Finance Pro τεύχος 28

ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ

HEAD OF BUSINESS UNIT

Βασίλης Καφίρης

AΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Γιώργος Δημοσθένους

ΣΥΝΤΑΞΗ

Κατερίνα Τσιτούρα, Ελίκα Ροζάκη

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ

Νάντια Σουφλή

ΥΠΕΥΘΥΝH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Hλιάνα Κέρπου ikerpou@boussias.com

ΥΠΟΔΟΧH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Ρούλη Σαμίου rsamiou@boussias.com

ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ

News & updates

ΟΟΣΑ: Προβλέπει ανάπτυξη 2,2% το 2023 και 1,9% το 2024

για την ελληνική οικονομία

Cover story

Fintech: Μετασχηματίζοντας την οικονομική διεύθυνση

Financial Files

n Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αλλάζει καθοριστικά τις λογιστικές

υπηρεσίες

n Επιταχύνοντας τη μετάβαση στη βιώσιμη οικονομία:

Τα βασικά συμπεράσματα του 3oυ Athens ESG Forum

n Σε θετική τροχιά το Λιανεμπόριο το 2023

n Ελληνική οικονομία: Το Ελληνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023-2026

δείχνει τον δρόμο για τη συνέχεια

n Leasing for Business: Ευέλικτες λύσεις για τη βελτίωση

της παραγωγικότητας

Interview

Θεώνη Αλαμπάση, Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους

του Υπουργείου Οικονομικών: «Η ενίσχυση της κουλτούρας πληρωμών αποτελεί στοίχημα το οποίο όπως φαίνεται κερδίζεται»

Interview

Σταύρος Δεληγιαννίδης, Chief Financial Officer, Alterra:

«Η Οικονομική Διεύθυνση αποτελεί εφαλτήριο αλλαγής

Insights

Καλύτερα προετοιμασμένη για ανάκαμψη η Ελλάδα, σε σχέση

Αλέξανδρος Καρβουτζής

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

Κορνήλιος Σαραντίογλου

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

Βίκη Θεοδωρίδου vtheodoridou@boussias.com

ΛΟΓΙΣΤHΡΙΟ

Κωσταντίνος Χασιώτης

ΕΚΔΟΤΗΣ

Μιχάλης Μπούσιας

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

Κατερίνα Πολυμερίδου

GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR

Λήδα Πλατή

ΕΤΗΣΙA ΣΥΝΔΡΟΜH: €99

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ

Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα

Τ.Κ. 115 24

Κτίριο Cosmos Center

Τ.: 210 710 2452

Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-0184

ISSN: 2732-7159

Τoυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ

Αναπτυξιακή

τροχιά θα έχει η ελληνική οικονομία το 2023

Ηοικονομία δεν ένιωσε κλυδωνισμούς από τις αρχές του έτους που ξεκίνησε τυπικά η προεκλογική περίοδος έως και την 25η Ιουνίου που ολοκληρώθηκαν οι δεύτερες εκλογές. Τα στοιχεία που δημοσιοποιούν ξένοι αλλά και ελληνικοί οργανισμοί συμφωνούν πως η οικονομία κινείται σε αναπτυξιακή τροχιά και με δυναμική που βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ εκτιμούν τον ρυθμό ανάπτυξής της κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023 στο 2,1%.

Σε σύγκριση με το δ’ τρίμηνο του 2022, η ελληνική οικονομία υποχώρησε κατά 0,1% ενώ με βάση τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, το ΑΕΠ παρουσίασε αύξηση κατά 2,3% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2022.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)

εκτιμά πως θα έχουμε ανάπτυξη 2,2%, ενώ η UBS κάνει λόγο για 4,1%! Από την πλευρά της, η Morgan Stanley προσβλέπει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,5% και η Deutsche Bank κατά 2,4%. Από την πλευρά του το υπουργείο Οικονομικών στον προϋπολογισμό του 2023, κάνει πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,4%.

Ανάλογη είναι και η προσέγγιση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα ο οποίος στο πρόσφατο συνέδριο του Ελληνοβρετανικού Επιμελητηρίου ανέφερε πως το ΑΕΠ θα αυξηθεί φέτος κατά περίπου 2,3%, ξεπερνώντας σημαντικά τις αναπτυξιακές επιδόσεις της Ευρωζώνης στο σύνολό της. Εκτίμησε επίσης πως η ελληνική οικονομία θα αναβαθμιστεί από τους οίκους αξιολόγησης στην επενδυτική βαθμίδα μετά τις εκλογές. Στο ρεπορτάζ μας για την ελληνική οικονομία επισημαίνονται οι μεγάλες προκλήσεις που υπάρχουν για την ελληνική οικονομία. Η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, ο εκσυγχρονισμός του παραγωγικού μοντέλου και η επενδυτική στρατηγική είναι μερικά από τα κρίσιμα θέματα τα οποία θα απασχολήσουν το οικονομικό επιτελείο της νέας κυβέρνησης. Η απόκτηση δε της επενδυτικής βαθμίδας παραμένει βασικός στόχος για την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα. Έχουμε αναλυτική καταγραφή όσων έγιναν στο 3ο Athens ESG Forum, στο οποίο συμμετείχαν περισσότερα από 300 υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων και εκπρόσωποι φορέων. Από τη συζήτηση προέκυψε πως είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων, όπως είναι η κλιματική κρίση, τα αυξανόμενα μεταναστευτικά ρεύματα και οι κοινωνικές ανισότητες, η συντονισμένη δράση μεταξύ του επιχειρηματικού κόσμου, των θεσμών και των κυβερνήσεων, με προσήλωση στους στόχους βιωσιμότητας.

Στο νέο μας τεύχος φιλοξενούμε συνέντευξη της Ειδικής Γραμματέως Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Θεώνης Αλαμπάση, η οποία παραθέτει στοιχεία για το ιδιωτικό χρέος και μας μιλά για τα εργαλεία ρύθμισης οφειλών που έχουν στη διάθεσή τους οι επιχειρήσεις. Ο Σταύρος Δεληγιαννίδης, CFO της ALTERRA μας μιλά για το σύγχρονο ρόλο του οικονομικού διευθυντή.

Έχουμε, επίσης, ενδιαφέροντα αφιερώματα για το πώς αλλάζουν οι λογιστικές υπηρεσίες με τη βοήθεια της τεχνολογίας, τον μετασχηματισμό της οικονομικής διεύθυνσης από το fintech, για τη θετική τροχιά του λιανεμπορίου και το leasing for business.

Καλή ανάγνωση.

ΟΟΣΑ: Προβλέπει ανάπτυξη

2,2% το 2023 και 1,9%

το 2024 για την ελληνική

οικονομία

υθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας 2,2% το 2023 και

1,9% το 2024 προβλέπει ο ΟΟΣΑ στην εξαμηνιαία έκθεσή του (economic outlook) που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα. Η

ανάπτυξη, όπως αναφέρει η έκθεση, παραμένει ισχυρή, παρά τους μετωπικούς ανέμους. «Η αύξηση των επενδύσεων παρέμεινε ισχυρή το 4ο τρίμηνο του 2022, παρά το αυξανόμενο επενδυτικό κόστος και τις αυξανόμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη ενισχύθηκε από τον Οκτώβριο του 2022 για να είναι κοντά στα προ πανδημίας υψηλά τον Απρίλιο», σημειώνει. Στην έκθεση αναφέρεται ότι στο τελευταίο τρίμηνο του 2022 και στις αρχές του 2023, η πραγματική κατανάλωση συνέχισε να αυξάνεται, αντανακλώντας την ισχυρή αύξηση της απασχόλησης, ενώ για την ανεργία προβλέπεται ότι θα μειωθεί από 12,4% πέρυσι στο 11,2% φέτος και περαιτέρω στο 10,4% το 2024. Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί φέτος λιγότερο από το 2022 (1,7% έναντι 8%), λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών από τον πληθωρισμό. Για τον εναρμονισμένο δείκτη πληθωρισμού, ο ΟΟΣΑ σημειώνει ότι μειώνεται από τον Σεπτέμβριο του 2022, αλλά έχει αποκτήσει ευρύτερη βάση. Προβλέπει ότι θα μειωθεί από το 9,3% πέρυσι στο 3,9% φέτος και περαιτέρω στο 3,2% το 2024.

Οι συνεχιζόμενες ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό συμβάλλουν στην αύξηση των μισθών, σημειώνει ο ΟΟΣΑ, προσθέτοντας ότι ο ρυθμός αύξησής τους έχει επιταχυνθεί και ότι τον Απρίλιο ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε 9,4% μετά από αυξήσεις περίπου 10% στο πρώτο εξάμηνο του 2022. Η επίτευξη και διατήρηση της προγραμματισμένης από την κυβέρνηση επιστροφής σε πρωτογενή πλεονάσματα – σχεδόν στο 1% του ΑΕΠ φέτος και στο 2% το 2024 – θα βοηθήσει την Ελλάδα να διαχειρισθεί τις πληθωριστικές πιέσεις και να αποκτήσει την επενδυτική βαθμίδα, αναφέρει η έκθεση. Το έλλειμμα

της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί από 2,5% του ΑΕΠ πέρυσι στο 1,5% φέτος και περαιτέρω στο 1,3% το 2024. Το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να μειώνεται από 170,7% του ΑΕΠ πέρυσι στο 163,4% φέτος και το 157,9% το 2024. Τέλος, το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 9,5% φέτος και το 8,7% το 2024.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ

ΤΡΑΠΕΖΑ: ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ

ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Η παγκόσμια οικονομία είναι πιθανό να επιβραδυνθεί απότομα φέτος, εκτιμά η Παγκόσμια Τράπεζα, της οποίας η πιο πρόσφατη πρόβλεψη αναφέρει ότι η διεθνής

οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,1% το 2023, έναντι αύξησης 3,1% το 2022. Ο Indermit Gill, επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, χαρακτήρισε τα τελευταία ευρήματα «άλλη μια ζοφερή έκθεση». Η τράπεζα, είπε, αναμένει ότι «η περσινή απότομη και συγχρονισμένη επιβράδυνση θα συνεχιστεί και φέτος, σε απότομη επιβράδυνση. Μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, το ένα τρίτο του αναπτυσσόμενου κόσμου δεν θα φτάσει το επίπεδο του κατά κεφαλήν εισοδήματος που είχε στο τέλος του 2019», ανέφερε. Παρόλα αυτά, η τελευταία έκθεση της τράπεζας για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές σηματοδοτεί αναβάθμιση σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψή της τον Ιανουάριο. Εκείνη η εκτίμηση μιλούσε για παγκόσμια ανάπτυξη μόλις 1,7% φέτος. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες αυξάνουν επιθετικά τα επιτόκια για να καταπολεμήσουν την αναζωπύρωση του πληθωρισμού, η οποία προκλήθηκε από την ισχυρότερη του αναμενόμενου ανάκαμψη από την πανδημική ύφεση, τις επίμονες ελλείψεις εφοδιασμού και τους κλυδωνισμούς στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία έχει αποδειχθεί εκπληκτικά ανθεκτική απέναντι στο υψηλότερο κόστος δανεισμού και η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί στο 2,4% το 2024. Σε ό,τι αφορά την ευρωζώνη, αναμένεται ανάπτυξη 0,4% φέτος. Αυτό, σηματοδοτεί μια μικρή αναβάθμιση, καθώς τον Ιανουάριο, η Παγκόσμια Τράπεζα δεν περίμενε καθόλου πως θα υπάρξει ανάπτυξη στην ευρωζώνη φέτος.

EPSILON NET: ΕΞΑΓΟΡΑΣΕ

ΤΟ 60% ΤΗΣ DIGINET

Ο Όμιλος EPSILON NET, εξαγόρασε το 60% της εταιρείας DIGINET Ε.E. που εξειδικεύεται στην ανάπτυξη, διανομή και τεχνική υποστήριξη σύγχρονων φορολογικών & ταμειακών συστημάτων και εξειδικευμένων προϊόντων & λύσεων τεχνολογίας (Technology Distributor). Το συνολικό τίμημα της επένδυσης ανέρχεται σε 1,6 εκ. ευρώ. Η DIGINET έχει ολοκληρωμένη δραστηριότητα σε Ελλάδα και Κύπρο, μέσα από δίκτυο 300 συνεργατών. Κύριο αντικείμενό της είναι η διανομή και υποστήριξη εξειδικευμένων προϊόντων τεχνολογίας, με έμφαση στα Φορολογικά Συστήματα, υποστηρίζοντας τη λειτουργία τους σε περισσότερους από 40.000 τελικούς πελάτες. Η πολύχρονη ενασχόληση και η τεχνογνωσία στην ανάπτυξη σύγχρονων Φορολογικών Συστημάτων την κατατάσσει ως μια από τις σημαντικότερες και πιο εξειδικευμένες επιχειρηματικές οντότητες στον συγκεκριμένο τομέα. Για την οικονομική χρήση που έληξε τον Δεκέμβριο 2022, ο Κύκλος Εργασιών της εταιρείας ανήλθε στα 2,10 εκ. ευρώ και τα κέρδη προ φόρων στις 210 χιλ. ευρώ. Η εταιρεία, στις 31/12/2022, είχε μηδενικό τραπεζικό δανεισμό, και ταμειακά διαθέσιμα περίπου 655 χιλ. ευρώ. Ο Πρόεδρος και Δ/ νων Σύμβουλος της EPSILON NET, Ιωάννης Μίχος, δήλωσε: «Είμαι πραγματικά χαρούμενος που μια εταιρεία όπως η DIGINET, με βαθιά γνώση και εμπειρία από την 25ετή παρουσία της στην αγορά, εντάσσεται στη μεγάλη οικογένεια της EPSILON NET. Προχωράμε μαζί με γνώση και όραμα για να προσφέρουμε τις πιο ολοκληρωμένες 360° λύσεις για την ελληνική αγορά, τις επιχειρήσεις και τους συνεργάτες μας».

SOFTONE: Εξαγορά της

AppSoft και υποκατάστημα

στην Κρήτη

Ο

Όμιλος SoftOne απέκτησε το 100% των μετοχών της AppSoft Software and Services Α.Ε. με έδρα το Ηράκλειο, που δραστηριοποιείται στη διάθεση μηχανογραφικών λύσεων και προϊόντων business software. Σύμφωνα με ανακοίνωση, εδραιώνεται έτσι η ηγετική θέση της SoftOne στην Κρήτη, αγορά με υψηλό ρυθμό ανάπτυξης. Παράλληλα, σηματοδοτεί τη δημιουργία υποκαταστήματος της εταιρείας στην Κρήτη με έμπειρα στελέχη και στόχο να αναπτύξει περαιτέρω το τοπικό οικοσύστημα συνεργατών, παρέχοντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και λύσεις. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, τα ιδρυτικά στελέχη και το προσωπικό της AppSoft θα συμμετέχουν ενεργά στην επόμενη ημέρα, με σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του υποκαταστήματος. Ο Δ/νων Σύμβουλος του Ομίλου SoftOne, Πάνος Μαρτίνης, δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς για την ενσωμάτωση της AppSoft στον Όμιλο της SoftOne και τη δυναμική που δημιουργεί για τη σημαντική αγορά της Κρήτης. Η πολυετής δραστηριοποίησή της καθώς και η σε βάθος γνώση των απαιτήσεων και αναγκών της αγοράς, αποτελούν εχέγγυο για την περαιτέρω διεύρυνση του δικτύου των συνεργατών μας στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη περιφέρεια της Κρήτης, και κατ’ επέκταση την παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτήν».

Eurostat: Στο 4,1% ο πληθωρισμός στην

τον Μάιο - 6,1% στην Ευρωζώνη

ποκλιμάκωση παρουσίασε ο πληθωρισμός τον Μάιο στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat καθώς έπεσε στο 4,1% έναντι 4,5% τον Απρίλιο και 5,4% τον Μάρτιο. Στην Ευρωζώνη, ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 6,1% τον Μάιο από 7% τον Απρίλιο και 6,9% τον Μάρτιο. Υπάρχει ωστόσο μεγάλη απόσταση από τον στόχο 2% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σε μ ηνιαία βάση, ο σχετικός δείκτης έ μ εινε αμετάβλητος στην Ευρωζώνη, ενώ αυξήθηκε κατά 0,5% στην Ελλάδα. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας, τρόφι μ α, αλκοόλ και καπνός είχαν τον Μάιο την μεγαλύτερη άνοδο, αλλά χαμηλότερα από τον Απρίλιο, (12,5% από 13,5%), και ακολουθούν βιομηχανικά αγαθά εκτός της ενέργειας (5,8% από 6,2% τον Απρίλιο), υπηρεσίες (5,0% από 5,2% τον Απρίλιο) και ενέργεια (-1,7% από 2,4% τον Απρίλιο).

Όσον αφορά τις επιμέρους χώρες – μέλη, χαμηλότερο πληθωρισμό σε σχέση με την Ελλάδα (σε ετήσιο επίπεδο), είχαν μόνο το Λουξεμβούργο (2%), η Ισπανία (2,9%), η Δανία (2,9%) και η Κύπρος (3,6%). Αντίθετα, οι υψηλότερες τιμές καταγράφηκαν στη Λετονία (12,3%), στην Εσθονία (11,2%) και στη Λιθουανία (10,7%). Στη Γερμανία, δε, ο ετήσιος πληθωρισμός ανήλθε στο 6,3%, στη Γαλλία στο 6% και στην Ιταλία στο 8%.

Μνημόνιο συνεργασίας υπέγραψαν HDB - ΣΕΠΕ Η

Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα-HDB και ο Σύνδεσμος

Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας με αντικείμενο τη διερεύνηση συμπράξεων μεταξύ των δύο οργανισμών, την από κοινού

προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, την αξιοποίηση τεχνογνωσίας αιχμής, την ενίσχυση των συνεργειών και συνεργασιών μεταξύ των Πανεπιστημιακών, Τεχνολογικών Ιδρυμάτων και φορέων του κλάδου με το επιχειρείν, σε συνάρτηση με τα χρηματοδοτικά εργαλεία της HDB.

Η υπογραφή του μνημονίου πραγματοποιήθηκε παρουσία του υπηρεσιακού υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης καθηγητή κ. Κάτσικα, του Προέδρου της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας κ. Γεώργιου Ζαββού, της Διευθύνουσας Συμβούλου κ. Αθηνάς Χατζηπέτρου και του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου κ. Παντελή Τζωρτζάκη.

Ο Υπουργός κ. Κάτσικας δήλωσε: «Με μεγάλη χαρά αποδέχτηκα την πρόσκληση να συμμετέχω στην υπογραφή αυτού του σημαντικού μνημονίου συνεργασίας μεταξύ δύο αναπτυξιακών φορέων. Είμαι βέβαιος πως η σύμπραξη αυτή θα βοηθήσει σημαντικά στην περαιτέρω ανάπτυξη της καινοτομίας και της κοινωνίας της πληροφορίας στη χώρα μας».

Χαιρετίζοντας τη νέα συνεργασία, ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της HDB, Παντελής Τζωρτζάκης, δήλωσε: «Στρατηγική προτεραιότητα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας είναι να αποτελέσει βασικό πυλώνα διασύνδεσης μεταξύ των ερευνητικών κέντρων, της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, δημιουργώντας μακροπρόθεσμη αξία στην πραγματική οικονομία».

H Πρόεδρος του ΣΕΠΕ, Γιώτα Παπαρίδου, υπογράμμισε: «Σε μία εποχή που η ψηφιακή τεχνολογία εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς και ανοίγει νέους δρόμους για τη βελτίωση της καθημερινότητας του ανθρώπου, αλλά και την ανάπτυξη των οικονομιών, η συνεργασία του ΣΕΠΕ με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα-HDB, θέτει στέρεες βάσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων πληροφορικής και επικοινωνιών, και όχι μόνο».

ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΣΗΜΕΙΩΣΕ Η ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΣΕΟΔΙ

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η ετήσια εκδήλωση του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών. Στην κατάμεστη αίθουσα Golden του Ξενοδοχείου ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ, με την παρουσία εκπροσώπων από την οικονομική, πολιτική και πανεπιστημιακή κοινότητα, πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, η επίσημη ετήσια εκδήλωση του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών (ΣΕΟΔΙ). Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους οι Υπουργοί κ.κ. Μάκης Βορίδης και Νίκος Παπαθανάσης, καθώς και η βουλευτής κα. Άρια Αγάτσα, ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Β. Γιαννακόπουλος, ο Δήμαρχος Αγίας Παρασκευής κ. Β. Ζορμπάς, ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος κ. Κ. Κόλλιας, ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δυτ. Ελλάδος κ. Γ. Παππάς, ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου Αχαΐας κ. Πλάτων Μαρλαφέκας και άλλοι επίσημοι. Κεντρικοί ομιλητές ήταν οι Υπουργοί κ.κ. Μάκης Βορίδης και Νίκος Παπαθανάσης, ενώ ο πρόεδρος κ. Αλέξανδρος Κωστόπουλος στην εναρκτήρια ομιλία του, αναφέρθηκε στους κινδύνους που εγκυμονεί η παγκοσμιότητα των αγορών, που υπερβαίνουν τις πολιτικές αποφάσεις. Επίσης, ο κ. Κωστόπουλος αναφέρθηκε στη δυνατότητα αξιοποίησης της δύναμης των Ελλήνων της διασποράς, καθώς και την αξιοποίηση του Ελληνικού Πολιτισμού, αφού, όπως ανέφερε, ο Ελληνικός Πολιτισμός αποτελεί το μόνο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας και θα πρέπει στην Ελλάδα να

επανιδρυθεί η Ακαδημία Πλάτωνος, αφού στην Ελλάδα γεννήθηκε η φιλοσοφική σκέψη, που αποτελεί τη βάση του δυτικού πολιτισμού. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την εισήγηση του μέλους του Δ.Σ. κυρίου Ιωάννη Πατινιώτη, με θέμα "Πως το Ανθρώπινο Δυναμικό επηρεάζει την επιχειρηματική αβεβαιότητα".

Περισσότερα από 250 στελέχη μετείχαν

στο 21ο CFO Forum της KPMG

31 ομιλητές από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο

Πραγματοποιήθηκε πρόσφατα το 21ο CFO Forum της KPMG στην Ελλάδα, με τη συμμετοχή περισσοτέρων

από 250 Οικονομικών Στελεχών, τα οποία, μέσα από τον διάλογο που αναπτύχθηκε, ανέδειξαν τη διαρκώς αυξανόμενη και μεταβαλλόμενη σημασία του ρόλου του οικονομικού διευθυντή, τη σημαντικότητα της ψηφιακής λειτουργίας των οικονομικών υπηρεσιών, αλλά και το μακροοικονομικό περιβάλλον. Στο ξεκίνημα του συνεδρίου, ο Βασίλης Καμινάρης, Partner, Head of Audit, KPMG στην Ελλάδα, αναφέρθηκε στην ατζέντα του συνεδρίου και συγκεκριμένα στις γενικότερες επιχειρηματικές τάσεις και στην ψηφιοποίηση των συστημάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το πάνελ, το οποίο επικεντρώθηκε στη γνώση και στις εμπειρίες σχετικά με το sustainability reporting, με συμμετέχοντες τους: Έλενα Αθουσάκη, Chief Sustainability Officer, Motor Oil Group, Χρύσα Ελευθερίου, Sustainability and Stakeholders Relations Leader, Όμιλος Interamerican και Αχιλλέα Ιωακειμίδη, Διευθυντή Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΔΕΗ. Στον συντονισμό του πάνελ ήταν ο Βασίλης Καμινάρης, Partner, Head of Audit, KPMG στην Ελλάδα. Ο Sony Kapoor, Influential macroeconomist, finance expert, development specialist & sustainability adviser, μίλησε στους έλληνες CFOs για το μακροοικονομικό περιβάλλον που θα καθορίσει τις αποφάσεις τους για το 2023, ενώ στο ερώτημα «πώς μεταβάλλεται ο ρόλος του Οικονομικού Διευθυντή με την είσοδο των νέων τεχνολογιών;» τοποθετήθηκαν οι Ανδρέας Κιαγιάς, Οικονομικός Διευθυντής, Performance

Technologies και Ελένη Παπαϊωάννου, Οικονομική Διευθύντρια, IBM Ελλάδα και Κύπρος. Για τις τρέχουσες εξελίξεις σχετικά με την ψηφιοποίηση των φορολογικών αρχών και τους τρόπους με τους οποίους συμβάλλει στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων, συνομίλησε η Έφη Αδαμίδου, Partner, Head of Tax & Legal, KPMG στην Ελλάδα, με τον Γιώργο Πιτσιλή, Διοικητή, Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Ο Βαγγέλης Χατζηγεωργίου, CEO, IMPACT, μίλησε για το πώς η υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών, όπως είναι η ηλεκτρονική τιμολόγηση, οδηγεί τις επιχειρήσεις σε πρωτοφανή αποτελεσματικότητα. Στη συνέχεια, ο Νίκος Κατσιμπέρης, CEO της ΝΑΚ Katsiberis Insurance Brokers, παρουσίασε τρόπους κάλυψης μιας επιχείρησης, που εγγυώνται την αποτελεσματική διεκδίκηση των λογαριασμών απαιτήσεών της.

Ο Jan Berger, CEO της Themis Foresight, παρουσίασε στους συμμετέχοντες τα πέντε σενάρια για το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας μέχρι το 2045, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη της Themis Foresight.

Ο Θανάσης Τσίρης, Σύμβουλος-Υπεύθυνος Business Development, EUCLID CONSULTING, ανέλυσε πόσο σημαντικό κομμάτι της δουλειάς του CFO είναι η ετοιμασία οικονομικών καταστάσεων και η ανάλυση δεδομένων. Στο πάνελ με θέμα «Ο ρόλος του CFO και του CIO στο ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού» μετείχαν οι: Γιώργος Αγγελίδης, Chief Financial Officer, CEPAL, Αντώνης Γιαννόπουλος, Γενικός Διευθυντής Οργάνωσης & Πληροφορικής, METRO AEBE, William Drakos, Managing Director, ΙMPACT, Λεωνίδας Κωβαίος, General Manager, Group CIO, HELLENiQ ENERGY, Γιάννης Σαββίδης, Finance Director, HELLENIC DUTY FREE SHOPS S.A. και Μανώλης Φαφαλιός, Chief Financial Officer Operations, GEK TERNA GROUP. Τα μέλη του πάνελ μοιράστηκαν με το κοινό του συνεδρίου τη γνώση, τις εμπειρίες, τις προτεραιότητες και τις προκλήσεις που συνάντησαν στο ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού των οργανισμών τους, τόσο από τη μεριά του CFO, όσο και από αυτήν του CIO. Ακολούθησε η Δρ. Φαίη Μακαντάση, Διευθύντρια Ερευνών στον ερευνητικό οργανισμό διαΝΕΟσις, η οποία μίλησε για τις προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας. Ο Χάρης Γκορίτσας, Chief Financial Officer της LAMDA Development, συνομίλησε με τη Σοφία Γρηγοριάδου, Managing Partner, CPA Law, ανεξάρτητο μέλος του νομικού και φορολογικού δικτύου της KPMG, και ανέλυσαν πώς η οικονομική διεύθυνση του ομίλου LAMDA διαμορφώνει τη στρατηγική για το μέλλον και παράλληλα διαχειρίζεται τις καθημερινές προκλήσεις. Η Σοφία Ανυφαντάκη, Director, Audit, KPMG στην Ελλάδα, συζήτησε με τον Χρήστο Τσόλκα, Διευθύνοντα Σύμβουλο, ΔΕΛΤΑ, για τον εξελισσόμενο ρόλο του CFO σε έναν οργανισμό, καθώς και τι αναμένει ένας CEO από τον CFO μιας εταιρείας. Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση του Μιχάλη Στάγκου, Vice President and Partner of L Stone Capital, με θέμα «The evolving CFO persona». Ο Μιχάλης Στάγκος ανέδειξε τα βασικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου CFO.

Απαιτούνται ταχείες μεταρρυθμίσεις

για να αποκτήσει η

Έχουμε μπροστά μας το εγχείρημα της μετάβασης σε ένα βιώσιμο υπόδειγμα ανάπτυξης, εγχείρημα πρωτόγνωρο σε μέγεθος, με πολλές αβεβαιότητες και μεγάλη πολυπλοκότητα. Όμως, παρά τις προκλήσεις αυτές, είναι ανάγκη να εξασφαλίσουμε ταχύτατα σημαντικά αποτελέσματα.

Η Ευρώπη, ορθώς, τα τελευταία χρόνια επιχειρεί να εγκαταστήσει ένα θεσμικό πλαίσιο, κινήτρων και αντικινήτρων, που θα επιταχύνει την πορεία για την επίτευξη περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων. Όμως, ακριβώς λόγω των χαρακτηριστικών που έχει το εγχείρημα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό, το μείγμα κινήτρων και αντικινήτρων, αλλά και γενικά το θεσμικό πλαίσιο, να διευκολύνει και να μην επιβραδύνει την όλη προσπάθεια.

Αυτό ισχύει καταρχήν για την Ευρώπη και τις πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχει λάβει, όπως ενδεικτικά της ταξινόμησης δραστηριοτήτων σε αυτές που είτε είναι συμβατές είτε όχι με την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί, των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων για δημοσιοποίηση στοιχείων ως προς την επίτευξη περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων, για τους μηχανισμούς εταιρικής διακυβέρνησης που διασφαλίζουν την επίτευξη των στόχων αυτών και, τέλος, για τις ευθύνες των επιχειρήσεων για την επίτευξη των στόχων αυτών. Η Ευρώπη, στο πλαίσιο διεθνούς ανταγωνισμού με ηπείρους όπως η Ασία, που έχει πρόσβαση σε κρίσιμες για τη μετάβαση πρώτες ύλες και οι ΗΠΑ, που υποστηρίζουν με σημαντικά κίνητρα την τεχνολογική τους πρωτοκαθεδρία, θα πρέπει να αποφύγει την υπερβάλλουσα γραφειοκρατία. Αυτή, όπως επισημαίνει και στο πρόσφατο Reform Barometer της η BusinessEurope, θα απομειώσει την ικανότητά της να προσελκύσει ή και να διατηρήσει κρίσιμες για τη μετάβαση, αλλά και την ευημερία της κοινωνίας, επενδύσεις. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, διαπιστώνεται σημαντική πρόοδος των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά, έχουν βελτιωθεί σημαντικά το φορολογικό πλαίσιο για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, οι διαδικασίες αδειοδότησης επιχειρήσεων, τα κίνητρα ενθάρρυνσης επενδύσεων που εξυπηρετούν την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, η διασύνδεση αγοράς-πανεπιστημίων και το πλαίσιο εξυγίανσης επιχειρήσεων. Η

μεταρρυθμιστική αυτή προσπάθεια έχει συμβάλει κρίσιμα στη μακροοικονομική σταθεροποίηση της χώρας, στην προσέλκυση επενδύσεων, στην αύξηση της απασχόλησης, αλλά και στην ενίσχυση της ανάπτυξης της οικονομίας γενικότερα. Την πρόοδο αυτή, γενικά, αλλά και σε επιμέρους πεδία μεταρρυθμίσεων, όπως της φορολογίας και της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών του κράτους, καταγράφει με σαφήνεια τα τελευταία χρόνια η έρευνα Business Pulse που πραγματοποιεί ο ΣΕΒ. Την ίδια ώρα, το σημείο εκκίνησης της χώρας σε ό,τι αφορά τη φιλικότητα των ρυθμίσεων και θεσμών για την ανάπτυξη ήταν τόσο χαμηλό, που, παρά την πρόοδο αυτή, παραμένουν πολλά και σημαντικά να γίνουν τα επόμενα χρόνια. Αυτά πρέπει να γίνουν γρήγορα, όχι μόνο για να ολοκληρωθεί η μεταρρυθμιστική προσπάθεια, αλλά και για να αποκτήσει το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα διευκολύνουν τη μετάβαση. Μάλιστα, η ταχύτητα εδώ μπορεί να αποτελέσει μοναδική ευκαιρία για τη χώρα, προσδίδοντάς της ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Ενδεικτικά, εφόσον η μετάβαση σχεδιαστεί και υλοποιηθεί στη χώρα μας με τρόπο που θα προσφέρει ανταγωνιστική τιμή ενέργειας στην παραγωγική οικονομία ταχύτερα σε σχέση με άλλες χώρες, θα αποκτήσουμε κρίσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την αύξηση της παραγωγικής βάσης της χώρας, την εξασφάλιση της ανάπτυξης που απαιτείται για την εδραίωση της μακροοικονομικής και δημοσιονομικής σταθερότητας, καθώς και, κυρίως, τη δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας υψηλών προδιαγραφών. Στο σημείο αυτό αναδεικνύεται ο κομβικός και συντονιστικός ρόλος της κυβέρνησης για την επόμενη περίοδο, καθώς η επιτυχία στο εγχείρημα αυτό απαιτεί, τόσο πρωτοπορία, όσο και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών στον σχεδιασμό θεσμών. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι κανόνες χωροθέτησης μονάδων ΑΠΕ, ο συντονισμός της ανάπτυξης υποδομών κάθε είδους που υποστηρίζουν την ανταγωνιστική λειτουργία και μετάβαση της παραγωγικής βάσης, καθώς και, φυσικά, η ολοκλήρωση των, ήδη, σημαντικών παρεμβάσεων που έχουν γίνει για τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών αδειοδότησης μεταποιητικών μονάδων, καθώς και μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.

χώρα ισχυρό

Του ΙΩΑΝΝΗ ΦΙΛΟΥ, Καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Οι μηχανισμοί αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης του φαινομένου

Οι απάτες στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς (ιδιωτικού ή δημόσιου χαρακτήρα) αποτελούν αυξανόμενα, τα τελευταία έτη, πεδίο μελέτης. Στην ετήσια έκθεση «Report to the Nations» του διεθνούς φορέα Association of Certified Fraud Examiners (ACFE), για το 2022, αναφέρονται σημαντικά ευρήματα, χρήσιμα για διοικήσεις, μετόχους, ελεγκτές, επόπτες και φορολογικές αρχές, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το εκτεταμένο φαινόμενο της απάτης. Στη σελίδα 85 της έκθεσης παρατίθεται ο αριθμός των αναφερθέντων και μελετηθέντων περιπτώσεων απάτης στη Δ. Ευρώπη, όπου, εκ των συνολικά 145 περιπτώσεων, σε διψήφια μεγέθη, αναφέρεται 1η η Ελλάδα (με 27 περιπτώσεις) και ακολουθούν: Γερμανία με 24, Ηνωμ. Βασίλειο με 21, Ιταλία με 17, Ισπανία με 13 και Ολλανδία με 12. Προφανώς οι αριθμοί αυτοί δεν μπορούν να συσχετιστούν αξιόπιστα με το μέγεθος του προβλήματος σε κάθε χώρα. Τα είδη απατών μπορούν να κατηγοριοποιηθούν και να εξεταστούν με διάφορους τρόπους. Από πλευράς επίπτωσης στα περιουσιακά στοιχεία των επιχειρήσεων αναφέρονται απάτες προμηθειών (συνήθως και με τη συμμετοχή υπαλλήλων), υπεξαίρεσης, διαρροών στοιχείων κ.ά. Από πλευράς εξειδικευμένων απατών ανά κλάδο αναφέρονται απάτες στον χώρο της υγείας, σε ασφαλιστικές εταιρείες, μεταφορικές, ξενοδοχειακές, τράπεζες κ.ά. Από πλευράς χαρακτηριστικών των απατών, οι τάσεις των τελευταίων ετών είναι η διενέργεια (τουλάχιστον ο εντοπισμός και η αναφορά) περισσότερων απατών, μικρότερης διάρκειας, με αυξημένη τάση σε ομίλους επιχειρήσεων και διεθνοποιημένες επιχειρήσεις. Η χρήση της τεχνολογίας έχει μεν αυξήσει τις περιπτώσεις απατών, αλλά ταυτόχρονα έχει αυξήσει και τον τρόπο εντοπισμού ή αποτροπής τους. Τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντική, η περίπτωση αλλοίωσης των οικονομικών καταστάσεων (συνήθως των μεγεθών των ιδίων κεφαλαίων και των αποτελεσμάτων χρήσης, αλλά και μέσω των (μη) γνωστοποιήσεων). Στην έκθεση της ACFE, στη Δ. Ευρώπη, ως κορυφαίοι μηχανι-

σμοί πρόληψης και εντοπισμού απάτης κατατάσσονται (α) ο εξωτερικός έλεγχος (ποιοτικός, ενδελεχής και σύμφωνος με τα ελεγκτικά πρότυπα) των οικονομικών καταστάσεων και των μηχανισμών/δικλείδων σχετικά με την κατάρτιση πάσης φύσεως οικονομικών εκθέσεων, (β) η ύπαρξη επαγγελματικά οργανωμένης Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, και ανεξάρτητης Επιτροπής Ελέγχου στο Δ.Σ. και (γ) η ύπαρξη κώδικα Ηθικής και Δεοντολογίας (Code of conduct) και γραμμής αναφορών (hotline). Σημαντική θεωρείται και η συνεισφορά άλλων μηχανισμών, όπως η ύπαρξη καταγεγραμμένης πολιτικής κατά της απάτης (anti-fraudpolicy), προγράμματα εκπαίδευσης του προσωπικού και των στελεχών/διοίκησης, καθώς και προγράμματα υποστήριξης του προσωπικού. Η κομβική θέση του οικονομικού διευθυντή σε μια επιχείρηση/οργανισμό, τον τοποθετεί (α) επικεφαλής ομάδας προσωπικού πολλών και σημαντικών καθηκόντων, την οποία καθοδηγεί και επιβλέπει, (β) ως σύνδεσμο, συνομιλητή και συνεργαζόμενο με όλες τις διευθύνσεις σε επίπεδο μονάδας ή/και ομίλου, όπου πρέπει να έχει αξιόπιστα κανάλια ροής πληροφοριών και (γ) υπεύθυνο συνεργάτη/ μέλος της ανώτατης διοίκησης. Συνεπώς, πρέπει να προστατεύει τον οργανισμό και τον εαυτό του, με ένα «δίχτυ» προστασίας, που κατά το δυνατόν να μην επιτρέπει ούτε στον ίδιο ούτε στη διοίκηση να εμπλακεί σε απάτη.

DIGITAL TRANSFORMATION

Fintech:

fintech (financial technology-χρηματοοικονομική τεχνολογία), αυτοματοποιώντας τις παραδοσιακές μορφές χρηματοοικονομικών λειτουργιών, για επιχειρήσεις και καταναλωτές, απλοποιεί τις συναλλαγές, βοηθά στην εξοικονόμηση του σχετικού κόστους, διευκολύνει την ασφάλεια των συναλλαγών, ενώ σε εφαρμογές ΤΝ και big data μπορεί να εξασφαλίσει πληροφορία για την καταναλωτική συμπεριφορά και τις μεταβολές στην αγορά. Η fintech σήμερα διέπει, όχι μόνο τον κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, αλλά και τις χρηματοοικονομικές λειτουργίες πληθώρας κλάδων και φορέων. Αναπόφευκτα, επηρεάζει κάθε οικονομική διεύθυνση και τον επικεφαλής της. Σήμερα, ο CFO βρίσκεται ήδη σε φάση μεταβατική, από τον παραδοσιακό του ρόλο στις αμιγώς χρηματοοικονομικές ευθύνες, σε ρόλο πιο στρατηγικό και συμβουλευτικό, για τη διοίκηση της εταιρείας του. Το κατεξοχήν εργαλείο για τη μετάβασή του αυτή, είναι η τεχνολογία, η οποία αναμένεται να τον απαλλάξει από χρονοβόρες μηχανικές εργασίες, ή τουλάχιστον να τον διευκολύνει. Αυτό θα τού εξασφαλίσει χρόνο, ώστε να μπορεί να ασχοληθεί με την ανάλυση και ερμηνεία των δεδομένων που θα έχει στη διάθεσή του, για την καλύτερη καθοδήγηση και στήριξη της διοίκησης. Επιπλέον, χάρη στη νέα τεχνολογία, τα ίδια τα δεδομένα αυτά θα διατίθενται σε πιο δομημένη μορφή, ώστε να μπορεί να τα επεξεργαστεί πιο αποτελεσματικά. Δουλειά του CFO είναι να φροντίσει για την εξέλιξη και προσαρμογή του εαυτού του, αλλά και των ανθρώπων του, στη νέα αυτή εποχή, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη αποδοτικότητα, χωρίς να χαθεί η ισορροπία στη συνεργασία μεταξύ ανθρώπων και τεχνολογίας. Για το πώς θα ανταποκριθεί ο οικονομικός διευθυντής σε αυτές τις αλλαγές και τις νέες απαιτήσεις, ο CFO της ΔΙΑΣ, Ιωάννης Αϊδίνης, υποστηρίζει ότι: «Δεν γεννάται η παραμικρή αμφιβολία πως νέες τεχνολογίες, εργαλεία και υπηρεσίες, όπως λ.χ. η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ), τα πάσης φύσεως digital assets, το cloud computing, τα chatbots, οι διεπαφές εφαρμογών

(APIs), η αυτοματοποιημένη ρομποτική επεξεργασία (RPA), οι άμεσες πληρωμές και τα ψηφιακά πορτοφόλια, μετασχηματίζουν ριζικά τους όρους λειτουργίας μιας οικονομικής διεύθυνσης. Την ίδια στιγμή, η αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων και χρονοβόρων δραστηριοτήτων, όπως λ.χ. η επεξεργασία τιμολογίων, οι συμφωνίες λογαριασμών, οι πληρωμές και εισπράξεις οφειλών, η παραγωγή οικονομικών αναφορών και η επεξεργασία δεδομένων, εξοικονομεί πολύτιμους πόρους για ποιοτικότερη εργασία με ελάχιστα περιθώρια λάθους, με την ταυτόχρονη ενίσχυση του business partnering και της συμβολής στη λήψη στρατηγικών αποφάσεων. Πλέον, η αναλυτικότερη και πιο έγκαιρη πληροφόρηση ως συνέπεια πιο άμεσης πρόσβασης σε πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με τις οικονομικές επιδόσεις και δραστηριότητες της επιχείρησης, με ενσωμάτωση εργαλείων ΑΙ και ρομποτικής επεξεργασίας, είναι σίγουρο πως θα διαμορφώσουν μια εντελώς νέα πραγματικότητα στον τομέα του financial reporting.

Από την πλευρά του, ο CFO οφείλει να διατηρεί ενεργό δίαυλο σε σχέση με τις νέες τεχνολογίες, να επενδύει στην ποιοτική ανάπτυξη των δεξιοτήτων των στελεχών της οικονομικής διεύθυνσης (reskilling – upskilling), αλλά και να διασφαλίζει ότι η τεχνολογία εξυπηρετεί τους στόχους της επιχείρησης και βοηθά στην επίτευξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Ουσιαστικά, καλείται πλέον να λειτουργεί και ως Chief Future Officer»

Η κατάργηση των «σιλό»

Επαναλαμβανόμενες, μηχανικές δραστηριότητες, όπως αυτές που αναφέρονται πιο πάνω, δεν αντιμετωπίζονται πάντα συντονισμένα και συνεκτικά, με τυποποιημένες διαδικασίες. Αυτό δεν ισχύει μόνο για το εσωτερικό της οικονομικής διεύθυνσης, αλλά για το εσωτερικό ολόκληρης της εταιρείας. Συχνά παρατηρείται, κάθε δραστηριότητα να λειτουργεί αποκομμένα από τις υπόλοιπες, με διαφορετικά τεχνολογικά εργαλεία, τα οποία δίνουν «σκόρπια»

Μετασχηματίζοντας την

πληροφορία που απαιτεί πολλές εργατοώρες για ωφέλιμη επεξεργασία. Το πώς σχηματίζονται τα λεγόμενα «σιλό» και το όφελος από την εξάλειψή τους περιγράφει ο Μιχάλης Βαφόπουλος, CEO & Founder της Linked Business: «Η ραγδαία εξέλιξη της fintech και συγκεκριμένα της εκμετάλλευσης των μεγάλων δεδομένων με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης δημιουργεί προκλήσεις για τον CFO, καθώς από τη μια αυξάνει τις απαιτήσεις σε επίπεδο παρακολούθησης της καινοτομίας και των χρήσεων των νέων τεχνολογιών, αλλά από την άλλη δημιουργεί σημαντικό πεδίο βελτιστοποίησης των διαδικασιών των οικονομικών διευθύνσεων. Οι σύγχρονες εταιρείες έχουν απέραντο πλούτο εσωτερικών πληροφοριών, οι οποίες δυστυχώς μένουν συχνά ανεκμετάλλευτες, είτε γιατί είναι σε «σιλό» χωρίς να συνδέονται, είτε γιατί είναι ανακριβείς και ανεπίκαιρες. Όταν δε αυτός ο πλούτος πληροφοριών συνδυαστεί με «απόσταγμα» πληροφόρησης που βασίζεται σε επίσημα, ανοικτά δεδομένα, τότε το πολλαπλασιαστικό όφελος είναι τεράστιο και

μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η ιδανική ισορροπία μεταξύ τεχνολογίας και ανθρώπων δεν είναι ζήτημα ποσοτικό, αλλά κυρίως ποιοτικό. Ένας σύγχρονος CFO φροντίζει ώστε τα στελέχη του να αποκτήσουν δεξιότητες για να εκμεταλλευτούν τους αυτοματισμούς της τεχνολογίας και να επικεντρωθούν στην λήψη κομβικών αποφάσεων».

Πρώτα οι πληρωμές

Σε π ρόσφατη ανάρτησή μας στη σελίδα του FinancePro στο LinkedIn, καλέσαμε τα οικονομικά στελέχη να μάς πουν σε ποιο πεδίο χρηματοοικονομικής τεχνολογίας εντοπίζονται οι σημαντικότερες εξελίξεις, για την ηγεσία της οικονομικής διεύθυνσης: 1. B2B Payments 2. Cybersecurity 3. Regtech. Στην ψηφοφορία μετείχαν 22 στελέχη. Τα 10 εξ αυτών (45%) επέλεξαν την απάντηση 1, εννέα στελέχη (41%) εκτιμούν πως οι σημαντικότερες εξελίξεις σημειώνονται στην κυβερνοασφάλεια, ενώ τρία στελέχη (14%)

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

FINANCIAL FILES

DIGITAL TRANSFORMATION

πρόκριναν την τεχνολογία που αφορά κανονιστικά ζητήματα. Στην τριμηνιαία έκθεση Fintech Insights της FT Partners για το πρώτο τρίμηνο του 2023, παρουσιάζονται στοιχεία για την παγκόσμια χρηματοδοτική δραστηριότητα ανά κλάδο fintech. Σε αξία προηγούνται οι Πληρωμές, με 8 δισ. δολάρια. Σημειώνεται ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα 6,5 δισ. αφορούν μία μόνο εταιρεία. Ακολουθούν οι τομείς Τράπεζες/Δανεισμός με 3,4 δισ. δολάρια, Χρηματοοικονομική Διοίκηση με 1,8, Κρυπτονομίσματα/ Blockchain με 1,6, Διαχείριση Πλούτου/Κεφαλαιαγορές με 1,4, Insurtech με 0,9 και Υγεία με 0,6 δισ. δολάρια. Όσον αφορά το πλήθος χρηματοδοτικών συναλλαγών, πρώτος κατατάσσεται ο κλάδος Κρυπτονομίσματα /Blockchain με 207 συναλλαγές και τελευταίος ο κλάδος Υγεία με 28

Κερδίζει έδαφος το regtech, διακριτικά

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΪΔΙΝΗΣ CFO, ΔΙΑΣ

«Ο CFO οφείλει να διατηρεί ενεργό δίαυλο σε

σχέση με τις νέες τεχνολογίες και να διασφαλίζει

ότι η τεχνολογία εξυπηρετεί τους στόχους της

επιχείρησης, λειτουργώντας ουσιαστικά και ως Chief Future Officer»

Μολονότι προς το παρόν δεν αποτελούν μεγάλο κομμάτι της fintech, εξελίξεις εντοπίζονται και στην τεχνολογία regtech, η οποία αφορά ζητήματα συμμόρφωσης. Όσο πληθαίνουν οι ψηφιακές συναλλαγές, εταιρείες και επενδυτές αναγνωρίζουν ότι και αυτή η πτυχή της fintech χρήζει προσοχής. Επιπλέον, οι κανονιστικές απαιτήσεις βαίνουν προοδευτικά αυστηρότερες και αποτελούν όλο και πιο πιεστικό ζήτημα για τους CFOs. Συνεπώς, η οικονομική διεύθυνση θα χρειαστεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη υποστήριξη από την τεχνολογία για να ανταποκριθεί στις εντεινόμενες απαιτήσεις.

Ο Σωκράτης Πλούσας, Founder & CEO της Fund4All, αναφέρει ότι «Το fintech αφορά εξ ολοκλήρου τεχνολογίες που κάνουν τις χρηματοοικονομικές διαδικασίες ταχύτερες, καλύτερες, πιο ασφαλείς και ευέλικτες, μέσα σε ένα κανονιστικό περιβάλλον που ορίζεται από τις τοπικές αρχές. Σε αυτό το πλαίσιο, βοηθά τους CFOs σε πολλά επίπεδα, κυρίως να συγκεντρώνουν και να αναλύουν καλύτερη πληροφορία ταχύτερα, να κάνουν πράξεις πολύ πιο ευέλικτα και κυρίως με έλεγχο και καταγραφή, και βέβαια, να κινούνται μέσα στο κανονιστικό περιβάλλον με άνεση, χωρίς να χρειάζεται να πάρουν επιπρόσθετες μέριμνες. Οι CFOs οφείλουν να ενημερωθούν για τις δυνατότητες και να επιδιώξουν να χρησιμοποιήσουν τις νέες λειτουργίες, ώστε να κάνουν τη δουλειά τους πιο αποδοτική. Η εμπλοκή με τις τεχνικές διευθύνσεις των εταιρειών, ώστε όλα αυτά να γίνουν πιο εύκολα και πιο χρήσιμα για τις ανάγκες κάθε εταιρείας ξεχωριστά, είναι απαραίτητη. Κατά τη γνώμη μου, η τεχνολογία υπηρετεί τον άνθρωπο και δεν υπάρχει κανένα ερώτημα περί ισορροπίας».

Λιγότερα λάθη, μεγαλύτερη

αποδοτικότητα

ΜΙΧΑΛΗΣ ΒΑΦΟΠΟΥΛΟΣ

CEO & Founder, Linked Business

«Οι σύγχρονες εταιρείες έχουν απέραντο πλούτο εσωτερικών πληροφοριών, ο οποίος, όταν

συνδυαστεί με «απόσταγμα» πληροφόρησης που

βασίζεται σε επίσημα, ανοικτά δεδομένα, οδηγεί σε τεράστιο πολλαπλασιαστικό όφελος»

«Την εποχή του digital finance, οι CFOs χρησιμοποιούν τη δύναμη της fintech, προκειμένου να τυποποιήσουν τις επιχειρησιακές λειτουργίες και να ενισχύσουν τα μέτρα κανονιστικής συμμόρφωσης», υποστηρίζει ο Αστυάναξ Κανακάκης, CEO & Co-Founder

της Norbloc, ο οποίος συνεχίζει: «Τα fintech εργαλεία αξιοποιούν τεχνολογίες που συμβάλλουν στη μείωση της χειρωνακτικής εργασίας, ελαχιστοποιούν τα λάθη και αυξάνουν τη λειτουργική αποδοτικότητα. Εργασίες, όπως η καταχώριση δεδομένων, οι ανανεώσεις και η δημιουργία εκθέσεων/αναφορών, μπορούν να αυτοματοποιηθούν, επιτρέποντας στους επαγγελματίες του χρηματοπιστωτικού κλάδου να εστιάσουν σε πιο στρατηγικές και

με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία δραστηριότητες. Επιπλέον, τα εργαλεία αυτά, μπορούν να ενσωματωθούν στα υφιστάμενα συστήματα μιας εταιρείας, επιτρέποντας την απρόσκοπτη ροή δεδομένων μεταξύ διαφορετικών τμημάτων ενός οργανισμού, βελτιώνοντας τη συνεργασία μεταξύ finance, operations και άλλων τμημάτων, διευκολύνοντας τις ομαλότερες χρηματοοικονομικές διαδικασίες και την καλύτερη οργανωτική αποδοτικότητα

εν γένει. Στο τέλος, η ιδανική ισορροπία μεταξύ τεχνολογίας και ανθρώπων θα ποικίλλει, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε οργανισμού, τον κλάδο όπου ανήκει και τους στρατηγικούς του στόχους. Οι CFOs οφείλουν να αποτιμούν συνεχώς την επίδραση της τεχνολογίας στις λειτουργίες της ευθύνης τους, να αξιολογούν την απόδοση στην επένδυσή τους στην τεχνολογία και να διασφαλίζουν ότι οι ομάδες είναι πάντα εξοπλισμένες με τις δεξιότητες και την εξειδίκευση που χρειάζονται, προκειμένου να αξιοποιούν την τεχνολογία αποτελεσματικά».

Με 20,3% CAGR κινείται η αγορά fintech Σύμφωνα με στοιχεία της Allied Market Research, η παγκόσμια αγορά fintech αποτιμήθηκε σε 110,57 δισ. δολάρια το 2020 και προβλέπεται να φθάσει τα 698,48 δισ. δολάρια ως το 2030, με CAGR της τάξεως του 20,3%, για το διάστημα 2021-2030. Σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία, κάποιοι από τους σημαντικότερους παράγοντες για τη διάδοση της fintech κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ήταν η αυξημένη ζήτηση από τους καταναλωτές για εργαλεία online χρηματοδότησης, η αύξηση -από την πλευρά των τραπεζών- στη χρήση προηγμένων τεχνολογιών στις συναλλαγές και λειτουργίες τους, αλλά και η ραγδαία ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών, όπως η ΤΝ.

Πρώτα τα βασικά, μετά τα εντυπωσιακά

Η EY ανέλυσε τα αποτελέσματα σειράς ερευνών και εντόπισε ως βασικό μέλημα των ανώτατων οικονομικών στελεχών, την επένδυση στις κατάλληλες τεχνολογίες για την προστασία του finance μελλοντικά. Ανακάλυψε ότι τα στελέχη ανησυχούν πως οι εταιρείες τους ενδέχεται να στρέψουν το μπάτζετ τους προς τεχνολογίες που εξυπηρετούν τον πελάτη τους και όχι προς τις εσωτερικές χρηματοοικονομικές λειτουργίες. Πάντως, ενώ παρατηρείται ενθουσιασμός για AI και ML, η ανάλυση δείχνει ότι το finance πρέπει πρώτα να εξοικειωθεί πλήρως με τα βασικά του εργαλεία, όπως τα ERP και η διαχείριση δεδομένων. Ποιες λειτουργίες συμφέρει, λοιπόν, να αναθέσουμε στη fintech; Σύμφωνα με τον Σωκράτη Πλούσα: «Προφανώς πάντα η απάντηση έχει να κάνει με το είδος της εταιρείαςυπηρεσία, προϊόν, τοπική, διεθνής, ΜμΕ κ.λπ. Γενικά όμως η σύνδεση των ERPs με τις πληρωμές και κατ’ επέκταση την πληροφορία που προκύπτει από αυτές, καθώς και η χρήση της πληροφορίας για καλύτερη πρόβλεψη, είναι τα δυο σημεία που δείχνουν να έχουν άμεση επίπτωση στη σημερινή διαχείριση ενός CFO. Όλα τα ανάλογα εργαλεία κάνουν τη δουλειά του λογιστηρίου πιο εύκολη, γρήγορη, ευέλικτη και ασφαλή μέσα στο ευρύτερο σύστημα διαχείρισης. Αυτά που θα περιμένουμε άμεσα, με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης είτε αυτοματισμών, είναι καλύτερες προβλέψεις, περισσότερα προϊόντα για την

ΑΣΤΥΑΝΑΞ ΚΑΝΑΚΑΚΗΣ

CEO & Co-Founder, Norbloc

«Οι CFOs οφείλουν να αποτιμούν συνεχώς την

επίδραση της τεχνολογίας στις λειτουργίες της

ευθύνης τους, να αξιολογούν το ROΙ της και να

διασφαλίζουν ότι οι ομάδες τους είναι εξοπλισμένες

για να αξιοποιούν την τεχνολογία αποτελεσματικά»

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΠΛΟΥΣΑΣ

Founder & CEO, Fund4All

«Η fintech βοηθά τους CFOs να συγκεντρώνουν

και να αναλύουν καλύτερη πληροφορία ταχύτερα, να κάνουν πράξεις πιο ευέλικτα, με έλεγχο και

καταγραφή, και να κινούνται μέσα στο κανονιστικό

περιβάλλον με άνεση»

FINANCIAL FILES

DIGITAL TRANSFORMATION

αντιμετώπιση των κινδύνων που ανιχνεύονται και πιο στενή σχέση με το οικοσύστημα - τράπεζες, λογιστές, προμηθευτές, πελάτες κ.λπ».

Η εξοικείωση και η κατανόηση της τεχνολογίας φέρνουν οφέλη Οι οικονομικοί διευθυντές που θα εξοικειωθούν με τη fintech, θα είναι και σε θέση να επωφεληθούν από αυτήν περισσότερο. Θα μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για να βελτιώσουν και να θωρακίσουν τη χρηματοοικονομική υγεία της εταιρείας τους, καθιστώντας την πιο ανθεκτική και ανταγωνιστική. «Ασπαζόμενοι τις εφαρμογές fintech για λειτουργίες know-yourcustomer (ταυτοποίησης στοιχείων πελατών) και client onboarding, οι CFOs ξεκλειδώνουν τη λειτουργική αποδοτικότητα και δρέπουν τα οφέλη των τυποποιημένων διαδικασιών, της ενισχυμένης κανονιστικής συμμόρφωσης, της εξοικονόμησης κόστους και της βελτιωμένης διαδικασίας λήψης αποφάσεων, εξοπλίζοντας και προστατεύοντας τα χρηματοοικονομικά τους τμήματα στην ψηφιακή εποχή», σχολιάζει ο Αστυάναξ Κανακάκης και προσθέτει: «Τα εργαλεία συμμόρφωσης είναι σχεδιασμένα με ενσωματωμένη επαλήθευση ταυτότητας, ελέγχους ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος, δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και συστήματα που λειτουργούν βάσει κανόνων (rule-based), εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη ακρίβεια στις αποτιμήσεις κινδύνων και την κανονιστική συμμόρφωση, μειώνοντας παράλληλα την πιθανότητα απάτης και προστίμων. Αυτό βοηθά να μειωθεί η χειρωνακτική εργασία, να εξαλειφθεί ο πλεονασμός εγγράφων και να βελτιστοποιηθεί η ανθρώπινη εμπλοκή εκεί όπου καθίσταται αναγκαία, λόγω πελατών υψηλού κινδύνου ή ύποπτων δραστηριοτήτων. Έτσι, οι CFOs και οι ομάδες τους μπορούν, με δική τους πρωτοβουλία, να μετριάσουν τους πιθανούς κινδύνους και να ανακατευθύνουν τους πόρους τους προς πιο στρατηγικές εργασίες, διατηρώντας παράλληλα εύρωστο πλαίσιο ελέγχων. Επιπλέον, χάρη στην επεκτασιμότητα αυτών των εργαλείων, ένας οργανισμός μπορεί να διαχειριστεί αποδοτικά τις διευρυνόμενες ανάγκες συμμόρφωσης, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω επιβάρυνση του προσωπικού. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα οφέλη, ελπίζουμε να δούμε ευρύτερη υιοθέτηση λύσεων ψηφιακής συμμόρφωσης και περαιτέρω συνεργασία, προκειμένου να προωθηθεί η καινοτομία σε μεγαλύτερη κλίμακα».

Την αξία για τη σχέση με τον πελάτη επισημαίνει και ο Μιχάλης Βαφόπουλος, ο οποίος αναφέρει ότι: «Οι λειτουργίες που

οι εφαρμογές fintech βελτιώνουν, αφορούν τη διάδραση μεταξύ των οικονομικών διευθύνσεων και των πελατών. Ξεκινούν από το customer onboarding, και ακολουθεί η διαδικασία πιστοληπτικής αξιολόγησης και ανάλυσης ρίσκου. Τέλος, οι συναλλαγές με τους πελάτες δημιουργούν νέα σημαντικά δεδομένα, τα οποία αφενός βελτιώνουν τους αλγόριθμους για την αξιολόγηση αντισυμβαλλομένων, και αφετέρου περιγράφουν ένα ασφαλές πλαίσιο διαχείρισης πιστωτικού ρίσκου και επαγρύπνησης για τον CFO. Στην πράξη, τα βασικά ζητήματα δεν άπτονται της τεχνολογίας, αλλά των ανθρώπων που εμπλέκονται άμεσα στις διαδικασίες. Συχνά, ο φόβος του αγνώστου λόγω περιορισμένης κατανόησης της τεχνολογίας, αποτελεί βασικό λόγο που η fintech δημιουργεί μικρότερη αξία από αυτή που δύναται. Όμως, η ολοένα μεγαλύτερη διασύνδεση των εσωτερικών συστημάτων, η επιταχυνόμενη διάθεση ανοικτών δεδομένων και η μεγαλύτερη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών, δημιουργούν ιδανικό πλαίσιο, στο οποίο το πολλαπλασιαστικό όφελος της fintech για τον CFO αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά».

Ο ανθρώπινος παράγοντας

Παρά την παραδοχή ότι η τεχνολογία διευκολύνει τον άνθρωπο, εκφράζεται επίμονα η ανησυχία ότι, στο τέλος, θα αντικαταστήσει τους ανθρώπους σε πολλές εργασίες. Όμως, και η ίδια η τεχνολογία, για να λειτουργήσει, υπάγεται σε διαδικασία λήψης αποφάσεων, ανάληψη ευθύνης, αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνων, δηλαδή ενέργειες που απαιτούν ανθρώπινη σκέψη και κρίση. Ο Ιωάννης Αϊδίνης υποστηρίζει ότι: «Οι νέες εφαρμογές και δυνατότητες fintech μπορούν να αναλάβουν σειρά λειτουργιών που θα ωφελήσουν την οικονομική διεύθυνση σε χρόνο, κόστος και ποιότητα εκτέλεσης. Συγκεκριμένα, σε επίπεδο διαχείρισης της ροής εργασιών, προσφέρονται εργαλεία για την κατανομή, παρακολούθηση και προτεραιοποίηση των λειτουργιών, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα. Σε ό,τι αφορά την αυτοματοποίηση των λογιστικών εργασιών, όπως λ.χ. η επεξεργασία των συναλλαγών, η εκπόνηση απολογιστικών καταστάσεων και οι διαδικασίες εκκαθάρισης, επιτυγχάνεται η μείωση του απαιτούμενου χρόνου, μα και κόστους, ενώ παράλληλα βελτιώνεται σημαντικά η ακρίβεια των αποτελεσμάτων. Στον τομέα της ανάλυσης δεδομένων και του reporting, προσφέρονται πλέον αποτελεσματικά εργαλεία για τη συλλογή, ανάλυση και αναφορά δεδομένων. Αυτό επιτρέπει στον σύγχρονο CFO να αποκτήσει περισσότερο αναλυτική εικόνα της οικονομικής απόδοσης της εταιρείας, λαμβάνοντας πιο ενημερωμένες αποφάσεις. Στο πεδίο των ψηφιακών πληρωμών και της ταμειακής διαχείρισης, προσφέρονται απλές και ασφαλείς λύσεις, οι οποίες με τη σειρά τους συμβάλλουν στην περαιτέρω μείωση του κόστους που αφορά τις συναλλαγές, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα στις οικονομικές διαδικασίες. Αναμφίβολα, υπάρχει αρκετός χώρος ακόμα για την ενσωμάτωση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, αυτοματοποίησης και επιλογών προγνωστικής ανάλυσης, αλλά και μεγαλύτερης χρήσης της εν λόγω τεχνολογίας, που υπόσχεται περισσότερη ασφάλεια και ακρίβεια καταχώρισης συναλλαγών. Αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση για την επίτευξη των προαναφερθέντων αποτελεί η περαιτέρω εξοικείωση του ανθρώπινου παράγοντα, του οποίου η συμβολή, η επίβλεψη και η στρατηγική σκέψη παραμένει καθοριστική».

Το finance πρέπει πρώτα

να εξοικειωθεί πλήρως με βασικά εργαλεία, όπως ERP και διαχείριση δεδομένων

ρόλος του Οικονομικού Διευθυντή αποτελεί σημείο αναφοράς για μια εταιρεία, αφού η νευραλγική θέση του δύναται να συμβάλει καθοριστικά, τόσο στην άσκηση της δραστηριότητας όσο και στην ανάπτυξη της εταιρείας. Παρόλα αυτά, παραδοσιακά οι ευθύνες του Οικονομικού Διευθυντή περιλάμβαναν κατά κύριο λόγο την έγκριση των οικονομικών καταστάσεων, τη χρηματοοικονομική διαχείριση και την κανονιστική συμμόρφωση της εταιρείας. Σήμερα ωστόσο, ο ρόλος του μετασχηματίζεται και η εμπλοκή του στη λήψη κρίσιμων στρατηγικών αποφάσεων κρίνεται καθοριστική. Στο ως άνω έχει συμβάλει σημαντικά η αυξημένη δραστηριότητα των τελευταίων ετών στο χώρο των συγχωνεύσεων και εξαγορών, γεγονός που δημιουργεί διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες στην αγορά, εντός της οποίας οι ρόλοι όλων των βασικών στελεχών δέχονται ποίκιλες προκλήσεις.

Στο πλαίσιο λοιπόν μιας αγοράς που διαρκώς εξελίσσεται ο ρόλος του Οικονομικού Διευθυντή μεταλλάσσεται, ώστε μέσα από τη γνώση των σημαντικών πληροφοριών που διαθέτει να συμβάλει

τόσο στον στρατηγικό σχεδιασμό και στην υλοποίησή του, όσο και στη λήψη σημαντικών αποφάσεων που καθορίζουν τη μελλοντική εξέλιξη της εταιρείας.

Ποια είναι όμως εκείνα τα χαρακτηριστικά που μετατρέπουν έναν Οικονομικό Διευθυντή σε Στρατηγικό Συνεργάτη; Αν θέλαμε να απαντήσουμε στο ως άνω ερώτημα, θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε στα ακόλουθα βασικά σημεία: Ερμηνεύει τα δεδομένα δίνοντας έμφαση περισσότερο στην αποδοτικότητα της επιχειρηματικής δραστηριότητας και λιγότερο στη στενή χρηματοοικονομική αξιολόγηση αυτών. Έχει εξασφαλίσει τον χρόνο που απαιτείται για την επισκόπηση των αναλυτικών πληροφοριών και τον εντοπισμό πιθανών κρίσιμων ζητημάτων, ευκαιριών ή κινδύνων. Έχει ανά πάσα στιγμή διαθέσιμα τα δεδομένα που χρειάζεται για να εντοπίσει και να κατανοήσει τα βαθύτερα αίτια κάθε αποτελέσματος. Χρησιμοποιεί εργαλεία επιχειρηματικής ευφυΐας για την ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων για να δύναται να αναλάβει άμεση δράση και να οδηγήσει σε αλλαγές.

Πως δύναται να επιτευχθεί η μετατροπή του παραδοσιακού Οικονομικού Διευθυντή σε Στρατηγικό Συνεργάτη; Ο Οικονομικός Διευθυντής που αποτελεί στρατηγικό συνεργάτη της εταιρείας έχει πρόσβαση σε όλες τις επιμέρους παραμέτρους άσκησης της δραστηριότητας της εταιρείας, όπως εμπορική λει-

, Director, Transactional Advisory Services, Grant Thornton

τουργία, αλυσίδα εφοδιασμού, εξειδικευμένα δεδομένα αγοράς κλπ. Με τον τρόπο αυτόν δύναται να αποκτήσει την απαιτούμενη εξοικείωση ώστε να αναγνωρίζει άμεσα τον τρόπο σύνδεσης των επιμέρους ενεργειών με τα οικονομικά μεγέθη εσόδου και κόστους και να σχεδιάζει τους πλέον κατάλληλους δείκτες παρακολούθησης της αποδοτικότητας της δραστηριότητας (KPIs).

Ακολούθως του εύστοχου σχεδιασμού των κατάλληλων KPIs, απαιτείται να κατέχει όλες εκείνες τις πληροφορίες που σχετίζονται τόσο με τους ως άνω σημαντικούς δείκτες αποδοτικότητας της εταιρείας όσο και με τους ανάλογους δείκτες της αγοράς. Ωστόσο, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, σημαντική παράμετρο ως προς τη βέλτιστη αξιοποίηση των ως άνω πληροφοριών αποτελεί ο χρόνος λήψης τους. Η άμεση πρόσβαση στην πληροφορία, δίνει στον Οικονομικό Διευθυντή τη δυνατότητα να παρέχει έγκαιρα συμβουλές προσανατολισμένες στη λήψη εμπορικών και στρατηγικών αποφάσεων. Εξάλλου, στο πλαίσιο μιας αγοράς που μεταλλάσσεται ραγδαία, η δυνατότητα άμεσου εντοπισμού των ευκαιριών ή/και κινδύνων καθώς και άμεσης λήψης στρατηγικών αποφάσεων είναι καθοριστική για την μελλοντική θέση της εταιρείας. Στην επίτευξη του ως άνω στόχου, βασικό αρωγό του Οικονομικού Διευθυντή αποτελεί και η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας. Δεδομένου του ότι τα εξειδικευμένα ψηφιακά εργαλεία δύνανται για να είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες και τη δραστηριότητα της εκάστοτε εταιρείας, μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο ως προς την επίτευξη του μετασχηματισμού του Οικονομικού Διευθυντή. Ενδεικτικό όφελος από την χρήση των ως άνω εργαλείων αποτελεί η αυτοματοποίηση των χρονοβόρων διαδικασιών για τη λήψη κρίσιμων πληροφοριών από διάφορα επιμέρους συστήματα. Ωστόσο, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το ότι η κρίσιμη παράμετρος που συμβάλει στη χρησιμότητα της ως άνω πληροφόρησης, είναι η σύνδεση και απεικόνιση των επιμέρους πληροφοριών στα ως άνω ψηφιακά εργαλεία, με τρόπο που να βοηθά στην εξαγωγή εμπεριστατωμένων συμπερασμάτων για την επιχειρηματική δραστηριότητα

A: Λ. Κατεχάκη 58, ΤΚ 11525, Αθήνα

Τ: +30 210 7280 000

www.grant-thornton.gr

ACCOUNTING

Ο

Ο

ρόλος

Στο διαρκώς μεταβαλλόμενο επιχειρείν όπου ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση, οι αλλαγές που προκύπτουν επηρεάζουν

καθοριστικά και τις λογιστικές υπηρεσίες.

ρόλος του λογιστή δεν είναι πια απλώς διεκπεραιωτικός, αλλά συμβουλευτικός και με στρατηγική αξία για την ανάπτυξη της επιχείρησης.

Ο ρόλος του λογιστή στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται αλλάζει περιεχόμενο, απαλλάσσεται σταδιακά από εργασίες και καθήκοντα ρουτίνας κι αποκτά στρατηγικό και συμβουλευτικό χαρακτήρα. Αναβαθμίζεται επίσης σε ό,τι αφορά τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη της επιχείρησης. Προκύπτουν πρόσθετες ανάγκες και υποχρεώσεις ενώ υπάρχουν ανάγκες για κατάλληλο εξοπλισμό και εκπαίδευση, νέες ψηφιακές δεξιότητες και εξοικείωση με τη χρήση νέων εργαλείων που κάνουν τις υπηρεσίες του περισσότερο αποδοτικές.

Η αξία της υπηρεσίας τους δεν είναι η καταχώρηση π.χ. παραστατικών εξόδων και η παραγωγή ενός ισοζυγίου όταν χρειαστεί. Η αξία του σύγχρονου λογιστή είναι στις νέες, πρόσθετες υπηρεσίες που μπορεί να παρέχει στην επιχείρηση. Για παράδειγμα, να δει σε ποιο σημείο υπάρχει αυξημένο κόστος και να συμβουλεύσει κατάλληλα τον επιχειρηματία, να εργαστεί πιο συστηματικά πάνω σε ένα αυτοματοποιημένο cash flow, να οργανώσει καλύτερα την παρακολούθηση πελατών με παλαιά υπόλοιπα.

Υπάρχει επίσης ανάγκη απόκτησης νέων δεξιοτήτων εστιασμένων στην ανάλυση δεδομένων, στη χρήση τεχνολογικών εργαλείων, στην τυποποίηση και βελτιστοποίηση των διαδικασιών, αλλά και στη διαχείριση των αλλαγών. Η συνεχής εκπαίδευση του λογιστή παραμένει το στοιχείο που κάνει το επάγγελμα αυτό ένα από τα πιο απαιτητικά. Τα δεδομένα αλλάζουν διαρκώς και οι λογιστές θα πρέπει να ενημερώνονται σε σταθερή βάση.

Η μετάβαση στη νέα εποχή είναι ένα από τα βασικά θέματα που απασχολούν τον κλάδο των λογιστών, όπως προκύπτει από την πρόσφατη πανελλήνια έρευνα στην οποία μετείχαν 5.234 επαγγελματίες. Το 65% των συμμετεχόντων θεωρεί πως η χρήση ειδικών εφαρμογών λογισμικού θα βοηθήσει στην ομαλή μετάβαση στα νέα δεδομένα της καθημερινότητας.

Η φορολογική και εργατική ενημέρωση και η συνεχής κατάρτιση για όλες τις νέες τεχνολογίες θεωρούνται από τον κλάδο τα δύο πιο σημαντικά εργαλεία για την αρτιότερη παροχή υπηρεσιών.

Επίσης, ψηλά κατατάχθηκε και η κοστολόγηση των υπηρεσιών. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επηρεάζει καθοριστικά την καθημερινότητα του σύγχρονου λογιστή. Καλέσαμε τους συνομιλητές μας να μας δώσουν τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο ρόλος του λογιστή στο νέο περιβάλλον, όπου οι απαιτήσεις των επιχειρήσεων είναι πολύ περισσότερες από την καταγραφή και παρακολούθηση των φορολογικών υποχρεώσεων.

Διευρυμένος και αναβαθμισμένος ο σύγχρονος

ρόλος του λογιστή

«Οι σύγχρονες προκλήσεις της παγκοσμιοποιημένης πλέον οικονομίας, σε συνδυασμό με τη ραγδαία εξέλιξη της ψηφιοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο τον κομβικό ρόλο του λογιστή», μας λέει ο Αναστάσιος Δουκέρης, Λογιστής-Φοροτεχνικός Α' τάξης.

«Ο νέος αυτός διευρυμένος και αναβαθμισμένος ρόλος του σύγχρονου λογιστή δεν στοιχειοθετείται μόνο από τις ανάγκες της εποχής μας, αλλά και από τις ανάγκες των επιχειρήσεων, για τις

νέος

του λογιστή συμβάλλει στην στρατηγική ανάπτυξη της επιχείρησης

οποίες ο λογιστής δεν είναι αποκλειστικά ο επαγγελματίας που τηρεί τα λογιστικά τους βιβλία, αλλά ο σύμμαχός τους στην ορθή λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων, μέσα από ένα ολοκληρωμένο πακέτο συμβουλευτικών και διοικητικών υπηρεσιών που τους παρέχει», αναφέρει. «Το κομβικό ζήτημα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα λογιστικά γραφεία του μέλλοντος είναι εάν θα μπορούν με υπευθυνότητα και επάρκεια να καλύπτουν ολιστικά τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες της πελατειακής τους βάσης. Οι συνέργειες και οι στρατηγικές συνεργασίες με τους κατάλληλους συνεργάτες αποτελούν, κατά την άποψή μου, μονόδρομο και προαπαιτούμενο επιβίωσης και βιώσιμης ανάπτυξης», προσθέτει.

Πρέπει να αποκτήσει μερίδιο οφέλους από τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων

«Η απάντηση ασφαλώς εξαρτάται από μία σειρά παραγόντων και προϋποθέσεων. Το εάν ο ρόλος του λογιστή δεν θα χάσει τη σπουδαιότητα και τη σημαντικότητά του εξαρτάται από το

στοίχημα της συμμετοχής του στο συνεχώς μεταβαλλόμενο νομοθετικό και ψηφιακό περιβάλλον, την ηλεκτρονικοποίηση των συναλλαγών με τις Δημόσιες Υπηρεσίες και τις πολλαπλές ηλεκτρονικές πλατφόρμες», αναφέρει ο Βασίλης Καμπάνης Πρόεδρος ΠΟΦΕΕ.

«Και στο περιβάλλον αυτό απαιτείται οι Λογιστές - Φοροτεχνικοί να είναι ενημερωμένοι και να αναβαθμίζουν διαρκώς τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να επενδύουν σε χρόνο και πόρους σε συνεχή εκπαίδευση και επαγγελματική ανάπτυξη. Ωστόσο αυτό δεν αναγνωρίζεται πάντα όπως θα έπρεπε από τις επιχειρήσεις πελάτες τους και δεν αντανακλάται, βεβαίως, και στις αμοιβές τους. Πολύ περισσότερο,όταν έχουν δημιουργηθεί αυξημένες προσδοκίες από τις επιχειρήσεις προς τους Λογιστές – Φοροτεχνικούς, και ενίοτε τους καταλογίζονται ευθύνες και αρμοδιότητες οι οποίες δεν τους αναλογούν», σημειώνει. «Και θα ήθελα να προσθέσω ότι αυτές οι εσφαλμένες ευθύνες

FINANCIAL FILES

ACCOUNTING

δεν καταλογίζονται μόνο από τις επιχειρήσεις, αλλά και από την Φορολογική Διοίκηση, με εμφανέστερο παράδειγμα τον νόμο 4557/2018 σχετικά με την ‘πρόληψη για καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων’, όπου η επίμαχη εφαρμογή της λήψης μέτρων ‘δέουσας επιμέλειας’ έχει φέρει προφανή αναστάτωση στον κλάδο, για τους γνωστούς κινδύνους που έσπευσε να καταγράψει η ΠΟΦΕΕ, με τη νομική αρωγή στο σχετικό υπόμνημα. Παράλληλα, είδαμε μέχρι σήμερα μια επιπρόσθετη επιβάρυνση στην καθημερινότητα των λογιστικών γραφείων. Για παράδειγμα το myDATA που πολλοί θεωρούν ότι θα μειώσει τη λογιστική παρακολούθηση και ενημέρωση των βιβλίων της κάθε επιχείρησης», τονίζει. «Αυτό δεν διαφαίνεται επί του παρόντος τουλάχιστον, παρότι στον αντίποδα είναι και η θετική πλευρά. Να αλλάξει το στερεότυπο μιας παλαιωμένης αντίληψης για τον λογιστή ότι ενεργεί μόνο ως ‘καταχωρητής’, και να αποκτήσει τον ρόλο του σύγχρονου συνεργάτη της επιχείρησης άκρως προσαρμοσμένου στη νέα εποχή ψηφιοποίησης, που θα ενεργεί περισσότερο ως ελεγκτής των συναλλαγών και on-line σύμβουλος της διοίκησης της επιχείρησης.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΟΥΚΕΡΗΣ Λογιστής-Φοροτεχνικός Α' τάξης

«Ο νέος διευρυμένος και αναβαθμισμένος ρόλος του

σύγχρονου λογιστή δεν στοιχειοθετείται μόνο από τις

ανάγκες της εποχής μας, αλλά και από τις ανάγκες των επιχειρήσεων»

Καθώς, πέρα από τα πολλά προβλήματα της μέχρι τώρα προσαρμογής, είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει όπως πρέπει φιλική η όλη εφαρμογή.

Εν όψει των παραπάνω, είναι ζητούμενο ο Λογιστής – Φοροτεχνικός να αποκτήσει μερίδιο οφέλους από τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, που περιλαμβάνει όλες τις αλλαγές που υιοθετεί μια επιχείρηση, ώστε να αυτοματοποιήσει ουσιωδώς τον τρόπο λειτουργίας της, χρησιμοποιώντας όλα τα εργαλεία που της προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία», προσθέτει.

O ψηφιακός μετασχηματισμός διαφοροποιεί πλήρως την εργασία του λογιστή

«O ψηφιακός μετασχηματισμός διαφοροποιεί πλήρως την εργασία του λογιστή και του οικονομολόγου και τη μετατρέπει από διεκπεραιωτική σε συμβουλευτική. Παράλληλα, αναλόγως το γεωγραφικό πλαίσιο, το γνωστικό επίπεδο και τα κριτήρια διαχωρισμού εργασιών του κάθε λογιστή, τη διαχωρίζει σε λιανική, χονδρική και σε υπηρεσίες supervising για λογιστές», μας λέει ο Λάμπρος Μπέλεσης Πρόεδρος της ΠΑΕΛΟ.

«Στο άμεσο μέλλον, λοιπόν, θα συναντάμε:

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΜΠΑΝΗΣ

Πρόεδρος ΠΟΦΕΕ

«Να αλλάξει το στερεότυπο μιας παλαιωμένης

αντίληψης που υπάρχει για το λογιστή, ότι ενεργεί

μόνο ως ‘καταχωρητής’ και να αποκτήσει τον ρόλο

του σύγχρονου συνεργάτη της επιχείρησης»

ΤΑΧISΝΕΤ Λογιστικά Γραφεία Λιανικής και για μικρούς επαγγελματίες που θα εξυπηρετούν όλες τις διεκπεραιώσεις σε πλατφόρμες και τις φορολογικές δηλώσεις πελατών φυσικών προσώπων και επαγγελματιών με απλογραφικά βιβλία. BUSINESS CENTERS Λογιστικές Εταιρείες που θα ασχολούνται με διπλογραφικά βιβλία, με συμβουλευτική στους πελάτες τους σε όλα τα φοροτεχνικά θέματα, αλλά παράλληλα θα πρέπει να μπορούν να ασχοληθούν και με θέματα finance, όπως cash flow, budget, business plan, προγράμματα ΕΣΠΑ και αναπτυξιακών νόμων, εξωδικαστικό μηχανισμό (με ξεχωριστά τμήματα γραμματείας , λογιστηρίου, φοροτεχνικού πλαισίου, μισθοδοσίας και υπηρεσιών ΓΕΜΗ).

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΟΜΠΡΕΛΕΣ που θα υποστηρίζουν με ομάδες εργασίας τις άλλες δύο κατηγορίες σε συμβουλευτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο», αναφέρει.

Ο σύγχρονος επιχειρηματίας «αγοράζει»

τεχνογνωσία από τον σύγχρονο λογιστή

«Ο σύγχρονος λογιστής θα πρέπει να κάνει την υπέρβαση», αναφέρει ο Παναγιώτης Παντελής Φοροτεχνικός, Οικονομικός Επόπτης Ε.Ε.Α. «Θα πρέπει να ξεπεράσει τον παραδοσιακό τρόπο οργάνωσης της καθημερινότητάς του που πολλές φορές καλύπτεται από τις συνεχόμενες υποχρεώσεις του απέναντι στο Δημόσιο και τις συνεχείς υποχρεώσεις των πελατών του.

Θα πρέπει να αποκτήσει πλήρη επιστημονική γνώση. Να είναι σε θέση την όποια πληροφορία, νομική ή μη, να την εξειδικεύει και να την εκμεταλλεύεται προς όφελος των πελατών του. Με άλλα λόγια, οι μικρομεσαίες και οι μεσαίες επιχειρήσεις θα μπορούν να λαμβάνουν σωστές και έγκυρες συμβουλές που θα τους οδηγούν σε αποδοτικότερες και πιο έξυπνες επιχειρηματικές αποφάσεις. Ο σύγχρονος επιχειρηματίας θα πρέπει να καταλάβει ότι η λογιστική δεν είναι απλά αριθμοί. Είναι στρατηγική που του δίνει τη δυνατότητα να χειρίζεται σωστά την επόμενη μέρα στην πληροφόρηση, τον προγραμματισμό της επιχείρησής του, τη μείωση του κόστους, τον οικονομικό προγραμματισμό.

Ο σύγχρονος επιχειρηματίας ‘αγοράζει’ τεχνογνωσία από τον σύγχρονο λογιστή», προσθέτει.

Ο λογιστής είναι σύμβουλος διοίκησης

τους πελάτες του

«Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι ο λογιστής απλώς αναλαμβάνει την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων των πελατών του. Ωστόσο, ο ρόλος του λογιστή έχει εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και υπερβαίνει σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο του φορολογικού συμβούλου», τονίζει η Μαρία Σκοτάδη, Λογίστρια Α Τάξης και μέλος της ΠΑΕΛΟ. «Πλέον, ο λογιστής είναι απαραίτητος σύμβουλος διοίκησης για τους πελάτες του. Τα καθήκοντά του καλύπτουν όλο το κύκλωμα της οικονομικής διαχείρισης της επιχείρησης, από τη σύνταξη ετησίων και μηνιαίων αναφορών μέχρι την ανάλυση των οικονομικών δεικτών και των τάσεων της αγοράς. Ο λογιστής είναι ο καλύτερος σύμβουλος για τη λήψη αποφάσεων βασισμένων σε δεδομένα. Με βάση τα οικονομικά και φορολογικά στοιχεία μπορεί να προτείνει λύσεις και στρατηγικές για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης.

ΛΑΜΠΡΟΣ ΜΠΕΛΕΣΗΣ

Πρόεδρος ΠΑΕΛΟ

«O ψηφιακός μετασχηματισμός διαφοροποιεί πλήρως

την εργασία του λογιστή και του οικονομολόγου

και τη μετατρέπει από διεκπεραιωτική σε

συμβουλευτική»

Ο

λογιστής είναι επίσης υπεύθυνος για την παρακολούθηση της εξέλιξης των οικονομικών δεικτών και την εξασφάλιση της σταθερότητας της επιχείρησης. Μπορεί να προτείνει αλλαγές στη λειτουργία της επιχείρησης προκειμένου να βελτιωθούν οι οικονομικοί δείκτες και να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης», αναφέρει. «Τέλος, ο λογιστής πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς για τις τελευταίες οικονομικές και φορολογικές υποχρεώσεις και να αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες για την αύξηση της παραγωγικότητας της επιχείρησης. Εν κατακλείδι , ο ρόλος του λογιστή έχει πολυπρισματικό χαρακτήρα που σαφώς ξεπερνά τις φορολογικές και καλύπτει πολλαπλές πτυχές αναγκών των πελατών του. Με την επαγγελματική εμπειρία και τη ρητορική του, ο λογιστής πρέπει να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στη διοίκηση της επιχείρησης, προσφέροντας σταθερότητα και αξιοπιστία», επισημαίνει.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ

Φοροτεχνικός, Οικονομικός Επόπτης Ε.Ε.Α.

«Ο σύγχρονος επιχειρηματίας θα πρέπει να

καταλάβει ότι η λογιστική δεν είναι απλά αριθμοί.

Είναι στρατηγική που του δίνει τη δυνατότητα να

χειρίζεται σωστά την επόμενη μέρα»

FINANCIAL FILES

ACCOUNTING

εξωτερικής ομάδας, κάνοντας ‘outsourcing’, σε τομείς που δυσκολεύεται να αναπτύξει μόνος του.

Αξιοποιεί επαρκώς τεχνολογικά εργαλεία και αξιόπιστα προγράμματα», επισημαίνει.

ΜΑΡΙΑ ΣΚΟΤΑΔΗ

Φοροτεχνικός Α' τάξης και μέλος της ΠΑΕΛΟ

«Ο ρόλος του λογιστή έχει πολυπρισματικό

χαρακτήρα που σαφώς ξεπερνά τις φορολογικές

και καλύπτει πολλαπλές πτυχές αναγκών των

πελατών του»

Τι πρέπει να κάνουν οι σύγχρονοι λογιστές προκειμένου να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις-πελάτες τους να αναπτυχθούν και ποια εργαλεία αξιοποιούν για την εξέλιξή τους;

Ο σύγχρονος λογιστής αποτελεί

τον σπουδαιότερο συνεργάτη του

«Ο σύγχρονος λογιστής- επιχειρηματικός σύμβουλος αποτελεί τον σπουδαιότερο συνεργάτη του επιχειρηματία, καθώς είναι ο επαγγελματίας που έχει πλήρη εικόνα τόσο για τα οικονομικά της επιχείρησης όσο και για την εσωτερική της οργάνωση και δομή», τονίζει ο Αναστάσιος Δουκέρης. «Παράλληλα, όμως, έχει και πλήρη εικόνα της νομοθεσίας και των απαιτήσεων του κρατικού μηχανισμού λειτουργώντας ως συνδετικός κρίκος μεταξύ κράτους και επιχείρησης.

Για να είναι σε θέση, λοιπόν, ο σύγχρονος λογιστής να εκπληρώσει τον σύνθετο αυτό ρόλο οφείλει να : Παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις σε όλα τα επίπεδα και να επιμορφώνεται σε διαρκή βάση. Λειτουργεί περισσότερο ως επιχειρηματικός σύμβουλος παρά ως κλασικός φοροτεχνικός.

Εξειδικεύεται σε υφιστάμενα και νέα αντικείμενα, προσφέροντας ποιοτικές υπηρεσίες, διαφοροποιημένες σε σχέση με τον ανταγωνισμό.

Λειτουργεί συνεργατικά, αναπτύσσοντας δυναμικά αντικείμενα, είτε με μια δική του ομάδα συνεργατών, είτε με την αρωγή μιας

Ο

ψηφιακός μετασχηματισμός επηρεάζει την καθημερινότητα του κλάδου

«Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει επιφέρει τεχνολογικές εξελίξεις που επηρεάζουν την καθημερινότητα των επαγγελματιών του λογιστικού κλάδου. Οι εξελίξεις αυτές τείνουν να απαλλάσσουν τους επαγγελματίες από καθήκοντα ρουτίνας, ελαχιστοποιούν την πιθανότητα λάθους, περιορίζουν απάτες και πετυχαίνουν εξοικονόμηση κόστους», μας λέει ο Βασίλης Καμπάνης. «Ασφαλώς, σύγχρονες εφαρμογές υποστηρίζουν τους λογιστές και τους φοροτεχνικούς με πλήρως αυτοματοποιημένες λειτουργίες και παρέχουν τη δυνατότητα οργάνωσης και διαχείρισης των εργασιών τους και η χρήση εξειδικευμένων λειτουργιών αποτελεί πρόκληση. Συνεπώς, οι κανόνες αλλάζουν και το λογιστικό γραφείο αλλά και οι επιχειρήσεις πρέπει να βάλουν τις νέες ψηφιοποιημένες διαδικασίες στην καθημερινότητά τους.

Σε κάθε περίπτωση, αυτοί οι κανόνες θα πρέπει να μπουν και να αφομοιωθούν και από τις δύο πλευρές ώστε ο ψηφιακός μετασχηματισμός να μη γίνει ψηφιακή γραφειοκρατία, αλλά το μέσο για τον άμεσο και σωστό προϋπολογισμό, τον σωστό υπολογισμό

φόρων, των απαιτήσεων και υποχρεώσεων της οντότητας προς το κράτος και από τους πελάτες της ώστε να δώσει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και το κίνητρο για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών», επισημαίνει.

«Συμπερασματικά, εάν μια σωστή επιχείρηση θέλει να απαλλαγεί από τον πονοκέφαλο της ενασχόλησής με την παρακολούθηση της οικονομικής πορείας της και τις φορολογικές αρχές κερδίζοντας χρόνο αλλά και αξιοπιστία στις συναλλαγές της με τρίτους (τράπεζες, κρατικές αρχές, πελάτες, προμηθευτές κ.τ.λ.), πρέπει να στηριχθεί στο υπεύθυνο Λογιστικό - Φοροτεχνικό Γραφείο ως συνεργάτη για ολοκληρωμένη παροχή Οικονομικών - Λογιστικών, Φορολογικών, και Χρηματοοικονομικών Συμβουλευτικών υπηρεσιών, με αλληλέγγυα ευθύνη συνεργασίας και συμβατικών υποχρεώσεων, ώστε από κοινού να προκύψει το αποτέλεσμα από την υψηλή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Από την άλλη πλευρά, ως σύγχρονοι Λογιστές – Φοροτεχνικοί, πρέπει να τηρούμε υψηλά επαγγελματικά πρότυπα και να ακολουθούμε τους κανόνες δεοντολογίας του επαγγέλματος. Αυτό περιλαμβάνει τη διατήρηση της εμπιστευτικότητας, την ανεξαρτησία μας και την αποτελεσματική διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων.

Η συμμετοχή σε σεμινάρια, εκπαιδευτικά προγράμματα και τις τοπικές Ενώσεις Λογιστών – Φοροτεχνικών μπορεί να εξοπλίσει τους συναδέλφους με γνώσεις για τις νέες τάσεις, πρακτικές και προκλήσεις του χώρου, και είναι απαραίτητη για την αναβάθμιση των γνώσεων και δεξιοτήτων. Μέσω της ενεργής συμμετοχής στους θεσμοθετημένους συνδικαλιστικούς φορείς, δηλαδή στις τοπικές Ενώσεις Λογιστών - Φοροτεχνικών και κατ’ επέκταση στην ΠΟΦΕΕ, το μοναδικό δευτεροβάθμιο Συνδικαλιστικό Όργανο Λογιστών – Φοροτεχνικών ελευθέρων επαγγελματιών, μπορούμε να συμβάλλουμε στην προα-

γωγή του επαγγέλματος και να αγωνιστούμε για την προάσπιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων, την προώθηση της επαγγελματικής δεοντολογίας και την ενίσχυση της επαγγελματικής αξιοπιστίας του κλάδου», προσθέτει.

Σημαντικός συνεργάτης της επιχείρησης

αλλά και του κράτους

«Οι λογιστές θα πρέπει να προσαρμοσθούν στα νέα δεδομένα και να αντιληφθούν άμεσα τις αλλαγές στη δομή του επαγγέλματος», τονίζει ο Λάμπρος Μπέλεσης. «Συνοπτικά οι λογιστές θα πρέπει Να συνειδητοποιήσουν ότι το επάγγελμα έχει αλλάξει

Να αντιληφθούν ότι πλέον δεν είναι καταχωρητές και διεκπεραιωτές αλλά οικονομικοί σύμβουλοι του επιχειρηματία

Να εκπαιδευτούν στα νέα δεδομένα

Να συνειδητοποιήσουν ότι η εποχή του ‘one man show’ έχει περάσει και πλέον λειτουργεί μόνο η λογική της ομάδας

Να χρησιμοποιούν με τον βέλτιστο τρόπο όλα τα ψηφιακά εργαλεία που πλέον έχουν στη διάθεσή τους

Να αποκτήσουν επιπλέον γνώσεις σε θέμα διοικητικής λογιστικής , όπως cash flow, budget, business plan

Να βασισθούν σε συνέργειες ή και σε συνεργασίες με εταιρείες ομπρέλες Κλείνοντας, πιστεύω ότι ο κλάδος των λογιστών θα πρέπει να αποβάλει τη μίζερη λογική που χρόνια τον διακατέχει και να συνειδητοποιήσει ότι είναι ο σημαντικότερος συνεργάτης τόσο του επιχειρηματία για την ανάπτυξη της επιχείρησής του όσο και του κράτους για την εφαρμογή της οικονομικής του πολιτικής», επισημαίνει.

Το λογιστήριο είναι η καρδιά της επιχείρησης

«Κανένας ζωντανός οργανισμός δεν ζει χωρίς καρδιά, και το λογιστήριο είναι η καρδιά της επιχείρησης», τονίζει ο Παναγιώτης Παντελής. «Φτάνει αυτό για την εύρυθμη και σωστή λειτουργία της επιχείρησης; Όχι. Το λογιστήριο, εκτός από την καρδιά, θα πρέπει να γίνει και το μυαλό της επιχείρησης. Θα πρέπει να ξεπεράσει την μηχανική υποστήριξη των εγγράφων, των υπολογισμών και την ανακοίνωση της πληρωμής των φόρων. Το σύγχρονο λογιστήριο θα πρέπει να είναι η ψυχή της επιχείρησης που θα βοηθά την ανάπτυξή της, εξυπηρετώντας αυτή αλλά κρατώντας ταυτόχρονα το Δημόσιο Συμφέρον. Οι λογιστές θα πρέπει να σταματήσουν να ενεργούν παραδοσιακά. Η εποχή με τις μανσέτες έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Ο σύγχρονος λογιστής, σε μια αγορά που βασίζεται στην πληροφορία, θα πρέπει να είναι ενήμερος και να εκμεταλλεύεται με νόμιμο τρόπο κάθε δυνατότητα που του δίνει ο νόμος ώστε να βοηθάει στην οργάνωση αλλά και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων», προσθέτει.

Η συνεργασία με έναν αξιόπιστο λογιστή είναι μια έξυπνη επένδυση

«Όσο περισσότερο οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται τόσο σημαντικότερο γίνεται να έχουν αποτελεσματική οικονομική διαχείριση», επισημαίνει η Μαρία Σκοτάδη. «Στο σημείο αυτό μπαίνουν οι λογιστές. Όχι μόνο μπορούν να βοηθήσουν με την καθημερινή

τήρηση βιβλίων και φορολογικών υποχρεώσεων, αλλά προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για την οικονομική υγεία μιας επιχείρησης και βοηθώντας στον στρατηγικό της σχεδιασμό. Στις παρακάτω γραμμές, θα διερευνήσουμε τα εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι λογιστές για να βοηθήσουν την ανάπτυξη της επιχείρησης και με ποιο τρόπο αυτά τα εργαλεία μπορούν να ωφελήσουν μια επιχείρηση. Οι λογιστές έχουν στη διάθεσή τους μια πληθώρα εργαλείων που μπορούν να βοηθήσουν επιχειρήσεις όλων των μεγεθών», τονίζει. «Ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία είναι η χρηματοοικονομική πρόβλεψη. Αυτό περιλαμβάνει την ανάλυση προηγούμενων οικονομικών δεδομένων ώστε να γίνουν προβλέψεις σχετικά με τις μελλοντικές τάσεις και τις επιδόσεις. Κάνοντας αυτό, οι επιχειρήσεις μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με επενδύσεις, στελέχωση και άλλους σημαντικούς τομείς. Ένα άλλο χρήσιμο εργαλείο είναι η συγκριτική αξιολόγηση, η οποία περιλαμβάνει τη σύγκριση της οικονομικής απόδοσης μιας επιχείρησης με εκείνη των ανταγωνιστών της ή με τα πρότυπα του κλάδου. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό τομέων όπου μια επιχείρηση υστερεί και να παρέχει πληροφορίες για το πώς να βελτιωθεί. Τέλος, οι λογιστές μπορούν να χρησιμοποιήσουν χρηματοοικονομική μοντελοποίηση για να προσομοιώσουν διαφορετικά σενάρια και να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να λάβουν αποφάσεις σχετικά με μελλοντικές επενδύσεις ή αλλαγές στις δραστηριότητές τους», αναφέρει. «Συμπερασματικά, οι λογιστές διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο βοηθώντας τις επιχειρήσεις να εξελιχτούν και να αναπτυχθούν. Χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως τη χρηματοοικονομική πρόβλεψη, τη συγκριτική αξιολόγηση και τη χρηματοοικονομική μοντελοποίηση, μπορούν να παρέχουν πολύτιμες γνώσεις και συμβουλές που θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να επιτύχουν τους στόχους τους. Στην ουσία, δηλαδή, εφαρμόζοντας τη διοικητική λογιστική.

Είτε είστε ιδιοκτήτης μικρής επιχείρησης είτε διευθύνων σύμβουλος μιας μεγάλης εταιρείας, η συνεργασία με έναν αξιόπιστο λογιστή μπορεί να είναι μια έξυπνη επένδυση που αποδίδει καρπούς μακροπρόθεσμα, τόσο για έναν επιχειρηματία και την ανάπτυξη της επιχείρησής του όσο και για το κράτος και την εφαρμογή της οικονομικής του πολιτικής», προσθέτει.

Ο σύγχρονος ρόλος του λογιστή είναι συμβουλευτικός, αποτελεί στρατηγικό συνεργάτη

μη δυνάμενων είσπραξης οφειλών.

Πόσοι δανειολήπτες αξιοποιούν

τον εξωδικαστικό μηχανισμό

ρύθμισης οφειλών; Ποιες ενέργειες

γίνονται ώστε να ενημερωθούν όλοι

οι ωφελούμενοι;

Τα

τελευταία στοιχεία αποτυπώνουν μηναίο ρεκόρ ρυθμίσεων καθώς μόνο τον

τελευταίο μήνα (Μάιος 2023) πραγματοποιήθηκαν 805 ρυθμίσεις. Συνολικά οι ρυθμίσεις οφειλών ανέρχονται στις 5435, οι οποίες αντιστοιχούν σε 1,83 δις ευρώ αρχικών οφειλών. Σημαντική είναι, επίσης, και η αύξηση του ποσοστού της εγκρισιμότητας των ρυθμίσεων από τους χρηματοδοτικούς φορείς, η οποία κυμαίνεται πια στο 72% κατά μ.ό. Διαφαίνεται λοιπόν το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον των οφειλετών για τον εξωδικαστικό μηχανισμό, ο οποίος συνεχίζει να λειτουργεί όλο και καλύτερα, κάθε μήνα, αποδεικνύοντας την δυναμική του. Ενδεικτικό στοιχείο του ενδιαφέροντος των οφειλετών αποτελεί και η συνεχής ροή νέων αιτήσεων οι οποίες έχουν ξεκινήσει στην πλατφόρμα και αγγίζουν κατά μ.ό. τις 3000 ανά μήνα. Τα αποτελέσματα αυτά έρχονται μετά

από μία σειρά νομοθετικών βελτιώσεων

των προηγούμενων μηνών όπως για πα-

ράδειγμα η σημαντική μείωση του επιτοκίου στις οφειλές προς το Δημόσιο (από Euribor +5% έγινε 3% σταθερό), η δικαιολογημένη απόρριψη αίτησης εκ των πιστωτών κ.ά.

Ο στόχος ένταξης περισσότερων οφειλετών στον εξωδικαστικό μηχανισμό συνεχίζεται. Στον στόχο αυτό, θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά οι διαχειριστές δανείων, αλλά και οι τράπεζες, ώστε να εγκρίνουν τις βιώσιμες προτάσεις ρύθμισης που παράγει ο αλγόριθμος. Με τις πρόσφατες βελτιώσεις, είμαι βέβαιη ότι θα βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα του εξωδικαστικού μηχανισμού.

Όσον αφορά στην ενημέρωση και υποστήριξη των ωφελούμενων, αυτή πραγματοποιείται μέσα από σύγχρονα κανάλια επικοινωνίας ανταποκρινόμενοι στις απαιτητικές ανάγκες των πολιτών. Τους τελευταίους 5 μήνες έχουν εξυπηρετηθεί περισσότεροι από 11,7 χιλιάδες οφειλέτες και σύμβουλοι μέσα από την ψηφιακή πλατφόρμα myEGDIXlive. Η εξυπηρέτηση πραγματοποιείται πανελλαδικά με βι-

ντεοκλήση ή τηλεφωνικά, δια ζώσης στα Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών αλλά και από το πλούσιο ενημερωτικό και βιντεοληπτικό υλικό που είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της ΕΓΔΙΧ (www.keyd.gov.gr).

Οι εκπρόσωποι της ΕΓΔΙΧ λαμβάνουν συνεχώς εξειδικευμένη εκπαίδευση ώστε να ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες ανάγκες ενημέρωσης του κοινού, έχοντας επιτύχει την απόλυτη ικανοποίηση των εξυπηρετούμενων σύμφωνα με τα ερωτηματολόγια αξιολόγησης της υπηρεσίας, τα οποία οι ίδιοι συμπληρώνουν. Παράλληλα, από την αρχή της εφαρμογής του νόμου έχει υλοποιηθεί ένας μεγάλος αριθμός επιμορφωτικών σεμιναρίων (148) από πλευράς ΕΓΔΙΧ, συχνά σε συνεργασία και με συλλογικούς φορείς.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της φορολογικής αρχής, πάνω από 4.000.000 πολίτες χρωστούν 113,385 δισ. ευρώ, με τα 26,6 δισ. να θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης και περίπου τα 87 δισ. να αποτελούν το πραγματικό ληξιπρόθεσμο ποσό. Αυτά τα 87 δισ. θα εισπραχθούν και πότε;

Η πολιτεία θεσμικά έχει δώσει σε όλους τους οφειλέτες τα εργαλεία για να μπορούν να ρυθμίζουν όλες τις οφειλές τους. Η φορολογική διοίκηση διαθέτει τις πάγιες ρυθμίσεις των 24 δόσεων, ενώ παράλληλα, αυτές οι οφειλές μπορούν να ενταχθούν και στον εξωδικαστικό μηχανισμό, όπου οι ρυθμίσεις που δίνονται για οφειλές προς

δημόσιο είναι έως 240 δόσεις. Μάλιστα, προβλέπεται και διαγραφή χρέους προς το Δημόσιο έως 75% επί της βασικής οφειλής, έως 85% επί των προσαυξήσεων των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς ΑΑΔΕ και e-ΕΦΚΑ και έως 95% επί των προστίμων της ΑΑΔΕ. Ωστόσο, για να επιτευχθεί η μερική διαγραφή χρέους, θα πρέπει να πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις, όπως καθορίζονται από το Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Την ίδια στιγμή, η ανάλυση των στοιχείων του εξωδικαστικού μηχανισμού μας δίνει ένα μέσο ποσοστό διαγραφής για οφειλές προς δημόσιο της τάξεως του 22% και μέση διάρκεια αποπληρωμής τα 18 έτη.

Η ενίσχυση της κουλτούρας πληρωμών αποτελεί στοίχημα το οποίο όπως φαίνεται κερδίζεται αν δούμε πως αποτυπώνεται σε νούμερα. Το 2022 το πλήθος οφειλετών που είχαν ληξιπρόθεσμη οφειλή προς τη φορολογική διοίκηση μειώθηκε σε 3,99 εκ. από 4,07 εκ. που ήταν το 2019. Συνεπώς, η τάση είναι ότι οι οφειλές αυτές πράγματι ρυθμίζονται ή αποπληρώνονται. Το συνολικό ληξιπρόθεσμο ποσό ωστόσο δεν φαίνεται να μειώνεται σημαντικά καθώς όπως γνωρίζετε οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στην φορολογική διοίκηση υπόκεινται σε προσαυξήσεις οι οποίες προσαυξάνουν την εκάστοτε οφειλή. Ομοίως, σαφώς θα πρέπει να ανοίξει εντός της επόμενης περιόδου η συζήτηση για τη διαγραφή των μη δυνάμενων είσπραξης οφειλών, με μία διαφανή διαδικασία που θα διασφαλίζει με αντικειμενικό τρόπο ότι πράγματι αυτή η οφειλή δεν μπορεί να εισπραχθεί από κανένα από τα συνυπεύθυνα πρόσωπα.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ

Κρίνετε επιτυχημένο το πρόγραμμα Ηρακλής; Μειώθηκαν τα κόκκινα δάνεια; Η επιτυχία μίας πολιτικής και δη ενός τέτοιου μεγάλου εγχειρήματος κρίνεται εκ του αποτελέσματος. Έτσι, τα νούμερα αποτελούν το πιο απτό παράδειγμα: μέσω του προγράμματος «Ηρακλής», τα «κόκκινα» δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών μειώθηκαν από 44% τον Ιούνιο του 2019, σε ποσοστό 8,2% τον Δεκέμβριο του 2022.

Πράγματι οι τράπεζες εξυγίαναν τους ισολογισμούς τους με το πρόγραμμα «Ηρακλής» και την απομάκρυνση των «κόκκινων» δανείων. Ωστόσο δεν εθελοτυφλούμε, καθώς τα δάνεια αυτά παραμένουν ως βάρος στην οικονομία. Το θέμα λοιπόν είναι να συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε το νέο θεσμικό πλαίσιο ρύθμισης οφειλών, ώστε, αφενός μεν οι τράπεζες να προχωρούν σε περισσότερες βιώσιμες δανειοδοτήσεις, και αφετέρου οι επιχει-

ρήσεις και τα νοικοκυριά να επιστρέψουν στην υγιή τραπεζική πίστη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πρόσβαση επιχειρήσεων και νοικοκυριών στη χρηματοδότηση και συνεπώς η βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας βασίζεται στην εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος.

Υπάρχει σκέψη από την κυβέρνηση για σεισάχθεια όσων δανειοληπτών αποδεδειγμένα δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους; Το πλαίσιο για όλους τους δανειολήπτες, εισήχθη θεσμικά στην ελληνική έννομη τάξη το 2020 μέσω του νόμου 4738/2020, κατ’ εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 1023/2019, και είναι αυτό της ρύθμισης οφειλών και παροχής 2ης ευκαιρίας. Το πλαίσιο αυτό, το οποίο καλούνται να εφαρμόσουν όλα τα κράτη-μέλη, προσφέρει, εκτός από καινοτόμα εργαλεία

για την πρόληψη της αφερεγγυότητας, και προβλέψεις για την απαλλαγή του οφειλέτη από τις οφειλές του. Ενώ παράλληλα, προσφέρει και πρόνοιες για τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Επομένως, σε περίπτωση αδυναμίας του πολίτη να εξυπηρετήσει τις οφειλές του, μπορεί να ενεργοποιήσει τις προβλέψεις του νόμου για την παροχή δεύτερης ευκαιρίας. Μάλιστα η μεγάλη καινοτομία που εισήχθη μέσω του νόμου αυτού είναι αφενός μεν ότι προβλέπεται πλέον τόσο για όλα τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα, και αφετέρου ότι η απαλλαγή επέρχεται αυτομάτως μετά την παρέλευση συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Στη διαδικασία αυτή, ρευστοποιείται τυχόν ενεργητικό της περιουσίας και αποδίδεται στους πιστωτές, και ο οφειλέτης απαλλάσσεται αυτομάτως από την οφειλή και έτσι μπορεί να κάνει επανεκκίνηση στην επαγγελματική ή την κοινωνική του ζωή απαλλαγμένος από τα χρέη. Σε αυτό ακριβώς συνίσταται η αναφερόμενη στο νόμο «δεύτερη ευκαιρία» καθότι δίνεται η ευκαιρία στον πολίτη ή στον επιχειρηματία να αποτελέσει εκ νέου μέρος του παραγωγικού ιστού της χώρας, και να δημιουργήσει από την αρχή. Παράλληλα, υπάρχουν πρόνοιες για τα ευάλωτα νοικοκυριά, έτσι ώστε να παραμείνουν στην πρώτη κατοικία τους και να μην έρθουν αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της αποβολής.

Ποια είναι η τάση ως προς τα χρέη των νομικών προσώπων και ποιοι είναι οι κλάδοι που έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση χρεών. Πιστεύετε πώς η πανδημία επιδείνωσε την κατάσταση;

Στην Ελλάδα το ληξιπρόθεσμο μη-εξυπηρετούμενο ιδιωτικό χρέος (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ και Χρηματοδοτικούς Φορείς) ανήλθε σε 247 δις ευρώ (στοιχεία Δεκ. 2022). Οι επιχειρήσεις καταλαμβάνουν περίπου τα 2/3 του ελληνικού ιδιωτικού χρέους, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, της ΑΑΔΕ και του ΕΦΚΑ. Ο επιχειρηματικός κλάδος έχει υποστεί ιδιαίτερη πίεση τα τελευταία 10 χρόνια της ύφεσης με την έλλειψη ρευστότητας και την πανδημία που ακολούθησε. Σύμ-

φωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, αναφορικά με τα κόκκινα δάνεια που βρίσκονται στις εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων, το 33% αφορούν επιχειρήσεις (λίγο πάνω από τα μισά αφορούν, συγκεκριμένα, χρέη μικρομεσαίων επιχειρήσεων), το 53% ιδιώτες και το 14% ελεύθερους επαγγελματίες, ατομικές επιχειρήσεις και αγρότες. Ως προς την κλαδική ανάλυση, θα επικαλεστώ και πάλι την ΤτΕ και την πρόσφατη έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (Μάιος 2023), όπου αναφέρει συγκεκριμένα πως τα υψηλότερα ποσοστά ΜΕΔ καταγράφονται στους κλάδους της εστίασης (28,4%), των κατασκευών (21,2%), του εμπορίου (13,3%), της διαχείρισης ακίνητης περιουσίας (12%), των καταλυμάτων (10,5%), των αγροτικών δραστηριοτήτων (10,3%) και της μεταποίησης (10%). Υψηλά ποσοστά καταγράφονται και σε επιμέρους κλάδους της μεταποίησης, όπως ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας (30,3%), της βιομηχανίας χάρτου, ξύλου και επίπλων (21,7%) και των λοιπών μεταποιητικών δραστηριοτήτων (20,6%). Ενώ τα χαμηλότερα τα συναντάμε στους κλάδους της ενέργειας (1%) και των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (0,8%). Το Κράτος αναγνωρίζοντας την επιβάρυνση αυτή ανέλαβε θεσμικές πρωτοβουλίες

κατά την διάρκεια της πανδημίας. Σας θυμίζω σειρά μέτρων για τις επιχειρήσεις

όπως η θεσμοθέτηση αναστολής οφειλών προς το Δημόσιο, επιστρεπτέες προκαταβολές, μείωση ενοικίου στα επαγγελματικά ακίνητα, το πρόγραμμα επιδότησης δανείων επιχειρήσεων «ΓΕΦΥΡΑ 2» κλπ. Στο πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ 2», το οποίο υλοποιήθηκε από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, επιδοτήθηκαν 13.200 ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις με 350,1 εκ. ευρώ, ενώ επιβραβεύτηκαν οι συνεπείς δανειολήπτες, με υψηλά ποσοστά επιδότησης, που έφθαναν μέχρι και το 90% της μηνιαίας δόσης.

Παράλληλα, κατόπιν διαβουλεύσεων της πολιτείας με τον τραπεζικό κλάδο, δόθηκε το δικαίωμα αναστολής πληρωμών δόσεων δανείων προς τράπεζες και διαχειριστές δανείων για 9 μήνες, το οποίο αξιοποίησε σημαντικός αριθμός συνεπών δανειοληπτών. Ως αποτέλεσμα, περισ-

σότερα από 408 χιλ. δάνεια τέθηκαν σε καθεστώς αναστολής πληρωμής.

Ερχόμενη στο σήμερα, οι επιχειρήσεις έχουν στη διάθεσή τους 2 εργαλεία ρύθμισης οφειλών, τον εξωδικαστικό μηχανισμό και την εξυγίανση. Ο θεσμός της εξυγίανσης είναι μια διαδικασία ρύθμισης οφειλών προσαρμοσμένη ακριβώς στις ανάγκες κυρίως μεσαίων και μεγαλύτερων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων με ένα σημαντικό ύψος οφειλών, τόσο σε τράπεζες ή εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων όσο και σε τρίτα μέρη. Κύριο χαρακτηριστικό είναι ο συλλογικός χαρακτήρας, δηλαδή ρυθμίζεται το συνολικό παθητικό του οφειλέτη και αποσκοπεί στη δι-

ατήρηση, αναδιάρθρωση και ανόρθωση της επιχείρησης. Μέσω της εξυγίανσης μπορούν να ρυθμιστούν οι οφειλές προς όλους τους πιστωτές της επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων ή των προμηθευτών.

Οι επιχειρήσεις, μέσω και των συμβούλων τους θα πρέπει να εξετάσουν τις ιδιαίτερες συνθήκες που τις διέπουν και να επιλέξουν το εργαλείο ρύθμισης που ικανοποιεί τις δικές τους ανάγκες. Κοινός στόχος των εργαλείων παραμένει πάντα η διάσωση της επιχείρησης και η σταδιακή αποπληρωμή των οφειλών με αποφυγή των μέτρων κατά της περιουσίας της επιχείρησης.

CONFERENCE

3o Athens ESG Forum:

τη μετάβαση

Τα

βασικά συμπεράσματα του 3oυ Athens ESG Forum

Στο επίκεντρο η CSRD, αλλά και οι άμεσοι κλιματικοί και κοινωνικοί κίνδυνοι, η αντιμετώπιση των οποίων απαιτεί συντονισμένη δράση μεταξύ επιχειρηματικού κόσμου, θεσμών και κυβερνήσεων.

ε επιτυχία ολοκληρώθηκε στις 20/06 στο ξενοδοχείο Sofitel Athens Airport, το 3ο Athens ESG Forum. Στη διοργάνωση συμμετείχαν περισσότερα από 300 υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων και εκπρόσωποι φορέων. Στο επίκεντρο της συζήτησης τέθηκε η επικείμενη εφαρμογή της CSRD, ενώ δόθηκε έμφαση στο φλέγον ζήτημα της επιτυχούς αντιμετώπισης των κρίσιμων ζητημάτων, όπως είναι η κλιματική κρίση, τα αυξανόμενα μεταναστευτικά ρεύματα και οι κοινωνικές ανισότητες, για τα οποία η συντονισμένη δράση μεταξύ του επιχειρηματικού κόσμου, των θεσμών και των κυβερνήσεων, με προσήλωση στους στόχους βιωσιμότητας, είναι ζωτικής σημασίας. Επισημάνθηκε, επίσης, η σημασία της διαχείρισης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων κατά τη μετάβαση στη βιώσιμη οικονομία, ενώ αναγνωρίστηκε η ανάγκη για αλλαγή, που πρέπει να επιτευχθεί με συνεκτικές δράσεις και καινοτόμες λύσεις.

Το 3ο Athens ESG Forum διοργάνωσε η Boussias με την επιστημονική συνεργασία του CSR Hellas και μεγάλο χορηγό την ΕΥ Ελλάδος. Χορηγοί ήταν, επίσης, οι εταιρείες Access Fashion, Convene ESG, ΔΕΠΑ Εμπορίας, Envirometrics, Sky Express και Tekmon. Υποστηρικτής ήταν η Εταιρεία Διανομής Φυσικού Αερίου Θεσσαλονίκης, χορηγός έρευνας η Global Link και χορηγός επικοινωνίας η Global Sustain. Τέλος, το Forum υποστήριξαν σημαντικοί φορείς όπως ΣΕΒ, ΕΒΕΑ, ΕΣΕΕ, ΕΕΤ, Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, Εθνικό Επιμελητηριακό Δίκτυο Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών, Σύνδεσμος Επαγγελματιών Κανονιστικής Συμμόρφωσης Ελλάδος και Ελληνικό Ινστιτούτο κατά της Απάτης.

Κατά την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, χαιρετισμό απηύθυνε η Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, Πρόεδρος

ΕΒΕΑ, Πρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών και Εκτελεστική Αντιπρόεδρος ΙΜΕ. Η κα Κουνενάκη-Εφραίμογλου τόνισε ότι «οι στόχοι της βιωσιμότητας πρέπει να εφαρμοστούν με σεβασμό προς τρία καίρια θέματα για τις επιχειρήσεις. Θα πρέπει να αντιμετωπιστεί

η κλιματική κρίση, να εξαλειφθεί η άνοδος της ανισότητας και

να προωθηθεί η ισότητα των φύλων. Το πρόβλημα δεν φαίνεται να είναι η βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά η διαχείριση κρίσεων».

1η Ενότητα: Κατανόηση του αντίκτυπου

της CSRD στην αλυσίδα αξίας της επιχείρησης

Την ενότητα άνοιξε ο επίτιμος καλεσμένος Patrick de Cambourg, Πρόεδρος του Συμβουλίου Αναφορών Βιώσιμης Ανάπτυξης (EFRAG), σε απευθείας σύνδεση από τις Βρυξέλλες. Ο ίδιος επεσήμανε τη σημασία ύπαρξης αξιόπιστων data για την επιτυχία οποιασδήποτε στρατηγικής προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. «Τα δεδομένα βιωσιμότητας είναι το κλειδί για τη λήψη αποφάσεων στις επιχειρήσεις. Η πρόοδος σε αυτό το κομμάτι θα οδηγήσει σε πολλαπλά οφέλη για τις επιχειρήσεις, όπως η καλύτερη λήψη αποφάσεων, η βελτίωση των σχέσεων με τους stakeholders και η προσέλκυση κεφαλαίου για τη χρηματοδότηση της μετάβασης». Συνέχεια είχε η συζήτηση σχετικά με την ετοιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων για την εφαρμογή της CSRD. Το πάνελ συντόνισε η Αλεξάνδρα Λεφοπούλου, Communications & Media Relations Partner, CSR Hellas. Στο ξεκίνημα, ο Μιχάλης Μητσόπουλος, Διευθυντής Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών του ΣΕΒ, υποστήριξε ότι «ο πλανήτης δεν περιμένει, αλλά η αγωνία της συμμόρφωσης στις καινούριες υποχρεώσεις θα δημιουργήσει στις επιχειρήσεις, αντανακλαστικά, γραφειοκρατικά χαρακτηριστικά», γι’ αυτό, πρέπει να αλλάξει πρώτα η κουλτούρα, ώστε το reporting να ακολουθήσει ως συνέπεια. Τη σκυτάλη πήρε η Κιάρα Κόντη, Εταίρος, Επικεφαλής Yπηρεσιών Βιώσιμης Ανάπτυξης CESA,

Επιταχύνοντας

στη βιώσιμη οικονομία

ΕΥ Ελλάδος, η οποία πρόσθεσε ότι «η πρόκληση του ‘tick the box’ αντιμετωπίζεται με τη σωστή και πρέπουσα σημασία στη διαδικασία της διπλής ουσιαστικότητας, με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και forward looking. Δεν μπορείς να μιλάς για βιώσιμη ανάπτυξη και να κάνεις ένα business plan διετίας ή τριετίας». Η Διευθύντρια Εταιρικής Υπευθυνότητας του Ομίλου ΟΤΕ, Σταυρούλα Αγγελοπούλου, σχολίασε πως «αν και η αλλαγή κουλτούρας χρειάζεται χρόνο, έχουμε καταφέρει να περάσει το sustainability στο decision making. Ο ΟΤΕ είναι εταιρεία τεχνολογίας. Έχει τεράστια σημασία για την αγορά, το πώς τα προϊόντα του θα μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα». Ακολούθησε ο Δρ. Νικόλαος Λιάπης, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Tεχνολογίας, Ανώτερος Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, ο οποίος δήλωσε: «Η νέα οδηγία CSRD θα κάνει πιο ομοιόμορφα τα κριτήρια για όλους. Η ναυτιλία θα είναι πιο εύκολο να εφαρμόσει και το reporting στη στρατηγική της για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευμάρεια της εταιρείας». Για την Άννα Βάσιλα, Τομεάρχη Βιώσιμης Ανάπτυξης και Βιομηχανικών Υποθέσεων ΔΑΑ, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι το έλλειμα κοινής γλώσσας. «Ακόμα και σε ώριμες επιχειρήσεις δεν είναι, ακόμα, εφικτό να καταλάβουμε,

στην ουσία, τί προσπαθεί να εισαγάγει η CSRD. Το ότι λειτουργεί ως επιταχυντής για σπάσιμο των silos είναι γεγονός, καθώς προκαλεί έναν οργανισμό να συνεργαστεί για την έκδοση ενός report», εξηγεί.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας της Global Link για τα «ESG trends στην Ελλάδα», την οποία παρουσίασαν η Σελήνη Παπανελοπούλου, Διευθύντρια Insights and Strategy και ο Δημήτρης Σιγαλός, Διευθυντής Ανάπτυξης, οι επιχειρήσεις ενδιαφέρονται για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των προμηθευτών τους, αλλά ελάχιστες γνωρίζουν αν οι προμηθευτές τους εφαρμόζουν τα κριτήρια ESG. Σχολιάστηκε ότι το έλλειμα χρηματοδότησης είναι από τα σημαντικότερα εμπόδια για να ξεκινήσει τη μετάβαση μια επιχείρηση, αλλά παρά την πολυπλοκότητα εφαρμογής της νέας οδηγίας, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων βλέπει τα κριτήρια ESG ως αφορμή για πρόοδο.

2η Ενότητα: Βελτίωση της υιοθέτησης

των πρακτικών ESG από τις SMEs

Στη 2η ενότητα, οι εργασίες επικεντρώθηκαν στο νευραλγικό θέμα της καλύτερης υιοθέτησης των πρακτικών ESG από μικρές επιχειρήσεις και ΜμΕ. Σύμφωνα με τον Dr. Karsten Machholz,

CONFERENCE

«Για τους επενδυτές αποτελούν ευκαιρία, καθώς ο κλιματικός κίνδυνος συνεπάγεται και επενδυτικό κίνδυνο». Παράλληλα, συμβούλευσε τις εταιρείες που δεν έχουν ξεκινήσει τη μετάβαση, να ακολουθήσουν τα εξής βήματα: Καθορισμός CSR πρακτικών, εξωτερική βοήθεια, προτεραιότητες. Τον λόγο πήρε ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος, Συνεργάτης, Συμβουλευτική, Εφοδιαστική Αλυσίδα & Λειτουργίες, ΕΥ Ελλάδος: «Στην εκτεταμένη εφοδιαστική αλυσίδα πρέπει να ορίσουμε νέα στρατηγική, ενώ για την Ελλάδα οι τομείς agriculture και mining είναι κρίσιμοι», ανέφερε, υπογραμμίζοντας τη σημασία των reverse logistics

και supply chains για το μέλλον. Παράλληλα, επέστησε την προσοχή στο CS3D, το οποίο εκτίμησε ότι θα θέσει ως νέο δεδομένο την ανάγκη ύπαρξης ολοκληρωμένου

προγράμματος για τη βιωσιμότητα. Η Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος CSR Hellas, VP CSR Europe, Μέλος της Ομάδας Εργασίας της EFRAG, ζωντανά από τις Βρυξέλλες, δήλωσε: «Θέλουμε μια μετάβαση που να έχει το πρόσημο της ισότιμης και δίκαιης μεταχείρισης όλων», ενώ προσέθεσε ότι «στόχος του νέου κανονιστικού πλαισίου είναι να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της παραπληροφόρησης και του greenwashing ή του socialwashing, η λογοδοσία, η απώλεια αξίας». «Οι μεγάλες επιχειρήσεις υιοθετούν πιο εύκολα τα ESG κριτήρια, γιατί συνεπάγονται από μόνα τους οικονομίες κλίμακας», σχολίασε ο Μανώλης Μανιούδης, Οικονομικός Αναλυτής, Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ), για να συμπληρώσει: «Το συναθροιστικό αποτύπωμα των micro επιχειρήσεων είναι πολύ μεγάλο γιατί πρόκειται για τεράστιο όγκο επιχειρήσεων, οι οποίες είναι και θύλακες βιωσιμότητας, καθώς αποτελούνται κυρίως από γυναίκες».

Στο πάνελ της ενότητας, με συντονιστή τον Dr. Karsten Machholz, συζητήθηκαν προκλήσεις και ευκαιρίες για τις SMEs. Η Λίλιαν Γεωργοπούλου, Αναπληρώτρια Επιτελική Διευθύντρια Σχέσεων με Εκδότριες στον Όμιλο ΧΑΑ, σχολίασε: «Ενθαρρύνουμε τις πρακτικές πράσινης οικονομίας, τη διαφάνεια των ESG κριτηρίων, και οργανώνουμε σεμινάρια ESG, με σκοπό την προετοιμασία των SMEs για το νέο κανονιστικό πλαίσιο». Στον τραπεζικό τομέα, τα νέα δεδομένα είναι κάτι σχετικά νέο, σύμφωνα με τον Φώτη Κουρμούση, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής ΤΧΣ. «Ο τραπεζικός τομέας άρχισε να εντάσσει στην αξιολόγηση κινδύνου περιβαλλοντικά θέματα, κοινωνικές πτυχές και δεδομένα διακυβέρνησης πριν 2 χρόνια, ενώ τους τελευταίους μήνες επικεντρώθηκε στις κλιματικές επιπτώσεις», σχολίασε. Στο ίδιο μήκος κύματος, τοποθετήθηκε και ο Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος, Διευθυντής Τμήματος Επενδύσεων ΕΑΤΕ. «Ενεργούμε ως ιδιώτες επενδυτές. Σήμερα, έχουμε να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο του πλανήτη. Γι’ αυτό αξιολογούμε τις εταιρείες με βάση αυτό το κριτήριο».

Δεδομένου ότι η μόδα είναι ο 2ος μεγαλύτερος ρυπαίνων παγκοσμίως, ο Κωνσταντίνος Ζαχαριάδης, Διευθυντής Πωλήσεων & Μάρκετινγκ, Access Fashion, παρέθεσε στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν την αναγκαιότητα μετάβασης του κλάδου στη βιωσιμότητα. «Το 85% των ρούχων που αγοράζουμε καταλήγει σε χωματερές, ετησίως», σχολίασε,

«Δεν μπορούμε πια να μιλάμε μόνο για μάρκετινγκ. Πρέπει να δημι-

για να προσθέσει:

Sasja Beslik

Josep Bohigas Arnau

Patrick de Cambourg Paul Clements-Hunt

Fatima Hadj Anais Labigne

Dr. Karsten Machholz Σταυρούλα Αγγελοπούλου

ουργούμε κάτι που έχει σημασία για το περιβάλλον». Αντίστοιχη αναγκαιότητα αναγνώρισε και ο Απόστολος Π. Σίσκος, MSc, Συνιδρυτής, Πρόεδρος ΔΣ της Envirometrics, Μέλος ΔΣ ΕΒΕΑ, λέγοντας ότι «η μεγαλύτερη πρόκληση για SMEs και μεγάλες επιχειρήσεις θα είναι η εφαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας για το κλίμα, σχετικά με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030».

Σε μια ευφάνταστη περιήγηση «νοερά», μάς προσκάλεσε ο Josep Bohigas Arnau, Διευθυντής της περιφερειακής υπηρεσίας στρατηγικού σχεδιασμού της Βαρκελώνης, μέσα από την παρουσίασή του για τη δημόσια πολιτική και τον πολεοδομικό σχεδιασμό της Βαρκελώνης. Παρά την οργανωμένη αναδιαμόρφωση του δημόσιου χώρου, ο ίδιος παραδέχτηκε ότι «είχαμε ξεχάσει πως η πόλη δομείται κυρίως από σπίτια, στα οποία μένουν άνθρωποι. Και καταλήξαμε να έχουμε μια πόλη υπέροχη για τους επισκέπτες, αλλά φρικτή για τους κατοίκους. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε νέες πολιτικές στέγασης. Η συνεταιριστική κατοικία είναι μία από αυτές τις λύσεις. Οφείλουμε να στοχεύουμε στην αναγέννηση της πόλης με κέντρο τον άνθρωπο». Η Βαρκελώνη και οι «πόλεις του μέλλοντος» έδωσαν τη σκυτάλη στην τεχνολογία και τον Πάνο Μήτσιο, συνιδρυτή και COO, Tekmon, ο οποίος υπογράμμισε ότι «η συλλογή δεδομένων είναι ξεχωριστή ενέργεια από το data reporting, και οι επιχειρήσεις πρέπει να δώσουν βάση και στα leading KPIs για να αλλάξουν τα αποτελέσματα. Επιβάλλεται να γίνουν engaged όλα τα τμήματα μιας εταιρείας». Τον κύκλο έκλεισε ο Βασίλης Κοτζαμπασόπουλος, Regional Manager-Europe (UK και ΝΑ), Azeus UK, σημειώνοντας ότι «το reporting είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί σωστά από τις εταιρείες, εξαιτίας της έλλειψης ευαισθητοποίησης, της ιδιοκτησίας του report και της ακεραιότητας των δεδομένων».

Η Sky Express ενέπνευσε με την ομιλία του Παντελή Σπαγή, CFA στο ESG Investing, Επικεφαλής Βιωσιμότητας της Sky Express, ο οποίος ανέλυσε το τρίπτυχο της βιώσιμης ανάπτυξης. «Επικεντρωνόμαστε στους άξονες αειφορία για το περιβάλλον, ευημερία για την κοινωνία και τον άνθρωπο, οικονομική ανάπτυξη και διακυβέρνηση για την εταιρεία. Εστιάζουμε στις 3 στρατηγικές πρωτοβουλίες, την αρωγή στον συνάνθρωπο, τη συμπερίληψη και το destination marketing».

3η Ενότητα: Αντιμετώπιση του greenwashing με δεδομένα και αξιολογήσεις

Δυναμικά ξεκίνησε η 3η ενότητα, εμβαθύνοντας στον κίνδυνο του greenwashing, και θέτοντας ερωτήματα για το πώς το CSRD και τα ESRS αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Ο Sasja Beslik, Chief Investment Strategy Officer στο SDG Impact Japan, δήλωσε χαρακτηριστικά πως «τo ESG δεν θα σώσει τον κόσμο, αλλά θα βοηθήσει τις εταιρείες να αυξήσουν τα κέρδη τους» και συμπλήρωσε ότι «Στις επιχειρήσεις υπάρχει το έναυσμα που ονομάζουμε ‘centric value driver’, όπου η συμμόρφωση ανταποκρίνεται στα προϊόντα και τις υπηρεσίες, και μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη αξία. Οι κανόνες για την προοπτική στη ζωή και τις επενδύσεις είναι 3: δράση ενότητας, ενότητα επί τόπου, ενότητα στο χρόνο».

Μαρία Αλεξίου Θεοδώρα Αντωνακάκη

Νίκος Αυλώνας Άννα Βάσιλα

Δημήτρης Βολουδάκης Λίλιαν Γεωργοπούλου

Κωνσταντίνος Ζαχαριάδης Κιάρα Κόντη

FINANCIAL FILES CONFERENCE

Βασίλης Κοτζαμπασόπουλος

Φώτης Κουρμούσης

«Οι οργανισμοί που ακολουθούν προσέγγιση πρόληψης για τον μετριασμό του σχετικού κινδύνου απάτης ESG, θα έχoυν μοναδικό πλεονέκτημα στην αγορά», τόνισε στη συνέχεια ο Χαράλαμπος Ξύδης, CFE, CRMA, Πρόεδρος ACFE, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για τη συζήτηση του πάνελ, με συντονιστή τον Sasja Beslik. Η Κέλλυ Μπενετάτου, Γενική Διευθύντρια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, εξέφρασε τις δυσκολίες της υφιστάμενης κατάστασης, όπως το έλλειμα εξειδικευμένου προσωπικού, ενώ σχολίασε: «Προσπαθούμε να βρούμε πηγές χρηματοδότησης από πακέτα της ΕΕ. Τα πακέτα στην Ελλάδα τώρα αναπτύσσονται, ενώ το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουμε στο E των κριτηρίων». «Το να είσαι ηθικός και έντιμος, πέρα από επιλογή, μπορεί να είναι και εκπαιδεύσιμη πρακτική», πρόσθεσε η Ζέφη Νικολάου, MA, CFE, CFSE, Σύμβουλος Επικοινωνίας, Ethics & Compliance Senior Expert, ΓΓ ASCO Greece. Στη συνέχεια, η Anais Labigne, Senior Associate Client Relations, Sustainalytics, έδωσε έμφαση στην αντιμετώπιση του greenwashing. «Το ESG δεν είναι μόνο οικονομικά στοιχεία. Επιβάλλεται διαφάνεια και ευαισθησία στην προσέγγιση του ESG και την επένδυση», είπε χαρακτηριστικά, ενώ ο Δρ. Δημήτριος Ν. Κουφόπουλος BSc, MBA, PhD, FCMI, FIC, CMBE, FRSA, Διευθυντής Προγραμμάτων MBA Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Ιδρυτής του HOCG, σημείωσε ότι «ο κανονισμός ή το πλαίσιο δεν μπορεί να είναι πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος».

Δρ. Δημήτριος Ν. Κουφόπουλος

Δρ. Νικόλαος Λιάπης

4η Ενότητα: Διαχείριση του κινδύνου μετάβασης σε μια πιο βιώσιμη

και κοινωνικά υπεύθυνη οικονομία

Οι εργασίες της ενότητας άνοιξαν με τη Fatima Hadj, Climate Investment Strategist, HSBC Asset Management, η οποία επέστησε την προσοχή στις έννοιες diversity, equity και inclusion. «Είμαστε εδώ για να σώσουμε, όχι μόνο τον πλανήτη, αλλά και την ανθρωπότητα. Ο απώτερος σκοπός είναι να χτίσουμε μια πιο πράσινη, πιο δίκαιη και πιο συμπεριληπτική κοινωνία». Ο Νίκος Αυλώνας, Πρόεδρος Κέντρου Αειφορίας, Επισκέπτης Καθηγητής ΟΠΑ, δήλωσε πως «η τεχνητή νοημοσύνη θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στη συλλογή δεδομένων και τη λήψη αποφάσεων».

Μανώλης Μανιούδης Πάνος Μήτσιος

Η Σοφία Καραδήμα, SDGs & ESG Researcher, Investment Writer & Event Moderator, πήρε τη σκυτάλη για τον συντονισμό ενός πάνελ εστιασμένου στον μετριασμό των κινδύνων της μετάβασης. «Πρέπει να δούμε πώς η αλλαγή στο κλίμα και η μετάβαση προς τη

Μιχάλης Μητσόπουλος Κέλλυ Μπενετάτου

Οι λύσεις για την κλιματική

κρίση στο επίκεντρο της

μετάβασης προς τη βιώσιμη

ανάπτυξη των επιχειρήσεων

βιωσιμότητα επηρεάζει τους πιο ευάλωτους, οι οποίοι δεν έχουν τα μέσα για να την πραγματοποιήσουν. Οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο πώς σχεδιάζουμε πολιτικές, ώστε να μην αφήσουμε κανέναν πίσω», επεσήμανε η Θεοδώρα Αντωνακάκη, Διευθύντρια Κέντρου Κλιματικής Αλλαγής και Αειφορίας, ΤτΕ. Την προσοχή που πρέπει να επιστήσουν οι επιχειρήσεις στην κλιματική κρίση τόνισε η Fatima Hadj, λέγοντας ότι «Η μεγαλύτερη πρόκληση για τα θεσμικά όργανα είναι να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα».

Αλλάζοντας κλάδο, ο Δημήτρης Βολουδάκης, Capacity Building Director, Νέα Γεωργία Νέα Γενιά, έδωσε βάση στον αγροτικό τομέα, προβλέποντας πως θα έχει μεγαλύτερη σημασία η επιχειρηματική προοπτική της γεωργίας. «Θα χρειαστούμε αγρότες και αγρότισσες με νέες επιχειρηματικές δεξιότητες και ψηφιακές γνώσεις», δήλωσε, τονίζοντας ότι για την επιτυχή μετάβαση, απαιτείται επένδυση στην ανάπτυξη ικανοτήτων. «Ο νέος ρόλος του αγρότη θα συμπεριλαμβάνει και αρμοδιότητες, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Χρειαζόμαστε τις φάρμες ως πυρήνα της τοπικής οικονομίας».

Συμπεράσματα και συνομιλία fireside: Πώς θα εξελιχθεί το τοπίο του ESG στο μέλλον; Οδεύοντας προς το τέλος του 3ου Athens ESG Forum, ο Paul Clements-Hunt, Διευθυντής, Mishcon Purpose, Ιδρυτής, The Blended Capital Group και ο άνθρωπος που επινόησε το 2004 τον όρο ESG, εξήγησε την τρέχουσα κατάσταση της μετάβασης παγκοσμίως, μέσα από μια εμπνευσμένη ομιλία. «Το πιο σημαντικό στα ESG είναι η κοινωνία, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τους επενδυτές. Γι’ αυτό τοποθετήσαμε το S στη μέση του ακρωνυμίου, για να προστατεύσουμε τον σκοπό. Επομένως, χρειαζόμαστε πιο έξυπνες πολιτικές, οι οποίες πρέπει να ξεκινούν από τους ανθρώπους», είπε χαρακτηριστικά. Στην επείγουσα ανάγκη για αλλαγή μοντέλου στον καπιταλισμό και την εύρεση λύσεων για την κλιματική κρίση, εστίασε ο Paul Clements-Hunt στη συνομιλία fireside με τον Sasja Beslik. «Βρισκόμαστε στη στιγμή που πρέπει να περάσουμε σε νέο μοντέλο καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός έχει την ικανότητα να διαφθείρει τα καλά πράγματα, και να τα εντάσσει στο σύστημα με οδηγό ότι ‘τα χρήματα οδηγούν τα πράγματα’. Ο μόνος τρόπος να δουλέψεις για το κλίμα είναι η συνεργασία. Έχει χαθεί τόση εμπιστοσύνη από τα συστήματα σε πολλές χώρες, που, αν τα επόμενα 20 χρόνια, καταφέρουμε να αποφύγουμε έναν μεγάλο πόλεμο, θα είναι πολύ σημαντικό». Στο απαισιόδοξο αυτό σενάριο, απάντησε ο Sasja Beslik, λέγοντας ότι «οι μεγαλύτερες προκλήσεις συνοδεύονται και από τις μεγαλύτερες λύσεις» και έδωσε τον λόγο στον Paul Clements-Hunt για το κλείσιμο. «Αν ζητούσα κάτι από τους μεγαλύτερους επενδυτές, θα ήταν να εξετάσουν τις παγκόσμιες υποδομές», κατέληξε. Στον επίλογο του συνεδρίου, ο Βασίλης Καφίρης, Διευθυντής Σύνταξης του περιοδικού FinancePro και διοργανωτής του συνεδρίου εκ μέρους της Boussias, ευχαρίστησε τους συνέδρους για την απρόσκοπτη παρουσία τους και τις πολύτιμες πληροφορίες.

Κλείνοντας, έδωσε ραντεβού για το 2024, και το 4ο Athens ESG Forum, που δομείται παράλληλα με τις εξελίξεις στη μετάβαση των επιχειρήσεων προς τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Ζέφη Νικολάου Χαράλαμπος Ξύδης

Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος

Γιώργος Παναγιωτόπουλος

Σελήνη Παπανελοπούλου

Δημήτρης Σιγαλός

Απόστολος Π. Σίσκος Παντελής Σπαγής

CHIEF FINANCIAL OFFICER, ALTERRA

Η Οικονομική Διεύθυνση αποτελεί εφαλτήριο αλλαγής, με σύμμαχο την καινοτομία

Είναι απαραίτητη η συμβολή της στην ανάπτυξη της εταιρείας και είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι ανανεώνεται ο τρόπος διοίκησης, με μεγαλύτερη έμφαση στην προνοητικότητα.

Σταύρος Δεληγιαννίδης μιλά

στο FinancePro για τις προκλήσεις της τελευταίας τριετίας και τον ψηφιακό μετασχηματισμό

που προέκυψε ως θετική εξέλιξη από

αυτούς τους κλυδωνισμούς, για τα κριτήρια ESG και τον ρόλο του CFO στην εφαρμογή τους, καθώς επίσης για τη σημασία της καινοτομίας στην ανταγωνιστικότητα μιας επιχείρησης.

Καθώς ο περιορισμός του λειτουργικού κόστους συνιστά κορυφαία προτεραιότητα για τους CFOs, σε ποιους τομείς πιστεύετε πως είναι σκόπιμο για τις εταιρείες να αρχίσουν να προσαρμόζουν τις δαπάνες τους; Είναι επιτακτική ανάγκη πλέον και απόλυτη προτεραιότητα για τους Οικονομικούς Διευθυντές να προσαρμόσουν τις δαπάνες τους σε όλα τα επί-

πεδα. Η πρόκληση όμως βρίσκεται στη διατήρηση της ποιότητας του τελικού προϊόντος που φτάνει στους καταναλωτές. Φαντάζει εύκολη μία περικοπή δαπανών που φαινομενικά δεν έχει κανέναν αντίκτυπο στη λειτουργία της επιχείρησης. Θέλει όμως μεγάλη προσοχή και συνεργασία με όλα τα τμήματα, μέσω της θέσπισης ρεαλιστικού budget, ώστε οι διαδικασίες, οι έλεγχοι

Σταύρος Δεληγιαννίδης

και οι λειτουργίες να παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο με έμφαση στην ποιότητα. Κύριο μέλημα σαφώς αποτελεί η εξοικονόμηση ενέργειας. Αποτελεί πλέον ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και σε ορισμένες περιπτώσεις κριτήριο βιωσιμότητας, η διατήρηση της δαπάνης ενέργειας σε χαμηλά επίπεδα. Εξετάζοντας κάποιος τα οικονομικά στοιχεία των εταιρειών, την τελευταία διετία, αντιλαμβάνεται αμέσως ότι το λειτουργικό κόστος αφήνει πλέον οριακά περιθώρια κέρδους, κυρίως στον βιομηχανικό κλάδο. Η ενέργεια ευτυχώς δεν αποτελεί άμεσο κριτήριο ποιότητας του παραγόμενου και θα πρέπει διεθνώς να στραφούμε στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας και του ενεργειακού αποτυπώματος με μακροπρόθεσμο σχέδιο. Σε αυτήν την κατεύθυνση, βέβαια, θα πρέπει να στραφεί και το ελλιπές νομικό, τεχνικό και θεσμικό πλαίσιο.

Στη φετινή έκδοση της έρευνας European CFO Survey της συμβουλευτικής εταιρείας Deloitte, οι CFOs σε εταιρείες καταναλωτικών αγαθών, καθώς και στην αυτοκινητοβιομηχανία εμφανίζονται ως οι πλέον απαισιόδοξοι. Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί τo πρόβλημα της εφοδιαστικής αλυσίδας το 2023; Είναι λογικό τα στελέχη των συγκεκριμένων εταιρειών να είναι οι πλέον απαισιόδοξοι. Η αυτοκινητοβιομηχανία και οι FMCG εταιρείες την τελευταία τριετία υπέστησαν δύο απανωτά πλήγματα, Covid-19 και πόλεμο στην Ουκρανία. O Covid έφερε τριγμούς στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα με την τεράστια καθυστέρηση παραδόσεων, αλλά και τα υψηλά κόστη μεταφοράς. Αυτό βεβαίως συνεχίστηκε και με τον πόλεμο στην Ουκρανία, προσθέτοντας το φαινόμενο της επισιτιστικής κρίσης. Θεωρώ, και έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται, ότι η κατάσταση θα εξομαλυνθεί στα μέσα του 2023. Τα πληθωριστικά κόστη και οι παραδόσεις θα συνεχίσουν να αποτελούν πρόβλημα, αλλά όχι σε αυτήν την κλίμακα που βιώσαμε το τελευταίο έτος. Οι χώρες θα αρχίσουν να αυτοε-

ξυπηρετούνται μέχρι τον βαθμό στον οποίο μπορούν. Αυτό θα οδηγήσει σε μικρή εσωστρέφεια μέχρι να τεθούν οι νέες παγκόσμιες βάσεις του εμπορίου. Στοίχημα σαφώς αποτελεί η διατήρηση και στήριξη του καταναλωτή μέχρι να ολοκληρωθεί ο συγκεκριμένος οικονομικός «κύκλος».

Στη νέα εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, με ποιον τρόπο μπορούν οι CFOs να χρησιμοποιήσουν τη νέα τεχνολογία προκειμένου να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και ποιότητα στην παροχή πληροφορίας, βοηθώντας, έτσι, τη διοίκηση, στη λήψη αποφάσεων; Ίσως το μόνο ενθαρρυντικό από τους τριγμούς της τελευταίας τριετίας αποτελεί το παγκόσμιο άλμα του ψηφιακού μετασχηματισμού των εταιρειών. Οι νέες τεχνολογίες που διαθέτουν οι Οικονομικοί Διευθυντές βοηθάνε στην άμεση και αμερόληπτη παροχή πληροφοριών. Η έννοια της Διοίκησης αποκτά τη σημασία που της αρμόζει. Είναι γνωστό πως κάτι που δεν μετριέται, δεν διοικείται. Μία απολογιστική πληροφορία αποτελεί κριτήριο αποφυγής στο μέλλον. Μία άμεση και online πληροφορία, αντιθέτως, αποτελεί κριτήριο άμεσης παρέμβασης. Με την εγκατάσταση και εφαρμογή νέων τεχνολογιών, η Οικονομική Διοίκηση έχει στη διάθεσή της όλο το φάσμα των διαδικασιών και την απόδοσή τους σε όλα τα επίπεδα. Με τον τρόπο αυτό, η λήψη αποφάσεων αποκτά πλέον παρεμβατικό χαρακτήρα, δίνοντας πιο ενεργό ρόλο στον Οικονομικό Διευθυντή.

Είναι οι επενδύσεις στη βιωσιμότητα βασικός άξονας του επόμενου κύματος της αγροτικής επιχειρηματικότητας και κατά πόσο τα κριτήρια ESG εξελίσσονται σε παράγοντα εταιρικής επιτυχίας όταν ενσωματώνονται στην ατζέντα του οικονομικού διευθυντή;

Είναι γεγονός πως ο πρωτογενής τομέας διανύει περίοδο παρατεταμένης αναδιάρθρωσης που έχει οδηγήσει σε

επισιτιστική κρίση. Παρατηρούνται πολλές ελλείψεις σε βασικά αγροτικά προϊόντα που για χρόνια τα θεωρούσαμε δεδομένα. Η αγροτική επιχειρηματικότητα ταυτίζεται πλέον με την εταιρική επιχειρηματικότητα σε πολλούς τομείς. Τα κριτήρια ESG που αρχίζουν να εφαρμόζονται ευρέως δεν αφορούν μόνο τις εταιρείες, αλλά έχουν εφαρμογή σε όλη την αλυσίδα του προϊόντος, από τη σπορά μέχρι και την κατανάλωση.

Οι επενδύσεις στη βιωσιμότητα και στην έξυπνη γεωργία οδηγούν σε αυτήν την κατεύθυνση. Η Οικονομική Διεύθυνση αποτελεί κλειδί σε όλη αυτήν την αλυσίδα, όχι μόνο για τη θέσπιση

και εφαρμογή των κριτηρίων, αλλά και για την τήρησή τους σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Μόνο σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε να αρχίσουμε να μιλάμε για εταιρική επιτυχία.

Σε μια εποχή που ο μόνος κανόνας είναι η διαρκής αλλαγή, πώς μπορεί ο σύγχρονος οικονομικός διευθυντής να εξελιχτεί σε σύμμαχο καινοτομίας; Ένας επιτυχημένος Οικονομικός Διευθυντής πρέπει να βρίσκεται συνέχεια μπροστά από τις εξελίξεις. Ένα από τα κύρια και απαιτούμενα soft skills που θα πρέπει να διαθέτει, είναι η προνοητικότητα. Στην εποχή που ζούμε και εργαζόμαστε, κριτήριο επιβίωσης, αλλά και ανταγωνιστικότητας, αποτελεί η διαρκής καινοτομία.

Η Οικονομική Διεύθυνση αποτελεί εφαλτήριο αλλαγής και λήψης αποφάσεων με μακροχρόνιο σχέδιο, με σύμμαχο την καινοτομία. Απαιτείται λοιπόν η συμβολή της στην περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας, μέσω της διαρκούς καινοτομίας, σε θέματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, το HR, τις διαδικασίες, την ευφυή παραγωγή και το Big Data Analysis. Είναι ενθαρρυντικό ότι έχουμε πλέον ξεφύγει από τον τετριμμένο τρόπο διοίκησης με απολογιστικά συμπεράσματα και έχουμε περάσει στη νέα εποχή που τάσσεται υπέρ της προνοητικότητας και της ανταγωνιστικότητας.

Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΑ

INDUSTRY: RETAIL

θετική τροχιά

Η μείωση του πληθωρισμού επηρεάζει θετικά τις πωλήσεις

Το λιανεμπόριο δεν υφίσταται τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις

που υπήρχαν το 2022, οι τιμές της ενέργειας είναι σε καλύτερα

επίπεδα σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ σημαντική παράμετρο αποτελεί και η οικονομική σταθερότητα.

ύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο ετήσιος πληθωρισμός καταγράφει επιβράδυνση τον Μάιο. Συγκεκριμένα, από τη σύγκριση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή

του Μαΐου 2023 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Μαΐου 2022, προέκυψε αύξηση 2,8%, έναντι αύξησης 11,3% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 με το 2021. Δεν σημαίνει ωστόσο πως δεν υπάρχουν προβλήματα, καθώς, σε αντίθεση με τον γενικό πληθωρισμό που μειώνεται από μήνα σε μήνα, ο πληθωρισμός των τροφίμων εξακολουθεί να καταγράφει υψηλές επιδόσεις. Σύμφωνα με την ανάλυση της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας, η κατηγορία «τρόφιμα, αλκοόλ και καπνός» εμφανίζει, σε ετήσια βάση, τη μεγαλύτερη άνοδο μεταξύ όλων των κατηγοριών -συνεχίζοντας σε διψήφιο ποσοστό- στο 12,5% (συσκευασμένα τρόφιμα 13,4% και μη συσκευασμένα τρόφιμα 9,6%) τον Μάιο.

Η γενική εικόνα πάντως είναι θετική, καθώς, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου της χώρας εμφάνισαν αύξηση 13,2% στον τζίρο τους το πρώτο τρίμηνο του 2023.

Συγκεκριμένα, για τις επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου της χώρας, ο κύκλος εργασιών το πρώτο τρίμηνο 2023 ανήλθε σε 14,88 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 13,2% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2022. Το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι, ο τζίρος είχε διαμορφωθεί στα 13,15 δισ. ευρώ.

Συγκριτικά με το τέταρτο τρίμηνο του 2022, που ο κύκλος εργασιών είχε διαμορφωθεί στα 17,52 δισ. ευρώ, πρόκειται για μείωση 15,1%.

Οι δραστηριότητες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση

στον τζίρο είναι:

Πώληση αυτοκινήτων και ελαφρών μηχανοκίνητων οχημά -

των (46,4%).

Λιανικό εμπόριο μεταχειρισμένων ειδών σε καταστήματα (42,7%).

Αντίθετα, οι δραστηριότητες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη

μείωση είναι:

Λιανικό εμπόριο καυσίμων κίνησης σε ειδικευμένα καταστήματα (8,6%).

Άλλο λιανικό εμπόριο καινούργιων ειδών σε ειδικευμένα καταστήματα (4,5%).

Για το σύνολο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου, ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 8,59 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 6,7% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2022

που είχε διαμορφωθεί σε 8,05 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο εξασθένισε ήπια τον Μάιο στις 116,3 μονάδες, από 119,2 μονάδες τον Απρίλιο. Η υποχώρηση αυτή είναι αποτέλεσμα της μικρής εξασθένισης προσδοκιών στον κλάδο Τροφίμων-Ποτών-Καπνού και της εντονότερης στα Πολυκαταστήματα, με τους υπόλοιπους κλάδους να κινούνται ανοδικά. Ρωτήσαμε τους συνομιλητές μας από τα θεσμικά όργανα και την αγορά ποια είναι η εκτίμησή τους για την πορεία των πωλήσεων το 2023 σε σχέση με τις πληθωριστικές πιέσεις που εξακολουθούν να υφίστανται.

Υπάρχει ευνοϊκή δυναμική για το 2023

«Ο πληθωρισμός από μόνος του δεν είναι ένα μέγεθος που θα έπρεπε να ανησυχεί», μας λέει ο Γιώργος Αλεβίζος, Finance Director του Fourlis Group. «Η Ελλάδα έχει επιτύχει να έχει από τις χαμηλότερες πληθωριστικές τάσεις, τόσο γενικά, όσο και ειδικότερα στον δείκτη τροφίμων. Παράλληλα όμως, η επίτευξη μικρού πρωτογενούς πλεονάσματος 0,1% του ΑΕΠ σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης το 2022 -έναν χρόνο νωρίτερα από το προγραμμα-

τισμένο, έναντι εκτίμησης του Προϋπολογισμού για πρωτογενές έλλειμμα 1,6% του ΑΕΠ- και η σημαντική μείωση του Δημόσιου Χρέους, δημιουργούν ευνοϊκή δυναμική για το 2023. Η βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης της Ελλάδας ήταν η ταχύτερη μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης, με την προσαρμογή στο πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο να ανέρχεται στο 4,8% του ΑΕΠ. Η υπεραπόδοση κατά το 2022, σε συνδυασμό με την καλύτερη του αναμενομένου υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού στο τρίμηνο του 2023, δημιουργούν υψηλές προσδοκίες και για τη φετινή χρονιά», επισημαίνει. «Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα πέτυχε την ταχύτερη μείωση στον λόγο δημόσιου χρέους ως προς ΑΕΠ, που ανήλθε στις 23,3 ποσοστιαίες μονάδες το 2022,

έναντι 4% του ΑΕΠ για την ευρωζώνη, μειούμενο στο 171,3% το 2022, από 194,6% το 2021. Η πρόβλεψη είναι ο δείκτης να φθάσει στο 135,2% έως το 2026, οπότε και αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από τον αντίστοιχο λόγο χρέους προς ΑΕΠ για την Ιταλία. Οι ανωτέρω εξελίξεις συνηγορούν ως προς την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την ελληνική οικονομία. Με αυτά τα δεδομένα, οι προσδοκίες και για τον Όμιλό μας για το 2023 είναι αυξημένες σε σχέση με την αρχική μας πρόβλεψη για το budget του 2023. Ήδη κινούμαστε με ρυθμούς διπλάσιους των αρχικών προβλέψεων, που είναι συνδυασμός πληθωρισμένων τιμών και αυξημένου όγκου. Η τάση αυτή φαίνεται να οδηγεί σε διψήφιο ρυθμό ποσοστιαίας αύξησης σε σχέση με το 2022», αναφέρει.

FINANCIAL FILES

INDUSTRY: RETAIL

Εκτιμάται ότι η αγορά το 2023 θα κλείσει με άνοδο πωλήσεων περί το 5%

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΣ

Finance Director, Fourlis Group

«Πρέπει να δούμε συνολικά τη συνεισφορά

των ηλεκτρονικών πωλήσεων ως ένα μέρος

μιας πολυκαναλικής προσέγγισης και επιλογής

του καταναλωτή»

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΟΥΚΙΔΗΣ

Επιστημονικός Σύμβουλος και Πρόεδρος, ΙΕΛΚΑ

«Η συγκράτηση της μέσης τιμής σε σχέση με τον

πληθωρισμό που καταγράφεται, οφείλεται σε

σημαντικό βαθμό στην ανάπτυξη των προϊόντων

ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία κατέγραψαν αύξηση

πωλήσεων κατά 16,4%»

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen IQ, το 2022 οι πωλήσεις στις αλυσίδες σουπερμάρκετ παρουσίασαν αύξηση κατά 6,4%, επισημαίνει ο καθηγητής Γεώργιος Δουκίδης, Επιστημονικός Σύμβουλος και Πρόεδρος στο ΙΕΛΚΑ. «Παράλληλα, ο όγκος παρουσίασε μείωση κατά 1,5%, ενώ η μέση τιμή που καταγράφηκε παρουσίασε αύξηση κατά 7,9% (έναντι πληθωρισμού 10,9% που κατέγραψε η ελληνική οικονομία). Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στις πωλήσεις καταγράφονται στην Κρήτη με 18,1% και στην Πελοπόννησο με 14,1%, ενώ η μικρότερη στη Μακεδονία-Θράκη με 3%», τονίζει. «Η συγκράτηση της μέσης τιμής σε σχέση με τον πληθωρισμό που καταγράφεται, οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην ανάπτυξη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία κατέγραψαν αύξηση πωλήσεων κατά 16,4% και για το 2022 αποτέλεσαν το 25% των συνολικών πωλήσεων, με αύξηση μεριδίου κατά 1,7%. Η συγκράτηση της μέσης τιμής επηρεάστηκε και από την αύξηση των πωλήσεων των προϊόντων που πωλούνται υπό το καθεστώς προωθητικής ενέργειας-προσφοράς. Συγκεκριμένα το ποσοστό των προϊόντων που πωλήθηκαν το 2022 μέσω προωθητικών ενεργειών ανέρχεται σε 50,6% έναντι 48,8% το 2021. Το πρώτο 4μηνο του 2023 καταγράφεται συνέχεια των παραπάνω τάσεων. Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις παρουσιάζουν, σε σχέση με το ίδιο χρονικό διάστημα του 2022, αύξηση 8,4%, με τον όγκο να βαίνει μειούμενος κατά 3,5%. Η μέχρι τώρα εκτίμηση είναι ότι η αγορά το 2023 θα κλείσει με άνοδο πωλήσεων περί το 5%, αλλά με μειούμενους όγκους», προσθέτει.

Οι τιμές δεν θα επιστρέψουν

στο προ διετίας επίπεδο

«Ο πληθωρισμός πράγματι συνεχίζει να κινείται σε υψηλά επίπεδα και η αποκλιμάκωση που παρατηρείται επιβεβαιώνει ότι οι τιμές δεν θα επιστρέψουν στο προ διετίας επίπεδο, αλλά θα διατηρηθούν σε γενικές γραμμές στα υφιστάμενα», τονίζει ο Γιώργος Καββαθάς, Πρόεδρος ΓΣΕΒΕΕ. «Τα μέχρι τώρα στοιχεία για τις πωλήσεις στις εμπορικές μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις δεν είναι ενθαρρυντικά, καθώς είναι εμφανείς οι αρνητικές επιπτώσεις των πληθωριστικών πιέσεων που έχουν οδηγήσει σε σοβαρή αύξηση του κόστους λειτουργίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, με βάση τις έρευνες του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, το 39,5% των εμπορικών μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, κατέγραψε μείωση του κύκλου εργασιών το β' εξάμηνο του 2022, έναντι 27,9% που κατέγραψε αύξηση. Αντίστοιχα ήταν και τα ποσοστά αναφορικά με τη ζήτηση. Αντίθετα, στον τομέα των υπηρεσιών και της μεταποίησης, τα ισοζύγια κύκλου εργασιών και ζήτησης ήταν θετικά. Τα στοιχεία αυτά προδιαγράφουν μια δύσκολη κατάσταση για το 2023, δεδομένου ότι ιδιαίτερα οι πολύ μικρές εμπορικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν και σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και υπερχρέωσης», επισημαίνει.

Ο συνολικός τζίρος του λιανεμπορίου

θα συνεχίσει να αυξάνεται

«Στις τελευταίες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ βλέπουμε ότι η αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας έχει άμεση επίπτωση

στον μέσο πληθωρισμό, αλλά την ίδια ώρα οι τιμές των τροφίμων εξακολουθούν να αυξάνονται σημαντικά επηρεάζοντας πλέον την αγοραστική δύναμη και τις καταναλωτικές προτιμήσεις όλων των νοικοκυριών και όχι μόνον όσων χαρακτηρίζονται ευάλωτα», αναφέρει ο Γιώργος Καρανίκας, Πρόεδρος ΕΣΕΕ. «Υπό αυτές τις συνθήκες, την πορεία των πωλήσεων έως το τέλος του χρόνου αναμένεται να καθορίσουν, αφενός το γενικότερο οικονομικό κλίμα που θα διαμορφωθεί αμέσως μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, αφετέρου τα στοχευμένα μέτρα που πιθανώς θα

χρειαστεί να λάβει η κυβέρνηση προς ενίσχυση συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων. Σε αυτό το πλαίσιο, ο συνολικός τζίρος του λιανεμπορίου θα συνεχίσει μεν να αυξάνεται με την υποβοήθηση των τουριστικών ροών και της σταθερά αυξανόμενης επέκτασης των ηλεκτρονικών αγορών, από την άλλη πλευρά όμως, μεγάλοι υποκλάδοι του λιανεμπορίου, όπως τα έπιπλα και τα είδη ένδυσης/υπόδησης, δεν περιμένουμε ότι θα ανακτήσουν εύκολα το χαμένο έδαφος των προηγούμενων ετών», επισημαίνει.

Λόγω του υψηλού πληθωρισμού τροφίμων

η αγορά το 1ο τρίμηνο κινείται πτωτικά

«Με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτών, για το 1ο τετράμηνο, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί στο 5,5%, καταγράφοντας φθίνουσα

πορεία από τις αρχές του χρόνου», μας λέει ο Μανώλης Καρυδάκης, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών Υπηρεσιών της METRO.

«Κατά κύριο λόγο, η μείωση του πληθωρισμού προέρχεται από τη μείωση του κόστους ενέργειας και καυσίμων, όπου ο σχετικός

δείκτης έχει μειωθεί κατά 16% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Ο Δείκτης Τροφίμων από την άλλη πλευρά, συνεχίζει να κινείται σε διψήφια ποσοστά αύξησης πληθωρισμού, με μέση αύξηση στο τετράμηνο κατά 14,6%, ενώ τον Απρίλιο υπήρξε μικρή αποκλιμάκωση στο 12,4%. Υπολογίζεται μέχρι τέλος του χρόνου, ο πληθωρισμός τροφίμων να έχει υποχωρήσει στο 7%-8%», επισημαίνει.

«Λόγω του υψηλού πληθωρισμού τροφίμων, που έχει καταγραφεί

στο 1ο τετράμηνο, προς το παρόν η αγορά, σε όγκους, κινείται πτωτικά, ανάλογα με την κατηγορία, και σε ποσοστά της τάξεως του -4% έως -5%. Σε ετήσια βάση, η εκτίμηση για τη συνολική πορεία πωλήσεων εκτιμάται μεταξύ 6%-7%.

Άρα, εάν ο ετήσιος μεσοσταθμικός πληθωρισμός τροφίμων κλείσει

στο 7%-8%, οι πωλήσεις σε όγκους για το 2023, θα είναι οριακά πτωτικές», προσθέτει.

Η αγορά θα κλείσει με αύξηση πωλήσεων

το 2023

«Με βάση τη μέχρι τώρα εικόνα που έχουμε για την πορεία των πωλήσεων, την πορεία των τιμών και τον πληθωρισμό, η εκτίμηση είναι ότι η αγορά το 2023 θα κλείσει με νέα αύξηση πωλήσεων σε ποσοστό που θα κυμαίνεται από 5-7%», επισημαίνει ο Δρ. Λευτέρης Κιοσές, Γενικός Διευθυντής ΙΕΛΚΑ. «Βέβαια, λόγω του εύρους αλλαγών των συνθηκών της αγοράς τον τελευταίο χρόνο, είναι επίφοβο να κάνουμε προβλέψεις. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι και το 2023 θα καταγράψει πληθωρισμό και, με βάση την «αντίσταση» που δείχνει ο όγκος πωλήσεων, είναι δεδομένο ότι θα υπάρξει αυξητική τάση σε αυτά τα επίπεδα», αναφέρει.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΒΒΑΘΑΣ

Πρόεδρος ΓΣΕΒΕΕ

«Κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, ο συνολικός κύκλος εργασιών μέσω ηλεκτρονικού

εμπορίου υπερτριπλασιάστηκε»

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ

Πρόεδρος ΕΣΕΕ

«Η ψηφιοποίηση σχεδόν κάθε πτυχής

της καθημερινότητας των καταναλωτών,

νομοτελειακά θα φέρει συνεχή άνοδο

του e-commerce τα επόμενα χρόνια»

FINANCIAL FILES

INDUSTRY: RETAIL

Ηλεκτρονικό εμπόριο Η συμβολή της πανδημίας στην ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου ήταν καταλυτική και οι απανωτές διεθνείς κρίσεις που ήρθαν κατόπιν το επηρέασαν, αλλά δεν κατάφεραν να ανακόψουν τη διείσδυσή του στην εγχώρια αγορά. Από τα πέντε δισ. ευρώ τζίρου το 2017, έφτασε τα 15 δισ. ευρώ το 2022, έχοντας σημαντικές προοπτικές για το μέλλον, με σημαντική διείσδυση σε όλες τις προϊοντικές κατηγορίες. Τις αγορές, τόσο από τα φυσικά καταστήματα, όσο και από το online κανάλι αγορών, επιλέγουν πλέον οι έλληνες καταναλωτές, επιδιώκοντας μια πολυκαναλική (omnichannel) εμπειρία αγορών. Σήμερα, αν και το 76% των Ελλήνων κάνει ηλεκτρονικά τις αγορές του, οι πολίτες θέλουν ένα πιο phygital αγοραστικό μοντέλο. Σύμφωνα με έρευνα των Focus Bari και Plushost, οι Έλληνες δαπανούν, κατά μέσο όρο, 644 ευρώ σε φυσικά καταστήματα και 510 ευρώ για αγορές από το διαδίκτυο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο λοιπόν, αποτελεί θετική σταθερά των εταιρειών. Ρωτήσαμε τους συνομιλητές μας αν εκτιμούν πως θα υπάρξει περαιτέρω άνοδος στον τομέα αυτόν.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΡΥΔΑΚΗΣ

Γενικός Διευθυντής Οικονομικών Υπηρεσιών, METRO

«Έχει σημασία για κάθε εταιρεία το πόσο γρήγορα

ενσωματώνει νέες τεχνολογίες, ώστε να βρίσκεται

ένα βήμα μπροστά, καλύπτοντας τις διαρκώς

αυξανόμενες ανάγκες των πελατών της»

Ο

σύγχρονος

καταναλωτής απαιτεί

πολυκαναλικό τρόπο προσέγγισης

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΙΟΣΕΣ

Γενικός Διευθυντής ΙΕΛΚΑ

«Η Ελλάδα υπολείπεται των μεγάλων ευρωπαϊκών

αγορών στο μερίδιο που καταλαμβάνουν

οι ηλεκτρονικές αγορές στο σύνολο

των πωλήσεων»

Το ηλεκτρονικό εμπόριο αποτελεί αναγκαία σταθερά που πρέπει να μετατραπεί και σε θετική σταθερά για τις εταιρείες, τονίζει ο Γιώργος Αλεβίζος. «Η περίοδος της πανδημίας επιτάχυνε τη διείσδυση των ηλεκτρονικών πωλήσεων, αλλά παράλληλα έδωσε πλασματική εικόνα για την επόμενη μέρα. Στο δίκτυό μας, πλέον, έχει παρατηρηθεί ότι η προσέγγιση ενός πολυκαναλικού τρόπου (Omni Channel) είναι αυτό που ο σύγχρονος καταναλωτής απαιτεί από το λιανεμπόριο. Από τη στιγμή που θα ξεκινήσει να ψάχνει, στοχευμένα ή όχι, θα συγκρίνει τιμές, θα χρειαστεί να εξασφαλίσει τη διαθεσιμότητα του προϊόντος που διάλεξε, μέχρι να επισκεφθεί ενδεχομένως το φυσικό κατάστημα για να δοκιμάσει και να δει το προϊόν και, τέλος, η εναλλακτική των διαφορετικών τρόπων πληρωμής και ανταποδοτικότητας προγραμμάτων loyalty, αποτελούν αναπόσπαστα μέρη μιας ολοκληρωμένης Omni Channel πρότασης», αναφέρει. «Η μέχρι τώρα εμπειρία μας έχει δείξει ότι οι απαιτούμενες επενδύσεις στον τομέα αυτό δεν είναι αμελητέες, με περίοδο αποπληρωμής που σε κάποιες περιπτώσεις δεν υποστηρίζει την επένδυση. Δεν είναι όμως σωστός αυτός ο τρόπος προσέγγισης. Πρέπει να δούμε συνολικά τη συνεισφορά των ηλεκτρονικών πωλήσεων, ως ένα μέρος μιας πολυκαναλικής προσέγγισης και επιλογής του καταναλωτή. Εκτιμούμε λοιπόν ότι θα υπάρξει περαιτέρω άνοδος από το σημερινό επίπεδο ισορροπίας μετά την πανδημία και με όλο το δίκτυο σε λειτουργία. Όμως, αν δεν υπάρξουν άλλα γεγονότα που δεν μπορούν να προβλεφθούν αυτή τη στιγμή, δεν αναμένεται η αύξηση αυτή να συνεχίσει με τους ίδιους ρυθμούς, βρίσκοντας ένα νέο σημείο ισορροπίας, στο οποίο σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι μεγάλοι παγκόσμιοι παίκτες ηλεκτρονικών πωλήσεων και marketplace», προσθέτει.

Πιθανή η αύξηση 5-10% στη συνολική αξία

αγορών στο ηλεκτρονικό εμπόριο

«Σε πρόσφατη ανακοίνωση, η Convert δημοσίευσε τα πραγματικά δεδομένα του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπου, για το πρώτο τρί-

μηνο του 2023, εμφανίστηκε αύξηση κατά 10% (σε σχέση με το 2022) της αξίας αγορών και του αριθμού παραγγελιών στις online αγορές των σούπερ-μάρκετ», αναφέρει ο Γεώργιος Δουκίδης. «Η ίδια μικρή ανοδική τάση καταγράφεται και στην πρόσφατη μελέτη

του ΙΕΛΚΑ, όπου το 38% των ερωτηθέντων έκανε κάποια ηλεκτρονική αγορά το τελευταίο 10ήμερο, από 33% την αντίστοιχη περίοδο το 2022. Άρα φαίνεται ότι πολύ πιθανόν να υπάρχει το 2023 μια αύξηση της τάξης του 5-10% στη συνολική αξία αγορών στο ηλεκτρονικό εμπόριο», προσθέτει.

Χαμηλότερος ρυθμός αύξησης σε σχέση με την πανδημία

«Είναι γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, ο συνολικός κύκλος εργασιών μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου υπερτριπλασιάστηκε», επισημαίνει ο Γιώργος Καββαθάς. «Οι καταναλωτικές τάσεις και συμπεριφορές δείχνουν πως θα συνεχίσει να αυξάνεται και στο μέλλον με σημαντικά, ωστόσο, χαμηλότερο ρυθμό σε σχέση με εκείνον που καταγράφηκε κατά την περίοδο της πανδημίας. Αυτό αποτελεί πρόκληση κυρίως για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, όπου μόλις 1 στις 4 έχει αναπτύξει δικό της e-shop, ενώ και σε κάθε περίπτωση εξαρτώνται όλο και περισσότερο για την προώθηση και πώληση των προϊόντων από ελάχιστες ψηφιακές πλατφόρμες, οι οποίες παρουσιάζουν σαφή τάση ολιγοπώλησης, ή ακόμη και μονοπώλησης, της κάθε αγοράς

όπου δραστηριοποιούνται, με σημαντικές αρνητικές συνέπειες, κυρίως για τις μικρές επιχειρήσεις», αναφέρει.

λεγόμενο υβριδικό εμπορικό κατάστημα

«Η ψηφιοποίηση σχεδόν κάθε πτυχής της καθημερινότητας των καταναλωτών, νομοτελειακά θα φέρει συνεχή άνοδο του e-commerce τα επόμενα χρόνια», εκτιμά ο Γιώργος Καρανίκας.

«Οι ελληνικές εμπορικές επιχειρήσεις -η συντριπτική πλειονότητα των οποίων παρουσιάζει σημαντική υστέρηση ψηφιακής ωριμότητας, τεχνογνωσίας και κεφαλαίων- διανύουν τα πρώτα βήματα στον μακρύ δρόμο του ψηφιακού μετασχηματισμού, τόσο του φυσικού καταστήματος, όσο και της παρουσίας τους στο διαδίκτυο. Οδηγούμαστε στο λεγόμενο υβριδικό εμπορικό κατάστημα, στη «phygital» αγοραστική εμπειρία, όπου τα πολλαπλά κανάλια πωλήσεων θα εξυπηρετούν όλες τις ανάγκες των καταναλωτών, οι οποίοι πλέον άλλοτε επιλέγουν έρευνα αγοράς από το σπίτι και αγορά προϊόντος από το κατάστημα, και άλλοτε το αντίστροφο», επισημαίνει. «Σε αυτό το κρίσιμο στάδιο μετάβασης, οι ελληνικές πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις θα πρέπει να βρουν συμπαραστάτη την Πολιτεία και το τραπεζικό σύστημα, μέσα από επιδοτούμενα προγράμματα και χρηματοδοτική στήριξη της αναβάθμισης της λειτουργίας τους και των ψηφιακών δεξιοτήτων ιδιοκτητών και εργαζομένων», αναφέρει.

Η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου εξαρτάται από τη δέσμευση της εκάστοτε

εταιρείας για καινοτομία και εξέλιξη Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει εδραιωθεί πλέον στις προτιμήσεις του σύγχρονου καταναλωτή, τονίζει ο Μανώλης Καρυδάκης.

«Πλέον, η πλειοψηφία των καταναλωτών είναι Omnichannel, συνδυάζοντας τις αγορές τους σε φυσικές και ψηφιακές, ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της καθημερινότητάς τους. Αυτό που πλέον έχει σημασία για κάθε εταιρεία, είναι το πόσο γρήγορα ενσωματώνει νέες τεχνολογίες, ώστε να βρίσκεται ένα βήμα μπροστά, καλύπτοντας τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες των πελατών της», αναφέρει. «Στη METRO, έχουμε μπει από νωρίς στη διαδικασία να αναπτύσσουμε νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες για τους πελάτες μας, που επιλέγουν τα ψηφιακά μας κανάλια. Έτσι, το e-shop των My market, ανταποκρινόμενο στην ανάγκη του quick delivery, προσφέρει τη νέα υπηρεσία Speedy, η οποία υπόσχεται παράδοση σε μόλις 1 ώρα, χωρίς κανέναν περιορισμό στις επιλογές και στις προσφορές. Παράλληλα, το e-shop των METRO Cash & Carry απευθύνεται σε όλους τους επαγγελματίες πανελλαδικά, καθώς προσφέρει 24/7 εύχρηστη πλοήγηση, κωδικολόγιο προσαρμοσμένο στις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε πελάτη και άμεση τοποθέτηση παραγγελιών. Κατά συνέπεια, η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου εξαρτάται από τη δέσμευση της εκάστοτε εταιρείας για καινοτομία και εξέλιξη. Και στη METRO εργαζόμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση», προσθέτει.

Η Ελλάδα υπολείπεται των μεγάλων ευρωπαϊκών

αγορών

«Το ηλεκτρονικό εμπόριο, μετά την εκρηκτική αύξηση των πωλήσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μία περίοδο διόρθωσης που ακολούθησε, φαίνεται να είναι και πάλι σε ανοδική τροχιά», τονίζει ο Λευτέρης Κιοσές. «Άλλωστε, οι πληθωριστικές πιέσεις επηρεάζουν και το ηλεκτρονικό κανάλι, όπως και το φυσικό, στο επίπεδο των πωλήσεων. Πλέον είναι σαφές σε κάθε περίπτωση ότι, αν και μικρό ως ποσοστό, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των πωλήσεων των εταιρειών του κλάδου. Σίγουρα τα κόστη παραμένουν μεγάλα για τις επιχειρήσεις, ειδικά στο τελευταίο «μίλι» και στην προετοιμασία της παραγγελίας, κάτι που εμποδίζει το συγκεκριμένο κανάλι από το να γίνει κερδοφόρο σε αντίστοιχο επίπεδο με το φυσικό κανάλι, αλλά η εκτίμηση είναι ότι θα παίζει ρόλο αυξανόμενης σημασίας τα επόμενα χρόνια. Σημειώνεται ότι, παρά την αύξηση αυτή των προηγούμενων ετών, η Ελλάδα υπολείπεται των μεγάλων ευρωπαϊκών αγορών στο μερίδιο που καταλαμβάνουν οι ηλεκτρονικές αγορές στο σύνολο των πωλήσεων», αναφέρει.

Οδηγούμαστε στο

Οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου εμφάνισαν αύξηση 13,2% στον τζίρο τους το πρώτο τρίμηνο του

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Εν αναμονή των δεύτερων εκλογών της 25ης Ιουνίου, η ελληνική οικονομία κινήθηκε τις προηγούμενες ημέρες σε φαινομενικά «ήρεμα νερά», με τις δύσκολες αποφάσεις και τις προκλήσεις να βρίσκονται μπροστά και να περιμένουν τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών. Η γενική εικόνα μπορεί να παραμένει θετική, ωστόσο δεν λείπουν οι «γκρίζες ζώνες» που σίγουρα

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΡΔΕΡΑ

κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, οι προοπτικές

και οι προκλήσεις που έχει μπροστά της, δεν θα μπορούσαν να μην αποτελούν μέρος της προεκλογικής αντιπαράθεσης μεταξύ των κομμάτων. Ωστόσο, η αντιπαράθεση αυτή κινήθηκε σε ρηχά νερά, με την έννοια ότι τα κόμματα εστίασαν -για άλλη μια φορά- στα λάθος σημεία και όχι στην ουσία. Η συζήτηση εστίασε απλά στην κοστολόγηση των προγραμμάτων των κομμάτων, στη φορολογική τους πολιτική, αλλά όχι στις μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να γίνουν, στον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού μοντέλου ή στην επενδυτική στρατηγική. Για άλλη μια φορά, η ελληνική οικονομία έγινε κομμάτι ενός επικοινωνιακού πολιτικού σόου και σίγουρα τα όσα ακούστηκαν από τους εκπροσώπους των κομμάτων δεν έκαναν σοφότερους τους πολίτες. Ωστόσο, η επόμενη μέρα είναι ήδη εδώ και η νέα ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα.

Οι εκτιμήσεις της εαρινής έκθεσης

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Στα βασικά γεγονότα των προηγούμενων ημερών ήταν η ανακοίνωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των συμπερασμάτων της εαρινής έκθεσης της Ε.Ε. για την πορεία της οικονομίας, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα προβλέπεται να έχει καλύτερες επιδόσεις από την Ε.Ε. το διάστημα 2023-2024 σε κρίσιμης σημασίας δείκτες, όπως ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας, η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, η μείωση του ελλείμματος,

καθώς και ο ρυθμός μείωσης της ανεργίας. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στο ΑΕΠ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η Ε.Ε. θα έχει το 2023 αύξηση 1,0%, και το 2024 1,7%, η Ευρωζώνη θα έχει το 2023 αύξηση 1,1%, και το 2024 αύξηση 1,6%, ενώ η Ελλάδα θα σημειώσει το 2023 αύξηση 2,4% και το 2024 αύξηση 1,9%. Καλύτερα του αναμενόμενου θα είναι και τα αποτελέσματα του πληθωρισμού, με την Επιτροπή να εκτιμά ότι η Ε.Ε. θα έχει το 2023 πληθωρισμό 6,7% και το 2024 3,1%. Αντίστοιχα, η Ευρωζώνη θα έχει το 2023 πληθωρισμό 5,8% και το 2024 2,8%, ενώ στη χώρα μας ο πληθωρισμός θα φτάσει το 2023 στο 4,2% και το 2024 θα μειωθεί περαιτέρω, στο 2,4%. Θετικές είναι όμως οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και για το έλλειμμα, σύμφωνα με τις οποίες η Ε.Ε. θα έχει το 2023 έλλειμμα -3,1% και το 2024 -2,4%. Η Ευρωζώνη θα έχει το 2023 έλλειμμα -3,2%

και το 2024 -2,4%, ενώ η Ελλάδα θα σημειώσει έλλειμμα -1,3% την τρέχουσα χρονιά και -0,6% το 2024. Τέλος, σε ό,τι αφορά στην ανεργία, στην Ελλάδα αναμένεται να είναι 12,2% το 2023, ενώ το 2024 εκτιμάται ότι θα μειωθεί περαιτέρω, στο 11,8%.

Σύμφωνα εξάλλου με ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ, αύξηση κατά 2,1% παρουσίασε το ΑΕΠ το α' τρίμηνο του 2023, σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022 σε όρους όγκου, ενώ σε σχέση με το δ' τρίμηνο του 2022 εμφάνισε μείωση κατά 0,1%, με βάση τα διαθέσιμα εποχικά διορθωμένα στοιχεία. Τέλος, με βάση τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, το ΑΕΠ, σε όρους όγκου, κατά το 1ο τρίμηνο 2023, παρουσίασε αύξηση κατά 2,3% σε σχέση με το 1ο τρίμηνο 2022.

Προϋπολογισμός α' 4μήνου:

Στο +14,3% τα έσοδα έναντι του στόχου Θετικά ήταν ωστόσο και τα αποτελέσματα εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού. Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης αυτού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 789 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 3.829 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, και ελλείμματος 3.316 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.443 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 869 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 799 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 21.057 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.511 εκατ. ευρώ ή 13,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Η υπερεκτέλεση αυτή, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, οφείλεται κυρίως σε τρεις παράγοντες: στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του τετραμήνου, στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs (Agreement on Net Financial Assets), που δεν είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και στα αυξημένα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 23.185 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.901 εκατ. ευρώ ή 14,3% έναντι του στόχου.

FINANCIAL FILES

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ταμείο Ανάκαμψης: Υποβλήθηκε το 3ο αίτημα

πληρωμής 1,72 δισ. ευρώ…

Η προεκλογική περίοδος ωστόσο δεν επηρέασε καθόλου τις εξελίξεις γύρω από το Ταμείο Ανάκαμψης, του οποίου, ούτως ή άλλως, τα χρονοδιαγράμματα είναι σφικτά και δεν επιτρέπουν την παραμικρή χαλάρωση ή καθυστέρηση. Έτσι, στις 16 Μαΐου, η χώρα υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το τρίτο αίτημα πληρωμής από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Από το συγκεκριμένο αίτημα θα εισρεύσουν στα κρατικά ταμεία 1,72 δισ. ευρώ, ποσό που αφορά στο σκέλος των επιδοτήσεων του «Ελλάδα 2.0». Με την προσθήκη αυτού του ποσού, η ρευστότητα από πόρους του ΤΑΑ θα διαμορφωθεί στα 12,8 δισ. ευρώ. Αξίζει να επισημανθεί πως η χώρα μας είναι μεταξύ των τριών πρώτων κρατών-μελών της Ε.Ε. που κατέθεσαν το τρίτο αίτημα πληρωμής από το ΤΑΑ. Την τριάδα συμπληρώνουν η Ιταλία και η Ισπανία. Την ίδια ώρα, υπάρχουν τέσσερα κράτη που έχουν υποβάλει δύο αιτήματα πληρωμής, έντεκα που έχουν υποβάλει μόνο το πρώτο αίτημα και εννέα κράτη που, ακόμη, δεν έχουν υποβάλει κάποιο αίτημα πληρωμής. Μερικά από τα σημαντικότερα ορόσημα που επιτεύχθηκαν από τις ελληνικές αρχές -οδηγώντας στην υποβολή του τρίτου αιτήματος πληρωμής- αφορούν, καταρχάς ως προς τις επενδύσεις, σε ανακαινίσεις κατοικιών μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ», στην έναρξη του προγράμματος «Φορτίζω παντού», στη συμβασιοποίηση των πολεοδομικών σχεδίων και σε κατακυρώσεις διαγωνισμών για δημόσια έργα ψηφιακού μετασχηματισμού. Ταυτόχρονα, ως προς τις μεταρρυθμίσεις, ολοκληρώθηκε η θεσμοθέτηση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με την αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων, το νέο Πόθεν έσχες, το Εθνικό μητρώο διαδικασιών Μίτος, το

Εθνικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς, ο Δικαστικός χάρτης, η νομοθεσία για την απασχόληση στον πολιτιστικό τομέα και για τα βιομηχανικά πάρκα κ.ά.

…και επενδυτικά σχέδια από συνεργατικά

σχήματα

Στα θετικά του Ταμείου Ανάκαμψης είναι και το γεγονός ότι ξεκίνησαν οι πρώτες υποβολές επενδυτικών σχεδίων από συνεργατικά σχήματα, στο δανειακό σκέλος του. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, ήδη κατέθεσαν αιτήσεις 29 ομάδες παραγωγών από την Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα, για ενίσχυση με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Από αυτές τις ομάδες, οι 15 έχουν καταθέσει και φάκελο για τη λήψη της επιχορήγησης, στο πλαίσιο υλοποίησης του Υποέργου του ΤΑΑ «Εκσυγχρονισμός του Πρωτογενούς Τομέα». Συνολικά, πρόκειται για επενδύσεις ύψους 40,5 εκατ. ευρώ, από τα οποία 22,5 εκατ. ευρώ επιχορηγούνται με ποσοστό 50% από το Υποέργο «Εκσυγχρονισμός του Πρωτογενούς Τομέα». Τα υπόλοιπα 18 εκατ. ευρώ προέρχονται από τα δανειακά κονδύλια του ΤΑΑ και συγκεκριμένα από τον πυλώνα «Ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων». Με τις επενδύσεις αυτές, ο στόχος είναι, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών πάντα, οι συνεργαζόμενοι βαμβακοπαραγωγοί να έχουν τη δυνατότητα να εκσυγχρονίσουν τον εξοπλισμό τους, να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους και να πετύχουν σημαντικές συνέργειες. Οι επενδύσεις που θα γίνουν αναλύονται ως εξής: 3,7 εκατ. ευρώ για κτιριακές εγκαταστάσεις, 19 εκατ. ευρώ για μηχανήματα, 5,9 εκατ. ευρώ για εξοπλισμό, 2,4 εκατ. ευρώ για ψηφιακό εξοπλισμό και 0,2 εκατ. ευρώ για λοιπές δαπάνες. Επιπλέον, ποσό ύψους 9,3 εκατ. ευρώ αφορά σε κεφάλαιο κίνησης, που

είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του συνεργατικού σχήματος. Οι επενδύσεις, συνολικού προϋπολογισμού 40,5 εκατ. ευρώ, θα υλοποιηθούν σχεδόν στο σύνολο της ηπειρωτικής χώρας.

Επενδυτική

βαθμίδα:

Εν αναμονή θετικών νέων

Η προεκλογική περίοδος ωστόσο δεν «ξεθώριασε» τον βασικό στόχο της ελληνικής οικονομίας που είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Προς αυτή την κατεύθυνση, η καθαρή νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της 21ης Μαΐου φαίνεται να ικανοποίησε τις αγορές, δεδομένου ότι, κατά την εκτίμησή τους, αποτελεί προάγγελο σταθερής κυβέρνησης που θα συνεχίσει τις μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες και θα στρέψει και πάλι το ενδιαφέρον των μεγάλων επενδυτών στην Ελλάδα, σηματοδοτώντας την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα. Τα πρώτα αποτελέσματα φάνηκαν από το πρωί της Δευτέρας 22 Μαΐου, με τη σημαντική άνοδο του ελληνικού χρηματιστηρίου, αλλά και το ράλι των ελληνικών ομολόγων, τα οποία διαπραγματεύονται σε (μόνιμα πλέον) χαμηλότερα επίπεδα αποδόσεων από αυτά των ιταλικών ομολόγων, πλησιάζοντας τις αποδόσεις της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, ενώ –αν και η σύγκριση είναι άνιση καθώς πρόκειται για έκθεση σε άλλα νομίσματα–, διαπραγματεύονται σε χαμηλότερα επίπεδα και από τα αμερικάνικα, αλλά και τα βρετανικά ομόλογα. Σημειώνεται πως η απόδοση του ελληνικού 10ετούς σήμερα είναι στο 3,7%, έναντι 4% του αντίστοιχου ιταλικού, 3% του πορτογαλικού, 3,3% του ισπανικού, 3,6% του 10ετούς των ΗΠΑ και 4,2% του 10ετούς του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με τις τρέχουσες τάσεις, ο δείκτης χρέους της Ελλάδας φαίνεται ότι θα υποχωρήσει κάτω από αυτόν της Ιταλίας έως το 2026, και πιθανώς ακόμη και κάτω από αυτό των ΗΠΑ λίγα χρόνια αργότερα. Σε αντίθεση με την Ιταλία και την Ισπανία, η Ελλάδα απολαμβάνει ευνοϊκή μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση

από τους επίσημους πιστωτές της, με δεδομένο ότι το χρέος της είναι ρυθμισμένο ορθολογικά και εξυπηρετείται ικανοποιητικά.

Επομένως, είναι λιγότερο εκτεθειμένη σε αυξήσεις επιτοκίων από άλλες οικονομίες, εκτιμούν κορυφαίοι οικονομολόγοι. Ωστόσο, κάπου εδώ υπάρχει και ο κίνδυνος: Η Ελλάδα εκτιμάται πως απόρροια των ισχυρών προοπτικών του ονομαστικού ΑΕΠ, θα σημειώσει μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις χρέους παγκοσμίως τα επόμενα χρόνια, καθώς αυτό αναμένεται να υποχωρήσει κάτω του 150% του ΑΕΠ έως το 2025, από 171,3% στο τέλος του 2022 και 206% του ΑΕΠ το 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με διεθνείς οικονομικούς αναλυτές, αν δεν μειωθεί το χρέος κάτω από το 130% του ΑΕΠ έως το 2032, που ξεκινά η αποπληρωμή του κεφαλαίου των δανεικών από EFSF/ESM -το οποίο θα αυξήσει σημαντικά το κόστος εξυπηρέτησής του-, ίσως χρειαστεί νέα ρύθμιση. Κι αυτό αποτελεί μια ακόμα σημαντική πρόκληση για την επόμενη ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, αλλά και για τη χώρα γενικότερα. Εξάλλου, η Oxford Economics αναφέρει σε πρόσφατη μελέτη της για την ελληνική οικονομία (23 Μαΐου 2023) ότι ο γενικός δείκτης οικονομικού κινδύνου για την Ελλάδα ανέρχεται στο 4,8 (στην κλίμακα από το 0 έως 10, με το 10 να υποδεικνύει το υψηλότερο επίπεδο κινδύνου), σημειώνοντας ελαφρά μείωση σε

σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο. Αυτή η βαθμολογία είναι υψηλότερη από τον μέσο όρο για τις ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου, τοποθετώντας την Ελλάδα στην 59η θέση μεταξύ 164 χωρών. Όπως σημειώνει ωστόσο η Oxford Economics, με το ΑΕΠ να παραμένει περίπου 20% κάτω από το υψηλότερο σημείο του δεύτερου τριμήνου του 2007, υπάρχει μακρύς δρόμος για την ελληνική οικονομία.

Barclays: Fitch και S&P θα δώσουν

την επενδυτική βαθμίδα το 2023

Ως εκ τούτου, και εν αναμονή του αποτελέσματος των εκλογών της 25ης Ιουνίου, έχει μεγάλο ενδιαφέρον το τι θα πράξουν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης. Οι επόμενες ημερομηνίες για τις αξιολογήσεις τους είναι της Scope Ratings στις 4 Αυγούστου, της DBRS στις 15 Σεπτεμβρίου, της Moody’s στις 20 Οκτωβρίου, της S&P στις 20 Οκτωβρίου και της Fitch την 1η Δεκεμβρίου. Οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η πιο πιθανή ημερομηνία για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα είναι η 20ή Οκτωβρίου από την S&P ή η 1η Δεκεμβρίου από τη Fitch. Η Barclays εκτιμά πως η Fitch τον Ιούνιο είναι πιθανό να αναβαθμίσει τις προοπτικές της χώρας σε θετικές (από σταθερές) και να δώσει το εισιτήριο της επενδυτικής βαθμίδας τον Δεκέμβριο, κατά την επόμενη αξιολόγησή της. Η βρετανική τράπεζα θεωρεί πως η S&P, η οποία ήδη έχει αναβαθμίσει τις προοπτικές της Ελλάδας σε θετικές, είναι πιο πιθανό να είναι ο πρώτος οίκος που θα φέρει τη χώρα στο group του investment grade. Συνολικά, εκτιμά πως η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στους διεθνείς δείκτες ομολόγων επενδυτικής βαθμίδας -που απαιτεί τουλάχιστον δύο οίκους να βαθμολογούν με επενδυτική βαθμίδα μία χώρα-, είναι συνεπώς αρκετά πιθανή μέχρι το τέλος του 2023.

Αν δεν μειωθεί το χρέος

κάτω από το 130% του

ΑΕΠ έως το 2032, που

ξεκινά η αποπληρωμή του

κεφαλαίου των δανεικών

από EFSF/ESM -το οποίο

LEASING

παρατηρούνται στο leasing,

Η ευελιξία στα συμβόλαια και η εξοικονόμηση

εργαλεία

υπέρ των προγραμμάτων leasing, τα οποία επιρέπουν στις

Της ΕΛΙΚΑΣ

ι επιλογές χρηματοδοτικής μίσθωσης διευρύνονται συνεχώς και με καινοτόμους τρόπους, ενώ συνολικά η αγορά του leasing αναπτύσσεται παγκοσμίως, επιτρέποντας αισιοδοξία στον κλάδο. Ο κλάδος επέδειξε καλά αντανακλαστικά κατά την υγειονομική κρίση, διαφοροποίησε το διαθέσιμο χαρτοφυλάκιό του και ενσωμάτωσε εκτεταμένα λύσεις τεχνολογίας στις υπηρεσίες και τα προϊόντα του. Σύμφωνα με ανάλυση της Grand View Research, σημαντική ενίσχυση της ζήτησης λύσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης παγκοσμίως, προέρχεται από ΜμΕ και νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν πάντα εύκολη πρόσβαση σε επαρκή δανεισμό για απόκτηση αγαθών. Το leasing τούς δίνει ευέλικτες λύσεις για να στηρίξουν την ανάπτυξή τους, χωρίς να δεσμεύουν κεφάλαια. Διεθνώς, πολλοί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και εταιρείες leasing ρίχνουν στην αγορά καινοτόμες λύσεις, κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των μικρών αυτών πελατών. Εντούτοις, η ανάλυση δεν παραλείπει να επισημάνει και τους κινδύνους που απειλούν αυτήν την ανάπτυξη, τους οποίους εντοπίζει στα υψηλά επιτόκια και τον επίμονο πληθωρισμό. Παράλληλα, ο ανταγωνισμός εντείνεται από την πληθώρα νέων παικτών και την εξαντλητική σύγκριση τιμών και παροχών, που πιέζουν τις εταιρείες leasing προς την καινοτομία και τις εξειδικευμένες λύσεις.

Σύμφωνα με τη Ρένια Κυδωνοπούλου, Financial Applications Manager στη SingularLogic, «τα σύγχρονα μοντέλα leasing δίνουν

δυνατότητες ανάπτυξης, ευελιξίας και περιορισμού του κόστους. Η επιχείρηση επιλέγει με βάση τον τύπο του παγίου, τον τομέα δραστηριότητάς της, τις επιχειρηματικές ανάγκες και τα διαθέσιμα κεφάλαια. Οι κλασικές λύσεις, που είναι η λειτουργική μίσθωση και η χρηματοδοτική μίσθωση, θα συνεχίσουν να υφίστανται. Τα νέα μοντέλα που θα αναμένουμε το 2023 θα είναι αυτά της:

Πώλησης και επαναμίσθωσης, που επιτρέπει στην επιχείρηση να απελευθερώνει κεφάλαια που συνδέονται με το πάγιο, ενώ διατηρεί τη χρήση του. Χρησιμοποιείται συνήθως για ακίνητα, αλλά μπορεί να ισχύσει και για άλλου τύπου πάγια.

Πληρωμής ανά χρήση, όπου οι επιχειρήσεις μπορούν να μισθώνουν οχήματα ή εξοπλισμό και να πληρώνουν ανάλογα με συγκεκριμένες μετρήσεις που συνδέονται με τη χρήση του παγίου. Μίσθωσης διαχειριζόμενων υπηρεσιών, όπου ο εκμισθωτής όχι μόνο παρέχει το περιουσιακό στοιχείο με τη μίσθωση, αλλά αναλαμβάνει επίσης την ευθύνη για τη διαχείριση και τη συντήρηση του παγίου καθ' όλη τη διάρκεια της μίσθωσης».

Σταθερή ζήτηση στους εξοπλισμούς, μεγάλη ανάπτυξη στα οχήματα

Ο CEO της Alpha Leasing, Ανδρέας-Παναγιώτης Μαντζούνης, περιγράφει τους παράγοντες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν την εικόνα για το 2023: «Ο προσδιορισμός των πιο αποτελεσματικών μοντέλων χρηματοδοτικής μίσθωσης για το 2023 περιλαμ-

Νέες τάσεις

νέα

υιοθετούνται, ενώ ανανεώνεται και το πελατολόγιο

βάνει την εξέταση διαφόρων παραγόντων, όπως η ζήτηση της αγοράς, οι προτιμήσεις των πελατών, οι τάσεις της βιομηχανίας και οι τεχνολογικές εξελίξεις. Σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει η προσαρμογή των εταιρειών σε μοντέλα πράσινης μετάβασης για τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος, με αποτέλεσμα την προσαρμογή των παρεχόμενων χρηματοδοτικών προϊόντων. Από τα μέχρι σήμερα δεδομένα, στη χρηματοδοτική μίσθωση, σταθερή επιλογή αποτελεί η χρηματοδοτική μίσθωση εξοπλισμών όλων των τύπων και ειδικότερα εξοπλισμοί ιατρικού/νοσοκομειακού τύπου, καθώς και εξοπλισμοί βιομηχανικού τύπου, ενώ μεγάλη ανάπτυξη παρατηρείται και στον κλάδο των οχημάτων (Ι.Χ. αυτοκινήτων, λεωφορείων και φορτηγών). Ενδιαφέρον επίσης υπάρχει και για τη χρηματοδοτική μίσθωση εμπορικών ακινήτων. Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση των προαναφερόμενων επενδύσεων, αποτελεί η δυνατότητα ένταξης των χρηματοδοτικών μισθώσεων σε αναπτυξιακά προγράμματα, τα οποία παρέχουν σημαντικά κίνητρα».

Διευρύνεται το πελατολόγιο

Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά του leasing, διευρύνουν το πελατολόγιό τους: όσον αφορά τα αυτοκίνητα, το καταναλωτικό κοινό μετατοπίζεται όλο και περισσότερο από την αγορά ΙΧ προς τη μίσθωση, ενώ όσον αφορά τα ακίνητα, βάσει της τροπολογίας που ψηφίστηκε με τον Αναπτυξιακό νόμο (Ν. 4887/2022), η δυνατότητα της χρηματοδοτικής μίσθωσης ακινήτων θα διατίθεται και στους ιδιώτες. Επισημαίνει σχετικά ο Ανδρέας-Παναγιώτης Μαντζούνης, ότι «βασικός πυλώνας ανάπτυξης του προϊόντος από τις εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, αποτελεί η εξωστρέφεια και η παροχή ευέλικτων διαδικασιών στους πελάτες από την υποβολή του αιτήματος έως και την υλοποίηση. Ιδιαιτέρως θετικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει σε επίπεδο κλάδου η εφαρμογή του νέου Νόμου 4887/2022, ο οποίος δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα υλοποίησης χρηματοδοτικών μισθώσεων και σε ιδιώτες, γεγονός το οποίο αναμένεται

LEASING

να αποτελέσει πολύ σημαντική εξέλιξη στη διεύρυνση της πελατειακής βάσης. Εξίσου σημαντικός, και με αρκετές προοπτικές ανάπτυξης, είναι ο νέος Νόμος 4926/2022, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα υλοποίησης χρηματοδοτικών μισθώσεων σκαφών αναψυχής (εκκρεμεί η κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης, Επενδύσεων, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ως προς τους ειδικούς όρους ρύθμισης των χρηματοδοτικών μισθώσεων στα πλοία)».

Η ανάπτυξη του μοντέλου

της λειτουργικής μίσθωσης

ΡΕΝΙΑ ΚΥΔΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

Financial Applications Manager, SingularLogic

«Το μοντέλο της πώλησης και επαναμίσθωσης

επιτρέπει στις επιχειρήσεις να απελευθερώνουν

κεφάλαια που συνδέονται με το πάγιο, ενώ

διατηρούν τη χρήση του»

ΑΝΔΡΕ ΑΣ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΜΑΝΤΖΟΥΝΗΣ

CEO, Alpha Leasing

«Σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει η

προσαρμογή των εταιρειών σε μοντέλα πράσινης

μετάβασης για τη μείωση του περιβαλλοντικού τους

αποτυπώματος»

Ο Αντώνης Πρέντζας, CEO και Co-Founder της εταιρείας Finloup, εστιάζει στα χαρακτηριστικά της λειτουργικής μίσθωσης: «Το operating leasing (λειτουργική μίσθωση) είναι ένα ραγδαία αναπτυσσόμενο μοντέλο στην αγορά, πάνω στο οποίο βασίζεται και το leasing της Finloup. Το λειτουργικό leasing επιτρέπει στον μισθωτή να χρησιμοποιεί το εκάστοτε περιουσιακό στοιχείο με ένα μηνιαίο μίσθωμα, η ιδιοκτησία, η συντήρηση και ο κίνδυνος ωστόσο παραμένουν στον εκμισθωτή.

Τα χαρακτηριστικά που κάνουν το συγκεκριμένο μοντέλο τόσο διαδεδομένο, είναι η ευελιξία και η ασφάλεια που παρέχει στον μισθωτή. Το καταναλωτικό κοινό πλέον περιμένει διευκόλυνση σε κάθε επίπεδο όταν αγοράζει μία υπηρεσία, ενώ το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να ανησυχεί για επιπλέον κόστη (συντήρηση, επισκευές κ.λπ.) καθιστά το leasing ακόμη πιο συμφέρουσα επιλογή».

Νέες τάσεις και καινούρια εργαλεία στην αγορά Σύμφωνα με τον Αντώνη Πρέντζα, «οι τάσεις στην αγορά του leasing επεκτείνονται πλέον από τον κλάδο του αυτοκινήτου -που ήταν μέχρι τώρα κυρίαρχος- και στον κλάδο της τεχνολογίας, αλλά και άλλων προϊόντων. Το Device as a Service (DaaS) και Product as a Service (PaaS), υπηρεσίες οι οποίες προσφέρουν σε ιδιώτες και επιχειρήσεις τη δυνατότητα να μισθώσουν συσκευές τεχνολογίας, αλλά και προϊόντα όπως έπιπλα, αποτελούν ταχύτατα αναπτυσσόμενη τάση στο εξωτερικό, αλλά και στην Ελλάδα. Η έννοια της ιδιοκτησίας αρχίζει να δίνει τη θέση της στην έννοια της χρήσης, γεγονός που καθιστά premium προϊόντα υψηλής τιμής προσβάσιμα σε περισσότερο κόσμο».

Από την πλευρά του, ο Ανδρέας-Παναγιώτης Μαντζούνης, αναφορικά με τις τάσεις της αγοράς, παρατηρεί ότι οι εταιρείες leasing υιοθετούν εργαλεία όπως:

Έρευνα αγοράς

Πελατοκεντρική προσέγγιση

Ψηφιακός μετασχηματισμός

Βιώσιμη μίσθωση

Συνεργατικές συνεργασίες

Αυτόνομα και ηλεκτρικά οχήματα

Χρηματοδοτική μίσθωση βάσει συνδρομής

Leasing βάσει χρήσης

Ανάλυση δεδομένων και τεχνητή νοημοσύνη

Ευελιξία μέσω τεχνολογικών λύσεων Την επίδραση της τεχνολογίας στη δραστηριότητα του leasing αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο Κωνσταντίνος Σαμαρτζής, CFO της Instacar: «Το πιο αποτελεσματικό μοντέλο leasing είναι αυτό το οποίο εξυπηρετεί καλύτερα την επιχείρηση και τους καταναλωτές, τόσο σε επίπεδο λειτουργίας, όσο και στο επίπεδο της οικονομικής ευχέρειας. Αυτό το οποίο εισήγαγε το Instacar στην ελληνική αγορά, είναι μια νέα μορφή leasing, η οποία στηρίζεται στην ευελιξία και στη διαφάνεια. Το παραδοσιακό leasing, όπως το ονομάζουμε, δημιουργεί δέσμευση για χρονική περίοδο 3 ή 4 ετών, χωρίς δηλαδή να μπορεί να μεταβάλλεται ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες. Έχει μικρότερη εφαρμογή δε, εκ των πραγμάτων, σε ιδιώτες, στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή σε επιχειρήσεις που χρειάζονται οχήματα για μικρότερη χρονική περίοδο, ενώ προϋποθέτει μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο και δαπάνη. Η τάση, την οποία το Instacar αναπτύσσει στην Ελλάδα, καταγράφει μια συνεχώς αυξανόμενη δυναμική παγκοσμίως, δεδομένης της ευελιξίας που παρέχει στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές. Τελικώς, με γνώμονα πάντα την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πελατών, η πιο ξέγνοιαστη εμπειρία οδήγησης με όλα τα έξοδα καλυμμένα, είναι μόνο η αρχή. Ήδη, η συνολική διαδικασία βελτιώνεται, και οι οδηγοί μπορούν να χρησιμοποιούν το κινητό τους για ανάγκες του αυτοκινήτου, όπως ο προγραμματισμός του service και η δήλωση κάποιας ζημιάς, ανά πάσα στιγμή, online. Παράλληλα, γίνονται και αλλά βήματα για την αναβάθμιση της εμπειρίας με επιπρόσθετες παροχές, όπως το online κλείσιμο ραντεβού για κάποιο πλυντήριο ή θέσης parking, μέσω εφαρμογής, εξοικονομώντας έτσι ακόμα περισσότερο χρόνο και εξασφαλίζοντας τη βέλτιστη δυνατή εμπειρία για κάθε οδηγό μισθωμένου οχήματος».

Τα κίνητρα που οδηγούν στην επιλογή leasing Επιχειρήσεις και επαγγελματίες που κλονίστηκαν και εξακ ολουθούν να επηρεάζονται από τις ασταθείς συνθήκες της οικονομίας, στρέφονται στο leasing αγαθών, αντί να δεσμεύουν κεφάλαια σε μεγάλη αρχική επένδυση για την απόκτησή τους. Γλυτώνουν κόστη συντήρησης, ενώ οι σχετικές συμφωνίες μπορούν να τροποποιηθούν στην πορεία, ανάλογα με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες τους. Η χρηματοδοτική μίσθωση εξασφαλίζει μικρότερη έκθεση σε κινδύνους, σε σχέση με την ιδιοκτησία, ενώ το κόστος απόκτησης του εκάστοτε αγαθού κατανέμεται σε μεγάλη χρονική περίοδο, διευκολύνοντας τη διαχείριση της ταμειακής ρευστότητας.

Σήμερα, λοιπόν, μια επιχείρηση, έχει πάρα πολλούς λόγους να κάνει συμφωνίες leasing, σύμφωνα με τη Ρένια Κυδωνοπούλου, η οποία συνοψίζει κάποιους από αυτούς ως εξής:

Η αύξηση της ρευστότητας και η σταθερή χρηματική ροή που μπορεί να αποκτήσει, αφού πλέον δεν χρειάζεται να προκαταβάλει μεγάλα ποσά για την αγορά ενός περιουσιακού στοιχείου Το χαμηλό αρχικό κόστος των συμφωνιών leasing που διευκολύνει ιδιαίτερα μια επιχείρηση στο ξεκίνημά της Η τεχνολογική ανάπτυξη που οδηγεί σε συχνή ανανέωση εξοπλισμού μετά από συγκεκριμένη περίοδο χρήσης για να γίνει η μετάβαση σε νεότερης γενιάς περιουσιακά στοιχεία Η γρήγορη μείωση της αξίας ενός περιουσιακού στοιχείου, αμέσως μετά την αγορά του από την επιχείρηση

ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΡΕΝΤΖΑΣ

CEO και Co-Founder, Finloup

«Επιλέγοντας leasing, μία επιχείρηση απολαμβάνει

την ευελιξία να χρησιμοποιεί για όσο θέλει τον

εξοπλισμό της και όταν δεν τον χρειάζεται άλλο, να τον επιστρέψει ή να τον αναβαθμίσει σε πιο σύγχρονα και εξελιγμένα μοντέλα»

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΜΑΡΤΖΗΣ

CFO, Instacar

«Η απόκτηση οχήματος με leasing απαλλάσσει την

επιχείρηση από τη δαπάνη αρχικού κεφαλαίου, τη

βοηθάει να αποφύγει έξοδα συντήρησης και χρήσης

του οχήματος, ενώ της επιτρέπει να διαμορφώσει

καλύτερο οικονομικό προγραμματισμό»

FINANCIAL FILES

LEASING

Η μείωση του χρηματοδοτικού κινδύνου, κάνοντας χρήση των ασφαλιστικών προγραμμάτων έναντι κινδύνων, τα οποία παρέ-

χουν σήμερα οι περισσότερες εταιρείες leasing

Τα φορολογικά οφέλη που προκύπτουν όταν χρησιμοποιούνται

συμφωνίες leasing

Η αύξηση των λειτουργικών απαιτήσεων που οδηγεί τις επιχειρήσεις σε συχνές προσαρμογές μισθωμάτων και καλύπτεται

από τις διαθέσιμες ευέλικτες συμφωνίες leasing».

Έμφαση στον οικονομικό προγραμματισμό

και την εξοικονόμηση κόστους

Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Σαμαρτζής δηλώνει σχετικά:

«Καταρχάς θα πρέπει να σημειώσω ότι τα οχήματα έχουν σταματήσει να αποτελούν επένδυση για τις επιχειρήσεις, εδώ και αρκετά χρόνια, δεδομένης της άμεσης μείωσης της αξίας τους.

Η απόκτηση ενός οχήματος με leasing από μια επιχείρηση, την απαλλάσσει από τη δαπάνη ενός αρχικού κεφαλαίου ή τη σύναψη δανειακής σύμβασης με μια τράπεζα. Επίσης, τη βοηθάει να αποφύγει έξοδα για τη συντήρηση και τη χρήση του οχήματος, ενώ της επιτρέπει να διαμορφώσει καλύτερο οικονομικό προγραμματισμό. Επιπλέον, η ευελιξία που δίνει στις επιχειρήσεις το ευέλικτο μοντέλο που έφερε το Instacar, τους επιτρέπει να προσαρμόζουν τα οχήματά τους σύμφωνα με τις τρέχουσες ανάγκες τους, καθώς και να εξυπηρετούν έκτακτες ανάγκες στη λειτουργία τους, όπως για παράδειγμα την άμεση απόκτηση ενός οχήματος για συγκεκριμένη χρονική περίοδο που μπορεί να διαρκεί ένα project ή ακόμα για την εξυπηρέτηση ενός στελέχους από το εξωτερικό. Η αξία του leasing για μια επιχείρηση διευρύνεται σήμερα με τη δυνατότητα ευελιξίας και γι’ αυτό τον λόγο καταγράφουμε στο Instacar συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση από τις επιχειρήσεις. Όπως καταγράφεται, η τάση δείχνει ότι οι καταναλωτές στρέφονται όλο και περισσότερο από το ownership στο usership και παράλληλα εστιάζουν ολοένα και περισσότερο στα

EVs. Συνολικά, το ευέλικτο leasing δίνει την ευκαιρία σε δυνητικούς πελάτες να δοκιμάζουν υπηρεσίες και να έχουν πρόσβαση σε αυτοκίνητα που υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσαν».

Στην καλύτερη διαχείριση των ταμειακών ροών και την απελευθέρωση κεφαλαίων εστιάζει ο Αντώνης Πρέντζας: «Όσον αφορά τις ηλεκτρονικές συσκευές μίας επιχείρησης, όπως laptops, smartphones ή tablets, ουσιαστικά δεν τίθεται καν το ερώτημα αν συμφέρει το leasing. Η υπηρεσία αυτή έχει τεράστια οφέλη για μία επιχείρηση και μπορεί να τη βοηθήσει, τόσο στο οικονομικό κομμάτι, όσο και στο ανταγωνιστικό. Το leasing τεχνολογικού εξοπλισμού εξοικονομεί μεγάλο κόστος στις επιχειρήσεις, αφού δεν απαιτείται ένα υπέρογκο ποσό μπροστά για τη χρήση των συσκευών, ενώ παράλληλα μειώνει τα λειτουργικά κόστη της συντήρησης/ απόρριψης, αφού προσφέρει κάλυψη σε περίπτωση ζημιάς. Έτσι, το leasing βοηθάει στην καλύτερη διαχείριση των ταμειακών ροών και στην απελευθέρωση σημαντικών κεφαλαίων. Ακόμη, επιλέγοντας leasing, μία επιχείρηση απολαμβάνει την ευελιξία να χρησιμοποιεί

για όσο θέλει τον εξοπλισμό της και όταν δεν τον χρειάζεται άλλο, να τον επιστρέψει ή -ακόμα καλύτερα- να τον αναβαθμίσει σε πιο σύγχρονα και εξελιγμένα μοντέλα. Με αυτόν τον τρόπο, η ομάδα μίας επιχείρησης παραμένει ανταγωνιστική και αυξάνει την παραγωγικότητά της. Φυσικά, ας μην ξεχνάμε και τα φορολογικά προνόμια, αφού το μηνιαίο μίσθωμα του τεχνολογικού εξοπλισμού μπορεί να περαστεί στα έξοδα της επιχείρησης. Με άλλα λόγια, το leasing τεχνολογίας για επιχειρήσεις αποτελεί την πιο οικονομική και ευέλικτη λύση για τον εξοπλισμό κάθε ομάδας που χρειάζεται να εργαστεί σε υπερσύγχρονα μοντέλα».

Χαμηλότερο επιτόκιο και διατήρηση ρευστότητας

Πλήθος οικονομικών κινήτρων για να στραφεί μια επιχείρηση σε λύσεις leasing εντοπίζει και ο Ανδρέας-Παναγιώτης Μαντζούνης, ο οποίος υποστηρίζει ότι: «Καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του προϊόντος της χρηματοδοτικής μίσθωσης, αποτελεί το γεγονός ότι βασικό μέλημα των πελατών είναι η αποφυγή μεγάλων εκροών κεφαλαίων, οι οποίες σχετίζονται με την αγορά περιουσιακών στοιχείων, καθώς στοχεύουν στη διάθεση των ταμειακών τους ροών σε άλλους βασικούς τομείς των δραστηριοτήτων τους. Παράλληλα, επιλέγοντας τη χρηματοδοτική μίσθωση, ο πελάτης απολαμβάνει συνολικά χαμηλότερο επιτόκιο λόγω της μη εφαρμογής εισφοράς του Ν.128/75: 0,6%, ενώ, λόγω της ιδιοκτησίας του παγίου, την οποία διατηρεί η εταιρεία leasing καθ’ όλη τη διάρκεια της μίσθωσης, παρέχεται στον πελάτη η δυνατότητα μεσοπρόθεσμης ή και μακροπρόθεσμης χρηματοδοτικής λύσης, χωρίς πρόσθετες εξασφαλίσεις, απλοποιώντας έτσι τη διαδικασία χρηματοδότησης. Ακόμη, μέσω της αντίστροφης χρηματοδοτικής μίσθωσης (sale & lease back) ακινήτου ή εξοπλισμού, οι πελάτες έχουν τη δυνατότητα άντλησης ρευστότητας. Τέλος, σημαντικό βοήθημα αποτελεί για τους πελάτες η εμπειρία και η εξειδίκευση των εταιρειών leasing στις αγορές προϊόντων». Επιγραμματικά, ο κ. Μαντζούνης προσθέτει και τα παρακάτω οφέλη: Σταδιακή εκταμίευση Φ.Π.Α. - Προγραμματισμός δαπανών Δυνατότητα σύνδεσης της χρηματοδοτικής μίσθωσης με αναπτυξιακά προγράμματα.

Νέο μοντέλο leasing είναι η πληρωμή ανά χρήση, όπου οι επιχειρήσεις μισθώνουν οχήματα

ή εξοπλισμό και πληρώνουν

ανάλογα με συγκεκριμένες

μετρήσεις που συνδέονται

με τη χρήση του παγίου

Γίνετε συνδρομητής στο περιοδικό της BOUSSIAS για το χώρο του corporate finance και του accounting, και αποκτήστε ένα πολύτιμο εργαλείο που διαμορφώνει άποψη για τους επαγγελματίες του κλάδου.

Αναλύσεις των πλέον επιδραστικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις με opinion leaders, θεσμικές τοποθετήσεις, παρουσιάσεις μοναδικών projects και key players, συνθέτουν τον κόσμο του Finance Pro.

Γίνετε συνδρομητής: https://financepro.gr/subscribe/ Υπεύθυνη συνδρομών: Βίκυ Θεοδωρίδου, E: vtheodoridou@boussias.com, Τ: 210 6617777 (Εσωτ. 101)

ΤΟ 2023 ΜΠΕΊΤΕ ΣΤΟΝ Κ Ο ΣΜΟ ΤΟΥ

Καλύτερα προετοιμασμένη

για ανάκαμψη η Ελλάδα, σε σχέση

Πληθωρισμός, ενέργεια και επιτόκια, οι βασικές προκλήσεις το 2023

Η έκθεση 2023 Greek Economic Playbook της Deloitte Greece περιγράφει τους παράγοντες που επηρέασαν το οικονομικό τοπίο το 2022 και την εικόνα και προοπτική σε 4 κλάδους της οικονομίας: τράπεζες, ενέργεια, τουρισμό και αγορά ακινήτων

Φέτος, η Deloitte Greece δημοσίευσε το 2ο Greek Economic Playbook της, με το οποίο επιδιώκει να παράσχει insights για τις τάσεις και τις προκλήσεις σε επιλεγμένους κλάδους.

Τονίζει ότι η Ελλάδα κατέγραψε καθαρή

ανάπτυξη το 2022, αξιοποιώντας την ανάκαμψη του τουριστικού της κλάδου, αλλά και το ρεκόρ Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. Παράλληλα, η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημοσίου τομέα, η απορρόφηση πόρων του ΤΑΑ και το χαμηλό 12ετίας για την ανεργία, ενίσχυσαν την αξιοπιστία της χώρας και την ελκυστικότητά της ως προορισμού για επενδύσεις. Μεσοπρόθεσμα, οι προοπτικές της χώρας φαίνονται θετικές μεν, αλλά η συμβουλευτική εταιρεία κρίνει ότι πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για τη δημιουργία βιώσιμου οικονομικού μοντέλου, το οποίο θα μπορεί να στηρίξει την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα, ενώ οι εγχώριες επιχειρήσεις οφείλουν να είναι ευπροσάρμοστες και σε εγρήγορση, προκειμένου να αξιοποιούν τις αναδυόμενες ευκαιρίες. Σύμφωνα με την έκθεση, πληθωρισμός, ενεργειακή κρίση και επιτόκια αναμένεται να παραμείνουν οι βασικές προκλήσεις το 2023. Οι προοπτικές για την παγκόσμια

οικονομία δεν είναι ευνοϊκές, για την ευρωπαϊκή οικονομία εκφράζεται μεγαλύτερη αισιοδοξία σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις, αν και η ισορροπία παραμένει εύθραυστη, αλλά η Ελλάδα δείχνει καλύτερα προετοιμασμένη να ανακάμψει σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη: η πρόβλεψη +1,4% για το ΑΕΠ το 2023 δείχνει ότι η χώρα εξακολουθεί να κινείται σε τροχιά ανάπτυξης.

Οι 4 κλάδοι που αναλύονται στην έκθεση είναι οι τράπεζες, η ενέργεια, ο τουρισμός και η αγορά ακινήτων.

Τράπεζες

Τα τελευταία χρόνια, οι τράπεζες έχουν κάνει αξιοσημείωτα βήματα προς την εξυγίανση των ισολογισμών τους, και ο κλάδος χαρακτηρίζεται πλέον από σταθερότητα και αισιοδοξία. Οι 4 συστημικές τράπεζες έχουν περιορίσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνειά τους σε μονοψήφια ποσοστά, προχωρά η αποεπένδυση του ΤΧΣ από αυτές, ενώ έχουν αναδυθεί και περιφερειακές τράπεζες, κάτι που, σύμφωνα με την έκθεση, αποτελεί ένδειξη των δυνατοτήτων του κλάδου. Το 2022, ο τραπεζικός δανεισμός συνέχισε να ωφελείται από προγράμματα όπως το ΤΑΑ, ενώ η ζήτηση για δάνεια στηρίχθηκε επίσης από την αύξηση του ΑΕΠ και τις υψηλότερες

τιμές ακινήτων. Τα νέα δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα ανέβηκαν στα 23,8 δισ. ευρώ, σε σχέση με 14,4 δισ. ευρώ το 2021, κυρίως από νέα δάνεια προς μη χρηματοοικονομικούς φορείς. Σε γενικές γραμμές, οι όροι και οι προϋποθέσεις, καθώς και η διαθεσιμότητα πίστωσης προς τις επιχειρήσεις, αναμένεται πως θα συνεχίσουν να στηρίζονται από δημόσιους πόρους, ενισχύοντας περαιτέρω την ανάπτυξη του ΑΕΠ, τις επενδύσεις και τις καταθέσεις.

Ενέργεια και Πόροι

Κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, η Ελλάδα κατόρθωσε να εξασφαλίσει επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου, τόσο λόγω των μικρότερων αναγκών της, όσο και μέσω της αξιοποίησης της υποδομής της Ρεβυθούσας. Οι εισαγωγές φυσικού αερίου το 2022 αυξήθηκαν κατά 10,8% σε σχέση με το 2021, ενώ η εγχώρια κατανάλωση έπεσε κατά περίπου 20%, και το πλεόνασμα κατευθύνθηκε σε περιφερειακές εξαγωγές. Η εξαγωγική αυτή δυνατότητα αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά: η Ελλάδα λειτουργεί ήδη τη μονάδα της Ρεβυθούσας, αναπτύσσει μονάδα FSRU στην Αλεξανδρούπολη, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη 2023, ενώ ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) έχει ξε-

κινήσει ήδη να λειτουργεί. Παράλληλα, προωθούνται τα έργα για την ενεργειακή

διασύνδεση της χώρας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, ενώ συνεχίζονται οι σεισμικές έρευνες για υδρογονάνθρακες, με

πιθανότητα για ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Δεδομένων των ως άνω σχεδίων και επενδύσεων, η έκθεση εκτιμά ότι η Ελλάδα αναδεικνύεται σε ενεργειακό κόμβο, ο οποίος αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενεργειακή σταθερότητα και αυτάρκεια της Ευρώπης.

Τουρισμός και φιλοξενία

Στον κλάδο παρατηρείται αυξημένος ρυθμός ανάπτυξης για τα πολυτελή ξενοδοχεία: τα πεντάστερα καταγράφουν διπλάσια ανάπτυξη σε σχέση με τα τετράστερα, ενώ οι μονάδες 4 αστέρων καταγράφουν σχεδόν διπλάσια ανάπτυξη σε σχέση με αυτές των 3 αστέρων. Αυτό δείχνει ότι τη χώρα επισκέπτονται πιο εύποροι τουρίστες, ζητώντας υπηρεσίες υψηλής ποιότητας.

Η ταχεία ανάκαμψη και απόδοση του ελληνικού τουρισμού προσέλκυσε το ενδιαφέρον διεθνών επενδυτών, οδηγώντας σε σημαντικές επενδύσεις, τόσο από εδραιωμένους «παίκτες», όσο και από νέους. Επενδυτικά ταμεία και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις από όλον τον κόσμο εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τον εγχώριο κλάδο τουρισμού και φιλοξενίας, το οποίο μεγαλώνει όταν πρόκειται για resorts ή boutique hotels, τόσο σε γνωστούς προορισμούς, όσο και σε αναδυόμενους. Ενδιαφέρον κρίνεται ότι περισσότερα από 2.500 δωμάτια κατασκευάζονται επί του παρόντος στην Αθήνα, αριθμός που αναμένεται να διπλασιαστεί με την έναρξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας στο Ελληνικό. Όλη αυτή η εμπιστοσύνη στο ελληνικό τουριστικό προϊόν, ενδέχεται να λειτουργήσει ως καταλύτης για περαιτέρω προσέλκυση ΑΞΕ στο μέλλον.

Σύμφωνα με την έρευνα, μία από τις μεγαλύτερες τάσεις στην παγκόσμια

φιλοξενία είναι η βιωσιμότητα, με 9 στους 10 Ευρωπαίους να τη λαμβάνουν

υπ’ όψιν όταν επιλέγουν κατάλυμα. Σχετικές πρωτοβουλίες σε αυτήν την κατεύθυνση είναι, μεταξύ άλλων, η χρή -

του αριθμού ξενοδοχείων στην Ελλάδα (σε χιλ.)

ση καθαρής ενέργειας, η διατήρηση των τοπικών οικοσυστημάτων, η διαχείριση υδάτων και αποβλήτων, η συνεργασία με τοπικούς προμηθευτές και η προσέγγιση zero-plastic.

Real Estate

Οι επενδύσεις στα εμπορικά ακίνητα στην ελληνική αγορά το 2022 έφθασαν την αξία-ρεκόρ του 1,65 δισ. ευρώ, 40% πάνω, σε σύγκριση με το 2021. Παρά το αυξημένο κόστος ενέργειας και α’ υλών που επηρέασε δραστικά την οικοδομική δραστηριότητα, αρκετοί επενδυτές διοχέτευσαν κεφάλαια προς νέα ή ανακαινισμένα κτήρια, τα οποία ακολουθούν τα σύγχρονα περιβαλλοντικά πρότυπα. Τη διατήρηση της θετικής δυναμικής της αγοράς στηρίζουν οι ανακαινίσεις μεγάλης κλίμακας, οι βελτιώσεις υποδομών, η ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων και οι ελκυστικές αποδόσεις των high-end ακινήτων.

Σημειώνεται δε, ότι η αγορά ακινήτων κατατάσσεται 1η σε δραστηριότητα ΑΞΕ.

Όσον αφορά τα επαγγελματικής χρήσης ακίνητα, τα κτήρια γραφείων σημειώνουν χαμηλή πληρότητα σε σχέση με

τα προπανδημικά επίπεδα, ενώ οι κενοί χώροι έχουν πληθύνει. Τα υβριδικά μοντέλα εργασίας παραμένουν διαδεδομένα και πολλοί εργαζόμενοι πλέον απαιτούν υψηλών προδιαγραφών χώρους γραφείων, σε αντάλλαγμα για την απώλεια της άνεσης του σπιτιού τους. Ο τομέας βιομηχανικών χώρων και χώρων logistics διατήρησε τις δυνατές επιδόσεις της τελευταίας δεκαετίας, στηριζόμενος κυρίως από την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου. Μολονότι η προοπτική του εγχώριου real estate είναι θετική για τα ακριβά ακίνητα, παραμένει πιο συγκρατημένη σε σχέση με τις αρχές του 2022. Η μείωση του καθαρού ROI, σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων και τη γενικότερη αβεβαιότητα στην αγορά, έχει κάνει κάποιους επενδυτές να τηρούν στάση αναμονής για κάποιες ιδιοκτησίες. Εντούτοις, αναμένεται πως η ελληνική αγορά ακινήτων θα παραμείνει ελκυστική, ενώ σημαντικό ενδιαφέρον επένδυσης και ανάπτυξης έχει στραφεί και προς νέες επαγγελματικές χρήσεις, με έμφαση στις ξενοδοχειακές μονάδες, τους high-end χώρους γραφείων και τις εγκαταστάσεις logistics.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ WEF ΚΑΙ ISSB

ΓΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΗ

ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ

ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF)

ανακοίνωσε ότι συνεχίζει τη συνεργασία του με το Διεθνές Συμβούλιο Προτύπων Βιωσιμότητας (ISSB), προκειμένου να υποστηριχθούν οι εταιρείες κατά την προετοιμασία των εκθέσεων βιωσιμότητας, σύμφωνα με τα Πρότυπα ISSB.

Θα σχηματιστεί ειδική ομάδα προετοιμασίας, με σκοπό να παρέχει γνώση και πρακτικά παραδείγματα στο ISSB, άπαξ και αυτό ανακοινώσει τα νέα πρότυπα στα τέλη Ιουνίου. Η νέα ομάδα θα αποτελείται από έως 20 ανώτατα εταιρικά

στελέχη με εξειδίκευση στις αναφορές βιωσιμότητας, τα οποία θα παρέχουν πληροφορία για καλές πρακτικές, με έμφαση στην καλλιέργεια δεξιοτήτων εντός των επιχειρήσεων, ώστε να διευκολυνθεί η υιοθέτηση των προτύπων.

Η ομάδα θα μοιράζεται τα ακόλουθα:

• Απόψεις των στελεχών που ετοιμάζουν τις εταιρικές αναφορές βιωσιμότητας, μέσω άμεσης συνεργασίας με το ISSB

• Πληροφορία για καλές πρακτικές κατά την εφαρμογή των Προτύπων

• Feedback σχετικά με την πρακτική εφαρμογή των Προτύπων, συμπεριλαμβανομένης της

πιθανής ανάγκης για περαιτέρω καθοδήγηση

• Feedback σχετικά με τις οδηγίες

• Πληροφορία για τις αλλαγές στις εταιρικές

αναφορές, σε ανταπόκριση στις απαιτήσεις

του ISSB.

Η ομάδα προετοιμασίας θα προσανατολιστεί

προς την υποστήριξη της παγκόσμιας εφαρμογής των Προτύπων του ISSB, όσο αυτά θα αναπτύσσονται. Το WEF θέλει επίσης να αντλήσει από τη γνώση της ομάδας, προκειμένου να δημιουργήσει βιβλιοθήκη με παραδείγματα καλών πρακτικών, όπου θα μπορούν να στηριχθούν οι εταιρείες, καθώς θα εισέρχονται στη διαδικασία σύνταξης των εκθέσεων.

CFO & Finance Executive Conference της Gartner

Το διήμερο 31/05 και 01/06, πραγματοποιήθηκε το CFO & Finance Executive Conference της Gartner, στις ΗΠΑ.

Οι ομιλίες της 1η ημέρας εστίασαν στο πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η fintech για να επιτευχθεί ευκινησία και πώς μπορεί ένας οργανισμός να υιοθετήσει αποτελεσματικά την ΤΝ. Προτάθηκε η ιδέα της σύνθεσης διαφορετικών τεχνολογικών λύσεων (modular), με ευελιξία πειραματισμού στις καινοτόμες τεχνολογίες όπως η ΤΝ, χωρίς να καταργούνται οι σταθερές τεχνολογίες όπως το ERP. Τονίστηκε η ανάγκη να καταλάβει το κοινό πως η ΤΝ δεν είναι ανθρώπινη νοημοσύνη και πως είναι πολύ σημαντικό να διαχωρίσει κανείς τί μπορεί να τής εμπιστευθεί και τί όχι, ανεξαρτήτως πλαισίου, καθώς δεν μπορεί να κάνει κάθε τί που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος.

Ως προς την ενσωμάτωση της ΤΝ στην εταιρεία, όταν οι εργαζόμενοι αντιστέκονται, σημειώθηκε ότι οι εταιρείες που βάζουν την ΤΝ σε ρόλο συναδέλφου που βοηθά και στηρίζει τους εργαζόμενους, εξαπλασιάζουν την επιτυχία της ΤΝ και τριπλασιάζουν την εργασιακή ικανοποίηση.

Η 2η μέρα εστίασε στο πώς θα επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα από την ψηφιακή δαπάνη και πώς θα πειστούν οι λογιστές για την ψηφιακή στρατηγική.

Προκειμένου το τμήμα finance να μπορεί να ελέγχει τις δαπάνες ψηφιοποίησης, χρειάζεται ψηφιακή συνοχή στην εταιρεία και κεντρική διαχείριση των αναγκών. Αν δεν παρακολουθούνται σωστά οι δαπάνες τεχνολογίας, σε εταιρικό επίπεδο, δημιουργούνται «σιλό» που καταργούν κάθε πρόσθετη αξία, ενώ οδηγούν σε διπλές δαπάνες και κρυφά κόστη. Όλα τα διοικητικά στελέχη πρέπει να συνεργαστούν στην ψηφιακή διακυβέρνηση, με τον CFO να ελέγχει τη δαπάνη, σε συνεργασία με τον CIO.

Θέμα ομιλίας ήταν επίσης το πώς θα πειστούν οι λογιστές υπέρ της ψηφιακής στρατηγικής, δεδομένου ότι συνήθως είναι πιο συντηρητικοί σε αυτό το πεδίο. Ο σκεπτικισμός τους συχνά οφείλεται στον φόβο ότι το λογιστήριο θα καταλήξει πάλι να «καθαρίζει», άπαξ και αποτύχει μια ακόμη κακοσχεδιασμένη διαδικασία. Πρώτα απ’ όλα, ο επικεφαλής του finance οφείλει να αντιμετωπίσει ακριβώς αυτά τα προβλήματα που νιώθει το λογιστήριο ότι επωμίζεται. Έπειτα, σημειώθηκε ότι οι περισσότερες εταιρείες βάζουν πολύ ψηλά τις προσδοκίες από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, καμουφλάροντας τυχόν διαφωνίες μεταξύ τμημάτων, οι οποίες επιβραδύνουν τον μετασχηματισμό. Ο ομιλητής πρότεινε 3 βήματα για την αντιμετώπιση του φαινομένου: τον προσδιορισμό μετρήσιμων στόχων, τη δημιουργία προτύπου για όλες τις ψηφιακές πρωτοβουλίες και τη θέσπιση κριτηρίων για να έρχονται στην επιφάνεια περιστατικά μη ευθυγράμμισης.

εποχή από την πανδημία κι έπειτα, χαρακτηρίζεται από μεταβολές και ανακατατάξεις σε πολλά επίπεδα. Με τα νέα δεδομένα, άρχισε να αλλάζει και ο ρόλος του Controller, ο οποίος πλέον διευρύνεται πέρα από τις λογιστικές και χρηματοοικονομικές αναφορές. Η θέση επωμίζεται νέες

CFOS

ευθύνες σχεδιασμού, διοίκησης και αξιολόγησης, για τις οποίες θα χρειαστεί, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, δεξιότητες αποτελεσματικής ηγεσίας, ικανότητα ανάλυσης επιχειρηματικών διαδικασιών, αλλά και τεχνολογική γνώση για την επιλογή του κατάλληλου λογισμικού που θα βελτιώσει την παραγωγικότητα.

Επιπλέον, κρίσιμα χαρακτηριστικά θεωρούνται η προσαρμοστικότητα και η ικανότητα αναθεώρησης διαδικασιών, οι επικοινωνιακές δεξιότητες, η γνώση του κλάδου τους, καθώς και η εξαντλητική γνώση της εταιρείας τους. Προκειμένου να μπορέσει να εξελιχθεί σταδιακά ο Controller σε CFO και, κατ’ επέκταση, σε στρατηγικό εταίρο, οφείλει να χτίζει σχέσεις συνεργασίας με τον πελάτη του, να συγκρατεί τα κόστη, αλλά και να παρακολουθεί τον κύκλο των μετρητών, ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομος.

Ως προς τις λογιστικές και χρηματοοικονομικές εκθέσεις, οφείλει, επιπλέον, να τις μελετά και να τις αξιοποιεί, προκειμένου να βγάλει συμπεράσματα που θα τον βοηθήσουν να προτείνει μελλοντικές κινήσεις.

Σ

ύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Russell Reynolds Associates, καθώς διευρύνεται το πεδίο δράσης του CFO, παρατηρείται μετατόπιση από τον CFO του CPA προς τον στρατηγικό CFO στις ΗΠΑ. Πλέον, απαιτείται

από τον CFO να έχει επιχειρηματικό δαιμόνιο, αλλά και λειτουργικό προσανατολισμό, κάτι που τον σπρώχνει πιο πέρα από τα όρια της παραδοσιακής εκπαίδευσής του

στη λογιστική και τον έλεγχο. Σύμφωνα με τη μελέτη, ενώ κάποτε η κορυφαία εμπειρία για οικονομικό διευθυ-

ντή εισηγμένης περιλάμβανε προϋπηρεσία σε μία από τις «big four», αυτό σταδιακά αλλάζει, καθώς φθίνει πλέον

ο αριθμός των CFOs που ξεκινούν εκεί τη σταδιοδρομία τους, όπως φθίνει ομοίως ο αριθμός των CFOs με CPA. Αντιθέτως, το 2022, παρατηρήθηκε συχνότερα εμπειρία στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, ιδίως στην επενδυτική τραπεζική, πιθανώς λόγω της συνεχιζόμενης πίεσης για επικέντρωση σε στρατηγικές πρωτοβουλίες και ανάπτυξη μέσω Σ&Ε. Παράλληλα, ενώ αυξήθηκαν οι CFOs με MBA, από 42% το 2012, σε 48% το 2022, η δημοτικότητα του ΜΒΑ στις νεότερες γενιές, όπως οι millennials, σήμερα πέφτει. Ιστορικά, πολλοί κάτοχοι MBA ακολουθούσαν ρόλους στο finance, αλλά με την εξέλιξη της οικονομίας, έχουν στραφεί περισσότερο προς το πεδίο της τεχνολογίας που παρουσιάζει μεγάλο ρυθμό ανάπτυξης. Επιπλέον, πολλοί εργοδότες σήμερα δεν απαιτούν MBA για την προαγωγή σε ανώτερους ρόλους. Ωστόσο, από το 2022 μέχρι σήμερα, πάλι παρατηρείται μεταβολή, με

μικρότερη ζήτηση για εμπειρία στην επενδυτική τραπεζική. Αυτό, διότι οι εταιρείες εστιάζουν περισσότερο στην κερδοφορία και λιγότερο στις Σ&Ε και τις αρχικές δημόσιες προσφορές (IPO), ιδίως μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank. Στα επόμενα χρόνια, θα διαμορφωθεί εκ νέου το ιδανικό προφίλ του CFO. Ο CFO του μέλλοντος αναμένεται να αλλάξει ριζικά και να συνεχίσει να εξελίσσεται, σύμφωνα με την έρευνα, η οποία, για την επιλογή του σωστού νέου CFO, προτείνει τρία βήματα:

1. Προσδιορισμός προφίλ, για να είναι επιτυχής ο CFO

2. Διαμόρφωση εφικτών πλάνων ανάπτυξης και διαδοχής

3. Ευελιξία και συνεχής ενημέρωση

ΙΟΥΝΙΟΣ

ΑΛΛ Α ΖΟΥΝ ΟΙ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚ Ε Σ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦ Ε Σ ΤΩΝ

Ο διευρυμένος ρόλος του σύγχρονου Controller

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

Σύμφωνα με έρευνα της KPMG U.S. σε ανώτατα διοικητικά στελέχη, το 65% των ερωτηθέντων πιστεύει

ότι η γενετική ΤΝ θα επηρεάσει πολύ ή πάρα πολύ την εταιρεία του μέσα στα επόμενα 3-5 έτη, πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη αναδυόμενη τεχνολογία. Σχεδόν

ίσο ποσοστό (60%) δήλωσε ότι η εταιρεία του απέχει ακόμη 1-2 έτη από την υιοθέτηση γενετικής ΤΝ, ενώ λιγότεροι από τους μισούς δήλωσαν ότι έχουν την τεχνολογία, το προσωπικό και τη διακυβέρνηση που απαιτούνται για την επιτυχή υλοποίησή της.

Οι ερωτηθέντες αναμένουν ότι θα αφιερώσουν τους προσεχείς μήνες στην κατανόηση της λειτουργίας της νέας αυτής τεχνολογίας και στην επένδυση σε σχετικά εργαλεία, ενώ αναφέρουν το κόστος και την απουσία ξεκάθαρου business case ως τα 2 μεγαλύτερα εμπόδια για την υιοθέτηση γενετικής ΤΝ. Η κυβερνοασφάλεια με 81% και η ιδιωτικότητα δεδομένων με 78%, είναι οι μεγαλύτερες ανησυχίες τους.

Τεχνολογία που μεταμορφώνει και διαφοροποιεί

Σε ποσοστό 77%, τα στελέχη πιστεύουν ότι η γενετική ΤΝ θα έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στην ευρύτερη κοινωνία τα επόμε-

να 3-5 χρόνια, από οποιαδήποτε άλλη αναδυόμενη τεχνολογία.

Σε επίπεδο επιχείρησης, περίπου τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι θα επηρεάσει πολύ ή πάρα πολύ την καινοτομία, την τεχνολογική επένδυση και το customer success. Οι ερωτηθέντες πιστεύουν επίσης ότι θα έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στην έρευνα και ανάπτυξη, την ανάπτυξη προϊόντων και τα operations.

Αποκλίσεις μεταξύ κλάδων

Το 71% των στελεχών σε τεχνολογία, media και τηλεπικοινωνίες (TMT), και το 67% σε healthcare και life sciences (HCLS), θεωρούν ότι έχουν δώσει τη σωστή προτεραιότητα στη γενετική ΤΝ, ενώ μόνο το 30% στα καταναλωτικά και το λιανεμπόριο τη θέτει ως προτεραιότητα.

Εμπιστοσύνη, μέσω διαχείρισης κινδύνων και υπευθυνότητας

Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (72%) συμφωνεί ότι η γενετική ΤΝ μπορεί να παίξει καίριο ρόλο στην καλλιέργεια και διατήρηση της εμπιστοσύνης των ενδιαφερομένων μερών, αλλά σχεδόν οι μισοί (45%) δηλώνουν ότι μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εμπιστοσύνη, αν δεν υπάρχουν τα κατάλληλα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων.

Οι περισσότεροι πιστεύουν όμως, ότι οι οργανισμοί που την αξιοποιούν σωστά, θα έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη διαχείριση κινδύνων.

Παρά τις μεγάλες αλλαγές που αναμένουν, ελάχιστοι έχουν στην εταιρεία τους ομάδα επιφορτισμένη να αξιολογεί τους κινδύνους και να υλοποιεί σχετικές στρατηγικές, ενώ μόνο το 25% έχει μπει στη διαδικασία να θέσει τέτοιες στρατηγικές. Το 27% δηλώνει ότι δεν βλέπει την ανάγκη ακόμη για πρόγραμμα υπεύθυνης διακυβέρνησης αναφορικά με την τεχνητή νοημοσύνη.

Σύμφωνα με την KPMG, παρά τις μεγάλες ευκαιρίες που δημιουργεί, η ευκολία χρήσης και πρόσβασης της γενετικής ΤΝ μεγεθύνει τους σχετιζόμενους κινδύνους.

Ανθρώπινες σχέσεις και παραγωγικότητα

Οι ερωτηθέντες, σε μεγάλο ποσοστό (62%-72%), πιστεύουν

ότι θα φέρει ευκαιρίες για αύξηση της παραγωγικότητας, θα αλλάξει τον τρόπο εργασίας των ανθρώπων και θα ενθαρρύνει την καινοτομία.

Παράλληλα, περίπου 4 στους 10 πιστεύουν ότι ίσως οδηγήσει σε μειωμένες κοινωνικές συναναστροφές και ανθρώπινες σχέσεις με τους συνεργάτες τους, ενώ το ένα τρίτο ανησυχεί ότι θα αυξηθούν τα προβλήματα ψυχικής υγείας, λόγω άγχους για την απώλεια εργασίας και την αβεβαιότητα για το μέλλον.

Τί πιστεύουν οι επιχειρήσεις

για την επίδραση της γενετικής ΤΝ

Παρά τις μεγάλες ευκαιρίες

που δημιουργεί, η ευκολία

χρήσης και πρόσβασης

της γενετικής ΤΝ μεγεθύνει

τους σχετιζόμενους

κινδύνους

Η Α ΠΟΨΗ ΤΟΥ ΣΕΣΜΑ

Των ΒΑΣ Ι ΛΗ ΝΤΑΟΥΣ Α ΝΗ , Αντιπροέδρου ΔΣ ΣΕΣΜΑ

ΓΙ Α ΝΝΗ ΣΠΥΡ Ο ΠΟΥΛΟΥ, Μέλους ΔΣ ΣΕΣΜΑ

Η Άποψη των συμβούλων

Βρισκόμαστε προ της κύριας τουριστικής περιόδου στη χώρα μας, όπου, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία που έχουν καταγραφεί έως τώρα για το τρέχον έτος, φαίνεται πως για μια ακόμη χρονιά, ο τουρισμός θα αποτελέσει τον βασικό πυλώνα εσόδων για την εθνική μας οικονομία. Για το πρώτο τρίμηνο του 2023, η αύξηση των τουριστικών εσόδων είναι σημαντική και, με βάση το ισοζύγιο πληρωμών, οι εισπράξεις ήταν κατά 200 εκατ. ευρώ υψηλότερες σε σύγκριση με το 2022. Όμοια, και τα στοιχεία του Ελευθέριος Βενιζέλος και των περιφερειακών αεροδρομίων που έχουν αναδειχθεί αντίστοιχα, δείχνουν ότι το 2023 θα είναι καλύτερη χρονιά, ακόμη και σε σχέση με το 2019, με την επιβατική κίνηση να σημειώνει άνοδο 2,5% σε σχέση με τα προ πανδημίας νούμερα. Έτσι, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις και τις δύσκολες συνθήκες στην Ευρώπη, ιδιαίτερα λόγω της ενεργειακής κρίσης, διαφαίνεται ότι οι προοπτικές για τον τουρισμό είναι πολύ μεγάλες, με το αισιόδοξο σενάριο να δείχνει έσοδα 18,5 δισ. ευρώ. Η συνεχής αύξηση της τουριστικής κίνησης καταδεικνύει παράλληλα και την ανάγκη για τη βελτιστοποίηση των δημόσιων και ιδιωτικών τουριστικών υποδομών, με τρόπο που και οι τουριστικές υπηρεσίες να παρέχονται από τις επιχειρήσεις του κλάδου με γνώμονα την πλήρη ικανοποίηση των επισκεπτών, την ανάπτυξη νέων μορφών τουρισμού, όπως ο οικολογικός τουρισμός ή ο τουρισμός ευεξίας, την αύξηση της δαπάνης ανά ημέρα, αλλά και την ακόμα μεγαλύτερη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου, λαμβάνοντας υπόψη και τις τάσεις που έχουν αναδειχθεί ιδιαίτερα μετά την περίοδο της πανδημίας. Οι προσπάθειες που έχουν αναληφθεί από πλευράς κυβέρνησης μέσω νομοθετικών παρεμβάσεων, για τη βελτιστοποίηση δημοσίων υποδομών (αεροδρόμια, τουριστικοί λιμένες), είναι πολύ θετικό στοιχείο συμβολής στην ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος.

Σαφώς και απαιτείται περαιτέρω προσπάθεια για την απλοποίηση αδειοδοτήσεων και για τη μείωση της γραφειοκρατίας από τους εμπλεκόμενους φορείς. Παράλληλα, θα πρέπει να επιταχυνθεί η ενίσχυση δημοσίων έργων υποδομών, που αφορούν τη διαχείριση προορισμών, την αναβάθμιση των τουριστικών λιμένων, την ανάδειξη και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς κ.ά., με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Οι ιδιωτικές τουριστικές υποδομές έχουν στη διάθεσή τους πόρους για βελτιστοποίηση, τόσο από δράσεις του ΤΑΑ, όσο και από τον Αναπτυξιακό Νόμο (Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων). Ήδη βρίσκεται στον αέρα ανοικτή πρόσκληση με 150 εκατ. ευρώ διαθέσιμα για την ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων (β’ κύκλος ενίσχυσης), όσο και από σχεδιαζόμενους πόρους του ΕΣΠΑ 2021-2027 που θα διοχετευθούν σε ειδικές δράσεις για την ενίσχυση νέων τουριστικών επενδύσεων.

Κατά συνέπεια, με στοχευμένες ενέργειες, με επιχειρηματικά και στρατηγικά σχέδια ώριμα και με διαθέσιμους πόρους που είναι ήδη δρομολογημένοι από όλες τις σχετικές πηγές χρηματοδότησης, είναι εφικτή η βελτιστοποίηση των τουριστικών υποδομών, ώστε η μετάβαση στις νέες συνθήκες παροχής τουριστικών υπηρεσιών να πραγματοποιηθεί άμεσα. Με τον τρόπο αυτό, οι τουριστικές υποδομές θα ξεφύγουν από τα παραδοσιακά στερεότυπα προηγούμενων δεκαετιών και θα οδηγήσουν στη μετάβαση προς ένα σύγχρονο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης.

Οι εταιρείες-μέλη του ΣΕΣΜΑ, με την παροχή της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας που διαθέτουν προς τους πελάτες του Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, συμμετέχουν ουσιαστικά στη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για την ολοκληρωμένη υποστήριξη στην ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος.

Τουριστική Ανάπτυξη και βελτιστοποίηση υποδομών

Του ΝΙΚΟΥ ΑΥΛΩΝΑ, Αντιπροέδρου Ινστιτούτου CRI / Προέδρου Κέντρου Αειφορίας (CSE)

Αυτό

Τα θέματα που αφορούν τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των επιχειρήσεων εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς παγκοσμίως, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο προσκήνιο τα διεθνή κριτήρια ESG, που σχετίζονται με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, με τον αριθμό των επιχειρήσεων που τα εντάσσουν στη στρατηγική τους να αυξάνεται εκθετικά. Το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης CRI, το 2009 που ξεκίνησε τη λειτουργία του, ήταν ο πρώτος φορέας που έφερε τα κριτήρια ESG στις ελληνικές επιχειρήσεις, καθώς, μέσω του Δείκτη CR Index, εξετάζει 100 περιβαλλοντικά, κοινωνικά και κριτήρια εταιρικής διακυβέρνησης που προέρχονται από τον πρωτοπόρο οργανισμό Business in the Community (BITC), ο οποίος τελεί υπό τη σκέπη του Βασιλιά Κάρολου.

Ο Δείκτης CR Index είναι ένα στρατηγικό, διοικητικό εργαλείο

που δίνει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις και οργανισμούς να αξιολογήσουν ανεξάρτητα τις ενέργειές τους στα θέματα ESG και να συγκρίνουν τις πρακτικές τους με τις πρακτικές αξιόλογων εταιρειών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στα 15 χρόνια λειτουργίας του έχει υποστηρίξει περισσότερες από 80 ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις από 12 διαφορετικούς κλάδους, που αντιπροσωπεύουν παραπάνω από το 20% του ΑΕΠ της χώρας μας, να ενσωματώσουν αποτελεσματικά και μετρήσιμα υπεύθυνες πρακτικές στη στρατηγική τους.

Για τις εταιρείες που θέλουν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην Εταιρική Υπευθυνότητα και στα κριτήρια ESG, το Ινστιτούτο έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια ένα ειδικό διαγνωστικό εργαλείο, το CRI Pass, σε συνεργασία με ανεξάρτητους ειδικούς και με βάση διεθνή standards και πρακτικές. Ήδη, περισσότερες από 25 ελληνικές, αλλά και πολυεθνικές εταιρείες, έχουν συμμετάσχει στο CRI Pass.

Η σημασία του CR Index

Ο Δείκτης CR Index αποτελείται από περίπου 100 αυστηρά κριτήρια που εναρμονίζονται με τις σύγχρονες απαιτήσεις ESG, όπως έχουν τεθεί από τις ευρωπαϊκές, αλλά και εθνικές νομοθεσίες και τα διεθνή standards.

Η συμμετοχή στον Δείκτη έχει πολλαπλά οφέλη για τις επιχειρήσεις. Τα αποτελέσματα του CR Index παρέχουν ουσιώδεις και ακριβείς αποδείξεις για την ποιότητα διοίκησης μίας επιχείρησης, καθώς και έναν πολύ καλό οδηγό σχετικά με τα σημεία όπου θα πρέπει να εστιάσουν, ώστε να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στα κριτήρια ESG. Παράλληλα, οι εκθέσεις (feedback reports) που παραλαμβάνουν, αποτελούν εργαλείο παρακολούθησης της προόδου τους και προσδιορίζονται περιπτώσεις ρίσκου, αλλά και ευκαιριών και σημείων προς βελτίωση που αφορούν την επιχείρηση. Οι εταιρείες που συμμετέχουν στον Δείκτη, μπορούν, σε συνδυασμό με άλλα στρατηγικά εργαλεία όπως π.χ. η Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης, να θέσουν ξεκάθαρους στόχους, να βελτιώσουν τη φήμη και την εικόνα τους και να αυξήσουν τα επίπεδα διαφάνειας και λογοδοσίας, ζητήματα που αποτελούν πρωταρχικό αίτημα από τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders). Ειδικά τώρα που τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λαμβάνουν υπόψη τις πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης για δάνεια και εγκρίσεις επενδυτικών πλάνων, τα κριτήρια ESG και η ενσωμάτωσή τους στην εταιρική στρατηγική, έχουν αποκτήσει ιδιαίτερα βαρύνουσα σημασία.

Η δε πιστοποίηση CRI Pass, έχει βοηθήσει τις εταιρείες στη δημιουργία μιας άρτιας Έκθεσης Βιώσιμης Ανάπτυξης, στην εναρμόνισή τους με τα ελάχιστα κριτήρια ESG, αλλά και με διεθνή standards όπως τα GRI, UN Global Compact, UN Sustainable Development Goals, καθώς και τη νομοθεσία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών δεδομένων.

Η πορεία και τα αποτελέσματα των εταιρειών που συμμετέχουν στην αξιολόγηση του CR Index ή και την πιστοποίηση CRI Pass, αποδεικνύουν έμπρακτα ότι η συμμετοχή τους στον Δείκτη έχει συμβάλει, τόσο στη βελτίωση των επιδόσεών τους στα διεθνή κριτήρια αξιολόγησης, όσο και στη θεμελίωση σχέσεων εμπιστοσύνης με τα ενδιαφερόμενα μέρη τους. Να τονίσουμε επίσης ότι η αξιολόγηση του CR Index υποστηρίζει την καλύτερη ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG εσωτερικά, που οδηγεί σε πλήρη συμμόρφωση με τα κριτήρια που έχουν θεσπίσει οι τράπεζες για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, βάσει των νέων νομοθεσιών και απαιτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Ο CR Index, εργαλείο για την ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG