TEYXOΣ Νο.84 | ISSN 2732-7612 | ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 | ΤΙΜΗ: €9 Daryl Powell Συνέντευξη με τον Lean expert παγκοσμίου φήμης ΣΕΛ.34 Food Forward Μεγάλο αφιέρωμα για τη βιομηχανία Τροφίμων ΣΕΛ.43 ΣΕΛ.24
Greece Oδηγός στην ψηφιοποίηση και την καινοτομία στην ηλεκτρική ενέργεια
Siemens
Η οικονομία, η ποιότητα και η φροντίδα περιβάλλοντος πάνε
πακέτο...
πάνε FISIKON!
• Σημαντικά οικονομικότερο συγκριτικά με τα άλλα συμβατικά καύσιμα • Εγγυημένη ποιότητα καυσίμου • Φιλικό προς το περιβάλλον
ΙΔΑΝΙΚΉ ΛΎΣΉ ΓΙΑ ΙΔΙΏΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΔΙΑΡΚΏΣ ΑΝΑΠΤΎΣΣΌΜΕΝΌ ΔΙΚΤΎΌ
www: industry-news.gr
Διεύθυνση Σύνταξης Κατερίνα Δρόσου
Αρχισυνταξία Γιώργος Πανταζόπουλος Σύνταξη
Άννα Χατζή Μαριλένα Καραβασίλογλου, Φαίδρα Μπράττου
Συνεργαζόμενοι Συντάκτες Ελένη Αθανασάτου
Αλέξανδρα Γκίτση Πέτρος Δεμερτζής Χάρης Φλουδόπουλος
Διαφήμιση Σοφία Ανδριτσοπούλου τηλ. 2106617777 (εσωτ. 143) sandritsopoulou@boussias.com
Υποδοχή Διαφήμισης Μαγδαλένα Καπάνταη Τηλ. 2106617777 (εσωτ. 266) mkapantai@boussias.com
Γραφιστική Επιμέλεια Μαρία Πετροπούλου
Φωτογράφος Κορνήλιος Σαραντίογλου Υπεύθυνος Συνδρομών Θανάσης Μουτζίκος
Λογιστήριο Κωνσταντίνος Χασιώτης
Εκδότης Μιχάλης Κ. Μπούσιας
Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων Κατερίνα Πολυμερίδου
Group Αdvertising Director Λήδα Πλατή
Ετήσια Συνδρομή: €99
ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127, Αθήνα Τ.Κ. 115 24
Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452
Κωδικός ΕΛΤΑ: 210109
ISSN: 2732-7612
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
10 Logistics 5.0
H συνεργασία ανθρώπων και μηχανών και τα πραγματικά οφέλη που φέρνει στην εφοδιαστικής αλυσίδας.
12 Greek House Davos
Οι τομείς που στρέφεται ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος μετά τη συνάντηση στο World Economic Forum.
16 Ισχυρές επενδύσεις στην Lariplast Ποια είναι τα επόμενα σχέδια της λαρισινής βιομηχανίας.
18 Η οικονομία του Υδρογόνου Οι προοπτικές, δυνατότητες και ευκαιρίες για την Ελλάδα του πολλά υποσχόμενου καυσίμου.
20 Ορυκτές πρώτες ύλες
Ευκαιρία για την Ελλάδα αποτελεί η αυξημένη ανάγκη για κρίσιμα ορυκτά.
COVER STORY
24 Electrification & Automation
ΣΤΗΛΕΣ ΑΦΙΕΡΏΜΑΤΑ / ΣΥΝΕΝΤΕ Υ ΞΕΙΣ
Η έμπειρη και δυναμική ομάδα της Siemens A.E. που συμβάλλει στον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας μας.
22 Supply Chain
Οι επιπτώσεις της Ερυθράς Θάλασσας στην εφοδιαστική αλυσίδα υπό το πρίσμα του Δρ Βασίλη Ζεϊμπέκη, Πρόεδρο ΔΣ της EEL.
28 Αλλάζει το τοπίο για το ρεύμα της βιομηχανίας Ανακατάξεις στα μερίδια αγοράς ρεύματος, καθώς μεγάλοι βιομηχανικοί οργανισμοί προχωρούν σε συνεργασία με νέους προμηθευτές.
34 Λιτή Μεθοδολογία
Συνέντευξη με τον Dr Daryl Powell, ένας από τους πιο σημαντικούς Lean experts παγκοσμίως.
38 Digital Platforms
Οι ψηφιακές πλατφόρμες και εφαρμογές προσφέρουν ό,τι ακριβώς χρειάζονται οι βιομηχανίες για να επιτύχουν τους υψηλούς τους στόχους.
43 Food Forward
Το μεγάλο ετήσιο αφιέρωμα για την ελληνική βιομηχανία Τροφίμων. 62 Ψηφιακός μετασχηματισμός
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που βοηθούν τις ΜμΕ στο ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού τους.
#84
3
• ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 62 43 24 20
The spice of life
ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ “SPICE” ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΤΟΥ ΧΕΡΜΠΕΡΤ;
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΟΙ ΆΝΘΡΩΠΟΙ δεν συνειδητοποιούν ότι το τώρα είναι το μόνο που υπάρχει πάντα - δεν υπάρχει παρελθόν ή μέλλον παρά μόνο ως ανάμνηση ή προσδοκία στο μυαλό μας, λέει ο Έκχαρτ Τόλε. Με το δικό μου τώρα να είναι το γράψιμο αυτού του κειμένου, κυριευμένο από την προσδοκία της πρεμιέρας σε λίγες ημέρες του δεύτερου μέρους της κινηματογραφικής μεταφοράς του Dune στις ελληνικές αίθουσες. Στο επίκεντρο αυτού του εμβληματικού έπους επιστημονικής φαντασίας του Φρανκ Χέρμπερτ βρίσκεται η αινιγματική ουσία που είναι γνωστή ως μπαχαρικό (spice) - ένας πολυπόθητος πόρος με μεταμορφωτικές ιδιότητες που διαμορφώνει τη μοίρα ολόκληρων πολιτισμών. Καθώς προβληματιζόμαστε για τη διαχρονική ουσία του Dune στο σύγχρονο κόσμο, αναδύονται παραλληλισμοί μεταξύ της γοητείας του spice και της σύγχρονης αναζήτησης πόρων. Κεντρικό ρόλο στο spice παίζει η πολύπλευρη σημασία του. Πέρα από το ρόλο του ως προσοδοφόρο εμπόρευμα, το spice διαθέτει μυστικιστικές ιδιότητες που παρέχουν στους χρήστες του αυξημένη νοημοσύνη, παρατεταμένη διάρκεια ζωής, ακόμη και ικανότητα προφητείας. Αυτή η δυαδικότητα -το spice ως πηγή υλικού πλούτου και μεταφυσικής διαφώτισης- αντικατοπτρίζει την αέναη αναζήτηση της ανθρωπότητας για πόρους που υπόσχονται όχι μόνο υλική ευημερία αλλά και υπερβατική ολοκλήρωση.
Από τη συλλογή βρόχινου νερού και τις τεχνολογίες αφαλάτωσης έως τις βιώσιμες γεωργικές πρακτικές, οι προσπάθειες αυτές αντικατοπτρίζουν την ικανότητα της ανθρωπότητας για ανθεκτικότητα και
Το νερό αναδύεται ως ένας οδυνηρός παραλληλισμός με το spice. Ακριβώς όπως το spice είναι απαραίτητο για τα διαστημικά ταξίδια και το διαστρικό εμπόριο στο σύμπαν του Χέρμπερτ, το νερό είναι η ζωτική ουσία του πλανήτη μας, που συντηρεί τα οικοσυστήματα, υποστηρίζει τη γεωργία και τρέφει τις κοινότητες. Ωστόσο, όπως και το spice, το νερό δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο και η πρόσβαση σε καθαρές και αξιόπιστες πηγές του παραμένει μια πιεστική πρόκληση για εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ο παραλληλισμός αυτός εκτείνεται πέρα από την εγγενή του αξία και περιλαμβάνει ευρύτερα θέματα έλλειψης, ελέγχου και ανθεκτικότητας. Στο Dune, ο έλεγχος της παραγωγής του spice είναι συνώνυμος με την πολιτική εξουσία, με τις αντίπαλες φατρίες να ανταγωνίζονται για την κυριαρχία στον Arrakis, τον έρημο πλανήτη όπου συγκομίζεται. Παρομοίως, στο σύγχρονο κόσμο, η πρόσβαση στους υδάτινους πόρους είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, με τις διαμάχες για τους διασυνοριακούς ποταμούς, τους υδροφόρους ορίζοντες και τα δικαιώματα πρόσβασης να επιδεινώνουν τις γεωπολιτικές εντάσεις.
εφευρετικότητα
Στο σύγχρονο κόσμο, οι παραλληλισμοί μεταξύ του spice και των διαφόρων φυσικών πόρων ενδεχομένως είναι εντυπωσιακοί. Από τα ορυκτά καύσιμα έως τις σπάνιες γαίες, η εξόρυξη και η εκμετάλλευση αυτών των πόρων διαμόρφωσαν τη γεωπολιτική δυναμική, τροφοδότησαν την οικονομική ανάπτυξη και στήριξαν την τεχνολογική πρόοδο διαχρονικά. Όπως το spice στο Dune, αυτοί οι πόροι έχουν συμβάλει στην πρόοδο και στη δύναμη, αλλά η εξόρυξή τους συχνά έχει κόστος - περιβαλλοντική υποβάθμιση, κοινωνική ανισότητα και γεωπολιτικές εντάσεις.
Επιπλέον, όπως ακριβώς οι αυτόχθονες Fremen του Arrakis αξιοποιούν τις γνώσεις τους για το περιβάλλον της ερήμου για να επιβιώσουν, έτσι και οι κοινότητες σε όλο τον κόσμο καινοτομούν και προσαρμόζονται μπροστά στη λειψυδρία. Από τη συλλογή βρόχινου νερού και τις τεχνολογίες αφαλάτωσης έως τις βιώσιμες γεωργικές πρακτικές, οι προσπάθειες αυτές αντικατοπτρίζουν την ικανότητα της ανθρωπότητας για ανθεκτικότητα και εφευρετικότητα μπροστά στις αντιξοότητες. Καθώς αναλογιζόμαστε τα διδάγματα του Dune και την αλληγορική του απήχηση στο σύγχρονο κόσμο, γίνεται σαφές ότι η αναζήτηση πόρων -είτε πρόκειται για spice είτε για νερό- είναι τελικά μια αντανάκλαση των αξιών και της διαχείρισης του πλανήτη. Σε έναν κόσμο όπου οι γεωπολιτικές εντάσεις σιγοβράζουν, η περιβαλλοντική υποβάθμιση υφίσταται και η ανισότητα επιμένει, η επιταγή να διαφυλάξουμε τον πολυτιμότερο πόρο μας - το νερό - δεν ήταν ποτέ πιο επείγουσα. •
* H έκδοση, αφιερωμένη στο Νερό, θα κυκλοφορήσει με «ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» στις 31 Μαρτίου.
EDITORIAL 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΚΕΒΕ: ΕΠΕΝΔΥΣΗ 10 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΣΤΗ ΣΕΡΒΙΑ
ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΣΕΡΒΙΑ.
Ε ΣΤ Ο ΧΟ την περαιτέρω ισχυροποίηση της θέσης της στην κατασκευαστική αγορά των Βαλκανίων, η Κεραμουργία Βορείου Ελλάδος (ΚΕΒΕ)
προχωρά σε επένδυση άνω των €10 εκατ. για την απόκτηση και την αναβάθμιση παραγωγικών εγκαταστάσεων στο Mihajlovac της Σερβίας. Η συγκεκριμένη μονάδα βρίσκεται σε στρατηγικής σημασίας τοποθεσία, μόλις 70 χιλιόμετρα από το Βελιγράδι και πάνω στον κεντρικό οδικό άξονα που συνδέει τη Σερβία με τις γείτονες χώρες. Η ΚΕΒΕ θα υλοποιήσει ένα στοχευμένο πλάνο εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης της υπάρχουσας παραγωγικής μονάδας, οι κτιριακές εγκαταστάσεις της οποίας ανέρχονται σε 13.000m 2 και εκτείνονται σε 117.000m 2
Στο επίκεντρο του στρατηγικού αυτού πλάνου είναι -σε πρώτο στάδιο- ο διπλασιασμός της παραγωγικής δυναμικότητας του εργοστασίου, από 300 σε 600 τόνους τούβλα ανά ημέρα, ενώ έως το 2027 αναμένεται να φτάσει τους 1.000 τόνους ανά ημέρα, καλύπτοντας τμήμα αναγκών της Σερβικής αγοράς. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέχρι τώρα παραγωγή αντιστοιχούσε σε
παλαιότερου τύπου προϊόντα, η ΚΕΒΕ αποσκοπεί στην υιοθέτηση των βέλτιστων τεχνικών και προτύπων που εφαρμόζει στην παραγωγική της μονάδα στη Νέα Σάντα, στο Κιλκίς. Επιπλέον, η εταιρεία στοχεύει στην αύξηση του μεριδίου αγοράς στη Σερβία, στην οποία μέχρι πρότινος τα προϊόντα της συγκεκριμένης παραγωγικής μονάδας κάλυπταν μερίδιο αγοράς της τάξεως του 6%. Οι ενέργειες που προβλέπονται βάσει του πλάνου, έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν να υλοποιούνται από τον Μάρτιο του 2024, με στόχο την επαναλειτουργία του εργοστασίου εντός του 2025, ενώ η συνολική επένδυση αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027. Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της KEBE, Άγις Κοθάλης, δήλωσε σχετικά: «Ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση της νέας παραγωγικής μονάδας στη Σερβία, θα μας δώσει τη δυνατότητα να καλύψουμε τη μελλοντική ζήτηση σε λύσεις υψηλής δομικής αξίας που απαντούν στις σύγχρονες ανάγκες, αυξάνοντας την παραγωγική δυναμικότητά μας και τοποθετώντας την ΚΕΒΕ ανάμεσα στους κύριους προμηθευτές ολοκληρωμένων συστημάτων δόμησης στην αγορά των Βαλκανίων».
Χρηματοδότηση για το SUNBREWED της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ «ΠΡΑΣΙΝΟ» ΚΑΙΝΟΤΟΜΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑΣ.
ΕΥΡΩΠ Ά ΪΚΉ χρηματοδότηση ύψους 4,4 εκατ. ευρώ μέσω του Innovation Fund εξασφάλισε για το έργο SUNBREWED η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, με τις συμβουλευτικές υπηρεσίες της PwC Ελλάδας. Το
έργο SUNBREWED, το οποίο θα αναπτύξει η Αθηναϊκή Ζυθοποιία
αρχικά στο εργοστάσιό της στην Πάτρα, αποτελεί ένα πρωτοποριακό σύστημα παραγωγής θερμικής ενέργειας από τον ήλιο σε συνδυασμό με αποθήκευση. Πρόκειται για το μοναδικό ελληνικό έργο που χρηματοδοτείται από Innovation Fund της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως μικρής κλίμακας καινοτόμο έργο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει ένα εξατομικευμένο ηλιακό θερμικό σύστημα με συνδυασμό συσσωρευτή ατμού ικανό να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της παραγωγής της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας στην Πάτρα. Διατηρεί παράλληλα σταθερά διαθέσιμη τη θερμική ενέργεια χάρη στην τεχνολογία απο -
θήκευσης και επιτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη μείωση της κατανάλωσης βαρέως μαζούτ και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Συγκεκριμένα, το SUNBREWED θα παράγει σε ετήσια βάση περισσότερες από 9000 MWh ισχύος θερμικής ενέργειας με τη μορφή ατμού, προερχόμενες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος. Ο Γιάννης Γεωργακέλλος, Διευθυντής Επικοινωνίας και Εταιρικών Σχέσεων της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας μεταξύ άλλων ανέφερε: «Έχουμε εδώ και καιρό ξεκινήσει ένα ταξίδι μετασχηματισμού σε πρότυπο “πράσινης” ζυθοποιίας, θέτοντας φιλόδοξους, αλλά και πλήρως μετρήσιμους, στόχους. Το έργο SUNBREWED έρχεται να μας βοηθήσει καθοριστικά σε μια από τις πιο σημαντικές δεσμεύσεις μας, τις μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην παραγωγή έως το 2030».
Μ
01
02
NEWS 6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΝ:
ΕΠΕΝΔΥ ΣΕΙΣ 100 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ 5ΕΤ Ι Α
ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΦΙΛΟΔΟΞΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΤΗΣ ΗΒΕ.
Ο ΕΠΕΝΔΥΤΙΚ Ο ΣΧ Ε ΔΙΟ των € 62,8 εκατ. που ανακοινώθηκε πρόσφατα ήταν μόνο η αρχή για την Ηπειρωτική Βιομηχανία Εμφιαλώσεων (ΗΒΕ), η οποία παρουσίασε το συνολικό πενταετές πλάνο μετασχηματισμού της, ύψους €100 εκατ., σε συνέντευξη τύπου. Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία προχώρησε πρόσφατα σε υπογραφή σύμβασης χρηματοδότησης € 50,3 εκατ. με την Eurobank, με τη συμμετοχή του ΤΑΑ, για τη χρηματοδότηση επένδυσης συνολικού ύψους € 62,8 εκατ. στα 3 εργοστάσια της εταιρείας στην Περιφέρεια Ιωαννίνων, στο πλαίσιο του
Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Όπως ωστόσο κατέστησε σαφές ο Κωνσταντίνος
Σεπετάς, Chief Marketing Manager της ΗΒΕ, οι επενδύσεις σε βάθος πενταετίας θα αγγίξουν τα €100 εκατ., με τα € 37 εκατ. από αυτά να γίνονται με ίδια κεφάλαια. Εξάλλου η εταιρεία ενίσχυσε
το τζίρο της κατά 14% το 2023, πλησιάζοντας τα 120 εκατομμύρια. Παρουσιάζοντας τον επενδυτικό «χάρτη» της ΗΒΕ, ο Παύλος Σεπετάς, Operations & Tech Manager της εταιρείας έκανε λόγο για 4+1 πυλώνες. Οι πρώτοι τέσσερις αφορούν σε: περαιτέρω εκσυγχρονισμό της παραγωγής, επενδύσεις σε κτιριακές υποδομές, αποθήκευση και intra logistics, έμφαση σε νέες τεχνολογίες, ψηφιοποίηση και κυβερνοασφάλεια, αλλά και «βιώσιμες» επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά και εξοικονόμηση ενέργειας. Το... +1 είναι η προτεραιοποίηση της επικοινωνίας με τον καταναλωτή και η ενίσχυση του brand της ΗΒΕ. Εμβαθύνοντας περισσότερο στους πυλώνες της παραγωγής και της ψηφιοποίησης, ο Παύλος Σεπετάς ανέλυσε τα βήματα μετασχηματισμού της ΗΒΕ σε μια εταιρεία καινοτόμου τεχνολογίας. «Αρχικά, πριν τρία χρόνια, οι προσπάθειές μας μας οδήγησαν στην υλοποίηση ενός δικτύου υποδο -
μών νέας γενιάς που μας παρέχει μεγάλες ταχύτητες ίντερνετ με έμφαση στη γρήγορη επεκτασιμότητα και την κυβερνοασφάλεια», σημείωσε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι έχει γίνει επιτυχώς 85% μετάβαση σε υποδομές cloud σε συνεργασία με την Microsoft και την Amazon Web Services, με προοπτική να έχει φτάσει το 100% μέσα στο 2024. «Επιπλέον, διερευνούμε συνεργασίες με νέες δορυφορικές λύσεις όπως η Starlink, για αυξημένες ταχύτητες στο διαδίκτυο, αλλά και εφεδρεία και ευελιξία, κάτι σημαντικό στην απομακρυσμένη περιοχή που παράγουμε», ανέφερε. Η εταιρεία αναπτύσσει inhouse εφαρμογές, έχοντας ήδη ξεκινήσει την ενσωμάτωση τεχνητής νοημοσύνης στους τομείς της Παραγωγής, των logistics, αλλα και των νομικών και οικονομικών υπηρεσιών. «Με το σωστό σχεδιασμό, θα είμαστε σε θέση να συνδυάζουμε την ΤΝ με τη φυσική ευφυΐα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
04
Sunlight: Η Α. Μαραγκοπούλου αναλαμβάνει CDIO
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΝΕΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ.
SUNLIGHT GROUP καλωσόρισε την Αγγελική Μαραγκοπούλου, ως Chief Information and Digital Officer, για να ηγηθεί του μετασχηματισμού της εταιρείας, να προωθήσει την καινοτομία και να ενισχύσει περαιτέρω τη διοικητική ομάδα. «Η εμπειρία της θα συμβάλει καθοριστικά στη διασφάλιση της ανθεκτικότητας, στην πλοήγηση στο δυναμικό τοπίο της κυβερνοασφάλειας και στη διαχείριση σύνθετων πρωτοβουλιών που απαιτούν ευρεία ενσωμάτωση σε όλες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες», σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση. Κατά τη διάρκεια της 24-χρονης καριέρας της σε Ελλάδα και Γερμανία, η Αγγελική Μαραγκοπούλου κατάφερε να διακριθεί ως Τεχνολό-
γος CTO/CIO, έχοντας ειδικευτεί στον εκσυγχρονισμό του υπολογιστικού cloud, την τεχνητή νοημοσύνη, τις εφαρμογές IoT, των εφαρμογών ανάλυσης δεδομένων και τις στρατηγικές μετασχηματισμού, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης κρίσεων. Στον προηγούμενο της ρόλο ως Chief Operating Officer στον Όμιλο DWS, ήταν υπεύθυνη για την ψηφιοποίηση του χρηματοοικονομικού τομέα. O Λάμπρος Μπίσαλας, Διευθύνων Σύμβουλος της Sunlight Group, δήλωσε: «Με έμφαση στην ψηφιοποίηση, τα πληροφοριακά συστήματα που εστιάζουν στην επιχειρηματική στρατηγική, η πρακτική προσέγγιση και το πάθος της Αγγελικής αναμφίβολα θα ενισχύσουν τα φιλόδοξα αναπτυξιακά σχέδια της Sunlight Group».
Η
Τ
03 7 Powered by INDUSTRY • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
05
VRAYKOS: ΝΕΟ PROJECT ΜΕ ΤΗΝ PURATOS KOSOVO
ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ ΔΥΟ ΝΕΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΣΤΟ ΚΟΣΟΒΟ.
PURATOS GROUP, στo πλαίσιo του επενδυτικού της πλάνου, ανέθεσε στην VRAYKOS την ανάπτυξη δύο νέων μονάδων Παραλαβής - Ανάμιξης - Ενσάκισης Μιγμάτων Αρτοποιίας και Ζαχαροπλαστικής. Οι δύο εταιρείες συνεργάζονται στενά τα τελευταία χρόνια, με την ελληνική εταιρεία να έχει υλοποιήσει επιτυχημένα project για την Puratos Group σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Τουρκία. Στο εν λόγω project, η VRAYKOS προχώρησε στην ανάπτυξη και δημιουργία νέων τμημάτων αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής για το εργοστάσιο της Puratos στο Κόσοβο. Ο ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί στο συγκεκριμένο έργο μελετήθηκε από τους Έλληνες Μηχανικούς και Αυτοματιστές της εταιρείας και θα κατασκευαστεί εξ’ ολοκλήρου στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της εταιρείας στη Ριτσώνα. Οι δύο νέες αυτές εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν σύγχρονες τεχνολογίες ανάμιξης με τον αναμίκτη AKM-1000 και το σύστημα ζύγισηςημιαυτόματης ενσάκισης, που έχει εξελίξει και προσαρμόσει η VRAYKOS. Τα εν λόγω συστήματα χαρακτηρίζονται από υψηλές δυναμικότητες, ταχύ και εύκολο καθαρισμό του εξοπλισμού,
υψηλά επίπεδα ομογενοποίησης των παραγόμενων μιγμάτων και δυνατότητα διαχείρισης πολυάριθμων συνταγών. Με τις νέες αυτές μονάδες η Puratos θα εκκινήσει για πρώτη φορά τη βιομηχανική της παραγωγή στο Κόσοβο, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να εμπιστευτεί την VRAYKOS εξ’ ολοκλήρου σε ό,τι αφορά τη βιομηχανική παραγωγή του εργοστασίου. Ταυτόχρονα, η VRAYKOS έχει αναλάβει ένα νέο project για την Puratos Ελλάς, που αφορά στην αυτόματη τροφοδοσία αλεύρου μέσω συστημάτων εκκένωσης Big-Bag και πνευματικής αερομεταφοράς. Σύμφωνα με στελέχη της VRAYKOS, η συνεργασία με την Puratos Group αποτελεί μία σημαντική επένδυση και εξελίσσεται σε μία μακροχρόνια, αξιόπιστη σχέση βασισμένη στην αμοιβαία δέσμευση για αριστεία και παροχή καινοτόμων λύσεων στον τομέα της Βιομηχανίας Τροφίμων. Η VRAYKOS αποτελεί τη μοναδική ελληνική εταιρεία που κατέχει υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία σε συστήματα διαχείρισης Α’ υλών στη Βιομηχανία Έτοιμων Μιγμάτων, μετρώντας πολυάριθμα project σε μεγάλες εταιρείες του κλάδου εντός και εκτός Ελλάδας με μεγάλες προοπτικές εκτόξευσης των εξαγωγικών της δυνατοτήτων, με το 50% του τζίρου της να προέρχεται από έργα του εξωτερικού.
06
Mytilineos: Νέα βιομηχανική μονάδα στο Βόλο
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΑΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΗΓΜΕΝΩΝ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ.
MYTILINEOS ΕΠΕΝΔ Υ ΕΙ στη δημιουργία νέας μονάδας παραγωγής προηγμένων μεταλλικών κατασκευών με στόχο τη διεύρυνση της γκάμας των παραγόμενων προϊόντων και την εκμετάλλευση όλων των πιθανών συνεργειών με την υπάρχουσα μονάδα στη Ν. Ιωνία του Βόλου. Και η δεύτερη μονάδα, όπως και η πρώτη υπάγονται στον κλάδο Μετάλλων της MYTILINEOS. Το κόστος της επένδυσης έχει προϋπολογιστεί στα € 60 εκατ., με την παραγωγή να αναμένεται να ξεκινήσει το 2ο εξάμηνο του 2026. Θα απαιτηθούν δε περίπου 250 νέοι εργαζόμενοι, ανεβάζοντας το σύνολο των υπαλλήλων και για τις δύο μονάδες του Βόλου στους 600. Η νέα μονάδα θα κατασκευαστεί σε οικόπεδο της εταιρείας που αγοράστηκε πρόσφατα για αυτό το σκοπό στην Α’ ΒΙΠΕ
Βόλου. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις που βρίσκονται στο νέο οικόπεδο καλύπτουν έκταση 10 στρεμμάτων και τέσσερις αίθουσες παραγωγής, ενώ το πλάνο αφορά στην κατασκευή δύο επιπλέον χώρων/αιθουσών παραγωγής που αναμένεται να καλύψουν οκτώ στρέμματα με ανυψωτική ικανότητα 20 τόνων. Επιπλέον, η περιοχή των νέων εγκαταστάσεων, απέχει περί τα 4 χλμ. από τη Νέα Ιωνία Βόλου και το υφιστάμενο εργοστάσιο, επιτρέποντας τη δημιουργία σημαντικών συνεργειών στη λειτουργία των δύο μονάδων. Για το νέο εργοστάσιο προβλέπεται η προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας και απολύτως συμβατού με τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις του εργοστασίου της Ν. Ιωνίας, για τη διασφάλιση του ίδιου ποιοτικού αποτελέσματος.
Η
Η
NEWS 8 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Navigating the Future
LOGISTICS 4.0 χύδην χαρτοκιβώτια κάνοντας χρήση computer vision. Η διαδικασία αυτή παραδοσιακά διαρκεί 2-3 ώρες απασχολώντας 3 εργαζομένους ταυτόχρονα, ενώ πλέον ο χρόνος μειώνεται στα 30-45 λεπτά. Το computer vision επιτρέπει στο AMR να εισέρχεται στο container και να επιλέγει τα χαρτοκιβώτια από οποιοδήποτε σημείο εντός του container, χωρίς την απαίτηση συγκεκριμένης τοποθέτησης κατά τη φόρτωση.
ΣTo Logistics 5.0 αντιπροσωπεύει ένα αρμονικό μείγμα
τεχνολογικής καινοτομίας
και ανθρώπινης
εμπειρογνωμοσύνης, δίνοντας
τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να επιτύχουν υψηλά επίπεδα
απόδοσης, ανθεκτικότητας και ικανοποίησης των πελατών στη σημερινή ταχέως εξελισσόμενη αγορά.
ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, CEO PLANNING ΚΑΙ ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΙΟΣ, SUPPLY CHAIN CONSULTANT, PLANNING
Ε ΠΡΟ Ή ΓΟ Υ ΜΕΝΟ άρθρο, στο τεύχος Σεπτεμβρίου του περιοδικού Manufacturing, ορίσαμε το Logistics 5.0 ως τη συνεργασία μεταξύ των μηχανών, των αλγορίθμων και των ανθρώπων σαν να ήταν συνάδελφοι, σαν να μη γνωρίζεις αν ο συνομιλητής σου είναι άνθρωπος ή αλγόριθμος. Ποια είναι, όμως, τα πραγματικά οφέλη που φέρνει στους κύριους άξονες της εφοδιαστικής αλυσίδας, δηλαδή αποθήκευση και μεταφορά; Οι δύο αυτοί άξονες θα αναλυθούν σε 4 επιμέρους ενότητες: Hardware & Software για την αποθήκευση, Primary transportation & Last mile delivery για τη μεταφορά.
Τα logistics πέμπτης γενιάς οδηγούν τις αποθήκες στην πλήρη αυτοματοποίηση. Σήμερα, πολλές αποθήκες υιοθετούν Goods to person συστήματα, δηλαδή τεχνολογίες που μεταφέρουν τα προϊόντα στο σημείο που βρίσκεται ο άνθρωπος αυτόμα-
τα. Οι τεχνολογίες αυτές αυτοματοποιούν τα περισσότερα κομμάτια της αποθήκης, με έμφαση στο picking (συλλογή της παραγγελίας). Για παράδειγμα, τεχνολογίες πυκνής αποθήκευσης όπως το Autostore, το OSR, τα mini cranes, τα rack mover robots κ.ά., ενδείκνυται για αύξηση παραγωγικότητας του picking (έως και 6 φορές), ακρίβεια και ταχύτητα. Τα προϊόντα εξέρχονται από τον αυτοματισμό και ο picker τα τοποθετεί στο κιβώτιο αποστολής χωρίς να μετακινείται, απλά με το άπλωμα του χεριού του. Ακόμα όμως και αυτή η εργασία αντικαθίσταται πλέον με ρομποτικό βραχίονα, ή αλλιώς cobot, με το κόστος να ξεκινά από τα 80.000 ευρώ (απόσβεση μικρότερη των τριών ετών για δύο βάρδιες λειτουργίας). Πέρα από το picking, αυτοματοποιούνται και δραστηριότητες όπως το packing, η παλετοποίηση και το ξεφόρτωμα. Για παράδειγμα, Autonomous Mobile Robots (AMRs) ξεφορτώνουν container γεμάτα με
Ο ρόλος του AI
Για να μπορεί να συνυπάρξει ένας αυτοματισμός με τον άνθρωπο, απαιτείται και η υποστήριξη από το κατάλληλο software. Το σύστημα διαχείρισης αποθήκης (WMS) σε συνδυασμό με την τεχνητή νοημοσύνη (AI) μπορεί να προσφέρει ταχύτητα εκτέλεσης των διαδικασιών και άμεση εκτέλεση παραγγελιών. Η χρήση AI για παράδειγμα μπορεί να βοηθήσει ένα WMS στην πρόταση καλύτερου slotting (καθορισμός βέλτιστης θέσης προϊόντων στο ράφι), λαμβάνοντας υπόψιν κριτήρια όπως η συχνότητα ζήτησης, τα ογκομετρικά του προϊόντος, η απόσταση από την περιοχή παραλαβής και ο χρόνος παραμονής του στο ράφι και όλα αυτά σε στιγμιαίο χρόνο απόφασης κατά το σκανάρισμα του κωδικού στη παραλαβή. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο χρόνος picking και επιτυγχάνεται το βέλτιστο utilization του αποθηκευτικού χώρου. Με την αέναη εκμάθηση του AI, δημιουργούνται πολλαπλά οφέλη για την αποθήκη που μεταφράζεται σε ταχύτητα, αυτοματοποίηση των διαδικασιών, ακρίβεια και οργάνωση. Στο κομμάτι της μεταφοράς (primary transportation), το logistics 5.0 έρχεται να δώσει ταχύτητα στην παράδοση, αύξηση αποδοτικότητας και μείωση κόστους. Τελευταία, μεγάλο ενδιαφέρον παρατηρείται για τα αυτόνομα φορτηγά ή αλλιώς self-driving trucks, τα οποία δίνουν λύση στο μεγαλύτερο κομμάτι της κύριας μεταφοράς. Τα οχήματα αυτά είναι εξοπλισμένα με προηγμένους
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 • 10
αισθητήρες, κάμερες και αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπουν την οδήγηση χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. Τα self-driving trucks λύνουν το μέγιστο πρόβλημα που επικρατεί σήμερα στη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών και της Αμερικής: την έλλειψη οδηγών σε όλο τον κλάδο. Λόγω της ενσωματωμένης τεχνολογίας τους, τα οχήματα αυτά μπορούν να κινούνται ακόμη και σε επαρχιακούς δρόμους, όχι μόνο σε αυτοκινητόδρομους, κάνοντας ότι θα έκανε και ένας άνθρωπος: προσπέραση οχήματος και επιστροφή στην λωρίδα του, παραχώρηση προτεραιότητας σε πεζό ή άλλο όχημα κ.ο.κ. Το πιλοτικό που εφάρμοσε η εταιρεία TuSimple τον 12/2021 είναι εντυπωσιακό και υποδεικνύει αυτό που έρχεται.
Last mile delivery με drones Πέρα από την κύρια μεταφορά, η τεχνητή νοημοσύνη δίνει λύση και στο πιο κοστοβόρο κομμάτι της μεταφοράς, αυτό της διανομής στον
τελικό καταναλωτή ή αλλιώς last mile delivery για παράδειγμα με τη χρήση drones. Το delivery με drones στοχεύει στην αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, των χρονικών καθυστερήσεων και των υψηλών κοστών. Τα τελευταία χρόνια αρκετές εταιρείες, κυρίως στην Αμερική, έχουν προχωρήσει σε last mile delivery με drones. Για παράδειγμα, τον Οκτώβριο του 2019 η UPS αποτέλεσε την πρώτη εταιρεία που δόθηκε άδεια για απεριόριστο δίκτυο παράδοσης με drone στις ΗΠΑ, ενώ μέχρι τον Ιανουάριο του 2022 πραγματοποίησε πάνω από 2.000 ημερήσιες παραδόσεις. Από τον Ιούλιο του 2022 η Unilever, σε συνεργασία με την Flytrex, πραγματοποιεί παράδοση παγωτού σε λιγότερο από 3 λεπτά, ενώ η Amazon στις αρχές της προηγούμενης χρονιάς πραγματοποίησε τις 10 πρώτες παραδόσεις της με drone στην πόλη Lockeford στην California. Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται η παράδοση με drones έχει τη δυνατότητα να φέ-
ρει επανάσταση στον τρόπο μεταφοράς και παράδοσης των προϊόντων στο τελευταίο μίλι. Παράλληλα στο παραδοσιακό last mile delivery (με van και φορτηγά), η AI λαμβάνει τεράστιες ποσότητες δεδομένων από διάφορες πηγές όπως GPS, αισθητήρες κίνησης, ιστορικά δεδομένα κυκλοφοριακής συμφόρησης, καιρικές συνθήκες κ.ά., δημιουργώντας την βέλτιστη διαδρομή σε πραγματικό χρόνο.
Τα logistics πέμπτης γενιάς αποτελούν πλέον πραγματικότητα και είναι εδώ να μας αποδείξουν ότι η συνύπαρξη ανθρώπου-ρομπότ-αλγορίθμου μπορεί να προσφέρει ακρίβεια, αξιοπιστία και ευελιξία σε όλες τις λειτουργίες της εφοδιαστικής αλυσίδας. Μάλιστα, ήδη λύσεις που εφαρμόζονται αποδεικνύουν απόσβεση επενδύσεων μικρότερη των τριών ετών. Πάντως, είτε το παρόν άρθρο γράφτηκε από άνθρωπο είτε από ρομπότ, βρισκόμαστε πλέον στην εποχή της απόλυτης συνεργασίας μεταξύ αυτών. •
• ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 11
Ε. Βανταράκη: Πού στρέφεται το ελληνικό
ενδιαφέρον μετά το WEF
Π Ω Σ ΔΙΑΜΟΡΦ Ω ΝΕΤΑΙ Η ΕΠ Ο ΜΕΝΗ Μ Ε ΡΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚ Ω Ν ΕΠΕΝΔΥ ΣΕΩΝ, Ο ΠΩΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑ ΦΗΚΕ ΣΤΟ WORLD
ECONOMIC FORUM; ΤΙ ΥΠ Ο ΣΧΕΤΑΙ ΤΟ ΥΔΡΟΓ Ο ΝΟ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥ ΣΕΙΣ ΘΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΟ Υ Ν ΣΕ Ν Ε ΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓ Ι ΕΣ ΚΑΙ Ε&Α ΑΠ Ο ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚ Ε Σ ΕΠΙΧΕΙΡ Η ΣΕΙΣ; ΑΥΤΑ Ε Ι ΝΑΙ ΜΕΡΙΚ Α ΑΠ Ο ΤΑ ΒΑΣΙΚ Α ΕΡΩΤ Η ΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤ Η ΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΣΥΝ Ε ΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ GREEK HOUSE OF DAVOS.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΝΑ ΧΑΤΖΗ
Τ Ή Ν Κ Ά ΡΔΙΆ των Άλπεων, η γραφική ελβετική πόλη του Νταβός φιλοξενεί κάθε χρόνο ηγέτες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο σε πολιτικό και επιχειρηματικό επίπεδο. Η φετινή 54η Ετήσια Συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), πραγματοποιήθηκε από τις 15 έως τις 19 Ιανουαρίου 2024. Το φετινό θέμα, «Αναδημιουργώντας την εμπιστοσύνη», έθεσε την ανάγκη να αποκατασταθεί η πίστη εν μέσω πολύπλευρων παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών συγκρούσεων, της κλιματικής αλλαγής και των εξελίξεων σε τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI). Πέρα από την αναγνώριση των προβλημάτων, έμφαση δόθηκε στην εξεύρεση λύσεων, με έμφαση στη διαφάνεια, τη συνέπεια και την υπευθυνότητα.
Το Greek House Davos είναι ένας ανεξάρτητος, μη κομματικός και μη κερδοσκοπικός Οργανισμός που στοχεύει στην ενίσχυση της οικονομικής απόδοσης και της παρουσίας της Ελλάδας στο περιβάλλον και το δίκτυο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Υπό την αιγίδα των ελληνικών Υπουργείων Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του ΕΟΤ και της Περιφέρειας Αττικής, το Greek House Davos στοχεύει να φέρει σε επαφή ηγέτες της ελληνικής βιομηχανίας με κορυφαίους φορείς λήψης αποφάσεων και συμμετέχοντες στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ,
ΕΙΡΗΝΗ ΒΑΝΤΑΡΑΚΗ
Chair of the Board and Executive Director, Greek House Davos
Οι ελληνικές επιχειρήσεις εξήγαγαν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την κορυφαία σημασία που ενέχει ο ενστερνισμός της εξωστρέφειας
λειτουργώντας ως καταλύτης για διεθνείς συνέργειες.
Η Ειρήνη Βανταράκη, Chair of the Board and Executive Director, Greek House Davos μοιράζεται όλα όσα συζητήθηκαν στη φετινή διοργάνωση
καθώς και τις συνέργειες που επιτεύχθηκαν. Στο επίκεντρο των συζητήσεων τέθηκε η πράσινη μετάβαση, η ενίσχυση της Ε&Α καθώς και τις τεχνολογίες που θα πρωταγωνιστήσουν.
_ Ποια χρήσιμα συμπεράσματα βγήκαν από τη φετινή συνάντηση στο Davos, κυρίως όσον αφορά τις ελληνικές επιχειρήσεις; Για τρίτη διαδοχική χρονιά, το Greek House Davos απέδειξε την έμπρακτη συνεισφορά του στην ανάπτυξη της ελληνικής επιχειρηματικότητας, αναδεικνύοντας παράλληλα τις οικονομικές προοπτικές της χώρας, στο ανώτατο πεδίο διαλόγου και συνεργασιών παγκοσμίως. Με την ενεργή συμμετοχή τους εκεί, οι ελληνικές επιχειρήσεις εξήγαγαν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την κορυφαία σημασία που ενέχει ο έμπρακτος ενστερνισμός της εξωστρέφειας, ως της μοναδικής διόδου διεθνούς διάκρισης, αποκτώντας ταυτοχρόνως κρίσιμα και αξιοποιήσιμα διδάγματα ως προς την ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογικών εφαρμογών προς διασφάλιση της εξέλιξής τους. Ήδη, έχουν προκύψει απτές συνέργειες στους τομείς της ενέργειας, της τεχνολογίας και των τροφίμων, όπως η στρατηγική συνεργασία του Salas Group με σημαντικούς εταίρους στην Ινδία. Οι διάλογοι υπογράμμισαν την ανάγκη για τις ελληνικές εταιρείες να προσαρμοστούν στις αρχές της βιωσιμότητας, ως προς τις στρατηγικές τους για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητάς τους.
Σ
INTERVIEW 12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Υφίστανται υγιείς δυνάμεις εντός της ελληνικής επιχειρηματικότητας, έτοιμες να κατακτήσουν διεθνείς κορυφές, εάν διανοίξουν εγκαίρως τους ορίζοντές τους, αποσκοπώντας στη δημιουργία ενός ισχυρού οικονομικού αποτυπώματος σε περιφερειακό επίπεδο.
_
Ποιοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί και δομές στήριξης υπάρχουν για τη χρηματοδότηση των υποδομών ανανεώσιμης ενέργειας;
Η «πράσινη» ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης, όπως κατέστη σαφές στις ουσιώδεις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα στο Davos, δίνοντας τον τόνο για τις παγκόσμιες τάσεις, προχωρά με ταχύτητα και ισχυρές προοπτικές, καθοδηγούμενη από τους φιλόδοξους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας, ενόσω εξελίσσονται πρωτοφανείς γεωπολιτικές προκλήσεις. Η Ελλάδα ασπάζεται
αυτή τη μετάβαση, ευθυγραμμίζοντας τις προσπάθειές της με τις οδηγίες της ΕΕ για την επέκταση της υιοθέτησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ωστόσο, χρειάζεται να διασφαλιστεί
πως οι φιλόδοξοι αυτοί στόχοι προσαρμόζονται στις απαιτήσεις διασφάλισης της διεθνούς επιχειρηματικής ανταγωνιστικότητας. Χρηματοδοτικοί μηχανισμοί όπως το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Σχέδιο Πράσινης Συμφωνίας και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη χρηματοδότηση βιώσιμων υποδομών, ενώ το Horizon Europe και η Πολιτική Συνοχής συνεισφέρουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Πέραν της οικονομικής στήριξης, οι μηχανισμοί αυτοί ενισχύουν εμπράκτως τη δέσμευση της ΕΕ να διευκολύνει τη μετάβαση των κρατών μελών προς τη βιώσιμη ενέργεια, μέσω πολύτιμης συλλογικής τεχνογνωσίας.
_ Ποιος ο ρόλος του πράσινου υδρογόνου σε αυτή την ενεργειακή μετάβαση; Και τι να περιμένουμε το επόμενο διάστημα; Το πράσινο υδρογόνο αναμένεται να διαδραματίσει κυρίαρχο στην επόμενη ημέρα της ενεργειακής μετάβασης, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Στο φετινό Greek House Davos φιλοξενήσαμε μια σχετική συζήτηση που μαγνήτισε το διεθνές ενδιαφέρον, αναφορικά με το
πράσινο υδρογόνο, παρέχοντας βήμα, μεταξύ άλλων, στην αντιπρόεδρο του Breakthrough Energy, Ann Mettler, μιας πρωτοβουλίας του Bill Gates, καθώς και στην ProEuropean Trading GmbH, μιας κορυφαίας εταιρείας που αναπτύσσει ένα καινοτόμο έργο πράσινου υδρογόνου στην Κρήτη, με σημαντική επίδραση στη γεωπολιτική ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής. Το πράσινο υδρογόνο θα αποτελέσει στο μέλλον μια καθαρή εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, της βιομηχανίας και της αποθήκευσης ενέργειας. Η επιτάχυνση της εφαρμογής της σχετικής τεχνολογίας αναμένεται να οδηγήσει σε μειώσεις κόστους και σε έναν ευρύτερο βιομηχανικό μετασχηματισμό, πρωταγωνιστώντας στη μετάβαση προς ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον ταχύτερης απανθρακοποίησης. Οι πολυμερείς συμπράξεις που συνδυάζουν την έρευνα, την πολιτική βούληση και την επιχειρηματική πρωτοβουλία, συνθέτουν την καταλυτική συνθήκη για την αξιοποίηση των προοπτικών του πράσινου υδρογόνου τα επόμενα έτη.
_ Ποιες τεχνολογίες θα πρωταγωνιστήσουν στην ψηφιακή μετάβαση των βιομηχανιών; Έχετε να αναφέ-
ρετε καινοτόμα projects νεοφυών επιχειρήσεων που συμβάλλουν σε αυτήν την κατεύθυνση; Στο Greek House Davos είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε τον Jack Hidary, ο οποίος αποτελεί τεχνολογικό ηγέτη παγκοσμίως και ειδικεύεται στο quantum computing, αναπτύσσοντας προηγμένες εφαρμογές για τον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα, με την ικανότητα να εξελίξουν θεαματικά τον τρόπο λειτουργίας τους οδηγώντας στην εξοικονόμηση σημαντικών πόρων μέσω του αυτοματισμού. Πέραν αυτού, τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), το Internet of Things (IoT), το blockchain και το cloud computing αναδύονται πλέον στο επίκεντρο της προσοχής, με άμεσες πλέον εμπορικές εφαρμογές.
Αυτές οι τεχνολογίες επιτρέπουν την ανάλυση δεδομένων και τη διασυνδεσιμότητα των συστημάτων, οδηγώντας σε αποτελεσματικότερη διαχείριση και στην επίτευξη νέων επιπέδων απόδοσης, μέσω της καινοτομίας. Στο Davos έρχεται κανείς σε επαφή με εταιρείες που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για την προγνωστική συντήρηση στις κατασκευές, ή για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας με δυνατότητες blockchain, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την ιχνη-
13 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Από αριστερά: Jack Hiday, CEO SandboxAQ, Irene Vantaraki, Chair of the Board and Executive Director, Greek House Davos, David Rubenstein , Co-Founder and Co-Chairman, Carlyle Group
λασιμότητα των προϊόντων. Αυτές οι νεοφυείς επιχειρήσεις αποτελούν ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα του δυναμικού μετασχηματισμού μέσω των ψηφιακών τεχνολογιών, διανοίγοντας νέες οδούς δυναμικής επιχειρηματικής εξέλιξης.
_ Η Ελλάδα έχει χαμηλές επιδόσεις στον τομέα του RnD. Πώς μπορεί να ενισχυθεί αυτός ο τομέας στις επιχειρήσεις; Ποιες επενδύσεις βλέπετε να γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση και ποια η συμβολή τους στη βιώσιμη παραγωγή;
Σε σημαντικό βαθμό, η πρωτοβουλία του Greek House Davos αποσκοπεί στην ενίσχυση των προοπτικών της Έρευνας και Ανάπτυξης νέων προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς στο World Economic Forum παρίστανται ηγέτες του χώρου σε διεθνές επίπεδο. Για την ενίσχυση αυτού του κλάδου στην Ελλάδα, η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκού κόσμου, βιομηχανίας και κυβέρνησης, αναδύεται ως ζωτικής σημασίας.
Ήδη, η VANOS S.A , μια εταιρεία που είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε φέτος στο Greek House και να συνεργαστούμε ώστε να ενισχύσουμε τη διεθνή προβολή, τη δικτύωση και τις προοπτικές της, αποτελεί μια από τις πλέον καταξιωμένες εταιρείες στην έρευνα και ανάπτυξη, μέσω των πολλαπλών παγκόσμιων πιστοποιήσεων
που έχει αποσπάσει και των άκρως καταρτισμένων στελεχών της. Η Ε&Α δύναται να επιτευχθεί με τη θεσμική παροχή οικονομικών και αναπτυξιακών κινήτρων για επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, μέσω εγκαθιδρυμένων κόμβων συνεργασίας με τα Πανεπιστήμια υπό ένα αποδοτικό πλαίσιο, με μια βέλτιστη πρακτική διεθνώς να αποτελεί το JOIST Innovation Park στη Λάρισα.
Οι επενδύσεις σε αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η βιοτεχνολογία και η ψηφιακή καινοτομία υπόσχονται την ενεργή συμμετοχή της χώρας στον επόμενο κύκλο των τομέων που θα πρωταγωνιστήσουν στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Μέσω αυτών, η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, να τονώσει την καινοτομία και να προωθήσει τη μετάβα-
ση σε πιο ανταγωνιστικές πρακτικές παραγωγής.
_ Πώς η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει την ασφάλεια των τροφίμων και ποιος είναι ο ρόλος της αγροτεχνολογίας, ιδιαίτερα για τη χώρα μας; Η κλιματική αλλαγή, κατέχοντας σημαντική θέση στην ατζέντα του Greek House, θέτει σημαντικές απειλές για την επισιτιστική ασφάλεια παγκοσμίως, επηρεάζοντας τις αποδόσεις των καλλιεργειών, τη διαθεσιμότητα νερού και τη γεωργική παραγωγικότητα. Η αγροτεχνολογία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στο μετριασμό αυτών των προκλήσεων, προσφέροντας καινοτόμες λύσεις όπως η γεωργία ακριβείας, οι ανθεκτικές στην ξηρασία καλλιέργειες και η κάθετη γεωργία. Στη χώρα μας, η αξιοποίηση της αγροτεχνολογίας καθίσταται επιτακτική για την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες, τη βελτιστοποίηση της χρήσης των πόρων και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στη γεωργία. Οι επενδύσεις στην αγροτεχνολογία μπορούν να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα των καλλιεργειών, να αυξήσουν την αποδοτικότητα και να ελαχιστοποιήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ενδυναμώνοντας παράλληλα τους αγρότες με εργαλεία και γνώσεις για την αειφόρο παραγωγή τροφίμων εν μέσω κλιματικών αβεβαιοτήτων, διασφαλίζοντας την επισιτιστική ασφάλεια για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές.
_ Σε ποιους τομείς της βιομηχανίας θα κινηθούν οι επενδύσεις το επόμενο διάστημα; Πώς θα ανταποκριθούν οι βιομηχανίες στην πράσινη μετάβαση και πώς θα ενστερνιστούν τα κριτήρια ESG;
Οι επενδύσεις την επόμενη περίοδο αναμένεται να εισρεύσουν σε μεγάλο βαθμό σε τομείς που οδηγούν στην πράσινη μετάβαση, ιδίως σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτρικά οχήματα, βιώσιμες υποδομές και πρωτοβουλίες κυκλικής οικονομίας. Όσες βιομηχανίες ανταποκριθούν σε αυτή τη μετάβαση ενσωματώνοντας κριτήρια Περιβαλλοντικής, Κοινωνικής και Διακυβέρνησης (ESG) στις δραστηριότητές τους, εστιάζοντας στη βιωσιμότητα,
την κοινωνική ευθύνη και την ηθική διακυβέρνηση, θα αναδειχθούν στους επιχειρηματικούς πρωταγωνιστές του μέλλοντος. Αυτή η αλλαγή θα περιλαμβάνει την υιοθέτηση καθαρών τεχνολογιών, τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, την ενίσχυση της αποδοτικότητας των πόρων και τη διασφάλιση της διαφάνειας της εφοδιαστικής αλυσίδας.
_ Με ποιους τρόπους η εμπορία εκπομπών άνθρακα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου; Πώς ευθυγραμμίζεται η εμπορία εκπομπών άνθρακα με την περιβαλλοντική πτυχή του ESG, ειδικά όσον αφορά τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα μιας εταιρείας; Όταν κανείς προσεγγίζει τόσο αλληλένδετα ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, καλείται να λάβει υπ’ όψιν σύνθετους παράγοντες που αλληλεπιδρούν διαρκώς μεταξύ τους. Η εμπορία άνθρακα διευκολύνει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού για την αγορά και πώληση δικαιωμάτων εκπομπής. Παρέχει αξιοποιήσιμα κίνητρα στις εταιρείες να επενδύσουν σε καθαρότερες τεχνολογίες και διαδικασίες, μειώνοντας τον αντίκτυπό τους στην κλιματική αλλαγή. Συμμετέχοντας σε αγορές άνθρακα, οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν οικονομικά έργα μείωσης των εκπομπών, να προωθήσουν την καινοτομία και τη μετάβαση σε πιο βιώσιμες πρακτικές. Στην πράξη, παρατηρείται διεθνώς μια σημαντική μεταστροφή των επενδυτικών κεφαλαίων, προς την υποστήριξη εταιρειών που εφαρμόζουν αποδεδειγμένα αυστηρά μοντέλα ESG. Υπό αυτό το πρίσμα, οι εταιρείες αυτές δεν ανταποκρίνονται μόνο στις κανονιστικές απαιτήσεις, αλλά αναμένεται να δεχθούν σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια που θα υλοποιήσουν τα φιλόδοξα σχέδιά τους, αποδεικνύοντας επίσης την ουσιαστική δέσμευσή τους στην ενεργή προστασία του περιβάλλοντος, οικοδομώντας σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες και τους συνεργάτες τους. •
14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
INTERVIEW
Avis: Καινοτομία στην πράξη
ΤΟ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟ ΕΡΓΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ
ΤΗΣ AVIS ΕΛΛΑΔΑΣ.
Ε ΜΙ Ά ΠΕΡ Ι ΟΔΟ όπου οι τεχνολογικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές μετασχηματίζουν τον κλάδο του mobility παγκόσμια, στην Avis εξελισσόμαστε και καινοτομούμε διαρκώς, με ένα σαφές όραμα: να είμαστε η κορυφαία βιώσιμη εταιρεία στον χώρο, προσφέροντας υψηλού επιπέδου εμπειρίες στους πελάτες μας.
Για το σκοπό αυτό, αξιοποιούμε νέες ευκαιρίες για την προώθηση της πράσινης κινητικότητας, συμβάλλοντας σε ένα μέλλον με πιο αποδοτικές και φιλικές προς το περιβάλλον μετακινήσεις. Διευρύνουμε σταθερά το φάσμα των υπηρεσιών μας, με νέες λύσεις, όπως η online πλατφόρμα leasing Myavis και η online συνδρομητική υπηρεσία ευέλικτης
μίσθωσης αυτοκινήτων Switch, που επιτρέπουν την παροχή μιας ολοκληρωμένης και εξατομικευμένης εμπειρίας ενοικίασης αυτοκινήτου στους πελάτες μας. Παράλληλα επενδύουμε, σε καινοτομίες, νέες τεχνολογίες και νέα μοντέλα συνεργασίας, σε κάθε πτυχή της λειτουργίας μας.
Υπηρετώντας αυτή την αποστολή, το Τμήμα Προμηθειών της Avis σχεδίασε και υλοποίησε το βραβευμένο, πλέον, έργο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του μοντέλου προμηθειών της εταιρείας. Η στόχευση ήταν από την αρχή ξεκάθαρη: να μεγιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία για την εταιρία και να αναδειχθεί ο στρατηγικός ρόλος των προμηθειών στην επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων. Αφετηρία του έργου ήταν η ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης με τη χρήση αποκλειστικής μεθοδολογίας για την αξιολόγηση των πρακτικών προμηθειών σε 8 διαφορετικές διαστάσεις, όπως Strategy & Governance, Category Management, Procure 2 Pay (P2P), Supplier Relationship Management (SRM), Performance Management κ.α. Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, εντοπίστηκαν ευκαιρίες βελτίωσης και σχεδιάστηκε ο οδικός χάρτης της μετάβασης.
Στο στάδιο της υλοποίησης έγινε ολικός ανασχεδιασμός της Πολιτικής Προμηθειών, καθώς και των εσωτερικών διαδικασιών Procure-to-Pay, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και καλές πρακτικές. Παράλληλα, εφαρμόστηκε το Promena Strategic Procurement Software: μια προηγμένη τεχνολογική λύση, η οποία προσαρμόστηκε πλήρως στην ανανεωμένη Πολιτική Προμηθειών της εταιρείας. Πρόκειται για ένα λογισμικό που περιλαμβάνει πλατφόρμα διαχείρισης προμηθευτών, μονάδες E-Sourcing και E-Procurement, ώστε να υποστηρίζει όλο το φάσμα της αλυσίδας προμηθειών.
Ο μετασχηματισμός αυτός μας επέτρεψε τη ολοκληρωμένη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού, με αυτομα-
τοποίηση των διαδικασιών μας, διαφανείς μηχανισμούς προμηθειών, διαχείριση της σχέσης με τους προμηθευτές καθώς και βέλτιστους όρους για τις αγορές μας.
Εντός του πρώτου έτους έχουν ήδη επιτευχθεί σημαντικοί ποιοτικοί και ποσοτικοί στόχοι, με βελτίωση της αποδοτικότητας, ενισχυμένη ευελιξία, αλλά και εδραίωση μιας εσωτερικής κουλτούρας λήψης αποφάσεων βασισμένης στα δεδομένα. Μεταξύ άλλων, σημειώνεται 18% εξοικονόμηση στις ετήσιες δαπάνες ανά κατηγορία κόστους, 20% μείωση του όγκου προμηθευτών έναντι του προηγούμενου έτους, 70% αύξηση της παραγωγικότητας στη διατμηματική συνεργασία, με αξιοποίηση και μόχλευση συνδέσμων μεταξύ των ομάδων της Avis, μηδενική κατανάλωση χαρτιού, εξοικονόμηση χρόνου κατά τη ροή εγκρίσεων και αναβάθμιση της ποιότητας των συνεργασιών μας. Η κα Άννα Καραμολέγκου, Procurement & Facility Manager, Avis, σχολιάζει: «Στο τμήμα Προμηθειών της Avis λειτουργούμε με στόχο την αριστεία. Αναβαθμίζουμε συστηματικά τη λειτουργία μας, εφαρμόζουμε νέες τεχνολογίες και μοντέλα ανοιχτής συνεργασίας, προκειμένου να προσθέσουμε αξία και να τροφοδοτήσουμε την ανάπτυξη στο σύνολο της εταιρείας. Ο μετασχηματισμός του μοντέλου προμηθειών της Avis έδωσε νέα ώθηση σε αυτή την αποστολή. Ουσιαστικά, μέσω της ψηφιοποίησης, αποκτήσαμε μια νέα καθημερινότητα στη δουλειά μας, μια νέα κουλτούρα ως προς το πώς λειτουργούν οι Προμήθειες στην Avis, πάνω σε τέσσερις θεμελιώδεις αξίες: αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα, διαφάνεια, στρατηγική ανάδειξη του τμήματος σε πρωτοπόρο, στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού της εταιρείας.
Ήταν ένα έργο που απαίτησε μεθοδικότητα, υπομονή, συνεργασία και συντονισμό μεταξύ πολλών ανθρώπων, εντός και εκτός της εταιρείας μας. Βλέποντας τα αποτελέσματα στην πράξη δεν μπορούμε παρά να νιώθουμε υπερήφανοι. Συνεχίζουμε να πρωτοπορούμε, να προσφέρουμε αξία στους πελάτες μας, στους συνεργάτες μας, στους ανθρώπους μας και στην κοινωνία».
Βασιλέως Γεωργίου 50Α, ΤΚ 15233, Χαλάνδρι
T: 210 6879800
W: www.avis.gr
15 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Σ
ADVERTORIAL
AVIS
Άννα Καραμολέγκου Procurement & Facility Manager, Avis
Οι επενδυτικές κινήσεις της Lariplast
που θα διπλασιάσουν τον τζίρο μέχρι το 2027
ΕΝΑ ΝΕΟ «BLACKBOX» LOGISTICS CENTER ΚΑΙ Η ΥΠΕΡ-ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΜΟΝΑΔΑ ΧΑΡΤΙΝΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΗΣ LARIPLAST, Η ΟΠΟΙΑ ΒΑΖΕΙ ΠΛΩΡΗ ΓΙΑ €50 ΕΚΑΤ. ΤΖΙΡΟ ΜΕ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΤΟ 2027.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ
ΈΝ Ά Μ Ο ΛΙΣ χρόνο μετά τη λειτουργία της ολοκαίνουριας μονάδας χάρτινου, η Lariplast δρέπει ήδη καρπούς, και συνεχίζει την ανάπτυξη με επενδυτικά projects πολλών εκατομμυρίων, στοχεύοντας σε τζίρο τουλάχιστον € 50 εκατ. έως το 2027, όπως αναφέρει ο Άγγελος Τσερέπας, Head of Business Development της λαρισινής εταιρείας παραγωγής συσκευασιών για τρόφιμα και ποτά από πλαστικό και -πλέον- χαρτί.
Το νέο εργοστάσιο που χτίστηκε δίπλα στην υπάρχουσα μονάδα πλαστικών, διαθέτει 20 γραμμές παραγωγής
μόνο για τη μορφοποίηση, 4 γραμμές για την κοπή χαρτιού και μια μεγάλη εκτυπωτική, καθιστώντας την μια μονάδα πλήρως καθετοποιημένη. «Μιλάμε για πάνω από μισό δισ. τεμάχια/ έτος σε χάρτινο ποτήρι (στα πλαστικά αγγίζουμε τα 7,5 δισ. τεμάχια/έτος)» σημειώνει ο κ. Τσερέπας, προσθέτοντας ότι ουσιαστικά πρόκειται για ένα paper converting plant, το οποίο έχει στηθεί με τέτοιον τρόπο ώστε με μικροεπενδύσεις σε καλούπια και μηχανολογικό εξοπλισμό, να μπορεί να βγάλει οποιαδήποτε συσκευασία από χαρτί επιλεγεί. «Ενδεικτικά, το Μάρτιο του 2023, αποφασίσαμε να κάνουμε χάρτινα μπολ σαλάτας, τα οποία δεν παράγει κανείς άλλος στην Ελλάδα και μέσα σε τρεις μήνες είχαμε ήδη το νέο προϊόν στη γκάμα μας», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Η αρχική επένδυση ήταν στα €10 εκατ., ενώ έχουμε δεσμεύσει άλλα € 2 εκατ. περίπου για νέα προϊόντα, αναβαθμίσεις εξοπλισμού και αυτο -
Άγγελος Τσερέπας Head of Business Development, Lariplast
Στόχος μας είναι η παραγωγή να γίνει πλήρως αυτόματη, από την τροφοδότηση μηχανημάτων μέχρι την παλετοποίηση, ένα project που θα απαιτήσει
τουλάχιστον 1,5 εκατ. ευρώ
ματισμούς. Στόχος μας είναι η παραγωγή να γίνει πλήρως αυτόματη, από ημιαυτόματη που είναι τώρα, από την τροφοδότηση των μηχανημάτων μέχρι την παλετοποίηση, ένα project που από μόνο του θα απαιτήσει τουλάχιστον €1,5 εκατ.» διευκρινίζει.
Κίνηση ματ στην εξοικονόμηση ενέργειας
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή η μονάδα χάρτινου τρέχει με ρεύμα από 100% ΑΠΕ, καθότι τον περασμένο Μάιο η Lariplast ολοκλήρωσε έργο net metering κόστους €1 εκατ. με φωτοβολταϊκά στις στέγες των δύο εργοστασίων της στην Ελλάδα. «Το εργοστάσιο των χάρτινων είναι πλήρως αυτόνομο, καθότι απαιτεί το 1/4 της ενέργειας που απαιτεί η μονάδα των πλαστικών, η οποία καλύπτεται κατά 15-20% από ΑΠΕ», σημειώνει ο επικεφαλής στο Business Development, προσθέτοντας ότι η διαδικασία της αδειοδότησης διήρκεσε 1,5 χρόνο και το στήσιμο έγινε μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες.
Παράλληλα, η εταιρεία στοχεύει στην εξοικονόμηση ενέργειας, με πρώτο βήμα το monitoring της κατανάλωσης και την αναβάθμιση των αεροσυμπιεστών, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για το 1/3 περίπου της συνολικής κατανάλωσης. «Με τα παραπάνω είδαμε πολύ μεγάλη βελτίωση στην κατανάλωση, της τάξεως του 20-30% (μεγαβατώρες/ τόνο προϊόντος), χωρίς να υπολογίζουμε τα φωτοβολταϊκά», σημειώνει ο ίδιος.
To νέο 100% αυτόματο Logistics Center
Οι επενδύσεις της Lariplast δεν σταματούν εδώ, καθώς στο στάδιο του σχεδιασμού βρίσκεται ένα υπεραυτόματο Logistics Center, της λογικής «Blackbox». Τι σημαίνει αυτό; Στη νέα, state of the art αποθήκη, που θα βρίσκεται ανάμεσα στις μονάδες χάρτι-
INDUSTRY 4.0 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
νου και πλαστικού ώστε να τροφοδοτείται από την παραγωγή 24/7, δεν θα μπαίνει άνθρωπος μέσα, δεν θα έχει καν φώτα. «Εισέρχεται το εμπόρευμα, και βγαίνει απευθείας η παλέτα στη ράμπα για φόρτωση», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Τσερέπας, προσθέτοντας ότι το budget είναι ακόμα υπό συζήτηση, ωστόσο αναμένεται να ξεπεράσει τα € 5 εκατ. και η χωρητικότητα τις 15.000 παλετοθέσεις.
Για τα παραπάνω η Lariplast αξιοποιεί από ίδια κεφάλαια μέχρι αναπτυξιακούς και δάνεια, ωστόσο η διατήρηση ισχυρού cash flow και μιας υγιούς ισορροπίας παραμένει προτεραιότητα. «Τώρα είμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο, στο οποίο η επένδυση
στο χάρτινο πρέπει να ωριμάσει και να αποδίδει με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς. Έχουμε ένα business plan με βάση το οποίο θα αγγίξουμε τα € 50 εκατ. τζίρο στην Ελλάδα το 2027, διπλάσιο δηλαδή από εκεί που είμαστε τώρα. Αυτά με βάση την ωρίμανση των επενδύσεων που έχουμε κάνει και με οργανική ανάπτυξη - αν προστεθεί κάποια εξαγορά ή συγχώνευση μπο-
ρεί να ξεπεράσει και τα € 70 εκατ. στον ίδιο ορίζοντα», αναφέρει ο κ. Τσερέπας. Όσο για το 2023, σε μια δύσκολη συγκυρία η εταιρεία κατάφερε να διατηρήσει τα μεγέθη της στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2022, η οποία είχε αποτελέσει μια χρονιά-ρεκόρ για την ιστορία της, με € 25 εκατ. τζίρο.
Το case της Lariplast Γαλλίας Μιλώντας για δύσκολη συγκυρία, μεταξύ των εμποδίων που καλείται να υπερπηδήσει η θεσσαλική βιομηχανία, παρότι ήταν ανάμεσα στις «τυχερές» εταιρείες που δεν υπέστησαν ζημιές από την κακοκαιρία Daniel, είναι ότι τα ασφάλιστρά της εκτοξεύθηκαν λόγω του ρίσκου της περιοχής. «Είμαστε ένας πολύ προσεκτικός και υγιής Οργανισμός, είμαστε ασφαλισμένοι ακόμα και από πτώση κομήτη, ωστόσο τα ασφαλιστικά μας έξοδα αυτομάτως έχουν διπλασιαστεί και τριπλασιαστεί», τονίζει ο κ. Τσερέπας. Η κουβέντα μας κλείνει με την αξιοσημείωτη περίπτωση της θυγατρικής της Lariplast στη Γαλλία, η οποία μεταβαίνοντας «καταναγκαστικά» από
το πλαστικό στο χαρτί, έκλεισε με €17 εκατ. τζίρο και € 2,5 εκατ. κέρδη το 2023, βάζοντας πλώρη για τα € 40 εκατ. μέχρι το 2025. «Ξεκινήσαμε το 2011, στήνοντας από το μηδέν ένα state of the art εργοστάσιο, μια εταιρεία “boutique” όπως τη χαρακτήριζαν, που έφτιαχνε πλαστικό ποτήρι νερού και μπύρας. Διέθετε απίστευτο capacity και προοπτική ανάπτυξης, ενδεικτικά πέτυχε διπλασιασμό τζίρου και κερδών μέσα σε ένα χρόνο», σημειώνει ο κ. Τσερέπας. Λόγω όμως της αυστηρής νομοθεσίας για την παραγωγή πλαστικού, η οποία πρωτοεφαρμόστηκε στη Γαλλία, η θυγατρική υποχρεώθηκε να στραφεί σε πλήρη μετασχηματισμό της μονάδας, η οποία πλέον παράγει και πουλά χαρτί κουζίνας και υγείας σε ολόκληρη την Benelux. Μάλιστα, διαθέτοντας deals με μεγάλους retailers της περιοχής, θέτει τις προδιαγραφές να εξελιχθεί σε ένα πολύ “sexy” case μέσα σε μερικά χρόνια», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Head of Business Development της Lariplast. •
17 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Η αναδυόμενη οικονομία του Yδρογόνου Η
Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤ Ι ΝΟΣ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑΣ, MANAGING DIRECTOR, EASTMED ENERGY HUB & ΣΥΝΤΟΝΙΣΤ Η Σ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚ Η Σ ΕΠΙΤΡΟΠ Η Σ ΓΙΑ ΤΟ ΥΔΡΟΓ Ο ΝΟ, ΑΝΑΛΥ ΕΙ Π Ω Σ Η ΠΑΓΚ Ο ΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜ Ι Α ΥΔΡΟΓ Ο ΝΟΥ ΜΠΟΡΕ Ι ΝΑ Ε Ι ΝΑΙ ΜΙΑ ΜΕΓΑ ΛΗ ΕΥΚΑΙΡ Ι Α ΓΙΑ ΤΗ Χ Ω ΡΑ ΜΑΣ, ΧΩΡ Ι Σ ΤΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚ Α ΒΑΡ Ι ΔΙΑ ΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑ ΚΩΝ.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΡΟΣΟΥ
Κ Ά Λ Ή ΓΕΩΓΡΆ ΦΙΚ Ή θέση, ως
πύλη της Ευρώπης προς Νότο και Ανατολή, και το καλό ηλιακό και αιολικό δυναμικό υπάρχουν στη χώρα μας. Χρειάζεται και έξυπνους ανθρώπους, σύμφωνα
με τον κ. Παπαλουκά, να συνδέσουν τις τελείες γρήγορα και να ξεκινήσουν ανάποδα, κοιτώντας το εμπορικό κομμάτι, τη βιωσιμότητα και όχι μόνο την επιδότηση. «Να ανακοινώνουμε έργα
με OFFTAKE Agreements και όχι πόσα χρήματα θα πάρουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση», σημειώνει ο Συντονιστής της Εθνικής Επιτροπής για το Υδρογόνο. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή...
_ Μας περιγράφετε τη Στρατηγική για το Υδρογόνο και τις σχετικές εξελίξεις;
Η Επιτροπή για «Ανάπτυξη εθνικής στρατηγικής για το υδρογόνο και άλλων αερίων από Ανανεώσιμες Πηγές» (της οποίας ανέλαβα το Συντονισμό) παρέδωσε έναν Οδικό Χάρτη με στόχους, ρυθμιστικό πλαίσιο, 31 Μέτρα Πολιτικής, για υλοποίηση μέχρι το 2050 σε τρεις διακριτές φάσεις:
1. Η φάση έναρξης της αγοράς (2022-2027): Οι αβεβαιότητες, το υψηλό κόστος και η έλλειψη υποδομών αποθαρρύνουν τις ιδιωτικές επενδύσεις. Ο κύριος στόχος της κρατικής ενίσχυσης είναι η υλοποίηση των πρώτων ολοκληρωμένων πιλοτικών έργων και εφαρμογών (hydrogen valleys). Απώτερος σκοπός της όποιας κρατικής ενίσχυσης είναι η μείωση των αβεβαιοτήτων, η μείωση του κόστους και η ωρίμανση των συνθηκών σχετικά με το operational part.
2. Η φάση δημιουργίας της αγοράς (2027-2035): Μόλις έχουν ξεπεραστεί τα θεμελιώδη εμπόδια. Το υψηλό κόστος, όμως, παραμένει και συνεχίζει να εμποδίζει τις ιδιωτικές επενδύσεις. Παρόλα αυτά υπάρχει μια σχετική προβλεψιμότητα στις μελλοντικές αγορές, έτσι ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια προσελκύονται υπό μορφή equity ή debt, με κάποιες εξαιρέσεις. Ο στόχος της κρατικής ενίσχυσης είναι να ωθήσει στη δημιουργία οικονομιών κλίμακας για να πέσει κι άλλο το κόστος.
3. Η φάση ανάπτυξης και ωρίμανσης της αγοράς (2035-2050): Η αγορά αναπτύσσεται κυρίως από ιδιωτική πρωτοβουλία, με σταδιακό phasing out της κρατικής στήριξης. Εδώ είναι το σημείο όπου το κόστος είναι χαμηλό, υπάρχει commercial maturity και οι υποδομές στηρίζουν το διασονυριακό εμπόριο με ασφάλεια εφοδιασμού.
_ Ποια είναι η Ελληνική Στρατηγική και οι εγχώριες προτάσεις;
Η Ελληνική Δημοκρατία είχε συνυπογράψει το Manifesto των έργων ΣΕΚΕΕ (IPCEI) τον Δεκέμβριο 2020. Η Γ.Γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων προχώρησε σε συνεργασία με τη Γ.Γ. Βιομηχανίας για την άμεση προετοιμασία Πρόσκλησης ενδιαφέροντος για έργα υδρογόνου. Στόχος ήταν η πρώτη καταγραφή ενδιαφέροντος και η προετοιμασία μιας υπερθετικής ελληνικής πρότασης και η στρατηγική τοποθέτηση των πιο ώριμων έργων στα διαδοχικά κύματα IPCEI Υδρογόνου. Υποβλήθηκαν 21 προτάσεις αρκετές από τις οποίες αξιόλογες, που αφορούσαν διαφορετικούς τομείς της αλυσίδας αξίας του υδρογόνου. Μελετώντας βέλτιστες πρακτικές άλλων χωρών, αποφασίσαμε πως ήταν απαραίτητη και η εμπλοκή άλλων κλάδων της εθνικής οικονομίας μέσω της συνέργειας μεταξύ αρμόδιων υπουργείων (Υπουργείου Μεταφορών, Ναυτιλίας, αλλά και των γραμματειών Έρευνας και Καινοτομίας και αργότερα Αγροτικής Πολιτικής). Παράλληλα, συμμετείχαμε στις Διασκέψεις Υψηλού Επιπέδου, αλλά και στα όργανα του IPCEI (Task force και Steering Committee) ώστε να συνδιαμορφώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο το πλαίσιο που θα ευνοούσε την ελλη-
HYDROGEN 18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
νική στρατηγική. Μετά από διαβουλεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους
μας, προκρίθηκαν τα πιο ώριμα έργα, σπάζοντάς τα στα κύματα Τεχνολογίας, Βιομηχανίας, Υποδομών, ενώ αργότερα θα τοποθετούσαμε και κάποια έργα Mobility wave.
_ Σε ποια φάση εξέλιξης βρίσκονται οι προτάσεις που προκρίθηκαν;
Μετά από κόπους ετών, όπου ωθήσαμε τόσα ελληνικά έργα στο τρένο των μεγάλων ευρωπαϊκών, μαθαίνω μετά λύπης μου πως κάποια υπερφιλόδοξα έργα με ιδιαίτερη σημασία δεν προχωρούν όπως θα έπρεπε (ενώ αναλώθηκαν σε δελτία τύπου και υπερφίαλες δηλώσεις)!
Το υδρογόνο καλό θα ήταν να μην ακολουθήσει την πορεία πολιτικοποίησης των έργων φυσικού αερίου, όπου «φάγαμε» 12 χρόνια να μιλάμε για ένα έργο αγωγού το οποίο θάψαμε και αναστήσαμε 2-3 φορές και, στο τέλος, έπρεπε να γίνει ένας πόλεμος για να καταφέρουμε να πείσουμε ότι το έργο είναι χρήσιμο για την Ευρώπη. Υπάρχουν και θετικά! Είδαμε έργα τα οποία ξεκίνησαν πιο ταπεινά και διένυσαν το έξτρα μίλι να μπαίνουν
σε τροχιά υλοποίησης παρόλα τα προβλήματα που συνάντησαν. Βλέπω τα έργα του ΔΕΣΦΑ που μπήκαν στα PCI, τα έργα στον Αθερινόλακκο της Κρήτης (H2Crete) κι άλλα μικρά και μεσαία να προχωρούν μέσω του Innovation Fund και των Hydrogen Valleys και, γενικά, να εκμεταλλεύονται κάθε διαθέσιμο εργαλείο όπως τα έργα της Motor Oil και της Titan.
_ Ποιες μπορεί να είναι οι προοπτικές, οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες για την Ελλάδα; Θα πρέπει να κατανοήσουμε την ολιστική αντιμετώπιση που χρειάζεται η παγκόσμια αλυσίδα αξίας του υδρογόνου και να κοιτάξουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά, όπως τη μέθοδο παραγωγής, τα χρώματα υδρογόνου και το cost structure του υδρογόνου, όπως και τη γεωγραφική μας θέση. Τα λιμάνια μας και τη σημασία που δίνεται στο Corridor E στο Hydrogen Backbone Initiative,
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑΣ Managing Director, EastMed Energy Hub & Συντονιστής της Εθνικής Επιτροπής για το Υδρογόνο «Θα πρέπει να
κατανοήσουμε την ολιστική αντιμετώπιση που χρειάζεται η παγκόσμια αλυσίδα αξίας του υδρογόνου και να κοιτάξουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά, όπως τη μέθοδο παραγωγής, τα χρώματα υδρογόνου και το cost structure του υδρογόνου, όπως και τη γεωγραφική μας θέση»
αλλά και τα ειδικά χαρακτηριστικά της οικονομίας μας.
Υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ των technology makers και των technology takers που θα καθορίσει αν μια χώρα θα γίνει hydrogen leader ή hydrogen
follower. Φυσικά υπάρχουν και δευτερεύοντες ρόλοι σε μια παγκόσμια αλυσίδα αξίας όπως valleys, hubs, transit countries ή απλά upstreamers. Βλέπουμε και πιο μικρές χώρες οι οποίες έχουν κάνει σημαντικά βήματα, όπως η Πορτογαλία μια χώρα ίδια πληθυσμιακά με την Ελλάδα, η οποία κατάφερε με σκληρή δουλειά και σε σύντομο χρονικό διάστημα να μπει στον παγκόσμιο χάρτη υδρογόνου με σοβαρά έργα και εμπορικές συμφωνίες. Παρομοίως η Χιλή και η Ολλανδία.
_ Τέλος, ποιος πρέπει να είναι ο στόχος μας για το 2035 και για το 2050; Ξεκινήσαμε πολύ καλά, γνωρίζοντας ότι ακόμη και σήμερα ο Μίτος της Αριάδνης δεν είναι αρκετός όταν μπλέκεις με τον ελληνικό λαβύρινθο του δημοσίου. Έχουμε ένα καλό υπόβαθρο, στρατηγική η οποία πρέπει εμπλουτίζεται και να ενσωματώνει νέες πραγματικότητες. Αυτό που χρειάζεται είναι ο μηχανισμός επιτήρησης εφαρμογής των πολιτικών στρατηγικής και όχι απλά δύο νούμερα. Βάλαμε αρκετά ελληνικά bankable πρότζεκτ σε τροχιά υλοποίησης με μεγάλες πιθανότητας επιτυχίας. Ασκήσαμε μια εξωστρεφή πολιτική για διασύνδεσή τους με άλλα πρότζεκτ, ώστε να χρησιμοποιήσουμε scales και να είναι ανταγωνιστικά για την περιοχή και για την Ευρώπη. Σε μια πρωτοβουλία της τεχνικής επιτροπής CleanTech του ΣΕΒ, στην οποία συμμετέχω, δίνουμε βάση στο clustering της βιομηχανίας.
Αυτό που διαπιστώνω ταξιδεύοντας από Κ. Ευρώπη προς ΝΑ Ευρώπη και σε Α. Μεσόγειο, είναι ότι όντως είμαστε μέσα στους first movers. Δεν χρειάζεται να αφήνουμε άλλες «ξένες» χώρες να κάνουν κουμάντο στη γειτονιά μας. Ας επωφεληθούμε από τα πλεονεκτήματα αυτά και ας μαθαίνουμε από χώρες που προπορεύονται. Επισημαίνω και το ρόλο της ελληνικής ναυτιλίας. Κάποιος θα πρέπει να μεταφέρει όλες αυτές τις ποσότητες υγροποιημένου υδρογόνου, αμμωνίας και μεθανόλης από τους φθηνούς upstreamers στα σημαντικά κέντρα ζήτησης του κόσμου! •
19 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
ΟΡΥΚΤΈΣ
Ευκαιρία για την Ελλάδα η αυξημένη ανάγκη για κρίσιμα ορυκτά
ΚΑΘΩΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΕ ΧΑΜΗΛΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΝΘΡΑΚΑ, ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΡΑΓΔΑΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΟΡΥΚΤΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ
ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΑΡΗΣ ΦΛΟΥΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΥΙΟΘ Ε Τ Ή Σ Ή τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα που απαιτούνται για την ενεργειακή μετάβαση δεν θα είναι εφικτή χωρίς την αύξηση της προσφοράς κρίσιμων ορυκτών σε επίπεδα που ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχουμε δει.
Ορυκτά όπως το λίθιο, το κοβάλτιο, ο χαλκός, το νικέλιο και οι σπάνιες γαίες είναι βασικές πρώτες ύλες για την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων (EV), τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και άλλες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα θα πρέπει να επιταχυνθεί προκειμένου να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι, ιδίως εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι λύσεις καθαρής ενέργειας απαιτούν
πολύ μεγαλύτερες ποσότητες κρίσιμων ορυκτών σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνολογίες. Για παράδειγμα τα υπεράκτια αιολικά πάρκα για να κατασκευαστούν απαιτούν έξι φορές περισσότερα κρίσιμα ορυκτά σε σύγκριση με τις μονάδες άνθρακα ή φυσικού αερίου.
Καθώς ο κόσμος στρέφεται σε ένα ενεργειακό τοπίο με χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα, αναμένεται ραγδαία αύξηση της ζήτησης για κρίσιμα ορυκτά για τις τεχνολογίες της μετάβασης. Για παράδειγμα, για την επίτευξη του στόχου των μηδενικών εκπομπών έως το 2050, θα πρέπει περίπου το 60% των αυτοκινήτων που πωλούνται παγκοσμίως το 2030 να είναι ηλεκτρικά. Σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), για την επίτευξη του σεναρίου «Καθαρών μηδενικών εκπομπών έως
το 2050», θα απαιτηθούν έξι φορές περισσότερες εισροές κρίσιμων ορυκτών μέχρι το 2040 σε σύγκριση με σήμερα. Η ραγδαία αυξανόμενη ζήτηση ωστόσο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον χρόνο που απαιτείται σήμερα για την αύξηση της προσφοράς κρίσιμων ορυκτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η φάση της αδειοδότησης, της εξερεύνησης και της ανάπτυξης ορυχείων για κρίσιμα ορυκτά μπορεί να φτάσει χρονικά και τις δύο δεκαετίες, πριν την έναρξη της παραγωγής. Και όχι μόνον αυτό αλλά επιπλέον σήμερα δεν επενδύονται αρκετά χρήματα για να καλυφθεί η μελλοντική ζήτηση. Και αυτό παρά το γεγονός ότι πολιτικές όπως το Inflation Reduction Act (IRA), βελτίωσαν το τοπίο των επιδοτήσεων και των επενδύσεων, με αυξημένα κίνητρα για τις επενδύσεις στις τεχνολογίες
Η
ΠΡΏΤ Έ Σ Υ Λ Έ Σ 20 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
της ενεργειακής μετάβασης και επομένως άμβλυναν τους περιορισμούς στον εφοδιασμό.
Σε κάθε περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη το pipeline των έργων για αύξηση της προσφοράς κρίσιμων ορυκτών αλλά και το χρόνο που θα χρειαστεί για να ξεκινήσουν να λειτουργούν τα νέα ορυχεία, πολλά ορυκτά αναμένεται να βρεθούν σε ανισορροπία προσφοράς-ζήτησης έως το 2030, ακόμη και με το πιο ευνοϊκό σενάριο της υψηλής προσφοράς. Η McKinsey εκτιμά ότι, με βάση τις τρέχουσες προοπτικές προσφοράς και τεχνολογίας, η αδυναμία κάλυψης του χάσματος προσφοράς-ζήτησης σε κρίσιμα ορυκτά θα οδηγούσε σε επιπλέον εκπομπές 400 έως 600 MtCO2 e αερίων θερμοκηπίου μόνο το 2030. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται ένα διαφαινόμενο χάσμα προσφοράς-ζήτησης που ήδη οδηγεί σε έναν αγώνα δρόμου για πόρους μεταξύ πολλών χωρών.
Το δυναμικό της Ελλάδας
Σε αυτό το περιβάλλον, είναι σαφές ότι δημιουργούνται ευκαιρίες για χώρες όπως η Ελλάδα, που διαθέτουν δυναμικό αποθεμάτων κρίσιμων ορυκτών.
Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, στη χώρα μας υφίστανται αρκετοί κοιτασματολογικοί στόχοι οι οποίοι περιλαμβάνονται στον κατάλογο των 30 Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΚΟΠΥ – CRM’s)
της ΕΕ. Μάλιστα ορισμένοι από αυτούς εντοπίζονται εντός των μεταλλευτικών χώρων, των χώρων δηλαδή όπου ήδη υφί¬στανται δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης των μεταλλευτικών ορυκτών και στους οποίους ανήκουν και οι δημόσιοι μεταλλευτικού χώροι, χώροι που διαχειρίζεται το δημόσιο και αποτελούν τη λεγόμενη μεταλλευτική «προίκα» του.
Το δυναμικό αυτό απαιτεί εστίαση στην έρευνα (πρωτογενή και δευτερογενή), και ακόμη επικαιροποίηση των υφιστάμενων δεδομένων και ειδικότερη μελέτη σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Ενδεικτικά η χώρα μας διαθέτει: Βωξίτη (σε πλήρη παραγωγική διαδικασία), αντιμόνιο (Sb, σε 3 τουλάχιστον διαπιστωμένα κοιτάσματα αντιμονίτη άνευ εκμετάλλευσης μέχρι
Για την επίτευξη του σεναρίου «Καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050», θα απαιτηθούν έξι φορές περισσότερες εισροές κρίσιμων ορυκτών σε σύγκριση με σήμερα
σήμερα), νικέλιο (Ni), κοβάλτιο (Co) (περιεχόμενα στον λατερίτη που όμως δεν παράγονται αυτοτελώς και απαιτούν αλλαγή της μεθόδου σε υδρομεταλλουργική από τον νέο ανάδοχο της ΛΑΡΚΟ), χαλκό (Cu, προγραμματίζεται -υπό προϋποθέσεις- η παραγωγή από το κοίτασμα των Σκουριών Χαλκιδικής), μαγνησίτη (ΜgCΟ3, παράγει τελικά προϊόντα δίπυρης και καυστικής μαγνησίας καθώς και πυρίμαχες μάζες και όχι μεταλλικό μαγνήσιο), μαγγάνιο (Μn, τα ιστορικά κοιτάσματα μαγγανίου στην ευρύτερη περιοχή του Νομού Δράμας που αποτέλεσε στο παρελθόν κύριο μεταλλευτικό κέντρο της Ελλάδας απαιτούν επανα-δρομολόγηση για παραγωγή Μn battery grade), χαλαζία (SiO2) υψηλής ποιότητας για παραγωγή μεταλλικού πυριτίου (δεν υφίσταται εξόρυξη μέχρι σήμερα) και έχει ορισμένες ενδείξεις εμφανίσεων (occurrences) για σπάνιες γαίες (REE) κυρίως εντός άλλων κοιτασμάτων.
Τέλος, έχουν αναφερθεί -σε πανεπιστημιακές κυρίως έρευνες- κοιτασματολογικοί τύποι που περιέχουν κατά τόπους σημαντικές περιεκτικότητες σε Βολφράμιο (W), Τελλούριο (Te), Ρήνιο (Re), μολυβδαίνιο (Μο), Γάλλιο (Ga), γερμάνιο (Ge) κ.α. Ας σημειωθεί, ότι οι εμφανίσεις δεν αποτελούν ώριμα κοιτάσματα προς δημοπράτηση, απλώς εφαλτήριο για περισσότερη έρευνα.
Σε κίνδυνο το γάλλιο Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκέντρωσε πιθανούς προμηθευτές και αγοραστές συγκεκριμένων σπάνιων ορυκτών, δηλαδή γαλλίου και γερμανί-
ου, που τίθενται σε κίνδυνο μετά τους περιορισμούς που επέβαλε η Κίνα στις εξαγωγές της. Στόχος της συνάντησης ήταν να ενθαρρυνθεί η τοπική παραγωγή των συγκεκριμένων σπάνιων ορυκτών εντός Ε.Ε. Στη συνάντηση συμμετείχε ο όμιλος ενέργειας και μετάλλων Mytilineos, ο οποίος έκανε γνωστό ότι έχει ξεκινήσει ένα πιλοτικό έργο για να αξιολογήσει τον πιο οικονομικά αποδοτικό τρόπο εξαγωγής γαλλίου, το οποίο θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε κλίμακα σε διάστημα 18 μηνών.
Το γάλλιο είναι κατ’ ουσίαν ένα υποπροϊόν της επεξεργασίας βωξίτη κατά τη διαδικασία παραγωγής αλουμίνας. Σύμφωνα με τον όμιλο, το έργο θα μπορούσε να διασφαλίσει την παραγωγή 40-45 μετρικών τόνων μετάλλου ετησίως, περίπου ίσο με την τρέχουσα ζήτηση στην ΕΕ.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου, Ευάγγελος Μυτιληναίος, τόνισε ότι βασική προϋπόθεση είναι η υποστήριξη της βασικής δραστηριότητας αλουμινίου του ομίλου, όπου όπως σημειώνει στην Ευρώπη επιβαρύνεται από τις υψηλές τιμές της ενέργειας και τις εισφορές για τις εκπομπές άνθρακα. Η βελγική εταιρεία παραγωγής ψευδαργύρου Nyrstar ανέφερε ότι εξετάζει πιθανά projects για την ανάκτηση γαλλίου και γερμανίου στην Ευρώπη, αν και έχει σημειώσει μεγαλύτερο πρόοδο σε αντίστοιχα έργα στις ΗΠΑ, όπου σκέφτεται να υλοποιήσει ένα έργο ύψους 150 εκατ. δολαρίων. Εν τω μεταξύ, ο νόμος της ΕΕ για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, ο οποίος θα θέτει στόχους για την εξόρυξη, την ανακύκλωση και την επεξεργασία 17 βασικών υλικών, είναι πιθανό να τεθεί σε ισχύ τους επόμενους μήνες.
Η ευρωπαϊκή ένωση παραγωγών μη σιδηρούχων μετάλλων Eurometaux δήλωσε ότι ο νόμος θα πρέπει να συνοδευτεί με τρόπους χρηματοδότησης και μέτρα για τη μείωση του λειτουργικού κόστους για τη βιομηχανία.
Η Eurometaux πρόσθεσε ότι το ζήτημα είναι ευρύτερο και δεν αφορά απλώς την προμήθεια γαλλίου και γερμανίου, επομένως η ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες ώστε να είναι βιώσιμες στο μέλλον οι δραστηριότητες. •
21 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Ερυθρά Θάλασσα:
Μεταξύ
των πιο σκληρά πληττόμενων ο ελληνικός μεταποιητικός κλάδος
ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΑΤΩΝ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΤΙΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΜΙΛΑ
O ΔΡ ΒΑΣΙΛΗΣ ΖΕΪΜΠΕΚΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ LOGISTICS (EEL).
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ
ΤΟΝ Ά Π ΟΉ ΧΟ των γεωπολιτικών εξελίξεων στην Ερυθρά Θάλασσα, ο Δρ Βασίλης Ζεϊμπέκης αναλύει τις προκλήσεις του κλάδου, αλλά και τα πρόσφατα ευρύματα της πανελλήνιας έρευνας
σχετικά με την υιοθέτηση τεχνολογιών Logistics 4.0 στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας.
_ Πώς διαμορφώνεται η διεθνής εφοδιαστική αλυσίδα με φόντο τις τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις και πώς επηρεάζεται η Ελλάδα; Από τα μέσα Νοεμβρίου 2023, η ομάδα ανταρτών Χούθι, έχει επιτεθεί σε δεκάδες εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, χωρίς μέχρι στιγμής να υπάρχουν ενδείξεις αποκλιμάκωσης. Οι μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες μεταφορών εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και πολλά πετρελαιοφόρα, αποφεύγουν πλέον τη διαδρομή της Ερυθράς Θάλασσας και τη Διώρυγα του Σουέζ, επιλέγοντας αντί αυτού ένα μεγαλύτερο και πιο δαπανηρό ταξίδι, γύρω από την Αφρική και το Ακρωτήρι Καλής Ελπίδας. Απόρροια της ως άνω κατάστασης, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία είναι άνω των 300 εμπορικών πλοίων να έχουν επιλέξει τον περίπλου της Αφρικής με 3.300 ναυτικά μίλια επιμήκυνση ταξιδιού, 10 έως 14 ημέρες περισσότερη χρονική διάρκεια, 70% μείωση του αριθμού των εμπορευματοκιβωτίων που περνούν από την Ερυθρά, καθώς επίσης 2% μείωση των εξαγωγών της Ε.Ε. τον Δεκέμβριο του 2023 και 3,1% μείωση των εισαγωγών. Οι Financial
Times, αναφέρουν ότι οι επιχειρήσεις στις περισσότερες χώρες στην Ευρώπη καταγράφουν σημαντικά προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού τους, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων οικονομιών όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία. Σύμφωνα μάλιστα με την έρευνα, ο μεταποιητικός κλάδος στην Ελλάδα, ένα από τα κράτη της ΕΕ που βρίσκονται πιο κοντά στη Διώρυγα του Σουέζ, ήταν μεταξύ των πιο σκληρά πληττόμενων. Οι καθυστερήσεις στους χρόνους παράδοσης ενισχύουν τους φόβους ότι η συνεχιζόμενη διαταραχή της Ερυθράς Θάλασσας θα δημιουργήσει πληθωριστική πίεση στην οικονομία της Ευρώπης και δυσκολίες για τον ευρωπαϊκό μεταποιητικό κλάδο, που προσπαθεί να διαχειριστεί την αδύναμη ζήτηση από την αγορά.
_ Ποιες είναι οι τελευταίες τάσεις και προκλήσεις στην οργάνωση της αστικής εφοδιαστικής αλυσίδας; Ο σχεδιασμός των εμπορευματικών μεταφορών μέσα σε μια πόλη (ειδικά ένεκα και της υπέρμετρης ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου) απαιτεί προσεκτικό συντονισμό για την ελαχιστοποίηση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την ικανοποίηση της αυξανόμενης ζήτησης για έγκαιρες παραδόσεις από τους τελικούς πελάτες. Για τη μεταφορά εμπορευμάτων, τα ελαφρά οχήματα (van μέχρι 3,5 tn), καθώς και λύσεις όπως τρίκυκλα ποδήλατα (cargo bikes), ρομπότ παράδοσης και drones, αποτελούν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις. Ειδικότερα τα
ηλεκτρικά τρίκυκλα παράγουν λιγότερες εκπομπές και ηχορύπανση, ενώ παράλληλα μπορούν να εξυπηρετήσουν -υπό προϋποθέσεις- μεγαλύτερο αριθμό σημείων παράδοσης ανά δρομολόγιο.
Επιπρόσθετα, η χρήση εναλλακτικών μορφών ενέργειας στα οχήματα παράδοσης μπορεί επίσης να συνεισφέρει στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από το εκτελούμενο μεταφορικό έργο. Τέλος, οι συνέργειες μεταξύ μεταφορικών επιχειρήσεων στην αστική μεταφορά (collaborative logistics) μπορούν να οδηγήσουν στην αύξηση του δείκτη φόρτωσης (loading factor) των οχημάτων, το οποίο έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τη μείωση των άδειων τονο-χιλιομέτρων (tn-Km), τη μείωση των αναγκαίων οχημάτων για διανομή και φυσικά τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος. Είναι σημαντικό να τονισθεί, επίσης, πως οι επιχειρήσεις με αποτελεσματικά οργανωμένα μοντέλα αστικών εμπορευματικών μεταφορών έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα προσφέροντας υψηλού επιπέδου customer experience. Για παράδειγμα, η κατάλληλη εφαρμογή πολυκαναλικών παραδόσεων (κανάλι ηλεκτρονικού εμπορίου), όπως η χρήση θυρίδων δεμάτων (σημεία παραλαβής), η χρήση PUDO points, η στρατηγική Click & Collect, η χρήση Αστικών Κέντρων Ενοποίησης Εμπορευμάτων (ΑΚΕΕ) καθώς και οι βραδινές παραδόσεις, θα μπορούσαν να έχουν κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη εάν εφαρμοστούν
Σ
22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
INTERVIEW
ορθά με συγκεκριμένη στρατηγική και μεθοδολογία λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.
_ Ένα σχόλιο για τη σημασία της συνεργασίας σας με την Enterprise Greece για τον κλάδο των logistics; Η εν λόγω συνεργασία εστιάζει στην υλοποίηση μιας σειράς κοινών δράσεων που στοχεύουν στην ανάδειξη της Ελληνικής Εφοδιαστικής αλυσίδας ως ώριμου επενδυτικού τομέα στο επενδυτικό κοινό (εγχώριο και του εξωτερικού). Η συνεργασία με την Enterprise Greece εκτιμώ πως είναι ιδιαίτερα κομβικής σημασίας για την υποστήριξη του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας αλλά και συγχρόνως για την ελληνική οικονομία. Η EEL προτίθεται να συμβάλει ουσιαστικά και έμπρακτα στην προώθηση και προβολή των υπηρεσιών της Ελληνικής Εφοδιαστικής
Αλυσίδας με τη μορφή ενός Εθνικού brand στο εξωτερικό, στοχεύοντας στην προσέλκυση Διεθνών Εμπορευματικών ροών, αλλά και πολυεθνικών επενδυτικών σχημάτων.
_ Σε τι βαθμό έχουν υιοθετήσει οι ελληνικές επιχειρήσεις τεχνολογίες που συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας; Πρόσφατα ολοκληρώσαμε μια πανελλήνια έρευνα σχετικά με την υιοθέτηση τεχνολογιών Logistics 4.0 στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Με βάση την ανάλυση που έγινε, σας παραθέτω τα βασικά ευρήματα: • Διαφαίνεται πως υπάρχει μια ώθηση των επιχειρήσεων (αν και μικρή) προς τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό. Η πανδημία και η υπέρμετρη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου βοήθησαν σε αυτή την αλλαγή.
• Η πλειονότητα των εταιρειών έχει αντιληφθεί τη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού όλων των βασικών διαδικασιών της αλυσίδας εφοδιασμού (με έμφαση στο εκτελεστικό σκέλος, ήτοι αποθήκευση, μεταφορές, διανομή, επιστροφές).
• Οι μεγάλες εταιρείες με πάνω από 250 άτομα προσωπικό μπήκαν στη διαδικασία να αλλάξουν τις δομές τους προς το «ψηφιακότερο». Αυτό δείχνει ότι η συγκεκριμένη αλλαγή υιοθετείται όταν μία επιχείρηση θεωρεί ότι βρίσκεται σε σχετική ασφάλεια για να υιοθετήσει αλλαγές, και άρα τα στελέχη των ΜμΕ φαίνεται ότι έχουν παγιδευτεί στη λογική «το επείγον τρώει το σημαντικό». • Η καθημερινότητα των ΜμΕ δεν αφήνει πολλά περιθώρια για μετεξέλιξη, ενώ οι πάροχοι ψηφιακών τεχνολογιών δεν έχουν καταφέρει ακόμα να πείσουν σε μεγάλο βαθμό ότι τα ψηφιακά προϊόντα λύνουν προβλήματα και μειώνουν τα λειτουργικά κόστη των εταιρειών. Σε κάθε περίπτωση είναι ενθαρρυντικό πως αυτή την περίοδο τρέχουν πολλα πιλοτικά και έχουν εγκατασταθεί τεχνολογίες Industry 4.0 σε επιχειρήσεις.
• Τα προβλήματα στο εσωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων εξακολουθούν να περιλαμβάνουν την έλλειψη ψηφιακής κουλτούρας, το υψηλό κόστος απόκτησης τεχνολογιών logistics 4.0, καθώς και την έλλειψη δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.
• Είναι αναγκαία η εξασφάλιση ανθρώπινου δυναμικού με τις αναγκαίες ψηφιακές δεξιότητες είτε σε τεχνικό επίπεδο (προγραμματιστές, τεχνικοί ασφάλειας, αναλυτές δεδομένων κλπ.) ή στους χρήστες σε όλα τα τμήματα, αλλά και στα διευθυντικά στελέχη που θα «τρέξουν» τα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού. Επιπλέον, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι μόνο θέμα υιοθέτησης τεχνολογιών. Περιλαμβάνει και άλλα συστατικά όπως για παράδειγμα εταιρικές διαδικασίες, ανθρώπους, συνεργάτες, μα πάνω απ΄ όλα μια νέα κουλτούρα που πρέπει να αποκτήσει κάθε εταιρεία που θέλει να πετύχει τη μετάβασή της στην ψηφιακή
εποχή. •
23 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Δρ Βασίλης Ζεϊμπέκης, Πρόεδρος ΔΣ, Ελληνική Εταιρεία Logistics, Επικ. Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας & Διοίκησης, Πολυτεχνική Σχολή, Παν. Αιγαίου
SIEMENS GREECE
Oδηγός στην ψηφιοποίηση και την καινοτομία
στην ηλεκτρική ενέργεια
H ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ELECTRIFICATION & AUTOMATION ΤΗΣ SIEMENS A.E. ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΜΙΑ ΕΜΠΕΙΡΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ. ΜΕΣΩ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ, ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ, ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
OΤΟΜΈΑΣ των Έξυπνων Υποδομών της Siemens δημιουργεί και παρέχει λύσεις
που συνδυάζουν τον πραγματικό με τον ψηφιακό κόσμο, ανάμεσα στα ενεργειακά συστήματα, τα κτίρια και τις βιομηχανίες, βελτιώνοντας τον τρόπο ζωής και εργασίας των ανθρώπων και ενισχύοντας σημαντικά την απόδοση και τη βιωσιμότητα. Μια από τις σημαντικότερες επιχειρηματικές μονάδες των Έξυπνων Υποδομών αποτελεί η μονάδα Electrification & Automation (μονάδα Ηλεκτρισμού & Αυτοματισμού) που προσφέρει ένα καινοτόμο, έξυπνο και φιλικό προς το περιβάλλον χαρτοφυλάκιο για αξιόπιστα δίκτυα διανομής ενέργειας με ενεργειακό αυτοματισμό του μέλλοντος.
Η επιχειρηματική μονάδα Ηλεκτρισμού & Αυτοματισμού καλύπτει όλο το φάσμα για συστήματα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, παρέχοντας υψηλής ποιότητας τεχνολογικές λύσεις (Πίνακες Μέσης Τάσης 36/24kV), καθώς και προϊόντα για τεχνολογία προστασίας και αυτοματισμού υποσταθμών και δικτύων μεταφοράς (400/150kV) και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ευφυείς ελεγκτές για απομακρυσμένο έλεγχο (RTUs), δια-
χείριση της ποιότητας ισχύος (PQM), τηλεπικοινωνίες και μικροδίκτυα σε ενεργειακά αυτόνομες και μη-διασυνδεδεμένες υποδομές, όπως είναι τα νησιά. Με την παγκόσμια εμπειρία της Siemens παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις, ξεκινώντας από τις υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου, τις υπηρεσίες σχεδιασμού με τεχνολογία BIM, τη Διεύθυνση Έργων έως και την εγκατάσταση και τη θέση σε λειτουργία, αλλά και υπηρεσίες όπως η εξυπηρέτηση πελατών και η εκπαίδευση.
Το χαρτοφυλάκιο είναι κατάλληλο για όλες τις κάθετες αγορές, όπως Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Φωτοβολταϊκά / Αιολικά), Σταθμοί Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με χρήση φυσικού αέριου, Λιμάνια και Μαρίνες, Datacenters, Αεροδρόμια, Διαχειριστές Μεταφοράς και Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ/ ΔΕΔΔΗΕ), Κτιριακά Συγκροτήματα, Ξενοδοχεία, Νοσοκομεία και σχεδόν όλες τις Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις.
Αναγκαία η μετάβαση στη βιώσιμη ενέργεια
Στη Siemens Ελλάδος, η επιχειρηματική μονάδα Electrification & Automation διαθέτει μια έμπειρη και
δυναμική ομάδα που μπορεί να οδηγήσει τον ενεργειακό μετασχηματισμό της Ελλάδας εξασφαλίζοντας αξιόπιστη, οικονομική και βιώσιμη διάθεση της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της ψηφιοποίησης και των καινοτόμων τεχνολογιών. «Η ανάγκη για μετάβαση στη βιώσιμη ενέργεια καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική και είναι προτεραιότητα όλων μας. Η Siemens διαθέτει όχι μόνο τις κατάλληλες τεχνολογικές λύσεις για την αναβάθμιση και ψηφιοποίηση των συστημάτων ενέργειας, αλλά και τους κατάλληλους ανθρώπους με άρτια κατάρτιση, εμπειρία και τεχνογνωσία που υποστηρίζουν τους παρόχους ώστε να ανταποκρίνονται απρόσκοπτα στις μεταβαλλόμενες προκλήσεις της εποχής μας», δηλώνει ο Δήμος Σαπίδης, Head Smart Infrastructure Siemens A.E. & CEO Siemens Mobility A.E.
«Είτε πρόκειται για προμηθευτές ενέργειας, είτε βιομηχανικές εταιρείες, είτε μεγάλους καταναλωτές ενέργειας, ως εξειδικευμένος και αξιόπιστος συνεργάτης, υποστηρίζουμε τους πελάτες μας σε όλα τα ενεργειακά ζητήματα, συμβάλλοντας στην επιχειρηματική τους επιτυχία. Το εκτεταμένο χαρτοφυλάκιό μας και η πολυετής τεχνογνωσία της
24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Aριστερά: Δήμος Σαπίδης: Head Smart Infrastructure Siemens A.E. & CEO Siemens Mobility A.E., Γιώργος Γεωργουσάκης: Project Manager Electrification and Automation, Siemens A.E., Ανδρέας Αντωνόπουλος: Portfolio Consultant Manager Electrification and Automation, Siemens A.E., Έλενα Σαραγιωτάκη: Country Finance Manager Electrification and Automation, Siemens A.E. Δεξιά: Λάμπρος Μαστρογιαννόπουλος: Engineering Project Manager, Siemens A.E., Μάνθος Βεντούρης: Business Administration Professional Electrification and Automation, Siemens A.E., Ολυμπία Περατσάκη: E-Mobility, Portfolio Consultant Specialist, Siemens A.E., Παναγιώτης Κωνσταντόπουλος: Proposal Manager Electrification and Automation, Siemens A.E.
Siemens, θα βοηθήσουν την Ελληνική αγορά ενέργειας να αντιμετωπίσει την πρόκληση για μια βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση», συμπληρώνει η Έλενα Σαραγιωτάκη, Country Finance Manager Electrification and Automation, Siemens A.E.
Αξιόπιστη και αποδοτική ενσωμάτωση των ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα Αναμφισβήτητα, η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στον πλανήτη είναι η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης με δράσεις που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και συμβάλλουν στην ενεργειακή μετάβαση. Η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πήγες είναι σίγουρα ο βασικός πυλώνας του ενεργειακού μετασχηματισμού. Γι’ αυτό και η ενσωμάτωσή τους στο ενεργειακό σύστημα πρέπει να πε-
ριλαμβάνει ένα έξυπνο και βιώσιμο δίκτυο διανομής και μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας.
Στην επιχειρηματική μονάδα Ηλεκτρισμού & Αυτοματισμού, της Siemens αναγνωρίζεται η ανάγκη για παροχή καινοτόμων λύσεων που διαμορφώνουν ένα ασφαλές, έξυπνο και βιώσιμο οικοσύστημα με τεχνολογίες που έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την έξυπνη και αποδοτική διαχείρισή της. H Siemens συμβάλλει στη δημιουργία ενός βιώσιμου συστήματος ενέργειας με ένα ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο προϊόντων και λύσεων στον τομέα της Διανομής και Μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας, επιτρέποντας την αξιόπιστη και αποδοτική ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Οι Πίνακες Μέσης Τάσης 8DA/Β και 8DJH της Siemens χρησιμοποιούν
μόνωση αερίου SF6 και διαθέτουν compact σχεδιασμό, έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη της αγοράς. Αποτελούν την πρώτη επιλογή μεταξύ κορυφαίων προμηθευτών ολοκληρωμένων λύσεων διανομής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω των σαφών περιβαλλοντικών οφελών που προσφέρουν. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για παροχή βιώσιμων λύσεων, η Siemens δεσμεύεται στην κατασκευή πινάκων Μέσης Τάσης με χρήση βιώσιμων υλικών. Πρόσφατα το εργοστάσιο της Siemens στη Φρανκφούρτη παρέλαβε για πρώτη φορά μεταλλικά υλικά με πολύ χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, “Sustainable Stainless Steel”, που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή των πινάκων Μέσης Τάσης. Με εγκατεστημένη βάση στην Ελλάδα σε σταθμούς φωτοβολταϊκώνκαι αιολικών συνολικής εγκατεστημένης
25 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Ισχύος >2GW στη Δυτική Μακεδονία και Στερεά Ελλάδα, οι πίνακες 8DJH και 8DA/B με τάση λειτουργίας τα 33kV καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο της εγχώριας αγοράς, επιτρέποντας την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ευρείας κλίμακας, χρησιμοποιώντας προϊόντα
με θετικό πρόσημο στο περιβάλλον. Οι πίνακες Μέσης Τάσης τεχνολογίας “Blue GIS” αποτελούν επιπρόσθετο παράδειγμα σχετικά με το νέο καινοτόμο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης στο οποίο στρέφεται η εταιρεία. Με περισσότερα από 40 χρόνια εμπειρία στους πίνακες μόνωσης αεριού SF6 και επενδύοντας στην τεχνολογία “Clean Air” από το 2006, η Siemens, διαθέτει ήδη στο χαρτοφυλάκιο της ολοκληρωμένη σειρά πινάκων Μέσης Τάσης που συνδυάζει τα πλεονεκτήματα ενός Gas Insulated Switchgear
με τη χρήση μη τοξικών αέριων, δηλαδή “SF6 free”.
Παρόλο που ο περιορισμός της χρήσης φθοριούχων αερίων, F-gases, συζητείται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
από τον Απρίλιο του 2022 και εγκρίθηκε από την Κομισιόν μόλις πριν λίγες ημέρες, απαγορεύοντας σταδιακά από το 2026 τη χρήση αυτών των αερίων στους πίνακες Μέσης Τάσης, η
«Η Siemens διαθέτει τις κατάλληλες τεχνολογικές λύσεις για την αναβάθμιση και ψηφιοποίηση των συστημάτων ενέργειας, αλλά και τους κατάλληλους ανθρώπους που υποστηρίζουν τους παρόχους ώστε να
ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της εποχής μας»
Δήμος Σαπίδης Head Smart Infrastructure
Siemens A.E. & CEO Siemens Mobility A.E.
Siemens με τη σειρά “Blue GIS” εναρμονίζεται πλήρως με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό και παρέχει ήδη λύσεις τεχνολογίας “Clean Air”.
Τι περιλαμβάνει το μέλλον της ενέργειας
Η ενεργειακή μετάβαση απαιτεί παραγωγή ενέργειας από αποκεντρωμένα συστήματα, όπου δίπλα στην έννοια του παραγωγού και του καταναλωτή προστίθεται η έννοια του prosumer, δηλαδή του προμηθευτή. Διαθέτοντας στο χαρτοφυλάκιο της τους ευφυείς ελεγκτές SICAM A8000, η Siemens επενδύει στην ανάπτυξη συγκεκριμένων αλγορίθμων και εφαρμογών που απαντούν με ακρίβεια στη σύγχρονη πολυπλοκότητα των δικτυών με λύσεις που διασφαλίζουν την ομαλή και βέλτιστη ένταξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των προμηθευτών στο δίκτυο ενισχύοντας την ευστάθεια του.
Οι εφαρμογές SICAM PV Plant Controller (PPC) και SICAM Microgrid Controller (MGC) πληρούν τα RfG κριτήρια της οδηγίας 631/2016 της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβάλλοντας στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, στη βέλτιστη τεχνοοικονομικά λειτουργία των διεσπαρμένων μονάδων παραγωγής και στη μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στην Ελλάδα, η Siemens υλοποιεί ήδη δυο projects με λύση SICAM PPC σε utility scale φω-
Έλενα Σαραγιωτάκη και Δήμος Σαπίδης
26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Λάμπρος Μαστρογιαννόπουλος και Γιώργος Γεωργουσάκης
ταβολταϊκά, ενώ η λύση του MicroGrid Controller φαντάζει ιδανική για την περίπτωση των μη διασυνδεδεμένων ελληνικών νησιών.
«Ο στόχος της βιωσιμότητας αποτελεί προτεραιότητα και λαμβάνεται υπόψιν σε όλο τον κύκλο ζωής των προσφερόμενων προϊόντων και λύσεων. Για
το λόγο αυτό, το μέλλον της ενέργειας περιλαμβάνει έξυπνα και βιώσιμα δίκτυα διανομής και μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας», υπογραμμίζει ο Ανδρέας Αντωνόπουλος, Portfolio Consultant Manager Electrification and Automation, Siemens A.E. Στη Siemens η διασφάλιση της ποιότητας του εξοπλισμού από τη φάση του σχεδιασμού μέχρι την ολοκλήρωση του έργου αποτελεί προτεραιότητα, ώστε να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις των προδιαγραφών, των χρονοδιαγραμμάτων και φυσικά του προϋπολογισμού. Έτσι δημιουργούμε προστιθέμενη αξία για τους πελάτες μας και συνεισφέρουμε σε ένα καλύτερο αύριο για τις κοινωνίες που αναπτυσσόμαστε.
Η ομάδα καταλυτικός παράγοντας για την επιτυχία Σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον με διαρκείς τεχνολογικές
«Είτε πρόκειται για προμηθευτές ενέργειας, είτε βιομηχανικές
εταιρείες, είτε μεγάλους καταναλωτές ενέργειας, ως εξειδικευμένος και αξιόπιστος συνεργάτης, υποστηρίζουμε τους πελάτες μας σε όλα τα ενεργειακά ζητήματα, συμβάλλοντας στην επιχειρηματική τους επιτυχία»
Έλενα Σαραγιωτάκη Country Finance Manager Electrification and Automation, Siemens A.E.
τάσεις και εφευρέσεις όπως η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, η εκτέλεση έργων διέπεται από ποικίλες προκλήσεις. Βασική πρόκληση και στόχευση κάθε έργου είναι η εκτέλεσή του με υψηλά ποιοτικά standards, εντός χρονοδιαγράμματος και με βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δίνεται στη διαχείριση των ρίσκων και στην ανάπτυξη εναλλακτικών σχεδίων αντιμετώπισης κινδύνων και πιθανών προβλημάτων αλλά και στην άμεση αξιοποίηση των ευκαιριών που ανακύπτουν κατά την εκτέλεση. Θα πρέπει να τονιστεί και η προδραστική λειτουργία που προϋποθέτει τακτικό έλεγχο της προόδου του έργου και έγκαιρη διάγνωση αποκλίσεων και διορθωτικών παρεμβάσεων. Για την επιτυχή εκτέλεση απαιτείται σαφής ορισμός των στόχων του έργου, ρεαλιστικός και λειτουργικός προγραμματισμός, στενή συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για τη διαμόρφωση των στόχων και των προδιαγραφών ενός έργου. Καταλυτικός παράγοντας για την επιτυχή υλοποίηση είναι η παρακίνηση και η αφοσίωση της ομάδας, καθώς και η δημιουργία ανοικτών διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των μελών της. •
Παναγιώτης Κωνσταντόπουλος και Ανδρέας Αντωνόπουλος
27 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Αλλάζει το για το ρεύμα της
28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
τοπίο βιομηχανίας
ΑΝΑΚΑΤΑΞΕΙΣ ΣΤΑ ΜΕΡΙΔΙΑ ΑΓΟΡΑΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΚΑΘΩΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΝΕΟΥΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ, ΕΝΩ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΑΡΗΣ ΦΛΟΥΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΝΕΆ ΔΕΔΟΜ Ε Ν Ά για το ρεύμα της βιομηχανίας δημιουργεί η τάση των μεγάλων αλλά και των μικρότερων βιομηχανικών πελατών, που αποχωρούν από την ΔΕΗ και απευθύνονται σε άλλους προμηθευτές.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, στην υψηλή τάση πρώτη είναι η Mytilineos με 39,14%, την ίδια στιγμή που το μερίδιο της ΔΕΗ έχει υποχωρήσει στο 23,86%, μια ανάσα πάνω από τον Ήρωνα που έχει μερίδιο 23,6%. Ακολουθεί η Elpedison με μερίδιο 10,95%, αλλά και η NRG Trading με 1,46%, με τη Volterra να έχει μερίδιο 0,99%. Υπενθυμίζεται ότι από την άνοιξη του 2023 ένας από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς καταναλωτές, ο όμιλος Βιοχάλκο έχει ενταχθεί στο πελατολόγιο ιδιώτη προμηθευτή για την κάλυψη των αναγκών του σε ρεύμα - συγκεκριμένα στον Ήρωνα. Αλλά και η Helleniq Energy έχει προχωρήσει σε συμφωνία με την Elpedison για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των ενεργοβόρων διυλιστηρίων του ομίλου από την εταιρεία προμήθειας, στην οποία συμμετέχει με μερίδιο 50% (το υπόλοιπο 50% ανήκει στην Edison).
Η εικόνα της αγοράς, όχι μόνο στην υψηλή τάση αλλά συνολικά στην αγορά προμήθειας αναμένεται να διαφοροποιηθεί πλήρως φέτος, καθώς ο μεγαλύτερος κατανα-
29 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
MGD Energy: Πράσινη ενέργεια
ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΠΑΝΘΡΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ.
Ι ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚ ΕΣ ΕΞΕΛ ΙΞΕΙΣ στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή μαζί με την κλιματική αλλαγή, έχουν θέσει την απανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγω-
γής πολύ ψηλά στην ατζέντα των κρατών μελών της Ε.Ε., με χρονιά ορόσημο το 2035. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα κάνει σημαντικά βήματα για την απολιγνιτοποίηση της αξιοποιώντας τις ΑΠΕ. Τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά από τις αρχές του 2023, σύμφωνα με τα ευρήματα αναλύσεων του Green Tank, τους πρώτους οκτώ μήνες του 2023 στην Ελλάδα οι ΑΠΕ ήταν η πρώτη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας (14,224 GWh). Για τις ελληνικές επιχειρήσεις, η ενεργειακή μετάβαση αποτελεί μια πρόκληση καθώς η αλλαγή προϋποθέτει επενδύσεις σε εγκαταστάσεις παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας, επενδύσεις μεγάλες αλλά ικανές να στηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη τους. Ειδικά η αποθήκευση αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην εξίσωση καθώς η Ελλάδα είναι σχετικά πίσω σε θέματα υποδομών σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη.
Βήματα για την απανθρακοποίηση των επιχειρήσεων
Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας έχουν ήδη ξεκινήσει
δυναμικά την πράσινη μετάβασή τους, επενδύοντας στην αξιοποίηση φυσικών πόρων προκειμένου να μειώσουν τα λειτουργικά τους έξοδα και το ενεργειακό τους αποτύπωμα και, απ’ ότι όλα δείχνουν, έρχεται σημαντική στήριξη και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Το Μάρτιο του 2024 αναμένεται η Υπουργική Aπόφαση ενεργοποίησης του νόμου 5037/2023, που αφορά στο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των Net Billing, Zero Feed In, Virtual Net Billing αλλά και η δημοσίευση του Οδηγού «Φωτοβολταϊκά σε επιχειρήσεις». Το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά σε επιχειρήσεις» με προϋπολογισμό 160 εκατ. ευρώ προβλέπεται ότι θα επιτρέψει την επιδότηση πάνω από 3.000 επιχειρήσεων σε όλη την επικράτεια με στόχο:
• Tη μείωση εκπομπών CO2 στις επιχειρήσεις που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα κατά τουλάχιστον 30%.
• Την υποκατάσταση κατ’ ελάχιστο, 35% της ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφά ετησίως η επιχείρηση από το δίκτυο, με την ενέργεια που παράγεται από το φωτοβολταϊκό.
Ο προϋπολογισμός των 160 εκατ. ευρώ θα κατανεμηθεί σε πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις (60 εκατ. ευρώ), σε μικρομεσαίες (60 εκατ. ευρώ) και σε μεγάλες (40 εκατ. ευρώ).
Oπρωταγωνιστικός ρόλος της MGD Energy στην απανθρακοποίηση της βιομηχανίας
Η MGD Energy βρίσκεται για περισσότερα από 13 χρόνια στο χώρο των ΑΠΕ. Η εξειδίκευσή της στη Μελέτη, Κατασκευή και Λειτουργία & Συντήρηση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων και οι επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει σε
πράσινες εφαρμογές την καθιστούν σήμερα Νο1 εταιρεία στον ενεργειακό συμψηφισμό στη μέση τάση. Η MGD Energy διαθέτει ένα πλούσιο χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει έργα αυτοπαραγωγής (Net Billing / Zero Feed-in) για τις μεγαλύτερες βιομηχανίες και επιχειρήσεις της χώρας. Στα χρόνια λειτουργίας της έχει εκπονήσει μελέτες εφαρμογής Φωτοβολταϊκών Σταθμών συνολικής ισχύος άνω των 1,5GW σε Ελλάδα και εξωτερικό, ενώ διαθέτει Τεχνικές Βάσεις Συντήρησης που εξυπηρετούν περισσότερους από 300 Φωτοβολταϊκούς Σταθμούς Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας συνολικής ισχύος άνω των 250MW, σε όλη την Ελλάδα. Στην τροχιά της πράσινης μετάβασης, όπου οι εταιρείες αναζητούν την τεχνική υποστήριξη μιας έμπειρης και καταξιωμένης εταιρείας για να διασφαλίσουν τη μέγιστη απόδοση των φυσικών πόρων αλλά και τη συντομότερη απόσβεση της επένδυσής τους, η MGD Energy παρέχει ολοκληρωμένες και προηγμένες υπηρεσίες που εξασφαλίζουν τη βέλτιστη τεχνικοοικονομική μελέτη. Η τεχνική κατάρτιση της MGD Energy θα συμβάλλει καθοριστικά και στη λήψη αποφάσεων κατά την εφαρμογή των νέων προγραμμάτων όπου η συν-εγκατάσταση αποθήκευσης αποκτά πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα. Καθώς στο νέο πλαίσιο το όφελος του Net Billing, και ακόμα περισσότερο του Zero Feed-In, είναι ευθέως ανάλογο της μεγιστοποίησης της αυτοκατανάλωσης, η MGD Energy θα παρέχει σημαντική καθοδήγηση με καταρτισμένες μελέτες κόστους - οφέλους.
Ολοκληρωμένες λύσεις για «πράσινη» μετάβαση και βιώσιμη ανάπτυξη
Η MGD Energy εξελίσσεται δυναμικά έχοντας σαν στόχο τη μέγιστη δυνατή συμβολή της, στη βιώσιμη ανάπτυξη των επιχειρήσεων της χώρας μας. Έτσι, επεκτείνει τις δραστηριότητες της εντάσσοντας στις υπηρεσίες που προσφέρει εκτός από Φωτοβολταϊκά Συστήματα και ολοκληρωμένες λύσεις Ηλεκτροκίνησης. Οι νέες υπηρεσίες περιλαμβάνουν Μελέτη, Εγκατάσταση και Λειτουργία & Συντήρηση Φορτιστών και Στεγάστρων Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων με ενσωματωμένα Φωτοβολταϊκά, ώστε οι επιχειρήσεις να εξασφαλίζουν τη φόρτιση του επιχειρηματικού τους στόλου αντλώντας ενέργεια από τον ήλιο. Η εταιρεία φροντίζει για την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία των εφαρμογών της με προηγμένες υπηρεσίες Λειτουργίας και Συντήρησης. Η ομάδα τεχνικής υποστήριξης MGD Power Team χρησιμοποιεί τις πιο σύγχρονες μεθόδους και εργαλεία όπως τα, MyMGD PV Plants και MyMGD EV Charging, που δίνουν τη δυνατότητα συνεχούς απομακρυσμένης παρακολούθησης των Φωτοβολταϊκών Σταθμών και των Σταθμών Φόρτισης μέσω smartphone, desktop ή laptop. H δυναμική ανάπτυξη της εταιρείας σε νέες αγορές με καινοτόμες λύσεις αποτελεί την απάντηση της MGD Energy στις απαιτήσεις της ενεργειακής μετάβασης στην εποχή της απανθρακοποίησης.
ADVERTORIAL
με υπογραφή
Ο
C M Y CM MY CY CMY K 30 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
λωτής ηλεκτρικής ενέργειας η Αλουμίνιον της Ελλάδος, που ανήκει στην Mytilineos, έχει ξεκινήσει από τις αρχές Ιανουαρίου να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της από την εταιρεία προμήθειας του ομίλου Protergia. Η κάλυψη των αναγκών της Αλουμίνιον αναμένεται να εκτινάξει το συνολικό μερίδιο αγοράς της Protergia σε όλες τις κατηγορίες πελατών από τα επίπεδα του 10% στο 20%, με τον επικεφαλής της Ευάγγελο Μυτιληναίο να θέτει νέο στόχο το 30% (συμπεριλαμβανομένων των μεριδίων των Watt&Volt και Volterra που εξαγοράστηκαν από την Mytilineos και ενσωματώνονται στην Protergia).
Το ενεργειακό case της Αλουμίνιον
Η «μεταγραφή» της Αλουμίνιον στην Protergia κατέστη εφικτή μετά από το νέο προϊόν που έχει λανσάρει η εταιρεία προμήθειας, βάσει του οποίου μπορεί να ηλεκτροδοτεί μεγάλους βιομηχανικούς πελάτες με ένα υβριδικό μοντέλο με τη συμμετοχή ΑΠΕ και μονάδων αερίου. Πρόκειται για το προϊόν VBL (Virtual Base Load) που απευθύνεται σε μεσαίους και μεγάλους εμπορικούς πελάτες και βιομηχανίες, το οποίο βασίζεται σε ποσοστό 50 – 60% σε ενέργεια από ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά, αιολικά), ενώ η υπόλοιπη ενέργεια παράγεται, παραδίδεται και τιμολογείται σε σταθερή τιμή από μονάδες φυσικού αερίου της Mytilineos, με μεταβλητές το κόστος του φυσικού αερίου (TTF), αλλά και το κόστος των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 , που μπορούν να αντισταθμιστούν από τον πελάτη προκειμένου να έχει πλήρη έλεγχο του κόστους του. Έτσι, με το VBL επιτυγχάνεται αφενός η κατανάλωση πράσινης ενέργειας σε ποσοστό που ξεπερνά το 50%, ενώ η υπόλοιπη ενέργεια προσφέρεται σε τιμή κόστους χωρίς επιπλέον περιθώρια, με μοναδική μεταβλητή το φυσικό αέριο και τους ρύπους. Σύμφωνα με πηγές της εταιρείας επιτυγχάνεται εξοικονόμηση κόστους σε σύγκριση με τα
τρέχοντα επίπεδα κόστους έως και 20% ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς. Όπως προαναφέρθηκε, πρώτος πελάτης για το Virtual Base Load είναι η Αλουμίνιον της Ελλάδος που από την αρχή της χρονιάς εκπροσωπείται από την Protergia, και ακολουθούν και άλλοι. Σήμερα η Protergia είναι σε συζητήσεις με τρεις πελάτες στην Ελλάδα και έναν πελάτη στην Ιταλία, ενώ στόχος είναι το προϊόν να επεκταθεί ακόμη περισσότερο στην ελληνική αγορά.
Σημειώνεται ότι το VBL μπορεί να προσφερθεί στην αγορά από την Protergia ως αποτέλεσμα των συνεργιών που έχουν επιτευχθεί στο πλαίσιο της καθετοποιημένης λειτουργίας του μεγάλου κλάδου ενέργειας της Mytilineos που περιλαμβάνει 5 διακριτά divisions (M Renewables, M Intergrated Supply & Trading, M Energy Generation & Management, M Energy Customer Solutions, M Power Projects).
Συγκεκριμένα οι τομείς ΑΠΕ, ενεργειακών λύσεων, παραγωγής και διαχείρισης, προμήθειας και εμπορίας αξιοποιούν τις δυνατότητές τους ώστε να παρέχουν το συνδυασμό της πράσινης ενέργειας με την ενέργεια από μονάδες αερίου, που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του βιομηχανικού πελάτη σε όλη την καμπύλη του φορτίου του. Ουσιαστικά η λειτουργία είναι απλή: τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά καλύπτουν για αρκετές ώρες της ημέρας τις ηλεκτρικές ανάγκες της βιομηχανίας, σε σταθερή χαμηλή τιμή. Ταυτόχρονα, όμως, η Protergia αναλαμβάνει το shaping, δηλαδή την εξασφάλιση της επιπλέον ποσότητας ενέργειας που χρειάζεται η επιχείρηση την υπόλοιπη μέρα από άλλες πηγές, εξασφαλίζοντας ότι θα είναι και πράσινη με πράσινα πιστοποιητικά και θα έχει σταθερή τιμή. Ηλεκτρικό ρεύμα μέσω της πλατφόρμας VBL μπορεί να διατίθεται και σε μικρούς πελάτες, ενώ στο εξωτερικό θα ξεκινήσει από τις χώρες που η εταιρεία διαθέτει ΑΠΕ.
32 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Συμφωνίες διμερών συμβάσεων
Την ίδια στιγμή προοπτικές σημαντικής ανάπτυξης της αγοράς των μακροχρόνιων διμερών συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος (PPA) βλέπει η Pexapark στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του διεθνούς οίκου, η Ελλάδα και η Πορτογαλία εμφανίστηκαν το 2023 ως νέες είσοδοι στην πρώτη δεκάδα των ευρωπαϊκών χωρών που κάνουν πρωταθλητισμό στα PPAs. Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα πλασαρίστηκε στην πέμπτη θέση, στη βάση του όγκου ηλεκτρισμού που «δεσμεύθηκε» μέσω PPAs και που άγγιξε το 1 GW (950 MW) μέσω εννέα διαφορετικών συμφωνιών.
Το 2023 οι διμερείς συμβάσεις αντιστοιχούσαν σε
0,95 GW και έγιναν 9 deals
για PPAs. Στην πρώτη θέση ήταν η Ισπανία με 4,6 GW και 46 PPAs ακολούθησε η Γερμανία με 3,7 GW και 41 PPAs, στην τρίτη θέση της κατάταξης ήταν η Ιταλία με 1 GW και 24 PPAs, ενώ με μικρή διαφορά σε σχέση με την Ελλάδα, στην τέταρτη θέση ήταν η Μεγάλη Βρετανία με 0,96 GW και 23 PPAs. Μεταξύ των σημαντικότερων συμφωνιών που έκλεισαν κατά το περασμένο έτος στην Ελλάδα ήταν τα PPAs που σύναψε η ΔΕΗ (ως παραγωγός) με μεγάλες ενεργοβόρες βιομηχανίες, ο ΗΡΩΝ με την κοινοπραξία ΜΕΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ της γερμανικής RWE Renewables και της ΔΕΗ Ανανεώσιμες (από την πλευρά του «πράσινου» offtaker) και τα PPA της Mytilineos.
δα που θα γνωμοδοτήσει η Ομάδα Διοίκησης Έργου. Μία προκαταρκτική εκτίμηση τοποθετεί το στατικό πλαφόν για τα φωτοβολταϊκά στο 55-60% και επομένως τον «κόφτη» στο 40-45%.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Pexapark, η Ελλάδα και η Πορτογαλία εμφανίστηκαν το 2023 ως νέες είσοδοι
στην πρώτη δεκάδα των ευρωπαϊκών χωρών που κάνουν πρωταθλητισμό στα PPAs
Οι αυξημένοι ωστόσο περιορισμοί έγχυσης ανατρέπουν το σκηνικό για τα «πράσινα» PPAs που έχουν ήδη συναφθεί, όπως τις διμερείς συμβάσεις ανάμεσα στη ΔΕΗ και την Viohalco, όπως και τον όμιλο ΤΙΤΑΝ. Έτσι, καθώς θα τροποποιήσουν την παραγωγή του εμπλεκόμενου χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών, αλλάζουν τα δεδομένα πάνω στα οποία συμφωνήθηκε η τιμή αγοραπωλησίας της ηλεκτρικής ενέργειας. Για να αντισταθμιστεί αυτή η ανατροπή, η σκέψη του υπουργείου είναι να επιδοτήσει την προσθήκη μπαταριών behind the meter στα έργα. Με αυτό τον τρόπο, όταν η παραγωγή των φωτοβολταϊκών θα ξεπερνά το πλαφόν, αυτή θα αποθηκεύεται στις μπαταρίες, ώστε να καλύψει τις ανάγκες των βιομηχανιών σε μεταγενέστερο χρόνο.
Όπως είναι φυσικό, η επιδότηση χρειάζεται έγκριση από την Κομισιόν, αφού πρόκειται για κρατική ενίσχυση. Επομένως, αν τελικά προκριθεί η συγκεκριμένη φόρμουλα από το ΥΠΕΝ, θα πρέπει το σχήμα επιδότησης να υποβληθεί στις Βρυξέλλες, για να λάβει το «πράσινο φως».
Παγωμένη η βιομηχανία
Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα ήταν μια από τις αγορές που μπήκε πέρυσι στο «ραντάρ» της Amazon, η οποία είναι η εταιρεία που αγόρασε την μεγαλύτερη ποσότητα ρεύματος μέσω PPA (1,8 GW) μέσω επτά διαφορετικών deals σε διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα όπου σύναψε PPA για να αγοράσει ηλιακή ενέργεια από φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 24 MW.
Πώς θα προχωρήσουν τα «πράσινα» PPAs
Από την πλευρά της κυβέρνησης πάντως, αυτήν την περίοδο προωθούνται παρεμβάσεις με στόχο να εξασφαλιστεί ότι θα είναι εφικτή η υλοποίηση των «πράσινων» PPAs της βιομηχανίας. Οι σχετικές ρυθμίσεις εντάσσονται στο συνολικό σχέδιο που επεξεργάζεται το ΥΠΕΝ για την απελευθέρωση του ηλεκτρικού χώρου. Βασικό «αγκάθι» που πρέπει να ξεπεράσει, ωστόσο, είναι το πώς θα καταφέρει να συνδυάσει την αύξηση των περιορισμών έγχυσης στα έργα ΑΠΕ που θα λάβουν εφεξής όρους σύνδεσης, με την ανάγκη να μείνουν σε χαμηλά επίπεδα οι τιμές στις οποίες κλείνονται τα PPAs της βιομηχανίας με τους παραγωγούς ΑΠΕ.
Αυτή τη στιγμή, ο στατικός περιορισμός έγχυσης για τα φωτοβολταϊκά είναι καθορισμένος στο 72%, ή αντίστροφα ο «κόφτης» είναι στο 28%. Για την καλύτερη αξιοποίηση του «χώρου» που θα απελευθερωθεί, τα συγκεκριμένα ποσοστά πρόκειται να αυξηθούν περαιτέρω, στα επίπε-
Από την πλευρά της πάντως η βιομηχανία εμφανίζεται μάλλον παγωμένη σε σχέση με την προοπτική των πράσινων PPAs. Όπως έχει δηλώσει ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ Α. Κοντολέων οι τιμές στις οποίες προσφέρονται τα ΡΡΑs, (λαμβάνοντας υπόψη τον ήδη «κανιβαλισμό» των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς από τα φωτοβολταϊκά που παρατηρούμε κάθε ημέρα), δημιουργούν τεράστιο επιχειρηματικό ρίσκο για τα δεκαετή ΡΡΑs με παραγωγούς φωτοβολταϊκών, ιδιαίτερα για αυτά που έχουν ήδη υπογραφεί, όταν μάλιστα τα εν λόγω φωτοβολταϊκά πάρκα θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους μετά το 2026-2027, καθώς ήδη υπάρχει καθυστέρηση στην αδειοδότηση περίπου τα 2 έτη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η επιβολή μπαταρίας δεν λύνει αλλά επιδεινώνει το πρόβλημα και θα επιφέρει τελικά αύξηση του κόστους για τις βιομηχανίες, παρά την υποσχόμενη μερική «νόμιμη» επιδότηση. Ίσως λύνει το πρόβλημα στους παραγωγούς-επενδυτές, σίγουρα όχι των βιομηχανιών. Για τον πρόεδρο της ΕΒΙΚΕΝ, η λύση για τις βιομηχανίες είναι μία: η έγκριση μηχανισμού που να επιδοτεί για τα ΡΡΑs της βιομηχανίας το shaping cost, ήτοι τη μετατροπή του προφίλ λειτουργίας του φωτοβολταϊκού πάρκου στο προφίλ λειτουργίας κάθε βιομηχανίας. «Δεν θεωρούμε ότι περισσεύουν χρήματα για επιδότηση μπαταριών για ΡΡΑs όταν δεν φτάνουν για την αντιστάθμιση του κόστους CO2 για τις βιομηχανίες» υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας. •
33
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
•
Ένα εναλλακτικό επιχειρηματικό μοντέλο
συνεχούς βελτίωσης και μάθησης
Η ΛΙΤΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΗ ΚΑΙ ΥΙΟΘΕΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ. ΠΟΣΕΣ ΟΜΩΣ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ ΣΩΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ; Ο DR. DARYL POWELL ΕΧΕΙ
ΚΑΤΑΡΘΩΣΕΙ ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗΝ ΕΛΙΤ ΤΩΝ LEAN EXPERTS. Ο ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΣΤΟ SINTEF MANUFACTURING ΜΕΣΑ ΑΠ Ο ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΟΙΡΑΖΕΤΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ LEAN ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΝΩ ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΖΕΙ ΟΤΙ Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ ΜΟΝΟ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡ Η ΣΕΙΣ.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ AΝΝΑ ΧΑΤΖΗ
Ι Ά ΤΟΥΣ περισσότερους στη βιομηχανία το lean ως έννοια είναι λίγο πολύ γνωστή. Για τους υπόλοιπους, η λιτή παραγωγή ή lean manufacturing είναι μια μεθοδολογία που επικεντρώνεται στην ελαχιστοποίηση της σπατάλης στα συστήματα παραγωγής, ενώ ταυτόχρονα μεγιστοποιεί την παραγωγικότητα. Πρόκειται μια πρακτική που μπορούν να ενεργοποιήσουν οργανισμοί σε πολυάριθμους τομείς, από τη γραμμή παραγωγής έως το τμήμα sales, marketing κτλ. Η προσέγγιση βασίζεται στο Σύστημα Παραγωγής
της Toyota και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από την εν λόγω εταιρεία, καθώς και από χιλιάδες άλλες ανά τον κόσμο.
Μετά την ομιλία του στο Lean Manufacturing Conference της Boussias Events, o Daryl Powell έκλεψε τις εντυπώσεις και όσοι δεν τον ξέραμε, θέλαμε να μάθουμε περισσότερα για το Lean Sensei που παρουσίασε. Η συνέντευξη προγραμματίστηκε λίγο καιρό αργότερα. Μάλιστα, εκείνες τις ημέρες οι καιρικές συνθήκες έστηναν ένα εξαιρετικό contrast καθώς - στη Νορβηγία είχε -40οC, ενώ στην Ελλάδα είχε 15οC, κάτι που τόνιζε ίσως λίγο περισσότερο την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη εξεύρεσης βιώσιμων λύσεων στο παραγωγικό μοντέλο. Ο Daryl είναι επικεφαλής επιστήμονας στο SINTEF Manufacturing, το κορυφαίο κέντρο εξειδίκευσης στη Νορβηγία στον τομέα της μεταποίησης και έχει καθοδηγήσει πολυάριθμους οργανι-
Η πραγματική υπόσχεση της
λιτής μεθοδολογίας μπορεί να
πραγματοποιηθεί μόνο μέσω της ενίσχυσης των οργανωτικών ικανοτήτων
σμούς σε lean μετασχηματισμούς στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σκανδιναβία, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Κίνα. Ωστόσο δεν σταματάει εδώ. Ο Daryl έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, ενώ θεωρεί ως το πιο σημαντικό το “Shingo Research Award” για το βιβλίο “Routledge Companion to Lean Management”, που θεωρείται κάτι σαν το «βραβείο νόμπελ» του κλάδου, όπως μου τονίζει γελώντας. Στο τελευταίο βιβλίο που συνυπογράφει με τίτλο «The Lean Sensei», η μεθοδολογία lean παρουσιάζεται ως ένα σύστημα απόκτησης ανταγωνιστικότητας μέσω της συνεχούς ανάπτυξης των ανθρώπων και ως εκ τούτου, ο «sensei» παίζει ζωτικό ρόλο στο να βοηθάει τους άλλους να εμβαθύνουν τη σκέψη τους κάθε μέρα. Για να είναι κάποιος αποτελεσματικός στο μετασχηματισμό των διαδικασιών και των ανθρώπων που λειτουργούν μέσα σε αυτές, οποιοσδήποτε sensei «πρέπει πρώτα να μάθει να μεταμορφώνει
τον εαυτό του», γράφουν στο βιβλίο τους. Αυτό είναι το βασικό ερώτημα στο επίκεντρο αυτού του σημαντικού νέου βιβλίου που μοιράζεται το μυστικό της λιτής σκέψης, την οποία ο Daniel T. Jones, συγγραφέας των “The Machine That Changed The World, Lean Thinking”, “Lean Solutions” και “The Lean Strategy, αποκαλεί «το εναλλακτικό επιχειρηματικό μοντέλο για την εποχή μας». Ο Jones εξηγεί ότι: «πίσω από όλα τα εργαλεία για τη λειτουργική αριστεία και το διαφορετικό σύστημα διαχείρισης που απαιτείται για την υποστήριξη της χρήσης τους, κρύβεται μια πολύ βαθύτερη πρόκληση: η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού όλων για τη δημιουργία μιας κουλτούρας επιτάχυνσης της συνεχούς βελτίωσης, ώστε να ανταποκριθεί στις σημερινές μεταβαλλόμενες συνθήκες. Η μάθηση βρίσκεται στην καρδιά του lean».
Με περισσότερα από 20 χρόνια (σχεδόν μισή ζωή όπως μου λέει) στον τομέα της λιτής παραγωγής, o καθηγητής Dr. Daryl Powell θεωρείται ένας από τους καινοτόμους lean experts στον κλάδο. Μοιράζεται παρακάτω την τεχνογνωσία του γύρω από τη λιτή παραγωγή, ενώ μέσα από απτά παραδείγματα αναδεικνύει τη σπουδαιότητα της υιοθέτησης της συγκεκριμένης μεθοδολογίας.
_ Στο πλαίσιο του Industry 4.0, ποιες προκλήσεις και ευκαιρίες προκύπτουν για την εναρμόνιση της λιτής σκέψης με την εφαρμογή προηγμένων ψηφιακών τεχνολογι-
Γ
ΛΙΤΗ ΠΑΡΑΓ Ώ ΓΗ
34 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Dr. Daryl Powell
ών και πώς μπορούν οι οργανισμοί να είναι αποτελεσματικοί στο νέο τοπίο; Αρχικά, η ερώτηση δεν αφορά στην εναρμόνιση της λιτής σκέψης με την εφαρμογή προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών, αλλά κυρίως στην ενίσχυση της αξίας της. Αυτό που έχουμε δει εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες έρευνας στον τομέα είναι ότι η λιτή σκέψη αποτελεί ένα εναλλακτικό μοντέλο, που αφορά στο κομμάτι των εντολών και του ελέγχου, κοινώς στο management.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ψηφιοποίηση παρουσιάζει στους μάνατζερ μια πληθώρα τεχνολογιών που μπορούν να αναπτυχθούν με στόχο τον πιο αυστηρό έλεγχο των ανθρώπων και των
διαδικασιών. Ωστόσο, από την οπτική γωνία του lean η τεχνολογία βοηθά τους διευθυντές, τους μηχανικούς και τους υπαλλήλους να αποκαλύψουν προβλήματα και να τα λύσουν συνεργατικά, ενισχύοντας επιπλέον τα επίπεδα επικοινωνίας, συνεργασίας και δημιουργικότητας.
Δυστυχώς σήμερα, παρατηρείται ότι πολλοί οργανισμοί επιδιώκουν απλώς τη βελτιστοποίηση του υπάρχοντος συστήματος, το οποίο οδηγεί γρήγορα στην υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών και τεχνολογιών για αυστηρότερο έλεγχο ανθρώπων και διαδικασιών. Αυτό βέβαια μπορεί να οδηγήσει σε κάποιο επίπεδο βελτίωσης, αλλά ΔΕΝ είναι λιτή σκέψη. Μάλιστα, πρόσφατα διεξάγαμε μια διεθνή μελέτη
σχετικά με την ψηφιοποίηση σε τέσσερις μεταποιητικές εταιρείες που εφαρμόζουν το lean στη Βραζιλία, τη Δανία, τη Γερμανία και τη Νορβηγία. Είδαμε ότι ενώ οι πιο παραδοσιακές λιτές πρακτικές είχαν βοηθήσει τις επιχειρήσεις να δημιουργήσουν μια σταθερή κατάσταση παραγωγής σε σταθερά περιβάλλοντα, η ψηφιοποίηση χρησίμευσε για να ενισχύσει τις εργασίες εύρεσης και επίλυσης προβλημάτων σε αυτές τις εταιρείες, οδηγώντας στην ανάπτυξη ειδικών γνωσιακών δυνατοτήτων. Νομίζω ότι αυτός είναι ένας κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας, καθώς για τη βιώσιμη βελτίωση, η ψηφιοποίηση πρέπει να προσεγγιστεί ως ένα ταξίδι μάθησης. Η πραγματική υπόσχεση της λιτής μεθοδολογίας (και μάλιστα του ψηφιακού lean) μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μέσω της ενίσχυσης των οργανωτικών ικανοτήτων. Βασικός στόχος είναι η εύρεση και επίλυση προβλημάτων μέσω της ανακάλυψης και της εμπλοκής σε συγκεκριμένες προκλήσεις μάθησης. Πρόκειται πραγματικά για την ανάπτυξη μιας βαθιάς τεχνικής κατανόησης των προϊόντων και των παραγωγικών διαδικασιών της εταιρείας. Πάρτε το παράδειγμα μιας μικρομεσαίας επιχείρησης (ΜμΕ) με την οποία συνεργαζόμουν από το 2015 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο διευθυντής παραγωγής είχε ήδη επιτύχει τη μείωση του αποθέματος εργασίας, την επιτάχυνση της απόδοσης και τη μείωση του κόστους κακής ποιότητας απλώς εφαρμόζοντας λιτές πρακτικές (όπως το 5S, το Kanban και το Kaizen) μαζί με την ομάδα του στις εγκαταστάσεις παραγωγής.
Το 2017, προχωρήσαμε στη συμμετοχή ολόκληρου του οργανισμού στο lean production και συνδέσαμε όλους τους υπαλλήλους ενδοεταιρικά, χρησιμοποιώντας έναν ψηφιακό πίνακα Kanban στο Microsoft Teams. Αυτό παρείχε στο γενικό διευθυντή μια πλατφόρμα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να συγκεντρώσει και να μοιραστεί τις ιδέες και τις προκλήσεις όλων – από τη μηχανική έως την παραγωγή και από τις πωλήσεις και την υποστήριξη πελατών έως τη λογιστική. Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών ετών, η εταιρεία σημείωσε βελτίωση της παραγωγικότητας των ανθρώπων κατά 400% - διπλάσια
35 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
ποσότητα με τους μισούς πόρους. Η ενσωμάτωση των λιτών αρχών με τη λύση που βασίζεται στο cloud έδωσε ώθηση όχι μόνο στην εξάλειψη των αποβλήτων, αλλά και στην επιτάχυνση του σχεδιασμού, της ανάπτυξης και της εισαγωγής δύο νέων σειρών προϊόντων.
_ Δεδομένης της έμφασης από όλους στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και στη δημιουργία μιας κουλτούρας επιτάχυνσης της συνεχούς βελτίωσης της λιτής σκέψης, πώς μπορεί ο «Lean Sensei» να εξοπλίσει τους σημερινούς αλλά και τους μελλοντικούς ηγέτες με τα απαραίτητα εργαλεία για την προώθηση ενός μετασχηματιστικού μαθησιακού περιβάλλοντος σήμερα; Όπως λέω πάντα, το Gemba1 είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος. Πάρτε για παράδειγμα τη δανέζικη εταιρεία που μελετάμε εδώ και αρκετά χρόνια. Αρχικά, η ομάδα διαχείρισης ξεκίνησε να εφαρμόζει ένα σύστημα βιομηχανικού διαδικτύου των πραγμάτων (IIOT) για τη βελτίωση της απόδοσης στη συνολική αποτελεσματικότητα
του εξοπλισμού (Overall Equipment Effectiveness - OEE). Η υπόθεση ήταν ότι παρέχοντας στους υπαλλήλους στις εγκαταστάσεις παραγωγής δεδομένα διαδικασίας σε πραγματικό χρόνο, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βελτίωση και να αυξήσουν την παραγωγικότητα. Ωστόσο, μετά από μια δοκιμή έξι μηνών, δεν είχε συμβεί τίποτα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και τα iPad που είχαν παρασχεθεί για το προσωπικό των καταστημάτων παρέμεναν κλειστά στα κουτιά τους. Αυτό, λοιπόν, παρουσίασε στην ομάδα διαχείρισης ένα ενδιαφέρον, gemba-πρόβλημα προς επίλυση. Διερευνώντας τους λόγους της αποτυχίας, οι διευθυντές ήταν σε θέση να εντοπίσουν αρκετούς βασικούς παράγοντες – όλοι σχετίζονται με τις ανθρώπινες πτυχές. Για παράδειγμα, οι χειριστές πίστευαν ότι δεν ήταν δική τους ευθύνη να λύσουν προβλήματα και να εφαρμόσουν προτάσεις βελτίωσης. Αυτή ήταν ευθύνη των αρχηγών ομάδων, των διευθυντών γραμμής παραγωγής/εργοστασίου και του προσωπικού συντήρησης, ή έτσι νόμιζαν. Επιπλέον, οι διευθυντές συνειδητο -
Οι άνθρωποι πρέπει να ανακαλύπτουν τις λύσεις μόνοι τους και να αναπτύσσονται.
Όπως λέει το παλιό μάντρα της Toyota, «Για να φτιάξουμε καλά προϊόντα, πρώτα πρέπει να κάνουμε καλούς ανθρώπους»
ποίησαν ότι, παρά τις καλές τους προθέσεις, ούτε διευκόλυναν τη μάθηση, δεν προώθησαν την ενδυνάμωση, ούτε ανέπτυξαν το προσωπικό για να λύνουν προβλήματα, αλλά αντίθετα συμβιβάστηκαν με το status quo της πυρόσβεσης αντί να συμμετάσχουν σε μια πιο επιστημονική προσέγγιση στην επίλυση προβλημάτων.
Σε μια δεύτερη προσπάθεια να επιτευχθεί βελτίωση με το σύστημα IIOT, οι διευθυντές υιοθέτησαν το ρόλο των διαμεσολαβητών μάθησης με στόχο την κλιμακωτή μάθηση σε ολόκληρη την επιχείρηση, απλά θέτοντας ερωτήσεις αντί να παρέχουν απαντήσεις. Στη συνέχεια, οι χειριστές του εργοστασίου εξουσιοδοτήθηκαν να βρουν,
να αντιμετωπίσουν, να πλαισιώσουν και να διαμορφώσουν λύσεις στα τεχνικά προβλήματα που προέκυψαν από τα δεδομένα IIOT σε πραγματικό χρόνο και ήταν επίσης σε θέση να μάθουν πού και πώς να εγκαταστήσουν πρόσθετες συσκευές και αισθητήρες IIOT για να επεκτείνουν τις ευκαιρίες βελτίωσης σε άλλους τομείς της γραμμής παραγωγής.
_ Υποστηρίζοντας την ιδέα ότι το TPS είναι ένα σύστημα μάθησης, πώς το «The Thinking People System» προτείνει να ξεπεραστεί η παραδοσιακή νοοτροπία της απόκρυψης των προβλημάτων και αντ’ αυτού να ενθαρρυνθούν οι οργανισμοί να αγκαλιάσουν τα προβλήματα ως πολύτιμες ευκαιρίες για μάθηση και βελτίωση; Επιπλέον, πώς προτείνει το βιβλίο σας την καλλιέργεια μιας κουλτούρας όπου τα άτομα παρακινούνται να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν προληπτικά τα προβλήματα για τη συνεχή οργανωτική ανάπτυξη; Όπως επισημαίνουμε στο βιβλίο “Lean Sensei”, το lean είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα, όχι ένα σύστημα παραγωγής. Αυτό καθιστά το TPS ένα από τα πολλά συστήματα εκμάθησης. Είναι μάλλον ατυχές που αντιπροσωπεύει το σύστημα παραγωγής της Toyota, καθώς αυτό μπορεί γρήγορα να κάνει τους ανθρώπους να
36 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
πιστέψουν ότι η λιτή παραγωγή είναι απλώς μια περίπτωση αντιγραφής των πρακτικών της Toyota. Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι αυτές οι πρακτικές αναπτύχθηκαν ως αντίμετρα σε συγκεκριμένα προβλήματα που αντιμετώπισε η Toyota εδώ και αρκετές δεκαετίες.
Πίσω από τις πρακτικές, ωστόσο, κρύβονται ένα ζευγάρι βασικών πλαισίων εκμάθησης – just-in-time (JIT)
και Jidoka. Αυτά αποτελούν τη βάση του συστήματος των σκεπτόμενων ανθρώπων, ενός συστήματος που αναδεικνύει τα προβλήματα αμέσως
μόλις εμφανίζονται, παρέχοντας ευκαιρίες μάθησης και ανάπτυξης για όσους ασχολούνται με το έργο. Ως εκ τούτου, δεν είναι πλέον δυνατή η απόκρυψη προβλημάτων. Αντίθετα, υπάρχει επίσης μια εύρυθμη αλυσίδα υποστήριξης (βασισμένη στην εγκαθίδρυση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ψυχολογικής ασφάλειας) για να βοηθήσει τους εργαζόμενους να κατανοήσουν βαθύτερα τα προβλήματα και να προωθήσουν την εξάλειψη των βαθύτερων αιτιών, αντί απλώς να μπαλώνουν το πρόβλημα με ένα τσιρότο και να το αφήνουν να επαναλαμβάνεται, ξανά και ξανά.
Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα στο βιβλίο, όπου ένας λεγόμενος “lean sensei” θα συνοδεύσει διευθυντές και στελέχη στo gemba
για να αποκαλύψει κοινές παρανοήσεις και λάθη στη σκέψη της διοίκησης. Για παράδειγμα, έχουμε δει πολλές περιπτώσεις όπου τα βήματα της διαδικασίας έχουν τοποθετηθεί φυσικά το ένα μετά το άλλο για να δημιουργηθεί η εντύπωση παραγωγής ροής. Ωστόσο, πίσω από τη βιτρίνα της ροής ανακαλύπτουμε γρήγορα τις τυπικές σπατάλες των ελαττωμάτων, της υπερπαραγωγής και της αναμονής. Το Lean δεν έχει να κάνει με την υλοποίηση της ροής. Έχει να κάνει με τη χρήση της ροής για να φέρουμε τα προβλήματα αμέσως στην επιφάνεια. Συχνά ρωτάω τους μάνατζερ «πού είναι το Kanban 2 σας;». Και συνήθως η απάντηση είναι κάτι σαν «Ωχ. Δεν χρησιμοποιούμε το Kanban. Δεν λειτουργεί εδώ». Αυτό είναι λάθος. Δεν ξέρουμε ότι δεν λειτουργεί εδώ γιατί δεν το έχουμε δοκιμάσει. Το Kanban μας λέει τι πρέπει να βρίσκεται πού και πότε. Αν δεν είναι εκεί, έχουμε ένα
πρόβλημα να λύσουμε. Ναι, η ίδια η υιοθέτηση του Kanban μάς παρουσιάζει εξ αρχής ένα πρόβλημα, επειδή πρέπει να απορρίψουμε το τόσο άνετο status quo. Αλλά μόλις εγκατασταθεί, το Kanban είναι καθοριστικό για την επιτυχία του λιτού συστήματος μάθησης.
Ο άλλος πυλώνας του συστήματος «thinking people» είναι το Jidoka, ή αυτοματοποίηση με ανθρώπινο άγγιγμα. Πρόκειται τόσο για μια συσκευή όσο και για ένα σύστημα που αναπτύχθηκε από τον Sakichi Toyoda, ο οποίος ήταν Ιάπωνας εφευρέτης και βιομήχανος και ιδρυτής της Toyota Industries Ltd. Ανέπτυξε το σύστημα Jidoka ως μέσο για την πρόληψη ελαττωμάτων και τον έλεγχο μη φυσιολογικών συνθηκών, καθώς και για την πραγματοποίηση της πλήρους αξιοποίησης των δυνατοτήτων των εργαζομένων. Η αρχική του συσκευή Jidoka αναπτύχθηκε πριν από 100 και πλέον χρόνια στον αυτόματο αργαλειό Toyoda τύπου G. Πρόκειται για τη μετάβαση από έναν χειριστή που παρακολουθούσε προσεκτικά την εμφάνιση ελαττώματος σε μια μηχανή, σε έναν άνθρωπο που χειριζόταν ταυτόχρονα δώδεκα ή περισσότερες μηχανές, δεδομένου ότι τα ελαττώματα μπορούσαν πλέον να προβλεφθούν και να προληφθούν.
Αυτή η ιδέα θέτει τις προϋποθέσεις για τη σύγχρονη βιομηχανική παραγωγή μηδενικών ελαττωμάτων (ZDM) και τις δυνατότητες που παρουσιάζουν οι προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες, όπως τα ψηφιακά δίδυμα και η τεχνητή νοημοσύνη (AI).
Μια άλλη τεχνολογία που δείχνει σημάδια υπόσχεσης για την ανάπτυξη του ZDM είναι η επαυξημένη πραγματικότητα, στην οποία χρησιμοποιείται ένα έξυπνο σετ μικροφώνου-ακουστικού για τη βελτίωση των ζωντανών εικόνων του πραγματικού κόσμου με πληροφορίες που δημιουργούνται από υπολογιστή.
Ένας Πορτογάλος φίλος μου, ο Manuel Oliveira έχει αναπτύξει ένα τέτοιο σύστημα που ονομάζεται KITAR, στο οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν επαυξημένες πληροφορίες με ένα Microsoft HoloLens 2 για την εκπαίδευση νέων χειριστών παραγωγής και τη βοήθεια τους με επαυξημένες οδηγίες εργασίας.
_ Κλείνοντας, ποιος είναι ο αντίκτυπος της λιτής σκέψης; Πιστεύεις ότι θα εισχωρήσει ακόμα περισσότερο στις επιχειρήσεις; Σχετικά με τον αντίκτυπο θα ήθελα να κλείσω με την ιστορία του αστερία. Μια μέρα ένας άντρας περπατούσε στην παραλία όταν παρατήρησε ένα αγόρι να μαζεύει και να πετάει πράγματα στον ωκεανό. Πλησιάζοντας το αγόρι ρώτησε: «Νεαρέ, τι κάνεις;». «Πετάω αστερίες πίσω στον ωκεανό. Το κύμα έχει σηκωθεί και η παλίρροια φεύγει. Αν δεν τους πετάξω πίσω, θα πεθάνουν», απάντησε το αγόρι. Ο άντρας γέλασε μόνος του και είπε: «Αντιλαμβάνεσαι ότι υπάρχουν μίλια ολόκληρα στην παραλία και εκατοντάδες αστερίες; Δεν μπορείς να κάνεις καμία διαφορά». Αφού άκουσε ευγενικά, το αγόρι έσκυψε να πάρει έναν άλλο αστερία και τον πέταξε στο κύμα. Στη συνέχεια, χαμογέλασε στον άνδρα και είπε: «Έκανα τη διαφορά σε αυτόν». Έτσι και η λιτή μεθοδολογία μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο σταδιακά και μεμονωμένα στην αρχή μέχρι την μαζική υιοθέτηση. Για να συνοψίσουμε, νομίζω ότι είναι συχνό λάθος να σκεφτόμαστε το lean απλώς ως ένα σύνολο βέλτιστων πρακτικών. Πρόκειται για ένα σύστημα για τη συνεχή ανάπτυξη των ανθρώπων. Η μεγάλη αλλαγή που σημαίνει για τους ηγέτες δεν είναι να δημιουργήσουν εκτεταμένα σχέδια δράσης σε μια προσπάθεια να κρατήσουν τα πάντα υπό έλεγχο, αλλά μάλλον να πάνε στο gemba* και να συζητήσουν με όλους για το πώς αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και ποιο θα πρέπει να είναι το επόμενο βήμα τους.
Οι άνθρωποι πρέπει να καθοδηγούνται να ανακαλύπτουν λύσεις μόνοι τους και ως αποτέλεσμα να αναπτύσσονται. Όπως λέει το παλιό μάντρα της Toyota, «Για να φτιάξουμε καλά προϊόντα, πρώτα πρέπει να κάνουμε καλούς ανθρώπους». •
Πηγές: 1.Gemba ( , επίσης γράφεται λιγότερο συχνά ως genba) είναι ένας ιαπωνικός όρος που σημαίνει «το πραγματικό μέρος». Στις επιχειρήσεις, ωστόσο, το gemba αναφέρεται στο μέρος όπου δημιουργείται αξία. Η πιο κοινή χρήση του όρου είναι στη μεταποίηση, όπου το gemba είναι ο χώρος παραγωγής του εργοστασίου. 2. Το Kanban είναι ένα σύστημα διαχείρισης έργου (project management system) που αυξάνει την αποτελεσματικότητα στις διαδικασίες, επιτρέποντας στα μέλη της ομάδας να οπτικοποιήσουν τη ροή εργασίας σε έναν πίνακα, γνωστό ως Kanban Board.
37 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
EΞΥΠΝΕΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ
Ένα συνδεδεμένο στη βιομηχανική παραγωγή
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΠΛΑΤΦΟΡΜΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΙΝΑΙ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΙΕΣΕΩΝ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ, ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ.
ΓΡΑΦΕΙ Η AΝΝΑ ΧΑΤΖΗ
ΤΟ ΔΥΝ Ά ΜΙΚ Ο ΤΟΠ Ι Ο της σύγχρονης βιομηχανίας, οι ψηφιακές πλατφόρμες έχουν αναδειχθεί ως μετασχηματιστικά εργαλεία, φέρνοντας επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο «συλλαμβάνονται», αναπτύσσονται και παράγονται τα προϊόντα. Αυτές οι πλατφόρμες ενσωματώνουν προηγμένες τεχνολογίες, αναλύσεις δεδομένων και συνδεσιμότητα για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών, την ενίσχυση της συνεργασίας και την προώθηση της καινοτομίας σε ολόκληρο το οικοσύστημα παραγωγής. Στο επίκεντρο αυτής της ψηφιακής επανάστασης βρίσκεται η ιδέα του Industry 4.0, που χαρακτηρίζεται από τη συγχώνευση ψηφιακών τεχνολογιών με παραδοσιακές διαδικασίες παραγωγής. Οι ψηφιακές πλατφόρμες διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού του Industry 4.0 παρέχοντας μια συνεκτική και διασυνδεδεμένη υποδομή για διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες. Ο οργασνισμός European Factories of the Future Research Association (EFFRA) αποτελεί μη κερδοσκοπική ένωση που επιτελεί σημαντικό ρόλο στην ψηφιοποίηση της βιομηχανικής παραγωγής, προωθώντας τις ψηφιακές πλατφόρμες. Για παράδειγμα, το έργο Connected Factories παρουσιάζει μια δομημένη επισκόπηση των διαθέσιμων και επερχόμενων τεχνολογικών προσεγγίσεων και των βέλτιστων πρακτικών. Στο πλαίσιο του έργου εντοπίζονται οι τρέχουσες και οι μελλοντικές ανάγκες της βιομηχανίας, καθώς και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Το Connected Factories διερευνά τις οδούς προς την ψηφιακή ενοποίηση και τη διαλειτουργικότητα των βιομηχανικών συστημάτων και διαδικασιών παραγωγής, καθώς και τα σχετικά οφέλη τους. Το έργο προορίζεται να καταστήσει πιο γνωστές τις ψηφιακές τεχνολογίες στη βιομηχανική παραγωγή, αλλά και να προσφέρει ειδικές γνώσεις με στόχο τη λήψη εμπεριστατωμένων αποφάσεων ως προς τα τεχνολογικά και επιχειρηματικά μοντέλα.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ψηφιακές πλατφόρμες βιομηχανικής παραγωγής καθιστούν δυνατή την παροχή υπηρεσιών που αφορούν τη βιομηχανική παραγωγή με πιο ευρεία έννοια. Παρέχουν υπηρεσίες που μπορούν να αξιοποιηθούν για τη συλλογή, την αποθήκευση, την επεξεργασία και τη μεταφορά δεδομένων. Τα δεδομένα αυτά περιγράφουν ολόκληρο το πλαίσιο, το οποίο περιλαμβάνει το παραγόμενο προϊόν, τις διεργασίες, τον παραγωγικό εξοπλισμό, τους εργαζόμενους και το δίκτυο αξίας στο σύνολό του. Μια ψηφιακή πλατφόρμα στη βιομηχανική παραγωγή μπορεί επίσης να προσφέρει την ψηφιακή επέκταση της λειτουργικότητας των μηχανημάτων, μέσω της υιοθέτησης τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας. Όλες οι υπηρεσίες έχουν ως στόχο τη βελτιστοποίηση της παραγωγής από διαφορετικές σκοπιές, όπως η απόδοση, η διαθεσιμότητα, η ποιότητα και η ευελιξία. Ένα προαπαιτούμενο για την ευρεία υιοθέτηση των ψηφιακών πλατφορμών στο περιβάλλον της παραγωγής είναι η συμφωνία ως προς τις διεπαφές και τα πρωτόκολλα βιομηχανικής επικοινωνίας, τα κοινά μοντέλα δεδομένων, και τα σημασιολογικά μοντέλα. Εξίσου σημαντική είναι και η διαλειτουργικότητα των δεδομένων.
Ενσωματωμένες τεχνολογίες αιχμής
Μία από τις βασικές πτυχές των ψηφιακών πλατφορμών στη βιομηχανική παραγωγή είναι η ιδέα του Digital Twin. Τα Digital Twins είναι εικονικά αντίγραφα φυσικών συστημάτων ή προϊόντων, που δημιουργούνται μέσω της ενοποίησης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και μοντέλων προσομοίωσης. Η συγκεκριμένη τεχνολογία επιτρέπει στις βιομηχανίες να προσομοιώνουν, να παρακολουθούν και να βελτιστοποιούν τις διαδικασίες, οδηγώντας σε βελτιωμένη απόδοση, μειωμένο χρόνο διακοπής λειτουργίας και βελτιωμένη ποιότητα προϊόντων. Η ικανότητα ψηφιακής αναπαράστασης ενός προϊόντος ή μιας διαδικασίας διευ-
Σ
38 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
μέλλον
κολύνει την καλύτερη λήψη αποφάσεων, την προγνωστική συντήρηση και την ταχεία ανάπτυξη πρωτοτύπων.
Ένα άλλο κρίσιμο στοιχείο είναι το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), όπου οι συσκευές και οι μηχανές είναι εξοπλισμένες με αισθητήρες και συνδέονται σε ένα δίκτυο, επιτρέποντας την απρόσκοπτη επικοινωνία και ανταλλαγή δεδομένων. Αυτή η συνδεσιμότητα επιτρέπει στις βιομηχανίες να συλλέγουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την απόδοση του εξοπλισμού, την αλυσίδα εφοδιασμού και τις συνολικές διαδικασίες παραγωγής. Αξιοποιώντας τη δύναμη του IoT, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν αποφάσεις βάσει δεδομένων, να βελτιστοποιήσουν τη χρήση των πόρων και να δημιουργήσουν προσαρμοστικά συστήματα παραγωγής.
Το cloud computing έχει επίσης γίνει αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης βιομηχανικής παραγωγής, παρέχοντας μια επεκτάσιμη και ευέλικτη υποδομή για αποθήκευση, επεξεργασία και ανάλυση δεδομένων. Οι πλατφόρμες που βασίζονται στο cloud επιτρέπουν στους επικεφαλής
των βιομηχανιών να έχουν πρόσβαση και να μοιράζονται πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερομένων, των προμηθευτών και των συνεργατών. Αυτό όχι μόνο επιταχύνει τη λήψη αποφάσεων, αλλά διευκολύνει επίσης την υιοθέτηση προ-
ηγμένων αναλυτικών στοιχείων και τεχνητής νοημοσύνης, ενισχύοντας περαιτέρω τη λειτουργική αποτελεσματικότητα και την καινοτομία. Οι συνεργατικές πλατφόρμες αναδεικνύονται ως ακρογωνιαίος λίθος για την προώθηση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών φορέων στην αλυσίδα αξίας της παραγωγής. Αυτές οι πλατφόρμες επιτρέπουν την απρόσκοπτη συνεργασία μεταξύ σχεδιαστών, μηχανικών, προμηθευτών και ομάδων παραγωγής, καταστρέφοντας σιλό και προωθώντας μια πιο ολοκληρωμένη και ευέλικτη προσέγγιση στη βιομηχανική παραγωγή.
Oι ψηφιακές πλατφόρμες αναδιαμορφώνουν το τοπίο της παραγωγής εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή αποτελεσματικότητας, συνδεσιμότητας και καινοτομίας. Από τα Digital Twins έως το IoT και το cloud computing, αυτές οι πλατφόρμες δίνουν τη δυνατότητα στις βιομηχανίες να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις μιας ταχέως μεταβαλλόμενης αγοράς. Η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών είναι μια στρατηγική επιταγή για τις βιομηχανίες που θέλουν να ευδοκιμήσουν στη ψηφιακή εποχή. Καθώς συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την εξέλιξη του Industry 4.0, ο ρόλος των ψηφιακών πλατφορμών θα γίνει πιο έντονος, οδηγώντας τη βιομηχανία σε μεγαλύτερα ύψη παραγωγικότητας και βιωσιμότητας.
39 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Βασικά στοιχεία ψηφιακών πλατφορμών
Αισθητήρες IoT και συνδεσιμότητα: Η ανάπτυξη αισθητήρων σε μηχανήματα και εξοπλισμό επιτρέπει τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, διευκολύνοντας την προγνωστική συντήρηση και μειώνοντας το χρόνο διακοπής λειτουργίας.
Cloud Computing: Η κεντρική αποθήκευση δεδομένων σε πλατφόρμες cloud επιτρέπει στις βιομηχανίες να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες από οπουδήποτε, προωθώντας την ευελιξία και την επεκτασιμότητα.
Τεχνητή Νοημοσύνη και Μηχανική Μάθηση: Τα προηγμένα αναλυτικά στοιχεία παρέχουν πληροφορίες για τα πρότυπα παραγωγής, επιτρέποντας καλύτερη κατανομή πόρων, πρόβλεψη ζήτησης και έλεγχο ποιότητας. Εργαλεία συνεργασίας: Οι ψηφιακές πλατφόρμες ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερομένων παρέχοντας κοινόχρηστους χώρους για επικοινωνία, κοινή χρήση αρχείων και συλλογική επίλυση προβλημάτων.
Αυτοματισμός & IIoT στην εφοδιαστική αλυσίδα
Τα παγκόσμια δίκτυα παραγωγής και προμήθειας υφίστανται μια ψηφιακή επανάσταση στο Smart Manufacturing και στο Industry 4.0. Σήμερα, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, ευελιξία και ανταγωνιστικότητα, όλα αυτά σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη
παγκόσμια αγορά. Αυτές οι αλλαγές μεταβάλλονται μέσω νέων τεχνολογιών, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα στους οργανισμούς να λαμβάνουν αποφάσεις βάσει δεδομένων, να βελτιώνουν τις λειτουργίες, να μειώνουν το κόστος και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των σημερινών καταναλωτών. Αναντίρρητα, το μεταποιητικό τοπίο έχει υποστεί σημαντικό μετασχηματισμό τα τελευταία χρόνια, ωθούμενο από την ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών.
Ένας από τους βασικούς μοχλούς αυτής της αλλαγής είναι η υιοθέτηση ψηφιακών πλατφορμών που εξορθολογίζουν τις διαδικασίες, ενισχύουν την αποτελεσματικότητα και προωθούν την καινοτομία.
Τα οφέλη των επιχειρήσεων
• Βελτιωμένη απόδοση: Ο αυτοματισμός και οι πληροφορίες που βασίζονται σε δεδομένα οδηγούν σε εξορθολογισμένες διαδικασίες, μειώνοντας τους χρόνους παράδοσης της παραγωγής και βελτιώνοντας τη συνολική απόδοση.
• Βελτιωμένος ποιοτικός έλεγχος: Η παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο και οι προγνωστικές αναλύσεις βοηθούν στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση προβλημάτων ποιότητας προτού αυτά κλιμακωθούν, διασφαλίζοντας υψηλότερη ποιότητα προϊόντος.
• Μείωση κόστους: Η έξυπνη συντήρηση, η βελτιστοποιημένη χρήση των πόρων και η αποτελεσματική διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας συμβάλλουν στη μείωση του κόστους.
• Ευελιξία στην παραγωγή: Οι ψηφιακές πλατφόρμες επιτρέπουν στις βιομηχανίες να προσαρμοστούν γρήγορα στις αλλαγές της αγοράς, και στη βιομηχανική παραγωγή να γίνει πιο ευέλικτη για να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες.
Παρά τα πολυάριθμα οφέλη, η εφαρμογή ψηφιακών πλατφορμών στη βιομηχανική παραγωγή συνοδεύεται από προκλήσεις όπως ανησυχίες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, πολυπλοκότητες ολοκλήρωσης και αντίσταση στην αλλαγή μεταξύ των εργαζομένων. Η υπέρβαση αυτών των προκλήσεων απαιτεί μια στρατηγική και σταδιακή προσέγγιση, που περιλαμβάνει ολοκληρωμένη εκπαίδευση και πρωτοβουλίες διαχείρισης των τεχνολογικών αλλαγών.
Mars: Digital Platforms στη βιομηχανία Τροφίμων
Η Mars, μια εταρεία με σημαντική παρουσία στη βιομηχανία τροφίμων και ζαχαροπλαστικής, έχει ενσωματώσει στρατηγικά ψηφιακές πλατφόρμες στις διαδικασίες παραγωγής της για να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα στην αλυσίδα εφοδιασμού της και να διασφαλίσει την ποιότητα. Η εταιρεία έχει αγκαλιάσει τις ψηφιακές τεχνολογίες για να παραμείνει ανταγωνιστική σε μια ταχέως εξελισσόμενη αγορά.
Ορατότητα εφοδιαστικής αλυσίδας: Η Mars χρησιμοποιεί ψηφιακές πλατφόρμες για να αποκτήσει ορατότητα σε πραγματικό χρόνο στην εκτεταμένη αλυσίδα εφοδιασμού της. Με την εφαρμογή προηγμένων εργαλείων ανάλυσης και συνδεσιμότητας, η εταιρεία μπορεί να παρακολουθεί τη διακίνηση πρώτων υλών, συστατικών και τελικών προϊόντων σε όλο το παγκόσμιο δίκτυο προμηθευτών και καναλιών διανομής. Αυτή η βελτιωμένη ορατότητα βοηθά την Mars να λαμβάνει τεκμηριωμένες αποφάσεις, να μειώνει τους κινδύνους και να διασφαλίζει την έγκαιρη παράδοση των προϊόντων της. Ποιοτικός έλεγχος και ιχνηλασιμότητα: Οι ψηφιακές πλατφόρμες διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη δέσμευση της Mars για ποιοτικό έλεγχο και ιχνηλασιμότητα. Η
40 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Official Publication ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ www.hellenicwaterforum.gr
εταιρεία χρησιμοποιεί τεχνολογίες όπως το blockchain για να δημιουργήσει ένα αμετάβλητο αρχείο ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού. Αυτό διασφαλίζει τη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα, επιτρέποντας στην Mars να εντοπίζει γρήγορα την πηγή των συστατικών, να παρακολουθεί τις διαδικασίες παραγωγής και να ανταποκρίνεται άμεσα σε ζητήματα ποιότητας. Αυτό όχι μόνο προστατεύει τη φήμη της μάρκας αλλά και ενισχύει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην ασφάλεια και την ποιότητα των προϊόντων της.
Έξυπνες πρακτικές παραγωγής: Η Mars έχει ασπαστεί τις αρχές της έξυπνης παραγωγής ενσωματώνοντας συσκευές και αισθητήρες IoT σε όλες τις εγκαταστάσεις παραγωγής της. Αυτές οι συνδεδεμένες συσκευές συλλέγουν δεδομένα σε πραγματικό
χρόνο για διάφορες πτυχές της διαδικασίας παραγωγής, από την απόδοση του εξοπλισμού έως τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Συνεργατική καινοτομία: Οι ψηφιακές πλατφόρμες της Mars επεκτείνονται πέρα από το εργοστάσιο για να προωθήσουν τη συνεργατική καινοτομία. Η εταιρεία αξιοποιεί εργαλεία και πλατφόρμες διαδικτυακής συνεργασίας για να διευκολύνει την επικοινωνία και την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των παγκόσμιων ομάδων της. Αυτή η συλλογική προσέγγιση επιταχύνει τους κύκλους ανάπτυξης προϊόντων, ενισχύει τη δημιουργικότητα και διασφαλίζει ότι η Mars παραμένει στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας στον κλάδο των τροφίμων.
Pfizer:
ενδιάμεσων προϊόντων και τελικών προϊόντων. Αυτή η ενοποίηση ενισχύει την αποτελεσματικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας, μειώνει τους χρόνους παράδοσης και επιτρέπει στην Pfizer να ανταποκρίνεται γρήγορα στις απαιτήσεις της αγοράς.
Με την εξέλιξη του Industry
4.0, ο ρόλος των ψηφιακών πλατφορμών θα γίνει πιο έντονος, οδηγώντας τη βιομηχανία σε μεγαλύτερα ύψη παραγωγικότητας και βιωσιμότητας
Βελτιστοποίηση διαδικασίας και ανάλυση δεδομένων: Η Pfizer αξιοποιεί την ανάλυση δεδομένων και τις ψηφιακές πλατφόρμες για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών στις εγκαταστάσεις παραγωγής της. Τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο από τις διαδικασίες παραγωγής αναλύονται για τον εντοπισμό ευκαιριών βελτίωσης, την αύξηση της αποδοτικότητας και τη μείωση του κόστους παραγωγής. Αυτή η προσέγγιση βάσει δεδομένων επιτρέπει στην Pfizer να βελτιώνει συνεχώς τις διαδικασίες παραγωγής της και να διατηρεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη φαρμακευτική αγορά. Ψηφιοποίηση για την ανάπτυξη φαρμάκων: Πέρα από την παραγωγή, η Pfizer χρησιμοποιεί ψηφιακές πλατφόρμες στην ανάπτυξη φαρμάκων. Η υπολογιστική βιολογία, η βιοπληροφορική και η τεχνητή νοημοσύνη παίζουν κρίσιμους ρόλους στον εντοπισμό πιθανών υποψηφίων φαρμάκων, στην πρόβλεψη της αποτελεσματικότητάς τους και στη βελτιστοποίηση των σκευασμάτων. Αυτή η ψηφιοποίηση επιταχύνει τη διαδικασία ανακάλυψης και ανάπτυξης φαρμάκων, επιτρέποντας στην Pfizer να φέρει στην αγορά πιο αποτελεσματικά και καινοτόμα φάρμακα.
Ψηφιοποίηση στη Φαρμακευτική παραγωγή
Η Pfizer, εκ των leader του φαρμακευτικού κλάδου, έχει επενδύσει σε ψηφιακές πλατφόρμες για την πλοήγηση στην πολυπλοκότητα της φαρμακευτικής παραγωγής, διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς, βελτιστοποιώντας τις διαδικασίες και διατηρώντας τα υψηλότερα πρότυπα ποιότητας. Κανονιστική Συμμόρφωση και Διασφάλιση Ποιότητας: Στη φαρμακευτική βιομηχανία, τα ρυθμιστικά πρότυπα είναι πολύ σημαντικά, έτσι η τήρηση αυστηρών προτύπων ποιότητας και κανονιστικών απαιτήσεων είναι πρωταρχικής σημασίας. Η Pfizer χρησιμοποιεί ψηφιακές πλατφόρμες για την αυτοματοποίηση και τον εξορθολογισμό των διαδικασιών συμμόρφωσης. Αυτές οι πλατφόρμες παρέχουν ένα κεντρικό σύστημα τεκμηρίωσης, διαχείρισης δεδομένων και αναφοράς, διασφαλίζοντας ότι οι βιομηχανικές πρακτικές της Pfizer ευθυγραμμίζονται με τα παγκόσμια ρυθμιστικά πρότυπα. Ενσωμάτωση Εφοδιαστικής Αλυσίδας: Οι ψηφιακές πλατφόρμες επιτρέπουν στην Pfizer να επιτύχει απρόσκοπτη ενοποίηση στην εκτεταμένη παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού της. Χρησιμοποιώντας προηγμένα αναλυτικά στοιχεία και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο, η Pfizer αποκτά ορατότητα στη διακίνηση πρώτων υλών,
BASF: Τεχνολογίες αιχμής στην παραγωγή
Η BASF, ένας σημαντικός παίκτης στη χημική βιομηχανία, ενσωματώνει στρατηγικά ψηφιακές πλατφόρμες για την προώθηση έξυπνων πρωτοβουλιών παραγωγής, τη βελτιστοποίηση των χημικών διαδικασιών και τη βελτίωση της συνολικής λειτουργικής αποτελεσματικότητας. Συγκεκριμένα, η BASF ενστερνίζεται τις αρχές του Industry 4.0 και της έξυπνης βιομηχανικής παραγωγής. Οι ψηφιακές πλατφόρμες χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση και την ενσωμάτωση διαφόρων πτυχών της διαδικασίας παραγωγής. Αυτό περιλαμβάνει αισθητήρες IoT, αυτοματισμό και ανάλυση δεδομένων για τη δημιουργία ενός συνδεδεμένου οικοσυστήματος που ενισχύει την ορατότητα, την ευελιξία και την απόκριση στα χημικά.
Συμπερασματικά , οι ψηφιακές πλατφόρμες έχουν αναδειχθεί ως μετασχηματιστικά εργαλεία στη μεταποιητική βιομηχανία, φέρνοντας επανάσταση στις παραδοσιακές διαδικασίες και επιτρέποντας πρωτοφανή επίπεδα αποτελεσματικότητας, ευελιξίας και καινοτομίας. Παρά τις προκλήσεις, η υιοθέτηση των ψηφιακών πλατφορμών αντιπροσωπεύει μια κομβική ευκαιρία για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις για να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε ένα όλο και πιο ψηφιακό και διασυνδεδεμένο παγκόσμιο τοπίο.•
42 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Food Forward ΑΦΙΕΡΩΜΑ
ΤΑΣΕΙΣ / ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΑΣΦΑΛΕΙΑ
43 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Οι διεθνείς τάσεις
που υιοθετούνται
Τροφίμων
ΚΑΘΩΣ Η ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ, Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΒΙΩΝΕΙ ΓΡΗΓΟΡΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΩ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΟΔΩΝ, ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΙΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΚΙΤΣΗ
Π Ά Ρ Ά ΓΩΓΉ ΤΡΟΦ Ι ΜΩΝ ευθύνεται για πάνω από το ένα τέταρτο (26%) των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με το κόστος να φθάνει ετησίως στα 12 τρισ. δολάρια από τον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε τρόφιμα και χρησιμοποιούμε τη γη. Και αν δεν κάνουμε κάτι τώρα η ετήσια ζημιά για τον πλανήτη θα φθάσει στα 16 τρισ.
δολάρια ετησίως μέχρι το 2050. Οπότε το business as usual δεν είναι επιλογή. Κάτι στο οποίο συμφωνούν και οι καταναλωτές. Έρευνα του WWF που πραγματοποιήθηκε σε 12 χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, ανέδειξε ότι οι Ευρωπαίοι καταναλωτές επιθυμούν να μεταβούν σε πιο βιώσιμη και υγιεινή διατροφή. Όμως θέλουν τα αειφόρα τρόφιμα να κοστίζουν λιγότερο ή τουλάχιστον όχι περισσότερο από τα τρόφιμα που δεν είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Ενώ ένα αυξημένο ποσοστό των ερωτηθέντων στις χώρες της ΕΕ που ρωτήθηκαν από το WWF επιλέγουν την τιμή ως παράγοντα που τους εμποδίζει να αγοράζουν βιώσιμα και υγιεινά τρόφιμα. Πράγματι, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες (56%) αναφέρουν ότι το κόστος είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν καταναλώνουν πάντα βιώσιμα τρόφιμα. Αυτό συνιστά αύξηση 19% από το 2021, δείχνοντας ότι η τιμή είναι μια αυξανόμενη ανησυχία για τους πολίτες.
Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά τους Έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι. Θέλουν οι μεταποιητικές επιχειρήσεις να αναλάβουν την ευθύνη και να δράσουν για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των προϊόντων τους.
Υποστηρίζουν ότι οι μεγάλοι παραγωγοί τροφίμων έχουν πλήρη/μεγάλη ευθύνη για τη διασφάλιση της βιώσιμης παραγωγής των τροφίμων που πωλούν (84% έναντι μέσου όρου όλων των χωρών 75%) και πιστεύουν ότι όλες οι επιχειρήσεις λιανικής πώλησης τροφίμων πρέπει να αυξήσουν τις πωλήσεις πηγών πρωτεΐνης φυτικής προέλευσης, ενώ παράλληλα μειώνουν τις πωλήσεις ζωικού κρέατος (58% έναντι μέσου όρου όλων των χωρών 46%). Οι Έλληνες πιστεύουν ότι όλες οι επιχειρήσεις παραγωγής τροφίμων πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (80% έναντι 73% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου) και να προμηθευτούν πολύ περισσότερα συστατικά από παραγωγούς βιώσιμων τροφίμων (74% έναντι 69%).
Όλοι ανεξαιρέτως συμφωνούν ότι τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων μπορούν να στηρίξουν την ισχυρή μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα, την οικονομική ανάκαμψη (συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας θέσεων εργασίας και την αντιμετώπιση μη βιώσιμων επιπέδων χρέους), τη δημόσια υγεία, την ασφάλεια των τροφίμων, τη δράση για το κλίμα, την προστασία της φύσης και την καλή διαβίωση των ζώων.
από τη βιομηχανία
Η
44 FOOD FORWARD ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Οι διεθνείς τάσεις
Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται και οι πόροι γίνονται περιορισμένοι, οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν την ανάγκη να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές και καινοτόμες λύσεις για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων. Στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας και των προμηθειών, η καινοτομία βιωσιμότητας διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ώθηση της θετικής αλλαγής. Μία από τις εξέχουσες τάσεις στην καινοτομία αειφορίας είναι η αυξανόμενη υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα και έχουν
Οι Έλληνες καταναλωτές
εμφανίζονται ιδιαίτερα
ευαισθητοποιημένοι. Θέλουν
οι μεταποιητικές επιχειρήσεις
να αναλάβουν την ευθύνη και να δράσουν για να
διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα
των προϊόντων τους
υιοθετήσει εναλλακτικές λύσεις καθαρής ενέργειας, όπως η ηλιακή, η αιολική και η υδροηλεκτρική ενέργεια. Η ιδέα της κυκλικής οικονομίας κερδίζει δυναμική καθώς οι επιχειρήσεις παγκοσμίως αρχίζουν να αναγνωρίζουν τη σημασία της ελαχιστοποίησης της σπατάλης και της μεγιστοποίησης της χρήσης των πόρων. Αντί για την παραδοσιακή γραμμική προσέγγιση όπου ένα προϊόν παράγεται, χρησιμοποιείται από τον τελικό καταναλωτή και στη συνέχεια απορρίπτεται, οι επιχειρήσεις υιοθετούν τώρα πρακτικές κυκλικής οικονομίας που προωθούν την ανακύκλωση, την επαναχρησιμοποίηση, αλλά και την επαναχρησιμοποίηση υλικών.
45 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Welcome to the World of Automation
for Marine, Industrial applications and Infrastructure projects
As a technical equipment provider in the field of automation with over 50 years of leadership and experience, UTECO designs and manufactures sensors for temperature and level for all applications, by ensuring accuracy, reliability, customization and a long-life cycle.
UTECO exclusively represents leading brands that meet customers’ needs for specialized products such as sensors, instrumentation and process control, power automation systems and special cables by providing reliable and sustainable solutions.
We invest in creating an ever-increasing footprint in the global automation market.
The company holds strong position with 6 Business Units:
Uteco Sensor
Production
Electrification
- Renewable - Storage
Services
Measurement & Instrumentation
Automation
Power & Motion
Cables & Components
OF AUTOMATION
WORLD
www.uteco.gr
INDUSTRIAL ROBOTS AND COBOTS
Prepared for productivity
Various intelligent applications in high-tech fields
Safe, collaborative work applications
FA-IT integration function
AUTOMATION POWER & MOTION APM
Find us at A&R Robotics Exhibition | UTECO SA C01
OFFICIAL PARTNER
Οι βιώσιμες λύσεις συσκευασίας, όπως τα βιοδιασπώμενα υλικά και τα μινιμαλιστικά σχέδια, έχουν κερδίσει σημαντική έλξη μεταξύ των αγοραστών και είναι όλο και πιο δημοφιλείς μεταξύ των καταναλωτών από όλες τις ηλικιακές ομάδες. Επίσης, η δύναμη της ανάλυσης δεδομένων φέρνει επανάσταση στις προσπάθειες βιωσιμότητας. Αξιοποιώντας τις δυνατότητες των big data, οι οργανισμοί μπορούν να αποκτήσουν πολύτιμες γνώσεις για τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, να εντοπίσουν τομείς προς βελτίωση και να λάβουν αποφάσεις βάσει δεδομένων για τη βελτιστοποίηση των πρακτικών βιωσιμότητας.
Βιώσιμο σύστημα τροφίμων
Καθώς η ζήτηση για διατροφή συνεχίζει να αυξάνεται, η βιομηχανία τροφίμων υφίσταται ταχείς μετασχηματισμούς που οδηγούνται από τις τεχνολογικές εξελίξεις, τις αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών και την επιτακτική ανάγκη δημιουργίας ενός πιο βιώσιμου συστήματος τροφίμων. Ακολουθούν οι πιο σημαντικές τάσεις που επηρεάζουν τη βιομηχανία τροφίμων.
• Φυτική διατροφή: Μία από τις πιο εμφανείς τάσεις των τελευταίων ετών είναι η άνοδος της φυτικής διατροφής. Οι καταναλωτές επιλέγουν όλο και περισσότερο εναλλακτικές λύσεις φυτικής προέλευσης σε σχέση με τα παραδοσιακά ζωικά προϊόντα για λόγους υγείας, περιβάλλοντος και ηθικής. Πέρα από τα παραδοσιακά μπιφτέκια λαχανικών, η καινοτομία οδήγησε στη δημιουργία φυτικών πρωτεϊνών που μιμούνται στενά τη γεύση και την υφή του κρέατος. Από το φυτικό γάλα μέχρι τα vegan θαλασσινά, οι εταιρείες επενδύουν στην έρευνα και την ανάπτυξη για να παρέχουν ένα ευρύτερο φάσμα επιλογών στους συνειδητοποιημένους καταναλωτές.
• Καλλιέργεια κρέατος: Την ίδια στιγμή η ιδέα της καλλιέργειας κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων σε εργαστήρια έχει κερδίσει σημαντική εξέλιξη. Η κυτταρική γεωργία περιλαμβάνει την καλλιέργεια ζωικών κυττάρων για τη δημιουργία προϊόντων όπως το κρέας, το γάλα και τα αυγά χωρίς την ανάγκη για συμβατική κτηνοτροφία. Αυτή η προσέγγιση έχει τη δυνατότητα να μειώσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής τροφίμων μειώνοντας τη χρήση γης, την κατανάλωση νερού και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Σε πρόσφατη έρευνα του WWF, περισσότεροι από τους μισούς Ευρωπαίους ερωτηθέντες (56%) αναφέρουν ότι το κόστος είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν καταναλώνουν πάντα βιώσιμα τρόφιμα
• Γεωργία Ακριβείας: Στην αναζήτηση ενός βιώσιμου μέλλοντος τροφίμων, η γεωργία ακριβείας διαδραματίζει κεντρικό ρόλο. Αυτή η καινοτόμος προσέγγιση χρησιμοποιεί τεχνολογία όπως drones, αισθητήρες και αναλύσεις δεδομένων για τη βελτιστοποίηση της χρήσης των πόρων στη γεωργία. Με την ακριβή εφαρμογή νερού, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων μόνο όπου και όταν χρειάζεται, οι αγρότες μπορούν να μειώσουν τα απόβλητα, να αυξήσουν τις αποδόσεις και να ελαχιστοποιήσουν τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των συμβατικών γεωργικών πρακτικών.
• Κάθετη Γεωργία: Η αστικοποίηση και η περιορισμένη καλλιεργήσιμη γη έχουν ωθήσει την ανάπτυξη της κάθετης γεωργίας - μια πρακτική όπου οι καλλιέργειες καλλιεργούνται σε εσωτερικούς χώρους. Αυτή η προσέγγιση χρησιμοποιεί σημαντικά λιγότερο χώρο, νερό και φυτοφάρμακα σε σύγκριση με την παραδοσιακή γεωργία. Σε ελεγχόμενα περιβάλλοντα, οι καλλιέργειες μπορούν να καλλιεργηθούν όλο το χρόνο, μειώνοντας την εξάρτηση από τις εποχιακές διακυμάνσεις. Η κάθετη καλλιέργεια μειώνει επίσης την ανάγκη για μεταφορά μεγάλων αποστάσεων, με αποτέλεσμα πιο φρέσκα προϊόντα με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα.
• Blockchain: Η τεχνολογία blockchain εφαρμόζεται για
48 FOOD FORWARD ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας και της διαφάνειας στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, διασφαλίζοντας ότι οι καταναλωτές μπορούν να κάνουν ενημερωμένες επιλογές για τα προϊόντα που αγοράζουν.
• Σπατάλη τροφίμων: Οι προσπάθειες για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων κερδίζουν δυναμική. Από τη φάρμα μέχρι το πιάτο του καταναλωτή, κάθε χρόνο χάνεται σημαντική ποσότητα τροφής. Οι καινοτομίες περιλαμβάνουν τη χρήση πλεονάζοντος τροφίμων για τη δημιουργία προϊόντων προστιθέμενης αξίας, την ανακατεύθυνση των μη πωλήσιμων προϊόντων σε τράπεζες τροφίμων και την ανάπτυξη συσκευασίας που επεκτείνει τη διάρκεια ζωής των ευπαθών προϊόντων.
• Μαγείρεμα με χαμηλότερο αντίκτυπο: Με την κρίση του κόστους ζωής, τα ενεργειακά αποδοτικά gadget, από φριτέζες και πολυκουζίνες έως επαγωγικές εστίες και χύτρες ταχύτητας είναι εδώ για να μείνουν. «Μια παρενέργεια της κρίσης των καυσίμων είναι το μακροπρόθεσμο βιώσιμο μαγείρεμα, ελπίζω», λέει η Catherine Phipps, συγγραφέας του Modern Pressure Cooking: The Comprehensive Guide to Stovetop and Electric Cookers, με Πάνω από 200 Συνταγές. Παρατήρησε ότι η μαγειρική χαμηλής επίπτωσης αρχίζει να επηρεάζει και τον σχεδιασμό της κουζίνας, με τις επαγωγικές εστίες και
τον χώρο εργασίας για φριτέζες αέρα να έχουν προτεραιότητα έναντι των φούρνων – οι οποίοι μέχρι τώρα έχουν πάρει το επίκεντρο.
• Βιώσιμες καλλιέργειες: Το Ίδρυμα Ellen MacArthur (EMF) προβλέπει αύξηση της ποικιλίας των συστατικών στα γεύματα που τρώμε. «Αυτή είναι μια τόσο παραμελημένη περιοχή», λέει η Rebecca Hesketh, Υπεύθυνη Προγράμματος για την Πρωτοβουλία Τροφίμων στο Ίδρυμα. «Η φύση ευδοκιμεί με την ποικιλομορφία, δεν βλέπεις μονοκαλλιέργειες στη φύση. Η ποικιλομορφία φέρνει τόση αξία στο διατροφικό μας σύστημα, ιδιαίτερα όσον αφορά την ανθεκτικότητα, αλλά και τη δημιουργία αυτών των θετικών αλληλεπιδράσεων (μεταξύ ζώων και φυτών) που δίνουν την ευκαιρία στη φύση να ευδοκιμήσει».
• Οικολογική σήμανση: Ακριβώς όπως οι βαθμολογίες των φωτεινών σηματοδοτών υπογραμμίζουν τις διατροφικές αξιολογήσεις των τροφίμων για να βοηθήσουν τους καταναλωτές να ελέγχουν τα πάντα, από την περιεκτικότητα σε αλάτι έως τις θερμίδες, η περιβαλλοντική επισήμανση των τροφίμων στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας εξελίσσεται.
• Αλυσίδες εφοδιασμού: Ο εξορθολογισμός της χρήσης πρώτων υλών και ενέργειας έχει καλό επιχειρηματικό νόημα, όπως εξηγεί η Juliet Davenport, ιδρύτρια του προμηθευτή ΑΠΕ Good Energy. Θα μπορούσε να περιλαμβάνει τα πάντα, από την αύξηση των τιμών των θαλάσσιων μεταφορών έως το αυξημένο ενεργειακό κόστος της ανακύκλωσης γυαλιού σε υψηλές θερμοκρασίες. Οι πιο βελτιωμένες αλυσίδες εφοδιασμού θα μπορούσαν να επιτρέψουν στις επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών να είναι πιο ενεργειακά ανεξάρτητες μακροπρόθεσμα. Πολλοί διαπιστώνουν ότι τα προϊόντα τοπικής προέλευσης δεν έχουν μόνο πιο φρέσκια και θρεπτική γεύση, αλλά συνοδεύονται επίσης από μεγαλύτερη ιχνηλασιμότητα και σαφήνεια σχετικά με την προέλευση των τροφίμων και τον τρόπο καλλιέργειας τους.
• Δεύτερη ζωή: Τα απόβλητα τροφίμων μετατρέπονται σε χρυσωρυχείο για δημιουργικές μάρκες τροφίμων που ανακυκλώνουν και έτσι δίνουν νέα ζωή στα τρόφιμα που διαφορετικά απορρίπτονται. Αυτό μειώνει την τρομακτική σπατάλη του συστήματος τροφίμων, ενώ παρέχει στους ανθρώπους ασυνήθιστα βιώσιμες επιλογές τροφίμων. Παραδείγματος χάριν η Cacao Vida είναι μια startup που ιδρύθηκε από την Ritter Sport η οποία χρησιμοποιεί ένα συχνά αναξιοποίητο υποπροϊόν της παραγωγής σοκολάτας. Με τη δημιουργία του Cacao Vida, το Ritter Sport μπορεί να αξιοποιήσει την αξία του κακάο στο σύνολό του, ενισχύοντας έτσι τη συνολική βιωσιμότητά του. Αυτή η προσέγγιση δεν είναι αποκλειστική για το κακάο. Πολλά άλλα τρόφιμα διαθέτουν παρόμοιες, αναξιοποίητες δυνατότητες για ολοκληρωμένη αξιοποίηση. •
49 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
VIEPA: 15 χρόνια innovating packaging and robotic systems
Η VIEPA, ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ 15ΕΤΙΑ ΤΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΜΗΧΑΝΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΑΞΙΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΠΛΗΡΩΣ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΗΣ, ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΞΙΩΘΕΙ ΣΑΝ ΜΙΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ, ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ.
ΤΟ 2023, σε μια δύσκολη χρονιά δεδομένων των συνθηκών, η VIEPA πρωτοπόρησε αναπτύσσοντας και εγκαθιστώντας δύο νέες εφαρμογές σε νέους πελάτες, οι οποίες εγκαταστάθηκαν με επιτυχία, παρουσιάζοντας καινοτομίες στους αντίστοιχους τομείς.
Η γαλακτοβιομηχανία ΦΑΡΜΑ ΚΟΥΚΑΚΗ μας εμπιστεύτηκε και εγκαταστήσαμε γραμμή συσκευασίας κυπέλων, η οποία και παρουσιάστηκε στο περίπτερο μας στην INTERPACK με μεγάλη αναγνώριση στο διεθνές κοινό που την επισκέφθηκε, δίνοντας περήφανο παρόν των μηχανών «made in greece».
Η γραμμή αποτελείται από 2 ανεξάρτητες μηχανές:
• Ένα SLEEVE WRAPAROUND SLWP-100. Είναι μια μηχανή ομαδοποίησης κυπέλων σε δυάδες ή σε τριάδες σε χάρτινη μανσέτα.
Τα χαρακτηριστικά της:
- Λειτουργία συνεχούς ροής, δυνατότητα παραγωγής άνω των 80 συσκευασιών/min.
- Αυτόματη αλλαγή διαστάσεων και ομαδοποίησης με επιλογής συνταγής.
• Ένα ROBOTIC TRAY PACKER RTP-25 για την τοποθέτηση των γιαουρτιών στα τελάρα. Είναι μια μηχανή που έχει τη δυνατότητα να συσκευάζει σε ανοιχτά τελάρα. Με ειδικά χαρακτηριστικά:
- Οι ομαδοποιήσεις που μπορούν να γίνουν είναι: 2x3, 2x4, 2x6 και 3x4.
- Με τη χρήση robot, γίνεται παραλαβή της ομάδας και τοποθέτηση στα τελάρα, επιτυγχάνει παραγωγικότητες άνω των 20 τελάρων/min.
- Οι αλλαγές προϊόντων στη μηχανή σε λιγότερο από 15’.
Οι παραπάνω μηχανές είναι:
• Σχεδιασμένες σύμφωνα με τα πρότυπα Hygiene Design που απαιτεί ο συγκεκριμένος κλάδος.
• Ανήκουν στην σειρά μηχανών ECO Evolution 21 όπου λειτουργούν αποκλειστικά με ηλεκτρική ενέργεια αντί πεπιεσμένου αέρα.
Η γραμμή αυτή αποδεικνύει ότι η VIEPA έχει την τεχνογνωσία να κατασκευάσει σύγχρονες και αξιόπιστες μηχανές, που δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα τις ευρωπαϊκές.
H
εταιρεία CONDITO, αντιμετωπίζοντας μεγάλη ποικιλία συσκευασίας προϊόντων σε συνδυασμούς mix, απευθύνθηκε στην εταιρεία μας, η οποία παρέδωσε δύο μηχανές συσκευασίας για μίξη προϊόντων, ιδανικό για βάζα, κονσέρβες, μπουκάλια, κουτιά.
• Ένα WRAP AROUND ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΤΙΚΟ WPCP-15 με δυνατότητα MIX προϊόντων. Ένα εγκιβωτιστικό συσκευασίας διαφόρων προϊόντων, είτε σε ανοιχτό τελάρο, είτε
Η VIEPA έχοντας καινοτόμα αντίληψη, υψηλή τεχνολογία, άριστη εξυπηρέτηση, τεχνογνωσία
και εμπειρία σε εφαρμογές χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, σε συνδυασμό με την άριστη εξυπηρέτηση και την άμεση ανταπόκριση, προσφέρει λύσεις για τη συσκευασία και την παραγωγική διαδικασία με σκοπό τη στήριξη της Ελληνικής βιομηχανίας
σε wraparound κουτί. Μια μοναδική καινοτομία της συγκεκριμένης μηχανής είναι ότι παραλαμβάνοντας 2 διαφορετικά προϊόντα από τις μηχανές παραγωγής, μπορεί να κάνει την ανάμιξη τους σε διάφορα μοτίβα.
• Ένα ROBOmix-10. Ένα αυτόματο off-line σύστημα mixing διαφόρων προϊόντων. Χρησιμοποιώντας Robot Delta λύνει το πρόβλημα συσκευασιών που αποτελούνται από ανάμεικτους κωδικούς προϊόντων.
ADVERTORIAL
50 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Επιλέγοντας την ανάλογη συνταγή, το ρομπότ παραλαμβάνει τις αντίστοιχες ποσότητες από τον κάθε κωδικό και γεμίζει το άδειο τελάρο με το ζητούμενο ανάμεικτο συνδυασμό τους.
Όταν κάποιο τελάρο αδειάσει, ο ίδιος βραχίονας το παραλαμβάνει και το βάζει στην αντίστοιχη μεταφορική ταινία, για να μπει στην σειρά προς γέμισμα.
Συμμετοχή στη FOODTECH-GLOBALPACK 2023
Η εταιρεία μας συμμετείχε στην έκθεση FOOFTECHGLOBALPACK 2023, όπου παρουσιάσαμε μια σειρά μηχανημάτων και ρομποτικών εφαρμογών, σχεδιασμένα και κατασκευασμένα με τις αυστηρότερες προδιαγραφές, τη χρήση των πιο αξιόπιστων υλικών. Αξίζει να τονιστεί ότι είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες τις Ελληνικής Βιομηχανίας, με τις ακόλουθες εφαρμογές: Κάθετη Καρτονέτα Φαρμάκων, μια πλήρης γραμμή Συσκευασίας Γιαουρτιών, Wrap Around Εγκιβωτιστικό με δυνατότητα Mix Προϊόντων, Delta Pick & Place Mixer, Cobot Palletizer-Συνεργατικό Ρομπότ για παλετοποίηση, Direct Drive Spiral της εταιρείας Intralox.
Βιωσιμότητα στις μηχανές με την τεχνολογία ECO EVOLUTION21
Η τάση για βιώσιμη ανάπτυξη μας ώθησε πριν δύο χρόνια, στο να σχεδιάσουμε μηχανές φιλικές προς το περιβάλλον, παρουσιάζοντας την πρώτη ελληνική μηχανή συσκευασίας, η οποία έχει σαν μοναδική πηγή ενέργειας τον ηλεκτρισμό, εξαλείφοντας πλήρως τον πεπιεσμένο αέρα. Επιπλέον, εφαρμόζει τη νέα σειρά ηλεκτρικών εμβόλων Simplified Motion Series της Festo με αποτέλεσμα τη χρήση μόνο ηλεκτρικής ενέργειας για τις κινήσεις τις μηχανής και δημιουργίας του κενού μέσω ηλεκτρικής αντλίας κενού. Η προαναφερόμενη μηχανή έχει χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση και μειωμένο θόρυβο, υψηλή υγειονομική ασφάλεια, μείωση χρόνου εγκατάστασης και μηδενικό κόστος συντήρησης.
Μια μηχανή της σειράς ECO Evolution 21 στη γραμμή παραγωγής συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μιας βιομηχανίας. Η παραπάνω τεχνολογία εντάχθηκε σε μεγάλο βαθμό στο σχεδιασμό των μηχανών μας, δικαιώνοντας την επιλογή αυτή με τη διάκρισή της στα Worldstar Awards για την καινοτομία της από τον World Packaging Organization (WPO), σαν χρυσό νικητή στην κατηγορία Sustainability. Παράλληλα, από το 2022 είμαστε σε πρόγραμμα εφαρμογής ανακύκλωσης εντός της εταιρείας ανακυκλώνοντας όλα τα στερεά απόβλητα όπως μέταλλα, ηλεκτρονικά εξαρτήματα, μηχανολογικά εξαρτήματα αλλά και πολλές συσκευασίες που καταναλώνουμε κατά τις δοκιμές των μηχανών. Έτσι σε συνεργασία με το Δήμο της περιοχής μας, αλλά και με εταιρεία ανακύκλωσης συλλέγουμε χωριστά τα απόβλητα και τα διαθέτουμε ανάλογα.
Viepa εντός και εκτός Ελλάδας
Έχοντας τεχνογνωσία και εμπειρία στο χώρο αλλά και με άμεση συνεργασία με τον πελάτη, έχουμε τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε μηχανές προσαρμοσμένες (Custom) στις απαιτήσεις και τις ανάγκες του, με γνώμονα την άμεση ενσωμάτωση στη γραμμή παραγωγής, αλλά και την ταχύτατη απόσβεση της επένδυσης. Με την ενσωμάτωση της ρομποτικής τεχνολογίας (scara 6-axis, Palletizer, αράχνης) σε απλές εφαρμογές, ακόμα και σε συστήματα με κάμερα για οπτική παρακολούθηση και λειτουργία, δώσαμε λύσεις αυτοματοποίησης φιλικές προς τους χειριστές, βελτιώνοντας τις συνθήκες εργασίας των ανθρώπων που εμπλέκονται στην παραγωγική διαδικασία. Η έγκαιρη ανταπόκριση στο after-sales Services στοχεύει σε Non Stop λειτουργία των μηχανών μας, καλύπτοντας οποιαδήποτε τεχνική ανάγκη άμεσα εντός και εκτός Ελλάδας. Η συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση του επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού μας δίνουν την δυνατότητα να εφαρμόζουμε άμεσα τις νέες τεχνολογίες και να εξελισσόμαστε.
Ακολουθώντας τα βήματα της οικονομικής ανάκαμψης της Ελλάδας, η VIEPA από το 2017 έχει αρχίσει να δραστηριοποιείται και στο εξωτερικό, έχοντας ήδη εγκαταστήσει γραμμές συσκευασίας και παραγωγής στη Σουηδία, Γερμανία, Ρωσία, Ρουμανία, Αυστρία, Βουλγαρία και Κύπρο. H συνεχή μας παρουσία στην έκθεση INTERPACK στη Γερμανία και οι αυξανόμενες ζητήσεις για “Made in Greece” μηχανήματα αποδεικνύουν ότι η VIEPA έχοντας δυνατές βάσεις ανάπτυξης μπορεί να ανταγωνιστεί και να συναγωνιστεί άλλες εταιρείες ευρωπαϊκής προέλευσης με τα ίδια χαρακτηριστικά και πιο ανταγωνιστικές τιμές.
VIEPA
Τριφυλίας 35, Αχαρνές, 136 75, Αθήνα
Τ: 2130 305250
Ε: info@viepa.gr
S: www.viepa.gr
51 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Δεν υπάρχει επισιτιστική ασφάλεια χωρίς ασφάλεια τροφίμων
ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΣΜΟ, ΟΠΟΥ ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΔΙΑΝΕΜΟΝΤΑΙ
ΣΕ ΠΟΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ, Η ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟ ΜΕΛΗΜΑ.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΚΙΤΣΗ
Ά ΣΦΆΛΕΙ Ά ΤΡΟΦ Ι ΜΩΝ, έχει Ημέρα, και μάλιστα Παγκόσμια και είναι η 7η Ιουνίου που ξεκίνησε το 2016 από την Επιτροπή Codex Alimentarius.
Tο 2017 ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) με την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ενέκρινε ψήφισμα που υποστηρίζει την καθιέρωση αυτής της ημέρας. Δεδομένης της παγκόσμιας επιβάρυνσης των τροφιμογενών ασθενειών που επηρεάζουν άτομα όλων των ηλικιών καθώς και της επείγουσας ανάγκης να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση σε όλα τα επίπεδα και να διευκολυνθούν οι ενέργειες υπέρ της ασφάλειας των τροφίμων, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 20 Δεκεμβρίου 2018 ενέκρινε το ψήφισμα 73/250 για την ανακήρυξη της Παγκόσμιας Ημέρας για την Ασφάλεια των Τροφίμων.
Αυτές οι σημαντικές και συναινετικές δεσμεύσεις πηγάζουν από την αναγνώριση ότι δεν υπάρχει επισιτιστική ασφάλεια χωρίς ασφάλεια τροφίμων. Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο όπου οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων έχουν γίνει πιο περίπλοκες, το περιστατικό ασφάλειας τροφίμων μπορεί να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, επηρεάζοντας επίσης το εμπόριο και την παγκόσμια οικονομία.
Διασφάλιση της ασφάλειας
των
καταναλωτών
Η ασφάλεια των τροφίμων σχετίζεται με τη διαχείριση, τη μεταφορά, την προετοιμασία και την αποθήκευση των τροφίμων με τρόπο που μειώνει καλύτερα τον κίνδυνο ασθένειας. Η πρόσβαση σε ασφαλή, ποιοτικά και θρεπτικά τρόφιμα είναι ανάγκη για όλους και αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη της ασφάλειας των τροφίμων και της διατροφής.
Πολλά τρόφιμα είναι αλλοιωμένα ή μολυσμένα σε διαφορετικά στάδια της αλυσίδας αξίας: κατά την παραγωγή, την επεξεργασία, τη μεταφορά, την προετοιμασία και/ή την κατανάλωση των τροφίμων. Αυτές οι αλλοιώσεις προκαλούν πολλές απώλειες κατά τη συγκομιδή, την αποθήκευση, την επεξεργασία, τη μεταφορά και την εμπορία των τροφίμων. Όταν καταναλώνονται, τα μη ασφαλή ή/ και μολυσμένα τρόφιμα μπορούν να προκαλέσουν πολλές ασθένειες, ακόμη και θάνατο. Ιδιαίτερα σε κίνδυνο βρίσκονται τα ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων, των βρεφών, των μικρών
παιδιών και των ηλικιωμένων. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 600 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αρρωσταίνουν κάθε χρόνο -ένας στους δέκα- μετά την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, προκαλώντας
420.000 θανάτους κάθε χρόνο. Το 30% αυτών των θανάτων (125.000) είναι μεταξύ παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών. Περισσότερες από 200 τροφιμογενείς ασθένειες καταγράφονται με διαφορετική προέλευση και η Αφρική έχει την υψηλότερη κατά κεφαλήν επίπτωση τροφιμογενών
νόσων στον κόσμο με 91 εκατ. περιπτώσεις ασθενειών. Ενώ πολλά είναι βακτηριακής προέλευσης (π.χ. σαλμονέλωση, λιστερίωση και Escherichia coli), άλλα είναι ιογενούς προέλευσης (π.χ. ηπατίτιδα Α και Ε, νοροϊός) ή παρασιτικής προέλευσης (π.χ. τοξοπλάσμωση, γιαρδιάση).
Η παγκοσμιοποίηση, το διασυνοριακό εμπόριο και η ταχεία αστικοποίηση αυξάνουν τον κίνδυνο συμβάντων και την εξάπλωσή τους, ενώ περιορίζουν τον έλεγχο και την ικανότητα των χωρών να περιορίσουν αυτές τις κρίσεις. Εκτός από τις επιπτώσεις στην υγεία, οι συνέπειες των μη ασφαλών τροφίμων εμποδίζουν επίσης την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό των εγχώριων αγορών τροφίμων και το παγκόσμιο και περιφερειακό εμπόριο. Εκτός από τις απώλειες ποιότητας και ποσότητας τροφίμων, υπάρχει απώλεια εσόδων λόγω της χαμηλής διείσδυσης αφρικανικών τροφίμων στις διεθνείς αγορές, η οποία συνδέεται με έλλειψη εμπιστοσύνης, αλλά και λόγω δυσκολιών που σχετίζονται με την ανάπτυξη, την ιχνηλασιμότητα, την επισήμανση, την ποιότητα, και τη συμμόρφωση και επιβολή των κανονιστικών πλαισίων. Συνεπώς, η θέσπιση προτύπων τροφίμων είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της ασφάλειας των καταναλωτών και την υποστήριξη του δίκαιου εμπορίου τροφίμων. Σύμφωνα δε με τον FAO, διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων των περιβαλλοντικών αναστολέων, απαιτεί περαιτέρω προσπάθειες για την κάλυψη των ρυθμιστικών και γνωστικών κενών. Απαιτούνται ολιστική αξιολόγηση κινδύνου με βάση την επιστήμη και διεθνώς εναρμονισμένα νομοθετικά πλαίσια για τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων των περιβαλλοντικών αναστολέων και τη διευκόλυνση του παγκόσμιου εμπορίου τους. Ταυτόχρονα, η έρευνα και η ανάπτυξη νέων περιβαλλοντικών αναστολέων πρέπει να προχωρήσει σε συνεννόηση με τις εκτιμήσεις κινδύνου. Η έγκριση νέων προϊόντων και τεχνολογιών,
Η
52 FOOD FORWARD ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Διεθνή πρότυπα
των νέων προκλήσεων ασφάλειας τροφίμων
ΟΙ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΕΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΧΩΣ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ, ΚΑΝΟΥΝ ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΕΡΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΒΑΣΕΙ ΔΙΕΘΝΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ.
Νομοθεσία και Διεθνή Πρότυπα Ασφάλειας Τροφίμων
Η εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων αποτελεί υποχρέωση για όλους τους τομείς διαχείρισης τροφίμων, όπως μεταποίηση, εμπορία, εστίαση-catering, ξενοδοχεία, παραγωγή υλικών συσκευασίας, μεταφορές, αποθήκευση κ.α.. Οι βασικές νομοθετικές απαιτήσεις προκύπτουν από την Υγειονομική Διάταξη (ΦΕΚ Β 2161/2017), τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, τον Κανονισμό (ΕΚ) 852/2004, καθώς και άλλες ειδικές νομοθεσίες. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα από τους ελέγχους του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) σε επιχειρήσεις, καταδεικνύεται επιτακτική η ανάγκη για ακόμα αυστηρότερη παρακολούθηση και εφαρμογή συστημάτων, δεδομένου ότι πάνω από το 50% των αποκλίσεων, αφορούσαν θέματα γενικής υγιεινής και έλλειψης ή πλημμελούς εφαρμογής συστήματος HACCP. Στην προσπάθεια αυτή, οι επιχειρήσεις πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους ως εργαλεία βελτίωσης, τα διεθνή πρότυπα που αξιολογούνται και πιστοποιούνται από ανεξάρτητους φορείς. Συγκεκριμένα, τα πιο διαδεδομένα και αναγνωρισμένα διεθνή πρότυπα είναι:
αναζητούν τη συνεχή βελτίωση αξιοποιώντας τις διεθνείς πρακτικές, κερδίζουν την εμπιστοσύνη, αυξάνουν την ανταγωνιστικότητά τους, αλλά και αναπτύσσονται βιώσιμα.
Σύνδεση Βιωσιμότητας και Ασφάλειας Τροφίμων
Η ασφάλεια των τροφίμων είναι στενά συνδεδεμένη με τη βιωσιμότητα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σχεδόν 59 εκατ. τόνοι τροφίμων που θα μπορούσαν να είχαν καταναλωθεί, πετιούνται κάθε χρόνο (131 κιλά/κάτοικο). Πάνω από το 20% προέρχεται από τις επιχειρήσεις τροφίμων λόγω κακής διαχείρισης. Η ΕΕ έχει αναπτύξει πρωτοβουλίες για μείωση στο 1/3 των αποβλήτων τροφίμων μέχρι το 2030. Νέα προοπτική για τις επιχειρήσεις αποτελεί η εφαρμογή προτύπων διαχείρισης αποβλήτων τροφίμων, όπως το διεθνές σχήμα πιστοποίησης Food Waste Management Certification, που έχει αναπτυχθεί από το Bureau Veritas.
O φορέας Bureau Veritas
• ISO 22000 (Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων),
• Codex Alimentarius - HACCP (Βασικό σύστημα εφαρμογής νομοθεσίας),
• BRC (Διεθνές πρότυπο Βρετανικού οργανισμού λιανεμπορίου),
• IFS ((Διεθνές πρότυπο Γερμανικής Ένωσης (HDE), Γαλλικής Ένωσης (FCD))
• FSSC 22000 (Διεθνώς αναγνωρισμένο πρότυπο από την Παγκόσμια Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (GFSI) απόλυτα ισοδύναμο με BRC & IFS). Από 01.04.2024 νέα έκδοση v 6.
• Customized Assessment schemes by Bureau Veritas. (Ειδικά προσαρμοσμένα σχήματα ελέγχου σύμφωνα με κριτήρια αξιολόγησης διεθνών πρότυπων και νομοθεσίας. Ενδεικτικά μπορεί να εφαρμοστεί για τον έλεγχο συνεργατών-προμηθευτών, δικτύου σημείων πωλήσεων ή/και εγκαταστάσεων, αλλά και κάλυψη ειδικών αναγκών επιχειρήσεων)
Η συμμόρφωση με τη νομοθεσία και τα διεθνή πρότυπα είναι ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία μιας σύγχρονης επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις που επενδύουν σε εφαρμογή ουσιαστικών συστημάτων ελέγχου, αλλά και
O Bureau Veritas είναι παγκόσμιος ηγέτης στις υπηρεσίες επαλήθευσης, εκπαίδευσης και πιστοποίησης, ιδρύθηκε το 1828 και δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 140 χώρες σε όλο τον κόσμο. Οι υπηρεσίες που παρέχονται στοχεύουν στην αύξηση της αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης στην αγορά, μεταφέροντας τεχνογνωσία μέσω αξιολογήσεων, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και νομοθεσίες, στο σύνολο των επιχειρηματικών κλάδων.
BUREAU VERITAS HELLAS
Τ: 2104063000
E: grc_scscer@bureauveritas.com
W: www.bureauveritas.gr
ADVERTORIAL
ως εργαλείο αντιμετώπισης
53 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Ιγνάτιος Λίτσας Lead Auditor - (CER) Process Optimization Manager
Η παγκόσμια αγορά για την πιστοποίηση τροφίμων αποτιμήθηκε σε $5,6 δισ. το 2023 και προβλέπεται να φτάσει τα 7,4 δισ. δολ. έως το 2028, με μέση ετήσια ανάπτυξη 5,7% κατά την περίοδο πρόβλεψης
όπως ο γενετικός ανασυνδυασμός των καλλιεργειών που αυξάνει την ικανότητα περιβαλλοντικών αναστολέων που περιέχονται στους φυτικούς ιστούς, απαιτεί αυξανόμενες προσπάθειες για την αξιολόγηση των επιπτώσεων στην ασφάλεια των τροφίμων.
Η αξία των πιστοποιήσεων Η παγκόσμια αγορά για την πιστοποίηση τροφίμων αποτιμήθηκε σε $5,6 δισ. το 2023 και προβλέπεται να φτάσει τα 7,4 δισ. δολ. έως το 2028, με μέση ετήσια ανάπτυξη 5,7% κατά την περίοδο πρόβλεψης. Παράγοντες όπως η αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση για πιστοποιήσεις τροφίμων συμβάλλουν στην ανάπτυξη της αγοράς αναφέρουν διεθνής μελέτες και όπως σημειώνουν η κλιμάκωση των
τροφιμογενών ασθενειών τροφοδοτεί την ανάπτυξη της αγοράς πιστοποίησης τροφίμων.
Η πιστοποίηση τροφίμων είναι ολοένα και πιο σημαντική και γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη για πολλούς βασικούς λόγους. Πρώτον, στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο, όπου τα τρόφιμα προέρχονται και διανέμονται σε πολλές χώρες, η διασφάλιση της ασφάλειας και της ποιότητας των τροφίμων έχει γίνει πρωταρχικό μέλημα. Η πιστοποίηση τροφίμων παρέχει έναν αξιόπιστο μηχανισμό για την επαλήθευση ότι τα προϊόντα διατροφής πληρούν καθιερωμένα πρότυπα και κανονισμούς, μειώνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης, τροφιμογενών ασθενειών και άλλων κινδύνων για την υγεία. Με τέτοια ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία που υπογραμμίζουν τον παγκόσμιο αντίκτυπο των τροφιμογενών ασθενειών, πιθανότατα θα υπάρξει αυξημένη ζήτηση για αυστηρά μέτρα ασφάλειας τροφίμων και πιστοποιήσεις.
Οι καταναλωτές θα γίνουν πιο συνειδητοί και απαιτητικοί σχετικά με την ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνουν. Ως αποτέλεσμα, οι φορείς πιστοποίησης τροφίμων θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση ότι τα προϊόντα διατροφής πληρούν τα απαιτούμενα πρότυπα και είναι απαλλαγμένα από μόλυνση. Η νέα παγκόσμια τάση Τα τρόφιμα χωρίς προϊόντα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αγορά πιστοποίησης τροφίμων λόγω της αυξανόμενης ζήτησης για εξειδικευμένες διατροφικές επιλογές και της αυξανόμενης ευαισθητοποίησης για τροφικές αλλεργίες, δυσανεξίες και διατροφικούς περιορισμούς. Ο όρος «χωρίς από» αναφέρεται σε προϊόντα που είναι απαλλαγμένα από ορισμένα συστατικά ή αλλεργιογόνα που βρίσκονται συνήθως σε τρόφιμα. Τρόφιμα «χωρίς» περιλαμβάνουν τρόφιμα χωρίς γλουτένη, χωρίς φοινικέλαιο και χωρίς ΓΤΟ ή χωρίς λακτόζη. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει, επίσης, πιστοποίηση τροφίμων για βιολογικά και vegan τρόφιμα. Αυτά τα προϊόντα διατροφής θεωρούνται στην κατηγορία υψηλής ανάπτυξης λόγω της ανάπτυξης της αγοράς υγείας και ευεξίας. Η αύξηση της ζήτησης για τρόφιμα «χωρίς» αποδίδεται στη μεταβαλλόμενη οπτική γωνία των καταναλωτών και στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τα οφέλη για την υγεία των τροφίμων «χωρίς». Οι πιστοποιήσεις «χωρίς από» μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις τροφίμων να συμμορφωθούν με τις κανονιστικές απαιτήσεις και τους νόμους για την επισήμανση των τροφίμων. Αυτές οι πιστοποιήσεις παρέχουν διαβεβαίωση ότι τα προϊόντα έχουν υποβληθεί σε αυστηρούς ελέγχους και πληρούν τα καθορισμένα κριτήρια για την αποφυγή αλλεργιογόνων. Η αυξανόμενη ζήτηση για «χωρίς» πιστοποιημένα τρόφιμα έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη διαφόρων προγραμμάτων πιστοποίησης τροφίμων. Αυτά τα προγράμματα βοηθούν τους καταναλωτές να κάνουν ενημερωμένες επιλογές και δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις τροφίμων να καλύπτουν συγκεκριμένες διατροφικές ανάγκες, οδηγώντας στην ανάπτυξη στην αγορά πιστοποίησης τροφίμων. •
54 FOOD FORWARD ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Registrations: Maria Gavrilaki, M: +30 6946 777954, E: mgavrilaki@boussias.com Sponsorships: Christos Tegos, Τ: +30 210 6617 777 (ext. 198), E: ctegos@boussias.com Content: Sossana Boussia, T: +30 210 6617777 (ext. 170), M: +30 6972528598, E: sboussia@boussias.com Official Publications VENUE SPONSOR SPONSORS www.procurementconference.gr
Καινοτομία και Βιωσιμότητα διαμορφώνουν το μέλλον της γαλακτοβιομηχανίας
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΓΕΜΑΤΗ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΪΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ.
ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ, ΟΙ ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΟΥΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΣΟΥΝ ΝΕΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΥΠΟ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΝΑ ΑΥΞΗΣΕΙ ΤΗΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΝΑ ΧΑΤΖΗ
Τ Ά Ν ΜΕΡΙΚΆ ΧΡ Ο ΝΙ Ά ΠΡΙΝ, όταν 300 θραύσματα
κεραμικών σκευών που χρονολογούνται από
τη Νεολιθική περίοδο και είχαν συλλεχθεί σε ευρωπαϊκές χώρες, θα εμπεριείχαν μια μεγάλη συνειδητοποίηση. Αυτά τα θραύσματα δοχείων που χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο, περισσότερα από 7.000 χρόνια πριν, περιείχαν μικροσκοπικά μόρια γάλακτος, όπως αποκαλύφθηκε από μια ομάδα επιστημόνων και αρχαιολόγων από την Ευρώπη και την Αμερική. Αυτή η συγκλονιστική ανακάλυψη, που ήρθε στο φως από την
Miriam Cubas, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Οβιέδο, καθιστά δυνατή την ανίχνευση των διατροφικών συνηθειών των λαών από τη Μεσόγειο έως τα βόρεια της Σκωτίας, ενώ παρέχει πληροφορίες για τις πρώτες γεωργικές συνήθειες που υιοθετήθηκαν την εποχή της προϊστορίας. Είτε είναι σε υγρή είτε σε στερεή μορφή, σήμερα το γάλα έχει ενσωματωθεί στη διατροφή μας. Αρκεί μία βόλτα στο σούπερ μάρκετ για να μας πείσει γι’ αυτό. Το αξιοσημείωτο είναι ότι στο μεσαίωνα, το αγελαδινό γάλα προοριζόταν μόνο για τη διατροφή των μοσχαριών. Ο άνθρωπος κατα-
Ή
56 FOOD FORWARD ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
νάλωνε αντ’ αυτού μονάχα κατσικίσιο γάλα. Η Ευρώπη στράφηκε στο αγελαδινό γάλα, όταν οι αγρότες αποφάσισαν ότι το πλεόνασμα μπορεί να καταναλωθεί και όχι να απορρίπτεται. Tον 16ο αιώνα μια αγελάδα μπορούσε να παράγει 10 λίτρα γάλα την ημέρα, και με αυτή την αφετηρία έγινε δυνατή η μεγάλη ανάπτυξη της γαλακτοκομίας. Η ανακάλυψη, βέβαια, που άλλαξε όσα ξέραμε γύρω από το γάλα ήρθε τον 19ο αιώνα όταν ο Λουί Παστέρ εφηύρε την παστερίωση, μια διαδικασία που καθιστά το γάλα ασφαλή τροφή, επιτρέποντας έτσι την αύξηση της παραγωγής χωρίς να διακυβεύεται η ποιότητα του προϊόντος. Αυτή ήταν και η αρχή για να γίνει το γάλα σταδιακά ένα βιομηχανικό προϊόν. Όσον αφορά τη διανομή φρέσκου γάλακτος, έγινε πιο αποτελεσματική, εν μέρει χάρη στην εφεύρεση των πρώτων χαρτοκιβωτίων με πλαστική επικάλυψη, τη δεκαετία του 1930.
Το γάλα ως προϊόν στο σύγχρονο καταναλωτικό τοπίο Τα παραδοσιακά γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου, τελειοποιήθηκαν με την πάροδό του και κέρδισαν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Σήμερα, το γάλα έχει ενσωματωθεί για τα καλά στην καθημερινή μας διατροφή, είτε ως πρωινό είτε ως ένα υγιεινό ρόφημα, για τα παιδιά αλλά και τους ενηλίκους καταναλωτές. Ιδιαίτερη σημασία σε αυτό τον τομέα έχει η έρευνα που παρουσιάστηκε αποκλειστικά στο φετινό Dairy Conference της Boussias Events από τον Χάρη Λαλάτση, Founder & Market Analyst της Ierax Analytix σχετικά με το εάν το γάλα είναι ένα βαρετό καταναλωτικό αγαθό για το ενήλικο κοινό. Η έρευνα έδειξε ότι το ενήλικο καταναλωτικό κοινό πίνει 58% λιγότερο γάλα σε σχέση
με τα άτομα μικρότερης ηλικίας, ενώ το 37% δηλώνει ότι αυτό οφείλεται σε γευστικούς λόγους. Ωστόσο, μόνο το 15% των καταναλωτών είναι σε θέση να αναγνωρίσει την αγαπημένη του μάρκα σε τυφλές δοκιμές Η έρευνα διαπίστωσε ότι στο μυαλό των καταναλωτών το γάλα είναι ταυτισμένο με την υγιεινή διατροφή, και αυτός είναι ο λόγος που συνδέεται με τα παιδιά, αλλά και με τις γυναίκες άνω των 45 ετών.
Ένα σημείο που τέθηκε στο επίκεντρο της έρευνας είναι ο ρόλος της διαφήμισης και η συμβολή της στην ενίσχυση της κατανάλωσης, φέρνοντας το παράδειγμα της καμπάνιας “Got milk”. Αν μεγαλώσατε στην Αμερική μεταξύ της δεκαετίας του 1950 και του 1990, πιθανότατα θεωρούσατε δεδομένο ότι το γάλα έκανε καλό. Μπορεί να το έχετε πιει, όπως σε ένα μπολ με δημητριακά για πρωινό. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, ωστόσο, το «good for you» προφανώς δεν έπειθε αρκετά. Το αμερικανικό υπουργείο γεωργίας και ο κλάδος της γαλακτοβιομηχανίας έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου: η κατανάλωση γάλακτος μειωνόταν, θέτοντας σε κίνδυνο μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων δολαρίων. Έτσι, οι marketers εκείνης της περιόδου, που εργάζονταν σε ΜΚΟ, οι οποίες λάμβαναν χρηματοδότηση από την κυβέρνηση. και μια πληθώρα επενδυτών, γέμισαν τις οθόνες της τηλεόρασης και τα περιοδικά της Αμερικής
με διαφημίσεις για γάλα. Το σλόγκαν «Got Milk?» έγινε το μότο της διασημότερης διαφημιστικής καμπάνιας και κατάφερε να κάνει το γάλα ξανά ελκυστικό.
Καινοτομία και ψηφιακός μετασχηματισμός
δίνουν ώθηση στoν κλάδο Το γάλα και τα προϊόντα του είναι τα τρόφιμα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση στον κόσμο. Ο γαλακτοκομικός τομέας έχει περάσει από τόσες πολλές αλλαγές τα τελευταία χρόνια. Οι χειροκίνητες διαδικασίες παραγωγής αντικαθίστανται πλέον από μεγάλα μηχανήματα που προσφέρουν καλύτερη λειτουργία και αυξημένη παραγωγικότητα. Ωστόσο, η γαλακτοβιομηχανία είναι η λιγότερο μηχανοποιημένη βιομηχανία, σε σύγκριση με άλλους τομείς της γεωργίας. Η τεχνολογία και ο αυτοματισμός έχουν μεταμορφώσει σημαντικά τη βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων, καθιστώντας την πιο αποτελεσματική και βιώσιμη. Σε πάνελ που φιλοξενήθηκε στο Dairy Conference με θέμα «Ψηφιακός μετασχηματισμός στην γαλακτοβιομηχανία και την ζώνη γάλακτος», ο Βασίλειος Καραφωτιάς, Οικονομικός Διευθυντής της ΡΟΥΣΣΑΣ ΑΕ , αναφέρθηκε στη σύζευξη των επενδύσεων με την καινοτομία. Η εταιρεία από το 2023 έχει προχωρήσει στο ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης με την αναβάθμιση του hardware και του ERP, που είναι πλέον πιο ευέλικτο και σύγχρονο. Επίσης, η εφαρμογή ενός συστήματος warehouse management system είχε ως αποτέλεσμα την καλύτερη διαχείριση της αποθήκης και των αποθεμάτων. «Στην επόμενη διετία, η εταιρεία θα προχωρήσει σε επενδύσεις ύψους 10 εκατ. ευρώ, ενώ όλες οι εταιρείες, ανεξαρτήτου μεγέθους, θα πρέπει να προχωρήσουν σε επενδύσεις για να παραμείνουν ανταγωνιστικές» επισήμανε ο ίδιος. Η γαλακτοβιομηχανία εξελίσσεται συνεχώς με καινοτομίες, τόσο τεχνολογικά όσο και επιστημονικά. Τα εργαστήρια επεξεργασίας γαλακτοκομικών προϊόντων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή τη δυναμική, καθιστώντας δυνατή τη βελτίωση της ποιότητας, της ποικιλομορφίας και της ασφάλειας των γαλακτοκομικών προϊόντων. Σε αυτό το πλαίσιο ο Κωνσταντίνος Τραγούδας, Διευθυντής Έρευνας, Ανάπτυξης & Αειφορίας Κρι Κρι δήλωσε ότι: «Η καινοτομία είναι ιδιαιτέρα σημαντική για μια βιομηχανία τροφίμων διότι δίνει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στις εταιρείες σε σχέση με τον ανταγωνισμό, προσδίδει οικονομική ανάπτυξη, ενώ δημιουργείται και μια σχέση εμπιστοσύνης με τους καταναλωτές». Τα εργαστήρια επεξεργασίας γαλακτοκομικών προϊόντων προσφέρουν στις βιομηχανίες τη δυνατότητα ανάλυσης και ελέγχου των διαφόρων παραμέτρων των προϊόντων τους, συμπεριλαμβανομένης της σύνθεσης, της γεύσης, της υφής και ακόμη και της διάρκειας ζωής, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των καταναλωτών. Η τεχνογνωσία τους επεκτείνεται επίσης στην ιχνηλασιμότητα των συστατικών και στη συμμόρφωση με τα τρέχοντα πρότυπα υγείας. Είναι ολοένα και πιο σύνηθες για ένα εργαστήριο επεξεργασίας γαλακτοκομικών προϊόντων να εξοπλίζεται με
57 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
λογισμικό αφιερωμένο στην παρακολούθηση αναλύσεων, το οποίο καθιστά δυνατή τη συγκέντρωση πληροφοριών και την αύξηση της αποτελεσματικότητας. Χάρη στις καινοτομίες στους τομείς της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης, ορισμένα εργαστήρια μπορούν επίσης να αυτοματοποιήσουν ορισμένες εργασίες, μειώνοντας έτσι το ενδεχόμενο ανθρώπινου λάθους και αυξάνοντας την αποδοτικότητα. «Η καινοτομία είναι ουσιαστικά ένας τρόπος για να μειωθούν τα κόστη άρα πρέπει να τολμήσεις με ό,τι καινούριο σου προσφέρει η τεχνολογία» τόνισε στο ίδιο συνέδριο ο Χρήστος Τάκης, Operations Performance Director, ΔΕΛΤΑ . Η τεχνολογία, συμπλήρωσε ο ίδιος, φέρνει την πληροφορία ταχύτερα ενώ επιταχύνει και τις χρονοβόρες διαδικασίες, καθιστώντας την παραγωγική διαδικασία πιο αποτελεσματική. Χρειάζεται, λοιπόν, σχεδιασμός για τη διασύνδεση των τεχνολογιών και τη μετάβαση της πληροφορίας στους decisions makers έτσι ώστε να παίρνουν πιο γρήγορες αποφάσεις.
Πώς η Ολλανδία κατάφερε να αποτελέσει παράδειγμα βιωσιμότητας
Στο ντοκιμαντέρ του Netflix με τίτλο David Attenborough:
A Life On Our Planet , ο διάσημος φυσιοδίφης παρουσιάζει το πώς η Ολλανδία κατόρθωσε να μετατρέψει τις γαλακτοβιομηχανίες της σε πρότυπο βιωσιμότητας στον
Επιπλέον, αναγνωρίζουμε τη σημασία της ανακύκλωσης και της διαχείρισης αποβλήτων επενδύοντας σε πρωτοβουλίες που στοχεύουν στη μείωση των αποβλήτων και στη βιώσιμη χρήση των πόρων. Ο στόχος μέχρι το 2030 είναι η μείωση της χρήσης πλαστικού κατά 10%, μέσω της χρήσης λιγότερου πλαστικού και ανακυκλώσιμων συσκευασιών. Η φιλοσοφία και το όραμα της εταιρείας Μανδρέκας είναι στενά συνδεδεμένα με τον ευρύτερο κύκλο της έρευνας και της καινοτομίας. Μέσω συνεχούς καινοτομίας, αποσκοπούμε στη διασφάλιση της αειφορίας και της ανταγωνιστικότητάς μας στην αγορά. FOOD FORWARD ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
κλάδο. Τα τελευταία χρόνια, ο ολλανδικός γαλακτοκομικός τομέας εργάζεται σκληρά για να αναπτυχθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί σύμφωνα με τα περιβαλλοντικά πρότυπα. Μάλιστα, έχει ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο στο να καταστήσει το ολλανδικό γάλα πιο βιώσιμο. Ως αποτέλεσμα, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ανά κιλό γάλακτος που παράγονται στην Ολλανδία είναι πολύ κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Με αυτό τον τρόπο, ο David Attenborough δίνει ένα μήνυμα ελπίδας για τις μελλοντικές γενιές.
Αυτό είναι, άλλωστε, και το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η έρευνα του Wageningen Economic Research που διεξήχθη για λογαριασμό της κλαδικής οργάνωσης ZuivelNL. Η έρευνα ανέλυσε 236 γαλακτοκομικές επιχειρήσεις, τις οποίες χώρισε σε δύο γκρουπ. Το πρώτο γκρουπ αποτελείται από το 5% των επιχειρήσεων με τις καλύτερες επιδόσεις στα θέματα της βιώσιμης γαλακτοκομικής αλυσίδας, ενώ το υπόλοιπο 75% αφορούσε τις γαλακτοκομικές επιχειρήσεις με τις λιγότερο καλές επιδόσεις βιωσιμότητας. Η σύγκριση δείχνει ότι οι γαλακτοπαραγωγοί της πρώτης ομάδας είχαν καλύτερη εμπορική πορεία λόγω χαμηλότερου κόστους και υψηλότερων αποδόσεων. Τα ετήσια κέρδη τους ήταν κατά μέσο όρο 28.500 ευρώ περισσότερα από τη δεύτερη ομάδα, ακόμη και όταν οι βιώσιμες επιχειρήσεις έχουν μικρότερο μέγεθος.
Μανδρέκας: Επενδύσεις στην καινοτομία δίνουν ώθηση στη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Βιολέτα Μανδρέκα, Commercial & Exports Manager, Μανδρέκας
Η εταιρεία Μανδρέκας έχει πραγματοποιήσει σημαντική πρόοδο στον τομέα της ‘Ερευνας και Ανάπτυξης
μέσω διάφορων επενδύσεων στην
παραγωγική αλυσίδα αλλά και μέσω νέων προϊόντων. Οι επενδύσεις μας
σε αυτόν τον τομέα έχουν οδηγήσει σε σημαντικές καινοτομίες και βελτιώσεις των προϊόντων μας, ενώ δημιουργήσαμε και ένα μοναδικό για την ελληνική
αγορά προϊόν, το Youphoria, που
αποτελεί το μόνο πόσιμο γιαούρτι με υψηλή πρωτεΐνη, με πλούσια γεύση και υψηλή θρεπτική αξία. Επιπλέον, έχουμε επενδύσει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κατασκευάζοντας μια σειρά
ανεμογεννητριών και εγκαθιστώντας φωτοβολταϊκά συστήματα, δείχνοντας τη δέσμευσή μας για τη βιωσιμότητα.
Η συνεχής καινοτομία απαιτεί επίσης την αναβάθμιση της παραγωγικής μας ικανότητας. Έτσι, επενδύσαμε σημαντικά κεφάλαια σε μηχανήματα για νέα γραμμή παγωτού, παράλληλα εκσυγχρονίζοντας τις γραμμές παραγωγής γιαουρτιού και φρέσκου γάλακτος, ενισχύοντας με
αυτόν τον τρόπο την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της παραγωγής μας.
Μελλοντικές επενδύσεις και στόχοι του ομίλου
Στο εγγύς μέλλον, έχουμε σχεδιάσει να συνεχίσουμε τις επενδύσεις μας στην Έρευνα και Ανάπτυξη, επικεντρώνοντας σε προηγμένες τεχνολογίες και καινοτομίες που συνδέονται με την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα.
Στο πλαίσιο των εορτασμών των 75 χρόνων λειτουργίας της εταιρείας, ανακοινώθηκε το νέο πρόγραμμα του ομίλου, όπου προβλέπονται προγράμματα συνεργασίας με απόφοιτους, παρέχοντας οικονομικά κίνητρα για φοιτητές, θέσεις εργασίας σε απόφοιτους σχετικών σχολών, αλλά και αμειβόμενη πρακτική άσκηση. Παράλληλα, συμμετέχουμε σε 3 ευρωπαϊκά προγράμματα Horizon, που αφορούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διαχείριση ενέργειας και νέους τρόπους παραγωγής γιαουρτιού. Το πρόγραμμα Horizon αποτελεί έναν από τους βασικούς μας τρόπους να ενθαρρύνουμε τη σύνδεση με την ερευνητική κοινότητα και να προωθήσουμε την καινοτομία. 58
Οι βιώσιμες επιχειρήσεις έχουν υψηλότερα κέρδη, με διαφορά 3,30 ευρώ ανά 100 κιλά γάλα. Το ήμισυ αυτού του ποσού οφείλεται στην υψηλότερη τιμή που παίρνει το γάλα τους λόγω των επιδοτήσεων
Οι βιώσιμες γαλακτοκομικές εκμεταλλεύσεις παρήγαγαν κατά μέσο όρο 838.000 κιλά γάλα ετησίως, ενώ οι άλλες επιχειρήσεις 150 χιλιάδες κιλά περισσότερο. Επίσης, οι βιώσιμες επιχειρήσεις (ήτοι το 25%) είχαν λιγότερα έξοδα για τις ζωοτροφές (-2,13 ευρώ ανά 100 κιλά γάλακτος), αλλά και για την απομάκρυνση της κοπριάς (-0,25 ευρώ). Το αποτέλεσμα αυτό, οφείλεται στο γεγονός ότι οι περισσότερο βιώσιμες εκμεταλλεύσεις ήταν πιο εκτεταμένες. Υπήρχε δηλαδή περισσότερη γη ανά αγελάδα από ό,τι στην άλλη ομάδα. Οι βιώσιμες γαλακτοπαραγωγικές εκμεταλλεύσεις παρήγαγαν κατά μέσο όρο 14.400 κιλά γάλα ανά εκτάριο, ενώ η άλλη ομάδα παρήγαγε πάνω από 3.000 κιλά περισσότερα ανά εκτάριο. Αυτό όμως που είναι αξιοσημείωτο, είναι ότι οι βιώσιμες επιχειρήσεις έχουν σχετικά υψηλότερα κέρδη, με διαφορά 3,30 ευρώ ανά 100 κιλά γάλα. Το ήμισυ αυτού του ποσού οφείλεται στην υψηλότερη τιμή που παίρνει το γάλα τους λόγω των επιδοτήσεων που παρέχονται για τις επιδόσεις τους σε θέματα αειφορίας, όπως η βιολογική γεωργία ή η κατοχή
του σήματος On the way to PlanetProof. Το υπόλοιπο μισό των κερδών μπορεί να αποδοθεί σε πτυχές όπως οι αλλαγές στα αποθέματα και τα δικαιώματα πληρωμής (= κονδύλια της ΕΕ από την κοινή γεωργική πολιτική).
Το γεγονός ότι οι βιώσιμες γαλακτοπαραγωγικές εκμεταλλεύσεις παρουσίασαν καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα δεν σημαίνει ότι κάθε γαλακτοπαραγωγός έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί προς αυτή την κατεύθυνση, προειδοποιούν οι ερευνητές. Συγκεκριμένα, στοιχεία όπως η θέση της γης, η χωρητικότητα των στάβλων και τα οικονομικά δεδομένα, συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στους υπολογισμούς. Από την άλλη πλευρά, άλλες επιχειρήσεις μπορεί να έχουν επιλέξει συνειδητά ένα πιο εντατικό σύστημα εκμετάλλευσης, στο πλαίσιο της νομοθεσίας που ίσχυε στο παρελθόν, με σχετικά περισσότερες επενδύσεις, για παράδειγμα, σε δικαιώματα παραγωγής (γαλακτοκομική ποσόστωση και αργότερα δικαιώματα φωσφόρου, λειτουργικοί στάβλοι και επεξεργασία κοπριάς). Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι οικονομικά δύσκολο ή αδύνατο για τις εκμεταλλεύσεις αυτές να επεκταθούν τώρα, για παράδειγμα, λόγω των επενδύσεων που έγιναν στο παρελθόν.
Όλα συνηγορούν στο ότι η ταυτόχρονη βελτίωση της βιωσιμότητας και της οικονομικής προοπτικής της γαλακτοκομίας δεν είναι εύκολη υπόθεση και δεν πρέπει να προσεγγίζεται μονόπλευρα. Είναι σημαντικό όλοι οι σχετικοί φορείς, όπως οι γαλακτοπαραγωγοί, οι τράπεζες, οι γαλακτοκομικές εταιρείες, οι περιφερειακοί και εθνικοί φορείς χάραξης πολιτικής, να αναπτύξουν κατάλληλα μέτρα, σχετικά με τη διαχείριση και την οικονομική προοπτική, με στόχο τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του κλάδου με βιώσιμο τρόπο. •
59 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
H ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΩΣ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΧΡΗΣΙΜΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΤΑΔΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. ΜΕ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΝΑ ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΡΟΦΙΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΚΙΤΣΗ
Ε ΕΝΆ Ά ΠΟ ΤΆ ΠΡΩΤΆ ΜΟΥ ταξίδια στο Άμστερνταμ, την πολύ μακρινή πλέον δεκαετία του ’90, την περίοδο που βρισκόμουν εκεί πραγματοποιούνταν μια έκθεση για τη σοκολάτα. Όμως το ενδιαφέρον ήταν η πρόσκληση της έκθεσης. Η συγκεκριμένη πρόσκληση, την οποία έχω κρατήσει, είχε άρωμα. Είχε άρωμα σοκολάτας που διήρκησε για μήνες μετά.
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα πόσο σημαντικό είναι το άρωμα στη βιομηχανία τροφίμων γιατί μέσω ενός άψυχου προϊόντος -της χάρτινης πρόσκλησης- είχα ταυτόχρονα την αίσθηση της γεύσης της σοκολάτας. Τι μας δείχνει αυτό; Ότι η επιστήμη δίνει τη δυνατότητα στη βιομηχανία να αντιγράφει τις συνταγές της φύσης και να ελέγχει τα προφίλ γεύσης προς οποιαδήποτε επιθυμητή κατεύθυνση. Στην πραγματικότητα, η επιστήμη μας έδωσε τη δυνατότητα να κατανοήσουμε και να αναπαράγουμε ακόμη και τα πιο μικροσκοπικά δομικά στοιχεία γεύσεων. Οι αρωματικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται σε διάφορες εφαρμογές τροφίμων όπως ποτά, γαλακτοκομικά, τσάι, καφές κ.ά. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας, οι αρωματικοί παράγοντες είναι χημικές ουσίες που προσδίδουν γεύσεις ή αρώματα και προστίθενται στα τρόφιμα για να τροποποιήσουν το άρωμα ή τη γεύση τους.
Είναι ο πιο κοινός τύπος πρόσθετου που χρησιμοποιείται στα τρόφιμα. Οι αρωματικοί παράγοντες μπορούν να εξαχθούν από φυσικές πηγές (π.χ. φυτικές ή ζωικές πηγές) ή να συντεθούν χημικά. Οι γεύσεις που εξάγονται απευθείας από φυσικές πηγές αναφέρονται συχνά ως φυσικές γεύσεις. Τέτοιες γεύσεις μπορούν επίσης να συντεθούν χημικά και μερικές φορές αναφέρονται ως φύσει φτιαγμένες ή ταυτόσημες της φύσης για να υποδείξουν ότι, αν και το ίδιο το μόριο γεύσης εμφανίζεται φυσικά, δεν έχει εξαχθεί από την πηγή του, αλλά έχει συντεθεί για να είναι πανομοιότυπο. Οι τεχνητοί αρωματικοί παράγοντες είναι χημικές ουσίες που δεν υπάρχουν στη φύση αλλά συντίθενται για να μιμηθούν φυσικές γεύσεις ή να προκαλέσουν άλλες γευστικές αισθήσεις. Τα μαγειρικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των μπαχαρικών, των ξηρών καρπών και των αποξηραμένων φρούτων ή λαχανικών, μπορούν επίσης να τροποποιήσουν το άρωμα ή τη γεύση, αλλά γενικά δεν θεωρούνται αρωματικοί παράγοντες.
Η επιστήμη της βιοτεχνολογίας Σήμερα, πολλά από αυτά τα αρώματα παράγονται στο… εργαστήριο. Πάρτε τη βανιλίνη, το μόριο που δίνει στη βανίλια τη χαρακτηριστική της γεύση. Σίγουρα θα το έχετε
μας
τις
Σ
Πώς οι αισθήσεις
καθορίζουν
αλλαγές στη βιομηχανία
60 FOOD FORWARD ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
φάει κάποια στιγμή σε παγωτό, σοκολάτα, κέικ ή αναψυκτικά με αναψυκτικά. Το μεγαλύτερο μέρος της βανιλίνης
που χρησιμοποιείται σήμερα στο εργαστήριο με μόνο το 1% να προέρχεται από τη φυσική βανίλια.
Τα τελευταία χρόνια, μια τρίτη εναλλακτική έχει διεισδύσει στην αγορά των αρωμάτων: η βιοτεχνολογία. Οι περισσότερες από τις εταιρείες σε αυτόν τον τομέα χρησιμοποιούν μαγιά ή βακτήρια για να παράγουν αρωματικές ενώσεις μέσω ζύμωσης. Η βιομηχανία βιοτεχνολογίας καταλαμβάνει την αγορά των αρωμάτων χάρη στα πλεονεκτήματα που προσφέρει σε σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους. Σε σύγκριση με τις παραδοσιακές πηγές, η βιοτεχνολογία προσφέρει μια εναλλακτική λύση για την παραγωγή γεύσεων και μυρωδιών που μπορούν να μειώσουν τις βλάβες στο περιβάλλον. Ακόμη και οι φυσικές πηγές μπορούν να έχουν μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η βανίλια έχει γίνει διαβόητη για την αποψίλωση των δασών που προκαλεί στη Μαδαγασκάρη και η επεξεργασία των φασολιών δημιουργεί τοξικά λύματα. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με τα σμέουρα. Για ένα γραμμάριο από το αρωμά τους χρειάζεται ένα εκτάριο σμέουρα.
Την ίδια στιγμή η επιστήμη της βιοτεχνολογίας επιχειρεί να μπεί περισσότερο στην κυκλική βιοοικονομία και να χρησιμοποιήσει ανανεώσιμες πρώτες ύλες, ενώ πολλές χημικές μέθοδοι έχουν βελτιστοποιηθεί για την παραγωγή μορίων γεύσης που έχουν μεγάλη ζήτηση με εξαιρετικά χαμηλό κόστος. Σύμφωνα με την Straits Research, το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς γεύσεων και αρωμάτων αποτιμήθηκε σε 27,265 δισ. δολάρια το 2021 και αναμένεται να φτάσει τα 41,827 δισ. δολάρια μέχρι το 2030, καταγράφοντας ετήσια ανάπτυξη 4,87%. Η ανάπτυξη αυτή βασίζεται προφανώς στη βιομηχανία των καλλυντικών. Ως βασικά συστατικά της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, τα αρώματα, τα καλλυντικά, τα προϊόντα περιποίησης, τα σαπούνια και τα απορρυπαντικά έχουν μεγάλη ζήτηση σε αυτά τα έθνη. Επιπλέον, τα αρώματα δεν θεωρούνται πλέον πολυτέλεια αλλά απαραίτητο μέρος της προσωπικής υγιεινής. Η διευρυνόμενη χρήση γεύσεων στη φαρμακευτική βιομηχανία επηρεάζει σημαντικά την αγορά γεύσεων και αρωμάτων. Οι γεύσεις μπορούν να βρεθούν σε σιρόπια, μασώμενα δισκία και τσίχλες. Οι φαρμακευτικές γεύσεις συγκαλύπτουν τη δυσάρεστη γεύση τους, αυξάνουν τη γευστικότητά τους και παρέχουν θεραπευτικά οφέλη. Οι γεύσεις ενισχύουν τις ευχάριστες πτυχές της γεύσης και της υφής των φαρμάκων.
Στροφή στα φυσικά χρώματα και γεύσεις
Παράλληλα η προτίμηση των καταναλωτών για φυσικές γεύσεις και αρώματα έχει αλλάξει και αυτή η αλλαγή στις προτιμήσεις τους έχει αυξήσει την επίγνωση των πραγματικών οφελών για την υγεία από τη χρήση φυσικών και βιολογικών γεύσεων. Τα συστατικά τροφίμων με καθαρές ετικέτες γίνονται όλο και πιο περιζήτητα. Οι γονείς προτιμούν να αγοράζουν τρόφιμα και ποτά με φυσικές γεύσεις, γιατί οι τεχνητές γεύσεις μπορεί να προκαλέσουν ήπιες και σοβαρές αλλεργίες, ειδικά στα παιδιά. Όλο και περισσότεροι παραγωγοί στρέφονται σε φυσικά χρώματα και γεύσεις
για να αποφύγουν το πρόβλημα που προκαλείται από τις χημικές αντιδράσεις.
Πολλοί από εμάς έχουμε δοκιμάσει ένα ρόφημα που περιέχει χυμό από συμπύκνωμα. Έχει ωραία γεύση, αλλά όταν το σκεφτείς, η γεύση και η υφή του πιθανότατα θα σου θυμίσουν μαρμελάδα ή μπορεί να νιώσεις ότι κάτι λείπει. Όμως, υπάρχει μια τεχνολογία που έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει τα παραπάνω.
Η βιομηχανία βιοτεχνολογίας μπορεί να προσφέρει μια εναλλακτική λύση για την παραγωγή γεύσεων και μυρωδιών, που μπορούν να μειώσουν δραστικά τις βλάβες στο περιβάλλον
Πρόκειται για συμπυκνώματα ψυχρής επεξεργασίας με εξαιρετικά γευστικά προφίλ και όλες τις ευαίσθητες στη θερμότητα ενώσεις που διατηρούνται ενώ πληρούν τα πρότυπα βιομηχανικής συγκέντρωσης. Για σύγκριση, μια άλλη ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδος ψυχρής συμπύκνωσης είναι η αντίστροφη όσμωση, η οποία απαιτεί σημαντικά υψηλότερη πίεση και μεγαλύτερο χρόνο για να συμπυκνωθεί ο χυμός στην ίδια ποσότητα brix με την τεχνολογία φυσικής συμπύκνωσης. Τα συμπυκνώματα μπορούν να αξιολογηθούν με διάφορους τρόπους, αλλά συνήθως η αξιολόγηση ξεκινά με αξιολόγηση φυσικοχημικών παραμέτρων όπως το pH ή το ιξώδες και τελειώνει με τη δοκιμή μιας ομάδας ειδικών τροφίμων. Ως πρότυπο μέχρι το τέλος της διαδικασίας, μπορεί να εφαρμοστεί το GCMS (Gas ChromatographyMass Spectrometry). Εδώ, ένα μικρό μέρος του τελικού συμπυκνώματος αραιώνεται πίσω στο αρχικό του επίπεδο brix για να εντοπιστούν και να αναλυθούν πιθανές πτητικές ουσίες στο συμπύκνωμα. Συγκρίνοντας τη γεύση του αρχικού προϊόντος με τον συμπυκνωμένο χυμό, είναι δυνατό να παρακολουθήσετε τις αλλαγές στο επίπεδο και τη σύνθεση των γευστικών ουσιών του χυμού. Με αυτή τη διαδικασία συγκέντρωσης και τεχνολογία, η βιομηχανία χυμών έχει την ευκαιρία να παράγει χυμούς υψηλής, φρέσκιας ποιότητας με γεύση. Εν κατακλείδι, η δημιουργία μοναδικών και ελκυστικών γεύσεων ξεκινά με τη βαθιά κατανόηση των βασικών γευστικών αισθήσεων, όπως το γλυκό, το ξινό, το αλμυρό και το πικρό. Αυτές οι αισθήσεις γίνονται αντιληπτές από τους γευστικούς κάλυκες στη γλώσσα και συνδυάζονται για να δημιουργήσουν τις περίπλοκες και λεπτές γεύσεις που απολαμβάνουμε στο φαγητό μας. Αλλά η γεύση είναι μόνο μια πτυχή. Το άρωμα παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντίληψη της γεύσης και υπολογίζεται ότι έως και το 80% της γεύσης προέρχεται από το άρωμα. Για αυτό το λόγο οι βιομηχανίες τροφίμων πρέπει να ισορροπήσουν προσεκτικά τη γεύση και το άρωμα των προϊόντων τους. •
61 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
Η διασταύρωση
του ψηφιακού
μετασχηματισμού
των ΜμΕ με τα χρηματοδοτικά
εργαλεία
ΠΟΛΛΕΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ, ΟΠΩΣ ΥΨΗΛΟ ΚΟΣΤΟΣ, ΕΛΛΕΙΨΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ, ΧΑΜΗΛΗ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ. ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΟΥΝ ΑΥΤΑ ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΜΜΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ;
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΔΕΜΕΡΤΖΗΣ
ΟΨΉΦΙ Ά ΚΟΣ ΜΕΤΆ ΣΧ ΉΜ ΆΤΙΣΜΟΣ μπορεί να επιτρέψει στις ΜμΕ να βελτιώσουν τις επιδόσεις, την αποτελεσματικότητα, την ποιότητα, την ικανοποίηση των πελατών και το μερίδιο αγοράς τους, καθώς και να μειώσουν το κόστος, τους κινδύνους και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί επίσης να βοηθήσει τις ΜμΕ να ξεπεράσουν ορισμένους από τους περιορισμούς που σχετίζονται με το μέγεθος που αντιμετωπίζουν, όπως η πρόσβαση σε αγορές, πελάτες, προμηθευτές, συνεργάτες και ταλέντα. Ωστόσο, ο ψηφιακός μετασχηματισμός εμπεριέχει παράλληλα σημαντικές προκλήσεις και κινδύνους για τις ΜμΕ, ειδικά μετά και τις τεράστιες αλλαγές και προκλήσεις που έφερε στο προσκήνιο η πανδημία του COVID-19, η οποία έχει επιταχύνει την ανάγκη για ψηφιοποίηση, αλλά έχει επηρεάσει και τις επενδυτικές προτεραιότητες και τις ταμειακές ροές πολλών επιχειρήσεων. Μερικές από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ στο ταξίδι τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό είναι: 1. Υψηλό αρχικό κόστος και κόστος συντήρησης ψηφιακών τεχνολογιών και υποδομών, το οποίο μπορεί να μην είναι προσιτό ή κερδοφόρο για ΜμΕ με περιορισμένους πόρους και κλίμακα.
2. Περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ειδικά για καινοτόμα και επικίνδυνα έργα που απαιτούν μακροπρόθεσμα και υπομονετικά κεφάλαια, τα οποία ενδέχεται να μην παρέχονται από παραδοσιακούς δανειστές ή επενδυτές.
3. Έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων μεταξύ του εργατικού δυναμικού, της διοίκησης και της ηγεσίας, που μπορεί να εμποδίσει την υιοθέτηση, την ενσωμάτωση και την εκμετάλλευση ψηφιακών τεχνολογιών και λύσεων.
4. Χαμηλή ευαισθητοποίηση και κατανόηση των πιθανών οφελών, ευκαιριών και κινδύνων του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και των διαθέσιμων εργαλείων, πλατφορμών και υπηρεσιών υποστήριξης.
5. Χαμηλή κατανόηση των αναγκών για εσωτερικό change management όσον αφορά τις ανανεωμένες επιχειρησιακές διαδικασίες.
6. Απειλές στον κυβερνοχώρο και ζητήματα προστασίας δεδομένων, τα οποία μπορεί να εκθέσουν τις ΜμΕ σε ψηφιακές επιθέσεις, απάτη, κλοπή, διαρροή ή κακή χρήση των ευαίσθητων πληροφοριών και των περιουσιακών τους στοιχείων.
62 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
Το
ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού
Η μεταποιητική βιομηχανία είναι ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, συνεισφέροντας στο 8% του ΑΕΠ, στο 36% των εξαγωγών και στο 11,8% στην απασχόληση. Είναι, επίσης, ένας από τους πιο δυναμικούς και καινοτόμους τομείς, αντιπροσωπεύοντας το 36% των συνολικών δαπανών Ε&Α στην Ελλάδα. Ωστόσο, ο μεταποιητικός κλάδος στην Ελλάδα εξακολουθεί να υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου ως προς την ψηφιακή ωριμότητα και ετοιμότητα, καθώς και ως προς την παραγωγικότητα, την προστιθέμενη αξία και την ανταγωνιστικότητα.
Σύμφωνα με το Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) 2020, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 26η θέση από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ στην ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας από τις επιχειρήσεις, με βαθμολογία 34,6 στα 100, έναντι του μέσου όρου της ΕΕ 56,1. Το DESI μετρά τον βαθμό στον οποίο οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες για ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών, ηλεκτρονικές πωλήσεις, ηλεκτρονικές αγορές, κοινωνικά μέσα, υπηρεσίες cloud, μεγάλα δεδομένα και τεχνητή νοημοσύνη. Η χαμηλή βαθμολογία της Ελλάδας αντανακλά τα χαμηλά ποσοστά υιοθέτησης αυτών των τεχνολογιών από τις ελληνικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις ΜμΕ, που αντιπροσωπεύουν το 99,9% του συνολικού αριθμού επιχειρήσεων στον μεταποιητικό τομέα. Σύμφωνα με έρευνα του Ελληνικού Συνδέσμου Επιχειρήσεων (ΣΕΒ) το 2019, μόνο το 16% των ελληνικών μεταποιητικών ΜμΕ είχαν
στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού, σε σύγκριση με το 83% των ΜμΕ της Σιγκαπούρης, για παράδειγμα. Επιπλέον, μόνο το 9% των ελληνικών μεταποιητικών ΜμΕ είχε εφαρμόσει τουλάχιστον μία προηγμένη ψηφιακή τεχνολογία, όπως cloud computing, big data analytics, τεχνητή νοημοσύνη, internet of things, ρομποτική ή τρισδιάστατη εκτύπωση, σε σύγκριση με το 21% των κατασκευαστικών ΜμΕ της ΕΕ. Τα κύρια εμπόδια που εμπόδισαν τις ελληνικές μεταποιητικές ΜμΕ να υιοθετήσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες ήταν το υψηλό κόστος (62%), η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων (51%), η έλλειψη ευαισθητοποίησης (35%) και η έλλειψη χρηματοδότησης (33%).
Πηγές χρηματοδότησης Παρά τις προκλήσεις και τις δυσκολίες, υπάρχουν επίσης πολλές ευκαιρίες και κίνητρα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΜμΕ στην ελληνική μεταποιητική βιομηχανία. Ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες για την επιτυχία του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι η διαθεσιμότητα και η προσβασιμότητα της κατάλληλης χρηματοδότησης, οι οποίες μπορούν να υποστηρίξουν τις επενδυτικές ανάγκες και το δυναμικό καινοτομίας των ΜμΕ. Μερικές από τις κύριες πηγές χρηματοδότησης για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΜμΕ στην Ελλάδα είναι: Ευρωπαϊκά ταμεία και προγράμματα , όπως τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ESIF), το πρόγραμμα Horizon Europe, το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη, το πρόγραμμα InvestEU, το Recovery and Resilience Facility
63 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
(RRF) και το μέσο EU Next Generation (NGEU). Αυτά τα κεφάλαια και τα προγράμματα παρέχουν επιχορηγήσεις, δάνεια, εγγυήσεις, μετοχές και άλλα χρηματοδοτικά μέσα για διάφορους τύπους έργων και δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, όπως έρευνα και καινοτομία, ψηφιακές δεξιότητες, ψηφιακές υποδομές, ψηφιακές υπηρεσίες, ψηφιακές πλατφόρμες, ψηφιακά οικοσυστήματα και ψηφιακά λύσεις. Για παράδειγμα, το ΕΔΕΤ διέθεσε 20,38 δισ. ευρώ για την Ελλάδα για την περίοδο 2014-2020, εκ των οποίων τα 1,36 δισ. ευρώ αφιερώθηκαν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας
ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΜΠΑΣ Senior Advisor στον Τομέα Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Τεχνολογίας & Καινοτομίας του ΣΕΒ
«Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, τα στοιχεία δεν είναι
ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τη χώρα μας, αφού οι ΜμΕ υπολείπονται σημαντικά
των ΜμΕ. Το RRF διέθεσε 30,5 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ελλάδα για την περίοδο 2021-2026, εκ των οποίων τα 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ προορίζονταν για την ψηφιακή μετάβαση. Το NGEU διέθεσε 32 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ελλάδα για την περίοδο 20212027, εκ των οποίων τα 6,8 δισ. ευρώ διατέθηκαν για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση. Εθνικά κονδύλια και προγράμματα , όπως το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ο Αναπτυξιακός Νόμος, το EquiFund, η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού (DTB) και ο Κώδικας Ψηφιακής Διακυβέρνησης (DGC). Αυτά τα ταμεία και προγράμματα παρέχουν επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις, φορολογικά κίνητρα, μετοχές και άλλα χρηματοδοτικά μέσα για διάφορους τύπους έργων και δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, όπως ψηφιακές υποδομές, ψηφιακές υπηρεσίες, ψηφιακές πλατφόρμες, ψηφιακά οικοσυστήματα και ψηφιακές λύσεις. Για παράδειγμα, το ΠΔΕ διέθεσε 5,5 δισ. ευρώ για την Ελλάδα για την περίοδο 2021-2023, εκ των οποίων το 1,5 δισ. ευρώ αφιερώθηκε στην ψηφιακή μετάβαση. Ο Αναπτυξιακός Νόμος προβλέπει φορολογικές απαλλαγές και επιδοτήσεις για επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία, τις ψηφιακές τεχνολογίες, την ενεργειακή απόδοση και την προστασία του περιβάλλοντος.
του ευρωπαϊκού μέσου όρου, όπως αποτυπώνεται και στο δείκτη DESI»
κανόνες για την ψηφιακή διακυβέρνηση των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας τους. Ιδιωτικά κεφάλαια και προγράμματα , όπως τράπεζες, ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, επενδυτές άγγελοι, πλατφόρμες crowdfunding, επιταχυντές, θερμοκοιτίδες και κόμβοι καινοτομίας. Αυτά τα κεφάλαια και τα προγράμματα παρέχουν δάνεια, μετοχές, δωρεές, ανταμοιβές, καθοδήγηση, καθοδήγηση, δικτύωση και άλλα οικονομικά και μη χρηματοδοτικά μέσα για διάφορους τύπους έργων και δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, όπως έρευνα και καινοτομία, ψηφιακές τεχνολογίες, ψηφιακές υπηρεσίες, ψηφιακές πλατφόρμες, ψηφιακά οικοσυστήματα και ψηφιακές λύσεις. Για παράδειγμα, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΕΤΕ) παρέχει δάνεια και εγγυήσεις για ΜΜΕ που επενδύουν σε ψηφιακές τεχνολογίες, καινοτομία και πράσινη οικονομία, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤΕ) και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Τα προγράμματα αυτά, εκτός από τη μείωση της επένδυσης σε νέα συστήματα και τεχνολογίες, προσφέρουν ταυτόχρονα και πρόσβαση σε υπηρεσίες από εξειδικευμένους συνεργάτες για τη μείωση του ρίσκου στις προαναφερθείσες προκλήσεις.
Ο δρόμος προς τα εμπρός
Το EquiFund είναι ένα fund-of-funds που κινητοποιεί 260 εκατ. ευρώ δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων για επενδύσεις σε ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις και ΜΜΕ με υψηλές δυνατότητες ανάπτυξης, ειδικά στους τομείς των ψηφιακών τεχνολογιών, της καινοτομίας και της πράσινης οικονομίας. Το DTB είναι ένας οδηγός που παρέχει πληροφορίες, εργαλεία και βέλτιστες πρακτικές για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των ΜμΕ, σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Το DGC είναι ένα πλαίσιο που θέτει τις αρχές, τα πρότυπα και τους
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΜμΕ στην ελληνική μεταποιητική βιομηχανία αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα και βασικό μοχλό για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας, ειδικά στον απόηχο της πανδημίας του COVID-19. Ωστόσο, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΜμΕ δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά μια συνεχής και σύνθετη διαδικασία που απαιτεί μια ολιστική και συστημική προσέγγιση, με τη συμμετοχή πολλών ενδιαφερομένων, διαστάσεων και παραγόντων. Η χρηματοδότηση είναι ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες, αλλά όχι ο μοναδικός. Άλλοι παράγοντες, όπως οι δεξιότητες, η ευαισθητοποίηση, η κουλτούρα, οι κανονισμοί, οι υποδομές, η καινοτομία, η συνεργασία και η ηγεσία, είναι εξίσου σημαντικοί και αλληλένδετοι.
Ως εκ τούτου, προκειμένου να διευκολυνθεί και να επιταχυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΜμΕ, απαιτείται ένα συντονισμένο και συνεκτικό πλαίσιο πολιτικής, το οποίο μπορεί να αντιμετωπίσει τις διάφορες προκλήσεις
64 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •
και εμπόδια, καθώς και να αξιοποιήσει διάφορες ευκαιρίες
και κίνητρα που αντιμετωπίζουν οι ΜμΕ στο ταξίδι τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ο Αριστείδης Κατσιώρχης, Innovation Manager του EIT Manufacturing South East εξηγεί αναλυτικά τις πρακτικές ενίσχυσης της καινοτομίας στη μεταποίηση (ή βιομηχανία) μέσω χρηματοδοτικών προγραμμάτων.
«Την τελευταία δεκαετία η καινοτομία έχει έρθει στο προσκήνιο των διαδικασιών διαχείρισης και λειτουργίας μεταποιητικών μονάδων. Παρατηρώντας τη μεγέθυνση της αγοράς παροχής λύσεων Industry 4.0, διαφαίνεται και η αυξημένη ανάγκη για καινοτομία, η οποία οφείλεται βεβαίως στη σύγκλιση διαφόρων αναδυόμενων τεχνολογιών αιχμής και γεννά τρόπους βελτίωσης της παραγωγικότητας, αλλά και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στις τοπικές και παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες».
Σύμφωνα με τον κ. Κατσιώρχη, από τη στιγμή που θα ξεκινήσει κάποιος δράσεις καινοτομίας -είτε με τους εσωτερικούς πόρους, είτε με το μοντέλο open innovation- τίθεται το θέμα διαχείρισης των ρίσκων. Βασική είναι η ανάλυση των ευκαιριών, αλλά και απειλών που καθορίζεται από μια σειρά ερωτημάτων:
1. Ποιες είναι οι βέλτιστες πρακτικές χρήσης;
2. Πώς θα φέρει πρακτικά αποτελέσματα στην επιχείρησή μου;
3. Ποιο το ρίσκο για την επιχείρησή μου, αν για παράδειγμα η ανάπτυξη τεχνολογίας χαμηλής ωριμότητας δεν αποφέρει καρπούς σε επιχειρησιακό επίπεδο; Ο μεταποιητικός κλάδος «μοιράζεται» την αποστολή για
επιτάχυνση της καινοτομίας με Ελληνικούς και Ευρωπαϊκούς φορείς, οι οποίοι δημιουργούν και διαχειρίζονται προγράμματα προώθησης καινοτομίας.
Τα οφέλη των προγραμμάτων
Οι συνεργάτες του EIT Manufacturing εφαρμόζουν προγράμματα επιχορηγήσεων τόσο στην Έρευνα και την Ανάπτυξη όσο και την αναβάθμιση εξοπλισμού.
Στήριξη προσφέρεται σε ενέργειες Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D), ώστε οι συμμετέχοντες να αναπτύξουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες για να βελτιώσουν τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες με νέες μεθόδους και τεχνολογίες και να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Πέραν του R&D, τα προγράμματα εφαρμόζονται και για τον εκσυγχρονισμό εξοπλισμού και εγκαταστάσεων, όπως μηχανολογικός εξοπλισμός, λογισμικά ελέγχου παραγωγής, έργα υποδομής με χαρακτήρα καινο τομίας, αύξηση της παραγωγικής δυνατότητας κ.ά. Στόχος των προγραμμάτων είναι να βελτιώσουν την αποδοτικότητα παραγωγής και να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, ενισχύοντας ταυτόχρονα και τον τομέα της αειφόρου ανάπτυξης.
Τα οφέλη των προγραμμάτων για τους συμμετέχοντες είναι κυρίως:
• H μείωση του ρίσκου επένδυσης σε δράσεις καινοτομίας. Οι επιδοτήσεις κυμαίνονται συνήθως σε 40-70% χωρίς να περιορίζονται αυστηρά σε αυτό το εύρος.
• Η διασύνδεση με εταίρους σε Ελλάδα και Ευρώπη πολλαπλασιάζοντας τη δυναμική για καινοτομία των υπάρχοντών εταιρικών πόρων.
• Ορισμένα προγράμματα στηρίζουν, επίσης, την επέκταση των εμπορικών δραστηριοτήτων τους σε νέες αγορές του εξωτερικού, προσφέροντας χρηματοδότηση και διασύνδεση.
Προγράμματα για R&D σε μεταποιητικές επιχειρήσεις
Το κύριο πρόγραμμα / πλαίσιο της ΕΕ για στήριξη της έρευνας και καινοτομίας είναι ο Ορίζοντας Ευρώπη (Horizon Europe) με προϋπολογισμό € 95,5 δισ. Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις επωφελούνται συνήθως με τη συμμέτοχή τους ως τελικοί χρήστες σε συμπρακτικά έργα. Οι στόχοι έχουν να κάνουν συνήθως με την έρευνα και ανάπτυξη νέων αρχιτεκτονικών παραγωγής στα πρότυπα του Ι4.0, ή τεχνολογικά εργαλεία που αργότερα θα χρησιμοποιηθούν για λύσεις σε προϊόντα κ.ά. Τα αποτελέσματα των έργων είναι μέτριας τεχνολογικής ωριμότητας συνήθως (TRL67). Τα χρηματοδοτούμενα από τον Ορίζοντα Ευρώπη έργα βοηθούν μια εταιρεία να συνεισφέρει στο στρατηγικό capability roadmap με ορίζοντα εφαρμογής 2-5+ έτη. Ως προς τη λειτουργία τους οι ομάδες έργων αποτελούνται από 3-10+ εταιρίες από >3 χώρες της ΕΕ. Ο μέσος προϋπολογισμός έργου είναι € 3-7 εκατ. με μεγάλο spread προς τα πάνω. Βασικά σημεία ελέγχου για επιτυχή συμμετοχή είναι η διασύνδεση με αξιόπιστους και ικανούς εταίρους, τόσο στην ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων, όσο στην επιτυχή συγγραφή και διαχείριση του έργου. Το ΕΙΤ Manufacturing παρέχει πλατφόρμα συνεργασίας μεταξύ επιλεγμένων εταίρων από τη βιομηχανία και τη δημιουργία καινοτόμων λύσεων για τη μεταποίηση. Το πρόγραμμα «ΕΡΕΥΝΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ (ΕΣΠΑ 2021- 2027)» έχει τα χαρακτηριστικά ενός mini Horizon αποκλειστικά για την Ελλάδα. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα και επιδιώκουν την ενίσχυση στην Έρευνα και Ανάπτυξη. Το πρόγραμμα δίνει κίνητρα για συνεργασία ιδιωτικών εταιριών με ακαδημαϊκούς φορείς. Η αξιολόγηση των προτάσεων πραγματοποιείται από τις εκάστοτε αρμόδιες αρχές. Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι μέσης και υψηλής τεχνολογικής ωριμότητας. Το EIT (European Institute of Innovation Technology) Manufacturing με τα προγράμματα καινοτομίας. Το EIT Manufacturing είναι μέρος του προγράμματος HORIZON Europe και υποστηρίζει την ανάπτυξη λύσεων για τη βιομηχανία με υψηλή, όμως, ωριμότητα (TRL6-9). Oι επιδοτούμενες λύσεις που δημιουργούνται μέσω δράσεων R&D βρίσκουν απευθείας χρήση στην παραγωγική διαδικασία των εταίρων και πελατών. Είναι το επόμενο βήμα μετά τα προγράμματα Horizon πάνω στο διάνυσμα τεχνολογικής και εμπορικής ωριμότητας. Σημαντικό σε αυτά τα προγράμματα, όπως και σε όλα τα συμπρακτικά προγράμματα R&D, είναι να βρεις συνεργάτες με ικανότητες ανάπτυξης λύσεων, αλλά και δικτύωσης στον εταιρικό κόσμο και διαχείρισης έργων.
Προγράμματα για αναβάθμιση της επιχείρησης
Τα προγράμματα «ΕΣΠΑ 21-27» και «Ταμείο Ανάπτυξης» περιέχουν προσκλήσεις που στοχεύουν και την μεταποιητική βιομηχανία μεταξύ άλλων. Το 2023 «έτρεξαν» προγράμματα για την έξυπνη μεταποίηση, την πράσινη ανάπτυξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Οι συμμετέχοντες επιδοτούνται
65 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024
για αγορά και εφαρμογή νέου εξοπλισμού παραγωγής, εξοπλισμό υποδομών, λογισμικά ελέγχου παραγωγής κ.ά. Ο χαρακτήρας αυτών των προγραμμάτων διαφέρει από του Horizon Europe και του EIT Manufacturing. Ο φορέας παρακολουθεί την πορεία υλοποίησης της στη χρηματοδότηση Βιομηχανιών επένδυσης μέσω ελέγχου των φορολογικών αποδείξεων και επιτόπιων ελέγχων. Χρειάζεται προσοχή αφενός στην κατανόηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας (όπως το μέγεθος και δραστηριότητα της επιχείρησης, οικονομικά στοιχεία κ.ά.) και αφετέρου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, καθώς οι αναφορές ελέγχου είναι λεπτομερείς και πολυσέλιδες. Ιδιαίτερα για της ΜΜΕ που χτίζουν τώρα την εμπειρία τους σαν νέεοι συμμετέχοντες, καλό είναι να συνεργαστούν με ένα εξιδεικευμένο γραφείο. Ο Γιάννης Χάμπας, Senior Advisor στον Τομέα Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Τεχνολογίας & Καινοτομίας του ΣΕΒ εξηγεί: «Οι ψηφιακές τεχνολογίες αλλάζουν ριζικά το σύνολο των κλάδων της οικονομίας, θέτοντας επιτακτικά στις ΜμΕ το αίτημα της ψηφιοποίησής τους. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, τα στοιχεία δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τη χώρα μας, αφού οι ΜμΕ υπολείπονται σημαντικά του ευρωπαϊκού μέσου όρου, όπως αποτυπώνεται και στο δείκτη DESI. Ενδεικτικά, σχεδόν μόλις το 40% διαθέτει ένα βασικό επίπεδο ψηφιοποίησης και μόλις το 17% χρησιμοποιεί υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους (cloud). Στην ΕΕ τα ποσοστά αυτά είναι 55% και 34% αντίστοιχα». Σύμφωνα με τον κ. Χάμπα, είναι φανερή η διστακτικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων να επενδύσουν στο ψηφιακό τους μετασχηματισμό. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για τεχνολογίες αιχμής που, εκτός από τις ψηφιακές δεξιότητες, απαιτούν και υψηλό κόστος επένδυσης, που οι περισσότερες ΜμΕ δυσκολεύονται ή και αδυνατούν να καλύψουν. «Στην κάλυψη μέρους του κόστους του Ψηφιακού Μετασχηματισμού των ΜμΕ στοχεύει η πρώτη δράση του ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου, με τη δέσμη δράσεων Βασικού, Προηγμένου και Ψηφιακού Μετασχηματισμού Αιχμής, διαθέτοντας προϋπολογισμό € 300 εκατ. προς συγχρηματοδότηση επενδύσεων από €18.000 έως
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΤΣΙΩΡΧΗΣ Innovation Manager
του EIT Manufacturing
South East
«Παρατηρώντας τη μεγέθυνση της αγοράς
παροχής λύσεων Industry
4.0, διαφαίνεται και η αυξημένη ανάγκη για καινοτομία, η οποία οφείλεται στη σύγκλιση διαφόρων αναδυόμενων τεχνολογιών αιχμής και γεννά τρόπους βελτίωσης της παραγωγικότητας, αλλά και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στις τοπικές και παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες»
€1.200.000, ανάλογα με τη ψηφιακή ωριμότητα των επιχειρήσεων», επισημαίνει ο κ. Χάμπας. Οι, εν λόγω δράσεις, επιτρέπουν μεγαλύτερες επενδύσεις καθώς δεν βασίζονται αποκλειστικά στην εφαρμογή του κανόνα De minimis, όπως παραδοσιακά συμβαίνει στο ΕΣΠΑ, αλλά χρησιμοποιούν και τον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό (ΓΑΚ), επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να απεμπλακούν από τον περιορισμό των €200.000 ενισχύσεων ανά τριετία. Πώς, όμως, μπορούν οι επιχειρήσεις να αυξήσουν τις πιθανότητες ένταξής τους στις παραπάνω δράσεις; Πρώτον, δίνοντας ιδιαίτερη βάση στην ορθή τεκμηρίωση του χαρακτήρα της αρχικής επένδυσης, που αποτελεί απαίτηση του ΓΑΚ και με την οποία δεν είναι εξοικειωμένες οι ΜμΕ. Δεύτερον, αποφεύγοντας ασυμφωνίες ανάμεσα στα στοιχεία που υποβάλλονται και στα στοιχεία που είναι καταχωρημένα σε άλλα μητρώα (π.χ. ΓΕΜΗ).»
Αναγκαιότητα
και αποτελεσματικότητα
Για να επιτευχθούν αποτελεσματικότερα όλα αυτά, οι ελληνικές μικρές και ΜμΕ επιχειρήσεις οφείλουν να έχουν ακόμα πιο έντονα και ανεπτυγμένα πια σπουδαία χαρακτηριστικά όπως η προσαρμοστικότητα. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΜμΕ θα πρέπει να είναι ευέλικτος και ικανός να ανταποκρίνεται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες και απαιτήσεις της αγοράς, των πελατών, των ανταγωνιστών και του περιβάλλοντος. Επιπλέον, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΜμΕ θα πρέπει να καλλιεργήσει μια κουλτούρα συνεργασίας και εταιρικής σχέσης και να αξιοποιήσει τις συνέργειες και τη συμπληρωματικότητα των διαφόρων ενδιαφερομένων, όπως άλλες ΜμΕ, μεγάλες επιχειρήσεις, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, δημόσιες αρχές, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και η κοινωνία των πολιτών. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΜμΕ δεν είναι προορισμός, αλλά ταξίδι. Ένα ταξίδι που απαιτεί όραμα, στρατηγική, δράση, αξιολόγηση και βελτίωση. Ένα ταξίδι που μπορεί να είναι απαιτητικό, αλλά και ανταποδοτικό και κερδοφόρο. Ένα ταξίδι που μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ επιβίωσης και εξαφάνισης, μεταξύ στασιμότητας και ανάπτυξης. Ένα ταξίδι που μπορεί να διαμορφώσει το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. •
66 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 •