Netweek τεύχος 473 by BOUSSIAS

ISSN: 2585 2388

∆ΕΚEMΒΡΙΟΣ 2023, TIMH 9,00 ΕΥΡΩ, TEYXOΣ Νo.473

Leading the Digital Business Revolution!

SPECIAL REPORTS Digital Banking Best Workplaces in Tech 2023 Health IT

EVENT Cyber Security Summit @Costa Navarino

INFO QUEST TECHNOLOGIES

Με όχηµα τις τεχνολογίες Cisco

[Contents]

COVER STORY

Info Quest Technologies Με όχηµα τις τεχνολογίες Cisco Η Εύη Καστανιά και ο Φίλιππος Μανδηλάρης της Info Quest Technologies µιλούν για την µακρά συνεργασία της εταιρείας µε την Cisco, και το όραµά τους, από κοινού να συµβάλλουν στην µετουσίωση των ψηφιακών τεχνολογιών σε ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα και παράγοντα ανάπτυξης

SPECIAL REPORT Banking: Προς ένα fully digital µέλλον

Μετά από µακρά και σταδιακή µετάβαση σε ψηφιακή λειτουργία και την απότοµη επιτάχυνση που επέβαλε η πανδηµία, η τραπεζική µοιάζει να έχει πια ενδώσει πλήρως στην γοητεία της digital λειτουργίας και επιταχύνει προς ένα πλήρως ψηφιακό και πολλά υποσχόµενο µέλλον

SPECIAL REPORT

Best Workplaces in Tech 2023: Οι 25 εταιρείες που ξεχώρισαν! Το netweek παρουσιάζει τις 25 επιχειρήσεις με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα στην αγορά της Πληροφορικής και της Τεχνολογίας, όπως αναδείχτηκαν από το Great Place to Work και την ετήσια έρευνα αξιολόγησης Best Workplaces

Editorial

News & Views

46 Η εκπαίδευση πρέπει να εξελίσσεται µε ταχύτητα Ο Κωνσταντίνος Δούκας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος των Εκπαιδευτηρίων Δούκα, αναλύει τις προκλήσεις που δημιουργούν οι ταχύτατες εξελίξεις στην τεχνολογία στην εκπαίδευση και εξηγεί γιατί είναι σημαντικό το σύγχρονο σχολείο να συμβαδίζει με τις ραγδαίες εξελίξεις 49 The Strategic CIO Ο Μιχάλης Μωραϊτης γράφει για τον αντίκτυπο της ανάλυσης ποιότητας λογισμικού στην παραγωγικότητα 52 Η βελτιστοποίηση περνάει µέσα από το Lean IT Ο Mike Orzen, “Πατέρας του Lean IT», Ιδρυτής και Πρόεδρος της Mike Orzen & Associates μιλάει για τη σημασία του Lean IT σήμερα, τις δυνατότητες που προσφέρει αλλά και τις προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν. 54 AI Watch Η πρόοδος στο χώρο των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης μοιάζει να τρέχει περισσότερο από ποτέ γι’ αυτό και στο netweek αποφασίσαμε να αφιερώσουμε μια στήλη στις εξελίξεις στο ΑΙ που μας έκαναν εντύπωση και συμβαίνουν ανάμεσα στα τεύχη του

56 Ηuawei: Η Ευρώπη είναι η πιο σπουδαία αγορά για εµάς Η κινεζική εταιρεία στηρίζει τις ΜμΕ, αναπτύσσει νέες υποδομές και πολλαπλασιάζει τους κόμβους της

Health IT: στην Ελλάδα ‘σπεύδουµε βραδέως’…

58 Cyber Security Summit @Costa Navarino Κορυφαίοι Chief Information Security Officers από όλο το φάσµα του επιχειρηµατικού κόσµου και ηγετικά στελέχη της αγοράς Τεχνολογιών Πληροφορικής έδωσαν το «παρών» στο πρώτο Cybersecurity Summit@Costa Navarino, το exclusive networking event που διοργάνωσε η Boussias Events, στις 14 &15 Νοεµβρίου, στο Costa Navarino

SPECIAL REPORT

Η επόμενη ημέρα στην Υγεία δείχνει πως κινούμαστε μεν προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως ο ρυθμός μας κάθε άλλο παρά συμβαδίζει με τις σαρωτικές αλλαγές που επιφέρουν διεθνώς τόσο η ψηφιοποίηση των πάντων, όσο -πολύ περισσότερο-και η Τεχνητή Νοημοσύνη που εισέβαλε και στον τομέα της υγείας

64 Spotlights

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Αγγελική Κορρέ

Editorial

ΣΥΝΤΑΞΗ Γιάννης Ριζόπουλος, Βαγγέλης Βαγγελάτος

Αγγελική Κορρέ ∆ιευθύντρια Σύνταξης

Πάει ο παλιός ο χρόνος… Συνηθίζεται στο τέλος κάθε χρόνου να κάνουµε έναν απολογισµό των πεπραγµένων µας για την χρονιά που αφήνουµε πίσω µας, τόσο σε επαγγελµατικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Χωρίς αµφιβολία το 2023 ήταν µία µάλλον δύσκολη χρονιά σε παγκόσµιο και τοπικό επίπεδο. ∆ύο πόλεµοι, ενεργειακή κρίση, διαρκής αύξηση του κόστους ζωής, ύφεση. Στα της Ελλάδας, βιώσαµε επιπλέον µία παρατεταµένη προεκλογική περίοδο µε την όποια αναστάτωση αυτό µπορεί να προκαλέσει στην οικονοµία. Παρόλες τις δυσκολίες ωστόσο, ο κλάδος της πληροφορικής στην χώρα φαίνεται ότι κλείνει τη χρονιά µε θετικό πρόσηµο και µάλιστα µε υψηλό ποσοστό κερδοφορίας στο β’ εξάµηνο σε σχέση µε το αντίστοιχο εξάµηνο του 2022. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει πέρα από κάθε αµφιβολία ότι προχωράει περαιτέρω η ψηφιοποίηση τόσο του ιδιωτικού όσο και του δηµόσιου τοµέα. Κάτι που διαπιστώνουµε και στο netweek, µιλώντας καθηµερινά µε στελέχη των ελληνικών επιχειρήσεων που µοιράζονται τα πολλά και σηµαντικά βήµατα και έργα που κάνουν στο ταξίδι τους για τον ψηφιακό µετασχηµατισµό. Mία χρονιά, 11 τεύχη, περισσότερα από 40 κάθετα και οριζόντια ειδικά αφιερώµατα, 100+ συνεντεύξεις και άρθρα κορυφαίων επαγγελµατιών του ΙΤ, δύο ειδικές εκδόσεις (Cybersecurity Special Edition και Cloud Computing Buyers’ Guide) και δύο Powerlists – Cyber Security 50 και Digital Transformation Officer 50! Αυτή η τελευταία Powelist συνοδεύει το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας µε σκοπό να µας συστήσει τα στελέχη που βρίσκονται πίσω από τον ψηφιακό µετασχηµατισµό των ελληνικών επιχειρήσεων, όπως εσείς τα αναδείξατε, ανταποκρινόµενοι στο κάλεσµά µας τον προηγούµενο µήνα. Στόχος µας στο netweek δεν είναι άλλος από το να αποτελούµε την πλατφόρµα επικοινωνίας, συνάντησης και ανταλλαγής απόψεων του κλάδου της πληροφορικής και να αναδεικνύουµε βέλτιστες πρακτικές, success stories αλλά και τους ανθρώπους που «κρύβονται» πίσω από αυτά. Για την χρονιά που έρχεται, πιστοί στην αποστολή µας και θέλοντας να φανούµε αντάξιοι της εµπιστοσύνης σας ετοιµάζουµε πολλά και ενδιαφέροντα, τα οποία ωστόσο θα µοιραστώ κάποια άλλη στιγµή. Με ευχές για καλές γιορτές και ένα δηµιουργικό 2024

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Μαρία Βαλλή, mvalli@boussias.com ΥΠΟ∆ΟΧH ∆ΙΑΦHΜΙΣΗΣ Μαγδαλένα Καπάνταη, mkapantai@boussias.com ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ Aλέξανδρος Καρβουτζής ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Κορνήλιος Σαραντίογλου ΤΜΗΜΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΩΝ Αµαλία Ψιλούδη apsiloudi@boussias.com ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Κωνσταντίνος Χασιώτης

ΕΚ∆ΟΤΗΣ Μιχάλης Μπούσιας ∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΩΝ ΕΚ∆ΟΣΕΩΝ Κατερίνα Πολυµερίδου GROUP ADVERTISING DIRECTOR Λήδα Πλατή ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗ: € 99

ΚΛΑ∆ΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452 Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-5952 ISSN: 2585-2388

Ο παλιός... είναι αλλιώς

News & Views

Του Γιάννη Ριζόπουλου, ∆ηµοσιογράφος

Ευρωπαϊκά κεφάλαια 1,2 δισ. ευρώ για την ενίσχυση του cloud computing

Τι µας επιφυλάσσει το 2024; Τελευταίο τεύχος της χρονιάς αυτό που κρατάτε στα χέρια σας ή διαβάζετε στην οθόνη σας και ο ‘παλιός’ θα τηρήσει άλλη µια φορά το έθιµο που θέλει τη στήλη να αφιερώνεται στα µελλούµενα τον καινούργιο χρόνο, στα «σιγουράκια» και τις «προβλέψεις» για όσα περιµένουµε / πιστεύουµε / προβλέπουµε ότι θα συµβούν το επόµενο δωδεκάµηνο, έτσι, για να µας µπει µε το καλό ο καινούριος χρόνος. Όχι ότι θα τρέξουµε να προετοιµαστούµε -ό,τι είναι να ‘ρθει, θε να ‘ρθει- αλλά για να έχουµε µια ιδέα, µια προδιάθεση, βρε αδελφέ, και να µην αιφνιδιαστούµε… Πρώτη και καλύτερη στα «σιγουράκια» - όπως προκύπτουν από τη συνδυαστική ανάγνωση των εκτιµήσεων των διεθνών εταιρειών ερευνών και των σχολίων των ειδηµόνων- η πλήρης επικράτηση της Τεχνητής Νοηµοσύνης («καλά, βουλωµένο γράµµα διαβάζεις, ‘παλιέ’» σαν να ακούω τα περιπαικτικά σχόλιά σας) και η ακόµα µεγαλύτερη εισβολή της στην καθηµερινότητά µας. Όλες οι πηγές συµφωνούν πως µε τη µια ή την άλλη µορφή του το Generative AI θα περάσει σχεδόν σε όλες τις επιχειρηµατικές εφαρµογές και λύσεις, οδηγώντας την παραγωγή σε ανώτερες πίστες και συµπαρασύροντας ανοδικά, στα 50 Β$, την αγορά των αναγκαίων για τέτοιες λειτουργίες επεξεργαστών. Αρκεί να στηθεί γρήγορα το αναγκαίο θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας όλων αυτών. Μέγα-τάση, επίσης, η υποχρεωτική συµµόρφωση µε τις ηθικές / κοινωνικές / οικονοµικές επιταγές του ESG, καθώς -ειδικά στην Ευρώπη- «σφίγγουν» οι απαιτήσεις για την υλοποίηση της στενά συνδεδεµένης µε πολλά χρηµατοδοτικά προγράµµατα «ψηφιακής και πράσινης» δεκαετίας, στο πλαίσιο του εκδηµοκρατισµού του ∆ιαδικτύου, µε εύκολη και προσιτή πρόσβαση για όλους. Σηµαντική πρόοδος αναµένεται, επίσης, στον χώρο της Εκτεταµένης Πραγµατικότητας (ER), µε την εµφάνιση ολοένα πιο προσιτών (σε σύγκριση µε τις σηµερινές πανάκριβες µονάδες) ειδικών «γυαλιών», ενώ δεν είναι λίγοι κι αυτοί που βλέπουν (κάτι θα ξέρει η Meta…) συνέργειες και εφαρµογές µε τον κόσµο του Metaverse, πέρα από την εξάπλωση των σχετικά λίγων σήµερα «πρακτικών» εφαρµογών στη Βιοµηχανία 4.0, την Υγεία και την Εκπαίδευση. Κατά τους ειδήµονες πάνω σ’ αυτές, θα «πατήσουν» σύντοµα νέες µορφές περιεχοµένου, ψυχαγωγίας, ενηµέρωσης Γεροί να είµαστε, να τα δούµε όλα αυτά. Μια καλύτερη χρονιά να έχουµε όλοι µας!

netwee • ∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε κρατική βοήθεια που θα φτάσει ακόµη και τα 1,2 δισ. ευρώ, για ένα ευρωπαϊκό έργο cloud computing, προκειµένου να προσπαθήσει να ενισχύσει τη συµµετοχή των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε έναν τοµέα όπου κυριαρχούν οι αµερικανικοί κολοσσοί. Το έργο, που φέρει την ονοµασία IPCEI Next Generation Cloud Infrastructure and Services (IPCEI CIS), υποστηρίζεται από επτά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία θα παράσχουν έως και 1,2 δισ. ευρώ σε κρατική χρηµατοδότηση, η οποία, µε τη σειρά της, αναµένεται να «ξεκλειδώσει» 1,4 δισεκατοµµύρια ευρώ σε ιδιωτικές επενδύσεις.

Canalys: Αναµένεται άµεση ανάκαµψη της αγοράς υπολογιστών Ένα βήµα προ της ανάκαµψης βρίσκεται η παγκόσµια αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών, σύµφωνα µε τις τελευταίες προβλέψεις της Canalys, και οι πωλήσεις αναµένεται να ανέβουν µετά από 7 συνεχή τρίµηνα πτώσης µέσα στο πρώτο τρίµηνο του 2024, µε ποσοστό 5% ήδη από το τέλος του 2023. Οι εκτιµήσεις για το 2024 είναι ακόµη πιο αισιόδοξες, µε τις πωλήσεις για το επόµενο έτος να εκτιµώνται στα 267 εκατ. µονάδες, 8% υψηλότερες σε σχέση µε το 2023, υποβοηθούµενες από τον κύκλο ανανέωσης των Windows και το λανσάρισµα συσκευών µε δυνατότητα AI.

Ο Γιάννης Ασσαέλ της Google DeepΜind σύµβουλος ΑΙ του υπ. Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης Στην οµάδα του υφυπουργού Κωνσταντίνου Κυρανάκη εντάσσεται ο ο 31χρονος ∆ρ. Γιάννης Ασσαέλ, που διακρίθηκε στους «30 Under 30» του περιοδικού Forbes και στους «MIT Innovators Under 35». Το «παιδί-θαύµα» από το Πανεπιστήµιο Μακεδονίας που βρέθηκε στα µεγαλύτερα πανεπιστήµια της Ευρώπης, αναλαµβάνει σύµβουλος, και µάλιστα άµισθος, για θέµατα Τεχνητής Νοηµοσύνης. Παράλληλα, εργάζεται για την Google DeepMind, το ερευνητικό εργαστήριο τεχνητής νοηµοσύνης που λειτουργεί ως θυγατρική της Google. Η DeepMind ξεκίνησε το 2010, µε µια διεπιστηµονική προσέγγιση για την κατασκευή γενικών συστηµάτων AI. Το ερευνητικό εργαστήριο συγκέντρωσε νέες ιδέες και προόδους στη µηχανική µάθηση, τη νευροεπιστήµη, τη µηχανική, τα µαθηµατικά, την προσοµοίωση και την υπολογιστική υποδοµή, µαζί µε νέους τρόπους οργάνωσης επιστηµονικών προσπαθειών.

Οι σηµαντικότερες ειδήσεις του µήνα που πέρασε

Με τη συνεργασία του NetFax

Cosmos Business Systems: Σύµβαση µε το Ελληνικό Κτηµατολόγιο Η Cosmos Business Systems υπέγραψε σύµβαση µε το Ελληνικό Κτηµατολόγιο για την υλοποίηση του έργου «Υπηρεσίες υποστήριξης παραγωγικής λειτουργίας πληροφοριακών συστηµάτων». Η συνολική αξία της σύµβασης ανέρχεται στα 1,23 εκατ. ευρώ, συν ΦΠΑ. Το έργο περιλαµβάνει συντήρηση λογισµικού τεχνολογίας των πληροφοριών, υπηρεσίες υποστήριξης συστηµάτων πληροφορικής καθώς και υπηρεσίες παροχής συµβουλών σε θέµατα συστηµάτων πληροφορικής.

Νέος Ψηφιακός Βοηθός από την EPSILON NET Το νέο ψηφιακό βοηθό, Epsilon Financials, λανσάρει η Εpsilon Net. Στόχος της νέας web εφαρµογής είναι η άµεση, online πληροφόρηση για την εικόνα οφειλών της επιχείρησης προς το ∆ηµόσιο, τους λογαριασµούς, τους εργαζόµενους και τα στοιχεία της επιχείρησης εύκολα και σε µία οθόνη. H νέα cloud εφαρµογή είναι σχεδιασµένη µε τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες web και αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητες της πλατφόρµας Microsoft Azure, παρέχοντας ασφάλεια, ταχύτητα και προσβασιµότητα. Αποτελεί παράλληλα ένα ολοκληρωµένο σύστηµα ειδοποιήσεων και πληροφόρησης οφειλών και ενεργειών για το χρήστη /επιχείρηση και το λογιστή καθώς όλες οι ενέργειες του συνεργαζόµενου λογιστικού γραφείου και οι οφειλές προς το ∆ηµόσιο εµφανίζονται αυτοµατοποιηµένα, συγκεντρωµένες σε µία εφαρµογή και ένα dashboard.

World Robot Olympiad: 1η στην Ευρώπη και 4η η Ελληνική Μαθητική Ροµποτική Την 1η θέση στην Ευρώπη και την 4η στον κόσµο ανάµεσα σε 451 οµάδες από 90 χώρες κατέλαβε, βάσει της συνολικής βαθµολογίας που συγκέντρωσε, η ελληνική µαθητική αποστολή στους τελικούς της φετινής Παγκόσµιας Ολυµπιάδας Ροµποτικής (World Robot Olympiad), η οποία πραγµατοποιήθηκε στον Παναµά στις αρχές Νοεµβρίου, µε θέµα «Συνδέοντας τον κόσµο». Οι επτά οµάδες της ελληνικής αποστολής (οι οποίες είχαν, προηγουµένως, πρωτεύσει στους αντίστοιχους πανελλήνιους) κατέκτησαν δυο χάλκινα µετάλλια και δυο διακρίσεις, καταλαµβάνοντας την 4η και την 8η θέση σε άλλες κατηγορίες, ενός από τους πιο σηµαντικούς διεθνείς διαγωνισµούς ροµποτικής, παγκοσµίως. Η Ελλάδα έχει καταφέρει να κερδίσει ως τώρα εννιά µετάλλια, µε πλουσιότερη συγκοµιδή (τρία αργυρά κι ένα χάλκινο) εκείνη στην Ουγγαρία, το 2019.

Tech Leader's Insights Του ∆ρ. Κρικόρ Μαρουκιάν, Tech Strategist

Το cloud και GenAI ως υποβοήθηση της ψηφιακής ηγεσίας Το cloud είναι ένας ισχυρός παράγοντας για επιχειρηµατική καινοτοµία και δηµιουργία αξίας. Σύµφωνα µε µια πρόσφατη έκθεση της McKinsey & Company, το cloud µπορεί να δηµιουργήσει περίπου 3 τρις. δολάρια σε EBITDA έως το 2030, µε το µεγαλύτερο µέρος της αξίας να προέρχεται από νέους τρόπους χρήσης και όχι από εξοικονόµηση κόστους. Ωστόσο, η σύλληψη αυτής της αξίας απαιτεί µια στρατηγική προσέγγιση που αξιοποιεί τις δυνατότητες του cloud. Η έκθεση προσδιορίζει κάποια βασικά στοιχεία της ψηφιακής ηγεσίας που µεγιστοποιούν τα οφέλη του cloud. (1) Στενή συνεργασία µε ηγέτες επιχειρήσεων για να εστιάσουµε στα πιο αποτελεσµατικά business cases που οδηγούν σε αύξηση εσόδων, ικανοποίηση πελατών, λειτουργική αποτελεσµατικότητα. Αυτά τα business cases θα πρέπει να λάβουν κύρια προτεραιότητα στον στρατηγικό οραµατισµό. (2) Χτίζοντας ένα στιβαρό cloud baseline µε στρατηγικό οραµατισµό καθορίζεται το cloud roadmap, η cloud αρχιτεκτονική και cloud διακυβέρνηση, η επιλογή των προκρινόµενων, βάση κριτηρίων προτεραιότητας, παρόχων και συνεργατών cloud καθώς και η διασφάλιση της κυβερνοασφάλειας και συµµόρφωσης σε όλο το φάσµα cloud service µοντέλων (IaaS-PaaS-SaaS). Ένα στιβαρό cloud baseline µπορεί να επιτρέψει την ταχύτερη και πιο οµαλή υιοθέτηση του cloud, καθώς και να µειώσει τον κίνδυνο cloud sprawl και duplication. Η έκθεση αναφέρει ότι σχεδόν το 40% των εταιρειών συµφωνεί ότι η «επιχειρηµατική αξία» καθορίζει πλέον ποιες εφαρµογές µετακινούνται στο cloud (σε σχέση µε 27% το 2021 και το 2022). (3) Generative AΙ ως µια νέα κατηγορία τεχνητής νοηµοσύνης που µπορεί να δηµιουργήσει νέα δεδοµένα, περιεχόµενο, για να βελτιώσει την πρόταση αξίας της µετάβασης στο cloud. Το Generative AI µπορεί να ξεκλειδώσει νέα business cases, να µειώσει το χρόνο και το κόστος της µετεγκατάστασης και αποκατάστασης εφαρµογών και να αυξήσει την παραγωγικότητα των οµάδων ανάπτυξης cloud υπηρεσιών. Η έκθεση εκτιµά ότι το Generative AI µπορεί να προσθέσει 75-110% µονάδες ROI στα προγράµµατα cloud.

∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Ζώνη ασφαλείας Του Νότη Ηλιόπουλου, Information Security Expert

Ανάγκη για συνεννόηση

Τα ανώτερα διοικητικά στελέχη εταιρειών και οργανισµών έχουν πλέον κατανοήσει τη σηµασία και τις επιπτώσεις που έχουν για την επιχειρηµατική βιωσιµότητα και ανθεκτικότητα οι κίνδυνοι και οι σύγχρονες προκλήσεις που άπτονται της ασφάλειας των πληροφοριών (ΑΠ). Οι εν λόγω προκλήσεις απαιτούν αµοιβαία κατανόηση και συνεννόηση µεταξύ των ως άνω στελεχών και των υπευθύνων για την ΑΠ, τόσο για τη χάραξη της σχετικής στρατηγικής, όσο και για τον τρόπο εφαρµογής της. Ωστόσο, η εγρήγορση και η κατανόηση των κινδύνων που σχετίζονται µε την ΑΠ δεν έχει αποφέρει το επιθυµητό επίπεδο συνεννόησης µεταξύ τους. Σύµφωνα µε µελέτη του World Economic Forum, το γεγονός αυτό είναι όχι µόνο αναµφισβήτητο, αλλά και αποτελεί σηµαντικό εµπόδιο στην αποτελεσµατική διαχείριση των εν λόγω κινδύνων. Ειδικότερα, παρατηρείται ότι οι επαγγελµατίες της ΑΠ δεν διατυπώνουν µε σαφήνεια τον πραγµατικό κίνδυνο για τον εκάστοτε Οργανισµό. Επιπλέον, χρησιµοποιούν όρους τους οποίους τα επιχειρηµατικά στελέχη δεν αντιλαµβάνονται µε ευχέρεια, µε συνέπεια να µην είναι κατανοητά τα προτεινόµενα µέτρα προστασίας. Ως αποτέλεσµα, τα ανώτερα διοικητικά επιχειρηµατικά στελέχη διακατέχονται από το αίσθηµα της αβεβαιότητας αναφορικά µε την ορθή στρατηγική για την αντιµετώπιση των κινδύνων ΑΠ. Προκειµένου να επιτευχθεί η απαραίτητη συνεννόηση, οι επαγγελµατίες της ΑΠ οφείλουν να παρουσιάζουν τα σχετικά ζητήµατα µε σαφήνεια κάνοντας χρήση επιχειρηµατικών όρων προκειµένου να αποτυπωθούν οι επιπτώσεις των σχετικών κινδύνων στον Οργανισµό. Από την πλευρά τους τα διοικητικά στελέχη οφείλουν να αποδεχθούν έµπρακτα την ευθύνη που τους αναλογεί και να υιοθετήσουν την ΑΠ ως µέρος της εργασιακής τους καθηµερινότητας. Χρειάζεται να ενισχύσουν την προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση, µε σκοπό να αποτελέσει η ΑΠ πραγµατική υποχρέωση των επιχειρηµατικών στελεχών και ταυτόχρονα να θεσπίσουν δείκτες µέτρησης της αποτελεσµατικής εφαρµογής των παραπάνω. Η ΑΠ διαθέτει τεράστιο εύρος και η ουσιαστική εφαρµογή της απαιτεί εργασιακούς ρόλους µε ευρύ σύνολο δεξιοτήτων. Όσον αφορά στο εταιρικό περιβάλλον, και δεδοµένης της έλλειψης εξειδικευµένων στελεχών στην ΑΠ, χρειάζονται περισσότεροι υβριδικοί ρόλοι οι οποίοι θα κατανοούν τα βασικά τεχνικά ζητήµατα και θα µπορούν να εξηγήσουν και να εφαρµόσουν πρακτικές και διαδικασίες ΑΠ στην καθηµερινή επιχειρηµατική λειτουργία.

netwee • ∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023

To TeamViewer ενσωµατώνει την τεχνολογία Lansweeper Η TeamViewer ανακοίνωσε την ενσωµάτωση της τεχνολογίας Lansweeper για τον εντοπισµό και την απογραφή περιουσιακών στοιχείων στην παροχή αποµακρυσµένης παρακολούθησης και διαχείρισης (RMM). Πρόκειται για µία λύση διαχείρισης πληροφορικής για την υποστήριξη των καθηµερινών λειτουργιών: ενισχυµένη ορατότητα µε τις ισχυρές δυνατότητες εντοπισµού και απογραφής περιουσιακών στοιχείων IT, ώστε οι διαχειριστές IT να έχουν πλήρη ορατότητα της υποδοµής µε ακριβή χαρτογράφηση κάθε διασυνδεδεµένης συσκευής. Βελτιωµένη διαχείριση κινδύνων και συµµόρφωσης µε τον εντοπισµό µη εξουσιοδοτηµένων συσκευών και µη συµµορφούµενου λογισµικού στο δίκτυο. Αποτελεσµατική διαχείριση αφού προσφέρει παρακολούθηση της απογραφής hardware και λογισµικού και της κατάστασης της εγγύησης και της εγκατάστασης διορθώσεων.

Στα 2 δις η αποτίµηση της startup Mistral AI Άλλο ένα ρεκόρ χρηµατοδότησης θα σπάσει όταν µετά το τελικό στάδιο της συγκέντρωσης περίπου 450 εκατοµµυρίων ευρώ από επενδυτές, η ανταγωνίστρια της Open AI, Mistral AI θα αποτιµάται πλέον σε περίπου 2 δισεκατοµµύρια δολάρια. Η αποτίµηση των 2 δισεκατοµµυρίων δολαρίων για µια εταιρεία ηλικίας µικρότερης του ενός έτους θα υπογραµµίσει την άκρατη αισιοδοξία του τεχνολογικού κόσµου σχετικά µε το µέλλον και τα κέρδη εταιρειών στον πολλά υποσχόµενο κλάδο της τεχνητής νοηµοσύνης.

Ο Σπύρος Ξάφης αναλαµβάνει Business Development Manager στην PeS Cybersecurity Ο Σπύρος Ξάφης αναλαµβάνει Business Development Manager στην PeS Cybersecurity. Προερχόµενος από την Check Point αλλά και παλιότερα από τους integrators Intracom Telecom και Adacom, έχει εργαστεί σε θέσεις ευθύνης στον τοµέα της κυβερνοασφάλειας σε σηµαντικούς οργανισµούς µε εµπειρία ως σύµβουλος προστασίας δεδοµένων, συστηµάτων και πληροφοριών και µηχανικός σχεδιασµού λύσεων. Κατέχει µεταπτυχιακούς τίτλους MBA, MSc. στην Επιστήµη των Υπολογιστών και BSc στη Πυρηνική Φυσική και έχει εµπλακεί ενεργά µε παρουσιάσεις σε συνέδρια και εκδηλώσεις στον τοµέα της κυβερνοασφάλειας. H PeS Cybersecurity αποτελεί µια νέα εταιρεία στον χώρο µε όραµα την προώθηση στην αγορά εξειδικευµένων και ειδικών λύσεων κυβερνοασφάλειας.

Από αριστερά: ∆ηµήτρης ∆ελαβόγιας, Εύη Καστανιά, Ανδρέας Σερφιώτης, Φίλιππος Μανδηλάρης, Αντώνης Σταµατόπουλος, Κατερίνα Ποθητού

Info Quest Technologies Με όχηµα τις τεχνολογίες Cisco Όταν δύο εταιρείες συνεργάζονται για περισσότερα από 20 χρόνια και µοιράζονται το ίδιο όραµα και τις ίδιες αξίες η επιτυχία είναι …µονόδροµος. Ο λόγος για την Info Quest Technologies και την Cisco. ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ

Εύη Καστανιά, Senior Presales Engineer και ο Φίλιππος Μανδηλάρης, Group Product Marketing Manager της Info Quest Technologies µιλούν για την µακρά συνεργασία της εταιρείας µε την Cisco, την βαθιά τεχνογνωσία που έχει η πρώτη στις λύσεις της δεύτερης και το όραµά τους, από κοινού να συµβάλλουν στην µετουσίωση των ψηφιακών τεχνολογιών σε ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα και παράγοντα ανάπτυξης για το επιχειρείν, την οικονοµία και την κοινωνία.

netweek: H συνεργασία της Info Quest Technologies µε την Cisco µετράει περισσότερα από 20 χρόνια στην ελληνική αγορά. Τι περιλαµβάνει και πώς έχει πλέον διαµορφωθεί; Η Info Quest Technologies και η Cisco Hellas συνεργάζονται στρατηγικά για 20 και πλέον χρόνια. Είµαστε υπερήφανοι που η εταιρεία µας ήταν ο πρώτος συνεργάτης διανοµής

netwee • ∆EΚ ΕM ΒΡΙΟΣ 2023

προστιθέµενης αξίας της Cisco στην Ελλάδα και παραµένει για πολλά συναπτά έτη ο µεγαλύτερος. Οι δύο εταιρείες έχουµε πορευτεί αρµονικά και έχουµε διευρύνει το κοινό µας αποτύπωµα στην αγορά, καθώς µοιραζόµαστε κοινές αξίες και κοινό όραµα να συµβάλλουµε στη µετουσίωση των ψηφιακών τεχνολογιών, σε ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα για όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις και οργανισµούς, στην πορεία τους προς τον εκσυγχρονισµό και την ανταγωνιστικότητα. Ως value added distributor διαθέτουµε στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα το σύνολο των Hardware, Software και SaaS λύσεων της Cisco, αναπτύσσοντας συνεργασία µε το σύνολο των Cisco µεταπωλητών. Έχοντας επενδύσει ως εταιρεία σηµαντικά σε συστήµατα και υποδοµές είµαστε σε θέση, παρά τις δυσκολίες που παρουσιάζει ενίοτε η εφοδιαστική αλυσίδα, να εξασφαλίζουµε την απαιτούµενη επάρκεια σε αποθέµατα, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες της αγοράς. Την τελευταία τετραετία έχουµε διευρύνει σηµαντικά τις υπηρεσίες µας, υποστηρίζοντας τους συνεργάτες µας µε συµβουλές και απαντήσεις σε τεχνικά ζητήµατα, σχεδιασµό λύσεων αλλά

COVER STORY

και τεχνικές και προϊοντικές παρουσιάσεις. Παράλληλα, ενισχύουµε συνεχώς µε εξειδικευµένες εκπαιδεύσεις την τεχνογνωσία των συνεργατών µας στο διαρκώς εµπλουτιζόµενο σύνολο των λύσεων της Cisco και τους υποστηρίζουµε στην απόκτηση των απαιτούµενων πιστοποιήσεων. Για τη διατήρηση του υψηλού επίπεδου εξυπηρέτησης που προσφέρουµε και σεβόµενοι τη σηµασία της συνεργασίας µε τη Cisco κάθε χρόνο επαναπιστοποιούµαστε και εµείς ως Cisco Distributor µε τις τελευταίες και κρισιµότερες Cisco πιστοποιήσεις. Η Info Quest Technologies διαθέτει µία ιδιαίτερα έµπειρη οµάδα Cisco υψηλής τεχνογνωσίας, κάτι που αποδεικνύεται και από τις διαρκείς βραβεύσεις ως Distributor Partner of the Year. Μιλήστε µας λίγο για την οµάδα σας… Η οµάδα Cisco της Info Quest Technologies απαρτίζεται από στελέχη µε πολυετή εµπειρία στο χώρο του ICT και ιδιαίτερα σε τεχνολογίες Cisco. H οµάδα περιλαµβάνει εξειδικευµένα στελέχη για τη διαχείριση των σχέσεων µε τους πελάτες, την εµπορική διαχείριση των προϊόντων, τo marketing και την προώθηση, και pre-sales engineers, υπεύθυνους σχεδιασµού των τεχνικών λύσεων Cisco και της τεχνικής εκπαίδευσης των Cisco συνεργατών, µε πιστοποιήσεις Cisco CCNA και Cisco Security Specializations. Αξίζει να αναφέρουµε ότι αυτό που ξεχωρίζει στο οικοσύστηµα της Cisco είναι η φιλοσοφία των συνεργιών της. Κάθε επιχείρηση ή οργανισµός, όσο µικρός ή µεγάλος κι αν είναι, όσο απλό ή πολύπλοκο κι αν είναι το έργο που θέλει να υλοποιήσει, µπορεί να είναι σίγουρος ότι θα έχει στo πλευρό του µία δυνατή οµάδα µε στελέχη από τον Cisco Partner, την Info Quest Technologies και την Cisco Hellas, που εργαζόµαστε καθηµερινά πολύ στενά και αποτελεσµατικά, φέρνοντας την καινοτοµία της Cisco σε κάθε Ελληνική επιχείρηση. Και αυτό είναι το κλειδί της επιτυχίας µας. Ποια είναι η προσέγγιση και η στρατηγική πίσω από αυτές τις επιτυχίες; Στο κέντρο της δουλειάς µας υπάρχει πάντα ο πελάτης και η σωστή εξυπηρέτησή του. Η καλή συνεργασία, το ήθος και το οµαδικό πνεύµα, το µεράκι και η θέληση για γνώση, η προσαρµοστικότητα και η στοχοπροσήλωση στην έγκαιρη εύρεση λύσης για τον πελάτη, και η συνεχής εκπαίδευση των Cisco συνεργατών είναι τα στοιχεία που µας δίνουν, όχι τις διακρίσεις µόνο, αλλά πιο σηµαντικό, την εµπιστοσύνη των πελατών µας.

Ποιες είναι οι σηµαντικότερες λύσεις Cisco που περιλαµβάνονται στο χαρτοφυλάκιο σας; Oι σηµαντικότερες λύσεις της Cisco στο χαρτοφυλάκιό µας ακουµπούν τρεις πολύ σηµαντικούς πυλώνες, αυτού που σήµερα περιγράφουµε ως ψηφιακό µετασχηµατισµό στο νέο υβριδικό περιβάλλον εργασίας: τα προηγµένα, έξυπνα δίκτυα ενοποιηµένης επικοινωνίας, τη συνεργασία µεταξύ οµάδων και την ασφαλή, αποµακρυσµένη πρόσβαση χωρίς περιορισµούς. α) Λύσεις Networking, ενσύρµατες και ασύρµατες, on-premises, εσωτερικού και εξωτερικού χώρου αλλά και cloud managed: CBS series, Catalyst series, Industrial networking, Cisco Meraki, Data Center networking κ.α., για να εξυπηρετήσουν τις κυριότερες αρχιτεκτονικές LAN, WLAN, WAN, SDWAN, LTE, ΙοΤ. β) Λύσεις Security, on-premises, cloud αλλά και SaaS : Firepower (Next Generation Firewall), ISE (NAC), Secure Client (VPN), Secure Endpoint (AV/EDR), Umbrella (DNS Security), CMD (Email Security), DUO (MFA) κ.α. γ) Λύσεις Unified Communications and Collaboration: CUCM (Cisco onpremises IP PBX), Webex Calling (Cisco Cloud PBX), IP Phones, Softphones, Webex devices, Webex meetings, Contact Center κ.α. Ποια είναι τα οφέλη για τις επιχειρήσεις από την επιλογή αυτών των λύσεων και ποια η προστιθέµενη αξία που προσφέρει η Info Quest Technologies; Η Cisco είναι ο πιο γνωστός και καταξιωµένος κατασκευαστής HW και SW δικτυακών λύσεων, καθιερωµένος στον χώρο εδώ και δεκαετίες. Τα προϊόντα της Cisco κατασκευάζονται µε γνώµονα πρώτα την ασφάλεια, είναι πιστοποιηµένα, διακρίνονται για την αξιοπιστία, την ανθεκτικότητα και την αποτελεσµατικότητά τους και προορίζονται για όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτου µεγέθους. Η Cisco διακρίνεται για την αξιόπιστη τεχνική υποστήριξη που παρέχει στον πελάτη αλλά και την προστιθέµενη αξία που δίνει σε κάθε επιχείρηση που την επιλέγει. Στόχος του οικοσυστήµατος της Cisco είναι οδηγηθεί µια επιχείρηση στον ψηφιακό µετασχηµατισµό γρήγορα και µε ασφάλεια. Παρέχει ένα πολύ ευρύ portfolio που περιλαµβάνει πολλές τεχνολογίες και µπορεί να δώσει ολοκληρωµένη λύση από άκρο σε άκρο. Έχοντας λύσεις Cisco στην υποδοµή της µία επιχείρηση λοιπόν µπορεί να είναι ήσυχη ότι θα διατηρεί την εύρυθµη επιχειρησιακή λειτουργία της για πάρα πολλά χρόνια. Η προστιθέµενη αξία της Info Quest Technologies έγκειται στη συµβουλευτική, στην εµπεριστατωµένη τεχνική επιµέλεια των λύσεων και στην εξειδικευµένη εµπορική διαχείριση αυτών προς τους Cisco συνεργάτες, µε στόχο κάθε φορά την καλύτερη τεχνικοοικονοµική πρόταση που καλύπτει τις ανάγκες του πελάτη.

Πιστεύουµε στη δύναµη της τεχνολογίας και µαζί µε τη Cisco και τους συνεργάτες µας πιστεύουµε ακράδαντα ότι µπορούµε να φέρουµε θετική αλλαγή στην ελληνική αγορά

∆EΚ ΕM ΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

COVER STORY

την ασφάλεια των εφαρµογών (Application Security), την προστασία του mail (Email Security), αλλά και στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης τα Firewalls επόµενης γενιάς (Next Generation Firewalls), NAC (Network Access Control), κ.α. Οι security λύσεις της Cisco καταρχάς ανταποκρίνονται σε όλα τα γνωστά security µοντέλα /frameworks όπως SASE, SSE, ZTNA, και µπορούµε να απαντήσουµε στις προκλήσεις που αντιµετωπίζουν οι επιχειρήσεις στην ασφάλεια σήµερα από άκρο σε άκρο. Επίσης, εφόσον µια εταιρεία έχει οποιοδήποτε προϊόν ασφάλειας Cisco, αξιοποιεί τη δύναµη της ευφυΐας κατά των απειλών του Cisco Talos Threat Intelligence η οποία συλλέγει πληροφορίες που διαχέονται σε όλα τα Cisco προϊόντα προστατεύοντας ανθρώπους, δεδοµένα και υποδοµή του κάθε οργανισµού.

12 Το ζήτηµα της κυβερνοασφάλειας είναι από τα πλέον επιτακτικά για το σύγχρονο επιχειρείν. Με ποιους τρόπους µπορείτε να συµβάλλετε στην επίτευξη αυτού του στόχου; Οι λύσεις κυβερνοασφάλειας είναι στρατηγικής προτεραιότητας για την εταιρεία µας. Σήµερα οι επιθέσεις όπως το phishing, το ransomware αλλά και άλλες προηγµένες απειλές είναι πλέον κοινές. Κανένα προϊόν από µόνο του δεν µπορεί να προστατεύσει 100% µία επιχείρηση από αυτούς τους κινδύνους. Απαιτείται µια προσέγγιση που να απευθύνεται σε όλο το εύρος, από τους ανθρώπους και τις συσκευές στο δίκτυο και τις εφαρµογές. Η πολυπλοκότητα είναι µία από τις κύριες προκλήσεις που αντιµετωπίζουν οι επαγγελµατίες ασφάλειας. Η τεχνολογία κατακερµατίζεται συνεχώς σε νέες χρήσεις και οι οργανισµοί χρησιµοποιούν δεκάδες προϊόντα, που δεν λειτουργούν απρόσκοπτα. Αυτό πολλαπλασιάζει τις επιφάνειες επίθεσης, κάτι που µε τη σειρά του περιπλέκει τις γραµµές άµυνας µιας επιχείρησης και οι «attackers» εκµεταλλεύονται αυτή την αδυναµία για να αναπτύξουν προηγµένες απειλές. Ο κλάδος εστιάζει στην αναζήτηση λύσεων που θα απλοποιούν αυτό το πρόβληµα. Με αφετηρία την υπάρχουσα υποδοµή και τις εργασιακές ροές της κάθε επιχείρησης (business flows) η προτεινόµενη λύση πρέπει να είναι περιεκτική, αξιόπιστη και σίγουρα δεν αφορά απλά µόνο ένα προϊόν. Το ζήτηµα της κυβερνοασφάλειας πρέπει λοιπόν να αντιµετωπίζεται ολιστικά σε έναν οργανισµό γιατί η ασφάλεια αγγίζει τα πάντα. Η υβριδική εργασία και οι cloud εταιρικές εφαρµογές επιβάλλουν αλλαγή στο παραδοσιακό µοντέλο της ασφάλειας το οποίο από DC-centric γίνεται τώρα cloud-centric. Η προστασία πρέπει να αφορά στην αυθεντικοποίηση του χρήστη και την ασφαλή πρόσβασή του σε εταιρικές εφαρµογές (MFA, VPN), την προστασία της συσκευής του (AV/EDR), την ασφαλή πρόσβαση στο διαδίκτυο εντός και εκτός εταιρικού δικτύου (DNS Security),

netwee • ∆EΚ ΕM ΒΡΙΟΣ 2023

Ένα µεγάλο ζήτηµα, κυρίως από την πανδηµία και µετά, είναι η αλλαγή στον τρόπο εργασίας, µε την αποµακρυσµένη και υβριδική εργασία να κερδίζουν έδαφος. Πώς διαµορφώνονται οι ανάγκες των εταιρειών µέσα σε αυτό το πλαίσιο και ποια η δική σας πρόταση αξίας; Οι Cisco Unified Communications & Collaboration λύσεις καλύπτουν όλο το φάσµα της επικοινωνίας και της συνεργασίας µεταξύ των εσωτερικών υπαλλήλων µίας εταιρείας αλλά και µεταξύ της εταιρείας και των εξωτερικών συνεργατών και πελάτων της, µε ασφάλεια. Οι λύσεις αυτές περιλαµβάνουν on-premises IP PBX (CUCM) αλλά και Cloud PBX (Webex Calling) λύσεις όπου εκτός από τα σταθερά IP Phones ο χρήστης µπορεί να έχει στο laptop του ή/και στο smartphone του το softphone (Webex app) για να µην χάνει ποτέ κλήσεις και µηνύµατα, όπου και αν βρίσκεται οποιαδήποτε στιγµή. Το Cisco Webex είναι µία πλούσια σε χαρακτηριστικά και εύκολη στη χρήση εφαρµογή που διατηρεί ανθρώπους και οµαδική εργασία συνδεδεµένους οποτεδήποτε, οπουδήποτε, σε οποιαδήποτε συσκευή. Συνδυάζει κλήσεις, ανταλλαγή µηνυµάτων, τηλεδιασκέψεις, κοινή χρήση αρχείων κ.α., σε µια εφαρµογή. ∆ηµιουργούνται ασφαλείς εικονικοί χώροι εργασίας, απλοποιούνται οι καθηµερινές αλληλεπιδράσεις µε ανταλλαγή µηνυµάτων και αρχείων και µπορεί να εµπλουτιστεί µε εφαρµογές τρίτων για µία απρόσκοπτη ροή εργασίας. Έχει σχεδιαστεί µε Enterprise-grade security στον πυρήνα του,. προστατεύονται τα µηνύµατα, τα αρχεία και οι συσκέψεις µε κρυπτογράφηση, ενώ πρόσφατα προστέθηκαν και νέες δυνατότητες όπως το αυτόµατο transcription των διασκέψεων (µε υπότιτλους) και η διαλειτουργικότητα µε collaboration πλατφόρµες άλλων κατασκευαστών. Επίσης τα Webex Desk devices στα γραφεία και τα Webex Room Kits στις αίθουσες συναντήσεων διαλειτουργούν και µε άλλες πλατφόρµες τηλεδιάσκεψης και επιτρέπουν τη συνεργασία πολλών συµµετεχόντων σε µία συνάντηση εντός και εκτός εταιρείας προσφέροντας υψηλή ποιότητα εικόνας και ήχου και άλλες δυνατότητες όπως speaker tracking µε αυτόµατο zoom στον οµιλητή. H αποµακρυσµένη και υβριδική εργασία µε τις λύσεις της Cisco µπορεί να υλοποιηθεί εύκολα λαµβάνοντας υπόψη και αυτά που περιγράψαµε πριν για την απ’ άκρο σ’ άκρο ασφάλεια σε έναν οργανισµό.

COVER STORY

Η τεχνητή νοηµοσύνη µονοπωλεί το ενδιαφέρον το τελευταίο διάστηµα. Ποιες είναι οι νέες δυνατότητες που προσφέρει η ενσωµάτωση του ΑΙ στο χαρτοφυλάκιο των λύσεων της Cisco. Ποια τα οφέλη αλλά και τα σηµεία που χρήζουν προσοχής; Η τεχνητή νοηµοσύνη (AI) και οι επιµέρους κλάδοι όπως το Machine Learning (ML) µπορούν να προσφέρουν τεράστιες θετικές δυνατότητες για την ανθρωπότητα, τις επιχειρήσεις και τις δηµόσιες υπηρεσίες και καλύπτουν όλους τους κάθετους επιχειρησιακούς τοµείς, οικονοµίες και κοινωνίες. Αυτές οι τεχνολογίες ανεβάζουν τον πήχη όσον αφορά στις ευεργετικές τους δυνατότητες αλλά δηµιουργούν και νέες προκλήσεις. Επειδή η τεχνητή νοηµοσύνη µπορεί να δηµιουργήσει αυτόµατα πληροφορίες που µπορούν να επηρεάσουν κρίσιµες αποφάσεις και ενέργειες, είναι επιτακτική η ανάγκη να εφαρµοστεί ένα σαφές ρυθµιστικό πλαίσιο (governance) σχετικά µε τον τρόπο που αναπτύσσονται, υλοποιούνται και λειτουργούν λύσεις που βασίζονται σε AI. Η Cisco έχει ως αποστολή την υλοποίηση αυτής της σηµαντικής υπόσχεσης του AI µε ταυτόχρονη τήρηση των αρχών: διαφάνεια, δικαιοσύνη, υπευθυνότητα, απόρρητο, ασφάλεια και αξιοπιστία. Για να διατηρήσει αυτές τις αρχές, εξετάζει εξονυχιστικά καθεµία από τις λύσεις µε AI για τον εντοπισµό και την αντιµετώπιση πιθανών κινδύνων. Στα Firewalls η Cisco έχει υλοποιήσει το Encrypted Visibility Engine (EVE) το οποίο χρησιµοποιώντας ML/AI επιτρέπει την ανάλυση κρυπτογραφηµένης κίνησης για τον εντοπισµό κακόβουλων επικοινωνιών χωρίς την ανάγκη εφαρµογής πλήρους αποκρυπτογράφησης, το οποίο απαιτεί πολλούς πόρους από τα firewalls και οδηγεί σε µεγαλύτερα µοντέλα συνήθως αυξάνοντας το κόστος. Υπάρχει το Cisco Talos Threat Intelligence το οποίο αναπτύχθηκε και πριν στην ερώτηση για την κυβερνοασφάλεια που παρέχει AI-driven ευφυία για τον εντοπισµό και τον αποκλεισµό περισσότερων απειλών και υποστηρίζει όλο το Cisco Security portfolio. Μέχρι τις αρχές του επόµενου έτους είναι στα πλάνα της Cisco και ο AI-powered Policy Assistant από το Cisco Security Cloud ο οποίος θα επιτρέπει στους διαχειριστές ασφάλειας και IT να περιγράφουν αναλυτικές πολιτικές ασφαλείας και να αξιολογούν τον καλύτερο τρόπο εφαρµογής τους σε διάφορα σηµεία της υποδοµής τους. Επίσης θα έρθει και ο Cisco’s SOC Assistant που θα υποστηρίζει ένα SOC ώστε να εντοπίζει και να ανταποκρίνεται σε απειλές πιο γρήγορα. Όταν συµβεί ένα περιστατικό, ο SOC Assistant θα προσαρµόζει τα συµβάντα από το mail, το web, τις συσκευές και το δίκτυο ώστε να πει στον SOC αναλυτή τι ακριβώς συνέβη και τι αντίκτυπο έχει αυτό το συµβάν. Στον τοµέα του collaboration, στο Webex έχουν αναπτυχθεί AI δυνατότητες που αφορούν στην εµπειρία του χρήστη κατά τη διάρκεια ενός meeting, για παράδειγµα η εφαρµογή αναγνωρίζει τις χειρονοµίες των συµµετεχόντων (σηκωµένο χέρι για ερώτηση, αντίχειρες επάνω κλπ.) και τις µοιράζεται µε όλους στη σύσκεψη, υπάρχουν επιλογές για virtual background, επιλογές για βελτιστοποίηση του ήχου µε την επιλογή Noise removal που αφαιρεί όλο τον background θόρυβο ή το Optimize for my voice που αφαιρεί και τις οµιλίες, καθώς και επιλογή βελτιστοποίησης της εικόνας µε το Optimize for motion and video.

13 Επίσης, µε την ενεργοποίηση του Webex Assistant κρατούνται υπότιτλοι και σηµειώσεις – highlights από τα meetings, τα οποία ο χρήστης µπορεί µετά να τα στείλει στους συµµετέχοντες ή/και να κάνει αναδροµικά search σε αυτά. Επίσης υποστηρίζεται και transcript του ήχου από κάποιο recorded meeting, webinar ή event στα αγγλικά. Η Cisco επίσης πρόσφατα ανακοίνωσε το πλάνο για την εξαγορά της Cybersecurity Software εταιρείας Splunk η οποία βοηθά τις επιχειρήσεις να παρακολουθούν και να αναλύουν τα δεδοµένα τους για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο από hacks και να επιλύουν τεχνικά ζητήµατα πιο γρήγορα µε τη χρήση της δύναµης του ΑΙ. Μπορείτε να µας αναφέρετε κάποια επιτυχηµένα case studies και συνεργασίες; Ως προµηθευτές έχουµε υποστηρίξει τα µεγαλύτερα έργα του δηµοσίου όπως το Σύζευξις που αφορά στην διασύνδεση όλων των δηµόσιων Οργανισµών στην Ελλάδα, το Εθνικό ∆ίκτυο Τηλεϊατρικής κ.α., και µεγάλα έργα ιδιωτικού τοµέα µαζί µε συνεργάτες, ενώ έχουµε επενδύσει και σε νέες συνεργασίες δικές µας και της Cisco µε εταιρείες πολύ εξειδικευµένες στο χώρο του IoT. Ποια είναι τα µελλοντικά σας σχέδια και η στρατηγική σας σε ό,τι αφορά τη συνεργασία σας µε τη Cisco και τα προϊόντα της; Θα συνεχίσουµε δυναµικά την συνεργασία µας µε τη Cisco και την περαιτέρω εκπαίδευση των Cisco συνεργατών µε µεγαλύτερη έµφαση στις λύσεις ασφάλειας. Στα σχέδιά µας είναι να µεγαλώσει περισσότερο η οµάδα µας στο άµεσο µέλλον µε έµφαση στην περαιτέρω εξειδίκευσή µας σε state of the art τεχνολογίες που προσφέρει η Cisco ώστε να µπορέσουµε να µεταλαµπαδεύσουµε ακόµα πιο έµπρακτα στην ελληνική αγορά την αξία του Cisco οικοσυστήµατος στην κάθε επιχείρηση της νέας εποχής. Πιστεύουµε στη δύναµη της τεχνολογίας και µαζί µε τη Cisco και τους συνεργάτες µας πιστεύουµε ακράδαντα ότι µπορούµε να φέρουµε θετική αλλαγή στην ελληνική επιχειρηµατική αγορά και την κοινωνία συνολικά. NW

∆EΚ ΕM ΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Digital Banking

Banking:

Special Report

Προς ένα fully digital µέλλον

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ψηφιακός µετασχηµατισµός του τραπεζικού συστήµατος είναι µια παλιά ιστορία που άρχισε διστακτικά, αν και από την πρώτη στιγµή ήταν σε µια κόντρα µε το χρόνο. Ήδη στην πρώτη διαφήµιση ελληνικής τράπεζας που προσπαθούσε να εκπαιδεύσει το κοινό των τραπεζών στη χρήση των πρωτοεµφανιζόµενων τότε ΑΤΜ -το πρώτο σηµείο επαφής του κοινού µε το ψηφιακό τραπεζικό οικοδόµηµα- ο πρωταγωνιστής κατέβαινε από το αµάξι του στο φανάρι, έκανε ανάληψη µετρητών από ένα ATM στην πλατεία Κολωνακίου και γύρναγε πίσω σε αυτό πριν καλά καλά ξανανάψει το φανάρι και µε τα πρώτα κορναρίσµατα των οδηγών πίσω του. Τριάντα-τόσα χρόνια µετά το ίδιο χαρακτηριστικό κάνει ακαταµάχητη την ψηφιακή τραπεζική και δεν είναι άλλο από την αµεσότητα. Οι τράπεζες παγκοσµίως είχαν ισχυρές αντιστάσεις στην ψηφιοποίηση και για αιώνες παρέµεναν οργανισµοί που στις φλέβες τους έρεε χαρτί. Οι πελάτες τους προσέρχονταν στα υποκαταστήµατα και από την ώρα που τέλειωνε η προφορική έκφραση της ανάγκης τους ξεκινούσε η παραγωγή ενός χάρτινου παραπόταµου που θα προσέθετε συνεχώς νέους όγκους χαρτιού στο µεγάλο ποτάµι εγγράφων που συνέδεε όλο το τραπεζικό σύστηµα. Μετά από αιώνες «τεφτεριών» αυτή η ροή εγγράφων έγινε τόσο ζωτικής σηµασίας που όταν µπήκαµε στην ψηφιακή εποχή δεν ήταν λίγοι αυτοί που επέµεναν να την «προστατέψουν» από το να µετατραπεί σε κάτι άυλο. Τελικά όλοι κατάλαβαν ότι ήταν τα δεδοµένα που φιλοξενούσαν όλες αυτές οι σελίδες που απέδιδαν αξία στην τράπεζα και όχι το φυσικό τους µέσο µεταφοράς και αποθήκευσης το οποίο µπορούσε πια να ανακυκλωθεί και ιδανικά να ξαναγίνει κάποτε …δεντράκι. Παρόλα αυτά δεν ήταν οι τραπεζικοί κολοσσοί που πρωτοστάτησαν στην ψηφιακή επανάσταση, αλλά τα «αουτσάιντερ» που είδαν σε αυτή ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα. Έτσι το 1985 ήταν η Bank of Scotland που παρείχε πρώτη ηλεκτρονικές υπηρεσίες «home banking», δηλαδή τραπεζικές υπηρεσίες µέσω διαδικτύου για πελάτες λιανικής και το 1994, η Stanford Credit Union εγκαινίασε το πρώτο website µε υπηρεσίες banking. Πολύ σύντοµα αποδείχθηκε ότι το ποτάµι data αντί χαρτιού ήταν πολύ πιο παραγωγικό. Τα ψηφιακά πια data ταξιδεύουν πιο γρήγορα , αναλύονται πιο εύκολα και είναι πιο διαχειρίσιµα, φθηνά και ασφαλή. Πολύ σύντοµα η ίδια η ανάγκη πήρε τις αποφάσεις, αφού όταν το εµπόριο και οι επενδύσεις µπορούσαν να γίνονται από ένα οποιοδήποτε laptop και αργότερα από ένα κινητό, οι τράπεζες δεν θα άντεχαν να απαιτούν από τους πελάτες να περνούν ώρες στην ουρά στο γκισέ ενός υποκαταστήµατος. Ή να µεταφέρουν µετρητά από τα ΑΤΜ στα ταµεία καταστηµάτων που έτσι και αλλιώς σου έστελναν και τα προϊόντα στην πόρτα σου. Ούτε και να µείνουν εκτός της πιστωτικής διαδικασίας, βλέποντας το πελατολόγιο τους να ξεστρατίζει προς οποιονδήποτε µπορεί να παρέχει την ίδια γκάµα χρηµατοπιστωτικών υπηρεσιών ψηφιακά. Έτσι η µεγάλη στροφή του banking προς το ψηφιακή σύµπαν έγινε περίπου πριν από 2 δεκαετίες, όχι τυχαία την ίδια περίοδο που o πλουσιότερος σήµερα άνθρωπος ξεκινούσε την περιουσία του δηµιουργώντας ένα ψηφιακό εργαλείο για πληρωµές το οποίο εξελίχθηκε στο Paypal, πριν εξα-

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Digital Banking

γοραστεί από το eBay. Κάτι που αρκετοί πιστεύουν ότι ο κύριος Elon Musk ξεκίνησε να κάνει για δεύτερη φορά µε το πρώην Twitter και νυν «Χ» σκοπεύοντας να το µετατρέψει σε πλατφόρµα πληρωµών και πίστωσης.

Special Report

«We are not in Kansas anymore…»

Μερικά χρόνια και µια πανδηµία αργότερα, λίγοι από εµάς θυµούνται που είδαν τελευταία φορά το τραπεζικό τους βιβλιάριο. Οι ουρές σε γκισέ και η χαρτούρα έχουν την γοητεία επίσκεψης στον οδοντίατρο και µια σειρά από εφαρµογές, από το digital onboarding ως την online σύσταση επενδυτικών προγραµµάτων τις κάνουν ακόµα πιο σπάνιες και απαραίτητες. Στη µελέτη της Statista µε τίτλο «Online banking users worldwide in 2020 with forecasts to 2024, by region» αναγράφει ότι µέσα στο 2024 ένα δισεκατοµµύριο γήινοι -χονδρικά ένας στους οκτώ κατοίκους του πλανήτηθα έχουν ήδη «προσηλυτιστεί» στο online & mobile banking και καµία νοσταλγία δεν θα έχουν για το παραδοσιακό brick and mortar δίκτυο καταστηµάτων οποιασδήποτε τράπεζας. Το ποσοστό είναι εντυπωσιακό ιδιαίτερα αν αφαιρέσει κανείς από του υπόλοιπους τους ανήλικους και όσους ζουν χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο. Τα νούµερα που παραθέτει η Statista είναι χαρακτηριστικά της στροφής προς το online και mobile banking διεθνώς: • 43,5% των πελατών τραπεζικής χρησιµοποιεί το κινητό του τακτικά για να χειριστεί τον τραπεζικό του λογαριασµό. • 91% των χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων σχεδιάζουν εκτεταµένες επενδύσεις σε cloud υποδοµές • 75% των πελατών τραπεζικής δηλώνουν ότι θέλουν να ανοίξουν ψηφιακά έναν τραπεζικό λογαριασµό • 15% από αυτούς το κάνουν • 89% των πελατών κάνουν χρήση µίας ή περισσοτέρων εφαρµογών αποµακρυσµένης ψηφιακής τραπεζικής • 24% των πελατών θεωρούν απίθανο να επισκεφθούν παραδοσιακό τραπεζικό υποκατάστηµα στο άµεσο µέλλον • 82% από αυτούς θεωρούν παρόλα αυτά σηµαντικό να υπάρχει ένα τουλάχιστον τοπικό υποκατάστηµα της τράπεζας τους Οι συνθήκες για την κυριαρχία του digital banking είναι ιδανικές. Ο ρυθµός ζωής επιταχύνεται, τα καύσιµα και η µετακίνηση ακριβαίνουν σε χρήµα όσο και χρόνο και η διείσδυση του γρήγορου internet, αλλά και της παράλληλης ζωής online επηρεάζει όλο και µεγαλύτερο µέρος του πληθυσµού. Για τους λάτρεις των αριθµών, ενδεικτικά η έρευνα της Federal Reserve Bank Of St. Louis υπολόγισε ότι στις ΗΠΑ, (ιδανικό περιβάλλον για τραπεζικό trend spotting στην ∆ύση)

το πλήθος των τραπεζών έφτασε το απόλυτο peak του το 1984 και από τότε µειώθηκε κατά 70% ως το 2020. Αντίστοιχα ο ρυθµός µε τον οποίον έκλειναν τα υποκαταστήµατα έφτασε τα 99 το µήνα µέχρι τον Μάρτιο του 2020. Από την έλευση του κορονοϊού και µετά ξεπέρασαν τις 200. Η δε µελέτη της Statista, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι µπορεί το 2021 η συνολική αξία των digital only banks παγκοσµίως να είναι ήταν 47,4 δισεκατοµµύρια δολάρια, αλλά ως το 2030 αναµένεται να φτάσει τα 2,05 τρισεκατοµµύρια δολάρια.

Μια τράπεζα για τον Homo Digitalis Οι πελάτες περιµένουν από την τραπεζική όχι απλώς ότι και από κάθε άλλο τοµέα που έχει περάσει επιτυχώς φάση ψηφιακού µετασχηµατισµού. Αλλά ότι προσφέρει κάθε επιχειρηµατικό οικοσύστηµα που δηµιουργήθηκε εξαρχής µέσα από τις τεχνολογίες πληροφορίας. Αυτό πριν από όλα είναι πρόσβαση και θετική εµπειρία ανεξάρτητα από το κανάλι µε το οποίο επικοινωνούν µε την τράπεζα, είτε είναι υπολογιστής, κινητό, chatbot, τηλέφωνο, «αναλογικός» εκπρόσωπος, επίσκεψη στο κατάστηµα ή ακόµα και εξυπηρέτηση µιας πληρωµής µέσω ενός site τρίτου που συνεργάζεται µε το τραπεζικό σύστηµα. Και βέβαια το τραπεζικό «interface» να τον ξέρει προσωπικά τόσο καλά όσο και ο browser του ή τα social media. Το τραπεζικό σύστηµα πρέπει -και όπως έδειξε µπορείνα τα καταφέρει. Η µεγαλύτερη πρόκληση ήταν να προσαρµόσει τις διαδικασίες του, µιας και η ίδια η ραχοκοκαλιά του παραµένει η ίδια. Και ευτυχώς για αυτό ένας µικρός στρατός από fintechs αλλά και οι neobanks µε το παράδειγµα τους «ξεκλείδωσαν» άµεσα τις δυναµικές ενός τέτοιου µετασχηµατισµού. Τα κέρδη από αυτόν είναι πολλαπλά. Πέρα από την βελτίωση του customer experience, η τράπεζες εξοικονοµούν πόρους ειδικά από τις αυτοµατοποιηµένες πια διαδικασίες για να ρίξουν τις διαθέσιµες εργατώρες εκεί που µπορούν να παράξουν νέα αξία, στην δηµιουργία νέων προϊόντων και το upskilling του προσωπικού. Να αφιερώσουν απελευθερωµένους πόρους για να ανοίξουν νέα πεδία δραστηριότητας και να βελτιώσουν τα υπάρχοντα. Στην πραγµατικότητα δεν υπάρχουν όρια. Σε έρευνα της Cornerstone Advisors ανάµεσα σε τράπεζες σε διαδικασία ριζικού ψηφιακού µετασχηµατισµού το 42% των ιδρυµάτων δήλωσαν πως σηµείωσαν πάνω από 5% αύξηση της παραγωγικότητας τους στο άνοιγµα νέων λογαριασµών και το 33% ανάλογη αύξηση στη προσφορά νέων δανείων. Ένα 29% εµφάνισε µείωση του λειτουργικού

Οι πελάτες περιµένουν από την τραπεζική όχι απλώς ότι και από κάθε άλλο τοµέα που έχει περάσει φάση ψηφιακού µετασχηµατισµού. Αλλά ότι προσφέρει κάθε επιχειρηµατικό οικοσύστηµα που δηµιουργήθηκε εξαρχής µέσα από τις τεχνολογίες πληροφορικής

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Special Report

Digital Banking

κόστους, το ίδιο ποσοστό ανέφερε αύξηση του customer loyalty κι ένα επιπλέον 19% των τραπεζών σηµείωσε πάνω από 5% αύξηση των προϊόντων ανά πελάτη. Βέβαια για να γίνει αυτή η ψηφιακή συγκοµιδή δεν φτάνει απλώς να δηλώσει το σώµα των τραπεζικών στελεχών ότι ο οργανισµός θα µετασχηµατιστεί προς το ψηφιακότερο. Πέρα από την ψηφιοποίηση των διαδικασιών, των υπαρχόντων ή και των νέων προϊόντων πρέπει να προηγηθεί προσαρµογή σε ένα νέο digital first επιχειρηµατικό µοντέλο και η υιοθέτηση της νέας αντίστοιχης κουλτούρας αλλά και των ψηφιακών εργαλείων, ώστε να προκύπτουν διαρκώς νέα ψηφιακά ανταγωνιστικότερα τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες. Ο δρόµος προς αυτά περνά ήδη µέσα από το cloud, το open banking, το robotic process automation, τα APIs και τα big data analytics και σύντοµα µέσα από το ΑΙ, το machine learning, το blockchain αλλά και το ΙοΤ που υπόσχεται να ενσωµατώσει άυλες υπηρεσίες τραπεζικής στο online στίγµα κάθε πελάτη και επιχείρησης χωρίς αυτό να φαίνεται και να απασχολεί. Και συνεχώς αναµετριέται µε δύο µεγάλες προκλήσεις: το ζήτηµα της ασφάλειας δεδοµένων και συναλλαγών και τις απαιτήσεις του κοινού που απαιτούν από τις τράπεζες όλο και πιο προσωποιηµένες και άµεσες αλληλεπιδράσεις. Γι’ αυτό και σύµφωνα µε την έρευνα της MarketsAndMarkets “Digital Banking Platforms Markets by Component (Platforms and services), Banking Type (Retail Banking, Corporate Banking and Investment Banking), Banking Mode (Online Banking and Mobile Banking), Deployment Type and Region -Global Forecast to 2026» η ανάγκη για τέτοια εργαλεία ήδη οδηγεί προς τα επάνω την ανάλογη αγορά των digital banking platforms. Κατά την πρόβλεψη της συγκεκρι-

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

µένης έρευνας αυτή αναµένεται να αναπτυχθεί ως το 2026 µε µέσο ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης 11,3%, φθάνοντας από τα 8,2 δισεκατοµµύρια δολάρια το 2021 στα 13,9 δισεκατοµµύρια το 2026. Κύριοι λόγοι για αυτή την ανάπτυξη η αυξανόµενη ζήτηση από τις τράπεζες για καλύτερο customer experience και η αύξηση της υιοθέτησης τεχνολογιών cloud από σχεδόν όλα τα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα. Η επόµενη µορφή στην µετενσάρκωση της τραπεζικής που ήδη συζητιέται εδώ και µερικά χρόνια είναι το BankingAsAService και έχει ήδη αρχίσει να δείχνει µεγάλη δυναµική στο τραπεζικό οικοσύστηµα. Στο µοντέλο λειτουργίας του υπάρχοντες αδειοδοτηµένοι τραπεζικοί οργανισµοί, ενσωµατώνουν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα τους σε µη τραπεζικά περιβάλλοντα και µη τραπεζικές επιχειρήσεις. Αυτό επιτρέπει σε µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις να παρέχουν στους πελάτες τους υπηρεσίες ψηφιακής τραπεζικής, όπως λογαριασµούς mobile banking, πιστωτικές κάρτες, δάνεια και υπηρεσίες ψηφιακών πληρωµών, χωρίς αυτές να πρέπει να αποκτήσουν σχετική άδεια χρηµατοπιστωτικού οργανισµού. Ταυτόχρονα ανοίγει ένα νέο κανάλι ανάµεσα στην ψηφιακή υποδοµή της κάθε τράπεζας µε τα ψηφιακά δεδοµένα πελατών µέσω των ΑPIs και χάρη σε αυτό και στις όλο και πιο πρωτοποριακές fintechs µπορεί να δηµιουργεί νέα ψηφιακά προϊόντα µε όλο και µε πιο µεγάλη ακρίβεια στην στόχευση τους στις ανάγκες των πελατών, αλλά και να επιτρέπει στις διοικήσεις των τραπεζών να αναπτύσσουν τις στρατηγικές τους σε πολύ πιο πλατιά και ακριβή δεδοµένα. Το παρόν της τραπεζικής αλλάζει δυναµικά και το µέλλον διαγράφεται ιδιαίτερα ενδιαφέρον γιαυτό και το netweek ζήτησε την άποψη των στελεχών ψηφιακής τραπεζικής των eλληνικών τραπεζών.

Special Report

Digital Banking

Προτεραιότητα µας το digital banking Αντώνιος Βουράκης

Ο Αντώνιος Βουράκης, Γενικός ∆ιευθυντής Λιανικής, Wealth & Ψηφιακής Τραπεζικής, Παγκρήτια Τράπεζα, λίγο µετά την ενσωµάτωση του ελληνικού βραχίονα της HSBC, µιλάει για τον ρόλο του digital banking σαν εργαλείο εξέλιξης αλλά και για αυτή την ενσωµάτωση.

ψηφιακή τραπεζική και ο ψηφιακός µετασχηµατισµός αποτελούν σηµαντική προτεραιότητα για τον χρηµατοπιστωτικό κλάδο µε τις συστηµικές τράπεζες να έχουν κατακτήσει ένα επίπεδο ψηφιακής ωριµότητας. Όπως είναι αναµενόµενο, κάθε οργανισµός υιοθετεί τις νέες τεχνολογίες ανάλογα µε το µέγεθός του και τις στρατηγικές του προτεραιότητες. Η βελτίωση και εξέλιξη της ψηφιακής τραπεζικής βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων µας στην Παγκρήτια Τράπεζα, καθώς αναπτυσσόµαστε, επεκτεινόµαστε γεωγραφικά και εξυπηρετούµε µεγαλύτερο αριθµό πελατών. Η έµφαση που δίνουµε στην ηλεκτρονική τραπεζική και την παροχή φιλικής προς τους πελάτες λειτουργικότητας έγινε φανερή στον σχεδιασµό µας για την ενσωµάτωση του ελληνικού βραχίονα της HSBC. Η υλοποίηση του συγκεκριµένου έργου ήταν µια µεγάλη πρόκληση µε δεδοµένο ότι σχεδιάστηκε σε δύο διακριτές φάσεις άµεσα

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

συνδεδεµένες µεταξύ τους. Η πρώτη ήταν η αναβάθµιση σε µια βελτιωµένη έκδοση της πλατφόρµας ηλεκτρονικής τραπεζικής για τους πελάτες της Παγκρήτιας Τράπεζας, και ουσιαστικά ο έλεγχος και η διόρθωση πιθανών προβληµάτων σε περιβάλλον παραγωγής για ένα µήνα και η δεύτερη η µετάπτωση σε αυτή την πλατφόρµα του συνόλου των πελατών της HSBC. Η ηλεκτρονική τραπεζική αποτέλεσε την πρώτη εικόνα της Παγκρήτιας Τράπεζας και φυσικά ο σύγχρονος σχεδιασµός και η αυξηµένη λειτουργικότητα είχαν σαν αποτέλεσµα η µεγάλη πλειοψηφία των πελατών της πρώην HSBC να συνδεθεί στην πλατφόρµα ηλεκτρονικής τραπεζικής της Παγκρήτιας µέσα στο πρώτο δεκαπενθήµερο µετά την µετάπτωση. Στόχος µας στο επόµενο διάστηµα είναι η εφαρµογή ευρέος φάσµατος ψηφιακών λύσεων υψηλού επιπέδου τόσο για το e-banking όσο και το mobile banking, ώστε

να αυξήσουµε σηµαντικά την προσβασιµότητα των πελατών σε προϊόντα και υπηρεσίες, να διευκολύνουµε τις συναλλαγές τους και να αναβαθµίσουµε την ψηφιακή τους εµπειρία. Πρώτος σταθµός είναι η επέκταση της ψηφιακής µας πλατφόρµας, ώστε να εξυπηρετεί στην παροχή προϊόντων, όπως άνοιγµα λογαριασµού, άνοιγµα προθεσµιακής κατάθεσης, καθώς και στην αγορά και ρευστοποίηση αµοιβαίων κεφαλαίων για έµπειρους επενδυτές. Αυτές είναι για εµάς απαραίτητες βασικές λειτουργικότητες. ∆εύτερο ορόσηµο στην υλοποίηση της στρατηγικής για την ψηφιακή τραπεζική αποτελούν τόσο οι πληρωµές όσο και το digital onboarding. Σήµερα, το πλεονέκτηµα που διαθέτουµε στις πληρωµές είναι το ‘οne payment hub’ - λειτουργικότητα που επιτρέπει στον πελάτη να εκτελέσει όλες τις πληρωµές – όποιες κι αν είναι αυτές – από ένα και µόνο σηµείο. Αυτό προσφέρει µέγιστη ευκολία χρήσης και εξοικονόµησης χρόνου βασικά χαρακτηριστικά για την σωστή εµπειρία πελάτη. Το επόµενο άµεσο βήµα µας είναι η περαιτέρω εξέλιξη των πληρωµών, ώστε να παρέχουµε τη δυνατότητα µεταφοράς χρηµάτων µε χρήση του αριθµού του κινητού για φυσικά πρόσωπα ή του ΑΦΜ για επιχειρήσεις, αντί του ΙΒΑΝ.

Το Digital Onboarding προσφέρει σε όλους Το customer onboarding σηµατοδοτεί την έναρξη της τραπεζικής σχέσης του πελάτη και αποτελεί την πρώτη του επαφή µε το χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα. Πρέπει λοιπόν να γίνεται γρήγορα, απλά, ευέλικτα και µε ασφάλεια τόσο για τον πελάτη όσο και για την τράπεζα. To digital onboarding βελτιώνει την εµπειρία του πελάτη, αλλά και τις διαδικασίες της τράπεζας µειώνοντας το κόστος και το χρόνο που δαπανάται. Θα µας επιτρέψει να προσεγγίσουµε περισσότερους πελάτες από διαφορετικές τοποθεσίες και να βελτιώσουµε την παραγωγικότητά µας. Για εµάς είναι σηµαντικό να εξελίσσουµε την Ηλεκτρονική Τραπεζική στο σύνολό της και ανεξάρτητα αν η πρόσβαση του χρήστη γίνεται από υπολογιστή (web banking) ή µέσω εφαρµογής για κινητά (mobile banking), καθώς το δεύτερο προσφέρει απαράµιλλη ευκολία και προσβασιµότητα και ικανοποιεί την επιθυµία των πελατών για τραπεζικές συναλλαγές εν κινήσει.

Επιτυχής εφαρµογή των νέων ψηφιακών τεχνολογιών και λύσεων δεν µπορεί να υπάρξει χωρίς τα ανάλογα µέτρα για την εξασφάλιση και τη συνεχή βελτίωση της κυβερνοασφάλειας. Αυτός είναι ο τρίτος τοµέας στον οποίο δίνουµε έµφαση επενδύοντας σε ισχυρά µέτρα για την προστασία των δεδοµένων, τον εντοπισµό πιθανών κινδύνων και την πρόληψη ενάντια στην ηλεκτρονική απάτη, όπως είναι ο έλεγχος ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων (3-FactorAuthentication), τα βιοµετρικά χαρακτηριστικά ασφαλείας και η παρακολούθηση ύποπτης δραστηριότητας σε πραγµατικό χρόνο. Για το µέλλον της ψηφιακής τραπεζικής ξεχωρίζω το ρόλο που θα διαδραµατίσουν οι εταιρείες Fintech. Χάρη στις ρυθµιστικές αλλαγές που πρόσφατα τέθηκαν σε εφαρµογή έχουν διευρυνθεί σηµαντικά οι ευκαιρίες για συνεργασίες µεταξύ παραδοσιακών τραπεζών και fintech. Τέτοιες συνεργασίες θα βλέπουµε όλο και πιο συχνά καθώς οι τελευταίες µετεξελίσσονται από «ανατροπείς» του χρηµατοοικονοµικού κλάδου σε «καταλύτες». Οι Fintech θα αξιοποιήσουν τη θεµελιωµένη πελατειακή βάση και τις υποδοµές των παραδοσιακών τραπεζών για να προσφέρουν προοδευτικές λύσεις µε επίκεντρο τον πελάτη προσεγγίζοντας νέες αγορές και υποεξυπηρετούµενες πελατειακές οµάδες που στο παρελθόν µπορεί να είχαν αποκλειστεί από τις χρηµατοοικονοµικές υπηρεσίες λόγω γεωγραφίας, οικονοµικής κατάστασης ή άλλων λόγων. Οι παραδοσιακές τράπεζες από την άλλη πλευρά θα ωφεληθούν από ισχυρές συνεργασίες µε εταιρείες fintech για να διασφαλίσουν ότι είναι σε θέση να προσφέρουν τις πλέον ανταγωνιστικές υπηρεσίες. Η τραπεζική αλλάζει και το µέλλον της ανάπτυξης βρίσκεται πλέον στην ψηφιακή τραπεζική. Ο αριθµός των ανθρώπων που αισθάνονται άνετα µε την ηλεκτρονική τραπεζική και τις νέες τεχνολογίες αυξάνεται συνεχώς µε τις δύο τελευταίες γενιές πλέον να είναι «ψηφιακοί ιθαγενείς». Αυτό από µόνο του ασκεί συνεχή πίεση στις παραδοσιακές τράπεζες να προσφέρουν περισσότερες και καινοτόµες ψηφιακές υπηρεσίες - βολικές, ασφαλείς, εξατοµικευµένες και µε χαµηλότερο κόστος. Στην πίεση όµως κρύβονται και άφθονες ευκαιρίες αρκεί να είµαστε ανοιχτοί στις προκλήσεις και τις νέες προοπτικές.

H τραπεζική αλλάζει και το µέλλον της ανάπτυξης βρίσκεται πλέον στην ψηφιακή τραπεζική. Ο αριθµός των ανθρώπων που αισθάνονται άνετα µε την ηλεκτρονική τραπεζική και τις νέες τεχνολογίες αυξάνεται συνεχώς

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Special Report

Digital Banking

Η εµπειρία είναι το επόµενο βήµα Μιχάλης Β. Τσαρµπόπουλος

Ο Μιχάλης Β. Τσαρµπόπουλος, Εντεταλµένος Γενικός ∆ιευθυντής, Chief Digital Officer, ALPHA BANK, εξηγεί πώς οι εξελίξεις των ψηφιακών τεχνολογιών αιχµής επιδρούν σε όλους τους τοµείς της σύγχρονης τραπεζικής.

ριν αναφερθώ σε κάποιες υπηρεσίες ειδικά, να πω ότι στην Alpha Bank θεωρούµε εξαιρετικά σηµαντική την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της καθηµερινότητας των πελατών µας. Έχουµε µια σειρά από υπηρεσίες και λειτουργικότητες εκ των οποίων έχουµε ήδη ψηφιοποιήσει το 80% µε σκοπό να φτάσουµε σύντοµα στο 100%. Η ψηφιοποίηση είναι αίτηµα των πελατών µας, οι οποίοι θέλουν να µην πηγαίνουν στο κατάστηµα παρά µόνο αν συντρέχει σηµαντικός λόγος. Για του λόγου το αληθές, σήµερα έχουµε πάνω από 2 εκατοµµύρια πελάτες που χρησιµοποιούν τα ψηφιακά κανάλια της Alpha Bank σε µικρότερο ή µεγαλύτερο βαθµό, οι οποίοι κάνουν περίπου 1 εκατοµµύριο logins ανά ηµέρα, ενώ το 97% του συνόλου των συναλλαγών εκτελείται πλέον µέσα από ηλεκτρονικά δίκτυα. Ιδιαίτερα επιτυχηµένη πορεία διαγράφει το ψηφιακό προσωπικό δάνειο, My Alpha Quick loan, δύο χρόνια περίπου µετά το αρχικό του λανσάρισµα. Έχουµε καταφέρει τα δύο τρίτα της αντίστοιχης παραγωγής δανείων να είναι µέσω του My Alpha Quick loan, ενώ υπάρχουν µήνες που η παραγωγή αγγίζει το 80%. Επίσης, πρόσφατα ολοκληρώσαµε τη νέα ολοκληρωµένη σουίτα εξυπηρέτησης πελατών, το Client Collaboration Platform.

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Πρόκειται για µια πλατφόρµα που είναι ενσωµατωµένη στο web και στο mobile, µέσω της οποίας οι πελάτες µπορούν µεταξύ άλλων να κλείσουν ραντεβού, να συνοµιλήσουν και να εξυπηρετηθούν µέσω video µε κάποιο εκπρόσωπο της τράπεζας, να ανταλλάξουν έγγραφα µε ψηφιακό τρόπο και να τα υπογράψουν ψηφιακά. Το στοιχείο που διαφοροποιεί τη συγκεκριµένη πλατφόρµα είναι ότι ανάλογα µε την ανάγκη του κάθε πελάτη προτείνεται ο καλύτερος και ευκολότερος τρόπος για να την καλύψει. Ουσιαστικά µιλάµε για µια νέα εποχή στην εξυπηρέτηση των πελατών όπου το κινητό τους γίνεται κεντρικό σηµείο ενορχήστρωσης της εξυπηρέτησής τους µέσα από όλα τα κανάλια, µε αιχµή του δόρατος τα ψηφιακά.

To Embedded Banking εξαπλώνεται πέρα από τις πληρωµές - Τα τελευταία χρόνια το embedded banking, το οποίο βλέπαµε κυρίως στο κοµµάτι των πληρωµών, έχει διευρυνθεί ενσωµατώνοντας και επιπλέον υπηρεσίες. Η κατηγορία µε τη µεγαλύτερη ανάπτυξη στη χώρα µας τα επόµενα χρόνια αναµένω να είναι αυτή της ενσωµάτωσης των ψηφιακών δανείων στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών. Συγκεκριµένα, κατά

το checkout ένας πελάτης να µπορεί να επιλέξει να πληρώσει µε προσωπικό δάνειο από την τράπεζά του. Αυτό είναι κάτι που έχει ξεκινήσει και προσφέρεται από κάποιους εµπόρους σε συνεργασία µε τράπεζες, έχει όµως ακόµα πολύ δρόµο µέχρι να διαδοθεί ευρέως. Η βασική πρόκληση σε αυτό είναι να σχεδιαστεί το λεγόµενο «ταξίδι του πελάτη» (customer journey) ώστε η εµπειρία να είναι εύκολη – λίγα κλικ –, γρήγορη – άµεση απάντηση για την έγκριση του δανείου –, και ολοκληρωµένη – ταυτόχρονη ολοκλήρωση της αγοράς µε την απόκτηση του δανείου. Η δεύτερη πρόκληση που πρέπει να αντιµετωπισθεί είναι το scalability. ∆ηλαδή οι ψηφιακές υπηρεσίες embedded banking που αναπτύσσουν οι τράπεζες να µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε τον ίδιο τρόπο εύκολα και γρήγορα από πολλούς εµπόρους. Από τις λύσεις που θα δώσει η αγορά στα παραπάνω δύο θέµατα θα εξαρτηθεί ο ρυθµός µε τον οποίο θα δούµε τη συγκεκριµένη αγορά να αναπτύσσεται. Πάντως η ζήτηση, τόσο από την πλευρά των τελικών πελατών, όσο και από την πλευρά των εµπόρων είναι δεδοµένη και σηµαντική. - Θεωρώ ότι δύο είναι οι πιο σηµαντικές εξελίξεις οι οποίες µάλιστα συνδέονται µεταξύ τους. Η πρώτη είναι η διάδοση του cloud computing και τα οφέλη που φέρνει τόσο σε θέµατα υπολογιστικής ισχύος όσο και σε θέµατα interoperability µεταξύ εφαρµογών. Η δεύτερη είναι η τεχνητή νοηµοσύνη και ειδικά το Generative AI για το οποίο γίνεται ιδιαίτερος λόγος

το τελευταίο εξάµηνο. Αυτά τα δύο συνδέονται γιατί το GenAI δε θα αναπτυσσόταν µε αυτό το ρυθµό αν δεν υπήρχαν οι υποδοµές cloud µε την ανάλογη υπολογιστική ισχύ. Αυτό που θα δούµε να συµβαίνει στην τραπεζική, και ειδικά στη λιανική τραπεζική, είναι αφενός να γίνεται «αόρατη» και αφετέρου να γίνεται «αυτόµατη». Με τον όρο αόρατη εννοώ ότι ολοένα και περισσότερες τραπεζικές υπηρεσίες θα τις χρησιµοποιούµε έµµεσα στο παρασκήνιο. Με τον όρο αυτόµατη εννοώ ότι οι τραπεζικές υπηρεσίες θα εκκινούν και θα εκτελούνται βάσει κανόνων ή πρόβλεψης χωρίς να χρειάζονται ενέργειες από την πλευρά του καταναλωτή. Για παράδειγµα, καταναλωτής µπαίνει σε κατάστηµα, αγοράζει µια σειρά από προϊόντα και φεύγει χωρίς να περάσει από το ταµείο. Η πληρωµή έχει ήδη γίνει τη στιγµή που βγαίνει από το κατάστηµα. Οµοίως, ο πελάτης θέτει ένα στόχο αποταµίευσης για τα επόµενα 2 χρόνια. Η εφαρµογή το κάνει αυτόµατα αποταµιεύοντας και επενδύοντας για λογαριασµό του κάθε µέρα σε προεπιλεγµένα επενδυτικά προϊόντα (βάσει των οικονοµικών του). Μπορεί αυτά να ακούγονται µακρινά ωστόσο εφαρµόζονται ήδη σε κάποιες αγορές. Άρα, κατά τη γνώµη µου, στο επόµενο κύµα ψηφιακού µετασχηµατισµού δε θα περιµένουµε τόσο νέα προϊόντα όσο νέες εµπειρίες. Εµπειρίες που θα είναι προσαρµοσµένες στην ανάγκη του καταναλωτή, όπου τα τραπεζικά προϊόντα θα είναι απλώς ενσωµατωµένα ως στοιχεία µέσα στο ταξίδι του πελάτη.

ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ O Σωκράτης Πλούσσας, Ιδρυτής & ∆ιευθύνων Σύµβουλος, FUND4ALL, δίνει την οπτική µιας fintech design & engineering οµάδας που εξειδικεύεται µεταξύ άλλων και στο ταξίδι του ψηφιακού µετασχηµατισµού χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων. Το digital banking έχει διεισδύσει πια πλήρως στην καθηµερινότητα µας και είναι ισχυρή µου πεποίθηση ότι σύντοµα προχωράµε σε µια επόµενη φάση, όπου η χρηστικότητα του θα είναι διαφορετική. Είναι πολύ πιο πιθανό ότι θα φύγουµε από την απλή πληροφόρηση και την επικοινωνία και θα µπούµε στην εποχή του engagement, όπου το digital banking θα προωθείται ως σηµείο επαφής µε την τράπεζα – ίσως και όχι µόνο. Για να επιτευχθεί αυτό, θα έχουµε αρκετά περισσότερη χρήση της τεχνητής νοηµοσύνης και κατ’ επέκταση της προσωποποίησης. ∆εν θα είναι µόνο η πληροφορία ατοµική και εύπεπτη από τον καθένα, αλλά θα είναι και µοναδική και χρηστική σε απόλυτα προσωπικό επίπεδο. ∆εν θα ζητάει ο χρήστης την πληροφορία,

αλλά θα ενηµερώνεται για πράγµατα που δεν ήξερε ότι θα µπορούσαν να τον ενδιαφέρουν και εξατοµικευµένα του κάνουν την καθηµερινότητα όχι απλά πιο εύκολη αλλά καλύτερη. Από τα παραπάνω, θα προέλθουν και αλλαγές στα customer journeys, που σηµαίνει ότι όλες οι πράξεις θα είναι πιο εύκολες και πολύ πιο «αυτόµατες». Πάρα πολύ πιο εύκολο On-boarding ακόµα και για εταιρείες, πολύ πιο εύκολη η πρόσβαση και η χρήση τραπεζικών προϊόντων µε πιο πολλούς αυτοµατισµούς και πολλές, πάρα πολλές συνδέσεις για συµπληρωµατικά προϊόντα ή και µη, που απλά κάνουν την εµπειρία καλύτερη και αυξάνουν το cross-sell και άρα τα έσοδα.

Το …επόµενο Digital Banking Αν έπρεπε λοιπόν να συνοψίσω θα έλεγα ότι το επόµενο digital banking θα είναι: • Consumer first: δεν θα πληροφορεί απλά τον χρήστη αλλα θα τον ενηµερώνει και θα τον καθοδηγεί • A manager for Business finance: θα αποτελέσει έναν ψηφιακό βοηθό κυρίως για τις µικρές επιχειρήσεις, θα τους δώσει γρήγορη και εύκολη πρόσβαση σε πληροφορία και άρα σε απόφαση και • Perpetually improved: θα ενισχύει συνεχώς το offer, θα εµπλουτίζεται συνεχώς και θα έχει τη δυναµική να

ακούει την αγορά και να προτείνει άµεσα µέσω των ιδίων προιόντων ή µέσω integrations Προιόντων τρίτων. Είναι ασφαλές το συµπέρασµα ότι οι τεχνολογίες που θα χρησιµοποιηθούν θα είναι αρκετά πιο εξελιγµένες. Σίγουρα η τεχνητή νοηµοσύνη θα έχει πρώτιστο ρόλο και σίγουρα τα RPA θα έχουν ισχυρή θέση. Επίσης θα αποκτήσει µεγαλύτερη σηµασία το design καθώς πια και το look & feel θα παίζει ρόλο, θα πρέπει να είναι θελκτικό και βέβαια functional – λειτουργικό. Άρα οι επενδύσεις στον χώρο θα είναι αρκετά µεγάλες και ήδη υπάρχουν εταιρείες πολλές που ειδικεύονται µόνο στο digital banking και προτείνουν λύσεις µόνο γύρω από αυτό στην αγορά, τόσο του retail αλλά κυρίως του B2B και ειδικά του small business. Προσωπικά πιστεύω πως οι τράπεζες και οι µεγάλοι οργανισµοί θα καταλάβουν πολύ σύντοµα τη σηµασία αλλά και τις προκλήσεις του digital banking και θα το αναθέσουν σε ειδικούς. Οι δε µεγάλοι µη-τραπεζικοί οργανισµοί, µε ένα καλό digital banking θα βρεθούν πιο µπροστά από τις τράπεζες σε consumer experience και engagement. Αυτό είναι το σηµείο που θα κρίνει αν και πότε θα επιβεβαιωθεί ότι «κάθε εταιρεία θα µπορεί να προσφέρει τραπεζικά προϊόντα, χωρίς να είναι τράπεζα».

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Special Report

Digital Banking

Εθνική Τράπεζα: «Το 97% των συναλλαγών µας εξυπηρετείται ψηφιακά» Γιώργος Μαρίνος

Ο Γιώργος Μαρίνος, ∆ιευθυντής Ψηφιακού Μετασχηµατισµού της Εθνικής Τράπεζας µας µιλά για την µετατροπή της Εθνικής σε digital champion και τις τεχνολογίες που διαµορφώνουν το µέλλον της ψηφιακής τραπεζικής.

α τελευταία χρόνια η Εθνική έχει ξεχωρίσει στο χώρο της ψηφιακής τραπεζικής όχι µόνο στο Ελληνικό περιβάλλον αλλά και σε σύγκριση µε τον παγκόσµιο ανταγωνισµό. Σήµερα το 97% των συναλλαγών µας εξυπηρετείται µέσα από τα ψηφιακά κανάλια της Τράπεζας. Πάνω από 100 εκατοµµύρια εγχρήµατες συναλλαγές το χρόνο και πάνω από 3 εκατοµµύρια χρήστες που ενεργά χρησιµοποιούν τις ψηφιακές µας υπηρεσίες κάθε µήνα. Αντίστοιχα, τα στοιχεία που αφορούν πωλήσεις νέων τραπεζικών προϊόντων, δείχνουν µια µεγάλη στροφή µε πάνω από 400 χιλιάδες πωλήσεις το χρόνο να υλοποι-

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ούνται ψηφιακά. Αξιολογώντας πρόσφατα η deloitte, το digital banking maturity σε 300 τράπεζες µας κατατάσσει 20ους, αναδεικνύοντας µας σε έναν από τους digital champions παγκοσµίως. Αν όµως έπρεπε να ξεχωρίσω µια από τις ψηφιακές µας υπηρεσίες, σίγουρα θα διάλεγα το πρόσφατο Business Mobile Banking µας, γιατί εκφράζει µια ξεκάθαρη στροφή της Τράπεζας στην mobile τεχνολογία, φέρνει µια πολύ φρέσκια µατιά στις ψηφιακές υπηρεσίες για επιχειρήσεις και ενσωµατώνει εξαιρετικά σύγχρονη τεχνολογία. ∆εν είµαι σίγουρος αν είναι η πιο επιτυχηµένη υπηρεσία µας, αλλά πιστεύω ότι είναι η πιο πολλά υποσχόµενη.

netweek: Ποιες είναι οι πιο επιδραστικές • Αναπτύσσουµε εδώ και αρκετά χρόνια τεχνολογικές υπηρεεξελίξεις στον χώρο της ψηφιακής τραπεζικής σίες, εργαλεία και υποδοµές που υποστηρίζουν την εύκολη που αναµένετε και εκτιµάτε ότι θα αλλάξουν ενσωµάτωση (integration) των υπηρεσιών µας στην αγορά, την τραπεζική; διορθώνοντας συνεχώς τις αδυναµίες µας, βελτιώνοντας τις Μια µεγάλη θεσµική αλλαγή που βρίσκεται σε εξέλιξη υποδοµές µας και εξελίσσοντας τον τρόπο δουλειάς µας. αφορά την εισαγωγή του Ψηφιακού Ευρώ, ως ψηφια- • Επενδύουµε µε τρόπο που δεν έχει ανάλογο στην Ελληνικό ισοδύναµο των µετρητών όπως τα ξέρουµε σήµερα, κή αγορά στην δηµιουργία υποδοµών σε core συστήµατα αλλά και ως ενιαίος ψηφιακός τρόπος πληρωµής στην που αυξάνουν τις δυνατότητες και την ευελιξία µας για Ευρώπη. Είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο που παρόλο που την παραγωγή προϊόντων αλλά και την ικανότητα µας να δεν περιµένουµε να ολοκληρωθεί πολύ σύντοµα, θα µας παρέχουµε τεχνολογικές υπηρεσίες. Ενδεικτικά θα αναφέεπηρεάσει ριζικά. ρω την big data υποδοµή της Τράπεζας, το σύγχρονο Card Η εξέλιξη όµως που φαίνεται να έχει ωριµάσει και να Management σύστηµα που ολοκληρώσαµε πρόσφατα, το deployment του πιο σύγχρονου core banking συστήµατος επηρεάζει ήδη άµεσα τις Τραπεζικές υπηρεσίες είναι το embedded banking ή embedded finance γενικότερα µε την της αγοράς που βρίσκεται σε εξέλιξη και φυσικά τη µετάβαενσωµάτωση χρηµατοοικονοµικών εργασιών στα σηµεία ση των υπηρεσιών µας στο cloud. Και τα τέσσερα αυτά έργα πώλησης, αλλά και πιο ειδικές υπηρεσίες όπως η αξιο- πέρα από τις ανάγκες της Τράπεζας, βλέπουν ξεκάθαρα και ποίηση της ηλεκτρονικής ταυτότητας στην εξυπηρέτηση την υποστήριξη της banking as a service φιλοδοξίας µας. Νοµίζω ότι το banking as a service για την Εθνική Τράτου πολίτη σε άλλες online υπηρεσίες. Ο πρωταγωνιστικός ρόλος που έχουµε παίξει τα πεζα τουλάχιστον είναι ήδη εδώ. τελευταία χρόνια σαν Εθνική Τράπεζα στην υιοθέτηση αυτής της τάσης, όχι µόνο έχει συµβάλει σηµαντικά στην Ποιες τεχνολογίες πιστεύετε ότι θα πρωταεικόνα µας σαν πρωτοπόρου στην ψηφιακή τραπεζική, γωνιστήσουν στο επόµενο κύµα ψηφιακού αλλά πολύ περισσότερο, έχει βελτιώσει ουσιαστικά την µετασχηµατισµού του Banking και τι είδους ποιότητα των ψηφιακών υπηρεσιών που παράγουµε σαν προϊόντα και υπηρεσίες θα «γεννήσουν»; οργανισµός. Μας έχει βοηθήσει να καλλιεργήσουµε πραγΣίγουρα το AI είναι η πιο επιδραστική τεχνολογία των µατική τεχνολογική εξωστρέφεια, και να εξελίξουµε τις τελευταίων χρόνων. Τώρα γίνεται πραγµατικά προσιτή δοµές και τον τρόπο λειτουργίας µας. για ευρεία κατανάλωση στις οµάδες ανάπτυξης εφαρµοΕίναι µια τάση που έχει δηµιουργήσει αξία τόσο για γών και θα αλλάξει τις εφαρµογές και τις υπηρεσίες που τους πελάτες µας όσο και για τον ίδιο τον οργανισµό. διαθέτουµε στους πελάτες µας, τον τρόπο που τις χρησιµοποιούν, αλλά και τον τρόπο που τις αναπτύσσουµε. Πόσο ασφαλές θα ήταν να πούµε ότι είµαστε Όλοι περιµένουµε εφαρµογές που θα “καταλαβαίκαθοδόν για µια banking as a service εποχή νουν” την πρόθεση του χρήστη τους, θα του προτείνουν στο ελληνικό τραπεζικό τοπίο; “επόµενα βήµατα” και θα τον καθοδηγούν. Συστήµατα που Πιστεύω ότι είναι µια πολύ ξεκάθαρη τάση αλλά και θα καταλαβαίνουν εγκαίρως ότι “κάτι δεν πάει καλά” και ανάγκη της αγοράς. Από την πλευρά µας το επιδιώκουµε θα προσαρµόζονται ανάλογα. Απλούστερο και ευκολότερο και προετοιµαζόµαστε µε 3 τρόπους: user interface που θα “µαθαίνει” και θα “θυµάται” τις συ• Καλλιεργούµε συνεργασίες και επιχειρηµατικά σχέδια νήθειες και τη συµπεριφορά µας. Προϊόντα “σχεδιασµένα” µε στόχο την διάθεση των προϊόντων και υπηρεσιών ειδικά για τις ανάγκες του χρήστη τους. µας µέσα από ανεξάρτητες τρίτες υπηρεσίες, ενώ ταυΤο AI θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο που χρησιµοποιτόχρονα επιδιώκουµε την αξιοποίηση των υποδοµών και ούµε την τεχνολογία και θα επηρεάσει καθοριστικά το των συστηµάτων της Τράπεζας για την υποστήριξη των digital banking, αλλά και την καθηµερινότητα µας µε επιχειρηµατικών αναγκών των συνεργατών µας. έµφαση το automation και το customization.

Το ΑΙ είναι η πιο επιδραστική τεχνολογία των τελευταίων χρόνων. Τώρα γίνεται πραγµατικά προσιτή για ευρεία κατανάλωση στις οµάδες ανάπτυξης εφαρµογών και θα αλλάξει τις εφαρµογές και τις υπηρεσίες που διαθέτουµε στους πελάτες µας, τον τρόπο που τις χρησιµοποιούν αλλά και τον τρόπο που τις αναπτύσσουµε.

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

ΑΝΑΒΑΘΜIΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚH ΕΜΠΕΙΡIΑ Ο τραπεζικός κλάδος υφίσταται έναν ριζικό ψηφιακό µετασχηµατισµό παγκοσµίως, από τις παραδοσιακές λειτουργίες σε νέα επιχειρηµατικά µοντέλα. Με γνώµονα τον έντονο ανταγωνισµό, οι νέες fintech εταιρείες αλλάζουν τον τραπεζικό χάρτη, διαµορφώνοντας ολοκληρωτικά το τοπίο στην παροχή χρηµατοπιστωτικών υπηρεσιών. Οι παραδοσιακές τράπεζες, τα Ιδρύµατα Ηλεκτρονικών Πληρωµών (ΕMIs), τα Ιδρύµατα Μικροχρηµατοδοτήσεων (MFIs) και οι διαφορετικοί τύποι Ψηφιακών Τραπεζών (Digital Banks, Challenger Banks, Neo-Banks, Digital Lenders) επιβάλλεται να προσαρµοστούν στη νέα πραγµατικότητα. Η ανάγκη για µια ολοκληρωµένη front-to-back τραπεζική πλατφόρµα είναι επιβεβληµένη, καθώς οι οργανισµοί καλούνται να καλύψουν µια ευρεία γκάµα τραπεζικών λειτουργιών, να προσφέρουν βελτιωµένη εµπειρία πελάτη και να συµµορφωθούν µε τις σύγχρονες κανονιστικές οδηγίες. FINUEVO SUITE: ΜIΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜEΝΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚH ΛYΣΗ

Μια πρωτοποριακή περίπτωση που αναδεικνύει την αντιµετώπιση αυτών των προκλήσεων είναι η επιτυχής υλοποίηση του Finuevo Suite στην ΤΜΕ∆Ε Microfinance Solutions. Η ΤΜΕ∆Ε Microfinance Solutions (TMFS) χρειαζόταν άµεσα µια ολοκληρωµένη τραπεζική λύση στο cloud, για να διαχειριστεί τον συνολικό κύκλο ζωής των δανείων προς τα µέλη της µέσω βελτιστοποιηµένων διαδικασιών για την έγκριση, εκταµίευση και αποπληρωµή των δανείων. Βασιζόµενη στην πλήρη λειτουργικότητα της πλατφόρµας Finuevo Suite, που υλοποιήθηκε σε λιγότερο από 3 µήνες, η ΤMFS έγινε το πρώτο ίδρυµα µικροχρηµατοδοτήσεων (MFI) στην ελληνική αγορά, που προσέφερε πλήρως ψηφιακά ευέλικτη χρηµατοδότηση µέσα σε 24 ώρες, και µε ελαχιστοποιηµένο λειτουργικό κόστος. Μέσω της cloud-native, «έξυπνης» τραπεζικής πλατφόρµας της Profile επιλύεται ένα χρόνιο πρόβληµα για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα οι οποίες πλέον αποκτούν πρόσβαση σε κεφάλαια σε ελάχιστο χρόνο, 100%

ψηφιακά και χωρίς πολύπλοκες διαδικασίες. Η TMFS αποκτά πλέον τη δυνατότητα να προσφέρει άµεσα τις υπηρεσίες της µέσω της πλατφόρµας σε περισσότερα από 30.000 εγγεγραµµένα µέλη και 5.500 µικροµεσαίες επιχειρήσεις µηχανικών. Μέσω της πλατφόρµας Finuevo Suite, το ΤΜΕ∆Ε διαθέτει µια σύγχρονη online πλατφόρµα παροχής χρηµατοδοτήσεων που απαντά αποφασιστικά στις ανάγκες των µελών για απρόσκοπτη πρόσβαση σε λύσεις ρευστότητας, ιδιαίτερα για όσους ξεκινούν τώρα την επαγγελµατική τους πορεία. Πρόκειται για µια λύση που απαντά ενεργά στις ανάγκες του τεχνικού κόσµου που δεν έχει πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισµό, παρέχοντας ευνοϊκότερους όρους σε

σχέση µε εκείνους που απαιτούνται από το παραδοσιακό τραπεζικό σύστηµα. Η πρωτοποριακή πλατφόρµα Finuevo Suite, µε ενιαία mobile και web εφαρµογή προσφέρει στους χρήστες τη δυνατότητα αίτησης χορήγησης δανείου απευθείας από το κινητό ή τον Η/Υ τους µε λίγα µόνο «κλικ». Η έγκριση και εκταµίευση του δανείου από την ΤΜΕ∆Ε Microfinance Solutions, έως του ποσού των 25.000 ευρώ, γίνεται σε λιγότερο από 24 ώρες, εξασφαλίζοντας την ταχύρρυθµη χρηµατοδότηση επενδυτικών αναγκών και κεφαλαίου κίνησης ή την άµεση εξόφληση εκκρεµών οφειλών, µε µηδενικά έξοδα. Ειδικότερα για τις εξειδικευµένες ανάγκες της ΤΜΕ∆Ε Microfinance Solutions, η πλατφόρµα Finuevo Suite υποστηρίζει ενοποιηµένα τις υπηρεσίες Digital Onboarding, Loan Origination, αυτοµατοποιηµένες διαδικασίες Loan Scoring & Approval (µε χρήση αλγορίθµων τεχνητής νοηµοσύνης), ψηφιακή υπογραφή για υπογραφή του δανειακού συµβολαίου, αυτόµατες εκταµιεύσεις και αποπληρωµή µέσω υποστήριξης RF κωδικών, καθώς και πλήρεις υπηρεσίες συνολικής χρηµατοοικονοµικής διαχείρισης των δανειακών προϊόντων προς τους µηχανικούς µέλη του ΤΜΕ∆Ε. Μέσω της πλατφόρµας Finuevo Suite παρέχεται πλήρης έλεγχος και διαφάνεια και ανοίγει ο δρόµος για άλλους οργανισµούς που έχουν αντίστοιχες ανάγκες αλλά δεν έχουν το απαραίτητο ανθρώπινο δυναµικό πληροφορικής για µια in-house υλοποίηση. Η Profile Software, µέσω της πλατφόρµας Finuevo Suite, καταφέρνει να συνδυάσει καινοτόµες και ευέλικτες λειτουργικότητες Core Banking, Lending, Loan Management και Payments µέσω σύγχρονων και έξυπνων Digital Banking καναλιών για τον τελικό χρήστη, αποτελώντας την εξέλιξη στην ψηφιακή τραπεζική.

Σημαντικές δυνατότητες παραμετροποίησης Τάχιστη διάθεση νέων προϊόντων στην αγορά Εύκολη επεκτασιμότητα

Special Report

Best Workplaces in Tech

Οι 25 εταιρείες που ξεχώρισαν! netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Το netweek παρουσιάζει τις 25 επιχειρήσεις µε το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα στην αγορά της Πληροφορικής και της Τεχνολογίας, όπως αναδείχτηκαν από το Great Place to Work και την ετήσια έρευνα αξιολόγησης Best Workplaces. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΡΡΕ

έρευνα Great Place to Work διεξάγεται στην χώρα µας εδώ και 21 χρόνια. Για πρώτη φορά, ωστόσο, παρουσιάζεται η εξειδικευµένη λίστα Best Workplaces in Tech, η οποία είναι και η πρώτη κλαδική λίστα που καταρτίζεται. Σύµφωνα µε τον Γιώργο Μαύρο, Country Director, Great Place to Work Hellas, «Όταν αποφασίσαµε να συγκροτήσουµε την πρώτη κλαδική λίστα Best Workplaces στην ελληνική αγορά, δεν θα µπορούσαµε παρά να επιλέξουµε τον κλάδο της τεχνολογίας. Είναι ο κλάδος από τον οποίο προέρχονται οι περισσότερες πιστοποιηµένες Great Place to Work εταιρείες στην Ελλάδα, και ο οποίος βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε µεγάλη άνθηση». Όπως ο ίδιος επισηµαίνει «Ο κλάδος Tech έχει

εδραιωθεί στην αγορά ως πρωτοπόρος και κορυφαίος στη δηµιουργία µίας θετικής εµπειρίας για τους εργαζόµενους καθώς επίσης κινητήρια δύναµη στην υιοθέτηση, εσωτερικά, νέων πρακτικών για την υποστήριξη της προσωπικής υγείας και της εσωτερικής ευηµερίας των εργαζοµένων, αλλά και εξωτερικά µε την συνεισφορά σε φιλανθρωπικούς σκοπούς και δράσεις εθελοντισµού. Ο κόσµος της τεχνολογίας είναι αξιοθαύµαστα ευρύς (από hardware µέχρι software, από fintech µέχρι gaming, από electronics µέχρι ηλεκτρονικό εµπόριο), αλλά ένα πράγµα φαίνεται να είναι συνεπές σε ολόκληρο τον τοµέα, και αυτό είναι η ικανότητα να προσαρµόζεται γρήγορα στις συνεχείς αλλαγές του τι κάνει ένα εργασιακό περιβάλλον εξαιρετικό».

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Best Workplaces in Tech

Special Report

BEST WORKPLACES IN TECH 2023 Εταιρείες µε περισσότερους από 250 εργαζόµενους

Εταιρείες µε περισσότερους από 50-250 εργαζόµενους

Εταιρείες µε περισσότερους από 20-49 εργαζόµενους

1 Epsilon Net

1 Hack The Box

1 eLearning Industry

2 Info Quest Technologies

2 Campeón Gaming

2 Cyberlogic

3 Qualco

3 UBITECH

3 Transifex

4 ATOS Greece

4 XM

4 AMPLUS Technologies

5 Kaizen Gaming

5 Convert Group

5 Yodeck

6 Kpler (πρώην MarineTraffic)

6 Vimachem

7 Aqurance

7 IFSAS

8 Ansys

8 Harbor Lab

9 Digital Realty Hellas

9 noris M.I.K.E

10 Hemmersbach Hellas

10 Triparound

H λίστα Best Workplaces in Tech Hellas 2023 αποτελείται από τρεις κατηγορίες εταιρειών, σύµφωνα µε το µέγεθός τους. Η τελική κατάταξη των εταιρειών προκύπτει από την αξιολόγηση των εργαζοµένων στην έρευνα Great Place to Work (Trust Index Score) σε συνάρτηση µε την µεθοδολογία “For All”. Για να δηµιουργήσει τη λίστα, το Great Place to Work Hellas ανέλυσε τις απαντήσεις στην έρευνα άνω των 8500 εργαζοµένων από 45 Great Place to Work-Certified εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της τεχνολογίας.

Αξιολόγηση και συγκρότηση της λίστας Best Workplaces in Technology Το Great Place To Work® συντάσσει τη λίστα χρησιµοποιώντας τη µεθοδολογία For All. Για να συντάξει τη λίστα Best Workplaces™ in Technology, το Great Place To Work® αναλύει τις απαντήσεις στην έρευνα εργασιακού κλίµατος Trust Index© χιλιάδων εργαζοµένων από τις εταιρείες που είναι τη δεδοµένη περίοδο Great Place To Work-Certified™ και δραστηριοποιούνται στον κλάδο της τεχνολογίας. Η έρευνά δίνει τη δυνατότητα στους εργαζόµενους να µοιραστούν εµπιστευτικά ποσοτικά και ποιοτικά σχόλια σχετικά µε την εργασιακή κουλτούρα της εταιρείας τους, απαντώντας σε ένα ερωτηµατολόγιο µε 60 κλειστές ερωτήσεις σε µια 5βάθµια κλίµακα αξιολόγησης. Οι ερωτήσεις αυτές περιγράφουν την εµπειρία των εργαζοµένων, σε σχέση µε τα επίπεδα εµπιστοσύνης, σεβασµού, αξιοπιστίας, δικαιοσύνης, υπερηφάνειας και συναδελφικότητας που διέπουν την εταιρεία τους. Παράλληλα, οι εταιρείες µας δίνουν κάποια εταιρικά τους δεδοµένα που αφορούν κυρίως το µέγεθος, τον τόπο λειτουργίας τους, τον κλάδο τους, δηµογραφικά στοιχεία, θέσεις και ιεραρχικά επίπεδα εργασίας. Το Great Place To Work® καταγράφει επίσης τις αποκλίσεις στις απαντήσεις µεταξύ δηµογραφικών

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

οµάδων και ρόλων σε κάθε οργανισµό ώστε να αξιολογεί τόσο την ποιότητα όσο και τη συνέπεια της εµπειρίας όλων των εργαζοµένων. Οι απαντήσεις σταθµίζονται ανάλογα µε τη συνάφειά τους όσον αφορά στην περιγραφή των πιο σηµαντικών πτυχών ενός χώρου εργασίας που διέπεται από δικαιοσύνη. Η ανάλυση των δεδοµένων της έρευνας και τα στοιχεία που παρέχονται από την εταιρεία συναξιολογούνται ώστε η τελική βαθµολογία της να µπορεί να συγκριθεί µε αυτή των άλλων εταιρειών και να βγει η κατάταξη των εταιρειών που δηµιουργούν την πιο θετική εµπειρία για τους εργαζόµενους. Επιπλέον απαιτείται ικανός αριθµός απαντήσεων ανάλογα µε το µέγεθος της εταιρείας, ενώ ελέγχονται τυχόν ασάφειες στις απαντήσεις, τρέχουσες ειδήσεις που αφορούν την εταιρεία καθώς και την οικονοµική της απόδοση, και διερευνώνται τυχόν αναφορές εργαζοµένων για µη συµµόρφωση της εταιρείας µε τους κανονισµούς της έρευνας, ώστε να επικυρωθεί η ακεραιότητα των απαντήσεων και των αποτελεσµάτων.

Ποιο είναι το Great Place To Work®; Το Great Place To Work® είναι ένας παγκόσµιος οργανισµός, πρωτοπόρος στην εργασιακή κουλτούρα. Κυρίαρχος στόχος είναι να βοηθά εταιρείες σε όλο τον κόσµο να αξιολογήσουν τους υπαλλήλους τους, να συγκρίνουν τα αποτελέσµατά τους, να εντοπίζουν κενά και να βελτιώνουν την εργασιακή κουλτούρα.

Special Report

Best Workplaces in Tech

∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΑΝΟΥ∆ΗΣ

Οι εταιρείες τεχνολογίας διαρκώς βελτιώνουν το εργασιακό τους περιβάλλον O ∆ηµήτρης Γκανούδης, Γενικός ∆ιευθυντής, Great Place to Work® εξηγεί τη σηµασία του καλού εργασιακού περιβάλλον για τις σύγχρονες εταιρείες και τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η αγορά των tech companies. ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ

netweek: Στα 20 και πλέον χρόνια διεξαγωγής των Best Workplaces στην Ελλάδα είναι η πρώτη φορά που προχωρήσατε σε ξεχωριστή λίστα για tech companies. Ποιοι είναι οι λόγοι πίσω από αυτό; Μια πρώτη διαπίστωση είναι ότι οι εταιρείες µε ένα διευρυµένο αντικείµενο τεχνολογίας έχουν αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Τις συναντούµε παντού, εξάλλου οι εταιρείες αυτές αποτελούν τον βασικό κορµό στων start ups. Παρατηρήσαµε επίσης διεθνώς στο Great Place to Work, ότι οι εταιρείες αυτές αναζητούν την Πιστοποίηση,

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

επειδή εκτός του γεγονότος ότι είναι συστατικό του DNA τους, επιδιώκουν την ενδυνάµωση του employer branding τους, εφόσον βρίσκονται σε έναν ανταγωνιστικό χώρο συνεχούς αναζήτησης ταλέντων και νέων συνεργατών. Τα αποτελέσµατα που επιτυγχάνουν στο ετήσιο survey µας είναι συχνά πολύ υψηλά και κατά συνέπεια δεν αρκεί η επιλεκτική και συγκεκριµένη αριθµητικά λίστα των εθνικών Best Workplaces Hellas για να συµπεριλάβει και να προβάλλει τα αποτελέσµατά τους. Εποµένως ήταν µονόδροµος να δηµιουργηθεί µια Best Workplaces λίστα αποκλειστικά για τις εταιρείες τεχνολογίας

Special Report

Best Workplaces in Tech

Ποια είναι τα σηµαντικότερα insights που προέκυψαν από τον φετινό διαγωνισµό γενικά και ειδικότερα για τις tech companies;

Η αγορά δείχνει να αγκαλιάζει όλο και περισσότερο την πιστοποίηση Great Place for Work. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό;

Κάθε χρόνο παρατηρούµε τις καλές εταιρείες και κυρίως αυτές που επενδύουν συστηµατικά στην αξιολόγηση και παρακολούθηση της εργασιακής τους ‘υγείας’ να επιτυγχάνουν όλο και καλύτερα αποτελέσµατα. To ίδιο και σε µεγαλύτερο βαθµό συµβαίνει µε τις εταιρείες τεχνολογίας. Οι εταιρείες φροντίζουν να καλύπτουν τις ανάγκες και επιδιώξεις των εργαζοµένων τους για να επιτύχουν την µεγαλύτερη δέσµευση και κατά συνέπεια το µικρότερο turnover. Παλαιότερα παρατηρούσαµε ότι οι εργαζόµενοι σε εταιρείες τεχνολογίας ήταν οι λιγότεροι πιστοί και αφοσιωµένοι εργαζόµενοι. Ήταν δύσκολο να ενταχθούν σε µια εταιρεία και να οραµατισθούν µια µακρόχρονη σχέση µαζί της. Αυτό αλλάζει σιγά σιγά µε τον καιρό, αλλά υπάρχουν δυο χαρακτηριστικά που ακόµα το εµποδίζουν: Tο πρώτο είναι ότι οι εργαζόµενοι σε εταιρείες τεχνολογίας είναι συχνά µικρότερης ηλικίας, κυρίως generation Z και millennials για τους οποίους γνωρίζουµε ότι έχουν λιγότερο παραδοσιακή σχέση µε την εργασία και είναι σηµαντικό για αυτούς ο προσωπικός χρόνος και το W/l balance. Το δεύτερο είναι ότι παρουσιάζεται σε αυτούς πληθώρα εναλλακτικών ευκαιριών για απασχόληση στον συγκεκριµένο τοµέα και υπάρχουν πολλές ‘σειρήνες’ που προσπαθούν να τους σαγηνεύσουν.

Πιστεύω ότι ο καθοριστικός παράγοντας είναι η µεθοδολογία του Great Place to Work®, η οποία εξασφαλίζει την αξιοπιστία και την εγκυρότητα της Πιστοποίησης. Η Πιστοποίηση του Great Place to Work® αποδίδεται σε µια εταιρεία µέσα από την αξιολόγηση, την κρίση και τις εµπειρίες των ίδιων των εργαζοµένων της. Οι εργαζόµενοι µιας επιχείρησης αποτελούν τον αντικειµενικότερο δείκτη αξιολόγησης και αποτίµησης του εργασιακού της περιβάλλοντος. Η Πιστοποίηση δεν αποδίδεται µέσα από όµορφα παρουσιασµένες και πανηγυρικές εκθέσεις εταιρικών προθέσεων και πρακτικών, αλλά στηρίζεται στην βιωµένη από τους εργαζόµενους καθηµερινή πραγµατικότητα. Αυτοί µόνο µπορούν να εκτιµήσουν την αξιοπιστία της διοίκησης, τον σεβασµό που τους αποδίδεται το αίσθηµα δικαίου που υπάρχει στην εταιρεία, τις συναδελφικές σχέσεις που αναπτύσσονται. Συνεπώς θεωρώ εύλογο ότι η αγορά εκτιµά ουσιαστικά και αγκαλιάζει όλο και περισσότερο την Πιστοποίηση του Great Place to Work®

Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες της αγοράς τεχνολογίας σε ότι αφορά το εργασιακό περιβάλλον; Ένα βασικό χαρακτηριστικό είναι η δυνατότητα της εξ αποστάσεως εργασία. Τα υβριδικά µοντέλα εργασίας κυριαρχούν, προς µεγάλη ικανοποίηση των εργαζοµένων αλλά συχνά και των επιχειρήσεων. Οι εργαζόµενοι αναζητούν flexibility, καλό εξοπλισµό, πρόσβαση σε εργαλεία και σε εκπαίδευση. Η µεγάλη πάντως δυσκολία αυτήν την περίοδο στην αγορά τεχνολογίας είναι η αναζήτηση και ανεύρεση νέων στελεχών. Και βέβαια και η διατήρηση των ταλέντων.

Από την εµπειρία σας, τι είναι αυτό που επιζητούν τα "tech" ταλέντα/ εργαζόµενοι από έναν εργοδότη; Βασικά είναι όλα αυτά που αναζητούν όλοι οι εργαζόµενοι, δηλαδή αναγνώριση, επιβράβευση, σεβασµό, δικαιοσύνη, αξιοκρατία. Βλέπουµε πάντως ότι στις εταιρείες τεχνολογίας οι εργαζόµενοι πριµοδοτούν τις καλές απολαβές, την δίκαιη αντιµετώπιση, την ισορροπία προσωπικής και επαγγελµατικής ζωής, την δηµιουργία καλού συναδελφικού κλίµατος, θέλουν να ανήκουν σε µια δυναµική αµάδα, µε άµεσες σχέσεις και ευπρόσιτη διοίκηση.

Ποια είναι τα οφέλη για τις εταιρείες που µπαίνουν στη διαδικασίαείτε διακριθούν είτε και όχι; Είναι πολλαπλά. Η διαδροµή για την Πιστοποίηση περνά µέσα από την αξιολόγηση και κατανόηση του εργασιακού περιβάλλοντος µιας επιχείρησης. Όταν µετρήσεις κάτι έχεις την δυνατότητα να κατανοήσεις το µέγεθός του, να το συγκρίνεις αλλά και να το βελτιώσεις. Αποκτάς µια βάση για µα µελλοντικές εξελίξεις, για να µπορείς να ζυγίσεις την επίδραση και τις επιπτώσεις οποιασδήποτε ενέργειας. Οι εταιρείες που αξιολογούν το εργασιακό τους περιβάλλον µπορούν να συγκρίνουν τα αποτελέσµατα τους µε τις καλύτερες εταιρείες της αγοράς και να εντοπίσουν τόσο τις δυνατές τους περιοχές, όσο και αυτές που επιδέχονται βελτίωσης. Πέραν τούτου η διαδικασία αποτελεί έναν συνεχή διάλογο που καλλιεργεί η εταιρεία µε τους εργαζόµενους της, εφόσον αναζητά τις απόψεις τους και βέβαια τους ενηµερώνει για τα αποτελέσµατα. Είναι µια επιπρόσθετη ευκαιρία επικοινωνίας. Η διεξαγωγή µιας έρευνας είναι µια έµπρακτη επιβεβαίωση ότι η εταιρεία ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους της.

Να περιµένουµε και το 2024 Great Place to Work for Tech Companies; Βεβαίως, ήδη όσες εταιρείες έχουν πιστοποιηθεί από το καλοκαίρι που µας πέρασε και όσες θα πιστοποιηθούν µέχρι τα τέλη Ιουλίου του 2024, θα αποτελέσουν την δεξαµενή για να επιλεγούν οι εταιρείες που θα συνθέσουν την λίστα του Best Workplaces in Tech 2024. Ελπίζουµε και η λίστα του 2024 να είναι πλούσια τόσο σε εξαιρετικές εταιρικές πρακτικές όσο και σε αποτελέσµατα.

Η µεγάλη δυσκολία σήµερα στην αγορά τεχνολογίας είναι η αναζήτηση και ανεύρεση νέων ταλέντων

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Η NORIS M.I.K.E ΒΡΑΒΕΥΕΤΑΙ ΩΣ BEST WORKPLACE ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ TECH COMPANIES

Έχοντας πάντα στο επίκεντρο της στρατηγικής της τις ανάγκες του ανθρώπινου δυναµικού της και την ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής, η noris έχει καταφέρει να δηµιουργήσει µία ανοιχτή κουλτούρα και ένα εξαιρετικό περιβάλλον εργασίας. στο κοµµάτι της καθηµερινότητας και το περιβάλλον ισότητας της noris ενδυναµώνουν το αίσθηµα ασφάλειας των εργαζοµένων και οδηγούν στην αύξηση της αποδοτικότητάς τους και εποµένως στην επαγγελµατική τους εξέλιξη. Αυτό το αποδεικνύει και το αποτέλεσµα της φετινής έρευνας του Great Place To Work καθώς το 96% των ανθρώπων µας δηλώνει ότι αισθάνεται ότι «τους δίνεται η δυνατότητα εκπαιδεύσεων και επαγγελµατικής εξέλιξης». ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Advertorial

H noris M.I.K.E. είναι θυγατρική της Γερµανικής noris network AG, εταιρεία µε 30 χρόνια εµπειρίας στον κλάδο της Πληροφορικής µε πελάτες εταιρείες από τον τραπεζικό και βιοµηχανικό κλάδο, τον κλάδο της αυτοκινητοβιοµηχανίας, των ασφαλειών, των υπηρεσιών και το εµπόριο. ∆ραστηριοποιείται στον χώρο της Θεσσαλονίκης από το 2016 και παρέχει υπηρεσίες όπως: ΙΤ outsourcing, managed services, cloud και collocation. Σήµερα απασχολεί τριάντα τρία άτοµα διαφόρων ειδικοτήτων όπως IT Systems Engineers, So ware developers, Data Engineers και Human Resources professionals. Η ανάδειξη της noris ως Best Workplace στην κατηγορία Tech Companies αποτελεί το επιστέγασµα της διαρκούς προσπάθειας της εταιρείας να προσφέρει στους εργαζόµενους τις καλύτερες δυνατές συνθήκες εργασίας. Πιο αναλυτικά, το 96% του προσωπικού που συµµετείχε στην έρευνα απάντησε πως «λαµβάνοντας τα πάντα υπόψη, θα έλεγαν πως είναι ένα εξαιρετικό µέρος για να εργαστούν» καθώς και σε ποσοστό 93% νοιώθει υπερήφανο όταν λέει σε άλλους που εργάζεται. ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Στην noris, οι ανάγκες των εργαζοµένων και η ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και ιδιωτικής ζωής (work-life

balance) βρίσκονται στο επίκεντρο του στρατηγικού της σχεδιασµού για αυτό και η εταιρεία υιοθετεί µια σειρά από παροχές που επικεντρώνονται στην ευηµερία των εργαζοµένων όπως ευέλικτα ωράρια εργασίας, επιπρόσθετες άδειες µετ’ αποδοχών, bonus απόδοσης, team bonding events, ευκαιρίες εκπαίδευσης και ενίσχυσης των επαγγελµατικών δεξιοτήτων αλλά και προγράµµατα ψυχολογικής υποστήριξης. Η noris βασίζεται για όλες τις δράσεις και τις αποφάσεις της στις εταιρικές της αξίες, στην αξιοπιστία, τον σεβασµό, την ειλικρίνεια και την υπευθυνότητα. Καθώς οι εργαζόµενοι και οι ανάγκες τους αποτελούν την σηµαντικότερη προτεραιότητα, οι βασικές αξίες της εταιρίας προσανατολίζονται προς αυτόν τον τοµέα. Ενθαρρύνεται η οµαδική εργασία µε στόχο πάντα την ευηµερία των εργαζοµένων της (well-being) καθορίζοντας µε σαφήνεια τους ρόλους και τις ευθύνες για κάθε µέλος των οµάδων και επιδιώκοντας την συχνή επικοινωνία και συστηµατική ανατροφοδότηση (feedback/annual & half-annual interviews). Η εταιρεία έχει καταφέρει να δηµιουργήσει µια ανοιχτή κουλτούρα, χωρίς αποκλεισµούς και να ενισχύσει τον διαφορετικό τρόπο σκέψης και την ενσωµάτωση. Οι σχέσεις εµπιστοσύνης µεταξύ των συνεργατών, η αποδοχή των λαθών ως αναπόσπα-

Στα σχέδια που αφορούν το µέλλον για την noris περιλαµβάνονται στρατηγικές σχετικές µε την διαρκή και βιώσιµη ανάπτυξή της. Για αυτό και επενδύει σε δράσεις που ενισχύουν την εκπλήρωση των προσωπικών φιλοδοξιών των εργαζοµένων το οποίο σε συνδυασµό µε τις υπόλοιπες ενέργειες έχει σαν αποτέλεσµα ένα εξαιρετικά χαµηλό ποσοστό αποχώρησης. Επιπλέον, η εταιρεία φροντίζει για την επιλογή των κατάλληλων προσώπων για την στελέχωση του δυναµικού της και την προσέλκυση νέων κορυφαίων ταλέντων της αγοράς. H τέταρτη κατά σειρά πιστοποίηση ως Great Place to Work, καθώς και η φετινή ανάδειξη στα Top 10 Best Workplaces in Tech έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι o σεβασµός, η αξιοκρατία, η αµφίδροµη επικοινωνία και η ανθρωποκεντρική κουλτούρα αποδοχής αποτελούν τα εφόδια για την δηµιουργία ενός ιδανικού εργασιακού περιβάλλοντος και µιας πραγµατικά ισχυρής οµάδας. INFO Λεωφ. Κων/νου Καραµανλή 170, 54248 Θεσσαλονίκη Τ: 2310-323547 E: info@noris.gr W: https://www.noris.gr

Best Workplaces in Tech

Special Report

BEΛΤΙΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚEΣ

noris Σηµαντικό ρόλο στην προσπάθεια της noris MIKE για την προσέλκυση νέων ταλέντων αποτελεί η προσφορά ενός ελκυστικού πακέτου παροχών όπως το ευέλικτο ωράριο και µοντέλο εργασίας (onsite, hybrid, fully remote), η δηµιουργία µονοπατιών ανάπτυξης (mentoring, πρόσβαση σε e-learning πλατφόρµες, budget για συνέδρια/ σεµινάρια) αλλά και οι καινοτόµες well-being παροχές, όπως η γραµµή ψυχολογικής υποστήριξης από έµπειρους επαγγελµατίες ψυχικής υγείας που δηµιουργήθηκε για να στηρίξει τις νέες απαιτητικές εργασιακές συνθήκες και προτείνει τρόπους διαχείρισης επαγγελµατικών αλλά και προσωπικών δυσκολιών. Επιπλέον, η εταιρεία εστιάζει στην προβολή της ανθρωποκεντρικής εταιρικής κουλτούρας που εφαρµόζει, η οποία προάγει την ευηµερία των εργαζοµένων και προωθεί τον σεβασµό και την ισορροπία µεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής.

100%

oι εργαζόµενοι λένε πως είναι ένα ιδανικό εργασιακό περιβάλλον

Info Quest Technologies Στην Info Quest Technologies, έχουν ως στόχο να παράγουν αξία για τις αρχές, τις αξίες, την περιβαλλοντική ευαισθησία και την ενσυναίσθηση προς την κοινωνία. Ως µεγάλη οικογένεια που φροντίζει, προστατεύει και ενδυναµώνει κάθε µέλος της, η εταιρεία επενδύει στην ατοµική βελτίωση, υλοποιώντας προγράµµατα όπως το Quest Mini MBA και wellbeing «ARMONIA». Επιβραβεύουν την πρωτοβουλία, ενώ είναι κοντά στη νέα γενιά, µε προγράµµατα υποτροφιών, όπως το “Mind the Code”, και υποστηρίζουν κοινότητες όπως bootcamps και πανεπιστηµιακές οµάδες.

86%

oι εργαζόµενοι λένε πως είναι ένα ιδανικό εργασιακό περιβάλλον

Digital Realty H Digital Realty κατά τη διαδικασία προσέλκυσης και επιλογής υποψηφίων παρέχει κίνητρα στους εργαζόµενους της εταιρείας µέσω του προγράµµατος Employee Referral. Οι εργαζόµενοι µπορούν να συστήσουν υποψήφιους που θεωρούν ότι έχουν τις ικανότητες, τις δεξιότητες και ταιριάζουν µε την κουλτούρα του οργανισµού. Επίσης, µέσα από ένα δοµηµένο και οργανωµένο σύστηµα αµοιβών και παροχών οι εργαζόµενοι απολαµβάνουν παροχές όπως συνταξιοδοτικό πρόγραµµα, ασφάλιση ζωής και υγείας, διατακτικές σίτισης κτλ. Επιπλέον µέσω προγραµµάτων που προάγουν την υγεία και την ευηµερία, όπως το Virgin Plus και το Wellness Reimbursement, η εταιρεία προτρέπει τους εργαζόµενους να διατηρούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής προάγοντας την ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής.

Η ΧΜ επενδύει σε πρακτικές για την ευηµερία και την εξέλιξη των ανθρώπων της, µέσω προγραµµάτων εκπαίδευσης, ευκαιριών ανέλιξης, ευέλικτων συνθηκών εργασίας και παροχών, όπως πλήρη ιατροφαρµακευτική περίθαλψη, µπόνους απόδοσης, προγράµµατα ευεξίας και πακέτο µετεγκατάστασης για εκείνους και τις οικογένειές τους. Στην καρδιά της φιλοσοφίας της βρίσκονται η ανοιχτή επικοινωνία, η συνεργασία, η δηµιουργικότητα, η διαφορετικότητα και η καινοτοµία, χαρακτηριστικό στοιχείο των εγκαταστάσεων της. Η ΧΜ προσελκύει επαγγελµατίες που συνεισφέρουν στην επιτυχία της εταιρείας µέσα από στρατηγικές ανίχνευσης νέων ταλέντων, σε συνεργασία µε πανεπιστήµια και πρακτικά προγράµµατα.

83%

94%

oι εργαζόµενοι λένε πως είναι ένα ιδανικό εργασιακό περιβάλλον

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

oι εργαζόµενοι λένε πως είναι ένα ιδανικό εργασιακό περιβάλλον

ΧΜ: ΜΙΑ BIG. FAIR. HUMAN. ∆ΥΝΑΜΗ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ FINTECH

Ακόµη µια διάκριση της XM, αυτή τη φορά ανάµεσα στα Best Workplaces in Tech™ στην Ελλάδα, επιβεβαιώνει την προσήλωσή µας να προσφέρουµε ένα περιβάλλον που εκτιµά τη διαφορετικότητα, την προσωπική εξέλιξη και την καινοτοµία. ΤΗΣ ΜΑΡIΑΣ ΧΑΤΖΗΠΑΝΤΕΛH, GROUP CHIEF PEOPLE & CULTURE OFFICER ΣΤΗΝ XM

Στον κλάδο του fintech που εξελίσσεται µε ραγδαίους ρυθµούς, η XM ενισχύει διαρκώς την ηγετική της θέση, µε παρουσία σε περισσότερες από 190 χώρες και γραφεία σε 6 εξ αυτών, στην Κύπρο, την Ελλάδα, τις ΗΠΑ, το Ηνωµένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τα ΗΑΕ. Πέρα από την τεχνολογική αριστεία και την καινοτοµία που έχουν αναδείξει την XM σε κορυφαία επιλογή των traders παγκοσµίως, αυτό που µάς διαφοροποιεί από τον ανταγωνισµό και µάς επιτρέπει να αναπτυσσόµαστε µε ταχύτητα εδώ και 14 χρόνια, είναι οι αξίες µας, Big. Fair. Human., που διέπουν κάθε πτυχή της λειτουργίας µας και αποτελούν οδηγό όχι µόνο στις σχέσεις µε τους πελάτες µας, αλλά κυρίως µε τους ανθρώπους µας, που σήµερα ξεπερνούν τους 900 σε όλο τον κόσµο.

Έχοντας, λοιπόν, συνειδητά τις ανάγκες και τις φιλοδοξίες των XMers στο επίκεντρο της στρατηγικής µας, σχεδιάζουµε και υλοποιούµε ενέργειες που επικεντρώνονται σε οικονοµικές και µη παροχές για την επιβράβευση,

ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΑΣ

τη δηµιουργία κινήτρων προσωπικής εξέλιξης αλλά και αίσθησης ασφάλειας, την επίτευξη µεγαλύτερης ευελιξίας και ισορροπίας επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής. Υλοποιούµε καινοτόµα προγράµµατα εκπαίδευσης και εξειδικευµένα workshops, σεµινάρια σε θέµατα υγείας, team-building δραστηριότητες, δράσεις εθελοντισµού, ενώ φροντίζουµε καθηµερινά να ακούµε τις απόψεις και τις ανάγκες των εργαζοµένων µας, µέσα από οµάδες εργασίας, έρευνες και µια opendoor κουλτούρα, που µάς επιτρέπουν

Στον πυρήνα κάθε επιτυχίας και διάκρισης της XM βρίσκονται η δηµιουργικότητα, οι µοναδικές ικανότητες, το ταλέντο και η οµαδική δουλειά των εργαζοµένων της που δίνουν καθηµερινά τον καλύτερό τους εαυτό. Συνεπώς, το να προσφέρουµε τα εργαλεία, τους µηχανισµούς και τις συνθήκες που τους επιτρέπουν να εξελίσσονται, να διαπρέπουν και βελτιώνουν συνολικά την ποιότητα ζωής τους είναι για εµάς αυτονόητο, πέρα από απαραίτητο.

Μαρία Χατζηπαντελή

να εξελίσσουµε από κοινού το εργασιακό µας περιβάλλον. Οι άνθρωποί µας εργάζονται σε σύγχρονα γραφεία, µε κοινόχρηστους χώρους που ευνοούν τη συνεργασία και την καινοτοµία, αλλά και playrooms που επιτρέπουν στιγµές χαλάρωσης και διασκέδασης. Η µεγαλύτερη επιβράβευση για την αποτελεσµατικότητα αυτών των πρακτικών έρχεται από τους ίδιους τους XMers, µε το 98% να δηλώνει πως η XM είναι το ιδανικό εργασιακό περιβάλλον. Η επιτυχηµένη πορεία µας συνδέεται, ακόµη, και µε µια διαχρονική προσφορά στην κοινωνία, µέσα από δράσεις ενίσχυσης της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας και τοπικών κοινωνιών σε όλο τον κόσµο, βελτίωσης της πρόσβασης στην εκπαίδευση και ανάπτυξης δεξιοτήτων, καθώς και υποστήριξης έρευνας προς όφελος του κοινού καλού. Η συνεχής αναγνώριση της XM ως ένα από τα καλύτερα εργασιακά περιβάλλοντα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και η πιστοποίησή µας µε την υψηλότερη διεθνή διάκριση ανθρώπινου δυναµικού, Investors In People Platinum, µας κάνει να αισθανόµαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι για το περιβάλλον που έχουµε δηµιουργήσει. Ταυτόχρονα, µας πεισµώνει να γινόµαστε συνεχώς καλύτεροι και αποδοτικότεροι για εµάς τους ίδιους, αποτελώντας τον κορυφαίο προορισµό για εξαιρετικούς ανθρώπους στον χώρο µας, αλλά και για την κοινωνία µας. INFO

Advertorial

W: www.xm.com/careers

Special Report

Health IT

Health IT:

στην Ελλάδα «σπεύδουµε βραδέως»… netwee • ∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023

Η επόµενη ηµέρα στην Υγεία δείχνει πως κινούµαστε µεν προς τη σωστή κατεύθυνση, όµως ο ρυθµός µας κάθε άλλο παρά συµβαδίζει µε τις σαρωτικές αλλαγές που επιφέρουν διεθνώς τόσο η ψηφιοποίηση των πάντων, όσο -πολύ περισσότεροη Τεχνητή Νοηµοσύνη, η οποία εισέβαλε πλέον ανατρεπτικά και σ’ αυτόν τον ιδιαίτερα κρίσιµο και κοινωνικά ευαίσθητο τοµέα.. ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ

∆

εν υπάρχει τοµέας και κλάδος που να µη χρειάζεται τον Ψηφιακό Μετασχηµατισµό του. Η µετάβαση στην ψηφιακή εποχή είναι πλέον, ουσιαστικά, µονόδροµος - ένα «ταξίδι» χωρίς τέλος, µε πολλές περιπέτειες στη διάρκειά του, αλλά και θετικό αντίκτυπο στην καθηµερινότητά µας, που σταδιακά θα γίνεται καλύτερη και ευκολότερη, αφού θα πετυχαίνουµε περισσότερα µε λιγότερο κόπο και χρήµα. Σ’ αυτόν τον γενικό κανόνα, η Υγεία δεν θα µπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Πολύ περισσότερο καθώς πρόκειται για έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο από κοινωνικής πλευράς τοµέα, στον οποίο -όπως έχει ήδη αποδειχθεί- η ψηφιακή τεχνολογία κι ακόµα περισσότερο η Τεχνητή Νοηµοσύνη, που έχει κι αυτή «εισβάλλει» στη ζωή µας, αλλάζουν γοργά τους κανόνες, ανατρέποντας όσα ξέραµε και κάναµε ως τώρα.Έτσι, η Πληροφορική Υγείας, αποκτά και στη χώρα µας ξεχωριστή σηµασία και σπουδαιότητα, αφού συµµετέχει καταλυτικά στις επερχόµενες αλλαγές µε στόχο την ενίσχυση της αποτελεσµατικότητας και της ποιότητας του ευρύτερου Συστήµατος Υγείας.

«Χτίζεται» ευρωπαϊκό οικοσύστηµα Σύµφωνα µε ανακοινώσεις από το υπουργείο Υγείας και τις Βρυξέλλες, δροµολογείται πλέον η δηµιουργία ενός οικοσυστήµατος µε σαφείς κανόνες, κοινά πρότυπα, πρακτικές και υποδοµές, καθώς κι ένα πλαίσιο διακυβέρνησης για την πρωτογενή και δευτερογενή χρήση των ηλεκτρονικών δεδοµένων Υγείας. Παράλληλα, θεσπίζεται το νοµικό πλαίσιο για α) την παροχή υγειονοµικής περίθαλψης σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, µε τους πολίτες να έχουν άµεση πρόσβαση και έλεγχο των προσωπικών δεδοµένων τους (πρωτογενής χρήση δεδοµένων) και β) την πρόσβαση και χρήση των δεδοµένων υγείας για σκοπούς έρευνας, καινοτοµίας, δηµόσιας υγείας, χάραξης πολιτικής και ρυθµιστικούς σκοπούς, όπου, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, οι ερευνητές, οι δηµόσιοι φορείς, η βιοµηχανία, κλπ. θα έχουν πρόσβαση µε στόχο την ανάπτυξη τόσο θεραπειών, όσο και ιατροτεχνολογικών προϊόντων (δευτερογενής χρήση δεδοµένων). Η υποχρεωτική ένταξή µας σ’ αυτό το οικοσύστηµα αυξάνει -σε συνδυασµό µε την καταλυτική επίδραση της ύπαρξης σηµαντικής και κυρίως ελεγχόµενης χρηµατοδότησης- τις ελπίδες για ταχύτερη προσέγγιση των ελληνικών επιδόσεων στον ευρωπαϊκό µέσο όρο. Γιατί, κακά τα ψέµατα, η υστέρηση της χώρας µας και σ’ αυτόν τον τοµέα, είναι σηµαντική, ενώ µας λείπουν και άνθρωποι µε τις αναγκαίες δεξιότητες που θα υλοποιήσουν τα νέα έργα, εντός χρονοδιαγραµµάτων. Προχωράµε «αργά και σίγουρα», όταν ο κόσµος γύρω µας αλλάζει µε πολύ ταχύτερο ρυθµό, µε αποτέλεσµα να υπάρχουν κενά, ‘ως µη όφειλαν’. Για τη σηµερινή κατάσταση στον χώρο της Υγείας και τις επερχόµενες εξελίξεις, µιλούν στο netweek, η Πρόεδρος του ∆Σ και ∆ιευθύνουσα Σύµβουλος της Η∆ΙΚΑ, Νίκη Τσούµα, ο επικεφαλής του Κέντρου Εφαρµογών & Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ, ∆ηµήτρης Κατεχάκης, και ο Ακαδηµαϊκός Υπότροφος Ψηφιακής ∆ιαγνωστικής & Θεραπευτικής, στο Τµήµα Ιατρικής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, Γιώργος Ε. ∆αφούλας.

∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Health IT

Special Report

NIΚΗ ΤΣΟYΜΑ

Βλέπουµε τα εµπόδια ως ευκαιρίες Σχεδόν συνώνυµη µε τον χώρο της Ψηφιακής Υγείας τον οποίο γνωρίζει ‘από την καλή και την ανάποδη’ καθώς θητεύει σ’ αυτόν πολλά χρόνια, η Πρόεδρος του ∆Σ και ∆ιευθύνουσα Σύµβουλος της Η∆ΙΚΑ, Νίκη Τσούµα, δηλώνει στο netweek ότι οι ανάγκες δεν σταµατούν, τα εµπόδια µπορούν κάλλιστα να γίνουν ευκαιρίες, η υλοποίηση των έργων προχωρεί, αλλά η ενσωµάτωση της Τεχνητής Νοηµοσύνης πρέπει να γίνει µε «συντεταγµένο τρόπο».

Πώς διαµορφώνονται σήµερα οι ανάγκες του κλάδου της Υγείας σ’ ό,τι αφορά στις ψηφιακές τεχνολογίες; ∆εν νοµίζω ότι θα φτάσουµε ποτέ σε κάποιο σηµείο που θα πούµε «εντάξει, τελειώσαµε, πάµε τώρα να κάνουµε κάτι άλλο». Οι ψηφιακές τεχνολογίες διακρίνονται από τη διαρκή εξέλιξή τους - αρκεί να σκεφτεί κανείς για παράδειγµα πώς ήταν οι απεικονιστικές τεχνικές πριν από 30 χρόνια και πώς είναι σήµερα, τι εργαλεία και υπηρεσίες είχε στη διάθεσή του στο ιατρείο ένας επαγγελµατίας της Υγείας στη δεκαετία του ’90 και τι έχει σήµερα. Μιλώντας, λοιπόν, µε την εµπειρία που έχουµε στην ανάπτυξη και υποστήριξη υπηρεσιών για τον τοµέα τόσο της Υγείας όσο και της Πρόνοιας, βλέπουµε ότι οι ανάγκες είναι διαρκείς και δεν σταµατούν.

Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι βασικές προτεραιότητες; οι δυσκολίες; τα εµπόδια; οι εκκρεµότητες; Προτεραιότητες είναι όλες εκείνες που αφενός βελτιώνουν το επίπεδο των παρεχόµενων υπηρεσιών προς τους πολίτες (ασθενείς, συγγενικά πρόσωπα, δικαιούχους προγραµµάτων κοινωνικής πρόνοιας κλπ.) αφετέρου εξασφαλίζουν την υψηλή απόδοση των µονάδων και την πλήρη υποστήριξη του υγειονοµικού προσωπικού. Όσον αφορά στα εµπόδια που αναφέρεστε, ξέρετε, ως άνθρωποι και ως επαγγελµατίες πάντα βρίσκουµε εµπόδια και δυσκολίες µπροστά µας. Εµείς επιλέγουµε αν θα επικαλεστούµε την ύπαρξη των εµποδίων και θα σταµατήσουµε την προσπάθειά µας ή θα κινηθούµε για να τα υπερκεράσουµε. Στην Η∆ΙΚΑ, η συνειδητή µας επιλογή είναι να ξεπερνάµε τα εµπόδια και να τα αντιµετωπίζουµε ως ευκαιρίες για ακόµα καλύτερες, ακόµα πιο υψηλού επιπέδου υπηρεσίες τόσο στους επαγγελµατίες Υγείας όσο και, τελικά, στην κοινωνία στο σύνολό της.

netwee • ∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023

Σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η ψηφιακή ετοιµότητα των ελληνικών νοσοκοµείων; Προχωράµε στον διαγωνισµό για τη βελτίωση της ψηφιακής ετοιµότητας των νοσοκοµείων. Στόχος είναι η βελτιστοποίηση της ποιότητας της υγειονοµικής περίθαλψης και της ασφάλειας των ασθενών µε καινοτόµες υπηρεσίες. Παράλληλα αναµένεται να βελτιώσει τη διαχείριση των νοσοκοµείων και την περίθαλψη των ασθενών, ενώ θα ενισχύσει και τη λειτουργία της δευτεροβάθµιας υγείας µέσω της αυτοµατοποίησης πολλών διαδικασιών.

Πώς προχωρούν τα ήδη εξαγγελθέντα έργα; πχ. ο Εθνικός Φάκελος Υγείας; Έχουµε ολοκληρώσει µε επιτυχία τις δοκιµές για τη λεγόµενη ‘υπηρεσία περιαγωγής’ στην εκτέλεση των συνταγών φαρµάκων στην ΕΕ. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σηµαντικό έργο, διότι οι Ευρωπαίοι πολίτες σύντοµα θα µπορούν να χρησιµοποιούν σηµαντικές υπηρεσίες όπως η συνταγογράφηση, σε οποιοδήποτε κράτος-µέλος σαν να βρίσκονται στην πατρίδα τους. Ήδη, έχουµε ολοκληρώσει µε επιτυχία τις δοκιµές µε Ισπανία και Πολωνία και προχωράµε στην επέκταση της υπηρεσίας και σε άλλα κράτη-µέλη. Επίσης, λειτουργεί η διαδικτυακή υπηρεσία του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας µέσω της οποίας ο πολίτης έχει πρόσβαση στον Ατοµικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας στον οποίο τηρούνται -µεταξύ άλλων- τα δεδοµένα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, οι επισκέψεις σε ιδιώτες ιατρούς και οι τυχόν νοσηλείες σε µονάδες δευτεροβάθµιας περίθαλψης. Στο µεγάλο έργο του ΤΑΑ για τη ολοκλήρωση του ΑΗΦΥ (αρχικού προϋπολογισµού 45,1 Μ€.) ολοκληρώθηκε η διαγωνιστική διαδικασία και πλέον περιµένουµε τη έγκρισή της από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Πώς προχωράµε -πέρα από την ψηφιοποίηση, που συνεχίζεται- σε θέµατα τα οποία έχουν σχέση µε την αξιοποίηση των Big Data στον χώρο της Υγείας και, βεβαίως, του διαρκώς αναπτυσσόµενου οικοσυστήµατος της Τεχνητής Νοηµοσύνης; Έχουµε κάποιο χαρακτηριστικό παράδειγµα; Όλα αυτά είναι τµήµα ενός ευρύτερου σχεδιασµού για τον ψηφιακό µετασχηµατισµό τόσο στην Υγεία όσο και σε θέµατα που αφορούν στην Κοινωνική Πρόνοια. Γνωρίζουµε ήδη και από τη διεθνή εµπειρία ότι η ανάλυση των big data έχει τη δυνατότητα να επιταχύνει τον εντοπισµό αδυναµιών, ενδεχοµένως και σηµείων κρίσεως και να συµβάλει στην ταχύτερη αντιµετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων. Στην περίοδο της πανδηµίας, για

παράδειγµα, είδαµε τα big data να αξιοποιούνται για τη διαµόρφωση των πολιτικών αντιµετώπισης της κρίσης, αλλά και στο ερευνητικό πεδίο, γεγονός που οδήγησε στην ανάπτυξη εµβολίων. Βεβαίως, µε δεδοµένο ότι η ψηφιακή τεχνολογία και οι συνδεδεµένες µε αυτή υπηρεσίες εξελίσσονται διαρκώς, εξετάζουµε τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες που προσφέρονται από τα συστήµατα Τεχνητής Νοηµοσύνης. Ωστόσο, παρά τον γενικό ενθουσιασµό που έχουν προκαλέσει οι υπηρεσίες ∆ηµιουργικής Τεχνητής Νοηµοσύνης, κυρίως το τελευταίο έτος, ο τοµέας της Υγείας οφείλει εκ της θέσης του και του ρόλου που παίζει να εξετάζει µε µεγάλη προσοχή τις δυνατότητες, τα όρια, τους ενδεχόµενους κινδύνους και να ενσωµατώνει κάθε νέα τεχνολογία µε συντεταγµένο τρόπο στη λειτουργία του.

∆ΗΜHΤΡΗΣ ΚΑΤΕΧAΚΗΣ

Υστερούµε στη διαθεσιµότητα δεδοµένων Η έλλειψη εξειδικευµένου ανθρώπινου δυναµικού, µε µερική λύση τη µετακίνηση της φροντίδας των ασθενών εκτός νοσοκοµείου, οι αυστηροί κανονισµοί, η ανυπαρξία κατάλληλου πλαισίου, αλλά και η υστέρηση στη διαθεσιµότητα δεδοµένων, είναι µερικά µόνο από τα κρίσιµα προβλήµατα που ταλανίζουν τον χώρο της Υγείας, κατά τον πολύπειρο ∆ηµήτρη Κατεχάκη, επικεφαλής του Κέντρου Εφαρµογών & Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ, ∆ιευθυντή του Hellenic Digital Health Cluster και Γενικό Γραµµατέα της HL7 Hellas.

Πώς διαµορφώνονται σήµερα οι ανάγκες του κλάδου της Υγείας σ’ ό,τι αφορά στις ψηφιακές τεχνολογίες; Ο τοµέας της υγείας είναι ιδιαίτερα ευρύς και απαιτητικός, λόγω ζητηµάτων που άπτονται της ασφάλειας και της εµπιστευτικότητας των προσωπικών δεδοµένων. Η µετά COVID εποχή µάς κατευθύνει σε καινούργια µοντέλα, µε την προτεραιότητα εστιασµένη στην πρόληψη, την πρόγνωση και τη διαχείριση της υγείας, έναντι της διάγνωσης και διαχείρισης της ασθένειας. Το µεγαλύτερο πρόβληµα σήµερα στην Ευρώπη είναι η έλλειψη εξιδεικευµένου εργατικού δυναµικού, κάτι που, σε συνδυασµό µε την αύξηση του προσδόκιµου ζωής, προκαλεί µεγάλη πίεση σε όλα τα συστήµατα Υγείας. Οι πάροχοι υπηρεσιών υγειονοµικής περίθαλψης προσπαθούν

να ανταποκριθούν σ’ αυτές τις προκλήσεις υιοθετώντας νέες τεχνολογίες και πραγµατοποιώντας κατάλληλες οργανωτικές αλλαγές, µέσω του ψηφιακού µετασχηµατισµού τους. Τα προσδοκόµενα οφέλη έχουν να κάνουν κυρίως µε τη διευκόλυνση της πρόσβασης, την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών και την καλύτερη διαχείριση των πόρων.

Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι βασικές προτεραιότητες; οι δυσκολίες; τα εµπόδια; οι εκκρεµότητες Οι προτεραιότητες εστιάζονται πλέον στη µετακίνηση της φροντίδας των ασθενών εκτός νοσοκοµείου, στην ανάπτυξη φαρµάκων και συσκευών, στη µείωση του φόρτου εργασίας των γιατρών και στην αυτοµατοποίηση σύνθετων διαδικασιών. Σή-

∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Special Report

Health IT

µερα, τα δεδοµένα υγείας συλλέγονται µε τέτοιο τρόπο, ώστε η µορφή να είναι παντού διαφορετική. Αυτό καθιστά εξαιρετικά δύσκολη, αν όχι αδύνατη, την κατανόηση της σηµασίας τους σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Οι απαιτητικοί κανονισµοί και οι πιστοποιήσεις, αν και αναγκαίοι, αποτελούν παράγοντες επιβράδυνσης για τα λογισµικά/ ιατρικές συσκευές, στο δρόµο τους προς την αγορά. Η ανυπαρξία κανονιστικού πλαισίου δρα, επίσης, ανασταλτικά. Εδώ χρειάζεται να βρεθεί µία ισορροπία στη χώρα µας που, αυτή την περίοδο ξεκινάει την υλοποίηση ενός µεγάλου και ιδιαίτερα φιλόδοξου προγράµµατος, για την αναβάθµιση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο ΕΣΥ. Η έλλειψη εξειδικευµένων στελεχών είναι µεγάλη, ενώ η αξιοποίηση των ιατρικών εταιρειών και των ενώσεων ασθενών θα µπορούσε να ήταν ουσιαστικότερη, στην προσπάθεια για υλοποίηση επιτυχηµένων έργων. Εφόσον επιθυµούµε γρήγορα και ουσιαστικά αποτελέσµατα, η ενίσχυση της διακυβέρνησης της ηλεκτρονικής υγείας, ειδικά σε επιµέρους τοµείς όπως ενδεικτικά εκείνος της διαλειτουργικότητας, κρίνεται επιβεβληµένη.

∆ώστε µας το σηµερινό στίγµα -όσο αυτό είναι εφικτό- του ψηφιακού µετασχηµατισµού στον χώρο της Υγείας, σε δηµόσιο και ιδιωτικό τοµέα - πόσο σηµαντικός είναι ο ρόλος των παρόχων; υστερούµε πολύ σε σχέση µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο; επίσης, υπάρχει µεγάλη διαφορά µεταξύ Αθήνας και περιφέρειας; Βρισκόµαστε σε µία εποχή που τα νοσοκοµεία µας διαθέτουν, ως επί το πλείστον, διασυνδεδεµένες εφαρµογές και η χώρα µας µεγάλο αριθµό ηλεκτρονικών υπηρεσιών οι οποίες αναπτύχθηκαν για την αποτελεσµατικότερη λειτουργία του ΕΣΥ. Εφαρµογές, όπως -ενδεικτικά- η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ο φάκελος ασφάλισης υγείας, και το myHealth app έχουν φτάσει σε όλους τους πολίτες. Παρόλα αυτά, η χώρα υστερεί στο ∆είκτη Ψηφιακής Οικονοµίας & Κοινωνίας (DESI), ενώ το European Innovation Scoreboard µας κατατάσσει στις µέτρια καινοτόµες χώρες. Αυτό που έχει προοπτική τα επόµενα χρόνια, είναι η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας των συστηµάτων υγειονοµικής περίθαλψης µε χρήση Τεχνητής Νοηµοσύνης. Όµως, προκειµένου να γίνει αυτό µε επιτυχία, χρειάζεται να δοθεί µεγάλη έµφαση στην ανάπτυξη υποδοµών για την εξασφάλιση

ασφαλούς πρόσβασης σε ποιοτικά δεδοµένα, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στη διακυβέρνηση. Κρήτη, Βόρειος Ελλάδα και Θεσσαλία διαθέτουν περισσότερο συνεκτικά οικοσυστήµατα κι αυτός είναι ο λόγος που η ανάπτυξη και εφαρµογή της καινοτοµίας εκεί ξεπερνά σε πολλές περιπτώσεις εκείνη της Αθήνας.

Σε ποιο βαθµό αξιοποιούνται σήµερα δευτερογενώς τα Big Data στον χώρο της Υγείας και τι πρέπει να κάνουµε ώστε αυτή η πρακτική να ενισχυθεί µεν, αλλά µε τον πιο σωστό κοινωνικά και βέλτιστο από πλευράς επιδόσεων τρόπο. Η Ελλάδα υστερεί στη διαθεσιµότητα δεδοµένων. Παρά την ύπαρξη µεγάλου πλούτου δεδοµένων υγείας στη χώρα µας, κατατάσσεται στις λιγότερο προετοιµασµένες χώρες, όπου το στάδιο της εφαρµογής είναι λιγότερο προχωρηµένο, όσον αφορά την αξιοποίηση τους. Ο προωθούµενος κανονισµός για τον Ευρωπαϊκό Χώρο ∆εδοµένων Υγείας, αναµένεται να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση, µαζί µε µία σειρά σχετικών δράσεων των οποίων η υλοποίηση έχει δροµολογηθεί για τα επόµενα χρόνια. Όµως, για να συµβεί αυτό, θα απαιτηθεί η δηµιουργία κανόνων, κοινών προτύπων, πρακτικών και υποδοµών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. ∆υστυχώς, η χώρα µας δεν έχει τη δυνατότητα εφαρµογής τέτοιων ριζοσπαστικών αλλαγών από µόνη της. ∆ιαθέτει, όµως, την ικανότητα να ηγηθεί στη διαµόρφωση των κατάλληλων συνθηκών για ενσωµάτωση των απαιτούµενων αλλαγών, κάτι που απαιτεί πολιτική βούληση, δηµιουργία κατάλληλου νοµικού πλαισίου, ευαισθητοποίηση του οικοσυστήµατος, δέσµευση πόρων και ενοποιητική διακυβέρνηση.

Μιλάµε συνεχώς για ψηφιακό µετασχηµατισµό, καινοτοµικές δράσεις και Τεχνητή Νοηµοσύνη - πού βρισκόµαστε στην Ελλάδα σ’ ότι αφορά στον χώρο της Υγείας; τι έχει καταφέρει το ΙΤΕ σ’ αυτόν τον τοµέα και ποιες είναι οι µεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες; Σύµφωνα µε πρόσφατη µελέτη του παρατηρητηρίου του ΣΕΒ, το ποσοστό των επιχειρήσεων που χρησιµοποιεί εκτεταµένα την Τεχνητή Νοηµοσύνη για τη λήψη κρίσιµων

Θεσπίζεται το νοµικό πλαίσιο για την παροχή υγειονοµικής περίθαλψης σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, µε τους πολίτες να έχουν άµεση πρόσβαση και έλεγχο των προσωπικών δεδοµένων τους και την πρόσβαση και χρήση των δεδοµένων υγείας για σκοπούς έρευνας, καινοτοµίας, δηµόσιας υγείας, χάραξης πολιτικής και ρυθµιστικούς σκοπούς

netwee • ∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023

αποφάσεων στη χώρα µας, είναι ιδιαίτερα χαµηλό (3%). Ο αντίστοιχος µέσος όρος στην ΕΕ είναι 8% και στόχος της ΕΕ είναι να ξεπεράσει το 75% ως το τέλος της δεκαετίας. Από τον Ιανουάριο του 2023, το ΙΤΕ συντονίζει το smartHealth, τον πρώτο Ευρωπαϊκό Κόµβο Ψηφιακής Καινοτοµίας για την Υγεία στη χώρα µας. Ο κόµβος εστιάζει στην υποστήριξη της επιτάχυνσης του ψηφιακού µετασχηµατισµού των επιχειρήσεων, αλλά και φορέων του δηµόσιου τοµέα, βοηθώντας τους να υιοθετήσουν τις τεχνολογίες που προωθεί το πρόγραµµα Digital Europe της ΕΕ (ΑΙ, κυβερνοασφάλεια, υπολογιστική υψηλών επιδόσεων). Μάλιστα, το ΙΤΕ είναι φορέας-αρωγός δύο εκ των κορυφαίων συνεργατικών σχηµατισµών καινοτοµίας (innovation clusters) της χώρας µας, του Hellenic Digital Health Cluster και του Hellenic BioCluster. Τα τελευταία έτη έχει αρχίσει να δηµιουργείται στην Κρήτη ένα πολλά υποσχόµενο οικοσύστηµα νεοφυών επιχειρήσεων το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλή καινοτοµία, εµφανίζοντας µεγάλη δυναµική και σηµαντικές προοπτικές. Οι νεοσύστατες εταιρείες δραστηριοποιούνται σε πλήθος

διαφορετικών τοµέων, έχοντας ισχυρές τεχνολογικές βάσεις, µε χαρακτηριστικά παραδείγµατα νεοφυών επιχειρήσεων του ΙΤΕ τις PCN materials, Biopix-T, OramaVR, EnzyQuest (µεταξύ άλλων) που ιδρύθηκαν πρόσφατα και δραστηριοποιούνται στον τοµέα της Υγείας µε καινοτόµα προϊόντα και ισχυρές τεχνολογικές βάσεις. Το ΙΤΕ συντονίζει το Εθνικό ∆ίκτυο Ιατρικής Ακρίβειας για τα Νευροεκφυλιστικά Νοσήµατα, καθώς και το Ελληνικό ∆ίκτυο Μοριακής Ογκολογίας, αναπτύσσοντας για την υποστήριξη των καινοτόµων δράσεών τους τις απαιτούµενες ψηφιακές υποδοµές. Τέλος, από πολλά χρόνια, πέραν της διεξαγωγής ερευνητικού έργου, υποστηρίζει ανελλιπώς µεγάλο αριθµό µονάδων υγείας του ΕΣΥ, γνωρίζοντας από πρώτο χέρι τα προβλήµατα και τις αδυναµίες της ψηφιακής υγείας στη χώρα. Η µεγάλη πρόκληση που έχουµε µπροστά µας είναι η βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιµων πόρων, όχι απλά για την παράδοση κάποιων τεχνολογικών έργων, αλλά για τη δηµιουργία ουσιαστικού αντίκτυπου στην ποιότητα της υγείας των πολιτών και την εθνική οικονοµία.

ΓΙΩΡΓΟΣ Ε. ∆ΑΦΟYΛΙΑΣ

Πρόκληση η διαχείριση της αλλαγής Ο Γιώργος Ε. ∆αφούλας, Ακαδηµαϊκός Υπότροφος Ψηφιακής ∆ιαγνωστικής & Θεραπευτικής, στο Τµήµα Ιατρικής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, γιατρός µε πλούσια εµπειρία στον χώρο της Ψηφιακής Υγείας, τονίζει στο netweek πως ο ίδιος δεν θεωρεί τόσο µεγάλη πρόκληση την επιτυχή απορρόφηση των µεγάλων κονδυλίων για τον ψηφιακό µετασχηµατισµό του ΕΣΥ, µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης & Ανθεκτικότητας, όσο τη διαχείριση της απαιτούµενης αλλαγής, ώστε να µεταβληθεί ο τρόπος λειτουργίας του.

Πώς διαµορφώνονται σήµερα οι ανάγκες του κλάδου της Υγείας σ’ ό,τι αφορά στις ψηφιακές τεχνολογίες; Ο κλάδος της Υγείας βρίσκεται στο επίκεντρο του Ψηφιακού Μετασχηµατισµού (Health 4.0) , της 4ης Βιοµηχανικής Επανάστασης. Oι υπηρεσίες Υγείας µεταβάλλονται σε υβριδικές, µε αξιοποίηση µεγάλων δεδοµένων, Τεχνητής Νοηµοσύνης, ∆ιαδικτύου των Πραγµάτων (IoT), 5G και ευρυζωνικών δικτύων. Σ’ ό,τι αφορά στην αξιοποίηση των µεγάλων δεδοµένων Υγείας, το «πετρέλαιο» της 4ης Βιοµηχανικής Επανάστασης, η

ΕΕ έχει αναλάβει την πρωτοβουλία του European Health Data Space, και αναµένεται σύντοµα να ολοκληρώσει τη διαδικασία διαβούλευσης και οριστικοποίησης του σχετικού κανονισµού. Η Ελλάδα συµµετέχει, επίσης, στα ευρωπαϊκά έργα για την πρωτογενή και δευτερογενή διασύνδεση χρήσης δεδοµένων υγείας και διασυνοριακής συνταγογράφησης και πρόσβασης στον συνοπτικό ιατρικό φάκελο υγείας. Ωστόσο, ενώ σ’ ό,τι αφορά στο ΕΣΥ ακολουθούµε τις άλλες χώρες της ΕΕ στις παραπάνω πολιτικές, η Ελλάδα παραµένει ουραγός στη δευτερογενή αξιοποίηση δεδοµένων Υγείας για

∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Special Report

Health IT

έρευνα και καινοτοµία, στην ανακοίνωση δεικτών και διάθεση ανοικτών δεδοµένων, σύµφωνα µε πρόσφατη έκθεση του Open Data Institute (ODI). Επίσης, είναι ουραγός (πρόσφατη µελέτη Research2Guidance) στην υιοθέτηση και αποζηµίωση λύσεων τηλε-συµβουλευτικής και εφαρµογών ψηφιακής διαγνωστικής και θεραπευτικής, οπότε είναι αναγκαία η ανάπτυξη νέου ρυθµιστικού πλαισίου, το οποίο, µεταξύ άλλων, θα καθιερώνει µηχανισµό αξιολόγησης και αποζηµίωσης των εργαλείων αυτών, ώστε η αγορά να διευρυνθεί ταχύτερα και στη χώρα µας, ικανοποιώντας τις σύγχρονες ανάγκες των ασθενών.

Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι βασικές προτεραιότητες; δυσκολίες; εµπόδια; εκκρεµότητες; Προσωπικά δεν θεωρώ ως µόνη πρόκληση την επιτυχή ολοκλήρωση και απορρόφηση των µεγάλων κονδυλίων για τον ψηφιακό µετασχηµατισµό του ΕΣΥ µέσω του ΤΑΑ, αλλά τη διαχείριση της αλλαγής που θα χρειαστεί, ώστε να µεταβληθεί ο τρόπος λειτουργίας του ΕΣΥ µετά την υλοποίηση αυτών των έργων. Θεωρώ ότι, όπως και στο NHS της Βρετανίας, χρειάζεται η ίδρυση Ψηφιακής Ακαδηµίας, µέσω του νέου ΕΣΠΑ, που θα είναι το think tank των ψηφιακών υπηρεσιών του νέου ΕΣΥ, των οργανωτικών αλλαγών και νέων διαδικασιών, της κατάρτισης του προσωπικού του κλπ.

∆ώστε µας το σηµερινό στίγµα -όσο αυτό είναι εφικτό- του ψηφιακού µετασχηµατισµού στον χώρο της Υγείας, σε δηµόσιο και ιδιωτικό τοµέα - πόσο σηµαντικός είναι ο ρόλος των παρόχων; υστερούµε πολύ σε σχέση µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο; επίσης, υπάρχει έντονη διαφορά µεταξύ Αθήνας και περιφέρειας; Στη δεκαετία της κρίσης, η Ελλάδα ήταν ουραγός, µετά τις επενδύσεις του 3ου ΚΠΣ, στις επενδύσεις ψηφιακής Υγείας στο ΕΣΥ. Ωστόσο, χάρη στα κονδύλια του ΤΑΑ, αναµένεται να κάνει ως το 2026 ένα ψηφιακό άλµα (leapfrogging) στο τοµέα του ψηφιακού µετασχηµατισµού του ΕΣΥ. Τα µεγάλα σχετικά έργα που έχουν ήδη συµβασιοποιηθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία διαγωνισµού (Ιατρικός Φάκελος, Ψηφιοποίηση αρχείων ΕΣΥ, Επέκταση Εθνικού ∆ικτύου Τηλεϊατρικής (Ε∆ΙΤ), Μητρώο Καρκίνου, Ψηφιακή Ωρίµανση Νοσοκοµείων, Ψηφιοποίηση ΕΟΠΥΥ) µε προϋπολογισµό που υπερβαίνει τα 350 Μ€. Ειδικά τα έργα ψηφιακής ωρίµανσης Νοσοκοµείων και επέκτασης Ε∆ΙΤ θα συνδράµουν σε ψηφιακές επενδύσεις στον τοµέα της Υγείας στην Περιφέρεια και όχι µόνο σε κεντρικές δοµές. Στο ιδιωτικό τοµέα, οι µεγάλοι όµιλοι έχουν ανακοινώσει, επίσης, σχετικές επενδύσεις στον ψηφιακό µετασχηµατισµό τους.

Πόσο έχει περάσει στην Ελλάδα ο αέρας καινοτοµίας, που διαβάζουµε ότι κυριαρχεί έξω, στον χώρο της Υγείας; Παρά τα θετικά βήµατα που έχουν γίνει για την αύξηση χρηµατοδοτήσεων από κρατικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, τη µόχλευση ιδιωτικών VC µέσω του Equifund και την καλή κατάταξη από πλευράς επιδόσεων των φορέων στα ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράµµατα, το οικοσύστηµα καινοτοµίας στην Ελλάδα δεν έχει πρόσβαση σε αντίστοιχες ευκαιρίες µε τα οικοσυστήµατα του τοµέα Υγείας στο εξωτερικό. Έχουν γίνει βήµατα για µείωση της γραφειοκρατίας και βελτίωση του ρυθµιστικού πλαισίου, όµως χρειάζονται κι άλλες πρωτοβουλίες, όπως η περαιτέρω ενίσχυση των επιχειρηµατικών clusters και οι διαδικασίες ενσωµάτωσης καινοτοµίας στις συµβάσεις προµηθειών του ΕΣΥ, που είναι ο κύριος αγοραστής. Αν εξαιρέσουµε τις κλινικές µελέτες, το ΕΣΥ δεν έχει κάποια διασύνδεση µε τις καινοτόµες λύσεις στην Υγεία. Σύµφωνα µε την µελέτη SMART 016/0040 -Benchmarking of national innovation procurement investments and policy frameworks across Europe, η Ελλάδα (2018) είναι moderate performer (15η θέση στην ΕΕ) σε δηµόσιες συµβάσεις καινοτόµων λύσεων (PPI), 13η σε ICT-based PPI investments, ενώ στον τοµέα HealthCare & Social Services η κατάταξη είναι πολύ χαµηλή...

Έχουµε αξιοποιήσει το περί την Τεχνητή Νοηµοσύνη οικοσύστηµα στη χώρα µας και σε ποιο βαθµό; Κάποιο χαρακτηριστικό παράδειγµα; Σ’ ό,τι αφορά στο ρυθµιστικό πλαίσιο για την Τεχνητή Νοηµοσύνη στη Υγεία, εκκρεµεί ο νέος Κανονισµός της ΕΕ, που ως προσχέδιο είναι γνωστός ως ΑΙ Act, οπότε το θέµα θα επιλυθεί κεντρικά, από την ΕΕ. Η Ελλάδα έχει πρόσφατα παραλάβει, έπειτα από σχετικό διαγωνισµό, το παραδοτέο της Εθνικής Στρατηγικής για την Τεχνητή Νοηµοσύνη στον ∆ηµόσιο Τοµέα, ωστόσο δεν έχει ακόµα ανακοινωθεί η γενική Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοηµοσύνη. Πρόσφατα, ανακοινώθηκε ο ορισµός ειδικής Επιτροπής Ειδικών, αναγνωρισµένου κύρους, οπότε ελπίζουµε να έχουµε εξελίξεις. ∆υστυχώς για την ΤΝ στο τοµέα της Υγείας, προσωπικά δεν είµαι αισιόδοξος. Για τα υπάρχοντα δεδοµένα υγείας, που είναι το «καύσιµο» για την ΤΝ, δεν έχει εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ διάθεσης τους, από το 2019, ενώ όλα τα σχετικά δεδοµένα θα είναι διαθέσιµα µόνο µετά την ολοκλήρωση των έργων του ψηφιακού µετασχηµατισµού του ΕΣΥ, µέσω του ΤΑΑ, το 2026.

Ο κλάδος της Υγείας βρίσκεται στο επίκεντρο του Ψηφιακού Μετασχηµατισµού. Oι υπηρεσίες Υγείας µεταβάλλονται σε υβριδικές, µε αξιοποίηση Big Data, AI, IoT, 5G και ευρυζωνικών δικτύων

netwee • ∆ΕΚ EM ΒΡΙΟΣ 2023

Interview

KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ∆ΟΥΚΑΣ

Η εκπαίδευση πρέπει να εξελίσσεται µε ταχύτητα Ο Κωνσταντίνος ∆ούκας, Πρόεδρος και ∆ιευθύνων Σύµβουλος των Εκπαιδευτηρίων ∆ούκα, αναλύει τις προκλήσεις που δηµιουργούν οι ταχύτατες εξελίξεις στην τεχνολογία στην εκπαίδευση και εξηγεί γιατί είναι σηµαντικό το σύγχρονο σχολείο να συµβαδίζει µε τις ραγδαίες εξελίξεις. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤHΝ ΑΓΓΕΛΙΚH ΚΟΡΡE

netweek: Ποιες είναι οι µεγαλύτερες προκλήσεις που αντιµετωπίζει σήµερα η εκπαίδευση; Κωνσταντίνος ∆ούκας: Η µεγαλύτερη πρόκληση που αντιµετωπίζει η Παιδεία στις µέρες µας είναι ο αργός ρυθµός εξέλιξης της, και που κινείται σε µια λογική επανάληψης παραδοσιακών µεθόδων εκπαίδευσης οι οποίες πλέον σε ένα σηµαντικό ποσοστό δεν µπορούν να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες των µαθητών αλλά και ευρύτερα της κοινωνίας. Σε µία εποχή που η ραγδαία ανάπτυξη καθορίζει και επηρεάζει τον τρόπο που ζούµε, εργαζόµαστε, επικοινωνούµε, εξελισσόµαστε, το Σχολείο πρέπει να πρωταγωνιστήσει, µέσω της αλλαγής των αναλυτικών προγραµµάτων και των µεθόδων και εργαλείων διδασκαλίας ώστε να καταφέρει να γεφυρώσει την απόσταση ανάµεσα στην ταχύτητα της αλλαγής που δηµιουργεί η τεχνολογική πρόοδος και της ανθρώπινης κατανόησης και προσαρµογής της σε αυτήν. Εµείς στο σχολείο µας το έχουµε πολύ ξεκάθαρα διατυπωµένο αυτό, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, στον Σκοπό και Στόχο µας. Είναι η υπόσχεση µας απέναντι στους Γονείς που µας εµπιστεύονται ότι πολυτιµότερο έχουν, τα παιδιά τους, στερούµενοι αρκετές φορές άλλα πράγµατα. Για αυτό η δέσµευση µας είναι πολύ συγκεκριµένη και αφορά το βαθύ µας DNA και φιλοσοφία. Να εξελισσόµαστε διαρκώς για να «…ξεπερνάµε τις προσδοκίες, των µαθητών και γονέων µας…». Οπότε ναι, η πιο µεγάλη πρόκληση αλλά και ευθύνη της Παιδείας είναι να αφουγκράζεται τις διαρκώς µεταβαλλόµενες ανάγκες των µαθητών και να εξελίσσεται µε ταχύτητα. ∆ευτερευόντως αναφέρω επιγραµµατικά και κάποιες άλλες προκλήσεις της Παιδείας τις οποίες θεωρώ σηµαντικές για να καταφέρει να πετύχει τον ρόλο της ολοκληρωµένα και αποτελεσµατικά.

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Θα πρέπει να δηµιουργεί εκπαιδευτικά περιβάλλοντα που είναι ελκυστικά και δηµιουργικά για τον σύγχρονο µαθητή. Να κάνουν το έργο του πιο συναφές µε την καθηµερινότητα του ώστε να γίνεται πιο κατανοητό αυτό που επιτυγχάνει. Να τον πλησιάζει µε ένα εξατοµικευµένο τρόπο µιας και ο κάθε µαθητής είναι µοναδικός αλλά ταυτόχρονα να δηµιουργεί δραστηριότητες και ευκαιρίες ώστε να µπορεί να συνεργαστεί µε τους συµµαθητές του για τον κοινό σκοπό και στόχο. Ο µαθητής θα πρέπει να µπορεί να έχει πρόσβαση στην Γνώση οποιαδήποτε στιγµή από οποιοδήποτε µέρος για να µπορεί να µαθαίνει στην λογική του «Anytime, Anyplace, Anywhere» και παράλληλα να έχει µια κουλτούρα ∆ια βίου Μάθησης. Αλλά πάνω από όλα η όλη εκπαιδευτική διαδικασία να δηµιουργεί ένα περιβάλλον που ο µαθητής είναι ευτυχισµένος, χαρούµενος και περνάει καλά, γιατί µόνο έτσι µπορεί πραγµατικά να «ανθίσει» και να πετύχει τα Όνειρα και τους Στόχους του.

Πώς διαµορφώνεται η στρατηγική των Εκπαιδευτηρίων ∆ούκα και πoιό είναι το όραµα για την επόµενη 10ετία; Το Σχολείο στον 21ο αιώνα δεν πρέπει να αποτελεί απλώς πηγή γνώσης για τους µαθητές ώστε να µπουν στο Πανεπιστήµιο, αλλά κάτι πολύ παραπάνω. Το δικό µας σχολείο εδώ και αρκετά χρόνια έχει δεσµευτεί µε το πιστοποιηµένο και βραβευµένο µας Εκπαιδευτικό Μοντέλο να δίνει τις ευκαιρίες, τα ερεθίσµατα και τους τρόπους ώστε οι µαθητές µας να διαµορφώσουν ένα συνολικό προφίλ µε Γνώσεις, ∆εξιότητες και Αξίες αποκτώντας έτσι Ικανότητες που αρµόζουν στην σηµερινή εποχή. Να είναι Πολίτες του Κόσµου µε την Εθνική τους ταυτότητα και να µην διστάζουν να βάζουν υψηλούς στόχους.

INTERVIEW KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ∆ΟΥΚΑΣ

Για εµάς, ο κάθε µαθητής είναι µοναδικός και αυτό το Στο δικό µας σχολείο από το νήπιο µέχρι το Λύκειο και νιώθει από την πρώτη ηµέρα που έρχεται 3 χρονών στο το ΙΒ τα παιδιά µας προετοιµάζονται για την ένταξή Νηπιαγωγείο µέχρι την ηµέρα της αποφοίτησης του τους στην κοινωνία και για έναν κόσµο που διαρκώς στα 18 του. µεταβάλλεται. Τα Εκπαιδευτήρια ∆ούκα όπως είναι γνωστό αφουγκρά- ∆ίνοντας τους επιλογές και ερεθίσµατα, βοηθώντας τους στηκαν αρκετά νωρίς αυτή την ανάγκη για αλλαγή και να διευρύνουν την κριτική τους σκέψη, και όλες τις εξέλιξη και προχώρησαν µε τις κατάλάλλες σηµαντικές ∆εξιότητες όπως ληλες ενέργειες, για αυτό εξάλλου Συνεργασία, Επικοινωνία, ∆ηµιουρΤο Σχολείο και θεωρούµαστε το πιο Καινοτόµο γικότητα, ∆ιαχείριση χρόνου και τις πρέπει να Σχολείο Πανελλαδικά. Παράλληλα Αρχές που έχουν να κάνουν µε το Σεπρωταγωνιστήσει, έχουµε και διεθνείς αναγνωρίσεις που βασµό και την Ενσυναίσθηση. µέσω της αλλαγής έµπρακτα αποδεικνύουν ότι το πρόΌλα αυτά µε την κατάλληλη καθοδήτων αναλυτικών γραµµα «Σχολείο του Μέλλοντος» που γηση και πυξίδα τον Επαγγελµατικό προγραµµάτων ξεκινήσαµε το 2005, 18 χρόνια πριν!, Προσανατολισµό και Συµβουλευτικαι των µεθόδων έχει πλήρως αποδώσει καρπούς για κή τους δηµιουργούν ένα περιβάλλον και εργαλείων τους µαθητές, εκπαιδευτικούς και που ο µαθητής µας να είναι έτοιµος διδασκαλίας ώστε γονείς µας. να βάλει υψηλούς εξατοµικευµένους να καταφέρει να Όταν κάναµε το Συνέδριο του «Σχολείστόχους και να τους πετύχει. ου του Μέλλοντος και το Μέλλον του Είναι σηµαντικό ότι στο σχολείο µας ο γεφυρώσει την Σχολείου» το 2008 αρκετοί νόµιζαν ότι απόσταση ανάµεσα µαθητής έχει τη δική του φωνή! µιλάµε για «επιστηµονική φαντασία» Μέσα από πολλές ευκαιρίες όπως για στην ταχύτητα και µας «αµφισβήτησαν». Τώρα πλέον παράδειγµα τις προσωπικές εξατοµιτης αλλαγής και που όλα αυτά γίνονται διεθνείς βέλτικευµένες συναντήσεις µε τον καθητης ανθρώπινης στες πρακτικές η αντιµετώπιση τους γητή µέντορά του, το ολοκληρωµένο κατανόησης και είναι τελείως διαφορετική. πρόγραµµα ευεξίας και ευηµερίας των προσαρµογής της Μέσα σε αυτά τα 107 χρόνια ιστορίας µαθητών, τη διαδικασία των µαθητισε αυτήν µας έχουµε αντιµετωπίσει ως Σχολείο, κών εκλογών και την ανάδειξη των πολέµους, κοινωνικές αλλαγές αλλά µαθητικών κοινοτήτων αλλά και την και αναταραχές, οικονοµικές κρίσεις, τεχνολογικές επα- ηµέρα Fun-Friday - ηµέρα από τους µαθητές για τους ναστάσεις και άλλα πολλά, βγαίνοντας πάντα καλύτεροι µαθητές, τα ερωτηµατολόγια γνώµης όσο και τα student’s και δυνατότεροι. Αυτό το έχουµε καταφέρει όχι µε την voice boxes σε ένα ανοιχτό περιβάλλον εχεµύθειας-ελογική «κάτσε ακίνητος µέχρι να περάσουν οι δυσκο- µπιστοσύνης-ελευθερίας γνώµης δίνουµε βήµα στους λίες» αλλά µε την λογική της δυναµικής αντιµετώπι- µαθητές να εξελίσσονται δηµιουργικά και να εξελίσσουν σης των καταστάσεων, της διαρκούς αξιολόγησης των το δικό τους σχολείο. γεγονότων και δεδοµένων και της επανεξέτασης του Τέλος, σχεδιάζουµε πολλές ενδιαφέρουσες καινοτοµίες κόσµου γύρω µας. σε συνεργασία µε εκπαιδευτικούς αλλά και εξωτερικούς Με µια πρόταση θα έλεγα το όραµα µας για τα επόµενα συνεργάτες για να διευκολυνθεί και να βελτιστοποιηθεί χρόνια είναι να συνεχίσουµε να εξελισσόµαστε διαρκώς, η καθηµερινότητα του µαθητή µας στο δικό του σχολείο. να συνεχίσουµε να καλλιεργούµε και να προωθούµε Όσο για το πως νιώθουν στο σχολείο τους, αυτό δεν στους µαθητές και τους γονείς µια κουλτούρα καινοτο- µπορώ να σας το περιγράψω. Μια επίσκεψη στο σχολείο µίας, προσαρµοστικότητας και συνεχούς µάθησης. Μια µας θα σας απαντήσει µέσα από τις εικόνες που θα δείτε κουλτούρα και στρατηγική που αγκαλιάζει την αλλαγή, και τα συναισθήµατα που θα νιώσετε. συµµετέχει στον σχεδιασµό των διεθνών παιδαγωγικών εξελίξεων, καλλιεργεί συνεργασίες που ενδυναµώνουν Ποιες είναι οι καινοτοµίες αυτές που κατά τη τις υπηρεσίες µας και παράλληλα προσαρµόζεται δι- γνώµη σας θα µετασχηµατίσουν την εκπαίαρκώς σε ένα ταχέως µεταβαλλόµενο τοπίο. Αυτή η δευση τα επόµενα χρόνια; κουλτούρα και στρατηγική πιστεύω ότι είναι και το συ- Για να επιτευχθεί σωστά ο µετασχηµατισµός της εκπαίδευσης οφείλουµε να εστιάσουµε στους µαθητές και να γκριτικό µας πλεονέκτηµα. ενδυναµώσουµε τους καθηγητές τους. Για τους µαθητές Πώς υποδέχονται/ αποδέχονται οι µαθητης σηµερινής εποχής οι «απαιτήσεις» και οι «υποχρετές τις καινοτοµίες που έχετε εισάγει; Μετά ώσεις» είναι πολλές. Σχολείο, ενασχόληση µε τον αθλητισµό, µε τον πολιτισµό, µε άλλες δεξιότητες και hobby, το customer experience και το employee experience, θεωρείτε ότι η επόµενη τάση θα µε τη διασκέδαση και µε την ξεκούραση να είναι µόνο είναι το student’s experience; ορισµένες από αυτές. Είναι λοιπόν κατανοητό πως νέες Οι µαθητές πάντα αγκαλιάζουν κάθε αλλαγή που τους ∆εξιότητες και Αξίες πρέπει να ενσωµατωθούν µε έναν κάνει την σχολική τους εµπειρία πιο ενδιαφέρουσα, έξυπνο και πρακτικό τρόπο ώστε να µην επιβαρυνθούν δηµιουργική, αποτελεσµατική και ευχάριστη. Σε όλα τα και νιώσουν πίεση, καθώς αυτό θα τους αποµακρύνει. Το σχολεία του κόσµου ισχύει αυτό. Ποτέ η αντίσταση στην αναλυτικό πρόγραµµα πρέπει να αλλάξει στον πυρήνα αλλαγή δεν προέρχεται από τους µαθητές… του και να επενδύσουµε ολοένα και περισσότερο στις

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Ικανότητες του 21ου αιώνα που τόσο θα χρειαστούν στην ζωή τους. Ιδίως στην εποχή της Τεχνητής Νοηµοσύνης που θα προσφέρει σηµαντική βοήθεια και «έτοιµες λύσεις» η πιο σηµαντική δεξιότητα είναι η Κριτική Σκέψη, για να αξιολογούν σωστά και να λαµβάνουν τις σωστές αποφάσεις. Μια ακόµα σηµαντική αλλαγή στην κουλτούρα που πρέπει να ληφθεί υπόψη για οποιαδήποτε εισαγωγή καινοτοµίας στην εκπαίδευση είναι η αλλαγή µέτρησης της ευφυΐας στην αγορά εργασίας. Ξεκινώντας από τα παλιά χρόνια που κυρίως µετριόταν το IQ, δηλαδή γνωστικές δεξιότητες, µνήµη και αναλυτική σκέψη, περάσαµε στο EQ τη λεγόµενη συναισθηµατική νοηµοσύνη φτάνοντας στις µέρες µας στο AQ τον δείκτη της Προσαρµοστικότητας που αναλύει την ικανότητα του να προσαρµόζεται κανείς στις αλλαγές προκειµένου να συνεχίζει να εξελίσσεται. Η µεταβολή του ποσοστού χρήσης των συγκεκριµένων δεικτών «µαρτυρούν» και τις διαφορετικές ανάγκες που έχουν προκύψει στη σηµερινή κοινωνία. Τα παιδιά µας πλέον θα προσλαµβάνονται στα επαγγέλµατα που θα αναζητήσουν κυρίως από τις ∆εξιότητες και Αξίες τους και λιγότερο από τις Γνώσεις τους. Όσο αφορά τις τεχνολογίες που θα µετασχηµατίσουν την εκπαιδευτική διαδικασία παραθέτω απλώς µερικές που πιστεύω ότι θα ασκήσουν την µεγαλύτερη επίδραση και επιρροή στις αλλαγές που θα συµβούν: 1. Artificial Intelligence (AI) 2. Virtual Reality (VR) and Augmented Reality (AR) 3. Blended Learning Platforms 4. Adaptive Learning Software 5. Remote Learning Tools 6. EdTech for Assessments 7. Blockchain for Credentials 8. Gamification and Game-Based Learning 9. Cybersecurity and Data Privacy 10. Robotics and Coding Education 11. Smart Classrooms & Open Learning spaces

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Ποιοι είναι οι προβληµατισµοί που προκύπτουν και ποια σηµεία πρέπει να προσέξουν οι εκπαιδευτικοί οργανισµοί σε σχέση µε τη γενιά Glass (A); Η γενιά Glass (A), γνωστή και ως Generation Alpha, αναφέρεται στα παιδιά που γεννήθηκαν από περίπου 2010 και µετά. Αυτή η γενιά είναι µοναδική, καθώς µεγαλώνει σε έναν κόσµο όπου η τεχνολογία έχει ενσωµατωθεί σε κάθε πτυχή της ζωής. Παράλληλα έχουν ήδη βιώσει και εξακολουθούν να βιώνουν πρωτόγνωρες διαρκείς αλλαγές από πολύ µικρή ηλικία. Σε όλα αυτά προστέθηκε και µία πανδηµία που προκάλεσε χάος και ταραχή για το µέλλον του πλανήτη. Τα παιδιά αυτά θέτουν συνεχώς ερωτήµατα για τη ζωή και τη δική τους θέση σε αυτόν τον κόσµο. Θα µπορούσε να πει κανείς ότι τους κατακλύζει ένα συναίσθηµα ανασφάλειας και αστάθειας και φυσικά η υπερπληροφόρηση, και παραπληροφόρηση µερικές φορές, που δέχονται συνεχώς από τα κοινωνικά µέσα δικτύωσης που ενισχύουν ακόµα περισσότερο αυτό το συναίσθηµα. Μερικά σηµεία που κατά την άποψη µου πρέπει να προσέξουν οι εκπαιδευτικοί οργανισµοί σε σχέση µε τη γενιά Glass (A) είναι: 1. Τεχνολογική Εξάρτηση 2. Πολυπολιτισµικότητα 3. Ψηφιακή Εκπαίδευση 4. Υγεία και Ευεξία 5. Επικοινωνία και Κοινωνικά ∆ίκτυα Συνολικά, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να διαµορφώσουν εκπαιδευτικά προγράµµατα που ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες της γενιάς Glass (A), ενθαρρύνοντας την ισορροπία µεταξύ της τεχνολογίας και των παραδοσιακών δεξιοτήτων, ενώ παράλληλα να προωθούν την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και την ευεξία των µαθητών. NW

[Τhe strategic CIO]

Ο αντίκτυπος της ανάλυσης ποιότητας λογισµικού στην παραγωγικότητα Στον ταχύτατα εξελισσόµενο κόσµο της ανάπτυξης λογισµικού, οι οργανισµοί προσπαθούν να παράξουν και να προσφέρουν λογισµικό υψηλής ποιότητας µέσα στα πολύ στενά χρονικά όρια και προθεσµίες καθώς επίσης και να αναπτύξουν λύσεις ευπροσάρµοστές σε όποιες αλλαγές ζητάει η αγορά. Ωστόσο, η διασφάλιση τόσο της αποτελεσµατικότητας όσο και της ποιότητας στην ανάπτυξη λογισµικού αποτελεί µια τεράστια πρόκληση. ΤΟΥ ΜΙΧAΛΗ ΜΩΡΑΪΤΗ, PARTNER, ACTUS VALIDA

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

δώ µπαίνουν στο παιχνίδι τα Software Quality Analytics. Με τη ύπαρξη δεδοµένων και αναλυτικών τεχνικών ανάπτυξης λογισµικού, τα Software Quality Analytics επιτρέπουν στους οργανισµούς να µετρούν ουσιαστικά και να βελτιώνουν την παραγωγικότητα σε όλο τον κύκλο ζωής ανάπτυξης λογισµικού. Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουµε τον αντίκτυπο των Software Quality Analytics στην παραγωγικότητα και το πώς βελτιώνει την αποτελεσµατικότητα των διαδικασιών ανάπτυξης λογισµικού καθώς και την ποιότητα του παραγόµενου κώδικα και λογισµικού.

Κατανόηση της ανάλυσης ποιότητας λογισµικού

Τα Software quality analytics αναφέρονται στη χρήση δεδοµένων και αναλυτικών τεχνικών για την αξιολόγηση, την παρακολούθηση και τη βελτίωση της ποιότητας του λογισµικού. Περιλαµβάνουν τη συλλογή και την ανάλυση δεδοµένων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ανάπτυξης λογισµικού για να αποκτηθούν γνώσεις σχετικά µε διάφορες πτυχές της ποιότητας του λογισµικού, όπως η ποιότητα του κώδικα, οι τάσεις ελαττωµάτων, η αποτελεσµατικότητα των δοκιµών και η ικανοποίηση των χρηστών. Αξιοποιώντας αυτές τις πληροφορίες, οι οργανισµοί µπορούν να λάβουν τεκµηριωµένες αποφάσεις για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση της συνολικής ποιότητας του λογισµικού.

Η δοκιµή (testing) είναι ένα ουσιαστικό µέρος της διαδικασίας ανάπτυξης λογισµικού, αλλά µπορεί να απαιτήσει σηµαντικούς πόρους τόσο ανθρώπων όσο και υπολογιστικών πόρων. Η ανάλυση ποιότητας λογισµικού επιτρέπει στους οργανισµούς να βελτιστοποιούν τις προσπάθειες δοκιµών τους εντοπίζοντας περιοχές υψηλού κινδύνου, δίνοντας προτεραιότητα σε περιπτώσεις δοκιµών και κατανέµοντας τους πόρους αποτελεσµατικά. Αναλύοντας την κάλυψη δοκιµών, τις τάσεις ελαττωµάτων και άλλες µετρήσεις που σχετίζονται µε τις δοκιµές, οι οργανισµοί µπορούν να διασφαλίσουν ότι οι προσπάθειες δοκιµών επικεντρώνονται σε κρίσιµες λειτουργίες και παρέχουν ουσιαστικά αποτελέσµατα, βελτιώνοντας τελικά την παραγωγικότητα.

Η εφαρµογή αναλύσεων ποιότητας λογισµικού αποφέρει πολλά οφέλη που επηρεάζουν άµεσα την παραγωγικότητα, όπως βελτιωµένη ανίχνευση και πρόβλεψη, συνεχής βελτίωση διαδικασιών και λήψη αποφάσεων µε βάση τα δεδοµένα

Ενίσχυση της παραγωγικότητας µε το Software Quality Analytics Η εφαρµογή αναλύσεων ποιότητας λογισµικού αποφέρει πολλά οφέλη που επηρεάζουν άµεσα την παραγωγικότητα. Ας µελετήσουµε και αναλύσουµε ορισµένους βασικούς τοµείς στους οποίους ενισχύει την αποτελεσµατικότητα:

1. Βελτιωµένη ανίχνευση και πρόληψη ελαττωµάτων Ένας από τους κύριους παράγοντες της µειωµένης παραγωγικότητας στην ανάπτυξη λογισµικού είναι η παρουσία ελαττωµάτων. Ο εντοπισµός και η επιδιόρθωση ελαττωµάτων σε µεταγενέστερα στάδια ανάπτυξης δεν είναι µόνο χρονοβόρα, αλλά διαταράσσει επίσης τη συνολική ροή εργασίας καθώς επίσης και εκτινάσσει το τελικό κόστος. Τα Software Quality Analytics βοηθούν στον έγκαιρο εντοπισµό και πρόληψη ελαττωµάτων µέσω διαφόρων τεχνικών. Με την ανάλυση ιστορικών δεδοµένων και τον εντοπισµό προτύπων, οι οργανισµοί µπορούν να αντιµετωπίσουν προληπτικά πιθανά ελαττώµατα, µειώνοντας τον χρόνο και την προσπάθεια που δαπανάται για την επανεξέταση και τον εντοπισµό σφαλµάτων.

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

2. Βελτιωµένες προσπάθειες δοκιµών και test

3. Λήψη αποφάσεων βάσει δεδοµένων

Οι αναποτελεσµατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων µπορούν να επηρεάσουν σηµαντικά την παραγωγικότητα. Τα Software Quality Analytics εξουσιοδοτούν τους οργανισµούς να λαµβάνουν αποφάσεις βάσει δεδοµένων παρέχοντας πληροφορίες για διάφορες πτυχές της ποιότητας του λογισµικού. Για παράδειγµα, η ανάλυση των σχολίων των χρηστών, των δεδοµένων χρήσης και των µετρήσεων ικανοποίησης, βοηθά τους οργανισµούς να κατανοήσουν τις προτιµήσεις των χρηστών και τα σηµεία προβληµάτων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να δώσουν προτεραιότητα σε λειτουργίες και βελτιώσεις που έχουν άµεσο αντίκτυπο στην παραγωγικότητα και στην πραγµατική λειτουργία. Η λήψη αποφάσεων βάσει δεδοµένων διασφαλίζει ότι οι πόροι κατανέµονται αποτελεσµατικά, οδηγώντας σε βελτιωµένη απόδοση και παραγωγικότητα.

4. Συνεχής Βελτίωση ∆ιαδικασιών Τα Software Quality Analytics διευκολύνουν τη συνεχή βελτίωση της διαδικασίας εντοπίζοντας σηµεία συµφόρησης, αναποτελεσµατικότητα και τοµείς για βελτίωση στη διαδικασία ανάπτυξης. Αναλύοντας µετρήσεις που σχετίζονται µε την ταχύτητα ανάπτυξης, την ποιότητα του κώδικα και τον χρόνο επίλυσης ελαττωµάτων, οι οργανισµοί µπορούν να εντοπίσουν τοµείς που απαιτούν προσοχή και να εφαρµόσουν στρατηγικές για τη βελτίωση της παραγωγικότητας. Η συνεχής βελτίωση της διαδικασίας δίνει τη δυνατότητα στους οργανισµούς να µάθουν από προηγούµενες εµπειρίες, να βελτιστοποιήσουν τις ροές εργασίας και να καθιερώσουν βέλτιστες πρακτικές, οδηγώντας σε διαρκή αύξηση της παραγωγικότητας και συνάµα µείωση κόστους και χρόνου στο τελικό delivery.

5. Βελτιωµένη συνεργασία και επικοινωνία Η αποτελεσµατική συνεργασία και επικοινωνία είναι απαραίτητες για την παραγωγικότητα στις οµάδες ανάπτυξης

THE STRATEGIC CIO

λογισµικού. Τα Software Quality Analytics παρέχουν µια κεντρική πλατφόρµα όπου οι οµάδες µπορούν να έχουν πρόσβαση και να µοιράζονται σχετικά δεδοµένα και µετρήσεις – κυρίως να µοιράζονται τις ίδιες µεθόδους και τακτικές ανάπτυξης. Αυτό προάγει τη διαφάνεια, επιτρέπει τη διαλειτουργική συνεργασία και ενισχύει την καλύτερη επικοινωνία εντός των οµάδων είτε είναι στις ίδιες εγκαταστάσεις είτε είναι σπαρµένες ανά το κόσµο. Έχοντας πρόσβαση σε δεδοµένα σε πραγµατικό χρόνο, όλοι οι developers µπορούν να ευθυγραµµίσουν τις προσπάθειές τους, να εντοπίσουν εξαρτήσεις και να εργαστούν από κοινού για κοινούς στόχους, µε αποτέλεσµα βελτιωµένη παραγωγικότητα.

6. Κατανοµή πόρων και προγραµµατισµός Η βελτιστοποίηση της κατανοµής πόρων είναι κρίσιµη για τη µεγιστοποίηση της παραγωγικότητας στην ανάπτυξη λογισµικού. Τα Software Quality Analytics παρέχουν πληροφορίες σχετικά µε τη χρήση πόρων, τα κενά δεξιοτήτων και την κατανοµή του φόρτου εργασίας µεταξύ των οµάδων. Αναλύοντας αυτά τα δεδοµένα, οι οργανισµοί µπορούν να κατανέµουν αποτελεσµατικά τους πόρους, να προσδιορίζουν τοµείς που απαιτούν πρόσθετες δεξιότητες ή εκπαίδευση ή και νέα εργαλεία και να κατανέµουν οµοιόµορφα τον φόρτο εργασίας, διασφαλίζοντας ότι οι οµάδες εργάζονται µε τη βέλτιστη ικανότητά τους. Η αποτελεσµατική κατανοµή πόρων ελαχιστοποιεί τα σηµεία συµφόρησης, µειώνει τον χρόνο αδράνειας και ενισχύει τη συνολική παραγωγικότητα.

Προκλήσεις και προβληµατισµοί Ενώ η ανάλυση ποιότητας λογισµικού αποφέρει σηµαντικά οφέλη παραγωγικότητας, οι οργανισµοί πρέπει να γνωρίζουν και να αντιµετωπίζουν ορισµένες προκλήσεις. Εδώ είναι µερικές βασικές εκτιµήσεις:

Ποιότητα και διαθεσιµότητα δεδοµένων Η επιτυχία των software quality analytics εξαρτάται από την ποιότητα και τη διαθεσιµότητα των δεδοµένων. Οι οργανισµοί πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα δεδοµένα καταγράφονται µε ακρίβεια, είναι πλήρη και αντιπροσωπεύουν τη διαδικασία ανάπτυξης λογισµικού. Η δηµιουργία µηχανισµών συλλογής δεδοµένων, η εφαρµογή διαδικασιών επικύρωσης δεδοµένων και η διασφάλιση της ακεραιότητας των δεδοµένων είναι ζωτικής σηµασίας για την εξαγωγή ουσιαστικών πληροφοριών.

Τεχνολογική Υποδοµή Η εφαρµογή software quality analytics απαιτεί την λειτουργία µια σωστής και σύγχρονης τεχνολογικής υποδοµής. Οι οργανισµοί πρέπει να επενδύσουν σε κατάλληλα εργαλεία και πλατφόρµες που µπορούν να χειριστούν µεγάλους όγκους δεδοµένων, να υποστηρίξουν αναλύσεις σε πραγµατικό χρόνο και να ενσωµατωθούν λειτουργικά µε τα υπάρχοντα συστήµατα. Οι επεκτάσιµες λύσεις αποθήκευσης, οι ισχυρές πλατφόρµες ανάλυσης και οι δυνατότητες απρόσκοπτης ενσωµάτωσης αποτελούν βασικά στοιχεία µιας αποτελεσµατικής υποδοµής ανάλυσης ποιότητας λογισµικού.

Εξειδικευµένο Προσωπικό Η ανάλυση ποιότητας λογισµικού απαιτεί εξειδικευµένο προσωπικό που µπορεί να αναλύει αποτελεσµατικά δεδοµένα, να ερµηνεύει πληροφορίες και να λαµβάνει αποφάσεις βάσει δεδοµένων. Οι οργανισµοί πρέπει να επενδύσουν στην εκπαίδευση και την αναβάθµιση του εργατικού δυναµικού τους σε αναλυτικές τεχνικές, διαχείριση δεδοµένων και αρχές ποιότητας λογισµικού και να επενδύσουν στον συνεργατικό χαρακτήρα και των ανθρώπων και της οµάδας. Επιπλέον, η προώθηση µιας κουλτούρας που βασίζεται στα δεδοµένα και η προώθηση της συνεργασίας µεταξύ των οµάδων ανάπτυξης, δοκιµών και ανάλυσης είναι απαραίτητη για την επιτυχία.

Συµπέρασµα Η ανάλυση ποιότητας λογισµικού έχει βαθύ αντίκτυπο στην παραγωγικότητα στις διαδικασίες ανάπτυξης λογισµικού. Αξιοποιώντας δεδοµένα και αναλυτικές τεχνικές, οι οργανισµοί µπορούν να µετρήσουν και να βελτιώσουν την παραγωγικότητα βελτιώνοντας τον εντοπισµό και την πρόληψη ελαττωµάτων, τον εξορθολογισµό των προσπαθειών δοκιµών, τη λήψη αποφάσεων βάσει δεδοµένων, τη συνεχή βελτίωση της διαδικασίας, την ενίσχυση της συνεργασίας και της επικοινωνίας και τη βελτιστοποίηση της κατανοµής πόρων. Ωστόσο, οι οργανισµοί πρέπει να αντιµετωπίσουν προκλήσεις που σχετίζονται µε την ποιότητα των δεδοµένων, την τεχνολογική υποδοµή και το εξειδικευµένο προσωπικό για να συνειδητοποιήσουν πλήρως τα οφέλη παραγωγικότητας των αναλύσεων ποιότητας λογισµικού. Η υιοθέτηση αναλύσεων ποιότητας λογισµικού και η επένδυση στους απαραίτητους πόρους θα οδηγήσει αναµφίβολα στην παραγωγικότητα και την επιτυχία στο σύγχρονο τοπίο ανάπτυξης λογισµικού. NW

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Interview

MIKE ORZEN

Η βελτιστοποίηση περνάει µέσα από το Lean IT Με αφορµή τη συµµετοχή του στο συνέδριο “The Lean IT” της Boussias Events που θα πραγµατοποιηθεί στις 31 Ιανουαρίου 2024, µιλήσαµε µε τον Mike Orzen, τον “Πατέρα του Lean IT”, Ιδρυτή και Πρόεδρο της Mike Orzen & Associates, για τη σηµασία του Lean IT σήµερα, τις δυνατότητες που προσφέρει αλλά και τις προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΚΡΙΚΟΡ ΜΑΡΟΥΚΙΑΝ

netweek: κ. Orzen, σας ευχαριστούµε που δεχτήκατε να είστε µαζί µας. Μπορούµε να ξεκινήσουµε πρώτα µε µια εισαγωγή του ποιος είστε και ποιος είναι ο τοµέας εµπειρογνωµοσύνης και ευθύνης σας; Mike Orzen: Είµαι ένας δια βίου µαθητής στην εφαρµογή αυτού που µου αρέσει να αποκαλώ Lean IT. Άλλοι άνθρωποι το αποκαλούν συνεχή βελτίωση της διαδικασίας ή διαχείριση υπηρεσιών ή Lean Six Sigma (6S). Εποµένως, το εφαρµόζω στον τοµέα των IT enabled processes γιατί ο κόσµος στον οποίο ζούµε, έχει να κάνει µε την τεχνολογία και τις εφαρµόσιµες διαδικασίες. Αυτό που έβλεπα για πολλά χρόνια ήταν οι επιχειρηµατικές οµάδες εναγωνίως να προσπαθούν να βελτιώσουν της διαδικασίες αγνοώντας την τεχνολογική πλευρά της διαδικασίας. Εποµένως, οι διαδικασίες είναι ζωτικής σηµασίας και δεν πρέπει να αγνοούµε την τεχνολογία που τις στηρίζει. Η ζωτικότητα και η ακεραιότητα των δεδοµένων γύρω από τη διαδικασία είναι εξίσου σηµαντικές και στηρίζονται πάνω στην τεχνολογία.

κ. Orzen για να σας γνωρίσει καλύτερα το ελληνικό κοινό µας, θα θέλατε να µοιραστείτε µερικές πληροφορίες για το βιβλίο σας µε τίτλο «The Lean IT Field Guide: A Roadmap for Your Transformation», που κυκλοφόρησε το 2015; Ήταν ένα από τα πρώτα βιβλία που συνδύασε το εφαρµοσµένo Lean Thinking µε IT. Ήµασταν τόσο τολµηροί που είπαµε ότι πρόκειται να δηµιουργήσουµε τη δική µας πυραµίδα αρχών, την οποία ονοµάσαµε «Lean IT House» και όποιος είναι εξοικειωµένος µε τη διαχείριση υπηρεσιών ή το Lean Manufacturing (LM) ή Total Quality Management (TQM) ή 6S, µπορεί να κοιτάξει αυτήν την πυραµίδα και να διαπιστώσει ότι υπάρχουν πολλές οµοι-

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ότητες. Ο ακρογωνιαίος λίθος αυτής της πυραµίδας είναι ο «Κοινός Σκοπός» προς τον οποίο ευθυγραµµίζονται οι ανθρώπινες συµπεριφορές ενός οργανισµού.

Πώς τοποθετούν οι οργανισµοί το Lean IT στο επίκεντρο των δυνατοτήτων υιοθέτησής τους ως ένα νέο σύνολο πρακτικών και αρχών. Μπορείτε να εξηγήσετε γιατί βλέπουµε αυτό να συµβαίνει στις παγκόσµιες τάσεις; Ο τρόπος και το στυλ ηγεσίας έχουν µεγάλο αντίκτυπο στις δυνατότητες υιοθέτησης νέων πρακτικών και αρχών από πλευράς του ανθρώπινου δυναµικού ενός οργανισµού. Όταν συνοµιλώ µε ηγέτες και διευθυντές, µιλάω για συναισθηµατική νοηµοσύνη. Έτσι, αν ο senior leader αναφωνεί, «πείτε µου τι δεν πρόκειται να γίνει», αν ακούει πραγµατικά και πει «ξέρετε, νιώθω ότι µπορεί να κάνω λάθος εδώ, αλλά νιώθω ότι αυτή είναι µια άβολη συζήτηση για εσάς». Σταµατήστε για µια στιγµή και µοιραστείτε λεπτοµέρειες για την κατάσταση. «Είναι άβολο διότι έχω αναλάβει αυτή τη δέσµευση προς έναν VP και δεν θέλω να σου πω όχι - είσαι το αφεντικό µου». Εποµένως, επιτρέψτε την ιεράρχηση σε µια προσέγγιση bottom-up και όχι topdown (directive), η οποία είναι περισσότερο participative. Εδώ µπορεί να υπάρχουν άγνωστοι παράγοντες που οι διευθυντές δεν θα γνωρίζουν, αλλά γνωρίζετε ότι µερικά από τα µέλη της οµάδας µπορεί να τα γνωρίζουν για να τα µοιραστούν. Συχνά διαπιστώνω ότι µια κουλτούρα µπορεί να είναι αυτή στην οποία µοιραζόµαστε µόνο τα ευχάριστα και συγκαλύπτουµε τα δυσάρεστα. Πάντα λέµε «ναι». Εάν η ηγεσία πει, «Μπορείς να το κάνεις αυτό;» - Πάντα απαντάµε «Ναι, µπορούµε». Αυτό δείχνει σε τεράστιο βαθµό ότι πρέπει να ήµαστε αρκετά ικανοί στην χρήση δεξιοτήτων διαπραγµάτευσης.

INTERVIEW MIKE ORZEN

Αναφερθήκατε στις µεταβατικές πορείες οργανισµών προς Lean IT, την υιοθέτηση και την οικοδόµηση νέων δεξιοτήτων και τα ηγετικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται, ώστε το εταιρικό δυναµικό να µπορεί πραγµατικά να υιοθετεί συνεχώς ένα νέο σύνολο πρακτικών και αρχών. Τι είδους προκλήσεις αντιµετωπίζουν σήµερα οι οργανισµοί;

Αυτό µε φέρνει στην τελευταία ερώτησή µου σχετικά µε το τι µας επιφυλάσσει το µέλλον του Lean IT;

Έχετε απονεµηθεί το βραβείο Shingo. Μπορείτε να µοιραστείτε πως νιώθετε και τι σηµαίνει για εσάς να έχετε µια τέτοια διάκριση;

Το Lean γεννήθηκε στην ιαπωνική αυτοκινητοβιοµηχανία και τώρα το βιώνουµε σε όλους σχεδόν τους κλάδους της παγκόσµιας βιοµηχανίας. Αλλά αυτό που ανακάλυψα ήταν ότι εάν ο «κοινός σκοπός» ενός οργανισµού δεν είναι ξεκάθαρος, τότε δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις στα ερωτήµατα: 1) τι πρέπει να κάνω; 2) σε τι πρέπει να επικεντρωθώ; 3) πως ορίζεται η παραγωγικότητα; Εάν όντως, έχει επιτευχθεί σαφήνεια στον «κοινό σκοπό», συχνά πολλές από αυτές τις συζητήσεις είναι πιο εύκολες να προσδιοριστούν µε το ανθρώπινο δυναµικό. Παράλληλα, δεν παύουν οι απαντήσεις σε αυτά τα κρίσιµα ερωτήµατα να είναι θέµα γνώµης. Εποµένως τα άτοµα της ίδιας οµάδας έχουν διαφορετική άποψη για το τι είναι σηµαντικό ή ποια πρέπει να είναι η προτεραιότητα. Οι ηγέτες και οι διευθυντές έχουν διαφορετικές απόψεις. Εποµένως δεν είναι περίεργο που διάφορα στελέχη επιχειρήσεων αναφέρουν στους ηγέτες και διευθυντές µε τους οποίους συνεργάζοµαι - ότι είναι µεγάλη πρόκληση η ευθυγράµµιση µεταξύ των «silo» οµάδων. Ενδεχοµένως να µην υπάρχει ευθυγράµµιση µε τον «κοινό σκοπό». Είναι εξίσου σηµαντικό να γνωρίζουµε το σύνολο των µετρήσεων που συνδέονται µε αυτόν τον «κοινό σκοπό». Χωρίς µετρήσεις βαδίζουµε µέσα στο δάσος δίχως κάποιον χάρτη. Χωρίς µετρήσεις, µπερδεύουµε τη δραστηριότητα µε την πρόοδο.

Το βραβείο Shingo, απονέµεται σε άτοµα που βρίσκονται στην κορυφή µιας εξαιρετικά αποτελεσµατικής επιχείρησης καθώς και δηµοσιεύσεις που έχουν αναγνωριστεί ως µοναδικές. ∆εν ένιωσα τόση ικανοποίηση για το σπουδαίο επίτευγµα µου όσο για το γεγονός ότι το Lean IT είχε αναγνωριστεί ως κάτι που µπορούσε να λειτουργήσει ως ένα συνεργατικό µοντέλο σκέψης.

Σας ευχαριστούµε που µοιραστήκατε µαζί µας τις σκέψεις σας γύρω από το Lean IT καθώς και τα τρέχοντα, µελλοντικά οφέλη και τις προκλήσεις. Θα χαρούµε να σας παρακολουθήσουµε ζωντανά στο 1ο Lean IT Conference, στην ψηφιακή µορφή του, το οποίο διοργανώνεται την Τετάρτη 31 Ιανουαρίου, 2024. NW

Λοιπόν, πριν πολλά χρόνια ήµουν production planner στον σχεδιασµό εφοδιαστικής αλυσίδας και υπήρχε ένας διακόπτης ON/OFF που ονοµαζόταν «infinite capacity» στο κύριο τεχνολογικό εργαλείο της εφοδιαστικής αλυσίδας το οποίο µπορούσε να ενεργοποιηθεί µε σκοπό να δίδονται απεριόριστα compute resources στην πλατφόρµα για να λειτουργήσει. Άρα άπειρο capacity σηµαίνει ότι µπορούµε να κάνουµε ό,τι θέλουµε. ∆εν υπάρχουν περιορισµοί όσον αφορά τις πρώτες ύλες, την εργασία ή τον χρόνο. Όµως, δεν είναι αυτός ο πραγµατικός κόσµος στον οποίο ζούµε. Αν σκέφτεστε έναν πολιτισµό όλα έχουν ένα όριο και ένα οριοθετηµένο capacity κι άρα ζούµε σε µια κουλτούρα µε «finite capacity». Συχνά αντιλαµβάνοµαι ότι οι άνθρωποι συνδέουν µε αρνητικά πρόσηµα τον όρο «finite capacity». Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουµε απεριόριστο χρόνο, οικονοµικούς πόρους και ανθρώπινο δυναµικό για να ολοκληρώσουµε τις εργασίες και οφείλουµε να ξεκινήσουµε έναν ειλικρινή διάλογο µε τους προϊσταµένους µας για το ότι δεν υπάρχει διακόπτης για «infinite capacity».

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Artificial Intelligence

AI Watch

Η πρόοδος στο χώρο των εφαρµογών της τεχνητής νοηµοσύνης µοιάζει να τρέχει περισσότερο από ποτέ γι’ αυτό και στο netweek αποφασίσαµε να αφιερώσουµε µια στήλη στις εξελίξεις στο ΑΙ που µας έκαναν εντύπωση και συµβαίνουν ανάµεσα στα τεύχη του.

Έρευνα Dell: Τρεις στις τέσσερις επιχειρήσεις της ∆ύσης θα επενδύσουν στο ΑΙ το 2024

ύµφωνα µε την έρευνα «GenAI Pulse» της Dell Technologies το generative AI δεν θα αλλάξει απλώς τον τρόπο που σκέφτεται η «Μηχανή» αλλά και τον τρόπο που αναπτύσσεται η αγορά τεχνολογίας, πριν αλλάξει την παγκόσµια οικονοµία. Η έρευνα που εστίασε στις απόψεις των υπευθύνων λήψης αποφάσεων πληροφορικής (IT Decision Makers / ITDM) στη Γαλλία, τη Γερµανία, το Ηνωµένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, δίνει στο genAI κεντρικό ρόλο όχι µόνο στην καινοτοµία, αλλά και τις επενδύσεις, µε την πλειοψηφία των ερωτηθέντων (78% συνολικά) να δηλώνει ενθουσιασµένο για τις δυνατότητες µετασχηµατισµού µέσω του GenAI για τους οργανισµούς τους και µε το 71% να αναµένει αύξηση των δαπανών του IT σε πρωτοβουλίες ανάπτυξης genΑΙ στην επιχείρηση του µέσα στο επόµενο έτος. Σε εξίσου εντυπωσιακό ποσοστό το σώµα των ΙΤDM θεωρεί ότι η GenAI θα ξεκλειδώσει τεράστιες δυναµικές µέσα στον οργανισµό τους και κατ’ επέκταση είναι έτοιµη να φέρει επανάσταση στην παγκόσµια οικονοµία, σε βαθµό που το projection της έρευνας να δίνει προβλεπόµενο ετήσιο αντίκτυπο µεταξύ 2,6 και 4,4 τρισεκατοµµυρίων δολαρίων στην ανάλογη αγορά.

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Ανάµεσα στους ερωτηθέντες σε ΗΠΑ και Ηνωµένο βασίλειο το 81% εξέφρασε εµπιστοσύνη στην ικανότητα του GenAI να παράγει ουσιαστικά αποτελέσµατα, ενώ το 80% ανέφερε ότι υιοθέτησε κεντρικές δοµές λήψης αποφάσεων ή κέντρα αριστείας για την αποτελεσµατική διαχείριση των πρωτοβουλιών GenAI. Σύµφωνα µε τα ΙΤ στελέχη ο αντίκτυπός του θα διαπεράσει σταδιακά κάθε πτυχή των επιχειρηµατικών λειτουργιών, αλλά όπως δήλωσαν την άποψη αυτή δεν συµµερίζεται ολόκληρος ο οργανισµός τους. Σχεδόν οι µισοί (49%) των ερωτηθέντων στο Ηνωµένο Βασίλειο ανέφεραν ότι οι οργανισµοί τους διστάζουν να υιοθετήσουν την τεχνολογία, ποσοστό σηµαντικά υψηλότερο από ό,τι στη Γαλλία (22%). Αυτή η απροθυµία προέρχεται από ανησυχίες σχετικά µε το ηθικό των εργαζοµένων (49%), την ασφάλεια (43%), την τεχνική πολυπλοκότητα (39%) και το κόστος υλοποίησης (35%). Το 44% των ερωτηθέντων είπε ότι οι εταιρείες τους βρίσκονται επί του παρόντος στο αρχικό έως το µέσο στάδιο του ταξιδιού τους στο GenAI. Περίπου οι µισοί (53%) αναµένουν µάλιστα να δουν ουσιαστικά αποτελέσµατα εντός έξι µηνών έως ενός έτους.

Νέο High End Chip ειδικά για AI από την NVIDIA To νέο chip υψηλών επιδόσεων σε ΑΙ εφαρµογές ονοµάζεται Η200 Tensor Core GPU και αναµένεται να κυκλοφορήσει µέσα στο δεύτερο τρίµηνο του 2024. ∆ηµιουργήθηκε για να καλύψει την ζήτηση -οι αγορές µιλούν για έλλειψη- για super-chips που γέννησε η ταχύτατη υιοθέτηση της τεχνητής νοηµοσύνης σε όλους τους τοµείς, µε πρώτο την ανάπτυξη των ΑΙ εφαρµογών επόµενης γενιάς και σχεδιάστηκε εξαρχής µε αυτό σαν στόχο. Ο «πρόγονος» του άλλωστε -το Η100- ήταν αυτό πάνω στο οποίο η OpenAI εκπαίδευσε το GPT -4. Έτσι τώρα το H200 φέρεται να έχει µεγαλύτερες και πιο γρήγορες δυνατότητες µνήµης για να συµβάλει στην επιτάχυνση στη δηµιουργία τεχνητής νοηµοσύνης και εκπαίδευσης LLM (Large Language Models) µε µεγαλύτερη ταχύτητα. Θα είναι µάλιστα απόλυτα συµβατό µε το Η100 ώστε οι εταιρείες που ήδη κάλυψαν µε αυτό το πρώτο κοµµάτι του ταξιδιού τους προς την ανάπτυξη υποδοµής τεχνητής νοηµοσύνης να µην αντιµετωπίσουν κανένα πρόβληµα στη µετάβαση τους στην επόµενη γενιά. Κατά την NVIDIA το H200 θα είναι το δυνατότερο GPU παγκοσµίως εξειδικευµένο σε “supercharging AI και HPC workloads” που όπως µας υπόσχεται θα αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού στην ανάπτυξη της τεχνητής νοηµοσύνης, την οποία ο ιδρυτής και διευθύνοντας σύµβουλος της εταιρείας Jensen Huang έχει χαρακτηρίσει ως «µια επανεφεύρεση της πληροφορικής». Κατά το CNBC, το H200 θα περιλαµβάνει 141 GB µνήµης «HBM3» επόµενης γενιάς που θα το βοηθήσει να δηµιουργεί κείµενο, εικόνες ή προβλέψεις χρησιµοποιώντας µοντέλα τεχνητής νοηµοσύνης, σε πρωτοφανείς ταχύτητες. Για τους αναλυτές η κίνηση της NVIDIA πέρα από την απάντηση στην ζήτηση, αλλά και τον ανταγωνισµό, εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια να διατηρήσει την πορεία της προς το στόχο που όπως έχει δηλώσει είναι να είναι η πρώτη εταιρεία µικροεπεξεργαστών µε αποτίµηση πάνω από ένα τρισεκατοµµύριο δολάρια στην ιστορία. Και είναι µάλλον σε καλό δρόµο αφού σε αυτό το πλαίσιο παρουσίασε επίσης πρόσφατα µια νέα σειρά τσιπ τεχνητής νοηµοσύνης για την κινεζική αγορά, απαραίτητα και µετά τους περιορισµούς στις εξαγωγές των ΗΠΑ σε ορισµένα τσιπ τεχνητής νοηµοσύνης και gaming.

ΕΚΤ: Το AI Απειλεί τους Μισθούς όχι τις ∆ουλειές

µαζική και ραγδαία υιοθέτηση των εφαρµογών τεχνητής νοηµοσύνης ίσως να ρίξει τους µισθούς αντί να εξαφανίσει τις ίδιες τις θέσεις εργασίας, σύµφωνα µε έρευνα που έδωσε στη δηµοσιότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι οικονοµολόγοι της ΕΚΤ ούτε λίγο ούτε πολύ δηλώνουν βέβαια πως δεν είναι εύκολο να «διαβάσει» ακόµα κανείς τις επιπτώσεις της χρήσης τεχνητής νοηµοσύνης στην αγορά εργασίας. Το ΑΙ «κύµα» δηµιουργεί ήδη νέες θέσεις εργασίας και οι νέοι και εξειδικευµένοι εργαζόµενοι είναι περιζήτητοι. Όσο µάλιστα η τεχνητή νοηµοσύνη αναλαµβάνει µεγαλύτερο κοµµάτι της δουλειάς τόσο πολυτιµότεροι γίνονται όσοι µπορούν να τη χειριστούν αλλά και να «συνεργαστούν» µαζί της. Η

έρευνα που η ΕΚΤ διεξήγαγε σε 16 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνει ότι παρά το γεγονός ότι η οικονοµία είναι σε ύφεση, οι προσλήψεις γίνονται όλο και δυσκολότερες, ίσως γιατί το ταχύτατα εξελισσόµενο τεχνολογικά εργασιακό τοπίο αφήνει µεγάλα τµήµατα του εργατικού δυναµικού «πίσω». Ταυτόχρονα όσοι έκαναν τυπικά επαναλαµβανόµενες δουλειές νιώθουν την καυτή ανάσα των όλο και πιο έξυπνων αυτοµατισµών πίσω τους και -προς το παρόν τουλάχιστον- µπορεί να µην χάνουν την θέση τους, αλλά λόγω ανασφάλειας δεν µπορούν να διεκδικήσουν και µεγαλύτερες αµοιβές. Άλλη µια παραδοξότητα είναι ότι η επίδραση της τεχνολογίας ΑΙ στην αγορά εργασίας δεν έχει σχέση µε την επίδραση οποιασδήποτε τε-

χνολογίας είχαµε δει στο παρελθόν. Για παράδειγµα στο προηγούµενο «τεχνολογικό κύµα» όπως το αναφέρει η έρευνα , όταν η εισαγωγή των υπολογιστών στην αγορά εργασίας γενικεύθηκε εξαφάνισε πλήθος από ανθρώπινους ρόλους και δηµιούργησε µια πόλωση ανάµεσα στους ικανούς χειριστές υπολογιστών και τους υπόλοιπους. Αυτή τη φορά το ΑΙ δηµιουργεί θέσεις εργασίας πολύ πριν αρχίσει να εξαφανίζει κάποιες. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι πολύ νωρίς για συµπεράσµατα σε κάθε επίπεδο. Στο οικονοµικό, οι τεχνολογίες ΑΙ ακόµα στοιχίζουν σε ανάπτυξη πολύ περισσότερο από όσο αποδίδουν συνολικά. Και αυτή η ισορροπία ίσως κρίνει τελικά την επίδραση τους στην αγορά εργασίας και τους µισθούς.

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Trending 56

Huawei: Η Ευρώπη είναι η πιο σπουδαία αγορά για εµάς

Η κινεζική εταιρεία στηρίζει τις ΜµΕ, αναπτύσσει νέες υποδοµές και πολλαπλασιάζει τους κόµβους της ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ

ε καιρούς µεγάλων κρίσεων, τότε είναι η κατάλληλη στιγµή να πάρεις κρίσιµες αποφάσεις»… Αυτό το σχόλιο ακούστηκε κάµποσες φορές το κρύο και βροχερό βράδυ, στα µέσα του Νοέµβρη, όταν η ηγεσία της Huawei Ευρώπης δεξιώθηκε τους εκπροσώπους του Τύπου από πολλές χώρες, οι οποίοι είχαν καταφθάσει στο Παρίσι, για να καλύψουν τη µεγάλη ετήσια εκδήλωση µε τον -απόλυτα χαρακτηριστικό του περιεχοµένου της- τίτλο Connect 2023. Ακόµα περισσότερο, όµως, τόσο εκείνο το βράδυ, όσο και σε κάθε ενότητα της πλούσιας ατζέντας, οι άνθρωποι της Huawei δήλωναν µε κάθε τρόπο και σε όλους τους τόνους την εκτίµησή τους για τη «γηραιά ήπειρο», που θεωρούν την πιο σπουδαία (extremely important, τη χαρακτηρίζουν) αγορά για αυτούς. Βιώσαµε µια πραγµατική «επίθεση αγάπης» απ’ όλα τα ανώτερα στελέχη της εταιρείας µε τα οποία µιλήσαµε, που συνδυάστηκε µε εκκλήσεις για κάθε λογής συνέργειες σε πανό, αφίσες και συνθήµατα, συµπεριλαµβανοµένου του βασικού motto της εκδήλωσης «Accelerating Green & Digital Transition Together», η οποία πραγµατοποιήθηκε στους χώρους του αχανούς Paris Expo Port de Versailles. Όχι πως αυτά τα δυο -η λήψη κρίσιµων αποφάσεων και η ενίσχυση των συνεργειών µε την Ευρώπη- είναι άσχετα µεταξύ τους, βεβαίως… Όσα είδαµε και ακούσαµε στις κεντρικές οµιλίες, αλλά κι εκείνο το βράδυ από τους Tony Jin Yong, Senior VP της Huawei, European region και President of Public Affairs & Communications της Huawei

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Europe, Kenneth Fredriksen, Senior Vice President της Huawei Europe και Vicky Zhang, Vice President Corporate Communications της εταιρείας, δείχνουν ξεκάθαρα την αποφασιστικότητα και τη διάθεση για ακόµα στενότερες συνέργειες µε µια δυνατή Ευρώπη. Συνέργειες οι οποίες θα αναβαθµίσουν και τη δική τους ανθεκτικότητα, µε δεδοµένες τις δυσκολίες που ακόµα αντιµετωπίζουν στις σχέσεις τους µε συγκεκριµένες χώρες και περιοχές, πάντα «στο πλαίσιο ‘παιχνιδιών εξουσίας’», όπως µας τόνισαν, αφού δεν υπάρχουν αποδείξεις για όσα τους καταµαρτυρούν. Η διάθεση για περαιτέρω προσέγγιση επισφραγίστηκε, µάλιστα, µε την αναγγελλία αναβάθµισης του OpenLab που διατηρεί η Huawei στο Παρίσι (αντίστοιχα λειτουργούν στο Λονδίνο και την Κωνσταντινούπολη) σε Innovation Center, µε στόχο να αποτελέσει την πλατφόρµα για περισσότερες και ευρύτερες συνέργειες. Το νέο Κέντρο θα «προικιστεί» µε 2 Μ€ ετησίως, προκειµένου να διαθέσει πάνω από 80 καινοτόµες λύσεις σε επιχειρήσεις που επιθυµούν να εναρµονίσουν τη λειτουργία τους µε την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία «digital & green». Οι ενδιαφερόµενοι θα υποστηριχτούν µε τεχνογνωσία και ό,τι άλλο χρειαστεί για την ενσωµάτωσή τους και τη διάθεση των προϊόντων τα οποία θα προκύψουν από τέτοιες συνέργειες, στην αγορά.

Ενέργεια και ταλέντα ∆εν είναι, όµως, αυτές οι µόνες κινήσεις. Η Huawei ρίχνει, επίσης, µεγάλο επενδυτικό βάρος και ισχυρές δόσεις τεχνογνωσίας στους χώρους της προερχόµενης από

TRENDING

ΑΠΕ ‘πράσινης’ ενέργειας, µέσω της ψηφιοποίησης του ενεργειακού οικοσυστήµατος, και παράλληλα αναζητεί το ολοένα και πιο σπάνιο (σε σχέση µε τις αυξανόµενες ανάγκες) διαθέσιµο ταλέντο, µέσω της διοργάνωσης εκπαιδευτικών κύκλων και διαγωνισµών, «σε ένα περιβάλλον καινοτοµίας, ανοικτό σε όλους». Κύριος αποδέκτης της προσοχής της είναι, τέλος, και οι ευρωπαϊκές µικροµεσαίες επιχειρήσεις, όπως φάνηκε στη διάρκεια της ενότητας Innovation Day που ήταν ενταγµένη στο ευρύτερο πρόγραµµα, και παρουσίαζε τις διαθέσιµες σ’ αυτές τεχνολογικές δυνατότητες, για την υλοποίηση του ψηφιακού µετασχηµατισµού τους. Γιατί έχουν τόσο µεγάλη σηµασία για εσάς οι ΜµΕ, ρωτήσαµε τον Kenneth Fredriksen. «Μα, γιατί αποτελούν τον κορµό της οικονοµίας, καθώς το ποσοστό τους σε κάθε χώρα συχνά ξεπερνά το 90%. Αν δεν επιζήσουν αυτές, δεν θα επιζήσουν και οι µεγαλύτερες επιχειρήσεις, που στηρίζονται επάνω τους – αποτελούν κρίσιµο κρίκο της αλυσίδας αξίας και µια µεγάλη εταιρεία σαν τη δική µας πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες όλων των παικτών. Αυτός είναι ο λόγος που ξεκινάµε από κάτω προς τα επάνω! ∆είτε, για παράδειγµα, το θέµα της ηλιακής ενέργειας, που αναπτύσσεται γοργά για εµάς: αν δεν υπάρχουν πολλοί εγκαταστάτες, δηλαδή ΜµΕ, δεν θα πουλήσουµε και θα αποτύχουµε να διεισδύσουµε στις τοπικές αγορές. Πρέπει αρχικά να ορίσουµε τον στόχο µας και να κινηθούµε όλοι µαζί, προς την ίδια κατεύθυνση».

Καµπανάκι στην αυτοκίνηση Όµως, η Huawei, όπως όλα δείχνουν, δεν αφήνει ευκαιρία για διεύρυνση της γκάµας της να πάει χαµένη. Ακούσαµε για ηλιακά πάνελ, µπαταρίες, φορτιστές αυτοκινήτων – θα µπείτε και στον χώρο της αυτοκινητοβιοµηχανίας; ρωτήσαµε. «Είµαστε ήδη εκεί, έχουµε έντονη ανάµιξη σ’ αυτόν τον χώρο (ΣΣ. τόσο µεγάλη που, πριν από µερικές ηµέρες, ο συγκεκριµένος κλάδος αποσπάστηκε για να αποτελέσει εξειδικευµένη θυγατρική) – συνεργαζόµαστε µε αρκετούς κατασκευαστές οχηµάτων στην Κίνα, κυρίως στον χώρο του infotainment, στον φωτισµό, στα Lidar, παρέχοντας τεχνολογίες που θα έλθουν στην Ευρώπη σε 2-3 χρόνια. Κι εδώ, συνεργαζόµαστε µε αρκετές ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιοµηχανίες, τους τροφοδοτούµε µε διάφορα εξαρτήµατα και συστήµατα για τα αυτοκίνητά τους, όµως η Ευρώπη πρέπει να ξυπνήσει σ’ αυτόν τον τοµέα: στην Κίνα, η βασική συναρµολόγηση ενός αυτοκινήτου στα «έξυπνα» εργοστάσια όπου δεν απασχολούνται περισσότερα από πέντε άτοµα κι όλα γίνονται µε ροµπότ, δεν χρειάζεται περισσότερο από δυο λεπτά ανά µονάδα! Κι όλα αυτά, µε 100% επιτυχία στους ποιοτικούς ελέγχους, µηδενικό failure rate και σούπερ αποδόσεις…» Τι πιστεύετε, λοιπόν, ότι πρέπει να κάνει η Ευρώπη; «Πρέπει να κάνει πολλά µέσα στην επόµενη πενταετία και κυρίως να ‘καβαλήσει το κύµα’ της εξέλιξης, διαφορετικά δεν θα τα πάει καλά. Πρέπει να υιοθετήσει και να εφαρµόσει ανατρεπτικές τεχνολογίες και λύσεις, να προχωρήσει full ψηφιακά, να επενδύσει σε ό,τι χρειάζεται, προκειµένου να συνεχίσει να είναι ανταγωνιστική στον ψηφιακό κόσµο…»

Ο Kenneth Fredriksen, Senior Vice President της Huawei Europe, µιλάει στους δηµοσιογράφους

∆ει δη ανθρώπων… Με ποιους ανθρώπους, όµως, θα τα κάνει όλα αυτά; υπάρχουν; «Μπορεί να προχωρήσει σε αναβάθµιση δεξιοτήτων ή επανεκπαίδευση (upskilling – reskilling). Για παράδειγµα, προκειµένου να λειτουργήσει οµαλά ο τοµέας των φωτοβολταϊκών στην Ευρώπη απαιτούνται περίπου ένα εκατοµµύριο τεχνικοί που, προφανώς, δεν υπάρχουν. Όµως, όπως είπα προηγουµένως, στον χώρο της αυτοκινητοβιοµηχανίας χρειαζόµαστε πλέον πολύ λιγότερους – start reskilling them! (ας τους επανεκπαιδεύσουµε). Πρέπει να αντιµετωπίσουµε τη νέα πραγµατικότητα, αντί να παραµένουµε προσκολληµένοι στο παρελθόν»… Κι αυτή η προτροπή του αντιπροέδρου της Huawei, ίσως να εκφράζει πλέον γενικότερα τη στάση της κινεζικής εταιρείας, που δείχνει να αφήνει πίσω της τα τεσσεράµισι «πέτρινα χρόνια» των προβληµάτων. Πηγές της εταιρείας δήλωσαν (υπό καθεστώς ανωνυµίας) ότι φέτος για πρώτη φορά υπήρξαν κέρδη τριµήνου, οι συνέργειες πολλαπλασιάζονται σε πολλές χώρες, οι επενδύσεις σε R&D και καινοτοµίες αυξάνουν, νέες καινοτοµικές λύσεις ετοιµάζονται. «Πιστεύουµε ότι έχουµε τις εφαρµογές που θα στηρίξουν τους πελάτες µας για να λειτουργήσουν και να αναβαθµίσουν τα δίκτυά τους - θα είµαστε πάντα δίπλα τους, µε γνώµονα τη βιωσιµότητα και το όφελος για την κοινωνία», δήλωσαν. Όσο για το µέλλον… «Ελπίζουµε η Ευρώπη να διατηρήσει αυτό το καθεστώς ανοικτότητας που έχει και σήµερα, όχι µόνο σ’ ό,τι αφορά στους πελάτες µας, αλλά και στους προµηθευτές µας, γιατί έχουµε πάρα πολλούς. Οι καλύτερες συνθήκες που επικρατούν εδώ είναι κάτι πολύ σηµαντικό για εµάς, όπως και ο ευρωπαϊκός αγώνας για την καθιέρωση standards στον ψηφιακό κόσµο. Από την άλλη, ανησυχούµε βλέποντας την πολυδιάσπαση της παγκοσµιοποίησης, χάρη στην οποία ο κόσµος ευηµερούσε την τελευταία δεκαετία. Θα εξαρτηθούν πολλά, εποµένως, από τη στάση της Ενωµένης Ευρώπης, αν θα καταφέρει να υπερασπιστεί την παγκοσµιοποίηση ή όχι». NW

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Η ΚΥΒΕΡΝΟΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Κορυφαίοι Chief Information Security Officers από όλο το φάσμα του επιχειρηματικού κόσμου και ηγετικά στελέχη της αγοράς Τεχνολογιών Πληροφορικής έδωσαν το «παρών» στο πρώτο Cybersecurity Summit@Costa Navarino, το exclusive networking event που διοργάνωσε η Boussias Events, στις 14 &15 Νοεμβρίου, στο Costa Navarino. ΤΩΝ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ & ΣΤΑΘΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

Οι συμμετέχοντες απόλαυσαν ένα διήμερο που είχε τα πάντα. Ενδιαφέρουσες ομιλίες και πάνελ συζήτησης όπου θίχτηκαν φλέγοντα ζητήματα για την κυβερνοασφάλεια, όπως η ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια και την ελευθερία, η εθνική στρατηγική για την κυβερνοασφάλεια και η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης, one2one συναντήσεις με στόχο την ανταλλαγή προβληματισμών, απόψεων και τεχνογνωσίας, μεγάλες δυνατότητες networking, networking καθώς και μοναδικές -περισσότερο ‘lifestyle’- εμπειρίες όπως το γκολφ, wine masterclass και η δοκιμή ελαιόλαδων. Και όλα αυτά, στον φιλόξενο όσο και πολυτελή χώρο του Costa Navarino, εν μέσω της πελοπονησιακής φυσικής ομορφιάς, με σύμμαχο τον όμορφο καιρό και την καλή διάθεση!

Event 60 ∆ηµήτρης Γκρίτζαλης, Σπύρος Παπαγεωργίου, Θωµάς ∆οµπρίδης και (remotely) Λίλιαν Μήτρου

Οι προκλήσεις στο χώρο της κυβερνοσφάλειας και το... αιώνιο δίπολο Η πρώτη ηµέρα ξεκίνησε µε την οµιλία του ∆ηµήτρη Γκρίτζαλη, Καθηγητή Κυβερνοασφάλειας, στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών, µε θέµα «Ελευθερία και (κυβερνο)ασφάλεια: ∆ικαιώµατα σταθερού αθροίσµατος σε αντίστιξη». Όπως είπε χαρακτηριστικά «...στα χρόνια µας οι κυβερνοεπιθέσεις είναι κάτι που δεν αντιµετωπίζουµε ως είδηση, αλλά ως καθηµερινότητα, ακόµα και µέσα από την τηλεόραση, συνήθως διαστρεβλωµένες. Ως µέρος της φαντασµαγορίας των media. Εξάπτουν την περιέργεια και

προκαλούν ανησυχία. Ο ρόλος µας σε αυτό το σκηνικό είναι επικουρικός, ...είµαστε αναγκαίοι αλλά κοµπάρσοι. Η µυθοπλασία κυριαρχεί, αλλά υπάρχουν αντίβαρα σε αυτή, όπως οι θεσµοί, η κοινωνία των πολιτών και εσείς και εµείς µε όσα ζήσαµε. Τα αντίβαρα στην εποχή µας όµως είναι στο πίσω µέρος, κρύβονται». Ανέλυσε την παρουσία του αιώνιου δίπολου και στην κυβερνοασφάλεια στην οποία όπως είπε «...διακυβεύονται δύο θεµελιώδη δικαιώµατα, της ελευθερίας και της ασφάλειας. Αυτό το ζεύγµα είναι πανταχού παρόν. Ο νοµοθέτης στο Σύνταγµα δεν αξιολόγησε ιεραρχικά τα δύο. Ζητούµε την ισορροπία ανάµεσα στα δύο και κάθε µέρα αυτό που κάνουµε εσείς

Στέλλα Τσιτσούλα, Λευτέρης Τζελέπης, Χρήστος Συγγελάκης, Γεώργιος Τσινός, Βασίλειος Μαρίτσας, Βασίλης Τζανακάκης

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

CYBER SECURITY SUMMIT

στο πεδίο και εγώ στον πίνακα είναι ο αγώνας για αυτή. µέλλον από εφαρµογές που θα αναπτυχθούν πάνω στις Η απόλυτη κυβερνοασφάλεια δεν είναι εφικτή και δεν ικανότητες της τεχνητής νοηµοσύνης. Στις δυσκολίες είναι στόχος. Γι’ αυτό διδάσκουµε ότι όπου δούµε ένα της σύστασης µιας ελεγκτικής, ρυθµιστικής αρχής που θα σύστηµα που πλησιάζει την απόλυτα ασφάλεια πρέπει συντονίζει και την διατήρηση της κυβερνοασφάλειας στη να του αντιταχθούµε για αυτή την ισορροπία». Ενώ όπως χώρα παρουσίασε από την πλευρά της η Λίλιαν Μήτρου, τόνισε το worst case scenario που χρησιµοποιούµε για ξεκινώντας και αυτή από την στελέχωση µε αρκετά, αλλά αποτίµηση κινδύνου «είναι ένα ψέµα κυρίως επαρκώς εξειδικευµένα στεγιατί πολύ σπάνια και στη φύση συµλέχη. Όπως είπε «...δεν είναι ζήτηµα Οι συµµετέχοντες βαίνει το worst case scenario». µόνο αριθµητικό, αλλά και επάρκειας, στο 1ο Cyber αφού χρειάζονται ευέλικτοι τρόποι κάSecurity Η πορεία των λυψης των θέσεων, ώστε η υπηρεσία Summit @Costa ελληνικών θεσµών να προσελκύει στελέχη που θα έχουν Navarino είχαν Κυβερνοασφαλείας ευκαιρίες εκπαίδευσης, που θα τους τη δυνατότητα Στη συνέχεια ο κύριος Γκρίτζαλης δώσουν γνώσεις, αλλά και κίνητρα να να απολαύσουν συντόνισε την συζήτηση µε θέµα µείνουν και να αφιερώσουν τον χρόνο «Τα Μετέωρα Βήµατα των Θεσµών και την ενέργεια τους αποκλειστικά ενδιαφέρουσες Κυβερνοασφάλειας», ανάµεσα στους εκεί». Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν συζητήσεις για Θωµά ∆οµπρίδη, Γενικό ∆ιευθυντή και στην συζήτηση που ξεκίνησε µε το µέλλον της της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας κυβερνοασφάλειας τις ερωτήσεις του κοινού, όπως για παράδειγµα αυτή που εξετάζοντας στο Υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρκαι την επίδραση νησης, Λίλιαν Μήτρου, Πρόεδρο του την συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα του ΑΙ σε αυτή Ινστιτούτου για το ∆ίκαιο Προστασίας στην συγκρότηση ενιαίου µετώπου της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών κυβερνοασφάλειας, διερωτήθηκε για ∆εδοµένων και την Τεχνολογία & Kαθηγήτρια στο Πανε- το πόσο προβληµατική και τιµωρητική είναι η αναφορά πιστήµιο Αιγαίου και Σπύρο Παπαγεωργίου, ∆ιευθυντή των εταιρειών που πέφτουν θύµα µιας κυβερνοεπίθεσης, Κυβερνοάµυνας (∆ΙΚΥΒ/ΓΕΕΘΑ), στο Υπουργείο Εθνικής αφού αυτό τις «διαποµπεύει» θίγοντας το κύρος και την Άµυνας. Ο Σπύρος Παπαγεωργίου ξεκίνησε αναγνωρίζο- αξιοπιστία τους. ντας ανάµεσα στις µεγαλύτερες προκλήσεις του χώρου της κυβερνοασφάλειας αυτή τη στιγµή, την ίδια την στε- Οι κυβερνοεπιθέσεις, οι λέχωση των αρµόδιων οργανισµών µε εξειδικευµένα στε- στρατηγικές και το µέλλον του ΑΙ λέχη, αφού όπως είπε χαρακτηριστικά «είναι δύσκολο να Με την οµιλία του Σωκράτη Κάτσικα, Director, Norwegian εκπαιδεύσεις έναν ειδικό και εύκολο να τον χάσεις». Ενώ Center For Cybersecurity In Critical Sectors (NORCICS), όπως συµπλήρωσε και ο Θωµάς ∆οµπρίδης υπάρχει ανά- µε θέµα «Machine Learning and Cybersecurity: Friend or γκη όχι µόνο για στελέχη που να έχουν αυστηρά τεχνικές Foe?» άνοιξε η δεύτερη -και ακροτελεύτια µέρα- του πρώγνώσεις γύρω από το θέµα, αλλά και επιπλέον γνώσεις, του Cybersecurity Summit@Costa Navarino, του exclusive όπως για παράδειγµα νοµικής, αν και όπως συµπλήρωσε networking event που διοργάνωσε η Boussias Events, στο ελπίζει ότι ένα κοµµάτι της δουλειάς θα καλύπτεται στο Costa Navarinο στις 14 και 15 Νοεµβρίου. Ξεκινώντας

Καθ. Σωκράτης Κάτσικας

Αγγελική ∆έλγα, ΕΥ

Καθ. ∆ηµήτρης Γκρίτζαλης

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

62 Με σύµµαχο τον καιρό και τους έµπειρους instructors οι πιο τολµηροί είναι έτοιµοι να δοκιµάσουν τις δυνάµεις τους στο golf

µε µία σύντοµη ιστορική διαδροµή για την πορεία της Μηχανικής Μάθησης από τα µέσα της δεκαετίας του ’50 ο κ. Κάτσικας έφτασε στο σήµερα και στη χρήση της στο πεδίο του cyber security. «Υπάρχει µια µεγάλη γκάµα εφαρµογών του Machine Learning στη βελτίωση της αµυντικής κυβερνοσαφάλειας, υπάρχουν όµως και προκλήσεις και αρκετό περιθώριο για δουλειά στο µέλλον», σηµείωσε ο κ. Κάτσικας συµπληρώνοντας πως εκτός από το να βελτιώσουµε τις άµυνες µας, ταυτοχρόνως, η Μηχανική Μάθηση µπορεί να βελτιώσει τις επιθετικές δυνατότητες σε πάρα πολλούς τοµείς. «Εδώ τίθεται και ένα µεγάλο ερώτηµα: ‘‘µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε το ΑΙ για να αντικρούσουµε επιθέσεις οι οποίες ενισχύονται

από ΑΙ’’; Η απάντηση, φυσικά, είναι ‘‘ναι’’ αλλά ή σωστή ερευνητική ερώτηση είναι ‘‘πως µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε το ΑΙ’’ και αυτό πάλι είναι ένα πεδίο έρευνας που είναι ανοιχτό». Όπως είπε ο κ. Κάτσικας ολιστική λύση στις κυβερνοεπιθέσεις δεν υπάρχει, καθώς όσες αµυντικές στρατηγικές γνωρίζουµε ήδη αντιµετωπίζουν µία επίθεση και αφήνουν «τρύπες» για µία άλλη. «Είναι απολύτως βέβαιο ότι κάποια στιγµή θα γίνει επίθεση. Είναι, επίσης, απολύτως βέβαιο ότι κάποια από αυτές τις επιθέσεις θα πετύχει και είναι σχετικά βέβαιο ότι κάποιες από αυτές θα πετύχει πάρα πολύ», είπε. Συνεπώς, ο ρόλος των cybersecurity experts δεν είναι να σχεδιάζουν συστήµατα που είναι secure by design, αλλά resilient by

Oil tasting

Λεωνίδας Τουγιαννίδης, Fortinet Ελλάδα, Ουγγαρία, Κύπρος

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

CYBER SECURITY SUMMIT

design. Το... µενού της δεύτερης µέρας είχε και ένα µία ότι δεν αλλάζουν οι επιθέσεις αυτές καθαυτές, αλλά η πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, που ακολούθησε, µε θέµα συνθετότατα των τρόπων που χρησιµοποιούν οι επιτιθέ«Cybersecurity in the New Era: Strategy, Execution and µενοι. Θα πρέπει οι εταιρείες να τεστάρουν τέτοιου τύπου the... Unknows» και συµµετέχοντες τους Λευτέρη Τζελε- επιθέσεις για να µπορούν να ανταποκριθούν εγκαίρως», πή, CISO, Steelmet, Χρήστο Συγγελάκη, Group CISO & είπε από την πλευρά του ο κ. Μαρίτσας.« Όποιος θέλει Group DPO, Motor Oil Group, Γιώργο Τσίνο, CISO, Εθνι- να χρησιµοποιήσει κανονικό ΑΙ και όχι το δωρεάν, θα κή Ασφαλιστική, Βασίλη Μαρίτσα, Partner Cybersecurity κοστίσει. ∆εν ξέρω αν θα κοστίζει περισσότερο το ΑΙ ή Consulting, EY και Βασίλη Τζανάκη, Enterprise Sector οι άνθρωποι», είπε κατά την τοποθέτησή του ο κ. ΣυγγεΜanager, Fortinet Greece. Toν συντολάκης. «Είµαστε όλοι γεµάτοι από τενισµό της συζήτησης έκανε η Στέλλα χνολογίες. Το ερώτηµα είναι ‘’ξέρω που Οι one2one Τσιτσούλα, Managing Partner RED. πάσχω;’’ Αν ξέρω, τότε θα προλάβω συναντήσεις Comm, President of the BoD, Hellenic να λύσω όλα τα προβλήµατα εγκαίρως στελεχών και οι Cybersecurity Institute, Vice President και να πείσω όλους τους άλλους ότι λοιπές ευκαιρίες & Comms Lead Women4Cyber Greece αυτό είναι µια συλλογική δουλειά»;, networking Ο κ. Τσίνος αναφέρθηκε στο πρόβληµα αναρωτήθηκε. Το στοίχηµα µε το ΑΙ, εξεύρεσης εξειδικευµένου ανθρωπίνου όπως δήλωσε ο κ. Τζανάκης, είναι αν αποτέλεσαν τη δυναµικού στον χώρο της τεχνολογίας, τελικά θα βελτιώσει τις τεχνολογίες ραχοκοκαλιά του επισηµαίνοντας πως υπάρχουν διάώστε να ανταποκρίνονται πιο γρήγορα 1ου Cyber Security φορα εργαλεία αντιµετώπισής του, οι εταιρείες στα περιστατικά κυβερνοSummit @Costa σηµειώνοντας πως το ΑΙ αφενός είναι επίθεσης που δέχονται. Παράλληλα Navarino τεχνολογίες, «που θέλουν ανθρώπους αναφέρθηκε στα πλεονεκτήµατα της για να προχωρήσουµε πιο πέρα, ταυαρχιτεκτονικής SASE, αποκαλύπτοντας τόχρονα όµως θα αυτοµατοποιήσει διαδικασίες». Το αν πως η Fortinet θα λανσάρει στην ευρωπαϊκή αγορά το η Τεχνητή Νοηµοσύνη θα ζητά περισσότερα resources ή Universal SASE, το οποίο όπως δήλωσε «θα αφαιρέσει λιγότερα ενώ θα εξελίσσεται είναι κάτι που µένει να το πολλούς πονοκεφάλους από τους CISOs». NW δούµε, υπογράµµισε. Από την πλευρά του ο κ. Τζελεπής, δήλωσε πως µε το ΑΙ θα γίνουµε µάρτυρες µεγάλων Χρυσοί χορηγοί στο 1ο Cyber Security Summit και σηµαντικών αλλαγών, οι οποίες θα επηρεάσουν και @Costa Navarino ήταν η EY και η Fortinet. το κοµµάτι του cyber security: «θα δούµε νέα skills που Χορηγός Summit Talks η Odyssey. έχουν να κάνουν µε το training των AI µοντέλων», είπε συµπληρώνοντας παράλληλα πως καθώς ο ρόλος του Το γεύµα της πρώτης ηµέρας ήταν hosted by Dell Technologies & Infinitum. παραδοσιακού security analyst στο νέο σκηνικό θα εκλείπει, τα στελέχη του ΙΤ θα πρέπει να εξελιχθούν. «Το πιο Το Summit Dinner ήταν hosted σηµαντικό που µπορούν να κάνουν οι εταιρείες είναι να by Active Computer Systems & Veeam. καταγράφουν τα assets τους, γιατί συνήθως οι περισσότεTo γεύµα της δεύτερης ηµέρας ήταν hosted ρες επιθέσεις που γίνονται εκµεταλλεύονται αυτό το lack by InTTrust & CyberArk. of visibility των οργανισµών. Αυτό που βλέπουµε είναι

Wine masterclass για τους φίλους του κρασιού

∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023 • netwee

Οne2one συναντήσεις

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023

SPOTLIGHTS To AI µπορεί να δηµιουργήσει πρωτότυπα αστεία – και αυτό δεν είναι για γέλια της Αγγελικής Κορρέ

«∆εν εκνευρίζεστε», λέει ο Jon το Robοt, χειρονοµώντας µε τα µικροσκοπικά αρθρωτά του χέρια µπροστά σε ένα πλήθος που περιµένει «όταν προσπαθείτε να λύσεετε εξισώσεις αντίστροφης κινηµατικής για να σηκώσετε ένα φλιτζάνι και στο τέλος να βγαίνει ‘Error 453, δεν βρέθηκε λύση’;». Το κοινό γελά. Πρόκειται για ένα πείραµα, χτισµένο πάνω σε comedy act, όπου ο Jon είναι το πνευµατικό παιδί της Naomi Fitter, καθηγήτριας στο School of Mechanical, Industrial and Manufacturing Engineering στο Oregon State University. Το µικροσκοπικό android λειτουργεί όταν ένας χειριστής πατάει ένα κουµπί και µετά λέει τα ίδια αστεία µε την ίδια σειρά, όπως ένας βετεράνος κωµικός σε ένα χαµηλού κόστους καζίνο του Βέγκας. Αλλά η πράξη του ροµπότ είναι περισσότερο ανθρώπινη από όσο φαίνεται. Και αυτό γιατί ο Jon µαθαίνει πώς να ανταποκρίνεται στο κοινό του – µπορεί πλέον να αλλάζει το χρόνο της ατάκας µε βάση τη διάρκεια του γέλιου του κοινού και να προσθέσει διαφορετικές απαντήσεις στα αστεία µε βάση το επίπεδο θορύβου στο δωµάτιο. Η προοπτική ενός ΑΙ που καταλαβαίνει γιατί γελάµε και που µπορεί να δηµιουργήσει το δικό του πραγµατικά αστείο υλικό ίσως είναι πιο κοντά από τα …ιπτάµενα αυτοκίνητα που πιστεύαµε ότι θα είχαµε κάποτε.

Πετάει πετάει… η Αυστραλία! του Βαγγέλη Βαγγελάτου

Και εκεί που µε πολύ σοβαρό ύφος είδαµε επιστήµονες να ισχυρίζονται ότι το µέσο generative ΑΙ έχει ήδη πιάσει IQ 150, στο ίδιο τεστ που είχε 160 ο Αϊνστάιν, έµεινε µετεξεταστέο για ένα θέµα στην γεωγραφία. Ο αποδέκτης ήταν η µηχανή αναζήτησης Bing και η ερώτηση δεν ήταν ούτε το νόηµα της ζωής ούτε η ζωή µετά θάνατον. Αλλά απλούστατα «υπάρχει η Αυστραλία;». Και η απάντηση ήταν απόλυτα αρνητική. «Όχι». Ή τουλάχιστον δεν υπήρχε κατά το Bing για ένα διάστηµα γύρω στις 20 Νοεµβρίου. Η είδηση ντεµπουτάρησε στο Bluesky, αναπήδησε στο Mastodon και ξεχύθηκε σε όλο το διαδίκτυο. Τι είχε συµβεί; Πολύ απλά το ΑΙ της µηχανής αναζήτησης έπεσε πάνω σε δεκάδες χιλιάδες αναπαραγωγές στα social media µιας παλιότερης θεωρίας συνοµωσίας που ξεκίνησε από ένα sub-thread του Reddit το 2017 και η οποία επέµενε ότι η Αυστραλία δεν υπήρξε ποτέ, ήταν µια απάτη της Βρετανικής Κυβέρνησης η οποία εκτελούσε δεκάδες χιλιάδες κατάδικους και έλεγε ότι στάλθηκαν στην Αυστραλία. Παραλλαγή της θεωρίας της Flat Earth Society (ω ναι αυτό που νοµίζετε είναι) του 2006 που έλεγε ότι όλοι όσοι δηλώνουν Αυστραλοί είναι µυστικοί πράκτορες. Το ιδιαίτερο κατά καιρούς συλλογικό χιούµορ του Reddit έκανε µερικές χιλιάδες να το αναπαράγουν ψηφιακά και έξω από αυτό για πλάκα (αρκετοί ήταν Αυστραλοί που ζητούσαν να µην ξαναπληρώσουν φόρο). Σε µερικές µέρες βέβαια οι προγραµµατιστές της Microsoft πήραν είδηση το διασυρµό και «διόρθωσαν» την απάντηση, αφού είδαν εξαιρετικά µεγάλο δείγµα να προσπαθεί να µάθει αν υπάρχει η Αυστραλία και ο εκπρόσωπος τύπου της εταιρείας εξέδωσε σχετική ανακοίνωση. Αλλά η ζηµιά είχε γίνει…

Το delivery βρήκε τον δικαστή του… του Γιάννη Ριζόπουλου

Το delivery φαγητού / ποτού δεν είναι -προφανώς- ελληνική µόδα, όσο κι αν γνωρίζει πιένες στα καθ’ ηµάς! Τέτοιες υπηρεσίες online και κυρίως mobile παραγγελιοληψίας µέσω ειδικών εφαρµογών προσφέρονται παντού στον κόσµο, µαζί µε όλα τα κακά που τις συνοδεύουν και όλοι έχουµε βιώσει: καθυστερηµένη παραλαβή, κρύο ή «κουνηµένο» φαγητό, λύσσα στο αλάτι ή εντελώς ανάλατο, λάθη στην παραγγελία ή στις χρεώσεις κλπ. Όµως, αυτό που ξεκίνησε πρόσφατα η Meituan, δηµοφιλής κινέζικη food delivery app, µάλλον δεν έχει αντίπαλο: αξιοποιώντας την τεράστια «δεξαµενή» των πελατών της, ζητάει σε όσους θέλουν (και φαίνεται πως θέλουν πολλοί, έστω απλώς για να διασκεδάσουν), να λειτουργήσουν ως ‘ένορκοι’ σε άτυπα ψηφιακά λαϊκά δικαστήρια, κρίνοντας ποιος έχει δίκιο ή άδικο, το εστιατόριο ή ο παραγγέλων και δηµόσια καταγγέλλων, στις συχνές περιπτώσεις που κάτι δεν πάει καλά. Η ίδια προσπορίζεται τον ψηφιακό θόρυβο και το loyalty των χρηστών, ενώ ο πελάτης, αν έχει δίκιο, το βρίσκει γρήγορα, µε τη βούλα της λαϊκής ετυµηγορίας!

netwee • ∆ΕΚ ΕΜΒΡΙΟΣ 2023