NetWeek τεύχος 433

ISSN: 2585-2388

ΜAΡΤΙΟΣ 2020, TIMH 9,00 ΕΥΡΩ, TEYXOΣ ΝΟ.433

SPECIAL REPORTS

Data & Analytics FinTech

Conferences 7th Cyber Security Quo Vadis AI Product-Led Growth

Συνέντευξη Λεωνίδας Χριστόπουλος

Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Μαρία Βεναρδή Associate Director Κατερίνα Δράκου Managing Director

Τo

Innovation DNA της

Accenture!

13:13

Διοργάνωση

Smart City Initiatives for People Τετάρτη 10 Ιουνίου 2020 | Αμφιθέατρο, Ίδρυμα Ευγενίδου Πώς μπορούν οι πόλεις να υπηρετήσουν καλύτερα τους κατοίκους και τους επισκέπτες ενώ ταυτόχρονα εξελίσσονται σε κοινότητες λειτουργικά βιώσιμες;

ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΟΥΣ ΟΜΙΛΗΤΕΣ!

ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

Keynote Speakers Zohar Sharon

Frans-Anton Vermast

Chief Knowledge Officer, Tel Aviv Municipality, Director of the Center for Applied Urban Information and Knowledge

International Smart City Ambassador, Amsterdam Smart City

MΕΓΑΛΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

Government Speakers Παναγιώτης Θεοδωρικάκος

Ευθύμιος Μπακογιάννης

Υπουργός Εσωτερικών, Εκπρόσωπος του Προέδρου της Ελληνικής Κυβέρνησης

Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, ΥΠΕΝ

Αλεξάνδρα Σδούκου

Καθηγητής Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος

Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Υπουργείο περιβάλλοντος & Ενέργειας

ΧΟΡΗΓΟΙ

Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης, Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Γεώργιος Πατούλης

Δημήτρης Παπαστεργίου

Περιφερειάρχης Αττικής

Πρόεδρος ΚΕΔΕ, Δήμαρχος Τρικκαίων

• Μαρία Ανδρούτσου, Δήμαρχος Αγίου Δημητρίου • Ηλίας Αποστολόπουλος, Δήμαρχος Παπάγου Χολαργού • Νικόλαος Γεωργάκος, Δήμαρχος Πρέβεζας • Κωνσταντίνος Ζέρβας, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης • Γιώργος Ζιώγας, Αντιδήμαρχος Καθαριότητας Δήμου Τρικκαίων • Νικόλας Καρανικόλας, Δήμαρχος Ηρωικής Πόλης Νάουσας • Δημήτριος Κάρναβος, Δήμαρχος Καλλιθέας • Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, Δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης • Ιωάννης Κωτούλας, Πρόεδρος e-Τrikala Α.Ε • Γιάννης Λυκογιώργος, Aντιδήμαρχος Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Εφαρμογών

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Δήμος Ιωαννιτών

• Δημήτρης Σταμάτης, Διευθύνων Σύμβουλος ΔΑΕΜ Α.Ε. Ανώνυμη Αναπτυξιακή Εταιρεία Μηχανογράφησης & Επιχειρησιακών Μονάδων ΟΤΑ Δήμου Αθηναίων

Conference Experience Sponsor

• Αντώνιος Σαουλίδης, Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Καθαριότητας-Διαχείρισης Απορριμμάτων και Ψηφιακής Πολιτικής, Δήμου Νεάπολης-Συκεών

www.smartcitiesconference.gr Συμμετοχές: Ειρήνη Λιβανού, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 119), E: ilivanou@boussias.com | Χορηγίες: Λίζα Αντωνιάδη, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 158), E: lantoniadi@boussias.com | Μαρίνα Καφέζα, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 252), E: mkafeza@boussias.com | Θάνος Θώμος, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 322), E: tthomos@boussias.com | Μπέσσυ Μπουτεράκου, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 155), E: bbouterakou@boussias.com

[Contents] 4 Editorial

6 N ews & Views

Οι σημαντικότερες ειδήσεις του μήνα που πέρασε, με σχόλια και απόψεις από την δημοσιογραφική μας ομάδα, αλλά και παράγοντες της αγοράς.

21 E vent - Lenovo: Η υπολογιστική ισχύς της Ducati

10

Data & Analytics από τη Lenovo στην υπηρεσία της Ducati Corse.

COVER STORY Τo Innovation DNA της Accenture! Συνέντευξη με δύο κορυφαία στελέχη από τον τεχνολογικό τομέα της Accenture, την Κατερίνα Δράκου, Managing Director και την Μαρία Βεναρδή, Associate Director.

14

30 Conference: 7th Information Security Oι πιο σύγχρονες πρακτικές προφύλαξης και ασφάλειας αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους κάθε επιχειρησιακής λειτουργίας.

34 Conference: Quo Vadis AI

Το δίκαιο, η οικονομία και η κοινωνία μπροστά στις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης.

40 Interview: Λεωνίδας Χριστόπουλος

Ο Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε αποκλειστική συνέντευξη, εφ’ όλης της ύλης, στο Netweek.

SPECIAL REPORT Big Data ή Big Trash;

Η αξία των δεδομένων δικαιολογεί σε κάθε περίπτωση το κόστος συλλογής, φύλαξης και επεξεργασίας τους;

22

44 O pinion: Ρομπότ και Ηθική

Ποιες είναι οι επιλογές μας, ως άνθρωποι, ώστε να καταφέρουμε να σχεδιάσουμε το μέλλον μας;

46 7-Square: Μιχάλης Πετυχάκης

Αυτό το μήνα φιλοξενούμενος της στήλης είναι ο CTO της νεοφυούς Orfium.

48 C onference: Product-Led Growth

SPECIAL REPORT

Το πρώτο συνέδριο για την καταναλωτική εμπειρία και τις τεχνικές, με τις οποίες το προϊόν μπορεί να αποτελέσει κεντρικό άξονα ανάπτυξης.

FinTech. Η επόμενη ημέρα του banking!

Τράπεζες & FinTech: Σύμμαχοι ή εχθροί των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων;

50 Disruptor

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

3

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Αγγελική Κορρέ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Στάθης Ασπιώτης

Editorial

ΣYΜΒΟΥΛΟΣ EΚΔΟΣΗΣ Αντώνης Βαμβακάρης

4

Στάθης Ασπιώτης Αρχισυντάκτης

Τεχνολογική αντεπίθεση

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός διασφαλίζει την επιχειρηματική συνέχεια και την ανάπτυξη To τεύχος Μαρτίου 2020 του netweek ξεκίνησε (σχεδόν) σαν ένα ακόμη τεύχος -με ό,τι σημαίνει αυτό για έναν ζωντανό οργανισμό: Με διαβουλεύσεις, σχεδιασμό, σύνθεση εργασιών και δυνάμεων για να καταλήξουμε στη συνισταμένη, η οποία είναι το περιοδικό που λαμβάνετε. Η πορεία όμως, αυτή τη φορά, αποδείχθηκε ιδιαίτερα προκλητική, λόγω της εμφάνισης της επιδημίας του κορωνοϊού. Δεν αποφεύγω να τον αναφέρω, καθώς η παρουσία του έχει αλλάξει μέχρι στιγμής -οδεύουμε προς το τέλος Μαρτίου- ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Από μια άποψη, η επιδημία έχει κάνει εντονότερες καταστάσεις τις οποίες, στη δική μου οπτική, βιώνουμε καθημερινά: Πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβεί κάτι αρνητικό σε ό,τι αφορά την υγεία, πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβεί μια οικονομική εξέλιξη που θα θέσει εργαζομένους και επιχειρήσεις σε δοκιμασία. Έτσι και τώρα, μόνο που η δοκιμασία είναι διαφορετική. Όπως προσωπικά και ευθαρσώς -προς τιμήν του- είπε ένας επιχειρηματίας, τον οποίο εκτιμώ για τη διορατικότητα και την τόλμη του, «για εμένα η κρίση αυτή είναι ευκαιρία». «Όπως ευκαιρία ήταν και η προηγούμενη». Πράγματι έτσι είναι. Ας δούμε τι συμβαίνει γύρω μας. Οι εταιρείες που έχουν φροντίσει να μετασχηματιστούν ψηφιακά επαρκώς, μπορούν και λειτουργούν αποδοτικότερα. Αντίθετα, οι εταιρείες που δεν έχουν ψηφιοποιήσει επαρκώς τη λειτουργία τους αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Για παράδειγμα, φανταστείτε τις ελληνικές τράπεζες να μην είχαν υιθετήσει πρακτικές FinTech. Φανταστείτε τι θα είχε συμβεί αν ήταν υποχρεωτικό να μεταβεί κάποιος στην τράπεζα... για να ενημερώσει το βιβλιάριο. Τα δάνεια ακολουθούν. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αυτονόητο status που διασφαλίζει την επιχειρηματική συνέχεια και κάνει τους ικανότερους να ξεχωρίσουν. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Εν τω μεταξύ, ένας άλλος τομέας της τεχνολογίας αναμένεται να βοηθήσει τον άνθρωπο να αντιληφθεί γρηγορότερα τα αδύνατα σημεία του CοVID-19 για να τον καταπολεμήσει. Tο Data Analysis είναι ένα βαρύ όπλο στα χέρια μας εναντίον του συγκεκριμένου ιού αυτή τη στιγμή.

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Παναγιώτης Μαρκέτος, Γιάννης Μουρατίδης, Γρηγόρης Γραμμένος, Γιάννης Ριζόπουλος, Θοδωρής Ριζόπουλος, Γιάννης Λεοντάρης, Γιώργος Καλούμενος ACCOUNT MANAGERS Θάνος Θώµος, tthomos@boussias.com Λίζα Αντωνιάδη, lantoniadi@boussias.com Νίκος Σαράφογλου, nsarafoglou@boussias.com ΥΠΟΔΟΧH ΔΙΑΦHΜΙΣΗΣ Ρούλη Σαμίου, rsamiou@boussias.com ART DIRECTOR Γιώργος Τριχιάς ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Aλέξανδρος Καρβουτζής ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Κορνήλιος Σαραντίογλου IMAGE BANK shutterstock.com ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ/ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Aµαλία Ψιλούδη, Δηµήτρης Φαραός ΕΚΤΥΠΩΣΗ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Pressious Arvanitidis ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ-ΕΝΘΕΣΗ-ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ Presstime ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Εταιρειών: € 90 Στελεχών/Ιδιωτών: € 60, Φοιτητών: € 40 Κύπρου-Εξωτερικού: € 150 ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Κωνσταντίνος Χασιώτης, Λίνα Γκολομάζου, Αλέξης Σουλιώτης

ΕΚΔΟΤΗΣ Μιχάλης Κ. Μπούσιας ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Δημήτρης Κορδεράς ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Αντωνία Κατσουλιέρη ΔΙΕΥΘΥΝΤHΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ & ΒΡΑΒΕΙΩΝ Νικόλας Κονδάκης ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Νένα Γιαννακίδου ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΒOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Κλεισθένους 338, Τ.Κ. 153 44, Γέρακας Τ.: 210 661 7777, F: 210 661 7778 Ε: info@netweek.gr S: http://www.boussias.com Κωδικός ΕΛΤΑ: 015952 ISSN: 2585-2388

Opinion

News & Views

Του Αντώνη Βαμβακάρη Σύμβουλος Έκδοσης

6

Η ουσία του ψηφιακού μετασχηματισμού

Β

ήμα-βήμα ο κόσμος των επιχειρήσεων αλλάζει. Ποια είναι όμως τα κομβικά σημεία της αλλαγής; Η περίφημη μετάβαση στον ψηφιακό κόσμο λειτουργίας των επιχειρήσεων έχει αποδειχθεί ότι περιλαμβάνει πολλά στάδια και παράλληλες διαδικασίες. Σε κάθε βήμα ο οργανισμός έχει κάτι να κερδίσει από την αλλαγή, όμως κάποια σημεία είναι τα ξεχωριστά για την πραγματική πρόοδο. Ας πάρουμε για παράδειγμα την διαδικασία συλλογής δεδομένων για επεξεργασία και ανάλυση. Η τεχνολογία προσφέρει τα εργαλεία για συλλογή δεδομένων τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, από πολλαπλές πηγές και κατηγορίες. Όμως το σημαντικό βήμα είναι η επεξεργασία και αξιοποίηση των δεδομένων αυτών για τη λήψη αποφάσεων. Τα business analytics είναι το βήμα που πραγματικά οδηγεί σε συμπεράσματα και βοηθά σε αποφάσεις και αλλαγές. Αλλαγές που οδηγούν στην αναγνώριση νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και κατευθύνσεων ή στην αξιοποίηση αγορών που δεν ήταν ξεκάθαρες οι προοπτικές τους. Ακόμη, επειδή τα δεδομένα περιλαμβάνουν τις περισσότερες φορές στοιχεία καταναλωτικών συμπεριφορών, είναι τα πλέον ενδεικτικά για την επιλογή στοχευμένων προσφορών και marketing αποφάσεων σε συγκεκριμένους τομείς. Τι ποιο σημαντικό για μια επιχείρηση από το μπορεί να προβλέψει τις ανάγκες των πελατών της και να μπορεί να τους προσφέρει τις κατάλληλες λύσεις. Η σωστή αξιοποίηση των δεδομένων μπορεί να δώσει τις απαντήσεις αυτές. Όμως τα analytics μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο βελτίωσης των εσωτερικών δομών και διαδικασιών μιας επιχείρησης και να προσφέρουν προτάσεις αυτοματισμών και μείωσης κόστους. Και φυσικά να αναγνωρίσουν προβλήματα και δυσλειτουργίες που με τους παραδοσιακούς τρόπους ανάλυσης θα περνούσαν απαρατήρητα. Και αν όλα τα παραπάνω δείχνουν ωραία σαν ιδέες που μπορούν να προσφέρουν νέες λύσεις, πάντα θα υπάρχουν τα ερωτήματα που αμφισβητούν τα αποτελέσματα, όπως το πόσο αξιόπιστα είναι τα δεδομένα που έχουμε συλλέξει και πόσο αντιπροσωπευτικά για να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα. Αυτό όμως είναι αντικείμενο άλλης συζήτησης…

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Η EY δεσμεύεται για μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα Μέχρι το τέλος του 2020 Η EY παγκοσμίως, ανακοίνωσε τα σχέδιά της για μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα μέχρι το τέλος του 2020, μέσω της μείωσης και της αντιστάθμισης των εκπομπών άνθρακα. Για να επιτύχει το μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, η EY θα εστιάσει σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την ηλεκτροδότηση των γραφείων της. Η EY, θα προβεί, επίσης, στην αγορά πιστώσεων άνθρακα (carbon credits) για να αντισταθμίσει το ανθρακικό αποτύπωμα του οργανισμού, ενώ θα επενδύσει σε έργα μείωσης ή απομάκρυνσης εκπομπών άνθρακα από την ατμόσφαιρα, όπως, για παράδειγμα, έργα αναδάσωσης.

Oracle: 5 νέα κέντρα δεδομένων Cloud Eνεργοποιήθηκαν στις αρχές Φεβρουαρίου Η Oracle ανακοίνωσε τη σημαντική πρόοδο που σημειώνει στα σχέδια ταχείας επέκτασης του Generation 2 Cloud. Πέντε νέα κέντρα δεδομένων cloud ενεργοποιήθηκαν στις αρχές Φεβρουαρίου (σε Αυστραλία, Καναδά, Ιαπωνία, Ολλανδία και Σαουδική Αραβία), ανεβάζοντας σε 21 τα ενεργά κέντρα Gen 2 Cloud. Η Oracle συνεχίζει το πλάνο της αναφορικά με το στόχο λειτουργίας 36 κέντρων δεδομένων Gen 2 Cloud έως τα τέλη του 2020. Η Oracle ανακοίνωσε επίσης την πρωτοποριακή διασύνδεση ανάμεσα σε περιβάλλοντα cloud μεταξύ Oracle και Microsoft Azure, που θα προστεθεί στο Άμστερνταμ.

Αlgosystems: Aνάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών στη Βιομηχανική Μονάδα της «Πίνδου» Μονάδες σε 6 χώρες, μέσω του «ΚYKLOS 4.0» Στο Ευρωπαϊκό τετραετές πρόγραμμα ΚΥΚLOS 4.0 με θέμα Digital Manufacturing for Connected Smart Factories συμμετέχει η Algosystems. Ένα πρόγραμμα, που στοχεύει στην ανάπτυξη ενός καινοτόμου οικοσυστήματος κυκλικής παραγωγής που είναι βασισμένο σε νέες τεχνολογίες CPS (Cyber Physical System) και AI (Τεχνητής Νοημοσύνης) το οποίο θα ενισχύσει περαιτέρω τις βιομηχανίες με νέους μηχανισμούς παραγωγής και αλγορίθμους. Η Algosystems θα αναλάβει την πιλοτική εφαρμογή νέων τεχνολογιών hardware & software σε όλους τους τελικούς χρήστες σε 6 χώρες και θα είναι leader στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών στη μοναδική Ελληνική Βιομηχανία που συμμετέχει στο έργο, στη βιομηχανική μονάδα του Αγροτικού Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων «Η Πίνδος».

Οι σημαντικότερες ειδήσεις του μήνα που πέρασε

Με τη συνεργασία του NetFax

Pobuca: Λανσάρισε ανανεωμένη ιστοσελίδα Ενσωματώνει τις λύσεις Microsoft Azure, Ghost CMS και Nginx Σε ανασχεδιασμό και αναβάθμιση της ιστοσελίδας της προχώρησε η Pobuca. Ο σχεδιασμός του www.pobuca. com αποσκοπεί στο να αναδείξει την go-to-market πλατφόρμα της Pobuca για brands και retailers και να προβάλει τις λύσεις που παρέχει σε δύο άξονες: να αυξήσει τις πωλήσεις και το engagement των πελατών σας και να κάνει πιο παραγωγικούς τους εργαζομένους σας στις πωλήσεις, marketing και υποστήριξη πελατών. Με το λανσάρισμα του νέου site ολοκληρώνεται και τυπικά ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εταιρείας. Στο νέο site οι επισκέπτες μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στις 4 κύριες κατηγορίες λύσεων, τις Build loyalty, Increase sales, Communicate faster, Grow your business. To νέο site βασίζεται στην τεχνολογική πλατφόρμα Orchard, ενσωματώνοντας παράλληλα τις λύσεις Microsoft Azure, Ghost CMS και Nginx.

SHORT NEWS WIND: ΚΑΘΟΛΙΚH ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΡΓΑΣIΑ Καθολική - άνω του 90% - εξ αποστάσεως εργασία, με στόχο την προστασία των εργαζομένων, αλλά και την επιβράδυνση της εξάπλωσης του κορονοϊού, έχει ξεκινήσει η Wind. Ήδη, από τις 3 Μαρτίου, το 50% των εργαζομένων της εταιρείας εργαζόταν εκ περιτροπής από το σπίτι.

■■ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΑΠΟ ΤΟ PUBLIC BUSINESS Υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης για εταιρικούς πελάτες προσφέρει το ηλεκτρονικό κατάστημα Public Business. Διατίθενται συστήματα τριών μεγεθών, για 5 έως 8 θέσεις. Η ομάδα του Public Business αναλαμβάνει την επίσκεψη αλλά και την εγκατάσταση, τη ρύθμιση και τον προγραμματισμό του εξοπλισμού στον χώρο, τον τελικό έλεγχο και την παράδοση του έργου, τον συντονισμό με τον IT manager κάθε εταιρείας, την εκπαίδευση, αλλά και την παράδοση σχεδίων As-Built σε AutoCaD.

■■

Convert Group: Πλατφόρμα για τον έλεγχο των τιμών στα ράφια Διαθέσιμη και διεθνώς, μετά την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία Ψηφιακές πλατφόρμες οι οποίες παρέχουν στις εταιρείες δεδομένα για τα τρόφιμα και τα φαρμακευτικά προϊόντα, των οποίων η διαθεσιμότητα και οι τιμές σε διαδικτυακά καταστήματα μπορούν να επηρεαστούν από τον κορονοϊό COVID-19, ανέπτυξε η ελληνική εταιρεία τεχνολογίας Convert Group. Οι πλατφόρμες της Convert Group, έχουν ήδη υλοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία, σε συνεργασία με 10 από τις 15 μεγαλύτερες πολυεθνικές στους τομείς των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών αγαθών και των ειδών υγιεινής -μεταξύ αυτών και οι Johnson & Johnson, Bayer, Procter & Gamble, Nestle, Coca-Cola, FrieslandCampina, Unilever και Barilla.

Πρόστιμο 1,1 δις. ευρώ στην Apple H Apple σκοπεύει να ασκήσει έφεση H επιτροπή ανταγωνισμού της Γαλλίας, ύστερα από μία δεκαετία ερευνών, επέβαλε πρόστιμο - μαμούθ 1,1 δισ. ευρώ στην Apple για πρακτικές που αντιβαίνουν τους κανόνες ανταγωνισμού. Όπως ανακοίνωσε η Επιτροπή, σε δύο από τους εμπόρους χονδρικής της Apple, Tech Data και Ingram Micro, επιβλήθηκε πρόστιμο 76 και 63 εκατομμυρίων ευρώ αντίστοιχα για τη διαμόρφωση των τιμών. Τον περασμένο μήνα, οι γαλλικές Αρχές καταπολέμησης της απάτης και προστασίας του καταναλωτή επέβαλαν στον τεχνολογικό κολοσσό από τις ΗΠΑ, πρόστιμο ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ, με την κατηγορία ότι επιβράδυνε την ταχύτητα που τρέχουν iPhones μετά τις ενημερώσεις του λειτουργικού τους συστήματος.

SIEMENS: ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤHΜΑΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓHΣ ΣΤΗ VW H Siemens εξοπλίζει με ψηφιακά συστήματα παραγωγής το εργοστάσιο της Volkswagen στο Τσβικάου. Η εταιρεία έχει ήδη προμηθεύσει προϊόντα και συστήματα για τις δύο γραμμές παραγωγής, ενώ βοήθησε στην ανάπτυξη ενός προτύπου αυτοματισμού για την ευέλικτη μαζική παραγωγή μιας σειράς διαφορετικών μοντέλων. Το εργοστάσιο θα στραφεί στην ηλεκτροκίνηση και θα ψηφιοποιηθεί εκτεταμένα μέχρι τα τέλη του 2020.

■■ ΣΕΠΕ: ΕΙΔΙΚH ΠΛΑΤΦOΡΜΑ ΓΙΑ ΕΞ ΑΠΟΣΤAΣΕΩΣ ΛYΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓEΣ Στη δημιουργία ειδικής ενότητας στο portal του (www.sepe. gr), όπου θα αναρτώνται οι λύσεις και εφαρμογές, οι οποίες συνδράμουν στον περιορισμό των προσωπικών επαφών και κατά συνέπεια, στη μετάδοση του κορονοϊού και παρέχονται δωρεάν, προχώρησε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ).

■■ INVISION: DEAL ΜΕ ΙΣΡΑΗΛΙΝH STARTUP Τη συνεργασία της με την ισραηλινή startup Dynamic Infrastructure για τη βελτιστοποίηση της συντήρησης των γεφυρών και των τούνελ στο οδικό δίκτυο της Ελλάδας ανακοίνωσε η ελληνική εταιρεία InVision Consulting, που ειδικεύεται στην παροχή λογισμικού στον τομέα των μεταφορών.

■■ CITYZENAPP: ΔΩΡΕΑΝ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ Η ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΤΗΣ NOVELTECH Δωρεάν θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι δήμοι το CityzenApp προκειμένου να διευκολυνθεί η επικοινωνία και η δυνατότητα εργασίας από το σπίτι. Το CityzenApp είναι ένα προϊόν της NovelTech από το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο Κρήτης, και αποτελεί βασικό συστατικό στην υλοποίηση της ψηφιακής στρατηγικής «Έξυπνης Πόλης» ενός δήμου

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

7

Ο παλιός... είναι αλλιώς Του Γιάννη Ριζόπουλου Δημοσιογράφος

Η έκτη αίσθηση και το ΑΙ 8

Τ

α χρόνια έχουν σωρεύσει ανάλογες εμπειρίες – πλούσια η εσοδεία και λίγα είναι πλέον αυτά που βλέπεις ή ακούς για πρώτη φορά… Έπειτα από τόσα χρόνια στην αγορά, έχεις αναπτύξει μια έκτη αίσθηση που -κατά μυστηριώδη τρόπο- σου «λέει» πράγματα και «δείχνει» κατευθύνσεις, έστω κι αν τα στοιχεία είναι (θεωρητικά) λειψά... Συχνά συμβαίνει αυτό, αλλά ακόμα συχνότερα μελέτες και έρευνες έρχονται έμπρακτα να επιβεβαιώσουν αυτή την έκτη αίσθηση. Κάτι τέτοιο συνέβη πάλι πρόσφατα, με μια έρευνα της KPMG σχετικά με την κατάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην αμερικάνικη μεν αγορά που, όμως όλοι ξέρουμε, ότι αποτελεί τον «προπομπό» για τις παγκόσμιες επιδόσεις – τουλάχιστον στον ανεπτυγμένο και, εν μέρει, στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η έρευνα εστίασε στη δυναμική του ΑΙ σε πέντε τομείς: λιανική, χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, υγεία, μεταφορές και τεχνολογία, υποβάλλοντας σχετικές ερωτήσεις σε συνολικά 750 στελέχη, προφανώς decision-makers. Σε ποιόν απ’ όλους αυτούς τους τομείς, η Τεχνητή Νοημοσύνη παίζει τον σημαντικότερο ρόλο και αξιοποιείται όλο και περισσότερο; Όσοι ποντάρισαν στον τελευταίο, την τεχνολογία, κέρδισαν – το 83% των ερωτηθέντων συμφώνησε σ’ αυτό κι ακόμα περισσότεροι, το 93%, τόνισαν ότι το ΑΙ θα επηρεάσει θετικά την αποδοτικότητα του συνόλου των επιχειρήσεων, καθώς όσες ψηφιοποιούν τις διαδικασίες τους, κερδίζουν πόντους έναντι του ανταγωνισμού. Φυσικά, οι «καθυστερημένοι» και οι «αρνητικοί» αργά ή γρήγορα θα μας χαιρετίσουν! Η ίδια έρευνα έκανε και… «καλλιστεία», ανάμεσα στις διάφορες τεχνολογίες, πάντα κάτω από την ομπρέλα του ΑΙ, ως προς τη σπουδαιότητά τους τουλάχιστον για τα δυο επόμενα χρόνια –το εγγύς μέλλον- καθώς για αργότερα… Κύριος οίδεν! Οι τρεις επικρατέστερες είναι η Μηχανική Μάθηση (28%), η Γνωσιακή Υπολογιστική (19%) και τα Ρομποτικά Συστήματα (18%). Υπάρχουν κι άλλα πολλά ενδιαφέροντα σημεία, όπως οι φόβοι για θέματα ιδιωτικού απορρήτου (70%) και απώλειας θέσεων εργασίας(37%) ενώ δυο στους τρεις θέλουν περισσότερη ρύθμιση. Όλοι, πάντως, συμφωνούν στη θέσπιση κινήτρων για την προσέλκυση ταλέντων… Κι αυτό δεν χρειάζεται να είσαι παλιός, για να το καταλάβεις!

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Kορονοϊός και αγορά τεχνολογίας Οι προβλέψεις της IDC Η κλιμακούμενη κρίση με τον κορονοϊό έχει ξεκινήσει να επηρεάζει την αγορά IT. Με βάση τα δεδομένα από το πρώτο τρίμηνο του 2020, η IDC αναμένει σημαντική επιβράδυνση των δαπανών σε hardware, ειδικά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, όπως επίσης και σε λογισμικό και υπηρεσίες. Μέχρι το τέλος του 2020, σύμφωνα με το απαισιόδοξο σενάριο, οι δαπάνες ΙΤ θα αυξηθούν κατά 1%, μολονότι οι αρχικές προβλέψεις έκαναν λόγο για πάνω από 4%. Και αυτές οι εκτιμήσεις, μπορεί να θεωρηθούν προς τα κάτω τους επόμενους έξι μήνες. Εξάλλου, το IDC Worldwide Black Book Live Edition του Φεβρουαρίου υποβάθμισε την ανάπτυξη για φέτος σε 4,3%, η οποία πιθανότατα θα μειωθεί σε 3% τον Μάρτιο βάσει των τελευταίων προβλέψεων και σεναρίων. Το αισιόδοξο σενάριο της IDC λέει ότι μέχρι το τέλος του 2020, οι δαπάνες στις τεχνολογίες πληροφορικής θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 1%.

Αύξηση χρόνου ζωής των ηλεκτρονικών συσκευών Πώς το «δικαίωμα στην επισκευή» συνδυάζεται με την ανακύκλωση Σημαντικές αλλαγές αναμένεται να δημιουργήσει στις πωλήσεις και την εφοδιαστική αλυσίδα των κατασκευαστών κινητής τηλεφωνίας, η απόφαση της ΕΕ να δώσει ώθηση σε πολιτικές που θα βοηθήσουν τους καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα επισκευής των ηλεκτρονικών συσκευών που αγοράζουν με φθηνότερα ανταλλακτικά, με περισσότερη ευκολία και σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου από την εγγύηση των δύο ετών. Στο πλαίσιο της ευρύτερης ευρωπαϊκής πολιτικής Green Deal, η οποία έχει στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων που επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή, η ΕΕ ζητά από τους κατασκευαστές ηλεκτρονικών συσκευών να προσφέρουν περισσότερες εναλλακτικές αναβαθμίσεων και επισκευών, ώστε οι καταναλωτές να έχουν την επιλογή να επεκτείνουν το χρόνο χρήσης των προϊόντων που αγοράζουν. Έρχεται η ηλεκτρονική πλατφόρμα νεοφυών επιχειρήσεων.

Έρχεται η ηλεκτρονική πλατφόρμα για start-up Στόχος η συντόμευση της διαδικασίας πιστοποίησης δαπανών έρευνας και ανάπτυξης Μέσα στο επόμενο τρίμηνο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία η ηλεκτρονική πλατφόρμα νεοφυών επιχειρήσεων, και αναμένεται να χαρτογραφήσει, να καταγράψει και να οργανώσει το οικοσύστημα των start-up, στη χώρα μας. Στο επόμενο χρονικό διάστημα ψηφίζεται ο υπερτριπλασιασμός του ποσοστού υπερέκπτωσης δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη (R&D) και η αλλαγή του νομικού πλαισίου με στόχο τη συντόμευση της διαδικασίας πιστοποίησης δαπανών έρευνας και ανάπτυξης.

Οι σημαντικότερες ειδήσεις του μήνα που πέρασε

Με τη συνεργασία του NetFax

Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης: Ανοίγει το πεδίο για το Ultra Fast Broadband Στια 700 εκατ. ευρώ ο προϋπολογισμός του έργου

SHORT NEWS ΛΑΝΣΑΡΕΤΑΙ ΤΟ VIGORAP 912C ΑΠΌ ΤΗ LEXIS ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΉ

Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης καλεί τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις προτάσεις τους για το έργο «υποδομές υπερυψηλής ευρυζωνικότητας (Ultra Fast Broadband - UFBB), που αφορά 2,5 εκατ. πολίτες και επιχειρήσεις και δημιουργεί περισσότερες από 810.000 συνδέσεις ταχύτητας τουλάχιστον 100Μbps. Η πρόσκληση απευθύνεται στη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνίων και Ταχυδρομείων, στην Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και Εφαρμογής Τομέα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΕΥΔΕ-ΤΠΕ), όπως επίσης και σε όσους παρόχους έχουν συνάψει προγραμματική σύμβαση με τους παραπάνω φορείς. Στόχος του έργου είναι να δώσει τη δυνατότητα σε 2,5 εκατ. πολίτες να αποκτήσουν πρόσβαση σε τηλεπικοινωνιακά δίκτυα νέας γενιάς υπερυψηλών ταχυτήτων. Το έργο θα υλοποιηθεί με τη μορφή της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 700 εκατ. ευρώ.

Το VigorAP 912c διαθέτει ceiling mount σχεδιασμό για διακριτική εγκατάσταση σε οροφή, link rate 867Mbps (5GHz) μέσω εσωτερικών κεραιών 2x2 MIMO, ενώ η τροφοδοσία του γίνεται μέσω PoE (802.3af/at). Προσφέρει 8 SSID με ξεχωριστό VLAN για διαχωρισμό του δικτύου και υποστηρίζει τη σύνδεση έως 256 ταυτόχρονων χρηστών χωρίς να επηρεάζεται η λειτουργικότητα της επιχείρησης

ΕΛΤΑ-ΚτΠ: Προγραμματική συμφωνία

Από το Μάιο 2018 η Barphone προσφέρει στην ελληνική αγορά την υπηρεσία Barphone Cloud, μια ολοκληρωμένη λύση UC&CC με πλήρη λειτουργικότητα εφάμιλλη των on-premises λύσεων. Η λύση είναι βασισμένη σε πλατφόρμα Avaya, χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη αξιοπιστία και επεκτασιμότητα, καθώς καλύπτει ένα μεγάλο εύρος της «μεσαίας αγοράς» (έως 3.000 χρήστες και 400 agents), και διατίθεται στην ελληνική αγορά με το μοντέλο “as a service”, με ημερήσια ευελιξία αυξομείωσης χρηστών.

■■ AMAZON: 100.000 ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΜΙΣΘΩΝ H Amazon ανακοίνωσε ότι θα προσλάβει 100.000 επιπλέον υπαλλήλους στις ΗΠΑ ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει την αύξηση της ζήτησης εμπορευμάτων από online αγορές μετά το ξέσπασμα της επιδημίας του κορονοϊού. Θα καλυφθούν θέσεις πλήρους απασχόλησης όσο και θέσεις μερικής απασχόλησης στα τμήματα αποθήκης και αποστολής παραγγελιών.

■■ BARPHONE CLOUD

70 εκατ. ευρώ Επένδυση σε καινοτόμες τεχνολογικές υποδομές και αναβάθμιση μηχανογραφικού εξοπλισμού Προγραμματική συμφωνία ύψους 70.000.000€ με την Κοινωνία της Πληροφορίας υπέγραψαν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ), με στόχο τον εκσυγχρονισμό τους. Τα βασικά σημεία της διαδικασίας •Ε κσυγχρονισμός των υποδομών ΤΠΕ για την αποτελεσματική λειτουργία του Οργανισμού, ο οποίος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αναβάθμιση του μηχανογραφικού εξοπλισμού και των τηλεπικοινωνιακών υποδομών του Οργανισμού για την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών.

•Υ λοποίηση και λειτουργία κρίσιμων επιχειρησιακών εφαρμογών πληροφορικής όπως σύστημα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων, σύστημα υποστήριξης λήψης αποφάσεων, αυτοματοποίηση του ταχυδρομικού δικτύου, διαχείριση και ιχνηλασία όλων των ταχυδρομικών αντικειμένων, ανάπτυξη υποδομών αυτόματης ταξινόμησης και διαλογής, συστήματος τηλεματικής κ.α •Υ λοποίηση και λειτουργία νέων «έξυπνων» υπηρεσιών και επιχειρησιακών μοντέλων προστιθέμενης αξίας όπως ηλεκτρονικές θυρίδες (Smart Parcel Stations), ψηφιακά κέντρα εξυπηρέτησης (Digital Branch), νέων «έξυπνων» χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, χρήση πολλαπλών καναλιών (Web, mobile apps, Call Center, social Networks κλπ) κ.α.

■■ OΜΙΛΟΣ QUEST: ΑΥΞΗΣΗ 20% ΣΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ Κατά 20% αύξησε τις πωλήσεις του σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο ο Όμιλος Quest κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018. Επιπλέον, σημείωσε διψήφια αύξηση της λειτουργικής κερδοφορίας EBITDA (+52%), των προ φόρων κερδών ΕΒΤ (76%) και των κερδών αρίας EBITDA (+52%), των προ φόρων κερδών ΕΒΤ (76%) και των κερνά μετοχή (49%). Η μεγαλύτερη επίδραση στην αύξηση των πωλήσεων προήλθε από τον τομέα προϊόντων Πληροφορικής και των κερδών του Ομίλου από τον τομέα.

■■ Ο ΣΕΒ ΓΙΑ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΟ Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) υλοποίησε έργο που αφορά στην ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση και προβολή του ιστορικού αρχείου του, με σκοπό τη διάσωση και τη διατήρηση των ιστορικών τεκμηρίων που περιλαμβάνονται στη συλλογή του. Η υποδομή ιστοριεξαγωγή ειδικών ερευνών, στο πεδίο της νεότερης και σύγχρονης βιομηχανικής και ευρύτερα οικονομικής ιστορίας της χώρας και της Ευρώπης. Το έργο περιελάμβανε ρχειακού υλικού του ΣΕΒ που αποτελείται απόΔΣΦΣΔΦΔΣ ΔΦΔΦ 100.000 σελίδες του ιστορικού αρχείου, οι οποίες καλύπτουν διαδρομές της εκατονταετούς ιστορίας του Συνδέσμου, από συστάσεώς του (1907) έως το 2007.

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

9

Κατερίνα Δράκου

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Μαρία Βεναρδή

COVER STORY

Τo

Innovation DNA της

Accenture!

Η συνέντευξη με δύο κορυφαία στελέχη από τον τεχνολογικό τομέα της Accenture, την Κατερίνα Δράκου, Managing Director και την Μαρία Βεναρδή, Associate Director, ξεκίνησε -πώς αλλιώς;- με τεχνολογία. Στην πορεία της συζήτησης όμως τα δύο στελέχη μίλησαν για το ρόλο της διαφορετικότητας και της ισότητας ως εφαλτήριο για την καινοτομία και την ανάπτυξη!

11

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΤΑΘΗ ΑΣΠΙΩΤΗ

H

συνέντευξη στα γραφεία της Accenture ήταν προγραμματισμένη για τις αρχές Μαρτίου με στόχο να έχει προηγηθεί η δημοσιοποίηση της ετήσιας μελέτης Accenture Technology Vision για το 2020 με τίτλο «We, The Post-Digital People: Can your enterprise survive the ‘tech-clash?». Πρόκειται για την ετήσια έκδοση της εταιρείας, η οποία παρουσιάζει τις αναδυόμενες τεχνολογικές τάσεις, που αναμένεται να επηρεάσουν το επιχειρείν την επόμενη τριετία. Για όσους δεν την έχετε μελετήσει ακόμη, αξίζει να αναφέρουμε ότι, όπως άλλωστε προδίδει και ο τίτλος της, στο επίκεντρο τίθεται μια «διαμάχη» με επίκεντρο την τεχνολογία. Πρακτικά, μια αναντιστοιχία ανάμεσα στα υπάρχοντα επιχειρησιακά και τεχνολογικά μοντέλα και την ικανότητά τους να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τις προσδοκίες των ανθρώπων στη σύγχρονη μετα-ψηφιακή εποχή. Με αφετηρία την τεχνολογία λοιπόν, η κουβέντα μας σταδιακά ήρθε στο θέμα της διαφορετικότητας και της ισότητας στο χώρο εργασίας, δίνοντας όπως ήταν αναμενόμενο μεγαλύτερη έμφαση στο ρόλο και τη δυναμική της γυναίκας. Η συζήτηση με την Κατερίνα Δράκου και τη Μαρία Βεναρδή ήταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα, καθώς τα δύο στελέχη με το δικό τους διαφορετικό τρόπο απέδωσαν τη σημασία που δίνει η Accenture στη διαφορετικότητα. Παράλληλα, τόνισαν ότι μέσα από το ρόλο και την καθημερινότητά τους συμβάλλουν έμπρακτα και ουσιαστικά στο όραμα της εταιρείας να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος μας εργάζεται και ζει μέσα από τη στενότερη συνεργασία των ανθρώπων αλλά και των ανθρώπων με τις μηχανές, ξεδιπλώνοντας έτσι το Innovation DNA της Accenture.

ΝW: Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η ολική ή μερική μετάβαση στο Cloud είναι μοχλός ανάπτυξης για τις εταιρείες. Ταυτόχρονα όμως, δεν είναι μια απλή διαδικασία. Ποιος κατά τη γνώμη σας

είναι ο περισσότερο αποδοτικός και ασφαλής τρόπος μετάβασης; Γιατί κάποιος να επιλέξει την Accenture για τη μετάβαση αυτή; Μαρία Βεναρδή: Το Cloud αντιμετωπίζεται συνήθως από τις επιχειρήσεις ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής, γύρω από την ψηφιακή τεχνολογία και μετασχηματισμό, συμβάλλοντας είτε στη μείωση κόστους είτε στην αύξηση των πωλήσεων μέσω των δυνατοτήτων που παρέχει για ταχύτερη ανταπόκριση στις ανάγκες της αγοράς. Με την πάροδο του χρόνου, η μετάβαση σε λύσεις Cloud γίνεται ολοένα και πιο σημαντική, καθώς μπορεί να αποτελέσει καταλύτη γρήγορης και διαρκούς καινοτομίας καθώς και επιχειρησιακής αριστείας. Όμως, κάθε έργο μετάβασης στο Cloud είναι διαφορετικό. Επομένως, δεν μπορεί να είναι αποδεκτή μια προσέγγιση που ταιριάζει σε όλους, καθώς κάθε κλάδος, κάθε επιχείρηση, κάθε έργο αποτελούν μοναδικές περιπτώσεις. Για την αποτελεσματική και ασφαλή μετάβαση πρέπει να γίνει αρχικά η εκτίμηση αναγκαιότητας και εν συνεχεία ετοιμότητας της μετάβασης ενός πελάτη σε Cloud περιβάλλον. Στην κατεύθυνση αυτή απαραίτητα στοιχεία είναι η κατανόηση των στρατηγικών στόχων, το application landscape, η αρχιτεκτονική, η διακυβέρνηση και το ευρύτερο λειτουργικό μοντέλο. Ως Accenture έχουμε αναπτύξει μεθοδολογίες και εργαλεία με τα οποία βοηθάμε τους πελάτες μας σε όλα τα στάδια αυτού που ονομάζουμε “Journey to Cloud”, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία μας σε τοπικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι η Accenture διαθέτει ένα μοναδικό οικοσύστημα συνεργατών αποτελώντας τον κορυφαίο συνεργάτη AWS, Microsoft Azure και Google σε παγκόσμιο επίπεδο και το μεγαλύτερο co-innovator της SAP και της Oracle. Έχουμε ολοκληρώσει περισσότερα από 30.000 έργα, αναπτύσσοντας γρήγορες και ασφαλείς λύσεις σε cloud, διαθέτοντας 90.000+ εξειδικευμένα στελέχη σε επίπεδο cloud τεχνολογιών και κλάδων.

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

Η ετήσια έκθεση της Accenture κάνει λόγο για μια περισσότερο «ανθρώπινη» χρήση της τεχνολογίας και όχι «τεχνολογία για την τεχνολογία». Πώς η Accenture υποστηρίζει το όραμα των εταιρειών να προσφέρουν αυτό που οι άνθρωποι αναμένουν και που ταυτόχρονα είναι διαφορετικό από ό,τι είναι συνήθως διαθέσιμο σήμερα; Μ.Β.: Η συνεργασία, η εμπιστοσύνη και η υπευθυνότητα είναι οι νέες προκλήσεις, τις οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις στον ψηφιακό κόσμο. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να επανεξετάσουν τη βασική τους δραστηριότητα και τα τεχνολογικά μοντέλα για να δημιουργήσουν μια νέα βάση για την ανάπτυξη. Η πρότασή μας έρχεται μέσα από πέντε τάσεις. Πρώτη είναι το «The I in Experience», το οποίο αφορά τον επανασχεδιασμό της ψηφιακής εμπειρίας με νέα μοντέλα που ενθαρρύνουν και ενισχύουν την διαδραστικότητα, την ενεργή συμμετοχή των αποδεκτών και κατά συνέπεια την εξατομίκευση. To «AI and Me» στόχο έχει την ενίσχυση της σχέσης και της συνεργασίας ανθρώπου και τεχνητής νοημοσύνης/μηχανών, μιας σχέσης που θα πρέπει να στηρίζεται στην εμπιστοσύνη και τη διαφάνεια. Ακολουθεί το «Το The Dilemma of Smart Things», το οποίο κάνει αναφορά στα έξυπνα προϊόντα και υπηρεσίες που βρίσκονται διαρκώς σε φάση “beta”, ήτοι διαρκούς ανάπτυξης, αλλάζοντας τη σχέση και την αντίληψη όσον αφορά την ιδιοκτησία επάνω τους και τα αναδυόμενα μοντέλα που μπορούν να αναπτυχθούν γύρω από αυτά. Σύμφωνα με το «Robots in the Wild», η αξιοποίηση των ρομπότς επεκτείνεται πέρα από τη βιομηχανία στην καθημερινότητά μας, αλλάζοντας τα δεδομένα. Τέλος, αυτό που ονομάζουμε «Innovation DNA» κάνει αναφορά στην ανάγκη των επιχειρήσεων να βρίσκονται σε μια συνεχή αναζήτηση της καινοτομίας, αξιοποιώντας ιδέες, δεξιότητες και τεχνολογίες.

Κατερίνα Δράκου: Δεν είναι περίεργο ότι, το 84% των C-level executives πιστεύουν πως πρέπει να επενδύσουν στο ΑΙ για να επιτύχουν μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης. Όμως, οι περισσότεροι, δυσκολεύονται στο να διευρύνουν τη χρήση της σε μεγάλη κλίμακα. Το μυστικό βρίσκεται στη συνεργασία ανθρώπου και μηχανής μέσα από την κοινή κατανόηση και των δύο πλευρών. Απ’ την πλευρά του ανθρώπου, απαιτού-

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

νται σαφείς και αξιόπιστες διευκρινήσεις για τις αποφάσεις ΑΙ. Για παράδειγμα, η TD Bank έχει εισάγει ένα εργαλείο για την επεξήγηση της συλλογιστικής στην αυτόματη έγκριση δανείων με AI. Με τον τρόπο αυτό, αυξάνεται η εμπιστοσύνη των υπαλλήλων στα νέα συστήματα ΑΙ και, παράλληλα, εξασφαλίζεται η διαφάνεια προς τους πελάτες και τις ελεγκτικές αρχές. Απ’ την πλευρά των μηχανών, απαιτείται κατανόηση των ερεθισμάτων που δέχονται, με πιο ανθρωποκεντρικό τρόπο, ώστε να διευκολυνθεί η συνεργασία. Εκτιμάται πως στα επόμενα επτά χρόνια, η πλειοψηφία των αλληλεπιδράσεων με έξυπνα συστήματα, θα γίνεται μόνο μέσω τεχνολογιών όπως οι NLP, XR (eXtended Reality). Ήδη το Microsoft HoloLens 2 mixed reality headset, χρησιμοποιεί image recognition και machine learning για να αναγνωρίσει αντικείμενα και να κατανοήσει τι είναι. Για παράδειγμα, μπορεί να αναγνωρίσει ότι ένας καναπές δεν είναι απλά μια σειρά από pixels, αλλά κάτι που μπορείς να καθίσεις πάνω του και ότι ανήκει στο χώρο ενός σαλονιού. Οι επιχειρήσεις που θα διευκολύνουν τη συνεργασία ανθρώπου-μηχανής σήμερα, θα μπορέσουν να αναδιαμορφώσουν κάθε πλευρά του οργανισμού τους, απ’ τον τρόπο που σχεδιάζουν τα προϊόντα, μέχρι και το πώς προσλαμβάνουν και εκπαιδεύουν τους υπαλλήλους τους, ώστε να γίνουν οι πρωτοπόροι που θα χτίσουν την επόμενη γενιά των έξυπνων επιχειρήσεων.

Παρά τις επιτυχίες τους, οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι λιγότερες από τους άνδρες σε κλάδους τεχνολογίας. Αυτό, πιστεύετε, έχει τις ρίζες του σε προκαταλήψεις που ίσως ακόμη υπάρχουν, ή είναι επόμενο της έμφυτης τάσης των γυναικών προς ανθρωπιστικούς και κοινωνικούς τομείς; Μήπως η απάντηση στο ζητούμενο για περισσότερο ανθρώπινη και με μεγαλύτερη φαντασία χρήση της τεχνολογίας είναι γένους θηλυκού; Μ.Β.: Οι προκαταλήψεις, τα στερεότυπα και οι αθέατες αλλά ισχυρές εταιρικές παραδόσεις -απόρροια του τρόπου που μεγαλώνουμε αλλά και του εκπαιδευτικού μας συστήματος- αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες και εμποδίζουν σε μεγάλο βαθμό, τόσο την ενασχόληση της γυναίκας στον τομέα της τεχνολογίας, όσο και την επαγγελματική της εξέ-

COVER STORY

λιξη. Οφείλουμε να εκπαιδεύσουμε και να δείξουμε στη νέα γενιά ότι το φύλο δεν δύναται και δεν πρέπει να αποτελεί τροχοπέδη στις επιλογές και στο μέλλον κανενός. Πιστεύω ότι οι τεχνολογικοί κλάδοι απαιτούν διαφορετικές ικανότητες, με ισότιμη συμβολή όλων των μελών της κοινωνίας, ανεξαρτήτως φύλου. Είναι γεγονός πως η διαφορετικότητα είναι κινητήριος μοχλός της καινοτομίας σε μια εταιρεία και κεντρικός παράγοντας εταιρικής επιτυχίας και ανάπτυξης. Οι γυναίκες, με την υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, τη δημιουργικότητα, τις επικοινωνιακές ικανότητες που μας χαρακτηρίζουν, μπορούμε να συμβάλουμε στην ανάπτυξη της τεχνολογίας προς νέες κατευθύνσεις. Η Accenture στηρίζει την διαφορετικότητα και την ισότητα, σε όλα τα επίπεδα, καθώς μόνο έτσι είναι δυνατόν να ξεκλειδώσουμε τη δημιουργικότητα και τη δυναμική που συνεπάγονται. Μιλώντας με συγκεκριμένα παραδείγματα, αξίζει να αναφέρω την πρωτοβουλία «Get Trained, Get Hired!» που ξεκινήσαμε πριν 3 χρόνια ως ελληνικό γραφείο και η οποία βραβεύτηκε πρόσφατα στα Hellenic Responsible Business Awards. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι η ταχύρρυθμη εκπαίδευση ατόμων -και δει γυναικών- με υπόβαθρο θετικών επιστημών σε σύγχρονες γλώσσες προγραμματισμού, βάσει των αναγκών της αγοράς, προσφέροντας παράλληλα τη δυνατότητα για άμεση απορρόφησή τους. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. στους 12 κύκλους του προγράμματος μέχρι στιγμής έχουν λάβει μέρος 105 άτομα, από τα οποία 90 έχουν προσληφθεί, τα μισά σχεδόν εκ των οποίων είναι γυναίκες!

Κ.Δ.: Έχουν διεξαχθεί πάρα πολλές έρευνες παγκοσμίως για τη σημασία της διαφορετικότητας στο χώρο των επιχειρήσεων και τον οικονομικό αντίκτυπό της στα έσοδα των εταιρειών. Ενώ οι αριθμοί τείνουν βελτιούμενοι κάθε χρόνο υπέρ της παρουσίας των γυναικών στο χώρο της τεχνολογίας, μπορούν ακόμη να γίνουν πολλά βήματα. Στην κατεύθυνση αυτή, θετικά συμβάλλει το παράδειγμα πολλών εταιρειών να δημιουργήσουν μια κουλτούρα ισότητας. Στην Accenture, η ισότητα και η αποδοχή της διαφορετικότητας ήταν πάντα στο DNA μας. Το 44% του προσωπικού μας παγκοσμίως είναι γυναίκες, με στόχο το 2025 να είμαστε 50/50. Το 30% των ηγετικών θέσεων της εταιρείας καλύπτονται από γυναίκες. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι η κοινή μισθολογική αντιμετώπιση και η αξιοκρατία σε θέματα ευκαιριών και προαγωγών, ήταν πάντα δεδομένη για εμάς. Η μητρότητα, όχι μόνο δεν αποτελεί τροχοπέδη αλλά υποστηρίζεται, με ευελιξία στο ωράριο και δυνατότητα εργασίας από το σπίτι. Όλοι οι άνθρωποι, όταν αισθάνονται σεβασμό, ισότητα, εκτίμηση και υποστήριξη στον εργασιακό τους χώρο, θα συνεχίσουν να εξελίσσονται στον τομέα τους, επιτυγχάνοντας την ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Στην Accenture πιστεύουμε πως αυτό ακριβώς το υγιές περιβάλλον είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για όλους τους ανθρώπους μας, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, σεξουαλικής προτίμησης, εθνικότητας, κτλ.

πάθος και αυθεντικό ενδιαφέρον για τις τεχνολογικές εξελίξεις. Ενώ η πλειοψηφία των πελατών μας, που είναι μεγάλες επιχειρήσεις, δραστηριοποιείται στην Αθήνα, θεωρήσαμε πως το ταλέντο δε βρίσκεται μόνο στην πρωτεύουσα. Για το σκοπό αυτό, προχωρήσαμε στην ίδρυση γραφείου και στη Θεσσαλονίκη, την οποία θεωρούμε έναν σημαντικό κόμβο καινοτομίας με ισχυρή δυναμική για την ευρύτερη περιοχή της Β. Ελλάδας, όπου υπάρχει μια σειρά από εξαιρετικά πανεπιστήμια. Από εκεί αποφοιτούν χιλιάδες νέοι, που θα ήθελαν να εργαστούν στον κλάδο της τεχνολογίας, χωρίς ωστόσο να αποχωριστούν την ιδιαίτερη πατρίδα τους. Είναι μεγάλη μας χαρά να είμαστε κοντά σ’ αυτή την πηγή ιδεών και ταλέντου, δίνοντας ευκαιρίες απασχόλησης και ανέλιξης σε έναν παγκόσμιο, δυναμικό και κοινωνικά υπεύθυνο οργανισμό, όπως η Accenture. Η αλήθεια είναι πως μέσα σε λίγες μόνο μέρες, το ενδιαφέρον ήταν τεράστιο και πιστεύουμε ότι πολύ σύντομα το γραφείο μας στη Θεσσαλονίκη θα ανταγωνίζεται επάξια σε δεξιότητες και επιτυχίες το γραφείο της Αθήνας. NW

13

TECHNOLOGY VISION 2020

WE, THE POST-DIGITAL PEOPLE Can your enterprise survive the tech-clash?

Η φετινή έκδοση σηματοδοτεί την 20 επέτειο της έκδοσης Accenture Technology Vision, γεγονός το οποίο υπογραμμίζει την αδιάκοπη προσπάθεια της Accenture να βοηθά τους συνεργάτες της να κατανοούν το υπό διαμόρφωση τεχνολογικό μέλλον. Αυτό γίνεται με την αποτίμηση της τεχνολογικής πραγματικότητας, των τάσεων και την παρουσίαση δεδομένων που μπορούν να κινητοποιήσουν τις επιχειρήσεις αλλά και ευρύτερα την κοινωνία. Το συμπέρασμα της μελέτης Accenture Technology Vision 2020 μπορεί να συνοψιστεί στην ανάγκη των οργανισμών να εστιάσουν στην αξία (value) και στις αξίες (values). To μήνυμα είναι σαφές: «Εμείς, οι άνθρωποι, δεν θέλουμε απλά περισσότερη τεχνολογία στα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Χρειαζόμαστε μια πιο ανθρωποκεντρική τεχνολογία». Η τεχνολογία είναι ο καταλύτης που μπορεί να οδηγεί τις εξελίξεις. Οι εταιρείες οφείλουν να ενσωματώσουν στην κουλτούρα τους την κοινή επιτυχία, να καλέσουν σε συνεργασία τους πελάτες, τους εργαζομένους, τους συνεργάτες, τις κυβερνήσεις και τον κόσμο για τη δημιουργία αμοιβαία επωφελών ευκαιριών ανάπτυξης. Η υιοθέτηση αυτής της κουλτούρας είναι το μυστικό επιτυχίας των επιχειρήσεων, σύμφωνα με την Accenture.

Πρόσφατα ανακοινώθηκε η επέκτασή σας με φυσική παρουσία στη Θεσσαλονίκη. Τι σηματοδοτεί για την Accenture η κίνηση αυτή; Κ.Δ.: Ως εταιρεία τεχνολογίας, ήταν πάντα προτεραιότητά μας η προσέλκυση νέων ανθρώπων με γνώσεις, διάθεση,

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

Special Report

Data & Analytics

14

Big Data ή

Big Trash;

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Μ

ια από τις απειλές του προέδρου των ΗΠΑ προς την Ευρώπη, αν αυτή ανοίξει τις πόρτες της στη Huawei, ήταν ότι θα διακόψει τη ροή πληροφοριών που συλλέγονται από τις μυστικές υπηρεσίες. Οι πληροφορίες στις οποίες αναφέρονται οι ΗΠΑ έχουν τεράστιο κόστος παραγωγής, καθώς για τη συλλογή και την επεξεργασία τους χρησιμοποιείται πανάκριβος εξοπλισμός και ένα ακριβοπληρωμένο ανθρώπινο δυναμικό. Συγκρίνοντας ένα bit αυτών των πληροφοριών σε σχέση με το bit που θα συλλέξει ένας αισθητήρας στο χωράφι ή ένας άλλος στη μηχανή ενός πλοίου, θα διαπιστώσουμε ότι το κόστος παραγωγής του πρώτου είναι δεκάδες χιλιάδες φορές μεγαλύτερο. Αυτό δε σημαίνει ότι τα bit από το χωράφι ή τη μηχανή του πλοίου είναι άχρηστα ή ότι όλα τα bit των μυστικών υπηρεσιών είναι πολύτιμα. Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν σκουπίδια πληροφορίας που χρειάζεται να βγουν από το μείγμα για να έχουμε ένα αξιόλογο αποτέλεσμα. Θα λέγαμε μάλιστα ότι στην περίπτωση των υπηρεσιών πληροφοριών πρόκειται για πολύ ακριβά σκουπίδια. Ωστόσο, ο προϋπολογισμός των ΗΠΑ για θέματα εθνικής ασφάλειας δεν έχει καμία σχέση με τον προϋπολογισμό ακόμα και των μεγαλύτερων παγκόσμιων επιχειρήσεων. Επομένως, οι δεύτερες είναι αυτές που χρειάζεται να προσέχουν περισσότερο την ποιότητα των πληροφοριών που συλλέγουν, ώστε να μην αποθηκεύουν ή ακόμα χειρότερα να μην αναλύουν πληροφορίες – σκουπίδια. Διαχωρίζουμε την αποθήκευση από την ανάλυση, δεδομένου ότι η επεξεργασία των δεδομένων είναι πολύ ακριβότερη σε σχέση με την αποθήκευσή τους και επιπλέον έχει μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αλλά και φουσκωμένοι λογαριασμοί

Η συσσώρευση ψηφιακών δεδομένων είναι μια από τις τάσεις που έχει δημιουργήσει η σύγχρονη τεχνολογία. Ένα από τα ερωτήματα που απασχολούν τις διοικήσεις των επιχειρήσεων είναι αν η αξία των δεδομένων δικαιολογεί σε κάθε περίπτωση το κόστος συλλογής, φύλαξης και επεξεργασίας τους. ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗ

Το Νοέμβριο του 2014, μια ομάδα ειδικευμένων επιστημόνων ανέλαβε για λογαριασμό των Ηνωμένων Εθνών την εκπόνηση μιας μελέτης σχετικά με λύσεις που θα μπορούσαν να συνδυάσουν την εκθετική αύξηση της συλλογής και ανάλυσης πληροφοριών με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης, είναι ότι τα Big Data έχουν ένα ιδιαίτερα βαρύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα, καθώς για την παραγωγή και τη φύλαξη τους αξιοποιείται κυρίως ενέργεια που προέρχεται από ορυκτά καύσιμα. Οι μεγάλες εταιρείες διαχείρισης δεδομένων, όπως οι Amazon, Google, Facebook και Microsoft είχαν συνειδητοποιήσει αρκετά νωρίτερα το πρόβλημα και τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει στο κοινωνικό σύνολο, δηλαδή τους εν δυνάμει πελάτες τους και φρόντισαν να επενδύσουν σε υποδομές εναλλακτικών πηγών ενέργειας, ώστε να καλύψουν σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι και το 100% των αναγκών τους. Στην ίδια μελέτη γίνεται η εκτίμηση ότι από το 2005 έως το 2020, το ψηφιακό σύμπαν θα διογκωθεί από τα 130 exabytes στα 40.000 exabytes. Σύμφωνα με πιο σύγχρονες μετρήσεις έχουμε ήδη ξεπεράσει αυτό το μέγεθος και επιπλέον αν η πρόβλεψη της IDC είναι σωστή, σχετικά με την ανάπτυξη του Internet of Things, μέχρι το 2025 θα έχουμε φτάσει τα 163 zettabytes.

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

15

Special Report

Data & Analytics

16

Είναι φυσικό ότι μέσα σε αυτή την τεράστια ποσότητα πληροφορίας θα υπάρχει ένα ποσοστό σκουπιδιών, δηλαδή πληροφορίες που ακόμα και αν δεν τις είχαμε συλλέξει δεν θα επηρέαζαν σημαντικά το αποτέλεσμα της ανάλυσης μας ή σε ένα πιο δυσάρεστο σενάριο, η χρήση τους δημιούργησε σφάλμα στην ανάλυσή μας. Ένας υπολογιστής, πριν από την εξέλιξη των αλγόριθμων μηχανικής μάθησης, δεν είχε τη δυνατότητα να διαχωρίσει τη χρήσιμη από την άχρηστη πληροφορία. Ακόμα όμως και οι πιο εξελιγμένοι αλγόριθμοι της Google δεν μπόρεσαν να δουν ότι η κυκλοφοριακή συμφόρηση σε ένα άδειο στην πραγματικότητα δρόμο ήταν το αποτέλεσμα της φάρσας που σκάρωσε ο Simon Weckert. Ο Simon φόρτωσε μερικές δεκάδες τηλέφωνα σε ένα καροτσάκι και περπατούσε στον δρόμο, τροφοδοτώντας με πληροφορίες το Google Maps. Παρατήρησε μάλιστα ότι τα συστήματα του Google Maps χρειάστηκαν περίπου 90 λεπτά για να διαπιστώσουν την ανύπαρκτη κυκλοφοριακή συμφόρηση. Αν φανταστούμε ότι ο Simon ήταν ένας πιθανός τρομοκράτης και ήταν υπό την παρακολούθηση των υπηρεσιών ασφάλειας, το σενάριο θα εξελίσσονταν διαφορετικά. Αρχικά η “ανωμαλία” θα δημιουργούσε ένα συναγερμό και κάποιος αναλυτής πληροφοριών θα ζητούσε έγκριση για περισσότερη πληροφορία, ώστε να διαπιστώσει τι συμβαίνει. Κάποιες κάμερες ασφαλείας ή ίσως και δορυφόροι θα έστρεφαν την προσοχή τους στο Simon και έτσι ο αναλυτής θα διαπίστωνε ότι το περιστατικό ήταν μια φάρσα.

ρεσιών μέσω δορυφόρου, αναγκάζουν σε μια επιλογή με στόχο το επιχειρησιακό κέντρο να κάνει τις σωστές προβλέψεις με τη μικρότερη δυνατή ποσότητα δεδομένων. Και αν ο όγκος των δεδομένων που μπορεί να δημιουργήσει ένας στόλος πλοίων ακούγεται μεγάλος, είναι μηδαμινός μπροστά στα δεδομένα που μπορούν να δημιουργήσουν συστήματα που σχετίζονται με προσωπική παροχή υπηρεσιών υγείας. Ακόμα και μια απλή συσκευή, όπως για παράδειγμα μια αντλία, η οποία υπάγεται σε μια διαδικασία προβλεπτικής συντήρησης χρειάζεται να στέλνει πληροφορίες για κατανάλωση ενέργειας, ροή υγρού, θερμοκρασία, ταχύτητα περιστροφής και αρκετές ακόμα που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έναν λεπτομερή χάρτη της λειτουργίας της. Οπότε έχουμε δεδομένα με μονάδες μέτρησης σε KWh, λίτρα/μονάδα χρόνου, βαθμούς Κελσίου και περιστροφές ανά λεπτό. Κάποια από αυτά τα δεδομένα είναι επαρκές να ανανεώνονται ανά 15 λεπτά, ενώ άλλα χρειάζεται να ανανεώνονται ακόμα και χιλιάδες φορές ανά δευτερόλεπτο. Επειδή, ο όγκος των δεδομένων είναι τεράστιος, σύμφωνα με μια μελέτη της McKinsey, η οποία αφορούσε ένα σύστημα με 30.000 συνολικά αισθητήρες, για τη λήψη αποφάσεων χρησιμοποιείται τελικά το 1% αυτών.

Λιγότερα δεδομένα, βελτιωμένες μέθοδοι απεικόνισης Η εύκολη λύση στο πρόβλημα θα ήταν η συλλογή μικρότερης ποσότητας δεδομένων. Ποιος όμως εξασφαλίζει ότι τα δεδομένα που επιλέγουμε να αγνοήσουμε δεν είναι

Οι πίτες και τα γραφήματα της δεκαετίας του ‘80 δεν είναι πλέον επαρκή για να απεικονίσουν την πολυπλοκότητα των σχέσεων διαφορετικών ομάδων δεδομένων Επομένως, μια πληροφορία “σκουπίδι” θα είχε μετατραπεί σε αξιόλογη πληροφορία, με τη χρήση περισσότερων πόρων.

Τα δεδομένα δεν αυτο-οργανώνονται σε γνώση Ο ανθρώπινος εγκέφαλος μετά από χιλιάδες χρόνια εξέλιξης έχει αποκτήσει την ικανότητα να μετατρέπει το χάος των δεδομένων που λαμβάνει μέσω των αισθητηρίων οργάνων σε πληροφορία και εμπειρία, η οποία με τον καιρό μετουσιώνεται σε γνώση. Προβλήματα που συνδέονται με τα big data είναι τόσο η αξιοπιστία τους όσο και η χαοτική τους φύση. Οι μηχανές ενός πλοίου, οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή που πλέει και η κατάσταση του φορτίου έχουν τη δυνατότητα μέσω ψηφιακών αισθητήρων να τροφοδοτήσουν με petabytes δεδομένων ανά ημέρα, τα κεντρικά συστήματα της ναυτιλιακής εταιρείας. Χρησιμοποιήσαμε ως παράδειγμα το πλοίο, γιατί το κόστος, αλλά και η χωρητικότητα των ευρυζωνικών υπη-

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

αυτά που θα ορίσουν την κρίσιμη απόφαση; Ένα πρώτο βήμα είναι μια διαλογή δεδομένων στα σημεία συλλογής. Αυτός είναι ο λόγος που οι αισθητήρες μετατρέπονται σε μικροσκοπικούς υπολογιστές ή επικοινωνούν με ένα περιφερειακό σύστημα – φίλτρο που αναλαμβάνει να κάνει τη διαλογή. Οπότε, η πρώτη ανάλυση δεδομένων γίνεται τοπικά και με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται εξοικονόμηση σε τηλεπικοινωνιακό κόστος. Η αξιοποίηση αλγόριθμων τεχνητής νοημοσύνης είναι ένα δεύτερο σημαντικό βήμα, καθώς σε συνδυασμό με τα νευρωνικά δίκτυα υπόσχονται διαδικασίες αξιολόγησης, οι οποίες θα προσεγγίζουν την ταχύτητα και την οικονομία ενέργειας του ανθρώπινου εγκεφάλου. Ένας τρίτος άξονας είναι οι τεχνολογίες απεικόνισης σε δύο ή τρεις διαστάσεις. Οι πίτες και τα γραφήματα της δεκαετίας του ‘80 δεν είναι πλέον επαρκή για να απεικονίσουν την πολυπλοκότητα των σχέσεων διαφορετικών ομάδων δεδομένων. Η απεικόνιση δύο διαστάσεων φτάνει ήδη στα όρια της, οπότε οι τεχνολογίες AR, VR και τα ολογράμματα αναμένεται να πάρουν τη σκυτάλη. NW

Transforming data to business value Η πρόκληση είναι μεγάλη για τις επιχειρήσεις. Τεράστιες ποσότητες δεδομένων είναι ήδη στην κατοχή τους και αυξάνονται καθημερινά. Οι σύμβουλοι τις προειδοποιούν ότι αυτό είναι το πραγματικό τους περιουσιακό στοιχείο. Τι να την κάνουν όμως την περιουσία, αν μοιάζει με τα χρυσά δολάρια που είναι εφόρου ζωής αποθηκευμένα στο χρηματοκιβώτιο του Σκρουτζ; Ο Denis Rothman, ένας από τους keynote speakers στο φετινό Data Conference φέρνει μαζί του πολλά παραδείγματα από επιχειρήσεις που έκαναν επιτυχημένες προσπάθειες στην αξιοποίηση δεδομένων. Σε ένα διαφορετικό μήκος κύματος, αλλά προς την ίδια κατεύθυνση κινείται ο Jan Teichman, ο οποίος θεωρεί ότι για την αξιοποίηση των δεδομένων χρειάζονται αλλαγές όχι μόνο στις διαδικασίες, αλλά και στις νοοτροπίες. Στην ομιλία του με τίτλο “Beating the odds: How to make your data science and analytics teams part of the 15% success story”, εξηγεί λεπτομερώς, τι εννοεί αναφερόμενος σε αλλαγή νοοτροπιών. Ο τρίτος keynote speaker, Victor Moron, συμπληρώνει το παζλ, εστιάζοντας στα εργαλεία που είναι άμεσα διαθέσιμα, ώστε η θεωρία να γίνει πράξη και επιπλέον αντιστοιχεί τα εργαλεία αυτά σε διαφορετικές κατηγορίες έργων. Και επειδή όλα αυτά δε συμβαίνουν μόνο στο εξωτερικό, οι διοργανωτές έχουν προσκαλέσει ήδη 6 ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν κάνει τα πρώτα βήματα στην αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης για την ανάλυση big data και ο κατάλογος αυτός αναμένεται να μεγαλώσει. Το περιεχόμενο θα συμπληρώσουν ομιλίες σχετικά με τρέχοντα ζητήματα, όπως η αξιοποίηση της ανάλυσης δεδομένων στη βιομηχανία, η συνεργασία ακαδημαϊκών και επιχειρηματικών οργανισμών, το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα ορίσει το ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης και τις πιο πρόσφατες εξελίξεις σε μεθοδολογίες ανάλυσης και αλγόριθμους μηχανικής μάθησης.

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ BIG DATA Καθώς μεγαλώνουν οι όγκοι των συναλλαγών, διαδικασιών και δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων και καθώς αυξάνεται ο βαθμός υιοθέτησης των πληροφοριακών συστημάτων, τα παραγόμενα δεδομένα αυξάνονται με μη γραμμικό ρυθμό.

Publi

ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΜEΝΕΓΟΥ, R&D DIRECTOR, ENTERSOFT

Οι σύγχρονες επιχειρησιακές εφαρμογές όπως το Entersoft Business Suite, καταγράφουν μεγάλο πλήθος από data points κατά την εκτέλεση διαδικασιών. Καθώς μεγαλώνουν οι όγκοι συναλλαγών και δραστηριοτήτων και αυξάνεται ο βαθμός υιοθέτησης πληροφοριακών συστημάτων, τα παραγόμενα δεδομένα αυξάνονται με μη γραμμικό ρυθμό. Παράλληλα, αυξάνουν τα σημεία συγκέντρωσης δεδομένων πέραν της βάσης δεδομένων (RDBMS) όπου πρωτογενώς τηρούνται.

Data points συλλέγονται σε περιοχές όπως Google Analytics, Microsoft Application Insights, υποσυστήματα logging και audit trail, αλλά και σε nonrelational δομές data (Blob storage, Data Lakes, Document Databases). Τα οφέλη της επεξεργασίας Data points είναι πολλά και οι τεχνολογίες εκμετάλλευσης δεδομένων ευρέως χρησιμοποιήσιμες (democratized Big Data

technologies). Τα Entersoft συστήματα χρησιμοποιούν state-of-the-art τεχνολογίες AI και Machine Learning (ML) και, βάσει των Big Data που συλλέγονται, κάνουν εκτίμηση εισροών από πελάτες (Financials), αξιολόγηση ευκαιριών στο sales pipeline (CRM), ενώ στο χώρο WMS, δίνουν εκτιμήσεις χρόνου εκτέλεσης Work-Orders από την αποθήκη μέχρι τη φόρτωση και δρομολόγηση. Στο χώρο της Λιανικής-B2C, βάσει πληροφοριών από πολλά κανάλια, παράγονται προτάσεις αγορών, Segmentation και Focused Campaigns αλλά και προβλέψεις πωλήσεων βάσει καιρικών συνθηκών και άλλων εξωγενών παραμέτρων. Στον τομέα του Visualization Big Data από ετερογενείς πηγές και μη Σχεσιακές Βάσεις (Non-SQL, Document DB, Log records) ξεφεύγουμε από τα στενά όρια του database reporting. Το EBS εκμεταλλεύεται τεχνολογίες Analysis

Services, Datawarehouse solutions και πλατφόρμες για Big Data analytics π.χ.

Microsoft Power BI. Ένας ιδιαίτερα ενδιαφέρων τομέας εκμετάλλευσης Big Data είναι η δυναμική βελτιστοποίηση χρήσης των εφαρμογών. Το Entersoft Business Suite, με τη συναίνεση των πελατών, συλλέγει anonymized data και, με χρήση του Machine Learning, δίνει κατευθύνσεις καλύτερης χρήσης του συστήματος και engagement των χρηστών.

INFO ENTERSOFT A.E. A: Λεωφ. Συγγρού 362 & Ευριπίδου 17674 Καλλιθέα Τ: 210 9525001

17

Data & Analytics

1 TB δεδομένων ημερησίως συλλέγονται για το πρόγραμμα Copernicus

Special Report

T

18

ο Reading λίγο έξω από το Λονδίνο βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του European Centre for Medium-Range Weather Forecasts, όπου περισσότερα από 1 TB δεδομένων φτάνουν καθημερινά από επίγειους σταθμούς, συσκευές στην ατμόσφαιρα και δορυφόρους. Μιλήσαμε με τον Vincent-Henri Peuch, Director του Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) και Deputy Director του Copernicus Department στο ECMWF για τη διαχείριση μιας τόσο μεγάλης ροής δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. «Όταν ορίζουμε τα Big Data, συχνά αναφερόμαστε στο μοντέλο 4-V. Ως Big Data ορίζονται datasets τα οποία έχουν τουλάχιστον τα τέσσερα ακόλουθα χαρακτηριστικά: α) large (volume), (high) velocity, (large) variety και veracity. Το “veracity” είναι συνδεδεμένο με την ποιότητα των δεδομένων και είναι αυτό που επεκτείνει τα Big Vincent-Henri Peuch Data σε ένα υψηλότερο πεδίο ποιότητας βάσει παραμέτρων και μεταβλητών που ταιριάζουν με διεθνή πρότυπα και μελέτες. Το “veracity” είναι ζωτικής σημασίας σε συστήματα ελέγχου του κλίματος και της ατμόσφαιρας. Οπότε αν η ποιότητα των δεδομένων που συλλέγουμε δεν είναι αρκετά καλή, είναι ανώφελο να χρησιμοποιήσουμε τα συγκεκριμένα datasets για να προβλέψουμε τάσεις ή να ορίσουμε πολιτικές διαχείρισης. Αυτός είναι ο λόγος που στο πρόγραμμα “Copernicus” δίνουμε μεγάλη έμφαση στο Evaluation and Quality Control (EQC) όλων των data products που διαθέτουμε στους χρήστες μας και επιπλέον όποτε αυτό είναι εφικτό τα datasets συνοδεύονται από συσχετιζόμενες εκτιμήσεις για λάθη ή αβεβαιότητες. Τα Big Data μαζί με τα συσχετιζόμενα metadata (labeling) είναι δυνατό να διατεθούν αυτόματα και να αξιοποιηθούν σε διαδικασίες machine - to - machine και ειδικά μέσω Application Programming Interfaces (APIs). Στο ECMWF, ειδικά για το πρόγραμμα Copernicus έχουμε εγκαταστήσει μια υποδομή, την οποία ονομάζουμε “Climate Data Store” (CDS), η οποία λειτουργεί παράλληλα ως broker δεδομένων και πραγματοποιεί κάποια επεξεργασία που συνεισφέρει στην ποιότητα των data products του Copernicus Climate Change Service (https:// cds.climate.copernicus.eu) και του Copernicus Atmosphere Monitoring Service. Η υπηρεσία αυτή έχει ήδη 35000 καταχωρισμένους χρήστες και σε καθημερινή βάση εξυπηρετεί περισσότερα από 200.000 που μεταφράζονται σε επεξεργασία από 50 μέχρι 60 TB δεδομένων. Στον πυρήνα του CDS βρίσκεται ένα Common Data Model, το οποίο μας βοηθά να διαχειριστούμε την ποικιλία των raw data που προέρχονται από επίγειους σταθμούς, συσκευές στην ατμόσφαιρα και δορυφόρους. Για τη βελτίωση των δεδομένων και το labeling αξιοποιούμε ευρέως την τεχνητή νοημοσύνη (“AI readiness”). Οπότε για εμάς, η AI βρίσκεται κυρίως στην είσοδο υποδοχής των δεδομένων. Ωστόσο, εξετάζουμε την αξιοποίησή της στην επεξεργασία των raw δεδομένων από δορυφόρους και σε in situ παρατηρήσεις. Ανάμεσα στα οφέλη που έχουμε είναι και ο διαχωρισμός των δεδομένων που θα αποθηκευτούν στα διαφορετικά μέσα αποθήκευσης, όπως SSD, hard diks και tape archives».

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Publi

ACCENTURE: ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ «ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΗ» ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Οι κ.κ. Λευτέρης Κελεσίδης, Νίκος Κυριακίδης και Νίκος Τζάνος από το Κέντρο Καινοτομίας Customer & Marketing Analytics της Accenture στην Ελλάδα μοιράζονται την εμπειρία τους από την ελληνική και διεθνή αγορά αναφορικά με τις τάσεις και τις προκλήσεις στον κλάδο των Big Data και Analytics, αλλά και τις προϋποθέσεις αποδοτικής αξιοποίησης των δεδομένων στο σύγχρονο πολυδιάστατο επιχειρηματικό και εταιρικό περιβάλλον.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το επιχειρηματικό τοπίο στον τομέα της ανάλυσης δεδομένων ήταν περιορισμένο και εστίαζε κυρίως στην εξαγωγή στατικής πληροφορίας γύρω από την πελατειακή βάση ενός οργανισμού, με βασικό σκοπό την αύξηση των πωλήσεων και της κερδοφορίας. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις υλοποιούσαν Business Intelligence λύσεις που ως στόχο είχαν την παραγωγή συγκεντρωτικών αναφορών για εσωτερική πληροφόρηση. Ωστόσο, στο σύγχρονο πολυδιάστατο επιχειρηματικό και εταιρικό περιβάλλον η ανάγκη για Big Data υπηρεσίες είναι επιτακτική με απώτερο σκοπό την καθιέρωση διαδικασιών Μηχανικής Δεδομένων (Data Engineering). Η ανεύρεση και αξιοποίηση μεγάλου όγκου δεδομένων από ποικίλες πηγές, όπως εταιρικά πληροφοριακά συστήματα και δημοσίως διαθέσιμες πηγές πληροφοριών, αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στην ανταγωνιστικότητα των οργανισμών. Βασικός ρόλος των Μηχανικών Δεδομένων (Data Engineers) είναι η δημιουργία ευέλικτης και αυτοματοποιημένης υποδομής υψηλής απόδοσης, ώστε να ικανοποιηθούν όλες οι ανάγκες δεδομένων της εταιρείας. Κύριος σκοπός είναι η εξαγωγή ακατέργαστων δεδομένων, η επεξεργασία και η συγκέντρωσή τους σε δομές (όπως βάσεις δεδομένων) μέσω αυτοματοποιημένων εντολών. Ακολούθως, η χρήση των δεδομένων οδηγεί στην ανάπτυξη μοντέλων μηχανικής μάθησης μεγαλύτερης ακρίβειας. Η Μηχανική Δεδομένων επιτρέπει τη συλλογή πολλών δεδομένων (όπως μετρήσεις αισθητήρων με συχνότητα δευτερολέπτων), την ταχύτατη επεξεργασία και τροποποίησή τους, καθώς και την αποθήκευσή τους σε μορφές που επιτρέπουν στον Επιστήμονα Δεδομέ-

νων (Data Scientist) να βελτιστοποιήσει τα αποτελέσματα των μοντέλων του σε πραγματικό χρόνο. Οι νέες αυτές πρακτικές σε συνδυασμό με τις πλατφόρμες νέφους (cloud platforms) και τις καινοτόμες τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την αυτόνομη διαχείριση και ροή πληροφοριών, προσφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα εξοικονόμησης πόρων και αύξησης της αποδοτικότητας των ροών και της επεξεργασίας δεδομένων. Βάσει των τελευταίων τεχνολογικών εξελίξεων (όπως έξυπνες συσκευές, IoT, δίκτυα 5G και ρομποτική) και των προβλέψεων της μελέτης “Accenture Technology Vision 2020” αναμένουμε στα επόμενα χρόνια την αξιοποίηση μεγάλων όγκων δεδομένων. Ενδεικτικά: > Μέσα στα επόμενα 5 χρόνια οι κάτοικοι των πόλεων θα έχουν 5-10 αλληλεπιδράσεις με αυτόνομες συσκευές > Μέσα στα επόμενα 7 χρόνια μεγάλες επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου ένδυσης θα προσφέρουν πελατοκεντρικές υπηρεσίες ρομποτικής για προσωποποιημένες ραφές και αλλαγές μεγεθών > Μέσα στα επόμενα 10 χρόνια θα υπάρχει αναλογία 1:1 μεταξύ αυτόνομων ρομπότ και ανθρώπινου ιατρικού προσωπικού > Μέσα στα επόμενα 15 χρόνια η πλειοψηφία των δεδομένων που δε θα χρησιμοποιούνται συχνά (cold data) θα αποθηκεύονται σε μέσα που δεν χρησιμοποιεί σήμερα καμία επιχείρηση Πλέον τα data analytics έχουν αρχίσει να ενσωματώνονται σε ολοένα αυξανόμενες υπηρεσίες σε μεγάλους οργανισμούς, προσφέροντας προστιθέμενη αξία στην καθημερινή λειτουργία τους. Αυτό επιτυγχάνεται δίνοντας πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο σε πληροφορία που μέχρι τώρα δεν ήταν

19

διαθέσιμη και προβλέποντας πιθανά προβλήματα στη λειτουργία τους μέσω της ανάλυσης ιστορικών δεδομένων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόβλεψη των αστοχιών ενός συστήματος εντός 24 ωρών και ο προγραμματισμός συντήρησής του. Η δυνατότητα πρόσβασης σε πολλές πηγές δεδομένων και η αντίστοιχη ευρωπαϊκή νομοθεσία απαιτούν οι σύγχρονες επιχειρήσεις να διασφαλίσουν την προστασία των προσωπικών και ευαίσθητων δεδομένων που κατέχουν. Νέες διαδικασίες και εξειδικευμένα στελέχη είναι απαραίτητα για τη διασφάλιση της προστασίας δεδομένων. Εν κατακλείδι, οι εξελίξεις στο χώρο των data analytics συνεπάγονται αλλαγές για τους οργανισμούς, τόσο στον τρόπο οργάνωσης των εσωτερικών ομάδων που ασχολούνται με τα δεδομένα αλλά και ευρύτερα στις απαραίτητες δεξιότητες και την κουλτούρα των ανθρώπων. Ως Accenture εξειδικευόμαστε στην παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών data analytics για να βοηθήσουμε τους οργανισμούς να επιταχύνουν τις απαραίτητες αλλαγές, απελευθερώνοντας την παγιδευμένη αξία των δεδομένων, προς όφελος του οργανισμού, των εργαζομένων αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα.

INFO Δ: Αρκαδίας 1, 14564 Κηφισιά Τ: 21 0678 1400 E: marketing.greece@accenture.com W: www.accenture.com

Data & Analytics

Special Report

ΑΒ Βασιλόπουλος: Personalization, πρόβλεψη ζήτησης και network analytics

20

Σ

την AB Βασιλόπουλος χρησιμοποιούν ανάλυση δεδομένων, τα οποία συλλέγονται μέσα στα καταστήματα, για την προσωποποίηση προσφορών, για την πρόβλεψη της ζήτησης. Η λήψη αποφάσεων με βάση τα δεδομένα είναι κεντρική επιδίωξη για την εταιρεία. Ο Αλέξανδρος Δοδόπουλος, Business Intelligence, Loyalty & Analytics Director στην ΑΒ Βασιλόπουλος μας δίνει το περίγραμμα αξιοποίησης των Data και πώς αυτά ενισχύουν την καταναλωτική πίστη υπέρ της μεγάλης αλυσίδας retail. «Η ανάλυση δεδομένων και η μηχανική μάθηση συνδράμουν καθοριστικά στην καλύτερη κατανόηση των πελάτων και των αναγκών τους, με τους οργανισμούς να επενδύουν προς αυτή την κατεύθυνση», εξηγεί ο Αλέξανδρος Δοδόπουλος. «Αναμφισβήτητα, είναι η νέα πραγματικότητα και για την εξέλιξη του retail, που, Αλέξανδρος Δοδόπουλος παραδοσιακά, πρωτοπορεί στην υιοθέτηση νέων και σύγχρονων τεχνολογιών και φιλοδοξεί, μέσω του personalization, της πρόβλεψης της ζήτησης και των network analytics, να βελτιστοποιήσει όλα τα σημεία επαφής με τους πελάτες, αλλά και να δημιουργήσει τις συνθήκες, τα συστήματα και μια data-driven κουλτούρα στη λήψη αποφάσεων που θα ενδυναμώσουν τον οργανισμό για να μπορέσει να ανταποκριθεί σε αυτά ακριβώς που χρειάζονται οι πελάτες. Στην ΑΒ, φιλοδοξούμε να προσφέρουμε μια αξεπέραστη αγοραστική εμπειρία, να κάνουμε τη διαφορά μέσα από προϊόντα και λύσεις, να βάζουμε την τεχνολογία στην καθημερινότητα των πελατών μας, και να αποτελούμε σημείο αναφοράς για την αποδοχή και την αφοσίωσή τους στη μάρκα. Σε αυτές τις «υποσχέσεις» θεμελιώνεται και το πρόγραμμα πιστότητας AB Plus, ένα από τα πιο ιστορικά σχήματα πιστότητας στην αγορά με 2,5 εκ. πελάτες, το οποίο, εδώ και περίπου 6 μήνες, έχει εξελιχθεί και ανανεωθεί σε ένα πλήρως digital σχήμα», καταλήγει ο κ. Δαδόπουλος. Στάθης Ασπιώτης

Protergia: Χρήση NLP & AI στην εξυπηρέτηση πελατών

Τ

ον τρόπο που η Protergia αξιοποιεί αλγορίθμους ΑΙ και NLP για τη βελτίωση της υποστήριξης των πελατών της, ανέλυσε η Ειρήνη Βασιλάτου, Customer Service Supervisor της εταιρείας, κατά την ομιλία της στο 6ο Συνέδριο για τις Καλές Πρακτικές στην Εξυπηρέτηση Πελατών της Boussias Communications. Όπως εξήγησε η κυρία Βασιλάτου, σκοπός της Protergia είναι να εκμεταλλευτεί κανάλια μη προφορικής επικοινωνίας για την εξαγωγή πληροφοριών μέσα από συναισθήματα που εκφράζουν καταναλωτές και υποψήφιοι πελάτες. Στο σώμα των email γίνεται εντοπισμός, αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση των δεδομένων που εμπεριέχονται σε αυτά με χρήση Natural Language Processing. Με τη διαδικασία, προσδιορίζονται συναισθήματα και σχέσεις μεταξύ πελατών για τον εντοπισμό εκείνων που χαρακτηρίζονται ως «influencers». Το σύστημα που χρησιμοποιείται Ειρήνη Βασιλάτου είναι το SentiGeek και επικεφαλής του project (και όχι μόνο αυτού) είναι ο Βασίλης Νικολόπουλος, Head of Applied Research & Development, στο Electric Power Business Unit, Protergia. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι το περισσότερο συχνό θέμα επικοινωνίας με την Protergia είναι οι λογαριασμοί. Άλλες πληροφορίες αφορούν το αν έχει προηγηθεί άλλου είδους επικοινωνία, αν αναφέρονταιτρίτα πρόσωπα, αλλά και εξαγωγή insights για τους πελάτες που έχουν ρόλο decision maker. Από την πλατφόρμα της Protergia έχουν προκύψει πληροφορίες που έχουν οδηγήσει και υποστηρίξει αρκετές ενέργειες για τη μετατροπή αρνητικών συναισθημάτων πελατών σε θετικά, για την επέμβαση σε διαδικασίες επικοινωνίας, για την αξιολόγηση προϊόντων και άλλα. Έχει αντικαταστήσει η μηχανή τον άνθρωπο εξολοκλήρου; “H προσέγγιση είναι υβριδική, χρειάζεται ο άνθρωπος», δηλώνουν τα στελέχη της Protergia. Κρατήστε ότι, ενδιαφέρον για την πλατφόρμα SentiGeek εκδήλωσε η Focus Bari. Στάθης Ασπιώτης

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

[Event]

Lenovo: Η υπολογιστική ισχύς της Ducati

H επίσκεψη στο εργοστάσιο της Ducati στη Μπολόνια ήταν διαφωτιστική για το πώς οι αγωνιστικές μοτοσυκλέτες της Ducati Corse γίνονται πιο ανταγωνιστικές με Data Analysis & ΑΙ από τη Lenovo. ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΣΤΑΘΗΣ ΑΣΠΙΩΤΗΣ

O

ύτε η Ducati, ούτε η Lenovo χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Για την ακρίβεια, για τη Lenovo δεν χρειάζεται να πούμε σχεδόν τίποτα στους αναγνώστες του Netweek. Μπορούμε όμως να πούμε πολλά για τη Ducati και για τη σχέση των δύο εταιρειών που σκοπό έχει να κάνει τις μοτοσυκλέτες του Ιταλού κατασκευαστή ταχύτερες. Όπως τόνισαν τα στελέχη της Ducati, ήταν η πρώτη φορά που έδιναν συνέντευξη τύπου έχοντας απέναντί τους δημοσιογράφους τεχνολογίας και όχι μοτοσυκλέτας. Την επίσκεψη μας στη Μπολόνια, έκανε ακόμη πιο ενδιαφέρουσα η δεύτερη συνέντευξη τύπου που παρευρεθήκαμε, την οποία έδωσαν στελέχη της Lenovo αυτή τη φορά και είχε θέμα τις πρόσφατες ανακοινώσεις στη CES 2020 της εταιρείας στους υπολογιστές, οι οποίοι απευθύνονται σε ένα μεγάλο εύρος χρηστών, από τον επαγγελματία που δουλεύει, κατά κανόνα, εκτός γραφείου, έως τον startupper που αναζητά αποδοτικούς και απλούς τρόπους για να εκφράσει τη δημιουργικότητά του και, φυσικά, να παίζει .

Data Analysis και αγωνιστικές μοτοσυκλέτες Η συνεργασία της Lenovo με τη Ducati ξεκίνησε το 2018 και οι καρποί που άμεσα απέδωσε οδήγησαν στην επέκταση της συνεργασίας των δύο εταιρειών για τα επόμενα χρόνια. Ποια όμως μπορεί να είναι η σχέση μιας εργοστασιακής αγωνιστικής ομάδας, όπως η Ducati Corse, που λαμβάνει μέρος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα μοτοσυκλέτας, με την ανάλυση δεδομένων; Η ανάλυση δεδομένων με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης είναι γνωστό ότι ωθεί άλλους κλάδους, όπως για παράδειγμα την ιατρική έρευνα. Για να ηγηθεί μια εταιρεία στον κλάδο της πρέπει να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία παραγωγικά και επιθετικά και αυτό κάνουν στην Ducati,

σε συνεργασία με τη Lenovo. Κάθε αγωνιστικό τριήμερο MotoGP, η Ducati Corse συλλέγει 1GB δεδομένων ανά αναβάτη, περί τα 20Gb συνολικά σε όλη την αγωνιστική σεζόν. Αν αναλογιστούμε ότι, πέρα από τους δύο εργοστασιακούς οδηγούς, η Ducati συλλέγει δεδομένα και από τις δορυφορικές-μη εργοστασιακές της ομάδες, μπορεί να γίνει κατανοητός ο όγκος των δεδομένων που πρέπει να αναλυθούν. «Παλαιότερα, είχαμε έλλειψη δεδομένων», λέει ο Gabriele Conti, Ηead of Electronic Systems Department, Ducati. «Πλέον, τα δεδομένα είναι τόσα πολλά που θέμα είναι η επεξεργασία τους», καταλήγει. Σε αυτό το σημείο είναι που το High Performance Computing των data center της Lenovo γίνεται πολύτιμo για τη Ducati. Τα δεδομένα από 60 περίπου αισθητήρες πάνω στη μοτοσυκλέτα συλλέγονται και επεξεργάζονται με την AI engine της Lenovo, για να αποκτηθούν πληροφορίες, οι οποίες θα οδηγήσουν σε ασφαλείς αποφάσεις. Στην ανάπτυξη των αλγορίθμων γίνεται χρήση Machine Learning. «Αυτός ο όγκος δεδομένων δεν μπορεί να επεξεργαστεί από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μετακινούμαστε από τον άνθρωπο στο AI», τονίζει ο Gabriele Conti. Ο σχεδιασμός των data center της Ducati από τη Lenovo έχει αυτό το σκοπό, όπως και κάθε αναβάθμιση που γίνεται σε επίπεδο hardware και υπηρεσιών. Η αξιοπιστία των συστημάτων σε κάθε επίπεδο είναι καίριας σημασίας, είτε αφορά τους servers, είτε τα Lenovo Thinkpad που είναι στο γκριντ εκκίνησης μαζί με τις μοτοσυκλέτες, για την φόρτωση των δεδομένων mapping στις μοτοσυκλέτες. «Αν για κάποιο λόγο υπάρξει κώλυμα στη λειτουργία του laptop στο γκριντ εκκίνησης, η αντίστοιχη μοτοσυκλέτα δεν θα εκκινήσει στον αγώνα. Τόσο απλά. Αυτό είναι ανεπίτρεπτο να συμβεί», λέει ο Konstantin Kostenarov, Chief Technology Officer, Ducati. NW

Η καταγραφή, ανάλυση και επεξεργασία δεδομένων για την ανάπτυξη και βελτιστοποιήση κινητήρων της Ducati γίνεται με Data Centers και λογισμικό της Lenovo

Paolo Ciabatti, Sports Director, Ducati Corse

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

21

Special Report

FinTech

22

FinTech, η επόμενη ημέρα του banking! Μπορεί μέχρι πρότινος στο άκουσμα του όρου FinTech τα «παραδοσιακά» χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να μειδιούσαν, εκτιμώντας πως το μέγεθος και η πολυετής πρακτική τους αποτελούσαν ικανά στοιχεία ώστε να τους επιτρέψουν την ανεμπόδιστη πορεία προς το μέλλον, εντούτοις πλέον τον έχουν αναγάγει σε έναν από τους πλέον βασικούς παράγοντες που… απειλούν την συνοχή και την ίδια τους την λειτουργία. ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΡΚΕΤΟΥ

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

φορείς, τα κεντρικά σημεία διαφοροποίησης έναντι των FinTechs, τα οποία ταυτόχρονα ανάγονται σε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των τελευταίων, είναι:

1

Σ

ύμφωνα δε, με τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης, κάτι παραπάνω από το 20% των υφιστάμενων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χρηματοπιστωτικό τομέα βρίσκεται αντιμέτωπο με αυξημένο ρίσκο απέναντι στις FinTechs, ενώ την ίδια στιγμή τουλάχιστον το 57% των «κλασικών» τραπεζικών ιδρυμάτων δηλώνουν αβεβαιότητα ή ακόμη και αδυναμία αποτελεσματικής απόκρισής τους έναντι της Blockchain τεχνολογίας. Στοιχεία τα οποία δείχνουν βγαλμένα από τα πλέον «σκοτεινά» σενάρια διαχείρισης κινδύνου και απειλών κάθε τραπεζικού φορέα που σέβεται τον ίδιο του τον εαυτό και τους πελάτες του.

Τρία σημεία διαφοροποίησης των FinTechs Μάλιστα, όπως προκύπτει από σειρά αναφορών τις οποίες έχουν συντάξει κορυφαίοι διεθνώς χρηματοπιστωτικοί

Τα FinTechs όχι μόνο δείχνουν να επιτυγχάνουν σε επιμέρους τομείς που έχουν αποτύχει οι «παραδοσιακές» τράπεζες, αλλά πλέον γνωρίζουν σε εντυπωσιακό βάθος και με αξιοσημείωτη ακρίβεια τον πελάτη των ίδιων των χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Για παράδειγμα, προσφέρουν λύσεις μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η αποτελεσματικότερη ανταπόκριση απέναντι στις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των πελατών τους. Στον δε «πυρήνα» τους βρίσκονται τα χαρακτηριστικά στοιχεία της αισθητά βελτιωμένης προσβασιμότητας, της ευκολίας, της ταχύτητας, αλλά και των tailored προϊόντων. Είναι ξεκάθαρο πως οι FinTechs έχουν μεταβάλει σε κύριο ζητούμενό τους την αναζήτηση και επίτευξη του απόλυτου βαθμού πελατοκεντρικότητας, καθώς θεωρούν πως με αυτή την στρατηγική προσέγγιση θα καταφέρουν αλλά και να αποτελέσουν λειτουργικό μέρος της καθημερινότητας των ίδιων των πελατών τους. Πόσο, μάλλον, από τη στιγμή κατά την οποία κατά την προσεχή δεκαετία θα μεταβληθεί άρδην το μέσο προφίλ τους, μιας και η γενιά των Baby Boomers (γεννηθέντες μεταξύ 1946 και 1964) γερνά «απειλητικά» και οι αντίστοιχες των Generations X (γεννηθέντες μεταξύ 1977 και 1984) και Y (όσοι γεννήθηκαν από τις αρχές του 1980 μέχρι και το 2000) θα αναδυθούν δυναμικά, αναλαμβάνοντας σαφώς πιο καίριους ρόλους στο διεθνές οικονομικό γίγνεσθαι. Κι αυτό, αλλάζοντας θεαματικά τα ισχύοντα δημογραφικά, τα patterns που σχετίζονται με την καταναλωτική συμπεριφορά, καθώς επίσης τα «θέλω» και τις προσδοκίες τους. Πρόσφατες εκτιμήσεις μελετών πως το consumer banking, οι μεταφορές κεφαλαίων και οι πληρωμές, η διαχείριση επενδυτικών χαρτοφυλακίων και πλούτου, αλλά και το banking που αφορά στις Μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναμένεται να αποτελέσουν τους τραπεζικούς τομείς που θα μετασχηματιστούν εντός της τρέχουσας διετίας.

2

Η χρηματοοικονομική τεχνολογία σχηματοποιεί τον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ακολουθώντας μια λογική “από έξω προς τα μέσα”. Κάτι που βασίζεται πρωτίστως στην συνθετότητα που διακρίνει το ίδιο το FinTech οικοσύστημα. Υπό αυτό το πρίσμα, οι τέσσερις βασικοί πυλώνες που το απαρτίζουν (Ρυθμιστικές Αρχές και κυβερνητικές υπηρεσίες, επενδυτές, εταιρικοί πελάτες και μεμονωμένοι χρήστες, αναδυόμενες τεχνολογίες και εργαλεία) συνεπικουρούμενοι από αντίστοιχο πλήθος stakeholders (χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τεχνολογικές εταιρείες, πάροχοι υποδομών, start-ups) «παντρεύουν» γόνιμα όσο και συνεργατικά υπηρεσίες, προϊόντα, ανάγκες, τάσεις, εργαλεία, πρωτόκολλα και διαδικασίες. Αποτέλεσμα; Να ανασχηματίζουν πλήρως το status quo της χρηματοπιστωτικής αγοράς, με τρόπο που μπορεί να προβληματίσει καθιερωμένους «παίκτες». ►

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

23

Your effective solution partner

o

360

EFFECT S.A. Software Solutions 237 Messogion Avenue, 154 51 N.Psychico, Greece T: +30 210 8256790, F: +30 210 8232834

Introducing

Increase your productivity with our all-in-one platform. Everything you’ve ever imagined, at your hands.

FIN/S is a reliable and robust system that integrates market best practices, simplifies complex and time consuming operations and helps organizations to optimize processes and thus concentrate on adding value to their business. By capitalizing on FIN/S’s multiple features, firms will be able to strengthen business relationships, as well as to address growth challenges while taking advantage of new market strategies.

FIN/S is available on any device (PC, tablet, mobile) and allows access anywhere and anytime providing business operations with a 360ο view.

FIN/S encompasses a comprehensive range of Solutions for: • • • • • • • •

Private Banking & Wealth Management Investment Funds Management Asset Management Depositary Services Custody Services Robo Advisory Family Offices Brokerage

Why EFFECT Εstablished in 1990, EFFECT designs, develops and implements innovative, fully compliant software solutions for the financial sector.

EFFECT boasts a growing track record of expertise deploying optimal practices and technologies to add value for its clients.

Explore more: www.effect.gr

FinTech

Special Report

►

26

3

To Blockchain «γράφει» εκ νέου τους κανόνες του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Πόσο, μάλλον, από τη στιγμή που συνδυάζει μια σειρά από μαθηματικές, κρυπτογραφικές και οικονομικές αρχές, προκειμένου να διατηρήσει μια βάση δεδομένων μεταξύ πολλαπλών συμμετεχόντων, δίχως να απαιτείται η ανάγκη ύπαρξης ενός τρίτου μέρους που θα επικυρώνει ή να συνδέει αρμονικά. Ολοένα και περισσότερα τραπεζικά -και όχι μόνο- στελέχη θεωρούν πως το blockchain αποτελεί το επόμενο εξελικτικό άλμα στην τεχνολογία της βελτιστοποίησης των επιχειρηματικών διαδικασιών. Αναμένεται δε να ωθήσει και να επιτρέψει την διαδικασία διαμοιρασμού δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων που μπορεί να έχουν διαφορετικούς ή ακόμη και ανταγωνιστικούς οικονομικούς στόχους.

Τι είναι το FinTech; Με τον όρο «χρηματοοικονομική τεχνολογία» (Financial Technology - FinTech) καλύπτεται κάθε είδους χρηματοοικονομικής καινοτομίας που βασίζεται στη δραστική μετεξέλιξη της τεχνολογίας, των λύσεων και των εφαρμογών της, και τα οποία δύναται να οδηγήσουν στην υιοθέτηση νέων επιχειρηματικών μοντέλων, εφαρμογών, διαδικασιών ή ακόμη και καινούργιων προϊόντων που με τη σειρά τους έχουν σημαντικό βαθμό επίδρασης στο

Ποιος ο ρόλος των ρυθμιστικών αρχών Οι αρχές που ασκούν τη μακροπροληπτική και μικροπροληπτική εποπτεία παρόχων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και την επίβλεψη των χρηματοπιστωτικών υποδομών πρέπει να ενεργούν με σύνεση, αλλά δεν μπορούν να παραμένουν παθητικές, δεδομένων των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων. Από την πλευρά της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της επίβλεψης των χρηματοπιστωτικών υποδομών, έχει αναγνωριστεί ότι προτεραιότητα πρέπει να δοθεί, συχνά στο πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας, στη διαχείριση λειτουργικών κινδύνων λόγω ανάθεσης κρίσιμων εργασιών σε τρίτους παρόχους με υψηλό επίπεδο συγκέντρωσης στην αγορά (π.χ. παρόχους υπηρεσιών cloud computing) και στη γενικότερη διαχείριση συστημικών κινδύνων κυβερνοασφάλειας από παρόχους και υποδομές. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η παρακολούθηση κινδύνων σε εταιρείες FinTech όταν αυτές εμφανίζονται να έχουν λάβει συστημική διάσταση, με έμφαση σε εταιρείες τεχνολογίας παγκόσμιας εμβέλειας - Big Tech. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι αρχές είναι σημαντικό να εδραιώσουν πλαίσια συλλογής εποπτικών δεδομένων που θα τους επιτρέψουν να αναλύσουν τους σχετικούς

Η δυναμική που εμφανίζει η αγορά στο επίπεδο της προσφοράς νέων υπηρεσιών, εφαρμογών και λύσεων κρίνεται ως ιδιαίτερα αδύναμη χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς επίσης και στην παροχή αντίστοιχων υπηρεσιών. Μέχρι σήμερα, οι υπηρεσίες που παρέχουν οι εταιρείες FinTech προς τους πελάτες τους εκτείνονται από αυτές των ποικίλων πληρωμών (λ.χ. e-πληρωμές και mobile Wallets), των αυτοματοποιημένων ελέγχων των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών για τη διαχείριση επενδύσεων και επικοινωνίας με τους πελάτες (π.χ. robo-advisors), της δανειοδότησης μέσω της αξιοποίησης εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης (λ.χ. Peer to Peer lending), καθώς επίσης του σχεδιασμού και της διάθεσης προηγμένων όσο και «έξυπνων» ασφαλιστικών προϊόντων τα οποία και υπάγονται στην κατηγορία του InsurTech. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια διαρκώς αυξανόμενη όσο και ταχύτατη ανάπτυξη του FinTech, ως κλάδου πλέον, σε διεθνές επίπεδο. Αρκεί να σημειωθεί πως οι επενδύσεις σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον εν γένει τομέα ξεπέρασαν παγκοσμίως τα 111,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, έναντι 50,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων το αμέσως προηγούμενο έτος. Σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή ήπειρο, τα μεγέθη διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των $34,2 δισ. πρόπερσι έναντι $12,2 δισ. το 2017. Μέγεθος αυξημένο κατά 120% και 180% αντίστοιχα και δη μόλις σε ένα έτος.

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

κινδύνους, καθώς οι διαθέσιμες πληροφορίες για τέτοιου τύπου εταιρείες στην παρούσα φάση είναι περιορισμένες. Από την πλευρά της μικροπροληπτικής εποπτείας, οι αντίστοιχες προκλήσεις που έχουν αναγνωριστεί σχετίζονται κυρίως με την πρακτική και ευέλικτη εφαρμογή αρχών αναλογικότητας κατά την άσκηση της εποπτείας και τη διευκόλυνση των παρόχων ως προς την συμμόρφωσή τους με τις εποπτικές απαιτήσεις διατηρώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην αγορά, καθώς και τη διαχείριση κινδύνων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Ο Κόμβος Καινοτομίας FinTech της ΤτΕ Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) εδώ και έναν χρόνο έχει θέσει σε λειτουργία έναν Κόμβο Καινοτομίας FinTech, ο οποίος και αποτελεί ένα δίαυλο επικοινωνίας, αλλά και κεντρικό σημείο επαφής μεταξύ της ΤτΕ και των επιχειρήσεων όσο και των φυσικών προσώπων που εμπλέκονται στην παροχή υπηρεσιών χρηματοοικονομικής τεχνολογίας. Όπως αναφέρει η Σταυρούλα Καμπουρίδου, Επικεφαλής του FinTech Innovation Hub και σύμβουλος της Διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδος: «Μέσω

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης, κάτι παραπάνω από το 20% των υφιστάμενων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χρηματοπιστωτικό τομέα βρίσκεται αντιμέτωπο με αυξημένο ρίσκο απέναντι στις FinTechs, ενώ την ίδια στιγμή τουλάχιστον το 57% των «κλασικών» τραπεζικών ιδρυμάτων δηλώνουν αβεβαιότητα ή ακόμη και αδυναμία αποτελεσματικής απόκρισής τους έναντι της Blockchain τεχνολογίας.

αυτής της πρωτοβουλίας, η Τράπεζα παρακολουθεί τις εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό τομέα και παρέχει μη δεσμευτικές οδηγίες για τη συμμόρφωση καινοτόμων χρηματοπιστωτικών προϊόντων, υπηρεσιών ή επιχειρηματικών μοντέλων με τις κανονιστικές και εποπτικές προσδοκίες, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων αδειοδότησης και καταχώρησης σε μητρώο. Θα πρέπει να επισημάνω πως ο Κόμβος υποστηρίζεται από μια ομάδα στελεχών που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εξειδίκευσης σε θέματα, όπως λ.χ. η εποπτεία πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, η διενέργεια επιτόπιων ελέγχων, η εποπτεία ιδιωτικής ασφάλισης, η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τα συστήματα πληρωμών και διακανονισμού, οι χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, η πληροφορική και οι νομικές υπηρεσίες. Όσο για την εν λόγω ομάδα, αυτή φροντίζει για τη συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών από τις αρμόδιες Διευθύνσεις της Τράπεζας, εφόσον τα ερωτήματα σχετίζονται με το αντικείμενο του Κόμβου και εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της, ενώ συντάσσει τις απαντήσεις στα σχετικά ερωτήματα». Ενδεικτικό είναι πως με βάση τα δεδομένα που έχει στην διάθεσή της η ΤτΕ, κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του Κόμβου Καινοτομίας, έχει δεχτεί ερωτήματα που αφορούν κυρίως τις απαιτήσεις για τη λήψη άδειας για την παροχή των νέων υπηρεσιών πληρωμών που προβλέπονται στον ν. 4537/2018, μέσω του οποίου ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η ευρωπαϊκή Οδηγία 2015/2366/ΕΕ για τις υπηρεσίες πληρωμών (PSD2). Σύμφωνα με την κυρία Καμπουρίδου, πρόκειται για τις «υπηρεσίες εκκίνησης πληρωμής», οι οποίες επιτρέπουν στον ενδιαφερόμενο πάροχο να εκκινεί πληρωμές από λογαριασμούς που τηρούνται σε παρόχους υπηρεσιών πληρωμών εξυπηρέτησης λογαριασμού του πληρωτή, (λ.χ. πιστωτικά ιδρύματα), και να διαβεβαιώνει το δικαιούχο μιας πληρωμής, (π.χ. πάροχος ηλεκτρονικού εμπορίου), ότι η πληρωμή έχει ξεκινήσει, προκειμένου να του παράσχει κίνητρο να παραδώσει τα εμπορεύματα ή να παράσχει την υπηρεσία χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. «Επίσης, αφορά σε "υπηρεσίες πληροφοριών λογαριασμού", οι οποίες παρέχουν διαδικτυακά στο χρήστη υπηρεσιών πληρωμών συγκεντρωτικές πληροφορίες για έναν ή περισσότερους λογαριασμούς πληρωμών του που τηρούνται από έναν ή περισσότερους άλλους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών και είναι προσβάσιμοι μέσω διεπαφών του παρόχου

υπηρεσιών πληρωμών εξυπηρέτησης λογαριασμού». Ερωτήματα έχουν τεθεί, επίσης, σχετικά με τις εποπτικές απαιτήσεις που ρυθμίζουν θέματα των διαδικασιών έναρξης επιχειρηματικής σχέσης μέσω ηλεκτρονικού καναλιού δίχως τη φυσική παρουσία του πελάτη (digital onboarding), ειδικά ως προς την εφαρμογή μέτρων δέουσας επιμέλειας για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση των πελατών, καθώς και τη χρήση τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Εγχώριο τραπεζικό τοπίο και FinTech: Μια σχέση αγάπης και… ανοχής Σε αυτό το σημείο παρατηρείται μια διττή πραγματικότητα σε ό,τι αφορά την εγχώρια κατάσταση. Κι αυτό, καθώς από τη μια πλευρά τα ίδια τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν σχεδιάσει και στηρίξει εμπράκτως και δη κατά την τελευταία τετραετία δράσεις, ενέργειες, διαγωνισμούς, hackathon, χρηματοδοτήσεις και εν γένει πολιτικές που κινούνται προς την κατεύθυνση ενίσχυσης και περαιτέρω ανάπτυξης της τεχνολογίας του FinTech και από την άλλη έχουν αναπτύξει και ενσωματώσει εφαρμογές και λύσεις σε υφιστάμενα ή και καινούργια τραπεζικά προϊόντα που προσφέρουν στην αγορά. Για παράδειγμα, η Εθνική Τράπεζα έχει παρουσιάσει το άνοιγμα λογαριασμού μέσω smartphone δίχως ο ίδιος ο χρήστης να χρειάζεται να επισκεφτεί το φυσικό κατάστημα, η Alpha Bank έχει καινοτομήσει με την Bleep, μια προπληρωμένη κάρτα που εκδίδεται online και τον χρήστη-πελάτη να πιστοποιείται εξ’ αποστάσεως μέσω της λήψης selfie και φωτογραφία της ταυτότητάς του στο «έξυπνο» κινητό τηλέφωνό του. Αμφότερες οι προαναφερθείσες τράπεζες, αλλά και η Eurobank δίνουν τη δυνατότητα στους πελάτες τους να απολαμβάνουν συγκεντρωτική πρόσβαση στους λογαριασμούς που τυχόν διαθέτουν και σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα, ενώ η Alpha Bank τους επιτρέπει να μετατρέπουν το smartphone τους σε κάρτα για την πραγματοποίηση ανέπαφων πληρωμών σε POS. Από την πλευρά της, η Eurobank έχει αναπτύξει και παρέχει μια σειρά από FinTech λειτουργίες, όπως λ.χ. την πραγματοποίηση σειράς πληρωμών μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Όσο για την Τράπεζα Πειραιώς, έχει προβεί στην χορήγηση δανείων μέσω web, αλλά και mobile banking, δίχως να προϋποτίθεται η επίσκεψη του ενδιαφερόμενου δανειολήπτη σε κάποιο φυσικό κατάστημα.

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

27

FinTech

Special Report

«Αναιμικό» το παρεχόμενο προϊόν

28

Το έτερο σκέλος της αποτύπωσης της εγχώριας FinTech πραγματικότητας, όπως δηλώνουν υψηλόβαθμα στελέχη των συστημικών τραπεζών, είναι πως η δυναμική που εμφανίζει η αγορά στο επίπεδο της προσφοράς νέων υπηρεσιών, εφαρμογών και λύσεων κρίνεται ως ιδιαίτερα αδύναμη, παρά το έντονο ενδιαφέρον των ίδιων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Κάτι, που αποδεικνύεται και από τις καινοτόμες υπηρεσίες που έχουν λανσάρει το τελευταίο χρονικό διάστημα και προαναφέρθηκαν. «Ξέρετε, η εικόνα να παρακαλά ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για την υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων τραπεζικής τεχνολογίας, υπερβαίνοντας λογικούς φόβους, επιφυλάξεις, στερεότυπα και κατεστημένες αντιλήψεις και αυτοί που υποτίθεται πως βρίσκονται στην πλευρά των παρόχων fintech λύσεων να "κωφεύουν" εμπράκτως, αναπτύσσοντας εντελώς δικές τους εφαρμογές οι οποίες ωστόσο περισσότερο με πείραμα προσομοιάζουν παρά απευθύνονται ή αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά κάποια υπαρκτή ανάγκη των πελατών μας ή και των ίδιων των τραπεζικών οργανισμών, είναι πραγματικά πρωτόγνωρο. Ως ένα σημείο, εξηγεί και το γεγονός του χαμηλού -σχετικά- βαθμού μετασχηματισμού στο εγχώριο τραπεζικό τοπίο. Γιατί, όταν ευαγγελίζεσαι πως ξεχνάς το φυσικό κατάστημα και καθοδηγείς την πελατεία σου σε digital λογικές και πρακτικές, τότε αναμφίβολα οφείλεις να τους παράσχεις κάθε δυνατή διευκόλυνση, εφαρμογή, προϊόν και λύση προκειμένου η εμπειρία τους να συνοδεύεται από ταχύτητα, ευκολία, ασφάλεια, καινοτομία και διάδραση!», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ένα ανώτερο τραπεζικό στέλεχος που θέλησε την ανωνυμία του για ευνόητους λόγους.

Διεθνώς παρατηρείται μια διαδικασία consolidation Όπως συνήθως συμβαίνει στην εγχώρια πραγματικότητα και δη σε ότι αφορά την πληροφορική, παρατηρείται μια διαφορά φάσης στον βαθμό υιοθέτησης, ανάπτυξης και ωρίμανσης μιας τεχνολογίας. Το FinTech, ασφαλώς, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Μάλιστα, Σπύρος Μάργαρης σύμφωνα με τον Σπύρο Μάργαρη, ιδιοκτήτη της ομώνυμης εταιρείας Venture Capital και leading influencer παγκοσμίως στις τεχνολογίες του ΑΙ, των Fintech και του Blockchain, έχοντας τιμηθεί πολλάκις από την Onalytica, πλέον σε διεθνές επίπεδο καταγράφεται μια διαδικασία έντονης ενοποίησης μεταξύ των «παικτών» των δύο πλευρών. «Τα παραδείγματα είναι πολλά και προκύπτουν σε καθημερινή βάση. Κι αυτό, καθώς έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί η διαδικασία του πειραματισμού, της ανίχνευσης και της αναζήτησης και πλέον οι πελάτες, ήτοι οι τράπεζες, ζητούν συγκεκριμένες, δοκιμασμένες, όσο και λειτουργικές λύσεις μέσω των οποίων θα μπορούν να δομήσουν ανταγωνιστικές προτάσεις στην αγορά. Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός πως τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αντιλαμβάνονται πως εν συγκρίσει με τις FinTech αποτελούν… sitting ducks απέναντι στην ροή, την ταχύτητα, την πυκνότητα και το μέγεθος των εξελίξεων

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

της αγοράς και κατ’ επέκταση θα τους ήταν αδύνατο να αντιδράσουν επαρκώς όσο και αποτελεσματικά. Υπό αυτό το πρίσμα συνεργάζονται, εξαγοράζουν, αντιδρούν και αναπτύσσουν ακόμη και in-house πλειάδα καινοτόμων λύσεων, προϊόντων και εφαρμογών που θα τους επιτρέψουν να θεμελιώσουν το δικαίωμα να διατείνονται πως έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στο μέλλον, το οποίο δεν μπορεί παρά να είναι έντονα ψηφιακό!».

Άμεση αντίδραση + απτές λύσεις = loyalty στα ύψη Από την πλευρά της, η Έφη Πυλαρινού, διακεκριμένη Fintech & Blockchain Advisor, το όνομα της οποίας φιγουράρει στην 3η θέση των influencer στον οικονομικό τομέα και κορυφαία γυναίκα influencer στην σχετική λίστα της Refinitiv Global Social Media, ενώ παράλληλα συΈφη Πυλαρινού μπεριλαμβάνεται στις λίστες Top 100 Wealth Management Influencer, Top Women in Finance, Top Ten Social Amplifiers in Regtech, Top 100 Finserv Environmental Sustainability Influencers, της Onalytica για το περασμένο και το τρέχον έτος, δίνει και μια διαφορετική όσο και άκρως προσοδοφόρα διάσταση που μπορεί να λάβει το FinTech σήμερα. Με την έξαρση της παγκόσμιας πανδημίας του κορονοϊοού, «εκτιμώ πως ο τομέας της online δανειοδότησης θα γνωρίσει εξαιρετική επιτυχία και μεγάλη ζήτηση, καθώς οι μεταφορές, οι μετακινήσεις και το εμπόριο εν γένει αναμένεται να μεταβληθούν άρδην, περιορίζοντας τις φυσικές μετακινήσεις και πολλαπλασιάζοντας τις αντίστοιχες διαδικτυακές δραστηριότητες. Σε αυτό το πλαίσιο, ήδη γνωρίζω μια σειρά από καινοτόμες FinTech εταιρείες διεθνώς, οι οποίες κινούνται προς την κατεύθυνση του σχεδιασμού και της διάθεσης προϊόντων που θα απευθύνονται πρωτίστως στις μικρομεσαίες και πιο μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες αδυνατούν να ανταπεξέλθουν σε ευρείας κλίμακας γεγονότα και εξελίξεις. Μια από τις εταιρείες που ηγήθηκαν μιας αντίστοιχης προσπάθειας, εδρεύει στην Αυστραλία και ονομάζεται Prospa. Αυτή, εκκινώντας από τις φονικές πυρκαγιές που έπληξαν την μακρινή χώρα ξεκίνησε να διαθέτει δάνεια προς μικρομεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, τα οποία κατά μέσο όρο ανέρχονταν στα επίπεδα των 30 χιλιάδων αυστραλιανών δολαρίων, με μέσο χρόνο αποπληρωμής τους 14,5 μήνες. Επιπροσθέτως, διέθεσε στις επιχειρήσεις μια γραμμή πίστωσης, η οποία έχει μέσο όρο ισοζυγίου τα 18.500 δολάρια Αυστραλίας. Τέλος, η Prospa εισήγαγε μια διαφοροποιημένη πολιτική στο επίπεδο των πληρωμών, λανσάροντας μια λύση B2B πληρωμών, την “ProspaPay”, που έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπει εμπορικές συναλλαγές μέχρι του ποσού των $20.000. Αποτέλεσμα; Ήδη, σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων να έχουν στραφεί στην Prospa καθώς αναγνώρισαν την ταχύτητα στην αντίδρασή της, την ευελιξία στην λειτουργία της. Το κυριότερο: Πως τους παράσχει λύση, που σε πλείστες περιπτώσεις είναι σωτήρια, για την συνέχιση της ύπαρξής τους. Τι πιο επιτυχημένο σε επίπεδο marketing και branding στρατηγικών;» NW

Publi

AI + DATA: ΓΙΑ EΝΑ ΕΥEΛΙΚΤΟ, ΚΑΙΝΟΤOΜΟ ΚΑΙ EΞΥΠΝΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤIΝΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ, SALES MANAGER, ENTERPRISE BUSINESS UNIT, HUAWEI

Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αντιμετωπίζουν μια σειρά προκλήσεων, από τον αυξανόμενο ανταγωνισμό μέχρι τις αλλαγές της συμπεριφοράς των πελατών και των αυστηρότερων κανονιστικών ρυθμίσεων. Προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, προσπαθούν να επιταχύνουν τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό υιοθετώντας στρατηγικές «mobile first» και «data-driven» για τη βελτίωση της εμπειρίας των πελατών, την αποτελεσματικότητα και τον έλεγχο των κινδύνων, έχοντας πάντα ως στόχο την παράλληλη μείωση στα κόστη. Οι πρωτοβουλίες αυτές θα δώσουν ώθηση στην επιχειρηματική καινοτομία, θα δημιουργήσουν μια πιο “ανοικτή” πλατφόρμα χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και θα προσφέρουν απεριόριστες ευφυείς υπηρεσίες που θα ανταποκρίνονται σε πολλά πραγματικά σενάρια. Πολλές τράπεζες έχουν ήδη υιοθετήσει την στρατηγική «mobile first», όχι μόνο για να αναπτύξουν τα ψηφιακά τους κανάλια μέσω χρήσης κινητών τηλεφώνων, αλλά και για να μεταμορφώσουν τις υπηρεσίες τους βελτιώνοντας την εμπειρία των πελατών τους. Επιπλέον, τα χρηματοπιστωτικά

ιδρύματα ενσωματώνουν τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες σε πραγματικά σενάρια, καινοτομούν συνεχώς στις υπηρεσίες τους και καταλήγουν σε πιο ευφυείς και ακριβείς αποφάσεις βασισμένες σε δεδομένα. Ωστόσο, τα παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν πρόσβαση μόνο σε περιορισμένα, παραδοσιακά δεδομένα χρηματοοικονομικής συμπεριφοράς (όπως πληροφορίες χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και περιουσιακών στοιχείων) αντιμετωπίζοντας έτσι μια ακόμα πιο δύσκολη κατάσταση. Για να ξεπεράσουν αυτή την πρόκληση, πρέπει να οικοδομήσουν ένα οικοσύστημα και να αποκτήσουν δεδομένα από καινοτόμες υπηρεσίες ή cross – industry μηχανισμούς και να επωφεληθούν πλήρως από την ανάπτυξη και εφαρμογή του 5G, του Internet of Things (IoT) και άλλων τεχνολογιών. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα απαιτείται να επιταχύνουν τον μετασχηματισμό της αρχιτεκτονικής των Τεχνολογιών Πληροφορικής (ΙΤ) που χρησιμοποιούν, με απώτερο στόχο να συνεισφέρουν στην ταχύτερη ανάπτυξη των επιχειρήσεων και να καταστήσουν μια πιο ανοικτή και ευέλικτη παροχή υπηρεσιών. Ειδικά οι Τράπεζες

χρειάζονται άμεσα την υλοποίηση μιας νέας αρχιτεκτονικής πληροφορικής (IT architecture) η οποία θα βασίζεται σε «ανοιχτές» τεχνολογίες, έτσι ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν νέες και ταχύτερα υλοποιήσιμες υπηρεσίες και την ευφυή ανάλυση των δεδομένων. Τα δύο είδη αρχιτεκτονικής είναι πιθανόν να συνυπάρχουν για περίπου τρία έως πέντε χρόνια - ως «υβριδική αρχιτεκτονική». Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι υπηρεσίες θα μετακινηθούν σταδιακά από τον παραδοσιακό πυρήνα στον νέο ψηφιακό πυρήνα. Μέχρι σήμερα, η Huawei έχει εξυπηρετήσει περισσότερα από 1000 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανά τον κόσμο και έχει δημιουργήσει στρατηγικές συνεργασίες με περισσότερα από 20 μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Έχοντας ως επίκεντρο τα AI + DATA και με full-stack ανοιχτή έξυπνη αρχιτεκτονική πληροφορική ως θεμέλιο, η Huawei βοηθά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να έχουν μια απεριόριστα «έξυπνη» εμπειρία, να λαμβάνουν αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο, και να απολαμβάνουν ένα ευέλικτο, καινοτόμο και έξυπνο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η Huawei, υιοθετώντας μια πελατο-κεντρική προσέγγιση, συνεργάζεται με εταίρους παγκοσμίως για την οικοδόμηση ανοιχτών οικοσυστημάτων, παρέχοντας ένα πλήρες χαρτοφυλάκιο ώριμων λύσεων υποδομής που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της διαφάνειας, του κόστους και της αποτελεσματικής διαχείρισης του ψηφιακού μετασχηματισμού, βελτιώνοντας τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, επιφέροντας κοινή επιτυχία στους εταίρους του οικοσυστήματος.

Huawei Intelligent Finance Solution Framework

29

SECURITY CONFERENCE outline

Conference

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

30

Securing the enterprise in the age of surveillance

horizontal

Σε έναν ψηφιακό κόσμο που οι κυβερνο-επιθέσεις και οι απειλές γίνονται συνεχώς σοβαρότερες, ως προς τον αντίκτυπο και την αντιμετώπισή τους, οι πιο σύγχρονες πρακτικές προφύλαξης και ασφάλειας αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους κάθε επιχειρησιακής λειτουργίας.

TOY ΓΡΗΓΟΡΗ ΓΡΑΜΜΕΝΟΥ

#1E803E

#404041

C:85 M:24 Y:100 K:15

C:0 M:0 Y:0 K:90

Ο

ι κύριες τάσεις στον τομέα της ψηφιακής ασφάλειας, οι γνώσεις και οι βέλτιστες πρακτικές βρέθηκαν στο επίκεντρο της θεματολογίας του 7ου Information Security Conference που πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Ευγενίδου στις 19 Φεβρουαρίου, από το περιοδικό netweek της Boussias Communications σε συνεργασία με κορυφαία στελέχη και αναλυτές του κλάδου που αποτέλεσαν την οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου. Για έβδομη χρονιά, στο συνέδριο των InfoSec experts, κορυφαίοι γνώστες σε θέματα cyber security από την Ελλάδα και το εξωτερικό, τοποθετήθηκαν στα φλέγοντα ζητήματα της ασφάλειας, αντάλλαξαν απόψεις, κατέθεσαν την εμπειρία

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

τους και μοιράστηκαν λύσεις που βασίζονται στην καινοτομία και την τεχνολογία. Το συνέδριο χαιρέτισαν οι Στέλλα Τσιτσούλα, Σύμβουλος επικοινωνίας και Managing Partner της RED Communications και ο Δρ. Αθανάσιος Στάβερης-Πολυκαλάς, ειδικός σύμβουλος ψηφιακής ασφάλειας στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο οποίος στην ομιλία του επισήμανε τις κύριες δράσεις του Υπουργείου και τους ρόλους της Γενικής Διεύθυνσης Κυβερνο-ασφάλειας, αναλύοντας τις δομές κυβερνο-ασφάλειας που υπάρχουν στο κράτος. Τόνισε επίσης πως βασικό μέλημα αποτελεί η ενημέρωση των πολιτών, ώστε να είναι σε θέση να κατανοούν καλύτερα τους κινδύνους και να προφυλάσσονται από αυτούς.

CONFERENCE ‣ INFO SECURITY

Νέες τεχνολογίες και τάσεις Η 1η ενότητα πραγματεύτηκε θέματα όπως τις προκλήσεις της ασφάλειας στο cloud, το IoT και την επικοινωνία μεταξύ των συστημάτων, τις κυβερνο-απειλές που κάνουν χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και τις προηγμένες τεχνολογίες της δομής blockchain. Η ενότητα ξεκίνησε με την keynote ομιλία του Marc Polymeropoulos, Former National Security Official των ΗΠΑ, ο οποίος μέσα από δύσκολες και επικίνδυνες αποστολές που κλήθηκε να φέρει σε πέρας στη διάρκεια της καριέρας του κατάφερε να προσδιορίσει τα εννιά δομικά συστατικά της ηγεσίας. Ο Αργύρης Μακρυγέωργου, Head of Managed Cyber Security Services της Algosystems, στην παρουσίαση του μίλησε για το integration και πως μπορεί να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα με την ελάχιστη αναταραχή για την επιχειρηματική μονάδα. Εν συνεχεία ανέλυσε τις λειτουργίες του DevNet, καθώς και τα οφέλη της συγκεκριμένης προσέγγισης.

«1 τρις δολάρια θα ξοδευτεί στον τομέα της κυβερνο-ασφάλειας παγκοσμίως από το 2017, έως το 2021 σύμφωνα με έρευνα της Gartner» επισήμανε ο Γιώργος Πατσής, Διευθύνων Σύμβουλος και Ιδρυτής της Obrela Security Industries. Παρόλο όμως που τα ποσά που επενδύονται στον τομέα της ψηφιακής ασφάλειας συνεχώς και αυξάνονται, οι επιθέσεις δεν μειώνονται. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι πως η κυβερνο-ασφάλεια αποτελεί ένα περίπλοκο πρόβλημα, ενώ τείνει να αντιμετωπίζεται ως ένα πολύπλοκο θέμα, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γ. Πάτσης αποσαφηνίζοντας τη σημασία και τις διαφορές των δύο όρων. Κατόπιν ο Λευτέρης Τζελέπης, Technology & Digital / IT Security Team Director του ΟΠΑΠ, παρουσίασε τις στρατηγικές που οφείλει να ακολουθήσει μια εταιρεία ώστε να επιτύχει μια υιοθέτηση του cloud που εμπεριέχει το ελάχιστο δυνατό ρίσκο, αναλύοντας τις συνήθεις παγίδες που συναντώνται, καθώς και τις επιχειρησιακές πολιτικές που υποστηρίζουν την μετάβαση στο cloud computing. Παράγοντας κλειδί για όλα τα θέματα ασφαλείας είναι ο άνθρωπος. Καθώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να ξεγελαστεί πολύ εύκολα, το social engineering και το «human hacking» αποτελούν εδώ και χρόνια ένα μέσω χειραγώγησης των ανθρώπων. Πλέον όμως στην εποχή του IoT, όπου όλα και όλοι είναι διασυνδεδεμένα μεταξύ τους, ξεγελώντας έναν μόνο άνθρωπο και παραβιάζοντας έναν κρίκο της αλυσίδας, μπορούν να καταρρεύσουν ολόκληρα επιχειρησιακά συστήματα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Henrik Pallin, Curator and expert on people’s network usage και συγγραφέας του βιβλίου «The battle for screen time», στην παρουσίαση του ανέλυσε τις πέντε βασικότερες τάσεις του social engineering το 2020. Εν συνεχεία ο Γιώργος Κατσαούνης, Information Security Consultant της Space Hellas, εμβάθυνε στις τεχνικές ασφαλείας που οφείλουν να συνοδεύουν τη μετάβαση στο cloud. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην χρήση του SIG (Secure Internet Gateway) και στα πλεονεκτήματα του. Οι τεχνικές εξαπάτησης και το social engineering, μέσω της χρήση των νέων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης, μετεξελίσσονται και γίνονται όλο και πιο περίτεχνες και μαζικές. Συγκεκριμένα, στο φαινόμενο των DeepFakes εμβάθυνε ο Δημήτρης Πατσός, Πρόεδρος ICS(2) Hellenic Chapter και Cyber security Expert, αναλύοντας την έκταση που έχουν πάρει και τους τρόπους που μπορούν να εντοπιστούν. Όμως η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην παραβίαση συ-

Speakers

Jason Clark

Henrik Pallin

Marco Pereira

31 Marc Polymeropoulos

Piret Urb

Χαρά Βασιλειάδου

Μάνος Γαβριήλ

Στέλιος Καβαλάρης

Γιώργος Κατσαούνης

Λάμπρος Κατσώνης

Νικήτας Κλαδάκης

Σπύρος Λαθούρης

Αργύρης Μακρυγέωργου

Γεράσιμος Μοσχονάς

Χρήστος Ξενάκης

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

Quest Technologies και Νίκο Σίμο, Τεχνικό Διευθυντή στους Pylones Hellas. Συντονιστής του πάνελ ήταν ο Γεράσιμος Μοσχονάς, Information Security & Data Protection Advisor, ο οποίος έδωσε τη δυνατότητα στους ομιλητές του πάνελ να τοποθετηθούν σε μια σειρά ερωτημάτων που αφορούσαν θέματα όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η ασφάλεια στο cloud, οι εξωτερικοί και οι εσωτερικοί κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, το Shadow IT.

Speakers

Η εξέλιξη των κυβερνο-απειλών και των τεχνικών άμυνας Στη διάρκεια της 2ης ενότητας του συνεδρίου παρουσιάστηκαν θέματα όπως η ψηφιακή ταυτότητα και η ψηφιακή υπογραφή, οι τρόποι άμυνας των κρατών απέναντι στις κυβερνο-επιθέσεις, η βιομηχανική ασφάλεια και οι προκλήσεις του IoT. Η Εσθονία αποτελεί ένα από τα πρωτοπόρα κράτη στο θέμα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Συγκεκριμένα, πλέον έχει διαθέσιμα 3000 e-services, το 95% των φόρων δηλώνεται online, το ένα τρίτο των ψήφων καταχωρείται online και πλέον μόνο μια από κάθε 50 ιατρικές συνταγές γίνεται σε χαρτί. Η Piret Urb, Head of International Relations Information System Authority (RIA) Republic of ESTONIA, παρουσίασε τις βασικές υποδομές Αντώνης Δρ. Αθανάσιος Νίκος Σταματόπουλος Στάβερηςτου συστήματος e-government της Εσθονίας και τις τεχνικές Σίμος Πολυκαλάς κυβερνο-ασφάλειας που εφαρμόζονται για να διατηρούν τα συστήματα ασφαλή ενάντια σε επιθέσεις. Ο Θεόδωρος Στεργίου, Διευθυντής Cyber Security & Risk Consulting στην KPMG αναφέρθηκε και αυτός με τη σειρά του στο φλέγον ζήτημα του social engineering, αναζητώντας τους λόγους για τους οποίους επιτυγχάνουν κάποιες από αυτές τις επιθέσεις. «Οι επιθέσεις κοινωνικής μηχανικής εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη φύση μας και τις γνωσιακές μας προκαταλήψεις» επισήμανε, αναδεικνύοντας τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα στην πρόληψη και την αποφυγή των κακόβουλων επιθέσεων. Ακολούθησε το δεύτερο πάνελ συζήτησης με Λευτέρης Χρίστος Στέλλα Τζελέπης Τόπακας Τσιτσούλα τους Σπύρο Λαθούρη, Head of IT & Cyber Risks Expert, Matrix Insurance & Reinsurance Broker At Lloyd’s, Μάνο Γαβριήλ, Head of cyber security operations στην Neurosoft, Λάμπρο Καστημάτων δεν σταματάει εκεί. Από την αυτοματοποίηση τσώνη, Presales & Technical Manager στην Panda Security και του hacking, στα smart botnets και τα AI malware οι νέες Jason Clark, Security Engineer - Enterprise Emerging Markets απειλές γίνονται όλο και πιο επικίνδυνες. Στην παρουσίαση στην Tenable Network Security. Συντονιστής του πάνελ ήταν του ο Νικήτας Κλαδάκης, Information Security Director ο Χρήστος Ξενάκης, καθηγητής ψηφιακής ασφάλειας στο της Netbull, αναφέρθηκε τόσο στους κινδύνους, όσο και σε Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Οι συμμετέχοντες του πάνελ είχαν λύσεις που μέσω της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης μπο- τη δυνατότητα να τοποθετηθούν σε θέματα σχετικά με τους ρούν να προφυλάξουν τις επιχειρήσεις από τις προηγμένες τρόπους ανίχνευσης μιας επίθεσης, τη χρήση της τεχνητής αυτές μορφές επιθέσεων. «Για να προετοιμαστούμε για το νοημοσύνης τόσο από τη γραμμή άμυνας όσο και από τους αύριο, πρέπει να προκαλέσουμε αναταράξεις στο σήμερα» επιτιθέμενους, τους βέλτιστους τρόπους διαχείρισης των επισήμανε ο Παναγιώτης Παπαγιαννακόπουλος, Associate περιστατικών και τις μεθόδους εκτίμησης του ρίσκου. Στις Partner Advisory Services Cybersecurity, Data Protection 17 Ιανουαρίου του 2019 περίπου 773 εκατομμύρια emails & Privacy and Technology Services Ernst & Young Business και περισσότερα από 21,2 εκατομμύρια κωδικοί πρόσβασης Advisory Solutions S.A. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ασφά- διέρρευσαν και πλέον βρίσκονται σε μια συλλογή που φέρει λεια των συστημάτων OT και στα οφέλη του OT SOC καθώς την ονομασία “Collection #1”, σύμφωνα με τον Χρίστο Τόπαόπως χαρακτηριστικά δήλωσε, βρισκόμαστε σε μια εποχή κα, Senior Director Group IT Security & Control του Ομίλου σύγκλισης του IT και του OT κόσμου. Τράπεζας Πειραιώς. Μέσα από την παρουσίαση του έδωσε Στο κλείσιμο της 1ης ενότητας διεξήχθη το πρώ- έμφαση στα βασικότερα ζητήματα για τα οποία οφείλει να το πάνελ συζήτησης με τους Marco Pereira, Head of έχει επίγνωση το προσωπικό κάθε επιχείρησης, ώστε να Commercial Sales for EMEA της BitSight, Χαρά Βασιλειάδου, μπορεί να προφυλαχτεί καταλλήλως. Αυτά τα ζητήματα πεCommercial Director της Census, Αντώνη Σταματόπουλο, ριλαμβάνουν απειλές όπως οι τεχνικές Phishing, οι επιθέσεις Commercial Director Value Added Distribution της Info DDoS, τα διάφορα είδη ransomware και οι ποικίλες μορφές Παναγιώτης Παπαγιανακόπουλος

32

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Γιώργος Πατσής

Δημήτρης Πατσός

CONFERENCE ‣ INFO SECURITY

ΧΡΥΣΟI ΧΟΡΗΓΟI

social engineering. Η 2η ενότητα του συνεδρίου έκλεισε με την παρουσίαση του Στέλιου Καβαλάρη, Information Security Officer - Dixons South-East Europe & Information Security Lecturer - AMC Metropolitan College. Μέσα από την ομιλία του έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις προκλήσεις που υπάρχουν για την ψηφιακή ασφάλεια των συστημάτων IoT και στον κίνδυνο που παρουσιάζουν τα απροστάτευτα Big Data. Οι εξελίξεις διαδέχονται η μια την άλλη με ραγδαίους ρυθμούς και οι επαγγελματίες του IT προσπαθούν σκληρά να προσαρμοστούν σε αυτόν τον συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο και παράλληλα να προετοιμαστούν για το μέλλον που θα ακολουθήσει.

Πολιτικές, νόμοι και διακυβέρνηση Στην 3η ενότητα του συνεδρίου συζητήθηκαν θέματα σχετικά με το κυβερνητικό πλαίσιο ασφαλείας σύμφωνα με τον NIS, τα οφέλη μιας καλοσχεδιασμένης GRC στρατηγικής, το ζήτημα των ψηφιακών εκλογών και της ψηφιακής δημοκρατίας. Ο Κωνσταντίνος Κακαβούλης, Co-Founder and Board Member της Homo Digitalis στην παρουσίαση του επικεντρώθηκε στην σπουδαιότητα εκμάθησης των βασικών κανόνων ψηφιακής ασφαλείας στην καθημερινότητα. Για την αντιμετώπιση αυτών των απειλών λαμβάνονται δράσεις και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην ομιλία του ο Δρ. Αθανάσιος Δρούγκας, NIS Expert, Secure Infrastructures and Services Unit του ENISA, αναφέρθηκε σε θέματα όπως οι περιοχές δράσεις του ENISA, οι εξελίξεις του κανονιστικού πλαισίου σχετικά με την κυβερνο-ασφάλεια στην ΕΕ, ενώ παράλληλα ανέλυσε τη θεματολογία του Cybersecurity Act και του EU Cybersecurity Certification Framework. Ο Γιώργος Δρίβας, Head of the National Cyber Security Authority, General Secretariat for Telecommunications & Post, Ministry of Digital Governance, εμβάθυνε σε θέματα όπως η Εθνική Στρατηγική Κυβερνο-ασφάλειας, η Ενιαία Πολιτική Ασφάλειας και οι Διεθνείς Δείκτες Αξιολόγησης. Ανέφερε επίσης πως η Ελλάδα βρίσκεται στην 1η θέση ανάμεσα σε 152 χώρες, σύμφωνα με τους Διεθνείς Δείκτες Αξιολόγησης (NCSIeGA,CGI-ITU). Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δημιουργεί νέες ανάγκες και νέες απαιτήσεις ασφαλείας και είναι εμφανής η αναγκαιότητα αλλαγής του μοντέλου διακυβέρνησης, από ένα σκληρό και ιεραρχικό μοντέλο σε ένα ευέλικτο και ομαδοσυνεργατικό. Τις απαιτήσεις συμμόρφωσης με την Ευρωπαϊκή Οδηγία NIS 2016 και το Νόμο 4577/2018 παρουσίασε στην ομιλία του ο Δημήτρης Ξερνός, Technology Manager της Priority. Η οδηγία αυτή αφορά σε μια ενιαία πολιτική ασφαλείας με συγκεκριμένες διαδικασίες ελέγχου και αντίστοιχες κυρώσεις. Εν συνεχεία πραγματοποίησε μια εκτενή ανάλυση των δράσεων που καλείται να λάβει ο κάθε οργανισμός βάση αυτής της οδηγίας και των οφελών που προσφέρει η ύπαρξη ενός τέτοιου πλαισίου. Την αυλαία της 3ης ενότητας έκλεισε με την keynote ομιλία του ο Ramsés Gallego, Security, Risk & Governance International Director with Micro Focus, ο οποίος ανέλυσε τους 4 τύπους μηχανικής μάθησης, τόσο από τεχνικής σκοπιάς όσο και σχετικά με το κοινωνικό αντίκτυπο που έχει η ανάπτυξη τους. Η αξία της κυβερνο-ασφάλειας σε όλες τις πτυχές των επιχειρήσεων, αλλά και των κρατών, αποτελεί κύριο μέλημα στην εποχή που διανύουμε, σύμφωνα με τις τοποθετήσεις των ομιλητών του 7ου Information Security Conference. NW

33

ΜΕΓΑΛΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ

ΧΟΡΗΓΟI

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

CONFERENCE EXPERIENCE SPONSOR

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

Conference

Ινστιτούτο για το Δίκαιο Προστασίας της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων και την Τεχνολογία

34

Το δίκαιο, η οικονομία και η κοινωνία μπροστά στις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης

Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία, στις 21 Φεβρουαρίου 2020, το πρώτο συνέδριο που εστίασε στις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης, σ’ ό,τι αφορά στο δίκαιο, την οικονομία και την κοινωνία. TOY ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟY

netweek • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

CONFERENCE ‣ QUO VADIS AI

Υ

ψηλού επιπέδου διάλογος με κορυ- οποίο θα βασίζεται σε τεχνολογίες ΤΝ. Αναφερόμενος φαίους ξένους και Έλληνες ομιλητές, στη Λευκή Βίβλο που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιεκπροσώπους της Πολιτείας, διεθνών τροπή δύο ημέρες πριν από το συνέδριο, προτείνοντας οργανισμών, της ακαδημαϊκής κοινό- ένα πλαίσιο για αξιόπιστη ΤΝ με βάση την αριστεία και τητας και της αγοράς έλαβε χώρα στο την εμπιστοσύνη, τόνισε ότι οι ίδιες αρχές θα διέπουν συνέδριο «Quo Vadis AI: Το δίκαιο, η οικονομία και η και τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού που θα πακοινωνία μπροστά στις προκλήσεις της Τεχνητής Νο- ρουσιάσει το υπουργείο ως τα τέλη Μαρτίου. Αναφέρημοσύνης» που διοργανώθηκε στις 21 Φεβρουαρίου θηκε στις μεγάλες αλλαγές που ήδη δρομολογούνται, 2020 από το Ινστιτούτο για το Δίκαιο Προστασίας της στην ανάγκη για νέες δεξιότητες (σημειώνοντας ότι Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων και την αυτό μπορεί να γίνει καλύτερα με ιδιωτική πρωτοβουΤεχνολογία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου λία) και, τέλος, στη διαλειτουργικότητα των μητρώων ως αναγκαία συνθήκη ανάπτυξης των εφαρμογών ΤΝ, Δικαίου (EPLO) και την Boussias Communications. Η ραγδαία αύξηση των εφαρμογών της ΤΝ, η οποία χαρακτηρίζοντας την κυκλοφορία των δεδομένων ως προκαλεί ανατροπές, δημιουργεί ευκαιρίες και οδη- «λειτουργία του νευρι- κού συστήματος» του κράτους. Στο πάνελ της πρώτης ενότητας, με συντονίστρια γεί στον ριζικό μετασχηματισμό της οικονομίας, της κοινωνίας και του κράτους, αλλά και το ρυθμιστικό την πρόεδρο του Ινστιτούτου για το Δίκαιο Προσταπλαίσιο που θα διασφαλίσει την προστασία των προ- σίας της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων σωπικών δεδομένων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και την Τεχνολογία, καθηγήτρια του πανεπιστημίου βρέθηκαν στο επίκεντρο των εργασιών του συνεδρίου. Αιγαίου, Λίλιαν Μήτρου, εξετάσθηκε η σχέση ρύθμιΤο συνέδριο παρακολούθησαν περισσότε ροι από 250 σης και ηθικής, αλλά κι εκείνη μεταξύ ανθρώπου και σύνεδροι, νομικοί, ανώτατοι δικαστικοί, ηγετικά στε- μηχανής καθώς και η υποστήριξη ανθρώπινων δραλέχη του κλάδου της τεχνολογίας, πανεπι στημιακοί στηριοτήτων ή/και η λήψη αποφάσεων μέσω ΤΝ. Στην παρέμβασή της, η ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ και στελέχη της δημόσιας διοίκησης. και πρόεδρος της Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Μέλλον της Επιστήμης & ΤεχνολογίΠολιτικές και θεσμικό πλαίσιο Στην εισαγωγική ομιλία της πρώτης ενότητας με ας, Εύα Καϊλή, ανέδειξε πτυχές της στρατηγικής της τίτλο «Σχεδιάζοντας το μέλλον της Τεχνητής Νοημο- ΕΕ, υπογράμμισε τις νέες ευκαιρίες για τη χώρα μας σύνης: Πολιτικές και θεσμικό Πλαίσιο», ο υπουργός (και γενικά τις μικρότερες χώρες-μέλη) «αρκεί να βρεΨηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης, θεί στη σωστή θέση τη σωστή στιγμή» και τόνισε ότι αναφέρθηκε στην ανάπτυξη εθνικής στρατηγικής για από την επόμενη χρονιά θα διατεθούν από την Ευρωτην Τεχνητή Νοημοσύνη και στην υλοποίηση τουλά- παϊκή Ένωση σημαντικές πιστώσεις για την ανάπτυξη χιστον ενός πιλοτικού έργου ανά τομέα πολιτικής, το της ΤΝ, σε μια προσπάθεια να προλάβει η Ευρώπη τις

Κυριάκος Πιερράκης, Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Γιάννης Στουρνάρας, Διοικητής της Τράπεζας της Ελ­λάδος

Αlessandro Mantelero, Ass. Professor, Polytechnic University of Turin, Scientific Expert on AI & Data Protection, Council of Europe

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

35

Λίλιαν Μήτρου, Εύα Καϊλή, Γιάννης Σύρος, Zsuzsanna Mátrai, Μιχάλης Κασσιμιώτης, Γιώργος Γιαννακόπουλος

36

ΗΠΑ και την Κίνα που προπορεύονται. Αναφέρθηκε, τέλος, στη σημασία δημιουργίας ενός «οικοσυστήματος εμπιστοσύνης», προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο φόβος των χρηστών για τους εν δυνάμει κινδύνους της ΤΝ και να αντιμετωπιστεί ο κίν- δυνος της χειραγώγησης. Ο Γεν. Διευθυντής του ΣΕΠΕ, μέλος του ΔΣ του Digital Europe και αναπληρωτής πρόεδρος του WITSA, Γιάννης Σύρρος, υπεραμύνθηκε της ανάγκης για ισχυροποίηση της ψηφιακής Ευρώ- πης, μέσα στην επόμενη πενταετία, με αναφορές στο τεράστιο εύρος εφαρμογών της ΤΝ, χωρίς να αγνοήσει και τους κινδύνους στην αγορά εργασίας, που πρέπει να αντιμετωπιστούν με νέες και βελτιωμένες δεξιότητες. Τόνισε, τέλος, την προσοχή που πρέπει να δοθεί σε θέματα ηθικής και συμφώνησε στην αναγκαιότητα ρύθμισης, αρκεί να μην παρεμποδίζεται η ανάπτυξη της καινοτομίας. Στη δική της παρέμβαση, η Zsuzsanna Mátrai, Corporate Affairs Dir., Corporate, External & Legal Affairs, Microsoft Central & Eastern Europe, περιέγραψε τα οφέλη από την αξιοποίηση της ΤΝ στην καθημερινότητά μας και τη συλλογική ευθύνη που έχουμε όλοι σ΄ αυτό, ενώ υπογράμμισε ότι η εταιρία της ήταν η πρώτη στον κλάδο που καθιέρωσε πλαίσιο ηθικής και αρχών, δημιουργώντας επιτροπή που ασχολείται με την ηθική και την ΤΝ. Από την πλευρά του, ο Μιχάλης Κασσιμιώτης, Managing Director, Hewlett-Packard Enterprise, Hellas & Cyprus υπογράμμισε ότι οι εταιρείες τεχνολογίας υπηρετούν την ανθρωπότητα, εξελίσσοντας τον τρόπο που οι πολίτες ζουν και εργάζονται. Στη δική του εισήγηση, ο Γιώργος Γιαννακόπουλος, συνιδρυτής της SciFY, μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας ΤΝ και ερευνητής στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», δέχθηκε ότι δεν γνωρίζουμε προς τα πού πηγαίνει η ΤΝ, ζητώντας ταπεινοφροσύνη και εγρήγορση, μαζί με διαίσθηση και ενσυναίσθηση απ’ όλους όσοι ασχολούνται μ’ αυτό το θέμα. Τονίζοντας ότι απαιτούνται συμπράξεις, μελέτη επιπτώσεων, αλλά και ανάλογη μελέτη σ’ ό,τι αφορά στις βέλτιστες εφαρμογές.

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Προστασία του απορρήτου και των δικαιωμάτων Στη δεύτερη ενότητα του συνεδρίου, με τίτλο «Τεχνητή Νοημοσύνη & Ηθική: Προστασία των προσωπικών δεδομένων και των θεμελιωδών δικαι- ωμάτων», κεντρικός ομιλητής ήταν ο Alessandro Mantelero, Ass. Professor, Polytechnic University of Turin, Scientific Expert on AI & Data Protection, Council of Europe, τόνισε τη μεγάλη ανάγκη για δια- φάνεια σε ό,τι αφορά στις εφαρμογές της ΤΝ, με την επισήμανση ότι οι υφιστάμενοι κανόνες δικαίου δεν λύνουν όλα τα προβλήματα, γιατί η πραγματικότητα τους υπερβαίνει. Υποστήριξε ότι οι κανόνες ηθικής πρέπει να βρουν εφαρμογή και σε θέματα ΤΝ, καθώς ενσωματώνουν το αναγκαίο αίσθημα ευθύνης, επο- μένως δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε εξαρχής τον τροχό, και ολοκλήρωσε με αναφορά στους κινδύνους και τις προκλήσεις, φέρνοντας ως παράδειγμα τη δια- φορετική στάση ΗΠΑ και Κίνας σ’ αυτό το θέμα. Ο Μιχάλης N. Πικραμένος, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας και αναπλ. καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, συντόνισε το δεύτερο πάνελ, στο οποίο συζητήθηκε η προστασία των δεδομένων, η απαίτηση για διαφάνεια, όσον αφορά στις αλγοριθμικές διεργασίες και αποφάσεις, αλλά και η σχέση δικαίου και τεχνολογίας. Η Λίλιαν Μήτρου ξεκίνησε με τη δήλωση πως ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων είναι μεν ένα εργαλείο επαρκές και σε θέματα ΤΝ, αλλά προφανώς χρειάζεται μελέτη επιπτώσεων και αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων ήδη κατά τον σχεδιασμό των αλγορίθμων και των εφαρμογών αλλά και μέσω της ενσωμάτωσης των κανονιστικών απαιτήσεων στα τεχνικά χαρακτξριστικά. Έθεσε, επίσης, θέματα λογοδοσίας, πιστοποίησης και βασικών αρχών του κανονιστικού πλαισίου, επισημαί- νοντας επίσης τον κίνδυνο μιας βιαστικής (όσο και μιας αργής) νομοθέτησης. Ο Απόστολος Βόρρας, Principal - Head of Data Protection & Privacy, Deloitte Legal, τόνισε, από την πλευρά του, ότι ζούμε πλέον σε μια λογαριθμική κοι-

CONFERENCE ‣ QUO VADIS AI

Μιχάλης N. Πικραμένος, Αlessandro Mantelero, Λίλιαν Μήτρου, Απόστολος Βόρρας, Γιώργος Στάμου

νωνία, όπου προωθείται η αυτοματοποίηση των πάντων, αλλά τα «μαύρα κουτιά» της ΤΝ θα πρέπει να ελέγχονται σ’ ό,τι αφορά στη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων και τη λήψη σωστότερων, δηλ. πιο αντικειμενικών και τεκμηριωμένων αποφάσεων, με διαβαθμισμένη (αν χρειαστεί) διαφάνεια. Ο Γιώργος Στάμου, αν. καθηγητής, Τομέας Τεχνολογίας, Πληροφορικής & Υπολογιστών του ΕΜΠ παρουσίασε κυρίως την τεχνολογική πλευρά του προβλήματος, υποστηρίζοντας τη χρηστή χρήση της ΤΝ στην καθημερινότητά μας και σημειώνοντας πως πολλοί επιστήμονες δουλεύουν ήδη σ’ αυτό το θέμα, καθώς η τεχνολογία μπορεί και πρέπει να δίνει λύσεις… Όλοι συμφώνησαν, εν κατακλείδι, πως η Ευρώπη διακρίνεται και πρωτοπορεί σ’ ό,τι αφορά στο ανθρώπινο πρόσωπο της ΤΝ, μεριμνώντας να τεθούν οι αναγκαίες δικλείδες ασφαλείας.

Η ΤΝ καταλύτης της Ανάπτυξης Στην τρίτη και καταληκτική ενότητα του συνεδρίου, με τίτλο «Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως καταλύτης της ανάπτυξης στην Οικονομία και τη Διοίκηση», κεντρικός ομιλητής ήταν ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, καθηγητής Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος ανέφερε ξεκινώντας από μια αναδρομή στην ιστορία και τις χρήσεις της ΤΝ- πως η ελληνική οικονομία μπορεί να ωφεληθεί από την αξιοποίησή της ως και κατά 195 δις € την περίοδο 2020-2035. Υπενθύμισε ότι το χάσμα της Ευρώπης με τις ΗΠΑ σ’ αυτόν τον τομέα παραμένει στο 35% και ζήτησε επανεκπαίδευση στις νέες δεξιότητες, τονίζοντας ότι όσοι δεν ακολουθήσουν «θα χαθούν από την αγορά εργασίας». Αναφέρθηκε, τέλος, στις μεγάλες προκλήσεις σ’ ό,τι αφορά την εγκυρότητα των αλγορίθμων, την αδιαφάνεια, τα προβλήματα κυβερνοασφάλειας, αλλά και στους ηθικούς κανόνες που επιβάλλουν την παρουσία σημαντικών δικλείδων ασφάλειας στα υπολογιστικά συστήματα και τις υποδομές, απέναντι στις προκλήσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον αποκλεισμό των διακρίσεων. Στο τελευταίο

πάνελ, με συντονιστή τον Νικόλα Κανελλόπουλο, Πρόεδρο του Ινστιτούτου για τη Δικαιοσύνη και την Ανάπτυξη και εκτελεστικό διευθυντή του Ινστιτούτου για την Προστασία της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων και την Τεχνολογία του», συμμετείχαν ο Υφυπουργός Έρευνας & Ανάπτυξης, Χρήστος Δήμας, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Θεόδωρος Φέσσας, και οι Rony Medaglia, Assoc. Professor, Department of Digitalization, Copenhagen Business School, Κώστας Παπαδημητρίου, αναπλ. πρόεδρος Νομικής Σχολής, ΕΚΠΑ, Hans Jessen, EY Global Innovation Leader και Μίλτος Παύλου, Project Manager, Research & Data Unit, EU Agency for Fundamental Rights. «Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι το μέλλον, είναι το παρόν» είπε στην τοποθέτησή του ο Υφυπουργός Χρήστος Δήμας, προσθέτοντας ότι «ενώ στην Ελλάδα έχουμε εξαιρετική έρευνα, δεν έχουμε ακόμα καταφέρει να τη συνδέσουμε με την καινοτομία και την αγορά, στο βαθμό που θα έπρεπε. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο η ΓΓΕΤ μετακινήθηκε από τις δομές του υπουργείου Παιδείας σ’ εκείνες του υπουργείου Ανάπτυξης…» Αναφέρθηκε, επίσης, σε δυο σημαντικές πρωτοβουλίες του υπουργείου, αφενός τη δημιουργία Πολιτείας Καινοτομίας (σε χώρο άνω των 18 στρεμμάτων, επί της Πειραιώς, με σημαντικό προϋπολογισμό της τάξεως των 50 εκ. €), με στόχο τις συνέργειες μεγάλων και μικρότερων επιχειρήσεων οι οποίες ασχολούνται με R&D σε συνδυασμό με ερευνητικά κέντρα και νεοφυείς, αφετέρου τη δημιουργία Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων, ως σημείο εκκίνησης για την Ψηφιακή Πύλη της χώρας. Στόχος είναι να χαρτογραφηθεί ολόκληρο το οικοσύστημα, ώστε να γίνει εφικτός ο σχεδιασμός πολιτικών για αυτές, όπως πχ. μηδενικές ασφαλιστικές εισφορές τα δυο πρώτα χρόνια, ειδικά φορολογικά κίνητρα, επιδοτήσεις κλπ. μαζί με υπερεκπτώσεις δαπανών για R&D από τις επιχειρήσεις στη χώρα μας. «Τώρα είμαστε στο 30% και στόχος μας είναι να το υπερτριπλασιάσουμε, ώστε να γίνουμε ανταγωνιστικοί σε διεθνές επίπεδο», όπως τόνισε ο υφυπουργός.

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

37

Νικόλας Κανελλόπουλος, Χρήστος Δήμας, Θεόδωρος Φέσσας, Rony Medaglia, Κώστας Παπαδημητρί­ου, Hans Jessen, Μίλτος Παύλου

38

Ο πρόεδρος του ΣΕΒ εστίασε στις μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης που δίνονται στις επιχειρήσεις στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης αλλά και τους φόβους για απώλεια θέσεων εργασίας, υποστηρίζοντας ότι, με την ανάπτυξη της βασισμένης σε δεδομένα ΤΝ, οι άνθρωποι θα περιοριστούν σταδιακά σε επιτελικές θέσεις, κάνοντας ακόμα λόγο για την προοπτική εβδομάδας τεσσάρων ημερών. Επεσήμανε, ωστόσο, ως παράγοντα υστέρησης, ότι μόλις 3% των ελληνικών επιχειρήσεων δρομολογούν λύσεις που περιλαμβάνουν ΤΝ στις δραστηριότητές τους, έναντι 48% που είναι ο μέσος όρος στην ΕΕ… Παίρνοντας τη σκυτάλη, ο καθηγητής Medaglia μίλησε κι αυτός για εβδομάδα τεσσάρων εργάσιμων ημερών, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη δημοσιοποίηση της Λευκής Βίβλου της ΕΕ και υπογράμμισε πως «οι αλγόριθμοι της ΤΝ δεν μπορούν ούτε να διαφθαρούν ούτε να μεροληπτήσουν», ζητώντας ομοίως μέτρα προστασίας, αλλά και χαρτογράφηση εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων της ΕΕ, όσον αφορά στα ωφελήματα από την ΤΝ… Από την πλευρά του, ο καθηγητής Κ. Παπαδημητρίου χαρακτήρισε το θέμα της ΤΝ «εξόχως κοινωνικού ενδιαφέ- ροντος», επαίνεσε τη διαφαινόμενη μείωση των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας και υπογράμμισε πως η ΤΝ μπορεί να συμβάλει θετικά στην οργάνωση και αποτελεσματικότητα του μειωμένου ωραρίου, με καλύτερο και πιο αντικειμενικό έλεγχο των προσλήψεων, βάσει πλαισίου αξιών. Ο εκπρόσωπος της ΕΥ, Hans Jessen, τόνισε ότι η ΤΝ αναδιαμορφώνει το τοπίο σε πολλούς τομείς, φέρνοντας ως παραδείγματα τη σωστή επιλογή στελεχών με τη βοήθεια ΤΝ και τις βελτιώσεις στο χώρο της εφοδιαστικής αλυσίδας, ενώ δεν παρέλειψε και μια μικρή αναφορά στην πρόσφατη έναρξη συνεργασίας της εταιρίας του με το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» σε θέματα ΤΝ. Τέλος, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, Μίλτος Παύλου, εξέφρασε επίσης την ανάγκη υιοθέτησης πλαισίου ηθικών κα- νόνων ευχόμενος να γίνει κι αυτό αποδεκτό, όπως το GDPR, υπογράμμισε τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ σε θέ- ματα κοινωνικής συνοχής, δικαιοσύνης και ανάπτυξης, ενώ μίλησε και για την πρόοδο που σημειώνουν κοινές έρευνες στον χώρο της ΤΝ από Εσθονούς, Φινλανδούς, Ολλανδούς, Γάλλους και Ισπανούς ερευνητές. NW

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

ΜΕΓΑΛΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

ΧΟΡΗΓΟI

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

CONFERENCE EXPERIENCE SPONSOR

Συνδιοργάνωση

Official Publication

Υπό την Αιγίδα

Recognizing Excellence in Supply Chain & Logistics Για 5η χρονιά τα βραβεία αναδεικνύουν και επιβραβεύουν τις κορυφαίες επιχειρήσεις, καθώς και καλές πρακτικές, καινοτόμες πρωτοβουλίες και έργα στους τομείς της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, των Logistics και των Μεταφορών.

Γνωρίστε τους νικητές του 2018, εντοπίστε τα σημεία υπεροχής σας και προετοιμάστε τις δικές σαςColors υποψηφιότητες! www.supplychainawards.gr

#191715 Υποβολή Υποψηφιοτήτων έως την

Παρασκευή 29 Μαΐου 2020

Τιμητική Υποστήριξη

ΙΕΛΚΑ Χορηγοί Επικοινωνίας

Πληροφορίες - Υποψηφιότητες: Μαριτίνα Λάμπρου M: 694439 8585 E: m.lambrou@scisce.eu Μαίρη Καλλιφείδα, M: 6936 533 318 T: 210 6617777 (εσωτ. 333), Ε: mkalifida@boussias.com Χορηγίες: Μπέσσυ Μπουτεράκου, T: 210 6617777 (εσωτ.

155), Ε: bbouterakou@boussias.com Πληροφορίες: Μαριτίνα Λάμπρου, T: 210 6180104, E: m.lambrou@scisce.eu | Στέλιος Κασσιός, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 320), Ε: skassios@boussias.com

#

Interview

ΛΕΩΝIΔΑΣ ΧΡΙΣΤOΠΟΥΛΟΣ

40

Αποφασίσαμε να «χακάρουμε» τη γραφειοκρατία… Ο Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης μιλάει στο netweek για το επιτελικό κράτος, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις δεξιότητες, τις ανατροπές που δρομολογούνται στη δημόσια διοίκηση και την κοινωνία. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟ

Τ

ην ανατροπή των «παραδόσεων» στους τρόπους που δουλεύει μια αγορά αλλά και ένα κράτος, μπορεί να τη δει κανείς είτε αρνητικά είτε θετικά – στην πρώτη περίπτωση βαρυγκωμάς και συγχίζεσαι για το πρόβλημα και τον μπελά που σε βρήκε, στη δεύτερη χαίρεσαι για την πρόκληση κι ανασηκώνεις μανίκια, για να εκμεταλλευτείς την ευκαιρία. Οι κοντά δυο ώρες που πέρασα συζητώντας με τον Λεωνίδα Χριστόπουλο, Γενικό Γραμματέα Ψηφιακής Διακυβέρνησης & Απλούστευσης Διαδικασιών, μου έδειξαν ότι ανήκει πέραν πάσης αμφιβολίας στη δεύτερη κατηγορία, κάτι που έμμεσα επιβεβαίωσε και ο ίδιος, εξομολογούμενος ότι… «με έχει γοητεύσει ο τομέας του ψηφιακού μετασχηματισμού». Κι όταν αυτό στο λέει -μετά λόγου γνώσεως, προφανώς- ένας μόνιμος και πολύπειρος δημόσιος υπάλληλος, με μακρά θητεία σε έξι υπουργεία, τότε κοιτάς και ξανακοιτάς το μαγνητόφωνο, για να βεβαιωθείς ότι γράφει κανονικά όσα ακούς για τη διοικητική και δημοσιονομική μεταρρύθμιση, την αναγκαία απλούστευση των διαδικασιών, τον στρατηγικό σχεδιασμό και το επιτελικό κράτος, τη δυναμική που αναπτύσσεται σ’ αυτό το «καινούργιο» υπουργείο, τις ιδέες, τις προτάσεις, τις προοπτικές… Ο Λεωνίδας Χριστόπουλος δεν αρνήθηκε ούτε μια ερώτησή μου κι ήταν πολλές. Δεν απάντησε τυπικά, αλλά σε ικανό μήκος και πλάτος. Αποκάλυψε, διευκρίνισε, πρότεινε, σκέφτηκε φωναχτά, δεν κρύφτηκε. Όσα θα διαβάσετε στη συνέχεια είναι μονάχα οι απαντήσεις του. Τις ερωτήσεις–αφορμές είμαι σίγουρος ότι θα τις μαντέψετε από τους τίτλους.

Το «επιτελικό» κράτος είναι προγραμματισμός! Είναι ένας νόμος αρκετά βαρύς, θεσμικός, με πολλές αλλαγές για το πώς λειτουργεί το κράτος κι αρκετά

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

ρηξικέλευθες ιδέες, που δεν έχουν βγει όλες στην επιφάνεια… πχ. υπάρχει άρθρο που λέει ότι οι νόμοι που αφορούν σε επιχειρήσεις θα τίθενται σε εφαρμογή μονάχα δυο συγκεκριμένες φορές το χρόνο. Ιδέα που την εφάρμοσαν πρώτα οι αγγλοσαξονικές χώρες (common commencement dates), με το σκεπτικό ότι δημιουργεί ασφάλεια δικαίου στην αγορά. Αυτό δεν έγινε πολύ γνωστό, αλλά υπάρχει στο νόμο. Όμως, επειδή όλα αυτά είναι σημαντικές θεσμικές παρεμβάσεις, θέλουν το χρόνο τους για να ριζώσουν. Οι υπηρεσίες του πρωθυπουργού και ειδικά η ΓΓ Νομικών & Κοινοβουλευτικών Θεμάτων τρέχουν πάρα πολύ γρήγορα την εφαρμογή του επιτελικού… Θα επιλεγούν υπηρεσιακοί Γραμματείς, που είναι μόνιμοι ΔΥ σε κάθε υπουργείο, το δικαίωμα υπογραφής ήδη «κατέβηκε» στους γενικούς διευθυντές (για μένα αυτό είναι το μεγαλύτερο και δυσκολότερο κομμάτι)… είναι και θέμα απλούστευσης, όχι μόνο από-κομματικοποίησης. Πάμε με τη λογική ότι θέλουμε το πολιτικό (υπουργοί, υφυπουργοί, γενικοί γραμματείς) και το διοικητικό επίπεδο (γεν. διευθυντές, διευθυντές, τμηματάρχες) με ξεκάθαρους ρόλους και θεσμούς, μέσα από τους οποίους θα συνεργάζονται. Μια παθογένεια ήταν ότι δεν υπήρχε καν συνεργασία μεταξύ τους. Μπορεί να έκανε ένα project το πολιτικό επίπεδο και να μην το μάθαινε ποτέ ή να το φρενάριζε το διοικητικό, όταν ξαφνικά του ερχόταν προς εφαρμογή. Σ’ αυτό το πλαίσιο, ξεκινήσαμε την ετήσια συνάντηση των γεν. διευθυντών με τον πρωθυπουργό -η πρώτη έγινε πρόσφατα και θα επαναλαμβάνεται κάθε Ιανουάριο, συμβολίζοντας τη συνεργασία και την προσέγγιση των ανώτερων βαθμίδων του διοικητικού επιπέδου με το πολιτικό - θα συζητούν πάνω στον ετήσιο προγραμματισμό των δημοσίων πολιτικών και ευρύτερα του κυβερνητικού έργου. Το «επιτελικό» κράτος στην ουσία του είναι προγραμματισμός.

INTERVIEW ‣ ΛΕΩΝIΔΑΣ ΧΡΙΣΤOΠΟΥΛΟΣ

41

Το κράτος πρέπει να μάθει κάποια στιγμή να προγραμματίζει τις δράσεις του, να τις παρακολουθεί, να τις αξιολογεί και να τις διορθώνει στην πορεία, όπως κάνει κάθε επιχείρηση και κάθε σοβαρό κράτος. Σ’ εμάς αυτό δεν υπήρχε - είχαν θεσμοθετηθεί, κατά καιρούς, διάφορες «θεραπείες», αλλά στην ουσία ποτέ κανείς δεν το «έσπρωξε» στον βαθμό που το κάνει τώρα η νομοθεσία για το επιτελικό κράτος και η προεδρεία της κυβέρνησης. Κάνουμε μια επανάσταση, τώρα - ακόμα κι εμείς που το θεσμοθετήσαμε και το γράψαμε, αισθανόμαστε ένα δέος, τι θα γίνει. To «επιτελικό» κράτος ξεκίνησε στις 8 Φεβρουαρίου, το παρακολουθούμε από πολύ κοντά και αναμένουμε. Όλο αυτό, προκειμένου να ριζώσει και να γίνει κτήμα, θα πάρει σίγουρα ένα-δυο χρόνια. Ουσιαστικά, έχουμε μεταφέρει όλη την ευθύνη της υπογραφής στη διοίκηση, όπου και πρέπει να είναι. Δεν είναι σίγουρο ότι όλοι οι γεν. διευθυντές θα το αντέξουν αυτό. Η ευθυνοφοβία είναι μια χρόνια παθογένεια της δημόσιας διοίκησης. Αν για παράδειγμα του λες να πάρει την ευθύνη για την αδειοδότηση μιας μεγάλης βιομηχανικής επιχείρησης σε μια περιοχή όπου υπάρχουν τεράστιες αντιδράσεις, δεν είναι κάτι εύκολο - βέβαια, αυτός δεν έχει το πολιτικό κόστος, επομένως μπορεί και πρέπει να κρίνει βάσει του δημοσίου συμφέροντος κι όχι βάσει της οποιασδήποτε

πολιτικής εκτίμησης. Σε κάθε περίπτωση, η διοίκηση υπάρχει για να προστατεύει το δημόσιο συμφέρον με ορθολογικό τρόπο. Πολύ απλό, αλλά για την ελληνική δημόσια διοίκηση είναι μια επανάσταση.

Οι μεγάλες ανατροπές και η σοβαρή πρόθεση Η μεγαλύτερη αλλαγή έγινε με τα προεδρικά διατάγματα -που εντάσσονται στην ίδια λογική- βάσει των οποίων το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης πήρε στην ευθύνη του όλους αυτούς τους τομείς (ΓΓΠΣ, ΗΔΙΚΑ, ΕΔΥΤΕ) ενεργώντας ως κεντρικός φορέας του Δημοσίου για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό – αυτό δεν είχε ξαναγίνει. Προκάλεσε πολλές εσωτερικές αντιδράσεις – ακόμα προσπαθούμε κι είναι ένα από τα πράγματα που έχω αναλάβει, να απορροφήσουμε τους κραδασμούς ανθρώπων οι οποίοι είχαν συνηθίσει τόσα χρόνια να είναι κάπου συγκεκριμένα και τώρα αλλάζουν – κάναμε διοικητική ανατροπή, όχι μόνο με τη δημιουργία του υπουργείου, αλλά και τη νομοθεσία που περάσαμε, όπου ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης έγινε υπεύθυνος για όλα τα δεδομένα του Δημοσίου… υποχρεώσαμε όλους τους φορείς να πάνε στο κυβερνητικό cloud, είπαμε ότι θα γίνει ένα μητρώο επικοινωνίας των πολιτών με τα στοιχεία τους και με διαλειτουργικότητα.

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

42

Αυτό που δεν καταλαβαίνει πολλές φορές ο κό- Υπάρχουν και πιο πατροπαράδοτα αντικείμενα - πχ. το σμος, είναι ότι μέχρι να βγεις και να κάνεις τη δουλειά γεγονός ότι πρέπει να επανεκκινήσεις μέσω ΕΣΠΑ όλα που πρέπει, απλουστεύσεις, ψηφιοποιήσεις κλπ. για να τα έργα Πληροφορικής, τα οποία είχαν μείνει στάσιμα, είναι βιώσιμες, πρέπει να αλλάξεις εντελώς τη μηχα- όπως το ERP, το HRMS, η Εθνική Πύλη Κωδικοποίηνική που στηρίζει το Δημόσιο. Φάγαμε αρκετό χρόνο, σης, έργα που τα ζητάνε κι οι θεσμοί. Όλα προχωρούν, προκειμένου να την αλλάξουμε, ουσιαστικά αποφασί- κάνουμε προγραμματικές - μέσα στον Μάρτη, τα πρώσαμε να «χακάρουμε τη γραφειοκρατία» προκειμένου τα… καλό και για την αγορά. να είναι βιώσιμη οποιαδήποτε δράση κάνουμε. ΞέραΌλα όσα είπαμε ως τώρα, οι ριζοσπαστικές αποφάμε πως, έτσι όπως είναι δομημένο το σύστημα, ό,τι σεις, ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αρχίσουμε να και να κάνεις, σε λίγο χάνεται. Χρειαζόταν ένα πάρα βλέπουμε τα πράγματα, να αντιμετωπίσουμε τη γραπολύ γερό «σήμα», από την πρώτη ημέρα, ότι έχουμε φειοκρατία, είναι γιατί πρέπει να κάνουμε ένα τεράσοβαρή πρόθεση να κάνουμε αυτό στιο leap frogging. Με τρομάζει το που πρέπει και ορίστε η απόδειξη γεγονός ότι δεν έχουμε προετοιμαΣε κάθε περίπτωση, στεί κατάλληλα για να επανακαταρ– κάναμε εσωτερική επέμβαση στο σύστημα, ώστε να καταλάβουν όλοι τίσουμε όλον αυτό τον κόσμο που θα η διοίκηση πως δεν παίζουμε. Πάμε να αλλάβρεθεί μπροστά σε μια άνευ προηυπάρχει για να ξουμε τη διοίκηση και την κοινωνία. γουμένου τεχνολογική επανάσταση προστατεύει το Στο τέλος του πρώτου τριμήνου και νομίζω ότι μεγάλο κομμάτι του δημόσιο συμφέρον θα προσπαθήσουμε να βγάλουμε νέου ΕΣΠΑ πρέπει να αφιερωθεί σ’ με ορθολογικό ένα report που να δείχνει εστιασμέαυτό τον σκοπό. τρόπο. Πολύ απλό, να και ανά κατηγορίες τις δράσεις Κι επίσης, πρέπει να κάνουμε αλλά για την απλούστευσης οι οποίες υλοποιπάρα πολλή δουλειά στον τομέα ελληνική δημόσια ήθηκαν από την κυβέρνηση ως το της προστασίας των προσωπικών διοίκηση είναι μια τέλος του ’19. Είναι καλό να το βλέδεδομένων - σχεδιάζουμε μια μεγάεπανάσταση… πει ο κόσμος, για να καταλαβαίνει λη παρέμβαση γι’ αυτό το θέμα, στο τι γίνεται, τι αλλάζει σχετικά με την Δημόσιο, που δείχνει να δυσκολεύεπάταξη της γραφειοκρατίας. Άλλαξαν πολλά, τα τε- ται στο θέμα του GDPR, παρότι επιδεικνύει σχετικά λευταία δέκα χρόνια, αλλά εμείς ακόμα μιλάμε για το γρήγορους ρυθμούς σε σύγκριση με άλλες, παλιότερες «τέρας» - υπάρχει, όπως και παντού στον κόσμο, αλλά κοινοτικές υποχρεώσεις. οι προσπάθειες καλό είναι να φαίνονται για να αλλάξει Υπάρχει εγρήγορση, που δεν βλέπουμε συχνά, εντύπωση ο κόσμος και να ανακτήσεις την εμπιστο- αλλά δυσκολεύονται πολύ… κι εδώ έχουμε μια σεισύνη του. ρά αντιφάσεις και ισορροπίες: από τη μια τα ανοικτά δεδομένα και η Τεχνητή Νοημοσύνη κι από την άλλη Μετασχηματισμός, ανοικτότητα η ανάγκη για προστασία των δεδομένων. Πρέπει να και προσωπικά δεδομένα απελευθερώσεις τις δυνάμεις της αγοράς, αλλά και Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός του κράτους δεν να επαναρυθμίσεις, για να μην έχεις προβλήματα, να σταματά ποτέ - η δική μας φιλοδοξία είναι στο τέλος επανακαταρτίσεις τον κόσμο και να έχεις δομές που θα της τετραετίας να βρισκόμαστε στον Μ.Ο του δείκτη σου εξασφαλίσουν την κοινωνική συνοχή.

DESI. Κάνουμε τεράστιες προσπάθειες. Βέβαια, όσο προχωράς εσύ, τόσο προχωρούν κι οι άλλοι και με Φροντίδα για τις startup… ακόμα ταχύτερο ρυθμό προχωράει η τεχνολογία. Αυτό Βλέπουμε, τέλος, και θέματα σχετικά με τις ΙΤ είναι το μεγάλο πρόβλημα με τα έργα: πρέπει κάποια start-up - το WEF θεωρεί ότι τα σύγχρονα κράτη δεν στιγμή να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις σχετικά με τις έχουν ακόμα βρει τρόπους να προσεγγίσουν το οικοδιαδικασίες προμηθειών και συμβάσεων, διαφορετικά σύστημα των start-up, από το οποίο προκύπτουν καθα έχουμε προβλήματα, ειδικά στα έργα ΤΠΕ και R&D λύτερες εφαρμογές και τεχνογνωσία για την Τεχνητή - δεν μπορούμε να πηγαίνουμε ακόμα με τα όρια που Νοημοσύνη, να συνεργαστούν ώστε να βγουν και οι ίσχυαν πριν από 10-20-30 χρόνια. δυο κερδισμένοι. Υπάρχουν πολιτικές που, στην Ελλάδα, δεν τις είχε Σκεπτόμαστε να στήσουμε κάποια ΚΕΠ στις μεπιάσει κανείς! Για παράδειγμα, όλη η Ευρώπη κινείται γάλες πόλεις και τα πανεπιστήμια ως «διευκολυντές» στην ατζέντα των ανοικτών δεδομένων - εδώ, πρέπει για τις startup κι επίσης σκεφτόμαστε τρόπους το Δηνα επανεκκινήσει, σε παράλληλη, πάντα, πορεία με μόσιο να λειτουργήσει ως φορέας με τη βοήθεια του την προστασία των προσωπικών δεδομένων. οποίου οι νεοφυείς εταιρίες θα μπορούν να κάνουν το Γι’ αυτό και δημιουργήσαμε το «νέο» Εθνικό Κέ- απαραίτητο proof of concept, δηλ. να δοκιμάσουν στην ντρο Τεκμηρίωσης, που έγινε φορέας και μπήκε στην πράξη την ιδέα τους σε κάποιο φορέα του ευρύτερου ευθύνη μου, για να αναλάβει την υλοποίηση της πο- δημόσιου τομέα. λιτικής στα ανοικτά δεδομένα. Παλιά, δεν υπήρχε Μια εταιρεία που στήνει εφαρμογές για μεταφορές επικοινωνία, δεν μιλούσαν οι υπηρεσίες μεταξύ τους. γιατί να μην πάει να τις δοκιμάσει στον ΟΑΣΑ, ώστε Τώρα έχουμε διαλειτουργικότητα σε επίπεδο φορέων το κράτος να μπορεί να αξιοποιήσει την εφαρμογή, αν και προωθούμε αυτή την ατζέντα, με πολλή δυναμική. είναι επιτυχημένη και βγει στην αγορά; NW

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Διοργάνωση

Με τη συνεργασία

Official Publications

Τα Packaging Awards 2020 έρχονται για να αναδείξουν και να επιβραβεύσουν για 4η χρονιά την καινοτοµία στον σχεδιασµό της συσκευασίας, στα υλικά που χρησιµοποιήθηκαν, στην τεχνολογία που αξιοποιήθηκε και στις σχετικές διαδικασίες που προσδίδουν αξία σε ολόκληρη την αλυσίδα της συσκευασίας ενός προϊόντος.

Υποβολή Υποψηφιοτήτων

Έως Παρασκευή 8 Μαϊου 2020

∆είτε τις ανανεωµένες κατηγορίες των βραβείων και δηλώστε τις υποψηφιότητές σας στο

www.packagingawards.gr «Διαβατήριο» Διαβατήριο» για Παγκόσμια αγκόσμια Διάκριση! ιάκριση Οι νικητές των Packaging Awards 2020 έχουν τη µοναδική ευκαιρία να δηλώσουν υποψηφιότητα και να εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στον κορυφαίο παγκόσµιο θεσµό βραβείων συσκευασίας WORLDSTAR Packaging Awards 2021, που διοργανώνεται από τον World Packaging Organisation (εκπρόσωπος του Οργανισµού στην Ελλάδα είναι ο ΣΥΒΙΠYΣ).

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ - ΧΟΡΗΓΙΕΣ: Μαρία Βασιλικούδη Τ: 69844 28220, Ε: mvasilikoudi@boussias.com

Opinion

Ρομπότ και ηθική Τα τελευταία δέκα χρόνια, τα σενάρια για την επικράτηση της τεχνητής νοημοσύνης είναι, από τη μία εντυπωσιακά και από την άλλη, σενάρια ταινιών θρίλερ. Ποιες είναι οι επιλογές μας, ως άνθρωποι, ώστε να καταφέρουμε να σχεδιάσουμε το μέλλον μας; ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΡΑΠΤΑΚΗ

44

Ό

λο και περισσότερο βλέπουμε ταινίες όπως το Matrix, Terminator κλπ όπου τα ρομπότ καταλαμβάνουν τον κόσμο και κυριαρχούν στην «ανθρωπότητα». Από τη μία λοιπόν έχουμε την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης με πραγματικά αδιανόητες εφαρμογές, αλλά, από την άλλη, εγείρεται επιτακτική η ανάγκη να συζητήσουμε (και ιδανικά να καταλήξουμε σε ξεκάθαρες θέσεις) για ηθικά και πρακτικά ζητήματα αλλά και τους κινδύνους που προκύπτουν από την επικράτηση των έξυπνων μηχανών. Χωρίς να θέλω να καταστροφολογήσω, η εισαγωγή των ρομπότ στη ζωή μας θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες με την κυριολεκτική έννοια του όρου (που δε μπορούν να υπολογιστούν!). Εντάξει, το σκουπάκι που μπαίνει κάτω από τα έπιπλα και σκουπίζει μόνο του μαθαίνοντας παράλληλα και τη διαδρομή που πρέπει ν’ ακολουθήσει ανάμεσα στα τραπεζάκια και τους καναπέδες, είναι επανάσταση στη ζωή της νοικοκυράς (ή του νυκοκοίρη!), ενδεχομένως χωρίς παράπλευρες συνέπειες. Αντίστοιχα οι ηλεκτρονικοί γραμματείς όπως η Alexa, Siri και Google assistant μαθαίνουν εύκολα τη δουλειά τους χωρίς να μας αφήνουν φοβερά κενά και ερωτηματικά σε θέματα ηθικής και αποφάσεων, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται μόνο σε προσωπικό επίπεδο. Τι γίνεται όμως όταν οι μηχανές καλούνται να παίξουν ουσαστικό ρόλο σε μια κοινωνία, λαμβάνουντας αποφάσεις και παίρνοντας πρωτοβουλίες;

Τα ρομπότ θα μας «φάνε τις δουλειές» Ένας βασικός φόβος που κυριαρχεί ιδιαίτερα στις απερχόμενες γενιές, είναι ότι οι μηχανές θα μας «φάνε τις δουλειές». Είναι όμως έτσι;

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

Προφανώς και θα χαθούν δουλειές! Αυτές όμως οι δουλειές που θα χαθούν, σε πρώτη φάση θα είναι δουλειές στερεότυπες και «μηχανικές», που έτσι κι αλλιώς δε θα ήταν ευχάριστες και δημιουργικές για τον άνθρωπο. Αντίστοιχα η τεχνητή νοημοσύνη θα δημιουργήσει νέες, βασισμένες σε πιο προχωρημένες δεξιότητες, πολύπλοκη σκέψη, ανάλυση και σύνθεση. Εννοείται φυσικά ότι και αυτή καθ’ εαυτή η δημιουργία των ρομπότ, από την φάση της σύλληψης, σχεδίασης και κατασκευής, θα είναι δουλειά για εξειδικευμένους επιστήμονες με υψηλές αμοιβές! Τα ρομπότ θα είναι αλάνθαστα; Ένας κλασσικός όρος της πληροφορικής είναι "Garbage In - Garbage Out". Αυτό σημαίνει πως η τεχνητή νοημοσύνη προϋποθέτει ακριβή δεδομένα και σωστό προγραμματισμό! Είναι όμως πιο ασφαλές να λαμβάνει τις αποφάσεις ένα ρομπότ; Ή ένας άνθρωπος; Ποιος είναι πιθανόν να κάνει τα λιγότερα λάθη; Έγινε πολύς θόρυβος για το θανατηφόρο ατύχημα με το Tesla αυτόνομο αυτοκίνητο. Τραγικό όντως. Έχουμε αναρωτηθεί όμως πόσα θανατηφόρα ατυχήματα έχουμε κάθε μέρα από ανθρώπους οδηγούς; Τουλάχιστον το αυτόνομο αυτοκίνητο δεν πίνει, ακολουθεί πιστά τον Κ.Ο.Κ., δεν μιλάει στο κινητό και δεν αποσπάται από συζητήσεις με το συνεπιβάτη!

Τα συστήματα ΤΝ, θα έχουν δικαίωμα να εκτελούν οποιαδήποτε πράξη; Υποτίθεται ότι στην τεχνητή νοημοσύνη τα συστήματα ανανεώνονται και εξελίσσονται μόνα τους, γράφοντας τα ίδια τον κώδικα που τους υπαγορεύει τις πράξεις τους. Θα επιτρέπεται επομένως στα ρομπότ να σκοτώνουν; Να κακοποιούν;

OPINION

Ποιος θα το αποφασίζει, αφού θα «μαθαίνουν» και θα Η εκπαίδευση των ρομπότ για τη συγκεκριμένη ερεκπαιδεύονται με βάση αυτά που θα βλέπουν να γίνονται γασία, γίνεται προφανώς μέσω επεξεργασίας δισεκατομγύρω τους; Ίσως να έχετε διαβάσει για κάποια αμερικάνικα μυρίων δεδομένων, τα οποία περιέχουν ήδη τις φυλετικές πολεμικά ρομπότ που είχαν χρησιμοποιηθεί παλιότερα (και άλλες) διακρίσεις εξαιτίας της ηθικής των ανθρώπων στον πόλεμο του Ιράκ, τα οποία αποσύρθηκαν όταν άνοι- που ως τώρα λάμβαναν αυτές τις αποφάσεις. Πώς εξαξαν πυρ κατά των δικών τους (!), ευτυχώς χωρίς θύματα. σφαλίζουμε επομένως ότι το ρομπότ δε θα κάνει τις ίδιες Επίσης πριν μερικούς μήνες κυκλοφόρησε ένα βίντεο διακρίσεις με τους ανθρώπους; Είναι πραγματικά πάρα (που όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί πως είναι αληθινό) που πολύ δύσκολο να «διδάξουμε» την ηθική στις μηχανές. δείχνει ένα ρομπότ της Boston Dynamics (αμερικανική Ο λόγος απλός: Ο άνθρωπος δε μπορεί να μεταφέρει εταιρεία κατασκευής ρομπότ) να κάνει επίδειξη σκο- με αντικειμενικό και ποσοτικά μετρήσιμο τρόπο τους πευτικών και αμυντικών δυνατοτήτων σε μια περιοχή κανόνες ηθικής. Ο άνθρωπος σε διλήμματα ηθικής αποστην έρημο, με τρόπο πραγματικά εντυπωσιακό αλλά φασίζει πιο πολύ με το ένστικτό του, τη διαίσθησή του ταυτόχρονα και τρομακτικό. Όσοι το είδαν, σίγουρα σκέ- και την ενσυναίσθηση και αυτά είναι σχεδόν αδύνατον να φτηκαν: και τι θα γίνει αν αστοχήσει; Αν στρέψει το όπλο μεταφερθούν στις μηχανές. Για να μπορέσουμε όμως να σε λάθος στόχο; Από την άλλη βέβαια, κάποιος μπορεί «πλησιάσουμε» αρκετά στην ηθική ορθότητα των απονα σκεφτεί πως το μέλλον των πολεμικών επιχειρήσεων φάσεων των μηχανών, χρειάζονται τα εξής: είναι να πολεμάνε τα ρομπότ και οι άνθρωποι να μένουν ▶ Σ αφείς απαντήσεις σε πληθώρα ηθικών διλημμάτων. αλώβητοι στα μετόπισθεν... ▶ Εκπαίδευση των μηχανών μέσω ανάλυσης δεδομένων Τελικό συμπέρασμα είναι προφανώς ότι τα αυτόνομα εκατομμυρίων αντίστοιχων περιπτώσεων. όπλα, που θα λειτουργούν μέσω τεχνητής νοημοσύνης, ▶ Διαφάνεια στον προγραμματισμό των μηχανών, ώστε δε θα έχουν κρίση ανάλογη της ανθρώπινης, που είναι να υπάρχει δυνατότητα σαφούς αιτιολόγησης κάθε απαραίτητη ώστε να μπορούν να αξιολογούν την αναπράξης τους. γκαιότητα της επίθεσης (και των εγκληματικών πράξεΠροφανώς λοιπόν είναι τρομακτική η προοπτική ων), να μπορούν να ξεχωρίζουν τους αμάχους από τους της ολοένα μεγαλύτερης διείσδυσης των ρομπότ στην «πολεμιστές» και να ακολουθούν τους άγραφους νόμους καθημερινή ζωή και τα ζητήματα που ανακύπτουν είτου πολέμου. Άρα μπορούμε να φανταστούμε σκηνικά ναι ιδιαίτερα πολύπλοκα. Όμως η τεχνητή νοημοσύνη αντίστοιχα του «Εξολοθρευτή». ήρθε για να μείνει και είναι μονόδρομος! Το κλειδί είναι να διευρυνθεί ο διάλογος και να συμμετέχουν σε αυτόν Η πρωτοπόρος ΤΝ όλοι οι επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς ώστε οι παΣτη συνέχεια έρχεται το ερώτημα: Τι θα γίνει αν η ράπλευρες συνέπειες να έχουν προβλεφθεί, συζητηθεί τεχνητή νοημοσύνη αναπτυχθεί τόσο, ώστε να ξεπεράσει επαρκώς και να μην είναι εκπλήξεις! NW τον άνθρωπο σε ευφυϊα και τελικά να αποκτήσει πλήρη έλεγχο επάνω του; Τότε θα φτάσουμε στον κλασσικό «φόβο», ότι τα ρομπότ και τα computers θα καταστήσουν H Kατερίνα Ραπτάκη είναι τους ανθρώπους περιττούς; Μήπως αυτό σημάνει τελικά Διευθύντρια τεχνολογιών πληροφορικής και και το τέλος της ανθρωπότητας; επικοινωνιών του ομίλου Μια άλλη ανησυχία είναι πως, αν τα ρομπότ αναπτυεταιρειών Navios, η οποία χθούν τόσο, ώστε να έχουν αισθήσεις και κυρίως συναιαποτελεί μία από τις ηγέτιδες σθήματα, δε θα ήταν λογική η σκέψη να τους αποδοθούν δυνάμεις στην ποντοπόρο δικαιώματα; ναυτιλία. Ο όμιλος, που Οι τρεις νόμοι της ρομποτικής, του Ισαάκ Ασίμωφ, θα διαθέτει 4 εισηγμένες στο καταργηθούν τελικά; Ή θα αναθεωρηθούν ώστε να αντιΧρηματιστήριο της Νέας μετωπίζουμε τα ρομπότ ως ισότιμα με τους ανθρώπους; Υόρκης εταιρείες, με παραρτήματα σε όλο τον κόσμο, Πάμε τώρα στο τελευταίο θέμα που προκύπτει από το κατέχει και διαχειρίζεται περισσότερα από 200 πλοία γεγονός ότι τα ρομπότ και γενικότερα οι «μηχανές» που (χύδην φορτίου, τάνκερ, κοντέινερ). Η Κατερίνα έχει διατελέσει επίσης πρόεδρος της AMMITEC, της Ένωσης λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη, έχουν ήδη βρεθεί Διευθυντών Πληροφορικής στη Ναυτιλία. Σπούδασε σε θέσεις ενεργής λήψης αποφάσεων. Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Πώς εξασφαλίζεται η ανεξαρτησία και η ουδετερόΜετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και διαθέτει 33ετή εμπειρία τητά τους ώστε να μην ακολουθούν, επαναλαμβάνουν στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Με και κυρίως αναπαράγουν στερεότυπα στις αντιλήψεις, περισσότερα από 18 χρόνια στο χώρο της ναυτιλίας, και την ιδεολογία, την κουλτούρα και άρα τις συμπεριφορές; με βαθιά γνώση και εμπειρία σε θέματα δορυφορικών Οι αλγόριθμοι της τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοσυστημάτων, λογισμικού για τη ναυτιλία, επιχειρηματικής ποιούνται ήδη σε εφαρμογές αναγνώρισης προσώπων, ευφυϊας (BI), ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, διαχείρισης για προσλήψεις σε επιχειρήσεις, όπου εκεί μπορεί για κινδύνων και κανονιστικής συμμόρφωσης, η Κατερίνα παράδειγμα η λήψη της απόφασης για την πρόσληψη Ραπτάκη έχει αναλάβει διευθυντικές θέσεις στους κλάδους κατασκευών και ναυτιλίας. Διαθέτει μεγάλη του Α ή του Β να επηρεάζεται από το φύλο, το χρώμα ή εμπειρία στη διαχείριση μεγάλων έργων, στο στρατηγικό τα φυλετικά χαρακτηριστικά, με τον ίδιο τρόπο που λεισχεδιασμό και διοίκηση ομάδων. τουργούν τα στερεότυπα όταν η αντίστοιχη διαδικασία εκτελείται από ανθρώπους.

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

45

7-SQUARE

ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΤΥΧΑΚΗΣ

46

Orfium: Στηρίζοντας τη μουσική βιομηχανία στην ψηφιακή εποχή Κάθε μήνα, πρόσωπα της επικαιρότητας αποκρίνονται σε 7 «προκλήσεις» που τους δίνει το netweek, με κύριο άξονα την τεχνολογία και όχι μόνο… Σ’ αυτό το τεύχος, με αφορμή την ολοένα μεγαλύτερη δραστηριοποίηση της νεοφυούς εταιρείας Orfium, που προσφέρει μια πλατφόρμα διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων στο χώρο της μουσικής βιομηχανίας κι έχει συνάψει συμφωνίες με αρκετά μεγάλα ονόματα του χώρου, καλεσμένος μας είναι ο Μιχάλης Πετυχάκης, CTO της εταιρείας. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟ

Η

Orfium ξεκίνησε το 2015 και το όνομα, προφανώς με ελληνική ρίζα, το σκέφτηκαν οι δύο αρχικοί ιδρυτές (οι Αμερικανοί Drew Delis και Chris Mohoney) λίγες μόνο ημέρες πριν γνωριστούμε... Ξεκίνησε ως πλατφόρμα, μέσω της οποίας νέοι, ανεξάρτητοι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να προβάλουν τα μουσικά τους κομμάτια και να τα πωλήσουν στο κοινό τους. Όμως, η συγκεκριμένη αγορά ήταν ήδη αρκετά κορεσμένη με τεράστιους παίκτες, από τους οποίους εμείς προσπαθούσαμε να διαφοροποιηθούμε. Το βασικό που βλέπαμε ήταν ότι, ανεξάρτητα με ποιον μιλούσαμε, όλοι είχαν θέμα με τη διαχείριση των πνευματικών τους δικαιωμάτων και φυσικά τα χρήματα που αυτά δημιουργούν. Έτσι, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια λύση που θα βοηθάει μεν στη διαχείριση των δικαιωμάτων, αλλά θα βρίσκει και παραβάσεις, αποδίδοντας τελικώς τα χρήματα στον νόμιμο κάτοχο. Η αλλαγή πλεύσης έγινε το 2017, όταν στην ομάδα μπήκε ο Rob Wells, πρώην στέλεχος της Universal Music, που έκτοτε μας βοηθάει με την εμπειρία του. Η εταιρεία έχει πλέον ως στόχο να βοηθήσει τη βιομηχανία συνολικά να μπει στην εποχή της τεχνολογίας και της πληροφορίας. Ουσιαστικά, παρέχουμε τεχνολογικές λύσεις για να βοηθήσουμε αυτόν τον δημιουργικό χώρο να βελτιστοποιήσει τις διαδικασίες του και να ενισχύσει τους καλλιτέχνες.

χειρηματικά μοντέλα, νέους τρόπους παραγωγής οπτικοακουστικού υλικού και, φυσικά, αλλάζει τις ισορροπίες. Για μένα, ειδικά στην μουσική βιομηχανία υπάρχει πλέον εκδημοκρατισμός της χρήσης, αφού ο καλλιτέχνης πληρώνεται ανάλογα με το πόσο τον προτιμάει και τον ακούει ο κόσμος, αφήνοντας πίσω την εποχή των μεγάλων συμβολαίων που έκαναν τη βιομηχανία αργή και δυσκίνητη. Υπάρχει πλέον χώρος για επανάσταση και στην ίδια τη μουσική - το βιώνουμε μ’ όλα αυτά τα είδη μουσικής που βγαίνουν κι είναι εύκολο στον κόσμο να τα ακολουθήσει. Η μουσική βιομηχανία βιώνει μια νέα χρυσή εποχή, αφού πρώτα πάλεψε επί 15 χρόνια με την αλλαγή που έφερε το διαδίκτυο. Ιστορικά, η δεκαετία του ‘90 ήταν η κορυφαία - σήμερα φτάνουμε στα ίδια νούμερα, με τη διαφορά ότι περιμένουμε ραγδαία αύξηση τα επόμενα χρόνια. Ένα πάρα πολύ γρήγορο παράδειγμα: το 1999 ο κόσμος ξόδευε κατά μέσα όρο $45 ετησίως για να αγοράσει CD και κασέτες. Σήμερα μόνο μια ετήσια συνδρομή στο Spotify κοστίζει $80. Παράλληλα, ο κόσμος βλέπει και YouTube που είναι μεν δωρεάν, αλλά παράγει μέσω των διαφημίσεων κέρδη για τη μουσική. Οπότε, μιλάμε για πάνω από $100 ετησίως ανά άτομο για μουσική. Η πίτα του 1999 είναι σήμερα διπλάσια κι έχει ακόμα περιθώριο. Μέσα στα επόμενα χρόνια θα δούμε τη μουσική να ανακαλύπτει πάλι τον εαυτό της, ανοίγοντας δρόμους και προοπτικές που ούτε φανταζόμασταν.

Τζάμπα τέλος, δηλαδή;

Διαχείριση σε βάθος, είπες;

Ο τρόπος που όλοι μας καταναλώνουμε σήμερα πληροφορίες ή υλικό ψυχαγωγίας έχει αλλάξει τρομερά τα τελευταία 10 χρόνια. Αυτό, προφανώς, οδηγεί σε νέα επι-

Η Orfium είναι μια εταιρεία τεχνολογίας η οποία επιλέγει τα προβλήματα που θα λύσει με βάση την έκταση κάθε πρόκλησης. Χρησιμοποιούμε τις πιο σύγχρονες λύσεις

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

7-SQUARE ‣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΤΥΧΑΚΗΣ

τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης στην προσπάθειά μας. Η ομάδα μας αποτελείται από υψηλού επιπέδου μηχανικούς και επιστήμονες με πτυχία και διδακτορικά. Με δυο λόγια, παίρνουμε τους καταλόγους μουσικής από τους πελάτες μας, τους επεξεργαζόμαστε και προσπαθούμε να βρούμε τη χρήση τους σε πλατφόρμες όπως το YouTube. Πέρα από αυτό, προκύπτουν και προβλήματα διαχείρισης τεράστιων όγκων δεδομένων, καθώς η μουσική είναι μεν παγκόσμιο αγαθό, όμως -ανάλογα με τη χώρα- μπορεί να το διέπουν άλλοι νόμοι… Η τεχνολογία καλείται να λύσει αυτό το παγκόσμιο πρόβλημα της μουσικής.

Developer απ’ τον τόπο σου… Το πρώτο γραφείο της Orfium ιδρύθηκε πριν από τρία χρόνια στην Αθήνα κι από τότε μεγαλώνουμε συνέχεια. Σήμερα κοντεύουμε τα 60 άτομα και ως το τέλος του χρόνου θα έχουμε ξεπεράσει τα 100! Η επένδυση ξεκίνησε από σύμπτωση, χωρίς να υπάρχει σχέδιο επένδυσης για την Ελλάδα - αυτό μπήκε μπροστά, όταν γνωρίστηκα με τους ιδρυτές, μέσω ενός πολύ καλού μου φίλου. Καθώς μεγαλώναμε σαν ομάδα ποιοτικά, καταλάβαμε ότι εδώ υπάρχει μια ευκαιρία: η Ελλάδα έχει απίστευτα εκπαιδευμένο προσωπικό, που μιλάει πολύ καλά αγγλικά, έχει όρεξη και αναζητά ευκαιρίες. Βέβαια, την ίδια ευκαιρία βλέπουν ολοένα περισσότερες εταιρείες, οπότε η αγορά γίνεται πιο ανταγωνιστική κι είναι σαφώς δυσκολότερο να βρούμε κόσμο – από την άλλη, αυτό είναι πολύ καλό για την ελληνική οικονομία. Παράλληλα, η εξ αποστάσεως εργασία προσφέρει ευκαιρίες σε πολύ κόσμο, ανοίγει δυνατότητες που πριν δεν υπήρχαν – άλλωστε, κι εμείς έτσι ξεκινήσαμε, πριν από χρόνια. Πιστεύω πως μέσα στην επόμενη πενταετία θα αποτελέσει το μεγαλύτερο θέμα συζήτησης του κλάδου μας.

Αλήθεια, είστε one-stop shop; Στην Orfium παρέχουμε μεγάλη γκάμα από λύσεις, για όλο το φάσμα της μουσικής βιομηχανίας - αυτό είναι, άλλωστε, το όραμά μας: να είμαστε εμείς η βασική υποδομή που βοηθάει τη βιομηχανία στην ψηφιακή εποχή. Ξεκινήσαμε κυρίως ως εταιρεία Β2Β, δουλεύοντας με τους μεγάλους εκδότες του χώρου και τις δισκογραφικές εταιρείες. Οι λύσεις μας αφορούν στην ολιστική διαχείριση των καταλόγων και τη βελτίωση της διαδικασίας συλλογής των royalties, όπως λέγονται, σε παρόχους όπως το YouTube, το Spotify κτλ. Επειδή βλέπουμε τους εαυτούς μας σαν συνεργάτες κι όχι σαν εταιρεία που απλώς πουλάει μια υπηρεσία, πάντα χρεώνουμε με ποσοστό επί των κερδών που δημιουργούμε. Άρα, αναλαμβάνουμε το ίδιο ρίσκο με τους πελάτες μας, για να δείξουμε ότι πιστεύουμε στις λύσεις μας, κάτι που κάνει ευκολότερη και τη διαδικασία της πώλησης… Παρόμοια λογική έχουμε και στις λύσεις προς τους indie μουσικούς - επίσης δεν τους χρεώνουμε για τις υπηρεσίες μας. Αν έχουν έσοδα, παίρνουμε κι εμείς ένα ποσοστό. Χάρη σ’ αυτό, μας έχουν εμπιστευτεί δεκάδες χιλιάδες καλλιτέχνες τα τελευταία πέντε χρόνια και φιλοξενούμε εκατοντάδες χιλιάδες κομμάτια μουσικής. Οι λύσεις μας γι’ αυτούς έχουν να κάνουν με τη διαχείριση πνευματικών δικαιωμάτων και την εκπροσώπηση στο YouTube και ανάλογες πλατφόρμες, αλλά υπάρχουν

και πιο απλές λύσεις, πχ. προσφέρουμε fan pages, ώστε οι καλλιτέχνες να είναι πιο κοντά στους θαυμαστές τους.

Μεγάλα καράβια – μεγάλες φουρτούνες… Ως πλατφόρμα διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων, συνεργαζόμαστε με γνωστούς εκδότες όπως οι Warner Chappell, Sony ATV, EΜΙ, αλλά και δισκογραφικές εταιρείες, όπως οι Warner Music Group, Sony Music Entertainment και Red Bull Records. Έχουμε, επίσης, αρκετές μικρότερες και τα επόμενα χρόνια στοχεύουμε να κλείσουμε περισσότερους μικρομεσαίους πελάτες. Προφανώς, η διαχείριση τέτοιου πελατολογίου είναι από μόνη της μια μεγάλη πρόκληση - χρειάστηκε να μάθουμε πολλά. Παρόλα αυτά, η σχέση εμπιστοσύνης που έχουμε αναπτύξει, βοηθάει στα επόμενα βήματά μας. Η χάραξη της στρατηγικής μας για τα επόμενα χρόνια γίνεται πάντα με βάση τις ανάγκες των πελατών μας και, φυσικά, την πορεία της ίδιας της μουσικής βιομηχανίας. Ιδανικά θέλουμε οι προτάσεις μας να αφορούν ακόμα περισσότερες αγορές και να αγκαλιάζουν όλες τις εκφάνσεις της χρήσης μουσικής. Μπορεί να ακούγεται κάπως γενικό, όμως κι η ίδια η έννοια της χρήσης μουσικής είναι ανοιχτή κι όχι τόσο εύκολο να οριστεί σε μια πρόταση.

Make a wish… Εύκολη η απάντηση, μιας και όλο το «ταξίδι» μου ως σήμερα μου δείχνει την αλλαγή που φέρνουμε στην χώρα. Θα ήθελα ένα καλύτερο πλαίσιο για τις εταιρείες Πληροφορικής στην Ελλάδα, που θα τις βοηθούσε να αναπτυχθούν. Θεωρώ ότι πρέπει να δώσουμε έμφαση κυρίως στην εκπαίδευση και τις υποδομές. Θα μπορούσα, όμως, να φανταστώ την Ελλάδα σε 30 χρόνια ως technology hub της Ευρώπης, ένα σημείο συνάντησης ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή. Έχω ακούσει πολλούς να τοποθετούν την «Καλιφόρνια της Ευρώπης» στην Ελλάδα, - ίσως να μην απέχουμε και τόσο… NW Ο Μιχάλης Πετυχάκης είναι Chief Technical Officer της Orfium Music. Έχει εμπειρία 10+ χρόνων στον χώρο της Τεχνολογίας & Έρευνας, με έμφαση κυρίως στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Πήρε το πτυχίο του από το ΕΜΠ ως Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών, εργάστηκε στα πρώτα του βήματα σε εργαστήριο ρομποτικής στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κι έπειτα από ενάμιση χρόνο επέστρεψε στην Ελλάδα για να ακολουθήσει το όνειρό του, στην έρευνα της Τεχνητής Νοημοσύνης στο διαδίκτυο. Παράλληλα, συνεργάστηκε με πολλές εταιρείες και δούλεψε δίπλα σε πολλές start-ups, σχεδιάζοντας και παραδίδοντας μεγάλα έργα Πληροφορικής. Ήταν συνιδρυτής σε ορισμένες από τις πιο σημαντικές και μεγάλες κοινότητες τεχνολογίας στην Αθήνα, κάτι που συνεχίζει και σήμερα. Λάτρης της τεχνολογίας, παρακολουθεί και συμβουλεύει νεοφυείς εταιρείες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

47

Gotham / Medium

OFFICIAL PUBLICATIONS

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ

Conference

Outline

MAKE THE TRANSITION

negative 48

Το Product-Led Growth Conference ανέδειξε το μέλλον των SaaS, παρουσιάζοντας τις βέλτιστες πρακτικές παγκοσμίως μέσω case studies και προσεγγίσεων που στηρίζουν τους οργανισμούς στην Product-Led μετάβαση. ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΓΡΑΜΜΕΝΟΥ

colors

Ο

ι τρόποι με τους οποίους επηρεάζεται η καταναλωτική εμπειρία και οι τεχνικές χάρη στις οποίες το προϊόν μπορεί να αποτελέσει έναν κεντρικό άξονα ανάπτυξης βρέθηκαν στο επίκεντρο του 1ου Product-Led Growth Conference στην Ευρώπη, που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στον Πολυχώρο Χείρωνα στις 31 Ιανουαρίου, από τα περιοδικά netweek και marketing week και τη Boussias Communications. Το συνέδριο χαιρέτισαν οι Δέσποινα Εξαδακτύλου, CEO & Founder της ReinventGrowth - The Product Experience Agency και ο Frank Thibaut, President of Hellenic Institute of Customer Service, Toll & Commercial & Call Center Manager στην Attiki#212221 Odos

Προς την επιχειρηματική επιτυχία Η 1η ενότητα ξεκίνησε με το keynote του Travis Kaufman, VP Product Growth στη Gainsight, o οποίος αναφέρθηκε στους τρόπους με τους οποίους το Product Led Growth μοντέλο μπορεί να εφαρμοστεί σε SaaS επιχειρήσεις. Αρχικά προσδιορίζοντας τις δοκιμές που μπορούν να πραγματοποιηθούν στον κύκλο ζωής του πελάτη, στη συνέχεια συντονίζοντας τις εσωτερικές ομάδες στη λογική αυτών των δοκιμών και τέλος με τον συνυπολογισμό των επιθυμητών, για τον καταναλωτή, αποτελεσμάτων στην πυξίδα που καθοδηγεί τους στόχους της επιχείρησης. «Βρισκόμαστε στην εποχή του καταναλωτή και οι απαιτήσεις για την προσδοκώμενη προϊοντική εμπειρία δεν ήταν

netweek • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

ποτέ υψηλότερες» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Adam Joseph, Director Customer Success στη Gainsight. Στην παρουσίαση του εμβάθυνε στο Customer Success αναλύοντας τις «10 εντολές του Customer Success». Κατόπιν η Μαριλένα Μανάτου, Customer Success Director στο Project Agora, μοιράστηκε την εμπειρία της στο Project Agora, παρουσίασε τις προκλήσεις, τα μαθήματα και τις γνώσεις που αποκτήθηκαν στην ανάπτυξη του Product - Led Growth μοντέλου. Επισήμανε κυρίως τη σπουδαιότητα της εύρεσης των σωστών ανθρώπων και της θέσπισης των κατάλληλων στόχων και KPIs. Στη συνέχεια η Δέσποινα Εξαδακτύλου πραγματοποίησε μια ενδελεχή ανάλυση στο Product-Led Onboarding απο#6E63A6τις έννοιες του Onboarding τόσο για τους σαφηνίζοντας τελικούς χρήστες των επιχειρήσεων, όσο και για τις SMBs. Μέσω μιας εις βάθος ανάλυσης αναδείχτηκαν οι βέλτιστες τεχνικές που μπορούν να αξιοποιηθούν για την εφαρμογή του Product-Led Onboarding.

Το προϊόν στην υπηρεσία του πελάτη Η 2η ενότητα του συνεδρίου άνοιξε με την ομιλία του Kajetan Uhlig, Founder & Managing Director της Userlane, ο οποίος ανέλυσε τη βέλτιστη στρατηγική για την ανάπτυξη του προϊόντος για τους PLG οργανισμούς χωρίζοντας την σε τρείς βασικούς άξονες. Τον προσδιορισμό του οράματος, τον εντοπισμό του κατάλληλου «Πολικού Αστέρα» που θα αποτελέσει την πυξίδα για τη στοχοθέτηση του οργανισμού και

CONFERENCE ‣ Product-Led Growth

την επιλογή των κατάλληλων μετρικών για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων. «Ένα από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της νοοτροπίας του Product Led Growth είναι να γίνονται υποθέσεις και άμεσα να επιβεβαιώνονται ή να καταρρίπτονται. Δεν έχει σημασία αν ο "Πολικός Αστέρας" είναι ακόμα ο σωστός ή όχι. Είναι πιο σημαντικό να προσπαθήσετε να βρείτε έναν, να τον δοκιμάσετε και να ζυγίσετε τα αποτελέσματα», δήλωσε ο K. Uhlig. Στη μέτρηση των αποτελεσμάτων επικεντρώθηκε και η ομιλία της Emma (Sephton) Hill, Customer Success Manager στην Prodpad. Συγκεκριμένα ανέλυσε τους τρόπους με τους οποίους η εκάστοτε επιχείρηση μπορεί να αξιοποιήσει καλύτερα το feedback που δέχεται, ώστε να κατανοήσει πιο σφαιρικά την αγορά. Επισήμανε τα πέντε βασικότερα στοιχεία στην ανάπτυξη ενός πλαισίου για τη βέλτιστη αξιοποίηση του feedback, στοιχεία όπως τον διαχωρισμό ανάμεσα στις ιδέες και στο feedback, την κατανόηση των προβλημάτων των πελατών, την τοποθέτηση των κατάλληλων ατόμων που θα αναλάβουν την ευθύνη του feedback, την κατανόηση των προβλημάτων εσωτερικά και την ανάδειξη της προστιθέμενης αξίας που θα προκύψει από την ενσωμάτωση της διαδικασίας. Ακολούθησε QnA session όπου ο K. Uhlig και η E. Hill τοποθετήθηκαν σε θέματα σχετικά με τα βέλτιστα εργαλεία αξιολόγησης των feedback και των ερωτήσεων που χρησιμοποιούνται σε αυτά, καθώς και τα σημεία ταύτισης του Product Led μοντέλου με το παραδοσιακό μοντέλο. Ο Ιωάννης Παπίκας, Senior Product Manager στην e-satisfaction.com και Product School organizer Athens, παρουσίασε στρατηγικές για τον προσδιορισμό των πιο σημαντικών απαιτήσεων που έχουν οι πελάτες σχετικά με το προϊοντικό όραμα. H οπτική των καταναλωτών παίζει τον πιο κομβικό ρόλο στον καθορισμό των κριτηρίων που θα διαχωρίσουν τις σημαντικές από τις επείγουσες δράσεις, ωστόσο η τελική δημιουργία του προϊόντος αποτελεί μια συλλογική προσπάθεια. Ακολούθως, η Γεωργία Τσιαμάντα, Head of Support στην Balena και Organizer Support Driven Athens, παρουσίασε την οπτική του Customer Support στην ανάπτυξη του προϊόντος. Ανέδειξε το γεγονός πως το προσωπικό που ασχολείται με το Customer Support, λόγω της συνεχούς επαφής του με τον πελάτη, μπορεί να συνεισφέρει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με το προϊόν. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε QnA session με τον Ι. Παπίκα και τη Γ. Τσιαμάντα οπότε απαντήθηκαν ερωτήσεις των παρευρισκομένων που αφορούσαν τα κοινά KPIs που έχουν το Customer Support με το Product Team, τα όρια μέχρι τα οποία οι απαιτήσεις του πελάτη μπορούν να επηρεάσουν το προϊοντικό όραμα, καθώς και τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται στον χώρο. Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με την ομιλία του Sam Richard, Director of Growth στην OpenView Partners, ζωντανά από τη Βοστόνη, στην οποία επισημάνθηκε το γεγονός πως βρισκόμαστε στην εποχή του τελικού χρήστη. Πλέον η επιλογή των SaaS προϊόντων πραγματοποιείται με bottom-up διαδικασίες, καθώς οι υπάλληλοι συχνά δοκιμάζουν πρώτοι το προϊόν και ενημερώνουν τους προϊστάμενους του σχετικά με την πιο συμφέρουσα και χρηστική επιλογή την οποία τελικά και θα προμηθευτεί η επιχείρηση. Οπότε οι επιχειρήσεις οφείλουν να εστιάζουν στις δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τελικός χρήστης. NW

Adam Joseph

Kajetan Uhlig

Iωάννης Παπίκας

Γεωργία Τσιαμάντα

Frank Thibaut

Μαριλένα Μανάτου

Emma (Sephton) Hill

Δέσποινα Εξαδάκτυλου

Sam Richard

ΧΟΡΗΓΌΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

CONFERENCE EXPERIENCE SPONSOR

Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020 • netweeK

49

Disruptor

50

Καληνύχτα και καλή τύχη… Αγαπητοί αναγνώστες, Φαίνεται σαν να μην πέρασε μια μέρα για την «Ντίβα», η οποία ξανά προς τη δόξα τραβά! Για την ακρίβεια, άρχισε την προετοιμασία για το επόμενο επαγγελματικό της βήμα, παρότι καλά-καλά δεν ξεκίνησε το τωρινό… Εξάλλου, όπως ισχυρίζονται και οι Αμερικανοί «καθημερινά εργάζεσαι για το επόμενο αφεντικό σου!». Πιστή, λοιπόν, στην πορεία που έχει χαράξει και ακολουθεί μετ’ επιτάσεως εδώ και μιάμιση -τουλάχιστον- δεκαετία, πριν καν… ζεστάνει τη νέα της καρέκλα, ξεκίνησε τη συνήθη «εξωστρέφειά» της. Α, για να μην μπερδευόμαστε και παρεξηγούμαστε, δεν αναφερόμαστε, ούτε επικρίνουμε την απαραίτητη κινητικότητα που συνάδει εκ του ρόλου και της θέσεως της, αλλά σε μια πρακτική που βρίθει από προσωποποιημένα οφέλη και κίνητρα. «Ξεσκόνισμα» ή αλλιώς «image making», ονομάζεται δίχως περιστροφές και έχει έναν και μοναδικό σκοπό: Την έμπρακτη αυτοπροβολή! Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει είναι διττό: Αφενός μεν, πότε τοποθετεί χρονικά την επόμενη μεταγραφή της και αφετέρου δε, έχουν γνώση οι φύλακες ή αλλιώς τα σημερινά της αφεντικά. Για το τελευταίο δεν έχουμε και πολλές ελπίδες…

netweeK • Μ Α Ρ ΤΙΟΣ 2020

«ΣΤΗΝ ΕΛΛAΔΑ ΕΙΣΑΙ OΤΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ». Προ ημερών, μάλιστα, η συγκεκριμένη πρόταση βρήκε την πλέον πειστική της εφαρμογή στην περίπτωση της «Αναδυόμενης». Βλέπετε, όσο… πλουμιστό κι εάν φαντάζει ένα βιογραφικό σημείωμα, η αλήθεια των λεγομένων του βρίσκεται στην ίδια την αγορά! Εκεί, όλες οι θέσεις που μπορεί κάποιος να κατέχει αποκτούν την σημασία που τους πρέπει, καταδεικνύοντας ουσιαστικά την αξία και τα προσόντα που κάποιο στέλεχος δύναται να έχει. Ωστόσο, κάποιοι… φωστήρες σκέφτηκαν πως μιας και ακυρώθηκαν οι καρναβαλικές εκδηλώσεις σε ολόκληρη την χώρα ελέω του φόβου εξάπλωσης του κορονοϊού, είχαν μια χρυσή ευκαιρία να σκορπίσουν άφθονο γέλιο προς και σε όλους. Με ποιο τρόπο; Αναθέτοντας μια από τις πλέον κρίσιμες για την σύγχρονη επιχειρηματικότητα δράσεις σε κάποιον που έχει συνδέσει το όνομα και την εξαιρετικά πρόσφατη προϊστορία του, με μια αποτυχημένη διαδικασία καθιέρωσης και ουχί μετασχηματισμού. Διαδικασία που όλοι γνωρίζουμε το πόσο πιο δύσκολη είναι στην πράξη. Πως το έλεγε ο περίφημος αμερικανός δημοσιογράφος, Edward Roscoe Murrow; «Goodnight and good luck…».

Μ

ε εξόχως «μελανά» χρώματα περιγράφουν ανώτερα στελέχη χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων την κατάσταση που επικρατεί σε έναν πολλά υποσχόμενο χώρο, όπου έχουν δαπανηθεί άπειρες ώρες, καθώς επίσης και σημαντικά κεφάλαια στήριξής του. Η απογοήτευσή τους έγκειται πρωτίστως στο γεγονός ότι οι «γκαραζιέρηδες» κάθε άλλο παρά δείχνουν να έχουν τα αυτιά τους ανοικτά και τα μυαλά άμεσα συνδεδεμένα, όσο και προσανατολισμένα προς την διαμόρφωση και ανάδειξη λύσεων που θα βοηθήσουν τους εντολείς τους να εξελίξουν το συνολικότερο offering τους. Όπως για παράδειγμα η περίπτωση ενός… κουρού, ουπς, ξεχάσαμε να προσθέσουμε το «γ» στο «κουρού», ο οποίος διατεινόταν για την μοναδικότητα της εφαρμογής του, η οποία ωστόσο δεν ήταν κάτι παραπάνω από μια κόπια (κακής μορφής) προηγούμενης λύσης που «έτρεχε» επί διετία (και βάλε) στον ίδιο τον εντολέα του! Την οποία, μάλιστα, έκτοτε έχει αναβαθμίσει και εμπλουτίσει δις! Ούτε καν τα προσχήματα δεν κρατούν...

© 2018 Accenture. All rights reserved.

NEW ISN’T ON ITS WAY. WE’RE APPLYING IT NOW. See how we’re applying innovation and deep industry knowledge to real business challenges now at accenture.com

NEW APPLIED NOW

Generated at: Tue May 29 14:27:20 2018 ad_Accenture_205x290_060320.indd 1

06/03/2020 13:13