Finance pro τεύχος 29

ACCA: μία επαγγελματική

πιστοποίηση, αναρίθμητες

ευκαιρίες

Αναστασία Χαλκίδου, ACCA Global Council Member

Γιάννης Χατζηθεοδοσίου: Είναι αναγκαίο να επενδύσουµε

στοχευµένα στην πρόοδο των µικροµεσαίων επιχειρήσεων

Γιώργος Λάµπρου: Η Οικονοµική ∆ιεύθυνση

είναι ο «συγκυβερνήτης» της επιχείρησης

ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ

HEAD OF BUSINESS UNIT

Βασίλης Καφίρης

AΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Γιώργος Δημοσθένους

ΣΥΝΤΑΞΗ

Κατερίνα Τσιτούρα, Ελίκα Ροζάκη

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ

Νάντια Σουφλή

ΥΠΕΥΘΥΝH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Hλιάνα Κέρπου ikerpou@boussias.com

ΥΠΟΔΟΧH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Ρούλη Σαμίου rsamiou@boussias.com

ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ

News & updates

SoftOne: Αύξηση 33% της κερδοφορίας του ομίλου το 2022

Cover story

Αναστασία Χαλκίδου, ACCA Global Council Member: ACCA: μία επαγγελματική πιστοποίηση, αναρίθμητες ευκαιρίες

Financial Files

n Οι λογιστές κερδίζουν το στοίχημα της ψηφιακής εποχής με «όπλο»

την επιμόρφωση

n Factoring: Το εναλλακτικό χρηματοοικονομικό εργαλείο

n Ο κομβικός ρόλος του CFO στην εφαρμογή των αρχών ESG

n Ελληνική Οικονομία: Στην τελική ευθεία για την επενδυτική βαθμίδα, αγκάθι ο πληθωρισμός τροφίμων

n Το ακίνητο παραμένει σταθερή και ασφαλής επένδυση για τον CFO

Interview

Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου

Αθηνών: Είναι αναγκαίο να επενδύσουμε στοχευμένα στην πρόοδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Interview

Γιώργος Λάμπρου, Chief Financial Officer, Nova: Η Οικονομική Διεύθυνση είναι ο «συγκυβερνήτης»

Insights

Αλέξανδρος Καρβουτζής

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

Κορνήλιος Σαραντίογλου

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

Βίκη Θεοδωρίδου vtheodoridou@boussias.com

ΛΟΓΙΣΤHΡΙΟ

Κωσταντίνος Χασιώτης

ΕΚΔΟΤΗΣ

Μιχάλης Μπούσιας

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

Κατερίνα Πολυμερίδου

GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR

Λήδα Πλατή

ΕΤΗΣΙA ΣΥΝΔΡΟΜH: €99

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ

Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα

Τ.Κ. 115 24

Κτίριο Cosmos Center

Τ.: 210 710 2452

Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-0184

ISSN: 2732-7159

Τoυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ

Οπαρατεταμένος καύσωνας και οι πυρκαγιές που ταλαιπωρούν όλη τη χώρα μας είναι επί μέρες στο προσκήνιο της επικαιρότητας. Η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι για μια ακόμη χρονιά εκτεταμένη και η επόμενη μέρα απαιτεί σχέδιο για την αναγέννηση των περιοχών αυτών, την ενίσχυση των πληγέντων και την ενίσχυση των επιχειρήσεων που καταστράφηκαν. Η οικονομία κατά τα λοιπά διατηρεί τη θετική της δυναμική και, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ, η ετήσια ανάπτυξη για το 2023 θα είναι 2,4%, ενώ αναμένεται σημαντική αύξηση των επενδύσεων. Ως προς τις συνιστώσες, οι επενδύσεις αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη, με ετήσια αύξηση 4% (πάγιες επενδύσεις 10,0%), σε συνδυασμό με μια σχετικά ανθεκτική, αν και σαφώς ηπιότερη, αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%. Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται μικρή βελτίωση του υψηλού ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως το 2023 κατά 4,5% και 3,3% αντιστοίχως. Ο γερμανικός οίκος αξιολόγησης Scope Ratings, ο οποίος αναμένεται να ανακοινώσει τη νέα αξιολόγησή του για την ελληνική οικονομία στις 4 Αυγούστου, αναμένει πως η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα κυμανθεί στο 2,3% εφέτος (έναντι 1,2% που προέβλεπε τον Δεκέμβριο) και 1,6% το 2024, με το δημόσιο χρέος ως προς ΑΕΠ να υποχωρεί στο 161,2% και 154% αντίστοιχα, φθάνοντας μάλιστα στο 142,2% το 2028, κάτι που σημαίνει πως θα έχει υποχωρήσει κατά 64,1 ποσοστιαίες μονάδες από το ιστορικό υψηλό του 206,3% του ΑΕΠ του 2020. Ο συγκεκριμένος οίκος αναμένει την πιστοποίησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να αποτελέσει τον πέμπτο οίκο αξιολόγησης που θα θεωρείται επιλέξιμος. Για τη χώρα μας θα ήταν θετική είδηση να γίνει αυτό άμεσα, καθώς η Scope Ratings διάκειται θετικά απέναντι στη χώρα μας και δεν αποκλείεται να δώσει στις 4 Αυγούστου το πράσινο φως για την αναβάθμιση της οικονομίας μας, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Σε κάθε περίπτωση, όπως θα διαβάσετε στο ρεπορτάζ μας για την ελληνική οικονομία, με βάση τις εκτιμήσεις της νέας κυβέρνησης, η επενδυτική βαθμίδα αναμένεται να εξασφαλιστεί, εκτός απροόπτου, έως το τέλος του έτους. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέτει ως προϋπόθεση για την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας τη θετική αξιολόγηση από τουλάχιστον έναν οίκο από τους τέσσερις (S&P, Moody’s, Fitch και DBRS). Φιλοξενούμε συνέντευξη του Πρόεδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, ο οποίος μας λέει, μεταξύ άλλων, πως η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, παρότι αποτελεί την «ατμομηχανή» της οικονομίας, έχει περιορισμένη πρόσβαση στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ. Ο Γιώργος Λάμπρου, CFO της Nova, μιλά στο FinancePro για τον ρόλο της οικονομικής διεύθυνσης στο σύγχρονο επιχειρείν, για την επίδραση του ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά και για τους κινδύνους που κρύβει μια κίνηση εξαγοράς ή συγχώνευσης. Στο τεύχος μας έχουμε αφιερώματα στην εκπαίδευση των λογιστών, στο Factoring, στον κομβικό ρόλο του CFO στην εφαρμογή των αρχών ESG, στο real estate, insights, αλλά και ενδιαφέροντα άρθρα. Καλή ανάγνωση.

SoftOne: Αύξηση 33%

της κερδοφορίας

του ομίλου το 2022

σχυρές επιδόσεις και θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης κατέγραψε και

το 2022 ο Όμιλος SoftOne, που στοχεύει στην παροχή καινοτόμων ψηφιακών λύσεων με υψηλή προστιθέμενη αξία, τόσο για το δίκτυο των συνεργατών του Ομίλου, όσο και τις επιχειρήσεις της αγοράς. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων, για μία ακόμη χρονιά, σημαντική άνοδο παρουσίασαν όλοι οι δείκτες απόδοσης του Ομίλου, συμπεριλαμβανομένων του κύκλου εργασιών που αυξήθηκε κατά 40,7% (αγγίζοντας τα 36,2 εκατ. ευρώ) και της κερδοφορίας EBITDA που εμφάνισε αύξηση 33% (8,3 εκατ. ευρώ). Αναφορικά με το πρώτο 3μηνο του 2023, ο κύκλος εργασιών έχει διαμορφωθεί στα 11 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 40,8%, ενώ αντίστοιχα η κερδοφορία ανήλθε στα 4,6 εκατ. ευρώ, μια αύξηση της τάξεως του 42,6%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το 2023, ο Όμιλος SoftOne υπολογίζει ότι ο κύκλος εργασιών θα διαμορφωθεί στα 49 εκατ. ευρώ, με EBITDA 12,8 εκατ. ευρώ, θέτοντας τις βάσεις για ακόμη πιο ισχυρές επιδόσεις και το 2024. Επιπλέον, εκτιμάται ότι η συμμετοχή των Cloud υπηρεσιών θα εκτοξευθεί στο 57% το 2023, σημειώνοντας

αύξηση 64%. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το 2022, τα επαναλαμβανόμενα

έσοδα (recurring revenue) ξεπέρασαν το 75% του συνολικού κύκλου εργασιών, επιβραβεύοντας πρακτικά τη διαχρονική επένδυση του

Ομίλου SoftOne στο Cloud και το μοντέλο Software-as-a-Service (SaaS).

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Εταιρειών SoftOne, κ. Πάνος Μαρτίνης, δήλωσε: «Τα εξαιρετικά οικονομικά αποτελέσματα του 2022, αλλά και η θετική εξέλιξη των δεικτών και κατά την τρέχουσα χρονιά, πιστοποιούν με τον πλέον εμφατικό τρόπο την ηγετική θέση του Ομίλου SoftOne, ως απόρροια του μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού και της ισχυρής διαφοροποίησης του επιχειρηματικού του μοντέλου. Με εχέγγυα την τεχνολογική καινοτομία, το ισχυρότερο δίκτυο συνεργατών, τις στοχευμένες εξαγορές και στρατηγικές συνεργασίες με εδραιωμένες εταιρείες εξειδικευμένων εφαρμογών λογισμικού, ο Όμιλος SoftOne οδηγεί σταθερά τις εξελίξεις στην εγχώρια αγορά του business software, παράγοντας υψηλή αξία για όλα τα μέλη του οικοσυστήματός του. Πιστοί στο στρατηγικό μας πλάνο, συνεχίζουμε δυναμικά να αναπτύσσουμε best-in-class προϊόντα και υπηρεσίες που καθιστούν τον Όμιλο SoftOne τον κορυφαίο 360ο πάροχο λύσεων ψηφιακού μετασχηματισμού στην ελληνική αγορά».

EPSILON NET:

ΤΑ 150 ΕΚ. ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2025

O Όμιλος Epsilon Net, με βάση την υφιστάμενη δυναμική του, τα δεδομένα της αγοράς και τα αναπτυξιακά

σχέδια που έχουν ήδη ξεκινήσει, θα συνεχίσει να εμφανίζει ισχυρά ποσοστά αύξησης πωλήσεων για την τριετία 2023-2025, τόνισε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου, Ιωάννης Μίχος, κατά τη γενική συνέλευση των μετόχων. Μεσοπρόθεσμος στόχος της διοίκησης είναι οι συνολικές πωλήσεις του Ομίλου την τριετία να διπλασιαστούν (έναντι των πωλήσεων του 2022) και να ανέλθουν, στο τέλος του 2025, στα 150 εκατ. ευρώ. Ο κ. Μίχος προχώρησε σε συνοπτική καταγραφή των οικονομικών επιδόσεων του Ομίλου για το 2022 και αναφέρθηκε σε σημαντικές εξελίξεις, όπως η στρατηγική συνεργασία με τον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας και οι στοχευμένες εξαγορές του Ομίλου. Η διοίκηση προβλέπει ότι θα συνεχιστεί η επίτευξη υψηλών ρυθμών κερδοφορίας, με το περιθώριο EBITDA να κινείται ετησίως σε επίπεδο άνω του 30%. Στο πλαίσιο των γενικότερων τεχνολογικών εξελίξεων παγκοσμίως και του συνεχιζόμενου ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, η επίτευξη του στόχου πωλήσεων αναμένεται να στηριχθεί στην εξέλιξη του χαρτοφυλακίου στους τομείς Business Software & eCommerce, στην ενίσχυση του ολοκληρωμένου οικοσυστήματος προστιθέμενης αξίας και την παροχή «all in one solution» στους τελικούς πελάτες, στη σταδιακή ανάπτυξη των εργασιών στο εξωτερικό, στην υλοποίηση του προγράμματος εξαγορών, στην αξιοποίηση των χρηματοδοτικών προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και στην εφαρμογή σε τεχνικό & επιχειρησιακό επίπεδο της ολοκληρωμένης συμφωνίας με τον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας, αξιοποιώντας τις καινοτόμες δυνατότητες των τεχνολογικών συστημάτων «Embedded Finance» και «Banking as a Service». Η διοίκηση εκτιμά ότι η επιτυχημένη εκτέλεση του επιχειρηματικού σχεδίου το 2022, τα θετικά αποτελέσματα του α' τριμήνου του 2023, το δυναμικό πρόγραμμα εξαγορών και τα αναμενόμενα οφέλη από τα προϊόντα & τις υπηρεσίες που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Εθνική Τράπεζα, αποτελούν τις βάσεις για τον νέο αναπτυξιακό κύκλο του ομίλου στην Ελλάδα και το εξωτερικό για την περίοδο 2023-2025.

ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ, ΣΤΟΧΟΣ

Η ΤΖΕΝΗ ΠΑΝΟΥ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ TAX SERVICES ΤΗΣ GRANT THORNTON

H Grant Thornton στην Ελλάδα ενισχύει

την ομάδα της, εντάσσοντας στο δυναμι-

κό της την Τζένη Πάνου, η οποία αναλαμ-

βάνει Head of Tax Services. Η ένταξή της

στην Grant Thornton αποσκοπεί, σύμφωνα

με την εταιρεία, στην περαιτέρω ανάδειξη

της εξειδίκευσης που διαθέτει όλα αυτά τα χρόνια ο οργανισμός στον τομέα των Φορολογικών Υπηρεσιών. Tο τμήμα Tax Services της Grant Thornton παρέχει υπηρεσίες σε επιχειρήσεις και ιδιώτες σε όλα τα θέματα φορολογίας, είτε επί συγκεκριμένων υποθέσεων, είτε στη βάση συνεχούς και σταθερής φορολογικής υποστήριξης. Η Τζένη Πάνου, ως δικηγόρος με εξειδίκευση στο φορολογικό δίκαιο, έχει παράσχει υπηρεσίες φορολογικού συμβούλου σε μεγάλες πολυεθνικές και ελληνικές επιχειρήσεις, καθώς και σε ιδιώτες πελάτες, καλύπτοντας ευρύ φάσμα φορολογικών θεμάτων, ενώ είναι και μέλος της Φορολογικής Επιτροπής του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου και του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών.

Η Entersoft εξαγόρασε

την SW RetailSoft

Η Entersoft απέκτησε το 100% των μετοχών της SW RetailSoft. Η εξαγορά εντάσσεται στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού της Entersoft για επέκταση της παρουσίας της στον χώρο του λογισμικού εντατικής λιανικής, και ιδιαίτερα στην αγορά των super markets, mini markets και πολυκαταστημάτων. Η εταιρεία, όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση, διαθέτει ισχυρή τεχνογνωσία στην υλοποίηση έργων και στην υποστήριξη 24/7 απαιτητικών οργανισμών λιανικής, καθώς και πανελλαδικό δίκτυο συνεργατών που αριθμεί περισσότερους από 40 συνεργάτες. Στο πελατολόγιό της εντάσσονται μερικές από τις μεγαλύτερες αλυσίδες super market της χώρας. Ο συνολικός τζίρος για το σύνολο του 2022

ανήλθε σε περίπου 1,45 εκ ευρώ, ενώ τα EBITDA ανήλθαν σε 200.000 ευρώ. Η εταιρεία εμφανίζει θετικό καθαρό ταμείο. Το συμφωνηθέν τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 1,2 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, συμφωνήθηκε η καταβολή earnout bonus

ανάλογα με την επίτευξη στόχων εσόδων και κερδοφορίας

για το έτος 2023. Η εξαγορά θα χρηματοδοτηθεί από ίδιους πόρους της Entersoft.

ACCA (Ένωση Ορκωτών Εγκεκριμένων Λογιστών) Ελλάδας διοργάνωσε πρόσφατα τελετή υποδοχής νέων μελών για να αναγνωρίσει και να καλωσορίσει τα νέα μέλη της και να βραβεύσει τους φοιτητές με τις υψηλότερες βαθμολογίες στις εξετάσεις της. Ο Αντιπρόεδρος της ACCA Ronnie Patton, απευθυνόμενος στα νέα μέλη, τα διαβεβαίωσε ότι, ανεξάρτητα από το πώς αλλάζει το τοπίο τα επόμενα χρόνια -και θα αλλάξει-, η ACCA θα είναι εκεί μαζί τους, προσφέροντας όλη τη βοήθεια, τις συμβουλές και την υποστήριξη που θα μπορούσαν να χρειαστούν, μέσω των συνεχώς διευρυνόμενων εκπαιδευτικών πόρων της ACCA, τις καλύτερες θέσεις εργασίας και σταδιοδρομίας του επαγγέλματος, την καινοτόμο έρευνα ή την πρόσβαση στο ευρύτερο και πιο ποικίλο επαγγελματικό λογιστικό δίκτυο στον κόσμο.

Στην εκδήλωση μίλησε επίσης ο κ. Δημήτρης Κουτσόπουλος εκ μέρους του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (Σ.Ο.Ε.Λ.), ως μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου του Σ.Ο.Ε.Λ., με το οποίο η ACCA συνεργάζεται στη βάση του Κοινού Σχήματος Εξετάσεων - Joint Examination Scheme (JES). Χαιρετισμό απέστειλε και ο κ. Παναγιώτης Γιαννόπουλος, Πρόεδρος Ε.Λ.Τ.Ε. (Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων). Ακολούθησε χαιρετισμός της κας Andreia Stanciu, Επικεφαλής της ACCA Νοτίου Ευρώπης, η οποία καλωσόρισε τους καλεσμένους στην οικογένεια μελών της ACCA που συνεχώς μεγαλώνει.

Ομιλήτρια της βραδιάς, η κα Αναστασία Χαλκίδου, Μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου της ACCA, Διευθύντρια και Συνιδρύτρια της εταιρείας Quantum BITS, η οποία στην ομιλία της μίλησε για τους σημαντικούς σταθμούς της μέχρι σήμερα καριέρας της και τον τρόπο που η ACCA της παρείχε τα εχέγγυα για να επιτύχει ως επαγγελματίας. Παρευρέθηκαν επίσης υψηλά στελέχη από τις σημαντικότερες ελεγκτικές εταιρείες παγκοσμίως, που βρίσκονται στο δίκτυο συνεργασίας της ACCA, όπως οι Deloitte, KPMG, Ernst & Young, PwC, Grant Thornton, SOL Crowe και Mazars, οι οποίοι με τη σειρά τους προσήλθαν στο βήμα και συνεχάρησαν τα νέα μέλη.

Η ACCA (Ένωση Ορκωτών Εγκεκριμένων Λογιστών)

υποδέχθηκε τα νέα μέλη της

Τ

η θέση του Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών Εταιρείας και

Ομίλου Intrakat ανέλαβε πρόφατα ο

Κώστας Αδαμόπουλος, με καθήκο-

ντα την άσκηση της συνολικής οι-

κονομικής διαχείρισης της Intrakat

και των θυγατρικών της εταιρειών.

Ο κ. Αδαμόπουλος διαθέτει μακρά

διαδρομή στον τομέα των χρηματο-

οικονομικών υπηρεσιών και ιδιαίτε-

ρα μεγάλη εμπειρία στον τραπεζικό

κλάδο, στον οποίο έχει απασχοληθεί κατά το μεγαλύτερο κομμάτι της εικοσιπενταετούς επαγγελματικής του πορείας. Συγκεκριμένα, έχει αναλάβει σημαντικές θέσεις ευθύνης σε κορυφαία χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας, αλλά και σε εταιρείες του ευρύτερου κλάδου των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, έχοντας -μεταξύ άλλων- διατελέσει Διευθυντής Στρατηγικής, Επενδυτικών Σχέσεων και Οικονομικής Ανάλυσης του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς και Βοηθός Γενικός Διευθυντής και Επικεφαλής Στρατηγικών Συναλλαγών της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Έχει αποκομίσει πολύ μεγάλη εμπειρία σε ένα ιδιαίτερα ευρύ πεδίο τομέων όπως η στρατηγική, οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές, η εταιρική χρηματοδότηση, οι επενδυτικές σχέσεις, η οικονομική διαχείριση κ.λπ.

Ο Ηλίας Βυζάς ανέλαβε επικεφαλής των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της EY στην Ελλάδα.

Ο Ηλίας Βυζάς ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στην ΕΥ το 2007. Από το 2013, διευθύνει το Κέντρο Αριστείας της EY για Data, Analytics & AI, στην Αθήνα, ενώ είναι υπεύθυνος και για την ανάπτυξη των δυνατοτήτων του οργανισμού σε θέματα Data, Analytics & AI στην περιοχή Κεντρικής, Ανατολικής, Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας (CESA). Παράλληλα, είναι Επικεφαλής Τεχνολογικών Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της EY στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και του Τομέα Προηγμένης Βιομηχανίας και Κινητικότητας (Συμβουλευτικές Υπηρεσίες) της EY στην περιοχή CESA και στην Ελλάδα.

3Ο BUSINESS FINANCE IN ACTION

Το συνέδριο διαμοιρασμού καλών πρακτικών

στην Οικονομική Διοίκηση

Το καθιερωμένο συνέδριο «Business Finance in Action»

είναι προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί για τρίτη συνεχόμενη φορά και πρώτη φορά δια ζώσης μετά την πανδημία, στις 26 Σεπτεμβρίου, στο αμφιθέατρο OTEAcademy.

Εκεί αναμένεται να συναντήσουν τους 30+ ομιλητές του συνεδρίου περισσότερα από 200 οικονομικά στελέχη επιχειρήσεων και να διαμοιραστούν σύγχρονες πρακτικές στην οικονομική διοίκηση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομικής λειτουργίας, τη βελτίωση της κερδοφορίας και του ρυθμού ανάπτυξης, την αύξηση της ρευστότητας και τη μείωση κόστους, τον σχεδιασμό και υλοποίηση επιτυχημένων εξαγορών και συγχωνεύσεων κ.ά..

Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις τάσεις που διαμορφώνουν το οικονομικό επάγγελμα

σήμερα και τις πρακτικές που μπορούν να εφαρμόσουν στην επιχείρησή τους, καθώς και να γίνουν μέλη μιας εξελισσόμενης κοινότητας οικονομικών στελεχών. Το 3ο Business Finance in Action διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ) και του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών (ΣΕΟΔΙ).

Πληροφορίες στο www.financeinaction.gr.

ΕΡΧΕΤΑΙ ΤΟΝ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ ΤΟ

Νέος Οικονομικός Διευθυντής του Ομίλου

Intrakat, ο Κώστας

Αδαμόπουλος

Ο ΗΛΙΑΣ ΒΥΖΑΣ, ΝΕΟΣ

ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ

ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ EY ΕΛΛΑΔΟΣ

ην καθοριστική συμβολή της διαδικασίας των προμηθειών στην πορεία ανάπτυξης των επιχειρήσεων, αλλά και τη σημασία της ψηφιοποίησής τους, ανέδειξε η πρώτη μεγάλη πρωτογενής έρευνα για τον κλάδο στην Ελλάδα, με τίτλο «The State of Procurement Management in 2023». Η έρευνα διεξήχθη από τις εταιρείες BOUSSIAS, cosmoONE και Verallis, σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών Global Link, στην οποία υπέβαλαν τις απαντήσεις τους 320 στελέχη, αναφορικά με τις εξελίξεις, τις προκλήσεις και τις προτεραιότητες του Procurement Management στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματά της παρουσιάστηκαν στο συνέδριο Procurement Conference 2023 powered by cosmoONE και Verallis, που διοργανώθηκε από την Boussias Events, με τη συμμετοχή περισσότερων από 200 στελέχη του κλάδου. Στις προτεραιότητες για τους επόμενους 12 μήνες, τα τμήματα προμηθειών έφεραν στην πρώτη θέση (69%) την ανάγκη μείωσης του κόστους προμηθειών, με την αύξηση του επιπέδου λειτουργικής αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας (57%), αλλά και τον ψηφιακό μετασχηματισμό (48%) να ακολουθούν. Οι συνέπειες του ρωσο-ουκρανικού πολέμου φαίνεται πως απασχολούν τα στελέχη των τμημάτων προμηθειών: Το 81% έθεσε ψηλά στη λίστα των προκλήσεων τον πληθωρισμό και την αύξηση των τιμών προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ το 40% επεσήμανε ως σημαντική πρόκληση τις ελλείψεις πρώτων υλών. Αντίστοιχα, το 42% των στελεχών τόνισε την ανάγκη ψηφιοποίησης των διαδικασιών. Οι εταιρείες, σύμφωνα με την έρευνα, κατατάσσουν στα κορυφαία οφέλη της ψηφιοποίησης, κατά 66%, τη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα της πληροφορίας σε όλα τα στάδια της προμήθειας, μαζί με τη δυνατότητα που προσφέρει η τεχνολογία για έγκυρο reporting, ανά πάσα στιγμή. Το 57% επίσης ξεχώρισε τη συμβολή της ψηφιοποίησης στην εξοικονόμηση κόστους των προμηθειών, ενώ άλλοι παράγοντες που επισημάνθηκαν, ήταν η αποτελεσματική συμβολή των ψηφιακών μέσων στη διαχείριση κρίσεων και κινδύνου και η δίκαιη μεταχείριση των προμηθευτών (38%), αλλά και η αντιμετώπιση φόρτου εργασίας (37%).

Επιτυχής εφαρμογή των ψηφιακών λύσεων

Σχετικά με την επιτυχημένη εφαρμογή των ψηφιακών λύσεων, το 63% φαίνεται ότι βασίζεται στην ενεργή υποστήριξη από όλους τους εμπλεκομένους εσωτερικά, ενώ το 56% θεωρεί ότι πρέπει να υποστηρίζονται αντίστοιχα από την κουλτούρα της επιχείρησης. Το 52% θεωρεί ότι η επιτυχία των ψηφιακών λύσεων εξαρτάται από την προσαρμογή των

υφιστάμενων διαδικασιών και συστημάτων σε αυτές, ενώ το 43% σημειώνει ότι προϋπόθεση για την επιτυχία είναι η επιλογή του κατάλληλου προμηθευτή ή του κατάλληλου ψηφιακού εργαλείου.

Πολυεθνικές vs. ελληνικές εταιρείες

Στον τομέα της ψηφιοποίησης των διαδικασιών, οι θυγατρικές των πολυεθνικών εταιρειών, που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, προηγούνται σε σχέση με τις ελληνικές εταιρείες. Το 84% των ερωτώμενων που εργάζονται για πολυεθνικές, δήλωσε πως φαίνεται ότι έχει προχωρήσει στην ψηφιοποίηση της διαχείρισης παραγγελιών και τιμοκαταλόγων (αν και το 28% δήλωσε ελλιπή κάλυψη των αναγκών). Αντίστοιχα, το 70% των ελληνικών εταιρειών δήλωσε ότι έχει ψηφιοποιήσει τη διαχείριση παραγγελιών και τιμοκαταλόγων (με το 34% να δηλώνει ελλιπή κάλυψη αναγκών από το υφιστάμενο σύστημα).

Από τις θυγατρικές πολυεθνικών, το 68% έχει ψηφιοποιήσει τους διαγωνισμούς, τις έρευνες αγοράς και τα μητρώα προμηθευτών, σε σχέση με το 50% των ελληνικών επιχειρήσεων, που έχει αντίστοιχα προχωρήσει στην ψηφιοποίηση των διαγωνισμών, των ερευνών αγοράς και των μητρώων προμηθευτών. Το 77% των θυγατρικών των πολυεθνικών εταιρειών αναφέρει ότι έχει ψηφιοποιήσει τη συλλογή και διαχείριση αναγκών προμηθειών, με το 47% να έχει εξειδικευμένο σύστημα, που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του. Στον αντίποδα, το 64% των ελληνικών εταιρειών αναφέρει την ψηφιοποίηση της συλλογής και διαχείρισης αναγκών προμηθειών, με μόλις το 28% να έχει εξειδικευμένο σύστημα και να δηλώνει ικανοποιημένο.

Η ψηφιοποίηση της διαδικασίας

των προμηθειών στις άμεσες προτεραιότητες του κλάδου

Tου καθηγητή ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΠΟΥΝΙΔΗ, Ακαδημαϊκού, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Επίτιμου Δρος ΑΠΘ, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

Οι πληροφορίες είναι συχνά το κλειδί

της επιτυχίας

Ηχρηματοοικονομική έχει υιοθετήσει από καιρό την τεχνολογία για να βελτιστοποιεί τα αποτελέσματά της.

Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) προσφέρουν μια εντελώς νέα προοπτική εξέλιξης στην ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα.

O Γιώργος Δημοσθένους με πρόσφατο άρθρο του στο περιοδικό Finance Pro τονίζει ότι η ΤΝ αλλάζει το επιχειρείν και το finance και ότι πρέπει να θεωρείται αρωγός και όχι αντίπαλος των οικονομικών στελεχών (Finance Pro, no 27, Μάιος 2023).

Ενώ η ερώτηση ενδιέφερε μόνο τους ειδικούς πριν από ένα ή δύο χρόνια, κανείς δεν αμφιβάλλει τώρα ότι η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται στη διαδικασία να επηρεάσει έντονα τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθούν οι επιχειρήσεις την επόμενη δεκαετία.

Και ο χρηματοοικονομικός τομέας είναι αναμφισβήτητα

ένας από αυτούς όπου η εξέλιξη αυτή θα πραγματοποιηθεί ταχύτερα.

Πράγματι, για τους ειδικούς της χρηματοοικονομικής, και ειδικότερα στο corporate finance, οι πληροφορίες είναι συχνά το κλειδί της επιτυχίας.

Το πρόβλημα είναι ότι η παγκοσμιοποιημένη οικονομία παράγει πλέον εκπληκτικές ποσότητες δεδομένων κάθε δευτερόλεπτο, πάρα πολλά για να υποστούν σωστή επεξεργασία από την ανθρώπινη νοημοσύνη.

Ως εκ τούτου, οι υπολογιστές έχουν αναλάβει εδώ και πολύ καιρό από τους ανθρώπους τη διαχείριση και την επεξεργασία των μεγάλων (Big Data) χρηματοοικονομικών και οικονομικών δεδομένων, αλλά σήμερα η ΤΝ φέρνει κάτι περισσότερο: κατανόηση και ικανότητα εξαγωγής μοντέλων αγοράς, ικανότητα να κάνουμε υποθέσεις και να τις δοκιμάζουμε σε λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου ώστε να επιτρέψουμε στα χρηματοοικονομικά ιδρύματα να αναλαμβάνουν βέλτιστες αποφάσεις με τέλεια ελεγχόμενη διαχείριση κινδύνου.

Χρηματοοικονομική Ανάλυση Η χρηματοοικονομική ανάλυση μελετά την αξία των επιχειρήσεων κάτω από το ακόλουθο πρίσμα: αποδοτικότητα, ανθρώπινοι πόροι, ενέργειες αναδιάρθρωσης. Έχει για προσανατολισμό να πραγματοποιήσει μια διάγνωση της εξέλιξης της επιχείρησης με στόχο να ενημερώσει και να συμβουλεύσει τους ιδιοκτήτες μετόχους και τους επενδυτές της χρηματιστηριακής αγοράς. Λαμβάνει υπόψη της χρηματοοικονομικούς δείκτες (αποδοτικότητας, επίδοσης της διαχείρισης, φερεγγυότητας, βλ. Κ. Ζοπουνίδης, βασικές αρχές χρηματοοικονομικού μάνατζμεντ, εκδ. Κλειδάριθμος, 2013), αλλά επίσης οικονομικούς, κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς ώστε να θεμελιώσει μια ακριβή ανάλυση σχετική με τη βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων.

Για παράδειγμα, με τη βοήθεια της ΤΝ, το κλασικό παράδειγμα Capital Asset Pricing Model, επεκτάθηκε με αναλύσεις πιο εξελιγμένες εισάγοντας περισσότερους επεξηγηματικούς παράγοντες, όπως η ελκυστικότητα και η αξιολόγηση των τιμών των μετοχών, το momentum των επιδόσεων, οι αναθεωρημένες προβλέψεις των ΧΑ, η χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση, η μεταβλητότητα των μετοχών. Η ΤΝ επέτρεψε όλη αυτή την πολυδιάστατη πληροφόρηση να εισαχθεί σε σύνθετα και έξυπνα υποδείγματα για την αποτελεσματική αξιολόγηση των επιδόσεων των μετοχών και άλλων χρηματιστηριακών τίτλων. Ακόμη, χορήγησε περισσότερη γνωστική μάθηση σε ένα σύνθετο κλάδο της χρηματοοικονομικής, τη συμπεριφορική χρηματοοικονομική και τη νευροχρηματοοικονομική (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, νευροχρηματοοικονομική και επενδυτικές αποφάσεις, Τα Νέα, 1 Ιουνίου 2023).

Συμπερασματικά, η πιο σημαντική συμβολή αυτών των νέων προσεγγίσεων της ΤΝ είναι ότι μεγιστοποιούν το σύμπαν αναζήτησης μιας διαδικασίας χρηματοοικονομικής ανάλυσης. Η ΤΝ δεν θα αντικαταστήσει την ανθρώπινη ανάλυση στη χρηματοοικονομική. Θα τη συμπληρώσει και θα εστιάσει την ανθρώπινη ανάλυση στις πιο ενδιαφέρουσες διαστάσεις της. Συμβάλλει με τον τρόπο αυτό στη βελτίωση των χρηματοοικονομικών επενδύσεων, ιδίως στο επίπεδο ανάλυσης των μεσαίων επιχειρήσεων.

Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Τεχνητή

Νοημοσύνη

Του ΝΙΚΟΥ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ, Επίκουρου καθηγητή Χρηματοοικονομικής

και Λογιστικής στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, Πάντειο Πανεπιστήμιο,

και ακαδημαϊκού υπεύθυνου του προγράμματος ΚΕΔΙΒΙΜ

«Οικονομικά του Blockchain»

Περνάμε σταδιακά στο στάδιο της ωρίμανσης

κόσμος της Κρυπτοοικονομίας αλλάζει. Μετά από τον αρχικό ενθουσιασμό (και την απογοήτευση…)

των διαδοχικών κυμάτων bull και bear αγορών την τελευταία εξαετία, μετά από τις διάφορες ιστορίες γρήγορου πλουτισμού αλλά και χαμένων κλειδιών σε ψηφιακά πορτοφόλια με bitcoin αξίας εκατομμυρίων, μετά από την κατάρρευση των (κεντροποιημένων) επιχειρήσεων το φθινόπωρο του 2022, η αγορά έχει σταθεροποιηθεί και ο κόσμος έχει αρχίσει να κοιτάζει την κρυπτοοικονομία στο βάθος της, και όχι στην επιφάνειά της. Οι διάφορες εφαρμογές αποκεντρωμένης χρηματοοικονομικής (decentralized finance - DeFi), τα δυνητικά τεράστια οφέλη εξοικονόμησης κόστους που μπορούν να επιφέρουν τα έξυπνα συμβόλαια (smart contracts), και η εμφανής στροφή του ενδιαφέροντος στις γενικότερες δυνατότητες της τεχνολογίας που κρύβεται πίσω από την κρυπτοοικονομία (τεχνολογία blockchain), αρχίζουν και προσελκύουν την προσοχή του κοινού, και αυτά είναι θετικά σημάδια ωρίμανσης του χώρου. Στο συμπέρασμα αυτό συνηγορεί και το γεγονός της δημιουργίας συγκεκριμένων θεσμικών πλαισίων ανά τον κόσμο, τα οποία στόχο έχουν να βάλουν συγκεκριμένους κανόνες στην αγορά, προσπαθώντας να μην «πνίξουν» την καινοτομία. Μάλιστα η Ευρώπη θεωρείται παγκόσμια πρωτοπόρος, με τους δύο Κανονισμούς που έχουν ψηφιστεί και θέτουν αντίστοιχους κανόνες. O Κανονισμός DLT (Distributed Ledger Technology) αναφέρεται στις υποδομές της αγοράς τεχνολογίας DLT (η τεχνολογία blockchain είναι DLT), και είναι ήδη σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2022, ενώ ο Κανονισμός MiCA (Markets in Crypto Assets) που εισάγει νέους κανόνες για τις αγορές κρυπτοστοιχείων ψηφίστηκε τον Μάιο του 2023, πριν δύο μήνες δηλαδή. Όλοι στον κόσμο των χρηματοοικονομικών κατανοούμε την τεράστια σημασία ύπαρξης ευρωπαϊκών κανονισμών για συγκεκριμένα πεδία της χρηματοοικονομικής, και αναμένουμε με ενδιαφέρον να δούμε

τις προοπτικές που ανοίγονται στο νέο αυτό πλαίσιο. Συμπερασματικά, τώρα αρχίζει να αποκτά πραγματικό ενδιαφέρον η κρυπτοοικονομία, καθώς περνάμε σταδιακά στο στάδιο της ωρίμανσης, υπάρχουν πια ρυθμιστικά

πλαίσια που ορίζουν διαδικασίες και προστατεύουν τους καταναλωτές, αλλά και ο κόσμος έχει αρχίζει να διαχωρίζει το hype και την κερδοσκοπία από την ουσία και τα πραγματικά business cases.

Στη χώρα μας, η γνώση για την κρυπτοοικονομία παραμένει σε σχετικά αρχικά επίπεδα. Υπάρχουν ελάχιστες πρωτοβουλίες ενημέρωσης του κοινού, τώρα αρχίζουν να εκδίδονται επιστημονικά βιβλία, η εισαγωγή του γνωστικού αντικειμένου στα Πανεπιστήμια προχωρά μεν αλλά με αργούς ρυθμούς, και ο επιχειρηματικός κόσμος κοιτάζει τον χώρο με επιφύλαξη και από απόσταση. Εξαίρεση αποτελεί το καινοτόμο Πρόγραμμα ΚΕΔΙΒΙΜ του Παντείου Πανεπιστημίου με τίτλο «Οικονομικά του Blockchain», το οποίο παρουσιάζει τον χώρο της κρυπτοοικονομίας από τη σκοπιά ενός οικονομολόγου-χρηματοοικονομικού. Αναμένουμε σύντομα νέες πρωτοβουλίες ενημέρωσης του χώρου των χρηματοοικονομικών, για ένα νέο πεδίο το οποίο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και πολύ ενδιαφέρουσες προοπτικές.

Η Κρυπτοοικονομία αλλάζει

Ο κόσμος έχει αρχίσει

να κοιτάζει

την κρυπτοοικονομία

στο βάθος της

ACCA Global Council Member

ACCA: μία επαγγελματική

αναρίθμητες

Η Αναστασία Χαλκίδου, ACCA Global Council Member, εξηγεί γιατί είναι σωστή κίνηση η επιλογή σπουδών Λογιστικής στην Ελλάδα.

Γιατί να επιλέξει κανείς να ξεκινήσει τις λογιστικές σπουδές του στην Ελλάδα; Ποιο είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα; Η λογιστική αφορά πολλά περισσότερα από την απλή επεξεργασία αριθμών. Έχει να κάνει με την προοδευτική σκέψη, την αξιοποίηση της τεχνολογίας και τη λήψη αποφάσεων που ωφελούν τις επιχειρήσεις, τον πλανήτη και όσους ζουν επάνω σε αυτόν. Σχετίζεται επίσης με τη στρατηγική νοοτροπία – δεν εξετάζει μόνο πώς είναι την παρούσα στιγμή τα πράγματα, αλλά πώς μπορεί κανείς να μεγιστοποιήσει τη χρήση των υφιστάμενων πόρων, προκειμένου να φθάσει στον επιθυμητό προορισμό. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες των χρηματοοικονομικών στην Ελλάδα προάγουν το επιχειρείν, υποστηρίζουν τις οικονομίες, βελτιώνουν τις

ζωές των ανθρώπων και βοηθούν στην προστασία του περιβάλλοντος. Κι έτσι έχουν τα πράγματα πολύ καιρό τώρα. Η εμπειρία της ACCA (Ένωση Ορκωτών Εγκεκριμένων Λογιστών) στην Ελλάδα έχει ρίζες στην ιστορία και βάσεις στην καινοτομία. Έχουμε έλληνες λογιστές, οι οποίοι έγιναν μέλη της ACCA στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και παραμένουν δραστήριοι επαγγελματίες. Την ίδια στιγμή, έχουμε εκατοντάδες νέους, μελλοντικούς επαγγελματίες, οι οποίοι εγγράφονται σε σπουδές της ACCA κάθε χρόνο, προκειμένου να αποκτήσουν τα πιστοποιητικά μας. Γιατί το κάνουν; Πρώτα απ’ όλα, για την

ποιότητα της γνώσης που τούς εξασφαλίζει η πιστοποίηση ACCA, μέσω του Κοινού Σχήματος Εξετάσεων (JES) με το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών

Λογιστών (ΙΕΣΟΕΛ), εδώ και σχεδόν 15 χρόνια. Τα άτομα

που διεκδικούν την πιστοποίησή μας ανήκουν σε περισσότερους από μισό εκατομμύριο σπουδαστές της ACCA

παγκοσμίως και εργάζονται με στόχο να προστεθούν σε σχεδόν 250.000 μέλη. Όλοι τους θα έχουν τη δυνατότητα

να εργαστούν σε οποιαδήποτε από τις 178 χώρες όπου έχει παρουσία η ACCA, αφού θα έχουν την υποστήριξη του διεθνούς σήματος της ACCA.

Η Ελλάδα αποτελεί εξαιρετική τοποθεσία για τα μέλη μας και τους σπουδαστές μας, όχι μόνο λόγω των επαγγελματικών ευκαιριών που έχουν στο πλαίσιο του JES με το ΣΟΕΛ, αλλά και επειδή θα μπορούν να επωφεληθούν από ένα εκτενές δίκτυο εγκεκριμένων εκπαιδευτικών συνεργατών. Οι συνεργάτες αυτοί, τους βοηθούν στην ταχύτερη πρόοδο των σπουδών τους, αλλά και σε καλύτερη πρακτική κατανόηση της γνώσης που αποκτούν και στο πώς μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν στην πράξη.

Είτε επιθυμούν να σπουδάσουν full-time είτε part-time, είτε σε αίθουσα είτε online, θα μπορούν να βρουν στην Ελλάδα ποιοτική εκπαίδευση που εξυπηρετεί τις ανάγκες τους και τον τρόπο ζωής τους, και να την προσαρμόσουν στις επαγγελματικές και προσωπικές τους δεσμεύσεις. Διοργανώνουμε εξεταστικές κάθε τρίμηνο και οι περισσότερες από τις εξετάσεις μας μπορούν ακόμη και να δοθούν on-demand, παρέχοντας στους σπουδαστές μας την ευελιξία να κατακτήσουν κάθε επίπεδο πιστοποίησης

με τον δικό τους ρυθμό. Εκτός από τη διοργάνωση των

εξετάσεών μας, εξίσου ευέλικτο είναι και το περιεχόμενό

τους: οι σπουδαστές έχουν την ευκαιρία να εξειδικευθούν σε τομέα επιλογής τους, ενώ σε πολυάριθμες χώρες μπορούν να εξεταστούν στο εκάστοτε εθνικό φορολογικό και νομικό σύστημα.

Επιπλέον, μπορούν ακόμη και να αποκτήσουν εμπειρία, μέσω πρόσθετων πιστοποιήσεων, καθ’ οδόν προς την απόκτηση της ιδιότητας μέλους, με διπλώματα όπως τα: (Advanced) Diploma in Accounting and Business,

Certificate in Sustainability for Finance (CertSF) και

Certificate in Data Analytics. Ακόμη σπουδαιότερο, όμως, είναι το γεγονός ότι έχουμε σχεδιάσει, σε συνεργασία με το ΣΟΕΛ, ελληνόφωνο πιστοποιητικό επάνω στα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (IFRS - CertIFR Greek), ενώ παράλληλα σχεδιάζουμε από κοινού νέο πιστοποιητικό, επάνω στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημοσίου Τομέα (IPSAS).

Οι εργοδότες στην Ελλάδα -όπως και ανά την υφήλιοαναζητούν επαγγελματίες πιστοποιημένους από την ACCA, διότι γνωρίζουν ότι έχουν στρατηγικό τρόπο σκέψης, τεχνικές δεξιότητες και επαγγελματικές αξίες, που θα ωθήσουν τους οργανισμούς τους προς τα εμπρός.

Γνωρίζουν επίσης ότι η ACCA υποστηρίζει διαρκώς τους οργανισμούς μέσα από την αναγνωρισμένη, μοναδική έρευνά της, καθώς και τη συνεργασία της με ενδιαφερό-

μενα μέρη, στα οποία συμπεριλαμβάνονται πανεπιστήμια

και επαγγελματικές ενώσεις. Επί του παρόντος, συνεργαζόμαστε με περισσότερους από 7.400 εγκεκριμένους

εργοδότες και 80 λογιστικές εταιρείες παγκοσμίως, ενώ συνδέουμε τα μέλη μας με χιλιάδες θέσεις εργασίας, μέσα από το ACCA Careers Job Board.

Με ποια διαδικασία διαφυλάσσετε την πιστοποίηση; Ποια είναι τα οφέλη που προσφέρει στους σπουδαστές και, στη συνέχεια, στα μέλη; Λογιστές με πιστοποίηση ACCA ζητούνται από εργοδότες σε κάθε κλάδο και τομέα. Βρίσκονται στην πρώτη

γραμμή των χρηματοοικονομικών και της λογιστικής

στην ψηφιακή εποχή και είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένοι. Τα πιστοποιητικά μας εξασφαλίζουν τις δεξιότητες

που αναζητούν οι εργοδότες σε κάθε στάδιο της καριέρας

ενός επαγγελματία.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας μας, δίνουμε μεγάλη

έμφαση στην καινοτομία και εφαρμόζουμε τις αξίες μας

στην πράξη. Κατά συνέπεια, παραμένουμε πρωτοπόροι

στη σύσταση νέων πιστοποιήσεων και υπηρεσιών, οι οποίες προβλέπουν τις μελλοντικές τάσεις στο επάγγελμα. Πρωτοπορήσαμε, ως το πρώτο σώμα λογιστών που δέχθηκε γυναίκες ως μέλη το 1909, αλλά και στο γεγονός ότι διπλασιάσαμε το πλήθος των εξεταστικών περιόδων μας το 2016, και γι' αυτό είμαστε υπερήφανοι.

Οι σπουδαστές που επιλέγουν το JES των ACCA και

ΣΟΕΛ μπορούν να αισθάνονται σίγουροι ότι θα χτίσουν το ισχυρό επαγγελματικό δίκτυο που χρειάζονται για να ανταποκριθούν στις μεγάλες ταχύτητες του σύγχρονου επιχειρηματικού κόσμου. Επενδύουμε σε αναπτυξιακά

προγράμματα για να διατηρούμε τα μέλη μας ανταγωνιστικά. Όσοι φέρουν τις διακρίσεις ACCA και FCCA δεσμεύονται να συμπεριφέρονται με ήθος και να συντηρούν την επαγγελματική τους ικανότητα. Το διεθνές

ερευνητικό μας πρόγραμμα διαφυλάσσει ότι παραμένουν στην αιχμή του επαγγέλματος, όντας σε επιφυλακή για τις επόμενες τάσεις που θα το διαμορφώσουν. Επίσης, τα μέλη μας υπάγονται σε κανονισμούς και ρυθμίσεις, ώστε

οι εργοδότες να γνωρίζουν ότι εργάζονται βάσει διεθνώς

αναγνωρισμένων προτύπων. Και αυτή η αναγνώριση δεν

περιορίζεται μόνο στο εργασιακό κύρος των μελών μας. Τα μέλη της ACCA σημειώνουν εξαιρετικές επιδόσεις στην ηγεσία νεοφυών επιχειρήσεων, ΜμΕ, καθώς επίσης ποικίλων επιχειρηματικών και κρατικών οργανισμών ανά την υφήλιο, κομίζοντας την αξιοπιστία τους και την προοδευτική νοοτροπία τους στο επιχειρηματικό

τους περιβάλλον. Οι πιστοποιήσεις μας καλλιεργούν

επαγγελματίες με το βλέμμα στο μέλλον, καθώς και με

τις χρηματοοικονομικές και επιχειρηματικές δεξιότητες

που είναι ουσιώδεις για τη βιωσιμότητα των οικονομιών

και την ευημερία των κοινωνιών. Κάθε μέρα, οι επαγ -

γελματίες λογιστές της ACCA στηρίζουν ανθρώπους και

οργανισμούς στη λήψη συνετών αποφάσεων και στο να

πράξουν το σωστό. Οικοδομούμε δημόσια εμπιστοσύνη, δημιουργώντας ένα συμπεριληπτικό επάγγελμα με αν-

θρώπους από όλα τα περιβάλλοντα, οι οποίοι υπακούν

σε έναν παγκόσμιο κώδικα ηθικής και δεσμεύονται να

αναβαθμίζουν τις δεξιότητές τους, ώστε να αντεπεξέρχονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες. Από το 1904,

αποτελούμε κινητήριο δύναμη για το δημόσιο καλό. Αυτό

έχει ενσωματωθεί στον εταιρικό μας σκοπό και τροφοδο-

τεί κάθε μας ενέργεια. Για παράδειγμα, προσφέρουμε σε

όλους, παντού, την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση σε μια

ικανοποιητική σταδιοδρομία στη λογιστική. Μοιραζόμα-

στε γενναιόδωρα την πρωτοποριακή έρευνά μας, η οποία

απαντά στα ερωτήματα του σήμερα και μας προετοιμάζει

για το αύριο. Υποστηρίζουμε την παγκόσμια οικογένεια

των μελών μας, των μελλοντικών μελών μας και των συ-

νεργατών μας, ενώ παράλληλα αναπτύσσουμε το επάγγελμα για την επόμενη γενιά. Σκεπτόμαστε με οδηγό το μέλλον και προς τα εκεί κατευθύνουμε το επάγγελμα.

Τι αλλαγές προβλέπετε σε αυτό το πεδίο εξειδίκευσης; Έχουμε δημιουργήσει ένα διεθνές δίκτυο, το οποίο περιλαμβάνει μέλη, εργοδότες, ακαδημαϊκούς και εμπειρογνώμονες, και έχουμε πρόσβαση στη γνώση και την

εμπειρία τους, ώστε να εντοπίζουμε και να διερευνούμε

παγκόσμιες τάσεις και ζητήματα για τις επιχειρήσεις, τα

χρηματοοικονομικά, την κοινωνία και το επάγγελμα, ως

σύνολο. Αυτό μάς επιτρέπει να δημιουργούμε τον λογιστή

που έχει ανάγκη ο ταχέως μεταβαλλόμενος κόσμος μας

και μάς δίνει γνώση που μοιραζόμαστε και έξω από τον οργανισμό μας. Διαμορφώνουμε δημόσια πολιτική, ενώ

παράλληλα παράγουμε ηγετική σκέψη στην εκπαίδευση,

την κατάρτιση και την ηθική. Εργαζόμαστε σε τοπικό και εθνικό επίπεδο για να μοιραστούμε τη γνώση μας και τις συμβουλές μας αναφορικά με την προτεινόμενη νομοθεσία. Διαδραματίζουμε επίσης καίριο ρόλο στην ανάπτυξη διεθνών εκπαιδευτικών προτύπων. Έχουμε οικοδομήσει συνεργασίες κατά τη διάρκεια της ιστορίας μας, οι οποίες παίζουν κεντρικό ρόλο στην ικανότητά μας να παρέχουμε τα πιστοποιητικά μας και τις υπηρεσίες μας διεθνώς.

Τώρα, περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται να κοιτάξουμε προς τα εμπρός και να αναλογιστούμε την ευθύνη μας απέναντι σε μελλοντικές γενιές. Αυτός είναι ο λόγος

που έχουμε δεσμευθεί ως προς τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των ΗΕ. Χρειαζόμαστε καλύτερο, δικαιότερο κόσμο που λειτουργεί για όλους. Πρέπει να προγραμματιστούμε εκ νέου, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και να διαμορφώσουμε νέα σχέση μεταξύ του επιχειρείν, των φορέων χάραξης πολιτικής, του δημόσιου τομέα και της ευρύτερης κοινωνίας, εμπεδώνοντας τα μαθήματα των τελευταίων ετών και ασπαζόμενοι τα θετικά - το λογιστικό επάγγελμα βρίσκεται στην καρδιά όλων αυτών. Η παγκόσμια φύση της λογιστικής και ο κεντρικός ρόλος των λογιστών που

εργάζονται εντός των οργανισμών και υπέρ αυτών, σημαίνει ότι το επάγγελμα είναι μοναδικό στην ικανότητά του να προάγει την αλλαγή και να μάς βοηθά να χτίζουμε έναν καλύτερο κόσμο.

Οι δύο παγκόσμιες πολιτικές θέσεις της ACCA προσδιορίζουν το σημείο εστίασης για τη δουλειά μας, τις κυβερνήσεις και τους φορείς χάραξης πολιτικής ανά τον κόσμο. Η πρώτη εστιάζει στην Ανάπτυξη καταρτισμένου εργατικού δυναμικού. Καλούμε τους φορείς χάραξης πολιτικής να: Υιοθετήσουν δίκαιες και συμπεριληπτικές εκπαιδευτικές πολιτικές, οι οποίες θα επιτρέπουν σε οποιονδήποτε να αναπτύξει τις δεξιότητες που είναι ζωτικής σημασίας για τις βιώσιμες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματικών πιστοποιήσεων στα χρηματοοικονομικά και τη λογιστική. Δημιουργήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση και τις επαγγελματικές επιλογές, ώστε να διασφαλίσουν ότι η ποιοτική εκπαίδευση στα χρηματοοικονομικά και τη λογιστική είναι διαθέσιμη σε όλους, χωρίς τεχνητά εμπόδια. Προωθήσουν την απασχόληση και ανάπτυξη επαγγελματιών των χρηματοοικονομικών και της λογιστικής σε όλους τους κλάδους, προκειμένου να διαμορφώσουν ευημερούσες, ηθικές και βιώσιμες επιχειρήσεις και οικονομίες.

Η δεύτερη παγκόσμια πολιτική μας εστιάζει στην Οικοδόμηση βιώσιμων οικονομιών.

Οι επαγγελματίες των χρηματοοικονομικών και της λογιστικής είναι ζωτικής σημασίας στις βιώσιμες οικονομίες

και οργανισμούς. Γι’ αυτό, είναι όραμά μας να αναπτύξουμε το λογιστικό επάγγελμα που χρειάζεται ο κόσμος. Καλούμε τους φορείς χάραξης πολιτικής να: Ενδυναμώσουν και αναπτύξουν το λογιστικό επάγγελμα, ώστε οι οργανισμοί να έχουν πρόσβαση στην αξιόπιστη εξειδίκευση που χρειάζονται για να διασφαλίσουν βιώσιμη οικονομική αξία. Υιοθετήσουν πολιτικές και κανονισμούς που προωθούν τις βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές, προάγοντας την ηθική και υπεύθυνη λήψη αποφάσεων που δημιουργεί αξία και υποστηρίζει τη μετάβαση στο Net Zero.

Λογιστές με πιστοποίηση

ACCA ζητούνται από εργοδότες σε κάθε

κλάδο και τομέα

Υιοθετήσουν και υλοποιήσουν παγκόσμια πρότυπα για να προάγουν την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη στις εθνικές οικονομίες, προσελκύοντας επενδύσεις και διευκολύνοντας το διεθνές εμπόριο. Διασφαλίσουν ότι οι ΜμΕ και τα μικρά και μεσαία γραφεία, που αντιπροσωπεύουν το 90% των επιχειρήσεων και το 50% της απασχόλησης παγκοσμίως, αντανακλώνται στις οικονομικές πολιτικές για την προώθηση της καινοτομίας και του επιχειρείν που συνεισφέρει στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Όλα αυτά μαζί αντιπροσωπεύουν μεγάλες ευκαιρίες για το λογιστικό επάγγελμα, το οποίο μπορεί κάλλιστα να συνεισφέρει σε αυτές τις αλλαγές για τη βελτίωση της κοινωνίας

και του τρόπου με τον οποίο επιχειρούμε. Η ACCA είναι υπερήφανη που τους καθοδηγεί σε διεθνές επίπεδο.

Πώς μπορεί ο επαγγελματίας της λογιστικής στην

Ελλάδα να προετοιμαστεί κατάλληλα για τις σύγχρονες και τις μελλοντικές προκλήσεις;

Η ACCA συνεργάζεται με τοπικούς φορείς της λογιστικής

ανά την υφήλιο, προκειμένου να παράσχει παγκοσμίως αποδεκτές πιστοποιήσεις, με τοπική αναγνώριση και συνάφεια. Στο πλαίσιο αυτών των συνεργασιών, οι σπουδαστές εγγράφονται ταυτόχρονα στην ACCA και στον τοπικό συνεργάτη, με αποτέλεσμα να πληρούν τα εξεταστικά κριτήρια για να γίνουν μέλη και στους δύο φορείς. Στην Ελλάδα, το JES μας με το ΣΟΕΛ δίνει σε πολλούς σπουδαστές την επιλογή να εξεταστούν στα εγχώρια φορολογικά και νομικά μαθήματα μέσω του ΙΕΣΟΕΛ. Οι επιτυχόντες μπορούν στη συνέχεια να εξαιρεθούν από τις αντίστοιχες εξετάσεις της ACCA και να ολοκληρώσουν τις υπόλοιπες σπουδές τους στην ACCA, αποκτώντας στο τέλος της διαδρομής τους

δύο πιστοποιήσεις και αναγνώριση διεθνή και τοπική. Η ελληνική Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων

(ΕΛΤΕ) θέτει ως προαπαιτούμενο από τους σπουδαστές

που σκοπεύουν να εργαστούν ως ελεγκτές στην Ελλάδα, να παρακαθίσουν σε εξετάσεις ελληνικής φορολογίας και

νομικού συστήματος, άπαξ και ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη της ACCA είναι στην

άριστη θέση να εργαστούν με πελάτες και συναδέλφους

για να ανταποκριθούν στις σύγχρονες και τις μελλοντι-

κές προκλήσεις, όχι μόνο στο ελεγκτικό επάγγελμα, αλλά

και για λογιστές επιχειρήσεων και δημοσίου τομέα. Τρεις

πυλώνες ορίζουν τη λογιστική και τη ζωή των λογιστών αυτή τη στιγμή:

1. Η ελκυστικότητα του επαγγέλματος, και πώς αυτό προσφέρει την ευκαιρία για μια αξιοπρεπή, ικανοποιητική καριέρα με νόημα, σε περισσότερους ανθρώπους από ποτέ άλλοτε.

2. Οι ραγδαίες αλλαγές που κλονίζουν τον κόσμο της εργασίας – συμπεριλαμβανομένης της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας και της υβριδικής εργασίας.

3. Η ζήτηση για λογιστές που θα αναλάβουν διευρυμένο ρόλο στο επιχειρείν, κινητοποιημένοι από τα υψηλότερα ηθικά πρότυπα, η υπεράσπιση του βιώσιμου επιχειρείν που σέβεται την υγεία του πλανήτη, επηρεάζοντας κοινωνία και κερδοφορία, και η δράση τους ως δύναμη για το δημόσιο καλό.

Στη συνεργασία που διατηρεί η ACCA με το ΣΟΕΛ, και με

την υποστήριξη της ΕΛΤΕ, αντιμετωπίζουμε ενεργά όλα

αυτά τα ζητήματα, εμπλέκοντας κι άλλα ενδιαφερόμενα

μέρη. Ο στόχος μας είναι να επιτρέψουμε σε όλους τους

νυν και μελλοντικούς λογιστές να εκμεταλλευτούν τις δυ-

νατότητες που έχει να προσφέρει αυτό το επάγγελμα και να

αδράξουν την ευκαιρία να φέρουν ουσιώδη επίδραση στις

ζωές τους, τα τοπικά οικοσύστηματά τους και την κοινωνία.

ACCOUNTING EDUCATION

Οι

λογιστές κερδίζουν

το στοίχημα της ψηφιακής

Η φύση του κλάδου τείνει να επαναπροσδιοριστεί

Σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το επάγγελμα του λογιστή είναι πρωτόγνωρες. Οι αλλαγές και οι μετατοπίσεις που προκαλούνται από την επιτάχυνση των τεχνολογιών της πληροφορικής και της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και οι κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές, είναι τόσο βαθιές, που η ίδια η φύση του κλάδου τείνει να επαναπροσδιοριστεί, καθώς οι παραδοσιακές εργασίες υποχωρούν

και ο νέος ψηφιακός κόσμος διαμορφώνει μια νέα πραγματικότητα.

α επόμενα χρόνια γίνεται επιτακτική η απόκτηση νέων δεξιοτήτων εστιασμένων στην ανάλυση δεδομένων, στη χρήση τεχνολογικών εργαλείων, στην τυποποίηση και βελτιστοποίηση των διαδικασιών, αλλά και στη διαχείριση των αλλαγών. Η συνεχής εκπαίδευση του λογιστή παραμένει το στοιχείο που κάνει το επάγγελμα αυτό ένα από τα πιο δύσκολα, επειδή όσο τα δεδομένα αλλάζουν, οι λογιστές πρέπει να παραμένουν ενημερωμένοι. Η ανάγκη διαρκούς επιμόρφωσης, ενημέρωσης και προσαρμογής σε νέους κανόνες αντανακλά την καθημερινότητα του επαγγέλματος. Οι λογιστές εν τω μεταξύ είναι τα τελευταία χρόνια από τους πιο περιζήτητους εργαζόμενους και η τάση, από ό,τι μαρτυρούν τα στοιχεία, δεν είναι παροδική. Τα επόμενα χρόνια θα ενταθεί η ανάγκη για καταρτισμένους φοροτεχνικούς-λογιστές, οι οποίοι θα πρέπει να επιτελούν, μαζί με τον παραδοσιακό τους ρόλο, και τον στρατηγικό-συμβουλευτικό ρόλο που έχει ανάγκη το σύγχρονο επιχειρείν.

Η έρευνα State of U.S. Hiring Survey της εταιρείας προσωπικού Robert Half επιβεβαιώνει τα προαναφερθέντα, κατατάσσοντας τους φοροτεχνικούς ανάμεσα στα πιο περιζήτητα επαγγέλματα

του 2023. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 62% των εταιρειών σχεδιάζει να προσθέσει θέσεις πλήρους απασχόλησης στη λογιστική, ενώ το 78% αναζητά συμβασιούχους για να κα-

λύψει θέσεις εργασίας στη λογιστική. Στην προσπάθειά μας να αναδείξουμε τα σύγχρονα χαρακτηριστικά που απαιτεί από τον λογιστή-φοροτεχνικό η νέα εποχή, ρωτήσαμε τους συνομιλητές μας αν, στο νέο ψηφιακό περιβάλλον που ξημερώνει, πιστεύουν πως αλλάζει ο ρόλος του λογιστή.

Ο λογιστής πρέπει να επενδύει

στην αναπτυξιακή του πορεία

Οι αλλαγές στο επάγγελμα του λογιστή είναι ραγδαίες, μας λέει ο Νικόλαος Γκούντας, Διευθυντής Σπουδών ΚΕΛΕ. «Η τεχνολογία και η ψηφιοποίηση διαμορφώνουν έναν πιο αυτοματοποιημένο και αναλυτικό τρόπο εκτέλεσης των λογιστικών καθηκόντων. Αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για διαρκή εκπαίδευση, καθώς οι λογιστές πρέπει να παραμένουν ενημερωμένοι για τις νέες τεχνολογίες και τις ψηφιακές εξελίξεις. Η επεξεργασία δεδομένων, η ανάλυση μεγάλου όγκου πληροφοριών και η χρήση εργαλείων λογισμικού απαιτούν νέες δεξιότητες. Ο λογιστής πρέπει να επενδύει στην αναπτυξιακή του πορεία και να εξοπλίζεται με γνώσεις και δεξιότητες που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του ψηφιακού κόσμου. Η διαρκής εκπαίδευση είναι καθοριστική για την προσαρμογή και την επιτυχή ενσωμάτωση στον νέο ψηφιακό ρόλο του λογιστή», αναφέρει.

εποχής με «όπλο»

Ο λογιστής έχει εξελιχθεί σε στρατηγικό σύμβουλο επιχειρήσεων

Στο νέο ψηφιακό περιβάλλον, ο ρόλος του λογιστή σίγουρα αλλάζει και έχει εξελιχθεί από την απλή εκτέλεση λογιστικών διαδικασιών, με εστίαση πλέον στην αυτοματοποίηση, την ανάλυση και την ασφάλεια δεδομένων, μας λέει ο Αντώνης Μιχαήλ, Marketing Director, StudySmart. «Η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση των λογιστικών διαδικασιών θα συνεχιστούν και στο απώτερο μέλλον, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες με στόχο την αύξηση της αποδοτικότητας των εργασιών τους. Πλέον, με την πρόσβαση σε πολυάριθμα δεδομένα, τη χρήση αναλυτικών εργαλείων, και της τεχνητής νοημοσύνης (δείτε τι γίνεται με το ChatGPT) θα μπορεί ένας λογιστής να παρέχει στρατηγικές συμβουλές για τη βελτίωση της απόδοσης και την επίτευξη των στόχων της επιχείρησης», προσθέτει.

Είμαστε στο τέλος της εποχής

του λογιστή-καταχωρητή

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός διαφοροποιεί πλήρως την εργασία του λογιστή και τη μετατρέπει από διεκπεραιωτική σε συμβουλευτική και ελεγκτική, και παράλληλα εξειδικεύει τις εργασίες που μπορεί να προσφέρει το κάθε λογιστικό γραφείο, τονίζει ο Λάμπρος Μπέλεσης, Πρόεδρος ΠΑΕΛΟ.

«Οι ψηφιακές εφαρμογές που έχει αυτή τη στιγμή στο οπλοστάσιό της η διοίκηση (mydata-ψηφιακή κάρτα εργασίας-μητρώο πραγματικών δικαιούχων-έλεγχοι με τεχνητή νοημοσύνη – σύστημα follow the money) δημιουργούν επιπλέον υποχρεώσεις σε κάθε λογιστήριο ή λογιστικό γραφείο και απαιτούν συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση, ενώ ισχυροποιούν την ομαδική εργασία, τις συνέργειες και τις συνεργασίες, γιατί πλέον έχει περάσει η εποχή του “one man show” και είμα-

FINANCIAL FILES

ACCOUNTING EDUCATION

στε στην εποχή της ομάδας, κάτι που όσο συντομότερα το αντιληφθούμε, τόσο καλύτερο για εμάς θα είναι», αναφέρει. «Είμαστε πλέον οριστικά στο τέλος εποχής του λογιστή-καταχωρητή και ήδη έχουμε εισέλθει στην εποχή του λογιστή-συμβούλου, κάτι που απαιτεί γνώση και χρήση εφαρμογών διοικητικής λογιστικής με τα αντίστοιχα ψηφιακά εργαλεία όπως:

Business plan Cash Flow Budget», επισημαίνει.

Οι λογιστές συμβάλλουν στη συνολική

επιτυχία και ανάπτυξη των επιχειρήσεων

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΟΥΝΤΑΣ

Διευθυντής Σπουδών ΚΕΛΕ

«Οι λογιστές πρέπει να είναι ικανοί να λαμβάνουν

δεοντολογικές αποφάσεις, να διαχειρίζονται

συγκρούσεις συμφερόντων και να διασφαλίζουν την

εμπιστευτικότητα και την εντιμότητα στον τομέα της λογιστικής και οικονομικής διαχείρισης»

Η πρόοδος της τεχνολογίας στην ψηφιακή εποχή έχει επηρεάσει σημαντικά διάφορους κλάδους, συμπεριλαμβανομένου και του λογιστικού, επισημαίνει η Μαρία Σκοτάδη, Φοροτεχνικός. «Η χειροκίνητη εισαγωγή δεδομένων, που ήταν μια χρονοβόρα εργασία, πλέον αντικαθίσταται από αυτοματοποιημένα συστήματα που όχι μόνο εξοικονομούν χρόνο, αλλά μειώνουν και τον κίνδυνο ανθρώπινου λάθους και φυσικά αποτελούν μία από τις σημαντικότερες αλλαγές στον ρόλο των λογιστών, κάτι που δημιουργεί και αυξανόμενη εξάρτησή τους από την τεχνολογία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι χρήσιμη και σημαντική η ανθρώπινη κρίση του λογιστή, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε τη μοναδικότητα κάθε επιχείρησης για εξατομικευμένες συμβουλές», αναφέρει».

«Μια άλλη πτυχή του μεταβαλλόμενου ρόλου των λογιστών είναι η μετατροπή τους σε στρατηγικούς συμβούλους. Με την αυτοματοποίηση να φροντίζει τις καθημερινές εργασίες, οι λογιστές έχουν πλέον περισσότερο χρόνο για να αναλύουν δεδομένα και να παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες. Αναμένεται να παρέχουν στρατηγικές οικονομικές συμβουλές για να βοηθούν τις επιχειρήσεις να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις. Επιπλέον, οι λογιστές συμμετέχουν περισσότερο στη διαχείριση και την πρόβλεψη κινδύνου. Η εξειδίκευσή τους στη χρηματοοικονομική ανάλυση τους επιτρέπει να εντοπίζουν πιθανούς κινδύνους και να αναπτύσσουν στρατηγικές για τον μετριασμό τους. Προσφέροντας αυτές τις στρατηγικές γνώσεις, οι λογιστές συμβάλλουν στη συνολική επιτυχία και ανάπτυξη των επιχειρήσεων.

Καθώς το ψηφιακό τοπίο συνεχίζει να εξελίσσεται, οι λογιστές πρέπει να προσαρμοστούν και να αγκαλιάσουν την τεχνολογία, παραμένοντας επίσης αφοσιωμένοι στις ηθικές τους ευθύνες», προσθέτει.

Ο ρόλος του λογιστή σίγουρα αλλάζει

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΑΗΛ

Marketing Director, StudySmart.

«Οι λογιστές αντιμετωπίζουν πολλές αλλαγές στο

περιβάλλον της εργασίας τους και η απόκτηση νέων

δεξιοτήτων είναι πλέον ζωτικής σημασίας για να

προετοιμαστούν για το μέλλον του επαγγέλματός

τους»

Ο ρόλος του λογιστή σίγουρα αλλάζει, τονίζει η Andreia Stanciu, Head of ACCA - Southern Europe. «Ωστόσο, το ψηφιακό περιβάλλον είναι μόνο μία πτυχή αυτού. Η αυξανόμενη υιοθέτηση των εξελισσόμενων τεχνολογιών βοηθά τους λογιστές να παράγουν πιο λεπτομερείς και στραμμένες προς το μέλλον πληροφορίες, βάσει των διαθέσιμων δεδομένων. Η χρήση εργαλείων όπως η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά στη μοντελοποίηση των τάσεων σε μεγαλύτερο βάθος. Ωστόσο,

Το πρώτο ακαδημαϊκό

από

κυκλοφορία του πρώτου κρυπτονομίσματος, του bitcoin.

Πόσοι όμως γνωρίζουμε για τις πραγματικές δυνατότητες του blockchain, και για τα χαρακτηριστικά των διάφορων κρυπτοστοιχείων;

Γνωρίζουμε για παράδειγμα ότι ο ΟΟΣΑ αναγνωρίζει

ήδη από το 2020 ότι η ψηφιοποίηση των περιουσιακών

στοιχείων (tokenization of assets) μέσω των τεχνολογιών τύπου blockchain (γνωστές και ως τεχνολογίες DLT) αναμένεται να φέρει σημαντικές επιπτώσεις σε ένα ευρύ φάσμα χρηματοπιστωτικών μέσων και κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων; Γνωρίζουμε ότι, ήδη, σε επίπεδο ΕΕ, υπάρχουν δύο Κανονισμοί, οι οποίοι συνδέονται άμεσα με τον χώρο των οικονομικών του blockchain (MiCA και DLTR); Γνωρίζουμε ότι και οι αντίστοιχες ελληνικές αρχές έχουν ήδη αρχίσει να ετοιμάζονται για τα μελλούμενα (Κατευθυντήριες γραμμές από Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, σχετικά με τη χορήγηση άδειας λειτουργίας υποδομής DLT); Στη χώρα μας, το οικοσύστημα της κρυπτοοικονομίας έχει συνδεθεί κατά κύριο λόγο με έναν σκοτεινό κόσμο χωρίς κανόνες, όπου συμβαίνουν διάφορες παράνομες ενέργειες, ή, στην καλύτερη περίπτωση με μια αδιαφορία, λόγω αδυναμίας κατανόησης

του βάθους και του εύρους που φέρει. Η κρυπτοοικονομία ωστόσο είναι ένας πραγματικά ενδιαφέρον νέος κόσμος. Είναι μια νέα πρόταση ενός κάπως διαφορετικού χρηματοοικονομικού συστήματος, πιο εξελιγμένου και πιο διαφανούς, με το δικό του σύστημα πληρωμών, τα δικά του οχήματα συναλλαγών και τα δικά του εργαλεία άντλησης κεφαλαίων.

Το Πρόγραμμα του ΚΕΔΙΒΙΜ Παντείου με τίτλο «Οικονομικά του blockchain: εισαγωγή στα Κρυπτονομίσματα» είναι το πρώτο ακαδημαϊκό πρόγραμμα στην Ελλάδα στον τομέα της κρυπτοοικονομίας με βασικό στόχο να παρουσιάσει με τρόπο κατανοητό και απλό τις καινοτομίες που έχουν προκύψει από την εφαρμογή της τεχνολογίας του blockchain στο πεδίο των οικονομικών. Οι βασικές θεματικές του Προγράμματος επεκτείνονται από τον τρόπο λειτουργίας της τεχνολογίας Blockchain και την εφαρμογή της στην οικονομία, μέχρι και την αποκεντρωμένη χρηματοοικονομική (DeFi), το Metaverse και τα NFTs.

Το πρόγραμμα αποτελείται από έναν Βασικό Κύκλο και πέντε (5) Ειδικεύσεις, έχει διάρκεια τρεις (3) μήνες, υλοποιείται εξ αποστάσεως μέσω Ολοκληρωμένου Συστήματος Τηλεκπαίδευσης και παρέχει Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης ή Βεβαίωση Παρακολούθησης. Συνεργαζόμενοι φορείς του Προγράμματος είναι οι εξής: Hellenic Blockchain Hub (HBH), Global Blockchain Business Council (GBBC), European Blockchain Association (EBA), Bluechain, Hellenic Association of Treasurers (HAT). Αν και το Πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί με τρόπο ώστε να απευθύνεται σε όποιον ενδιαφέρεται για την κρυπτοοικονομία, αναμένεται να επωφεληθούν ιδιαίτερα οι εξής κατηγορίες καταρτιζομένων:

Στελέχη συμβουλευτικών επιχειρήσεων

Στελέχη επιχειρήσεων με έμφαση την καινοτομία Τραπεζικά στελέχη Νομικοί / Δικηγόροι Στελέχη χρηματιστηριακών επιχειρήσεων

Στελέχη ΙΤ

Στελέχη ασφαλιστικών εταιριών

Στελέχη και ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων (start-ups) Στελέχη κανονιστικής συμμόρφωσης

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Πρόγραμμα:

Ε: block-econ@panteion.gr

W: https://e-learning.panteion.gr/node/5178

Facebook: https://www.facebook.com/blockchainecon/ LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/42311758

Όλοι έχουμε ακούσει για την τεχνολογία blockchain, κυρίως μέσα

την

Οικονομικά του blockchain: εισαγωγή στα Κρυπτονομίσματα

FINANCIAL FILES

ACCOUNTING EDUCATION

υπάρχουν πολλές άλλες συνιστώσες που προσδίδουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον στον ρόλο του λογιστή του μέλλοντος», επισημαίνει. «Καθώς οι οργανισμοί καλούνται όλο και περισσότερο να εξετάζουν μέτρα απόδοσης με γνώμονα την αξία, δηλαδή τον συνδυασμό ανθρώπων, κέρδους και πλανήτη, αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο αξιολογούν την απόδοσή τους, τόσο από εσωτερική, όσο και από εξωτερική άποψη. Ο λογιστής χρειάζεται ευρύτερη οπτική, όπως ομοίως απαιτούν και όσοι παρέχουν διαβεβαίωση για τις γνωστοποιήσεις. Οι ρυθμιστικές αρχές επίσης αναζητούν περισσότερες πληροφορίες, για παράδειγμα μέσω της οδηγίας CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) που επηρεάζει την υποβολή εκθέσεων από τις εταιρείες από το 2024 και μετά», προσθέτει.

Η τεχνολογία βελτιώνει με υποστηρικτικό

τρόπο τη δουλειά του λογιστή

ΛΑΜΠΡΟΣ ΜΠΕΛΕΣΗΣ

Πρόεδρος ΠΑΕΛΟ

«Ο λογιστής πρέπει πλέον να αποκτήσει γνώσεις management και παράλληλα να έχει και γνώσεις σε θέματα επιλογής και αξιολόγησης της ομάδας του, της οποίας φυσικά θα είναι ο leader»

Η υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών στη λογιστική, όπως το cloud accounting, το blockchain, ή τα αυτοματοποιημένα συστήματα υπολογισμού λογιστικών πράξεων, δημιουργεί νέα δυναμική στο επάγγελμα του λογιστή, επισημαίνει η Δρ. Ανδρονίκη Τριανταφύλλη, Associate Professor of Accounting στο Alba Graduate Business School, The American College of Greece.

«Η τεχνολογία βελτιώνει με υποστηρικτικό τρόπο τη δουλειά του λογιστή, μέσω της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας, λόγω μείωσης του ανθρωπίνου λάθους. Ο λογιστής δεν αναλώνεται πλέον σε καθημερινές, επαναλαμβανόμενες και μηχανικές δραστηριότητες που είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες. Είναι σε θέση να προσφέρει ουσιαστική αξία σε μια επιχείρηση, χρησιμοποιώντας τα ψηφιακά δεδομένα για εις βάθος ανάλυση των τάσεων και αξιοποίησή τους σε στρατηγική λήψη αποφάσεων. Επιπλέον, ο λογιστής είναι σε θέση να παρουσιάσει και να επικοινωνήσει την πληροφορία που συλλέγει με πιο αποτελεσματικό τρόπο εντός και εκτός της επιχείρησης. Η διαχείριση του χρόνου γίνεται πιο ουσιαστική και επενδύεται σε κριτική ανάλυση της επιχειρησιακής στρατηγικής. Η παραγωγικότητα αυξάνεται, καθώς πολλές διαδικασίες απλοποιούνται λόγω της εισαγωγής της τεχνολογίας. Η ακρίβεια των αποτελεσμάτων ενισχύει την κριτική σκέψη. Το ψηφιακό περιβάλλον δημιουργεί ευκαιρίες για πιο ασφαλή αποθήκευση δεδομένων», αναφέρει.

Ο ρόλος του λογιστή-φοροτεχνικού

ήταν και θα παραμείνει πολύ σημαντικός

ΜΑΡΙΑ ΣΚΟΤΑΔΗ

Φοροτεχνικός

«Οι λογιστές πρέπει να αναπτύξουν ευρύτερη

κατανόηση των επιχειρηματικών λειτουργιών

και των τάσεων του κλάδου για να συμβάλουν

αποτελεσματικά σε αυτούς τους τομείς»

Ο ρόλος του λογιστή-φοροτεχνικού ήταν και θα παραμείνει πολύ σημαντικός για τις επιχειρήσεις, τους φορολογούμενους και την οικονομία γενικότερα, μας λέει ο Ηλίας Χατζηγεωργίου, Φοροτεχνικός, Αντιπρόεδρος Επιτροπής Λογιστών Ε.Ε.Α. «Είναι αυτός ο οποίος καλείται να εφαρμόσει τους φορολογικούς και εργατικούς νόμους της χώρας και όλες τις αλλαγές τους, καθώς και να συμβουλέψει-εκπαιδεύσει αυτούς που καλούνται να τους τηρήσουν. Στο νέο περιβάλλον ψηφιοποίησης όλων των δεδομένων, ο ρόλος του μπορεί να αλλάζει ελαφρώς από αυτόν που τον είχαμε συνηθίσει στο παρελθόν,

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2023

όμως θα εξακολουθήσει να παραμένει πολύ σημαντικός στη λειτουργία του οικονομικού κυκλώματος», προσθέτει. «Ο

ρόλος θα είναι περισσότερο εποπτικός, αφού στην τελειοποίηση της ψηφιοποίησης ενδεχομένως θα απαλλαχθεί από

αρκετές χρονοβόρες διαδικασίες, όπως για παράδειγμα είναι

η καταχώριση παραστατικών, όμως στο κομμάτι του ελέγχου

της τήρησης των νόμων θα παραμείνει ο ίδιος με αυτόν που

γνωρίζαμε έως σήμερα. Θα εξακολουθεί να είναι ο ενδιάμεσος

κρίκος μεταξύ του κράτους και των φορολογουμένων, απλά με άλλο τρόπο λειτουργίας, περισσότερο αυτοματοποιημένο.

Κλείνοντας την απάντηση σε αυτή την ερώτηση, θα πρέπει να τονιστεί πως, παρά το ότι ακούγεται από αρκετούς, υπάρχει

πολύ μεγάλη απόσταση από το να γίνονται όλα με ένα «κλικ» και αυτοματοποιημένα. Υπάρχει ξεκάθαρη στόχευση για αυτό, όμως απέχουμε πολύ από αυτό», αναφέρει.

Ρωτήσαμε τους συνομιλητές μας ποιες είναι οι νέες δεξιότητες που πρέπει να αποκτήσουν οι λογιστές, ώστε να προετοιμαστούν για το μέλλον του επαγγέλματος.

Η κατανόηση των πιο σημαντικών δεξιοτήτων έχει ζωτική σημασία για την αποτελεσματική

εργασία των λογιστών

Για τους λογιστές, η κατανόηση των πιο σημαντικών δεξι -

οτήτων έχει ζωτική σημασία για την αποτελεσματική τους εργασία, τονίζει ο Νικόλαος Γκούντας. «Πρώτον, απαιτείται γνώση της φορολογικής και λογιστικής νομοθεσίας για την τήρηση των νόμων και των κανονισμών. Επιπλέον, η εξειδικευμένη γνώση των εργατικών θεμάτων είναι απαραίτητη για τη διαχείριση των συναφών ζητημάτων. Επίσης, η γνώση της μηχανογράφησης, σε συνδυασμό με τα myDATA και ψηφιακά εργαλεία τύπου BI, βοηθά στην ανάλυση και την αποτύπωση δεδομένων. Συμπληρωματικά, η σωστή προετοιμασία των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, τόσο σε φορολογική όσο και σε λογιστική βάση, είναι κρίσιμη. Ακόμα, η ανάλυση δεδομένων και η κριτική σκέψη παίζουν καίριο ρόλο. Τέλος, το skill της ηθικής αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της επαγγελματικής τους πορείας. Οι λογιστές πρέπει να είναι ικανοί να λαμβάνουν δεοντολογικές αποφάσεις, να διαχειρίζονται συγκρούσεις συμφερόντων και να διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα και την εντιμότητα στον τομέα της λογιστικής και οικονομικής διαχείρισης», προσθέτει.

Όλοι οι επαγγελματίες του κλάδου

θα πρέπει να αποκτήσουν soft skills Οι λογιστές αντιμετωπίζουν πολλές αλλαγές στο περιβάλλον της εργασίας τους και η απόκτηση νέων δεξιοτήτων είναι πλέον ζωτικής σημασίας για να προετοιμαστούν για το μέλλον του επαγγέλματός τους, τονίζει ο Αντώνης Μιχαήλ. «Για παράδειγμα, η ανάπτυξη νέας τεχνολογίας επιτρέπει την αυτοματοποίηση, αποθήκευση και ανταλλαγή δεδομένων μέσω cloud computing, που αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αποκτηθούν συγκεκριμένες ψηφιακές δεξιότητες. Επίσης, όπως έχω αναφέρει και στο παρελθόν, όλοι οι επαγγελματίες του

ANDREIA STANCIU

Head of ACCA - Southern Europe

«Η πρώτη παρατήρηση που πρέπει να γίνει είναι ότι οι χρηματοοικονομικές δεξιότητες παραμένουν στο

επίκεντρο των δεξιοτήτων ενός επαγγελματία του

χρηματοοικονομικού τομέα»

ΔΡ. ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗ

Associate Professor of Accounting, Alba Graduate Business School, The American College of Greece

«Ο λογιστής δεν αναλώνεται πλέον σε καθημερινές, επαναλαμβανόμενες και μηχανικές δραστηριότητες

που είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες»

FINANCIAL FILES

ACCOUNTING EDUCATION

προσδιορίζουν το νεκρό σημείο και φυσικά να στοχεύουν στο κέρδος και, τέλος, να φροντίζουν για μία δια βίου εκπαίδευση

για αυτούς και τους συνεργάτες τους», αναφέρει.

Αναγκαιότητα η απόκτηση

νέων δεξιοτήτων στην τεχνολογία

και στην ανάλυση δεδομένων

ΗΛΙΑΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ

Φοροτεχνικός, Αντιπρόεδρος Επιτροπής Λογιστών Ε.Ε.Α

«Πλέον δεν νοείται λογιστής ο οποίος δεν γνωρίζει

καλά την χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών

αλλά φυσικά και των λογιστικών συστημάτων

και των προγραμμάτων»

κλάδου θα πρέπει να αποκτήσουν soft skills, όπως ικανότητες ευελιξίας και προσαρμοστικότητας. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αποκτηθούν επικοινωνιακές δεξιότητες για να μπορούν να εξηγούν περίπλοκες λογιστικές έννοιες με απλό και κατανοητό τρόπο. Αυτές οι δεξιότητες θα πρέπει πάνω από όλα να εναρμονιστούν και με τις ανάγκες του νέου ψηφιακού περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, επικοινωνιακές δεξιότητες μέσω διαφόρων ηλεκτρονικών εργαλείων επικοινωνίας τύπου, Zoom, Teams, Google Meet, κοκ».

Οι λογιστές πρέπει να αποκτήσουν

εξοικείωση με το ψηφιακό περιβάλλον

Με δεδομένο ότι οι περισσότερες συναλλαγές πλέον είναι ψηφιακές, το πρώτο που θα πρέπει να αποκτήσουν οι λογιστές είναι η εξοικείωση με το ψηφιακό περιβάλλον, τονίζει ο Λάμπρος Μπέλεσης.

«Ένα δεύτερο είναι η γνώση διοικητικής λογιστικής και φυσικά ποιες ειδικές ψηφιακές εφαρμογές χρειάζονται, στις οποίες θα πρέπει και να φροντίσουν να εξοικειωθούν. Εκτός φυσικά από τις τεχνικές δεξιότητες, ο λογιστής πρέπει πλέον να αποκτήσει γνώσεις management και παράλληλα να έχει και γνώσεις σε θέματα επιλογής και αξιολόγησης της ομάδας του, της οποίας φυσικά θα είναι ο leader.

Ειδικά οι ιδιοκτήτες λογιστικών γραφείων θα πρέπει πλέον να λειτουργούν με καθαρά επιχειρηματικά κριτήρια και θα πρέπει να κοστολογούν όλες τις υπηρεσίες του γραφείου τους, να

Οι λογιστές μετατοπίζονται από έναν συναλλακτικό ρόλο που επικεντρώνεται στη συγκέντρωση αριθμών και τη συμμόρφωση, προς έναν πιο στρατηγικό ρόλο που περιλαμβάνει την παροχή πολύτιμων γνώσεων και καθοδήγησης στους οργανισμούς μας, λέει η Μαρία Σκοτάδη. «Αυτή η στροφή καθοδηγείται από την ανάγκη προσαρμογής των λογιστών στις εξελισσόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων και για να παραμείνουν σχετικοί στο μέλλον. Καθώς οι οργανισμοί βασίζονται όλο και περισσότερο στη λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε δεδομένα, οι λογιστές αναμένεται να αναλύουν χρηματοοικονομικές πληροφορίες και να παρέχουν στρατηγικές συστάσεις για την ανάπτυξη και την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Αυτό απαιτεί από τους λογιστές να αναπτύξουν ισχυρές αναλυτικές δεξιότητες και δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, καθώς και την ικανότητα να επικοινωνούν σύνθετες οικονομικές πληροφορίες με σαφή και συνοπτικό τρόπο. Οι λογιστές πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες στην τεχνολογία και στην ανάλυση δεδομένων, για να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά αυτά τα εργαλεία και να παραμείνουν μπροστά στο επάγγελμά τους. Πρέπει να είναι ικανοί στη χρήση λογιστικού λογισμικού, εργαλείων οπτικοποίησης δεδομένων και άλλων τεχνολογικών πλατφορμών για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και την παροχή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο στους ενδιαφερόμενους», τονίζει. «Το μέλλον του λογιστικού επαγγέλματος συνεπάγεται επίσης διευρυμένο πεδίο αρμοδιοτήτων για τους λογιστές. Εκτός από τα παραδοσιακά τους καθήκοντα οικονομικής αναφοράς και συμμόρφωσης, οι λογιστές καλούνται όλο και περισσότερο να παρέχουν καθοδήγηση σε τομείς όπως η διαχείριση κινδύνου, η αναφορά βιωσιμότητας και η λήψη στρατηγικών αποφάσεων. Οι λογιστές πρέπει να αναπτύξουν ευρύτερη κατανόηση των επιχειρηματικών λειτουργιών και των τάσεων του κλάδου, για να συμβάλουν αποτελεσματικά σε αυτούς τους τομείς. Πρέπει να γνωρίζουν τις κανονιστικές αλλαγές, τις αναδυόμενες τεχνολογίες και τις τάσεις της παγκόσμιας αγοράς που μπορεί να επηρεάσουν τους οργανισμούς τους. Αυτό απαιτεί συνεχή μάθηση και επαγγελματική εξέλιξη για να παραμένουν ενημερωμένοι με τις τελευταίες εξελίξεις του κλάδου και να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να ανταποκριθούν στις εξελισσόμενες απαιτήσεις του επαγγέλματος», προσθέτει.

Οι χρηματοοικονομικές δεξιότητες

παραμένουν στο επίκεντρο των δεξιοτήτων ενός επαγγελματία

του χρηματοοικονομικού τομέα

«Η πρώτη παρατήρηση που πρέπει να γίνει είναι ότι οι χρηματοοικονομικές δεξιότητες παραμένουν στο επίκεντρο των δεξιοτήτων ενός επαγγελματία του χρηματοοικονομικού τομέα»,

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2023

μας λέει η Andreia Stanciu. «Η ύπαρξη ενός ηθικού φακού μέσα από τον οποίο εφαρμόζονται όλες οι δεξιότητες είναι

εξίσου σημαντική. Καθώς οι οργανισμοί καλούνται ολοένα και περισσότερο να υποβάλλουν εκθέσεις για τις ευρύτερες

επιδόσεις τους παράλληλα με την οικονομική οπτική, η έννοια της μέτρησης της αξίας για ένα ευρύτερο φάσμα ενδιαφερομένων γίνεται όλο και πιο σημαντική για τους λογιστές. Οι δεξιότητες εντοπισμού και ηγετικού ρόλου όσον αφορά τις έννοιες, όπως η αξία για την κοινωνία, βασίζονται σε βαθιά κατανόηση του οργανισμού και των δεδομένων που έχει στη διάθεσή του, και ο επαγγελματίας λογιστής είναι ο καταλληλότερος για τον ρόλο αυτό. Στις έννοιες της αξίας εμπεριέχονται στοιχεία της βιωσιμότητας, τα οποία είναι όλο και πιο σημαντικά, οπότε οι επαγγελματίες λογιστές πρέπει να γνωρίζουν καλύτερα τους κανονισμούς και τις τάσεις στον τομέα αυτό. Όλα αυτά εξετάζονται στην πρόσφατη έκθεσή μας της ACCA, The Chief Value Officer», αναφέρει.

των λογιστών στη νέα ψηφιακή εποχή απαιτεί εκπαίδευση και επιμόρφωση

Οι νέοι λογιστές, τονίζει η Ανδρονίκη Τριανταφύλλη, «καλούνται να ανταποκριθούν στη νέα πρόκληση, αποκτώντας ένα σύνολο δεξιοτήτων όπως: Αυξημένες δεξιότητες στη διαχείριση τεχνολογίας όπως data analytics, artificial intelligence, blockchain, big data. Ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους στο στρατηγικό μάνατζμεντ και στην κριτική σκέψη. Στόχευση στην καινοτομία και τη διαχείριση αλλαγών (change management).

Βελτίωση των δεξιοτήτων τους στη διαχείριση, ανάλυση και εξαγωγή αξίας από τα δεδομένα.

Προσδιορισμός των εταιρικών θεμάτων όπου θα γίνει χρήση των data analytics.

Εξοικείωση με τεχνολογίες/software που ειδικεύονται στην ανάλυση δεδομένων.

Ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας (ειδικά με ειδικούς στην ψηφιακή τεχνολογία) και επικοινωνίας».

«Για την αξιόπιστη μετάβαση των λογιστών στη νέα ψηφιακή εποχή, η εκπαίδευσή τους μέσω μεταπτυχιακών προγραμμάτων ή επιμορφώσεων στον τομέα της ανάλυσης δεδομένων, θεωρείται χρήσιμο εργαλείο. Ήδη, πληθώρα μεταπτυχιακών προγραμμάτων και πιστοποιήσεων είναι σε διαδικασία μεταβολής των προγραμμάτων τους, για να συμπεριλάβουν ή ανανεώσουν τα μαθήματα σχετικά με τη διαχείριση μεγάλων δεδομένων», επισημαίνει.

Οι δεξιότητες που καλείται να αποκτήσει

ο λογιστής είναι πολύ περισσότερες

από το πρόσφατο παρελθόν

Ο λογιστής της μανσέτας, της αριθμομηχανής και του χειρόγραφου βιβλίου με τα «ιατρικά» γράμματα δεν είναι μαζί μας εδώ και πάρα πολλά χρόνια, τονίζει ο Ηλίας Χατζηγεωργίου.

«Πλέον δεν νοείται λογιστής ο οποίος δεν γνωρίζει καλά τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, αλλά φυσικά και των λογιστικών συστημάτων και των προγραμμάτων. Οι δεξιότητες που καλείται να αποκτήσει είναι πολύ περισσότερες από το πρόσφατο παρελθόν, αφού έχουν μπει για τα καλά στη ζωή του οι έννοιες «γεφύρωμα», «διαβίβαση», «χαρακτηρισμός», αλλά και άλλες όπως ψηφιακή επικοινωνία, απομακρυσμένη εξυπηρέτηση και άλλες τέτοιες παρόμοιες εκφράσεις», αναφέρει. «Οι ταχύτητες στις οποίες καλείται να αντεπεξέλθει πολλές φορές είναι κάτι παραπάνω από ιλιγγιώδεις και συνεχώς πρέπει να προσαρμόζεται σε αυτές με νέες δεξιότητες. Οι μαγικές λέξεις ίσως να είναι η «εξειδίκευση» και η «ομαδικότητα», οι οποίες, αν συνδυαστούν, ενδεχομένως να επιτυγχάνεται το μέγιστο αποτέλεσμα.

Μοιραία όμως δεν θα πρέπει να ξεχνά τις παλιές δεξιότητες και ικανότητες, αφού αυτός καλείται να βρίσκει λύσεις σύμφωνα με τους νόμους που ισχύουν. Κλείνοντας, θα πρέπει να τονιστεί ότι ο λογιστής σαν οντότητα και σαν κλάδος αυτό που πρέπει να κάνει, αργά ή γρήγορα θα το κάνει, όμως στην όποια προσαρμογή και μετάβαση θα πρέπει να βοηθήσει και η ίδια η πολιτεία, μειώνοντας τις συνεχόμενες και πολλές φορές αιφνιδιαστικές αλλαγές, κατανοώντας φυσικά ότι δεν είναι όλα “ένα κλικ”», προσθέτει.

φοροτεχνικούς-λογιστές,

Τα επόμενα χρόνια θα ενταθεί η ανάγκη

για καταρτισμένους

οι οποίοι θα πρέπει να

επιτελούν, μαζί με τον

παραδοσιακό τους ρόλο, και τον στρατηγικόσυμβουλευτικό ρόλο που

έχει ανάγκη το σύγχρονο

επιχειρείν

ΠΡΌΕΔΡΌΣ ΤΌΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΌΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΌΥ ΑΘΗΝΏΝ

Είναι αναγκαίο να επενδύσουμε στοχευμένα στην πρόοδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, παρότι αποτελεί την «ατμομηχανή» της οικονομίας, έχει περιορισμένη πρόσβαση στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ. Όπως μας λέει ο κ. Χατζηθεοδοσίου, η κυβέρνηση πρέπει να ξαναδεί το θέμα της χρηματοδότησης, ώστε οι ΜμΕ να μην θεωρούνται τα «αποπαίδια».

Η ελληνική οικονομία, παρά τις προκλήσεις, έχει θετική δυναμική.

Ποια είναι η εικόνα σας για την πορεία της;

Είναι γεγονός ότι οι οικονομικοί δείκτες

σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζονται βελτιωμένοι συγκριτικά με το παρελθόν, κάτι που προκαλεί αισιοδοξία και για το μέλλον.

Αυτό, κατά τη γνώμη μου, ξεκίνησε από τη στιγμή που η ελληνική οικονομία βγήκε από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας. Είναι πολύ διαφορετικό να αποφασίζει η κυβέρνηση της χώρας για κάποια οικονομικά μέτρα, έχοντας πλήρη γνώση της εικόνας της οικονομίας αλλά και της κοινωνίας, από το να σου υπαγορεύουν κάποιοι άλλοι το τι πρέπει να κάνεις. Επίσης, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι η οικονομία μας -εξαιτίας και πολλών εξωγενών παραγόντων, όπως πανδημία, αλλά και ενεργειακή κρίση- είχε φτάσει σε πραγματικά δεινή

θέση, οπότε ήταν επόμενο κάποια στιγμή να αρχίσει να ανεβαίνει. Η ουσία είναι ότι κατέγραψε αύξηση πάνω από τον μέσο όρο που είδαμε στις άλλες χώρες της Ε.Ε., ενώ υπάρχουν προοπτικές για επίσης θετική συνέχεια. Αν καταφέρουμε ως οικονομία και ως χώρα να προσελκύσουμε περισσότερες επενδύσεις, υπάρχει η ελπίδα ότι θα δούμε ακόμα καλύτερες επιδόσεις. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως για να πάμε μπροστά, αφήνοντας οριστικά

πίσω μας μία μακρά περίοδο δυσκολιών, με βασικότερη την ακρίβεια, είναι να επενδύσουμε στοχευμένα στην πρόοδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών της οικονομίας μας -μικρή βιομηχανική παραγωγή, έμφαση στις υπηρεσίες, απουσία πολύ μεγάλων επιχειρήσεων- η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα αποτελεί την «ατμομηχανή» της, κάτι που την καθιστά καθοριστικό παράγοντα για την εξέλιξή της. Άρα, επενδύοντας στις ΜμΕ, ουσιαστικά αυξάνουμε τις πιθανότητες ανάπτυξης όλης της οικονομίας. Με πολιτικές που θα δίνουν περαιτέρω προοπτικές ανάπτυξης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων αυτού του

μεγέθους, είμαι σίγουρος ότι ως χώρα μπορούμε να ελπίζουμε σε πολύ καλύτερες μέρες. Είναι πολύ σημαντικό επίσης να βλέπουμε τι γίνεται στην πραγματική οικονομία και στην κοινωνία. Γιατί πάντα υπάρχει η πιθανότητα να ευημερούν οι αριθμοί, αλλά όχι οι άνθρωποι. Και αυτή είναι μία παγίδα στην οποία δεν πρέπει να πέσουμε. Η κυβέρνηση οφείλει να προτάξει και την πρόοδο της κοινωνίας, αν θέλουμε να αλλάξουμε τα δεδομένα και να βαδίσουμε στον δρόμο της ανάπτυξης.

Οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν δοκιμαστεί επί σειρά ετών, λόγω των διαδοχικών κρίσεων. Τι περιμένετε από την πολιτεία να πράξει, ώστε να προκύψει ένα καλύτερο μέλλον; Από την εποχή των μνημονίων έως και σήμερα, οι ΜμΕ βρίσκονται διαρκώς σε καθεστώς τρομερής πίεσης. Είναι οι πρώτες που επηρεάζονται από όσα συμβαίνουν στην οικονομία -και τα πολλά τελευταία χρόνια έχουν συμβεί περισσότερα αρνητικά από θετικά-, είναι αυτές που υπέστησαν τις μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις, που δέχθηκαν ισχυρότατο πλήγμα από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, που σήμερα αγωνίζονται να παραμείνουν ανοιχτές,

παρά το πολύ υψηλό λειτουργικό κόστος που έχουν, αλλά και αντιμετωπίζοντας προβλήματα όπως η ακρίβεια, η συσσώρευση οφειλών, η έλλειψη ρευστότητας.

Το ελάχιστο λοιπόν που περιμένουμε από την Πολιτεία, είναι να αποδείξει στην πράξη ότι στέκεται δίπλα σε αυτές τις επιχειρήσεις.

Και αυτό μπορεί να γίνει μέσω της εφαρμογής πολιτικών που θα δίνουν πειστικές απαντήσεις απέναντι στις σοβαρότατες προκλήσεις της εποχής. Θεωρούμε αναγκαία μία ενιαία ρύθμιση οφειλών που θα αντικαταστήσει όλες τις επιμέρους που ισχύουν σήμερα, αλλά που εξαιτίας των προϋποθέσεων που έχουν τεθεί, αφήνουν ακάλυπτους τους περισσότερους οφειλέτες.

Πολλές δόσεις για το σύνολο των χρεών και χαμηλότερα επιτόκια, ώστε να δοθεί μία πραγματική δυνατότητα εξόφλησης παλαιών υποχρεώσεων. Μία τέτοια εξέλιξη θα έδινε «ανάσα» στην αγορά, αλλά και θα συνέχιζε να ενισχύει τα δημόσια ταμεία με «ζεστό» χρήμα. Οπωσδήποτε απαιτούνται περισσότερα και πιο ευέλικτα χρηματοδοτικά προγράμματα, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό επιχειρήσεις που σήμερα παραμένουν αποκλεισμένες από κάθε είδους χρηματοδότηση, καθώς και αλλαγή στην πολιτική των τραπεζών, με έμφαση στη στήριξη των μικρομεσαίων.

ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ Απαιτούνται περισσότερα και πιο ευέλικτα χρηματοδοτικά προγράμματα, ώστε να

αποκτήσουν πρόσβαση στον

τραπεζικό δανεισμό επιχειρήσεις που σήμερα παραμένουν

Επιπλέον, επειδή δεν βλέπω να τελειώνουμε σύντομα με την ενεργειακή κρίση, χρειάζονται μέτρα στήριξης για να μπορούν να αντεπεξέλθουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε αυτά τα αυξημένα κόστη.

Ένα από τα κρίσιμα θέματα που απασχολούν τις επιχειρήσεις είναι η φορολογία. Πρέπει να συνδεθούν οι αποδιδόμενοι φόροι με τον τζίρο των επιχειρήσεων;

Ως Επιμελητήριο έχουμε ζητήσει το προφανές. Ισονομία και δικαιοσύνη

απέναντι στην επιβολή φόρων. Και στεκόμαστε ιδιαίτερα στην ανάγκη πάταξης της φοροδιαφυγής, καθώς αυτή η παραβατική συμπεριφορά εντείνει τον αθέμιτο ανταγωνισμό, ενώ στερεί από

τα κρατικά ταμεία πολύτιμα έσοδα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών, όπως για παράδειγμα στη μείωση των έμμεσων φόρων, κάτι που μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στη μείωση των τιμών των βασικών αγαθών όπως είναι τα τρόφιμα. Επίσης, ως χώρα, είναι πολύ σημαντικό να αποκτήσουμε επιτέλους σταθερό φορολογικό σύστημα, που όμως θα δίνει επιπλέον κίνητρα στην επιχειρηματικότητα. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να προσδοκούμε και σε περισσότερες επενδύσεις.

Όσο για το αν πρέπει να συνδεθούν οι αποδιδόμενοι φόροι με τον τζίρο των επιχειρήσεων, η προσωπική μου θέση είναι ότι αυτό πρέπει να γίνει. Να εξετάζεται δηλαδή το μέγεθος των επιχειρή-

σεων και στο θέμα της επιβολής φόρων.

Το θεωρώ πιο δίκαιο και εκτιμώ ότι μπορεί να είναι και αποδοτικό. Η ουσία είναι ότι απαιτείται εκσυγχρονισμός όλου του φορολογικού μηχανισμού και αυτό πρέπει να το εξετάσει άμεσα η κυβέρνηση.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων είναι το μεγάλο ζητούμενο της εποχής. Σε τι βαθμό έχουν προετοιμαστεί οι επιχειρήσεις για τον εκσυγχρονισμό τους; Έχουμε μπει πλέον για τα καλά στη νέα ψηφιακή εποχή και δεν μπορούμε να μιλάμε για το επιχειρείν με όρους παρελθόντος.

Βλέπουμε ήδη πόσο καθοριστική είναι η τεχνολογία για τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Από το ηλεκτρονικό εμπόριο που σημειώνει διαρκώς αυξήσεις στις συναλλαγές, μέχρι την προωθητική πολιτική των επιχειρήσεων. Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών ήταν το πρώτο που ψηφιοποίησε πλήρως τις υπηρεσίες του, προτρέπει διαρκώς τα μέλη του να προχωρήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους και παράλληλα φροντίζει να δίνει και τα κατάλληλα κίνητρα. Προς αυτή την κατεύθυνση, τους δίνουμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουν εντελώς δωρεάν το δικό τους e-shop και τη δική τους ιστοσελίδα, επίσης δωρεάν τους προσφέρουμε ψηφιακές υπογραφές, ενώ διοργανώνουμε και ενημερωτικές εκδηλώσεις ψηφιακής κατάρτισης.

Είναι γεγονός ότι σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν, η εικόνα του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων είναι πολύ καλύτερη. Μπορεί όμως -και πρέπει- να βελτιωθεί κι άλλο. Γιατί αυτό απαιτούν πλέον οι συνθήκες. Θέλω όμως να σημειώσω ότι χρειάζεται και το Κράτος να εκσυγχρονιστεί περαιτέρω, αξιοποιώντας και αυτό τα τεχνολογικά «εργαλεία» που υπάρχουν. Η κυβέρνηση έχει αναφέρει ότι είναι στις προτεραιότητές της η ψηφιοποίησή του, κάτι που θα μειώσει τη γραφειοκρατία. Ελπίζω και εύχομαι να προχωρήσει γρήγορα στον σχεδιασμό της, γιατί είναι κάτι πραγματικά απαραίτητο και για την οικονομία και για την κοινωνία.

Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης

και του ΕΣΠΑ μπορούν να συμβάλ-

λουν στην αναπτυξιακή δυναμική

των επιχειρήσεων;

Σαφώς και μπορούν να συμβάλουν προς

αυτή την κατεύθυνση, αρκεί βέβαια να

αλλάξει ο αρχικός σχεδιασμός και να

δοθεί η δυνατότητα να αποκτήσουν

πρόσβαση στα κοινοτικά κονδύλια περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις

από αυτές που έχουν χρηματοδοτηθεί έως σήμερα. Όταν ούτε το 4% των μικρομεσαίων δεν έχει σήμερα πρόσβαση στα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και μόλις το 6% σε αυτά του ΕΣΠΑ, νομίζω ότι γίνεται εύκολα αντιληπτό το πρόβλημα. Γενικότερα, παρατηρούμε διαφορά στην αντιμετώπιση που έχουν οι μεγάλες επιχειρήσεις συγκριτικά με τις μικρότερες και εκεί εστιάζεται ο έντονος προβληματισμός μας. Όσο οι ΜμΕ συνεχίζουν να θεωρούνται τα «αποπαίδια», τόσο θα

μεγαλώνει η «ψαλίδα» μεταξύ μεγάλων και μικρών. Και αυτό δεν λειτουργεί θετικά, ούτε για το επιχειρείν, αλλά ούτε και για την απασχόληση. Η κυβέρνηση πρέπει να ξαναδεί το θέμα της χρηματοδότησης, το οποίο αποτελεί «πληγή» για τους μικρομεσαίους και να δώσει την ευκαιρία σε όλες τις επιχειρήσεις να επιβιώσουν, αλλά και να αναπτυχθούν. Είναι θέμα δημοκρατίας.

Αν ήσασταν οικονομικός διευθυντής σε μια επιχείρηση, πώς θα πορευόσασταν το αμέσως προσεχές διάστημα; Η επιχειρηματικότητα είναι μία δυναμική κατάσταση. Και πρέπει να είναι κάποιος πάντα σε εγρήγορση, είτε για να εκμεταλλευθεί κάποια ευκαιρία, είτε για να προσαρμοστεί άμεσα σε νέα δεδομένα χωρίς να ρισκάρει δυσάρεστες

εξελίξεις και κυρίως για να αντιμετωπίσει πιθανούς κινδύνους. Υπό αυτό το πρίσμα θα φρόντιζα να είμαι πλήρως ενημερωμένος για όλες τις εξελίξεις που θα αφορούσαν στον τομέα μου και πάντα έτοιμος να πάρω τις κατάλληλες αποφάσεις. Σίγουρα χρειάζεται άλλη προσέγγιση όταν μπορείς να εξασφαλίσεις κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης μόλις με 0,7% επιτόκιο, σε σύγκριση με αυτά που μπορείς να αντλήσεις από τον τραπεζικό τομέα με επιτόκιο 7 και 8%. Αποκτούν άλλη βαρύτητα οι αποφάσεις. Γενικότερα, εκτιμώ ότι στο επιχειρείν, όπως και στις Ένοπλες Δυνάμεις, ταιριάζει η ρήση «έσο έτοιμος». Αυτό φρόντιζα να κάνω σε όλο τον επαγγελματικό μου βίο, αλλά το συνεχίζω και στην ενασχόλησή μου με τα κοινά, από τη θέση του Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και την εκπροσώπηση των μικρομεσαίων.

FACTORING

Factoring: Το εναλλακτικό

χρηματοοικονομικό

εργαλείο Τάσεις και εξελίξεις για το 2023

Έπειτα από την ανάπτυξη και τη ραγδαία καθιέρωση του Factoring, ως πρωταρχικού εργαλείου για τη διευκόλυνση και την ευελιξία

των επιχειρήσεων, οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν πρόσφορο έδαφος

και κερδοφόρες προοπτικές για όσους αξιοποιούν την υπηρεσία.

Το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς υπηρεσιών Factoring αποτιμήθηκε σε 3.566,99 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022 και αναμένεται να αυξηθεί με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 9,2% από το 2023 έως το 2030, σύμφωνα με τον απολογισμό Factoring Services Market Size, Share & Trends Analysis της Grand View Research. Η αυξανόμενη ανάγκη για εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, για μικρομεσαίες, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οδηγεί στην περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς. Αρκετοί οργανισμοί επωφελούνται από τεχνολογίες Μηχανικής Μάθησης (ML), Επεξεργασίας Φυσικής Γλώσσας (NLP) και Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), εφαρμογές που πρόκειται να δημιουργήσουν κερδοφόρες προοπτικές ανάπτυξης για τις υπηρεσίες Factoring κατά την περίοδο πρόβλεψης. Παράλληλα, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η πανδημία εισήγαγε πιο συνεργατική προσέγγιση μεταξύ των τραπεζών και της χρηματοδότησης της εφοδιαστικής αλυσίδας, που οδηγεί σε μεγαλύτερα οφέλη στα οικοσυστήματα των πελατών.

Η σημασία του Reverse Factoring

και η έλευση του E-factoring

Σήμερα, και με βάση τις προβλέψεις και τα επόμενα χρόνια, οι επιχειρήσεις ανά τον κόσμο θα επιλέγουν το Factoring όλο και

συχνότερα, με σκοπό τη διευκόλυνση των λογαριασμών τους και την ευελιξία. Το Factoring καθιερώθηκε ως πολύτιμο χρηματοοικονομιικό εργαλείο, με αποτέλεσμα οι τάσεις και τα νέα δεδομένα να εξελίσσονται συνεχώς. «Στην Ελλάδα, η αγορά του Factoring αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς, προσεγγίζοντας τα ευρωπαϊκά επίπεδα, καθώς αποτελεί αυτοεξυπηρετούμενη μορφή υγιούς χρηματοδότησης», αναφέρει ο Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, Διευθύνων Σύμβουλος της Πειραιώς Factoring ΑΕ & Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ένωσης Factoring. Το Factoring επεκτείνεται και βρίσκει εφαρμογή για την παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις

σε όλους τους κλάδους: εμπόριο, βιομηχανία, κατασκευές, ενέργεια, υγεία, μεταφορές, logistics, τεχνολογία, υπηρεσίες, σύμφωνα με τον κ. Χριστοδούλου, για τον οποίο μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Factoring χωρίς αναγωγή, με ανάληψη του κινδύνου αφερεγγυότητας έναντι των αγοραστών, τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο στο εξωτερικό και το E-factoring. «Γεγονός είναι και η ανάπτυξη του Reverse Factoring, το οποίο καλύπτει τις προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας με την εξειδικευμένη χρηματοδότηση των προμηθευτών ενός μεγάλου αγοραστή. Στις σύγχρονες απαιτήσεις των επιχειρήσεων ανταποκρίνεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός των εταιρειών Factoring, ο οποίος αναβαθμίζει την εμπειρία του πελάτη με δυνατότητες υπογραφής συμβάσεων εξ αποστάσεως και χρήσης ψηφιακών υπογραφών. Το E-factoring προσφέρει στις επιχειρήσεις ταχύτατη εξυπηρέτηση με online λειτουργικότητες καταχώρισης τιμολογίων, υποβολής αιτημάτων χρηματοδότησης, παρακολούθησης λογαριασμών/κινήσεων & χαρτοφυλακίου αγοραστών».

Η Μαρία Ράικου, Διευθύνουσα Σύμβουλος και Γενική Διευθύντρια της ABC Factors, αναγνωρίζει τη δυναμική ανάπτυξη του Factoring την τελευταία διετία, καθώς και τη συμβολή του στη λειτουργία και την περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρήσεων. «Το Factoring παρέχει ρευστότητα στις επιχειρήσεις μέσω της προεξόφλησης των εμπορικών τους απαιτήσεων, αλλά και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως η διαχείριση και είσπραξη των απαιτήσεων, ακόμα και κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου των αγοραστών/πελατών τους στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Η περίοδος της πανδημικής κρίσης ανέδειξε, επιπλέον της ρευστότητας, και την ανάγκη διασφάλισης της συνεχούς λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας των επιχειρήσεων και της κάλυψης των πιστωτικών κινδύνων εντός αυτής. Η υπηρεσία Reverse Factoring είναι δυναμικά αναπτυσσόμενη, καθώς επιτρέπει στις εταιρείες να χρηματοδοτούν τις εμπορικές

Της ΝΑΝΤΙΑΣ ΣΟΥΦΛΗ

υποχρεώσεις τους, επιτυγχάνοντας ευέλικτους όρους πληρωμής των αγορών τους, χωρίς να διαταράσσουν τις εμπορικές τους σχέσεις με προμηθευτές τους».

Οι νέες τεχνολογίες στο πλευρό του Factoring

Στην Ελλάδα, για το 2022, σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Factoring, o συνολικός κύκλος εργασιών των μελών της ανήλθε σε 23,5 δισ. ευρώ, ιστορικό υψηλό για τον κλάδο, σημειώνοντας

αύξηση 33% έναντι του 2021, αντανακλώντας τη δυναμική της υπηρεσίας ως βασικής επιλογής των επιχειρήσεων για κεφάλαιο κίνησης. «Αντίστοιχα εντυπωσιακός ήταν και ο ρυθμός ανάπτυξης της Optima factors, της οποίας ο συνολικός κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 55,4% το 2022 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι ξεκάθαρο ότι το Factoring δεν έχει τα χαρακτηριστικά του δανείου και αποτελεί ‘υγιή’ τρόπο χρηματοδότησης, αφού μπορεί να αποπληρωθεί από τις υφιστά-

μενες απαιτήσεις τους, ενώ παράλληλα να απαλειφθεί από τις απαιτήσεις στις οικονομικές τους καταστάσεις», σημειώνει ο Γιάννος Νακατσιάδης, CEO της Optima Factors, δίνοντας έμφαση στις νέες τεχνολογίες: «Σε επίπεδο εξέλιξης της υπηρεσίας, κυρίαρχο ρόλο στην παγκόσμια αγορά διαδραματίζουν οι νέες τεχνολογίες, όπως το blockchain, καθώς και η δυνατότητα προσφοράς καθολικών και προσωποποιημένων υπηρεσιών. Στην Optima Factors, έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε ολιστικές υπηρεσίες, που ξεπερνούν το παραδοσιακό Factoring, συνδυάζοντας την τεχνογνωσία των στελεχών μας, την εμπειρία της μητρικής εταιρείας του ομίλου (Optima bank), καθώς και τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, όπως η ψηφιακή πλατφόρμα ‘e-factor’».

«Η σταδιακή ψηφιοποίηση όλων των συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένων και των εμπορικών, έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα για την αγορά του Factoring. Ψηφιακές πλατφόρμες βελτιώνουν την ταχύτητα άντλησης και επεξεργασίας μεγάλου όγκου δεδομένων

FINANCIAL FILES

FACTORING

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Δ/νων Σύμβουλος, Πειραιώς Factoring, Μέλος ΔΣ, Ελληνική Ένωση Factoring

«Ακόμα και μία επιχείρηση με αδύναμα οικονομικά

στοιχεία ή χωρίς άλλη μορφή εξασφαλίσεων, μέσω Factoring έχει την δυνατότητα να αντλεί την απαιτούμενη ρευστότητα, δεδομένου ότι διαθέτει φερέγγυο πελατολόγιο»

και αυτοματοποιούν τις διαδικασίες εκ μέρους των Factors, βελτιστοποιούν τη διαχείριση κινδύνων, ενώ παρέχουν online λύσεις στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων, είτε αφορούν απλές, είτε σύνθετες συναλλαγές με πολύπλοκες διαδικασίες», σχολιάζει σχετικά η κα Ράικου. Για τον Χαράλαμπο Σταθόπουλο, Head of Factoring Services, Flexfin MAE, είναι γεγονός ότι το ολοένα εξελισσόμενο επιχειρηματικό τοπίο, όπως αυτό αντανακλάται στην αύξηση της ζήτησης για τις παρεχόμενες υπηρεσίες Factoring, διαμορφώνει ουσιαστικά και τις νέες τάσεις του κλάδου. «Καθώς ο παραδοσιακός δανεισμός γίνεται πιο αυστηρός, το Factoring προσφέρει βιώσιμη επιλογή για γρήγορη πρόσβαση στο κεφάλαιο κίνησης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι εφαρμογές τους θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Factoring. Ο αυτοματισμός και η ψηφιοποίηση σε όλο το ‘ταξίδι’ του πελάτη, από την προσφορά και το KYC μέχρι τη χρηματοδότηση και είσπραξη, θα εξορθολογίσουν ολόκληρη τη διαδικασία, καθιστώντας την ταχύτερη, πιο αποτελεσματική και βολική για τις επιχειρήσεις, αυξάνοντας παράλληλα και την ασφάλεια των συναλλαγών. Η Flexfin, από τη γέννησή της, επιτυγχάνει τα παραπάνω μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, που επιτρέπει ηλεκτρονική υποβολή τιμολογίων, ταχύτερες διαδικασίες έγκρισης και χρηματοδότησης, ώστε οι επιχειρήσεις να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τις συναλλαγές τους, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και τις μη αυτόματες διαδικασίες».

Τα οικονομικά στοιχεία και το πελατολόγιο, βασικά κριτήρια αξιολόγησης για τις εταιρείες

ΜΑΡΙΑ ΡΑΙΚΟΥ

Δ/νουσα Σύμβουλος και Γενική Δ/ντρια, ABC Factors

«Η υπηρεσία Reverse Factoring επιτρέπει στις

εταιρείες να χρηματοδοτούν τις εμπορικές

υποχρεώσεις τους, επιτυγχάνοντας ευέλικτους

όρους πληρωμής, χωρίς να διαταράσσουν τις

εμπορικές σχέσεις με προμηθευτές τους»

Ποια είναι όμως τα κριτήρια και οι απαιτήσεις, ώστε μια επιχείρηση να μπορέσει να αξιοποιήσει τις δυνατότητες αυτού του σημαντικού χρηματοδοτικού εργαλείου; «Τα κριτήρια αξιολόγησης συνεργασίας με μία επιχείρηση, εν γένει, συνάδουν με αυτά για την παροχή χρηματοδότησης κεφαλαίου κίνησης εκ μέρους των Τραπεζών. Η αξιολόγηση της συνεργασίας με μία εταιρεία-προμηθευτή βασίζεται ως εκ τούτου στην αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων της. Δίνεται, όμως, ιδιαίτερη έμφαση στην αξιολόγηση της φερεγγυότητας των αγοραστών της, καθώς και στους μεταξύ τους επί πιστώσει εμπορικούς όρους συναλλαγής», υποστηρίζει η Μαρία Ράικου. Η ABC Factors, θυγατρική του Ομίλου Alpha Bank, ιδρύθηκε το 1995, απετέλεσε την πρώτη εταιρεία Factoring στην Ελλάδα και σήμερα διαχειρίζεται εμπορικές απαιτήσεις εκατοντάδων επιχειρήσεων, με συνολική αξία άνω των 6,5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της κας Ράικου, οποιαδήποτε εταιρεία με επί πιστώσει πωλήσεις στην εγχώρια αγορά ή στο εξωτερικό, αποτελεί δυνητικό πελάτη για το Factoring. «Ειδικότερα, οι πωλήσεις υπηρεσιών/αγαθών του υποψήφιου πελάτη θα πρέπει να πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του B2B και να υπάρχει επαναληπτικότητα τιμολογήσεων στους οφειλέτες, των οποίων η αξιολόγηση και αποδοχή από τον Factor αποτελεί προϋπόθεση της συνεργασίας. Επιπλέον, η διασπορά των οφειλετών/αγοραστών και η ύπαρξη ιστορικότητας των συναλλαγών μεταξύ προμηθευτή-αγοραστών, αποτελούν επιπλέον κριτήριο επιλογής, αλλά και διαμόρφωσης του πλαισίου συνεργασίας με τον πελάτη, καθώς οι ροές των εισπρακτέων απαιτήσεων αποτελούν την πηγή εξόφλησης της χρηματοδότησης έναντι των εμπράγματων

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

εξασφαλίσεων που συνήθως καλύπτουν τα τραπεζικά δάνεια». Σε γενικές γραμμές, η υπηρεσία Factoring είναι ουσιαστικά διαθέ-

σιμη σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων που πωλούν υπηρεσίες ή/ και αγαθά με βραχυπρόθεσμη πίστωση, στην εγχώρια ή/και διεθνή αγορά, και λειτουργεί συμπληρωματικά του τραπεζικού δανεισμού. Κρίνεται, όμως, απαραίτητο, όπως δηλώνει ο Γιάννος Νακατσιάδης, οι εταιρείες να επιλέξουν τον σωστό συνεργάτη. «Κρίσιμο για τις εταιρείες που θα επιλέξουν την υπηρεσία Factoring, εκτός από τα κριτήρια που θέτει κάθε εταιρεία, είναι να επιλέξουν συνεργάτη που έχει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να παρέχει πρωταρχικά συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους, αλλά και τη φερεγγυότητα, τόσο των νέων, όσο και των υφισταμένων συνεργασιών. Θεωρούμε πως κυρίαρχος στόχος κάθε επιχείρησης είναι η δημιουργία υγιών συνεργασιών, πάνω στις οποίες θα αναπτυχθεί και θα δημιουργηθεί αξία, με τη βοήθεια των διαθέσιμων χρηματοοικονομικών εργαλείων, όπως το Factoring. Στην Optima Factors, έχουμε ως στόχο να αποτελέσουμε σημείο αναφοράς για τον επιχειρηματικό κόσμο στην αγορά του Factoring, προσφέροντας καθολικές και προσωποποιημένες υπηρεσίες, βελτιώνοντας τη χρηματοοικονομική θέση των πελατών μας και ενισχύοντας την αναπτυξιακή δυναμική τους». Σε σχέση με την καταλληλότητα για τις υπηρεσίες Factoring, τοποθετείται και ο Χαράλαμπος Σταθόπουλος, εξηγώντας αναλυτικά τις απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις και την περίπτωση της Ελλάδας. «Καθώς παραδοσιακά στη χώρα μας αυτές οι υπηρεσίες παρέχονται από θυγατρικές εταιρείες τραπεζών, αξιολογούνται διάφορα κριτήρια συνήθως με ‘τραπεζικό’ προσανατολισμό, κυριότερα των οποίων είναι η ιστορικότητα οικονομικών καταστάσεων του προμηθευτή τουλάχιστον τριετίας, συχνά με ελάχιστες τιμές χρηματοοικονομικών δεικτών, υψηλής φερεγγυότητας πελατολόγιο, ελάχιστο ποσό εκχωρημένου τζίρου, σταθερή ροή τιμολογίων κ.ά.. Στην πρωταρχική της μορφή, η χρηματοδότηση Factoring βασίζεται περισσότερο στην απαίτηση και λιγότερο στο δανειζόμενο. Έτσι εφαρμόζεται και στη Flexfin, όπου δεν αποκλείονται νεοφυείς επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας, ενώ δεν απαιτούνται ελάχιστα ποσά εκχωρούμενου τζίρου και συνεχής ροή τιμολογίων. Κατά κύριο λόγο μας ενδιαφέρει η υψηλή φερεγγυότητα και πιστοληπτική ικανότητα του εκχωρημένου πελατολογίου (του οφειλέτη/αγοραστή), η συναλλαγή να είναι Β2Β, οι εκχωρημένες απαιτήσεις να είναι μη αμφισβητήσιμες, έγκυρες και επαληθεύσιμες». Καταλήγοντας, το Factoring είναι εργαλείο, στο οποίο δυνητικά μπορούν να έχουν πρόσβαση όλες οι επιχειρήσεις. «Η επιχείρηση θα πρέπει να έχει ικανό επίπεδο κύκλου εργασιών B2B με την έννοια της δυναμικής τροχιάς ανάπτυξης, τακτικές και επαναλαμβανόμενες τιμολογήσεις, καθώς και αποδεκτή διασπορά πελατολογίου αγοραστών στην Ελλάδα ή/και στο εξωτερικό», επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, τονίζοντας πως το πιο σημαντικό στοιχείο είναι η ποιότητα των απαιτήσεων. «Η πρωτογενής πηγή αποπληρωμής για μία εταιρεία Factoring είναι η είσπραξη των απαιτήσεων από τον αγοραστή. Συνεπώς, ακόμα και μία επιχείρηση με αδύναμα οικονομικά στοιχεία ή χωρίς άλλη μορφή εξασφαλίσεων, μέσω Factoring έχει την δυνατότητα να αντλεί την απαιτούμενη ρευστότητα για την εξυπηρέτηση του συναλλακτικού της κυκλώματος, δεδομένου ότι διαθέτει φερέγγυο πελατολόγιο».

ΓΙΑΝΝΟΣ ΝΑΚΑΤΣΙΑΔΗΣ

CEO, Optima factors

«Σε επίπεδο εξέλιξης της υπηρεσίας Factoring, κυρίαρχο ρόλο στην παγκόσμια αγορά διαδραματίζουν οι νέες τεχνολογίες, όπως το blockchain, καθώς και η δυνατότητα προσφοράς καθολικών και προσωποποιημένων υπηρεσιών»

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

Head of Factoring Services, Flexfin MAE «Ο αυτοματισμός και η ψηφιοποίηση, σε όλο το «ταξίδι» του πελάτη, από την προσφορά και το KYC μέχρι τη χρηματοδότηση και είσπραξη, θα εξορθολογίσουν ολόκληρη τη διαδικασία, καθιστώντας την ταχύτερη και πιο αποτελεσματική»

Γιώργος

CHIEF FINANCIAL OFFICER, NOVA

Η Οικονομική Διεύθυνση είναι ο «συγκυβερνήτης»

της επιχείρησης

Συνεργάζεται με τις επιχειρησιακές ομάδες, με σκοπό να διασφαλίσει

την οικονομική ευρωστία της επιχείρησης και να την κατευθύνει

ΟΓιώργος Λάμπρου μιλά στο FinancePro για τον ρόλο της

οικονομικής διεύθυνσης στο

σύγχρονο επιχειρείν, για την επίδραση

του ψηφιακού μετασχηματισμού, για

τους κινδύνους που κρύβει μια κίνηση

εξαγοράς ή συγχώνευσης, αλλά και για

τη συνεισφορά του CFO και της ομάδας

του στην κάλυψη των απαιτήσεων της νέας οδηγίας CSRD.

Ποιες είναι οι προσδοκίες σας ως

CFO από την ενοποίηση Nova και Wind Ελλάς; Τί περιμένετε από την «επόμενη μέρα», και εν όψει των μεγάλων επενδύσεων που έχει ανακοινώσει ο όμιλος; Η ενοποίηση των εταιρειών Nova και Wind Hellas είναι κομβική για την αγορά των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα, με πολλαπλά οφέλη για τους πελάτες του ενοποιημένου σχήματος, τους μετόχους και τους ανθρώπους της νέας Nova.

Το πρώτο βήμα της συνένωσης των δύο εταιρειών, καθώς και το εμπορικό λανσάρισμα της νέας Nova, έχoυν ήδη ολοκληρωθεί, σε σύντομο χρονικό διάστημα, δημιουργώντας έναν ολοκληρωμένο πάροχο τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, με ευρεία γκάμα προϊόντων κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, internet και τηλεόρασης, καθώς και τον δεύτερο μεγαλύτερο πάροχο της χώρας σε σταθερή τηλεφωνία, internet και στη συνδρομητική τηλεόραση. Κάναμε εντυπωσιακή είσοδο στην αγορά και η «επόμενη μέρα» είναι ήδη εδώ. Είμαστε αισιόδοξοι για την εμπορική ανάπτυξη της εταιρείας. Αλλάξαμε τους

κανόνες της αγοράς, όπως με τη διαφάνεια στις τιμές, την ανά δευτερόλεπτο χρήση στην καρτοκινητή, την προστασία των πελατών από την υπερβάλλουσα χρήση δεδομένων. Η νέα Nova ήρθε για να μείνει, προσφέροντας ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει η τεχνολογία σήμερα, σε προσιτές τιμές και με την καλύτερη δυνατή εμπειρία. Με μόλις 60 ευρώ, ένας πελάτης της Nova μπορεί να απολαμβάνει 1Gbps internet στο ιδιόκτητο δίκτυο της Nova και απεριόριστα δεδομένα στο ταχέως αναπτυσσόμενο δίκτυο 5G που μέχρι το τέλος του 2023 θα έχει πανελλαδική κάλυψη 75%.

Η νέα Nova είναι πλέον ο 4ος μεγαλύτερος επενδυτής της χώρας. Το επενδυτικό μας πλάνο αναβαθμίζει καθημερινά τις υποδομές μας που είναι ο κορμός των υπηρεσιών που παρέχουμε και καταλύτης του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας. Επιταχύνουμε τις επενδύσεις μας με έμφαση στην κάλυψη και διείσδυση του 5G. Παράλληλα, χτίζουμε το δικό μας δίκτυο οπτικών ινών, μέσω της εταιρείας του ομίλου United Fiber, της μοναδικής εταιρείας ανάπτυξης οπτικών ινών στη χώρα. Σκοπός μας είναι να παρέχουμε υπηρεσίες fiber-to-the-home στο 40% των νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην επόμενη 5ετία, δίνοντάς μας την ευκαιρία να βελτιώσουμε περαιτέρω την εμπειρία των πελατών μας, καθώς και την κερδοφορία της υπηρεσίας.

Η τεχνολογία και η καινοτομία

είναι στοιχεία της κληρονομιάς της σημερινής οντότητας Nova.

Από αυτήν την οπτική γωνία και με αυτήν την εμπειρία, πώς βλέπετε την επίδραση του ψηφιακού μετασχηματισμού στην οικονομική διεύθυνση;

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μέρος των στρατηγικών μας προτεραιοτήτων ως εταιρεία. Όπως είναι φυσικό, έχουμε εστιάσει την προσοχή και τους πόρους μας στον ψηφιακό μετασχηματισμό των λειτουργιών και διαδικασιών που αγγίζουν τους υφιστάμενους και δυνητικά νέους πελάτες μας, ώστε να έχουν την ευκαιρία να αλληλοεπιδρούν με εμάς με τον τρόπο που προτιμούν, είτε ψηφιακά, ή σε κάποιο από τα παραδοσιακά κανάλια.

Παράλληλα, έχουμε θέσει τις βάσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των εσωτερικών διαδικασιών και λειτουργιών της επιχείρησης, ώστε να ανταποκρινόμαστε γρηγορότερα και αποδοτικότερα στις ανάγκες της αγοράς. Πιο συγκεκριμένα για την Οικονομική Διεύθυνση, η επίδραση του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι μεγαλύτερη σε δύο περιοχές: πρώτον, στον τρόπο που επικοινωνούμε μεταξύ μας και με την υπόλοιπη εταιρεία, και δεύτερον, στον τρόπο που παράγουμε, μοιραζόμαστε και παρουσιάζουμε τη χρηματοοικονομική και διοικητική πληροφορία.

Ο τρόπος που επικοινωνούμε και εργαζόμαστε έχει πραγματικά αλλάξει τα τελευταία 3-4 χρόνια, καθώς η χρήση πλατφορμών συνεργασίας (collaboration platforms) με δυνατότητες video conferencing, ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων, εργασίας σε αρχεία στο cloud κ.λπ., έχει πλέον ενσωματωθεί στην καθημερινότητά μας. Η χρήση αυτών των εργαλείων έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας της ομάδας, καθώς οι διεπαφές με τις άλλες ομάδες γίνονται γρηγορότερα, ακόμα και όταν δεν συστεγάζονται. Αντίστοιχα ψηφιακά εργαλεία έχουν μετασχηματίσει τις διαδικασίες προετοιμασίας και διανομής χρηματοοικονομικών και διοικητικών αναφορών. Πλέον, η πληροφορία και οι αναφορές παράγονται αυτοματοποιημένα, με ευκολότερη πρόσβαση για τους τελικούς χρήστες, καθώς και διαδραστικές διεπαφές. Αυτό επιτρέπει γρηγορότερη ενημέρωση στις επιχειρησιακές ομάδες άρα και γρηγορότερα αντανακλαστικά, όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων με βάση την πληροφορία, καθώς και την απελευθέρωση χρό-

ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ Ο πρωταρχικός σκοπός μιας εξαγοράς

νου στις οικονομικές ομάδες, ώστε να τον αφιερώσουν στην ανάλυση και κατανόηση της πληροφορίας για την υποστήριξη στην προαναφερθείσα λήψη αποφάσεων.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό είναι μόνο η αρχή της διαδρομής του ψηφιακού μετασχηματισμού για την οικονομική διεύθυνση. Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για την ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση χειροκίνητων διαδικασιών, ώστε να επιτρέψουν περισσότερο χρόνο για εργασίες υψηλότερης αξίας, καθώς και τη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης για την επίλυση πολύπλοκων επιχειρησιακών προβλημάτων και τη διεξαγωγή σύνθετων αναλύσεων για την υποστήριξη της διοίκησης σε στρατηγικές αποφάσεις.

Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι κατά τη διαδικασία μιας εξαγοράς ή συγχώνευσης; Πώς μπορούν οι CFOs να προφυλάξουν την εταιρεία από αυτούς τους κινδύνους; Ο πρωταρχικός σκοπός μιας εξαγοράς ή συγχώνευσης είναι η δημιουργία αξίας για τους μετόχους και πελάτες των εμπλε-

κόμενων εταιρειών, μεγαλύτερης του τιμήματός τους, μέσω της εκμετάλλευσης των μεταξύ τους συνεργειών. Υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι που μπορούν να οδηγήσουν μια εξαγορά ή συγχώνευση στο να αποτύχει και, με βάση διεθνείς μελέτες, η πλειοψηφία τους εν τέλει αποτυγχάνει.

Πριν και κατά τη διάρκεια της συμφωνίας, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι είναι η υπερτίμηση της εταιρείας στόχου, καθώς και οι ανεπαρκείς διαδικασίες δέουσας επιμέλειας (due diligence), οι οποίοι μπορούν να οδηγήσουν την εταιρεία σε καταβολή μεγαλύτερου τιμήματος και την αντιμετώπιση απρόβλεπτων υποχρεώσεων αργότερα, που θα μειώσουν την απόδοση της επένδυσης και θα ασκήσουν πίεση στους χρηματοοικονομικούς πόρους.

Στην πρώτη περίπτωση, ο ρόλος του CFO είναι να οδηγήσει τη διεξοδική και αντικειμενική αξιολόγηση της εταιρείας στόχου, φέρνοντας εξωτερικούς εξειδικευμένους σύμβουλους, όπου απαιτείται.

Αντίστοιχα και στη διαδικασία δέουσας επιμέλειας, ο CFO πρέπει να διασφαλίσει μια ολοκληρωμένη διαδικασία που

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

θα καλύπτει χρηματοοικονομικές, λειτουργικές, νομικές και στρατηγικές πτυχές, από εξειδικευμένες εσωτερικές και εξωτερικές ομάδες, ώστε να μειώσει το ρίσκο δυσάρεστων εκπλήξεων αργότερα. Σε κάθε περίπτωση, εάν η συμφωνία δεν πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις, ο CFO θα πρέπει να είναι διατεθειμένος να διακόψει τις διαπραγματεύσεις.

Μετά τη σύναψη της συμφωνίας, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι επικεντρώνονται στην υλοποίηση της ενσωμάτωσης (integration) των εμπλεκόμενων εταιρειών και η πραγματοποίηση των αναμενόμενων συνεργειών με βάση το σχεδιασμένο χρονοδιάγραμμα και προϋπολογισμό, βάζοντας σε ρίσκο την απόδοση της επένδυσης. Συχνά, τα στελέχη υποτιμούν την πολυπλοκότητα ενός integration project, τόσο στο επίπεδο των συστημάτων και διαδικασιών που πρέπει να ευθυγραμμιστούν, όσο και στο ανθρώπινο επίπεδο, όπου δύο διαφορετικές κουλτούρες ενώνονται. Ο CFO εδώ παίζει καθοριστικό ρόλο, ξεκινώντας με την έγκαιρη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου διατμηματικού πλάνου

για το integration και τις συνέργειες, με τη συμβολή στελεχών και από τις δύο

εταιρείες, καθώς και το στήσιμο του κατάλληλου μηχανισμού παρακολούθησης

της υλοποίησής του. Κατά τη διάρκεια

της υλοποίησης του πλάνου, ο CFO πρέπει να έχει ενεργό ρόλο στην αξιολόγηση

της προόδου και δυνητικών ρίσκων, ώστε

να διαμορφώνονται και να εκτελούνται

προγράμματα μετριασμού ρίσκων και έκτακτης ανάγκης.

Ποιος είναι ο ρόλος της οικονομικής διεύθυνσης στο σύγχρονο επιχειρείν και η συμβολή της στην αναπτυξιακή πορεία της επιχείρησης;

Η οικονομική διεύθυνση είναι ο «συγκυβερνήτης» της επιχείρησης, που δουλεύει πλάι πλάι με τις επιχειρησιακές ομάδες, με σκοπό να διασφαλίσει

την οικονομική ευρωστία και υγεία της επιχείρησης, καθώς και να την κατευ-

θύνει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης και δημιουργίας αξίας.

Για να είναι επιτυχημένη σε αυτό, πρέπει να μπορεί να καταλαμβάνει διαφορετικούς ρόλους με βάση τις ανάγκες της επιχείρησης και την περίσταση. Άλλοτε πρέπει να είναι ο θεματοφύλακας της συμμόρφωσης με τις οικονομικές διαδικασίες και σημείων ελέγχου της επιχείρησης για τη σωστή διαχείριση και μετριασμό του ρίσκου. Σε άλλες στιγμές, πρέπει να εστιάζει στην υποστήριξη των επιχειρησιακών ομάδων όσον αφορά τη διαχείριση της απόδοσής τους, επικοινωνώντας με σαφήνεια τους στόχους τους και την αντίστοιχη πρόοδό τους, και προσδιορίζοντας ευκαιρίες για βελτίωση. Άλλες φορές πάλι, πρέπει να λειτουργεί ως ο έμπιστος σύμβουλος των επιχειρησιακών ομάδων και της διοίκησης για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων, παρουσιάζοντας τις χρηματοοικονομικές πτυχές τους με βάση οικονομικές αναλύσεις και προβλέψεις. Κάποιες άλλες φορές, πρέπει να είναι η φωνή της επιχείρησης προς τα έξω, εξηγώντας με απλότητα και πειστικά τα οικονομικά αποτελέσματα και τη στρατηγική κατεύθυνση της εταιρείας σε επενδυτές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για την άντληση χρηματοδότησης.

Είναι ξεκάθαρα ένας απαιτητικός και πολυσχιδής ρόλος, που όμως η οικονομική διεύθυνση έχει τα εχέγγυα για να πετύχει, δεδομένου ότι έχει ορατότητα σε όλη την επιχείρηση, καθώς και πρόσβαση και δυνατότητα διαχείρισης όλης της χρηματοοικονομικής πληροφορίας.

Πώς θα συμβάλει ο CFO με την ομάδα του, ώστε μια εταιρεία να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νέας οδηγίας CSRD;

Η οδηγία CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) επεκτείνει το scope και κάνει πιο αυστηρή τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών.

Συγκεκριμένα, ο CFO μαζί με την οικονομική διεύθυνση, σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο Βιώσιμης Ανάπτυξης, υιοθετώντας το CSRD καλούνται να: Εμπλουτίσουν περαιτέρω το disclosure πληροφοριών και δράσεων της εταιρείας που σχετίζονται με το περιβάλλον, το κοινωνικό κεφάλαιο της εταιρείας και τις αρχές διακυβέρνησης. Συμβάλουν στην αύξηση της διαφάνειας με πρόσβαση εξωτερικού ελέγχου στο σύνολο των μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πρακτικών. Επιτύχουν την πλήρη τεκμηρίωση των επικαλούμενων δεδομένων ESG με documentation.

Ενσωματώσουν στο reporting της εταιρείας αρχές και πρακτικές κεντρικών διεθνών και εθνικών προτύπων βιωσιμότητας, κατ’ ελάχιστον με την υιοθέτηση των GRI, TCFD και SASB, ενώ η εναρμόνιση με τον Οδηγό του Ελληνικού Χρηματιστηρίου ενισχύει την εικόνα της εταιρείας (ανεξαρτήτως του ότι δεν είναι εισηγμένη).

Ευαισθητοποιήσουν και να εκπαιδεύσουν το management team και το στελεχιακό δυναμικό στις απαιτήσεις του green financing.

Δημιουργήσουν έναν μηχανισμό παρακολούθησης και ικανοποίησης των συνεχόμενα μεταβαλλόμενων απαιτήσεων για εναρμόνιση.

Δημιουργήσουν μια ενοποιημένη κεντρικά διαχειρίσιμη βάση παρακολούθησης των financial και non-financial δεδομένων του Ομίλου, δημιουργώντας τις συνθήκες για ομαλή μετάβαση προς το ενοποιημένο χρηματοοικονομικό και μη reporting της εταιρείας και του Ομίλου. Τέλος, ο CFO θα συμβάλει καθοριστικά στον εντοπισμό νέων ευκαιριών στην ελαχιστοποίηση του climate και ESG risk της επιχείρησης, για να την οδηγήσει σε πιο βιώσιμο και ανθεκτικό λειτουργικό μοντέλο, προωθώντας τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας με μετρήσιμους στόχους, διαφοροποιώντας και εξελίσσοντας το εταιρικό DNA της.

SUSTAINABILITY

ρόλος του CFO

στην εφαρμογή των αρχών ESG

Πώς θα αξιοποιήσει τα κριτήρια ESG για την ανάπτυξη και καλύτερη διακυβέρνηση

της επιχείρησης, προσφέροντας ταυτόχρονα

στο περιβάλλον και την κοινωνία

ιεθνώς, κάποιοι από τους λόγους για τους οποίους αναλαμβάνει όλο και συχνότερα ο CFO ηγετικό ρόλο στην εφαρμογή των αρχών ESG, είναι η πρόσβασή του στα δεδομένα ολόκληρης της λειτουργίας της εταιρείας, η συνεργασία του

με άλλα τμήματα και λειτουργίες της εταιρείας που επηρεάζονται άμεσα από την εφαρμογή των αρχών ESG και η εμπειρία του στη σωστή διοχέτευση πόρων, για την εφαρμογή των πρακτικών ESG.

Από μια τέτοια θέση, ο CFO έχει την ευθύνη να επικοινωνεί τις επιδόσεις της εταιρείας στο πεδίο ESG προς τα ενδιαφερόμενα μέρη, να συνεκτιμά το μακροπρόθεσμο χρηματοοικονομικό όφελος

που προέρχεται από έμμεσες πηγές, όπως η εταιρική φήμη, αλλά και να αποτιμά και να διαχειρίζεται τα σχετικά ρίσκα.

Επηρεάζεται η διαχείριση ρίσκου

Σε πρόσφατη ανάρτησή μας στη σελίδα του FinancePro στο LinkedIn, ρωτήσαμε σε ποιο πεδίο θα σημειωθεί η σημαντικότερη επίδραση από την εφαρμογή των αρχών ESG, για τον CFO:

1. Εξοικονόμηση κόστους 2. Βελτίωση εταιρικής εικόνας 3. Προσέλκυση επενδυτών 4. Διαχείριση κινδύνων.

Στην ψηφοφορία μετείχαν 42 στελέχη. Τα 6 εξ αυτών (14%) επέλεξαν την απάντηση 1, 11 (26%) εκτιμούν πως η σημαντικότερη επίδραση θα αφορά την εταιρική εικόνα, 12 στελέχη (29%) βλέπουν ότι η προσέλκυση επενδυτών θα επηρεαστεί περισσότερο και 13 (31%) πιστεύουν ότι η σημαντικότερη επίδραση, για τον CFO, θα σημειωθεί στο πεδίο της διαχείρισης κινδύνων. Στην έρευνα των ESG Global Risk Managers της WTW για το 2022, βάσει των απαντήσεων που συλλέχθηκαν από 312 εταιρείες παγκοσμίως, το 74% θεωρεί ότι η βελτίωση των επιδόσεων ESG του οργανισμού αποτελεί βασικό focus για την επιχείρηση. Εντούτοις, μολονότι οι περισσότεροι οργανισμοί έχουν στόχους ESG, μόνο το 17% έχει τεκμηριωμένους στόχους με ξεκάθαρα ορόσημα αναφορικά με τους κινδύνους ESG. Επιπλέον, ενώ το 55%

των ερωτηθέντων απάντησε ότι ο τομέας διαχείρισης κινδύνων εμπλέκεται σημαντικά στις προσπάθειες ESG του οργανισμού, το 77% πιστεύει ότι το risk management θα έπρεπε να έχει πιο ενεργό ρόλο στις σχετικές πρωτοβουλίες και στρατηγικές.

Ο ρόλος του CFO διευρύνεται

Σύμφωνα με τη Χριστίνα Παπανδρέου, Group CFO της ELGEKA Group of Companies, «σε μια εποχή με τόση αστάθεια και αντίξοες συνθήκες σε παγκόσμιο επίπεδο, ο ρόλος του Οικονομικού Διευθυντή δεν ήταν ποτέ ξανά τόσο ουσιαστικός για τη διαμόρφωση νέας στρατηγικής και την εξασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Ο ρόλος του CFO ξεφεύγει από τις παραδοσιακές δράσεις και διευρύνεται, καλύπτοντας μεγαλύτερο φάσμα στην αντίληψη κινδύνων και αποδόσεων. Οι εταιρείες καλούνται να υιοθετήσουν βιώσιμες, ηθικές επιχειρηματικές πρακτικές και να αναπτυχθούν μέσω επενδύσεων, καινοτομίας και εξαγορών, ενισχύοντας το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα, λαμβάνοντας όμως υπόψη ως παράγοντα, όχι μόνον την επίπτωση στην κερδοφορία, αλλά και μια σειρά άλλων παραγόντων, άυλων κινδύνων και ευκαιριών. Ενδεικτικά αναφέρω: το περιβάλλον (όπως η μόλυνση του περιβάλλοντος, η καθαρή ενέργεια), το ανθρώπινο κεφάλαιο (ανθρώπινα δικαιώματα, Health & Safety), το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και ενδιαφερόμενα μέρη με τις δράσεις της επιχείρησης, καθώς και τη στρατηγική διακυβέρνηση (διαφάνεια, αποδόσεις στους επενδυτές)».

Κομβική η ανάμειξη του CFO στα θέματα ESG

Σύμφωνα με στοιχεία της McKinsey, όταν ένας CFO εμπλέκεται ενεργά στα ζητήματα ESG, ενισχύεται κατά 20% με 30% η ευθυγράμμιση με τους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας.

Την κομβική του αξία στο θέμα αναγνωρίζει και ο Σταμάτης Δρίτσας, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της ΣΟΛ

Crowe Συμβουλευτική, υποστηρίζοντας ότι «ο CFO εμπλέκεται άμεσα, τόσο στον σχεδιασμό της ESG επιχειρηματικής στρατηγικής -και ειδικά στον εντοπισμό, την αξιολόγηση και την ιεράρχηση των ESG επενδύσεων-, όσο και στην επιλογή των βέλτιστων εργαλείων χρηματοδότησης των επενδύσεων αυτών. Η εμπλοκή του CFO στην παρακολούθηση της εφαρμογής της στρατηγικής ESG είναι κομβική, λόγω του ηγετικού του ρόλου στη λογοδοσία και την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών και μη χρηματοοικονομικών αναφορών, καθώς και στην επικοινωνία των επιδόσεων της διοίκησης. Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι που συνδέονται με την κατάλληλη και

αποτελεσματική εφαρμογή των κριτηρίων ESG διακρίνονται σε 3 βασικές κατηγορίες: α) επιχειρηματικοί, β) κανονιστικής συμμόρφωσης και γ) κίνδυνοι άμεσα συνδεδεμένοι με το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση που δεν εντάσσονται στις δύο προηγούμενες κατηγορίες. Σε κάθε περίπτωση, οι τρεις αυτές κατηγορίες ESG κινδύνων συσχετίζονται και με τον λειτουργικό κίνδυνο του συστήματος εσωτερικού ελέγχου της επιχείρησης. H διαχείριση των κινδύνων αυτών απαιτεί την ανάπτυξη της κατάλληλης υποδομής, όπως και επενδύσεις σε εξειδικευμένο στελεχιακό προσωπικό και μηχανογραφικά εργαλεία διοικητικής πληροφόρησης».

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

SUSTAINABILITY

Μεγάλος κίνδυνος η μη συμμόρφωση

ΙΩΑΝΝΑ ΓΑΒΡΙΕΛΑΤΟΥ

Διευθύντρια Marketing, Sunlight Group

«Χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια τα κριτήρια

ESG να ριζώσουν στη συνείδηση του κόσμου. Για

την επιτυχημένη εφαρμογή τους, το κλειδί είναι

να περάσουν στην εταιρική κουλτούρα και αυτή η

διαδικασία ούτε εύκολη είναι, ούτε αυτόματη»

Αναφορικά με τη σωστή εφαρμογή των κριτηρίων ESG, ο CFO της Intracom Telecom Group, Σωτήρης Κουκιάς, αναγνωρίζει ότι «Oι σαφείς στόχοι και η ενσωμάτωση των ESG πρακτικών στη χρηματοοικονομική έκθεση του ομίλου αποτελούν μια καλή αρχή. Θα πρέπει να αναγνωρίσει κανείς -και να διαχειριστεί- τους κινδύνους, να ενσωματώσει το ESG στις αποφάσεις των επενδύσεων, τόσο για ενέργειες κοινωνικά και περιβαλλοντικά ωφέλιμες, όσο και για την απαραίτητη εκπαίδευση των αρμόδιων στελεχών. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος εκτιμώ πως είναι η μη συμμόρφωση προς τους κανονισμούς του ESG, η οποία θα επιφέρει προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς και θα βλάψει τη φήμη της εταιρείας. Ένα πρώτο βήμα αντιμετώπισης είναι η προώθηση βιώσιμων πρακτικών μέσα στην εταιρεία. Ως Intracom Telecom υιοθετούμε τις αρχές του ESG, δίνοντας προτεραιότητα στα ανθρώπινα δικαιώματα, την εργασία, το περιβάλλον και τη διαφάνεια. Η εταιρεία λειτουργεί με βιώσιμο τρόπο, εστιάζοντας στην πρόληψη της ρύπανσης του περιβάλλοντος, στις εξαιρετικές συνθήκες εργασίας και στην προώθηση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στην Ελλάδα, μέσω της ενεργής συμμετοχής της από το 2015 στο τοπικό δίκτυο του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών (Global Compact Hellas)».

Στοίχημα η ενσωμάτωση του ESG

στην κοινή συνείδηση

Η Ιωάννα Γαβριελάτου, Διευθύντρια Marketing στη Sunlight Group, δηλώνει ότι: «Τα κριτήρια ESG έχουν έρθει για να μείνουν. Είναι πλέον συνδεδεμένα με τις βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές, δημιουργώντας ταυτόχρονα προκλήσεις και ευκαιρίες. Σε ό,τι αφορά την επιτυχημένη εφαρμογή τους, το κλειδί είναι να περάσουν στην εταιρική κουλτούρα. Αυτό είναι το μεγαλύτερο στοίχημα, καθότι η διαδικασία ούτε εύκολη είναι, ούτε αυτόματη. Χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια τα κριτήρια ESG να «ριζώσουν» στη συνείδηση του κόσμου, από τη βάση ως την κορυφή της ιεραρχικής πυραμίδας. Διότι η σωστή εφαρμογή τους απαιτεί να λαμβάνονται υπόψη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά και την καθημερινή επιχειρηματική και επιχειρησιακή λειτουργία. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, κατά την άποψή μου, λοιπόν, είναι η επιφανειακή εφαρμογή των κριτηρίων. Για τον λόγο αυτό, στη Sunlight, το τμήμα ESG υπάγεται στο τμήμα Επικοινωνίας και Marketing, ώστε η σημασία τους να επικοινωνείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στους συναδέλφους. Και ταυτόχρονα, έχει δημιουργηθεί ειδική επιτροπή Compliance και ESG στο ΔΣ της εταιρείας υπό το μέλος του ΔΣ, Michel Govaert».

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος, CPA Auditors & Consultants

«Η ενσωμάτωση των αρχών ESG δημιουργεί

ευκαιρίες για νέα προϊόντα και υπηρεσίες, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς, βελτιώνοντας την ανταγωνιστική θέση της εταιρείας»

Χάραξη στρατηγικής και εκπαίδευση του προσωπικού, βασικά εργαλεία για την εφαρμογή

των κριτηρίων ESG

«Ο CFO μπορεί να διασφαλίσει τη σωστή εφαρμογή των κριτηρίων ESG στην εταιρεία του», υποστηρίζει ο Δημήτριος Δημητρίου, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της CPA Auditors & Consultants, «ακολουθώντας προσεγγίσεις όπως η ολοκληρωμένη στρατηγική που να καθορίζει σαφείς στόχους ESG και μέτρα για την επίτευξή τους, η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στις οικο-

νομικές αποφάσεις, η παρακολούθηση και μέτρηση των επιδόσεων της εταιρείας σε σχέση με τα κριτήρια ESG, καθώς επίσης

η διασφάλιση ότι οι εργαζόμενοι στην εταιρεία κατανοούν την

αξία και τη σημασία των κριτηρίων ESG». Εντούτοις, εφιστά την προσοχή στο εξής: «O CFO αντιμετωπίζει κινδύνους σε διάφορους τομείς: οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι απαιτούν αξιολόγηση και μέτρα αντιμετώπισης, οι κοινωνικοί, την τήρηση υψηλών προτύπων κοινωνικής ευθύνης, ενώ οι κίνδυνοι διακυβέρνησης απαιτούν ισχυρή διακυβέρνηση και συμμόρφωση με τους κανονισμούς και τις πρακτικές που αφορούν τη διαφάνεια και την ευθύνη. Με την υιοθέτηση πρακτικών όπως η ανάλυση κινδύνων, η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, η συνεργασία με ενδιαφερόμενους φορείς και η αναφορά και διαφάνεια, ο CFO μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά αυτούς τους κινδύνους και να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη της επιχείρησης». Παρόμοια άποψη εκφράζει και η Γεωργία Πατίλη, Partner στη VDI Law Firm, η οποία εκτιμά πως «η σωστή εφαρμογή των κριτηρίων ESG μπορεί να διασφαλιστεί ως ακολούθως:

1) Ανάλυση και αξιολόγηση των πτυχών της εταιρείας που σχετίζονται με τα κριτήρια ESG, ορισμός πραγματοποιήσιμων και μετρήσιμων στόχων και χάραξη στρατηγικής.

2) Επικοινωνία με επενδυτές και πελάτες με σκοπό την ενίσχυση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης.

3) Εκπαίδευση του προσωπικού της εταιρείας για την εφαρμογή

των κριτηρίων.

Οι κίνδυνοι της μη σωστής εφαρμογής αυτών μπορεί να είναι περιβαλλοντικοί (αρνητικές συνέπειες στο περιβάλλον), νομικοί (επιβολή κυρώσεων) και κοινωνικοί (αποδοκιμασία της εταιρείας από καταναλωτές). Η διαχείριση των κινδύνων μπορεί να λάβει χώρα με την πλήρη ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG σε όλες τις πτυχές της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων και των αποφάσεων λήψης ρίσκου, καθώς και με τη συνεργασία με ειδικούς σε θέματα ESG».

Η αμφίδρομη σχέση της επιχείρησης

με το ευρύτερο οικοσύστημα

Σύμφωνα με την Κιάρα Κόντη, Εταίρο και Επικεφαλής Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης στην EY Ελλάδος, «Το ESG παραμένει χρήσιμο, όσο το χρησιμοποιούμε στη βάση του επιχειρηματικού μοντέλου και σε όλο το εύρος της αλυσίδας δημιουργίας αξίας – όσο το συνδέουμε, δηλαδή, με τη μεγάλη εικόνα των κύριων δραστηριοτήτων, υπηρεσιών/προϊόντων και επιχειρηματικών σχέσεων ενός οργανισμού. Στη μεγάλη αυτή εικόνα, μία επιχείρηση δεν αποτελεί αυτόνομη οντότητα, τα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα της οποίας απλά κρίνονται με κάποιους επιπρόσθετους, μη χρηματοοικονομικούς/ESG δείκτες. Αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού συστήματος. Κατά συνέπεια, μία επιχείρηση θα πρέπει να εστιάσει, όχι μόνο στις χρηματοοικονομικές επιπτώσεις από τους περιβαλλοντικούς κινδύνους ή τις οικονομικοκοινωνικές προκλήσεις που την επηρεάζουν. Χρειάζεται, παράλληλα, να επικεντρώνεται στο κατά πόσο οι δείκτες ESG που επιλέγει, αντανακλούν και τον τρόπο που η ίδια επηρεάζει τα ενδιαφερόμενα μέρη της και το ευρύτερο σύστημα – οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό – μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται».

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΔΡΊΤΣΑΣ

Αν. Δ/νων Σύμβουλος, ΣΟΛ Crowe Συμβουλευτική

«Η ενσωμάτωση ειδικών στρατηγικών σχετικά με το

περιβάλλον, την κοινωνία και τη εταιρική διακυβέρνηση

στην επιχειρηματική στρατηγική μίας εισηγμένης σε

χρηματιστήριο εταιρείας, αποσκοπεί στην επίτευξη

προστιθεμένης αξίας για την ίδια την εταιρεία»

ΚΊΑΡΑ ΚΌΝΤΗ

Εταίρος και Επικεφαλής Υπηρεσιών Κλιματικής

Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης, EY Ελλάδος

«Μία επιχείρηση πρέπει να επικεντρώνεται στο κατά

πόσο οι δείκτες ESG που επιλέγει, αντανακλούν τον

τρόπο που η ίδια επηρεάζει το ευρύτερο σύστημα

μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται»

FINANCIAL FILES

SUSTAINABILITY

ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΟΥΚΙΑΣ

CFO, Intracom Telecom Group

«Υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες κοινωνικής

επίδρασης και ηθικές πρακτικές, μια εταιρεία

συνεισφέρει, τόσο στην κοινωνία και το περιβάλλον,

όσο και στην ίδια της την επιτυχία»

Η μέτρηση μπορεί να οδηγήσει στη διαφάνεια Ο Γιώργος Τσουκαλάς, Partner & Head of Consulting services στη Mazars Ελλάδος, επισημαίνει ότι «Ο κρίσιμος ρόλος του CFO στη διαμόρφωση της οικονομικής απόδοσης της εταιρείας του τον ωθεί στην πρακτική ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ο CFO καλείται να ηγηθεί της αλλαγής με το παράδειγμά του, ώστε η στρατηγική βιωσιμότητας να μεταμορφωθεί από αόριστες ιδέες και γενικούς στόχους σε συγκεκριμένες ενέργειες. Θα πρέπει να εστιάσει στη μέτρηση, την παρακολούθηση και την αναφορά των στοιχείων που θα κριθούν σημαντικά στο πλαίσιο των ESG στόχων της εταιρείας, με σκοπό την εξασφάλιση της διαφάνειας για τη λήψη αποφάσεων και την αντιμετώπιση του κινδύνου έκδοσης παραπλανητικών αναφορών. Η διαχείριση του φυσικού κινδύνου προϋποθέτει τον προϋπολογισμό και την παρακολούθηση των δαπανών που απαιτούνται για την πρόληψη του χρηματοοικονομικού αντίκτυπου της αλλαγής του κλίματος και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, καθώς και των οικονομικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης του κόστους ενέργειας και εκπομπών ρύπων. Η διαχείριση της ζημίας, η οποία μπορεί να επέλθει από τη διαδικασία προσαρμογής προς μια περισσότερο βιώσιμη οικονομία (κίνδυνος μετάβασης), πρέπει να σταθμίζεται με τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν για την εταιρεία σαν αποτέλεσμα της μετάβασης αυτής».

Η προστιθέμενη αξία του ESG

Ο CFO μπορεί να αξιοποιήσει τις αρχές ESG προκειμένου να επιτύχει ανάπτυξη για την εταιρεία του και να ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη κερδοφορία της. Ωστόσο, από την εφαρμογή αυτών των αρχών πρέπει να επωφεληθεί και το ευρύτερο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Group CFO, ELGEKA Group of Companies

«Σε μια εποχή με τόση αστάθεια και αντίξοες

συνθήκες παγκοσμίως, ο ρόλος του Οικονομικού

Διευθυντή δεν ήταν ποτέ ξανά τόσο ουσιαστικός

για τη διαμόρφωση νέας στρατηγικής και την

εξασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης»

Το πώς δημιουργείται προστιθέμενη αξία για την εταιρεία, περιγράφει ο Σταμάτης Δρίτσας: «Η ενσωμάτωση ειδικών στρατηγικών σχετικά με το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση στην επιχειρηματική στρατηγική εισηγμένης, αποσκοπεί στην επίτευξη προστιθεμένης αξίας για την ίδια την εταιρεία. Η αποτελεσματική υλοποίηση των στρατηγικών ESG μέσω της συνεισφοράς της επιχείρησης στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, την ενίσχυση των ποιοτικών κοινωνικών παραμέτρων και την επίτευξη βέλτιστου βαθμού ηθικής σε όλα τα επίπεδα των δραστηριοτήτων, οδηγούν σε αυτό το αποτέλεσμα. Σε όλη αυτή τη διαδικασία, ο ρόλος του CFO είναι κομβικός. Προκειμένου να μπορούν να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της εφαρμογής στρατηγικής ESG στην ανάπτυξη και την κερδοφορία της εταιρείας, αλλά και για το ευρύτερο όφελος, απαιτούνται σε επίπεδο οικονομικής διεύθυνσης υποδομές και μεθοδολογίες μέτρησης, καθώς και διαδικασίες και κανάλια επικοινωνίας των αποτελεσμάτων των μετρήσεων με τη διοίκηση και τους stakeholders. Η επικοινωνία του CFO με τη διοίκηση αποσκοπεί στην έγκαιρη ανάληψη διορθωτικών δράσεων. Ωστόσο, η επικοινωνία με τους stakeholders είναι εξαιρετικής σημασίας για την επαύξηση των αποδόσεων και την επίτευξη των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων στην κεφαλαιοποίηση της εταιρείας».

Η μεγάλη ευκαιρία της καινοτομίας «Ενσωματώνοντας τις αξίες του ESG στη λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων και εφαρμόζοντας βιώσιμες πρακτικές, η εταιρεία μπορεί να μειώσει το λειτουργικό κόστος, να αποκτήσει πρόσβαση σε βιώσιμη χρηματοδότηση και να βελτιώσει τη φήμη της», αναφέρει ο Σωτήρης Κουκιάς και συμπληρώνει: «Όλα τα παραπάνω θα αυξήσουν την κερδοφορία της εταιρείας και θα προσελκύσουν πελάτες, συνεργάτες, νέα ταλέντα, και «κοινωνικά υπεύθυνους» επενδυτές. Οι στρατηγικές ESG βοηθούν επίσης στη διαχείριση κινδύνων, προωθούν την καινοτομία και δημιουργούν ευκαιρίες στην αγορά. Υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες κοινωνικής επίδρασης και ηθικές πρακτικές, μια εταιρεία συνεισφέρει, τόσο στην κοινωνία και το περιβάλλον, όσο και στην ίδια της την επιτυχία. Παράλληλα, μέσω της διαρκούς βελτιστοποίησης της περιβαλλοντικής απόδοσης, οι εταιρείες μπορούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των εργαζομένων, των πελατών, των τοπικών κοινωνιών και άλλων συνεργαζόμενων μερών, και είμαι υπερήφανος που η Intracom Telecom μένει προσηλωμένη σε αυτό τον σκοπό». Τις ευκαιρίες για πολλαπλά οφέλη περιγράφει και ο Δημήτρης Δημητρίου: «Ο CFO μπορεί να αξιοποιήσει τις αρχές ESG για την ανάπτυξη και κερδοφορία της εταιρείας, καθώς και για το ευρύτερο όφελος του τρίπτυχου ESG. Καταρχάς, ο CFO μπορεί να το επιτύχει αυτό μέσω καινοτομίας και ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Η ενσωμάτωση των αρχών ESG δημιουργεί ευκαιρίες για νέα προϊόντα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς, βελτιώνοντας την ανταγωνιστική θέση της εταιρείας. Επιπλέον, η εφαρμογή των αρχών ESG συμβάλλει στη βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης της εταιρείας. Μειώνοντας την κατανάλωση πόρων μπορεί να επιτευχθεί μείωση των λειτουργικών εξόδων και αύξηση της παραγωγικότητας. Η εφαρμογή των αρχών ESG μπορεί επίσης να βοηθήσει την εταιρεία να αποκτήσει πρόσβαση σε κεφάλαιο και αγορές. Οι επενδυτές και οι χρηματοδοτικοί φορείς ολοένα και περισσότερο λαμβάνουν υπόψη τα κριτήρια ESG κατά την αξιολόγηση των επιχειρήσεων για επενδύσεις και δάνεια. Η εφαρμογή των αρχών ESG δημιουργεί ενισχυμένη σχέση με τους ενδιαφερόμενους φορείς, προκαλώντας θετικές αντιδράσεις και βελτιώνοντας τη φήμη της εταιρείας».

Οι παράμετροι που πρέπει να εξετάσει ο CFO H Χριστίνα Παπανδρέου υποστηρίζει ότι: «Με γνώμονα τις αρχές ESG, ο επιχειρηματικός σχεδιασμός με τη συνδρομή του CFO, πρέπει να λάβει υπόψη του θέματα όπως:

Πώς επαναπροσδιορίζονται οι οικονομικοί όροι (όχι μόνον της κερδοφορίας αλλά και των άυλων στοιχείων αειφορίας),

Η αίσθηση του περιουσιακού στοιχείου σε μια νέα πραγματικότητα (ας σκεφτούμε Uber, AirBnB),

Η αξιοποίηση του αδρανούς στοιχείου (αυτά που μέχρι σήμερα θεωρούσαμε δεδομένο ότι καταστρέφουμε),

Η προστιθέμενη αξία προϊόντων που επαναχρησιμοποιούνται

ή ανακυκλώνονται (re-use),

Η διαχείριση κινδύνου και η κάλυψη αυτού μέσα από χρηματοδοτικά προγράμματα, με στόχο τη βιωσιμότητα και όχι μόνον της ίδιας της επιχείρησης,

ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΤΙΛΗ

Partner, VDI Law Firm

«Η διαχείριση κινδύνων μπορεί να γίνει με την

ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG σε όλες τις

πτυχές της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων λήψης ρίσκου, καθώς και με τη

συνεργασία με ειδικούς σε θέματα ESG»

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ

Partner & Head of Consulting services, Mazars Ελλάδος

«Ο CFO καλείται να ηγηθεί της αλλαγής με το

παράδειγμά του, ώστε η στρατηγική βιωσιμότητας

να μεταμορφωθεί από αόριστες ιδέες και γενικούς

στόχους σε συγκεκριμένες ενέργειες»

FINANCIAL FILES

SUSTAINABILITY

Και βέβαια να έχει διευρυμένη και εις βάθος γνώση των ευ -

καιριών που δίνονται πλέον από τους χρηματοπιστωτικούς

και άλλους οργανισμούς στο πλαίσιο αυτό.

Παράλληλα, όμως, απαιτείται και η βιώσιμη εταιρική λειτουργία, καλύπτοντας θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, κανονιστικού πλαισίου και γενικότερα εγκαθίδρυσης και λειτουργίας του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου».

Προσέλκυση πελατών και επενδυτών

Σύμφωνα με τον Γιώργο Τσουκαλά, «Το τρίπτυχο ESG μπορεί να αξιοποιηθεί στρατηγικά από την εταιρεία για να εξασφαλίσει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και να συμβάλει στην οικονομική ευρωστία της. Το όφελος από την εφαρμογή των αρχών ESG προκύπτει από τη βελτίωση της εικόνας και της φήμης της εταιρείας και από τη μείωση δαπανών. Η θέση του CFO του επιτρέπει να εντοπίζει σημεία εξοικονόμησης πόρων και δημιουργίας αξίας στο πλαίσιο της στρατηγικής βιωσιμότητας. Αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών ESG μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση πελατείας και επενδυτών, στην εξασφάλιση φθηνότερης χρηματοδότησης, καθώς και στην εξοικονόμηση πόρων και τον περιορισμό ορισμένων κατηγοριών δαπανών (π.χ. το κόστος ενέργειας). Η ουσιαστική αλλαγή με στόχο τη βιωσιμότητα έχει πάντα ως βασική κινητήρια δύναμη τη μακροπρόθεσμη κερδοφόρα ανάπτυξη της εταιρείας και ο CFO είναι ο πλέον αρμόδιος να συμβάλει στην επίτευξή της»

εργαζομένων

Σύμφωνα με τη Γεωργία Πατίλη, «η αξιοποίηση των αρχών ESG

μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της εταιρείας, αλλά και στην προάσπιση του ευρύτερου κοινωνικού οφέλους.

Κατ' αρχάς, η εφαρμογή των εν λόγω αρχών για τη δημιουργία ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος, μπορεί να οδηγήσει στην προσέλκυση και διατήρηση ταλαντούχων εργαζομένων και να συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας της εταιρείας. Ομοίως, η ενίσχυση της κοινωνικής ευθύνης της εταιρείας με φιλανθρωπικές, περιβαλλοντικές και λοιπές δράσεις, πέραν

έχει

τη μακροπρόθεσμη

κερδοφόρα

για

του θετικού αντικτύπου για το κοινωνικό σύνολο, μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση νέων πελατών και επενδυτών. Τέλος, η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και πρακτικών με υψηλό βαθμό βιωσιμότητας, μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της εταιρείας, ενώ η βελτίωση της απόδοσής της μέσω της μείωσης του κόστους ενέργειας ή των αποβλήτων της, στη μείωση των δαπανών της».

Το βασικότερο όφελος είναι

η βιώσιμη διαχείριση της ίδιας της εταιρείας

«Η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG εμπεριέχει την πρόκληση της ορθής εφαρμογής τους, αλλά φέρνει ταυτόχρονα ευκαιρίες ανάπτυξης», δηλώνει η Ιωάννα Γαβριελάτου, η οποία εξηγεί ότι αυτό συμβαίνει «γιατί ολοένα και περισσότεροι επενδυτές θεωρούν τους παράγοντες ESG κομβικούς στη λειτουργία μιας εταιρείας, και απαραίτητη προϋπόθεση για να επενδύσουν σε αυτή. Επίσης, οι ίδιοι οι πελάτες αναζητούν πια προμηθευτές με σαφείς δεσμεύσεις ως προς τη στρατηγική ESG, με αποτέλεσμα τα κριτήρια να συνδέονται πλέον απευθείας, όχι μόνο με την κερδοφορία μιας εταιρείας, αλλά και την ίδια την επιβίωσή της. Το βασικότερο όφελος, ωστόσο, είναι η πιο αποτελεσματική και βιώσιμη διαχείριση της ίδιας της εταιρείας. Ειδικότερα όταν το όραμά της είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη βιωσιμότητα και την ενεργειακή μετάβαση, όπως στην περίπτωση της Sunlight Group, όπου δεσμευόμαστε: να αναπτύσσουμε καινοτόμες ενεργειακές λύσεις που προστατεύουν τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή, να δημιουργούμε ασφαλείς και χωρίς αποκλεισμούς χώρους εργασίας, να δίνουμε πίσω στις τοπικές κοινότητες και να οδηγούμε τις αλλαγές σε ό,τι αφορά την εταιρική διακυβέρνηση».

Με μακροπρόθεσμο ορίζοντα

«Ο ρόλος του CFO αλλάζει σημαντικά και ξεπερνάει τη λογική της διάκρισης μεταξύ χρηματοοικονομικής, και μη, πληροφορίας», υποστηρίζει η Κιάρα Κόντη και συνεχίζει: «Αντιθέτως, εστιάζει στην αποτίμηση ενιαίας και διευρυμένης δημιουργίας μακροπρόθεσμης αξίας προς τα ενδιαφερόμενα μέρη, η οποία προκύπτει από την υπεύθυνη διαχείριση των ESG κινδύνων και ευκαιριών, σε διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες. Όσο το ESG αποτελεί ευκαιρία οι επιχειρήσεις να αναγνωρίσουν, να ιεραρχήσουν και να διαχειριστούν τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούν μακροπρόθεσμη συστημική αξία εντός και εκτός των ορίων τους, σε όλη την αλυσίδα αξίας τους και την ευρύτερη οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον, άλλο τόσο οι αντίστοιχες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που επηρεάζουν την κερδοφορία τους, στην ουσία θα αυξάνουν τη δημιουργία χρηματοοικονομικού και μη κεφαλαίου και για τις ίδιες, παρά θα το μειώνουν. H πρόσφατη έρευνα της ΕΥ, Sustainable Value Study Ελλάδα 2023, αναδεικνύει ξεκάθαρα ότι οι εταιρείες που επενδύουν κεφάλαια σε στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης με γνώμονα τη δημιουργία ευρύτερης αξίας (για τον πλανήτη, την κοινωνία, τους εργαζόμενους, τους πελάτες), παρατηρούν μεγαλύτερες αποδόσεις σε σχέση με τις προσδοκίες τους».

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

...αλλά και ταλαντούχων

Η ουσιαστική αλλαγή

ως κινητήρια δύναμη

ανάπτυξη και ο

CFO είναι ο πλέον αρμόδιος

την επίτευξή της

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

ύμφωνα με το τελευταίο CFO pulse της McKinsey, παρά την αυξανόμενη ανησυχία τους για την αστάθεια και τον πληθωρισμό, οι επικεφαλής των οικονομικών διευθύνσεων προσαρμόζονται στις συνθήκες και διατηρούν την πορεία των οργανισμών τους «πρόσω». Οι CFOs που ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, αναφέρουν αστάθεια στις επιδόσεις των εταιρειών τους και μικρή αισιοδοξία για σταθεροποίηση βραχυπρόθεσμα. Εντούτοις, προσαρμόζουν τις προτεραιότητές τους και λαμβάνουν προδραστικά μέτρα, με γνώμονα την απόδοση και την παραγωγικότητα. Βλέπουν μάλιστα, θετικές προοπτικές για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις: περισσότεροι από τους μισούς παραμένουν αισιόδοξοι για τον ρυθμό ανάπτυξης του κλάδου τους τον επόμενο χρόνο και την αύξηση επενδύσεων στις εταιρείες τους. Όσον αφορά τους κινδύνους, ο πληθωρισμός κατατάσσεται 1ος, σύμφωνα με την έρευνα, ενώ η αυξημένη οικονομική αστάθεια και η ισχνή ζήτηση επίσης κερδίζουν έδαφος. Σχετικά με τον πληθωρισμό ειδικά, οι CFOs ξεχωρίζουν τρεις μακροοικονομικούς παράγοντες που επηρεάζουν περισσότερο τις εταιρείες: την αδυναμία να μετακυλίσουν τα αυξημένα κόστη στους καταναλωτές, τις ανεβασμένες τιμές των προμηθευτών τους και τη μειούμενη ζήτηση. Πάντως, σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων κατατάσσουν την αύξηση των τιμών για τη διασφάλιση των περιθωρίων, ως κορυφαία στρατηγική διαχείρισης του ασταθούς μακροοικονομικού περιβάλλοντος, παρά τη δυσκολία που συναντούν ως προς τη

μετακύλιση αυτού του κόστους στους καταναλωτές. Όταν ερωτήθηκαν σχετικά με τις επιχειρησιακές πρακτικές που αποβαίνουν πιο χρήσιμες στη διαχείριση της αστάθειας, φαίνεται ότι προκρίνουν μεθόδους, κατά τις οποίες εμπλέκονται οι ίδιοι πιο ενεργά στην επιχειρησιακή λειτουργία. Σε ποσοστό 72%, προκρίνουν την αύξηση της δικής τους συμμετοχής στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και σε ποσοστό 64% επιλέγουν τη συχνότερη ανάλυση ταμειακών ροών και τον βραχυπρόθεσμο προϋπολογισμό. Απεναντίας, πολύ λιγότεροι αναφέρουν ως ενδεδειγμένες πρακτικές τις συχνότερες συναντήσεις επιτροπών κινδύνων, και τον διορισμό στελέχους με ευθύνη τη διαχείριση κινδύνων. Μία ακόμη σημαντική μεταβολή που παρατηρούν τους τελευταίους μήνες οι CFOs, είναι ότι εστιάζουν σε διαφορετικά πεδία και δραστηριότητες. Τείνουν να ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στη διαχείριση του κόστους, της παραγωγικότητας, καθώς και της απόδοσης. Επιπλέον, παρά τη γενικά χαμηλή κινητικότητα στο πεδίο των Συγχωνεύσεων & Εξαγορών, δηλώνουν ότι είναι σχεδόν 2 φορές πιθανότερο να δαπανήσουν χρόνο σε τέτοιες ευθύνες, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας ενοποίησης. Στον αντίποδα, πολύ πιο χαμηλά στις προτεραιότητές τους βρίσκεται πλέον η τιμολόγηση. Τέλος, αναφέρουν κάποιες αλλαγές στις προτεραιότητες των τμημάτων τους για τον επόμενο χρόνο: αυξάνεται η επικέντρωση στους επιχειρησιακούς παράγοντες δημιουργίας αξίας και τη διαχείριση των KPIs, καθώς και στη διαχείριση μετρητών και την κεφαλαιακή διάρθρωση.

Από τις πιο χρήσιμες επιχειρησιακές πρακτικές για τη διαχείριση της αστάθειας, οι CFOs τείνουν να προτιμούν αυτές, στις οποίες εμπλέκονται προσωπικά.

Οι πιο αποτελεσματικές επιχειρησιακές πρακτικές που υιοθετούν οι CFOs για να διαχειριστούν την αστάθεια, με σειρά προτεραιότητας, βάσει % ερωτηθέντων:

Μεγαλύτερη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων

Συχνότερη ανάλυση ταμειακών ροών

και βραχυπρόθεσμος προϋπολογισμός

Πιο τακτική παρακολούθηση μακροοικονομικών τάσεων

Συχνότερη επικοινωνία με επενδυτές για διαχείριση προσδοκιών

Διορισμός επιτροπής αστάθειας ή άλλες ad hoc συναντήσεις με

λοιπά τμήματα για επιθεώρηση κινδύνων

Συχνότερες συναντήσεις της επιτροπής κινδύνων

Διορισμός στελέχους ή ομάδας ειδικά

για τη διαχείριση κινδύνων που προκαλεί η αστάθεια

Οι συμμετέχοντες κατέταξαν μέχρι 3 στρατηγικές, με τη 1 να θεωρείται πιο αποτελεσματική.

Οι απαντήσεις «άλλο» ή «δεν γνωρίζω» δεν περιλαμβάνονται.

Πηγή: McKinsey Global Survey of CFOs (n = 137) σε 36 χώρες, 01/04-04/05/2023

Σε συνθήκες αστάθειας, οι CFOs προσαρμόζονται και προχωρούν

FINANCIAL FILES

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Στην τελική ευθεία για την

Η ανάληψη των καθηκόντων της νέας πολιτικής ηγεσίας του αναβαθμισμένου πλέον Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με επικεφαλής τον νέο Υπουργό, Κωστή Χατζηδάκη και τον νέο Αναπληρωτή Υπουργό, Νίκο Παπαθανάση, ήταν σαφώς η σημαντικότερη εξέλιξη στην ελληνική

οικονομία το προηγούμενο διάστημα, κυρίως διότι έθεσε τέλος στο «pause» των εξελίξεων και έδωσε το έναυσμα της άμεσης επανεκκίνησης των δράσεων για την αντιμετώπιση των ουκ ολίγων προκλήσεων που υπάρχουν μπροστά.

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΡΔΕΡΑ

τη νέα διακυβέρνηση, και μετά τη μετονομασία του και με βάση το Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει τις αρμοδιότητές του, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θα έχει, πλέον, και όλες τις αρμοδιότητες, οι οποίες σχετίζονται με τις δημόσιες επενδύσεις, καθώς και τα σχετικά αναπτυξιακά εργαλεία. Σε ρόλο περισσότερο στρατηγικό, που η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα συμβάλλει στην καλύτερη εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού και σε πιο σφαιρική διαχείριση των δημοσίων επενδύσεων.

Mε το καλημέρα της νέας διακυβέρνησης, και από τα πλέον επίσημα χείλη, αυτά του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, τέθηκε ο πρώτος και μεγαλύτερος στόχος της ελληνικής οικονομίας, που είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.

Όπως φάνηκε, η άμεση επίτευξη του στόχου αυτού θα δώσει το έναυσμα για τις υπόλοιπες κινήσεις της νέας ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών, οι οποίες αποτυπώνονται στα εξής: Α. Το εθνικό σχέδιο για την Ελλάδα του 2027 1. Ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και πρόωρη αποπληρωμή διμερών δανείων του πρώτου μνημονίου έως τέλος

του 2023

2. Λογικά πρωτογενή πλεονάσματα και μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ κάτω από το 140% έως το 2027

3. Υποχώρηση της ανεργίας στο 8% έως το 2027

4. Αύξηση των εξαγωγών στο 60% του ΑΕΠ

5. Μείωση των ανισοτήτων και αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ και του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ έως το 2027

6. Το 80% της ηλεκτροπαραγωγής και το 45% της κατανάλωσης να προέρχονται από «πράσινες» πηγές

7. Μέχρι το 2027, το 90% των περίπου 4.500 διοικητικών διαδικασιών του Δημοσίου θα έχει ψηφιοποιηθεί

8. Εκκίνηση συνταγματικής αναθεώρησης από προτείνουσα Βουλή το 2025

9. Αναβάθμιση αμυντικών εξοπλισμών με 24 μαχητικά Rafale, 83 F-16 Viper, 3 φρεγάτες Belharra, προμήθεια των ελληνικών F-35.

Β. Άμεσα οικονομικά μέτρα

1. Από 1/1/2024 τίθεται σε ισχύ το νέο μισθολόγιο του Δημοσίου, με οριζόντιες αυξήσεις σε όλους τους υπαλλήλους μετά από 15 χρόνια. Ειδική έμφαση δίνεται στις αμοιβές όσων κατέχουν θέση ευθύνης και σε εκείνους που έχουν οικογένεια

επενδυτική βαθμίδα, αγκάθι

ο πληθωρισμός τροφίμων

Στόχος, ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας να φθάσει στο 3%

2. Επέκταση του Market Pass για τους επόμενους μήνες, για την κάλυψη του 10% των μηνιαίων αγορών των περισσότερων νοικοκυριών

3. Νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για τα ασφαλισμένα από φυσικές καταστροφές ακίνητα

4. Πρόσθετη έκπτωση φόρου κατά 1.000 ευρώ στις οικογένειες με παιδιά

5. Συνέχιση της εφάπαξ ενίσχυσης, στο τέλος του 2023, όσων συνεχίζουν να πλήττονται από την προσωπική διαφορά του νόμου Κατρούγκαλου, που θα αντληθεί από το πλεόνασμα της ανάπτυξης

6. Όσοι από τους συνταξιούχους εργάζονται, δεν θα βλέπουν τη σύνταξή τους μειωμένη κατά 30%. Αντιθέτως, θα τη λαμβάνουν ολόκληρη, βλέποντας μόνο μία παρακράτηση στα πρόσθετα έσοδά τους από τη δεύτερη δηλωμένη -και νόμιμη πλέον- αμοιβή τους.

Γ. Μεσοπρόθεσμα οικονομικά μέτρα

1. Μείωση των τεκμηρίων κατά 30%.

2. Υποχώρηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ακόμη μονάδα

3. Σταδιακή κατάργηση του Τέλους Επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες.

Έξι οι βασικοί στόχοι του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Σύμφωνα με τις πρώτες δηλώσεις του νέου Υπουργού, Κωστή Χατζηδάκη, έξι είναι οι βασικοί στόχοι του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών:

1. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας να φθάσει στο 3% στην τετραετία, εξέλιξη που η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα τη βοηθήσει να επιτύχει και τον στόχο για 25% αύξηση στον μέσο μισθό στο ίδιο διάστημα. Σημαντικό σύμμαχο στην

FINANCIAL FILES

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

προσπάθεια για ισχυρή ανάπτυξη θα έχει το Υπουργείο την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας στους αμέσως επόμενους μήνες.

2. Η μετάβαση σε βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης. Κάτι που θα γίνει «με ανάπτυξη των καινοτόμων κλάδων της οικονομίας, ενίσχυση των εξαγωγών -έχουμε δεσμευθεί για σημαντική αύξησή τους μέχρι το τέλος της τετραετίας με έμφαση στις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής τεχνολογίας- και συνέχιση της μείωσης του Δημόσιου Χρέους», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κ. Χατζηδάκης.

3. Σύμφωνα με τον νέο Υπουργό, σε σχέση με τη φορολογία, το Υπουργείο πιστεύει σε χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Μιλώντας για το θέμα αυτό κατά το πρώτο υπουργικό συμβούλιο, ο Κ. Χατζηδάκης ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής: «Είδαμε ότι η λελογισμένη μείωση φόρων την προηγούμενη τετραετία στήριξε τους ρυθμούς ισχυρής ανάπτυξης χωρίς απώλεια εσόδων. Και έτσι θα συνεχίσουμε.

Μιλώντας, ωστόσο, για απώλεια εσόδων, πρέπει να σταθώ

στην ανάγκη αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Πέρα από την κοινωνική δικαιοσύνη, η οποία προωθείται με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, περαιτέρω πρόοδος σε αυτόν τον τομέα θα μας βοηθήσει, επίσης, να μειώσουμε παραπάνω τη φορολογία».

4. Η υγεία του τραπεζικού συστήματος και η ενίσχυση των σχέσεων εμπιστοσύνης ανάμεσα στις τράπεζες αφενός, και τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αφετέρου.

5. Η προσπάθεια για συντονισμένη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και των δημοσίων επενδύσεων. «Γι’ αυτόν τον

λόγο και αυτά τα ζητήματα υπάγονται σε έναν Αναπληρωτή Υπουργό. Ιδιαίτερα για το Ταμείο Ανάκαμψης, δεν έχουμε ούτε λεπτό να χάσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο νέος Υπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών.

6. Η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, με διπλό όφελος, κατά το Υπουργείο: Από τη μια πλευρά, περισσότερα έσοδα για το κράτος. Και από την άλλη πλευρά, θετική συμβολή στην προσπάθεια περισσότερων επενδύσεων στη χώρα και, τελικά, ταχύτερη ανάπτυξη.

Επενδυτική βαθμίδα έως το τέλος του 2023

Με βάση τις εκτιμήσεις της νέας κυβέρνησης, η επενδυτική βαθμίδα αναμένεται να εξασφαλιστεί, εκτός απροόπτου, έως το τέλος του έτους. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέτει ως προϋπόθεση για την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας τη θετική αξιολόγηση από τουλάχιστον έναν οίκο από τους τέσσερις (S&P, Moody’s, Fitch και DBRS). Οι ημερομηνίες που θα κάνουν τις αξιολογήσεις είναι οι εξής: Scope Ratings στις 4 Αυγούστου, DBRS Morningstar στις 8 Σεπτεμβρίου, Moody’s στις 15 Σεπτεμβρίου, S&P στις 20 Οκτωβρίου και Fitch την 1η Δεκεμβρίου. Να σημειωθεί εδώ ότι η Scope δεν περιλαμβάνεται μέχρι σήμερα στη λίστα με τους επιλέξιμους από την ΕΚΤ οίκους αξιολόγησης. Ωστόσο, έχει καταθέσει στην ΕΚΤ τον απαραίτητο φάκελο για να συγκαταλέγεται στους επιλέξιμους οίκους, αλλά δεν έχει ακόμη εγκριθεί το αίτημά της. Αν εγκριθεί τις επόμενες εβδομάδες και δώσει θετική αξιολόγηση για την Ελλάδα, η επενδυτική βαθμίδα θα μπορούσε να κατακτηθεί και στις 4 Αυγούστου. Η πρώτη ημερομηνία από τους σημερινούς επιλέξιμους οίκους είναι της DBRS Morningstar στις 8 Σεπτεμβρίου.

Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού 5μήνου Ιανουαρίου-Μαΐου 2023

Πέρα από τα παραπάνω ωστόσο, υπάρχουν και τα τρέχοντα ζητήματα, τα οποία φυσικά δεν είναι δευτερευούσης σημασίας.

Πρώτο και κύριο, η πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για το 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2023 που ανακοινώθηκε

πριν μερικές ημέρες. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο αυτή, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού

ύψους 1,126 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 4,446 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, και ελλείμματος 4,066 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2,289 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 1,396 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 1,487 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022. Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 26,241 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,937 εκατ. ευρώ ή 12,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται σε τρεις λόγους κυρίως. Πρώτα απ΄ όλα στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του 5μήνου, κατά δεύτερον στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, και, τέλος, στα αυξημένα έσοδα του ΠΔΕ. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 22,954 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,005 εκατ. ευρώ ή 9,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας ως το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν τον Δεκέμβριο του 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους, που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, όσο και από την καλύτερη απόδοση του ΦΠΑ τ.έ.. Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2023 ανήλθαν στα 27,368 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 383 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (27,751 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, ενώ παρουσιάζονται αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 1,015 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων πληρωμών τόκων κατά 825 εκατ. ευρώ. Το Υπουργείο Οικονομικών καταγράφει ως σημαντικά γεγονότα την επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 502 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, την απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και τις φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης, ύψους 100 εκατ. ευρώ.

Πτωτικός ο πληθωρισμός

Νέα επιβράδυνση του πληθωρισμού στην Ελλάδα σημειώθηκε τον Ιούνιο, για 9ο συνεχόμενο μήνα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, εξέλιξη που, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να θεωρηθεί θετική. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο ρυθμός αύξησης των τιμών στη χώρα μας υποχώρησε στο 2,7% από 4,1% τον Μάιο, σε αρκετά χαμηλότερο επίπεδο από τον μ.ό. της ευρωζώνης που κυμαίνεται στο 5,5%, από 6,1% τον Μάιο. Σημειώνεται ότι ο πληθωρισμός στις ισχυρότερες οικονομίες της ευρωζώνης παραμένει σε υψηλά επίπεδα, με τη Γερμανία στο 6,8%, τη Γαλλία στο 5,3%, την Ιταλία στο 6,7% και την Ολλανδία στο 6,4%. Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν, ωστόσο, ότι οι τιμές των τροφίμων συνεχίζουν να σημειώνουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις και αποτελούν τον κυριότερο πληθωριστικό παράγοντα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, παρατηρείται μικρή αποκλιμάκωση στην ευρωζώνη, καθώς από 15,5% τον Μάρτιο, ο δείκτης τιμών τροφίμων διαμορφώθηκε στο 13,5% τον Απρίλιο, στο 12,5% τον Μάιο και στο 11,7% τον Ιούνιο. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα στην Ελλάδα τον Μάιο (11,6%) ήταν χαμηλότερος από τον μ.ό. της ευρωζώνης για τον ίδιο μήνα. Ενδεικτική δε της πολιτικής που αναμένεται να ακολουθήσει η νέα κυβέρνηση, είναι η δήλωση του Πρωθυπουργού από τις Βρυξέλλες, ο οποίος είπε ότι η απάντηση στον πληθωρισμό δεν είναι τα προσωρινά επιδόματα -τα οποία είναι χρήσιμα και προφανώς δίνουν μία ανάσα στα νοικοκυριά-, «αλλά η αυτή καθ’ αυτή συμπίεση των τιμών και η βελτίωση του διαθέσιμου εισοδήματος μέσα από μόνιμες αυξήσεις στους μισθούς και από μόνιμες μειώσεις στη φορολογία που στηρίζουν το διαθέσιμο εισόδημα». Στοιχεία του πληθωρισμού Ιουνίου έδωσε στη δημοσιότητα και η ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με τα οποία αυτός υποχώρησε στο 1,8% τον συγκεκρι-

Στόχος, ο μέσος ετήσιος

ρυθμός ανάπτυξης να φθάσει στο 3% στην 4ετία, εξέλιξη που θα βοηθήσει

και τον στόχο για 25%

αύξηση μέσου μισθού στο ίδιο διάστημα. Σημαντικός

σύμμαχος, η ανάκτηση

επενδυτικής βαθμίδας.

FINANCIAL FILES

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

μένο μήνα, παρά το γεγονός ότι στις τιμές τροφίμων σημειώθηκε

μεγάλη άνοδος, με τον σχετικό δείκτη να καταγράφει αύξηση

2,1% σε σχέση με τον Μάιο και 12,2% σε σχέση με τον Ιούνιο

του 2022. Ειδικότερα, τα φαρμακευτικά προϊόντα αυξήθηκαν

κατά 18,8% σε σχέση με πέρυσι, τα γαλακτοκομικά 15,3% και

τα λαχανικά 14,7%. Τέλος, είχαμε μείωση 54,7% για το φυσικό αέριο και 21,7% για τον ηλεκτρισμό.

Μικρή υποχώρηση του οικονομικού κλίματος

Ως αποτέλεσμα της προεκλογικής περιόδου, τον Μάιο, ο δείκτης οικονομικού κλίματος σημείωσε μικρή υποχώρηση στις 108,1 μονάδες από 108,7 μονάδες τον Απρίλιο, σύμφωνα με τη μηνιαία οικονομική ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς. Ωστόσο, στους επιμέρους υπο-δείκτες καταγράφονται σημαντικές διακυμάνσεις. Ειδικότερα, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτών βελτιώθηκε κατά 10,1 μονάδες, ενώ παράλληλα υποχώρησαν σημαντικά οι αρνητικές προσδοκίες των κατασκευαστικών εταιρειών για το πρόγραμμα εργασιών τους, με αποτέλεσμα την αύξηση του δείκτη προσδοκιών κατά 6,7 μονάδες. Από την άλλη πλευρά, ο δείκτης προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο, αν και διατηρείται σε θετικό έδαφος, υποχωρεί σημαντικά κατά 12,4 μονάδες, κυρίως υπό το βάρος της προς τα κάτω αναθεώρησης των προσδοκιών για την πορεία των πωλήσεων βραχυπρόθεσμα. Τέλος, οι δείκτες προσδοκιών στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες μειώθηκαν οριακά κατά 2 μονάδες και 0,9 μονάδες αντίστοιχα.

H μεγάλη εικόνα

«Η ευκαιρία της Ελλάδας για τα επόμενα χρόνια είναι μοναδική», σημειώνεται στο τετραμηνιαίο περιοδικό του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), Οικονομικές

Αγκάθι ο πληθωρισμός στις τιμές τροφίμων. Τον Ιούνιο, ο δείκτης κατέγραψε

αύξηση 12,2% σε σχέση

με τον Ιούνιο 2022. Τα

φαρμακευτικά αυξήθηκαν

18,8% σε σχέση με πέρυσι, τα γαλακτοκομικά 15,3% και τα λαχανικά 14,7%.

Εξελίξεις, το οποίο αναφέρει ότι οι τρεις βασικές προκλήσεις για την οικονομία της χώρας είναι η διαφύλαξη της οικονομικής σταθερότητας, η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. «Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει έμφαση στις μεταρρυθμίσεις. Εάν χρειαστεί, θα πρέπει να έρθει σε ρήξη με λίγες, αλλά ισχυρές κοινωνικές ομάδες συμφερόντων, που προτιμούν την ακινησία για να συνεχίσουν να κερδοσκοπούν εις βάρος των πολλών», υπογραμμίζει στα συμπεράσματα του δελτίου ο καθηγητής, πρόεδρος ΔΣ και επιστημονικός διευθυντής του ΚΕΠΕ, Παναγιώτης Λιαργκόβας. Γενικότερα, αναφέρεται ότι στον απόηχο των πρόσφατων εκλογών, πληθώρα διεθνών εκθέσεων και αναλύσεων από διάφορους φορείς (π.χ. CNBC, Die Welt, Κομισιόν) καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα: στα επόμενα χρόνια η Ελλάδα έχει μια μοναδική ευκαιρία να αναδειχθεί ως χώρα «πρότυπο» για την υπόλοιπη Ευρώπη, με την οικονομία της να πρωτοστατεί και να παρουσιάζει εξαιρετική δυναμική. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του δομικού υποδείγματος παραγόντων του ΚΕΠΕ, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ για το σύνολο του 2023 προβλέπεται στο 2,2%, και οι σχετικοί ρυθμοί μεταβολής για το α' και το β' εξάμηνο 2023, σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2022, εκτιμώνται στο 1,9% και 2,5%, αντίστοιχα. «Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον σε φάση ομαλοποίησης της οικονομικής της δραστηριότητας, έχοντας ανακάμψει από το σοκ της πανδημίας και έχοντας επιδείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στις σημαντικές αναταράξεις που σημειώθηκαν στην ευρωπαϊκή οικονομία λόγω του πολέμου στην Ουκρανία», αναφέρει μεταξύ άλλων το ΚΕΠΕ.

Η χρηματιστηριακή αγορά κινείται θετικά Παρά τις συνεχιζόμενες προκλήσεις για την αγορά, όπως αναφέρει το ΚΕΠΕ, το α' τετράμηνο 2023 ολοκληρώθηκε με θετικές αποδόσεις, τόσο για τη μεγάλη, όσο και για τη μεσαία και μικρή κεφαλαιοποίηση, αλλά και για την πλειονότητα των κλαδικών δεικτών. Παράλληλα, καταγράφεται αυξημένη η κεφαλαιοποίηση και αξία συναλλαγών για την ίδια περίοδο. Ταυτόχρονα, αν και οι αλλεπάλληλες αυξήσεις των βασικών επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες επηρέασαν την αγορά ομολόγων, φαίνεται να ανακόπτεται ο ρυθμός αύξησης των αποδόσεων που παρατηρήθηκε το 2022 και παρατηρείται σχετική σταθεροποίηση των αποδόσεων των ομολόγων, σύμφωνα με τα εξεταζόμενα δεδομένα για το α' τετράμηνο 2023. Τον περασμένο Απρίλιο, ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s αναβάθμισε την προοπτική (outlook) της Ελλάδας από σταθερή σε θετική, διατηρώντας την αξιολόγηση στο ΒΒ+, μόλις μια βαθμίδα κάτω από την επενδυτική βαθμίδα. Σύμφωνα με τoν Standard & Poor’s, η θετική προοπτική βασίζεται «στο πρόσφατο ισχυρό ιστορικό εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» και στο γεγονός ότι «η κυβέρνηση έκλεισε το δημοσιονομικό έλλειμμα πιο γρήγορα από ό,τι αναμενόταν, μέσω βελτιώσεων που (ο οίκος αξιολόγησης) θεωρεί γενικά βιώσιμες». Παράλληλα, ο Standard & Poor’s συνδέει την ενδεχόμενη αναβάθμιση της χώρας με τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και με τη διατήρηση του ρυθμού των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Γίνετε συνδρομητής στο περιοδικό της BOUSSIAS για το χώρο του corporate finance και του accounting, και αποκτήστε ένα πολύτιμο εργαλείο που διαμορφώνει άποψη για τους επαγγελματίες του κλάδου.

Αναλύσεις των πλέον επιδραστικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις με opinion leaders, θεσμικές τοποθετήσεις, παρουσιάσεις μοναδικών projects και key players, συνθέτουν τον κόσμο του Finance Pro.

Γίνετε συνδρομητής: https://financepro.gr/subscribe/ Υπεύθυνη συνδρομών: Βίκυ Θεοδωρίδου, E: vtheodoridou@boussias.com, Τ: 210 6617777 (Εσωτ. 101)

ΤΟ 2023 ΜΠΕΊΤΕ ΣΤΟΝ Κ Ο ΣΜΟ ΤΟΥ

COMMERCIAL REAL ESTATE

Το

ακίνητο παραμένει

σταθερή

και ασφαλής

επένδυση για τον CFO

Μεγάλη η ζήτηση για ακίνητα logistics και «πράσινα» κτίρια

Καθοριστικές για την αγορά είναι οι τάσεις της υβριδικής εργασίας, της βιωσιμότητας και του ηλεκτρονικού εμπορίου.

αξία της παγκόσμιας αγοράς εμπορικών ακινήτων (CRE) προβλέπεται να αγγίξει τα 115 τρισ. δολάρια το 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Statista. Ως βασικές τάσεις που επηρεάζουν την αγορά, η πλατφόρμα ξεχωρίζει την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου που οδηγεί σε μεγάλη ζήτηση χώρων logistics, τις υβριδικές μορφές εργασίας που απομάκρυναν πολύ προσωπικό από χώρους γραφείων, την αυξανόμενη σπουδαιότητα της βιωσιμότητας που ανεβάζει τη ζήτηση για ακίνητα υψηλής ενεργειακής απόδοσης, τη διάδοση των χώρων co-working και, τέλος, την επίδραση της τεχνολογίας, από τις εικονικές ξεναγήσεις ως την έκδοση online μισθωτηρίων.

Οι χώροι υψηλών προδιαγραφών καταγράφουν ενισχυμένη ζήτηση και αυξημένες τιμές, ανεξάρτητα από το είδος και τη χρήση τους. Στην εγχώρια αγορά, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το β’ εξάμηνο 2022, οι τιμές γραφείων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 2,2% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο εξάμηνο, ενώ οι τιμές καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 2,4%. Ως προς την οικοδομική δραστηριότητα, το πρώτο δίμηνο του 2023 καταγράφηκε αύξηση 342,9% στον αριθμό νέων αδειών για γραφεία, ενώ οι νέες άδειες για καταστήματα εμφανίζονται μειωμένες κατά 33,3%. Σύμφωνα με έρευνα της ΤτΕ, για το α’ εξάμηνο του 2023, καταγράφηκαν θετικές προσδοκίες για τις επαγγελματικές αποθήκες και τα ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών, ενώ χαμηλές προσδοκίες σημειώθηκαν για την αγορά καταστημάτων, με εξαίρεση τα ανοικτά εμπορικά κέντρα. Ο τομέας με τις θετικότερες προσδοκίες για τα επόμενα δύο χρόνια είναι η διαμετακόμιση και οι επαγγελματικές αποθήκες υψηλών τεχνικών και τεχνολογικών προδιαγραφών, ειδικά σε θέσεις κοντά στον αστικό ιστό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, επαρκώς εξυπηρετούμενες από υποδομές λιμένων και οδικού ή σιδηροδρομικού δικτύου.

Πιο ελκυστικοί οι χώροι υψηλών

προδιαγραφών

Την παραπάνω εικόνα επιβεβαιώνει ο Κυριάκος Ξύδης, Managing Partner της Berkshire Hathaway HomeServices of Athens Properties, ο οποίος περιγράφει την κατάσταση ως εξής: «Η ζήτηση των εμπορικών ακινήτων παρατηρείται αυξημένη, όχι μόνο σε εγχώριο, αλλά πρωτίστως σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην Ελλάδα, η ζήτηση κυρίως για γραφεία υψηλών προδιαγραφών και μεγάλων για τα ελληνικά δεδομένα χώρων logistics είναι έντονη και διαρκώς αυξανόμενη, και ακολουθεί, σε μικρότερο βαθμό, η ζήτηση για βιομηχανικούς χώρους και πολύ μεγάλα καταστήματα λιανεμπορίου. Η μοναδική εξαίρεση παρατηρείται στο «μικρό» λιανεμπόριο και κυρίως στα μικρά μαγαζιά που δεν βρίσκονται στους γνωστούς εμπορικούς δρόμους της Αθήνας (Κέντρο, Βόρεια και Νότια προάστια). Η ανάκαμψη αυτή παρατηρήθηκε ιδιαίτερα μετά την περίοδο που διανύσαμε από τον Covid-19, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το υβριδικό μοντέλο εργασίας, που εντάσσεται στον νέο αναπτυξιακό κύκλο των επιχειρήσεων, βοηθούμενη και από το σταθερό και φιλικό προς τις επιχειρήσεις πολιτικό περιβάλλον. Αναφορικά με τα κριτήρια βιωσιμότητας στις προοπτικές αυτές, σημαντικό είναι να δούμε την ολιστική εικόνα της τάσης που επικρατεί σε ευρωπαϊκό και εγχώριο επίπεδο. Η μετάβαση προς μια πιο πράσινη και βιώσιμη οικονομία έχει ήδη καταστεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως ήδη γνωρίζουμε, η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» έχει ως στόχο να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα στις χώρες της ΕΕ έως το 2050. Επομένως, στο πλαίσιο αυτό, η δραστηριότητα του ελληνικού μας γραφείου, θα είναι καθοριστική. Μέσα στα επόμενα χρόνια, λόγω της ραγδαίας αυτής ανάπτυξης των «πράσινων γραφείων», θα αποτελέσει παράγοντα αλλαγής της εταιρικής μας κουλτούρας, για ένα βιώσιμο μέλλον. Η Berkshire Hathaway HomeServices Athens Properties αποτελεί ένα από τα ελάχιστα διεθνή franchise που ασχολείται με την επαγγελματική αγορά ακινήτων παγκοσμίως».

Θετικές προοπτικές

και για τα ακίνητα φιλοξενίας

Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, υψηλές καταγράφονται οι προσδοκίες για τα ξενοδοχεία και τη φιλοξενία, ενώ ειδική μνεία γίνεται για την επενδυτική κατοικία και ειδικότερες χρήσεις της, όπως η κατοικία για ηλικιωμένους με υψηλών προδιαγραφών υπηρεσίες. Η αυξανόμενη ζήτηση για ακίνητα σύγχρονων προδιαγραφών εκτιμάται ότι τελικά θα συντελέσει και στην αναβάθμιση του υφιστάμενου αποθέματος, ώστε αυτό να μην απαξιωθεί περαιτέρω. Ο Μάνος Ανδρικάκης, Financial Controller & Investor Relations Officer στην Briq Properties REIC, αναφέρει σχετικά ότι: «Ο κύκλος της εγχώριας αγοράς ακινήτων βρίσκεται σε διαφορετική φάση σε σχέση με το εξωτερικό. Η εγχώρια αγορά ακινήτων, μη έχοντας φτάσει τις υψηλές τιμές του εξωτερικού, παρουσιάζει αυτή την περίοδο τις υψηλότερες αποδόσεις σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι θετικές προοπτικές αφορούν κυρίως ακίνητα που σχετίζονται με τον κλάδο του τουρισμού, καθώς και με ακίνητα logistics. Μέσα στο 2023 παρατηρούμε αύξηση των τιμών των ποιοτικών

επαγγελματικών ακινήτων, με αυξημένη ζήτηση, αλλά και χαμηλή προσφορά ακινήτων υψηλών ενεργειακών προδιαγραφών. Αυτή η διαφορά, κυρίως στα ακίνητα γραφείων, συντελεί στην ανάγκη αναβάθμισης του υφιστάμενου αποθέματος ακινήτων, το κόστος όμως αυτής της αναβάθμισης θα πρέπει να συνεκτιμάται στον υπολογισμό του τιμήματος πώλησης ενός ακινήτου».

Σύγχρονα γραφεία και logistics στο προσκήνιο Σύμφωνα με την Geoaxis, η κατηγορία γραφείων υψηλών προδιαγραφών δείχνει να μην επηρεάζεται από τις αλλαγές στο μοντέλο εργασίας, ενώ ξεχωρίζουν 3 ταχύτητες στα συγκεκριμένα ακίνητα:

1) Ποιοτικά, σύγχρονα, πράσινα γραφεία, σχεδόν ανεξάρτητα θέσης, που συγκεντρώνουν υψηλή ζήτηση και υψηλά ενοίκια.

2) Παλαιά γραφεία στο Κολωνάκι και σε κεντρικούς οδικούς άξονες που σημειώνουν ανθεκτικότητα.

3) Παλαιότερα ή μη ανακαινισμένα γραφεία που δεν μπορούν να ενοικιαστούν ούτε καν σε πιο χαμηλές τιμές.

Ως γενική τάση, η Geoaxis υποστηρίζει πως οι διαφορετικές τα-

FINANCIAL FILES

COMMERCIAL REAL ESTATE

χύτητες στην αγορά των γραφείων θα ισχύσουν και το 2023-2024, με περαιτέρω υποχώρηση αξιών για τα παλαιότερα γραφεία σε δευτερεύοντα σημεία, με σταθεροποίηση για τα παλαιότερα γραφεία προβολής και με ανακοπή στον ρυθμό αύξησης αξιών στα μοντέρνα, πράσινα γραφεία, ανεξαρτήτως θέσης.

Αναφορικά με την πορεία της αγοράς των χώρων logistics, η εταιρεία εκτιμά πως οι μακροπρόθεσμες προοπτικές του κλάδου θα παραμείνουν θετικές, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να λειτουργήσει ως συγκοινωνιακός κόμβος στη ΝΑ Ευρώπη και ως σημείο σύνδεσης μεταξύ Δ. Ευρώπης και Ασίας. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι σήμερα, κάθε νέος χώρος logistics επιφανείας πάνω από 15.000 τ.μ., μπορεί να μισθωθεί άμεσα, καθώς υπάρχει συσσωρευμένη ζήτηση και ανύπαρκτη προσφορά. Ειδικά αναφορικά με την αξία των σχετικών επενδύσεων, το σχετικό Παρατηρητήριο Αξιών υποστηρίζει ότι οι μελλοντικές προοπτικές και η υψηλή απόδοση σε σχέση με άλλα επενδυτικά προϊόντα οδηγούν τους επενδυτές στην όλο και μεγαλύτερη τοποθέτηση σε κτίρια αποθηκών/logistics.

ΜΑΝΟΣ ΑΝΔΡΙΚΑΚΗΣ

Financial Controller & Investor Relations Officer, Briq Properties REIC

«Παρατηρούμε αύξηση τιμών των ποιοτικών

επαγγελματικών ακινήτων και αυξημένη ζήτηση ακινήτων υψηλών ενεργειακών προδιαγραφών»

Έμφαση στη βιωσιμότητα

Από τη δικηγορική εταιρεία PotamitisVekris, οι Γιώργος Μπερσής, Managing Partner και Θεολόγος Μίντζας, Partner, σχολιάζουν

ΓΙΩΡΓΟΣ

ΜΠΕΡΣΗΣ Managing Partner, PotamitisVekris

ΘΕΟΛΟΓΟΣ

ΜΙΝΤΖΑΣ Partner, PotamitisVekris

«Είναι ενδιαφέρον και σημαντικό για την οικονομία μας ότι οι επενδύσεις δεν περιορίζονται σε λίγους τομείς, αντίθετα διακρίνονται για την ποικιλομορφία τους»

ότι: «Δεν χωρά αμφιβολία ότι η εγχώρια αγορά εμπορικών και επαγγελματικών ακινήτων, αλλά και η ευρύτερη αγορά ακινήτων, βιώνει ραγδαία ανάπτυξη. Το βλέπουμε όλοι να εκτυλίσσεται γύρω μας, το επιβεβαιώνουν και όλα τα στοιχεία. Εγχώριοι και διεθνείς επενδυτές συρρέουν σε μια αγορά με περιορισμένο και ξεπερασμένο κτιριακό απόθεμα, μια αγορά δηλαδή με σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης και κέρδους. Δεδομένης δε της υψηλής ζήτησης για νέα, σύγχρονα, περιβαλλοντικά φιλικά και χρηστικά κτίρια, οι προοπτικές της αγοράς διαμορφώνονται ιδιαίτερα θετικές. Όχι τυχαία, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η πληθωριστική κρίση, ναι μεν ταρακούνησαν την αγορά, όμως δεν άλλαξαν την αναπτυξιακή τροχιά της αγοράς. Η τρέχουσα περίοδος ανάπτυξης της αγοράς ακινήτων ξεχωρίζει για δύο νέες, αξιόλογες παραμέτρους που τη χαρακτηρίζουν: Πρώτον, οι επενδύσεις δεν περιορίζονται σε παραδοσιακές χρήσεις, όπως καταστήματα και γραφεία, αλλά διαχέονται πλέον και σε νέες χρήσεις, αναγκαίες για την οικονομία μας, όπως είναι τα logistic αλλά και τα data centres. Επιπλέον, οι νέες αναπτύξεις και ιδίως οι αστικές αναπλάσεις, σχεδιάζονται και εκτελούνται με κριτήρια βιωσιμότητας, ενώ σταδιακά τα κριτήρια αυτά εντάσσονται και στις χρηματοδοτήσεις. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η αγορά, ή έστω μεγάλο τμήμα της, φαίνεται να αντιλαμβάνεται τη βιωσιμότητα στην ευρεία, πραγματική διάστασή της. Ενδιαφέρεται δηλαδή για κτίρια που δεν είναι ενεργοβόρα, που εντάσσονται στον αστικό περίγυρο και απευθύνονται στις ανάγκες των χρηστών τους, και κτίρια ευέλικτα που μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις που θα φέρει το μέλλον».

Ασφαλής επένδυση, με πληθώρα επιλογών Όπως επισημαίνει ο Μάνος Ανδρικάκης, «οι επενδύσεις σε ακίνητη περιουσία προσφέρουν σταθερό

λίζεται από ύπαρξη εμπράγματης περιουσίας. Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις σε ακίνητη περιουσία αποτελούν αντιστάθμισηhedging έναντι του πληθωρισμού. Το σύνηθες είναι οι συμβάσεις μίσθωσης να συνοδεύονται από ρήτρα αύξησης συνδεδεμένη με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, οπότε, σε πληθωριστικό περιβάλλον, το αναμενόμενο έσοδο αυξάνεται αντίστοιχα. Επίσης, η αύξηση του κόστους κατασκευής και των επιτοκίων οδηγεί σε υψηλότερα ενοίκια και συνεπώς σε υψηλότερες τιμές ακινήτων. Ο θεσμός των Α.Ε.Ε.Α.Π. έρχεται να βοηθήσει τους επενδυτές που δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν ένα αυτοτελές ακίνητο, να επενδύσουν σε ακίνητη περιουσία μέσω της αγοράς μετοχών ενός αυστηρά εποπτευόμενου οχήματος. Οι Α.Ε.Ε.Α.Π. προσφέρουν σταθερό εισόδημα μέσω του υποχρεωτικού ετήσιου μερίσματος, το οποίο καταβάλλουν και το οποίο απαλλάσσεται από φόρο μερισμάτων. Ενδεικτικά, η Briq Properties Α.Ε.Ε.Α.Π.

μέσα στο 2023 κατέβαλε καθαρό μέρισμα με απόδοση 5,3%, απόδοση που μέσω ενός οικιστικού ακινήτου δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί».

Σημαντική

έργων υποδομών και αναπλάσεων

«Η αγορά ενός ακινήτου αποτελεί σημαντική υπόθεση και πρέπει να πραγματοποιείται από τον εκάστοτε επενδυτή ανάλογα με τις ανάγκες του». Έτσι υποστηρίζει ο Κυριάκος Ξύδης, ο οποίος προσδιορίζει τις παραμέτρους που στηρίζουν την επιλογή μιας τέτοιας επένδυσης: «Η αγορά των οικιστικών ακινήτων κινείται με διαφορετικό τρόπο από την αγορά εμπορικών ακινήτων. Γι’ αυτό τον λόγο, η «επενδυτική ευκαιρία» ορίζεται από τη γεωγραφική περιοχή και τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν στην εγχώρια ζώνη, την εκάστοτε χρονική στιγμή. Παρ’ όλα αυτά, η αγοραστική δύναμη ενός ακινήτου δεν χάνει εύκολα, ίσως ακόμη και ποτέ, την αξία του, γι’ αυτό και προτιμάται.

Η αύξηση του ορίου της ελληνικής golden visa από 250.000 ευρώ

σε 500.000 ευρώ στις δημοφιλείς εμπορικές περιοχές, παράλληλα με την ανάπτυξη σημαντικών έργων υποδομών και αστικών αναπλάσεων, αναμένεται να επιφέρουν σε μικρό χρονικό διάστημα σταθερότητα και φιλικό κλίμα για περισσότερες επενδυτικές κινήσεις. Παρόλο που ο πληθωρισμός σίγουρα επηρεάζει την αγοραπωλησία των ακινήτων, μία γενική προσέγγιση είναι ότι οι επενδύσεις σε ακίνητα αποτελούν μεγάλη αντιστάθμιση έναντι του πληθωρισμού, λόγω της επακόλουθης γενικής αύξησης των τιμών των ακινήτων, του αυξημένου ενοικίου και του υποτιμημένου χρέους στα ήδη κτισμένα ακίνητα. Πάντως, η στρατηγική μας συνεχίζει να είναι η αναζήτηση βασικών συνεργατών, ως αντιπροσώπους σε όλη την Ελλάδα, για την επέκταση του τοπικού δικτύου, καθώς και η επέκταση παροχής των υπηρεσιών μας σε luxury οικιστικά, αλλά και εμπορικά ακίνητα».

Κίνητρο για τους επενδυτές, η σταθερότητα Οι Γιώργος Μπερσής και Θεολόγος Μίντζας αναφέρουν σχετικά πως «παραδοσιακά, τα ακίνητα στη χώρα μας αποτελούν επενδυτικό καταφύγιο, τόσο για τους επενδυτές, όσο και για την κοινωνία γενικότερα. Ιστορικά, οι λόγοι είναι αρκετοί, με

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΞΥΔΗΣ

Managing Partner, Berkshire Hathaway HomeServices of Athens Properties

«Η ζήτηση για γραφεία υψηλών προδιαγραφών και

μεγάλων χώρων logistics είναι έντονη, και ακολουθεί

η ζήτηση για βιομηχανικούς χώρους και πολύ μεγάλα

καταστήματα λιανεμπορίου»

κυριότερους τις ευρείες διακυμάνσεις της ελληνικής οικονομίας και, παλαιότερα, τη νομισματική αστάθεια. Η τελευταία έχει (ή, τουλάχιστον, ας ελπίσουμε ότι έχει) εκλείψει, οι οικονομικές διακυμάνσεις όμως παραμένουν. Η σταθερότητα που χαρακτηρίζει τις επενδύσεις σε ακίνητα, η ιστορικά αυξητική τάση της αξίας των ακινήτων και η διαχρονικά, περισσότερο ή λιγότερο, υψηλή ζήτηση για ακίνητα, εύλογη σε μια χώρα όπως η δική μας που χαρακτηρίζεται από περιορισμένο και παλαιό κτιριακό απόθεμα, ελκύουν, και διαφαίνεται πως θα συνεχίσουν να ελκύουν, μεγάλους και μικρούς, εγχώριους και διεθνείς επενδυτές. Η επιλογή ακινήτων εξαρτάται από τη στοχοθεσία και τις επιδιώξεις κάθε επενδυτή.

Το εύρος και ο χρόνος των προσδοκώμενων αποδόσεων, η διάθεση για ρίσκο, η τεχνογνωσία, είναι μερικές από τις βασικές παραμέτρους μιας επενδυτικής επιλογής. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, είναι ενδιαφέρον και σημαντικό για την οικονομία μας ότι οι επενδύσεις δεν περιορίζονται σε λίγους τομείς, αντίθετα διακρίνονται για την ποικιλομορφία τους: οργανωμένες κατοικίες, κέντρα αποθηκών, data centres, βιομηχανικές αναπτύξεις, αστικές αναπλάσεις.

Η χώρα μας έχει μεγάλη ανάγκη για επενδύσεις, καθώς τα χρόνια της κρίσης μας κράτησαν πολύ πίσω. Οι επενδυτές που θα λειτουργήσουν οργανωμένα, συγκροτημένα, με σεβασμό στο περιβάλλον και στην κοινωνία, οι επενδυτές που θα θελήσουν να αφουγκραστούν το παρόν και το μέλλον της αγοράς, θα βγουν κερδισμένοι. Και μαζί τους, όλοι μας».

η επιρροή των

Global Planning Survey 2023: τάσεις

Τέσσερεις βασικές προτεραιότητες που μπορούν να οδηγήσουν

τις επιχειρήσεις σε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και ευκινησία

Οι εταιρείες πρέπει να αξιοποιήσουν τα real-time δεδομένα τους

για καλύτερη λήψη αποφάσεων, να μεριμνήσουν για την κατάρτιση

του προσωπικού τους, να υιοθετήσουν στρατηγική μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και να εκσυγχρονίσουν την τεχνολογική υποδομή τους.

Ηεταιρεία λογισμικού Board διεξήγαγε παγκόσμια έρευνα για να κατανοήσει πώς οι επιχειρήσεις μετασχηματίζουν τα μοντέλα σχεδιασμού τους, προκειμένου να προετοιμαστούν για το μέλλον. Στο πλαίσιο της έρευνας ερωτήθηκαν 2.454 decision-makers του planning, σε επιχειρήσεις με 500+ εργαζομένους, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, την Αυστραλία και τη Σιγκαπούρη, από 12 διαφορετικούς κλάδους. Η σχετική έκθεση διερευνά τί επηρεάζει περισσότερο την ικανότητα των επιχειρήσεων να σχεδιάζουν αποτελεσματικά. Από τα αποτελέσματα προέκυψαν 4 άμεσες προτεραιότητες που προτείνεται να υιοθετήσουν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να ενισχύσουν τον επιχειρησιακό τους σχεδιασμό και να χτίσουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και ευκινησία.

Στο πλαίσιο των πρόσφατων παγκόσμιων γεγονότων και της συνεχιζόμενης οικονομικής και γεωπολιτικής αναταραχής, οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες εντόπισαν την ανάγκη για αποδοτικές ικανότητες που τούς υποστηρίζουν σε καιρούς κρίσης, ενώ συμφώνησαν ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες κινήσεις, προκειμένου να αξιοποιήσουν τις τελευταίες καλές πρακτικές σε αυτό το πεδίο.

Σύμφωνα με την έρευνα, το 85% θεωρεί ότι οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πλέον πιο σοβαρά το planning, ενώ το 94% υποστηρίζει ότι η εταιρεία του αναζητά πιο στρατηγική προσέγγιση στο planning. Σε αυτήν την κατεύθυνση, το 76% των επιχειρήσεων έχει αυξήσει τον προϋπολογισμό του για μετασχηματισμό σχεδιασμού και το 97% έχει κάνει κάποια απόπειρα μετασχηματισμού τα τελευταία χρόνια.

Όταν ερωτήθηκαν σχετικά με τους πόρους τους και την ικανότητά τους να υλοποιήσουν σχεδιασμό για «κραδασμούς» τα προσεχή έτη, μόνο ένας στους δύο δήλωσε ότι προετοιμάζεται για διετή ύφεση, παρά τις επαναλαμβανόμενες προβλέψεις. Επιπλέον, τα μαθήματα από τις επιπτώσεις της πανδημίας στις εφοδιαστικές αλυσίδες ακόμη δεν έχουν εμπεδωθεί, καθώς σχεδόν ένα τρίτο (29%) δεν εφαρμόζει σχέδια προετοιμασίας για συνεχιζόμενη διατάραξη. Φαίνεται πως, παρά τις καλές προθέσεις και την κινητοποίηση, τα έργα μετασχηματισμού δεν κατορθώνουν ποτέ να απογειωθούν. Σε αυτήν την κατεύθυνση, η έρευνα προκρίνει 4 προτεραιότητες.

1. Πρόοδος με ακριβή

δεδομένα σε πραγματικό

χρόνο

και προτάσεις για μετασχηματισμό Μόνο 1 στους 2 επικεφαλής του planning υλοποιεί σχεδιασμό για διετή ύφεση, παρά τις επίμονες προβλέψεις

Σε παγκόσμια κλίμακα, σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες δηλώνουν ότι υπάρχει ανάγκη για πιο διαφανείς και ευθείες διαδικασίες, κατά την υλοποίηση έργων μετασχηματισμού του planning. Πολλοί οργανισμοί εξακολουθούν να βασίζονται σε ετήσια μοντέλα σχεδιασμού που δεν συμβαδίζουν με τις ραγδαίες αλλαγές που σημειώνονται στις αγορές σήμερα. Μάλιστα, σε ποσοστό 48%, δηλώνουν ότι ο ετήσιος σχεδιασμός παραμένει το πρωταρχικό τους μέλημα και ότι οι ενδιάμεσες αναθεωρήσεις γίνονται μόνο έπειτα από προτροπή της διοίκησης.

Μόνο το 13% των επιχειρήσεων παραμένει ανεπηρέαστο από πρόσφατα

γεγονότα, όπως ο Covid και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η πλειοψηφία προέβη

σε αυξημένη επένδυση, ανανεωμένη

έμφαση στον σχεδιασμό και αλλαγή, με την αξιοποίηση real-time δεδομένων. Οι

οργανισμοί επωφελούνται από αυτήν την

αλλαγή νοοτροπίας, καθώς μειώνονται οι χρονοβόρες δραστηριότητες και αυξάνε-

ται η ευκινησία τους.

Η πρώτη προτεραιότητα που ανακύπτει

είναι να αξιοποιήσουν οι επιχειρήσεις

τα ακριβή, real-time δεδομένα, ώστε να επιτύχουν καλύτερη λήψη αποφάσεων

σε όλο το φάσμα του λειτουργικού σχεδιασμού. Αυτό μπορεί να υποστηριχθεί με εργαλεία αυτοματισμού που μειώνουν τον χρόνο που δαπανάται στη διαχείριση δεδομένων. Προς επίρρωση του επιχειρήματος, σημειώνεται ότι το 65% των επιχειρήσεων δαπανά 10-30 ώρες την εβδομάδα σε εργασίες modeling και διαχείρισης δεδομένων, ενώ το ένα τρίτο δαπανά 30-50 ώρες την εβδομάδα.

2. Το χάσμα των δεξιοτήτων

Οι καίριες δεξιότητες σε μεγάλη ζήτηση, σύμφωνα με τους ερωτηθέντες, είναι:

• 36% Ανάλυση δεδομένων

• 32% Διαχείριση έργου

• 32% Τεχνική εξειδίκευση στη διαχείριση αλλαγής. Ενδιαφέρον κρίνεται, σύμφωνα με την έρευνα, το γεγονός ότι, για τις επιχειρήσεις που έχουν πραγματοποιήσει μετασχηματιστικές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια, η έλλειψη επένδυσης στο upskilling του προσωπικού και η έλλειψη τεχνολογικών ικανοτήτων, ξεχωρίζουν ως κύριοι λόγοι για τη συχνή αποτυχία

τέτοιων έργων. Ωστόσο, παρά το προφανές χάσμα δεξιοτήτων, οι επιχειρήσεις φαίνεται να αντιστέκονται ακόμη στο upskilling του υφιστάμενου προσωπικού τους. Μολονότι καταγράφονται κάποιες πρωτοβουλίες για την εκπαίδευση των εργαζομένων, οι οργανισμοί εξακολουθούν να αναζητούν εναλλακτικά μονοπάτια. Εδώ κρίνεται αναγκαία η μετατόπιση νοοτροπίας: αν οι εταιρείες επιθυμούν να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε κάθε επίπεδο, η επικέντρωση στη διακράτηση προσωπικού και την εκπαίδευση ή το reskilling θα αποτελέσει πολύ πιο ασφαλή ενέργεια (οικονομικά και λογικά).

3. Μακροπρόθεσμος

σχεδιασμός για πιο εύρωστο business Η τρίτη προτεραιότητα είναι η υιοθέτηση βιώσιμων μακροπρόθεσμων διαδικασιών planning μέσα στο πλαίσιο του επιχειρησιακού σχεδιασμού. Τα ηγετικά στελέχη που ερωτήθηκαν, εκτιμούν ότι ο βραχυπρόθεσμος σχεδιασμός μπορεί να φέρει αξία για τα ενδιαφερόμενα μέρη, αλλά αναγνωρίζουν ότι εκθέτει τις επιχειρήσεις στο άγνωστο. Κατά συνέπεια, καθίσταται αναγκαία η σφαιρική προσέγγιση, με το 81% να συμπεραίνει ότι είναι ο μόνος τρόπος να διασφαλιστεί η επιχειρηματική ασφάλεια. Η ασφάλεια και η μακροζωία του επιτυχούς σχεδιασμού συνδέονται στενά με την ύπαρξη εύρωστης στρατηγικής μακροπρόθεσμου σχεδιασμού.

4. Τα εμπόδια της τεχνολογίας

«legacy»

Η τελευταία προτεραιότητα που προτείνεται στην έκθεση, αφορά την τεχνολογική υποδομή που οι επιχειρήσεις έχουν

Οι καίριες δεξιότητες σε μεγάλη ζήτηση, σύμφωνα με τους ερωτηθέντες, είναι:

36%

Ανάλυση

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

συνήθως για τις ανάγκες του planning. Σχεδόν όλοι οι ερωτηθέντες πιστεύουν πως τα εργαλεία planning είναι καίρια σε καιρούς κρίσης, αλλά πολλοί ακόμη βασίζονται σε απηρχαιωμένες και μη αποδοτικές χειρωνακτικές διαδικασίες. Σε ποσοστό σχεδόν 50% χρησιμοποιούν λογιστικά φύλλα και μόνο το 2% δεν τα χρησιμοποιεί καθόλου. Το να βασίζεται κανείς στα λογιστικά φύλλα για τον σχεδιασμό του δεν είναι πια βιώσιμο, σύμφωνα με την έρευνα, αλλά για πολλούς, το να ξεφύγουν από τις παραδοσιακές διαδικασίες, αποτελεί πρόκληση. Στον παρακάτω πίνακα εμφανίζονται τα στοιχεία που απαιτούνται για να υλοποιηθεί ένα έργο μετασχηματισμού στο planning:

20% ομάδες με τις απαιτούμενες δεξιότητες

19,5% σαφείς διαδικασίες για την υλοποίηση μετασχηματισμού στον σχεδιασμό

18,5% τεχνολογία σχεδιασμού

15,5% ενημερωμένα καθαρά δεδομένα (clean data)

26,5% άλλο

Σε όλη τη μελέτη, διερευνήθηκε το θέμα του μετασχηματισμού και το πώς οι επιχειρήσεις τον αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να επηρεάσουν θετικά τον σχεδιασμό τους. Η τεχνολογία, τα real-time δεδομένα, το γεφύρωμα του χάσματος δεξιοτήτων και η εδραίωση εύρωστου μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, όλα μπορούν να οδηγήσουν σε καλές πρακτικές planning και να μετατοπίσουν τη νοοτροπία από την απλή αντίδραση, στην παραγωγική προδραστικότητα.

Της ΒΑΛΙΑΣ ΑΡΑΝΙΤΟΥ, Αν. καθηγήτριας Οικονομικής Κοινωνιολογίας, ΕΚΠΑ

Retailing:

Χωρίς αμφιβολία, το Retailing αναδεικνύεται σε χωνευτήρι των τεχνολογικών αλλαγών που με γοργό ρυθμό είχαν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, αλλά και σε προπομπό των νέων αναγκών που προκύπτουν από τον τεράστιο και «εν τω γεννάσθαι» ψηφιακό μετασχηματισμό. Μετασχηματισμός που καταγράφεται σε όλους τους τομείς (βλ. τεχνολογικό, οργανωσιακό, marketing κ.λπ.), τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε διεθνές επίπεδο και όπου το λιανικό εμπόριο σχεδόν αναγκαστικά προσαρμόζεται. Είναι πιθανό να είναι αυτός και ο λόγος που αναδείχτηκε σε κλάδο πρωταγωνιστή της περιόδου της πανδημίας Covid -19. Μάλιστα, οι αλλαγές που προκλήθηκαν στην ευρύτερη αλυσίδα του λιανικού εμπορίου ήταν τεκτονικές.

Από την παραδοσιακή πώληση στο φυσικό κατάστημα, τους τρόπους πληρωμής και εφοδιασμού των καταστημάτων, την προώθηση και τη διαφήμιση, η πανδημία άλλαξε ριζικά το τοπίο. Μάλιστα, πολλοί μίλησαν για «αποκάλυψη» ή για αναδιατύπωση των «νόμων» του λιανικού εμπορίου.

Το εμπόριο απάντησε γοργά, με πρωτόγνωρη προσαρμογή στις νέες συνθήκες, υιοθετώντας καινοτόμες τεχνολογίες, αλλά και προτείνοντας σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία του, στην κατεύθυνση του sustainability. Ταυτόχρονα, το λιανικό εμπόριο μοιάζει να είναι ο «ιδανικός» τρόπος ένταξης και εξοικείωσης των πολιτών, αλλά και καταναλωτών, ειδικότερα στις νέες δυνατότητες της τεχνολογίας. Η σχεδόν καθημερινή διαδικασία των αγορών, είτε για ικανοποίηση (βόλτα στα μαγαζιά), είτε από ανάγκη (προμήθειες τροφίμων), λειτουργεί ως επιταχυντής της υιοθέτησης των νέων δυνατοτήτων από όλο και περισσότερους ανθρώπους. Με την ελπίδα ότι δεν θα υπάρξουν αποκλεισμοί, φαίνεται ότι εις το εξής η πραγματικότητα στο λιανικό εμπόριο θα είναι τελείως (;) διαφορετική, αφού οι άνθρωποι θα ζουν διαφορετικά, θα ψωνίζουν διαφορετικά και (ίσως) θα σκέφτονται διαφορετικά. Τα δεδομένα αυτά είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσουν νέους «παίχτες» σε επιχειρηματικές

δραστηριότητες που θα καλύψουν κενά της αγοράς, αφού οι προκλήσεις, αλλά και οι ευκαιρίες που θα διανοίγονται, θα είναι σημαντικές και ως ένα βαθμό επαναστατικές.

Ίσως είναι μάλιστα αλήθεια ότι η πανδημία ήρθε σε μια στιγμή που το λιανικό εμπόριο ήταν ήδη αντιμέτωπο με πολλές άλλες προκλήσεις. Από την αυξανόμενη επιρροή της Amazon, μέχρι το νέο μοντέλο καταναλωτή που χαρακτηρίζεται από μια ολοένα και αυξανόμενη εξάρτηση από την τεχνολογία, ταρακούνησαν τον κλάδο πολύ πριν από το 2021.

Ωστόσο, ο ξαφνικός αντίκτυπος από την πανδημία, σε συνδυασμό με τη νέα τεχνολογική πραγματικότητα, επιτάχυναν

την ανάγκη για την ευελιξία και την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων.

Έτσι, ενώ από τη μια πλευρά μοιάζει οι αλλαγές αυτές να απειλούν το λιανικό εμπόριο, τουλάχιστον όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, ταυτόχρονα αποτελούν επιταχυντή, αλλά και πρόκληση για το επιχειρηματικό του μοντέλο. Για παράδειγμα, η τεχνολογία του scan and go, δηλαδή το ταμείο χωρίς υπάλληλο, θα αποτελέσει μια κρίσιμη παράμετρο του λιανικού εμπορίου της επόμενης μέρας, η οποία θα έχει επιπτώσεις και στο επίπεδο της απασχόλησης. Ένα βασικό ερώτημα που προκύπτει από τους υπάρχοντες και τους μελλοντικούς μετασχηματισμούς είναι ποιος θα κατορθώσει να προσαρμοστεί γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα. Δηλαδή, θα είναι η ευελιξία ένα όπλο ανθεκτικότητας; Και ποιου τύπου ευελιξία θα είναι ευνοϊκότερη;

Θα είναι αυτή του μικρού μεγέθους, με τις μικρότερες επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται την προσαρμοστικότητά τους και να ανταποκρίνονται καλύτερα, ή θα είναι αυτή του μεγάλου μεγέθους, με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση στους πόρους (βλ. κεφάλαιο και πληροφόρηση);

Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα παραμένει «ανοικτό», με τις οικονομικές, κοινωνικές και γεωγραφικές συνεπαγωγές του να έχουν κρίσιμη βαρύτητα για το ποιο Retailing τελικά θέλουμε.

Η πανδημία άλλαξε ριζικά το τοπίο

ο

μετασχηματισμός ενός

παραδοσιακού κλάδου

Η Α ΠΟΨΗ ΤΟΥ ΣΕΣΜΑ

Των Κ Α ΘΗ ΧΡΙΣΤ Ι ΔΟΥ, Προέδρου ΔΣ ΣΕΣΜΑ

ΒΑΣ Ι ΛΗ ΝΤΑΟΥΣ Α ΝΗ , Αντιπροέδρου ΔΣ ΣΕΣΜΑ

Προτεραιότητες για την

ανάπτυξη και ενίσχυση

της επιχειρηματικότητας

από τη νέα κυβέρνηση

ε την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας και τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, μια νέα τετραετία ξεκινά, με υψηλές προσδοκίες στα θέματα της επιχειρηματικότητας, της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Η δημιουργία σταθερού και ασφαλούς οικονομικού περιβάλλοντος, στο οποίο θα λειτουργήσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις την επόμενη τετραετία, είναι βασικό ζητούμενο για τη νέα κυβέρνηση. Τα σημάδια αισιοδοξίας που εμφανίζονται από επιμέρους έρευνες και μελέτες και αφορούν τη βελτίωση της επιχειρηματικότητας, θα πρέπει να στηριχθούν με νομοθετικές παρεμβάσεις που θα εστιάζουν στην ενίσχυση των επιχειρήσεων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων με γοργούς ρυθμούς, με απαλλαγή γραφειοκρατικών διαδικασιών και με τη δημιουργία συστήματος διαχείρισης και ελέγχου, που να επιτρέπει άμεσες ενέργειες. Κοινή άποψη όλης της επιχειρηματικής κοινότητας της χώρας και του ΣΕΣΜΑ είναι ότι οι βασικές προτεραιότητες που έχουν τεθεί και στηρίζονται στους άξονες της ενίσχυσης της απασχόλησης, της μέγιστης αξιοποίησης των χρηματοδοτικών εργαλείων που είναι διαθέσιμα (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας – ΤΑΑ, Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), της δημιουργίας σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος και του ψηφιακού μετασχηματισμού, θα πρέπει με ταχύτατους ρυθμούς να υλοποιηθούν, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα να χαθούν πόροι, ιδιαίτερα από το ΤΑΑ που έχει αρκετά σφικτό χρονοδιάγραμμα. Η υλοποίηση πολιτικών που θα ευνοούν την αύξηση των επενδύσεων είναι ένα ακόμα βασικό ζητούμενο για τη νέα κυβέρνηση. Είναι, άλλωστε, κοινώς αποδεκτό ότι αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων ισοδυναμεί με υγιή εθνική οικονομία και αναδεικνύει τα πλεονεκτήματα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτή, δημιουργώντας προσθετική αξία. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι βαδίζουμε πλέον σε νέα δεδομένα, μιας και επανέρχεται στο προσκήνιο η «αυστηρή» δημοσιονομική πολιτική της Ε.Ε. και η περίο-

δος «χάριτος» λόγω της υγειονομικής κρίσης, παύει να είναι σε ισχύ, ενώ, παράλληλα, το ευρύτερο περιβάλλον είναι δυναμικό και παρουσιάζει διαρκώς νέες προκλήσεις. Επομένως, απαιτείται από τη νέα κυβέρνηση να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, σχεδιάζοντας και εφαρμόζοντας πολιτικές που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη και ενίσχυση της υγιούς επιχειρηματικότητας με ταχείς ρυθμούς. Η στήριξη των ΜμΕ από το τραπεζικό σύστημα, επίσης αποτελεί σημείο που θα πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα, καθώς υπάρχει σημαντικό έλλειμα στην υφιστάμενη κατάσταση. Το σύστημα τραπεζικής χρηματοδότησης πρέπει να ξεπεράσει αγκυλώσεις που έχουν ξεμείνει από την εποχή της οικονομικής κρίσης και πρέπει πλέον να περάσει σε νέο επίπεδο. Η ενεργειακή κρίση και η συνεχής αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, έχουν δημιουργήσει δυσχέρειες στη λειτουργία των επιχειρήσεων. Είναι ζητούμενο να υπάρξει ουσιαστική αντιστάθμιση με νέα προϊόντα από πλευράς των τραπεζικών ιδρυμάτων και, για να πραγματοποιηθεί αυτό, απαιτείται ο σχεδιασμός σχετικών πολιτικών.

Ο ΣΕΣΜΑ και τα μέλη του, αξιοποιώντας τη μακρόχρονη εμπειρία και τεχνογνωσία τους, είναι σε θέση να συμβάλλουν ουσιαστικά στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών και δράσεων, υποστηρίζοντας τη νέα κυβέρνηση να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, ήτοι:

να απαλείψει τη γραφειοκρατία και να «μετασχηματίσει» τον κρατικό μηχανισμό σε αρωγό της ανάπτυξης, να διαμορφώσει σταθερό φορολογικό περιβάλλον με μειούμενα ποσοστά φόρων, να αξιοποιήσει έγκαιρα και με τον βέλτιστο τρόπο τους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς πόρους, στο σύνολό τους, να συμβάλει στην ενίσχυση της απασχόλησης και, εν τέλει, να υποστηρίξει την ανάπτυξη και ενίσχυση της υγιούς και βιώσιμης επιχειρηματικότητας.

Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΘΗ, Αντιπροέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών (ΣΕΟΔΙ)

Το σφάλμα της Επιβίωσης (Survivorship bias)

ατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι ερευνητές του οργανισμού ναυτικών αναλύσεων των ΗΠΑ αντιμετώπισαν ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Πολλά βομβαρδιστικά καταρρίφθηκαν σε διαδρομές πάνω από τη Γερμανία. Οι ερευνητές γνώριζαν ότι χρειάζονταν ισχυρά δεδομένα για να επιλύσουν αυτό το πρόβλημα και άρχισαν να εργάζονται συστηματικά. Μετά από κάθε αποστολή, οι τρύπες από τις σφαίρες και οι ζημιές σε κάθε βομβαρδιστικό ελέγχονταν και καταγράφονταν επιμελώς. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στα δεδομένα αναζητώντας τρωτά σημεία. Τα δεδομένα άρχισαν να δείχνουν ένα σαφές μοτίβο. Οι περισσότερες ζημιές είχαν γίνει στα φτερά και στην άτρακτο των αεροσκαφών. Η επεξεργασία των δεδομένων υποδείκνυε τη

λύση στο πρόβλημά τους: Αύξηση στη θωράκιση στις πτέρυγες

και στην άτρακτο των αεροσκαφών.

Αλλά υπήρχε ένα σοβαρό πρόβλημα. Η ανάλυση ήταν εντελώς λανθασμένη.

Πριν πραγματοποιηθούν οι ενισχυτικές τροποποιήσεις στα αεροπλάνα, ένας στατιστικολόγος ονόματι Abraham Wald εξέτασε ενδελεχώς τα δεδομένα. Ο Wald είχε εγκαταλείψει την Αυστρία που κατείχαν οι Ναζί και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη με άλλους ακαδημαϊκούς για να βοηθήσει την πολεμική προσπάθεια. Η κριτική του Wald επεσήμανε ένα κρίσιμο ελάττωμα στην ανάλυση. Οι ερευνητές είχαν εξετάσει μόνο τα βομβαρδιστικά τα οποία είχαν επιστρέψει στη βάση.

Έλειπε κάτι από τα δεδομένα; Φυσικά! Τα στοιχεία για κάθε αεροπλάνο το οποίο είχε ΚΑΤΑΡΡΙΦΘΕΙ!

Αλλά η έρευνα δεν ήταν εντελώς χαμένη προσπάθεια. Αυτά τα βομβαρδιστικά που «επέζησαν», σπάνια είχαν ζημιά στο πιλοτήριο, τους κινητήρες και στα τμήματα της ουράς. Αυτό δεν οφείλεται στην ενισχυμένη προστασία σε αυτές τις περιοχές. Στην πραγματικότητα, αυτές ήταν οι πιο ευάλωτες περιοχές σε ολόκληρο το αεροπλάνο.

Τα δεδομένα των ερευνητών από τις τρύπες από τις σφαίρες, είχαν δημιουργήσει έναν χάρτη με τα ακριβή μέρη όπου το πλήρωμα θα μπορούσε να βληθεί και να επιβιώσει.

Με τα συμπεράσματα της νέας ανάλυσης, ενισχύθηκαν το πιλοτήριο, οι κινητήρες και η θωράκιση των βομβαρδιστικών. Το αποτέλεσμα ήταν λιγότερα θύματα και μεγαλύτερη επιτυχία των αποστολών βομβαρδισμού. Αυτή η ανάλυση αποδείχθηκε τόσο χρήσιμη, που συνέχισε να επηρεάζει τον σχεδιασμό στρατιωτικών αεροπλάνων μέχρι τον πόλεμο του Βιετνάμ. Αυτή η ιστορία είναι ζωντανό παράδειγμα του σφάλματος επιβίωσης. Το σφάλμα της Επιβίωσης (Survivorship bias) είναι η τάση των ανθρώπων να επικεντρώνονται στα άτομα ή τα πράγματα που «επέζησαν» από μια διαδικασία και όχι σε αυτούς που δεν τα κατάφεραν. Αυτό μπορεί να συμβαίνει λόγω μειωμένης δημοσιότητας, ελλιπούς συλλογής στοιχείων, προκαταλήψεων.

Η προκατάληψη, Survivorship bias, είναι παντού γύρω μας, ειδικά στα μέσα ενημέρωσης. Διαβάζει κανείς άρθρα για επιχειρηματίες, οι οποίοι ρίσκαραν τα πάντα οικονομικά και πλέον έχουν επιτυχία. Κανείς όμως δεν προβάλλει το προφίλ των εκατοντάδων άλλων επιχειρηματιών που ακολούθησαν την ίδια στρατηγική και χρεοκόπησαν.

Συμπέρασμα:

Όταν αναλύουμε ένα πρόβλημα, ας αναρωτηθούμε εάν μελετάμε μόνο τους «επιζώντες».

Η λύση μπορεί να μην βρίσκεται σε αυτό που υπάρχει, αλλά σε αυτό που λείπει.

(Πηγή Διαδίκτυο: When data gives the wrong solution Survivorship bias).

Η προκατάληψη, Survivorship bias, είναι παντού γύρω μας, ειδικά στα μέσα ενημέρωσης