033 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2024
ΤΙΜΗ: 9€ ISSN: 2732-7159
Ο ρόλος του CFO στη σύγχρονη εποχή είναι πολυσήμαντος και πολυδιάστατος Θοδωρής Ματσαντώνης, Group Chief Financial Officer, Cafetex
Finance & Data Analytics: Ένας αξιόπιστος σύµµαχος των CFOs
20
Βασιλική Λαζαράκου: Οι εταιρείες που ευθυγραµµίζονται µε τα κριτήρια ESG ελκύουν τους επενδυτές
34
Προστατεύουµε, Φροντίζουµε, Νοιαζόµαστε.
ΠΕΡΙΕ ΧOΜΕΝΑ
HEAD OF BUSINESS UNIT Βασίλης Καφίρης AΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Γιώργος Δημοσθένους ΣΥΝΤΑΞΗ Ελίκα Ροζάκη ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ Νάντια Σουφλή ΥΠΕΥΘΥΝH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Κατερίνα Καλαμπόκα kkalampoka@boussias.com ΥΠΟΔΟΧH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Γιώτα Κουκουτέγου gkoukoutegou@boussias.com ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ Αλέξανδρος Καρβουτζής
6 16 20
54
ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Κορνήλιος Σαραντίογλου
News & updates
ΔΝΤ: Στο 2,1% η ανάπτυξη και στο 2,8% ο πληθωρισμός το 2024
ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Βίκη Θεοδωρίδου vtheodoridou@boussias.com ΛΟΓΙΣΤHΡΙΟ Κωσταντίνος Χασιώτης
Cover story
Θοδωρής Ματσαντώνης, Group Chief Financial Officer, Cafetex: Ο ρόλος του CFO στη σύγχρονη εποχή είναι πολυσήμαντος και πολυδιάστατος
ΕΚΔΟΤΗΣ Μιχάλης Μπούσιας ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Κατερίνα Πολυμερίδου
Financial Files
F inance & Data Analytics: Ένας αξιόπιστος σύμμαχος των CFOs n P harma & Healthcare: Βασική προτεραιότητα ο ψηφιακός μετασχηματισμός στις επιχειρήσεις υγείας n Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των οικονομικών στελεχών συμβάλλει στην επιχειρηματική επιτυχία n NPLs & Debt Restructuring: Βιώσιμες λύσεις «επανεκκίνησης» n Ε λληνική Οικονομία: Θετικό momentum από Fitch και Προϋπολογισμό 2024 n
Insights
Σχέδια και προσδοκίες των CFOs για το 2024 FINANCE PRO
3
GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR Λήδα Πλατή ΕΤΗΣΙA ΣΥΝΔΡΟΜH: €99
ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452 Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-0184 ISSN: 2732-7159
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
EDITORIAL Τoυ Γ Ι Ω Ρ Γ ΟΥ Δ Η ΜΟΣ ΘΕ ΝΟΥ Σ
Ο
Παρά τις αβεβαιότητες, η ελληνική οικονομία κινείται σε θετική τροχιά
FINANCE PRO
4
ι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή είναι σε εξέλιξη κι όπως είναι φυσικό υπάρχουν φόβοι για περαιτέρω οικονομικές επιπτώσεις στις τιμές της ενέργειας, αλλά και των μεταφορών, λόγω των σχεδόν καθημερινών επιθέσεων σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα. Για την οικονομία της Ευρωζώνης, το 2024 δεν ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς καθώς, όπως αναφέρει το moneyreview, η δραστηριότητα στον ιδιωτικό τομέα καταδεικνύει συρρίκνωση για όγδοο συναπτό μήνα τον Ιανουάριο και τα στοιχεία του δεύτερου εξαμήνου του 2023 έδειχναν ήδη ύφεση. Σύμφωνα μάλιστα με τις ενδείξεις της δραστηριότητας του ιδιωτικού τομέα σε Γερμανία και Γαλλία, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης εξακολουθούν να βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση. Μάλιστα, παρά τις προβλέψεις των αναλυτών, οι οικονομίες των δύο χωρών συνεχίζουν να διολισθαίνουν με ταχύτερο ρυθμό το 2024 και ούτε ο κλάδος της μεταποίησης ούτε οι υπηρεσίες δείχνουν σημάδια ανάπτυξης. Σε κάθε περίπτωση, το 2024 αναμένεται να είναι μεταβατική χρονιά για την οικονομία της Ευρωζώνης, με τον πληθωρισμό να υποχωρεί σημαντικά και τις μειώσεις επιτοκίων να αποτελούν ορατή προοπτική μετά από μία διετία συνεχόμενων αυξήσεών τους σε υψηλά επίπεδα πολλών δεκαετιών. Οι προσδοκίες είναι περιορισμένες, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προβλέπει τον Δεκέμβριο μόνο ελαφρά υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη σε σχέση με το 2023 (0,8% έναντι 0,6%). Σύμφωνα με την πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), η ανάπτυξη θα φθάσει το 1,2% το επόμενο έτος. Η ελληνική οικονομία ωστόσο εξακολουθεί να καταγράφει θετικές επιδόσεις, παρά το άστατο διεθνές περιβάλλον. Για το 2024 τόσο το ΔΝΤ όσο και η ΕΕ και ο ΟΟΣΑ προβλέπουν ρυθμό ανάπτυξης 2,0%-2,3%, οριακά χαμηλότερο από το 2,4% του 2023, αλλά υψηλότερο από τον μ.ό. της Ευρωζώνης (1,2%). Στην πρόσφατη έκθεσή του το ΔΝΤ αναφέρει πως οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί αισθητά, ενώ προβλέπει πως το πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,1% το 2024. Παράλληλα επισημαίνει ότι «παραμένουν σημαντικές προκλήσεις που επιβαρύνουν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης», όπως οι χαμηλές επενδύσεις και αποταμιεύσεις και οι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή. Στο νέο μας τεύχος μπορείτε να διαβάσετε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη της προέδρου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Βασιλικής Λαζαράκου, η οποία μας λέει μεταξύ άλλων πως «η πραγματοποίηση βιώσιμων επενδύσεων και η ενίσχυση της πράσινης ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία έχει ξεχωριστή σπουδαιότητα και βαρύτητα». Φιλοξενούμε επίσης συνέντευξη του Θοδωρή Ματσαντώνη, Group CFO της Cafetex. Μας λέει πως ο νέος CFO έχει μπει στα παπούτσια του στρατηγικού συμβούλου της επιχείρησης, συμβάλλοντας ενεργά στον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας. Έχουμε ρεπορτάζ για τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και πολύ ενδιαφέροντα αφιερώματα σε Finance & Data Analytics, NPLs & Debt Restructuring, Pharma & Healthcare, Πιστοποιήσεις δεξιοτήτων οικονομικών στελεχών κ.ά. Καλή ανάγνωση.
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
N E WS & U PDAT E S
KPMG: Υποχωρεί ο παγκόσμιος πληθωρισμός, μικρές προσδοκίες για την παγκόσμια ανάπτυξη
Ε
ίναι μάλλον απίθανο να υπάρξει σημαντική άνοδος της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2024, όπως αναφέρει η τελευταία έκθεση της ΚPMG «Global Economic Outlook», καθώς δεν αναμένεται να τερματιστούν άμεσα η γεωπολιτική αβεβαιότητα και οι αυστηρές νομισματικές πολιτικές. Η φετινή έκθεση, η οποία καταρτίστηκε από κορυφαίους οικονομολόγους από εταιρείες-μέλη της KPMG σε όλο τον κόσμο, εξετάζει τις οικονομικές προοπτικές για 37 χώρες και οικονομικούς τομείς το 2024 και το 2025, αλλά και τη δυναμική της παγκόσμιας οικονομίας τα επόμενα δύο χρόνια. Με το παγκόσμιο εμπόριο να παραμένει στάσιμο τα τελευταία χρόνια, τόσο λόγω πανδημίας και γεωπολιτικών εντάσεων, όσο και των αυξανόμενων μέτρων προστατευτισμού, η έκθεση της KPMG προειδοποιεί για δυνητικά σημαντικές απώλειες στην παραγωγή σε μακροπρόθεσμη βάση ως αποτέλεσμα του γεωοικονομικού κατακερματισμού. Η έκθεση προβλέπει αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 2,2% το 2024 – από 2,6% το 2023, με την ανάπτυξη να αναμένεται να επιστρέψει στο 2,6% το 2025. Η ασθενέστερη οικονομική δυναμική συνέβαλε στη μείωση τόσο των πιέσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα, όσο και των ευρύτερων πιέσεων κόστους, ενώ οι τιμές της ενέργειας καταγράφουν σημαντική πτώση σε σχέση με τα υψηλά του 2022, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Ο διάμεσος πληθωρισμός ΔΤΚ για τις χώρες του G20 περιορίστηκε στο 3,9% τον Οκτώβριο του 2023, μετά την κορύφωσή του στο 7,7% τον Ιούλιο του 2022, ενώ η KPMG αναμένει περαιτέρω επιβράδυνση τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της έκθεσης «Global Economic Outlook», ο παγκόσμιος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 5,0% το 2024 και 3,9% το 2025, από το 6,5% και το 8,0% που εκτιμάται ότι κυμάνθηκε το 2023 και το 2022 αντίστοιχα. Ωστόσο, οι κίνδυνοι είναι σε ανοδική τροχιά, καθώς τυχόν περαιτέρω σοκ στις τιμές της ενέργειας – ή ένας πιο επίμονος εγχώριος πληθωρισμός σε ορισμένες χώρες– θα μπορούσε να εκτροχιάσει τη σχετικά ομαλή επιστροφή στους στόχους των κεντρικών τραπεζών για τον πληθωρισμό το επόμενο έτος. Η νομισματική πολιτική σε μεγάλο βαθμό έχει φτάσει στο υψηλότερο σημείο του τρέχοντος κύκλου σύσφιξης. Ωστόσο, πολλές κεντρικές τράπεζες είναι πιθανό να επιδείξουν συγκράτηση πριν ξεκινήσουν να χαλαρώνουν ξανά τα μέτρα. Το κρίσιμο ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι πότε θα αρχίσουν να πέφτουν τα επιτόκια, αλλά και πόσο χαμηλά θα κινηθούν. FINANCE PRO
6
ΔΝΤ: ΣΤΟ 2,1% Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΣΤΟ 2,8% Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΌΣ ΤΟ 2024 Ανάπτυξη 2,1% της ελληνικής οικονομίας το 2024, μείωση του πληθωρισμού στο 2,8% και μείωση του χρέους στο 158% του ΑΕΠ, προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεσή του για τη χώρα μας. Κατά το ΔΝΤ οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί σημαντικά, ενώ χαρακτηρίζει ανθεκτικό το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Το Ταμείο αναμένει ότι η ελληνική οικονομία θα έχει ρυθμό ανάπτυξης 2,1% το 2024%, ενώ για τον πληθωρισμό προβλέπει ότι θα φτάσει το 2% έως το τέλος του 2025, καθώς οι πιέσεις στον πυρήνα του πληθωρισμού θα διαλυθούν μόνο σταδιακά, παρά τη συνεχιζόμενη εξομάλυνση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων. Η έκθεση σημειώνει ότι η ιδιωτική κατανάλωση θα υποστηριχθεί από τη θετική αύξηση των πραγματικών μισθών, ενώ οι επενδύσεις θα συνεχίσουν να επεκτείνονται με την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που υποστηρίζεται από τα κονδύλια του EU Next Generation. Σ’ ό,τι αφορά στις τράπεζες, το ΔΝΤ τονίζει ότι η ποιότητα του ενεργητικού τους βελτιώθηκε περαιτέρω, με τον δείκτη των μη εξυπηρετούμενων δανείων να μειώνεται κάτω από το 5% στις συστημικά σημαντικές τράπεζες. Επιπλέον, τα υψηλότερα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια συνέβαλαν στην ισχυρή ανάκαμψη των τραπεζικών κερδών και ενίσχυσαν την κεφαλαιακή επάρκεια. Το τραπεζικό σύστημα διατηρεί επίσης σημαντικά αποθέματα ρευστότητας, παρά τις σημαντικές αποπληρωμές των στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ (TLTRO). Ως προς τους κινδύνους, αναφέρει ότι εμφανίζονται πιο ισορροπημένοι για την ανάπτυξη, αλλά με ανοδική τάση για τον πληθωρισμό. Μια ενδεχόμενη κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και της σύγκρουσης στη Γάζα θα μπορούσε να διαταράξει το εμπόριο και να προκαλέσει νέες πιέσεις στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη.
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Η Entersoft εξαγόρασε την INFOPOWER HR SOLUTIONS Η Entersoft υπέγραψε Ιδιωτικό Συμφωνητικό για την εξαγορά του 100% των μεριδίων της εταιρείας με την επωνυμία «ΙΝΦΟΠΑΟΥΕΡ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΙΚΕ». Για το 2023, τα έσοδα της ΙΝΦΟΠΑΟΥΕΡ θα προσεγγίσουν τα 0,45 εκ. ευρώ, με EBITDA περί τα 0,15 εκ. ευρώ, ενώ διαθέτει θετικό καθαρό ταμείο. Η εταιρεία διαθέτει ισχυρή τεχνογνωσία στην υλοποίηση έργων Μισθοδοσίας, Ωρομέτρησης, Διαχείρισης Ανθρώπινων πό-
ρων και Ελέγχου πρόσβασης (Access Control). Υποστηρίζει ενεργά πλήθος μεγάλων και απαιτητικών εταιρειών και πάνω από 100 άλλες μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Η εξαγορά εντάσσεται στο πλαίσιο της συνολικής στρατηγικής της Entersoft για δυναμική είσοδο στην αγορά λογισμικού Μισθοδοσίας, Ωρομέτρησης και Διαχείρισης Ανθρώπινων Πόρων, με νέες σύγχρονες τεχνολογικά λύσεις που καλύπτουν end-to-end όλες τις διαδικασίες του ανθρώπινου δυναμικού.
EY ΕΛΛΆΔΟΣ: O ΣΠΎΡΟΣ ΚΑΜΙΝΆΡΗΣ ΘΑ ΑΝΑΛΆΒΕΙ ΕΠΙΚΕΦΑΛΉΣ ΤΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΏΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ
Η EY Ελλάδος ανακοινώνει ότι ο Σπύρος Καμινάρης θα αναλάβει Επικεφαλής του τμήματος Φορολογικών Υπηρεσιών της, από την 1η Ιουλίου 2024, διαδεχόμενος τον Στέφανο Μήτσιο. Ο κ. Μήτσιος θα υποστηρίξει την ομαλή μετάβαση του κ. Καμινάρη στον νέο του ρόλο, και από την 1η Ιουλίου θα συνεχίσει την επιτυχημένη διαδρομή του στην ΕΥ ως Partner του Φορολογικού Τμήματος, αναλαμβάνοντας, επίσης, καθήκοντα Chief Operating Officer (COO) της ΕΥ Ελλάδος. Ο Σπύρος Καμινάρης είναι Partner στο Φορολογικό Τμήμα της ΕΥ Ελλάδος, όπου ηγείται των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Φορολογίας Επιχειρήσεων, επιβλέποντας τις Υπηρεσίες Διεθνούς Φορολογίας και τις Ενδοομιλικές Συναλλαγές. Εντάχθηκε στο δυναμικό της EY το 2002, ενώ από το 2006 μέχρι το 2011, διετέλεσε και Επικεφαλής του Φορολογικού Τμήματος της ΕΥ στη Σερβία. Είναι απόφοιτος FINANCE PRO
7
της Οικονομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Ελληνική Φορολογική Νομοθεσία και μέλος του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας. Ο Στέφανος Μήτσιος εντάχθηκε στην EY Ελλάδος το 1983 και ανέλαβε Επικεφαλής των Φορολογικών Υπηρεσιών της EY στη χώρα το 2009. Στα 15 χρόνια που ηγήθηκε του τμήματος, οι Φορολογικές Υπηρεσίες της EY Ελλάδος γνώρισαν αξιοσημείωτη ανάπτυξη, με τον κύκλο εργασιών τους να υπερτριπλασιάζεται, ενώ δημιουργήθηκε μία ομάδα καταξιωμένων επαγγελματιών, που έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη και αναγνώριση των πελατών και της αγοράς, και έχει καθιερωθεί ως το κορυφαίο και πλέον πολυβραβευμένο τμήμα φορολογικών υπηρεσιών στην Ελλάδα. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της EY Ελλάδος, κ. Γιώργος Παπαδημητρίου, δήλωσε: «Με ιδιαίτερη χαρά καλωσορίζουμε τον Σπύρο Καμινάρη στα νέα του καθήκοντα ως Επικεφαλής των Φορολογικών Υπηρεσιών της EY Ελλάδος. Είμαστε σίγουροι ότι η τεχνογνωσία του και η μακρά εμπειρία του, θα ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τον ρόλο των Φορολογικών Υπηρεσιών της EY, ως του πλέον αξιόπιστου φορολογικού συμβούλου στην Ελλάδα, σε μία εποχή μετασχηματισμού και ραγδαίων αλλαγών στη φορολογία, τόσο στη χώρα μας, όσο και διεθνώς. Εκ μέρους όλων μας στην EY Ελλάδος, θα ήθελα να εκφράσω, επίσης, τη βαθιά ευγνωμοσύνη μας στον Στέφανο Μήτσιο, για την εξαιρετική προσφορά του στην εταιρεία για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των πελατών, και καθιερώνοντας το τμήμα Φορολογικών Υπηρεσιών της ΕΥ ως ηγέτη στην ελληνική αγορά. Είμαστε χαρούμενοι. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
N E WS & U PDAT E S
Υπερταμείο: Ρεκόρ εσόδων και καθαρών κερδών το 2022
Τ
ο Υπερταμείο πραγματοποίησε ιστορικό ρεκόρ εσόδων και καθαρών κερδών για τη χρήση 2022, καθώς έσοδα και κέρδη είναι υπερδιπλάσια του προηγούμενου έτους. Πιο συγκεκριμένα, τα κέρδη μετά φόρων ανήλθαν σε 66,977 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 116% σε σχέση με το 2021, το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων σε 372,683 εκατ. ευρώ (+22%) και το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων σε 369,404 εκατ. ευρώ (+22%). Σημειώνεται ότι κατά το οικονομικό έτος 2023 θα σημειωθεί νέο ρεκόρ, καθώς τα έσοδα αναμένεται να ξεπεράσουν τα 161 εκατ. ευρώ. Αναφορικά με την οικονομική χρήση 2022 και τις ενοποιημένες επιδόσεις του ομίλου του Υπερταμείου, αυτές προέκυψαν κυρίως από τις τρεις παρακάτω κατηγορίες επιδράσεων: Αύξηση των εσόδων από συνδυασμό της θετικής επίδρασης από μείωση των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία (που επηρέασαν σημαντικά το 2020 και 2021) και της γενικής προσπάθειας βελτίωσης των επιδόσεων των θυγατρικών (όπως π.χ. των Ελληνικών Αλυκών που πέτυχαν τις υψηλότερες πωλήσεις ιστορικά). Αύξηση των εξόδων λόγω της συνδυαστικής επίδρασης επί αυτών, α) του πληθωρισμού, αλλά και β) της ενεργειακής κρίσης, η επίδραση της οποίας ήταν ιδιαίτερα έντονη στη ΣΤΑΣΥ (ηλεκτρικό ρεύμα μετρό), ΟΣΥ (καύσιμα λεωφορείων), ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ (ηλεκτρικό ρεύμα), ΕΛΤΑ (καύσιμα για μεταφορές αλλά και ηλεκτρική ενέργεια), ωστόσο επίδραση μεγαλύτερη ή μικρότερη υπήρξε σε όλες της εταιρείες. Μόνο από τρεις υπο-ομίλους εταιρειών (ΟΑΣΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ), η αύξηση της δαπάνης για κόστος ενέργειας και καυσίμων ήταν περίπου 85 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι όλες οι εταιρείες του ομίλου έχουν απορροφήσει και απορροφούν τη σημαντική αύξηση τους κόστους της ενέργειας και δεν θα το μετακυλίσουν στους πελάτες/πολίτες. Σημαντική αύξηση των προβλέψεων για ενδεχόμενες υποχρεώσεις και αξιώσεις τρίτων από εκκρεμείς νομικές και λοιπές υποθέσεις, οι οποίες εμφανίζονται στα λοιπά έξοδα εκμετάλλευσης και ανήλθαν σε επίπεδο ομίλου σε 266 εκατ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος του ποσού (253 εκατ. ευρώ) να προέρχεται από μία θυγατρική εταιρεία σχετικά με χρονίζουσα νομική αντιδικία. Χωρίς την πρόβλεψη των 253 εκατ. ευρώ, ο όμιλος κατά τη χρήση 2022 θα απεικόνιζε ενοποιημένα καθαρά κέρδη ύψους περίπου 71,8 εκατ. ευρώ. FINANCE PRO
8
ΕΣΠΑ: ΔΥΟ ΝΈΕΣ ΔΡΆΣΕΙΣ ΕΝΊΣΧΥΣΗΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΊΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ – Η ΕΠΙΔΌΤΗΣΗ ΦΤΆΝΕΙ ΤΟ 70% Επιδοτήσεις 70% σε επενδυτικά σχέδια μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις περιοχές του προγράμματος δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης μέσω δύο προγραμμάτων που ξεκινούν το επόμενο διάστημα, ανακοίνωσε ο αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης. Τα προγράμματα εντάσσονται στο σχετικό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ "Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση" 2021-2027 και στοχεύουν στην ενίσχυση υφιστάμενων, νέων και υπό σύσταση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και των Δήμων Μεγαλόπολης, Οιχαλίας, Γορτυνίας και Τρίπολης της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Ειδικότερα, οι δύο δράσεις αφορούν: 1. Την Ίδρυση Επιχειρήσεων & Ενίσχυση Νέων Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης, με προϋπολογισμό 20.000.000 ευρώ και δικαιούχους νέες και υπό σύσταση μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. 2. Την Ενίσχυση Υφιστάμενων Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης, με προϋπολογισμό 30.000.000 ευρώ και δικαιούχους υφιστάμενες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Τα επενδυτικά σχέδια αφορούν επιχορηγούμενο προϋπολογισμό από 20.000 έως 100.000 ευρώ, με το ποσοστό ενίσχυσης να ανέρχεται στο 70%. Στις επιλέξιμες δαπάνες των Δράσεων περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, κτίρια, εγκαταστάσεις και περιβάλλων χώρος, εξοπλισμός και μεταφορικά μέσα, παροχή υπηρεσιών και δαπάνες λογισμικού. Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης, τόνισε ότι οι δύο αυτές δράσεις θα δώσουν νέα ώθηση στην ανταγωνιστικότητα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων στη Δυτική Μακεδονία, καθώς και στη Μεγαλόπολη και τους όμορους Δήμους, και θα προσελκύσουν νέες επενδύσεις, άρα και νέες θέσεις εργασίας.
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
EUROSTAT: ΜΕΊΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΈΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ ΣΤΟ Γ' ΤΡΊΜΗΝΟ ΤΟΥ 2023 Η Ελλάδα συνέχισε να μειώνει το δημόσιο χρέος της και κατά το γ’ τρίμηνο του 2023, αλλά εξακολουθεί να παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Συγκεκριμένα, στο τέλος του γ’ τριμήνου ανερχόταν στο 165,5% του ΑΕΠ, μειωμένο κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες σε τριμηνιαία βάση και κατά 12 π.μ. σε ετήσια βάση. Η ετήσια μείωση ήταν η μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ετήσια βάση και η έκτη υψηλότερη σε τριμηνιαία βάση. Στην Ευρωζώνη, το δημόσιο χρέος μειώθηκε στο 89,9% του ΑΕΠ από 90,3% στο β’ τρίμηνο του 2023 και 92,2% στο γ’ τρίμηνο του 2022. Τα μεγαλύτερα ποσοστά μετά την Ελλάδα είχαν η Ιταλία (140,6% του ΑΕΠ), η Γαλλία (111,9%), η Ισπανία (109,8%), το Βέλγιο (108%) και η Πορτογαλία (107,5%), ενώ τα χαμηλότερα είχαν η Εσθονία (18,2%), η Βουλγαρία (21%), το Λουξεμβούργο (25,7%), η Σουηδία (29,7%) και η Δανία (30,1%). Τις μεγαλύτερες μειώσεις σε τριμηνιαία βάση σημείωσαν η Κύπρος (-5,6 π.μ.), το Λουξεμβούργο (-2,6 π.μ.), η Πορτογαλία (-2,5 π.μ.) και η Κροατία (-2,2 π.μ.). Τις μεγαλύτερες μειώσεις σε ετήσια βάση, μετά την Ελλάδα, είχαν η Πορτογαλία (-10,9 π.μ.), η Κύπρος (-10,3 π.μ.), η Κροατία (-5,5 π.μ.) και η Ιρλανδία (-4,9 π.μ.).
ΤτΕ: Με πρωτογενές πλεόνασμα 3,7 δισ. ευρώ έκλεισε ο προϋπολογισμός το 2023 Με πρωτογενές πλεόνασμα 3,7 δισ. ευρώ έκλεισε ο Προϋπολογισμός σε ταμειακή βάση το 2023, έναντι πρωτογενούς ελλείμματος 6,6 δισ. ευρώ το 2022. Το ταμειακό αποτέλεσμα της κεντρικής διοίκησης παρουσίασε έλλειμμα 2,685 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 12, 664 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τη σημαντική αύξηση των εσόδων του τακτικού Προϋπολογισμού στα 62,7 δισ. ευρώ, έναντι 55,44 δισ. ευρώ το 2022. Όσον αφορά τις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού, αυτές διαμορφώθηκαν σε 62,195 δισ. ευρώ, από 64,303 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022. Η δαπάνη για τόκους αυξήθηκε ελαφρώς στα 6,4 δισ. ευρώ, από 6 δισ. ευρώ αντιστοίχως. Το έλλειμμα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων μειώθηκε στα 4,4 δισ. ευρώ από 5,7 δισ. ευρώ το 2022.
Η SOFTONE ΕΞΑΓΌΡΑΣΕ ΤΗΝ TWINSOFT Την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της Twinsoft, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες λογισμικού εστίασης στην Ελλάδα, ανακοίνωσε η SoftOne. Η νέα επένδυση του Ομίλου SoftOne, σε συνδυασμό και με την εξαγορά της Sunsoft, δημιουργεί μία κοινή βάση πελατών που αριθμεί πάνω από 9.000 επιχειρήσεις εστίασης. Η ένωση των εταιρειών αυτών με τη SoftOne ευνοεί την αξιοποίηση των συνεργειών που ανακύπτουν από την εφαρμογή προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών και το διευρυμένο δίκτυο συνεργατών της εταιρείας. Αναφερόμενος στη νέα εξαγορά της SoftOne, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου, κ. Πάνος Μαρτίνης, δήλωσε: «Το 2023, σηματοδότησε
τη δυναμική είσοδο του Ομίλου μας στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά του λογισμικού εστίασης μέσω της εξαγοράς της Sunsoft. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενδυναμώνουμε περαιτέρω την επένδυση αυτή με την εξαγορά της Twinsoft, της άλλης πιο σημαντικής εταιρείας του κλάδου εστίασης, όπως μαρτυρά ο αριθμός των χιλιάδων υλοποιημένων εγκαταστάσεών της. Συνυφασμένη πλήρως με τον μακρόπνοο στρατηγικό μας σχεδιασμό, η νέα στοχευμένη κίνηση του Ομίλου μας εδραιώνει την ηγετική θέση της SoftOne στον κλάδο της εστίασης, τοποθετώντας την σε ρόλο οδηγού για την εύκολη και επιτυχή μετάβαση των επιχειρήσεων του κλάδου στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή».
FINANCE PRO
9
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
EXPERT VIEW
Του κ. ΜΙΧ Ά Λ Η ΜΗΤΣΌΠΟΥΛΟΥ, Διευθυ ν τή Τομέα Επι χειρηματικού Περιβάλ λον τος και Ρυθ μισ τικών Πολιτικών του ΣΕΒ
Η εταιρική διακυβέρνηση ως εργαλείο των επιχειρήσεων για μια επιτυχημένη μετάβαση
Η
ώρα της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων με το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιοποίησης στοιχείων βιωσιμότητας έχει φτάσει -όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ κ. Ευθύμιος Βιδάλης, στην πρόσφατη εκδήλωση της Επιτροπής ESG του ΣΕΒ. Ειδικά η Ευρώπη, μέσω της ήδη σε ισχύ Οδηγίας CSRD και της υπό οριστικοποίηση Οδηγίας CSDDD, επενδύει συνειδητά και στην αναβάθμιση της ποιότητας της εταιρικής διακυβέρνησης, ως απαραίτητο εργαλείο για την αξιολόγηση περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων από τη δραστηριότητα μιας επιχείρησης και τη διακυβέρνηση των απαραίτητων δράσεων μετριασμού ή αντιμετώπισης αυτών. Για να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις, θα πρέπει εκ των πραγμάτων να ενισχύσουν σημαντικά τους μηχανισμούς συλλογής στοιχείων, αξιολόγησης κινδύνου, λήψης αποφάσεων για τη διαχείριση κινδύνων και υλοποίησης των αποφάσεων αυτών. Αυτή η προσπάθεια σίγουρα θα έχει ένα σημαντικό κόστος. Επιπλέον, αυτός ο πολλαπλασιασμός διαδικασιών ενέχει και έναν κίνδυνο εμπέδωσης μιας κουλτούρας γραφειοκρατίας. Η διαχείριση αυτού του κινδύνου θα είναι μια πρόκληση για τις επιχειρήσεις που πρέπει σε αυτή την συγκυρία να διατηρήσουν τη διάθεσή τους για καινοτομία, ανάληψη ρίσκου και ευελιξία. Ένα άλλο σημαντικό στοίχημα για τις επιχειρήσεις θα είναι να μάθουν να αξιοποιούν τους νέους μηχανισμούς και τις νέες διαδικασίες που υποστηρίζουν τις αρχές καλής εταιρικής διακυβέρνησης προς όφελός τους. Τα εργαλεία αυτά κοστίζουν μεν, αλλά επίσης επιτρέπουν στις διοικήσεις να λαμβάνουν καλύτερα και ταχύτερα κρίσιμη και αξιόπιστη πληροφόρηση. Αυτό, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να τους προσδώσει ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα. Πέρα όμως από τα προαναφερόμενα, έχει σημασία το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει επιλέξει να θεσμοθετήσει ένα συνάμα πολύ συγκεκριμένο στις λεπτομέρειες και πολύ ευρύ στο πεδίο εφαρμογής πλαίσιο υποχρεώσεων διαφάνειας και εταιρικής διακυβέρνησης για τις επιχειρήσεις, με το οποίο πρέπει να συμμορφωθούν σε ένα βραχύ χρονικό διάστημα. Ιστορικά όμως τέτοιες φιλόδοξες ρυθμιστικές πρωτοβουλίες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις στην επίτευξη των στόχων τους. FINANCE PRO
10
Αυτό σημαίνει ότι, στην πράξη, μάλλον θα έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες να δούμε μια ταχεία και ουσιαστική μετάβαση αν οι επιχειρήσεις πειστούν ότι οι σχετικές δράσεις είναι προς όφελος των ιδίων και όλων μας, παρά αν βασιστούμε αποκλειστικά στη συμμόρφωση με το νέο πλαίσιο. Διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα, διακρίνουμε, ήδη, μια σαφή τάση προς αυτή την κατεύθυνση, αν και σίγουρα βρισκόμαστε μόλις στην αρχή μιας μακράς, με ρίσκα και κόστος, πορείας. Όπως ενδεικτικά ανέφερε ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΣΕΒ κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, στο panel «Πρασινίζοντας την Επιχειρηματικότητα» στα πλαίσια της COP28, «οι ελληνικές επιχειρήσεις πρωτοπορούν διεθνώς, επενδύοντας σε υποδομές, προϊόντα και υπηρεσίες που συνδυάζουν τη βιωσιμότητα με την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους» και ότι στην COP28 αυτές «εκθέσανε τόσο την τεχνογνωσία τους, όσο και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν εντός του ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου». Συνεπώς, ήδη, ένα σημαντικό μέρος του επιχειρηματικού κόσμου κινείται προς τον επιθυμητό στόχο, όπως άλλωστε προκύπτει και από τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει σταθερά και σε συνεργασία με πολλούς και σημαντικούς φορείς της αγοράς τα τελευταία χρόνια η Ομάδα Εργασίας του ΣΕΒ για την Εταιρική Διακυβέρνηση, υπό τον κ. Γιάννη Καραγιάννη, μέλος ΔΣ ΣΕΒ και Εκτελεστικό Πρόεδρο της Olympia Group. Βέβαια, παραμένει κρίσιμο στοίχημα για τα επόμενα χρόνια η σημαντική ενίσχυση αυτής της τάσης, με παράλληλη διατήρηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Είναι πάντως ιδιαίτερα ελπιδοφόρο ότι η συζήτηση που έχει αναζωογονηθεί από τις νέες κανονιστικές υποχρεώσεις ήδη συμβάλλει ουσιαστικά τόσο στην προώθηση των στόχων όσο και στην ανάδειξη των αρχών καλής εταιρικής διακυβέρνησης ως κρίσιμο εργαλείο για την επίτευξη αυτών. Οι συζητήσεις αυτές οδηγούν με ενάργεια στη διαμόρφωση συνολικά μιας κουλτούρας μετάβασης όσο αυξάνεται ο αριθμός των στελεχών και επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε αυτές και όσο πιο γρήγορα διαμορφωθεί ένα θεσμικό πλαίσιο που σε όλες τις τεχνικές λεπτομέρειές του διευκολύνει την υλοποίηση στην πράξη των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
EXPERT VIEW
Του Καθηγητή ΚΩΝΣΤΑ ΝΤΊΝΟΥ ΖΟΠΟΥ ΝΊΔΗ , Ακαδημαϊκού
Κλιματικό Rating Στόχος οι καθαρές μηδενικές εκπομπές CO2 έως το 2050
Γ
ια να επιτευχθεί η ουδετερότητα άνθρακα, όλες οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν. Αρχικά, οφείλουν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Για την επιλογή αυτών των εταιρειών πρέπει να γνωρίζουμε τις ενεργειακές τους επιδόσεις και να εντοπίσουμε αυτές που έχουν δεσμευτεί να δράσουν ενάντια στον κίνδυνο της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Σήμερα υπάρχουν πολλά εργαλεία ανάλυσης και αναφοράς για τον υπολογισμό του αποτυπώματος άνθρακα της επιχείρησης, προκειμένου να προχωρήσουμε προς τον στόχο των καθαρών μηδενικών εκπομπών CO2 έως το 2050. Σε αυτή την προοπτική εντάσσεται το CDP (Carbon Disclosure Project). Το CDP είναι ένας πάροχος αξιολόγησης κλίματος για επιχειρήσεις, ο οποίος μας βοηθά να εκτιμήσουμε τις μη χρηματοοικονομικές επιδόσεις των επιχειρήσεων για τους μετόχους τους.
Κλιματικό rating
Περισσότερο από ένα απλό εργαλείο αναφοράς, το CDP είναι ένας διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός που διαχειρίζεται μια από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές βάσεις δεδομένων στον κόσμο. Ενθαρρύνει τους επενδυτές, τις επιχειρήσεις, τα κράτη και τις περιφέρειες να μετρήσουν τον αντίκτυπό τους και στη συνέχεια να λάβουν συγκεκριμένη δράση. Είναι ο συνολικός αντίκτυπός τους στο περιβάλλον που υπολογίζεται χρησιμοποιώντας τις απαντήσεις τους στα διάφορα ερωτηματολόγια του CDP.
Σήμερα υπάρχουν πολλά εργαλεία ανάλυσης για τον υπολογισμό του αποτυπώματος άνθρακα FINANCE PRO
12
Σήμερα το CDP μετρά τον αντίκτυπο της επιχείρησης σε τρεις διαφορετικούς πόλους: Κλίμα Νερό Δάση. Από το 2016 και μετά, το CDP παρουσιάζει το σκορ του επιπέδου δέσμευσης, μια μεθοδολογία που δίνεται μεταξύ Α και D, που αναφέρει τις ενέργειες που υλοποιήθηκαν και τη συνολική επίδραση των οργανισμών. Αυτό το σκορ δέσμευσης βασίζεται σε 4 κριτήρια που αντικατοπτρίζουν τα διαφορετικά στάδια συνειδητοποίησης: Ηγεσία (Α) Μάνατζμεντ (Β) Ευαισθητοποίηση (C) Αποκάλυψη (D). To CDP ταξινομεί τις επιχειρήσεις σύμφωνα με μια μεθοδολογία αξιολόγησης: CDP-Activity System. O στόχος είναι να ταξινομηθούν οι εταιρείες σε σχέση με τον κλάδο δραστηριότητάς τους και τις ενέργειές τους σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας που έχουν επιπτώσεις σε: Κλιματική αλλαγή Ασφάλεια νερού Αποψίλωση των δασών. Αυτή η ταξινόμηση δείχνει πόσο ενήμερη είναι η εταιρεία σε περιβαλλοντικά ζητήματα και πώς διαχειρίζεται ή επηρεάζει τις συνέπειες. Συμπερασματικά, το CDP έχει αναπτύξει δωρεάν ένα εργαλείο αξιολόγησης για να καθοδηγεί τους επενδυτές στις επενδυτικές τους αποφάσεις. Είναι εύκολο να βρεθούν κεφάλαια που επενδύονται σε επιχειρήσεις για τις οποίες τα προβλήματα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή είναι υπαρκτά, οι οποίες όμως έχουν επίγνωση των προβλημάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια των υδάτων και την αποψίλωση των δασών. Επίσης, είναι χρήσιμο να παρέχεται στον αποταμιευτή η απαραίτητη τεκμηρίωση, ώστε να μπορεί να καταλάβει πού πηγαίνουν τα χρήματά του και σε τί δραστηριότητες χρησιμοποιούνται (επενδύσεις με στόχο την ουδετερότητα του άνθρακα). ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Των ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΥ, Καθηγητή Χρηματοοικονομικής, Μέλους Συμβουλίου Διοίκησης ΕΚΠΑ, Διευθυντή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων» και Διευθυντή του ΚΕΜΕΧ ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΑΝΤΑ, Απόφοιτης ΠΜΣ «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων», Business Process Transformation Professional
Κριτήρια ESG και Χρηματοοικονομικές Επιδόσεις Εισηγμένων Εταιρειών του ΧΑΑ
Ο
ι επιδόσεις των εταιρειών ως προς τους μη χρηματοοικονομικούς δείκτες βιωσιμότητας λαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή από τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) τους. H αυξημένη ρυθμιστική προσοχή, αλλά και η αυξημένη κοινωνική ευαισθητοποίηση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τοποθετούν τη βιωσιμότητα ολοένα υψηλότερα στην ατζέντα των σύγχρονων εταιρειών. Ωστόσο, η διαχείριση των κινδύνων ESG και η επίτευξη των στόχων εταιρικής βιωσιμότητας απαιτούν σημαντικές επενδύσεις από την πλευρά των εταιρειών. Βασικό ερώτημα που ανακύπτει στις συνεδριάσεις ΔΣ είναι εάν οι εν λόγω απαιτούμενες επενδύσεις έχουν οικονομικό νόημα. Η ερμηνεία της σχέσης μεταξύ των επιδόσεων ESG και των χρηματοοικονομικών επιδόσεων των εταιρειών έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτενούς έρευνας για τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα. Τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών είναι αντιφατικά και διαφέρουν ανάλογα με το ερμηνευτικό μοντέλο, καθώς και το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του δείγματος που επιλέγεται, όπως ενδεικτικά ο κλάδος, το μέγεθος των εταιρειών και το επίπεδο ανάπτυξης της οικονομίας, εντός της οποίας δραστηριοποιούνται. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων» και του Κέντρου Μελετών και Εκπαίδευσης Χρηματοοικονομικής του ΕΚΠΑ, οι συντάκτες του παρόντος άρθρου, εξετάζοντας δείγμα 15 εισηγμένων εταιρειών του ΧΑΑ, για τις οποίες ήταν διαθέσιμα τα ESG scores στη βάση δεδομένων Refinitiv για την τελευταία δεκαετία, επιχειρούν να απαντήσουν κατά πόσο οι επιδόσεις ESG, τόσο σε συνολικό επίπεδο (ESG score), όσο και στο επίπεδο των επιμέρους πυλώνων (Environment, Social & Governance Scores), έχουν θετική και στατιστικά σημαντική επίδραση στην αξία (Tobin’s q) και την κερδοφορία μιας εταιρείας (Return on assets - ROA). Διενεργώντας ανάλυση panel data με μοντέλα σταθερών και τυχαίων επιδράσεων, διαπιστώθηκε ότι υψηλές επιδόσεις ESG έχουν θετικό αντίFINANCE PRO
13
κτυπο στην αξία των ελληνικών εισηγμένων, αλλά αρνητικό αντίκτυπο στην κερδοφορία τους, με τους σχετικούς συντελεστές ωστόσο να λαμβάνουν αρκετά χαμηλές απόλυτες τιμές. Όμοιες σχέσεις παρατηρούνται και για τους επιμέρους πυλώνες ESG, με αρκετό ενδιαφέρον να παρουσιάζει το γεγονός ότι ο πυλώνας της Εταιρικής Διακυβέρνησης παρουσιάζει θετική αλλά μη στατιστικά σημαντική σχέση με την αξία των εταιρειών, ενδεχομένως επειδή τα ελληνικά πρότυπα εταιρικής διακυβέρνησης ενσωματώνουν, εδώ και αρκετά έτη, καλές πρακτικές και υψηλές απαιτήσεις διαφάνειας, η επίδραση των οποίων έχει ήδη αποτιμηθεί και ενσωματωθεί στην αξία των εταιρειών. Από τα αποτελέσματα της ανάλυσης συμπεραίνουμε ότι οι μέτοχοι και οι επενδυτές επιθυμούν να επενδύουν σε εταιρείες που εφαρμόζουν επιτυχώς βιώσιμες πρακτικές, και αυτό αντικατοπτρίζεται στην αποτίμησή τους. Το αντίθετο όμως ισχύει στην περίπτωση της κερδοφορίας, η οποία επηρεάζεται αρνητικά από τις υψηλές επιδόσεις ESG, καθώς για τη διαχείριση των κινδύνων ESG απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις και ανάληψη λειτουργικού κόστους. Εάν ωστόσο εξετάσουμε τα παραπάνω αποτελέσματα υπό το πρίσμα ότι ο δείκτης κερδοφορίας ROA αποτελεί βραχυχρόνιο δείκτη, ενώ ο δείκτης αποτίμησης της εταιρείας Τobin’s q αποτελεί μακροχρόνιο δείκτη, τότε κατανοούμε ότι η αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων ΕSG και ανάληψη πρωτοβουλιών βιώσιμης ανάπτυξης από τις εταιρείες έχει θετική επίδραση στη μακροχρόνια χρηματοοικονομική επίδοσή τους. Αξίζει ωστόσο να αναφερθεί ότι ορισμένες πρωτοβουλίες και επενδύσεις ESG απαιτούν σειρά ετών για να ωριμάσουν, να εφαρμοστούν και να αντικατοπτριστούν στα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών που τις έχουν αναλάβει. Επομένως, το παρόν θέμα χρήζει συνεχούς παρακολούθησης και έρευνας, καθώς ολοένα και περισσότερες εταιρείες θα δημοσιεύουν τις επιδόσεις βιωσιμότητάς τους, παρέχοντας περισσότερα δεδομένα ανάλυσης. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
e PA Y M E N T S
A DV ERTOR I A L
Worldline Greece: Ο αξιόπιστος συνεργάτης για ηλεκτρονικές πληρωμές Στην εποχή της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, κάθε επιχείρηση χρειάζεται έναν αξιόπιστο συνεργάτη που θα αφουγκραστεί τις ανάγκες της και θα στηρίξει την ανάπτυξή της.
Μ
ε αυτό το δεδομένο, η Worldline Greece έρχεται να προσφέρει σε μια μεγάλη γκάμα ελληνικών επιχειρήσεων καινοτομία, αξιοπιστία, ασφάλεια, διευκόλυνση συναλλαγών και ενίσχυση πωλήσεων. Την ποικιλομορφία των υφιστάμενων και των δυνάμει συνεργατών της ενισχύει η συνεργασία της με το εκτεταμένο δίκτυο καταστημάτων της Eurobank. Η Worldline Greece πρωτοπορεί στην ελληνική αγορά με εργαλεία και λύσεις που καλύπτουν κάθε τύπο επιχείρησης και πολύ μεγάλο εύρος απαιτήσεων, στοιχείο κρίσιμο για μια αγορά στην οποία κυριαρχούν ο τουρισμός και η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Συνοπτικά, μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής: Το e-Commerce Gateway στηρίζει τις επιχειρήσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τους δίνει τη δυνατότητα να αυξήσουν τις πωλήσεις τους σε ασφαλές περιβάλλον 3D Secure, αποδεχόμενες πληρωμές με όλες τις κάρτες Visa, Mastercard και Maestro. Στην ίδια κατεύθυνση, υποστηρίζει δόσεις και πάγιες εντολές, ενώ οι πληρωμές γίνονται με ισχυρή ταυτοποίηση του πελάτη. Το Payment Link διευκολύνει τις επιχειρήσεις να δέχονται ασφαλείς πληρωμές με κάρτα, είτε διαθέτουν e-shop είτε όχι, μόνο με την αποστολή αιτήματος πληρωμής στον πελάτη.
Το Smart POS app μετατρέπει οποιαδήποτε Android συσκευή σε τερματικό POS και υποστηρίζει ανέπαφες πληρωμές εν κινήσει. Παρέχει δε υψηλό επίπεδο ασφάλειας, καθώς δεν αποθηκεύει τα ευαίσθητα δεδομένα του κατόχου της κάρτας στην Android συσκευή και είναι πιστοποιημένη από Visa και Mastercard με τα υψηλότερα πρότυπα ασφαλείας. Επιπλέον, παρέχει τη δυνατότητα signature on glass και υποστηρίζει μία σειρά από λειτουργικότητες, όπως εφάπαξ αγορά, ολική ή μερική επιστροφή ποσού και ακύρωση συναλλαγής, άτοκες δόσεις και φιλοδώρημα (Tip). Διαθέτει δυνατότητα διασύνδεσης με ταμειακά συστήματα και επιλογή αυτόματης ή χειροκίνητης αποστολής πακέτου συναλλαγών. Ιδιαίτερα σημαντική για επιχειρήσεις που έχουν έντονη δραστηριότητα στον τουρισμό είναι και η υπηρεσία Άμεσης Μετατροπής Νομίσματος (DCC) του Smart POS app, η οποία εξυπηρετεί 24 νομίσματα και ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των χρηστών της. Στην εποχή της ψηφιακής εξέλιξης, η επιτυχία μιας επιχείρησης κρίνεται σε μεγάλο βαθμό από την προσαρμοστικότητά της στις απαιτήσεις της αγοράς. Μέσα από προηγμένες τεχνολογίες και καινοτόμες λύσεις, η Worldline Greece δεσμεύεται να υποστηρίξει κάθε επιχείρηση στο ταξίδι της προς την επιτυχία.
Το Live-Pay διευρύνει το πελατολόγιο κάθε επιχείρησης με πληρωμές καρτών online μέσω της πλατφόρμας της Worldline Greece για όλες τις κάρτες Visa, Mastercard και Maestro, 24 ώρες το 24ωρο. Ένα ακόμα κορυφαίο εργαλείο της Worldline Greece είναι το Smart POS app. Με τεχνολογία NFC και υψηλά επίπεδα ασφάλειας, μετατρέπει τη συσκευή κάθε εταιρείας σε τερματικό αποδοχής πληρωμών για όλες τις κάρτες Visa και Mastercard με τεχνολογία contactless και όλα τα ψηφιακά πορτοφόλια, όπως και το Apple Pay, το Google Pay και το Samsung Pay. FINANCE PRO
14
A: Μαρίνου Αντύπα 41-45 14121 Ηράκλειο Αττικής Τ: 210630 3050 E: info.gr@worldline.com https://worldline.com/el-gr/home.html
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2024
COV ER STORY
FINANCE PRO
16
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ
Θοδωρής Ματσαντώνης GROUP CHIEF FINANCIAL OFFICER, CAFETEX Ο ρόλος του CFO στη σύγχρονη εποχή είναι πολυσήμαντος και πολυδιάστατος Ο νέος CFO έχει μπει στα παπούτσια του στρατηγικού συμβούλου της επιχείρησης, σύμφωνα με τον Θοδωρή Ματσαντώνη, συμβάλλοντας ενεργά στον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας για την ανάπτυξη των μεγεθών της, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη στήριξη της χρηματοοικονομικής βάσης.
Π
ροκειμένου να λειτουργήσει ομαλά ο νέος αυτός ρόλος, ο CFO χρειάζεται δυνατή και σταθερή ομάδα ανθρώπων, η οποία θα στηρίζεται με νέα εργαλεία και τεχνολογίες επιχειρησιακού σχεδιασμού, εξηγεί ο Θοδωρής Ματσαντώνης στη συνέντευξή του στο FinancePro. Υπογραμμίζει ότι ο CFO, ενεργώντας και ως στρατηγικός σύμβουλος της επιχείρησης, θα πρέπει να έχει βαθιά κατανόηση της αγοράς και των προτεραιοτήτων της εταιρείας, ενώ μάς μιλά επίσης για τη συμβολή του CFO στις μη χρηματοοικονομικές αναφορές, καθώς και για τη συνεισφορά του στην ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση.
Ποια εργαλεία, άνθρωποι ή διαδικασίες στηρίζουν πιο αποτελεσματικά τον σύγχρονο CFO, ώστε να μοιράσει σωστά τον χρόνο του μεταξύ των αμιγώς χρηματοοικονομικών καθηκόντων του και των στρατηγικών-συμβουλευτικών καθηκόντων του προς τον CEO; Ο ρόλος του CFO στη σύγχρονη εποχή είναι πολυσήμαντος και πολυδιάστατος, καθώς επηρεάζει τόσο την οικονομική πλευρά όσο και τη στρατηγική της επιχείρησης, ξεφεύγοντας από τη
μονοδιάστατη χρηματοοικονομική όψη του παρελθόντος. Ο νέος CFO έχει μπει στα παπούτσια του στρατηγικού συμβούλου της επιχείρησης, συμβάλλοντας ενεργά στον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας για την ανάπτυξη των μεγεθών της, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ομαλή μετάβαση και στήριξη της χρηματοοικονομικής βάσης. Για την ομαλή λειτουργία του πολυδιάστατου ρόλου του CFO χρειάζεται μια δυνατή, ικανή και σταθερή ομάδα ανθρώπων στην οικονομική διεύθυνση, η οποία θα πρέπει να στηριχθεί με νέα εργαλεία, νέες τεχνολογίες επιχειρησιακού σχεδιασμού (ERP-σύστημα λογισμικού), με τα οποία θα μπορεί να γίνεται η διαχείριση όλων των λειτουργιών της επιχείρησης. Με τα συγκεκριμένα εργαλεία είναι δυνατόν να επιτευχθεί η ορθολογικότερη οργά-
νωση και αξιοποίηση δεδομένων και πόρων της επιχείρησης, η αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού, των παραγωγικών και των οικονομικών πόρων, και να δημιουργηθούν οι δικλίδες ασφαλείας και οι διαδικασίες εκείνες που θα οδηγήσουν στην ενίσχυση του κορμού της επιχείρησης, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την αρμονική συνύπαρξη χρηματοοικονομικών και στρατηγικών-συμβουλευτικών καθηκόντων, βρίσκοντας ταυτόχρονα την ισορροπία μεταξύ της εφαρμογής των τεχνολογιών και την ανθρώπινη διάσταση.
Στον κλάδο των καταναλωτικών αγαθών, η συνεχής, ανταγωνιστική καινοτομία είναι ζωτικής σημασίας, από την ανάπτυξη νέων προ-
Η επίτευξη του μέγιστου επιπέδου μετασχηματισμού είναι το μεγάλο στοίχημα του CFO
FINANCE PRO
17
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
COV ER STORY
ϊόντων μέχρι τους νέους τρόπους εξυπηρέτησης του πελάτη. Πώς αξιολογεί ο CFO τις ανάγκες, τις ευκαιρίες και τους κινδύνους που προκύπτουν, ώστε να στηρίξει την ανάπτυξη της εταιρείας; Ο κλάδος των καταναλωτικών αγαθών είναι κλάδος απαιτητικός, ο οποίος παρουσιάζει ευκαιρίες, αλλά και συνεχείς αλλαγές με γρηγορότερο ρυθμό από ό,τι πολλές εταιρείες μπορούν να ακολουθήσουν. Ο CFO, ενεργώντας και ως στρατηγικός σύμβουλος της επιχείρησης, θα πρέπει να έχει βαθιά κατανόηση της αγοράς, των επιτακτικών ζητημάτων και προτεραιοτήτων της επιχείρησης κοιτάζοντας προς το μέλλον και τις αλλαγές του κλάδου, αξιολογώντας ταυτόχρονα
τις ανάγκες, τις ευκαιρίες και τους κινδύνους που προκύπτουν. Ο δρόμος για την ορθή αξιολόγηση περνάει από την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, με νέες τεχνολογίες (foodtech), μέσω των οποίων μπορούν να εξαχθούν ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα και αναφορές, δημιουργώντας τη βάση για την ορθή χαρτογράφηση της αγοράς, τη μελέτη των μεταβολών των αλλαγών στις πρώτες ύλες παραγωγής, όσο και στην εφαρμογή μεθόδων επεξεργασίας, συντήρησης, διακίνησης, συσκευασίας, ακόμη και μεταφοράς, και να οδηγήσουν στη χάραξη νέων στρατηγικών από την επιχείρηση. Μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού μπορούν να μετατραπούν τεράστιες
Ο CFO πρέπει να έχει βαθιά κατανόηση της αγοράς και των προτεραιοτήτων της επιχείρησης FINANCE PRO
18
ποσότητες ιδιόκτητων δεδομένων και δεδομένων τρίτων σε πληροφορίες για την ανάπτυξη προϊόντων που θα ακολουθήσουν τυχόν νέα στροφή των καταναλωτών και τη δυνατότητα παροχής απρόσκοπτων πολυκαναλικών εμπειριών απευθείας στους καταναλωτές, επενδύοντας σε νέες λύσεις όπως ηλεκτρονικού εμπορίου, μάρκετινγκ και πολυκαναλικής ολοκλήρωσης. Επίσης, μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες της πλήρους διαφάνειας – στις πρώτες ύλες, στη διαχείριση εργαζομένων, στη συσκευασία, στην παράδοση και σε πολλά άλλα, ολοκληρωμένα και άμεσα, όπως είναι βιωσιμότητα μέσω κωδικών QR, προσφέροντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων εταιρειών καταναλωτικών προϊόντων.
Εκτός από τις χρηματοοικονομικές αναφορές, ο CFO καλείται να αναλάβει, μερικώς ή ολικώς, και τις μη χρηματοοικονομικές αναφορές. Ποια είναι τα πολυτιμότερα εφόδιά του σε αυτήν τη διαδικασία; Οι επιχειρήσεις αναζητούν, επιπροσθέτως, μη χρηματοοικονομικές πλη-
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
ροφορίες στις εταιρικές αναφορές, όπως δεδομένα για θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (ESG). Οι επιχειρήσεις, για να αξιοποιήσουν τη σημαντική αξία των μη χρηματοοικονομικών αναφορών που δεν μετριέται ή δεν επικοινωνείται μέσω των παραδοσιακών δεικτών μέτρησης απόδοσης (KPIs), θέτουν διαδικασίες και ενσωματώνουν νέα εργαλεία που θα μπορέσουν να δώσουν τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο ενσωμάτωσής τους. Ο πρώτος που λαμβάνει, διαχειρίζεται και φιλτράρει τα αποτελέσματα αυτά είναι ο CFO, ο οποίος, μέσω της καταγραφής των μη χρηματοοικονομικών αναφορών, παρουσιάζει και αξιολογεί στη Διοίκηση την εταιρική δραστηριοποίηση. Για την ορθολογικότερη και πληρέστερη καταγραφή των μη χρηματοοικονομικών δεικτών από τον CFO θα πρέπει η επιχείρηση να επενδύσει σε νέες διαδικασίες, στην ενσωμάτωση έξυπνων τεχνολογιών και σε καινοτόμες προσεγγίσεις στο ανθρώπινο δυναμικό, με εξειδικευμένες εκπαιδεύσεις και προσλήψεις εργαζομένων με νέες δεξιότητες. Θα πρέπει επίσης να συνδεθούν όλα τα γρανάζια του οργανισμού, όπως είναι το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, ο ποιοτικός έλεγχος, οι προμηθευτές, ώστε η επεξεργασία να είναι ολιστική και να οδηγεί όχι μόνο σε καταγραφή των μη χρηματοοικονομικών αναφορών, όπως προκύπτουν από τη λειτουργία της επιχείρησης, αλλά και να αποτελεί εργαλείο αυτοβελτίωσης πολλαπλών επιπέδων στη διαχείριση του ανθρώπινου, του φυσικού και του κοινωνικού κεφαλαίου, ώστε να μπορούν να αξιολογούνται οι επιπτώσεις (θετικές και αρνητικές) από τις δραστηριότητες αυτές στην εταιρική αξία.
Τόσο η ψηφιακή, όσο και η πράσινη μετάβαση, επηρεάζουν δραστικά κάθε κρίκο της συνολικής αλυσίδας αξίας. Πώς συνεισφέρει ο CFO στην προστασία και ενίσχυση αυτής της αλυσίδας; Η ψηφιακή, όσο και η πράσινη μετάβαση είναι κρίσιμοι στόχοι των επιχειρήσεων που επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη
στρατηγική τους τόσο σε επίπεδο νέων επενδύσεων σε εργαλεία, συστήματα και εξοπλισμό όσο και στην επένδυση νέου ανθρώπινου δυναμικού. Οι δίδυμες, όπως αλλιώς λέγονται, αυτές μεταβάσεις σχετίζονται άμεσα με την ανταγωνιστικότητα και ο CFO είναι ο συνδετικός κρίκος, καθώς από τη μια πλευρά επηρεάζει τη στρατηγική των επενδύσεων μέσω απορρόφησης εργαλείων ΕΣΠΑ, ταμείου ανάκαμψης και αναπτυξιακών νόμων και από την άλλη είναι ο κύριος εκφραστής του ψηφιακού μετασχηματισμού, διασφαλίζοντας αφενός ότι ο μετασχηματισμός θα ανταποκριθεί με επιτυχία στα δεδομένα και τις ανάγκες της επιχείρησης και αφετέρου ότι θα καταγράφει με αποτελεσματικότητα την πράσινη μετάβαση και τις συνδεδεμένες μη χρηματοοικονομικές αναφορές.
Ο CFO συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία μετασχηματισμού της εταιρείας του, και ταυτόχρονα μετασχηματίζεται και ο ίδιος ο ρόλος του. Πώς διαμορφώνεται το σύγχρονο προφίλ του CFO και ποιο είναι το μεγαλύτερο όφελος από αυτήν την εξέλιξη;
κτικές λειτουργίας, οδηγώντας την σε αποτελεσματικότερα και αποδοτικότερα μονοπάτια. Δίνει ταυτόχρονα τη δυνατότητα ολοκληρωμένης παρουσίασης των επιχειρηματικών λειτουργιών στη Διοίκηση, που μπορούν να οδηγήσουν στη χάραξη νέων ή στην τροποποίηση υφιστάμενων επιχειρηματικών αποφάσεων για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων. Η αλλαγή αυτή είναι ο κύριος μετασχηματισμός του ρόλου του CFO, αποτελώντας τη μετάβαση σε παράγοντα που συντρέχει ενεργά στη διαμόρφωση στρατηγικής της επιχείρησης και αποτελεί τον επιταχυντή της συγκεκριμένης διαδικασίας. Αυτό αποδεικνύεται το μεγαλύτερο όφελος του σύγχρονου CFO, καθώς μέσα από τη συγκεκριμένη μετάβαση καταφέρνει να προσθέσει νέες δεξιότητες και να εξισορροπήσει την εφαρμογή τεχνολογιών με την ανθρώπινη διάσταση, επενδύοντας στην προετοιμασία των ανθρώπων για την ομαλή υιοθέτηση αλλαγών.
Η πρόκληση της επίτευξης του μέγιστου επιπέδου μετασχηματισμού και η αποτελεσματική αξιοποίηση εργαλείων, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ανάλυση δεδομένων, είναι το μεγάλο στοίχημα του CFO και συνδέεται άμεσα με τους κάτωθι πυλώνες: Ο πρώτος πυλώνας είναι η ορθή και αποτελεσματική ενσωμάτωση νέων κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων που θα στοχεύουν στη διείσδυση και επεξεργασία ψηφιακών δεδομένων, με σκοπό την ορθότερη και πληρέστερη κατανόηση των λειτουργιών της επιχείρησης. Ο δεύτερος πυλώνας συνδέεται με τη δημιουργία ανθρώπινου δυναμικού, κατάλληλα καταρτισμένου στη χρήση και ανάλυση ψηφιακών εργαλείων, για την ορθότερη αξιοποίησή τους. Ο συνδυασμός των ανωτέρω δίνει τη δυνατότητα διείσδυσης, ανάλυσης και επεξήγησης δεδομένων της επιχείρησης, ποσοτικά και ποιοτικά, που μπορούν να οδηγήσουν σε νέες βέλτιστες πρα-
FINANCE PRO
19
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES DATA A N A LY T IC S
Finance & Data Analytics: Ένας αξιόπιστος σύμμαχος των CFOs Καθοριστική η συμβολή τους στην αναπτυξιακή στρατηγική Τα δεδομένα είναι ένας θησαυρός και η αξιοποίησή τους αποδίδει σημαντικά οφέλη στις επιχειρήσεις. Η σύγχρονη οικονομική διεύθυνση, ως συνοδηγός της ψηφιακής μετάβασης των επιχειρήσεων, έχει στις προτεραιότητές της την ένταξη των εργαλείων επεξεργασίας δεδομένων στην καθημερινή λειτουργία της. Η συμβολή των δεδομένων είναι ανεκτίμητη, καθώς βοηθούν καθοριστικά στη λήψη έγκαιρων και ταχύτερων αποφάσεων, στην πρόβλεψη και στον σχεδιασμό, την ανταγωνιστικότητα, αλλά και την αναπτυξιακή στρατηγική.
Ο
μετασχηματισμός προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των δεδομένων αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για πολλούς επικεφαλής οικονομικών υπηρεσιών, αλλά παρά τους πόρους που διατίθενται σε πολλούς οργανισμούς, αυτό συμβαίνει πολύ αργά, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της τελευταίας μελέτης της Horváth CFO Study, στην οποία μετείχαν 150 οικονομικοί διευθυντές από 16 χώρες. Διαπιστώθηκε ότι η τυποποίηση των διαδικασιών, καθώς και τα θέματα της ολοκλήρωσης των δεδομένων και της περαιτέρω ανάπτυξης των πλατφορμών δεδομένων, συγκαταλέγονται επί του παρόντος μεταξύ των τριών κορυφαίων στρατηγικών προτεραιοτήτων των οικονομικών διευθυντών. Πολλοί CFOs έχουν επίσης επίγνωση των πλεονεκτημάτων από την τοποθέτηση των δεδομένων περισσότερο στο επίκεντρο της οικονομικής δρα-
στηριότητας. Όμως, μόνο το 20% των οικονομικών διευθυντών που συμμετείχαν στην έρευνα της Horváth τον Οκτώβριο έχουν αναπτύξει σταθερή κουλτούρα δεδομένων, παρόλο που γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα επιφέρει υψηλότερη ποιότητα στη λήψη αποφάσεων (85%), ταχύτερη υποστήριξη αποφάσεων (71%) και καλύτερο οικονομικό σχεδιασμό και προβλέψεις (67%). Η έλλειψη ποιότητας δεδομένων και υποδομής δεδομένων είναι οι δύο λόγοι που αναφέρονται συχνότερα στην έρευνα σε σχέση με το τι εμποδίζει την πρόοδο. Αρκετοί οικονομικοί διευθυντές παραπονιούνται επίσης για την επικρατούσα νοοτροπία της απομόνωσης που εμποδίζει τη διατμηματική συνεργασία, η οποία είναι βασική προϋπόθεση για να γίνουν αξιοποιήσιμες μεγάλες ποσότητες δεδομένων. Η σύγχρονη οικονομική διεύθυνση βρίσκεται στο επίκεντρο του ψηφιακού μετασχηματισμού, έχο-
FINANCE PRO
20
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ
FINANCE PRO
21
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES DATA A N A LY T IC S
ντας καθοριστική συμβολή στη διαμόρφωση της στρατηγικής των οργανισμών. Στο ερώτημα πώς αξιοποιεί η οικονομική διεύθυνση τα σύγχρονα εργαλεία ανάλυσης δεδομένων μας απαντούν καταξιωμένοι οικονομικοί διευθυντές της αγοράς.
Η σύγχρονη οικονομική διεύθυνση αναδεικνύεται σε «μάγο» όσον αφορά τα analytics
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ Group CFO, SABO
«Η οικονομική διεύθυνση πρέπει να είναι επικεντρωμένη στην προσαρμογή στη νέα τεχνολογία, κατανοώντας τη χρήση, την αξία και το κόστος των αναδυόμενων τεχνολογιών»
Η σύγχρονη οικονομική διεύθυνση επικεντρώνεται στο big data management και αναδεικνύεται σε «μάγο» όσον αφορά τα analytics. «Ο ρόλος της απομακρύνεται από έναν ρόλο transactional σε έναν analytics wizard, ικανό να βοηθήσει την επιχείρηση να βελτιώσει και να προωθήσει τις δεξιότητες ανάλυσης, όπως είναι ο ευέλικτος προϋπολογισμός, η χαρτογράφηση κόστους και οι προβλέψεις των ταμειακών ροών» μας λέει ο Δημήτρης Αναστασίου, Group CFO της SABO. «Οι άνθρωποι που εργάζονται στην οικονομική ανάλυση απομακρύνονται από το number crunching και αναπτύσσουν το business partnering. Παράλληλα, η οικονομική διεύθυνση πρέπει να είναι επικεντρωμένη στην προσαρμογή στη νέα τεχνολογία, κατανοώντας τη χρήση, την αξία και το κόστος των αναδυόμενων τεχνολογιών. Μέσα από τη χρησιμοποίηση των σύγχρονων ERPs και εργαλείων business analytics, προχωράει σε αυτοματοποιήσεις, καλούμενη να καθοδηγεί και να διαχειριστεί τις τεχνολογικές επενδύσεις, να γνωρίσει πώς λειτουργεί, και να εφαρμόσει την τεχνολογία, αποτιμώντας την απόδοση των επιχειρησιακών πόρων. Αυτό καθίσταται ως το πλέον ζητούμενο από τους μέτοχους και τους CEOs των επιχειρήσεων.»
Επιτακτική η ανάγκη αξιοποίησης νέων εργαλείων
Τα τελευταία χρόνια, ο ρόλος της οικονομικής διεύθυνσης έχει αναβαθμιστεί, καθιστώντας ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη αξιοποίησης των συγχρόνων εργαλείων για ανάλυση δεδομένων. Τα αναλυτικά στοιχεία μας παρέχουν τις πληροφορίες για τον χειρισμό των κινδύνων, τη συμμόρφωση στους εταιρικούς κανόνες, την ευελιξία για άμεσο εντοπισμό των εξελίξεων και την ευκαιρία να πορευτεί η εταιρεία αλώβητη σε ένα δυναμικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον, τονίζει η Μαρία Δερεκλή, Head of Finance and Accounting στην Pot & Pan Foodservice. «Η οικονομική διεύθυνση καλείται να λάβει, σε αυτές τις συνεχώς εξελισσόμενες συνθήκες, αποφάσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα, βασιζόμενη όχι μόνο στα ιστορικά δεδομένα, τα οποία δεν είναι πάντα σχετικά, αλλά στις προβλέψεις και τις τάσεις που διαμορφώνονται δραστικά για το μέλλον» αναφέρει. «Η οικονομική διεύθυνση, ως οδηγός της ψηφιακής στρατηγικής, οφείλει να μεταφράσει τις τάσεις και τον αντίκτυπό τους στην επιχείρηση και να κινηθεί ευέλικτα. Η συμβολή της στην ευθυγράμμιση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων με τη στρατηγική μέσω της αξιοποίησης των εργαλείων ανάλυσης είναι καταλυτική για την εταιρεία. Στο σύγχρονο περιβάλλον, η οικονομική διεύθυνση οφείλει να αναλάβει τα ηνία, όχι μόνο οδηγώντας τους ελέγχους κόστους, αλλά και αναπτύσσοντας στρατηγικές και πρωτοβουλίες που
ΜΑΡΙΑ ΔΕΡΕΚΛΗ Head of Finance and Accounting, Pot & Pan Foodservice
«Η οικονομική διεύθυνση, ως οδηγός της ψηφιακής στρατηγικής, οφείλει να μεταφράσει τις τάσεις και τον αντίκτυπό τους στην επιχείρηση και να κινηθεί ευέλικτα»
FINANCE PRO
22
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
DATA A NA LY T IC S
A DV ERTOR I A L
Τα Financial Data Analytics συμβάλλουν στην αύξηση της κερδοφορίας Συζητάμε με τον κ. Τότσιο, Τεχνικό Διευθυντή της IDSS, για τον ρόλο των Financial Data Analytics στην αύξηση της κερδοφορίας των εταιρειών. Για να ξεκινήσουμε, μπορείτε να μας εξηγήσετε τι είναι τα Financial Data Analytics;
μπορούμε να αναπτύξουμε στρατηγικές για την αύξηση των εσόδων μας, όπως την προώθηση των πιο κερδοφόρων προϊόντων ή την εξέλιξη νέων προϊόντων που θα προσελκύσουν νέους πελάτες.
Τα Financial Data Analytics είναι μια διαδικασία ανάλυσης των δεδομένων που σχετίζονται με οικονομικά θέματα και τις οικονομικές επιδόσεις μιας εταιρείας. Συλλέγουμε, αναλύουμε και ερμηνεύουμε δεδομένα σχετικά με τα οικονομικά στοιχεία, τις χρηματοοικονομικές διαδικασίες και τις οικονομικές αποφάσεις της εταιρείας.
Εξατομίκευση και προσωποποίηση: Με βάση τα δεδομένα των πελατών, τα Financial Data Analytics μπορούν να παράγουν αναλύσεις και εργαλεία που προσαρμόζονται σε κάθε πελάτη ξεχωριστά. Αυτό επιτρέπει στην επιχείρηση να προσφέρει εξατομικευμένες υπηρεσίες, προϊόντα και εμπειρίες στους πελάτες της, βελτιώνοντας την ικανοποίηση τους και τη σχέση τους με την εταιρεία.
Πώς ακριβώς μπορούν τα Financial Data Analytics να βοηθήσουν μια εταιρεία να αυξήσει την κερδοφορία της;
Και πώς μπορεί μια εταιρεία να επιτύχει αυτά τα οφέλη;
Τα Financial Data Analytics μπορούν να προσφέρουν πολλά οφέλη σε μια εταιρεία. Ας εξετάσουμε μερικούς τρόπους με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση της κερδοφορίας: Προβλέψεις και τάσεις: Εκμεταλλευόμενοι τα Financial Data Analytics, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τάσεις και προβλέπουμε μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα των οικονομικών. Αυτό μας επιτρέπει να λαμβάνουμε έγκαιρες αποφάσεις για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων και ευκαιριών, βοηθώντας έτσι στην αύξηση της κερδοφορίας. Ανάλυση δαπανών: Με τη βοήθεια των Financial Data Analytics, μπορούμε να αναλύσουμε τις δαπάνες της εταιρείας σε διάφορα κέντρα κόστους, όπως προμήθειες, μισθοδοσία, μάρκετινγκ και άλλα. Αυτή η ανάλυση μας επιτρέπει να εντοπίσουμε περιοχές με δυνατότητα βελτιστοποίησης και μείωσης των δαπανών, προσφέροντας έτσι άμεση επίδραση στην αύξηση της κερδοφορίας. Ανάπτυξη στρατηγικών για την αύξηση των εσόδων: Μέσω των Financial Data Analytics, μπορούμε να αναλύσουμε την απόδοση των προϊόντων ή των υπηρεσιών μας και να εντοπίσουμε τους πιο κερδοφόρους τομείς. Με βάση αυτήν την ανάλυση, FINANCE PRO
23
Η επίτευξη αυτών των οφελών απαιτεί συνεργασία με ειδικούς στον τομέα των Financial Data Analytics και τη χρήση εξειδικευμένου λογισμικού και εργαλείων ανάλυσης δεδομένων όπως το Microsoft Power BI και η γλώσσα προγραμματισμού Python. Επιπλέον, η εταιρεία θα πρέπει να διασφαλίσει ότι έχει αποθηκεύσει επαρκή και αξιόπιστα δεδομένα για να γίνει η ανάλυση. Η εφαρμογή των συστάσεων που προκύπτουν από την ανάλυση θα απαιτήσει επίσης τη στρατηγική δέσμευση από τη διοίκηση της εταιρείας.
IDSS INTELLIGENT SOLUTIONS Ι.Κ.Ε. A: Λ. Συγγρού 236 Τ: 210 9628310 E: info@idss.gr https://www.idss.gr/
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES DATA A N A LY T IC S
αξιοποιούν τη δύναμη της τεχνολογίας για τη βελτίωση της απόδοσης του οργανισμού και την πόρευσή του μέσα από όλες τις συμπληγάδες» προσθέτει.
Σημαντικό εργαλείο στην ανάλυση δεδομένων αποτελεί πλέον και η τεχνητή νοημοσύνη
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ Group Finance Director, Kalimbassieris Maritime
«Η ορθή χρηματοοικονομική ανάλυση συνεισφέρει στη διατήρηση υγιούς ρευστότητας, ενισχύοντας την οικονομική υγεία της επιχείρησης και την επίτευξη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και σταθερότητας»
Στην οικονομική διεύθυνση παρέχεται η δυνατότητα αξιοποίησης διαφόρων σύγχρονων εργαλείων ανάλυσης δεδομένων για τη βελτίωση της λειτουργίας της, τη λήψη έγκυρων αποφάσεων και την αύξηση της αποδοτικότητάς της. «Πρωτίστως τα Εργαλεία Επεξεργασίας Δεδομένων (Data Processing Tools) επιτυγχάνουν τη μαζική επεξεργασία δεδομένων, καθώς περιλαμβάνουν λογισμικά, τα οποία μετατρέπουν και ενοποιούν πληθώρα δεδομένων από διάφορες πηγές, ενώ τα Εργαλεία Business Intelligence (BI) όπως Tableau, Power BI, και Qlik επιτρέπουν τη δημιουργία διαγραμμάτων, γραφημάτων και αναφορών για την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων», αναφέρει ο Δημήτρης Ζαφείρης, Group Finance Director, Kalimbassieris Maritime. «Επιπρόσθετα, τα Συστήματα Οικονομικής Διαχείρισης (Enterprise Resource Planning - ERP), όπως το SAP, το Oracle Financials και το Microsoft Dynamics παρέχουν ολοκληρωμένες λύσεις για τη διαχείριση οικονομικών δεδομένων, από τις λογιστικές και χρηματοοικονομικές λειτουργίες, μέχρι τη διαχείριση αποθεμάτων και την παραγωγή αναφορών. Καταλήγοντας, σημαντικό εργαλείο στην ανάλυση δεδομένων αποτελεί πλέον αδιαμφισβήτητα και η τεχνητή νοημοσύνη, διότι εξοικονομεί χρόνο στην επεξεργασία τους, με πιο στοχευμένα και ποιοτικά αποτελέσματα» τονίζει.
Η ενσωμάτωση σύγχρονων εργαλείων ανάλυσης δεδομένων οδηγεί σε αποτελεσματική λήψη αποφάσεων
Η οικονομική διεύθυνση έχει υιοθετήσει όλο και περισσότερο τα σύγχρονα εργαλεία ανάλυσης δεδομένων για να βελτιώσει τη λήψη αποφάσεων, να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και να αποκτήσει πολύτιμες γνώσεις, μας λέει ο Σωτήρης Ιακωβάκης, Chief Financial Officer της Apollonion Bakery at Karamolegos Bakery. «Ο προϋπολογισμός και η πρόβλεψη επιτρέπουν ακριβή οικονομικά μοντέλα και ανάλυση σεναρίων. Τα εργαλεία επιχειρηματικής ευφυΐας βοηθούν στη δημιουργία οπτικών αναφορών, μεταφέροντας οικονομικές πληροφορίες με έναν πιο απλό τρόπο. Η διαχείριση κινδύνου χρησιμοποιεί αναλυτικά στοιχεία για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση πιθανών οικονομικών κινδύνων, απάτης και πιθανών ανωμαλιών στις συναλλαγές. Η ανάλυση απόδοσης βασίζεται σε βασικούς δείκτες απόδοσης και πίνακες εργαλείων για την αξιολόγηση επιχειρηματικών μονάδων ή έργων» αναφέρει. «Η διαχείριση κόστους επωφελείται από εργαλεία κοστολόγησης βάσει δραστηριοτήτων, βελτιστοποιώντας τις δαπάνες με βάση τη λεπτομερή ανάλυση κόστους. Τέλος, το λογισμικό πρόβλεψης ταμειακών ροών βοηθά στην αποτελεσματικότερη πρόβλεψη μελλοντικής ρευστότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΙΑΚΩΒΑΚΗΣ Chief Financial Officer, Apollonion Bakery
«Η αποτελεσματική χρηματοοικονομική ανάλυση ενισχύει σημαντικά την επιχειρηματική απόδοση, τη βιωσιμότητα και τη σταθερότητα»
FINANCE PRO
24
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Συνοπτικά, η ενσωμάτωση σύγχρονων εργαλείων ανάλυσης δεδομένων στις διαδικασίες χρηματοοικονομικής διαχείρισης ενισχύει την ικανότητα συλλογής, επεξεργασίας και ερμηνείας οικονομικών δεδομένων, οδηγώντας τελικά σε πιο ενημερωμένη και αποτελεσματική λήψη αποφάσεων» επισημαίνει.
Παράγοντας αναβάθμισης της λειτουργίας της οικονομικής διεύθυνσης
H δυνατότητα χρήσης εργαλείων ανάλυσης δεδομένων μπορεί να αποτελέσει παράγοντα αναβάθμισης της λειτουργίας της οικονομικής διεύθυνσης, αναφέρει ο Άρης Κουτσαγκουλάκης, Finance Director της Triumph. «Πιο συγκεκριμένα, η ύπαρξη αναλυτικών στοιχείων (πωλήσεων, εκπτώσεων, εισπράξεων κτλ.) σε πραγματικό χρόνο βοηθά στην ταχύτερη προσαρμογή στις αλλαγές της αγοράς και στη λήψη βέλτιστων αποφάσεων. Ταυτόχρονα, δημιουργώντας μοντέλα προγνώσεων με βάση τα αναλυτικά στοιχεία, μια οικονομική διεύθυνση μπορεί να βελτιώσει τις διαδικασίες Budgeting/Forecasting, πετυχαίνοντας ακριβέστερες προβλέψεις, αλλά και καλύτερη διαχείριση των κινδύνων» τονίζει. «Ο συνδυασμός αναλυτικών στοιχείων με την εφαρμογή εργαλείων οπτικοποίησης (visualizations), διευκολύνει την κατανόηση των συμπερασμάτων, ακόμα και από στελέχη της επιχείρησης που δεν είναι τόσο εξοικειωμένα με τα αριθμητικά δεδομένα. Υιοθετώντας αυτά τα εργαλεία μπορεί να βελτιστοποιηθεί η κατανομή πόρων, να εντοπιστούν ευκαιρίες εξοικονόμησης κόστους και να βελτιωθεί η συνολική οικονομική επίδοση των εταιρειών. Η επιτυχής ενσωμάτωση της ανάλυσης δεδομένων είναι βέβαιο πως θα μετασχηματίσει την οικονομική διεύθυνση σε στρατηγικό εταίρο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του οργανισμού» προσθέτει.
ΑΡΗΣ ΚΟΥΤΣΑΓΚΟΥΛΑΚΗΣ Finance Director, Triumph
«H δυνατότητα χρήσης εργαλείων ανάλυσης δεδομένων μπορεί να αποτελέσει παράγοντα αναβάθμισης της λειτουργίας της οικονομικής διεύθυνσης»
Τα οικονομικά τμήματα βρίσκονται σε φάση εξέλιξης
Τα οικονομικά τμήματα βρίσκονται σε φάση εξέλιξης, μετατρέποντας τον ρόλο τους από απλό τμήμα συλλογής και καταγραφής δεδομένων σε εξειδικευμένο τμήμα που επικεντρώνεται στην ανάλυση δεδομένων, αναφέρει ο Δημήτρης Μπάντος, Head of Finance στη ThinkDigital Group. «Αυτή η εξέλιξη έχει ως στόχο όχι μόνο την υποστήριξη της διοίκησης, αλλά και την παροχή διορατικότητας σε διάφορα τμήματα του οργανισμού» επισημαίνει. «Η οικονομική διεύθυνση χρησιμοποιεί κυρίως εργαλεία Business Intelligence (BI) για τη σύνθεση δεδομένων, με τις αναλύσεις της να μην επικεντρώνονται πλέον μόνο σε παραδοσιακά KPIs, όπως ανάπτυξη πωλήσεων, περιθώριο μεικτού και καθαρού κέρδους, ROE κ.ά. Αντίθετα, δίνεται έμφαση στην ενσωμάτωση ευρύτερου φάσματος δεικτών, όπως οι Customer retention rate, Life Time Value, Customer Acquisition Cost (CAC).Εκτός από τον ρόλο τους στην παρακολούθηση της εταιρείας, αυτοί οι δείκτες FINANCE PRO
25
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΝΤΟΣ Head of Finance, ThinkDigital Group
«Η χρηματοοικονομική ανάλυση αναδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο της στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τους τομείς και τα προϊόντα όπου μια επιχείρηση πρέπει να επενδύσει»
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES DATA A N A LY T IC S
χρησιμοποιούνται επίσης για τη δημιουργία προβλεπτικών μοντέλων, επιδιώκοντας τη λήψη άμεσων και ενημερωμένων αποφάσεων» σημειώνει.
Οι άνθρωποι είναι οι θεματοφύλακες της εφαρμογής των πολιτικών που ακολουθούνται
Βασικά εργαλεία της σύγχρονης οικονομικής διεύθυνσης αποτελούν οι άνθρωποι και το πληροφοριακό σύστημα στο εσωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης. Οι άνθρωποι είναι οι θεματοφύλακες της εφαρμογής των πολιτικών που ακολουθούνται μέσα από σύγχρονες πρακτικές και πληροφοριακά συστήματα, τονίζει ο Χριστόφορος Ντερτιμάνης, Chief Financial Officer στην Olympios Group. «Η νοοτροπία για τη σταδιακή ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση όλων των λειτουργιών καλλιεργείται από το ανώτερο management προς τα μέλη του οικονομικού τμήματος και επεκτείνεται χωρίς αμφιβολία σε όλα τα τμήματα του οργανισμού» αναφέρει. «Πέρα από τους ανθρώπους που υλοποιούν το σχέδιο, οι διαδικασίες είναι σημείο-κλειδί, και δεν αρκεί απλώς να περιγράφονται σε έναν Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας. Απαιτείται η χαρτογράφησή τους σε ένα σύγχρονο σύστημα που αποτελεί το ύψιστο εργαλείο από εμπορική, χρηματοοικονομική, ελεγκτική και λογιστική σκοπιά. Αυτό το σύστημα αποτελεί και την πηγή των δεδομένων που με τη σωστή μέθοδο απεικονίζεται σε σύγχρονα εργαλεία ανάλυσης, όπως ένα Business Intelligence εργαλείο. Τέτοιου είδους εργαλεία δίνουν τη δυνατότητα σε έναν σύγχρονο οικονομικό διευθυντή να έχει τις παραδοσιακές σταθερές του (cash flow, p/l, balance sheet, budget, forecast) άμεσα, εύκολα και έγκυρα σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που μπορεί μάλιστα να διαμορφώσει όπως επιθυμεί ο ίδιος, αναλόγως των αναγκών αυτού και του top-tier management (CEO, COO, Shareholders)» προσθέτει.
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΝΤΕΡΤΙΜΑΝΗΣ Chief Financial Officer, Olympios Group
«Βασικά εργαλεία της σύγχρονης οικονομικής διεύθυνσης αποτελούν οι άνθρωποι και το πληροφοριακό σύστημα στο εσωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης»
Στις οικονομικές διευθύνσεις γίνεται εκτεταμένη χρήση συστημικών εργαλείων
Οι σημερινές οικονομικές διευθύνσεις εκμεταλλεύονται σύγχρονα εργαλεία ανάλυσης δεδομένων για να βοηθήσουν τις διοικήσεις των εταιρειών να λάβουν καλύτερες αποφάσεις, να βελτιστοποιήσουν τις διαδικασίες τους και να κατανοήσουν καλύτερα την οικονομική απόδοση της επιχείρησης, σημειώνει ο Στράτος Πατσατζής, CFO της Sidenor Group. «Στις οικονομικές διευθύνσεις των οργανισμών γίνεται εκτεταμένη χρήση συστημικών εργαλείων για την επεξεργασία, τη συγκέντρωση και την οργάνωση των οικονομικών και επιχειρησιακών δεδομένων (Data Processing Tools). Τέτοια εργαλεία μπορούν να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, λογισμικά στατιστικής, βάσεις δεδομένων και εργαλεία επιχειρηματικής ευφυίας (BI-Business Intelligence). Η χρήση τεχνικών ανάλυσης δεδομένων όπως τα διαγράμματα, οι γραφικές αναπαραστάσεις, οι προγραμματιστικές γλώσσες και η εξόρυξη δεδομένων βοηθά στην ανάλυση των οικονομικών τάσεων και των παραγόντων που επηρεάζουν την απόδοση (Data Analysis and Knowledge Discovery). Τα εργαλεία BI όπως τα Tableau,
ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΤΣΑΤΖΗΣ CFO, Sidenor Group
«Η χρηματοοικονομική ανάλυση επιτρέπει στη διοίκηση να λαμβάνει ενημερωμένες αποφάσεις, να αποφεύγει κινδύνους και να βελτιώνει τη γενική επιχειρηματική απόδοση και βιωσιμότητα»
FINANCE PRO
26
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Power BI και QlikView επιτρέπουν στην οικονομική διεύθυνση να δημιουργήσει εντυπωσιακές αναφορές, διαγράμματα και πίνακες ελέγχου για να κατανοήσει την απόδοση της επιχείρησης» επισημαίνει. «Η χρήση προγραμματιστικών γλωσσών (Programming Languages and Development Tools) όπως ο Python, σε συνδυασμό με βιβλιοθήκες για ανάλυση δεδομένων (όπως το Pandas και το NumPy), επιτρέπει την προηγμένη ανάλυση και επεξεργασία δεδομένων. Τα ERP συστήματα όπως το SAP, το Oracle ERP και το Microsoft Dynamics παρέχουν ολοκληρωμένες λύσεις για τη διαχείριση οικονομικών δεδομένων, ενοποιώντας τις διάφορες λειτουργίες της επιχείρησης. Με τη χρήση αυτών των εργαλείων, η οικονομική διεύθυνση μπορεί να λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις, να προβλέπει τις οικονομικές τάσεις και να βελτιώνει την αποτελεσματικότητα και την απόδοση της επιχείρησης» προσθέτει.
«Η χρηματοοικονομική ανάλυση, εστιάζοντας σε κρίσιμα KPIs, σε συνδυασμό με την άριστη γνώση του αντικειμένου της επιχείρησης, μπορεί να βοηθήσει τα τμήματα των Πωλήσεων, της Παραγωγής και του Επιχειρησιακού Σχεδιασμού να κατανοήσουν το business performance, εστιάζοντας εκεί που εμφανίζονται οι σημαντικότερες αποκλίσεις και επηρεάζουν τα αποτελέσματα της επιχείρησης. Προτείνοντας σε ποια σημεία θα πρέπει να εφαρμοστούν ενδεδειγμένες και συγκεκριμένες ενέργειες προς βελτίωση, οδηγούν την επιχείρηση στην επίτευξη ενός θετικού cashflow, και ενός λειτουργικού και υγιούς debt/EBITDA ratio, αντιμετωπίζοντας τις μεσοπρόθεσμες προκλήσεις και εξασφαλίζοντας τους πόρους που είναι αναγκαίοι για την παρούσα λειτουργία και την μελλοντική ανάπτυξη (sustainable growth)» αναφέρει.
Πώς η σωστή χρηματοοικονομική ανάλυση βελτιώνει το business performance, τη βιωσιμότητα και τη σταθερότητα της επιχείρησης;
Το ερώτημα εάν η χρηματοοικονομική ανάλυση βελτιώνει το business performance το θεωρώ ρητορικό και υφίσταται σαν αξίωμα κατά την άποψή μου. Η χρηματοοικονομική ανάλυση είναι βασικός λίθος για τη χάραξη της στρατηγικής και τη μακροπρόθεσμη πορεία της επιχείρησης, μας λέει η Μαρία Δερεκλή . «Η συστηματική και ολοκληρωμένη κατανόηση της επιχείρησης μέσω της ανάλυσης προσδιορίζει τα Δυνατά σημεία, Αδυναμίες, Ευκαιρίες και Απειλές και παρέχει το πλαίσιο εκείνο για τη λήψη ορθών και εύλογων κρίσεων και αποφάσεων. Οι πληροφορίες που αντλούμε από την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων έχουν άμεση αξία για τον στρατηγικό σχεδιασμό και την περαιτέρω λήψη αποφάσεων.
H γεωπολιτική αστάθεια, η πρόσφατη αύξηση του πληθωρισμού, η ακριβότερη χρηματοδότηση και το σημερινό περίπλοκο οικονομικό περιβάλλον οδήγησαν σε μεγαλύτερη αστάθεια στην post-COVID εποχή, σε περιορισμένους πόρους και αυξημένους κινδύνους που απαιτούν από τους οικονομικούς διευθυντές να αναλάβουν εκτεταμένο, ευρύτερο ρόλο στον στρατηγικό σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων, όπως αναφέρει ο Δημήτρης Αναστασίου. FINANCE PRO
27
Η χρηματοοικονομική ανάλυση είναι βασικός λίθος για τη χάραξη της στρατηγικής
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES DATA A N A LY T IC S
Αυτές οι πληροφορίες και η ορθή ερμηνεία τους δημιουργούν τη μακροπρόθεσμη αξία, βοηθώντας να εντοπίσουμε περιθώρια για βελτίωση, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα, την ακρίβεια και την ταχύτητα» τονίζει. «Συμπερασματικά, τα δεδομένα είναι ένας από τους πιο πολύτιμους ανανεώσιμους πόρους που διαθέτει η εταιρεία. Σκοπός της οικονομικής διεύθυνσης είναι να βεβαιώσει ότι αναλύονται σωστά και συμβάλλουν καταλυτικά στη μακροημέρευση της επιχείρησης» επισημαίνει.
Συνεισφέρει στη διατήρηση υγιούς ρευστότητας
Η χρηματοοικονομική ανάλυση αντικατοπτρίζει την οικονομική θέση μιας επιχείρησης σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο και συμβάλλει στη βελτίωση της αποδοτικότητας, της βιωσιμότητας και της σταθερότητας των επιχειρήσεων πολυπαραγοντικά, επισημαίνει ο Δημήτρης Ζαφείρης. «Αρχικά, οι χρηματοοικονομικοί δείκτες απόδοσης παρέχουν την απαραίτητη πληροφόρηση για την πληρέστερη ανάλυση της κερδοφορίας, τη βέλτιστη διαχείριση του κόστους και την αρτιότερη παρακολούθηση των οικονομικών αποτελεσμάτων, οδηγώντας σε αποτελεσματικότερη διαχείριση των πόρων και αυξημένη επιχειρηματική απόδοση. Παράλληλα, η διαφάνεια στις οικονομικές διαδικασίες βελτιώνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, των πελατών και των λοιπών ενδιαφερομένων μερών, καθώς μια διαφανής οικονομική διαχείριση συμβάλλει στη δημιουργία θετικού περιβάλλοντος» σημειώνει. «Καταλήγοντας, η ανάλυση των οικονομικών δεδομένων επιτρέπει τον έλεγχο των χρηματοοικονομικών κινδύνων, βοηθώντας στην έγκαιρη αναγνώριση και αξιολόγησή τους και ταυτόχρονα στην ανάπτυξη σχεδίων διαχείρισής τους, βελτιώνοντας την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα της επιχείρησης. Συμπερασματικά, η ορθή χρηματοοικονομική ανάλυση συνεισφέρει στη διατήρηση υγιούς ρευστότητας, ενισχύοντας την οικονομική υγεία της επιχείρησης και την επίτευξη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και σταθερότητας» προσθέτει.
Ο μετασχηματισμός προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των δεδομένων αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για πολλούς επικεφαλής οικονομικών υπηρεσιών FINANCE PRO
28
Συμβάλλει στον στρατηγικό σχεδιασμό
Η αποτελεσματική χρηματοοικονομική ανάλυση ενισχύει σημαντικά την επιχειρηματική απόδοση, τη βιωσιμότητα και τη σταθερότητα, αναφέρει ο Σωτήρης Ιακωβάκης. «Παρέχοντας έγκαιρες και ακριβείς πληροφορίες, η χρηματοοικονομική ανάλυση επιτρέπει τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων, τη βελτιστοποίηση της κατανομής των πόρων και την κατεύθυνση των προσπαθειών προς κερδοφόρες δραστηριότητες. Διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διαχείριση κινδύνων, τον εντοπισμό και τον μετριασμό πιθανών χρηματοοικονομικών κινδύνων, ενισχύοντας τη σταθερότητα. Οι επιχειρήσεις επωφελούνται από τον έλεγχο του κόστους και τις βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας, διασφαλίζοντας μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Η τακτική παρακολούθηση της απόδοσης που βασίζεται σε χρηματοοικονομική ανάλυση επιτρέπει έγκαιρες προσαρμογές και συνεχή βελτίωση» τονίζει. «Η σωστή διαχείριση ταμειακών ροών εξασφαλίζει ρευστότητα, ζωτικής σημασίας για τις καθημερινές λειτουργίες και τη διαρκή ανάπτυξη. Οι διαφανείς χρηματοοικονομικές πρακτικές οικοδομούν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, προσελκύοντας υποστήριξη για μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Η χρηματοοικονομική ανάλυση συμβάλλει επίσης στον στρατηγικό σχεδιασμό, ευθυγραμμίζοντας τους οικονομικούς στόχους με τους επιχειρηματικούς στόχους. Η συμμόρφωση με τα ρυθμιστικά πρότυπα και τις πρακτικές διακυβέρνησης προστατεύει περαιτέρω τη φήμη και τη σταθερότητα της επιχείρησης. Τελικά, η χρηματοοικονομική ανάλυση προάγει την προσαρμοστικότητα στις αλλαγές της αγοράς, υποστηρίζοντας την ευελιξία και την ανθεκτικότητα» σημειώνει.
Παίζει σπουδαίο ρόλο στην ενίσχυση της επιχειρηματικής απόδοσης
Η χρηματοοικονομική ανάλυση παίζει σπουδαίο ρόλο στην ενίσχυση της επιχειρηματικής απόδοσης, της βιωσιμότητας και της σταθερότητας μιας επιχείρησης. Η επισκόπηση των οικονομικών καταστάσεων, των ταμειακών ροών και των βασικών KPIs μιας εταιρείας οδηγεί στην κατανόηση των οικονομικών δεδομένων, μας λέει ο Άρης Κουτσαγκουλάκης. «Αυτή η διαδικασία βοηθά στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και στον εντοπισμό ευκαιριών για αύξηση εσόδων και εξοικονόμηση κόστους. Η χρηματοοικονομική ανάλυση διευκολύνει την ευθυγράμμιση των επιχειρηματικών στόχων με τους διαθέσιμους πόρους και τη βελτιστοποίηση της διάρθρωσης κεφαλαίων, διασφαλίζοντας τη σωστή ισορροπία μεταξύ ξένων και ιδίων κεφαλαίων. Επιπρόσθετα, μέσω της χρηματοοικονομικής ανάλυσης, διασφαλίζεται ότι η εταιρεία συμμορφώνεται με τις εκάστοτε κανονιστικές απαιτήσεις και τις πρακτικές καλής διακυβέρνησης. Η συμμόρφωση ενδυναμώνει τη φήμη της εταιρείας και ελαχιστοποιεί νομικούς και οικονομικούς κινδύνους, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα. Τέλος, η χρηματοοικονομική ανάλυση παρέχει την απαραίτητη διαφάνεια στα ενδιαφερόμενα μέρη, δημιουργώντας εμπιστοσύνη και προσελκύοντας πιθανούς επενδυτές, ενώ λειτουργεί και ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για πιθανούς κινδύνους και ρίσκα, εδραιώνοντας μακροπρόθεσμη σταθερότητα» επισημαίνει. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Κρίσιμος ο ρόλος της στη λήψη αποφάσεων
Η χρηματοοικονομική ανάλυση αναδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο της στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τους τομείς και τα προϊόντα όπου μια επιχείρηση πρέπει να επενδύσει, επισημαίνοντας τις περιοχές υψηλής απόδοσης, αναφέρει ο Δημήτρης Μπάντος. «Επιπλέον, αναδεικνύει τους τομείς που απαιτούν δράσεις για τη βελτιστοποίηση της αποδοτικότητάς τους. Παράλληλα, προσδιορίζει πιθανούς κινδύνους που μπορεί να απειλήσουν τη βιωσιμότητα και σταθερότητα της επιχείρησης, όπως αυξήσεις στα επιτόκια ή αύξηση του κόστους λόγω πληθωρισμού. Η χρηματοοικονομική ανάλυση προσπαθεί, πέραν της παρακολούθησης της απόδοσης της επιχείρησης, να προβλέψει και μελλοντικά μεγέθη, ώστε η λήψη αποφάσεων να γίνεται βάση συγκεκριμένης ανάλυσης και δεικτών και όχι μιας εμπειρικής προσέγγισης από την διοίκηση» τονίζει.
Στόχος η απλή, περιεκτική, αλλά συνάμα πλήρης χρηματοοικονομική ανάλυση του business
Η χρηματοοικονομική ανάλυση αφορά τον υπολογισμό συγκεκριμένων δεικτών βιωσιμότητας, αποδοτικότητας και ρευστότητας της επιχείρησης, με σκοπό τη στενή και συχνή παρακολούθηση του business, επισημαίνει ο Δημήτρης Ντερτιμάνης. «Οι παραδοσιακές καταστάσεις χρηματοοικονομικής θέσης, οικονομικών αποτελεσμάτων και ταμειακών ροών αποκτούν νόημα μέσα από τα σύγχρονα εργαλεία όπου με προσαρμοσμένες εκτυπώσεις και dashboards είναι δυνατό ο οικονομικός διευθυντής να περάσει εύπεπτα οποιοδήποτε μήνυμα στη Διοίκηση και τους Μετόχους. Η χρηματοοικονομική πληροφόρηση μπορεί πολύ εύκολα ωστόσο να αποβεί δύσχρηστη και δυσνόητη ή ακόμη και παραπλανητική εάν δεν βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος μετάδοσής της στο αντίστοιχο κάθε φορά ακροατήριο» σημειώνει. «Βασικό μέλημα της Διοίκησης και των Μετόχων αποτελούν το business performance, η βιωσιμότητα και η σταθερότητα των επιδόσεων μιας επιχείρησης παράλληλα με την τεκμηρίωση αποφάσεων. Τα παραπάνω μπορούν αδιαμφισβήτητα να εξυπηρετηθούν εάν και εφόσον ο Οικονομικός Διευθυντής έχει ως στόχο την απλή, περιεκτική, αλλά συνάμα πλήρη χρηματοοικονομική ανάλυση του business με προϋπολογιστικό και απολογιστικό χαρακτήρα» προσθέτει.
Επιτρέπει στη διοίκηση να λαμβάνει ενημερωμένες αποφάσεις
Η σωστή χρηματοοικονομική ανάλυση είναι κρίσιμη, σύμφωνα με τον Στράτο Πατσατζή, για τη βελτίωση της οικονομικής επίδοσης, της βιωσιμότητας και της σταθερότητας μιας επιχείρησης και ιεραρχείται στους ακόλουθους άξονες: 1. Ε νδελεχής Κατανόηση των Οικονομικών Καταστάσεων: Η ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων του ισολογισμού, του λογαριασμού αποτελεσμάτων και της κατάστασης ρευστότητας, παρέχει στη διοίκηση ολοκληρωμένη εικόνα της οικονομικής υγείας της επιχείρησης. FINANCE PRO
29
2. Ανίχνευση Τάσεων και Προβλημάτων: Η ανάλυση δεδομένων βοηθά στον εντοπισμό των τάσεων και των προβλημάτων στις οικονομικές επιδόσεις. Αυτό επιτρέπει στη διοίκηση να αντιδράσει έγκαιρα και να λάβει μέτρα για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων. 3. Βελτιστοποίηση Ρευστότητας: Η παρακολούθηση και η διαχείριση της ρευστότητας είναι καίριας σημασίας. Η χρηματοοικονομική ανάλυση βοηθά στην αξιολόγηση της ρευστότητας και της ικανότητας της επιχείρησης να αντιμετωπίσει οικονομικές προκλήσεις. 4. Κοστολόγηση και Κερδοφορία: Η ανάλυση του κόστους παραγωγής, του κόστους πωλήσεων και άλλων κρίσιμων κοστολογικών παραμέτρων βοηθά στη βελτίωση της κερδοφορίας. 5. Προϋπολογισμός και Προβλέψεις: Η χρηματοοικονομική ανάλυση επιτρέπει τον προγραμματισμό του προϋπολογισμού και τη δημιουργία αξιόπιστων προβλέψεων, βοηθώντας έτσι στην αποφυγή χρηματοοικονομικών κρίσεων. 6. Απόδοση Κεφαλαίου: Η ανάλυση επιτρέπει την αξιολόγηση της απόδοσης του κεφαλαίου, βοηθώντας την επιχείρηση να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους περιορισμένους πόρους της. Συνολικά, η χρηματοοικονομική ανάλυση επιτρέπει στη διοίκηση να λαμβάνει ενημερωμένες αποφάσεις, να αποφεύγει κινδύνους και να βελτιώνει τη γενική επιχειρηματική απόδοση και βιωσιμότητα. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES PH A R M A & H E A LT HC A R E
Βασική προτεραιότητα ο ψηφιακός μετασχηματισμός στις επιχειρήσεις υγείας Η καινοτομία κρίνεται ουσιώδης απέναντι σε κάθε κρίση Αν, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι εταιρείες στη βιομηχανία της υγείας έμαθαν πώς να διαχειρίζονται τις παγκόσμιες κρίσεις, το 2024 θέτει τον ψηφιακό μετασχηματισμό στις βασικές προτεραιότητές τους για την οικονομική ευημερία και την ανάπτυξη.
Η
πανδημία COVID-19 επηρέασε σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας πολλών βιομηχανιών, και κυρίως την παγκόσμια βιομηχανία των υπηρεσιών υγείας. Από τις αρχές του 2020 μέχρι και σήμερα φαίνεται ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, και ότι το πλαίσιο θα συνεχίσει να μεταβάλλεται διαρκώς, προσαρμοζόμενο στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις.
Η διαχείριση κρίσεων μετά την πανδημία
Σύμφωνα με την IFPMA (International Federation of Pharmaceutical Manufacturers & Associations) μερικά από τα «διδάγματα» της πανδημίας μπορεί να οδηγήσουν σε καλύτερη προετοιμασία και ανταπόκριση σε ανάλογες κρίσεις. Συγκεκριμένα, όπως αποδεικνύεται, οι συνεργασίες επιταχύνουν την έρευνα και την παραγωγή, ενώ οι προηγμένες δεσμεύσεις της αγοράς υποστηρίζουν την αύξηση της παραγωγής για την παγκόσμια αντίδραση απέναντι σε πανδημίες. Επιπλέον, η καινοτομία κρίνεται ουσιώδης για την προετοιμασία και την απάντηση σε κάθε κρίση, όπως και η καθιέρωση ενός μηχανισμού προμήθειας για χώρες με χαμηλό εισόδημα. Σε γενικές γραμμές, οι διακυμάνσεις στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού θέτουν σε κίνδυνο την παραγωγή και τη διανομή, και γι’ αυτόν τον λόγο, η υποδομή παράδοσης θα πρέπει να ενισχυθεί. Σχετικά με την επίδραση της COVID-19 στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας και τον οικονομικό προγραμματισμό στον κλάδο, τοποθετείται η Γεωργία Σουρλαντζή, Οικονομική Διευθύντρια της AbbVie. «Το παγκόσμιο σύστημα παραγωγής και εφοδιαστικής αλυσίδας φαρμάκων δοκιμάστηκε σκληρά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά μας άφησε σημαντικά μαθήματα διαχείρισης κρίσεων για το μέλλον. Από πλευράς FINANCE PRO
30
φαρμακοβιομηχανίας, μας υπενθύμισε ότι η ευελιξία που έχει μια επιχείρηση στο να προσαρμόζεται και να ανταποκρίνεται στις προβλεπόμενες και μη αλλαγές της ζήτησης, για να ικανοποιεί τις ανάγκες των ασθενών και των συστημάτων υγείας, είναι μείζονος σημασίας. Για να επιτευχθεί αυτό είναι απαραίτητος ο ψηφιακός μετασχηματισμός όλων των συσχετιζόμενων μερών της εφοδιαστικής αλυσίδας του φαρμάκου. Η διαχείριση της πληροφορίας από όλα τα μέλη της αλυσίδας είναι άκρως σημαντική στον έλεγχο του αποθέματος σε πραγματικό χρόνο, στον προγραμματισμό των αναγκών και στη βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων πόρων. Στην AbbVie, προκειμένου να αντεπεξέλθουμε σε αυτές τις νέες προκλήσεις, διενεργούμε μηνιαίες διατμηματικές συναντήσεις με τον προγραμματισμό ζήτησης για το επόμενο 24μηνο, προκειμένου να αποφύγουμε ελλείψεις φαρμάκων. Παράλληλα, αξιολογούμε πιθανότητες απόκλισης με αυτό το σενάριο, προκειμένου να διασφαλίσουμε την ανθεκτικότητά μας».
Η σημερινή συγκυρία
Ένας υγιής υγειονομικός και φαρμακευτικός τομέας παράγει θετικά αποτελέσματα τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους επενδυτές. Καθώς, λοιπόν, διανύουμε τον πρώτο μήνα του 2024, η βιομηχανία των υπηρεσιών υγείας προβλέπεται να διανύσει καθοριστικούς μετασχηματισμούς, οι οποίοι θα επηρεάσουν σημαντικά το μέλλον της υγείας, της ιατρικής και της φαρμακοβιομηχανίας. Με βάση αναφορά της PwC, μεταξύ των κυριότερων τάσεων στη φαρμακευτική βιομηχανία για φέτος βρίσκονται η τεχνολογική καινοτομία, η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση, καθώς και η ρύθμιση και διαφάνεια των δεδομένων. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Της ΝΑΝΤΙΑΣ ΣΟΥΦΛΗ
Η AbbVie, παγκόσμια βιοφαρμακευτική εταιρεία που στον πυρήνα της έχει την καινοτομία ως προϋπόθεση για την έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών σε ασθένειες όπου υπάρχει θεραπευτικό κενό οδεύει, ήδη, στην εφαρμογή των επαναστατικών εξελίξεων. «Αυτή η αρχή διέπει όλες τις λειτουργίες της εταιρείας, αφού στόχος μας είναι οι άνθρωποί μας να εστιάζουν στα θέματα προστιθέμενης αξίας για τον οργανισμό. Τον τελευταίο χρόνο διερευνούμε σε τοπικό επίπεδο τη χρήση εργαλείων ρομποτικής αυτοματοποίησης διεργασιών (RPA), αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνει το κεντρικοποιημένο σύστημα λογισμικού (ERP). Αναμένουμε ότι το επόμενο διάστημα όλο και πιο συχνά θα χρησιμοποιείται η τεχνολογία αυτή σε συνδυασμό FINANCE PRO
31
με την τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργώντας συσχετισμούς και δεδομένα που μπορεί να αξιολογεί μια εταιρεία για τη λήψη αποφάσεων», αναφέρει η κα Σουρλαντζή. Στην ίδια αναπτυξιακή τροχιά βρίσκεται και η DEMO την τελευταία πενταετία, υλοποιώντας ένα επενδυτικό πλάνο με στόχο να δημιουργήσει ένα πανευρωπαϊκό hub στον κλάδο παραγωγής φαρμάκου και να δραστηριοποιηθεί σε νέες περιοχές όπως η παραγωγή Φαρμακευτικών Δραστικών Ουσιών και Βιοτεχνολογικών προϊόντων. «Στο πλαίσιο αυτό, και με σκοπό την εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και σε παγκόσμιο επίπεδο, η εταιρεία επενδύει στην τεχνολογία και την καινοτομία, ώστε να ενισχύσει την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα όλης της ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES PH A R M A & H E A LT HC A R E
ΒΑΓΓΈΛΗΣ ΒΆΓΙΑΣ Technology & Digital Transformation Director, DEMO
«Επενδύουμε στην τεχνολογία και την καινοτομία, ώστε να ενισχύσουμε την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα όλης της εταιρικής λειτουργίας»
ΓΕΩΡΓΊΑ ΣΟΥΡΛΑΝΤΖΉ Οικονομική Διευθύντρια, AbbVie
«Διερευνούμε τη χρήση εργαλείων RPA αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνει το ERP, καθώς όλο και πιο συχνά θα χρησιμοποιείται η τεχνολογία αυτή σε συνδυασμό με την τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργώντας δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων»
FINANCE PRO
32
εταιρικής λειτουργίας», λέει ο κ. Βαγγέλης Βάγιας, Technology & Digital Transformation Director της DEMO, αναλύοντας τους άξονες του προγράμματος ψηφιακού μετασχηματισμού, το οποίο και ακολουθεί η εταιρεία για την υλοποίηση των στόχων της. «Καταρχήν, προχωράμε στην απλοποίηση και ψηφιοποίηση των εταιρικών διαδικασιών. Χρησιμοποιώντας εργαλεία business process management διευκολύνεται η ροή εργασίας (workflow), και έτσι συντομεύεται ο χρόνος εκτέλεσης των διαδικασιών. Χτίζουμε ένα modern workplace με την εισαγωγή cloud productivity tools για τη διευκόλυνση της συνεργασίας και του διαμοιρασμού πληροφορίας και γνώσης μεταξύ των τμημάτων. Ως απαραίτητη προϋπόθεση μεριμνούμε παράλληλα για το upskilling και την εξοικείωση του ανθρώπινου δυναμικού μας με την τεχνολογία. Δεύτερον, με στόχο τη βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής και παραγωγικής αλυσίδας, χτίζουμε την “ψηφιακή ραχοκοκκαλιά” της εταιρείας, φέρνοντας αυτές τις λειτουργίες και τα δεδομένα τους σε ένα νέας γενιάς ενοποιημένο σύστημα ERP (Enterprise Resource Planning). Σκοπός είναι η ενοποίηση της πληροφορίας σε όλα τα στάδια, από τις πωλήσεις, τον προγραμματισμό, την προμήθεια, την παραγωγή μέχρι τη διανομή, ώστε να υλοποιούνται οι διαδικασίες ταχύτερα και πιο αποδοτικά και να υποστηρίζεται η λήψη αποφάσεων βασισμένων στην end2end πληροφορία».
Η τεχνολογική πρόοδος ως πυλώνας ανάπτυξης
Συμπερασματικά, η πραγματική αλλαγή στην τεχνολογική προσαρμογή των επιχειρήσεων υγείας συγκεντρώνει όλα τα φώτα και την προσοχή του κλάδου για την επίτευξη σημαντικής ανάπτυξης στο μακροπρόθεσμο και το βραχυπρόθεσμο μέλλον. Συγκεκριμένα, όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στην έκθεση της PwC για το 2024 «Next in pharma 2024: Reinventing for returns», η καινοτομία πρέπει να ενσωματώνεται σε κάθε πτυχή του μοντέλου των επιχειρήσεων, εάν οι εταιρείες επιθυμούν να έχουν κέρδος. Οι φαρμακευτικές εταιρείες θα πρέπει να αυξήσουν την ταχύτητα σε όλη την αλυσίδα αξίας, μέσω της γρηγορότερης ανάπτυξης φαρμάκων και της ταχύτερης αποδοχής στην αγορά. Αυτό επιβάλλει την υπεύθυνη υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης και της αναλυτικής. Οι εφαρμογές AI και GenAI μπορούν να ξεκλειδώσουν ευκαιρίες σε ολόκληρη τη φαρμακευτική αλυσίδα αξίας, όπως η ανακάλυψη φαρμάκων, ο σχεδιασμός κλινικών δοκιμών, η ιατρική συγγραφή, η δημιουργία προωθητικού περιεχομένου και η επικοινωνία με τους πελάτες. Πράγματι, οι νέες τεχνολογίες μπορούν να διαφοροποιήσουν ουσιαστικά το έργο μιας φαρμακευτικής εταιρείας. Καταλήγοντας, ο κ. Βάγιας υπογραμμίζει ακριβώς αυτήν την προοπτική για την DEMO. «Αξιοποιούμε τεχνολογικές δυνατότητες και καινοτομίες στην έρευνα και την ανάπτυξη. Έχουμε δημιουργήσει ένα υπερσύγχρονο Ερευνητικό Κέντρο στη Θεσσαλονίκη, το οποίο υποστηρίζεται από ένα υπολογιστικό δίκτυο για τον άμεσο διαμοιρασμό της πληροφορίας για την ανάπτυξη νέων προϊόντων. Παράλληλα, προχωράμε στη διαμόρφωση και του πρώτου κέντρου Βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα».
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
IN TERV IEW
Βασιλική Λαζαράκου
ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΆΣ Οι εταιρείες που ευθυγραμμίζονται με τα κριτήρια ESG ελκύουν τους επενδυτές Η χώρα μας κάνει μια σημαντική προσπάθεια προκειμένου να προωθήσει το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα. Όπως λέει στο FinancePro η Βασιλική Λαζαράκου, η πραγματοποίηση βιώσιμων επενδύσεων και η ενίσχυση της πράσινης ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία έχει ξεχωριστή σπουδαιότητα και βαρύτητα.
Ο
ι εισηγμένες εταιρείες είναι απαραίτητο να αναπτύξουν συγκροτημένο και ολιστικό σχεδιασμό, ως προς το πώς θα ενσωματώσουν τα κριτήρια ESG στην πολιτική τους, ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις τόσο των καταναλωτών όσο και των επενδυτών προσθέτει.
Η κλιματική κρίση έχει επιταχύνει τις διαδικασίες για τη μετάβαση της χώρας σε μια βιώσιμη οικονομία; Με γνώμονα την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, η Ε.Ε. στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, έχει θέσει τον εμβληματικό
FINANCE PRO
34
στόχο να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση, στη χώρα μας είναι σε εξέλιξη μια σημαντική προσπάθεια, ώστε να προωθηθεί ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, μέσα από την υλοποίηση διαφορετικών δράσεων, πρωτοβουλιών και ασφαλώς έργων μεγάλης κλίμα-
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ
κας, με στόχο την πράσινη ανάπτυξη. Η πραγματοποίηση βιώσιμων επενδύσεων και η ενίσχυση της πράσινης ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία έχει ξεχωριστή σπουδαιότητα και βαρύτητα. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική διείσδυση έργων ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, με πολλαπλά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Η χώρα μας διαθέτει πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό και μπορεί να καταστεί σημαντικός παίκτης σε ευρωπαϊκή κλίμακα στην προσπάθεια επιτάχυνσης του ενεργειακού μετασχηματισμού. Είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο το γεγονός ότι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και εταιρείες έχουν προχωρήσει στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων στον τομέα των εναλλακτικών μορφών ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση βέβαια είναι πολλά ακόμη αυτά που πρέπει να γίνουν, ώστε η χώρα μας να πετύχει τους φιλόδοξους περιβαλλοντικούς στόχους που έχει θέσει, με ορίζοντα, σε πρώτη φάση, το 2030.
Η συμμόρφωση των εισηγμένων επιχειρήσεων με τα κριτήρια ESG είναι καθοριστικός παράγων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και για την προσέλκυση επενδυτών. Ποια είναι η εικόνα που έχετε ως Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς; Εστιάζοντας στις εισηγμένες εταιρείες και στην εταιρική διακυβέρνηση, που αποτελεί από τους πυλώνες της βιώσιμης χρηματοδότησης, στο νέο περιβάλλον, οι εισηγμένες εταιρείες είναι απαραίτητο να αναπτύξουν συγκροτημένο και ολιστικό σχεδιασμό, ως προς το πώς θα ενσωματώσουν τα κριτήρια ESG στην πολιτική τους, ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις τόσο των καταναλωτών όσο και των επενδυτών. Είναι σαφές πλέον ότι οι οργανισμοί που επιθυμούν να είναι ελκυστικοί στους επενδυτές, οφείλουν να υιοθετήσουν στρατηγικές ευθυγράμμισης με τα ESG, εντάσσοντάς τες αρμονικά στην καθημερινή εταιρική τους κουλτούρα και πρακτική. Οι επενδυτές, και γενικότερα όλοι οι stakeholders, αποδίδουν μεγάλη σημασία στην ευθυγράμμιση των σύγχρονων εισηγμένων εταιρειών με τα κριτήρια ESG, επιβραβεύοντας τους κοινωνικά και περι-
βαλλοντικά υπεύθυνους επιχειρηματικούς οργανισμούς, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από χρηστή διακυβέρνηση και διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας τους. Σχετικά, θα ήθελα να σταθώ και να επισημάνω το σημαντικότατο έργο του ΟΟΣΑ στα προαναφερόμενα θέματα. Έχω την τιμή να συμμετέχω στο διοικητικό συμβούλιο της Επιτροπής Εταιρικής Διακυβέρνησης του ΟΟΣΑ και με την ιδιότητα αυτή προσθέτω ότι ολοκληρώθηκε πρόσφατα η αναθεώρηση των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης (G20/OECD Principles of Corporate Governance) που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και ένα νέο κεφάλαιο με τίτλο «Βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα», που παρέχει συστάσεις για την υποστήριξη των εταιρειών στη διαχείριση των κινδύνων και των ευκαιριών της κλιματικής μετάβασης και άλλων προκλήσεων βιωσιμότητας. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ), πέραν της εργασίας της στον ΟΟΣΑ για το συγκεκριμένο θέμα, έχει εντάξει στις προτεραιότητές της στο Επιχειρησιακό της Σχέδιο τα θέματα της βιώσιμης χρηματοδότησης και τη συμμόρφωση των εταιρειών με το κανονιστικό πλαίσιο. Μάλιστα, θα έλεγα ότι πρωταγωνιστούμε προς αυτήν την κατεύθυνση, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, καθώς συνδιαμορφώνουμε το σχετικό ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο, μέσα από τη συμμετοχή μας στην ESMA και στην Κοινή Επιτροπή (Joint Committee - JC) των 3 Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (ESMA, EBA, EIOPA), η οποία είναι επιφορτισμένη με την επεξεργασία των εφαρμοστικών διατάξεων του σχετικού θεσμικού πλαισίου, αλλά και μέσω της συμμετοχής μας ως μέλος του Δ.Σ. του Παγκόσμιου Οργανισμού Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO). Στο πλαίσιο της πολιτικής μας, αναπτύξαμε
ενεργό και ισχυρή δραστηριότητα στα διεθνή κέντρα αποφάσεων, προκειμένου να βοηθήσουμε στην επιτάχυνση των προσπαθειών μετάβασης στο νέο περιβάλλον, και πρέπει να σημειώσουμε πως έχει καταγραφεί σημαντική πρόοδος σε σχέση με το παρελθόν ως προς τον εκσυγχρονισμό του τρόπου λειτουργίας τους και τη συμμόρφωση με τα ESG κριτήρια, ειδικά όσον αφορά τις εισηγμένες. Από την πλευρά μας, η ΕΚ είναι σε διαρκή επικοινωνία και επαφή με τις εταιρείες και τους φορείς της αγοράς, στην κατεύθυνση της οργανικής ενσωμάτωσης των αρχών αυτών στην εταιρική τους κουλτούρα και φιλοσοφία.
Ποια μέτρα παίρνετε για την προστασία των επενδυτών; Στην ΕΚ, θέσαμε εξαρχής ορισμένες βασικές προτεραιότητες, με τις οποίες ασχολούμαστε αδιάλειπτα. Επιδιώξαμε να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό του ισχύοντος θεσμικού εθνικού πλαισίου, με στόχο τη θεραπεία νομοθετικών κενών ή προβλημάτων που είχαν εντοπιστεί στην πράξη, και εισηγηθήκαμε αλλαγές για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου και την εταιρική διακυβέρνηση. Θέλουμε ξεκάθαρους κανόνες και δεδομένα πλαίσια δράσεων για τις εισηγμένες, ώστε το περιβάλλον της κεφαλαιαγοράς να είναι φιλικό για εταιρείες και επενδυτές, πιο ευέλικτο και αισθητά λιγότερο γραφειοκρατικό. Εστιάσαμε ιδιαίτερα στην προληπτική εποπτεία και τη διασφάλιση ίσης μεταχείρισης για όλους τους επενδυτές. Είμαστε σε συνεχή εγρήγορση και στέλνουμε άμεσα επιστολές στις εταιρείες, προκειμένου να τοποθετούνται δημοσίως και επισήμως
Θέλουμε ξεκάθαρους κανόνες για τις εισηγμένες, ώστε το περιβάλλον της κεφαλαιαγοράς να είναι φιλικό για εταιρείες και επενδυτές
FINANCE PRO
35
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
IN TERV IEW
Είναι επαρκώς θωρακισμένη η ελληνική κεφαλαιαγορά;
για γεγονότα, εξελίξεις ή ακόμη και φημολογίες που αφορούν τη δραστηριότητά τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνον το 2023 απευθύναμε περίπου 45 επιστολές σε εισηγμένες για πολλές και διαφορετικές περιπτώσεις, ζητώντας να τοποθετηθούν με ανακοινώσεις τους επί των ζητημάτων που είχαν ανακύψει και τις αφορούσαν. Με την τακτική αυτή, την οποία συνεχίζουμε και εντείνουμε, προσπαθούμε όσο είναι δυνατόν να προστατεύσουμε την ομαλή λειτουργία της αγοράς και την ισότιμη μεταχείριση των επενδυτών. Δεν θα αναφέρω δε τις τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχαμε με εισηγμένες για ανάλογα θέματα διαφάνειας, στα οποία παρεμβήκαμε άμεσα, στο πλαίσιο της προληπτικής εποπτείας, ζητώντας από τις εταιρείες να τοποθετηθούν σχετικά με τα θέματα που τις αφορούσαν. Επίσης, έχουμε λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες, σε μία σειρά δράσεων, όπως για παράδειγμα στον εντοπισμό περιπτώσεων, κατά κύριο λόγο μέσω πλατφορμών, που καλούν τους πολίτες σε επενδύσεις, χωρίς να έχουν κάποια επίσημη άδεια. Μέσα στην τελευταία τριετία έχουμε εκδώσει προειδοποιήσεις για πάνω από 110 περιπτώσεις, καθώς και συγκεκριμένες προειδοποιή-
σεις για θέματα διαδικτυακής απάτης που αποτελεί ένα επίκαιρο πρόβλημα. Έχουμε δε εντατικοποιήσει τους ελέγχους μας σε αυτήν την κατεύθυνση γιατί είναι ένα φαινόμενο με ανησυχητική έξαρση. Από την πλευρά μας, είμαστε αποφασισμένοι να δείξουμε μηδενική ανοχή στην πάταξη τέτοιων φαινομένων ανομίας και παραβατικότητας, που υπονομεύουν την ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Ταυτόχρονα, ασκούμε και εντείνουμε το ελεγκτικό μας έργο με επιτόπιους ελέγχους όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Ένα άλλο σημαντικό έργο που αφορά την καλύτερη εσωτερική μας λειτουργία είναι ότι με μεθοδική και συστηματική εργασία ολοκληρώθηκε ο έλεγχος όλων των περιπτώσεων που χρόνιζαν και διασπούσαν τις εποπτικές ικανότητες. Υπήρχε πολύ μεγάλος αριθμός φακέλων σε εκκρεμότητα για περιπτώσεις που χρονολογούνταν προ του 2018. Όλες αυτές τις εκκρεμότητες, μετά από τον απαραίτητο και ιδιαίτερα προσεκτικό έλεγχο, τις κλείσαμε. Έτσι τώρα οι υπηρεσίες της ΕΚ δεν αναλώνουν δυνάμεις για παλαιές υποθέσεις, τουλάχιστον αυτές πέραν της πενταετίας.
FINANCE PRO
36
Τα τελευταία χρόνια έγινε συστηματική προσπάθεια από την ΕΚ για τη θωράκιση της κεφαλαιαγοράς τόσο μέσα από την αναδιοργάνωση της ίδιας της ΕΚ όσο και μέσω της προώθησης αλλαγών στο πλαίσιο της κεφαλαιαγοράς. Ενδεικτικά, με στόχο την καλύτερη οργάνωση των δράσεων της Επιτροπής, προχωρήσαμε για πρώτη φορά στην κατάρτιση πενταετούς (2022-2027) Στρατηγικού Σχεδίου, που προσδιορίζει τους βασικούς άξονες της δράσης μας για τα επόμενα χρόνια, καθώς και Ετήσιων Επιχειρησιακών Σχεδίων. Ο στρατηγικός σχεδιασμός προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη συνεισφορά της Επιτροπής στην ανάπτυξη της εγχώριας κεφαλαιαγοράς, με προτάσεις και αποφάσεις για συνεχή βελτίωση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, καθώς και την εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη βέλτιστη εφαρμογή των σχετικών κανονιστικών ρυθμίσεων. Παράλληλα, για πρώτη φορά, ολοκληρώθηκε ένα έργο που αφορά την αναδιοργάνωση της ΕΚ με μοντελοποίηση και προτάσεις για βελτιστοποίηση όλων των εσωτερικών διαδικασιών, με στόχο την αναβάθμιση και την ταχύτερη λειτουργία της Επιτροπής. Επίσης, έχουμε δρομολογήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό μας, ο οποίος υλοποιείται μέσω της εξασφάλισης οικονομικών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να αξιοποιήσουμε τις σύγχρονες ψηφιακές δυνατότητες και να διασφαλίσουμε, σε αποτελεσματικότερο βαθμό, τη βέλτιστη επόπτευση της εγχώριας αγοράς κεφαλαίων. Ωστόσο, ακριβώς αυτή η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη δημιουργεί νέους κινδύνους και προκλήσεις και ως εκ τούτου χρειάζεται να είμαστε σε συνεχή εγρήγορση και να μην εφησυχάζουμε ποτέ. Η διασφάλιση της προστασίας και της θωράκισης της κεφαλαιαγοράς είναι μια καθημερινή άσκηση που απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό και συνεχή προσπάθεια. Τέλος, μία ακόμα πρόκληση που αντιμετωπίζουμε και θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον είναι η προσέλκυση εξειδικευμένου και υψηλά καταρτισμένου ανθρώπινού δυναμικού που απαιτείται για την επιτέλεση του έργου της ΕΚ.
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Πώς αντιμετωπίζετε το θέμα του greenwashing; Αυτό που έχει σημασία και αφορά τους επόπτες είναι κατά πόσον οι δηλώσεις περί βιωσιμότητας είναι παραπλανητικές ή θα μπορούσαν να παραπλανήσουν επενδυτές και καταναλωτές. Εργαζόμαστε συντονισμένα και με άλλους επόπτες, ώστε να αντιμετωπίσουμε τα θέματα του greenwashing στις αγορές. Η ΕΚ, σε θεσμικό επίπεδο, έχει αρχίσει να δραστηριοποιείται σ’ αυτό το φλέγον ζήτημα, καθώς εποπτεύει το θεσμικό πλαίσιο για τις ρυθμίσεις ESG στον τομέα της κεφαλαιαγοράς. Σήμερα, παρότι δεν υπάρχει κοινός ορισμός για το greenwashing, οι τρεις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές έχουν προχωρήσει σε προσπάθεια κοινής κατανόησης και ορισμού του φαινομένου. Η ESMA πρόσφατα δημοσίευσε έκθεση προκειμένου να αναδείξει το θέμα και να περιγράψει τους κινδύνους που συνδέονται με το greenwashing. Η αξιολόγηση που γίνεται στην εν λόγω έκθεση για τα θέματα αυτά έχει σκοπό από τη μία να βοηθήσει τους συμμετέχοντες στην αγορά ώστε να προβούν σε προληπτικές ενέργειες με σκοπό την αποφυγή του greenwashing, και από την άλλη τις εποπτικές αρχές ώστε να προτεραιοποιήσουν τις εποπτικές τους δράσεις. Τα ευρήματα δείχνουν ότι παραπλανητικές δηλώσεις μπορεί να συνδέονται με επιμέρους παραμέτρους του προφίλ ενός προϊόντος ή της εταιρείας – από ζητήματα διακυβέρνησης σε θέματα στρατηγικής βιωσιμότητας, στόχους και μετρήσεις ή δηλώσεις σε σχέση με τις συνέπειες. Η Έκθεση επίσης αναφέρεται και σε αξιολογήσεις ανά κλάδο, κάτι που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Επίσης, διαπιστώνεται ότι οι γνωστοποιήσεις για θέματα βιωσιμότητας πρέπει να βελτιωθούν, ώστε να καταστούν καλύτερα και εις βάθος κατανοητές από το ευρύ επενδυτικό κοινό. Εν γένει, το φαινόμενο του greenwashing έχει πολλαπλές διαστάσεις και η εύρεση αποτελεσματικών μεθόδων καταπολέμησης είναι ένα από τα κύρια θέματα που απασχολεί σήμερα τα αρμόδια ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Η περαιτέρω επεξεργασία και ολοκλήρωση της νομοθεσίας είναι μια αναγκαία αλλαγή, στην υλοποίηση της οποίας συμμετέχει ενεργά η ΕΚ. Μεταξύ άλλων, από τα ευρωπαϊκά όργανα εξετάζεται και η διαπίστωση τυχόν αλλαγών στο πλαίσιο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θέμα του greenwashing. Να προσθέσουμε επίσης ότι ολοκληρώθηκε το πλαίσιο για το Ευρωπαϊκό Πράσινο Ομόλογο (EU green bond standard / EU ESG bond standard), τη στιγμή που δρομολογούνται και σημαντικές πρωτοβουλίες από διεθνείς φορείς (IOSCO, ISSB), με άξονα τη συγκρότηση μιας ενιαίας προσέγγισης για τις έννοιες ESG. Με αυτά τα δεδομένα, οποιαδήποτε ενέργεια θα μπορούσε να συμβάλλει στην ενίσχυση της παροχής αξιόπιστων βάσεων δεδομένων ESG αποτελεί πολύτιμη βοήθεια, αφού παρατηρούνται συχνά σημαντικές αποκλίσεις στις σχετικές αξιολογήσεις. Κατά τη γνώμη μου, η αντικειμενική αξιολόγηση από πιστοποιημένους αξιολογητές θα ήταν πολύτιμη, καθώς θα συνεισφέρει στην ύπαρξη αξιόπιστων δεδομένων και στην καλύτερη ενημέρωση των επενδυτών.
Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε στην Ελλάδα ως προς το κανονιστικό πλαίσιο για τα κρυπτονομίσματα;
Όμως, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι πρόσφατα τέθηκε σε ισχύ και ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2023/1114 για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων (MiCA). Ο εν λόγω κανονισμός θεσμοθετεί μια σειρά υποχρεώσεων, που αφορούν στην έκδοση/διάθεση και στην εισαγωγή προς διαπραγμάτευση κρυπτοστοιχείων, στην παροχή υπηρεσιών σε κρυπτοστοιχεία, καθώς και στην κατάχρηση αγοράς. Η σταδιακή εφαρμογή των διατάξεων του MiCA στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας βέβαια, θα ξεκινήσει από τις 30 Ιουνίου 2024 και θα αφορά τις υποχρεώσεις για την έκδοση και διάθεση κρυπτοστοιχείων με αναφορά σε περιουσιακά στοιχεία και κρυπτοστοιχείων ηλεκτρονικού χρήματος (stablecoins). Η έναρξη εφαρμογής των λοιπών διατάξεων προβλέπεται για τις 30 Δεκεμβρίου 2024. Τέλος, θα πρέπει να αναφερθούμε και στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2023/1113 περί στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών και ορισμένων κρυπτοστοιχείων, ο οποίος επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 ώστε να καλύπτει και τις μεταφορές κρυπτοστοιχείων. Η εφαρμογή του εν λόγω Κανονισμού πρόκειται να ξεκινήσει στις 30 Δεκεμβρίου του 2024.
Σήμερα, στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν υφίσταται ειδική εθνική νομοθεσία που να ρυθμίζει την αγορά κρυπτοστοιχείων. Το μόνο κανονιστικό πλαίσιο που εφαρμόζουμε στη χώρα μας σε σχέση με κρυπτοστοιχεία σήμερα αφορά την πρόληψη για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας («Ξέπλυμα»), το οποίο ενσωμάτωσε στο εθνικό δίκαιο την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2018/843 για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849. Συγκεκριμένα, ο ν. 4557/2018, όπως τροποποιήθηκε από τον ν. 4734/2020, επεκτείνει την εφαρμογή των σχετικών υποχρεώσεων σε παρόχους υπηρεσιών ανταλλαγής μεταξύ εικονικών νομισμάτων και παραστατικών νομισμάτων και σε παρόχους υπηρεσιών θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών.
FINANCE PRO
37
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES N PL s & DE BT R E ST RUC T U R I NG
NPLs & Debt Restructuring: Βιώσιμες λύσεις «επανεκκίνησης» Η καινοτομία και η διαφοροποίηση μπορούν να βοηθήσουν το επιτυχημένο restart μιας επιχείρησης Τα NPLs αποτελούν λειτουργική και αναπτυξιακή τροχοπέδη, τόσο για τον δανειολήπτη όσο και τον δανειστή. Είναι ζωτικής σημασίας η ικανότητα μιας εταιρείας να εντοπίζει εγκαίρως τυχόν ενδείξεις αδυναμίας, ιδίως στις σύγχρονες συνθήκες αβεβαιότητας.
Τ
α Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ – NPLs) στην ΕΕ συνεχίζουν να μειώνονται, στο σύνολό τους. Εντούτοις, το συνεχώς αυξανόμενο κόστος ζωής και οι επίμονες μακροοικονομικές πιέσεις θα μπορούσαν να προοιωνιστούν εκ νέου αύξησή τους. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αναλογία των ΜΕΔ έχει μειωθεί κατά περισσότερο από ένα τρίτο από το 2014, αλλά ο συνολικός όγκος παραμένει μεγάλος. Κάποιες χώρες τα αντιμετωπίζουν με πολύ αργό ρυθμό, πρακτική που ενδέχεται να πιέσει την οικονομική τους ανάπτυξη, καθώς θα περιορίσει την κερδοφορία των εγχώριων τραπεζών και μαζί την ικανότητα δανεισμού, κυρίως προς ΜμΕ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση Δεκεμβρίου της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με τα υπό διαχείριση δάνεια εσωτερικού, το γ΄ τρίμηνο του 2023, η ονομαστική αξία των δανείων του ιδιωτικού τομέα παρουσίασε αύξηση κατά 25 εκατ. ευρώ. Τα δάνεια διαχειρίζονται οι εγχώριες ΕΔΑΔΠ και έχουν μεταβιβαστεί σε εξειδικευμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Η συνολική αξία των δανείων αυτής της κατηγορίας αυξήθηκε σε 71.186 εκατ. ευρώ στο τέλος του γ΄ τριμήνου, έναντι 71.161 εκατ. ευρώ το προηγούμενο τρίμηνο. Πιο αναλυτικά, η ονομαστική αξία των υπό διαχείριση επιχειρηματικών δανείων αυξήθηκε σε 23.953 εκατ. ευρώ στο τέλος του γ΄ τριμήνου του 2023, από 23.921 εκατ. ευρώ στο τέλος του προηγούμενου τριμήνου. Η αξία των δανείων προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις διαμορφώθηκε σε 9.593 εκατ. ευρώ και αυτή των δανείων προς ιδιώτες και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα σε 37.640 εκατ. ευρώ. FINANCE PRO
38
Πώς όμως μπορεί να διακρίνει μια επιχείρηση εγκαίρως τυχόν κινδύνους και να τους αντιμετωπίσει, ώστε να μην απειληθεί η πιστοληπτική της ικανότητα;
Οι μηχανισμοί προειδοποίησης των δανειοληπτών
Η Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού τομέα & Διαχείρισης ιδιωτικού χρέους του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Θεώνη Αλαμπάση, αναλύει σχετικά: «Η πιστοληπτική ικανότητα στόχο έχει ακριβώς να αποτυπώσει την ικανότητα της επιχείρησης να αντεπεξέλθει εμπροθέσμως στις δανειακές και τις λοιπές της τρέχουσες υποχρεώσεις. Ωστόσο, το συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον αποτελεί αδιαμφισβήτητα μια συνεχόμενη πρόκληση και στις επιχειρήσεις, σε ό,τι αφορά την τραπεζική πίστη και την ικανότητα να αντεπεξέλθουν στον δανεισμό. Για τον λόγο αυτόν θεσμοθετήθηκε σειρά πρωτοβουλιών και μηχανισμών, που αποσκοπούν στην έγκαιρη προειδοποίηση του δανειολήπτη, ώστε τυχόν καθυστερήσεις στην καταβολή των υποχρεώσεων να μην οδηγήσουν στον επηρεασμό της πιστοληπτικής ικανότητας και εν τέλει στην αφερεγγυότητα. Ως τέτοια προληπτική πολιτική θεσμοθετήθηκε καταρχάς ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης μέσω του Ν. 4738/2020, ο οποίος, μέσω ηλεκτρονικής διαδικασίας, μπορεί να εκτιμά την πιθανότητα αθέτησης πληρωμής για φυσικά και νομικά πρόσωπα και να ενεργοποιεί υποστηρικτικές υπηρεσίες. Παράλληλα, με τον Ν. 4972/2022 θεσμοθετήθηκε η Ανεξάρτητη ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ
Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, η οποία, μέσω της συλλογής και αξιολόγησης πρωτογενών πληροφοριών του Δημοσίου, θα παράγει ομοίως προφίλ πιστοληπτικής ικανότητας σε σχέση με τις οφειλές προς το δημόσιο. Με τον ίδιο νόμο θεσμοθετήθηκε η σύσταση και λειτουργία του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων υπό την Τράπεζα της Ελλάδος που μεταξύ άλλων έχει στόχο την ορθολογικότερη αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των δυνητικών δανειοληπτών και της εν γένει συνδρομής στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων FINANCE PRO
39
χρηματοδότησης. Όλα αυτά φυσικά έχουν κάποιο ορίζοντα υλοποίησης από τη στιγμή που νομοθετούνται και ήδη είναι σε τροχιά υλοποίησης. Ωστόσο, ήδη σήμερα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα έγκαιρης προειδοποίησης (Early Warning Europe) που υλοποιείται από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες λαμβάνουν υποστήριξη από ειδικούς συμβούλους (μέντορες) προς τον σκοπό ενδυνάμωσης και αποτροπής μελλοντικού κινδύνου αφερεγγυότητας.» ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES N PL s & DE BT R E ST RUC T U R I NG
Μεγάλης σημασίας η κατανόηση των αδυναμιών και η ευελιξία της επιχείρησης
Σε έρευνά της, η Allianz διαπίστωσε ότι οι καθυστερημένες πληρωμές από πελάτες ήταν με διαφορά το πιο πιεστικό ζήτημα για τους finance leaders. Στο πλαίσιο της έρευνας ερωτήθηκαν CFOs σχετικά με το πώς μπορούν οι επιχειρήσεις να ανταποκριθούν σε τέτοιους κινδύνους, και οι λύσεις που προκρίθηκαν ήταν οι εντατικοί πιστωτικοί έλεγχοι πελατών-προμηθευτών, και ο έλεγχος για τυχόν παλαιότερα περιστατικά χρεωκοπίας ή αφερεγγυότητας. Έμφαση δόθηκε όμως και στην ανάγκη διαφοροποίησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας μιας εταιρείας, π.χ. σε επίπεδο προϊοντικού χαρτοφυλακίου, είτε, για εταιρείες με μικρότερη γκάμα προϊόντων, διεύρυνση και διαφοροποίηση του πελατολογίου. Τέλος, ως ενδεδειγμένη μέθοδος προστασίας από σχετικούς κινδύνους ξεχώρισε και η ασφάλιση πιστώσεων.
ΘΕΏΝΗ ΑΛΑΜΠΆΣΗ ΓΓ Χρηματοπιστωτικού τομέα & Διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών
«Η επιχείρηση που επιθυμεί την επανεκκίνησή της έχει στη διάθεσή της τόσο εργαλεία όπως είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών, όσο και πρόσβαση σε κανάλια χρηματοδότησης»
Όπως εξηγεί ο Γιώργος Αντύπας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Revival, «η προστασία της πιστοληπτικής ικανότητας μιας εταιρείας στις σύγχρονες συνθήκες αβεβαιότητας είναι σύνθετο έργο που απαιτεί πολλαπλά μέτρα. Παράλληλα, η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με πελάτες, προμηθευτές και εταίρους, καθώς και η παροχή σαφών και έγκυρων πληροφοριών για τις υπηρεσίες και τα προϊόντα κάθε εταιρείας χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Η σωστή διαχείριση των πόρων και η αποφυγή των υπερβολικών χρεών δημιουργούν σταθερότητα και το επιθυμητό υγιές και προστατευμένο περιβάλλον. Επιπροσθέτως, η ποικιλομορφία των πελατών, αλλά και των αγορών που εξυπηρετεί μία επιχείρηση, μπορεί να λειτουργήσει ως ασφαλιστική δικλίδα απέναντι στις απρόβλεπτες αλλαγές της αγοράς. Η επένδυση σε τεχνολογικές λύσεις για την προστασία από κυβερνοαπειλές και τη διασφάλιση των δεδομένων ενισχύει με τον καλύτερο τρόπο την προσπάθεια αυτή. Τέλος, είναι ιδιαίτερα υψηλής σημασίας η κατανόηση πιθανών κινδύνων και αδυναμιών της κάθε επιχείρησης, με τακτικές αξιολογήσεις ρίσκου και ανάπτυξη σχεδίων δράσης για την αντιμετώπισή τους. Συνολικά, η εταιρεία πρέπει να είναι ευέλικτη, ενημερωμένη και έτοιμη να προσαρμόζεται σε νέες πραγματικότητες, διατηρώντας παράλληλα υψηλά πρότυπα ποιότητας και επικοινωνίας.»
Συμπτώματα που χρήζουν προσοχής
ΓΙΏΡΓΟΣ ΑΝΤΎΠΑΣ Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Revival
«Η επανεκκίνηση μιας επιχείρησης μπορεί να απαιτεί δημιουργικότητα, ευελιξία και στρατηγική σχεδίαση. Η κριτική αναθεώρηση των στρατηγικών στόχων θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό ξεκίνημα»
FINANCE PRO
40
Στα συνηθέστερα συμπτώματα οικονομικής δυσπραγίας συγκαταλέγονται η δυσκολία εμπρόθεσμης εξόφλησης οφειλών, η οποία μπορεί να αποτελεί ένδειξη μειωμένων ταμειακών ροών, η πτώση πωλήσεων και εσόδων, ή η αύξηση του ακριβότερου, βραχυπρόθεσμου δανεισμού και η απουσία ταμειακών διαθεσίμων και περιουσιακών στοιχείων. Η ταυτόχρονη παρουσία πολλών τέτοιων συμπτωμάτων πρέπει να εκλαμβάνεται ως συναγερμός. Εκτός όμως από τους αμιγώς χρηματοοικονομικούς δείκτες, καλό είναι να λαμβάνει κανείς υπ’ όψιν και στοιχεία όπως η συντεταγμένη δράση της διοικητικής ομάδας, καθώς και η γενικότερη ευρωστία και προοπτική του κλάδου όπου δραστηριοποιείται η εταιρεία. Άλλωστε, η διατήρηση σταθερής
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
πιστοληπτικής ικανότητας, εκτός από ένδειξη χρηµατοοικονοµικής υγείας, δίνει παράλληλα κύρος στην εταιρεία. Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Μπουζούδη, Γενικό Διευθυντή της Alpha Plan: «Σε περίοδο αβεβαιότητας, οι εταιρείες πρέπει να εφαρμόζουν στρατηγικές διαχείρισης κινδύνου για να διατηρήσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα. Πρώτον, η συνεχής ανάλυση του οικονομικού περιβάλλοντος και η προσαρμογή των επενδυτικών στρατηγικών είναι κρίσιμη. Δεύτερον, η ενίσχυση του χαρτοφυλακίου της εταιρείας μέσω διαφοροποίησης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο. Επιπλέον, η διατήρηση υγιούς ρευστότητας και η προσεκτική διαχείριση του χρέους είναι ουσιώδης. Σημαντικά συμπτώματα που πρέπει να προσέχει μια εταιρεία περιλαμβάνουν την απότομη μείωση των εσόδων, την αύξηση του λειτουργικού κόστους και την επιδείνωση των όρων πίστωσης. Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, μέσω στενής παρακολούθησης των οικονομικών δεικτών και ευέλικτης προσέγγισης στη διαχείριση των πόρων, είναι καθοριστική για τη διατήρηση της πιστοληπτικής ικανότητας.»
Η συνεχής αναθεώρηση εσωτερικών διαδικασιών μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό ενδεχόμενων προβλημάτων
Στις σύγχρονες συνθήκες αβεβαιότητας, η προστασία της πιστοληπτικής ικανότητας αποτελεί προτεραιότητα για κάθε επιχείρηση, και η έγκαιρη ανίχνευση των επικίνδυνων συμπτωμάτων αποτελεί βασικό βήμα, υποστηρίζει ο Χαρίσιος Σιούλας, Σύμβουλος Επιχειρήσεων στην BSS, ο οποίος σχολιάζει σχετικά: «Για να προστατεύσει μια εταιρεία την πιστοληπτική της ικανότητα σε συνθήκες αβεβαιότητας, μπορεί να υιοθετήσει τα εξής μέτρα: 1. Πολυπολιτική Στρατηγική: Ανάπτυξη διαφοροποιημένων πηγών εσόδων και εξοικονόμησης, προκειμένου να αντιμετωπίσει δυνητικές οικονομικές δυσκολίες. 2. Ευελιξία και Καινοτομία: Εφαρμογή ευέλικτων μοντέλων επιχειρηματικότητας και προσαρμογή σε νέες τεχνολογίες για να διατηρήσει τον ανταγωνιστικό της χαρακτήρα. 3. Διαχείριση Κινδύνων: Καθιέρωση συστημάτων διαχείρισης κινδύνων για αναγνώριση και αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων εγκαίρως. Η παρακολούθηση της οικονομικής απόδοσης, η ανίχνευση των τάσεων της αγοράς και η συνεχής αναθεώρηση των εσωτερικών διαδικασιών μπορεί να βοηθήσουν στον εντοπισμό ενδεχόμενων προβλημάτων.»
Οι διαταραχές των τελευταίων ετών αναστάτωσαν τους προϋπολογισμούς πολλών οργανισμών. Με ποιους τρόπους μπορεί να στηριχθεί η «επανεκκίνηση» μιας επιχείρησης;
Συγκράτηση πτωχεύσεων, επέκταση αναδιαρθρώσεων
Σύμφωνα με στοιχεία της Epiq AACER για την αγορά των ΗΠΑ, οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 19% και έφθασαν FINANCE PRO
41
ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΟΥΖΟΎΔΗΣ Γενικός Διευθυντής, Alpha Plan
«Σε περίοδο αβεβαιότητας, οι εταιρείες πρέπει να εφαρμόζουν στρατηγικές διαχείρισης κινδύνου με συνεχή ανάλυση του οικονομικού περιβάλλοντος»
ΧΑΡΊΣΙΟΣ ΣΙΟΎΛΑΣ Σύμβουλος Επιχειρήσεων, BSS
«Για να προστατεύσει μια εταιρεία την πιστοληπτική της ικανότητα σε συνθήκες αβεβαιότητας, μπορεί να υιοθετήσει μέτρα Πολυπολιτικής Στρατηγικής, Ευελιξίας και Καινοτομίας, καθώς και Διαχείρισης Κινδύνων για αναγνώριση και αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων εγκαίρως»
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES N PL s & DE BT R E ST RUC T U R I NG
τις 25.627, από 21.479 ένα έτος νωρίτερα. Παρά τη σημαντική ετήσια αύξηση, το σύνολο περιστατικών πτώχευσης παραμένει χαμηλότερα σε σχέση με το έτος 2019. Η εταιρεία εκτιμά πως η ανοδική τάση θα συνεχιστεί το 2024, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τους καταναλωτές, εν πολλοίς λόγω του αυξημένου κόστους κεφαλαίου, καθώς και των σχεδόν ιστορικών υψηλών ιδιωτικού χρέους. Περαιτέρω δυσπραγία αναμένεται φέτος στον κλάδο των εμπορικών και επαγγελματικών ακινήτων, αλλά και από εταιρείες που κατέγραψαν αλματώδη ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά δεν κατόρθωσαν να τη διατηρήσουν μεταπανδημικά. Παράλληλα, ρόλο αναμένεται να παίξει επίσης η αμεσότερη και αυστηρότερη ανταπόκριση των πιστωτών σε ασυνεπείς ή αδύναμους δανειολήπτες. Στην ΕΕ, τα στοιχεία γ’ τριμήνου 2023 της Eurostat δείχνουν μείωση πτωχεύσεων της τάξεως του 5,8% σε σχέση με το β’ τρίμηνο, αλλά παραμένουν υψηλότερα από τα αντίστοιχα επίπεδα του δ’ τριμήνου του 2019. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στην Κροατία (+24,7%), την Πορτογαλία (+13,2%) και την Ολλανδία (+12,9%) και οι μεγαλύτερες μειώσεις στο Λουξεμβούργο (-27,6%), την Ισπανία (-22,9%) και τη Σλοβενία (-17,6%). Από το γ’ τρίμηνο του 2020 άρχισε να παρατηρείται ανοδική τάση στον ρυθμό πτωχεύσεων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, καθώς έληγαν πλέον οι ενισχύσεις που δίδονταν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το γ’ τρίμηνο του 2023, άρχισε να παρατηρείται επιβράδυνση του ρυθμού στους περισσότερους FINANCE PRO
42
κλάδους, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να καταγράφονται στις μεταφορές, τη διαμονή και εστίαση, την εκπαίδευση και την υγεία. Αντιθέτως, σημαντική αύξηση καταγράφηκε στον κλάδο πληροφορικής και επικοινωνιών. Έρευνα της EY σε φορείς της Κεντρικής, Ανατολικής, Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας (CESA) και της Αυστρίας αναφορικά με τις τάσεις αναδιάρθρωσης και τις προσδοκώμενες εξελίξεις δείχνει ανοδική τάση στη δραστηριότητα αναδιάρθρωσης το β’ μισό του 2022 και το α’ μισό του 2023. Στα αίτια συμπεριλαμβάνονται η καλύτερη από το αναμενόμενο οικονομική ανάκαμψη, η συνεχιζόμενη κρατική στήριξη, και η προσαρμοστικότητα των επιχειρήσεων, ιδίως των μεγάλων που έχουν ταμειακά αποθέματα. Από την άλλη, η συμβουλευτική εταιρεία σημειώνει ότι επιμένουν οι πιέσεις στα κόστη, τα αυξημένα επιτόκια, ενώ λήγουν οι θετικές επιπτώσεις από τα πανδημικά μέτρα στήριξης. Παρατηρήθηκε δε προβληματισμός για την αδύναμη καταναλωτική ζήτηση που οφείλεται, μεταξύ άλλων, στις χαμηλές μισθολογικές προσαρμογές και το αυξημένο κόστος ζωής, παράμετροι που οδηγούν τους καταναλωτές στην αποταμίευση παρά τη δαπάνη. Το β’ μισό του 2022, η γεωργία, οι κατασκευές, η μεταποίηση και ο κλάδος τουρισμού/ φιλοξενίας είδαν τις περισσότερες περιπτώσεις αναδιάρθρωσης, ενώ το α’ μισό του 2023, προηγούνται οι κατασκευές και ο κλάδος ακινήτων, ενώ ακολουθούν, με σημαντική διαφορά, λιανεμπόριο και μεταποίηση. Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΥ, το σημαντικότερο πλεονέκτημα για επιτυχή αναδιάρθρωση εντοπίζεται στο αξιόπιστο επιχειρηματικό σχέδιο από την πλευρά του δανειστή. Ταυτόχρονα όμως εντείνεται η ανάγκη για πρόβλεψη ικανότητας αποπληρωμής στο σύγχρονο περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού, υψηλών επιτοκίων, φθίνουσας ζήτησης και αβέβαιων προοπτικών. Αναμένεται δε τα νέα περιστατικά αναδιάρθρωσης να αγγίξουν και πιο μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά εκτιμάται ότι η όλη διαδικασία θα καταστεί δυσκολότερη, πιο χρονοβόρα και με μεγαλύτερες υποχωρήσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Η καινοτομία και η διαφοροποίηση δημιουργούν ευκαιρίες
«Η επανεκκίνηση μιας επιχείρησης μετά από σημαντικές διαταραχές απαιτεί πολύπλευρη προσέγγιση», σχολιάζει ο Αλέξανδρος Μπουζούδης και αναλύει: «Πρώτον, η αναδιάρθρωση των οικονομικών και η αναθεώρηση των προϋπολογισμών είναι κρίσιμη για την ενσωμάτωση των νέων πραγματικοτήτων και τη μείωση των περιττών δαπανών. Δεύτερον, η εστίαση στην καινοτομία και η διαφοροποίηση των προϊόντων ή υπηρεσιών μπορούν να δημιουργήσουν νέες αγοραστικές ευκαιρίες. Τρίτον, η ενίσχυση της σχέσης με τους πελάτες μέσω ενισχυμένων επικοινωνιακών στρατηγικών και προσαρμοσμένης προσέγγισης μπορεί να ενδυναμώσει την αγοραστική βάση. Τέλος, η εστίαση στην ευελιξία και την προσαρμοστικότητα στις επιχειρησιακές διαδικασίες μπορεί να βοηθήσει την επιχείρηση να ανταποκριθεί γρήγορα σε μελλοντικές αλλαγές και προκλήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η επιλογή ενός κατάλληλου, ειδικού συμβούλου μπορεί να προσφέρει πολύτιμη εμπειρογνωμοσύνη και να καθοδηγήσει ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
την επιχείρηση στην αξιοποίηση επιδοτούμενων προγραμμάτων και χρηματοδοτήσεων, που είναι ουσιώδεις για τις επενδύσεις ανάπτυξης και καινοτομίας, ιδιαιτέρως σε συνθήκες περιορισμένης πιστοληπτικής ικανότητας.»
βούλου είναι κρίσιμος σε αυτήν τη διαδικασία, καθώς μπορεί να συνδράμει στη χάραξη στρατηγικών αντιμετώπισης των προκλήσεων, αλλά και στη διαμόρφωση σχεδίου επιχειρηματικής ανάκαμψης.»
Οι νέες διαδικασίες μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα
Διευρύνονται οι δυνατότητες χρηματοδότησης
Από την πλευρα του, ο Γιώργος Αντύπας δηλώνει ότι «η επανεκκίνηση μιας επιχείρησης μπορεί να απαιτεί δημιουργικότητα, ευελιξία και στρατηγική σχεδίαση. Η κριτική αναθεώρηση των στρατηγικών στόχων και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό ξεκίνημα. Παράλληλα, επιτακτική είναι και η ανάπτυξη νέων στρατηγικών για την αντιμετώπιση των αλλαγών στην αγορά. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί και η χρήση νέων τεχνολογιών και διαδικασιών που μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα. Οι επενδύσεις σε καινοτόμες λύσεις μας επιτρέπουν να παραμένουμε ανταγωνιστικοί και να ακολουθούμε την αγορά. Επιπλέον, η αναδιάρθρωση του δυναμικού, η αξιολόγηση και η εκπαίδευση του προσωπικού θα δώσουν πνοή σε κάθε νέα προσπάθεια. Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις στο μάρκετινγκ, τις δημόσιες σχέσεις και τη διαφήμιση μπορούν να ενισχύσουν την εικόνα κάθε επιχείρησης. Η επιτυχημένη επανεκκίνηση απαιτεί συνεχή ανάλυση του περιβάλλοντος, διαρκή προσαρμογή και έντονη συνεργασία με το προσωπικό και τους ενδιαφερόμενους φορείς.»
Η διαχρονική αξία της ανοιχτής επικοινωνίας
Όπως περιγράφει ο Χαρίσιος Σιούλας, «για να υποστηριχθεί η επανεκκίνηση μιας επιχείρησης μετά από διαταραχές, μπορεί να ληφθούν τα εξής μέτρα: 1. Ανασκόπηση Προϋπολογισμού: Επανεκτίμηση των οικονομικών σχεδίων και προϋπολογισμών, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες και προκλήσεις. 2. Εξοικονόμηση Κοστολόγησης: Ανάλυση των επιμέρους κατηγοριών κόστους για εντοπισμό περιθωρίων εξοικονόμησης, χωρίς όμως να υπονομεύεται η ποιότητα ή η αποτελεσματικότητα. 3. Ενίσχυση Ρευστότητας: Αναζήτηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης και διασφάλιση της ρευστότητας για αντιμετώπιση αναπάντητων οικονομικών προκλήσεων. 4. Προσαρμογή Μοντέλου Επιχειρηματικότητας: Εξέταση και προσαρμογή του μοντέλου επιχειρηματικότητας για να ανταποκριθεί στις αλλαγές στη ζήτηση και στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς. 5. Επικοινωνία με Ενδιαφερόμενους: Διατήρηση ανοικτής επικοινωνίας με πελάτες, προμηθευτές και εργαζομένους για ενημέρωση και αποφυγή πιθανών προβλημάτων. Η ευελιξία, η καλή διαχείριση των πόρων και η ικανότητα προσαρμογής σε νέες συνθήκες αποτελούν καίρια στοιχεία για μια επιτυχημένη επανεκκίνηση. Συνοψίζοντας, η ενίσχυση της πιστοληπτικής ικανότητας σε αβέβαιες συνθήκες απαιτεί επίγνωση των επικίνδυνων συμπτωμάτων, επενδύσεις σε καινοτομία και στρατηγική συνεργασία με έμπειρους συμβούλους επιχειρήσεων. Ο ρόλος του συμFINANCE PRO
43
Η Θεώνη Αλαμπάση διευκρινίζει: «Καταρχάς να σημειωθεί ότι κατά τα τελευταία έτη η πολιτεία έλαβε έγκαιρα προστατευτικά μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων που ήρθαν αντιμέτωπες με τις συνέπειες των αλλεπάλληλων αναταραχών, ιδίως επί ημερών πανδημίας, μέσω επιδότησης δόσης δανείων, αλλά και την επιστρεπτέα προκαταβολή, που αποτέλεσαν σημαντική ένεση ρευστότητας. Ένα τέτοιο πρόγραμμα ήταν η Γέφυρα ΙΙ που απευθύνεται τόσο σε επιχειρήσεις που είχαν εξυπηρετούμενες οφειλές, όσο και σε επιχειρήσεις που δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις και επλήγησαν από την πανδημία. Επιπρόσθετα στα ανωτέρω, και λόγω της αύξησης των επιτοκίων, ενεργοποιήθηκαν τόσο το πρόγραμμα Γέφυρα ΙΙΙ που απευθύνεται σε μια περίμετρο οικονομικά αδύναμων και με επιχειρηματικά δάνεια, αλλά και το πάγωμα των επιτοκίων, το οποίο έδωσε πραγματική ανάσα στους συνεπείς δανειολήπτες από την άνοδο των επιτοκίων. Πέραν όμως των ανωτέρω, η επιχείρηση που επιθυμεί την επανεκκίνησή της έχει στη διάθεσή της τόσο εργαλεία για τη ρύθμιση των οφειλών της, όπως είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών, όσο και πρόσβαση σε κανάλια χρηματοδότησης. Ήδη, στον νέο νόμο 5072/2023 προβλέπεται δυνατότητα παροχής πιστώσεων σε επιχείρηση που είναι σε καθεστώς αναδιάρθρωσης από μη τραπεζικούς οργανισμούς, εποπτευόμενους ωστόσο από την Τράπεζα της Ελλάδος. Με τον τρόπο αυτό, επιχειρήσεις που δεν είχαν μέχρι σήμερα πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό θα μπορούν πλέον να αποκτήσουν πρόσβαση τόσο σε νέα χρηματοδότηση όσο και σε χρηματοδότηση με σκοπό την τακτοποίηση των παλαιότερων αθετήσεών τους με εφάπαξ αποπληρωμή και δυνατότητα παροχής έκπτωσης.»
Ως μέτρο προστασίας ενδείκνυται η διαφοροποίηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και η ασφάλιση πιστώσεων ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΟΙ ΚΟΝΟΜ Ι Α
Θετικό momentum από Fitch και Προϋπολογισμό 2024 Σε αναπτυξιακή τροχιά η ελληνική οικονομία Η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Fitch, η κατάθεση του Προϋπολογισμού του 2024, καθώς και η θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», ύψους 36 δισ. ευρώ, ήταν οι σημαντικότερες εξελίξεις στην οικονομία τις τελευταίες εβδομάδες.
Θ
α περίμενε κανείς η κατάθεση του Προϋπολογισμού να είχε επισκιάσει κάθε άλλη εξέλιξη, ωστόσο, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και βλέποντας την ελληνική οικονομία σε επίπεδο μελλοντικών προοπτικών, η αναβάθμιση από τη Fitch ήταν σαφέστατα η σημαντικότερη εξέλιξη. Ο διεθνής αμερικανικός οίκος αξιολόγησης αναβάθμισε το ελληνικό αξιόχρεο σε “BBB-” από “ΒΒ+”, κάτι που επισφράγισε το γεγονός ότι η Ελλάδα εξασφάλισε την επενδυτική βαθμίδα, μετά και τη σχετική αναβάθμιση από τη Standard & Poor’s. Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι η χώρα αποκτά πλέον πρόσβαση σε μια σειρά από αναβαθμισμένους δείκτες, καθώς οι ελληνικοί τίτλοι θα καταστούν ελκυστικοί σε σημαντικούς και ποιοτικούς επενδυτές, που θα μπορούν πλέον να επενδύσουν σε ελληνικά ομόλογα. Οι κωδικοί ISIN των ελληνικών ομολόγων θα ενταχθούν στους δείκτες FTSE World Government Bond Index (WGBI) και iBoxx της Standard & Poor’s. Παράλληλα, θα ενταχθούν στην Bloomberg Index Services, κάτι που σημαίνει ότι 17 ομολογιακές εκδόσεις ελληνικού κρατικού χρέους αξίας 73 δισ. ευρώ πρόκειται να εισέλθουν σε δείκτες που προορίζονται για χρέος που διαθέτει investment grade.
Το σκεπτικό της Fitch
Στο σκεπτικό που κατέγραψε η Fitch στη σχετική της ενημέρωση, τόνισε πως αναμένει ότι το χρέος της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ θα παραμείνει σε απότομη πτωτική τάση, χάρη στη σταθερή ονομαστική ανάπτυξη, την υπερεκτέλεση του προϋπολογισμού και την ευνοϊκή δομή εξυπηρέτησης του χρέους. Αξιολογεί δε τους κινδύνους πολιτικής ως σχετικά χαμηλούς, με σταθερό πολιτικό πλαίσιο και καλά εδραιωμένη FINANCE PRO
44
δημοσιονομική σύνεση, ενώ προβλέπει ότι ο δείκτης χρέους θα μειωθεί στο 160,8% φέτος και στο 141,2% το 2027 από 171,4% το 2022. «Η προβλεπόμενη πτώση του δείκτη χρέους κατά 65 π.μ. από το υψηλό πανδημίας 205% του ΑΕΠ συγκαταλέγεται στις καλύτερες επιδόσεις οποιωνδήποτε κρατικών ομολόγων με αξιολόγηση Fitch, αν και ο λόγος χρέους εξακολουθεί να προβλέπεται να είναι κοντά στο 3πλάσιο του μέσου όρου “BBB”», αναφέρει μεταξύ άλλων ο οίκος. Συνεχίζοντας την ανάλυσή της, η Fitch τονίζει ότι η Ελλάδα διατηρεί υψηλή δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση, με το πρωτογενές πλεόνασμα να αναμένεται να αυξηθεί στο 1,1% του ΑΕΠ το 2023 και κατά μέσο όρο στο 2,2% το 2024-2025, σύμφωνα με τις προβλέψεις της. Με μέσο όρο 1,1% του ΑΕΠ το 2024-25, το ονομαστικό έλλειμμα θα είναι πολύ χαμηλότερο από τη διάμεση τιμή “BBB” (2,8%). «Η δημοσιονομική σύνεση βασίζεται σε συντηρητικές υποθέσεις δαπανών στους πρόσφατους προϋπολογισμούς (και συμβαίνει επίσης στον προϋπολογισμό του 2024), με την υπέρβαση των εσόδων να παρέχει δημοσιονομικό χώρο για προσωρινές δαπάνες: το 2023 περιλάμβανε μέτρα σχετικά με την ενεργειακή κρίση και την κλιματική αλλαγή» τονίζει χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον οίκο, οι αρχές σχεδιάζουν φορολογικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση των εσόδων το 2024 για να συγκεντρώσουν επιπλέον 600 εκατομμύρια ευρώ για κοινωνικές δαπάνες. «Σε συνδυασμό με τις προσπάθειες για τη βελτίωση της ψηφιοποίησης και τη μείωση της φοροδιαφυγής, αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τη βάση των φορολογικών εσόδων και να παράσχει περαιτέρω δημοσιονομικό χώρο για πρόσθετες επενδύσεις κεφαλαίου για την τόνωση της ανάπτυξης» επισημαίνει. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Του ΔΗ ΜΗΤΡΗ ΚΟΡΔ ΕΡΑ
Αναθεώρηση προς τα πάνω της ανάπτυξης το 2023
Η Fitch προβλέπει τώρα ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,4% το 2023, μια ελαφρά ανοδική αναθεώρηση από την τελευταία της αξιολόγηση. Αυτό αντανακλά μια καλύτερη από την αναμενόμενη απόδοση της κατανάλωσης τα τελευταία τρίμηνα και την προσδοκία του οίκου για συνεχιζόμενη ισχυρή επενδυτική απόδοση. Επίσης, η Fitch αναμένει ότι η ανάπτυξη το 2024-2025 θα παραμείνει σε παρόμοια επίπεδα FINANCE PRO
45
(κατά μέσο όρο 2,4%), βοηθούμενη από τον χαμηλότερο πληθωρισμό, τη συνεχιζόμενη απορρόφηση των ταμείων της Ε.Ε. και τη βελτίωση της οικονομικής εμπιστοσύνης. «Οι καθοδικοί κίνδυνοι αφορούν κυρίως στις εξωτερικές εξελίξεις, αν και η Ελλάδα έχει αποδειχθεί γενικά ανθεκτική στην αποδυνάμωση της ζήτησης σε βασικούς εμπορικούς εταίρους, εν μέρει χάρη στις σταθερές επιδόσεις στους τομείς των υπηρεσιών» τονίζει μεταξύ άλλων. Εστιάζοντας εξάλλου στον τραπεζικό τομέα, η Fitch αναφέρει ότι ο δείκτης του τραπεζικού συστήματος της ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΟΙ ΚΟΝΟΜ Ι Α
στις αρχές του 2024, τα στοιχεία δείχνουν ότι ήδη 5 από τους 6 κορυφαίους διεθνείς οίκους αξιολόγησης (και 4 από τους 5 που πιστοποιεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) κατατάσσουν τη χώρα μας στη χαμηλότερη κλίμακα των επενδυτικών οικονομιών (ΒΒ-). Το μεγάλο στοίχημα για την ελληνική οικονομία σε αυτό το πλαίσιο, είναι να αξιοποιήσει στο έπακρο την επενδυτική βαθμίδα, με την περαιτέρω μείωση του κόστους δανεισμού, αλλά και την τόνωση των άμεσων επενδύσεων, ώστε τα οφέλη της επενδυτικής βαθμίδας να διαχυθούν στο βαθμό του εφικτού στην κοινωνία και στους πολίτες.
Κωστής Χατζηδάκης: «Κλειδί η πολιτική δημοσιονομικής υπευθυνότητας»
Ελλάδας βελτιώθηκε σε “bb” από “b” μετά τις αναβαθμίσεις του οίκου για τις αξιολογήσεις βιωσιμότητας των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας τον Σεπτέμβριο του 2023. «Οι αναβαθμίσεις αντανακλούσαν κυρίως διαρθρωτικές βελτιώσεις στην κερδοφορία των τραπεζών, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση κεφαλαίων και συνεχείς βελτιώσεις της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων. Η κεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα ήταν 17,3% τον Ιούνιο, ενώ σε συνολικό επίπεδο το μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων είχε μειωθεί ελαφρά στο 8,6% το β’ τρίμηνο του 2023. Αυτό συγκρίνεται με 8,7% στο τέλος του 2022 και με κορύφωση 46% το 2017» καταλήγει. Έτσι, μετά την εξέλιξη αυτή, απομένει μόνο η αναμονή αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από τη Moody’s, η οποία θεωρείται η πιο αυστηρή από τους οίκους και δεν έχει δώσει ακόμα επενδυτική βαθμίδα στη χώρα μας. Παρ’ όλα αυτά, η Moody’s κατά την τελευταία της αξιολόγηση έδωσε διπλή αναβάθμιση στην ελληνική οικονομία, αναβαθμίζοντας το αξιόχρεό της κατά δύο βαθμίδες, σε “Ba1” από “Ba3”, με σταθερές τις προοπτικές επαναξιολόγησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επόμενη αξιολόγηση της Moody’s αναμένεται για τις 15 Μαρτίου 2024, οπότε και θα δημοσιευτεί η έκθεση του οίκου. Ωστόσο, ο κύκλος των νέων αξιολογήσεων για το 2024 θα έχει ξεκινήσει νωρίτερα, αφού η Scope Ratings αναμένεται να δώσει τη δική της αξιολόγηση για τη χώρα μας στο τέλος Ιανουαρίου, ενώ τη σκυτάλη θα πάρει στις 8 Μαρτίου η DBRS. Γενικότερα, FINANCE PRO
46
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης εκτίμησε ότι η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Fitch επισημοποιεί την ανάδειξη της Ελλάδας στην επενδυτική κατηγορία από την πλευρά της πιστοληπτικής αξιολόγησης και είναι μια μεγάλη εθνική επιτυχία. Όπως είπε, η Fitch είναι ο τρίτος -από τους τέσσερις αναγνωρισμένους από την ΕΚΤ- οίκος αξιολόγησης που απονέμει τους τελευταίους μήνες στη χώρα μας το καθεστώς της επενδυτικής βαθμίδας, «γεγονός που δημιουργεί παράλληλα τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ενίσχυση της εισροής επενδύσεων, καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας, ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης». Και ο Κ. Χατζηδάκης, κατέληξε: «Υπογραμμίζω τις επισημάνσεις του oίκου για το ρεκόρ της μείωσης του χρέους κατά 65 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, από το 205% κατά την περίοδο της πανδημίας στο 160,8% εφέτος και 141,2% του ΑΕΠ το 2027. Επίσης, τις επισημάνσεις για την πολιτική δημοσιονομικής υπευθυνότητας, η οποία, εκτός των άλλων, εξασφαλίζει τους αναγκαίους πόρους για μόνιμα και έκτακτα μέτρα κοινωνικής πολιτικής, τις προβλέψεις για ισχυρή ανάπτυξη και πολιτική σταθερότητα τα επόμενα χρόνια, και, τέλος, την πρόοδο στον τραπεζικό τομέα».
Προϋπολογισμός 2024: Παρεμβάσεις ενίσχυσης του εισοδήματος ύψους 1,6 δισ. ευρώ
Πέντε είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του Προϋπολογισμού 2024 και αυτά αφορούν αυξήσεις στους µισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, άρση του παγώματος των τριετιών στους μισθωτούς, αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες µε παιδιά, αύξηση 8% του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος από τον Δεκέμβριο του 2023, καθώς και νέα αύξηση (+3%) των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2024. Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, το 2023 τα έσοδα του κράτους αυξήθηκαν κατά 9,1% σε σχέση με το 2022, χωρίς να αυξηθούν οι φόροι, κάτι που επιτεύχθηκε εξαιτίας πέντε σημαντικών εξελίξεων: Την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, την επίτευξη του τρίτου υψηλότερου ρυθμού ανάπτυξης (2,4%) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη μείωση της ανεργίας (αναµένεται να µειωθεί σε 11,2% από 12,4%), την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος που ξεπέρασε τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, αλλά και τη μείωση του δημόσιου
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
χρέους ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ. «Ο χαρακτήρας και του φετινού Προϋπολογισμού παραμένει ο ίδιος και αφορά στον συνδυασμό της δημοσιονομικής σταθερότητας με τις αναπτυξιακές πολιτικές και την κοινωνική μέριμνα» αναφέρει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, σημειώνοντας παράλληλα ότι ο προϋπολογισμός προβλέπει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης φέτος σε σχέση με το 2023, χαμηλότερο πληθωρισμό, ακόμα μεγαλύτερη μείωση του δημοσίου χρέους και πιο υψηλά ποσοστά απασχόλησης. Σταθερός παραμένει δε ο στόχος για ακόμα υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα σε σχέση με πέρσι (2,1%). Στην ίδια θετική κατεύθυνση κινήθηκε και η αύξηση των επενδύσεων, που έφτασε το +7,1%, ενώ το 2024 προβλέπεται στο σχέδιο του προϋπολογισμού αύξηση κατά 15,1%. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αυτό θα επιτευχθεί με έναν συνδυασμό ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των αυξημένων επενδύσεων από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Μόνιμες φοροελαφρύνσεις με 7 τρόπους
Ο Προϋπολογισμός 2024 προβλέπει μόνιμες φοροελαφρύνσεις με 7 διαφορετικούς τρόπους: Μονιμοποίηση µειωµένου συντελεστή ΦΠΑ σε μεταφορές, γυμναστήρια και σχολές χορού, κινηματογράφους και αγαθά σχετιζόμενα µε τη δημόσια υγεία (305 εκατ. ευρώ ετησίως). Μείωση κατά 10% του ΕΝΦΙΑ για κατοικίες που ασφαλίζονται για σεισµό, πυρκαγιά και πλημμύρες (26 εκατ. ευρώ για το 2024). Αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες µε παιδιά (135 εκατ. ευρώ ετησίως). Μείωση κατά 50% του φόρου Χρηματιστηριακών συναλλαγών (21 εκατ. ευρώ ετησίως). Κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (7 εκατ. ευρώ ετησίως). Μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (22 εκατ. ευρώ ετησίως). Κατάργηση παρακράτησης 30% στους εργαζόμενους συνταξιούχους. Ενδιαφέρουσες επισημάνσεις δε, περιλαμβάνει και η στόχευση της κυβέρνησης για την περαιτέρω μείωση της φοροδιαφυγής. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το κενό ΦΠΑ, δηλαδή τα χρήματα που χάνει το κράτος από την είσπραξη του ΦΠΑ έχουν περιοριστεί από το 23% το 2018 στο 15% το 2023, ενώ στόχος είναι να περιοριστεί περισσότερο και να φτάσει στο 9% το 2026. Στο πλαίσιο δε του νέου φορολογικού νόμου που ψηφίστηκε πρόσφατα, προωθούνται δράσεις σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, όπως σύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές τους πρώτους μήνες του 2024, υποχρεωτικότητα του συστήματος myData, γενίκευση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, νέες ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, μέτρα αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου και νέο δίκαιο σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Τέλος, ο Προϋπολογισμός 2024 περιλαμβάνει σημαντική αύξηση των δαπανών για την Παιδεία και την FINANCE PRO
47
Υγεία. Συγκεκριμένα για την Υγεία θα υπάρξει αύξηση κατά 20% της χρηματοδότησης των νοσοκομείων συνολικού ποσού 481 εκατ. ευρώ, καθώς επίσης και μια αύξηση των δαπανών για την Παιδεία της τάξεως των 255 εκατ. ευρώ. Τα κονδύλια αυτά η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα προέλθουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό από τον περαιτέρω περιορισμό της φοροδιαφυγής.
Ε.Ε.: Θετική αξιολόγηση για το αναθεωρημένο Ταμείο Ανάκαμψης
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε εξάλλου, τις προηγούμενες εβδομάδες τη θετική της αξιολόγηση για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», δίνοντας “πράσινο φως” για την τελική έγκρισή του από το Ecofin, το επόμενο διάστημα. Πρόκειται σαφώς για σημαντική εξέλιξη, δεδομένου ότι στο Ταμείο Ανάκαμψης στηρίζει πολλά η κυβέρνηση για την ισχυροποίηση και την σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας. Στο επίκεντρο της αναθεώρησης βρίσκονται η νέα δέσμη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του REPowerEU με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση 795 εκατ. ευρώ, το αίτημα για επιπλέον δάνεια 5 δισ. ευρώ που θα προστεθούν στο υφιστάμενο δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς και η ανακατεύθυνση πόρων σε έργα αποκατάστασης στις πληγείσες από τις καταστροφές της κλιματικής κρίσης περιοχές της Θεσσαλίας, του Έβρου και της Ροδόπης. H δέσμη 4 επενδύσεων και 7 μεταρρυθμίσεων ύψους 795 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο REpowerEU που
Ο ΟΔΔΗΧ εκτιμά ότι η δυνητική ζήτηση για τα ελληνικά ομόλογα μπορεί να φτάσει στα 10 δισ. ευρώ ή ακόμα και στα 20 δισ. ευρώ, αν δώσει επενδυτική βαθμίδα στη χώρα μας και η Moody’s, κάτι που σήμερα μοιάζει και το πιθανότερο να συμβεί ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΟΙ ΚΟΝΟΜ Ι Α
πρότεινε η Ελλάδα κρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι ευθυγραμμίζεται πλήρως με τη στόχευση για οικονομικά προσιτή, εξασφαλισμένη και βιώσιμη ενέργεια για την Ευρώπη. Στις μεταρρυθμίσεις του REPowerEU περιλαμβάνονται επίσης η βελτιστοποίηση χρήσης γης και θαλάσσιου χώρου για την ανάπτυξη ΑΠΕ, η αύξηση χωρητικότητας δικτύου και αποθήκευσης ενέργειας για την προώθηση επενδύσεων αποθήκευσης, η πρωτοβουλία για πολιτικές και εργαλειοθήκες για την προώθηση του διαμοιρασμού ενέργειας κ.ά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το αίτημα για επιπλέον δάνεια 5 δισ. ευρώ που κατευθύνονται αποκλειστικά στην ιδιωτική οικονομία ανταποκρίνεται στην υψηλή ζήτηση που παρουσιάζει το δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, στο οποίο έως τέλος Οκτωβρίου είχαν ήδη υποβληθεί 546 επενδυτικά σχέδια συνολικού προϋπολογισμού 20 δισ. ευρώ, με ποσοστό άνω του 60% να προέρχεται από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. «Με την αύξηση του διαθέσιμου προϋπολογισμού του προγράμματος, διευρύνεται η περίμετρος των επιχειρήσεων που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης καθώς και το εύρος των επενδύσεων» αναφέρει το ΥΠΕΘΟ σε σχετικό του ενημερωτικό σημείωμα.
Τι περιλαμβάνει το αναθεωρημένο Ταμείο Ανάκαμψης
Πιο συγκεκριμένα, το αναθεωρημένο Ταμείο Ανάκαμψης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα εξής νέα στοιχεία:
Με το ΒΒΒ- που έχει ανακτήσει η Ελλάδα -την κατώτατη επενδυτική βαθμίδα- βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη μέση της παγκόσμιας κατάταξης, με απώτερο στόχο να απομακρυνθεί περαιτέρω από τη «ζώνη υποβιβασμού» τα προσεχή χρόνια FINANCE PRO
48
νακατεύθυνση υφιστάμενων πόρων με την οποία εξασφαλίζεΑ ται συνολική χρηματοδότηση 686 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε η καταστροφική πλημμύρα Daniel στο οδικό δίκτυο και σε γέφυρες στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα, για την ανακατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου στη Θεσσαλία και για την αντιπλημμυρική και αντιδιαβρωτική προστασία στις περιοχές του Έβρου και της Ροδόπης που επλήγησαν από τις πυρκαγιές. Ως προς την πρόληψη φυσικών καταστροφών, ενισχύεται χρηματοδοτικά το πρόγραμμα καθαρισμού δασών και διάνοιξης δασικών οδών και ζωνών Anti-nero, προστίθεται πρόγραμμα προσεισμικού ελέγχου σε δημόσια κτίρια και γίνεται επέκταση της δράσης για την ανθεκτικότητα υποδομών «Έξυπνες Γέφυρες». Σημαντικές μεταρρυθμίσεις για τη φορολογική πολιτική και ειδικά την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (ηλεκτρονικές πληρωμές, βελτίωση της επιχειρησιακής λειτουργίας της ΑΑΔΕ κ.ά.), την πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη, το Κτηματολόγιο και τον χρηματοπιστωτικό τομέα ως προς τις σχέσεις μεταξύ των servicers και των δανειοληπτών και τη βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού για να ενισχυθεί περαιτέρω η προστασία των ευάλωτων. Τέλος, διατηρεί την εστίαση στην πράσινη μετάβαση, διαθέτοντας το 38,1% (από 37,5% στο αρχικό σχέδιο) των διαθέσιμων κονδυλίων σε μέτρα που υποστηρίζουν τους κλιματικούς στόχους. Να σημειωθεί εδώ ότι από τα 36 δισ. ευρώ που περιλαμβάνει το αναθεωρημένο «Ελλάδα 2.0», περίπου 18 δισ. ευρώ αποτελούν επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και 18 δισ. ευρώ αποτελούν δάνεια από το ΤΑΑ. Τέλος, περιλαμβάνει 76 μεταρρυθμίσεις και 103 επενδύσεις.
Τρίτο αίτημα πληρωμής, ύψους 1,84 δισ. ευρώ
Λίγες ώρες μετά τη θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κατέθεσε τρίτο αίτημα πληρωμής για το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ύψους 1,84 δισ. ευρώ. Το αίτημα υποβλήθηκε αφού επιτεύχθηκε, νωρίτερα από το προβλεπόμενο, o στόχος της συμβασιοποίησης δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 3,52 δισ. ευρώ. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας εκτιμά ότι το δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλή ζήτηση από τις επιχειρήσεις όλων των μεγεθών, καθώς τα δάνειά του χορηγούνται με σταθερό επιτόκιο δανεισμού 0,35% για πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και 1% για μεσαίες και μεγάλες, «εν μέσω ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων και του κόστους κεφαλαίου σε διεθνές επίπεδο», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε σχετική του ενημέρωση. Να σημειωθεί εδώ ότι έως σήμερα έχουν υπογραφεί 244 συμβάσεις, εκ των οποίων 115 (47%) είναι δάνεια προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με συνολικό προϋπολογισμό 1,33 δισ. ευρώ. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των δανειακών συμβάσεων διαμορφώνεται σε 1,93% και η μέση διάρκεια αποπληρωμής των δανείων σε 13,4 έτη.
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
TRENDS
Λογιστική: 12 κυρίαρχες τάσεις για το 2024 Επ ιμέ λεια: Ε Λ ΙΚ Α ΡΟΖ Α Κ Η
Σ
χρονη λογιστική μπορεί να προσφέρει εξατομικευμένες συμβουλές και προβλέψεις για τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε πελάτη.
1. Αυξημένη διείσδυση της ΤΝ και της μηχανικής μάθησης
Ήπιες δεξιότητες όπως η επικοινωνία, η επίλυση προβλημάτων και η συναισθηματική νοημοσύνη έχουν καίρια σημασία στον σύγχρονο κόσμο του finance και συστήνεται συνεχής καλλιέργειά τους.
ύμφωνα με το αμερικανικό Controllers Council, ξεχωρίζουν 12 κυρίαρχες τάσεις στη λογιστική για το έτος 2024, οι οποίες βασίζονται στις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο χρηματοοικονομικό και λογιστικό οικοσύστημα, και αναμένεται να διαμορφώσουν το πεδίο τη νέα χρονιά.
Το 2024, η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) και η μηχανική μάθηση (ML) προβλέπεται να γίνουν πάγια εργαλεία για την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της ακρίβειας, αυτοματοποιώντας τις εργασίες ρουτίνας ή παρέχοντας προγνωστικά για καλύτερη λήψη αποφάσεων.
2. Η άνοδος του blockchain στη λογιστική
Πέρα από τις εφαρμογές στα κρυπτονομίσματα, η τεχνολογία blockchain μπορεί να ανατρέψει το πώς οι επιχειρήσεις τεκμηριώνουν τις συναλλαγές τους και διατηρούν το αρχείο τους, εξασφαλίζοντας ασφάλεια, διαφάνεια και αποδοτικότητα.
3. Το υπολογιστικό νέφος παγιώνεται
Το υπολογιστικό νέφος έχει εξελιχθεί σε βάση των σύγχρονων λογιστικών συστημάτων. Η ευελιξία του, η δυνατότητα διεύρυνσης και η αποδοτικότητά του σε θέματα κόστους το καθιστούν κατάλληλο για κάθε επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους.
4. Κυβερνοασφάλεια και ιδιωτικότητα δεδομένων
Οι επαγγελματίες του finance οφείλουν να επενδύσουν σε αυστηρά μέτρα ασφαλείας, προκειμένου να προστατεύσουν την ευαίσθητη πληροφορία από κυβερνοαπειλές και παραβιάσεις δεδομένων. Τυχόν αμέλεια θα μπορούσε να οδηγήσει σε διάβρωση της εμπιστοσύνης και βαριές ποινές.
5. Μετατόπιση προς τη βιώσιμη λογιστική
Οι εταιρείες αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τη σπουδαιότητα της ενσωμάτωσης περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραγόντων στις χρηματοοικονομικές τους εκθέσεις, προκειμένου να καλυφθούν οι απαιτήσεις επενδυτών και καταναλωτών.
6. Εξατομικευμένες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και προβλέψεις
Οι σύγχρονοι καταναλωτές επιθυμούν προσωποποιημένες υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις μοναδικές ανάγκες τους. Αξιοποιώντας την ΤΝ και την ανάλυση δεδομένων, η σύγFINANCE PRO
49
7. Η αυξανόμενη σημασία των soft skills
8. Ρυθμιστικές αλλαγές και συμμόρφωση
Νέοι κανονισμοί εμφανίζονται συνεχώς, αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις να αναθεωρούν τις πολιτικές τους και τη ροή των εργασιών τους. Κατά συνέπεια, πρέπει να ενημερώνονται διαρκώς, ώστε να διασφαλίσουν ότι η στρατηγική τους σε θέματα συμμόρφωσης είναι πάντα επίκαιρη.
9. Διεύρυνση των ρόλων
CFOs και controllers εμπλέκονται όλο και περισσότερο στον στρατηγικό σχεδιασμό, την ανάλυση δεδομένων και τη διαχείριση κινδύνων, και η συνεισφορά τους καταδεικνύει αφ’ ενός τις πολύπλευρες ικανότητές τους, αφ’ ετέρου την επιθυμία τους να δουν την επιχείρηση να επιτυγχάνει.
10. Συνεχής μάθηση και προσαρμογή
Με την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση να επιταχύνουν τις αλλαγές, το finance πρέπει να μένει σε εγρήγορση, με upskilling και reskilling των στελεχών του σε αναδυόμενους τομείς, όπως τα data analytics, το blockchain και το βιώσιμο finance.
11. Ενσωμάτωση διατμηματικών δεδομένων
Καταργώντας τα στεγανά μεταξύ τμημάτων, οι επαγγελματίες της λογιστικής μπορούν να αποκτήσουν σφαιρική θεώρηση της χρηματοοικονομικής υγείας του οργανισμού, στηρίζοντας με αξιόπιστη πληροφορία τη C-suite στη λήψη αποφάσεων και προετοιμάζοντας το έδαφος για κερδοφόρο 2024.
12. Α υτοματοποίηση της συμμόρφωσης και του reporting
Ο αυτοματισμός μπορεί να συμβάλει στη μείωση του φόρτου εργασίας, την αύξηση της παραγωγικότητας και τον περιορισμό της πιθανότητας σφαλμάτων κατά την καταχώριση δεδομένων, επιτρέποντας παράλληλα στην ομάδα του finance να εστιάσει σε στρατηγικές δραστηριότητες. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES AC C OU N T I NG & F I NA NC E C E RT I F IC AT IONS
Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των οικονομικών στελεχών συμβάλλει στην επιχειρηματική επιτυχία Έξι στους 10 εργαζομένους θα χρειαστούν κατάρτιση πριν από το 2027 Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και η τεχνητή νοημοσύνη διαμορφώνουν ένα νέο περιβάλλον στο επιχειρείν και στη σύγχρονη αγορά εργασίας. Οι οργανισμοί έχουν συνειδητοποιήσει πως η εκπαίδευση και η συνεχής αναβάθμιση των δεξιοτήτων των στελεχών τους αποτελεί στρατηγική αναγκαιότητα.
H
αναβάθμιση και η επανεκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στο σημερινό ταχέως μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό τοπίο. Επενδύοντας στην ανάπτυξη και εξέλιξη των εργαζομένων τους, οι επιχειρήσεις μπορούν να παραμείνουν μπροστά από τον ανταγωνισμό, να αυξήσουν τη διατήρηση των εργαζομένων και να παρέχουν στους πελάτες τους τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες. Στην έρευνα του World Economic Forum με τίτλο «The Future of Jobs Report 2023» αναφέρεται πως έξι στους 10 εργαζομένους θα χρειαστούν κατάρτιση πριν από το 2027, αλλά μόνο οι μισοί από τους εργαζομένους θεωρείται ότι έχουν σήμερα πρόσβαση σε επαρκείς ευκαιρίες κατάρτισης. Η υψηλότερη προτεραιότητα για την κατάρτιση δεξιοτήτων κατά το διάστημα 2023-2027 είναι η αναλυτική σκέψη, η οποία θα αντιπροσωπεύει το 10% των πρωτοβουλιών κατάρτισης, κατά μέσο όρο. Η δεύτερη προτεραιότητα για την ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού είναι η προώθηση της δημιουργικής σκέψης, η οποία θα αποτελέσει αντικείμενο του 8% των πρωτοβουλιών για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων. Η εκπαίδευση των εργαζομένων για την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και των μεγάλων δεδομένων κατατάσσεται στην τρίτη θέση μεταξύ των προτεραιοτήτων των εταιρειFINANCE PRO
50
ών για την κατάρτιση δεξιοτήτων την επόμενη πενταετία και θα αποτελέσει προτεραιότητα για το 42% των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα. Οι δεξιότητες ειδικότερα στα οικονομικά τμήματα των επιχειρήσεων είναι αναπόσπαστο στοιχείο της επιχειρηματικής επιτυχίας και κινητήριος μοχλός του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και της ανάπτυξης. Η επανεκπαίδευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων μπορούν να ξεκλειδώσουν την παραγωγικότητα και να προωθήσουν την καινοτομία. Στο πλαίσιο αυτό ζητήσαμε από τους συνομιλητές μας να μας πουν γιατί είναι απαραίτητες οι πιστοποιήσεις των οικονομικών στελεχών. Οι συνεχείς αλλαγές στο περιβάλλον όπου δραστηριοποιούνται όλες οι οντότητες, μικρές ή μεγάλες, δεν θα μπορούσαν να μην τις ωθούν σε μια κατεύθυνση στρατηγικών μεταβολών, ριζικών ανακατατάξεων, καθώς και βέλτιστων πρακτικών εκπαίδευσης και αναβάθμισης των στελεχών τους, τονίζει ο Αναστάσιος Δουκέρης, Αντιπρόεδρος ΠΑΕΛΟ, Φοροτεχνικός. «Τα στελέχη που ασχολούνται με το νευραλγικό πόστο της οικονομικής διαχείρισης, καλούνται σε καθημερινή βάση να είναι «updated» σε δεδομένα που διαμορφώνονται με τεράστια ταχύτητα, και να είναι σε θέση να λαμβάνουν αποφάσεις, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, οι οποίες θα επηρεάσουν την πορεία της εταιρείας στο παρόν και το μέλλον. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ
Η πιστοποίηση των οικονομικών στελεχών δεν είναι μόνο μια σύγχρονη τάση του management, αλλά μια αναγκαιότητα, συμβάλλοντας καθοριστικά ως προς: Την ενίσχυση του «brand name» της επιχείρησης Την εμπέδωση της αξιοκρατίας Την ολιστική προσέγγιση του μοντέλου της ενίσχυσης της αλυσίδας αξίας Την άρτια προσαρμογή των στελεχών σε μια φιλοσοφία «διά βίου μάθησης» Την επιβράβευση της μετρήσιμης αποτελεσματικότητας. Η πιστοποίηση λοιπόν αποτελεί μονόδρομο.» FINANCE PRO
51
Οι πιστοποιήσεις καθορίζουν την εξειδίκευση των οικονομικών στελεχών
Τα οικονομικά στελέχη των επιχειρήσεων προέρχονται από μια σειρά εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, που ποικίλλουν σχετικά με τον προορισμό και το αντικείμενό τους, τόσο στη χώρα μας, όσο και διεθνώς, μας λέει ο Αργύριος Σ. Τσακνής, Οικονομικός & Διοικητικός Δ/ντής, Μέλος ΔΣ της Α. Χατζόπουλος. «Το κοινό στοιχείο όλων των σχολών οικονομικής κατεύθυνσης είναι ότι τροφοδοτούν την αγορά με έμψυχο προσωπικό που μπορεί να δραστηριοποιηθεί σε μία σειρά επαγγελμάτων που προϋποθέτουν την ικανότητα στην οικονομική διαχείριση. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
FINANCIAL FILES AC C OU N T I NG & F I NA NC E C E RT I F IC AT IONS
Έτσι λοιπόν, θα δούμε αποφοίτους οικονομικών σχολών να ασχολούνται είτε ως στελέχη επιχειρήσεων, σε τμήματα οικονομικής, διοικητικής, εμπορικής διαχείρισης ή ως ελεύθεροι επαγγελματίες, όπως λογιστές, σύμβουλοι επενδυτικών προγραμμάτων κ.ά.» αναφέρει. Δεδομένου του ότι οι περισσότερες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επενδύουν κυρίως σε ακαδημαϊκές γνώσεις, αν και γίνεται μία καλή προσπάθεια τα τελευταία χρόνια σύνδεσής τους με την αγορά εργασίας, αυτό που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την εξειδίκευση των στελεχών οικονομικής κατεύθυνσης είναι οι πιστοποιήσεις που θα τους συνοδεύουν, μετά το πέρας των σπουδών τους. Οι πιστοποιήσεις αυτές μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: Πιστοποιήσεις Επαγγελματικών Φορέων Εδώ δεσπόζουν οι πιστοποιήσεις για οικονομολόγους του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος (ΟΕΕ), όπου τα εγγεγραμμένα μέλη του ΟΕΕ μπορούν να εκπαιδευθούν και πιστοποιηθούν σε ειδικότητες της επιλογής τους για να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Παραδείγματα πιστοποιήσεων είναι Λογιστής – Φοροτεχνικός, Οικονομολόγος Μελετητής, Οικονομολόγος του Δημοσίου Τομέα κ.ά.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΟΥΚΕΡΗΣ Αντιπρόεδρος ΠΑΕΛΟ, Φοροτεχνικός
«Η πιστοποίηση των οικονομικών στελεχών δεν είναι μόνο μια σύγχρονη τάση του management, αλλά μια αναγκαιότητα»
Π ιστοποιήσεις Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Τα τελευταία χρόνια, όλα σχεδόν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας, δημόσια και ιδιωτικά, διοργανώνουν μαθήματα για αποφοίτους τόσο των σχολών τους, όσο και άλλων σχολών παρεμφερών αντικειμένων, προκειμένου να δώσουν εφόδια γνώσεων σε νέους που επιθυμούν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Αυτά τα μαθήματα γίνονται είτε διαδικτυακά ή διά ζώσης και καταλήγουν σε εξεταστική διαδικασία για την απόδοση της ανάλογης πιστοποίησης. Οι πιστοποιήσεις για τα οικονομικά στελέχη είναι αυτές που ουσιαστικά δίνουν τη σφραγίδα της εξειδίκευσης της γνώσης και που, μαζί με τις μεταπτυχιακές σπουδές, προσφέρουν στους νέους συναδέλφους περισσότερες πιθανότητες να γίνουν ελκυστικοί στην αγορά εργασίας.
Ποια είναι η προστιθέμενη αξία που αποκομίζουν οι επιχειρήσεις από την ενδυνάμωση των γνώσεων των οικονομικών στελεχών;
Η γνώση είναι δύναμη
«Η γνώση είναι δύναμη» και μόνο ως τέτοια μεταβλητή, πρέπει να αντιμετωπίζεται από τις διοικήσεις των σύγχρονων επιχειρήσεων, επισημαίνει ο Αναστάσιος Δουκέρης. «Το management, στη διεθνή βιβλιογραφία, αναφέρει πολύ συχνά τη θεμελιώδη έννοια της προστιθέμενης αξίας και της ενδυνάμωσης της αλυσίδας αξίας σε μια οντότητα. Είναι αναμφισβήτητο και αυταπόδεικτο, πως η ενίσχυση των γνώσεων των οικονομικών στελεχών, μέσα από την πιστοποίησή τους, οδηγεί σε μια αλληλουχία καταστάσεων που συμβάλλουν στην τόνωση της αξίας της επιχείρησης, σε τομείς όπως:
ΑΡΓΥΡΙΟΣ Σ. ΤΣΑΚΝΗΣ Οικονομικός & Διοικητικός Δ/ντής, Μέλος ΔΣ, Α. Χατζόπουλος
«Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση εταιρικών προγραμμάτων απασχόλησης, κατάρτισης, εκπαίδευσης και διά βίου μάθησης, είναι έργο εταιρικής και εθνικής οικονομικής στρατηγικής»
FINANCE PRO
52
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
χάραξη αποτελεσματικής εταιρικής στρατηγικής Η Η αποτελεσματική διοίκηση μέσω στόχων και απτών αποτελεσμάτων Η ενίσχυση της αξιοπιστίας του τμήματος HR, με αντικειμενικά κριτήρια αξιολόγησης και προαγωγής των ικανών στελεχών Η εμπέδωση κλίματος «ευγενούς άμιλλας», υγιούς ανταγωνισμού και αξιοκρατίας Η προσέλκυση των ικανότερων οικονομικών στελεχών της αγοράς Η ενδυνάμωση της σχέσης εμπιστοσύνης με την πελατειακή βάση Ο συνεχής μετασχηματισμός της οντότητας σε «ζωντανό» οργανισμό, που προσαρμόζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον» προσθέτει.
Μέσα από την αυξημένη απόδοση των στελεχών αυξάνεται η απόδοση της εταιρείας
Εκτός από την αναμφισβήτητη αξία των πιστοποιήσεων στην προσπάθεια των νέων οικονομολόγων να αυξήσουν τις πιθανότητές τους για μία αξιοπρεπή θέση σε μία καλή εταιρεία, οι πιστοποιήσεις των οικονομικών στελεχών είναι κυρίως πιστοποιήσεις ειδικών γνώσεων, τις οποίες οι επιχειρήσεις έχουν μεγάλη ανάγκη, ειδικά στις μέρες μας. Αυτός είναι και ο λόγος που όλο και περισσότερες εταιρείες παροτρύνουν τα στελέχη τους να εκπαιδευτούν σε προγράμματα επαγγελματικής γνώσης και κατάρτισης, αναφέρει ο Αργύριος Σ. Τσακνής. «Η διά βίου εκπαίδευση είναι εδώ και αρκετά χρόνια μία πραγματικότητα, ειδικά σε επαγγέλματα όπου απαιτείται επικαιροποίηση και εξέλιξη γνώσης. Οι επιχειρήσεις που επενδύουν FINANCE PRO
53
σε προγράμματα εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και κατάρτισης για τους υπαλλήλους τους, επενδύουν στην καλύτερη συνοχή, στη διατήρηση μόνιμου και παραγωγικού προσωπικού, αλλά και στην αύξηση της απόδοσης των υπαλλήλων τους. Μέσα από την αυξημένη απόδοση των στελεχών αυξάνεται η απόδοση της εταιρείας, η οποία έτσι γίνεται περισσότερο ανταγωνιστική, σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον, ειδικά όταν μιλάμε για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται και στο εξωτερικό. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση εταιρικών προγραμμάτων απασχόλησης, κατάρτισης, εκπαίδευσης και διά βίου μάθησης, είναι έργο εταιρικής και εθνικής οικονομικής στρατηγικής» προσθέτει.
Οι οργανισμοί έχουν συνειδητοποιήσει πως η εκπαίδευση και η συνεχής αναβάθμιση των δεξιοτήτων των στελεχών τους αποτελεί στρατηγική αναγκαιότητα ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
INSIGHTS
Σχέδια και προσδοκίες των CFOs για το 2024 Λιγότερο αισιόδοξοι δηλώνουν οι CFOs, αλλά πάντως παραμένουν έτοιμοι για νέες επενδύσεις και συμφωνίες Η τριμηνιαία δημοσκόπηση CFO Signals της Deloitte για το τελευταίο τρίμηνο του 2023, έλαβε υπ’ όψιν τις απαντήσεις 124 CFOs στη Βόρεια Αμερική, και εκτιμά ότι το 2024 θα μπορούσε να είναι το έτος που οι CFOs θα βρεθούν μπροστά στην ανάγκη για ξαφνική αλλαγή κατεύθυνσης και γρήγορες αποφάσεις, άπαξ και ξεκαθαρίσει το τοπίο των επιτοκίων και του πληθωρισμού. Βασικά συμπεράσματα
Σε γενικές γραμμές, πιο αρνητικές εμφανίζονται οι προβλέψεις των ερωτηθέντων για τις προοπτικές των μεγάλων διεθνών οικονομιών, αλλά και για τις χρηματοοικονομικές προοπτικές των δικών τους εταιρειών. Επιτόκια και πληθωρισμός επιμένουν ως τα σοβαρότερα εμπόδια για τις επιδόσεις των εταιρειών τους. Ομοίως επιμένει η έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την περαιτέρω χρήση των νέων τεχνολογιών.
Ανάμεικτες οικονομικές προβλέψεις
Η πρόβλεψη δωδεκαμήνου των CFOs για τις οικονομικές συνθήκες σε Βόρεια Αμερική, Ευρώπη, Κίνα επιδεινώθηκε, αλλά βελτιώθηκε για τη Νότια Αμερική.
Πιο αναλυτικά, για τη Β. Αμερική, 47% των CFOs χαρακτηρίζει τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες καλές ή πολύ καλές, από 57% το 3ο τρίμηνο 2023, ενώ 37% αναμένει να βελτιωθούν οι συνθήκες σε ένα έτος, από 46% το προηγούμενο τρίμηνο. Οι βορειοαμερικανοί CFOs που θεωρούν καλές τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες σε Ευρώπη και Κίνα αναλογούν σε μόλις 9% και 3% αντιστοίχως, ενώ βελτίωση στο δωδεκάμηνο προβλέπει ποσοστό 16% και 12% αντιστοίχως. Για τη Ν. Αμερική, 8% των CFOs χαρακτηρίζει καλές τις τρέχουσες συνθήκες, από 9% το 3ο τρίμηνο, αλλά 18% αναμένει να βελτιωθούν σε 12 μήνες, διπλάσιο σε σχέση με το 9% του προηγούμενου τριμήνου.
Οι μισοί CFOs εκτιμούν ότι οι εταιρείες τους θα αυξήσουν τις τιμές, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις του πληθωρισμού FINANCE PRO
54
Επιπλέον, η αισιοδοξία τους για τις χρηματοοικονομικές προοπτικές των δικών τους εταιρειών έπεσε στο +11 το τελευταίο τρίμηνο του 2023, από +22 το 3ο τρίμηνο. Σύμφωνα με την έρευνα, ίσως έτσι εξηγείται το γεγονός ότι το ποσοστό των CFOs που θεωρεί την τρέχουσα συγκυρία καλή για μεγαλύτερα ρίσκα έπεσε στο 38% από 41%, ενώ υπερτερεί το 62% που δηλώνει ακριβώς το αντίθετο.
Εμπόδια χρηματοοικονομικών επιδόσεων στην εκκίνηση του 2024
Οι CFOs ανέφεραν τα επιτόκια, τον πληθωρισμό και τις επιπτώσεις τους στη ρευστότητα ως παράγοντες που θα μπορούσαν να περιορίσουν περισσότερο τις χρηματοοικονομικές επιδόσεις των οργανισμών τους το προσεχές έτος. Ακολουθούν τα μακροοικονομικά και γεωπολιτικά ζητήματα, καθώς και η επιβράδυνση της καταναλωτικής ζήτησης και τα ζητήματα της αγοράς εργασίας. Οι μισοί CFOs εκτιμούν ότι οι εταιρείες τους θα αυξήσουν τις τιμές σε αρκετά προϊόντα τους, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις του πληθωρισμού, 26% εκτιμά ότι θα επηρεάσει τα κόστη όσο και το 2023, ενώ 60% δεν θεωρεί ότι θα τα επηρεάσει. Μόλις 16% περιμένει ότι θα ανεβούν σημαντικά τα κόστη υλών
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Επ ιμέ λεια: Ε Λ ΙΚ Α ΡΟΖ Α Κ Η
και εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά το 28% πιστεύει ότι πετρέλαιο και καύσιμα θα ακριβύνουν περισσότερο.
Ποιοι παράγοντες ενδέχεται να περιορίσουν περισσότερο την εταιρεία σας ως προς τις χρηματοοικονομικές επιδόσεις της το προσεχές 12μηνο; (Ν=120) Πληθωρισμός/Επιτόκια/Ρευστότητα
Χαμηλότερες προσδοκίες για την ετήσια ανάπτυξη συνολικά
84
Μακροοικονομικά
59
Γεωπολιτικά
Από τα 6 metrics που παρακολουθεί το CFO Signals, οι εγχώριοι μισθοί είναι το μόνο για το οποίο εξέφρασαν πιο θετικές προσδοκίες οι ερωτηθέντες οικονομικοί διευθυντές, αναφορικά με την ετήσια ανάπτυξη (3,8% από 3,6%). Για όλα τα άλλα -έσοδα, κέρδη, μερίσματα, επένδυση κεφαλαίου και προσλήψεις- αναμένουν μικρότερη ετήσια ανάπτυξη σε σύγκριση με ό,τι δήλωσαν το γ’ τρίμηνο 2023, με την πρόβλεψη για τα έσοδα να καταγράφει τη μεγαλύτερη πτώση.
Έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό, τον αυτοματισμό και τις τεχνολογίες
Ως προς την εταιρική στρατηγική και ανάπτυξη, το 76% των οικονομικών διευθυντών που ερωτήθηκαν εκτιμά ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός και οι τεχνολογίες θα διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο το 2024 στην υλοποίηση της εταιρικής τους στρατηγικής. Επιπλέον, σε ποσοστό 80%, αναμένουν ότι οι εταιρείες τους θα ενσωματώσουν περισσότερο αυτοματισμό και ψηφιακές τεχνολογίες στη λειτουργία τους το 2024, και σε ποσοστό 81% σχεδιάζουν να τα χρησιμοποιήσουν αυτά προκειμένου να απαλλάξουν το προσωπικό τους από εργασίες ρουτίνας και να το κατευθύνουν προς δραστηριότητες υψηλότερης αξίας. Σε ποσοστό 65% δηλώνουν ότι οι οργανισμοί τους θα χρησιμοποιήσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες για να αυτοματοποιήσουν συγκεκριμένες εργασίες τις οποίες έως τώρα εκτελούν άνθρωποι. Μόνο κατά 9% εκτιμούν πως οι εταιρείες τους θα αυξήσουν τη χρήση ψηφιακών νομισμάτων για επιχειρηματικές συναλλαγές.
32
Αγορά εργασίας/ταλέντο
30
Ρυθμιστικό περιβάλλον
29
Εταιρικοί/κλαδικοί παράγοντες
26
Ανταγωνισμός, τιμές, κόστη Άλλο
15 2
Πηγή: Deloitte CFO Signals, 4Q23
τις ελεγκτικές επιτροπές τους το 2024, και ακολουθούν η διαχείριση κινδύνων και ο χρηματοοικονομικός και εσωτερικός έλεγχος. Σε ποσοστό 38% πιστεύουν ότι η συμμόρφωση θα αποτελέσει προτεραιότητα για τους ελεγκτές, ενώ σχεδόν 25% θεωρεί ότι ο μετασχηματισμός του finance και η διακυβέρνηση σε θέματα ΤΝ θα απασχολήσει τους ελεγκτές το προσεχές 12μηνο.
Εξαγορές και συγχωνεύσεις ως εργαλείο ανάπτυξης
Περίπου το ένα τρίτο των CFOs που ερωτήθηκαν δήλωσε ότι οι εξαγορές και συγχωνεύσεις (M&A) θα αποτελέσουν σημαντικό κομμάτι της αναπτυξιακής στρατηγικής τους το 2024, αλλά σχεδόν οι μισοί (46%) δήλωσαν πως όχι. Για περισσότερους από τους μισούς, η κύρια
στρατηγική τους επιδίωξη από τη δραστηριότητα Μ&Α είναι η αύξηση ανταγωνιστικής ικανότητας ή/και η απόκτηση ηγετικής θέσης στον κλάδο. Το 34% εκτιμά ότι η εταιρεία του θα αυξήσει τον μέσο αριθμό συμφωνιών της το προσεχές 12μηνο και περισσότεροι από τους μισούς προβλέπουν ότι η ανάπτυξη που θα έρθει μέσω Μ&Α την επόμενη τριετία θα ανέρχεται σε 1% ως 10%. Μόνο 4% περιμένει άνω του 30% ανάπτυξη από Μ&Α. Περίπου οι μισοί φαίνεται πως θα χρησιμοποιήσουν μόνο μετρητά για να χρηματοδοτήσουν τις συμφωνίες τους, το 30% πιστεύει ότι θα χρησιμοποιήσει επίσης εναλλακτικές λύσεις όπως κοινοπραξίες και στρατηγικές συνεργασίες, ενώ το 14% μάλλον θα στραφεί σε δανεισμό και χρηματοδότηση από μη χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Στις τρέχουσες συνθήκες ρίσκου, ποια είναι τα πεδία προτεραιότητας για τους ελεγκτές το προσεχές 12μηνο (πέρα από τις χρηματοοικονομικές εκθέσεις και τον εσωτερικό έλεγχο); (Ν=117) Κυβερνοασφάλεια
76%
Διαχείριση επιχειρησιακών κινδύνων (ERM)
43%
Χρηματοοικονομικός και εσωτερικός έλεγχος
40%
Συμμόρφωση προς νόμους και κανονισμούς
38%
Μετασχηματισμός του finance
24%
Διακυβέρνηση ΤΝ
23%
Κυβερνοασφάλεια: κορυφαία προτεραιότητα για τις επιτροπές ελέγχου
Ποσοστό 76% των CFOs που ερωτήθηκαν δήλωσε ότι η κυβερνοασφάλεια θα αναδειχθεί κορυφαία προτεραιότητα για
48
Επιβράδυνση αγοράς/καταναλωτικής ζήτησης
Εκθέσεις ESG
22%
Κίνδυνοι τρίτων μερών
15%
Ιδιωτικότητα δεδομένων Άλλο
10% 3%
Πηγή: Deloitte CFO Signals, 4Q23
FINANCE PRO
55
ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
TRENDS
Οι κορυφαίες 5 προτεραιότητες των CFOs για το 2024 Η έρευνα «2024 Finance Executive Priorities» της Gartner, σε 185 CFOs, ξεχώρισε τις κορυφαίες προτεραιότητες των οικονομικών στελεχών για το νέο έτος. Η σχετική έκθεση εξετάζει τις βασικές προκλήσεις και προτείνει ενέργειες για να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Επ ιμέ λεια: Ε Λ ΙΚ Α ΡΟΖ Α Κ Η
Προτεραιότητα 1: Προώθηση του μετασχηματισμού Κατά 70%, ο μετασχηματισμός στο finance είτε υπολείπεται σε αποτελέσματα, είτε εξελίσσεται βραδύτερα από το αναμενόμενο. Πρόκληση αποτελεί η μικρή ικανότητα απορρόφησης της τεχνολογίας από το finance. Η υιοθέτηση και χρήση της τεχνολογίας είναι βασικό στοιχείο των μετασχηματισμών, αλλά όσο πληθαίνουν και διευρύνονται τα ψηφιακά έργα, τόσο μειώνονται αναλογικά οι ικανότητες κάλυψης των σχετικών αναγκών. Ενέργειες του CFO: 1) Βελτίωση ψηφιακών ικανοτήτων εντός του finance. 2) Κατανομή περισσότερων στελεχών σε τεχνολογικές εργασίες. 3) Πιο αποτελεσματική συνεργασία με τον CIO. Προτεραιότητα 2: Αξιολόγηση ή βελτίωση της στρατηγικής και του σχεδιασμού στο finance Ως το 2025, οι ρόλοι εντός του finance, σε ποσοστό άνω του 40%, θα είναι είτε εντελώς νέοι είτε σημαντικά αναδιαμορφωμένοι λόγω της τεχνολογίας. Πρόκληση αποτελούν οι απηρχαιωμένες χρηματοοικονομικές ικανότητες. Πολλές πρωτοβουλίες μετασχηματισμού εστιάζουν στον τεχνολογικό ή οργανωτικό σχεδιασμό, ενώ το ψηφιακό μέλλον του finance θα περιλαμβάνει νέους ρόλους, όπως data scientists και prompt engineers, με νέες ικανότητες. Ενέργειες του CFO: Προκειμένου να γίνει ψηφιακά αυτόνομο, το finance πρέπει να λάβει υπ’ όψιν ότι στο μέλλον: 1) Οι ομάδες finance θα λειτουργούν περισσότερο ως ομάδες tech. 2) Οι μηχανές θα παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στη λήψη αποφάσεων. 3) Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των περιφερειακών ομάδων ίσως περιοριστούν, όσο εξελίσσονται η τεχνολογία και η τυποποίηση. Προτεραιότητα 3: Βελτίωση των finance metrics, της πληροφορίας και της αφήγησης Οι δαπάνες για ανάλυση δεδομένων αυξάνονται, αλλά το 54% των ομάδων finance ακόμη δυσκολεύεται να παρουσιάσει αποτελεσματικά αυτά τα δεδομένα στα ενδιαφερόμενα μέρη. FINANCE PRO
56
Πρόκληση αποτελεί η αναποτελεσματική οπτικοποίηση δεδομένων που κάνει δυσνόητα τα finance metrics. Η βελτίωση της οπτικοποίησης και της αφήγησης μπορεί να κάνει την πληροφορία πιο εύπεπτη και πιο χρήσιμη για την ταχύτερη λήψη αποφάσεων. Ενέργειες του CFO: Η ομάδα FP&A πρέπει να εκπαιδευθεί σε: 1) Σχεδιασμό dashboards που ενημερώνουν για ένα θέμα τη φορά. 2) Αποφυγή περιττών λεπτομερειών. 3) Προσαρμογή της παρουσίασης στις ανάγκες των ενδιαφερομένων μερών. Προτεραιότητα 4: Διαχείριση αλλαγής Η ικανότητα των εργαζομένων να απορροφούν τις αλλαγές μειώνεται κατά 50% προτού αρχίσουν να εμφανίζουν κόπωση. Πρόκληση αποτελεί η κόπωση των εργαζομένων εξαιτίας των συνεχών, μεγάλων αλλαγών, καθώς μπορεί να απειλήσει τη βιωσιμότητα των προγραμμάτων μετασχηματισμού. Ενέργειες του CFO: 1) Τακτική παρακολούθηση των επιπτώσεων κάθε αλλαγής. 2) Συμμετοχή των εργαζομένων στον σχεδιασμό της αλλαγής. 3) Σχεδιασμός των πρωτοβουλιών μετασχηματισμού με αξιολόγηση της απαιτούμενης προσπάθειας. Προτεραιότητα 5: Βελτιστοποίηση κόστους Η διαχείριση κόστους κρίνεται πλέον 74% πιο σημαντική από ό,τι το 2022. Πρόκληση αποτελεί η αξιολόγηση των επιπτώσεων του μετασχηματισμού στην παραγωγικότητα, καθώς μόνο 35% των CFOs πιστεύει ότι μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια την αξία που μπορούν να δημιουργήσουν οι ψηφιακές του επενδύσεις. Ενέργειες του CFO: Τα ψηφιακά projects συχνά αποδίδουν λιγότερο από το προσδοκώμενο, ιδίως όταν χρηματοδοτούνται από πολλά τμήματα της επιχείρησης. Για καλύτερο έλεγχο, προτείνονται τα εξής: 1) Μηνιαία παρακολούθηση των έργων, με προσδιορισμό των παραμέτρων από την αρχή. 2) Απόδοση κόστους και σε μη χρηματοοικονομικούς δείκτες. 3) Εφαρμογή της γνώσης που αποκτάται, σε κάθε νέο έργο. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
Η Ά ΠΟΨ Η ΤΟΥ ΣΕ Σ Μ Α
Του Α Λ ΈΞ Α ΝΔΡΟΥ Κ Α ΛΌΜΟΙΡΟΥ, Μέλους Δ.Σ. ΣΕΣΜ Α
Σημαντική μείωση των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ Το βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία
Ο
ΣΕΣΜΑ έχει δημιουργήσει από το 2014 το Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία, μέσω του οποίου καταγράφονται ανά τρίμηνο οι προσδοκίες και απόψεις των εταιρειών συμβούλων μάνατζμεντ για την ελληνική οικονομία μετά από ένα έτος (+1). Το τρίτο τρίμηνο του 2023 καταγράφηκε σημαντική μείωση των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Ο Γενικός Δείκτης GRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δεικτών Οικονομικής Συγκυρίας και Παραγωγικών Συντελεστών, μειώθηκε από 42,6% το δεύτερο τρίμηνο σε 25,8% το τρίτο τρίμηνο του 2023. Η τιμή αυτή του δείκτη είναι χαμηλότερη και από εκείνη του τρίτου τριμήνου του 2022, που ήταν 28,3%. Η σημαντική αυτή μείωση των προσδοκιών προέρχεται από μεγάλες μειώσεις των τιμών των δύο συνιστωσών δεικτών. Ο Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας μειώθηκε κατά 23,5 και ο Δείκτης των Παραγωγικών Συντελεστών κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ των δύο τελευταίων τριμήνων του 2023. Συγκεκριμένα, στο τέλος του τρίτου τριμήνου 2023 ο μέσος όρος της διαφοράς μεταξύ των ποσοστών «θετικών» και «αρνητικών» αποκρίσεων για τις πέντε μεταβλητές του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) μειώθηκε στο 28,5% από 52,0%. Το ίδιο τρίμηνο του 2022 ο δείκτης είχε τιμή 25,6%. Η σημαντική αυτή μείωση των προσδοκιών προήλθε από όλες τις συνιστώσες του δείκτη. Η μεγαλύτερη μείωση όμως σημειώθηκε όσον αφορά τις προσδοκίες για τον ρυθμό ανόδου των τιμών. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι σημαντικό ποσοστό συμβούλων απάντησε ότι δεν προβλέπουν αξιόλογη μεταβολή για μερικές από τις μεταβλητές που περιλαμβάνονται στον εν λόγω δείκτη, ιδίως για τον πληθωρισμό και τις εξαγωγές. FINANCE PRO
57
Μεταβολή επί τα χείρω καταγράφηκε το τρίτο τρίμηνο 2023 και όσον αφορά τις προσδοκίες των συμβούλων για τους παραγωγικούς συντελεστές μετά από 12 μήνες. Η μείωση αυτή σημειώνεται, τόσο σε σύγκριση με τους προηγούμενους τρεις μήνες, όσο και με το ίδιο τρίμηνο του 2022. Ο μέσος όρος της διαφοράς «αισιοδοξίας» και «απαισιοδοξίας» για τις μεταβλητές του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) μειώθηκε σε 23,1% το τρίτο έναντι 33,1% του προηγούμενου τριμήνου. Η τιμή του δείκτη προ ενός έτους ήταν 29,3%. Οι μεταβολές μεταξύ του δευτέρου και τρίτου τριμήνου οφείλονται στην επιδείνωση όλων των υποδεικτών, με εξαίρεση αυτού για την επιχειρηματικότητα, ο οποίος σημείωσε ελαφρά βελτίωση. Η μεγαλύτερη επιδείνωση σημειώθηκε στους υποδείκτες για τις δημόσιες υποδομές και τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Υπογραμμίζεται ότι υπήρξε σημαντικός αριθμός συμβούλων που εκτιμούν ότι οι επί μέρους μεταβλητές του δείκτη θα παραμείνουν στάσιμες. Στους τομείς του ανθρώπινου δυναμικού, το θεσμικό πλαίσιο και τις συνθήκες χρηματοδότησης μάλιστα την εκτίμηση αυτή είχε η πλειονότητα των συμβούλων. Η λειτουργία της δικαιοσύνης παρέμεινε στην πρώτη θέση στην ιεράρχηση των συμβούλων για τα προσκόμματα στην επιχειρηματική δράση. Ακολούθησε η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση και η σχετιζόμενη με αυτήν χαμηλή παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα. Η διαφθορά κατέστη ο τέταρτος σε σημασία ανασχετικός παράγων. Αντιθέτως, υποχώρησε η σημασία που αποδίδεται στην έλλειψη καταλλήλως εκπαιδευμένου προσωπικού, όπως επίσης και στην υψηλή φορολογία και στις συχνές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα. Αναλυτικά τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα στο www.sesma.gr. ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
OU T OF T H E BOX
Του ΓΙ Α Ν ΝΗ ΣΤΑΘΗ, Αν τιπροέδρου του Συ νδέσμου Ελ λήνων Οικονομικών Διευθυ ν τών (ΣΕΟΔΙ)
Πέντε μαϊμούδες και η δημιουργία οργανωσιακής κουλτούρας Ένας τρόπος προσέγγισης της συμπεριφοράς
Ο
ργανωσιακή κουλτούρα. Το πείραμα των πέντε πιθήκων, μιας μπανάνας και της δημιουργίας της κοινωνικής νόρμας και οργανωσιακής κουλτούρας. Το κλασικό πείραμα του Harry Harlow*. Το πείραμα έχει ως εξής: Έβαλαν σε ένα μεγάλο κλουβί πέντε μαϊμούδες και στη συνέχεια κρέμασαν μέσα στο κλουβί μία μπανάνα. Οι μαϊμούδες που, ως γνωστόν, «τρελαίνονται» για τις μπανάνες, μόλις την είδαν, όρμησαν να την πάρουν. Αμέσως όμως, ένας φύλακας άρχισε να τις καταβρέχει με πολύ νερό, το οποίο έπεφτε πάνω τους με πολύ υψηλή πίεση, για να τις αποτρέψει να πάρουν την μπανάνα. Οι μαϊμούδες σταμάτησαν τη διεκδίκηση της μπανάνας, αφού η πίεση του νερού ήταν κάτι χειρότερο από ξυλοδαρμό. Όταν ο φύλακας σταμάτησε το νερό και οι μαϊμούδες συνήλθαν, όρμησαν ξανά να πάρουν την μπανάνα. Τότε ξανά ο φύλακας άρχισε να ρίχνει πάνω τους νερό με υψηλή πίεση. Αυτό επαναλήφθηκε αρκετές φορές, μέχρι που οι μαϊμούδες έμαθαν το μάθημά τους: «δεν ακουμπάμε την μπανάνα». Έτσι, όσες μπανάνες και να τους κρεμούσαν, αυτές έμεναν αδιάφορες. Στη συνέχεια έβγαλαν μία μαϊμού από το κλουβί και στη θέση της έβαλαν μία νέα. Αυτή, μόλις είδε την μπανάνα, όρμησε να την πάρει, αφού δεν γνώριζε τι είχε προηγηθεί με τον φύλακα. Όμως οι υπόλοιπες άρχισαν να τη δέρνουν, για να μην τους ρίξουν το «νερό υπό πίεση». Έτσι και η νέα μαϊμού έμαθε ότι δεν πρέπει να πειράζει την μπανάνα. Σε λίγο, έβγαλαν μία
Κι αν κάτι γινόταν πάντα με συγκεκριμένο τρόπο, εντούτοις, μπορεί να αλλάξει FINANCE PRO
58
δεύτερη από τις «παλιές» μαϊμούδες και έβαλαν μία νέα. Αυτή επίσης τρέχει να πάρει την μπανάνα. Ξανά οι υπόλοιπες την κάνουν και αυτή «τόπι» στο ξύλο. Έτσι έμαθε και αυτή να μην παίρνει την μπανάνα. Στη συνέχεια, βγάζουν και την τρίτη «παλιά» μαϊμού και βάζουν μία τρίτη νέα στο κλουβί. Αυτή επίσης ορμά να πάρει την μπανάνα, αλλά επίσης οι άλλες μαϊμούδες την κάνουν «τόπι» στο ξύλο. Έτσι και αυτή δεν ακουμπάει πλέον την μπανάνα. Τέλος, βγάζουν και την τέταρτη «παλιά» μαϊμού και βάζουν μία νέα. Μόλις αυτή βλέπει την μπανάνα, ορμά να την πιάσει. Οι υπόλοιπες ορμάνε και την κάνουν «τόπι» στο ξύλο. Από τις μαϊμούδες που είναι πλέον μέσα στο κλουβί, καμία δεν έχει «δεχτεί» νερό υπό πίεση από τον φύλακα και κατά συνέπεια καμία δεν γνωρίζει γιατί πρέπει να δέρνουν τη μαϊμού η οποία πάει να πιάσει την μπανάνα! Μέσα στο κλουβί πλέον ισχύει ο κανόνας «δεν ακουμπάμε την μπανάνα», χωρίς καμία από τις μαϊμούδες να γνωρίζει τη σκοπιμότητά του. Το κλασικό πείραμα του Harry Harlow σχετικά με την ψυχολογία των ζώων χρησιμοποιείται ως αναλογία για να εξηγήσει τη δημιουργία και τη διατήρηση της συλλογικής κουλτούρας, κανόνων, κανονισμών και διαδικασιών, που εξακολουθούν να ισχύουν στη συλλογική δράση μιας κοινωνικής ομάδας, ακόμη κι αφού ο αρχικός λόγος για την εισαγωγή τους ξεχνιέται ή καταντάει ασήμαντος. Είναι η ιστορία πέντε πιθήκων, μιας μπανάνας και της δημιουργίας της κοινωνικής νόρμας. Η ιστορία με τη μαϊμού και την μπανάνα του Χάρλοου, είναι αναμφισβήτητα ένας υπεραπλουστευτικός τρόπος προσέγγισης της περίπλοκης ανθρώπινης συμπεριφοράς, όμως είναι μία πολύ εύστοχη ιστορία για να θυμόμαστε κάθε φορά που πετυχαίνουμε τον εαυτό μας να αναρωτιέται «Γιατί το κάνουμε αυτό;» και η απάντηση είναι κάτι σαν «πάντα έτσι το κάναμε». Απλώς και μόνο επειδή κάτι γινόταν πάντα μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο, αυτό δεν σημαίνει ότι ο τρόπος δεν μπορεί να αλλάξει. * Organizational Culture and the 5 Monkeys Experiment ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2023 - ΙΑΝΟΥΆΡΙΟΣ 2024
ΤΟ 2024 ΜΠΕΊΤΕ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ
Γίνετε συνδρομητής στο περιοδικό της BOUSSIAS για το χώρο του corporate finance και του accounting, και αποκτήστε ένα πολύτιμο εργαλείο που διαμορφώνει άποψη για τους επαγγελματίες του κλάδου. Αναλύσεις των πλέον επιδραστικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις με opinion leaders, θεσμικές τοποθετήσεις, παρουσιάσεις μοναδικών projects και key players, συνθέτουν τον κόσμο του Finance Pro.
Γίνετε συνδρομητής: https://financepro.gr/subscribe/ Υπεύθυνη συνδρομών: Βίκυ Θεοδωρίδου, E: vtheodoridou@boussias.com, Τ: 210 6617777 (Εσωτ. 101)