Plant τεύχος 48

Η Επόµενη Ηµέρα για τη Βιοµηχανία και τις Επιχειρήσεις

Ρεπορτάζ Η ∆υναµική της Αιολικής Ενέργειας ΣΕΛ.14

TEYXOΣ Νο.48 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020 ΤΙΜΗ: €8

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Τα µέτρα για τον ΕΛΑΠΕ και πώς επηρεάζουν τη βιοµηχανία ΣΕΛ.34

Οι νέες βιοµηχανικές µονάδες ΣΕΛ.6

Τεστ Πετρελαιοκίνητα Vs Ηλεκτρικά Περονοφόρα ΣΕΛ.10

ENVIRONMENTAL AWARDS 2020

Οι «Πράσινοι» Νικητές

ΣΕΛ.42

Αφιέρωµα

Η Αγορά της Ηλεκτροκίνησης ΣΕΛ.26

CONNECTED CARS ΣΕΛ.20

Διοργάνωση

Official Publications

1 Τα «Aluminium in Architecture Awards 2021», επιβραβεύουν την καινοτομία στη χρήση αλουμινίου σε κτήρια, προβάλλοντας πρωτοποριακές ιδέες και έργα υψηλής αισθητικής, με απώτερο στόχο την παρουσίαση νέων βιώσιμων λύσεων στην κατασκευή. ΕΝΌΤΗΤΕΣ ΒΡΑΒΕΎΣΕΩΝ ΕΝΌΤΗΤΑ 1.

ARCHITECTURE DESIGN & CONSTRUCTION

ΕΝΌΤΗΤΑ 2.

ARCHITECTURE & DESIGN

ΕΝΌΤΗΤΑ 3.

RECONSTRUCTION / RENOVATION / RESTORATION

ΕΝΌΤΗΤΑ 4.

SUSTAINABILITY / GREEN BUILDINGS

Φιλοδοξούν να αναδείξουν το αλουμίνιο σε σχέση με την αρχιτεκτονική και τις κατασκευές για ολοκληρωμένα έργα ή εν εξελίξει, εντός 5ετίας, σε Ελλάδα και Εξωτερικό και έχουν ως στόχο να αναδείξουν σύγχρονα πρότυπα σχεδίασης, καινοτόμες ιδέες, πρακτικές και πρωτοποριακές λύσεις στη χρήση αλουμινίου ως δομικό υλικό.

Απευθύνονται σε: Αρχιτεκτονικά γραφεία και κατασκευαστικές εταιρείες – συστημάτων αλουμινίου. ΥΠΟΒΟΛH ΥΠΟΨΗΦΙΟΤHΤΩΝ EΩΣ:

15•01•21 ΔΕIΤΕ ΤΙΣ ΕΝOΤΗΤΕΣ ΒΡAΒΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ OΡΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧHΣ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟY ΣΤΟ SITE ΤΩΝ ΒΡΑΒΕIΩΝ:

www.aluminiumawards.gr

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Θανάσης Κωνσταντόπουλος: 2106617777 (εσωτ.228), Ε: tkonstantopoulos@boussias.com ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Νίκος Μαρσέλλος, Πολιτικός Μηχανικός, Ε: nikos.marsellos@gmail.com Γιώργος Βλάχος, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Ε: gnvlacho@otenet.gr

Διεύθυνση Σύνταξης Κατερίνα Δρόσου τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 261) kdrossou@boussias.com

#48

Αρχισυντάκτης Γιώργος Πανταζόπουλος τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 320) gpantazopoulos@boussias.com

ΠΕ ΡΙΕ ΧΟΜΕ ΝΑ

Σύνταξη Άννα Χατζή, τηλ. 2106617777 (εσωτ. 130) ahatzi@boussias.com

Σύμβουλος Έκδοσης Βασίλης Γεωργακάκος

Συνεργαζόμενοι Συντάκτες Αλέξανδρος Κόντης Λευτέρης Παπακωνσταντίνου Άντα Σεϊμανίδη

Creative Director

14

Γιώργος Τριχιάς Μαρία Πετροπούλου

Φωτογράφος

10 Τεχνικό θέμα

Κορνήλιος Σαραντίογλου

Συγκριτικό τεστ: Πετρελαιοκίνητα Vs ηλεκτρικά περονοφόρα.

Image Bank www.stock.adobe.com

Διαφήμιση

14 Ρεπορτάζ

20

Υποδοχή Διαφήμισης

Η μελέτη της οικονομικής απόδοσης μιας μικρής ανεμογεννήτριας ευρωπαϊκής κατασκευής ισχύος 60kW σε ένα μη διασυνδεδεμένο νησί με υψηλό αιολικό δυναμικό.

IT Administrator Παναγιώτης Μπαλωμένος

Λογιστήριο Αλέξης Σουλιώτης Λίνα Γκολομάζου Κωνσταντίνος Χασιώτης Δήμητρα Σπανού

Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία Pressious - Αρβανιτίδης

Τα υπεράκτια αιολικά πάρκα ανοίγουν το δρόμο για την εκμετάλλευση ενός σημαντικού ενεργειακού πόρου.

17 Ενέργεια

Μαγδαλένα Καπάνταη Τηλ. 2106617777 (εσωτ. 266) mkapantai@boussias.com

Γραμματεία

9 Logistics Η σωστή χρήση του benchmarking μπορεί να κάνει τη διαφορά για τις επιχειρήσεις.

Γραφιστική Επιμέλεια

Νίκος Σαράφογλου τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 332) Μπέσσυ Μπουτεράκου τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 155) bbouterakou@boussias.com

ΣΤΗΛΕΣ

34 Θέμα του Μήνα Τα μέτρα για τον ΕΛΑΠΕ και πώς επηρεάζουν τη βιομηχανία.

26

Συσκευασία - Ένθεση - Επικόλληση

ΑΦΙΕΡΏΜΑΤΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Presstime

20 Connected Cars

Υπεύθυνος Συνδρομών

To 5G και το IoT φέρνουν την επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία.

Θανάσης Μουτζίκος τηλ. 210 6617777 (εσωτ. 263) amoutzikos@boussias.com

Συνδρομή: €80 Επιπλέον συνδρομή: €60 Φοιτητική συνδρομή: €40

Εκδότης Μιχάλης Κ. Μπούσιας Σύμβουλος Εκδόσεων Δημήτρης Κορδεράς

Διευθύντρια Εκδόσεων Αντωνία Κατσουλιέρη

Επικοινωνία ΒOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Κλεισθένους 338, Τ.Κ. 153 44 Γέρακας, Τηλ.: 210 661 7777 | Fax: 210 661 7778 e-mail: info@boussias.com

26 Ηλεκτροκίνηση

42

Δημιουργεί νέους παραγωγικούς κλάδους και εκσυγχρονίζει τις μεταφορές. Η προώθηση της ηλεκτροκίνησης, όμως, είναι ικανή να αλλάξει ακόμα και τις παγκόσμιες οικονομικές και πολιτικές ισορροπίες.

42 Environmental Awards 2020 Οι επιχειρήσεις που δείχνουν τον «πράσινο» δρόμο προς την προστασία του περιβάλλοντος και την Αιεφορία, βραβεύτηκαν στην έκτη διοργάνωση των συγκεκριμένων βραβείων.

ISSN 1107-6879

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

3

EDITORIAL

Manufacturing 3D Edition TO PRINT OR NOT TO PRINT? ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΤΑ ΖΟΠΟΥΛΟΣ

Κ

ΑΘΏΣ η 4η βιομη-

χανική επανάσταση α λλάζει τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε, το νεότερο μέλος στην οικογένεια των κατασκευαστικών τεχνολογιών, η Προσθετική Κατασκευή (Additive Manufacturing) ή τρισδιάστατη εκτύπωση (3D Printing), όπως είναι ευρύτερα γνωστή, βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Η Προσθετική Κατασκευή ενσωματώνει τον χαρακτήρα και τη φιλοσοφία των σχεδιαστικών και κατασκευαστικών τεχνολογιών με τη βοήθεια υπολογιστή, καθώς απαιτεί την ύπαρξη ενός ψηφιακού μοντέλου με βάση το οποίο κατασκευάζεται το τελικό προϊόν. Οι ρίζες της συγκεκριμένης τεχνολογίας πάνε πίσω στο χρόνο. Οι πρώτες δοκιμές ξεκίνησαν πριν από περίπου τέσσερεις δεκαετίες. Θεωρείται ότι ο πρώτος λειτουργικός εκτυπωτής 3D ήταν ο SLA-1, που εφευρέθηκε από τον Chuck Hull το 1984. Βασιζόταν σε μια πατενταρισμένη μέθοδο που ο επιστήμονας ονόμασε «στερεολιθογραφία» και θυμίζει την κεντρική ιδέα της σύγχρονης τεχνολογίας: κατασκευή στερεών αντικειμένων μέσω της ρίψης επάλληλων στρώσεων υλικού. Μπορεί το μοντέλο αυτό να μη γνώρισε επιτυχία, αλλά άνοιξε τον δρόμο για πολλά μεταγενέστερα. Σήμερα, το 3D printing χρησιμοποιείται για την παραγωγή πολλών και διαφορετικών αντικειμένων, από μέρη αυτοκινήτων μέχρι και την δημιουργία τεχνητών ανθρώπινων οργάνων για μοσχεύματα. Σύμφωνα με έκθεση της EY, η τεχνολογία της Προσθετικής Κατασκευής προσφέρει σημαντικά υψηλότερες παραγωγικές δυνατότητες στην αυτοκινητοβιομηχανία και την αεροδιαστημική βιομηχανία. Για παράδειγμα, αναμένεται ότι περίπου το ήμισυ (49%) των αυτοκινητοβιομηχανιών θα χρησιμοποιεί μεθόδους 3D printing για την κατασκευή εξαρτημάτων, προκειμένου να επιτύχουν υψηλότερη λειτουργική αποδοτικότητα. Ακόμα μεγαλύτερος αναμένεται να είναι ο αντίκτυπος του 3D printing στον τομέα της αεροδιαστημικής βιομη-

χανίας. Οι εταιρείες του κλάδου προχωρούν σε αυξημένη χρήση τρισδιάστατων εκτυπωτών ώστε να επιταχύνουν τη διαδικασία κατασκευής, να μειώσουν το λειτουργικό κόστος και να κατασκευάζουν ελαφρύτερα αεροσκάφη, τα οποία θα καταναλώνουν λιγότερα καύσιμα. Στα παραπάνω, διαφαίνεται και ο λόγος χρήσης της συγκεκριμένης τεχνολογίας, ο οποίος αποτυπώνεται στα συνολικά πλεονεκτήματά της. Η προσθετική κατασκευή κάνει την παραγωγή πιο αποτελεσματική, πιο ευέλικτη και επιτρέπει το σχεδιασμό, την προσομοίωση και τη δημιουργία πιο σύνθετων κατασκευών, που δεν υποστηρίζονται από τις συμβατικές γραμμές παραγωγής. Την επόμενη δεκαετία, η Προσθετική Κατασκευή είναι πιθανό να συμβάλλει στη δημιουργία νέων και καινοτόμων σχεδιαστικών προϊόντων, την ανάπτυξη ισχυρότερων και ελαφρύτερων ανταλλακτικών, καθώς και στη μείωση του χρόνου παράδοσης και του κόστους. Στην Ελλάδα, ήδη παρατηρούμε συνέργειες που συνδέουν πρωτοπόρες εταιρείες τεχνολογίας και σημαντικούς οργανισμούς, με σκοπό να προετοιμάσουν την αγορά για την άφιξη της προσθετικής κατασκευής και τεχνολογίας 3D printing. Η SIEMENS A.E., το ΕΛΚΕΜΕ (Ελληνικό Κέντρο Ερεύνης Μετάλλων Α.Ε.), θυγατρική της Viohalco, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών (ΕΚΕΦΕ) «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ», o όμιλος αεροδιαστημικής βιομηχανίας και τεχνολογίας OHB και ο επίσημος Smart Partner της Siemens Digital Industries Software, FEAC Engineering, υπέγραψαν από κοινού το Μνημόνιο Συνεργασίας «Πρωτοβουλία για την Προσθετική Κατασκευή στην Ελλάδα» για να παρέχουν την τεχνογνωσία και το παγκόσμιο δίκτυό τους, προκειμένου να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα Προσθετικής Κατασκευής (3D Printing) στη χώρα μας. Το πώς ακριβώς θα εξελιχθεί η τεχνολογία του 3D printing και κυρίως πώς θα ενσωματωθεί στη μεταποιητική διαδικασία, μένει να αποδειχθεί στο μέλλον. Ωστόσο, καθώς η τρισδιάστατη εκτύπωση χρησιμοποιείται σε περισσότερους τομείς, το Plant θα καταγράφει διαρκώς τις εξελίξεις μιας συναρπαστικής τεχνολογίας, που ενδεχομένως να αλλάξει τις καθιερωμένες μεθόδους βιομηχανικής παραγωγής. •

Η παγκόσμια αγορά της Προσθετικής Κατασκευής αναμένεται να αυξηθεί με ρυθμό 14,4%, από 8,35 δισ. δολάρια το 2019 σε 23,75 δισ. δολάρια το 2027

4

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

NEWS

01 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΝΝΑΒΗ ΑΠΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μ

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ TIKUN EUROPE, Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΤΕΘΕΙ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟ ΜΑΙΟ ΤΟΥ 2021.

Ε Τ ΗΝ ΟΛΟΚ Λ ΗΡΩΣΗ της πρώτης επένδυσης και τη θέση της σε λειτουργία, η Ελλάδα αποκτά παρουσία στον παγκόσμιο χάρτη της φαρμακευτικής κάνναβης, ενός κλάδου με ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης. Η εν Ελλάδι επένδυση της Τikun Εurope –θυγατρική της ισραηλινής Tikun Olam, μιας εκ των κορυφαίων εταιρειών στον κλάδο της φαρμακευτικής κάνναβης– αγγίζει τα 40 εκατ. ευρώ με τη δημιουργία μονάδας παραγωγής σε έκταση 56.000 τ.μ. στα Εξαμίλια Κορινθίας. Οι εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν τρεις διακριτές μονάδες: τη μονάδα θερμοκηπιακής καλλιέργειας, τη μονάδα επεξεργασίας των φυτών μετά τη συγκομιδή και τη μονάδα παραγωγής και συσκευασίας τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης. Στην πλήρη ανάπτυξη του εργοστασίου και με την έναρξη της λειτουργίας της μονάδας αναμένεται

να δημιουργηθούν περισσότερες από 130 θέσεις εργασίας. Κεντρικός στόχος του επενδυτικού σχεδιασμού της Tikun Europe σε ό,τι αφορά την Ελλάδα είναι οι εξαγωγές των προϊόντων, που θα παράγονται εδώ και θα εξάγονται σε σημαντικές αγορές της Ευρώπης, ενώ θα καλύπτεται και η εγχώρια ζήτηση. «Παγκοσμίως, ο κλάδος της φαρμακευτικής και βιομηχανικής κάνναβης εξελίσσεται ραγδαία με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, καθώς πρόκειται για μια αγορά που η ζήτηση είναι συνεχώς αυξανόμενη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 2024 η παγκόσμια αγορά προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης θα φτάσει τα 65 δισ. δολ., και θα μπορούσαμε μάλιστα να ισχυριστούμε ότι ο συγκεκριμένος κλάδος θα θεωρείται σύντομα ο πιο ραγδαία αναπτυσσόμενος, ακμάζων και επικερδής κλάδος στην παγκόσμια βιομηχανία», επισημαίνει ο κ. Νίκος Μπέης, ∆ιευθύνων Σύμβουλος της Tikun Europe.

Thrakon: Σε πλήρη Λειτουργία το Νέο Εργοστάσιο Διογκωµένης Πολυστερίνης στην Ορεστιάδα

Σ

ΣΕ ΝΕΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΙΣΕΡΧΕΤΑΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ, ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΔΙΟΓΚΩΜΕΝΗ ΚΑΙ ΓΡΑΦΙΤΟΥΧΑ ΠΟΛΥΣΤΕΡΙΝΗ ULTRAPOR EPS KAI ULTRAPOR GRAPHITE EPS.

ΤΗΝ ΟΛΟΚ ΛΗΡΩΣΗ επένδυσης για τη δημιουργία νέου εργοστασίου παραγωγ ής θερμομονωτι κών πλακών διογκωμένης πολυστερίνης προχώρησε η Thrakon στην Ορεστιάδα. H συγκεκριμένη κίνηση αποτελεί το άνοιγμα της εταιρείας σε μία νέα κατηγορία προϊόντων, παράγοντας διογκωμένη και γραφιτούχα πολυστερίνη Ultrapor EPS και Ultrapor Graphite EPS. Ας σημειωθεί ότι από το 1996, όταν και ιδρύθηκε έως και σήμερα η Thrakon, δημιούργησε συνολικά πέντε μονάδες παραγωγής δομικών υλικών με αντικείμενο τα χρώματα, τα κονιάματα, τις συγκολλητικές ουσίες και πλέον αποκτά και τη νέα βιομηχανική μονάδα παραγωγής

6

πολυστερίνης, στην οποία η παραγωγή είναι πλήρως αυτοματοποιημένη. Μία ακόμα πρόσφατη επένδυση της εταιρείας αποτελεί και το εργοστάσιο των Οινοφύτων, όπου η εταιρεία είχε αποκτήσει την παραγωγική εγκατάσταση απορροφώντας την Carmyco. Στον τομέα των εξαγωγών η βιομηχανία διατηρεί ισχυρό αποτύπωμα στα Βαλκάνια, με θυγατρικές στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία, ενώ διαθέτει δίκτυο πωλήσεων στη Βόρεια Μακεδονία, έχοντας διευρύνει το τελευταίο διάστημα την παρουσία της και προς τη Σερβία. Ας σημειωθεί ότι οι διεθνείς πωλήσεις αντιπροσωπεύουν ποσοστό άνω του 40% του κύκλου εργασιών της.

02

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

NEWS

03 ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΕΣ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΝΙΣΧΥΘΗΚΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ, ΣΤΙΣ 95,4 ΜΟΝΑΔΕΣ, Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ, ΑΠΟ 86,4 ΜΟΝΑΔΕΣ ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ.

Σ

Ύ ΜΦΩΝΑ με την έρευνα του ΙΟΒΕ, σημειώθηκε υποχώρηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 14,6% τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο και οριακή μείωση 3,8% σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2019, αλλά σημαντικά μικρότερη του Ευρωπαϊκού μέσου όρου (-5,3%). Η έρευνα του ΙΟΒΕ κατα-

γράφει εξασθένιση των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων τον Αύγουστο (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών) κατά 5,3% και συρρίκνωση εμπορικού ελλείμματος στα 1,6 δισ. ευρώ από 2,2 δισ. ευρώ ένα χρόνο πριν. Επίσης, η νέα δομή της αγοράς ρεύματος, το Υπόδειγμα Στόχος (Target model), αποτελεί βάση για ανάπτυξη και

ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας, και ενίσχυση της συμμετοχής των ΑΠΕ. Το Target model στηρίζεται στην ανάπτυξη τεσσάρων αγορών: Επόμενης Ημέρας, Ενδοημερήσιας, Εξισορρόπησης και Προθεσμιακής, καθώς και στη διασύνδεση των αγορών αυτών (Market Coupling) σε περιφερειακό και κοινοτικό επίπεδο.

PUBLI

Η KOUVIDIS στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας Έπειτα από 40 χρόνια επιτυχημένης παρουσίας στον κλάδο των συστημάτων πλαστικών σωλήνων, η KOUVIDIS κάνει ένα νέο επιχειρηματικό βήμα και εισέρχεται σε έναν διαφορετικό κόσμο, αυτόν της εφοδιαστικής αλυσίδας, ιδρύοντας μια νέα θυγατρική εταιρία με την ονομασία KLS KOUVIDIS Logistics.

Η

KLS KOUVIDIS Logistics είναι μια νέα, δυναμική και μοντέρνα εταιρεία, 100% θυγατρική της KOUVIDIS, η οποία σκοπεύει να ενισχύσει τον κόσμο της εφοδιαστικής αλυσίδας μέσα από μια διαφορετική κουλτούρα λειτουργίας. Η μεταφορά και η διακίνηση ήταν πάντα ένα σημαντικό μέρος του επιχειρηματικού στίβου της KOUVIDIS από τη στιγμή που έπρεπε με κάποιο τρόπο να διαθέσει τα προϊόντα της (συστήματα πλαστικών σωλήνων) στους τελικούς της πελάτες. Το πάθος της για ποιοτικές και ασφαλείς μεταφορές ξεκίνησε το 1990, όταν η εταιρεία δημιούργησε τον πρώτο στόλο φορτηγών οχημάτων, για την καθημερινή εξυπηρέτηση των πελατών της. Έκτοτε, μετά από 30 χρόνια τεχνογνωσίας στις καθημερινές μεταφορές, η KOUVIDIS έχει καταφέρει να αποτελεί έναν από τους πιο αξιόπιστους διανομείς εμπορευμάτων χονδρικής πώλησης στον ηλεκτρολογικό κλάδο. Οι αυξανόμενες ανάγκες της εταιρείας στην αποστολή των προϊό-

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ντων της προς τα κέντρα διανομής της σε Ελλάδα και εξωτερικό, την οδήγησαν στην απόφαση για μια ενιαία και συντονισμένη καθετοποίηση αυτής της υπηρεσίας. Έτσι προχώρησε στην ίδρυση της KLS KOUVIDIS Logistics, που πέρα από την ασφαλή και βιώσιμη μεταφορά των προϊόντων της KOUVIDIS, αναλαμβάνει τη μεταφορά κάθε είδους εμπορεύματος, πραγματοποιώντας καθημερινά δρομολόγια από και προς τους προορισμούς Κρήτη – Αθήνα – Θεσσαλονίκη. Με έναν στόλο που αριθμεί 22 φορτηγά οχήματα, που φέρουν τη σφραγίδα των MERCEDES BENZ & SCΗMITZ CARGOBULL, με προηγμένα συστήματα εντοπισμού (GPS), ηλεκτρονικούς ταχογράφους και πιστοποιήσεις από την Bureau Veritas για την εφαρμογή των διεθνών προτύπων ISO 39001 (ασφάλεια φόρτωσης) και ISO 9001 η KLS KOUVIDIS Logistics φιλοδοξεί να παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες μεταφοράς και αποθήκευσης.

7

NEWS

04 Πρόταση-έκπληξη για 3η βιοµηχανική µονάδα από την Πλάστικα Ελλάδος στη Μεγαλόπολη ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ.

Η

∆ Η ΜΟΣ Ι Α ∆ Ι Α Β ΟΎ Λ Ε Ύ Σ Η για το Σχέδιο ∆ίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Λιγνιτικών Περιοχών ανέδειξε ένα ακόμη επενδυτικό πλάνο, πέρα από τα 16 εμβληματικά έργα που είχε παρουσιάσει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ανάμεσα στα 85 σχόλια επί του master plan, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόταση του Προέδρου και ∆ιευθύνοντος Συμβούλου της «Πλαστικά Ελλάδος ΑΒΕΕ» κ. Αριστοτέλη Νακόπουλου, ο οποίος στο σχόλιο που κατέθεσε αναφέρει ότι υπάρχει ενδιαφέρον για κατασκευή της τρίτης βιομηχανικής μονάδας, που προγραμματίζει η βιομηχανία στην περιοχή της Μεγαλόπολης. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο κ. Νακόπουλος, με βάση τον επιχειρηματικό σχεδιασμό της επιχείρησης, «μας ενδιαφέρει πολύ η νέα μας επένδυση να εγκατασταθεί στην περιοχή της

Μεγαλόπολης Αρκαδίας και να επιδοτηθεί επιπρόσθετα με το πρόγραμμα της Μετάβασης των Λιγνιτικών περιοχών». Η νέα επένδυση θα προσθέσει έναν επιπλέον κύκλο εργασιών της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ και θα προσφέρει μόνιμη εργασία σε πάνω από 100 εξιδεικευμένους ανθρώπους από την πληττόμενη περιοχή. Ο κ. Νακόπουλος δηλώνει «παρών» στα νέα επενδυτικά σχέδια στις πληττόμενες περιοχές, εφόσον θα υπάρξουν ισχυρά κίνητρα επιχορηγήσεων για την λειτουργία νέων βιομηχανικών μονάδων. Η επιχειρηματική δραστηριότητα της «Πλαστικά Ελλάδος ΑΒΕΕ» περιλαμβάνει δύο βιομηχανικές μονάδες παραγωγής προϊόντων χαρτικών με έδρα δραστηριότητας την ΒΙΟΠΑ Ασπροπύργου Αττικής. Ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών και των δύο μονάδων ανέρχεται σήμερα στα 60 εκατ. ευρώ., το δε προσωπικό ανέρχεται σε 150 άτομα.

ΗΛΕΚΤΩΡ: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟ ΧΥΤΑ ΜΑΥΡΟΡΑΧΗΣ

Σ

ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΑΔΙΑΛΕΙΠΤΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΜΙΑΣ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ, ΚΑΘΑΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗΣ ΠΗΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.

Ε ΠΛΗΡΗ ΛΕΙΤΟΎ ΡΓΙΑ έχει τεθεί η νέα Μονάδα Ενεργειακής Αξιοποίησης Βιοαερίου εντός του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, ένα έργο στρατηγικής σημασίας που ανατέθηκε στην ΗΛΕΚΤΩΡ, θυγατρική του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Η νέα μονάδα αποτελεί μέρος της σύμβασης της εταιρείας με τον ΦΟ.∆.Σ.Α Κεν τρικής Μακεδονίας για την κατασκευή, συντήρηση και 20ετή λειτουργία των εγκαταστάσεων συλλογής και εκμετάλλευσης του παραγόμενου βιοαερίου του ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Με την υλοποίηση της επένδυσης της ΗΛΕΚΤΩΡ, ύψους 4 εκατ. ευρώ, ολοκληρώνεται με επιτυχία η κατασκευή ενός σύγχρονου και

8

καινοτόμου έργου, έκτασης 2 στρεμμάτων, εντός του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, ο οποίος πληροί πλέον τις αυστηρότερες περιβαλλοντικές απαιτήσεις του εθνικού και κοινοτικού πλαισίου. Παράλληλα, εγκαινιάζεται και μια νέα σημαντική πηγή Ανανεώσιμης Ενέργειας για την ευρύτερη περιοχή, με το παραγόμενο στο ΧΥΤΑ βιοαέριο να αξιοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού, σύμφωνα πάντα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και συμβάλλοντας στον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, η ισχύς της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής ανέρχεται σε 3,52MW και η ετήσια παραγόμενη ενέργεια αναμένεται να είναι της τά-

05 ξης των 26.500 MWh, δυναμικότητα ικανή να τροφοδοτήσει με ηλεκτρική ενέργεια περίπου 7.500 ελληνικά νοικοκυριά (μ.ο. 3,5 MWh/έτος/νοικοκυριό) και να αποτρέψει την έκλυση 128.000 τόνων ισοδυνάμου του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ανά έτος στην ατμόσφαιρα.

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

LOGISTICS 4.0

Benchmarking: Εν αρχή ήν η μέτρηση Μετρώνται όλα; Και αν μετρώνται, μετρώνται με ακρίβεια; Διαχρονικά, αλλάζει ο τρόπος μέτρησης στα logistics; Ποιος είναι λοιπόν ο αόρατος ρυθμιστής του μέτρου; Το βοηθητικό εργαλείο στους παραπάνω προβληματισμούς για τις επιχειρήσεις είναι το benchmarking (η συγκριτική αξιολόγηση). ΓΡΑΦΕΙ Η ΜΑΡΙΤΙΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΟΥ SUPPLY CHAIN INSTITUTE

T

O BENCHMARKING αναφέρεται στη μέθοδο, η οποία χρησιμοποιείται στο management επιχειρήσεων, για την αξιολόγηση των διαφόρων πτυχών λειτουργίας τους, με μέτρο σύγκρισης την «καλύτερη πρακτική» στον τομέα τους ή την επικρατούσα τιμή στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων. Εν συνεχεία, με αφετηρία το τι ισχύει στην αγορά, οι επιχειρήσεις μπορούν να αναπτύξουν σχέδια, στοχεύοντας στην αύξηση κάποιων «τιμών» της απόδοσης τους.

Ακριβής μέτρηση Στο πρόσφατο συνέδριο benchmarking που διοργάνωσε το Supply Chain Institute με την επιστημονική υποστήριξη της Planning, μετρήσαμε βήμα-βήμα κάθε κόστος. Συγκρίναμε τις σημερινές μας μετρήσεις με παλαιότερες καθώς και με σημερινά benchmarks του εξωτερικού και βγάλαμε ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Η τυποποίηση των μετρήσεων και η σύγκριση δεν είναι απλή υπόθεση, εφόσον εξαρτάται από παραμέτρους όπως ο κλάδος, η ταχυκινησία του είδους και άλλες επιμέρους ιδιαιτερότητες του προϊόντος. Η ανάλυση οφείλει να διεξάγεται σε βάθος ανά κλάδο και

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

τύπο προϊόντος, μελετώντας συνάμα και την κατηγορία της αποθήκης. Αξιοσημείωτη η πτώση του logistics cost εντός αποθήκης, όπου στο 35% των επιχειρήσεων κυμαίνεται μεταξύ 1 και 2%, ενώ το 2011 είχε μετρηθεί από 3 έως 4% στο 24% των επιχειρήσεων. Να σημειωθεί ότι οι Αμερικάνοι για ποσοστό κάτω από 2% το θεωρούν Best In Class!

Business Intelligence Είμαστε καλύτεροι από τους Αμερικάνους; Προφανώς τα κόστη μισθών και ενοικίων δεν μπορούν να συγκριθούν με τα δικά μας. Το χαμηλά αμειβόμενο μισθωμένο κυρίως προσωπικό, η χαμηλότερη τιμή γης και ενοικίασης αποθηκών, η οικονομική κρίση από την οποία οριακά βγαίναμε μέχρι που ξεκίνησε η υγειονομική κρίση δίνουν τις απαντήσεις. Το κόστος είναι υψηλότερο στο τεμαχιακό picking αλλά η ανάλυση έγινε με βάση την κλάση της αξίας του προϊόντος. Οι 3PL στη χώρα μας δίνουν χαμηλές τιμές και πολλές φορές οριακά στο κόστος τους προκειμένου να «βάλουν ένα νέο πελάτη». Οι υπηρεσίες, όμως, στην πλειοψηφία παραμένουν υψηλές και η αυτοματοποίηση συνδράμει σε αυτή την κατεύθυνση.

Σε αυτό το σημείο αναφύεται ένα άλλο ερώτημα: ποιο είναι το κόστος του picking ανά εκτελούμενη γραμμή παραγγελίας; Το 28% δηλώνει από 5 μέχρι 10 cents! Οπότε, όταν τα δομικά στοιχεία του κόστους στην Ελλάδα είναι χαμηλότερα από το εξωτερικό, κάθε άθροισμα ή επιμέρους κόστος θα είναι χαμηλότερο. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλο και περισσότερες επιχειρήσεις προχωρούν με ταχύ ρυθμό σε αυτοματοποιημένα συστήματα και η πανδημία έδρασε ως καταλύτης σε αυτή την απόφαση επιταχύνοντας την υλοποίηση. Άλλωστε οι τεχνολογίες B.I. (Business Intelligence) μας βοηθάνε να μετράμε καλύτερα και εγκυρότερα.

Στάσιμη παραγωγικότητα Η μέτρηση, όμως, δεν περιορίζεται στα κόστη. Σημαντικός παράγοντας που οφείλουμε να μετράμε, είναι η παραγωγικότητα. Το benchmark για το πόσες γραμμές την ώρα βγάζει ο picker στην περίπτωση του τεμαχιακού είναι 50-75 γραμμές/ώρα, απάντησε το 37%, όπως μας δήλωνε και πριν από εννιά χρόνια το 2011 το αντίστοιχο 33%. Η αύξηση της παραγωγικότητας εξαρτάται από το βαθμό της αυτοματοποίησης, το χωροταξικό της αποθήκης, τη ροή των παραγγελιών κι ασφαλώς την εκπαίδευση των εργαζομένων. Σήμερα που το outsource προσωπικό για ευνόητους λόγους αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του blue collar labor των αποθηκών, η εκπαίδευση θα αποτελέσει τον αντισταθμιστικό παράγοντα στην παραγωγικότητα. Πίσω από το μειωμένο ποσοστό λαθών αναμφίβολα βρίσκεται και η τεχνολογία, με συστήματα όπως pick-to-light, η ρομποτική, τα smart glasses, το voice picking κ.ά. Η παραγωγικότητα στο κιβωτιακό picking ανέβηκε με τα περονοφόρα να φτάνουν τις 30 κινήσεις την ώρα που είναι ένα πολύ καλό νούμερο. Για να το αυξήσουμε περαιτέρω, πρέπει να πάμε σε driverless συστήματα και έξυπνους αυτοματισμούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 43% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι το ποσοστό των λανθασμένων γραμμών είναι 1-5 γραμμές 1.000, ενώ το 29% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι τα λάθη είναι κάτω από 1 γραμμή στις 1.000.

9

ΤΕΧ ΝΙΚΟ ΘΕΜΑ

Πετρελαιοκίνητα Vs Ηλεκτρικά περονοφόρα Ο ΧΩΡΟΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΕΝΑ ΠΕΡΟΝΟΦΟΡΟ ΚΙ ΕΝΑ ΠΛΗΘΟΣ ΑΛΛΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΤΥΠΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΑ ΣΤΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΟΧΗΜΑΤΑ. ΤΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΤΕΣΤ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΞΕΔΙΑΛΥΝΕΙ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑ ΣΕ ΠΟΙΟ ΤΥΠΟ ΚΙΝΗΤΗΡΑ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙ, ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΟΥ. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΛΕΥ ΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Τ

Α ΠΕΡΟΝΟΦΟΡΑ έχουν πρω-

ταγωνιστικό ρόλο σε επαγγελματικούς χώρους, όπως είναι οι μεγάλες αποθήκες ή οι χώροι παραγωγής. Η αποστολή τους είναι να μεταφέρουν, ανυψώνουν και αποθηκεύουν βαριά φορτία. Χωρίς τη χρήση τους, η μετακίνηση εμπορευμάτων θα ήταν μια πολύ αργή και απαιτητική διαδικασία. Υπάρχουν πολλοί τύποι περονοφόρων με διαφορετικά χαρακτηριστικά και λειτουργίες. Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά είναι ο τύπος κινητήρα που χρησιμοποιούν. Ο κινητήρας κάνει μεγάλη διαφορά στην απόδοση ενός περονοφόρου. Ο τύπος του κινητήρα συνδέεται με την ευκολία χρήσης, το κόστος λειτουργίας και τον αντίκτυπο του περονοφόρου στο περιβάλλον. Ο κινητήρας παίζει, επίσης, ρόλο σε ποιους τύπους θέσεων εργασίας και χώρους εργασίας είναι καταλληλότερο να δουλέψει ένα περονοφόρο. Ο ηλεκτρικός και ο ντίζελ είναι από τους δύο πιο δημοφιλείς τύπους κινητήρων (υπάρχουν και άλλοι). Στην ερώτηση σχετικά με το ποιος είναι καλύτερος, δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση, αφού αυτή εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: • Το κόστος αγοράς και λειτουργίας.

• Το χώρο που χρησιμοποιείται το περονοφόρο (εσωτερικό ή εξωτερικό).

• Πόση ώρα χρησιμοποιείται σε κάθε βάρδια.

• Περιβαλλοντικά κριτήρια.

• Το κόστος συντήρησης. Για να αποφασίσει ένας επιχειρηματίας ποιος τύπος περονοφόρου

10

είναι κατάλληλος για τις ανάγκες του, θα συγκρίνουμε τις διαφορές μεταξύ των δύο.

ασφάλεια και να μεταφέρουν φορτία. Αυτό που τα διαχωρίζει είναι η χρήση τους. Τα πετρελαιοκίνητα περονοφόρα είναι συνήθως μεγαλύτερα, σε γενικές γραμμές ισχυρότερα και χρησιμοποιούνται κυρίως σε εξωτερικούς χώρους. Όπως υποδηλώνει το όνομα τους, προωθούνται από έναν κινητήρα ντίζελ. Ως αποτέλεσμα, εκπέμπουν επιβλαβή αέρια του θερμοκηπίου. Τα ηλεκτρικά περονοφόρα είναι συνήθως πιο συμπαγή και έχουν μικρότερη περιστρεφόμενη ακτίνα. Για να γίνει κατανοητή αυτή η σημαντική διαφορά στα μεγέθη μεταξύ των δύο τύπων, απλά να αναφέρουμε ότι για μια δεδομένη εταιρεία κατασκευής περονοφόρων, το μεγαλύτερο ηλεκτρικό περονοφόρο έχει ανυψωτική ικανότητα 9tn σε σύγκριση με το ντίζελ που έχει 48tn. Πρακτικά, όπως γίνεται αντιληπτό, τα μεγέθη δεν είναι συγκρίσιμα. Τα μικρά ηλεκτροκίνητα, λοιπόν, είναι κατάλληλα για αποθήκες και άλλους εσωτερικούς χώρους εργασίας. Τροφοδοτούνται από μια μπαταρία και δεν εκπέμπουν καυσαέρια. Έτσι είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον και τους χειριστές τους.

ΧΡΗΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΠΕΡΟΝΟΦΟΡΑ

Τόσο τα πετρελαιοκίνητα περονοφόρα όσο και τα ηλεκτρικά κάνουν την ίδια βασική δουλειά: ανυψώνουν, φορτώνουν, εκφορτώνουν και μετακινούν προϊόντα και υλικά από το ένα μέρος στο άλλο. Μπορούν και τα δύο να μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες φορτίων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό οφείλεται στην ικανότητά τους να ανυψώνουν με

Τα ηλεκτρικά περονοφόρα κατασκευάζονται εδώ και καιρό. Παρόλα αυτά, άρχισαν να κερδίζουν έδαφος στην αγορά σχετικά πρόσφατα. Αυτό συνέβη για δύο λόγους. Ο ένας αφορά στο αυξανόμενο κόστος των καυσίμων και ο άλλος στην αυξανόμενη ανησυχία για το περιβάλλον. Τα ηλεκτρικά περονοφόρα δεν απελευθερώνουν εκπομπές στον

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Μηχανολόγος Μηχανικός MSc

«Ο τύπος του κινητήρα συνδέεται με την ευκολία χρήσης, το κόστος λειτουργίας και τον αντίκτυπο του περονοφόρου στο περιβάλλον»

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

αέρα που μπορούν να βλάψουν τα άτομα που εργάζονται στους εργασιακούς χώρους ή το τοπικό περιβάλλον. Είναι, επίσης, πολύ πιο αθόρυβα από τα πετρελαιοκίνητα περονοφόρα. Αυτό τα καθιστά την καλύτερη επιλογή για εσωτερικούς χώρους εργασίας. Ένας άλλος λόγος που οι πωλήσεις των ηλεκτροκίνητων αυξάνονται είναι και η βελτίωση των μπαταριών, οι οποίες παρέχουν αυξημένη αυτονομία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αγορά κυκλοφορούν περονοφόρα, τα οποία προσφέρονται με δυο τύπους μπαταριών: τις Lead-acid και τις πιο

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ακριβές Li-ion. Αυτός είναι ένας βασικός διαχωρισμός στα ηλεκτρικά περονοφόρα. Μια άλλη διαφορά είναι η τάση στην οποία δουλεύουν τα κυκλώματα τους. Μια ακόμα διαφορά έχει να κάνει με το ποσά μοτέρ μπορεί να έχουν για πρόωση, ανύψωση κ.λπ. Έτσι είναι εύλογο, ότι εάν ένα ηλεκτρικό περονοφόρο έχει δυο μοτέρ για πρόωση, να είναι πιο ακριβό και πιο αποδοτικό από ένα άλλο αντίστοιχης ανυψωτικής ικανότητας, αλλά με ένα μοτέρ μικρότερης συγκριτικά ισχύος. Στην περίπτωση των ντίζελ πάντως βρίσκουμε ένα μοτέρ για όλες τις ερ-

γασίες, πρόωση και ανύψωση μαζί. Όταν στο χώρο χρησιμοποιούνται ηλεκτρικά περονοφόρα, οι εργαζόμενοι δεν αναγκάζονται να αναπνέουν τοξικά καυσαέρια. Το συνολικά χαμηλότερο επίπεδο θορύβου επίσης, δημιουργεί έναν ασφαλέστερο χώρο εργασίας. Τα πετρελαιοκίνητα περονοφόρα μπορεί να κάνουν τόσο θόρυβο (ειδικά εάν είναι παλαιάς τεχνολογίας), που οι εργαζόμενοι συχνά δεν μπορούν να ακούν ο ένας τον άλλον. Το τελευταίο αυτό χαρακτηριστικό αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων. Εδώ να πούμε βέβαια, ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία γίνεται

11

ΤΕΧ ΝΙΚΟ ΘΕΜΑ

ολοένα και πιο αυστηρή ως προς τις ηχητικές εκπομπές, με συνέπεια τα καινούρια πετρελαιοκίνητα περονοφόρα να παράγουν πλέον λιγότερο θόρυβο κατά την εργασία τους, σε σχέση με το παρελθόν. Επειδή τα ηλεκτρικά έχουν συνήθως μικρότερο μέγεθος και αντίστοιχα μικρότερη ανυψωτική ικανότητα από τα πετρελαιοκίνητα, τα ηλεκτρικά περονοφόρα δουλεύουν ευκολότερα σε στενούς χώρους, όπως οι διάδρομοι και οι γωνίες μιας αποθήκης. Ο ανεφοδιασμός στα ηλεκτρικά περονοφόρα απαιτεί επαναφόρτιση ή αντικατάσταση της μπαταρίας. Δεν υπάρχουν δεξαμενές καυσίμων για πλήρωση. Τα ηλεκτρικά έχουν λιγότερα κινούμενα μέρη που μπορούν να σπάσουν ή να υποστούν ζημιά. Αυτό μειώνει το χρόνο που το μηχάνημα είναι εκτός λειτουργίας σε περίπτωση βλάβης και το κόστος συντήρησης.

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΩΝ Όπως με κάθε μηχάνημα, έτσι και τα ηλεκτρικά περονοφόρα έχουν

12

τα μειονεκτήματά τους. Ενώ ορισμένα έχουν σχεδιαστεί για υπαίθρια εργασία, τα περισσότερα είναι κατάλληλα μόνο για εσωτερικούς χώρους εργασίας. Η έκθεσή τους στη βροχή, το χιόνι τον πάγο κ.λπ. μπορεί να προκαλέσει ζημιά στα ηλεκτρικά μέρη και το κύκλωμα του περονοφόρου. Στην περίπτωση, επίσης, που η δουλειά είναι πολύ εντατική και εκτείνεται σε περισσότερες από μία βάρδιες, το μεγαλύτερο μειονέκτημα μπορεί να είναι οι περιορισμοί που προκύπτουν από τη μπαταρία και τη διαθέσιμη ενέργεια που υπάρχει σε αυτή. Όταν οι χειριστές πρέπει να περιμένουν λοιπόν, μέχρι να φορτιστεί πλήρως η μπαταρία για να ξεκινήσουν τη δουλειά, αυτό αυξάνει το κόστος μειώνοντας παράλληλα την παραγωγικότητα. Όπως αντιλαμβάνεστε δεν υπάρχει σύγκριση ανάμεσα στο αρχικό κόστος μιας μπαταρίας και του φορτιστή σε σχέση με το πετρέλαιο καύσιμο. Αντίστοιχα το συνολικό κόστος κτήσης του ηλεκτρικού είναι μεγαλύτερο από του αντίστοιχης

ανυψωτικής ικανότητας πετρελαιοκίνητου. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι οι μπαταρίες συχνά δεν διαρκούν μια ολόκληρη βάρδια. Αυτό απαιτεί από την αποθήκη ή το χώρο παραγωγής να διαθέτει στόλο περονοφόρων που να είναι πάντα έτοιμα να δουλεψουν. Μια άλλη επιλογή είναι, οι χρήστες να έχουν προμηθευτεί επιπλέον μπαταρίες, που να μπορούν να αντικαταστήσουν τις εξαντλημένες. Και οι δύο μέθοδοι πάντως αυξάνουν το λειτουργικό κόστος. Ένα ακόμη πρόβλημα μπορεί να αποτελεί το γεγονός ότι σε περίπτωση αλλαγής της μπαταρίας με μια άλλη φορτισμένη, να χρειάζεται ένα έξτρα περονοφόρο για να βγάλει από τη θέση της την παλιά και να βάλει την καινούργια. Κάτι άλλο που, επίσης, πρέπει να έχει ένας επιχειρηματίας κατά νου, είναι ότι πρέπει να διαθέτει ένα χώρο που θα χρησιμοποιείται για τη φόρτιση των περονοφόρων (αυτό ισχύει στην περίπτωση που το περονοφόρο διαθέτει μπαταρίες Lead–acid). Αυτός ο χώρος κατά βάση πρέπει να δια-

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

θέτει πολύ καλό αερισμό. Επιπλέον, ένα περονοφόρο με μπαταρίες Lead–acid πρέπει εβδομαδιαία να ελέγχεται ως προς τη στάθμη των υγρών και ενδεχομένως, αυτά να συμπληρώνονται. Από εκεί και πέρα, πρέπει να γίνονται κάποιοι μηνιαίοι έλεγχοι όσον αφορά στη μπαταρία, αλλά δε θα μπούμε σε τόση λεπτομέρεια στην παρούσα φάση. Κάτι που πρέπει να αναφερθεί εδώ είναι το πλεονέκτημα των μπαταριών Li-ion, οι οποίες μπορούν να φορτισθούν και μερικώς αν υπάρχει ανάγκη, ώστε με τη μερική φόρτιση το περονοφόρο να συνεχίσει την εργασία του. Οι ίδιες αυτές μπαταρίες δεν απαιτούν φόρτιση σε αεριζόμενο χώρο. Να σημειώσουμε, επίσης, σε αυτό το σημείο ότι οι τεχνικοί που διαθέτει η επιχείρηση, θα πρέπει να εκπαιδευτούν τουλάχιστον στα βασικά της συντήρησης ενός ηλεκτρικού περονοφόρου. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, υπάρχουν σημαντικές διάφορες καθώς και ανάγκες σε ένα ηλεκτρικό σε σύγκριση με ένα ντίζελ περονοφόρο.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΑ ΠΕΡΟΝΟΦΟΡΑ Τα περονοφόρα με κινητήρες ντίζελ είναι καλύτερα για υπαίθριες εργασίες για πολλούς λόγους. Ο κινητήρας τους παρέχει συνήθως περισσότερη ισχύ από τα ηλεκτρικά περονοφόρα. Είναι κατασκευασμένα, επίσης, για να έχουν μεγαλύτερες ανυψωτικές ικανότητες. Είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα για να δουλεύουν σε ανώμαλο έδαφος. Μπορούν να αντέξουν τις καιρικές συνθήκες καλύτερα από τα ηλεκτρικά μοντέλα. Κάνουν περισσότερο θόρυβο από τα ηλεκτρικά, αλλά αυτό δεν είναι συνήθως τόσο μεγάλο πρόβλημα σε εξωτερικούς χώρους. Ένα πραγματικό πλεονέκτημα των πετρελαιοκίνητων περονοφόρων είναι ότι μπορούν να λειτουργήσουν περισσότερο, χωρίς να εξαντληθούν τα καύσιμα. Όταν αυτά τελειώσουν, χρειάζονται μόνο λίγα λεπτά για να γεμίσει το ρεζερβουάρ καυσίμου. Η αλλαγή μπαταριών στα ηλεκτρικά

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

συγκριτικά είναι μια μακρύτερη και πιο περίπλοκη διαδικασία. Μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο εάν η μπαταρία αντικατάστασης πρέπει να επαναφορτιστεί πριν μπορέσει να τοποθετηθεί στο περονοφόρο.

Τα μικρά ηλεκτροκίνητα περονοφόρα είναι τα πλέον κατάλληλα για να λειτουργούν στις αποθήκες, αλλά και σε άλλους εσωτερικούς χώρους εργασίας Τα πετρελαιοκίνητα περονοφόρα δεν απαιτούν επιπλέον χώρο για σταθμούς φόρτισης μπαταρίας. Μπορούν επίσης να σταθμεύσουν οπουδήποτε, κι όχι σε κάποιο σταθμό φόρτισης. Τα ντίζελ ξεπερνούν τα ηλεκτρικά όταν μιλάμε για ισχύ και ανυψωτική ικανότητα. Επίσης, ένα πετρελαιοκίνητο περονοφόρο που χρησιμοποιείται σε χώρους με κλίσεις θα είναι μακροπρόθεσμα πιο αξιόπιστο από το αντίστοιχο ηλεκτρικό. Η προσθήκη υδραυλικών ή άλλων εξαρτημάτων στο περονοφόρο θα έχει πιο μεγάλες επιπτώσεις σε ένα ηλεκτρικό περονοφόρο παρά σε ένα πετρελαιοκίνητο. Κατά κανόνα, όσο περισσότερα εξαρτήματα χρειάζονται ισχύ από τον κινητήρα ενός ηλεκτρικού περονοφόρου, τόσο πιο γρήγορα εξαντλείται η μπαταρία και η συνολική ισχύς του περονοφόρου.

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΩΝ Στο μειονεκτήματα των πετρελαιοκίνητων περονοφόρων συγκαταλέγονται η αδυναμία χρήσης σε εσωτερικούς χώρους λόγω καυσαερίων και θορύβου. Στην απόλυτη ανάγκη, δηλαδή σε περίπτωση που

δεν γίνεται διαφορετικά, η χρήση του πετρελαιοκίνητου σε κλειστό χώρο απαιτεί ειδική εκπαίδευση, ώστε να επιτυγχάνεται μια σχετικά ασφαλή χρήση. Γενικά, απαιτείται προσεκτική αξιολόγηση της ποιότητας του αέρα στο εσωτερικό του χώρου εργασίας. Η εγκατάσταση πρέπει να χρησιμοποιήσει ασφαλείς πρακτικές για την εξάλειψη του μονοξειδίου του άνθρακα. Οι εργαζόμενοι πρέπει να γνωρίζουν απόλυτα τους κινδύνους από τη χρήση πετρελαιοκίνητων μηχανημάτων σε κλειστούς χώρους. Τέλος, τα πετρελαιοκίνητα περονοφόρα έχουν περισσότερα κινούμενα μέρη από τα ηλεκτρικά. Αυτό απαιτεί περισσότερη συντήρηση, γεγονός που αυξάνει το λειτουργικό κόστος. Τα περονοφόρα με κινητήρα ντίζελ είναι, επίσης, πιο δύσκολο να ελιγχθούν με ασφάλεια γύρω από γωνίες και στενά σημεία (στην περίπτωση που έχουν μεγαλύτερο μέγεθος). Αλλά όταν ο χώρος εργασίας είναι εξωτερικός τόσο σε ομαλό όσο και σε σχετικά ανώμαλο έδαφος, ένα πετρελαιοκίνητο περονοφόρο είναι το απόλυτο εργαλείο για να φέρει εις πέρας τη δουλειά.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τι κρατάμε λοιπόν από όλα τα παραπάνω.

• Το συνολικό κόστος της αγοράς του ηλεκτρικού είναι μεγαλύτερο από το πετρελαιοκίνητο (η σύγκριση αφορά περονοφόρα ίδιων ανυψωτικών ικανοτήτων).

• Το κόστος χρήσης του ηλεκτρικού (συμπεριλαμβανομένης της συντήρησης) είναι μικρότερο (η σύγκριση αφορά περονοφόρα ίδιων ανυψωτικών ικανοτήτων).

• Σε περίπτωση χρήσης σε εσωτερικούς χώρους πρακτικά η επιλογή του ηλεκτρικού είναι μονόδρομος.

• Αν οι ανάγκες έχουν να κάνουν με πολύ μεγάλα φορτία (>18tn) πάλι η επιλογή είναι μονόδρομος, δηλαδή πετρελαιοκίνητο.

• Συνήθως οι μπαταρίες των ηλεκτρικών περονοφόρων διαρκούν για συνεχή χρήση μιας βάρδιας. •

13

ΡΕΠΟΡΤΑ Ζ

Ξεκλειδώνει η δύναμη του Αιγαίου ΤΑ ΥΠΕΡΑΚΤΙΑ ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΡΙΝ ΝΑ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΧΩΡΟ, ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΕΝΟΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΠΟΡΟΥ. ΓΡΑΦΕΙ Ο Α ΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΝΤΗΣ

T

ΗΝ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΗ δεκαετία,

αναδείχθηκε ως η μορφή ενεργειακής παραγωγής με την πιο ραγδαία ανάπτυξη. Πλέον, αναμένεται να παγιωθεί ως ένας από τους σημαντικότερους τρόπους κάλυψης των αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών, ενώ στα χρόνια που έρχονται, εκτιμάται ότι κυριολεκτικά θα κυριαρχήσει! Ο λόγος για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, που αντιστοιχούσαν το 2009 μόλις στο 1% των συνολικών εγκατεστημένων ανεμογεννητριών στην Ευρώπη. Το 2019 όμως, το ποσοστό αυτό εκτινάχθηκε στο 10% και η τάση του παραμένει κάθετα ανοδική. Η ανάπτυξη ανεμογεννητριών στο θαλάσσιο χώρο κερδίζει διαρκώς έδαφος έναντι των άλλων μορφών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς έχει αναμφίβολα πλεονεκτήματα, τα οποία οδηγούν στη μεγιστοποίηση των παραγωγικών δυνατοτήτων που έχει το αιολικό δυναμικό. Είτε πακτωμένες στο βυθό, είτε στερεωμένες πάνω σε ιδιαίτερες, πλωτές κατασκευές, οι

14

ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται μερικά χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές, μπορούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο την ισχύ των ανέμων, οι οποίοι στις θάλασσες πνέουν πολύ πιο δυνατοί, καθότι δεν εμποδίζονται από οποιουσδήποτε γεωλογικούς σχηματισμούς. Πλέον, αυτή η φιλόδοξη και σύγχρονη τάση ενεργειακής παραγωγής, αναμένεται να λάβει σάρκα και οστά στην Ελλάδα. Η χώρα μας και ειδικά η περιοχή του Αιγαίου, θεωρείται ως μία από τις πιο ιδανικές για τη δημιουργία υπεράκτιων αιολικών πάρκων στον κόσμο.

ΕΙΔΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Το ελληνικό πλεονέκτημα είναι κλιματικό και γεωγραφικό, καθώς τα λεγόμενα μελτέμια του Αιγαίου κρύβουν μία τεράστια ενεργειακή δυναμική, την οποία οι θαλάσσιες εγκαταστάσεις μπορούν να αξιοποιήσουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, σε σχέση με τις υποδομές της ξηράς. Ήδη από το 2012, ιδιωτικές εταιρείες έχουν αναπτύξει σχέδια για τη

δημιουργία τέτοιων ενεργειακών πάρκων σε ουκ ολίγες περιοχές του ελληνικού θαλάσσιου χώρου, ενώ έχουν ξεκινήσει και τη σχετική διαδικασία αδειοδότησης. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι στιγμής, τα σχέδια αυτά έχουν μείνει στα χαρτιά, εξαιτίας δύο βασικών λόγων. Ο πρώτος αφορά στα πολλά νομικά και θεσμικά ζητήματα που προκύπτουν από τη δέσμευση των «θαλάσσιων οικοπέδων» για την ανάπτυξη των αιολικών πάρκων. Ο δεύτερος δεν είναι άλλος από το κόστος των εγκαταστάσεων αυτών, σε σχέση με την απόδοσή τους. Αυτό το πρόβλημα του υψηλού κόστους έχει ήδη περιοριστεί τα τελευταία χρόνια, καθώς η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει ρίξει τις τιμές για τη δημιουργία των θαλάσσιων πάρκων, αυξάνοντας παράλληλα και την απόδοση των ανεμογεννητριών. Μάλιστα, τα επόμενα χρόνια, το εμπόδιο του κόστους εκτιμάται ότι πρόκειται να ξεπεραστεί πλήρως, με την τεχνολογική πρόοδο να μετατρέπει τη δημιουργία ενός τέτοιου πάρκου σε πλήρως ελκυστική επένδυση. Όσο

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

για το πρώτο ζήτημα, δηλαδή για τα ρυθμιστικά κενά που υπάρχουν στην χώρα μας, μέσα στους επόμενους μήνες, αναμένονται σημαντικές εξελίξεις. Όπως απεκάλυψε πρόσφατα η Γενική Γραμματέας Ορυκτών Πόρων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας σε σχετική εκδήλωση της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειες (ΕΛΕΤΑΕΝ), η κυβέρνηση ετοιμάζει ειδική νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, βάσει των οποίων έχει διευκολυνθεί η ανάπτυξη υπεράκτιων ανεμογεννητριών σε πολλές άλλες χώρες μέλη της ΕΕ. Η παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης θα κινείται σε τρεις βασικούς άξονες: τα θέματα χωροθέτησης και αδειοδότησης, τη διασύνδεση με την ηπειρωτική χώρα και το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και τον τρόπο αποζημίωσης των επενδύσεων στα πλωτά αιολικά. «Πρόκειται για ζητήματα ιδιαίτερα σημαντικά και για τα χερσαία έργα ΑΠΕ, στη θάλασσα όμως καθίστανται ακόμα σημαντικότερα. Το πού θα μπορούν να τοποθετηθούν τα θαλάσσια πάρκα, το πώς και από ποιον θα επιλεγούν οι χώροι, ο τρόπος εκτίμησης του περιβαλλοντικού αντίκτυπου είναι ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν στο στάδιο του σχεδιασμού. Στοχεύουμε σε μια ρύθμιση που θα μεγιστοποιεί τα οφέλη από την εκμετάλλευση του πλουσιότερου δυναμικού ενώ παράλληλα θα εκμηδενίζει τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και θα προλαμβάνει ενδεχόμενες αντιδράσεις», έχει δηλώσει η κα. Σδούκου.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η δημιουργία του απαιτούμενου σχετικού νομικού πλαισίου θα επιτρέψει και στην Ελλάδα να βαδίσει στον δρόμο που έχουν ήδη χαράξει αρκετές άλλες χώρες της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου. Έως και τον Ιούνιο του 2020, σε όλη την υφήλιο λειτουργούσαν 157 υπεράκτια αιολικά πάρκα, τα 105 από τα οποία

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΚΙΜΩΝ ΧΑΤΖΗΜΠΙΡΟΣ Καθηγητής στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

«Τα μελλοντικά πλωτά πάρκα στις ελληνικές θάλασσες πιθανότατα θα έχουν πολλαπλάσια συνολική ισχύ σε σχέση με πάρκα ρηχών νερών» βρίσκονται σε ευρωπαϊκά ύδατα, τα 50 στην Ασία και μόλις δύο στις ΗΠΑ. Πρωτοπόρος σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η Μεγάλη Βρετανία, με περισσότερα από 10 GW εγκατεστημένης ενεργειακής ισχύος, στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Γερμανία με 7,5 GW, ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται η Κίνα, με 6,4 GW. Συνολικά, η εγκατεστημένη ισχύς των υπεράκτιων αιολικών πάρκων φτάνει τα 29,838 GW, ένα επίπεδο, το οποίο μαρτυρά από μόνο τις μεγάλες προοπτικές που υπάρχουν για περαιτέρω ανάπτυξης. Αξίζει απλά να αναφερθεί ότι πριν από 10 χρόνια, το 2010 η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς των θαλάσσιων πάρκων δεν ξεπερνούσε τα 3,5 GW. Παράλληλα, ενδεικτικό είναι αυτό που συμβαίνει στην Κίνα. Όπως ισχύει και με αρκετούς τομείς της βιομηχανικής ανάπτυξης, η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου αναμένεται σύντομα να καταλάβει τα πρωτεία και στην θαλάσσια αι-

ολική ενέργεια, καθώς ήδη η Κίνα έχει θέσει σε φάση κατασκευής νέες υπεράκτιες ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 4,6 GW, τα οποία αντιστοιχούν στο 57% των νέων πάρκων που έχουν ξεκινήσει να δημιουργούνται παγκοσμίως. Στη χώρα μας, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει ήδη προτείνει αρκετές περιοχές, στις οποίες θα μπορούσαν να αναπτυχθούν τα υπεράκτια αιολικά. Αυτές είναι οι θαλάσσιες περιοχές της Αλεξανδρούπολης, του Άγιου Ευστράτιου, της Θάσου, της Καρπάθου, της Κέρκυρας, της Κύμης στην Εύβοια, της Λευκάδας, της Λήμνου και της Σαμοθράκης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο ελληνικός θαλάσσιος χώρος είναι κάτι παραπάνω από κατάλληλο για την εγκατάσταση υπεράκτιων ανεμογεννητριών. «Η συζήτηση για τις ενεργειακές δυνατότητες των ελληνικών θαλασσών εστιάζεται στις υποθαλάσσιες εξορύξεις και αγωγούς ορυκτών καυσίμων, επενδύσεις που συνεπάγονται σοβαρούς οικονομικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους και δεν ταιριάζουν με το ευρωπαϊκό Green Deal προς την «κλιματική ουδετερότητα» του 2050. Αντίθετα, το ελληνικό υψηλό θαλάσσιο αιολικό δυναμικό δημιουργεί εξαιρετικές δυνατότητες ενεργειακής ανάπτυξης. Σε πολλές θαλάσσιες περιοχές με ισχυρό και σταθερό άνεμο θα μπορούσαν να εγκατασταθούν μεγάλα υπεράκτια αιολικά πάρκα», δηλώνει ο Κίμων Χατζημπίρος, καθηγητής στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Όντας ένας από τους πρώτους Έλληνες επιστήμονες που ασχολήθηκαν με το ζήτημα, ο Κίμων Χατζημπίρος διαβλέπει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης για τις υπεράκτιες ανεμογεννήτριες μέσα στα επόμενα τριάντα χρόνια. «Το παγκόσμιο υπεράκτιο αιολικό δυναμικό είναι τεράστιο. Σταδιακά ωριμάζει η τεχνική δυνατότητα για πλωτές ανεμογεννήτριες, με αγκύρωση σε νερά βάθους πολλών εκατοντάδων μέτρων, που

15

ΡΕΠΟΡΤΑ Ζ

ταιριάζουν στις περισσότερες ελληνικές θάλασσες. Αναμένεται ραγδαία πτώση του κόστους και αλματώδης παγκόσμια ανάπτυξη πλωτών αιολικών πάρκων για την περίοδο 20302050. Δημιουργείται λοιπόν ευκαιρία να αναπτύξει έγκαιρα η Ελλάδα την αναγκαία εφοδιαστική αλυσίδα, που εμπλέκει λιμάνια, ναυπηγεία, βιομηχανίες καλωδίων και τσιμέντου, την αντίστοιχη μελετητική υποδομή και τεχνογνωσία. Τα μελλοντικά πλωτά πάρκα στις ελληνικές θάλασσες πιθανότατα θα έχουν πολλαπλάσια συνολική ισχύ σε σχέση με πάρκα ρηχών νερών. Η μεγάλης κλίμακας αιολική ανάπτυξη του Αιγαίου, θα προσέφερε άφθονο ηλεκτρισμό, πολύτιμο προϊόν εξαγώγιμο προς την Δυτική Ευρώπη, ενώ, παράλληλα, θα ενίσχυε την γεωπολιτική του ασφάλεια και, προφανώς, θα άλλαζε την οικονομική σημασία ζητημάτων ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας», καταλήγει ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΑΔΑΚΑΚΟΣ Πρόεδρος του ΕΛΕΤΑΕΝ

«Η Ελλάδα μπορεί να φιλοξενήσει μεγάλες επενδύσεις σε θαλάσσια αιολικά πάρκα. Η μαζική ανάπτυξη θα έλθει κυρίως με πλωτές ανεμογεννήτριες»

ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ Στις ίδιες επιστημονικές εκτιμήσεις, προβαίνουν και άλλοι έγκριτοι αναλυτές και οργανισμοί, παγκοσμίως. Στην ΕΕ, εκτιμάται ότι τα αιολικά πάρκα των θαλασσών θα φτάσουν σε ένα επίπεδο ισχύος 150 GW το 2030, με αποτέλεσμα να καλύπτουν το 14% της ζήτησης ηλεκτρισμού για τις χώρες μέλη, δηλαδή παραγωγή 562 TWh. Έως τότε, μέρος αυτής της υπεράκτιας αιολικής ενέργειες έχει μεγάλες πιθανότητες να παράγεται και στην Ελλάδα. «Το Αιγαίο διαθέτει τον 100% βεβαιωμένο ενεργειακό πλούτο της πατρίδας μας, το αιολικό δυναμικό του. Έως τώρα η Ελληνική πολιτεία έχει διαθέσει τεράστια ποσά και τεράστιο όγκο διπλωματικού κεφαλαίου στην πολιτική έρευνας υδρογονανθράκων. Ακόμα και αν κάποτε βρεθούν υδρογονάνθρακες και αν αυτοί δικαιολογούν οικονομικά την εξόρυξή τους, τότε η εκμετάλλευσή τους θα ξεκινήσει σε πάνω από 10-15 έτη», τονίζει ο πρόεδρος του ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Λαδακάκος, εξηγώντας και τον τρόπο που μπορεί να γίνει αυτή η ανάπτυξη και στην Ελ-

16

λάδα. «Το αιολικό δυναμικό του Αιγαίου, χερσαίο και θαλάσσιο, μπορεί να αξιοποιηθεί ήδη από τώρα. Βεβαίως με σαφώς μικρότερες και κυρίως απολύτως προβλέψιμες επιπτώσεις στο περιβάλλον, τον τουρισμό και τις ανθρώπινες δραστηριότητες, που μπορεί να ελαχιστοποιηθούν με προσεκτική επιλογή των θέσεων εγκατάστασης. Η Ελλάδα μπορεί να φιλοξενήσει μεγάλες επενδύσεις σε θαλάσσια αιολικά πάρκα. Η μαζική ανάπτυξη θα έλθει κυρίως με πλωτές ανεμογεννήτριες που είναι κατάλληλες για τα μεγάλα βάθη των ελληνικών θαλασσών. Αυτό είναι πλέον εφικτό, διότι η τεχνολογία έχει εξελιχθεί και το κόστος έχει πέσει πολύ και συνεχίζει να μειώνεται. Θα υπάρχουν φυσικά και κάποιες θαλάσσιες θέσεις χαμηλού βάθους, που είναι κατάλληλες για αιολικά πάρκα πακτωμένα στον πυθμένα. Η ΕΛΕΤΑΕΝ εκπονεί αυτή την περίοδο ειδική μελέτη, σε συνεργασία με τον Νορβηγική ΕΛΕΤΑΕΝ, το ΚΑΠΕ και ειδικούς επιστήμονες για να προτείνει ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για τη θαλάσσια αιολική ενέργεια»,

προσθέτει ο κ. Λαδακάκος, ο οποίος τάσσεται υπέρ της λύσης των πλωτών ανεμογεννητριών, έναντι των πακτωμένων στον βυθό. Σε αυτήν την επιλογή, ενδέχεται να βρίσκεται και το «κλειδί» για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών στην χώρα μας. Ο θαλάσσιος χώρος της Ελλάδας χαρακτηρίζεται από μεγάλα βάθη και έναν βυθό με πολύ ανώμαλο ανάγλυφο. Τα χαρακτηριστικά αυτά δεν ενδείκνυνται για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών με τσιμεντένιες βάσεις στον βυθό, όπως δηλαδή έχει γίνει σε την Βρετανία ή τη Δανία. Ούτως ή άλλως όμως, η μεγάλη ναυτιλιακή κίνηση που υπάρχει στη χώρα μας, ο τουρισμός και η ανεπτυγμένη αλιεία δεν ευνοούν τη συγκριτικά φθηνότερη λύση των πακτωμένων ανεμογεννητριών. Έτσι, αυτός ο νέος ενεργειακός πόρος μπορεί να αξιοποιηθεί στη χώρα μας μέσω των πλωτών ανεμογεννητριών. Πρόκειται για εγκαταστάσεις που δεν επηρεάζουν καθόλου το περιβάλλον των θαλασσών καθώς σταθεροποιούνται ακριβώς όπως τα καράβια, με την απλή χρήση μιας άγκυρας. Αυτό τους επιτρέπει να αποσυναρμολογηθούν εύκολα, ή ακόμα και να μεταφερθούν σε άλλο θαλάσσιο σημείο, αν αυτό κριθεί απαραίτητο. Αυτό που εμποδίζει μέχρι στιγμής τη δημιουργία των πλωτών πάρκων είναι το υψηλό τους κόστος. Όπως προαναφέρθηκε όμως, η ιστορία της ανάπτυξης των ΑΠΕ έχει δείξει ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας, πάντα ρίχνει τις τιμές. Σήμερα, υπολογίζεται ότι απαιτούνται περίπου 180 ευρώ για να παραχθεί μία μεγαβατώρα ενέργειας από πλωτή ανεμογεννήτρια. Πρόσφατη μελέτη που έγινε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει ότι το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από πλωτά αιολικά στην Ελλάδα θα είναι 76 ευρώ/MWh το 2030 και θα υποχωρήσει στα 46 ευρώ/MWh το 2050. Η ίδια μελέτη υπολογίζει το διαθέσιμο θαλάσσιο δυναμικό για πλωτά αιολικά στην Ελλάδα στα 263 GW. Συνεπώς, η ανάπτυξη των πλωτών αιολικών πάρκων στη χώρα μας έχει απόλυτη επιχειρηματική λογική. •

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΕΝΕΡΓΕΙ Α

Μικρές ανεμογεννήτριες ως 60kW σε ΜΔΝ Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΙΑΣ ΜΙΚΡΗΣ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΙΣΧΥΟΣ 60KW ΣΕ ΕΝΑ ΜΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟ ΝΗΣΙ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΑΙΟΛΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΚ ΑΡΑΚΗΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΗΧ ΑΝΙΚΟΣ MSC, MA

Ο

ΔΕΔΔΗΕ σε εφαρμογή της Υπουργ ικ ής Α πόφασης ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74462/2976 (ΦΕΚ 3150/Β/30.07.2020) για εγκατάσταση σταθμών μικρών ανεμογεννητριών (ΜΑΓ) εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης των 60kW, εξέδωσε δύο ανακοινώσεις στις 30/9/2020 και στις 20/10/2020 με τις οποίες καλεί ενδιαφερόμενους για εγκατάσταση σταθμών μικρών ανεμογεννητριών εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης των 60kW, να υποβάλλουν αιτήσεις με τα αναγκαία δικαιολογητικά για χορήγηση Προσφοράς Σύνδεσης, στα μη διασυνδεδεμένα νησιά (ΜΔΝ). Στα ΜΔΝ η συνολική ισχύς των σταθμών μικρών ανεμογεννητριών που θα εγκατασταθούν σε κάθε ηλεκτρικό σύστημα, θα προσμετράται στο εκάστοτε ισχύον περιθώριο ισχύος για εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών του συστήματος αυτού, σύμφωνα με τη σχετική απόφαση της ΡΑΕ. Η μέγιστη ολική ισχύς των σταθμών μικρών ανεμογεννητριών στα ΜΔΝ προσδιορίζεται από τα διαθέσιμα περιθώρια ισχύος διείσδυσης των ΑΠΕ στα Ηλεκτρικά Συστήματα-Συμπλέγματα των ΜΔΝ. Τα αναγκαία έντυπα αίτησης μαζί με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά καθώς και το απαραίτητο πληροφοριακό υλικό αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του ΔΕΔΔΗΕ με τη 2η

ανακοίνωση στις 20/10/2020 και θεωρητικά μπορούν να εκκινήσουν οι αιτήσεις. Μία αίτηση σύνδεσης θα θεωρείται πλήρης και ορθή και θα γίνεται αποδεκτή από τον ΔΕΔΔΗΕ, εφόσον έχουν συνυποβληθεί ορθά όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά έγγραφα, όπως αυτά θα καθοριστούν στο έντυπο Αίτησης Σύνδεσης. Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο του υποβληθέντος φακέλου αίτησης σύνδεσης διαπιστωθούν λάθη, ελλείψεις ή αναντιστοιχίες ως προς τα παρεχόμενα στοιχεία και δικαιολογητικά έγγραφα, ο φάκελος θα επιστρέφεται στον ενδιαφερόμενο με έγγραφη και τεκμηριωμένη ενημέρωση. Αναφορικά με τα αιτήματα για την εγκατάσταση και τη σύνδεση με το δίκτυο διανομής σταθμών μικρών ανεμογεννητριών, που είχαν κατατεθεί στον ΔΕΔΔΗΕ μετά την έκδοση του ν.4203/2013 και μέχρι την αναστολή υποδοχής αιτημάτων με την από 20.12.2013 Ανακοίνωση του ΔΕΔΔΗΕ, δεδομένου ότι εκκρεμούσε η έκδοση της παρούσας Υ.Α. καθορισμού της αδειοδοτικής διαδικασίας. Αυτά θα πρέπει να υποβληθούν εκ νέου από τους ενδιαφερόμενους.

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η τιμή ενέργειας θα ισούται με 157 Euro/MWh και θα απομειώνεται αυτόματα σύμφωνα με το παρακάτω

Τιμολόγηση της παραγόμενης ενέργειας απο ΜΑΓ Σωρευτική συμβασιοποιημένη ισχύς έργων κατηγορίας σταθμών 1δ

Τ.Α για τα έργα που τίθενται σε λειτουργία έως και μετά την παρέλευση έξι ημερολογιακών μηνών από την ημερομηνία επίτευξης της αντίστοιχης σωρευτικής συμβασιοποιημένης ισχύος 4 MW έργων κατηγορίας σταθμών 1δ

≤ 4 MW

157 €/ MWh

8 MW

154 €/ MWh

12 MW

151 €/ MWh

16 MW

148 €/ MWh

20 MW

145 €/ MWh

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

πίνακα με βάση τη σωρευτική συμβασιοποιημένη ισχύ των έργων.

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ Επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών στις κάτωθι περιπτώσεις: α. Σε γήπεδα εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων, εκτός ορίων οικισμών με πληθυσμό μικρότερο των 2.000 κατοίκων ή οικισμών προ του 1.923, καθώς και εντός δασικών εκτάσεων, αναδασωτέων και δημοσίων εκτάσεων των περιπτώσεων α΄ και β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του ν. 998/1979, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει, σύμφωνα με τα άρθρα 45, 53 και 58 του ιδίου νόμου (ν. 998/1979). β. Εντός οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικής δραστηριότητας, κατόπιν γνώμης από τον φορέα του οργανωμένου υποδοχέα. γ. Σε λιμένες (χερσαία έκταση) επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών ΜΑΓ κάθετου άξονα και εγκατεστημένης ισχύος έως πέντε (5) kW, που εγκαθίστανται από το Κέν τρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.) και από εκπαιδευτικούς ή/και ερευνητικούς φορείς στο δώμα ή στέγη νομίμως υφιστάμενων κτιρίων, για το χρονικό διάστημα που λειτουργούν για εκπαιδευτικούς ή ερευνητικούς σκοπούς ή για τη διενέργεια πιστοποιήσεων ή μετρήσεων. Οι σταθμοί εγκατεστημένης ισχύος έως και εξήντα (60) kW συνδέονται στο δίκτυο διανομής χαμηλής τάσης. Η σύνδεσή τους στο δίκτυο, όταν είναι εφικτή, μπορεί να υλοποιηθεί είτε μέσω σχήματος ανεξάρτητου παραγωγού που θα λαμβάνει Λειτουργική Ενίσχυση Σταθερής Τιμής στη βάση της Τιμής Αναφοράς της αντίστοιχης κατηγορίας σταθ-

17

ΕΝΕΡΓΕΙ Α

μών του Πίνακα 1 της περίπτωσης β β της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν.

4414/2016 (Α΄ 149) όπως ισχύει, είτε μέσω σχήματος αυτοπαραγωγού με ενεργειακό συμψηφισμό ή εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό, σύμφωνα με το άρθρο 14Α του ν. 3468/2006, όπως ισχύει. Για την εγκατάσταση σταθμών της περίπτωσης α’ πρέπει να εξασφαλίζεται η πρόσβαση μέσω υφιστάμενης ή νέας οδού. Τα απαιτούμενα έργα οδοποιίας εξυπηρέτησης της πρόσβασης στους εν θέματι σταθμούς, θεωρούνται συνοδά έργα της εγκατάστασης αυτής. Σε κάθε περίπτωση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των συγκεκριμένων έργων, ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία (εκπόνηση ΜΠΕ για την έκδοση ΑΕΠΟ ή υποβολή αιτήματος για την υπαγωγή σε ΠΠΔ) κατόπιν της κατάταξης αυτών, σύμφωνα με τους πίνακες έργων και δραστηριοτήτων της υπ’ αρ. 37674/2016 (Β΄ 2471) υπουργικής απόφασης, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Για τη χωροθέτηση σταθμών της περίπτωσης α΄, εφαρμόζονται με διαφοροποιήσεις οι διατάξεις περί αιολικών σταθμών του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ (υπ’ αρ. 49828/2008 κοινή υπουργική απόφαση - Β΄ 2464/2008) (εφεξής ΕΠΧΣΑΑ - ΑΠΕ). Δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών εντός πολυγώνου αδειοδοτημένου ή υπό αδειοδότηση αιολικού σταθμού. Οι σταθμοί απαλλάσσονται από την υποχρέωση έκδοσης Βεβαίωσης Παραγωγού και Αδειών Εγκατάστασης και Λειτουργίας. Για την εγκατάσταση των ΜΑΓ συμπεριλαμβανομένων των θεμελίων αυτών, καθώς και τις αναγκαίες κατασκευές που συνοδεύουν την εγκατάστασή τους, απαιτείται έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας. Επιπλέον, έχουν τεθεί περιορισμοί και αποστάσεις ασφαλείας απο άλλες δραστηριότητες, υποδομές και άλλες ΜΑΓ, ενώ τίθενται όρια για τη δημιουργία σκίασης σε μεμονωμένη νομίμως υφιστάμενη κατοικία και εξασφάλιση ελάχιστου επιπέδου θορύβου.

18

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΚΑΡΑΚΗΣ Ενεργειακός Μηχανικός ΜSc, MA

Η συγκεκριμένη επένδυση δίνει εσωτερικό βαθμό απόδοσης ιδίων κεφαλαίων ίσο με 16,1% και Καθαρά Παρούσα Αξία ίση με 147.000 ευρώ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ Η Προσφορά Σύνδεσης ισχύει για έξι μήνες από την ημερομηνία χορήγησής της και παρατείνεται για άλλους δώδεκα μήνες (μέγιστη συνολική διάρκεια ισχύος της Προσφοράς Σύνδεσης, συνυπολογιζομένης της παράτασης είναι 18 μήνες από τη χορήγηση της), εφόσον εντός του χρονικού διαστήματος των έξι μηνών από τη χορήγηση της, υποβληθεί πλήρης φάκελος για τη σύναψη της σχετικής Σύμβασης Σύνδεσης. Ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να κάνει αποδοχή της προσφοράς Σύνδεσης εντός δύο (2) μηνών από την διατύπωση προσφοράς σύνδεσης και να καταβάλλει εγγυητική επιστολή, σύμφωνα με την περίπτωση 3 της υποπαρ. Ι.1 της παρ. Ι του πρώτου άρθρου του ν. 4152/2013, όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει με την παρ. 1, άρθρο 34 του ν. 4342/2015. Με την αποδοχή της οριστικής προσφοράς σύνδεσης, ο ενδιαφερόμε-

νος δύναται να υποβάλλει αιτήματα για σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης με τον αρμόδιο Διαχειριστή, καθώς και για σύναψη Σύμβασης Λειτουργικής Ενίσχυσης Σταθερής Τιμής σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 4414/2016 (Α΄ 149), με τη Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. για σταθμούς στο Διασυνδεμένο Σύστημα ή τη Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε., για σταθμούς στα ΜΔΝ. Πιο συγκεκριμένα, για σταθμούς που εγκαθίστανται σε εκτάσεις που διέπονται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας κατά το στάδιο σύναψης της σύμβασης σύνδεσης με τη ΔΕΔΔΗΕ, προσκομίζεται η έγκριση επέμβασης σύμφωνα με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Επίσης, δεν ικανοποιούνται περισσότερα από δύο αιτήματα για προσφορά σύνδεσης ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ανά φορείς στη μετοχική ή εταιρική σύνθεση των οποίων συμμετέχει το ίδιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο με ποσοστό άνω του 50%. Το ιδιο ισχύει στην περίπτωση αιτημάτων για σταθμούς, για τη σύνδεση των οποίων απαιτείται σε ευθεία απόσταση, ανάπτυξη νέου δικτύου μέσης τάσης μήκους άνω των χιλίων (1.000) μέτρων.

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΓ H αίτηση σύνδεσης ΜΑΓ στο δίκτυο χαμηλής τάσης του ΔΕΔΔΗΕ απαιτεί τη προσκόμιση πολλών πιστοποιήσεων και εκθέσεων δοκιμών εξοπλισμού, που είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν διαθέτουν οι κατασκευαστές των ΜΑΓ ή είναι οικονομικά/χρονικά δυσβάστακτο να αποκτήσουν. Το μόνο σίγουρο είναι αυτή τη στιγμή ότι δεν είναι διαθέσιμες βεβαιώσεις πιστοποιήσης απο το ΚΑΠΕ, σύμφωνα με την ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74462/2976 (ΦΕΚ Β’ 3150/30.07.2020).

ΤΕΧΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Α/Γ 60KW ΣΕ ΜΔΝ Στο συγκεκριμένο άρθρο πραγματοποιούμε μελέτη της οικονομικής απόδοσης μιας ΜΑΓ ευρωπαϊκής κατασκευής ισχύος 60kW σε ένα ΜΔΝ με υψηλό αιολικό δυναμικό της τάξης των 9,3m/s στο ύψος πλήμνης (31m) κλάσης ΙΕC IA. Συγκεκριμένα,

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

Συνολική επένδυση Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1 Εγκατεστημένη ισχύς KWp 2 Μέση ετήσια ταχύτητα ανέμου m/s Ενεργειακή απόδοση πρώτου έτους 3 KWh λειτουργίας € 4 Κόστος υλοποίησης ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΡΓΟΥ 1 Ποσοστό Επιχορήγησης % 2 Ίδια Κεφάλαια % 3 Δανεισμός % Επιτόκο μακροπρόθεσμου δανει4 % σμού Περίοδος αποπληρωμής μακρ.

5 έτη δανείου ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΈΞΟΔΑ 1 Κόστος ασφάλισης- Security % Κόστος συντήρησης & λειτουργίας 2 % ενοίκιο ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΑΣ Ποσοστό προσαύξησης εξόδων 1 % ετησίως € 2 Τιμή πώλησης KWh τον πρώτο χρόνο Ποσοστό προσαύξησης εσόδων 3 % ετησίως Ποσοστό μείωσης της απόδοσης του 4 % συστήματος

60,00 9,3 296.650 290.000 0% 30% 70%

0 87.000 203.000

4,00% 10 1,00%

2.900

2,00%

5.800

2,00% 0,157 € 0,00% 0%

ΧΡΗΜΑΤΟΡΟΕΣ Ίδια κεφάλαια επενδυτή

€

87.000 €

Εκταμίευση μακρ. Δανείου

€

203.000 €

Εκταμίευση επιχορήγησης

€

-€

Κόστος μακροπρόθεσμου δανείου

€

250.281 €

Φορολογητέο εισόδημα Ασφάλιση

-70.462 €

Συντήρηση και λειτουργία

-140.925 €

Φόροι

-76.563 €

Έσοδα από πώληση ενέργειας

931.481 €

Τόκοι Μακροπρόθεσμου δανείου

-47.281 €

Επιτόκιο προεξόφλησης

4,50%

Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης

16,09%

ΚΠΑ

146.588 €

έχει εκτιμηθεί μια καμπύλη Weibull με συντελεστές k=2,2 και c=10,5m/s, αντιπροσωπευτικοί για νησί του Αιγαίου πελάγους. Έχουν τεθεί απώλειες 15% στην ακαθάριστη εκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή. Στον παραπάνω πίνακα παρουσιάζεται η συνολική εικόνα της επένδυσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η απόσβεση των ιδίων κεφαλαίων πραγματοποιείται στα 7,5 έτη.

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

Η επένδυση δίνει εσωτερικό βαθμό απόδοσης ιδίων κεφαλαίων ίσο με 16,1% και Καθαρά Παρούσα Αξία ίση με 147.000 ευρώ.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Απο το παράδειγμα που μελετήσαμε, διαπιστώνουμε ότι η ΜΑΓ σε ένα μέρος με εξαιρετικό αιολικό δυναμικό, όπως σε πολλά μέρη των ΜΔΝ, αποτελεί μια πολύ αποδοτική επένδυση για την οποία, όμως,

είναι σημαντικό να επισημάνουμε τα ακόλουθα: • Υπάρχουν ελάχιστες α/γ διαθέσιμες κλάσης ΙΕC IA για ισχυρό αιολικό δυναμικό, οι οποίες είναι σε θέση να αντέξουν συνθήκες ισχυρού ανέμου, ενώ είναι άγνωστο αν παρέχονται απο τον κατασκευαστή εγγυήσεις για 20 έτη.

• Είναι αβέβαιο αν κατασκευαστές ΜΑΓ έχουν όλες αυτές τις πιστοποιήσεις, που απαιτεί ο ΔΕΔΔΗΕ στη φόρμα αίτησης σύνδεσης.

• Η μέγιστη απόσταση 1000m απο δίκτυο μέσης τάσης είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας σε συνδυασμό και με τις αποστάσεις ασφαλείας και όρια που πρέπει να τηρούνται. Αυτό ζητείται απο τον επενδυτή να το αναφέρει σε υπεύθυνη δήλωση.

• Θα πρέπει να υπολογίζεται η πιθανή δυσκολία πρόσβασης στα ΜΔΝ που θα επιφέρει μειωμένη διαθεσιμότητα, βλάβες λόγω άγριου περιβάλλοντος νησιών (ισχυρές ριπές, σκόνη, αλατότητα, κεραυνικά πλήγματα), οπότε και μείωση της ενεργειακής παραγωγής αλλά και κοπωτική φόρτιση της ίδιας της ΜΑΓ.

• Στα Μη Δισυνδεδεμένα Νησιά υπάρχουν περιορισμοί στη λειτουργία λόγω τεχνικών ελαχίστων των θερμικών σταθμών (setpoints) τα οποία θα πρέπει να υπολογιστούν στην εκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή. Αυτό δε θα ισχύει στα νησιά που άμεσα προβλέπεται να διασυνδεθούν με το ηπειρωτικό σύστημα.

• Απαιτείται για τη χρηματοδότηση του έργου να έχει ολοκληρωθεί ετήσιο μετρητικό πρόγραμμα με ιστό στην υποψήφια θέση της ΜΑΓ και να έχει πραγματοποιηθεί πλήρη μελέτη αιολικού δυναμικού- ενεργειακής παραγωγής αλλά και καταλληλότητας ΜΑΓ.

• Τέλος, θα πρέπει να μελετηθούν σε βάθος όλοι οι χωροταξικοί και περιβαλλοντικοί περιορισμοί που έχουν τεθεί στις ΜΑΓ αλλά και οι ιδιαιτερότητες που υπάρχουν σε κάθε νησί, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι τοπικές αντιδράσεις. •

19

20

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

CONNECTED CARS To 5G και το IoT

φέρνουν την επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΟ ΠΟΥ ΠΡΟΚΕΊΤΑΊ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ ΔΕΝ ΘΑ ΚΊΝΕΊΤΑΊ ΜΟΝΟ ΤΟΥ, ΟΠΩΣ ΊΣΩΣ ΠΊΣΤΕΥΑΤΕ, ΑΛΛΑ ΣΊΓΟΥΡΑ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΕΝΑ ΚΊΝΟΥΜΕΝΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕ ΔΊΚΟ ΤΟΥ IOT, ΜΟΝΊΜΑ ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΑΛΛΗΛΕΠΊΔΡΑΣΗ ΜΕ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΊΚΟ ΠΕΡΊΒΑΛΛΟΝ ΚΑΊ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ CLOUD. ΓΡΆΦΕΙ Ο ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΆΝΤΆ ΖΟΠΟΥΛΟΣ

Τ

Α ΟΧΉΜΑΤΑ ΜΕ ΠΛΉΡΉ ΑΥΤΟΝΟΜΊΑ κίνησης πιθανό-

τατα αργούν αρκετά ακόμα μέχρι να φτάσουν στο στάδιο της μαζικής παραγωγής, αλλά τα λεγόμενα συνδεδεμένα αυτοκίνητα (connected cars) βρίσκονται ήδη εδώ και αρκετά σύντομα θα μονοπωλήσουν την αγορά. Η ιδέα του σύγχρονου αυτοκινήτου περιλαμβάνει πλέον ένα ολοκληρωμένο σύστημα αυτοκίνησης με δικό του ξεχωριστό IoT (Internet of Things), βασισμένο σε λειτουργικούς αισθητήρες, με ισχυρή ενσωματωμένη υπολογιστική δύναμη και συστήματα επικοινωνίας, τα οποία εστιάζουν κυρίως σε τρεις τομείς: 1. Τη θέση του οχήματος, την οδηγική συμπεριφορά, τις διαγνωστικές αναφορές για τον κινητήρα και τη συνολική δραστηριότητα του οχήματος (τηλεματική).

2. Τον περιβάλλοντα χώρο (οτιδήποτε βρίσκεται πέριξ του οχήματος, δηλαδή την τεχνολογία V2X).

3. Τους ίδιους τους επιβάτες (ενσωματωμένες συσκευές ενημέρωσης και ψυχαγωγίας). Όλα τα προαναφερθέντα υποσυστήματα κάνουν χρήση της κυψελοειδούς τεχνολογίας, ενώ ολοένα και πιο διαδεδομένη θεωρείται και η χρήση δικτύων, όπως είναι το 5G. Παρόλο που η ανάπτυξη των δικτύων 5G δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί όσον αφορά την αξιοποίησή τους από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, η πρόοδος στον τομέα τους και η ταχύτητα με την οποία εξαπλώνονται στην αγορά είναι τεράστιες. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό των Παγκόσμιων Δορυφορικών Συστημάτων Πλοήγησης (GSA), ως το τέλος του 2019, 61 εταιρείες σε 34 χώρες είχαν θέσει σε εφαρμογή μία ή και περισσότερες υπηρεσίες 5G με συμβατότητα στο πρότυπο 3GPP. Από αυτές, οι 49 πρόσφεραν υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

μέσω δικτύων 5G, ενώ οι 34 παρείχαν υπηρεσίες με FWA (Σταθερή Ασύρματη Πρόσβαση) ή υπηρεσίες ευρυζωνικών δικτύων οικιακής χρήσης. Επίσης, σύμφωνα πάλι με τον GSA, 77 εταιρείες είχαν αναπτύξει στα δίκτυά τους τεχνολογία συμβατή με το 3GPP και άλλες 348 σε 119 χώρες έκαναν ήδη επενδύσεις σε 5G δίκτυα. Το πρότυπο 3GPP Release 16, αποτελεί ορόσημο στο χώρο γιατί ολοκληρώνει τη φάση 2 των προδιαγραφών 5G, καλύπτοντας αυτόνομα δίκτυα που παρέχουν όχι μόνο σαφώς βελτιωμένη ευρυζωνική κινητή τηλεφωνία (eMBB) και FWA (Σταθερή Ασύρματη Πρόσβαση), αλλά και εξαιρετικά αξιόπιστη επικοινωνία χαμηλού λανθάνοντος χρόνου (URLLC, σημαντικότατη στην αυτοκίνηση), καθώς και διευρυμένη δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών μηχανημάτων (mMTC, ιδανική για περιπτώσεις χρήσης IoT). Επίσης, το Rel 16 περιλαμβάνει καθορισμένες προδιαγραφές όσον αφορά την κυψελοειδή τεχνολογία V2X (C-V2X), καλύπτοντας πεδία όπως το platooning (σύστημα με το οποίο τουλάχιστον δύο οχήματα κινούνται σε κοντινή μεταξύ τους απόσταση, υποστηριζόμενα από ηλεκτρονικά μέσα υποβοήθησης), τους αισθητήρες αυξημένης εμβέλειας, την αυτοματοποιημένη οδήγηση και την οδήγηση εξ αποστάσεως. Το πρότυπο Rel 17 βρίσκεται ήδη υπό ανάπτυξη και αναμένεται να περιλαμβάνει: βελτιώσεις στη συνδεσιμότητα χαμηλής ισχύος ευρείας περιοχής (NB-IoT), ένα νέο χαρακτηριστικό με την κωδική ονομασία NR Light που θα τροφοδοτεί φορητές συσκευές IoT χαμηλής ισχύος/υψηλού εύρους ζώνης, υποστήριξη για φάσμα χιλιομετρικών κυμάτων άνω των 52,6GHz, βελτιώσεις στην τεχνολογία MIMO, καθώς και υποστήριξη δορυφορικών δικτύων.

21

5G και IoT Όπως είπαμε, είναι παραπάνω από σαφές ότι οι εξελίξεις στην ανάπτυξη προτάσεων που θα περιλαμβάνουν IoT με πρόσβαση σε δίκτυα 5G στην οδήγηση κινούνται ραγδαία. Αυτή άλλωστε είναι και η άποψη της Gartner, κορυφαίας εταιρείας αναλύσεων, η οποία τον Οκτώβριο του 2019 προέβλεψε ότι μέχρι το 2023 η αυτοκινητοβιομηχανία θα αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά για λύσεις που αφορούν τα δίκτυα 5G και το IoT, εκπροσωπώντας το 53% του ετήσιου τελικού σημείου της αγοράς συνολικά. Η Gartner μάλιστα προβλέπει ότι το τελικό σημείο της βάσης εγκατάστασης για τα δίκτυα 5G και το IoT θα αυξηθεί σχεδόν 14 φορές τα επόμενα τρία χρόνια, σκαρφαλώνοντας από τις 3,5 εκ. μονάδες το 2020 στις 48,6 εκ. μονάδες το 2023. Το 2020, η αγορά θα κατακλύζεται από εξωτερικές κάμερες παρακολούθησης (2,5 εκ. μονάδες και μερίδιο αγοράς 70%), αλλά ως το 2023 αυτές θα έχουν ξεπεραστεί από τις προτάσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά η Stephanie Baghdassarian, διευθυντικό στέλεχος στον ερευνητικό τομέα της εταιρείας, «καθώς η αυτοκινητοβιομηχανία θα αποτελέσει τον μεγαλύτερο τομέα για τελικά σημεία IoT και περιπτώσεις χρήσης δικτύων 5G και IoT, συνιστούμε στους παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών (CSP) που θέλουν να παραμείνουν ανταγωνιστικοί να δώσουν προτεραιότητα στον χώρο του αυτοκινήτου όσον αφορά τις επενδύσεις τους. Αυτή η προσέγγιση θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τόσο την πρόσληψη προσωπικού που κατανοεί τις ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου τομέα, όσο και τις εταιρικές σχέσεις και συγχωνεύσεις που θα ωθήσουν την αγορά στο μέλλον». Η Gartner προβλέπει ότι η πιο διαδεδομένη χρήση 5G στον χώρο του αυτοκινήτου το 2023 θα αφορά ενσωματωμένα λειτουργικά συστήματα σε οχήματα εμπορικής ή απλής χρήσης (19,1 εκ. μονάδες και με μερίδιο αγοράς

39%), ακολουθούμενη από τις τηλεματικές συσκευές στόλου οχημάτων (5,1 εκατ. μονάδες και με μερίδιο αγοράς 11%), καθώς και τις εσωτερικούς μηχανισμούς τηλεδιοδίων (1,5 εκατ. μονάδες και με μερίδιο αγοράς 3%). Επίσης, σύμφωνα με την Gartner, το ποσοστό των αυτοκινήτων που θα είναι συνδεδεμένα με δίκτυα 5G, αλλά και θα λειτουργούν με διαρκή πρόσβαση σε κάποιο δίκτυο 5G θα αυξηθεί από 15% το 2020 σε 74% το 2023, αγγίζοντας το 94% το 2028. Μέχρι τότε, η τεχνολογία C-V2X θα επιτρέπει την ανταλλαγή μηνυμάτων εντός οχήματος και μεταξύ διαφορετικών οχημάτων, καθώς και με υποδομές, πεζούς, ποδηλάτες και άλλα στοιχεία του εξωτερικού περιβάλλοντος του αυτοκινήτου. «Εν τέλει, τα οχήματα που θα λειτουργούν μονίμως συνδεδεμένα με υπηρεσίες 5G, θα βοηθήσουν στη μείωση των κυκλοφοριακών προβλημάτων και στην αύξηση της οδικής ασφάλειας», υποστηρίζει η εταιρεία.

Οδική ασφάλεια και κάλυψη δικτύου στο δρόμο Σίγουρα υπάρχουν πολλά κίνητρα για να αυξηθεί την οδική ασφάλεια. Η Ελλάδα παραμένει στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα υψηλότερα ποσοστά τροχαίων δυστυχημάτων, παρόλο που τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί αισθητή βελτίωση και πρόοδος (6% σε σχέση με το 2017 και 45% σε σχέση με το 2010). Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Υπουργείο Μεταφορών αναφέρει ότι υπήρξαν 1.770 θάνατοι από τον Ιούνιο του 2017 ως τον Ιούνιο του 2018 (περίπου σχεδόν πέντε ανά ημέρα). Ενδεικτικά, από τους 21.610 που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σοβαρά, το 37% ήταν οδηγοί αυτοκινήτου, 23% πεζοί, 22% μοτοσυκλετιστές και 14% ποδηλάτες. Επομένως, αν η κυψελοειδής συνδεσιμότητα -και, συγκεκριμένα, η τεχνολογία C-V2X- μπορεί να προσφέρει οδήγηση υπό ασφαλέστερες συνθήκες, η δικτυακή κάλυψη σε όλους τους αυτοκινητόδρομους είναι ένα στοίχημα που δεν θέλουμε να χάσουμε.

Τελικό Σηµείο Εγκατεστηµένων Βάσεων 5G IoT Παγκοσµίως, για το 2020 και το 2023 393

Συνδεδεµένα αυτοκίνητα µε ενσωµατωµένο λογισµικό (εµπορικής και κοινής χρήσης)

19.087 2.452

Εξωτερικές κάµερες ασφαλείας

15.762 135

Τηλεµατικές συσκευές στόλου οχηµάτων

5.146 50

Εσωτερικοί µηχανισµοί τηλεδιοδίων

1.552 61

Υπηρεσίες κλήσεων έκτακτης ανάγκης

1.181 400

Λοιπές υπηρεσίες

5.863

0

5000

10000

15000

20000

Ανά χιλιάδες

22

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

Τα μονίμως συνδεδεμένα με υπηρεσίες 5G οχήματα, θα βοηθήσουν στη μείωση των κυκλοφοριακών προβλημάτων και στην αύξηση της οδικής ασφάλειας

Η C-V2X προσφέρει δύο βασικούς τρόπους επικοινωνίας: 1) την άμεση επικοινωνία μέσω της διεπαφής PC5 στη μη αδειοδοτημένη ζώνη συχνοτήτων των 5,9GHz, για περιπτώσεις που απαιτούν χαμηλό λανθάνοντα χρόνο όπως οι εφαρμογές V2V (από όχημα σε όχημα), V2I (από ένα όχημα σε κάποια υποδομή) και V2P (από όχημα σε πεζό), και 2) την επικοινωνία με αντοχή στις χρονικές καθυστερήσεις μέσω της εφαρμογής V2N (από όχημα σε δίκτυο), μέσω της διεπαφής Uu σε συνηθισμένα και αδειοδοτημένα κυψελοειδή δίκτυα, για χρήσεις όπως η ψυχαγωγία εντός οχήματος, αλλά και η ενημέρωση για πιθανούς κινδύνους στο δρόμο σε μεγάλη εμβέλεια ή τυχόν κυκλοφοριακά προβλήματα. Ένα πλήρως λειτουργικό οικοσύστημα C-V2X δεν απαιτεί μόνο την εκτεταμένη ανάπτυξη παρόδιων και εσωτερικών μονάδων για υποστήριξη της άμεσης επικοινωνίας, αλλά και μια καλή κυψελοειδή συνδεσιμότητα στο δρόμο για να επιτρέπεται η επικοινωνία τύπου V2N. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο που βρίσκεται αρκετά βήματα μπροστά σε αυτόν τον τομέα, στην έκθεση που συνέταξε για το Connected Nations 2019 η Ofcom, ρυθμιστική αρχή τηλεπικοινωνιών, εκτιμάται ότι εντός οχήματος η κάλυψη δεδομένων μέσω 4G και από τις τέσσερις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας είναι διαθέσιμη στο 62% των αυτοκινητοδρόμων και των οδικών αρτηριών και στο 46% των μικρότερων δρόμων. Εκτός των οχημάτων, η κάλυψη 4G φτάνει στο 88% των αυτοκινητοδρόμων και των οδικών αρτηριών και στο 80% των μικρότερων δρόμων. Όσον αφορά τις τηλεφωνικές κλήσεις, η εικόνα δείχνει καλύτερη: το 81% των αυτοκινητοδρόμων και των οδικών αρτηριών, όπως και το 68% των μικρότερων δρόμων έχουν κάλυψη από όλες τις εταιρείες εντός των οχημάτων, αριθμός που αυξάνεται στο 95% και το 90% αντίστοιχα εκτός των οχη-

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

μάτων. Η κάλυψη για κλήσεις έκτακτης ανάγκης -που πραγματοποιούνται σε όλα τα δίκτυα- είναι σχεδόν ολοκληρωτική (99%/96% εντός των οχημάτων, ~100% / 99% εκτός των οχημάτων). Προς το παρόν, δεν υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία για την κάλυψη των δικτύων 5G στο δρόμο, αλλά υπάρχουν διαθέσιμοι ελεγκτές διαδικτυακής κάλυψης για τις EE, O2 και Vodafone, αν κάποιος θέλει να αναζητήσει συγκεκριμένες περιοχές.Σαφέστατα, χρειάζεται πολλή περισσότερη ανάπτυξη των δικτύων 5G για να αποδειχθεί σωστή η πρόβλεψη που έκανε η Gartner για το 2023. Ένα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι ο βασικός ανταγωνιστής της τεχνολογίας C-V2X, ο οποίος είναι βασισμένος στην τεχνολογία Wi-Fi (802.11p) εξακολουθεί να χρησιμοποιείται τόσο στην Ευρώπη (ως ITS-G5) όσο και στις ΗΠΑ (ως DSRC). Επίσης, ένας επιπλέον χώρος που επιδέχεται ακόμα μεγάλη εξέλιξη είναι η διασφάλιση της ασφάλειας των αυτόνομων αυτοκινήτων με πρόσβαση στα 5G δίκτυα.

Πλατφόρμες σύνδεσης εντός οχήματος Στη αναφορά της με τίτλο Hype Cycle for Connected Vehicles and Smart Mobility, η Gartner τοποθετεί το 5G στην κορυφή των προσδοκιών για το εγγύς μέλλον (μαζί με τη λεγόμενη «μικροκινητικότητα»), δηλαδή την ύπαρξη μιας προηγμένης Εμπειρίας Χρήστη (UX) και Διεπαφής (UI) εντός των οχημάτων, καθώς και έναν έξυπνο σχεδιασμό μετακινήσεων εντός των πόλεων. Στο συγκεκριμένο κύκλο, η εταιρεία καλύπτει 26 θέματα, μεταξύ των οποίων «η κινητικότητα ως υπηρεσία», «οι ασύρματες ενημερώσεις λογισμικού», «οι επικοινωνίες μεταξύ διαφορετικών οχημάτων», «τα αυτόνομα οχήματα» και «τα συστήματα παρακολούθησης του οδηγού». Μόνο δύο πεδία όμως, «οι πλατφόρμες αυτοκινήτων που έχουν πρόσβαση σε δίκτυα» και «η ασύρματη συνδεσιμότητα

23

Τα συνολικά έσοδα της αυτοκινητοβιοµηχανίας θα αυξηθούν και θα διαφοροποιηθούν µε τις νέες υπηρεσίες να φτάνουν δυνητικά τα 1,5 τρισ. δολάρια µέσα στο 2030 (∆ισ. ∆ολάρια) Τωρινά έσοδα της αυτοκινητοβιοµηχανίας Κυρίαρχες οι πωλήσεις αυτοκινήτων

Προβλεπόµενα έσοδα της αυτοκινητοβιοµηχανίας για το 2030 Τα επαναλαµβανόµενα έσοδα αυξάνονται σηµαντικά

Σήµερα

Επαναλαμβανόμενα έσοδα

6.700 4,4% p.a.

3.500 30 720

1.500

1.200

+30%

• Ο διαμοιρασμός μετακινήσεων εντείνεται στις πυκνοκατοικημένες και προαστιακές πόλεις, με νέα μοντέλα ανταλλαγής οχημάτων και αυξημένες ηλεκτρονικές κρατήσεις αυτοκινήτων (e-hailing).

• 100 δισ. δολάρια από υπηρεσίες σύνδεσης δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων εφαρμογών, πλοήγησης, ψυχαγωγίας, υπηρεσιών εξ αποστάσεως και αναβαθμίσεων λογισμικού.

Δευτερογενής αγορά • Ανάπτυξη μέσω των αυξημένων πωλήσεων των οχημάτων.

• Υψηλότερες ετήσιες δαπάνες συντήρησης οχημάτων κοινής χρήσης.

• Χαμηλότερες δαπάνες συντήρησης στους ηλεκτρικούς κινητήρες.

• Έως και 90% χαμηλότερες η μέση επισκευή ανά αυτόνομο όχημα ύστερα από ατύχημα.

Εφάπαξ πωλήσεις οχημάτων 2.700

4.000

• -2% ετήσια αύξηση παγκοσμίως στον αριθμό των πωλούμενων οχημάτων λόγω της μακροοικονομικής ανάπτυξης σε αναδυόμενες οικονομίες.

• Επιδοτήσεις αγοράς για ηλεκτρικούς κινητήρες και την προσθήκη χαρακτηριστικών αυτόνομης τεχνολογίας.

εντός των οχημάτων», παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα για άμεση και ευρεία εμπορική εκμετάλλευση. Καθώς τα οχήματα αξιοποιούν όλο και περισσότερο τη δυνατότητα πρόσβασής τους στα δίκτυα και καθώς δημιουργούν και διαχειρίζονται ολοένα και μεγαλύτερους όγκους δεδομένων, τόσο οι εταιρείες λογισμικού και οι πάροχοι υπηρεσιών cloud εντείνουν τις προσπάθειες ανάμειξής τους στον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η Microsoft αποτελεί κορυφαίο παίκτη στη συγκεκριμένη αγορά, παρέχοντας το Connected Vehicle Platform (MCVP). Το MCVP συνδυάζει τη δική της τεχνολογία IoT, την ασφάλεια, τη συνδεσιμότητα και κορυφαία τεχνολογία επεξεργασίας δεδομένων σε μια πρόταση που βασίζεται στη λογική του cloud, συνδέοντας τα οχήματα με υπηρεσίες κινητικότητας. Οι αισθητήρες τηλεμετρίας οχημάτων παρέχουν διαρκώς νέα στοιχεία σε μια τεράστια συλλογή δεδομένων από την Azure, πάνω στην οποία οι Παραγωγοί Πρωτότυπου Εξοπλισμού (OEM) -οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν τη Volkswagen και τις Renault-Nissan-Mitsubishi- μπορούν να αναπτύξουν τις δικές τους ιδέες, αξιοποιώντας τις υψηλότατες δυνατότητες ανάλυσης που εξασφαλίζει η Azure. Αναφέροντας τα 5G και V2X ως παράδειγμα, η Microsoft υπογραμμίζει ότι «η πλατφόρμα έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να ενσωματώνει τις τελευταίες τεχνολογίες ενώ αυτές αναπτύσσονται, διασφαλίζοντας ότι οι λύσεις που προσφέρει για αυτοκίνητα που έχουν πρόσβαση σε δίκτυο θα παραμένουν διαρκώς ενημερωμένες». Τον Δεκέμβριο του 2019, η Ericsson ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει την ενσωμάτωση του Connected Vehicle Cloud -το οποίο, όπως υποστηρίζει, επιτρέπει τη σύνδεση περισσότερων από 4 εκ. οχημάτων σε 180 χώρες παγκοσμίως- με το MCVP. Στους συνεργατικούς φορείς της

24

MCVP περιλαμβάνονται επίσης η LG Electronics και η Cerence (η οποία παλιότερα αποτελούσε μέρος της Nuance με αποκλειστικό αντικείμενο την αυτοκίνηση). Ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της Microsoft στον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας είναι η πλατφόρμα QNX της BlackBerry, η οποία τον Ιούνιο του 2019 εκτιμήθηκε ότι θα αξιοποιηθεί σε περισσότερα από 150 εκατ. οχήματα. Στο CES 2020, η BlackBerry ανακοίνωσε τη συνεργασία της QNX με τις υπηρεσίες Amazon Web Services (AWS). Για όποιον αναρωτιέται τι αποτελέσματα θα μπορούσε να έχει αυτή η μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή αναφορικά με τα συνολικά έσοδα της αυτοκινητοβιομηχανίας, το 2016 η εταιρεία αναλύσεων McKinsey υπολόγισε ότι η κινητικότητα και οι υπηρεσίες που βασίζονται σε ζωντανά δεδομένα -δηλαδή, ο διαμοιρασμός μετακινήσεων, οι εφαρμογές, η πλοήγηση, η ψυχαγωγία, ο έλεγχος των οχημάτων εξ αποστάσεως και οι αναβαθμίσεις λογισμικού- θα μπορούσαν να προσελκύσουν περίπου 1,5 τρισ. δολάρια επιπλέον κέρδους το 2030, το οποίο ισοδυναμεί με μία αύξηση της τάξης του 30% σε σύγκριση με το 2016:

Driving to the future Το επόμενο αυτοκίνητό σας δεν θα κινείται μόνο του, αλλά σίγουρα θα διαθέτει ενσωματωμένη πρόσβαση σε δίκτυα 5G σε απόλυτη αρμονία με το εξωτερικό περιβάλλον και τα οχήματα που θα το περιβάλλουν. Η οδηγική συμπεριφορά και οι κυκλοφοριακές συνθήκες θα αλλάξουν αισθητά προς το καλύτερο, ενώ ο χρόνος που θα περνάτε στο αυτοκίνητο -είτε ως οδηγός, είτε ως επιβάτης- θα παρουσιάζει δυνατότητες που δε μπορείτε ακόμα να φανταστείτε. Συνεχίστε να παρακολουθείτε τις εξελίξεις κι εμείς θα σας παρουσιάζουμε κάθε νέα μικρή επανάσταση από τον θαυμαστό κόσμο της αυτοκίνησης. •

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

Η παγκόσμια

της Ηλεκτροκίν ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΝΕΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΖΕΙ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ. Η ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ, ΟΜΩΣ, ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΗ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ. ΓΡΑΦΟΥ Ν ΟΙ Α ΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΝΤΗΣ Κ ΑΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΤΑ ΖΟΠΟΥΛΟΣ

Τ

Α ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ πρόκειται να μετασχη-

ματίσουν σχεδόν κάθε μορφή μετακινήσεων και κάθε επίπτωση των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων του είδους των καυσίμων, των εκπομπών ρύπων, του κόστους, αλλά και τις επισκευές των οχημάτων ή την οδηγική συμπεριφορά. Αυτήν την περίοδο που διανύουμε, το βασικότερο κίνητρο για τη στροφή στην ηλεκτροκίνηση είναι η μείωση του διοξειδίου του άνθρακα, ώστε να περιοριστούν οι συνέπειες από την κλιματική αλλαγή. Είναι δεδομένο, όμως, ότι αυτό το οικολογικό κίνητρο μπορεί σύντομα να αλλάξει και να εξελιχθεί σε οικονομικό. Κι αυτό διότι τα ηλεκτρικά οχήματα αναμένεται πολύ σύντομα να αρχίσουν να γίνονται πιο φθηνά αλλά και πιο αποδοτικά σε σχέση με τα βενζινοκίνητα οχήματα. Το ερώτημα δεν αφορά το εάν, αλλά το πότε θα έχουμε τη στροφή προς την ηλεκτροκίνηση. Από εκεί κι έπειτα υπάρχει πλήθος ζητημάτων που σχετίζονται με την ηλεκτροκίνηση και αφορούν κάθετα και οριζόντια ένα τεράστιο μέρος της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας. Για παράδειγμα, ποιες είναι οι νέες επενδυτικές ευκαιρίες που δημιουργούνται ώστε να υποστηριχθεί η παραγωγή των μπαταριών και των νέων υποδομών που απαιτούνται για τη στήριξη της ηλεκτροκίνησης; Και ποιος είναι ο πραγματικός αντίκτυπος στο διεθνές ενεργειακό σύστημα αλλά και στην οικονομική γεωπολιτική;

26

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

«επανάσταση»

ησης

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

27

Τεχνολογία μπαταρίας

χρόνο με τον χρόνο. Και βέβαια μέσα στον στόχο αυτόν Σε απλούς αριθμητικούς όρους, η ηλεκτροκίνηση αποπεριλαμβάνονται και τα επαναφορτιζόμενα υβριδικά μέτελεί έναν από τους πιο ραγδαία αναπτυσσόμενους κλάχρι 50 gr CO2/km». Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επενδύσεις δους στη σημερινή παγκόσμια οικονομία. Μέχρι το 2025, στη χώρας μας τρέχουν σε υψηλές ταχύτητες. Μεγάλοι η Νορβηγία στοχεύει να εγχώριοι παίκτες, όπως τα είναι είτε ηλεκτρικό, είτε ΕΛΠΕ και η Motor Oil, μευβριδικό το 100% των αυτασχηματίζουν τα δίκτυά AΛΕΞΑΝΔΡΑ ΣΔΟΥΚΟΥ τοκινήτων που κυκλοφοτους και δημιουργούν νέα, Γενική Γραμματέας του ρούν στους δρόμους της. εταιρείες όπως η ΔΕΗ, η Υπουργείου Ενέργειας και Επίσης το ίδιο έτος, η ΟλProtergia (Mytilineos) και Φυσικών Πόρων λανδία σχεδιάζει να απαάλλες ξεδιπλώνουν σταγορεύσει όλα τα οχήματα διακά τη στρατηγική τους που κινούνται με βενζίνη ή στόχευση, ενώ στην αγοπετρέλαιο. Από την πλευρά τοποθετούνται δυναμιρά της, η Γερμανία σχεδιάκά ακόμα και μικρότερες ζει να απαγορεύσει όλους εταιρείες, καθώς και ξένα κεφάλαια. τους κινητήρες εσωτερικής καύσης, ενώ έως το Στην Κίνα, ο πήχης έχει τεθεί πολύ υψηλότερα 2040 Γαλλία και Βρετανία σε σχέση με την Ευρώστοχεύουν να τερματίσουν όλες τις πωλήσεις νέων πη. Στην πολυπληθέστεβενζινοκίνητων ή ετοιμορη χώρα του κόσμου ήδη πόλεμων οχημάτων. Όσο βρίσκονται τα μισά ηλεκτρικά αυτοκίνητα που για τη χώρα μας, έχει ήδη τεθεί ο στόχος το ένα τρίκυκλοφορούν σε όλον τον το των νέων ταξινομήσεκόσμο, ενώ μόνο το 2018, ων να αφορά ηλεκτρικά πωλήθηκαν συνολικά 1,1 οχήματα μέχρι το 2030. εκατομμύρια ηλεκτρικά Μπορεί ο στόχος αυτός αυτοκίνητα. Η Ευρώπη και να υπολείπεται αρκετά των οι ΗΠΑ μαζί, διαθέτουν το υπολοίπων που έχουν τε40% του παγκόσμιου στόθεί στην Ευρώπη, ωστόσο λου των ηλεκτρικών οχηείναι χαρακτηριστικό πως μάτων. αφορά περίπου 80.000 νέα Παρά την ανοδική τάση, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η ταχύτητα επικράτησης τα οποία θα μπορούν να της ηλεκτροκίνησης επί κυκλοφορούν στους ελτων υπολοίπων τεχνολοληνικούς δρόμους. Αξίγιών, εξαρτάται από έναν ζει να σημειωθεί το 2019 και μόνο παράγοντα: την τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα τεχνολογία της μπαταρίας. που αγοράστηκαν στην Σε σύγκριση με τα βενζιΕλλάδα ήταν μόλις 17. νοκίνητα αυτοκίνητα, όλα Όπως έχει δηλώσει σχετα μειονεκτήματα των ηλετικά η Γενική Γραμματέας κτροκίνητων ξεκινούν και του Υπουργείου Ενέργειτελειώνουν με την τεχνοας και Φυσικών Πόρων, λογία της μπαταρίας. Η Aλεξάνδρα Σδούκου: τιμή αγοράς, ο χρόνος ζω«Λάβαμε υπόψη μας τις ής, η ασφάλεια, ο χρόνος τάσεις της αγοράς, όπως φόρτισης είναι όλοι τους μας περιγράφηκαν από τις παράγον τες που εξαραντιπροσωπείες. Παράλτώνται από τη μπαταρία. ληλα πρέπει να σας πω ότι Παράλληλα, δεν πρέπει να ναι, ίσως σήμερα φαντάζει ξεχνάμε ότι τα ηλεκτρικά υπεραισιόδοξος ο στόχος, οχήματα έχουν χαμηλότεαλλά μέχρι το 2030 τα ηλερες εκπομπές ρύπων, μόκτρικά αυτοκίνητα (EVs) θα είναι περισσότερα, το κόστος νο εφόσον η ενέργεια που καταναλώνουν προέρχεται των μπαταριών θα έχει φθηνύνει και η τεχνολογία θα έχει από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Κατά τα λοιπά, όλα προχωρήσει πολύ περισσότερο. Δεν βλέπουμε το 2030 τα κόστη που αφορούν στη συντήρηση και επισκευή “καθισμένοι” στο 2020, αλλά το βλέπουμε δυναμικά, των ηλεκτροκίνητων είναι χαμηλότερα σε σχέση με

«Σύμφωνα με τους ειδικούς του ΔΕΔΔΗΕ, το ηλεκτρικό δίκτυο δεν θα έχει πρόβλημα για τα επόμενα χρόνια για τη διείσδυση ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων που προβλέπεται, αρκεί η φόρτιση να γίνεται με έξυπνο τρόπο»

28

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

τις δαπάνες, που χρειάζονται τα βενζινοκίνητα. Ακόμα τίζουμε τα ηλεκτρικά μας οχήματα όταν η ηλεκτρική και σήμερα, για τα αυτοκίνητα που διανύουν μεγάλες ενέργεια παράγεται από τον ήλιο, τον άνεμο ή άλλες αποστάσεις, όπως π.χ. τα ταξί, τα οποία διανύουν κατά καθαρές πηγές». μέσο όρο πάνω από 70.000 χλμ το χρόνο, το συνολικό Εν τω μεταξύ, ο αριθμός των προσβάσιμων στο κοινό κόστος της αγοράς, ασφάλισης, τελών και συντήρησης σημείων φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα (EV) αυξήείναι χαμηλότερο για τα θηκε κατά 60% το 2019, ηλεκτροκίνητα. πρόκειται για τη μεγαλύΑυτό σημαίνει πως η τερη αύξηση τα τελευταία ανάγκη εξοικονόμησης τρία χρόνια και ξεπέρασε ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΔΑΣ ενέργειας και χρημάτων τις πωλήσεις αυτοκινήτων Καθηγητής ΕΜΠ, θα δώσει ώθηση στην αλμε μπαταρία, σύμφωνα Διευθυντής Εργαστηρίου λαγή. Πλέον, το στοίχημα με τον Διεθνή Οργανισμό Ηλεκτρικών Μηχανών αφορά στα κοινά Ι.Χ., τα Ενέργειας (IEA). Ο IEA και Ηλεκτρονικών αυτοκίνητα δηλαδή που ανακοίνωσε ότι ο αριθμός Ισχύος, Εθνικό Μετσόβιο κάνουν γύρω στα 15.000 των δημόσιων σημείων Πολυτεχνείο χλμ. το χρόνο. Για να είναι αργής και γρήγορης φόροικονομικά ανταγωνιστικά τισης έφτασε τα 862.118 σημεία παγκοσμίως, με αυτά τα αυτοκίνητα, οι τιμές των μπαταριών πρέπει την Κίνα, τη μεγαλύτερη να περιοριστούν στα 100 αγορά αυτοκινήτων στον ευρώ ανά κιλοβατώρα, σε κόσμο, να λαμβάνει μερίδιο 60%. Από το συνολικό σχέση με τα περίπου 180 αριθμό, οι ταχυφορτιστές ευρώ ανά κιλοβατώρα που είναι σήμερα. αντιπροσωπεύουν το 31%. Μπορούν να προσφέρουν Τα δίκτυα ενέργειας φόρτιση στο 80% σε περίΤο δεύτερο μεγάλο προπου 35 λεπτά, 90% σε 45 απαιτούμενο για την ενίλεπτά και πλήρη φόρτιση σχυση της ηλεκτροκίνησε 1 ώρα. Στην Ελλάδα σης αφορά στις πηγές υπάρχουν 13 ταχυφορτιφόρτισης. Η επικράτηση στές, όλοι σε αυτοκινητότων ηλεκτρικών οχημάτων δρομους εκτός από ένα που βρίσκεται στο Polis αναμένεται να αυξήσει τις ανάγκες της ενεργειακής κατανάλωσης έως και 38%, Park, στη Ριζάρη. Σε κοινή πρίζα απαιτούνται από 8 μέχρι το 2050. Στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες έως 30 ώρες για μια πλήρη φόρτιση, ανάλογα την χωτου πλανήτη, αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε μεγάλα ρητικότητα της μπαταρίας του οχήματος. κέρδη για τις εταιρείες παροχής ηλεκτρισμού και κατά συνέπεια, αύξηση των επενδύσεων σε τομείς όπως η Επενδύσεις αποθήκευση ενέργειας ή η ψηφιοποίηση της ενέργειας. Η νέα οικονομία που αναδύεται από την ηλεκτροκίνηση Στις αναπτυσσόμενες χώρες, η αύξηση της ενεργειακής αποτυπώνεται στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον που δέχεται ζήτησης, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση το κυβερνητικό επιτελείο από εγχώριους και διεθνείς της κατασκευαστικής δραστηριότητας ώστε να δημιομίλους. Aξίζει να σημειωθεί το ενδιαφέρον της ελληουργηθούν νέες και σύγχρονες υποδομές. Βεβαίως, σε νικής MC-Chargers για επένδυση σε μονάδα παραγωγής φορτιστών στη Θεσσαλονίκη, της Eunice μέσω της ολόκληρη την υφήλιο, ανεξάρτητα από το πόσο ανεπτυγμένο είναι το ΑΕΠ μιας χώρας, η ηλεκτροκίνηση συνεργαζόμενης αμερικανικής Βlink, της Εngie, της συμβαδίζει με την κατασκευαστική και τεχνολογική ΑΒΒ κ.ά. Τους επόμενους μήνες θα κάνουν την εμφάανάπτυξη, λόγω της ανάγκης για δημιουργία χιλιάδων νισή τους και τα πρώτα σημεία φόρτισης του δικτύου νέων σταθμών φόρτισης. «Σύμφωνα με τους καθ’ ύλην Superchargers της Τesla, ενώ ενδεικτικό του κλίματος αρμόδιους, τους ειδικούς του ΔΕΔΔΗΕ, το ηλεκτρικό που επικρατεί είναι το επενδυτικό ενδιαφέρον στο διαγωνισμό της ΔΕΗ για την προμήθεια χιλίων φορτιστών, δίκτυο δεν θα έχει πρόβλημα για τα επόμενα χρόνια για με στόχο για την εταιρεία να αποκτήσει άλλους 10.000 τη διείσδυση ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων που προβλέπεται, αρκεί η φόρτιση να γίνεται με έξυπνο τρόπο, για μεσοπρόθεσμα. Η ΔΕΗ έχει ήδη υπογράψει συνεργασίες να αποφευχθούν τυχόν προβλήματα σε τοπικό επίπεδο, με τις Fraport, BEAT και ΑΒ. Συνεχείς είναι οι κινήσεις λόγω της φόρτισης πολλών ηλεκτροκίνητων οχημάτων και στο λιανεμπόριο, καθώς η Πλαίσιο εγκατέστησε τον στην ίδια περιοχή. Υπάρχει όμως και ένας ακόμη λόγος πρώτο σταθμό της σε κατάστημα στην Αθήνα, αλυσίδες που πρέπει η φόρτιση να είναι έξυπνη και ελεγχόμενη», σούπερ μάρκετ όπως η Lidl και η Μετρό AEBE ανακοίνωσημείωσε η κα Σδούκου. «Αν θέλουμε να έχουμε πραγσαν ότι αναπτύσσουν πανελλαδικό δίκτυο, ενώ σταθμοί ματικά πράσινες μετακινήσεις, η φόρτιση των οχημάτων φόρτισης υπάρχουν σε ιδιωτικά Parking της Polis Park σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. πρέπει να γίνεται έξυπνα, ώστε να μπορούμε να φορ-

«Το μεγάλο πλεονέκτημα των μπαταριών λιθίου είναι ότι διαθέτουν μεγάλη πυκνότητα ενέργειας και έχουν πολύ μικρή εσωτερική αντίσταση και πολύ μικρές εσωτερικές καταναλώσεις»

30

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

2 & 3 Δεκεµβρίου 2020 | 15:00-18:30

boussias • virtual experience

LIVE ON YOUR SCREEN

SUPERMARKET Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

25+

Κορυφαίοι Οµιλητές

Opinion Makers

7

Important CEOs

Δρ. Κ. Αραβώσης, ΓΓ Υπουργείο Περιβάλλοντος*

Α. Αθανασόπουλος, Dixon’s Ε. Γεωργουλάκη, P&G Β. Δηµαράγκας, Nielsen Ι. Μασούτης, Μασούτης ΑΕ Α. Παντελιάδης, Metro ΑΕΒΕ Β. Σταύρου, AB Βασιλόπουλος ΑΕ Χ. Χαλκιαδάκη, Χαλκιαδάκης ΑΕ

Καθ. Ν. Βέττας, Γεν. Διευθυντής ΙΟΒΕ Α. Γεωργιάδης, Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων Καθ. Γ. Δουκίδης, ΟΠΑ P. Economides, Brand Strategist

Α. Γεωργαράκης, Mindex Σ. Κάντζας, Braincandy Π. Καστανάς, Nestlé Λ. Κιοσές, ΙΕΛΚΑ Π. Παπαδηµητρίου, ΔΑΑ

Κ. Μαχαίρας, Πρόεδρος ΙΕΛΚΑ Καθ. Η. Μόσιαλος, LSE* Καθ. Δ. Μπουραντάς, NYC

Convert Group

efood

FoodOxys

Human-centric food retail Branded & Consumercentric retail The day after the pandemic Retail innovations 2021

The competitive ecosystem

Θα παρουσιαστούν τα αποτελέσµατα

Retail Services Innovators BibeCoffee

Retail of the future: 2030

Green and sustainable FMCG

Advanced Experts

Καθ. Ι. Λιανός, Διοικητής Επιτροπής Ανταγωνισµού

ΘΕΜΑΤΙΚEΣ ΕΝOΤΗΤΕΣ

Myrmex

3

ΝΕΩΝ µελετών *To be confirmed

Χορηγοί

Υποστηρικτές

ΠΛΗΡΟΦΟΡIΕΣ: Λευτέρης Κιοσές, Τ: 212 101 9954, Ε: info@ielka.gr

EΓΓΡΑΦEΣ ΣΤΟ

www.ielkaconference.gr

Εφοδιαστική αλυσίδα Λίθιο, κοβάλτιο, μαγγάνιο, νικέλιο, γραφίτης. Πρόκειται για πρώτες ύλες οι οποίες θα πρωταγωνιστήσουν στην νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης, καθότι είναι κρίσιμες για την ανάπτυξη των μπαταριών. Σύμφωνα με μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας, τα καινούργια κοιτάσματα από αυτά τα ορυκτά είναι πιο εύκολο να ανακαλυφθούν και να αξιοποιηθούν σε δεκάδες περιοχές του κόσμου, σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο. Ωστόσο, η αναμενόμενη μεγάλη αύξηση στις πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγάλες προκλήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα αυτών των υλικών, διότι όπως συμβαίνει με όλους τους ορυκτούς πόρους, έτσι και τα υλικά που χρειάζονται για τις μπαταρίες δεν είναι ανεξάντλητα. Η λύση θα έλθει και πάλι από την τεχνολογία. Είναι αξιοσημείωτο πως σήμερα, οι μπαταρίες λιθίου ανακυκλώνονται σε ποσοστό μόλις 5%. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί κατακόρυφα, καθώς ήδη η μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων ανακύκλωσης, ή καλύτερα της «αναγέννησης» των χρησιμοποιημένων μπαταριών αποτελεί βασικό στόχο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Όπως έχει δηλώσει ο Αντώνης Κλαδάς, Καθηγητής ΕΜΠ, Διευθυντής Εργαστηρίου Ηλεκτρικών Μηχανών και Ηλεκτρονικών Ισχύος, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, οι μπαταρίες λιθίου είναι αυτές που στην παρούσα φάση -και για αρκετά χρόνια ακόμα- αναμένεται όχι μόνο να δώσουν σημαντική ώθηση στην ηλεκτροκίνηση, αλλά να αξιοποιηθούν συνδυαστικά και στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, συμβάλλοντας στην εξισορρόπηση παραγωγής και κατανάλωσης των ηλεκτρικών δικτύων, μέσω της συμμετοχής τους σε μικρά υβριδικά συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). «Οι μπαταρίες λιθίου είναι η τεχνολογία που επέτρεψε τη διάδοση των ηλεκτρικών οχημάτων και έχει αυτή τη στιγμή τεράστια αποδοχή και εφαρμογή. Το μεγάλο πλεονέκτημά τους είναι ότι διαθέτουν μεγάλη πυκνότητα ενέργειας και έχουν πολύ μικρή εσωτερική αντίσταση και πολύ μικρές εσωτερικές καταναλώσεις. Όταν αποθηκεύεται ενέργεια και όταν χρησιμοποιείται στη συνέχεια η ενέργεια που έχει αποθηκευθεί εμφανίζουν ελάχιστες απώλειες, με το βαθμό απόδοσης να ξεπερνά το 99%», καταλήγει ο κ. Κλαδάς. Συνολικά, διεθνή οικονομικά έντυπα έχουν χαρακτηρίσει τις μπαταρίες και την εφοδιαστική αλυσίδα τους ως «το νέο πετρέλαιο». Προβλέπουν δηλαδή πως η οικονομία και η

32

επιχειρηματική δραστηριότητα που θα αναπτυχθεί γύρω από τις μπαταρίες της ηλεκτροκίνησης θα εξελιχθεί πολύ γρήγορα, λαμβάνοντας κολοσσιαία μεγέθη. Η πρόοδος σε αυτόν τον τομέα θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς η χρήση μια ανακυκλωμένης μπαταρίας εκτιμάται ότι θα ρίξει το κόστος της ηλεκτροκίνησης κατά 20 με 50%.

Ηλεκτρο-γεωπολιτική Σε σχέση με την Κίνα αλλά και τις ΗΠΑ, η Ευρώπη έχει μείνει πίσω στον τομέα της ηλεκτροκίνησης. Στην πραγματικότητα, αν εξαιρέσουμε ορισμένα φωτεινά παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Νορβηγία, η ΕΕ δεν έχει δώσει πραγματικά κίνητρα για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Μέχρι σήμερα, η βασική κινητήριος δύναμη για τη στροφή προς τη νέα μορφή των μετακινήσεων στις χώρες μέλη της ΕΕ δεν είναι άλλη από τη μακρά σειρά των Κοινοτικών Οδηγιών και των στόχων που επιβάλουν την μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων. Αυτό πρόκειται να αλλάξει άμεσα. Η τετραετία 2016-2020 ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Εκείνη ακριβώς την τετραετία, λόγω των επιλογών που έγιναν από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν τον στόχο των ΑΠΕ, της πράσινης ενέργειας, των ενεργειακών καινοτομιών και της ηλεκτροκίνησης και στράφηκαν ξανά στην οικονομία των ορυκτών καυσίμων. Αυτή η επιλογή αναμένεται να έχει μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην αμερικανική ηλεκτρική αγορά. Σύμφωνα με έρευνα του Διεθνή Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), η Ευρώπη θα έχει πλησιάσει την Κίνα μέχρι το 2030 σε πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Σε μια δεκαετία από σήμερα το 26% των νέων οχημάτων στην Ευρώπη θα είναι ηλεκτρικά σε σχέση με το 28% στην Κίνα. Την ίδια χρονιά, στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι το ποσοστό των ηλεκτρικών οχημάτων επί των συνολικών πωλήσεων νέων οχημάτων θα αγγίζει μόλις το 8%. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι δεδομένο ότι όπως και σε κάθε βιομηχανική, εμπορική, τεχνολογική ή κλαδική «επανάσταση», οι οικονομίες κάποιων χωρών μένουν πίσω, ενώ κάποιων άλλων καταφέρνουν να καρπωθούν τα οφέλη και λαμβάνουν τη θέση του οδηγού στην παγκόσμια ανάπτυξη. Η περίοδος που διανύουμε, οι αρχές της νέας δεκαετίας του 2020, είναι η κατάλληλη περίοδος ώστε και η χώρα μας να δημιουργήσει τις κατάλληλες θεσμικές, τεχνολογικές και ερευνητικές υποδομές ώστε να μην χάσει το «τρένο» της ηλεκτροκίνησης. •

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΑΠΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Τα μέτρα ύψους ενός δισ. ευρώ για την ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ, του λογαριασμού δηλαδή μέσω του οποίου αποζημιώνονται όσοι έχουν εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες και άλλες ΑΠΕ και τα οποία ανακοίνωσε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, έχουν προκαλέσει θυελλώδεις αντιδράσεις στην αγορά. Ταυτόχρονα εμπλέκουν τους πάντες στο κλείσιμο μιας ολοένα αυξανόμενης τρύπας, εκτιμώμενης στα 300 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2020: Παραγωγούς, προμηθευτές ενέργειας, καταναλωτές (μέσω της εισφοράς στο ντίζελ και της αφαίρεσης όποιας ελάφρυνσης από την κατάργηση των ΥΚΩ), αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης. ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΤΑ ΣΕΪΜΑΝΙΔΗ

Ο

Ι ΕΝΕΡΓΟΒΟΡΕΣ βιομηχανίες, οι

εκπρόσωποι των οποίων έδωσαν γερή μάχη στο πλαίσιο λήψης των σχετικών αποφάσεων για να αποφύγουν τα χειρότερα και να μην επιβαρυνθούν εκ νέου όπως είχε συμβεί παλιότερα, τελικά φαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό την κέρδισαν. Αρκετές μάλιστα από τις προτάσεις τους, εισακούστηκαν από το υπουργείο Ενέργειας. Υπάρχουν βέβαια, κάποιες ανησυχίες για την αύξηση του ποσοστού των εσόδων από την πώληση δικαιωμάτων ρύπων που προορίζεται για τον ΕΛΑΠΕ, όπως επίσης και για το ενδεχόμενο μετακύλησης στους μεγάλους καταναλωτές ενέργειας του εφάπαξ έκτακτου τέλους που κλήθηκαν να καταβάλουν οι προμηθευτές ηλεκτρισμού. Σύμφωνα, όμως, με πηγές της ΔΕΗ και ενόψει των συμβάσεων που λήγουν στο τέλος του χρόνου, δεν θα μετακυληθεί στην κατανάλωση το κόστος από το εφάπαξ έκτακτο τέλος χρέωσης προμηθευτών (2 ευρώ η μεγαβατώρα). Ας δούμε, όμως, συνοπτικά γιατί το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ ήρθε για

δεύτερη φορά να δημιουργήσει αναταραχές στην αγορά, να ανασύρει προηγούμενες αρνητικές εμπειρίες τόσο της βιομηχανίας όσο και των ΑΠΕ και τελικά να αναγκάσει τον κ. Χατζηδάκη να ρισκάρει με την επιβολή έκτακτης

γείται έλλειμμα με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η τακτική αποζημίωση των παραγωγών ΑΠΕ και να δημιουργείται σειρά έμμεσων αρνητικών παρενεργειών στην αγορά και στους καταναλωτές. Ο Ειδικός Λογαριασμός είχε φτάσει το Νοέμβριο του 2012 στο σημείο να παρουσιάζει τόσο μεγάλα ελλείμματα, που ήταν αδύνατον πλέον να αποζημιώνονται κανονικά οι παραγωγοί ΑΠΕ στις τιμές που τους είχαν δοθεί τη δεδομένη περίοδο για τα έργα τους. Έτσι, η τότε ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπό την ασφυκτική πίεση της τρόϊκα, αναγκάστηκε να επιβάλει αρχικά έκτακτη εισφορά και στη συνέχεια να περάσει σε αναδρομικές και οριζόντιες περικοπές στις αρχικές αποζημιώσεις των έργων. Πρόκειται για το περίφημο “Νew Deal”, δηλαδή τον Νόμο 4254/2014 που «κούρεψε» αναδρομικά τις ταρίφες χιλιάδων έργων ΑΠΕ. Η αναστάτωση που δημιουργήθηκε στην αγορά ήταν άνευ προηγουμένου, γιατί ακόμα κι αν πράγματι υπήρχε περιθώριο περικοπών λόγω υψηλής ταρίφας σε συγκεκριμένες περιπτώ-

Στη Γερμανία το έλειμμα του αντίστοιχου λογαριασμού ΕΛΑΠΕ έχει υπερβεί τα 4 δισ. ευρώ, με συμμετοχή όλων στην επίλυση του προβλήματος

34

εισφοράς σε υφιστάμενα έργα ΑΠΕ, μια αρνητική επενδυτική εικόνα της χώρας στο εξωτερικό και όχι μόνον…

Η μερική «αναβίωση» του Νew Deal Για τους μη γνωρίζοντες, η βασική πηγή εισροών στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ-ΕΛΑΠΕ είναι το Ειδικό Τέλος Μείωσης Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) που πληρώνεται μέσω των λογαριασμών. Όταν λοιπόν τα έσοδα δεν επαρκούν, δημιουρ-

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΕΣΠΑ 2021-2027

σεις, οι παραγωγοί είχαν κάνει άλλους υπολογισμούς, είχαν δανειστεί στις τράπεζες και πολλοί βρέθηκαν στον αέρα, περνώντας τα πάνδεινα ή ακόμα και χάνοντας περιουσιακά στοιχεία μέχρι να ξεχρεώσουν τα έργα. Ειδικά η αγορά των φωτοβολταϊκών είχε τότε καταρρεύσει, τα αιολικά ως μεγαλύτερες επενδύσεις, οι οποίες έχουν μικρότερο δείκτη απόδοσης διασώθηκαν οριακά. Το κυριότερο, όμως, ήταν ότι δημιουργήθηκε πλήγμα στο επενδυτικό κλίμα της χώρας και στην εμπιστοσύνη ξένων και εγχώριων επενδυτών.

Η άνοδος και η πτώση του ΠΧΕΦΕΛ Στην πορεία, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να ενισχύσει τον Ειδικό Λογαριασμό που εμφάνισε εκ νέου έλλειμμα, θεσμοθέτησε τη χρέωση προμήθειας, το ΠΧΕΦΕΛ, το οποίο πλήρωναν οι προμηθευτές ηλεκτρισμού

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

υπέρ των ΑΠΕ. Πλην, όμως, το μέτρο αποσύρθηκε μετά από σειρά προσφυγών της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς το μέτρο επί της ουσίας επιβάρυνε τους μεγάλους καταναλωτές ενέργειας αυξάνοντας το ενεργειακό κόστος, αφού οι προμηθευτές ρεύματος μετέφεραν την όποια χρέωση στους τελικούς καταναλωτές. Σταδιακά κι ενώ η Ελλάδα έβγαινε από την κρίση, η αγορά και ο ΕΛΑΠΕ ξεκίνησαν να βρίσκουν μια νέα ισορροπία στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης και της οριστικής πλέον επικράτησης της καθαρής ενέργειας σε Ελλάδα και Ευρώπη. Πλην, όμως, πέρυσι (Σεπτέμβριος 2019), ο νυν Υπουργός Ενέργειας επέβαλε αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρισμού με στόχο την άμεση βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της ΔΕΗ. Για να μην επιβαρυνθεί ο καταναλωτής,

μείωσε τον ΕΤΜΕΑΡ. Ακολούθησε η πανδημία με έντονα αρνητικές επιπτώσεις, τα έσοδα του ΕΛΑΠΕ κατρακύλησαν και δημιουργήθηκε νέο έλλειμμα της τάξης των 300 εκατ. ευρώ.

Ποια είναι τα μέτρα Μέσω αυτής της πορείας φτάσαμε στο σημερινό πακέτο μέτρων, που ανάμεσα σε άλλα επιβάλλει: Εφάπαξ έκτακτη εισφορά 6% επί του ετήσιου κύκλου εργασιών των παραγωγών ρεύματος για το 2020, εξαιτίας της οποίας οι ηλεκτροπαραγωγοί με έργα που λειτουργούν σε καθεστώς Feed-in Tariff πριν τις 31 Δεκεμβρίου του 2015 θα χάσουν συνολικά 110 εκατ. ευρώ. Επίσης, θα υπάρξει ισόποση επιβάρυνση για τους προμηθευτές με τη θέσπιση εφάπαξ έκτακτου τέλους ίσο με 2 ευρώ/Mεγαβατώρα για το έτος 2021, αύξηση του ποσοστού πώλησης δικαι-

35

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΑΠΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

ΑΠΕ που ουσιαστικά προειδοποίησαν ότι θα αποχωρήσουν από την Ελλάδα αν επαναληφθεί εκ νέου αθέτηση υπογεγραμμένων συμβάσεων για σταθερούς όρους στις συμβάσεις σύνδεσης με το δίκτυο, όπως είχε συμβεί το 2013. Αντίστοιχες, όμως, ήταν οι πιέσεις της ενεργοβόρας βιομηχανίας με την ΕΒΙΚΕΝ να διαμηνύει ότι θα καταφύγει εκ νέου στα ευρωπαϊκά δικαστήρια σε περίπτωση που υιοθετείτο ένα νέο μέτρο τύπου ΠΦΕΧΕΛ. Και βέβαια εν μέσω πανδημίας, ήταν αυτονόητο για το υπουργείο ότι δεν θα έπρεπε να επιβαρυνθεί ούτε ο απλός καταναλωτής. Έπρεπε λοιπόν να βρεθεί μια διευρυμένη λύση για τον ΕΛΑΠΕ με τη συμμετοχή όλων. Προς αυτήν την κατεύθυνση, ακολουθήθηκε το γερμανικό πρότυπο καθώς στη Γερμανία το έλλειμμα του αντίστοιχου λογαριασμού ΕΛΑΠΕ έχει υπερβεί τα 4 δισ. ευρώ με συμμετοχή όλων στην επίλυση του προβλήματος. Η «γραμμή» ωμάτων εκπομπών ρύπων στο Χατζηδάκη ήταν: «Έχουμε 78% (από 65% που είναι σήμεσήμερα ένα περιβάλλον κοινωνικής και οικονομιρα), επιβολή πράσινου τέλους στην κατανάλωση πετρελαίου κής κρίσης και όλοι πρέπει κίνησης (diesel) ίσου με 0,03 να συνεισφέρουν. Το μοντέευρώ/λίτρο για την ενίσχυση λο ελεύθερης αγοράς, όπως πράσινων δράσεων που συμλειτουργεί στις άλλες 26 χώβάλλουν στη μείωση των εκπορες της Ευρώπης, στην ΕλΑντώνης Κοντολέων μπών ρύπων. Επιπλέον, υιοθελάδα ξεκινά τώρα με μεγάλη Πρόεδρος Ένωσης Βιοµηχανικών Καταναλωτών (EBIKEN) τείται ο μηχανισμός ισόποσης καθυστέρηση. Την ίδια στιγαυξομείωσης μεταξύ Χρέωσης μή η βιομηχανία πιέζεται, ο Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας απλός καταναλωτής πιέζε(ΥΚΩ) και Ειδικού Τέλους Μείται και οι ιδιοκτήτες των ΑΠΕ ωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων νομίμως ασφαλώς, με μέση (ΕΤΜΕΑΡ), που θα επιτευχθεί χονδρεμπορική τιμή γύρω μέσω της σταδιακής διασύνδεστα 40 ευρώ εισπράττουν σης των Μη Διασυνδεδεμένων μέση τιμή 144 ευρώ. Οι ιδιοΝησιών με την ηπειρωτική χώκτήτες αιολικών γύρω στα 90 ρα, ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ κατά ευρώ και των φωτοβολταϊκών 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο γύρω στα 280 ευρώ». ΒάζοΑνάκαμψης της ΕΕ και ενίσχυση ντας, λοιπόν, κάτω τα νούμετου Ειδικού Λογαριασμού μέσω ρα και αφού εξαντλήθηκαν των εκτιμώμενων εσόδων από το Ειδικό υψηλής τάσης, στη βάση σχετικών καοι άλλες λύσεις, λήφθηκε η απόφαση Τέλος Έκδοσης Βεβαίωσης Παραγωτευθυντήριων γραμμών της ΕΕ. να «σπάσουν» τα αυγά και να επιβαγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ ρυνθούν οι παραγωγοί ΑΠΕ για δεύπου ήδη καταβάλλεται στη ΡΑΕ υπέρ Eπί του παρασκηνίου τερη φορά, αλλά και οι προμηθευτές του ΕΛΑΠΕ. Τέλος, ενισχύεται κατά Οι πιέσεις που δέχτηκε το υπουργείο με έκτακτη εισφορά. ποσό της τάξης των 180 εκατ. ευρώ από και προσωπικά ο κ. Χατζηδάκης για Το καίριο ερώτημα δεν είναι, όμως, την εκκαθάριση των χρεώσεων ΕΤΜΕόλο το διάστημα της διαβούλευσης επί ποιος θα πληρώσει στην παρούσα φάΑΡ -με αναδρομική ισχύ από την 1η των μέτρων με την πόρτα ανοικτή προς ση τα σπασμένα για τη «μαύρη τρύπα» Ιανουαρίου 2019- για συγκεκριμένες όλους ήταν έντονη. Είναι γνωστή η επίστον Ειδικό Λογαριασμό για τις Ανανεκατηγορίες καταναλωτών, μέσης και σκεψη των μεγάλων ξένων εταιρειών ώσιμες Πηγές Ενέργειας και ΕΛΑΠΕ,

«Η ΕΒΙΚΕΝ διεμήνυσε ότι θα καταφύγει εκ νέου στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, σε περίπτωση που υιοθετείτο ένα νέο μέτρο τύπου ΠΦΕΧΕΛ»

36

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΑΠΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

αλλά ποιος είναι ο ακριβής χρονικός ορίζοντας και η αποτελεσµατικότητα των µέτρων. Γιατί λόγου χάριν ο υπουργός δεν δίνει στη δηµοσιότητα τις µελέτες του ∆ΑΠΕΕΠ και της ΡΑΕ ως προς το ακριβές µέγεθος του ανοίγµατος στον ΕΛΑΠΕ; Ποιο είναι το µήνυµα που λαµβάνουν οι µεγάλοι αλλά και οι µικρότεροι επενδυτές, όπως επίσης και οι καταναλωτές; Θα υπάρξει τελικά σταθερότητα και ασφάλεια στην αγορά και µάλιστα σε µια περίοδο που η απολιγνιτοποίηση βρίσκεται σε κρίσιµο στάδιο; ∆εδοµένου ότι το πρόβληµα του ΕΛΑΠΕ είναι εξόχως διαρθρωτικό, οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήµατα είναι προφανώς δύσκολες και θα κριθούν στην πορεία. Ας δούµε, όµως, πώς βλέπει το καυτό αυτό θέµα η βιοµηχανία, αλλά και ο ∆ΑΠΕΕΠ που λειτουργεί τον Ειδικό Λογαριασµό.

Βιοµηχανίες: Ενώπιων των ΑΠΕ Εντονη «µάχη» των µέτρων για τον ΕΛΑΠΕ, έδωσε η Ένωση Βιοµηχανικών Καταναλωτών-EBIKEN. Ο πρόεδρός της, Αντώνης Κοντολέων, πληροφορούµενος ότι οι αρµόδιες υπηρεσίες πρότειναν την κάλυψη σηµαντικού τµήµατος του ελλείµµατος του ΕΛΑΠΕ από τους προµηθευτές, λόγω της αυξηµένης κερδοφορίας που παρουσιάζουν ειδικά αυτήν την περίοδο, προειδοποίησε ξεκάθαρα το υπουργείο, ότι σε αυτήν την περίπτωση η Ένωση θα προσφύγει εκ νέου στις Βρυξέλλες. Κάτι το οποίο είχε συµβεί και µε το ΠΧΕΦΕΛ, την αντίστοιχη δηλαδή χρέωση που είχε επιβάλει η προηγούµενη κυβέρνηση, η οποία αποσύρθηκε µετά από σειρά προσφυγών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η EBIKEN, θεωρεί ότι ένα τέτοιο µέτρο επί της ουσίας θα επιβαρύνει τους µεγάλους καταναλωτές ενέργειας αυξάνοντας το ενεργειακό κόστος, αφού οι προµηθευτές ρεύµατος θα µετακυλήσουν την όποια χρέωση τους επιβληθεί στους τελικούς καταναλωτές. Όπως τονίζει άλλωστε χαρακτηριστικά ο κ. Κοντολέων, «µια τέτοια κίνηση έρχεται σε ευθεία αντίθεση µε τις εξαγγελίες της κυβέρνησης και του ΥΠΕΝ για µείωση του κόστους προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιοµηχανία».

38

Τελικά, το υπουργείο έβαλε στους προµηθευτές ηλεκτρισµού εφάπαξ έκτακτο τέλος 2 ευρώ ανά µεγαβατώρα, το οποίο θα πληρώσουν η ∆ΕΗ και πλήθος άλλων ιδιωτικών εταιρειών που πωλούν ρεύµα. Φαίνεται, όµως, ότι τουλάχιστον τα 65 εκατ. ευρώ που αναλογούν στη ∆ΕΗ θα απορροφηθούν και δεν θα µετακυλιστούν στους µεγάλους πελάτες της. Άλλωστε, 110 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στην επιβάρυνση δεν είναι µεγάλο ποσό σε εποχή µεγάλης κερδοφορίας για τους προµηθευτές. Κατά την εκτίµηση µάλιστα της αγοράς, λόγω της επιδότησης από την ανάπτυξη των ΑΠΕ και της µείωσης της Οριακής Τιµής Συστήµατος (νυν Τιµής Εκκαθάρισης Αγοράς Επόµενης Ηµέρας στο σηµερινό target model), τα κέρδη του κλάδου της προµήθειας, υπερβαίνουν το ποσό των 2 δισ. ευρώ κατά τη χρονική περίοδο από το 2018 έως το 2021, συµπεριλαµβανοµένου και του διαστήµατος της πανδηµίας.

Εξορθολογισµός των ΑΠΕ Η ΕΒΙΚΕΝ που διατηρεί πάντα τη σαφή και πάγια θέση να καταργηθούν οι επιδοτήσεις ΑΠΕ, θα πρέπει να είναι πάντως ιδιαίτερα ικανοποιηµένη. Στο πλαίσιο των αποφάσεων για το έλλειµµα του ΕΛΑΠΕ, εισακούστηκαν παρεµβάσεις της µε στόχο τον εξορθολογι-

σµό του κόστους των ΑΠΕ. Ανάµεσα σε αυτές είναι η προσαρµογή όρων των δηµοπρασιών ΑΠΕ, έτσι ώστε να ευθυγραµµιστούν µε τις τιµές της αγοράς και τις τιµές των αντίστοιχων δηµοπρασιών στα κράτη µέλη ΕΕ, καθώς επίσης οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις µε ισχύ άνω των 2ΜW και οι αιολικές εγκαταστάσεις µε ισχύ άνω των 10ΜW να συµµετέχουν εφεξής στην αγορά, όπως προβλέπεται στο άρθρο 12 παρ.

2 του κανονισµού 2019/943 σχετικά µε την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ας σηµειωθεί επίσης ότι ο κ. Κοντολέων, σχολιάζοντας τις προάλλες την παρέµβαση των ξένων εταιρειών ΑΠΕ προς τον κ. Χατζηδάκη για τον ΕΛΑΠΕ, ανέφερε καυστικά ότι «αυτή αποτελεί τουλάχιστον πρόκληση στη δοκιµαζόµενη βιοµηχανία και τους χιλιάδες εργαζόµενούς της και µπορεί να εκληφθεί και ως εκβιασµός, πολυεθνικών εταιρειών ΑΠΕ για να µην χάσουν τις εγγυηµένες αποδόσεις τους, που προφανώς η φτωχή Ελλάδα τους δίνει από χρήµατα που δεν έχει…».

Ρύποι και ΕΤΜΕΑΡ Σε ότι αφορά το µέτρο αύξησης του ποσοστού των εσόδων από την πώληση δικαιωµάτων ρύπων που προορίζεται για τον ΕΛΑΠΕ η ΕΒΙΚΕΝ εκφράζει κά-

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ποιες ανησυχίες γιατί είναι αµφίβολο εκατ. ευρώ, θα φτάσει στα 287,6 εκατ. βλήµατος, συµπεριλαµβάνονται και οι αν το υπόλοιπο των εσόδων από τους ευρώ. Από αυτό το ποσό, περίπου το εγγυήσεις προέλευσης. Πρόκειται για ρύπους θα επαρκεί για να καλύψει την µισό δηλαδή 118 εκατ. ευρώ αφορούν τα περίφηµα πράσινα πιστοποιητικά, αντιστάθµιση που παίρνει η βιοµηχασε µείωση των εσόδων από τον ΗΕΠ, τα οποία διαβεβαιώνουν ότι η ενέργεια νία για το ΕΤΜΕΑΡ. Ας σηµειωθεί ότι εξαιτίας της µείωσης της κατανάλωπου αγοράζουµε από τον προµηθευτή από φέτος έχουν αλλάξει οι κανονισµοί σης». Σύµφωνα µε τον ίδιο, σηµαντική µας έχει παραχθεί από ΑΠΕ. Εκτός από για τον µηχανισµό της αντιστάθµισης, είναι και η µείωση των εσόδων από τις το ότι βοηθούν στην ευαισθητοποίηση προσαρµοζόµενοι στα ευρωτων καταναλωτών, αποτελούν παϊκά δεδοµένα, και πλέον και ένα καινοτόµο εργαλείο εντάσσονται σε αυτόν τα διχρηµατοδότησης των επενδύυλιστήρια και ενδεχοµένως σεων ΑΠΕ. Ο ∆ΑΠΕΕΠ έγινε και οι αυτοπαραγωγοί. Αυτό µέλος και απέκτησε εκπρολογικά αυξάνει τη σχετική σώπηση στον ΑΙΒ, δηλαδή στο ευρωπαϊκό όργανο των δαπάνη σε µία περίοδο που αποµένει µόνον το 22% των φορέων έκδοσης εγγυήσεων εσόδων, από 35% προηγουπροέλευσης. Ας σηµειωθεί ότι Γιάννης Γιαρέντης µένως, για το σκοπό αυτό και είναι ήδη αρκετές και οι ελλητην κάλυψη όποιων άλλων νικές βιοµηχανίες που χρησι∆ιευθύνων Σύµβουλος, ∆ιαχειριστής Ανανεώσιµων Πηγών υποχρεώσεων χρηµατοδοµοποιούν µε επιτυχία τα «πράΕνέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (∆ΑΠΕΕΠ) τούνταν µέχρι σήµερα από τα σινα» πιστοποιητικά. Επίσης, έσοδα πώλησης δικαιωµάτων ο κ. Γιαρέντης επιβεβαιώνει ρύπων. Αυτό επίσης που συνετο νέο ρόλο του ∆ιαχειριστή χίζει να απασχολεί την ενερστο θέµα της αδειοδότησης γοβόρο βιοµηχανία µετά την των έργων ΑΠΕ, µε στόχο την ολοκλήρωση της διαδικασίας απλοποίηση αλλά και την επιυποβολής των στοιχείων στην τάχυνση των διαδικασιών. πλατφόρµα του ∆ΑΠΕΕΠ προΌπως τονίζει, αυτή τη στιγµή κειµένου να υπαχθούν σε καστη χώρα µας έχουµε εγκαθεστώς µειωµένου ΕΤΜΕΑΡ, τεστηµενη ισχύ 6,9 GW ΑΠΕ. είναι η εφαρµογή στην καταΌµως για να καλυφθούν οι νάλωση µοναδιαίας χρέωσης στόχοι του ΕΣΕΚ (Εθνικό ΕΤΜΕΑΡ ίση µε 0,3€/MWh. Σχέδιο για την Ενέργεια και Θέµα το οποίο αναµένεται να το Κλίµα) απαιτούνται 19GW αποσαφηνιστεί µε σχετική έως το 2030. ∆ηλαδή µέσα στα υπουργική απόφαση. επόµενα 10 χρόνια θα πρέπει να εγκατασταθούν 12 GW νέ∆ΑΠΕΕΠ: Πεπερασµένα ων έργων ΑΠΕ, ή αλλιώς 1200 έσοδα, αυξανόµενες πληρωµές δηµοπρασίες ρύπων, καθώς οι τιµές MW ετησίως. Το συνολικό ύψος των Πώς, όµως, εξηγεί το έλλειµµα που πατων δικαιωµάτων εκποµπής ρύπων από επενδύσεων για να καλυφθεί ο στόχος ρουσιάζει ο ∆ΑΠΕΕΠ (∆ιαχειριστής τα 27 ευρώ ο τόνος έπεσαν έως και στα του 2030 φτάνει πάνω από τα 10 δισ. Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και 17 ευρώ ο τόνος, στερώντας σηµαντιευρώ ή αλλιώς κατά µέσο όρο 1,2 δισ. Εγγυήσεων Προέλευσης), ο ∆ιευθύκά έσοδα από τον ΕΛΑΠΕ. «Τέλος, τα ευρώ ετησίως. Εποµένως υπάρχει ήδη νων Σύµβουλος Γιάννης Γιαρέντης; έσοδα από το ΕΤΜΕΑΡ µειώθηκαν ένα περίγραµµα των αναγκών για νέες «Το πρόβληµα είναι διαρθρωτικό και λόγω του περιορισµού της κατανάλωεπενδύσεις. Το ζητούµενο λοιπόν δεν είναι να µπει «κόφτης», αλλά να δηµισυνολικότερο και εδράζεται στο γεσης, ενώ ρόλο έπαιξε και η περυσινή γονός ότι οι εκροές του λογαριασµού, µείωση του ΕΤΜΕΑΡ» καταλήγει ο κ. ουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, δηλαδή οι πληρωµές προς τις ΑΠΕ αυΓιαρέντης. ώστε να υλοποιηθούν οι αναγκαίες ξάνονται την ίδια στιγµή που τα έσοδα επενδύσεις. είναι πεπερασµένα. Το έλλειµµα επιΗ έλευση των «πράσινων» Σε κάθε περίπτωση η οριστική εξάλειδεινώθηκε, όµως, σηµαντικά εξαιτίας πιστοποιητικών ψη του ελλείµµατος του ΕΛΑΠΕ δεν θα της κρίσης της πανδηµίας και της σηΟ ∆ΑΠΕΕΠ, έχει αναθέσει πάντως σχεείναι εύκολη. Απαιτεί ουσιαστική διεµαντικής υποχώρησης της ζήτησης τική µελέτη στην Grand Thornton, η ρεύνηση όλων των παραµέτρων ώστε και της οριακής τιµής του συστήµατος. οποία προβλέπεται να παραδοθεί να ελαχιστοποιηθούν οι κλυδωνισµοί Προβλέπεται να φτάσει στα 217,6 εκατ. εντός των ηµερών. Ανάµεσα στα εργαστην οικονοµία, διαφυλάσσοντας πάνω ευρώ στο τέλος του 2020, ενώ εάν συλεία, που όπως εκτιµάται µπορούν να από όλα και το «πράσινο» µέλλον της νυπολογιστεί και το µαξιλάρι των 70 αποτελέσουν µέρος της λύσης του προχώρας αλλά και την κοινωνική συνοχή. •

«Σηµαντική είναι η µείωση των εσόδων από τις δηµοπρασίες ρύπων, καθώς οι τιµές των δικαιωµάτων εκποµπής ρύπων από τα 27 ευρώ ο τόνος έπεσαν έως και στα 17 ευρώ ο τόνος, στερώντας σηµαντικά έσοδα από τον ΕΛΑΠΕ»

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

39

PUBLI

Παπαστράτος: Πρεσβευτής ενός βιώσιμου, smoke free μέλλοντος Το όραμα της Παπαστράτος για βιώσιμη ανάπτυξη οδηγεί την εταιρεία να επενδύει σε καινοτόμα ψηφιακά συστήματα, τα οποία βελτιώνουν τη λειτουργία του εργοστασίου και έχουν θετικό πρόσημο στο περιβαλλοντικό της αποτύπωμα.

Από αριστερά οι Μιχάλης Μανδηλαράς, Αγγελική Γιουρούδη, Κωνσταντίνος Οικονόμου, Γιώργος Ασημέλης και Θάνος Γκράβας παραλαμβάνουν τα βραβεία.

Η

διπλή διάκριση της Παπαστράτος, τόσο στα Facility Management Awards όσο και στα Environmental Awards, έρχεται ως συνολική επιβράβευση της συνεχούς πορείας της προς ένα βιώσιμο, smoke free μέλλον. «Το βραβείο Facility Management Team of the Year, αποτελεί μια συΚωνσταντίνος Οικονόμου, νολική επιβράβευση, μαζί με τα Διευθυντής Έργων και υπόλοιπα οχτώ επιμέρους βραβεία Τεχνικής Υποστήριξης που κερδίσαμε στις οχτώ κατηγορίες στις οποίες καταθέσαμε υποψηφιότητα, που δείχνει ότι η Παπαστράτος διακρίνεται σε πολλά διαφορετικά επίπεδα και πολλούς διαφορετικούς τομείς δραστηριότητας», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Οικονόμου, Διευθυντής Έργων και Τεχνικής Υποστήριξης της Παπαστράτος, σχετικά με την βράβευση της εταιρείας στα Facility Management Awards 2020 που ανάδειξαν

40

τις επιχειρήσεις που ξεχώρισαν για την καινοτομία τους και για τις βέλτιστες πρακτικές συνολικής διαχείρισης των εγκαταστάσεών τους. Η συγκεκριμένη βράβευση ήρθε ως αποτέλεσμα και επιστέγασμα της ολοκλήρωσης της επένδυσης των 300 εκατ. ευρώ για το μετασχηματισμό των εγκαταστάσεων της Παπαστράτος στον Ασπρόπυργο σε μονάδα αποκλειστικής παραγωγής θερµαινόµενων ράβδων καπνού για το IQOS. Μια μεταμόρφωση από μια βιομηχανία καπνικών προϊόντων σε μία εταιρεία τεχνολογίας που, συγκεκριμένα στο πεδίο του facility management, σηματοδότησε μια εντελώς καινούργια εποχή με την εισαγωγή νέων καινοτόμων εργαλείων, νέων συστημάτων και νέων μεθόδων Operational Excellence σε όλο το φάσμα δραστηριότητάς της. «Η διάκρισή μας σε όλες τις κατηγορίες που δηλώσαμε υποψηφιότητα, ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Νοιώσαμε όλοι πολύ μεγάλη χαρά και ικανοποίηση. Η απόφαση να δηλώσουμε συμμετοχή στα βραβεία πάρθηκε ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση του έργου του μετασχηματισμού των εγκαταστάσεων

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

για το IQOS, όπου ουσιαστικά ξαναχτίσαμε το εργοστάσιο, με στόχο να τροφοδοτήσουμε την ελληνική αγορά και πολλές διεθνείς με το νέο προϊόν – αποτέλεσμα των πολυετών μελετών και ερευνών μας, το IQOS», δηλώνει ο κ. Οικονόμου.

Στρατηγικές επιτυχίας

Οι βασικές στρατηγικές που οδήγησαν σε αυτή την επιτυχία, σύμφωνα με τον Διευθυντή Έργων και Τεχνικής Υποστήριξης της Παπαστράτος, είναι το τρίπτυχο επενδυτικά έργα, επιχειρησιακή αριστεία (Operational Excellence) και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού. Ειδικότερα, όσον αφορά τα επενδυτικά έργα, αυτά αφορούν -μεταξύ άλλων- την ανακαίνιση των γραφείων Διοίκησης με αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού και βελτίωση του κλιματισμού, την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών σε όλο το εργοστάσιο για την παρακολούθηση των καταναλώσεων και τον συντονισμό προγραμμάτων/έργων εξοικονόμησης, την επένδυση σε συστήματα αυτόματου ελέγχου που ρυθμίζουν και εξασφαλίζουν ενεργειακά αποδοτική λειτουργία των ενεργοβόρων μηχανημάτων, την αντικατάσταση του καυσίμου που καταναλώνει το εργοστάσιο σε φυσικό αέριο με απευθείας αγωγό στις εγκαταστάσεις, μιας και δεν υπήρχε δίκτυο στην περιοχή, και στην εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence) στη λειτουργία του συστήματος κλιματισμού. Επιπλέον, η Παπαστράτος συνεχίζει να επενδύει σταθερά στην επιμόρφωση των εργαζομένων του εργοστασίου πάνω σε νέα εργαλεία και νέες μεθόδους εξοικονόμησης ενέργειας και νερού καθώς και στην εφαρμογή προγραμμάτων συμμετοχής πολλών τμημάτων στο «πράσινο» ταξίδι της εξοικονόμησης, μέσω ενός προγράμματος Ομάδων Ενέργειας (Energy Teams). Ειδική αναφορά οφείλει να γίνει στον πυλώνα της επιχειρησιακής αριστείας και συγκεκριμένα στην υλοποίηση μεθόδων Predictive Maintenance στη λειτουργία και συντήρηση του εργοστασίου για την έγκαιρη διάγνωση βλαβών με αντίκτυπο και στις καταναλώσεις (π.χ. εξοικονόμηση φυσικού αερίου κατά τη λειτουργία της εγκατάστασης ατμού του εργοστασίου). Επίσης, στις δυο βασικές αρχές του “100% ownership” (ο κάθε εργαζόμενος αισθάνεται και είναι υπεύθυνος για αυτό που κάνει, ενώ πάντοτε έχει στο μυαλό του και τι μπορεί να κάνει για τον συνάδελφό του) και “Zero Loss Mindset” (σε ο,τιδήποτε δραστηριοποιείται κάποιος προσπαθεί ενεργά να μην έχει απώλειες π.χ. ενέργειας, κατανάλωσης νερού) που βρίσκουν εφαρμογή και στο πεδίο του Facility Management και οι οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο και θετικά αποτελέσματα στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της εταιρείας.

Επένδυση σε καινοτόμα ψηφιακά συστήματα

Όπως γίνεται σαφές από τα παραπάνω, το όραμα της Παπαστράτος για βιώσιμη ανάπτυξη δίνει έμφαση στην συνεχιζόμενη επένδυση σε καινοτόμα ψηφιακά συστήματα, τα οποία όχι μόνο βελτιώνουν τη λειτουργία του εργοστασίου, αλλά έχουν θετικό πρόσημο και στο περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Εξ ού και η ταυτόχρονη βράβευση της εταιρείας και στα Environmental Awards 2020, που αναδεικνύουν καλές πρακτικές και πρω-

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΕΠΕΝΔΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΙΧΜΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Μιλώντας για τα μελλοντικά σχέδια της Παπαστράτος, όσον αφορά την λειτουργία του εργοστασίου της τα επόμενα χρόνια, ο Johan Βink, Γενικός Διευθυντής Operations, επιβεβαίωσε την έμφαση που δίνεται στην καινοτομία δηλώνοντας: «Είναι σαφές για εμάς ότι ο δρόμος για την περαιτέρω βελτίωση της Johan Bink, Γενικός λειτουργίας του εργοστασίου Διευθυντής Operations και του περιβαλλοντικού μας αποτύπωματος περνάει μέσα από την επένδυση στην αιχμή της τεχνολογίας. Εμείς συνεχίζουμε να βελτιωνόμαστε σε επιχειρησιακό επίπεδο και συνεχίζουμε να εισάγουμε ή να διευρύνουμε την εφαρμογή ακόμη πιο καινοτόμων ψηφιακών εργαλείων στην λειτουργία μας όπως -μεταξύ άλλων- η τεχνητή νοημοσύνη και η μεταφορά του συστήματος παρακολούθησης των μετρητών και του αυτομάτου ελέγχου των μηχανών στο υπολογιστικό νέφος (cloud computing). Για εμάς, που μεταμορφωθήκαμε επιτυχημένα μέσα σε λίγα χρόνια από εταιρία καπνικών προϊόντων σε εταιρία τεχνολογίας, η τεχνολογία (μαζί με την επιστήμη) είναι ο φάρος που ορίζει και καθορίζει την πορεία μας προς ένα βιώσιμο μέλλον».

τοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και καινοτόμα «πράσινα» έργα, τεχνολογίες ή προγράμματα, που συνεισφέρουν στη διαμόρφωση υγιούς περιβάλλοντος και οικονομικής ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, η Παπαστράτος βραβεύτηκε στην κατηγορία αποδοτικής διαχείρισης ενέργειας με χρυσό βραβείο για το σύστημα διαχείρισης ενέργειας GEMT (Global Energy Monitoring and Targeting) και στην κατηγορία Sustainable Business για την εφαρμογή του συστήματος Run To Target (RTT) στο τμήμα IFMS (βραβείο Silver). Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Οικονόμου: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι για την επιβράβευση της βελτίωσης των περιβαλλοντικών δεικτών και της συνολικής περιβαλλοντικής λειτουργίας των εγκαταστάσεών μας, παρότι τα τελευταία χρόνια ξεκινήσαμε να παράγουμε ένα προϊόν με μεγαλύτερες απαιτήσεις σε πόρους. Και σκοπεύουμε να συνεχίσουμε την υλοποίηση επενδυτικών έργων που βελτιώνουν την κατανάλωση ενέργειας και νερού. Για εμάς αυτά τα δυο πράγματα, η βέλτιστη διαχείριση των εγκαταστάσεών μας και η περιβαλλοντική ευαισθησία, είναι αλληλένδετα. Συγκεκριμένα το Facility Management αποτελεί παράγοντα και εργαλείο για να μειώσουμε ακόμη περισσότερο την απώλεια/ σπατάλη και την κατανάλωση πόρων και να συνεχίσουμε να βελτιώνουμε ακόμη περισσότερο το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα. Ένα αποτύπωμα που βελτιώνεται σημαντικά χρόνο με το χρόνο».

41

Environmental Awards 2020 Tα καινοτόµα «πράσινα» έργα της χρονιάς

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ∆ΕΙΧΝΟΥΝ ΤΟΝ «ΠΡΑΣΙΝΟ» ∆ΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ, ΒΡΑΒΕΥΤΗΚΑΝ ΣΤΑ ENVIRONMENTAL AWARDS 2020, ΑΝΑ∆ΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΝΙΚΗΤΕΣ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ METRO. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΝΝΑ Χ ΑΤΖΗ

Σ

Λαζαρίδη, Καθηγήτρια, Πρόεδρος Τµήµατος ΤΗΝ ΕΚΤΗ διοργάνωση των Env ironmenta l Awards της Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο, µεταξύ άλλων επισήµανε στη δήλωσή της τη Boussias Communications, ανασηµασία των «πράσινων» πρωτοβουλιών από δείχθηκαν και επιβραβεύτηκαν εταιρείες, ενώ σηµείωσε ότι οι διακρίσεις καλές πρακτικές και πρωτοβουλίες για τους δεν καταγράφονται ως απλές επιτυχίες, την προστασία του Περιβάλλοντος, καθώς αλλά συνιστούν µια ευκαιρία βελτίωσης και και καινοτόµα «πράσινα» έργα, τεχνολογίανάπτυξης. ες ή προγράµµατα, που συνεισφέρουν στη Τέλος, υπογράµµισε ότι η προστασία του Πεδιαµόρφωση υγιούς περιβάλλοντος και ριβάλλοντος ισοδυναµεί µε κερδοφορία των οικονοµικής ανάπτυξης. Προσαρµοσµέεπιχειρήσεων, καθώς µειώνονται η σπατάλη, νη στις συνθήκες, η φετινή διοργάνωση έδωσε τη δυνατότητα στους νικητές να ∆ρ. Κάτια Λαζαρίδη, Πρόεδρος το κόστος διαχείρισης αποβλήτων µέσω της πρόληψης, της επαναχρησιµοποίησης και παραλάβουν τα βραβεία τους και να φωτο- της Κριτικής Επιτροπής της ανακύκλωσης και βελτιώνεται η δηµόσια γραφηθούν σε προκαθορισµένη ώρα, την εικόνα της επιχείρησης, τόσο για τους καταναλωτές όσο Πέµπτη 15 Οκτωβρίου 2020, στο House 124 στο Χαλάνδρι. και για τη διοίκηση και την ευρύτερη κοινωνία. • Η Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής των βραβείων Κάτια

Official Publications

42

Τιµητική Υποστήριξη

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

Τα Βραβεία της Χρονιάς ΟΙ ∆ΥΟ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ∆ΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ENVIRONMENTAL AWARDS 20020, ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΑΠΕΣΠΑΣΑΝ ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΑΝ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΒΡΑΒΕΙΑ, ΑΠΟ∆ΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΠΟΥ∆ΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥΣ.

Environmental team of the year

Energy excellence of the year

Ο Όµιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ εναρµονίζει τις επιχειρηµατικές του δραστηριότητες µε κριτήριο την ουσιαστική συµβολή του στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιµης Ανάπτυξης και την αντιµετώπιση της Κλιµατικής Αλλαγής, µε βασική επιδίωξη τη συνεχή µείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώµατός του. Είµαστε ιδιαίτερα περήφανοι για την ανάδειξη µας σε Environmental Team of the Year, καθώς και για τις επτά συνολικά διακρίσεις σε αντίστοιχες υποκατηγορίες. Αποτελούν σηµαντική αναγνώριση της υλοποίησης της επιχειρηµατικής µας στρατηγικής και της δέσµευσής µας για την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών βιώσιµης ανάπτυξης, αλλά και µια πρόσθετη αναγνώριση της συνεισφοράς όλων των εργαζοµένων και των συνεργατών µας. Ενδεικτικά αναφέρουµε: • Τις σηµαντικές επενδύσεις εξοικονόµησης ενέργειας, συµπαραγωγής και ΑΠΕ που συνέβαλαν στην αποφυγή 1,6 εκατ. τόνων εκποµπών CO2 τα τελευταία 5 χρόνια, • Τα πρότυπα προγράµµατα διαχείρισης και ανακύκλωσης αποβλήτων στις βιοµηχανικές εγκαταστάσεις µας και σε πρατήρια καυσίµων, αλλά και • Την σταθερή και µακροχρόνια συνεισφορά µας στις τοπικές κοινωνίες που δραστηριοποιούµαστε. Όλα αυτά αναδεικνύουν την προσέγγισή µας για ανάπτυξη της εταιρείας µε κυρίαρχη την προστασία του περιβάλλοντος και τη θετική επίδραση στην τοπική κοινωνία και οικονοµία. Έτσι, πιστεύουµε ότι µεγιστοποιούνται τα οφέλη για όλα τα ενδιαφερόµενα µέρη. Ο Όµιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ έχει δεσµευτεί µέσω της πολιτικής του για τη συµβολή του στην αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής. Στο επίκεντρο του στρατηγικού του σχεδιασµού βρίσκεται ο ψηφιακός και ενεργειακός µετασχηµατισµός, στοχεύοντας στη διατήρηση του ηγετικού του ρόλου σε µια κλιµατικά ουδέτερη οικονοµία. Πηνελόπη Παγώνη, Ανώτερη ∆ιευθύντρια Υγιεινής, Ασφάλειας, Περιβάλλοντος και Βιώσιµης Ανάπτυξης

Για τη METRO η αειφορία και εν τέλει η προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν στρατηγική επιλογή, προκειµένου να πραγµατοποιείται διαχείριση των φυσικών και ανθρώπινων πόρων µε τον πλέον αποδοτικό τρόπο. Οι σηµαντικές πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφορία, τα καινοτόµα «πράσινα» έργα και οι τεχνολογίες που συνεισφέρουν στη διαµόρφωση ενός υγιούς περιβάλλοντος, αποτελούν δέσµευση και δεν γίνονται στο πλαίσιο κάποιας κανονιστικής συµµόρφωσης µε τη νοµοθεσία. Η βράβευση µε το Energy Excellence of the year, µας δίνει αφενός τη χαρά και την ικανοποίηση ότι οι επιλογές θα αποτελέσουν έµπνευση και για άλλες εταιρείες, αφετέρου µας δίνει ώθηση να συνεχίσουµε να εξελισσόµαστε και να πρωτοπορούµε στον τοµέα της διαχείρισης της ενέργειας. Οι κύριοι στόχοι που έχουµε θέσει είναι η διασφάλιση όρων αειφόρους ανάπτυξης, η βελτιστοποίηση του ενεργειακού προφίλ και η µείωση του ανθρακικού αποτυπώµατος. Στο σύστηµα ενεργειακής διαχείρισης της εταιρείας, περιλαµβάνονται δράσεις και επενδύσεις ενεργειακής εξοικονόµησης για υφιστάµενα νέα καταστήµατα, µε την εγκατάσταση πρωτοποριακών συστηµάτων φωτισµού, βιοµηχανικής και εµπορικής ψύξης, κλιµατισµού, αφύγρανσης και Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας. Στη ΜΕΤΡΟ γνωρίζουµε ότι το αύριο πρέπει να είναι βασισµένο στην καθαρή ενέργεια για την προστασία τους περιβάλλοντος και την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουµε συµπεριλάβει στο πλάνο µας µια σειρά στρατηγικών επενδύσεων, συνεχίζοντας το «πράσινο πλάνο» που έχουµε αναπτύξει, µειώνοντας δραστικά το περιβαλλοντικό αποτύπωµα και συνδράµοντας στην εφαρµογή «πράσινων πολιτικών» µε στόχο την κοινωνική προσφορά και την αειφορία. Αθανασία Μήτσου, Περιβαλλοντολόγος, ∆ιεύθυνση Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Εγκαταστάσεων ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ

ΕΛΛΗΝΙΚA ΠΕΤΡEΛΑΙΑ

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

METRO

43

Environmental Gold Awards ΤΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΟΥ ΚΕΡ∆ΙΣΑΝ ΧΡΥΣΑ ΒΡΑΒΕΙΑ Coca-Cola Τρία Έψιλον Εργοστάσιο παραγωγής chips TSAKIRIS Σχηµατάρι Mega Plant Ένα εργοστάσιο υπόδειγµα κυκλικής οικονοµίας αποτελεί το εργοστάσιο παραγωγής τσιπς Τσακίρης της Coca-Cola Τρία Έψιλον στην Αταλάντη, καθώς σχεδόν το σύνολο των παραπροϊόντων που προκύπτουν από την παραγωγική διαδικασία των chips, δεν απορρίπτονται, αλλά αξιοποιούνται ως πρώτη ύλη σε άλλες βιοµηχανικές µονάδες. Με γνώµονα το «Έναν Κόσµο Χωρίς Απορρίµµατα», πρωτοστατεί το Σχηµατάρι Mega Plant, που αποτελεί το πρώτο εργοστάσιο στο οποίο επιτεύχθηκε 100% ανακύκλωση και αξιοποίηση όλων των απορριµµάτων, µε αποτέλεσµα να αποτελεί πλέον ένα Zero Waste Landfill.

LIFE RE-WEEE Πρόληψη Παραγωγής και Επαναχρησιµοποίηση Αποβλήτων Ηλεκτρικού & Ηλεκτρονικού Εξοπλισµού (ΑΗΗΕ) Σε εναρµόνιση µε την Ευρωπαϊκή Στρατηγική ∆ιαχείρισης Αποβλήτων, το έργο LIFE REWEEE ανέπτυξε καινοτόµες υποδοµές στην Ελλάδα ως πρότυπο για την προετοιµασία προς επαναχρησιµοποίηση ηλεκτρονικών αποβλήτων. Η λειτουργία των υποδοµών, σε αρχικά πιλοτικό επίπεδο (2 πρώτα χρόνια λειτουργίας), είχε αξιοσηµείωτα αποτελέσµατα µε οφέλη τόσο άµεσα περιβαλλοντικά όσο και κοινωνικά. 340 τόνοι ηλεκτρικών συσκευών οδηγήθηκαν σε τελικές εργασίες επισκευής ώστε να διατεθούν εκ νέου στην αγορά, µε υψηλότατα ποσοστά να εντοπίζονται (19%) στις συσκευές ΙΤ (laptop/tablets).

Όµιλος Φαρµακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη ∆ιαχείριση επικίνδυνων φαρµακευτικών αποβλήτων Νέο Βιοκλιµατικό Κτίριο της UNI-PHARMA S.A. Ο σεβασµός και η φροντίδα για το περιβάλλον είναι κοινός παρονοµαστής σε κάθε δραστηριότητα του Οµίλου Φαρµακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη (ΟΦΕΤ). Και οι δύο Εταιρείες του Οµίλου είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των περιβαλλοντικών θεµάτων που τις αφορούν, όπως ο εντοπισµός των περιβαλλοντικών πλευρών που σχετίζονται µε τις δραστηριότητές τους, η παρακολούθηση της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας, καθώς και η λήψη µέτρων µε στόχο τη µείωση της κατανάλωσης των φυσικών πόρων και της ενέργειας. Παράλληλα, οι νέες εγκαταστάσεις της UNI-PHARMA Κλέων Τσέτης Φαρµακευτικά Εργαστήρια Α.Β.Ε.Ε., προσανατολισµένες στην πλήρη εκµετάλλευση των κλιµατικών συνθηκών για την εύρυθµη λειτουργία της εταιρείας επιδεικνύουν συστήµατα σύγχρονης τεχνολογίας στην Ελλάδα και σε διεθνές επίπεδο.

Όµιλος ΗΡΑΚΛΗΣ Οδηγώντας την κυκλική οικονοµία: Ενεργειακή αξιοποίηση εναλλακτικών υλικών Ο Όµιλος ΗΡΑΚΛΗΣ υπηρετεί µε συνέπεια τις αρχές της βιώσιµης ανάπτυξης και της υπεύθυνης επιχειρηµατικότητας, επενδύοντας συστηµατικά σε «πράσινες» καλές πρακτικές που συνάδουν µε την κυκλική οικονοµία. Με υψηλή τεχνογνωσία, πολυετή εµπειρία και µακροχρόνιες επενδύσεις που ξεπερνούν τα 10 εκατοµµύρια ευρώ τα τελευταία χρόνια, ο Όµιλος πρωτοπορεί προωθώντας την πρακτική της «συν-επεξεργασίας». Ειδικότερα, εξοικονοµεί σταθερά φυσικούς πόρους και υποκαθιστά ορυκτές πρώτες ύλες και καύσιµα µε εναλλακτικά υλικά. Πρόκειται για τη µοναδική ελληνική βιοµηχανία που συµβάλει στην εκτροπή της ταφής των αστικών αποβλήτων µέσα από την ενεργειακή τους αξιοποίηση.

44

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

CF Helvetica-Bold

- PF Futura Neu med | th - PF Futura Neu bold

ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

boussias • virtual experience OUTLINE

LIVE On Your Screen

08 . 12 . 20

CRISIS AS THE NEW NORMAL (?)

Evolving Communications during and after the pandemic

INTERNATIONAL SPEAKERS #46A1DA

#272726

Martin Riecken

Pete Reis-Campbell

Fiorenza Plinio

Head Of Corporate Communications, TUI Group

Content Marketing Strategist,CEO & Founder, Kaizen, London

Global Head of Creative Excellence, Cannes Lions International Festival of Creativity

Ariella Yaari

Global Communications expert

Peter Allen

Executive Director of Corporate Affairs and Communications, Highways England

Scott Payton

Digital Communications Strategist, Managing Partner, Bowen Craggs & Co, London

Luca Biondolillo

Global Head of Communications, MSC Cruises

Willem De Ruijter

Recruitment Specialist Executive Director EMEA, VMA Group, Netherlands, London

Svetlana Stavreva

President, International Public Relations Association (IPRA)

Amalia Kontesi

Vice President, Corporate Communications, JPMorgan Chase New York

LOCAL EXPERTS • • • • • • • •

Angelica Patrouba, Public Affairs & Communications Director, Coca-Cola 3E Anthi Trokoudi, Chief Communications Officer, Olympia Group Dimitris Sigalos, Development Director, Global Link Erika Xirouchaki, Corporate Communications & Public Relations Manager,Hellas Gold S.A. - Eldorado Gold Corp.

Eugenia Bozou, Communications Director, Microsoft Hellas Cyprus & Malta Hara Tasoglou, Development, Bodossaki Foundation Ioanna Papadopoulou, Director, Communications & Marketing, Athens International Airport Katerina Polymeridou, Editor in Chief, Marketing Week

• Kimon Malataras, Senior Director, Group Corporate Development & ESG, Piraeus Bank • Lydia Giannakopoulou, Group Corporate Communications Director, TITAN Cement Group • Olga Pantelaki, Director Internal Communications Central Eastern Europe, The Coca Cola Company • Stavros Drakoularakos, Director Of Communications, Papastratos • Thodoris Georgakopoulos, Editorial Director, diaNEOsis • Yannis Papazoglou, Head Corporate Communications, Fraport Greece • Dimitris Konstantellos, Host & Moderator, Public Affairs & Communications Strategist

www.corpcom.gr

ΧΟΡΗΓΟΣ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

LIVESTREAMING BY audio visual equipment

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ: Κουτσαβλής, T: 210 66176617 777 (εσωτ.

129) Ε: vkoutsavlis@boussias.com ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ:Βασίλης Βασίλης Κουτσαβλής, T: 210 777 (εσωτ.

129) Ε: vkoutsavlis@boussias.com ΧΟΡΗΓΙΕΣ: T: T: 210210 6617 777777 (εσωτ.

152) 152) Ε: agyparaki@boussias.com ΧΟΡΗΓΙΕΣ:Άννα ΆνναΓυπαράκη, Γυπαράκη, 6617 (εσωτ. Ε: agyparaki@boussias.com ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Δηµήτρης Κωνσταντέλλος, Ε: dimitris.konstantellos@gmail.com

Συστήµατα SUNLIGHT Κυκλική Οικονοµία στην πράξη Εφαρµόζοντας στην πράξη ένα επιχειρηµατικό µοντέλο κυκλικής οικονοµίας, το 2015 η SUNLIGHT, µέλος του Οµίλου Olympia και εκ των κορυφαίων κατασκευαστών βιοµηχανικών και προηγµένων τεχνολογικά µπαταριών στον κόσµο, δηµιούργησε στη ΒΙΠΕ Κοµοτηνής τη βιοµηχανική µονάδα SUNLIGHT Recycling. Πρόκειται για το βραχίονα ανακύκλωσης συσσωρευτών µολύβδου-οξέoς της εταιρείας, που ειδικεύεται στην ανάπτυξη και παραγωγή µπαταριών και συστηµάτων αποθήκευσης ενέργειας. Η SUNLIGHT Recycling καταφέρνει να παράγει υψίστης ποιότητας ανακτηµένες πρώτες ύλες για την παραγωγή νέων συσσωρευτών, πετυχαίνοντας παράλληλα κορυφαίες περιβαλλοντικές επιδόσεις µηδενικής ρύπανσης και ελαχιστοποίησης των παραγόµενων αποβλήτων.

∆ΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε H ΣΠΑΤΑΛΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ µας αφορά όλους� Απώλεια και σπατάλη τροφίµων, προστασία των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος, επισιτιστική ανασφάλεια και καταπολέµηση της πείνας. Για την ∆ΕΛΤΑ, η σωστή ευαισθητοποίηση ξεκινά από πολύ µικρή ηλικία, γι’ αυτό και δηµιουργήσαν ένα διαδραστικό παραµύθι, το «Ταξίδι στην Τροφούπολη», µέσα από το οποίο µιλάνε στα παιδιά για τις έννοιες αυτές, µε απλό και κατανοητό τρόπο. Παράλληλα, έχοντας θέσει ως προτεραιότητα και εταιρικό στόχο τον περιορισµό της σπατάλης των τροφίµων, φροντίζουν ώστε τα προϊόντα που βρίσκονται στις αποθήκες της εταιρείας και είναι κοντά, αλλά αρκετά πριν τη λήξη τους, και τα οποία βάσει εµπορικής πολιτικής δεν µπορούν να πωληθούν στους πελάτες, να προσφέρονται δωρεάν σε ευπαθείς οµάδες, µέσω αξιόπιστων φορέων, µε προτεραιότητα τα παιδιά.

Ανταποδοτική Ανακύκλωση «ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ» µε τους νέους και την αυτοδιοίκηση για την ποιότητα ζωής µας. Το Εθνικό Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης Συσκευασιών «ΑΝΤΑΠΟ∆ΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ», είναι ένας Φορέας µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που εξυπηρετεί αποκλειστικά το δηµόσιο συµφέρον, ο οποίος έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, µε αποστολή την οργάνωση και την προώθηση της ανακύκλωσης συσκευασιών σε όλη τη χώρα. Οι ενέργειές της αποβλέπουν στην ενίσχυση της ανακύκλωσης αλλά και την υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συµβάλλοντας στην επίτευξη του εθνικού ποσοτικού στόχου ανακύκλωσης. Λαµβάνοντας υπόψη ότι το Υπουργείο Εσωτερικών εποπτεύει τους ∆ήµους όλης της χώρας, ενώ οι ∆ήµοι είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση των δηµοτικών αποβλήτων, ξεκίνησε µια πρωτοποριακή συνεργασία του Υπουργείου Εσωτερικών µε την «ΑΝΤΑΠΟ∆ΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ» µε τίτλο: «Νέα Γενιά Ανακύκλωσης. Με τους νέους & την Αυτοδιοίκηση για την ποιότητα της ζωής µας».

POLYECO WE SEA MORE Η Polyeco και η Nestlé Ελλάς αποφάσισαν να συνεργαστούν για έναν κόσµο απαλλαγµένο από την πλαστική ρύπανση και τις τοξικές επιπτώσεις της στη ζωή των ανθρώπων και του περιβάλλοντος. Έτσι τέθηκε σε εφαρµογή το ‘WE SEA MORE’, ένα φιλόδοξο πρόγραµµα µε σκοπό να βρεθεί ένας αποτελεσµατικός τρόπος ανίχνευσης και καταγραφής των αποβλήτων στο θαλάσσιο οικοσύστηµα. Σκοπός του προγράµµατος ήταν η διερεύνηση αξιοποίησης των µη επανδρωµένων συστηµάτων (ΣµηΕΑ) και της τηλεπισκόπησης, στον άµεσο και έγκυρο εντοπισµό ρύπων και ειδικότερα πλαστικών, στις ακτές, στην επιφάνεια και το βυθό της θάλασσας. Το πρόγραµµα εφαρµόστηκε σε τρία στάδια: Τη χαρτογράφηση των αποβλήτων, τη µετέπειτα συλλογή και τελικώς την διαχείριση και αξιοποίησή τους.

46

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Εφυή συστήµατα ενεργειακής διαχείρισης εγκαταστάσεων Η ΑΒ Βασιλόπουλος υιοθετώντας την ατζέντα 2030 ως πυξίδα για βιώσιµη και διαρκή ανάπτυξη έχει εγκαταστήσει έξυπνα συστήµατα µέτρησης ενέργειας και διαχείρισης των πιο ενεργοβόρων φορτίων, µέσω των οποίων επιτυγχάνεται σηµαντική εξοικονόµηση ενέργειας. Έτσι εξασφαλίζει τη βέλτιστη δυνατή λειτουργία των καταστηµάτων της, πάντα µε σεβασµό προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, επιτυγχάνοντας και σηµαντική µείωση των λειτουργικών εξόδων. Μέσω των συστηµάτων αυτών και της υψηλής τεχνολογίας έχει καταφέρει να µειώσει το ανθρακικό της αποτύπωµα σε ποσοστό 52%, σε σύγκριση µε το έτος αναφοράς 2008.

Παπαστράτος ΑΒΕΣ Σύστηµα ∆ιαχείρισης Ενέργειας GEMT (Global Energy Monitoring and Targeting) Το σύστηµα GEMT είναι µέρος του Προγράµµατος ∆ιαχείρισης Ενέργειας που χρησιµοποιείται στα εργοστάσια παραγωγής της PMI. Συνδέεται µε τη δέσµευση της PMI για δραστική µείωση της κατανάλωσης ενέργειας και νερού τα επόµενα χρόνια, σύµφωνα µε την τελευταία δηµοσιευµένη Έκθεση Αειφορίας. Το GEMT χρησιµοποιείται ως εργαλείο ανάλυσης, ενδυνάµωσης, διαχείρισης γνώσης και εντοπισµού νέων ευκαιριών εξοικονόµησης. Χρησιµοποιεί στατιστικά εργαλεία και προηγµένα συστήµατα τεχνητής νοηµοσύνης µε µετρητές συνδεδεµένους σε µια κεντρική εφαρµογή λογισµικού, η οποία απλοποιεί την ανάλυση εξοικονόµησης ενέργειας και νερού. Αποτελεί το θεµέλιο όλων των δράσεων βελτίωσης των περιβαλλοντικών δεικτών.

ΣΥ∆ΕΣΥΣ Το πρώτο Σύστηµα Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης Συσσωρευτών, µε 19.000 τόνους διαχείρισης αποβλήτων ετησίως Το ΣΥ∆ΕΣΥΣ (Σύστηµα Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης Συσσωρευτών) είναι ο φορέας που οργανώνει, συντονίζει και προωθεί την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων συσσωρευτών οχηµάτων και βιοµηχανίας. Είναι το µοναδικό Σύστηµα που παρέχει “one stop shop” υπηρεσίες για όλα τα είδη των συσσωρευτών και διαχειρίζεται το 73% των αποβλήτων σε όλη τη χώρα. Το 2019, παραµένοντας σταθερά πρώτο και µε διαφορά στην επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης, πέτυχε αύξηση, έναντι του 2018 κατά 23% στη διαχείριση των συσσωρευτών µολύβδου–οξέος και κατά 17% στη διαχείριση των συσσωρευτών νικελίου–καδµίου.

Lidl Ελλάς Πιστοποίηση κατά ISO 50001 για το σύστηµα διαχείρισης ενέργειας της LIDL Η παγκοσµίως αναγνωρισµένη πιστοποίηση κατά ISO 50001 από τον ανεξάρτητο ∆ιεθνή Οργανισµό Τυποποίησης (ISO) απονεµήθηκε στη Lidl Ελλάς και Lidl Cyprus από τεχνικούς εµπειρογνώµονες της εταιρίας DEKRA για την επιτυχηµένη εισαγωγή ενός αποτελεσµατικού συστήµατος διαχείρισης ενέργειας. Με αυτήν πιστοποιήθηκαν συνολικά για το έτος 2019, 225 καταστήµατα, 5 αποθήκες και οι κεντρικές εγκαταστάσεις γραφείων της LIDL σε Σίνδο, καθώς και τα γραφεία αυτής σε Θέρµη και Μαρούσι.

www.environmentalawards.gr

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

47

MARKET

Ανανέωση και Επέκταση για το Σύστημα Shell LubeAnalyst Το Shell LubeAnalyst –το διεθνώς αναγνωρισμένο σύστημα χημικών αναλύσεων λιπαντικών της Shell– ανανεώθηκε πρόσφατα, ώστε να προσφέρει τα μέγιστα δυνατά οφέλη, από την ανάλυση των λιπαντικών και την ερμηνεία της. Πλέον περιλαμβάνει πάνω από 100 διαφορετικά πακέτα αναλύσεων (test suites) και προσφέρει 3 επίπεδα εμβάθυνσης, με αυξανόμενο επίπεδο εξειδίκευσης των τεστ, ανάλογα με τις ανάγκες του χρήστη και τα ευρήματα προηγούμενων αναλύσεων. Οι χημικές αναλύσεις λιπαντικών θεωρούνται πλέον απαραίτητο συστατικό σε μία οργανωμένη διαδικασία συντήρησης, σε στόλους οχημάτων, πλοίων και αεροσκαφών,

σε βιομηχανίες όλων των κλάδων και τις κατασκευές. Μπορούν να μας δώσουν χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του ίδιου του λιπαντικού, αλλά και έμμεσα για την κατάσταση του εξοπλισμού, επιτρέποντας την έγκαιρη παρέμβαση του χρήστη, για την αποτροπή δαπανηρών βλαβών και διακοπών λειτουργίας.

Οι χημικές αναλύσεις του συστήματος Shell LubeAnalyst διεξάγονται σε διεθνή εργαστήρια, με μία αυτοματοποιημένη και ακριβέστατη διαδικασία. Τα δείγματα συγκεντρώνονται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, επιτρέποντας το συνεχή εμπλουτισμό της βάσης δεδομένων και τη συνεχή βελτίωση της ερμηνείας των ευρημάτων. Κατόπιν ακολουθεί η συμβουλευτική υποστήριξη από τα εργαστήρια και από την ομάδα μηχανικών της Πέτρος Πετρόπουλος ΑΕΒΕ, που αποτελεί τον επίσημο διανομέα των λιπαντικών της Shell για την Ελλάδα και την Κύπρο.

B A SF Κ Α Ι V I T E X : Σ Υ ΜΦΩ Ν Ι Α CO -BR A N DI NG Γ Ι Α ΤΟ ΘΕ ΡΜΟΜΟΝΩΤ Ι ΚΟ ΥΛ ΙΚΟ NEOPOR®

Τη χρήση του εμπορικού σήματος NEOPOR®, του αυθεντικού μονωτικού υλικού της BASF, στις γραφιτούχες θερμομονωτικές πλάκες του πιστοποιημένου συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης VITEXTHERM της Vitex, συμφώνησαν οι εταιρείες BASF και Vitex Α.Ε. Με αυτή τη συμφωνία co-branding, το σήμα NEOPOR® της BASF τοποθετείται στις συσκευασίες του συστήματος VITEXTHERM EPS 80 GRAPHITE της Vitex, καθώς και σε όλα τα ενημερωτικά υλικά προώθησης του συστήματος. «Η Vitex Α.Ε., πιστή στο όραμά της για καινοτόμες, ολοκληρωμένες και ποιοτικές λύσεις, πιστοποιεί και ενισχύει την προϊοντική της γκάμα, μέσω της νέας στρατηγικής συμφωνίας με την BASF Ελλάς ΑΒΕΕ. Με το VITEXTHERM παρέχουμε μια ολοκληρωμένη λύση εξωτερικής θερμομόνωσης, η οποία συμβάλλει σημαντικά στην ανανέωση και στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, με στόχο τη μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας και την αντοχή στις φθορές», δήλωσε ο Αρμόδιος Γιαννίδης, Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Vitex Α.Ε.

48

Ολοκληρώθηκε το φωτοβολταϊκό συγκρότημα της Nissan στον Ασπρόπυργο Η Nissan έχει προχωρήσει σε μια μεγάλη επένδυση φωτοβολταϊκών συγκροτημάτων στις εγκαταστάσεις της σε Αθήνα, Ασπρόπυργο και Καλοχώρι Θεσσαλονίκης. Σε ό,τι αφορά την επένδυση στον Ασπρόπυργο, τα φωτοβολταϊκά στην συγκεκριμένη εγκατάσταση έχουν ονομαστική ισχύ 226kW και εκτιμάται ότι θα καλύψουν το 100% της συνολικής ανάγκης των αντίστοιχων εγκαταστάσεων της εταιρείας σε ενέργεια, ενώ η εκτιμώμενη ετήσια αποφυγή εκπομπών CO2 θα ανέλθει σε 213 τόνους. Παράλληλα, στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, θα είναι εφικτή η φόρτιση των πρωτοποριακών ηλεκτρικών μοντέλων της εταιρείας, με ηλεκτρικό ρεύμα προερχόμενο από τα φωτοβολταϊκά συγκροτήματα.

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

MARKET

Σ Υ Ν Ε ΡΓΑ Σ Ι Α : S C H N E I DE R K A I SEMIOTIC L A BS

Σ Τ ΡΑΤ Η Γ Ι Κ Η Σ Υ Ν Ε ΡΓΑ Σ Ι Α SU N L IG H T, S E AG U L L Κ Α Ι C R OW N

Η συγκεκριμένη συμφωνία διευρύνει τις υπηρεσίες που προσφέρει η Schneider με στόχο να υποστηρίζει πλέον την παρακολούθηση περιστρεφόμενου εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων επαγωγικών κινητήρων, αντλιών, μεταφορέων και συμπιεστών. Αυτή η διευρυμένη ψηφιακή υπηρεσία επιτρέπει την εφαρμογή μιας βέλτιστης στρατηγικής συντήρησης με βάση τις συνθήκες κρίσιμων κινητήρων, ζωτικής σημασίας, με σκοπό τη μείωση του δαπανηρού και μη προγραμματισμένου χρόνου διακοπής της διαδικασίας. Η ενσωμάτωση των προγνωστικών αναλυτικών στοιχείων της Semiotic Labs στην πλατφόρμα EcoStruxure Asset Advisor της Schneider, επιτρέπει την πρόβλεψη των επερχόμενων αποτυχιών έως και έξι μήνες νωρίτερα, δίνοντας έτσι στις ομάδες συντήρησης τον χρόνο που χρειάζονται για να επιλύσουν πιθανά δυσλειτουργίες πριν συμβούν.

Για πρώτη φορά τρεις μεγάλες εταιρείες στο χώρο τους, η αμερικάνικη Crown, ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές ανυψωτικών μηχανημάτων υψηλής ποιότητας στον κόσμο, η Seagull SA, διεθνής εταιρεία παροχής υπηρεσιών διαμεταφοράς και logistics και η Sunlight, παραγωγός βιομηχανικών μπαταριών και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, ενώνουν τις δυνάμεις τους και συνεργάζονται στρατηγικά με αποτέλεσμα την παροχή μίας ολοκληρωμένης λύσης μπαταριών λιθίου, που θα καλύπτει ενεργειακά τις ανάγκες των νέων και σύγχρονων αποθηκευτικών κέντρων διανομής της Seagull SA σε Αττική και Θεσσαλονίκη. Η σειρά μπαταριών λιθίου της Sunlight συνδυάζει τα σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως υψηλές επιδόσεις σε απαιτητικές εφαρμογές, 17 επίπεδα ασφάλειας και μεγάλη διάρκεια ζωής.

E LVA L : Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η A S I PER FOR M A NCE STA N DA R D Γ Ι Α Τ Η Μ Ο Ν Α Δ Α Σ Τ Α Ο Ι Ν Ο ΦΥ Τ Α Η Elval είναι η πρώτη ελληνική βιομηχανία που πιστοποιήθηκε σύμφωνα με το πρότυπο Aluminium Stewardship Initiative (ASI) Performance Standard. H επιθεώρηση πραγματοποιήθηκε από την εταιρία DNV GL και κάλυψε όλες τις πολιτικές, διαδικασίες, υποδομές και πρακτικές που εφαρμόζονται, σύμφωνα με τις αρχές και τα κριτήρια του προτύπου. Το πρόγραμμα πιστοποίησης της Πρωτοβουλίας Υπεύθυνης Διαχείρισης Αλουμινίου (Aluminium Stewardship Initiative - ASI) αναπτύχθηκε έπειτα από μία ενδελεχή, πολύ-συμμετοχική διαβούλευση και είναι η μόνη ολοκληρωμένη εθελοντική πρωτοβουλία πιστοποίησης σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης στην αλυσίδα αξίας του αλουμινίου. Θέτει 59 κριτήρια στους τρεις πυλώνες της Εταιρικής Διακυβέρνησης, της Περιβαλλοντικής Προστασίας και της Κοινωνικής Υπευθυνότητας, που εξετάζουν κρίσιμα θέματα όπως βιοποικιλότητας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων καθώς και εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Σε Yβριδική Μορφή θα Πραγματοποιηθεί η Διεθνής Βιομηχανική Έκθεση HANNOVER MESSE 2021 Από 12 μέχρι 16 Απριλίου 2021 θα ανοίξει τις πύλες της η HANNOVER MESSE, η μεγαλύτερη Διεθνής Βιομηχανική Έκθεση, την οποία διοργανώνει για 74η φορά ο Εκθεσιακός Οργανισμός του Αννοβέρου, του οποίου επίσημος αντιπρόσωπος σε Ελλάδα και Κύπρο είναι το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο. Λόγω της πανδημικής κρίσης, η διοργάνωση του 2021 θα πραγματοποιηθεί υβριδική, οπότε οι συμμετέχουσες εταιρείες θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα προϊόντα τους για τη βιομηχανική τεχνολογία είτε αναλογικά, είτε ψηφιακά, είτε και με τις δύο μορφές.«Η βιομηχανία χρειάζεται εμπορικές εκθέσεις. Οι τελευταίοι μήνες άλλωστε το έδειξαν. Οι βιομηχανικές εταιρείες αναζητούν οργανωμένους χώρους για να παρουσιάσουν τις καινοτομίες, να επεκτείνουν το δίκτυο επαφών τους, να συζητήσουν προκλήσεις οικονομικής πολιτικής και να κερδίσουν πελάτες», αναφέρει ο Δρ. Jochen Köckler, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου Deutsche Messe AG. Για εκθέτες και επισκέπτες που δεν μπορούν να ταξιδέψουν, η HANNOVER MESSE προσφέρει νέες επιλογές στον ψηφιακό χώρο. Ειδικότερα, τα διαδικτυακά στούντιο ροής και οι υβριδικές μορφές συνδυάζουν τη φυσική αίθουσα έκθεσης με τον εικονικό χώρο.

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

49

Α ΡΙΘΜΟΙ

Οι τάσεις στη διαχείριση εγκαταστάσεων Τα ακόλουθα στατιστικά στοιχεία δίνουν μια σαφή ιδέα για το τι μέλλει γενέσθαι στη βιομηχανική συντήρηση και στη διαχείριση εγκαταστάσεων συνολικά. ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΝΑ ΧΑΤΖΗ

18%

των μη προγραμματισμένων διακοπών λειτουργίας του εξοπλισμού οφείλεται στο σφάλμα χειριστή.

44%

όλων των μη προγραμματισμένων διακοπών λειτουργίας του εξοπλισμού οφείλονται στη φθορά του εξοπλισμού.

19 ώρες

ανά εβδομάδα διαρκεί κατά μέσο όρο η προγραμματισμένη συντήρηση.

10% 38%

των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η κατανόηση των νέων τεχνολογιών συντήρησης είναι το κλειδί για ένα επιτυχημένο μοντέλο στρατηγικής συντήρησης.

78%

των εταιρειών που χρησιμοποίησαν ένα CMMS για τη διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων ανέφεραν βελτιώσεις στη διάρκεια ζωής του εξοπλισμού.

9,8 εκατ.

30%

50 εκατ.

Ποσοστό αύξησης των θέσεων εργασίας για τους συντηρητέςεπισκευαστές μηχανημάτων μέχρι το 2028.

του συνολικού προϋπολογισμού τους ξοδεύουν οι βιομηχανίες στη συντήρηση.

30-50%

50

5%

δολάρια κοστίζει η μη προγραμματισμένη διακοπή λειτουργίας στις βιομηχανίες.

$260.000

Το ωριαίο μέσο κόστος για τις επιχειρήσεις όταν γίνεται διακοπή λειτουργίας του εξοπλισμού.

μπορεί να μειώσει το χρόνο διακοπής της παραγωγής η προληπτική συντήρηση, ενώ μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια ζωής του μηχανήματος κατά 20-40%. χρήστες αναμένεται να χρησιμοποιούν τα επόμενα πέντε χρόνια εφαρμογές προγνωστικής συντήρησης στις συσκευές τους και στη ροή εργασιών τους. αναμένεται να βελτιώσουν τη συνολική παραγωγή τους οι βιομηχανίες, χρησιμοποιώντας στρατηγικές προβλεπτικής συντήρησης σε συνδυασμό με αυτοματοποιημένους ελέγχους εργασιών.

80%

17 δισ.

του προσωπικού συντήρησης είναι υπέρ της προληπτικής συντήρησης.

Ο αριθμός των συνδεδεμένων συσκευών που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως.

PL A N T • Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 0

ΤΕΤΑΡΤΗ 27•01• 21 Live On Your Screen

Το All Things Security Conference 2021 είναι επικεντρωµένο στο µέλλον της πραγµατικής ασφάλειας! Είναι γεγονός σήµερα ότι οι κίνδυνοι και οι απειλές για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και υποδοµών έχουν:  αυξηθεί ποσοτικά  εξελιχθεί “ποιοτικά”  γίνει ασύµµετρες Το All Things Security 2021 έχει σχεδιαστεί για να αποτελέσει το συνδετικό κρίκο µεταξύ επαγγελµατιών ασφάλειας από όλους τους κλάδους της επιχειρηµατικής δραστηριότητας, καθώς η πρόβλεψη και αντίδραση είναι µονόδροµος για µία ασφαλή φυσική και ψηφιακή καθηµερινότητα. Καταξιωµένοι Διεθνείς και Έλληνες οµιλητές θα παρουσιάσουν τις σύγχρονες εξελίξεις στο

τοµέα των τεχνολογιών που αναπτύσσονται για την φυσική ασφάλεια & προστασία, θα προσφέρουν ενηµέρωση για καλές πρακτικές, νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες και θα συζητήσουν µε τους συµµετέχοντες θέµατα αναφορικά µε:

• Security • Fire Prevention • Smart & Building Automation • Homeland Security

E A R LY BIR

Σε ποιούς απευθύνεται

-20% EΩΣ 17/12D /20

Το All Things Security Conference 2021 απευθύνεται σε όλα τα στελέχη που φέρουν την ευθύνη της φυσικής ασφάλειας & προστασίας στους χώρους των επιχειρήσεων και των εγκαταστάσεων, του ευρύτερου κλάδου της βιοµηχανίας, σε στελέχη υπηρεσιών φυσικής ασφάλειας, σε αξιωµατούχους από συναρµόδια Υπουργεία και θεσµικούς φορείς, σε τεχνικούς ασφαλείας καθώς και σε προµηθευτές λύσεων εξοπλισµού και υπηρεσιών επί θεµάτων ασφάλειας και προστασίας καθώς και πυρασφάλειας & πυροπροστασίας.

www.securityconference.gr ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ: Ειρήνη Λιβανού, Κ: 6976690477, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 119), Ε: ilivanou@boussias.com ΧΟΡΗΓIΕΣ: Νίκος Σαράφογλου, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 332), Ε: nsarafoglou@boussias.com

YΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

Πέµπτη 10.12.20 Live on your Screen

www.plantbasedconference.gr

PLANT BASED CONFERENCE Food, Beverages, Supplements, Cosmetics, Medicines & Detergents Products The Business View

Ελένη Αναστασίου

Κατερίνα Αργυροπούλου

Έρευνα Αγοράς

Αργίνη Βαλλή

Marketing Specialist SUPERFOODS

Επικεφαλής Έρευνας και Ανάπτυξης PharmaGnose S.A.

Marketing Manager AVEDA

Δηµήτρης Βαλλής

Aστέριος Γκανάς

Άννα Καραµπουρνιώτη

Τάκης Μπορέτος

Managing Director IRI

Δρ. Λευτέρης Κιοσές Διευθυντής Πωλήσεων και ανάπτυξης FOODELCO

Co Owner CORPHES AGRICULTURE

Nίκος Κουτσιανάς

Σπύρος Μεσσήνης

Πρόεδρος APIVITA

Λάρρυ Σακελλαρίου General Manager YVES ROCHER

Γενικός Διευθυντής HEALHCODE

Χρήστος Σταµάτης

CEO STEVIA HELLAS

• Θεόδωρος Γιαρµενίτης Πρόεδρος Δ.Σ. ΠΣΒΑΚ • Νίκος Κατσαρός, π. Διευθυντής Ερευνών ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, π.Πρόεδρος ΕΦΕΤ, Πρόεδρος Επιστηµονικού Συµβουλίου Ενωσης Καταναλωτών Ελλάδος, Διευθυντής Τµήµατος Διατροφολογίας & Διαιτολογίας New York College • Σταύρος Λαλάς Καθηγητής, Τµ. Επιστήµης Τροφίµων & Διατροφής, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας • Γιώργος Μπόσκου, Αναπλ. Καθηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο, Αντιπρόεδρος της Επιστηµονικής Εταιρίας Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκοµίας (4Ε)

Γεν. Διευθυντής ΙΕΛΚΑ

CEO BEAUTE MARINE

Διεθνής Οµιλητής

Ελένη Νικολοπούλου Γενική Διευθύντρια NIKOLOPOULOU

Ιουλία Τσέτη

CEO ΟΜΙΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΣΕΤΗ

Prof., Dr. Alexander Shikov

St. Petersburg State Chemical Pharmaceutical University

Τρύφων Φωτιάδης

Διευθύνων Σύµβουλος AROSIS

• Θανάσης Παπαθανάσης Πρόεδρος Φαρµακευτικού Συλλόγου Αιτωλοακαρνανίας, Μέλος ΔΣ Π.Φ.Σ., Μέλος Κεντρικού Συµβουλίου Υγείας • Δηµήτρης Ρίχτερ, Δντης Β΄Καρδιολογικής Κλινικής, Ευρωκλινική Αθηνών • Μαγδαληνή Σελανικλή, LL.M,Treasurer, the European Federation of Associations of Health Product Manufacturers (EHPM), Δ/ντρια Κανονιστικών Θεµάτων (ΣΕΣΔΙ) • Σοφία Χατζηαντωνίου, Επικ. Καθηγήτρια, PhD - Τµ. Φαρµακευτικής, Σχολή Επιστηµών Υγείας, Πανεπιστήµιο Πατρών - Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κοσµητολογίας

Μπείτε στο www.plantbasedconference.gr και δείτε επιπλέον τους οµιλητές από τον Ακαδηµαϊκό και Επιστηµονικό χώρο όπως επίσης και τους Εκπρόσωπους Συλλόγων και Φορέων.

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

LIVESTREAMING BY audio visual equipment

ΣΥΜΜΕΤΟΧΈΣ: Κωνσταντίνος Τσαντάς, K: +30 6945872027, Ε: ktsantas@boussias.com ΧΟΡΗΓIΕΣ: Έλενα Καλογρίτσα, K: +30 6947897798 , Ε: ekalogritsa@boussias.com ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΟ: Άννα Μαρία Παπίρη , K: +30 6936533647, E: ampapiri@boussias.com, Βασίλης Γεωργακάκος, K: +30 6973339303, E: vgeorgakakos@boussias.com