Manufacturing Τεύχος 56

TEYXOΣ Νο.56 | ISSN 2732-7612 | ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 | ΤΙΜΗ: €8

Ρεπορτάζ Απομακρυσμένη παρακολούθηση στην παραγωγή ΣΕΛ. 12

Αφιέρωμα

Τεχνολογίες Αποθήκευσης Ενέργειας Προκλήσεις & Προοπτικές

CYBER SECURITY ΣΕΛ.28

Schneider Electric

Διαμορφώνοντας ένα «πράσινο» και ψηφιακό μέλλον ΣΕΛ.24

ΣΕΛ.40

#56

Διεύθυνση Σύνταξης Κατερίνα Δρόσου τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 261) kdrossou@boussias.com Αρχισυντάκτης Γιώργος Πανταζόπουλος τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 320) gpantazopoulos@boussias.com Σύνταξη Άννα Χατζή τηλ. 2106617777 (εσωτ. 130) ahatzi@boussias.com Μαριλένα Καραβασίλογλου, mkaravasiloglou@boussias.com

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

16

Συνεργαζόμενοι Συντάκτες Ελένη Αθανασάτου Αλέξανδρα Γκίτση Λευτέρης Παπακωνσταντίνου Άντα Σεϊμανίδη

ΣΤΗΛΕΣ

9 Logistics 4.0

10 Ψηφιακές πλατφόρμες στη βιομηχανία

Creative Director Γιώργος Τριχιάς Γραφιστική Επιμέλεια Μαρία Πετροπούλου

Διαφήμιση Σοφία Ανδριτσοπούλου τηλ. 2106617777 (εσωτ. 143) sandritsopoulou@boussias.com

34

Λογιστήριο Αλέξης Σουλιώτης Λίνα Γκολομάζου Κωνσταντίνος Χασιώτης

40

Υπεύθυνος Συνδρομών Θανάσης Μουτζίκος τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 263) amoutzikos@boussias.com

Επικοινωνία ΒOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Κλεισθένους 338, Τ.Κ. 153 44 Γέρακας Τ: 210 661 7777, F: 210 661 7778 e-mail: info@boussias.com Κωδικός ΕΛΤΑ: 210109 ISSN: 2732-7612

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

τελέχη της Schneider Electric μας Σ μεταφέρουν τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις.

28 Cyber Security

Συνδρομή: €80 Επιπλέον συνδρομή: €60 Φοιτητική συνδρομή: €40

Διευθύντρια Πωλήσεων Νένα Γιαννακίδου

24 Διαμορφώνοντας ένα «πράσινο» και ψηφιακό μέλλον

ΑΦΙΕΡΏΜΑΤΑ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Υπεύθυνη Κυκλοφορίας Ρίτα Κανδάκη τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 236) r.kandaki@boussias.com

Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων Κατερίνα Πολυμερίδου

Γιώργος Ιωάννου, CEO του ΕΧΕ Ο παρουσιάζει όλα τα νέα δεδομένα για το ενεργειακό τοπίο στη χώρα μας.

COVER STORY

Συσκευασία - Ένθεση - Επικόλληση Presstime

Εκδότης Μιχάλης Κ. Μπούσιας

Οι κινδύνοι για την ασφάλεια μηχανολογικού εξοπλισμού και οι τρόποι που αντιμετωπίζονται.

20 Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας

IT Administrator Παναγιώτης Μπαλωμένος

Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία Pressious - Αρβανιτίδης

απομακρυσμένη παρακολούθηση H προσδίδει σημαντικά οφέλη στη μεταποιητική βιομηχανία.

16 Τεχνικό θέμα

Υποδοχή Διαφήμισης Μαγδαλένα Καπάνταη Τηλ. 2106617777 (εσωτ. 266) mkapantai@boussias.com

Γραμματεία Δήμητρα Σπανού

ι ψηφιακές πλατφόρμες προσφέΟ ρουν καινοτόμες λύσεις για τις βιομηχανίες του μέλλοντος.

12 Distance monitoring

Φωτογράφος Κορνήλιος Σαραντίογλου Image Bank www.stock.adobe.com

δρόμος του Production Planning για Ο το Industry 4.0 περνά από την Τεχνητή Νοημοσύνη.

ο απαραίτητο όπλο των έξυπνων Τ βιομηχανιών για την προστασία τους στον κυβερνοχώρο.

34 ESG

52

Οι βιομηχανίες επενδύουν σε πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κοινωνία.

40 Α ποθήκευση Ενέργειας

διαρκής ανάπτυξη του κλάδου και οι Η νέες τεχνολογίες ενεργειακής αποθήκευσης.

52 Mining Awards 2021

ι μεταλλευτικές, εξορυκτικές και Ο οι επιχειρήσεις μαρμάρου που έχουν επενδύσει σε ένα βιώσιμο μέλλον.

3

EDITORIAL

Προσπάθειες κοινωνικού αντίκτυπου που δημιουργούν πραγματική αξία TO ESG ΕΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ ΒΙΩΣΙΜΟ ΚΑΙ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΤΑ ΖΟΠΟΥΛΟΣ

Μ

Έ Χ ΡΙ τα μέσα της

δεκαετίας του 2010, λίγοι επενδυτές έδιναν προσοχή στα δεδομένα των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διακυβερνητικών (ESG) πληροφοριών, σχετικά με τα αποτυπώματα άνθρακα των εταιρειών, τις πολιτικές εργασίας, τη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου και ούτω καθεξής. Σήμερα, τα δεδομένα χρησιμοποιούνται ευρέως από τους επενδυτές. Οι εποχές άλλαξαν και θέλουν την παραγωγή να παρουσιάζει ένα ηθικό-κοινωνικό πρόσημο. Το E στο ESG προέρχεται από το περιβάλλον (environment), κι αναφέρεται στα περιβαλλοντικά κριτήρια. Με άξονα την αντιμετώπιση της Κλιματικής αλλαγής, οι εκπομπές CO2, η ρύπανση του αέρα, η διαχείριση του νερού, τα απόβλητα είναι οι επιπτώσεις, που μπαίνουν στο επίκεντρο. Το S, από το social, αναφέρεται στα κοινωνικά κριτήρια που αντιμετωπίζει ένας οργανισμός τις σχέσεις και τη φήμη που καλλιεργεί με ανθρώπους αλλά και ιδρύματα στις κοινότητες όπου δραστηριοποιείτε. Περιλαμβάνει, επίσης, τις εργασιακές σχέσεις και την ποικιλομορφία στην ένταξη του εργατικού δυναμικού. Το G, αφορά στη διακυβέρνηση. Τα κριτήρια εστιάζουν στην ηγεσία της εταιρείας, την επιχειρηματική ηθική, τις εργασιακές σχέσεις, τους εσωτερικούς ελέγχους, τη διαφάνεια, και τα δικαιώματα των μετόχων. Ακριβώς όπως το ESG είναι αναπόσπαστο μέρος του τρόπου με τον οποίο δραστηριοποιείται ένας οργανισμός, τα μεμονωμένα στοιχεία του είναι αλληλένδετα. Για παράδειγμα, τα κοινωνικά κριτήρια αλληλεπικαλύπτονται με τα περιβαλλοντικά κριτήρια και τη διακυβέρνηση όταν οι εταιρείες επιδιώκουν να συμμορφωθούν με τους περιβαλλοντικούς νόμους και τις ευρύτερες ανησυχίες σχετικά με τη βιωσιμότητα. Η εστίαση είναι κυρίως στα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια, αλλά, όπως γνωρίζει κάθε ηγέτης, η διακυβέρνηση δεν μπορεί ποτέ να είναι

ερμητικά ξεχωριστή. Πράγματι, η επιτυχημένη διακυβέρνηση ενός οργανισμού απαιτεί από τους επικεφαλής να κυριαρχήσουν όχι μόνο στο γράμμα των νόμων αλλά και στο πνεύμα τους - όπως να βρεθούν μπροστά σε παραβιάσεις πριν συμβούν, ή να διασφαλιστεί η διαφάνεια και ο διάλογος με τις ρυθμιστικές αρχές, αντί να υποβάλουν τυπικά μια έκθεση και να αφήσουν τα αποτελέσματα να μιλήσουν μόνοι τους. Οι επενδύσεις προσανατολισμένες στο ESG γνώρισαν πρωτόγνωρη άνοδο, καθώς οι παγκόσμιες βιώσιμες επενδύσεις ξεπερνούν τα 30 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η σκέψη και η προληπτική δράση στο ESG έγινε τελευταία πιο πιεστική. Η US Business Roundtable κυκλοφόρησε μια νέα δήλωση τον Αύγουστο του 2019 επιβεβαιώνοντας έντονα τη δέσμευση της επιχείρησης για την εφαρμογή του ESG σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων πελατών, υπαλλήλων, προμηθευτών, κοινοτήτων και, φυσικά, μετόχων. Οι προσανατολισμένες επενδύσεις γνώρισαν μετεωρολογική άνοδο. Οι παγκόσμιες βιώσιμες επενδύσεις ξεπερνούν τώρα τα 30 τρισ. δολάρια - αύξηση 68% από το 2014 και δεκαπλάσια από το 2004. Η επιτάχυνση οφείλεται στην αυξημένη κοινωνική, κυβερνητική και καταναλωτική προσοχή, καθώς και στον ευρύτερο αντίκτυπο των εταιρειών, ενώ τόσο οι επενδυτές όσο και τα στελέχη συνειδητοποιούν ότι η ισχυρή πρόταση ESG μπορεί να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη επιτυχία μιας εταιρείας. Οι ροές ρεκόρ στις επενδύσεις ESG πρόκειται να συνεχιστούν και ο αριθμός των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο θα συνεχίσει να αυξάνεται, ενώ η δυναμική κατά το τελευταίο έτος για μεγαλύτερη ενσωμάτωση των μετρήσεων ESG στις χρηματοοικονομικές αναφορές και την καινοτομία προϊόντων θα συνεχιστεί. Ακριβώς όπως κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει τους χιλιάδες τρόπους που οι πρωτοβουλίες ESG έχουν αναπτυχθεί και διαφοροποιηθεί τα τελευταία χρόνια, η ακριβής φύση και η πορεία της προόδου της στα επόμενα χρόνια είναι σχεδόν αδύνατη να προβλεφθεί. Αυτό που φαίνεται πιο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για μια αλλαγή που δεν θα αντιστραφεί εύκολα. •

Οι παγκόσμιες βιώσιμες επενδύσεις ξεπερνούν τώρα τα 30 τρισ. δολάρια, αύξηση 68% από το 2014 και δεκαπλάσια από το 2004

4

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

ΤΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ INDUSTRY 4.0

Από το τεύχος Μαρτίου, το περιοδικό «Plant» της Boussias επαναλανσάρεται με νέο όνομα και ανανεωμένη ύλη. Το «Manufacturing» χτίζει πάνω στην κληρονομιά τεσσάρων δεκαετιών, στρέφει το φακό του στην εποχή του Industry 4.0 και: •Εξερευνά το μετασχηματισμό στη βιομηχανική παραγωγή. • Αποτελεί βήμα επικοινωνίας στελεχών της βιομηχανίας, προμηθευτών και θεσμικών φορέων. • Αναλύει τεχνολογίες αιχμής και τάσεις που αλλάζουν το βιομηχανικό τοπίο. • Αναδεικνύει λύσεις και εφαρμογές που δείχνουν το μέλλον.

Γίνετε συνδρομητής: https://industry-news.gr/subscribe/ Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τον Αθανάσιο Μουτζίκο Τ: 210-6617777 (Εσωτ. 263) E: amoutzikos@boussias.com

NEWS

01 Η ΝΕΑ ΓΡΑΜΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΣΕΚΑΠ ΚΑΙ Η «ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ»

Η

ΈΝΑ ΝΈΟ ΚΈΦΑΛΑΙΟ ΑΝΟΙΞΈ ΓΙΑ ΤΗΝ ΈΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΞΑΝΘΗΣ.

Ν Έ Α Γ ΡΑ Μ Μ Η Π Α ΡΑ Γ Ώ Γ Η Σ εγκαινιάστηκε τη Δευτέρα από τον υπουργό Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Άδων ι Γεωργ ιάδη και το διευθυντή του εργοστασίου, Αζαίπ Κοζαχμέτοβ, αφότου περιηγήθηκαν στις αναβαθμισμένες εγκαταστάσεις της μονάδας, στο πλαίσιο εκδήλωσης για τα 40 χρόνια επενδυτικής παρουσίας της JTI στην Ελλάδα. Στο ορόσημο των 40 ετών συνεχούς επένδυσης, από την ίδρυση της εταιρείας στην Ελλάδα το 1981, αναφέρθηκε στην ομιλία του ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της JTI Ελλάδας κ. Victor Crespo. «Η επένδυση αυτή έγινε ακόμα μεγαλύτερη με τα 30 εκατ. δολάρια που διοχετεύθηκαν τα τρία τελευταία χρόνια από την JTI για τον μετασχηματισμό της ΣΕΚΑΠ σε μια σύγχρονη Ευρωπαϊκών προδιαγραφών παραγωγική μονάδα και την αύξηση της παραγωγικής της δυνατότητας. Η επέτειος αυτή συμπίπτει σήμερα με τα εγκαίνια μιας ακόμη γραμμής παραγωγής. Πιστοί στη δέσμευσή μας από την

πρώτη ημέρα της εξαγοράς για επένδυση στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη της ΣΕΚΑΠ, η μονάδα έχει μετασχηματιστεί σήμερα σε ένα νέο εργοστάσιο, με παραγωγική δυνατότητα 7 φορές μεγαλύτερη έναντι του 2018 και με το 60% της παραγωγής να προορίζεται για εξαγωγές και το 40% για τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς». Ο κ. Crespo επεσήμανε ότι «από το 2019 παράγουμε στη ΣΕΚΑΠ το Winston, τη Νο.2 μάρκα στην Ελλάδα, για τις ανάγκες της τοπικής αγοράς και εξαγωγές στην Ε.Ε, το Camel που προορίζεται για εξαγωγές καθώς και τις μάρκες BF και GR». Τα εύσημα της κυβέρνησης για την επένδυση της JTI μετέφερε ο Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης. Τη χαρακτήρισε ως ένα «μεγάλο στοίχημα» σε έναν κρίσιμο για την Ελλάδα τόπο με μακρά παράδοση στον καπνό, κάνοντας λόγο για «μία εξαγορά, η οποία δίνει πλέον προοπτική όχι ολίγων ετών λειτουργίας για το εργοστάσιο αυτό, αλλά που δίνει μία τεράστια προοπτική δεκαετιών μπροστά».

02 Στην Partners Group για 1,6 δισ. ευρώ η Pharmathen Η ΔΙΈΘΝΗΣ ΈΠΈΝΔΥΤΙΚΗ ΈΤΑΙΡΈΙΑ BC PARTNERS ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΈ ΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΤΟΥ 100% ΤΗΣ PHARMATHEN.

Σ

ΤΗΝ ΠΏΛΗΣΗ του 100% της φαρμακευτικής Pharmathen προχωρά η διεθνής επενδυτική εταιρεία BC Partners, με τη διεθνή εταιρεία ιδιωτικών αγορών Partners Group (η οποία ενεργεί εκ μέρους των πελατών της) να αποκτά την επιχείρηση για το τίμημα του 1.6 δισ. ευρώ. Η συναλλαγή-μαμούθ υπόκειται στη λήψη των αναγκαίων κανονιστικών εγκρίσεων και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2021. Βασικό ρόλο στην εξαγορά έπαιξε η ισχυρή θέση της Pharmathen, η οποία ευνοεί την περαιτέρω ανάπτυξη, ιδίως στην αγορά των ΗΠΑ. Η Pharmathen ιδρύθηκε το 1969 και αποκτήθηκε από κεφάλαια υπό τη διαχείριση της BC Partners το 2015 έναντι 475 εκατ. ευρώ, αποτελώντας σή-

6

μερα κορυφαία ευρωπαϊκή εταιρεία στον τομέα της τεχνολογίας χορήγησης φαρμάκων. Εξειδικεύεται στην ανάπτυξη τεχνολογιών «παρατεταμένης απελευθέρωσης», με κορυφαίες δυνατότητες R&D, εξυπηρετώντας ένα χαρτοφυλάκιο blue-chip πελατών σε σχεδόν 100 χώρες παγκοσμίως. Όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση, υπό την ιδιοκτησία της BC Partners, η Pharmathen παρουσίασε ισχυρή και βιώσιμη οργανική ανάπτυξη EBITDA της τάξης του 16% σε σταθμικό ετήσιο μέσο όρο τα τελευταία 5 χρόνια. Επίσης, εξελίχθηκε σε παγκόσμιο ηγέτη στον τομέα των σύνθετων ενέσιμων προϊόντων παρατεταμένης αποδέσμευσης και δημιούργησε μία πλατφόρμα τεχνολογιών για θεραπείες παρατεταμένης αποδέσμευσης.

«Κατά την περίοδο της ιδιοκτησίας μας, επενδύσαμε περισσότερα από 250 εκατ. ευρώ στην Έρευνα και Ανάπτυξη και σε νέες πιστοποιημένες από το FDA παραγωγικές εγκαταστάσεις, ενώ σχεδόν διπλασιάσαμε τον αριθμό των εργαζομένων», σημειώνει ο Νίκος Σταθόπουλος, Partner και Επικεφαλής της BC Partners, κάνοντας λόγο για σημαντικά έργα R&D σε εξέλιξη και κορυφαίες παραγωγικές δυνατότητες που δίνουν στην Pharmathen ισχυρές προοπτικές για μεγαλύτερη ανάπτυξη. Από πλευράς του, ο Δημήτρης Καδής, Διευθύνων Σύμβουλος της Pharmathen, μίλησε για ένα νέο κεφάλαιο ανάπτυξης και «έναν ισχυρό πυλώνα ανάπτυξης φαρμάκων που αποτελεί αξιόπιστο συνεργάτη πελατών blue-chip σε όλο τον κόσμο».

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

03 ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Η ΙΝΤΕΡΚΟΜΜ ΦΟΥΝΤΣ

Τ

ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΜΙΑΣ ΑΚΟΜΗ ΈΠΈΝΔΥΣΗΣ ΠΡΟΧΩΡΑ Η ΈΤΑΙΡΈΙΑ.

Ο ΝΈΟ ΈΠΈΝΔΥ ΤΙΚΟ της σχέδιο εντάχθηκε στον Αναπτυξιακό Νόμο με απόφαση του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας. Η νέα επένδυση επιλέξιμου κόστους 3 εκατ. ευρώ αφορά στην επέκταση μονάδας επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων (όπως παραγωγή μαρμελάδας, κομπόστας, γλυκών κουταλιού και παρόμοιων ειδών, από φρούτα και άλλους καρπούς). Η βιομηχανία που ιδρύθηκε το 1988, βρίσκεται στην περιοχή της Λάρισας και είναι μια από τις μεγαλύτερες του κλάδου και από τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες εξαγωγών με κύκλο εργασιών το 2019, 86,1 εκατ. ευρώ. Εξάγει το 98% των προϊόντων της σε 60 χώρες και σε περισσότερους από 450 πελάτες σε όλο τον κόσμο. Έχει μεγάλη εμπειρία σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ αναπτύσσει παράλληλα την κύρια μάρκα της με την ονομασία Δελφοί. Η βιομηχανία διαθέ-

τει 4 εργοστασιακές μονάδες, μεταξύ αυτών το εργοστάσιο Ελιά και το Εργοστάσιο φρούτων. Η εταιρεία εισήλθε στον κλάδο της ελιάς το 1999 και μέσα από συνεχείς επενδύσεις, με την τελευταία το 2018 ύψους 8,67 εκατ. ευρώ, έχει καταφέρει να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στον τομέα επεξεργασίας ελιάς στην Ελλάδα. Διαθέτει δε 500 μόνιμους εργαζόμενους και 1.050 επιπλέον εποχικούς, στην καλοκαιρινή καμπάνια φρούτου. Επίσης, πριν από λίγα χρόνια προχώρησε στην αγορά εργοστασίου στον Ευαγγελισμό Λάρισας από την ΕΑΣ Λάρισας, κάτι που θα της επιτρέψει να αυξήσει την παραγωγική της δυναμικότητα. Η απόκτηση του ελαιουργείου έκτασης 60 περίπου στρεμμάτων, έγινε στο πλαίσιο της αναπτυξιακής στρατηγικής της βιομηχανίας, με κριτήριο και το γεγονός ότι βρίσκεται σχετικά κοντά με τις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις της.

ΕΝΑΡΞΗ ΕΓΓΡΑΦΩΝ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ To Κέντρο Επιμόρφωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ανακοινώνει τη διεξαγωγή του 6ου εκπαιδευτικού κύκλου: 1. Λιτή Παραγωγή – Lean Manufacturing 2. Διαχείριση Ασφάλειας & Περιβαλλοντική Προστασία (HSE Management) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ: 10/9/2021 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: 20/9/2021 Τα προγράμματα υλοποιούνται με σύγχρονη διδασκαλία (live streaming) μέσω εξειδικευμένης εκπαιδευτικής πλατφόρμας (e-learning).

Για περισσότερες πληροφορίες και εγγραφές επισκεφτείτε τη σελίδα του έργου: www.opexcellence.gr

NEWS

05 «ΚΛΕΙΔΙ» ΤΟ ADDITIVE MANUFACTURING ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ TO 3D PRINTING ΣΤΟ ΈΠΙΚΈΝΤΡΟ ΤΗΣ ΝΈΑΣ ΜΈΛΈΤΗΣ ΤΗΣ HP.

Η

Τ ΡΙ Σ Δ Ι Α ΣΤΑΤ Η Έ Κ Τ Υ ΠΏΣΗ έχει αξιοσημείωτο αντίκτυπο στην ψηφιοποίηση της βιομηχανίας και στην εξέλιξη της βιομηχανικής διαδικασίας, σύμφωνα με νέα μελέτη της HP σε συνεργασία με την 3dbpm Research. Σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία ανέλυσε τις βασικές τάσεις της ψηφιακής κατασκευής μεταξύ των κορυφαίων κατασκευαστών βιομηχανικών ανταλλακτικών στην Ευρώπη, το 96% των ερωτηθέντων συμφώνησαν ότι το Additive Manufacturing (AM) τους βοηθά να λανσάρουν προϊόντα στην αγορά ταχύτερα, με το 100% να αναγνωρίζουν τη σημασία της ολοένα και μεγαλύτερης ψηφιοποίησης της ροής εργασίας στην παραγωγή τους. Επιπλέον, το 63% των ευρωπαίων κατασκευαστών ανταλλακτικών που συμμετείχαν στην έρευνα θα επενδύσουν από 100.000 ευρώ μέχρι και πάνω από 1 εκατ. στην ψηφιοποίηση τους επόμενους 12 μήνες. Η έκθεση έδειξε ότι η βιωσιμότητα επηρεάζει την απόφαση ψηφιοποίησης της ροής εργασιών παραγωγής, με το 61% των ερωτηθέντων να συμφωνούν ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Το 91% σημείωσε ότι η ικανότητα παραγωγής εξαρτημάτων κατ’ απαίτηση ήταν ένα σημαντικό όφελος, με το 79% των ερωτηθέντων να πιστεύουν ότι το ΑΜ τους βοηθά να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της παραγωγής - όπως η ικανότητα προσαρμογής στην μεταβαλλόμενη ζήτηση. Άλλα ευρήματα αποκάλυψαν ότι το 83% των ερωτηθέντων χρησιμοποιούν το ΑΜ για την παραγωγή εξαρτημάτων και εργαλείων στην πράξη, δημιουργώντας εμπορικά σήματα, με τα μισά από αυτά (52%) να αποτελούν ολοκληρωμένα τελικά προϊόντα, που είναι ο απώτερος στόχος.

8

06 THEON SENSORS: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΈΓΙΝΈ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ EFA GROUP ΣΤΗ ΔΙΈΘΝΗ ΈΚΘΈΣΗ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΈΙΑΣ DEFEA.

Μ

ΈΤΑ Ξ Υ Α Λ Λ ΏΝ, σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο Όμιλος στις υπερσύγχρονες, διευρυμένες εγκαταστάσεις της THEON SENSORS στο Κορωπί, παρουσιάστηκε το νέο εργοστάσιό της, όμορο του κεντρικού κτιρίου της, συνολικής έκτασης 1.600 τ.μ., που θα φιλοξενεί πλέον και την ES SYSTEMS και την UCANDRONE. Στην έκθεση η ΤΗΕΟΝ SENSORS παρουσίασε προϊόντα όπως θερμικές διόπτρες, περισκόπια, μονόκυαλα και δίκυαλα νυχτερινής παρατήρησης κ.α. Τέλος, ακολουθώντας τις τελευταίες εξελίξεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, η ES SYSTEMS παρουσίασε καινοτόμους ασύρματους αισθητήρες, ιδανικούς για ενσωμάτωση σε συστήματα και λύσεις IoT. Ο Νίκος Παπάτσας, Αντιπρόεδρος του Ομίλου EFA GROUP, δήλωσε πως η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία «μπορεί να πρωτοστατήσει σε παγκόσμιο επίπεδο, επενδύοντας στο ελληνικό engineering και τη δυναμική της εγχώριας βιομηχανίας».

07 Νέος Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΟΑΝ ο Νίκος Χιωτάκης Η ΝΈΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΈΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ.

Α

ΝΑΚΟΙΝΏΘΗΚΈ η νέα διοίκηση του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κώστα Σκρέκα. Ειδικότερα, τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου αναλαμβάνει ο μέχρι σήμερα Πρόεδρος του Δ.Σ. κ. Νικόλαος Χιωτάκης, ενώ Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου ορίστηκε ο κ. Γεώργιος Βρεττάκος, μηχανολόγος μηχανικός. Με την ίδια απόφαση ορίστηκε ως τακτικό μέλος του Δ.Σ. ο κ. Νικόλαος Ασλάνογλου, μέλος της επταμελούς γραμματείας του ΠΑΝΔΟΙΚΟ. Η νέα διοίκηση του ΕΟΑΝ ορίστηκε από το ΥΠΕΝ μεταβατικά, μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών που προβλέπονται στα άρθρα 20, 21 και 22 του ν. 4735/2020, όπως ισχύουν, για την επιλογή και τον ορισμό νέου Προέδρου του ΔΣ.

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

LOGISTICS 4.0

Το AI φέρνει νέα δυναμική στο Production Planning Ο δρόμος του Production Planning για το Industry 4.0 περνά από την Τεχνητή Νοημοσύνη. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ, CONSULTANT PLANNING ΑΕ

Η

ΣΥΛΛΟΓΉ δεδομένων παραγωγής για την αναβάθμιση των εργαλείων προγραμματισμού υπάρχει εδώ και δεκαετίες ως πρακτική στη βιομηχανία. Είναι, όμως, η τελευταία δεκαετία κατά την οποία όλο και περισσότερες εταιρείες περνάνε από χειρόγραφες μεθόδους συλλογής των δεδομένων σε αυτοματοποιημένες, με την ενσωμάτωση data collectors κατά μήκος της βιομηχανικής τους δραστηριότητας. Η αξία της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) προς αυτήν την κατεύθυνση και ειδικά στον τομέα του προγραμματισμού της παραγωγής είναι πλέον αντιληπτή. Τα λογισμικά MRP τα καταφέρνουν περίφημα στον καθορισμό των απαιτήσεων και ημερομηνιών ενός σχεδίου εντολής παραγωγής. Παρόλα αυτά, για τους υπολογισμούς που εκτελούν, χρησιμοποιούν σταθερούς αλγορίθμους για να προγραμματίσουν τις εντολές παραγωγής, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένα inputs, τα οποία συχνά δεν αποτελούν real-time data του shop-floor. Σε αυτό το πλαίσιο, λύσεις Τεχνητής Νοημοσύνης όπως μοντέλα μηχανικής μάθησης, είναι σε θέση να παρέχουν στον planner ακριβείς προβλέψεις των παραγόντων που

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

καθορίζουν το πλάνο παραγωγής, αναλύοντας τα data που συλλέγονται από τα machine centers και λαμβάνοντας υπόψη την real-time κατάσταση του shop floor και τις απαιτήσεις των σχεδιασμένων εντολών παραγωγής.

Πρόβλεψη Cycle Time Μία συγκεκριμένη περίπτωση εφαρμογής στην ανάπτυξη της οποίας ενεπλάκη ενεργά, αποτελεί η πρόβλεψη του χρόνου εκτέλεσης μιας εντολής εργασίας (Cycle Time – CT). Το project αφορά βιομηχανία παραγωγής μεγάλης κλίμακας ηλεκτρονικών για την αυτοκινητοβιομηχανία, όπου η γνώση του αναμενόμενου CT μίας εντολής παραγωγής πριν αυτή προωθηθεί προς εκτέλεση, αποτελούσε κρίσιμο παράγοντα για το πλάνο προγραμματισμού. Και αυτό διότι η παραγωγή μικροεπεξεργαστών ενσωματώνει διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από πολυπλοκότητα, με τα προϊόντα να μπορούν να εισέλθουν στον ίδιο τύπο μηχανής περισσότερο από μία φορά κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας τους, ενώ τα routings και τα μεγέθη των υπό επεξεργασία προϊόντων είναι δυναμικά. Με την ακριβέστερη δυνατή πρόβλεψη του CT, η εταιρεία του παραδείγματος εφαρμογής είναι σε θέση να

υπόσχεται ακριβείς χρόνους παράδοσης των προϊόντων στους αγοραστές και κατά συνέπεια να μειώνει τα κόστη, που προκύπτουν από ρήτρες καθυστερήσεων. Επίσης, μπορεί να διαχειρίζεται τα αποθέματά της με τρόπους just-in-time, ελαττώνοντας τα ιδιαίτερα ακριβά safety stocks ημιέτοιμών (wafers ημιαγωγών) και τελικών προϊόντων (επεξεργαστών). Για την πρόβλεψη του CT επιλέχθηκε η ανάπτυξη ενός μοντέλου βασισμένου σε νευρωνικά δίκτυα (Artificial Neural Networks – ANN). Για την ανάπτυξη του μοντέλου έπρεπε αρχικά να κατανοηθεί το φυσικό σύστημα του εργοστασίου, ώστε να εντοπιστούν οι σημαντικότεροι παράγοντες που πιθανώς επηρεάζουν το χρόνο εκτέλεσης της εντολής, οι οποίοι θα αποτελέσουν τις μεταβλητές εισόδου του τεχνητού νευρωνικού δικτύου. Προκρίθηκε η λήψη ενός «στιγμιότυπου» του shop floor πριν την απελευθέρωση μιας εντολής, όπου υπολογίζονται με real-time data το WIP (Work in Progress) του, οι χρόνοι επεξεργασίας των εντολών που εκτελούνται στα τυποποιημένα machine centers, οι υπολογισμένες ουρές αναμονής πίσω από αυτά και τα ημερήσια utilizations τους. Στη συνέχεια, επεξεργάστηκαν τα ακατέργαστα δεδομένα, τα οποία λήφθηκαν από data collectors στην παραγωγή και διαμορφώθηκαν οι παραπάνω μεταβλητές εισόδου. Παράγοντες εισόδου αποτέλεσαν και η προτεραιότητα και η οικογένεια που ανήκει το προϊόν της υπό εξέταση εντολής παραγωγής, ορίζοντας τα συνολικά inputs σε 32. Με βάση αυτά, το ΑΝΝ εκπαιδεύτηκε και η απόδοση των προβλέψεών του επαληθεύτηκε, πάντα με βάση τα ιστορικά δεδομένα. Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε φορά που ο planner ήθελε να προωθήσει μια εντολή παραγωγής, μπορούσε να εκτελέσει το μοντέλο για τη συγκεκριμένη οικογένεια προϊόντος και να λάβει πρόβλεψη για τον αναμενόμενο χρόνο περάτωσης της διαδικασίας, ώστε να προσαρμόσει τον προγραμματισμό του ανάλογα.

9

DIGITAL PL ATFORMS

Ψηφιακές πλατφόρμες και εφαρμογές στη βιομηχανία ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΛΥΣΕΩΝ ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ ΕΥΕΛΙΞΙΑ, ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΤΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ. ΟΙ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΟΥΝ ΤΟΥΣ ΥΨΗΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΟΣΜΑΣ Α ΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΡΕΥ ΝΗΤΗΣ-ΜΗΧ ΑΝΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧ ΑΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥ ΝΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥ ΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Κ ΑΙ ΑΥ ΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ (LMS)

Ο

Ι ΨΗΦΙΑΚΈΣ πλατφόρμες

(digital platforms) έχουν ήδη αλλάξει την καθημερινότητα πολλών ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα γίνει μια προσπάθεια να παρουσιαστούν όλες οι καινοτόμες εφαρμογές. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πιο δημοφιλείς πλατφόρμες, που υποστηρίζουν τη δημιουργία ψηφιακών κοινωνικών δικτύων είναι το Facebook και το Twitter, αλλά και οι ψηφιακές πλατφόρμες παροχής υπηρεσιών, όπως η Amazon, το AirBnb και η Uber. Στις παραπάνω περιπτώσεις οι ψηφιακές πλατφόρμες έχουν διαμορφώσει καινούργιες συνθήκες στον τρόπο, που προσφέρονται οι υπηρεσίες από τις εταιρείες προς τους καταναλωτές. Αντίστοιχες λύσεις έχουν αναπτυχθεί και για την υποστήριξη της συνεργατικότητας ανάμεσα σε εταιρείες (Business-to-Business – Β2Β) σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων είναι και ο τομέας της βιομηχανικής παραγωγής. Εν γένει, οι ψηφιακές πλατφόρμες μπορούν να διαχωριστούν βάσει τριών ρόλων: 1. Tο ρόλο της υποστήριξης της υποδομής. Σε αυτή την περίπτωση οι ψηφιακές βιομηχανικές πλατφόρμες παρέχουν υποδομές, λειτουργικότητα, και κυρίως προσφέρουν ένα ανοιχτό περιβάλλον ανάπτυξης εφαρμογών από τους προγραμματιστές εφαρμογών. Με αυτό το μοντέλο ανάπτυξης και διαχείρισης επιτυγχάνεται το φαινόμενο της θετικής «επίδρασης

10

του δικτύου» σε μια πλατφόρμα. Επί της ουσίας, όσο περισσότεροι προγραμματιστές εργάζονται στην πλατφόρμα, δημιουργώντας εφαρμογές και κατ’ επέκταση κάνοντας την προσφορά της πλατφόρμας περισσότερο ελκυστική, τόσο πολλαπλασιάζονται οι χρήστες της. Όσο περισσότεροι είναι οι χρήστες της πλατφόρμας τόσο περισσότεροι προγραμματιστές θα έχουν κίνητρο να συμμετέχουν στην ανάπτυξη επιπλέον εφαρμογών.

2. Το ρόλο της επεξεργασίας, διαχείρισης και διαμοιρασμού δεδομένων. Κάθε ψηφιακή βιομηχανική πλατφόρμα καθιστά τα δεδομένα προσβάσιμα, τα χρησιμοποιεί και τα επεξεργάζεται με κάποιο τρόπο. Σε πολλές περιπτώσεις, η αξία βρίσκεται αποκλειστικά στα δεδομένα, που διατίθενται από συνδεδεμένες εφαρμογές, αισθητήρες και συσκευές.

3. Το ρόλο της υποστήριξης ενός οικοσυστήματος. Σε αυτή την περίπτωση, οι ψηφιακές βιομηχανικές πλατφόρμες επιτρέπουν στους χρήστες τους να συνδέονται μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα στα κοινωνικά δίκτυα. Για παράδειγμα μπορεί να επιτρέπουν στους χρήστες την αγοραπωλησία βιομηχανικών προϊόντων. Οι ψηφιακές πλατφόρμες που αφορούν στην παραγωγή προϊόντων, επιτρέπουν την παροχή υπηρεσιών που υποστηρίζουν τη βιομηχανία με την ευρεία έννοια. Σε αυτό το πλαίσιο, οι υπηρεσίες που παρέχονται μέσω ψη-

φιακών πλατφορμών και αφορούν στη βιομηχανία, μπορούν να παρέχουν ενδεικτικά τις εξής υπηρεσίες: • Σχεδίαση και παραγωγή.

• Αποτελεσματική παρακολούθηση των διαδικασιών παραγωγής.

• Ανάλυση δεδομένων μέσω προηγμένων αυτόματων και ανθρώπινων επιστημονικών τεχνικών και τεχνολογιών.

• Έλεγχος παραγωγής, ο οποίος περιλαμβάνει αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της επικοινωνίας από μηχανή σε μηχανή και την εισαγωγή δυνατοτήτων αυτο-μάθησης.

• Προσομοίωση παραγωγικών διαδικασιών.

• Βοήθεια σε εργάτες και μηχανικούς, συμπεριλαμβανομένης και της Επαυξημένης Πραγματικότητας (AR).

• Σχεδιασμός παραγωγής, πρόβλεψη και αυτοματοποίηση συντήρησης του εξοπλισμού.

• Ψηφιακή ολοκλήρωση των αλυσίδων προστιθέμενης αξίας.

• Διαλειτουργικότητα ανάμεσα στα συστήματα παραγωγής. Οι ψηφιακές πλατφόρμες εγκαθίστανται είτε στο εργοστάσιο, είτε εκτός αυτού, δηλαδή σε κάποιο cloud. Υπάρχει ακόμα η δυνατότητα να εγκαθίστανται και σε υβριδικά σχήματα. Όσον αφορά στην κατηγορία παροχής υποδομών, οι πλατφόρμες IIoT (Industrial Internet of Things) έχουν προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια λόγω της ικανότη-

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

τάς τους να διαχειρίζονται πολλά δεδομένα (Big Data), που προέρχονται από χιλιάδες πηγές δεδομένων εντός της βιομηχανικής αλυσίδας αξίας. Οι πλατφόρμες ΙIoT για τη βιομηχανία μπορούν να παρέχουν την «ψηφιακή» επέκταση των λειτουργιών των φυσικών οντοτήτων (όπως π.χ. κάποια μηχανή παραγωγής). Στην πράξη, αποτελούν έναν τρόπο επίτευξης του μοντέλου των Κυβερνο-Φυσικών-συστημάτων (Cyber Physical Systems - CPS). Τα CPS συστήματα έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με το πρότυπο αρχιτεκτονικής τριών επιπέδων που αποτελείται από α) το επίπεδο διασύνδεσης, β) το επίπεδο πλατφόρμας και γ) το επίπεδο επιχειρησιακής λογικής. Στο επίπεδο διασύνδεσης, τα δεδομένα συλλέγονται μέσα από ένα συγκεκριμένο μηχανισμό, όπως είναι οι διεπαφές (interfaces) των συσκευών (π.χ. αισθητήρες, μηχανήματα). Από το επίπεδο διασύνδεσης, τα δεδομένα μετατρέπονται σε πληροφορία αρχικού επιπέδου και συνήθως περιγράφουν γεγονότα που συμβαίνουν σέ ένα εργοστάσιο (π.χ. δεδομένα σχετικά την κατάσταση μιας μηχανής). Τα δεδομένα αυτά μπορούν να υποβληθούν για επεξεργασία τοπικά σε αυτό το επίπεδο και στη συνέχεια να μεταδοθούν στο επίπεδο της πλατφόρμας. Έτσι, το επίπεδο της πλατφόρμας λαμβάνει δεδομένα από συσκευές διασύνδεσης μεταξύ δικτύων, εξάγει και συγκεντρώνει πληροφορίες και παρέχει υπηρεσίες στις εφαρμογές, που βρίσκονται στο επίπεδο της επιχειρησιακής λογικής. Στην κατηγορία ανταλλαγής δεδομένων, δύο από τις πιο πρόσφατες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες είναι το International Data Space (IDS) και το GAIA-X. Το IDS επιτρέπει στις νέες «έξυπνες υπηρεσίες» και τις καινοτόμες επιχειρηματικές διαδικασίες να λειτουργούν σε εταιρείες και κλάδους, διασφαλίζοντας ότι ο έλεγχος της χρήσης δεδομένων παραμένει στα χέρια των κατόχων των δεδομένων (data sovereignty). Καθορίζοντας τους περιορισμούς χρήσης των δεδομένων από τους καταναλωτές των δεδομένων, το IDS ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία της οικονομίας των δεδομένων (data economy).

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

ΚΟΣΜΆΣ ΆΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ Ερευνητής-Μηχανικός Προγραμμάτων Βιομηχανικής Έρευνας στο Εργαστήριο Συστημάτων Παραγωγής και Αυτοματισμού (LMS)

Το GAIA-X αναπτύσσει μια ενοποιημένη, ανοιχτή ευρωπαϊκή υποδομή δεδομένων που θα συνδέει κεντρικές και αποκεντρωμένες υποδομές διαχείρισης δεδομένων για να τις μετατρέψει σε ένα ομοιογενές, φιλικό προς το χρήστη σύστημα Η GAIA-X στην Ελλάδα Το GAIA-X είναι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την ανάπτυξη μίας ευρωπαϊκής υποδομής ανταλλαγής, διαμοιρασμού και διαχείρισης δεδομένων στο cloud. Το GAIA-X αναπτύσσει μια ενοποιημένη, ανοιχτή ευρωπαϊκή υποδομή δεδομένων που θα συνδέει κεντρικές και αποκεντρωμένες υποδομές διαχείρισης δεδομένων για να τις μετατρέψει σε ένα ομοιογενές, φιλικό προς το χρήστη σύστημα. Η υποδομή διαχείρισης δεδομένων που θα

προκύψει, θα ενισχύει την ικανότητα πρόσβασης και κοινοποίησης δεδομένων με ασφάλεια και εμπιστοσύνη. Τα πιθανά οφέλη για την ελληνική βιομηχανία, αλλά και τους παρόχους υπηρεσιών προς την βιομηχανία, από αυτές τις πλατφόρμες αναμένεται να είναι σημαντικά, καθώς δημιουργούνται ευκαιρίες για νέες συνεργασίες και περισσότερη εξωστρέφεια μέσω της ανταλλαγής και του διαμοιρασμού των δεδομένων. Στα πλαίσια της πρωτοβουλίας GAIA-X, το Εργαστήριο Συστημάτων Παραγωγής και Αυτοματισμού του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών συντονίζει τις προσπάθειες για την εγκαθίδρυση του κόμβου GAIA-X στην Ελλάδα. Στην κατηγορία υποστήριξης του οικοσυστήματος της βιομηχανικής παραγωγής, ένα παράδειγμα προέρχεται από το ερευνητικό έργο MARKET4.0 του πλαισίου H2020. Tο MARKET4.0 αναπτύσσει μια ψηφιακή αγορά αποκλειστικά για επιχειρήσεις (businessto-business) για την προμήθεια εξοπλισμού και υπηρεσιών βιομηχανικής παραγωγής. Προκειμένου να εξασφαλίσει την ανταλλαγή δεδομένων και να επιτρέψει τον ελέγχου της χρήσης δεδομένων, η πλατφόρμα MARKET4.0 εκμεταλλεύεται τα αποτελέσματα του IDS. Αξιοποιώντας τις τεχνολογίες του IDS, οι εφαρμογές του MARKET4.0 μπορούν να μεταφέρουν με ασφάλεια εμπιστευτικού τύπου δεδομένα (π.χ. αρχεία CAD ενός προϊόντος) από τους πελάτες προς τους προμηθευτές βιομηχανικού εξοπλισμού με ασφάλεια και παράλληλα διασφαλίζοντας ότι τα δεδομένα χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τους κανόνες που θέτουν οι ιδιοκτήτες τους (π.χ. να χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά ή στο πλαίσιο μίας συναλλαγής). Εν κατακλείδι, οι βιομηχανικές πλατφόρμες είναι μια τεχνολογία αιχμής, που σε συνδυασμό με άλλες καινοτόμες τεχνολογίες του Industry 4.0, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, το βιομηχανικό Ίντερνετ των πραγμάτων (Internet of Things - IoT), έχουν τη δυνατότητα να επιφέρουν σημαντικές θετικές αλλαγές προς όφελος της μεταποιητικής βιομηχανίας. •

11

DISTANCE MONITORING

Διαδικασίες απομακρυσμένης παρακολούθησης στη βιομηχανία ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ, Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΧΕΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΑΠΟΔΟΣΗΣ, ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΡΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΗ. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΛΕΥ ΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΜΗΧ ΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧ ΑΝΙΚΟΣ, MSX

Η

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ στον σημερινό

κόσμο είναι γρήγορη, αξιόπιστη και έχει βρει εφαρμογή σε πολλούς τομείς της παραγωγής. Ένα πλεονέκτημα της επικοινωνίας είναι η απομακρυσμένη παρακολούθηση. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση δίνει τη δυνατότητα της παρακολούθησης διαρροών, δονήσεων, εκπομπών ρύπων, , πιέσεων, τάσεων καθώς και άλλων δεδομένων. Πολλές βιομηχανίες πλέον επιλέγουν συσκευές συμβατές με το δίκτυο οι οποίες επιτρέπουν την εύκολη απομακρυσμένη παρακολούθηση σε συνδυασμό με άλλα εξαρτήματα και συστήματα παρακολούθησης.

12

Αδιαμφισβήτητα, ο βιομηχανικός εξοπλισμός, απαιτεί συνεχή συντήρηση καθ’ ‘όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του για να επιτύχει τις επιδόσεις για τις οποίες είχε σχεδιαστεί, ενώ θα επιτευχθεί το βέλτιστο κόστος στον κύκλο ζωής του. Η συνεχής συντήρηση του βιομηχανικού εξοπλισμού καθ’ ‘όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την αξιοπιστία του. Η συνεχής συντήρηση έχει να κάνει αφενός με τη μελέτη της φθοράς των εξαρτημάτων και των συστημάτων και αφετέρου με την αξιολόγηση και τη μοντελοποίηση της φθοράς όχι μόνο των εξαρτημάτων αλλά και των συνολικών συστημάτων

για όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προϊόντος. Τα τελευταία χρόνια οι τομείς που ασχολούνται με τη μελέτη: της φθοράς, της αυτοματοποίησης των συντηρήσεων-επιδιορθώσεων-επιθεωρήσεων και των εφαρμογών εικονικής πραγματικότητας για την υποστήριξη της συντήρησης έχουν αναπτυχθεί σημαντικά. Μια τάση που παρατηρείται στον τομέα της συντήρησης είναι η μετατόπιση από το monitoring ενός συγκεκριμένου εξαρτήματος στο monitoring ολόκληρων συστημάτων. Αυτό επετεύχθη κυρίως λόγω των νέων τύπων αισθητήρων και της διαχείρισης των δεδομένων μέσω των clouds. Ο προγραμματισμός της συντήρησης

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

είναι ένας άλλος σημαντικός τομέας. Η τάση είναι να απομακρυνόμαστε από την απλή συντήρηση μεμονωμένων εξαρτημάτων και να προγραμματίζουμε συντήρηση για ολόκληρο το σύστημα. Σε αυτά τα πλαίσια τα επόμενα χρόνια προβλέπεται ότι θα αναπτυχθεί πολύ και ο τομέας της προγνωστικής συντήρησης. Πιο συγκεκριμένα, για να επιτευχθεί η συντήρηση του εξοπλισμού παραγωγής με μεθόδους που βασίζονται στην πρόβλεψη απαιτείται η χρήση ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Όταν λέμε ηλεκτρονικό εξοπλισμό εννοούμε αισθητήρες και άλλα μέσα για την ηλεκτρονική παρακολούθηση και συλλογή δεδομένων που αφορούν το πάγιο καθώς και τις λειτουργικές του δραστηριότητες, την απόδοση και την κατάσταση του. Τα δεδομένα που συλλέγονται, ή μάλλον καλύτερα οι διάφοροι παράμετροι, πρέπει να είναι τέτοιοι έτσι ώστε να εντοπίζονται τα κατώτατα όρια αλλά και οι σχέσεις μεταξύ παραμέτρων που θα υποδηλώνουν πιθανά προκύπτοντα προβλήματα (δηλ. διαγνωστική διαδικασία) και η ανάγκη συντήρησης (δηλαδή προγνωστική διαδικασία). Έτσι, η μοντελοποίηση και τα αναλυτικά στοιχεία, καθώς και η δυνατότητα της γρήγορης εύρεσης και εξόρυξης μεγάλων ποσοτήτων διαφόρων δεδομένων, είναι καθοριστικής σημασίας. Στη συνέχεια, θα πρέπει να παρουσιάζονται και να απεικονίζονται επαρκώς τα αναλυτικά αποτελέσματα που προκύπτουν (π.χ. πρόγνωση και φθορά παγίων) ώστε να υποστηρίζονται ικανοποιητικά οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Επιπλέον, σε περίπτωση που τα αναλυτικά στοιχεία αποκαλύψουν σημάδια άμεσης επικείμενης βλάβης στο πάγιο που παρακολουθείται, να μπορούν να δοθούν ειδοποιήσεις / προειδοποιήσεις για αντιδραστική συντήρηση, καθώς και διακοπή έκτακτης ανάγκης κλπ. Πολλές παραγωγικές εγκαταστάσεις έχουν χρησιμοποιήσει λύσεις απομακρυσμένης παρακολούθησης, ως βιώσιμες και οικονομικά αποδοτικές εναλλακτικές, με σκοπό να βελτιώσουν την προληπτική συντήρηση των μηχανημάτων τους, να βελτιώσουν τη

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Μηχανολόγος - Μηχανικός

Η απομακρυσμένη παρακολούθηση εφαρμόζεται σε διάφορες βιομηχανικές εφαρμογές και παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης διαφόρων παραμέτρων της παραγωγικής διαδικασίας λειτουργική τους αποδοτικότητα και στο τέλος της ημέρας να εξοικονομήσουν χρήματα.

Τι είναι η απομακρυσμένη παρακολούθηση; Αξιοποιώντας τις συσκευές IoT και τις πλατφόρμες αναφοράς με δυνατότητα ΤΝ, οι οργανισμοί μπορούν πλέον να κάνουν περισσότερα με λιγότερα μέσα, μεγιστοποιώντας τους πόρους και θέτοντας νέα πρότυπα απόδοσης στην παραγωγή που έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση κόστους σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση είναι απαραίτητη στο σημερινό ανταγωνιστικό τοπίο. Βελτιστοποιεί τη λειτουργία του μηχανήματος, επεκτείνει το χρόνο λειτουργίας και εξαλείφει τις απώλειες από το χρόνο διακοπής και λειτουργίας, που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την κερδοφορία. Επιπρόσθετα, η συγκεκριμένη

μέθοδος επιτρέπει την αποτελεσματική καταγραφή διαφορετικών διαδικασιών. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν τη λήψη αρχείων σχετικά με την ασφάλεια και τις καταγραφές απόδοσης, τα οποία μπορεί να είναι δύσκολα να καταγραφούν σε παραδοσιακά συστήματα που βασίζονται σε χαρτί.

Τύποι απομακρυσμένης παρακολούθησης στη βιομηχανία Η απομακρυσμένη παρακολούθηση εφαρμόζεται σε διάφορες βιομηχανικές εφαρμογές και παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης διαφόρων παραμέτρων της παραγωγικής διαδικασίας. Αυτές τροφοδοτούνται σε αλγόριθμους και αναλυτικά στοιχεία, αποδίδοντας πληροφορίες που συμβάλλουν στην συνολική βελτίωση της απόδοσης της εγκατάστασης. Τα σημεία που η απομακρυσμένη παρακολούθηση αποδίδει τα μέγιστα στους βιομηχανικούς παραγωγούς είναι η διαδικασία παραγωγής, η παρακολούθηση της συντήρησης, η παρακολούθηση των εκπομπών ρύπων, η διαμόρφωση εφαρμογών SCADA και η ανάκτηση δεδομένων.

1. Διαδικασία βιομηχανικής παραγωγής Η απομακρυσμένη παρακολούθηση επιτρέπει στους τεχνικούς να απεικονίσουν σε πραγματικό χρόνο τη διαδικασία παραγωγής, διαβάζοντας δεδομένα από αισθητήρες σε όλη την εγκατάσταση. Αυτοί οι αισθητήρες παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τις μεταβλητές της διεργασίας και μπορούν να συνδυαστούν, ώστε να έχουν μια λεπτομερή εικόνα της παραγωγής. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση περιλαμβάνει επίσης τη διαχείριση συναγερμών. Ένας συναγερμός ενεργοποιείται εάν η διαδικασία αντιμετωπίζει μια ανώμαλη κατάσταση. Σε ένα μηχάνημα πλήρωσης, η απομακρυσμένη παρακολούθηση μπορεί να παρακολουθεί τα εναπομείναντα δοχεία, την πραγματική ταχύτητα του μηχανήματος και πόσα υγρά απομένουν. Το σύστημα συναγερ-

13

DISTANCE MONITORING

μού μπορεί να ρυθμιστεί για προβλήματα που σχετίζονται με τον κινητήρα ή την αντλία πλήρωσης.

2. Παρακολούθηση που σχετίζεται με τη συντήρηση Η παρακολούθηση που σχετίζεται με την συντήρηση καθορίζει την αναμενόμενη διάρκεια χρόνου λειτουργίας του μηχανήματος ή του εξαρτήματος και μπορεί να προβλέψει την επακόλουθη βλάβη του μηχανήματος. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση μπορεί να εφαρμόσει στρατηγικές συντήρησης, όπως είναι η προληπτική και προγνωστική συντήρηση. Μπορεί επίσης να καταγράψει την απόδοση ενός στοιχείου σε συνδυασμό με άλλες παραμέτρους, όπως η ημερομηνία που έγινε η εγκατάστασή του. Τέλος, η ονομαστική απόδοση στην έξοδο του μηχανήματος μπορεί να αποφέρει σημαντικά δεδομένα σχετικά με τη διάρκεια ζωής, την απόδοση της παραγωγής και τις βλάβες.

3. Παρακολούθηση των εκπομπών ρύπων Είναι γνωστό ότι οι πηγές εκπομπών ρύπων είναι συνήθως σε δυσπρόσιτες τοποθεσίες. Οι τεχνικοί ενδέχεται να μην έχουν πρόσβαση στις πηγές εκπομπών, κατά τη λειτουργία της εγκατάστασης, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, όπως για παράδειγμα σε λέβητες και πηγές ισχύος. Αυτό επηρεάζει την ποιότητα της παρακολούθησης των δεδομένων και περιορίζει και την συχνότητα της συλλογής δεδομένων. Ειδικοί αισθητήρες λοιπόν, συλλέγουν τα δεδομένα που αφορούν τις εκπομπές ρύπων. Οι αισθητήρες είναι εγκατεστημένοι στο σημείο που εκπέμπονται οι ρύποι. Με αυτά τα δεδομένα, οι τεχνικοί μπορούν να κάνουν τις σχετικές αναλύσεις, ώστε να λάβουν έγκαιρα μέτρα, πχ σε ένα λέβητα.

4. Διαμόρφωση εφαρμογών SCADA και ανάκτηση δεδομένων Η παρακολούθηση απομακρυσμένων στοιχείων εφαρμογών SCADA, όπως διεπαφές ανθρώπου-μηχανής (HMI) και προγραμματιζόμε-

14

Η παρακολούθηση των κραδασμών εφαρμόζεται γενικά ως μια στρατηγική που προβλέπει τη βλάβη πριν συμβεί. Μια αποτελεσματική στρατηγική συντήρησης που είναι γνωστή ως προγνωστική συντήρηση νων λογικών ελεγκτών (PLC) είναι μια ακόμη εφαρμογή. Οι τεχνικοί πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με προβλήματα όσον αφορά τις διεπαφές και τα PLC, για παράδειγμα κατά την αναβάθμιση λογισμικού ή την επανεγκατάσταση προγράμματος. Παραδοσιακά, ο μηχανικός ή ο τεχνικός πλησιάζει χειροκίνητα το σημείο του μηχανήματος ή του εξαρτήματος και με έναν σταθερό ή φορητό υπολογιστή με λογισμικό και καλώδιο επικοινωνίας συνδέεται με το μηχάνημα. Αναντίρρητα, η φυσική μετάβαση στο μηχάνημα καταναλώνει χρόνο και αυξάνει την πιθανότητα σε περίπτωση που εμφανιστεί μια ακόμη βλάβη, να μην αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Με την απομακρυσμένη παρακολούθηση, οι τεχνικοί μπορούν εύκολα να έχουν πρόσβαση σε εξαρτήματα εφαρμογών SCADA εκτελώντας τη δραστηριότητα από τους σταθμούς εργασίας τους.

Βιομηχανικές διαδικασίες απομακρυσμένης παρακολούθησης Η απομακρυσμένη παρακολούθηση δεν περιορίζεται σε μία μόνο τεχνολογία, πεδίο ή κλάδο. Ένα μεμονωμένο μηχάνημα ή διαδικασία περιέχει διαφορετικές συσκευές παρακολούθησης και μπορεί να παρακολουθηθεί

με επιτυχία για να δώσει τα σχετικά αποτελέσματα. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της πίεσης, των δονήσεων, της τάσης, του ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς και άλλων μεταβλητών.

Πίεση Η παρακολούθηση της πίεσης είναι απαραίτητη για λειτουργίες που σχετίζονται με τη Θέρμανση – Αερισμό – Κλιματισμό, όπως σε καθαρούς χώρους και μονάδες διαχείρισης του αέρα. Η παρακολούθηση της πίεσης σε αυτά τα συστήματα έχει να κάνει κυρίως με τη ροή του αέρα σε καθαρές και μολυσμένες περιοχές και τον έλεγχο της ακεραιότητας των φίλτρων. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση της πίεσης επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθησή της, καθώς η θέση εγκατάστασης του συστήματος μπορεί να βρίσκεται σε χώρους με δύσκολη πρόσβαση. Οι τιμές πίεσης μπορούν να τροφοδοτηθούν σε αναλυτικά στοιχεία, τα οποία παρουσιάζουν το προφίλ της πίεσης του χώρου, διευκολύνοντας την παρακολούθηση και δίνοντας συναγερμούς όταν αποκλίνουν από τις καθορισμένες τιμές. Αυτό, με τη σειρά του, ενεργοποιεί τις ανάλογες μετέπειτα τεχνικές διαδικασίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Δονήσεις Η απομακρυσμένη παρακολούθηση των κραδασμών ενός μηχανήματος, αναπτύχθηκε διότι δίνει συνήθως στοιχεία, σχετικά με την κατάσταση των περιστρεφόμενων εξαρτημάτων, όπως κινητήρες και συμπιεστές. Η παρακολούθηση των κραδασμών εφαρμόζεται γενικά ως μια στρατηγική που προβλέπει τη βλάβη πριν συμβεί. Μια αποτελεσματική στρατηγική συντήρησης είναι γνωστή ως προγνωστική συντήρηση. Οι μετρήσεις των δονήσεων πρέπει να πραγματοποιούνται είτε σε περιοδικά διαστήματα είτε συνεχώς. Τα συστήματα μέτρησης κραδασμών βρίσκονται συνήθως σε περιοχές με δύσκολη πρόσβαση και γενικά είναι δύσκολη η συνεχής εφαρμογή τους κατά τη λειτουργία. Τα δεδομένα από τον αισθητήρα κραδασμών λοιπόν συλλέγονται από απόσταση

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

και στη συνέχεια τροφοδοτούνται σε αναλυτικά στοιχεία. Στη συνέχεια, τα αναλυτικά στοιχεία διατηρούν ιστορικό σχετικό με τις τάσεις των κραδασμών, το οποίο είναι άμεσα διαθέσιμο προς ανάλυση. Τα Analytics περιέχουν επίσης συναγερμούς που ενεργοποιούνται, όποτε μια τιμή υπερβαίνει τα κανονικά όρια.

Τάση και ρεύμα Οι μετρήσεις τάσης και ρεύματος είναι κρίσιμες παράμετροι σε ένα βιομηχανικό περιβάλλον και αντιπροσωπεύουν την κατάσταση της ηλεκτρικής ενέργειας. Να αναφέρουμε βέβαια εδώ ότι η τάση πλέον είναι οι βιομηχανίες να κινούνται προς αυτοπαραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι μετρήσεις της ηλεκτρικής ενέργειας δείχνουν μεταβλητές, κρίσιμες για τον εξοπλισμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, όπως, την κατάσταση του συνδεδεμένου φορτίου, της γραμμής μετάδοσης και της καλωδίωσης. Αυτό βοηθά επίσης στον εντοπισμό τυχόν προβλημάτων με τα σχετικά εξαρτήματα, όπως ο μετασχηματιστής, τα συστήματα διακοπτών ή οι ηλεκτρικοί πίνακες. Τα Analytics και εδώ χρησιμοποιούν αυτές τις τιμές για τον υπολογισμό και τη μέτρηση της απόδοσης και ενεργοποιούν συναγερμούς όταν εμφανίζεται μια ανωμαλία.

Τα πλεονεκτήματα της απομακρυσμένες παρακολούθησης για τις βιομηχανίες Ένα συνεχιζόμενο πρόβλημα με βιομηχανίες που ανήκουν και λειτουργούν παγκοσμίως είναι η έλλειψη ορατότητας στις καθημερινές διαδικασίες. Σε βιομηχανίες υψηλής προστιθέμενες αξίας, όπως προϊόντα διατροφής και ενέργειας, είναι ύψιστης σημασίας να διασφαλιστεί η ασφάλεια, η αξιοπιστία και η βιωσιμότητα, τόσο των ίδιων των προϊόντων όσο και των διαδικασιών που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία τους. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση επιλύει αυτό το δίλημμα παρέχοντας πρόσβαση σε ειδοποιήσεις και δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και επιτρέποντας τον επιτόπιο μετριασμό, χωρίς να χάνεται

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

ο ρυθμός. Όταν απαιτούνται δεδομένα για την επαλήθευση της παραγωγικής διαδικασίας, είναι άμεσα διαθέσιμα όταν χρειάζονται, ελαχιστοποιώντας τις καθυστερήσεις στην παραγωγή και διασφαλίζοντας ότι η εργασία συνεχίζεται όπως αναμένεται.

Οφέλη από τη διάγνωση προβλημάτων συντήρησης από απόσταση 1. Μ είωση του χρόνου διακοπής του μηχανήματος. Η εικονική συνεργασία επιτρέπει τη γρήγορη διάγνωση και αντιμετώπιση προβλημάτων, την εκκίνηση του εξοπλισμού και την εκ νέου λειτουργία γρήγορα.

2. Γ εφύρωση του χάσματος δεξιοτήτων και διατήρηση ταλέντου. Οι βιομηχανίες αναφέρουν ότι η προσέλκυση και η διατήρηση ενός ποιοτικού εργατικού δυναμικού αποτελεί κορυφαία επιχειρηματική ανησυχία. Η συνεργασία σε πραγματικό χρόνο μεταξύ τοπικών ομάδων και εμπειρογνωμόνων επιτρέπει τη μεταφορά γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών.

3. Μ είωση του λειτουργικού κόστους και βελτίωση της παραγωγικότητας. Ο αυξημένος χρόνος λειτουργίας του μηχανήματος και ο μειωμένος χρόνος επισκευής αυξάνει την αποδοτικότητα λειτουργίας των εγκαταστάσεων επιτρέποντας στις εγκαταστάσεις να λειτουργούν ομαλά. Εν κατακλείδι, τα συστήματα απομακρυσμένης παρακολούθησης βοηθούν τις βιομηχανίες να παίρνουν έξυπνες αποφάσεις χρησιμοποιώντας σημαντικές πληροφορίες που λαμβάνουν, δίνοντας τους τη δυνατότητα να: • Ελαττώσουν το εργατικό κόστος, αφού θα απαιτείται λιγότερη φυσική παρακολούθηση των μηχανών.

• Προγραμματίσουν τα βέλτιστα διαστήματα συντήρησης για τα μηχανήματά μέσω της λήψης συναγερμών και ειδοποιήσεων, που βοηθούν στο να αποφευχθούν δαπανηρές διακοπές λειτουργίας και βλάβες του εξοπλισμού.

• Αξιολογούν τις τάσεις που δείχνουν τα δεδομένα σε επιλεγμένες χρονικές περιόδους για να προσδιοριστούν εάν οι μηχανές λειτουργούν αποτελεσματικά.•

Οφέλη από τη διάγνωση προβλημάτων συντήρησης από απόσταση

1

Μείωση του χρόνου διακοπής του μηχανήματος: Η εικονική συνεργασία επιτρέπει τη γρήγορη διάγνωση και αντιμετώπιση προβλημάτων, την εκκίνηση του εξοπλισμού και την εκ νέου λειτουργία γρήγορα.

2

Γεφύρωση του χάσματος δεξιοτήτων και διατήρηση ταλέντου: Οι βιομηχανίες αναφέρουν ότι η προσέλκυση και η διατήρηση ενός ποιοτικού εργατικού δυναμικού αποτελεί κορυφαία επιχειρηματική ανησυχία. Η συνεργασία σε πραγματικό χρόνο μεταξύ τοπικών ομάδων και εμπειρογνωμόνων επιτρέπει τη μεταφορά γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών.

3

Μείωση του λειτουργικού κόστους και βελτίωση της παραγωγικότητας: Ο αυξημένος χρόνος λειτουργίας του μηχανήματος και ο μειωμένος χρόνος επισκευής αυξάνουν την αποδοτικότητα λειτουργίας των εγκαταστάσεων επιτρέποντας στις εγκαταστάσεις να λειτουργούν ομαλά. Εν κατακλείδι, τα συστήματα απομακρυσμένης παρακολούθησης βοηθούν τις βιομηχανίες να παίρνουν έξυπνες αποφάσεις χρησιμοποιώντας σημαντικές πληροφορίες που λαμβάνουν, δίνοντας τους τη δυνατότητα να: • Ελαττώσουν το εργατικό κόστος, αφού θα απαιτείται λιγότερη φυσική παρακολούθηση των μηχανών.

• Προγραμματίσουν τα βέλτιστα διαστήματα συντήρησης για τα μηχανήματά μέσω της λήψης συναγερμών και ειδοποιήσεων, που βοηθούν στο να αποφευχθούν δαπανηρές διακοπές λειτουργίας και βλάβες του εξοπλισμού.

• Αξιολογούν τις τάσεις που δείχνουν τα δεδομένα σε επιλεγμένες χρονικές περιόδους για να προσδιοριστούν εάν οι μηχανές λειτουργούν αποτελεσματικά.

15

ΜΗ Χ Α ΝΟΛΟΓ ΙΚΟΣ ΕΞΟΠ Λ ΙΣΜΟΣ

Λύσεις αυτοματισμού για ισχυρή ασφάλεια στη γραμμή παραγωγής ΣΕ ΜΙΑ ΓΡΑΜΜΉ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΉ ΜΉΧΑΝΉΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΘΕ ΕΝΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ. ΤΑ ΚΑΛΑ ΝΕΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΟΥΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΜΕ ΤΉ ΒΟΉΘΕΙΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΉΜΕΝΩΝ ΛΥΣΕΩΝ. ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΛΕΝΗ ΑΘΑΝΑΣΑΤΟΥ, ΜΗΧ ΑΝΟΛΟΓΟΣ – ΜΗΧ ΑΝΙΚΟΣ

Η

ΑΣΦΑΛΕΙΑ στη γραμμή παραγωγής είναι ο βασικός στόχος κάθε μελέτης επικινδυνότητας. Η επένδυση που πραγματοποιείται για μια μελέτη επικινδυνότητας αφορά στο σχηματισμό αρμόδιων ομάδων, την κατανομή πόρων, τη δημιουργία τεχνικών φακέλων, καθώς και την υποβολή εκθέσεων σε κάποια ρυθμιστική αρχή και οφείλει να βελτιώνει την ασφάλεια για τον άνθρωπο, τα υλικά και τα μηχανήματα. Εάν η μελέτη επικινδυνότητας δεν οδηγεί σε ασφαλείς συνθήκες εργασίας στη γραμμή παραγωγής, τότε δεν έχει απολύτως κανένα νόημα. Ταυτόχρονα, οδηγεί σε αδυναμία συμμόρφωσης με τις οδηγίες των ρυθμιστικών αρχών. Σε μια γραμμή παραγωγής υπάρχουν διαφορετικά είδη μηχανημάτων και το κάθε ένα από αυτά σχετίζεται με αντίστοιχους κινδύνους. Η σοβαρότητα και η πιθανότητα εμφάνισης των κινδύνων μεταβάλλονται ανάλογα με το μηχάνημα και τη διαδικασία. Για παράδειγμα, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με ένα μηχάνημα που έχει περιστρεφόμενα μέρη, διαφέρουν από αυτούς που σχετίζονται με μηχανήματα που έχουν γραμμικά κινούμενα μέρη, όπως έμβολα, ιμάντες κ.λπ. Ωστόσο, υπάρχει ο γενικός κανόνας που λέει ότι κάθε μηχάνημα σχετίζεται με κάποιους κινδύνους, ανεξάρτητα από το σκοπό ή τη λειτουργία του. Στο κείμενο που ακολουθεί, θα εξετάσουμε ορισμένους συνηθισμένους κινδύνους που εμφανίζονται σε μία γραμμή παραγωγής, καθώς και τις κατάλληλες λύσεις αυτοματισμού για την επιλύση αυτών.

16

Οι μελέτες επικινδυνότητας αποτελούν σημαντικές δοκιμές, που πρέπει να πραγματοποιούνται για κάθε γραμμή παραγωγής. Ο στόχος των μελετών, καθώς και των αυτοματοποιημένων μέτρων αντιμετώπισης είναι η πρόληψη των θανάτων, καθώς και των υλικών και οικονομικών ζημιών Κίνδυνος 1: Λειτουργία μηχανήματος Η λειτουργία ενός μηχανήματος μπορεί να αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο, ακόμα και στην περίπτωση που αυτή η λειτουργία ή η σχετιζόμενη διαδικασία είναι μικρής κλίμακας. Όταν ένας άνθρωπος έρχεται σε επαφή με ένα μηχάνημα σε λειτουργία, διαφορετικά υποσυστήματα του μηχανήματος, όπως το ηλεκτρικό και το μηχανολογικό, είναι δυνατό να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στο ανθρώπινο σώ-

μα. Ορισμένες λειτουργίες, όπως για παράδειγμα σε μηχανήματα εκτύπωσης ή συσκευασίας, απαιτούν από τον χειριστή να πραγματοποιεί ρυθμίσεις, ενώ το μηχάνημα είναι εν κινήσει. Επιπλέον, στη διάρκεια της συντήρησης, οι ασφάλειες του μηχανήματος παρακάμπτονται, προκειμένου να γίνει ο έλεγχος των διάφορων εξαρτημάτων και να επιλυθούν τυχόν προβλήματα. Αυτό αυξάνει τον σημαντικά τον κίνδυνο του τραυματισμού για το προσωπικό της συντήρησης.

Λύσεις αυτοματισμού Ο κίνδυνος που σχετίζεται με δραστηριότητες όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω προλαμβάνεται καλύτερα όταν το προσωπικό ειδοποιείται κατάλληλα πριν από την εκκίνηση οποιασδήποτε διαδικασίας. Τυπικές μέθοδοι ειδοποίησης αποτελούν: • Φάροι σήμανσης για οπτικό σινιάλο: Φάροι σήμανσης τοποθετούνται πάνω στο μηχάνημα, σε εμφανή σημεία. Φέρουν φωτεινές ενδείξεις τριών χρωμάτων: πράσινο, κίτρινο και κόκκινο. Το πράσινο φως υποδεικνύει ότι το μηχάνημα είναι έτοιμο για λειτουργία, ενώ η αναλάμπουσα πράσινη ένδειξη υποδεικνύει ότι το μηχάνημα βρίσκεται σε λειτουργία.

• Ηχητικό σήμα: Τα ηχητικά σήματα αποτελούν πρόσθετα χαρακτηριστικά ασφαλείας με στόχο την προειδοποίηση των ατόμων, που βρίσκονται κοντά στο μηχάνημα πριν από την εκκίνησή του. Το μηχάνημα παράγει ένα ηχητικό σήμα όταν ο χειριστής το ενεργοποιεί, ενώ η λειτουργία ξεκινά με μια μικρή καθυ-

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

στέρηση, αφότου ολοκληρωθεί η εκπομπή του ηχητικού σήματος. Με το χαρακτηριστικό αυτό ειδοποιείται ποτελεσματικά όποιος βρίσκεται στο χώρο του μηχανήματος.

Κίνδυνος 2: Λειτουργία επικίνδυνου μηχανήματος Ορισμένα μηχανήματα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα και όσο βρίσκονται σε λειτουργία, όλοι πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση ασφαλείας από αυτά. Για παράδειγμα, σε αναδευτήρες υψηλών ταχυτήτων ή σε μηχανήματα που αναπτύσσουν υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις, ο χειριστής, αφού πραγματοποιήσει τις αναγκαίες ρυθμίσεις, στέκεται σε απόσταση ασφαλείας προτού ενεργοποιήσει το μηχάνημα. Διαφορετικά, η προσέγγιση του μηχανήματος ενώ αυτό βρίσκεται σε λειτουργία, εγκυμονεί θανάσιμο κίνδυνο.

Λύσεις αυτοματισμού • Προφυλακτήρας αλληλασφάλισης ή τερματικός διακόπτης:

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

Η τοποθέτηση μηχανικών προφυλακτήρων αποτρέπει την πρόσβαση και την είσοδο του προσωπικού κατά τη λειτουργία του μηχανήματος. Οι προφυλακτήρες είναι εξοπλισμένοι με τερματικό διακόπτη ή διακόπτη αλληλασφάλισης. Οι τερματικοί διακόπτες ή οι διακόπτες αλληλασφάλισης ανιχνεύουν συνεχώς τη θέση των προφυλακτήρων και διακόπτουν τη λειτουργία του μηχανήματος, όταν οι χειριστές παρεμβαίνουν σε αυτούς.

• Φωτεινό φράγμα ασφαλείας: Με ορισμένα μηχανήματα, οι χειριστές πρέπει να πλησιάζουν τα χέρια τους στο μηχάνημα στη διάρκεια ορισμένων λειτουργιών. Σε αυτό το πλαίσιο, το φωτεινό φράγμα ασφαλείας διακόπτει αυτόματα τη λειτουργία του μηχανήματος όταν ένα χέρι ή ένα αντικείμενο περάσει από τις δέσμες φωτός.

• Διακόπτες θερμοκρασίας: Οι διακόπτες θερμοκρασίας έχουν την εξής κρίσιμη δουλειά: Να παρακολουθούν τα επίπεδα της θερμότητας και δεν

επιτρέπουν τη λειτουργία του μηχανήματος έως ότου η θερμοκρασία να πέσει κάτω από μια οριακή τιμή.

Κίνδυνος 3: Μη κανονικές συνθήκες λειτουργίας μηχανήματος Δεν είναι σπάνιο ένα μηχάνημα να βρεθεί σε μη κανονική κατάσταση λειτουργίας, ακόμα και όταν επιτηρείται από έμπειρο και εκπαιδευμένο προσωπικό. Όποια κι αν είναι τα αίτια γι’ αυτό, οι χειριστές ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες εάν επιχειρήσουν να ελέγξουν ή να σταματήσουν το μηχάνημα.

Λύσεις αυτοματισμού • Κουμπί έκτακτης ανάγκης: Κουμπιά έκτακτης ανάγκης τοποθετούνται για να διακόπτουν επιτόπου τη λειτουργία ενός μηχανήματος, χωρίς να ολοκληρώνεται ο τρέχων κύκλος ή η τρέχουσα διαδικασία. Η εγκατάσταση των κουμπιών έκτακτης ανάγκης γίνεται στον κεντρικό πίνακα ελέγχου, στο πίσω μέρος

17

ΜΗ Χ Α ΝΟΛΟΓ ΙΚΟΣ ΕΞΟΠ Λ ΙΣΜΟΣ

ενός μηχανήματος καθώς και στα δύο άκρα του, ώστε οι χειριστές να έχουν πάντα εύκολη πρόσβαση σε αυτά σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης. Ο χειριστής δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τον κεντρικό διακόπτη του μηχανήματος σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, διότι αυτός είναι ρυθμισμένος για να σταματάει τη λειτουργία του μηχανήματος μετά την ολοκλήρωση του τρέχοντος κύκλου ή της τρέχουσας διαδικασίας.

• Φάροι σήμανσης: Ένας αισθητήρας κοντά στο μηχάνημα ανιχνεύει τη μη κανονική κατάσταση λειτουργίας και στη συνέχεια ενεργοποιεί τον φάρο σήμανσης, ο οποίος ανάβει με κίτρινη ή πορτοκαλί ένδειξη υποδεικνύοντας τη μη κανονική κατάσταση λειτουργίας.

• Ηχητικό σήμα: Αντίστοιχα, ο αισθητήρας μπορεί να ενεργοποιήσει ένα σύστημα ηχητικού συναγερμού ώστε να ειδοποιηθεί το προσωπικό για τη μη κανονική κατάσταση λειτουργίας, όπως μια υπερβολικά υψηλή πίεση ή θερμοκρασία.

Κίνδυνος 4: Απώλεια φάσης εισόδου Στις μέρες μας τα μηχανήματα τροφοδοτούνται με τριφασικό ρεύμα. Η τριφασική ηλεκτρική παροχή αποτελείται από τρία καλώδια, το κάθε ένα εκ των οποίων τροφοδοτεί μια ξεχωριστή φάση του μηχανήματος. Τα διάφορα ηλεκτρονικά εξαρτήματα ενός μηχανήματος λειτουργούν είτε με μονοφασικό είτε με τριφασικό ρεύμα. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους είναι δυνατό να υπάρχει απώλεια μίας ή περισσότερων φάσεων. Για παράδειγμα, ενδέχεται να αποσυνδεθεί κάποιο καλώδιο ή να υπάρχουν προβλήματα στο ηλεκτρικό δίκτυο. Η απώλεια μίας ή περισσότερων φάσεων μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα εσωτερικά κυκλώματα ή στην καλωδίωση ενός μηχανήματος. Για τα μονοφασικά εξαρτήματα, η απώλεια μίας ή περισσότερων φάσεων σταματάει τη λειτουργία της συσκευής.

Λύσεις αυτοματισμού • Ανιχνευτής απώλειας φάσης εισόδου: Ανιχνευτές απώλειας φά-

18

σης τοποθετούνται στον ηλεκτρικό πίνακα του μηχανήματος για να εντοπίζουν τυχόν απώλεια φάσης εισόδου και να παρακολουθούν την ισχύ εισόδου. Σε περίπτωση απώλειας φάσης, ενεργοποιείται το αντίστοιχο ρελέ. Το ρελέ με τη σειρά του, ενεργοποιεί έναν συναγερμό και διακόπτει τη λειτουργία του μηχανήματος. Όταν αποκατασταθεί η φάση που είχε χαθεί, το ρελέ επαναφέρει την κατάσταση του συναγερμού και το μηχάνημα μπορεί πλέον να συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά.

Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με ένα μηχάνημα, που έχει περιστρεφόμενα μέρη διαφέρουν από αυτούς, που σχετίζονται με μηχανήματα που έχουν γραμμικά κινούμενα μέρη Κίνδυνος 5: Προβλήματα κινητήρα Η λειτουργία των μηχανημάτων δεν είναι δυνατή χωρίς κινητήρες. Όταν ένας κινητήρας λειτουργεί σε βιομηχανικό περιβάλλον, υπόκειται σε καταπόνηση, φορτία και δυσλειτουργίες. Αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία του, όπως βλάβες στην εσωτερική καλωδίωση, προβλήματα στον κεντρικό άξονα και πολλά άλλα.

Λύσεις αυτοματισμού • Σύστημα μετάδοσης κίνησης μεταβλητής συχνότητας (VFD): Το VFD είναι το κύριο σύστημα μετάδοσης κίνησης του κινητήρα και η λειτουργία του κινητήρα δεν θεωρείται ολοκληρωμένη χωρίς αυτό. Το VFD δεν χρησιμοποιείται ως ειδική συσκευή ασφαλείας του κινητήρα, αλλά οι δυνατότητες

που προσφέρει αξιοποιούνται για να ενισχύουν την ασφάλεια του κινητήρα. Το VFD μπορεί να εισέλθει σε κατάσταση συναγερμού, σταματώντας τη λειτουργία του κινητήρα μέχρις ότου επιλυθεί το πρόβλημα.

• Υπερένταση: Η κατάσταση υπερέντασης ρεύματος υποδεικνύει πρόβλημα με την εσωτερική δομή του κινητήρα, όπως τα τυλίγματα και ο ρότορας.

• Υπερφόρτωση: Η ασφάλεια έναντι υπερφόρτωσης διακόπτει τον κινητήρα όταν αρχίσει να απορροφά περισσότερο ρεύμα, πέραν της ονομαστικής έντασης. Αυτό επιτρέπει στο τεχνικό προσωπικό να ελέγξει το πρόβλημα, που μπορεί να ήταν καταστροφικό για τον κινητήρα. Η κατάσταση αυτή παρουσιάζεται όταν η μηχανολογική κατασκευή, που συνδέεται με τον κινητήρα μπλοκάρει και αντιστέκεται στη λειτουργία. Η μπλοκαρισμένη μηχανολογική κατασκευή υποχρεώνει τον κινητήρα να καταναλώνει περισσότερο ρεύμα από την ονομαστική του τιμή και έτσι φθείρει την εσωτερική του καλωδίωση, προκαλώντας αστοχία. Εν κατακλείδι, οι μελέτες επικινδυνότητας αποτελούν σημαντικές δοκιμές που πρέπει να πραγματοποιούνται για κάθε γραμμή παραγωγής. Ο στόχος των μελετών αυτών καθώς και των αυτοματοποιημένων μέτρων αντιμετώπισης είναι η πρόληψη των θανάτων και των τραυματισμών, καθώς και των υλικών και οικονομικών ζημιών. Η τεχνολογία έχει οδηγήσει στη δημιουργία λύσεων αυτοματισμού που περιορίζουν τους κινδύνους για την ασφάλεια. Οι φωτεινές ενδείξεις, τα ηχητικά σήματα, οι προφυλακτήρες και οι μηχανισμοί αλληλασφάλισης, τα κουμπιά έκτακτης ανάγκης, οι ανιχνευτές, απώλεια φάσης εισόδου και τα συστήματα μετάδοσης κίνησης μεταβλητής συχνότητας (VFD), αποτελούν λύσεις, οι οποίες εφαρμόζονται σε μια γραμμή παραγωγής και διευκολύνουν τον έλεγχο αυτών των κινδύνων για τη λειτουργία των μηχανημάτων. •

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

14.10.21

LIVE ON YOUR SCREEN

presents

Moving beyond cost savings towards value creation Το Procurement Conference θα παρουσιάσει αποτελεσματικές πρακτικές και στρατηγικές προμηθειών, που υποστηρίζουν και μετασχηματίζουν τις διαδικασίες λειτουργίας του εφοδιασμού βιομηχανιών και επιχειρήσεων και τη συνεργασία με τους προμηθευτές. Θα αναδείξει ακόμα τις τάσεις της αγοράς και τις καινοτόμες τεχνολογικά λύσεις, που επιφέρουν σημαντικές οικονομίες κλίμακας και προάγουν την ευελιξία και την αποδοτικότητα του κλάδου.

ΛΑΒΕΤΕ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΝΑ: Μειώσετε τα κόστη προμηθειών και διαχείρισης Αντιμετωπίσετε επιτυχώς τα κυριότερα προβλήματα με τους προμηθευτές Διαχειριστείτε αποτελεσματικά ζητήματα ρίσκου και compliance Μειώσετε την πολυπλοκότητα στη γραμμή source-to-payment Εμπλουτίσετε το σύστημα δεικτών μέτρησης της απόδοσης με νέα κριτήρια Ενδυναμώσετε τη σχέση σας με τους προμηθευτές κρίσιμης σημασίας και να Αξιοποιήσετε καινοτόμες λύσεις και αναδυόμενες τεχνολογίες για αποτελεσματικότερες διαδικασίες προμηθειών

www.procurementconference.gr

Συμμετοχές: Αργυρώ Συγγούνη, Τ: 210 661 7777 (εσωτ. 165), Μ: +30 6947715620, E: asyggouni@boussias.com Χορηγίες: Νικόλ Αρμόνι, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 155), Ε: narmoni@boussias.com Πληροφορίες: Σωσσάνα Μπούσια, T: 210 6617777 (εσωτ. 170), E: sboussia@boussias.com

Official Publication

ΕΝΕΡΓΕΙ Α

Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας και οι εξελίξεις στην αγορά ενέργειας Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ, ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΤΟΠΙΟ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ, ΚΑΙ ΤΟΝΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ ESG ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ. ΣΥ ΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΝΤΑ ΖΟΠΟΥΛΟ

_ Ποιος είναι ο ρόλος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του ενεργειακού κλάδου στη χώρα μας; Ποιες είναι οι κορυφαίες προκλήσεις για το ΕΧΕ για τη φετινή χρονιά, κύριε Ιωάννου; Η δημιουργία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ) έχει καθοριστική σημασία για τη μεταρρύθμιση της ελληνικής αγοράς ενέργειας. Τα χρηματιστήρια Ενέργειας διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας και αποτελούν το βασικό εργαλείο, που συμβάλλει στη δημιουργία μιας ευρωενωσια-

20

κής εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Το ΕΧΕ ιδρύθηκε για να οργανώσει και να λειτουργήσει την ελληνική αγορά ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, ο ρόλος του ΕΧΕ είναι να παρέχει υποδομές για τη διαπραγμάτευση και την εκκαθάριση ρυθμιζόμενων αγορών, παράγοντας ταυτόχρονα τους σχετικούς χρηματοοικονομικούς δείκτες και σήματα. Οι υπηρεσίες του ΕΧΕ παρέχονται στα Μέλη του για κάθε μία από τις Αγορές του, -βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες- και στοχεύουν την ενίσχυση του εγχώριου και περιφερειακού ανταγωνισμού, τη μεγέθυνση του χώρου συναλλαγών,

τη μείωση των εμποδίων εισόδου στις αγορές και την ενίσχυση της διείσδυσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Οι κύριες προκλήσεις του Ομίλου του Χρηματιστηρίου Ενέργειας για το 2021, μετά την επιτυχή έναρξη λειτουργίας του Target Model τον Νοέμβριο του 2020 και τη σύζευξη της Αγοράς Επόμενης Ημέρας στο σύνορο Ελλάδας και Ιταλίας στις 15 Δεκεμβρίου 2020 αφορούν: • Στην επέκταση της σύζευξης της Αγοράς Επόμενης Ημέρας στο σύνορο Ελλάδα-Βουλγαρία, η οποία τέθηκε σε λειτουργία στις 11 Μαΐου 2021,

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

• στην έναρξη λειτουργίας των Συμπληρωματικών Περιφερειακών Ενδοημερήσιων Δημοπρασιών στο σύνορο Ελλάδας-Ιταλίας, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 21/09/2021, • στην έναρξη λειτουργίας του Υβριδικού Μοντέλου για την ενσωμάτωση της Κρήτης στις διαδικασίες διαπραγμάτευσης και εκκαθάρισης συναλλαγών της Αγοράς Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς του Διασυνδεμένου Συστήματος το Φθινόπωρο του 2021, • στην έναρξη λειτουργίας του Βάθρου Εμπορίας Φυσικού Αερίου το Φθινόπωρο του 2021. _ Πώς αποτιμάτε τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στο έτος εκκίνησης του Target Model; Από την 1η Νοεμβρίου 2020, η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ενσωματώθηκε στο ευρωπαϊκό Τarget Model. To ΕΧΕ διαχειρίζεται τώρα την Αγορά Επόμενης Ημέρας, την Ενδοημερήσια Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας και την Αγορά Παραγώγων Ενέργειας. Έπειτα από τη σύζευξη μέσω της Ιταλίας και της Βουλγαρίας, οι διασυνδέσεις διευκολύνουν το διασυνοριακό εμπόριο, τη βέλτιστη κατανομή δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης - όλα αυτά, στην κατεύθυνση μιας ενοποιημένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με βέλτιστη ευημερία και κατανομή πόρων. Τα δεδομένα από αυτό το αρχικό διάστημα λειτουργίας του νέου μοντέλου έχουν δείξει γρήγορη και ουσιώδη προσαρμογή των συμμετεχόντων στις νέες συνθήκες διαπραγμάτευσης και εκκαθάρισης, με τους σημαντικότερους όγκους να διαμορφώνονται στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, ενώ σημαντικότερη συμμετοχή αναμένουμε και στην Ενδοημερήσια Αγορά καθώς η διείσδυση των ΑΠΕ αυξάνεται. _ Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η επέκταση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στην αγορά του φυσικού αερίου; Τι δυνατότητες θα δίνει στους Χρήστες Μεταφοράς; Ποιο ρόλο θα κατέχει το ΕΧΕ;

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή παροχή υποδομής για τη διαπραγμάτευση και την εκκαθάριση.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ Διευθύνων Σύμβουλος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας

«Οι δείκτες ESG λειτουργούν και ως μέσο ώστε μια ενεργειακή εταιρεία να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με τον κανονισμό της ΕΕ για τη Taxonomy και να επωφεληθεί από τις πράσινες χρηματοδοτήσεις» Η ανάπτυξη της πλατφόρμας εμπορίας φυσικού αερίου ήταν ένας από τους στόχους μας για το 2021. Διοργανώσαμε πρόσφατα με το ΔΕΣΦΑ και υπό την αιγίδα της ΡΑΕ μια ενημερωτική ημερίδα. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε το προτεινόμενο πλαίσιο και οι βασικές έννοιες της Νέας Πλατφόρμας Συναλλαγών, καθώς και οι βασικές αρχές που διέπουν τους νέους κανονισμούς για την Διαπραγμάτευση και την Εκκαθάριση των συναλλαγών που θα διενεργούνται στην Πλατφόρμα. Η Πλατφόρμα αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία της το ερχόμενο φθινόπωρο και θα επιτρέψει τη διαπραγμάτευση συμβολαίων προς όφελος όλων των εμπλεκομένων στην εφοδιαστική αλυσίδα της Αγοράς Φυσικού Αερίου. Με άλλα λόγια, θα έχουμε τον ίδιο ρόλο με την αγορά

_ Η αγορά ενέργειας μπορεί να αποτελέσει πεδίο προσέλκυσης επενδυτών; Ποιες συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σχεδιάζει το ΕΧΕ για την ενίσχυση των επενδύσεων και σε ποιον τομέα θα δώσετε έμφαση; Η αγορά ενέργειας είναι ένας τομέας που θα προσελκύσει πολλές επενδύσεις, δεδομένου ότι διανύουμε μια ενεργειακή μετάβαση προς την απεξάρτηση από τον άνθρακα και την κλιματική ουδετερότητα βάσει των Ευρωπαϊκών αλλά και Εθνικών στόχων. Το ΕΧΕ δεν υποστηρίζει άμεσα τις επενδύσεις, δεδομένου ότι, ως ΕΧΕ, δεν χρηματοδοτούμε σχετικά έργα. Ωστόσο, παρέχουμε τα μέσα διαπραγμάτευσης και την εκκαθάριση και δημιουργούμε δείκτες και οικονομικά σήματα σχετικά με την αγορά. Χάρη σε αυτούς τους δείκτες, οι επενδυτές μπορούν να λαμβάνουν πιο τεκμηριωμένες αποφάσεις. Είτε ένας επενδυτής επενδύει σε υπηρεσίες παραγωγής ενέργειας, ή στη μεταφορά ενέργειας και στην κατανάλωση (τεχνολογίες εξηλεκτρισμού, εξοικονόμηση ενέργειας, διείσδυση νέων τεχνολογιών στο μίγμα παραγωγής κ.λπ.). Νομίζω ότι είναι σημαντικό να αναφερθεί εδώ ο ρόλος της προθεσμιακής αγοράς στη διαχείριση του κινδύνου διακύμανσης τιμών στην αγορά spot και τα πλεονεκτήματά της σχετικά με την εξασφάλιση μελλοντικών ταμειακών ροών, στοιχεία τα οποία διευκολύνουν το μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό και τη λήψη αποφάσεων τόσο των συμμετεχόντων ενεργειακών εταιρειών όσο και των μελλοντικών επενδυτών. _ Πώς αξιολογείτε τις επενδύσεις σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και πώς πιστεύετε θα σας επηρεάσουν στο μέλλον; Η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας θα αλλάξει τα δεδομένα στην αγορά μας, επειδή η ηλεκτρική ενέργεια είναι ένα αγαθό που προς το παρόν δεν είναι αποθηκεύσιμο σε μεγάλη κλίμακα και καταναλώνεται αμέσως. Αυτός

21

ΕΝΕΡΓΕΙ Α

θούμε να πιστεύουμε ότι είναι πολύ σημαντικό και κρίσιμο να τους ευαισθητοποιήσουμε σχετικά με αυτά. Για αυτόν το λόγο διοργανώσαμε φέτος μαζί με το Κέντρο Αειφορίας (CSE) μια διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα την σημασία της ESG για τις ενεργειακές εταιρείες στην Ελλάδα, όπου έγινε και απονομή βραβείων.

είναι επίσης ένας από τους λόγους για τους οποίους η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να είναι τόσο ευμετάβλητη. Έτσι, η αποθήκευση, είναι ένας παράγοντας που θα επηρεάσει την αγορά μας, χωρίς φυσικά να αλλάξει το επιχειρηματικό μας μοντέλο, διότι η ενέργεια θα συνεχίσει να αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην αγορά μας. Επίσης, η αποθηκευσιμότητα είναι πολύ πιθανό να ωφελήσει την αγορά εξισορρόπησης, την οποία διαχειρίζεται ο ΑΔΜΗΕ, παρέχοντας εναλλακτικά εργαλεία, ευελιξία και ενίσχυση του ανταγωνισμού. Σημαντική θα είναι επίσης, η επίδραση της αποθήκευσης και στη σύναψη μακροπρόθεσμων συμφωνιών αγοράς και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και στην εξομάλυνση του καθαρού φορτίου και των τιμών. Oι τιμές στην αγορά δεν θα εξαρτώνται μόνο από την ποσότητα των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που λειτουργούν, αλλά και από την αποθηκευσιμότητα. _ Σχετικά με τα ESG για τις εταιρείες ενέργειας στην Ελλάδα: Ποιες είναι οι τάσεις και εξελίξεις στο χώρο στον τομέα των ESG; Νομίζω ότι όλο και περισσότερες εταιρείες εφαρμόζουν την ESG. Πράγματι, λόγω των ευρωπαϊκών οδηγιών και κανονισμών, η συμμόρφωση με την ESG θεωρείται βέλτιστη πρακτική. Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι η ΕΕ αρχίζει να συνδέει την επιλεξιμότητα για χρηματοδότηση έργων με τη

22

«Παρέχουμε τα μέσα διαπραγμάτευσης και την εκκαθάριση και δημιουργούμε δείκτες και οικονομικά σήματα σχετικά με την αγορά» συμμόρφωση με πράσινα κριτήρια (για παράδειγμα με τον κανονισμό Taxonomy της ΕΕ, που προβλέπει κριτήρια για πράσινες επιλέξιμες χρηματοδοτήσεις), οπότε υπάρχει τεράστιο κίνητρο για τη συμμόρφωση με την ESG, πέρα από όλα τα οφέλη που επιφέρει. Εμείς ως ΕΧΕ ενσωματώνουμε, επίσης, την ESG στην εταιρική μας πολιτική, σε συμμόρφωση με συγκεκριμένες απαιτήσεις απόδοσης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (εφεξής «EBRD»¨ και αντίστοιχα «EBRD Performance Requirements – PR9) βάσει σχετικής Συμφωνίας – Πλαίσιο που έχει συναφθεί μεταξύ του ΕΧΕ και της EBRD η οποία συμμετέχει στη μετοχική σύνθεση του Ομίλου. Όσον αφορά στους συμμετέχοντες στην αγορά μας, παρόλο που δεν είμαστε ρυθμιστικός φορέας και δεν μπορούμε να τους υποχρεώσουμε να ενσωματώσουν την ESG, εξακολου-

_ Πόσο σημαντικό είναι να υιοθετήσουν οι ενεργειακές επιχειρήσεις τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και την ικανοποίηση κριτηρίων που θέτουν οι δείκτες ESG; Και ποια είναι τα οφέλη των επιχειρήσεων; Οι δείκτες ESG είναι μοχλός για την ενεργειακή μετάβαση και την κλιματική ουδετερότητα. Δημιουργούν ένα πλαίσιο που μπορεί να αποδείξει ότι το ενεργειακό, κλιματικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα μιας εταιρείας αξιολογείται και παρακολουθείται σωστά, με στόχο τη σταδιακή μείωση του ανθρακικού της αποτυπώματος, κάτι που παρέχει αξία στην εταιρεία μακροπρόθεσμα, βελτιώνοντας τη φήμη και την εικόνα της. Μπορεί να ικανοποιήσουν τη ζήτηση των πελατών και των επενδυτών για μεγαλύτερη συνεκτίμηση των θεμάτων βιωσιμότητας και κυκλικής επιχειρηματικότητας, και να δείξουν ότι οι δραστηριότητες και τα προϊόντα μιας εταιρείας είναι βιώσιμα και, συνεπώς, να της επιτρέψει να επωφεληθεί από όλα τα σχετικά κίνητρα. Επίσης, επιτρέπουν την ανάληψη ευθύνης για εξωτερικές επιδράσεις και δραστηριότητες που είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον και την αποφυγή του σχετικού κόστους. Μπορεί να συμβάλουν στη μείωση του λειτουργικού κόστους και στην αύξηση των επιδόσεών τους. Τέλος, οι δείκτες ESG λειτουργούν και ως μέσο ώστε μια ενεργειακή εταιρεία να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με τον κανονισμό της ΕΕ για τη Taxonomy και να επωφεληθεί από τις «πράσινες» χρηματοδοτήσεις αλλά και ως μέσο για μια εταιρεία να προσχωρήσει ευκολότερα στον κανονισμό EMAS και στο οικολογικό σήμα για τα προϊόντα της. Καταλαβαίνετε ότι τα οφέλη των δεικτών ESG είναι πολλαπλά. •

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

presents

Electric Vehicle Conference 23 09 2021 and Εxpo 



Αμφιθέατρο ΟΤΕΑcademy Live Online-HYBRID

Charging the Future of Mobility Η μετακίνηση είναι μόνο η… αφορμή!

Η ηλεκτροκίνηση ήδη φέρνει επανάσταση σε μια σειρά από κλάδους, όπως οι κατασκευές, η πληροφορική, ο τουρισμός και τα Logistics. Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον για επενδύσεις στον τομέα τον ηλεκτρικών οχημάτων από τράπεζες και επενδυτικά funds. Στην Ευρώπη, τα ποσοστά της ηλεκτροκίνησης αυξάνονται εντυπωσιακά κάθε χρόνο. Στην Ελλάδα η δυναμική αρχή γίνεται τώρα! Το Electric Vehicle Conference and ΕΧΡΟ: • Παρουσιάζει όλα τα νέα μοντέλα ηλεκτρικών οχημάτων (αυτοκίνητα, φορτηγά, δίκυκλα, πατίνια) που είναι διαθέσιμα στην ελληνική αγορά.

• Αναδεικνύει τις λύσεις φόρτισης και τη σημασία των νέων ψηφιακών εφαρμογών (apps) στη νέα εποχή των μετακινήσεων.

• Αποκαλύπτει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του κλάδου των κατασκευών, του τομέα της πληροφορικής, των ενεργειακών εταιριών και των τραπεζών στην ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα.

• Αναλύει τον θεσμικό σχεδιασμό σε ΕΕ και Ελλάδα για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης και παρουσιάζει τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις στους ηλεκτροκινητήρες, τις μπαταρίες και τους φορτιστές.

E A R LY

-20% EΩΣ 2 B I R D 4/08/21

Κλείστε θέση στο Electric Vehicle Conference and ΕΧΡΟ για μια ολοκληρωμένη συνεδριακή και εκθεσιακή εμπειρία, με ψηφιακή ή φυσική παρουσία!

www.electricvehicleconference.gr Συμμετοχές: Μαρία Γαβριλάκη, Κιν: 6946 777 954, E: mgavrilaki@boussias.com Χορηγίες: Νικόλ Αρμόνι, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 155), Ε: narmoni@boussias.com

Official Publications

SCHNEIDER ELECTRIC

Ολοκληρωμένες λύσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της βιομηχανίας Τροφίμων και Ποτών

Θανάσης Παπαθανασόπουλος, Sales Account Executive & Sustainability Leader, Θανάσης Τσακαρισιάνος, Sales Director EUs & SIs-OEMs Channel

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΟΝ ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ, Η SCHNEIDER ELECTRIC ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕI ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ, ΚΤΙΡΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΙΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΜΕΛΛΟΝ. Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΚΑΡΙΣΙΑΝΟΣ, SALES DIRECTOR EUS & SIS-OEMS CHANNEL ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, SALES ACCOUNT EXECUTIVE & SUSTAINABILITY LEADER, ΜΑΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΝ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΝΩ ΑΝΑΛΥΟΥΝ ΠΡΟΗΓΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ, ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΒΙΩΣΙΜΟ ΜΕΛΛΟΝ. ΣΥ ΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΝΤΑ ΖΟΠΟΥΛΟ

24

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

_ Με πάνω από 50 χρόνια παρουσίας στην ελληνική αγορά, ποια είναι τα highlights που στέκεται η Schneider Electric Greece; Τις τελευταίες δεκαετίες, η Schneider Electric από μία εταιρεία παροχής προϊόντων και λύσεων σχετικών με τη διανομή ισχύος, μετασχηματίστηκε σε έναν όμιλο, που είναι παγκόσμιος ειδικός στη διαχείριση ενέργειας και αυτοματισμού, με την ανάπτυξη νέων ψηφιακών λύσεων. Η δραστηριότητά της περιλαμβάνει λύσεις, που απευθύνονται τόσο σε κατοικίες και κτίρια, όσο και σε Data Center, υποδομές και βιομηχανία. Σχετικά με το χώρο της βιομηχανίας, η εταιρεία μας αποτελεί έναν έμπιστο συνεργάτη στο ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού της διαχείρισης της ενέργειας και του αυτοματισμού. Ποια είναι η φιλοσοφία της Schneider Electric Greece και ποιο το όραμά της; Στόχος μας είναι να ενθαρρύνουμε όλους να αξιοποιήσουν κατά τρόπο βέλτιστο την ενέργεια και τους πόρους του πλανήτη μας, συνδέοντας την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα προς όφελος όλων. Η αποστολή μας είναι να είμαστε ο ψηφιακός συνεργάτης για τη Βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα. _ Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι βασικές προκλήσεις που χαρακτηρίζουν την αγορά που δραστηριοποιείστε και ποιο είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Schneider Electric Greece απέναντι σε αυτές; Παρόλο που γίνονται σταδιακά αντιληπτά τα οφέλη της ευρείας υιοθέτησης ψηφιακών λύσεων, δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα από τις περισσότερες επιχειρήσεις το πλάνο δράσης προς αυτή την κατεύθυνση. Η εταιρεία μας προσεγγίζει τον ψηφιακό μετασχηματισμό με μία ολιστική προσέγγιση, καινοτομώντας και αναπτύσσοντας μία πλήρη παλέτα λύσεων, που προάγει τη βιωσιμότητα στις επιχειρήσεις. _ Πως αξιολογείτε τη δυναμική έλευση του Industry 4.0 και την ψηφιοποίηση του βιομηχανικού τομέα στη χώρα μας; Η περίοδος που διανύουμε είναι ευνοϊκή για την ελληνική βιομηχανία, ως προς το θέμα του ψηφιακού μετασχη-

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

ματισμού, διότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις και σύντομα και τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Βεβαίως, αυτό επιταχύνθηκε από ένα αρνητικό γεγονός, που επηρέασε τις συνήθειες μας και την οικονομία μας και αυτό δεν είναι άλλο από την πανδημία. Ωστόσο, πιστεύουμε πως η διαδικασία ψηφιοποίησης για μία βιώσιμη βιομηχανία ήταν και είναι μονόδρομος για την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς της και βελτιστοποίησης της λειτουργίας της. Με την έξαρση της πανδημίας αναδείχθηκε η αναγκαιότητα για την αποτελεσματική διαχείριση των παραγωγικών διεργασιών από απόσταση και με ασφάλεια. Παράλληλα, η απότομη αύξηση της ζήτησης σε ορισμένους βιομηχανικούς κλάδους, έφερε στην επιφάνεια το ζήτημα της αποδοτικότητας των υφιστάμενων παραγωγικών μέσων και την αναζήτηση τρόπων για τη βελτίωση της, πάντα στην κατεύθυνση υιοθέτησης ψηφιακών λύσεων. Βεβαίως, αδιαπραγμάτευτη παρέμεινε η ανάγκη για υψηλά επίπεδα ποιότητας του τελικού προϊόντος και της ασφάλειας του καταναλωτή. _ H έννοια του ψηφιακού συνδέεται πλέον όλο και περισσότερο με την έννοια του βιώσιμου. Ποιος είναι ο ρόλος της Schneider Electric σε αυτό το κομμάτι και ποιος ο στόχος της; Μέσα από τις λύσεις και τα προϊόντα της, η εταιρεία μας προσφέρει στους πελάτες και συνεργάτες της, τη δυνατότητα να ξεκινήσουν το ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού, βοηθώντας τους παράλληλα να πετύχουν τους δικούς τους στόχους βιωσιμότητας. Το σημαντικό είναι πως με την ευρεία εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέων εργαλείων, τα οποία «ξεκλειδώνουν» εκείνες τις δυνατότητες, που δεν είχαμε στο παρελθόν για την αποδοτικότερη χρήση και ιχνηλασιμότητα των πόρων μας, τη βελτιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας και της συντήρησης μιας βιομηχανικής εγκατάστασης. Όλοι είναι εξίσου σημαντικοί παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης. Φυσικά, η βιωσιμότητα αφορά όλες τις επιχειρήσεις, κατ’ επέκτασιν και τις βιομηχανίες. Αν τιλαμβανόμαστε τον ψηφιακό μετασχηματισμό με λύσεις οι οποίες είναι ανοιχτές,

διαλειτουργικές, με δυνατότητα τοποθέτησης και άμεσης λειτουργίας (plug-and-play), οι οποίες αξιοποιούν το Internet of Things (IoT), τα Big Data και τα advanced analytics. Προσφέρουμε με αυτό τον τρόπο πολλαπλά οφέλη στις επιχειρήσεις που στοχεύουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους, δίνοντας τους τη δυνατότητα να λαμβάνουν εκείνα τα δεδομένα, τα οποία θα χρησιμεύσουν στη λήψη αποφάσεων, πάντα με γνώμονα την προστασία των εργαζομένων, την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και τη μεγιστοποίηση της επιχειρησιακής συνέχειας και απόδοσης. _ Ποιες είναι οι δεσμεύσεις της εταιρείας στην αντιμετωπιση της κλιματικής αλλαγής; Ήμασταν η πρώτη εταιρεία στον κόσμο που εξέδωσε το βαρόμετρο βιωσιμότητας, ξεκινώντας πριν από 15 χρόνια. Έκτοτε η βιωσιμότητα βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής μας. Το εταιρικό πρόγραμμα βιωσιμότητας Schneider Sustainability Impact (SSI) καθορίζει τη δράση μας και το αποτύπωμα της επιχειρησιακής λειτουργίας στο περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Αποτελεί τον οδικό μας χάρτη για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα των δραστηριοτήτων μας ως το 2030 και του εκτεταμένου οικοσυστήματος της εφοδιαστικής αλυσίδας έως το 2040. Το 2020, επιταχύναμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό της εταιρείας μας ώστε να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα της, και ενισχύσαμε τις δικές μας δεσμεύσεις για να μειώσουμε το αποτύπωμα άνθρακα στη λειτουργία μας, αλλά και σε ολόκληρο το οικοσύστημα μας. Πιο συγκεκριμένα, επιτύχαμε να εξοικονομήσουμε 120 Megaton CO2 για τους πελάτες μας. Παράλληλα, προετοιμάσαμε για τα επόμενα χρόνια το σχέδιο δράσης μας για την εταιρική βιωσιμότητα. Έτσι, για να προχωρήσουμε πέρα από αυτά που έχουμε ήδη επιτύχει και να πάμε τη δράση μας για τη βιωσιμότητα στο επόμενο επίπεδο, ξεκινήσαμε το 2021 με την ανακοίνωση έξι μακροπρόθεσμων δεσμεύσεων. Από τη δράση μας για το κλίμα και το περιβάλλον, έως την αποδοτικότητα στη χρήση των πόρων, την υπεύθυνη εταιρική συμπεριφορά και την οικοδόμηση ενός ισότιμου

25

κόσμου χωρίς διακρίσεις, με έμφαση στη βιοποικιλότητα – και για πρώτη φορά, καθορίσαμε στόχους βιωσιμότητας σε επίπεδο χώρας. Είμαστε ευθυγραμμισμένοι με όλους τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ για ένα καλύτερο μέλλον. Οι έξι δεσμεύσεις μας θα πλαισιώνουν τη στρατηγική μας για τη βιωσιμότητα και θα προσδιορίζουν τη δράση και τον αντίκτυπό μας προς τις επιχειρήσεις, τον πλανήτη και τους ανθρώπους, καλύπτοντας όλες τις πτυχές του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της εταιρικής διακυβέρνησης. Έχουμε στόχο την ανάπτυξη των «πράσινων» προϊόντων, υπηρεσιών και λύσεων που θα αποτελούν το 80% των πωλήσεων μας και την ενίσχυση της εξοικονόμησης CO2 στους πελάτες, από 120 εκατομμύρια τόνους σήμερα σε 800 μέχρι το 2025! Πρόθεσή μας είναι να προχωρήσουμε περισσότερο από ό,τι πριν στις πράσινες συσκευασίες και σε δράσεις για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας. Επιπλέον, θα συνεργαστούμε με εταίρους μας στην εφοδιαστική αλυσίδα και θα τους υποστηρίξουμε στην απαλλαγή των δραστηριοτήτων τους από τις εκπομπές του άνθρακα. Η πρωτοβουλία μας επικεντρώνεται στο να επιτύχουμε μία μείωση για τους συνεργάτες μας κατά 50% μέχρι το 2025. Επιπροσθέτως, το σχέδιο μας περιλαμβάνει δράσεις για την προώθηση της κοινωνικής αριστείας στους οργανισμούς τους - διασφαλίζοντας παράλληλα για την εταιρεία μας πως θα παραμείνουμε στην πρώτη γραμμή των προτύπων δεοντολογίας, ασφάλειας και κυβερνοασφάλειας. Δεσμευόμαστε επίσης να επεκτείνουμε την πρόσβαση στην πράσινη ηλεκτρική ενέργεια σε 50 εκατομμύρια ανθρώπους. _ Πόσο σημαντικές είναι οι συνέργειες μεταξύ των εταιρειών στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής; H λύση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, πρέπει να είναι ολοκληρωμένη και απαιτεί από όλους μας -κυβερνήσεις, εταιρείες, επενδυτές και ιδιώτες- να αναπτύξουμε όχι μόνο λύσεις και μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις, αλλά ένα ολόκληρο πλαίσιο προσεγγίσεων και συγκεκριμένων δράσεων σε πολλαπλά μέτωπα. Οι εταιρείες πρέπει να είναι μέρος της λύσης για την κλιματική αλλαγή. Ειδι-

26

«Στόχος μας είναι να ενθαρρύνουμε όλους, να αξιοποιήσουν κατά τρόπο βέλτιστο την ενέργεια και τους πόρους του πλανήτη μας, συνδέοντας την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα προς όφελος όλων» Θανάσης Παπαθανασόπουλος Sales Account Executive & Sustainability Leader

κά εταιρείες, που αποτελούν σημαντικούς οικονομικούς παράγοντες, όπως η Schneider Electric, έχουν παγκόσμια επιχειρηματική δραστηριότητα και σημαντικές επενδύσεις σε Ε&Α, μπορούν να εργαστούν για ένα πράσινο μέλλον. Υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από τρόπους που μπορεί να γίνει αυτό. Το προφανές είναι με τα προϊόντα και τις λύσεις τους. Στη συνέχεια υπάρχει η δυνατότητα να συνεργαστούν με τους πελάτες και προμηθευτές τους και να συνεισφέρουν στην επίτευξη των δικών τους πράσινων στόχων. Η Schneider Electric ενεργεί όλο και περισσότερο ως σύμβουλος για τους πελάτες της και όχι απλώς ως προμηθευτής αγαθών και υπηρεσιών. Αυτό σημαίνει πως τους υποστηρίζουμε ώστε να εντοπίσουν ευκαιρίες και να καθορίσουν στρατηγικές προσεγγίσεις, καθώς επίσης και στην υλοποίηση αυτών. Για παράδειγμα, η Συμβουλευτική Υπηρεσία για την Κλιματική Αλλαγή (Net zero Project) βοηθά τις επιχειρήσεις να επιτύχουν τους στόχους τους για το κλίμα και τη βιωσιμότητα. Πρόσφατα ξεκινήσαμε μια πρωτοβουλία για να βοηθήσουμε τους 1.000 κορυφαίους προμηθευτές μας να μειώσουν κατά το

ήμισυ τις εκπομπές CO2 έως το 2025, χρησιμοποιώντας ψηφιακά εργαλεία. Επίσης, σημαντική είναι και η τεχνογνωσία που έχουν συσσωρεύσει οι εταιρείες, έχοντας τη δυνατότητα να μοιραστούν ένα θησαυρό γνώσεων και τεχνολογιών εξίσου σημαντικό με τη χρηματοδότηση και την υποστήριξη πρωτοβουλιών των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, των ομάδων προβληματισμού ή των ΜΚΟ για το κλίμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνεργασίας είναι οι Καθαρές Πόλεις Μηδενικού Άνθρακα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (Net Zero Carbon Cities), υπό τη συμπροεδρία του Διευθύνοντος Συμβούλου της Schneider Jean-Pascal Tricoire και του Francesco Starace, Διευθύνοντος Συμβούλου και Γενικού Διευθυντή του Ομίλου Enel. Η πρωτοβουλία αυτή έχει ως στόχο να επιταχύνει την απαλλαγή των πόλεων από τις εκπομπές άνθρακα. _Ο πίνακας διανομής μέσης τάσης SM AirSeT, ο οποίος αποτελεί τη νέα λύση της Schneider Electric, ποιο πρόβλημα λύνει και ποια καινοτομία εμπεριέχει; Η συνεισφορά μας μπορεί να γίνει μέσω, μέσω καινοτόμων προϊόντων, μειώνοντας το συνολικό αποτύπωμα των ρύπων τους. Για παράδειγμα με τη νέα σειρά πινάκων διανομής ισχύος Μέσης Τάσης, SMAirSet, σηματοδοτείται μια τολμηρή μετάβαση προς τη βιωσιμότητα. Αντί του αερίου SF6 ως μονωτικού μέσου, το οποίο συμβάλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, χρησιμοποιούμε τον καθαρό αέρα (pure air),επιτρέποντας παράλληλα στους χρήστες να επωφεληθούν πλήρως από τις ψηφιακές δυνατότητες και να «ξεκλειδώσουν» την αξία των δεδομένων τους. _ Ποια είναι τα οφέλη που αποκομίζουν οι βιομηχανίες από την υιοθέτησή του EcoStruxure; Οι λέξεις που το χαρακτηρίζουν είναι οι εξής; Ευελιξία, Αποδοτικότητα και Βιωσιμότητα. Με το Ecostruxure δημιουργούμε έξυπνες διεργασίες και παραγωγή μέσω αυτού που ονομάζουμε data driven software based automation. Αναπτύσσουμε νέα εργαλεία και εφαρμογές, τα οποία είναι ανοιχτά, agnostic, και εύκολα στη χρήση. Ενοποιούμε τα συστήματα της ενέργειας και του αυτοματισμού, σε επίπε-

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

δο λογισμικού, οδηγώντας σε βιώσιμα αποτελέσματα για όλο το οικοσύστημα της βιομηχανίας. Πιστεύουμε πως έχει έρθει η ώρα του ανοιχτού λογισμικού. Ένα μοντέλο με τη φιλοσοφία των εφαρμογών Plug and Produce, που επί της ουσίας είναι ένας a la carte αυτοματισμός, όπου το κόστος και η απόδοση βελτιστοποιούνται. Αυτό δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης εφαρμογών και εργαλείων, εύκολα στη χρήση, τα οποία προσδίδουν ευελιξία στους εργαζόμενους που έχουν αναλάβει τη λειτουργία μίας βιομηχανικής μονάδας. Το Ecostruxure είναι η προσέγγιση μας για το πώς πρέπει να συνεργάζονται και να λειτουργούν όλα τα δομικά στοιχεία, που αποτελούν το οικοσύστημα μιας βιομηχανίας. Αποτελείται από τρία επίπεδα. Όλα τα προϊόντα (connected devices) πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παράγουν δεδομένα και ταυτόχρονα να είναι σε θέση να τα επικοινωνήσουν. Αυτήν την προσέγγιση έχει ακολουθήσει τα τελευταία χρόνια η εταιρεία για όλο το προϊοντικό της χαρτοφυλάκιο. Η λεωφόρος των δεδομένων πρέπει να είναι αξιοποιήσιμη και να τροφοδοτεί εργαλεία και λογισμικά (edge control), στο δεύτερο επίπεδο, τα οποία διευκολύνουν και υποστηρίζουν τους εργαζόμενους στην εργασία τους. Εδώ γίνεται και η σύνδεση του ΙΤ με το ΟΤ. Η πληροφορία πλέον διοχετεύεται στο τρίτο επίπεδο (Apps, Analytics & Services), στο οποίο γίνεται στοχευμένη ανάλυση. Σε αυτό χρησιμοποιούνται καινοτόμα λογισμικά και υπηρεσίες, predictive analytics και εφαρμογές που εξυπηρετούν όλο το οικοσύστημα μιας βιομηχανίας. Είναι σημαντικό επίσης, πως τα προϊόντα και οι λύσεις που προσφέρει η Schneider Electric συνεργάζονται με άλλα υλικά και λογισμικά ανεξαρτήτως κατασκευαστή. _ Ποιες είναι οι τάσεις της αγοράς; Ποιες προηγμένες λύσεις προσφέρει η Schneider Electric στις βιομηχανίες και πώς αυτές συμβάλλουν στην επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού; Η Schneider Electric πιστεύει στην ευρεία υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών με μία αίσθηση επείγουσας μετάβασης σε ένα νέο ενεργειακό και βιομηχανικό μοντέλο, πιο καθαρό, πιο ηλεκτρικό και απαλλαγμένο από τις εκπομπές άνθρακα.

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

«Η Schneider Electric βοηθάει στη βελτιστοποίηση της αλυσίδας αξίας (end-to-end), επαναπροσδιορίζοντας τις διαδικασίες κι ενισχύοντας τη συνεργασία των επιμέρους συστημάτων» Θανάσης Τσακαρισιάνος Sales Director EUs & SIs-OEMs Channel

Για εμάς, η Ηλεκτρική και Ψηφιακή τεχνολογία είναι η συνταγή για έναν πιο ανθεκτικό και βιώσιμο κόσμο. Αυτό το ονομάζουμε Electricity 4.0 και δημιουργεί έναν νέο ηλεκτρικό κόσμο. H σύγκληση του Electricity 4.0 με το Industry 4.0 επιδρά ως ένας ισχυρός καταλύτης, που τροφοδοτεί τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης. Ο συγκεκριμένος συνδυασμός τους επιτρέπει την ορατότητα και τον έλεγχο της απόδοσης σε πραγματικό χρόνο, καθώς επίσης και τον αντίκτυπο που έχει στην κερδοφορία σε κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας.

Όπως αναφερθήκαμε ήδη, η προσέγγιση μας είναι το Ecostruxure, όπου η έξυπνη παραγωγή στη βιομηχανία πραγματοποιείται μέσω καινοτόμων λογισμικών και υπηρεσιών μαζί με τα συστήματα αυτοματισμού. Τα δεδομένα έχουν ουσιαστικό ρόλο, όπως για παράδειγμα με τη χρήση του ψηφιακού διδύμου και τη δυνατότητα να προσομοιώσουμε διάφορα σενάρια με τη βοήθεια μεγάλου όγκου ιστορικών δεδομένων. Επιπροσθέτως, δίνουμε τη δυνατότητα να διεκπεραιώσουμε, μεγάλο μέρος της λειτουργίας μίας βιομηχανίας, τις διεργασίες, τις διαδικασίες, απομακρυσμένα. Αυτή η δυνατότητα έχει γίνει επιτακτική ειδικά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Οι βιομηχανίες λόγω της παγκοσμιοποιημένης δραστηριότητας τους αντιμετωπίζουν προκλήσεις λόγω της αστάθειας της αγοράς, του υψηλού ανταγωνισμού και της απότομης διακύμανσης της ζήτησης. Οι τελικοί χρήστες και οι προμηθευτές αναζητούν τρόπους για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί και να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Αυτό το επιδιώκουν είτε μέσω της λειτουργικής αποδοτικότητας είτε μέσω της μείωσης του κόστους. Η Schneider Electric μπορεί να βοηθήσει στην βελτιστοποίηση της αλυσίδας αξίας (end-to-end), επαναπροσδιορίζοντας τις διαδικασίες κι ενισχύοντας την συνεργασία των επιμέρους συστημάτων. Για παράδειγμα, μιλώντας με οικονομικά κριτήρια, μπορούμε να συμβάλλουμε στην βελτίωση της παραγωγικότητας μιας βιομηχανίας τροφίμων κατά 20%, εφαρμόζοντας αντίστοιχες ψηφιακές λύσεις. •

Τα ψηφιακά εργαλεία της Schneider Electric Η Schneider Electric αναπτύσσει τα εξής ψηφιακά εργαλεία: • Ecostruxure Augment Operator Advisor: Λογισμικό επαυξημένης πραγματικότητας για επίλυση προβλημάτων και καθοδήγηση προσωπικού σε πραγματικό χρόνο.

• Ecostruxure Machine Advisor: Λογισμικό που επιτρέπει στους κατασκευαστές μηχανών (ΟΕΜ) την απομακρυσμένη ιχνηλάτηση, παρακολούθηση και τροποποίηση των μηχανών.

• Ecostruxure Clean In Place Advisor: Λογισμικό για την καταγραφή και παρακολούθηση της διαδικασίας CIP που έχει στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της μείωσης του κόστους παραγωγής στις βιομηχανίες τροφίμων και ποτών.

• Ecostruxure Equipment Efficiency Advisor, λογισμικό καταγραφής της απόδοσης των μηχανών παραγωγής σε πραγματικό χρόνο, που έχει στόχο την αύξηση της απόδοσης και της παραγωγικότητας. Εκτός από τα stand alone ψηφιακά εργαλεία μεγάλη έμφαση δίνουμε στα λογισμικά, τα οποία βελτιστοποιούν ολόκληρη την αλυσίδα αξίας της βιομηχανίας.

27

CYBER SECURITY

Το αναγκαίο όπλο για τις έξυπνες βιομηχανίες

ΚΑΘΩΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ INDUSTRY 4.0, Η ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΛΟΕΝΑ ΚΑΙ ΠΙΟ ΕΛΚΥΣΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΥΒΕΡΝΟΕΠΙΘΕΣΕΙΣ. ΧΩΡΙΣ ΙΣΧΥΡΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΟΙ ΚΑΚΟΒΟΥΛΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΠΩΣ: ΚΛΟΠΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ, ΔΙΑΡΡΟΗ IP, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΑΜΠΟΤΑΖ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ. ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΝΑ Χ ΑΤΖΗ

28

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

Α

ΔΙΑΜΦΙΣΒΉΤΉΤΑ, η βιομηχανία δεν αποτελεί έναν

καινούριο κλάδο, ωστόσο το τελευταίο διάστημα διαπνέεται από έντονες αλλαγές. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση φέρνει μαζί της έναν νέο λειτουργικό κίνδυνο για τις συνδεδεμένες, έξυπνες βιομηχανίες και τα ψηφιακά δίκτυα εφοδιασμού: τον κυβερνοχώρο. Η διασυνδεδεμένη φύση των λειτουργιών που βασίζονται στη Βιομηχανία 4.0 και ο ρυθμός του ψηφιακού μετασχηματισμού σημαίνει ότι οι κυβερνοεπιθέσεις μπορούν να έχουν πολύ πιο εκτεταμένα αποτελέσματα από ποτέ, τόσο οι βιομηχανίες όσο και τα δίκτυα εφοδιασμού τους ενδέχεται να μην είναι προετοιμασμένοι για τους κινδύνους. Επιπλέον, είναι χαρακτηριστικό ότι η μεταποιητική βιομηχανία είναι ο δεύτερος κλάδος με τις περισσότερες επιθέσεις, και αυτό γιατί ακόμη ο τομέας αυτός υστερεί όσον αφορά στην ασφάλεια. Για να αντιμετωπιστεί επαρκώς ο κίνδυνος στον κυβερνοχώρο στην εποχή της Βιομηχανίας 4.0, οι στρατηγικές ασφάλειας στον κυβερνοχώρο πρέπει να είναι αποτελεσματικές για να εξαλείψουν όλους τους πιθανούς κινδύνους.

Ψηφιακές επιχειρήσεις παραγωγής και Βιομηχανία 4.0 Το Industry 4.0 επέτρεψε το συνδυασμό του Διαδικτύου των πραγμάτων (IoT) και τις σχετικές φυσικές και ψηφιακές τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των αναλυτικών στοιχείων, της κατασκευής πρόσθετων, τη ρομποτική, τους υπολογιστές υψηλής απόδοσης, την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις γνωστικές τεχνολογίες, τα προηγμένα υλικά, και την επαυξημένη πραγματικότητα, επιτυγχάνοντας την ολοκλήρωση του κύκλου εργασιών και ψηφιοποιώντας τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της βιομηχανίας. Αυτή η ολοκλήρωση της τεχνολογίας πληροφοριών και της φυσικής λειτουργίας σηματοδοτείται από μια μετατόπιση προς μια διασύνδεση φυσικής και ψηφιακής διαδικασίας της παραγωγής. Αναντίρρητα, οι βιομηχανίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το χρόνο λειτουργίας και την ασφάλεια για να είναι επιτυχημένες. Εάν η παραγωγή είναι μειωμένη, ιδιαίτερα εάν υπάρχει μη προγραμματισμένος χρόνος διακοπής λειτουργίας, επηρεάζεται ολόκληρη η επιχείρηση — πωλήσεις, κέρδη, φήμη επωνυμίας, σχέσεις συνεργατών και καλή θέληση των πελατών. Το κόστος μιας παραβίασης δεδομένων στη βιομηχανική παραγωγή είναι από τα υψηλότερα όλων των κλάδων. Μία μόνο παραβίαση κοστίζει κατά μέσο όρο 5,2 εκατομμύρια δολάρια στο βιομηχανικό τομέα, σύμφωνα με την Έκθεση Παραβίασης Δεδομένων του 2019 από το Ινστιτούτο Ponemon ενώ οι συνέπειες μπορεί να είναι και χειρότερες. Όταν η επίθεση WannaCry ransomware έλαβε χώρα τον Μάιο του 2017, πολλές βιομηχανικές εταιρείες χτυπήθηκαν ιδιαίτερα σκληρά, με αρκετές εταιρείες αυτοκινήτων να κλείνουν εργοστάσια για μέρες. Οι συνολικές απώλειες ανήλθαν σε δισεκατομμύρια δολάρια. Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι επενδύσεις στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο διασφαλίζουν ότι η βιομηχανία μπορεί να συνεχίσει να ευδοκιμεί.

Ο πολλαπλασιασμός των απειλών στον κυβερνοχώρο Πολλές μεταποιητικές εταιρείες βλέπουν αύξηση στα περιστατικά που σχετίζονται με τον κυβερνοχώρο και αφορούν

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

στα συστήματα ελέγχου που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των βιομηχανικών δραστηριοτήτων τους. Αυτά τα συστήματα μπορούν να κυμαίνονται από προγραμματιζόμενους λογικούς ελεγκτές και κατανεμημένα συστήματα ελέγχου έως ενσωματωμένα συστήματα και βιομηχανικές συσκευές IoT. Συλλογικά, αυτά τα συστήματα ελέγχου αποτελούν τις λειτουργικές τεχνολογίες (OT), που επιτρέπουν τη λειτουργία των εγκαταστάσεων. Επιπλέον, έρευνα που διεξήγαγε η IBM αποκάλυψε ότι το 50% των οργανισμών, που επηρεάζονται από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο ανήκουν στο βιομηχανικό τομέα. Παρακάτω περιγράφονται οι κορυφαίες απειλές στον κυβερνοχώρο που αντιμετωπίζει η μεταποιητική βιομηχανία αυτή τη στιγμή.

1. Επιθέσεις της αλυσίδας εφοδιασμού - Οι βιομηχανίες λαμβάνουν και παρέχουν ευαίσθητες πληροφορίες μεταξύ πολλών διαφορετικών μερών. Σε μια επίθεση αλυσίδας εφοδιασμού, ένας χάκερ αποκτά πρόσβαση σε έναν πωλητή ή συνεργάτη που έχει πρόσβαση στα συστήματα και τα δεδομένα των εταιρειών. Ο χάκερ μπορεί στη συνέχεια να εισέλθει στο δίκτυο, να κλέψει πληροφορίες και να προκαλέσει σημαντική ζημιά στη φήμη. Οι εταιρείες πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικές με τις πληροφορίες που μοιράζονται με τους πωλητές και τα μέτρα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο που έχουν και οι συνεργάτες τους.

2. Ransomware - Οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου ενδιαφέρονται πολύ για επιθέσεις ransomware στο βιομηχανικό κλάδο. Οι βιομηχανίες είναι ένας στρατηγικός στόχος, επειδή οι δραστηριότητές τους δεν μπορούν να αντέξουν για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός λειτουργίας λόγω της φύσης του κλάδου. Ο χρόνος διακοπής στο χώρο της βιομηχανίας κοστίζει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό, έτσι οι εταιρείες είναι πιο πιθανό να υποκύψουν στις απαιτήσεις των επιτιθέμενων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι φθηνότερο για την εταιρεία να πληρώσει τα λύτρα από ό, τι το κόστος διακοπής λειτουργίας στη παραγωγική διαδικασία τους.

3. Phishing - Ανεξάρτητα από τη βιομηχανία, το ηλεκτρονικό ψάρεμα (phishing) είναι μια από τις κορυφαίες απειλές που πρέπει να κατανοήσουν και να προετοιμαστούν οι επιχειρήσεις. Οι εισβολείς θα στείλουν κακόβουλα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για να παραπλανήσουν τους υπαλλήλους να κάνουν κλικ σε έναν σύνδεσμο ή να κατεβάσουν ένα συνημμένο προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε συστήματα και δεδομένα ενός οργανισμού. Είναι ζωτικής σημασίας οι εταιρείες να παρέχουν εκπαίδευση στον κλάδο της κυβερνοασφάλειας στους υπαλλήλους τους, καθώς το ανθρώπινο σφάλμα αντιπροσωπεύει το 99% των συμβάντων που σχετίζονται με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Οι απάτες ηλεκτρονικού «ψαρέματος» γίνονται όλο και πιο περίπλοκες σήμερα, επομένως η εκπαίδευση των υπαλλήλων σχετικά με το πώς να εντοπίσουν μια πιθανή απάτη είναι ζωτικής σημασίας για κάθε οργανισμό. Ταυτόχρονα, είναι δεδομένο ότι ενώ τα πλεονεκτήματα της συνδεσιμότητας περιλαμβάνουν αυξημένα επίπεδα παραγωγικότητας, ταχύτερη αναγνώριση και αποκατάσταση ελαττωμάτων ποιότητας και καλύτερη συνεργασία σε λειτουργικούς τομείς, εντούτοις μπορούν επίσης να πολλαπλασιάσουν τις πιθανές ευπάθειες του έξυπνου εργοστασίου. Στην πραγ-

29

Διαχείριση περιστατικών ασφάλειας σε συστήματα βιομηχανικού ελέγχου (ICS/SCADA) Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΜΠΕΙΡΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΑΠΕΙΛΕΣ ΣΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ, ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΑΛΓΟΡΙΘΜΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ, ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ, ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΚΥΒΕΡΝΟΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΚΡΙΣΙΜΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ.

Η

ΑΣΦΑ ΛΕΙΑ των συστημάτων βιομηχανικού ελέγ-

χου αποτελεί αιτία αυξανόμενης ανησυχίας, καθώς περιλαμβάνει κρίσιμες υποδομές της χώρας, εργοστάσια, και πολλούς άλλους τομείς που βιώνουν έναν τεράστιο μετασχηματισμό τα τελευταία χρόνια. Η βιομηχανία, αλλά και η λειτουργία των εργοστασίων έχουν γίνει πολύ πιο αποτελεσματικές, κυρίως λόγω της προμήθειας νέου υλικού εξοπλισμού και λογισμικού βιομηχανικού ελέγχου, ύψους πολλών δισεκατομμυρίων που παρέχουν λύσεις, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να κάνουν την παραγωγή πιο ευέλικτη. Ωστόσο, συνδυαστικά με την αύξηση της παραγωγικότητας και των κερδών, παρατηρείται μια ραγδαία αύξηση του κινδύνου ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, διότι τα συστήματα βιομηχανικού ελέγχου είναι πλέον συνδεδεμένα στο διαδίκτυο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα προηγούμενης γενιάς συστήματα πλέον είναι συνδεδεμένα σ’ αυτό, και αποθηκεύουν δεδομένα στο νέφος, γεγονός που σε πολλές περιπτώσεις σημαίνει έκθεση των βιομηχανικών παραγωγικών μονάδων σε κυβερνοεπιθέσεις.

ADVERTORIAL

Προκλήσεις για την κυβερνοαφάλεια των βιομηχανικών εγκαταστάσεων Οι προκλήσεις λοιπόν, για τη προστασία των βιομηχανικών συστημάτων ελέγχου (Industrial Control Systems) έναντι των απειλών στον κυβερνοχώρο, συνεχίζουν να είναι πρώτες στην καθημερινή λίστα των ομάδων ασφαλείας. Παρά τη συνεχή παρακολούθηση, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες διατρέχουν όλο και μεγαλύτερο κίνδυνο, κυρίως εξαιτίας του αυξανόμενου αριθμού των νέων στρατηγικών εισβολής, οι οποίες μάλιστα εξελίσσονται διαρκώς. Επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές, όπως σταθμοί παραγωγής ενέργειας, εργοστάσια, συστήματα επεξεργασίας νερού, εγκαταστάσεις πετρελαίου και συστήματα ελέγχου κυκλοφορίας, μπορούν να έχουν επιπτώσεις ακόμη και στην εθνική ασφάλεια, να επιφέρουν οικονομικές απώλειες, ή να πληγεί η φήμη μιας εταιρείας ή ενός οργανισμού. Παράδειγμα αποτελεί o μεγαλύτερος αγωγός μεταφοράς βενζίνης colonial στις ΗΠΑ, ο οποίος έμεινε εκτός πλήρους λειτουργίας για αρκετές ημέρες, μετά την κακόβουλη κυβερνοεπίθεση που δέχθηκε.

30

Ολιστική προσέγγιση με χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και τεχνητής νοημοσύνης Η εταιρεία Netbull, πρωτοπόρος στον τομέα της ασφάλειας, διασύνδεσε την πλατφόρμα eASIS (βασισμένη στην λύση SIEM IBM QRadar) για τη διαχείριση περιστατικών ασφαλείας, με την πλατφόρμα CLAROTY για ανίχνευση και προστασία από απειλές σε βιομηχανικά συστήματα ελέγχου, μαζί με χρήση αλγόριθμων μηχανικής εκμάθησης και τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης από την υπηρεσία IBM QRadar Advisor with Watson.

Εικόνα 1: Πλατφόρμα Claroty

H ολοκλήρωση μεταξύ Netbull eASIS και Claroty επιτρέπει τη συλλογή και την ανάλυση των συμβάντων ασφαλείας, των ευπαθειών και των μοτίβων συμπεριφοράς από τα συστήματα βιομηχανικού ελέγχου, και την περαιτέρω προώθησης τους στην πλατφόρμα eASIS επιτυγχάνοντας: • Πλήρη ορατότητα όλων των πόρων του περιβάλλοντος IT & ΟΤ συμπεριλαμβανομένων και των πόρων IoT, IIoT, • Ενιαία διαχείριση των περιστατικών ασφαλείας από την πλατφόρμα eASIS για συστήματα πληροφορικής και συστήματα βιομηχανικού ελέγχου, • Διερεύνηση των περιστατικών ασφαλείας με χρήση τεχνητής νοημοσύνης μέσω της υπηρεσίας IBM QRadar Advisor with Watson, • Επέκταση των ροών διερεύνησης και αυτοματισμού στα συστήματα βιομηχανικού ελέγχου.

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

ματικότητα, ο Οργανισμός Ασφάλειας Κυβερνοασφάλειας και Υποδομών (CISA) απαριθμεί περισσότερα από 1.200 γνωστά ζητήματα ασφάλειας, ευπάθειες και λειτουργίες που σχετίζονται με το σύστημα OT από περισσότερους από 300 παρόχους συστημάτων. Το τοπίο απειλών για τα συστήματα που ελέγχουν τις λειτουργίες μιας εγκατάστασης παραγωγής έχουν πολλαπλασιαστεί γρήγορα με την αύξηση της ψηφιοποίησης και των προηγμένων τεχνολογιών. Οι βιομηχανίες χρειάζονται την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, και παρακάτω είναι πέντε λόγοι για τους οποίους οι βιομηχανίες οφείλουν να επενδύσουν όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Το έγκλημα στον κυβερνοχώρο αυξάνεται: Ο κόσμος κινείται προς ψηφιακές διαδικασίες, και το ίδιο ισχύει και για τις επιθέσεις στην ασφάλεια σήμερα. Σε όλο τον κόσμο και σε όλους τους τομείς, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο αυξάνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Ορισμένες εκτιμήσεις υποστηρίζουν ότι οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο θα κοστίσουν περίπου 4,5 τρισεκατομμύρια λίρες ετησίως έως το 2021, περισσότερο από 2 τρισεκατομμύρια λίρες πάνω από τα στοιχεία του 2015. Οι επιθέσεις ασφάλειας σήμερα αφορούν σχεδόν αποκλειστικά στον κλάδο της τεχνολογίας, βρισκόμενοι γύρω από την σύγχρονη τεχνολογία όπως το Διαδίκτυο και το cloud computing. Όχι μόνο οι χάκερ είναι πιο συνηθισμένοι και πιο έμπειροι, αλλά οι επιχειρήσεις έχουν περισσότερα να τους προσφέρουν. Οι εταιρείες σε όλους τους κλάδους αποθηκεύουν πολλά δεδομένα στο Διαδίκτυο, καθιστώντας το έγκλημα στον κυβερνοχώρο μια πιθανώς επικερδή επιλογή. Οι βιομηχανίες είναι πολύτιμοι στόχοι: Το έγκλημα στον κυβερνοχώρο στο σύνολό του μπορεί να αυξάνεται, και αυτό γιατί οι χάκερ στοχεύουν στις βιομηχανίες που έχουν πολλά πολύτιμα δεδομένα να τους προσφέρουν. Το τεράστιο μέγεθος της βιομηχανίας συμβάλλει στο να είναι ένας από τους πιο στοχευμένους τομείς του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο. Ορισμένες βιομηχανίες έχουν πληροφορίες όπως οικονομικές πληροφορίες ή διευθύνσεις πελατών. Εάν τέτοιου είδους πληροφορίες γίνουν αντικείμενο κυβερνοεπίθεσης θα μπορούσαν να τους κοστίσουν ακριβά. Ακόμα κι αν τα δεδομένα μιας εγκατάστασης δεν μπορούν να ωφελήσουν άμεσα έναν χάκερ, μπορεί να είναι ένας πολύτιμος στόχος για άλλη χρήση. Οι διαδικτυακές επιθέσεις ενδέχεται να είναι πιο σοβαρές: Οι βιομηχανίες χρειάζονται ασφάλεια στον κυβερνοχώρο όχι μόνο επειδή είναι πολύτιμος στόχος, αλλά και επειδή έχουν περισσότερα να χάσουν. Οι βιομηχανίες έχουν συχνά διαχειρίζονται μεγάλες συναλλαγές ή πνευματική ιδιοκτησία. Εάν μια διαδικτυακή επίθεση παρακωλύσει οποιοδήποτε μέρος της διαδικασίας της βιομηχανικής παραγωγής, θα μπορούσε να προκαλέσει ως

1

2

3 32

αποτέλεσμα πολλές δαπανηρές διαταραχές. Ως μέρος του Industry 4.0, τα εργοστασιακά μηχανήματα γίνονται πιο συνδεδεμένα. Ένας χάκερ θα μπορούσε να έχει πρόσβαση και να προκαλέσει δυσλειτουργίες από απόσταση, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ελαττωματικά προϊόντα ή ακόμη και να σταματήσει την παραγωγή. Και οι δύο περιπτώσεις θα προκαλούσαν διακοπές στην αλυσίδα εφοδιασμού, κοστίζοντας στις βιομηχανίες και τους πελάτες τους πολλά χρήματα. Τα σύγχρονα εργοστάσια έχουν περισσότερα σημεία εισόδου: Ένα από τα μεγαλύτερα κομμάτια του Industry 4.0 είναι η χρήση τεχνολογιών IoT σε ένα εργοστάσιο. Αυτά είναι εξαιρετικά εργαλεία για την αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά χωρίς ισχυρή ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, ενδέχεται να διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο. Σε ένα διασυνδεδεμένο ψηφιακό οικοσύστημα, οι χάκερ θα μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση σε ολόκληρο το σύστημα μέσω οποιουδήποτε σημείου στο δίκτυο. Μια βιομηχανία μπορεί να έχει ασφαλή έλεγχο πρόσβασης σε μια βάση δεδομένων που αποθηκεύει πολύτιμα δεδομένα πελατών. Εάν διαθέτει μια μη ασφαλή συσκευή IoT στο ίδιο δίκτυο, ωστόσο, ένας εισβολέας μπορεί να έχει πρόσβαση στη βάση δεδομένων. Χωρίς ευρύτερα μέτρα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, κάθε συσκευή IoT γίνεται πιθανή πίσω πόρτα σε ευαίσθητες πληροφορίες. Η βιομηχανία δεν διαθέτει εμπειρία στον κυβερνοασφάλεια: Το Industry 4.0 είναι ακόμα μια νέα ιδέα, τόσες πολλές βιομηχανίες μπαίνουν σε αυτό το είδος τεχνολογίας για πρώτη φορά. Ο τομέας υιοθετεί αυτές τις τεχνολογίες με απίστευτο ρυθμό, αλλά δεν έχει εμπειρία στους κινδύνους που συνεπάγεται. Αυτή η έλλειψη γνώσης τους καθιστά δελεαστικό στόχο για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι στο βιομηχανικό τομέα δεν έχουν συνηθίσει να βλέπουν αυτές τις απειλές, ενδέχεται να μην γνωρίζουν πώς να τις εντοπίσουν. Ως αποτέλεσμα, θα μπορούσαν να είναι ευάλωτα σε επιθέσεις ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing), οι οποίες εκμεταλλεύονται τους χρήστες και όχι τα ίδια τα συστήματα. Χωρίς εταιρική νοοτροπία ασφάλειας, οι βιομηχανίες μπορεί να μην γνωρίζουν πώς να εφαρμόσουν αποτελεσματικές στρατηγικές για να αποφεύγουν αυτές τις επιθέσεις. Εν κατακλείδι, στον σημερινό ψηφιακό κόσμο η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο δεν είναι προαιρετική, καμία εταιρεία σε κανένα κλάδο της βιομηχανίας δεν μπορεί να αγνοήσει τους κινδύνους των κυβερνοεπιθέσεων. Η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο είναι απαραίτητη, ειδικά για τομείς όπως η μεταποίηση, οι οποίοι έχουν λιγότερη εμπειρία στον τομέα αυτό. Το Industry 4.0 έχει πολλά πλεονεκτήματα, αλλά οι εταιρείες πρέπει να διασφαλίσουν ότι διαθέτουν τις απαραίτητες τεχνολογίες για τη διασφάλιση της ασφάλειας.

4

Όταν η επίθεση WannaCry ransomware έλαβε χώρα τον Μάιο του 2017, πολλές βιομηχανικές εταιρείες χτυπήθηκαν ιδιαίτερα σκληρά, με αρκετές εταιρείες αυτοκινήτων να κλείνουν εργοστάσια για μέρες. Οι συνολικές απώλειες ανήλθαν σε δισεκατομμύρια δολάρια

5

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

Λύσεις για την εξασφάλιση της βιομηχανικής κυβερνοασφάλειας Η SIEMENS ΕΦΑ ΡΜΟΖΕΙ Τ Η Σ Τ ΡΑΤ ΗΓ ΙΚ Η DEFENSE-IN -DEP T H Γ Ι Α Τ ΗΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΣΙ Α ΤΩΝ ΒΙΟΜΗ Χ Α ΝΙΚ ΩΝ Σ Υ Σ Τ ΗΜ ΑΤΩΝ Α ΠΟ Κ Υ ΒΕΡΝΟΕΠΙΘΕ ΣΕΙΣ . ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΗΦΑΚΗΣ, ΜΗΧ ΑΝΙΚΟΣ ΑΥ ΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ, DIGITAL INDUSTRIES, SIEMENS AE

Η

4η Βιομηχανική Επανάσταση (Industry 4.0) επηρεάζει όλες τις συνιστώσες της αλυσίδας αξίας της βιομηχανίας. Η επιταχυνόμενη χρήση του internet και η σύγκλιση των IT και OT δικτύων, αυξάνουν συνεχώς την ανάγκη λύσεων ασφαλούς βιομηχανικής επικοινωνίας. Επομένως, το θέμα του “Industrial Security” είναι κομβικό για το Industry 4.0 . Ο όρος Industrial Security αναφέρεται στην προστασία της πληροφορίας και των δεδομένων, αλλά και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των διεργασιών της παραγωγής, που σχετίζονται με το συνολικό περιβάλλον της βιομηχανίας. Η διαθεσιμότητα, η ακεραιότητα των συστημάτων και η εμπιστευτικότητα πρέπει να διαφυλάσσονται. Ο στόχος-πρόκληση, λοιπόν, είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη προφύλαξη από επιθέσεις και απειλές, που δημιουργούν άμεση οικονομική ζημιά και άλλους κινδύνους (φήμη κ.λπ.).

H απάντηση της SIEMENS στην παραπάνω πρόκληση είναι η στρατηγική Defensein-Depth, μια ολιστική θεώρηση πολυεπίπεδης και σε βάθος προστασίας των βιομηχανικών συστημάτων. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει μέτρα για την ασφάλεια εγκαταστάσεων (Plant security), την ασφάλεια δικτύου (Network Security) και την ακεραιότητα του συστήματος (System Integrity) - σύμφωνα με τις συστάσεις του IEC 62443, του κορυφαίου προτύπου ασφάλειας στον βιομηχανικό αυτοματισμό.

Plant security Για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων χρησιμοποιούνται μια σειρά διαφορετικών μεθόδων, που δεν επιτρέπουν σε μη εξουσιοδοτημένα πρόσωπα να έχουν φυσική πρόσβαση σε κρίσιμα πεδία. Τέτοια μέτρα ξεκινούν από την απλή πρόσβαση στο κτίριο μέχρι την ασφάλεια ευαίσθητων περιοχών με κάρτες-κλειδιά. Παράλληλα, ειδικά λο-

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

γισμικά security monitoring για τη συνολική παρακολούθηση της ασφάλειας προσφέρουν την απαιτούμενη διαφάνεια σε σχέση με την κατάσταση ασφάλειας των εγκαταστάσεων παραγωγής. Χάρη στις συνεχείς αναλύσεις και συσχετισμούς των υπαρχόντων δεδομένων και μέσω της σύγκρισής τους με threat indicators, τα περιστατικά που σχετίζονται με την ασφάλεια μπορούν να εντοπιστούν και να ταξινομηθούν ως προς την επικινδυνότητα τους. Σε αυτά, σαν βάση και μέσω τακτικών αναφορών κατάστασης, οι ιδιοκτήτες εγκαταστάσεων λαμβάνουν μια επισκόπηση της τρέχουσας κατάστασης ασφάλειας των εγκαταστάσεων παραγωγής τους, επιτρέποντάς τους να αντιδρούν γρήγορα σε απειλές.

Network Security Είναι η προστασία των δικτύων αυτοματισμού από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση. Περιλαμβάνει μέτρα για τον έλεγχο τόσο της επικοινωνίας μεταξύ του δικτύου των γραφείων και του βιομηχανικού δικτύου όσο και την απομακρυσμένη πρόσβαση μέσω Internet για λόγους συντήρησης. Η συγκεκριμένη μέθοδος επιτυγχάνεται μέσω firewalls και, όπου μπορεί να εφαρμοσθεί, με τη δημιουργία μιας ασφαλούς και προστατευμένης «αποστρατικοποιημένης ζώνης» (DMZ). Με το DMZ, τα δεδομένα του δικτύου αυτοματισμού μπορούν να διατίθενται σε άλλα “untrusted” δίκτυα χωρίς, όμως, να υπάρχει άμεση πρόσβαση στο ίδιο το δίκτυο αυτοματισμού. Άλλο μέτρο είναι η κατάτμηση του συνολικού δικτύου αυτοματισμού σε ανεξάρτητες και προστατευμένες νησίδες αυτοματισμού (automation cells). Το ποια θα είναι η σύνθεση των automation cells και η πρόσβαση στις συσκευές που ανήκουν σε κάθε ένα καθορίζονται από τις απαιτήσεις επικοινωνίας και προστασίας. Σημαντικό, επίσης, μέτρο για την προστασία από κατασκοπεία ή χειραγώγηση των

δεδομένων, που ανταλλάσσονται μεταξύ των διαφόρων κόμβων είναι η επικοινωνία να είναι κρυπτογραφημένη ή και μέσω Virtual Private Networks και οι ίδιοι οι κόμβοι επικοινωνίας να ταυτοποιούνται με κατάλληλα certificates. Τα παραπάνω μέτρα μπορούν να υλοποιηθούν με τα προϊόντα SCALANCE S Industrial Security, SCALANCE M Industrial Routers, Security Communications Processors for SIMATIC ή και τα αντίστοιχα προϊόντα της σειράς RUGGEDCOM.

System integrity Ο τρίτος πυλώνας της στρατηγικής Defensein-Depth είναι η διαφύλαξη της ακεραιότητας του συστήματος. Η έμφαση εδώ είναι στην προστασία συστημάτων αυτοματισμού (PLCs, Drives, Control components, συστήματα SCADA και HMIs panels) από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση και στην ικανοποίηση ειδικών απαιτήσεων, όπως προστασία τεχνογνωσίας. Επιπλέον, η ακεραιότητα του συστήματος περιλαμβάνει έλεγχο ταυτότητας χρηστών, εξουσιοδότηση πρόσβασης και αλλαγής και system hardening - με άλλα λόγια, την ευρωστία των στοιχείων έναντι πιθανών επιθέσεων.

H Ψηφιοποίηση, η αύξηση της δικτύωσης μηχανών και εργοστασίων, η ανάγκη ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των διαφορετικών δικτύων των εταιρειών (office, automation, cloud) και ο κίνδυνος από την αύξηση της συχνότητας και του πλήθους των κυβερνοεπιθέσεων, προσδίδουν στο θέμα της Βιομηχανικής Κυβερνοασφάλειας χαρακτήρα βασικού προαπαιτούμενου και αναπόσπαστου μέρους της συνολικής διαμόρφωσης του Ψηφιακού εργοστασίου του αύριο. Στη SIEMENS Digital Industries προσφέρουμε ένα πλέγμα λύσεων που απαντούν στην ανάγκη για Industrial Security, οι οποίες μπορούν να προσαρμοσθούν στις απαιτήσεις της εκάστοτε βιομηχανίας. •

33

Το ESG ήρθε και αφορά

όλες τις βιομηχανίες ΕΑΝ ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΟΥΝ ΕΝΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΥΔΟΚΙΜΗΣΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΝΑ ΔΙΝΟΥΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ESG ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΟΥ ΘΕΤΟΥΝ. ΓΡΑΦΕΙ Η Α ΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΚΙΤΣΗ

Π

ΆΝΩ ΆΠΌ ΤΌ 90% των παγκόσμιων δημόσιων επεν-

δυτών εφαρμόζουν ήδη ή βρίσκονται στη διαδικασία ανάπτυξης επενδυτικών τακτικών με συγκεκριμένους παράγοντες ESG (Environmental, Social, Governance), σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από την BNY Mellon και το Official Monetary and Financial Institutions Forum (OMFIF). Ωστόσο, όσο κι αν παρακινούνται από την προοπτική περισσότερων επιστροφών που υπόσχονται τα κριτήρια ESG, οι επενδυτές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην εφαρμογή τους, συμπεριλαμβανομένων των ανεπαρκών δεδομένων και της δυσκολίας υπολογισμού της επίδρασης και της μη οικονομικής φύσεως απόδοσης των στρατηγικών για ESG επενδύσεις. Ακόμη, το 51% των παγκόσμιων δημόσιων επενδυτών αναφέρει ότι τα ανεπαρκή δεδομένα αποτελούν εμπόδιο στην εφαρμογή ή στη γενικότερη ενσωμάτωση παραγόντων ESG στην εταιρεία τους. Πάντως το 76% των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη δηλώνει σε έρευνα που εκπονήθηκε το 2018 από το Bloomberg με τίτλο «Έρευνα βιώσιμης επιχείρησης και χρηματοδότησης» (Bloomberg Sustainable Business & Finance Survey), ότι οι επιδόσεις σε θέματα βιωσιμότητας θα αποτελούν στο μέλλον σημαντικό κριτήριο στις αποφάσεις που θα λαμβάνουν οι επενδυτές. Την ίδια στιγμή το 77% των παγκόσμιων δημόσιων επενδυτών εφαρμόζουν κριτήρια ESG στις διαδικασίες επενδύσεων, ενώ το 42% των παγκόσμιων δημόσιων επενδυτών αναφέρουν ότι εφαρμόζουν την πλέον δημοφιλή μέθοδο του negative screening στη διαδικασία επένδυσης ESG.

34

Όπως έχει πει η οικονομολόγος και υπεύθυνη έρευνας στο OMFIF, Δανάη Κυριακοπούλου: «Η πανδημία έχει αποκαλύψει την ευπάθεια των οικονομικών συστημάτων σε μη οικονομικής φύσεως παγκόσμια ρίσκα. Η βιωσιμότητα θα αποτελέσει βασικό θέμα τώρα που η στρατηγική εστιάζει περισσότερο στο σχεδιασμό της ανάκαμψης».

Τι είναι το ESG; Ο όρος «ESG» αναφέρεται σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης, που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα μιας εταιρείας να παράγει αξία μακροπρόθεσμα. Σε εταιρικό πλαίσιο, αναφέρεται στην ενσωμάτωση μη χρηματοοικονομικών παραγόντων στην επιχειρηματική στρατηγική και τη λήψη αποφάσεων. Πρόκειται για τα κριτήρια που σχετίζονται με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδόσεις των εταιρειών, καθώς και τις επιδόσεις στην εταιρική διακυβέρνηση και τις βοηθούν να δημοσιοποιούν σημαντικές και χρήσιμες πληροφορίες για λήψη αποφάσεων από τους επενδυτές και τις τράπεζες. Οι επιχειρήσεις που ενσωματώνουν τέτοια κριτήρια στη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης, επιδεικνύουν μεγαλύτερη διαφάνεια και γίνονται πιο «ελκυστικές» για επενδυτές και λαμβάνουν πιο εύκολα χρηματοδότηση από τράπεζες , καθώς αποδεικνύουν με αυτό τον τρόπο τη βιώσιμη στρατηγική τους. Και για του λόγου το αληθές νέα επενδυτικά funds στοχεύουν αποκλειστικά σε εταιρείες που υιοθετούν πρακτικές ESG, με την Bank of America να εκτιμά πως τα ποσά που θα επενδυθούν σε ESG funds τα επόμενα 20 χρόνια θα ανέλθουν σε 15-20 τρισ. δολάρια. Μάλιστα, σύμφωνα

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

με τη Morgan Stanley, ήδη 1 στα 4 δολάρια ΗΠΑ πηγαίνουν σε επενδύσεις που έχουν σχέση με τη βιωσιμότητα, με την τάση ολοένα να αυξάνεται. Προς το παρόν, η Ελλάδα υπολείπεται στην επίτευξη των ποσοτικών στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών.

Πόλος έλξης για τους επενδυτές Ο νέος νόμος εταιρικής διακυβέρνησης (Ν. 4706/2020) υποχρεώνει τους θεσμικούς επενδυτές να παρακολουθούν τις επιδόσεις των εταιρειών του χαρτοφυλακίου τους σε θέματα ΕSG. Και οι εταιρείες καλούνται να δημοσιοποιούν τις επιδόσεις τους σε θέματα ESG. Το Χρηματιστήριο Αθηνών έχει δημοσιοποιήσει σχετικό οδηγό, στον οποίο σημειώνει πως οι επενδυτές χρησιμοποιούν τις πληροφορίες ESG προκειμένου να καθορίσουν πόσο ανθεκτική και έτοιμη είναι μια εταιρεία να διαχειρίζεται τις αλλαγές στο περιβάλλον που δραστηριοποιείται. Βασικό κριτήριο για την επιτυχή δημοσιοποίηση πληροφοριών ESG είναι ο καθορισμός των παραγόντων που συνδέονται με την ικανότητα μιας επιχείρησης να δημιουργεί αξία και είναι, επομένως, ουσιαστικοί για την επιχείρηση και τους μετόχους της. Οι εταιρείες πρέπει να εντοπίζουν, να ιεραρχούν και να δημοσιοποιούν τα θέματα ESG που είναι περισσότερο

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

ουσιαστικά για τη λειτουργία τους, καθώς και να εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο τα θέματα αυτά επηρεάζουν την εταιρική τους επίδοση και την ικανότητά τους να εφαρμόζουν αποτελεσματικά τη στρατηγική τους. Άλλωστε, τα δεδομένα ESG που δημοσιοποιούν οι εταιρείες παρέχουν στους επενδυτές σημαντικές πληροφορίες για τις δραστηριότητες, την ανταγωνιστική θέση και τη μακροπρόθεσμη στρατηγική τους. Η αυξανόμενη αποδοχή του σύμφωνου «PRI Initiative (Principles for Responsible Investment)», που το 2018 έλαβε πάνω από 1.900 υπογραφές, αντιπροσωπεύοντας το υπό διαχείριση επενδυτικό ενεργητικό ύψους άνω των 81 τρισεκατ. δολαρίων, επιβεβαιώνει την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης από την πλευρά των επενδυτών, οι οποίοι ενσωματώνουν στις αναλύσεις τους ολοένα και περισσότερες πληροφορίες που αφορούν στη διαχείριση και στην επίδοση των εταιρειών σε θέματα ESG. Η ύπαρξη αξιόπιστων και συγκρίσιμων πληροφοριών για ουσιαστικά ζητήματα ESG μπορεί να βοηθήσει τους επενδυτές να διαμορφώσουν μια πλήρη εικόνα της εταιρικής επίδοσης και των προοπτικών της, της έκθεσης μιας εταιρείας σε κινδύνους και της αποτελεσματικότητάς της στον εντοπισμό και την αξιοποίηση επιχειρηματικών ευκαιριών. Μια βασική πρόκληση που παραμένει είναι η έλλειψη τυποποίησης όσον αφορά στη μέτρηση και τη δημοσιοποίη-

35

ση πληροφοριών ESG. Προκειμένου να ανταποκριθούν σε αυτή τη ζήτηση για στοιχεία ESG, οι εταιρείες χρειάζεται να κατανοήσουν το είδος των μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών που είναι ουσιαστικές για τις κεφαλαιαγορές και να δημοσιοποιούν με αποτελεσματικό τρόπο συγκρίσιμα δεδομένα για θέματα που επηρεάζουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και σχετίζονται άμεσα με την ικανότητά τους να παράγουν αξία μακροπρόθεσμα.

Οι εξελίξεις στην Ελλάδα Στην Ελλάδα οι επιχειρήσεις, έχουν πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουν για την ώριμη και σε βάθος ενασχόλησή τους με πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης, όπως προκύπτει από την ετήσια έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (CSE). Συγκεκριμένα, πολύ λίγες επιχειρήσεις και οργανισμοί είναι ενταγμένοι στα κριτήρια ESG (περιβαλλοντικά (Environmental), κοινωνικά (Social) και εταιρικής διακυβέρνησης (Governance), που μπορούν να ενισχύσουν τη διαφάνεια και να προσελκύσουν υπεύθυνες επενδύσεις προς όφελος όχι μόνο της επιχείρησης, αλλά συνολικά της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας. Όπως είπε πρόσφατα ο Προϊστάμενος του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης στη συζήτηση που διοργάνωσε το Forum των Δελφών για θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης, ο ιδιωτικός τομέας στην Ελλάδα έχει μείνει πίσω και πρέπει να κάνει σημαντικά βήματα εκσυγχρονισμού σε θέματα ESG. Για παράδειγμα πρόσφατη έρευνα του περιοδικού Fortune βρήκε ότι το 44% των εισηγμένων εταιρειών έχουν οικογενειακό χαρακτήρα, με δύο τουλάχιστον μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου συνδεδεμένα με τον βασικό μέτοχο, ενώ λείπουν ακόμα αρκετά ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη. Ενώ με βάση τον ν. 4706/2020 για την εταιρική διακυβέρνηση, η ίδια αυτή έρευνα κατέληξε ότι απαιτείται να οριστούν τουλάχιστον 92 γυναίκες ακόμη στα διοικητικά συμβούλια για να φτάσουμε στο κατώφλι που ο νέος νόμος θέτει. Όπως σημείωσε δε «το ESG είναι προς το συμφέρον των επιχειρήσεων». Και αυτές τις διαπιστώσεις δεν της έχει κάνει μόνο ο κ. Πατέλης. Η τελευταία έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (CSE) που υλοποιείται από το Παρατηρητήριο Εκθέσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης από το 2012 ετησίως με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Εταιρικής Ευθύνης (CRI) επικεντρώθηκε στην ανάλυση εισηγμένων εταιρειών με παρουσία σε διεθνή ESG Ratings, που στο σύνολό τους απασχολούν περισσότερους από 136 χιλιάδες εργαζόμενους, ενώ ο κύκλος εργασιών τους ξεπερνά τα 48 δισ. ευρώ. Οι εταιρείες αυτές ανήκουν σε ένα μεγάλο εύρος κλάδων, όπως για παράδειγμα τρόφιμα και ποτά, τηλεπικοινωνίες, λιανεμπόριο, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, κατασκευές, ναυτιλία, ενέργεια και τεχνολογία. Η συντριπτική πλειονότητα των εισηγμένων εταιρειών δεν αξιολογούνται από διεθνή ESG Ratings και οι επενδυτές δεν

έχουν πρόσβαση σε σημαντική πληροφόρηση σχετικά με τις επιδόσεις τους. Από τις λίγες εταιρείες που αξιολογούνται, η έρευνα διαπίστωσε ότι το 77% έχει εκδώσει έκθεση βιώσιμης ανάπτυξης με χρήση συγκεκριμένων προτύπων. Ωστόσο, οι επιδόσεις των εταιρειών αυτών στα ESG Ratings κινήθηκαν στο εύρος 20%- 98%, με το μέσο όρο να βρίσκεται γύρω στο 70%. Σύμφωνα με την έρευνα, οι περισσότερες εταιρείες (71%) συμμετέχουν στο Carbon Disclosure Project (CDP), ένα πολύ αξιόπιστο διεθνές εργαλείο αξιολόγησης σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα, αν και με χαμηλές βαθμολογίες, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το υψηλότερο σκορ παρουσίασε η Coca-Cola HBC. Επίσης, λίγες εταιρείες (30%) έχουν λάβει υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της Task Force για τη δημοσιοποίηση οικονομικών στοιχείων σχετιζόμενων με το κλίμα (TCFD), από τις οποίες όμως μόνο μια έχει συντάξει έκθεση σχετικά με τις συστάσεις TCFD. Ένα ελάχιστο ποσοστό (12%) των εταιρειών έχει εντάξει τα πρότυπα του Sustainability Accounting Standards Board (SASB) στις εκθέσεις που εκπονεί. Σημαντική είναι η επιβεβαίωση, για άλλη μια φορά, και στην Ελλάδα ότι υπάρχει σύνδεση των καλύτερων οικονομικών επιδόσεων των επιχειρήσεων με υψηλές επιδόσεις στην εταιρική υπευθυνότητα και βιώσιμη ανάπτυξη, όπως έχει συμβεί και με άλλες σχετικές έρευνες στο εξωτερικό.

Ο νέος νόμος εταιρικής διακυβέρνησης (Ν. 4706/2020) υποχρεώνει τους θεσμικούς επενδυτές να παρακολουθούν τις επιδόσεις των εταιρειών του χαρτοφυλακίου τους σε θέματα ΕSG

36

Μείωση κόστους και περιορισμός των κινδύνων Σύμφωνα με το Global Sustainable Investment Review 2018 του Global Sustainable Investment Alliance, τα κεφάλαια που βρίσκονται υπό διαχείριση παγκοσμίως και που αφορούν στις λεγόμενες βιώσιμες, υπεύθυνες ή ηθικές επενδύσεις, αυξήθηκαν κατά 34% μέσα σε δύο χρόνια. Η τάση δείχνει ότι υπάρχει σημαντική μετατόπιση του ενδιαφέροντος των επενδυτών σε κοινωνικά υπεύθυνες εταιρείες, καθώς αναγνωρίζεται ότι έχουν χαμηλότερη έκθεση σε κινδύνους και ταυτόχρονα καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης. Σύμφωνα με την Grant Thornton oι εσωτερικές διαδικασίες γίνονται περισσότερο αποτελεσματικές, αξιοποιώντας αποδοτικά λιγότερους πόρους και ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η παραγωγικότητα. Επιπλέον, μειώνεται ο κίνδυνος κυρώσεων ή προστίμων για περιβαλλοντικά θέματα, θέματα ανθρωπίνων ή εργασιακών δικαιωμάτων. Σε ότι αφορά την αύξηση των πωλήσεων, οι καταναλωτές δείχνουν ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον τους για τον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες τα συγκεκριμένα θέματα. Σύμφωνα με έρευνα των GlobeScan Radar/BBMG, το 52% των ερωτηθέντων απάντησαν πως έχουν ήδη «τιμωρήσει» κάποια εταιρεία η οποία δρούσε ανεύθυνα απέναντι στο περιβάλλον ή την κοινωνία. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να επικοινωνούνται οι στρατηγικές Εταιρικής Υπευθυνότητας. Σχετικά με την εταιρική κουλτούρα αναπροσαρμόζεται και διαχέεται σε ολόκληρο τον οργανισμό, βελτιώνοντας

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

presents

CYBER SECURITY AWARDS 2022

CYBER SECURITY Rewarding projects, AWARDS 2022 solutions and services that keep the cyber-world a safe place

Τα CyberSecurity Awards είναι τα βραβεία που σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, αναδεικνύουν και επιβραβεύουν τις βέλτιστες πρακτικές καθώς και τον ενδεδειγμένο εξοπλισμό/κατάλληλα εργαλεία για την διαχείριση της κυβερνοασφάλειας και της ψηφιακής ασφάλειας, στους χώρους των: • Eπιχειρήσεων • Kρίσιμων υποδομών • Δημοσίων υποδομών Τα βραβεία απευθύνονται σε όλες τις επιχειρήσεις, οργανισμούς, δημόσιους φορείς, φορείς κρίσιμων υποδομών καθώς και σε παρόχους σχετικών υπηρεσιών & λύσεων για την ασφάλεια των πληροφοριών. Στόχος των βραβείων είναι να: • Κινητοποιήσουν επιχειρήσεις και οργανισμούς για τη διαρκή βελτίωση των επιδόσεων τους αναφορικά με το Cyber Safety και Cyber Resilience • Προβληθούν οι νικητές, να ξεχωρίσουν στην αγορά τους και να αξιοποιηθούν οι προσπάθειές τους από άλλες επιχειρήσεις, ως φωτεινά παραδείγματα • Αναδείξουν και να γνωστοποιήσουν τις προσφερόμενες λύσεις & τεχνολογίες για την αποτελεσματική διαχείριση της κυβερνοασφάλειας και της ψηφιακής ασφάλειας

• Λειτουργήσουν ως μέσο καταγραφής και συγκριτικής αξιολόγησης των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από τη βελτίωση της κυβερνοασφάλειας και της ψηφιακής ασφάλειας • Προσάψουν την απαιτούμενη έμφαση στα θέματα της της κυβερνοασφάλειας και της ψηφιακής ασφάλειας που απασχολεί όλες τις επιχειρήσεις

ΕΝΗΜΕΡΩΘΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΤΕ ΤΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ, ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΑΣ ΣΤΟ

www.cybersecurityawards.gr

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΩΝ ΕΩΣ

29•10•22

Συμμετοχές: Χαρά Κατσαρού, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 153), Ε: xkatsarou@boussias.com Χορηγίες: Λίζα Αντωνιάδη, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 158), Ε: lantoniadi@boussias.com Θάνος Θώμος, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 322), Ε: tthomos@boussias.com

Official Publication

τα επίπεδα δέσμευσης των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, δημιουργούνται νέα κανάλια επικοινωνίας με τους πελάτες, τους προμηθευτές και την ευρύτερη κοινωνία με στόχο την αποτελεσματική ανταπόκριση στις ανάγκες και προσδοκίες τους.

Διασφάλιση επιχειρηματικής επιτυχίας Σύμφωνα με την Grant Thornton, ο οργανισμός θέτει μία βιώσιμη βάση για μακροπρόθεσμη οικονομική επιτυχία, ενισχύοντας έμπρακτα τη συμβολή του σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα. Η εταιρική φήμη αυξάνεται και δίνεται στον οργανισμό ένα επιπλέον ανταγωνιστικό προβάδισμα. Σχετικά με την περιβαλλοντική φροντίδα, ο τομέας αυτός ξεφεύγει από το να αισθανόμαστε απλώς «καλά» για το περιβάλλον. Ανάμεσα στα πολλά οφέλη είναι η μείωση του κόστους, ιδίως όσον αφορά στην κατανάλωση ενέργειας, η αύξηση της αναγνώρισης της εταιρείας για τις φιλικές προς το περιβάλλον προσπάθειες της, κάτι που βοηθάει το brand της, αλλά και η απόκτηση προβαδίσματος έναντι του ανταγωνισμού, οδηγώντας στην προσέλκυση νέων πελατών που αναζητούν προϊόντα και υπηρεσίες από εταιρείες φιλικές προς το περιβάλλον. Οι επιχειρήσεις που δεσμεύονται σε αρχές και στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης ενισχύουν: • Το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα.

• Την εικόνα του brand τους.

• Τις αμφίδρομα επωφελείς σχέσεις με τους συμμετόχους.

• Τη δέσμευση των εργαζομένων.

• Την αξία που παράγεται και διανέμεται σε όλους τους συμμετόχους.

• Τη νομοθετική συμμόρφωση.

• Τη διαφάνεια. Οι επιχειρήσεις που δεσμεύονται σε αρχές και στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης περιορίζουν: • Τους περιβαλλοντικούς κινδύνους.

• Τους κοινωνικούς κινδύνους.

• Τα λειτουργικά κόστη.

• Τους κινδύνους που συνδέονται με την Υγεία και Ασφάλεια στην εργασία.

• Τις αποκλίσεις τους από τη νομοθεσία σε κάθε πυλώνα Εταιρικής Υπευθυνότητας.

• Τους κινδύνους της εφοδιαστικής αλυσίδας.

• Τους κινδύνους διακυβέρνησης.

την πλευρά των Διαχειριστών Κεφαλαίων. Οι επενδύσεις με ESG (Environment, Social, Governance) προσέγγιση έχουν διττή σημασία, καθώς ενώ δίνουν τη δυνατότητα αξιοποίησης επενδυτικών ευκαιριών, παράλληλα επιτρέπουν να συμβάλουμε στη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους βασικούς τομείς που την επηρεάζουν. Η επενδυτική φιλοσοφία ESG υιοθετείται τόσο από τους επενδυτές που επιθυμούν να συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη με την επενδυτική τους συμπεριφορά όσο και από τους Διαχειριστές Κεφαλαίων, οι οποίοι επιλέγουν επενδυτικά οχήματα που επίσης συμβάλλουν στη βιωσιμότητα. Συγκεκριμένα, οι Διαχειριστές Κεφαλαίων επενδύουν σε οργανισμούς που επιδεικνύουν σαφή προσανατολισμό προς τρεις κατευθύνσεις: • Σεβασμός στο Περιβάλλον - Κλιματική αλλαγή, εκλύσεις CO2, μόλυνση αέρα/νερού, ενεργειακή αποδοτικότητα κ.τ.λ.

• Ζητήματα κοινωνικού χαρακτήρα - Εργασιακά και Ανθρώπινα δικαιώματα, υγεία και ασφάλιση, ισότητα των φύλων κ.τ.λ.

• Ορθή Εταιρική Διακυβέρνηση – Αποζημιώσεις και απολαβές διοικητικών στελεχών, επιχειρηματική ηθική, διαφάνεια, διαφθορά, λογοδοσία, κ.τ.λ. Συμπερασματικά, οι επενδυτές θέτουν πλέον ένα διαφορετικό ερώτημα: όχι εάν μια εταιρεία έχει καλές προθέσεις, αλλά εάν έχει το στρατηγικό όραμα και τις δυνατότητες να επιτύχει και να διατηρήσει μια ισχυρή απόδοση ESG. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες πρέπει να ξεκινήσουν τη μέτρηση και την αναφορά των αποτελεσμάτων των πρωτοβουλιών τους. Αντί να κοινοποιούν τις πολιτικές τους για τη βελτίωση της ιδιωτικής ζωής των δεδομένων, τη διαχείριση των υδάτων, τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, την ποικιλομορφία και άλλα ζητήματα, πρέπει να να αρχίσουν να κοινοποιούν μετρήσεις αποτελεσμάτων, όπως τα λίτρα νερού που καταναλώνονται ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος, την εξοικονόμηση εκπομπών άνθρακα, και το ποσοστό γυναικών και ατόμων χρώματος που προωθούνται εσωτερικά σε διοικητικές θέσεις. Η μετάβαση από την πρόθεση στα αποτελέσματα είναι η επόμενη εξέλιξη που αναζητούν οι επενδυτές. Ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσουμε αυτήν τη νέα εποχή θα είναι οι εταιρείες να θέσουν τα σημαντικά ζητήματα ESG κεντρικά στη στρατηγική και τις λειτουργίες τους, να ξεπεράσουν τους ανταγωνιστές τους και να μετρήσουν και να κοινοποιήσουν την ανώτερη απόδοσή τους. Η παγκόσμια κοινωνία αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις. Αλλά εάν οι εταιρείες είναι τολμηρές και στρατηγικές με τις δραστηριότητές τους ESG, θα ανταμειφθούν. •

Τα δεδομένα ESG που δημοσιοποιούν οι εταιρείες παρέχουν στους επενδυτές σημαντικές πληροφορίες για τις δραστηριότητες, την ανταγωνιστική θέση και τη μακροπρόθεσμη στρατηγική τους

Επενδυτική φιλοσοφία ESG Η υιοθέτηση κριτηρίων ESG στην επενδυτική διαδικασία και την επιλογή επενδυτικών τοποθετήσεων αποτελεί διεθνώς μια ταχέως ανερχόμενη τάση, (όπως αποδεικνύεται από τις έρευνες του Global Sustainable Investment Alliance), τόσο από την πλευρά των επενδυτών, όσο και από

38

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

14th Maintenance Forum

E

A R LY -20% ΕΩΣ B I R D 07/09/21

Meet your expectations Παρασκευή 08.10.2021

ΟΤΕΑcademy & Live on your Screen Στο 14ο Maintenance Forum το Industry 4.0 κινεί τον τροχό προς τη βιώσιμη και ανταγωνιστική οργάνωση των τεχνικών τμημάτων στην Ελλάδα. Η πλούσια θεματολογία του Forum την Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2021 επικεντρώνεται σε: 







Industry 4.0: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της διάγνωσης και πρόγνωσης βλαβών Total Productive Maintenance (TPM): Ένα εργαλείο επίτευξης του World Class Manufacturing Maintenance Technology & Software: Η αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων, τεχνολογιών και εργαλείων στη βελτίωση της απόδοσης ενός τεχνικού τμήματος Asset Management: Διευρύνοντας το ρόλο του τεχνικού τμήματος από τη συντήρηση στη συνολική διαχείριση του εξοπλισμού

www.maintenance-forum.gr Συμμετοχές: Ειρήνη Λιβανού, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 119), Ε: ilivanou@boussias.com Χορηγίες: Νικόλ Αρμόνι, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 155), Ε: narmoni@boussias.com

Official Publication

ENERGY STORAGE

H νέα αγαπημένη

τεχνολογία

από το μέλλον

ΤΟΝ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΑΙΩΝΑ, Η ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΘΑ ΗΤΑΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ. ΠΛΕΟΝ, ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΟΛΟ ΕΛΞΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΕΚ ΝΕΟΥ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΤΟΠΙΟ. ΤΟ MANUFACTURING ΑΝΑΛΥΕΙ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ. ΓΡΑΦΟΥ Ν ΟΙ AΝΝΑ Χ ΑΤΖΗ Κ ΑΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΤΑ ΖΟΠΟΥΛΟΣ

Τ

Α ΤΕ Λ ΕΥ ΤΑ Ί Α Χ ΡΌΝΊ Α γίνεται έντονη συζήτηση

για τις νέες τεχνολογίες ενεργειακής αποθήκευσης και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διανομή ενέργειας. Η διαρκής ανάπτυξη και επέκταση του κλάδου οφείλεται σε πολλούς λόγους. Αρχικά, ίσως ο πιο άμεσος είναι το γεγονός ότι πρόκειται για ένα πεδίο που μπορεί να επιφέρει τεράστια κέρδη σε περιορισμένο χρονικό διάστημα, αρκεί κάποιος να έχει το ένστικτο και την τεχνογνωσία να εντοπίζει τις ιδανικές ευκαιρίες, εκμεταλλευόμενος πληροφορίες από τα δεδομένα του πραγματικού κόσμου (real-world data). Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν πολλοί που θεωρούν την ιδέα μιας -οικονομικά προσιτής- ενεργειακής αποθήκευσης ως το χαμένο κρίκο ανάμεσα στις διαλείπουσες Aνανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και στο μόνιμο κρατικό στόχο για την αδιάλειπτη και σταθερή ενεργειακή αξιοπιστία. Από την άλλη πλευρά, οι κοινωφελείς οργανισμοί έχουν προ πολλού συνειδητοποιήσει τις δυνατότητες που προσφέρει η ιδέα, αποσκοπώντας στην αλληλοκάλυψη συγκοινωνούντων αναγκών, όπως η αποσυμφόρηση και η εξομάλυνση των διακυμάνσεων στην τροφοδοσία, οι οποίες προκύπτουν ανεξάρτητα από την παραγωγή της ανανεώσιμης ενέργειας. Άλλωστε, εδώ και χρόνια, οι μεγαλύτεροι βιομηχανικοί όμιλοι παγκοσμίως θεωρούν την ενεργειακή αποθήκευση ως την πρακτική που θα φέρει τα

40

αυτοκινούμενα οχήματα, τη χρήση ανεμογεννητριών και τις ψηφιακές οικοσκευές στο επόμενο εξελικτικό στάδιο. Το Manufacturing επιχειρεί μια συνολική επισκόπηση στους λόγους για τους οποίους ο κλάδος αποδεικνύεται τόσο επικερδής, επισημαίνοντας τους περιορισμούς και τα προβλήματα του παρόντος, προβάλλοντας ταυτόχρονα τα δεδομένα για το πού βρίσκεται η Ελλάδα σε σχέση με τις τρέχουσες εξελίξεις. Οι πληροφορίες που ακολουθούν θα βοηθήσουν τις εταιρείες που θέλουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή να πάρουν το προβάδισμα, επενδύοντας τα απαραίτητα κεφάλαια και κυρίως τον χρόνο που χρειάζεται στα σημαντικότερα ζητήματα. Άλλωστε, πέραν των οικονομικών οφελών που συνοδεύουν τις νέες τεχνολογίες, ακόμα πιο δυσθεώρητη είναι η συνολική απόσβεση που προκύπτει από το άνοιγμα της αγοράς τους: με την περαιτέρω ανάπτυξη και εξέλιξή της, η ενεργειακή αποθήκευση εκτιμάται πως θα εξασφαλίζει παγκοσμίως 1.000 GW περίσσειας και κατά παραγγελία τροφοδότησης, στόχος που θεωρείται εφικτός εντός των επόμενων 20 ετών.

Οι δυνάμεις που κινούν την αγορά Ένα πρώτο ζήτημα που αξίζει να μελετηθεί είναι οι λόγοι που ωθούν τις εταιρείες να ερευνούν διεξοδικά τις δυνατότητες της αποθήκευσης ενέργειας. Ας ξεκινήσουμε από το προφανές: οι αποθηκευτικές πρακτικές προσφέρουν αισθητά καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά στις

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

συνολικές εταιρικές δαπάνες και την αποδοτικότητα της τροφοδοσίας. Ένα απλό παράδειγμα αποτελούν οι μπαταρίες ιόντων λιθίου, που χρησιμοποιούνται ευρέως στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, και οι οποίες αποδεδειγμένα επιφέρουν πτωτικές τάσεις στις επενδυτικές δαπάνες και αυξημένη αποδοτικότητα στα προϊόντα και τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Στη μεγαλύτερη εικόνα, η αποθήκευση ενέργειας επιτρέπει τον εκσυγχρονισμό των δικτύων/ συστημάτων τροφοδότησης, καθώς η ανάπτυξη των ηλεκτρικών συσσωρευτών ενέργειας συμβαδίζει με τη μετάβαση στα λεγόμενα «έξυπνα δίκτυα», που θα αποτελέσουν μία από τις ενεργειακές σταθερές του μέλλοντος. Επίσης, η ενεργειακή αποθήκευση συμβάλλει στην παγκόσμια αυξητική τάση όσον αφορά στη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η ευρεία στήριξη των ΑΠΕ και της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι από μόνος του ένας παράγοντας που δελεάζει τις εταιρείες προς μια εκτεταμένη χρήση συσσωρευτών. Συμπληρωματικά, ιδιαίτερη συζήτηση γίνεται πάνω στο θέμα της χονδρικής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας. Η περαιτέρω διάδοση των συσσωρευτών μπορεί να βοηθήσει στην ισορροπημένη λειτουργία των δικτύων και στη βελτίωση της τροφοδοτικής ποιότητας, ανεξάρτητα από την πηγή παραγωγής της ενέργειας. Τα τελευταία χρόνια, σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη αναβαθμίζουν δομικά τις αγορές τους παρέχοντας νέες ευκαιρίες χονδρικής πώλησης, ώστε

οι μονάδες ηλεκτρικών συσσωρευτών να συνοδεύονται από αυξημένη χωρητικότητα και όλες τις παρεπόμενες βοηθητικές υπηρεσίες. Φυσικά, σημαντικό ρόλο παίζουν και τα άμεσα προσφερόμενα οικονομικά κίνητρα. Ενδεικτικά, η Νότια Κορέα και η Ιταλία έχουν προ πολλού τονώσει τα οικονομικά οφέλη των επιχειρήσεών τους, ενθαρρύνοντας και προωθώντας ενεργά τις αποθηκευτικές τεχνολογίες. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην αυξανόμενη ευαισθητοποίηση του νομοθετικού πλαισίου με τροποποιήσεις που αφορούν όλη την αξιακή αλυσίδα της ενεργειακής τροφοδότησης. Πέραν αυτού, με τη χρήση των νέων τεχνολογιών έχει παρατηρηθεί μια σταδιακή κατάργηση των πληρωμών μέσω τιμολογίων τροφοδότησης (FIT) ή πληρωμών βάσει μετρήσεων της καθαρής ενέργειας. Ειδικά σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, οι προαναφερθείσες αλλαγές έχουν πλέον αναδειχθεί ως ουσιαστική κινητήριος δύναμη για τη χρήση των ηλεκτρικών συσσωρευτών, καθώς οι πελάτες προσπαθούν να αποκομίζουν τα μέγιστα δυνατά οφέλη από τις ηλιακές εγκαταστάσεις οροφής ελλείψει ουσιαστικών δελεαστικών κινήτρων. Όμως, η παροχή κινήτρων για την αγορά συστημάτων ενεργειακής αποθήκευσης δεν αφορά αποκλειστικά το οικονομικό σκέλος. Στη Γερμανία για παράδειγμα, έχει αποδειχθεί πως οι ενδιαφερόμενοι αποφάσισαν να προχωρήσουν στις νέες τεχνολογικές λύσεις και λόγω της

Η ενεργειακή αποθήκευση εκτιμάται πως θα εξασφαλίζει παγκοσμίως 1.000 GW περίσσειας και κατά παραγγελία τροφοδότησης

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

41

επιθυμίας τους να υιοθετήσουν οικολογικά ευαίσθητες προτάσεις, να ανεξαρτητοποιηθούν από τους κοινωφελείς οργανισμούς, να ενισχύσουν την αντοχή και την προσαρμοστικότητα των ενεργειακών συστημάτων τους, καθώς και να εξοικειωθούν με τις τεχνικές παραμέτρους των νέων καινοτόμων τεχνολογιών. Τέλος, μεγάλο ρόλο στο θέμα έχει διαδραματίσει η εθνική νομοθεσία, η οποία φυσικά παρουσιάζει τεράστιες αποκλίσεις από κράτος σε κράτος. Αρκετές χώρες επανεξετάζουν τη στρατηγική τους με στόχο να μειώσουν τις εισαγωγές ενέργειας και να γίνουν λιγότερο εξαρτημένες από άλλες χώρες στο μέλλον, και ενισχύουν την αξιοπιστία των συστημάτων τους πλησιάζοντας τους στόχους που έχουν θέσει για την προστασία του περιβάλλοντος και τη μείωση των εκπομπών τους.

Τρέχουσες εξελίξεις Κατά το παρελθόν, οι κύριες επιλογές αποθήκευσης ενέργειας σε κλίμακα δικτύου προέκυπτε με δύο τρόπους: • Μέσω της αντλησιοταμίευσης, δηλαδή της αποθήκευσης υδροηλεκτρικής ενέργειας, κατά την οποία μία αντλία ανέβαζε το νερό σε έναν ταμιευτήρα υψηλού υψομέτρου εκτός των ωρών αιχμής -δηλαδή, όταν η ηλεκτρική ενέργεια είναι φθηνότερη- και το απελευθέρωνε προς τα κάτω σε έναν δεύτερο ταμιευτήρα τις ώρες αιχμής. Δηλαδή, όταν η ηλεκτρική ενέργεια κοστίζει περισσότερο.

• Μέσω της αποθήκευσης συμπιεσμένου αέρα, με την οποία επιτυγχάνονταν παρόμοιες μετατοπίσεις φορτίων, με τη συμπίεση αέρα μέσα σε αεραγωγούς και την ακόλουθη απελευθέρωσή του για την ενεργοποίηση ανεμογεννητριών. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι ανάγκες αποθήκευσης έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα και τη λύση μπορούν να προσφέρουν μόνο τα πιο προηγμένα τεχνολογικά μέσα. Το τελευταίο διάστημα, η ραγδαία εξέλιξη των αποθηκευτικών τεχνολογιών με χρήση συσσωρευτών έχει διευκολυνθεί από το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα υβριδικά και τα πλήρως ηλεκτροκίνητα οχήματα, στα οποία δοκιμάζονται και χρησιμοποιούνται προ πολλού συστοιχίες συσσωρευτών μέσω συγκεκριμένων σταθερών εφαρμογών. Σήμερα, τα συστήματα αποθήκευσης παρέχουν μια μεγάλη γκάμα τεχνολογικών προτάσεων, για την κάλυψη όλων των ενεργειακών αναγκών και τη δημιουργία υποδομών με αυξημένες αντοχές και προσαρμοστικότητα. Για να γίνουν αντιληπτές οι προσφερόμενες προσεγγίσεις, ας τις δούμε χωρισμένες σε 5 βασικές κατηγορίες: • Συσσωρευτές (Μπαταρίες) – μια σειρά λύσεων ηλεκτροχημικής αποθήκευσης, που περιλαμβάνουν εξελιγμένους χημικούς συσσωρευτές, μπαταρίες ροής και πυκνωτές.

• Θερμική διαδικασία – δέσμευση της θερμότητας και του κρύου για τη δημιουργία ενέργειας, η οποία μπορεί να διανέμεται κατά παραγγελία ή να καλύπτει μη διαγνωσμένες ενεργειακές ανάγκες.

• Μηχανική αποθήκευση – ποικίλες τεχνολογίες που αξιοποιούν την κινητική ή βαρυτική ενέργεια.

• Επεξεργασία με υδρογόνο – το πλεόνασμα της ηλεκτρικής ενέργειας μετατρέπεται σε υδρογόνο μέσω ηλεκτρόλυσης και, στη συνέχεια, αποθηκεύεται.

42

•

Αντλησιοταμίευση υδροηλεκτρικής ενέργειας – δημιουργία μεγάλης κλίμακας δεξαμενών ενέργειας με αξιοποίηση του νερού.

Το βραχυπρόθεσμο μέλλον σε παγκόσμια κλίμακα Όπως προαναφέρθηκε, είναι σημαντικότατο οι εμπλεκόμενοι στην αγορά της ενεργειακής αποθήκευσης να έχουν εκτενή πρόσβαση στα αναλυτικά δεδομένα. Εξαιτίας της πολυπλοκότητας που συνοδεύει τις αποθηκευτικές διαδικασίες, η περαιτέρω ανάπτυξη είναι πιθανότερο να ακολουθήσει ένα πρότυπο πωλήσεων ώθησης παρά έλξης, ευνοώντας τις επιχειρηματικές εταιρείες που βρίσκουν δημιουργικούς τρόπους πρόσβασης και χρήσης των εν λόγω δεδομένων. Επίσης, πρέπει να τονιστεί πόσο σημαντικό είναι οι πάροχοι των αποθηκευτικών υπηρεσιών να είναι ανοιχτοί σε διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά στο σχεδιασμό των συστημάτων τους, αποφασίζοντας εγκαίρως αν θα έχουν μεγαλύτερα οφέλη στο μέλλον μέσω της χρήσης ιόντων λιθίου, μολύβδου-οξέως, στοιχείων ροής ή κάποιας άλλης τεχνολογίας. Η χάραξη ενός στρατηγικού πλάνου, που θα συνδυάζει πολλές διαφορετικές τεχνολογίες θα μπορούσε να επιφέρει επιπρόσθετες δαπάνες, αλλά παράλληλα είναι ικανή να προστατεύσει τις εταιρείες από τις ξαφνικές αυξήσεις των τιμών. Πέραν αυτού, σημαντικότατη αναμένεται να αποδειχθεί η ανάπτυξη σχετικών αλγορίθμων που θα βρίσκουν και θα εξάγουν τη μέγιστη αξία ανά περίπτωση εντός πελατολογίου. Βέβαια, εκτός από το τεχνικό μέρος αυτού του στόχου, για να συμβεί κάτι τέτοιο προαπαιτούνται ισχυρές σχέσεις με το πελατολόγιο για την εύρεση των αμοιβαία οικονομικότερων δυνατών λύσεων.

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά της αποθήκευσης ενέργειας Η Α ΠΟΘΗΚ Ε Υ ΣΗ ΕΝΕΡΓ ΕΙ Α Σ Α Π Α Ι Τ ΕΙ Σ Υ Γ Κ ΕΚ ΡΙΜΕΝ Α Λ ΕΙ ΤΟΥ ΡΓ ΙΚ Α Σ Υ Σ Τ ΗΜ ΑΤΑ , ΕΝΩ ΤΑ ΟΦΕ Λ Η ΕΙΝ Α Ι ΠΟΛΥ ΕΠΙΠΕ Δ Α Γ Ι Α Τ ΙΣ ΒΙΟΜΗ Χ Α ΝΙΕ Σ ΠΟΥ ΘΑ Τ ΙΣ Υ ΙΟΘΕ Τ ΗΣΟΥ Ν. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΚ ΑΡΑΚΗΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΗΧ ΑΝΙΚΟΣ, MSC, MA, MBA

Η

κλιματική αλλαγή και οι διεθνείς συμφωνίες για την αντιμετώπισή της απαιτούν ολοένα και μεγαλύτερη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν είναι διαθέσιμες κάθε στιγμή και ενέχουν μια στοχαστικότητα στην παραγωγή τους. Αυτό καθιστά αναγκαία τη χρησιμοποίηση μονάδων αποθήκευσης ενέργειας με σκοπό η περίσσεια ποσότητα πράσινης ενέργειας να μπορεί να χρησιμοποιηθεί την πιο κατάλληλη τεχνικά και οικονομικά στιγμή. Με τον όρο «αποθήκευση ενέργειας» αναφερόμαστε στην αποθήκευση κάποιας μορφής ενέργειας, η οποία είναι εφικτό να αξιοποιηθεί σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα, ούτως ώστε να εκτελέσει ορισμένες χρήσιμες λειτουργίες.

Το σύστημα αποθήκευσης Προκειμένου ένα σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας να συνδεθεί με το δίκτυο απαιτείται ένα σύστημα μετατροπής ισχύος (Power Conditioning System – PCS), το οποίο τοποθετείται ενδιάμεσα της μονάδας αποθήκευσης (Storage Unit) και του δικτύου. Το PCS είναι ένα ηλεκτρονικό σύστημα ισχύος που μετατρέπει το ηλεκτρικό ρεύμα από εναλλασσόμενο σε συνεχές και αντίστροφα. Η παραπάνω διαδικασία είναι απαραίτητη καθώς οι μπαταρίες φορτίζονται με συνεχές ρεύμα ενώ το δίκτυο λειτουργεί με εναλλασσόμενο ρεύμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ως σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι μόνο οι συσσωρευτές (μπαταρίες), αλλά και οι μονάδες αντλησιοταμίευσης που χρησιμοποιούν το νερό και το αποθηκεύουν ως δυναμική ενέργεια σε ένα συγκεκριμένο ύψος, το οποίο ρέοντας προς τα κάτω μετατρέπεται σε κινητική ενέργεια και τέλος μέσω της υδροηλεκτρικής γεννήτριας σε ηλεκτρική ενέργεια. Η αποθηκευτική ικανότητα ενός συστήματος αποθήκευσης ενέργειας καθώς και ο χώρος που απαιτείται για την εγκατάστασή του είναι αλληλένδετα στοιχεία. Αντί λοιπόν να δεσμεύονται μεγάλοι χώροι για την εγκατάσταση μεγάλων συστημάτων αποθήκευσης, η λύση είναι η χρήση μικρότερων μονάδων αποθήκευσης σε διαφορετικά σημεία του συστήματος διανομής. Η έννοια αυτή είναι γνωστή ως κατανεμημένη αποθήκευση ενέργειας (Distributed Energy Storage – DES). Oι

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

τεχνολογίες DES περιλαμβάνουν μπαταρίες, σφονδύλους (flywheels), υπερπυκνωτές (supercapacitors) και υπεραγώγιμα πηνία (Superconducting Magnetic Energy Storage – SMES). Από τα παραπάνω, οι τεχνολογίες που είναι περισσότερο διαδεδομένες είναι οι μπαταρίες και οι σφόνδυλοι. Αντίθετα με τις DES, οι τεχνολογίες αντλησιοταμίευσης και συμπίεσης αέρα (Compressed air system storage) είναι ογκώδης και απαιτούν μεγάλους χώρους για να εγκατασταθούν.

Τα οφέλη της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας 1. Υποστήριξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ): Η αποθήκευση μπορεί να μειώσει τις διακυμάνσεις στην παραγόμενη αιολική και ηλιακή ενέργεια. Επίσης, επιτρέπει την πώληση της καθαρής ενέργειας σε περιόδους όπου η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας έχει την υψηλότερη τιμή, γεγονός που βοηθά στην βελτίωση της οικονομικής απόδοσης των έργων ΑΠΕ.

2. Αξιοπιστία και ποιότητα ισχύος: Η αποθήκευση αποτελεί δικλίδα ασφαλείας σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, ώστε τα φορτία να συνεχίσουν να τροφοδοτούνται.

3. Έλεγχος αέργου ισχύος, διόρθωση συντελεστή ισχύος και ανύψωση τάσης: Τα ηλεκτρονικά ισχύος των μονάδων αποθήκευσης παρέχουν τη δυνατότητα να μεταβάλλουν γρήγορα την ενεργό και άεργο ισχύ.

4. Ισοστάθμιση φορτίου: Η φόρτιση των μπαταριών γίνεται σε περιόδους όπου η ηλεκτρική ενέργεια έχει χαμηλό κόστος, δηλαδή όταν το συνολικό φορτίο είναι χαμηλό. Αντίστοιχα, η εκφόρτισή τους γίνεται όταν η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι υψηλή, δηλαδή στην ζώνη αιχμής του φορτίου. Αυτό έχει ως συνέπεια την βελτίωση του συντελεστή ισχύος, την αναβολή της επέκτασης των μονάδων παραγωγής και την μειωμένη ανταλλαγή ενέργειας με τους σταθμούς οι οποίοι καλύπτουν τα φορτία αιχμής.

5. Εφεδρεία συστήματος: Χάρη στην ικανότητα των μπαταριών να αυξομειώνουν ταχύτατα την εγχεόμενη στο δίκτυο ισχύ μέσω των ηλεκτρονικών ισχύος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως εφεδρεία του συστήματος,

μειώνοντας έτσι την ανάγκη για χρήση των ασύμφορων εφεδρικών σταθμών παραγωγής.

6. Αναβολή αναβάθμισης ηλεκτρικών γραμμών: Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας έχει την τάση να αυξάνεται όσο η τεχνολογία προχωρά, γεγονός που απαιτεί και την τακτική αναβάθμιση των ηλεκτρικών γραμμών. Η τοποθέτηση μονάδων αποθήκευσης κοντά στα φορτία και η χρήση τους σε περιόδους υψηλής ζήτησης συμβάλλει στην μείωση της ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται να μεταφερθεί μέσω των ηλεκτρικών γραμμών και συνεπώς η αναβάθμισή τους αναβάλλεται για το μέλλον.

7. Αναβολή εγκατάστασης νέων μονάδων παραγωγής: Οι κατάλληλα τοποθετημένες μονάδες αποθήκευσης ικανοποιούν τοπικά τα φορτία αιχμής και συνεπώς η συνολική ζήτηση που αντιμετωπίζει το σύστημα δεν απαιτεί την κατασκευή νέων σταθμών παραγωγής για την κάλυψή της.

8. Υποστήριξη της κατανεμημένης παραγωγής: Οι μονάδες αποθήκευσης επιτρέπουν στην κατανεμημένη παραγωγή, όπως μικροστρόβιλοι και κυψέλες καυσίμου, να λειτουργούν με σταθερή παραγωγή, μειώνοντας ταυτόχρονα τις ανάγκες σε καύσιμα και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η εκφόρτιση των DES συστημάτων τις ώρες αιχμής συμβάλλει στην μείωση της απαιτούμενης εγκατεστημένης ισχύος σε κατανεμημένη παραγωγή.

9. Ευστάθεια του συστήματος: Οι διακυμάνσεις της ισχύος και της συχνότητας μπορούν να μειωθούν μεταβάλλοντας σε μικρά χρονικά διαστήματα την ενεργό και άεργο ισχύ που αποδίδει το σύστημα αποθήκευσης στο δίκτυο, χάρις τα ηλεκτρονικά ισχύος που διαθέτουν.

10. Μειωμένη χρήση καυσίμων – Περιβαλλοντικά οφέλη: Οι μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιούνται ως εφεδρεία τις ώρες αιχμής, μειώνοντας έτσι την ανάγκη για χρήση των λιγότερο αποδοτικών μονάδων παραγωγής. Οι μονάδες αυτές χρησιμοποιούν ως καύσιμο το λιγνίτη/πετρέλαιο/φυσικό αέριο, ενώ οι μπαταρίες μπορούν να φορτίζονται από ΑΠΕ, κι έτσι προκύπτουν επιπρόσθετα οφέλη από την χρήση των μονάδων αποθήκευσης.

43

Ο στρατηγικός ρόλος της Αποθήκευσης Ενέργειας Σ ΤΟ Δ ΡΟΜΟ Γ Ι Α Τ ΗΝ ΕΓ Χ ΩΡΙ Α Α ΠΟΛ ΙΓ ΝΙ ΤΟΠΟΙΗΣΗ Κ Α Ι Τ ΗΝ Κ Λ ΙΜ ΑΤ ΙΚ Α ΟΥΔ Ε Τ ΕΡΗ ΕΕ, ΟΙ ΜΟΝ Α Δ Ε Σ Α ΠΟΘΗΚ Ε Υ ΣΗΣ ΕΝΕΡΓ ΕΙ Α Σ ΘΑ Δ Ι Α Δ ΡΑ Μ ΑΤ ΙΣΟΥ Ν ΠΡΩΤΑ Γ ΩΝΙΣ Τ ΙΚΟ ΡΟΛΟ. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΥΛΟΣ ΚΩΤΣΙΔΗΣ, ΔΙΠΛ. ΜΗΧ ΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧ ΑΝΙΚΟΣ, Μ.Β.Α, ΔΙΕΥΘΥ ΝΤΗΣ ΤΟΜΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ «ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥ ΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕ- ΣΥ ΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧ ΑΝΙΚΟΙ»

Ο

Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA), ο οποίος ιδρύθηκε το 1974, την περίοδο της παγκόσμιας πετρελαϊκής κρίσης και πραγματοποιεί αξιόπιστες μελέτες και προβλέψεις για την ενέργεια και το κλίμα παγκοσμίως, δημοσίευσε το Μάϊο μια έκθεση, που ουσιαστικά αποτελεί και τον οδικό χάρτη, για το μηδενισμό των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι το 2050. Ταυτόχρονα, πραγματοποιήθηκε και αναθεώρηση του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από το 40% –με βάση υπολογισμού το 1990– στο 55% ως το 2030. Στην παραπάνω έκθεση της IEA, επισημαίνεται ότι αν δεν συντονιστούν εκτενέστερες ενέργειες από όλους, το 2.100 θα έχουμε μια αύξηση της μέσης θερμοκρασίας περίπου κατά 2οC και αν λάβαμε ένα δίδαγμα από την πανδημία της νόσου του Covid-19, αυτό είναι ότι τα προβλήματα χωρίς σύνορα, απαιτούν και συστρατευμένες ενέργειες από όλα τα κράτη. Ενώ η παραγωγή και η χρήση ενέργειας ευθύνονται για το 79% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ, η κλιματική αλλαγή και η στρατηγική μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία εκτός από τον περιβαλλοντικό της αντίκτυπο, απειλεί και τη βιωσιμότητα του ενεργειακού κλάδου. Αυτό αποτυπώνεται στη ραγδαία αύξηση της χρηματιστηριακής τιμής των εκπομπών CO2, όπου οι τιμές άγγιξαν ήδη τα 56 ευρώ ανά τόνο.

H Ελλάδα σε ρυθμούς NET ZERO Σε εθνικό επίπεδο, οι νέοι και πιο φιλόδοξοι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιβάλλουν και αναθεώρηση του σχεδιασμού της ελληνικής κυβέρνησης, προκειμένου η χώρα να σταθεί στις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις και να αποφύγει απώλεια ευρωπαϊκών κονδυλίων. Η κυβέρνηση εκπόνησε παλαιότερα το ΕΣΕΚ με 44 δις. ευρώ παρεμβάσεων και επενδύσεων για τον τότε στόχο μείωσης του CO2 κατά 40%, ο οποίος όμως έχει αναθεωρηθεί σε 55%. Δεν

44

είναι έτσι τυχαίο ότι το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει ως έναν από τους βασικούς του Πυλώνες την Πράσινη Μετάβαση και ότι συνολικά πάνω από το 1/3 των πόρων των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, δηλαδή περισσότερα από 6 δισ. ευρώ σε δημόσια δαπάνη, θα δεσμευτούν υπέρ της πράσινης αυτής ενεργειακής μετάβασης. Η Ελλάδα ως μακροχρόνια εξαρτημένη από τον λιγνίτη, καλείται να τον αντικαταστήσει, μεταξύ άλλων, με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, σε μία πορεία δίκαιης μετάβασης. Το μερίδιο των ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας έχει ήδη ξεπεράσει το 32%, ενώ αντίθετα ο λιγνίτης κυμάνθηκε το περασμένο έτος μόλις στο 11%, έναντι μέσου ποσοστού 33% που ήταν η συμμετοχή του το 2016 στο ενεργειακό μίγμα, με το φυσικό αέριο να αποτελεί το καύσιμο γέφυρα προς την απανθρακοποίηση. Ο πρόεδρος του Ομίλου «Σαμαράς & Συνεργάτες», Δημήτρης Σαμαράς κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο 1ο Συνέδριο «GREEN DEAL GREECE» του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) με τίτλο «Απολιγνιτοποίηση & Ενεργειακή Μετάβαση» ως απαντήσεις στις ηλεκτροπαραγωγικές προκλήσεις λόγω της απολιγνιτοποίησης ανέφερε: «Την ένταξη σύγχρονων μονάδων Συνδυασμένου κύκλου – Φυσικού Αερίου, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, την αποθήκευση ενέργειας, την παραγωγή πράσινου Υδρογόνου για αποθήκευση της πλεονάζουσας παραγωγής Ανανεώσιμης Ενέργειας και τα παράκτια αιολικά». Το 2019, όταν ο πρωθυπουργός, είχε εξαγγείλει το ταχύ κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, ο κάθε τόνος διοξειδίου του άνθρακα κόστιζε περίπου 20 ευρώ. Σήμερα, μόλις δύο χρόνια μετά, κοστίζει ακόμα και 56 ευρώ. Συνολικά, λοιπόν, το κόστος παραγωγής μιας μεγαβατώρας από λιγνίτη έχει αυξηθεί δραματικά, όταν το Μάιο, μετά και την τελευταία δημοπρασία ΑΠΕ της ΡΑΕ, το κόστος μιας ηλιακής μεγαβατώρας έχει βυθιστεί ακόμη

και στα 32,97 ευρώ, καθιστώντας σήμερα την ηλιακή ενέργεια μέχρι και 65% πιο φτηνή μορφή ενέργειας από τη λιγνιτική, με τη διαφορά να μεγαλώνει στο μέλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αντιοικονομική λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων για τη ΔΕΗ, αποδεικνύεται και από την απόφαση της εταιρείας να επιταχύνει το έτσι και αλλιώς εμπροσθοβαρές πρόγραμμα απόσυρσης των λιγνιτικών της μονάδων.

ΑΠΕ & Energy Storage Οι ξεχωριστές δυνατότητες, που διαθέτει η χώρα μας για έργα ΑΠΕ, με ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά και ηλιακά δυναμικά στην Ευρώπη και τη ξηρά να γειτνιάζει με τη θάλασσα σε μεγάλη έκταση αποτελώντας μία σημαντική ευκαιρία για την υιοθέτηση της πρακτικής των παράκτιων αιολικών πάρκων, έχει προσελκύσει πληθώρα εγχώριων και ξένων επενδυτικών κεφαλαίων. Όμως οι ΑΠΕ από μόνες τους δεν αποτελούν λύση στο πρόβλημα, καθώς η μεταβλητότητα και η εποχικότητα των καιρικών συνθηκών δεν τις καθιστούν σταθερές στην παραγωγή. Ειδικότερα, η μελέτη των συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τα τελευταία χρόνια απαιτεί επιπλέον ανάλυση σε σχέση με το παρελθόν, κυρίως λόγω της μεγάλης διείσδυσης της μεταβαλλόμενης παραγωγής των ΑΠΕ. Εδώ ακριβώς έρχεται ο ρόλος των Συστημάτων Αποθήκευσης Ενέργειας, ως το απαραίτητο εκείνο εργαλείο για την περαιτέρω προώθηση των ΑΠΕ, τη διαχείριση της υπερπαραγωγής τους και της ρύθμισης ετεροχρονισμού της παραγωγής ως προς τη ζήτηση, την ευστάθεια και την αποσυμφόρηση κορεσμένων δικτύων με την ταυτόχρονη προώθηση της ιδιοκατανάλωσης. Τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας είναι ουσιαστικά ο απαραίτητος πόρος προς την ενεργειακή μετάβαση σε ένα μέλλον χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, ώστε όλες αυτές οι Επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που έχουν γίνει και πρόκειται να υλοποιηθούν, να μπορέσουν να καλύψουν τις

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

απαιτήσεις επάρκειας ισχύος των μελλοντικών πλήρως απανθρακοποιημένων συστημάτων της ΕΕ του 2050. Για το λόγο αυτό, βάσει των Στόχων του Εθνικού Σχεδίου για το Κλίμα και την Ενέργεια (ΕΣΕΚ), κλειδί για την κλιματικά ουδέτερη παραγωγή ενέργειας αποτελούν οι μονάδες αποθήκευσης. Στην κατεύθυνση αυτή, θα βοηθήσουν οπωσδήποτε και οι επενδύσεις στο εθνικό ηλεκτρικό δίκτυο, ώστε να μπορούν να ενταχθούν τόσο οι νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ όσο και τα συστήματα Αποθήκευσης Ενέργειας έτσι ώστε να διασφαλίζεται και η επάρκεια του συστήματος. Εκτιμάται ακόμη ότι τα επενδυτικά σχέδια του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ για την επόμενη πενταετία για τα δίκτυα υψηλής, μέσης και χαμηλής τάσης είναι της τάξης των 5 δισ. ευρώ.

Τεχνολογίες Αποθήκευσης Ενέργειας Πολλές τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας είναι διαθέσιμες ή βρίσκονται υπό περεταίρω ανάπτυξη, όπως η αποθήκευση ενέργειας μέσω άντλησης νερού, τα διαφορετικά είδη συσσωρευτών, η αποθήκευση υδρογόνου, η αποθήκευση συμπιεσμένου αέρα, τα συστήματα αποθήκευσης θερμότητας και τα διαφορετικά είδη αποθήκευσης αερίου. Στην ΕΕ, όσον αφορά το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, η αποθήκευση ενέργειας μέσω άντλησης νερού αποτελεί την πλέον κοινή τεχνολογία αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 95 % της εγκατεστημένης δυναμικότητας αποθήκευσης. Στη χώρα μας υπάρχουν, ήδη, δύο σταθμοί αντλησιοταμίευσης της ΔΕΗ, με τον ένα να βρίσκεται στο φράγμα της Σφηκιάς (Αλιάκμονας) και τον άλλο στο φράγμα του Θησαυρού (Νέστος). Οι επενδύσεις, που θα τρέξουν, όμως, στο μέλλον θα είναι κατά κύριο λόγο με συσσωρευτές, οι οποίοι αποθηκεύουν ηλεκτρική ενέργεια σε χημική μορφή και μετατρέπουν την ενέργεια αυτή σε ηλεκτρισμό.

Στην τελική ευθεία της ψήφισης του θεσμικού πλαισίου Λαμβάνοντας υπόψιν ότι η απαλλαγή από τον άνθρακα αποτελεί τόσο τεχνολογική όσο και πολιτική πρόκληση και με βάση το περιβάλλον που διαμορφώνεται, η ελληνική κυβέρνηση, βάζει στην τελική ευθεία τη συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την αποθήκευση

46

ενέργειας, η οποία είναι απαραίτητη προκειμένου να προχωρήσουν οι αναγκαίες επενδύσεις στον τομέα. Σύμφωνα με πρόσφατη συνέντευξη της Γενικής Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αλεξάνδρας Σδούκου «μετά από μήνες εντατικών εργασιών, η ειδική ομάδα έργου που συστάθηκε για το θέμα, υπέβαλε στο Υπουργείο τις προτάσεις της, ώστε μέχρι και τον Σεπτέμβριο να έχει ολοκληρωθεί η ψήφιση του θεσμικού και ρυθμιστικού πλαισίου» αδειοδότησης, συμμετοχής στην αγορά και στήριξης των διαφόρων τύπων σταθμών αποθήκευσης ενέργειας. Συμπληρωματικά, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας ανήγγειλε ότι το φθινόπωρο αναμένεται ενδεχομένως και Διαγωνισμός για μονάδες αποθήκευσης ενέργειας ισχύος 700 MW και προϋπολογισμού 200 εκατομμυρίων ευρώ. Επιπρόσθετα, και δεδομένου ότι ο νέος ευρωπαϊκός στόχος του 2030 μεταφράζεται σε 67% ΑΠΕ (ο προηγούμενος στόχος με το υπάρχον ΕΣΕΚ ήταν στο 61% της ηλεκτροπαραγωγής), θα απαιτηθούν τουλάχιστον 1,2-1,6 GW σε αποθήκευση. Παρόλες τις αρχικές εκτιμήσεις απαίτησης επενδύσεων σε σταθμούς αποθήκευσης κάτω από 2GW και πριν την ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου, εικόνες από το μέλλον βλέπουμε ήδη στην αγορά ενέργειας, όπου ο ένας μετά τον άλλο, οι μεγάλοι κυρίως ενεργειακοί όμιλοι και παίκτες της αγοράς, παίρνουν θέσεις στη νέα εποχή, υποβάλλοντας πλήθος σχετικών αιτήσεων στη ΡΑΕ και ανακοινώνοντας τα σχέδια τους για συστήματα αποθήκευσης. Από το προηγούμενο κιόλας έτος, εκμεταλλευόμενοι έναν παρωχημένο κανονισμό του 2000 {Κανονισμός Αδειών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, ΦΕΚ 1498Β/08.12.2000)} και την απόφαση της ΡΑΕ να χορηγεί άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στους σταθμούς αποθήκευσης στη βάση του πλαισίου για τις θερμικές μονάδες και ελλείψει πλαισίου για την αποθήκευση, έχουν ήδη καταθέσει πληθώρα έργων αλλά και εκδώσει ήδη και τη σχετική Άδεια Παραγωγής σε πολλές περιπτώσεις. Μπαίνοντας κανείς στο γεωπληροφοριακό χάρτη της ΡΑΕ και αντλώντας τα αντίστοιχα επίσημα στοιχεία, διαπιστώνει ότι μέχρι 10/07/2021 που γράφεται το παρόν, έχουν ήδη κατατεθεί 127

‘Έργα Αποθήκευσης, εκ των οποίων το μικρότερο έργο είναι ισχύος 1,8MW και το μεγαλύτερο 300MW. Η αθροιστική ισχύ των κατατεθειμένων σταθμών αποθήκευσης μέχρι στιγμής είναι 8,48GW (έπεται σημαντική αύξηση) και ήδη 6πλάσια από αυτήν που έχει εκτιμήσει ως αρχικά αναγκαία το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Παλιά & νέα έργα από μηδενική βάση ή όχι; Με ιδιαίτερο, λοιπόν, ενδιαφέρον αναμένουμε την ψήφιση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου και την πρόβλεψη, που αυτό θα κάνει για όλα τα παραπάνω έργα, δεδομένου ότι ενδεχομένως να σημειώνεται και εικονικό επενδυτικό ενδιαφέρον με μνήμες από τη δευτερογενή αγορά πώλησης αδειών των πρώτων έργων ΑΠΕ. Θα φανεί επίσης πως θα ενταχθούν οι ήδη εκδοθείσες άδειες παραγωγής στο νέο πλαίσιο αδειοδότησης για την αποθήκευση ενέργειας και πως θα εξεταστεί τότε, το σύνολο των επενδυτικών σχεδίων, παλαιών και νέων. Θα είναι από μηδενική βάση σε ότι τουλάχιστον αφορά τη σειρά, με την οποία έχουν κατατεθεί και άρα θα εξετάζονται οι αιτήσεις για προσφορά όρων σύνδεσης από τους αρμόδιους διαχειριστές δικτύων (ΔΕΔΔΗΕ/ΑΔΜΗΕ) ή όχι; Στο νέο νομοσχέδιο ενδεχομένως να ληφθεί υπόψη ότι ακόμη και τα σημαντικής ισχύος συστήματα αποθήκευσης με συσσωρευτές απαιτούν ελάχιστη έκταση για την εγκατάστασή τους. Οι αδειοδοτικές διαδικασίες και οι σχετικοί περιορισμοί συνεπώς θα πρέπει να αντανακλούν αυτή την ευελιξία της τεχνολογίας, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή ένα σύστημα αποθήκευσης ισχύος 20MW χωροθετείται σε ένα άρτιο και οικοδομήσιμο αγροτεμάχιο των 4-5 στρεμμάτων, έκταση που δεν επαρκεί για την εγκατάσταση Φ/Β σταθμού για παράδειγμα 40 και πλέον φορές μικρότερης ισχύος. Κρίνεται σκόπιμο για το λόγο αυτό η ταξινόμηση σε Περιβαλλοντική Αδειοδότηση και κατηγοριοποίηση να γίνει με σημαντικά μεγαλύτερα περιθώρια από τα αντίστοιχα των ΑΠΕ. Ειδικές προβλέψεις και κίνητρα ενδεχομένως να προβλέπονται για τα ΜΔΝ, όπου εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να λειτουργήσουν οι αγορές ηλεκτρισμού και τα συστήματα αποθήκευσης θα μπορούσαν να προσφέρουν ακόμα μεγαλύτερα οφέλη. Αναμένουμε...

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

presents

Strives toward a Sustainable Energy Future Τα Energy Mastering Awards 2022 έρχονται για να αναδείξουν και να επιβραβεύσουν για άλλη μια χρονιά τις βέλτιστες πρακτικές για τη: • μείωση της ενεργειακής δαπάνης • εξοικονόμηση πόρων & λειτουργικών δαπανών (ηλεκτρική ενέργεια, καύσιμα, νερό, πρώτη ύλη)

• προστασία του περιβάλλοντος

ΣΤΌΧΌΣ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΊΩΝ ΕΊΝΑΊ ΝΑ:

TΑ ΒΡΑΒΕΊΑ ΑΠΕΥΘΥΝΌΝΤΑΊ ΣΕ:

• Προβληθούν οι νικητές, να ξεχωρίσουν στην αγορά τους και να αξιοποιηθούν οι προσπάθειές τους από άλλες επιχειρήσεις, ως φωτεινά παραδείγματα

Όλες τις Επιχειρήσεις (ιδιωτικές και δημόσιες) που διαχειρίζονται ή παράγουν ενέργεια ή προσφέρουν υπηρεσίες και τεχνολογίες και έχουν εφαρμόσει επιτυχημένες πρακτικές ή έχουν εγκαταστήσει σύγχρονη τεχνολογία για την αποτελεσματική διαχείριση της ενέργειας που καταναλώνουν(ηλεκτρική ενέργεια, καύσιμα, νερό, πρώτη ύλη) κατά την λειτουργική ή παραγωγική ή και εφοδιαστική τους διαδικασία.

• Κινητοποιήσουν επιχειρήσεις και οργανισμούς για τη διαρκή βελτίωση των ενεργειακών και περιβαλλοντικών τους επιδόσεων • Αναδείξουν και να γνωστοποιήσουν τις προσφερόμενες λύσεις & τεχνολογίες για την αποτελεσματική διαχείριση της ενέργειας, την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση του λειτουργικού τους κόστους • Λειτουργήσουν ως μέσο καταγραφής και συγκριτικής αξιολόγησης των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης • Προσάψουν την απαιτούμενη έμφαση στα θέματα της εξοικονόμησης ενέργειας που απασχολεί όλες τις επιχειρήσεις • Ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των πελατών στις διαθέσιμες υπηρεσίες και προϊόντα εξοικονόμησης ενέργειας

ΥΠΌΒΌΛΗ ΥΠΌΨΗΦΊΌΤΗΤΩΝ ΕΩΣ

Παρασκευή 22.10.2022 ΕΝΗΜΕΡΩΘΕΊΤΕ ΓΊΑ ΤΊΣ ΔΊΑΦΟΡΕΤΊΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΊΩΝ ΚΑΊ ΑΝΑΔΕΊΞΤΕ ΤΊΣ ΠΡΑΚΤΊΚΕΣ, ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΚΑΊ ΤΗΝ ΕΤΑΊΡΕΊΑ ΣΑΣ ΣΤΟ

www.energyawards.gr

Υποψηφιότητες: Μαρία Γαβριλάκη, Κιν: 6946 777 954 Ε: mgavrilaki@boussias.com Χορηγίες: Νικόλ Αρμόνι, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 155) Ε: narmoni@boussias.com

Official Publication

ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Το νέο θεσμικό

προ των πυλών

Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ «ΠΡΑΣΙΝΗΣ» ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΦΕΡΝΕΙ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. ΜΑΛΙΣΤΑ, ΕΧΕΙ ΕΠΑΝΕΛΘΕΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΑΝΑΜΕΝΕΙ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΚΑΙΡΟ Η ΑΓΟΡΑ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΣΕ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ. ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΤΑ ΣΕΪΜΑΝΙΔΗ

Η

ΣΥΖΉΤΉΣΉ γύρω από το θέμα της αποθήκευσης

ενέργειας προέκυψε για τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί, προκειμένου να λάβουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές τις άδειες. Από τη δική του πλευρά, το ΥΠΕΝ, θορυβημένο από τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό πρώτων αδειών (δηλαδή σε πολύ αρχικό στάδιο), που προσπάθησαν να εξασφαλίσουν άμεσα οι επιχειρήσεις του χώρου από τη ΡΑΕ και φοβούμενο την υπερθέρμανση της αγοράς, έσπευσε να αναστείλει την λήψη επόμενων αδειών μέχρι το τέλος του χρόνου. Την προσέγγιση μάλιστα αυτή, είχε ήδη προαναγγείλει η αρμόδια γενική γραμματέας Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου σε συνέντευξή της στο προηγούμενο τεύχος του Manufacturing. Ειδικότερα, σχολιάζοντας το γεγονός, ότι οι άδειες που έχουν ήδη δοθεί σε πρώτη φάση από τη ΡΑΕ για έργα αποθήκευσης, υπερβαίνουν κατά πολύ την εκτίμηση σχετικά με τις ανάγκες αποθήκευσης (περίπου 1500 MW νέων συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2030), η κα Σδούκου, επεσήμανε επίσης, ότι: «η υλοποίησή τους προϋποθέτει ακόμα πολύ δρόμο και δεν είναι καθόλου βέβαιο, ότι όλοι όσοι ξεκίνησαν τον ‘μαραθώνιο’, θα καταλήξουν να κόψουν και το νήμα». Από τη δική της πλευρά, η ΡΑΕ διατείνεται ότι ο περιορισμός του επενδυτικού ενδιαφέροντος αντιτίθεται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, υπενθυμίζοντας ότι όσες πρώτες άδειες και αν παρθούν, θα «κοπούν» στη συνέχεια στην ανταγωνιστική διαδικασία, δηλαδή στους διαγωνισμούς για το ποιος θα δώσει την καλύτερη τιμή, ακολουθώντας την κοινοτική γραμμή. Με την ίδια γραμμή, τάσσονται ανοικτά και οι επενδυτές του χώρου, που συνέστησαν μάλιστα

48

και μια ειδική Πρωτοβουλία προκειμένου να υποστηρίξει επενδύσεις στην αποθήκευση.

Προϋπόθεση για τους στόχους για το κλίμα και την απολιγνιτοποίηση Το θέμα αυτό θα εξελιχθεί σε ένα σημαντικό ζήτημα. Αρχικά, τα έργα και οι υποδομές αποθήκευσης ενέργειας, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία των στόχων της απολιγνιτοποίησης και των στόχων για το κλίμα. Στην Ευρώπη, πολύ δε περισσότερο στην Ελλάδα, που έχει ανάψει στο φουλ τις μηχανές της απανθρακοποίησης. Επιπρόσθετα, τα οφέλη από την ενσωμάτωση συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο είναι πολλαπλασιαστικά, καθώς βελτιστοποιείται και μεγιστοποιείται η ενσωμάτωση των μεταβλητών ανανεώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών και προωθείται αποτελεσματικά ο απαραίτητος εξηλεκτρισμός των έτερων ενεργειακών τομέων της οικονομίας. Ειδικότερα, οι τεχνολογίες αποθήκευσης με συσσωρευτές που συνεργάζονται ή/και συνδυάζονται με Α.Π.Ε., αποτελούν γρήγορη και βιώσιμη λύση για την ανθεκτικότητα και την ευελιξία του Ηλεκτρικού Συστήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας συνδέει άμεσα την ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης με την αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο το οποίο ως το 2030 αναμένεται να ξεπεράσει το 67% έναντι 34%, που προβλέπεται να είναι η φετινή επίδοση. Στη βάση του στόχου που έχει τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για διείσδυση 60% των ΑΠΕ

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

πλαίσιο στην τελική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, απαιτείται εγκατεστημένη ισχύς 1500-1750 MW, εκ των οποίων τα 500 MW ενδείκνυται να είναι ισχύς συσσωρευτών σχετικά περιορισμένης χωρητικότητας (μπαταρίες) και το υπόλοιπο αντλησιοταμίευση. Ωστόσο, σημειώνεται ότι οι επενδύσεις σε μεγάλα έργα αποθήκευσης δεν καθίστανται βιώσιμες μόνο από τη συμμετοχή των έργων στις αγορές του Target Model και χωρίς κάποιο πλαίσιο στήριξης, καθώς αποτελεί μια από τις παραμέτρους του νέου θεσμικού πλαισίου, που αφορούν στους τρόπους που θα αποζημιώνονται αυτές. Η ειδική Ομάδα Έργου για το Θεσμικό Πλαίσιο, η οποία συστάθηκε με απόφαση της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΦΕΚ Β’ 5619/21.12.2020) και εργάστηκε εντατικά για την ολοκλήρωση των σχετικών προτάσεων προς το ΥΠΕΝ, έδωσε προ ελαχίστων ημερών στη δημοσιότητα και η σχετική της έκθεση προτείνοντας, ενόψει του τελικού νόμου για την αποθήκευση (θα είναι έτοιμος τον Σεπτέμβριο) σειρά εξειδικευμένων προτάσεων. Στο κείμενο περιλαμβάνονται κεφάλαια για την αδειοδότηση, τη συμμετοχή στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, τη σύνδεση στα δίκτυα, την ενσωμάτωση σε εγκαταστάσεις κατανάλωσης, τα σχήματα στήριξης επενδύσεων, τα μη διασυνδεδεμένα νησιά και τις δράσεις των φορέων. Χρηματοδότηση για το 70% τουλάχιστον του πλήρους κόστους των σταθμών Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ανάγκες αποθηκευτικής ισχύος υπολογίζονται σε 2.000-3.000 MW για το ελληνικό διασυνδεδεμένο σύστημα προκειμένου να υποστηριχθεί ο στόχος της διείσδυσης των ΑΠΕ σε ποσοστό 60%. Κατ’ επέκταση, οι νέες μονάδες πρέπει να είναι της τάξης των

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

1.500-2.000 μεγαβάτ, εκ των οποίων τα 1.400 θα πρέπει να είναι μακράς διαρκείας (6 ωρών). Ταυτόχρονα, εκτιμάται ότι απαιτείται χρηματοδότηση σε ποσοστό άνω του 70% του πλήρους κόστους των σταθμών.

Διαχείριση της συστηματικής υπερπαραγωγής ΑΠΕ Η Ομάδα έργου-ΟΔΕ Αποθήκευσης, δούλεψε επί έξι μήνες εντατικά με βάση τις εξής παραδοχές: 1. Η αποθήκευση μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά καταστάσεις συστηματικής υπερπαραγωγής ΑΠΕ και ετεροχρονισμού της ως προς τη ζήτηση, που είναι το βασικό χαρακτηριστικό των ΑΠΕ.

2. Η μη κατανεμόμενη παραγωγή ΑΠΕ πρέπει να καλύψει τις απαιτήσεις επάρκειας ισχύος των αυριανών πλήρως απανθρακοποιημένων συστημάτων.

3. Η αποθήκευση, έχει ευεργετική επίδραση στις αγορές, περιορίζοντας τις διακυμάνσεις των τιμών στην ημερήσια αγορά ενέργειας και αποτρέποντας ακραίες τιμές στην αγορά εξισορρόπησης.

4. Με τη στοχευμένη χωροθέτησή της, μπορεί να δώσει απαντήσεις στο χρόνιο και συνεχώς επιδεινούμενο πρόβλημα του κορεσμού των δικτύων.

5. Μπορεί επίσης, εφόσον ενσωματωθεί στις εγκαταστάσεις παραγωγών και καταναλωτών να αποφέρει σημαντικά οφέλη και σε αυτούς.

Η Επιτροπή και οι stakeholders Στο πλαίσιο προετοιμασίας των προτάσεων, η Επιτροπή, μελέτησε ακόμα και ενσωμάτωσε, επισημάνσεις των

49

άμεσα ενδιαφερόμενων φορέων που κατατέθηκαν στη δημόσια διαβούλευση. Ανάμεσα σε αυτούς, η ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνικη Επιστημονική Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας), ο ΣΕΦ (Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών), ο ΣΠΕΦ (Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά), ο ΕΣΗΑΠΕ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας), ο ΕΣΠΕΝ (Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας, ο ΕΣΑΗ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας), η ΕΒΙΚΕΝ (Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας) κα. Οι stakeholders, κατέθεσαν τις προτάσεις τους για σειρά θεμάτων που ελήφθησαν υπόψη από την Επιτροπή, όπως του κανόνες συμμετοχής των αποθηκευτικών σταθμών στις αγορές ηλεκτρισμού, τα εργαλεία δραστηριοποίησης, τους περιορισμούς, τις υποχρεώσεις για την αποτελεσματική συμμετοχή των αποθηκευτικών σταθμών σε όλες τις αγορές του Target Model, τη σωρευτική εκπροσώπηση των σταθμών, τις αποθηκευτικές μονάδες σε εγκαταστάσεις καταναλωτών, το πλαίσιο αδειοδότησης και σύνδεσης των αποθηκευτικών σταθμών στο δίκτυο/σύστημα, τις εναλλακτικές πηγές εσόδων και σχήματα ενίσχυσης των εγκαταστάσεων αποθήκευσης κα.

Οι διαφορετικές απόψεις εντός Επιτροπής Όλα τα παραπάνω έχουν ληφθεί υπόψη και «ταξινομηθεί» στις προτάσεις της ΟΔΕ Αποθήκευσης. Σύμφωνα πάντως με έγκυρες πληροφορίες, τα ίδια τα μέλη της ΟΔΕ διατύπωσαν συχνά διαφορετικές απόψεις για επιμέρους θέματα με κυρίαρχο το προαναφερθέν θέμα της διαδικασίας της αδειοδότησης και κατά πόσο είναι εφικτό από πλευράς ευρωπαϊκής νομοθεσίας να περιορίζεται η εκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος. Όλοι όμως, συμφώνησαν στην ανάγκη επιλογής έργων και παροχής ενισχύσεων με βάση τις πραγματικές ανάγκες, στην αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας, στην ανάγκη αποσυμφόρησης των δικτύων, στην ανάπτυξη των αποκεντρωμένων μονάδων αποθήκευσης, με τροποποίηση του πλαισίου ενεργειακού συμψηφισμού και στην επανεκκίνηση των επενδύσεων σε υβριδικούς σταθμούς στα νησιά. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση έχει εντάξει τις επενδύσεις για τη δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας στο Ταμείο Ανάκαμψης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται να ενισχυθούν

50

έργα αποθήκευσης ενέργειας, είτε με μπαταρίες είτε με αντλησιοταμίευση, με χρηματοδότηση ύψους 450 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, το επενδυτικό ενδιαφέρον έχει κορυφωθεί: Χαρακτηριστικό είναι το υπάρχον ενδιαφέρον για σταθμούς αποθήκευσης που θα συνδέονται με έργα ΑΠΕ: Οι αιτήσεις, ξεπερνούν σε ισχύ τα 7,5 GW, ενώ τα έργα αποθήκευσης ενέργειας σε μπαταρίες φτάνουν τα 1,9 GW. Τέλος, σε πολύ ώριμο στάδιο βρίσκονται σημαντικά έργα αποθήκευσης μέσω αντλησιοταμίευσης (αποθήκευση ενέργειας σε ταμιευτήρες υδροηλεκτρικών έργων).

Αποφυγή δημιουργίας έργων δύο ταχυτήτων Το ΥΠΕΝ, βλέποντας ότι οι άδειες που έχουν ήδη δοθεί σε πρώτη φάση από τη ΡΑΕ για έργα αποθήκευσης, υπερβαίνουν κατά πολύ αυτήν τη δυναμικότητα ανέστειλε πρόσφατα σε νομοσχέδιό του έως την 31/12/2021 την υποβολή αιτήσεων, τη χορήγηση αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, την περιβαλλοντική αδειοδότηση και τη χορήγηση προσφορών σύνδεσης μόνον για τα έργα αποθήκευσης που συνδυάζονται με μονάδες ΑΠΕ. Αυτό δηλαδή δεν ισχύει για τους αμιγώς αποθηκευτικούς σταθμούς. Η Ελληνική Πρωτοβουλία Συστημάτων Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, ως επίσημος φορέας εκπροσώπησης αρκετών επενδυτών, επεσήμανε δια του επιστημονικού της υπευθύνου Μανώλη Καραπιδάκη ότι ουσιαστικά με την συγκεκριμένη διάταξη, δημιουργείται μεγάλη καθυστέρηση στην αγορά ενέργειας το ΥΠΕΝ με εγκεκριμένα έργα να σταματούν την πορεία υλοποίησης τους, μεταφέροντας επιπλέον και λανθασμένα μηνύματα στην Ε.Ε. σχετικά με το τρόπο αντιμετώπισης των διαφόρων τεχνολογιών αποθήκευσης από τη χώρα μας. Γενικότερα, η Πρωτοβουλία στηρίζει και προωθεί όλες τις τεχνολογίες αποθήκευσης και ως εκ τούτου ζητά από την Πολιτεία να αποφύγει τη δημιουργία έργων αποθήκευσης διαφορετικών ταχυτήτων. Ειδικά δε για τις τεχνολογίες αποθήκευσης με συσσωρευτές που συνεργάζονται ή/και συνδυάζονται με Α.Π.Ε., θεωρεί ότι αποτελούν γρήγορη και βιώσιμη λύση για την ανθεκτικότητα και την ευελιξία του Ηλεκτρικού Συστήματος.

Οι εταιρείες που επενδύουν στην Ελλάδα Η Ελληνική Πρωτοβουλία Συστημάτων Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ε.Π.Σ.Α.Η.Ε.) ιδρύθηκε από το

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

σύσ τημα αποθήκευσης Ινστιτούτο Ενέργειας, ΠεByers Brae της Gresham ριβάλλοντος & Κλιματικής ΆΝΤΆ ΣΕΪΜΆΝΙΔΗ House, το οποίο βρίσκεται Αλλαγής του Ελληνικού Οικονομική Συντάκτρια, στη Σκωτία. Μεσογειακού ΠανεπιστήΔημοσιογράφος μιου σε συνεργασία με κορυφαίες ελληνικές και Επενδύσεις στη Δυτική ξένες επιχειρήσεις στον Μακεδονία ενεργειακό κλάδο όπως η και Μεγαλόπολη EDF, η Enel Green Power, Άδειες παραγωγής ενέργειας για τους δυο σταθμούς η MYTILINEOS, η Siemens αποθήκευσης έχει λάβει Gamesa και η Vestas. Βέκαι η Eunice Energy Group βαια, οι συγκεκριμένες εταισε Δυτική Μακεδονία και ρείες δεν είναι οι μόνες που στην ευρύτερη περιοχή της ανησυχούν για την εξέλιξη Μεγαλόπολης, δυναμικότων αδειών που έχουν λάβει, τητας 250 MW με ενέργεια αλλά και άλλες εταιρείες αποθήκευσης 1000 MWh η όπως: Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες καθεμία, σε μια επένδυση με οκτώ ληφθείσες άδειες συνολικού ύψους 600 εκατ. παραγωγής από τη ΡΑΕ για ευρώ. Η Eunice προγραμσταθμούς αποθήκευσης ματίζει να ξεκινήσει την (με συστοιχίες μπαταριών) κατασκευή τους εντός του σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη συνολικής έτους ώστε να αρχίσουν να λειτουργούν το 2022, υπό ισχύος 950 MW. Τα 8 έργα την αίρεση της ωρίμανσης αποθήκευσης ενέργειας όλων των αδειοδοτικών διαθα παρέχουν χωρητικότητα δικασιών και προφανώς και αποθήκευσης ενέργειας 3 της ολοκλήρωσης του κανονιστικού πλαισίου. Ειδικά το GWh. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επένδυση στην αποθήκευση ενέργειας στην Ελλάδα, ύψους 600 εκατ. ευρώ, έργο της εταιρείας στην Πτολεμαΐδα έχει ήδη συμπεριληφθεί στα 16 εμβληματικά έργα της απολιγνιτοποίησης πολλαπλάσια από όλες όσες έχουν ήδη κατατεθεί για και θα συντελέσει θετικά στη δραστική αύξηση της διείσαδειοδότηση στη ΡΑΕ. δυσης των ΑΠΕ στη χώρα μας ενώ παράλληλα αποτελεί Άδειες παραγωγής εξασφάλισε πρόσφατα η ΤΕΡΝΑ Ενερεπένδυση περίπου 300 εκατ. ευρώ. γειακή, για 4 έργα συνολικής ισχύος 375 MW (4 μονάδες Η Sunlight (όμιλος Olympia-Πάνος Γερμανός), επίσης, σε Κοζάνη, Αρκαδία, Θεσσαλονίκη και Θήβα). Ειδικότερα συνεργάζεται με τον ΑΔΜΗΕ για την πιλοτική μονάδα τα έργα αφορούν σε 150 MW για την Τρίπολη, 100 MW μπαταριών, ισχύος 20 MW και χωρητικότητας 20 MWh στον για τη Ν. Σάντα στις Σάπες Ροδόπης, 100 MW για το Επιυποσταθμό της Θήβας. Ειδικότερα, υπέγραψαν, συμφωνία χειρηματικό Πάρκο Θεσσαλονίκης (ΕΠΑΘΕ) και 25 MW συνεργασίας για την εγκατάσταση πιλοτικού σταθμού για τη Θήβα. Επένδυση στην αποθήκευσης ενέργειας αποθήκευσης στον Υποσταθμό του ΑΔΜΗΕ στη Θήβα. μεγάλης κλίμακας προχωρά επίσης η εταιρεία, με τα δυο Με συνολική ισχύ της τάξης των 20 MW και αποθηκευτική έργα αντλησιοταμίευσης που προωθεί στην Αμφιλοχία και στο Αμάρι της Κρήτη, που όμως δεν θίγονται από τη χωρητικότητα της τάξης των 20 MWh, η νέα εγκατάσταση έχει σκοπό την αναβάθμιση της ικανότητας του Συστήσυγκεκριμένη διάταξη. Η εταιρεία «Εφαρμογές Πυριτίου» ματος Μεταφοράς σε τοπικό επίπεδο και την αύξηση της του Ομίλου Κοπελούζου απέκτησε από τη ΡΑΕ δυο άδειες χωρητικότητάς του για την ένταξη νέων σταθμών ΑΠΕ παραγωγής ενέργειας από Σταθμούς Αποθήκευσης Ηλεχωρίς να απαιτείται η κατασκευή νέας γραμμής μεταφοκτρικής Ενέργειας (στη ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης και στη ράς 150 kV. Ως τοποθεσία εγκατάστασης της πιλοτικής ΒΙΠΕ Πάτρας αντίστοιχα) μέσω συσσωρευτών ιόντων μονάδας επιλέχθηκε ο Υποσταθμός Υψηλής Τάσης της λιθίου, αποθηκευτικής ισχύος συσσωρευτών 150MW Θήβας δεδομένου ότι η περιφερειακή ενότητα της Βοιεκάστη και συνολικής χωρητικότητας 450MWh. Επίσης, ωτίας χαρακτηρίζεται από μεγάλη εγκατεστημένη ισχύ, πρόσφατα έλαβε άδεια για έργο ισχύος 300 MW, το οποίο τόσο θερμικών μονάδων όσο και μονάδων ΑΠΕ. θα αναπτυχθεί στον Ελλήσποντο Κοζάνης. Εν κατακλείδι, το θέμα, παρότι μακρινό για την καθημεριΑλλά και ο όμιλος Mytilineos σε συμφωνία με την Egnatia νότητα του μέσου πολίτη θα βρίσκεται συνέχεια στο προGroup που ανακοίνωσε στα μέσα Φεβρουαρίου (με επίσκήνιο, καθώς οι επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας κεντρο την απόκτηση 20 φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος είναι κομβικές για τον στόχο της απανθρακοποίησης του 1,48 GW), περιλαμβάνει και 25 υπό ανάπτυξη έργα αποηλεκτρικού συστήματος και την περαιτέρω διείσδυση των θήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το θέμα παρουσιάζει ιδι(μπαταριών). Πιο συγκεκριμένα, η Mytilineos, μάλιστα, έχει ολοκληρώσει μέσω του τομέα ΑΠΕ και Αποθήκευαίτερο ενδιαφέρον, ενώ οι εξελίξεις στο θεσμικό πλαίσιο αναμένεται να δώσουν απαντήσεις για την περαιτέρω σης Ενέργειας (RSD) πολυάριθμα έργα αποθήκευσης επένδυση στον κλάδο. • ενέργειας στο εξωτερικό, με πιο πρόσφατο να είναι το

«Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ανάγκες αποθηκευτικής ισχύος υπολογίζονται σε 2.000-3.000 MW για το ελληνικό διασυνδεδεμένο σύστημα προκειμένου να υποστηριχθεί ο στόχος της διείσδυσης των ΑΠΕ σε ποσοστό 60%»

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

51

Mining Awards 2021

Αναγνωρίζοντας την καινοτομία των μεταλλευτικών και εξορυκτικών εταιρειών ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ «ΠΡΑΣΙΝΗΣ» ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ, ΒΡΑΒΕΥΤΗΚΑΝ ΣΤΑ MINING AWARDS 2021, ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΜΕΓΑΛΟ ΝΙΚΗΤH ΤHN IMERYS GREECE. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΝΝΑ Χ ΑΤΖΗ

Ο

Ι ΜΕΤΑ Λ ΛΕΥ ΤΙΚΕΣ, εξορυκτικές και επιχειρήσεις

μαρμάρου που έχουν επενδύσει σε ένα βιώσιμο και «πράσινο» αύριο με δραστηριότητες ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας και επιμόρφωσης των εργαζομένων τους, βραβεύτηκαν στα Mining Awards 2021. Οι νικητές είχαν την ευκαιρία να παραλάβουν τα βραβεία τους και να φωτογραφηθούν την Πέμπτη 1η Ιουλίου 2021, στο House 124 στο Χαλάνδρι. Ο κλάδος των μελετητικών και συμβουλευτικών επιχειρήσεων αντιπροσωπεύτηκε με υποψηφιότητες και βράβευση, δίνοντας δυναμικά το παρόν στην πρώτη διοργάνωση βραβείων Mining, ενώ εξέχουσες προσωπικότητες και θεσμικοί εκπρόσωποι του χώρου παρευρέθηκαν στην εκδήλωση επικυρώνοντας τις Δρ. Πέτρος Τζεφέρης, τιμητικές διακρίσεις, που οι Πρόεδρος της επιτροπής κριτές απένειμαν σε πρόσωπα και επιχειρήσεις ως εξαιρετικά case studies. Ο Πρόεδρος της επιτροπής Δρ Πέτρος Τζεφέρης, Γενικός Διευθυντής Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου

Περιβάλλοντος και Ενέργειας δήλωσε: «Είναι πολύ σημαντικό ένας τομέας που διαχρονικά συμβάλει σταθερά και σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας και που αρκετά έχει παρεξηγηθεί στον τόπο μας, να αναδειχθεί! Δεδομένου ότι η διοργάνωση έγινε για πρώτη φορά κάτω από τις ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας, εντούτοις κατάφερε να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες και τελικά υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση από τις εταιρείες. Αυτός είναι ο στόχος μας σήμερα, να αναδείξουμε κάθε σημαντική προσπάθεια των επιχειρήσεων του κλάδου και τα Mining Awards να καθιερωθούν, αποτελώντας έναν επιτυχημένο θεσμό στο μέλλον. Σε έναν κλάδο που δοκιμάζεται σημαντικά ιδιαίτερα στα θέματα που αφορούν στην Υγεία και Ασφάλεια αλλά και στη βιώσιμη και υπεύθυνη εξόρυξη, διοργανώσεις όπως τα Mining Awards επιβραβεύουν την καινοτομία και προσδίδουν θετικό αντίκτυπο στον κλάδο. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που η συγκεκριμένη διοργάνωση πρέπει να συνεχιστεί με μεγαλύτερη θέρμη. Εκ μέρους όλων των μελών της επιτροπής αξιολόγησης, συγχαίρω τις επιχειρήσεις που διακρίθηκαν, επενδύοντας συστηματικά και καινοτομώντας». Μπορείτε να δείτε όλες τις βραβευμένες εταιρείες στο www.minigawards.gr

Υπό την Αιγίδα

Τιμητική υποστήριξη

52

Χορηγοί επικοινωνίας

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

Το Βραβείο της Χρονιάς Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ MINING AWARDS 2021, ΤHN ΟΠΟΙA ΑΠΕΣΠΑΣE H ΕΤΑΙΡΕΙA ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΒΡΑΒΕΙΑ, ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ.

Mines & Minerals Company of the Year in Greece IMERYS GREECE

Αποτελεί μεγάλη τιμή για την Imerys Ελλάδος η συγκεκριμένη διάκριση, η οποία της απονεμήθηκε για τη συνολική της προσφορά στην ελληνική εξορυκτική βιομηχανία. Στα Greek Mining Awards 2021, στον πρώτο θεσμό που τιμά την αριστεία και την καινοτομία των εταιρειών στον κλάδο, η Imerys Ελλάδος απέσπασε ακόμη τέσσερα βραβεία στις κατηγορίες: Environmental Restoration, Employers, Local Society Development και Environmental Protection. Και αυτό χαροποίησε τη μεγάλη οικογένεια της Imerys ιδιαίτερα, καθώς αντανακλά το φιλοπεριβαλλοντικό πνεύμα και την εταιρική μας κουλτούρα για τη συμπόρευση της βιώσιμης ανάπτυξης και της ευημερίας των τοπικών κοινωνιών. Η φιλοσοφία της Imerys -μία από τις 20 εταιρείες ηγέτες βιωσιμότητας στην Ελλάδα- διαμορφώνει και το έργο της, όπως μάλιστα αποτυπώνεται με τον καλύτερο τρόπο και στο παράδειγμά της Μήλου. Η εξορυκτική δραστηριότητα της εταιρείας στο νησί αποτελεί μία διεθνώς αναγνωρισμένη περίπτωση ταυτόχρονης ανάπτυξης μίας οικονομικής δραστηριότητας, καθώς και της τοπικής κοινωνίας. Με κοινό όραμα την ισόρροπη ανάπτυξη, η κοινωνία της Μήλου και η Imerys κατάφεραν να αξιοποιήσουν και να επενδύσουν στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του νησιού για τον τουρισμό και τη μεταλλευτική βιομηχανία. Αυτό οδήγησε σε μεγέθυνση του τουριστικού εισοδήματος και της συνεισφοράς του εξορυκτικού κλάδου στο τοπικό ΑΕΠ, η οποία ανέρχεται στο 35%. Αναγνωρίζουμε επομένως, πως η επιτυχία της εταιρείας μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ισχυρή σχέση που χτίζει με τους εργαζόμενους, τους τοπικούς φορείς και την ελληνική κοινωνία. Η Imerys επιδιώκει να προσφέρει λειτουργικές λύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας σε μία σειρά από τομείς από τη μεταποίηση έως τα καταναλωτικά αγαθά. Η Imerys Ελλάδος, ο μεγαλύτερος παραγωγός πρωτογενώς επεξεργασμένου περλίτη και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας μπεντονίτη παγκοσμίως, είναι μια εταιρεία αποφασισμένη να αναπτύσσεται πάντα με υπευθυνότητα, προωθώντας βιώσιμα προϊόντα και διαδικασίες. Παράλληλα, επιδιώκει να αξιοποιεί τις γνώσεις της στην ανάπτυξη εφαρμογών σε όλη τη χώρα, προς όφελος των εργαζομένων και των τοπικών κοινωνιών. Τέλος, στόχος της είναι να ξεπερνά τον εαυτό της κάθε φορά, αναδεικνύοντας τα «δυνατά» σημεία των περιοχών που αναπτύσσει τη δράση της, στηριζόμενη στις αρχές της διατήρησης της βιοποικιλότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Ιωάννης Σανούδος, Διευθυντής Λειτουργιών Μήλου

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

53

The Winners ΤΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ΠΟΥ ΚΕΡΔΙΣΑΝ ΒΡΑΒΕΙΑ

ΛΑΒΑ Μεταλλευτική & Λατομική Οδηγώντας τον κλάδο των βιομηχανικών ορυκτών: Winner Μετρώντας περισσότερα από 60 χρόνια στον κλάδο των βιομηχανικών ορυκτών, η ΛΑΒΑ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΙΚΗ, θυγατρική εταιρία του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ, δραστηριοποιείται στην εξόρυξη, επεξεργασία και εμπορία ελαφρόπετρας, γύψου, φυσικής ποζολάνης και πυριτικού. Με σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα, η ΛΑΒΑ αποτελεί μία από τις πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες εταιρείες του κλάδου. Η εταιρεία έχει υιοθετήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σε θέματα αειφόρου ανάπτυξης σε όλη την αλυσίδα των αξιών της. Εστιάζει σε τρεις στρατηγικούς πυλώνες για τη βιώσιμη ανάπτυξη: Εργαζόμενοι, κοινωνία και περιβάλλον, που δημιουργούν αξία, τόσο για τις δραστηριότητες και τους μετόχους της όσο και τους κοινωνικούς της εταίρους. Η ΛΑΒΑ επιδιώκει σταθερά να παράγει αξία για όλους τους κοινωνικούς της εταίρους και να επικοινωνεί συστηματικά μαζί τους, συνεισφέροντας στη βιωσιμότητα τόσο των τοπικών κοινωνιών όπου δραστηριοποιείται όσο και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Με όραμα να οδηγεί τις εξελίξεις και να κάνει πράξη την μετάβαση σε ένα πιο αειφόρο και «πράσινο» αύριο, υλοποιεί μακροχρόνιο επενδυτικό πρόγραμμα βασιζόμενο στους τομείς προτεραιότητάς της. Σύμφωνα με τον Λευτέρη Χριστοφοράκη, Διευθυντή στο λατομεία της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ: «Η αξία της βράβευσης είναι σημαντική καθώς δίνει τη δυνατότητα να ανταλλάξουμε καλές πρακτικές και ιδέες με τους συναδέλφους για το χτίσιμο ενός βιώσιμου μέλλοντος στον τομέα του ορυκτού πλούτου. Η διοργάνωση των βραβείων δίνει την ευκαιρία να εξελιχθούμε και να δούμε τις ανάγκες της κοινωνίας και των κοινωνικών εταίρων».

Ελληνικός Χρυσός Τεχνολογία Ξηρής Απόθεσης Μεταλλευτικών Καταλοίπων: Winner Πώς τα Μεταλλεία Κασσάνδρας έγιναν case study περιβαλλοντικής διαχείρισης: Winner Η πρωτοποριακή Τεχνολογία Ξηρής Απόθεσης απαντά σε μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης μεταλλευτικής βιομηχανίας, που αφορά στην ασφαλέστερη και με μικρότερο αποτύπωμα διαχείριση των μεταλλευτικών καταλοίπων. Αποτελεί κορυφαία βιομηχανική πρακτική, που ήδη εφαρμόζεται στο Χώρο Ξηρής Απόθεσης Κοκκινόλακκα, ενώ πρόσφατα εγκρίθηκε από το ΥΠΕΝ/ τις αρμόδιες αρχές, η τροποποίηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, ανοίγοντας τον δρόμο για την εφαρμογή της προηγμένης και διεθνώς κορυφαίας μεθόδου της ξηρής απόθεσης για την ασφαλή εναπόθεση των μεταλλευτικών καταλοίπων και στο έργο των Σκουριών, με στόχο την περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του έργου κατά 40%. Οι σύγχρονες μέθοδοι της ξηρής απόθεσης αφαιρούν το νερό, με αποτέλεσμα να προκύπτει ένα αμμώδες υλικό, το οποίο κατόπιν διαστρώνεται και συμπιέζεται. Όσον αφορά στη διάκριση της συγκεκριμένης εταιρείας, η Έρικα Ξηρουχάκη, Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας, Ελληνικός Χρυσός λέει: «Ο θεσμός των βραβείων είναι πάρα πολύ σημαντικός, καθώς αναδεικνύει τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου, καθώς και τον υπεύθυνο τρόπο που τις εφαρμόζει η εταιρεία απένταντι στους ανθρώπους, την κοινωνία και το περιβάλλον».

54

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

Η υπεύθυνη μεταλλευτική δραστηριότητα της Ελληνικός Χρυσός επιβραβεύεται ξανά TΡΙΠΛΗ ΗΤΑΝ Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΟΝ ΘΕΣΜΟ MINING AWARDS 2021 ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΘΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΦΕΤΟΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ. τρους εντός και εκτός των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων, καθιστώντας την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της ΒΑ Χαλκιδικής υπεύθυνη και βιώσιμη.

Περιβαλλοντική Αποκατάσταση

Σ

ΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, η εταιρεία επιβραβεύθηκε για την

Τεχνολογία Ξηρής Απόθεσης και τα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης και Αποκατάστασης στην ΒΑ Χαλκιδική. Είναι μια σημαντική επιβράβευση της υπεύθυνης μεταλλευτικής δραστηριότητας που εφαρμόζεται στα Μεταλλεία Κασσάνδρας, με όχημα την καινοτομία και τις βέλτιστες διεθνώς πρακτικές μεταλλευτικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Για την Ελληνικός Χρυσός, η υπεύθυνη μεταλλευτική δραστηριότητα αφορά στον σεβασμό προς το περιβάλλον και στην προστασία του οικοσυστήματος στην ΒΑ Χαλκιδική. Επίσης, η υπευθυνότητα στην περιβαλλοντική διαχείριση και η προσήλωση στην Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελούν μονόδρομο ώστε να υπάρξει η οποιαδήποτε μεταλλευτική δραστηριότητα στον 21ο αιώνα. Η πολιτική της εταιρείας για το περιβάλλον βασίζεται σε διαρκή προσπάθεια για ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και ξεδιπλώνεται μέσω μιας σειράς σημαντικών πρωτοβουλιών που υλοποιούνται σε λίγα μεταλλεία παγκοσμίως.

Δομικό στοιχείο στον σχεδιασμό των έργων της εταιρείας είναι η αρχή της παράλληλης αποκατάστασης. Από την πρώτη στιγμή, υπήρξε συστηματική μέριμνα για την αποκατάσταση και εξυγίανση της γης από το συνολικό αποτύπωμα της προγενέστερης μεταλλευτικής δραστηριότητας (περίοδος 1960-1995), προκειμένου το φυσικό τοπίο να παραδοθεί άρτιο στην τοπική κοινωνία όταν η μεταλλευτική αξιοποίηση ολοκληρωθεί. Έτσι, η Ελληνικός Χρυσός έχει διαμορφώσει ένα φυτώριο έκτασης 150.000 τ.μ. σε μία περιοχή που στο παρελθόν αποτελούσε χώρο απόθεσης μεταλλευτικών καταλοίπων, καλλιεργώντας περισσότερα από 400 είδη τοπικών φυτών, τα οποία χρησιμοποιούνται στα έργα αποκατάστασης. Στην Ολυμπιάδα, έχουν ήδη απομακρυνθεί πάνω από 3 εκατ. τόνοι μεταλλευτικών καταλοίπων από την προγενέστερη μεταλλευτική δραστηριότητα ενώ ολοκληρώνεται η πλήρης εξυγίανση έκτασης 300.000 τ.μ., με τη συνολική δαπάνη να ξεπερνά τα €100 εκατ.

Ξηρή Απόθεση Μεταλλευτικών Καταλοίπων Πρόκειται για διεθνώς κορυφαία μέθοδο για την ασφαλέστερη και περιβαλλοντικά φιλική αποθήκευση των μεταλλευτικών καταλοίπων, με σημαντική εξοικονόμηση νερού και μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα κατά 50%. Η μέθοδος επιτρέπει το ασφαλές «σφράγισμα» των καταλοίπων μετά το πέρας της μεταλλευτικής δραστηριότητας, και την φύτευση βλάστησης, επιτυγχάνοντας ολοκληρωμένη αποκατάσταση της γης και ενσωμάτωση με το φυσικό τοπίο.

ADVERTORIAL

Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης Η Ελληνικός Χρυσός σχεδίασε και εφαρμόζει ένα από τα πιο ολοκληρωμένα προγράμματα περιβαλλοντικής παρακολούθησης στην Ευρώπη, το οποίο παρακολουθεί και καταγράφει μεταξύ άλλων την ποιότητα του αέρα, του εδάφους και των υδάτων, το ακουστικό περιβάλλον και τον θόρυβο, την σεισμικότητα και το οικοσύστημα, σε περισσότερα από 400 σημεία ελέγχου, αναρτώντας τα αποτελέσματα σε προσβάσιμη από όλους ειδική πλατφόρμα στο διαδίκτυο. Το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης μετρά 365 μέρες το χρόνο, 24 ώρες την ημέρα, την επίδοση των λειτουργιών της εταιρείας σε 12 περιβαλλοντικές παραμέ-

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε. Λεωφ. Βας.Σοφίας 23Α (και Ν.Βάμβα 2) Τ.Κ. 10674 Αθήνα Τ: +30 214 6870000, F: +30 214 6870095 E: GR-info@eldoradogold.com W: www.hellas-gold.com

55

Marmyk Iliopoulos Zero Waste Line: Winner «Είναι πολύ σημαντικό για τον κλάδο να διακρίνονται εταιρείες για τις επιδόσεις τους σε θέματα περιβάλλοντος και Υγείας και Ασφάλειας, καθώς θα δώσει κίνητρα για την περαιτέρω εξέλιξη του εξορυκτικού κλάδου. Η εταιρεία μας διακρίθηκε σε τρεις τομείς γεγονός που μας χαροποιεί ιδιαίτερα καθώς όλη η ομάδα εισέπραξε την επιβράβευση για τα έργα που έχουμε πραγματοποιήσει», σημειώνει ο Πάνος Ηλιόπουλος, Γενικός Διευθυντής, Marmyk Iliopoulos. Η νέα γραμμή παραγωγής Zero Waste Line είναι το πρώτο βήμα στη μετάβαση σε μία νέα εποχή για την παραγωγή και την επεξεργασία του μαρμάρου για την εταιρεία. Σε αυτή την εποχή, η εταιρεία οραματίζεται να αξιοποιήσει τα απόβλητα από την επεξεργασία μαρμάρων, δίνοντας στον πελάτη την επιλογή να αγοράσει δύο προϊόντα, το φυσικό μάρμαρο και το ανακυκλωμένο μάρμαρο, δημιουργώντας συνθήκες μηδενικών ή ελάχιστων αποβλήτων μέσα από την επιλογή του να χρησιμοποιήσει τα μάρμαρα που προσφέρει η εταιρεία. Ο στοχος της Marmyk Iliopoulos ήταν να αξιοποιήσει τα απόβλητα της παραγωγικής διαδικασίας του Μαρμάρου, δημιουργώντας ανταγωνιστικά και καινοτόμα προϊόντα με προστιθέμενη αξία. Η λύση στη συγκεκριμένη πρόκληση ήρθε μέσα από την τροποποίηση μίας εφαρμογής - προϊόντος, που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν στον κατασκευαστικό κλάδο και είναι τα μωσαϊκά δάπεδα, τα οποία παράγονται με τσιμέντο και τεμάχια θραυστού μαρμάρου διαφόρων χρωμάτων και διαφορετικής κοκκομμετρίας.

NORDIA Τεχνικές και Τεχνολογίες εντοπισμού και αξιοποίησης υπόγειων κοιτασμάτων: Winner Διαχείριση όγκων και πλακών μαρμάρου με τεχνικά προβλήματα: Winner «Τα βραβεία είναι πάρα πολύ σημαντικά για τον κλάδο μας. Μέσα από τα βραβευθέντα έργα μας δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις καινοτομίες που χρησιμοποιήσαμε. Είναι η πρώτη διοργάνωση του κλάδου μας και το κύρος της κριτικής επιτροπής και τα βραβεία που κατακτήσαμε αποτελούν μια σημαντική επιβράβευση της δουλειάς μας και των ενεργειών της ομάδας μας», λέει η Κατερίνα Βλαχοπούλου, Marketing and Communication Director.

H NORDIA Marble είναι μία αμιγώς ελληνική εταιρεία με παρουσία στην ελληνική αγορά και διεθνώς. Η συγκεκριμένη εταιρεία έχει επιτύχει τη βέλτιστη διαχείριση του κοιτάσματος μαρμάρου στο λατομείο Βώλακα, αναπτύσσοντας και εφαρμόζοντας μία διαδικασία εντοπισμού και αξιοποίησης κοιτασμάτων. Οι μέθοδοι που έχουν ακολουθηθεί, αφορούν καταγραφή των γεωλογικών, τεκτονικών και κοιτασματολογικών χαρακτηριστικών και υπολογισμό των αποθεμάτων του λατομικού χώρου, εκτέλεση πυρηνοληπτικών γεωτρήσεων και ανάλυση αυτών, σχεδιασμό εργασιών εκμετάλλευσης κοιτασμάτων, βελτιστοποίηση του κόστους εξόρυξης και τέλος, εκτίμηση του αποτελέσματος. Το αποτέλεσμα εκτιμάται τόσο από τεχνικοοικονομικής πλευράς όσο και από περιβαλλοντικής, με στόχο τη βέλτιστη χρήση των πόρων όχι μόνο της εταιρείας, αλλά και των κοιτασμάτων και του ευρύτερου περιβάλλοντος. Μέσω του εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων, η Μονάδα βρίσκεται σε θέση να διαχειρίζεται υλικά, τα οποία στο παρελθόν η επεξεργασία τους ήταν ασύμφορη ή θεωρούνται υλικά β’ διαλογής. Η Μονάδα Επεξεργασίας Μαρμάρου της εταιρείας στη Λυκόβρυση, δύναται να εκμεταλλεύεται υλικά και να παρέχει ταυτόχρονα υπηρεσίες επεξεργασίας υλικών, τα οποία εμφανίζουν τεχνικά προβλήματα προς παραγωγή ποιοτικών πλακών μαρμάρου.

56

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

Πίνακας Νικητών MINES & MINERALS COMPANY OF THE YEAR IN GREECE Imerys Greece

ΒΡΑΒΕΙΑ

Συμμετέχουσα εταιρεία | Τίτλος Υποψηφιότητας Excellent Company Industrial minerals

Winner

ΛΑΒΑ Μεταλλευτική & Λατομική: Οδηγώντας τον κλάδο των βιομηχανικών ορυκτών Metallurgy

Winner

Ελληνικός Χρυσός: Τεχνολογία Ξηρής Απόθεσης Μεταλλευτικών Καταλοίπων: Διεθνές case study υπεύθυνης - ασφαλούς διαχείρισης μεταλλευτικών καταλοίπων με σημαντικά περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα Performance Excellence Environmental protection

Winner

Ελληνικός Χρυσός: Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης: Πώς τα Μεταλλεία Κασσάνδρας έγιναν case study περιβαλλοντικής διαχείρισης | Τα πρωτοποριακά καινοτόμα συστήματα που αλλάζουν τα δεδομένα στην προστασία του περιβάλλοντος

Highly Commended

Imerys Greece: Ενδημικά, σπάνια και απειλούμενα φυτά της Μήλου – Διάσωση του χαμένου θησαυρού στο νησί

Winner

Imerys Greece: Αμπελώνας στη Μήλο, μια καινοτόμος μετα-μεταλλευτική δραστηριότητα της IMERYS

Highly Commended

Ελληνικός Χρυσός: Παράλληλη Αποκατάσταση & Αποκατάσταση από την προγενέστερη δραστηριότητα: Το παράδειγμα πρότυπο της Ολυμπιάδας

Environmental restoration

Circular Economy Winner

Marmyk Iliopoulos: Zero Waste Line Employers

Winner

Imerys Greece: Πρωτότυπες βιωματικές εκπαιδεύσεις από την Imerys Greece στη Μήλο

Highly Commended

Marmyk Iliopoulos: Education in thw Responsibility of Facts in the Work Local society development

Highly Commended

ΛΑΒΑ Μεταλλευτική & Λατομική: Προστιθέμενη αξία για τις τοπικές κοινωνίες

Winner

Imerys Greece: Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου Research & Development Underground & Surface deposits

Winner

NORDIA: Τεχνικές και Τεχνολογίες εντοπισμού και αξιοποίησης υπόγειων κοιτασμάτων

Highly Commended

Geotest Consulting Engineers: Τεχνικές και Τεχνολογίες εντοπισμού και αξιοποίησης υπόγειων κοιτασμάτων

Winner

NORDIA: Διαχείριση όγκων και πλακών μαρμάρου με τεχνικά προβλήματα

Highly Commended

Marmyk Iliopoulos: Νέα Μέθοδος Διατρήσεων Κοπής και Εξόρυξης Μαρμάρου

Mechanical Exploitation & Processing

• ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021

57

Α ΡΙΘΜΟΙ

Η γιγάντωση του Industry 4.0 Η υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης αποτυπώνεται στην παγκόσμια αγορά. ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΝΑ ΧΑΤΖΗ

2023

H παγκόσμια αγορά Industry 4 αναμένεται να ξεπεράσει τα 300 δισ.

384%

Το ποσοστό αύξησης που προβλέπεται για το Industry 4 από το 2018 έως το 2023.

7,1 τρισ. δολάρια

79%

Ο αριθμός των βιομηχανιών που χρησιμοποιεί νέα εργασιακά μοντέλα.

77%

Ο αριθμός των βιομηχανιών που πραγματοποιούν επιτυχημένες επενδύσεις Industry 4.

$165,5 δισ.

Το κέρδος που αναμένεται να φτάσει η αγορά του Industry 4 μέχρι το 2026.

η αξία της υιοθέτηση IIoT στο ΑΕΠ των ΗΠΑ έως το 2030.

25%

είναι η αύξηση της παραγωγικότητας από τη χρήση συστημάτων IOT στη βιομηχανία.

59%

των βιομηχανιών χρησιμοποιούν ρομποτικά συστήματα στην παραγωγή.

79%

των βιομηχανιών δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν την προβλεπτική συντήρηση στα συστήματα παραγωγής τους.

1 τρισ. ευρώ

58

85%

Σημείωσε αύξηση ο κλάδος του αυτοματισμού τα τελευταία πέντε χρόνια.

αναμένεται το 2022 η αξία του IoT στην ίδια την Ευρώπη λόγω της αύξησης της υιοθέτησης του IoT και του ψηφιακού μετασχηματισμού σε διάφορους κλάδους.

6.000

2023

Ο αριθμός των Βιομηχανικών ρομπότ που εκτιμά το IFR ότι θα έχει συνολικά η Ινδία έως το 2023.

Σύμφωνα με τη CISCO, η Ινδία θα έχει περίπου 2,1 δισεκατομμύρια συσκευές συνδεδεμένες στο Διαδίκτυο.

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021 •

INDUSTRY \

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΗΜΕΡΑ \

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

\

Ήρθε το νέο, ημερήσιο επιχειρηματικό newsletter από την BOUSSIAS ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΓΙΑ:

Νέες συνεργασίες βιομηχανιών και προμηθευτών τους

Νέα λανσαρίσματα λύσεων, εργαλείων και εφαρμογών για τη βιομηχανική παραγωγή

Καίριες μετακινήσεις στελεχών σε όλο το φάσμα του οικοσυστήματος

Επιδραστικές οικονομικές αναλύσεις

Δράσεις ΕΚΕ/ESG στο βιομηχανικό χώρο

Θεσμικές εξελίξεις που επηρεάζουν άμεσα τη βιομηχανία

Έρευνες

Συνέδρια/Βραβεία

Με καθημερινά αποκλειστικά ρεπορτάζ και επίκαιρη ειδησεογραφία, το Industry καλύπτει όλο το φάσμα της βιομηχανικής παραγωγής, των συναφών επιχειρήσεων και των αντίστοιχων θεσμικών φορέων και αποτελεί το καθημερινό σημείο συνάντησης των «παικτών» της βιομηχανίας.

Υπεύθυνη Διαφήμισης: Σοφία Ανδριτσοπούλου E: sandritsopoulou@boussias.com T: 210 6617 777 (Εσωτ. 143) Υπεύθυνος συνδρομών: Αθανάσιος Μουτζίκος E: amoutzikos@boussias.com, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 263) Αρχισυντάκτης: Γιώργος Πανταζόπουλος, E: gpantazopoulos@boussias.com, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 337) Σύνταξη: Μαριλένα Καραβασίλογλου, E: mkaravasiloglou@boussias.com, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 160)

\

\