Construction Τεύχος 21

gpispirigos@boussias.com Συντακτική ομάδα Γιώργος Κατσιμιλής, Κατερίνα Τσιτούρα Υπεύθυνη Διαφήμισης Ματίνα Δημητριάδου E: mdimitriadou@boussias.com Γραφιστική Επιμέλεια

Ελένη Μακρυκώστα

Φωτογράφος

Γιάννης Μαγδαλασίδης

Image Bank www.stock.adobe.com

Υπεύθυνη Συνδρομών

Ελένη Λουκίσσα eloukissa@boussias.com

Υπεύθυνη Κυκλοφορίας Ρίτα Κανδάκη

Γραμματεία

Δήµητρα Σπανού Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία

Pressious Arvanitidis Συσκευασία/Ένθεση/Επικόλληση Presstime Λογιστήριο Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολοµάζου Συνδρομή (Ετήσια): €99 Επικοινωνία BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Τ: 210 6617777, F: 210 6617778, Κλεισθένους 338, 153 44 Γέρακας

www.boussias.com

πολιτικές και το reporting

Νέες κατασκευές και ανακαινίσεις γραφείων και καταστημάτων

«Πράσινη» διαχείριση κονιαμάτων και αδρανών υλικών 60 Με βιοκλιματικό στέγαστρο το νέο κτίριο της ΕΥΔΑΠ

COVER STORY

18 SPANOS Group: Η τεχνολογία ECOBATCH® αλλάζει τα δεδομένα στην παραγωγή σκυροδέματος

OPINIONS

16 Ματθαίος Βλαχάκης: Η πιστοποίηση της βιωσιμότητας στις κατασκευές και το σύστημα DGNB 36 Δημήτρης Μπαϊρακτάρης: Προβλήματα σχεδιασμού υπογείων έργων (α’ μέρος)

EVENTS

22 Bauma: Μηχανήματα κατασκευών στην αιχμή της τεχνολογίας

26 BIM Conference: Με αργό αλλά σταθερό ρυθμό η διάδοση της τεχνολογίας ΒΙΜ

INTERVIEWS

46 PAROSTEC: Συνεχής ανοδική πορεία με βιώσιμες κατασκευές

48 Βασίλης Χαλκιάς: Όραμά μου να καθιερωθεί η Ελλάδα για τους καινοτόμους αυτοκινητόδρομους

58 Ηλίας Δημητριάδης: Δεν νοείται διαχείριση ΑΕΚΚ χωρίς ανακυκλωμένα προϊόντα

ο κόστος των υλικών, και γενικότερα της κατασκευής, κρατά καθηλωμένες τις κατασκευαστικές εταιρείες όλων των μεγε θών, όπως επισημαίνει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ) με δημόσιες τοποθετήσεις και ανακοινώσεις, αποδίδοντας ευθύνες στο υπουργείο Υποδομών για την καθυ στέρηση ενεργοποίησης του μηχανισμού έκδοσης των συντελεστών αναθεώρησης των τιμών των υλικών. Σύμφωνα με όσα δήλωσε σε κυριακάτικη εφημερίδα ο πρόεδρος του ΣΑΤΕ, κ. Γιώργος Βλάχος, «η σύγκληση της Επιτροπής Διαπι στώσεων Τιμών Δημοσίων Εργων (ΕΔΤΔΕ) έγινε μόλις πριν από μερικές ημέρες (σ.σ.: στα μέσα Οκτωβρίου) για πρώτη φορά κι ενώ η νομοθετική παρέμβαση (που αφορά μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2022) έγινε τον Ιούνιο. Αντίστοιχα, το Ενιαίο Σύστημα Τιμολόγησης και Τεχνικών Προδιαγραφών Εργων και Μελετών, το οποίο θα δώσει οριστική λύση στο πρόβλημα του κόστους κατασκευής και θα εξορθολογίσει

τικά τρίμηνα. Αντίστοιχα ικανοποιήθηκε και το πάγιο αίτημα του εργοληπτικού κόσμου για τη συγκρότηση του Παρατηρητηρίου Τιμών, αφού το υπουργείο το θεσμοθέτησε και προχωρεί στη συγκρότησή του». Την ίδια στιγμή, βάσει των οικονομικών αποτελεσμάτων α’ εξα μήνου, οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμι λοι της χώρας έχουν επικεντρωθεί στα υπό συμβασιοποίηση έργα αλλά και στις νέες δημοπρατήσεις. Παρά το γεγονός ότι στο σύνολό τους οι μεγάλες εταιρείες έχουν αυξήσει θεαματικά το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων τους, εντούτοις δεν έχει προς το παρόν αποτυπωθεί η επίδραση, αφενός λόγω του χρονισμού των έργων (που στην πλειονότητά τους αναμένεται να ξεδιπλωθούν το 2023) αλλά και του γεγονότος πως οι ήδη ενεργές συμβά σεις τίθενται υπό αναθεώρηση (βάσει σχετικής πρόβλεψης από το ΥΠΥΜΕ). Μένει επίσης να φανεί σε ποιο ποσοστό οι νέες συμβάσεις έργων, που βασίστηκαν σε συγκεκριμένες εκτιμήσεις προϋπολο γισμών, έχουν προφυλαχθεί από τις συνε χιζόμενες ανατιμήσεις υλικών, κόστους ενέργειας αλλά και χρήματος, παράγοντες που αναμένεται να απασχολήσουν το επόμενο διάστημα τον κλάδο.

Επι τροπής ΤΕΕ, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Building Materials Forum

2022, σε συνέντευξή της στα Building Materials Awards, ως Πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης Βραβείων, είχε σημειώσει: «Η παραγωγή δομικών υλικών ξεπερνά περίπου το 1/3 της παραγωγής του ακαθάριστων προϊόντος της βιομη χανίας με χαρακτηριστικά καινοτομίας, εφαρμόζοντας έρευνα που παράγεται

της καινοτομίας». Ακριβώς σε αυτές τις λύσεις μετριασμού, απέναντι στην κρίση που αντιμετωπίζει η αγορά των Δομικών Υλικών, επικεντρώνεται και το πρώτο Building Materials Forum 2022: η Καινοτο μία, η Αειφορία και η Αποδοτικότητα Δομι κών Υλικών, ως οι προτάσεις έναντι των προκλήσεων του Οικοδομικού Κλάδου. Το οικοδομικό υλικό είναι η ταυτότητα της δομικής ύπαρξης. Είναι μέρος της Αρχιτεκτονικής, αφού υπαγορεύει την Αισθητική, αποκαλύπτει το Ταλέντο, την υπογραφή του δημιουργού σε ένα Σχέδιο, ενώ εμπλέκει ταυτόχρονα και τη μηχανική

της κατασκευής, ορίζοντας την πρακτικό τητά της. Η χρήση δομικού υλικού κατά τον σχεδιασμό μιας κατασκευής καθορί ζει τη σημειολογία της ύπαρξής της στον τομέα της αρχιτεκτονικής απεικόνισης, την Υλικότητα. Η Υλικότητα – Materiality στην αρχιτε κτονική είναι η σύλληψη, το σημείο όπου η πρακτικότητα συναντά τη Τέχνη, στην εφαρμογή διαφόρων υλικών στο σχεδι ασμό ενός κτιρίου. Για την Ύλη και την Αρχιτεκτονική θα μιλήσουν οι Θεοφάνης Μπομπότης συζητώντας με τον δημοσιο γράφο Θανάση Λάλα με το δομικό υλικό στην υπηρεσία του Σχεδιασμού και αντί στροφα: πώς ο Σχεδιασμός αναδεικνύει το Δομικό Υλικό στο τελικό έργο. Από την πλευρά του, ο αρχιτέκτων Δημήτρης Ποτηρόπουλος σε μια κομβι κής σημασίας Keynote Ομιλία για το μέλ λον της αρχιτεκτονικής θα αναφέρει: «Ο μαθηματικός John von Neumann ήδη από τη δεκαετία του ’50 είχε μιλήσει για διαρ κώς επιταχυνόμενη πρόοδο της τεχνολο γίας και για αλλαγές στη λειτουργία του ανθρώπινου βίου. Αλλαγές, που δίνουν την εντύπωση ότι προσεγγίζεται μια «ουσιώδης μοναδι κότητα» στην ιστορία της ανθρώπινης φυλής, πέραν της οποίας οι ανθρώπι νες υποθέσεις, όπως τις ξέρουμε μέχρι σήμερα, δεν θα υφίστανται. Τεχνολογική μοναδικότητα, κατά τον Neumann, ονο μάζεται η εμφάνιση μιας υπερευφυΐας με τεχνολογικά μέσα, της οποίας οι δυνατό τητες θα είναι δύσκολο να γίνουν κατα νοητές από τον άνθρωπο. Η εμφάνιση μίας τέτοιας τεχνολογικής μοναδικότητας αντιμετωπίζεται ως ένας διανοητικός ορίζοντας γεγονότων, πέραν

του οποίου οι εξελίξεις δεν μπορούν να προβλεφθούν. Είναι λογικό να κάνουμε τις ανάλογες προβολές και στο πεδίο της αρχιτεκτονικής, και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Ενόψει των εξε λίξεων αυτών, το κρίσιμο θέμα που θα έπρεπε να απασχολεί είναι να τεθεί ως πρωταρχικό αίτημα-ερώτημα: Πώς μπο ρούμε να κάνουμε αρχιτεκτονική στην εποχή μας, για την εποχή μας, με τα μέσα της εποχής μας, όμως επανεξετάζοντας εκ βάθρων ζωτικής σημασίας ζητήματα –όπως είναι η σχέση αρχιτεκτονικής-φύσης, αντίστοιχα πόλης-φύσης– που σχετίζονται με αρχετυπικές ανθρώπινες ανάγκες, και επαγωγικά με την υποβάθμιση του φυσι κού περιβάλλοντος και το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής». Η Α Έ ΙΦΟΡ Ι Α Τα καινοτόμα δομικά υλικά για την επί τευξη αειφόρου και αποδοτικής δόμη σης. Για αυτό θα μας μιλήσει η Λυδία Καλλιπολίτη . «Νέα δομικά υλικά θα

παρουσιαστούν μέσα από την χαρτο γράφηση και τον επανασχεδιασμό συνα σπισμών στο δομημένο περιβάλλον, ως προϊόν πολλών δυνάμεων, που μετα φράζονται στις εντάσεις μεταξύ προϊό ντων και υποπροϊόντων, παραγωγής και κατανάλωσης και, τέλος, δημιουργίας και αποσύνθεσης». Ενώ για τη Βιομιμητική Αρχιτεκτονική θα παρουσιαστεί το Eastgate Centre, που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Mick Pearce, ο οποίος θα περιγράψει το πώς ο σχεδιασμός μεταμόρφωσε συμβατικά υλικά, καθιστώντας την κατασκευή ενερ γειακά αποδοτική.

Η ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ Η Λυδία Ξυνογαλά θα πλαισιώσει την Ενότητα Αειφορία και Αποδοτικότητα του

Building Materials Forum με μια βαρύνουσα ομιλία για όλους τους εμπλεκόμενους στην αγορά και βιομηχανία Δομικών Υλικών με την ομιλία της «Ορυκτές Ερωτήσεις». Σύμφωνα με το Minerals Yearbook 2016, «η μεταλλευτική βιομηχανία της Ελλάδας κατέχει ηγετικές θέσεις παγκοσμίως στην παραγωγή μιας σειράς ορυκτών. Ο κατα σκευαστικός κλάδος είναι άπληστος κατα ναλωτής ορυκτών συσσωματωμάτων. Οι κατασκευές από σκυρόδεμα, τα παράθυρα και οι διαχωριστικοί τοίχοι, όλα προέρχο νται από εξορυκτικές διαδικασίες. Μέσω επιλεγμένων περιπτωσιολογικών μελετών, επιτόπιων εργασιών και δοκιμών, αυτή η ομιλία στοχεύει να προσδιορίσει τον αντί κτυπο της βιομηχανίας δομικών υλικών. Πώς μπορούμε να μοντελοποιήσουμε εναλλακτικές; Πώς μπορεί ο κατασκευα στικός κλάδος να μειώσει τις επιπτώσεις του στο περιβάλλον;». ■

τις 10 Οκτωβρίου παραδόθηκε από την κοινοπραξία ΑΒΑΞ-GHELLAALSTOM ένα συγκοινωνιακό έργο που δίνει ανάσα στο κυκλοφοριακό πρό βλημα του Πειραιά. Φυσικά, ο λόγος για την επέκταση της Γραμμής 3 του Μετρό, με τους τρεις νέους σταθμούς «Μανιάτικα», «Πειραιάς» και «Δημοτικό Θέατρο». Σύμφωνα με τους υπεύθυνους για τη λει τουργία των παραπάνω σταθμών, προ βλέπεται ημερήσια αύξηση της συνολικής επιβατικής κίνησης στο δίκτυο του Μετρό κατά 132.000 πολίτες ημερησίως, μειώνο ντας τόσο την κυκλοφορία των Ι.Χ. οχημά των κατά 23.000 ημερησίως όσο και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 120 τόνους ημερησίως. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι ο συνολικός χρόνος από το λιμάνι μέχρι το αεροδρόμιο θα διανύεται με το Μετρό σε περίπου μία (1) ώρα. Αναμφίβολα, η επέκταση της Γραμμής 3 του Μετρό αλλάζει άρδην τον τρόπο αστι κής κινητικότητας στην πόλη, με την πόλη του Πειραιά να αναβαθμίζεται συγκοινω νιακά, αφού μόνο στον σταθμό «Πειραιάς» προβλέπεται να δημιουργηθεί ένα συγκοι νωνιακό κέντρο κομβικής σημασίας, το οποίο συνενώνει λειτουργικά τις Γραμμές 1 και 3 του Μετρό, το λιμάνι, τον προαστι ακό σιδηρόδρομο και την επέκταση του τραμ προς Πειραιά, διευκολύνοντας τη διαδικασία των μετεπιβιβάσεων μεταξύ όλων των μέσων μεταφοράς. ΈΝΑ ΜΩΣΑΪΚΟ ΠΡΟΚΛΗΣΈΩΝ Προτού φτάσουμε όμως στο τελικό αποτέλεσμα, που θα χαίρονται χιλιάδες πολίτες και επισκέπτες του Πειραιά, και της πρωτεύουσας γενικότερα, έπρεπε να αντιμετωπιστεί μια πληθώρα τεχνικών προκλήσεων. Το μήκος της επέκτασης της Γραμμής 3 είναι περίπου 7,2 χλμ.- με τους συνολικά έξι νέους σταθμούς («Αγία Βαρβάρα», «Κορυ δαλλός» «Νίκαια», «Μανιάτικα», «Πειραιάς» «Δημοτικό θέατρο»)- να έχουν κατασκευ αστεί σε κεντρικά σημεία των περιοχών που διασχίζει το νέο τμήμα της Γραμμής. Σε όλο το μήκος, λοιπόν, αυτών των χιλιο μέτρων χρειάστηκε να αντιμετωπισθούν μία σειρά διαφορετικών προκλήσεων, η επιτυχής αντιμετώπιση των οποίων εξα σφάλισε την τεχνική αρτιότητα των έργων επιβεβαιώνοντας την ικανότητα των μηχα νικών της ΑΒΑΞ που συμμετείχαν στο έργο να εισάγουν σημαντικές καινοτομίες, προ σθέτοντας και αυτές στο πλούσιο ιστορικό του Ομίλου.

Ο ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΟΥ «ΠΈΙΡΑΙΑ»

Αξίζει να σημειωθεί πως ο σταθμός «Πει ραιάς», που βρίσκεται επί της Ακτής Καλ λιμασιώτη δίπλα ακριβώς στο λιμάνι, είναι ο πρώτος υποθαλάσσιος σταθμός στη χώρα μας. Αποτελεί ένα κατασκευαστικό επίτευγμα, η ολοκλήρωση του οποίου αφήνει σημαντική παρακαταθήκη όχι μόνο για την εταιρεία αλλά και για τους Έλλη νες μηχανικούς εν γένει. Αν και βρίσκεται στη στεριά, κατασκευάστηκε κυριολεκτικά κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και για τον λόγο αυτόν έπρεπε ταυτόχρονα να αποτραπεί η εισροή των υπόγειων υδάτων στο σκάμμα, αλλά και να αντιμετωπιστεί η άνωση που ασκούσαν στον πυθμένα του. Παράλληλα, έπειτα από πέντε χρόνια συστηματικής μελέτης επιλύθηκαν τα προβλήματα τόσο της γειτνίασης του εργοταξίου του συγκεκριμένου σταθμού με το διατηρητέο κτίριο του ΗΣΑΠ, που κατασκευάστηκε τη διετία 1928-1929 και χρησιμοποιείται καθημερινά από χιλιάδες επιβάτες, όσο και αυτά της διέλευσης μέσα από το έργο του κεντρικού αγωγού αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ. Επιπλέον, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως ο σταθμός «μετακινήθηκε» κατά 7,5 μέτρα σε σχέση με την αρχική χωροθέ τησή του, λόγω του υπόγειου ποταμού που βρίσκεται κάτω από την οδό Κόνω νος. Ο σταθμός «Πειραιάς» πλέον βρίσκεται σχεδόν κάτω από τον σημερινό σταθμό της Γραμμής 1 (Πειραιάς-Κηφισιά) και θα συντελέσει στο να γίνει το σημείο αυτό ο μεγαλύτερος συγκοινωνιακός σταθμός της Αττικής, αποτελούμενος από 2 σταθμούς μετρό και εξασφαλίζοντας πρόσβαση σε προαστιακό, λεωφορεία, τρόλεϊ και τραμ.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΈΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΟ «ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΈΑΤΡΟ» Ο σταθμός «Δημοτικό Θέατρο» αποτελεί τον νέο τερματικό σταθμό της Γραμμής 3, ο οποίος βρίσκεται απέναντι από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και δίπλα στο Δημαρχείο της πόλης και αναμένεται να συνδέεται με το τραμ και έναν σημαντικό αριθμό γραμμών λεωφορείων και τρόλεϊ. Παράλληλα με τις εργασίες για τον συγκε κριμένο σταθμό, λάμβαναν χώρα και αρχαι ολογικές έρευνες εντός παλαιών πηγαδιών, σηράγγων και δεξαμενών, που έφεραν σταδιακά στο φως τμήματα των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης του Ιπποδά μειου ρυμοτομικού συστήματος. Τα πολύ σημαντικά αυτά αρχαιολογικά ευρήματα έχουν βρει τη θέση τους στη μόνιμη θεμα τική έκθεση που βρίσκεται πλέον εντός του σταθμού, δημιουργώντας μια ακόμα εστία πολιτισμού για την πόλη. Είναι επίσης άξιο αναφοράς ότι η ιστορική πλατεία του Δημοτικού θεάτρου, και ειδικά τα μαρμάρινα στοιχεία της αποκολλήθηκαν, αποθηκεύτηκαν και επανατοποθετήθηκαν απόλυτα εναρμονισμένα με νέα υλικά ώστε η πλατεία να πάρει τη σημερινή της μορφή. ΒΡΑΧΩΔΈΣ ΥΠΈΔΑΦΟΣ ΣΤΑ «ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ» Τα Μανιάτικα, με τη σειρά τους, άλλη μία ιστορική γειτονιά του Πειραιά, βόρεια του λιμανιού, αποκτούν έναν σταθμό που αναβαθμίζει αυτή την πλευρά της πόλης και συμβάλλει στη διευκόλυνση των μετα κινήσεων μιας ιδιαίτερα πολυπληθούς περιοχής. Με το άγαλμα της ηρωίδας Μανιάτισσας να κοσμεί τον περιβάλλοντα εξωτερικό χώρο, ο συγκεκριμένος σταθμός του Μετρό, που βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα

πυκνοκατοικημένη συνοικία και σε από σταση αναπνοής από το Κερατσίνι, δεν θυμίζει σε τίποτα το απαιτητικό εργοτά ξιο των προηγούμενων ετών, στο οποίο το βραχώδες υπέδαφος χρειάστηκε πολύ προσεκτική διαχείριση ως προς τη διάνοιξη του ορύγματος. Είναι, μάλιστα, ένας από τους δύο σταθ μούς Μετρό, μαζί με αυτόν της Κατεχάκη, που έχει μία είσοδο/έξοδο για το κοινό.Το σημαντικότερο όλων, όμως, είναι πως με την επέκταση αυτή από το κέντρο του Πει ραιά εκτιμάται πως θα διέρχονται λιγότερα οχήματα, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο «ανάσες» στο σοβαρό κυκλοφοριακό πρόβλημα του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας. Έτσι, στοίχημα της νέας αυτής επέ κτασης είναι να λειτουργήσει καταλυτικά, ώστε ο πολίτης να επιλέγει το Μετρό για τη μετακίνησή του από και προς το επίνειο της πρωτεύουσας.

ΑΣΤΑΘΜΗΤΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΈΣ Σημαντικό ρόλο στην πορεία των εργασιών αλλά και στο τελικό χρονοδιάγραμμα ολο κλήρωσής τους έπαιξε και η πορεία της πανδημίας του κορονοϊού. Εμπόδια που αρχικά φάνηκαν απροσπέλα στα, όπως η αύξηση των τιμών των υλικών κατασκευής, η δυσκολία εξασφάλισης πρώ των υλών, καθώς και οι περιορισμοί στις μετακινήσεις, αν και επέκτειναν το χρονικό πλαίσιο των εργασιών, εν τέλει κάμφθηκαν με επιτυχία, συντονισμό, εναρμόνιση με τους κατά καιρούς κανονισμούς που έθετε η κυβέρνηση και φυσικά τηρώντας όλα τα πρωτόκολλα για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Σε ένα διάστημα περίπου 2 χρόνων, οι εργασίες από το στάδιο των θεμελίων ολοκληρώθηκαν με συνέπεια, ξεπερνώ ντας τις όποιες προκλήσεις επηρέασαν την εύρυθμη πορεία των εργασιών, με τον Όμιλο να επιτυγχάνει τη διατήρηση της επι χειρησιακής συνέχειας και το απαιτούμενο επίπεδο λειτουργίας των έργων. Η μακροχρόνια τεχνογνωσία της ΑΒΑΞ εξασφάλισε την ομαλή ολοκλήρωσή του παρά τις όποιες αντιξοότητες. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η δήλωση του Πρωθυ πουργού της χώρας κατά την τελετή εγκαινίων, ο οποίος αναφερόμενος στην ανάδοχο κοινοπραξία δήλωσε πως «κάποιοι υπερέβαλαν εαυτόν και εξάντλη σαν όλη τους την τεχνική ευρηματικότητα προκειμένου το έργο αυτό να μπορέσει να κατασκευαστεί και να παραδοθεί σήμερα στους Πειραιώτες». ΣΚΥΤΑΛΗ ΠΑΙΡΝΈΙ Η ΓΡΑΜΜΗ 4 ΤΟΥ ΜΈΤΡΟ Με πυλώνες την ανθεκτικότητα, την ανά πτυξη, τη συνέπεια και σημείο αναφοράς την κατασκευή εμβληματικών έργων, ο Όμιλος ΑΒΑΞ ολοκλήρωσε ακόμα ένα σημαντικό project, εξυπηρετώντας τη συγκοινωνιακή καθημερινότητα της πρω τεύουσας και των περιχώρων. Παράλληλα, ο Όμιλος συνεχίζει να διατη ρεί θέση πρωτοπόρου στα έργα σταθε ρής τροχιάς, αφού κατασκευάζει τη νέα Γραμμή 4 του Μετρό, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Έχοντας πάντα σκοπό τον συνδυασμό εμπρόθεσμης και ποιοτικής εκτέλεσης των εργασιών με τη μικρότερη δυνατή όχληση των πολιτών, ο Όμιλος ΆΒΑΞ εργάζεται με την ίδια πετυχημένη ομάδα με στόχο

άθε χρόνο, σε παγκόσμιο επίπεδο, ειδικοί σχολιάζουν ότι το διακύβευμα για την υιοθέτηση των κριτηρίων ESG από το σύνολο των εταιρειών όλων των κλάδων «δεν ήταν ποτέ υψηλότερο». Ειδικά στον κατασκευαστικό κλάδο, οι εταιρείες έχουν ενσωματώσει τις αρχές των ESGs στον στρατηγικό σχεδιασμό και στη λειτουργία τους, επιβεβαιώνει η Deloitte, ενώ, παράλληλα, αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερο έλεγχο στις σχετικές επιδόσεις τους. Για να παραμείνουν αντα γωνιστικές και στο πλαίσιο της δέσμευσής τους για έναν καλύτερο κόσμο, οι κατα σκευαστικές εταιρείες και τα projects τους οφείλουν να δίνουν προτεραιότητα και να καινοτομούν αναφορικά με το πώς προσδιορίζουν, σχεδιάζουν, υλοποιούν και αποδεικνύουν τις στρατηγικές τους για το ESG, οι οποίες όχι μόνο θα συμμορ φώνονται με τις κανονιστικές απαιτήσεις και τις απαιτήσεις των επενδυτών, αλλά και κομίζουν οφέλη προς τις κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιούνται, υπο γραμμίζει η ίδια πηγή. Μάλιστα, παρατηρεί ότι, για να υιοθε τηθούν και να εξελιχθούν τα ESGs στο πλαίσιο του industry, βελτιώνοντας τις επιδόσεις του τόσο στο περιβάλλον, όσο και στην κοινωνία και το ανθρώπινο δυνα μικό, οι οργανισμοί θα πρέπει να εστιά σουν στην εξομοίωση (standardization) και στο commoditization στις μετρήσεις, στην ενσωμάτωσή τους από τα πολύ πρώιμα στάδια του σχεδιασμού, καθώς και στο wellbeing των ανθρώπων τους. Εξάλλου, πληθαίνουν, διαρκώς και από πολλαπλές κατευθύνσεις, οι φωνές που καλούν τον κατασκευαστικό κλάδο να δράσει, αναφέρει η εξηγεί η Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS). Και αυτό διότι, σύμφωνα με την DLA Piper, ο κλά δος αυτός επιφέρει τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οφείλει, λοιπόν, να συνεισφέρει το μέγι στο δυνατόν στην παγκόσμια θερμοκρα σία, καθώς παράγει 30% του συνολικού ποσού των αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο και καταναλώνει έως και 50% των παγκόσμιων φυσικών πόρων. «Στα επόμενα χρόνια, οι αξιολογήσεις χρηματοδοτήσεων θα εξετάζουν κατά πόσο οι επιχειρήσεις εναρμονίζονται με τα κριτήρια ESG, προκειμένου να επιτυγχά νονται πιο βιώσιμες επενδύσεις, με θετικό αντίκτυπο τόσο στο περιβάλλον όσο και στην κοινωνία», παρατηρεί ο Γιώργος Τσαπρούνης, Γενικός Διευθυντής Επι κοινωνίας της Intrakat

«ΟΙ “ΈΥΑΙΣΘΗΤΈΣ”

ΈΤΑΙΡΈΙΈΣ ΠΙΟ ΑΝΘΈΚΤΙΚΈΣ

ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΈΣ»

Αλλά και στη χώρα μας, η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG λειτουργεί πλέον ως καταλύτης, με τους επενδυτές να μελετούν προσεκτικά τις επιχειρηματι κές κινήσεις τους. Επίσης και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο δείκτης ESG είναι όλο και πιο σημαντικός στον τομέα των χρηματοδοτήσεων, πράγμα το οποίο σημαίνει πως, στο πεδίο των κατασκευών, όπου διακινούνται δισεκατομμύρια επεν δύσεων για υποδομές και κτίρια, η υλο ποίησή τους θα εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την κάλυψη των κριτηρίων αυτών. «Παρ’ όλο που ορισμένες εται ρείες αντιμετωπίζουν προκλήσεις ως προς την κατανόηση του ESG, τον αντίκτυπό του και την ενσωμάτωσή του στη λειτουρ γία τους, τράπεζες και επενδυτές στρέ φονται σε επιχειρήσεις που είναι φιλικές προς το περιβάλλον και πιο ευαίσθητες κοινωνικά, καθώς θεωρούνται πιο ανθε κτικές και περισσότερο αξιόπιστες», σχο λιάζει ο Γιώργος Τσαπρούνης. Προσθέτει δε ότι, «παρά τις δυσκολίες, οι επενδυτές δείχνουν πρόθυμοι να στραφούν στις βιώ σιμες επενδύσεις, επιδιώκοντας να ανα λάβουν δεσμεύσεις που σχετίζονται με εταιρείες που λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους το ESG». ΤΟ ΑΥΣΤΗΡΟ ΝΟΜΟΘΈΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΈΝΙΣΧΥΈΙ ΤΙΣ ESG ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι, και σε επί πεδο εισηγμένων, δόθηκε πρόσφατα η εκκίνηση του νέου Δείκτη Athex ESG, ο οποίος παρακολουθεί τη χρηματιστη ριακή απόδοση των εισηγμένων εται ρειών του Χρηματιστηρίου Αθηνών που

υιοθετούν και προβάλουν τις πρακτικές τους σε θέματα ESG. Στην Ελλάδα, η προώθηση πρακτικών ESG από τις επι χειρήσεις πρέπει να ενισχυθεί συνολικά και να δοθεί έμφαση στα σημαντικά οφέλη -επιχειρηματικά και οικονομικά-, δήλωσε πρόσφατα, σε συνέντευξή του στη Lifo, ο Νίκος Αυλώνας, Πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE) και Καθηγητής του University of Illinois στο Σικάγο. Για να αλλάξει, όμως, το επιχειρηματικό μοντέλο και να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, πρόσθεσε, είναι απαραίτητη η ενεργή συνδρομή της πολιτείας με παροχή κινή τρων και διευκολύνσεων. Βρίσκει, ωστόσο, ενθαρρυντικό το γεγονός ότι, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα ESG του Κέντρου Αειφορίας, η οποία αξιολόγησε 110 ελληνι κές εταιρείες που την περίοδο 2019-2020 (έως τον Ιούλιο 2021) εξέδωσαν Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης-ESG, καταγράφηκε αύξηση 22% στην έκδοσή τους, σε σχέση με την περίοδο 2018-2019, δηλαδή αύξηση 340% τη δεκαετία 2010-2020. «Θεωρώ ότι ο στόχος της υιοθέτησης κοι νών κριτηρίων και μεθόδων αξιολόγησης βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο επίτευ ξης, αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι, εδώ και αρκετά χρόνια, υπάρχουν τα GRI Standards, βάσει των οποίων δημοσιεύουν τους απολογισμούς τους όλες σχεδόν οι επιχειρήσεις. Επιπλέον, από το 2021, έχουμε τον ESG δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθη νών, ο οποίος έχει θέσει κοινά κριτήρια αξιολόγησης των επιδόσεων ESG για τις επιχειρήσεις», σχολιάζει η Ρόη Κωνστα ντάρου, Διευθύντρια Ποιότητας, Ασφά λειας, Υγείας, Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ομίλου ΑΒΑΞ. «Όσο για τους επενδυτές, θα έλεγα πως η ύπαρξη των κριτηρίων και του δείκτη ESG περισ σότερο τους θωρακίζει από επισφαλείς

επενδύσεις και τους βοηθά να κατευθύ νουν τα κεφάλαιά τους σε εταιρείες που λειτουργούν με βάση τα νέα δεδομένα μέσα στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυ ξης. Είμαι σίγουρη πως ενδιαφέρονται περισσότερο να επενδύσουν σε εταιρείες που όχι μόνο δεν θα επηρεαστούν, αλλά, μέσω των δραστηριοτήτων τους, θα συμ βάλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», υπογραμμίζει η ίδια. «ΑΞΟΝΑΣ» ΣΤΑΘΈΡΟΤΗΤΑΣ ΟΙ ΈΚΘΈΣΈΙΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Το καίριο βήμα προς την υιοθέτηση των πανευρωπαϊκών και διεθνών κανονισμών οι οποίοι σχετίζονται με την υιοθέτηση των ESG, πραγματοποιούν οι εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου, δίνοντας, για το περασμένο έτος, στη δημοσιότητα τις Εκθέσεις Βιώσιμης Ανάπτυξής τους. Πρόκειται, άλλωστε, για μια ευκαιρία να γνωστοποιήσουν προς όλες τις κατευ θύνσεις τη λίστα των ενεργειών τους, αλλά και την ευθυγράμμισή τους με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και την ενσωμάτωσή τους στο επιχειρησιακό αναπτυξιακό μοντέλο τους. Ενδεικτικά, ο όμιλος Ελλάκτωρ, με οδηγό το όραμα της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης και παρά την ενεργειακή και οικονομική κρίση, συμβάδισε με τους περιβαλλοντι κούς στόχους της Ευρώπης και της χώρας για την επίτευξη της κλιματικής ουδετε ρότητας και προχώρησε σε αλλαγές στην εσωτερική δομή και επιχειρησιακή του λειτουργία, για τη δημιουργία ενός νέου, βιώσιμου αναπτυξιακού μοντέλου. Ο όμιλος Τιτάν παρουσίασε, αντίστοιχα, τις ισχυρές επιδόσεις ESG και τα ορόσημα της χρονιάς, εστιάζοντας στις ελληνικές δραστηριότητες για το 2021, με σκοπό τη δημιουργία βιώσιμης και μακροπρόθεσμης

αξίας για τους συμμετόχους του. Όσο για τον Όμιλο Ηρακλής παρουσίασε, για πρώτη φορά, την Έκθεση «Προτε ραιότητα στην κοινωνία», βασισμένη σε μελέτη του Τμήματος Υπηρεσιών Κλιμα τικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της EY Ελλάδος. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, την τριετία 20182020, η συνολική συνεισφορά του ομίλου σε προστιθέμενη αξία για την ελληνική οικονομία εκτιμήθηκε σε 681 εκατ. ευρώ, με τον μέσο όρο να αντιστοιχεί στο 0,13% του ΑΕΠ της χώρας. ΠΡΟΤΈΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΑΠΑΝΘΡΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ GREEN DEAL Οι εξελίξεις στην Ουκρανία, ο αυξανόμε νος πληθωρισμός και η ενεργειακή κρίση προκάλεσαν ένα ντόμινο αναταράξεων που -ειδικά στον κατασκευαστικό κλάδοείχαν άμεσο αντίκτυπο στις τιμές των καυ σίμων, στα μεταφορικά κόστη και στην ευρύτερη εφοδιαστική αλυσίδα. «Η αύξηση των ποσοτικών στόχων που σχετίζονται με τη μείωση της κατανάλω σης ενέργειας και η εξοικονόμηση καυ σίμων αποτελούν σημαντικό αντίμετρο, αλλά όχι τόσο αποδοτικό, όσο η σωστή προετοιμασία, η μακροχρόνια εμπειρία και η διευρυμένη τεχνογνωσία σε υφι στάμενα και καινοτόμα υλικά που απο τελούν εχέγγυα για τη βέλτιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας στην πορεία μιας εταιρείας προς την πράσινη ανάπτυξη», περιγράφει η Ρόη Κωνσταντάρου. Από την πλευρά του, ο Γιώργος Τσαπρού

νης επισημαίνει ότι όπως η κλιματική

αλλαγή επηρεάζει το επιχειρηματικό περι

βάλλον, έτσι και ο πόλεμος στην Ουκρανία

έχει οδηγήσει σε αύξηση του ενεργει

ακό κόστος, εκτοξεύοντας τις τιμές σε

όλο σχεδόν το φάσμα της οικονομίας.

«Ο διψήφιος πληθωρισμός πιστοποιεί το μέγεθος του προβλήματος. Οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς και οι ελλείψεις και ανατιμήσεις των πρώτων υλών, επέφεραν πρόσθετα κόστη, οι οποίες -προκειμένου να ανταποκριθούν στις προκλήσεις- θα πρέπει να συμπερι λάβουν το ESG στη στρατηγική τους, προ σαρμοζόμενες στις ανάγκες της εποχής», εξηγεί. Παρ’ όλα αυτά, υποστηρίζει ότι οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, οι αποφάσεις της ΕΕ για την «Πράσινη Συμ φωνία» και τη μετάβαση σε μία οικονομία χωρίς άνθρακα ως το 2030 θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα.

ΠΈΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔΈΝ

ΤΟΝ ΜΟΝΟ ΔΈΙΚΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ» Στο πλαίσιο του Green Deal, το «Ε» είναι ο κατεξοχήν πυλώνας που έρχεται πρώ τος στις προτεραιότητες του κλάδου διε θνώς. Τι γίνεται, όπως, με τους κρίσιμους πυλώνες «S» και «G»; Όπως αναφέρει ο Γιώργος Τσαπρούνης, οι επιχειρήσεις του κατασκευαστικού κλάδου ενσωματώνουν το ESG στη στρατηγική τους, λαμβάνο ντας υπόψη την οικονομική, περιβαλ λοντική και κοινωνική βιωσιμότητα και εφαρμόζοντας πρακτικές για τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων που μπορεί να προκληθούν από την οικονομική δρα στηριότητα σε κοινωνίες και περιβάλλον. «Η ανθεκτικότητα των υποδομών και των κατασκευών, η ασφάλεια και η προστασία του πληθυσμού, αλλά και η κάλυψη των μελλοντικών αναγκών και προσδοκιών των πελατών αποτελούν και θα πρέπει να αποτελούν, βασική προτεραιότητα για τις εταιρείες, οι οποίες θα πρέπει να εστι άσουν περαιτέρω στην επίτευξη ποσοτι κών στόχων που αφορούν στην κλιματική αλλαγή και τη βιωσιμότητα», σημειώνει. Όσο για τη Ρόη Κωνσταντάρου, επιβεβαι ώνει ότι -και στη χώρα μας- το περιβάλλον έρχεται πρώτο στις προτεραιότητες των επιχειρήσεων. «Όμως από μόνο του το περιβάλλον δεν αποτελεί τον μόνο δείκτη στον δρόμο προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Και αυτό γιατί η εταιρική ανάπτυξη επηρε άζεται άμεσα τόσο από την κοινωνία μέσα στην οποία λειτουργεί και αναπτύσσεται, όσο και από τη στρατηγική εταιρικής διακυ βέρνησης που -και αυτή με τη σειρά της- θα πρέπει να διαμορφώνεται με γνώμονα τους προηγούμενους δύο πυλώνες, αυτούς του περιβάλλοντος και της κοινωνίας», σημειώ νει η ίδια. ■

Σε συνέχεια της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης τα προηγού μενα χρόνια στην Ελλάδα, υπάρ χει μια κινητικότητα στον κλάδο των κατασκευών. Mέσα στα επόμενα χρόνια αναμένεται να υλοποιηθούν έργα υπο δομών αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Ενώ παράλληλα, με ώθηση και από άμεσες ξένες επενδύσεις, κυρίως στον κλάδο της φιλοξενίας, η οικιστική ανάπτυξη διατηρεί τη δυναμική της, σε πείσμα της ανόδου των επιτοκίων και της επιβράδυνσης της ανάπτυξης. Παράλληλα, με βάση το άρθρο 115 του Ν. 4759/2020, ο συντελεστής δόμησης αυξάνεται κατά 10% σε κτίρια με εξαιρε τική περιβαλλοντική απόδοση, δηλαδή αυτή που είναι ισοδύναμη ή καλύτερη από το LEED Gold, BREEAM Very Good ή DGNB Silver. Αυτό οδηγεί και σε ραγδαία αύξηση σε πιστοποιήσεις πράσινων, ή καλύτερα, βιώσιμων κτιρίων που από τις 70 που υπάρχουν σήμερα, αναμένεται να έχουν διπλασιαστεί στα επόμενα 1 με 2 χρόνια, ενώ οι αρχές τους θα αποτελέ σουν σταδιακά σημείο αναφοράς σε όλες τις κατασκευές το ακόλουθο διάστημα. Η διαρκώς αυξανόμενη τάση για βιώσιμα κτίρια σε όλες τις εκφάνσεις του κατα σκευαστικού κλάδου προκύπτει όχι μόνο ως εργαλείο marketing από τις εταιρείες διαχείρισης ακινήτων, αλλά και από την

το LEED (ΗΠΑ), Well (ΗΠΑ), BREEAM (Βρετανία), DGNB (Γερμανία), HQE (Γαλλία), Green Star (Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία) και CASBEE (Ιαπωνία). Η αξιο πιστία αυτών των συστημάτων διασφαλί ζεται μέσω της πιστοποίησης που δίδεται από το συμβούλιο του οργανισμού (μονα δικού ανά σύστημα) που προΐσταται για κάθε σύστημα, βασισμένη στα στοιχεία που δίνονται από τοπικούς αξιολογητές. Για κάθε σύστημα υπάρχει τεκμηριωμένη αξιολόγηση που κατατάσσει το κτίριο στο αντίστοιχο επίπεδο βιωσιμότητας. Το LEED είναι το πιο διαδεδομένο σύστημα παγκοσμίως, αξιολογεί με βάση ποιοτικούς πόντους σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που αναπτύσσονται στις βασικές περιοχές: διεργασία ενσωμάτω σης, τοποθεσία και μεταφορά, βιώσιμες τοποθεσίες, απόδοση νερού, ενέργεια και ατμόσφαιρα, υλικά και πόροι, ποιότητα εσωτερικού αέρα, καινοτομία και περιφε ρειακή προτεραιότητα. Δίνει βαρύτητα σε φιλικά υλικά προς το περιβάλλον, στις συνθήκες κατασκευής, τους πόρους, την τοποθεσία και την τοπική κοινωνία. Οι ενσωματωμένες στρατηγικές και τα σχε τικά αποτελέσματα βοηθούν τα κτίρια και τους χώρους

στην επίτευξη αυτών των στόχων. Το Well, που προέρχεται επίσης από τις ΗΠΑ, είναι ανθρωποκεντρικό και συμπλη ρώνει το LEED με τις εσωτερικές συνθή κες λειτουργίας του κτιρίου στοχεύοντας περισσότερο στην Ασφάλεια και Υγεία και τα κοινωνικά θέματα. Οι βασικές αρχές του είναι να είναι δίκαιο προς όλους, παγκόσμιο, βασισμένο σε στοι χεία, τεχνικά ανθεκτικό, πελατοκεντρικό και διαλλακτικό. Το BREEAM , που είναι το παλαιότερο όλων (από το 1990), ακολουθεί τους βρε τανικούς κτιριοδομικούς κανονισμούς καθώς και τις αρχές που έχουν θεσπιστεί από την Ε.Ε. Καλύπτει τα κύρια περιβαλ λοντικά ζητήματα που επηρεάζουν τα κτίρια καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουρ γικής τους ζωής και συλλέγει δεδομένα από εννέα βασικές κατηγορίες βιωσι μότητας όπως η ενέργεια και οι εκπο μπές αερίων θερμοκηπίου, το νερό, τα απόβλητα, την ποιότητα του αέρα, τον θόρυβο, τον φωτισμό και την υγεία και ευεξία. Σε αντίθεση με τα αμερικανικά σχήματα, το BREEAM απαιτεί εκπαιδευ μένο και πιστοποιημένο αξιολογητή. Αντίστοιχα, το DGNB έχει αναπτύξει ένα σύστημα αξιολόγησης με επιμέρους βαθμολογίες ανάλογα με την επίδοση σε κάθε κριτήριο, ενώ παρέχει επιπλέον πόντους σε καινοτόμες προτάσεις. Αναπτύσσεται σε 3 βασικούς πυλώνες: ποιότητα περιβάλλοντος, οικονομική ποιότητα και κοινωνικοπολιτιστική και λειτουργική ποιότητα, και επιπλέον σε 3 συμπληρωματικούς πυλώνες: τεχνική ποι ότητα, ποιότητα διεργασίας και ποιότητα τοποθεσίας. Οι πυλώνες αυτοί περιέχουν κριτήρια αξιολόγησης που οδηγούν σε μια κατασκευή φιλική προς το περιβάλ λον λαμβάνοντας υπόψη τον κύκλο ζωής (LCA) της κατασκευής, τείνοντας σε ένα καλύτερο περιβάλλον λειτουργίας και βελτιώνοντας τη θερμική άνεση, την ακουστική άνεση και το φωτισμό, στο χεύοντας παράλληλα στον περιορισμό του κόστους χρήσης και την ευεξία των χρηστών.

DGNB: Η ΈΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ TÜV HELLAS Η TÜV HELLAS, στο πλαίσιο της πολιτι κής της για διαμόρφωση του μέλλοντος στη βιωσιμότητα για τις επόμενες γενιές, έχει επιλέξει να συνεργαστεί με το DGNB προκειμένου να εδραιώσει τη βιώσιμη ανάπτυξη στις κατασκευές, συμβάλλο ντας στο περιβάλλον και την ευζωία. Το

DGNB συμβαδίζει με τους στόχους ESG του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την Ευρωπαϊκή Ταξινομία, διευκολύνοντας τη χρηματοδότηση της επένδυσης από τραπεζικούς οργανισμούς, ενώ έχοντας σαν βάση αξιολόγησης τους κανόνες που έχουν ήδη τεθεί από την Ε.Ε. και εφαρ μόζονται σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, καθίσταται πολύ πιο φιλικό στην ελληνική αγορά. Παράλληλα υπάρχει και άμεσο κέρδος του επενδυτή από την εφαρμογή του συστήματος, καθώς επωφελείται από τη μειωμένη ενεργειακή κατανάλωση και το μειωμένο κόστος λειτουργίας και συντήρησης. Τα κοινωνικά κριτήρια βοηθούν στην ικανοποίηση των χρηστών και επομένως το κάνουν πιο θελκτικό, ενώ η αυξημένη υγεία χρηστών και το ασφαλέστερο και βελτιωμένο περιβάλ λον εργασίας οδηγούν σε υψηλότερη παραγωγικότητα.

ΤΑ ΠΛΈΟΝΈΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ DGNB ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

● Το DGNB δίνει τη δυνατότητα να διε ξαχθεί προ-αξιολόγηση από τη φάση της μελέτης, προκειμένου να διαμορ φωθούν στόχοι για τη βιώσιμη κατα σκευή και η βάση επικοινωνίας πριν την ολοκλήρωση. Έτσι προσφέρεται η δυνατότητα να γίνουν επεμβάσεις από τη φάση της μελέτης, που γλτώνουν χρόνο και χρήμα από την κατασκευή. Όσο νωρίτερα γίνουν οι επεμβάσεις, προγραμματίζονται και μελετώνται καλύτερα, το κόστος είναι μικρότερο και τα οφέλη μεγαλύτερα. ● Η αξιολόγηση γίνεται με βάση τους 6 πυλώνες (τομείς δράσης) σε επιμέρους κριτήρια ανά πυλώνα και υποκριτήρια τα οποία βαθμολογούνται ανάλογα με την επίδοση στο συγκεκριμένο αντικεί μενο. Τα κριτήρια διαφοροποιούνται

χρήσης των πόρων, σκεπτόμενοι με όρους κύκλων υλικών, ενώ περιορίζει και το λειτουργικό κόστος.

● Η προώθηση της καινοτομίας σε επι μέρους κατασκευαστικές λύσεις, εκτός της πεπατημένης, αποτελεί εναλλακτική συλλογή βαθμών και πρόκληση για τους αρχιτέκτονες και τους μηχανικούς.

● Η περιβαλλοντική δήλωση των προϊό ντων EPD, o ΚΕνΑΚ, ο κανονισμός πυρο προστασίας (που αποτελεί απαιτούμενο στο σύστημα) και οι Ευρωπαϊκές προδι αγραφές, είναι ορισμένα από τα χαρα κτηριστικά του συστήματος που έχουν άμεση εφαρμογή στην ελληνική και την Ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Στην πράξη, το σύστημα DGNB χρησιμο ποιείται συχνά ως εργαλείο διαχείρισης έργου ή για σκοπούς διασφάλισης ποιό τητας. Τα κριτήρια παρέχουν χρήσιμες κατευθυντήριες γραμμές για πρωτο βουλίες σχεδιασμού και βελτιστοποίη σης, ειδικά για αρχιτέκτονες, σχεδιαστές και ιδιοκτήτες κτιρίων που σχεδιάζουν ή ανακαινίζουν ένα κτίριο. Αποτελούν επίσης ένα σημαντικό εργαλείο για τους ανθρώπους που διαχειρίζονται κτίρια επειδή βοηθούν στον εντοπισμό βασικών δεδομένων απόδοσης κτιρίων – εξαιρε τικά χρήσιμα για τον εξορθολογισμό των λειτουργιών. Η οικογένεια των πιστοποιη τικών που προσφέρει το DGNB καλύπτει ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός κτιρίου, χάρη σε απρόσκοπτες αξιολογήσεις που κυμαίνονται από προ-πιστοποιητικά που χρησιμοποιούνται σε διαδικασίες ολο κληρωμένου σχεδιασμού έως πιστοποιη τικά νέων κτιρίων και αξιολόγηση κτιρίων που χρησιμοποιούνται για διαφορετικούς σκοπούς. ■

Μεσογείων 282, Χολαργός 115 62, Αθήνα Τ: 21 5215 7400 Ε: info@tuvhellas.gr www.tuvhellas.gr

Η κυκλική οικονομία

είναι θεμελιώδης για το σύστημα και

ενισχύει την προώθηση της συνειδητής

την κατα σκευαστική αγορά και σχεδιάζει την επό μενη ημέρα επενδύοντας στη βιώσιμη καινοτομία, την έρευνα και ανάπτυξη. Όπως επισημαίνει στη συνέντευξή του, μεταξύ άλλων, ο επικεφαλής του ομίλου, Οδυσσέας Σπανός, η εταιρεία ακολου θεί πιστά τις επιταγές της αειφορίας και μέσω των ισχυρών συνεργασιών, εντός και εκτός συνόρων, φέρνει την τελευ ταία λέξη της τεχνολογίας στον εξειδι κευμένο μηχανολογικό εξοπλισμό των κατασκευών. Αιχμή του δόρατος αποτελεί η τεχνολογία ECOBATCH®, δηλαδή το πιο προηγμένο συγκρότημα παραγωγής σκυροδέματος της αγοράς με τη μικρότερη ενεργειακή κατανάλωση ανά παραγόμενο κυβικό μέτρο ετοίμου σκυροδέματος και με το μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα στο στάδιο του σχεδιασμού και της κατα σκευής του. Μια τέτοια μονάδα αναμέ νεται σύντομα να εγκατασταθεί στην έκταση του Ελληνικού από τη Lafarge Beton του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ, ενισχύοντας τον βιώσιμο χαρακτήρα της μεγαλύτερης αστικής ανάπλασης. Αναμφίβολα, κανένας δεν έμεινε ανε πηρέαστος από τα δέκα χρόνια οικο νομικής και κατασκευαστικής ύφεσης, αλλά και τα δύο χρόνια της πανδημίας. Πώς διαχειρίστηκε όμως η SPANOS Group τις συγκεκριμένες ταραχώδεις περιόδους, εντός και εκτός συνόρων; Η δεκαετής οικονομική κρίση έπληξε σκληρά τον εγχώριο κατασκευαστικό κλάδο και αναπόφευκτα επηρέασε τα μεγέθη και τη δραστηριότητα της εται ρείας μας. Κληθήκαμε σχεδόν ακαριαία να αντιμετωπίσουμε μια πρωτόγνωρη για τα παγκόσμια οικονομικά δεδομένα παρατεταμένη ύφεση, η οποία χαρακτη ρίστηκε από πρακτικά μηδενική εγχώρια ζήτηση. Κύριο μέλημά μας ήταν η διασφάλιση της βιωσιμότητας και του βασικού ανθρω πίνου δυναμικού, διατηρώντας πάντα τις αξίες και τις αρχές μας. Όμως κάθε κρίση δημιουργεί ευκαιρίες, αρκεί κανείς να τις αντιληφθεί εγκαίρως και να τις αξι οποιήσει. Έτσι λοιπόν επενδύσαμε στην έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων αλλά και στο άνοιγμα νέων αγορών όπως π.χ. της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, με αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε ένα ευρύ πελατολόγιο σε 3

ηπείρους και πάνω από 20 χώρες. Παράλληλα εξακολουθούμε να αντιπρο σωπεύουμε στην Ελλάδα αποκλειστικά και επιτυχώς κορυφαίους διεθνείς κατα σκευαστές όπως η ΑΜΜΑΝΝ (ασφαλτικά συγκροτήματα), η CIFA (μηχανήματα άντλησης & μεταφοράς σκυροδέμα τος), η ASTRA (εργοταξιακά φορτηγά), η ITERCHIMICA (πρόσμικτα ασφάλτου), η WEGH (μονάδες παραγωγής στρωτή ρων), η ΜΑΤΕC (συστήματα ανακύκλωσης νερού & σκυροδέματος), η GUTHERM (μηχανήματα ψεκασμού γαλακτωμάτων), η KEESTRACK (κινητοί σπαστήρες και κόσκινα), η TFI (μεταλλότυποι σηράγγων) και η CAMS (shredder ανακύκλωσης). Συμμερίζεστε την άποψη πως πλέον η αγορά εισέρχεται σε μια νέα εποχή; Και αν ναι, ποιο είναι το business plan της SPANOS Group; Ο κλάδος των κατασκευών έχει ήδη εισέλ θει σε αναπτυξιακή τροχιά την τελευταία διετία, η οποία

των δραστηριοτήτων της εταιρείας. Αντιλαμβανόμαστε τη μείωση του ανθρα κικού αποτυπώματος τόσο ως αναγκαι ότητα για υπευθυνότητα, όσο και ως επιχειρηματική ευκαιρία. H δέσμευσή μας στην αειφόρο ανάπτυξη αντανακλάται στις αρχές μας, καθοδηγεί τις επιχειρημα τικές μας δραστηριότητες και χαρακτη ρίζει απόλυτα τη νέα προϊοντική σειρά συγκροτημάτων παραγωγής σκυροδέ ματος ECOBATCH®.

απαιτήσεις και προδιαγραφές στα περισσότερα νέα έργα, πολλά εκ των οποίων πιστοποιούνται κατά LEED. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί πλέον στρατηγική επιλογή της SPANOS Group και βασική αξία που διέπει το σύνολο

Από όλη την ομολογουμένως τεράστια γκάμα των προϊόντων σας, ιδιαίτερη προσοχή συγκεντρώνει η τεχνολο γία ECOBATCH®. Για ποιους λόγους είναι Game Changer στην παραγωγή σκυροδέματος; Η σειρά ECOBATCH® ενσωματώνει υψηλή εμπειρία και βαθιά τεχνογνωσία 30 ετών, και αποτελεί το πιο προηγμένο συγκρό τημα της αγοράς με τη μικρότερη ενερ γειακή κατανάλωση ανά παραγόμενο m3 ετοίμου σκυροδέματος και το μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα στο στάδιο του σχεδιασμού και της κατασκευής του. Το ECOBATCH® είναι ένα καινοτόμο και ολο κληρωμένο σύστημα παραγωγής ετοίμου σκυροδέματος με βελτιωμένη παραγω γικότητα και σημαντική εξοικονόμησης ενέργειας, σχεδιασμένο και ανεπτυγμένο από την SPANOS Group. Η Μελέτη Κύκλου Ζωής (Life Cycle Assessment) που εκπο νήσαμε για το ECOBATCH® αποδεικνύει και τεκμηριώνει: α) τη βιώσιμη, περιβαλλοντική του επί δοση καθ΄ όλο τον κύκλο ζωής του και β) την εξαιρετική ενεργειακή και παραγω γική απόδοση κατά τη λειτουργία του, σε σχέση με συμβατικά συγκροτήματα, η οποία βάσει μετρήσεων ξεπερνά το 25%!

Παράλληλα, η SPANOS είναι η πρώτη εταιρεία παγκοσμίως η οποία έχει ξεκινή σει τη διαδικασία δημιουργίας Κανόνων Κατηγορίας Προϊόντος (Product Category Rules) για συγκροτήματα σκυροδέματος, προκειμένου να αποκτήσει Περιβαλλοντική Δήλωση Προϊόντος (EPD) για τη σειρά ECOBATCH®, η ολοκλήρωση της οποίας αναμένεται τον Ιούνιο του 2023. Επιπρόσθετα, για το ECOBATCH® έχουμε καταθέσει αίτηση έκδοσης πατέντας στον OBI με αριθμό 246-0004473431. Απτό αποτέλεσμα της αναγνώρισης των παραπάνω καινοτομιών, αποτελεί η επι λογή ενός συγκροτήματος παραγωγής ετοίμου σκυροδέματος ECOBATCH® 175 από την LAFARGE Beton, μέλος του ομίλου HOLCIM, για τις ανάγκες

trust. Χτίζουμε μακροχρόνιες σχέσεις με τους πελάτες και τους συνεργάτες μας, οι οποίες εδράζονται στην εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη αποκτάται μέσω της υψη λής ποιότητας, της αξιοπιστίας και της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων και υπηρεσιών μας. Προκειμένου να διασφαλίσουμε τα παρα πάνω, επιδιώκουμε και επενδύουμε από επιλογή στις συνέργειες. Διατηρώντας και αναπτύσσοντας εσωτερικά την τεχνογνω σία, συμπράττουμε στενά με καταξιωμέ νους στον εκάστοτε τομέα εξωτερικούς συνεργάτες, όπως για παράδειγμα με τη ΜΕΤΕΚΟ Α.Ε. και το Κέντρο Επεξεργασίας Σιδήρου Α.Ε. για το κομμάτι των μεταλ λικών κατασκευών ή την ΚΑΣΤΡΟ ΑΕΒΕ για εξειδικευμένες υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης. Για ποιον λόγο να κάνεις τα πάντα μόνος σου όταν μπορείς να συνεργαστείς με τους κορυφαίους σε κάθε τομέα διασφαλίζοντας ταυτόχρονα υψηλή ποιότητα και οικονομίες κλίμακας; Η συγκεκριμένη πρακτική εφαρμόζεται άλλωστε επιτυχώς εδώ και δεκαετίες παγκοσμίως. Σε ποια μεγάλα έργα έχει χρησιμοποιηθεί εξοπλισμός που παράγει και μηχανήματα που εμπορεύεται η SPANOS Group; Η αναβάθμιση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων που διαχειρίζεται η Fraport, το σύνολο των νέων αυτοκινητοδρόμων της χώρας, το 85% των οδικών σηράγγων είναι μερικά από τα πιο σημαντικά έργα εντός Ελλάδος. Η συμβολή μηχανημάτων και εξοπλισμού της εταιρείας μας σε μεγάλα κατασκευα στικά έργα δεν περιορίζεται όμως μόνο εντός των συνόρων. Η νέα μαρίνα της Αγίας Νάπας στην Κύπρο, η New Capital Opera στο Κάιρο της Αιγύπτου, το σιδη ροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας Haramain στη Σαουδική Αραβία, το Eko Atlantic στο Λάγος της Νιγηρίας αποτελούν ενδεικτικά δείγματα γραφής της διεθνούς παρουσίας μας. Ποιο είναι το προσωπικό σας στοίχημα για το 2023 και τι νέο μπορούμε να περι μένουμε από τη SPANOS Group; Η ελπίδα όλων μας είναι ότι η ανοδική πορεία που διαγράφεται

Messe München GmbH

πό τις 24 έως τις 30 Οκτωβρίου, πάνω από 3.000 εταιρείες εξέθε σαν τα προϊόντα τους και πάνω από 490.000 άνθρωποι επισκέφθηκαν τους χώρους της Bauma 2022, της κορυ φαίας εμπορικής έκθεσης στον κόσμο για μηχανήματα κατασκευής, μηχανήματα δομικών υλικών, μηχανήματα εξόρυξης, οχήματα κατασκευής και κατασκευαστικό εξοπλισμό. Τα θέματα που βρέθηκαν στο επίκεντρο της έκθεσης και αποτέλεσαν τον πυρήνα του διαλόγου ήταν η βιωσιμότητα και η ψηφιοποίηση. Στόχος, οι κατασκευές να γίνουν πιο φιλικές προς το περιβάλλον, ταχύτερες και φθηνότερες. ΛΙΓΟΤΈΡΈΣ ΈΚΠΟΜΠΈΣ ΡΥΠΩΝ Ένας στόχος κοινός για όλα τα εμπλεκό μενα μέρη των υποδομών είναι η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στον κλάδο των κατασκευών και των μηχανη μάτων κατασκευής στο μηδέν. Σε αυτόν τον στόχο κομβικό ρόλο θα απο τελέσουν η εφαρμογή, διάδοση και χρήση των υβριδικών και πλήρως ηλεκτρικών οχημάτων και μηχανημάτων κατασκευής, αλλά και με την έρευνα και ανάπτυξη δομι κών υλικών μειωμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος. ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ Σε όλο τον κόσμο, η βιομηχανία μηχανημά των κατασκευής αντιμετωπίζει τις προκλή σεις τού σήμερα. Ο πρωταρχικός στόχος είναι να μειωθεί η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που απελευθερώνεται κατά

την παραγωγή σκυροδέματος και άλλων υλικών. Επίσης, τα υλικά κατεδάφισης θα πρέπει να υποβάλλονται σε καλύτερη επε ξεργασία και να επαναχρησιμοποιούνται στο μέλλον. Η βιομηχανία μηχανημάτων κατασκευής και η βιομηχανία εξόρυξης, παράλληλα, αναπτύσσουν καινοτόμες κατασκευαστικές μεθόδους και λύσεις υλικών, όπως η τρισδιάστατη εκτύπωση, οι αρθρωτές (modular) κατασκευές και νέα βιώσιμα υλικά. Εκτός από τα μέτρα για την προστασία του κλίματος, ο κατασκευαστι κός κλάδος αντιμετωπίζει επίσης εκκλήσεις για εξοικονόμηση των πρώτων υλών. Τα τελευταία χρόνια, η άμμος έχει γίνει το επί κεντρο της προσοχής. Αν και είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο υλικό, ωστόσο

γίνεται όλο και πιο σπάνιο. Ένας τρόπος εξοικονόμησης πόρων είναι η επεξεργασία υλικών κατεδάφισης επί τόπου χρησιμοποι ώντας σύγχρονες τεχνολογίες σύνθλιψης και κοσκίνισης, ώστε να μπορούν να επα ναχρησιμοποιηθούν εκεί και στη συνέχεια σε νέα κατασκευαστικά έργα. «Αυτό δεν θα μειώσει μόνο το βάρος των φυσικών πηγών. Θα βοηθήσει επίσης στην αποφυγή της μεταφοράς υλικών, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, του θορύβου και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές», σχολίασε ο Alexandre Marchetta, Πρόεδρος της Επιτροπής για τον Ευρωπαϊκό Κατα σκευαστικό Εξοπλισμό, που εδρεύει στις Βρυξέλλες (CECE).

Messe München GmbH

Το περίπτερο της Δεδούσης Τεχνική ΕΠΕ στην Bauma 2022

ΑΝΟΙΓΈΙ Ο ΔΡΟΜΟΣ

ΤΑ ΑΥΤΟΝΟΜΑ

Η ανάπτυξη αυτόνομων μηχανημάτων για εργοτάξια και εξορυκτικές εργασίες κάνει τεράστια άλματα προς τα εμπρός, αν και υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι να επι τευχθεί η πλήρης αυτοματοποίηση. Η αυτοματοποίηση και η ψηφιοποίηση των κατασκευαστικών διαδικασιών και των μηχανημάτων θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και θα διασφα λίσει την παραγωγικότητα σε αυτήν την εποχή των ελλείψεων σε ειδικευμένους εργάτες και ανθρώπινο δυναμικό. Ο Maximilian Schöberl από την έδρα Υλικών και Logistics στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου αναμένει ότι σε δέκα χρόνια από τώρα, διάφορα «cobots» θα δραστηριο ποιούνται σε εργοτάξια. Ο όρος «cobot» είναι μια σύνθεση της «συνεργασίας» (cooperation) και του «ρομπότ» (robot). Αναφέρεται σε ρομπότ σχεδιασμένα για άμεση συνεργασία με ανθρώπους.

της; Η βιομηχανία εξόρυξης έχει ήδη ένα πρό τυπο που χρησιμοποιείται στη διαδικασία κατασκευής: επικοινωνία ανοιχτής πλατ φόρμας – ενοποιημένη αρχιτεκτονική ή OPC UA. Ταυτόχρονα, η περιβαλλοντική συμβατότητα και η επανάχρηση αναδεί χθηκαν ως νέες προκλήσεις για τον κλάδο. Ο Jürgen Weber, διδάκτωρ μηχανικής στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης και επι κεφαλής του ερευνητικού προγράμματος που ονομάζεται Bauen 4.0 (Construction 4.0), ανακάλυψε ότι «σε πολλές περιπτώ σεις εργοταξίων απλώς δεν υπάρχει δια θέσιμο κινητό διαδίκτυο. Η απαιτούμενη κάλυψη δικτύου δεν είναι αρκετή», είπε

ο ίδιος. Ως πιθανή λύση, παρουσίασε μια ιδέα που συνδυάζει ένα τοπικό δίκτυο με ένα σύστημα ελέγχου εργοταξίου. Σε αυτή τη λύση, προγράμματα που μπορούν να

εκτελέσουν εργασίες όπως καταγραφή και ανάλυση όλων των δεδομένων στα μηχανήματα καθώς και προσομοίωση διαδικασιών κατασκευής σε πραγματικό χρόνο εκτελούνται σε έναν διακομιστή. «Το μηχάνημα πρέπει να είναι εξοπλισμένο με μονάδα συνδεσιμότητας που του επιτρέπει να ανταλλάσσει δεδομένα με το κεντρικό σύστημα ελέγχου εργοταξίου και με άλλα μηχανήματα», είπε ο καθηγητής Weber. Η ΈΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ Από τους εκθέτες δεν απουσίαζε το ελλη νικό στοιχείο, με τις ελληνικές εταιρείες Dedoussis Engineering, CVBTECH Hellas, Fasoplast και Pratto να δίνουν το «παρών». Εκ μέρους της Δεδούσης Τεχνική ΕΠΕ, που συμμετείχε στην Bauma, η Γεωργία Μπαγλατζή, Sales Department, δήλωσε: «Στο περίπτερο της εταιρείας μας παρου σιάστηκαν οι τελευταίες εκδόσεις του προ γράμματος αυτοματισμού των μονάδων παραγωγής σκυροδέματος, ασφαλτικών και κονιαμάτων ‘’e-batch’’, το οποίο έχει τη δυνατότητα διασύνδεσης των μονά δων παραγωγής σε πραγματικό χρόνο με τα ERP των επιχειρήσεων. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να βελτιστοποιήσουν την οργάνωση της παραγωγής τους ανάμεσα στις μονάδες με αλληλοκάλυψη, την έγκαιρη τροφοδο σία τους με πρώτες ύλες και την ακριβή πληροφόρηση του λογιστικού τους συστή ματος για τις παραγωγές και αποστολές ετοίμων προϊόντων προς τους πελάτες τους, καθώς και για τα ποιοτικά στοιχεία των παραγωγών τους, μάλιστα με πλήρη ιχνηλασιμότητα». ■

Messe München GmbH

εργασίες του συνεδρίου άνοιξε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργος Στασινός, ο οποίος επισήμανε ότι είναι σημαντικό κάθε μηχανι κός να ενημερώνεται για τις νέες τεχνολο γίες του κλάδου, ώστε αυτός να καταστεί πιο ανταγωνιστικός και αποδοτικός. Είναι απαραίτητο να ενισχυθεί ο ψηφιακός μετα σχηματισμός στην Ελλάδα και να αξιοποι ηθούν σωστά οι χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, οι οποίες θα πρέπει να εστιάσουν στην εκπαίδευση των επαγγελματιών και στην παροχή τεχνι κού εξοπλισμού. ΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΈΙΣ ΑΡΩΓΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Έπειτα στο βήμα ανέβηκε ο Γιάννης Τσακίρης, Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ο οποίος τόνισε ότι ο ψηφι ακός μετασχηματισμός αποτελεί μοχλό ανάπτυξης, ωστόσο οι μικρομεσαίες επι χειρήσεις δυσκολεύονται να επενδύσουν πόρους προς αυτή την κατεύθυνση. Για την στήριξή τους υπάρχει το πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα αξίας 4 δις ευρώ, που θα συμβάλλει στην ενίσχυση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας, και το πρό γραμμα για το Ανθρώπινο Δυναμικό και την Κοινωνική Συνοχή, ύψους 4,2 δις ευρώ, που στοχεύει στην κατάρτιση των επαγ γελματιών του κατασκευαστικού κλάδου. ΒΙΜ: ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

λειτουργία και η ποιότητα των δημόσιων υποδομών μπορεί να αναβαθμιστεί και για αυτό σκοπός είναι τα επόμενα μεγάλα κρατικά έργα να σχεδιαστούν ψηφιακά. Ήδη έχει ανακοινωθεί, ότι πιλοτικά θα εφαρμοστεί η τεχνολογία στην Γραμμή 4 του μετρό. Μόλις η αγορά και οι μηχανικοί αφο μοιώσουν πλήρως το πρωτοποριακό σχεδιαστικό εργαλείο, θα καταστεί υποχρεωτική η χρήση του σε κάθε νέα κατασκευή. Ακολούθως, ο Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης, σημείωσε ότι η ΒΙΜ αποτελεί έναν κοινό τόπο πληροφοριών, που επι τρέπει την υλοποίηση πρωτοποριακών έργων. Όλοι οι επαγγελματίες του εργο ταξίου μπορούν σε πραγματικό χρόνο να επεξεργάζονται το ψηφιακό μοντέλο, χωρίς τη χρήση χειρόγραφων, που συχνά φθείρονται ή χάνονται. Η ψηφιοποίηση είναι απαραίτητο να ενταχθεί στα δημόσια έργα. Ήδη λειτουργούν με επιτυχία πολλές ηλεκτρονικές υπηρεσίες που διευκολύνουν τη ζωή των πολιτών και ειδικότερα των μηχανικών. ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ Ο ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΧΩΡΙΚΟΣ ΣΧΈΔΙΑΣΜΟΣ Κλείνοντας τους χαιρετισμούς των κυβερνητικών εκπροσώπων, ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, Γενικός Γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, τόνισε ότι καίριο ρόλο για τον ψηφι ακό μετασχηματισμό της χώρας έχουν οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες, όπως το e – Πολεοδομία.

ο ψηφιακός χωρικός σχεδι ασμός, ώστε οι πολίτες να έχουν διαθέ σιμες διαδικτυακά όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται για την κατασκευή ενός κτιρίου. Εξίσου σημαντική για την ψηφιακή ανά πτυξη είναι η εκπαίδευση των επαγγελ ματιών με επιμορφωτικά σεμινάρια, αλλά και η εισαγωγή σχετικών μαθημάτων στα Πολυτεχνία της χώρας, δράση που εν πολ λοίς ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη.

Οκατασκευαστικός κλάδος αντιμετω πίζει σοβαρά προβλήματα που σχε τίζονται με την απουσία συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων ειδικοτήτων, την κακή διαχείριση των πληροφοριών και το έλλειπες επενδυτικό πρόγραμμα των επιχει ρήσεων προς τις καινοτόμες τεχνολογίες, υπογράμμισε η Λιάνα Αναγνωστάκη, Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής EU BIM Task Group και Επιστημονική Συνεργάτης του Συνεδρίου ΒΙΜ 2022. Σύμφωνα με την ίδια, τα παραπάνω προβλήματα οδηγούν σε δυσλειτουργίες που έχουν αρνητικές επι πτώσεις στην σχέση ποιότητας – κόστους των έργων, ενώ συχνά προκαλούν μεγά λες καθυστερήσεις στα χρονοδιαγράμματα παράδοσης. Λύση για να ξεπεραστούν οι εν λόγω προκλήσεις αποτελεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ο οποίος θα έρθει στην Ελλάδα μέσω της ΒΙΜ. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η Λ. Αναγνωστάκη επισήμανε ότι η ΒΙΜ δεν είναι απλώς ένα καινούριο σχεδιαστικό εργαλείο, αλλά μία αλλαγή στην κουλτούρα με την οποία οι μηχανικοί διαχειρίζονται τα έργα τους. Η μοντελοποίηση για να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε όλες τις φάσεις υλοποίησης, δηλαδή κατά τον σχεδιασμό, την κατασκευή, τη λειτουργία και τη συντή ρηση ενός έργου. Σε αρκετά κράτη της

Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει καταστεί υπο χρεωτική η χρήση της ΒΙΜ στις δημόσιες συμβάσεις και το ίδιο αναμένεται να γίνει σύντομα στην Ελλάδα.

ΤΑ ΠΛΈΟΝΈΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΜ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΈΡΓΑ Η ΒΙΜ είναι ένα ψηφιακό εργαλείο, το οποίο μπορεί να ωφελήσει πολλαπλά τα δημό σια έργα. Αρχικά, συμβάλλει στη μείωση του κόστους και του χρόνου κατασκευής, βελτιώνει την ποιότητα των υποδομών, αποτρέποντας τα σχεδιαστικά λάθη και ενισχύει τον βιώσιμο χαρακτήρα τους εξοι κονομώντας ενέργεια και πόρους. Βέβαια, για να εδραιωθεί η ΒΙΜ θα πρέπει να γίνουν θεσμικές αλλαγές, να εξοπλιστεί το δημό σιο και οι ιδιωτικές εταιρείες κατάλληλα και να εκπαιδευτούν τα στελέχη. Καταλυτικό ρόλο για την διεκπεραίωση των άνωθεν δράσεων θα έχουν οι χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα, για την ενίσχυση των επιχειρή σεων -κυρίως των μικρομεσαίων- η Λ. Αναγνωστάκη πρότεινε τη δημιουργία μίας μονάδας υποστήριξης (ΒΙΜ Hub) που θα τις βοηθά να γίνουν πιο ανταγωνιστικές μέσω της ψηφιακής μετάβασης. ΈΛΛΗΝΙΚΟ: Η ΑΙΧΜΗ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η ανάπλαση στο Ελληνικό

Ριβιέρας, αλλά και το επιχειρηματικό γίγνε σθαι της χώρας μας. Η ανάπλαση θα κατα λαμβάνει, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα σχέδια, συνολική έκταση 6,2 εκατομμύρια τ.μ., ενώ 2 εκατομμύρια τ.μ. αναμένεται να είναι η επιφάνεια του μητροπολιτικού πάρκου. Εντός του Ελληνικού έχουν προ γραμματιστεί να κατασκευαστούν περίπου 9.000 πολυτελείς κατοικίες, 2 εμπορικά κέντρα, μαρίνα 400 θέσεων, δεκάδες ξενοδοχεία και πληθώρα αθλητικών εγκαταστάσεων. Ο Δημήτριος Κίτσιος, Διευθυντής Υποδομών και Ελέγχων της Lamda Development, εξήγησε ότι το Ελληνικό θα κατασκευάζεται σταδιακά. Κατά την πρώτη φάση, η οποία θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2026, θα έχει ολοκληρωθεί το παρα λιακό μέτωπο. Οι ακόλουθες 5-6 φάσεις υπολογίζεται να υλοποιηθούν τα επό μενα 15-20 χρόνια. Για τον σχεδιασμό του συγκεκριμένου έργου έχουν εφαρμοστεί πολλές καινοτόμες τεχνολογίες, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται και η ΒΙΜ. Η ψηφι ακή μοντελοποίηση σε ένα τόσο εκτενές έργο, περιορίζει σημαντικά το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής, ελαχιστοποιεί τα σχε διαστικά λάθη και επιτρέπει τη συνεργασία μεταξύ του μεγάλου πλήθους μελετητών και κατασκευαστών, το οποίο προέρχεται κατά βάση από διαφορετικές εταιρείες. Σε πρώτο επίπεδο ο σχεδιασμός του κάθε project γίνεται ψηφιακά σε 3D, ενώ ακο λουθεί 4D απεικόνιση, η οποία παρουσιάζει την εξέλιξη του έργου με την πάροδο του χρόνου. Κατά αυτό τον τρόπο, εντοπίζο νται πιθανές ατέλειες και προτείνονται έγκαιρα βελτιωτικές αλλαγές. Επιπλέον, η ΒΙΜ διαθέτει προγράμματα υπολογισμού των ποσοτήτων των δομικών υλικών που απαιτούνται και διαμορφώνει με ακρίβεια τα χρονοδιαγράμματα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ασυνέπειες και υπερβάσεις του προϋπολογισμού. Στο τελευταίο στά διο, μέσω της ψηφιακής επεξεργασίας προκύπτει ένα ΒΙΜ αρχείο, που

2022. Υπό διαμόρφωση, βρίσκονται οι πιο εξει δικευμένες οδηγίες που θα εντάσσονται στον Οδικό Χάρτη. Θα ακολουθήσει υποστήριξη εφαρμογής και εκπαιδευτικές δράσεις, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα για την επιμόρφωση και την εξειδίκευση των επαγγελματιών στην ΒΙΜ.

γραφεία, είτε σε εται ρείες project management ή real estate. To 83% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι γνωρίζει τις βασικές αρχές του ΒΙΜ, ενώ το 66% θεωρεί ότι το εν λόγω ψηφιακό εργαλείο επηρεάζει ήδη τις επιχειρημα τικές του δραστηριότητες. Στη συνέχεια, το 47% που συμπλήρωσε το ερωτηματο λόγιο απάντησε ότι χρησιμοποιεί την ΒΙΜ (σε όποιο επίπεδο) και το 49% ότι κατέχει υψηλές δεξιότητες στην εφαρμογή του.

Μόλις το 23% των επιχειρήσεων ανέφερε ότι διαθέτει προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων και μόνο το 11% ότι διαθέτει στελέχη με εκπαίδευση ή πιστοποίηση στην ΒΙΜ. Το 60% χρησιμοποιεί προγράμ ματα συμβατά με την ΒΙΜ και το 40% αξι οποιεί τις δυνατότητες της τεχνολογίας cloud. Με εντυπωσιακό ποσοστό 75% οι συμμετέχοντες πιστεύουν ότι η μοντε λοποίηση πρέπει να εφαρμόζεται στα δημόσια έργα, ενώ το 57% υπογραμμίζει ότι η ΒΙΜ θα πρέπει να αξιοποιείται και σε μικρότερου βεληνεκούς projects. Ως κύριες αιτίες που εμποδίζουν την ευρεία υιοθέτηση του λογισμικού ανα δείχθηκαν το υψηλό κόστος εξοπλι σμού, η απουσία συνεργασίας μεταξύ των συντελεστών του εκάστοτε έργου και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των μεγάλων εταιρειών στην απόκτηση νέων τεχνολογιών. Από τα ερωτηματολόγια που δόθηκαν στους δημόσιους φορείς προέκυψε ότι το 83% των στελεχών δεν έχει καμία απο λύτως εμπειρία στην ΒΙΜ, ενώ το 84% δεν έχει παρακολουθήσει κάποιο αντίστοιχο επιμορφωτικό πρόγραμμα. Οι χρηματοδοτήσεις, οι οποίες έχουν δρομολογηθεί από την κυβέρνηση, δια τυπώθηκε ότι μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση, τόσο σε επίπεδο εξοπλι σμού όσο και σε επίπεδο στελέχωσης. Οι συμμετέχοντες κρίνουν ότι για την ώρα το δημόσιο μπορεί να ανταποκριθεί στην υλοποίηση των πιλοτικών έργων, αλλά ο περιορισμός στις προσλήψεις θα αποτε λέσει μακροπρόθεσμα μεγάλο πρόβλημα. Αξιολογώντας τα δεδομένα που προκύ πτουν από τις χώρες της Ευρώπης που χρησιμοποιούν για χρόνια την ΒΙΜ, έγινε μία λίστα «καλών πρακτικών». Σύμφωνα με αυτή, πρέπει να διαμορφω θεί μία εθνική στρατηγική για την προώ θηση της ΒΙΜ και την ορθή διαχείριση των χρηματοδοτήσεων, να γίνουν νομοθετικές τροποποιήσεις, να συνταχθούν πρότυπα, να δρομολογηθούν εκπαιδευτικά προ γράμματα, να ληφθούν μέτρα στήριξης των μικρομεσαίων

το πλαίσιο του συνεδρίου, διεξή χθη πάνελ με θέμα το κατά πόσο η Ελλάδα είναι έτοιμη να υποδεχθεί την ΒΙΜ. Στον εν λόγω διάλογο συμμε τείχαν ο Μιχαήλ Δακτυλίδης, Πρόεδρος της ΠΕΔΜΕΔΕ, ο Εμμανουήλ Βράιλας, Γενικός Γραμματέας του ΣΤΕΑΤ, ο Ιωάννης Λαδόπουλος, Αντιπρόεδρος του ΣΕΓΜ, και η Μαρία Τσιομπάνου, Πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ, ενώ συντονιστής του πάνελ ήταν ο Γιάννης Πισπιρίγκος, αρχισυντάκτης των περιοδικών Architect και Construction.

Ο ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΑΝΈΠΙΣΤΗΜΙΩΝ

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί μία μεγάλη μετάβαση η οποία προκαλεί αντιδράσεις, αναφέρει ο Ι. Λαδόπουλος. Προς ώρας ως κράτος, είμαστε πίσω σε υλικοτεχνική υποδομή και εκπαίδευση, αλλά υπάρχει χρόνος να καλυφθούν οι ελλείψεις, εξηγεί ο Αντιπρόεδρος του ΣΕΓΜ. Δεν γίνεται να εφαρμοστεί άμεσα η υποχρεωτικότητα της ΒΙΜ στην Ελλάδα, διότι ο κλάδος δεν είναι καταρτισμένος επαρκώς. Πρέπει να ξεκινήσει από τα μεγάλα έργα και σταδιακά, ανάλογα με την ωρίμανση της αγοράς, να προχωρήσει και στις μικρότερες κατασκευές. Καταλυτικό ρόλο στο ζήτημα της εκπαίδευσης έχουν τα πανεπιστήμια, τα οποία πρέπει να εντά ξουν μαθήματα ψηφιακού μετασχηματι σμού στο πρόγραμμα σπουδών τους. Η Ελλάδα είναι πολύ πίσω σε ζητήματα ψηφιακού μετασχηματισμού σημείωσε ο Μ. Δακτυλίδης. Το δημόσιο κινείται με αργούς ρυθμούς και ο ιδιωτικός τομέας κινεί τα νήματα του εκσυγχρονισμού. Σπουδαίο βήμα για τη χώρα μας αποτελούν τα σιδη ροδρομικά έργα του ΟΣΕ, τα οποία θα σχεδιαστούν και θα κατασκευαστούν με ΒΙΜ. Η μοντελοποίηση δεν πρέπει να γίνει άμεσα υποχρεωτική, διότι πρέπει πρώτα να καταρτιστούν αρκετές γενιές μηχανικών. O ίδιος πρόσθεσε, ότι σημαντικό μέρος των χρηματοδοτήσεων πρέπει να επεν δυθεί στην εκπαίδευση των μηχανικών και οι φορείς του κατασκευαστικού τομέα να έχουν άμεσο λόγο για το περιεχόμενο των προγραμμάτων.

ΣΤΗΡΙΞΗ

ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΜΈΣΑΙΩΝ ΈΠΙΧΈΙΡΗΣΈΩΝ

Οι μεγάλες ελληνικές κατασκευαστικές έχουν ξεκινήσει και χρησιμοποιούν την

ΒΙΜ, βέβαια όχι στον ίδιο βαθμό με τις αντίστοιχες επιχειρήσεις του εξωτερικού, υπογράμμισε ο Ε. Βράιλας. Εγχώρια, αν και οι ηγέτιδες εταιρείες έχουν εκπαιδεύσει το προσωπικό τους, δεν υπάρχουν αρκε τές μελέτες σε ΒΙΜ. Σήμερα, γίνεται μία προσπάθεια χρήσης της σε σπουδαία έργα, όπως στο Ελληνικό. Καίριο ρόλο για την ενίσχυση των επιχει ρήσεων θα έχουν οι χρηματοδοτήσεις, καθώς οι μικρομεσαίες κατασκευαστικές δεν έχουν ούτε την κατάλληλη υλικοτε χνική υποδομή, ούτε την απαιτούμενη τεχνογνωσία. Μέσα στην επόμενη πεντα ετία θα φανούν τα πρώτα αποτελέσματα της ΒΙΜ, κυρίως στην συντήρηση των υποδομών.

γεγονός που προϋποθέτει χρόνο και στρα τηγικό σχέδιο.Βασικό πρόβλημα για την εξέλιξη του ψηφιακού μετασχηματισμού αποτελεί η ελληνική κουλτούρα, που φαί νεται να μην είναι δεκτική στις καινοτόμες τεχνολογίες. Η πανδημία συνέβαλε στην ψηφιοποίηση πολλών διαδικασιών, όμως χρειάζονται περαιτέρω δράσεις. Χωρίς την απαιτού μενη κουλτούρα η μετάβαση στην ΒΙΜ θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, έκλεισε η Μ. Τσιομπάνου. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΈΠΙΧΈΙΡΗΣΈΩΝ

ΚΑΤΑ ISO 19650

η υποχρεωτικότητα της ΒΙΜ πρέπει να γίνει, αφού προηγη θεί συστηματική επιμόρφωση των ειδι κοτήτων του κατασκευαστικού κλάδου,

H TÜV Nord Hellas, ως Τεχνικός Φορέας Ελέγχου, αναλαμβάνει on site επιθεω ρήσεις δεύτερου μέρους, που αφορούν την ποιότητα των εγκαταστάσεων, των έργων και του μηχανολογικού εξοπλισμού, ενώ σε επόμενο στάδιο γίνονται επιθεω ρήσεις τρίτου μέρους που καταλήγουν σε πιστοποιήσεις, επεξήγησε η Βασιλική Καλαμποκίδου, Vice President System Certification, TÜV HELLAS. Εδώ και έναν χρόνο, η εταιρεία αναλαμβά νει την επιθεώρηση και την πιστοποίηση επιχειρήσεων κατά ISO 19650, ενώ έχει αναπτύξει 5 σχήματα για την πιστοποί ηση φυσικών προσώπων – στελεχών, τα οποία είναι χωρισμένα σε κατηγορίες ανά δυσκολία και ειδικότητα. Η ίδια συμπλήρωσε, πως ο κατασκευα στικός κλάδος πάσχει στην επικοινωνία μεταξύ των στελεχών, γεγονός που επιφέ ρει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα των έργων, στον χρόνο παράδοσής τους και στο κόστος κατασκευής. Με την υιο θέτηση του προτύπου ISO 19650 και της τεχνολογίας ΒΙΜ, υλοποιούνται κτίρια πιο φιλικά προς το περιβάλλον, δεν υπάρχουν καθυστερήσεις, περιορίζονται τα σχεδια στικά λάθη και λαμβάνονται στρατηγικές αποφάσεις με ελάχιστο ρίσκο. Παράλληλα, μέσω της πιστοποίησης από έναν αντικειμενικό φορέα, βελτιώνεται το κύρος της εκάστοτε επιχείρησης στην αγορά και ανοίγονται ευκαιρίες για νέες συνεργασίες εντός και εκτός Ελλάδος.

την παρούσα ενότητα, παρουσιάστη

καν από εταιρείες και αναγνωρισμέ

νους επαγγελματίες του κλάδου έργα, τα οποία υλοποιήθηκαν με την βοήθεια της ΒΙΜ, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Μέσω απτών παραδειγμάτων, διαφαίνονται τα οφέλη του ψηφιακού σχε διασμού και γίνεται φανερός ο λόγος για τον οποίο η ψηφιακή μετάβαση πρέπει να επιτευχθεί στη χώρα μας το συντομότερο δυνατό. Η ΒΙΜ είναι ένα εργαλείο που μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ποιότητα των υπο δομών, ζητούμενο που γίνεται όλο και πιο επιτακτικό στις μέρες μας.

ΦΑΡΟΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Η ΓΡΑΜΜΗ 4 ΤΟΥ ΜΈΤΡΟ Ο Άκης Ουζούνης ΒΙΜ Manager της ALSTOM, ξεκινώντας την ομιλία του εξή γησε ότι η ΒΙΜ δεν είναι μόνο ένα εργα λείο, αλλά μία διαδικασία που ξεκινά από τη φάση σχεδιασμού ενός έργου και συνε χίζει μέχρι το τελικό στάδιο λειτουργίας και συντήρησής του. Συνεχίζοντας τον λόγο του, ανέφερε ότι όλα τα μεγάλα έργα της ALSTOM, έχουν σχεδιαστεί τρισδιάστατα και ψηφιακά, απο κτώντας από νωρίς μία ρεαλιστική εικόνα των επικείμενων project. Αναμφίβολα, το πιο πολυσυζητημένο έργο της εταιρείας τροχαίου υλικού είναι η Γραμμή 4 του μετρό, που το έχει ανα λάβει σε συνεργασία με την AVAX και την

Ghella και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 8 χρόνια. Πρόκειται για μία υποδομή μήκους 13 χιλιομέτρων, η οποία θα περιλαμβάνει 15 σταθμούς με πλευρικές αποβάθρες, υπό γειους σταθμούς για τη συντήρηση της, διπλή τροχιά στα τούνελ και 20 αμαξοστοι χίες χωρίς οδηγούς, με χωρητικότητα 720 επιβατών το κάθε βαγόνι. Η ΒΙΜ θα συμβάλλει σημαντικά στην ποιό τητα του έργου, στη σωστή λειτουργία και συντήρησή του, στη λήψη πιστοποιήσεων, καθώς και στον περιορισμό του κόστους και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

ΤΈΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΣΈ ΈΡΓΑ ΜΈΓΑΛΟΥ ΒΈΛΗΝΈΚΟΥΣ

Ο Νίκος Δήμος, στέλεχος της ΑΒΑΞ και Μέλος της Συντονιστικής Ομάδας Μετρό Γραμμή 4, μίλησε για το Education City Stadium, ένα γήπεδο συνολικής επιφά νειας 292.000 τ.μ., που υλοποιήθηκε στο Κατάρ εν όψη του παγκοσμίου κυπέλλου ποδοσφαίρου 2022. Η AVAX εφάρμοσε την ΒΙΜ από τη φάση του διαγωνισμού και κατάφερε έτσι να μειώσει την προσφορά

της έως και 45%. Βελτιστοποίησε μέσω της μοντελοποίησης την οροφή του στα δίου, μειώνοντας αισθητά το βάρος της και τον χώρο των θεατών, διατηρώντας

παράλληλα τις αυστηρές προδιαγραφές

της FIFA. Επιπλέον, με την ΒΙΜ οργανώθη

καν οι διαδικασίες logistics, περιορίστηκαν

τα λάθη κατασκευής και δημιουργήθηκε ένα κοινός τόπος πληροφοριών. Στο τέλος,

παραδόθηκε ένα αρχείο με όλα τα απαραί τητα δεδομένα για την ορθή λειτουργία και συντήρηση του γηπέδου. Αναφορικά με τη Γραμμή 4 του μετρό, η AVAX έχει αναλάβει τα ηλεκτρομηχανολογικά, τις σήραγγες και τον μετροπόντικα. Σημαντική πρωτοβουλία ήταν να δημιουργηθεί μέσω της ΒΙΜ ένα common data center, διαθέσιμο σε όλους καθ’ όλη τη διάρκεια της κατασκευής. Τρίτη περίπτωση έργου αποτελεί το καζίνο της Κύπρου ΙCR, όπου η εταιρεία χρησιμοποί ησε την μοντελοποίηση για τον συντονισμό των σχεδίων.

Η ΓΈΦΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ ΜΈΤΑΞΥ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΈΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Ο Εμμανουήλ Μπόγρης, Διευθύνων Σύμβουλος και Κύριος Αρχιτέκτονας –Εμπειρογνώμονας BIM των E/B Architects, υπογράμμισε το χάσμα που υπάρχει μεταξύ των νεότερων μηχανικών, οι οποίοι ασπάζονται τις νέες τεχνολογίες και των παλαιότερων, που είναι προσκολλημένοι στις παραδοσιακές μεθόδους. Το γραφείο Ε/Β Αrchitects διαμόρφωσε ένα σύστημα που συνδέει τα δεδομένα excel με το ψηφι ακό σχέδιο ΒΙΜ, ώστε να είναι τα στοιχεία πιο κατανοητά από τους μη εξοικειωμέ νους με το ψηφιακό εργαλείο. Επιπλέον, έφτιαξε μία πλατφόρμα που ιεραρχεί τα προβλήματα τα οποία προκύ πτουν από την ψηφιακή ανάλυση, κάνοντας

παράλληλα εφικτή την

παρακολούθηση της εξέλιξής τους. Παγκόσμια καινοτομία αποτελεί η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την απάντηση ερωτημάτων, πάνω σε ζητήματα συντο νισμού. Ακόμη, ο Ε. Μπόγρης έκανε λόγο για ένα σύστημα ενιαίας τυπολογίας και ενιαίας βιβλιοθήκης, η οποία θα διευκο λύνει την επικοινωνία και την συνεργασία των διάφορων ειδικοτήτων. Κλείνοντας την ομιλία του, τόνισε ότι σημαντικό πλεονέ κτημα της ΒΙΜ είναι η βιωματική αντίληψη των σχεδίων, μέσω της τρισδιάστατης απεικόνισης. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΒΙΜ ΣΤΟ

PROJECT MANAGEMENT

Η ΒΙΜ επιτρέπει την ψηφιακή απεικό νιση ενός κτιρίου, ενσωματώνοντας

παράλληλα πλήθος χρήσιμων πληρο φοριών, είπε χαρακτηριστικά ο Φαίδων Περράκης, Project Manager της Hill International. Με το εν λόγω εργαλείο, μπορεί να οργα νωθεί καλύτερα κάθε φάση του κύκλου ζωής μίας κατασκευής μέχρι και το στάδιο κατεδάφισής του. Ο άρτιος ΒΙΜ σχεδιασμός ενός έργου, μπορεί να προσφέρει οικονομία χρόνου και πόρων, να περιορίσει τα λάθη υλοποί ησης και να βοηθήσει στη λήψη στρατηγι κών αποφάσεων. Με την μοντελοποίηση μπορεί να ελεγ χθεί καλύτερα το value engineering και να αξιολογηθούν εις βάθος οι προσφο ρές ενός διαγωνισμού. Επιπλέον, γίνεται καλύτερη εποπτεία κατά την φάση της κατασκευής, ενώ μετά την ολοκλήρωσή

της, παρέχεται πλήθος έγκυρων πληροφο ριών στον project manager για την σωστή λειτουργία και συντήρηση του έργου. Η ΒΙΜ είναι συμβατή και με άλλες καινοτό μες τεχνολογίες, όπως είναι το cloud, το VR και το ΑR, διευκολύνοντας τόσο τη δουλειά των μηχανικών όσο και των δια χειριστών ενός ακινήτου.

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΈΙΣ ΓΙΑ ΈΞΥΠΝΑ ΚΑΙ ΈΝΈΡΓΈΙΑΚΑ ΚΤΙΡΙΑ

Στόχος της IsZEB είναι η κατασκευή έξυ πνων και ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων, διευκρίνισε ο Αστέριος Τζίργας, IsZEB Coordinator. Προτεραιότητα για την εταιρεία αποτελεί η ωριμότητα του κλάδου στην ψηφιακή πραγματικότητα. Η εταιρεία σε συνεργασία με το ΤΕΕ διορ γάνωσε ημερίδα για την ΒΙΜ, ενώ ετοι μάζει σεμινάρια για την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των μηχανικών, που θα ξεκινήσουν το πρώτο τρίμηνο του 2023. Η IsZEB πιστοποιεί τα κτίρια, χρησι μοποιώντας στο αξιολογικό της μοντέλο ΒΙΜ αρχεία, για να προσδιορίσει με ακρί βεια το επίπεδο ευφυίας και ενεργειακής αποδοτικότητας των κατασκευών. Τo IsZEB certify προκύπτει από το συνο λικό IsZEB score που θα λάβει ένα έργο, μετά την αξιολόγηση του σε 8 τομείς. Όλα τα λογισμικά της εταιρείας έχουν δοκιμα στεί πρώτα σε ένα πιλοτικό σπίτι, ώστε να ελεγχθεί η αξιοπιστία τους.

Φαίδων Περράκης, Project Manager Healthcare Projects, Hill International

Αστέριος Τζίργας, IsZEB Coordinator, Mech. Engineer AUTH, MSc In Energy, CEAI

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ – ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΒΙΜ

το πάνελ που ακολουθεί, συζητήθηκε το κατά πόσο τα ελληνικά πανεπιστή μια αλλάζουν και προσαρμόζουν το εκπαιδευτικό τους έργο στις νέες τεχνο λογικές ανάγκες του κατασκευαστικού κλάδου. Στο διάλογο συμμετείχαν ο Νίκος Λαγαρός, Κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ, ο Στέλιος Ζερεφός, Καθηγητής στη «Σχολή εφαρμο σμένων τεχνών και βιώσιμου σχεδιασμού» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και η Κατερίνα Τσικαλουδάκη, Δρ. πολιτικός μηχανικός, καθηγήτρια και πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ, ενώ συντονιστής του πάνελ ήταν ο Σέργιος Λαμπρόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ και Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών. ΤΟ ΠΑΝΈΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΈΤΑΙ ΣΤΑ ΝΈΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΈΔΟΜΈΝΑ Το πανεπιστήμιο αλλάζει συνεχώς, καθώς υποχρεούται να προσαρμόζει το πρό γραμμα σπουδών του στις τρέχουσες εξε λίξεις του κλάδου, αλλά και στις καινοτόμες τεχνολογίες που συνεχώς παρουσιάζονται στην αγορά, διευκρίνισε η Κ. Τσικαλουδάκη. Στο τμήμα πολιτικών μηχανικών του ΑΠΘ, οι φοιτητές αποκτούν όλες τις απαραίτητες

γνώσεις για την μελέτη ενός σύγχρονου κτιρίου, την διαχείριση των έργων και την κοστολόγησή τους, ενώ διδάσκονται ενό τητες για την ενεργειακή απόδοση των εγκαταστάσεων. Οι παραπάνω γνώσεις εντάσσονται στο αντικείμενο της ΒΙΜ και μάλιστα έχει προστεθεί πρόσφατα καινού ριο προπτυχιακό μάθημα πάνω στην ψηφι ακή μοντελοποίηση. Κλείνοντας, ανέφερε ότι στην Ευρώπη συνεχώς προωθούνται οι καινοτόμες τεχνολογίες και ο κατασκευ αστικός τομέας φαίνεται να εστιάζει στη χρήση της ΒΙΜ και των Digital Twins. Το πανεπιστήμιο έχει ήδη προσαρμόσει τον τρόπο λειτουργίας του και αυτό φάνηκε ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πανδημίας. Βέβαια, για να ξεπεραστούν οι εκάστοτε προκλήσεις και να προκύψει ένα αξιόλογο αποτέλεσμα, πρέπει να υπάρχει οργάνωση

και ενιαία δομή, σημείωσε ο Σ. Ζερεφός. Το κλειδί για την ολόπλευρη εκπαίδευση των νεών μηχανικών είναι η συνεργασία της αγοράς, που έχει εμπειρία και υψηλή τεχνο γνωσία, με την ακαδημαϊκή κοινότητα. Το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης του Ανοικτού Πανεπιστημίου, προχωρά στην ανάπτυξη προγράμματος κατάρτισης στην ΒΙΜ, το οποίο θα έχει διάρκεια 10 εβδομάδες και θα παρέχει τις βασικές γνώσεις για τη δια χείριση της ψηφιακής πλατφόρμας. Η ΒΙΜ υπογράμμισε ο καθηγητής, δεν είναι απλώς

ένα εργαλείο, αλλά μία κοινή γλώσσα επι κοινωνίας μεταξύ των ειδικοτήτων, που βασίζεται στην συνεργασία.

ΒΑΣΙΚΗ ΈΚΠΑΙΔΈΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ

Ο Ν. Λαγαρός δήλωσε, ότι το ΕΜΠ μέσα από τις δράσεις του, στοχεύει στην ενί σχυση της ψηφιοποίησης του κατασκευ αστικού κλάδου. Ήδη στο πρόγραμμα σπουδών υπάρχει το εργαστήριο «δομικών μηχανών και διαχείρισης τεχνικών έργων», ενώ σύντομα θα προστεθεί και το εργα στήριο «ψηφιακής τεχνολογίας στα τεχνικά έργα». Το τελευταίο θα καταρτίσει τους φοιτητές στις εφαρμογές της μηχανικής μάθησης και της τεχνητής νοημοσύνης, στην τεχνολογία Βlockchain, στη ΒΙΜ, στο Value Engineering, στα Digital Twins, στο 3D scanning και στο 3D printing. Επιπρόσθετα, έχει ενταχθεί η ΒΙΜ ως επιλογής προπτυχι ακό μάθημα, στο οποίο διακεκριμένα στε λέχη της αγοράς παρουσιάζουν τα έργα τους. Πρόσφατα, ιδρύθηκε στο ΕΜΠ το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης, το οποίο αναμέ νεται σύντομα να αρχίσει τις εκπαιδευτικές του δράσεις. Συνοψίζοντας, ο Ν. Λαγαρός σημείωσε ότι η ψηφιακή μοντελοποίηση δεν μαθαίνεται μονομιάς, αλλά χρειάζεται συνεχή εκπαίδευση και ενασχόληση από την πλευρά των μηχανικών.

Τα Δομικά Υλικά αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των επιλογών Καινοτομίας, Σχεδιασμού και Μηχανικής στην κατεύθυνση της Αειφορίας και της Αποδοτικότητας. Ταυτόχρονα, η έλλειψη διαθεσιμότητάς τους και η αύξηση τιμών έχει δημιουργήσει προκλήσεις στον Οικοδομικό Κλάδο. Στο συνέδριο, πάνω από 30 βραβευμένοι leading Αρχιτέκτονες, Μηχανικοί και καινοτόμοι ερευνητές θα παρουσιάσουν σε case studies τη χρήση, εφαρμογή και λειτουργικότητα των Δομικών Υλικών στην κατασκευή, ενώ ταυτόχρονα θα συζητήσουν με κορυφαίους επιστήμονες, χρηματοδότες και παράγοντες της αγοράς λύσεις στις προκλήσεις που σήμερα αντιμετωπίζουμε.

Συμμετοχές: Μαρία Γαβριλάκη, M: 6946 777954, Ε: mgavrilaki@boussias.com Χορηγίες: Ματίνα Δημητριάδου,

Τ: +30 210 661 7777 (εσωτ. 172), Ε: stsartsara@boussias.com

Ι ΩΝ Ε ΡΓΩΝ

ΡΟΣ)

Στα υπόγεια έργα περιλαμβάνονται κτιριακές, βιομηχανικές στρατιωτικές κ.λπ. κατασκευές σε ανοιχτό όρυγμα με ή χωρίς κατασκευή αντιστήριξης και οι σήραγγες, οι οποίες κατασκευάζονται με υπόγεια εκσκαφή με ή χωρίς κατασκευή προσωρινής υποστήριξης του υπερκεί μενου εδάφους, καθώς και οι βαθιές θεμελιώσεις με πασσάλους ή διαφράγ ματα κτιρίων και γεφυρών. Συγκριτικά με τις αντίστοιχες υπέργειες κατασκευές οι υπόγειες επιβαρύνονται με το πρόσθετο σημαντικό κόστος των ανοιχτών και των υπόγειων εκσκαφών μεγάλου βάθους και το ακόμη μεγαλύτερο κόστος των κατα σκευών αντιστήριξης και υποστήριξης. Κρίσιμος παράγων για τη διαμόρφωση του συνολικού κόστους είναι το φαινόμενο της αλληλεπίδρασης των κατασκευών με το περιβάλλον έδαφος, το οποίον συμμετέ χει ταυτόχρονα ως φορτίο και ως στοι χείο αντίστασης. Η επιτυχής αποτίμηση των επιπτώσεων της αλληλεπίδρασης εξαρτάται, αφ΄ ενός από την αξιοπιστία της προσομοίωσης του συνολικού συστή ματος στη διαδικασία της ανάλυσής του, αφ΄ ετέρου από την ακριβέστερη δυνατή εκτίμηση των μηχανικών ιδιοτήτων των υλικών της κατασκευής και του εδάφους. Οι μηχανικές ιδιότητες των υλικών κατα σκευής προσδιορίζονται με σαφήνεια από τα πρότυπα που διέπουν την παραγωγή τους. Αυτό φυσικά δεν ισχύει για το συγκε κριμένο έδαφος, στο οποίον εντάσσεται το εκάστοτε έργο, του οποίου οι μηχανικές ιδιότητες θα πρέπει να προκύψουν από τη γεωτεχνική έρευνα, η οποία θα προηγηθεί της μελέτης του. Η ελαχιστοποίηση του συχνά αδικαιο λόγητα υψηλού κόστους, παράλληλα με την ικανοποίηση των λειτουργικών και

στατικών απαιτήσεων, θα πρέπει να απο τελεί κύριο στόχο του σχεδιασμού των υπόγειων έργων. Η κτηθείσα μέχρι σήμερα εμπειρία και κυρίως η διαπίστωση ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι τιμές των καθι ζήσεων και συγκλίσεων, οι οποίες προ βλέπονται από τη μελέτη, εμφανίζουν πολλαπλάσια μεγέθη από τα αντίστοιχα που προκύπτουν από τις επί τόπου μετρή σεις στο έργο, δικαιολογούν την αναζή τηση των αιτίων αυτών των αποκλίσεων σε κάποιες άστοχες πρακτικές κατά την εκπόνηση των δύο φάσεων του σχεδια σμού που προαναφέρθηκαν, δηλαδή της εδαφοτεχνικής έρευνας και της προσομοί ωσης του αλληλεπιδρώντος συστήματος εδάφους και κατασκευής.

Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΓΈΩΤΈΧΝΙΚΗΣ ΈΡΈΥΝΑΣ Ο σκοπός της γεωτεχνικής έρευνας περι γράφεται ως εξής: Α) Ο προσδιορισμός της κατηγορίας, του βάθους, του πάχους και της μορφολογίας των γαιωδών η βρα χωδών στρώσεων του εδάφους που περι βάλλει το υπόγειο έργο. B) Η εκτίμηση των

φυσικών χαρακτηριστικών και ιδιαίτερα της κοκκομετρικής ανάλυσης. Υπάρχουν, για παράδειγμα, περιπτώσεις όπου η εξωτερική επιφάνεια της πυρονο ληψίας να εμφανίζει όψη αργιλικού υλικού, ώστε αρχικά το σύνολο να κατηγοριοποι είται ως άργιλος χαμηλής πλαστικότητας, ενώ από την κοκκομετρική ανάλυση να προκύπτουν υψηλά ποσοστά χαλίκων, άμμου και ιλύος και μικρό ποσοστό αργί λου της τάξεως του 10-15%. Επί πλέον, στην περίπτωση κατά την οποίαν οι δοκιμές σε αμμοχάλικα περιλαμβάνουν και μετρήσεις των ορίων πλαστικότητας και υδαρότητας, θα πρέπει να επισημαίνεται με σαφήνεια ότι αυτές αφορούν μόνο τη λεπτόκκοκη συνιστώσα και όχι το συνολικό μίγμα. Υπάρχει ακόμη και η αντίθετη περίπτωση όπου, από την τοπική εμφάνιση κροκαλο παγούς σε μία στρώση, ο χαρακτηρισμός να αποδίδεται σε όλο το πάχος της, ενώ παράλληλα να εκτελούνται στο υπόλοιπο τμήμα της δοκιμές κοκκομετρικής ανάλυ σης με κόσκινα, αδιανόητες για βραχώδες υλικό, οι οποίες υποδηλώνουν αμμοχάλικο. Δεν αποκλείεται βέβαια η περίπτωση, στην πρωτογενή φυσική του κατάσταση το υλικό να αποτελεί πραγματικά ασθενή, ισχυρά ρηγματωμένη βραχομάζα, χωρίς κενά. Όμως κατά την απρόσεκτη από σπαση των δοκιμίων από την πυρηνοληψία, το υλικό να αποσυντίθεται, ώστε τα προ κύπτοντα χαλαρά δείγματα να προσφέρο νται για κοκκομετρική ανάλυση, της οποίας η περιττή παρουσία και μόνο λειτουργεί παραπλανητικά, εμφανίζοντας ποιότητα υποδεέστερη της πραγματικής. Παρόμοιες ανακολουθίες, οι οποίες οδηγούν την κατη γοριοποίηση σε αδικαιολόγητη αοριστία, πρέπει να αποφεύγονται. Μία ειδική και συχνά συναντώμενη περίπτωση, είναι οι

παλαιές αποθέσεις αλουβιακών ριπιδίων. Πρόκειται για φυσικά μπάζα τα οποία έχουν κατρακυλήσει από τις πλαγιές ορεινών σχηματισμών και χαρακτηρίζο νται από την ακατάστατη ανάμειξη υλικών, τα οποία περιλαμβάνουν όλη την κλίμακα μεγεθών των στοιχειωδών λιθοσωμάτων, από λεπτόκοκκα μέχρι και βραχώδη τεμά χια, τα οποία εμφανίζονται δε διαφορετικά βάθη μεταξύ παρακείμενων γεωτρήσεων. Τα σύστημα αυτό ενδείκνυται να θεωρείται ως ένας ενιαίος ετερογενής σχηματισμός και να αποφεύγεται η προσπάθεια χάρα ξης φανταστικών διακριτών ενδιάμεσων στρώσεων, αλλοπρόσαλλης αναγκαστικά μορφολογίας, σε απομίμηση της μορφο λογίας των κανονικών ιζηματογενών ή πυριγενών σχηματισμών. Γενικά η ακριβής κατηγοριοποίηση των στρώσεων αποτελεί προϋπόθεση για την ορθή επιλογή των επί τόπου και των εργαστηριακών δοκιμών που απαιτούνται για τον προσδιορισμό των χαρακτηριστικών τιμών. ΈΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΈΣ ΚΑΙ ΈΠΙ ΤΟΠΟΥ ΔΟΚΙΜΈΣ Με τον όρο γεωτεχνικές παράμετροι υπο δηλώνονται οι χαρακτηριστικές τιμές των μηχανικών κυρίως ιδιοτήτων των εδαφι κών στρώσεων, οι οποίες επηρεάζουν το σχεδιασμό του έργου. Πρόκειται συνήθως για ένα σχετικά περιορισμένο πλήθος τιμών που αφορούν το φαινόμενο ειδικό βάρος γ, το μέτρο ελαστικότητας Ε, τον λόγο Poisson v, τη γωνία εσωτερικής τριβής φ, τη συνοχή Cu, και την τάση προστερεοποί ησης σp, τον συντελεστή στερεοποίησης Cu, και τον συντελεστή διαπερατότητας k. Για κάθε γεωτεχνική παράμετρο και ανά λογα με την κατηγορία της εδαφικής στρώσης, στη βιβλιογραφία υποδεικνύε ται ένα εύρος αναμενόμενων τιμών, των οποίων όμως το ανώτερο όριο είναι κατά κανόνα πολλαπλάσιο του κατώτερου. Ο υπεύθυνος για τον ασφαλή σχεδιασμό του έργου μηχανικός, ο οποίος αναγκά ζεται να κάνει χρήση της βιβλιογραφίας, στην περίπτωση όπου δεν είναι διαθέσιμα κατάλληλα αποτελέσματα της γεωτεχνικής έρευνας, είναι βέβαιό ότι θα επιλέξει ως ασφαλέστερη την κατώτερη τιμή, παρα βλέποντας το ενδεχόμενο για το συγκε κριμένο έδαφος η πραγματική τιμή να είναι σημαντικά μεγαλύτερη. Η πρακτική αυτή συνεπάγεται περιττή υπερενίσχυση της κατασκευής, με αποτέλεσμα την αδι καιολόγητη διόγκωση του κόστους. Και ο μόνος τρόπος αποφυγής του είναι οι χαρα κτηριστικές τιμές να προκύπτουν από τα

αποτελέσματα των κατάλληλων για κάθε κατηγορία εδαφικού υλικού εργαστηρια

κών ή επί τόπου δοκιμών. Για κάθε γεωτεχνική παράμετρο προδια γράφονται κατά κανόνα περισσότεροι του ενός τύποι δοκιμών. Η επιλογή της εκά στοτε κατάλληλης εξαρτάται από την κατη γορία της εδαφικής στρώσης. Επομένως το πρόγραμμα αυτών των δοκιμών πρέπει να καταρτίζεται μετά την οριστική κατηγορι οποίηση των στρώσεων, η οποία προϋπο θέτει την προγενέστερη ολοκλήρωση των δοκιμών κατάταξης. Η επιλογή του είδους και του αριθμού των δοκιμών ανά στρώση είναι χρήσιμο, ίσως και απαραίτητο, να γίνε

ται από τους μηχανικούς οι οποίοι τελικά θα προσδιορίσουν τις χαρακτηριστικές

τιμές, ώστε να είναι εξασφαλισμένη η διαθεσιμότητα των απαιτούμενων προς

τούτο δεδομένων.

Είναι φανερό ότι η ορθή αυτή διαδικασία εξουδετερώνεται στην περίπτωση όπου η εκτέλεση, αφ΄ ενός της έρευνας πεδίου και εργαστηρίου, αφ΄ ετέρου της εκτί

μησης των τιμών γεωτεχνικών παραμέ τρων, γίνεται από διαφορετικούς φορείς. Η πρώτη από τις δύο αυτές φάσεις εκτε λείται συνήθως από μη τεχνικές ειδικότη τες, στον γνωστικό ορίζοντα των οποίων οι μηχανικές ιδιότητες των υλικών δεν συνιστούν προτεραιότητα. Με αποτέλε σμα το κριτήριο επιλογής του είδους των δοκιμών να είναι η απλότητα, η σύντομη διάρκεια και τελικά το μικρότερο κόστος εκτέλεσης. Η πρακτική αυτή υπαγορεύεται αναγκαστικά και από τον συνήθη τρόπο τιμολόγησης του κόστους της έρευνας, ο οποίος βασίζεται κυρίως στην τιμή μονά δας ανά μέτρο μήκους διάτρησης, στο

οποίον περιλαμβάνεται και ένας αριθμός δοκιμών απροσδιόριστου αρχικά είδους. Είναι απαραίτητο ο τρόπος αυτός τιμο λόγησης να αλλάξει ριζικά και να καθο ρίζονται ανεξάρτητες τιμές μονάδας για τη διάτρηση και για κάθε είδος δοκιμής, όπως άλλωστε καθορίζεται και στις επί σημες προδιαγραφές, ώστε να εκτελείται η εκάστοτε καταλληλότερη. Αυτό φυσικά συνεπάγεται μία προσαύξηση του κόστους της έρευνας, η οποία όμως, συγκρινόμενη προς την προκύπτουσα πολλαπλάσια απο μείωση στο κόστος κατασκευής του έργου, συνιστά αμελητέα, πλην αναγκαία, επιβά ρυνση. Παρατίθενται μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα, τα οποία κατά κανόνα χαρακτηρίζουν την τρέχουσα πρακτική. Σε γαιώδη συνεκτικά εδάφη, από τα οποία είναι δυνατή η λήψη αδιατάρακτων δοκι μίων, τη συντριπτική πλειονότητα κατέχουν οι δοκιμές σε ανεμπόδιστη θλίψη παρά το γεγονός ότι η αναγκαιότητά τους δεν προ διαγράφεται στον Ευρωκώδικα 7. Πρόκειται για ταχείες δοκιμές χωρίς στε ρεοποίηση, από τις οποίες προκύπτει μία οριακή θλιπτική τάση και ένα διάγραμμα τάσεων – παραμορφώσεων. Πρόκειται για αποτελέσματα τα οποία συμβάλουν ελάχιστα έως καθόλου στην εκτίμηση κρίσιμων γεωτεχνικών παραμέτρων και η πληθωρική παρουσία τους συντελεί στον περιορισμό του αριθμού άλλων χρήσι μων δοκιμών. Για την εκτίμηση των πλέον κρίσιμων παραμέτρων, που είναι η γωνία εσωτερικής τριβής φ, η συνοχή C και το μέτρο ελαστικότητας Ε. Οι απλούστερες διαθέσιμες είναι οι δοκιμές άμεσης διάτμη σης και συμπιεσομέτρου, οι οποίες όμως εφαρμόζονται σε δοκίμια μικρού ύψους,

της τάξεως των 2 έως 3 εκ. και επομέ νως η καταλληλότητά τους περιορίζεται για λεπτόκοκκα εδάφη, των οποίων όμως η παρουσία σε έργα μεγάλου βάθους είναι σπάνια. Για τα πλέον συχνά συνε κτικά αμμοχάλικα μόνη κατάλληλη είναι η τριαξονική δοκιμή, η οποία εκτελείται σε πολυσύνθετες συσκευές, είναι χρονο βόρα και φυσικά υψηλότερου κόστους, με αποτέλεσμα η συμβολή τους στην έρευνα να είναι σπάνια μέχρι μηδενική, ώστε να είναι μονόδρομος η επιζήμια προσφυγή στις ελάχιστες τιμές της βιβλιογραφίας. Στα μη συνεκτικά εδάφη δεν είναι δυνατή και στα ετερογενή δεν είναι αντιπροσω πευτική η λήψη αδιατάρακτων δοκιμίων και η αποτίμηση των γεωτεχνικών παρα μέτρων πρέπει να βασίζεται στα αποτελέ σματα επί τόπου δοκιμών. Οι οποίες, ενώ έχουν το πλεονέκτημα να αποτυπώνουν τη χωρική επίδραση του περιβάλλοντος εδάφους στην τοπική συμπεριφορά, δεν αποδίδουν άμεσα τις αναζητούμενες τιμές παραμέτρων, αλλά μέσω εμπειρικά καταρτισμένων διαγραμμάτων με βάση ένα συμβατικό δείκτη που προκύπτει από τη δοκιμή. Πρόκειται για τις δοκιμές με πενετρόμετρο (CPT) για ενδοτικά εδάφη, με πρεσιόμετρο για τη μέτρηση κυρίως του

μέτρου ελαστικότητας και την πρότυπη δοκιμή διείσδυσης (SPT), που είναι και η συνηθέστερη. ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΣΧΈΣΈΙΣ ΠΟΥ ΈΞΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΜΈΓΑΛΥΤΈΡΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ Στη δοκιμή SPT ο προκύπτων συμβατι κός δείκτης Ν απεικονίζει τον απαιτού μενο αριθμό κρούσεων για διείσδυση 30εκ. του πρότυπου δειγματολήπτη. Στην πράξη έχει εθιμικά καθιερωθεί οι κρού σεις να μην ξεπερνούν τις 50, έστω και αν δεν έχει επιτευχθεί η διείσδυση των 30εκ., οπότε το αποτέλεσμα καταχωρείται ως «άρνηση». Φυσικά ο όρος αυτός δεν αρκεί για να συμβάλει στην ακριβή εκτίμηση των παραμέτρων και μάλλον συνάδει περισ σότερο με την άρνηση του χειριστή να συνεχίσει τις κρούσεις μέχρι να προκύψει η προδιαγραφόμενη διείσδυση. Διεθνώς έχει γίνει αποδεκτό ότι σε Ν μεγαλύτερο

50 αντιστοιχεί γωνία φ με μεγαλύτερη

45ο . Υπάρχει όμως εγχώρια, αλλά και

γνωστή, πρόταση μεθοδολογίας (Π. Κοτζιάς), η οποία επιτρέπει για δεδο μένα Ν=50 και την αντίστοιχη διείσδυση, να προκύψει με ικανοποιητική προσέγγιση η τιμή του Ν που αντιστοιχεί στην τυ0πική

διείσδυση των 30εκ. και η ακριβέστερη εκτίμηση της γωνίας φ, με τιμή σημαντικά μεγαλύτερη των 45ο , της οποίας για ανε ξήγητους λόγους αποφεύγεται η εφαρ μογή. Με αποτέλεσμα η εμπειρική εκτίμηση να εμφανίζεται διστακτική στην υιοθέτηση τιμών της φ μεγαλύτερες των 40ο , η οποία συνιστά σημαντική υποτίμηση της πραγμα τικής αντοχής του εδαφικού υλικού. Οι ομογενείς στρώσεις βραχομάζας χαρακτηρίζονται από αραιό μέχρι πυκνό κατακερματισμό, ο οποίος οφείλεται στην παρουσία πολλαπλών συστημάτων αποτελούμενων από παράλληλα επίπεδα ασυνεχειών, με εξαίρεση τα λυτυποπαγή, στα οποία οι ασυνέχειες έχουν ακανόνιστη διάταξη. Ιδανικός τρόπος εκτίμησης των μηχανικών παραμέτρων θα ήταν μέσω εργαστηριακών δοκιμών σε ευμεγέθη δοκίμια, με διαστάσεις μεγαλύτερες των 50 εκ. που είναι πρακτικά ανέφικτο. Ως εκ τούτου οι γεωτεχνικές παράμετροι cr , φr και Er της βραχομάζας προκύπτουν έμμεσα, με χρήση εμπειρικών σχέσεων και διαγραμμάτων που έχουν προταθεί από διάφορους ερευνητές στις οποίες λαμβά νεται υπ΄ όψιν αφ΄ ενός η πυκνότητα και η ποιότητα των ασυνεχειών, ως επί το πλεί στον μέσω του δείκτη GSI, αφ΄ ετέρου τα λιθολογικά χαρακτηριστικά του αρραγούς βράχου, όπως η αντοχή σε ενεμπόδιστη θλίψη σci, το μέτρο ελαστικότητας Εi και η ορυκτολογική σύνθεση, τα οποία προκύ πτουν από εργαστηριακές δοκιμές σε δοκί μια κανονικού μεγέθους. Στην περίπτωση όπου λόγω πυκνού κερματισμού η λήψη κανονικών δοκιμίων δεν είναι δυνατή, η τιμή της σci προκύπτει έμμεσα από τον δεί κτη Ι σημειακής φόρτισης τεμαχίων μικρού μεγέθους, με χρήση μίας από τις εμπειρικές σχέσεις που έχουν προταθεί σε 42 μέχρι σήμερα δημοσιεύσεις, οι οποίες όμως εμφανίζουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των τιμών που προκύπτουν από την εφαρ μογή τους. Μεγαλύτερη αξιοπιστία εξα σφαλίζεται με την εφαρμογή σχέσεων που προδιαγράφονται σε έγκυρα πρότυπα, όπως το ASTM-D5731-95, τα οποία κατά κανόνα βασίζονται στην κριτική ανασκό πηση των δημοσιεύσεων. Είναι ευνόητο ότι στην περίπτωση κατά την οποία οι τιμές για τον αρραγή βράχο προκύπτουν από άμεσες μετρήσεις σε κανονικά δοκίμια, η παράλληλη εμπλοκή έμμεσων μετρήσεων σημειακής φόρτισης είναι περιττή, ως επί το πλείστον αποκλίνουσα και πρέπει να αποφεύγεται. Μια σοβαρή εμπλοκή προκύπτει στις περιπτώσεις όπου για τον έμμεσο

προσδιορισμό των τιμών μίας παραμέτρου προσφέρονται δύο ή και περισσότερες διαφορετικές σχέσεις, με προέλευση τους ίδιους βασικούς ερευνητές, από τις οποίες προκύπτουν έντονα διαφοροποιημένες

τιμές, με σχέση μέχρι και 1 προς 3. Αντί της εύκολης επιλογής της χαμηλότερης τιμής, συστήνεται η προσφυγή στις δημοσιεύσεις στις οποίες τεκμηριώνονται οι προτεινόμε νες σχέσεις. Σε ήδη εξετασθείσες παρό μοιες περιπτώσεις διαπιστώθηκε ότι οι ίδιοι οι συγγραφείς διευκρινίζουν ότι κάποια από τις σχέσεις, συνήθως η δυσμενέστερη, δεν αφορά τη ζητούμενη παράμετρο, αλλά κάποιο παρεμφερές προς αυτή μέγεθος με ομοιάζοντα συμβολισμό, το οποίον καθιε ρώθηκε περιστασιακά για κάποιον ειδικό σκοπό, είτε αφορά μία ειδική κατηγορία βραχομάζας, και δεν προσφέρεται για γενική χρήση. Για το σχεδιασμό του τρόπου συγκράτησης από κατάπτωση βραχωδών τεμαχίων στις οροφές σηράγγων και στις επιφάνειες από τομων βραχωδών πρανών, είναι αναγκαίος ο λεπτομερέστερος προσδιορισμός των συστημάτων ασυνεχειών ώστε να περι λαμβάνει την απόσταση μεταξύ επιπέδων, την κλίση και το αζιμούθιό τους. Στις ετερογενείς βραχομάζες, για τους ίδιους λόγους που αναφέρθηκαν για τις ετερογενείς γαιώδεις στρώσεις, για τον προσδιορισμό των τιμών των γεωτεχνικών παραμέτρων ως πλέον αξιόπιστη ενδεί κνυται η εκτέλεση επί τόπου δοκιμών ντι λατομέτρου, κυλινδρικού σε διατρήματα και επίπεδου σε παρειές ορυγμάτων. Η ασάφεια στην επιλογή αντιπροσωπευτικών δοκιμίων αρραγούς βράχου από την ποικι λία των υλικών της ετερογενούς βραχομά ζας, καθιστά ατελέσφορη την εφαρμογή έμμεσων μεθόδων εκτίμησης των γεωτε χνικών παραμέτρων, μέσω παραλλαγών των συστημάτων κατάταξης GSI, RMR κ.λπ.

λαμβάνεται η τιμή που έχει πιθανότητα μη υπέρβασης 5%, η οποία εκτιμάται με βάση τη μέση τιμή και την τυπική απόκλιση των αποτελεσμάτων των δοκιμών. Στην περί πτωση όπου η αστοχία εκδηλώνεται σε όλο το πάχος της στρώσης, η οποία είναι και η συνηθέστερη στα γεωτεχνικά αντι κείμενα, όπως π.χ. η αντίσταση τριβής των πασσάλων, η διατμητική αντίσταση των επιφανειών ολίσθησης πρανών, αλλά και ο συντελεστής ώθησης γαιών, ως χαρα κτηριστική λαμβάνεται η μέση τιμή των αποτελεσμάτων δοκιμών με διάστημα εμπιστοσύνης 95%, με το σκεπτικό ότι η ύπαρξη μέσης και κατώτερης τιμής εγγυ άται και την ύπαρξη ανώτερης, καθώς και

Για

δοκιμών

γεωτεχνικής

να

με εφαρμογή στατιστικών μεθό δων, όπως προδιαγράφεται στο εδάφιο (11) της διάταξης 2.4.5.2 του Ευρωκώδικα 7, ΕΝ1997-1:2004. Συγκεκριμένα, όταν εξε τάζεται τοπική αστοχία, όπως π.χ. στην αιχμή ενός πασσάλου, ως χαρακτηριστική

των ενδιάμεσων τιμών στην περιοχή που εκδηλώνεται η αστοχία. Πρόκειται για αντί ληψη κοινή σε όλους τους Ευρωκώδικες, όπως π.χ. στον ΕΝ1992 για κατασκευές από σκυρόδεμα όπου, για την τοπική αστοχία σε μία διατομή ως χαρακτηριστική λαμ βάνεται η τιμή αντοχής fck με πιθανότητα μη υπέρβασης 5%, ενώ για τον υπολογι σμό των βελών της ελαστικής γραμμής και του συντελεστή ερπυσμού φ(t,to), τα οποία εξαρτώνται από το συνολικό φέρον στοιχείο, λαμβάνονται η

ανάγκη κατανόησής του, με αποτέλεσμα η εφαρμογή του να αντιμετωπίζεται κατά κανόνα αρνητικά ως δυσνόητη. Οι συντελεστές ασφαλείας των γεωτεχνι κών παραμέτρων, με τους οποίους διαι ρούνται οι χαρακτηριστικές τιμές, ώστε να προκύψουν οι τιμές σχεδιασμού, καθορί ζονται στο Παράρτημα Α του ΕΝ1997-1, σε αντιστοιχία με την κατηγορία του έργου και την εξεταζόμενη οριακή κατάσταση (αστο χίας, λειτουργικότητας, ισορροπίας, άνω σης κλπ) και εισάγονται με τις αντίστοιχες τιμές στα διάφορα στάδια της ανάλυσης και της διαστασιολόγησης. Επομένως ο προσδιορισμός από τη Γεωτεχνική Μελέτη πρέπει να θεωρείται επικουρικός, χωρίς να είναι αναγκαίος. Από την προηγούμενη ανασκόπηση προκύ πτει ότι, οι δύο κύριοι στόχοι του σχεδια σμού, που είναι η ασφάλεια και η οικονομία, ικανοποιούνται κατά τον πλέον αρμονικό και επωφελή τρόπο, όταν στη γεωτεχνική έρευνα εφαρμόζονται με επιμέλεια οι παρακάτω κανόνες. i. Ακριβής και επαρκώς τεκμηριωμένη κατηγοριοποίηση των εδαφικών στρώ σεων. ii. Οι χαρακτηριστικές τιμές όλων ανεξαιρέτως των γεωτεχνικών παραμέ τρων που απαιτούνται για το σχεδιασμό, να προκύπτουν αποκλειστικά από τη στα τιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων επαρκούς αριθμού εργαστηριακών ή επί τόπου άμεσων ή αξιόπιστων έμμεσων δοκιμών, συμβατών με την κατηγορία της εκάστοτε εδαφικής στρώσης. iii. Ο προ γραμματισμός του είδους και του αριθμού των δοκιμών να γίνεται από τους μηχανι κούς οι οποίοι θα προσδιορίσουν τις χαρα κτηριστικές τιμές. iv. Οι κοστολόγηση της γεωτεχνικής έρευνας να λαμβάνει ως βάση τις τιμές μονάδος ανά είδος δοκιμής, ώστε να εξασφαλίζεται η εκτέλεση και διαθε σιμότητα των αναγκαίων. Η παρέκκλιση από αυτή τη διαδικασία συνεπάγεται, είτε την προσφυγή στη βιβλιογραφία, είτε την υποκείμενη εμπειρική εκτίμηση των παρα μέτρων, με σοβαρή επίπτωση στο κόστος του έργου, έναντι μιας περιττής υπερασφά λειας. Και ο σχεδιασμός του έργου γίνεται ερήμην ουσιαστικής γεωτεχνικής έρευνας, της οποίας η παρουσία καλύπτει τυπική και μόνο απαίτηση.

*Ο κ. Δημήτρης Μπαϊρακτάρης είναι ο ιδρυτής και επικεφαλής του γραφείου «Μπαϊρακτάρης Δ. και Συνεργάτες ΕΠΕ» (www.baisteng.gr). Το δεύτερο και τελικό μέρος του άρθρου θα δημοσιευτεί στο τεύχος Δεκεμβρίου. ■

με εθνικό αντίκτυπο. Τ ο Γραφείο Τεχνικών Μελετών «Δ. Μπαϊρακτάρης & Συνεργά τες» ιδρύθηκε το 1962 από τον Δρ. πολιτικό μηχανικό Δημή τρη Μπαϊρακτάρη στην Αθήνα και ειδικεύτηκε σε μελέτες φερουσών κατασκευών ειδικών έργων. Στη συνέχεια, το 1980, με τη συμμετοχή νέων εταίρων -με τον Δρ. Δημήτρη Μπαϊρα κτάρη ως κύριο Διαχειριστή Εταίρο- το γραφείο διευρύνθηκε σε Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) και επεκτάθηκε στην ανά πτυξη μεθόδων ανάλυσης και κατασκευής, ενώ με την ανάπτυξη προηγμένων προγραμμάτων σχεδίασης και λογισμικού (Software) επιδόθηκε στην επίλυση ειδικών περιπτώσεων φορέων καθώς και γεωλογικών φαινομένων.

ΜΈ ΈΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΙΣ ΚΡΙΣΙΜΈΣ ΥΠΟΔΟΜΈΣ Καθ΄ όλο το διάστημα της πολυετούς λειτουργίας της, η εταιρεία συμμετείχε στα περισσότερα σημαντικά έργα που έχουν υλοποι ηθεί στην χώρα μας. Επιπλέον, εδώ και πολλά χρόνια, το γραφείο λαμβάνει μέρος σε ορισμένα ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα που εστιάζουν στην αξιολόγηση και στη συντήρηση υφιστάμε νων κρίσιμων υποδομών. Η «Δ. Μπαϊρακτάρης & Συνεργάτες» ειδικεύεται στη δομική και γεωτεχνική σχεδίαση, καθώς και στην έρευνα, με μεγάλη εμπειρία στην υδραυλική, λιμενική και παράκτια σχεδίαση και προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Οι έμπειροι μηχανικοί της είναι σε

ΚΑΙ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Τα τελευταία 50 χρόνια, η εταιρεία έχει σχεδιάσει έναν τεράστιο αριθμό έργων σε πολλούς διαφορετικούς τομείς, όπως δρόμους, γέφυρες, γραφεία, σταθμούς μετρό, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, στάδια και εργοστάσια. Οι μηχανικοί του γραφείου θεωρούνται από τους πιο έμπειρους στη μελέτη του υπόγειου σιδηρόδρομου, καθώς έχουν ασχοληθεί με το Μετρό της Αθήνας, από το αρχικό μέχρι και το τελικό στάδιο του σχεδιασμού του, ενώ έχουν αναλάβει τη στατική μελέτη πολλών σταθμών, όπως στην Αγία Παρασκευή, στο Νομισματοκοπείο, στον Χολαργό και στο Μοναστηράκι, αλλά και του σταθμού και της αμαξοστοιχίας στο Ελληνικό. Επιπλέον, η «Δ. Μπαϊρακτάρης & Συνεργάτες» προέβη στη μελέτη μεγάλου αριθμού αθλητικών εγκαταστάσεων σε ολόκληρη την επικράτεια, πολλά από τα οποία θεωρούνταν καινοτόμα για τη μέθοδο σχεδιασμού τους, γεγονός που απαιτούσε εξαιρετική ευρηματικότητα και δεξιοτεχνία, λόγω των περίπλοκων γεω μετριών που χαρακτηρίζει αρκετά από αυτά, όπως το στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Έκτοτε, το γραφείο έχει σχεδιάσει το Tae Kwon Do, το Beach Volley, το Ολυμπιακό Στάδιο Ποδοσφαίρου και Μπάσκετ, όπως και το κολυμβητήριο στις ανοιχτές Ολυμπιακές εγκαταστάσεις της Καλογρέζας. Ακόμη, η εταιρεία έχει σχεδιάσει πολλαπλές νοσοκομειακές εγκαταστάσεις, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, εκ των οποίων οι πιο πρόσφατες είναι το Γενικό Νοσοκομείο Χαλκίδας, το Ερασίνειο Ογκολογικό Κέντρο και το νοσοκομείο Υγεία (‘Hygeia’) στα Τίρανα της Αλβανίας. Το γραφείο διαθέτει εκτενή εμπειρία στη σχεδίαση γεφυρών διαφό ρων μεθόδων, όπως: γέφυρες ποταμού, κοιλάδας και φαραγγιού, διασταυρώσεων και κόμβων, απλά υποστηριζόμενοι ή συνεχείς δοκοί από οπλισμένο και προεντεταμένο σκυρόδεμα, χαλύβδινες γέφυρες, δόμηση εν προβόλω με προκατασκευασμένους σπονδύ λους και κατασκευή με προώθηση του φορέα ανωδομής, καλώδια με ανάρτηση, και τοξωτές γέφυρες. Ενδεικτικά έργα αποτελούν η γέφυρα στον ποταμό Νέστο, η πεζογέφυρα Calatrava και η πεζογέφυρα του Ισθμού της Κορίνθου. Αναφορικά με τα μεγάλα εγχώρια συγκοινωνιακά έργα, η «Δ. Μπαϊρακτάρης & Συνεργάτες» έχει συμμετάσχει σε σημαντικά project, όπως στη μελέτη γεφυρών και διασταυρώσεων στην

ΕΛΛΑΔΑ Το γραφείο έχει εκτελέσει τις στατικές μελέτες δεκάδων ξενο δοχείων σε ξακουστούς προορισμούς της Ελλάδας, όπως στην Κρήτη, στη Ρόδο και στη Χαλκιδική. Μερικά παραδείγματα είναι το συγκρότημα G Hotels στο Athos Palace στην παραλία Παλήνης, το Porto Karras Ηotel and Μarina στη Χαλκιδική, το Rodos Palace, το Louis Colossus Beach Hotel στη Ρόδο και το Elounda Village στην Κρήτη. Επίσης, η εταιρεία έχει επιδοθεί στην υλοποίηση βιομηχανικών έργων μεγάλου βεληνεκούς, όπως το εργοστάσιο Soya Hellas, ενώ διακρίνεται για την προσεκτική του μεταχείριση όσον αφορά αναπαλαιώσεις και αναστηλώσεις. Στην εν λόγω κατηγορία, χαρακτηριστικό παράδειγμα έργου αποτελεί ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα.

κλάδο, που αφή

οριστικά πίσω του την κρίση της περασμένης δεκαετίας καταγράφει διαρκή και εντυπωσιακή πρόοδο. Στην πιο ελπιδοφόρα εποχή του κλάδου που έχει ήδη ανατείλει, δεσπόζουσα θέση κατέ χουν οι νέες κατασκευές και ανακαινίσεις γραφείων και καταστημάτων, που ξεχω ρίζουν για την καινοτομία και την υψηλή αισθητική τους.

ριστικά τους, την αισθητική τους αρτιότητα και την περιβαλλοντικά υπεύθυνη στάση τους, πέντε εκπρόσωποι επιτυχημένων εταιρειών μιλούν στο Construction για το δικό τους success story, παρουσιάζο ντας μας τα έργα που ανέλαβαν να υλο ποιήσουν και αποκαλύπτοντάς μας τους κομβικούς σταθμούς της διαδικασίας που ακολούθησαν. Ποιες ήταν, λοιπόν, οι κατα σκευαστικές προκλήσεις που έπρεπε να

υπερβούν στην πορεία προς την επίτευξη του μεγαλόπνοου στόχου τους και ποιον ρόλο διαδραμάτισε η σύγχρονη τεχνολο γία,και η αειφορία στην άριστη εκτέλεση του Project τους;

COFFEE AVENUE-AN URBAN GARDEN

Ένα ορόσημο για την πλατεία της Νέας Σμύρνης Το έργο του ‘Coffee Avenue-an Urban Garden’ αποτέλεσε μια μεγάλη πρόκληση για εμάς και την κατασκευαστική μας ομάδα μιας, μας λέει ο Σπύρος Μπουλού κος, Project Manager και Director στο lab. arCH Design Studiο, εξηγώντας μας πως ο στόχος αφορούσε κινητές κατασκευές που θα μπορούσαν ανά πάσα ώρα να απο συναρμολογηθούν, χωρίς να αφήσουν ίχνη στο χώρο της πλατείας. Ο χώρος αποτελεί πλέον ορόσημο για την πλατεία της Νέας Σμύρνης και πόλο έλξης για πολλούς, επι σημαίνει. Προσπαθήσαμε σε κάθε στάδιο να εφαρμόσουμε το αρχιτεκτονικό σχέ διο και να ικανοποιήσουμε το όραμα των αρχιτεκτόνων της ομάδας μας για έναν αστικό κήπο με φυτά και φώτα που κρέμο νται από ψηλά, με ξύλινη καφασωτή οροφή στερεωμένη σε ομπρέλες, με πανέμορφα δέντρα που έπρεπε να συμπεριληφθούν στην κατασκευή και να αγκαλιαστούν από τις ομπρέλες ξεπροβάλλοντας από μέσα τους, τονίζει συμπληρώνοντας πως αν και τα παραπάνω δεν συνιστούν εύκολη υπόθεση και δεν είχαν επαναληφθεί από τους επαγγελματίες του χώρου της σκία σης, παρόλα αυτά όλα στέκουν εκεί πια, συνθέτοντας έναν τέλειο και ασφαλή χώρο. Το σκεπτικό και για τα υλικά ήταν η δημιουργία ενός χώρου σταθερά φιλικού

προς το περιβάλλον και εναρμονισμένου με το πράσινο της πλατείας οπότε χρησιμο ποιήσαμε το ξύλο, το οποίο και κυριαρχεί στην κατασκευή δίνοντας έτσι το φιλικό του αποτύπωμα στην όλη κατασκευή του έργου, αναφέρει ο Σπύρος Μπουλού κος ενώ υπογραμμίζει την καθοριστικά συμβολή της τεχνολογίας- όπως εκείνης των drones που επιστρατεύτηκαν για την αποτύπωση ανάμεσα στα δέντρα για την τοποθέτηση των ομπρελών αλλά και της τεχνολογίας LED που επέτρεψε τον φωτι σμό του υπέροχου χώρου με όσο το δυνα τόν λιγότερη ενέργεια.

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΚΟΡΡΈ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ Το βιομηχανικό ύφος εργαστηρίου παντρεύεται με την ελληνική

παραδοσιακή αισθητική Η εταιρεία μας ανέλαβε την επίπλωση και την επιμέρους διαμόρφωση του καταστήματος της εταιρίας Κορρές στη περιοχή Μarais στο Παρίσι, δηλώνει στο

Construction ο Μιχάλης Γεμιστός, Project manager στη GEMISTOS commercial design + construction. Ακολουθώντας τις προδιαγραφές και τα σχέδια του brand κατασκευάστηκαν εκθετήρια με τη χρήση ανοξείδωτων μεταλλικών στοιχείων που παραπέμπουν σε industrial lab design, μας λέει ενώ όπως υπογραμμίζει επιπλέον τοποθετήθηκαν ξύλινες κατασκευές και έπιπλα από λευκό πεύκο και αμερικά νικη καρυδιά ενώ σε όλα τα εκθετήρια τοποθετήθηκε κρυφός φωτισμός led. Ο συνδυασμός των παραπάνω είχε ως απο τέλεσμα τη δημιουργία ενός χώρου όπου συνδυάζεται αρμονικά το βιομηχανικό ύφος εργαστηρίου φυσικών καλλυντικών

με την ελληνική παραδοσιακή αισθητική η οποία τονίζεται τόσο με την χρησιμοποίηση του ξύλου όσο και με τις λεπτομέρειες στη σχεδίαση των επίπλων και των εσωτερικών δοκών, σημειώνει ο Μιχάλης Γεμιστός, απο καλύπτοντάς μας ότι το έργο υλοποιήθηκε εξολοκλήρου από την εταιρία τους σε όλα τα στάδια, από τη κατασκευή έως και τη τοποθέτηση.

KΑΤΑΣΤΗΜΑ, SHOWROOM & ΓΡΑΦΈΙΑ GRUPPO CUCINE Ο χώρος που υπερβαίνει τα στερεότυπα Στο νέο κατάστημα της Gruppo Cucine στη Νέα Σμύρνη, το αρχικό ζητούμενο ήταν η δημιουργία ενός χώρου που θα ξεπερνά τα στερεότυπα, διαφοροποιώντας την εταιρεία σε σχέση με τον ανταγωνισμό και καθιστώντας την ευρωπαϊκά ηγέτη στον χώρο της κουζίνας, δηλώνει στο Construction ο Ιωσήφ Αραμπατζής, CEO & Founder στην ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ τεχνική κατα σκευαστική. Μεγάλη πρόκληση στάθηκε η μετατροπή του αρχικά εγκαταλελειμμένου επαγγελματικού χώρου -ο οποίος υποβάθ μιζε όχι μόνο το ίδιο το κτίριο αλλά και την ευρύτερη περιοχή- σε ένα σύγχρονο κατάστημα που συνδυάζει αρμονικά τους χώρους εμπειρίας των πελατών με τους χώρους εργασίας, επισημαίνει υπογραμ μίζοντας ότι τόσο η αρχιτεκτονική μελέτη των Α2 Architects όσο και η κατασκευ αστική προσέγγιση της ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ λει τούργησαν συμπληρωματικά, με στόχο να διατηρήσουν ένα σαφές και πολύ ξεχωρι στό αποτύπωμα για την Gruppo Cucine, εξασφαλίζοντας συνέχεια και συνέπεια με τα υπόλοιπα καταστήματα της αλυσίδας. Η μεθοδικότητα, οι συντονισμένες ενέρ γειες και η χρήση στην παραγωγή ειδικών

τεχνολογιών, όπως η ηλεκτρονική εφαρ μογή παρακολούθησης έργου της ΕΠΙΚΥ ΚΛΟΣ, οδήγησαν στο να ολοκληρώσουμε άρτια το έργο σε στενά χρονικά πλαίσια, παραμένοντας πιστοί στα αρχικά συμφω νηθέντα κοστολόγια, προσθέτει χαρακτη ριστικά ο Ιωσήφ Αραμπατζής. Ιδιαίτερη έμφαση δώσαμε στον κλιματισμό και αερισμό του χώρου, προσφέροντας τη μέγιστη υγειονομική ασφάλεια, τόσο για τους σταθερούς εργαζόμενους όσο και για τους πελάτες που επισκέπτονται καθημερινά τον χώρο, μας λέει υπογραμ μίζοντας, επιπλέον, την αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού, που ανέδειξε με τον καλύτερο τρόπο τα προϊόντα, προσφέρο ντας παράλληλα σημαντική ενεργειακή εξοικονόμηση. Στο πλαίσιο της αειφόρου κατασκευής και της βασικής φιλοσοφίας της Gruppo Cucine για προτροπή στη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές,

διατέθηκαν υποδομές με στόχο τη χρήση ποδηλάτου και την εύκολη πρόσβαση σε παροχή φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων ενώ στήθηκε ένα σύγχρονο ψηφιακό δίκτυο, που επιτρέπει τη γρήγορη μετα φορά της πληροφορίας, διευκολύνοντας έτσι τη σύνδεσή του καταστήματος με τα υπόλοιπα της αλυσίδας, μας εξηγεί ο Ιωσήφ Αραμπατζής. ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ ΔΟΛ Το εμβληματικό έργο με την πράσινη συνείδηση Η PAROSTEC έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την καθιέρωση των πράσινων κτι ρίων, διαθέτοντας το BREEAM, μία από τις κορυφαίες μεθόδους αξιολόγησης βιω σιμότητας παγκοσμίως για υποδομές και κτίρια,, δηλώνει στο Construction o Γιώρ γος Καγγέλης, Co-owner της PAROSTEC. Εφαρμόζουμε τη µέθοδο BREEAΜ στο

εμβληματικό κτίριο του ΔΟΛ, επί της οδού Χρήστου Λαδά 1-3 στο κέντρο του Εµπορικού Τριγώνου της Αθήνας, ένα ακίνητο με περίπου 3.500 τ.µ. εκµισθώ σιµου χώρου του οποίου αναλάβαμε τις κατασκευαστικές εργασίες ανάπλασης ύστερα από την ψήφο εμπιστοσύνης της γερμανικής εταιρείας ανάπτυξης ακινή των ehret+klein, το 2021, σημειώνει. Όπως αποκαλύπτει, ο χώρος θα μετατραπεί σε ένα σύγχρονο κτίριο γραφείων που θα ανταποκρίνεται στις νέες επιχειρηματικές απαιτήσεις, πληρώντας τα υψηλότερα πρότυπα βιωσιμότητας και εναρμόνισης του κτιρίου -από αρχιτεκτονικής και λει τουργικής άποψης- στην πολυσύχναστη εμπορική περιοχή της Αθήνας. Στις όψεις του έργου της Αθήνας χρησιμοποιείται ένα σύστημα σκίασης που αντανακλά το φως φέρνοντάς το στον χώρο και δημιουργώ ντας την ίδια στιγμή σκίαση ώστε να µην

Kατάστημα, Showroom & Γραφεία Gruppo Cucine

πέφτουν οι ακτίνες του ηλίου απευθείας μέσα στο κτίριο ενώ στο κέντρο σχεδόν του κτιρίου δημιουργείται ένας φωταγω γός, όπου µε αντανάκλαση του φωτός από το δώµα φέρνει φυσικό φωτισμό σε όλους τους ορόφους και έτσι σε συνδυασμό µε το σύστημα της πρόσοψης δεν µένει κάποιο κενό στον χώρο, υπογραμμίζει ο Γιώργος Καγγέλης. Το παραπάνω σύστηµα σε συν δυασµό µε τον αερισµό που έχουμε, χρη σιμοποιώντας εναλλάκτη θερµότητας και κάνοντας αφυγρανση του φρέσκου αέρα που εισάγουμε στον χώρο, λειτουργεί πολύ ικανοποιητικά μειώνοντας αισθητά τις ενεργειακές καταναλώσεις, δηλώνει συμπληρώνοντας πως στο κτίριο δημιουρ γείται ένας ακόμα φωταγωγός/φρεάτιο µέσω του οποίου γίνεται η απόρριψη του ζεστού αέρα κατά τους θερινούς µήνες. Για την περαιτέρω ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου, στο δώμα του θα τοποθετηθούν

φωτοβολταϊκά, ενσωματωμένα σε αυτό, ώστε να µην ενοχλούν αισθητικά αλλά συγχρόνως να έχουν και το maximum της απόδοσης, μας πληροφορεί.

CAVALIERE RISTORANTE CONCETTUALE Ένα άρτιο κατασκευαστικά και αισθητικά αποτέλεσμα Το Cavaliere Ristorante Concettuale ήταν μια σχεδιαστική και κατασκευαστική πρό κληση για την εταιρεία μας, δηλώνει ο Κωνσταντίνος Γκάγκος, interior designer στη Costas Gagos Architecture & Design, σημειώνοντας ως βασικό στοιχείο του σχε διασμού την open kitchen, με τους δυο κεντρικούς μεγάλων διαστάσεων ξυλό φουρνους. Αποκτούν κεντρική περίοπτη θέση στο κατάστημα και επενδύονται με χρυσή ψηφίδα, δίνοντας έτσι υψηλή αισθητική και φινέτσα στο κατάστημα,

υπογραμμίζει τονίζοντας πως τα υλικά επιλέγονται και χρησιμοποιούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται ένα ήρεμο σύνολο με ιδιαίτερη ταυτότητα. Το ξύλινο δάπεδο συνιστά το βασικό στοιχείο πάνω στο οποίο φοντάρουν οι ανοιχτόχρωμες επιφάνειες τοίχων, ενώ τα χρυσά μεταλλικά στοιχεία προσδίδουν μια καθαρότητα και μια αρχοντική φινέτσα, μας πληροφορεί ο Κωνσταντίνος Γκάκος αναφέροντας ως επιπλέον βασικό στοιχείο του συνόλου τις γυάλινες επιφάνειες και το έντονο στοιχείο των φυτών, φυσικών και τεχνητών. Όπως υπογραμμίζει, η τεχνολογία έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διάρκεια της κατασκευής. Χρησι μοποιήθηκαν υλικά ανθεκτικά στον χρόνο και εύκολα και γρήγορα στην εφαρμογή τους ενώ έγιναν προηγμένες εφαρμογές, καμπύλες επιφάνειες, ηλεκτρικές περγκο τέντες, δίκτυα και ηλεκτρονικά συστήματα, μας λέει.. ■

Γιώργος Καγγέλης, Co-owner, PAROSTEC Κτίριο

Cavaliere Ristorante Concettuale Κωνσταντίνος

interior designer, Costas Gagos Architecture & Design

ΠΙΣΠΙΡ Ι ΓΚΟ Αν έπρεπε να ξεχωρίσετε τα κομβικότερα ορόσημα της μέχρι τώρα πορείας σας (και της PAROSTEC), ποια θα ήταν αυτά; Γιώργος Οικονομόπουλος: Αναμφίβολα η χρονιά-ορόσημο για την PAROSTEC ήταν το 2018, όταν αποφασίσαμε να εξε λιχθούμε σε εταιρεία και να μην παραμεί νουμε τοπικό γραφείο. Γνωρίζαμε ότι δεν ήταν εύκολη η μετάβαση στην επόμενη κλίμακα και η επέκτασή μας πέρα από τα στενά όρια της Πάρου και των Κυκλάδων. Ωστόσο, το ρισκάραμε και η απόφαση αυτή μας δικαίωσε, καθώς έχουμε υπερκαλύ ψει τους στόχους που είχαμε θέσει πριν από τέσσερα χρόνια. Από εκεί και έπειτα η ανάπτυξή μας ήταν θεαματική. Ακόμη και εν μέσω πανδημίας η άνοδος δεν επηρεά στηκε. Έτσι, το 2021 αποκτήσαμε δύο νέα γραφεία σε Αντίπαρο και Αθήνα, και κάναμε την είσοδό μας στην αγορά της Αθήνας με το εμβληματικό κτίριο του ΔΟΛ, στη Χρή στου Λαδά. Πρόκειται για ένα έργο μεγά λης κλίμακας -διαθέτει περίπου 3.500 τ.μ. εκμισθώσιμου χώρου-, όπου αναλάβαμε τις κατασκευαστικές εργασίες ανάπλασης μετά την ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε η PAROSTEC από τη γερμανική εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων ehret+klein, το 2021. Ιδιαίτερη σημαντική χρονιά όμως θα χαρα κτήριζα και το 2022, καθώς εμπλουτίστηκε το δυναμικό της εταιρείας μας με επιτελικά στελέχη για να βοηθήσουν στα νέα απαιτη τικά έργα, που έχουμε αναλάβει σε Πάρο, Αντίπαρο και Αθήνα.

Αναλάβατε τη διοίκηση της PAROSTEC σε πολύ νεαρή ηλικία. Πόσο μεγάλη ήταν η ευθύνη να διαδεχτείτε την προηγούμενη (παλιότερη) γενιά και μάλιστα να καταφέ ρετε να την πείσετε για τις νέες ιδέες σας; Γιώργος Καγγέλης: Η αλήθεια είναι ότι ήμασταν εξοικειωμένοι από παιδιά με το αντικείμενο. Από νεαρή ηλικία περνούσαμε πολλές ώρες στα εργοτάξια και αποκτή σαμε ενδιαφέρον για τις κατασκευές από πολύ νωρίς. Έτσι ήταν εύκολο να πείσουμε τους γονείς μας. Και παρόλο που είχαν μάθει να δουλεύουν με έναν πιο παραδοσιακό τρόπο, ήταν πολύ ανοιχτοί στις καινούργιες ιδέες που προ τείναμε, και μας στήριξαν. Κερδίσαμε την εμπιστοσύνη τους και πήραμε στα χέρια μας την εταιρεία όταν ακόμη ήμασταν 26 και 27 ετών αντίστοιχα. Σίγουρα όμως η ευθύνη ήταν πολύ μεγάλη, τόσο απέναντι

στους πελάτες, όσο και στους γονείς μας. Έπρεπε να διατηρήσουμε την επιτυχημένη επιχείρηση που μας παρέδωσαν -όχι μόνο τα οικονομικά στοιχεία, αλλά και την καλή φήμη- και παράλληλα να την επεκτείνουμε. Πλέον, οι γονείς μας μάς παρακολουθούν διακριτικά και δηλώνουν περήφανοι για την έως τώρα πορεία μας. Τι περιλαμβάνει αυτήν τη στιγμή το πορτφόλιο των έργων σας; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των πελατών που ενδιαφέρονται περισσότερο για αυτά; Γ. Οικ.: Η PAROSTEC πρωταγωνιστεί στις Κυκλάδες από το 1990, έχοντας κατασκευ άσει πολυάριθμες πολυτελείς βίλες και ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών στην Πάρο και στην Αντίπαρο. Η εταιρεία ανα λαμβάνει απαιτητικά έργα σε οποιαδήποτε κλίμακα, που απαιτούν βαθιά κατανόηση σχεδιασμού, αισθητικής και δεξιοτεχνίας.

Το 2022 ήταν μια ικανοποιητική χρονιά για

την PAROSTEC. Ξεκινήσαμε δυναμικά, με τα περισσότερα εργοτάξια τα τελευταία

χρόνια στην Πάρο και στην Αντίπαρο και

ένα στην Αθήνα, ενώ τους πρόσφατους μήνες μετά το καλοκαίρι ξεκίνησαν ακόμη 4

έργα στην Πάρο και 4 έργα στην Αντίπαρο. Η ανοδική πορεία αναμένεται να συνεχιστεί και το 2023 με ακόμη περισσότερα έργα σε Πάρο και Αντίπαρο. Σε ό,τι αφορά στο πελατολόγιο της εται ρείας, περιλαμβάνει από εφοπλιστές και CEOs πολυεθνικών μέχρι αστέρες του Hollywood από τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ελβετία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, το Ισραήλ αλλά και την Ελλάδα. Παράλληλα, η PAROSTEC για να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις των πελατών της έχει συνεργαστεί με τα πιο σημαντικά αρχι τεκτονικά γραφεία της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού: DECA architecture, Nikos Valsamakis, 4K Architects/Decavalas, Agiostratitis, Rizos Architects, BLOCK722 Αrchitects+, Tessera Architects, Ese Studio,ISV Architects, Studio Seilern Architects κ.α. Μιλήστε μας για τους συνεργάτες σας και πόσο καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν. Γ. Καγγ.: Η ομάδα είναι το παν για την PAROSTEC. Για να ολοκληρωθεί ένα project ο καθένας που συμμετέχει σε αυτό βάζει ένα λιθαράκι. Από αυτούς που χειρίζονται τα απλά logistics έως τον project manager. Χωρίς αμφιβολία, η επένδυση στο ανθρώ πινο δυναμικό είναι καθοριστικός παρά γοντας για την ανάπτυξη της PAROSTEC. Προσπαθούμε να συνδυάζουμε την εμπει ρία με την καινοτομία και το πάθος. Στην εταιρεία μας υπάρχει ένα «πάντρεμα» παλιότερης και νεότερης γενιάς (30% senior στελέχη και 70% νεότερα στε λέχη που είναι motivated, με νέες ιδέες και πολύ πάθος). Έτσι ξεκίνησε και η δική μας πορεία, άλλωστε. Σίγουρα τα κριτήρια που λαμβάνουμε υπόψη στην επιλογή των εργαζομένων μας είναι οι τεχνικές γνώσεις στον κατασκευαστικό κλάδο, οι ψηφιακές δεξιότητες και τα soft skills, δεξιότητες που αφορούν κυρίως στην κριτική σκέψη, την καινοτομία, την ικανότητα επίλυσης περί πλοκων προβλημάτων, την ομαδικότητα, την ενσυναίσθηση κ.ά. Παράλληλα, έχουμε κάνει πράξη το «brain gain» καθώς έχουμε προσλάβει, το τελευταίο διάστημα, Έλληνες

από το Λονδίνο με υψηλά προσόντα και έδρα την Πάρο. Πόσο σημαντικές είναι για εσάς η βιω σιμότητα και το «πράσινο κτίριο»; Υπάρχουν έργα σας που να ενσωματώ νουν τις συγκεκριμένες έννοιες;

Γ. Οικ.: Λόγω της μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης, οι «πράσινες» κατοικίες είναι πολύ σημαντικές για την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας τόσο για την Πάρο και την Αντίπαρο όπου δραστηριοποιούμαστε όσο και για τα άλλα ελληνικά νησιά. Στην PAROSTEC, πολύ πριν γίνουν μόδα τα κτί ρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, λόγω του ότι όλα τα έργα μας είναι πολυτελείς κατοικίες, ελάχιστα ήταν τα συμβατικά σπί τια με πολύ χαμηλή ενεργειακή απόδοση. Στην PAROSTEC ψάχνουμε συνεχώς νέα ανακυκλώσιμα υλικά να χρησιμοποιήσουμε και πιο ενεργειακούς κανόνες δόμησης να εφαρμόσουμε, παρόλο που είναι πολύ πιο δύσκολο στα νησιά γιατί πρέπει να διατη ρήσεις το κυκλαδίτικο στυλ σε σχέση με τα κτίρια στα αστικά κέντρα. Τα επόμενα δύο χρόνια θεωρώ ότι όλα τα νέα κτίρια που θα κατασκευάσουμε θα είναι με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα, καθώς υπάρχει θέληση από τους πελάτες μας να

στην κουλτούρα των εργαζομένων στα εργοτάξια. Αυτό μπορεί να γίνει με τον διαχωρισμό των απορριμμάτων για ανακύκλωση. Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα αλλά το επιδιώκουμε. Προς την κατεύθυνση αυτή έχει βοηθήσει και η Πολιτεία με το Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, το οποίο συνδυασμό με τα υπόλοιπα δημιουργεί μια άλλη φιλοσοφία στην οικοδομή. Για μας είναι σημαντικό να

συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε υιοθετώ ντας τους σύγχρονους «πράσινους» κανό νες. Υπάρχουν πολλά «πράσινα» έργα της PAROSTEC, όπως ανέφερα και παραπάνω. Θέλω να σταθώ, όμως, σε δύο τελευταία έργα στα οποία εφαρμόζουμε τη μέθοδο BREEAM, μία από τις κορυφαίες μεθόδους αξιολόγησης βιωσιμότητας παγκοσμίως για υποδομές και κτίρια. Το πρώτο παραδό θηκε πριν λίγες ημέρες και αφορά σε μία εξοχική κατοικία στα Μάρμαρα Αντιπάρου, σχεδιασμένη από το αρχιτεκτονικό γρα φείο ISV. Και το δεύτερο είναι το έργο της Αθήνας, το εμβληματικό κτίριο του ΔΟΛ, στη Χρήστου Λαδά, που είναι σε εξέλιξη. Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί η αγορά ακινήτων στο αμέσως επόμενο διάστημα και πώς πιστεύετε ότι θα επηρεάσει την εταιρεία σας το 2023; Γ. Καγγ.: Το ενδιαφέρον για επενδύσεις στον χώρο των ακινήτων παραμένει ισχυρό. Τόσο στα νησιά όσο και στην Αθήνα οι τιμές είναι σε ανοδική πορεία και δεν βλέπω να αλλάζει κάτι. Ισχυρό παράγοντα στήριξης των τιμών αποτελεί το ενδιαφέρον αγορα στών από το εξωτερικό, είτε πρόκειται για εξοχική κατοικία, είτε για επένδυση στον τουριστικό τομέα. Όταν η αγορά κινείται ανοδικά δίνονται ευκαιρίες για τους πελάτες μας και κατ’ επέκταση και για την εταιρεία μας. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ακόμη μεγαλύτερο περιθώριο ανάπτυξης της PAROSTEC το 2023. ■

υζητώντας με τον Βασίλη Χαλκιά, ιδρυτικό στέλεχος των Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων της HELLASTRON, με επιτυχημένες θητείες στην Προεδρία της Διεθνούς Οδικής Ομοσπονδίας (IRF) και της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Αυτοκινητοδρόμων (ASECAP), και τώρα στα πρόθυρα της Προεδρίας της Διεθνούς Ένωσης Γεφυρών, Σηράγγων και Αυτοκινητοδρόμων (IBTTA). Κύριε Χαλκιά, θα ήθελα να ξεκινήσω από την τελευταία είδηση, σύμφωνα με την οποία αναδειχθήκατε Α’ Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Γεφυρών, Σηράγ γων και Αυτοκινητοδρόμων

και οι οκτώ φορείς λειτουργίας οδικών υποδομών με διόδια της χώρας μας. Με σκληρή και επίμονη δουλειά και με προίκα τους άρτιους κατασκευαστικά και λειτουρ γικά αυτοκινητόδρομους, καταφέραμε να καθιερωθούμε διεθνώς και να συμπεριλη φθούμε στους πρωτοπόρους του τομέα μας. Γίναμε ένα από τα έξι μόνιμα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Αυτοκινητοδρόμων (ASECAP), με έδρα τις Βρυξέλλες, την οποία είχα την τιμή να υπηρετήσω από τη θέση του Προέδρου, θέση που για πρώτη φορά στην 50χρονη ιστορία της Ένωσης κατέλαβε Έλληνας εκπρόσωπος και που εφεξής ανά επταετία θα προεδρεύεται από Έλληνα. Είχαμε όμως παράλληλα παρουσία στο Δ.Σ. της Διεθνούς Οδικής Ομοσπονδίας (IRF), με έδρα τη Γενεύη, με τον συνά δελφο Δημήτρη Μανδαλώζη, Διευθυντή Λειτουργίας της «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε.» που σήμερα κατέχει τη θέση του Αντιπροέδρου, ενώ την περί οδο 2019-2022 εξελέγην Πρόεδρος της Ομοσπονδίας, επίσης μια ακόμη πρωτιά για τη χώρα μας στην 75χρονη ιστορία της Ομοσπονδίας. Ο λόγος τώρα για την ΙΒΤΤΑ, που είναι ένας διεθνής οργανισμός που εκπρο σωπεί τις εταιρείες και τους φορείς που διαχειρίζονται οδικές υποδομές γεφυ ρών, σηράγγων και αυτοκινητοδρόμων, η χρήση των οποίων προϋποθέτει την

καταβολή διοδίων. Η IBTTA μετράει 90 χρόνια ιστορίας, αφού ιδρύθηκε το 1932 με έδρα την Ουάσιγκτον των ΗΠΑ και έχει μέλη σε 23 χώρες, σε έξι ηπείρους. Στην Ένωση αυτή εντάχθηκε αρχικά το 2004 η

οποίας μέλη είναι

Εταιρεία Λειτουργίας της Αττικής Οδού, η «Αττικές Διαδρομές Α.Ε.» και στη συνέχεια η «Γέφυρα Α.Ε.» και η «Εγνατία Οδός Α.Ε.». Προσωπικά είχα την τιμή τότε να εκλεγώ μέλος στο 25μελές Δ.Σ. και να υπηρετήσω μια πλήρη θητεία την τετραετία 2007-2010,

ενώ αργότερα επανεξελέγην για μία δεύ τερη πλήρη θητεία την τετραετία 20182021, εκπροσωπώντας αυτήν τη φορά την HELLASTRON. Με τη λήξη και της δεύτε ρης θητείας μου εκλέχτηκα στο Προεδρικό Συμβούλιο στη θέση του Β’ Αντιπροέδρου για το 2022, εκλογή που οδηγεί στη θέση του Α’ Αντιπροέδρου για το 2023, του Προέδρου για το 2024 και του πρώην Προέδρου για το 2025. Αυτό αποτελεί φυσικά μεγάλη τιμή για τη HELLASTRON αλλά και για μένα προσωπικά. Παράλληλα, μέλος στο Δ.Σ. της Ένωσης εξελέγη και ο συνάδελφος Σταύρος Σταυρής, εκπρόσω πος της εταιρείας «Γέφυρα Α.Ε.» και πρώην Πρόεδρος της HELLASTRON. Οι στόχοι της εκάστοτε ηγεσίας της ΙΒΤΤΑ, και επομένως και οι δικοί μου, είναι η προ ώθηση καινοτόμων λύσεων χρηματοδότη σης οδικών Έργων, βασισμένες στην αρχή του «user pays principle» (ο χρήστης πλη ρώνει). Το όραμά μου είναι να καθιερωθεί η Ελλάδα και η HELLASTRON ως μία χώρα και ως ένας φορέας που παρέχουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, με χρήση προηγμέ νων τεχνολογιών και με ευρεία μεταφορά τεχνογνωσίας σε όλους μας στην Ελλάδα, τόσο για την καθημερινή μας ενασχόληση όσο και για την αντιμετώπιση των κρίσιμων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι οδικές υποδομές τον 21ο αιώνα. Η Έυρωπαϊκή Ένωση, με το Green Deal, προωθεί τη Βιώσιμη Κινητικότητα, τις έξυπνες υποδομές μετακίνησης και την ηλεκτροκίνηση. Ποιες είναι οι προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται πλέον αντιμέ τωποι οι αυτοκινητόδρομοι τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο; Η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποτελούν υπαρ ξιακή απειλή για την Ευρώπη και τον κόσμο. Συνολικά, οι οδικές μεταφορές ήταν υπεύθυνες για το 26% όλων των

εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην Ε.Ε. το 2018, σε σύγκριση με 16% το 1990. Αξίζει δε να αναφέρουμε ότι, ενώ οι συνο λικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έχουν μειωθεί κατά 23% από το 1990, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις οδικές μεταφορές αυξήθηκαν κατά 24% κατά την ίδια περίοδο. Για να υπερβούμε αυτές τις προκλήσεις, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (EU Green Deal) αποσκοπεί στο να μετατρέψει την Ε.Ε. σε μια σύγχρονη, αποδοτική από πλευ ράς πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, διασφαλίζοντας μηδενική εκπομπή αερίων θερμοκηπίου έως το 2050, προωθώντας ουσιαστικά την αποσύνδεση από τα ορυ κτά καύσιμα, με στροφή στην ηλεκτροκί νηση και στη χρήση ανανεώσιμων πηγών. Η πρόκληση για τους αυτοκινητόδρομους είναι αρχικά η ανάπτυξη

αφορούν τις δυσκολίες εφαρμογής τους, όταν αυτές δεν έχουν προβλεφθεί συμ βατικά. Δυστυχώς δεν είχε προβλεφθεί αλλά και δεν θα μπορούσε να προβλεφθεί κάποιος μηχανισμός που να επιτρέπει την εύκολη τροποποίηση των συμβατικών τευχών ώστε να ενσωματώνονται χρήσι μες αλλαγές, όπως αυτή που αναφέρατε, δηλαδή της διαλειτουργικότητας των διο δίων. Για αυτό και πήρε πολύ χρόνο να ωριμάσει η ανάγκη για την εφαρμογή της διαλειτουργικότητας. Όσον αφορά τον κοινό πομποδέκτη, αυτό είναι κάτι τεχνολογικά πολύ εύκολο, συμβα τικά και φορολογικά όμως πολύ δύσκολο. Ποιος φορέας θα έχει την ευθύνη της συλ λογής των διοδίων, ποιος θα αποδίδει τον ΦΠΑ, ποιοι θα επωμισθούν τα κόστη ή και ποιοι θα καρπωθούν τα οφέλη; Η εμπλοκή δε των δανειστριών τραπε ζών, που δεν είναι οι ίδιες για κάθε Έργο, στη διασφάλιση των εσόδων από διόδια, αφού μέσω αυτών των εισπράξεων θα αποπληρωθούν τα δάνεια, προϋποθέτει πολύχρονες διαπραγματεύσεις, ανακατα νομή κινδύνων και γενικά συναίνεση όλων των εμπλεκόμενων. Θέλω να πιστεύω ότι η συμμετοχή της HELLASTRON στην ΙΒΤΤΑ όσο και σε άλλους φορείς «θα ανοίξει τα μάτια» σε όλους μας, ιδιώτες και Δημόσιο ώστε να διδαχθούμε και τελικά να εφαρ μόσουμε και στην Ελλάδα καλές πρακτικές των συναδέλφων μας του εξωτερικού. Συστήματα χρεώσεων στα διόδια με βάση το περιβαλλοντικό αποτύπωμα θα δούμε σύντομα στην Εγνατία Οδό, στη Σύμβαση Παραχώρησης της οποίας προβλέφθη καν και αφορούν μόνο τα φορτηγά νέας τεχνολογίας, με τη μορφή «αντικινήτρου», αφού τα παλαιάς τεχνολογίας φορτηγά θα πληρώνουν μεγαλύτερο διόδιο. Ευρύτερη εφαρμογή δεν προβλέπεται καθότι η επέκταση του μέτρου μέσω φθηνότερης τιμής φέρνει ανατροπές στο συμβατικό πλαίσιο. Φανταστείτε τι θα γίνει εάν, π.χ., τα ηλεκτρικά οχήματα κυριαρχή σουν σε μεγάλα ποσοστά στον στόλο και αυτά πληρώνουν λιγότερα διόδια, ενώ καταλαμβάνουν τον ίδιο χώρο με τα συμ βατικά οχήματα. Θα έλεγα λοιπόν ότι η αρχή που βασίζεται στο «polluters pay principle» (ο ρυπαίνων πληρώνει) είναι αυτή που θα καθοδηγήσει την περιβαλλοντική στρατηγική των κρα τών και των Διεθνών Οργανισμών. Η προώθηση της κουλτούρας οδικής ασφάλειας υπάρχει εδώ και χρόνια στην Έλλάδα, αλλά οι Έλληνες οδηγοί παραμέ νουν στις χαμηλότερες θέσεις στην Έ.Έ.

Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό, γνωρίζο ντας πως είστε ένθερμος υποστηρικτής

της οδικής ασφάλειας; Πριν πάμε στους Έλληνες οδηγούς να πούμε ότι έχουν γίνει πάρα πολλά βήματα μπροστά στην Ελλάδα στον τομέα της Οδικής Ασφάλειας. Η χώρα μας πέτυχε μεί ωση κατά 52% των θανάτων από τροχαία

δυστυχήματα και είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. που έπιασε τον στόχο της μείωσης κατά 50% των θανάτων από τροχαία τη δεκαετία 2010-2020. Και εδώ δεν μπορεί να παραγνωριστεί η συμβολή του σύγ χρονου δικτύου αυτοκινητοδρόμων της HELLASTRON. Το θέμα βέβαια παραμένει ο ανθρώπινος παράγοντας. Πόσοι από μας δεν λέμε «να βάλω ζώνη για δύο χιλιόμε τρα απόσταση που θα κάνω»; Και πόσοι δεν μιλάμε στο κινητό στο αυτοκίνητο αφού πάντα «κάτι επείγον έχει προκύψει»; Η εισαγωγή της κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία θα παίξει σημαντικό ρόλο, αλλά θέλει χρόνο. Και τα «αντικίνητρα» της ακριβότερης ασφάλισης αυτοκινήτου σε περίπτωση συμμετοχής σε ατυχήματα θα βοηθήσουν και αυτά, όπως και η ανά τακτά χρονικά διαστήματα επιμόρφωση των οδηγών. Πρωτίστως όμως είναι θέμα παιδείας και πολιτισμού για όλους μας. Και οι καμπάνιες ευαισθητοποίησης συμ βάλλουν με τη σειρά τους στην αλλαγή νοοτροπίας, με τους αυτοκινητόδρομους της HELLASTRON να προωθούν την οδική ασφάλεια με επικοινωνιακές ενέρ γειες που απευθύνονται σε χιλιάδες οδηγούς, σε συνεργασία με την Πολιτεία καθώς και άλλους φορείς που «το λέει η καρδιά τους».

διαχείριση των αδρανών υλικών είναι ένα φλέγον ζήτημα του κατασκευα στικού κλάδου, καθώς ετησίως κατά την οικοδομική δραστηριότητα, παράγο νται τεράστιες ποσότητες που καταλή γουν στους χώρους υγειονομικής ταφής, με ολέθριες συνέπειες για το περιβάλλον. Σήμερα, οι μεγάλες εταιρείες ανακύκλω σης και τα λατομεία χρησιμοποιούν οικο λογικές μεθόδους για τη διαχείριση όλων αυτών των αποβλήτων, μειώνοντας τους παραγόμενους ρύπους. Όπως επισημαί νει και η πράσινη οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η επαναχρησιμοποίηση των ΑΕΚΚ είναι το κλειδί για τη βιώσιμη ανάπτυξη του κατασκευαστικού τομέα. Βέβαια,

ΑΕΚΚ και τις πράσινες μεθόδους που χρησιμοποιούν οι αρμόδιες εταιρείες για την πράσινη διαχείρισή τους.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΈΣ ΚΟΝΙΑΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΔΡΑΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Τα τσιμεντοκονιάματα χωρίζονται σε διά φορες κατηγορίες ανάλογα με τη σύστασή τους, γεγονός που διαφοροποιεί και τις μεθόδους διαχείρισής τους. Βάσει των φυσικών τους ιδιοτήτων, εκτελείται μία προσεκτική διαδικασία διαλογής υλικών, που θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν σε επό μενη κατασκευαστική δραστηριότητα. Η μέθοδος αυτή, μακροπρόθεσμα μπορεί να μειώσει τον αρνητικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο των κατασκευών και να επι φέρει σημαντικό οικονομικό όφελος στις επιχειρήσεις του κλάδου. «Το βασικότερο χαρακτηριστικό των κονι αμάτων είναι η ιδιαίτερη ρευστότητα και πλαστικότητα τους κατά το στάδιο της παραγωγής, όταν δηλαδή είναι νωπά. Στη μετέπειτα φάση τους, δηλαδή κατά την πήξη, αποκτούν σημαντική μηχανική αντοχή, σκληρότητα και άλλες φυσικές και χημικές ιδιότητες. Ο διαχωρισμός των κονιαμάτων εξαρτάται κυρίως από το είδος της κονίας και των αδρανών υλι κών που αποτελούνται» επεξηγεί ο Χρή στος Λαζαρίδης, Πολιτικός Μηχανικός και Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της Λατομεία Αγίου Παντελεήμονα Α.Ε. και συμπληρώνει ότι «οι συνηθέστερες κατηγορίες κονιαμάτων είναι: τα τσιμεντοκονιάματα με συνδετική ύλη το τσιμέντο, τα ποζολανικά κονιάματα που αποτελούνται από άσβεστο και ποζο λάνη, τα ασβεστοκονιάματα με συνδετικό υλικό την υδράσβεστο, τα γυψοκονιάματα από γύψο, τα τσιμεντοασβεστόματα που αποτελούνται από τσιμέντο και άσβεστο και τα μαρμαροκονιάματα με συνδετική ύλη τον ασβέστη ή το τσιμέντο». Με τη σειρά τους και τα αδρανή υλικά διακρίνονται σε κατηγορίες, με κριτήριο το μέγεθος των κόκκων και τις φυσικές τους ιδιότητες. Επί του θέματος ο Χ. Λαζαρί δης σημειώνει πως «βασικό συστατικό των κονιαμάτων αποτελούν τα αδρανή υλικά. Ουσιαστικά πρόκειται για λίθινους κόκκους, οι οποίοι προέρχονται είτε από περισυλλογή (συλλεκτά αδρανή), είτε από θραύση πετρωμάτων (θραυστά αδρανή). Το πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι η μη ενεργή συμμετοχή τους στις διαδικασίες σκλήρυνσης και πήξης κατά την ανάμειξη τους με συγκολλητικά υλικά (κονίες). Τα αδρανή υλικά διαχωρίζονται ανάλογα με το μέγεθος των κόκκων τους στις εξής βασικές κατηγορίες: την παιπάλη (<0,25mm), την άμμο (0,25-4mm), το γαρ μπίλι (5,6-11,2mm) και τη σκύρα (7-70mm).

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΈΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΈΚΚ Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι οικοδομικές δραστηριότητες είναι υπεύθυνες για την παραγωγή τεράστιου όγκου αποβλήτων, τα οποία καλούνται οι αρμόδιες εταιρείες κατασκευών και ανακύκλωσης να τα διαχειριστούν ορθά, με γνώμονα πάντοτε την προστασία του περιβάλλοντος. Σε παγκόσμια κλίμακα, ο κατασκευαστικός κλάδος λαμβάνει διαρ κώς νέα και πιο αυστηρά μέτρα για τη μεί ωση των παραγόμενων απορριμμάτων και τη μείωση των εκπομπών του διοξει δίου του άνθρακα. Τα επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα για τη χώρα μας, καθώς προβλέπονται ραγδαίες εξελίξεις, που θα επηρεάσουν τον τρόπο λειτουργίας και το επιχειρηματικό γίγνεσθαι των κατασκευ αστικών εταιρειών. Η κυριότερη και πιο αποτελεσματική πρά σινη στρατηγική για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ στηρίζεται στην πρόληψη, δηλαδή στον προσεγμένο σχεδιασμό για την ελαχιστοποίηση των οικοδομικών απο βλήτων. Έπειτα, τα αδρανή υλικά που θα προκύψουν -καθώς ο εκμηδενισμός τους είναι στις περισσότερες περιπτώσεις ανέ φικτος- θα περάσουν από μία διαδικασία διαλογής, ώστε να περάσουν στη φάση της ανακύκλωσης. Η επαναχρησιμοποίηση υλικών είναι ευεργετική για το περιβάλλον και παράλληλα συμβάλλει σημαντικά στον περιορισμού του κόστους κατασκευής. Μέσω των παραπάνω μεθόδων, στό χος είναι να σταματήσει η υγειονομική

παράγοντας των γύρω περιοχών. «Για τη βιώσιμη διαχείριση των ΑΕΚΚ υπάρχει ένα αρκετά υψηλό δυναμικό, δεδομένης της μεγάλης αξίας τους. Η τεχνολογία διαχωρισμού και ανάκτησής τους είναι καλά εδραιωμένη, εύκολα προ σβάσιμη και σε γενικές γραμμές αρκετά χαμηλού κόστους στις περισσότερες χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης. Ωστόσο, η ποσότητα των παραγόμενων ΑΕΚΚ έχει αυξηθεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια. Αυτό καθιστά ως επιτακτική ανάγκη την ορθολογική διαχείριση τους, κατά το πέρας της ωφέλιμης περιόδου τους» τονί ζει ο Χ. Λαζαρίδης και προσθέτει πως «οι βασικές πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης των ΑΕΚΚ είναι: η πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, η ανακύκλωση και επανα χρησιμοποίησή τους, η αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει και η ανάκτηση ενέργειας. Ιδιαί τερης σημασίας χρήζει η ελαχιστοποίηση των ΑΕΚΚ που καταλήγουν σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) και σε Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ). Βασική προϋπόθεση αποτελεί η σχολαστικότερη διαλογή τους σε ανακυκλώσιμα και μη ανακυκλώσιμα υλικά». ΤΑ ΈΙΔΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ Η ΠΡΑΣΙΝΗ ΔΙΑΧΈΙΡΙΣΗ ΤΟΥΣ Η οικολογική συνείδηση έχει αναπτυχθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια στις ελληνικές κατασκευαστικές -ιδιαίτερες στους ηγέτες του κλάδου, καθώς η πράσινη πολιτική επιφέρει βελτίωση της παραγωγικής δια δικασίας, αξιοπιστία στο πρόσωπο της

εταιρείας, πιο εύκολη πρόσβαση σε χρη ματοδοτήσεις και ανοίγει τον δρόμο για εγχώριες και διεθνείς συνεργασίες. Τη μερίδα τους λέοντος κατέχουν οι επιχειρή σεις ανακύκλωσης, οι οποίες επωμίζονται το δύσκολο έργο διαχείρισης εκατοντά δων τόνων οικοδομικών αποβλήτων και αδρανών υλικών, με πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον. «Στόχος της εγκατάστασης είναι η προα γωγή ενός καθετοποιημένου συστήματος διαχείρισης και αξιοποίησης αποβλήτων, στον κλάδο των ΑΕΚΚ. Η λειτουργία της δραστηριότητας συντελεί, ως ένα βαθμό, στην αποτροπή του φαινομένου ανεξέ λεγκτης απόρριψης των συγκεκριμένων αποβλήτων σε φυσικούς αποδέκτες της περιοχής», υπογραμμίζει ο Νικόλαος Τσομπανίδης, διαχειριστής της εταιρείας Τσομπανίδης Recycle. Επιπλέον, ο ίδιος αναφέρει ότι «τα διαχειριζόμενα από βλητα που εισέρχονται στη μονάδα, δια χωρίζονται σε τρία διαφορετικά ρεύματα: ● Ρεύμα Α - Απόβλητα από εκσκαφές: Τα απόβλητα αυτά είτε είναι καθα ροί εδαφικοί σχηματισμοί, είτε μίγμα από χώματα, θρυμματισμένα τεμάχια ασφάλτου, πλάκες πεζοδρομίου κ.ά. ● Ρεύμα Β - Απόβλητα που έχουν υπο στεί διαλογή στη πηγή (ΔσΠ) στο σημείο παραγωγής τους. Τα απόβλητα αυτά προσδιορίζονται σε απόβλητα κατα σκευών και κατεδαφίσεων (χωριστά ρεύματα ΑΕΚΚ, όπως σκυρόδεμα, τούβλα, υλικά με βάση το γύψο, υλι κάμε προσμίξεις ξύλου, γυαλιού, πλαστικού κ.ά.), ιλύες ή άλλα μη επικίν δυνα απόβλητα που εισέρχονται στην

εγκατάσταση σαφώς προ διαλεγμένα στο σημείο παραγωγής τους.

● Ρεύμα Γ - Απόβλητα που δεν έχουν υπο στεί διαλογή στη πηγή (ΔσΠ) στο σημείο παραγωγής τους: Σε αυτήν την κατηγο ρία εντάσσονται τυχόν ανακυκλώσιμα είδη μεικτής συσκευασίας ή τυχόν άλλα απόβλητα».

ΑΥΣΤΗΡΈΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΈΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΈΙΟΔΟΤΗΣΗ ΛΑΤΟΜΈΙΩΝ Το λατομείο αποτελεί εκσκαφή ή σύστημα εκσκαφών που πραγματοποιείται με σκοπό τη λήψη λατομικών ορυκτών, είτε στη φυσική τους κατάσταση, είτε σε κατάσταση διάλυσης ή εναιώρησης. Από νομική άποψη, λατομικοί χώροι ή λατομεία ορίζονται οι ενιαίοι χώροι από τους οποί ους εξορύσσονται τα λατομικά ορυκτά. Σε κάθε έναν από αυτούς, θα πρέπει να έχουν χορηγηθεί και να βρίσκονται σε ισχύ οι προβλεπόμενες από τον νόμο εγκρίσεις διενέργειας ερευνητικών εργασιών που αφορούν τα λατομικά ορυκτά, και οι άδειες εκμετάλλευσης αυτών. Οι λατομικές περιο χές αποτελούν εκτάσεις εντός των οποίων χωροθετούνται ένας ή περισσότεροι λατο μικοί χώροι εκμετάλλευσης αδρανών υλι κών και οι οποίες κρίνονται κατάλληλες, τόσο ως προς την ποιότητα των πετρωμά των, όσο και ως προς τις επιπτώσεις τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Η λειτουργία των λατομείων διέπεται από τον Κανονισμό Μεταλλευτικών και Λατομι κών Εργασιών (ΚΜΛΕ).

Η λειτουργία ενός λατομείου, αν ξεκινή σει χωρίς τους απαραίτητους ελέγχους και τις σωστές μελέτες, μπορεί αφενός να αποτελέσει τεράστια πηγή μόλυνσης για το φυσικό περιβάλλον και αφετέρου μία αποτυχημένη επένδυση με σημαντικό οικονομικό κόστος για το κράτος και τους ιδιώτες επιχειρηματίες. Με την ισχύουσα νομοθεσία, για να δανειοδοτηθεί ένα λατομείο χρειάζεται 57 επικυρώσεις από δημόσια έγγραφα και 101 υπογραφές από την τοπική αυτοδιοίκηση, τις δασικές υπη ρεσίες, τις περιβαλλοντικές αρχές και τους φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Πρόκειται για μία διαδικασία χρονοβόρα που περνά από πολλά στάδια, έχοντας ως στόχο την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής των πολιτών, αλλά και τη διαφύλαξη της τοπικής χλωρίδας και πανίδας. Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός λατομείου είναι δυνατόν να ελεγχθεί κι αυτό σχετίζεται με τον αποτελεσματικό σχεδιασμό, την ασφαλή λειτουργία, τη

διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων και την περαιτέρω αποκατάστασή του. «Σύμφωνα με τις οδηγίες του υπουργείου περιβάλλοντος και ενέργειας, για το δικαί ωμα εκμετάλλευσης λατομικών ορυκτών απαιτείται υποβολή σχετικής γνωστοποί ησης από τον εκμεταλλευτή, εφόσον η έκταση είναι ιδιωτική, ενώ σε δημόσιες εκτάσεις είναι απαραίτητη η κατάρτιση σχετικής σύμβασης μίσθωσης μεταξύ του Δήμου και του εκμεταλλευτή. Στη συνέχεια, θα πρέπει να προσκομιστεί και να εγκριθεί τεχνική μελέτη του έργου, η οποία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη λειτουργία του λατομικού χώρου» σημειώνει ο Χ. Λαζαρίδης και συμπληρώνει ότι «για την έγκριση της τεχνικής μελέτης θα πρέπει να πληρού νται οι παρακάτω προϋποθέσεις:

● Έγκριση περιβαλλοντικών όρων.

● Σύμφωνη γνώμη επιθεώρησης

μεταλλίων.

● Δικαίωμα εκμετάλλευσης του αιτού

μενου χώρου από τον ενδιαφερόμενο.

● Έλεγχος ιδιοκτησιακού καθεστώτος του

αιτούμενου χώρου.

● Πιστοποίηση κατηγορίας ορυκτού.

● Ορθολογικός σχεδιασμός της ΤΜ

βάση του ΚΜΛΕ περί των δεδομέ

νων έρευνας και εγκατάστασης ή μη

ηλεκτρομηχανολογικών εξοπλισμών εντός του λατομικού χώρου.

● Αξιολόγηση συμπαραγόμενων παρα προϊόντων (σε ποσότητα και αξία). ● Διαπίστωση πληρότητας για την εγκα τάσταση ηλεκτρομηχανολογικών εξο πλισμών εντός του λατομικού χώρου. Για την εισαγωγή των παραγόμενων αδρανών υλικών στην ευρωπαϊκή αγορά, απαιτείται σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή οδηγία 89/106/ΕΟΚ να φέρουν σήμανση CE. Η σήμανση αυτή, ουσιαστικά πιστοποιεί πως το παραγόμενο προϊόν συμμορφώνε ται με τις απαιτήσεις των εναρμονισμένων ευρωπαϊκών προτύπων. Οι προϋποθέσεις

που πρέπει να πληρούν τα αδρανή για την πιστοποίηση τους είναι οι εξής: δοκιμές τύπου καταλληλόλητας προϊόντος (Los angeles, κοκκομετρίες, ισοδύναμο άμμου κ.ά), συνεχείς ποιοτικοί έλεγχοι των προ

ϊόντων, εφαρμογή συστήματος ελέγχου παραγωγής, δήλωση συμμόρφωσης από τον παραγωγό, πιστοποίηση του συστή ματος ελέγχου παραγωγής από κοινοποιη

μένο φορέα και ετήσια αξιολόγηση αυτού».

Συμπερασματικά, η πράσινη διαχεί

ριση των τσιμεντοκονιαμάτων και των αδρανών υλικών αποτελεί ένα μείζον

θέμα για τον κατασκευαστικό τομέα. Τα οικοδομικά απόβλητα που παράγονται

ετησίως, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη ρύπανση του πλανήτη και ο κλάδος λαμβάνει ολοένα και πιο αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Βασικοί πυλώνες της οικολογικής διαχείρι σης των ΑΕΚΚ είναι η πρόληψη, δηλαδή ο περιορισμός των ρύπων μέσω ενός ορθού κατασκευαστικού πλάνου, η ανακύκλωση των αποβλήτων και η επαναχρησιμο ποίησή τους σε επόμενες οικοδομικές δραστηριότητες. Η Ελλάδα, έχοντας ως περίτρανο παράδειγμα την Ευρώπη, έχει προβεί σε σχετικές νομοθεσίες για την προστασία του οικοσυστήματος, οι οποίες με αργά βήματα φαίνεται να εφαρμόζο νται από την πλευρά των επιχειρήσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα λατομεία, όπου η αδειοδότησή τους γίνεται υπό πολλές προϋποθέσεις, θωρα κίζοντας με τον τρόπο αυτό το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Η εξοικονόμηση μη ανανεώσιμων πόρων, ο περιορισμός στην κατανάλωση ενέρ γειας, καθώς και η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των ΑΕΚΚ, είναι ορι σμένες μόνο από τις αρχές που καλείται να ασπαστεί ο κατασκευαστικός κόσμος, προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις που επιτάσσει η περιβαλλο ντική κρίση. ■

τους

Κατασκευών, της Αρχιτεκτονικής, του Design, του Real Estate και των Επενδυτικών Τάσεων.

στο Inbox σας, όλες οι ειδήσεις για την εν λόγω αγορά, διεθνείς τάσεις, νέες συνεργασίες, θεσμικές εξελίξεις, συνεντεύξεις κ.α. παρέχουν ένα μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους decision makers της αγοράς.

mdimitriadou@boussias.com

υποστηρίζει η ΑΝΑΚΈΜ τους μηχα νικούς, εργολάβους και εργολήπτες όσον αφορά την έκδοση των απαραίτητων αδειών για την ανακύκλωση των ΑΈΚΚ; Η σύναψη σύμβασης με την ΑΝΑΚΕΜ γίνε ται μέσω της ιστοσελίδας της με αυτοματο ποιημένη διαδικασία. Η διεκπεραίωση των συμβάσεων γίνεται άμεσα από ένα τμήμα με καταρτισμένους πολιτικούς μηχανικούς και μηχανικούς περιβάλλοντος, οι οποίοι παρέχουν συμβουλές και οδηγίες για την αποτελεσματική διαχείριση των ΑΕΚΚ στο εργοτάξιο και την οικονομική και τεχνική βιωσιμότητα του έργου. Διαθέτουμε ιδιαί τερη εμπειρία και τεχνογνωσία σε τεχνικά, διοικητικά και οικονομικά θέματα κατά την υλοποίηση δημοσίων και ιδιωτικών έργων. Η σύναψη σύμβασης με ένα ΣΣΕΔ, όπως η ΑΝΑΚΕΜ, και η Βεβαίωση που εκδίδεται, εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία της ανα κύκλωσης, αποτελούν προϋπόθεση για τη νόμιμη διεκπεραίωση ενός τεχνικού έργου. Τέλος, η ΑΝΑΚΕΜ υποστηρίζει όλους τους εμπλεκόμενους στην παραγωγή τεχνικών έργων προτείνοντας λύσεις τόσο στα θέματα αδειοδότησης όσο και σε θέματα χρηματοδότησης της εναλλακτικής διαχεί ρισης των ΑΕΚΚ.

Ποια είναι η «απάντηση» της ΑΝΑΚΈΜ στις απαιτήσεις της ΈΚΈ και με ποιες δράσεις επιτυγχάνει τους στόχους της; Η ΑΝΑΚΕΜ αναλαμβάνει περιβαλλοντικές δράσεις καθαρισμού ρυπασμένων χώρων με ΑΕΚΚ, τα οποία οδηγεί σε μονάδες προς επεξεργασία. Οι αμιγώς κοινωνικού χαρακτήρα δράσεις της περιλαμβάνουν

τη δωρεά εξοπλισμού σε Νοσοκομεία για την αντιμετώπιση της Covid19, την παροχή οικονομικής βοήθειας σε πυρόπληκτες οικογένειες της Βόρειας Εύβοιας, δωρεές κ.ά. Επιπλέον διοργανώνει δράσεις εκπαι

δευτικού χαρακτήρα για μαθητές επαγ γελματικών σχολών και φοιτητές. Σκοπός των δράσεων είναι η ευαισθητοποίηση σε θέματα

ποσότητα διατίθεται άτυπα σε δημόσια και ιδιωτικά τεχνικά έργα. Η αναγκαι ότητα της χρήσης των δευτερογενών υλών στα τεχνικά έργα αναγνωρίζεται στο Ευρωπαϊκό Πρωτόκολλο για τη δια χείριση των ΑΕΚΚ, στον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030 και στον θεσμό των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων. Η ΑΝΑΚΕΜ θεωρεί απαραί τητη τη θέσπιση ελάχιστου ποσοστού δευτερογενών υλών στα δημόσια έργα, ή, εναλλακτικά, την επιπλέον μοριοδότηση των υποψηφίων αναδόχων που δεσμεύο νται στη χρήση ανακυκλωμένων αδρανών. Με τον τρόπο αυτό θα «ανοίξει» η πόρτα εξόδου στις μονάδες ανακύκλωσης. Δεν νοείται ανακύκλωση ΑΕΚΚ χωρίς τους τρόπους αξιοποίησης των ανακυκλωμέ νων προϊόντων. Σήμερα, σε πολλές από τις συνεργαζόμενες με την ΑΝΑΚΕΜ μονά δες παράγονται ποιοτικά δευτερογενή υλικά, με πιστοποίηση CE, που πληρούν τις προδιαγραφές αξιοποίησής τους για συγκεκριμένες χρήσεις. Η ΑΝΑΚΕΜ, για την υποστήριξη φορέων, κατασκευαστών και μονάδων συμμετέχει σε σχετικά ερευ νητικά ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το HORIZON. ■

λοκληρώθηκε ο αρχιτεκτονικός δια γωνισμός ιδεών με στόχο την ανέ γερση νέου σύγχρονου βιοκλιματικού κτιριακού συγκροτήματος που θα στεγάσει τις διοικητικές υπηρεσίες της ΕΥΔΑΠ στο Γαλάτσι. Την πρώτη θέση έλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο XZA – Architects με αρχιτέκτο νες τη Θεώνη Ξάνθη (leader architect), τη Μαργαρίτα Ζακυνθινού-Ξάνθη, το Γιώργο Λάριο και το Σπύρο Γιωτάκη. Το Construction συνομίλησε μαζί τους για τη φιλοσοφία και τις ιδιαιτερότητες του σχεδιασμού, στον οποίο πρωταγωνιστεί η βιοκλιματική πρόνοια και ο σεβασμός του δημόσιου χώρου. Η ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΈΔΙΑΣΜΟΥ

Η πρόταση θεώρησε ότι το αντικείμενο του

σχεδιασμού ήταν πολλαπλό και απαιτούσε μια συνολική θεώρηση που να αφορά:

1. Τον Περιβαλλοντικό σχεδιασμό.

2. Τον ευρύτερο Αστικό σχεδιασμό.

3. Τον Αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των νέων εγκαταστάσεων και υπηρεσιών.

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

ΤΗΣ ΣΥΣΤΈΓΑΣΗΣ

Το ανάγλυφο του εδάφους, η μεσογειακή

βλάστηση, το ύψωμα με τις εποπτικές θέες, η αίσθηση του χρόνου, ακόμα και η θέαση των ανοιχτών δεξαμενών που δημιουργεί ανοιχτούς ορίζοντες και ενσυναίσθηση του ρόλου του Οργανισμού, συστήνουν μονα δικό και δυσεύρετο περιβάλλον για την κοι νότητα των 1.000 εργαζομένων. Επίσης, η ιδιοσυστασία της εταιρείας, ως σύνθετου οργανισμού δημόσιας κοινωφέλειας που στηρίζεται στις αρχές οργάνωσης δικτύου, της επεκτασιμότητας, της συγκέντρωσης και διανομής αποτέλεσε το χωρικό και φιλοσοφικό περιβάλλον της πρότασης. Παρότι πρόκειται για ένα αμιγώς διοικη τικό κτίριο, η πρόταση κινήθηκε έξω από τα αστικά στερεότυπα κτιρίου γραφείων. ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΈΡΑ ΣΗΜΈΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Πρόκειται για σύνθεση κτιριακών όγκων (περίπου 18.000 τ.μ.), κάτω από́ το ενιαίο βιοκλιματικό́ στέγαστρο, που διαμεσολα βεί́ ανάμεσα στο φυσικό́ περιβάλλον του λόφου, τον δομημένο ιστό́ της πόλης και επηρεάζεται και από́ τα «βιομηχανικά» χαρακτηριστικά́ των εγκαταστάσεων, αρθρώνοντας τις υπηρεσίες της εταιρείας, που διατηρούν διακριτά όρια. Η πρόταση βασίστηκε σε μία χωρική

διαδοχή υπαίθριων και κλειστών χώρων, στην εναλλαγή φωτεινών και σκιερών περι οχών. Φαίνεται και στην τομή του κτιρίου ότι ο «κενός» χώρος που γεννιέται επιτρέ πει διαμπερείς χώρους συγκέντρωσης και εποπτείας, μικρά αίθρια, έναν εσωτερικό δρόμο διανομής μεγάλου ύψους, όπου γέφυρες, σκάλες και πατάρια δημιουργούν

ένα εσωτερικό περιβάλλον ροής και την αίσθηση κινητικού και ανοιχτού χώρου, επι τρέποντας σε μικρές ομάδες, αλλά και στη μεγάλη κοινότητα των εργαζομένων να συμβιώνουν. Η γενική́ φιλοσοφία του σχεδι

ασμού́ των χώρων γραφείων ενστερνίζεται τη σύγχρονη αντίληψη, που θεωρεί ότι οι εργασιακοί χώροι δεν «εγκιβωτίζουν» απλά́ τις ανθρώπινες δραστηριότητες, αλλά στο χεύουν στη δημιουργία ενός πολύπλευρου εργασιακού́ οικοσυστήματος, εμπλουτι σμένου σε εναλλακτικές χρήσεις και εικό νες, επιδιώκοντας χώρους εργασίας ως χώρους αναβαθμισμένης δημιουργικότη τας και κοινωνικής ανταποδοτικότητας. Οι κοινόχρηστοι χώροι, ως δημιουργικοί ενδιάμεσοι χώροι, κρίθηκαν ζωτικής σημα σίας, καθώς επιτρέπουν την εισχώρηση

● την αποκατάσταση του ανάγλυφου (εξομάλυνση της τοπογραφίας, δημι ουργία φυσικών πρανών κ.λπ.)

● την αξιοποίηση των φυσικών πόρων (συλλογή όμβριων υδάτων σε κλειστές δεξαμενές, φωτοβολταϊκά, ανεμογεν νήτριες, γεωθερμία) Στο κοντινότερο περιβάλλον (Ζώνη Διοίκη σης), ο σχεδιασμός του landscape βασίζε ται στη σύσταση ενός ιστού με άξονα έναν εσωτερικό πεζόδρομο που συνδέει το νέο Περιβαλλοντικό Πάρκο Νερού με θερινό κινηματογράφο, ανοιχτό προς την πόλη, το κτίριο Πληροφορικής, το κτίριο του Πολι τιστικού Συλλόγου (πρώην κτίριο κεραμο σκεπής), το Νέο Κτίριο Διοίκησης, το νέο πάρκο Υπαίθριας Έκθεσης Εξοπλισμού της ΕΥΔΑΠ, το κτίριο των Πρώην Αποθηκών. Ανάμεσα σε αυτά τα σημεία, δημιουργείται ένας εκπαιδευτικός περίπατος 5 στάσεων κατανόησης της τεχνικής, πολιτιστικής και κοινωνικής φυσιογνωμίας της ΕΥΔΑΠ. Στα δύο άκρα χωροθετούνται δύο περιοχές στάθμευσης, ώστε να αποφεύγεται η διέ λευση οχημάτων στο κέντρο της ζώνης.

μεγάλο masterplan για διαχωρισμό των 3 απαιτη τών ζωνών και των εισόδων τους: Ζώνη τεχνικών συνεργείων, Ζώνη Δεξαμενών, και Ζώνη Διοίκησης, με στόχο: ● τη συνδεσιμότητα με την πόλη (ένωση χώρων πρασίνου, νέοι ποδηλατόδρομοι)

κομβικό

µε εισαγωγή πράσι νου και υδάτινου στοιχείου συμβάλλει: ● Στη δημιουργία μιας μεγάλης επιφά νειας φυσικής διαπνοής και δροσισμού

στην καρδιά του κτιρίου.

● Στη δημιουργία ενός ιδιαίτερα

ευεργετικού μικροκλίματος.

● Στην οπτική και κοινωνική άνεση, ως σημείο θέασης, συγκέντρωσης και ανά παυλας των εργαζομένων.

2. Η «πράσινη» οργάνωση γραφειακών χώρων. Η δημιουργία κατακόρυφων εσωτερικών φυτεμένων αιθρίων σχηματοποιεί ένα εσωτερικό γρα φειακό τοπίο φυτεύσεων με χώρους επικοινωνίας και διαπνοής.

3. Το ενεργειακό/ βιοκλιµατικό στέγα στρο, ως µία πράσινη στέγη, στα ανοιχτά του μέρη προσφέρει φυσικό σκιασμό, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει εκτεταμένη επιφάνεια συλλογής της ηλιακής ενέρ γειας. Ο φυσικός αερισμός του κτιρίου αποτελεί τη βασικότερη τεχνική απο μάκρυνσης της θερμότητας, υποβοη θιέται από τους ενιαίους χώρους του κτιρίου και ενισχύεται από καμινάδες εξαερισμού στο ανώτερο τμήμα του στεγάστρου.

4. Η δημιουργία φυτεμένων δωμάτων

συμβάλλει στη φυσική θερμομόνωση του κτιρίου, στη συλλογή των όμβριων υδάτων για την αξιοποίησή τους, στη μείωση των εκπομπών ανάκλασης και στην ενίσχυση του πράσινου αποτυπώ ματος στο συνολικό περιβάλλον. 5. Η προστασία του κελύφους Για τον σκιασμό των όψεων ανατο λικά και δυτικά δημιουργείται ένα ελεγχόμενο ρυθμιστικό θερμικό διά κενο ανάμεσα στο κτίριο και στο διάτρητο κέλυφος με ανεπτυγμένο αρχιτεκτονικό πλέγμα, το οποίο επι τρέπει και την αναρριχητική φύτευση. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός του κτιρίου

εξοικονόμησης ενέργειας και αυτοπα ραγωγής, όπως: ● Υβριδικό γεωθερμικό σύστημα κλιματισμού

● Φωτοβολταϊκά συστήματα παραγωγής ενέργειας

● Ανεμογεννήτριες κάθετου άξονα ως στοιχεία φωτισμού και αστικού εξοπλι σμού στην εγκατάσταση.

Με τις συνέργειες πολλών σχεδιασμών και με αφορμή το Νέο Κτίριο Διοίκησης μπορεί να συντεθεί ένα πρότυπο περιβαλλοντικό πάρκο υψηλής επίγνωσης των σύγχρονων κοινωνικών αιτημάτων για βιώσιμους τρόπους ανάπτυξης, περιβαλλοντική ισορ ροπία, οικονομία φυσικών πόρων, συμμε τοχή στα δημόσια αγαθά και στον δημόσιο χώρο. ■

μαζί με τον ενεργειακό σχεδιασμό και την εφαρμογή καινοτόμων συστημά των εξοικονόμησης και αξιοποίησης των φυσικών και κλιματολογικών στοι χείων οδηγεί σε ένα κτίριο μηδενικού ενεργειακού αποτυπώματος και υψη λής ενεργειακής αποδοτικότητας, µε εφαρμογές καινοτόμων συστημάτων ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΟΥ Αρχιτέκτονες Θεώνη Ξάνθη (leader architect, Αναπλ. Καθ.) Μαργαρίτα Ζακυνθινού - Ξάνθη Γεώργιος Λάριος Σπυρίδων Γιωτάκης Συνεργάτες αρχιτεκτονικής μελέτης Θεοδώρα Σακελλαριάδη Ελένη Ορφανού, Αρχιτέκτων Μηχανικός