Φαρμακευτικός Κόσμος Τεύχος 192

Special Report

σελ. 37-49

Συνδυαστική

φυλλικό οξύ µε τη βοήθεια

της f-anazitisi σελ. 16

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ

Αποτελούν τα κανναβινοειδή

ένα νέο θεραπευτικό όπλο

στα φαρµακεία; σελ. 20-36

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Αντιγόνη Παυλίδου:

µου ταξίδι» σελ. 72

πώληση σιδήρου µε συµπλήρωµα διατροφής που περιέχει

«Ανεκτίµητη η ηθική και ψυχική ανταµοιβή που µου προσέφερε το συγγραφικό

Κανναβινοειδή: Ραγδαία ανάπτυξη για τις φαρμακοβιομηχανίες, ιδιαίτερα δημοφιλή για τους καταναλωτές

τεύχος του περιοδικού για το 2023 είναι αφιερωμένο στον πιο ραγδαία αναπτυσσόμενο και επικερδή κλάδο στην παγκόσμια φαρμακευτική βιομηχανία και αφορά τα σκευάσματα της φαρμακευτικής κάνναβης (CBD & THC).

Είναι ενδεικτικό ότι η αξία της παγκόσμιας αγοράς αυτών των σκευασμάτων εκτιμάται ότι θα ανέλθει έως το 2025

στα 55,8 δισ. δολάρια με τα 3,2 δισ. ευρώ να αφορούν

την Ευρώπη! Σήμερα σε τουλάχιστον 15 ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν μονάδες καλλιέργειας και επεξεργασίας φαρμακευτικής κάνναβης για εμπορικούς σκοπούς, ενώ για τα προϊόντα CBD η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταχωρίσει τον τελευταίο χρόνο τουλάχιστον 12 έγκυρες αιτήσεις για CBD ως νέα τρόφιμα (novel food), ενώ η τάση για έγκριση νέων αιτήσεων αναμένεται να συνεχιστεί στο πολύ εγγύς μέλλον. Στην Ελλάδα, τον Ιούνιο του 2022 δημοσιεύτηκε η σχετική ΚΥΑ (1/6/2022-2712), στην οποία επικοινωνούνται οι όροι και προϋποθέσεις της νόμιμης παραγωγής, της θέσης στην αγορά και της κυκλοφορίας συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν κάνναβη του είδους Cannabis Sativa L, δηλαδή των CBD.

Και ενώ από το καλοκαίρι έως και σήμερα ολοένα και αυξάνονται

οι εταιρείες που παρασκευάζουν και διακινούν προϊόντα CBD, ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων δηλώνει άγνοια για τη δράση τους

με αποτέλεσμα μια ιδιαίτερα ελπιδοφόρα κατηγορία συμπληρωμά-

των διατροφής να κινδυνεύει να πέσει στην παγίδα της μη σωστής χρήσης. Ειδικότερα, σε δημοσκόπηση του Φαρμακευτικού Κόσμου στο Linkedin για το εάν πιστεύετε ότι οι Έλληνες έχουν κατανοήσει τη θεραπευτική αξία των κανναβινοειδών OTC, το 92% απάντησε πως όχι, ενώ το υπόλοιπο 8% δήλωσε ότι απαιτείται επιπλέον ενημέρωση για τη δράση/χρήση τους.

Πάντως οι επιστήμονες υγείας που τα προτείνουν σε μια σειρά από παθήσεις, δηλώνουν «ενθουσιασμένοι» από τα αποτελέσματά τους

και αναφέρουν βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών τους σε μεγάλο ποσοστό. Ωστόσο η αλόγιστη χρήση τους μπορεί να έχει ακόμα και το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.

Μέχρι πολύ πρόσφατα η διανομή των προϊόντων CBD γινόταν αποκλειστικά από καταστήματα CBD ή και με λοιπά προϊόντα κάνναβης, ωστόσο σήμερα στα ελληνικά φαρμακεία οι καταναλωτές μπορούν

να αναζητήσουν μια σειρά από κορυφαία συμπληρώματα διατροφής CBD, τα οποία υπόσχονται ισορροπία και ευεξία, τόνωση και

ενεργητικότητα και καλύτερη εμπειρία ύπνου.

Στο παρόν τεύχος λοιπόν, συγκεντρώσαμε πολλές και διαφορετικές

επιστημονικές απόψεις για τη δράση αυτών των προϊόντων, ώστε να ενημερωθείτε αναλυτικά για αυτήν τη νέα κατηγορία «θεραπευτικών όπλων» που αρχίζει να γίνεται δημοφιλής στους καταναλωτές και εντέλει ως επαγγελματίες υγείας να μπορείτε να διασφαλίζετε ότι τα όποια εμπόδια στη χορήγηση ο καταναλωτής θα τα ξεπεράσει με τη συμβουλή σας. Εξάλλου και οι ίδιες οι φαρμακευτικές εταιρείες παραγωγής φαρμακευτικής κάνναβης αναγνωρίζουν

πλέον την τάση του κοινού να εμπιστεύεται τον φαρμακοποιό και

αυτό συμπαρασύρει πλέον και τις στρατηγικές μάρκετινγκ που αξιοποιούν το ίδιο το φαρμακείο για την προσέλκυση των ασθενών. Βάσω Καλυβιώτη Αρχισυντάκτρια «Φαρμακευτικού Κόσμου»

Το πρώτο

περιεχόμενα

04 Editorial:

Κανναβινοειδή: Ραγδαία

ανάπτυξη για τις

φαρμακοβιομηχανίες, ιδιαίτερα δημοφιλή για τους

καταναλωτές

Special Report: Best in Pharmacy

Awards: Οι διακρίσεις της πενταετίας

38 «Best in Pharmacy Awards

5ετίας»: Οι 10 κορυφαίες εταιρείες που αναδείχθηκαν

08

Γεγονότα/Ειδήσεις/

Εξελίξεις σε συνεργασία

με το f.daily

16 Case study: Συνδυαστική

πώληση σιδήρου με συμπλήρωμα

διατροφής που περιέχει φυλλικό

οξύ με τη βοήθεια της f-anazitisi

Αποτελούν τα κανναβινοειδή

ένα νέο θεραπευτικό όπλο

στα φαρμακεία;

20 Συνέντευξη: Δημήτριος

Μπόγδανος: Συμπληρώματα

Διατροφής με CBD: Εξαιρετικά

αποτελεσματικά σε πολλές

νοσολογικές καταστάσεις

23 Παρουσίαση: Lavipharm:

Νέα συμπληρώματα διατροφής

LIFELAB CBD για τη σωματική και

ψυχική ευεξία

41 Παρουσίαση: Πετσιάβας Α.Ε. / Fillerina: Επαναστατική αγωγή γεμίσματος ρυτίδων & αύξησης όγκου χωρίς ενέσεις

44 Παρουσίαση: ΟΦΕΤ: Τα «Best in Pharmacy Awards» ψήφος εμπιστοσύνης στο φαρμακευτικό κλάδο!

46 Παρουσίαση: FITO: Στόχος της εταιρείας η αμείωτη αναβάθμιση των προϊόντων της

48 Παρουσίαση: Frezyderm: AntiWrinkle Rich για ορατή μείωση ρυτίδων και επαναφορά νεανικής, λαμπερής όψης

παθήσεων

στο φαρμακείο

52 Οι μυοσκελετικοί πόνοι και η αντιμετώπισή τους / Συντακτική ομάδα

Τασάκου b.tassakou@boussias.com

ΓΡΑΦΙΣΤΡΙΑ Ελένη Μακρυκώστα

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Κωνσταντίνος Χασιώτης

ΕΚΔΟΤΗΣ Μιχάλης Μπούσιας

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

Κατερίνα Πολυμερίδου

GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR

Λήδα Πλατή

24

Τα αξιόπιστα και υψηλής

ποιότητας προϊόντα έχουν θέση

στο φαρμακείο / Κωνσταντίνος

Κακονίκος

26 TIKUN CBD: Ολιστική και φυσική

ισορροπία για τις ενοχλήσεις της

καθημερινότητας

56 Υπέρταση: Το χειμώνα οι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο / Παναγιώτης Ιακωβής

58 Συμπληρώματα Διατροφής:

Τα σκευάσματα σιδήρου στη σιδηροπενική αναιμία / Σταύρος Μπαριάμης

28

Η δράση τους ανοίγει πολλούς

θεραπευτικούς ορίζοντες /

Μιχάλης Θεοδωρόπουλος

62 Καλλυντική φροντίδα: Τα ceramides βοηθούν στην πρόληψη και στη θεραπεία δερματολογικών προβλημάτων / Αναστασία Σαράφη

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα

Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452

32

Συνέντευξη: Χρυσούλα

Καραναστάση: Με τη σωστή

καθοδήγηση συμβάλλουν

σημαντικά στην ποιότητα ζωής

Φαρμακευτική Αγορά

66 Νέα προϊόντα

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΤΑ:

21-1740

34

Ένα τόσο φρέσκο

επιστημονικό πεδίο

δημιουργεί ευκαιρίες, αλλά

τονίζει και την επαγγελματική

μας ευθύνη / Ηλίας

Κατσόγιαννης

69 Εταιρικά νέα Κοινωνία

72 Αντιγόνη Παυλίδου: «Ανεκτίμητη

η ηθική και ψυχική ανταμοιβή που μου προσέφερε το συγγραφικό μου ταξίδι»

ISSN: 2732-6160

Σκανάρετε με το smart phone σας τον

κώδικα QR στο εξώφυλλο του περιοδικού, χρησιμοποιώντας τη δωρεάν εφαρμογή QR

Reader, και μεταφερθείτε στην ηλεκτρονική έκδοση του «Φαρμακευτικού Κόσμου».

Οργάνωση – λειτουργία φαρμακείου

Διαχείριση

– Πολιτισμός

Σε συνεργασία με το

Γεγονότα/Ειδήσεις/Εξελίξεις

Το περιοδικό «Φαρμακευτικός Κόσμος» συγκεντρώνει και παρουσιάζει μερικές

από τις σημαντικότερες εξελίξεις και ειδήσεις των τελευταίων δύο μηνών, όπως

καταγράφηκαν μέσα από το f.daily, το εξειδικευμένο B2B, καθημερινό e-newsletter

μας που απευθύνεται σε φαρμακοποιούς, decision makers, executives και experts

του φαρμακευτικού κλάδου, καθώς και σε όσους σχετίζονται με τον κλάδο

της αγοράς του φαρμακείου.

ΣΕ ΠΟΙΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΜΕΙΩΘΗΚΕ

Η ΤΙΜΗ ΚΑΤΑ 1900%;

Οι εντυπωσιακές τιμολογιακές μεταβολές

στο νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων

Εντυπωσιακή μεταβολή στις χονδρικές και στις λιανικές τιμές πολλών σκευασμάτων που αφορούν ορούς, είτε για νοσοκομειακή είτε για οικιακή χρήση, περιέχει το νέο αναθεωρημένο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης, το οποίο ισχύει για τις φαρμακαποθήκες από τις 20 Ιανουαρίου και για τα φαρμακεία από 30 Ιανουαρίου 2023. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η πιο σημαντική μεταβολή αφορά το προϊόν Water For Injections/Fresenius (solv.pa.in 100% btx20 ampsx10ml), με τη μείωση της χονδρικής και της λιανικής του τιμής να αγγίζει το ιλιγγιώδες ποσοστό των 1900%. Έτσι λοιπόν η λιανική τιμή του συγκεκριμένου σκευάσματος είναι από τις 30/01 στα 0,25€ (από 5€ που ήταν). Μεγάλες μειώσεις της τάξης του 900% κρύβει επίσης το νέο Δελτίο Τιμών και για μια σειρά από άλλα ενέσιμα διαλύματα και ορούς. Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι από τις 273 σελίδες με σκευάσματα που περιέχει το νέο Δελτίο Τιμών, οι 175 σελίδες περιέχουν φαρμακευτικά προϊόντα που δεν μεταβάλλεται η τιμή τους.

DEMO: ΝΕΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΣΤΗΝ

ΤΡΙΠΟΛΗ ΘΩΡΑΚΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ

Δυνατότητα παραγωγής 270 τόνων πρώτης ύλης

ετησίως και 324 εκατ. τεμαχίων ογκολογικών

και πενικιλινούχων φαρμάκων

Οι σημερινές ελλείψεις φαρμάκων σε διεθνές επίπεδο καταδεικνύουν εμφατικά τη σημαντική ανάγκη για την ύπαρξη ισχυρής ενδοκοινοτικής παραγωγής φαρμακευτικών σκευασμάτων και

την απεξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την προμήθεια πρώτων υλών από την Ινδία και την Κίνα. Η DEMO απαντά έμπρακτα στην ανάγκη, με την κατασκευή παραγωγικού hub στη Βιομηχανική

Περιοχή της Τρίπολης για την παραγωγή πρώτων υλών και τελικών φαρμάκων, τοποθετώντας την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή για τη διασφάλιση της επάρκειας της Ευρώπης σε φάρμακα. Το έργο της DEMO στην Τρίπολη υλοποιείται στο πλαίσιο του πολυδιάστατου επενδυτικού πλάνου ύψους €356 εκατ. που ανακοινώθηκε το Νοέμβριο του 2021 και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2027. Πιο συγκεκριμένα, το παραγωγικό campus εκτείνεται σε συνολική έκταση 74.000τ.μ. και επιπλέον των τεσσάρων παραγωγικών μονάδων πρώτων υλών φαρμάκων δυναμικότητας 270 τόνων, περιλαμβάνει και τέσσερις παραγωγικές μονάδες τελικών φαρμάκων δυναμικότητας 324 εκατ. τεμαχίων. Σε πλήρη λειτουργία, οι νέες μονάδες στην Τρίπολη αναμένεται να δημιουργήσουν περισσότερες από 600 άμεσες θέσεις εργασίας και να καλύψουν με τη δυναμική τους το 30% της Ε.Ε. σε πενικιλινούχα φάρμακα και το 37% της Ε.Ε. σε ογκολογικά, προάγοντας την Ελλάδα σε φαρμακευτικό hub της Ευρώπης.

«Είμαστε περήφανοι για το σπουδαίο έργο που υλοποιούμε

στην Τρίπολη, του οποίου η πρώτη φάση αναμένεται να

ολοκληρωθεί μέσα στο 2024, καθώς αναβαθμίζει την Τρίπολη

σε hub φαρμάκων της Ευρώπης και συμβάλλει στο μέγιστο

βαθμό στην αυτάρκεια της Ευρώπης σε φάρμακα. Σε μια εποχή

που οι υγειονομικές κρίσεις αναδεικνύουν τη σημασία ύπαρξης

παραγωγικής αυτάρκειας για τη διασφάλιση κάλυψης των

αναγκών σε φάρμακα, στη DEMO επενδύουμε με διορατικότητα, δημιουργώντας παραγωγικές υποδομές που θωρακίζουν

Ελλάδα και Ευρώπη», δήλωσε ο ∆ημήτρης ∆έμος, ∆ιευθύνων Σύμβουλος της DEMO.

Το επενδυτικό πλάνο ύψους €356 εκατ. της DEMO αντιστοιχεί σε

πάνω από το 25% του συνόλου των επενδύσεων της ελληνικής

φαρμακοβιομηχανίας, αναμένεται να αυξήσει το εγχώριο ΑΕΠ κατά

€1,13 δισ. και να δημιουργήσει περισσότερες από 600 άμεσες θέσεις εργασίας και περισσότερες από 800 έμμεσες θέσεις εργασίας ανά έτος κατά την κατασκευή και 3.700 κατά τη λειτουργία, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ.

Σε συνεργασία με το

Γεγονότα/Ειδήσεις/Εξελίξεις

ELPEN : ΝΕΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ

ΘΑ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ 6 ΕΚΑΤ.

ΑΣΘΕΝΩΝ

Σύμφωνα με τον Θ. Τρύφωνα η εταιρεία μένει

και επενδύει στην Ελλάδα Το νέο εργοστάσιο της

ELPEN στην Κερατέα, επένδυση ύψους 55 εκατ. ευρώ, έχει έκταση 10.000m2 και διαθέτει 2 μονάδες παραγωγής, καθώς και υπερσύγχρονα εργαστήρια έρευνας και ανάπτυξης. Η δραστηριό-

τητά του εστιάζει στην παραγωγή και ανάπτυξη εισπνεόμενων (για

το άσθμα και τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια) και στερεών μορφών (καρδιολογικά, αντιυπερτασικά, παθήσεις του αναπνευστικού, του ΚΝΣ, αντιβιώσεις). Σε πλήρη λειτουργία με τις 2 μονάδες παραγωγής του και με 3 βάρδιες/ημέρα μπορεί να παράξει 71 εκατ. συσκευασίες σε ετήσια βάση. Στα εισπνεόμενα έχει τη δυνατότητα να παράξει περισσότερες από 35 εκατ. συσκευασίες ετησίως, ενώ με τη λειτουργία της μονάδας στερεών μορφών (δισκία και κάψουλες), η παραγωγή θα φτάσει στις 36 εκατ. συσκευασίες ετησίως. Συγκριτικό πλεονέκτημα αποτελεί ο σχεδιασμός και η κατασκευή του. Είναι το μοναδικό εργοστάσιο στην Ελλάδα, του οποίου ο σχεδιασμός εξαρχής έχει γίνει με τρόπο που να παρέχει τη δυνατότητα χρήσης των πλέον σύγχρονων προωθητικών αερίων με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, σύμφωνα και με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές οδηγίες που θα τεθούν σύντομα σε ισχύ. Οι τεχνικές ιδιαιτερότητες λοιπόν και τα υψηλά κόστη κατασκευής του εργοστασίου με προδιαγραφές που να επιτρέπουν την ασφαλή χρήση των αερίων αυτών, το καθιστούν ένα από τα 5 εργοστάσια στην Ευρώπη με αντίστοιχες δυνατότητες.

Η ELPEN σήμερα καλύπτει 3,5 εκατ. ασθενείς και με τη συμβολή του

νέου της εργοστασίου στην Κερατέα θα καλύψει άμεσα περισσότε-

ρους από 6 εκατ. ασθενείς. Το νέο εργοστάσιο θα αποφέρει στα έσοδα του Δημοσίου 75 εκατ. ευρώ και στο ΑΕΠ 260 εκατ. ευρώ, ενώ θα συμβάλει καθοριστικά στην εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας.

βης. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο ΦΕΚ 5/Β/5-1-2023 η

τιμολόγηση γίνεται με αίτηση του Κατόχου Ειδικής Έγκρισης Κυκλοφορίας (Κ.Ε.Ε.Κ.) στο Τμήμα Τιμολόγησης του ΕΟΦ, μετά τη χορήγηση ειδικής άδειας κυκλοφορίας τελικού προϊόντος φαρμακευτικής κάνναβης. Ο κάτοχος είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει όλα τα πιστοποιητικά που περιγράφονται αναλυτικά στο ΦΕΚ, ενώ οι αιτήσεις τιμολόγησης μπορούν να υποβληθούν και ηλεκτρονικά. Οι τιμές παραγωγού (ex-factory) για τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης καθορίζονται με Δελτία Τιμών, που εκδίδει ο υπουργός Υγείας, ύστερα από πρόταση του ΕΟΦ και δεν απαιτείται να κυκλοφορεί το προϊόν σε άλλη χώρα πλην της Ελλάδας. Τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης ταξινομούνται ως μη αποζημιούμενα προϊόντα και αναλογικά δεν ανατιμολογούνται.

Στη χονδρική τιμή πώλησης περιλαμβάνεται το ποσοστό μεικτού

κέρδους του κατόχου αδείας χονδρικής πώλησης φαρμάκων, το

οποίο υπολογίζεται ως ποσοστό επί της τιμής παραγωγού. Η λιανική

τιμή καθορίζεται από τη χονδρική τιμή πώλησης, προσθέτοντας το νόμιμο κέρδος του φαρμακείου και τον ΦΠΑ. Η νοσοκομειακή τιμή πώλησης καθορίζεται με βάση την τιμή παραγωγού μειωμένη κατά 8,74%. Όταν τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης χορηγούνται από ιδιωτικά φαρμακεία, το ποσοστό μεικτού κέρδους του κατόχου αδείας χονδρικής πώλησης φαρμάκων ορίζεται ενδεικτικά

στο 5.4% επί της τιμής παραγωγού.

Το νόμιμο κέρδος του φαρμακείου ορίζεται ενδεικτικά στο 35% επί

της χονδρικής τιμής πώλησης.

Για τον καθορισμό των τιμών διεξάγεται από το αρμόδιο τμήμα του

ΕΟΦ, έρευνα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη χρήση της βάσης δεδομένων EURIPID, καθώς και στα στοιχεία από τις

αρμόδιες αρχές, σε φορείς των χωρών αυτών, ή σε επίσημους και έγκριτους Ευρωπαϊκούς φορείς.

ΜΟΝΟΕΔΡΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ: «ΑΔΙΚΑ

ΤΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

ΓΙΑ ΤΟ ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΜΑΣ»

Ως άδικα χαρακτηρίζει τα πρόστιμα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων

Ο

πρόεδρος της ELPEN και της ΠΕΦ Θεόδωρος Τρύφων σημείωσε πως «πήραμε μια δύσκολη απόφαση εν μέσω μνημονίων και επιστροφών να μείνουμε και να επενδύσουμε στην Ελλάδα και αυτή η επιλογή μας δικαιώθηκε», ενώ ανέφερε πως σημαντική παράμετρος για τη δημιουργία του νέου εργοστασίου υπήρξαν και τα κίνητρα που

δόθηκαν από την Πολιτεία που όπως σημείωσε είναι υπερκομματικά.

ΠΩΣ ΘΑ ΤΙΜΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ

ΤΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ

ΚΑΝΝΑΒΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση και δημοσιεύτηκε

σε ΦΕΚ

Δημοσιεύτηκε η Υπουργική Απόφαση με την οποία ρυθμίζονται οι όροι τιμολόγησης των τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάννα-

που επιβλήθηκαν για παράβαση ωραρίου λειτουργίας, ο φαρμακοποιός της Ζακύνθου Κωνσταντίνος Αβραμόπουλος. Όπως τονίζει μιλώντας στο τοπικό τύπο «τα μονοεδρικά φαρμακεία διέπονται από βασιλικό διάταγμα, το οποίο αναφέρει πως τα Σάββατα μπορούν να είναι ανοιχτά έως και 10 ώρες, ενώ για τις Κυριακές δεν υπάρχει καμία αναφορά, κάτι που σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να πράξει κατά βούληση. Δεν απαγορεύεται να είμαστε ανοιχτοί και καλυπτόμαστε». Σημειώνεται πως από την Περιφέρεια έχουν επιβληθεί δύο πρόστιμα με το πρώτο ύψους 500 ευρώ να αφορά τις εφημερίες της Κυριακής των περιφερειακών φαρμακείων, ενώ το δεύτερο πρόστιμο ήταν 4.000 ευρώ και αιτιολογία είχε το ελάχιστο ωράριο, το οποίο όπως αναφέρει δεν εφάρμοσαν τα μονοεδρικά φαρμακεία. Για αυτά τα δύο πρόστιμα οι φαρμακοποιοί έχουν προσφύγει στις αρμόδιες αρχές.

Γεγονότα/Ειδήσεις/Εξελίξεις

ΕΒΕΑ - ΙΔΡΥΣΗ FORUM ΙΑΤΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ

ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ & ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ

Με τη συμμετοχή των 5 εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο

Ενημερωτική σύσκεψη αναφορικά με την ίδρυση «FORUM Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων και Εξοπλισμού», με τη συμμετοχή εκπροσώπων των πέντε συλλόγων του κλάδου που δραστηριοποιούνται στην ιατροτεχνολογία, πραγματοποιήθηκε μετά από πρόσκληση της προέδρου του ΕΒΕΑ Σοφίας Κουνενάκη Εφραίμογλου. Στη συνάντηση συζητήθηκαν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ιατροτεχνολογικές επιχειρήσεις στο εμπόριο, την παραγωγή και εξαγωγή προϊόντων, αλλά και στην παροχή υπηρεσιών. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις δυσχέρειες που περιορίζουν την ανάληψη νέων παραγωγικών πρωτοβουλιών και την εισαγωγή νέων τεχνολογιών στον τομέα της υγείας.

Η πρόεδρος του ΕΒΕΑ εξέφρασε την πρόθεση του Επιμελητηρίου

να συμβάλει στην άμβλυνση των εμποδίων και να ενθαρρύνει κάθε

νέα αναπτυξιακή πρωτοβουλία, ενώ από όλους τους συμμετέχο-

ντες τονίστηκε η δημιουργική διάθεση συνεργασίας για την εξέλιξη των σκοπών του FORUM με επίκεντρο τις επιχειρήσεις.

Η

ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ

ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Τι μελετούν οι Merck & Bristol Myers Squibb στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

Αστροναύτες στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (International Space Station), που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη, διεξάγουν πειράματα για λογαριασμό φαρμακευτικών εταιρειών με στόχο να βελτιωθεί η ανάπτυξη και η παραγωγή φαρμάκων. Ο σταθμός διαθέτει το μοναδικό εργαστήριο μικροβαρύτητας στον... ευρύτερο

κόσμο, τον οποίο αξιοποιούν οι εταιρείες Merck, Bristol Myers Squibb (BMS), Amgen, Gilead Sciences, Eli Lilly κ.ά.

Η Merck μελετά τα μονοκλωνικά αντισώματα ως κρυσταλλικά εναιωρήματα με στόχο να καταστήσει την παραγωγή φαρμάκων ασφαλέστερη και πιο εύκολη. Τα κρυσταλλικά εναιωρήματα μπορούν να συμβάλλούν ώστε μια περίπλοκη έγχυση πολλών ωρών που απαιτεί τώρα π.χ. το pembrolizumab (ογκολογικό φάρμακο της εταιρείας), στο μέλλον να αντικατασταθεί με μια απλή ένεση στο ιατρείο. Η BMS επίσης διεξάγει έρευνα στο περιβάλλον μικροβαρύτητας που παρέχει ο διαστημικός σταθμός για να κατανοήσει

καλύτερα τη δομή της πρωτεΐνης και του τρόπου με τον οποίο

τα μόριά της αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Αυτό δίνει σημαντικές

πληροφορίες για τη σταθερότητα και για τον τρόπο ανάπτυξης

μιας ένωσης, ενώ συμβάλλει στην αύξηση της αποδοτικότητας μιας

φαρμακευτικής ουσίας μέσω του «καθαρισμού» της από προσμείξεις. Την επόμενη δεκαετία, η NASA σχεδιάζει την επέκταση των διαστημικών πόρων σε συνεργασία με ιδιωτικές επιχειρήσεις για την κατασκευή σχετικών υποδομών. Η μικροβαρύτητα θα προσφέρει

οφέλη στην ογκολογία, την ανοσολογία, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τη νευροεπιστήμη κ.ά., με την ανθρωπότητα να «απολαμβάνει»

βελτιωμένες λύσεις για τη σταθερότητα (άρα και τη διακίνηση και

αποθήκευση των φαρμάκων), καλύτερες διαδικασίες παραγωγής

βιολογικών σκευασμάτων, ακόμα και τρισδιάστατες εκτυπώσεις για

τη δημιουργία οργάνων προς μεταμόσχευση.

ΝΕΟΥ

ΤΥΠΟΥ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗ ΧΑΠ;

Ερευνητικές προσπάθειες από Sanofi, Regeneron,

AstraZeneca και Roche

Αν και υπάρχουν αρκετές βιολογικές θεραπείες για το άσθμα, με

το πρώτο φάρμακο να «κλείνει» φέτος τα 20 χρόνια κυκλοφορίας

του, δεν ισχύει το ίδιο για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπά-

θεια. Ωστόσο αυτή η εικόνα ενδέχεται να αλλάξει. Τουλάχιστον

έξι διαφορετικά βιολογικά σκευάσματα για τη ΧΑΠ μελετώνται επί

του παρόντος σε κλινικές δοκιμές φάσης 3, με τα αποτελέσματα

να αναμένονται τα επόμενα 1-2 χρόνια: το tezepelumab και το tozorakimab από την AstraZeneca, το astegolimab τη Roche κ.ά.,

ενώ πιο άμεσα, στα μέσα του 2023, θα δημοσιευτούν τα αποτελέσματα έρευνας που διεξάγει η Sanofi με τη Regeneron για τη

χρήση του μονοκλωνικού αντισώματος dupilumab.

Ο καθηγητής στο Imperial College του Λονδίνου Ian Adcock διευκρινίζει ότι οι διαθέσιμες συσκευές με βρογχοδιασταλτικά ανακουφίζουν από τα συμπτώματα, δεν στοχεύουν όμως στην υποκείμενη

αιτία της ΧΑΠ, ενώ «τα βιολογικά φάρμακα έχουν τη δυνατότητα

να επηρεάσουν τις διαδικασίες που προκαλούν την ασθένεια, εφόσον επιτευχθεί ο σωστός στόχος ανά ασθενή». Δυστυχώς οι βιολογικοί «στόχοι» που έχουν μέχρι σήμερα μελετηθεί για τη νόσο δεν έχουν στεφθεί με επιτυχία.

Καλύτερα αποτελέσματα προβλέπεται πιθανότατα να φέρουν οι

εξατομικευμένες θεραπείες, καθώς η έρευνα αφορά τώρα τη χρήση συγκεκριμένων βιοδεικτών που θα δώσουν την «κατεύθυνση»

της θεραπείας για συγκεκριμένους ασθενείς.

Για αποστολή δελτίων τύπου: Βάσω Καλυβιώτη, Ε: v.kalyvioti@boussias.com

Για διαφήμιση: Bαρβάρα Τασάκου, Ε: b.tassakou@boussias.com, Τ: 210 6617 777 (εσωτ 385)

Για συνδρομές: Ματίνα Μπελεγρή, Ε: mbelegri@boussias.com, Τ: 210-6617777 (εσωτ. 246)

2022 – Ιανουάριος 2023 |

Case Study

φυλλικό οξύ

Με τη βοήθεια της

το κέρδος στην επιστήμη σας

Άννα-Πάολα Αρβανιτάκη, βιολόγος - φαρμακοποιός, υπεύθυνη γραμμής επιστημονικής υποστήριξης f-anazitisi

Πριν δώσετε ένα σκεύασμα σε μια πελάτισσά σας, η οποία παρουσιάζει συμπτώματα αναιμίας, συζητάτε και ενημερώνεστε για τις ανάγκες της, τι της συμβαίνει και τι ζητάει από εσάς.

γυναίκα είναι έγκυος και εμφανίζεται με συμπτώματα

όπως κόπωση, δυσκολία στη συγκέντρωση, αίσθηση

κρύου, ωχρότητα και πρώιμο γκριζάρισμα των μαλλιών.

Ο θεράπων ιατρός της έχει συστήσει ένα σκεύασμα με

σίδηρο για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών της και την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

ΠΩΣ ΘΑ ΠΕΤΥΧΕΤΕ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ

ΠΩΛΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ

F-ANAZITISI;

Εξυπηρετώντας τον πελάτη

Προχωράτε με την πώληση του ιδιοσκευάσματος στο οποίο

καταλήξατε. Σκανάρετε τον κωδικό barcode του ιδιοσκευάσματος. Προχωράτε προς ολοκλήρωση της πώλησης.

Χρησιμοποιώντας την f-anazitisi

Ελέγχετε για αποτελέσματα, καθώς επιθυμείτε να συμβουλέψετε σωστά την πελάτισσα, αλλά και να προχωρήσετε σε συνδυαστική πώληση συμπληρώματος διατροφής που περιέχει βιταμίνη Β9 (φυλλικό οξύ). Εμφανίζονται αποτελέσματα για

όλες τις θεματικές ενότητες.

Επιλέγετε την ενότητα «ΦΆΡΜΆΚΟ & ΣΥΜΠΛΗΡΏΜΆΤΆ

ΔΙΆΤΡΟΦΗΣ». Εμφανίζεται η λίστα με όλα τα συμπληρώματα

διατροφής που μπορείτε να συγχορηγήσετε με το συγκεκριμένο

σκεύασμα, για κάθε ένδειξή του ξεχωριστά. Από τη λίστα συ-

μπληρωμάτων για την ένδειξή «Προληπτικά στην εγκυμοσύνη»

επιλέγετε τη βιταμίνη Β9.

Ενημερώνετε την πελάτισσα για τα οφέλη του φυλλικού οξέος

τόσο σε περιπτώσεις αναιμίας, όσο και προληπτικά κατά την εγκυ-

μοσύνη γενικότερα, καθώς μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα και άλλων γενετικών ανωμαλιών.

Προτείνετε την κατάλληλη δοσολογία.

Ρωτήστε την πελάτισσα αν λαμβάνει άλλου είδους φάρμακα

ή αν πάσχει από κοιλιοκάκη, ώστε να την προειδοποιήσετε για

πιθανή ελαττωμένη απορρόφηση του φυλλικού οξέος από τον οργανισμό και να της προτείνετε να προσαρμόσει τη δοσολογία

σε συνεννόηση με το γιατρό της.

Υπογραμμίστε τη σημασία του να αποφεύγεται η λήψη με τροφή και η κατανάλωση αλκοόλ, καθώς έτσι μπορεί να μειωθεί η βιοδιαθεσιμότητα του φυλλικού οξέος.

Προτείνετε τη λήψη του σκευάσματος σύμφωνα με τις οδηγίες της

f-anazitisi και προχωράτε στη συνδυαστική πώληση.

Η ΝΕΑ ΕΝΟΤΗΤΑ «ΦΑΡΜΑΚΟ & ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ»:

Περιλαμβάνει 500 μονογραφίες Συμπληρωμάτων Διατροφής, με αναλυτικές πληροφορίες για την ταυτότητα, τη δοσολογία και το προφίλ ασφαλείας τους.

Συνδέει τις ενδείξεις των φαρμάκων με εκείνες των Συμπληρωμάτων Διατροφής, δίνοντάς σας τη δυνατότητα εύκολης, γρήγορης και επιστημονικά τεκμηριωμένης συνδυαστικής πώλησης.

Δώστε στους ασθενείς σας την επιστημονική συμβουλή που χρειάζονται, στο χρόνο που βρίσκονται μπροστά στον πάγκο του φαρμακείου σας.

Συνδυαστική πώληση σιδήρου με συμπλήρωμα διατροφής που περιέχει

Οι πωλήσεις των κανναβινοειδών παρουσιάζουν διαρκώς ανοδική πορεία και στην Ελλάδα, αν και υπάρχει σαφέστατη άγνοια των πολιτών για τα οφέλη τους. Ενημερωθείτε αναλυτικά για τη δράση και τη χρήση τους, καθώς σύντομα θα αποτελέσουν μια νέα εμπορική ύλη για τα φαρμακεία.

Οργάνωση & λειτουργία φαρμακείου

Συμπληρώματα Διατροφής

με CBD: Εξαιρετικά αποτελεσματικά σε πολλές νοσολογικές καταστάσεις

Συνέντευξη του Δημήτριου

Είναι πλέον εξαιρετικά δημοφιλή, είναι αποτελεσματικά και οι τιμές τους

απευθύνονται στο μέσο πολίτη. Είναι μια νέα κατηγορία συμπληρωμάτων

διατροφής, με κύριο συστατικό το CBD, τα οποία προτείνονται ολοένα και από περισσότερους επιστήμονες υγείας για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.

στην αγορά και της κυκλοφορίας συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν κάνναβη του είδους Cannabis Sativa L, δηλαδή των CBD. Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Καθηγητής Παθολογίας και Αυτοάνοσων Νοσημάτων Δημήτριος Μπόγδανος δίνει χρήσιμες πληροφορίες για τις ιδιότητές τους και τη χρήση τους, ενώ συνάμα εξηγεί πως όλοι οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να φροντίσουν για τη ορθή χορήγησή τους. Στόχος είναι αυτά τα τόσο αξιόπιστα προϊόντα να μην πέσουν στην παγίδα της ίδιας της δημοφιλίας τους.

Τα κανναβινοείδη και ειδικά η κανναβιδιόλη

έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Είναι νόμιμη η χρήση τους; Πολύ εύλογη η ερώτησή σας. Ο κόσμος συγχέει την ινδική κάνναβη με τα κανναβινοειδή και την κανναβιδιόλη. Η χρήση της κανναβιδιόλης και των σκευασμάτων που κυκλοφορούν νόμιμα στο εμπόριο και ειδικά στα φαρμακεία ως συμπληρώματα διατροφής είναι τελείως νόμιμη και δεν πρέπει να φοβίζει το χρήστη ούτε φυσικά τον φαρμακοποιό.

‘Έχουμε ακούσει διάφορα για την ευεργετική

Τα προϊόντα CBD αναπτύσσονται τάχιστα, καθώς από

το Φεβρουάριο του 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

έχει καταχωρίσει τουλάχιστον 12 έγκυρες αιτήσεις

για CBD ως νέα τρόφιμα (novel food), ενώ η τάση

για έγκριση νέων αιτήσεων αναμένεται να συνεχιστεί στο πολύ

εγγύς μέλλον. Στην Ελλάδα, τον Ιούνιο του 2022 δημοσιεύτηκε η σχετική ΚΥΑ (1/6/2022-2712) στην οποία επικοινωνούνται οι όροι και προϋποθέσεις της νόμιμης παραγωγής, της θέσης τους

τους δράση σε διάφορες παθήσεις και νοσο-

λογικές οντότητες, από τον καρκίνο και την επιληψία μέχρι τα αυτοάνοσα νοσήματα και

τον πόνο. Μπορείτε να μας αποσαφηνίσετε τις

κλινικές τους ενδείξεις;

Δυστυχώς, συγχέονται οι κλινικές ενδείξεις της ινδικής κάνναβης, που για ιατρικούς και θεραπευτικούς λόγους χορηγείται σε διάφορες παθήσεις, με εκείνες της κανναβιδιόλης που τονίζω

για άλλη μια φορά είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής. Η ινδική

κάνναβη αποδεδειγμένα έχει θεραπευτική επίδραση σε διάφορα

νοσήματα, για παράδειγμα στον ανθεκτικό πόνο, στην επιληψία, στην ινομυαλγία και άλλα.

Οι κλινικές ενδείξεις της καναβιδιόλης τώρα γίνονται πιο ξεκά-

θαρες. Πρέπει λοιπόν να είμαστε προσεκτικοί στη χρήση της.

Υπάρχουν πάρα πολλές μελέτες που έχουν αποδείξει την αντιφλεγμονώδη, αναλγητική, αντιοξειδωτική και αντικαρκινική της

δράση, αλλά οι κλινικές μελέτες στις ανάλογες νοσολογικές

οντότητες είναι εξαιρετικά περιορισμένες και τα αποτελέσματα

ετερογενή. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να είναι

ένα επιμέρους εργαλείο στη φαρέτρα των θεραπόντων ιατρών, εξειδικευμένα και κατά περίπτωση.

Μπορείτε να μας δώσετε μερικά παραδείγμα-

τα από τη δική σας κλινική πρακτική για να

γίνει περισσότερο κατανοητό;

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συμπληρωματική της

θεραπεία σε ασθενείς με χρόνιο πόνο, νευροπαθητικό, ινομυαλγίας ή άλλο. Στην κλινική μου πρακτική έχω περισσότερους από

500 ασθενείς που στην παρούσα χρονική στιγμή τη χρησιμοποιούν (προτιμώ τα σκευάσματα υπογλώσσιας χορήγησης διαφόρων συγκεντρώσεων CBD από 5 έως 25%, ανάλογα με την

ένταση και την αιτία του πόνου).

Για παράδειγμα, σε ασθενείς με χρόνια ινομυαλγία, μπορεί να

έχει ευεργετικά αποτελέσματα, σε πολλές περιπτώσεις θεαματι-

κά. Οι ασθενείς αυτοί, συνήθως γυναίκες, οδηγούνται σε χορή-

γηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων με ισχυρή παυσίπονη δράση και/ή σε χορήγηση μυοχαλαρωτικών.

Τα παυσίπονα ή τα αντιφλεγμονώδη δεν έχουν καμιά επίδραση

στην επίδραση του πόνου, ενώ ή χρήση του CBD (συμπληρω-

ματικά της αγωγής τους) μπορεί: α) να έχει ισχυρή αναλγητική

δράση, β) μυοχαλαρωτική και γ) να βοηθήσει και στη βελτίωση

του ύπνου (που συνήθως είναι διαταραγμένος και δεν βελτιώνετε με υπνωτικά δισκία).

Ο πόνος είναι η κύρια ένδειξη χορήγησης/λή-

ψης κανναβιδιόλης;

Όχι φυσικά. Αλλά, αν το σκεφτείτε απλοϊκά, ένας ασθενής που

βιώνει χρόνιο πόνο για τον οποίο πρέπει να λαμβάνει ισχυρά

αναλγητικά φάρμακα με πολλαπλές παρενέργειες, ειδικά αν

έχει συννοσηρότητες, θα πρέπει αν μη τι άλλο να προσπαθήσει

να αντιμετωπίσει τον πόνο με σκευάσματα εξαιρετικά ασφαλή, όπως η κανναβιδιόλη.

Τονίζετε την ασφάλεια της κανναβιδιόλης και

γενικότερα των κανναβιδιοειδών. Τελικά δεν

έχουν παρενέργειες και είναι τελείως ασφαλή; Σαν συμπλήρωμα διατροφής είναι εξαιρετικά ασφαλές, ειδικά όταν χρησιμοποιείται με σύνεση και σε σχετικά μικρές συγκεντρώσεις (μιλάω για τη CBD στη συγκέντρωση του 5% ως τυπικό παράδειγμα). Τα ενδεχόμενα προβλήματα μπορεί να προκύψουν σε ασθενείς με συννοσηρότητες κυρίως νευρολογικής φύσης

(π.χ. καταθλιπτική συνδρομή) που λόγω και της παράλληλης χρήσης αντικαταθλιπτικών ουσιών μπορεί να προκύψουν ανεπιθύμητες ενέργειες ή παρενέργειες λόγων των αλληλεπιδράσεών τους. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε ασθενείς με παράλληλη χρήση αντιαιμοπεταλιακών και αντιπηκτικών φαρμάκων, που πάντα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Γενικά, είναι ελάχιστα τα πρροβλήματα που μπορούν να δημιουργηθούν και αν χορηγούνται με την καθοδήγηση του θεράποντα σε συνεννόηση με τον φαρμακοποιό δεν προκύπτουν προβλήματα. Αξίζει να σημειώσω ότι η κανναβιδιόλη δεν δημιουργεί εξάρτηση, δεν έχει υπνωτική δράση (οι ασθενείς μπορούν να τη λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας χωρίς να φοβούνται πιθανή υπναγωγό δράση και προβλήματα στην οδήγηση κ.α.).

Η χρήση της κανναβιδιόλης και των σκευασμάτων που κυκλοφορούν νόμιμα στο εμπόριο και ειδικά στα φαρμακεία ως συμπληρώματα διατροφής είναι τελείως νόμιμη και δεν πρέπει να φοβίζει το χρήστη ούτε φυσικά τον φαρμακοποιό

Στις ομιλίες σας τονίζετε τακτικά την πιθανή ευεργετική της δράση σε προβλήματα του ανοσοποιητικού. Έχουν όντως θέση σε αυτοάνοσα ή άλλα νοσήματα;

Εξαιρετική ερώτηση. Τώρα τρέχουν κλινικές μελέτες και μαθαίνουμε περισσότερα για την ανοσοκατασταλτική της δράση, ειδικά σε αυτοάνοσα νοσήματα που χαρακτηρίζονται από πόνο όπως τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα, π.χ. η ρευματοειδής

αρθρίτιδα, στα οποία η χρήση της κανναβιδιόλης γίνεται με διττό σκοπό. Πρώτον, την αναλγητική της δράση και δευτερευόντως την ανοσοκατασταλτική της.

Σε πειραματόζωα, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Χρειάζε-

ται ωστόσο προσοχή, γιατί πολλά από τα εντυπωσιακά αποτελέσματα σε πειραματικά μοντέλα νοσημάτων δεν έχουν επαληθευτεί στην κλινική πρακτική.

Τελειώνοντας τη συνέντευξή μας και αφού

σας ευχαριστήσω προκαταβολικά, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν συστήνετε τη χρήση της κανναβιδιόλης ανεπιφύλακτα.

Θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σας. Η κανναβιδιόλη έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. Διαφημίζεται τόσο πολύ στο διαδίκτυο

που πολλοί χρήστες δεν ξέρουν καν γιατί την παίρνουν. Πολλοί τη λαμβάνουν στο πλαίσιο της ευεξίας και της αντιφλεγμονώδους δράσης της και όχι γιατί έχουν κάποια πάθηση. Άλλοι την παίρνουν γιατί υποτίθεται ότι έχει αντιυπερτασική δράση ή γιατί με αυτή μπορεί να χάσουν βάρος. Δημιουργούνται προσδοκίες που δεν εκπληρώνονται και σε αυτό το επίπεδο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Έχουμε ισχυρά κλινικά δεδομένα άλλα χρειαζόμαστε περισσότερα. Δεν τη συστήνω ανεπιφύλακτα, παρά μόνο αν ξέρω το προφίλ του χρήστη. Είμαι πολύ προσεκτικός

από αυτούς πιστεύουν ότι

λαμβάνοντας κανναβινοειδή θα

αντικαταστήσουν φάρμακα και

θεραπείες και αυτό αν μη τι άλλο

αποπροσανατολίζει και μπορεί να

αποβεί επικίνδυνο

σε ασθενείς με πολυφαρμακία και συννοσηρότητες αλλά γνωρίζοντας το ασφαλές προφίλ της δεν διστάζω να τη χορηγήσω όταν προσδοκώ θεραπευτικό αποτέλεσμα σε πλείστες των περιπτώσεων.

Προσοχή χρειάζεται στις προσδοκίες των ασθενών, πολλοί από αυτούς πιστεύουν ότι λαμβάνοντας κανναβινοείδη (που ξανατονίζω ότι είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής) θα αντικαταστήσουν

φάρμακα και θεραπείες και αυτό αν μη τι άλλο αποπροσανατολίζει και μπορεί να αποβεί επικίνδυνο.

Έχετε κάτι που θα θέλατε

να συμβουλεύσετε

τους ιατρούς και τους φαρμακοποιούς;

Πρέπει να βρίσκονται σε επαφή με τους ιατρούς, να ενημερωθούν περισσότερο για τις ενδείξεις, αντενδείξεις και πιθανές παρενέργειες και να οικειοποιηθούν τα σκευάσματα, γιατί θέλοντας και μη λόγω της δημοφιλίας τους τεράστιος αριθμός πολιτών τα λαμβάνει ακόμη και χωρίς ένδειξη. ●

Προσοχή χρειάζεται στις προσδοκίες των ασθενών, πολλοί

Lavipharm

Η

LIFELAB CBD είναι βασισμένη σε καινοτόμες φόρμουλες

που έχουν αναπτυχθεί από το R&D τμήμα της Tikun Olam Europe, την πρωτοπόρο εταιρεία παγκοσμίως στην έρευ-

να, ανάπτυξη και παραγωγή προϊόντων φαρμακευτικής

κάνναβης. Όλα τα προϊόντα LIFELAB παράγονται στη Γαλλία από πι-

στοποιημένες πρώτες ύλες vegan και σύμφωνα με τις αυστηρότερες

προδιαγραφές.

Πρόκειται για κανναβινοειδή φυτικής προέλευσης ευρέως φάσματος

που συμβάλλουν στη σωματική και ψυχική ευεξία, την τόνωση και

την ενεργητικότητα, και τη διατήρηση του οργανισμού σε ισορροπία.

Παράλληλα, έχουν ευεργετικά οφέλη στην αντιμετώπιση του άγχους, αποτελώντας σύμμαχο ιδιαίτερα στο σύγχρονο τρόπο ζωής με τους

έντονους ρυθμούς και τα αυξημένα επίπεδα στρες.

Η σειρά LIFELAB CBD περιλαμβάνει 5 προϊόντα, τα οποία δρουν στοχευμένα στις ενοχλήσεις της καθημερινότητας, ενώ συγχρόνως

ωφελούν συνολικά τον ανθρώπινο οργανισμό.

Τα προϊόντα διατίθενται σε μορφή υπογλώσσιων σταγόνων για

μέγιστη απορρόφηση και ταχύτερη δράση, με ευχάριστη γεύση

εσπεριδοειδών. Δεν προκαλούν εξάρτηση. Δεν απαιτούν ιατρική

συνταγή, αλλά είναι σημαντική η επιστημονική συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού, που γνωρίζουν το ιστορικό και ορίζουν τη δοσολογία, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε ατόμου.

Η σειρά LIFELAB CBD περιλαμβάνει:

ΑΜ⁺ ΓΙΑ ΤΟΝΩΣΗ

5% CBD & CBG

10ml (200 σταγόνες)

Διατηρεί την ισορροπία και την ευεξία και βοηθάει ιδιαίτερα

στην τόνωση και την ενεργητικότητα.

24Η ΓΙΑ ΧΑΛΑΡΩΣΗ

5%, 10%, 20% CBD

10ml

Νέα συμπληρώματα διατροφής LIFELAB CBD για τη σωματική

και ψυχική ευεξία

ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΑ ΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΗ ΕΝΑ ΝΕΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΟΠΛΟ ΓΙΑ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ;

ποιότητας προϊόντα έχουν θέση

στο φαρμακείο

Τα τελευταία χρόνια έχουν έλθει στο προσκήνιο προϊόντα με κανναβινοειδή, με ισχυρισμούς για το θεραπευτικό τους όφελος. Αυτό έχει προκύψει για διάφορους λόγους, κυρίως όμως λόγω της παγκόσμιας τάσης να διερευνηθεί

η εξάπλωση της θεραπευτικής χρήσης της ινδικής κάνναβης σε διάφορες

μορφές και για διάφορες νοσολογικές οντότητες.

Κωνσταντίνος

Κακονίκος φαρμακοποιός MSc, αντιπρόσωπος του

τρέχουσα νομοθετική ρύθμιση για προϊόντα με κανναβινοειδή μπορεί να τα χαρακτηρίζει είτε προϊόντα διατροφής είτε συμπληρώματα διατροφής, νομοθετώντας περιορισμούς κυρίως στην περιεκτικότητά τους σε THC. Το διάσημο ψυχοτρόπο συστατικό του φυτού, Δ9 τετράυδροκανναβινόλη (THC), περιγράφεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) ανάμεσα σε άλλα και για το σύνδρομο εξάρτησης (λόγω της «ευφορικής» του δράσης). Για αυτήν τη δράση του έχει διαδοθεί παγκόσμια –παρά την περιοριστική νομοθεσία– η ψυχαγωγική χρήση του (recreational cannabis use).

Όταν υπάρχει σε ένα προϊόν THC, το προϊόν κατατάσσεται στα φάρμακα. Την ημερομηνία γραφής του άρθρου δεν διατίθενται εγκεκριμένα φάρμακα στην Ελλάδα, αλλά αναμένεται να διατεθούν τους επόμενους μήνες. Υπάρχουν μάλιστα εκτιμήσεις για διάθεσή τους το καλοκαίρι του 2023.

ΤΑ ΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΗ

ΩΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ

Τα κανναβινοειδή που έχουν ταξινομηθεί ως συμπληρώματα διατροφής

για τα φαρμακεία, δεδομένου ότι οι φαρμακοποιοί έχουν εξαιρετική εμπειρία και ιστορικό στην επιτυχημένη διαχείριση συμπληρωμάτων διατροφής. Τα συστατικά τους είναι το CBD (κανναβιδιόλη), το CBG (κανναβιγερόλη) ή μείγματα αναλογιών τους.

Κριτήρια για την επιτυχημένη τοποθέτηση και ανάπτυξή τους ως

συμπληρώματα διατροφής είναι:

Να διατεθούν από αξιόπιστους παραγωγούς-προμηθευτές που

γνωρίζουν και σέβονται την αξία των προϊόντων που προβάλλουν θεραπευτικούς ισχυρισμούς.

Να υπάρξει εκπαίδευση της φαρμακευτικής κοινότητας, τόσο

βασική όσο και πρακτική, με στόχο την απάντηση στα εξής: Ποιο

κανναβινοειδές ή αναλογία κανναβινοειδών, σε ποιον άνθρωπο, για ποια ανάγκη, σε ποια δόση, για ποιο χρονικό διάστημα.

Επίσης, προκειμένου ένας εκπαιδευμένος φαρμακοποιός να συστήσει κανναβινοειδή ως OTC, πρέπει αυτά να έχουν παρουσιάσει αποδείξεις σε κλινικές μελέτες ότι είναι ασφαλή (όταν κάποιος λαμβάνει τη σωστή δόση) και ότι είναι αποτελεσματικά (όταν κάποιος λαμβάνει τη σωστή δόση, στη σωστή ένδειξη για κατάλληλο χρονικό διάστημα).

Τα τελευταία χρόνια, με τη σιωπηρή συνενοχή προμηθευτών ή και ενθουσιωδών επαγγελματιών υγείας, αρκετά προϊόντα έχουν διατεθεί και «δοκιμαστεί» από εναλλακτικά δίκτυα ή και διαδικτυακά κανάλια. Πολλοί συμπολίτες μας παρασύρθηκαν από την ελπίδα τους να ανακουφιστούν οι ίδιοι ή να ανακουφίσουν τους δικούς τους ανθρώπους. Μια άμεση συνεισφορά του δικτύου των πρωτοβάθμιων κοινοτικών φαρμακείων είναι η διάθεση αξιόπιστων, υψηλής ποιότητας και αναγνωρισιμότητας προϊόντων, για τα οποία δεν απαιτείται ιατρική συνταγή, με υψηλές προδιαγραφές

Τα αξιόπιστα και υψηλής

Οργάνωση – Λειτουργία Φαρμακείου

και ονομαστικές περιεκτικότητες που ταυτίζονται με τις πραγματικές. Μια δεύτερη συνεισφορά θα είναι η ρεαλιστική καθοδήγηση

στο προϊόν που έχει τεκμηριωμένη θετική επίδραση στην ανάγκη

του επισκέπτη του φαρμακείου, αποφεύγοντας τη διατύπωση

υπερβολικών ή φρούδων προσδοκιών!

Υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού, το

οποίο «διψά» να αντιμετωπίσει καθημερινά προβλήματά του ή να

έχει ευζωία και ευεξία χωρίς να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή

ή «νερό του καματερού». Από αυτήν την ομάδα του πληθυσμού

θα μπορούσαν να προέρχονται οι πρώιμοι χρήστες των συμπλη-

ρωμάτων διατροφής με κανναβινοειδή με την καθοδήγηση του

φαρμακοποιού τους.

ΟΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

Σύμφωνα με την ανασκόπηση της τρέχουσας βιβλιογραφίας έχουμε ένα αυξανόμενο σώμα ενδείξεων ότι τα OTC φυτοκανναβινοειδή έχουν όφελος στην αντιμετώπιση της αϋπνίας, στη φροντίδα

του πόνου (χρόνιο πόνο, ημικρανίες), στη διαχείριση του στρες, στην προαγωγή της ευεξίας.

Επιπλέον, σε κάποια ειδικά

επιληπτικά σύνδρομα (Dravet, LennoxGastaut) μειώνουν κατά πολύ τον αριθμό των επεισοδίων. Για

αυτά οι νευρολόγοι συνιστούν συνήθως μεγάλες δόσεις και για

αυτές τις ενδείξεις κυκλοφορούν αδειοδοτημένα φάρμακα, όχι

όμως στην Ελλάδα ακόμη.

Αξιολογώντας τις παραπάνω ενδείξεις και τα δημογραφικά στοι-

χεία σε εξέλιξη, τις τάσεις για τη διαχείριση των παραπάνω με συμπληρωματικές-εναλλακτικές αγωγές, οι προοπτικές της εισα-

γωγής στη φαρέτρα των επιλογών είναι εξαιρετική. Για τα φαρμακευτικά προϊόντα που θα διατεθούν μελλοντικά ως

φάρμακα με THC, υλοποιείται μια μεγάλη επένδυση για την παραγωγή τους στην Ελλάδα. Οι ενδείξεις θα είναι σύμφωνα με τα καλύτερα σημερινά διαθέσιμα δεδομένα: η αντιμετώπιση του πόνου (του χρόνιου), η ναυτία που σχετίζεται με χημειοθεραπείες, η αϋπνία, το γλαύκωμα, η αντιμετώπιση της σπαστικότητας σε διάφορες καταστάσεις (πολλαπλή σκλήρυνση κλπ.), η σαρκοπενία λόγω μείωσης της όρεξης. Εδώ, η εκπαίδευση των ασθενών στην ορθή χρήση φαρμακευτικής κάνναβης θα είναι μία πρόκληση. Συμπερασματικά, η φαρμακευτική κοινότητα οφείλει με προσοχή, σύνεση και ενθουσιασμό και όχι προκατάληψη να αποδεχτεί και να αναλάβει τον κατάλληλο ρόλο και την ευθύνη που έρχεται με την ταυτότητα του επαγγελματία υγείας, ώστε να διασφαλίσει την ασφαλή πρόσβαση όλων των Ελλήνων σε όλες τις δυνατότητες

που θα προσφέρει η διάθεση προϊόντων με φυτοκανναβινοειδή, είτε ως ΟΤC είτε ως συνταγογραφούμενα φάρμακα. ●

Σημείωση: Στο παρόν άρθρο σκόπιμα δεν έχει

Προκειμένου ένας εκπαιδευμένος φαρμακοποιός να συστήσει κανναβινοειδή ως OTC, πρέπει αυτά

ασφαλή

TIKUN CBD: Ολιστική

ισορροπία για τις ενοχλήσεις της καθημερινότητας

Οι προσδοκίες για τα προϊόντα CBD είναι μεγάλες σε όλη την επιστημονική κοινότητα. Υπάρχουν ήδη αρκετές δημοσιεύσεις που υποστηρίζουν τις ευεργετικές ιδιότητες της κανναβιδιόλης (CBD), για παράδειγμα ότι είναι αποτελεσματική στη διαχείριση του άγχους, στην αντιμετώπιση των διαταραχών διάθεσης, στη βελτίωση του ύπνου και στην αντιμετώπιση νευροπαθητικών

και σωματικών πόνων.

4. Ορεξιογόνο στην παρηγορητική (ανακουφιστική) φροντίδα ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπείες για καρκίνο ή επίκτητη ανοσολογική ανεπάρκεια (AIDS).

Ελευθέριος Αζάς

Παθολόγος – Διαβητολόγος, Άν. Διευθυντής Γ’ Παθολογικής

Κλινικής ΥΓΕΙΆ

αράλληλα, η κανναβιδιόλη (CBD) έχει αποδεδειγμένη αντι-επιληπτική δράση στα σύνδρομα Dravet και Lennox-Gastaut, καθώς επίσης στην οζώδη σκλήρυνση μειώνοντας την ένταση και τη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων. Ωστόσο δεν έχει μελετηθεί ο βαθμός της θεραπευτικής τους δράσης σε μακροχρόνιο επίπεδο. Όμως, όσο αυξάνεται

η έρευνα για το Ενδοκανναβινοειδές Σύστημα (ΕΚΣ) και τα φυτοκανναβινοειδή, τόσο περισσότερα δεδομένα σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητες της CBD και των υπόλοιπων φυτοκανναβινοειδών θα προκύπτουν. Σε ό,τι αφορά τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, οι εγκεκριμένες θεραπευτικές τους χρήσεις είναι οι εξής:

1. Πρόληψη και αντιμετώπιση σοβαρής ναυτίας ή εμέτου από χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και συνδυαστική θεραπεία έναντι HIV ή ηπατίτιδας C.

2. Αντιμετώπιση χρόνιου πόνου, που σχετίζεται με καρκίνο ή παθήσεις του ΚΝΣ ή ΠΝΣ, όπως νευροπαθητικός πόνος που προκαλείται από: νευρική βλάβη, «μέλος φάντασμα», νευραλγία τριδύμου, μεθερπητική νευραλγία.

3. Αντιμετώπιση σπαστικότητας που σχετίζεται με σκλήρυνση κατά πλάκας ή βλάβες του νωτιαίου μυελού.

Μια από τις ιδιομορφίες των κανναβινοειδών είναι ότι η δοσολογία τους διαφέρει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Συγκεκριμένα, συστήνεται η χορήγηση να ξεκινά με χαμηλή δόση και να αυξάνεται αργά έτσι ώστε κάθε άνθρωπος να υπολογίσει την ιδανική για αυτό

δοσολογία. Για τη σειρά Tikun Any Time συστήνεται οι λήπτες

να ξεκινούν με τον κωδικό Any Time 5% με τη λήψη 1 σταγόνας

3 φορές την ημέρα (πρωί, μεσημέρι, βράδυ) και ανά 2-3 ημέρες

να αυξάνουν τη δόση κατά 1 σταγόνα στην κάθε λήψη έως ότου

υπολογίσουν την ιδανική τους δοσολογία.

Η σειρά συμπληρωμάτων διατροφής TIKUN CBD δρα επικεντρωμένα στις ενοχλήσεις της καθημερινότητας, ενώ συγχρόνως ωφελεί

ολόκληρο τον οργανισμό παρέχοντας ολιστική, φυσική ισορροπία.

Αποτελείται από 5 συμπληρώματα που περιέχουν διαφορετικές συγκεντρώσεις και είδη κανναβινοειδών (CBD, CBG, CBN) και καλύπτουν 3 βασικές ανάγκες:

Ισορροπία και Ευεξία Τόνωση και Ενεργητικότητα

Καλύτερη εμπειρία ύπνου.

Οι Έλληνες καταναλωτές θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί με

την προέλευση κάθε προϊόντος, καθώς η ποιότητά του είναι άρρηκτα

συνδεδεμένη με τις ευεργετικές του ιδιότητες. Η σειρά TIKUN CBD

έχει το πολύ σημαντικό πλεονέκτημα ότι φέρει την εγγύηση και την

αξιοπιστία μιας φαρμακευτικής εταιρείας. Υποστηρίζεται παράλληλα

από την τεχνογνωσία και την εκτεταμένη κλινική εμπειρία της Tikun

Olam, ενός ισχυρού παγκοσμίως, brand name.

και φυσική

ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΑ ΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΗ ΕΝΑ ΝΕΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΟΠΛΟ ΓΙΑ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ;

πολλούς

Ο

γενικός πληθυσμός στη μετά-Covid-19 εποχή χαρακτηρίζεται δυστυχώς

από αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, εξάντληση, γνωστικές δυσλειτουργίες, χρόνιους πόνους, διαταραχές ύπνου, αναπνευστικά προβλήματα, πεσμένο ανοσοποιητικό και υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής [1]. Η κάνναβη και τα φυτοκανναβινοειδή συμβάλλουν ζωτικά στην αναστήλωση του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος που επηρεάζει ευθέως την ομοιόσταση

του οργανισμού και προσφέρουν λειτουργική ανακούφιση για πολλά από τα παραπάνω συμπτώματα.

φορετικών ασθενειών, πέρα από την Covid-19 [10, 11].

Γι’ αυτό με την ΚΑΝΝΑΒΙΟ θεωρούμε ότι η κάνναβη μπορεί να

Μιχάλης Θεοδωρόπουλος

Σύμβουλος περιβάλλοντος

και εφαρμογών κάνναβης, Πρόεδρος Δ.Ε. Κ ΆΝΝΆΒΙΟ, www.kannabio.gr

Πρόσφατες επιστημονικές έρευνες παραθέτουν τη θετική επίδραση των κανναβινοειδών και ιδιαίτερα της κανναβιδιόλης (CBD) και της κανναβιγερόλης (CBG) όχι μόνο στην πρόληψη της μόλυνσης από

SARS-CoV-2 [2], αλλά και στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων Covid-19 [3, 4], ενώ οι χρήστες κάνναβης που χρειάστηκαν νοσηλεία είχαν καλύτερη κλινική εικόνα από τους μη-χρήστες [5].

Πρόσφατα μάλιστα ξεκίνησαν στην Αγγλία κλινικές δοκιμές δεύτερης φάσης για την επίδραση της CBD στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου Long Covid [6], αφού οι αρχικές ενδείξεις ήταν πολύ ενθαρρυντικές [7].

Ευτυχώς σε ολόκληρο τον κόσμο αναγνωρίζεται πλέον ότι η απαγόρευση της κάνναβης είχε καταστροφικά και τα αντίθετα από τα προσδοκόμενα αποτελέσματα [8]. Όπου υπάρχει αποποινικοποίηση της χρήσης και νόμιμη ρύθμιση της παραγωγής και πώλησης, η έρευνα έχει απελευθερωθεί από τα δεσμά της απαγόρευσης και παράγει εντυπωσιακά αποτελέσματα σχετικά με το θεραπευτικό ρόλο των κανναβινοειδών. Οι δεκάδες χιλιάδες πλέον επιστημονικές δημοσιεύσεις [9] αποδεικνύουν ότι τα φυτοκανναβινοειδή έχουν θετική επίδραση σε ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων δια-

2022 – Ιανουάριος 2023 |

αποτελέσει τη σωτηρία του πλανήτη και της ανθρωπότητας, όχι

μόνο για τα πολύ σημαντικά της περιβαλλοντικά οφέλη σε ό,τι αφορά τη προστασία της βιοποικιλότητας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και για τη συμβολή της στην ενδυνάμωση της δημόσιας υγείας, τη βελτίωση της ποιότητας

ζωής και τη διασφάλιση ενός βιώσιμου εισοδήματος μέσω της εργασίας στον κλάδο.

Η ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ, Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ NOVEL FOOD & Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ

Τα προϊόντα OTC με ελάσσονα κανναβινοειδή (CBD, CBG, CBN, CBC), που κυκλοφορούν ευρέως σε όλη την Ευρώπη τα τελευταία δέκα χρόνια και βρίσκουν σιγά-σιγά τη θέση τους και στα ελληνικά φαρμακεία, βρίσκονται προς το παρόν σε μια γκρίζα ζώνη του νόμου πανευρωπαϊκά, καθώς η Ε.Ε. τα έχει κατατάξει

από το 2019 στα καινοφανή τρόφιμα (novel food), αλλά έχει «παγώσει» τη διαδικασία αδειοδότησής τους από το καλοκαίρι του 2022.

Στην Ελλάδα η πρόσφατή ΚΥΑ για τα συμπληρώματα διατρο-

φής από κάνναβη αλλά και η επεξηγηματική εγκύκλιος από τον

ΕΟΦ περιέπλεξαν περαιτέρω την κατάσταση, καθώς επιτρέπουν

μόνο τις πρώτες ύλες από σπόρο που δεν περιέχουν THC στην

παρασκευή τους.

Η πάγια θέση των παραγωγών πανευρωπαϊκά είναι ότι τα εκχυλίσματα πλήρους φάσματος (THC<0.2%) δεν μπορεί να είναι καινοφανή τρόφιμα, καθώς η κάνναβη είναι στην ανθρώπινη διατροφή εδώ και χιλιάδες χρόνια, το σύνολο του ανθού, όχι

Η δράση τους ανοίγει

θεραπευτικούς ορίζοντες

- Λειτουργία Φαρμακείου

μόνο ο σπόρος και το έλαιο σπόρου. Ως novel food μπορούν να

θεωρηθούν μόνο τα σκευάσματα με απομονωμένα κανναβινοει-

δή (σε κρυσταλλική μορφή) και υψηλή περιεκτικότητα σε CBD

(χωρίς THC). Άλλωστε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

έχει αποφανθεί από το 2020 (υπόθεση Kanavape) ότι τα εκ-

χυλίσματα κανναβιδιόλης (CBD), που περιέχουν THC<0.2%, δεν

θεωρούνται «ναρκωτικές» ουσίες και δεν μπορεί να απαγορευτεί

η εμπορία τους από τα κράτη μέλη, καθώς η CBD «δεν φαίνεται να έχει ψυχοτρόπους ή επιβλαβείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη

υγεία» [12].

Στην Ελλάδα τα συμπληρώματα διατροφής από κάνναβη δεν

πρέπει να περιέχουν καθόλου THC, αποκλείοντας με αυτό τον

τρόπο τα πιο αποτελεσματικά [13, 14, 15, 16] έλαια πλήρους

φάσματος με THC<0.2%, αλλά εκκρεμούν οι εγκρίσεις των φα-

κέλων novel food σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να μπορέσει να

δεχθεί ο ΕΟΦ γνωστοποιήσεις.

Καθώς το novel food catalogue δεν είναι ένα νομικά δεσμευτικό

κείμενο, η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε, αν το ήθελε, αντί

να παραπέμψει το θέμα των κανναβινοειδών στο Γενικό Χημείο

του Κράτους για να το μπλοκάρει, να επιτρέψει την κυκλοφορία

των εκχυλισμάτων πλήρους φάσματος με κανναβινοειδή μέχρι

μια συγκεκριμένη περιεκτικότητα CBD (και THC<0.2%) ως OTC

συμπληρώματα διατροφής και να ρυθμίσει ως καινοφανή τρό-

φιμα τα σκευάσματα με υψηλότερες συγκεντρώσεις σε CBD και

ιδιαίτερα όσα παρασκευάζονται με απομονωμένα κανναβινοει-

δή. Αυτό όχι μόνο θα άνοιγε περαιτέρω το δρόμο για να πωλού-

νται νόμιμα και απρόσκοπτα αυτά τα λειτουργικά φυτικά σκευ-

άσματα στα φαρμακεία ως συμπληρώματα διατροφής, αλλά θα

προσέλκυε επενδυτές από όλο τον κόσμο για την παραγωγή

αντίστοιχων σκευασμάτων στην Ελλάδα. Προς το παρόν καμιά

εταιρεία δεν έχει γνωστοποίηση από τον ΕΟΦ ως συμπλήρωμα διατροφής, αφού εκκρεμεί η διαδικασία πανευρωπαϊκά, με αρκετές εταιρείες να συμμετέχουμε σε φακέλους υποψηφιότητας novel food.

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ

ΜΕ ΗΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑ

Η ΚΑΝΝΑΒΙΟ είναι ένας καθετοποιημένος παραγωγικός συνεταιρισμός με έδρα το Βόλο, που στοχεύει στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων ελληνικής βιολογικής κάνναβης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών μέσα από την πλήρη αξιοποίηση του φυτού. Από το 2016 που διαχειρίστηκε τις δύο πρώτες άδειες καλλιέργειας μετά την άρση της απαγόρευσης μέχρι σήμερα, η ΚΑΝΝΑΒΙΟ έχει καλλιεργήσει σε συνεργασία με βιολογικούς παραγωγούς περισσότερα από 750 στρέμματα βιολογικής γης, δεσμεύοντας περισσότερους από 1200 τόνους διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Παράλληλα, έχει αναπτύξει με ήθος και συνέπεια, σε συνεργασία με πιστοποιημένα εργαστήρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μια σειρά από λειτουργικά τρόφιμα, εκχυλίσματα και καλλυντικά με πρώτες ύλες βιολογικής κάνναβης ιδίας παραγωγής, ενώ αναπτύσσει σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς, ερευνητικά έργα με στόχο την πλήρη κατανόηση των δυνατοτήτων του φυτού.

CANNABINAUTISM: ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ

Σχετικά με τα εκχυλίσματα κανναβιδιόλης (CBD), η ΚΑΝΝΑΒΙΟ συνεργάζεται στο έργο CANNABinAutism με ερευνητικούς

ΚΑΝΝΑΒΙΟ & ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

φορείς για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας αγωνιστών και ανταγωνιστών του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος σε ζωικό μοντέλο του αυτισμού.

Εκτός από την ΚΑΝΝΑΒΙΟ, το έργο υλοποιούν ο τεχνοβλαστός Pharmagnose, τα πανεπιστήμια Ιωαννίνων (Φαρμακολογία) και

Πατρών (Ιατρική), το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακα-

δημίας Αθηνών και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο

Αθηνών (Σχολή Επιστημών Υγείας). Σκοπός της συνεργασίας είναι η εκτίμηση του αποτελέσματος της χορήγησης σκευασμάτων συγκεκριμένης συγκέντρωσης των κανναβινοειδών CBD και Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη -ΤΗC για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων του φάσματος του αυτισμού.

ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ

ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥΣ

Η ΚΑΝΝΑΒΙΟ έχει αναπτύξει παράλληλα μια σειρά εκπαιδευτικών δράσεων για ιατρούς και επαγγελματίες υγείας καθώς και για φαρμακοποιούς. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί δύο διαδικτυακά σεμινάρια (webinar) με στόχο την εκπαίδευσή των ιατρών στα κανναβινοειδή και το ενδοκανναβινοειδές σύστημα, αλλά και για την ανταλλαγή θεραπευτικών πρωτοκόλλων και καλών πρακτικών σε ό,τι αφορά την κλινική αντιμετώπιση με ελάσσονα κανναβινοειδή συγκεκριμένων περιπτώσεων [12].

Ιδιαίτερη αίσθηση έκαναν τα σχόλια των προσκεκλημένων ομιλητών-ιατρών υπέρ των εκχυλισμάτων πλήρους φάσματος, καθώς και υπέρ των φυτικών σκευασμάτων έναντι των συνθετικών

κανναβινοειδών σε ό,τι αφορά τη λειτουργικότητά τους. Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται με τη συνεργασία της νεοσύστατης

Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας για τα Κανναβινοειδή (ΕΙΕΚ) και τα

έχουν παρακολουθήσει ήδη περισσότεροι από 120 ιατροί.

Στις 4 Φεβρουαρίου 2023 η ΚΑΝΝΑΒΙΟ με τη συνεργασία της

ΕΙΕΚ διοργάνωσε το πρώτο διαδικτυακό σεμινάριο για φαρμακοποιούς σχετικά με τα σκευάσματα με κανναβινοειδή που γίνονται σταδιακά διαθέσιμα και στα φαρμακεία. Προσκεκλημένοι

ομιλητές ήταν η ιατρός Χρυσούλα Καραναστάση, Αναισθησιολό-

γος- Πρόεδρος της ΕΙΕΚ και ο φαρμακοποιός Ηλίας Γραμματικάκης. ●

ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ACTIVE DROPS

Η Κ ΆΝΝΆΒΙΟ, ανταποκρινόμενη στις τελευταίες τάσεις, έβγαλε στην κυκλοφορία μια νέα σειρά ελαίων, τα Active Drops, χωρίς καθόλου THC, με στόχο αποκλειστικά την αγορά του φαρμακείου. Τα σκευάσματα παρασκευάζονται

από ελληνική κρυσταλλική CBD και διατίθενται σε τρεις περιεκτικότητες και γεύσεις από βιολογικά αιθέρια έλαια.

Παράλληλα, δίνει κίνητρα συνεργασίας στα φαρμακεία

για την πώληση των λειτουργικών εκχυλισμάτων

πλήρους φάσματος, των μοναδικών mood oral spray, των καλλυντικών και των ατμιστικών ανθών CBD.

Διαπιστώνουμε κάθε μέρα τη λειτουργικότητα των

προϊόντων μας από τα θετικά και ενθουσιώδη σχόλια

όσων τα χρησιμοποιούν, αφού προσφέρουν σε κάθε

άτομο αυτό που πραγματικά χρειάζεται για να αισθανθεί καλύτερα και με βελτιωμένη ποιότητα ζωής.

ΠΗΓΕΣ:

1. https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/Prevalence-post-COVID19-condition-symptoms.pdf

2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35007072/

3. https://www.mdpi.com/2075-1729/12/12/2117

4. https://link.springer.com/article/10.1007/s11481-021-10013-8

5. https://jcannabisresearch.biomedcentral.com/articles/10.1186/s42238-02200152-x

6. https://clinicaltrials.gov/ct2/show/study/NCT04997395

7. https://www.heraldopenaccess.us/openaccess/long-covid-the-mysterious-diseasea-role-for-cannabidiol

8. https://www.globalcommissionondrugs.org/wp-content/uploads/2021/12/Time_to_ end_prohibition_EN_2021_report.pdf

9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30300079/

10. https://bmcmedicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12916-022-02459-1

11. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2022.888903/full

12. https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2020-11/cp200141en.pdf

13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6143706/

14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7281216/

15. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7092763/

16. https://ethanrusso.org/taming-thc-potential-cannabis-synergy-andphytocannabinoid-terpenoid-entourage-effects/

ΣΤΑ

Οργάνωση - Λειτουργία Φαρμακείου

Συνέντευξη

ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΑ ΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΗ ΕΝΑ ΝΕΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΟΠΛΟ ΓΙΑ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ;

συμβάλλουν

σημαντικά στην

ποιότητα ζωής

Συνέντευξη της Χρυσούλας Καραναστάση, προέδρου της ΕΙΕΚ, στη Βάσω Καλυβιώτη

Το τεράστιο ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας αλλά και των ίδιων

των ασθενών για τη χρήση και τα οφέλη της φαρμακευτικής κάνναβης

και παράλληλα η αναμενόμενη εντός του 2023 κυκλοφορία και στη χώρα μας

φαρμάκων που θα περιέχουν πλέον και την ελεγχόμενη ουσία THC οδήγησαν 29 επαγγελματίες υγείας διαφορετικών ειδικοτήτων στη ίδρυση της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Κανναβινοειδών (ΕΙΕΚ). Η εταιρεία, η οποία εγκρίθηκε πρόσφατα από το Ειρηνοδικείο Αθηνών, έχει ως στόχο τη μελέτη, την κλινική έρευνα, την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, τη διεθνή δικτύωση

και τη διερεύνηση του ορθού πλαισίου συνταγογράφησης των κανναβινοειδών στην Ελλάδα.

ε δεδομένη πλέον την απαίτηση πολλών ασθενών

να ενημερωθούν σωστά για τη δράση τους αλλά και τους θεραπευτικούς δρόμους που αυτά ανοίγουν, η πρόεδρος της ΕΙΕΚ, Άναισθησιολόγος (DEAA), Υπεύθυνη του Κέντρου Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας

του Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν, Χρυσούλα Καραναστάση

απαντά σε μια σειρά από ερωτήματα αναφορικά με τις θεραπείες των κανναβινοειδών αλλά και τις εμπειρίες που έχουν συλλεχθεί

έως σήμερα.

Ποιες είναι οι προσδοκίες από τα προϊόντα CBD

για τη θεραπευτική τους δράση;

Η κανναβιδιόλη (CBD) είναι ένα από τα πολλά ελάσσονα κανναβινοειδή (όπως αποκαλούνται ώστε να διαφοροποιούνται από την THC)

που προέρχονται από το φυτό cannabis sativa L. Από το φυτό έχουν απομονωθεί μέχρι σήμερα τουλάχιστον 140 διαφορετικά μόρια που χημικά ταξινομούνται σε αυτήν την κατηγορία, εκ των οποίων μόνο ένα –η Δ9 τετραϋδροκανναβινόλη ή THC– ανήκει διεθνώς στις ελεγχόμενες ουσίες. Αυτό σημαίνει ότι η κανναβιδιόλη είναι ελεύθερη να κυκλοφορεί εκτός φαρμακευτικού πλαισίου και συνεπώς η χρήση της από τους ασθενείς μπορεί να αφορά κυριολεκτικά οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας. Η ευρεία διάθεσή της στην ελληνική αγορά τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει σε ένα παράδοξο φαινόμενο:

ενώ οι περισσότεροι Έλληνες δεν έχουν την κατάλληλη ενημέρωση για την ορθή χρήση των σκευασμάτων κανναβινοειδών, και παρά τη

συνεχιζόμενη φοβία που σχετίζεται με τη χρήση «απαγορευμένων»

ουσιών, οι πωλήσεις τους παρουσιάζουν διαρκώς ανοδική πορεία.

Ανεξάρτητα από το εάν υπάρχει σχετική ένδειξη για την ένταξή τους σε κάποιο θεραπευτικό σχήμα, όλο και συχνότερα στην κλινική μου

πρακτική ακούω τη φράση «α! ναι, έχω δοκιμάσει και εγώ». Με δυο λόγια, οι προσδοκίες των ασθενών αγγίζουν τα όρια της ανακάλυψης της πανάκειας…

Πιστεύετε ότι οι Έλληνες έχουν κατανοήσει

τη θεραπευτική αξία αυτών των OTC;

Δυστυχώς, ακριβώς για το λόγο που ανέφερα πιο πάνω, οι Έλληνες ασθενείς –καθώς και αρκετοί επαγγελματίες υγείας– δεν έχουν

κατανοήσει ποια είναι η θέση των κανναβινοειδών στη θεραπευτική. Τα φυτοκανναβινοειδή –όπως η κανναβιδιόλη– παρουσιάζουν ομοιότητες με μια ομάδα ουσιών που παράγει ο οργανισμός των θηλαστικών, και τα οποία είναι απαραίτητα για την επιβίωσή τους (τα ενδοκανναβινοειδή). Η δράση των ενδοκανναβινοειδών δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, φαίνεται όμως ότι αποτελούν τη βάση για τη ρύθμιση όλων των σωματικών λειτουργιών. Κάθε νόσος που προσβάλει έναν οργανισμό, οδηγεί σε απορρύθμισή του, και πιθανώς και απορρύθμιση της λειτουργίας του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος. Η εξωγενής πρόσληψη φυτοκανναβινοειδών πιστεύεται ότι βοηθά στην επαναφορά στην ορθή κατάσταση λειτουργίας, την ομοιοστασία. Η θεραπευτική εφαρμογή αυτής της θεωρίας όμως οφείλει να είναι συντονισμένη και προσανατολισμένη, και όχι

Mε τη σωστή καθοδήγηση

του τύπου «ας δοκιμάσω και αυτό να δω τι θα γίνει». Τα κανναβινο-

ειδή είναι φάρμακα και πρέπει να τα χρησιμοποιούμε με το σεβασμό

που αρμόζει σε όλα τα φάρμακα.

Τι έχει δείξει η διεθνής εμπειρία στους ασθενείς

που τα λαμβάνουν;

Η απελευθέρωση της ιατρικής χρήσης των φυτοκανναβινοειδών

(με πρώτο τον Καναδά το 2001) οδήγησε σε μια εκθετικά αυξα-

νόμενη χρήση των διαθέσιμων σκευασμάτων. Έτσι, τα τελευταία

χρόνια, συλλέγουμε συνεχώς πληροφορίες για τις πιθανές θεραπευτικές ενδείξεις τους, αλλά και αποκτάμε εμπειρία σε θέματα

όπως η δοσολόγηση και η τιτλοποίηση. Η εμπειρία μας δείχνει ότι

τα φυτοκανναβινοειδή αποτελούν μια ξεχωριστή ομάδα φαρμάκων,

τα οποία όταν λαμβάνονται με τη σωστή καθοδήγηση, μπορεί να

συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας

ζωής. Αντίθετα, η αλόγιστη χρήση τους μπορεί να έχει ακόμα και το

αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει επειδή

κάθε άνθρωπος ανταποκρίνεται σε διαφορετική δόση ή τρόπο λή-

ψης, ακόμα και όταν πρόκειται για δύο ασθενείς με ίδια ακριβώς

δημογραφικά στοιχεία και την ίδια πάθηση. Αυτό αποκαλείται «θεραπευτικό παράθυρο» και κάθε ένας καλείται να το βρει μόνος του, σε συνεργασία βέβαια με το θεραπευτή του. Υπέρβαση της δόσης

μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ακόμα και την επιδείνωση του συμπτώματος, για το οποίο λαμβάνεται. Το συνηθέστερο σφάλμα είναι

η λήψη μεγαλύτερης δόσης από εκείνη που χρειάζεται, με αποτέλεσμα ο ασθενής να απογοητεύεται. Αυτό όμως δεν οφείλεται στην ακαταλληλότητα της κανναβιδιόλης, αλλά στην ακαταλληλότητα της δόσης.

Είναι εύκολη η διαχείριση των δόσεων από τους ασθενείς;

Η εύρεση του θεραπευτικού παράθυρου δεν είναι τόσο απλή διαδικασία. Χρειάζεται υπομονή και συνεργασία με το θεραπευτή.

Χρειάζεται επίσης εκπαίδευση του ασθενούς, ώστε να κατανοήσει

με ποιο μηχανισμό ενδέχεται να τον βοηθήσει η λήψη της καννα-

βιδιόλης και γιατί είναι σημαντικό «να ξεκινώ χαμηλά, να ανεβαίνω

αργά και να μένω χαμηλά». Ωστόσο, όταν γίνει σωστή τιτλοποίη-

ση, οι περισσότεροι ασθενείς είναι πλέον σε θέση να διαχειριστούν

ακόμα και μεταβολές της δόσης ή τη διακοπή και την επανέναρξη

της θεραπείας μόνοι τους. Όταν πρόκειται για ασθενείς που δεν

μπορούν να συνεργαστούν, το ρόλο αυτό μπορεί να τον αναλάβει

είτε ο θεραπευτής είτε κάποιος φροντιστής.

Πιστεύετε ότι η κανναβιδιόλη θα πρέπει να συνταγο-

γραφείται ή να διατίθεται με άλλο πλαίσιο, όπως για

παράδειγμα διατίθενται τα συμπληρώματα διατροφής;

Όπως ανέφερα και νωρίτερα, τα κανναβινοειδή είναι φάρμακα.

Επειδή αποτελούν σχετικά πρόσφατη προσθήκη στη θεραπευτική,

εάν διατίθενται ως φάρμακα, είναι αυστηρότερο το πλαίσιο ελέγ-

χου τους και κατά συνέπεια και η παρακολούθηση του συνόλου

των δράσεών τους, επιθυμητών και μη. Ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος

Βιομηχανικής Κάνναβης (European Industrial Hemp Association –

EIHA) έχει κάνει μια πρόταση, σύμφωνα με την οποία οι χαμηλές

δόσεις μπορούν να λαμβάνονται ως OTC, οι μεγαλύτερες όμως θα

πρέπει να συνταγογραφούνται. Η πρόταση αυτή με βρίσκει σύμ-

φωνη για πολλούς λόγους, κυρίως επειδή οι μεγαλύτερες δόσεις παρουσιάζουν συνέργεια με πολλά φάρμακα που είναι στη συνήθη αγωγή ενός ασθενούς, π.χ. τα αντιφλεγμονώδη και τα αντιπηκτικά. Η συνταγογράφηση αποτελεί έναν τρόπο να προστατεύονται οι ασθενείς από κακή χρήση, ενώ εφόσον ενταχθούν στη θετική λίστα θα είναι και αποζημιούμενα.

Ποια είναι η θέση της επιστημονικής κοινότητας

αναφορικά με τη θεραπεία με κανναβινοειδή; Πρόσφατα (07/12/22) εγκρίθηκε από το Ειρηνοδικείο Αθηνών η ίδρυση της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Κανναβινοειδών (ΕΙΕΚ), της οποίας είμαι εκλεγμένη πρόεδρος. Σκοπός της ΕΙΕΚ, η οποία ιδρύθηκε από 29 επαγγελματίες υγείας με διάφορες ειδικότητες αλλά με κοινό το ενδιαφέρον για τις κλινικές εφαρμογές των θεραπειών με κανναβινοειδή, είναι η μελέτη, η κλινική έρευνα, η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, η διεθνής δικτύωση και η διερεύνηση του ορθού πλαισίου συνταγογράφησης των κανναβινοειδών.

Είναι η πρώτη επιστημονική εταιρεία που ασχολείται αποκλειστικά με τη νέα αυτή κατηγορία θεραπευτικών ουσιών. Η ανάγκη για την ίδρυσή της προέκυψε ακριβώς επειδή υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από την επιστημονική κοινότητα σχετικά. Η ίδρυσή της συμπίπτει με την αναμενόμενη εντός του 2023 κυκλοφορία και στη χώρα μας φαρμάκων που θα περιέχουν πλέον και την ελεγχόμενη ουσία THC, επομένως τόσο οι ασθενείς όσο και οι επαγγελματίες υγείας αναμένουμε σημαντικές εξελίξεις πάνω στο «νέο» αυτό κεφάλαιο της φαρμακοθεραπείας. Με εισαγωγικά, γιατί η ιατρική χρήση της κάνναβης απαντάται ιστορικά σε όλους τους λαούς, σε όλη την ιστορία του ανθρώπου στη γη. ●

ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΑ ΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΗ ΕΝΑ ΝΕΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΟΠΛΟ

ΓΙΑ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ;

Στην Αμερικανική φαρμακοποιία του 1850 υπάρχει η σχετική μονογραφία για το βάμμα κάνναβης. Στους τελικούς ελέγχους ποιότητας περιγράφεται η διαδικασία, στην οποία ο φαρμακοποιός πρέπει να δοκιμάσει το βάμμα σε ένα σκύλο περίπου 10 κιλών, με κοντό τρίχωμα(;) και ευφυία άνω του μέτριου(;), σε δοσολογία 0,1ml ανά κιλό σωματικού βάρους και να παρατηρήσει τις αντιδράσεις του. Αν το σκυλί αντιδράσει φυσιολογικά, το βάμμα είναι χαμηλής συγκέντρωσης σε κανναβινοειδή. Αν είναι ναρκωμένο όλη την ημέρα και κάθεται ξαπλωμένο, το βάμμα είναι πολύ «δυνατό». Αν παρόλ’ αυτα το σκυλί έχει αυξημένη όρεξη (η ορεξιογόνος δράση της THC) και τρεκλίζει ελαφρώς όταν περπατά, το βάμμα είναι καλής ποιότητας και συγκέντρωσης.

Ηλίας Κατσόγιαννης Φαρμακοποιός ΜSc Εκτίμηση και Άντιμετώπιση επαγγελματικού, περιβαλλοντικού και φαρμακευτικού κινδύνου, ΜSc Nanomedicine, υποψήφιος διδάκτορας ιατρικής σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

πό εκείνη την εποχή, η χρήση της κάνναβης για θεραπευτικούς λόγους πέρασε από διάφορα στάδια μέχρι η σύγχρονη επιστήμη να ανακαλύψει ότι στον οργανισμό μας υπάρχει ένα ακόμα ρυθμιστικό σύστημα που ονομάζεται «ενδοκανναβινοειδές», του οποίου η αξία για τον οργανισμό μας είναι τόσο σημαντική όσο και αυτή του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Όταν αυτή η γνώση ήρθε στο φως, έδωσε νέα πνοή στην έρευνα για τις θεραπευτικές χρήσεις της κάνναβης και άρα στην ανάγκη για μια πιο σύγχρονη διαδικασία βοτανικής ταυτοποίησης της δρόγης, χημικής ανάλυσης των κανναβινοειδών και των καταλοίπων της χημικής τους επεξεργασίας και εντέλει τη σύνταξη μιας νέας μονογραφίας που να περιέχει τις πιο σύγχρονες μεθόδους ελέγχων, χωρίς να ταλαιπωρεί τους τετράποδους φίλους μας.

2022 – Ιανουάριος 2023

Το πεδίο έρευνας είναι σχετικά νέο και εν πολλοίς αχαρτογρά-

φητο και η γενιά μας ζει την ιστορία όσο αυτή συμβαίνει. Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, η επιτροπή των ειδικών, που συστάθηκε από τον οργανισμό της Αμερικάνικης φαρμακοποιίας, έχει δώσει ένα αρκετά αναλυτικό προσχέδιο μονογραφίας σε δημόσια διαβούλευση1, αλλά κανένα τελικό κείμενο δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί στην επίσημη βιβλιογραφία.

Ομοίως τα επιστημονικά δεδομένα που σχετίζονται με τη φαρμακολογική της δράση είναι συγκεχυμένα και ασαφή, πρωτίστως

γιατί τα φυτοκανναβινοειδή είναι μια ενδιαφέρουσα, πολυπληθής (από τις 700 διαφορετικές ουσίες που περιέχονται στην κάνναβη σε διάφορες περιεκτικότητες, οι 120 αναγνωρίζονται

ως φέρουσες κάποια δράση in vitro, εκ των οποίων περίπου 50 υπάρχουν σε επαρκή ποσότητα στο φυτό για να εκδηλώσουν κάποια δράση2 και ετερογενής ομάδα χημικών ουσιών που αποδεικνύεται ότι έχουν δράση τόσο συνεργικά μεταξύ τους όσο και το καθένα ξεχωριστά.

Την υπόθεση έρχεται να περιπλέξει ακόμα παραπάνω η πολύ μεγάλη γκάμα διαφορετικών, γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών που έχουν δημιουργηθεί και που περιέχουν διαφορετική

αναλογία σε κανναβινοειδή. Για να έχουμε μια εικόνα του εύρους της ποικιλομορφίας των διαφορετικών υβριδίων, ας δούμε τη σύγκριση της ποικιλίας CBD cultivars type 2 & 3 έναντι του OG KUSH type 1 & 2 (Πίνακας 1).

Ένα τόσο φρέσκο επιστημονικό πεδίο

δημιουργεί ευκαιρίες, αλλά τονίζει και την επαγγελματική μας ευθύνη

- Λειτουργία Φαρμακείου

ΣΎΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ CBD CULTIVARS TYPE 2 & 3

ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ OG KUSH TYPE 1 & 2

Προέλευση Florida, USA

Χρονολογία δημιουργίας 1990 2012

Τερπένια LIMONENE, MYRCENE DOMINANT TERPINOLENE, CARYOPHYLLENNE DOMINANT Περιεκτικότητα σε THC

δράσης 1-3 ώρες όταν το καπνίζουν Παρατεταμένος χρόνος δράσης

Χαμηλή – ανεκτή

Οι φαρμακοτεχνικές μορφές που κυκλοφορούν στην

αγορά ή προτείνονται στη θεραπευτική χρήση της δρό-

γης είναι:

Λάδι για ατμισμό σε ειδική συσκευή

Ξηρά άνθη για κάπνισμα, ατμισμό σε συσκευή αλλά

και κατάποση

Από του στόματος λαμβανόμενες υγρές φαρμακευτικές μορ-

φές (βάμματα, διαλύματα, εναιωρήματα, υπογλώσσια εκνε-

φώματα)

Κάψουλες

Διαδερμικά επιθέματα

Υπόθετα (κολπικά, ορθικά)

Σκευάσματα τοπικής χρήσης (κρέμες, αλοιφές, gels).

Οι κύριες οδοί λήψης των σκευασμάτων παρουσιάζουν πολ-

λές ιδιαιτερότητες σε σχέση με την απορρόφηση των διαφό-

ρων δραστικών ουσιών που περιέχονται στο σκεύασμα. Έτσι η

αναπνευστική οδός παρουσιάζει το πλεονέκτημα της υψηλής και

γρήγορης βιοδιαθεσιμότητας της THC (όταν αυτή η ουσία είναι

η κύρια θεραπευτική μας στόχευση), αφού απορροφάται μέχρι

το 60% της δόσης, με τα αποτελέσματα της δράσης να είναι

αντιληπτά σε περίπου 10 λεπτά το αργότερο και η διάρκεια τους

να είναι από 2-4 ώρες.

Αυτό καθιστά τη μέθοδο αυτή αρκετά καλή όταν θέλουμε να

βρούμε τη σωστή δόση για τον ασθενή ή όταν θέλουμε άμεσα

θεραπευτικά αποτελέσματα. Παρόλ’ αυτα η κάνναβη περιέχει

ουσίες που η χρόνια εισπνοή τους μπορεί να αποδειχθεί επι-

βλαβής για το αναπνευστικό σύστημα και τον οργανισμό γενικά.

Επίσης η βιοδιαθεσιμότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το

βάθος της αναπνοής, το χρόνο που κάποιος μπορεί να κρατήσει

τον αέρα μέσα του χωρίς να εκπνεύσει, ακόμα και τη θερμοκρα-

σία καύσης του προϊόντος, καθιστώντας τη σταθερότητα δόσης μια αρκετά δύσκολη υπόθεση3 (εικόνα 1).

Εικόνα 1 βιοδιαθεσιμότητα ΤHC μέσω εισπνοής καπνού

Η βιοδιαθεσιμότητα της ίδιας ουσίας, όταν λαμβάνεται από το στόμα, έχει αρκετά διαφορετικό προφίλ, αφού η δράση της ξεκινάει μετά από 30 λεπτά και η απορρόφησή της διευκολύνεται από την παρουσία λιπαρού γεύματος. Ο χρόνος δράσης της είναι 4-8 ώρες και ανάλογα με τη δόση και τη φαρμακοτεχνική

μορφή μπορεί να φτάσει και τις 24 ώρες. Η ανιχνευόμενη στο

αίμα συγκέντρωση είναι χαμηλότερη από αυτή της εισπνεόμενης μορφής αλλά τα επίπεδα της 11-υδροξυ ΤΗC είναι αυξημένα σε σχέση με την εισπνεόμενη μορφή. Αξίζει να σημειωθεί ότι

η 11-υδροξυ THC έχει μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής και πιο έντονο αναλγητικό αποτέλεσμα (εικόνα 2).

να βελτιστοποιηθεί το θεραπευτικό αποτέλεσμα και να ελαχιστοποιηθούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες, μας φέρνει σε μια δεσπόζουσα

θέση στην ομάδας της φροντίδας τους ασθενούς. Οι προκλήσεις

που ένας εργαστηριακός φαρμακοποιός έχει να αντιμετωπίσει στην περίπτωση της φαρμακευτικής κάνναβης είναι περισσότερες και πιο περίπλοκες από ό,τι συνήθως. Η απουσία επιστημονικής συμφωνίας σε πολλά θέματα που αφορούν τη θεραπευτική χρήση της κάνναβης, το θολό νομικό τοπίο που επικρατεί ακόμα σε πολλά επίπεδα, καθώς και η αδυναμία πρόσβασής μας σε βιβλιογραφία που σχετίζεται με την εργαστηριακή πρακτική για γαληνικά φάρμακα με κάνναβη θα πρέπει να μας κάνει ιδιαίτερα προσεκτικούς στους χειρισμούς και στην επικοινωνία μας προς την ιατρική κοινότητα και τους ασθενείς μας. Έτσι προτού εμπλακούμε σε οποιαδήποτε διαδικασία παρασκευής ή χειρισμού προϊόντων θεραπευτικής κάνναβης θα πρέπει να κάνουμε τα εξής:

Εικόνα 2 βιοδιαθεσιμότητα THC και λοιπών μεταβολιτών της μετά από κατάποση

Άντίστοιχες μελέτες έχουν γίνει για αρκετές από τις

βιοδραστικές ουσίες της κάνναβης και τις οδούς

χορήγησής τους, γεγονός που ανοίγει ένα καινούργιο

πεδίο εκπαίδευσης για τους επαγγελματίες υγείας και

ειδικά τους φαρμακοποιούς που το κύριο γνωστικό

τους αντικείμενο είναι η εις βάθος κατανόηση του

φαρμάκου ως σύνολο και όχι μόνο της δραστικής

ουσίας.

ΠΡΟΦΙΛ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ –ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

Πέραν της επίδρασης της φαρμακοτεχνικής μορφής στη φαρμακολογική δράση του σκευάσματος, πρέπει να έχουμε υπόψη μας

ότι το προφίλ ασφαλείας του φαρμάκου επηρεάζεται ιδιαίτερα και από άλλες παραμέτρους που σχετίζονται με φαρμακευτικές αλληλεπιδράσεις και γενικής φύσεως παρενέργειές του στον οργανισμό.

Μια συστηματική ανασκόπηση 23 κλινικών μελετών και 8 μελετών παρατήρησης το 2008 κατέγραψε 4615 μη σοβαρές παρενέργειες

που η συχνότητά τους ήταν στατιστικά σημαντική σε σχέση με την

ομάδα ελέγχου (RR 1.86 95%CI 1.57-2.21) και μόνο 164 σοβαρές παρενέργειες, των οποίων όμως η συχνότητα εμφάνισης δεν ήταν στατιστικά σημαντική έναντι της ομάδας ελέγχου (RR 1.04 95% CI 0.78-1.39)4. Τα κανναβινοειδή παρουσιάζουν σημαντικές αλληλεπιδράσεις με αρκετές φαρμακευτικές ουσίες όπως οπιοειδή, βενζοδιαζεπίνες, μυοχαλαρωτικά, αντικαρκινικά φάρμακα, φάρμακα κατά του HIV και αντιεπιληπτικά.

ΓΑΛΗΝΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ:

ΝΑΙ 'Η ΟΧΙ;

Ο ρόλος των φαρμακοποιών στην παρασκευή γαληνικών φαρμάκων μάς δημιουργεί μια επιπλέον ευθύνη σε σχέση με τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας. Η συνεχώς αυξανόμενη ανάγκη για εξατομίκευση φαρμακοθεραπευτικών παρεμβάσεων, προκειμένου

1. Αξιολόγηση επαγγελματικού κινδύνου: Το φάρμακο που μας έχει ζητηθεί να παρασκευάσουμε μας φέρνει σε επαφή με πρώτες ύλες που εμπεριέχουν ρίσκο για την υγεία μας; Ο χώρος που θα χειριστούμε τις πρώτες ύλες αερίζεται επαρκώς σε σχέση με τις ποσότητες που θα χρησιμοποιήσουμε; Έχουμε επαρκή προστατευτικά μέτρα; Χρειάζονται ειδικές συνθήκες προκειμένου να προστατευτούμε από πτητικές ουσίες που περιέχονται στην κάνναβη; 2. Αξιολόγηση φαρμακευτικού κινδύνου: Το γαληνικό σκεύασμα μας έχει ζητηθεί με ενυπόγραφη ξεκάθαρη συνταγή, σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες αναλόγως της περιεκτικότητάς του σε THC; Έχουμε certificate of analysis (CoA) για τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούμε από αξιόπιστο προμηθευτή; Μπορούμε με βάση το CoA να παρασκευάσουμε με ασφάλεια και ακρίβεια αυτό που μας έχει ζητηθεί ή μήπως δεν μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια την τελική περιεκτικότητα του φαρμακοτεχνικού σκευάσματος; Από

τον τρόπο που έχει γραφτεί η συνταγή ή από την επικοινωνία μας

με τον γιατρό και τον ασθενή υπάρχουν πληροφορίες που δεν μας

είναι ξεκάθαρες ή μας κάνουν να πιστεύουμε ότι υπάρχουν παρανοήσεις;

Ένα τόσο φρέσκο επιστημονικό πεδίο δημιουργεί σαφώς ευκαιρίες, αλλά τονίζει και την επαγγελματική μας ευθύνη και αυθεντία με ένα τρόπο αδιαμφισβήτητο και εμφαντικό προς όλους τους εμπλεκόμενους. Η μακρόχρονη εμπειρία μας και οι κατευθυντήριες γραμμές που παγκοσμίως φαίνεται ότι ακολουθούνται σε σχέση με το ρόλο του φαρμακοποιού στην αλυσίδα διαχείρισης του φαρμάκου –ιδιοσκευάσματος ή γαληνικού– δεν αφήνει πλέον περιθώρια για λάθη και πειραματισμούς. Πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να διεκδικήσουμε ενεργά το ρόλο μας στις προκλήσεις που μας δημιουργεί αυτή η νέα επαγγελματική ύλη. ●

Βιβλιογραφία:

1. https://www.usp.org/proposed-cannabis-monograph-open-for-public-comment-inusp-herbal-medicines-compendium.

2. Vanegas H, Vazquez E, Tortorici V. NSAIDs, Opioids, Cannabinoids and the Control of Pain by the Central Nervous System. Pharmaceuticals. 2010; 3(5):1335-1347. https://doi.org/10.3390/ph3051335.

3. Huestis MA. Human cannabinoid pharmacokinetics. Chem Biodivers. 2007 Aug;4(8):1770-804. doi: 10.1002/cbdv.200790152. PMID: 17712819; PMCID: PMC2689518.

4. Adverse effects of medical cannabinoids: a systematic review Tongtong Wang, Jean-Paul Collet, Stan Shapiro, Mark A. Ware CMAJ Jun 2008, 178 (13) 1669-1678; DOI: 10.1503/cmaj.071178.

- Λειτουργία Φαρμακείου

Κάθε χρόνο τα «Best in Pharmacy Awards» αποτελούν

το μοναδικό θεσμό που επιβραβεύει τις καλές πρακτικές Marketing

και Καινοτομίας των προϊόντων φαρμακείου και των υπηρεσιών του. Μέσω των βραβείων αναγνωρίζονται και επιβραβεύονται τα

εξαιρετικά επιτεύγματα και οι αποτελεσματικές πρωτοβουλίες σε

κάθε κλάδο ή αγορά, ενώ μέσα από τη διαδικασία αξιολόγησης, οι εταιρείες λαμβάνουν χρήσιμο feedback από τους ειδικούς για τη

χρονιά που πέρασε και εντοπίζουν τη θέση τους σε σύγκριση με τους

κορυφαίους «παίκτες» στην αγορά που δραστηριοποιούνται.

Στόχος της αξιολόγησης και της επιβράβευσης είναι η διαρκής

βελτίωση των εταιρειών, των κλάδων και του επιχειρηματικού

τοπίου συνολικά στην Ελλάδα. Το Special Report που ακολουθεί συγκέντρωσε τους μεγάλους νικητές της πρώτης 5ετίας των

βραβείων (ΤΟP COMPANIES/TOP BRANDS) παρουσιάζοντας

παράλληλα τις καλύτερες στιγμές των βραβεύσεων.

Best in Pharmacy Awards 5ετίας Οι 10 κορυφαίες εταιρείες που αναδείχθηκαν

Τα τελευταία 5 χρόνια τα βραβεία Best in Pharmacy του «Φαρμακευτικού

Κόσμου» κατάφεραν να γίνουν θεσμός, κερδίζοντας πλήθος συμμετοχών και βραβεύσεων κορυφαίων εταιρειών που διακινούν προϊόντα φαρμακείου αλλά και agencies που δραστηριοποιούνται στο οικοσύστημα της υγείας και του marketing. Ενδεικτικά, από το 2018 που ξεκίνησαν για πρώτη φορά τα «Best in Pharmacy Awards» έως και το Σεπτέμβριο του 2022 απονεμήθηκαν 297 βραβεία (TOP, Platinum, Gold, Silver και Bronze), ενώ τιμήθηκαν στο πλαίσιο του θεσμού 9 πρόσωπα, με το καθένα από αυτά να έχει σημειώσει μια μοναδική διαδρομή στο χώρο του φαρμάκου και της κοινωνικής προσφοράς.

Οθεσμός των «Best in Pharmacy Awards» έχει μια αναπτυσσόμενη δυναμική, καθώς κάθε χρόνο –παρά τις αντιξοότητες που επικράτησαν– όλο και περισσότερες φαρμακευτικές εταιρείες και agencies συμμετέχουν στη διοργάνωση, καταθέτοντας υποψηφιότητες για καλλυντικά προϊόντα, OTC σκευάσματα, μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, συμπληρώματα διατροφής, υπηρεσίες φαρμακείου αλλά και για ενημερωτικές καμπάνιες,

δράσεις ΕΚΕ και πολιτικές πράσινης ανάπτυξης.

Διεκδικούν μια διάκριση, η οποία προκύπτει από μια κριτική επιτροπή που ανανεώνεται ετήσια και αποτελείται από μέλη της επιστημονικής και επιχειρηματικής κοινότητας και των θεσμικών φορέων. Κάθε χρόνο οι διακρίσεις δίνονται σε μια άρτια οργανωμένη τελετή απονομής, η οποία έχει χαρακτηριστεί «γιορτή για το χώρο του φαρμακείου και των υπηρεσιών του».

Το 2018 απονεμήθηκαν συνολικά 58 βραβεία, ενώ τα πρόσωπα που τιμήθηκαν για την προσφορά τους στον κλάδο ήταν ο εκλιπών ιδρυτής της ιστορικής ΦΑΡΜΑΓΙΑΝ που αργότερα μετονομάστηκε σε ΒΙΑΝΕΞ, Παύλος Γιαννακόπουλος, ο οποίος άφησε παρακαταθήκη το προσωπικό του παράδειγμα, υψηλού ήθους και προσφοράς στη φαρμακευτική αγορά.

Στη συνέχεια τιμητικό βραβείο έλαβε ο Γιώργος Παπαϊωάννου, Ομότιμος Καθηγητής Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τέλος, στο πρόσωπο του Αναστάσιου Δαμβέργη, τελευταίου ιδιοκτήτη ενός από τα ιστορικότερα φαρμακεία της Ελλάδας, βραβεύτηκε η μεγάλη ιστορική παράδοση του φαρμακευτικού λειτουργήματος.

Το 2019 απονεμήθηκαν 69 βραβεία και δόθηκε τιμητική διάκρι-

ση στον Κωνσταντίνο Δεμέτζο, Καθηγητή Φαρμακευτικής Να-

νοτεχνολογίας, Διευθυντή του Εργαστηρίου της Φαρμακευτικής

Τεχνολογίας του ΕΚΠΑ, Προέδρου της Ελληνικής Φαρμακευτι-

κής Εταιρείας για το πλούσιο ερευνητικό του έργο, με τον ίδιο

να δηλώνει ότι «η διεπιστημονικότητα και η αριστεία στη σκέψη

καθώς και η ανάγκη για επιμόρφωση πρέπει να γίνουν τρόπος

ζωής, αφού η επιστήμη μας και η ηθική είναι τα διαχρονικά μας εργαλεία». Επίσης τιμήθηκε ο Θωμάς Μπαμπάλης, φαρμακοποιός, τέως Πρόεδρος των «Φαρμακοποιών του Κόσμου» για τη συνολική προσφορά του στην ανθρωπιά και στον εθελοντισμό. Το τρίτο τιμητικό βραβείο δόθηκε στην Ιουλία και στην Ειρήνη Τσέτη του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη για την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

Το 2020, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που επέβαλε παγκοσμίως η νόσος Covid-19 και των πολύμηνων lockdowns στο εμπόριο και στις επιχειρήσεις, η φαρμακευτική αγορά έδειξε σημάδια συστολής, μειώνοντας τον αριθμό των συμμετοχών στο

θεσμό. Δόθηκαν 46 διακρίσεις, ενώ το τιμητικό βραβείο της χρονιάς έλαβε ο Ηλίας Κατσόγιαννης, φαρμακοποιός M.Sc. για το σημαντικό έργο του στην ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας και του κοινού για τη διαχείριση της πανδημίας Covid-19.

Το 2021 απονεμήθηκαν 50 βραβεία, χωρίς όμως να υπάρξει Τελετή Απονομής και τιμητικές βραβεύσεις εξαιτίας των περιοριστικών

μέτρων που ίσχυσαν και αυτή τη χρονιά. Το 2022 οι κατηγορίες

βράβευσης αναενώθηκαν σημαντικά, ενώ παράλληλα σημειώθηκε

ρεκόρ συμμετοχών. Βραβεύτηκαν 74 προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ δόθηκαν δύο τιμητικές διακρίσεις: στη Δρ. Ιωάννα Ανδρεάδου, Καθηγήτρια Φαρμακολογίας και στον Δρ. Χρήστο Λιονή, Καθηγητή Γενικής Ιατρικής για το αξιόλογο ερευνητικό τους έργο.

εκέμβριος 2022 – Ιανουάριος

TOP COMPANIES

2018 APIVITA

2019 FREZYDERM

2020 ΟΦΕΤ

2021 SIMPLE IDEAS IKENATURA SIBERICA

2022 INNOVIS PHARMA

Με τη συμπλήρωση των 5 χρόνων του επιτυχημένου θεσμού, το περιοδικό Φαρμακευτικός Κόσμος συγκέντρωσε τις 10 κορυφαίες διακρίσεις της 5ετίας, εστιάζοντας στις TOP COMPANIES

και στα TOP BRANDS, όπως τα ανέδειξαν οι κριτικές επιτροπές

των ετήσιων βραβείων.

Στόχος είναι να αναδειχθεί η διαχρονική αξία αυτών των προϊόντων και των υπηρεσιών, ώστε να βρίσκονται ψηλά στις επιλογές

TOP BRANDS

2018 BIO-OIL, SOCIALAB / SARANTIS ΛΕΥΚΗ ΠΕΥΚΗ, KORRES

2019 FILLERINA, ΠΕΤΣΙΑΒΑΣ Α.Ε.

2020 FITO

2021 PHOCUS (AGENCY OF THE YEAR)

2022 Ελληνικό Γιαούρτι, KORRES

των φαρμακοποιών και των καταναλωτών.

Οι μεγάλοι νικητές της τελευταίας 5ετίας θα λάβουν το νέο λογότυπο: «Best in Pharmacy Awards – Διάκριση 5ετίας» που μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε όλες τις καμπάνιες δημοσιότητας, στα websites, στα social media, στις υπογραφές των e-mails, στις συσκευασίες των προϊόντων ή σε οποιοδήποτε άλλο επικοινωνιακό υλικό επιθυμούν. ●

∆ΙΑΚΡΙΣΗ 5ΕΤΙΑΣ

Πετσιάβας Α.Ε.

Fillerina: Επαναστατική αγωγή

γεμίσματος ρυτίδων & αύξησης

H Fillerina 12HA Densifying-Filler, η πρώτη μη επεμβατική μέθοδος filler, συμπληρώνει 10 χρόνια παγκόσμιας καινοτομίας και αποτελεσματικότητας.

Αποτελεί μια επαναστατική, δερμοκαλλυντική αγωγή

για εφαρμογή στο σπίτι χωρίς ενέσεις, που περιέχει

το καινοτόμο σύμπλεγμα 12 υαλουρονικών οξέων

με διαφορετικά μοριακά βάρη, δηλαδή μεγέθη, ώστε να επιτυγχάνεται η διαδερμική απορρόφησή τους.

διαδερμική

Η Fillerina είναι το μόνο καλλυντικό προϊόν που η κατοχυρωμένη με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σύνθεσή του

εισχωρούν

επιτρέπει μεγάλες ποσότητες υαλουρονικού οξέος, κολλαγόνου και ελαστίνης να εισχωρούν βαθιά στους δερματικούς ιστούς, χωρίς ενέσεις, με κλινικά αποδεδειγμένο αποτέλεσμα πλήρωσης.

Η σύνθεση συνδυάζει τα δώδεκα διαφορετικά μοριακά βάρη

υαλουρονικού οξέος (από 400 έως 2.000Κ Dalton), με δράση

γεμίσματος των ρυτίδων και αύξησης του όγκου των ζυγωμα-

τικών και των χειλιών, με τρία μόρια κολλαγόνου διαφορετικού

με

μοριακού βάρους (2kDa, 12kDa και 300kDa), τα οποία –εισχω-

ρώντας μέχρι το χόριο– προάγουν την αύξηση της πυκνότητας του δέρματος και βελτιώνουν το αποτέλεσμα πλήρωσης, σύσφιξης και ανόρθωσης σε συνέργεια με τα μόρια του υαλουρονικού οξέος. Η σύνθεση περιέχει επίσης 2 μόρια ελαστίνης (1.400 Da και 2.200 Da), τα οποία στοχεύουν στην αποκατάσταση της ελαστικότητας και σφριγηλότητας του δέρματος.

ρονικού οξέος. Η σύνθεση περιέχει επίσης 2 μόρια ελαστίνης

Η διαδερμική απορρόφηση των συστατικών έχει καταγραφεί

με ex vivo έλεγχο Franz Cells και αναφέρεται πάνω στη συσκευασία.

Η εντατική αγωγή Fillerina 12HA εφαρμόζεται για 14 ημέρες

και στη συνέχεια ακολουθεί η αγωγή καθημερινής περιποίησης

για συντήρηση και ενίσχυση των αποτελεσμάτων με τις κρέμες

Fillerina 12ΗΑ ημέρας, νύκτας και ματιών.

Τα αποτελέσματα της Fillerina έχουν αποδειχθεί κλινικά

μέσω in-vivo, διπλά-τυφλής, τυχαιοποιημένης κλινικής

μελέτης που έδειξε ότι επιτυγχάνει έως -54,8% μείωση

του βάθους των ρυτίδων, έως -2,87mm ανόρθωση του

προσώπου, έως +3,39mm αύξηση του όγκου των ζυγωματικών και έως +44,7% αύξηση του όγκου των χειλιών.

Η Fillerina 12HA διατίθεται σε 3 διαφορετικούς βαθμούς αγωγής και κρεμών με αυξανόμενη συγκέντρωση των συστατικών ανάλογα με τις ανάγκες κάθε επιδερμίδας και σε ειδικές αγωγές για τα χείλη και τα μάτια. Η συσκευασία της αγωγής Fillerina 12ΗΑ περιέχει 1 φιαλίδιο με 14 δόσεις (των 2ml Gel Αναπλήρωσης Όγκου και Γεμίσματος), 1 φιαλίδιο με 14 δόσεις (των 2ml Φιλμ Θρέψης) και 2 ειδικά απλικατέρ που επιτρέπουν την εφαρμογή με ακρίβεια. ●

ΟΦΕΤ

Τα «Best in Pharmacy Awards»

ψήφος εμπιστοσύνης

στο φαρμακευτικό κλάδο!

Η

ιδιαίτερη αξία και ο συμβολισμός των «Best in Pharmacy Awards» έγκειται

στο γεγονός ότι τα συγκεκριμένα βραβεία προέρχονται από τα ίδια τα σπλάχνα

του φαρμακευτικού κόσμου, που είναι οι φαρμακοποιοί, αποτυπώνοντας

με ευκρίνεια έτσι τον παλμό της αγοράς.

όσο και η σημερινή πρόεδρος και CEO του Ομίλου Ιουλία

Τσέτη, είναι φαρμακοποιοί, με βαθιά γνώση, κουλτούρα και αγάπη γύρω από το πεδίο αυτό. Με πάνω από μισό αιώνα ζωής, ο

Όμιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη (ΟΦΕΤ) αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς, όχι μόνο για τα φαρμακευτικά δρώμενα, αλλά και για την κοινωνία.

Οι βιομηχανίες του, με τα καινοτόμα σκευάσματά τους, αποτελούν τους πιο αξιόπιστους πρεσβευτές της ελληνικής παραγωγής στις

70 και πλέον αγορές του εξωτερικού, στις οποίες εξάγει με το brand name by UNI-PHARMA & by InterMed.

Ιουλία Τσέτη, φαρμακοποιός MSc, CEO του ΟΦΕΤ, Επίτιμη ∆ρ. Φαρμακευτικής

του ΕΚΠΑ, Γενική Γραμματέας ∆Σ του ΣΕΒ, Πρόεδρος του UN Global Compact Network Hellas.

Πρόκειται για μια καθαρή «ψήφο εμπιστοσύνης» από τους πλέον επαΐοντες, που είναι ο στιβαρός επιστημονικός κλάδος ο οποίος ταυτόχρονα επωμίζεται έναν κρίσιμο κοινωνικό ρόλο που αναδεικνύεται επιτακτικά σε κάθε κρίση. Παράλληλα, ο φαρμακοποιός αποτελεί βασικό σκαλοπάτι της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για τους πολίτες. Εφόσον οι πολίτες εμπιστεύονται αβίαστα τον φαρμακοποιό τους, το ίδιο συμβαίνει και με τα προϊόντα φαρμακείου και τις υπηρεσίες του. Ένας φαρμακοποιός γνωρίζει σε βάθος τη δυναμική, την ποιότητα αλλά και την αποτελεσματικότητα των σκευασμάτων φαρμακείου.

Ο Όμιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη (ΟΦΕΤ), προέρχεται από τον κλάδο των φαρμακοποιών, καθώς τόσο ο δημιουργός και εμπνευστής του, ο αείμνηστος Κλέων Τσέτης,

Ο ΟΦΕΤ αποτελείται από τις φαρμακοβιομηχανίες UNI-PHARMA και InterMed, την εμπορική εταιρεία στην Κύπρο Pharmabelle και την πρότυπη βιομηχανία εκχύλισης φαρμακευτικών φυτών UniHerbo, η οποία θα λειτουργεί και ως Ινστιτούτο Μελέτης νέων επιστημόνων.

Ο Όμιλος έχει υιοθετήσει τα SDGs και τα πρότυπα Βιώσιμης Ανάπτυξης ως αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής του λειτουργίας. Η διοίκηση του Ομίλου στοχεύει να αυξήσει ακόμη περισσότερο το κοινωνικό της αποτύπωμα, μειώνοντας παράλληλα το περιβαλλοντικό και ενεργειακό αποτύπωμα, παραμένοντας προσηλωμένη στην αποτελεσματική εταιρική διακυβέρνηση και στο Ηθικό Επιχειρείν.

Οι UNI-PHARMA & InterMed, αποτελούν υπερήφανα μέλη του UN GLOBAL COMPACT του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών ενώ από τις 7 Δεκεμβρίου 2020 οι δύο βιομηχανίες βρίσκονται στην ηγετική ομάδα των «The Most Sustainable Companies in Greece 2020». Πρόκειται για 25 επιχειρήσεις - πρότυπα που αναδεικνύουν τον Επιχειρηματικό Χάρτη της Βιώσιμης Ανάπτυξης στη χώρα μας. Το Μάϊο του 2022, οι δύο βιομηχανίες, επαναξιολογήθηκαν και βρίσκονται πλέον στις TOP Most Sustainable Companies in Greece 2022. ●

Τα φυτικά καλλυντικά βιοτεχνολογίας FITO είναι παραγωγές-δημιουργίες

Ελλήνων επιστημόνων φαρμακοποιών. Το ξεκίνημά τους το βρίσκουμε στο φαρμακείο μου, πριν 25 χρόνια περίπου. Τότε ήταν ένα από τα πιο οργανωμένα φαρμακεία φυτοθεραπείας, αρωματοθεραπείας και εναλλακτικών θεραπειών.

Τα προϊόντα FITO είναι επίσης υποαλλεργικά και φιλικά στην επιδερμίδα μιας και δεν περιέχουν ισχυρές χημικές ουσίες.

Παράλληλα προσφέρονται σε προσιτές τιμές γιατί η φιλοσοφία

Χρηστος Φαρμάκης Φαρμακοποιός, πρόεδρος FITO

Τώρα η FITO συνεργάζεται με χιλιάδες φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα, ενώ εξάγει τα φυτικά καλλυντικά

της σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα προϊόντα της συνδυάζουν ποιοτικά εκχυλίσματα ελληνικών βοτάνων με σύγχρονα δραστικά συστατικά βιοτεχνολογίας, χάρη στις συνεργασίες με μικροκαλλιεργητές αλλά και με μεγάλα ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης. Έτσι εξασφαλίζεται η καλύτερη πρώτη ύλη.

ΚΛΙΝΙΚΑ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΠΡΟΣΙΤΕΣ ΤΙΜΕΣ Στηριζόμενοι στην επιστημοσύνη και συνδυάζοντας γνώσεις βοτανολογίας, φαρμακευτικής, ιατρικής και κοσμετολογίας, η FITO παρέχει στους καταναλωτές ποιοτικά και αποτελεσματικά φυτικά καλλυντικά. Εξάλλου τα προϊόντα συνοδεύονται από κλινικές μελέτες που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητά τους.

Η άριστη απορρόφηση των συστατικών έχει ιδιαίτερη επίδραση στην επιδερμίδα, προσφέροντας δράσεις όπως καταπολέμηση των ρυτίδων, ανάπλαση, λάμψη, ελαστικότητα και ανανέωση. Τα φυτικά καλλυντικά FITO βοηθούν στην πρόληψη της πρόωρης γήρανσης, ενώ περιορίζουν τη βιολογική γήρανση. Το αποτέλεσμα στην επιδερμίδα πολλαπλασιάζεται, καθώς ενισχύονται οι βασικές λειτουργίες του δέρματος ώστε αυτό να προστατεύεται και τα σημάδια της γήρανσης να υποχωρούν.

της εταιρείας είναι πως αξίζει και πρέπει όλοι να μπορούν να απολαμβάνουν τους θησαυρούς της ελληνικής φύσης και την επιστημοσύνη των Ελλήνων φαρμακοποιών.

Η ΝΕΑ PREMIUM ΣΕΙΡΑ

«ΦΥΤΙΚΗ ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ»

Στους στόχους της FITO περιλαμβάνεται η συνεχής προσπάθεια

και αμείωτη αναβάθμιση των προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό κυκλοφόρησε στις αρχές του 2023 τη νέα premium σειρά, Φυτική Μεσοθεραπεία.

Στη νέα σειρά φυτικά δραστικά συστατικά βιοτεχνολογίας συνδυάζουν για πρώτη φορά τη δράση τους με φυτικά βλαστοκύτταρα, τέσσερα διαφορετικά πρεβιοτικά, τέσσερα διαφορετικά υαλουρονικά οξέα, εξειδικευμένα εκχυλίσματα ελληνικών βοτάνων και με βιταμίνες, για να φτάσει η δράση βαθιά στην επιδερμίδα και να

έχει συγκλονιστικό αποτέλεσμα.

Η σειρά περιλαμβάνει ορούς ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ηλικίας και κρέμες για πρόσωπο, μάτια, λαιμό και χείλη που σμιλεύουν

και τονώνουν το δέρμα από μέσα, μειώνουν ορατά τις ρυτίδες

και τις γραμμές και βελτιώνει το πάχος του δέρματος ώστε να γίνει πιο σφριγηλό.

Τα προϊόντα Φυτική Μεσοθεραπεία κυκλοφορούν με 50% έκπτωση και μόνο στα φαρμακεία.

ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ

Η στήριξη της πατρίδας αποτελεί κυρίαρχο «συστατικό» της φιλοσοφίας της εταιρείας. Στο πλαίσιο αυτό στηρίζει έμπρακτα την ελληνική κοινωνία, προσφέροντας χορηγίες σε σημαντικές πρωτοβουλίες όπως αυτές που υλοποιούν «Το Χαμόγελο του Παιδιού», οι «Φαρμακοποιοί του Κόσμου» κ.ά. ●

FREZYDERM

Anti-Wrinkle Rich για ορατή

Οι καινοτόμες αντιγηραντικές φόρμουλες της Frezyderm προσφέρoυν στο πρόσωπο και στην περιοχή των ματιών συσφιγκτική και επανορθωτική περιποίηση. ∆ιαθέτουν ειδικά σχεδιασμένη πολυλειτουργική σύνθεση για στοχευμένη και πολλαπλή δράση ενάντια στα σημεία γήρανσης.

Η σειρά αποτελείται

EYE CREAM

Αντιρυτιδική κρέμα για την περιοχή γύρω από τα μάτια που μειώνει τις ρυτίδες, συσφίγγει και αναπλάθει την επιδερμίδα στο σημείο, προσφέρει πλούσια ενυδάτωση και «γεμίζει» τις ρυτίδες. Αμέσως η επιδερμίδα δείχνει ενυδατωμένη και ελαστική και το βλέμμα ανακτά τη νεανική, ξεκούραστη όψη του.

ANTI-WRINKLE RICH DAY CREAM

Η αντιρυτιδική κρέμα ημέρας με πλούσια, μη λιπαρή υφή προσφέρει συσφιγκτική και επανορθωτική περιποίηση. Με καινοτόμο φόρμουλα που «γεμίζει» τις ρυτίδες από τις πρώτες ημέρες εφαρμογής, επανορθώνει την επιδερμίδα, βελτιώνει το περίγραμμα του προσώπου και προλαμβάνει τα σημάδια της φωτογήρανσης. Παράλληλα, προστατεύει τα βλαστοκύτταρα από τη φθορά και τα ενεργοποιεί για την παραγωγή λιπιδίων και πρωτεϊνών που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις ρυτίδες από μέσα. Έτσι, η επιδερμίδα επανακτά τη χαμένη της λάμψη, την ομοιομορφία και τη νεανική και φρέσκια όψη της.

ANTI-WRINKLE RICH NIGHT CREAM

Η αντιρυτιδική κρέμα είναι εξειδικευμένη να δρα κατά τη διάρκεια της νύχτας, τότε που τα κύτταρα της επιδερμίδας ανανεώνονται. Μειώνει την έκταση και το βάθος των ρυτίδων, επαναπροσδιορίζει το περίγραμμα του προσώπου και μιμείται τη δράση της ορμόνης νεότητας για την παραγωγή κολλαγόνου. Παράλληλα, προστατεύει τα βλαστοκύτταρα από τη φθορά και τα ενεργοποιεί για την παραγωγή λιπιδίων και πρωτεϊνών που «γεμίζουν» τις ρυτίδες από μέσα. Η κρέμα διαθέτει πλούσια, μη λιπαρή υφή που απορροφάται άμεσα από το δέρμα.

∆ερματολογικά ελεγμένα προϊόντα, με πλούσια, μη λιπαρή υφή που απορροφάται άμεσα. ●

από:

μείωση ρυτίδων και επαναφορά νεανικής, λαμπερής όψης

Οι χαμηλές θερμοκρασίες αποτελούν παράγοντα

κινδύνου για τους ασθενείς με υπέρταση,

ενώ η έξαρση των λοιμώξεων αυξάνει τους μυϊκούς

πόνους, με τους φαρμακοποιούς να καλούνται

να δώσουν το ενδεδειγμένο αναλγητικό. Ακόμα

ενημερωθείτε για τα σκευάσματα σιδήρου στη

σιδηροπενική αναιμία, αλλά και όσα προσφέρουν

στη σύγχρονη κοσμητολογία τα ceramides.

Διαχείριση παθήσεων στο

φαρμακείο

πόνοι

Συντακτική ομάδα

Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι οι άνθρωποι, έχουν βιώσει ή βιώνουν συχνά

μυϊκούς πόνους, οι οποίοι μπορεί να αφορούν μια συγκεκριμένη περιοχή

του σώματος ή να είναι διάχυτοι. Κυμαίνονται από ήπιοι και ενοχλητικοί

έως βασανιστικοί και μπορεί να υποχωρήσουν από μόνοι τους μέσα

σε σύντομο χρονικό διάστημα ή να επιμένουν για μήνες.

ι πιο συχνές αιτίες του εντοπισμένου μυϊκού πόνου είναι ένας μικροτραυματισμός, η υπερβολική άσκηση, αλλά και το άγχος. Ο διάχυτος πόνος σε ολόκληρο το σώμα είναι συχνότερα το αποτέλεσμα μιας λοίμωξης, όπως το κρυολόγημα, η γρίπη, η Covid-19 κ.ά., ή μιας ασθένειας, π.χ. ινομυαλγία, ρευματοειδή αρθρίτιδα, υποθυρεοειδισμός. Επίσης μπορεί να αποτελεί παρενέργεια φαρμάκων, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις στατίνες.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ PER OS

Η επιλογή του κατάλληλου παυσίπονου, εκτός από το είδος του πόνου, εξαρτάται σε κάποιες περιπτώσεις και από την εμπειρία

του ασθενή, την καλή ή κακή ανοχή του σε αυτό. Εκτός αυτού, ο φαρμακοποιός μπορεί να συνιστά τη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση στη μικρότερη διάρκεια ως μια ασφαλής λύση για την αποφυγή των περισσότερων ανεπιθύμητων ενεργειών. Επίσης, σε χρόνιους ασθενείς πρέπει να γίνεται προσεκτική επιλογή σκευασμάτων, ώστε να μην αλληλεπιδρούν με τυχόν φάρμακα που λαμβάνονται χρόνια και να μην επιδεινώνουν τα προβλήματα των ασθενών.

Είναι γεγονός πάντως ότι στα περισσότερα είδη πόνου ήπιας ή μέτριας έντασης ενδείκνυνται δύο κατηγορίες φαρμάκων: τα κοινά αναλγητικά-αντιπυρετικά με κύριο εκπρόσωπο την παρακεταμόλη, και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ) στα οποία συγκαταλέγονται το ακετυλοσαλικυλικό οξύ, η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη, αλλά και πολλά άλλα.

Στην αγορά κυκλοφορούν συνδυασμοί των δραστικών ουσιών

των αναλγητικών (παρακεταμόλη, ακετυλοσαλικυλικό οξύ) με

την αντιοξειδωτική βιταμίνη C για καλύτερα και ίσως πιο άμεσα

αποτελέσματα στην ανακούφιση από λοιμώξεις όπως η γρίπη και το κρυολόγημα. Η παρακεταμόλη επίσης συνδυάζεται με την καφεΐνη που έχει διεγερτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα για ταχύτερη δράση. Η πιο πρόσφατη τάση στην αγορά είναι και τα σκευάσματα που περιέχουν το συνδυασμό παρακεταμόλης με ιβουπροφαίνη ή ακετυλοσαλικυλικό οξύ που προσφέρουν τις αναλγητικές δράσεις και των δύο ουσιών συν τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του ΜΣΑΦ και έτσι υπόσχονται αμεσότερη δράση και μεγαλύτερη διάρκεια δράσης στη διαχείριση οξέων, καθημερινών πόνων.

ΠΩΣ ΔΡΟΥΝ ΟΙ ΚΡΕΜΕΣ, ΤΑ GEL & ΤΑ ΕΠΙΘΕΜΑΤΑ

Σύμφωνα με την Άννα-Πάολα Αρβανιτάκη, βιολόγο - φαρμακοποιό και υπεύθυνη της γραμμής επιστημονικής υποστήριξης της

f-anazitisi, η αντιμετώπιση του πόνου περιλαμβάνει αφενός την

αντιμετώπιση της αιτίας και αφετέρου τη διαχείριση του πόνου ως συμπτώματος.

Είναι λοιπόν πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει κατά βάση τα εξής:

• αλλαγή τρόπου ζωής • λήψη φαρμάκων • λήψη κατάλληλων

συμπληρωμάτων διατροφής.

Στην περίπτωση του μυοσκελετικού πόνου (σε οστά, αρθρώσεις, μυς, χόνδρους, συνδέσμους), η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει επιπλέον φυσικοθεραπεία ή/και ακινητοποίηση της πάσχουσας περιοχής, τοπικές ενέσεις και τοπικά αναλγητικά, με τα τελευταία να χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο, αποτελώντας

πια σχεδόν πρώτη επιλογή στην αντιμετώπιση τέτοιου πόνου.

Τα τοπικά αναλγητικά εφαρμόζονται εξωτερικά, επιδρούν στους αισθητικούς υποδοχείς του δέρματος και με την απορρόφηση

Οι μυοσκελετικοί

δραστικής ουσίας βελτιώνουν την αίσθηση του πόνου. Κυκλοφορούν σε μορφή κρέμας, αλοιφής, gel, διαλυμάτων ή αυτοκόλλητων επιθεμάτων (έμπλαστρα). Ενδέχεται να περιέχουν:

1. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (diclofenac, ibuprofen, indometacin, nimesulide).

2. Φυσικά συστατικά (συνήθως αιθέρια έλαια και εκχυλίσματα), τα οποία συνήθως προκαλούν έναν ήπιο τοπικό ερεθισμό, οδηγώντας σε αγγειοδιαστολή και συνεπώς σε ήπια αναλγησία (camphor, menthol, capsaicin, εκχύλισμα Perna canaliculus

και εκχυλίσματα φυτών όπως Rosmarinus officinalis, Uncaria tomentosa, Commiphora mukul, Devil’s Claw και Boswellia serrata).

Οι κρέμες είναι διφασικά σκευάσματα (γαλακτώματα). Όταν μια

κρέμα εφαρμόζεται πάνω στο δέρμα, η υδατώδης φάση εξατμίζε-

ται, αφήνοντας ένα λεπτό φιλμ ελαίου και δραστικής ουσίας. Για

το λόγο αυτό χορηγούνται σε περιπτώσεις που η ουσία πρέπει να απορροφηθεί γρήγορα από το δέρμα.

Αντιθέτως οι αλοιφές, όντας κατά βάση λιπαρής φύσης, παραμένουν στο δέρμα για μεγαλύτερο διάστημα. Συνιστώνται λοιπόν όταν απαιτείται αργή απορρόφηση.

Τα gel είναι υδρόφιλα σκευάσματα που μπορούν να απομακρυνθούν εύκολα με νερό. Η ιξώδης υφή τους διευκολύνει την παραμονή στη θέση τους, με αποτέλεσμα την παράταση της επαφής του δέρματος με τη δραστική ουσία.

Τα τοπικά αναλγητικά επιδρούν στους αισθητικούς υποδοχείς του δέρματος και με την απορρόφηση της δραστικής ουσίας

βελτιώνουν την αίσθηση

του μυϊκού πόνου

Τα αυτοκόλλητα επιθέματα έχουν σχεδιαστεί, ώστε να παρέχουν παρατεταμένη ανακούφιση από τον πόνο, εφόσον παραμένουν σταθερά σε επαφή με την πάσχουσα περιοχή, ευνοώντας έτσι την απορρόφηση της δραστικής ουσίας. Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα επιθέματα μπορούν να είναι και αυτοσχέδια:

• Κρύα επιθέματα (με ή χωρίς πάγο): Ως άμεση θεραπεία μετά από τραυματισμό, για σύντομα αλλά τακτά χρονικά διαστήματα. Μειώνουν τη νευρική αγωγιμότητα ανακουφίζοντας από τον πόνο, ενώ μειώνουν το οίδημα και το μυϊκό σπασμό.

• Ζεστά επιθέματα: Προκαλούν υπεραιμία στο θερμαινόμενο

σημείο, αυξάνοντας τη μυϊκή χαλάρωση και βελτιώνοντας την κινητικότητα των αρθρώσεων. Σε περίπτωση τραυματισμού ή έντονης φλεγμονής δεν συνιστώνται. Και στις 2 περιπτώσεις μπορεί να γίνει διαβροχή του επιθέματος με κάποιο από τα εκχυλίσματα/αιθέρια έλαια που αναφέρθηκαν παραπάνω.

ΟΙ

ΜΥΪΚΟΙ ΠΟΝΟΙ

ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΟΙ ΙΩΣΕΙΣ

Εξαιρετικά συχνοί αλλά και ενοχλητικοί είναι οι διάχυτοι σωματικοί πόνοι που εμφανίζονται ως σύμπτωμα μιας λοίμωξης του αναπνευστικού. Αυτοί οι μυϊκοί πόνοι οφείλονται στην απελευθέρωση χημικών ουσιών από το ανοσοποιητικό σύστημα, οι οποίες επηρεάζουν τις μυϊκές πρωτεΐνες, προκαλώντας μυϊκούς πόνους.

Οι φαρμακοποιοί μπορούν να «παρηγορήσουν» τους ασθενείς που

προσέρχονται στο φαρμακείο με παράπονα για πόνους σε αρθρώσεις και μυς, επισημαίνοντας:

1. Οι πόνοι -όπως και ο πυρετός- σηματοδοτούν ότι ο οργανισμός προσπαθεί να καταπολεμήσει την ίωση.

2. Υπάρχουν απλές και αποτελεσματικές λύσεις στο πρόβλημα. Φαρμακευτική προσέγγιση: Οι βέλτιστες και καθιερωμένες θεραπευτικές επιλογές είναι η παρακεταμόλη ή τα ΜΣΑΦ, όπως το ακετυλοσαλικυλικό οξύ και η ιβουπροφαίνη, που θα μειώσουν σημαντικά τους σωματικούς πόνους και τα συνήθη συνοδά συμπτώματα της ίωσης, τον πυρετό και τα ρίγη που αυτή προκαλεί. Ενυδάτωση: Ορισμένα συμπτώματα του κρυολογήματος και της γρίπης, όπως η εφίδρωση και οι γαστρεντερικές διαταραχές, μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση. Συστήστε την κατανάλωση

πολλών υγρών και κυρίως νερού που είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού, αλλά και τσάι, ροφήματα/σκευάσματα ηλεκτρολυτών και θρεπτικές σούπες.

Θερμότητα: Οι μύες μπορούν να χαλαρώσουν και έτσι να πονούν λιγότερο με τη θερμότητα αλλά όχι με την υπερβολική ζέστη. Ένα χλιαρό -όχι καυτό- μπάνιο και οι ηλεκτρικές κουβέρτες για μικρό χρονικό διάστημα (όχι για όλη τη νύχτα) μπορούν να βοηθήσουν. Ξεκούραση: Η αποφυγή σωματικών δραστηριοτήτων και ο ποιοτικός ύπνος είναι επίσης σημαντικά για τη γρήγορη ανάρρωση και την αποδρομή των συμπτωμάτων της ίωσης. Σύμφωνα με μελέτες, το ανοσοποιητικό σύστημα και ο ύπνος συνδέονται στενά, καθιστώντας τον οργανισμό να αναζητά την ξεκούραση, καθώς καταπολεμά την ίωση. ●

Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο

κινδυνεύουν περισσότερο

Όταν ψυχραίνει ο καιρός, συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές στο καρδιαγγειακό

μας σύστημα. Τα αγγεία, ειδικά τα μικρότερα και τα τριχοειδή, συσπώνται

από το κρύο και η καρδιά χρειάζεται να καταβάλλει μεγαλύτερο έργο για να επιτελέσει την αποστολή της, δηλαδή να διακινήσει ως αντλία το αίμα στο σώμα. Ορμονικές αλλαγές στα επίπεδα των κατεχολαμινών και ο τόνος του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος ενοχοποιούνται επίσης.

ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ ΜΠΟΡΕΙ

ΝΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

ΤΗΣ ΑΝΤΙ-ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Ιακωβής Παναγιώτης

Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου

Άθηνών, Γενικός Άρχίατρος ε.α., Επιστημολόγος

Ηπεριφερική αγγειοσύσπαση, σε γενικές γραμμές, αυξάνει την αρτηριακή πίεση και επιπλέον οι μεταβολικές ανάγκες της καρδιάς αυξάνονται. Το καλοκαίρι, ο οργανισμός μέσω της εφίδρωσης χάνει αλάτι και έτσι έχουμε πτώση της αρτηριακής πίεσης, ενώ κατά τη διάρκεια

του χειμώνα οι αλλαγές που συμβαίνουν στην καθημερινότητα

μπορούν και αυτές να είναι επιβαρυντικές για την καρδιαγγειακή

μας υγεία.

Διατρεφόμαστε πιο βαριά, κινούμαστε λιγότερο, περνάμε τα βράδια μας στον καναπέ και συχνά ταλαιπωρούμαστε από λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, πολύ δε περισσότερο

κατά τη διάρκεια των εορτών. Επίσης, οι αιφνίδιες αλλαγές στις καιρικές συνθήκες, όπως μια καταιγίδα, ή η βάδιση ενάντια σε ισχυρούς ανέμους επιβαρύνουν ιδιαίτερα το καρδιαγγειακό σύστημα.

Οι αλλαγές αυτές είναι πιο συχνές σε ηλικιωμένα άτομα και συνήθως επηρεάζουν και τη συστολική αλλά και τη διαστολική αρτηριακή πίεση, ενώ πολλές μελέτες υπογραμμίζουν την ανάγκη

για επίτευξη θερμοκρασίας 18°C στο εσωτερικό των σπιτιών το χειμώνα ως στόχο της κοινωνικής πολιτικής της Πολιτείας.

Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης τους ψυχρούς μήνες του χρόνου αποτελεί σημαντικό παράγοντα που απαιτεί εγρήγορση εκ μέρους των επαγγελματιών υγείας. Και αυτό διότι είναι πιθανόν να απαιτείται αναπροσαρμογή της αντι-υπερτασικής αγωγής

των ασθενών. Πολλοί ασθενείς επαναπαύονται στην καλοκαιρινή

καλή ρύθμιση της πίεσής τους και δεν επιβεβαιώνουν τη ρύθμιση αυτή το χειμώνα. Έτσι εκτίθενται –σε συνδυασμό με το σύνολο των λοιπών επιβαρυντικών παραγόντων που αναφέρθηκαν– σε αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Επιπλέον, εν μέσω της πανδημίας και ιδίως την περίοδο που υπάρχει έξαρση των ιώσεων, πολλοί ασθενείς αποφεύγουν να απευθυνθούν στον γιατρό τους για να ελεγχθούν. Το αποτέλεσμα ήταν και είναι πλειάδα παραμελημένων περιπτώσεων αρρύθμιστης υπέρτασης σε συνδυασμό με απορύθμιση και άλλων καρδιολογικών ή και βιοχημικών παραμέτρων. Έτσι, η θνητότητα για τα καρδιαγγειακά νοσήματα

αυξάνεται κάθετα το χειμώνα και η Πολιτεία οφείλει να προετοιμάζεται αναλόγως.

ΠΩΣ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ ΣΕ ΥΓΙΗ

ΕΠΙΠΕΔΑ Η ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ

Για όλους τους παραπάνω λόγους, καλό θα ήταν να λαμβάνονται

μέτρα κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου για να διατη-

ρηθεί σε υγιή επίπεδα η αρτηριακή πίεση και να προστατευτεί

η καρδιαγγειακή υγεία. Οι φαρμακοποιοί μπορούν να συνιστούν στους πολίτες: Να μετρούν τακτικά την πίεση στο σπίτι, σε συνθήκες ψυχικής και σωματικής ηρεμίας. Αν δουν ότι αυξήθηκε, να επικοινω-

Υπέρταση: Το χειμώνα οι ασθενείς

Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο

νούν με τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό τους για να συζητή-

σουν πιθανή αλλαγή στη φαρμακευτική αγωγή.

Να προσέχουν τη διατροφή τους, την κατάχρηση λιπαρών

τροφών, του αλκοόλ και του αλατιού το χειμώνα, ιδίως μέσα

στις γιορτές. Να αποφεύγουν τις λιπαρές τροφές και την κα-

τάχρηση αλκοόλ «για να ζεσταθούν». Να ζυγίζονται τακτικά

και να συνεχίζουν να ασκούνται όταν ο καιρός το επιτρέπει, με

κατάλληλο ντύσιμο.

Όταν ασκούνται, καλό θα ήταν να παίρνουν μαζί τους και τα παιδιά ή τους ηλικιωμένους του σπιτιού για να στηρίξουν και τη δική τους καρδιαγγειακή υγεία.

Να φροντίζουν να ελέγχουν τις βιοχημικές εξετάσεις αίματος με το γιατρό τους.

Εάν πάσχουν από υπέρταση ή από καρδιαγγειακά νοσήματα, να προσέχουν ιδιαίτερα την έκθεσή τους σε ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως θυελλώδεις ανέμους και πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

Να μην ξεχνούν τον έλεγχο της καρδιάς τους το χειμώνα.

Να ντύνονται ζεστά, να προστατεύουν την αναπνοή και το θώ-

ρακα από τον κρύο αέρα.

Εάν πάσχουν από υπέρταση ή καρδιοπάθειες, να αποφεύγουν

τα «cold and flu» φαρμακευτικά σκευάσματα κρυολογήματος

που περιέχουν ψευδο-εφεδρίνη ή άλλα αγγειοσυσπαστικά.

Σχετίζονται με αύξηση της αρτηριακής πίεσης και επιβά-

ρυνση της καρδιάς. Να συζητούν με τον γιατρό τους για τη

χρήση εισπνεόμενων σε περίπτωση λοίμωξης του αναπνευ-

στικού.

Να προσέχουν ιδιαίτερα την κατάχρηση αντι-φλεγμονωδών

φαρμάκων σε περιπτώσεις λοιμώξεων, διότι σχετίζονται με

κατακράτηση άλατος και απορύθμιση της αρτηριακής πίεσης

ή και της καρδιακής ανεπάρκειας.

Οι ασθενείς με υπέρταση ή καρδιοπάθειες να

σκευάσματα κρυολογήματος που περιέχουν ψευδο-εφεδρίνη ή άλλα αγγειοσυσπαστικά - σχετίζονται με αύξηση της αρτηριακής πίεσης και επιβάρυνση της καρδιάς

Οι κοινωνικές πολιτικές για την ποιότητα ζωής οφείλουν να έχουν ως στόχο ένα ζεστό σπίτι για κάθε οικογένεια το χειμώνα, με υγιεινές μορφές θέρμανσης, φιλικές προς το περιβάλλον, καθώς υπάρχει κίνδυνος για υπερτασική καρδιαγγειακή απορρύθμιση. Οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες, κατά τις οποίες οι «έχοντες» κατασπαταλούν ενέργεια, ενώ άλλες οικογένειες αδυνατούν να επιτύχουν στοιχειώδη επίπεδα θέρμανσης, αυξάνουν τον καρδιαγγειακό επιδημιολογικό κίνδυνο. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στην Ελλάδα. Είναι σημαντικό να συνεχίσουν να προσέρχονται οι ασθενείς για έλεγχο της καρδιάς τους παρά την πανδημία. Οι χειμερινοί μήνες λοιπόν αποτελούν μια χρονική περίοδο απορύθμισης της αρτηριακής υπέρτασης και έξαρσης της καρδιαγγειακής θνητότητας. Οι επαγγελματίες υγείας θα ήταν χρήσιμο να υπενθυμίζουμε στους ασθενείς μας ότι είναι ο κατάλληλος χρόνος για να προβούν σε έλεγχο του καρδιαγγειακού τους συστήματος. ●

αποφεύγουν τα «cold and flu» φαρμακευτικά

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Τα σκευάσματα σιδήρου

Η

σιδηροπενική αναιμία (ΣΑ, νόσος ICD-10: D50) είναι μια παθολογική

κατάσταση αναιμίας, που οφείλεται στην έλλειψη σιδήρου. Σύμφωνα με τον

Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ, WHO) η ΣΑ αποτελεί μέχρι σήμερα

ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας σε παγκόσμια κλίμακα, επηρεάζοντας

2 δισ. ανθρώπους.

και το σύστημα τρανφερρίνης/φερριτίνης.

Η ημερήσια πρόσληψη Fe, μέσω της διατροφής παρέχει 10-20mg και από τις δυο μορφές του, τον αιμικό (Fe+2, ferrum),

Dr. Σταύρος Ε. Μπαριάμης Φαρμακοποιός - Χημικός (MPharm, MSc, PhD)

κόμη και σε φυσιολογικές καταστάσεις, οι αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο (βρεφική και εφηβική ηλικία, περίοδο κατά την κύηση και γαλουχία) ή η αυξημένη απώλεια σιδήρου (αιμοδότες, αθλητές) μπορεί

να οδηγήσουν σε σιδηροπενία. Οι ενήλικες άνδρες ή οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση θα πρέπει να διερευνούνται για αιμορραγία πεπτικού ή για σύνδρομα δυσαπορρόφησης (σε χρόνιες και φλεγμονώδεις νόσους, νεοπλασίες) με γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση.

Η διάγνωση της ΣΑ βασίζεται στην εκτίμηση των παραμέτρων που καθορίζουν την έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό (ελαττωμένη φερριτίνη, αυξημένη σιδηροδεσμευτική ικανότητα του ορού, χαμηλός κορεσμός τρανσφερρίνης), με τη θεραπευτική προσέγγισή της να αφορά τη διερεύνηση και αντιμετώπιση του αιτίου της και την αποκατάσταση του ελλείμματος του σιδήρου.

ο οποίος προσλαμβάνεται κυρίως από τα κόκκινα κρέατα, και το μη-αιμικό (Fe+3, ferric), τον οποίο συναντάμε στο λευκό κρέας, στα δημητριακά και τα λαχανικά. Η απορρόφηση από τη διατροφική πρόσληψη δεν ξεπερνά το 10-15% και επηρεάζεται από τις αποθήκες σιδήρου, το είδος

της διατροφής μας (κρεατοφαγία, χορτοφαγία, παρατεταμένη

νηστεία), αλλά και λοιπούς διατροφικούς παράγοντες που μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση του (γαλακτομικά, καφέ, τσάι) ή να την αυξήσουν (φράουλες, πιπεριές, εσπεριδοειδή).

ΠΩΣ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ

ΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΣΙΔΗΡΟΥ

Ως γενικές οδηγίες, ο σίδηρος δεν πρέπει να λαμβάνεται ταυτόχρονα με τροφή, γιατί παρεμποδίζεται η απορρόφησή του.

Ο

σίδηρος (Fe) είναι ιχνοστοιχείο απαραίτητο της ομοιοστασίας, κυρίως για τη μεταφορά οξυγόνου και για την ανάπτυξη και την επιβίωση των κυττάρων. Κατά μέσον όρο, στον ενήλικα οργανισμό περιέχονται 3,5g σιδήρου, με τη μεγαλύτερη ποσότητα να είναι ενωμένη με την αιμοσφαιρίνη και το υπόλοιπο με τη μυοσφαιρίνη, τα κυτοχρώματα

Επιπλέον, φάρμακα όπως αντιόξινα (άλατα Αl, Mg), Η-2 αναστολείς (ρανιτιδίνη, σιμετιδίνη, φαμοτιδίνη) και αναστολείς αντλίας πρωτονίων («πραζόλες») ελαττώνουν την απορρόφηση του σιδήρου και πρέπει να αποφεύγεται η ταυτόχρονη χορήγηση. Φαρμακοδιατροφικά, η λήψη του συμπληρώματος σιδήρου συνιστάται να γίνεται μία ώρα πριν ή τρεις ώρες μετά την κατανάλωση τροφών και φαρμάκων που ελαττώνουν την απορρόφησή του. Η λήψη ασκορβικού οξέος (βιταμίνη C, 200-500mg) προάγει την απορρόφηση του σιδήρου μέσω του όξινου περιβάλλοντος που δημιουργεί.

Η χορήγηση σκευασμάτων σιδήρου από το στόμα είναι η επικρατέστερη επιλογή θεραπείας γιατί είναι εύκολη, ασφαλής, αποτελεσματική και με χαμηλό κόστος, εκτός εάν υπάρχει πρόβλημα

παθήσεων στο φαρμακείο

Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο

σοβαρής δυσανεξίας ή δυσαπορρόφησης, οπότε οι επιλογές αφορούν παρενεντερικά σκευάσματα. Οι διαθέσιμες μορφές σιδήρου για χορήγηση από το στόμα διαφοροποιούνται: στη δόση του σιδήρου, τη φυσικοχημική μορφή του Fe που περιέχουν (άλας, λιποσωμιακός, σουκρωσωμιακός αλλά και δισθενής ή τρισθενής) και τον τρόπο αποδέσμευσης του σιδήρου (ταχεία ή παρατεταμένη αποδέσμευση). Η συνιστώμενη ημερήσια δόση για τη θεραπεία των ενηλίκων είναι 60-120mg στοιχειακού σιδήρου, για μια ελάχιστη τρίμηνη διάρκεια θεραπείας.

Περίπου 10-20% των ασθενών εμφανίζουν παρενέργειες από το γαστρεντερικό σύστημα όπως, ναυτία, εμέτους, δυσφορία στο επιγάστριο, δυσκοιλιότητα ή διαρροϊκές κενώσεις, οι οποίες παρότι είναι δοσοεξαρτώμενες, αποτελούν έναν από τους βασικούς λόγους μη-συμμόρφωσης στη θεραπεία.

ΤΑ ΠΡΟΪ Ο ΝΤΑ

ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Τα σκευάσματα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, είτε ως φάρμακα είτε ως συμπληρώματα διατροφής, περιέχονται ενώσεις δισθενούς σιδήρου, όπως ο θειικός σίδηρος, ο γλυκονικός σίδηρος και ο θειογλυκονικός σίδηρος, και ενώσεις τρισθενούς σιδήρου, όπως ο πολυμαλτοζικός σίδηρος, ο σουκροζικός σίδηρος και ο πρωτεϊνοηλεκτρικός σίδηρος. Στις πιο σύγχρονες

Η χορήγηση σκευασμάτων

σιδήρου από το στόμα είναι η

επικρατέστερη επιλογή θεραπείας

γιατί είναι εύκολη, ασφαλής,

αποτελεσματική και με χαμηλό

κόστος, εκτός εάν υπάρχει

πρόβλημα σοβαρής δυσανεξίας

ή δυσαπορρόφησης

μορφές, συναντάμε τις λιποσωμιακές μορφές πυροφωσφορικού

σιδήρου σε μικροκάψουλες και τον σουκροσωμιακό σίδηρο.

Στην κλινική πρακτική τα σκευάσματα με δισθενή σίδηρο είναι τα

πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα, λόγω της καλύτερης βιοδιαθεσιμότητας (10-15%) που εμφανίζουν σε σύγκριση με αυτά του

τρισθενούς σιδήρου τα οποία αποδίδουν μόλις το 1-7% (χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα). Η μικρότερη απορρόφηση οφείλεται στην πολύ μικρή διαλυτότητα του μη-αιμικού σιδήρου στο αλκαλικό pH του δωδεκαδάκτυλο και στο γεγονός ότι ο τρισθενής σίδηρος πρέπει αναχθεί σε δισθενή, ώστε να απορροφηθεί. ●

ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ

δερματολογικών προβλημάτων

Αναστασία Σαράφη

Σύμφωνα με αναλυτές της παγκόσμιας αγοράς, παρατηρείται

μια αυξανόμενη ζήτηση για τα καλλυντικά προϊόντα που περιέχουν

στη σύνθεσή τους ceramides, με τους περισσότερους καταναλωτές να αναζητούν ενημέρωση για τα οφέλη τους στο δέρμα. Η αγορά αναπτύσσεται

βασιζόμενη στη γενικότερη τάση υπέρ των φυσικών καλλυντικών και στη συνεχή αναζήτηση των παρασκευαστριών εταιρειών για καινοτομία, ποιότητα και αποτελεσματικότητα.

α ceramides (ή κεραμίδια) είναι τα κύρια λιπίδια της εξωτερικής (κεράτινης) στιβάδας της επιδερμίδας και αποτελούν περίπου το 50% των λιπιδίων που βρίσκονται εντός του δερματικού φραγμού. Εμπλέκονται στη

διαδικασία ρύθμισης της διαεπιδερμικής απώλειας του νερού και

έχουν τρεις βασικές λειτουργίες προς όφελος του δέρματος:

βελτίωση της ενυδάτωσης

πρόληψη και θεραπεία δερματολογικών

παθήσεων

ομοιόσταση του δερματικού φραγμού.

Οι μελέτες έχουν δείξει με σαφήνεια ότι αλλοιώσεις στη σύνθεση των λιπιδίων στην κεράτινη στιβάδα και στο δερματικό

φραγμό καθώς και τα χαμηλά επίπεδα ceramides μπορεί να οδηγήσουν στην εκδήλωση δερματικών διαταραχών, όπως είναι η ακμή, η ατοπική δερματίτιδα, η φωτοευαισθησία, η ροδόχρους νόσος, οι βλάβες από την έκθεση στον ήλιο και η ξηροδερμία. Επιπλέον, έχει υποστηριχθεί ότι με την πάροδο του χρόνου –ακόμα και από την ηλικία των 40 ετών– αλλά και με την έκθεση σε περιβαλλοντικούς ερεθιστικούς παράγοντες, η επιδερμίδα χάνει

εκέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2023 |

το 60% των ceramides που περιέχει, ενώ μειώνεται και η ποιότητά τους, αφήνοντας το δέρμα εκτεθειμένο.

ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Τα παραπάνω δεδομένα ώθησαν ολοένα και περισσότερες εταιρείες να αξιοποιήσουν τα ceramides στις συνθέσεις των καλλυντικών τους προϊόντων, ενισχύοντας τη δράση τους. Η έρευνα αλλά και η εμπειρία έδειξαν ότι η συστηματική φροντίδα του δέρματος με αυτά τα προϊόντα συνέβαλε στην προαγωγή και στη διατήρηση της υγείας του αλλά και στην πρόληψη και τη θεραπεία κοινών δερματικών παθήσεων. Η αγορά γνώρισε και γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη, ενώ σύμφωνα με σχετικές αναλύσεις παρουσιάζει σημαντική δυναμική, λόγω των ακόλουθων παραγόντων:

Οι καταναλωτές δείχνουν σαφή προτίμηση στα φυσικά καλλυντικά: Η ανησυχία για την ασφάλεια και τις παρενέργειες των συστατικών που χρησιμοποιούνται στα συμβατικά καλλυντικά έχει στρέψει ένα πολύ μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού στα φυσικά προϊόντα.

Καινοτομία στις συνθέσεις: Οι εταιρείες καλλυντικών αναζητούν συνεχώς καινοτόμα συστατικά για να εμπλουτίζουν τις συνθέσεις των προϊόντων, καθιστώντας τα πιο αποτελεσματικά.

Τα ceramides βοηθούν

στην πρόληψη και θεραπεία

Αυξανόμενη ενημέρωση & ευαισθητοποίηση για την υγεία του δέρματος: Οι καταναλωτές όχι μόνο έχουν στη διάθεσή τους πηγές αξιόπιστης πληροφόρησης για τα οφέλη των ceramides αλλά είναι και πιο ευαισθητοποιημένοι στη φροντίδα του δέρματος, αυξάνοντας έτσι τη ζήτηση για τα καλλυντικά

προϊόντα που περιέχουν υψηλής ποιότητας και απόδοσης συστατικά, όπως είναι τα ceramides.

Οι αναδυόμενες αγορές προσφέρουν πιθανές ευκαιρίες

ανάπτυξης: Η παγκόσμια αγορά πωλήσεων καλλυντικών ανα-

πτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, με αναδυόμενες αγορές όπως η Κίνα και η Ινδία να προσφέρουν σημαντικές πιθανές ευκαιρίες ανάπτυξης.

ΚΛΙΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Οι φαρμακοποιοί είναι σε θέση να βοηθήσουν τους πελάτες-α-

σθενείς τους που αναζητούν καθοδήγηση σχετικά με τα κατάλληλα καλλυντικά προϊόντα και να τους παρέχουν τις απαραίτητες

πληροφορίες για το ρόλο των πολύτιμων αυτών συστατικών.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολυάριθμων μελετών, η χρήση

προϊόντων που περιέχουν ceramides βελτιώνει την υγρασία και

την ανθεκτικότητα του δέρματος, υποστηρίζει την υγεία του φυ-

σικού δερματικού φραγμού και αποτρέπει την ξηροδερμία.

Επιπλέον υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι τα ceramides στα

καλλυντικά μειώνουν τη σοβαρότητα κοινών παθήσεων του δέρ-

ματος και υποστηρίζουν την αντιμετώπιση αυτών, ενισχύοντας

τη λειτουργία του.

ceramides ενισχύει την

Διάφορες δημοσιεύσεις έχουν δείξει επίσης ότι τα επίπεδα των ceramides είναι χαμηλά ή δομικά αλλοιωμένα σε ασθενείς με δερματικές παθήσεις (όπως αυτές που προαναφέρθηκαν).

Όσον αφορά την αντηλιακή προστασία, μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Drugs in Dermatology, υποστηρίζει ότι η ρουτίνα περιποίησης του δέρματος με ενυδατική κρέμα και αντηλιακό

που περιέχουν ceramides προστατεύει από τις αλλοιώσεις που προκαλεί η υπεριώδης ακτινοβολία στην επιφάνεια του δέρματος, καθώς όχι μόνο ενισχύει την ενυδάτωση, αλλά βοηθά και στη διατήρηση της μορφολογίας και της ανανέωσης των κυττάρων, αναχαιτίζοντας το ερύθημα και την υπερμελάγχρωση. Επιπλέον, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, η καθημερινή φροντίδα με προϊόντα που περιέχουν λιπίδια πανομοιότυπα με αυτά της

– Ιανουάριος

Η ρουτίνα περιποίησης με κρέμα και αντηλιακό που περιέχουν

ενυδάτωση, αλλά βοηθά και στη διατήρηση της μορφολογίας και της ανανέωσης των κυττάρων, αναχαιτίζοντας το ερύθημα και την υπερμελάγχρωση

επιδερμίδας βελτιώνει την υγεία του δέρματος έναντι και της χρόνιας έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία.

Σε άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ίδιο επιστημονικό έντυπο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην εφαρμογή ενός συνδυασμού ceramides, χοληστερόλης (μια ομάδα λιπιδίων της κεράτινης στιβάδας, όπως και τα ceramides) και λιπαρών οξέων που μπορεί να ανακουφίζει τα συμπτώματα και δυσφορία που συνδέεται με διαταραχές του δερματικού φραγμού.

ΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ

Οι φαρμακοποιοί μπορούν να προτείνουν καθαριστικά, ενυδατικά και αντηλιακά προϊόντα με βάση τα ceramides στα άτομα εκείνα που θα ωφεληθούν από τη χρήση τους, σύμφωνα με τα

κλινικά δεδομένα που καταγράφτηκαν πιο πάνω, και έτσι να διευρύνουν τη γνώση σχετικά με τις δράσεις τους.

λάγχρωσης, φωτοευαισθησίας και ξηρότητας λόγω της χρήσης ορισμένων φαρμακολογικών παραγόντων, όπως είναι ορισμένα διουρητικά, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, οι φαινοθειαζίνες, η κινίνη, οι στατίνες, οι τετρακυκλίνες, οι θειαζίδες, η βεμουραφενίμπη και η βορικοναζόλη.

Αυτοί οι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν καθοδήγηση σχετικά με την καθημερινή χρήση αντηλιακού προϊόντος, με SPF 30 και μεγαλύτερο, ειδικά όταν βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους για μεγάλο χρονικό διάστημα. ●

Η επιπλέον επιστημονική πληροφόρηση για τους πελάτες σας: Εξηγήστε ότι το δέρμα θεωρείται η

πρώτη γραμμή άμυνας του ανθρώπινου σώματος

ενάντια σε εξωτερικούς παράγοντες που μπορούν

να επηρεάσουν ή να βλάψουν την επιδερμίδα, όπως είναι τα αλλεργιογόνα, τα χημικά, η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, οι λοιμώξεις και το άγχος.

Σημειώνεται ότι στις ετικέτες των προϊόντων, τα ceramides μπορεί να αναγράφονται και ως: phytosphingosine και sphingosine.

Επιπρόσθετα όμως οι φαρμακοποιοί καλούνται να συμβουλεύ-

ουν τους ασθενείς τους να αποφεύγουν προϊόντα περιποίησης

που επιδεινώνουν κοινές δερματικές παθήσεις, ερεθίζοντας την επιδερμίδα.

Τέλος, είναι σημαντικό μέσα στα φαρμακεία να εντοπίζονται τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο για πιθανές αντιδράσεις υπερμε-

Εσωτερικά, το δέρμα προστατεύει τον οργανισμό από υπερβολική απώλεια νερού, ενώ ο ρόλος του δερματικού φραγμού είναι να «φιλτράρει» το 60-70% της UV ακτινοβολίας. Για όλα αυτά είναι σημαντικό να παραμένει υγιές και να προστατεύεται με τη βοήθεια μιας καθημερινής ρουτίνας περιποίησης με αποτελεσματικά προϊόντα.

Πηγές: https://dataintelo.com/report/global-ceramides-in-cosmetic-sales-market https://www.pharmacytimes.com/view/ceramides-help-prevent-and-treatdermatological-conditions

∆ιαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο

Νέα Προϊόντα

CONTOUR®CARE / από την Ascensia Diabetes Care

Το σύστημα παρακολούθησης γλυκόζης αίματος Contour®Care, με την τεκμηριωμένη του ακρίβεια και τη μεγάλη ευκολία χρήσης του, αποτελεί εγγυημένη λύση για κάθε άτομο με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, με βασικές ανάγκες παρακολούθησης σακχάρου αίματος. Ο μετρητής Contour®Care είναι έτοιμος για μέτρηση απευθείας με το που βγει από το κουτί του και πολύ εύκολος στη χρήση, χωρίς να απαιτεί καμία ιδιαίτερη εκπαίδευση χρήσης. Μεταξύ άλλων, διαθέτει μεγάλη, ευανάγνωστη οθόνη, τη χρωματική ένδειξη εύρους στόχου smartCOLOUR™ που βοηθά στην ευκολότερη κατανόηση των αποτελεσμάτων μέτρησης, καθώς και δυνατότητα σύνδεσης με την εφαρμογή CONTOUR®DIABETES.

ACTIVE DROPS / από την ΚΑΝΝΑΒΙΟ

Νέα σειρά ελαίων Κανναβιδιόλης (CBD), χωρίς καθόλου THC, με πιστοποιημένη διασφάλιση ποιότητας στην παραγωγή και στη συσκευασία. Περιέχουν κρύσταλλο CBD από ελληνική βιολογική κάνναβη, παραγωγής της ΚΑΝΝΑΒΙΟ, αραιωμένο σε βιολογικό, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο από τη Μαγνησία, σε συνδυασμό με βιολογικά αιθέρια έλαια υψηλής διατροφικής αξίας. Ένα 100% ελληνικό, φυσικό προϊόν που διατίθεται σε τρεις υπέροχες γεύσεις και περιεκτικότητες: • Active Drops 5% (με γεύση λεμόνι) για ενέργεια και διαύγεια • Active Drops 15% (με γεύση πορτοκάλι) για προστασία και ενδυνάμωση. • Active Drops 30% (με γεύση βανίλια, λεβάντα) για σωματική και πνευματική

NEU / της Neubria / από την Douni Health Products

Η νέα σειρά NEU της Neubria περιλαμβάνει προηγμένες πολυβιταμίνες που υποστηρίζουν τις ειδικές ανάγκες κάθε οργανισμού. Η σειρά περιλαμβάνει: NEU PHASE: βιταμίνες, μέταλλα και 12 επιλεγμένα βότανα για γυναίκες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εμμηνόπαυση. NEU BEAUTY: 26 δραστικά συστατικά και κολλαγόνο για όμορφα μαλλιά, δέρμα και νύχια, με μία μόνο ταμπλέτα την ημέρα. NEU KID: Μαλακά ζελεδάκια με υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 (300mg ανά ζελεδάκι), βιταμίνες και ιχνοστοιχεία για την ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών. Με υπέροχη γεύση φράουλα και λεμόνι, χωρίς ζάχαρη.

NEUROZAN PLUS / της VITABIOTICS / από την Prisum Hellas

Το Neurozan Plus της Vitabiotics προσφέρει την προηγμένη διατροφική υποστήριξη του Neurozan μαζί με υψηλής καθαρότητας Omega-3 DHA σε μια πρακτική διπλή συσκευασία. Το Neurozan Plus παρέχει: προηγμένη θρέψη βασισμένη σε έρευνες, περισσότερα από 25 θρεπτικά συστατικά και 300mg DHA από ιχθυέλαιο υψηλής καθαρότητας. Τα συμπληρώματα διατροφής Neurozan είναι εμπλουτισμένα με εξειδικευμένα συστατικά, τα οποία συμβάλλουν στην ενίσχυση της νοητικής επίδοσης και στη διατήρηση της φυσιολογικής γνωσιακής λειτουργίας. Κυκλοφορούν από την Prisum Hellas.

OLYFER® / της Virtus Pharma / από τη Δυναμική Φαρμακαποθήκη A.E.

Η Virtus Pharma επανακυκλοφορεί το Σύμπλεγμα Σιδήρου Πολυσακχαρίτη Olyfer® που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την έλλειψη σιδήρου, προσφέροντας την υψηλότερη δόση στοιχειακού σιδήρου σε μία μόνο κάψουλα. Το Olyfer® περιέχει μη ιονικό σίδηρο, με χαμηλό μοριακό βάρος και μεγάλη απορροφησιμότητα και είναι χρήσιμο σε ανεπάρκεια σιδήρου και σε διατατική μυοκαρδιοπάθεια, αυξάνοντας τα επίπεδα φερριτίνης. Διατίθεται σε 30 κάψουλες των 150mg, παρέχοντας στοιχειακό σίδηρο στο 100% της δόσης, χωρίς να προκαλεί παρενέργειες. Η λήψη παραγγελιών και η διανομή θα πραγματοποιείται από τη Δυναμική Φαρμακαποθήκη Α.Ε.

Προϊόντα

ΦΥΤΙΚΗ

ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ / από τη FITO

H FITO παρουσιάζει τη νέα premium σειρά καλλυντικών Φυτική Μεσοθεραπεία με δράση που φτάνει βαθιά στην επιδερμίδα. Στη νέα σειρά φυτικά δραστικά συστατικά βιοτεχνολογίας, από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης, συνδυάζουν για πρώτη φορά τη δράση τους με φυτικά βλαστοκύτταρα, τέσσερα διαφορετικά πρεβιοτικά, τέσσερα διαφορετικά υαλουρονικά οξέα, εξειδικευμένα εκχυλίσματα ελληνικών βοτάνων και με βιταμίνες. Η σειρά περιλαμβάνει ορούς ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ηλικίας και κρέμες για πρόσωπο, μάτια, λαιμό και χείλη. Κυκλοφορεί με 50% έκπτωση μόνο στα φαρμακεία.

ATOPREL / από τη FREZYDERM

Η νέα σειρά Atoprel αποτελεί την καθημερινή φροντίδα της έντονα ξηρής, εύθραυστης επιδερμίδας με ατοπική προδιάθεση σε βρέφη, παιδιά και ενήλικες. Χάρη στα συστατικά υψηλής εξειδίκευσης που περιέχει, προσφέρει αναλίπανση, ενυδάτωση, ενδυνάμωση δερματικού φραγμού, ενίσχυση του υγιούς μικροβιώματος και μείωση της αίσθησης κνησμού, με στόχο τη βελτίωση της εικόνας του δέρματος και την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Με τα προϊόντα της σειράς δημιουργείται το κατάλληλο σχήμα περιποίησης για κάθε ασθενή ανάλογα με τις ιδιοσυγκρασιακές και τις εποχικές του ανάγκες. Η σειρά περιλαμβάνει: 3 προϊόντα μαλακτικής φροντίδας –baume, κρέμα, αφρός– με διαφορετική υφή και με διαφορετική σύνθεση, κρέμα για την αλλαγή πάνας, λάδι καθαρισμού και φροντίδας, κρεμώδες καθαριστικό και σαμπουάν.

HAIR FORCE / από τη FREZYDERM

Για την πρόληψη και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εποχικής ή χρόνιας τριχόπτωσης οποιασδήποτε αιτίας αλλά και για την ενίσχυση της αντοχής της τρίχας, η FREZYDERM έχει δημιουργήσει τα προϊόντα της σειράς Hair Force με φαρμακευτικές πρώτες ύλες υψηλής καθαρότητας, καινοτόμες συνθέσεις δραστικών βιοτεχνολογικών μορίων και βιοενεργών φυτικών εκχυλισμάτων. Η σειρά περιλαμβάνει το Hair Force Shampoo Women που αντιμετωπίζει τους παράγοντες που προκαλούν γυναικεία τριχόπτωση, το Hair Force Shampoo Men ειδικά μελετημένο για τα συμπτώματα ανδρικής τριχόπτωσης, τη Hair Force Lotion για πρόληψη και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, την ειδική αγωγή Hair Force Monodoses και τη μάσκα ενδυνάμωσης Hair Force Mask.

APAGARD / από την PLAC CONTROL Οι οδοντόπαστες αποκατάστασης της αδαμαντίνης APAGARD της Sangi συνδυάζουν δραστικά συστατικά υψηλής απόδοσης και περιεκτικότητας, όπως ο υδροξυαπατίτης που είναι η φυσική ουσία των δοντιών (για επανασβεστίωση), και πολυτελή συστατικά όπως η κογχυολίνη (για λάμψη). Η σειρά APAGARD, η οποία περιλαμβάνει οδοντόκρεμες, στοματικό διάλυμα και γαλάκτωμα δοντιών, έχει ενισχυμένη επανορθωτική και λευκαντική δράση και συνδυάζει την επιστήμη -με πολλές κλινικές μελέτες- και την αισθητική. Η Plac Control έχει αναλάβει την αποκλειστική αντιπροσωπεία της Sangi στην Ελλάδα.

TePe CHOICE™ / από την PLAC CONTROL Η νέα οδοντόβουρτσα TePe Choice™ διαθέτει επαναχρησιμοποιήσιμη λαβή από σουηδικό ξύλο οξιάς και 3 ανταλλακτικές κεφαλές βούρτσας με ίνες από καστορέλαιο. Βασίζεται στην καλά δοκιμασμένη κεφαλή βούρτσας της TePe, διατηρώντας τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της, όπως οι μαλακές (soſt) ίνες και το κωνικό σχήμα. Η TePe Choice™ είναι κατασκευασμένη από ανανεώσιμα υλικά που μειώνουν το αποτύπωμα άνθρακα, έχουν λαβή με επίστρωση φυτικής προέλευσης για ελαχιστοποίηση της απορρόφησης υγρασίας και μαλακές, στρογγυλεμένες στο άκρο ίνες για απαλό και αποτελεσματικό καθαρισμό. Η κωνική κεφαλή βούρτσας προσφέρει εύκολη πρόσβαση. Διατίθεται σε 4 χρώματα.

ΟΜΙΛΟΣ ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ

Αναδείχθηκε «∆ιαμάντι» της Ελληνικής

εντάχθηκε στη λίστα του Fortune

Οικονομίας

Με διακρίσεις έκλεισε το 2022 για τον όμιλο ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ. Για 7η

χρονιά βρέθηκε ανάμεσα στα 40 «Διαμάντια της ελληνικής οικονομίας» που έλαβαν βραβείο για τις επιδόσεις τους, στην τελετή για την επιχειρηματική αριστεία «Diamonds of the Greek Economy»

που πραγματοποιήθηκε στις 14/12/2022 από τη Ναυτεμπορική. Το βραβείο παρέλαβε ο αντιπρόεδρος του ομίλου ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ, Μίλτος Αγιούμπ από τον Περιφερειάρχη Αττικής, Γιώργο Πατούλη.

Επιπλέον, ως «Διαμάντι» ο όμιλος δεν θα μπορούσε να απουσιάζει

από τη λίστα των 100 μεγαλύτερων εταιρειών στην Ελλάδα, που παρουσίασε και φέτος το περιοδικό Fortune στο τεύχος Δεκεμβρίου 2022 - Ιανουαρίου 2023.

Η λίστα για το 2021 περιλαμβάνει 63 ομίλους και 37 εταιρείες με τον ελάχιστο κύκλο εργασιών να ανέρχεται στα 214,09 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχη θέση κατέχει ο όμιλος ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ και στον πίνακα με τις 100 μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις που δημοσίευσε και το περιοδικό Forbes Ελλάδας.

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΗ Α.Ε.

∆ιευρύνει τη συνεργασία της με τη Virtus Pharma

Μ.Ε.Π.Ε. με την αποκλειστική διάθεση, διανομή

και πώληση του Olyfer®

Η Δυναμική Φαρμακαποθήκη

A.E., διευρύνει την ήδη επιτυχημένη συνεργασία της με τη Virtus Pharma Μ.Ε.Π.Ε., ξεκινώντας την αποκλειστική

διάθεση, διανομή και πώληση

του Συμπλέγματος Σιδήρου

Πολυσακχαρίτη Olyfer® προς όλες τις φαρμακαποθήκες και συνε-

ταιρισμούς, πανελλαδικά. Το Olyfer®, που επανακυκλοφορεί από

τη Virtus Pharma, αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την έλλειψη σιδή-

ρου, προσφέροντας την υψηλότερη δόση στοιχειακού σιδήρου σε

μία μόνο κάψουλα. Διατίθεται σε κάψουλες των 150mg, παρέχο-

ντας στοιχειακό σίδηρο στο 100% της δόσης, χωρίς να προκαλεί

παρενέργειες. Συμβάλλει στην αντιμετώπιση της έλλειψης σίδηρου

με άριστη ανεκτικότητα και υψηλή συμμόρφωση. Παράγεται από τη

Μika Nutri Pharma LTD, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Ε.Ε. και

είναι εγκεκριμένο από τον Ε.Ο.Φ.

TIKUN Europe

Στρατηγική συμμαχία με τη ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ ΕΛΛΑΣ

Η TIKUN Europe, η πρωτοπόρος φαρμακοβιομηχανία στην έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα, ενώνει τις δυνάμεις της δημιουργώντας μια στρατηγική συμμαχία με τη ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ ΕΛΛΑΣ, η οποία θα είναι ο αποκλειστικός αντιπρόσωπος του brand name TIKUN στην Ελλάδα. Το πλαίσιο της συνεργασίας θα αφορά αρχικά την ενημέρωση, προώθηση και διανομή της σειράς συμπληρωμάτων διατροφής TIKUN CBD στα φαρμακεία, καθώς και τις φαρμακαποθήκες, ώστε οι Έλληνες καταναλωτές και επιστήμονες Υγείας να έχουν πρόσβαση στα προϊόντα TIKUN CBD. Στόχος των δύο εταιρειών είναι να βρεθούν δίπλα στην επιστημονική κοινότητα και στους Έλληνες καταναλωτές, προκειμένου να ενημερωθούν πλήρως και ταχύτατα για την προϊοντική σειρά TIKUN CBD και για τα οφέλη που προσφέρει στους καταναλωτές και στους ασθενείς μέσω των επαγγελματιών Υγείας.

BEST IN PHARMACY AWARDS 2023

Μια μοναδική ευκαιρία αναγνώρισης των πρακτικών μάρκετινγκ και της καινοτομίας στα προϊόντα φαρμακείου

Τα Best in Pharmacy Awards 2023 διοργανώνονται για μία ακόμα χρονιά στην Ελλάδα από την BOUSSIAS events με ανανεωμένες κατηγορίες που σκοπό έχουν να επιβραβεύσουν την ποιότητα και την καινοτομία στα προϊόντα φαρμακείου, τη δημιουργικότητα και τη στρατηγική που αφορά τις μάρκετινγκ πρακτικές προώθησής τους στην αγορά αλλά και τις υπηρεσίες που προσφέρουν στους καταναλωτές τα ίδια τα φαρμακεία. Στόχος τους είναι να εμπνεύσουν και να κινητοποιήσουν τις επιχειρήσεις του φαρμακευτικού κλάδου για τη διαρκή βελτίωση των προϊόντων και των πρακτικών τους. Την κριτική επιτροπή συνθέτουν σημαντικές προσωπικότητες, όπως διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί, εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων, επιστήμονες και επαγγελματίες Υγείας. Τα Best in Pharmacy Awards 2023 αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία αναγνώρισης των πρακτικών μάρκετινγκ και της καινοτομίας των προϊόντων φαρμακείου, τόσο στη φαρμακευτική αγορά όσο και στο ευρύ κοινό. Για περισσότερες πληροφορίες: www.bestinpharmacy.gr

TOP PHARMA LAUNCHES 2022

Η μοναδική έκδοση για τα νέα λανσαρίσματα προϊόντων

φαρμακείου και δράσεων της φαρμακευτικής αγοράς

Για 2η συνεχόμενη χρονιά το περιοδικό Φαρμακευτικός Κόσμος και η Boussias προχωρούν στην ετήσια έκδοση

«Top Pharma Launches

2022» που αφορά τα

TOP λανσαρίσματα προϊόντων και υπηρεσιών φαρμακείου για το 2022 αλλά και των δράσεων της φαρμακευτικής αγοράς. Η έκδοση αυτή αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία ανάδειξης των προϊόντων και των υπηρεσιών που λανσαρίστηκαν στα φαρμακεία καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε. Αποθησαυρίζει τις νέες κυκλοφορίες

προϊόντων φαρμακείου αλλά και τις υπηρεσίες γύρω από αυτά, με στόχο να αναδειχθούν τα brands, οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις και οι εταιρείες καλλυντικών που τα διακινούν αλλά και όλο το οικοσύστημα που δραστηριοποιείται στο χώρο. Παράλληλα φιλοξενεί αναλυτικό ρεπορτάζ για το πώς κινήθηκε ένα μεγάλο μέρος των brands τη χρονιά που πέρασε αλλά και τις ευκαιρίες που αναδύονται το τρέχον έτος.

PLAC CONTROL

Έντονη δραστηριότητα της TePe στον τομέα

της κοινωνικής ευθύνης

Οι άνθρωποι της

TePe εργάζονται για

να δημιουργήσουν

μια θετική αλλαγή

με ανάπτυξη λύσεων

για καλή στοματική

υγεία από το πρώτο δόντι και καθ’

όλη τη διάρκεια της ζωής. Παράλληλα, η TePe έχει έντονη δραστηριότητα στον τομέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. • Το Eklund Foundation της TePe υποστηρίζει την έρευνα και την ανάπτυξη στον οδοντιατρικό τομέα. • Η εταιρεία στηρίζει την Kenswed Dental Clinic στο Ναϊρόμπι, προσφέροντας οδοντιατρική φροντίδα σε ανθρώπους που ζουν σε συνθήκες φτώχειας. • Όλα τα προϊόντα κατασκευάζονται με βιώσιμες πρώτες ύλες, λιγότερο πλαστικό και πράσινη ενέργεια. • Η εταιρεία συνεργάζεται με το Άλμα Ζωής-Pink Ribbon για την ευαισθητοποίηση ενάντια στον καρκίνο του μαστού. • Το TePe Share, πλατφόρμα με άρθρα, webinars και σεμινάρια, έχει σκοπό την ενημέρωση, έμπνευση και εκπαίδευση. • Η TePe και η Σουηδική Ένωση Περιοδοντολογίας και Εμφυτευματολογίας δημιούργησαν μια ισχυρή συμμαχία για να εμπνεύσουν την καλή στοματική υγεία. Η PLAC CONTROL έχει την αποκλειστική αντιπροσωπεία της TePe στην Ελλάδα.

- Από την έλευση του Όθωνα ως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο» από τις Εκδόσεις Εύμαρος. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της ίδιας της φαρμακοποιού που επιχείρησε και κατάφερε να δημιουργήσει «ένα μαγικό νήμα» –όπως αναφέρει η ίδια στο ενημερωτικό σημείωμα του βιβλίου– που συνδέει την ιστορία της ανάπτυξης

του φαρμακευτικού λειτουργήματος στην Αθήνα με τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές αλλαγές και διεργασίες που λάμβαναν χώρα παράλληλα στην πόλη.

Δεν ήταν καθόλου εύκολη δουλειά, εξηγεί η ίδια στη συνέντευξη που ακολουθεί, αλλά με μεράκι και αγάπη για το φαρμακευτικό επάγγελμα και την πόλη της Αθήνας κατάφερε να φέρει εις πέρας μια αξιόλογη έκδοση που μας κεντρίζει το ενδιαφέρον να εξερευνήσουμε λίγο παραπάνω το παρελθόν, να μάθουμε και να εξελιχθούμε μέσα από αυτό. Εξάλλου αυτός δεν είναι και ο στόχος της επιστημονικής έρευνας, να δίνει το έναυσμα για περαιτέρω διερεύνηση; Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς.

Γεννήθηκα στο Λονδίνο αλλά από πολύ μικρή, σχεδόν 2 ετών, οι γονείς μου ήρθαν στην Αθήνα. Τελείωσα τις εγκύκλιες σπουδές μου στο Μαράσλειο Γυμνάσιο-Λύκειο. Σπούδασα Φαρμακευτική στο Πανεπιστήμιο Πατρών από το 1985-1990. Εργάστηκα επί

τριετία σε ξένη πολυεθνική εταιρεία ως φαρμακοποιός και από τις αρχές του 1994 εργάζομαι στο φαρμακείο μου στην Αθήνα.

Είμαι μητέρα και σύζυγος.

Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή με το γράψιμο;

Η αλήθεια είναι πως το δοκίμιο αυτό είναι η πρώτη μου συγγραφική προσπάθεια. Γεγονός είναι πως ήρθε αργά στη ζωή μου, όμως το ότι βγήκε τώρα σημαίνει πως τώρα

& Πολιτισμός

Αντιγόνη Παυλίδου: «Ανεκτίμητη η ηθική και ψυχική

ανταμοιβή που μου προσέφερε το συγγραφικό μου ταξίδι»

έτοιμη να καταπιαστώ με τη συγγραφή ενός πονήματος που συνδυάζει δύο αγαπημένα μου θέματα, την ιστορία των φαρμακείων

και την πόλη των Αθηνών.

Τι σας παρακίνησε να ξεκινήσετε τη μελέτη για

τη συγγραφή του δοκιμίου; Από πού ή ποιον εμπνευστήκατε;

Πιστεύω ότι υπήρχε πάντα μέσα μου και τώρα έφτασε η στιγμή

να υλοποιηθεί. Αφορμή στάθηκαν κάποιες θεματικές ξεναγήσεις

στις οποίες

συμμετείχα στο κέντρο της Αθήνας, τα κτήρια και η

ιστορία τους από την εποχή που η πόλη έγινε πρωτεύουσα. Ως

«κερασάκι στην τούρτα» θα έλεγα ότι αποτέλεσε το κτήριο που

στέγαζε το θρυλικό φαρμακείο ο «Κρίνος» (σήμερα είναι ένα

ιστορικό ζαχαροπλαστείο, γνωστό για τους παραδοσιακούς του λουκουμάδες).

Ήταν δύσκολη η διαδικασία συγκέντρωσης

όλου αυτού του υλικού τόσο για τα φαρμακεία

όσο και για την ιστορία της Αθήνας;

για τα φαρμακεία και τους

φαρμακοποιούς μεγάλων

πόλεων της Ελλάδος.

Αυτό που ονειρεύομαι άμεσα

είναι τα φαρμακεία της πόλης

του Πειραιά, μια και από το 1835

υπάρχει φαρμακοποιός εκεί

γιατί η

τους, στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), αναζητήσεις και διάβασμα παλιών βιβλίων, ώστε να αντληθούν οι κατάλληλες πληροφορίες, επισκέψεις σε σημερινά φαρμακεία για φωτογραφήσεις, έρευνα για απογόνους που πιθανόν είχαν χρήσιμο υλικό να εισφέρουν. Όλα αυτά απαίτησαν πολύ κόπο, ενέργεια, χρόνο και χρήμα. Σίγουρα δεν το μετανιώνω, Από την παρουσίαση του βιβλίου στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου τον Οκτώβριο 2022

ηθική και ψυχική ανταμοιβή που μου προσέφερε αυτό

ταξίδι

| Δεκέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2023 | 73

Κοινωνία & Πολιτισμός

Πώς συνδυάζεται η συγγραφική δουλειά με την καθημερινότητα του φαρμακείου;

Αν δεν υπάρχει αγάπη και μεράκι δεν βγαίνει, πόσο μάλλον για

εμένα που είμαι μόνη στο φαρμακείο χωρίς υπάλληλο. Αυτή ήταν

και η μεγάλη μου δυσκολία για να τρέξω στα αρχεία, που είναι

ανοιχτά μόνο πρωινές ώρες. Κάτι πρέπει να γίνει για όσους εργάζονται, αφού η έρευνα δεν μπορεί να γίνεται μόνο πρωί και καθημερινές. Αφιερώνεσαι σε ένα στόχο, αλλά πρέπει να βιοποριστείς κιόλας. Φυσικά έκανα και πολύ διάβασμα και έρευνα από το διαδίκτυο (ευτυχώς κάποια αρχεία υπάρχουν), αλλά και αυτό μετ’ εμποδίων, όταν είχα κενό, μέχρι να μπει πελάτης και να με «διακόψει»…

Από όλα όσα μελετήσατε και καταγράφονται

στο έργο σας, τι είναι αυτό που σας έκανε περισσότερο εντύπωση σε σχέση με το φαρμακείο και το επάγγελμα σε σύγκριση με το σήμερα;

Αυτό που μου έκανε περισσότερο εντύπωση είναι ο τρόπος που αποφάσιζαν οι φαρμακοποιοί να διαφημίσουν τα φαρμακεία τους και τις ευρεσιτεχνίες τους, ειδικότερα στα τέλη του 19ου αι., αλλά και η ονοματολογία των φαρμακείων που επέλεγαν «Έλαφος», «Γλαυξ», «Λέων», «Ελπίς»! Επίσης οι καθηγητές ύψιστου κύρους που έδωσαν στη Φαρμακευτική επιστήμη πραγματικά την ψυχή τους, καθώς και η πρώτη γυναίκα φαρμακοποιός. Ακόμα θα ξεχώριζα την απασχόληση στο εργαστήριο για ατέλειωτες ώρες, σε αντίθεση με σήμερα που το επάγγελμα είναι φαρμακοπωλητικό

και το έργο μας υποβαθμίστηκε για να είμαστε απλοί διακινητές κουτιών.

Να περιμένουμε και άλλα από εσάς;

Ετοιμάζετε άλλα βιβλία;

Θα ήθελα να ασχοληθώ με τα φαρμακεία άλλων μεγάλων πόλεων της Ελλάδος. Ιδέες υπάρχουν, αγάπη και μεράκι υπάρχει πολύ.

Θεωρώ πως μόλις βγω στη σύνταξη (και θα το επιδιώξω μόλις

μου επιτραπεί ηλικιακά), τότε θα υπάρχει άπλετος χρόνος για τα

αρχεία, οπότε πιστεύω ότι με κάτι θα καταπιαστώ, γιατί μου αρέσει πολύ. Θεωρώ ότι υπάρχει αρκετό ανέκδοτο υλικό για τα φαρμακεία και τους φαρμακοποιούς μεγάλων πόλεων της Ελλάδος. Αυτό που ονειρεύομαι άμεσα είναι τα φαρμακεία της πόλης του Πειραιά, μια και από το 1835 υπάρχει φαρμακοποιός εκεί. ●

INFO έκδοσης:

«Τα φαρμακεία των Αθηνών - Από την έλευση του Όθωνα ως τον

Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο» από τις Εκδόσεις Εύμαρος. Σχήμα: 17x24, σελίδες: 376, τιμή: 15 ευρώ με ΦΠΑ.

Περισσότερες πληροφορίες:

Εκδόσεις Εύμαρος, τηλ.: 2109708 811 / 6984911622