Netweek Τεύχος 451

ISSN: 2585-2388

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021, TIMH 9,00 ΕΥΡΩ, TEYXOΣ Νo.451

Leading the Digital Business Revolution!

SPECIAL REPORTS

Conferences IT Directors Forum Bank Tech

Health IT ΝΒ-ΙοΤ vs LoRaWAN Data Centers

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜOΣ Beyond 4.0

Συνέντευξη Θανάσης Ιατρόπουλος, Εγνατία Οδός

To νέο στρατηγικό πλάνο λειτουργίας του ΑΔΜΗΕ Νίκος Ραυτόπουλος

presents

9 Information Security th

17. 02 . 22

LIVE ON YOUR SCREEN

E A R LY B -20% ΕΩΣ 2 I R D 0.01.22

Conference

Enabling a Secure Future Managing Risks in a Constantly Changing World Στη νέα εποχή που δημιούργησε η πανδημία το παραδοσιακό μοντέλο προστασίας των πληροφοριακών συστημάτων δεν επαρκεί. Το τοπίο της ασφάλειας αλλάζει, δίπλα από το κλασικό Cyber Security αρχίζει να ξεπροβάλει ο κόσμος του «WhateverVerse» και οι οργανισμοί καλούνται να εκσυγχρονίσουν τις υποδομές τους και τις στρατηγικές αντιμετώπισης των ψηφιακών απειλών για να εξασφαλίσουν ένα μέλλον όπου θα μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα τους κινδύνους σε έναν κόσμο που αλλάζει.

Για ένατη χρονιά, στο συνέδριο των επαγγελματιών της ασφάλειας και των InfoSec experts, στελέχη των μεγαλύτερων επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν καθημερινά τις ψηφιακές απειλές, decision-makers, experts της αγοράς, ακαδημαϊκοί και ειδικοί θα αποκαλύψουν στρατηγικές, πρακτικές και τεχνολογίες που κάνουν τη διαφορά στην ψηφιακή ασφάλεια του σήμερα και του αύριο.

www.eits.gr Συμμετοχές: Χαρά Κατσαρού, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 233), M: 695 1007 127, E: xkatsarou@boussias.com Χορηγίες: Θάνος Θώμος, T: 210 6617777 (εσωτ. 322), E: tthomos@boussias.com Λίζα Αντωνιάδη, T: 210 6617777 (εσωτ. 158), E: lantoniadi@boussias.com Περιεχόμενο: Γιώργος Φετοκάκης, Ε: gfetokakis@boussias.com

Official Publication

[Contents]

38 DIGITAL TRANSFORMATION Νίκος Ραυτόπουλος

To νέο στρατηγικό πλάνο λειτουργίας του ΑΔΜΗΕ

8

4 Editorial

3

6 Νέα και Ειδήσεις

SPECIAL REPORT Health IT Θα καταφέρει το IT να γιατρέψει κόσμο, ή θα βραχυκυκλώσει στην γραφειοκρατία;

14 SPECIAL REPORT ΙΙοΤ: ΝΒ-ΙοΤ vs LoRaWAN To IIoT είναι, επιτέλους, προ των πυλών της ευρείας χρήσης του. Αλλά, με ποιο πρωτόκολλο επικοινωνίας;

24 SPECIAL REPORT

19 Event Beyond 4.0 Το multi-event “Beyond 4.0” θέλει να γίνει ο νέος χώρος συνάντησης των συμμετεχόντων στην αγορά πληροφορικής, διατηρώντας ως τόπο τη Θεσσαλονίκη. Θα τα καταφέρει;

22 Trending Hybrid Cloud Οι υβριδικές ΙΤ λύσεις, συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα τόσο του cloud adoption όσο και της παραδοσιακής ΙΤ υποδομής.

28 I nterview Θανάσης Ιατρόπουλος, Εγνατία Οδός Η αναδυόμενη πραγματικότητα του Outsourcing.

32 Interview Μανώλης Ζερβάκης, HETIA Η παραγωγή υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα είναι γεγονός

36 Conference 4th Bank Tech “From adoption to adaptation: Riding the next wave of transformative banking”

42 Conference 16th ΙΤ Directors Forum Ανάπτυξη στην Μεταπανδημική Εποχή

Data Centers Το Cloud Computing δεν είναι πανάκεια. Αντιθέτως, τα πάντα ξεκινούν από ένα ισχυρό Data Center.

50 Disruptor

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Αγγελική Κορρέ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Στάθης Ασπιώτης

Editorial

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Παναγιώτης Μαρκέτος, Γιάννης Μουρατίδης, Γιάννης Ριζόπουλος, Γρηγόρης Γραμμένος, Βαγγέλης Βαγγελάτος

4

Στάθης Ασπιώτης Αρχισυντάκτης

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Μαρία Βαλλή, mvalli@boussias.com ΥΠΟΔΟΧH ΔΙΑΦHΜΙΣΗΣ Ρούλη Σαμίου, rsamiou@boussias.com

ΙΤ, το μέλλον της Υγείας Η εμπειρία της πανδημίας έχει κάνει ευρέως γνωστή την αποτελεσματικότητα των ψηφιακών συστημάτων στην αντιμετώπισή της. Η διαχείριση των εμβολιασμών και οι αυτόματες ειδοποιήσεις έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην κατάσταση που βιώνουμε σήμερα. Αναλογίζομαι, πώς θα είχε εξελιχθεί η ιστορία της περιόδου από τις αρχές του 2020 έως αρχές του 2023, σε κάθε επίπεδο -ιατρικά, κοινωνικά, οικονομικά- αν φτάναμε στην αφετηρία της χωρίς τα ψηφιακά συστήματα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Στο νου μου έρχονται ατελείωτες ουρές, με τον κόσμο να παίζει ξύλο (κυριολεκτικά) για την προτεραιότητα. Αν έχετε επισκεφθείτε μία ΔΟΥ ή εξωτερικά ιατρεία, πριν από πέντε-δέκα χρόνια, καταλαβαίνετε τι εννοώ. Θα αναβιώναν εκείνες οι αλησμόνητες εποχές όπου για να εξυπηρετηθείς για οτιδήποτε από το Δημόσιο, θα έπρεπε ή να «λαδώσεις» ή να έχεις «μέσον» - συνήθως και τα δύο. Φανταστείτε αυτό να συνέβαινε και το διακύβευμα να ήταν η υγεία, ζωή ή θάνατος. Τα σημαντικά οφέλη που προσφέρει ακομα η ψηφιακή τεχνολογία στην εποχή της πανδημίας που διανύουμε, είναι ψήγματα μπροστά σε αυτά που μπορεί να προσφέρει, αν η χρήση της γίνει ευρεία, με την εγκαθίδρυση κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου, έτσι ώστε να υπερσκελιστεί η γραφειοκρατία και αξιοποιηθεί για πρόγνωση, διάγνωση ασθενειών και έρευνα θεραπειών. Ακόμη και ένας έμπειρος ιατρός, μπορεί να διαθέτει πρόσβαση και γνώση εκατοντάδων ή χιλιάδων ιατρικών περιστατικών. Οι τεχνολογίες Big Data, Cloud Computing, Blockchain, IoT, τα ιατροτεχνολογικά Wearable, η Τεχνητή Νοημοσύνη και η τεράστια ισχύς των συμβατικών και σύντομα των κβαντικών υπολογιστών, -για να σταματήσουμε κάπου την καταμέτρηση- θα προσφέρουν προστιθέμενη αξία στην εμπειρία και το κριτήριο του γιατρού. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός στην Υγεία έχει να προσφέρει πολλά, σε οργανωτικό και ιατρικό επίπεδο. Θα ολοκληρώσω το Editorial του Δεκεμβρίου 2021 με την ευχή και την επιθυμία, η Ψηφιακή Υγεία να αξιοποιηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μας οδηγήσει σε ένα πιο οικείο στη φυσιολογία μας lifestyle και όχι μόνο να εξαντληθούν οι δυνατότητές της στη συνταγογράφηση.

ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Aλέξανδρος Καρβουτζής ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Κορνήλιος Σαραντίογλου IMAGE BANK adobestock.com ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ/ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Aµαλία Ψιλούδη ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ρίτα Κανδάκη ΕΚΤΥΠΩΣΗ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Pressious Arvanitidis ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ-ΕΝΘΕΣΗ-ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ Presstime ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Εταιρειών: € 90 Στελεχών/Ιδιωτών: € 60, Φοιτητών: € 40 Κύπρου-Εξωτερικού: € 150 Editable

B USSIAS

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Κωνσταντίνος Χασιώτης, Λίνα Γκολομάζου, Αλέξης Σουλιώτης Outlined

ΕΚΔΟΤΗΣ ΜιχάληςNegative Κ. Μπούσιας ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Κατερίνα Πολυμερίδου ΔΙΕΥΘΥΝΤHΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ & ΒΡΑΒΕΙΩΝ Grayscale Νικόλας Κονδάκης ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Νένα Γιαννακίδου CREATIVE DIRECTOR Γιώργος Τριχιάς Monochromatic ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΒOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Κλεισθένους 338, Τ.Κ. 153 44, Γέρακας Τ.: 210 661 7777, F: 210 661 7778 Ε: info@netweek.gr Colour Codes S: http://www.boussias.com Κωδικός ΕΛΤΑ: 015952 ISSN: 2585-2388 Pantone Bright Red C CMYK C0 M95 Y100 K0 RGB R255 G36 B20 Hex FF2400

Favicons

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Black CMYK C0 M0 Y0 K100 RGB R0 G0 B0 Hex 000000

Ο παλιός... είναι αλλιώς

News & Views

Του Γιάννη Ριζόπουλου Δημοσιογράφος

6

Τω αγνώστω εργαζομένω

Τ

ι χρονιά κι αυτή! Τα είδαμε όλα… («παλιέ» μη λες μεγάλα λόγια, δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει - ακούω τον άλλο μου εαυτό να γκρινιάζει…) Κι όμως, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι στη διάρκεια του 2021 εδραιώθηκε η νέα κανονικότητα, ο νέος (ψηφιακός) τρόπος να ζούμε και να εργαζόμαστε – δεν υπάρχει πια πισωγύρισμα, τα U-turns απαγορεύονται στον μονόδρομο! Κι αν ήθελα να διαλέξω το Πρόσωπο της Χρονιάς, εκείνο που ξεχώρισε με όσα κατάφερε φέτος, αυτό δεν θα ήταν άλλο από τον «Άγνωστο Εργαζόμενο». Τον άνθρωπο -άντρα ή γυναίκα- που έχει να παλέψει πλέον -εκτός από τα οικονομικά, τα οικογενειακά, τα προσωπικά, που προϋπήρχαν- και με τα τεχνολογικά, τα οποία συνοδεύουν τη δουλειά από το σπίτι. Που έμαθε εν μια νυκτί Zoom / Webex / Teams, που χειρίζεται φώτα και κάμερες, green rooms και εντυπωσιακές «πλάτες», μέτρα και αντίμετρα ασφαλείας, αλλά έχει, παράλληλα, να φροντίσει τα παιδιά, το σπίτι, τα κατοικίδια, τα ψώνια… Αυτός είναι ο δικός μου ήρωας και η δική μου ηρωίδα, που μέσα σ’ όλα κι αφού ξεπέρασε την οικονομική και την υγειονομική κρίση, μετεκπαιδεύεται και επιμορφώνεται, αλλάζει και προοδεύει, υλοποιεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό της εταιρίας, του τομέα και της χώρας κι ανοίγει τον δρόμο για ένα καλύτερο, βιώσιμο και πιο ανθρώπινο μέλλον, για εμάς και τους επόμενους. Όμως, έχουμε και μια παράδοση να κρατήσουμε – αυτή που θέλει, τέτοιες μέρες, να κοιτάζουμε τη μαγική γυάλινη σφαίρα και να «βλέπουμε» τα μελλούμενα, τις τάσεις που θα μετασχηματιστούν σε γεγονότα, τον επόμενο χρόνο. Να, λοιπόν, τι βλέπει ο «παλιός» (σταχυολογώντας, βεβαίως, από τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου): Ξεκινώντας από τα καινούρια, θα ζήσουμε την εστίαση στη συνολική εμπειρία των χρηστών (Total Xperience), θα γνωρίσουμε το Generative AI (βασισμένο σε προηγμένη Μηχανική Μάθηση), θα αξιοποιήσουμε την αυτοματοποίηση των πάντων (Superautomation), θα μιλήσουμε για Data Fabric (ενσωμάτωση δεδομένων ανεξάρτητα από πλατφόρμες και χρήστες) και θα καταφύγουμε στη λύση του Cybersecurity Mesh (ολιστική αντιμετώπιση, καθώς η παλιά, καλή «περίμετρος» μας τελείωσε). Και, βέβαια, θα συνεχίσουμε να μιλάμε για αειφορία, προστασία ΙΡ, κβαντικούς υπολογιστές, ΙοΤ, cloud, SDN, 5G, Big Data Analytics… Γεροί να είμαστε, να τα χαιρόμαστε όλα αυτά. Και, βέβαια, μια καλύτερη χρονιά να έχουμε όλοι μας!

netweeK • ΔΕΚ ΕM ΒΡΙΟΣ 2021

Oracle: Aύξηση 6% και 10,4 δις δολάρια το δεύτερο τετράμηνο Αύξηση 6% των συνολικών εσόδων στα 10,4 δισεκατομμύρια δολάρια ανακοίνωση η Oracle για το δεύτερο τετράμηνο του οικονομικού έτους 2022, στις αρχές Δεκεμβρίου. Το συνολικό cloud revenue (IaaS και SaaS) αυξήθηκε κατά 22% και 2,7 δις δολάρια, τo Fusion ERP cloud revenue κατά 35% και το NetSuite ERP cloud revenue κατά 29%. Οι υπηρεσίες cloud και license support παρουσίασαν αύξηση 6% στα 7,6 δις δολάρια, ενώ τα cloud license και το on premise license έσοδα αυξήθηκαν κατά 13% και 1,2 δις δολάρια. Σύμφωνα με την εταιρεία τα παραπάνω μεγέθη επηρεάστηκαν αρνητικά από την πληρωμή αποζημίωσης 824 εκατομμυρίων δολαρίων και την πτώση κατά 0,46 δολάρια της μετοχής της, μετά από την σε βάρος της απόφαση, στην δικαστική διαμάχη με τον πρώην CEO Mark Hurd στο β’ τετράμηνο.

Νέα επένδυση ΙοΤ της Space Hellas Την ολοκλήρωση της εξαγοράς του 100% της SenseOne Technologies Α.Ε. ανακοίνωσε η Space Hellas. Η επένδυση -που ανήλθε συνολικά στις 954.000 χιλιάδες ευρώ- αποσκοπεί τόσο στην ενίσχυση της προϊοντικής γκάμας της Space Hellas, όσο και στην τοποθέτησή της στην αγορά με τη δική της πλέον πλατφόρμα ΙοΤ. Η βραβευμένη και με διεθνή παρουσία -Space Hellas, -που πρωτοπορεί στην παροχή ολοκληρωμένων λύσεων Internet of Things (ΙοΤ)- μέσω της SenseOne, θα αξιοποιήσει την δυναμική της πλατφόρμας, αλλά και τη συσσωρευμένη τεχνογνωσία της θυγατρικής της για την υλοποίηση «έξυπνων έργων» (Intelligent IoT projects), με στόχο να προσφέρει ασύγκριτα πλεονεκτήματα και ολοκληρωμένες λύσεις στη Ελληνική και διεθνή αγορά.

Space Hellas: “Cisco Collaboration Partner of the Year 2021” και “Webex Rising Star Η Space Hellas ανακοίνωσε ότι έλαβε το βραβείο: “Cisco Collaboration Partner of the Year”, κατά τη διάρκεια του Cisco Partner Summit 2021 που διεξήχθη ψηφιακά στις 10 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η διάκριση αυτή συνιστά αναγνώριση από τη Cisco της ξεχωριστής θέσης που κατέχει η Space Hellas χάριν στην εντυπωσιακή επίτευξη των στόχων της και την τοποθετεί στην πρώτη θέση μεταξύ των συνεργατών της για την περιοχή Europe South Theater/Greece, Cyprus & Malta. Η εταιρεία τιμήθηκε πρόσφατα και με τη σημαντική διάκριση “Webex Rising Star” για την περιοχή EMEAR. Οι παραπάνω βραβεύσεις αποδεικνύουν την αναγνώριση της Cisco στις επιδόσεις της Space Hellas, για την ανάπτυξη συνεχώς νέων καινοτόμων λύσεων και υπηρεσιών, όπως Collaboration, Video Analytics και Web Intelligence. Η Space Hellas είναι Cisco Gold Certified Partner, η συνεργασία των δύο εταιρειών ξεπερνά τα 20 έτη και έχει να επιδείξει πολλά και σημαντικά έργα.

Οι σημαντικότερες ειδήσεις του μήνα που πέρασε

WatchGuard: Προβλέψεις cybersecurity για το 2022

Interamerican: Η κλιματική αλλαγή επιβάλει την ασφάλιση φυσικών καταστροφών Τα δεδομένα των καταστροφών λόγω της κλιματικής αλλαγής, τους κινδύνους που αυτή μας επιφυλάσσει για το μέλλον και την προτεραιότητα που αυτοί επιβάλουν για ασφαλιστική κάλυψη, ανέδειξε ο Γιάννης Καντώρος Διευθύνων Σύμβουλος της Interamerican στα πλαίσια της διαδικτυακής συζήτησης με θέμα «Η Ελλάδα στην πράσινη μετάβαση». Στην συζήτηση που διοργανώθηκε στις 9 Δεκεμβρίου, ο επικεφαλής της Interamerican παρουσίασε τα στοιχεία αποζημιώσεων από φυσικές καταστροφές και πως κλιμακώνονται συνταρακτικά την τελευταία πενταετία, με τρόπο πρωτοφανή στην μακρά του ασφαλιστική διαδρομή. Εντοπίζοντας τα σημεία όπου τόσο η ασφαλιστική όσο και η διοικητική στρατηγική της κοινωνίας καλείται να αναπροσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.

Πετυχημένη η ημερίδα της Eurobank για τον αναπτυξιακό νόμο

Με επιτυχία διοργανώθηκε στις 8 Δεκεμβρίου από την Eurobank η διαδικτυακή ημερίδα με θέμα «Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το Νέο Αναπτυξιακό Νόμο», τον οποίο παρουσίασε ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης, κ. Νίκος Παπαθανάσης. Αναλύθηκε ο τρόπος με τον οποίο ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα συμβάλλει καθοριστικά στο μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της Ελλάδας, σύμφωνα με τις επιταγές του ψηφιακού μετασχηματισμού, της πράσινης μετάβασης και των νέων τεχνολογιών. Ενώ από πλευράς Eurobank o Διευθύνων Σύμβουλος της EUROBANK, Φωκίων Καραβίας, αναφέρθηκε στη στήριξη της ανάπτυξης ως επιχειρηματική προτεραιότητα της Τράπεζας και υπογράμμισε την ευθύνη του τραπεζικού συστήματος να συμβάλει στην επίτευξη μιας βιώσιμης και συμμετοχικής ανάπτυξης, που βασίζεται στις επενδύσεις και την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.

Τις 6 προβλέψεις της για τα πιο καυτά θέματα στο χώρο της κυβερνοασφάλειας της χρονιάς που έρχεται, έδωσε στη δημοσιότητα η διακεκριμένη παγκοσμίως εταιρία στην ασφάλεια δικτύου, WatchGuard Technologies, Inc. Σύμφωνα με αυτές την κυβερνοασφάλεια θα απασχολήσουν: οι κρατικά υποστηριζόμενες mobile απειλές που καταλήγουν στον υπόκοσμο του κυβερνοεγκλήματος -ειδήσεις σχετικά με hackers που βάζουν στόχο διαστημικά προγράμματα- οι Spear SMSishing επιθέσεις σε πλατφόρμες messenger- η αποτυχία μακροπρόθεσμα στον έλεγχο ταυτότητας χωρίς MFA και password – η αύξηση της ασφαλιστικής κάλυψης κινδύνων κυβερνοασφάλειας, παρά το πρόσθετο κόστος από τις επιχειρήσεις και οι “zero trust security” στρατηγικές.

7

Νέο Website για τη Microbase Το νέο ανανεωμένο website της παρουσίασε την 1 Δεκεμβρίου η πάροχος ολοκληρωμένων λύσεων επικοινωνίας Microbase. Ανταποκρινόμενο στα νέα δεδομένα, δείχνει τη νέα εταιρική της ταυτότητα, αντικατοπτρίζει τη φιλοσοφία της και την τοποθετεί στρατηγικά στην αγορά τεχνολογίας, καθώς περιλαμβάνει το εύρος των δραστηριοτήτων της και τους 4 πυλώνες των υπηρεσιών που προσφέρει: Cloud Services, Cloud Telephony, IT Security και Networking. Όπως δήλωσε και o Managing Director της εταιρίας, Αντώνης Ψαράς, «…το νέο μας site αντικατοπτρίζει τον πλουραλισμό των λύσεων που προσφέρουμε και έχει ως στόχο την καθιέρωση της Microbase σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων της. Το αφήγημά μας -όπως αυτό αποτυπώνεται στο νέο Web Site- έχει προκύψει μέσα από τον τρόπο λειτουργίας, τους ανθρώπους και την κουλτούρα μας».

ΔΕΚ ΕM ΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

Special Report

Health IT

8

To ΙΤ ως εργαλείο για την βελτίωση της υγείας και της ευημερίας όλων H ανάπτυξη των ψηφιακών εργαλείων, μπορεί εν δυνάμει να οδηγήσει σε καλύτερες υπηρεσίες υγείας, στην πρόληψη, στην ανάπτυξη αποδοτικότερων θεραπειών και συνολική απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών, προς όφελος των πολιτών. Τα παραπάνω -και πολλά περισσότερα- είναι εφικτά, εφόσον πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις. ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ ΑΣΠΙΩΤΗ

Μ

πορεί όταν λέμε “ψηφιακή υγεία”, πιθανόν να οδηγούμαστε συνειρμικά σε εικόνες και σκέψεις προερχόμενες από ταινίες επιστημονικής φαντασίας, εκεί που όλα γίνονται με έναν μαγικό τρόπο με τα σημερινά δεδομένα. Η πραγματικότητα όμως επιβάλλει να διαβούμε ποικίλα στάδια ανάπτυξης του τομέα Υγείας για να φτάσουμε στο επίπεδο της απόλυτης αυτοματοποίησης. Με στόχο όμως τα παραπάνω σενάρια να γίνουν αληθινά στο μέλλον, η αξιοποίηση της πληροφορικής στην Υγεία είναι απαραίτητη. Το “μέλλον”, πάντως, δεν φαίνεται να αργεί. Σύμφωνα με έρευνα της Reports and Data, το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς ψηφιακής υγείας ήταν $97,78 δισ. το 2020

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

και αναμένεται να καταγράψει αθροιστικό ετήσιο ποσοστό αύξησης -CAGR- 16,4% έως το 2028. Σε επιδημιολογικό επίπεδο, ο αυξανόμενος επιπολασμός χρόνιων ασθενειών όπως οι καρδιακές παθήσεις, ο καρκίνος, τα εγκεφαλικά επεισόδια, το άσθμα και η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), μεταξύ άλλων, αναμένεται να συνεχιστεί και να επιφέρει ως αποτέλεσμα την επέκταση της χρήσης των ψηφιακών εργαλείων και να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εσόδων της αγοράς για την περίοδο πρόβλεψης.

Γιατί το Health ΙΤ είναι σημαντικό; Το Health IT περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα λύσεων και τεχνολογιών υγείας για την αντιμετώπιση ποικίλων συνθηκών,

αναγκών και εφαρμογών που σχετίζονται με την υγεία. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να διαχειρίζονται καλύτερα τη φροντίδα των ασθενών μέσω της ασφαλούς χρήσης και ανταλλαγής πληροφοριών υγείας. Η δημιουργία ψηφιακών αρχείων υγείας, τα οποία είναι προστατευμένα, καθιστά τις πληροφορίες σχετικές με την υγεία ενός ασθενή διαθέσιμες ηλεκτρονικά, όταν και όπου χρειάζεται. Με τον τρόπο αυτό, το Health IT μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της περίθαλψης, αλλά και να την κάνει πιο οικονομική. Με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να έχουν στη διάθεσή τους ακριβείς και ολοκληρωμένες πληροφορίες για την υγεία του ασθενούς. Ως αποτέλεσμα, μπορούν να παρέχουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα, είτε κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης ρουτίνας είτε κατά τη διάρκεια μιας επείγουσας ιατρικής ανάγκης.

«H χρήση ψηφιακής τεχνολογίας μπορεί να αναδιαμορφώσει την “εμπειρία του ασθενούς”, αλλά και να υποστηρίξει την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη προς όφελος των ασθενών», μας λέει ο Andreas Pollner, Διευθύνων Σύμβουλος της Bayer Ελλάδος. «Όπως είδαμε, η πανδημία “εκτίναξε” τη χρήση της τηλεϊατρικής και η αυτό-παρακολούθηση της υγείας, όπως και η απομακρυσμένη παρακολούθηση των ασθενών από τους επαγγελματίες υγείας, έγινε κανονικότητα και σχεδόν απαραίτητη», συμπληρώνει. Η αξιοποίηση της πληροφορικής στον τομέα της υγείας μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερο συντονισμό παρεχόμενης φροντίδας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν ένας ασθενής βρίσκεται σε σοβαρή ιατρική κατάσταση.To Health IT παρέχει ασφαλή και ελεγχόμενο τρόπο ανταλλαγής πληροφοριών με τους ασθενείς και τις οικογένειές τους, απομακρυσμένα. Η επιλογή αυτή της μεθόδου πληροφόρησης που μπορεί να είναι προαιρετική, έχει το πλεονέκτημα ότι οι ασθενείς και οι οικογένειες τους μπορούν να διαμορφώνουν πληρέστερα γνώμη, εν όψει σημαντικών αποφάσεων που θα κληθούν να πάρουν σχετικά με την φροντίδα υγείας. Εξάλλου, η διάδοση του m-Health μέσω της συνδεσιμότητας δικτύων 4G και 5G και η ταχεία υιοθέτηση smartphone και tablet δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να έχουν καλύτερη πρόσβαση στη φροντίδα υγείας, να διαχειρίζονται καλύτερα και να παρακολουθούν τις δραστηριότητές τους που σχετίζονται με την υγεία και την ευεξία τους και επίσης επιτρέπει στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να παρακολουθούν εξ αποστάσεως την υγεία των ασθενών. Σε αυτό το σημείο οφείλουμε να εξάρουμε την όλο και αυξανόμενη χρήση

Health apps, που είναι διαθέσιμες μέσω wearable συσκευών, δηλαδή συσκευών που τις φορά ο χρήστης και είναι σε θέση να καταγράφουν ζωτικές λειτουργίες του, όπως είναι ο καρδιακός παλμός, η μέτρηση αρτηριακής πίεσης έως και η διεξαγωγή ηλεκτροκαρδιογραφήματος (ΗΚΓ). Οι συσκευές αυτές είναι διαθέσιμες στην αγορά αρκετά χρόνια και η αλήθεια είναι ότι ξεκίνησαν περισσότερο σαν παιχνίδια, παρά ως αξιόπιστες συσκευές μέτρησης και καταγραφής. Όμως, εταιρείες όπως η Apple και η Samsung έχουν καταφέρει να αποκτήσουν εγκρίσεις ιατροτεχνολογικών προϊόντων για ορισμένες λειτουργίες wearable συσκευών που διαθέτουν στη γκάμα τους. Ίσως πιο σημαντικό από όλα, είναι το γεγονός ότι τα ψηφιακά εργαλεία που έχουμε σήμερα στην διάθεσή μας μπορούν να οδηγήσουν στην έγκαιρη και ορθή διάγνωση προβλημάτων υγείας, στη μείωση των ιατρικών λαθών και στην παροχή ασφαλέστερης φροντίδας επιτυγχάνοντας, παράλληλα, μείωση τους κόστους. Όπως εύστοχα επισημαίνει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Bayer Ελλάδος, «η τεχνολογία μπορεί να αναβαθμίσει και να επιταχύνει ολόκληρη την αλυσίδα αξίας στην υγεία, από την έρευνα και την ανάπτυξη νέων θεραπειών μέχρι την παραγωγή τους και τη συνολική διαχείριση της υγείας μας». Βέβαια, όταν κάνουμε λόγο για έγκαιρη και ορθή διάγνωση και εστιάζουμε στην έρευνα και ανάπτυξη νέων θεραπειών, η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει ξεχωριστό ρόλο. Ο λόγος είναι απλός και προσδιορίζεται στους αυτοματισμούς και σε εκείνα τα εργαλεία που επιτρέπουν την ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων -Big Data- που συλλέγονται ταχύτερα και ευκολότερα με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών σε συνδυασμό με αξιοποίηση λύσεων AI, με δυνητικό αποτέλεσμα η κλινική έρευνα να είναι πιο επιτυχημένη και να διενεργείται ταχύτερα.

Οι τεχνολογίες ΙΤ που διαμορφώνουν την ψηφιακή υγεία Οι ψηφιακές τεχνολογίες υγείας περιλαμβάνουν αισθητήρες, συνδεσιμότητα, λογισμικό και υπολογιστικές πλατφόρμες για την παροχή υπηρεσιών υγείας. Όπως αναφέραμε, αυτές οι τεχνολογίες επιτρέπουν τη λήψη σωστών αποφάσεων σχετικά με την υγεία των ασθενών και παρέχουν νέες επιλογές για τη διαχείριση χρόνιων ασθενειών, διευκολύνουν την πρόληψη και διεξάγουν έγκαιρη διάγνωση απειλητικών για τη ζωή ασθενειών εξ αποστάσεως και εκτός των παραδοσιακών πλαισίων υγειονομικής περίθαλψης. Η πανδημία COVID-19 έχει επηρεάσει θετικά την αύξηση των εσόδων της αγοράς ψηφιακής υγείας.

Παράδειγμα ψηφιακής λύσης είναι η απόφαση της Γερμανίας να χρηματοδοτήσει την συνταγογράφηση χρήσης ψηφιακών υπηρεσιώνλογισμικών υγείας από το γιατρό Γιώργος Κακουλίδης, Πρόεδρος ΔΣ, ΕΣΠΥ

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

9

Special Report

Health IT

10

Η πανδημία οδήγησε στην περαιτέρω ανάπτυξη διαφόρων τεχνολογιών υγειονομικής περίθαλψης για τον περιορισμό της μετάδοσης, τον περιορισμό εξάπλωσης του ιού, καθώς και για τη διευκόλυνση της ανοσοποίησης και τη βελτίωση της διαχείρισης των ασθενών. Με τη συνεχιζόμενη πανδημία, η τηλεϊατρική, οι ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις και η διάγνωση σε πραγματικό χρόνο έχουν αποκτήσει ισχυρότερο υπόβαθρο στη συνείδηση του κόσμου, γεγονός που αναμένεται να επιταχύνει την ανάπτυξη της αγοράς. Η αυξανόμενη ανάπτυξη και χρήση τεχνολογικά προηγμένων λύσεων όπως η Ψηφιακή Θεραπευτική -Digital Therapeutics (DTx)- η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), η τεχνολογία Blockchain, ή και τα λογισμικά πρακτικής διαχείρισης δεδομένων, δρουν ενισχυτικά στις κλινικές ροές εργασίας και διευκολύνουν την εισαγωγή συνδεδεμένων συστημάτων. συσκευές και υποδομές. Ωστόσο, οι ανησυχίες που σχετίζονται με την ασφάλεια των δεδομένων και το απόρρητο και η απουσία τεκμηριωμένων προτύπων ψηφιακής υγείας είναι μερικοί βασικοί παράγοντες που αναμένεται να εμποδίσουν την ανάπτυξη της ψηφιακής αγοράς υγείας, σε κάποιο βαθμό.

αυτή τη στιγμή στη χώρα μας για την ψηφιοποίηση του κλάδου Υγείας. Όπως έχουμε γράψει στο αφιέρωμα στη RegTech στο τεύχους Ιουλίου 2021 (netweek #447), η αξιοποίηση της τεχνολογίας μπορεί να αποτελέσει μοχλό και μέσο για τη δημιουργία του ρυθμιστικού πλαισίου. Ποιές θα μπορούσαν να είναι οι αιτίες που οδηγούν σε αυτή την καθυστέρηση; Θέσαμε την ερώτηση σε έναν από τους καταλληλότερους να την απαντήσουν, στον Γιώργο Κακουλίδη, Πρόεδρο ΔΣ, ΕΣΠΥ, εν όψει των κονδυλίων ύψους 300Μ€ για την ψηφιοποίηση της υγείας που περιλαμβάνονται στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Ο Πρόεδρος ΔΣ του Ελληνικού Συνδέσμου Πληροφορικής Υγείας ήταν σαφής στην απάντησή του, προσδιορίζοντας ως αιτία το όχι «αρκετά ώριμο περιβάλλον, σε πολλές περιπτώσεις», μέσα στο οποίο πρέπει να γίνει η συμβασιοποίηση των έργων. Πιο συγκεκριμένα, «στις δράσεις των έργων ψηφιακής υγείας ο υφιστάμενος σχεδιασμός περιλαμβάνει πολλά αλληλοεξαρτώμενα έργα, που οδηγούν σε προετοιμασίες ισάριθμων διαγωνισμών, πολλαπλούς κινδύνους καθυστερήσεων (λόγω προσφυγών), οι οποίοι πολλαπλασιάζονται λόγω των αλληλεξαρτήσεων. Κάποιο έργο που καθυστερεί διαγωνιστικά μπορεί να επηρεάσει αρνητικά άλλα Ο ρόλος των StartUp που εξαρτώνται από αυτό». O κύριος Κακουλίδης επισημαίνει Διάφορες startup εταιρείες εστιάζουν στην παροχή εξατο- ότι απαιτείται «σημαντικό διαχειριστικό overhead», ενώ δεν μικευμένων σχεδίων θεραπείας για μεμονωμένους ασθενείς έκρυψε την ανησυχία του για το «αν μπορεί να αναπτυχθεί χρησιμοποιώντας συσκευές απομακρυσμένης παρακολού- έγκαιρα αξιόπιστος μηχανισμός διαχείρισης τόσο μεγάλου θησης σε πραγματικό χρόνο. «Οι νεοφυείς επιχειρήσεις του πλήθους συμβάσεων», ενώ ως εύλογη λύση προτείνει την κλάδου, όσο και ερευνητικές ομάδες των πανεπιστημίων, «αξιοποίηση του μηχανισμού των συμβάσεων - πλαίσιο με αυξάνουν σημαντικά σε αριθμό και αναπτύσσονται ταχύτερα, μικρό αριθμό αναδόχων, ώστε να επιτευχθεί η λογική του σε σύγκριση με τα προηγούμενα 2 ή 3 χρόνια», επισημαίνει ο κ. διαμοιρασμού των έργων σε περισσότερους αναδόχους και Andreas Pollner. «Λύσεις που βασίζονται στην ταχεία ανάλυση να εκτονωθεί ο κίνδυνος των προσφυγών». μεγάλου όγκου δεδομένων με τη χρήση ΑΙ και την επικοινωνία εξ αποστάσεως έρχονται να συμβάλλουν στη διαμόρφωση Το όραμα της Ψηφιακής Υγείας της υγειονομικής φροντίδας του αύριο», συμπληρώνει. «Το Στην ευτυχή περίπτωση που οι παραπάνω στόχοι επιτευχθούν, οικοσύστημα καινοτομίας έχει ήδη αναπτύξει τέτοιες λύσεις -προσωπικά θεωρώ αυτή την εκδοχή την πιο πιθανή- τότε θα και έχει ακόμη περισσότερα να προσφέρει σε αυτούς τους μπορεί να πραγματοποιηθεί το όραμα του Ψηφιακού Μετατρεις τομείς. Αρκεί να δημιουργηθεί το κατάλληλο ρυθμιστικό σχηματισμού στην Υγεία. Ο κ. Κακουλίδης το σκιαγραφεί ως πλαίσιο, όπως και τα κατάλληλα κίνητρα για την αυξανόμενη «προαγωγή της υγείας, της πρόληψης και του ελέγχου των επένδυση στον τομέα της ψηφιακής υγείας». ασθενειών». Οι ψηφιακές λύσεις για την υγεία, «εάν σχεδιαστούν στοχευμένα και εφαρμοστούν με οικονομικά αποΤο κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο δοτικό τρόπο», τονίζει ο Πρόεδρος του ΕΣΠΥ, «μπορούν να Φυσικά, για να λειτουργήσουν τα παραπάνω απαιτείται το λειτουργησουν προς την ευημερία εκατομμυρίων πολιτών», κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο. Η τεχνολογία υπάρχει και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εξάλλου, οι δράσεις αυτές ενισχύουν μάλιστα εξελίσσεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Η απουσία την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας ρυθμιστικού πλαισίου είναι ο σημαντικότερος επιβραδυντής και περίθαλψης. NW

Η τεχνολογία με την αυτοματοποίηση, τη βελτιστοποίηση και την εξατομικευμένη ιατρική συμβάλλει στη βιωσιμότητα των εθνικών συστημάτων υγείας Andreas Pollner, Διευθύνων Σύμβουλος, Bayer Ελλάδος

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩMEΝΗ ΠΛΑΤΦOΡΜΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝH eHEALTHPASSTM ΑΠO ΤΗΝ ΓΝΩΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΕ Πως η πλατφόρμα του eHealthPassTM και το αποθετήριο ιατρικών εγγράφων eHealthPass.XDSTM (Cross-Enterprise Document Sharing) επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό στην υγεία ανταποκρινόμενο στις ανάγκες των ασθενών και των παρόχων υγείας.

Advertorial

ΤΟΥ ΦΩΤΗ ΓΟΝΙΔΗ, DIGITAL HEALTH PRODUCT LEAD ΣΤΗΝ ΓΝΩΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΕ

Τα τελευταία χρόνια επιταχύνεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας, γεγονός που αποτυπώνεται σε πρόσφατες έρευνες που δείχνουν ότι οι καταναλωτές χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο εφαρμογές υγείας, καθώς και IoT συσκευές. Επίσης η πανδημία έχει επιταχύνει την υιοθέτηση λύσεων υγείας και οι χρήστες νοιώθουν πιο άνετοι να διαμοιραστούν τα δεδομένα για ιατρικούς σκοπούς. Επιπρόσθετα, οι καταναλωτές επιθυμούν τον ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο και την δυνατότητα διαμοιρασμού του, καθώς και εξατομικευμένα πλάνα θεραπείας και εύκολη πρόσβαση σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας. Τα παραπάνω δημιουργούν την ευκαιρία στους παρόχους υγείας να προσφέρουν υψηλότερα επίπεδα υπηρεσιών μέσω καινοτόμων ψηφιακών λύσεων που επεκτείνουν τις δυνατότητες αλληλεπίδρασης των ασθενών με τους επαγγελματίες υγείας τόσο για τη πρόληψη όσο και για τη θεραπεία, καθώς επίσης και προωθώντας την δια-λειτουργικότητα των ιατρικών δεδομένων. Λαμβάνοντάς υπόψιν τις ανάγκες που δημιουργούνται στην ψηφιακή υγεία, στην Γνώμων Πληροφορικής ΑΕ αναπτύξαμε την Πλατφόρμα του ασθενή - eHealthPassTM , μία ολιστική ψηφιακή πλατφόρμα υγείας με επίκεντρο

την ιδιωτικοτητα και την ασφάλεια των ιατρικών δεδομένων. Η ανάπτυξη του eHealthPassTM βασίστηκε στους παρακάτω 4 πυλώνες: 1) Ιδιωτικότητα, που περιλαμβάνει πλήρη έλεγχο και καταγραφή στην πρόσβαση των δεδομένων, καθώς και συγκατάθεση ασθενή.

2) Συνεργασία ασθενή - ιατρού, μέσω εξατομικευμένων πλάνων θεραπείας, υπηρεσία ραντεβού και τηλε-συνεδριών, απομακρυσμένη ιατρική παρακολούθηση και τηλεμετρία με IoT ιατρικές συσκευές.

3) Αυτοδιαχείριση και wellbeing, μέσω πλάνων δραστηριοτήτων (φυσική άσκηση, διατροφή, μέτρηση ζωτικών σημείων, ερωτηματολόγια, κτλ.), παιχνίδια εκμάθησης και επικοινωνίας, εκπαιδευτικό υλικό (π.χ. συμβουλές για βελτίωση της κατάστασης του ασθενή), καθώς και διαχείριση υπενθυμίσεων, στόχων και επιβραβεύσεων.

4) Διαλειτουργικότητα, που περιλαμβάνει την υποστήριξη διεθνών προτύπων δια-λειτουργικότητας (IHE XDS, HL7, FHIR; HL7 CDA) και συνοπτικού ιστορικού υγείας (International Patient Summary, CEN PrEN17269, IHE IPS), την διασύνδεση με τις εθνικές υποδομές (ΕΟΔΥ, ΗΔΙΚΑ, GOV.GR) και με τον κόμβο NCP για διασυνοριακή ανταλλαγή ιατρικών εγγράφων, καθώς και το eHealthPass.XDS

11

αποθετήριο ιατρικών εγγράφων για τον διαμοιρασμό τους στους ενδιαφερόμενους φορείς (Η.ΔΙ.ΚΑ, ιατρικά κέντρα) σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο IHE XDS. To eHealthPassTM έχει χρησιμοποιηθεί παραγωγικά για την (αυτό)διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 από ασθενείς στην Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και την Τουρκία καθώς και του χρόνιου πόνου στην Σουηδία, Γαλλία και Ισπανία. Παράλληλα, βρίσκεται σε φάση τελικών δοκιμών για τη πρόληψη και θεραπεία της υπέρτασης στη Σουηδία, Κροατία, Ιταλία και Τουρκία. Το αποθετήριο ιατρικών εγγραφών eHealthPass.XDSTM ως εθνική υποδομή του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ιρλανδίας, υποστηρίζει τις υποδομές της διασυνοριακής υγείας της Ιρλανδίας, ενώ αξιοποιείται σε εθνικό επίπεδο για την λειτουργία της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, τον διαμοιρασμό ιατρικών εγγράφων μεταξύ των νοσοκομείων και τη δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου ασθενή. Το eHealthPass.XDSTM δοκιμάστηκε με επιτυχία στο εργαστήριο δοκιμών (projectathon) του Εθνικού πλαισίου διαλειτουργικότητας στην ηλεκτρονική υγεία στην Ελλάδα και είναι συμβατό με τις εθνικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας. Συνοψίζοντας, η πλατφόρμα eHealthPassTM και eHealthPass.

XDSTM αποτελούν ώριμες καινοτόμες ψηφιακές λύσεις που επιταχύνουν τον μετασχηματισμό της υγείας, καλύπτοντας τις ανάγκες κ τις προσδοκίες τόσο των ασθενών όσο και των παρόχων υγείας.

INFO Αντώνη Τρίτση 21, Τ.Κ 57001, Θεσσαλονίκη T +30 210 700 1635 F +30 231 080 4170 W: https://www.gnomon.com.gr/

Special Report

ΝΒ-ΙΟΤ vs LoRaWAN

14

Μάχη τεχνολογιών στα παρασκήνια του IoT Τα δισεκατομμύρια μικρών υπολογιστών που απαρτίζουν το Δίκτυο των Πραγμάτων, χρειάζεται να επικοινωνούν μεταξύ τους και με κεντρικά συστήματα επεξεργασίας. Οι γνωστές τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών δεν ήταν κατάλληλες για αυτό το ρόλο και έτσι δημιουργήθηκαν νέες. ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗ

Μ

ερικά πράγματα μένουν στο συρτάρι και ξεχνιούνται. Κάπως έτσι, εστιάζοντας την προσοχή μας σε τομείς του Internet of Things που βρίσκονται πιο συχνά στο προσκήνιο, ξεχνάμε ότι στο παρασκήνιο, εκεί που συνήθως ζουν οι ομάδες των ειδικών που λαμβάνουν τις αποφάσεις σε τεχνικό επίπεδο, εξελίσσεται μια μάχη ανάμεσα σε σχετικά νέες τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών. Το ευρύτερο πλαίσιο που ανήκουν οι νέες τεχνολογίες είναι γνωστό ως Low Power Wide Area και περιλαμβάνει κάποιες περισσότερο και κάποιες λιγότερο γνωστές. Η εμπορική χρήση της τεχνολογίας 5G πρόσθεσε πρόσφατα μια νέα επιλογή, αλλάζοντας ισορροπίες που είχαν δημιουργηθεί μεταξύ των προηγούμενων τεχνολογιών NB-IoT και LoRaWAN. Η εικόνα που μας δίνει το Statista μέχρι

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

και το πρώτο μισό του 2020 είναι ένα σχεδόν ισοδύναμο μοίρασμα της αγοράς μεταξύ των τεχνολογιών NB-IoT και LoRaWAN με ποσοστά 44% και 41% αντίστοιχα. Είναι δε ενδιαφέρον ότι η πρόβλεψη μέχρι και το 2025 διατηρεί αυτήν την ισορροπία προσθέτοντας ελάχιστο μερίδιο, μόλις 1%, στην τεχνολογία 5G, η οποία από το 3% που βρίσκεται σήμερα αναμένεται να φτάσει το 4%. Όπως θα δούμε στη συνέχεια, αυτή η υστέρηση δεν έχει κυρίως ως αιτία τεχνικά μειονεκτήματα της τεχνολογίας 5G, αλλά τους αργούς ρυθμούς που η αγορά αναμένει ότι η τεχνολογία αυτή θα γίνει αποδεκτή και επομένως εξίσου οικονομική με τις άλλες δύο. Μια πιο αισιόδοξη ματιά σε ορίζοντα πενταετίας για το 5G μας δίνει Ηλίας Αραβαντινός, freelance analyst και υπ. Διδάκτορας στο τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών του ΕΚΠΑ «Καθώς η τρέχουσα εστίαση του 3GPPP

τα οποία αργότερα εντάχθηκαν κάτω από την ομπρέλα του IoT, γιατί για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν υπήρχαν άλλα στην Ελλάδα. Ήδη τεχνολογίες LPWA, όπως Sigfox, LoRa, Ingenu, Weightless με πολύ καλύτερα χαρακτηριστικά από την τεχνολογία GSM και με πολύ χαμηλότερο κόστος σε hardware, είχαν ξεκινήσει να χρησιμοποιούνται σε πιλοτικά έργα, όπως ένα πρωτοποριακό έργο που λειτουργούσε στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών. Στόχος του έργου ήταν η μέτρηση των ρύπων και του θορύβου που δημιουργούσε η κίνηση κυρίως των αεροπλάνων. Ο ερχομός του 3G και στη συνέχεια του 4G δεν άλλαξε τα δεδομένα, στο 3G δεν είχε γίνει πρόβλεψη για LPWA και στο 4G, το κόστος υλοποίησης παρέμενε υψηλό και η τεχνολογία ακατάλληλη για να μεταφέρει μικρούς όγκους δεδομένων σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επιπλέον, ο εξοπλισμός 4G ήταν περισσότερο ενεργοβόρος με αποτέλεσμα να μειώνεται η αυτονομία των ασύρματων αισθητήρων και μικροϋπολογιστών που αποτελούσαν τα αισθητήρια του οικοσυστήματος IoT. Το κενό είχε γίνει αντιληπτό από την αγορά των μεγάλων τηλεπικοινωνιακών παρόχων και κατασκευαστών, οι οποίοι έβλεπαν να χάνουν έδαφος και έτσι τον Ιούνιο του 2016, η 3GPP παρουσίασε το νέο πρότυπο NB-IoT, το οποίο ήταν συμβατό με τον υπάρχοντα εξοπλισμό των παρόχων και επιπλέον είχε πολύ καλύτερα χαρακτηριστικά για να εξυπηρετήσει έργα IoT σε σχέση τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούσαν ήδη. Μάλιστα, το Οκτώβριο του 2017, η Vodafone Ελλάδας έγινε η πρώτη εταιρεία που έκανε μια επίδειξη των δυνατοτήτων της νέας τεχνολογίας ως demo στο χώρο ενός τηλεπικοινωνιακού συνεδρίου. Η εταιρεία δεν είχε κάνει ακόμα αναβάθμιση του εξοπλισμού της, ώστε η υπηρεσία να είναι εμπορικά διαθέσιμη. Η εμπορική διάθεση της υπηρεσίας στην Ελλάδα ξεκίνησε δύο χρόνια αργότερα και όπως βλέπουμε σε μια έκθεση της GSA τον Μάρτιο του 2019, 100 τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι είχαν ανακοινώσει λύσεις NB-IoT μέχρι τότε, και έφτασαν τους 142 το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Επομένως, το NB-IoT άργησε να μπει στον ανταγωνισμό, γεγονός που άφησε περιθώρια σε άλλες τεχνολογίες να δείξουν την αξία τους και να αποκτήσουν υποστηρικτές στην αγορά. φόρουμ είναι στην ανάπτυξη ενός νέου ευρυζωνικού 5G οικοσυστήματος για τα επόμενα 5 χρόνια, τεχνολογίες όπως NB-IoT και LoRaWAN ίσως δυσκολευτούν να προσαρμοστούν στις προδιαγραφές και τα πρωτόκολλα. Η LoRaWAN θεωρώ ότι έχει προβάδισμα καθώς έχει ήδη προσαρμοστεί στις ΙοΤ προδιαγραφές καλύπτοντας μια πληθώρα συχνοτήτων».

Μόλις 4 χρόνια πριν η επιλογή στην Ελλάδα ήταν μία Συζητώντας με τον Μανώλη Νικηφοράκη τον Απρίλιο του 2017, είχε εστιάσει την προσοχή μας στο γεγονός ότι η μόνη ευρέως γνωστή τότε τεχνολογία που προτείνονταν για υλοποιήσεις έργων ήταν το 2G. Θα ήταν μάλλον άδικο να πούμε ότι η τεχνολογία ήταν ακατάλληλη, καθώς τα έργα που υλοποιούνταν ήταν κυρίως έργα τηλεματικής,

LoRaWAN συναγωνιστής ή ανταγωνιστής; Σε μια μελέτη της ABI Research που δημοσιεύει η LoRa Alliance, γίνεται εμφανές ότι οι τεχνολογίες LoRaWAN και NB-IoT έχουν σε αυτήν τη φάση την προσοχή της αγοράς και αναμένεται να καλύψουν της ανάγκες της τα ερχόμενα χρόνια. Το LoRaWAN είναι ένα ανοιχτό σύστημα, το οποίο αναπτύχθηκε και τυποποιήθηκε από την LoRa Alliance, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με περισσότερες από 500 εταιρείες μέλη. Το NB-IoT σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε για να κρατήσει μέσα στον ανταγωνισμό τους κραταιούς κατασκευαστές και εταιρείες τηλεπικοινωνιών. Και οι δύο τεχνολογίες, σύμφωνα με την ABI Research, μπορούν να προσφέρουν εφάμιλλο Quality of Service, ενώ η ίδια μελέτη υποστηρίζει ότι εφαρμογές που απαιτούν περισσότερο συχνές μεταφορές δεδομένων θα εξυπηρετηθούν καλύ-

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

15

Special Report

ΝΒ-ΙΟΤ vs LoRaWAN

16

τερα από το NB-IoT με τίμημα όμως το υψηλότερο Total Cost of Ownership (TCO). Το βασικό μειονέκτημα του NB-IoT, δεδομένου ότι είναι ένα σύγχρονο πρωτόκολλο, είναι η υψηλότερη κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με το LoRaWAN που είναι ασύγχρονο. Ανάλογα με το είδος της εφαρμογής, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε τεχνολογίας αποκτούν διαφορετικό ειδικό βάρος. Για παράδειγμα σε indoor εφαρμογές, έχει αποδειχτεί ότι το LoRaWAN έχει καλύτερη διεισδυτικότητα, οπότε και η αξιοπιστία είναι καλύτερη, αλλά και η κατανάλωση ενέργειας μικρότερη, γιατί δεν χρειάζεται υπερπροσπάθεια για την επικοινωνία των συσκευών με τους δέκτες. Ωστόσο, μια διαφορά που θα μπορούσε να είναι ειδοποιός, είναι η ποικιλία του διαθέσιμου εξοπλισμού για LoRa, δεδομένου μέχρι και τον Απρίλιο του 2019 είχαν ήδη εγκατασταθεί περισσότερα από 113 LoRaWAN δίκτυα σε περισσότερες από 55 χώρες, ενώ όπως έχουμε αναφέρει την ίδια περίοδο το NB-IoT μόλις είχε αρχίσει να γίνεται εμπορικά διαθέσιμο. Το αποτέλεσμα είναι ότι στο εμπόριο είναι διαθέσιμες περισσότερες από 118 συσκευές που είναι συμβατές με LoRA σε σχέση με τις 43 συσκευές που είναι διαθέσιμες για NB-IoT. Το λογικό είναι ότι κάποια στιγμή η ψαλίδα θα κλείσει, αλλά για εταιρείες που επείγονται να υλοποιήσουν κάποιο έργο, σε αυτήν τη φάση η τεχνολογία LoRA δίνει περισσότερες επιλογές.

Τι μας δείχνουν τα έργα που έχουν υλοποιηθεί Η τεχνολογία LoRA έχει προτιμηθεί για έργα που έχουν σχέση με smart metering σε καύσιμα και δίκτυα νερού. Η Κίνα, η οποία αξιοποίησε την τεχνολογία LoRA από τα πρώτα της βήματα, την έχει χρησιμοποιήσει σε μεγάλα smart metering έργα, με αποτέλεσμα να απορροφήσει το 68% των chips που διατέθηκαν στην αγορά το 2018. Την

ίδια χρονιά, μια θυγατρική εταιρεία της γαλλικής Veolia, υπέγραψε μια συμφωνία με την Orange Business Services για 3 εκατομμύρια έξυπνους μετρητές νερού, πάνω σε δίκτυο LoRaWAN. Ένας δεύτερος τομέας εφαρμογών που η τεχνολογία LoRa φαίνεται να υπερτερεί είναι τα έξυπνα κτίρια. Οι παράγοντες που έχουν παίξει το σημαντικότερο ρόλο σε αυτήν την εικόνα, είναι η ποικιλία των συσκευών LoRa και η αποτελεσματικότερη χρήση της σε κλειστούς χώρους. Οι εφαρμογές που απαιτούν μεγάλη γεωγραφική κάλυψη είναι πιο κοντά στην τεχνολογία NB-IoT, δεδομένου ότι αξιοποιεί τα υπάρχοντα δίκτυα των τηλεπικοινωνιακών παρόχων. Για παράδειγμα ο έλεγχος παραμέτρων σε οχήματα που βρίσκονται σε κίνηση, είναι μια εφαρμογή που ταιριάζει καλύτερα στην τεχνολογία NB-IoT. Πολλά από τα έργα αυτά προϋπήρχαν, βασιζόμενα σε υπηρεσίες fleet management και τώρα υπάρχει η δυνατότητα να βελτιστοποιηθούν παρέχοντας περισσότερη πληροφορία από αισθητήρες που είναι τοποθετημένοι στο όχημα. Στις εφαρμογές αυτοματοποιημένων καλλιεργειών, οι δύο τεχνολογίες ισορροπούν, οπότε η ειδοποιός διαφορά θα είναι το TCO που σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τις χρεώσεις των τηλεπικοινωνιακών παρόχων. Η λογική λέει ότι οι κοινότητες μικροκαλλιεργητών θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν ένα δίκτυο LoRaWAN και να μην εξαρτώνται από τηλεπικοινωνιακό πάροχο, ενώ μεγάλες καλλιεργητικές μονάδες που ενδεχομένως έχουν εκτάσεις σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν καλύτερα από ένα συμβόλαιο υπηρεσιών NB-IoT. Γενικότερα, οι δύο τεχνολογίες αναμένεται για τα ερχόμενα χρόνια να παίξουν τους κεντρικούς ρόλους στην υλοποίηση λύσεων IoT, καθώς το 5G θα προσπαθεί να αυξήσει το μερίδιο του. Όταν όμως θα συμβεί αυτό ποιοι θα είναι οι παράγοντες που θα το κάνουν ανταγωνιστικό απέναντι στις δύο LPWA τεχνολογίες;

Αυτόνομος αισθητήρας IoΤ της Libelium για την ανίχνευση των επιπέδων θορύβου στον ΔΑΑ.

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

►

ΟΠΑΠ: ΔΥΝΑΜΙΚH ΠΑΡΟΥΣIΑ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚH ΕΠΟΧH Καινοτόμα τεχνολογικά έργα αλλάζουν ριζικά την εικόνα και τις υπηρεσίες της εταιρείας.

Κωστής Πάικος Digital Director

Η αξιοποίηση υφιστάμενων και νέων τεχνολογιών, με γνώμονα τη διάθεση καλύτερων λύσεων και τη βελτίωση της παραγωγικότητας, αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της νέας επιχειρηματικής στρατηγικής «Fast Forward» που υλοποιεί ο ΟΠΑΠ. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία υλοποιεί στοχευμένες επενδύσεις και πρωτοβουλίες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της εταιρείας και του δικτύου καταστημάτων της. Η Άσπα Φλωριά, Retail Support Director, ο Κωστής Πάικος, Digital Director και ο Ματθαίος Ματθαίου, Operations Director του ΟΠΑΠ μιλούν για δύο εμβληματικά έργα που αναδεικνύουν τη δυναμική είσοδο της εταιρείας στην ψηφιακή εποχή. ΤΟ ΜΕΓΑΛYΤΕΡΟ ΔIΚΤΥΟ ΙοΤ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Αυτή την περίοδο βρίσκεται σε πιλοτική λειτουργία ένα ψηφιακό οικοσύστημα, το οποίο αναμένεται να αλλάξει ριζικά την εμπειρία των πελατών στα καταστήματα ΟΠΑΠ. Όπως εξηγεί ο κ. Πάικος, «ο κύριος στόχος της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας ήταν η αναβάθμιση της παρεχόμενης συναλλακτικής εμπειρίας στα καταστήματα ΟΠΑΠ, μέσω της ψηφιοποίησης των διαδράσεων του πελάτη κατά το παικτικό του «ταξίδι». Στην καρδιά της συγκεκριμένης λύσης βρίσκεται η νέα εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα «OPAP Store App», μέσω της οποίας οι πελάτες των κατα-

Άσπα Φλωριά Retail Support Director

στημάτων ΟΠΑΠ έχουν τη δυνατότητα αυτόνομου, real-time, στοιχηματισμού, χωρίς την ανάγκη συμμετοχής του προσωπικού του καταστήματος στη διαδικασία. Για τη διάθεση της δυνατότητας αυτής, ήταν κανονιστικά απαραίτητος ο εντοπισμός της θέσης των κινητών συσκευών των πελατών και η επιβεβαίωση ότι βρίσκονται εντός κάποιου καταστήματος ΟΠΑΠ. Για να ικανοποιήσουμε τη συγκεκριμένη ανάγκη, υλοποιήσαμε ένα από τα μεγαλύτερα οικοσυστήματα «Internet of Things» στην Ευρώπη, το οποίο αξιοποιεί περισσότερες από 10.000 συσκευές ανίχνευσης (Beacons), σε περισσότερα από 3.600 καταστήματα ΟΠΑΠ κι έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιεί υπηρεσίες και περιεχόμενο στην κινητή συσκευή κάθε πελάτη». Όσον αφορά στην υλοποίηση του έργου, ο κ. Ματθαίου τονίζει: «Οι απαιτήσεις μας οδήγησαν σε σημαντικές αλλαγές στην προσέγγισή μας και στην ανάπτυξη μοναδικής - για τα δεδομένα της ελληνικής αγοράς – τεχνογνωσίας. Η συγκεκριμένη λύση υλοποιήθηκε σταδιακά ξεκινώντας από επιλεγμένες πιλοτικές εγκαταστάσεις. Ταυτόχρονα, συντάχθηκαν εξατομικευμένες μελέτες ανά κατάστημα, μέσω των οποίων καθοριζόταν ο αναγκαίος αριθμός beacon, τα σημεία τοποθέτησης και η σηματοδότηση ζωνών εντός των καταστημάτων. Η πιλοτική φάση ολοκληρώθηκε με επιτυχία και στη συνέχεια προωθήθηκαν ενέργειες για την πλήρη κάλυψη του

17

Ματθαίος Ματθαίου Operations Director

δικτύου, τον έλεγχο των αποτελεσμάτων και τη διαρκή βελτίωση των διαδικασιών υλοποίησης και των μηχανισμών ελέγχου. Μετά την ολοκλήρωση της κάλυψης του δικτύου υλοποιήθηκε εκτεταμένο πρόγραμμα διασφάλισης ποιότητας, μέσω προσομοίωσης του customer journey στα καταστήματα». ΤΟ ΜΕΓΑΛYΤΕΡΟ ΔIΚΤΥΟ ΛΙΑΝΙKHΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ

Παράλληλα, ο ΟΠΑΠ έχει υλοποιήσει το έργο «ΕΡΜ1S», που αποτελεί τον καθημερινό σύμμαχο των ομάδων πωλήσεων, των υποστηρικτικών ομάδων, αλλά και των συνεργατών της εταιρείας. Σύμφωνα με την κα. Φλωριά, «είναι ένα έργο που ξεκίνησε από την ανάγκη να υπάρχει ενοποιημένη εικόνα των δεδομένων του δικτύου και των συνεργατών του ΟΠΑΠ. Δίνει τη δυνατότητα στις ομάδες πωλήσεων και στις υποστηρικτικές ομάδες του ΟΠΑΠ να έχουν άμεση πρόσβαση σε ό,τι πληροφορία χρειάζονται σχετικά με τη λειτουργία των περίπου 4.000 καταστημάτων του δικτύου ΟΠΑΠ και των 12.000 σημείων μικρής λιανικής, χωρίς να χρειάζεται να ανατρέχουν σε πολλά και διαφορετικά συστήματα. Με το ΕRM1S όλα τα στοιχεία, οι πληροφορίες και τα έγγραφα που αφορούν κάθε σημείο πώλησης και κάθε συνεργάτη θα βρίσκονται σε ένα σύστημα, σε ένα σημείο».

ΝΒ-ΙΟΤ vs LoRaWAN

Special Report

►

18

Το NB-IoT είναι ένα υποσύνολο στο ευρύτερο πλαίσιο τεχνολογιών 5G Το οικοσύστημα κατασκευαστών και τηλεπικοινωνιακών παρόχων υλοποιεί ΝΒ-IoT δίκτυα στο πλαίσιο της μακροπρόθεσμης στρατηγικής 5G IoT. Κοινός τόπος είναι η τυποποίηση που θεωρητικά τουλάχιστον εξασφαλίζει η 3GPP και η χρήση του αδειοδοτημένου φάσματος που έχουν αγοράσει οι πάροχοι. Επομένως, είναι σχετικά εξασφαλισμένο ότι οι οργανισμοί που υλοποιούν αυτήν την περίοδο έργα βασισμένα σε τεχνολογία NB-IoT, όχι μόνο δεν θα χρειαστεί να προχωρήσουν σε νέες επενδύσεις, αλλά θα ωφεληθούν περισσότερο από την αξιοποίηση των δικτύων κορμού της τεχνολογίας 5G. Σε αυτήν τη φάση των πρώτων βημάτων της τεχνολογίας 5G, η έμφαση είναι κυρίως στη βελτίωση των ταχυτήτων. Σε συνδυασμό με το low latency που προσφέρει η τεχνολογία 5G, τα δύο αυτά πλεονεκτήματα δεν της δίνουν προσωρινά ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Καθώς, όμως αυτή θα επεκτείνεται σε άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα, οι αυτοματισμοί στη βιομηχανική παραγωγή,

εκεί το low latency, αλλά και οι ταχύτεροι ρυθμοί μετάδοσης δεδομένων αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί και σε εφαρμογές έξυπνων πόλεων, όπως για παράδειγμα η δυναμική ρύθμιση του φωτεινών σηματοδοτών. Αν θεωρήσουμε ότι οι “αποφάσεις” πρέπει να λαμβάνονται σε πραγματικό χρόνο και συνδυάζουν δεδομένα που προέρχονται από χιλιάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες οχήματα, η τεχνολογία 5G θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο. Σύμφωνα με το white paper της GSMA “Mobile IoT in the 5G Future”, αλλά και τη μελέτη της LoRa Alliance, οι τεχνολογίες LoRaWAN και 5G αναμένεται να συνυπάρξουν στο μέλλον. Οι απαιτήσεις των εφαρμογών για αποφάσεις πραγματικού χρόνου, είναι αυτές που θα κλείνουν τη ζυγαριά προς το 5G, ενώ εφαρμογές που απαιτούν ανταλλαγή μικρότερων ποσοτήτων δεδομένων σε τακτά χρονικά διαστήματα θα κοιτάξουν περισσότερο προς την πλευρά της τεχνολογίας LoRaWAN και λόγω των χαρακτηριστικών της, αλλά και γιατί προσφέρει χαμηλότερο Total Cost of Ownership. NW

Η τεχνολογία LoRaWAN στο σύμπαν των κρυπτονομισμάτων Πίσω στο 2015, δύο Ολλανδοί, ο Wienke Giezeman και ο Johan Stokking, είχαν την ιδέα να δημιουργήσουν ένα παγκόσμιο ανοιχτό δίκτυο βασισμένο στην τεχνολογία LoRaWAN. Το δίκτυο ονομάστηκε The Things Network και σήμερα, παρότι δεν παρουσιάζει το ρυθμό ανάπτυξης που είχε στα αρχικά του στάδια, αριθμεί περίπου 22 χιλιάδες gateways σε 151 χώρες του κόσμου, μια εκ των οποίων και η Ελλάδα με 19 gateways, όλα στην περιοχή της Αττικής. Η ιδέα του The Things Network σε συνδυασμό με την τεχνολογία blockchain έγινε η βάση για το επόμενο στάδιο εξέλιξης. Κάπως έτσι φτάνουμε στο Helium Blockchain, το οποίο είναι το θεμέλιο για το People’s Network, όπως αποκαλούν οι δημιουργοί του, το παγκόσμιο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο που λειτουργεί ανεξάρτητα από τους κραταιούς τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Το Helium δημιουργήθηκε το 2013 από τους Amir Haleem, Sean Carey και Shawn Fanning και μέχρι το 2019 είχε απορροφήσει χρηματοδοτήσεις περίπου 54 εκατομμυρίων δολαρίων. Αρχικά το project είχε στόχο τη δημιουργία ενός peer to peer παγκόσμιου δικτύου. Το 2019, το Helium project αξιοποίησε την τεχνολογία

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

blockchain και δημιούργησε ένα coin, το HNT, το οποίο πλέον είναι διαπραγματεύσιμο στα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων με market cap περίπου 4 δισεκατομμύρια δολάρια και fully diluted valuation στα 8,7 δισεκατομμύρια δολάρια. Το ενδιαφέρον στο εγχείρημα της Helium είναι ότι για να γίνει κάποιος κάτοχος HNTs δεν έχει μόνο την επιλογή να τα αγοράσει από κάποιο ανταλλακτήριο. Η Helium έχει δημιουργήσει το Helium Hotspot, μια συσκευή που μπορεί να συνδέσει τον κάτοχο της στο People’s Network, το οποίο βασίζεται στην τεχνολογία LoRaWAN. Επιπλέον, το Helium Hotspot επιτρέπει στον κάτοχό του να συνδέσει σε αυτό smart things μέσα στο χώρο του σπιτιού του ή της επιχείρησής του. Σύμφωνα με τα στατιστικά του Helium, τα ενεργά hotspots έχουν φτάσει τα 372.000 σε 152 χώρες σε όλον τον κόσμο και ο ρυθμός ανάπτυξης είναι σταθερός. Την ιδέα του Helium χρησιμοποίησε ως καλούπι η εταιρεία WeatherXM, με στόχο να δημιουργήσει το People’s Weather Network.

Το δίκτυο αξιοποιεί μεταξύ άλλων την τεχνολογία LoRaWAN, καθώς και τεχνολογίες GSM/NB-IoT/ Wi-Fi/BLE/GPS. Το gateway σε συνδυασμό με διαφορετικές ποιότητες μετεωρολογικού εξοπλισμού, παρέχεται από την εταιρεία ως λύση με το κλειδί στο χέρι. Ο εξοπλισμός επιτρέπει στον κάτοχο να συλλέγει μετεωρολογικά δεδομένα, τα οποία θα αγοράζει η WeatherXM με αντάλλαγμα tokens. Η αξία των tokens, όπως συνέβη και με το Helium θα γίνει εμπράγματη, όταν αυτά θα μπουν στο ευρύτερο σύμπαν των ψηφιακών νομισμάτων και θα είναι ανταλλάξιμα. Ήδη, στην πιλοτική λειτουργία εκατοντάδες Weather Stations, με τιμή αγοράς που ξεκινά από τα 400 ευρώ, στέλνουν τα δεδομένα τους στη WeatherXM και εκατοντάδες ακόμα ενδιαφερόμενοι βρίσκονται σε λίστα αναμονής.

[Event]

Nέος ορίζοντας φαίνεται BEYOND από την Infosystem

Σχεδόν 20 χρόνια μετά από την τελευταία Infosystem, το multi-event “Beyond 4.0” θέλει να γίνει ο νέος χώρος συνάντησης των συμμετεχόντων στην αγορά πληροφορικής, διατηρώντας ως τόπο τη Θεσσαλονίκη. Θα τα καταφέρει; ΤOY ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗ

Τ

ο ξενοδοχείο ABC, όπου συνήθως φιλο- τον Μιχάλη Στάγκο, συνιδρυτή της IDGC, διαπιστώσαμε ξενούνταν οι δημοσιογράφοι πληροφο- ότι το εγχείρημα της Beyond 4.0 δεν ήταν κάτι που έγινε ρικής, ήταν η πρώτη εικόνα που ξαναζω- γιατί έπρεπε να ολοκληρωθεί ένα project που ξεκίνησε ντάνεψε τις αναμνήσεις της Infosystem, δύο χρόνια πριν, αλλά κάτι που ανοίγει ένα νέο ορίζοντα την οποία επισκεφθήκαμε σχεδόν 20 χρό- για μια νέα διεθνή έκθεση πληροφορικής στην Ελλάδα. νια πριν στα τελειώματα της ζωής της. Όπως μας είπε ο Μ. Στάγκος, υπάρχουν ήδη εταιρείες που Θα χρειαστεί να μεταφερθούμε κάπου στα τέλη του 2018 έχουν δεσμευτεί με την παρουσία τους για τα δύο ερχόμε αρχές του 2019, για να αναζητήσουμενα χρόνια, οπότε το μεγάλο στοίχημα με τα πρώτα ακούσματα σχετικά με ένα είναι η προσέλκυση εταιρειών που θα Το εγχείρημα νέο multi-event, το οποίο μεταξύ άλδώσουν στην έκθεση την αίγλη ενός της Beyond 4.0 λων θα περιλάμβανε και μια έκθεση διεθνούς θεσμού. Το εγχείρημα είναι πληροφορικής στο εκθεσιακό κέντρο δύσκολο αλλά όχι αδύνατο, θεωρεί ο είναι κάτι που της Helexpo στη Θεσσαλονίκη. Μια Μ. Στάγκος, ακόμα και αν απέναντι ανοίγει ένα νέο αναγέννηση προκαλεί συνήθως την στη Beyond 4.0 βρίσκονται μεγαθήορίζοντα για μια περιέργεια, γιατί αναπόφευκτα επιρια, όπως το Mobile World Congress, νέα διεθνή έκθεση φέρει τη σύγκριση του παλαιού με το το οποίο ίσως έβαλε και λίγο το χεπληροφορικής καινούργιο. ράκι του στην εξαφάνιση της Cebit. στην Ελλάδα Η πρώτη είσοδος στην έκθεση άφησε Ωστόσο, όπως λέει και ο Di Caprio την εντύπωση ότι όλα ήταν στη θέση στο Inception “Why you put limits in τους, το οποίο ναι μεν ρομαντικό, αλλά ενδεχομένως όχι your dreams?” χρήσιμο για όσους θα ήθελαν να δουν τα πράγματα με Άλλωστε, η επιλογή των διοργανωτών να διατηρήσουν μια νέα ματιά. Η προβολή της προσπάθειας που γίνεται και τα ερχόμενα χρόνια ως κεντρικό θέμα της έκθεσης για τη ψηφιοποίηση της κεντρικής κυβέρνησης και της την τεχνητή νοημοσύνη, δείχνει ότι υπάρχει προσήλωση τοπικής αυτοδιοίκησης, ήταν παραπάνω από ορατή, κα- σε ένα συγκεκριμένο στόχο. Συνήθως αυτό είναι ένα καλό ταλαμβάνοντας σχεδόν ολόκληρο ένα από τα περίπτερα υλικό για μια νόστιμη συνταγή, η οποία αν μετουσιωθεί της έκθεσης. Το ίδιο ίσχυε και για το περιεχόμενο του σωστά σε γεύμα που θα παρουσιαστεί στο κατάλληλο συνεδρίου, όπου το κεντρικό θέμα ήταν η τεχνητή νοη- πιάτο, μπορεί να κερδίσει τις αισθήσεις. Αυτό είναι το μοσύνη, αλλά το gov.gr κέρδισε με διαφορά το ενδιαφέρον πρώτο βήμα, ώστε οι συμμετέχοντες της αγοράς να βρετων συμμετεχόντων. θούν μαζί και να κάνουν business. NW Η ενισχυμένη παρουσία του οικοσυστήματος των startups ήταν ένας από τους στόχος του multi-event και επιτεύχθηκε, καθώς μετρήσαμε παραπάνω από 30 εταιρείες του οικοσυστήματος και συναντήσαμε εκπροσώπους VCs, κυρίως από την περιοχή των Βαλκανίων, οι οποίοι είχαν πολύ διάθεση για να διαθέσουν κεφάλαια, στηρίζοντας αξιόλογες επιχειρηματικές προτάσεις. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ήταν τόση η θετική διάθεση για επενδύσεις που αν κάποιος είχε μια καλή ιδέα, θα μπορούσε να φύγει από τη Θεσσαλονίκη με 100.000 ευρώ στην τσέπη. Στην πολυπληθή παρουσία των start-ups στην έκθεση, έπαιξε σημαντικό ρόλο η παρουσία της Industry Disruptors Game Changers (IDGC), ένας εκ των τριών συνδιοργανωτών, η οποία έχει σημαντική δράση στην ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος των start-ups και Πάνελ συζήτησης για τις startup εταιρείες της Ν.Α. δυνατές διασυνδέσεις με τη διεθνή σκηνή. Μιλώντας με Ευρώπη στη Beyond 4.0.

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

19

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ CLOUD ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η Cloud στρατηγική είναι ένας βασικός παράγοντας για την επιτυχία της ευέλικτης εργασίας, υπάρχουν όμως πολλά περισσότερα πλεονεκτήματα από τη χρήση του Cloud.

Η σημερινή τεχνολογία cloud μπορεί να απλουστεύσει τη διαχείριση των ΙΤ υποδομών, να μεγιστοποιήσει την εκμετάλλευση των πόρων και να βελτιώσει την εμπειρία του χρήστη, δίνοντας στον οργανισμό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Το πρώτο βήμα στο σχεδιασμό μιας cloud στρατηγικής αφορά στο να καθοριστούν τα μέρη εκείνα της υποδομής που χρειάζονται εκσυγχρονισμό και μπορούν να μεταφερθούν στο cloud. Ξεκινάμε εντοπίζοντας πού υπάρχει ανάγκη για data και φορτία και αφιερώνουμε χρόνο να εντοπίσουμε τα λεγόμενα data silos που μπορεί να βάλουν εμπόδια στο στόχο μας.

Advertorial

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ CLOUD

Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του cloud είναι ο τρόπος με τον οποίο διευκολύνει την ταχεία υιοθέτηση νέων εφαρμογών και εργαλείων που προσαρμόζονται στον τρόπο δουλειάς των εργαζομένων. Οι τεχνολογίες cloud εξελίσσονται σε υπηρεσίες που επιτρέπουν πλήρη ευελιξία.

Τα τμήματα ΙΤ μπορούν πλέον να παραδώσουν μέσα σε λίγες ώρες ή ημέρες νέες εφαρμογές ή συστήματα, δίχως να απαιτούνται χρονοβόρες διαδικασίες αγοράς εξοπλισμού, εγκατάστασης λογισμικού, παραμετροποίησης, κλπ. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ευελιξία και καλύτερη υπηρεσία προς τον τελικό χρήστη. Ένα επιπλέον ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του cloud είναι η απλοποίηση της διαχείρισης της υποδομής των παραδοσιακών Data centers. Η μετάβαση στο cloud μειώνει στο ελάχιστο διαδικασίες ρουτίνας όπως upgrades, patching, κλπ. για τις ομάδες ΙΤ, επιτρέποντάς τες να αφιερώσουν το χρόνο τους σε εργασίες που προσθέτουν πραγματική αξία στον οργανισμό και βελτιώνουν την εμπειρία των εργαζόμενων, των πελατών και των συνεργατών. Με λίγα λόγια το ΙΤ γίνεται μοχλός ανάπτυξης, επιρρεάζοντας άμεσα την ευελιξία που απαιτείται να έχει ο οργανισμός στο σημερινό ανταγωνιστικό περιβάλλον και στην επιτυχή υιοθέτηση υβριδικών μοντέλων εργασίας.

20

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ CLOUD ANALYTICS

Τα cloud analytics παρέχουν στις ΙΤ & Security ομάδες μοντέλα που μπορούν να επιβλέπουν σε πραγματικό χρόνο ενέργειες χρηστών, βαθμολογόντας εάν αυτές γίνονται με τον βέλτιστο τρόπο και ασφάλεια, και να προβαίνουν σε διορθωτικές ενέργειες (prescriptive analytics) σε περίπτωση που η ποιότητα της εμπειρίας του χρήστη ή η ασφάλεια πέσουν κάτω από ένα επιτρεπτό επίπεδο. Η αυτοματοποίηση τέτοιων μηχανισμών αυξάνει τη δυνατότητα πρόληψης ρίσκου και βελτιώνει την εμπειρία των χρηστών για έναν οργανισμό, ενώ μειώνει δραματικά τα κόστη υποδομών και υποστήριξης. Καθώς τα υβριδικά μοντέλα δίνουν τη δυνατότητα εργασίας από οποιαδήποτε τοποθεσία και συσκευή, τα analytics βοηθούν έτσι ώστε οι υπηρεσίες ΙΤ να είναι πάντοτε διαθέσιμες και ασφαλείς. Έρευνα που διεξήχθη σε 100 οικονομικούς οργανισμούς στην Ελλάδα, για λογαριασμό της Citrix, τον Νοέμ-

βριο του 2021, έδειξε ότι 91% των την ασφάλεια της πρόσβαση, σε οργανισμών παρείχαν στις ομάδες Bring-Your-Own-Device (BYOD) τους λύσεις ψηφιακού εργασιακού συσκευές περιβάλλοντος. Ανάμεσα σε αυτές: Άλλοι παράγοντες που οδήγησαν • Το 43% υλοποίησε τέτοιες λύσεις πρόσφατα (τους τελευταίους 18 σε αυτή την απόφαση: μήνες) • Στρατηγική ευέλικτης και ασφα• Το 48% παρείχε αντίστοιχες λύσεις λούς εξ’αποστάσεως πρόσβασης και πριν των 18 μηνών (37%) • Το 9% δεν προσφέρει στις ομάδες • Μετακίνηση on-prem υποδομών του ψηφιακό εργασιακό περιβάλλον, στο cloud (35%) αλλά έχει σχέδια για κάτι τέτοιο στο μέλλον ZERO TRUST Κατά μέσο όρο το 32,79% των ερ- Με τις ανάγκες της ασφάλειας και γαζομένων ήταν σε καθεστώς τη- της εμπειρίας του χρήστη κατά νου, λεργασίας πριν το ξέσπασμα της οι οργανισμοί υιοθετούν τεχνολογίες πανδημίας το 2019, ενώ κατά την Zero Trust για την ασφαλή πρόσβαση μετάβαση σε καθεστώς τηλεργασί- των εργαζομένων στις εφαρμογές τους. ας (Μάρτιο με Μάιο του 2020) το Η υλοποίηση τεχνολογιών Zero Trust, ποσοστό ανέβηκε σε 62,23%. όπως Single Sign On SSO, multifactor Από τον Μάρτιο του 2020 και μέ- authentication, least-privilege access, χρι σήμερα, το ποσοστό των εξ’απο- κ.α. επιτρέπουν την ενοποιημένη και στάσεως εργαζόμενων είναι 53,73%. ασφαλή πρόσβαση των εργαζομένων Ένα ποσοστό 71% θεωρεί ότι οι κίν- σε όλες τις εφαρμογές που χρειάζοδυνοι ασφάλειας στις αγορές που νται, είτε βρίσκονται στο Cloud, όπως δραστηριοποιούνται, αυξάνονται για παράδειγμα SaaS (Software as a μετά την πανδημία.

Service) εφαρμογές είτε βρίσκονται Ανάμεσα σε αυτούς: στο εσωτερικό δίκτυο του Οργανισμού.

• Πάνω από το ένα τρίτο (34%) θε- Η πρόσβαση αυτή είναι περιορισμένη ωρούν ότι οι κίνδυνοι αυξάνονται και αξιολογείται συνεχώς σε αντίθεση πολύ με άλλες τεχνολογίες ασφαλείας όπως • Το 37% θεωρεί ότι αυξάνονται λίγο για παράδειγμα VPNs. • Το 24% πιστεύει ότι οι κίνδυνοι Στο πλαίσιο της υβριδικής εργασίας, ασφαλείας θα παραμείνουν στα λύσεις όπως το SSO υποστηρίζουν τη ίδια επίπεδα zero-trust πολιτική ασφάλειας ενώ • Μόλις το 5% θεωρεί ότι οι κίνδυνοι ταυτόχρονα εξασφαλίζουν την εμπειασφαλείας θα μειωθούν ρία του χρήστη από οπουδήποτε και αν δουλεύει και μέσω όποιας συσκευΑπό το σύνολο των ερωτηθέντων, ής επιλέγει. πάνω από τους μισούς (54%) έχουν Ο σχεδιασμός της cloud στρατηγικής εφαρμόσει (ή αντικαταστήσει μια και της εφαρμογής ενός υβριδικού παραδοσιακή VPN λύση με) Zero- μοντέλου εργασίας είναι απόλυτα συTrust πολιτική μέσω υπηρεσιών σχετισμένα. Το cloud και οι υπηρεσίες cloud. του έχουν ωριμάσει ενώ σημαντικές • Σχεδόν τα δύο πέμπτα (38%) σκο- είναι οι επενδύσεις από τους παρόπεύουν να εφαρμόσουν Zero-Trust χους αλλά και από τους πελάτες. Βλέπολιτική στο αμέσως προσεχώς πουμε πλέον μεγάλους οργανισμούς διάστημα (σε λιγότερο από 12 να στρέφονται στο cloud με μία λογική μήνες) OPEX vs CAPEX, που θα τους παρέχει • Το 5% σκοπεύει να το κάνει στο ευελιξία και ταχύτητα στην ανάπτυξη μέλλον (σε περισσότερους από 12 που σχεδιάζουν. μήνες) Ταυτόχρονα όμως, σε επίπεδο στρα• Το 3% δεν έχει υλοποιήσει Zero- τηγικού σχεδιασμού του εργασιακού Trust και δεν σκοπεύει περιβάλλοντος, το cloud επιτρέπει την γρήγορη προσαρμογή στο νέο Από όσους έχουν εφαρμόσει ή περιβάλλον υβριδικής εργασίας και σχεδιάζουν να εφαρμόσουν μια τη διασφάλιση της παραγωγικότητας, Zero -Trust πολιτική στο cloud: με την απαιτούμενη ασφάλεια και τη σωστή εμπειρία χρήστη.

• Το 38% το επέλεξε για να βελτιώσει

21

Η εμπορική ομάδα της Citrix: Χάρης Κοντονίκας Territory Manager Citrix – Southern Eastern Europe Ο Χάρης είναι υπεύθυνος για την επιχειρηματική, οργανωτική ανάπτυξη και τις πωλήσεις της Citrix στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Γαβριέλα Απέργη Corporate Account Manager -Citrix Southern Eastern Europe H Γαβριέλα είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη μεγάλων πελατών της Citrix στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ανδριανή Γεωργοπούλου Field Sales Manager – Citrix – Southern Eastern Europe Η Ανδριανή είναι υπεύθυνη για τις πωλήσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέσω του δικτύου συνεργατών της Citrix, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο Χάρης, η Γαβριέλα και η Ανδριανή έχουν την έδρα τους στην Αθήνα, όπου μαζί με τους Sales Engineers της Citrix (Φάννυ Κοφινά, Jakub Leszewski και Νίκο Γιαννόπουλο), εργάζονται με τους συνεργάτες της Citrix για να διασφαλίσουν για τους πελάτες τους μια ομαλή μετάβαση στο cloud και την επιτυχημένη εφαρμογή του υβριδικού μοντέλου εργασίας.

INFO Citrix Systems – Αθήνα, Ελλάδα Λ. Κηφισίας 166A και Σοφοκλέους Μαρούσι, Αθήνα, Ελλάδα ΤΚ: 15126 Σύνδεσμος για αίτηση επικοινωνίας με την Citrix: https://www.citrix.com /contact/form/inquiry/ Τ: +30 210 727 90 90 E: andriani.georgopoulou@citrix.com

Trending 22

Hybrid Cloud: Συνδυάζοντας τα καλύτερα δύο κόσμων Οι υβριδικές ΙΤ λύσεις, συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα τόσο του cloud adoption όσο και της παραδοσιακής ΙΤ υποδομής, σε μια βελτιστοποιημένη λειτουργία που προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

Η

παρομοίωση του Ed Featherston, αντιπροέδρου και principal architect της Cloud Technology Partners, «…συχνά αναφέρομαι σε αυτή τη χρονιά ως την χρονιά του cloud “εποικισμού”, ανάλογη με τα χρόνια μετά το 1800 στις ΗΠΑ, όταν διαφορετικές περιοχές ανταγωνιζόντουσαν στο ποια θα προσελκύσει τους περισσότερους αποίκους, ώστε να κατοικηθεί και μαζί τους να ευημερήσει» είναι ίσως η πιο ακριβής για την εξέλιξη του hybrid cloud.

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Με το cloud adoption να γιγαντώνεται -ήδη από τον πρώτο χρόνο της πανδημίας- αλλά και τις παραδοσιακές on premise ΙΤ υποδομές να διατηρούν την παρουσία τους σε μεγάλα ποσοστά, η συμβίωση και των δύο στο ΙΤ οικοσύστημα και ο συνδυασμός τους στο κυνήγι της βέλτιστης λειτουργίας, ειδικά σε έκτακτες συνθήκες, προκύπτει όλο και πιο δημοφιλής, υπό το σχήμα του hybrid cloud. Τι είναι όμως τελικά το υβριδικό υπολογιστικό νέφος, ή απλούστερα hybrid cloud; «Είναι ένα μείγμα από

TRENDING

on premise ιδιωτικά cloud και third party public cloud hybrid εναλλακτικές. Έτσι, οι «πελάτες» μπορούν να σε διαρκή ενορχήστρωση» όπως εξηγεί και ο Radhesh συνδυάζουν υπηρεσίες περισσότερων από ενός provider.

Balakrishnan, general manager, της OpenStack, Red Hat, Επιλέγουν τις υπηρεσίες που τους ταιριάζουν από τον προσθέτοντας στοιχεία σε αυτό το μείγμα από την πα- καθένα, αποφεύγουν το vendor lock-in και πολλαπλαραδοσιακή ΙΤ υποδομή όπως servers από εφαρμογές σιάζουν την ασφάλεια των υπηρεσιών στην ίδια λογική virtualization, containers και microservices. με την οποία το παραδοσιακό ΙΤ ελαχιστοποιούσε τους Το συγκεκριμένο μείγμα γίνεται όλο και πιο δημοφι- κινδύνους total failure, με την δημιουργία πολλαπλών λές και οι λόγοι που ακούει κανείς συχνότερα από τα χεί- disaster sites σε διαφορετικά γεωγραφικά περιβάλλοντα. λη των IT leaders είναι η ευελιξία και η ταχύτητα. Όπως Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν λέει χαρακτηριστικά και ο Nathan A. Ulery, managing στο μότο του Kelly Begeny channel manager της DSM director, της συμβουλευτικής ΙΤ και Technology Consultants ότι «το multi performance services εταιρείας West cloud είναι κυρίως στρατηγική». Δεν Ανεξάρτητα από Monroe Partners, «σε έναν “fail fast” μπορεί να υιοθετηθεί σαν υπηρεσία την διαδρομή που κόσμο κανείς δεν θέλει να περιμένει «προϊόν», αν δεν χαραχθεί και αναπροτείνουν, όλοι οι ήλυθεί πολλές εβδομάδες για το στήσιμο, πρώτα στρατηγικά. Όπως και ειδικοί συμφωνούν, η σύσταση του σωστού μείγματος για μια νέα ιδέα, της απαραίτητης ότι αυτή η υποδομής. Στο cloud μπορεί να γίνει hybrid cloud άλλωστε. μετάβαση από την deploy σε λίγες μέρες». Τα workloads Σε αυτό το οικοσύστημα hybrid παραδοσιακή ΙΤ που μετακομίζουν στο cloud δίνουν cloud ενισχύεται η δημιουργία και λειυποδομή στο hybrid τουργία microservices. Εκείνων δηλατην δυνατότητα στο ΙΤ να υποστηρίζει δοκιμές σε κάθε προσπάθεια βελτιδή των single function υπηρεσιών που cloud οικοσύστημα στοποίησης ή ανάπτυξης, γρήγορα, δημιουργούνται από μικρές ευέλικτες δεν είναι μια απλή ευέλικτα και συχνά οικονομικότερα, και γρήγορες ομάδες για να διεκπεραιδιαδικασία. αφού δεν προϋποθέτουν upscale σε ώνουν μία μόνο ανεξάρτητη διεργασία Για είναι υποδομές και κόστη. και επικοινωνούν μόνο μέσω public επιτυχημένη Ταυτόχρονα όμως το παγκόσμιο interfaces. Οι microservices αναδειχρειάζεται ΙΤ οικοσύστημα, όσο και αν είδε το κνύονται έτσι σε ιδανικές υποψήφιες προετοιμασία, cloud σαν λύση ειδικά στις προκλήγια τα containers, αφού σε συνδυασμό με την χάραξη σεις της πανδημίας, όπου η ανάγκη με αυτά μπορούν τόσο να υλοποιούν στρατηγικής και της τηλεργασίας εκτόξευσε τις απαιapplications σε modular δομές υπηρεενδιάμεσων στόχων σιών, όσο και να αναδιατάσσονται και τήσεις σε ΙΤ υποδομές που έπρεπε να αναπτυχθούν σε μηδενικό χρόνο, δεν να αναπροσαρμόζονται παράγοντας πείθεται ακόμα να εγκαταλείψει πλήρως το παραδοσιακό νέες εφαρμογές. Γίνονται έτσι ένα είδος building block για τους developers, σε όλη την hybrid cloud υποδομή.

IT infrastructure. Ήδη από το 2017, η τάση είχε αρχίσει να διαγράφεται Σε αυτόν τον κύκλο λειτουργικού μετασχηματισμού σε Internet Trend Reports της Mary Meeker και άλλων το ζήτημα της ασφάλειας δεδομένων και διαδικασιών αναλυτών: οι ΙΤ leaders αποφεύγουν να βάλουν «όλα τα παραμένει ζωτικής σημασίας ανεξάρτητα από το ποαυγά τους σε ένα καλάθι», όπως χαρακτηριστικά ανα- σοστό και το μείγμα του hybrid cloud που υιοθετείται. φέρει. Ειδικά όταν αυτό το καλάθι βρίσκεται «κάπου Η μέχρι στιγμής εμπειρία δείχνει ότι η εστίαση στην εκεί έξω». Διαφαίνεται μια δυναμική στην οποία, όταν κυβερνοασφάλεια πρέπει να διατηρείται σε κάθε βήμα, ο φόβος της ασφάλειας ελαχιστοποιείται, ο φόβος του τόσο της μετάβασης σε hybrid cloud λειτουργία όσο και vendor lock-in καταλαμβάνει τον χώρο που αφήνει ελεύ- μετά από την ολοκλήρωση της. θερο και αντίστροφα. Ανεξάρτητα από την διαδρομή που προτείνουν, όλοι Το hybrid cloud διακόπτει αυτή την διελκυστίνδα οι ειδικοί συμφωνούν, ότι αυτή η μετάβαση από την ακινητοποίησης του ΙΤ μετασχηματισμού αφού αφήνει παραδοσιακή ΙΤ υποδομή στο hybrid cloud οικοσύστημα την τελική «συνταγή» του ΙΤ μείγματος στην διακριτική δεν είναι μια απλή διαδικασία. ευχέρεια της εκάστοτε επιχείρησης. Η οποία, όχι μόνο Για είναι επιτυχημένη χρειάζεται προετοιμασία, με μπορεί να αποφασίζει τις «δόσεις» cloud και παραδοσι- την χάραξη στρατηγικής, αντικειμενικών και ενδιάμεακής υποδομής ΙΤ που θα προσθέσει στην ΙΤ στρατη- σων στόχων την βασική προϋπόθεση. Ενώ η επιλογή γική της, ανάλογα με τις ανάγκες, τα εργαλεία και τον τόσο του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού ΙΤ -δύπροϋπολογισμό της. Αλλά παρέχει και την δυνατότητα, σκολη στη νέα πραγματικότητα, όπου τα απαιτούμενα ανά πάσα στιγμή, να αλλάξει και αυτή την αναλογία skillsets αναθεωρούνται διαρκώς- όσο και των vendors προσαρμόζοντας την στις ανάγκες της, όταν και όπως είναι θεμελιώδης για τη επιτυχημένη πορεία. αυτές αλλάζουν. Παρόλα αυτά το ταξίδι είναι αναπόφευκτο, αφού όπως είχε αναγνωρίσει και η Gartner σε παλιότερη αναKαι hybrid και multi και cloud φορά της, το να υπάρξει μια εταιρεία που θα θέσει μια Σε αυτή την ήδη πολύπλοκη κονσόλα επιλογών “no-cloud” στρατηγική σήμερα, θα είναι τόσο πιθανό έρχεται τώρα να προστεθεί άλλο ένα «πάνελ» εναλ- όσο να υιοθετήσει και μια αντίστοιχη “no -internet” λακτικών, υπερ-πολλαπλασιάζοντας τις υπάρχουσες στρατηγική. NW

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

23

Special Report

Data Centers

Τα

Data Centers

24

του μέλλοντος Παρότι data και εφαρμογές παρουσιάζουν τάσεις φυγής προς το υπολογιστικό νέφος, τα data centers δείχνουν να κρατούν μεγάλο μέρος του ρόλου τους στην ΙΤ υποδομή, αλλά και να μπαίνουν σε πορεία εξέλιξης τόσο του ρόλου όσο και των επιδόσεων τους. ΤΟΥ ΒΑΓΓEΛΗ ΒΑΓΓΕΛAΤΟΥ

E

χουν μέλλον τα data centers στην εποχή του μαζικού cloud adoption; Αναλυτές όπως ο David Cappuccio, κορυφαίος στον τομέα του στην Gartner, στην κορύφωση της μετάβασης προς το cloud, προφήτευε ότι «ο ρόλος των παραδοσιακών data center θα υποβιβαστεί σε αυτό του “legacy-holding area”, αφιερωμένα σε πολύ συγκεκριμένες υπηρεσίες που δεν μπορούν να φιλοξενηθούν πουθενά αλλού, ή το off-premise hosting τους είναι για ιδιαίτερους λόγους οικονομικά ασύμφορο». Οι τελευταίες όμως έρευνες της Gartner τον διέψευσαν, δείχνοντας ότι –παρά τα πλεονεκτήματα του χαμηλότερου κόστους, προσαρμοστικότητας και ευελιξίας των cloud providers, πάνω από το 60% των επιχειρήσεων αρνούνται να εγκαταλείψουν εντελώς την data center ΙΤ υποδομή. Έτσι σήμερα κατά την Gartner η επένδυση σε data centers αναμένεται να φτάσει τα 200 δις δολάρια παγκοσμίως ως το τέλος του 2021, αύξηση

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

6% από το 2020, όπου το παγκόσμιο budget για αυτά έπεσε κατά 10,3%. Αναλυτές όπως ο Naveen Mishra, -επίσης της Gartner- ερμηνεύουν αυτή τη διακύμανση ως αποτέλεσμα της προσπάθειας των corporate οργανισμών να μειώσουν τις δαπάνες τους προκειμένου να «κρατήσουν τα φώτα ανοικτά» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, τις δύο πρώτες χρονιές της πανδημίας, όταν κυριάρχησε η αβεβαιότητα. Οπότε και περιόρισαν κάθε δαπάνη για οποιεσδήποτε ψηφιακές υποδομές στις απολύτως απαραίτητες. Και βέβαια προτίμησαν αυτές που δεν απαιτούσαν μια μακροχρόνια δέσμευση, όπως τις cloud, που για αρκετούς υιοθετήθηκαν σαν μια προσωρινή λύση. Όπως μάλιστα σημειώνει, η αγορά των data center αναμένεται στο άμεσο μέλλον να μπει σε ανοδική τροχιά, με κάθε χρόνο να παρουσιάζει μεγαλύτερη αύξηση μέχρι το 2024, με τους hyperscalers και την επέκταση τους, πρωταγωνιστές σε αυτή. Σύμφωνα με τις προβλέψεις ως το 2025 αναμένεται το 85% των στρατηγικών ΙΤ

υποδομής να συνδυάζει επιλογές colocation, edge, cloud υποδομές κατάλληλες για τη μετάβασή τους και υπάρχει και on premise υποδομής, σε μεγάλη αύξηση σε σχέση με συμβατότητα συστημάτων; Ποια δεδομένα θα μεταφερθούν το 20% του 2020. Χαρακτηριστικό της αναστροφής του στο δημόσιο cloud – ένα ερώτημα που απασχολεί ειδικά κλίματος είναι ότι ο ίδιος ο David Cappuccio, επανεξετάζει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, που δεσμεύονται από τον το ζήτημα και σημειώνει πια πως «αν και το να συνεχίζει Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων». κανείς να επενδύει σε μια data center υποδομή μπορεί να Ο Aleksandar Preradovic, General Manager της Dell φαίνεται αντιφατικό, τελικά μπορεί να προσφέρει τόσο Technologies για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα οφέλη». πάλι, τονίζει ότι «το cloud ξεκινά από το ίδιο το data Οι λόγοι της μεταστροφής αυτής ποικίλουν. Ακόμα και στις center» και χάρη σε αυτό ο ψηφιακός μετασχηματισμός περιπτώσεις εκείνες που οι παρεχόμενες υπηρεσίες cloud δημιουργεί ευκαιρίες ανάπτυξης και κερδοφορίας, όταν cybersecurity έμοιαζαν επαρκείς -παρότι οι παράμετροι οι τεχνολογικές υποδομές ανταποκρίνονται στην ευελιξία ασφάλειας ανά χώρα, κλάδο και βιομηχανία συνεχίζουν που απαιτούν τα επιχειρηματικά του μοντέλα. Έτσι όπως να διαφέρουν και γιαυτό να απασχολούν- τα κανονιστικά μας εξηγεί, είναι δυνατόν «με ενιαία εργαλεία διαχείρισης πλαίσια και οι ρυθμιστικές αρχές που καθορίζουν τους και διατηρώντας την ίδια εμπειρία χρήσης, μπορείτε ήδη όρους φύλαξης, επεξεργασίας και προστασίας δεδομένων να επεκτείνετε το data center σας σε 4.200 παρόχους cloud αποτρέπουν συχνά από την αποκλειστική φιλοξενία τους συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων, όπως Amazon στο cloud. Επιβάλουν κατά συνέπεια την διατήρηση υπαρ- AWS, Microsoft Azure και Google Cloud Platform». Έχοντας χόντων data centers, αλλά και την δημιουργία νέων, λόγω όπως μας λέει την επιλογή για τη δημιουργία υβριδικών της αύξησης του όγκου των δεδομένων που η εκτεταμένη cloud που προσφέρουν την επιλογή στις εταιρείες να κα«ψηφιοποίηση» της καθημερινής ζωής, λόγω πανδημίας, θορίσουν τις απαιτήσεις τους για κάθε φορτίο εργασίας. παρήγαγε. Για τον Αλέξανδρο Μπεχράκη CCTO της Lamda Helix, η Όπως εξηγεί και ο Γιώργος Αποστολάκης, -Εταίρος στο δυναμική που διαμορφώνεται γύρω από τα data centers Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, Επικεφαλής Ολο- προέρχεται από το γεγονός ότι το cloud δεν είναι «ένα κληρωμένων Τεχνολογικών Υπηρεσιών της EY Ελλάδος, πράγμα», αλλά πολλές έννοιες που ομαδοποιούμε κάτω Επικεφαλής της συμμαχίας της EY με τη Microsoft στην από έναν εύηχο τίτλο. περιοχή CESA και EY Azure Leader στην περιοχή EMEIA- «Υπάρχει public, private και το hybrid cloud, που φαίνεται «παρατηρήσαμε τα τελευταία χρόνια, και ειδικά μετά την να είναι η επικρατέστερη τάση. Ανάλογα με το φορτίο που εμπειρία του COVID-19, όλο και περισσότερες επιχειρή- θέλει να τρέξει το IT, τον όγκο, το proximity των δεδομέσεις να επιλέγουν τη μετάβαση των πληροφοριακών συ- νων, το latency που μπορεί να αντέξει, το functionality στημάτων και δεδομένων τους στο cloud, ως εναλλακτική που επιθυμεί, την δυνατότητα διασύνδεσης μεταξύ των στα φυσικά data centers. Η υπολογιστική νέφους προσφέρει φορτίων και πολλές ακόμα παραμέτρους, υπάρχει πια ο πολλά πλεονεκτήματα: από την εξοικονόμηση κόστους κατάλληλος συνδυασμός» μας εξηγεί. «Δεν μιλάμε πια για μέχρι την απεριόριστη αποθηκευτική ικανότητα, την αυτο- data centers εναντίον cloud, αλλά μαζί με cloud. Χάρη στο ματοποίηση διεργασιών και την ταχύτητα μεταφοράς των hybrid πολλές εταιρείες που στο παρελθόν είχαν δικές δεδομένων. Παράλληλα, όμως, αυτή η μετάβαση διευρύνει τους υποδομές πέρασαν σε outsourced data centers όπως και το πλήθος κινδύνων που καλούνται να διαχειριστούν το δικό μας. Κατανοώντας ότι αφού έτσι και αλλιώς πάνε οι επιχειρήσεις που “χτίζουν” γύρω από αυτό. Μεταξύ άλ- σε μια διαδικασία outsourcing δεν έχει νόημα να διατηρούν λων, εντοπίζουμε ζητήματα κυβερνοασφάλειας, έλλειψης παλιές υποδομές, που απαιτούν μεγάλα data room στα ορατότητας, απώλειας δεδομένων, downtimes και καθυστε- υπόγεια τους και περνάνε στο data center campus μας, όπου ρήσεων στη μεταφορά δεδομένων (latency). Είναι όλες οι συνδυάζουν public cloud με κάποιες on premise υποδομές

Δεν μιλάμε πια για data centers εναντίον cloud, αλλά μαζί με cloud. Χάρη στο hybrid πολλές εταιρείες που στο παρελθόν είχαν δικές τους υποδομές πέρασαν σε outsourced data centers. Αλέξανδρος Μπεχράκης, CCTO, Lamda Helix

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

25

Special Report

Data Centers

26

τους. Οι οποίες όμως στο κομμάτι το ηλεκτρομηχανολογικό μπορούν να είναι outsourced σε multi-tenant data centers σαν το δικό μας. Αυτός είναι ο λόγος που έχει οδηγήσει όλο μας τον κλάδο σε ανάπτυξη που συνεχίζεται και τώρα που μιλάμε». Οι διεθνείς τάσεις φαίνεται να τον επιβεβαιώνουν. Ήδη σύμφωνα με την έρευνα «Data Center Services Market – Growth, Trends, Covid -19 Impact and Forecasts (2021 2026)» της Mordor Intelligence, η αγορά των υπηρεσιών data centers που το 2020 είχε εκτιμηθεί στα 48,9 δισεκατομμύρια δολάρια αναμένεται, ως το τέλος του 2026 θα αναπτυχθεί στα 105,6 δισεκατομμύρια δολάρια, με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 13,69%. Σε αυτή την αύξηση ζήτησης πρωταγωνιστεί η Βόρεια Αμερική και ακολουθούν αγορές της Ασίας-Ειρηνικού, με κύριους παίκτες την Ινδία και την Κίνα, φαινόμενο άμεσα συνδεδεμένο και με την αύξηση πληθυσμού και data.

του smart home αναμένεται να απογειωθεί σύντομα, με την statista.com να αναμένει να φτάνει στα 53,45 δις δολάρια το 2022, προσθέτοντας και αυτή νέες ροές δεδομένων στο παγκόσμιο data pool. Η εξάπλωση του 5G και του IoT τόσο στην βιομηχανία όσο και την καθημερινότητα, θα παράξουν νέους επιπλέον ποταμούς δεδομένων. Αυτή η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού και των αναγκών σε διαχείριση data αναμένεται να συνεχίσει, φουσκώνοντας σε ένα τσουνάμι δεδομένων. Η εκθετική αύξηση των data θα συμπαρασύρει και την ανάγκη «φιλοξενίας» τους, που θα «εκτονωθεί» και σε αυξημένη ανάγκη για data centers.

Εγγύτητα = Ταχύτητα

Όπως αναφέρει η εταιρεία επενδύσεων σε ψηφιακές υποδομές Digital Colony, το network traffic αυξήθηκε μέσα στα lockdown στην Αμερική πάνω από 25% από τα συνηθισμένα νούμερα που παρουσίαζε η ΑΤ&Τ και σχεδόν 50% στην Ένα τσουνάμι data Ευρώπη πάνω από τα αντίστοιχα της Vodaphone. Καθώς Για πόσα data μιλάμε ώστε να δικαιολογούν την προοπτι- η πανδημία έφερε υψηλά workloads στα δίκτυα, η χρήση κή των νέων data center ανά τον πλανήτη; Μελέτες όπως όλο και περισσότερων data απαιτούσε όλο και περισσότεαυτή της statista.com υπολογίζουν ότι τα δεδομένα που θα ρο bandwidth. Αλλά την εποχή που ΙοΤ και 5G επιβάλουν παράξει, αποθηκεύσει και επεξεργαστεί ο κόσμος μας ως την φιλοσοφία «slow time is the new down time», όπου το το τέλος του 2021 θα φτάσουν παγκοσμίως τα 79 zettabytes παραμικρό latency ισοδυναμεί με downtime, οι χαμηλές (1 zettabyte = 1.000.000.000.000.000.000.000 bytes) και θα ταχύτητες είναι dealbreaker. Εφαρμογές που θα απαιτούν συνεχίσουν να αυξάνονται εκθετικά. Το πρώτο zettabyte σχεδόν μηδενικό latency και απρόσκοπτη επικοινωνία και αποθηκεύτηκε το 2012 και σε δύο χρόνια, ως το 2016, σύμ- λειτουργία, όπως της εικονικής πραγματικότητας και των φωνα με τη Cisco είχαμε πιάσει ήδη το 1,2. Αλλά με την αυτόνομων οχημάτων, των big data analytics με τη χρήση διάδοση του ψηφιακού βίντεο -αρχικά μέσω των απλών ΑΙ και machine learning εφαρμογών, θα δοκιμάσουν τα παχρηστών του διαδικτύου και στη συνέχεια μέσω των ψη- γκόσμια δίκτυα. Και θα αναγκάσουν με την σειρά τους να φιακών καναλιών εκμετάλλευσης του, από το YouTube δημιουργηθούν πολλά μικρότερα data centers, ώστε συγκεως το Netflix- γιγαντώθηκε. Η αναγκαστική στροφή στο κριμένα workloads να έρθουν εγγύτερα σε επιχειρήσεις και e-commerce λόγω lockdown παρήγαγε περισσότερα data πελάτες όπου αυτό χρειάζεται. Τοποθετημένα κοντά αν από ποτέ στην ιστορία του. Και προσανατόλισε προς αυτά όχι μέσα σε εργοστάσια, εργαστήρια, κόμβους μεταφορών το παγκόσμιο εμπόριο που θα ζητά διαρκώς νέα. και επικοινωνιών, corporate υποκαταστήματα, αλλά και Τηλεκπαίδευση και τηλεργασία -η οποία αναμένεται να δια- οπουδήποτε αλλού θα γίνεται η διαχείριση και επεξεργατηρήσει υψηλά ποσοστά και μετά την πανδημία- ανέβασαν σία των δεδομένων, θα πετυχαίνουν μικρότερους χρόνους μόνο στο Zoom τους χρήστες από μόλις 10 εκατομμύρια το διασύνδεσης και επεξεργασίας. Δεκέμβριο του 2019, στα 200 εκατομμύρια τον Μάρτιο του Ειδικοί μάλιστα εκτιμούν ότι οι απαιτήσεις σε ταχύτητες και 2020. Δημιουργώντας νέα τεράστια data streams. Η αγορά data θα είναι τέτοιες που δεν αποκλείεται να δημιουργηθούν

Το cloud ξεκινά από το data center» και χάρη σε αυτό δημιουργούνται ευκαιρίες ανάπτυξης και κερδοφορίας, όταν οι τεχνολογικές υποδομές ανταποκρίνονται στην ευελιξία που απαιτείται επιχειρηματικά Aleksandar Preradovic, General Manager, Dell Technologies, Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

και μικρά «φορητά» data centers που θα εγκαθίστανται οπουδήποτε για να καλύψουν μεγάλα φορτία data και απαιτήσεις σε ταχύτητα για λίγο χρόνο -κατά την διάρκεια για παράδειγμα μιας συναυλίας, ενός αγώνα ή ενός rally- και με το πέρας τους θα συνεχίζουν το ταξίδι τους προς την επόμενη «αναβλύζουσα» πηγή data. Το μέλλον πάντως των data center θα εμπεριέχει και τον μετασχηματισμό τους. Πολλές από τις επιτόπου διεργασίες στα νέα data center θα αυτοματοποιηθούν και θα ανατεθούν σε ΑΙ και συστήματα RPA (Robotic Process Automation), ενώ θα αλλάξει και η αρχιτεκτονική τους και θα υιοθετήσει τη φιλοσοφία λειτουργίας του cloud για να αυξήσει την αποδοτικότητα και την ευελιξία τους.

H νέα εποχή των data centers Η απάντηση λοιπόν στην ταχύτητα που προκύπτει είναι -αντί για το καθολικό cloud adoption, ή τα κυκλώπειων διαστάσεων μεγάλα data center- περισσότερες περιφερειακές data center υποδομές ώστε οι edge στρατηγικές να αποδίδουν ταχύτατα. «Γι’ αυτό και γνωστά global public clouds συνδυάζονται με μικρότερα public cloud και data center τοποθετημένα περιφερειακά όπως στην Ελλάδα -όπου όλοι οι μεγάλοι γνωστοί cloud providers έχουν παρουσία- σε μια λογική multi-cloud, όπου χρησιμοποιούν πολλαπλούς providers, τόσο εθνικούς όσο και διεθνείς για να είναι και πιο θελκτικοί προς τους πελάτες τους. Για να είναι όσο πιο κοντά γίνεται στους τελικούς χρήστες. Αλλά και γιατί το ίδιο το public cloud έχει πολλές εκφάνσεις στις οποίες το carrier neutral εθνικό data center σαν το δικό μας είναι κρίσιμο» μας λέει ο Αλέξανδρος Μπεχεράκης, ο οποίος υπογραμμίζει την ανάγκη των πελατών στη νέα πραγματικότητα να έχουν και τοπικό processing αλλά και storage για να επιταχύνουν και κάποιες διαδικασίες, σημειώνοντας όμως ότι κάτι τέτοιο για να επιτύχει σε συνδυασμό και με τις on premise υποδομές απαιτεί και αυξημένες ανάγκες connectivity για να συνυπάρξουν όλα με ιδανικό τρόπο. «Αυτό βοηθά και την περεταίρω ανάπτυξη του κλάδου και τις εταιρείες όπως εμάς να αναπτύσσουμε υποδομές. Γι’ αυτό και ο κλάδος και εδώ διανύει όπως και στο εξωτερικό τις καλύτερες του ημέρες». Το ευρύτερο επιχειρηματικό σκηνικό φαίνεται να μοιράζεται τις ίδιες

απόψεις. Ειδικά στη χώρα μας όπου η Microsoft ετοιμάζει την κατασκευή του Data Center Region στην Αττική, το οποίο εκτιμάται ότι θα αποτελέσει επένδυση της τάξης των 400 εκατ. ευρώ και θα περιλαμβάνει πιθανότατα τρία data centers. Αλλά και αρκετές μικρότερες επενδύσεις, της τάξης των 3-10 εκατ. ευρώ που αναμένονται από εταιρείες όπως η Hellas Sat, η Cloudrock και η Lancom. Κάποιοι θεωρούν ότι πρόκειται για φαινόμενο «data gravity», κατά το οποίο καθώς τα οικοσυστήματα φιλοξενίας δεδομένων μεγαλώνουν, αυξανόμενα σε μέγεθος αρχίζουν να δημιουργούν ένα δικό τους «πεδίο βαρύτητας» που έλκει συνεχώς νέες υποδομές, αλλά και νέες ροές δεδομένων, σε έναν αέναο κύκλο ανάπτυξης. Η Αθήνα εσχάτως μοιάζει μια πολύ ελπιδοφόρα data center region στη Νότια Ευρώπη, ίσως ανταγωνιστική της Μασσαλίας στο μέλλον. Πιθανότατα λοιπόν από εδώ υποδομές και διασύνδεση με διαπόντια δίκτυα οπτικών ινών θα κληθούν να ικανοποιήσουν την ακόρεστη δίψα για data centers και zero latency της Ευρώπης που ετοιμάζεται για την data hungry περίοδο της ιστορίας της. «Το πόσα data center αντέχει και χρειάζεται μια αγορά είναι ανάλογο του μεγέθους της, αλλά και του επιπέδου digital transformation που επιτελείται» εξηγεί ο Αλέξανδρος Μπεχράκης. «Η δική μας εκτίμηση είναι ότι έχουμε ακόμα δρόμο στην Ελλάδα και δεν είμαστε οι μόνοι που το λένε. Γι’ αυτό και επενδύουμε δραματικά με νούμερα πρωτόγνωρα για την Ελλάδα. Έχουμε ήδη ξεκινήσει εργασίες που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο για το “Athens 3” που από μόνο του είναι από τα μεγαλύτερα colocation data centers που υπάρχουν στην Ελλάδα και θα είναι έτοιμο τέλος του επόμενου χρόνου, ως μια τεράστια υποδομή. Ταυτόχρονα είμαστε σε φάση αδειοδότησης και για το “Athens 4” και εξετάζουμε και άλλες επιλογές. Όχι μόνο πιστεύουμε ότι υπάρχει μέλλον, αλλά όπως θα το έλεγαν και οι Αμερικάνοι “we put our money where our mouth is”». Πολλές αναλύσεις παγκόσμια θεωρούν ήδη τα data το «νέο πετρέλαιο» και κατ’ επέκταση οποιοσδήποτε μπορεί να το παρέχει ή να ελέγχει το δίκτυο διανομής του θα είναι κυρίαρχο στην νέα εποχή. O ρόλος των data centers σε αυτό το δίκτυο θα είναι κομβικός καθώς καλούνται να εγγυηθούν την ταχύτητα και την αξιοπιστία του «καυσίμου» της νέας πραγματικότητας. NW

Μεταξύ άλλων, (στο cloud) εντοπίζουμε ζητήματα κυβερνοασφάλειας, έλλειψης ορατότητας, απώλειας δεδομένων, downtimes και καθυστερήσεων στη μεταφορά δεδομένων Γιώργος Αποστολάκης, Εταίρος στο Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, Επικεφαλής Ολοκληρωμένων Τεχνολογικών Υπηρεσιών, EY Ελλάδος -Επικεφαλής συμμαχίας EYMicrosoft, CESA - EY Azure Leader, EMEIA

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

27

Interview

ΘΑΝΑΣΗΣ ΙΑΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

28

Η αναδυόμενη πραγματικότητα του Outsourcing Η ραγδαία μετεξέλιξη δεδομένων που θεωρούνταν ως θεμελιώδεις σταθερές στον επιχειρηματικό κόσμο, αποτελεί μια από τις πολλές -είναι αλήθεια- «παρενέργειες» της πανδημικής κρίσης. Ο Θανάσης Ιατρόπουλος, Υποδιευθυντής Ψηφιακής Σύγκλισης & Πληροφοριακών Συστημάτων στην Εγνατία Οδό Α.Ε., μας εξηγεί πώς κινείται στο υπό διαμόρφωση τοπίο με βάση λειτουργίας το Οutsourcing. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΡΚΕΤΟ

H

Εγνατία Οδός Α.Ε., που έχει την ευθύνη λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης της ομώνυμης Οδού, ενώ ταυτόχρονα μελετά και κατασκευάζει τμήματα των εννέα κάθετων αξόνων, που συνδέουν την ενδοχώρα της Βαλκανικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με την Εγνατία οδό, τα λιμάνια του Αιγαίου και τα αεροδρόμια της Βόρειας Ελλάδας, επέλεξε τελευταία να μεταβάλλει το λειτουργικό της μοντέλο. Γεγονός, που επέφερε δραστικές αλλαγές και στον τομέα της πληροφορικής, καθώς -πλέον- έχει υιοθετήσει το μοντέλο του outsourcing.

netweek: Κύριε Ιατρόπουλε, πρόσφατα η Εγνατία Οδός Α.Ε. προχώρησε σε μεταβολή του λειτουργικού της μοντέλου. Πόσο επέδρασε τον τομέα του οποίου ηγείστε; Θανάσης Ιατρόπουλος: Η εταιρεία επέλεξε να ακολουθήσει έναν διαφορετικό δρόμο σε ό,τι αφορά την οργανωτική δομή της, με αποτέλεσμα και ο τομέας της Πληροφορικής να προσαρμοστεί ανάλογα, στρεφόμενος προς ένα outsourced μοντέλο. Γεγονός το οποίο μεταβάλλει θεμελιωδώς το modus operandi μας, καθώς με την πρότερη κατάσταση είχαμε την ευθύνη της αντιμετώπισης κάθε περιστατικού που απειλούσε την διασάλευση της ασφάλειας των πληροφοριακών μας συστημάτων, σε αντίθεση με τώρα, όπου καλούμαστε να προδιαγράψουμε το τι και πώς πρέπει να γίνει, ζητώντας από τους εξωτερικούς αναδόχους και συνεργάτες να αναλάβουν την διαδικασία της συνολικότερης διαχείρισης, αποκατάστασης και διασφάλισης της καλής λειτουργίας. Πρόκειται για μια ongoing διαδικασία, η οποία ακολουθεί σταδιακά βήματα και συγκεκριμένους τομείς ενδιαφέροντος.

netweeK • ΔΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2021

Να υποθέσουμε πως η αλλαγή του μοντέλου λειτουργίας του ΙΤ τμήματος της Εγνατίας Οδού Α.Ε. επιδρά και σε μια σειρά από άλλους παραμέτρους; Πράγματι. Για παράδειγμα, έχουμε επιλέξει να μεταφέρουμε σταδιακά ορισμένες από τις υπηρεσίες μας στο cloud προκειμένου να αξιοποιήσουμε τις ευκολίες, μα και τις καλές πρακτικές που διασφαλίζονται μέσω αυτού. Επιπροσθέτως, ένας από τους κύριους στόχους μας είναι η διασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας και εν γένει λειτουργίας των πληροφοριακών μας συστημάτων, δια μέσω της λήψης των κατάλληλων οργανωτικών και τεχνικών μέτρων. Κατά συνέπεια, ένας από τους τομείς άμεσου ενδιαφέροντος δεν είναι άλλος από την αποτελεσματική αντιμετώπιση του phishing, με το οποίο και βρισκόμαστε αντιμέτωποι συχνά-πυκνά, ακόμη και σε καθημερινό επίπεδο ανά περιόδους. Υπό αυτό το πρίσμα, φροντίσαμε να προβούμε σε μια σειρά από παραμετροποιήσεις των συστημάτων μας, έχοντας εξαλείψει τον έλεγχο σε επίπεδο end point, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι παλαιότερα ήταν επικεντρωμένος στα κεντρικά συστήματα. Παράλληλα, αξιοποιούμε μεθοδολογίες οι οποίες με την σειρά τους υιοθετούν ανάλυση σχετικά με τις απειλές περί της ασφάλειας, προσπαθώντας να επιτύχουμε κατά το δυνατόν πιο άμεση απόκριση, έχοντας προβεί στην ανάθεση αντικειμένου έργου σε εξωτερικούς συνεργάτες-εταιρείες που διαθέτουν σεβαστό βαθμό εξειδίκευσης στον τομέα της ΙΤ ασφάλειας εν γένει. Σε ό,τι αφορά το περιβάλλον εσωτερικά της εταιρείας, έχουμε προχωρήσει σε διαδικασίες auditing σε επίπεδο διαδικασιών, προκειμένου να προσαρμόσουμε την πολιτική ασφάλειας που ακολουθούμε ώστε να είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις της Εθνικής Στρατηγικής Κυβερνοασφάλειας 2020-2025. Σε αυτό το πλαίσιο,

INTERVIEW ‣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΙΑΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

σχεδιάζουμε την επικαιροποίηση του συνόλου των προσβάσεων στα πληροφοριακά μας συστήματα προκειμένου να κινούνται με βάση τα όσα ορίζει το πρότυπο ISO 27001 που εφαρμόζουμε.

Σε ό,τι αφορά ζητήματα με το περιεχόμενο των ρόλων συγκεκριμένων στελεχών σας, η υιοθέτηση του outsourced μοντέλου, επιδρά -και εάν ναι, κατά ποιο τρόπο- λειτουργικά στην παρουσία τους στους κόλπους της ίδιας της εταιρείας;

και δη σε καίριες θέσεις, όπως λ.χ. των διευθυντών σταθμών διοδίων, στελεχών που έχουν στην αρμοδιότητά τους την διαχείριση της κυκλοφορίας κ.ο.κ.

Η προ διετίας - σχεδόν - έλευση της πανδημίας, τι είδους αλλαγές απαίτησε από τεχνολογικής σκοπιάς σε επίπεδο εταιρικής λειτουργίας;

Δίχως αμφιβολία, ο κορωνοϊος δεν άλλαξε απλά το σκεπτικό, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις και οργανισμοί σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά Εκ των πραγμάτων. Επί του πρακτέου, αναζητούμε κάποιον επέβαλε νέες συνθήκες και δεδομένα σε ελάχιστο χρονικό ή και περισσότερους του ενός οι οποίοι θα διαθέτουν πε- διάστημα. Κάτι σαν άλλη… tabula rasa! Η Εγνατία Οδός ρισσότερο εξειδικευμένη γνώση στο αντικείμενο του IT Α.Ε. δεν διέφερε από αναρίθμητες εταιρείες που έπρεπε security και θα αναλάβουν συγκεκριover-night, περίπου, να μεριμνήσει για μένες δράσεις. Αυτό, μέχρι πρότινος δεν τους υπαλλήλους της ώστε να συνεχίαποτελούσε ξεχωριστό job description, σουν να εργάζονται απρόσκοπτα, μέσω Η ένταση στο ωστόσο πλέον, έπειτα από τις αναγκαίες τηλε-εργασίας αυτή τη φορά, από το επίπεδο του αλλαγές, απέκτησε. Αρκεί να αναφέρω σπίτι, παρέχοντας από εξοπλισμό, μέoutsourcing πως σε πρότερη κατάσταση, ο Chief χρι συνδέσεις, μεριμνώντας παράλληαπορρέει από τις Information Security Officer (CISO) λα για την διαμόρφωση ενός πλαισίου νέες συνθήκες, οι που διαθέτουμε, σε ένα πλαίσιο ευελιασφαλούς λειτουργίας. Επιπροσθέτως, οποίες αδυνατούν ξίας πραγματοποιούσε και ορισμένες σχεδιάσαμε καινούριες διαδικασίες, προνα εξυπηρετηθούν άλλες διαχειριστικές εργασίες, γεγονός σαρμόσαμε τη λειτουργία του help desk, που πλέον δεν μπορεί να συμβεί, καθώς έχουμε τυποποιήσει την υποστήριξη σε οφείλει να ασχολείται αποκλειστικά με οτιδήποτε απορρέει συγκεκριμένα μηχανήματα κ.ο.κ. Η κύρια παραδοχή γύρω από τον ρόλο του ως CISO. Κάτι, που αυτομάτως προκαλεί από την οποία κινούμαστε στο νεότευκτο πλαίσιο είναι πως ένα «ντόμινο» σε επίπεδο μετάθεσης εργασιών και αναδρο- παρέχουμε όσες υπηρεσίες μας ζητηθούν, έως εκείνο το μολόγησής τους. σημείο που θεωρούμε πως είναι ασφαλές. Σε περίπτωση που απαιτηθούν πρόσθετα πράγματα, τότε η υπηρεσία παρέχεται Σήμερα, υπάρχουν συγκεκριμένες προτεραι- μέσω τρίτου, έτοιμη απ’ έξω. Πρόκειται για έναν από τους ότητες στο pipeline για την Εγνατία Οδό Α.Ε.; βασικούς λόγους για τους οποίους και έχουμε κινηθεί προς Θα έλεγα πως αφορά σε ένα πολυεπίπεδο πλέγμα εργασιών cloud providers, έτσι ώστε να ικανοποιούμε λειτουργίες που και δράσεων. Σχετικά ψηλά στην (άτυπη) «ατζέντα» των αφορούν στην εξυπηρέτηση τελικών πελατών. εργασιών που θέλουμε να φέρουμε εις πέρας, βρίσκεται η ανανέωση χρονίζοντος πληροφοριακού εξοπλισμού. Διαδι- Θεωρείτε πως η επιλογή του outsourcing μοντέκασία, η οποία δεν εξαντλείται αποκλειστικά στην αναβάθ- λου συνδυάζεται από συγκεκριμένες εγγενείς μιση της αποδοτικότητας των ΙΤ συστημάτων και εν γένει αδυναμίες ή δυσκολίες; υποδομών μας, αλλά και προκειμένου να βελτιώσουμε το Όχι απαραίτητα. Μάλιστα, το επιχειρηματικό περιβάλλον επίπεδο της ασφάλειας τους. Κι αυτό, καθώς τα νεότερης έπειτα και από την έλευση της πανδημίας, έχει μεταβληγενιάς πληροφοριακά συστήματα είναι σαφώς πολλαπλάσια θεί άρδην, με μοναδικές προκλήσεις να ζητούν πειστικές πιο προστατευμένα σε σχέση με αντίστοιχα παλαιότερα. απαντήσεις, πρωτόγνωρες ευκαιρίες και νέα δεδομένα να Μέχρι και τα αναγκαία upgrades τους λαμβάνουν χώρα αναδύονται, διαμορφώνοντας ανάλογα πλαίσια και συνθήκες. σε πολύ πιο σύντομους χρόνους, ώστε να αποφευχθεί η Σε αυτό το τοπίο, παρατηρείται πως η ταχεία εξέλιξη των εμφάνιση του παραμικρού ζητήματος σε σχέση με την ΙΤ τεχνολογιών, μα και των μεθοδολογιών έχει διαφοροποιήσει ασφάλεια και την διασφάλισή της, ενώ και τα πρωτόκολλα τον τρόπο εργασίας στον επιχειρηματικό κόσμο. Η ένταση επικοινωνίας είναι πλήρως ανανεωμένα όσο και σχετικά στο επίπεδο του outsourcing απορρέει από τις νέες συνθήαδιάβλητα. Μάλιστα, το ανωτέρω project είναι -και ως ένα κες, καθώς καλύπτει έναν σεβαστό όσο και ρεαλιστικό χώρο βαθμό- απότοκο της μεταβολής του μοντέλου λειτουργίας που απαρτίζεται από άμεσες ανάγκες, οι οποίες αδυνατούν μας, με την υιοθέτηση του outsourcing. Από την πλευρά να εξυπηρετηθούν με διαφορετικά μέσα, λύσεις ή τρόπους. μας, ως τομέας Πληροφορικής της Εγνατίας Οδού Α.Ε., Δίχως άλλο, πρόκειται για μια επιλογή που διασφαλίζει ουσιαστικά διατηρούμε το project management αυτών των headcount, εξειδίκευση και επίγνωση των απαιτούμενων έργων, δίχως όμως να εμπλακούμε στην υλοποίησή τους. Σε διαδικασιών που θα οδηγήσουν στην υλοποίηση του έργου δευτερεύον στάδιο, ένα πεδίο ενδιαφέροντος μας σχετίζεται που αναλαμβάνεται από μέρους τους. Σαφώς και γεννώνται με την ενίσχυση της λειτουργικότητας των mobile app μας, ζητήματα σε ό,τι αφορά την κατοχή της γνώσης, καθώς εκ προκειμένου να προσφέρουμε περισσότερες, όσο και πιο των πραγμάτων το γνωστικό αντικείμενο αποτελεί «κτήμα» εξειδικευμένες υπηρεσίες στο πλαίσιο της διασφάλισης μιας της εταιρείας που παρέχει outsourcing υπηρεσίες, με αυτήν πιο ικανοποιητικής εμπειρίας των ίδιων των χρηστών-πελα- να μεταδίδεται από τον ένα ανάδοχο στον άλλο και τον ίδιο τών και συνδρομητών μας. Παράλληλα, εξετάζουμε και τις τον αρχικό πελάτη να παρακολουθεί δίχως να έχει κάποιας υπηρεσίες που παρέχουμε και προς τους εργαζομένους μας μορφή κατοχής της. NW

ΔΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

29

Interview

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΑΛΑΤΡΑΣ

30

Συνέργειες, πιστοποιήσεις και επαγρύπνηση, είναι η λύση απέναντι στις κυβερνοαπειλές Το βασικό στέλεχος της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Κυβερνοασφάλεια δίνει, σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο netweek, το σημερινό στίγμα αυτού του χώρου στις 27 χώρες-μέλη, αναλύει τα ευρήματα δυο πρόσφατων ερευνών της, όσον αφορά σε απειλές και επενδύσεις, ενώ προχωρεί και σε συστάσεις, σχετικά με τη σωστή συμπεριφορά μας στον κυβερνοχώρο. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟ

Η

όξυνση των κυβερνοαπειλών είναι μια από τις μεγάλες «πληγές» της -παρόλα αυτά, επιβεβλημένης- μετάβασης από τον offline στον online κόσμο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός κρύβει πολλές «κερκόπορτες» και οι χρήστες δεν έχουν ακόμα εξοικειωθεί με τη νέα κουλτούρα, επομένως η ευαισθητοποίησή τους και η λήψη αναβαθμισμένων μέτρων επείγουν. Το netweek ζήτησε γι’ αυτό το «φλέγον» θέμα τα «φώτα» του Δρα. Απόστολου Μαλατρά, επικεφαλής του Knowledge & Information Team της ENISA, το οποίο εστιάζει στην κυβερνοασφάλεια των αναδυομένων τεχνολογιών, στη διαμόρφωση του τοπίου των απειλών και στην προοπτική διερεύνηση.

netweek: Θα θέλαμε ένα συνολικό σχόλιο, για τα ευρήματα της έρευνας NIS Investment Report 2021, αλλά και ένα ειδικότερο για τη θέση της Ελλάδας – εμφανίζουμε μικρή υστέρηση; Απόστολος Μαλατράς: Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Κυβερνοασφάλεια (ENISA) παρουσίασε τον Νοέμβριο του 2021 την έρευνά της σχετικά με την πορεία των επενδύσεων σε θέματα κυβερνοασφάλειας, στο πλαίσιο όσων προβλέπει η Οδηγία NIS, δηλαδή η Οδηγία για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριακών Συστημάτων. Η έρευνα, που εξετάζει τις επενδύσεις των Διαχειριστών Κρίσιμων Υπηρεσιών (Operators of Essential Services – OES) και των Παρόχων Ψηφιακών Υπηρεσιών (Digital Service Providers - DSP) σε θέματα κυβερνοασφάλειας στις 27 χώρες – μέλη, αποκαλύπτει αύξηση του προϋπολογισμού που οι οργανισμοί διαθέτουν πλέον σε θέματα κυβερνοασφάλειας, λόγω των απαιτήσεων της Οδηγίας NIS. Στους οργανισμούς που ελέγχθηκαν, ο προϋπολογισμός για θέματα ασφαλείας των

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Πληροφοριακών Συστημάτων αυξήθηκε σε ποσοστό άνω του 67%, με μια τυπική αύξηση να φτάνει τα 40.000 €, ήτοι στο 5,1% επί του συνόλου των δαπανών τους για την ασφάλεια των πληροφοριακών τους συστημάτων. Οι ίδιοι οργανισμοί αποδέχονται, επίσης, τον θετικό αντίκτυπο της Οδηγίας, με το 49% να δηλώνει ότι είχε «πολύ σημαντικό» ή «σημαντικό» αντίκτυπο στην ασφάλεια των συστημάτων τους. Όσον αφορά στην Ελλάδα, οι οργανισμοί που συμμετείχαν αφιέρωσαν κατά μέσο όρο το 7,5% των προϋπολογισμών τους για ΙΤ στην ασφάλεια Πληροφοριακών Συστημάτων, ποσοστό ελαφρώς κατώτερο του μέσου όρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που βρίσκεται στο 7,7%. Όμως, πρέπει να συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι οι οργανισμοί στην Ελλάδα συνήθως είναι μικρότεροι σε μέγεθος και διαθέτουν μικρότερο προϋπολογισμό για την ασφάλεια των Πληροφοριακών Συστημάτων τους, από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η κυβερνοασφάλεια παίζει ζωτικό ρόλο στην «υγεία» των καθημερινών δραστηριοτήτων μας, παρόλα αυτά (με την αξιοσημείωτη εξαίρεση των OES/DSPs) η Κατάσταση στην Ένωση, όσον αφορά σ’ αυτόν τον τομέα, σε γενικές γραμμές απέχει πολύ ακόμα από το επιθυμητό επίπεδο. Ποιες είναι οι προτάσεις σας σ’ αυτό το θέμα; Με την EU Cybersecurity Act (CSA), που τέθηκε σε ισχύ το 2019, η ENISA απέκτησε νέες αρμοδιότητες, με στόχο να συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη ενός κοινού για όλους, υψηλού επιπέδου κυβερνοασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, επίσης, να ενισχύσει την εμπιστοσύνη προς τα προϊόντα και τις υπηρεσίες στην αγορά. Η ENISA έχει πλέον εμπλακεί στην ανάπτυξη σχημάτων τα οποία θα πιστοποιούν προϊόντα, υπηρεσίες και διαδικασίες ΤΠΕ, προκειμένου να ανοίξει η αγορά για τις εταιρίες που ασχολούνται με την

INTERVIEW ‣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΑΛΑΤΡΑΣ

ασφάλεια, ιδιαίτερα μικρομεσαίες και νεοφυείς. Έχουμε αντιληφθεί πως η ανάπτυξη μιας συνεργατικής προσέγγισης θα ενισχύσει τη δυνατότητα των κρατών-μελών να ανταποκριθούν στις προκλήσεις τόσο σε θέματα κυβερνοασφάλειας, όσο και σε εκείνα των νέων, αναδυόμενων τεχνολογιών.

Να περάσουμε στο θέμα των απειλών, με πρόσφατη τη σχετική έρευνα της ENISA; Πάμε από το κακό στο χειρότερο, όπως δείχνουν τα ευρήματά σας;

Τέλος, η εμπειρία και η κατανόηση του τοπίου των απειλών, της επιτρέπει τις συστάσεις, όσον αφορά στη διαμόρφωση πολιτικής στο νομοθετικό πλαίσιο, προκειμένου να εντοπιστούν κενά και εν δυνάμει δυσκολίες, ενώ παρέχει χρήσιμες συμβουλές σε όσους αποφασίζουν και διαμορφώνουν πολιτική, στα αρμόδια όργανα της ΕΕ. Υποστηρίζει, τέλος, τις χώρες-μέλη στην ανάπτυξη της στρατηγικής τους σε θέματα κυβερνοασφάλειας.

Χρειαζόμαστε νέα μέτρα ή αρκούν οι συνήθεις

Οι σχετικές με e-mail απειλές βρίσκονταν πάντα ψηλά προφυλάξεις; στον σχετικό κατάλογο επικινδυνότητας των ερευνών μας, Προφανώς ισχύουν οι συνήθεις προφυλάξεις τις οποίαπό χρόνια. Κύριος στόχος τους είναι ες πάντα περιλαμβάνουμε, μαζί με πιο να πείσουν τον παραλήπτη του μηνύπροχωρημένες συμβουλές, στις ανακοιΧαρακτηρίζουμε, ματος να κάνει κάτι που θα επιτρέψει νώσεις μας. για πρώτη φορά, την εκδήλωση της επίθεσης. Λόγω της Όσον αφορά στις σχετικές με e-mail ως σημαντικές συνεχιζόμενης πανδημίας, αυξήθηκαν επιθέσεις, για παράδειγμα, οι χρήστες απειλές την σημαντικά οι επιθέσεις spam, κατά τον πρέπει να μάθουν πώς να αναγνωρίζουν παραπληροφόρηση ύποπτους συνδέσμους και συνημμένα, χρόνο διεξαγωγής της έρευνας. Έτσι, κακαι την σκόπιμα ταγράφηκαν απειλές με phishing, spearπώς να κάνουν τις σχετικές αναφορές, διαστρεβλωμένη phishing, whaling, smishing, vishing, πώς να εφαρμόζουν ταυτοποίηση πολπληροφόρηση, business e-mail compromise (BEC), λών παραγόντων (MFA) στους λογαριααλλά και τις καθώς και «απλό» spam. Η πανδημία σμούς τους κλπ. Καθώς το τοπίο των απειλές εις βάρος επιδείνωσε ακόμα περισσότερο την κααπειλών εξελίσσεται, με δεδομένη την τάσταση, καθώς παρατηρούμε πλέον αύαυξημένη πολυπλοκότητα των επιθέτων αλυσίδων ξηση σ’ όλες τις παραπάνω απειλές, με σεων, χάρη στις δυνατότητες των νέων τροφοδοσίας τους επιτιθέμενους να προσπαθούν να ή των αναδυόμενων τεχνολογιών, είναι ξεγελάσουν τους τελικούς χρήστες, με τη χρήση διαφόρων αναμενόμενη η λήψη νέων μέτρων. Αυτός είναι και ο λόγος μορφών ηλεκτρονικών μηνυμάτων, συμπεριλαμβανομένων που η ανάλυση του τοπίου παίζει σημαντικό ρόλο στην διαφημίσεων ή προσφορών για θεραπείες, αλλά και εμβόλια, πρόληψη και τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν, αφενός στην προκειμένου να τους πείσουν να καταθέσουν χρήματα. Η κυβερνοασφάλεια των προϊόντων και των υπηρεσιών που αύξηση των απειλών μέσω e-mail ήταν αναπόφευκτη, λόγω χρησιμοποιούμε, αφετέρου στη συμπεριφορά των χρηστών, της ψηφιοποίησης πολλών υπηρεσιών σε χρόνο – ρεκόρ, ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι πολίτες δεν θα πέσουν θύματα στη διάρκεια της πανδημίας. επιθέσεων, από δικά τους λάθη.

Είδαμε -εκτός από τις «παλιές»- να κάνουν την εμφάνισή τους και νέες μορφές απειλών. Υπάρχει αντίδοτο γι’ αυτές; Η έρευνά μας σχετικά με το τοπίο των απειλών, έχει αναδείξει στο πέρασμα του χρόνου, αρκετές απειλές που τις θεωρούμε σημαντικές όπως, για παράδειγμα, το λυτρισμικό (ransomware), οι απειλές μέσω e-mail και εκείνες που σχετίζονται με τη διαθεσιμότητα και την ακεραιότητα, όπως είναι το DDOS. Πλέον, χαρακτηρίζουμε για πρώτη φορά ως σημαντικές την παραπληροφόρηση και την σκόπιμα διαστρεβλωμένη πληροφόρηση, αλλά και τις απειλές εις βάρος των αλυσίδων τροφοδοσίας. Το τοπίο έχει ολοφάνερα διευρυνθεί με δυο διαφορετικούς τρόπους: οι απειλές είναι περισσότερο προηγμένες τεχνολογικά και ο αντίκτυπός τους έχει αυξηθεί, με οδυνηρές συνέπειες για τα θύματα. Η ENISA έχει αναλάβει δράση, σε διάφορα επίπεδα. Σε τεχνικό επίπεδο, συμβάλλει στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων της ΕΕ στον χώρο της κυβερνοασφάλειας, διοργανώνοντας κυβερνο-ασκήσεις και εκπαιδευτικά σεμινάρια, παράλληλα με την υποστήριξη του δικτύου των CSRITs. Μέσω της αυξημένης ευαισθητοποίησης σε τέτοια περιστατικά και της συνεχούς στρατηγικής ανάλυσης των κυβερνοαπειλών, υποστηρίζει όσους είναι επιφορτισμένοι με τη λήψη αποφάσεων.

Στις μέρες μας και πολύ περισσότερο στη διάρκεια της πανδημίας, πάμπολλες επιχειρήσεις και οργανισμοί έχουν ξεκινήσει το «ταξίδι» του ψηφιακού μετασχηματισμού τους, μεταφέροντας τις εφαρμογές και τα δεδομένα τους στο cloud. Πόσο επικίνδυνο είναι αυτό, από πλευράς κυβερνοασφάλειας; Πράγματι, ο ταχύτατος ψηφιακός μετασχηματισμός και η μετακίνηση εφαρμογών και δεδομένων online ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση των απειλών, αν δεν ληφθούν κατάλληλα προληπτικά μέτρα σ’ ό,τι αφορά στα θέματα ασφαλείας. Η online λειτουργία αυξάνει την έκθεση σε απειλές και ανοίγει την ‘περίμετρο’ στους κακόβουλους. Επομένως, αν οι χρήστες δεν προσαρμόσουν την πολιτική ασφαλείας τους ώστε να λαμβάνει υπόψιν τέτοιες επιθέσεις, ουσιαστικά αφήνουν ανοικτό το δρόμο στους υποψήφιους κυβερνο-εγκληματίες, για να αξιοποιήσουν όποιες αδυναμίες βρουν. Μάλιστα, επειδή ο ψηφιακός μετασχηματισμός επαφίεται συνήθως στις υπηρεσίες τρίτων μερών, πρέπει να συνυπολογιστεί και ο κίνδυνος επιθέσεων εναντίον της αλυσίδας τροφοδοσίας. Η έρευνα της ENISA για το τοπίο των απειλών ασχολήθηκε ιδιαίτερα με αυτό το θέμα και περιλαμβάνει σειρά από συστάσεις, ώστε να μετριασθούν οι επιπτώσεις σε μια τέτοια περίπτωση. NW

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

31

Interview 32

ΜΑΝΩΛΗΣ ΖΕΡΒΑΚΗΣ

Η παραγωγή υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα είναι γεγονός Ο πρόεδρος της ΗΕΤΙΑ, της Ελληνικής Ένωσης Εταιρειών Αναδυομένων Τεχνολογιών μιλάει αποκλειστικά στο netweek για την είσοδο της χώρας στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, τις καινοτόμες λύσεις και εφαρμογές που ήδη διατίθενται από τις εταιρείες-μέλη της ένωσης με αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και την ανάγκη, η πρόοδος και η ανάπτυξη να γίνουν με διαδικασίες που έχουν μηδενική επίπτωση στο περιβάλλον.

TOY ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟY

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

INTERVIEW ‣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΖΕΡΒΑΚΗΣ

Ο

ι τρεις προηγούμενες Βιομηχανικές εξηγεί στο netweek ο πρόεδρος της HETIA και CEO της Επαναστάσεις (ο ατμός, ο ηλεκτρισμός, ESS, Μανώλης Ζερβάκης. «Το ένα επίπεδο είναι εταιρείες ο υπολογιστής και το διαδίκτυο) σημά- που έχουν προσελκύσει ιδιώτες επενδυτές, ελληνικά και δεψαν το ανθρώπινο είδος στο πέρασμα ξένα VCs – πχ. πρόσφατα η Augmenta, εταιρεία agrotech, του χρόνου, προκαλώντας τεράστιες ‘σήκωσε’ 8 Μ$- έχουμε αρκετές! Το δεύτερο περιλαμβάανατροπές και αλλάζοντας εκ θεμελίων τον τρόπο που νει εταιρείες με οργανική ανάπτυξη (όπως πχ. η Micrel, ζούμε και εργαζόμαστε. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, η InAccess και η Theon, από διαφορετικό χώρο καθεμιά, που πατάει πάνω στην αξιοποίηση της Τεχνητής Νο- Ιατρική – Ενέργεια - Άμυνα). Όλες είναι σχεδόν 100% ημοσύνης (ΤΝ), δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρε- εξαγωγικές και βασίζουν την οργανική επιτυχία τους σε ση – το αντίθετο, μάλιστα, καθώς όλο και περισσότεροι τεχνολογία που αναπτύχθηκε από Έλληνες μηχανικούς, επιμένουν πως οι επιπτώσεις της θα είναι μεγαλύτερες στον τόπο μας. Αυτές είναι οι δικές μας champions - εταιόλων των άλλων, αθροιστικά - αν μπορεί να γίνει τέτοια ρείες που, ενώ ξεκίνησαν μικρομεσαίες με όλο το R&D και σύγκριση, καθώς κάθε Επανάσταση την υψηλή τεχνολογία στην Ελλάδα, έφερε τα πάνω-κάτω, στον καιρό της. έχουν πλέον κατακτήσει τον κόσμο… Πρέπει να Μπροστάρηδες σ’ αυτή τη νέα εποχή, Το τρίτο μεγάλο success story είναι οι εκπαιδευτούμε σε τα «έξυπνα» ψηφιακά εργοστάσια, που εξαγορές – χαρακτηριστικά πρόσφατα νέες δεξιότητες -χάρη στην ΤΝ και όλο το σχετικό οικοπαραδείγματα, αυτά των Think Silicon, και οι εταιρείες σύστημα- μπορούν και συνδυάζουν τη Adveos, Helic και Roboteq. Επιτυχίες, πρέπει να βέλτιστη δυνατή λειτουργία, με ταυτόσε διαφορετικό επίπεδο κάθε μια, που δραστηριοποιηθούν όμως όλες δείχνουν ότι η παραγωγή χρονη μείωση του κόστους και της κατανάλωσης πόρων. Γιατί, είναι αυτονόυψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα είναι προς αυτή την ητο πως, στους δύσκολους καιρούς που γεγονός! Υπάρχει και συμβαίνει αυτή κατεύθυνση περνάμε λόγω της κλιματικής κρίσης τη στιγμή.» και στην προσπάθειά μας να διορθώσουμε (ή τουλάχιστον να μην επιδεινώσουμε) τα λάθη του παρελθόντος, κάθε Προσλήψεις και ελλείψεις άλλη επιλογή εκτός της αειφόρου διαδικασίας παραγωγής «Μάλιστα, αυτές οι εταιρείες δεν έχουν κάποια τάση φυ(sustainable manufacturing) είναι πλέον μη αποδεκτή, γής από την Ελλάδα, το αντίθετο: οι πολυεθνικές που τόσο από κοινωνικής, όσο και από οικονομικής άποψης. εξαγοράζουν τις μικρομεσαίες ελληνικές, τείνουν να Η αειφόρος παραγωγή -που αποτελεί προτεραιότητα ενδυναμώσουν τα τοπικά κέντρα R&D με προσλήψεις και στόχο τόσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και τον – όλες ψάχνουν εξειδικευμένο προσωπικό σε ψηφιακές ΟΗΕ- σχετίζεται με τη δημιουργία βιομηχανικών προ- τεχνολογίες, ΑΙ, Machine Learning, Data fusion… Υπάρχει ϊόντων μέσα από διαδικασίες που βελτιώνουν την από- πολύ μεγάλη ανάγκη - μιλάμε, αυτή τη στιγμή, για πάνω δοση, χρησιμοποιούν ενέργεια που παράγεται από ΑΠΕ από 100 μηχανικούς! Όμως, μας λείπει η εξειδίκευση με μηδενικές εκπομπές ρύπων και ελαχιστοποιούν την για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, οι εταιρείες είναι κατανάλωση με μέτρα ενεργειακής απόδοσης, όχι μόνο έτοιμες να προσλάβουν junior μηχανικούς και να τους στη διάρκεια της παραγωγής αλλά και στη διαδρομή του εκπαιδεύσουν εκείνες, αντί να ψάχνουν τους έμπειρους, προϊόντος μέσα από την εφοδιαστική αλυσίδα, ως τον που πλέον σπανίζουν. τελικό χρήστη. Η υλοποίηση της αειφόρου παραγωγής Η έλλειψη στελεχών είναι μεγάλο θέμα στον χώρο κι είείναι εφικτή μόνο με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, μαστε μόνο στην αρχή: σύμφωνα με μελέτες, ως το τέλος αλγορίθμους που εφαρμόζονται τόσο σε «έξυπνες» συ- της 10ετίας, οι εργαζόμενοι θα χρειαστεί να εκπαιδευτούν σκευές εγκατεστημένες στο πεδίο (βλέπε, edge), όσο και σε νέες τεχνολογίες, γιατί κάποια επαγγέλματα πλέον στην τελική πλατφόρμα, στο cloud. Πώς περνάμε, όμως, εκλείπουν, με καινούρια να τα διαδέχονται – οι θέσεις από τη θεωρία στην πράξη; εργασίας συνολικά δεν μειώνονται, μάλλον αυξάνουν, όμως αλλάζουν. Κι επειδή οι «Συμπληγάδες» είναι σχεδόν H HETIA και οι τρεις ζωές της αναπόφευκτες, πρέπει να μπούμε σε μια διαδικασία για Εδώ, μπαίνει στο παιχνίδι η HETIA (Hellenic Emerging την οποία δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι σαν κοινωνία και Technology Industry Association), η Ελληνική Ένωση Εται- κράτος… Αν κάποιος πρέπει να επανεκπαιδευτεί, σήμερα, ριών Αναδυομένων Τεχνολογιών. Πλέον στην τρίτη φάση δεν υπάρχει κατάλληλη υποδομή σε πανεπιστήμιο – της ζωής της (ο «πυρήνας» είχε ξεκινήσει το 2005 ως SIA δεν μπορεί να υποστηριχθεί η ταυτόχρονη εκπαίδευση εστιάζοντας στους ημιαγωγούς με τη βοήθεια και ενεργό 18αρηδων και 50αρηδων… συμπαράσταση του Corallia, για να περάσει -ακολουθώντας Από την πλευρά μας, σαν Ένωση, πρέπει να βγούμε στην την πρόοδο της τεχνολογίας- το 2013 στη μικροηλεκτρονι- κοινωνία και να πούμε ότι υπάρχει υψηλή τεχνολογία κή και από το 2017 και μετά, στο Διαδίκτυο των Πραγμάτων) στην Ελλάδα, να περιγράψουμε πώς επηρεάζει την καη HETIA περιλαμβάνει σήμερα στα μέλη της -που παρου- θημερινότητά μας (σ.τ.σ.: σ’ αυτό το πλαίσιο, η ΗΕΤΙΑ σιάζουν έντονα αυξητικές τάσεις- 30 ΑΕΙ & Ινστιτούτα πραγματοποίησε στις 9 Δεκεμβρίου μεγάλη εκδήλωση, και 50 εταιρείες, οι οποίες απασχολούν περισσότερα από σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, αναδεικνύοντας τις 3000 άτομα κι έχουν ετήσια έσοδα της τάξεως των 200 Μ€ επιτυχίες των μελών της, εκθέτοντας τα προβλήματα και (στοιχεία 2019), με το 70% να προέρχεται από εξαγωγές. συζητώντας για την επόμενη ημέρα), να πάρουμε ανά«Στην Ένωση έχουμε τριών ειδών ‘ιστορίες επιτυχίας’» δραση για το τι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα.

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

33

Πρέπει να κατανοήσουμε όλοι πως, επειδή αυτά που σπουδάσαμε κάποια στιγμή ξεπερνιόνται, πρέπει να εκπαιδευτούμε σε νέες δεξιότητες - δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε υποστήριξη από το (κάθε) κράτος, οι εταιρείες πρέπει να δραστηριοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση! Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι, πριν από τρία χρόνια ελάχιστοι χρησιμοποιούσαν τα Zoom, Webex, Teams, κλπ. Τώρα, λόγω της πανδημίας, όλοι γνωρίζουν λίγο ως πολύ αυτά τα εργαλεία και τα χρησιμοποιούν!»

34

να κάνει με την ενέργεια – στόχος, η σύνδεση μεταξύ ΑΠΕ και χώρων παραγωγής με υψηλά φορτία, καθώς το ενεργειακό προφίλ των πρώτων δεν είναι συγκεκριμένο, εξελίσσεται δυναμικά. Στόχος εδώ είναι η δημιουργία πλατφόρμας με χρήση ΤΝ για την εξισορρόπηση του δικτύου, στις περιπτώσεις πλεονάσματος – ελλείμματος, με παράλληλη χρήση κατάλληλων αποθηκευτικών μέσων, ώστε να αξιοποιούνται ακόμα καλύτερα οι ΑΠΕ. Ακόμα κι ένας εταιρικός στόλος ηλεκτρικών οχημάτων (αν υπάρχει) μπορεί να παίξει ρόλο αποθηκευτικού μέσου, δίνοντας και παίρνοντας ενέργεια στη διάρκεια της νύχτας. Τα τρία επίπεδα της HETIA… Το τρίτο μέρος έχει ως αντικείμενο την εφοδιαστική αλυΗ δημιουργική πολυμορφία και η δισίδα και τελικό στόχο την εξασφάλιση αφορετικότητα είναι ένα από τα βαιχνηλασιμότητας (traceability), δηλ. Η τεχνολογία σικά χαρακτηριστικά της HETIA. O την παρακολούθηση της πορείας του έρχεται ως αρωγός Μανώλης Ζερβάκης μας εξηγεί: «Στην προϊόντος κατά τη συσκευασία, τη της κοινωνίας, Ένωση έχουμε τρία επίπεδα - στο πρώφόρτωση κλπ. σε πραγματικό χρόνο, συμμετέχοντας το ανήκουν οι εταιρείες που κάνουν ως την άφιξή του στα χέρια του τελικού στην τετραπλή ΙΤ, τσιπάκια και αισθητήρες μαζί με χρήστη. Ο έλεγχος είναι συνεχής, προέλικα, μαζί με το τα σχετικά εργαλεία, στον δεύτερο κειμένου να αποφευχθούν αβλεψίες εκείνες που εξασφαλίζουν διασυνδεκράτος, την έρευνα και λάθη που κοστίζουν σε χρόνο και σιμότητα (telecoms, gateways, nodes) χρήμα. Παρακολουθούνται, επίσης, και τη βιομηχανία επιτρέποντας τη μετάδοση των δεοι συνθήκες που επικρατούν κατά τη δομένων που προκύπτουν από το πρώτο επίπεδο στο μεταφορά, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό σε περιπτώσεις cloud. Στο τρίτο επίπεδο, άλλες εταιρείες καλούνται να ευπαθών και ευαίσθητων σε μεταβολές θερμοκρασίας αξιοποιήσουν τα δεδομένα που έχουν φτάσει στο back- φορτίων, πχ φαρμάκων ή φρούτων, που επιτρέπει να διend: ασχολούνται με ΑΙ, Machine Learning, Big Data, Data ορθωθούν λάθη ή να αντικρουστούν τυχόν ισχυρισμοί Fusion, επεξεργάζονται με έξυπνο τρόπο τα δεδομένα, για προβληματική παραλαβή. Το ενδιαφέρον από τη Βιαναδεικνύουν με τα analytics την αξία τους και παρέχουν ομηχανία είναι μεγάλο και ήδη έχουμε αρκετά letter of στον τελικό χρήστη πληροφορίες που τον διευκολύνουν intend, για συμμετοχή στα πιλοτικά». στη λήψη σωστότερων αποφάσεων για μείωση κόστους και αύξηση της απόδοσης, πάντα στο πλαίσιο μιας αει- Τα αιτήματα της επόμενης μέρας φόρου διαδικασίας. Έχετε, ως Ένωση, συγκεκριμένα προβλήματα και αιτήματα, ρωτάω τον Μανώλη Ζερβάκη, κλείνοντας. «Βε…και το μεγάλο έργο-στόχος βαίως! Από τα θέματα στελέχωσης, που αναφέραμε, και Η ΗΕΤΙΑ διεκδικεί (η τελική έγκριση αναμένεται τού- τα οικονομικά κίνητρα για την έρευνα, ως την ανάγκη τες τις μέρες) ένα σημαντικό έργο Έρευνας & Ανάπτυ- σταθερής στρατηγικής ανεξαρτήτως κυβέρνησης, την ξης στο πλαίσιο της Δράσης Συνεργατικοί Σχηματισμοί αντιμετώπιση του υψηλού μη-μισθολογικού κόστους και Καινοτομίας της ΓΓΕΚ, στο οποίο θα λάβουν μέρος 19 τα φορολογικά. Είναι, επίσης, σημαντικό να βγουν έργα εταιρείες-μέλη του Cluster της. Αντικείμενο, η «Αειφό- με συγκεκριμένη στόχευση για ψηφιακές τεχνολογίες. Η ρος παραγωγή με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης», με βαριά βιομηχανία μας μπορεί να είναι ο τουρισμός, αλλά προϋπολογισμό 2,8 Μ€ και διάρκεια 18 μήνες. Στόχος πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στην υψηλή τεχνοτου «η ανάπτυξη συνολικής λύσης παρακολούθησης και λογία, να γίνουμε πιο παραγωγικοί, καθώς αυτό θα επιτρέβελτιστοποίησης της διαδικασίας παραγωγής, με ελαχι- ψει τον ψηφιακό μετασχηματισμό όχι μόνο του κράτους, στοποίηση της καταναλισκόμενης ενέργειας και παρα- αλλά όλης της βιομηχανίας! Έχει σημασία να αναπτύξουμε κολούθηση του τελικού προϊόντος ως την παράδοση του τη βασική τεχνολογία, δηλ. το ψηφιακό εργοστάσιο, στην στον τελικό πελάτη». Ελλάδα, αλλά είναι πολύ πιο χρήσιμο να δοθούν κίνητρα Ο Πρόεδρος της Ένωσης μας δίνει τις λεπτομέρειες: «Το στα εργοστάσια όλης της χώρας που δεν είναι ψηφιακά, έργο έχει τρία μέρη: το πρώτο είναι το ‘ψηφιακό εργοστά- για να πάρουν από αυτό όσα modules τους χρειάζονται. σιο’ και περιλαμβάνει αφενός την παρακολούθηση της Να βγουν προγράμματα (κάτι σαν το «Εξοικονομώ», αλλά γραμμής παραγωγής σε διάφορα εργοστάσια, ώστε να σε βιομηχανικό επίπεδο), βάσει συγκεκριμένης εθνικής βελτιστοποιήσουμε το παραγόμενο προϊόν από πλευράς στρατηγικής για τον εκσυγχρονισμό των εργοστασίων, αξιοπιστίας, ταχύτητας, ποιότητας, αφετέρου του εξο- αναδεικνύοντας τις θετικές επιπτώσεις από πλευράς πλισμού παραγωγής ώστε να γνωρίζουμε την κατάστασή «πράσινης» ανάπτυξης, καταμετρημένης μείωσης των του σε πραγματικό χρόνο και να προγραμματίζουμε με τη ρύπων και γενικότερα βελτίωσης της ποιότητας ζωής. Η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης και Μηχανικής Μάθησης τεχνολογία έρχεται ως αρωγός της κοινωνίας (αποτελεί, την προβλεπτική (predictive – σε αντίθεση με την εφαρ- άλλωστε, το τέταρτο σκέλος της ‘έλικας’ – τα άλλα τρία μοζόμενη σήμερα προληπτική - preventive) συντήρησή είναι το κράτος, η έρευνα και η βιομηχανία) αρκεί να τη του. Το δεύτερο εξίσου σημαντικό μέρος του έργου έχει χρησιμοποιούμε με τον σωστό τρόπο». NW

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

TIVE

presents

E A R LY B IRD -20 % ΕΩΣ 21.12.2

021

Έως 8 PDU sσ συμμετέχο ε πιστοποιημένους ντες

Accelerate Your Business In The New Era 10+ κορυφαίοι διεθνείς Agile Experts από 10 χώρες! Ένα must attend international event που δεν πρέπει να χάσετε!

20•01 •2022

LIVE ON YOUR SCREEN

Live from Holland

LAURENS BONNEMA

Agile Trainer & Management Consultant, Xebia Academy Live from Belgium

SVEN DILL

Enterprise Agile Coach at Adidas & Elia Live from Germany

ATHANASIOS PAPPAS

Senior Scrum Master & Agile Coach at Enpal GmbH Live from USA

JOE JUSTICE Boston University Agile Innovation Lab

Live from Switzerland

DR. CLEMENS FREYTAG Strategy& Director

Live from Canada

Live from Czech Republic

Leadership Trainer, Consultant & Author for the Next Generation of Leaders

Agile & Enterprise Coach, Scrum Alliance Board Member

MICHAEL K SAHOTA

ZUZANA SOCHOVA

SPYROS TZORTZIS

Agile Coach - Scrum Master at MSD Live from Holland

CHRISTOS TZONIS

Operations Manager / Sr. Agile Coach @ HERE Technologies

VASILIS HARDALIΑS

Head Of Architecture and Delivery at Cardlink

SAKIS LADOPOULOS

Head of Agile Delivery, OpenBet

THEOFANIS GIOTIS Live from USA

DAVID DAME

Live from Russia

DMITRY ZATSEPIN

Live from India

Live from USA

Director of Accessibility, Microsoft

General Manager, JSC “Oil Energy”

Agile Alliance Initiative Director

Director, Agile Practices at Zenergy Technologies

DEEPTI JAIN

BOB GALEN

Agile Coach | Chief Story Teller | Instructor | Consultant | CEO@12PMP, Leader@AgileGreece

XRISTOS RADOS

Managing Partner, RACE Consulting Engineers LP

ILIAS MELIGKOVAS

Agile Coach at Enel Green Power

www.agilebusiness.gr

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤEΣ

Χορηγίες: Λίζα Αντωνιάδη, T: +30 210 6617777 (ext. 158), E: lantoniadi@boussias.com Θάνος Θώμος, T: +30 210 6617777 (ext. 322), E: tthomos@boussias.com Συμμετοχές: Έλενα Παναγή, T: +30 6945 580556, E: epanagi@boussias.com

TIMHTIKH ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Official Publication

Conference 36

From adoption to adaptation: Riding the next wave of transformative banking Η αναγκαστική, λόγω της πανδημίας, προσαρμογή των τραπεζών και γενικότερα του χρηματοπιστωτικού κλάδου στη νέα κανονικότητα που επέβαλε τον άμεσο ψηφιακό μετασχηματισμό τους, αποτυπώθηκε με ιδιαίτερη σαφήνεια στο 4ο BankTech, ένα συνέδριο το οποίο πραγματοποιήθηκε online στις 13 Οκτωβρίου, με διοργανωτές την Mellon Group of Companies και το περιοδικό Digital Finance της Boussias Communications. ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ

Η

πανδημία ανέτρεψε την καθημερινότητά μας σε πολλαπλά επίπεδα και επιτάχυνε -λειτουργώντας ως ένας ιδιαίτερα δραστικός καταλύτης- τη μετάβαση σχεδόν του συνόλου του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην ψηφιακή εποχή. Στον κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και ειδικά στον τραπεζικό χώρο, οι αλλαγές -που ακόμα συνεχίζονται- ήταν τεκτονικές, λόγω της άμεσης και επιβεβλημένης προσαρμογής στις νέες συνθήκες. Στρατηγικές και οδικοί χάρτες άλλαξαν εν μια νυκτί, καινοτόμες ψηφιακές λύσεις υιοθετήθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες και πλέον να διαμορφώνεται ένα νέο τραπεζικό οικοσύστημα, απλούστερο, ταχύτερο και πιο αποτελεσματικό, τόσο για τους οργανισμούς – μέλη του, όσο και για τους πελάτες – χρήστες, που εμφανίζονται πολύ περισσότερο απαιτητικοί, αναζητώντας στις παρεχόμενες υπηρεσίες ένα «ταξίδι» γεμάτο θετικές και ασφαλείς εμπειρίες. Οι άπειρες προκλήσεις στους «πρωτόγνωρους καιρούς που ζούμε» και τα άλματα που πρέπει να κάνουν οι τράπεζες για να τις αντιμετωπίσουν, ήταν ακριβώς το αντικείμενο του

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

κύριου ομιλητή, Δρ. Δημήτριου Σαλαμπάση, Dir. Master of Financial Technologies, Asst. Prof. FinTech Innovations & Entrepreneurship του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Swinburne στην Αυστραλία, ο οποίος υπογράμμισε την τεράστια δυναμική του μετασχηματισμού. Μίλησε για την υποχρεωτική επανατοποθέτηση των οργανισμών και των υπηρεσιών τους, για ευκαιρίες συνεργασίας και γρήγορη προσαρμογή σ’ όσα μας έφεραν οι ανατροπές, αλλά και για την καλύτερη αξιοποίηση των τεράστιων ποσοτήτων διαθέσιμων δεδομένων εκ μέρους τους, ενώ προσδιόρισε πέντε περιοχές εστίασης του μετασχηματισμού «για καλό σκοπό»: τη νέα κουλτούρα που πρέπει να υιοθετήσουν τα στελέχη κάθε οργανισμού, το πνεύμα υπευθυνότητας που θα πρέπει να τα διακρίνει, την καινοτομική χρήση των Big Data, την αξιοποίηση των αναδυομένων τεχνολογιών (ΑΙ, IoT, Blockchain κλπ.), αλλά και την ηθική διάσταση των ψηφιακών λύσεων που θα επιλέξουν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε, επίσης, η ομιλία του Remy Belloir, VP Digital Payment Europe της Thales, εταιρείας-στενού συνεργάτη της Mellon. Δηλώνοντας πως έχουμε ήδη περά-

CONFERENCE

σει στην Digital First εποχή για τις κάρτες πληρωμών, παρουσίασε την D1, μια άυλη κάρτα χωρίς φυσική υπόσταση (mini-revolution, τη χαρακτήρισε), η οποία διευκολύνει την καθημερινότητα του χρήστη και, παράλληλα, του επιτρέπει τον πλήρη έλεγχο των καθημερινών συναλλαγών του.

Τα χαρακτηριστικά του νέου τραπεζικού οικοσυστήματος Η καινοτομία, η συνδεσιμότητα και η ευελιξία είναι χαρακτηριστικά του νέου οικοσυστήματος αλλά πού μας οδηγούν μακροπρόθεσμα, πάντα σε σχέση και με τις προσδοκίες της αγοράς; Αυτό ήταν το ερώτημα στο πρώτο πάνελ διαλόγου, στο οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν η Σταυρούλα Καμπουρίδου, CEO της ΔΙΑΣ - Διατραπεζικά Συστήματα ΑΕ -σημαντική η αναφορά της στην έναρξη των άμεσων πληρωμών, εκ μέρους των ελληνικών τραπεζών-μελών, ήδη από τα μέσα Δεκεμβρίου, αλλά και στη ραγδαία αναπτυσσόμενη πλατφόρμα μεταφοράς χρημάτων μέσω κινητού IRIS- ο Άκης Γιούχας, COO της Optima Bank , ο οποίος τόνισε πως έφτασε ο καιρός να σκεφτόμαστε ελεύθερα out of the box, φέρνοντας και σχετικά παραδείγματα από τις πλούσιες εμπειρίες του, η Έφη Πρεσβεία, CTO & COO της Attica Bank,που στάθηκε στις πολλές πλέον ψηφιακές ευκολίες, αυτοματισμούς και στρατηγικές συμμαχίες οι οποίες κάνουν καλύτερο το «ταξίδι» του πελάτη-χρήστη αυτής της παλιάς-νέας τράπεζας και ο Kostas Tovil, Senior VP της BTI Bank, ο οποίος περιέγραψε τη δική τους μετάβαση από ψηφιοποιημένη σε ψηφιακή next generation bank, εστιασμένη στην απαιτητική περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, αλλά και τις λύσεις που αξιοποιούν.

Η νέα κανονικότητα της λιανικής τραπεζικής μετά την κρίση Η δεύτερη ενότητα ξεκίνησε με την ομιλία του Javier Puga, VP Marketing της Unblu, με έδρα την Ελβετία και πελάτες σε παγκόσμια κλίμακα, ο οποίος επικεντρώθηκε στις omnichannel υπηρεσίες της εταιρείας του προς τους (ψηφιακούς) πελάτες -οι οποίοι αυξάνουν και πληθαίνουν, λόγω της πανδημίας- τραπεζών και ασφαλιστικών εταιριών, προσφέροντάς τους με τη λύση του co-browsing απλές, προσωποποιημένες και αποτελεσματικές συμβουλές για τη λήψη σωστότερων αποφάσεων. Το πάνελ συζήτησης που ακολούθησε εστίασε στις νέες δραστηριότητες των τραπεζών μετά την κρίση, στην εποχή της νέας κανονικότητας - θα φέρει, άραγε, επέκταση ή αντίθετα θα οδηγήσει σε εξοικονόμηση πόρων και δυνάμεων; Στο ερώτημα απάντησαν ο Παναγιώτης Διβριώτης, Chief Retail Officer της Attica Bank, που ανέλυσε τον ρόλο των φυσικών τραπεζικών καταστημάτων σε σύγκριση με εκείνον των ψηφιακών, τονίζοντας ότι η μετεξέλιξη των πρώτων σε advice centers με τη βοήθεια της τεχνολογίας είναι πλέον θέμα επιβίωσης, η Marian Ignat, Executive Director -– Head of Retail Distribution της BCR, -«μεγάλη πρόκληση οι συ-

νέπειες της πανδημίας, αλλά ευτυχώς, είχαμε ετοιμάσει μια απόλυτα λειτουργική ψηφιακή πλατφόρμα για τις συνήθεις συναλλαγές, ανασχεδιάζοντας παράλληλα, τα καταστήματά μας», τόνισε, ο Andrzej Pyka, Chief Retail Transformation Officer της Santander Bank Polska, ο οποίος περιέγραψε τις δυνατότητες του open banking και του Banking-as-a-Service, όσον αφορά στον συνδυασμό συναλλαγών και υπηρεσιών από πολλούς διαφορετικούς τομείς και ο Viktor Stoyanov, Head of Remote Services & Digital Channels στην UniCredit Bulbank, που συνέδεσε την επιτυχία μιας τράπεζας με την ποιότητα και ευχρηστία των mobile εφαρμογών της, καθώς αυτές είναι συνήθως η πύλη εισόδου των χρηστών για τις καθημερινές συναλλαγές τους και τις υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας.

Σχεδιάζοντας την τράπεζα του μέλλοντος Την τρίτη και τελευταία ενότητα άνοιξε ο Albert-Jan Schepers, Director Business Development & Consulting, της SG New Tech – εταιρείας του Software Group, παρουσιάζοντας τρόπους ανάπτυξης μέσω της βέλτιστης διαχείρισης πιστωτικών κινδύνων, μεθόδους αντιμετώπισης των σχετικών προκλήσεων, αλλά και παραδείγματα επιτυχημένων εφαρμογών εκ μέρους της εταιρείας του. Ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου των τραπεζών και η βέλτιστη οδός για κερδοφόρες στρατηγικές επιλογές σήμερα και στο μέλλον απασχόλησε τους πέντε συν-ομιλητές του τελευταίου πάνελ, τον Petr Baron, CEO της TBI Bank – «προτιμούμε το phygital μοντέλο, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση mobile εφαρμογών, έστω κι αν υπάρχει κάποια υστέρηση στη ΝΑ Ευρώπη, όσον αφορά στην υιοθέτησή του», είπε, τον Δημήτρη Κυπαρίσση, CEO της Optima Bank, -πλήρης αναγνώριση του σημαντικού ρόλου της τεχνολογίας ως facilitator στη λειτουργία της τράπεζας, που πάντως δεν χάνει το ανθρώπινο πρόσωπό της-, τον Alexander Boyko, Deputy CEO της Altbank Κιέβου, ο οποίος τόνισε ότι «λειτουργούμε μόνο μέσα από ψηφιακά κανάλια, στον χώρο του smart finance, εξυπηρετώντας και στηρίζοντας συγκεκριμένα οικοσυστήματα: διάστημα, τράπεζες και κυβερνοάμυνα», τον Michel Leger, EVP Innovation του Ingenico Group, σύμφωνα με τον οποίο, είναι ιδιαίτερα σημαντικές οι οργανωτικές διαδικασίες, η στήριξη της καινοτομίας, η ευελιξία μαζί με προσαρμοστικότητα, η προηγμένη τεχνολογία και η αξιοποίηση των δεδομένων- και τον Radu Topliceanu, Deputy CEO & Head of Retail Banking της BRD, -εταιρείας του ομίλου Societe Generale- η οποία είναι μια παραδοσιακή ρουμανική τράπεζα, που προωθεί σε συνεργασία με μικρές fintech, τον μετασχηματισμό της σε έμπιστο customer-first ίδρυμα, με omnichannel παρουσία και προσωποποιημένες υπηρεσίες. Βασικός συντονιστής του 4ου BankTech ήταν ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Μαρκέτος, με την συμπαράσταση του υπογράφοντος στην πρώτη ενότητα και του Αλκμάνος Γρανίτσα, Senior Associate, Kyklos Associates in Marketing & Public Relations Consultancy, στη δεύτερη και τρίτη ενότητα. NW

Sponsors

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

37

Digital Transformation

ΝIΚΟΣ ΡΑΥΤOΠΟΥΛΟΣ

To νέο στρατηγικό πλάνο λειτουργίας του AΔMHE

38

Μια οργανωμένη προσπάθεια μετασχηματισμού συστημάτων, διαδικασιών, κουλτούρας, ανθρώπων και τελικά της ίδιας της ταυτότητάς του, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία ενός βιώσιμου, Ψηφιακού Διαχειριστή, «τρέχει» ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ). Ο Νίκος Ραυτόπουλος, Διευθυντής της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΑΔΜΗΕ μας «ξεναγεί» στο συναρπαστικό “e-ταξίδι”. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΡΚΕΤΟ

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

DIGITAL TRANSFORMATION

Ο

ΑΔΜΗΕ βρίσκεται σε μια διαδικασία digital transformation κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας. Στόχος μας είναι μέσω του δραστικού μετασχηματισμού των συστημάτων, των διαδικασιών και των ανθρώπων του, να αναδειχθεί μια νέα, σύγχρονη, πλήρως ψηφιακή ταυτότητα της εταιρείας.

το 1,5 τρισεκατομμύριο ευρώ! Μάλιστα, η ψηφιοποίηση του συστήματος θα διευκολύνει την επέκταση και ταυτόχρονη αναβάθμιση του, ενώ με την παρακολούθηση των συσκευών σε πραγματικό χρόνο και την προληπτική συντήρηση αυξάνεται ο ωφέλιμος χρόνος ζωής των συσκευών του ίδιου του συστήματος. Μια ιδιαίτερα πιεστική συνθήκη αφορά στις ξεπερασμένες υποδομές ως συνέπεια της πολυετούς χρήσης τους. Σε αυτό το πλαίσιο, στα αμέσως επόμενα χρόνια είναι netweek: Κύριε Ραυτόπουλε, ποια είναι η βέβαιο πως αναμένεται να αποσυρθούν από το σύστημα πολ«ταυτότητα» του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Με- λά πάγια στοιχεία. Την ίδια στιγμή, προκύπτει η αναγκαιότητα ταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ); διασύνδεσης των συστημάτων και δικτύων μεταφοράς σε Νίκος Ραυτόπουλος: Ο ΑΔΜΗΕ σήμερα έχει διττό συνδυασμό με την διεύρυνση της κατανομής των ενεργειακών ρόλο. Από τη μία είναι ο ιδιοκτήτης του Εθνικού Συστήματος πόρων. Αρκεί να αναφέρω πως η διασύνδεση των συστημάΜεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ) έχοντας ως των μεταφοράς των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρωταρχική ευθύνη για τον σχεδιασμό αναμένεται να υπερβεί το 10% φέτος. (μέσω του κυλιόμενου δεκαετούς πλάνου Παράλληλα, στο σύστημα εντάσσονται Η ψηφιοποίηση ανάπτυξης), την ανάπτυξη και ασφαλώς ολοένα και περισσότερες Ανανεώσιμες του συστήματος τη συντήρηση του συστήματος και των Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ενώ αυξάνεται θα διευκολύνει παγίων του. Από την άλλη, είναι διαχειη ανάγκη εξυπηρέτησης νέων αναγκών, ριστής του ΕΣΜΗΕ και υπεύθυνος για όπως λ.χ. η φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκιτην επέκταση την ασφαλή και εύρυθμη λειτουργία του νήτων. Τελευταία, αναδεικνύεται ολοένα και ταυτόχρονη συστήματος μεταφοράς, καθώς επίσης και πιο δυναμικά η βελτίωση λειτουργίας αναβάθμιση και για την διαχείριση της αγοράς εξισορκαι ελέγχου των συστημάτων μεταφοτου, ενώ με την ρόπησης της ηλεκτρικής ενέργειας. ράς με τη χρήση ψηφιακών διδύμων παρακολούθηση Ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς (digital twins). Το Digital Twin αποτελεί των συσκευών σε Ηλεκτρικής Ενέργειας, που απασχολεί μια ολοκληρωμένη πολλαπλής κλίμακας πραγματικό χρόνο κάτι παραπάνω από 1.600 εργαζομένους, και φυσικών λειτουργιών πιθανολογική και την προληπτική προσομοίωση της λειτουργίας ενός σύνανήκει κατά 51% στο Ελληνικό Δημόσιο, συντήρηση αυξάνεται θετου συστήματος η οποία χρησιμοποιεί το 25% διαπραγματεύεται στο Χρηματιο ωφέλιμος χρόνος τα καλύτερα διαθέσιμα φυσικά μοντέλα, στήριο Αθηνών, ενώ το υπόλοιπο 24% ζωής του βρίσκεται στην κατοχή της State Grid τεχνολογία αισθητήρων κ.ο.κ. προκειCorporation of China (SGCC), της Κραμένου να αντικατοπτρίσει τη λειτουργία τικής Κινεζικής εταιρείας ηλεκτρισμού. Μάλιστα, η τελευταία, του φυσικού συστήματος καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του. θεωρείται ως η μεγαλύτερη εταιρεία κοινής ωφελείας στον Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην βελτίωση των προβλέψεων κόσμο. Στο δυναμικό του ΑΔΜΗΕ ανήκουν 12.000 χιλιόμετρα ζήτησης με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ). γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, περισσότερα από Είναι ξεκάθαρο πως η ακριβής πρόβλεψη της ζήτησης ηλε4.000 χιλιόμετρα δικτύου οπτικών ινών, ένα Εθνικό και 3 Περι- κτρικής ενέργειας είναι πολύ σημαντική για τον ενεργειακό φερειακά Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας, 21 Κέντρα Υπερυψηλής προγραμματισμό των χωρών και την ομαλή λειτουργία των Τάσης, 365 υποσταθμοί, ενώ διαθέτει και συνολικά 5 διεθνείς αγορών. Την ίδια στιγμή κρίνεται αρκούντως κρίσιμη για το διασυνδέσεις (Αλβανία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία, Ιταλία σχεδιασμό και επέκταση των συστημάτων ηλεκτρικής ενέρκαι Τουρκία) που επιτυγχάνονται μέσω 6 γραμμών. Όσο για γειας, την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων παραγωγής και τις προγραμματιζόμενες επενδύσεις, υπερβαίνουν σε αξία την ανάπτυξη του ενεργειακού χάρτη μιας χώρας. Μάλιστα, τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2030. για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της διανομής ηλεκτρικής ενέργειας είναι απαραίτητες ακριβείς προβλέψεις της Πότε και υπό ποιες συνθήκες προέκυψε το «πρά- μελλοντικής ζήτησης, έτσι ώστε η προσφορά και η ζήτηση σινο» φως για την υλοποίηση της διαδικασίας ηλεκτρισμού να εξισορροπούνται. του ψηφιακού μετασχηματισμού; Αποτέλεσε Πόσο μάλλον από τη στιγμή κατά την οποία ανακριβείς προαναγκαιότητα ή συμβατική συνθήκη; βλέψεις της ζήτησης μπορούν να οδηγήσουν σε πλεονάζουσα Αναμφίβολα, το τοπίο της αγοράς στην οποία και δραστη- ή ελλειμματική προσφορά η οποία επιδρά αρνητικά στο λειριοποιούμαστε μεταβάλλεται διεθνώς και δη με αυξημένη τουργικό κόστος και την ασφάλεια του δικτύου. Εξυπακούεται ταχύτητα. Σήμερα, οι Διαχειριστές Μεταφοράς Ηλεκτρικής πως η περαιτέρω εξέλιξη της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, Ενέργειας (TSO) βρίσκονται απέναντι σε μια σειρά από προ- θα οδηγήσει στην ανάπτυξη και λειτουργία συστημάτων τικλήσεις, τις οποίες και οφείλουν να αντιμετωπίσουν με τον μολόγησης σε πραγματικό χρόνο. πλέον αποτελεσματικό τρόπο προκειμένου οι αναδυόμενες Επιτακτική δε είναι και η ανάγκη διασφάλισης κυβερνοασφάσυνθήκες να μην τους ξεπεράσουν. λειας και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των υποδομών. Ένα Συγκεκριμένα, υφίσταται ανάγκη για περαιτέρω επέκταση ακόμη στοιχείο που παίζει καταλυτικής σημασίας ρόλο είναι του συστήματος μεταφοράς, που υπολογίζεται ότι θα υπερβεί και η παρατηρούμενη γήρανση του ανθρώπινου δυναμικού, το 30% κατά την προσεχή δεκαετία, ενώ η επένδυση που με συνεπακόλουθη την απώλεια εξειδικευμένης γνώσης. απαιτείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το 2050 υπερβαίνει Κάτι, που μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση ψηφιακών

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

39

αυτό το πρίσμα, θεωρούμε πως η δημιουργία ενός βιώσιμου, Ψηφιακού Διαχειριστή βασίζεται σε ένα τετράπτυχο, καθώς θα διαμορφώνει ένα ολιστικό πλαίσιο για τη δημιουργία και την παροχή ετερογενών μεν, διαλειτουργικών δε, υπηρεσιών με οικονομικά αποδοτικό και επεκτάσιμο τρόπο. Παράλληλα, θα λαμβάνει υπόψη όλα τα εμπόδια, τους περιορισμούς και τις προκλήσεις ενσωμάτωσης της τεχνολογίας δίχως ωστόσο να παραβλέπει τον σχεδιασμό του διασυνδεδεμένου Grid (Ηλεκτρικά και Τηλεπικοινωνιακά) που οδηγεί στο σύστημα των συστημάτων. Είναι αυταπόδεικτο πως θα επεκτείνεται πέρα​​ από το υφιστάμενο περιβάλλον διακυβέρνησης μέσω ενός εναρμονισμένου αρχιτεκτονικού μοντέλου που με την σειρά του θα επιτρέπει τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση των στοιχείων (δίκτυα, πάγια κ.ά.) του ΕΣΜΗΕ, θα εφαρμόζει επιχειρησιακές και τεχνικές διαδικασίες με αξιόπιστο και συνεπή τρόπο, ενώ ταυτόχρονα θα ενσωματώνει και διασυνδέει εφαρμογές IT και OT σε επιχειρησιακό μοντέλο εταιρικών δεδομένων συμβατό με το CIM. Επιπροσθέτως, θα είναι σε θέση να συλλέγει, αποθηκεύει και επεξεργάζεται τεράστια δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, θα ενσωματώνει δεδομένα και τεχνολογίες που σχετίζονται με ΑΠΕ, θα ενσωματώνει στοιχεία Internet οf Things (IoΤ) για την ψηφιακή μετάβαση προστατεύοντας από απειλές που προκύπτουν στον κυβερνοχώρο, εντάσσοντας σταδιακά νέες ψηφιακές τεχνολογίες αιχμής, όπως είναι το Artificial Intelligence, το Machine Learning κ.ά. Συν τοις άλλοις, θα αποτελέσει πρότυπο στον τομέα της ενέργειας μέσω ενός σαφώς καθορισμένου τεχνολογικού σχεδιασμού, βοηθώντας το σύνολο των υπαλλήλων να μεταβούν μέσω μιας συνεργατικής προσέγγισης με σκοπό να γίνουν digital natives σε όλες τις επιχειρησιακές μονάδες. Αφού, λοιπόν, καθορίσαμε τους προαναφερθέντες θεμελιώδεις άξονες, το 2020 προχωρήσαμε στην διαδικασία του καθορισμού της Ψηφιακής στρατηγικής και του πλάνου μετάβασης στον Ψηφιακό Διαχειριστή (Digital TSO). Από την εξειδικευμένη μελέτη προέκυψαν τουλάχιστον 25 ψηφιακά έργα με διάρκεια υλοποίησης τα 7 έως 8 χρόνια.

40

Τι βαρύτητα δίνεται στον εκσυγχρονισμό των δικτύων και του εξοπλισμού του ΑΔΜΗΕ; Οι δράσεις ψηφιοποίησης των ΚΥΤ και Υποσταθμών (Digital Substation) είναι σε πλήρη εξέλιξη και αφορούν τουλάχιστον 17 ΚΥΤ και 27 Υ/Σ του ΑΔΜΗΕ. Η ψηφιοποίηση συνίσταται στην μελέτη, κατασκευή και εγκατάσταση Station Bus / Process Bus σύμφωνα με το πρότυπο 61850. Εξάλλου, το IEC 61850 αναγνωρίζεται ως το παγκόσμιο πρότυπο επικοινωνιών που επιτρέπει αυξημένο έλεγχο, παρακολούθηση και αυτοτεχνολογιών (λ.χ. συστήματα εικονικής και επαυξημένης ματοποίηση εντός συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας. Στο πραγματικότητας), προκειμένου να διευκολυνθεί και επι- ηλεκτρικό δίκτυο μεταφοράς, οι υποσταθμοί λειτουργούν ως ταχυνθεί ταυτόχρονα η μετάδοση της γνώσης. κόμβοι, και μέσα σε έναν υποσταθμό, το σύστημα προστασίας και ελέγχου (P&C) είναι το νευρωνικό κέντρο που ελέγχει Πώς κινηθήκατε προκειμένου σήμερα να επεξερ- τη ροή της ενέργειας.

γαστείτε το ψηφιακό όραμα και τη συνεπακόλουθη στρατηγική προκειμένου να αναδείξουν Όσο για τα οφέλη που προκύπτουν από την υλοτον ΑΔΜΗΕ του αύριο; ποίηση της διαδικασίας του Digital Substation;

Αφού χαρτογραφήσαμε εκτενώς το τοπίο στο οποίο θα κληθούμε να λειτουργήσουμε κατά το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα, σε συνάρτηση με τις αναδυόμενες προκλήσεις, τις υπό διαμόρφωση συνθήκες, αλλά και την μετεξέλιξη της τεχνολογίας, κατασταλάξαμε σε ορισμένες σταθερές. Υπό

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Κατ’ αρχήν, τα αξιόπιστα συστήματα προστασίας και ελέγχου P&C είναι απαραίτητα για την ασφάλεια του συστήματος ισχύος, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τη ζημιά του εξοπλισμού και την απώλεια ενεργειακής τροφοδοσίας (φορτίο). Το πρότυπο IEC 61850 επιτρέπει αυτοματοποιημένες λειτουργίες

DIGITAL TRANSFORMATION

υποσταθμών. Με τη σειρά του, δημιουργεί ένα πολύ πιο αποτελεσματικό δίκτυο μετάδοσης που μπορεί να ανταποκριθεί σε πραγματικό χρόνο σε αυτές τις παραλλαγές, αυξάνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τον βαθμό της παρεχόμενης αξιοπιστίας. Την ίδια στιγμή, επιτυγχάνεται μακροπρόθεσμη εξοικονόμηση κόστους, διασφαλίζοντας την μελλοντική ευελιξία του συστήματος, παρέχοντας ταυτόχρονα αυξημένη ασφάλεια.

να διακρίνουν το εν λόγω οικοσύστημα, δεν είναι άλλα από την πελατοκεντρικότητα επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον στις ανάγκες του Business και όχι στην τεχνολογία, το συνεργατικό μοντέλο διακυβέρνησης μεταξύ ΙΤ και Business, την ευφυή όσο και αυτοματοποιημένη λειτουργία, και όλα αυτά σε ένα ασφαλές περιβάλλον, το οποίο και θα διέπεται από ξεκάθαρους ρόλους και αυστηρό auditing. Καθώς ο οργανισμός αποκτά πρόσβαση σε περισσότερα δεδομένα, είναι Ποια η δυναμική των δεδομένων στον συνολι- σε θέση να μπορεί να προσδίδει νέους τρόπους λειτουργίας κότερο σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ στο επίπεδο του για τα εν λόγω δεδομένα, προκειμένου να αυξήσουν την αξία digital transformation; τους. Με τη σειρά του, ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να αποκομίσει αξία Ο ΑΔΜΗΕ δίνει μεγάλη έμφαση στην αξία των δεδομένων οργανώνοντας, εμπλουτίζοντας και συσχετίζοντας δεδομένα και επενδύει στην αξιοποίηση και στη διαθεσιμότητα τους OT και IT. Όσο για τα οφέλη που θα προκύψουν, ξεχωρίζουν σε όλους τους επιχειρησιακούς χρήστες. Στρατηγικός μας η δημοκρατικοποίηση των δεδομένων και η διαφάνεια, η στόχος είναι να εξαλείψουμε τα σιλό δεδομένων τα οποία βελτιστοποίηση της λήψη των αποφάσεων καθώς αυτή θα όχι μόνο υπάρχουν, αλλά είναι και πολλά, υλοποιώντας την βασίζεται σε ανάλυση των πραγματικών δεδομένων και όχι κοινή στρατηγική ανάλυσης δεδομένων. Τα εργαλεία DWH στο “ένστικτο” και τη “διαίσθηση” και δη σε όλα τα διοικητικά και BI γίνονται διαθέσιμα σε όλα τα επιχειρησιακά τμήματα επίπεδα της εταιρείας. Επιπροσθέτως, επιτυγχάνεται ο αποτου οργανισμού και σταδιακά προχωράμε σε νέα επιχειρη- τελεσματικός μετριασμός του επιχειρησιακού κινδύνου και η σιακά μοντέλα αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες με στόχο γρήγορη, αλλά και ευέλικτη συμμόρφωση με τις συνεχώς μετη Διαθεσιμότητα των Δεδομένων στους Business Owners ταβαλλόμενες ρυθμιστικές απαιτήσεις. Τέλος, διασφαλίζεται για λήψη ενημερωμένων αποφάσεων. Κατ’ αυτό τον τρόπο η μεγαλύτερη ακρίβεια στις προβλέψεις της λειτουργίας (λ.χ. επιτυγχάνεται η ψηφιακή βιωσιμότητα της ίδιας της εταιρείας. ανάπτυξη συστήματος Πρόγνωσης Παραγωγής Ενέργειας Στο ίδιο πλαίσιο και για την επίτευξη του στρατηγικού στό- από Αιολικά Πάρκα (Energy Forecasting), η πρόβλεψη των χου του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής διακοπών στο δίκτυο εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων Ενέργειας που είναι η μετάβαση από τη διαδικασία συντή- (Weather caused outages prediction), αλλά και η βελτιστοποίρησης βάσει χρόνου (Time Based Maintenance) στη συντή- ηση του κύκλου ζωής των παγίων, καθώς θα εφαρμοστεί η ρηση σύμφωνα με την κατάσταση των παγίων (Condition προληπτική συντήρηση.

Based Maintenance), θα προμηθευτούμε ένα σύστημα αξιολόγησης της απόδοσης των παγίων του (Asset Performance Στο μέχρι τώρα «ταξίδι» σας στον κόσμο του Management System). Το εν λόγω σύστημα θα διασυνδεθεί με ψηφιακού μετασχηματισμού, ποια εμπόδια ή το Enterprise Asset Management σύστημα, τα online condition προκλήσεις αναδύθηκαν από την μέχρι τότε monitoring συστήματα και ασφαλώς με το OT περιβάλλον λειτουργία του ΑΔΜΗΕ στο πρότερο πλαίσιο (SCADA DW, εφαρμογές προβλέψεων κ.ο.κ.) με σκοπό να και παραγωγικό μοντέλο; δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα διαχείρισης Η αλήθεια είναι πως κατά την διάρκεια του σχεδιασμού της και παρακολούθησης των κρίσιμων παγίων του οργανισμού. διαδικασίας του ψηφιακού μετασχηματισμού, είχαμε την Αυτό, θα επιτρέψει την αρτιότερη γνώση και κατανόηση ευκαιρία να αναδείξουμε μια σειρά από δυσλειτουργίες ή των μεμονωμένων παγίων εντός του δικτύου και ολόκλη- ακόμη και λειτουργικές ανορθογραφίες, οι οποίες στο τέλος ρου του συστήματος, την βελτίωση των πρακτικών και των της ημέρας επιδρούσαν αντιπαραγωγικά. Για παράδειγμα, δισχεδίων συντήρησης μέσω της ανάλυσης ιστορικών, μα και απιστώσαμε την ύπαρξη κατακερματισμένων επιχειρησιακών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για την παρακολούθηση διαδικασιών με χαμηλό βαθμό αλληλεπίδρασης, πολλαπλών της υγείας των παγίων, την αξιολόγηση των κινδύνων και απεικονίσεων δεδομένων (Data Silos) που δυσκόλευαν την του αντίκτυπου στο ηλεκτρικό δίκτυο συγκεντρώνοντας και πλήρη διαθεσιμότητα των δεδομένων στους Business Owners αναλύοντας τα δεδομένα απόδοσης παγίων. Συν τοις άλλοις, προκειμένου με τη σειρά τους να οδηγηθούν στην λήψη ενηθα δίνεται προτεραιοποίηση στη συντήρηση και την αντικα- μερωμένων αποφάσεων, καθώς επίσης και αναγκαιότητα τάσταση λαμβάνοντας καλύτερες αποφάσεις σχετικά με τον οριζόντιας εφαρμογής των πολιτικών, διαδικασιών και μεπρογραμματισμό συντήρησης, την αντικατάσταση παγίων και θοδολογιών κυβερνοασφάλειας δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή των επενδύσεων στις υποδομές, οδηγώντας στην εφαρμογή σε IT και ΟΤ περιβάλλοντα. Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτέλεσε προηγμένων στρατηγικών συντήρησης, όπως λ.χ. η προλη- το ανθρώπινο κεφάλαιο, καθώς μέσω αυτού διαπιστώθηκε πτική συντήρηση για τη βελτιστοποίηση της αξιοπιστίας και η αντίσταση απέναντι στην αλλαγή. Για αυτό και αποτελεί των KPI που σχετίζονται με το κόστος. βασική προϋπόθεση η δέσμευση των επιχειρησιακών χρηΗ σημασία που δίνει ο ΑΔΜΗΕ στα δεδομένα είναι αρκού- στών στην ψηφιακή στρατηγική της εταιρείας. Παράλληλα, ντως αυξημένη, καθώς αποτελεί τον τρίτο -ουσιαστικά- άξονα το ανθρώπινο δυναμικό θα πρέπει να μετασχηματιστεί σε του στρατηγικού μας σχεδίου σε μια προσπάθεια δημιουρ- digital natives, με την ταυτόχρονη ανάγκη αφομοίωσης μιας γίας ενός ολοκληρωμένου Οικοσυστήματος Ανάλυσης Δε- «φρέσκιας» κουλτούρας εργασίας, την διασφάλιση της συνερδομένων (Data Analytics) προκειμένου να επιτύχουμε την γασίας κρίσιμων οργανικών μονάδων, αλλά και την επίτευξη πλήρη εκμετάλλευση των δεδομένων της εταιρείας, καθώς επιχειρησιακής συνέχειας, μεταφοράς γνώσης και τον εκ θα είναι διαθέσιμα και συσχετισμένα μέσω της διασύνδεσης βάθρων εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του συνόλου των των συστημάτων. Όσο για τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει συστημάτων. NW

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

41

16

o

IT Directors Forum

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Ανάπτυξη στην Μεταπανδημική Εποχή Οι σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορίας παίζουν τη δεδομένη στιγμή τον σημαντικότερο ρόλο τους στην ιστορία μας, όχι μόνο στην ανάπτυξη, αλλά και επιβίωση. Σε αυτή την γεμάτη προκλήσεις ιστορική συγκυρία, ο σύγχρονος ΙΤ director αναζητά -σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο- τις βέλτιστες πρακτικές, στρατηγικές, προϊόντα και εφαρμογές, που θα εξασφαλίσουν ανθεκτικότητα, αποδοτικότητα, κέρδος, αλλά και ένα βιώσιμο μέλλον σε επιχειρήσεις και κοινωνία. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

Ο

ρόλος της τεχνολογίας και του ΙT management στην πορεία προς την επιχειρηματική ανάπτυξη, στην μετά πανδημίας εποχή, ήταν το κεντρικό θέμα του 16ου IT Directors Forum που διοργάνωσε το περιοδικό netweek της BOUSSIAS, σε συνεργασία με τους Algosystems, Cosmote, Netbull, Intrust και Performance Technologies. Ανοίγοντας το πρώτο μέρος του συνεδρίου αφιερωμένο στην στρατηγική του ψηφιακού μετασχηματισμού και τη μέχρι τώρα εμπειρία, ο συντονιστής του συνεδρίου και business editor Παναγιώτης Μαρκέτος, έδωσε τον λόγο στην Γιώτα Παπαρίδου, Πρόεδρο του ΔΣ του ΣΕΠΕ η οποία ανέλυσε τους λόγους για τους οποίους η υιοθέτηση του ψηφιακού μετασχηματισμού αποτελεί τη νέα πραγματικότητα και κανονικότητα στο πεδίο του σύγχρονου επιχειρείν. Αλλά και πρόκληση για τη χώρα όπου καλείται, μετά από μια δεκαετία κρίσης και μια διετία πανδημίας, να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης, ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας, αντιμετωπίζοντας τόσο τα προβλήματα ασυμβατότητας πολιτικών και κανονιστικών πλαισίων, τις ανάγκες της αγοράς όσο και τις αλλαγές προτεραιοτήτων που το μέλλον απαιτεί σήμερα. Την διαμόρφωση του μεταπανδημικού τοπίου των απειλών και της κυβερνοασφάλειας ανέλαβε να αναλύσει ο Δημήτρης Πατσός, Πρόεδρος του ελληνικού παραρτήματος του (ISC)2, με μια εξίσωση κυβερνοασφάλειας που συνδέει κόστος, περιπλοκότητα και ρίσκο, μαζί με νέους

παράγοντες όπως οι ανάγκες διακυβέρνησης της τεχνολογίας, η συγκέντρωση ψηφιακής ισχύος και η ψηφιακή ανισότητα πολλαπλασιάζουν τις δυσκολίες. Σε ένα τοπίο όπου οργανωμένο έγκλημα αλλά και έθνη καταφεύγουν σε κυβερνοεπιθέσεις και η τηλεργασία και η εξάπλωση του ΙοΤ πλαταίνουν διαρκώς το πεδίο δράσης τους, απειλώντας τελικά το data integrity παγκοσμίως. Στη συνέχεια ο Ανδρέας Τσαγκάρης, CTO της Performance Technologies εξήγησε πως ο εκσυγχρονισμός μιας επιχείρησης εκκινεί πια από το υβριδικό cloud, σε συνδυασμό του με την τεχνητή νοημοσύνη. Για να περάσει στους τρόπους που οι στρατηγικές μετάβασης σε υβριδική λειτουργία cloud και υπάρχουσας υποδομής αποδίδουν σε ζητήματα κόστους, ασφάλειας, εκσυγχρονισμού, καινοτομιών και ανάπτυξης, σε συνδυασμό με εφαρμογές ΑΙ. Ο Ηλίας Σκορδάς διευθυντής ερευνών της Global Link παρουσίασε τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία που προέκυψαν από την μελέτη «The State of the CIO in Greece 2021» και τους κύριες θεματικές της, όπως τη διαμόρφωση του εταιρικού budget για IT projects, το ρόλο του ΙΤ στις εταιρείες, την οργάνωση τους για το digital transformation και την εξέλιξη της εργασίας στην μετά Covid-19 εποχή. Την μάχη με το «Φαινόμενο της Πυθίας» και τις τεχνολογικές λύσεις, που θα δώσουν τέλος στην ανάγκη του σύγχρονου επιχειρείν να «μαντεύει», παρουσίασε η Μαριάννα Δραγάση, Senior Account Executive της Algosystems.

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

43

44

Θάνος Φαλάγγας

Ξενοφώντας Λιαππάκης

Γιώτα Παπαρίδου

Δημήτρης Πατσός

Ανδρέας Τσαγκάρης

Ηλίας Σκορδάς

Μαριάννα Δραγάση

Kαθηγητής Μαρίνος Θεμιστοκλέους

Μάνος Κοκολάκης

Κωνσταντίνος Ζαγαλίκης

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Με το ΙΤ να μετατοπίζεται προς το cloud, οι ανάγκες για monitoring, σχεδιασμό και πρόβλεψη, αναγκάζουν σε υιοθέτηση νέων συστημάτων και εφαρμογών, όπως το «thousand eyes», που αντλούν δεδομένα έξω από το παραδοσιακό data center, προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τα blind spots σε υποδομές και συστήματα. Ο καθηγητής Μαρίνος Θεμιστοκλέους, διευθυντής του Institute for the Future και αναπληρωτής Κοσμήτορας στο School of Business University της Λευκωσίας, ανέλυσε την μετασχηματιστική ορμή που εισάγει στο ΙΤ οικοσύστημα η τεχνολογία του blockchain. Παρουσίασε την ιστορία της συγκεκριμένης τεχνολογίας και πέρασε στο disruption που έφερε σε χρήμα, assets και όλες τις επιμέρους αγορές καθώς και την επιρροή του στο χρηματοπιστωτικό οικοσύστημα, τα ψηφιακά νομίσματα, αλλά και τον τρόπο που πιστοποιούμε και διαχειριζόμαστε την πληροφορία με αυτό, αναβαθμίζοντας την. Ακολούθησε η θεμελιώδης ανάγκη για continuity και οι τρόποι διασφάλισης του, στα πλαίσια του ψηφιακού μετασχηματισμού, όπως ανέλαβε να τα εξηγήσει ο Μάνος Κοκολάκης MSc, Delivery Manager της InTTrust SA, χρησιμοποιώντας το πραγματικό case του πελάτη της εταιρείας του TrainOSE, σε μια λεπτομερή παρουσίαση, ενός έργου που μεταξύ άλλων απέφερε στην InTTrust τα Cloud Computing Awards του 2021. Στη συνέχεια ο Κωνσταντίνος Ζαγαλίκης, Group CTIO, PPC S.A παρουσίασε την ολιστική στρατηγική του ψηφιακού μετασχηματισμού της ΔΕΗ, καθώς αυτή βρίσκεται σε διαδικασία μετατροπής σε έναν εξωστρεφή οργανισμό, προσανατολισμένο στην παροχή νέων ευέλικτων ψηφιακών υπηρεσιών προς τους πελάτες της. Μέσα από τον συνδυασμό νέων τεχνολογιών με τις legacy υποδομές της, ανάλογες της ιστορίας δεκαετιών της, σε πάνω από 120 προγραμματισμένες δράσεις για τα επόμενα χρόνια. Στην ασφάλεια της επιχειρηματικής λειτουργίας εστίασε ακολούθως ο Νικήτας Κλαδάκης, διευθύνων σύμβουλος της Netbull, αναλύοντας την σημασία του attack surface management στην ευρύτερη στρατηγική κυβερνοασφάλειας των εταιρειών. Παρουσίασε το νέο τοπίο απειλών που δημιούργησαν μια σειρά από παράγοντες -από την τηλε-εργασία ενόψει Covid-19 μέχρι την υιοθέτηση του cloud και την ανάπτυξη νέων ΙΤ assets- και τις στρατηγικές προσαρμογής της άμυνας σε αυτό, μέσα από την χαρτογράφηση του με υπερσύγχρονα ΙΤ εργαλεία. Τα μυστικά συστατικά της επιτυχίας στο ψηφιακό επιχειρείν ανέλαβε να αποκαλύψει στους συνέδρους ο Δημήτρης Μπακάκος, Γενικός Διευθυντής της Singular Logic, συγκροτημένα σε ένα αποδοτικό game plan που να την εγγυάται. Μέσα από την σύνδεση integrated data για την παραγωγή meaningful insights, που θα αναβαθμίζουν την εμπειρία του χρήστη, τις οργανωτικές αλλαγές, που αποδίδουν agile και απρόσκοπτη λειτουργία στις επιχειρήσεις, χάρη στην ψηφιακή διασύνδεση του ΙοΤ, του ΙΤ infrastructure, του data stream και του ανθρώπινου δυναμικού σε έξυπνες λύσεις. Ο Κωνσταντίνος Νούκας, Διευθυντής IT Operations Management της Syntax IT Group ανέδειξε τις τεχνολογικές τάσεις που αναδύθηκαν την εποχή της πανδημίας και ενδεχομένως παραμείνουν και στην μετα -πανδημική πρακτική, με κορυφαίο την τηλεργασία, τα ευέλικτα ωράρια, την εξάρτηση από νεότερες τεχνολογίες για εργασία και συναλλαγές και

16Ο ΙΤ DIRECTORS FORUM

τις ανάγκες κυβερνοασφάλειας που έφερε ο εσπευσμένος ψηφιακός μετασχηματισμός. Ο Ιωάννης Ξανθάκος, Σύμβουλος Τεχνολογίας της SysteCom, εξήγησε πως μέσω της λύσης third party risk management της Bitsight, μπορεί να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας η οποία βάλλεται όλο και περισσότερο καθώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός, “απλώνει” συνεχώς το μέτωπο της στους επιτιθέμενους.

Οι απαντήσεις του ΙΤ στις ανάγκες του σήμερα Ένα αξιόλογο πάνελ ομιλητών που περιελάμβανε την Έφη Μπαγουρδή, Managing Partner της Nimaworks, Αγγελική Φιλιπππούλου, SEUR, Regional Sales Manager Greece της Palo Alto Networks, Γιώργο Βασδέκη, CEO της BlueStream Solutions, Χριστόφορο Παπαχρήστου, Strategic Account Manager της Census και τον Δημήτρη Βερύκιο, Account Manager της Barphone, ανέλυσε στη συνέχεια τις στρατηγικές προσεγγίσεις των ΙΤ leaders στις προκλήσεις των καιρών μας. Μεταξύ άλλων ιχνηλατήθηκε η κίνηση των budget στο χώρο του ΙΤ, όπως διαμορφώθηκε πριν και κατά την διάρκεια της πανδημίας, οι everything as a service τάσεις που διαγράφονται για το μέλλον, οι νέες προδιαγραφές κυβερνοασφάλειας που προκύπτουν από το νέο καθεστώς ΙΤ λειτουργίας και οι βέλτιστες λύσεις για αυτές. Οι συνέργειες που προκύπτουν στο νέο περιβάλλον, ο ρόλος του ανθρώπινου δυναμικού με τα skills ή την έλλειψη τους – και το απαραίτητο re-skilling ή up-skilling- στην πορεία αυτή του ΙΤ προς μια νέα εποχή, αλλά και οι ανάγκες σε cyber resilience. Αναλύθηκαν ακόμα τόσο οι νέες πρακτικές αυτές καθ’ αυτές, όσο και στις μεταξύ τους σχέσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι προκλήσεις που αντιμετώπισαν οι εταιρείες, τόσο στους παραπάνω τομείς όσο και στον τομέα του customer care στην πανδημία και πως αναμένεται να προσαρμοσθούν στην πραγματικότητα μετά από αυτή. Στη συνέχεια εξετάστηκε το φάσμα των στρατηγικών με τις οποίες οι ΙΤ leaders συμβάλουν στην κλιμάκωση του ψηφιακού μετασχηματισμού και οι βασικοί του drivers, σε μια συζήτηση ανάμεσα στους Στάθη Ανάγνου, Group CIO της Μοτοδυναμικής, Ευάγγελο Νικολαΐδη, Information Technology Director της Galenica, Ευάγγελο Πελεκάνο, CIO της Ellaktor Group, Δημήτρη Βαλινδρά Αντιπρόεδρο ΙΤ Demand Greece του Ομίλου Delhaize και Αλέξανδρο Ζιώμα, Διευθυντή του IT&T Business Unit του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, σε συντονισμό από τον Θάνο Φαλάγγα, Enterprise &Business Marketing & CRM Director του ομίλου ΟΤΕ. Οι ιδιαίτερες εκείνες διαδικασίες του ΙΤ σε ένα ιδιαίτερα ευμετάβλητο επιχειρηματικό περιβάλλον σαν αυτό της εποχής μας, αναλύθηκαν διεξοδικά, αφού όπως επισήμανε και ο συντονιστής «πολλές φορές το ΙΤ έρχεται να απαντήσει σε μια απλή τοποθέτηση “do or die” σε ένα περιβάλλον ιδιαίτερης μεταβλητότητας και αυτό το καταφέρνει συγκλονιστικά». Χαρακτηριστικά ο Ευάγγελος Νικολαΐδης ανέστρεψε το θέμα της συζήτησης στο πως οι οικονομίες κλίμακας του ΙΤ συνδέονται με τους business drivers, για να τον ακολουθήσει ο Δημήτρης Βαλινδράς, με την διερεύνηση των disruptors που θα αλλάξουν το τοπίο στο retail. Ενώ ακολούθησαν η συμμετοχή του ΙΤ στην ίδια την ταυτότητα της επιχείρησης, όπως την παρέθεσε ο Αλέξανδρος Ζιώμας, η εμπειρία με τα

Νικήτας Κλαδάκης

Δημήτρης Μπακάκος

Κωνσταντίνος Νούκας

Ιωάννης Ξανθάκος

Έφη Μπαγουρδή

Αγγελική Φιλιπππούλου

Γιώργος Βασδέκης

Χριστόφορος Παπαχρήστου

Δημήτρης Βερύκιος

Στάθης Ανάγνου

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

45

εμπόδια και της προτεραιότητες στον μετασχηματισμό της Ellaktor, όπως παρουσιάστηκαν από τον Ευάγγελο Πελεκάνο, αλλά και η εντελώς διαφορετική οπτική της αγοράς της Mοτοδυναμικής που προσέφερε ο Στάθης Ανάγνου.

Το ΙΤ αποδίδει αξία και ταχύτητα

46

Ευάγγελος Νικολαΐδης

Ευάγγελος Πελεκάνος

Δημήτρης Βαλινδράς

Αλέξανδρος Ζιώμας

Ιωάννης Παναγιώτου

Kevin Leslie

Καθηγητής Χρήστος Ξενάκης

Νίκος Ραυτόπουλος

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Ιωάννης Ψύχας

Το δεύτερο μέρος του συνεδρίου ξεκίνησε εστιάζοντας στον τρόπο που το ΙΤ εξακολουθεί να αποδίδει αξία στις επιχειρήσεις και προσφέρει το speed -to -market στρατηγικό πλεονέκτημα σε αυτές. Ο keynote speaker, Ade McCormack, Digital Τransformation Αdvisor, εισήγαγε το κοινό στην εποχή του «υπερανθεκτικού οργανισμού», αναλύοντας τα βασικά συστατικά που του αποδίδουν τις απαιτούμενες στην νέα εποχή ιδιότητες. Σε μια άκρως ενδιαφέρουσα αφήγηση της τεχνολογικής πορείας μας σαν είδος, του disruption της, αλλά και της ΙΤ ηγεσίας ως βασικής κινητήριας δύναμης σε αυτή. Ο Ιωάννης Παναγιώτου, Commercial Director της εταιρείας LeanIT, ακολούθησε εστιάζοντας στο enterprise service management και τον τρόπο που διευκολύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό, μέσα απο την συζήτηση που είχε με τον Kevin Leslie, Global Sales Leader, ITOM, της Micro Focus. Ο καθηγητής του Τμήματος Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιά, Χρήστος Ξενάκης, αναφέρθηκε στην ιδιαίτερη σημασία του identity management, ως πρώτο και βασικότερο στοιχείο στην πορεία ενός οργανισμού προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά ως βασικότερο ίσως παράγοντα ασφάλειας στην ψηφιακή «διαβίωση» ατόμων και οργανισμών. Ακολούθως ο Ιωάννης Ψύχας, Data Protection Solutions Advisory Systems Engineer, for Greece, Cyprus & Malta, της Dell Technologies παρέθεσε τα «μαθήματα» που προέκυψαν για όλο τον ΙΤ κόσμο από την «μάχη των μαχών», όπως χαρακτηρίστηκε η πάλη του ΙΤ με τις ανάγκες που γέννησε ο Covid-19, ειδικά στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Μένοντας στo ίδιο θεματικό πλαίσιο και ο Νίκος Ραυτόπουλος ΙT & Telecommunications Director, Information & Network Security Officer του ΑΔΜΗΕ, περιέγραψε τόσο ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού του οργανισμού και της στρατηγικής πίσω του, όσο και των ιδιαίτερων προβλέψεων που εμπεριέχονται σε αυτή για την κυβερνοασφάλεια του ομολογουμένως νευραλγικού φορέα, της διανομής ενέργειας.

Το ΙΤ συνδέει καινοτομία και βιωσιμότητα Ο Greg Papangeles, Cloud Innovation Manager, της Performance Technologies, ανέλυσε τον τρόπο με τον οποίο οι υπηρεσίες test automation επιταχύνουν και βοηθούν τις αλλαγές που υλοποιούνται τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις προκλήσεις και ευκαιρίες στη σχετική ανάπτυξη λογισμικού. Τις προοπτικές που διαμορφώνονται στο πεδίο του ψηφιακού μετασχηματισμού εκτός της χώρας μας πρόσθεσε στην ευρύτερη σκιαγράφηση αυτής της διαδικασίας ο δρ Οδυσσέας Πυροβολάκης, Project Advisοr του European Research Executive Agency της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος ανέδειξε τα κυρίαρχα τεχνολογικά trends, όπως τα cloud, AI, service platforms κ.α. αλλά και προκλήσεις όπως της ανταγωνιστικότητας, βιωσιμότητας, αυτονομίας και

16Ο ΙΤ DIRECTORS FORUM

ασφάλειας ανάμεσα τους. Η θεματική της καινοτομίας ήρθε σαν φυσική συνέχεια, καθώς ο Αναστάσιος Μουστάκης, Infrastructure Technologies Solutions Department Manager, της UniSystems, παρουσίασε τους τρόπους που η καινοτομία μπορεί να επιταχυνθεί μέσω μια προσέγγισης βασισμένης στο consumption based IT. Αλλά και του τρόπου με τον οποίο αυτή προκύπτει στο «κυνήγι» του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς οι οργανισμοί επανεφευρίσκουν διαδικασίες και υποδομές, όπως cloud και edge υβρίδια λειτουργίας. Τον ρόλο της τεχνολογίας στο Ευρωπαϊκό «Green Deal», σε έναν ψηφιακό μετασχηματισμό με θετικό για το περιβάλλον πρόσημο παρουσίασε η Αγγελική Δεδοπούλου, πρόεδρος του Digital Inclusion Working Group του Global Enabling Sustainability initiative (GeSi). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε πέρα από το ρόλο της τεχνολογίας στην αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και η ανάπτυξη μιας «κοινωνικής βιωσιμότητας», μέσω μιας πιο διευρυμένης βάσης ανάπτυξης λύσεων από όλους, ενισχύοντας το digital inclusion. Τη σχέση ανάμεσα στην προσθήκη αξίας, τα λειτουργικά μοντέλα, την καινοτομία και την ηγεσία προσπάθησαν να αναδείξουν στην συνέχεια οι Άκης Γιούχας, CΟΟ της Optima Bank, Δημήτρης Καραϊσκάκης, Chief Technical Officer του Χρηματιστηρίου Αθηνών, Γιώργος Μαρίνος, υπεύθυνος Digital Transformation της Εθνικής Τράπεζας και Απόστολος Χουλιάρας, Commercial Director, της Volkswagen Bank, σε ένα πάνελ που συντόνισε ο Άγγελος Ανδρέου, αρχισυντάκτης του περιοδικού Digital Finance της BOUSSIAS. Οι συνομιλητές προσέθεσαν την πολύτιμη οπτική του χρηματο-οικονομικού τομέα στον ψηφιακό μετασχηματισμό και πως το συνολικό τοπίο σε κάθε επίπεδο, από τα στελέχη, ως τις σχέσεις με τους πελάτες, αλλάζουν υπό το πρίσμα των τεχνολογικών εξελίξεων. Ο τρόπος που οι ΙΤ leaders ενσωματώνουν τις τεχνολογικές καινοτομίες σε προϊόντα και τελικά στην εμπειρία του πελάτη, για να αποδώσουν επιπλέον αξία στις επιχειρήσεις μέσα από την νέα digital architecture αναλύθηκε από τον Άκη Γιούχα, σε μια συζήτηση που πέρασε στην ταχύτητα με την οποία πια «τρέχουμε» σε ένα δρόμο ψηφιακών πληρωμών, που είναι σαν «ξαφνικά να μας έφερε στο 2025» όπως είπε ο Απόστολος Χουλιάρας. Αναφέροντας και την πρωτοφανή ψηφιακή ωριμότητα που απέκτησε το κοινό, που ωθεί ακόμα παρακάτω σε αυτόν το δρόμο, όπως επιβεβαίωσε και ο Γιώργος Μαρίνος, μαζί και με την θεσμική υποστήριξη. Αλλά και τον τρόπο που επενδυτές, όπως αυτοί του χρηματιστηρίου Αθηνών, αλλάζουν τον τρόπο που λαμβάνουν και διαχειρίζονται την πληροφορία σε καθημερινή βάση, όπως εξήγησε και ο Δημήτρης Καραϊσκάκης. «Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση έρχεται να αξιολογήσει τη πλημμύρα πληροφορίας που πια υπάρχει πριν αυτή φτάσει στα χέρια του επενδυτή» όπως χαρακτηριστικά είπε.

Greg Papangeles

Δρ. Οδυσσέας Πυροβολάκης

Αναστάσιος Μουστάκης

Αγγελική Δεδοπούλου

Άκης Γιούχας

Δημήτρης Καραϊσκάκης

Γιώργος Μαρίνος

Απόστολος Χουλιάρας

ΙΤ ηγεσία και το στρατηγικό της αντίκτυπο Το τρίτο μέρος του συνεδρίου αφιερωμένο στο strategic impact της ΙΤ ηγεσίας, άνοιξε με μια «ένας προς έναν» συζήτηση του συντονιστή Παναγιώτη Μαρκέτου με τον John Theophilos, Head of IT&T, της Fraport Greece, πάνω στην

John Theophilos

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

47

48

Γιώργος Χαρικιόπουλος

Θανάσης Ιατρόπολος

Γιώργος Κουλογιάννης

Αιμίλιος Μάρκου

Γιώργος Λεκάκος

Δρ. Χαρίτων Ευσταθιάδης

Ιωάννης Παπίδης

Σάββας Τορτοπίδης

Ιωάννης Τσαβδαρίδης

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

διάδραση ανάμεσα στον ταξιδιώτη και τις ταξιδιωτικές υποδομές, όπως το αεροδρόμιο, στο μετα-πανδημικό τουριστικό τοπίο. Όπου η ανάπτυξη της «zero touch experience», κλήθηκε να αναβαθμίσει την ταξιδιωτική εμπειρία λόγω Covid-19 και τώρα να την μετασχηματίσει ριζικά, με βασικό εργαλείο την τεχνολογία των ανέπαφων αυτοματισμών. Ακολούθησε ένα πάνελ στο οποίο οι Γιώργος Χαρικιόπουλος, επικεφαλής Business Technology της Marine Traffic, Θανάσης Ιατρόπολος, Διευθυντής Digital Convergence & Information Systems Dep. της Εγνατίας Οδού Α. Ε. , Γιώργος Κουλογιάννης, Senior Director Technology, Innovation & Digital Services, της ΔΕΗ, Αιμίλιος Μάρκου Συνιδρυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής της Hellas Direct και Γιώργος Λεκάκος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέλαβαν υπό τον συντονισμό του Ξενοφώντα Λιαππάκη, Vice President και Chief Technology & Information Officer της PeopleCert και Chairman of Hellenic CIO Forum να εντοπίσουν και αναλύσουν τις νέες κυρίαρχες νόρμες, trends και τεχνολογίες σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο digital. Όλοι συμφώνησαν ότι πιο ξεκάθαρος accelerator από την πανδημία δεν θα μπορούσε να υπάρξει για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Και αυτό όχι μόνο στο επίπεδο της άμεση ψηφιακής αναβάθμισης διαδικασιών και υπηρεσιών σε εταιρείες και οργανισμούς, αλλά και στην εξοικείωση του κοινού με ψηφιακές διαδικασίες, σε βαθμό που αυτό να ζητά και επιπλέον εξέλιξη τους στη νέα κανονικότητα, στην οποία «η αλλαγή δεν είναι πια μια σταθερά, όπως έλεγε κάποτε μια διαφήμιση, αλλά είναι επιταχυνόμενη» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Γιώργος Κουλογιάννης. «Τηλεργασία και επέκταση του δικτύου ασφαλείας, μετέτρεψαν τις έκτακτες ανάγκες σε ευκαιρία για εξέλιξη» είπε ο Θανάσης Ιατρόπουλος. Συμφωνώντας ο Γιώργος Κουλογιάννης ανέφερε ότι η πανδημία βρήκε στην αρχή του ψηφιακού μετασχηματισμού την ΔΕΗ και έτσι μετατράπηκε σε ευκαιρία, αλλά αποκάλυψε και το digital divide που καλύφθηκε χάρη σε αυτή, την ώρα όμως που, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, ο οργανισμός έπρεπε να μοιράσει 2500 laptop σε υπαλλήλους του, για εργασία από το σπίτι. Ο Γιώργος Λεκάκος τόνισε μεταξύ άλλων την σημασία του re -skilling και της δια βίου μάθησης ως προαπαιτούμενου του ψηφιακού μετασχηματισμού, με τον ρόλο των Ελληνικών πανεπιστημίων κεντρικό σε αυτά. «Ο καταναλωτής είναι πια ένας άλλος άνθρωπος» είπε χαρακτηριστικά ο Αιμίλιος Μάρκου για την εξέλιξη του demand και της αγοράς, μιλώντας για τις νέες απαιτήσεις σε ψηφιακές δυνατότητες του κοινού, αλλά και του νέου value chain που σχημάτισε η πανδημία. «Δεχόμαστε καθημερινά 500 εκατομμύρια θέσεις πλοίων» ανέφερε στη συνέχεια ο Γιώργος Χαρικιόπουλος μιλώντας για το τεράστιο οικοσύστημα της ναυτιλίας και το πως πλοηγείται σε μια θάλασσα δεδομένων της νέας ψηφιακής εποχής και δημιουργίας του νέου maritime intelligence. Εντυπωσιακή ήταν μάλιστα και η επισήμανση του Αιμίλιου Μάρκου ότι δεν υπάρχουν πια historical brands, αφού χάρη στην τεχνολογία και το disruption «όποιος

16Ο ΙΤ DIRECTORS FORUM

έχει τα καλύτερα services μπορεί να βγει νικητής». Σημείο εστίασης έγινε και ο ανταγωνισμός για ψηφιακά «ταλέντα» όπως διαμορφώνεται ανάμεσα στην αναστροφή του brain drain στο ΙΤ και την ενίσχυση του φαινομένου των ψηφιακών νομάδων και ένα ρεύμα «μετακόμισης» εταιρειών τεχνολογίας μόνιμα στην Ελλάδα. Το συνέδριο έκλεισε με ένα ακόμα πάνελ από εκλεκτούς ειδικούς που προσπάθησαν ανάμεσα στις πλέον trending από τις τεχνολογίες, να εντοπίσουν εκείνες που αποτελούν το «tech-at-core» της αλλαγής που ήδη συντελείται, αλλά και εκείνες που είναι πολλά υποσχόμενες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στο μέλλον. Οι συμμετέχοντες που ανέλαβαν αυτό το έργο -υπό τον συντονισμό του Παναγιώτη Μαρκέτου- ήταν οι Δρ. Χαρίτων Ευσταθιάδης, Group Information Technology Senior Manager, της Medochemie Ltd, Ιωάννης Παπίδης, Chief Technology and Business Change Officer της Dixons NA. Ευρώπης, Σάββας Τορτοπίδης, CIO της Δ. Μασούτης ΑΕ και Ιωάννης Τσαβδαρίδης, Chief Information & Digital Officer της Συνεταιριστικής Τράπεζας Ηπείρου. «Αν δεν έχεις τεχνολογικά εργαλεία στο χώρο του retail πιθανότατα δεν θα επιβιώσεις» ξεκαθάρισε εξαρχής ο Ιωάννης Παπίδης, μεταθέτοντας όμως στη συνέχεια το κέντρο βάρους του μετασχηματισμού από τα «εργαλεία» στην ενσωμάτωση τους και την σχετική εταιρική κουλτούρα, ώστε με το machine learning και το AI να προσφέρεται προσωποποιημένη εμπειρία στους πελάτες. Στο ίδιο μήκος κύματος ο Σάββας Τορτοπίδης είπε πως η τεχνολογία έχει λύσεις σχεδόν για κάθε πρόβλημα, αλλά πρέπει οι εταιρίες να βρουν ποιες από αυτές ικανοποιούν τις ανάγκες τους και ταυτόχρονα τις ανάγκες του πελάτη, που δεν ταυτίζονται πάντα, λέγοντας χαρακτηριστικά «κανένας οργανισμός δεν έχει κύριο μέλημα να βρεθεί στο cloud αύριο το πρωί αν αυτό δεν εξυπηρετεί έναν επιχειρησιακό σκοπό». Σε αυτό το στρατηγικό πλαίσιο ο Χαρίτων Ευσταθιάδης φώτισε τον ρόλο της ομάδας του ΙΤ στην επιλογή και ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη λειτουργία, ειδικά σε συνθήκες πανδημίας. Οι ιδιαιτερότητες του τραπεζικού τομέα με τις επαυξημένες ανάγκες κυβερνοασφάλειας -ειδικά όπου η επικοινωνία με τον πελάτη ανοίγει μέτωπο για τους επιτιθέμενους-, οι συγκεκριμένες προδιαγραφές και περιορισμοί εποπτείας του χρηματο-οικονομικού οικοσυστήματος, αλλά και οι δυνατότητες που τεχνολογίες όπως το cloud, το 5G ή το 6G θα φέρουν στην τραπεζική, κυριάρχησαν στο λόγο του Ιωάννη Τσαβδαρίδη. «Όπως έχω ξαναπεί, όπως δεν χρειάζεται πια να συντηρούμε ένα κοτέτσι στον κήπο για να έχουμε αυγά και μια γελάδα για γάλα, έτσι δεν χρειάζεται να συντηρούμε υποδομές, αλλά μπορούμε πια να αγοράζουμε» είπε χαρακτηριστικά στη συνέχεια για τη διάσταση του cloud adoption o Χαρίτων Ευσταθιάδης. Ενώ εξίσου ενδεικτικό ήταν το στοιχείο ότι το e-commerce κομμάτι της εταιρείας του Σάββα Τορτοπίδη δεν είχε αποδοχή από το κοινό αν και υπήρχε για χρόνια, ενώ στις τρεις πρώτες εβδομάδες του κορωνοϊού ενεργοποιήθηκε “αναγκαστικά” σε 45 διαφορετικές πόλεις «εφαρμόζοντας τεχνολογία εκεί που υπάρχει πάντα η ανάγκη» όπως σημείωσε. NW

ΧΡΥΣΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ

49 ΜΕΓΑΛΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ

ΧΟΡΗΓΟI

ΥΠΟΣΤΗΡΊKTEΣ

modulus ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΊΞΗ

ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • netweeK

Disruptor

50

Οι… εμιγκρέδες και το «Ελντοράντο» της ασφαλιστικής αγοράς! Αναμφίβολα, ένα από τα ζητήματα-στόχοι που έχουν τεθεί από την παρούσα κυβέρνηση είναι και το brain regain. Η «δεξαμενή» άντλησης Ελλήνων υψηλόβαθμων που δραστηριοποιούνται και εργάζονται εκτός των συνόρων της πατρίδας μας. Μέχρι στιγμής, παρατηρείται μια ροή επιστροφής ξενιτεμένων στελεχών στα πάτρια εδάφη, με δειλά είναι αλήθεια βήματα, μα και δεδομένα που εμφανίζουν σταθερή άνοδο με το πέρασμα του χρόνου και την βελτίωση των συνθηκών: Εργασιακών, οικονομικών, προοπτικών, ακόμη και πολιτικών. Βέβαια, μια ακόμη πτυχή που πρέπει να καταγραφεί δεν είναι άλλη από την θεματικού περιεχομένου επιστροφή, ενόσω συνεχίζουν να εργάζονται στα «ξένα». Με ποιο τρόπο; Μέσω της επένδυσης σε υφιστάμενη εταιρεία που συγκεντρώνει τις απαιτούμενα υψηλές προοπτικές ή ακόμη καλύτερα της δημιουργίας μιας επιχείρησης from scratch που θα δραστηριοποιείται σε τομέα όπου οι ίδιοι διαθέτουν εμπειρία και τεχνογνωσία. Να, ας πούμε στον ασφαλιστικό τομέα, όπου η χώρα μας θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως ένα εκτενέστατο hub στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου, με έμφαση προς Ανατολάς και Βορείως. Της Ελλάδος στην πρώτη, της Αφρικής η έτερη. Νεότερα (και περισσότερα) προσεχώς. Ούτως ή άλλως, οι όποιες εξελίξεις θα αρχίσουν να… τρέχουν παρέα με τα «μπάνια του λαού»!

netweeK • ΔΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΕΥΑΓΓΕΛΙΖΕΣΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓH, έστω κι εάν μέχρι πρότινος δεν είχες καν εκφράσει την παραμικρή άποψη. Και αυτό, όχι επειδή ήθελες να προστατέψεις από τα πολλά όσο και αδιάκριτα βλέμματα, φίλων, γνωστών, ανταγωνιστών, μα και εποπτικών Αρχών, αλλά αντιθέτως διακρινόσουν από παντελή άγνοια, για να μην πω και αρνητισμό, απέναντι στο δεύτερο τη τάξει κορυφαίο ζήτημα που απασχολεί τον οργανισμό, το οποίο ωστόσο διαμορφώνει το πεδίο στο οποίο θα κινηθεί και το κορυφαίο project. Βέβαια, μόλις διαπίστωσε ο… «Ευαγγελιστής» πως αναδύονται πιο δυναμικά άξια στελέχη, με γνώση, εμπειρία και επίπεδο, οι οποίοι συγκεντρώνουν ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό αποδοχής από την διοίκηση του οργανισμού, τότε λειτουργώντας με (εντελώς) ιδιοτελή κίνητρα, επέλεξε να κινηθεί «παλαιοκομματικά» προσποριζόμενος μέρος της λάμψης τους.Με ποιο τρόπο; Υφαρπάζοντας και προσεταιριζόμενος πλήρως το προϊόν κόπου και εργασίας τους, προκειμένου να «πουλήσει» τον εαυτό του στον οργανισμό. Όταν η ντροπή δεν έχει φραγμούς και ηθική…

Σ

τα… σύννεφα, τουλάχιστον με βάση ότι ίσχυε μέχρι και πριν από λίγες ημέρες, έδειχνε να έχει επιστρέψει ο «Γερμανός από τις ΗΠΑ». Βλέπετε, η απότομα θετική επιστροφή σε ένα σημαντικό ποσοστό κανονικότητας, βοήθησε -πέραν όλων των αυταπόδεικτων δεικτών, στοιχείων και μεγεθών- στην κατάστρωση πλάνων που αφορούν στην επέκταση του ίδιου του business σε νέα πεδία. Μάλιστα, διακρινόμενος από την απαιτούμενη αυτοσυγκράτηση έπειτα από δύο -σχεδόν- (έντονα) “προβληματικά” χρόνια ελέω του κορωνοϊού, έχει προβεί στην κατάστρωση αναλυτικού σχεδίου με «χειρουργικής σημασίας» προσθήκες, που εστιάζουν στην ποιότητα. Στην εξειδίκευση, για την ακρίβεια. Ο ίδιος, έχει διακρίνει πως σε διεθνές επίπεδο η… Αχίλλειος πτέρνα αφορά στην κυβερνοασφάλεια, καθώς ακόμη και η παραμικρή κυβερνοεπίθεση δύναται να οδηγήσει σε κατάρρευση της ίδιας της λειτουργίας μιας επιχείρησης του συγκεκριμένου κλάδου. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που μόλις πέρασε, ένα διευθυντικό στέλεχος στις πέραν των Ατλαντικού ακτές, στην ομάδα του οποίου εργαζόταν προ αρκετών ετών ο «Γερμανός από τις ΗΠΑ», κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια περιορισμένης κλίμακας επίθεση, η οποία ωστόσο «γονάτισε» την αντίστοιχου αντικειμένου επιχείρηση επί διήμερο και κάτι. Οι δε κινήσεις που ετοιμάζει, άκρως καινοτόμες, όσο και… προστατευτικές.

13 ITSM conference th

03● 02● 2022 LIVE ON YOUR SCREEN

EARLY BI RD -2

έως τις 0 3

0%

·01·22

ITSM EVOLUTION Empowering The Digital Future of Business Το 13ο ΙΤ Service Management επιστρέφει πιο επίκαιρο από ποτέ, καταδεικνύοντας το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει το ΙTSM στην ικανοποίηση των επιτακτικών επιχειρηματικών αναγκών που δημιούργησε η πανδημία. Καταξιωμένοι διεθνείς και Έλληνες ομιλητές θα αναδείξουν την αξία του Lean, των devops και του Value Stream Management, επισημαίνοντας τη σημασία της επανεκπαίδευσης για την εφαρμογή του αρχών του ITIL 4, όπως και της πιστοποίησης κατά ΙSO 20000 για την παροχή αποτελεσματικότερων υπηρεσιών Πληροφορικής.

www.seeitsmc.gr

ΜΕΓΑΛΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

Συμμετοχές: Kατερίνα Μπότη, K: +30 694 6122 866 E: kboti@boussias.com Χορηγίες: Λίζα Αντωνιάδη, T: +30 210 6617777 (ext. 158), E: lantoniadi@boussias.com Θάνος Θώμος, T: +30 210 6617777 (ext. 322), E: tthomos@boussias.com

Official Publication