Netweek τεύχος 474 by BOUSSIAS

ISSN: 2585-2388

Ι Α Ν ΟΥΑ Ρ Ι Ο Σ 2024 , T I M H 9 , 00 ΕΥΡΩ, T E Y X O Σ Ν o . 474

Leading the Digital Business Revolution!

SPECIAL REPORTS Digital Transformation @ Manufacturing

DIGITAL GAME CHANGER

IT & OT Convergence

Η Ασφαλιστική αγορά μπαίνει σε μια πιο Cognitive τροχιά

The Future of CRM Collaboration Technologies

CHANNEL IT LTD.

Ασφάλεια εταιρικής επικοινωνίας και επιχειρηματικής φήμης με το DMARC RightTM

[Contents]

COVER STORY

Channel IT Ασφάλεια εταιρικής επικοινωνίας και επιχειρηµατικής φήµης µε το DMARC RightTM Συνομιλήσαμε με τα αδέλφια Χριστόφορο, CEO, Αλέξια, Co-Founder και Ζήνα Χριστοφή, Financial Officer, για το παρελθόν, το παρόν και -κυρίως- για το μέλλον της Channel IT Ltd. και τη διεύρυνση της δραστηριότητάς της στην ανάπτυξη δικών της λογισμικών 4 Editorial

SPECIAL REPORT

Industry 4.0… ante portas! Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της βιομηχανίας, το «διαβατήριο» για την «προ των πυλών» 4η Βιομηχανική Επανάσταση, καθυστερεί. Η επιτάχυνση είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητη, για να μη χάσουμε ένα ακόμα «τραίνο», με ό,τι θα σημαίνει αυτό για την ανάπτυξη της χώρας…

SPECIAL REPORT

Από το ΙΤ στο ΟΤ: Γεφυρώνοντας δύο κόσµους Καθώς όλο και μεγαλύτερα κομμάτια του κόσμου μας αποκτούν ψηφιακή υπόσταση, οι τεχνολογίες πληροφορίας ενώνουν τα τελευταία χάσματα ανάμεσα σε αυτές και την επιχειρησιακή τεχνολογική υποδομή, περνώντας επιχειρήσεις και οργανισμούς στο επόμενο επίπεδο ενοποιημένης και πλήρως ψηφιοποιημένης λειτουργίας

SPECIAL REPORT

Οι τεχνολογίες πληροφορικής απογειώνουν το CRM Καθώς τόσο οι καταναλωτικές συνήθειες όσο και οι επιχειρηματικές πρακτικές και μοντέλα αλλάζουν γρήγορα και μαζικά το CRM ενσωματώνει τη τελευταία λέξη των τεχνολογιών πληροφορίας για να διατηρήσει αλλά και αναβαθμίσει το ρόλο του

6 News & Views 44 The Strategic CIO Ο Μιχάλης Μωραϊτης γράφει για τις προκλήσεις και τη σημασία του data privacy 48 Κύριος στόχος, ο ασφαλής ψηφιακός µετασχηµατισµός O Mick Mirallis της Tehama Technologies μιλάει τα οφέλη της all-in-one λύσης που προσφέρει στους πελάτες της και τις σημαντικές προοπτικές που πλέον διανοίγονται για πανευρωπαϊκή επέκταση με ελληνικό πρόσημο 50 Με πάθος αλλά χωρίς φόβο η βουτιά στο ΑΙ; Εταιρείες και οργανισμοί υιοθετούν το ΑΙ μάλλον απερίσκεπτα στο κυνήγι της αποδοτικότητας 52 Digital Game Changer: Η Ασφαλιστική αγορά µπαίνει σε µια πιο Cognitive τροχιά Ο ασφαλιστικός κλάδοςεπενδύει στην αξιοποίηση των δεδομένων, την αυτοματοποίηση διαδικασιών και υπηρεσιών καθώς και την ενοποίηση των cognitive τεχνολογιών στην καθημερινότητα του 56 AI Watch Η πρόοδος στο χώρο των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης μοιάζει να τρέχει περισσότερο από ποτέ γι’ αυτό και στο netweek αποφασίσαμε να αφιερώσουμε μια στήλη στις εξελίξεις στο ΑΙ που μας έκαναν εντύπωση και συμβαίνουν ανάμεσα στα τεύχη του 58 Spotlights

SPECIAL REPORT

Collaboration Technologies: Η εργαλειοθήκη συνεργασίας του µέλλοντος Με τον υβριδικό τρόπο δουλειάς να αναβαθμίζεται από ζητούμενο σε καθεστώς, οι τεχνολογίες συνεργασίας αποκτούν, εντός και εκτός των φυσικών ορίων της κάθε επιχείρησης, όλο και πιο ζωτικό ρόλο σε κάθε πλευρά της σύγχρονης επιχειρηματικότητας

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Αγγελική Κορρέ

Editorial

ΣΥΝΤΑΞΗ Γιάννης Ριζόπουλος, Βαγγέλης Βαγγελάτος

Αγγελική Κορρέ ∆ιευθύντρια Σύνταξης

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Μαρία Βαλλή, mvalli@boussias.com ΥΠΟ∆ΟΧH ∆ΙΑΦHΜΙΣΗΣ Μαγδαλένα Καπάνταη, mkapantai@boussias.com

Απειλεί το ΑΙ τις δουλειές µας; Η εύκολη απάντηση είναι ναι. Πρόσφατα, η επικεφαλής του ∆ΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα σε συνέντευξή της στο CNN International ανέφερε µεταξύ άλλων ότι η άνοδος της τεχνητής νοηµοσύνης (ΑΙ) θα µπορούσε να επηρεάσει σχεδόν το 40% των θέσεων εργασίας σε όλο τον κόσµο, εξέλιξη που θα εντείνει τις ανισότητες όχι µόνο στην αγορά εργασίας, αλλά και στην κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό, η ίδια εκτίµησε ως λύση τη δηµιουργία δικτύων κοινωνικής προστασίας, τα οποία παράλληλα θα προσφέρουν προγράµµατα επανεκπαίδευσης για να αντιµετωπίσουν τις επιπτώσεις της τεχνητής νοηµοσύνης. Η Κ. Γκεοργκίεβα δήλωσε παράλληλα ότι οι επιπτώσεις αναµένεται να γίνουν πιο έντονα αισθητές στις προηγµένες οικονοµίες από ό,τι στις αναδυόµενες, εν µέρει επειδή οι εργαζόµενοι σε γραφεία και υπηρεσίες θεωρείται ότι κινδυνεύουν περισσότερο από ό,τι οι εργαζόµενοι που κάνουν χειρωνακτικές εργασίες. Στις πιο ανεπτυγµένες οικονοµίες, για παράδειγµα, έως και το 60% των θέσεων εργασίας θα µπορούσε να επηρεαστεί από την τεχνητή νοηµοσύνη. Περίπου στις µισές από αυτές οι εργαζόµενοι µπορεί να επωφεληθούν από την ενσωµάτωση της τεχνητής νοηµοσύνης, η οποία θα ενισχύσει την παραγωγικότητά τους. Σύµφωνα δε µε τα στοιχεία που παρέθεσε, στις αναδυόµενες αγορές και στα κράτη µε χαµηλότερο εισόδηµα, το 40% και το 26% των θέσεων εργασίας αντίστοιχα αναµένεται να επηρεαστούν από την τεχνητή νοηµοσύνη. Η λέξη κλειδί εδώ είναι «επηρεαστούν». Κάθε µεγάλη «επανάσταση» ήρθε και άλλαξε µεταξύ άλλων και τα δεδοµένα της εργασίας. Προφανώς και το ΑΙ αποτελεί ένα µεγάλο κύµα µετασχηµατισµού και κατ’ επέκταση θα έχει σηµαντική επίδραση στην αγορά εργασίας. Το ότι θα επηρεάσει όµως τον τρόπο εργασίας δεν σηµαίνει νοµοτελειακά ότι θα οδηγήσει στην κατάργηση µεγάλου όγκου θέσεων εργασίας, συµβάλλοντας αποφασιστικά στην αύξηση της ανεργίας, όπως ευαγγελίζονται οι πλέον απαισιόδοξες φωνές. Ναι, κάποιες θέσεις θα καταργηθούν, κάποιες θα αλλάξουν… Αλλά είναι σχεδόν σίγουρο ότι όλες αυτές οι εξελίξεις θα δηµιουργήσουν και νέες θέσεις εργασίας. Προς το πού θα γύρει η πλάστιγγα είναι νωρίς να το πούµε. Το σίγουρο είναι ότι µε τον καταιγιστικό ρυθµό εξέλιξης θα είµαστε εδώ και θα το δούµε σύντοµα.

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ Aλέξανδρος Καρβουτζής ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Κορνήλιος Σαραντίογλου ΤΜΗΜΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΩΝ Αµαλία Ψιλούδη apsiloudi@boussias.com ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Κωνσταντίνος Χασιώτης

ΕΚ∆ΟΤΗΣ Μιχάλης Μπούσιας ∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΩΝ ΕΚ∆ΟΣΕΩΝ Κατερίνα Πολυµερίδου GROUP ADVERTISING DIRECTOR Λήδα Πλατή ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗ: € 99

ΚΛΑ∆ΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452 Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-5952 ISSN: 2585-2388

Ο παλιός... είναι αλλιώς

News & Views

Του Γιάννη Ριζόπουλου, ∆ηµοσιογράφος

Την προσοχή σας, παρακαλώ! «Αρχι-µηνιά κι αρχι-χρονιά κι αρχι-καλός µας χρόνος…» εύχονταν οι καλαντάρηδες, χτυπώντας τα τρίγωνά τους την παραµονή της Πρωτοχρονιάς, αλλά ο «παλιός» δεν είναι και τόσο σίγουρος πως οι ευχές για τον καλό χρόνο θα «πιάσουν τόπο», τουλάχιστον σ’ ότι αφορά στα θέµατα της κυβερνοασφάλειας. Τα ως τώρα σηµαντικά προβλήµατα, όπως όλα δείχνουν, θα… αυγατίσουν φέτος, προκαλώντας -κατά πρόβλεψη- ζηµίες άνω των 10 τρις δολαρίων, παγκοσµίως! Τα «µεροµήνια» δεν αφήνουν πολλές αµφιβολίες για αυτή την αρνητική εξέλιξη, ενώ οι ερευνητές εντοπίζουν και ‘επτά µεγάλες πληγές’ που θα κληθούµε να αντιµετωπίσουµε. Πρώτη και καλύτερη απειλή, φυσικά, το λυτρισµικό, που και φέτος θα ταλαιπωρήσει επιχειρήσεις και οργανισµούς σε όλους τους κλάδους – µάλιστα, εµφανίζονται ολοένα περισσότερες οµάδες κακόβουλων, έτοιµες να προσφέρουν ransomware-as-a-Service. Οι επιθέσεις σε κρίσιµες υποδοµές ακολουθούν από πλευράς σπουδαιότητας, ενώ δεν πρέπει να αγνοηθεί η διαρκώς αυξανόµενη εγκληµατική δραστηριότητα από τη «θερµοκοιτίδα» του Dark Web, που ενισχύει και υποθάλπει τις εξαιρετικά επωφελείς δραστηριότητες κάποιων ‘hackers-for-hire’. Οι οποίοι δεν θα άφηναν, προφανώς, ανεκµετάλλευτο το ‘λαµπρό πεδίο δόξης’ που διανοίγεται χάρη στις δυνατότητες των εφαρµογών Τεχνητής Νοηµοσύνης για την αποστολή εξατοµικευµένων και deep fake µηνυµάτων, τα οποία µπορούν να ξεγελάσουν ακόµα και «σκληροπυρηνικούς» χρήστες… Οι ερευνητές κάνουν, τέλος, ειδική µνεία αφενός στις αυξανόµενες κυβερνοεπιθέσεις εναντίον κρίσιµων βιοµηχανικών στόχων (τώρα που το Industrial IoT µπαίνει για τα καλά στο παιχνίδι – δείτε και το σχετικό Special Report, λίγες σελίδες παρακάτω), αφετέρου στις υποστηριζόµενες από εχθρικά κράτη κυβερνοεπιθέσεις που, τον τελευταίο χρόνο, έχουν αυξηθεί εκθετικά. Για να προσέχουµε όλοι, λοιπόν, όπως παρακαλεί κι ο «παλιός» στον τίτλο, ώστε να µην έχουµε «απώλειες» και «αδόκητους θανάτους», µεταξύ των επιχειρήσεων και των οργανισµών... Ο ΣΕΒ, που παρουσίασε λίγες ηµέρες πριν από τα Χριστούγεννα έναν δεκάλογο µε «οδηγίες προς ναυτιλλοµένους» για τις εταιρείες – µέλη του και όχι µόνο, κάτι ξέρει επ’ αυτού… Και δεν επισηµαίνει τυχαία πως -σύµφωνα µε τις στατιστικέςτο 43% των µεσαίων και µικρών εταιρειών που υφίστανται απώλεια δεδοµένων, δεν επαναλειτουργούν. Όχι µόνο ζουν, αλλά και πεθαίνουν ανάµεσά µας…

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

H Hewlett Packard Enterprise εξαγοράζει την Juniper για έναντι 14 δισ. δολαρίων Η Hewlett Packard Enterprise (HPE) και η Juniper Networks ανακοίνωσαν την από κοινού σύναψη οριστικής συµφωνίας, βάσει της οποίας η HPE θα εξαγοράσει τη Juniper έναντι 40 δολαρίων ανά µετοχή, αντιπροσωπεύοντας µια αξία ιδίων κεφαλαίων σχεδόν 14 δισεκατοµµυρίων δολαρίων. Η ένωση δυνάµεων µεταξύ της HPE και της Juniper ευνοεί τη µετατόπιση του χαρτοφυλακίου της HPE προς λύσεις υψηλότερης ανάπτυξης, ενώ παράλληλα ενισχύει τη δραστηριότητα υψηλού περιθωρίου της εταιρείας στον χώρο του networking, επιταχύνοντας τη στρατηγική βιώσιµης κερδοφόρου ανάπτυξής της. «Η εξαγορά αναµένεται να διευρύνει εντυπωσιακά το φάσµα των δραστηριοτήτων της HPE, δηµιουργώντας έναν νέο ηγέτη στον χώρο του networking, εφοδιασµένο µε ένα πλήρες χαρτοφυλάκιο που προσφέρει σε πελάτες και συνεργάτες µια εξαιρετική νέα επιλογή πρόσθετης επιχειρηµατικής αξίας», σηµειώνεται σε σχετική ανακοίνωση. Από κοινού, η HPE και η Juniper θα παρέχουν στους κάθε µεγέθους πελάτες τους ένα ολοκληρωµένο και ασφαλές χαρτοφυλάκιο, εφοδιασµένο µε την απαιτούµενη αρχιτεκτονική δικτύωσης για τη διαχείριση και απλοποίηση των διαρκώς διευρυνόµενων και ολοένα περιπλοκότερων αναγκών τους για συνδεσιµότητα. Κατόπιν της ολοκλήρωσης της εξαγοράς, ο ∆ιευθύνων Σύµβουλος της Juniper Rami Rahim θα ηγηθεί της νέας εταιρικής οντότητας της HPE στον χώρο του networking, µε προϊστάµενο τον Πρόεδρο και ∆ιευθύνοντα Σύµβουλο της HPE Antonio Neri.

Ο Λεωνίδας Φλωράκης ανέλαβε καθήκοντα CIO στην ΙΟΝ O Λεωνίδας Φλωράκης ανέλαβε, από την αρχή της νέας χρονιάς, καθήκοντα Chief Information Officer (CIO) στην ΙΟΝ. Ο κ. Φλωράκης διαθέτει εµπειρία άνω των 25 ετών σε θέσεις IT Department Management. Κατά το παρελθόν υπήρξε IT Director στην Τηλέτυπος (Μega TV) και Food Business IT Supervisor στην Crown Hellas Can, ενώ έχει περάσει και από τον κλάδο τη αγοράς αλκοολούχων ποτών (IT & Business Systems Manager IT & Business Systems Manager στην Allied Domecq Spirits & Wine). Από τον Απρίλιο του 2018 ως τον Μάϊο του 2022 υπήρξε Group IT Director στην Kosmocar και από τον Απρίλιο του 2023 ως τον Αύγουστο του 2023 Interim Chief Information Officer στην αλυσίδα σούπερ µάρκετ Market In.

Οι σηµαντικότερες ειδήσεις του µήνα που πέρασε

Με τη συνεργασία του NetFax

AWS: Ο Παύλος Χατζηδηµητρίου επικεφαλής δηµόσιου τοµέα για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα O Παύλος Χατζηδηµητρίου τέθηκε επικεφαλής δηµόσιου τοµέα της Amazon Web Services (AWS) για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα. Ο κ. Χατζηδηµητρίου ανέλαβε τα καθήκοντά του στις αρχές του έτους, ύστερα από θητεία στην Accenture, όπου κατείχε διοικητικές θέσεις (Senior Manager Technology and Digital Transformation, Senior Manager, Sales Intelligent Cloud Infrastructure) σε Ελλάδα και Γερµανία. Το στέλεχος, κατά το παρελθόν, εργαζόταν επί 16 συναπτά έτη στην Oracle.

Public: Ξεπέρασε τα 500 εκατ. ευρώ σε πωλήσεις το 2023 Το Public Group ξεπέρασε τα 500 εκατ. πωλήσεις που είχε θέσει ως στόχο στην αρχή του 2023, αυξάνοντας ταυτόχρονα τη λειτουργική του κερδοφορία. «Οι παραπάνω επιδόσεις επιβεβαιώνουν την επιτυχηµένη υλοποίηση της µακροχρόνιας στρατηγικής του Public Group, η οποία εστιάζει σε επενδύσεις που αναβαθµίζουν συνεχώς τις προσφερόµενες υπηρεσίες, στην βελτιστοποίηση της λειτουργίας καθώς και στην συνεχή ανάπτυξη των ανθρώπων του», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση. «Στη νέα χρονιά, θα συνεχίσουµε να επενδύουµε στους ανθρώπους µας, σε υποδοµές καθώς και στην ενίσχυση της omnichannel εµπειρίας των πελατών µας. Στόχος µας είναι να παραµείνουµε ο κορυφαίος omnichannel retailer τεχνολογίας, home living & ψυχαγωγίας στην Ελλάδα και την Κύπρο», δήλωσε ο ∆ιευθύνων Σύµβουλος του Public Group, Ρόµπυ Μπουρλάς.

Χάνει θέσεις η Ελλάδα στην κατάταξη για το γρήγορο ίντερνετ Με µικρότερες ταχύτητες σε σύγκριση µε άλλες χώρες της ΕΕ «τρέχει» το internet στην Ελλάδα, η οποία τον Νοέµβριο, σύµφωνα µε τις µετρήσεις της Ookla, καταλαµβάνει την 38η θέση ανάµεσα σε 145 κράτη ανά τον κόσµο.Όπως προκύπτει η Ελλάδα µέσα σε έναν χρόνο κατέβηκε επτά ολόκληρες θέσεις στην παγκόσµια κατάταξη των χωρών µε το πιο γρήγορο Internet για κινητές συσκευές. Η µέση ταχύτητα (download) τον Νοέµβριο στην Ελλάδα κινήθηκε στα επίπεδα των 69,12 Mbps. Όσον αφορά τις συνδέσεις σταθερών ευρυζωνικών δικτύων η χώρα µας βρίσκεται στην 98η θέση ανάµεσα σε 181 χώρες του κόσµου, µε επίδοση 48,66 Mbps ανεβαίνοντας δύο θέσεις σε σχέση µε έναν χρόνο νωρίτερα.

Tech Leader's Insights Του ∆ρ. Κρικόρ Μαρουκιάν, Tech Strategist

Συναίτιοι στο τεχνολογικά καινοτόµο νέο έτος Το 2024 αναµένεται να φέρει πολλές συναρπαστικές εξελίξεις στον τοµέα της τεχνολογίας. Το πολλά υποσχόµενο για την τεχνολογική καινοτοµία νέο έτος, θα συνεχίσει να µας οδηγεί σε φρενήρης ρυθµούς από την βιοτεχνολογία, µέχρι και την αξιοποίηση της δύναµης της κβαντοµηχανικής. Η τεχνητή νοηµοσύνη θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να ενσωµατώνεται περισσότερο σε διάφορες πτυχές της ζωής µας. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, θα µας επιφέρουν και νέα διλήµµατα, κοινωνικά ερωτήµατα που θα απαιτήσουν µια προσεκτική µατιά της συνεχιζόµενης υιοθέτησης. Η τεχνολογία θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να µεταµορφώνει τον κόσµο µας µε τρόπους που, οι περισσότεροι από εµάς, δύσκολα φανταζόµαστε. Θα αναγνωρίσουµε νέα οφέλη που θα αγκαλιάσουµε ως συναίτιοι στην τεχνολογική υιοθέτηση, αλλά, και νέες προκλήσεις που θα πρέπει να αντιµετωπίσουµε. Η τεχνολογία όχι µόνο θα αλλάξει αυτό που κάνουµε, αλλά και ποιοι είµαστε. Με άλλα λόγια το 2024 θα είναι η χρονιά ορόσηµο για πολλούς οργανισµούς που θα εισαγάγουν ένα εντελώς νέο µοντέλο αλληλεπίδρασης µε την τεχνητή νοηµοσύνη και σύντοµα, δεν θα µπορούµε να φανταστούµε την εργασιακή καθηµερινότητα µας δίχως αυτήν. 82% των ηγετών αναµένουν ότι οι εργαζόµενοι θα χρειαστούν νέες δεξιότητες στην εποχή της τεχνητής νοηµοσύνης και διακρίνουµε ήδη µια αύξηση 79% ανά έτος στον αριθµό των δηµοσιευµένων θέσεων εργασίας στο LinkedIn στις ΗΠΑ όπου αναφέρονται οι όροι "GPT" ή "GAI" (Generative AI). Η ηγεσία ως µια κρίσιµη ικανότητα για κάθε οργανισµό, ειδικά στην ταχέως µεταβαλλόµενη παγκόσµια αγορά, σηµαίνει ότι η εποχή απαιτεί την ανάπτυξη και βελτίωση ηγετικών ικανοτήτων. Μία από τις βασικές πτυχές της ηγεσίας το 2024 θα είναι η προσαρµοστικότητα. Οι ηγέτες οι οποίοι είναι ήδη σε θέση να αντιµετωπίσουν την πολυπλοκότητα, την αβεβαιότητα και την ασάφεια για να ανταποκριθούν µε αµεσότητα και αποτελεσµατικά στις µεταβαλλόµενες καταστάσεις, γνωρίζουν ότι η ηγεσία δεν είναι µια σταθερή αξία µε την οποία γεννιέται κανείς. Εξελίσσοντας και βελτιώνοντας τις ηγετικές ικανότητες, ο καθένας µπορεί να επιλέξει να αναπτύξει ηγετικά χαρακτηριστικά.

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Ζώνη ασφαλείας Του Νότη Ηλιόπουλου, Information Security Expert

2024 χωρίς συγκεντρωτισµό και προκαταλήψεις 8

Η ανάγκη για αποτελεσµατική αντιµετώπιση των κινδύνων που άπτονται της Ασφάλειας Πληροφοριών (εφεξής: ΑΠ), σε συνδυασµό µε το ραγδαία µεταλλασσόµενο ψηφιακό επιχειρηµατικό περιβάλλον, καθιστούν αντιστοίχως αναγκαία τη διεύρυνση των ρόλων οι οποίοι είναι επιφορτισµένοι µε την αντιµετώπισή των κινδύνων και την ενσωµάτωσή τους στις παραγωγικές µονάδες του οργανισµού. Τα επιχειρηµατικά στελέχη απαιτείται να ενεργοποιηθούν σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των κινδύνων που αφορούν την ΑΠ και τον έλεγχο υλοποίησης συγκεκριµένων δικλείδων ΑΠ στους τοµείς ευθύνης τους. Ταυτόχρονα, οι εξελίξεις οδεύουν προς την κατάργηση των µεγάλων (πολυπληθών) δοµών και τµηµάτων ΑΠ, ως απόρροια της προσπάθειας για αποφυγή του συγκεντρωτισµού και της άποψης ότι η ΑΠ αποτελεί αποκλειστική αρµοδιότητα συγκεκριµένης οργανωτικής µονάδας. Η υλοποίηση και η οµαλή λειτουργία των περισσοτέρων λειτουργικών διαδικασιών που αφορούν στην ΑΠ πρέπει να διενεργείται, ωστόσο, χωρίς την εµπλοκή του τµήµατος ΑΠ. Επιπρόσθετα, µέρος των ελέγχων οι οποίοι άπτονται της αξιολόγησης κινδύνων, και αφορούν σε τεχνικούς ελέγχους, όπως η αξιολόγηση των τεχνικών αδυναµιών ΑΠ και οι δοκιµές παρείσδυσης, είναι σκόπιµο να αποτελούν αντικείµενο εξ ολοκλήρου διαχείρισης από τις οργανωτικές µονάδες που σχετίζονται µε τον τοµέα της τεχνολογίας. Παρόµοια αντιµετώπιση κρίνεται αναγκαία και κατά τη διαδικασία ανάπτυξης λογισµικού ή νέων πληροφοριακών συστηµάτων. Σε αντίθεση µε τον παραδοσιακό τρόπο, κατά τον οποίο ο έλεγχος ασφάλειας του λογισµικού διενεργείται από συγκεκριµένη οµάδα στο τέλος της φάσης ανάπτυξης του λογισµικού, η υιοθέτηση της διεργασίας DevSecOps τοποθετεί τους ελέγχους ασφάλειας του λογισµικού σε όλη τη φάση της ανάπτυξης, έτσι ώστε να είναι δυνατή η έγκαιρη ανάδειξη των αδυναµιών προκειµένου να είναι αντίστοιχα εφικτή η διόρθωση. Οι Οργανισµοί που υιοθετούν την εν λόγω διεργασία επιβάλλεται να εξελίξουν ακόµη περαιτέρω τους ελέγχους που αφορούν στην ασφάλεια του παραγόµενου λογισµικού, λαµβανοµένης υπόψη και της ήδη ισχύουσας πρακτικής της συνεχούς ενσωµάτωσης νέων λειτουργιών και συνεχούς κυκλοφορίας νέων εκδόσεων λογισµικού (continuous integration / continuous deployment), η οποία αποτελεί συνέπεια της υιοθέτησης των ευέλικτων µεθοδολογιών ανάπτυξης λογισµικού (agile).

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Bewise: Υλοποίηση συστήµατος Dynamics 365 CRM στην Isomat Η Βewise αναλαµβάνει την υλοποίηση συστήµατος Dynamics 365 CRM στην Isomat. Η εταιρεία κατέληξε στην Bewise αναζητώντας µια ολοκληρωµένη λύση CRM που θα της επιτρέπει να παρακολουθεί καλύτερα και αποδοτικότερα: • Τη διαχείριση ενός ολοκληρωµένου κύκλου πωλήσεων (Sales cycle. • Τη διαχείριση όλων των έργων. • Τη διαχείριση των επισκέψεων µε τη δυνατότητα δηµιουργίας πλάνου επισκέψεων. • Τη διαδικασία παραγγελιοληψίας. • Tη διαχείριση του κύκλου ζωής του προϊόντος από τη δηµιουργία, τη διανοµή και τη δηµοσίευση µέσω εµπορικών καναλιών. • Τη διαχείριση events / open days / σεµιναρίων. • Τη διαχείριση Marketing Υλικού.- Καµπάνιες Marketing / Omnichannel.

Υπεγράφησαν οι εκτελεστικές συµβάσεις για το Wifi4GR Ξεκινά η υλοποίηση του έργου «WiFi4GR - Ανάπτυξη δηµοσίων σηµείων ασύρµατης ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο», καθώς σύµφωνα µε πληροφορίες του NetFAX, υπεγράφησαν, τις προηγούµενες ηµέρες, οι πρώτες εκτελεστικές συµβάσεις τους αναδόχους - Nova, OTE και «Vodafone - Cosmos Business Systems». Οπως προβλέπει η σύµβαση, αντικείµενο του έργου είναι η προµήθεια, εγκατάσταση, παραµετροποίηση, σύνδεση και θέση σε λειτουργία σηµείων ασύρµατης πρόσβασης – WiFi (Hotspots) στο διαδίκτυο σε διάφορες περιοχές µε διασπορά σε ολόκληρη τη χώρα και η υποστήριξη λειτουργίας για τρία χρόνια. Για την ακρίβεια, το WiFi4GR (όπως ονοµάζεται το έργο για το ελεύθερο WiFi) προβλέπει την προµήθεια και εγκατάσταση 5.600 access points, τα οποία θα κατανεµηθούν σε περίπου 2.500 περιοχές ασύρµατης - WiFi πρόσβασης, σε όλη την επικράτεια. Εκτιµάται ότι στις περισσότερες περιοχές θα απαιτηθεί να εγκατασταθούν δύο access points, ενώ ο µέγιστος επιτρεπόµενος αριθµός θα είναι τρία ανά περιοχή. Τα σηµεία εγκατάστασης των ασύρµατων σηµείων ευρυζωνικής πρόσβασης θα υποδειχθούν από τους dήµους, σύµφωνα µε τις οδηγίες της αναθέτουσας αρχής και ενδεικτικά µπορούν να περιλαµβάνουν χώρους συνάθροισης κοινού, αναµονής - µετακίνησης, εκδηλώσεων, σηµεία τουριστικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Στόχος σε κάθε περίπτωση είναι η κατανοµή τους σε όσο δυνατόν ευρύτερη γεωγραφική έκταση.

Οι σηµαντικότερες ειδήσεις του µήνα που πέρασε

Με τη συνεργασία του NetFax

Η αγορά ηµιαγωγών θα ανακάµψει το 2024 µε ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης 20%

∆αίδαλος: Σε διαβούλευση έως 12/2 ο διαγωνισµός για τον υπερυπολογιστή Εως και τη ∆ευτέρα 12 Φεβρουαρίου 2024 έχει τεθεί σε δηµόσια διαβούλευση το Τεύχος ∆ιακήρυξης για τον ανοιχτό διαγωνισµό για το νέο υπερυπολογιστή «∆αίδαλο». Το έργο έργο προϋπολογισµού 41,57 εκατ. ευρώ χρηµατοδοτείται από την ΕΕ. Αντικείµενο του διαγωνισµού είναι η προµήθεια και η εγκατάσταση προηγµένου υπολογιστικού εξοπλισµού, αποθηκευτικού χώρου και λογισµικού, για την υλοποίηση του νέου υπολογιστικού συστήµατος υψηλών επιδόσεων. Ο νέος υπέρ-υπολογιστής ∆αίδαλος θα είναι ο µεγαλύτερος στη χώρα, και από τους ισχυρότερους στην Ευρώπη, και στην λίστα των κορυφαίων 500 συστηµάτων παγκοσµίως σε επιδόσεις (Τ500) και αποδοτικής χρήσης (GREEN500). Θα εγκατασταθεί στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο ανακαινιζόµενο κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθµού, αναγνωρισµένο µνηµείο της σύγχρονης βιοµηχανικής κληρονοµιάς. Θα είναι 120 φορές ισχυρότερος από τον υφιστάµενο υπέρ- υπολογιστή ARIS, εκτελώντας εξήντα εκατοµµύρια δισεκατοµµύρια πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο. Η αρχιτεκτονική του είναι ιδανική για να φιλοξενήσει µεγαλύτερες και πιο ετερογενείς εφαρµογές, συνδυάζοντας υπολογιστικές εφαρµογές υψηλής απόδοσης µε την Τεχνητή Νοηµοσύνη, την µηχανική µάθηση και την ανάλυση µεγάλου όγκου δεδοµένων.

Microsoft: Εγκρίθηκε η χορήγηση κινήτρων για την κατασκευή των data centers Με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκα, εγκρίθηκε η χορήγηση κινήτρων στην Microsoft, για την κατασκευή συγκροτήµατος τριών κέντρων δεδοµένων στα Σπάτα και στο Κορωπί. Τα κίνητρα αφορούν την ταχεία αδειοδότηση του έργου και τη χωροθέτηση ως προς το σκέλος της κατάρτισης του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ). Το συνολικό κόστος του επενδυτικού σχεδίου της Microsoft ανέρχεται σε 976.168.800 ευρώ και αφορά αφενός στις κεφαλαιουχικές δαπάνες αγοράς των οικοπέδων, ανέγερσης των κτιριακών εγκαταστάσεων και αγοράς του απαραίτητου εξοπλισµού (software, hardware, servers κ.α.) ποσού 746.548.800 ευρώ και αφετέρου στις λειτουργικές δαπάνες για χρονικό διάστηµα οκταετίας ποσού 229.620.000 ευρώ οι οποίες περιλαµβάνουν δαπάνες µισθοδοσίας, δαπάνες διαχείρισης εγκαταστάσεων, συντήρησης κ.α

Ενόψει ενός νέου κύµατος ανάπτυξης θα βρεθεί από το 2024 η παγκόσµια αγορά ηµιαγωγών. Την αγορά των µικροτσίπ θα στηρίξει η παγκόσµια ζήτηση για τεχνητή νοηµοσύνη (AI) και για υπολογιστές υψηλής απόδοσης (HPC). Αυτοί οι δύο παράγοντες, σε συνδυασµό µε τη σταθεροποιηµένη ζήτηση για smartphones και µε την ανθεκτική ανάπτυξη στην αυτοκινητοβιοµηχανία, θα οδηγήσουν τη η βιοµηχανία ηµιαγωγών σε ένα νέο κύκλο ανόδου, σηµειώνει ο ΣΕΠΕ. «Ο αυστηρός έλεγχος της προσφοράς και της παραγωγής από τους κατασκευαστές µνήµης έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιµών από τις αρχές Νοεµβρίου και η ζήτηση για τεχνητή νοηµοσύνη σε όλες τις µεγάλες εφαρµογές θα βοηθήσουν τη συνολική αγορά πωλήσεων ηµιαγωγών να ανακάµψει το 2024», αναφέρει η IDC. Σύµφωνα µε τους αναλυτές, η αλυσίδα εφοδιασµού ηµιαγωγών, συµπεριλαµβανοµένου του σχεδιασµού, της κατασκευής, της συσκευασίας και των δοκιµών, θα αφήσει πίσω της την ύφεση του 2023. Συνολικά, η εταιρεία εκτιµά ότι το 2023 θα είναι µια κακή χρονιά για την αγορά των ηµιαγωγών. Η διαδικασία εξάντλησης των αποθεµάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας συνεχίζεται λόγω της χαµηλής ζήτησης της αγοράς

Θα εκτιναχθούν την επόµενη τετραετία οι δαπάνες σε παγκόσµιο επίπεδο για λύσεις GenAI Σύµφωνα µε εκτιµήσεις της IDC, οι επιχειρήσεις επένδυσαν περισσότερα από 19,4 δισεκατοµµύρια δολάρια παγκοσµίως σε λύσεις παραγωγικής τεχνητής νοηµοσύνης (Generatibe Artificial Intelligence-GenAI) το 2023. Οι δαπάνες αυτές, που περιλαµβάνουν λογισµικό GenAI, σχετικό hardware και υπηρεσίες ΙΤ, αναµένεται να φτάσουν τα 151,1 δισεκατοµµύρια δολάρια το 2027, µε ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης (CAGR) 86,1%. «Οι επιχειρήσεις επιτάχυναν τις επενδύσεις σε λύσεις GenAI για να τονώσουν τον επιχειρηµατικό µετασχηµατισµό. Το 2024, η στροφή στην τεχνητή νοηµοσύνη θα εισέλθει σε µια κρίσιµη φάση ανάπτυξης, καθώς οι επιχειρήσεις πραγµατοποιούν σηµαντικές νέες επενδύσεις µε στό-χο να ενισχύσουν τα έσοδά τους και τα επιχειρηµατικά τους αποτελέσµατα», σηµειώνει η IDC. Η εταιρεία αναµένει ότι οι επενδύσεις σε λύσεις GenAI θα ακολουθήσουν ανοδική πορεία τα επόµενα χρόνια, καθώς οι οργανισµοί θα περάσουν από τον «πρώιµο πειραµατισµό» σε µια πιο ώριµη µορφή επενδύσεων για τη δηµιουργία υποδοµών και εκπαιδευµένων µοντέλων δεδοµένων, που θα «ακουµπούν» ολόκληρο το φάσµα των δραστηριοτήτων τους

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Από αριστερά: Ζήνα Χριστοφή, Αλέξια Χριστοφή, Χριστόφορος Χριστοφή.

Channel IT Ltd.

Ασφάλεια εταιρικής επικοινωνίας και επιχειρηµατικής φήµης µε το DMARC RightTM Έχοντας εδραιώσει τη θέση της ανάµεσα στους κορυφαίους διανοµείς προστιθέµενης αξίας στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, η Channel IT Ltd. συµπληρώνει φέτος 35 χρόνια στον κλάδο της Πληροφορικής µε φυσική παρουσία σε Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΡΡΕ

ε αφορµή αυτό το σηµαντικό ορόσηµο, συνοµιλήσαµε µε τα αδέλφια Χριστόφορο, CEO, Αλέξια, Co-Founder και Ζήνα Χριστοφή, Financial Officer, για το παρελθόν, το παρόν και -κυρίως- για το µέλλον της Channel IT Ltd. και τη διεύρυνση της δραστηριότητάς της στην ανάπτυξη δικών της λογισµικών – όπως το DMARC RightTM, µιας λύσης email security, η οποία παρέχει προστασία έναντι τεχνικών πλαστογράφησης και άλλων επιθέσεων, και επιτρέπει την παράδοση όσων emails περνούν την αυθεντικοποίηση σύµφωνα µε την πολιτική DMARC.

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Ποιες στιγµές µέσα σε αυτήν την πολυετή διαδροµή θα ξεχωρίζατε ως τις πλέον σηµαντικές; Αλέξια Χριστοφή: Ξεκινήσαµε το ταξίδι µας στην Πληροφορική σε µια πολύ πρώιµη εποχή. Τόσο ως έννοια όσο και ως κλάδος, δεν είχε καµία σχέση µε αυτό που γνωρίζουµε σήµερα. Στα πρώτα µας βήµατα επικεντρωθήκαµε στον τοµέα της εκπαίδευσης, µε τη δηµιουργία ενός πρότυπου εκπαιδευτικού κέντρου Πληροφορικής στην Λάρνακα της Κύπρου. Αντιληφθήκαµε από νωρίς ότι η εξειδίκευση στην Ασφάλεια Πληροφορικής θα ήταν κάτι πολύ σηµαντικό µελλοντικά. Η συνεργασία µε την Dr Solomon’s για τη διάθεση

COVER STORY

του οµώνυµου λογισµικού antivirus, αποτελεί το πρώτο σηµαντικό ορόσηµο για εµάς. Η επέκταση της δραστηριότητάς µας στην ελληνική αγορά, µε την ίδρυση της Cysoft, το 1998 ήταν πολύ σηµαντικό γεγονός στην εξέλιξή µας και έδωσε σηµαντική ώθηση στην ανάπτυξη των πωλήσεων. Πλέον, απευθυνόµασταν σε µια πολύ πιο ευρεία αγορά, µε αισθητά περισσότερες και µεγαλύτερες επιχειρήσεις. Σταδιακά προέκυψαν νέες συνεργασίες µε διεθνώς αναγνωρισµένους κατασκευαστές λογισµικών, γεγονός που µας καθιέρωσε στη συνείδηση της αγοράς ως εξειδικευµένους παρόχους λύσεων Κυβερνοασφάλειας. Παράλληλα, µε τη διείσδυση στην αγορά του Enterprise, ξεκινήσαµε τα πρώτα έργα Πληροφορικής ευρείας κλίµακας. Κρατικοί και ηµι-κρατικοί φορείς αλλά και µεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις εντάχθηκαν στο πελατολόγιό µας. Η διορατικότητα του αδελφού µου Χριστόφορου ήταν καθοριστική στο να αλλάξουν ριζικά τα πράγµατα και να έρθουµε κοντά σε λύσεις που αφορούν περισσότερο την υποδοµή συστηµάτων Πληροφορικής. Έτσι, προέκυψε η συνεργασία µε την ManageEngine -η πλέον καταλυτική στην έως τώρα διαδροµή µας- όπου για περισσότερα από 25 χρόνια και µέχρι σήµερα, παραµένουµε συνοδοιπόροι.

Μπορείτε να µας πείτε περισσότερα για την συνεργασία µε την ManageEngine και τη σηµασία της για το χαρτοφυλάκιό σας; Χριστόφορος Χριστοφή: Η ManageEngine αποτελεί θυγατρική της Zoho, που εξειδικεύεται στην ανάπτυξη λύσεων για την ασφάλεια και διαχείριση υποδοµών και συστηµάτων Πληροφορικής. Η φιλοσοφία της Zoho, αποτέλεσε για εµάς πηγή έµπνευσης. Κάθε λύση που αναπτύσσεται, έχει στο επίκεντρο τη διευκόλυνση της επιχειρησιακής λειτουργίας και των πολύπλοκων διεργασιών ενός τµήµατος Πληροφορικής. Προϊόντα που χωρίς να στερούνται ποιότητας, είναι απλά στη χρήση και προσιτά οικονοµικά. Συνειδητοποιήσαµε, ότι η ευρεία προϊοντική γκάµα και το µοντέλο «pay-as-you-grow» που ακολουθούν ως πολιτική, έχουν µεγάλο πεδίο εφαρµογής στις αγορές που δραστηριοποιούµαστε. Επίσης, καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες υποδοµών κάθε οργανισµού, ανεξαρτήτως κλάδου. Τα πολυάριθµα έργα που έχουµε υλοποιήσει έως τώρα σε Ελλάδα και Κύπρο µε τις λύσεις της ManageEngine, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Εξάλλου, εκτός από την Ελλάδα και την Κύπρο, εδώ και κάποια χρόνια έχουµε αναλάβει τη διανοµή προϊόντων της ManageEngine και στην Μάλτα.

Πώς προσαρµόστηκε η εταιρεία σε νέες τεχνολογίες και τάσεις κατά τη διάρκεια των χρόνων, όπως το Υπολογιστικός Νέφος, η Κυβερνοασφάλεια και ο Ψηφιακός Μετασχηµατισµός; Αλέξια Χριστοφή: Η προσαρµοστικότητα στις νέες τάσεις στον κλάδο, πάντα µας χαρακτήριζε. ∆εν θα πρέπει να φοβόµαστε νέες τεχνολογίες, όπως η Τεχνητή Νοηµοσύνη, η Μηχανική Μάθηση κλπ. Θεωρώ ότι τόσο αυτές, όσο και το Cloud, η ενίσχυση της Κυβερνοασφάλειας κ.α., δίνουν ώθηση στον Ψηφιακό Μετασχηµατισµό των επιχειρήσεων. Αυτές είναι που τονώνουν την αγορά και δηµιουργούν νέες ευκαιρίες τόσο για εµάς όσο και για τους πελάτες µας. Η εναρµόνιση µε τις σύγχρονες απαιτήσεις, βοηθούν τις εταιρείες να γίνουν πιο παραγωγικές. Ειδικότερα για εµάς, αποτελούν εφαλτήριο για νέες συνεργασίες και διεύρυνση σε νέες αγορές. Θεωρώ ότι η προσαρµογή στις εκάστοτε απαιτήσεις µας βοήθησε να ωριµάσουµε ως εταιρεία και να γίνουµε πιο ανταγωνιστικοί.

Πώς αντιλαµβάνεστε τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στον κλάδο µέσα στα 35 χρόνια της πορείας σας; Ζήνα Χριστοφή: Προσωπικά, έχοντας ξεκινήσει την επαγγελµατική µου σταδιοδροµία από την Channel IT Ltd., µεταπήδησα σε άλλους τοµείς κι επέστρεψα πρόσφατα στην εταιρεία. Οµολογώ ότι το τοπίο της Πληροφορικής έχει αλλάξει άρδην, ειδικότερα τα τελευταία 15 χρόνια. Όταν βρίσκεσαι ανελλιπώς µέσα στον κλάδο, είναι δύσκολο να κατανοήσεις το µέγεθος και την ένταση που έχουν οι αλλαγές που συντελούνται. Η Αλέξια και ο Χριστόφορος ως επαγγελµατίες της Πληροφορικής, αλλά και η ίδια η εταιρεία, προσαρµόστηκαν πιο εύκολα σε αυτές. Ο καταιγιστικός ρυθµός µε τον οποίο εµφανίζονται νέες τάσεις και νέες τεχνολογίες, επαναπροσδιορίζουν συνεχώς το περιβάλλον και δροµολογούν τις εξελίξεις, συνολικά. Πλέον, οδηγούµαστε σε πλήρη ψηφιακή µετάβαση, γεγονός που καθιστά την Πληροφορική τον πιο καταλυτικό τοµέα, όχι µόνο για την Οικονοµία, αλλά και για την ίδια την Κοινωνία.

Ποιες προκλήσεις αντιµετωπίσατε στο συνεχώς µεταβαλλόµενο τοµέα της διανοµής τεχνολογίας και πώς τις ξεπεράσατε; Χριστόφορος Χριστοφή: Νοµίζω ότι η επιλογή των κατάλληλων συνεργατών, αποτελεί διαχρονικά την µεγαλύτερη πρόκληση για µια εταιρεία διανοµής. Από την πλευρά µας, το κάναµε πάντα µεθοδικά και προσεκτικά.

To DMARC RightTM, είναι ένα cloud εργαλείο που διασφαλίζει την οµαλή εταιρική επικοινωνία και προστατεύει την εταιρική ταυτότητα, επιτυγχάνοντας µεγαλύτερο επίπεδο ασφάλειας

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

COVER STORY

θέσεις ransomware και malware, spoofing και πολλοί ακόµα τύποι απειλών, προέρχονται από τα µηνύµατα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Ο αντίκτυπος µιας επιτυχηµένης Κυβερνοεπίθεσης, µπορεί να αποβεί καταστροφικός για µια εταιρεία. Και δεν αναφέροµαι µόνο στο οικονοµικό πλήγµα που θα δεχθεί σε µια επίθεση ransomware, για παράδειγµα. Αναλογιστείτε τι µπορεί να σηµαίνει για την εικόνα ενός brand που έχει γίνει spoof το domain του και φέρεται ως «αποστολέας» µηνυµάτων µε κακόβουλο περιεχόµενο! Με αυτό το σκεπτικό, δώσαµε έµφαση στην ανάπτυξη µιας λύσης email security µε βάση το πρωτόκολλο DMARC. Είναι κάτι που αφορά κυριολεκτικά τους πάντες, καθώς οποιοσδήποτε κάτοχος ενός domain name είναι δυνητικός στόχος παρόµοιων απειλών.

Μπορείτε να µας εξηγήσετε πώς ακριβώς δουλεύει το DMARC και τι προσφέρετε εσείς µε το DMARC RightTM; Χριστόφορος Χριστοφή: Χωρίς να µπω σε τεχνικές

12 Επενδύσαµε ενεργά σε καθετί που αντιλαµβανόµασταν ως ευκαιρία και τελικά πετύχαµε τα επιθυµητά αποτελέσµατα. Η ειδοποιός διαφορά, είναι ότι δεν περιοριστήκαµε ποτέ στο «box shifting». Αυτό που µας ξεχωρίζει µέχρι και σήµερα, είναι η παροχή προστιθέµενης αξίας προς τους πελάτες µας. Η δηµιουργία εξατοµικευµένων λύσεων κι επαγγελµατικών υπηρεσιών µε την εκπαίδευση και υποστήριξη των πελατών µας σε όλο το φάσµα των λύσεων που παρέχουµε, είναι το ανταγωνιστικό µας πλεονέκτηµα.

Παράλληλα µε τη δραστηριότητά σας ως added-value distributor, έχετε επεκταθεί πρόσφατα και στην ανάπτυξη in-house λογισµικών. Τι σας οδήγησε σε αυτήν την απόφαση; Αλέξια Χριστοφή: Πολύ σωστά! Θα τολµούσα µάλιστα να προσθέσω την συγκεκριµένη εξέλιξη στα σηµαντικά «ορόσηµα», όπως τα αναφέραµε νωρίτερα. Κι αυτό, διότι δεν είναι απλώς µια στρατηγική απόφαση, αλλά πρακτικά η χάραξη µιας νέας πορείας για την εταιρεία µας. Είµαστε ιδιαίτερα χαρούµενοι που έχουµε λανσάρει ήδη τα δύο πρώτα προϊόντα, το DMARC RightTM και το Endpoint One. Παράλληλα, µέσα από το site µας, είναι διαθέσιµη µια σειρά δωρεάν εργαλείων που απευθύνονται σε µηχανικούς Πληροφορικής και developers. Υπάρχει πλάνο και σχεδιασµός για ακόµα περισσότερες λύσεις µελλοντικά και για περαιτέρω διεύρυνση των προσφερόµενων εργαλείων.

Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας οδήγησαν να ασχοληθείτε µε την ανάπτυξη του δικού σας λογισµικού για το DMARC; Χριστόφορος Χριστοφή: Το email, παραµένει η πιο διαδεδοµένη µέθοδος εταιρικής επικοινωνίας και είναι κάτι που δύσκολα θα αλλάξει στο µέλλον. Την ίδια στιγµή, αποτελεί κι έναν από τους πρωταρχικούς παράγοντες εξαπόλυσης µιας Κυβερνοεπίθεσης. Απόπειρες απάτης, phishing, επι-

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

λεπτοµέρειες, το DMARC είναι ένα πρωτόκολλο που ελέγχει την εγκυρότητα των emails στο επίπεδο του domain, πριν φτάσουν δηλαδή στον τελικό παραλήπτη τους. Παρέχει προστασία έναντι τεχνικών πλαστογράφησης που χρησιµοποιούνται σε phishing και άλλες παρόµοιες επιθέσεις και απάτες, όπως τις προανάφερα. Πρακτικά, επιτρέπει την παράδοση όσων emails περνούν την αυθεντικοποίηση σύµφωνα µε την πολιτική DMARC που εφαρµόζεται κατά περίπτωση και αποτρέπει την παράδοση όσων µηνυµάτων δεν πληρούν τη συγκεκριµένη συνθήκη. Με αυτόν τον τρόπο, περιορίζεται σηµαντικά ο κίνδυνος παράδοσης ενός email µε ύποπτο ή και κακόβουλο περιεχόµενο, µειώνοντας δραστικά τις πιθανότητες να πέσει θύµα απάτης ο παραλήπτης. Το δικό µας προϊόν, το DMARC RightTM, είναι ένα cloud εργαλείο που διασφαλίζει την οµαλή εταιρική επικοινωνία και προστατεύει την εταιρική ταυτότητα. Επιπρόσθετα, ο χρήστης λαµβάνει και αξιοποιεί reports και analytics σε κατανοητή µορφή, προκειµένου να βελτιώνει διαρκώς την αποτελεσµατικότητα και λειτουργικότητα του εργαλείου. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνει µεγαλύτερο επίπεδο ασφάλειας και αυξάνει το deliverability των emails. Μέσα από τον ιστότοπο www.dmarcright.com παρέχεται δωρεάν αυτοµατοποιηµένη διαδικασία ελέγχου των domains µε χρηστικές πληροφορίες για το επίπεδο ασφάλειας και τις ενέργειες που χρειάζεται να γίνουν. Το εργαλείο DMARC RightTM διατίθεται και σε δωρεάν, πλήρως λειτουργική, δοκιµαστική έκδοση.

Σε ποιες επαγγελµατικές κατηγορίες θεωρείτε ότι βρίσκει µεγαλύτερη εφαρµογή το συγκεκριµένο εργαλείο; Χριστόφορος Χριστοφή: Θα έλεγα ότι το DMARC RightTM είναι µια καθολική λύση που αφορά όλον τον επιχειρηµατικό κόσµο. Κάτι που ενδεχοµένως αρκετοί ακόµα αγνοούν, είναι η νέα οδηγία που εξέδωσαν από κοινού η Google, η Yahoo και άλλοι µεγάλοι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικού ταχυδροµείου και τίθεται σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου 2024. Η συγκεκριµένη οδηγία, αφορά στην απαίτηση εναρµόνισης µε νέους, αυστηρότερους ελέγχους ταυτότητας των µηνυµάτων ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, µε βάση το DMARC. Πρακτικά, αυτό που θα συµβεί για όσους δεν εναρµονιστούν έγκαιρα, είναι η αποτυχία παράδοσης των µηνυµάτων τους

COVER STORY

13 στα γραµµατοκιβώτια των χρηστών που διαθέτουν λογαριασµό στους εν λόγω παρόχους. Επηρεάζει άµεσα δηλαδή κρατικούς φορείς, συνδέσµους επιχειρήσεων, επιµελητήρια κ.α., καθώς και µεγάλο εύρος επιχειρήσεων µε consumer κοινό, όπως πάροχοι τηλεπικοινωνιών, ενέργειας, ασφαλιστικές εταιρείες, e-shops, εταιρείες marketing, διαφηµιστικά agencies κ.ο.κ. Οπότε, όλοι οι παραπάνω είναι υποχρεωµένοι να προσαρµοστούν -ενδεχοµένως πιο άµεσα από άλλους επαγγελµατίες- µε τις συγκεκριµένες κατευθύνσεις. ∆εν υπάρχει εναλλακτικός δρόµος. Σε αντίθετη περίπτωση, θα καταστεί αδύνατη η επικοινωνία µε το κοινό τους, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται. Θεωρούµε ότι η εν λόγω συγκυρία θα αποτελέσει αφορµή και παράλληλα ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν την κρισιµότητα και τα οφέλη της υιοθέτησης λύσεων όπως το DMARC RightTM.

Θα µας πείτε λίγα λόγια και για το έτερο προϊόν ασφάλειας που λανσάρατε; Αλέξια Χριστοφή: Ναι, το EndpointOneTM είναι ένα λογισµικό ασφάλειας τερµατικών συσκευών νέας γενιάς που συνδυάζει µια σειρά από επιµέρους προηγµένες λειτουργίες, όπως Endpoint Detection and Response, Advanced Threat Security, Endpoint Encryption (BitLocker), Patch Management κ.α. Ουσιαστικά, πρόκειται για το πρώτο κοµµάτι µιας µεγαλύτερης, ενιαίας πλατφόρµας παρακολούθησης και διαχείρισης της υποδοµής που ετοιµάζουµε, µέσω της οποίας θα δίνεται η δυνατότητα κεντρικού ελέγχου από τον χρήστη. Στο επίπεδο των λειτουργιών που προσφέρει σήµερα το Endpoint One ως stand alone προϊόν, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από αντίστοιχα λογισµικά µεγάλων κατασκευαστών. Σκοπός µας είναι να βοηθήσουµε όσο το δυνατόν περισσότερες εταιρείες να θωρακιστούν αποτελεσµατικά έναντι των Κυβερνοαπειλών. Ας µην ξεχνάµε ότι δεν έχουν όλες οι εταιρείες την ίδια δυνατότητα επένδυσης σε λύσεις Κυβερνοασφάλειας. Ως εκ τούτου, το Endpoint One αποτελεί για αυτές µια αξιόπιστη και προσιτή εναλλακτική λύση.

Με τρία αδέλφια να ηγούνται της εταιρείας, πώς διαµορφώνεται η δυναµική στην οµάδα ηγεσίας; Ζήνα Χριστοφή: Ως στελέχη διαθέτουµε διαφορετικές εµπειρίες, προσόντα και δεξιότητες. Οπότε συµπληρώνουµε ο ένας τον άλλον. Ο καθένας συνεισφέρει µε διαφορετικό τρόπο στην ηγεσία της εταιρείας από τον τοµέα ευθύνης του. Η αρµονική συνεργασία στην ηγεσία της εταιρείας, είναι αποτέλεσµα των διακριτών ρόλων και αρµοδιοτήτων. Κοινή µας πεποίθηση είναι να µετασχηµατίσουµε την Channel IT Ltd. σε µια ακόµα πιο σύγχρονη και ανταγωνιστική εταιρεία που θα συνεχίσει να διαδραµατίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλους τους τοµείς που δραστηριοποιείται. Με τις προσπάθειες, τις σωστές συνέργειες και τις διαρκείς επενδύσεις όλων αυτών των ετών, θέσαµε ισχυρές βάσεις, επάνω στις οποίες φιλοδοξούµε να οικοδοµήσουµε το µέλλον της εταιρείας.

Μιλώντας για το µέλλον, πώς αντιλαµβάνεστε τα επόµενα 5-10 χρόνια στον κλάδο της Πληροφορικής και ποια είναι τα δικά σας σχέδια και στόχοι για την Channel IT Ltd.; Χριστόφορος Χριστοφή: Ο κλάδος θα συνεχίσει να µεταβάλλεται, αυτό είναι το µόνο βέβαιο. Ο µοχλός ανάπτυξης σήµερα και για το προσεχές µέλλον, είναι η Τεχνητή Νοηµοσύνη. Με βάση τη συγκεκριµένη τεχνολογία θα δροµολογούνται εξελίξεις και θα δηµιουργούνται νέες προκλήσεις κι ευκαιρίες. Για εµάς, η κάλυψη των αναγκών των πελατών µας, ήταν και θα παραµείνει αυτοσκοπός. ∆εσµευόµαστε να είµαστε κοντά τους σε κάθε τους βήµα, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία µας για δικό τους όφελος. Ως εκ τούτου, θα συνεχίσουµε να επενδύουµε ποσοτικά και ποιοτικά στην ανάπτυξη δικών µας λύσεων, στην ισχυροποίηση και διεύρυνση των συνεργασιών µας και -κυρίως- στη διαρκή εκπαίδευση, εξειδίκευση και πιστοποίηση του ανθρώπινου δυναµικού µας. Νοµίζω ότι το µέλλον προδιαγράφεται συναρπαστικό! NW

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Special Report

Industry 4.0

Industry 4.0… ante portas! Ο ψηφιακός µετασχηµατισµός της βιοµηχανίας, το «διαβατήριο» για την «προ των πυλών» 4η Βιοµηχανική Επανάσταση, καθυστερεί (όπως τόσα άλλα στην Ελλάδα) και η «έκδοσή» του προχωρεί µε τον δικό της ρυθµό. Η επιτάχυνση είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητη, για να µη χάσουµε ένα ακόµα «τρένο», µε ό,τι θα σηµαίνει αυτό για την ανάπτυξη της χώρας... ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

ε έναν ολοένα περισσότερο, µετά την πανδηµία και των λόγω αυτής ανατροπών, ψηφιακό κόσµο οι κλάδοι και οι τοµείς που αργούν να προχωρήσουν στον ψηφιακό µετασχηµατισµό τους χάνουν έδαφος και «πόντους» στο αέναο κυνήγι της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης. Ο χώρος της βιοµηχανίας δεν είναι ένας από αυτούς -ή, πιο σωστά, δεν είναι σε όλα τα επίπεδα. Οι µεγάλες βιοµηχανίες, ανάλογα πάντα µε τον χώρο στον οποίο κινούνται και τη χώρα στην οποία εδρεύουν (αυτό το Special Report έχει ως κύριο στόχο την Ελλάδα και, ως µέτρο σύγκρισης, την Ευρώπη), έχουν κάνει σηµαντικά βήµατα προς αυτή την κατεύθυνση, όπως και µερικές µεσαίες. Κάτω από τους early adopters, στις υπόλοιπες µεσαίες βιοµηχανίες και τις µικρότερες … το χάος. Κι όµως, η 4η Βιοµηχανική Επανάσταση είναι αυτό που λέµε «αλλαγή παραδείγµατος» (paradigm shift). Παρότι ο (γερµανικής προέλευσης) όρος δεν είναι καινούριος, µόλις την τελευταία δεκαετία οι προδιαγραφές του άρχισαν να αποκτούν πρακτική σηµασία, καθώς οι ώριµες πλέον τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών έδωσαν λύσεις και επέτρεψαν την ταχύτερη και ποιοτικότερη υλοποίηση. Έχουµε, λοιπόν, καλύτερη ενσωµάτωση των διαφόρων µορφών αυτοµατισµών και ροµποτικής, επεξεργασία και ανάλυση δεδοµένων σε πραγµατικό χρόνο ώστε να λαµβάνονται σωστότερες αποφάσεις, αµεσότητα στην επικοινωνία την οποία εξασφαλίζουν οι οπτικές ίνες και το 5G, ευρύτατη χρήση του Internet of Things στην ‘κανονική’ και τη βιοµηχανική εκδοχή του, απόλυτη επικράτηση του cloud -τουλάχιστον στην υβριδική µορφή του, για τους πιο επιφυλακτικούς εκ των βιοµηχάνων- και, βέβαια, την εισβολή (ειδικά τον τελευταίο χρόνο) ολόκληρου του οικοσυστήµατος της Τεχνητής Νοηµοσύνης στη ζωή µας, µε προσφερόµενες δυνατότητες που επιβεβαιώνουν τη γνωστή ρήση… ‘sky is the limit’.

Πολλά τα οφέλη Τα οφέλη από τη συνδυασµένη χρήση όλων αυτών περιλαµβάνουν την τεράστια ευελιξία από πλευράς λειτουργικότητας, την αποτελεσµατικότητα που αποτυπώνεται σε αυξηµένη παραγωγικότητα, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας (σε σύγκριση µε τους laggards, εκείνους που καθυστερούν), τα κέρδη σε χρόνο και χρήµα για εργαζόµενους και εργοδότες, αλλά και -ας µη το ξεχνάµε αυτό- τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας, λόγω των αναγκών που συνοδεύουν την ανάπτυξη. Με εκατοµµύρια αισθητήρες εγκατεστηµένους (σύµφωνα µε το Παρατηρητήριο Ψηφιακού Μετασχηµατισµού του ΣΕΒ, πριν από έναν ακριβώς χρόνο, 3 στις 10 µεσαίες επιχειρήσεις στη χώρα µας και 2 στις 10 µικρές ήδη χρησιµοποιούσαν κάποια λύση ΙοΤ) και τεράστιους όγκους δεδοµένων στη διάθεση των «µυηµένων» βιοµηχανιών, όλα γίνονται καλύτερα και ευκολότερα, όπως πχ. η αντικατάσταση της προληπτικής από την προβλεπτική συντήρηση, πρακτική που µειώνει µεν τα κόστη, αλλά συµβάλλει και στη βελτίωση των κρίσιµων δεικτών ESG.Αρκεί, βεβαίως να έχεις υλοποιήσει και να επικαιροποιείς συνεχώς τον ψηφιακό µετασχηµατισµό σου, να έχεις καταλήξει στη στρατηγική

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Special Report

Industry 4.0

που θα ακολουθήσεις και να µην αποκλίνεις χωρίς σοβαρό λόγο από αυτήν, να εξετάζεις σχολαστικά αν σε εξυπηρετεί ό,τι καινούριο εµφανίζεται από πλευράς τεχνολογίας και εφαρµογών (πχ. Augmented Reality, 3Dprinting, αυτόνοµα ροµπότ, ψηφιακά δίδυµα κλπ.) και να φροντίζεις τόσο την άµεµπτη συνδεσιµότητα, όσο και την ‘κυβερνο-θωράκιση’ όχι µόνο της δικής σου βιοµηχανίας, αλλά και των προµηθευτών σου σ’ όλο το µήκος της αλυσίδας τροφοδοσίας, γιατί οι κυβερνοεπιθέσεις συχνά είναι «κολλητικές». Πάντως, χαρακτηριστικό της πολύ µεγάλης σηµασίας που αποδίδεται σ’ αυτόν τον τοµέα σε ευρωπαϊκό και όχι µόνο επίπεδο, είναι η εστίαση στο Smart Manufacturing, στο κεντρικό γιγαντιαίο Hall 4 αφιερωµένο στις Connected Industries, στο επικείµενο Mobile World Congress (θα ανοίξει τις πύλες του σε λίγες εβδοµάδες, στη Βαρκελώνη), µε την επισήµανση εκ µέρους των οργανωτών ότι πρόκειται για µια αγορά που κατά τους αναλυτές θα φτάσει τα 754,1

Β$, ως το 2030. Εξ όσων γνωρίζουµε (και µακάρι να κάνουµε λάθος) η Ελλάδα δεν πρόκειται να έχει, εκεί, κάποια συµµετοχή. Κι όµως, θα µπορούσε, αν όχι µε δικές µας καινοτοµικές λύσεις, τουλάχιστον µε βέλτιστες πρακτικές, καθώς η βιοµηχανία µπορεί και πρέπει να συµπαραταχθεί µε τις υπηρεσίες, µε αιχµή του δόρατος τον τουρισµό, στην προσπάθεια της χώρας για ισόρροπη ανάπτυξη. Στο παρόν Special Report εκθέτουν τις απόψεις τους τρεις ξεχωριστοί εκπρόσωποι από τον δηµόσιο και τον ιδιωτικό τοµέα, για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του Industry 4.0, στην Ελλάδα. Στις ερωτήσεις του netweek απαντούν η Θέµις Ευτυχίδου, Γενική Γραµµατέας Βιοµηχανίας στο υπουργείο Ανάπτυξης, ο Νίκος Κουφοκώτσιος, Sustainability, Digital & Reporting Head της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, και ο Κωνσταντίνος Τρουµπούκης, Υπεύθυνος Ψηφιακού Μετασχηµατισµού στην ‘Ελληνικά Γαλακτοµεία’.

Με εκατοµµύρια αισθητήρες εγκατεστηµένους και τεράστιους όγκους δεδοµένων στη διάθεση των βιοµηχανιών, όλα γίνονται καλύτερα. Όπως π.χ. η υλοποίηση της προβλεπτικής συντήρησης, πρακτικής που συµβάλλει στη µείωση του κόστους και το ESG

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

ΘΕΜΙ∆Α ΕΥΤΥΧΙ∆ΟΥ

Επιτακτική ανάγκη η ψηφιοποίηση της βιοµηχανίας Μια, αλλά κεφαλαιώδους σηµασίας η ερώτηση που απευθύναµε στην Θέµιδα Ευτυχίδου, Γενική Γραµµατέα Βιοµηχανίας στο υπουργείο Ανάπτυξης, από την οποία ζητήσαµε να µας µιλήσει για τους στρατηγικούς στόχους της χώρας, καθ’ οδόν προς το Industry 4.0, Επίσης, για το πλέγµα κινήτρων, προγραµµάτων και δράσεων, οι οποίες είτε βρίσκονται πλέον στο στάδιο της υλοποίησης, είτε θα εισέλθουν σύντοµα σ’ αυτό, προκειµένου να πλησιάσουµε τις άλλες ευρωπαϊκές και περισσότερο προηγµένες από εµάς ευρωπαϊκές χώρες, σ’ αυτόν τον τοµέα. Ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι της Ελλάδας για τον Ψηφιακό Μετασχηµατισµό της βιοµηχανίας και ποια τα κίνητρα που προσφέρονται, ώστε, να γίνει αυτή η µετάβαση πιο ελκυστική για τις επιχειρήσεις του κλάδου, παράλληλα βεβαίως µε τη ρεαλιστική ανάγκη της διατήρησης και επαύξησης της ανταγωνιστικότητάς τους; Η ψηφιοποίηση της βιοµηχανίας – αυτό που εν συντοµία ονοµάζουµε Industry 4.0 –δεν αποτελεί πια µία πολυτέλεια ή ένα συστατικό καινοτοµίας, αλλά επιτακτική ανάγκη. Η ψηφιοποίηση, τόσο του ιδιωτικού τοµέα, όσο και των δηµόσιων υποδοµών, αποτελεί καθοριστική παράµετρο σχεδιασµού της βιοµηχανικής πολιτικής µας, η οποία, δεν είναι απλά υπό διαµόρφωση, αλλά πλέον βρίσκεται στη φάση της υλοποίησης. ∆ιαθέτουµε ένα πλέγµα πολιτικών και δράσεων από την Εθνική Στρατηγική για τη Βιοµηχανία και το Σχέδιο ∆ράσης της ως το Ταµείο Ανάκαµψης και τις δράσεις του ΕΣΠΑ 2021-2027. Ο ψηφιακός µετασχηµατισµός αποτελεί µία από τις βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοµηχανία, η οποία µάλιστα αντανακλά και ενσωµατώνει τις κατευθύνσεις της Εθνικής Στρατηγικής για τη Ψηφιοποίηση της Βιοµηχανίας, καθώς και εκείνες της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηµατισµού στοχεύοντας στην προώθηση της τεχνολογικής αναβάθµισης και του ψηφιακού µετασχηµατισµού των βιοµηχανικών επιχειρήσεων, ανάλογα µε το βαθµό της τεχνολογικής τους ωριµότητας. Σ’ αυτό το πλαίσιο, προωθείται η τεχνολογική µετάβαση για επιχειρήσεις µε χαµηλή ψηφιακή ωριµότητα, η χρήση τεχνολογιών αιχµής, όπως η Τεχνητή Νοηµοσύνη για ψηφιακά ανεπτυγµένες επιχειρήσεις, καθώς και η εγχώρια ανάπτυξη ψηφιακών συστηµάτων και τεχνολογιών. Παράλληλα, προω-

θείται η ψηφιοποίηση των υποδοµών της Γενικής Γραµµατείας Βιοµηχανίας, (ΓΓΒ) για την υποστήριξη των επιχειρήσεων. Μία εµβληµατική δράση της ΓΓΒ είναι αυτή που αφορά στην «Έξυπνη Μεταποίηση». Πρόκειται για την χρηµατοδοτική ενίσχυση πολύ µικρών, µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων προκειµένου να υλοποιήσουν επενδύσεις για τον ψηφιακό µετασχηµατισµό των παραγωγικών και λειτουργικών τους µοντέλων. Η δράση αναµένουµε να έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην ελληνική επιχειρηµατικότητα, υποστηρίζοντας τη µετάβαση των ΜµΕ σε µία νέα ‘ψηφιακή και πράσινη’ εποχή, όπου η Τεχνητή Νοηµοσύνη, η ανάλυση δεδοµένων, οι αυτοµατισµοί, η ροµποτική, οι τεχνολογίες έξυπνης µεταποίησης, κ.ά., θα βρίσκονται στον πυρήνα. Σήµερα βρισκόµαστε στο στάδιο της τελικής αξιολόγησης των 500 και πλέον επενδυτικών προτάσεων που λάβαµε. Επιπλέον, η ΓΓΒ συντονίζει σε εθνικό επίπεδο τις ευρωπαϊκές διεργασίες για την ανάπτυξη των ηµιαγωγών στην Ελλάδα και την εφαρµογή της ευρωπαϊκής Κανονισµού Chips Act, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα του σχηµατισµού εθνικής στρατηγικής στο θέµα των ηµιαγωγών, που είναι τα απαραίτητα δοµικά στοιχεία των ψηφιακών και ψηφιοποιηµένων αγαθών. Από τα έξυπνα τηλέφωνα και τα αυτοκίνητα ως τις κρίσιµες εφαρµογές και υποδοµές για υγεία, ενέργεια, άµυνα, επικοινωνίες, ραδιοφωνικούς συνδέσµους, δορυφόρους και βιοµηχανικό αυτοµατισµό, οι ηµιαγωγοί κατέχουν εξέχουσα θέση στη σύγχρονη ψηφιακή οικονοµία. Ως προς τις ψηφιακές υποδοµές της ΓΓΒ, επίσης, εντός του 2024 θα τεθεί σε λειτουργία το πληροφοριακό σύστηµα ΟΠΣ-Α∆Ε, το οποίο ψηφιοποιεί πλήρως τις – ήδη απλουστευµένες και βελτιστοποιηµένες – διαδικασίες αδειοδότησης και ελέγχου σε περισσότερους από 2.800 ΚΑ∆, συµπεριλαµβανοµένων αυτών της µεταποίησης. Επίσης, σε συνέχεια

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Ο ΕΞΥΠΝΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΒΟΗΘΟΣ (CHATBOTS) ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΗ Ο Γρηγόρης Φλουτσάκος, Business Development Director και ο ο Κωνσταντίνος Βαρουξής, CTO της Smartrep εξηγούν πώς λειτουργούν οι έξυπνοι βοηθοί (Smart Rep-presentative) και γιατί αναµένεται να καθιερωθούν τα επόµενα χρόνια. Πείτε µας λίγα λόγια για την εταιρεία σας… Η SmartRep είναι µια εταιρεία τεχνολογίας που δηµιουργήθηκε, όπως κάθε startup, από ανθρώπους µε όραµα. Το όραµα µας είναι να χρησιµοποιήσουµε την Τεχνητή Νοηµοσύνη και την Επεξεργασία Φυσικής Γλώσσας στην υπηρεσία της πληροφορίας. Να µπορεί ο κάθε άνθρωπος να ενηµερώνεται άµεσα, για ό,τι αναζητάει και χωρίς κανένα περιορισµό σχετικά µε τη διαθεσιµότητα των υπαλλήλων του δηµόσιου ή του ιδιωτικού τοµέα. Ουσιαστικά, να υπάρχει η δυνατότητα να εξυπηρετείται 24/7. Η εµπορική δραστηριότητα της SmartRep ξεκίνησε στις αρχές του 2020 από άτοµα µε εµπειρία στην Τεχνητή Νοηµοσύνη και την Επεξεργασία Φυσικής Γλώσσας. ∆ιαπιστώσαµε νωρίς την επανάσταση που θα φέρουν οι Ψηφιακοί Βοηθοί στον τρόπο µε τον οποίο οι εταιρείες επικοινωνούν µε τους πελάτες τους. Ξεκινήσαµε να δηµιουργούµε Ψηφιακούς Βοηθούς για µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις, µε σκοπό να αυτοµατοποιήσουµε τις πιο συνηθισµένες ερωτήσεις-απορίες των πελατών. Όσο η τεχνογνωσία της SmartRep µεγάλωνε, µπορέσαµε να προσελκύσουµε µεγαλύτερες εταιρείες. Σε αυτό το στάδιο, αναπτύξαµε εξατοµικευµένους Ψηφιακούς Βοηθούς στις ανάγκες της κάθε εταιρείας, ενώ δηµιουργήσαµε και τον πρώτο µας Ψηφιακό Βοηθό που δεν αφορούσε εξυπηρέτηση πελατών, αλλά εξυπηρετούσε εσωτερικά τµήµατα της επιχείρησης. Στη συνέχεια, επεκτείναµε τις δυνατότητες του Ψηφιακού Βοηθού, παρέχοντας διασύνδεση µε συστήµατα CRM και ERP, ενώ προσθέσαµε επίσης τη δυνατότητα αυθεντικοποίησης πελατών µέσω OTP προσφέροντας την απόλυτη προσωπική εµπειρία εξυπηρέτησης. Πλέον, έχοντας απαντήσει σε πάνω από 10 εκατοµµύρια ερωτήσεις πελατών, συνεχίζουµε να αναπτύσσουµε τις ικανότητες των Ψηφιακών Βοηθών (π.χ.: αναπαραγωγή φωνής, αναπαραγωγή AI Video,

Γρηγόρης Φλουτσάκος

OpenAI, κλπ.), ενώ δείγµα του επιπέδου των υπηρεσιών µας είναι ότι σε 3 χρόνια παρουσίας έχουµε βραβευτεί επανειληµµένα για το επίπεδο των υπηρεσιών µας! Έχουµε τη χαρά να συνεργαζόµαστε µε εταιρείες-leaders από διαφορετικούς επιχειρηµατικούς κλάδους, όπως τον χώρο της ναυτιλίας, της ιδιωτικής ασφάλισης και των µεταφορών, και να εξυπηρετούµε χιλιάδες πελάτες σε καθηµερινή βάση. Το επίπεδο εξυπηρέτησης που προσδοκούν οργανισµοί, όπως Attica Group, η Groupama, η Speedex, το Hellenic American University, η Obrela Security Industries έχει αναδείξει την προσφερόµενη υποστήριξη της SmartRep σε boutique Virtual Assistant firm. Οι υπηρεσίες µας παρέχονται µε επαγγελµατισµό και συνέπεια σε πληθώρα αιτηµάτων και διαφορετικών έργων. Πώς λειτουργεί ένας ψηφιακός βοηθός; Οι Ψηφιακοί Βοηθοί είναι λογισµικά που είναι σχεδιασµένα για να προσοµοιώνουν τον διάλογο µε έναν άνθρωπο. Οι επιχειρήσεις συνήθως χρησιµοποιούν τους Ψηφιακούς Βοηθούς για την επικοινωνία µε τους πελάτες τους. Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες Ψηφιακών Βοηθών. Οι Ψηφιακοί Βοηθοί που στηρίζουν τη λειτουργία τους σε συγκεκριµένους κανόνες (Rule-based) και οι Ψηφιακοί

Βοηθοί που στηρίζονται στην Τεχνητή Νοηµοσύνη (AI-based). Στην πρώτη κατηγορία, κάθε πιθανή ερώτηση του χρήστη θα πρέπει να έχει προβλεφθεί εξ αρχής και να οριστεί ως “κανόνας”. Εάν λοιπόν ο Ψηφιακός Βοηθός ταυτίσει το αίτηµα του χρήστη µε κάποιον κανόνα, θα επιστρέψει την αντίστοιχη απάντηση. Η χρήση κουµπιών πλοήγησης αποτελεί µία Rule-based προσέγγιση. Στην δεύτερη κατηγορία, ο Ψηφιακός Βοηθός εφαρµόζει τεχνικές Επεξεργασίας Φυσικής Γλώσσας και Μηχανικής Μάθησης, προκειµένου να κατανοεί τα ερωτήµατα που υποβάλλει ο χρήστης σε ελεύθερο κείµενο φυσικής γλώσσας και να επιστρέφει την αντίστοιχη απάντηση. Η επιλογή του κατάλληλου Ψηφιακού Βοηθού εξαρτάται από τις ανάγκες της κάθε εταιρείας. Για παράδειγµα, µια εταιρεία που θέλει να αυτοµατοποιήσει κάποιες πολύ συγκεκριµένες εργασίες, (όπως το κλείσιµο ραντεβού και την επιλογή callback), µπορεί να χρησιµοποιήσει ένα Rulebased Ψηφιακό Βοηθό. Αντιθέτως, µια εταιρεία η οποία θέλει να διδάξει σε έναν Ψηφιακό Βοηθό 100 συχνές ερωτήσεις πελατών και ταυτόχρονα να µπορεί ο Ψηφιακός Βοηθός να έχει πρόσβαση σε συστήµατα της εταιρείας για παροχή προσωποποιηµένων απαντήσεων, θα αναζητήσει µία AI-based λύση. Σε κάθε περίπτωση, το πιο σηµαντικό στάδιο είναι η έγκυρη καταγραφή των τεχνικών και επιχειρησιακών απαιτήσεων της εταιρείας. Για το λόγο αυτό, πραγµατοποιούµε µια σειρά από συναντήσεις µε τους πελάτες µας, ώστε να συζητήσουµε και να καταγράψουµε τις δυνατότητες που θα έχει ο Ψηφιακός Βοηθός. Είναι πολύ σηµαντικό να αναφέρουµε ότι οι Ψηφιακοί Βοηθοί είναι σαν ένας ζωντανός οργανισµός σε µια εταιρεία. Φανταστείτε έναν εργαζόµενο όπου δεν ενηµερώνεται συχνά για τις αλλαγές που πραγµατοποιούνται στην εταιρεία και που δεν δέχεται νέα γνώση. Σε λίγους µήνες, ο υπάλληλος αυτός δεν θα είναι αποδοτικός. Για τον

λόγο αυτό, εµείς στη SmartRep, παρακολουθούµε καθηµερινά τους διαλόγους που πραγµατοποιούνται στους Ψηφιακούς Βοηθούς των πελατών µας και βρισκόµαστε σε συνεχή επικοινωνία µαζί τους, ούτως ώστε να τους µεταφέρουµε νέες γνώσεις και τάσεις αναφορικά µε τις ανάγκες των χρηστών. Σε πολλές περιπτώσεις µάλιστα, πελάτες µας έχουν δηµιουργήσει νέα προϊόντα αποκλειστικά από την ανατροφοδότηση που έλαβαν µέσα από τον Ψηφιακό Βοηθό. Πώς πιστεύετε θα εξελιχθεί η παρουσία του προσωπικού βοηθού σε βάθος χρόνου; Ο ψηφιακός βοηθός ήρθε για να καθιερωθεί στην καθηµερινότητα των χρηστών του ∆ιαδικτύου. Ο Ψηφιακός Βοηθός δεν αρρωσταίνει, δεν παίρνει άδεια, δεν κάνει λάθη. Συµβουλεύει και καθοδηγεί τον χρήστη ανά πάσα ώρα και στιγµή.Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φάσεις της δηµιουργίας ενός Ψηφιακού Βοηθού, είναι η δηµιουργία της persona. Η εύρεση ονόµατος, τα συγκεκριµένα χαρακτηριστικά της οµιλίας, η επιλογή του φύλου, τα χαρακτηριστικά της εµφάνισης, είναι µερικά από τα χαρακτηριστικά που δίνουν στον Ψηφιακό Βοηθό µια ανθρώπινη υπόσταση. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εταιρείες που συνεργαζόµαστε, παρουσιάζουν τον Ψηφιακό µας Βοηθό ως νέο συνάδελφο. Η ανθρώπινη υπόσταση επιβεβαιώνεται από τον τρόπο µε τον οποίον οι επισκέπτες επικοινωνούν µε τον Ψηφιακό Βοηθό. Παρόλο που είναι απολύτως κατανοητό ότι οι Ψηφιακοί Βοηθοί έχουν ένα ορισµένο πεδίο γνώ-

σης, παρατηρούµε ότι ο κόσµος συχνά επικοινωνεί µε τρόπο που θυµίζει την επικοινωνία µε κάποιον φίλο µας. Από προβλέψεις σκορ αγώνα µέχρι εξιστόρηση µυστικών, οι άνθρωποι εντοπίζουν στους Ψηφιακούς Βοηθούς ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Πλέον, ο ψηφιακός βοηθός θα αποτελέσει τον νέο πρωταγωνιστή στις σύγχρονες εταιρικές ιστοσελίδες. Ένας νέος φίλος που θα συνδράµει στην εξατοµικευµένη εξυπηρέτηση του πελάτη κι ένας πολύτιµος συνεργάτης που θα συνεισφέρει στην αύξηση της παραγωγικότητας της επιχείρησης, καθώς µειώνει σηµαντικά τα λειτουργικά της έξοδα στον τοµέα της εξυπηρέτησης, ανταποκρινόµενη σε πολλαπλούς πελάτες ταυτόχρονα, χωρίς χρονικό περιορισµό και αυτοµατοποιώντας τις προσφερόµενες υπηρεσίες της. Παράλληλα, συλλέγει πληροφορίες για την εµπειρία εξυπηρέτησης του υποψήφιου πελάτη και εστιάζει στην ανάπτυξη µεθόδων που θα αυξήσουν το επίπεδο ικανοποίησής του. Ακόµη, δίνεται η δυνατότητα στην επιχείρηση µέσα από συγκεκριµένα εργαλεία να ανακαλύπτει από τις ερωτήσεις των χρηστών τάσεις και να δηµιουργεί νέες ευκαιρίες ανάπτυξης.

αποτελεσµατική επικοινωνία µε τους χρήστες. Τα LLMs εκπαιδεύονται σε τεράστιο όγκο γλωσσικών δεδοµένων και αποτελούνται από εκατοµµύρια ή δισεκατοµµύρια παραµέτρους. Είναι ικανά να κατανοήσουν το νοηµατικό πλαίσιο των ερωτηµάτων του χρήστη και να επιστρέψουν σχετικές απαντήσεις, δηµιουργώντας αυτόνοµα το περιεχόµενό τους. Το ChatGPT είναι ένα LLM που αναπτύχθηκε από το ερευνητικό εργαστήριο της OpenAI. Έχει εκπαιδευτεί σε µεγάλο όγκο γλωσσικών δεδοµένων από το διαδίκτυο, γι’ αυτό και µπορεί να συγγράψει κείµενο σε φυσική γλώσσα µε τον τρόπο που θα έπραττε κι ένας άνθρωπος. Είναι εµφανές πως πρόκειται για ένα ισχυρό εργαλείο Τεχνητής Νοηµοσύνης που προσφέρει συνθήκες αλληλεπίδρασης, αντίστοιχες µε τις ανθρώπινες συνοµιλίες. Η SmartRep, ως πρωτοπόρα εταιρεία στη δηµιουργία Ψηφιακών Βοηθών, καλωσορίζουµε ως επανάσταση τη συγκεκριµένη τεχνολογία και την έχουµε ενσωµατώσει ήδη στις υπηρεσίες µαι µε σκοπό να προσφέρουµε στους πελάτες µας την εµπειρία και τα οφέλη της Τεχνητής Νοηµοσύνης.

Όλοι µιλάµε αλλά και χρησιµοποιούµε το ChatGPT. Πώς µπορεί να επηρεάσει τα υφιστάµενα µοντέλα εξυπηρέτησης; Τα LLMs (Large Language Models) είναι γλωσσικά µοντέλα Τεχνητής Νοηµοσύνης που επιτρέπουν την ανάπτυξη προηγµένων γλωσσικών λειτουργιών. Χρησιµοποιούνται στην ανάπτυξη Ψηφιακών Βοηθών για την

INFO

Αριστείδου 3-5, Χολαργός Τ: (+30) 6932333661 E: contact@smartrep.gr W: https://smartrep.gr

Special Report

Industry 4.0

της µελέτης καταγραφής όλων των ανενεργών κτηρίων και περιοχών κατάλληλων για βιοµηχανικές επενδύσεις, σχεδιάζεται ψηφιακή πλατφόρµα υποστήριξης επενδύσεων, η οποία θα παρέχει σε υποψήφιους επενδυτές όλη την απαραίτητη πληροφορία (έκταση, χρήση γης κ.λπ.). Όµως, ας σταθούµε λίγο στο γιατί είναι επιτακτική η ανάγκη της ψηφιοποίησης. Τα οφέλη των νέων τεχνολογιών είναι πολλαπλά. Σε µία επιχείρηση µε ‘έξυπνες’ γραµµές παραγωγής, δηλαδή µια επιχείρηση «έξυπνης µεταποίησης», η παραγωγικότητα είναι βέβαιο πως θα βελτιωθεί. Αν, για παράδειγµα, ένα µηχάνηµα επιβραδύνει την παραγωγή, η ανάλυση δεδοµένων θα το επισηµάνει και τα συστήµατα Τεχνητής Νοηµοσύνης θα είναι σε θέση ακόµα και να το επιλύσουν επιτόπου. Η αποτελεσµατικότερη λειτουργία µιας επιχείρησης περιλαµβάνει τεχνολογίες αυτοµατοποίησης, ενώ απαιτεί την αλληλεπίδραση, και συνεργασία, ανθρώπου – µηχανής. Έτσι, οι νέες τεχνολογίες συµβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας, µειώνουν τόσο τους κινδύνους όσο και την κόπωση του προσωπικού, ενώ επιτρέπουν την ενασχόληση µε περισσότερο παραγωγικές και δηµιουργικές διαδικασίες.

Πρόσθετα, παραδείγµατα έξυπνης µεταποίησης είναι η χρήση συστηµάτων αυτόµατης διακίνησης υλικών, εφαρµογών Logistics και διαχείρισης αποθηκών µέσω αυτόνοµων περονοφόρων οχηµάτων και συστηµάτων (Automated Guided Vehicles - AGV), τα οποία σταδιακά χρησιµοποιούν ολοένα περισσότερες βιοµηχανίες στην χώρα µας. Άλλο παράδειγµα αποτελούν τα ροµποτικά κελιά εγκιβωτισµού και παλετοποίησης, τα οποία απευθύνονται σε σηµαντικούς κλάδους του βιοµηχανικού οικοσυστήµατος, όπως Τρόφιµα, Φαρµακευτικά, Χηµικά, Κατασκευές και Πλαστικά. Ο ψηφιακός µετασχηµατισµός αποτελεί πλέον αναγκαιότητα και τα εργαλεία που προσφέρονται στην εποχή της Βιοµηχανίας 4.0. είναι δοκιµασµένα και µε εγνωσµένα οφέλη, που δεν πρέπει να παραβλέπουµε µπροστά στον φόβο του ρίσκου. Οι τεχνολογικές και κοινωνικές εξελίξεις είναι ραγδαίες και συνεχώς µεταβαλλόµενες και -παρά το οικονοµικό κόστος, που υπάρχει σε κάθε επένδυση– τα οφέλη που µπορεί να προσφέρει ο ψηφιακός µετασχηµατισµός είναι καθοριστικά για την βιωσιµότητα, την ανταγωνιστικότητα, αλλά και την ανθεκτικότητα µίας επιχείρησης.

ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΦΟΚΩΤΣΙΟΣ

2023 - Η πρώτη «χρονιά του ΑΙ» µόλις τελείωσε… Τις προκλήσεις που αντιµετωπίζει σήµερα η ελληνική βιοµηχανία, λόγω της έλλειψης εργαζοµένων µε τις κατάλληλες δεξιότητες, σε µια εποχή που τα δεδοµένα περισσεύουν και οι ευκαιρίες πολλαπλασιάζονται λόγω των νέων τεχνολογιών και του ΑΙ, επισηµαίνει ο Νίκος Κουφοκώτσιος, Sustainability, Digital & Reporting Head της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, περιγράφοντας τις δικές τους λύσεις και προσεγγίσεις για την επόµενη ηµέρα. Ποιες προκλήσεις αντιµετωπίζει σήµερα ο βιοµηχανικός κλάδος και πώς µπορεί η ψηφιακή τεχνολογία να συµβάλει στην αντιµετώπισή τους; Βαδίζοντας στο 2024, η ελληνική βιοµηχανία αντιµετωπίζει σηµαντικές προκλήσεις στην ψηφιακή εποχή, ιδίως όσον αφορά το γερασµένο προσωπικό και τη διαχείριση τεράστιων όγκων δεδοµένων. Καθώς οι έµπειροι επαγγελµατίες πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση, υπάρχει κίνδυνος να εµφανιστούν κενά γνώσεων και δεξιοτήτων στο εργατικό

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

δυναµικό. Για να αντιµετωπιστεί αυτό, η τεχνολογία θα πρέπει να διαδραµατίσει ζωτικό ρόλο στην παροχή εργαλείων κατάρτισης και διαχείρισης γνώσης. Για παράδειγµα, οι προσοµοιώσεις εικονικής πραγµατικότητας και η αποµακρυσµένη βοήθεια µπορούν να βοηθήσουν στη µεταφορά κρίσιµης τεχνογνωσίας στο εισερχόµενο εργατικό δυναµικό. Επιπλέον, ο πολλαπλασιασµός των δεδοµένων εντός του κλάδου ενδέχεται να κατακλύσει τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων αντί να τις διευκολύνει. Η υιοθέτηση τεχνολογιών, όπως η Μηχανική Μάθηση και η Τεχνητή Νοηµοσύνη,

µπορεί να βοηθήσει στην επεξεργασία και ανάλυση αυτών των δεδοµένων. Με την εφαρµογή εργαλείων οπτικοποίησης δεδοµένων και προγνωστικών αναλύσεων, η εφοδιαστική αλυσίδα µπορεί να λάβει πιο ενηµερωµένες αποφάσεις και να βελτιώσει τη λειτουργική απόδοση.

Ποιες είναι οι νέες τάσεις και τεχνολογίες, σ’ ό,τι αφορά στη βιοµηχανία, και ποιες οι προτεινόµενες λύσεις; Στον τοµέα της βιοµηχανικής συντήρησης, το τοπίο διαµορφώνουν πολλές αναδυόµενες τάσεις και τεχνολογίες. Μια τέτοια τάση είναι η άνοδος του additive manufacturing, κοινώς γνωστή ως τρισδιάστατη εκτύπωση, µια τεχνολογία που φέρνει επανάσταση στην παραγωγή και την αντικατάσταση ανταλλακτικών στα βιοµηχανικά µηχανήµατα. Στην προληπτική συντήρηση, η τρισδιάστατη εκτύπωση επιτρέπει την παραγωγή ανταλλακτικών κατ’ απαίτηση, µειώνοντας τους χρόνους παράδοσης και το κόστος που σχετίζεται µε τη διαχείριση αποθεµάτων, διασφαλίζοντας παράλληλα βελτιωµένη διαδικασία συντήρησης. Μια άλλη βασική τεχνολογία είναι η έλευση των ψηφιακών διδύµων, η οποία δηµιουργεί εικονικά αντίγραφα φυσικών περιουσιακών στοιχείων, διαδικασιών ή συστηµάτων, διευκολύνοντας την παρακολούθηση και την ανάλυση σε πραγµατικό χρόνο. Χρησιµοποιώντας ψηφιακά δίδυµα, οι εταιρείες µπορούν να προσοµοιώσουν διάφορα σενάρια συντήρησης, να προβλέψουν βλάβες του εξοπλισµού και να βελτιστοποιήσουν τα χρονοδιαγράµµατα συντήρησης, οδηγώντας σε βελτιωµένη απόδοση περιουσιακών στοιχείων και µειωµένο χρόνο διακοπής λειτουργίας. Επιπλέον, εφαρµογές Τεχνητής Νοηµοσύνης, συµπεριλαµβανοµένης της Μηχανικής Μάθησης και της Προγνωστικής Ανάλυσης, ενσωµατώνονται σε στρατηγικές προληπτικής συντήρησης. Η προγνωστική συντήρηση µε γνώµονα την ΤΝ χρησιµοποιεί ιστορικά δεδοµένα και δεδοµένα σε πραγµατικό χρόνο για την πρόβλεψη αστοχιών εξοπλισµού, τη σύσταση ενεργειών συντήρησης και τη βελτιστοποίηση των χρονοδιαγραµµάτων συντήρησης για την αποφυγή απρόβλεπτου χρόνου διακοπής λειτουργίας και την παράταση της διάρκειας ζωής του στοιχείου.

Στη δική σας περίπτωση, ποιες ήταν οι µεγάλες προκλήσεις, για να “τρέξετε’ πιο αποτελεσµατικά την παραγωγή σας, και ποιες οι ευκαιρίες οι οποίες πλέον διανοίγονται; Στην περίπτωση της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, οι µεγαλύτερες προκλήσεις προέρχονται από τον χώρο της ενεργειακής διαχείρισης και της συντήρησης (πληθώρα υλικών, υψηλοί χρόνοι παράδοσης). Έχοντας το µυαλό µας ανοιχτό στο περιβάλλον, αγκαλιάσαµε τις ευκαιρίες που δηµιούργησαν αυτές οι συνθήκες - Digital Twins κρίσιµων

εγκαταστάσεων και ΤΝ βοηθάνε πλέον µε προτάσεις για την καλύτερη δυνατή διαχείριση της ενέργειας και τη µείωση της κατανάλωσης. Το ίδιο προσπαθούµε να εφαρµόσουµε και στο κοµµάτι της προληπτικής συντήρησης. Από την άλλη, το 3D printing είναι πραγµατικά σωτήριο για εξαρτήµατα που είτε έχουν υψηλό χρόνο παράδοσης, είτε δεν υπάρχουν καν. Μας δίνει, δηλαδή, τη δυνατότητα να φτιάξουµε λύσεις κυριολεκτικά για κάθε περίπτωση.

Πώς αξιολογείτε τον ρόλο των παρόχων τεχνολογικών λύσεων και υπηρεσιών; Οι δικές σας εµπειρίες; Σε αυτή την πορεία, οι ελληνικές εταιρείες παροχής τεχνολογίας βρίσκονται στην πρώτη γραµµή. Μένοντας πιστές στην ελληνική νοοτροπία, εφευρίσκουν καινοτόµες λύσεις που συµβάλλουν πραγµατικά στη βελτίωση της απόδοσης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Από αισθητήρες θερµοκρασίας και υγρασίας που µε ΤΝ µπορούν να µας ειδοποιήσουν πότε χρειάζεται επέµβαση σε πρώτη ύλη ως την παραγωγή ειδικών λύσεων που θα καλύψουν τις ανάγκες µας σε αυτό ακριβώς το software που αναφέρθηκε παραπάνω για digital twins και ΤΝ, ώστε να έχουµε την µικρότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας µε βάση τις συνθήκες του περιβάλλοντος και της εκάστοτε παραγωγής. Οι Έλληνες οραµατιστές του τεχνολογικού κλάδου είναι εκεί, αρκεί να θέλουµε να τους ακούσουµε!

Πού πιστεύετε ότι θα εστιαστούν τα επόµενα χρόνια οι επενδύσεις των βιοµηχανιών στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσµο; (στη διεθνή αγορά, άλλωστε, κινείστε κατά κύριο λόγο κι εσείς, ως ένας εκ των µεγάλων πολυεθνικών οµίλων). Τα επόµενα χρόνια, οι επενδύσεις του κλάδου στην Ελλάδα και παγκοσµίως αναµένεται να αυξηθούν. Η ελληνική βιοµηχανία πρέπει να είναι εκεί και να τις εκµεταλλευτεί στο έπακρο. Τεχνολογία και βιωσιµότητα θα καθορίσουν το µέλλον, χέρι-χέρι. Η ανάγκη για µείωση του ανθρακικού & υδατικού αποτυπώµατος θα χρειαστεί τη βοήθεια της τεχνολογίας, ώστε να γίνει πράξη σε ένα οικονοµικά βιώσιµο επίπεδο και αυτές οι δύο τάσεις να βοηθήσουν η µία την άλλη. Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στον ‘άσσο στο µανίκι’ της ελληνικής εφοδιαστικής αλυσίδας, που λέγεται βιοµηχανική γειτνίαση. Βιοµηχανίες που βρίσκονται κοντά η µία στην άλλη, θα πρέπει να συνεργαστούν και να µοιραστούν παροχές, υλικά και πρωτίστως υπηρεσίες. Ανάµεσα σ’ αυτές και υπηρεσίες τεχνολογίας, που µπορεί να µην έχουν νόηµα για µία µόνο βιοµηχανία, αλλά να κάνουν τη διαφορά για περισσότερες. Με αυτή τη σκέψη, και µαζί θα κάνουµε το καλύτερο δυνατό σα επόµενα χρόνια!

Τα επόµενα χρόνια, οι επενδύσεις του κλάδου αναµένεται να αυξηθούν. Τεχνολογία και βιωσιµότητα θα καθορίσουν το µέλλον χέρι-χέρι

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Industry 4.0

Special Report

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΡΟΥΜΠΟΥΚΗΣ

Πολλές οι προκλήσεις για αποτελεσµατικότερη παραγωγή Στον καταλυτικό ρόλο των ψηφιακών τεχνολογιών στη διασφάλιση ακόµα πιο αποτελεσµατικής παραγωγής, εστιάζει ο Κωνσταντίνος Τρουµπούκης, Υπεύθυνος Ψηφιακού Μετασχηµατισµού της Ελληνικά Γαλακτοµεία, καταγράφοντας αφενός τις πολλές σηµαντικές προκλήσεις για τον κλάδο, αφετέρου αρκετές προτεινόµενες λύσεις. Κάνει, επίσης, αναφορά σε όσες ήδη αξιοποιούν στην καθηµερινότητα της εταιρείας, επενδύοντας σε hardware και software, σε προβλεπτικούς αλγορίθµους, σε πρακτικές εξοικονόµησης ενέργειας / νερού, καθώς και σε υποδοµές ασφαλείας. Ποιες προκλήσεις αντιµετωπίζει σήµερα ο βιοµηχανικός κλάδος και πώς µπορεί η ψηφιακή τεχνολογία να συµβάλει στην αντιµετώπισή τους Ο βιοµηχανικός κλάδος αντιµετωπίζει σήµερα διάφορες προκλήσεις και η ψηφιακή τεχνολογία παίζει σηµαντικό ρόλο στην αντιµετώπισή τους. Ορισµένες από τις κύριες προκλήσεις είναι: 1. Αυξηµένος Ανταγωνισµός: Ο βιοµηχανικός κλάδος αντιµετωπίζει διαρκώς αυξανόµενο ανταγωνισµό, ειδικά σε παγκόσµιο επίπεδο. Η ψηφιακή τεχνολογία µπορεί να βοηθήσει µε την αυτοµατοποίηση της παραγωγής, την ενίσχυση της απόδοσης και τη µείωση του κόστους παραγωγής. 2. Καινοτοµία και Ευελιξία: Οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι ευέλικτες και καινοτόµες για να παραµείνουν ανταγωνιστικές. Η ψηφιακή τεχνολογία παρέχει λύσεις όπως η Τεχνητή Νοηµοσύνη, η ανάλυση δεδοµένων και οι εκτεταµένες πλατφόρµες που ενισχύουν την καινοτοµία και βοηθούν στην πρόβλεψη των αναγκών της αγοράς. 3. Αειφορία και Πράσινη Παραγωγή: Η ανησυχία για το περιβάλλον καθιστά απαραίτητη την προσαρµογή πρακτικών παραγωγής που σέβονται το περιβάλλον. Η ψηφιακή τεχνολογία µπορεί να υποστηρίξει τη µείωση των αποβλήτων, την αποδοτική χρήση πόρων και την υιοθέτηση πρακτικών παραγωγής που σέβονται το περιβάλλον.

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

4. Ψηφιακή Σύνδεση Αλυσίδας Προµηθειών: Η διασύνδεση της αλυσίδας προµηθειών είναι κρίσιµη για την αποτελεσµατική παραγωγή. Το blockchain και οι εφαρµογές Internet of Things (IoT), µπορούν να βελτιώσουν τη διαφάνεια, την παρακολούθηση και τον έλεγχο της αλυσίδας προµηθειών. 5. Κυβερνοασφάλεια: Η αύξηση της ψηφιακής παρουσίας επιτείνει τους κινδύνους κυβερνοεπιθέσεων. Η βιοµηχανία πρέπει να επικεντρωθεί στην προστασία των συστηµάτων της µε τη χρήση προηγµένων µέτρων ασφαλείας.

Ποιες είναι οι νέες τάσεις και τεχνολογίες, σ’ ό,τι αφορά στη βιοµηχανία, και ποιες οι προτεινόµενες λύσεις; Στον βιοµηχανικό τοµέα, υπάρχουν νέες τάσεις και τεχνολογίες που έχουν επιρροή στον τρόπο λειτουργίας και ανάπτυξης. Οι κυριότερες είναι: 1. Τεχνητή Νοηµοσύνη (ΤΝ) και Μηχανική Μάθηση (ΜΜ): Η χρήση της ΤΝ και της ΜΜ στη βιοµηχανία επιτρέπει την πρόβλεψη βλαβών, την αυτοµατοποίηση διαδικασιών ελέγχου ποιότητας και τη βελτίωση της παραγωγικότητας. 2. ∆ιαδίκτυο των Πραγµάτων (IoT): Οι συνδεδεµένες συσκευές µέσω του Internet of Things επιτρέπουν την παρακολούθηση και διαχείριση των εγκαταστάσεων παραγωγής σε πραγµατικό χρόνο, ενισχύοντας την αποτελεσµατικότητα και τη συντηρητική διαχείριση.

3. Ροµποτική και Αυτοµατοποίηση: Η ροµποτική στην παραγωγή και η αυτοµατοποίηση διαδικασιών είναι ‘κλειδιά’ για την εξοικονόµηση χρόνου και κόστους, µειώνοντας τα σφάλµατα και αυξάνοντας την ακρίβεια. 4. Υπολογιστικό Νέφος και Edge Computing: Η χρήση υπολογιστικού νέφους και edge computing επιτρέπει την αποθήκευση και επεξεργασία µεγάλων όγκων δεδοµένων στον τόπο της παραγωγής, βελτιώνοντας την απόκριση και την αποδοτικότητα. 5. Εικονική Πραγµατικότητα (VR) και Επαυξηµένη Πραγµατικότητα (AR): Η χρήση VR και AR στην εκπαίδευση, τη σχεδίαση και τη συντήρηση µπορεί να βελτιώσει την εκπαίδευση του προσωπικού, να επιταχύνει τη σχεδίαση προϊόντων και να βελτιώσει την απόδοση. Για να αντιµετωπίσουν αυτές τις τάσεις, οι επιχειρήσεις µπορούν να εξετάσουν την υιοθέτηση ενσωµατωµένων συστηµάτων, επενδύσεις σε ψηφιακές υποδοµές, εκπαίδευση του προσωπικού στις νέες τεχνολογίες και στρατηγικές σχεδιασµού που συνδυάζουν τον ανθρώπινο παράγοντα µε την ψηφιακή εξέλιξη.

Στη δική σας περίπτωση ποιες ήταν οι µεγάλες προκλήσεις, για να “τρέξετε’ πιο αποτελεσµατικά την παραγωγή σας, και ποιες οι ευκαιρίες οι οποίες πλέον διανοίγονται; Αντιµετωπίζουµε πολλές προκλήσεις προκειµένου να ενισχύσουµε την αποτελεσµατικότητα της παραγωγής µας, οι οποίες περιλαµβάνουν τον αυξηµένο ανταγωνισµό, την ανάγκη για καινοτοµία και ευελιξία, τη δέσµευση προς την αειφορία και την ‘πράσινη’ ανάπτυξη, καθώς και τη διατήρηση της κυβερνοασφάλειας. Απέναντι στον αυξηµένο ανταγωνισµό, κατανοούµε τη σηµασία των συνεχών επενδύσεων τόσο σε υλικό (hardware) όσο και σε ψηφιακές λύσεις (software) για την αυτοµατοποίηση της παραγωγής, προκειµένου να διατηρήσουµε τον ανταγωνιστικό µας χαρακτήρα. Για την καινοτοµία και ευελιξία, επενδύουµε σε λύσεις αλγορίθµων πρόβλεψης, επιδιώκοντας τη βέλτιστη κάλυψη των αναγκών της αγοράς και τη µείωση των απωλειών που προκύπτουν από επιστροφές προϊόντων. Στον τοµέα της αειφορίας και ‘πράσινης’ ανάπτυξης, επικεντρωνόµαστε στην υιοθέτηση λύσεων IoT για τη συλλογή δεδοµένων παραγωγής και ενέργειας, µε στόχο την εφαρµογή πρακτικών εξοικονόµησης ενέργειας και νερού. Τέλος, σ΄ ό,τι αφορά στην κυβερνοασφάλεια, συνεχίζουµε τις επενδύσεις σε σύγχρονες υποδοµές (firewall hardware) για την προστασία από κυβερνοεπιθέσεις,

παράλληλα µε την εκπαίδευση των στελεχών και τη διενέργεια ελέγχων ευπάθειας, προκειµένου να διασφαλίσουµε την ασφάλεια των συστηµάτων µας. Όλα αυτά αποτελούν µέρος της δέσµευσής µας για την εξασφάλιση της ασφάλειας και της σταθερότητας των εργασιών µας.

Πώς αξιολογείτε τον ρόλο των παρόχων τεχνολογικών λύσεων και υπηρεσιών; Οι δικές σας εµπειρίες; Ο ρόλος των παρόχων τεχνολογικών λύσεων και υπηρεσιών είναι κρίσιµος για επιχειρήσεις και οργανισµούς κάθε µεγέθους, καθώς συµβάλλουν στη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας, της απόδοσης και της καινοτοµίας. Αυτοί πρέπει να παρακολουθούν την εξέλιξη της τεχνολογίας και να προσφέρουν στους πελάτες τους λύσεις, που θα ακολουθούν βέλτιστες πρακτικές, µε απώτερο στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της ασφάλειας και της βιωσιµότητας των επιχειρήσεων.

Πού πιστεύετε ότι θα εστιαστούν τα επόµενα χρόνια οι επενδύσεις των βιοµηχανιών στην Ελλάδα, και στον κόσµο; Είναι δύσκολο να προβλέψουµε µε ακρίβεια πού ακριβώς θα εστιαστούν οι επενδύσεις στις βιοµηχανίες στο µέλλον, καθώς αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως οικονοµικές συνθήκες, πολιτικές αποφάσεις, τεχνολογικές εξελίξεις και παγκόσµιες τάσεις. Ωστόσο, ένας τοµέας που πιθανώς θα προσελκύσει επενδύσεις στο µέλλον είναι η ψηφιακή τεχνολογία - η Τεχνητή Νοηµοσύνη, το IoT, η αυτοµατοποίηση και η κυβερνοασφάλεια ελκύουν επενδύσεις, αφού βελτιώνουν την αποδοτικότητα, την καινοτοµία και την ανταγωνιστικότητα. Επίσης, η ανησυχία για το περιβάλλον οδηγεί σε αυξηµένο ενδιαφέρον για ‘πράσινες’ τεχνολογίες και βιώσιµες πρακτικές στην παραγωγή και την ενέργεια, ενώ και η µετάβαση προς µια κυκλική οικονοµία, όπου τα προϊόντα ανακυκλώνονται και επαναχρησιµοποιούνται, µπορεί επίσης να αποτελέσει αντικείµενο επενδύσεων. Τέλος, ο χώρος της Υγείας και της Φαρµακευτικής Βιοµηχανίας είναι τοµείς που συνήθως προσελκύουν επενδύσεις, ειδικά µετά τις αρνητικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στη δηµόσια υγεία. Παγκοσµίως, οι επενδύσεις ενδέχεται, επίσης, να στραφούν σε κλάδους όπως η τεχνολογία 5G, η διαστηµική έρευνα, η βιοτεχνολογία, η τεχνητή νοηµοσύνη, και οι ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, ανάλογα µε τις ευκαιρίες και τις ανάγκες της αγοράς. NW

Ο βιοµηχανικός κλάδος αντιµετωπίζει διαρκώς αυξανόµενο ανταγωνισµό, ειδικά σε παγκόσµιο επίπεδο. Η ψηφιακή τεχνολογία µπορεί να βοηθήσει µε την αυτοµατοποίηση της παραγωγής, την ενίσχυση της απόδοσης και τη µείωση του κόστους παραγωγής

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Special Report

IT & OT Convergence

Από το ΙΤ στο ΟΤ: Γεφυρώνοντας δύο κόσµους netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Καθώς όλο και µεγαλύτερα κοµµάτια του κόσµου µας αποκτούν ψηφιακή υπόσταση, οι τεχνολογίες πληροφορίας ενώνουν τα τελευταία χάσµατα ανάµεσα σε αυτές και την επιχειρησιακή τεχνολογική υποδοµή, περνώντας επιχειρήσεις και οργανισµούς στο επόµενο επίπεδο ενοποιηµένης και πλήρως ψηφιοποιηµένης λειτουργίας. ΤΟΥ ΒΑΓΓEΛΗ ΒΑΓΓΕΛAΤΟΥ

χι πολλά χρόνια πριν τα όρια ανάµεσα στο ΙΤ µιας επιχείρησης και την υλικοτεχνική υποδοµή της ήταν ξεκάθαρα και σχεδόν απαραβίαστα. Το «σύνορο» ήταν προφανές. Το ΙΤ διαχειριζόταν άυλα µικροσύµπαντα από data µέσα στην επιχείρηση, των οποίων η υλική µορφή περιοριζόταν σε υπολογιστές και οθόνες. Το ΟΤ έφερνε στο µυαλό όλων βαριά ατσάλινα µηχανήµατα, φασαριόζικες γραµµές παραγωγής και ανθρώπους µε κράνη και φωσφόριζέ γιλέκα. Μοιραία το ΙΤ παραδοσιακά εστίαζε σε δεδοµένα και επικοινωνία συστηµάτων και στον αντίποδα το ΟΤ σε συµπεριφορές και φυσικές δραστηριότητες και αποτελέσµατα. Εντελώς αθόρυβα αυτό άλλαξε -και ακόµα αλλάζει- και οι τεχνολογίες πληροφορίας κατέβηκαν στο «µηχανοστάσιο» της σύγχρονης επιχείρησης. Αρχικά µε την µορφή κάποιου controller που απαίτησε και ένα αντίστοιχο πρόγραµµα σε έναν υπολογιστή «κάπου εκεί κοντά», µετά ένα ολοκληρωµένο σύστηµα σε έλεγχο από ένα ή περισσότερα προγράµµατα. Πολύ σύντοµα έγινε προφανές ότι όλα αυτά έπρεπε να «µιλούν» µεταξύ τους αλλά και µε την υπόλοιπη επιχείρηση. Οι λόγοι ήταν ακόµα πιο προφανείς. Αφενός από την πρώτη κιόλας στιγµή που το έργο ενός κοµµατιού των operations απέκτησε έναν έστω ψηφιακό αισθητήρα, παρήγαγε data. Και από την επόµενη µέρα αυτά τα data ήταν µετρήσιµα, αναλύσιµα και κατ’ επέκταση επιχειρησιακό κεφάλαιο. Ακόµα και µια απλή βιοµηχανική πρέσα µε έναν και µόνο αισθητήρα και µετρητή µπορούσε να δίνει δεδοµένα, για το πόσες επαναλήψεις έκανε και πότε. Αλλά να τα δώσει που; Και µέσα από ποιο δίκτυο; Μπορεί ακόµα και ένα εξελιγµένο ροµποτικό σύστηµα να έχει δικό του καθόλα ψηφιακό σύστηµα ελέγχου, µε το ανάλογο λογισµικό και να γεννά data µανιωδώς. Ακόµα και αν το λογισµικό του είναι ένα σύστηµα SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) όπως αυτά που είναι διαδεδοµένα (στη βιοµηχανία, τις τηλεπικοινωνίες, τα δίκτυα ζωτικών υποδοµών και ενέργειας) για εποπτεία, έλεγχο και συγκέντρωση δεδοµένων και µε πολύτιµο ρόλο, αυτό που απογείωσε την αξία τους ήταν όταν η υπολογιστική τους δύναµη ενοποιήθηκε µε αυτή του υπόλοιπου οργανισµού και άρχισε µέσω του ΙοΤ να αλληλοεπιδρά µε το υπόλοιπο φυσικό όσο και ψηφιακό σύµπαν. Αφετέρου σήµερα δεν υπάρχει τοµέας της καθηµερινής ζωής που να µην έχει επηρεαστεί από τις ψηφιακές τεχνολογίες. Ειδικά στο κόσµο των επιχειρήσεων η ψηφιακή αναβάθµιση κάθε κοµµατιού µιας επιχείρησης είναι ζητούµενο για την αποκάλυψη της κρυµµένης αξίας της. Αυτό έσπασε τα στεγανά µε πρώτο και µεγαλύτερο την πεποίθηση ότι ο κόσµος των τεχνολογιών πληροφορίας ήταν ακατανόητος και επικίνδυνος για τους τους ανθρώπους της παραγωγής και το αντίστροφο. Ότι οι άνθρωποι του ΙΤ δεν µπορούσαν να καταλάβουν -ζώντας σε ένα σύµπαν δεδοµένων και όχι µηχανών- τι απαιτεί η παραγωγή και τα operations. Αυτό είναι εµφανές πια παντού, από τα αυτοµατοποιηµένα συστήµατα µέχρι τα βιογραφικά ειδικά των νεότερων εργαζοµένων που συνδυάζουν τίτλους σπουδών και από τους δύο κόσµους.

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

IT & OT Convergence

Special Report

Το Software σε ρόλο διερµηνέα

Από το σβήσιµο αυτών των διαχωριστικών γραµµών ανάµεσα στο ΙΤ και το ΟΤ γεννήθηκε το IIoT και το Industry 4.0. Οι προκλήσεις και τα εµπόδια στο δρόµο µέχρι εδώ ήταν πολλά. Κυρίως είχαν να κάνουν ότι οι Operational Techs ήταν ανοµοιογενείς, αφού κάθε επιχείρηση και οργανισµός µπορούσε να «στήνει» το δικό του περιβάλλον, ανάλογα µε την τεχνολογία που ήταν διαθέσιµη στην συγκεκριµένη αγορά, τις ανάλογες µε το έργο που επιδίωκε τεχνολογίες και βέβαια την κλίµακα και το ανάλογο budget. Έτσι ενώ το ΙΤ λειτουργεί σε ένα συγκεκριµένο γενικά αποδεκτό και οµογενοποιηµένο µέχρι ένα βαθµό πλέγµα από hardware και software, όταν άρχισε να «κατακτά» το ΟΤ βρέθηκε αντιµέτωπο µε άπειρα µικρά ή µεγαλύτερα silos τεχνολογιών, data και διαδικασιών που συχνά µιλούσαν την δική τους µοναδική διάλεκτο, αποµονωµένα από κάθε άλλο σύστηµα εντός ή εκτός οργανισµού τους. Αυτή η ανάγκη για πλατφόρµες και τεχνολογίες «διερµηνείας» και διαλειτουργικότητας οδηγεί ακόµα την ανάλογη ΙΤ αγορά. Έτσι σύµφωνα µε την έρευνα της Virtue Market Research «ΙT/OT Convergence Market – Segmentation By Networking Technology (Wired Networking and Wireless Networking); Component (Control System, Field Devices, and Others); Industries (Automotive Manufacturing Industries, Pulp & Paper, Aerospace, & Defense, Semiconductor & Electronics, Chemical, Oil and Gas, Pharmaceutical & Medical Devices, Metals & Mining, Food & Beverages, and Others); Region – Size, Share, Growth Analysis | Forecast (2023 – 2030)» η αγορά τεχνολογιών που συνδυάζουν την πληροφοριακή µε την επιχειρηµατική υποδοµή είναι σε δυναµικά ανοδική πορεία. Υπολογίστηκε για το 2022 σε αξία 96,34 δισεκατοµµύρια δολάρια και αναµένεται να φτάσει ως το 2030 τα 280,66 δισεκατοµµύρια δολάρια µε µέσο ετήσιο ρυθµό αύξησης 14,3%. Ισχυρότερο κοµµάτι αυτής της αγορά είναι αυτό που αφορά την µεταφορά δεδοµένων και την δηµιουργία δικτύων ανάµεσα στο ΙΤ και το ΟΤ καθώς θεωρείται βασική προϋπόθεση τόσο για τον έλεγχο όσο και για συγκοµιδή των πολύτιµων δεδοµένων από την συνολική επιχειρησιακή λειτουργία. Πέρα δε από τις παραδοσιακές αγορές που πρωτοστατούσαν σε αυτή τη µετάβαση όπως η βιοµηχανία, κατά την έρευνα µεγάλη ανάπτυξη συστηµάτων διασύνδεσης ΙΤ/ΟΤ αναµένεται να δούµε στις µεταφορές και ειδικότερα στη ναυτιλία, στο χώρο των εξορύξεων και στις κατασκευές. Από τις τεχνολογίες που αναµένεται να µας εκπλήξουν µε την δηµοφιλία τους είναι -πέρα από το ΙοΤ σύµπαν και το πλήθος των αισθητήρων- οι εφαρµογές αυτόνοµων οχηµάτων, αλλά και τα budget που θα δούµε να επενδύονται στην κυβερνοασφάλεια των ανάλογων συστηµάτων. Τα οφέλη από την σύγκλιση ΙΤ και ΟΤ που ερµηνεύουν αυτή την δυναµική είναι πολλά. Τα κυριότερα έχουν να κάνουν µε την ενοποιηµένη και βελτιστοποιηµένη επιχειρησιακή λειτουργία. ∆ίνουν δυνατότητα και insights για

εξοικονόµηση πόρων, καλύτερη διαχείριση και έλεγχο όλων των τµηµάτων του οργανισµού και διατµηµατικό συντονισµό. ∆ίνεται η ευκαιρία για οργάνωση παραγωγής σε µεγαλύτερες κλίµακες, πρόβλεψη προβληµάτων µέσω των data analytics και προγραµµατισµός αλλά και τη δηµιουργία ενός συνολικού περιβάλλοντος ψηφιακής ασφαλείας, που στο παρελθόν αναφερόταν σαν ο νούµερο ένα λόγος που τα συστήµατα ΟΤ έµεναν αποµονωµένα από τον υπόλοιπο ψηφιακό κόσµο. Το άνοιγµα της φυσικής υποδοµής (µηχανολογική ή άλλης) στο διαδίκτυο και από εκεί στο σύµπαν των απειλών κυβερνοασφαλείας δεν µπορεί να αντιµετωπιστεί ούτε µε «κλείσιµο» αλλά ούτε και µε «βιοµηχανικές» δικλείδες ασφαλείας. Αργά ή γρήγορα η αυτοµατοποίηση και η αυξανόµενη διασυνδεσιµότητα οδηγούν το αίτηµα για ασφάλεια στο ΙΤ.

Industry 5.0 Anybody? Οι τάσεις και οι πρακτικές αυτή τη στιγµή σε αυτό το «προξενιό» των δύο αυτών κόσµων είναι πολλές όπως έδειξε και η πρόσφατη διεθνή έκθεση Smart Production Solutions της Νυρεµβέργης. Ανάµεσα τους ξεχωρίζουν η χρήση digital twins για την µοντελοποίηση και µελέτη της φυσικής διάστασης των διαδικασιών. Η δηµιουργία και χρήση κοινών ψηφιακών εργαλείων τόσο για περιβάλλοντα ΙΤ όσο και ΟΤ, συχνά και µε low code φιλοσοφία. Η ανάπτυξη εργαλείων και εφαρµογών edge computing σε περιφερειακά δίκτυα στα κέντρα παραγωγής. Η εστίαση σε εξιδεικευµένα εργαλεία προγραµµατισµού για controllers και virtual controllers και ο καθόλα ψηφιακός έλεγχος ποιότητας µέσω ΙΤ εφαρµογών. Και ιδιαίτερα η ανάπτυξη εργαλείων διαχείρισης ΙΤ και υλικοτεχνικής υποδοµής στο cloud τα οποία υπόσχονται να διασυνδέσουν τον φυσικό κόσµο των Operations µε το ΙΤ στο cloud σε φιλοσοφία iPaaS (integration Platform as a Service) και µέσω αυτού να αυτοµατοποιούν µεγάλα κοµµάτια του ψηφιακού µετασχηµατισµού των operations µαζί µε όλη τον υπόλοιπο οργανισµό, εκεί όπου τα data που παράγονται από το ΟΤ θα συναντιόνται µε τα applications του ΙΤ. Οµολογουµένως όλο και συχνότερα ακούγεται µέσα σε αυτές τις συζητήσεις για την σύγκλιση ΙΤ και ΟΤ και ο όρος Industry 5.0. Στην ουσία είναι µια «κατάσταση» στην οποία ΙΤ και ΟΤ είναι απόλυτα συντονισµένα αν όχι ενοποιηµένα και η διάχυση του ψηφιακού στην επιχειρησιακή δοµή είναι τέτοια που είναι δύσκολο -και µάλλον περιττό από ένα σηµείο και µετά- να ξαναχωρίσουν. Η αλήθεια είναι ότι η γέφυρα ανάµεσα στο ΙΤ και το ΟΤ δεν είναι για όλους. Οδηγεί ταχύτατα στο µέλλον αλλά έχει µάλλον ακριβά «διόδια». Μπορεί να είδαµε πολύ µεγάλα άλµατα ψηφιακού µετασχηµατισµού στις επιχειρήσεις και στη χώρα µας τα τελευταία χρόνια, αλλά είµαστε ακόµα µακριά από την «απόλυτη» σύζευξη ΙΤ και ΟΤ που υπόσχεται το Industry 5.0. Αλλά ας δούµε που είµαστε µέσα από την άποψη των ειδικών της Ελληνικής αγοράς:

Η γέφυρα ανάµεσα στο ΙΤ και το ΟΤ οδηγεί ταχύτατα στο µέλλον αλλά µάλλον έχει ακριβά «διόδια», για αυτό είµαστε ακόµα µακριά από την απόλυτη σύζευξη

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΙΑΚΕΑΣ

ΙΤ / ΟΤ: Εµπόδια και Λύσεις Ο Γεώργιος Λιακέας, ΙΤ Director, της MEGA PLAST Industrial Exporting S.A. παρουσιάζει τα εµπόδια στη σύγκλιση µεταξύ των τεχνολογιών πληροφορίας (ΙΤ) και την λειτουργική υποδοµή (OT), αλλά τις βάσεις πάνω στις οποίες µπορεί η σύγκλιση αυτή να επιτευχθεί. 27 Η διαχείριση της εταιρική Τεχνολογίας Πληροφορίας γίνεται συνήθως από τον CIO, ενώ τα συστήµατα ΟΤ συνήθως διαχειρίζονται από τον COO ή και από τους διευθυντές των παραγωγικών µονάδων. Ιστορικά, οι υλοποιήσεις ΙΤ και ΟΤ κάλυπταν διαφορετικά προβλήµατα και ως εκ τούτου, εξελίχθηκαν σε σηµαντικά διαφορετικές αρχιτεκτονικές και πρωτόκολλα. Στις περισσότερες εταιρείες, δεν υπάρχει κοινή διακυβέρνηση που να καλύπτει το ΙΤ και το ΟΤ, και µόνο περιορισµένη κοινή διαχείριση και εκτέλεση δια-τµηµατικών στρατηγικών και πολιτικών. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα υψηλό βαθµό επικαλυπτόµενων διαδικασιών, που επιδεινώνεται από την έλλειψη διεπιστηµονικών προφίλ και δεξιοτήτων. Ορισµένες από τις πιο συγκεκριµένες προκλήσεις για τη σύγκλιση περιλαµβάνουν: • Tην ανάγκη για χειροκίνητες µετατροπές δεδοµένων • ∆εδοµένα που είτε δεν συλλέγονται, είτε είναι κατακερµατισµένα σε σιλό εντός των layers IT και ΟΤ • Η έλλειψη ενός ολοκληρωµένου συστήµατος διαχείρισης - ή πολλαπλά συστήµατα χωρίς διασύνδεση • Layers ελέγχου και εποπτείας χωρίς επαρκή διασύνδεση καθώς και αισθητήρες ή αναλύσεις, µε ελάχιστη ενσωµάτωση σε συναφείς διαδικασίες Αυτό το οργανωτικό χάσµα οδηγεί σε πρόσθετες προκλήσεις, όπως ασυνέπειες στα τεχνικά πρότυπα αλλά και στις πολιτικές για την ασφάλεια των πληροφοριακών συστηµάτων.

Τα θεµέλια της σύγκλισης IT/OT Για να αντιµετωπίσουν τις προκλήσεις σύγκλισης, οι εταιρείες µπορούν να µετασχηµατίσουν το λειτουργικό µοντέλο IT/OT πριν προχωρήσουν σε τεχνικούς και αρχιτεκτονικούς µετασχηµατισµούς. Θεωρώ ότι πέντε στοιχεία έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα σηµαντικά για τη σύγκλιση των τεχνολογιών.

Κοινή διακυβέρνηση. Το πρώτο βήµα είναι η καθιέρωση της οργάνωσης, των ρόλων και των αρµοδιοτήτων για την τυποποίηση και τη συνοχή µεταξύ των διαδικασιών, των KPI, των δεξιοτήτων, των δεδοµένων και των πολιτικών ασφάλειας. Εναρµόνιση διαδικασιών. Αποτελεί βέλτιστη πρακτική η εναρµόνιση των κεντρικών και τοπικών (στις µονάδες Παραγωγής) διαδικασιών ΙΤ και ΟΤ για την αύξηση της συνεργασίας και την επίτευξη συγχρονισµένων ορόσηµων για την υλοποίηση use cases ψηφιοποίησης. Η σαφής, κεντρική διακυβέρνηση, µε σηµεία ελέγχου που ορίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας εναρµόνισης, συµβάλλει στην ενίσχυση της ευθυγράµµισης και στην επίλυση προβληµάτων. Κοινά KPIs. Ένα κοινό σύνολο KPIs είναι απαραίτητο για την παρακολούθηση τόσο των συστηµάτων ΙΤ όσο και των συστηµάτων ΟΤ σε κύριες διαστάσεις, όπως η παραγωγικότητα, η συµµόρφωση στα χρονοδιαγράµµατα, η ποιότητα και η ανθεκτικότητα. Αυτό το project βοηθά την επιχείρηση να κατανοήσει τα οφέλη των πιλοτικών εφαρµογών και υποστηρίζει τις προσπάθειες για την υιοθέτηση και την κλιµάκωσή τους. Η αυξηµένη διαφάνεια βοηθά και στο γνωστό πρόβληµα της αντίληψης ότι το ΙΤ υπολειτουργεί. Μετασχηµατισµός δεξιοτήτων. Οι εταιρείες πρέπει να δηµιουργήσουν νέες εσωτερικές ψηφιακές ικανότητες, όπως η διαχείριση των δεδοµένων και οι cloud αρχιτεκτονικές, είτε µέσω εσωτερικής κατάρτισης είτε µέσω χρήσης συµβουλευτικών υπηρεσιών. Κεντρική διαχείριση δεδοµένων και ασφάλειας. Τα πρότυπα ασφαλείας του ΙΤ και του ΟΤ είναι ξεχωριστά και µπορεί να παραµείνουν έτσι. Ωστόσο, για τη διαχείριση και τη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, τα δύο πρότυπα πρέπει να µοιράζονται ένα ενιαίο µοντέλο λειτουργίας, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι έλεγχοι εφαρµόζονται µε συνέπεια τόσο στα συστήµατα ΙΤ όσο και στα συστήµατα ΟΤ».

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

IT & OT Convergence

Special Report

ΚΩΝΣΤΑΝΤIΝΟΣ ΦΑΤOΛΑΣ

Στον δρόµο προς την Σύγκλιση IT & OT Ο Κωνσταντίνος Φατόλας - Executive Director, Information Technology & Digital Strategy • Information Technology & Digital Strategy Division της Mytilineos παρουσιάζει τον ρόλο ς των υποδοµών στην σύγκλιση ΙΤ και ΟΤ και ποιες οι βασικότερες προϋποθέσεις, ειδικά σε έναν οργανισµό του µεγέθους και των δραστηριοτήτων της MYTILINEOS.

«Το IT (Information Technology) τείνει να ενσωµατώνει τεχνολογίες αιχµής, ενώ το OT (Operational Technology) σε µεγάλο βαθµό εξαρτάται από την τεχνολογική εξέλιξη του εξοπλισµού που υποστηρίζει και το οποίο δεν έχει τις ίδιες ανάγκες αλλαγής (ή τουλάχιστον δεν είχε µέχρι πρόσφατα). Οι δύο χώροι λειτουργούν ξεχωριστά λόγω της φύσης και της ανάγκης που εξυπηρετούν. Αν και συµβάλουν στην αποτελεσµατικότητα και την επιχειρησιακή συνέχεια, έχουν διαφορετικές προτεραιότητες και στόχευση: το µεν IT στοχεύει στην βελτιστοποίηση των διαδικασιών και την διασφάλιση των πληροφοριών, το δε OT στην ασφάλεια των εργαζοµένων και την βελτιστοποίηση της παραγωγής. Η σύγκλιση αφορά ουσιαστικά στην εγκαθίδρυση ενός συνεργατικού µοντέλου, όπου από το OT συλλέγεται ένα µεγάλο πλήθος δεδοµένων, το οποίο διαβιβάζεται στο IT προς επεξεργασία και αναλύσεις. Είτε µε χρήση εργαλείων (όταν ο στόχος είναι συγκεκριµένος), ή µε εφαρµογή αλγορίθµων µηχανικής µάθησης που θα ανακαλύψουν συσχετίσεις και σηµαντικές παραµέτρους λειτουργίας που επηρεάζουν το αποτέλεσµα. Φυσικά, ισχύουν προϋποθέσεις για µία παραγωγική σύγκλιση. Απαιτούνται επενδύσεις για αναβάθµιση του τεχνολογικού εξοπλισµού OT και εγκατάσταση κατάλληλων συστηµάτων για την συλλογή των δεδοµένων. Στην µεριά του IT απαιτείται ένα data warehouse µε τη δυνατό-

τητα επεξεργασίας µεγάλου αριθµού δεδοµένων (big data) και µε τις κατάλληλες τεχνολογίες να µετασχηµατίσει αυτά τα δεδοµένα σε αξιοποιήσιµη πληροφορία, εµπλουτίζοντας τα µε πληροφορίες από τα υπόλοιπα enterprise συστήµατα (πχ ERP). Η κλιµάκωση είναι µία µεγάλη πρόκληση για αυτά τα συστήµατα, καθώς τα δεδοµένα που συλλέγονται από τον χώρο του OT λόγω µεγέθους δύναται να κατακλύσουν το δίκτυο και τα συστήµατα επεξεργασίας, καθιστώντας το εγχείρηµα είτε πολύ ακριβό, ή µη αξιοποιήσιµο. Η διακυβέρνηση του ψηφιακού µετασχηµατισµού σε αυτό το σηµείο είναι πολύ σηµαντική – ιδιαίτερα στα έργα που έχουν πολλούς και διαφορετικούς εµπλεκόµενους- καθώς θα δώσει το πλαίσιο σχεδίασης, εφαρµογής και αξιολόγησης της κάθε προσπάθειας, ξεκινώντας από ένα αναλυτικό business case µέσα στο οποίο θα περιγράφεται και θα συµφωνείται από όλες τις πλευρές το επιθυµητό αποτέλεσµα, το σχέδιο δράσης, ο υπολογισµός του κόστους και τέλος ο ρόλος του καθενός. Ταυτόχρονα µε τις ευκαιρίες που δηµιουργούνται από µία τέτοια σύγκλιση, πρέπει να διαχειριστούµε µε πρόληψη και προσοχή τα ρίσκα λειτουργίας. Το κυριότερο αφορά στην κυβερνο-ασφάλεια, καθώς η µετάδοση των δεδοµένων πρέπει να συµβαίνει µε µια αρχιτεκτονική που να διέπεται από γενικότερο πλαίσιο ασφάλειας και κανόνες που καλύπτουν επαρκώς τις απαιτήσεις τόσο σε επίπεδο IT όσο και OT. Η διακυβέρνη-

Η σύγκλιση αφορά ουσιαστικά στην εγκαθίδρυση ενός συνεργατικού µοντέλου, όπου από το ΟΤ συλλέγεται ένα µεγάλο πλήθος δεδοµένων, το οποίο διαβιβάζεται στο ΙΤ προς επεξεργασία και αναλύσεις

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

ση επίσης των δεδοµένων είναι σηµαντική, διασφαλίζοντας την πρόσβαση στα δεδοµένα, καθώς και την ιχνηλασιµότητα τους για λόγους διαφάνειας. Ιδιαίτερη δε προσοχή πρέπει να δίδεται και στην διασφάλιση της πνευµατικής ιδιοκτησίας.

Η περίπτωσης της MYTILINEOS Η MYTILINEOS, λόγω της διαφορετικότητας των δραστηριοτήτων της, διαθέτει ένα µεγάλο περιβάλλον εφαρµογής καλών πρακτικών σε αυτό τον τοµέα, άρα και ευκαιριών. Για αυτό και εφαρµόζει µια ψηφιακή στρατηγική η οποία είναι εστιασµένη στο αποτέλεσµα µε στόχο να µετατρέψει τις ευκαιρίες σε δυνατότητες, µε στόχο: • Αύξηση παραγωγικότητας • Αυξηµένη ορατότητα στην παραγωγή µε δυνατότητα παρέµβασης σε πραγµατικό χρόνο • Μείωση κόστους • Μείωση κατανάλωσης ενέργειας • Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώµατος Η επίτευξη σύγκλισης ωστόσο συχνά δεν επιτυγχάνεται µε έτοιµες λύσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι προτιµότερο να ξεκινά κανείς µε επιλεγµένες, µικρότερης εµβέλειας πρακτικές, να τις βελτιώνει στα πλαίσια µιας λογικής συνεχούς προόδου και σταδιακά να φτάνει σε ένα καλύτερο αποτέλεσµα. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, επιτυγχάνεται και η σύγκλιση σταδιακά και µε ουσιαστικό τρόπο.

Η MYTILINEOS έχοντας αναγνωρίσει την αναγκαιότητα του ψηφιακού µετασχηµατισµού από νωρίς, έχει ξεκινήσει δέσµη ενεργειών προς αυτή τη κατεύθυνση. Αρχικά έχει σχεδιαστεί και βελτιώνεται συνεχώς, ένα λειτουργικό µοντέλο λειτουργίας του ψηφιακού µετασχηµατισµού, ώστε να υπάρχει η απαραίτητη σύγκλιση και η εστίαση σε στόχους που συνάδουν µε την επιχειρηµατική στρατηγική. Οι προϋποθέσεις για αυτό ποικίλουν, από τεχνολογικές αναβαθµίσεις και αλλαγές στην αρχιτεκτονική των συστηµάτων, την εκπαίδευση του προσωπικού και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, ως τη διαχείριση της αλλαγής ώστε να επιτευχθεί κοινή κουλτούρα. Παράλληλα η επένδυση σε τεχνολογίες αιχµής στον τοµέα της διαχείρισης δεδοµένων, η εγκατάσταση των κατάλληλων πλατφορµών για την συλλογή δεδοµένων από το OT περιβάλλον και η τεχνογνωσία που αναπτύσσεται εσωτερικά, έχουν δηµιουργήσει τις υποδοµικό υπόβαθρο, ώστε να είµαστε σε θέση να αξιοποιούµε σήµερα την τεχνητή νοηµοσύνη και τη µηχανική µάθηση εφαρµόζοντας την µε διάφορες πρακτικές σε δραστηριότητες της Ενέργειας και της Μεταλλουργίας. Στα άµεσα σχέδια µας είναι η επέκταση των καλών πρακτικών, η αύξηση της ταχύτητας του µετασχηµατισµού, µε την µεγαλύτερη συµβολή όλο και περισσοτέρων τµηµάτων της εταιρίας στο εγχείρηµα, πάντα µε εστίαση στο αποτέλεσµα και µε την λογική της συνεχούς προόδου.

ΜΑΡΙΑ ΜΠΟΖΟΥ∆Η

Γεφυρώνοντας τις ανάγκες κυβερνοασφάλειας συστηµάτων ΙΤ/ΟΤ στη βιοµηχανία Η Μαρία Μποζούδη, Senior Advisor στον Τοµέα Βιοµηχανίας, Ανάπτυξης, Τεχνολογίας & Καινοτοµίας του ΣΕΒ αναλύει το ζήτηµα της κυβερνοασφάλειας όπως προκύπτει από το άνοιγµα του ΟΤ από τις τεχνολογίες πληροφορίας.

Μια από τις µεγαλύτερες προκλήσεις του ψηφιακού µετασχηµατισµού αφορά την ασφάλεια των επιχειρησιακών τεχνολογιών (OT) που εξυπηρετούν 24/7 τις ανάγκες της φυσικής διαδικασίας παραγωγής. Σήµερα, τα ίδια βιοµηχανικά συστήµατα που αναπτύχθηκαν για να λειτουργούν ανεξάρτητα και αυτόνοµα, σε στεγανά περιβάλλοντα, είναι προσβάσιµα µε αποµακρυσµένους τρόπους, και αλληλεπιδρούν µε συστήµατα ΙΤ, τα οποία µπορεί να περιλαµβάνουν χιλιάδες Η/Υ και συσκευές ΙοΤ, και εκατοντάδες εφαρµογές. Η αλληλεπίδραση αυτή γεννά κινδύνους, καθώς οι συνήθεις πρακτικές ασφάλειας

ΙΤ δεν είναι πάντα συµβατές µε τη φύση των συστηµάτων ΟΤ. Για παράδειγµα, είναι δύσκολο να εφαρµοστούν αυτοµατοποιηµένες αξιολογήσεις κινδύνου, έλεγχοι ασφαλείας ή διαγνωστικά anti-virus χωρίς διακοπή εργασιών, ενώ τα patches ΟΤ απαιτούν συγκατάθεση του κατασκευαστή. Με 6 στις 10 επιχειρήσεις παγκοσµίως να οδηγείται σε αύξηση τιµών έπειτα από µια κυβερνοεπίθεση και µέχρι 60% πιθανότητα να επηρεαστούν συνεργάτες, πελάτες και προµηθευτές από ένα περιστατικό, βήµατα για τον ασφαλή συγκερασµό των συστηµάτων ΙΤ/ΟΤ είναι απαραίτητα για

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Special Report

IT & OT Convergence

30 την ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιοµηχανίας. Με την πρόσφατη έκδοση Οδηγού Κυβερνοασφάλειας, ο ΣΕΒ προτείνει στις ελληνικές επιχειρήσεις διαδικασίες και πρακτικές για να ενισχύσουν την ετοιµότητα των IT/OT συστηµάτων τους στην εποχή Ι4.0 και να καρπωθούν ωφέλειες σε επίπεδο επιχειρησιακής συνέχειας, κόστους αντιµετώπισης επιθέσεων, χρόνου διακοπής εργασιών για ανάκαµψη, και αναβάθµισης της εταιρικής τους φήµης. Είναι γεγονός πως η διασύνδεση ΙΤ/ΟΤ αυξάνει την έκθεση των ΟΤ σε απειλές, µεγεθύνοντας τους κινδύνους για κοστοβόρες διακοπές σε βιοµηχανικές εργασίες και για πλήγµατα σε κρίσιµες υποδοµές. Ενδεικτικά, το 2021 αναφέρθηκαν 64 OT περιστατικά κυβερνοασφάλειας, αυξηµένα κατά 140% σε σχέση µε το 2020. Περίπου 35% αυτών είχαν φυσικές συνέπειες, µε εκτιµώµενες ζηµίες ανά περιστατικό $140εκατ.

Ποιες είναι, λοιπόν, οι προκλήσεις για την αναβάθµιση της κυβερνοασφάλειας ΟΤ; Πρώτον, πρόκειται για παλαιά συστήµατα, που συχνά µετρούν κάποιες δεκαετίες ζωής και διαθέτουν γνωστά τρωτά σηµεία. Μάλιστα σε κάποια συστήµατα ΟΤ παλαιότερης γενιάς δεν υφίσταται καν κατασκευαστική πρόβλεψη για ελέγχους κυβερνοασφάλειας. ∆εύτερον, υπάρχουν συχνά ασαφείς ρόλοι µεταξύ των οµάδων ΟΤ και ΙΤ για θέµατα διακυβέρνησης της κυβερνοασφάλειας, δηµιουργώντας σύγχυση ως προς τις σχε-

τικές αρµοδιότητες και ευθύνες. Τρίτον, παρατηρείται ελλιπής ευαισθητοποίηση της ∆ιοίκησης γύρω από τις επιπτώσεις των κυβερνοκινδύνων στα συστήµατα ΟΤ, µε αποτέλεσµα να µην προτεραιοποιείται υψηλά η ασφάλειά τους. Τέταρτον, σηµειώνεται ανεπάρκεια έµπειρων ή/και αµφιδέξιων στελεχών στην κυβερνοασφάλεια και τους αυτοµατισµούς, που µπορούν να προσεγγίσουν ολοκληρωµένα την κυβερνοασφάλεια ΙΤ/ΟΤ. Υπάρχουν λύσεις και καλές πρακτικές; Σε βιοµηχανίες που επιτυγχάνουν υψηλά επίπεδα κυβερνοασφάλειας ΟΤ, βλέπουµε ότι οι σχετικές ευθύνες εντάσσονται στις αρµοδιότητες CISO/CIO. Τείνουν, επίσης, να δηµιουργούν τοπικά κέντρα ασφαλείας λειτουργιών (SOCs) και δικτύων (NOCs), που επιτρέπουν, µεταξύ άλλων, την ορατότητα της αρχιτεκτονικής και της κατάστασης των συστηµάτων ΙΤ και ΟΤ, ακόµη και σε πραγµατικό χρόνο. Επιπλέον, επενδύουν σε αυτοµατισµούς και προγνωστικούς ελέγχους, πχ µέσω εφαρµογών ψηφιακών διδύµων, ενώ παρακολουθούν συστηµατικά τα οικονοµικά κόστη που συνδέονται µε τους κινδύνους κυβερνοασφάλειας, µε τακτικές αναφορές στη ∆ιοίκηση. Τέλος, πραγµατοποιούν αξιολογήσεις κυβερνοασφάλειας σύµφωνα µε τις υποχρεώσεις συµµόρφωσης στον κλάδο όπου δραστηριοποιούνται, και δίνουν κίνητρα και ευκαιρίες εξειδικευµένης κατάρτισης στα αρµόδια στελέχη. Βήµατα προς τις παραπάνω κατευθύνσεις είναι καθοριστικά για την ασφαλή ψηφιακή µετάβαση της ελληνικής βιοµηχανίας, και την πλοήγηση των επιχειρήσεων στο σύνθετο περιβάλλον ευκαιριών και απειλών της ψηφιακής εποχής.

Η αληλεπίδραση των βιοµηχανικών συστηµάτων µε ΙΤ εργαλεία γεννά κινδύνους, καθώς οι συνήθεις πρακτικές ασφάλειας ΙΤ δεν είναι πάντα συµβατές µε τη φύση των συστηµάτων ΟΤ

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Special Report

CRM

Οι τεχνολογίες πληροφορικής απογειώνουν το CRM

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Καθώς τόσο οι καταναλωτικές συνήθειες όσο και οι επιχειρηµατικές πρακτικές και µοντέλα αλλάζουν γρήγορα και µαζικά το CRM ενσωµατώνει τη τελευταία λέξη των ψηφιακών τεχνολογιών για να διατηρήσει αλλά και αναβαθµίσει το ρόλο του. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

τρόπος ζωής ψηφιοποιείται όλο και πιο έντονα και µαζί του κάθε πλευρά της επιχειρηµατικότητας. Αναπόφευκτα και οι καταναλωτικές συνήθειες, οι εµπορικές και πελατειακές σχέσεις, ο ίδιος ο τρόπος που υπηρεσίες και προιόντα επικοινωνούνται και αποκτούν ψηφιακή παρουσία πριν διακινηθούν και συνδέσουν επιχειρήσεις και καταναλωτές. Στο κέντρο αυτής της αλλαγής ορθώνονται οι όλο και µεγαλύτερες απαιτήσεις για προσωποποιηµένη σχέση πελάτη και επιχείρησης, καλύτερης εξυπηρέτησης και αναβαθµισµένων υπηρεσιών, τα όρια των οποίων µοιάζουν όλο και πιο ελαστικά από την πανδηµία και µετά. Μοιάζει σαν από τον «ψηφιακό µετασχηµατισµό της ανάγκης» και µετά ο καταναλωτής να είναι πια πεπεισµένος ότι «όλα γίνονται», χάρη στο ψηφιακό σύµπαν και την διάχυση του στην αναλογική ζωή. Ενδεικτικό παράδειγµα αυτής της γενικευµένης στροφής προ τις τεχνολογίες πληροφορίας στο CRM πεδίο είναι ότι στις ΗΠΑ σύµφωνα µε έρευνα της Statista µέχρι σήµερα 142 εκατοµµύρια άνθρωποι έχουν χρησιµοποιήσει κάποιου είδους chatbot για να ικανοποιήσουν κάποιο αίτηµα τους. Σηµειώστε ότι ο συνολικός πληθυσµός των ΗΠΑ (µε ή χωρίς ψηφιακή παρουσία) είναι περίπου 330 εκατοµµύρια. Ο αριθµός µάλιστα των ανθρώπων που θα έχει συνοµιλήσει µε κάποιο chatbot αναµένεται να φτάσει τα 157 εκατοµµύρια -χάρη και στην εξάπλωση φωνητικών βοηθών όπως η Alexa- και η τάση δείχνει να φτάνει στο 50% του Αµερικανικού πληθυσµού µέχρι το τέλος της δεκαετίας. Ταυτόχρονα µελέτες όπως η «State of Personalization» της Twilio Segment µετρούν του καταναλωτές που θεωρούν την προσωποποιηµένη εµπειρία στην εξυπηρέτηση και της αγορές τους πιο σηµαντική από το ίδιο το προϊόν ή την υπηρεσία πάνω από το 56%. Oι επιχειρήσεις δεν έχουν παρά να τους επιβεβαιώσουν αφού όπως ανακαλύπτουν διαρκώς όχι µόνο όντως «όλα γίνονται», αλλά γίνονται και µε έναν αποτελεσµατικότερο και πιο αποδοτικό τρόπο. Σε αυτή τους την προσπάθεια βέβαια σύµφωνα µε την ίδια µελέτη της Twilio Segment το 32% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι αγωνίζεται διαρκώς κόντρα στο χρόνο για να προλάβει της απαιτήσεις των πελατών, καταφεύγοντας πάντα σε όλο και πιο εξελιγµένα τεχνολογικά εργαλεία. Αυτό αποτυπώνεται και σε έρευνες αγοράς όπως σε αυτή της Fortune Business Insights µε τίτλο «Customer Relationship Management (CRM) Market Size, Share & Covid Impact Analysis by Component (Software & Services), by Deployment (On Premishes & Cloud), by Enterprise Size (Large Enterprises & SMEs), By Application (Marketing and Sales Automation, Customer Management, Lead Generation & Customer Retention, Customer Support and Contact Center, CRM Analytics and Social Media Management), by Vertical (BFSI, Manufacturing, IT & Telecomunications, Retail & Consumer Goods, Government, Healthcare, Transportation and Logistics) and Regional Forecasts, 20232030» της οποίας η ίδια η περιγραφή του ερευνητικού πεδίου είναι οµολογουµένως αρκετή για να δείξει την πλήρως ψηφιακή πια υπόσταση του CRM. Αλλά και τον τρόπο που ενοποιεί αποτελεσµατικά όλες τις διαστάσεις

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Special Report

CRM

34 του σύγχρονου επιχειρείν µέσα από κάθε διαθέσιµο κανάλι γεφυρώνοντας αναλογικές και ψηφιακές εκφάνσεις του. Έτσι σύµφωνα µε την συγκεκριµένη έρευνα η παγκόσµια αγορά CRM που το 2022 στα 64,41 δισεκατοµµύρια δολάρια και πέρσι εκτιµήθηκε στα 71,06 δισεκατοµµύρια δολάρια αναµένεται να φτάσει ως το 2030 τα 157,53 δις δολάρια µε µέσο ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης ένα εντυπωσιακό 12% για µια αγορά που υπάρχει τόσες δεκαετίες. Ποια είναι όµως η κινητήρια δύναµη πίσω από αυτή την εκτίναξη προς τα εµπρός;

CRM Tech Οικοσύστηµα Η απάντηση βρίσκεται στο οικοσύστηµα των τεχνολογιών αιχµής, µέσα από τις οποίες το CRM ανανεώνεται και αναλαµβάνει νέους ρόλους, έξυπνο, αυτοµατοποιηµένο και προσιτό σε όλους τους οργανισµούς, σε µια πορεία που επιβεβαιώνεται και από τους παραπάνω αριθµούς. Στο σηµερινό ταχέως εξελισσόµενο επιχειρηµατικό τοπίο, η σηµασία των τεχνολογιών ∆ιαχείρισης Σχέσεων Πελατών (όπως αποδίδεται στα ελληνικά το CRM) δεν µπορεί να υπερεκτιµηθεί. Με τα χρόνια, τα συστήµατα CRM έχουν υποστεί σηµαντικές εξελίξεις και η µελλοντική τους τροχιά υπόσχεται ακόµη πιο µεταµορφωτικές αλλαγές. Καθώς η επιτάχυνση των τεχνολογικών εξελίξεων κάνει ορατό το µέλλον, πολλές βασικές τάσεις και καινοτοµί-

ες είναι έτοιµες να επαναπροσδιορίσουν τις τεχνολογίες CRM, φέρνοντας επανάσταση στον τρόπο µε τον οποίο οι επιχειρήσεις αλληλεπιδρούν και κατανοούν τους πελάτες τους. Βασικοί άξονες αυτής της αλλαγής είναι: Εξατοµίκευση και Πελατοκεντρικότητα: Ένας από τους κύριους παράγοντες που αναδιαµορφώνουν τις τεχνολογίες CRM είναι η αυξανόµενη έµφαση στην εξατοµίκευση. Τα επόµενα χρόνια, τα συστήµατα CRM θα αξιοποιήσουν προηγµένους αλγόριθµους τεχνητής νοηµοσύνης και µηχανικής µάθησης για να δηµιουργήσουν υπερ-εξατοµικευµένες εµπειρίες πελατών. Αυτά τα συστήµατα θα αναλύσουν τεράστιες ποσότητες δεδοµένων για να προβλέψουν τις ανάγκες, τις προτιµήσεις και τις συµπεριφορές των πελατών, επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να προσαρµόσουν τις προσφορές και την επικοινωνία σε ατοµικό επίπεδο. Ενοποίηση όλων των καναλιών: Το πεπρωµένο του CRM ήταν από την αρχή η συγκέντρωση και ενοποίηση δεδοµένων. Το µέλλον του είναι βαθιά ριζωµένο στην απρόσκοπτη ενσωµάτωση όλων των καναλιών από όπου αυτά πια προκύπτουν. Οι πελάτες σήµερα αλληλεπιδρούν µε τις επιχειρήσεις µέσω διαφόρων σηµείων επαφής—µέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστότοπους, εφαρµογές για κινητά

Πολλές βασικές τάσεις και καινοτοµίες είναι έτοιµες να επαναπροσδιορίσουν τις τεχνολογίες CRM, φέρνοντας επανάσταση στον τρόπο µε τον οποίο οι επιχειρήσεις αλληλοεπιδρούν και κατανοούν τους πελάτες τους

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟ CRM Ο ∆ηµήτρης Ευσταθίου, Manager CRM, Παπαστράτος, εξηγεί γιατί το Customer Relationship Management αποτελεί κρίσιµο εργαλείο διαµόρφωσης στρατηγικής. Τα εργαλεία διαχείρισης της σχέσης µε τον πελάτη, ως βασικό συστατικό του συνολικού Consumer Experience σχεδιασµού, έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν σηµαντικό ρόλο στον συνεχιζόµενο µετασχηµατισµό της Παπαστράτος, της οποίας το εµπορικό µοντέλο άλλαξε ριζικά από µια παραδοσιακή καπνοβιοµηχανία σε µία σύγχρονη εταιρεία, µε έµφαση στην επιστήµη, την τεχνολογία και την καινοτοµία. Η υιοθέτηση µιας πιο πελατοκεντρικής νοοτροπίας ήταν µονόδροµος προκειµένου να ανταποκριθούµε στις προσδοκίες των ενήλικων καπνιστών και της κοινωνίας και να γίνουµε µέρος της λύσης στο πρόβληµα του καπνίσµατος. Πλέον για εµάς στην Παπαστράτος, όπως συµβαίνει συνολικά στην εποχή µας, το Customer Relationship Management αναδεικνύεται σε κρίσιµο εργαλείο διαµόρφωσης στρατηγικής, διευκολύνοντας την κατανόηση και την ανταπόκριση στις ανάγκες των πελατών. Αποτελεί, πέραν της απλής συλλογής δεδοµένων, το εργαλείο που οδηγεί τις επιχειρήσεις σε ένα συναρπαστικό ταξίδι ανακαλύπτοντας τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά κάθε καταναλωτή µας.

Το CRM ως εργαλείο εξατοµικευµένης εµπειρίας Η εξέλιξη του CRM από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 έως σήµερα έχει υπάρξει αλµατώδης, επηρεαζόµενη από την πρόοδο της τεχνολογίας, τις εξελίξεις στην αγορά και τη συµπεριφορά των καταναλωτών. Στις µέρες µας, το CRM δεν περιορίζεται σε ένα απλό σύστηµα διαχείρισης δεδοµένων. Αντίθετα, αποτελεί µέσο παροχής εξατοµικευµένης εµπειρίας σε όλα τα στάδια του consumer journey, συµπεριλαµβανοµένου

της διάδρασης των καταναλωτών µε το ηλεκτρονικό κατάστηµα, τα φυσικά καταστήµατα, τα τηλεφωνικά κέντρα και τους άλλους τρόπους αµφίδροµης επικοινωνίας. Τα οφέλη από τη σωστή χρήση του περιλαµβάνουν τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας και ακρίβειας των δεδοµένων που συλλέγουµε, διαµορφώνοντας µια ενιαία βάση που µας επιτρέπει να έχουµε µια ολοκληρωµένη εικόνα των πελατών µας. Στον οργανισµό µας, κρίσιµο στοιχείο για την ολοκληρωµένη λειτουργία του σχετικού συστήµατος είναι η διαχείριση των πολλών και διαφορετικών δεδοµένων που προέρχονται από διάφορες πηγές, είτε αυτές είναι online είτε offline, η οποία αποτελεί ζωτική διαδικασία για τη δηµιουργία ενός πλήρους προφίλ των πελατών µας. Η παραµετροποίηση του CRM έρχεται και εξασφαλίζει την ακρίβεια και τη συνέπεια των δεδοµένων ενώ η ασφάλεια και η συνεχής ενηµέρωση του συστήµατος αποτελούν σταθερές προτεραιότητες. Ταυτόχρονα, η συνεχής παρακολούθηση και βελτίωση της απόδοσης ενισχύουν την ικανότητά µας να

παρέχουµε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και να ανταποκρινόµαστε στις µεταβαλλόµενες ανάγκες των πελατών µας. Ο ρυθµός εξέλιξης των εργαλείων διαχείρισης της σχέσης µε τον πελάτη εξαρτάται άµεσα από την πρόοδο των τεχνολογιών. Η δυνατότητα προσφοράς σχετικών υπηρεσιών µέσω κινητών συσκευών και τάµπλετς, καθώς και η χρήση τεχνητής νοηµοσύνης για αυτοµατοποίηση και βελτιστοποίηση διαδικασιών αναδεικνύουν τη σηµασία της προοδευτικής προσαρµογής των επιχειρήσεων. Νέες αναδυόµενες τεχνολογίες, όπως το internet of things, το machine learning και το blockchain, υπόσχονται περαιτέρω βελτιώσεις στη διαχείριση των σχέσεων µε τους πελάτες και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Σε αυτό το δυναµικό περιβάλλον, οι επιχειρήσεις οφείλουν να παραµένουν ευέλικτες στην προσαρµογή των σχετικών συστηµάτων τους, ευθυγραµµίζοντας τα πάντα µε τις αλλαγές στην αγορά και τις προσδοκίες των πελατών.

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

CRM

Special Report

ΚΡΙΣΙΜΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΤΟ CRM

H Μέλανη Αβραάµ, Head of Customer Operations ELPEDISON S.A., αναλύει τη σηµασία των CRM εργαλείων για τις σύγχρονες επιχειρήσεις. Σε µια εποχή όπου η πελατοκεντρικότητα είναι πρωταρχικής σηµασίας, τα συστήµατα CRM έχουν γίνει απαραίτητα για τους οργανισµούς που στοχεύουν να δηµιουργήσουν και να διατηρήσουν ισχυρές σχέσεις µε τους πελάτες τους. Επιπλέον, σε µια εποχή που βάσει ερευνών οι πελάτες είναι διατεθειµένοι να πληρώσουν ακριβότερα για µια υπηρεσία αν πρόκειται να λάβουν καλύτερη εξυπηρέτηση, τότε η επιλογή και η ανάπτυξη ενός CRM συστήµατος γίνεται βασικός πυλώνας στην στρατηγική των µεγάλων οργανισµών. Η ανάγκη των επιχειρήσεων να καλύψουν τις αυξηµένες και µεταβαλλόµενες ανάγκες των σύγχρονων πελατών έχουν χαράξει τον δρόµο για την ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη των CRM συστηµάτων, τα οποία από βασικά εργαλεία διαχείρισης επαφών έχουν µετατραπεί σε ισχυρές πλατφόρµες που διαδραµατίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαµόρφωση της επιτυχίας των σηµερινών επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, σήµερα τα CRM συστήµατα αποτελούν βασική πηγή άντλησης και ανάλυσης δεδοµένων όσον αφορά τις τάσεις, τις συµπεριφορές και προτιµήσεις των πελατών και λαµβάνονται υπόψη για την λήψη αποφάσεων και για τη δόµηση εµπορικών στρατηγικών. Η φωνή του πελάτη (Voice of the customer) προκύπτει αυτούσια µέσα από ένα ικανό CRM σύστηµα µιας εταιρίας, επιτρέποντας της να αφουγκραστεί ακόµα και το συναίσθηµα του πελάτη της και δίνοντας της τη δυνατότητα να σχεδιάσει εξατοµικευµένες υπηρεσίες και προϊόντα, να βελτιώσει το ταξίδι και την εµπειρία πελάτη και να καταφέρει να ενισχύσει την πιστότητα του.

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Τα σύγχρονα CRM συστήµατα διασυνδέονται µε όλα τα σηµεία / κανάλια επαφής µε τον πελάτη, δίνοντας τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να έχουν µια ολιστική εικόνα όσον αφορά τις προτιµήσεις των πελατών τους. Με αυτό τον τρόπο µια εταιρεία µπορεί να έχει 360 view των επικοινωνιών του πελάτη και να τον εξυπηρετεί σε πραγµατικό χρόνο µέσα από πολλαπλά κανάλια χωρίς ο ίδιος να αντιλαµβάνεται τη διαφορά. Σηµαντικό σηµείο αναφοράς των σύγχρονων CRM συστηµάτων είναι ο επεκτάσιµος και προσαρµοστικός τους χαρακτήρας στις εξελισσόµενες ανάγκες των επιχειρήσεων. Οι λύσεις CRM που βασίζονται στο cloud, προσφέρουν ευελιξία και προσβασιµότητα, επιτρέποντας στους οργανισµούς να κλιµακώνουν την υποδοµή CRM τους καθώς αναπτύσσονται και ταυτόχρονα να µπορούν να λειτουργήσουν από διαφορετικά γεωγραφικά σηµεία ανά τον κόσµο και να εξασφαλίζουν µε αυτό τον τρόπο την συνέχεια των εργασιών τους. Τέλος, η δυνατότητα ενός CRM συστήµατος να αυτοµατοποιεί απλές ή και σύνθετες ροές εργασιών, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να µειώσουν το λειτουργικό τους κόστος και ταυτόχρονα να αξιοποιήσουν το ανθρώπινο δυναµικό τους σε διεργασίες µε πιο σχεδιαστικό και στρατηγικό χαρακτήρα.

Το ΑΙ στο CRM Αδιαµφισβήτητα η νέα τάση επιβάλλει την ενσωµάτωση της Τεχνητής

Νοηµοσύνης (AI) στα συστήµατα CRM, σηµατοδοτώντας µια νέα εποχή µε τεράστιες δυνατότητες για τη διαµόρφωση του µέλλοντος της διαχείρισης σχέσεων µε τους πελάτες. Η τεχνητή νοηµοσύνη θα αυτοµατοποιήσει στο έπακρο τις απλές ροές εργασιών και µέσα από αναλύσεις συµπεριφορών των πελατών σε πραγµατικό χρόνο, θα παρέχει σχετικές προσφορές και προτάσεις. Ειδικά για τον κλάδο της Ενέργειας όπου η αγορά µεταβάλλεται συνεχώς, το µέλλον των συστηµάτων CRM υπόσχεται πολλά. Καθώς οι τεχνολογίες AI συνεχίζουν να εξελίσσονται, οι επιχειρήσεις µπορούν να περιµένουν πιο έξυπνες, προσαρµοστικές και εξατοµικευµένες λύσεις CRM που θα φέρνουν επανάσταση στον τρόπο µε τον οποίο κατανοούν και εξυπηρετούν τους πελάτες τους. Η ενσωµάτωση της τεχνητής νοηµοσύνης θα είναι βασικός µοχλός στη διαµόρφωση µιας νέας εποχής διαχείρισης πελατειακών σχέσεων, όπου οι επιχειρήσεις θα µπορούν όχι µόνο να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πελατών, αλλά να τις προβλέψουν και να τις ξεπεράσουν.

και πολλά άλλα- ανάµεσα στα οποία και τα παραδοσιακά αναλογικά πολλές φορές κανάλια. Οι µελλοντικές τεχνολογίες CRM θα ενοποιήσουν αυτά τα κανάλια, παρέχοντας µια ολιστική άποψη των αλληλεπιδράσεων των πελατών σε όλες τις πλατφόρµες. Αυτή η ενοποίηση θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να προσφέρουν συνεπείς και συνεκτικές εµπειρίες ανεξάρτητα από το κανάλι. Βελτιωµένη ασφάλεια και απόρρητο δεδοµένων: Με την αυξανόµενη εξάρτηση από τα δεδοµένα των πελατών για εξατοµικευµένες εµπειρίες, η ασφάλεια των δεδοµένων και το απόρρητο θα είναι πρωταρχικής σηµασίας. Οι µελλοντικές τεχνολογίες CRM θα επενδύσουν σε µεγάλο βαθµό σε ισχυρά µέτρα ασφαλείας και σε συµµόρφωση µε τους αυστηρούς κανονισµούς προστασίας δεδοµένων. Η τεχνολογία Blockchain µπορεί επίσης να διαδραµατίσει ρόλο στη διασφάλιση της ακεραιότητας και της ασφάλειας των δεδοµένων των πελατών. Και αυτό είναι µονόδροµος αφού η εµπιστοσύνη του κοινού ειδικά σε ότι αφορά τα προσωπικά του δεδοµένα είναι βασική προϋπόθεση για κάθε πελατειακή σχέση. Έµφαση στο Customer Insights: Τα µελλοντικά συστήµατα CRM όχι µόνο θα συλλέγουν τεράστιες ποσότητες δεδοµένων πελατών αλλά και θα αντλούν χρήσιµες και αξιόπιστες πληροφορίες από αυτά τα δεδοµένα. Τα προηγµένα εργαλεία ανάλυσης θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις να αποκτήσουν βαθύτερες γνώσεις σχετικά µε τις συµπεριφορές, τα συναισθήµατα και τις τάσεις των πελατών, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να λαµβάνουν αποφάσεις και στρατηγικές βάσει δεδοµένων. Συνεργασία και κινητικότητα: Τα εργαλεία συνεργασίας στα συστήµατα CRM θα γίνουν πιο ισχυρά, διευκολύνοντας την απρόσκοπτη επικοινωνία και συνεργασία µεταξύ των διαφορετικών τµηµάτων ενός οργανισµού. Επιπλέον, η αυξανόµενη τάση προς την αποµακρυσµένη εργασία θα οδηγήσει στην κινητικότητα του CRM, διασφαλίζοντας ότι οι οµάδες µπορούν να έχουν πρόσβαση και να ενηµερώνουν τα δεδοµένα CRM από οπουδήποτε, ενισχύοντας την παραγωγικότητα και την ανταπόκριση. Ενοποίηση µε αναδυόµενες τεχνολογίες: Το µέλλον του CRM θα γίνει µάρτυρας της ενοποίησης του µε αναδυόµενες τεχνολογίες όπως η επαυξηµένη πραγµατικότητα (AR) και η εικονική πραγµατικότητα (VR). Αυτές οι καθηλωτικές τεχνολογίες θα φέρουν επανάσταση στον τρόπο µε τον οποίο οι επιχειρήσεις αλληλεπιδρούν µε τους πελάτες, παρέχοντας διαδραστικές και ελκυστικές εµπειρίες. Για

παράδειγµα, οι επιδείξεις προϊόντων που βασίζονται σε AR ή οι εικονικές εµπειρίες αγορών που βασίζονται σε VR θα µπορούσαν να γίνουν mainstream. AI και αυτοµατισµός: Η Τεχνητή Νοηµοσύνη (AI) θα συνεχίσει να είναι η κινητήρια δύναµη πίσω από τις εξελίξεις στο CRM. Η αυτοµατοποίηση που θα επιτευχθεί χάρη στην τεχνητή νοηµοσύνη θα εξορθολογίσει τις καθηµερινές εργασίες, όπως η εισαγωγή δεδοµένων, η ακριβής αξιολόγηση κάθε δυνητικού πελάτη και η σύνθεση προφίλ από τα ερωτήµατα πελατών, αυτόµατα, απελευθερώνοντας το ανθρώπινο δυναµικό ώστε να επικεντρωθεί σε πιο σύνθετες και στρατηγικές πτυχές των σχέσεων µε τους πελάτες. Τα προγνωστικά αναλυτικά στοιχεία που ήδη τροφοδοτούνται από την τεχνητή νοηµοσύνη θα επιτρέπουν επίσης στις επιχειρήσεις να προβλέπουν τη συµπεριφορά και τις προτιµήσεις των πελατών µε µεγαλύτερη ακρίβεια. Όλες οι πλευρές της αγοράς, τόσο από πλευράς crm providers συστηµάτων όσο και ειδικών αναλυτών generational AI εφαρµογών συµφωνούν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να οριοθετήσει κανείς την επίδραση του ΑΙ στο CRM αφού οι δυνατότητες εφαρµογής είναι αµέτρητες. Χαρακτηριστικά η έρευνα της MarketsandMarkets «Explainable AIMarket by Offering (Solutions and Services), Software Type (Standalone, Integrated, Automated Reporting Tools, Interactive Model Visualization), Methods, Vertical and Region, Global Forecast 2028» η οποία εκτιµούσε την αξία της αγοράς explainable artificial intelligence (XAI) στα 5,1 δισεκατοµµύρια δολάρια πέρσι και προβλέπει αύξηση της στα 16,2 δις ως το 2028 µε µέσο ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης πάνω από 20%, ενώ η McKinsey σε όλα τα σχετικά µε την crm βιοµηχανία report της αναδεικνύει το AI ως το κυρίαρχο και σηµαντικότερο trend. Το µέλλον των τεχνολογιών CRM υπόσχεται πολλά, µε καινοτοµίες που είναι έτοιµες να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση µεταξύ των επιχειρήσεων και των πελατών τους. Με τη προσθήκη στο µείγµα του CRM της προηγµένης τεχνητής νοηµοσύνης, την ενσωµάτωση πολλαπλών καναλιών, τη διασφάλιση της ασφάλειας δεδοµένων και την αγκαλιά των αναδυόµενων τεχνολογιών, τα συστήµατα CRM θα εξελιχθούν για να ανταποκριθούν στις αυξανόµενες απαιτήσεις µιας πελατοκεντρικής αγοράς. Καθώς οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στις σχέσεις µε τους πελάτες, αυτές οι εξελίξεις στις τεχνολογίες CRM θα είναι καθοριστικές για την προώθηση βαθύτερων συνδέσεων και την προώθηση της βιώσιµης ανάπτυξης. Αλλά ας δούµε τι ακριβώς έχουν να πουν για αυτό και τα εξειδικευµένα στελέχη της Ελληνικής αγοράς. NW

Με τη προσθήκη του ΑΙ τα συστήµατα CRM θα εξελιχθούν για να ανταποκριθούν στις αυξανόµενες απαιτήσεις µιας πελατοκεντρικής αγοράς

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Special Report 38

Collaboration Technologies: Η εργαλειοθήκη συνεργασίας του µέλλοντος

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Με τον υβριδικό τρόπο δουλειάς να αναβαθµίζεται από ζητούµενο σε καθεστώς για όλο και µεγαλύτερο µέρος επιχειρήσεων και εργαζοµένων, οι τεχνολογίες συνεργασίας αποκτούν, εντός και εκτός των φυσικών ορίων της κάθε επιχείρησης, όλο και πιο ζωτικό ρόλο σε κάθε πλευρά της σύγχρονης επιχειρηµατικότητας. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα;». Αυτό θυµίζει κάθε προσπάθεια να οριστεί η επίδραση των τεχνολογιών πληροφορίας στον σύγχρονο τρόπο δουλειάς. Μιας και το αντίστοιχο ερώτηµα που προκύπτει είναι «ήταν η ανάγκη για δουλειά και συνεργασία εξ’ αποστάσεως που έφερε την πανσπερµία τεχνολογιών που την έκανε εφικτή, ή µήπως όλες αυτές οι ψηφιακές ευκολίες γέννησαν την ιδέα ότι δεν χρειάζεται να κάτσουµε µιάµιση ώρα την ηµέρα σε ένα µποτιλιάρισµα για να κάνουµε κάτι που θα µπορούσαµε µια χαρά να κάνουµε από το τραπέζι της κουζίνας µας µε ένα laptop και ένα smartphone;». Οι απόψεις διίστανται. Η τεχνολογία προέκυπτε σχεδόν πάντα σαν ένας «άλλος» τρόπος να κάνεις µια δουλειά, από την ανακάλυψη του µοχλού και του τροχού µέχρι την στιγµή που ειδήσεις και τιµές χρηµατιστηρίου άρχισαν να µεταδίδονται από αναλογικού τηλεφώνου. Στην ουσία µέχρι και την εµφάνιση του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου η ενσωµάτωση κάθε νέας τεχνολογίας στον τρόπο δουλειάς αλληλεπιδρούσε σταδιακά µε αυτόν. Από το πρώτο email thread που αντικατέστησε µια σύσκεψη ή ένα εσωτερικό εταιρικό «έγγραφο» όµως και µετά, οι αλλαγές ήταν καταιγιστικές και η επίδραση των τεχνολογιών πληροφορίας δεν είχε προηγούµενο σε ταχύτητα και αµεσότητα. Εύκολα θα µπορούσε κανείς να επιχειρηµατολογήσει για την επίδραση της µηχανής στην Βιοµηχανική Επανάσταση ως µεγαλύτερη και βαθύτερη αλλαγή. Αλλά αυτή απαιτούσε µεγάλες επενδύσεις από κάθε επιχείρηση και δεκαετίες µέχρι να αγγίξει αρκετούς εργαζοµένους και τους ανάλογους πληθυσµούς. Η µαζικότερη επέλαση του ψηφιακού τρόπου δουλειάς αντίθετα έγινε σχεδόν σε µία δεκαετία και άλλαξε τα πάντα άµεσα. Μέσα σε ένα βράδυ ο blue collar τεχνικός που συνέδεε κάποτε το αναλογικό τηλέφωνο σας, τώρα ανοίγει ένα tablet και σας συγχαίρει για την ταχύτητα της νέας σας απόλυτα ψηφιακής και ακόµα γρηγορότερης σύνδεσης. Εσείς πάλι ανακουφίζεστε ελπίζοντας ότι θα πάψετε να παγώνετε σε άβολες και αστείες πόζες στις συσκέψεις όσο η υπόλοιπη οικογένεια σερφάρει και στριµάρει ακατάπαυστα. Και ξεχνάτε την εντελώς Star Trek στιγµή, όταν για πρώτη φορά νιώσατε ότι σας διακτίνησαν στην αίθουσα συσκέψεων από την γέφυρα του …καναπέ σας, στην πρώτη σας τηλεσύσκεψη. Σήµερα Zoom και Teams εξετάζουν την ενσωµάτωση ΑΙ στις εφαρµογές τους που θα καταλαβαίνουν για παράδειγµα ποιος από τους συµµετέχοντες σε κάθε βιντεοσύσκεψη έχει καδράρει «λάθος» τον εαυτό του. Και αυτόµατα θα κόβει το άδειο µέρος του κάδρου και θα ζουµάρει στον άνθρωπο µε τρόπο τέτοιο που διαρκώς όλοι οι συµµετέχοντες στην επικοινωνία να απολαµβάνουν εξίσου άρτια παρουσία, ανεξάρτητα από τις σκηνοθετικές τους ικανότητες.

Beam me up Litsa! Οι τεχνολογίες συνεργασίας έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο µε τον οποίο οι άνθρωποι εργάζονται και αλληλεπιδρούν, αλλά και στον τρόπο που σκέφτονται την δουλειά, εστιάζοντας στο αποτέλεσµα αντί για τις διαδικασίες. Και έτσι αλλάζει σταδιακά το concept των επιχειρήσεων και της κοινωνίας. Ο αντίκτυπος των τεχνολογιών συνεργασίας είναι εκτεταµένος και µπορεί να φανεί σε διάφορους τοµείς:

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Collaboration Technologies

Special Report

Αποµακρυσµένη εργασία: Τεχνολογίες όπως η τηλεδιάσκεψη, τα εργαλεία συνεργασίας οµάδας και οι πλατφόρµες που βασίζονται σε σύννεφο διευκόλυναν την άνοδο της αποµακρυσµένης εργασίας. Αυτή η αλλαγή παρείχε ευελιξία, βελτίωσε την ισορροπία επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής και διεύρυνε τη δεξαµενή ταλέντων για τις εταιρείες.

γασία και τηλεργασία. Έτσι σύµφωνα µε την έρευνα της ResearchAndMarkets, «Team Collaboration Software Market: Global Industry Trends, Share, Size, Growth, Opportunity and Forecast 2023-2028» που κυκλοφόρησε µόλις τον περασµένο Οκτώβριο η παγκόσµια αγορά τεχνολογιών συνεργασίας -λογισµικού κατά πλειοψηφία- ως το τέλος του 2022 είχε φτάσει τα 15,1 δισεκατοµµύρια δολάρια µε προοπτικές να δείχνουν ότι θα φτάσει ως το 2028 τα 34,3 Παγκόσµια συνδεσιµότητα: Τα εργαλεία συνεργασίας δισεκατοµµύρια µε µέσω ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης το 14%. έχουν γεφυρώσει γεωγραφικά εµπόδια, επιτρέποντας την Σε αυτή την δυναµική κύριοι παράγοντες κατά την απρόσκοπτη επικοινωνία και τη συνεργασία µεταξύ ατόµων συγκεκριµένη έρευνα εντοπίζονται οι εξής τρεις: και οµάδων που διαδίδονται σε ολόκληρο τον κόσµο. Αυτό • Η ανάγκη για business continuity σε κάθε αντιξοότητα -από έχει βελτιώσει τις διεθνείς επιχειρηµατικές δραστηριότητες κορονοϊό µέχρι ενεργειακή κρίση- και όχι απλώς η διατήκαι διευκόλυνε τις «διαπολιτισµικές» ανταλλαγές και το ρηση ενός µίνιµουµ αποδοτικότητας αλλά και η αύξηση πεδίο δράση του HR. της µε παράλληλη µείωση κόστους ειδικά σε κτηριακές και άλλες υποδοµές. Ασύγχρονη Εργασία: Ακόµα και µέσα στα γεωγραφικά • Η είσοδος σε περιβάλλοντα αποκεντρωµένης εργασίας όρια της ίδιας της επιχείρησης οι τεχνολογίες πληροφορίας οργανισµών όπως οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές που στην υπηρεσία ενός σύγχρονου µοντέλου εργασίας επιτρέ- µέχρι πρόσφατα είχαν πολύ αυστηρούς όρους για το τι πουν στους εργαζόµενους να δουλεύουν σε ρυθµούς και συνιστά ασφαλές εργασιακό περιβάλλον. ωράρια της επιλογής τους χωρίς να αποσυντονίζουν την • Η γενικευµένη πια αντίληψη του ρόλου που µπορούν να παραγωγική διαδικασία του οργανισµού τους. έχουν τα εργαλεία τηλεργασίας στην φυσική ασφάλεια προσωπικού εγκαταστάσεων και κοινού σε τοµείς όπως Αυξηµένη παραγωγικότητα: Η επεξεργασία εγγράφων τα ενεργειακά δίκτυα, η υγεία κλπ σε πραγµατικό χρόνο, τα άµεσα µηνύµατα, οι πλατφόρµες Ο εντοπισµός µιας µεµονωµένης τεχνολογίας µε τον κοινής χρήσης αρχείων και τα εργαλεία διαχείρισης έργων µεγαλύτερο αντίκτυπο µπορεί να είναι δύσκολος, καθώς έχουν βελτιωµένες ροές εργασίας, οδηγώντας σε αυξηµένη διαφορετικά εργαλεία εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπαραγωγικότητα και αποτελεσµατικότητα σε οργανισµούς. πούς και έχουν διαφορετικά αποτελέσµατα ανάλογα µε το πλαίσιο. Ωστόσο, ορισµένες τεχνολογίες έχουν ξεχωρίσει Καινοτοµία και κοινή χρήση ιδεών: Τα εργαλεία συνερ- για την ευρεία επιρροή τους: γασίας ενθαρρύνουν ένα περιβάλλον για καταιγισµό ιδεών, ανταλλαγή ιδεών και καινοτοµία. Οι οµάδες µπορούν να 1. Πλατφόρµες τηλεδιάσκεψης: Εργαλεία όπως το συνεργαστούν σε πραγµατικό χρόνο, ανεξάρτητα από τη Zoom, το Microsoft Teams και το Google Meet έχουν φέρει φυσική τους τοποθεσία, επιτρέποντας τις διαφορετικές επανάσταση στην αποµακρυσµένη επικοινωνία. Έχουν προοπτικές και ιδέες να µοιράζονται αβίαστα. γίνει απαραίτητα για εικονικές συναντήσεις, συνεντεύξεις, διαδικτυακά σεµινάρια, ακόµη και κοινωνικές συγκεντρώΣυµµετοχή πελατών: Οι τεχνολογίες που επιτρέπουν σεις, ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδηµίας, επιτρέποντας τη συνεργασία µε τους πελάτες, όπως η υποστήριξη ζω- αλληλεπιδράσεις πρόσωπο µε πρόσωπο σε αποστάσεις. ντανής συνοµιλίας, οι εικονικές συναντήσεις και οι χώροι 2. Εργαλεία συνεργασίας που βασίζονται στο cloud: συνεργασίας, έχουν βελτιώσει την εξυπηρέτηση και την εµπλοκή των πελατών, οδηγώντας σε καλύτερη ικανο- Πλατφόρµες όπως το Google Workspace, το Microsoft ποίηση των πελατών. 365 και το Slack έχουν αλλάξει τον τρόπο µε τον οποίο οι οµάδες συνεργάζονται σε έγγραφα, µοιράζονται αρχεία και Γραφείο είναι όπου έχει σήµα επικοινωνούν σε πραγµατικό χρόνο. Προσφέρουν απρόTo παρόν των τεχνολογιών συνεργασίας είναι πο- σκοπτη ενοποίηση, επιτρέποντας σε πολλούς χρήστες να λύχρωµο και εντυπωσιακό. Αυτό αντικατοπτρίζεται και εργάζονται στο ίδιο έγγραφο ταυτόχρονα από διαφορετικές στα οικονοµικά µεγέθη της αγοράς λογισµικού για συνερ- τοποθεσίες.

Οι τεχνολογίες συνεργασίας έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο µε τον οποίο οι άνθρωποι εργάζονται αλλά και στον τρόπο που σκέφτονται την δουλειά, εστιάζοντας στο αποτέλεσµα αντί για τις διαδικασίες

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

41 3. Λογισµικό διαχείρισης έργου: Εργαλεία όπως τα Asana, Trello και Jira εξορθολογίζουν τον σχεδιασµό του έργου, την ανάθεση εργασιών και τον συντονισµό της οµάδας. Παρέχουν διαφάνεια, υπευθυνότητα και οργάνωση, ενισχύοντας την παραγωγικότητα και τη συνεργασία εντός των οµάδων. 4. Συνεργατική επεξεργασία εγγράφων: Τα Έγγραφα Google, το Microsoft Office Online και άλλα παρόµοια εργαλεία διευκολύνουν την επεξεργασία και τον σχολιασµό εγγράφων σε πραγµατικό χρόνο, επιτρέποντας σε πολλούς χρήστες να συνεργάζονται ταυτόχρονα στο ίδιο αρχείο. 5. Εφαρµογές ανταλλαγής άµεσων µηνυµάτων και συνεργασίας: Πλατφόρµες όπως το Slack, το Microsoft Teams και το Discord έχουν επαναπροσδιορίσει την επικοινωνία στο χώρο εργασίας, προσφέροντας δυνατότητες πέρα από τα βασικά µηνύµατα, όπως κοινή χρήση αρχείων, ενσωµατώσεις µε άλλα εργαλεία και προσαρµόσιµα κανάλια για διαφορετικά έργα ή θέµατα.

Back to the Future Office Ήδη σε κάποιους κύκλους ακούγεται ως ανέκδοτο ότι όταν δύο IT directors θα κλείνουν µια συνάντηση ως του χρόνου θα λένε κάτι του τύπου «ΟΚ χάρηκα που τα είπαµε, πες στην ψηφιακή γραµµατέα σου να πάρει το chatbot µου να κανονίσουν το επόµενο ραντεβού µας». Πιθανότατα δε στο µέλλον τα ολογράµµατα τους θα φέρνουν το χέρι στον κρόταφο πριν χαθούν για να σβήσουν κάποια VR sets. Όσον αφορά το µέλλον των τεχνολογιών συνεργασίας οι κύριες τάσεις µοιάζουν ήδη να έχουν διαµορφωθεί στις εξής: 1. Βελτιωµένη ενσωµάτωση και διαλειτουργικότητα: Τα µελλοντικά εργαλεία πιθανότατα θα επικεντρωθούν στην απρόσκοπτη ενοποίηση σε διαφορετικές πλατφόρµες, επιτρέποντας οµαλότερη συνεργασία µεταξύ διαφόρων εφαρµογών και εργαλείων.

2. AI και αυτοµατισµός: Η ενσωµάτωση της τεχνητής νοηµοσύνης πιθανότατα θα αυτοµατοποιήσει τις εργασίες ρουτίνας, θα αναλύσει δεδοµένα για πληροφορίες και θα εξατοµικεύσει τις εµπειρίες των χρηστών, καθιστώντας τη συνεργασία πιο αποτελεσµατική και προσαρµοσµένη στις ατοµικές ανάγκες. Εφαρµογές ΑΙ ήδη υπόσχονται ότι σύντοµα θα προσφέρουν αξιόπιστες περιλήψεις meetings που χάσατε. 3. Αυξηµένη και εικονική πραγµατικότητα: Αυτές οι τεχνολογίες µπορούν να µετατρέψουν περαιτέρω τη συνεργασία, επιτρέποντας τις εντυπωσιακές εµπειρίες, επιτρέποντας στους αποµακρυσµένους εργαζόµενους να αισθάνονται πιο παρόντες σε συναντήσεις ή συνεργατικά έργα. 4. Ασφάλεια και απόρρητο: Καθώς τα εργαλεία συνεργασίας εξελίσσονται, θα δίνεται µεγαλύτερη έµφαση σε ισχυρά µέτρα ασφαλείας για την προστασία των ευαίσθητων δεδοµένων και τη διασφάλιση του απορρήτου των χρηστών σε κοινόχρηστους ψηφιακούς χώρους. 5. Υβριδικά περιβάλλοντα εργασίας: Το µέλλον της εργασίας µπορεί να συνδυάζει απρόσκοπτα τη φυσική και την αποµακρυσµένη εργασία, οδηγώντας σε πιο εξελιγµένα εργαλεία συνεργασίας που καλύπτουν υβριδικά µοντέλα εργασίας. Συνολικά, το µέλλον των τεχνολογιών συνεργασίας φαίνεται να προσανατολίζεται προς την περαιτέρω ενίσχυση της συνδεσιµότητας, της παραγωγικότητας και της καινοτοµίας, αντιµετωπίζοντας παράλληλα προκλήσεις που σχετίζονται µε την ασφάλεια και την προσαρµογή των εξελισσόµενων εργασιακών περιβαλλόντων. Αλλά ας δούµε τι έχουν να πουν µερικοί από τους Έλληνες χρήστες. NW

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Collaboration Technologies

Special Report

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΟΥΛΗΣ

Ο Ψηφιακός Μετασχηµατισµός ως στρατηγική πρωτοβουλία Ο Γιώργος Σούλης, Cluster Head of IT, Adecco Group Greece, Romania, Bulgaria & Czechia, εξηγεί γιατί ο ψηφιακός µετασχηµατισµός, ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι µέρος της στρατηγικής και του οράµατος της εταιρείας τους.

ντας ένας από τους µεγάλους εργοδότες σε τοπική και παγκόσµια κλίµακα η Adecco αριθµεί πάνω από 3000 ενεργούς εργαζοµένους στην Ελλάδα. Με γνώµονα την βέλτιστη διαχείριση του προσωπικού µας, προχωρήσαµε σε επενδύσεις βελτίωσης των συστηµάτων διαχείρισης προσωπικού µε κύριο άξονα την µέγιστη διαλειτουργικότητα µε τα συστήµατα δηµόσιων φορέων όπως το Εργάνη. Αναπτύξαµε πρωτοπόρες λύσεις ηλεκτρονικής υπογραφής συµβάσεων, οι οποίες απλοποίησαν την διαδικασία υπογραφής για του πελάτες και τους εργαζόµενους µας, χωρίς την αναγκαιότητα της φυσικής παρουσίας. Λύσεις καταγραφής του χρόνου εργασίας και διαχείρισης εξόδων απλοποίησαν τον τρόπο καταγραφής από την πλευρά των εργαζοµένων και έδωσε την δυνατότητα στους πελάτες µας να παρακολουθούν τον χρόνο εργασίας, τις απουσίες και τα έξοδα σε πραγµατικό χρόνο. Συνεχίσαµε να επενδύουµε σε λύσεις διαχείρισης αιτήσεων υποψηφίων (ATS) για την υποστήριξη των υπηρεσιών προσωρινής και µόνιµης στελέχωσης. Η εφαρµογή εκτεταµένων λύσεων ψηφιακής συνεργασίας ήταν αναγκαία ώστε να υποστηρίξει το νέο υβριδικό µοντέλο εργασίας. Παράλληλα απαιτήθηκε µια προσεκτική διαχείριση από τον οργανισµό, ώστε να προασπίσει την οµαδική συνεργασία, να εξασφαλίσει τη συνοχή των οµάδων και να διατηρήσει στο µέγιστο δυνατό βαθµό την εταιρική κουλτούρα µε στόχο την επίτευξη των εργασιακών στόχων.

To Μέλλον περνάει από το ΑΙ ∆ιαφαίνεται καθαρά ότι η τεχνολογία της τεχνητής νοηµοσύνης (AI) και της εκµάθησης µηχανών (ML), είναι η κύρια κατεύθυνση για το µέλλον. Η εξέλιξη στους τοµείς αυτούς θα επιτρέψει προηγµένη αυτοµατοποίηση στις εργασίες που απαιτούν επαναλαµβανόµενες κινήσεις, βελτίωση στην διαχείριση χρόνου µε ανάλογη αύξηση της ροής και αξιοποίησης πληροφοριών, προσφέροντας στους εργαζοµένους µας την δυνατότητα να ασχοληθούν µε σηµαντικότερα θέµατα που άπτονται της βελτίωσης της εµπειρίας των πελατών µας.

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Σύµφωνα µε την έρευνα της εταιρείας µας για την χρήση AI στην εργασία που πραγµατοποιήθηκε το 2023, η Ελλάδα βρίσκεται αρκετά χαµηλότερα από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο, στην αξιοποίηση της AI από τους εργαζόµενους στην καθηµερινή εργασία. Οι ελληνικές εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν στην εκπαίδευση του προσωπικού τους στην χρήση AI άλλα σε συνδυασµό µε την ανάπτυξη σηµαντικών soft skills όπως η συναισθηµατική νοηµοσύνη, η ενσυναίσθηση και η κριτική σκέψη. Συνοψίζοντας, θα ήθελα να επισηµάνω ότι το ταξίδι του ψηφιακού µας µετασχηµατισµού έχει έντονα τα σηµάδια της στρατηγικής πρωτοβουλίας στην βελτίωση της αποδοτικότητας, της ασφάλειας και της προσαρµοστικότητας στις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται. Η ενσωµάτωση των τεχνολογιών της τεχνητής νοηµοσύνης και της µηχανικής εκµάθησης είναι το επόµενο σύνορο. Υπόσχεται όχι µόνο επαυξηµένη λειτουργικότητα άλλα και µια δυναµική και συναρπαστική εργασιακή εµπειρία για τα στελέχη µας, τα οποίο θα παραµείνουν στο επίκεντρο. Σε συνδυασµό µε τις προκλήσεις του υβριδικού τρόπου εργασίας, το κλειδί για την διατήρηση της οργανωτικής µας συνοχής, της εταιρικής κουλτούρας µας και της επίτευξης των στόχων µας είναι ο σωστός σχεδιασµός και η προσεκτική διαχείριση µε βλέµµα στο µέλλον. Οι περισσότερες τεχνολογίες συνεργασίας όπως Zoom, Google Meet, Teams, Gotomeeting, Webex κτλ. έχουν σχεδιαστεί µε γνώµονα την καλύτερη και ευκολότερη εµπειρία του χρήστη. ∆εν χρειάζονται κάποια εκπαίδευση για την βασική χρήση. Τεχνολογίες συνεργασίας όπως το Viber, που είναι πανοµοιότυπες µε τις παραπάνω, είναι πολύ δηµοφιλής σε εργαζόµενους µεγάλης ηλικίας ή σχετικά µικρής ηλικίας λόγω της διαθεσιµότητας τους στα κινητά. Για το λόγο αυτό πολλές εταιρείες τις χρησιµοποιούν για να επικοινωνήσουν µε συγκεκριµένες ηλικιακές οµάδες εργαζοµένων η υποψηφίων. Πιστεύω ότι η πανδηµία βοήθησε στην γρηγορότερη αφοµοίωση των τεχνολογιών αυτών µε αποτέλεσµα όλοι οι εργαζόµενοι να µπορούν να τις χειρίζονται σε καλό βαθµό. Σε πολλές περιπτώσεις έχουν αντικαταστήσει παραδοσιακούς τρόπους επικοινωνίας όπως τα σταθερά τηλέφωνα».

ΑΝΘH ΚΙΑΝΟYΡΑ

«Νestlé: Connect People With the Power Of Food» Η Ανθή Κιανούρα, ΙΤ Manager, της Nestlé εξηγεί ότι η Nestle ως η µεγαλύτερη εταιρεία τροφίµων και ποτών παγκοσµίως, έχει αναγνωρίσει τη σηµασία της ψηφιακής τεχνολογίας

ψηφιακός µετασχηµατισµός της Nestlé είναι προτεραιότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσµίως και αποσκοπεί στην αξιοποίηση της τεχνολογίας και των ψηφιακών εργαλείων ώστε η εταιρεία να βελτιώσει τις διαδικασίες της, να ενισχύσει την καινοτοµία και να παρέχει ανώτερη εµπειρία σε πελάτες και καταναλωτές. Το όραµα της Nestlé µέσω του “Connect Strategy” είναι «CONNECΤ PEOPLE with the POWER OF FOOD». Είµαστε αφοσιωµένοι στο να δηµιουργούµε συνδέσεις που έχουν θετική επίδραση στη ζωή όλων όσων έρχονται σε επαφή µαζί µας, σε κάθε πτυχή της εργασίας µας: συναδέλφους, προµηθευτές, καταναλωτές και πελάτες αξιοποιώντας την πολυδιάστατη δύναµη των προϊόντων και των µαρκών µας. Μέσω του ψηφιακού µετασχηµατισµού, αναζητούµε συνεχώς νέους τρόπους για να αξιοποιήσουµε τις εξελίξεις της ψηφιακής εποχής και να παραµείνουµε ανταγωνιστικοί στην αγορά. Αυτό περιλαµβάνει την ανάπτυξη και την εφαρµογή νέων ψηφιακών λύσεων και εργαλείων χρησιµοποιώντας τεχνητή νοηµοσύνη, cloud computing, αναλυτική διαχείριση δεδοµένων και αυτοµατοποίηση διαδικασιών. Ειδικά σχετικά µε την τεχνητή νοηµοσύνη (Generative Artificial Intelligence), επενδύουµε ήδη σε συγκεκριµένα εργαλεία: • Στο «Synthesia» που αξιοποιούµε πιλοτικά για τη δηµιουργία επαγγελµατικών βίντεο για διάφορες ανάγκες, όπως επικοινωνία, εκπαιδευτικό υλικό και παρουσιάσεις. • Στο NesGPT , ένα chatbot που αναπτύχθηκε από τη Nestlé χρησιµοποιώντας την τεχνητή νοηµοσύνη . Το NesGPT βασίζεται στην τεχνολογία GPT (Generative Pre-trained Transformer) και µας επιτρέπει να παρέχουµε προσωπικές και αποτελεσµατικές απαντήσεις σε ερωτήσεις και αιτήµατα εσωτερικών χρηστών. Το NesGPT είναι εξειδικευµένο και προσαρµοσµένο στις ανάγκες και το περιβάλλον της Nestlé και κυρίως παρέχει προστασία στην ασφάλεια των δεδοµένων. • Σε chatbots που βοηθούν στην ολοκλήρωση διαχειριστικών διαδικασιών (όπως πχ. στον προγραµµατισµό των συναντήσεων των υποψηφίων κατά τη διαδικασία πρόσληψης)

43 Ασφάλεια, Συµµόρφωση και Εκπαίδευση Η Κυβερνοασφάλεια και η συµµόρφωση αποτελούν υψηλές προτεραιότητες σε όλες τις λειτουργίες της Nestlé. Η εταιρεία µας επιδιώκει να διατηρεί υψηλά πρότυπα ασφαλείας και να εξασφαλίζει ότι τόσο τα εταιρικά µας δεδοµένα, όσο και αυτά των πελατών µας παραµένουν ασφαλή , εφαρµόζοντας όλες τις απαραίτητες πρακτικές προστασίας Οι πρακτικές αυτές περιλαµβάνουν µεθόδους κρυπτογράφησης, περιορισµό της πρόσβασης σε εξουσιοδοτηµένα άτοµα και παρακολούθηση των συστηµάτων για τυχόν ασυνήθιστη δραστηριότητα. Παρά την τεχνολογική πρόοδο και την αυτοµατοποίηση που συνοδεύει τον ψηφιακό µετασχηµατισµό, οι άνθρωποι παραµένουν ζωτικοί παράγοντες για την επιτυχία της διαδικασίας. Είναι αυτοί που αντιλαµβάνονται τις ανάγκες της επιχείρησης και των πελατών, και προσαρµόζουν τις τεχνολογικές λύσεις για να ανταποκριθούν σε αυτές τις ανάγκες. Για τον λόγο αυτό, στη Nestlé επενδύουµε στην ψηφιακή εκπαίδευση και επιµόρφωση των εργαζοµένων µας (µέσω του Nestle Digital Campus και του e-Business Academy), προκειµένου να τους εξοπλίσουµε µε τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις για την αντιµετώπιση των προκλήσεων της ψηφιακής εποχής. Για να επιτευχθεί ο ψηφιακός µετασχηµατισµός, το «κλειδί» είναι η συνεργασία των ανθρώπων. Για αυτό στην Ελλάδα έχουµε συστήσει το Digital Committee, µια οµάδα εργασίας µε εκπροσώπους από διάφορα τµήµατα της επιχείρησης που µοιράζονται ιδέες, ανησυχίες και προτάσεις για τον ψηφιακό µετασχηµατισµό και τα οφέλη που µπορεί να φέρουν νέα έργα τεχνολογίας, όπως για παράδειγµα η εξοικονόµηση και η ανάπτυξη. Συνεργαζόµαστε µε εταιρείες τεχνολογίας και ειδικούς στον ψηφιακό µετασχηµατισµό , παρακολουθούµε τις εξελίξεις στην τεχνολογία και την αγορά και προσαρµόζουµε τις πρωτοβουλίες µας ανάλογα. Η ενίσχυση και η καλλιέργεια της νοοτροπίας για καινοτοµία µε ενορχηστρωτή την τεχνολογία είναι υψίστης σηµασίας για τη Nestlé».

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

The strategic CIO

Data Privacy

Πρωταρχικής σηµασίας στόχος Το απόρρητο δεδοµένων έχει γίνει ένα κρίσιµο ζήτηµα στη σηµερινή ψηφιακή κοινωνία. Με τον αυξανόµενο όγκο προσωπικών πληροφοριών που συλλέγονται, αποθηκεύονται και µοιράζονται στο ∆ιαδίκτυο και κυρίως µε την ευκολία που εµείς οι ιδιώτες δίνουµε τα προσωπικά µας δεδοµένα σε διάφορα εµπορικά sites ή εφαρµογές ή και παιχνίδια, η προστασία των δικαιωµάτων απορρήτου των ατόµων και η διασφάλιση της ασφάλειας των δεδοµένων τους έχουν καταστεί πρωταρχικής σηµασίας. ΤΟΥ ΜΙΧAΛΗ ΜΩΡΑΪΤΗ, PARTNER, ACTUS VALIDA

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

υτή η ακόλουθη ανάλυση θα διερευνήσει, σχετικά επιδερµικά διάφορες πτυχές του απορρήτου των δεδοµένων, συµπεριλαµβανοµένης της σηµασίας, των προκλήσεων, των νοµικών πλαισίων, των τεχνολογικών λύσεων και των µελλοντικών επιπτώσεων, ενώ σε επόµενα άρθρα θα έχουµε µια πιο αναλυτική µατιά σε θέµατα τεχνολογίας και σε αρκετές περιπτώσεις που η χρήση οδήγησε σε κατάχρηση και το πλαίσιο ασφάλειας έπρεπε να σχεδιαστεί εκ νέου.

Σηµασία του απορρήτου δεδοµένων Το απόρρητο των δεδοµένων είναι ζωτικής σηµασίας για πολλούς και διάφορους λόγους: Ατοµικά δικαιώµατα: Το απόρρητο είναι ένα θεµελιώδες ανθρώπινο δικαίωµα που αναγνωρίζεται από τους διεθνείς νόµους και συµβάσεις. ∆ιασφαλίζει ότι τα άτοµα έχουν τον έλεγχο των προσωπικών τους στοιχείων και τα προστατεύει από µη εξουσιοδοτηµένη χρήση, κατάχρηση ή αποκάλυψη. Εµπιστοσύνη και ασφάλεια: Η διαφύλαξη του απορρήτου των δεδοµένων ενισχύει την ασφάλεια και την εµπιστοσύνη σε άτοµα, επιχειρήσεις και ιδρύµατα. Είναι η αρχή του αν µε εµπιστεύονται και αν εγώ εµπιστεύοµαι την ασφάλεια που έχω. Όταν οι άνθρωποι πιστεύουν στον τρόπο χειρισµού των πληροφοριών τους, είναι πιο πιθανό να συµµετάσχουν σε διαδικτυακές δραστηριότητες και να µοιραστούν τα δεδοµένα τους. Το παράλογο, το οποίο όµως συµβαίνει, είναι ότι υπάρχει ένας τεράστιος αριθµός χρηστών, που ενώ αναγνωρίζει τον κίνδυνο και την µη τεκµηριωµένη χρήση των δεδοµένων τους, συνεχίζουν και τα δίνουν χωρίς δεύτερη σκέψη και µε απίστευτη ευκολία. Φήµη και εικόνα επωνυµίας της επιχείρησης. Του Brand µε λίγα λόγια: Οργανισµοί που δίνουν προτεραιότητα στο απόρρητο των δεδοµένων χτίζουν µια θετική φήµη και ενισχύουν την εικόνα της επωνυµίας τους. Η επίδειξη δέσµευσης για την προστασία των πληροφοριών των πελατών όχι µόνο προσελκύει πελάτες αλλά δηµιουργεί επίσης µακροπρόθεσµες σχέσεις που βασίζονται στην εµπιστοσύνη. Ασφάλεια και Πρόληψη Απάτης: Η προστασία των προσωπικών δεδοµένων είναι απαραίτητη για την αποτροπή κλοπής ταυτότητας, οικονοµικής απάτης και άλλων κακόβουλων δραστηριοτήτων. Εφαρµόζοντας ισχυρά µέτρα ασφαλείας, οι οργανισµοί µπορούν να µετριάσουν τους κινδύνους και να προστατεύσουν τα άτοµα από πιθανή βλάβη η και απώλεια. Νοµική και κανονιστική συµµόρφωση (legal and operating framework): Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσµο έχουν θεσπίσει νόµους και κανονισµούς για την προστασία δεδοµένων για να διασφαλίσουν ότι τα δικαιώµατα απορρήτου γίνονται σεβαστά. Η συµµόρφωση µε αυτούς τους νόµους είναι κρίσιµη για την αποφυγή νοµικών συνεπειών και κυρώσεων.

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

46 Προκλήσεις στο του απορρήτου των δεδοµένων Το απόρρητο των δεδοµένων αντιµετωπίζει πολλές προκλήσεις στην ψηφιακή εποχή:

για το απόρρητο λόγω της συνεχούς συλλογής και ανάλυσης προσωπικών δεδοµένων. Η διασφάλιση των δεδοµένων IoT και η διασφάλιση της ενηµερωµένης συναίνεσης είναι ζωτικής σηµασίας σε αυτό το πλαίσιο.

Παραβίαση δεδοµένων: Οι κυβερνοεπιθέσεις και οι παραβιάσεις δεδοµένων έχουν γίνει συνηθισµένες. Οι κακόβουλοι παράγοντες θεωρούν τα προσωπικά δεδοµένα ως πολύτιµα εµπορεύµατα, που οδηγούν σε σηµαντικούς κινδύνους για την ιδιωτική ζωή. Οι οργανισµοί πρέπει να επενδύσουν σε ισχυρά µέτρα ασφαλείας (κυρίως υψηλού κόστους συστήµατα) για την πρόληψη παραβιάσεων και να ανταποκρίνονται άµεσα σε περίπτωση που συµβεί κάτι τέτοιο. Αυτό απαιτεί και αναβάθµιση της οργανωτικής δοµής καθώς και της κουλτούρας της εταιρείας, κάτι που σηµαίνει θέσπιση και τήρηση διαδικασιών και καταγραφή της λειτουργίας τους µε κανόνες ελεγχόµενους, που όχι απλώς να υπάρχουν, αλλά να είναι µέρος της καθηµερινότητας και της λογικής της.

Τεχνητή Νοηµοσύνη (AI) και Μηχανική Μάθηση (ML): Η τεχνητή νοηµοσύνη και η ML θέτουν προκλήσεις στο απόρρητο λόγω της ικανότητάς τους να επεξεργάζονται τεράστιες ποσότητες δεδοµένων. Η πιθανότητα µεροληπτικών αλγορίθµων ή µη εξουσιοδοτηµένης χρήσης προσωπικών δεδοµένων υπογραµµίζει την ανάγκη για ηθικές κατευθυντήριες γραµµές και διαφάνεια στις εφαρµογές AI και ML.

Εποπτεία και κυβερνητική πρόσβαση: Τα προγράµµατα και οι πρακτικές κυβερνητικής επιτήρησης συχνά έρχονται σε σύγκρουση µε τα ατοµικά δικαιώµατα απορρήτου. Η ισορροπία µεταξύ της εθνικής ασφάλειας και του ατοµικού απορρήτου είναι ένα περίπλοκο και λεπτό ζήτηµα που απαιτεί προσεκτική εξέταση.

Γενικός Κανονισµός Προστασίας ∆εδοµένων (GDPR): Ο GDPR που εισήχθη από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), θέτει αυστηρές απαιτήσεις για τους οργανισµούς που χειρίζονται προσωπικά δεδοµένα κατοίκων της ΕΕ. ∆ίνει έµφαση στη διαφάνεια, τη συναίνεση, την ελαχιστοποίηση δεδοµένων και τα ατοµικά δικαιώµατα, µαζί µε αυστηρές κυρώσεις για µη συµµόρφωση. Επειδή εδώ στην Ελλάδα εµείς ζούµε µε το GDPR, θέλει αρκετή συζήτηση και να το µεταφράσουµε σωστά για την σωστή εφαρµογή του, αφού µάλλον τα πράγµατα στην καθηµερινότητα είναι περισσότερα του εθιµοτυπικού παρά του ουσιαστικού.

Big Data και Analytics: Η εκτεταµένη συλλογή δεδοµένων, σε συνδυασµό µε προηγµένες τεχνικές ανάλυσης, εγείρει ανησυχίες για υπερβολικό προφίλ και πιθανές επιπτώσεις στο απόρρητο. Οι οργανισµοί πρέπει να διασφαλίζουν ότι η χρήση δεδοµένων ευθυγραµµίζεται µε τον σκοπό για τον οποίο συλλέχθηκαν και να λαµβάνουν υπόψη τις ηθικές επιπτώσεις των πρακτικών τους στην ανάλυση δεδοµένων. ∆ιαδίκτυο των πραγµάτων (IoT): Ο πολλαπλασιασµός των διασυνδεδεµένων έξυπνων συσκευών εγκυµονεί κινδύνους

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Νοµικά πλαίσια για το απόρρητο δεδοµένων Για τη ρύθµιση της επεξεργασίας προσωπικών δεδοµένων και την προστασία της ιδιωτικής ζωής, έχουν θεσπιστεί διάφορα νοµικά πλαίσια:

California Consumer Privacy Act (CCPA): Εφαρµοσµένο στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, το CCPA παραχωρεί στους καταναλωτές ορισµένα δικαιώµατα σχετικά µε τη συλλογή, τη χρήση και την πώληση των προσωπικών τους

THE STRATEGIC CIO

πληροφοριών. Επιβάλλει υποχρεώσεις στις επιχειρήσεις να αποκαλύπτουν πρακτικές δεδοµένων και προσφέρει στους καταναλωτές τη δυνατότητα να εξαιρεθούν.

Μελλοντικές επιπτώσεις του απορρήτου δεδοµένων Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται, εµφανίζονται αρκετές συνέπειες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των δεδοµένων:

Άλλοι νόµοι περί απορρήτου δεδοµένων παγκοσµίως: Πολλές χώρες έχουν εφαρµόσει τους δικούς τους νόµους περί προστασίας δεδοµένων, όπως ο νόµος περί προΤο απόρρητο στασίας προσωπικών πληροφοριών και δεδοµένων είναι ηλεκτρονικών εγγράφων (PIPEDA) στον ένα τεράστιο Καναδά και ο νόµος περί προστασίας ζήτηµα παγκοσµίως, δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα δεδοµένης της (PDPA) στη Σιγκαπούρη. Αυτοί οι νόεκθετικής αύξησης µοι περιγράφουν τις απαιτήσεις για την των προσωπικών επεξεργασία δεδοµένων και τα δικαιώδεδοµένων και µατα των ατόµων.

Εµφανιζόµενες ανησυχίες για το απόρρητο: Οι νέες τεχνολογίες, όπως τα βιοµετρικά στοιχεία, η αναγνώριση προσώπου και τα brain-computer interfaces, εγείρουν ανησυχίες σχετικά µε το απόρρητο όσον αφορά τη συναίνεση, την επιτήρηση και την πιθανή κατάχρηση προσωπικών πληροφοριών. Η ιδιωτική ζωή ως ανθρώπινο δικαίωµα: Υπάρχει µια συνεχιζόµενη συζήτηση των κινδύνων που για την αναγνώριση της ιδιωτικής ζωής συνδέονται µε την Τεχνολογικές λύσεις ως θεµελιώδους ανθρώπινου δικαιώµακακή χρήση τους, για την προστασία των τος στην ψηφιακή εποχή. Αυτή η έννοια, δεδοµένων γνωστή ως Privacy 3.0, αναγνωρίζει το και του πού αυτά Πολλές τεχνολογίες ενίσχυσης της απόρρητο ως εγγενή αξία που πρέπει αποθηκεύονται ιδιωτικής ζωής (privacy-enhancing να προστατεύεται ανεξάρτητα από τις technologies - PET) µπορούν να βοηθήσουν στην προ- τεχνολογικές εξελίξεις. στασία των προσωπικών δεδοµένων: Ηθικά ζητήµατα: Καθώς η τεχνητή νοηµοσύνη και η ML Κρυπτογράφηση: Η κρυπτογράφηση δεδοµένων διασφα- διαδραµατίζουν πιο σηµαντικό ρόλο στη λήψη αποφάλίζει ότι δεν είναι αναγνώσιµα από µη εξουσιοδοτηµένα σεων, καθίσταται ζωτικής σηµασίας η αντιµετώπιση των µέρη. Ισχυροί αλγόριθµοι κρυπτογράφησης διαδραµατί- προκαταλήψεων και των διακρίσεων στους αλγόριθµους. ζουν ζωτικό ρόλο στην αποτροπή µη εξουσιοδοτηµένης Η διασφάλιση ηθικών πλαισίων που δίνουν προτεραιότηπρόσβασης σε ευαίσθητες πληροφορίες. τα στη δικαιοσύνη, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία είναι απαραίτητη. Ανωνυµοποίηση: Η ανωνυµοποίηση δεδοµένων περιλαµβάνει την αφαίρεση ή την αλλαγή στοιχείων προσωπικής Συγκεκριµένες προκλήσεις του κλάδου: ∆ιάφοροι τοταυτοποίησης (PII) για την προστασία της ταυτότητας των µείς, όπως η υγειονοµική περίθαλψη, τα οικονοµικά και ατόµων. Τα σωστά ανώνυµα δεδοµένα µπορούν ακόµα να το µάρκετινγκ, αντιµετωπίζουν µοναδικές προκλήσεις χρησιµοποιηθούν για έρευνα και ανάλυση διατηρώντας απορρήτου. Η εξισορρόπηση των πλεονεκτηµάτων της παράλληλα την ιδιωτική ζωή. καινοτοµίας που βασίζεται στα δεδοµένα µε την προστασία της ιδιωτικής ζωής απαιτεί στρατηγικές ανά τοµέα. ∆ιαφορική ιδιωτική ζωή: Αυτή η τεχνική προσθέτει ελεγχόµενο θόρυβο σε σύνολα δεδοµένων, καθιστώντας την Συµπέρασµα πρόκληση να συνδέει συγκεκριµένα αρχεία µε άτοµα. Προ- Το απόρρητο δεδοµένων είναι ένα τεράστιο ζήτηµα παστατεύοντας το απόρρητο των ατόµων, επιτρέποντας την γκοσµίως, δεδοµένης της εκθετικής αύξησης των προανάλυση των δεδοµένων, το διαφορικό απόρρητο επιτυγχά- σωπικών δεδοµένων και των κινδύνων που συνδέονται νει µια ισορροπία µεταξύ χρησιµότητας και ιδιωτικότητας. µε την κακή χρήση τους και το που τα δεδοµένα αυτά τελικά είναι αποθηκευµένα. Τεχνικές κοινής χρήσης δεδοµένων διατήρησης απορ- Οργανισµοί, κυβερνήσεις και άτοµα πρέπει να αναγνωρήτου: Τεχνικές όπως ο ασφαλής υπολογισµός πολλών ρίσουν τη σηµασία του απορρήτου και να υιοθετήσουν µερών και η ασφαλής οµοσπονδιακή µάθηση επιτρέπουν ενεργά και καθολικά µέτρα για την προστασία των προσε πολλά µέρη να συνεργάζονται και να αναλύουν δεδο- σωπικών δεδοµένων. Ο συνδυασµός νοµικών πλαισίων, µένα χωρίς να τα µοιράζονται απευθείας, διατηρώντας το τεχνολογικών λύσεων και κατευθυντήριων γραµµών δεαπόρρητο των µεµονωµένων συντελεστών. οντολογίας (framework) µπορεί να δηµιουργήσει ένα οικοσύστηµα µε επίκεντρο το απόρρητο που προστατεύει Τεχνολογία Blockchain και κατανεµηµένης λογιστικής τα δικαιώµατα των ατόµων και ενισχύει την εµπιστοσύ(Distributed Ledger Technology- DLT): Η αποκεντρωµένη νη στην ψηφιακή εποχή. Καθώς η τεχνολογία προχωρά φύση και οι κρυπτογραφικοί µηχανισµοί του Blockchain περαιτέρω, είναι επιτακτική ανάγκη να αντιµετωπιστούν παρέχουν βελτιωµένη ασφάλεια και απόρρητο. Το DLT οι αναδυόµενες προκλήσεις και να επιτευχθεί µια ισορεπιτρέπει στα άτοµα να έχουν µεγαλύτερο έλεγχο στα ροπία µεταξύ της ιδιωτικής ζωής και της καινοτοµίας, δεδοµένα τους και να επαληθεύουν την ακεραιότητά του διασφαλίζοντας ένα ασφαλές και σεβόµενο το απόρρητο χωρίς να βασίζονται σε µια κεντρική αρχή. µέλλον για τα άτοµα σε όλο τον κόσµο. NW

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Interview 48

MICK MIRALIS

Κύριος στόχος, ο ασφαλής ψηφιακός µετασχηµατισµός O Chief Revenue Officer της καναδικής εταιρίας κυβερνοασφάλειας Tehama Technologies µιλάει αποκλειστικά στο netweek για την πρόσφατη είσοδό της στη χώρα µας, τα οφέλη της all-in-one λύσης που προσφέρει στους πελάτες της, τη στενή συνεργασία µε τη «δική µας» Gerobo και τις σηµαντικές προοπτικές που πλέον διανοίγονται για πανευρωπαϊκή επέκταση µε ελληνικό πρόσηµο. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟ

την εποχή της νέας κανονικότητας, όπου ο τρόπος εργασίας έχει πλέον αλλάξει προς το «υβριδικότερο», µε τη δουλειά από οπουδήποτε να ξεπερνά συνήθως σε διάρκεια την αντίστοιχη στην ελεγχόµενη και «καλά φρουρούµενη περίµετρο» του γραφείου, ένα από τα µεγαλύτερα και δυσκολότερα προβλήµατα που έχουν να αντιµετωπίσουν επιχειρήσεις και οργανισµοί είναι, προφανώς, αυτό του ελέγχου και της απόκρουσης των ολοένα αυξανόµενων κυβερνοεπιθέσεων. Υπόθεση που κάθε άλλο παρά εύκολη µπορεί να χαρακτηριστεί, αφού η ‘παραδοσιακή’ προσέγγιση για ασφαλή λειτουργία συνήθως απαιτεί αµάλγαµα λύσεων από πολλούς διαφορετικούς προµηθευτές, ενσωµάτωση και συνεργασία των επιλεγµένων τεχνολογιών, καθορισµό και δηµιουργία αποτελεσµατικών στρατηγικών κοινής διαχείρισης και διαδικασίες που όχι µόνο είναι δύσχρηστες και χρονοβόρες, αλλά συχνά δυσπρόσιτες οικονοµικά. Η Tehama Technologies, µια καναδικής προέλευσης εταιρεία κυβερνοασφάλειας µε παγκόσµια δραστηριότητα, έρχεται να αντιπροτείνει µια άλλη λύση,

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

βασισµένη σε συνδροµητική πλατφόρµα all-in-one, µε στόχο τη διασφάλιση του ψηφιακού µετασχηµατισµού επιχειρήσεων και οργανισµών και της µετάβασης στο νέο εργασιακό µοντέλο. Η λέξη ‘έρχεται’, µάλιστα, δεν αποτελεί σχήµα λόγου, αλλά κυριολεξία: η Tehama όντως ‘ήλθε’ στην Ελλάδα πριν από λίγους µήνες, ξεκινώντας συνεργασία µε την ελληνική Gerobo του Γεράσιµου Γερολυµάτου, µε στόχο την είσοδό της -µέσω Αθήνας- στην Ευρώπη. Ο Chief Revenue Officer της Tehama, Mick Miralis (γιός ζεύγους Ελλήνων µεταναστών στην Αυστραλία - Θεµιστοκλής Μοίραλης, το ελληνικό του όνοµα) βρέθηκε στην Αθήνα λίγες ηµέρες πριν από τα Χριστούγεννα και µίλησε αποκλειστικά στο netweek για την επιτυχηµένη πλατφόρµα κυβερνοασφάλειας της εταιρείας και τα φιλόδοξα σχέδιά που έχουν µαζί µε τον (παρόντα στη συνέντευξη) συνεργάτη του, για το µέλλον.

Ποια είναι η Tehama, λοιπόν, και τι προσφέρει η πλατφόρµα της; H Tehama είναι µια εταιρεία κυβερνοασφάλειας στο cloud, µε φυσική έδρα στην Οτάβα του Καναδά. Η πλατφόρµα

INTERVIEW MICK MIRALIS

µας παρέχει ασφαλή πρόσβαση σε δεδοµένα και εφαρµογές, ανεξάρτητα από το πού εργάζεται (στο γραφείο ή εξ αποστάσεως) και από ποια συσκευή ο τελικός χρήστης. Φιλοσοφία µας είναι αυτό να γίνεται απλά, φτηνά και µε τη µεγαλύτερη δυνατή ευελιξία για τον ίδιο. Αυτό θα προσφέρουµε πλέον και στους Έλληνες χρήστες, µε τη συνεργασία της Gerobo: λύσεις απλές, plug-and-play, σε τιµές 30 – 40% χαµηλότερες, οι οποίες προσαρµόζονται στις πολιτικές κάθε επιχείρησης και προσφέρουν ενιαία κάλυψη όσον αφορά στο κανονιστικό πλαίσιο, µε το οποίο πρέπει καθένας να συµµορφώνεται – φυσικά, µε απόλυτη τήρηση του κανονισµού GDPR... Υποστηρίζουµε πλήρως την υβριδική εργασία, προστατεύοντας τα δεδοµένα είτε στο data center, είτε στον δρόµο, συνεργαζόµαστε µε όλους τους hyperscalers (MS Azure, Oracle, AWS και όποιον άλλον χρειαστεί – το ’24 περνάµε, επίσης, σε Citrix - VMWare), καθώς είµαστε agnostic ως προς τη λειτουργία µας, και η λύση µας «τρέχει» σε όλον τον οργανισµό σαν virtual desktop.

Η πλατφόρµα σας πού βασίζεται; Στη ∆ύναµη των Πέντε (Power of 5 – P5), µια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική η οποία περιλαµβάνει ενισχυµένη κυβερνοασφάλεια, απλοποιηµένη διαχείριση κινδύνων, αυτοµατισµό βάσει πολιτικής σε κλίµακα, για την παροχή εξαιρετικά ασφαλούς αποµακρυσµένης πρόσβασης και τον ταχύτερο χρόνο αξιοποίησης στην αγορά. Θεωρούµε ότι -στο πλαίσιο της συνεργασίας µας µε τη Gerobo-αυτή η πλατφόρµα µπορεί να παίξει τον ρόλο της γέφυρας για τη µετάβαση σ’ ένα νέο εργασιακό µοντέλο λειτουργίας, το οποίο θα επιτρέψει στους πελάτες της να επιταχύνουν τον ψηφιακό µετασχηµατισµό τους, βελτιώνοντας θεαµατικά τα πρωτόκολλα ασφαλείας και την προσβασιµότητα παντού, από το cloud ως τους επιτραπέζιους υπολογιστές τους, ενώ υποστηρίζει περαιτέρω την εργασία, χάρη στην Τεχνητή Νοηµοσύνη και τις ροµποτικές λύσεις που αναπτύσσει.

Ποιους τοµείς καλύπτετε, ποιους θεωρείτε ανταγωνιστές σας και ποιο είναι το µοντέλο χρέωσης; Η λύση µας µπορεί να εφαρµοστεί χωρίς πρόβληµα σε κάθε τοµέα, στην Υγεία, τα Χρηµατο-οικονοµικά, τις Ασφάλειες και τα Λογιστικά, τον ∆ηµόσιο Τοµέα, τη Λιανική, τη Βιοµηχανία, την Εκπαίδευση, την Άµυνα…ό,τι ζητήσει ο πελάτης και όπου το ζητήσει. Όσο για τον ανταγωνισµό, θεωρώ ότι δεν υπάρχει άµεσος, στο σύνολο της προσφοράς µας -κανείς δεν µπορεί να προσφέρει στο ίδιο επίπεδο, όσα συνδυαστικά προσφέρουµε εµείς. Σε κάποιους µεµονωµένους τοµείς, ίσως… Για τη χρέωση, τέλος, υπάρχει προσιτή συνδροµή ανά χρήστη και ανά µήνα, που αφορά στο σύνολο των 60+ δυνατοτήτων (κάθε φορά χρησιµοποιείς όσες σου χρειάζονται) της πλατφόρµας, ενώ γίνονται και ειδικές συµφωνίες.

Γιατί ήρθατε στην Ελλάδα και ποια είναι πλέον τα κοινά σχέδιά σας για το µέλλον; Οι λόγοι είναι προσωπικοί, πολιτιστικοί και επιχειρηµατικοί. Ένας λόγος είναι η καταγωγή µου – έχω υποσχεθεί στον πατέρα µου να κάνω κάτι για την Ελλάδα, να συνεισφέρω στον τόπο – αγαπάω τη γλώσσα, την ιστορία του και πολλά άλλα.

Mick Miralis (αριστερά) και Γεράσιµος Γερολυµάτος, σε εορταστικό φόντο.

Η Tehama είναι ένας παγκόσµιος οργανισµός, έχουµε cloud presence σε 41 χώρες που θα ενισχυθεί ακόµα περισσότερο, λόγω της συνεργασίας µας µε τη Microsoft, και πολλούς γνωστούς πελάτες, όµως δεν θα ήθελα να αναφέρω ονόµατα. Έχουµε θέσει ως στόχο να ενισχύσουµε την παρουσία µας στην Ευρώπη, ξεκινώντας από την Ελλάδα, µε τη δηµιουργία εδώ και µε τη συνεργασία του Γεράσιµου, ενός Κέντρου Αριστείας ή την εγκατάσταση µιας οµάδας R&D, που θα µπορούσε να παίξει τον ρόλο του ‘εφαλτηρίου’!

Πόσον καιρό γνωρίζεστε; (µιλούν και οι δυο µαζί, συµπληρώνοντας ο ένας τον άλλον) Από το 2005… – Γ. µιλούσαµε συχνά µέσω LinkedIn και ο Mick κατάλαβε το τεχνολογικό mix της εταιρείας µας… Στήνουµε κάτι διαφορετικό στην ελληνική αγορά, µε την έννοια της προστιθέµενης αξίας – Γ. και στις δυο εταιρείες υπάρχει ένα startup περιβάλλον, καθώς δίνουµε σηµασία σε disruptive τεχνολογίες, είµαστε νεωτεριστές και παίρνουµε ρίσκα. Έχουµε κοινό όραµα, το νέο σχήµα να προσφέρει ολοκληρωµένες οριζόντιες λύσεις – Μ. το πιο σοβαρό ανταγωνιστικό πλεονέκτηµά µας είναι ότι η εταιρεία έρχεται στην Ελλάδα να προσφέρει σύγχρονες λύσεις – ήδη ολοκληρώσαµε τον πρώτο κύκλο επαφών µε δυνητικούς πελάτες, οργανισµούς και επιχειρήσεις – Γ. αυτό που κάνουµε, είναι να τους δώσουµε µια non-live version της πλατφόρµας και να τους αφήσουµε να κρίνουν µόνοι τους τις δυνατότητές της...

Ένα καταληκτικό σχόλιο για το ΑΙ και τις δυνατότητές του; Καθώς µπαίνουµε στον κόσµο του ΑΙ, ψάχνουµε απλούστερα σχήµατα, όχι αναγκαστικά ακριβά, που προσφέρουν ποιοτική εµπειρία στον χρήστη. Οι ερευνητές µας ήδη εργάζονται σε proactive automation και analytics, µε την επεξεργασία µεγάλων όγκων δεδοµένων στον χώρο της κυβερνοασφάλειας, παράλληλα µε αύξηση της παραγωγικότητας. Προχωράµε µε προσεκτικά βήµατα και δίνουµε µεγάλη σηµασία σε θέµατα προστασίας της ιδιωτικότητας, καθώς εκεί οι διαχωριστικές γραµµές είναι πολύ λεπτές… NW

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Trending 50

Με Πάθος αλλά χωρίς φόβο η βουτιά στο ΑΙ; Παρά την µεγάλη συζήτηση για τις «παρενέργειες» της εφαρµογής του ΑΙ σε κάθε πλευρά της ζωής και τις επιχειρηµατικότητας, επιχειρήσεις και οργανισµοί µοιάζουν να το υιοθετούν µάλλον απερίσκεπτα στο κυνήγι της αποδοτικότητας. ΤOY ΒΑΓΓEΛΗ ΒΑΓΓΕΛAΤΟΥ

ν κρίνει κανείς από το ρυθµό µε τον οποίο η συζήτηση γύρω από την επίδραση του ΑΙ στις ζωές όλων µας φουντώνει αντί να ξεθυµαίνει, η υιοθέτηση του θα έπρεπε να είναι µάλλον αργή. Παρόλα αυτά η χρήση του ειδικά στο επιχειρηµατικό πεδίο δείχνει να µην επηρεάζεται από την όλη συζήτηση στο ελάχιστο. Αυτή την αίσθηση έρχεται τώρα να επιβεβαιώσει η παγκόσµια έρευνα της εταιρείας Zscaler, η οποία ξεκίνησε διερευνώντας τον τρόπο µε τον οποίο οι σύγχρονοι οργανισµοί προσεγγίζουν την χρήση των generative AI εργαλείων διεθνώς. Σύµφωνα λοιπόν µε την έρευνα της εταιρείας µε τίτλο «All eyes on Securing GenAI», ένα εντυπωσιακό 95% των επιχειρήσεων και οργανισµών παγκοσµίως αυτή τη στιγµή ήδη χρησιµοποιούν εργαλεία generative ΑΙ, µε άµεσο ή έµµεσο τρόπο. Αυτό µάλιστα που υπογραµµίζει η Zscaler -εταιρεία που αυτοπροσδιορίζεται ως «leader in cybersecurity and zero trust digital transformation»- στην έρευνα της είναι ότι η υιοθέτηση τεχνολογιών AI γίνεται όλο και συχνότερα µε έναν «µη συνειδητό» τρόπο, γεγονός που έχει συνέπεια την πρακτικά µηδενική πολιτική κυβερνοασφάλειας σε αυτή την εξέλιξη.

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Οι λόγοι είναι αρκετοί. Βασικότερος κατά την έρευνα είναι το «fomo» ή «fear of missing out», η αγωνία δηλαδή ότι αν η επιχείρηση «χάσει το τρένο» της τεχνητής νοηµοσύνης θα µείνει και πίσω από τις εξελίξεις και πριν το καταλάβει θα είναι πλέον απαρχαιωµένη και µη ανταγωνιστική. Σε δεύτερη µοίρα εντοπίζεται ως υπεύθυνη η «αυτοµατοποίηση» της εισόδου στον µαγικό κόσµο του AΙ, καθώς όλο και περισσότερες εφαρµογές ενσωµατώνουν ΑΙ «υπο-εφαρµογές» µε τόσο seamless τρόπο που τις κάνει «αόρατες». Η έρευνα απευθύνθηκε σε πάνω από 900 µέλη της ΙΤ κοινότητας παγκοσµίως µε την πλειοψηφία από αυτά να είναι decision makers. Από αυτά το 89% δήλωσε ανοικτά ότι καταλαβαίνει ότι η χρήση εφαρµογών και εργαλείων generative AI όπως το ChatGPT εµπεριέχει σοβαρούς κινδύνους γύρω από την εταιρική κυβερνοασφάλεια. Παρόλα αυτά όλοι σχεδόν τα χρησιµοποιούν και µάλιστα το 23% αυτών δεν χρησιµοποιούν κανένα είδος εργαλείου monitoring για την χρήση τους µέσα στα εταιρικά πλαίσια, ενώ το 33% από αυτούς δεν έχει κανενός είδους µέτρο ασφαλείας ενεργό γύρω από τη χρήση τέτοιων εφαρµογών. Αν και αρκετοί αναφέρουν ότι κάποιο εργαλείο ή προδιαγραφή ασφαλείας γύρω από την χρήση generative AI είναι µέσα στα µελλοντικά τους σχέδια.

TRENDING

To IT στο τιµόνι «Τα καλά νέα είναι ότι τα εργαλεία generative AI είναι πολλά υποσχόµενα για τις επιχειρήσεις ειδικά σε ότι αφορά την ταχύτητα, την καινοτοµία και την αποτελεσµατικότητα» δήλωσε σχετικά ο Sanjay Kalra, VP Product Management της Zscaler, για συµπληρώσει για τα κακά νέα ότι «…µε την παρούσα κατάσταση και την αµφισηµία γύρω από τα µέτρα κυβερνοασφαλείας, ένα 39% των οργανισµών εξακολουθούν να βλέπουν την άκριτη υιοθέτηση κάθε AI εφαρµογής σαν ευκαιρία και όχι σαν απειλή. Και αυτό όχι µόνο βάζει σε κίνδυνο τα δεδοµένα της εταιρείας και των πελατών, αλλά και σκορπάει και την µεγάλη δυναµική τους». Ανάµεσα στα πορίσµατα της έρευνας πάντως ήταν ότι παρά την γενικευµένη εγρήγορση που απαιτείται για την διατήρηση ενός µίνιµουµ ασφαλείας δεν είναι οι απλοί εργαζόµενοι που στρέφουν προς στα εργαλεία τεχνητής νοηµοσύνης και µόνο το 5% του δείγµατος της έρευνας έδειξαν να πιστεύουν ότι η αντίστοιχη πολιτική «µη- ασφαλείας» πηγάζει από επιλογές των εργαζοµένων. Αντίθετα το 59% του δείγµατος έδειξε ότι η χρήση ΑΙ εφαρµογών καθορίζεται απευθείας από τις οµάδες ΙΤ των εταιρειών. «Το γεγονός ότι οι οµάδες του ΙΤ είναι in charge σε αυτή την αλλαγή θα έπρεπε να προσφέρει ένα επίπεδο εξασφάλισης στη διοίκηση των οργανισµών» εξηγεί ο κύριος Kalra, συµπληρώνοντας ότι τα αποτελέσµατα της έρευνας δείχνουν ότι είναι στο χέρι των οµάδων ηγεσίας κάθε οργανισµού να καθορίσουν το ρυθµό υιοθέτησης ΑΙ εργαλείων και κατ’ επέκταση των ανάλογων εργαλείων ασφαλείας, πριν η ανεξέλεγκτη χρήση τους γενικευθεί. Και µε το 51% των ερωτηθέντων να δηλώνει ότι περιµένει να αυξηθεί σηµαντικά το ενδιαφέρον για ακόµα περισσότερα ΑΙ εργαλεία µέχρι το τέλος του χρόνου, οι οργανισµοί πρέπει να κλείσουν γρήγορα το κενό ασφαλείας ανάµεσα στην χρήση τους και τα συµπτώµατα της. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι µόλις το 46% των ερωτηθέντων πίστευε ότι ο οργανισµός του είχε πάρει µέτρα όπως το να διαχωρίσει τα data εκείνα που θεωρεί ζωτικά για την λειτουργία του οργανισµού, ενώ µόλις άλλο ένα 44% είχε κατηγοριοποιήσει έστω κάποια από τα data. Για την Zscaler τα απαραίτητα βήµατα που πρέπει κάθε business leader να κάνει για να εξασφαλίσει ότι η χρήση εφαρµογών τεχνητής νοηµοσύνης γίνεται χωρίς ρίσκα είναι τα εξής: • Η εφαρµογή µια ολιστικής zero trust αρχιτεκτονικής που θα καθορίσει ποιες από τις εφαρµογές είναι ασφαλείς • Η διενέργεια αυστηρών risk assessment για κάθε νέα ΑΙ εφαρµογή που θα κάνει εµφανείς τους κινδύνους και τα τρωτά σηµεία της σε σχέση µε την υποδοµή του οργανισµού • Η σύσταση µιας υποδοµής που θα επιτρέψει µια zero trust-powered Data Loss Prevention (DLP) πολιτικής µε συγκεκριµένα µέτρα που θα αποτρέψουν την απώλεια δεδοµένων • Η εγκαθίδρυση ενός συστήµατος καταγραφής όλων των AI apps και των prompts τους στην εταιρική υποδοµή. NW

Οι επιχειρήσεις υιοθετούν µαζικά GenAI εργαλεία

89%

επιχειρήσεων και οργανισµών θεωρεί ότι η υιοθέτηση GenAI εργαλείων ενέχει απειλές κυβερνοασφαλείας

48%

βλέπουν στα GenAI εργαλεία περισσότερο µια απειλή παρά µια ευκαιρία

Παρόλα αυτά:

95%

των επιχειρήσεων χρησιµοποιούν κάποιο είδος GenAI: των επιχειρήσεων

επιτρέπουν πλήρως 57% την χρήση τους

προσεγγίζουν

εργαλεία 38% ταµε GenAI προσοχή

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι οργανισµοί αποτυγχάνουν στο να λάβουν µέτρα:

23% 33% 31%

των οργανισµών δεν παρακολουθούν την χρήση των GenAI εντός τους δεν έχουν λάβει κανένα µέτρο ασφαλείας σχετικά µε τη χρήση ΑΙ δηλώνουν ότι έχουν ανάλογα µέτρα ασφαλείας στα µελλοντικά τους σχέδια

Η πίεση για χρήση ΑΙ δεν έρχεται από εκεί που περιµέναµε: Μόνο το 5% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η απόφαση για τη χρήση τους προέκυψε από τους εργαζόµενους Το 59% δήλωσε ότι οι οµάδες ΙΤ καθόρισαν την χρήση ΑΙ Το 21% δήλωσε ότι τα business leads καθόρισαν την απόφαση για χρήση ΑΙ

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

Digital Game Changer 52

Η Ασφαλιστική αγορά µπαίνει σε µια πιο Cognitive τροχιά Ο ασφαλιστικός κλάδος συνεχίζει µε την ίδια ένταση το ταξίδι του ψηφιακού του µετασχηµατισµού επενδύοντας στην αξιοποίηση των δεδοµένων, την αυτοµατοποίηση διαδικασιών και υπηρεσιών καθώς και την ενοποίηση των cognitive τεχνολογιών στην καθηµερινότητα του, µε στόχο την µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα, την βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων και των υπηρεσιών του, που οδηγούν µε την σειρά τους στην αύξηση της ικανοποίησης των πελατών και των συνεργατών του. ΤΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΛΙΑΠΑΚΗ

ο 2024, ο ασφαλιστικός κλάδος αναµένεται να επενδύσει σηµαντικά, σε αρκετούς τεχνολογικούς τοµείς πού ως κινητήριες δυνάµεις θα έχουν την τεχνητή νοηµοσύνη και τη µηχανική µάθηση, µε στόχο τη βελτίωση και παροχή προσωποποιηµένων υπηρεσιών και εµπειρίας στον πελάτη και τον συνεργάτη τους. Τόσο η τεχνητή νοηµοσύνη όσο και η µηχανική µάθηση ωριµάζουν ταχύτατα, βοηθώντας τους ασφαλιστικούς οργανισµούς να ανταποκριθούν µε µεγαλύτερη αποτε-

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

λεσµατικότητα σε τοµείς όπως η αξιολόγηση κινδύνων κατά την φάση της ανάληψης, η ταχύτερη πληρωµή αποζηµιώσεων µε εντοπισµό και αποφυγή ενδεχόµενης απάτης, η µείωση του κόστους τους µέσω της απλοποίησης, αυτοµατοποίησης και ψηφιοποίησης των υπηρεσιών τους, η λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε δεδοµένα καθώς και η παροχή µοναδικών φιλικών, 24χ7, προσωποποιηµένων υπηρεσιών και προϊόντων στους πελάτες και τους συνεργάτες τους που τους διαφοροποιούν από τον ανταγωνισµό.

DIGITAL GAME CHANGER

Όσο η γνώση και η κατανόηση των Cognitive τεχνολογιών αυξάνει σε σχέση µε τον ασφαλιστικό κλάδο, τόσο θα αυξάνει, η χρήση και η αξιοποίηση τους από τις ασφαλιστικές εταιρείες, την νέα χρονιά που διανύουµε.

Αξιοποίηση των δεδοµένων

ικανοποίησης των πελατών τους και αυξάνει σηµαντικά την πιθανότητα οι πελάτες τους τόσο να ανανεώσουν όσο και να αγοράσουν έξτρα ασφαλιστικά προϊόντα.

Εξοπλίζοντας τον συνεργάτη τους

Οι οργανισµοί επιδιώκουν να βελτιώσουν την Καθώς τα big data γίνονται bigger data, τα δεδοµέ- εµπειρία και ικανοποίηση των συνεργατών τους παρέχοντας µια σειρά από εργαλεία (web να γίνονται ακόµη πιο σηµαντικά, και αναµένεται να συνεχίσουν να βρίσκοΤο ταξίδι ψηφιακού & mobile εφαρµογές, wallets, κ.α.), προϊόντα, αυτοµατισµούς και ψηφιανται ψηλά στην agenda του ασφαµετασχηµατισµού κές υπηρεσίες που τους επιτρέπουν λιστικού κλάδου, βοηθώντας τους στον ασφαλιστικό να κάνουν τη δουλειά τους ταχύτερα οργανισµούς να κατανοήσουν καλύκλάδο το 2024 και ευκολότερα, µειώνοντας τα διατερα τις ανάγκες των πελατών τους, θα είναι ένας χειριστικά τους κόστη, βελτιώνοντας παρέχοντας τους εξατοµικευµένες συνδυασµός την αποτελεσµατικότητά τους, τον υπηρεσίες, καθώς και στη ταχύτερη τεχνολογικής παραγωγικό τους χρόνο αυξάνοντας και ασφαλέστερη λήψη αποφάσεκαινοτοµίας, παράλληλα την εµπειρία και ικανοων µε την χρήση και αξιοποίηση πιο ποίηση των πελατών τους. Για τον cognitive τεχνολογιών όπως: βελτιστοποίησης λόγο αυτό συνεχίζουν να αναπτύσ• Οι Generative AI τεχνολογίες, όπως διαδικασιών, σουν APIs (Application Programming το ChatGPT η χρήση των οποίων θα θωράκισης της Interfaces), εύκολα στην χρήση τους, αυξήσουν δραµατικά τις ανθρώπινες ασφάλειας, µε µε υψηλά επίπεδα ασφάλειας, τα ικανότητες, δεδοµένου ότι επιτρέέµφαση στην οποία διαθέτουν στους συνεργάτες πει την πρόσβαση σε ακριβείς πληεµπειρίατων τους, δίνοντας τους την έτσι δυνατόροφορίες πιο γρήγορα από ποτέ. πελατών και των τητα να χρησιµοποιήσουν µια σειρά • Την ανάλυση δεδοµένων που προσυνεργατών τους από προηγµένες ψηφιακές υπηρεσίέρχονται πλέον από περισσότερες ες ως αναπόσπαστο µέρος των δικών πηγές δεδοµένων που βοηθούν στον µετασχηµατισµό του οργανισµού σε ένα data-driven τους προσωπικών εφαρµογών. οργανισµό. • Την περαιτέρω αυτοµατοποίηση, ενσωµατώνοντας στα Ακόµη µεγαλύτερη αυτοµατοποίηση RPAs, τεχνολογίες όπως της τεχνητής νοηµοσύνης, Ο ασφαλιστικός κλάδος αναµένεται να προχωρήτης µηχανικής µάθησης και της επεξεργασίας φυσικής σει σε ακόµη µεγαλύτερους αυτοµατισµούς παρέχογλώσσας οι οποίες βελτιώνουν περαιτέρω την αποτε- ντας στους πελάτες και τους συνεργάτες τους ακόλεσµατικότητα των καθηµερινών λειτουργιών τους. µη υψηλότερου επιπέδου υπηρεσίες αυξάνοντας τον βαθµό ικανοποίησης τους. Η υιοθέτηση low code / no code platforms, RPAs και η ωριµότητα των AI και NLP Εστιάζοντας στην εµπειρία πελάτη Οι ασφαλιστικοί οργανισµοί βασίζονται ολοένα και cognitive τεχνολογιών συµβάλλουν σηµαντικά προς την περισσότερο στην αξιοποίηση της τεχνολογίας και των κατεύθυνση αυτή και αναµένεται να χρησιµοποιηθούν δεδοµένων µε στόχο τη βελτίωση της εµπειρίας των πε- ευρύτερα την νέα χρονιά. λατών τους. Η συµπεριφορά των πελατών και οι προτιµήσεις Το µερίδιο του Cloud computing έχουν αλλάξει δραµατικά, κάτι που αναµένεται να συ- αυξάνει νεχιστεί µε ακόµη µεγαλύτερη ταχύτητα στο µέλλον, Υπάρχει µια σαφής τάση αύξησης του µεριδίου του αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις να επανεξετάζουν συ- Cloud computing στον ασφαλιστικό κλάδο, ο οποίος νεχώς την στρατηγική τους προσέγγιση σχετικά µε την αναγνωρίζοντας τα οφέλη που απορρέουν από µια τέανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών µε στόχο να προ- τοια λύση όπως είναι η ευελιξία, η απόδοση, η αποδοσαρµόζονται συνεχώς και µε ταχύτητα στις ανάγκες και τικότητα, το ελεγχόµενο κόστος και η επεκτασιµότητα. τις επιθυµίες τους. Στην εποχή του Everything-As-A-Service, η υιοθέτηση Οι πελάτες πλέον απαιτούν 24χ7,self-service,φιλι- του αυξάνεται σηµαντικά από επιχειρήσεις οι οποίες κές και προσωποποιηµένες ψηφιακές υπηρεσίες που θέλουν να έχουν τη δυνατότητα γρήγορης προσαρµογής παρέχουν σε αυτούς τόσο οι ασφαλιστές τους όσο και στις αλλαγές της αγοράς(time-to-market) και προσφοοι ασφαλιστικές τους εταιρείες µέσω των κατάλληλων ράς καινοτόµων υπηρεσιών. portals, mobile apps, wallets δίνοντάς τους τη δυνατότητα να διαχειρίζονται µε ευκολία και αµεσότητα τα Ενσωµάτωση της βιωσιµότητας συµβόλαιά τους, να πληρώνουν τα ασφάλιστρά τους και στις πρακτικές τους να υποβάλλουν µε ευκολία και ταχύτητα τα οποιαδήΣχεδόν όλες οι εταιρείες σήµερα προσπαθούν να ποτε αιτήµατα τους. Οι οργανισµοί επιδιώκουν να δώ- οικοδοµήσουν µια πράσινη εικόνα - και ο ασφαλιστισουν µια omnichannel συνεκτική και προσωποποιηµένη κός κλάδος δεν θα µπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. εµπειρία που οδηγεί στην βελτίωση της εµπειρίας και Ωστόσο, η αυξανόµενη ευαισθητοποίηση των πελατών

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

DIGITAL GAME CHANGER

διαδοχής, την διατήρηση των υπαρχόντων και την προσέλκυση νέων ταλέντων, καθώς και την εκπαίδευση/ αναβάθµιση των δεξιοτήτων του προσωπικού δηµιουργώντας προγράµµατα «δια-βιου-µαθησης». Άλλωστε οι ψηφιακές δεξιότητες είναι πλέον απαιτητές σχεδόν για όλους τους ρόλους σε µια επιχείρηση και όχι µόνο για τους ρόλους στο χώρο της πληροφορικής. Θα κληθούν να εστιάσουν στην προώθηση πολιτικών διαφορετικότητας, ισότητας και ένταξης, καλλιεργώντας µια κουλτούρα εργασίας χωρίς αποκλεισµούς που επηρεάζει θετικά στη διατήρηση και προσέλκυση νέων ταλέντων και συνολικά την λειτουργία των οµάδων. Άλλωστε η δηµιουργία κινήτρων προσέλκυσης περισσότερων γυναικών στο χώρο της τεχνολογίας αποτελεί µια συνεχή πρόκληση παγκοσµίως και όχι µόνο για τον ασφαλιστικό χώρο. Τέλος δεδοµένης της έλλειψης των αναγκαίων ταλέντων στην αγορά εργασίας που παρατηρείται παγκοσµίως θα αναζητήσουν την κάλυψη των αναγκών τους µέσω συνεργασιών µε InsurTech οι οποίες θα τους παρέχουν την πρόσβαση σε εξειδικευµένη γνώση καθώς και να υιοθετήσουν νέα, πιο ευέλικτα, µοντέλα εργασίας όπως το outsourcing και το crowdsourcing.

Κυβερνασφάλεια

για περιβαλλοντικά, κοινωνικά και θέµατα διακυβέρνησης (ESG) θα ασκήσει µεγαλύτερη πίεση στις ασφαλιστικές εταιρείες, απαιτώντας ολοένα και πιο φιλικά προς το περιβάλλον, και επωφελή για την κοινωνία προϊόντα και υπηρεσίες. Επιπλέον, τα ρυθµιστικά πλαίσια αναµένεται να γίνουν αυστηρότερα, αυξάνοντας µε την σειρά τους την πίεση στις ασφαλιστικές εταιρίες προς τον πράσινο µετασχηµατισµό τους εφαρµόζοντας µέτρα για την εναρµόνιση τους τόσο µε το ρυθµιστικό πλαίσιο όσο και την εφαρµογή των στόχων που θέτουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις.

Η πρόκληση της νέας κανονικότητας στην αγορά εργασίας Μπορεί η τεχνολογία να αποτελεί ένα από τους σηµαντικότερους παράγοντες για να προχωρήσει µια επιχείρηση µπροστά και να επιτύχει τους επιχειρηµατικούς της στόχους, ο ανθρώπινος όµως παράγοντας αποτελεί και θα αποτελεί πάντα τον game changer για την επιτυχία. Για τον λόγο αυτό οι επιχειρήσεις την νέα χρονιά καλούνται να διαχειριστούν πολλές προκλήσεις που σχετίζονται µε τον ανθρώπινο παράγοντα και να προσαρµοστούν στην νέα κανονικότητα που έχει διαµορφωθεί στην αγορά εργασίας, όπως τον σχεδιασµό της

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

Καθώς οι απειλές στον κυβερνοχώρο αυξάνονται σε πολυπλοκότητα και συχνότητα, οι οργανισµοί θα συνεχίσουν να επενδύουν ολοένα και περισσότερο στο cyber security προσαρµόζοντας και ενισχύοντας τα µέτρα ασφάλεια τους έτσι ώστε να προστατευθούν από τις πιο συχνές και εξελιγµένες επιθέσεις, µε την χρήση τεχνητής νοηµοσύνης που αναµένεται να εµφανιστούν το 2024, εκπαιδεύοντας παράλληλα και προετοιµάζοντας τις οµάδες τους για τα χειρότερα σενάρια. Επίσης, στρέφονται στην ασφάλιση κυβερνοασφάλειας για να µετριάσουν τους κινδύνους που σχετίζονται µε παραβιάσεις δεδοµένων και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις πρέπει να γνωρίζουν ότι πρέπει να επενδύσουν στα µέτρα ασφαλείας τους, καθώς το κόστος αυτής της ασφάλισης επηρεάζεται σηµαντικά από το επίπεδο ασφάλειας που πραγµατικά έχουν.

Τεχνολογίες υπό αξιολόγηση Ενώ η τεχνολογία blockchain έχει ήδη δει κάποια εφαρµογή στον ασφαλιστικό κλάδο, το Metaverse απαιτεί περαιτέρω ανάπτυξη και διερεύνηση. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι και οι δύο τεχνολογίες, ενσωµατώνοντας την τεχνητή νοηµοσύνη, θα υιοθετηθούν και θα εφαρµοστούν πολύ περισσότερο στον ασφαλιστικό κλάδο το 2024. Συνοψίζοντας, το ταξίδι ψηφιακού µετασχηµατισµού στον ασφαλιστικό κλάδο το 2024 θα είναι ένας συνδυασµός τεχνολογικής καινοτοµίας, βελτιστοποίησης διαδικασιών, θωράκισης της ασφάλειας, µε έµφαση στην εµπειρία/ανάγκες των πελατών και των συνεργατών τους ενοποιώντας cognitive τεχνολογίες και αυτοµατισµούς στην καθηµερινότητα τους. NW

Artificial Intelligence

AI Watch

Η πρόοδος στο χώρο των εφαρµογών της τεχνητής νοηµοσύνης µοιάζει να τρέχει περισσότερο από ποτέ γι’ αυτό και στο netweek αποφασίσαµε να αφιερώσουµε µια στήλη στις εξελίξεις στο ΑΙ που µας έκαναν εντύπωση και συµβαίνουν ανάµεσα στα τεύχη του.

Το «ΙΤ- γούρι» του 2024: Ένα ΑΙ «Κουµπί» από την Microsoft

άρη στο ΑΙ το 2024 µας φέρνει δώρο ένα ακόµα… κουµπί στο πληκτρολόγιο. Έτσι από αυτό τον µήνα κάποιοι προσωπικοί υπολογιστές που θα ενσωµατώσουν πληκτρολόγια νέας γενιάς θα φιλοξενούν και ένα κουµπί µε το οποίο ο χρήστης θα «επικαλείται» άµεσα και µε µία κίνηση την δύναµη της τεχνητής νοηµοσύνης που προσφέρει η Microsoft µέσω του ChatGPT. To όνοµα του κουµπιού -προς το παρόν τουλάχιστον µέχρι η καθηµερινότητα να του δώσει το δικό της- είναι «Copilot key» και θα φέρει την κορδέλα σύµβολο του Copilot, ενώ µε το πάτηµα του θα ανοίγει την συνώνυµη εφαρµογή αυτόµατα. Η Microsoft ισχυρίζεται ότι είναι η µεγαλύτερη αλλαγή στο hardware της από την εισαγωγή του κουµπιού «Windows» που εισήγαγε στα πληκτρολόγια της εδώ και 30 σχεδόν χρόνια. Είχατε όµως εσείς, εµείς και η Microsoft ανάγκη να παρακάµψει την διαδικασία της πληκτρολόγησης ή την δηµιουργίας ενός απλού shortcut στη συσκευή περιήγησης; Ειδικά από την στιγµή που όπως δείχνουν οι περισσότερες στατιστικές η πλειοψηφία των χρηστών της ΑΙ εφαρµογής την χρησιµοποιούν µέσω του έξυπνου κινητού τους που έχει δυσανεξία στα αναλογικής υπόστασης κουµπιά; Είχατε γιατί αφενός η

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

υιοθέτηση του κουµπιού έχει ακριβώς αυτή την λογική: να κάνει ακόµα πιο εύκολη και άµεση την χρήση του ChatGPT από το πιο «δύσκολο» µέσο. Αυξάνοντας έτσι την εξοικείωση µε αυτό το νέο εργαλείο και κατ’ επέκταση της χρήσης του από όλο και µεγαλύτερο µέρος του κοινού. Αφετέρου για να σηµατοδοτήσει ότι το generative AI είναι εδώ και θα µείνει και όχι ένα trend που θα περάσει, ως ένα θεµελιώδες κοµµάτι της εξέλιξης της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου µε το ψηφιακό του περιβάλλον. Συνειδητοποίηση, πολύτιµη ειδικά τώρα όταν η εταιρεία βάλλεται από µεγάλους θεσµικούς οργανισµούς όπως οι New York Times που µήνυσαν την OpenAI για την παράνοµη χρήση των άρθρων τους για την εκπαίδευση των γλωσσικών µοντέλων πίσω από το GhatGPT. Και αυτά τα µικρά κουµπάκια -όπως αυτό του Netflix και του Amazon που µπήκαν λίγα χρόνια πριν στα τηλεκοντρόλ µας- σηµατοδοτούν την κυριαρχία των ψηφιακών κολοσσών στο σύγχρονο κόσµο. Με τον ίδιο τρόπο που κάποτε τα γιγάντια περιστρεφόµενα σήµατα των αυτοκινητοβιοµηχανιών -της Ford και Mercedes για παράδειγµα- σηµατοδοτούσαν την εξάπλωση των corporate αυτοκρατοριών της αναλογικής εποχής.

His Master’s Voice: Real time κλωνοποίηση ανθρώπινης φωνής Οpen-source AI εφαρµογή προσφέρει κλωνοποίηση ανθρώπινης φωνής. Ως ιδέα υπήρχε ήδη εδώ και αρκετά χρόνια και πολλοί µεγάλοι παίκτες -όπως η Meta µε το Voicebox -φλέρταραν µε την ιδέα. Άλλωστε µόνο τα άµεσα κέρδη στη µουσική βιοµηχανία θα δικαίωναν άµεσα όποιον τα κατάφερνε καλύτερα, αλλά σήµερα χάρη στις εξελίξεις στο χώρο της τεχνητής νοηµοσύνης µοιάζει σαν να «πηδήξαµε» µερικά στάδια στην ανάπτυξη της. Έτσι η εταιρεία OpenVoice προσφέρει voice cloning µε πρωτοφανή ταχύτητα και εντυπωσιακή ακρίβεια. Ανεπτυγµένη από ερευνητές του ΜΙΤ, του Tsinghua University και της Καναδικής startup MyShell, η Openvoice χρειάζεται µερικά µόλις δευτερόλεπτα «δειγµατοληψίας» µιας ανθρώπινης φωνής για να επιστρέψει στη συνέχεια µε κλώνο της που µπορεί να ξεστοµίζει ότι επιθυµεί ο χρήστης της. Επιπλέον η κονσόλα της εφαρµογής δίνει τη δυνατότητα να ρυθµίσει ο χρήστης την κλωνοποιηµένη φωνή σε τόνο, συναίσθηµα, ρυθµό, αλλά και προφορά κλπ. Η λειτουργία της εφαρµογής µάλιστα στηρίζεται όχι σε ένα αλλά δύο µοντέλα ΑΙ. Το πρώτο διαχειρίζεται το γλωσσικό στυλ, τις διαφορετικές προφορές, το παραµετροποιηµένο συναίσθηµα και τα στυλ εκφοράς του λόγου. Για να εκπαιδευτεί χρειάστηκε η λήψη και ανάλυση περίπου 30.000 δειγµάτων προφορικού λόγου, από οµιλητές στα αγγλικά, κινεζικά και ιαπωνικά. Το δεύτερο µοντέλο ΑΙ ελέγχει αποκλειστικά τον τόνο της εκφοράς του λόγου που παράγει το Openvoice και χρειάστηκε πάνω από 300.000 δείγµατα λόγου από 20.000 φωνές για να εκπαιδευτεί. Η καναδική startup Myshell πίσω από την ανάπτυξη αλλά και εκµετάλλευση της εφαρµογής ιδρύθηκε το 2023 και έχει ήδη περίπου 5,6 εκατοµµύρια δολάρια αρχικής χρηµατοδότησης και πάνω από 400.000 χρήστες για τα app της. Ειδικεύεται στη δηµιουργία, εξέλιξη και υποστήριξη προσωπικοτήτων για chatbots, meme generators κλπ και όπως ανακοίνωσε σχεδιάζει να ενσωµατώσει το νέο voice generator app της για δωρεάν χρήση από το κοινό και κάποιες επιπλέον λειτουργίες του θα προσφέρονται έναντι τακτικής συνδροµής. Μένει µόνο το ζήτηµα της χρήσης του για εξαπάτηση βέβαια…

Στην αρένα του ΑΙ και η Intel

όλις στις αρχές αυτού του µήνα η κατασκευάστρια και πρωτοπόρος στο χώρο των µικροεπεξεργαστών Intel ανακοίνωσε ότι εισέρχεται στον ιδιαίτερα ανταγωνιστικό πια στίβο της generative AI, µε την επένδυση σε µια δική της εταιρεία ανάπτυξης τεχνογνωσίας τεχνητής νοηµοσύνης. Το όνοµα αυτής Articul8 AI και η δηµιουργία της προέκυψε σαν αποτέλεσµα της σύµπραξης µε την DigitalBridge Group, έναν οργανισµό «digitalfocused asset manager» µε εξειδίκευση µεταξύ άλλων στην βελτιστοποιηµένη διαχείριση data centers. Προς το παρόν δεν έχουν δοθεί στη δηµοσιότητα ιδιαίτερες λεπτοµέρειες για το εγχείρηµα, όπως το κόστος και η αξία της νέας εταιρείας της Intel, πέρα από το

ότι CEΟ της Articul8 AI ανέλαβε ο πρώην αντιπρόεδρος της Intel, Arun Subramaniyan, ο οποίος στο παρελθόν έχει διοικήσει τόσο το τµήµα data centers, όσο και αυτό του ΑΙ της Intel και ο οποίος ήδη έκανε δηλώσεις στο Reuters σχετικά. Ανάµεσα σε αυτές και ίσως η χαρακτηριστικότερη αφορά την αποστολή της νέας εταιρείας µε την οποία όπως είπε «προσπαθούµε να αντιµετωπίσουµε το µεγαλύτερο κενό στην generative AI σήµερα, καθώς το να χτίσει κανείς ένα proof of concept είναι εύκολο αλλά το να περάσει από εκεί κάτι σε παραγωγή, µε συγκεκριµένες και ασφαλείς προδιαγραφές και µε έναν οικονοµικά βιώσιµο τρόπο είναι κάτι που λείπει».

H κίνηση αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική της Intel η οποία θέλει τόσο να προλάβει την Nvidia στον αγώνα για επεξεργαστές ικανούς να πρωτοστατήσουν στην ανάπτυξη της τεχνητής νοηµοσύνης όσο και ανάλογης φιλοσοφίας software.

Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024 • netwee

SPOTLIGHTS Το Generative AI κατά πάσα πιθανότητα δεν θα πάρει τη δουλειά σας της Αγγελικής Κορρέ

Όταν διαβάζουµε ή ακούµε οτιδήποτε σχετικά µε το Generative AI και τον αντίκτυπό του στις θέσεις εργασίας, τις περισσότερες φορές πρόκειται για ιστορίες απώλειας θέσεων εργασίας. Τεράστια κύµατα απώλειας θέσεων εργασίας καθώς όλο και περισσότερες εργασίες ανατίθενται σε µηχανές. Η αλήθεια ωστόσο είναι τελικά πιο περίπλοκη, και περισσότερο αισιόδοξη από αυτό. Και αυτό γιατί από ότι φαίνεται, ο µεγαλύτερος αντίκτυπος του generative ΑΙ δεν θα είναι η µείωση αλλά η αύξηση των θέσεων εργασίας. Χωρίς αµφιβολία, τα εργαλεία generative AI όπως το ChatGPT επιταχύνουν την ευρύτερη τάση για αυτοµατισµό που βασίζεται στην τεχνητή νοηµοσύνη. Μελέτη της McKinsey διαπιστώνει ότι, έως το 2030 το 30% των εργατοωρών στην αµερικανική οικονοµία θα έχουν αυτοµατοποιηθεί. Σύµφωνα µε την έρευνα ΑΙ at Work της Indeed, περίπου το 20% των θέσεων εργασίας θεωρούνται «υψηλά εκτεθειµένες» στον αυτοµατισµό του Generative AI – που σηµαίνει ότι το ΑΙ θεωρείται καλή ή εξαιρετική τεχνολογία για το 80% των δεξιοτήτων που απαιτούνται για αυτές τις δουλειές. Με λίγα λόγια, σχεδόν κάθε δουλειά θα επηρεαστεί από το generative AI σε κάποιο βαθµό. Αυτό δεν σηµαίνει ωστόσο οπωσδήποτε µείωση θέσεων εργασίας. Ορισµένες θέσεις θα πάψουν να υπάρχουν, άλλες θα αλλάξουν ενώ σχεδόν σίγουρα θα δηµιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας όπως άλλωστε συνέβη σε όλα τα προηγούµενα κύµατα µετασχηµατισµών.

ΑΙ …Stand Up Comedian Simulation? του Βαγγέλη Βαγγελάτου

«Γειά! Ονοµάζοµαι Dudesy και είµαι κωµικός AI. Θέλω απλώς να σας ξεκαθαρίσω ότι αυτό που πρόκειται να ακούσετε δεν είναι ο George Carlin. Είναι η µίµηση µου του George Carlin που ανέπτυξα µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα έκανε ένας ιµπρεσιονιστής. Άκουσα όλο το υλικό του και µιµήθηκα όσο µπορούσα τη φωνή, τον ρυθµό, τη στάση του και τα θέµατα που πιστεύω ότι θα τον αφορούσαν σήµερα. Σκεφτείτε το σαν ο Άντι Κάουφµαν να υποδύεται τον Έλβις ή ο Γουίλ Φέρελ τον Τζορτζ Μπους…». Με αυτά τα λόγια ξεκινάει το διαδικτυακό σόου «I am glad I am Dead», της πρώτης γνωστής ΑΙ περσόνας που πίστεψε ότι έχει το χιούµορ του διάσηµου George Carlin και ξεκίνησε εκποµπές στο You Tube-µε την ψηφιακά αντιγραµµένη µορφή του- ρίχνοντας κατά ριπάς σε αγαπηµένα θέµατα του µακαρίτη -από το 2008- κωµικού, όπως η θρησκεία, οι µαζικοί πυροβολισµοί, ο Ντόναλντ Τραµπ, οι δισεκατοµµυριούχοι, η τεχνολογία και η ταυτότητα. «Αν βαρεθήκατε να ακούτε για τον Ιλον Μασκ και τα παιδιά και τα µικροτσίπ που θέλει να µας φυτέψει πάψτε να αγοράζετε Tesla για έναν χρόνο. Η εταιρεία κλείνει και ο Μασκ εξαφανίζεται. Μην µπείτε στο Twitter για ένα µήνα και θα γίνει το ίδιο. Αν πάλι θέλετε να οδηγείτε µε το κεφάλι στον κ… σας και να τα ρίχνετε στο αυτοκίνητο, πρέπει να πάρετε ένα Tesla. Kαι αν θέλετε να τσακώνεστε για περίπλοκα γεωπολιτικά ζητήµατα µε ξένους που χρησιµοποιούν ονόµατα για γάτες, πρέπει να έχετε Twitter». H κόρη του εξοργισµένη κατήγγειλε τους δηµιουργούς του ΑΙ Carlin για κλοπή και αντέδρασε µε µια σειρά από έντονα µηνύµατα. Στο Twitter.

AI, AI, AI, γιατρέ µου… του Γιάννη Ριζόπουλου

Τι θα λέγατε αν µπορούσατε να µιλήσετε διαδοχικά µε τον Έλον Μασκ, τον Βλαντιµίρ Πούτιν ή την Beyonce; Γίνονται τέτοια πράγµατα, θα απορήσετε και µε το δίκιο σας. Βεβαίως και γίνονται, αρκεί να µπείτε (όπως κάνουν άλλα 3,5 εκατοµµύρια χρήστες καθηµερινά) στην πλατφόρµα Character.ai και να επιλέξετε τον συνοµιλητή σας, διάσηµο ή µη, έναν υπαρκτό ή φανταστικό (µήπως θέλετε να µιλήσετε στον Harry Potter ή στον Super Mario;) ήρωα. Βέβαια, δεν θα µιλήσετε στον ίδιο, αλλά στο οµιλούν µε τη βοήθεια της Τεχνητής Νοηµοσύνης άβατάρ του, που κάποιος «µερακλής» δηµιούργησε και σήκωσε στην αµερικανικής προέλευσης πλατφόρµα, αλλά µην τα θέλετε κι όλα δικά σας. Πάντως, δηµοφιλέστερος χαρακτήρας έχει αποδειχθεί ο “Psychologist”, δηµιούργηµα κάποιου Blazeman98, που δέχεται καθηµερινά χιλιάδες δικτυακούς «πελάτες», όντας πάντα πρόθυµος «να βοηθήσει µε τις δυσκολίες της ζωής»… Όπως γινόταν και µε τη «στήλη της κ. Μίρκας» στα παλιά, λαϊκά περιοδικά, αλλά σε µια πολύ πιο σύγχρονη εκδοχή…

netwee • Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 2024

E A R LY B I

-10% EΩΣ 14/0 R D 2/24

Connecting the dots shaping the future of procurement

14/03/24

OTEAcademy Auditorium +Live Online

To Procurement Conference επιστρέφει για 4η χρονιά! Experts και practitioners παρουσιάζουν πρωτοποριακές ιδέες, στρατηγικές και καινοτομίες που διαμορφώνουν το μέλλον των προμηθειών. Επωφεληθείτε από keynotes, πάνελ συζήτησης και fireside chats προσαρμοσμένα στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών του σύγχρονου κόσμου των προμηθειών.

ΕΓΓΡΑΦΕΊΤΕ ΤΏΡΑ

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

www.procurementconference.gr

Registrations: Maria Gavrilaki, M: +30 6946 777954, E: mgavrilaki@boussias.com Sponsorships: Christos Tegos, Τ: +30 210 6617 777 (ext. 198), E: ctegos@boussias.com Content: Sossana Boussia, T: +30 210 6617777 (ext. 170), M: +30 6972528598, E: sboussia@boussias.com

Official Publications