του όγκου της επιδερμίδας.

Η Βιολάντα παρουσιάζει τα νέα Μπισκότα Digestive Επεκτείνοντας τη γκάμα των προϊόντων της σε μια νέα κατηγορία προϊόντων, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των καταναλωτών, η εταιρεία Βιολάντα παρουσίασε τα νέα μπιστότα Digestive. Κυκλοφορούν σε τρεις τύπους: μπισκότα Digestive 100% Ολικής Άλεσης, μπισκότα Digestive με κακάο και μπισκότα Digestive με 0% Ζάχαρη.

Μάρτιος 2021 | σελφ σέρβις | 73

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Βίκος Cola Zero Sugar Η Βίκος παρουσίασε στην ελληνική αγορά τη νέα Βίκος Cola Zero Sugar, τονίζοντας πως πρόκειται για την πρώτη ελληνική cola με μηδέν ζάχαρη και τη μόνη Cola Zero Sugar με φυσικό μεταλλικό νερό και αποκλειστική συνταγή, που της προσφέρει εξαιρετική γεύση. Το νέο προϊόν αποτελεί μια πρόταση της Βίκος, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού, αλλά και στις σύγχρονες διατροφικές τάσεις. Όπως τονίζει η εταιρεία, το κυρίαρχο πλεονέκτημα της Βίκος Cola Zero Sugar, που την καθιστά μοναδική στην αγορά, συνιστούν τα βασικά της συστατικά: το Φυσικό Μεταλλικό Νερό, το οποίο δεν υφίσταται καμία απολύτως επεξεργασία, και το φυσικό διοξείδιο του άνθρακα πηγής.

Νέα σειρά προϊόντων τομάτας Γκρέκα Μια νέα σειρά παρουσίασε η εταιρεία ΚΟΡΕ. Πρόκειται για τα προϊόντα τομάτας Γκρέκα, που παράγονται από Σερραϊκές τομάτες, οι οποίες καλλιεργούνται παραδοσιακά και εποχιακά σε ιδανικό ηπειρώτικο κλίμα με μη μεταλλαγμένους σπόρους, χωρίς βλαβερά φυτοφάρμακα. Η συγκομιδή τους γίνεται προσεκτικά, με επιλογή μόνο των ώριμων τοματών, όπως και η μεταφορά τους, ενώ η συσκευασία γίνεται εντός 24 ωρών για να διασφαλιστεί η φρεσκάδα των προϊόντων. Ο ποιοτικός έλεγχος της τομάτας κατά την συγκομιδή, την παραλαβή και την παραγωγή εξασφαλίζει ένα 100% φυσικό προϊόν, δηλώνει η εταιρεία. Οι Σερραϊκές τομάτες, σημειώνει επίσης, έχοντας λίγους σπόρους, σκληρή φλούδα και βαθυκόκκινο ζωηρό χρώμα με λεπτή οξύτητα και υψηλή περιεκτικότητα σακχάρων, είναι η τέλεια επιλογή για μια ισορροπημένη σάλτσα τομάτας.

Ζυμαρικά Ήλιος Ανανεωμένη συσκευασία για τα Τορτελίνι Ήλιος 3 τυριά

Τα Τορτελίνι Ήλιος 3 τυριά κυκλοφορούν με νέα ανανεωμένη συσκευασία, με σκούρο μπλε φόντο και με φωτεινές αντανακλάσεις. Τα Τορτελίνι Ήλιος 3 τυριά έχουν γέμιση από ρικότα, πεκορίνο ρομάνο ΠΟΠ και γκράνα παντάνο ΠΟΠ. Προτείνονται με μία ελαφριά σάλτσα ντομάτας με βασιλικό και τριμμένο τυρί, ως συνοδεία σε πιάτα με κοτόπουλο, κρέας ή λαχανικά, για σούπες ή σκέτα, με λίγο βούτυρο.

Νέα επετειακά Ζυμαρικά 1821

Νέες στριφτές πίτες από την Ioniki Η Ioniki πειραματίζεται συνεχώς με το φύλλο και δημιουργεί νέες γεύσεις από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας. Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσίασε δύο νέες στριφτές πίτες σε δύο μοναδικές γεύσεις από την ορεινή Ελάσσονα: τη Στριφτή πίτα με φέτα ΠΟΠ Ελασσόνας και τη Στριφτή πίτα με φέτα ΠΟΠ Ελασσόνας & Σπανάκι. Και οι δύο πίτες έχουν το πλούσιο τραγανό φύλλο της Ioniki.

H Βιομηχανία Ζυμαρικών Ήλιος, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, δημιούργησε μια επετειακή συσκευασία, που περιέχει δέκα σχήματα ζυμαρικών εμπνευσμένα από την ηρωική εξέγερση των Ελλήνων, όπως είναι η παραδοσιακή ανδρική και γυναικεία ενδυμασία, το στεφάνι της δόξας, η περικεφαλαία, το τσαρούχι, το καράβι και το ναυτικό κανόνι, που σηματοδοτούν τους ένδοξους αγώνες των προγόνων μας. 74 | σελφ σέρβις | Μάρτιος 2021