Σελφ Σέρβις Τεύχος 529

ISSN 1105 - 4972 529 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2022 ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟISSN 1105 - 4972ISSN 1105 - 4972ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2022 ΑΓΟΡΑ Φθινοπωρινό «τσουνάμι» ανατιμήσεων έως 40% σελ.16 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Νίκος Βέττας, ΙΟΒΕ Η κρίση δεν θα περάσει γρήγορα ούτε αντιμετωπίζεται εύκολα σελ.30 Αντώνης Ζαΐρης, ΣΕΛΠΕ Η συρρίκνωση των εισοδημάτων θα μας ταλαιπωρεί για χρόνια σελ.34 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Ζυμαρικά: Κερδισμένα και σε αξία και σε όγκο πωλήσεων! σελ.40 ΘΕΣΜΙΚΑ Σε θολά νερά το νέο εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης σελ.46 ΠΡΟΪΟΝ Ρύζι-όσπρια: Πλεονεκτούν μεν, αλλά με την πλάτη στον τοίχο σελ.48

ISSN 1105 - 4972 529 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2022 ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Καυδιανά δίκρανα

Editorial 6 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

κτό. Αλλά όπου να ‘ναι τα κρύα θα σφίξουν… Τις

Στο μεταξύ, η υπερέκταση των αρμοδιο τήτων της ΕΚΤ επί δημόσιων και ιδιωτικών οικονομικών των χωρών-μελών της Ευρωζώ νης είναι πια ολοφάνερο ότι, πάνω στη γεω πολιτική κι ενεργειακή αναμπουμπούλα, έχει υπεξαιρέσει ολωσδιόλου την προτεραιότητα αποφάσεων από το αιρετό πολιτικό προσωπι κό. Κι εκείνο ετοιμάζεται να λάβει τα επίχει ρα των κεντρικών επιλογών του, ελπίζοντας σε διαχειρίσιμη πτώση. Διότι μπορεί μεν τα όπλα της ΕΚΤ, όπως λ.χ. το τις κυβερνήσεις για την ισχύ της πυγμής του χρήματος, αλλά ο απλός κόσμος, όταν διαμαρτύρεται ή πηγαίνει να ψηφίσει ξεπαγιασμένος, ξεπαραδιασμένος και καταχρεωμένος –πράγματα, δηλαδή, που του τα υπόσχονται ευθέως οι ηγεσίες του–γράφει στα παλιά του παπούτσια τους ταγούς του, με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει…

Με τέτοιους όρους, αν διαβάζουμε σω στά την υπό διαμόρφωση γενική τάση, επισπεύδεται άρδην η μετάλλαξη του τρα πεζοκεντρικού χαρακτήρα του δανεισμού στην Ευρώπη σε χρηματιστηριοκεντρικό ή, με την ευρεία έννοια του όρου, χρηματι στικοποιημένο, όπως στις ΗΠΑ. Κι αυτό θα παίρνει μορφή σε περίοδο καταρράκωσης του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων και έκπτωσης της οικονομικής και πολιτικής τους αυτοτέλειας στο πλανητικό γίγνεσθαι. Τι σημαίνει τούτο, άραγε, κυρίως για τη μικρή και τη μεσαία ευρωπαϊκή παραγωγική επιχείρηση («μεγάλη» και «πολύ μεγάλη» για τα ελληνικά δεδομένα); Είναι απλό: Ενόσω η ανταγωνιστικότητά της θα παραδίδεται στην πυρά της ενεργειακής κρίσης και της λυμφα τικής ζήτησης, στερώντας της τα εχέγγυα για την απρόσιτα ακριβή στήριξη του τραπεζικού συστήματος, η μόνη οδός σωτηρίας της θα είναι η απορρόφησή της από χρηματιστικο ποιημένους εταίρους της όποιας μορφής. Αν την αρνηθεί, θα γίνει η ίδια παρανάλωμα του πυρός. «Όποιος δεν προσαρμόζεται, πεθαί νει!» –το ‘πε κάποιος! Αν έτσι έχουν τα πράγματα, το εγγύς μέλ λον ήδη προβάλλει βαρύ για όσες ελληνικές επιχειρήσεις νόμισαν ότι πέρασαν καυδιανά δίκρανα την περίοδο 2010-2015. Τώρα θα τα περάσουν!

Νικόλας ΑρχισυντάκτηςΠαπαδημητρίου

Ο

επιτο

της άκαρπης συνεδρίασης του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ και των εγκαινίων της ΔΕΘ το «μηδέν» έσβησε από το τρίπτυχο των βασικών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής

λαμπερός φωτισμός του βήματος της ΔΕΘ, εδώ στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, δια σταυρώθηκε επικοινωνιακά φέτος με την πένθιμα φω τισμένη συνεδρίαση του Συμβουλίου των Υπουργών Ενέργειας της Ευρώπης και με την αμηχανία φωτισμού της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Η ειδησεογραφική σύμπτωση των δύο κε ντρικών γεγονότων, αν δεν ήταν ο θάνατος της Βασίλισσας Ελισάβετ και τα του διαδό χου του θρόνου της να ποικίλουν κάπως τις εντυπώσεις, ήταν κάτι σαν παρότρυνση να κλείσεις το ταχύτερο ένα ραντεβού με ψυχία τρο. Γιατί, μιλώντας με όρους επικοινωνίας, το μουντό αφήγημα του ενός γεγονότος ακύρωνε τη λαμπρή αφήγηση του άλλου, αφήνοντας εντέλει βουβή και στο σκοτάδι την προοπτική των κοινών θνητών. Η επωδός τους, πάντως, ήταν η ίδια: Η Ευρώπη ετοιμάζεται να μπει στον πιο σκληρό χειμώνα της μεταπολεμικής ιστορίας της! Τ’ ακούν αυτά οι Ευρωπαίοι και κοιτάζονται αμήχανα. Ο κόσμος μας, όπως τον μάθαμε, ήδη έχει αλλάξει. Απλώς επενεργεί η δύναμη της αδράνειας, που κάνει το φληνάφημα στις πολιτικές σκηνές της Ευρώπης ακόμα ανε παραμονές Κεντρικής Τράπεζας μετά από οκταετία μηδενικών ή αρνητικών

μια

κίων, την οποία παρ’ όλο το πουσάρισμα δεν την λες και «αναπτυξιακή». Τα επιτόκια της ΕΚΤ τώρα φτάνουνε το 0,75%, το 1,25% και το 1,50% και δη με την υπόσχεση της περαιτέρω αύξησής τους τον Οκτώβριο. Αν ληφθούν υπό ψιν οι εκτιμήσεις για υψηλότερο πληθωρισμό και χαμηλότερη ανάπτυξη ως το 2024, είναι θέμα μηνών τα επιτόκια να περάσουν το 4%! Πλην όμως η απόφαση ευθυγράμμισης της ΕΚΤ με τη νομισματική ορθοδοξία της FED ελήφθη ομόφωνα παρά την κοινή παραδοχή ότι θα επιβραδυνθεί έτσι η οικονομία στην Ευ ρωζώνη. Για της οποίας τον πληθωρισμό –μην ξεχνιόμαστε– ευθύνεται κυρίως η ενεργειακή κρίση. Που παροξύνεται…

πρόγραμμα αγο ράς ομολόγων των υπερχρεωμένων χωρών (προς χρήση όταν ξεφεύγουν επικίνδυνα οι αποδόσεις τους), να πείθουν

ΜΕ ΚΡΗΤΙΚΟ ΧΑΡΟΥΠΙ ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΕ ΕΔΩΔΙΜΕΣ ΙΝΕΣ Παξιμάδια με Χαρούπι Αυθεντικά παξιμάδια με 100% αλεσμένο σε πετρόμυλο κρητικό χαρούπι. Απαράμιλλη γεύση και υψηλή διατροφική αξία, για όσους ακολουθούν τις νέες τάσεις στη σύγχρονη διατροφή. ΟΛΙΚΗΣ ΑΛΕΣΗΣ

24 Μασούτης: Με ένα dark store και τρία grand store θέλει να κάνει τη «διαφορά»

25 ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός: Στο μισό δισ. ευρώ ο τζίρος της

κέντρο της Πέντε στη Σαλαμίνα 27 Επιταχύνεται η επέκταση του δικτύου Carrefour συνέντευξη 28 Ιωάννης Πηλίδης, Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες Οι μικρομεσαίοι έχουν θέση στην αγορά, αλλά θα υποφέρουν 30 Νίκος Βέττας, ΙΟΒΕ Η κρίση δεν θα περάσει γρήγορα ούτε αντιμετωπίζεται εύκολα 34 Αντώνης Ζαΐρης, ΣΕΛΠΕ Η συρρίκνωση των εισοδημάτων θα μας ταλαιπωρεί για χρόνια ρεπορτάζ 36 Η γυναικεία εργασία στα σούπερ μάρκετ

26 Το σχέδιο για το εμπορικό

Περιεχόμενα 8 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ npapadimitriou@boussias.comΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΥΛΗΣ ΛΗΔΑ ldeliyianni@boussias.comΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ, ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΤΖΙΑΝΤΖΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ kbousboukea@boussias.comΜΠΟΥΣΜΠΟΥΚΕΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΥΣΑ ΔΑΝΙΗΛΙΔΟΥ IMAGEBANK Adobe Stock TMHMA ΠΩΛΗΣΕΩΝ & ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΒΙΚΥ vtheodoridou@boussias.comΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΡΙΤΑ ΚΑΝΔΑΚΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΣΙΩΤΗΣ, ΛΙΝΑ ΓΚΟΛΟΜΑΖΟΥ, ΑΛΕΞΗΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗ PRESSIOUS ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ-ΕΝΘΕΣΗ-ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ PRESSTIME ΚΩΔΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 011243 http://www.facebook.com/selfservicehttp://www.selfservice.grFindusonFacebook ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 99€ (11 τεύχη) ΕΚΔΟΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Κ. ΜΠΟΥΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΟΛΥΜΕΡΙΔΟΥ ΔΙΕΥΘΎΝΤΡΙΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΝΕΝΑ ΓΙΑΝΝΑΚΊΔΟΥ GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR ΛΗΔΑ ΠΛΑΤΗ GROUP RETAIL SALES DIRECTOR/SUBSCRIPTIONS ΑΜΑΛΙΑ ΨΙΛΟΥΔΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ & ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΟΝΔΑΚΗΣ CREATIVE DIRECTOR ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΧΙΑΣ BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. ΚΛΕΙΣΘΕΝΟΥΣ 338, Τ.Κ. 153 44 ΓΕΡΑΚΑΣ ΤΗΛ.: 210 661 7777, FAX: 210 661 7778 e-mail: info@boussias.com, http://www.boussias.com 40 Ζυμαρικά: Κερδισμένα και σε αξία και σε όγκο πωλήσεων! θεσμικά 46 Σε θολά νερά το νέο εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης προϊόν 48 Ρύζι-όσπρια: Πλεονεκτούν μεν, αλλά με την πλάτη στον τοίχο οικονομία 56 Οι επενδυτικές ροές το 2021 58 Οικονομικοί δείκτες 60 Οι δείκτες της αγοράς από την IRI επικοινωνία 66 Tsakiris Chips: Τηλεοπτική... ρετροσπεκτίβα στην γευστική ιστορία τους Finish: Καμπάνια για την εξοικονόμηση νερού με τον Άκη Πετρετζίκη 68 Melissa: Νέα τηλεοπτική καμπάνια «Για ποιόν είναι τελικά τα Melissa;» El Sabor: «Κάθε στιγμή, είναι στιγμή για nachos» το μήνυμα του νέου σποτ 70 νέα προϊόντα editorial 04 Καυδιανά δίκρανα επικαιρότητα 08 Τα νέα της ελληνικής αγοράς διεθνή 14 Τα διεθνή νέα αγορά 16 Φθινοπωρινό «τσουνάμι» ανατιμήσεων έως 40% 18 Πληθωρισμός και τουρισμός «σώζουν» τα σούπερ μάρκετ 21 Τζίρος: Μια χαρά και δυο τρομάρες

22 Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτη: Συνεχίζει να κερδίζει μερίδια αγοράς

σελ. 30-32

Περιεχόμενα Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 9 Φθινοπωρινόανατιμήσεων«τσουνάμι»έως40% Για ισχυρή «καταιγίδα» ανατιμήσεων το φθινόπωρο προετοιμάζεται η αγορά. Τα σούπερ μάρκετ παρέλαβαν τους νέους τιμοκατάλογους χονδρικής με ανατιμήσεις έως 40% για άμεση εφαρμογή. Πολλές είναι και οι προαναγγελίες ανατιμήσεων χονδρικής που θα περάσουν στο ράφι τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο… σελ. 16-17 Ιωάννης Πηλίδης, ΣΥΝΠΑ Οι μικρομεσαίοι έχουν θέση στην αγορά, αλλά θα υποφέρουν Το πώς και γιατί η ΣΥΝΠΑ κατέληξε στη συμφωνία πώλησής της στην ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, εξηγεί ο κ. Ιωάννης Πηλίδης σε συνέντευξή του στο «σελφ σέρβις». Εκφράζει την πεποίθηση ότι οι μικρομεσαίες αλυσίδες έχουν τον δικό τους διακριτό ρόλο στην αγορά… σελ. 28-29 Αντώνης Ζαΐρης, ΣΕΛΠΕ Η συρρίκνωση των εισοδημάτων θα μας ταλαιπωρεί για χρόνια «Αν και από τον Ιούλιο ο πληθωρισμός άρχισε να εμφανίζει κάποια τάση συγκράτησης, ενώ και η κατανάλωση προς το παρόν δείχνει ανθεκτική, νομίζω ότι η συρρίκνωση του διαθέσιμου καταναλωτικού εισοδήματος του μέσου νοικοκυριού, θα μας ταλαιπωρήσει για χρόνια», τονίζει ο κ. Αντώνης Ζαΐρης… σελ. 34-35 Ρύζι-όσπρια Πλεονεκτούν μεν, αλλά με την πλάτη στον τοίχο Το ρύζι και τα όσπρια ήταν και παραμένουν η πρόσφορη διατροφική λύση σε συνθήκες εισοδηματικής υστέρησης των νοικοκυριών. Η εμπειρία της πανδημίας έχει προσθέσει την περαιτέρω καταξίωσή τους ως κατεξοχήν υγιεινών προϊόντων αλλά η εισοδηματική ασφυξία των νοικοκυριών ευνοεί την κυριαρχία του μεριδίου των PL… σελ. 48-54 Ζυμαρικά Κερδισμένα και σε αξία και σε όγκο πωλήσεων! Οι πωλήσεις ζυμαρικών κινούνται ανοδικά και σε αξία και σε όγκο. Το πρώτο εξάμηνο του έτους αγοράστηκαν από τα σούπερ μάρκετ 28,5 εκατ. κιλά ζυμαρικών έναντι 26,2 εκατ. κιλών το αντίστοιχο εξάμηνο του 2021, εμφανίζοντας αύξηση 8,4%. Με διπλάσιο ρυθμό την ίδια περίοδο, 16,7%, εξελίχθηκε η ανάπτυξη του τζίρου τους… σελ. 40-44 Νίκος Βέττας, ΙΟΒΕ Η κρίση δεν θα περάσει γρήγορα ούτε αντιμετωπίζεται εύκολα Για την υπέρβαση της κρίσης δεν αρκούν επί μέρους μέτρα, τονίζει ο καθηγητής Νίκος Βέττας. Όπως λέει, «εκτός τυπικής εποπτείας η χώρα μας πλέον, αλλά εντός ευρωπαϊκού πλαισίου είναι κρίσιμο να εφαρμόζει πολιτικές που υποστηρίζουν συστηματικά τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης»…

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 10 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Metro: Retail Manager of the Year ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης Με την κορυφαία διάκριση του Retail Manager of the Year βραβεύθηκε ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metro, στην 20η επετειακή διοργάνωση του θεσμού των Retail Business Awards. Επιπλέον, η εταιρεία απέσπασε τρία βραβεία. Η δι άκριση του κ. Παντελιάδη αναδείχθηκε από την ψηφοφορία ενός ειδικού Εκλε κτορικού Σώματος καταξιωμένων CEO’s του λιανεμπορίου στην Ελλάδα. Στην ίδια διοργάνωση η εταιρεία απέσπασε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία Retail Stores / Σούπερ Μάρκετ για το ανακαινισμένο My market στο Ολυμπιακό Χωριό, το τρίτο βραβείο στην κατηγορία Omni Retailer, για την omnichannel στρατηγική της, και το δεύτερο βραβείο στην κατηγορία Suppliers’ CSR Campaign. Ακόμη έξι διακρίσεις απέσπασε σε τρεις διαφορετικές διοργανώσεις: Το ασημένιο βραβείο για το «Metro Connect» στα Supply Chain Awards 2022, δυο χάλκινα βραβεία στα Packaging Awards 2022 για τα προϊόντα «My kouzina κατεψυγμένα λαχανικά» και τα «My gusto παιδικοί χυμοί» και τρία ασημένια βραβεία στα Hellenic Responsible Business Awards 2022, για τις δράσεις γιορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, τη δράση Metro REDress Day, μία πρωτοβουλία ενάντια στην έμφυλη βία, και για το Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης της αλυσίδας. ΑΒ: Νέα συνεργασία με τη Wolt και σειρά βραβείων Τη συνεργασία της με την Wolt ανακοίνω σε η ΑΒ Βασιλόπουλος, στο πλαίσιο της προσφοράς από τα ΑΒ νέων υπηρεσιών online delivery –αρχικά στην Αττική και σύντομα στις άλλες πόλεις που έχει πα ρουσία η Wolt. Στη σχετική εφαρμογή είναι διαθέσιμοι περισσότεροι από 4.500 κωδικοί προϊόντων, που καλύπτουν όλες τις βασικές ανάγκες των νοικοκυριών και οι οποίοι θα ανανεώνονται τακτικά με νέες ετικέτες, ενώ θα προωθούνται και εξειδι κευμένες προσφορές. Μέσος χρόνος παρά δοσης είναι τα 40 λεπτά. Η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα live tracking. Οι πελάτες προγραμματίζουν την παράδοση σε χρόνο που τους εξυπηρετεί και οι αγορές γίνονται είτε με κάρτα είτε με μετρητά. Η υπηρεσία υποστηρίζεται από ομάδα εξυπηρέτησης πελατών στο online delivery, η οποία απα ντάει κατά μέσο όρο σε λιγότερο από 40 δευτερόλεπτα. Εξάλλου, η ΑΒ κατέκτησε συνολικά έντεκα βραβεία και μια τιμητι κή διάκριση, στο πλαίσιο της διοργάνωσης των RetailBusiness Awards 2022, για την πολύπλευρη δράση και την συμβολή της στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την αγορά εργασίας (δύο χρυσά, τρία ασημένια, πέντε χάλκινα). Επιπλέον, για όγδοη συνεχή χρονιά η αλυσίδα βρέθηκε στο TOP20 των πλέον αξιοθαύμαστων εται ρειών της χώρας, κερδίζοντας την 9η θέση στην μεγαλύτερη έρευνα για την εταιρική φήμη, που διοργανώνει το Fortune σε συ νεργασία με την KPMG –τα Fortune Most Admired Companies in Greece Awards–, ενώ απέσπασε συνολικά έξι βραβεία στα Hellenic Responsible Business Awards 2022, τα Bravo Sustainability Dialogues & Awards 2022, τα Women Empowerment Awards 2022 και τα Diversity & Inclusion Awards 2022. Μασούτης: Deal με την nrg για 150 θέσεις φόρτισης οχημάτων Η Μασούτης και η εταιρεία nrg ανακοίνωσαν στις αρχές Σεπτεμ βρίου νέα συνεργασία για τη δημιουργία 150 θέσεων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε συνολικά εβδομήντα καταστήματα της αλυσίδας. Ανακοινώθηκε δε πλάνο περαιτέρω συνεργασίας για την ανάπτυξη επιπλέον θέσεων φόρτισης και τοποθέτησης τα χυφορτιστών σε επιλεγμένα σημεία του δικτύου. Οι νέες θέσεις θα λειτουργούν καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, δίνοντας την ευκαιρία στους πελάτες της αλυσίδας κατόχους ηλεκτρικών οχημάτων να πραγματοποιούν τη φόρτισή τους στη διάρκεια των αγορών τους. Σημειώνουμε ότι οι νέες θέσεις φόρτισης, που θα εγκατασταθούν στα μικρά και μεσαία καταστήματα της Μασούτης στον αστικό ιστό, σχεδιάζεται να λειτουργούν όλο το 24ωρο.

Fulfilled by Skroutz αποθήκευσης του εμπορεύματος των καταστημάτων που συνεργάζονται με το Skroutz Marketplace, στους χώρους αποθήκευσης του Skroutz. Το μοντέλο λειτούργησε πιλοτικά από τον Απρίλιο με είκοσι επιλεγμένους εμπόρους. Ο στόχος είναι να υπερβεί τους διακόσιους τους επόμενους μήνες. Το μοντέλο υπόσχεται την παράδοση των παραγγελιών την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την αποστολή της παραγγελίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Επιπλέον, το Skroutz ανακοίνωσε νέα επιλογή πληρωμής με ηλεκτρονικές δωροκάρτες Skroutz των 20, των 50, των 100 και των 150 ευρώ.

Το marketplace Skroutz ανακοίνωσε το νέο μοντέλο λειτουργίας Fulfilled by Skroutz, που παρέχει τη δυνατότητα

Σεπτέμβριος 2022| σελφ σέρβις | 11 Lidl: Βραβεία, διακρίσεις και δράσεις CSR Στήριξη φέτος στους πυρόπληκτους και τις δυ νάμεις πυρόσβεσης παρείχε η Lidl Ελλάς, μέσω της άμεσης προσφοράς σε αυτούς ειδών πρώτης ανάγκης, τροφίμων και νερού σε περιοχές των δήμων Πεντέλης, Παλλήνης, Δυτικής Λέσβου, Αν δρίτσαινας-Κρεστένων και Σουφλίου, καθώς και της Κοινότητας Δαδιάς. Εξάλλου, η εταιρεία απέ σπασε πολλές διακρίσεις για δράσεις της σχετικά με την ενδυνάμωση των γυναικών, την αποδοχή της διαφορετικότητας και τη συμπερίληψη στις επιχειρήσεις. Ειδικότερα, απέσπασε επτά βραβεύ σεις: Το κορυφαίο πλατινένιο βραβείο κι ένα χρυσό στα Women Empowerment Awards 2022, δύο χρυσά βραβεία, ένα ασημένιο και δυο χάλκινα στο θεσμό των Diversity & Inclusion Awards 2022. Επιπλέον, απέσπασε ένα ασημένιο βραβείο και έπαινο στον CR Index 2021-2022, συναγωνιζόμενη με 17 ακόμη εταιρείες, ενώ στο θεσμό 20 Most Admired Companies in Greece 2022 κατέλαβε την 14η θέση. Ακόμα, για 7η συνεχόμενη χρονιά απέσπασε διακρίσεις στα Hellenic Responsible Business Awards, με δυο χρυσά βραβεία κι ένα χάλκινο για την συνέπειά της σε ό,τι αφορά την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών «υπεύθυνου επιχειρείν». Γαλαξίας και Henkel μαζί «για καλό σκοπό» Η Γαλαξίας και η Henkel συνεργάστη καν για την υποστήριξη της τοπικής κοι νωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης Kaloskopi Restart, μέσω της δημιουργίας

και

ενός παντοπωλείου-καφενείου στο χωριό

φιλοδοξία να γίνει τόπος συνάντησης των κατοίκων του και κάλυψης των βασικών αναγκών τους. Η δράση αποβλέπει στην αναγέννηση του χωριού, ώστε να προσελκύσει περισσότερους επισκέπτες και να δώσει κίνητρα στους νέους του να μην το εγκαταλείψουν. ΕΛΟΜΑΣ: Περαιτέρω αποδυνάμωση Τέσσερα ακόμη μέλη του ΕΛΟΜΑΣ αποχώρησαν ή απομακρύνθηκαν από το δυναμικό του, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση. Στον όμιλο δεν μετέχουν πλέον ο ΣΥΝΚΑ Κρήτης, μετά τη μετοχική συνεργασία του με την Μασούτης, η εταιρεία Χαρά της Χίου, η οποία εξαγορά στηκε από την Market In, και η OK! Anytime Markets Βορείου Ελλάδος, η οποία, αν και δεν ήταν μέλος του ΕΛΟΜΑΣ, μετείχε de jure σε αυτόν, μετά την εξαγορά της θεσσαλονικιώτι κης αλυσίδας Kosmothess από την OK! Anytime Markets τον Νοέμβριο πέρυσι. Οι εν λόγω εταιρείες αποχώρησαν κατόπιν δικού τους αιτήματος. Ωστόσο, «για σπουδαίο λόγο», που πάντως δεν κατονομάζει η διοίκηση του ΕΛΟΜΑΣ, απέκλεισε τη ζακυνθινή εταιρεία Λέων ΑΕ από το δυναμικό του. Επίσης για «σπουδαίο λόγο», θυμίζουμε, είχε αποκλειστεί νωρίτερα στη διάρκεια της φετινής χρονιάς η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Πίτσιας. Brands

ντοπωλείο-καφενείο, που εγκαινιάστηκε

επίδειξη ενσυναίσθη σης και κατανόησης, ενώ οι έξι στους δέκα επιθυμούν προσωποποιημένη σύνδεση με τα brands, χωρίς ωστόσο η πιστότητα σε αυτά να τους συγκινεί, καθώς μόλις κατά το 18% περιγράφουν εαυτούς ως «οπαδούς» αγαπημένων τους brands. Επίσης, κατά το 93% υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες πρέπει να καταβάλλουν συνειδητή προσπάθεια για να διασφαλίσουν πως οι πελάτες τους αισθά νονται ότι εκπροσωπούνται στο μάρκετινγκ και την επικοινωνία τους, ενώ οι τέσσερις στους δέκα δηλώνουν προτίμηση στην ψη φιακή απόκτηση εμπειριών παρά επιλέγουν την προσωπική αγοραστική εμπειρία (34%).

το καλοκαίρι, θα λειτουργεί όλο το χρόνο

Greece: Τι σκέφτονται οι καταναλωτές για τα επώνυμα προϊόντα Ποιότητα και τιμή είναι τα δυο πιο σημα ντικά κριτήρια

και ονομάστηκε «Πυραμίδα», «προικίστη

κε» με προϊόντα που παρείχαν η Henkel τα σούπερ μάρκετ Γαλαξίας, με τη In επιλογής των FMCG, ενώ ο σημαντικότερος λόγος για την οποιαδήποτε υποκατάσταση προϊόντος, μεταξύ βιομηχανι κών brands και PL, είναι η σχέση ποιότητας/ τιμής κι όχι ένα από τα δύο κριτήρια μόνο του. Αυτό πιστοποίησε η πρόσφατη έρευνα του συνδέσμου Brands In Greece, αναφορικά με τη σχέση του Έλληνα καταναλωτή με τα επώνυμα προϊόντα, η οποία πραγματοποιή θηκε σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανε πιστήμιο Αθηνών. Σύμφωνα με την έρευνα, κατά το 78% οι καταναλωτές πιστεύουν ότι τα επώνυμα προϊόντα έχουν συνήθως καλύ τερη ποιότητα, ενώ περισσότεροι από τους μισούς συμφωνούν ότι η καινοτομία είναι πα ράγοντας αύξησης της ελκυστικότητάς τους. Επίσης, η έρευνα έδειξε ότι η βασικότερη πηγή ενημέρωσης για τα επώνυμα κατανα λωτικά προϊόντα είναι τα ψηφιακά μέσα και ότι η διατροφική αξία των προϊόντων απο κτά ιδιαίτερη σημασία για το κοινό, πράγμα που θα επηρεάσει ως τάση πολύπλευρα την αγορά των FMCG. Εξάλλου, σύμφωνα με την έρευνα Brand Authenticity Report 2022, που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο, οι εγχώριοι καταναλωτές κατά το 71% απαιτούν από τα επώνυμα προϊόντα

Καλοσκοπή στην ορεινή Ρούμελη. Το πα

Σημαντικές αλλαγές στις καταναλωτι κές συνήθειες δείχνει η έρευνα Global Consumer Insights Survey της PwC, που διεξήχθη σε 25 χώρες. Υπό την πίεση του πληθωρισμού και των διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα οι καταναλωτές δηλώνουν έτοιμοι να αλλάξουν τις συνή θειες τους. Κατά το 37% δηλώνουν ότι θα επέλεγαν διαφορετική επιχείρηση φυσι κών καταστημάτων για την κάλυψη των αναγκών τους ή θα προτιμούσαν τις online αγορές, περίπου ο ένας στους τρεις αγορα στές online θα επέλεγε το φυσικό κατάστη μα, ενώ κατά το 40% θα χρησιμοποιούσαν ιστοσελίδες σύγκρισης τιμών, προκειμένου να ελέγξουν τη διαθεσιμότητα των προϊό ντων. Παρά την αύξηση του πληθωρισμού, κατά την έρευνα, άνω του 75% εκτιμούν ότι θα διατηρήσουν στο ίδιο επίπεδο τις αγορές τους στις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών το επόμενο εξά μηνο. Μάλιστα, κατά το 47% θα ξοδέψουν περισσότερα χρήματα σε είδη παντοπω λείου. Εντούτοις περισσότεροι από ένας στους τέσσερις σχεδιάζουν να μειώσουν τις δαπάνες τους για είδη πολυτελείας (37%), εξόδους για φαγητό (34%), ψυχα γωγία και άθληση (30%) και μόδα (25%). Τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας επιδρούν αρνητικά στην καταναλωτική εμπειρία, τονίζουν οι ερευνητές. Ειδικό τερα, τα προβλήματα διαθεσιμότητας των προϊόντων «ενοχλούν» το 43% των online αγοραστών και το 37% των αγοραστών από τα φυσικά καταστήματα, οι μεγάλοι χρόνοι παράδοσης στις online παραγγε λίες δημιουργούν δυσφορία

στο 42% των χρηστών του ψηφιακού σούπερ μάρκετ, ενώ η κοσμοσυρροή και οι ουρές στα φυ σικά καταστήματα προβληματίζουν το 36% των πελατών τους. Εξάλλου, κατά το 46% οι καταναλωτές σχεδιάζουν να μαγειρεύουν περισσότερο, κατά το 41% να διασκεδάζουν και να ψυχαγωγούνται περισσότερο κατ’ οίκον, κατά το 22% να μειώσουν τις αγορές τους από τα φυσικά καταστήματα και κατά το 33% να τις αυξήσουν. Creta Farms: Ολοκληρώθηκε η επένδυση των 20 εκατ. ευρώ Η Creta Farms ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της επένδυσης των 20 εκατ. ευρώ του στρατηγικού επενδυτή της, κ. Δημήτρη Βιντζηλαίου. Υπενθυ μίζεται ότι ήδη κατά τη σύναψη της συμφωνίας εξυγίανσης της Creta Farms είχε πραγματοποιηθεί η πρώτη φάση της εν λόγω επένδυσης, ύψους 15 εκατ. ευρώ, από την μέτοχο Bella Bulgaria SA και πλέον ολοκληρώθηκε και η δεύτερη φάση της, μέσω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. Η Creta Farms, στο πλαίσιο της εξυγίανσής της, έχει προβεί σε στρατηγικές επενδύσεις στις νέες τεχνολογίες και το ανθρώπινο δυναμικό (απασχολεί 663 εργαζόμε νους), με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξή της στην ελληνική αγορά και την ενίσχυση των εξαγωγών της. Κοινή εταιρεία των ομίλων Χήτος και Green Cola Κοινή εταιρεία με έδρα το Λονδίνο και την επωνυμία «Green Beverages Group PLC» («Green Beverages») ίδρυσαν οι όμιλοι Χήτος και Green Cola, με σκοπό την άμεση πρόσβαση σε διεθνή επενδυτικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της από κοινού επένδυσής τους. Επόμενο βήμα θα είναι η εισαγωγή της «Green Beverages» σε χρηματιστήριο του εξωτερικού. Εντός έδρας οι Χήτος ΑΒΕΕ και Green Cola Hellas ΑΕ συνεχίζουν αυτόνομα τις δραστηριότητές τους. Μέσω της «Green Beverages», οι δυο όμιλοι στοχεύουν στην αξιοποίηση του διευρυμένου χαρτοφυλακίου των μη αλκοολούχων ποτών τους, με την ισχυροποίηση της διεθνούς παρουσίας των προϊόντων τους σε Αμερική, Ευρώπη και Μέση Ανατολή και την από κοινού είσοδό τους σε νέες γι’ αυτούς αγορές σε Ασία, Αυστραλία, Λατινική και Νότια Αμερική

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 12 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Καλλιμάνης: Πλάνο ανάπτυξης αγοράς στην μετά Dardanel εποχή Πλάνο ανάπτυξης του μεριδίου της, με στόχο να μπει στο βάθρο των μεγαλύ τερων «παικτών» στην κατηγορία των κατεψυγμένων ψαριών και θαλασσινών σε Ελλάδα και Ευρώπη, ανακοίνωσε η Καλλιμάνης, μετά τη συμφωνία εξυ γίανσής της που επικυρώθηκε στις 20 Ιουνίου από το Πολυμελές Πρωτοδι κείο Αιγίου, με την οποία προβλέπεται η πλήρης αναδιάρθρωση και τακτοποίηση των οφειλών της εταιρείας και η εξασφάλιση όλου του προσωπικού της. Βάσει της εν λόγω συμφωνίας, η νέα εταιρεία θα ενεργοποιήσει όλες τις γραμμές παραγωγής των εγκαταστάσεών της στο Αίγιο και θα υλοποιήσει εκτενές επιχειρηματικό πρόγραμμα, που εκπονήθηκε από την Deloitte Greece. Το πλάνο ανάπτυξης του brand περιλαμβάνει την επέκταση της διανομής του στην εγχώρια οργανωμένη λιανική και μαζική εστίαση, τη διεύρυνση των υφιστάμενων σειρών προϊόντων με νέους κωδικούς, την είσοδο σε νέες κατηγορίες αλιευμάτων και την ανάπτυξη των εξαγωγών. Μέσω της εξαγοράς της από τη θυγατρική Dardanel Greece, η Καλλιμάνης εντάχθηκε στον όμιλο εταιρειών Dardanel Önentas, που έχει συμπεριληφθεί στον χρηματιστηριακό δείκτη BIST 50 Index, των πενήντα εισηγμένων με την μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση και τον μεγαλύτερο όγκο συναλλαγών στον πίνακα του Istanbul Stock Exchange. PwC: Ο πληθωρισμός αυξάνει την κινητικότητα των καταναλωτών

σε δόσεις, χωρίς τη χρήση πιστωτι κής κάρτας, με την επωνυμία «Δόσεις για όλους». Σε συνεργασία με χρηματοπιστω τικά ιδρύματα θα προσφέρεται η δυνατό τητα χορήγησης καταναλωτικού δανείου έως τα 2.000 ευρώ, με σταθερό επιτόκιο. Για

του

Skroutz: Εξόφληση σε δόσεις χωρίς πιστωτική

το πρόγραμμα αποκλείονται μόνον αγορές ειδών τεχνολογίας, εποχιακών και παιχνι διών. Προκειμένου να γίνεται χρήση της υπηρεσίας η αξία των αγορών πρέπει να υπερβαίνει τα 250 ευρώ. Οι δόσεις απο πληρωμής κυμαίνονται σε έξι έως δώδεκα. Ανθεκτικά στον πληθωρισμό τα online σούπερ μάρκετ Την αύξηση των online πωλήσεων σε τεμά χια στα είδη σούπερ μάρκετ από τις αρχές του Μαΐου ως την 21η του Αυγούστου σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 διαπιστώνει η ενδιάμεση έκθεση της Convert Group. Όπως τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση, ο κλάδος του online σούπερ μάρκετ ξεκίνησε να καταγράφει συνολική αλλά και μηνιαία αύξηση πωλήσεων από τον Μάιο φέτος. Η συνολική αύξηση στο τρίμηνο Μά ιος-Ιούλιος ήταν 5,5% σε τεμάχια και 13,2% σε αξία, ενώ συνυπολογιζομένων των τριών εβδομάδων του Αυγούστου η αύξηση διαμορφώθηκε σε 5,7% σε τεμάχια και 13,9% σε αξία. Από άποψη κλιμάκωσης η ανάπτυξη των πωλήσεων σε τεμάχια τον Μάιο ήταν 1,3%, τον Ιούνιο 6,3%, τον Ιούλιο10% και τον Αύγουστο (21 ημέρες) 6,6%. Οι καταναλωτές αυξάνουν εντέλει τις ποσότητες που αγοράζουν από τα online σούπερ μάρκετ παρά την κλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων. Σύμφωνα με την Convert Group, η αξία των online πωλήσεων το πρώτο εξάμηνο του έτους έφτασε τα 134 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ).

Μέσω First Runner τα Παγωτά Δωδώνη στον Α. Κατσιώτη Η επενδυτική εταιρεία συμμετοχών First Runner, συμφερόντων κ. Αλέξανδρου Κα τσιώτη, αναδείχθηκε προτιμητέος επεν δυτής στην εταιρεία Παγωτά Δωδώνη –η σχετική διαγωνιστική διαδικασία ολο κληρώθηκε πρόσφατα. Η First Runner, σε συνεργασία με τη συμβουλευτική εταιρεία Value Partners, τους επόμενους μήνες θα αναπτύξει επιχειρηματικό σχέδιο για τη δυ ναμική επανεκκίνηση της Παγωτά Δωδώνη και τη διεκδίκηση μεγαλύτερου μεριδίου στην ανταγωνιστική κατηγορία του παγω τού. Η First Runner συστάθηκε το 2020 με σκοπό το σχεδιασμό και τη συμμετοχή σε ευρείες αναπτυξιακές επενδύσεις σε ελ ληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις κυρίως τροφίμων-ποτών. Η ΕΛΓΕΚΑ και η First Runner είναι ανεξάρτητες εταιρείες με κοι νό ιδιοκτησιακό καθεστώς, ενώ η ΕΛΓΕΚΑ και η Παγωτά Δωδώνη έχουν διαφορετικά δίκτυα πωλητών και διανομής και διαφο ρετικό τρόπο οργάνωσης της παραγωγής.

Μια νέα υπηρεσία στους πελάτες του προσθέτει το ηλεκτρονικό marketplace Skroutz, το πρόγραμμα εξόφλησης αγο ρών την χορήγηση του δανείου απαιτείται ο έχει πρόσβαση στο e-banking χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Από

Σεπτέμβριος 2022| σελφ σέρβις | 13 ΆνοιγμαΠαπουτσάνης:στακαθαριστικά με το brand Αρκάδι Την εξαγορά κατά 100% της σαπωνοποιίας Αρκάδι ανακοί νωσε η Παπουτσάνης. Έτσι η εταιρεία εισέρχεται στις νέες γι’ αυτήν αγορές των προϊόντων φροντίδας ρούχων και καθαρι στικών γενικής χρήσεως, ενδυ ναμώνοντας το προϊοντικό της χαρτοφυλάκιο. Με τα εν λόγω νέα προϊόντα η Παπουτσάνης σχεδιάζει την επέκτασή της στην εγχώρια αγορά και την ανάπτυξη των εξαγωγών της. Η σαπωνοποιία Αρκάδι, που ιδρύθηκε το 1946, διαθέτει την ολοκληρωμένη σειρά προϊό ντων «Αρκάδι» για την καθαριότητα των ρούχων, του σπιτιού και την ατομική φροντίδα, προϊόντων αγνών, φυσικών, vegan και διεθνώς πιστοποιημένων, που ανταποκρίνονται πλήρως στη σχετική διεθνή καταναλωτική τάση. Coca-Cola Hellas: Νέος γενικός διευθυντής ο κ. Σταύρος Μουρελάτος Με αρμοδιότητα στις αγορές της Ελλάδας, της Κύπρου και της Μάλτας ο κ. Σταύρος Μουρελάτος ανέλαβε καθήκοντα γενικού διευθυντή της The Coca-Cola Company. Πρόκειται για μάνατζερ που υπηρετεί την εταιρεία εδώ και 12 έτη, ξεκινώντας την καριέρα του ως Marketing Controller στη Δανία. Τον Απρίλιο του 2021, ανέλαβε τη θέση του Franchise Operations Director στην Ιταλία, συμβάλλοντας στην πε ραιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας στην εν λόγω αγορά, με την επίτευξη στρατηγικών στόχων.

πελάτης να

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 14 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Η ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας συνώνυμη της ποικιλίας «Καλαμών» Στο μητρώο ποικιλιών ως συνώνυμη της ποικιλίας ελιάς «Καλαμών/Kalamon» κατοχυρώθηκε η ονομασία ελιάς «Καλαμάτα/Kalamata». Μετά από αίτημα του διατηρητή της φυτικής ποικι λίας, δηλαδή του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ-Δήμητρα, η Τεχνική Επιτροπή Πολλαπλασιαστικού Υλικού στις 9 Αυγούστου γνωμοδότησε κατά πλειοψηφία για την σχετική καταχώρηση της ονομασίας, τόσο για την εγχώρια αγορά όσο και τη διεθνή. ΝU Aqua: Eonio Λουτράκι! Οι ΝU Aqua και Pepsico Hellas επαναφέρουν στην ελληνική αγορά το φυσικό μεταλλικό νερό «Eonio Λουτράκι». Το προϊόν θα παράγεται στο ανακαινισμένο εργοστάσιο εμφιάλωσης φυσικού μεταλλικού νερού «Καραντάνη», στο Λουτράκι. Πρόκειται για το ίδιο κτίριο που στέγασε το πρώτο εργοστάσιο εμφιάλωσης νερού στην Ελλάδα, το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά το 1907, πράγμα που αποτελεί και συστατικό στοιχείο της καμπάνιας της μάρκας. Η αναβαθμισμένη παραγωγική μονάδα της Pepsico Hellas, έκτασης 60.000τμ, ξαναλειτουργεί μετά δέκα χρόνια αργίας κατόπιν επένδυσης της Nu Aqua (έδρα Θεσσαλονίκη), ιδιοκτησίας ελληνικών, γερμανικών και ελβετικών συμφερόντων. Το προϊόν διανέμεται από το δίκτυο της Pepsico Hellas. Στην μονάδα του Λουτρακίου προγραμματίζονται νέες επενδύσεις ύψους 29 εκατ. ευρώ. Σημειώνουμε ότι η Nu Aqua AE εκτός της δραστηριοποίησής της στην εγχώρια αγορά τροφίμων-ποτών έχει απο κτήσει την Ελληνικά Υδατοδρόμια από τον όμιλο Άκτωρ και, στο πλαίσιο αυτό, έχει συστήσει την Grecian Air Seaplanes, που θα εκτελεί το πτητικό έργο των υδροπλάνων. ΜειώνειFroneri: το πλαστικό στις συσκευασίες Η εταιρεία παγωτών Froneri, στο πλαίσιο των δεσμεύσεών της για τη βιώσιμη ανάπτυξη, προχωρά στη μείωση του πλαστικού των συ σκευασιών της. Ειδικότερα, καταργεί πέντε εκατομμύρια πλαστικά κουταλάκια από τα κυπελάκια παγωτού και τα αντικαθιστά με ξύλινα. Επίσης, αντικαθιστά 3,5 εκατ. πλα στικές τάπες πυραύλων και 3,7 εκατ. πλα στικά καπάκια και μεμβράνες με αντίστοιχα χάρτινα υλικά. PepsiCo: Υποστηρικτής του ΕΚΟ Acropolis Rally Η PepsiCo Hellas υποστήριξε φέτος το ΕΚΟ Acropolis Rally 2022, που πραγματοποιήθη κε μεταξύ 8 και 11 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα (ΟΑΚΑ), μέσω της προσφοράς προϊόντων Pepsi, Lipton, Lays και Cheetos στο κοινό του. Ο όμιλος PepsiCo δραστηριοποιείται σε περισσότερες από διακόσιες αγορές σε όλο τον κόσμο. Ο κύκλος εργασιών του το 2021 ανήλθε σε 79 δισ. ευρώ. ΜαρλαφέκαςοστηνΑντιπρόεδροςΔίρφυςΑΕΚωνσταντίνος Την θέση εμπορικόςαντιπρόεδροςνοςοφυςβουλίουΔιοικητικούαντιπροέδρουτουτουΣυμτηςΔίρΑΕανέλαβεκ.ΚωνσταντίΜαρλαφέκας,καιδιευ

εγκαταστάσεών

Σερρών

θυντής στην Λουξ Μαρλαφέκας ΑΒΕΕ, μετά την εκλογή του στην τακτική γενική συνέλευση των μετόχων της Δίρφυς, που πραγματοποιήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου. Το νέο ΔΣ θα έχει πενταετή θητεία. Ο κ. Νίκος Σέρρας εξακολουθεί να είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, ενώ τη διοίκησή της συμπλη ρώνουν οι κ. Σπύρος Αντωνίου, τεχνικός διευθυντής, και Κωνσταντίνος Κολιοβέτας, οικονομολόγος και εκπρόσωπος μετόχου μικρότερου ποσοστού. Εξάλλου, η Δίρφυς βραβεύτηκε στην κατηγορία «Turnaround Business», στο πλαίσιο του θεσμού «Πρω ταγωνιστές της Ελληνικής Οικονομίας 2022», για την απρόσκοπτη εφαρμογή του επιχειρηματικού της σχεδίου. για την επέκταση των της στο Νομό (στα 115.755τμ εφόσον το σχέδιο). Στο πλάνο περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, μια νέα γραμμή παραγωγής μη γαλακτοκομικών vegan προ ϊόντων ημερήσιας δυναμικότητας 16 τόνων και η αύξηση της δυναμικότητας των εγκαταστά σεων της εταιρείας ως προς την εισκόμιση γάλακτος στους 300 τόνους ημερησίως έναντι 270 τόνων σήμερα.

Κρι Κρι: Σε δημόσια διαβούλευση η επέκταση στις Σέρρες Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου θα βρί σκεται σε δημόσια διαβούλευση ο φάκελος της Μελέτης Περι βαλλοντικών Επιπτώσεων που υπέβαλε η γαλακτοβιομηχανία Κρι-Κρι,

εγκριθεί

επιτροπής του θεσμού είναι η κ. Ευσταθία Τσάκαλη, Δρ. Επίκουρη Καθηγήτρια

Στην κατακλείδα των διαπραγματεύσεων και της συμφωνίας μεταξύ των μετόχων των εταιρειών Bespoke SGA Holdings, συμ φερόντων του επιχειρηματία κ. Σπύρου Θεοδωρόπουλου, και ΙΟΝ ΑΕ, η Bespoke απέκτησε επίσημα το 45% της ιστορικής σοκολατοβιομηχανίας. Η απόκτηση της ΙΟΝ εντάσσεται στο στρατηγικό πλάνο επενδύσεων του κ. Θεοδωρόπουλου σε εταιρείες αναδείξουν τις εταιρείες, τις υπηρεσίες και τα προϊόντα που θα διακριθούν για τις καινοτομίες και την αριστεία τους στον κλάδο της αρτοποιίας και της ζαχαροπλαστικής. Επικεφαλής της σχετικής κριτικής επιτροπής είναι ο κ. Ιωάννης Σμαρνάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων Επιστημόνων Τροφίμων. Τα Dairy Awards 2022, που διοργανώνονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, είναι ένας θεσμός επιβράβευσης των γαλα κτοκομικών επιχειρήσεων και των προϊόντων τους, για το μάρκετινγκ, της κριτικής Τεχνολογίας Γάλακτος

Σεπτέμβριος

2022| σελφ σέρβις | 15

την έρευνα και ανάπτυξη, τις καινοτόμες υπηρεσίες και πρακτικές στον κλάδο τους. Αντίστοιχα επικεφαλής

Και τοστονεπισήμωςΣπ.Θεοδωρόπουλο45%τηςΙΟΝ

του κλάδου τροφίμων και ποτών στην Ελλάδα. Αγγελάκης: Διακρίσεις στα TasteMediterraneanAwards2022 Επτά διακρίσεις κατέκτησε η εταιρεία Αγγε λάκης στο διεθνή διαγωνισμό Mediterranean Taste Awards 2022, στον οποίο συμμετείχε για πρώτη φορά. Πλατινένιο βραβείο απέ σπασαν το γεμιστό ρολό από φρέσκο φιλέτο στήθος κοτόπουλου Αγγελάκης και το πατε νταρισμένο Ελαιοπουλάκι, χρυσό απέσπασε το χειροποίητο μπιφτέκι Μυστικές Συνταγές, ενώ ασημένιο βραβείο απέσπασαν οι δύο παναρισμένες προτάσεις της εταιρείας, οι κοτομπουκιές και τα φιλετίνια από φιλέτο στήθος κοτόπουλου και τα κεφτεδάκια πανέ. Επίσης, το gluten-free μπιφτέκι κοτόπουλου Ελαιοπουλάκι διακρίθηκε με ένα ασημένιο βραβείο. Ήπειρος: Τέσσερα βραβεία στα Taste Olymp Awards Με τέσσερα βραβεία ενισχύει η μάρκα Ήπειρος του ομίλου Όπτιμα το σύνολο των διεθνών διακρίσεων που έχει λάβει τα τελευταία χρόνια. Στα Τaste Olymp Awards 2022 η εταιρεία παραγωγής τυροκομικών απέσπασε δυο χρυσά, ένα ασημένιο κι ένα χάλκινο βραβείο για τα προϊόντα Φέτα ΠΟΠ Ήπειρος, Φέτα ΠΟΠ Ήπειρος με 40% λιγότερο αλάτι, Ήπειρος Ελαφρύ και Ταλαγάνι Αποστόλου αντίστοιχα. Tα Taste Olymp Awards βραβεύουν τη γεύση τροφίμων και ποτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό και είναι ιδιαίτερα γνωστά για την εξειδικευμένη μέθοδο αξιολόγησης που ακολουθούν. SKAG: Χορηγός στο Ράλλυ Ακρόπολις H SKAG στήριξε χορηγικά την ένατη συμμετοχή του Σάββα Λευκαδίτη στο διεθνώς αναγνωρισμένο ΕΚΟ Ράλ λυ Ακρόπολις, που διεξήχθη μεταξύ 8 και 11 Σεπτεμβρίου. Στο Ράλλυ Ακρόπολις, που πραγματοποιήθηκε με εβδομήντα συμμετοχές από όλο τον κόσμο, η εθνική αγωνιστική μας παρουσία ήταν έντονη, αφού έλαβαν μέρος 19 ελληνικά πληρώματα και τρία ελληνοκυπριακά. Bakery&Pastry και Dairy Awards από την BOUSSIAS Με πρόθεση να συμβάλλει στην διαρκή αναβάθμιση του επιχειρηματικού τοπίου και ειδικότερα της αγοράς των τροφίμων-ποτών, η BOUSSIAS αναδεικνύει και επιβραβεύει προϊόντα και υπη ρεσίες, μέσω του θεσμού των Bakery&Pastry Awards 2023 και των Dairy Awards 2022. Σκοπός των Bakery&Pastry Awards 2023 είναι να

στο Τμήμα Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. 2022AWARDSPASTRY2022AWARDSΒΑKERY 2022AWARDSPASTRY2022AWARDSΒΑKERY

Μια νέα υπηρεσία έρχεται να ενισχύσει το πρόγραμμα παράδοσης παραγγελιών της Walmart, καθώς η «μάχη» του delivery καλά κρατεί στην αγορά των ΗΠΑ. Το πρόγραμμα παράδοσης InHome ενισχύεται, μέσω της συνεργασίας με την εταιρεία αυτοματισμών myQ. Η τελευταία προσφέρει «έξυπνα» συ στήματα γκαράζ. Σύμφωνα με την myQ, ένα στα πέντε σπίτια στις Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτει «έξυπνα» συστήματα χειρισμού, με τα οποία ο ένοικος μπορεί να ελέγχει από μακριά το άνοιγμα και το κλείσιμο της γκαραζόπορτας και να δίνει ελεγχόμενη «πρόσβαση επισκέπτη» σε όποιον επιθυ μεί, μέσω μιας εφαρμογής. Μέσω του app, οι πελάτες δίνουν ελεγχόμενα τη δυνατό τητα στους ανθρώπους της Walmart να αφήνουν την παραδοτέα παραγγελία στα γκαράζ

16 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 ΔΙΕΘΝΗ Στο στόχαστρο η Tesco γιατί «έκοψε» σειρές PL Τα πυρά του κλαδικού Τύπου αλλά και των ΜΜΕ δέχεται η αλυσίδα Tesco, καθώς, σύμ φωνα με τον βρετανικό Τύπο, έχει σταματήσει να διαθέτει περισσότερα από εκατό προϊό ντα που είχε υπό την ιδιωτική ετικέτα της και μάλιστα εν μέσω της εκτόξευσης των τιμών των FMCG, λόγω του πληθωρισμού, που στη Βρετανία ξεπέρασε το 9,4% τον περασμένο μήνα. Στο τέλος του 2019 ο γίγαντας του βρετανικού λιανεμπορίου πωλούσε 422 private label προϊοντικές σειρές ενώ τον Αύγουστο του 2021 αυτές είχαν μειωθεί στις 339 και στις 4 Αυγούστου φέτος στις 316, σύμφωνα με το The Grocer. Η Tesco πέρασε στην αντεπίθεση, χαρακτηρίζοντας «παραπλανητικά» τα δημοσιεύματα και αναφέροντας ότι τα private label είναι μόνον μια από τις εμπορικές προτάσεις προσιτών τιμών της αλυσίδας προς τους καταναλωτές και πως στο διάστημα που προαναφέρεται έχει αυξήσει σημαντικά τα προϊόντα που προσφέρει σε χαμηλή τιμή, περιλαμβανομένων και επώνυμων (branded) προϊόντων. Εκπρόσωπος της αλυσίδας τόνισε πως η Tesco έχει, επιπλέον, ενισχύσει σημαντικά το προωθητικό της πρόγραμμα, με απο κλειστικά deals με τους προμηθευτές, καθώς και τις παροχές του προγράμματος πιστότητας που διαθέτει, κάνοντας λόγο για περισσότερους από 2.500 κωδικούς που διατίθενται σε σταθερά χαμηλές τιμές. Η Sainsbury επενδύει 65 εκατ. λίρες για να μειώσει τιμές Επενδυτικές «ενέσεις» συ νολικού ύψους 65 εκατομ μυρίων λιρών (75,3 εκατ. ευρώ), προκειμένου να μειώσει τις τελικές τιμές στα ράφια της, ανακοίνω σε η δεύτερη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της Μεγάλης Βρετανίας, Sainsbury. Οι μειώσεις των τιμών ξεκινούν το μήνα Σεπτέμβριο και θα συνεχιστούν, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2022. Ο CEO της Sainsbury, κ. Simon Roberts, ανέφερε ότι στόχος είναι «να μειωθεί η οικονομική πίεση που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές» εν μέσω πληθωρισμού. Υπογράμμισε πως περισσότεροι από 2.000 κωδικοί προϊόντων τροφί μων δεν έχουν ανατιμηθεί εδώ και οκτώ και πλέον εβδομάδες, περιλαμβανομένων των private label προϊόντων της. Οι ανακοινώσεις της Sainsbury έγιναν, ενόσω διαπιστώνεται σημαντική στροφή των Βρετανών καταναλωτών προς τις αλυσίδες discounter Aldi και Lidl. Το British Retail Consortium κατέγραψε πληθωρισμό στις τιμές των τροφίμων τον Αύγουστο 9,3%. «Έξυπνο γκαράζ» βάζει η Walmart στο οπλοστάσιο της

τους. Με τη νέα υπηρεσία οι πελά τες παραλαμβάνουν χωρίς ν’ ανοίξουν την πόρτα τους ή την ώρα που απουσιάζουν από την κατοικία τους. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Walmart, ο γίγαντας της αμερικανικής λιανικής έχει θέσει στόχο να εξυπηρετεί τριάντα εκατομμύρια νοικοκυριά στην επικράτεια των ΗΠΑ ως το τέλος του 2022 έναντι έξι εκατομμυρίων στις αρχές του έτους. Στην υπηρεσία in-garage delivery έχει επενδύσει και η Amazon για τα Amazon Fresh και Whole Foods Market.

το Μίσιγκαν των ΗΠΑ, διατηρούσε

άποψη τετραγωνικών μέτρων, που ως «αιχμή του δόρατος» για την προσέλ κυση πελατών θα έχουν το τμήμα των φρέσκων τροφίμων. Το εμπρόσθιο –και μεγαλύτερο μέρος– των νέων καταστημάτων θα περιλαμβάνει τμήματα μαναβικής, αρτο ποιείου, θαλασσινών, κρεοπωλείου και κατεψυγμένων. Επίσης θα διαθέτουν ένα μεγάλο τμήμα προϊόντων για τα κατοικίδια, καθώς και εξειδικευμένα τμήματα προϊόντων food και non food για βρέφη και παιδιά, όπως και βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής. Τα νέα καταστήματα δεν θα διαθέτουν είδη ένδυσης και ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, που παραδοσιακά έφερναν τους μεγαλύτερους τζίρους στην Meijer. Από το 2018 η αλυσίδα έκανε άνοιγμα στην αγορά των πολύ μικρών καταστημάτων ειδών παντοπωλείου, με στόχο την κάλυψη των πυκνοκατοικημένων αστικών περιοχών των ΗΠΑ. Πλέον διεκδικεί μερίδιο από εδραιωμένες αλυσίδες σούπερ μάρκετ της αμερικανικής αγοράς. Το κόστος delivery απομακρύνει καταναλωτές από το e-grocery

2022 | σελφ σέρβις | 17

Μεγαλύτερους χρόνους παράδοσης των online παραγγελιών τους, προκειμένου να πληρώνουν μικρότερα ποσά για την υπη ρεσία delivery, προτιμούν οι καταναλωτές, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της εταιρείας Mercatus, που εξειδικεύεται στο ηλεκτρονικό καταναλωτές

μακα των «μεσαίων» καταστημάτων

supercenters, ωστόσο ανακοίνωσε ότι

θα λανσάρει ένα νέο είδος καταστημά των, τα Meijer Grocery. Πρόκειται για

στις αίθουσες

Σεπτέμβριος

Meijer: Από τα supercenters στα… μεσαία και τα φρέσκα

η αμερικανική Meijer. Η αλυσίδα από

και

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΛΗΔΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

καταστήματα μεσαίου μεγέθους από

εμπόριο ειδών παντοπωλείου. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι ο βασικός παράγοντας που αποτρέπει τους καταναλωτές να επιλέγουν online αγορές και delivery είναι το επιπλέον κόστος που καλούνται να πληρώνουν για το δεύτερο. Οι υψηλότερες τιμές, που μπορεί να έχουν κάποια προϊόντα στα ηλεκτρονικά marketplaces έναντι των φυσικών καταστημάτων, δεν δείχνει να αποτρέπει από το online κανάλι παρά το 14% των ερωτηθέντων. Για το 62% των ερωτηθέντων το εξτρά κόστος του delivery και η επιθυμία να επιλέγουν οι ίδιοι τα φρούτα και τα λαχανικά που αγοράζουν, είναι λόγοι προτίμησης του φυσικού καταστήματος. Κατά το 40% οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι προ τίθενται να περιμένουν περισσότερο από ένα 24ωρο για την παραλαβή της παραγγελίας τους, προκειμένου το κόστος παράδοσης να είναι γι’ αυτούς μικρότερο, ενώ σε ποσοστό μικρότερο του 15% δήλωσαν ότι επιθυμούν γρήγορη παράδοση (έως και 3 ώρες μετά την παραγγελία) ανεξαρτήτως του κόστους της υπηρεσίας. Η «εγγύτητα στην κατοικία» και η «ποιότητα των φρέσκων τροφίμων» είναι τα κίνητρα των καταναλωτών, που είναι «πιστοί» στα ψώνια από τοπικά καταστήματα τροφίμων έναντι των καταστημάτων μεγάλων αλυ σίδων σούπερ μάρκετ. Τα φρέσκα επαναφέρουν τους

Με ένα νέο concept μπαίνει στην κλί

Τα φρέσκα τρόφιμα είναι ο βασικός πόλος έλξης των καταναλωτών στις αίθουσες των σούπερ μάρκετ, αλλά και των μικρών καταστημάτων ειδών παντοπωλείου, σχε δόν δυόμιση χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, σύμφωνα με την έρευνα The SN 2022 Fresh Food Trends Report, που διεξήγε η τεχνολογική πλατφόρμα Afresh στους πε νήντα μεγαλύτερους λιανεμπόρους και χον δρεμπόρους τροφίμων των ΗΠΑ (αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ανεξάρτητα καταστήματα και online retailers). Οι δυο βασικότερες τάσεις που αναδεικνύει η έρευνα είναι η επιστροφή των καταναλωτών στα φυσικά καταστήμα τα και η προετοιμασία των γευμάτων στο σπίτι. Ειδικότερα, το 70% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι το τελευταίο δωδεκάμηνο είχαν αύξηση πωλήσεων φρέσκων τροφί μων και μόλις το 4% ότι είχαν μείωση. Το 88% όσων απάντησαν ότι ενισχύθηκαν οι πωλήσεις τους, δήλωσαν διακύμανση αύ ξησης μεταξύ 1% και 15%. Επίσης, η έρευνα έδειξε ότι παρότι η εστίαση έχει επανέλθει σε κανονική λειτουργία, οι καταναλωτές προ τιμούν να ετοιμάζουν στο σπίτι τα γεύματά τους. Αυτό αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην καθιέρωση της τηλεργασίας ως νέο μοντέλο εργασίας, την ευαισθητοποίηση των κατανα λωτών σε θέματα υγιεινής διατροφής (μια τάση που αναδύθηκε εν καιρώ πανδημίας) την πεποίθηση των καταναλωτών ότι οι τιμές των φρέσκων τροφίμων –κυρίως των επί ζυγίω– είναι χαμηλότερες από τις τιμές των επεξεργασμένων.

ΑΓΟΡΑ 18 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 ο πότε ακριβώς και σε τι βαθμό θα θέσουν τα σού περ μάρκετ σε ισχύ τις νέες ανατιμήσεις είναι συνάρτη ση των συμφωνιών τους με τους προμηθευτές, αλλά και του διαθέσι μου στοκ στις αποθήκες κάθε αλυσίδας, που αγοράστηκε σε τιμές χαμηλότερες των προς εφαρμογή νέων τιμοκαταλόγων. Σε κάθε πε ρίπτωση οι αγοραστές των αλυσίδων πιέζουν τη βιομηχανία για περισσότερες παροχές και εκπτώσεις, σε μια προσπάθεια μερικής μείωσης των πραγματικών αυξήσεων με τις οποίες παραλαμβάνουν τις νέες παραγγε λίες, αναπληρώνοντας τα αποθέματά τους. Φθινοπωρινό «τσουνάμι» ανατιμήσεων έως 40% Για μία ισχυρή «καταιγίδα» ανατιμήσεων το φθινόπωρο προετοιμάζεται η αγορά του κλάδου. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ παρέλαβαν τους νέους τιμοκατάλογους χονδρικής από τις προμηθεύτριες εταιρείες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, με ανατιμήσεις οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις φθάνουν το 40% και ορίζοντα εφαρμογής τους στο ράφι από τις πρώτες εβδομάδες του Σεπτεμβρίου. Αλλά πολλές είναι και οι προαναγγελίες ανατιμήσεων χονδρικής τον Σεπτέμβριο, οι οποίες αναμένεται να περάσουν στο ράφι τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. T Πρόκειται για αυξήσεις τιμών οι οποίες αποτελούν συνέχεια των ήδη πολλών κύ κλων ανατιμήσεων, που άρχισαν από πέρυ σι το καλοκαίρι, όταν η ζωή του εμπορίου άρχισε σταδιακά να αποκαθίσταται μετά το σοκ των lockdowns για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Την περίοδο εκείνη ο συν δυασμός της αυξημένης ζήτησης αγαθών με την περιορισμένη προσφορά τους από τους παραγωγούς, αλλά και τα προβλήματα στη διακίνηση των εμπορευμάτων, άρχισαν να πιέζουν ανοδικά τις τιμές. Με την πάροδο των μηνών οι προμηθευτικές εταιρείες εξα ναγκάστηκαν, πιεζόμενες πλέον και από την αύξηση του κόστους των πρώτων υλών, να προβαίνουν σε επαναληπτικούς κύκλους ανατιμήσεων, οι οποίες εντάθηκαν μετά το ξέσπασμα της ρωσο-ουκρανικής πολεμικής κρίσης, που έκτοτε γονατίζει την ευρωπαϊκή οικονομία ως ενεργειακή κρίση. ΒΑΡΑΊΝΟΥΝ ΤΑ ΕΊΔΗ ΣΟ Υ ΠΕΡ Μ Α ΡΚΕΤ ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡ Ί ΣΜΟ Οι επαναλαμβανόμενες ανατιμήσεις στη χονδρική και η σταδιακή μεταφορά τους στη λιανική οδήγησαν φέτος το καλοκαίρι τον εσωτερικό πληθωρισμό των σούπερ μάρκετ στο επίπεδο του 11%. Έτσι η συμ μετοχή των αγαθών καθημερινής ανάγκης

θέρμανσης 65,1%, ηλεκτρικό ρεύμα 55,8%, τελικά προϊόντα πετρελαίου 33%, στερεά

σει, όσο συνεχίζεται ο πόλεμος Ρωσίας και Ουκρανίας και όσο η Ευρώπη απειλείται με ενεργειακό μπλακάουτ».

Αν

2022 |

σέρβις | 19

να μειώθηκε στο 11,6% από 12,1% το Ιού

και το τσάι, ενώ μικρότερες, αλλά αισθητά υψηλές ήταν και οι ανατιμήσεις στα λοιπά

δου

πληθωρισμού τον Ιούλιο, ο οποίος μπορεί

και τα αυγά (4%-5%).

σούπερ μάρκετ προς τα κάτω. Για την ώρα τα νοικοκυριά στις καθημερινές τους αγορές επιλέγουν προϊόντα χαμηλότερου κόστους, ώστε να περιορίζουν τις επιπτώσεις στους μηνιαίους προϋπολογισμούς τους. Εφό σον η κατάσταση εκτραχυνθεί

Όπως τονίζουν οι μάνατζερ, «η καταιγίδα

τυροκομικά (9%-11%), τα γάλατα (6%), τα

Ενδεικτικά του κλίματος που επικρα

ΣΤΗ ΖΥΓΑΡ ΊΑ Ί Μ Η ΣΕ Ί Σ/ Ε ΣΟΔΑ και σε αυτή τη φάση τα έσοδα του κλά διατηρούνται σε ανοδική τροχιά εξαιτίας του πληθωρισμού, οι διακινούμενοι όγκοι εξελίσσονται ελαφρώς πτωτικοί. Εφόσον, όμως, τα νοικοκυριά δεν αντέξουν τις ισχυ ρότατες πλέον πιέσεις από τις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις σε όλο το φάσμα της αγοράς, κατά πάσα πιθανότητα θα υποχρεωθούν να κάνουν μεγαλύτερες περικοπές και στις αγορές αγαθών καθημερινής ανάγκης, αλ λάζοντας εντέλει την τροχιά των εσόδων των εν όψει ενός

του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή

καταγράφηκαν –πέραν από τα ενεργειακά

σκληρού χειμώνα, τον οποίο πλέον «υπόσχο

Σεπτέμβριος σελφ

στη διαμόρφωση του εθνικού πληθωρισμού

Εν όψει ενός σκληρού χειμώνα, τον οποίο πλέον «υπόσχονται»

καθημερινής κατανάλωσης. Χαρακτηρι στικές ήταν οι ανατιμήσεις κατά 27,3% στα βρώσιμα έλαια (περιλαμβανομένου και του ελαιόλαδου) και τα λίπη, κατά 16,7% στα

γιαούρτια (8%), τα βούτυρα (έως 16%), τις

νται» απροσχημάτιστα οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, θεωρείται βέβαιο ότι τα νοικοκυριά θ’ αρχίσουν να περικόπτουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις αγο ρές τους, με σοβαρότατες συνέπειες για τα συνολικά έσοδα της αγοράς.

νιο, ωστόσο αυξήσεις τιμών μεγαλύτερες

των ανατιμήσεων δεν πρόκειται να κοπά

οδευτικά σε αγωνία. Το πρώτο χτύπημα θα το υποστεί, η «μεσαία ζώνη» της κλαδικής αγοράς, η οποία αξιολογείται ως η πιο ευάλωτη στον ανταγωνισμό. Τότε είναι που, όπως εκτιμούν ανώτατα στελέχη των αλυσίδων, θα ανοίξει ο νέος κύκλος αναδιάρθρωσης του μικρομεσαίου δυναμικού του κλάδου, με πρωταγωνιστές στις εξαγορές τις ισχυρότερες αλυσίδες. Σε αυτή τη φάση, πάντως, όλες οι επιχειρή σεις του κλάδου εστιάζουν τις μέριμνές τους σε δύο πεδία: Του περιορισμού του λειτουργικού τους κόστους, προκειμένου να μετριάζουν κατά το δυνατόν το βάρος των ανατιμήσεων στο ράφι χάριν της διατήρησης της ανταγωνιστικότητας καθενός, και της συντήρησης των μεριδίων κινδύνου, προειδοποιώντας ότι, εφόσον οι επιχειρήσεις του κλάδου αρχίσουν να αισθάνο νται την πίεση στον τομέα των εσόδων τους, θα βγουν στην επιφάνεια τα προβλήματα της ρευ στότητας και του σταδιακού «κοκκινίσματος» των καθαρών αποτελεσμάτων, ενώ η ανησυχία πολλών επιχειρηματιών θα μετατρέπεται προ απροσχημάτιστα οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, θεωρείται βέβαιο ότι τα νοικοκυριά θ’ αρχίσουν να περικόπτουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις αγορές τους, με σοβαρότατες συνέπειες για τα συνολικά έσοδα της αγοράς

κρέατα και τα δημητριακά, κατά 16,4% στα

και στα ψάρια κατά 3,6%.

προϊόντα (φυσικό αέριο 178,9%, πετρέλαιο

ΟΊ Ν Ε ΕΣ ΑΝΑΤ Ί Μ Η ΣΕ Ί Σ Το τι θα επακολουθήσει από άποψη ανατι μήσεων στο ράφι προδιαγράφεται και από τον Γενικό Δείκτη Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία, ο οποίος τον Ιούλιο παρου σίασε αύξηση 35,6% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του περυσινού Ιουλίου (έναντι αύξησης 13% το 2021 σε ετήσια βάση). Ειδικότερα, σύμφωνα με δηλώσεις ανώτατων στελεχών της αγοράς στο σελφ σέρβις, η λίστα των βασικότερων ανατιμήσε ων που θα περάσουν στο ράφι το φθινόπωρο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα παγωτά (4%), τα κατεψυγμένα λαχανικά (10%), τις κονσέρβες (13,5%), τα καλλυντικά (8%), τα προϊόντα περιποίησης προσώπου και σώματος (1,5%-40%), βασικές κατηγορίες τυποποιημένων τροφίμων (14%), τα χαρτικά (4%-15%), τις φρυγανιές και άλλα συναφή προϊόντα (2%-5%), τις μαργαρίνες (4%14%), τις μπίρες (5%), τα γαλακτοκομικά (5%-13%), τα αλλαντικά (0,5%-11%), τα μπι σκότα και τα γλυκίσματα (2%-18%), τους καφέδες (4%-6%), τις σερβιέτες (5%-10%), τα ρύζια (3%), τις συσκευασμένες σάλτσες (2%-29%), τα απορρυπαντικά (4%-14%), τα

αυγά και τα γαλακτοκομικά, κατά 13,4% στα λαχανικά, κατά 11,4% στη ζάχαρη, τον καφέ

τεί, είναι τα στοιχεία για την εξέλιξη του

καύσιμα 9%)– σε μια σειρά από προϊόντα

είναι πλέον εξαιρετικά μεγάλη.

τρόφιμα, όπως στις σοκολάτες κατά 5,3%

κρέμες γάλακτος (έως 9,5%), τις κατεψυγ μένες ζύμες (6%), τα έτοιμα φαγητά (9%)

ΠΟΊ ΕΣ ΕΊΝΑ Ί

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

τους στην αγορά, σε μια περίοδο που η σημασία των απωλειών κάθε αλυσίδας μεγεθύνεται. Πολλά στελέχη επισημαίνουν ότι η πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μεικτού μισθού στα 713 ευρώ και η σχεδιαζόμενη από την κυβέρνηση νέα αύξησή του στις αρχές του 2023 επιβαρύνει περαιτέρω τα κόστη λειτουργίας των αλυσίδων, τα οποία ως γνωστόν συμμετέχουν με υψηλό ποσοστό στο λειτουργικό κόστος του κλάδου. Αλλά θα μπορούσε να γίνει αλλιώς;  ΑΝΟΊΓΕ Ί Ο Ν Ε ΟΣ Κ Υ ΚΛΟΣ ΑΝΑΔΊΑ ΡΘΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΛ Α ΔΟΥ Δεν είναι λίγοι όσοι κρούουν τον κώδωνα του

ΑΝΑΤ

Αυξημένο ήταν και το μέσο επίπεδο τιμών στις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων φροντί δας του νοικοκυριού, αλλά και προσωπικής περιποίησης κατά 3,4% και 2,1% αντίστοιχα, με αποτέλεσμα την υποχώρηση της ζήτησής τους κατά 5,3% και 3,6% αντίστοιχα. Ενδει κτικά, μεταξύ των προϊοντικών κατηγοριών με τις υψηλότερες ανατιμήσεις ήταν του αλουμινόχαρτου (16,7%) και της πάνας (9%). Συνεπεία των πληθωριστικών πιέσεων οι καταναλωτές στράφηκαν περισσότερο στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, οδηγώντας το μερίδιό τους σε άνοδο, από ένα 12,7% πέρυσι οποία στο 66,4%, δηλαδή επί του συνό λου των FMCG που εκτίθενται στο ράφι το 66,4% πωλείται υπό καθεστώς προώθησης. Στο μεταξύ, από πηγές της αγοράς μαθαί νουμε ότι προς τα τέλη του Ιουλίου κατά μέσο όρο οι πωλήσεις εμφάνιζαν ανάπτυξη κοντά στο 3%, ενώ η κατανάλωση (σε αριθμό κωδικών) κινείτο καθοδικά κατά 2,4%-2,6% από την αρχή του έτους και ο κλαδικός πλη θωρισμός διαμορφωνόταν κοντά στο 5% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, αν υπολογιστεί το σύνολο των προϊόντων που διακινούνται από τα ράφια των σούπερ μάρκετ, επιση μαίνουν παράγοντες της αγοράς, ο εσωτε ρικός (κλαδικός) πληθωρισμός είναι σαφώς υψηλότερου επιπέδου. ΤΑ ΧΕ Ί Ρ Ο ΤΕΡΑ Ε ΠΟΝΤΑ Ί Σχολιάζοντας την εξέλιξη της ζήτησης, οι ειδικοί αναλυτές λένε ότι την περίοδο του καλοκαιριού ήταν έντονα ανοδική εξαιτίας του τουρισμού. Μάλιστα, θεωρείται πολύ πιθανό η σχετική τάση να επιβεβαιωθεί και τον Σεπτέμβριο, αλλά όχι με την ίδια ένταση. Επισημαίνουν, ωστόσο, ότι κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους η τάση της ζήτησης θα αντιστραφεί. Αναμένεται, δηλαδή, καθίζηση της ζήτησης μεγαλύτερη των προηγούμενων μηνών και ένταση των πιέσεων στην αγορά, άρα απώλεια των περισσότερων ωφελειών απ’ όσες προσπορίστηκαν οι εταιρείες του κλάδου προηγούμενους Και εί ναι απολύτως λογική η σχετική εκτίμηση, δεδομένου ότι τα νοικοκυριά την εν λόγω πε ρίοδο θα αναμετρούνται με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις και με τα πρώτα κρύα ενός ενεργειακά πολύ σκληρού χειμώνα.

από την έναρξη του έτους μέχρι σήμερα είναι ανοδική.

τάση του κλαδικού τζίρου

στις ανατιμήσεις, καθώς η ζήτηση εξελίχθηκε έντονα αρνητικά σε ό,τι αφορά τις πωλή σεις σε όγκο όλων των μεγάλων κατηγοριών προϊόντων. Ειδικότερα, η πορεία των επι λεγμένων FMCG εμφάνισε άνοδο πωλήσεων σε αξία 0,7%, η οποία οδηγήθηκε κυρίως από τις κατηγορίες των τροφίμων-ποτών, όπου εκδηλώθηκαν οι μεγαλύτερες πλη θωριστικές πιέσεις, της τάξης του 4,2%, με αποτέλεσμα οι όγκοι πωλήσεων να υποχω ρήσουν κατά 2,7%. Ωστόσο, οι επιμέρους κατηγορίες εμφάνισαν εντελώς διαφορετι

Ήδη τα στοιχεία που περι λαμβάνουν τις πωλήσεις της θερινής περιόδου το επιβεβαιώνουν. Στα μέσα του καλοκαιριού οι σχετικές μετρήσεις

έδειχναν ότι σε ετήσια βάση τα σούπερ μάρ κετ κατέγραφαν συνολικά μια αύξηση τζί ρου της τάξης του 2,5%-3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Πρόκειται για μια επίδοση που, αν ληφθεί υπόψιν η καλή εικόνα των πωλήσεων στην έναρξη του Σεπτεμβρίου, πολύ δύσκολα θα μπο ρούσε να χαλάσει το ετήσιο αποτέλεσμα. Τα τελευταία επίσημα στοιχεία για τη οργανωμένη λιανική των FMCG, βάσει των μετρήσεων της NielsenIQ (YTD έως 19 Ιουνίου 2022), την έδειχναν να κινείται στο σύνολό της με άνοδο 0,9%. Πρόκειται φυσικά για μια επίδοση στηριγμένη

κές δυναμικές, όπως του ελαιόλαδου, του συσκευασμένου τυριού και των αλεύρων, των οποίων οι τιμές αυξήθηκαν μεσοσταθ μικά κατά 22,7%, 9,6% και 9,1% αντίστοιχα. Επίσης, σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι στην αύξηση αυτή συνέβαλλαν ιδιαίτερα ο Μάιος και ο Ιούνιος, οι οποίοι έφεραν στο ράφι μεγαλύτερες ανατιμήσεις συγκριτικά με τις ανατιμήσεις των προηγούμενων μη νών απ’ τις αρχές του έτους.

H

ΑΓΟΡΑ 20 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Πληθωρισμός και τουρισμός «σώζουν» τα σούπερ μάρκετ Οι πληθωριστικές πιέσεις και η θεαματική αύξηση των εσόδων από την εξυπηρέτηση της τουριστικής αγοράς δίνουν φέτος ώθηση στην αγορά του κλάδου. Ιδιαίτερα από τον Ιούλιο ο κλάδος κατέγραψε υψηλότερες επιδόσεις τζίρου, που όπως όλα δείχνουν, θα συμβάλουν ώστε το 2022 να κλείσει ανοδικά γι’ αυτόν. Μεγάλη σκιά στα μεγέθη των αλυσίδων είναι, ωστόσο, βέβαιο πως θα ρίξει η αναμενόμενη καθίζηση της κατανάλωσης, διαμορφώνοντας το στίγμα της αγοράς του 2023, έτους που πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να προδιαγράψει, τουλάχιστον προς το παρόν.

τους

έχει φτάσει

στο 13,6% φέτος. Την ίδια στιγμή λιανέμποροι και προ μηθευτές επιδιώκουν να διατηρήσουν ή να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, εντείνοντας την προωθητική τους δραστη ριότητα μέσα στα καταστήματα, η

μήνες.

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 21 ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ ΑΥ ΞΗΣΗ ΤΖΊΡΟΥ 18% Γ Ί Α ΤΑ C&C Σημειώνουμε ότι το φετινό καλοκαίρι, αν εξελίχθηκε μια φορά καλά για τα δίκτυα της λιανικής, τα δίκτυα της οργανωμένης χονδρικής το κατευχαριστήθηκαν, καθώς η πλήρης αποκατάσταση λειτουργιών της αγοράς Ho.Re.Ca, η αυξημένη προσέλευ ση του διεθνούς τουρισμού και ο πληθωρι σμός συνετέλεσαν ώστε να πετύχουν φέτος υψηλότατους ρυθμούς ανάπτυξης. Αρκεί να πούμε ότι μόνο την περίοδο των καλοκαιρι νών μηνών συγκριτικά με το καλοκαίρι του 2021 αρκετά καταστήματα χονδρικής κατέ γραψαν ανάπτυξη τζίρου από 15% έως 18%! Πάντως, το 2023 δημιουργεί σκεπτικισμό. Προβληματισμοί διατυπώνονται αναφορι κά με την εξέλιξη της ζήτησης, την πορεία των τιμών, αλλά και για το ενδεχόμενο να υπάρξει πρόβλημα διαθεσιμότητας σε ορι σμένα προϊόντα, για τα οποία προς το παρόν είναι δύσκολο να γίνουν εκτιμήσεις αναφο ρικά είτε με την ένταση του προβλήματος είτε με την έκτασή του από την άποψη των επιπτώσεων σε διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων. Μ Ί ΚΡ Ο ΤΕΡΕΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΊΕΣ Γ Ί Α Ε ΝΑ ΔΥ ΣΚΟΛΟ ΧΕ Ί Μ Ω ΝΑ Για την ώρα η μόνιμη έγνοια όλων στη λιανική είναι εστιασμένη στους τιμοκατα λόγους χονδρικής, αφού μια φορά το μήνα και σε ορισμένες περιπτώσεις ανά δεκα πενθήμερο δεν είναι λίγοι οι προμηθευτές που γνωστοποιούν στις αλυσίδες νέες τιμές χονδρικής. Μάλιστα, ορισμένοι εξ αυτών, προκειμένου να μετριάσουν τις εντυπώσεις των καταναλωτών, αξιοποιούν το λανσάρι σμα κωδικών προϊόντων μειωμένου βάρους ή όγκου, δηλαδή πωλούν «υποδιαιρέσεις» των κλασικών κωδικών τους, τιμολογώντας τις κατά τρόπο που οι ανατιμήσεις δεν γίνο νται άμεσα αντιληπτές. Γι’ αυτό, άλλωστε, η μέτρηση των πωλούμενων τεμαχίων σε Το τελευταίο τρίμηνο του έτους η καθίζηση της ζήτησης θα είναι μεγαλύτερη των προηγούμενων μηνών, όπως και η ένταση των πιέσεων στην αγορά, άρα οι εταιρείες του κλάδου θα χάσουν τις περισσότερες ωφέλειες που κέρδισαν τους προηγούμενους μήνες

Η Δ Ί ΑΚΟΠ Η ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΔΟ ΤΗΣΗΣ ΩΣ Β Α Σ Ί ΜΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ Εκτός από τις ανησυχίες σχετικά με την άνο δο των τιμών και την καταβύθιση της ζήτησης, τα στελέχη του κλάδου προβληματίζονται ζωηρά σχετικά του βασικότερου ενεργειακού αγαθού για τη λειτουργία τους, του ηλεκτρικού ρεύματος.

τους, όταν δουλεύουν με μέσο καθαρό κέρδος 1,5%-2%...  Αν οι τυχόν ενεργειακές «αρρυθμίες» αρχίσουν να πλήττουν τα κλαδικά δίκτυα πωλήσεων ανά την Ελλάδα, τα προβλήματα θα είναι τεράστια, καθώς πολλά καταστήματα θα υποχρεωθούν να καταστρέφουν μεγάλες ποσότητες προϊόντων ψύξης και κατάψυξης

Άπαντες στην κλαδική αγορά –παραγωγοί, λιανοπωλητές και ειδικοί αναλυτές– αναμέ νουν ότι τουλάχιστον το αμέσως επόμενο δι άστημα οι ανατιμητικές τάσεις θα ενταθούν, συνδέοντάς τις με την ενεργειακή ακρίβεια και τη γεωπολιτική κρίση στις πλάτες της Ευρώπης, για την οποία όλες οι ενδείξεις συ νηγορούν πως θα μας απασχολεί, δυστυχώς, για πολύ ακόμα –άγνωστο πόσο. Η επιχειρηματική κοινότητα είναι ανήσυ χη, αλλά δηλώνει προετοιμασμένη για έναν δύσκολο χειμώνα, αντιλαμβανόμενη τις γε νικότερες επιπτώσεις της τρελής ανόδου του ενεργειακού κόστους στο εμπόριο, τη ζήτηση και την οικονομία. Φυσικά, το ενδεχόμενο της ενεργειακής ανεπάρκειας, με απρόβλεπτες επιπτώσεις στη λειτουργία της οικονομικής και της κοινωνικής ζωής, κάνει άπαντες να αγωνιούν.

Σε μια τέτοια περίπτωση τα σοβαρότερα προ βλήματα, όπως είναι φυσικό, θα τα αντιμε τωπίσει η βαριά βιομηχανία, η οποία πρώτη θα κληθεί σε έκτακτες διακοπές λειτουργίας μονάδων. Πολύ δύσκολα, όπως τονίζουν πα ράγοντες της βιομηχανίας, οι διακοπές ηλε κτροδότησης μπορεί να συμπεριλάβουν τις μεταποιητικές βιομηχανικές επιχειρήσεις. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει ως ενδεχόμενο. Αν, όμως, οι τυχόν ενεργει ακές «αρρυθμίες» αρχίσουν να πλήττουν τα κλαδικά δίκτυα πωλήσεων ανά την Ελλάδα, τα προβλήματα θα είναι τεράστια, καθώς πολλά καταστήματα θα υποχρεωθούν να καταστρέ φουν μεγάλες ποσότητες προϊόντων ψύξης και κατάψυξης... Οι εταιρείες του κλάδου λαμβάνουν τα μέτρα τους, ώστε οι ψυκτικές εγκαταστάσεις σε περιπτώσεις διακοπών ρεύματος να πα ραμένουν αδιάκοπα σε λειτουργία, εφόσον, βέβαια, μιλούμε για ελεγχόμενες μικρής διάρκειας διακοπές ηλεκτροδότησης. Ήδη στην πλειονότητά τους οι αλυσίδες έχουν εγκαταστήσει στα κέντρα logistics και στα καταστήματά τους ειδικές υποδομές, με γεν νήτριες ρεύματος, ενώ έχουν αποθηκεύσει μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου απ’ ό,τι συνήθως, ώστε να είναι σε θέση υπό έκτα κτες συνθήκες να ηλεκτροδοτούν οι ίδιες τις εγκαταστάσεις τους. Πρωτοβουλίες αναλαμβάνουν, επίσης, στο πεδίο της εξοικονόμησης ενέργειας, αυτο περιορίζοντας τις καταναλώσεις ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, ενώ οι περισσό τερες πλέον έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστη μάτων. Ωστόσο, αυτά δεν θα αποδώσουν φέ τος το χειμώνα, εφόσον απαιτείται χρόνος για την ενεργοποίησή τους. Συνεπώς οι σχετικές επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας θα αποδώσουν από το 2023 και μετά. Σκοπός των εταιρειών είναι η απόκτηση ενεργειακής αυτονομίας, η οποία, πάντως, πολύ δύσκολα μπορεί να υπερβεί την κάλυψη του 30% των συνολικών ενεργειακών τους αναγκών. Υπενθυμίζουμε ότι το κόστος ενέργειας υπολογίζεται ότι επιβαρύνει το λειτουργικό κόστος των αλυσίδων σούπερ μάρκετ περίπου κατά 1%-1,5% επί του ετήσιου τζίρου

ΑΓΟΡΑ 22 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

με τα πρακτικά ζητήματα, που πιθανώς θα αναδυθούν για τις εταιρείες τους από μια ενδεχόμενη κρίση ανεπάρκειας

συγκρίσιμη βάση δεν ανταποκρίνεται στον πραγματικό όγκο των προϊόντων που δια τέθηκε στη ζήτηση. Φυσικά, το επιχείρημα του βιομηχανικού μάρκετινγκ είναι ότι η κατάτμηση των κωδικών, π.χ. σε «μερίδες», «βοηθά» τον καταναλωτή στον οικονομικό προγραμματισμό του κοκ.

Α Ί Σ ΊΟΔΟΞΊΑ Γ Ί Α ΣΤΑΔ Ί ΑΚ Η ΑΠΟΚΛ Ί Μ Α ΚΩΣΗ Πάντως, ανώτατο στέλεχος γνωστής αλυ σίδας σούπερ μάρκετ διατυπώνει μία διαφο ρετική εκτίμηση για το τι προκαλεί σήμερα τις ανατιμήσεις και το πώς θα εξελιχθούν το προσεχές διάστημα. Όπως υποστηρίζει, η υστέρηση στη διάθεση πρώτων υλών στην αγορά παγκοσμίως το τελευταίο διάστημα άρ χισε να αντιμετωπίζεται, πράγμα που μετρί ασε αισθητά τις πιέσεις στις τιμές. Κατά την εκτίμησή του, το ζήτημα που θέτει το υψηλό κόστος ενέργειας δεν είναι αρκετό από μόνο του να συντηρήσει τις υψηλές πληθωριστικές πιέσεις. Συνεπώς, υποστηρίζει, η ανατιμητι κή τάση σταδιακά θα αποκλιμακωθεί, εφόσον ο βαρύνων παράγων που έδινε ρυθμό στην άνοδο των τιμών των πρώτων υλών ήταν τα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων. Ση μειώνει, βέβαια, ότι ακόμη σήμερα οι πιέσεις διεθνώς παραμένουν ισχυρές, εκφράζοντας, πάντως, την αισιοδοξία του ότι σύντομα θα αρχίσουν να είναι αισθητά τα αποτελέσματα της σταδιακής αποκλιμάκωσής τους. Ταυτόχρονα, η γενική πρόβλεψη ότι η ζή τηση πρόκειται να κάνει «μεγάλη βουτιά» τον ερχόμενο χειμώνα ανησυχεί ιδιαίτερα τους παραγωγούς, πράγμα που έχει συνέπεια μια δραστικότερη αυτοσυγκράτησή τους στις ανατιμήσεις των προϊόντων τους. Σε πρώτη φάση, σχολιάζουν κάποιοι, οι τιμές θα σταθε ροποιηθούν και, όσο ο πληθωρισμός θα πιέ ζει τη ζήτηση, τόσο αυτή με τη σειρά της θα πιέζει τις τιμές χονδρικής και λιανικής προς τα κάτω. Όλους, ωστόσο, τους βασανίζει ο φόβος, που είναι διάχυτος στην Ευρώπη, ότι οι οικονομίες υπό την πίεση, ταυτόχρονα, της ενεργειακής κρίσης και της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής πιθανώς θα βουλιά ξουν στην ύφεση.

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 23 Μια χαρά και δυο τρομάρες Ο κλαδικός τζίρος εξελίσσεται, όπως λέμε, «μια χαρά», με άνοδο 2,8% σε αξία στο επτάμηνο από την έναρξη του έτους, όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία της IRI Hellas. Σύμφωνα με την ανάλυσή τους, η ανάπτυξη αυτή προέρχεται από την αύξηση κατά 4,6% του τζίρου των τροφίμων που ζυγίζονται ενώπιον του πελάτου και κατά 2,2% όλων των σταθερού barcode προϊόντων. Από τα τελευταία το προβάδισμα στη μεγέθυνση τζίρου είχαν τα τυποποιημένα τρόφιμα, οι πωλήσεις των οποίων ελέω ανατιμήσεων αυξήθηκαν κατά 3,5% στο επτάμηνο έναντι 1,1% των προϊόντων περιποίησης και ομορφιάς και -1,5% των προϊόντων φροντίδας του σπιτιού. τους. Ενδεικτικά ήδη το ποσοστό του λεγόμε νου προωθητικού τζίρου στο επτάμηνο και σε συγκρίσιμη βάση έχει μειωθεί στο 24,5% από 25,9% πέρυσι, μια μείωση που στην ανάλυσή της από την IRI δείχνει ένα «συμμάζεμά» του στα τρόφιμα στο επίπεδο ενός 23,8% επί των συνολικών τους πωλήσεων από 24,8% πέρυ σι, στα προϊόντα περιποίησης και ομορφιάς, αντίστοιχα, στο 32,1% από 34,2% πέρυσι και στα προϊόντα φροντίδας για το σπίτι στο 23,1% από 28,4% πέρυσι. Δεν ξέρουμε, πάντως, τη μέση εξέλιξη του ποσοστιαίου αξιακού βάθους των εκπτώσεων και προσφορών, δηλαδή την ουσία της γοητείας τους για τον καταναλωτή, η οποία φανερώνει εντέλει την ικανότητα της προσφοράς να επενδύει από τα κέρδη της στην προσέλκυση του κοινού. ΕΝ Ο ΨΕ Ί … ΚΟΛ Ί Κ Ω Ν Το μεγάλο ζόρι οι μάνατζερ του κλάδου θα το νοιώσουν όχι απλώς όταν ο τζίρος σε συγκρίσιμη βάση αρχίσει να κυμαίνεται γύρω στο μηδέν –είναι μάλλον θέμα λίγων μηνών να το ζήσουν αυτό κι ασφαλώς αφότου ξαναφο ρέσουν τα κοντομάνικά τους–, αλλά κυρίως όταν θα διαπιστώνουν ότι οι μετατοπίσεις του κοινού στα φθηνότερα είδη θα συνιστά μόνιμη τάση, η οποία θα υπονομεύει τις προβλέψεις κερδοφορίας και τα σχέδια καθενός για επεν δύσεις σε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Κάποιοι χαίρονται ακόμα το καλοκαιρινό σωσίβιο του πληθωρισμού, που έδωσε ένα σερί τρελών αναπτύξεων στον κλαδικό τζίρο σε συγκρίσιμη βάση: 9,8% τον Μάϊο, 9,5% τον Ιούνιο, 11,1% τον Ιούλιο! Αλλά, ας πούμε, τον Ιούλιο η συμμετοχή των «καθαρών» ανατιμή σεων στον τζίρο ήταν 8%, ενώ τον Αύγουστο, ο οποίος αναμένεται επίσης προσοδοφόρος, ο πολύς κόσμος, επειδή πήγε ελάχιστες διακο πές –αν όχι καθόλου–, αντάλλαξε τις υποσχέ σεις της θερινής ραστώνης, τουλάχιστον, μ’ ένα κανονικό καλάθι ψώνια. Αύριο θα ανταλ λάσσει τι έναντι τινός; Συνεπώς το σωσίβιο αποτύπωμα των πληθωριστικών πιέσεων στο εξής θα φέρει κολικούς...  ε την πρώτη ματιά είναι αρκετά σαφές το γιατί αυτό το «μια χαρά» είναι εντός εισαγωγικών: Η ιδιαίτερη προτίμηση των ζυγιζομέ νων τροφίμων (κατέχουν μερίδιο 23,4% στο σύνολο του κλαδικού τζίρου) είναι πια μια σταθερή ένδειξη για τη στροφή του κοινού στις φτηνότερες λύσεις διατροφής –κι αυτό πριν καν αρχίσουμε να συζητούμε τις υποκα ταστάσεις ειδών διατροφής από φθηνότερα είδη τροφίμων… Αν σε αυτό προστεθεί η ενί σχυση του μεριδίου τζίρου των PL προϊόντων κατά 10% συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά (έναντι ανόδου 2,8% του συνόλου της αγοράς), δηλαδή στο 15,9% επί του ετή σιου κλαδικού τζίρου σε αξία, είναι φανερό πως δεν δικαιολογείται ο υπερθετικός περί ανθεκτικότητας του κλάδου στην επίθεση της ακρίβειας. Αν ληφθεί δε υπόψιν ότι στο επτάμηνο οι «καθαρές» ανατιμήσεις (δηλαδή συνυπολογιζόμενης από την IRI Hellas της άμβλυνσης της ακρίβειας λόγω των προσφο ρών και εκπτώσεων) ανήλθαν στο 4%, όταν οι πωλήσεις σε τεμάχια υποχώρησαν σε συγκρί σιμη βάση κατά 1,7% (σε «τεμάχια» είπαμε, όχι σε πραγματικό όγκο), λογικά οι διοικήσεις των αλυσίδων πρέπει να ανησυχούν, μήπως πλάι σε αυτό το «μια χαρά» προαναγγέλλεται το «…και δυο τρομάρες». Κακά τα ψέματα, ο πληθωρισμός δεν μπο ρεί να σώζει για πολύ ακόμα τη φαινομενική υγεία του τζίρου, ενόσω οι συνεχιζόμενες ανα τιμήσεις, μπαίνοντας στο φθινόπωρο, κουρε λιάζουν τους προϋπολογισμούς των νοικοκυ ριών και τεντώνουν τις αντοχές προμηθευτών και λιανεμπόρων να απορροφούν ένα μέρος M ΤΖΙΡΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ΜΕ ΤΟ Μ ΑΤ Ί ΚΑ Ί ΣΤ Ί Σ ΕΞΑΓΟΡ Ε Σ Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο νέων εξαγο ρών, τα στελέχη της δεν ανοίγουν τα χαρτιά τους, αλλά δηλώνουν ότι ακούν πάντα με ενδι αφέρον όποια πρόταση πώλησης υποβάλλεται από ενδιαφερόμενους, βάσει της προοπτικής επέκτασης του δικτύου Σκλαβενίτης σε τοπι κές αγορές, ιδιαίτερα περιοχών όπου η αλυ σίδα δεν θεωρεί πως έχει επαρκή παρουσία.

Τονίζουν, πάντως, ότι η προτεραιότητα της διοίκησής της είναι η επέκταση των δομών της εταιρείας και η ανάπτυξη των πωλήσεών της σε οργανική βάση. Σημειώνουμε ότι, στο μεταξύ, δεν υπάρχουν νεότερα σχετικά με την ανέγερση και οργάνω ση νέων κεντρικών αποθηκευτικών δομών της ΕΥΣ. Όπως είναι γνωστό, η εταιρεία αναζητά τον κατάλληλο χώρο, προκειμένου να επεκτείνει δυναμικά τις σχετικές υποδομές της, προβαίνο ντας, ταυτόχρονα, σε πλήρη αναδιοργάνωση των εγκαταστάσεων logistics που διαθέτει σήμερα.  ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΕΡΑΓΟΡΕΣ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ

ΑΓΟΡΑ 24 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Συνεχίζει να κερδίζει μερίδια αγοράς Ακόμη μια χρόνια ρυθμών ανάπτυξης τζίρου υψηλότερων της αγοράς και διεύρυνσης του μεριδίου της απολαμβάνει η Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτη, βασισμένη κυρίως στο υφιστάμενο δίκτυό της, καθώς επεκτείνεται με σχετική βραδύτητα, δεδομένου ότι έχει πλέον ισχυρή παρουσία στο σύνολο της επικρατείας. Βέβαια, όπως σε όλη η αγορά έτσι και στην ΕΥΣ εκφράζονται προβληματισμοί και ανησυχίες για την κάμψη της ζήτηση εξαιτίας των ανατιμήσεων και της ανυπόφορης ενεργειακής ακρίβειας. ροκειμένου η εταιρεία να περιορίσει τις όποιες επιπτώ σεις των ανατιμήσεων, επιδιώ κει κατά το δυνατόν τη μερική απορρόφηση τους και τη δια τήρηση του σχετικού πλεονεκτήματός της στον ανταγωνισμό. Σύμφωνα με τα στελέχη της, σε κάθε περίπτωση θα αποτυπωθεί φέτος η πίεση της συγκυρίας στο καθαρό της αποτέλεσμα, το οποίο θα διαμορφωθεί σε σαφώς χαμηλότερο επίπεδο από τα κέρδη του 2021. Ωστόσο, οι επιδόσεις της ΕΥΣ στο πεδίο των πωλήσεων συνεχίζουν να έχουν ανοδική τάση, παραμένοντας σε επίπεδο υψηλότερο του μέ σου όρου της κλαδικής αγοράς. Αν και επισήμως δεν δηλώνεται κάτι συγκεκριμένο αναφορικά με το ύψος που αναμένεται ότι θα διαμορφωθούν τα έσοδά της φέτος, εφόσον ληφθεί υπόψιν ότι Π ο κλαδικός τζίρος εξελίσσεται με μέσο ρυθμό αυτή την περίοδο περί το 3%, θεωρείται βέβαιο ότι οι πωλήσεις της ΕΥΣ διατηρούν ένα μέσο έως υψηλό μονοψήφιο αριθμό ανάπτυξης –ασφαλώς με την πριμοδοσία σε πολύ μεγάλο βαθμό του πληθωρισμού, όπως στο σύνολο της κλαδικής αγοράς.

Η αλυσίδα, κατέχοντας τα τελευταία χρόνια τη θέση του market leader στην οργανωμένη λιανική των FMCG, προετοιμάζεται να κλείσει τη χρήση του 2022 με ενοποιημένες πωλήσεις άνω των 4 δισ. ευρώ. Η αξία τους υπολογίζεται σχεδόν η διπλάσια του δεύτερου τη τάξει αντα γωνιστή της στον κλάδο. Σημειώνουμε ότι στα ενοποιημένα στοιχεία της ΕΥΣ περιλαμβάνονται τα οικονομικά μεγέ θη της The Mart, της θυγατρικής της εταιρείας στην Κύπρο και της Χαλκιαδάκης, στην οποία η αλυσίδα κατέχει πλειοψηφικό πακέτο μετοχών. Στο πεδίο των επενδύσεων η ΕΥΣ αυτή την περίοδο έχει εστιάσει το ενδιαφέρον της στη λειτουργία ως τα τέλη του έτους του νέου με γάλου υπέρ μάρκετ που προετοιμάζει, στο κτί ριο άλλοτε της Renault, που βρίσκεται επί της Λεωφόρου Κηφισού. Παράλληλα, συνεχίζει το πρόγραμμα ανακαίνισης παλαιότερων κατα στημάτων της, όπως άλλωστε και του δικτύου της SEP Παπαδόπουλος που απέκτησε στα Ιω άννινα, ενώ έχει ήδη εγκαινιάσει τη λειτουργία δύο νέα της σούπερ μάρκετ στα Τρίκαλα και τη Σκιάθο.

∆ροσερό, νόστιµο, ελαφρύ και απολαυστικό είναι το νέο Vegan Τζατζίκι της Condito The Green Line που έρχεται να αποπλανήσει και τους πιο φανατικούς λάτρεις της παραδοσιακής αυτής ελληνικής νοστιµιάς! Φτιαγµένο µε µεράκι και φαντασία, µε φυτικό επιδόρπιο αµυγδάλου, φρέσκο αγγουράκι, άνηθο και ελληνικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, το απολαµβάνουµε όπως και το παραδοσιακό τζατζίκι και…δε µας λείπει τίποτα! Ένα Τζατζίκι… μοναδικό! Vegan Τζατζίκι Γεύση χαράς στο «χωρίς» Xωρίς ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑΓΛΟΥΤΕΝΗΑΥΓΟ conditothegreenline.gr

στη Χαλκιδική. Η έντονα ανοδική τάση στις πωλήσεις της αλυσίδας την περίοδο του καλοκαιριού επιτρέπει στη διοίκησή της να αισιοδοξεί για την πορεία των ετήσιων εσόδων της. Ειδικό τερα, όπως εκτιμάται, το 2022 θα κλείσει για την εταιρεία με τζίρο 1,150 δισ. ευρώ, αν όχι υψηλότερο, έναντι 883 εκατ. ευρώ το 2021. Εννοείται ότι στην εκτίναξη των πωλήσεων της αλυσίδας πάνω από το επίπεδο του ενός δισ. ευρώ συμβάλουν καθοριστικά οι –υπό ενοποί ηση– πωλήσεις των καταστημάτων SYNKA.  ΜΑΣΟΥΤΗΣ

ΑΓΟΡΑ 26 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Με ένα dark store και τρία grand store θέλει να κάνει τη «διαφορά» Η δυναμική επέκταση του ηλεκτρονικού της καταστήματος, καθώς και η ένταση των επενδύσεών της με έμφαση στην Αττική, αναμένεται ότι θα χαρακτηρίσουν την πορεία της Μασούτης το επόμενο διάστημα. Η εταιρεία ήδη τον περασμένο μήνα ενεργοποίησε ένα dark store στην Αττική, στο ισόγειο του κτιρίου που βρίσκεται επί της συμβολής της Αττικής Οδού και της Εθνικής Αθηνών-Λαμίας, εκεί όπου άλλοτε στεγαζόταν το διοικητικό κέντρο της πάλαι ποτέ ισχυρής Αφοί Βερόπουλοι. ε την εν λόγω δομή, στην οποία έχουμε αναφερθεί σε πρόσφατο δημοσίευμά μας, η Μασούτης θα στηρίξει την πώληση 18.000 κωδικών προ ϊόντων μέσω του διαδικτύου, ενώ θεωρείται πολύ πιθανό ότι, προκειμένου να καλύψει πλήρως τις ανάγκες του ηλεκτρονικού της καταστήματος στην πρωτεύουσα, θα προβεί στην οργάνωση και ενός δεύτερου dark store, αυτή τη φορά στα νότια προάστια. Παράλληλα, η αλυσίδα επιμένει επενδυτι κά στην ενίσχυση του δικτύου των καταστημά των της, δίνοντας έμφαση στην Αττική όπου, όπως εκτιμά η διοίκησή της, τα περιθώρια επέ κτασης των εμπορικών της μονάδων παραμέ νουν μεγάλα. Στο πλαίσιο αυτό, σχεδιάζει τη δημιουργία τριών υπεραγορών Grand Μασού

Μ

Ο πρώτος κύκλος των επενδύσεων της αλυ σίδας αναμένεται να ανέλθει στο ποσό των 30 εκατ. ευρώ. Στο ίδιο πλαίσιο, η εταιρεία συνε χίζει τις ανακαινίσεις παλαιότερων καταστη μάτων της σε άλλες περιοχές της χώρας. ΤΖΊΡΟΣ ΦΕ ΤΟΣ ΠΕΡΊ ΤΟ 1,150 Δ Ί Σ. ΕΥΡ Ω Σχετικά με το ενδεχόμενο νέας εξαγοράς εκ μέρους της, η διοίκηση της εταιρείας δεν ανοίγει τα χαρτιά της, αλλά είναι βέβαιο ότι επιθετικές κινήσεις αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο στα στρατηγικά της σχέδια. Εξάλλου, η θερινή περίοδος φαίνεται ότι κυλά ιδιαίτερα καλά για τη Μασούτης, καθώς πρόσφατα επέκτεινε σημαντικά το δίκτυό της σε τουριστικές περιοχές, έχοντας εξασφαλί σει και τη συνεργεία που δημιούργησε με το SYNKA Κρήτης. Με τον τελευταίο ως γνωστόν ίδρυσε κοινή εταιρεία για τα καταστήματα του καταναλωτικού συνεταιρισμού στην Κρήτη, ενώ έθεσε υπό τον έλεγχο της όσα σούπερ μάρκετ λειτουργούσε ο SYNKA στην Κέρκυρα και το Αιγαίο. Όπως πληροφορούμαστε, πολύ θετικά αποτελέσματα εμφανίζουν τα σούπερ μάρκετ Μασούτης

της, τα οποία αναμένεται ότι θα λειτουργήσουν μέσα στους επόμενους 18 μήνες. Το πρώτο εξ αυτών, έκτασης περίπου 2000τμ, πρόκειται να εγκαινιαστεί στη Γλυφάδα επί της Λεωφόρου Βουλιαγμένης. Όσο για τα άλλα δύο, η αλυσίδα βρίσκεται σε φάση αναζήτησης των χωρών που θα στεγαστούν. Σημειώνεται ότι η βορειοελλαδική εται ρεία επιδιώκει να αναπτύξει το δίκτυό της στην πρωτεύουσα με τριάντα νέα καταστή ματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα τρία προ αναφερόμενα Grand Μασούτης. Η λειτουργία των εν λόγω σχεδιαζόμενων καταστημάτων θα αυξήσει το δυναμικό του δικτύου της στην Αττική στις εκατό εμπορικές μονάδες έναντι εβδομήντα σήμερα. Σημειώνουμε ότι το δίκτυο Μασούτης σε όλη την επικράτεια σήμερα έχει συνολικά 380 καταστήματα.

Όσο για τα συνεργαζόμενα με αυτήν καταστημάτα, στο πλαίσιο του franchise, θα εξακολουθήσουν να λειτουργουν υπό το ίδιο καθεστώς, απολαμβάνοντας, ωστόσο, μεγαλύ τερα προνόμια, βάσει των ετήσιων συμφωνιών της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός. Η νέα εξαγορά της τελευταίας της ανοίγει το δρόμο αφενός για την ταχύτερη απόκτηση μεγαλύτερων μεριδίων αγοράς, αφετέρου τη φέρνει πλέον πλησιέστερα στην πρώτη πεντάδα του κλάδου, ενισχύοντας σημαντικά τη διαπραγματευτική της δύναμη έναντι των προμηθευτών. Ταυτόχρονα, με την υλοποίη ση αυτής της εξαγοράς η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός αποκτά ισχυρό έρεισμα στη Βόρεια Ελλάδα, μία γεωγραφική περιοχή στην οποία επιθυ μούσε διακαώς να διευρύνει τις δραστηριό Η τητές της. Σημειώνουμε πως η εταιρεία είχε σχετικά πρόσφατα επιχειρήσει και μικρότε ρου βεληνεκούς κινήσεις εξαγορών στη Βό ρεια Ελλάδα, όπως της ΜΑΚΟ το 2019. Είχε προηγηθεί εκ μέρους της, υπενθυμίζουμε, η εξαγορά

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 27 ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ Στο μισό δισ. ευρώ ο τζίρος της Επιμένοντας στην πολιτική των εξαγορών, την οποία ακολουθεί δυναμικά τα τελευταία χρόνια, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός προχώρησε σε μία ακόμη επιθετική κίνηση, θέτοντας υπό τον έλεγχό της την εταιρεία Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες. Πρόκειται για μία συμφωνία η οποία ενισχύει τον ετήσιο τζίρο της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός περίπου κατά 100 εκατ. ευρώ και το δίκτυό της με 350 νέα καταστήματα, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα. Συνεργαζόμενοι Παντο πώλες αναπτύσσεται κυρί ως μέσω του συστήματος franchise, ελέγχοντας περί τα 300 καταστήματα συνερ γατών, ενώ στο δυναμικό της διαθέτει και 52 εταιρικά σούπερ μάρκετ. Η συμφωνία της εξαγοράς της από την ΑΝΕΔΗΚ Κρη τικός θέτει υπό την αγοράστρια εταιρεία τα εμπορικά σήματα των δικτύων καταστημά των Ήλιος, Πρόοδος, Ελληνικά Μάρκετ και Γρήγορα, προσαυξάνοντας έτσι τον ετήσιο

Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο απορρόφησης της Συνεργαζόμενοι Παντο πώλες προβλέπει την άμεση μεταβίβασή της και την εντός τετραμήνου μετονομασία όλων των εταιρικών της καταστημάτων σε «Κρη τικός». της αλυσίδας «Υπέρ Γρηγοριάδη» με δραστηριότητα στους νομούς Καστοριάς, Κοζάνης και Φλώρινας. Όπως αναφέρει σε συνδυασμό με την ένταση των επενδύσεών της στη διαφήμιση, τόνωσαν το ενδιαφέρον των καταναλωτών, εισφέροντας νέο τζίρο στην εταιρεία και εξασφαλίζοντας υψηλό τερη πιστότητα των πελατών. Οι πωλήσεις της αλυσίδας ενισχύονται και από το ηλεκτρονικό της κατάστημα, που ακολουθεί τη γενικότερη τάση της αγοράς καταγράφοντας σημαντική

η εταιρεία σε ανακοίνωσή της αναφορικά με την τελευταία της εξαγο ρά, «η εξέλιξη αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής ανάπτυξης της εταιρείας, με στόχο την παρουσία σε κάθε γειτονιά της Ελλάδας και την κάλυψη των αναγκών των νοικοκυριών ακόμη και σε απομακρυσμένα χωριά». ΟΡΓΑΝΊ Κ Η ΑΝΑ ΠΤΥΞΗ Στο μεταξύ, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός πέραν της εν λόγω εξαγοράς επεκτείνει το δίκτυό της με νέα καταστήματα και με νέες συμφωνί ες franchise, ενώ προχώρησε και στην πλήρη αναμόρφωση της εταιρικής της ταυτότητας, όπως και των εμπορικών σημάτων των προ ϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που διαθέτει το δίκτυό της. Πρόκειται για ενέργειες οι οποίες, όπως σχολιάζουν στελέχη της εταιρείας,

αύξηση τζίρου, αν και η συμμετοχή του στις συνολικές πωλήσεις της εταιρείας παραμένει χαμηλή. Υπενθυμίζεται ότι η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, επιλέγοντας την αυτόνομη ανάπτυξη, διέκο ψε το 2021 τη συνεργασία της με τον όμιλο αγορών ΕΛΟΜΑΣ. Στο δυναμικό του ανήκει και η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, η οποία μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία της εξαγοράς της, θα αποχωρήσει κι αυτή από τον όμιλο. Όπως εκτιμάται, αυτό θα συμβεί περί τα τέλη του έτους.  ΑΝΕΔΗΚ ΚΡΗΤΙΚΟΣ

τζίρο της στο επίπεδο των 500 εκατ. ευρώ. Όπως αναφέρουν πηγές ΑΝΑΔΗΚ Κρητι κός, η εταιρεία θα επιμείνει στην επιθετική πολιτική των εξαγορών, δεδομένου ότι έχει αποδώσει γι’ αυτήν τα μέγιστα μέχρι τώρα.

Σ

πάρκινγκ του κέντρου θα είναι ικανότητας 364 οχημάτων και στην οροφή του θα γίνει εγκατά σταση φωτοβολταϊκού συστήματος, ικανού να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου. ΕΠΕΝΔΥ ΣΕ ΊΣ ΣΤΗΝ ΕΠ Ε ΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΔΟΜ Ω Ν ΔΊΚΤ ΥΟΥ Πέραν της συγκεκριμένης υψηλού κόστους επένδυσης, την οποία σημειώνουμε ότι η δι οίκηση της Πέντε σχεδιάζει εδώ και αρκετά χρόνια, η εταιρεία έχει εντάξει στο πλάνο της επενδύσεις στην ίδρυση νέων καταστημάτων και στις ανακαινίσεις παλαιότερων. Όπως εκτιμάται, ο επενδυτικός της προϋπολογισμός στην παρούσα φάση προβλέπει τη διάθεση 30 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων προορίζεται για τη δημιουργία νέων σούπερ μάρκετ Γαλαξίας, που στην πλειονότητά τους θα στεγαστούν σε ακίνητα ιδιοκτησίας της εταιρείας. Σχετικά με τις ανακαινίσεις παλαι ότερων καταστημάτων της, η Πέντε φέτος δίνει το προβάδισμα στις υποδομές του δικτύου της στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία. Εξάλλου, όπως ήδη έχουμε δημοσιεύσει, η εταιρεία δρομολογεί

την λειτουργία του ηλε κτρονικού της καταστήματος. Η ενεργοποίησή του αναμένεται πριν τα τέλη του έτους, ενώ μία ακόμη υψηλού κόστους επένδυση πρόκειται να ακολουθήσει τους προσεχείς μήνες και θα αφορά την οργάνωση κεντρικών αποθηκών. Οι ανάγκες τις Πέντε για την πλήρη αναδιορ γάνωση της διαχείρισης των προϊόντων της είναι μεγάλες. Γι’ αυτό το λόγο η διοίκησή της έχει θέσει ως κύρια προτεραιότητά της το ερ χόμενο έτος την αγορά οικοπέδου, στο οποίο θα εγκατασταθούν οι νέες εταιρικές κεντρικές αποθήκες. 

ΑΓΟΡΑ 28 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Το σχέδιο για το εμπορικό κέντρο της Πέντε στη Σαλαμίνα Σάρκα και οστά θα αρχίσει να παίρνει προσεχώς το εμπορικό κέντρο που σχεδιάζει η Πέντε ΑΕ στη Σαλαμίνα. Η σχετική επένδυση, συνολικής αξίας περίπου 40 εκατ. ευρώ, έλαβε την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων από το Περιφερειακό Συμβούλιο της Περιφέρειας Αττικής. Το εμπορικό κέντρο θα αναγερθεί σε περιοχή εκτός του σχεδίου πόλεως, συγκεκριμένα επί της Λεωφόρου Αιαντείου στη θέση Μπουκουρίμεζα. ύμφωνα με όσα αναφέρο νται στη σχετική απόφαση, τα βασικότερα χαρακτηριστικά του μεγάλου αυτού του επεν δυτικού σχεδίου της Πέντε έχουν ως εξής: Η επιφάνεια του ακινήτου θα εκτείνεται σε μία έκταση που πλησιάζει τα 36.500τμ, οι κτιριακές εγκαταστάσεις θα είναι συνολικής κάλυψης περίπου 5.700τμ, με αντίστοιχης έκτασης συνολική δόμηση και μέγιστο ύψος τα εννιά μέτρα. Το κτίριο θα είναι διώροφο, με υπόγειο χώρο και υπαίθριες θέσεις στάθμευσης, ενώ ο σχεδιασμός του προβλέπει και τη λειτουργία θερινού κινηματογράφου. Ο ισόγειος χορός του θα καλύπτει επιφάνεια 4.000τμ και θα αναπτυχθεί γύρω από ένα πα ραλληλόγραμμο αίθριο επιφάνειας 900τμ. Στο ισόγειο του κτιρίου θα λειτουργήσουν ένα σούπερ μάρκετ έκτασης περίπου 1.400τμ, ένα

άλλο μεγάλο κατάστημα επιφάνειας 700τμ και μικρότερα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, που θα καλύπτουν συνολική επιφάνεια 1.400τμ. Το εύρος των κοινόχρηστων χώρων υπολογίζονται σε 830τμ. Στον όροφο, που θα είναι επιφάνειας 2.400τμ, πρόκειται να λειτουργήσει ένα μεγάλο κατάστημα υγειονο μικού ενδιαφέροντος, έκτασης περίπου 550τμ. Στις σχετικές εγκαταστάσεις θα λειτουργούν, επίσης, ένας παιδότοπος επιφάνειας 270τμ, καθώς και άλλα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία θα έχουν έξοδο στον αίθριο χώρο του ακινήτου και θα καλύπτουν έκταση περίπου 670τμ. Προβλέπεται επίσης η λειτουργία κι άλλων μικρότερων καταστη μάτων, που θα καλύπτουν συνολικά επιφά νεια 450τμ. Σημειώνουμε ακόμα ότι ο θερινός κινηματογράφος του εμπορικού κέντρου θα είναι χωρητικότητας 400 θέσεων, το υπαίθριο

Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα η Retail and More επεκτείνεται με τη μέθοδο του franchise, ενώ παράλληλα προς το στόχο της περαιτέρω επέκτασης με το σύστημα της δικαιόχρησης Express κι άλλο ένα Carrefour Market, στη Θεσσαλονίκη, όπου εγκαινιά Carrefour Κω, ένα Carrefour Market.

ξεκίνησε τη λειτουργία, αρχι κά σε πιλοτική φάση, του πρώτου εταιρικού της καταστήματος (13ου του δικτύου της), έκτασης περίπου 400τμ, στην περιοχή του Πειραιά. Εφόσον η εταιρεία οριστικοποιήσει το μοντέλο λειτουργίας του, θα προχωρήσει στην εξάπλωση του δικτύου της και με εται ρικά καταστήματα. Ξεκινώντας τη σχετική επέκταση από την Αθήνα, η πρόθεσή της είναι να λάβει θέσεις στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, με πρώτη επιλογή της πιθανώς τη Θεσσαλονίκη. Η διοίκηση της εταιρείας είναι σε εγρήγορση, προκειμένου να συνάψει νέες συμφωνίες με υποψήφιους επιχειρηματίες-συνεργάτες, οι οποίοι λειτουργούν είτε μεμονωμένα κατα Ο στήματα είτε ελέγχουν μικρά τοπικά δίκτυα, με σκοπό τη γρηγορότερη δυνατή ενίσχυση και ελκυστικότητα του δικτύου Carrefour. Σε ερώτηση του «σελφ σέρβις», σχετική με τις προθέσεις της Retail and More να αναζητήσει νέους συνεργάτες μεταξύ και των μελών του ΕΛΟΜΑΣ, τα στελέχη της δεν το απέκλεισαν ως ενδεχόμενο. ΟΊ ΘΕ ΣΕ Ί Σ ΤΩΝ Ν Ε ΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜ ΑΤΩΝ Στη διάρκεια του καλοκαιριού η εταιρεία εγκαινίασε υπό τις επωνυμίες της έξι νέα κα ταστήματα, αυξάνοντας το συνολικό αριθμό τους στα έντεκα σε όλη τη χώρα, υπολογιζό μενων, δηλαδή, των πέντε προγενέστερων εμπορικών της μονάδων στη Ζάκυνθο και τη Χαλκιδική. Νέα καταστήματα Carrefour λειτούργησαν στη Θάσο, όπου άνοιξαν ένα Carrefour

Market, καθώς και στην

στηκε το πρώτο Carrefour Express, στο Κα μάρι, αλλά και στην Οία Σαντορίνης, όπου λειτούργησε ένα Carrefour Express κι ένα

Σημειώνουμε ότι η Retail and More, θυ γατρική του ομίλου Globalsat-Teleunicom, ανέλαβε μετά από σχετική συμφωνία με τη γαλλική

εταιρεία την επανατοποθέτηση του σήματος Carrefour στην εγχώρια αγορά. Ο όμιλος Globalsat-Teleunicom έχει παρουσία στη διανομή και εμπορία προϊόντων τεχνο λογίας και οικιακών συσκευών και μικροσυ σκευών. Παράλληλα αναπτύσσει και παρέχει εξειδικευμένες επαγγελματικές λύσεις, με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.  Το νέο εταιρικό Carrefour Market στον Πειραιά

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 29 ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ Επιταχύνεται η επέκταση του δικτύου Carrefour Το ρυθμό επέκτασης του δικτύου καταστημάτων Carrefour στην Ελλάδα επιταχύνει η Retail and More, προγραμματίζοντας την εγκαινίαση νέων εμπορικών μονάδων μέχρι το τέλος του έτους και δυναμικότερη εκκίνηση το 2023. Ο στόχος της εταιρείας ήταν εξαρχής η δημιουργία δικτύου 120 καταστημάτων ως τα τέλη του 2024. Τα στελέχη της από τις αρχές του φθινοπώρου στρέφουν το ενδιαφέρον τους για την εξάπλωσή του κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα. λόγος είναι ότι ο κύριος όγκος των πωλήσεων του κλάδου, αν εξαιρεθεί η προ σοδοφόρα θερινή σεζόν για τις παράκτιες τουριστικές περιοχές, γίνεται στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τα μηνύματα από τη λειτουργία των πρώ των έντεκα καταστημάτων της αλυσίδας φέτος το καλοκαίρι, όπως αναφέρουν παρά γοντες της εταιρείας, είναι ιδιαίτερα ενθαρ ρυντικά, καθώς γενικά κάλυψαν το πλάνο των πωλήσεών τους και κάποια εξ’ αυτών, μάλιστα, το υπερκάλυψαν. Ως το τέλος του έτους εκτιμάται ότι θα λειτουργούν συνολι κά 25 καταστήματα των εμπορικών σημάτων Carrefour Market και Carrefour Express.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 30 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Οι μικρομεσαίοι έχουν θέση στην αγορά, αλλά θα υποφέρουν ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΗΛΙΔΗΣ, ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΣ Το πώς και γιατί η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες κατέληξε στη συμφωνία πώλησής της στην ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, αλλά και το τι πρέπει να κάνει ο ΕΛΟΜΑΣ, προκειμένου να μην υποβαθμιστεί, εξηγεί ο κ. Ιωάννης Πηλίδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικά Μάρκετ ΑΕ και σύμβουλος διοίκησης της Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, σε συνέντευξή του στο «σελφ σέρβις». Ο κ. Πηλίδης εκφράζει την πεποίθηση ότι οι μικρομεσαίες αλυσίδες έχουν τον δικό τους διακριτό ρόλο στην αγορά του κλάδου, άρα μπορούν να αντισταθούν στον ανταγωνισμό των μεγάλων αλυσίδων, ωστόσο, όπως εξηγεί, η ενεργειακή κρίση σήμερα δυσχεραίνει τα πράγματα γι’ αυτές. την ερώτησή μας «για ποιους λόγους αποφασίσα τε να προχωρήσετε στην πώληση της Παντοπώλες;»,Συνεργαζόμενοιμετηνοποία ξεκίνησε η συζήτησή μας, ο συνομιλητής μας εξήγησε ότι «μετά από 41 χρόνια επι χειρηματικής δραστηριότητας ήρθε η ώρα να αποχωρήσω από την αγορά. Στη διάρκεια των τεσσάρων αυτών δεκαετιών έζησα από την πρώτη του γραμμή την εξέλιξη του κλά δου, από τα αρχικά του βήματα μέχρι τώρα. Παράλληλα έχτισα βήμα το βήμα, σε υγιείς βάσεις, τη Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες. Μετά από μια επιτυχή πορεία θεώρησα ότι ήρθε η στιγμή η σκυτάλη αυτής της εταιρεί ας, που ξεκίνησε από το μηδέν και πέτυχε πολλά, αλλάζοντας χέρια, να παραδοθεί σ’ έναν εκ των ισχυρών του κλάδου, ώστε να διασφαλιστούν απόλυτα αφενός η αναπτυξι ακή πορεία του δυναμικού της εταιρείας και αφετέρου τα οικονομικά συμφέροντα όλων όσοι επί πολλά έτη πίστεψαν σε αυτή και τη στήριξαν. Μάλιστα, όπως είχα την ευκαιρία να συζητήσω με τους μετόχους της εταιρείας, και οι ίδιοι επιθυμούσαν η «επόμενη ημέρα» να τους επιφυλάσσει το μικρότερο δυνατό ρίσκο και να τους δοθεί η ευκαιρία να ανα πτύξουν περαιτέρω τις πωλήσεις τους, υπο στηριζόμενοι από ένα ισχυρότερο δίκτυο». ΟΊ ΠΕΡ Ί ΣΣ Ο ΤΕΡΕΣ ΜΜΕ ΘΑ ΥΠΟΧΡΕΩΘΟ Υ Ν ΝΑ ΠΩΛΗΘΟ Υ Ν σελφ σέρβις: Θεωρείτε πως οι εξαγορές των ΜμΕ από μεγαλύτερα σχήματα είναι μονόδρο μος ή υπάρχουν εναλλακτικές; Ιωάννης Πηλίδης: Όπως όλοι γνωρίζουμε, το ενεργειακό κόστος μετά και το ξέσπασμα του ρωσο-ουκρανικού πολέμου επιβαρύνει περίπου με 1,7%-2% το κόστος λειτουργίας μιας επιχείρησης σούπερ μάρκετ. Οι μεγά λες αλυσίδες πετυχαίνουν περιθώρια κέρ δους μεγαλύτερα του 2%, οπότε το κόστος αυτό το αντέχουν. Αντίθετα, οι μικρομε σαίες εταιρείες του κλάδου δεν διαθέτουν ανάλογες αντοχές. Τα περιθώρια κέρδους τους κυμαίνονται από 0,5% έως 1,5%. Άρα, αργά ή γρήγορα οι περισσότερες θα υποχρε ωθούν στην επιλογή της πώλησής τους σε ισχυρότερες αλυσίδες. Σ

σβέσεις, η ανταγωνιστικότητα του εκάστο

να δώσει παροχές, θέλει ανταποδοτικότη τες, τις οποίες οι όμιλοι αγορών δεν προ σφέρουν στο επιθυμητό επίπεδο. στον κλαδικό ανταγωνισμό διακριτό ρόλο σε αυτόν, όπως να επενδύουν στο προσωποποιημένο ο καταναλωτής, όταν μπαίνει στο σούπερ μάρκετ, εξυπηρετείται απρόσωπα από τους υπαλλήλους του καταστήματος, οι οποίοι προφανώς κάνουν το καλύτερο

αποδεδειγμένα ασύγκριτης αξίας ως προς

ΣΤΟΝ ΚΛ Α ΔΟ σ. σ.: Τα τελευταία χρόνια ο ΕΛΟΜΑΣ βάλ λεται πανταχόθεν, χάνοντας πολλά από τα ισχυρά μέλη του. Τώρα έρχεται η σειρά της Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες να αποχωρήσει από το δυναμικό του. Ο όμιλος έχει περιθώρια αντίδρασης; Ι. Π.: Γενικότερα οι όμιλοι αγορών έχουν προοπτική ανάπτυξης, στο πλαίσιο του κλάδου. Όμως, πρέπει να αλλάξουν δομή και τρόπο λειτουργίας και κυρίως να πεί σουν τα μέλη τους να πειθαρχούν στις κε ντρικές συμφωνίες, που συνάπτονται με τους προμηθευτές. Η αγορά σήμερα για

δυνάμεις

τις μεγαλύτερες επιπτώσεις. Θα ‘λεγα ότι

Σήμερασέρβις.

πολεμική κρίση διαρκέσει σε βάθος χρόνου

του επιχειρηματία με τον πελάτη του είναι

κονομικής ύφεσης, εφόσον η ρωσο-ουκρανική

απ’ όλους, ώστε να σταθμίζονται σωστά τα βασικά συστατικά της δουλειάς μας –όπως

δυνατόν γι’ αυτόν. Όμως, όσο καλά εκπαι

ΟΡ Ί ΣΤ Ί Κ Ο «ΑΝΤΊΟ» ΣΤΟΝ ΚΛ Α ΔΟ σ. σ.: Τι σχεδιάζετε για το μέλλον; Ποιο θα είναι το επόμενο εγχείρημά σας, όταν αποδεσμευθεί τε από την εταιρεία; Ι. Π.: Δεν σας κρύβω ότι η δραστηριότητα τό σες δεκαετίες σε αυτό τον κλάδο ήταν και κο πιώδης και ψυχοφθόρος. Ωστόσο, την κόπωση την απαλύνει η επιχειρηματική επιτυχία κι αυτό ισχύει για τον καθένα. Η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες ισχυροποιήθηκε σε ένα δύσκολο περιβάλλον. Για την επιτυχία αυτή, πιστεύω, έδωσα τον καλύτερο εαυτό μου. Πλέον, του λάχιστον σε πρώτη φάση, ήρθε η ώρα να ξε κουραστώ, να αποστασιοποιηθώ για κάποιο –πιθανώς μικρό– χρονικό διάστημα από την αγορά και σε δεύτερη φάση θα αξιολογήσω τα δεδομένα και θα αποφασίσω πώς και υπό ποίες προϋποθέσεις μπορεί να επιστρέψω κλάδο. Νο έκλεισε. Θα τις μου σε κάτι εντελώς καινούργιο. Με

μαζικό σέρβις της μεγάλης αλυσίδας. Ας μην

και δη με απρόβλεπτες διαστάσεις; Ι. Π.: Ο κλάδος θα πιεστεί σημαντικά, ενώ

γεωγραφική έκταση των δικτύων τους. Και συνεχίζουν να αναπτύσσονται στηριγμέ νες στους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους, που βρίσκονται καθημερινά στην πρώτη γραμμή των πωλήσεων.

να μην αντέξει, αλλά απαιτείται προσοχή

στην ενεργό δράση. Αυτό που σε καμία περί πτωση δεν θα γίνει, είναι να δοκιμάσω ακόμα μία ευκαιρία στο συγκεκριμένο

διαχειρίσημες. Η κλαδική αγορά δεν γίνεται

Επίσης, πρέπει να γίνουν επώνυμα συστήματα, να μειώσουν κατά το δυνατόν περισσότερο το λειτουργικό τους κόστος, επιτυγχάνο ντας στο μέγιστο επίπεδο που μπορούν την κεντρικοποίηση στη διαχείριση των προϊόντων, ώστε η σχέση τους με τους προμηθευτές να γίνεται αποδοτικότερη. Έτσι θα καταφέρνουν όχι μόνο να αναβαθ μίζουν τις σχέσεις με τα μέλη τους, αλλά και να εντάσσουν νέα μέλη στο δυναμικό τους, διότι –νομοτελειακά πιστεύω– η ορ γανωμένη λιανική κατά ένα μέρος της θα ανήκει πάντα στη λεγόμενη «μικρή λιανι κή». Θέλω εδώ να σημειώσω ότι τα μικρά καταστήματα, προκειμένου να επιβιώνουν και να αναπτύσσονται, οφείλουν να εξειδι κεύονται στον τομέα των πωλήσεων, ώστε να ξεχωρίζουν

ακόμα και με το πιο προηγμένου επιπέδου

είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον να δοκιμάσω

ο τζίρος και η ανάπτυξη του, το κόστος και

έχοντας

η κερδοφορία, οι επενδύσεις και οι απο

δευμένοι κι αν είναι, η προσωπική επαφή

κετά παραδείγματα εταιρειών, που απέκτη σαν ευρύτερα φήμη παρά την περιορισμένη

ξεχνάμε ότι στον κλάδο μας υπάρχουν αρ

οι πιέσεις, όσο κατεβαίνουμε στη βάση της

ΜΟΝΟ Η ΒΊΟΜΗΧΑΝΊΑ ΜΠΟΡΕΊ σ. σ.: Προμηθευτές και λιανεμπόριο απορρο φούν μέρος του αυξημένου ενεργειακού και λειτουργικού τους κόστους ή επιβαρύνουν τον καταναλωτή με το σύνολό των έκτακτων βαρών; Ι. Π.: Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο κλάδος δεν έχει περιθώρια απορρόφησης, έστω και μι κρού μέρους, του ενεργειακού κόστους, που βαραίνει σήμερα συνολικά την επιχειρημα τική κοινότητα. Όπως εξήγησα, τα περιθώρια κέρδους των σούπερ μάρκετ διαμορφώνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, αλλά τα αντίστοιχα περιθώρια στην περίπτωση της βιομηχανίας είναι σαφώς υψηλότερα. Υπό αυτή την έννοια, αν κάποιος συντελεστής της αγοράς μπορεί σήμερα να απορροφήσει ένα μέρος του ενερ γειακού κόστους, αυτός δεν είναι άλλος από τις βιομηχανίες. Οι αλυσίδες έχουν χρέος να τις πιέζουν σχετικά, ώστε οι τιμές χονδρικής να είναι οι χαμηλότερες και τα προϊόντα στο ράφι να επιβαρύνονται με τις μικρότερες δυ νατές ανατιμήσεις.

το αποτέλεσμα που παράγει, συγκρινόμενη

και

ΟΊ Ο Μ Ί ΛΟΊ ΑΓΟΡ Ω Ν

ΚΑ Ί ΟΊ ΜΜΕ Ε ΧΟΥΝ Θ Ε ΣΗ

οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του θα έχουν

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 31 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟ

πυραμίδας του, θα είναι ισχυρότερες κι ότι όσο ανεβαίνουμε ψηλότερα θα γίνονται πιο

τε δικτύου και η πιστότητα των πελατών του– και να γίνονται άμεσα οι κατάλληλες παρεμβάσεις.

μίζω ότι ο κύκλος μου σε αυτόν

την ευκαιρία, θέλω να ευχαριστήσω το «σελφ σέρβις», καθότι όλα αυτά τα χρόνια μου έδωσε την ευκαιρία να ενημερώνομαι τακτικά, μέσα από τις σελίδες του, για όλες τις εξελίξεις στον κλάδο,

σ. σ.: Θ’ αντέξει ο κλάδος ένα νέο κύκλο οι

ώστε τόσο εγώ όσο και η εταιρεία μου, να πορευόμαστε με αυτοπεποίθηση.  Αν στοκαιοιχονδρικήςσχετικά,χρέοςΟιτιςείναικόστους,τουένανατηςσυντελεστήςκάποιοςαγοράςμπορείαπορροφήσειμέροςενεργειακούαυτόςδενάλλοςαπόβιομηχανίες.αλυσίδεςέχουννατιςπιέζουνώστεοιτιμέςναείναιχαμηλότερεςοιανατιμήσειςράφιοιμικρότερες

η

επέτεινε τα προβλήματα πολύ περισσότερο απ’ όσο σε άλλες χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης, που επίσης είχαν πρόβλημα. Η ενισχυμένη εποπτεία ήταν τυπικά ο επίλο γος των τριών διαδοχικών προγραμμάτων διάσωσης και προσαρμογής. Σχεδόν δώδεκα χρόνια, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επι μέρους μέτρα πολιτικής έπρεπε να έχουν την έγκριση των θεσμών, ευρωπαϊκών και μη, σε αντάλλαγμα για τη στήριξη που μας παρείχαν. Η σταδιακή βελτίωση πλευρών της οικονομίας μας και η άμβλυνση της αβεβαιότητας στη συνέχεια, όπως και η ολοκλήρωση των τυπικών (βάσει των μνη μονίων) υποχρεώσεών μας, ήταν στοιχεία θετικά για την επαναφορά της οικονομίας σε ανοδική πορεία, με ευνοϊκότερες προ οπτικές γι’ αυτήν. Η συσσωρευμένη συρρίκνωση του ΑΕΠ μετά το 2010 δημιουργεί τη βάση για ταχύ τερη ανάπτυξη, καθώς η οικονομία είχε συ μπιεστεί ακραία. Με σταδιακή μείωση της ανεργίας και του επενδυτικού κενού, μπορεί να επιτευχθεί μεγέθυνση σχετικά ακρι βά. Σήμερα εκτός τυπικής εποπτείας, αλλά εντός ευρωπαϊκού πλαισίου και σε μια επι κίνδυνη παγκόσμια συγκυρία, είναι κρίσιμο

Η

αγορά των FMCG θα συνε

σελφ σέρβις: Κατά πόσο η ολοκλήρωση της μεταμνημονιακής εποπτείας μπορεί να λειτουργήσει σαν αντίβαρο στις πιέσεις που δέχεται η ελληνική οικονομία στη δυσμενή διεθνώς συγκυρία; Νίκος Βέττας: Η κατάσταση στην παγκό σμια οικονομία πράγματι εγκυμονεί κιν δύνους. Ειδικότερα στις ευρωπαϊκές οικο νομίες το επόμενο διάστημα αναμένεται περαιτέρω επιβράδυνση. Η ενεργειακή κρίση μάλλον θα οξυνθεί περαιτέρω πριν υπάρξει κάποια λύση. Η αποκλιμάκωση του αναμένεται αργή, ενώ τα επι θα αυξάνονται και αβεβαιότητα Σε κυρίως λόγω της αύξησης του κόστους διαβίωσης, αλλά και στις επεν δύσεις, όπως και στις εξαγωγές που είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη. Αξιολογώντας το πρόσφατο παρελθόν, η ελληνική οικονομία βρέθηκε υπό πίεση για εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα ως αποτέλεσμα οικονομικών ανισορροπιών αλλά και της ακραίας αβεβαιότητας, η οποία

θα εντείνεται.

χίσει να βρίσκεται υπό πίεση για «πολλούς μήνες», εκτιμά ο κ. Βέττας, εξηγώντας ότι όσο δεν τιθασεύεται ο πλη θωρισμός, θα μειώνεται το πραγματικό ει σόδημα των νοικοκυριών και θα υποχωρεί η ζήτηση.

πληθωρισμού

τόκια

να εφαρμόζονται πολιτικές πού υποστηρί ζουν συστηματικά τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Εκτός των άλλων, απαιτείται σε όλο το επόμενο διάστημα η αύξηση επεν δύσεων και εξαγωγών και η προσεκτική διαχείριση του δημόσιου ταμείου. ΖΗΤΟ Υ ΜΕΝΟ Η ΑΥ ΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝ Ί ΣΤ Ί Κ Ο ΤΗΤΑΣ ΚΑ Ί ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓ Ω Ν σ. σ.: Η προσοδοφόρα τουριστική σεζόν φέτος σε τι βαθμό εκτιμάτε πως μπορεί να αμβλύνει τις συνέπειες από την επιδείνωση του ελλείμ ματος του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας; Ν. Β.: Αναμφίβολα η πολύ καλή πορεία του τουρισμού φέτος αποτελεί μια θετι κή εξέλιξη για την οικονομία, δείχνει την ελκυστικότητα της χώρας ως τουριστικού προορισμού και εξισορροπεί τις ισχυρές πιέσεις στο εμπορικό ισοζύγιο. Οφείλουμε, όμως, δυο υποσημειώσεις. Πρώτον, ότι οι προκλήσεις αναφορικά με τον εισερχόμενο τουρισμό το 2023 θα είναι μεγαλύτερες, κα θώς τα εισοδήματα στις ευρωπαϊκές χώρες θα είναι χαμηλότερα, ενώ δεν θα υπάρχει η αντίδραση της συσσωρευμένης ζήτησης μετά την πανδημία. Άρα είναι κρίσιμο να υπάρξει βελτίωση των υποδομών και επεν δύσεις στην ανάπτυξη της ποιότητας των προσφερόμενων τουριστικών υπηρεσιών, ώστε το θετικό κύμα να συνεχιστεί. Δεύτε ρον, ότι για τη συστηματική σταθερότητα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας είναι κρίσιμη και η ανάπτυξη ενός δεύτερου

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 32 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Η κρίση δεν θα περάσει γρήγορα ούτε αντιμετωπίζεται εύκολα ΝΙΚΟΣ ΒΕΤΤΑΣ, ΙΟΒΕ Για την υπέρβαση της κρίσης δεν αρκούν επί μέρους μέτρα, αλλά απαιτείται ισορροπία ανάμεσα στη στήριξη νοικοκυριών κι επιχειρήσεων από τη μια πλευρά και οικονομίας από την άλλη, τονίζει ο καθηγητής Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ. Όπως λέει, «εκτός τυπικής εποπτείας η χώρα μας πλέον, αλλά εντός ευρωπαϊκού πλαισίου και σε μια επικίνδυνη παγκόσμια συγκυρία, είναι κρίσιμο να εφαρμόζει πολιτικές που υποστηρίζουν συστηματικά τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης», μέσω μεταρρυθμιστικών τομών στην πραγματική οικονομία, που προσελκύουν επενδύσεις και ευνοούν την άνοδο της παραγωγικότητας και των εξαγωγών.

αυτό το πλαίσιο και η δική μας οικονομία θα συνεχίσει να δέχεται ση μαντικές πιέσεις, αισθητές πιο άμεσα στα νοικοκυριά,

υψηλότερη από ό,τι σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές οικονο μίες. Αυτό δεν σημαίνει ότι μια συστηματι κή πορεία ανάπτυξης είναι εξασφαλισμένη ούτε πως έχουν διορθωθεί όλες οι βασικές χρόνιες αδυναμίες μας και ελλείμματα. Η οικονομία μας έχει υψηλό δημόσιο χρέος, δεν έχει ακόμη κερδίσει την επενδυτική βαθμίδα και χρηματοδοτείται

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 33 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΤΖΙΑΝΤΖΗ ισχυρού πυλώνα, με εξαγωγές προϊόντων, ειδικότερα όσων προέρχονται από τη μετα ποίηση και ενσωματώνουν καινοτομίες. Συ νολικά υπάρχει μεγάλο περιθώριο αύξησης των εξαγωγών μας όσον αφορά και τον του ρισμό ή άλλες υπηρεσίες και τα προϊόντα. Η ελληνική οικονομία έχει διαχρονικά χα μηλή ανταγωνιστικότητα και μικρό μερίδιο εξαγωγών συνολικά, χαρακτηριστικά που οφείλονται στη θεσμική λειτουργία της και στην υστέρηση των παραγωγικών επενδύ σεων. Η πρόοδος σε αυτούς τους δυο τομείς εφεξής είναι προϋπόθεση για την ισχυρή ανάπτυξη. ΤΑ ΔΗΜΟΣ ΊΟΝΟΜ Ί Κ Α ΠΕΡ ΊΘ Ω Ρ Ί Α ΕΊΝΑ Ί ΠΛ Ε ΟΝ ΠΟΛΥ Μ Ί ΚΡΑ σ. σ.: Μολονότι η ευρωπαϊκή οικονομία πα ραμένει σε τροχιά ανάπτυξης, έστω επιβρα δυνόμενη, πληθαίνουν οι προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο του στασιμοπληθωρισμού. Τις συμμερίζεστε; Ν. Β.: Η υστέρηση της ευρωπαϊκής οικο νομίας έχει στοιχεία που την ακολουθούν

αντί επούλωσης των πληγών, ακολούθησε η έξαρση της γεωπολιτικής αβεβαιότητας, εκ δηλώθηκε καταιγίδα στις αγορές ενέργειας και ενέσκηψε ο πολύ υψηλός κι επικίνδυ νος πληθωρισμός. Συνολικά η κρίση δεν θα περάσει γρήγορα, ούτε αντιμετωπίζεται εύ κολα με επιμέρους μέτρα πολιτικής. Η νομι σματική πολιτική στην Ευρώπη οφείλει να στραφεί στην τιθάσευση του πληθωρισμού. Διακινδυνεύει, όμως, την εξώθηση των οικο νομιών στην ύφεση. Τα δημοσιονομικά πε ριθώρια είναι πλέον πολύ μικρά, δεδομένων των πρόσφατων μεγάλων ελλειμμάτων και της ανόδου του κόστους χρηματοδότησης. Όσο για τις δομικές μεταρρυθμίσεις, που θα αύξαναν την παραγωγικότητα και τα ει σοδήματα μεσοπρόθεσμα, προϋποθέτουν αξιοπιστία και πολιτικό κεφάλαιο, που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχει αναλωθεί. Δύσκολα μπορεί να περιγράψει κανείς πώς στο επόμενο διάστημα δεν θα υπάρξει μεί ωση των πραγματικών εισοδημάτων στην Ευρώπη. Οι εκτιμήσεις συντείνουν στο ότι το 2023 –με βάση το κεντρικό σενάριο– ο ρυθμός μεγέθυνσης της ευρωπαϊκής οικονο μίας θα είναι μεν θετικός αλλά χαμηλός και πως ο πληθωρισμός θα αποκλιμακώνεται μόνο σταδιακά, παραμένοντας υψηλός. Το εάν ή, μάλλον, σε ποιο βαθμό θα εκδηλωθεί οικονομική ύφεση, εξαρτάται από το πόσο γρήγορα θα βρεθεί λύση στο ενεργειακό πρόβλημα και από το πότε θα σταματήσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που εί ναι φυσικά από τις κύριες συνιστώσες του συνολικού προβλήματος. ΝΟΜ Ί ΣΜΑΤ Ί Κ Η ΠΟΛ Ί Τ Ί Κ Η ΚΑ Ί ΠΡΑΓΜΑΤ Ί Κ Η ΟΊ ΚΟΝΟΜΊΑ σ. σ.: Ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι επιπτώ σεις της ανόδου των επιτοκίων και του «σφι ξίματος» της νομισματικής πολιτικής (μέτρα αναπόφευκτα για κάποιους αναλυτές πλην αξιολογούμενα ως «δίκοπο μαχαίρι» ως προς Η ελληνική οικονομία έχει διαχρονικά χαμηλή ανταγωνιστικότητα και μικρό μερίδιο εξαγωγών, λόγω της θεσμικής λειτουργίας της και της υστέρησης των παραγωγικών επενδύσεων. Η πρόοδος σε αυτούς τους τομείς είναι προϋπόθεση για την ισχυρή ανάπτυξη

από βάθος χρόνου, καθώς διαπιστώνονται ελλείμματα αφενός στην ανταγωνιστικότη τά της και αφετέρου στην πραγματοποίηση επενδύσεων που στηρίζουν την καινοτομία και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Άλλωστε, μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής ήδη εφαρμόστηκαν για αξιοσημείωτα μακρύ χρονικό διάστημα. Στη διετία της πανδημίας εμφανίστηκαν ακραίες ανισορροπίες στην παραγωγή και τη ζήτηση, αλλά και στα δη μοσιονομικά των κρατών. Γι’ αυτό, άλλωστε, αναλήφθηκαν πρωτοφανείς πρωτοβουλίες κοινών ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης. Στη συνέχεια, όμως,

το σκοπούμενο της εφαρμογής τους) για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, τη δι ενέργεια επενδύσεων και τη διόγκωση του ιδιωτικού χρέους; N. B.: Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήδη κινείται δυναμικά με άνοδο των επιτοκίων, κάτι που αναπόφευκτα θα επιβραδύνει την οικονομική δραστηριότητα, ιδίως εφόσον ο σημερινός πληθωρισμός οφείλεται σε ση μαντικό βαθμό και στην υστέρηση της προ σφοράς. Σίγουρα ένα περιβάλλον ύφεσης και υψηλών επιτοκίων επιδρά αρνητικά στις επενδύσεις. Η αύξηση των επιτοκίων θα έχει επιπτώσεις, τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στα νοικοκυριά, όχι απαραίτητα μεγάλες όμως. Το κύριο ζητούμενο είναι να δείξει η νομισματική πολιτική αξιοπιστία κι ότι έχει τον έλεγχο της πορείας της οικονομίας, ώστε οι προσδοκίες για το μέλλον να έχουν σταθερότητα. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι για σημαντικό χρονικό διάστημα τα επι τόκια στην Ευρωζώνη ήταν αρνητικά, στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων αντιμετώπι σης της πανδημίας. Έτσι, η αύξηση των επι τοκίων ως ένα βαθμό έρχεται να τερματίσει μια μη συμβατική νομισματική πολιτική. Επίσης ο αυξημένος πληθωρισμός έχει και μια θετική καταρχήν επίδραση σε όσους έχουν χρέος, δημόσιο ή ιδιωτικό, της χώρας μας κρίσιμη για την ενίσχυση της απασχόλησης και των εισοδημάτων είναι η σημαντική άνοδος των η εφαρμογή πολιτικών που θα την κα ταστήσουν πόλο έλξης διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων και ανθρώπων. Θ Ε ΜΑ Ί ΣΟΡΡΟΠΊΑΣ, ενεργειακό και ο πληθωρισμός εντείνουν την αγωνία επιχειρήσεων και νοι κοκυριών. Ποιες είναι κατά την άποψή σας οι ενδεικνυόμενες πολιτικές ανάσχεσης των επιπτώσεών τους στην παραγωγή και τη ζή τηση και τι θα έπρεπε να αποφευχθεί; Ν. Β.: Τόσο ο πληθωρισμός όσο και το ενερ γειακό πρόβλημα έχουν πρωτίστως μια ευ ρωπαϊκή διάσταση. Δεν μπορεί να υπάρξουν τοπικές λύσεις ει μη μόνον προσπάθειες αντιμετώπισης και μετριασμού των επι πτώσεων. Στην αύξηση των εισοδημάτων ασφαλώς βοηθούν οι αυξήσεις μισθών και συντάξεων, οι μειώσεις φόρων και οι άμεσες επιδοτήσεις. Όμως, τέτοιες πολιτικές έχουν φυσικά και κόστος, καθώς, υποδαυλίζοντας ενδεχομένως τον πληθωρισμό, τελικά θα μειώνουν τα πραγματικά εισοδήματα ή θα αποσταθεροποιούν το δημόσιο ταμείο προς βλάβην της οικονομίας. Χρειάζεται λοιπόν μια σωστή ισορροπία μεταξύ των επιμέρους μέτρων. Η οικονομική πολιτική έχει περισ σότερες πιθανότητες να πετύχει, εάν κινείται βάσει δύο αρχών: Πρώτον, της σαφήνειας, του ρεαλισμού και της μη υποβάθμισης των δυσκολιών. Σχετικώς, όμως, σήμερα διαπι στώνεται ένα έλλειμμα σχεδιασμού και επι κοινωνίας τέτοιων πολιτικών στην Ευρώπη, καθώς διαφορετικές πλευρές εκπέμπουν αντιφατικά μηνύματα, άλλοτε εφησυχασμού κι άλλοτε ακραίας επικινδυνότητας. Δεύτε ρον, της ισορροπίας ανάμεσα στη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων σήμερα και την ενίσχυση της οικονομίας αύριο –στο πλαίσιό της, πάντως, είναι απαραίτητη η αλλαγή υποδείγματος στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας και της καινοτόμου παραγω γής, και προϋποθέτει όχι πάντα πολιτικά ευχάριστες επιλογές, που πρέπει, ωστόσο, να γίνουν στη συγκυρία των δυσκολιών. ΜΕ Ί ΩΜ Ε ΝΗ Ζ Η ΤΗΣΗ Γ Ί Α ΠΟΛΛΟ Υ Σ Μ Η ΝΕΣ ΑΚ Ο ΜΑ σ. σ.: Ποιες είναι οι εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ για τις προοπτικές της οργανωμένης λιανικής των FMCG και των προμηθευτών της; Ήδη ο όγκος των πωλήσεων εμφανίζει συρρίκνωση, ενώ τον τζίρο τον συντηρεί ο πληθωρισμός. Πιστεύετε ότι η σχετική τάση θα ενταθεί; Ν. Β.: Ο κλάδος πέρασε μια ιδιαίτερα ενδια φέρουσα περίοδο τη διετία της πανδημίας, με πρωτοφανή χαρακτηριστικά, που ανέδει ξαν προκλήσεις κι ευκαιρίες, οδηγώντας σε σημαντικό βαθμό στον μετασχηματισμό του εσωτερικά, με την εφαρμογή νέων τεχνο λογιών, αλλά και εξωτερικά στη σχέση του με προμηθευτές και πελάτες. Σήμερα στον ορίζοντα υπάρχει η μείωση του καταναλω τικού εισοδήματος άρα και της ζήτησης, συνοδευόμενη από πληθωρισμό που δεν θα υποχωρήσει εύκολα. Η τάση αυτή, όπως αναμένεται, θα διατηρηθεί το 2023, συνυ πάρχοντας με τις τάσεις μετασχηματισμού του κλάδου. Όμως υπάρχουν σημαντικά τμήματα του λιανικού εμπορίου, που ξεπέ ρασαν τις δυσκολίες της τελευταίας διετίας και προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες, εκδηλώνοντας θετικές προσδοκίες. Οι κυρίαρχες τάσεις είναι δύο: Πρώτον, η ενίσχυση των αγορών από απόσταση και η κατάργηση των συνόρων μεταξύ συγκεκρι μένων τμημάτων της αγοράς, καθώς πλέον γίνεται ευκολότερο να γίνονται συνδυαστικά οι αγορές ή μέσα από πλατφόρμες ή χώρους πωλήσεων μικτής χρήσης. Δεύτερον, εκδη λώνεται μια στροφή στα προϊόντα ιδιωτι κής ετικέτας από αγοραστές που αναζητούν οικονομικότερα προϊόντα. Αυτές οι τάσεις παντού στον κόσμο, όπως και στη χώρα μας, συνοδεύονται από σημαντικές αλλαγές στις επιχειρηματικές δομές και το ιδιοκτησιακό καθεστώς των επιχειρήσεων, μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, οι οποίες αναμένεται ότι θα συνεχιστούν. Η μείωση του όγκου πω λήσεων είναι ασφαλώς απόρροια της μεί ωσης του πραγματικού εισοδήματος πολ λών νοικοκυριών και δεν αναμένεται ότι θα αναστραφεί τους επόμενους πολλούς μήνες –όσο, τουλάχιστον, δεν τίθεται υπό έλεγχο ο πληθωρισμός

καθότι μειώνει το πραγματικό του μέγεθος. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τονιστεί ότι η οικο νομική πολιτική δεν εξαντλείται στο νομι σματικό σκέλος, αλλά πως είναι κρίσιμο να υπάρξουν και μεταρρυθμιστικές τομές στην πραγματική οικονομία, οι οποίες θα υποστη ρίξουν την άνοδο της παραγωγικότητας και των επενδύσεων. Ειδικότερα στην περίπτωση

ΡΕΑΛ Ί ΣΜΟ Υ ΚΑ Ί ΑΠΟΦΑΣ Ί ΣΤ Ί Κ Ο ΤΗΤΑΣ σ. σ.: Το

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 34 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

επενδύσεων, κάτι που απαιτεί ουσιαστικές και συνεχιζόμενες με ταρρυθμίσεις. Το στοίχημα για την Ελλάδα είναι

και το κόστος ενέργειας.  Άνοδος επιτοκίων: Το κύριο ζητούμενο είναι να δείξει η νομισματική πολιτική αξιοπιστία και ότι έχει τον έλεγχο της πορείας της οικονομίας, ώστε οι προσδοκίες για το μέλλον να έχουν σταθερότητα

τα τέλη του Ιουλίου, «η κα τανάλωση εμφανίζει ανθε κτικότητα», εξηγώντας ότι, «σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο τρί μηνο του έτους, συνολικά ο τζίρος λιανικής ανήλθε στα 12,8 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 14,6% συγκριτικά με το 2020 και κατά 12,9% συγκριτικά με το 2019, που ήταν η τελευταία χρονιά πριν την περιπέτεια της πανδημίας». Και σχολίασε: «Η αλήθεια είναι, βέβαια, πως οι πωλήσεις σε όγκο μειώθηκαν, άρα η αύ ξησή τους σε απόλυτη αξία οφείλεται στον πληθωρισμό, ο οποίος μεσοσταθμικά στον κλάδο κυμαίνεται γύρω στο 10%, σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΛΠΕ. Γενικά η λιανική μας έχει εκπλήξει, καθώς δεν περιμέναμε άνοδο του τζίρου. Άρα οι προσδοκίες είναι θετικές, όπως άλλωστε και η εισφορά του προσαυ ξημένου, λόγω πληθωρισμού, τζίρου στην αύξηση άρση των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας υπό συνθήκες καθυστερή σεων στην αποκατάσταση των λειτουργιών στις αλυσίδες αξίας, οπότε η προσφορά αδυνατούσε να ικανοποιήσει ολοκληρω μένα την αυξημένη ζήτηση. Η άνοδος των επιτοκίων σε τέτοιες περιπτώσεις ανακόπτει τον πληθωρισμό, στρέφοντας τη ροή του χρήματος στις τράπεζες, πολύ περισσότερο όταν στην αγορά υπάρχει περίσσια χρήμα τος, πράγμα που συνέβη στο πλαίσιο της δημοσιονομικής χαλάρωσης παντού στη Δύση για την αντιμετώπιση των οικονομι κών επιπτώσεων της πανδημίας. Όμως, ο πληθωρισμός λόγω της ανόδου των τιμών στα ενεργειακά αγαθά, που είναι ανελαστι κής ζήτησης, πολύ δύσκολα τιθασεύεται με νομισματικές πολιτικές –πόσο μάλλον όταν τον πληθωρισμό κόστους, από τον οποίο πάσχουμε στην Ευρώπη, ενισχύουν οι επιπτώσεις του νομισματικού πολέμου. Πράγματι, το ευρώ αποδυναμώνεται εξαιτίας των μειωμένων προσδοκιών για τη μελλο ντική ανάπτυξη (οι εκτιμήσεις όλων των οίκων αξιολόγησης αναθεωρούνται προς τα κάτω), της επιτοκιακής διαφοράς δολαρί ου-ευρώ Η διαφορά από στο ότι στην άλλη Ατλαντικού, που δεν αξιοποιείται πάντως, αλλά με μέτρο, η πολιτική αύξησης των επιτοκίων. Ί ΣΜΟ Υ σ.: Είναι ορατός ο κίνδυνος του στασιμοπλη θωρισμού; Α. Ζ.: Μακάρι να μπορούσαμε να τον αποκλεί σουμε ως ενδεχόμενο! Αν και από τον Ιούλιο ο πληθωρισμός, λόγω συγκρισιμότητας με την προηγούμενη χρονιά, άρχισε να εμφανίζει κάποια τάση συγκράτησης, ενώ και η κατα νάλωση προς το παρόν δείχνει ανθεκτική, νομίζω ότι η συρρίκνωση του διαθέσιμου κα ταναλωτικού εισοδήματος, αποτυπωμένη στη μείωση και τη διαφοροποίηση της παλέτας αγορών του μέσου νοικοκυριού, θα μας ταλαι πωρήσει για χρόνια. Να γιατί οι επιχειρήσεις χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουν άμεσα το μίγμα των προϊόντων που απευθύνουν στους πελάτες τους… Έχοντας υπόψιν τη δυσμένεια όλων των μακροοικονομικών προβλέψεων, θεωρώ πιθανό η μείωση των ρυθμών ανά πτυξης να επιδράσει αρνητικά στο ΑΕΠ, τις επενδύσεις, το χρέος, παϊκής οικονομίας. Αλλά το θέμα είναι ότι αυτός ο πόλεμος δεν φαίνεται να τελειώνει, ενώ τα μέτρα επιβολής κυρώσεων στη Ρωσία από τη Δύση μάλλον εξαντλούνται. Λάβετε υπόψιν, επίσης, ότι το οικονομικό αποτύπωμα των δύο εμπόλεμων σε κρίσιμες αγορές προ ϊόντων είναι τεράστιο σε παγκόσμια κλίμα

και των σχετικών κερδοσκοπικών πιέσεων. Και φυσικά η αποδυνάμωση του ευρώ λειτουργεί ως συντελεστής εισαγωγής πληθωρισμού στην Ευρωζώνη.

υφίσταται θέμα ενεργειακής κρίσης, η FED εφαρμό ζει πολιτική σκληρού νομίσματος για την ανάσχεση του πληθωρισμού. Αντίθετα στην Ευρώπη ο πληθωρισμός κόστους είναι μια οδυνηρή κατάσταση, για την αντιμετώπιση της οποίας

των φορολογικών εσόδων. Όμως, το θέμα είναι ότι ακόμα κι όταν αρχίσει η αποκλιμάκωση των ανατιμητικών τάσεων, η ακρίβεια θα εξακολουθήσει να ταλαιπωρεί την αγορά ακόμα δύο ή τρία χρόνια». σελφ σέρβις: Ο πληθωρισμός στην Ευρώπη δεν οφείλεται στην ανάπτυξη της ζήτησης. Κατά πόσο είναι δόκιμο μέτρο για την αντι μετώπισή του η σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής; Αντώνης Ζαΐρης: Στην ανάπτυξη της ζήτη σης οφειλόταν ο πληθωρισμός αμέσως μετά την

μας

τις ΗΠΑ έγκειται

Ο ΚΊΝΔΥΝΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΣ Ί ΜΟΠΛΗΘΩΡ

σ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 36 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Η συρρίκνωση των εισοδημάτων θα μας ταλαιπωρεί για χρόνια ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΑΪΡΗΣ, ΣΕΛΠΕ «Αν και από τον Ιούλιο ο πληθωρισμός, λόγω συγκρισιμότητας με την προηγούμενη χρονιά, άρχισε να εμφανίζει κάποια τάση συγκράτησης, ενώ και η κατανάλωση προς το παρόν δείχνει ανθεκτική, νομίζω ότι η συρρίκνωση του διαθέσιμου καταναλωτικού εισοδήματος, ήδη αποτυπωμένη στη μείωση και τη διαφοροποίηση της παλέτας αγορών του μέσου νοικοκυριού, θα μας ταλαιπωρήσει για χρόνια», τονίζει ο κ. Αντώνης Ζαΐρης, επίκουρος καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστημίου Πάφου, αναπληρωτής αντιπρόεδρος του ΣΕΛΠΕ και premium μέλος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. πως είπε ο κ. Αντώνης Ζα ΐρης στην έναρξη της συνο

μιλίας μας, που έγινε πριν

πλευρά του

την απασχόληση και την κατανάλωση, οπότε προβάλει ο κίνδυνος του Γενικάστασιμοπληθωρισμού.τοοικονομικόπεριβάλλον και οι αντι δράσεις των καταναλωτών θυμίζουν έντονα τα πρώτα μνημονιακά χρόνια. Η ευχή όλων είναι να αποκλιμακωθεί η γεωπολιτική κρίση ώστε να είναι διαχειρίσιμη η ενεργειακή κρίση, που αποδεικνύεται βόμβα στα θεμέλια της ευρω

Ό

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 37 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ κα. Άρα η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων και η αποκατάσταση των ισορροπιών στις εν λόγω αγορές προϊόντων απαιτεί χρόνο. Ού τως εχόντων των πραγμάτων μάς περιμένει στην Ευρώπη ένας σκληρός χειμώνας –αν όχι «χειμώνες». Με άλλα λόγια, όσα ζήσαμε ως χώρα από το 2010, ανησυχούν πια όλους τους Ευρωπαίους. Μάλιστα, αν ληφθούν υπόψιν οι ανακλάσεις της γεωπολιτικής κρίσης και στην πολιτική ζωή της Ευρώπης –σε Ιταλία, Γαλλία, πιθανόν στην ίδια τη Γερμανία κ.α.–, έχουμε πολύ περισσότερους λόγους να ανησυχούμε. Ο λαϊκισμός καραδοκεί παντού, γιατί οι κοι νωνίες αντιδρούν με γνώμονα το πορτοφόλι. ΡΑΓΔΑΊΕΣ ΟΊ ΑΛΛΑΓ Ε Σ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤ Ί Κ Η ΣΥΜΠΕΡ ΊΦΟΡΑ σ. σ.: Τι δείχνουν οι έρευνες του ΣΕΛΠΕ για τις αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά; Α. Ζ.: Διαπιστώνουμε μια ραγδαία αλλαγή στις προτιμήσεις του καταναλωτή και στα κριτήρια βάσει των οποίων ψωνίζει. Το κριτήριο «τιμή προϊόντος» είναι μακράν το πρώτο σήμερα από τρίτο προ κρίσης. Η παλέτα αγορών έχει αλλάξει έντονα, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις μας πρέπει να λάβουν τα μέ τρα τους για να μην αντιμετωπίσουν κρίση στρατηγικής. Ποιοι πρωτοστατούν στην αλ λαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς; Οι καταναλωτές μέχρι 35 ετών, οι οποίοι ως το τέλος αυτής της δεκαετίας θα κάνουν το 45% των αγορών, ασκώντας μάλιστα σημαντική επιρροή στην αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών μεγαλύτερων ηλικιών. Βέβαια, το φυσικό κατάστημα ουδέποτε θα χάσει τη σημασία του, ακόμα και ως βάση αναφοράς των αναζητήσεων για τη διενέργεια των ηλε κτρικών αγορών. Πιστεύω ότι οι σχετικές τάσεις θα γίνουν πιο σαφείς μετά το καλοκαίρι. Οι έρευνές μας δείχνουν ότι δεν έχει αλλάξει ο αριθμός των συναλλαγών στη λιανική, αλλά έχει μειωθεί ο όγκος των αγαθών που αγοράζονται κι ότι η αλλαγή των προτιμήσεων ανά είδος δεν σχετίζεται με την αλλαγή γούστου, αλλά με την εξ ανάγκης προτίμηση των φτηνότερων προϊοντικών λύσεων. ΑΝΑΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛ Ί ΣΜΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓ Ί Κ Η Σ σ. σ.: Τι συμβουλεύετε τις επιχειρήσεις; Α. Ζ.: Να αναπροσανατολίσουν τη στρατηγι κή τους! Αφενός να στραφούν σε ζητήματα κοινωνικής υπευθυνότητας, βιώσιμης κατα νάλωσης, ανταποδοτικότητας και ανακύκλω σης, να ασχοληθούν σοβαρά με όλα τα νέα πεδία που δίνουν ώθηση στην επιχειρημα τικότητα, όπως το ESG κ.ά. Αφετέρου, επει δή παρ’ όλη τη σπουδή τους για επενδύσεις στην επικοινωνία, οι επιχειρήσεις μας έχουν μείνει πίσω στην έρευνα, να την προτάξουν τώρα κατά προτεραιότητα, μελετώντας στο εξής συστηματικά την εξέλιξη του προφίλ του πελάτη τους, που μεταβάλλεται ραγδαία. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να διαμορφώσουν καλάθια προϊόντων, που ανταποκρίνονται στις νέες εισοδηματικές κατηγορίες των καταναλωτών. σ. σ.: Τι σκέφτεστε για το αύριο της πραγματικής μας οικονομίας; Α. Ζ.: Μάλλον πρέπει να πιάσουμε τα πράγ ματα απ’ την αρχή σε ό,τι αφορά το μοντέλο ανάπτυξης που επιθυμούμε. Η υπόθεση είναι τραγικά απλή: Όταν η εγχώρια κατανάλωση αφορά κυρίως εγχωρίως παραγόμενα προ ϊόντα, είναι ευεργετική. Όταν αφορά κυρί ως εισαγόμενα, όπως δυστυχώς συμβαίνει παρά την όποια αύξηση των εξαγωγών μας, τα «δύσκολα» θα είναι πάντα μπροστά μας και δεν θα μας αφήνουν να πάρουμε ανάσα. Φρονώ ότι το πρόβλημα της οικονομίας μας είναι εσωτερικής και εξωτερικής ζήτησης: Εσωτερικής εξαιτίας των μειωμένων προσ δοκιών για τις δυνατότητες του διαθέσιμου καταναλωτικού εισοδήματος και εξωτερικής ένεκα της χρόνιας αδυναμίας των ελληνικών προϊόντων να αναμετρώνται επιτυχώς στον ανταγωνισμό τους με τα ομοειδή τους ξένα και να κερδίζουν μερίδια στη διεθνή αγορά. Πρόκειται για δύο χρόνιες παθογένειες και επείγει να αναμετρηθούμε μαζί τους.  Η παλέτα αγορών του καταναλωτή έχει αλλάξει έντονα, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις μας πρέπει να λάβουν τα μέτρα τους για να μην αντιμετωπίσουν κρίση στρατηγικής

ΡΕΠΟΡΤΑΖ 38 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Η γυναικεία εργασία στα σούπερ μάρκετ Η εκπροσώπηση των γυναικών στο ανθρώπινο δυναμικό των ελληνικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ είναι υψηλή, καθώς περίπου τα έξι στα δέκα μέλη του προσωπικού τους είναι γυναίκες. Ο κλάδος πιάνει «υψηλά σκορ» και ως προς την ανάδειξη των γυναικών σε ανώτερες και ανώτατες θέσεις ευθύνης συγκριτικά με άλλους κλάδους της ελληνικής και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η απόδοση των εταιρικών πολιτικών σε ό,τι αφορά την ενδυνάμωση του γυναικείου δυναμικού των επιχειρήσεων αναμένεται ότι θα επηρεάζει στο μέλλον όλο και περισσότερο την εικόνα και τα επιτεύγματά τους. Επιχειρηματικότητα (Νοέμβριος 2021) ως προς το ότι «το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών σε ανώτατες διοικητικές θέσεις στις ελληνικές επιχειρήσεις ακολουθεί σταθερά ανοδική πο ρεία την τελευταία οκταετία». Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, το σχετικό ποσοστό εξακολου θεί να «υστερεί σημαντικά» σε σύγκριση με των ανδρών μάνατζερ. ΓΥΝΑ Ί ΚΕΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 1 ΣΤΟΥΣ 2 ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΊ ΚΑ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Οι εταιρείες των σούπερ μάρκετ είναι από τους μεγαλύτερους, τους μαζικότερους ερ γοδότες της Ελλάδας και με διαφορά από τους εργοδότες άλλων κλάδων της οικο νομίας. Οι πρωτοβουλίες και οι ενέργειές το εξαμηνιαίο θεματικό ενημερωτικό δελτίο της Ευ ρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις «Γυναίκες στην Αγορά Εργασίας» σημειώνεται ότι σε έξι χώρες μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα (οι άλλες είναι οι Ιταλία, Μάλτα, Κρο ατία, Ισπανία και Ρουμανία), η απασχόληση των γυναικών παραγωγικής ηλικίας (20-64 ετών) κυμαίνεται σε ποσοστά μικρότερα του 60%. Στο σύνολο δε των χωρών μελών (ΕΕ27) τα ποσοστά των εργαζόμενων γυναικών είναι μικρότερα από εκείνα των ανδρών, τόσο στη μερική απασχόληση όσο και στην πλήρη. Επιπλέον διαπιστώνεται το σημαντικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων σε ό,τι αφορά τις μισθο λογικές τους απολαβές. Πέραν του προφανούς Σ σημαντικού αντίκτυπου στο οικονομικό και κοινωνικό status των γυναικών το ζήτημα αυτό επιδρά στο συνολικό διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών στις χώρες μέλη της ΕΕ. Δεδομένου του σοβαρού δημογραφικού προ βλήματος της Γηραιάς Ηπείρου, της οποίας ο πληθυσμός γηράσκει, η περαιτέρω ενίσχυση της εισόδου των γυναικών στην αγορά εργασίας και η εξίσωση των αμοιβών τους με των ανδρών θεωρείται αναγκαία για την οικονομική ανάπτυ ξη και την καταπολέμηση των δημοσιονομικών και κοινωνικών απειλών, που προκύπτουν από την γήρανση του πληθυσμού. Ελπιδοφόρο μήνυμα εκπέμπουν τα στοι χεία της μελέτης της ICAP για τη Γυναικεία

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 39 τους για τη στήριξη της γυναικείας εργασίας έχουν, λοιπόν, σημαντικό ρόλο, πρακτικά και συμβολικά. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που δι έθεσαν πέντε μεγάλες αλυσίδες του κλάδου στο «σελφ σέρβις», ο αριθμός των εργαζόμε νων γυναικών σε αυτές είναι αξιοσημείωτα υψηλός σε απόλυτο αριθμό, ενώ ως ποσοστό επί του συνόλου των εργαζομένων στον κλάδο κυμαίνεται μεταξύ 55% και 65%. ΑΡΩΜΑ ΓΥΝΑ Ί ΚΑΣ ΚΑ Ί ΣΤΗ Δ ΊΟΊ ΚΗΣΗ Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ εμπιστεύονται στις γυναίκες, όπως προκύπτει από τα στοι χεία, και διοικητικές αρμοδιότητες. Μάλιστα, ο κλάδος εμφανίζει τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής γυναικών σε διοικητικές θέσεις συγκριτικά με οποιονδήποτε άλλο κλάδο της οικονομίας, λαμβανομένων υπόψιν και των στοιχείων του εξαμηνιαίου δελτίου της Ευ ρωπαϊκής Επιτροπής. Επιπλέον ο κλάδος πα ρουσιάζει υψηλότερο ποσοστό γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις, αν η σύγκριση γίνει και με τα αντίστοιχα ποσοστά σε άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως καταγράφονται στα σχετικά factsheets της Κομισιόν. Ειδικότερα, η ΕΥΣ στελεχώνει περισσότε ρες από τη μια στις δύο θέσεις διοίκησης με γυναίκες, ενώ επικεφαλής του διοικητικού

το 14%. Στο δεκαμελές διοικητικό συμβούλιο της ΟΚ! Anytime Market ΑΕ συμμετέχουν τέσ σερις γυναίκες, ενώ στους οκτώ υπεύθυνους τμημάτων της εταιρείας οι έξι είναι επίσης γυναίκες. Επιπλέον, στην περαιτέρω

οκταμελή διοίκηση του βορειοελλαδικού νέου τομέα της εταιρεί ας συμμετέχουν δύο γυναίκες, ενώ από τους 19 επικεφαλής τμημάτων πώλησης οι 13 είναι γυναίκες. Στην Μασούτης την τελευταία επτα ετία το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών σε ανώτερες και ανώτατες διοικητικές θέσεις ακο λουθεί σταθερά ανοδική πορεία. Το ποσοστό των γυναικών που κατέχουν θέση ευθύνης στα κεντρικά γραφεία να αγγίζει το 52%. Ως προς τις σχεδιαζόμενες πολιτικές που αναμένεται να διαμορφώσουν την εικόνα στην κλαδική αγορά εργασίας τα προσεχή έτη, αναμένεται περαιτέρω ενδυνάμωση της γυναικείας εκπροσώπησης σε θέσεις ανώτε ρης διοίκησης. Η Metro έχει συμπεριλάβει στους εταιρικούς της στόχους την

αύξηση του αριθμού των γυναικών στις ανώ τερες διοικητικές θέσεις. Αντίστοιχα στην ΟΚ! Anytime Market η ισχυρή εκπροσώπηση του γυναικείου φύλου σε όλους τους τομείς της εταιρικής οργάνωσης, περιλαμβανομένης της ανώτερης διοίκησης, αποτελεί σταθερή μέριμνα.

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ Εκτός από την αυξανόμενη συμμετοχή των γυναικών σε στελεχιακές και ανώτερες δι οικητικές θέσεις στις εταιρείες του κλάδου καταγράφεται μία ακόμη τάση, κοινή στις πέντε αλυσίδες που ανταποκρίθηκαν στο ρεπορτάζ του «σελφ σέρβις»: Η γυναίκα δεν επιλέγεται μόνον για το ρόλο-στερεότυπο του σούπερ μάρκετ, την ταμία, αλλά για κάθε θέση και τομέα της εταιρικής οργάνωσης. Το φύλο δεν αποτελεί κριτήριο αποκλεισμού ή προτίμησης για κανένα πόστο εργασίας, αλλά η σχετική κρίση γίνεται αμιγώς βάσει προσόντων. Ενδεικτικά, σε αρκετούς από τους τομείς απασχόλησης της ΕΥΣ το ποσο στό των εργαζόμενων γυναικών τείνει στο 100%, όπως στο Τμήμα Ταμείων που φτάνει το 97,4%. Ακολουθούν τα Γραφεία με ποσοστό 96,5%, το Τμήμα Έκθεσης με 81,3%, το Τμή Ορόφου (Bazaar) με 77,9% Τμήμα Ψυγείων με 63,8%.

συμβουλίου της εταιρείας και δυο ακόμη μέλη είναι γυναίκες. Στη Lidl Hellas το 41% των ερ γαζομένων με διοικητικές αρμοδιότητες είναι γυναίκες, ενώ και το 40% των μελών του top management της εταιρείας είναι γένους θηλυ κού. Η METRO σημειώνει ότι τα τελευταία χρό νια υπάρχει σταθερή αύξηση του αριθμού των γυναικών της εταιρείας, με το ποσοστό τους στις διοικητικές θέσεις να φθάνει το 31%, ενώ στα μέλη της διοίκησης οι γυναίκες αποτελούν

και το

Όπως τονίζεται εκ μέρους της Lidl Hellas, «εμπιστευόμαστε σε κάθε εγκατάσταση και σε ΤΗΣ ΛΗΔΑΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ Αριθμός εργαζόμενων γυναικών στα ελληνικά σούπερ μάρκετ Επωνυμία εταιρείας κατάταξη)(αλφαβητική ΜασούτηςΔιαμαντήςΑΕ ΣκλαβενίτηΥπεραγορέςΕλληνικέςΑΕΕ HellasLidlΑΕ MetroAEBE AnytimeΟΚ!Market Αριθμός γυναικών 5.810 17.829 4.596 7224 465 Ποσοστό επί εργαζομένωνσυνόλου(%) 63,16% 62% 65,6% 63,4% 55% Συμμετοχή γυναικών στη διοίκηση των αλυσίδων σούπερ μάρκετ Επωνυμία εταιρείας κατάταξη)(αλφαβητική ΜασούτηςΔιαμαντήςΑΕ ΣκλαβενίτηΥπεραγορέςΕλληνικέςΑΕΕ HellasLidlΑΕ MetroAEBE AnytimeΟΚ!Market Συμμετοχή γυναικών σε διοικητικές θέσεις 45,73% 51,6% 41% 31% 68,4% Μέλη διοίκησης 22% 34% 40% 14% 40% Έως 40% τα μέλη των τηςαπ’διοικητικέςγυναικώνυψηλότεροέχειγυναίκες.τουτωνδιοίκησηςσυμβουλίωνεταιρειώνκλάδουείναιΟκλάδοςσυγκριτικάποσοστόσεανώτερεςθέσειςό,τιάλλοικλάδοιοικονομίας

μα

κατά την εγκυμοσύνη ή τη μητρότητα ισχύει στην ΟΚ! Anytime Market. Ευέλικτο ωράριο εργασίας, μερική απασχόληση και πρόγραμμα που προβλέπει ότι οι νέες μητέρες που επι στρέφουν από την άδεια μητρότητας, μπορεί να επιλέξουν κατά προτεραιότητα το ωράριο εργασίας τους, εφαρμόζει η Lidl Hellas. Αλλά παρέχεται και σε κάθε νέο πατέρα άδεια πατρό τητας έξι ημερών πλέον των 14 που προβλέπει ο νόμος. Ακόμη, σε κάθε γονέα ανεξαρτήτως φύλου με παιδί έως 8 ετών παρέχεται οικονο μική κάλυψη για τον τρίτο μήνα της γονικής άδειας ανατροφής τέκνου επιπλέον των δύο μηνών άδειας μετ’ αποδοχών που δικαιούται, βάσει νόμου. Ταυτόχρονα, είναι υπό εξέταση προς άμεση υλοποίηση και στην Ελλάδα ένα μέτρο που ήδη εφαρμόζει η εταιρεία στην Κύ προ. Πρόκειται για το «δωμάτιο θηλασμού», ένα χώρο αφιερωμένο στη σχετική ανάγκη της νέας μητέρας-εργαζόμενης της εταιρείας και του μωρού της. Στο ίδιο πλαίσιο, η εταιρεία προχωρά στην εφαρμογή μόνιμα μιας πολιτι κ2ής τηλεργασίας, κάνοντας χρήση ενός υβρι εταιρείας. Σημειώνεται ότι στη συζήτηση για το μέλλον της εργα σίας παγκοσμίως το ζήτημα της έμπρακτης αποδοχής της ατομικής «διαφορετικότητας» (diversity) στο εργασιακό περιβάλλον τίθεται μετ’ επιτάσεως. Οι εγχώριες αλυσίδες σού περ μάρκετ φαίνεται ότι ήδη έχουν ανταπο κριθεί θετικά. Τρίπτυχο δράσεων για την ενδυνάμωση των γυναικών υλοποιεί η Metro. H πρωτοβουλία Metro REDress, στο πλαίσιο της οποίας οι εργαζόμενοι της εταιρείας ντύθηκαν στα κόκκινα, εκπέμποντας μήνυμα καταγγελίας της έμφυλης βίας, υλοποιήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών. Η αλυσίδα στηρί ζει, επίσης, τον φορέα Διοτίμα. Μάλιστα, στο πλαίσιο του γιορτασμού της Ημέρας της Γυναίκας, η Metro προχώρησε στη συμπαρα γωγή ενός εκπαιδευτικού webinar, με σκοπό την ενίσχυση των εργαζόμενων γυναικών στον όμιλο ως προς την έκφραση της τυχόν ανάγκης τους για βοήθεια, ενώ με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας, η ανέ λαβε πρωτοβουλία στήριξης παιδιών, που πενθούν την απώλεια της μητέρας τους, δω ρίζοντας στη ΜΚΟ «Μέριμνα» από ένα ευρώ για κάθε γυναίκα μέλος του προσωπικού της. Η ισότιμη αντιμετώπιση όλων των στε λεχών ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος δέρ ματος, πεποιθήσεων, σεξουαλικού προ σανατολισμού κ.ά. είναι βασική αρχή της OK! Anytime, η οποία, δίνοντας πρόσβαση στα στελέχη της στη συνεχή εκπαίδευση, φροντίζει ιδιαίτερα για την ενδυνάμωση των γυναικών, μέσω της απόκτησης νέων επαγγελματικών δεξιοτήτων. Σημειώνουμε, επίσης, πως η Lidl Hellas εφαρμόζει δέσμη πολιτικών, που οδήγησαν στην πιστοποίησή της με το Σήμα Ισότητας SHARE. Εξάλλου, όπως αναδείχθηκε την άνοιξη φέτος στο 12ο συνέδριο

ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑ Ί ΤΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ Ως το πλέον σημαντικό βήμα για την πρό σβαση των γυναικών στην ανώτερη διοίκηση των επιχειρήσεων η μελέτη της ICAP υπο δεικνύει την «προστασία της μητρότητας, ενώ ακολουθεί η εταιρική κουλτούρα ανέ λιξης χωρίς διακρίσεις». Οι ελληνικές αλυ σίδες σούπερ μάρκετ έχουν να επιδείξουν την υιοθέτηση μιας σειράς πολιτικών για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος προστασίας της μητρότητας και ομαλής επανεισόδου των γυναικών στην αγορά εργασίας, μετά την άδεια τοκετού και μητρότητας. Η πρόβλεψη άδειας ή τηλεργασίας για έκτα

δικού μοντέλου, το οποίο δίνει την δυνατότητα στους ανθρώπους της να τηλεργάζονται σε ποσοστό έως και 40% του μηνιαίου χρόνου εργασίας τους. Το σχετικό μέτρο ετέθη σε εφαρμογή μόλις αυτό το μήνα. ΤΩΝΚΑDIVERSITYΊΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΓΥΝΑΊΚΩΝ Η εξάλειψη τ ων ανισοτήτων, οι οποίες οφείλονται σε διακρίσεις φύλου ή άλλες, φαίνεται πως αποτελεί πλέον βασική μέρι μνα των ελληνικών αλυσίδων σούπερ μάρ κετ, η οποία προβάλλεται πέραν της εσω τερικής ζωής κάθε

ΡΕΠΟΡΤΑΖ 40 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

κάθε θέση γυναίκες. Δεν επιλέγουμε γυναίκες με βάση την θέση. Σε κάθε θέση κοιτάμε τα προσόντα, όχι το φύλο». Σε ό,τι αφορά τη σχε τική πρακτική της εταιρείας, που ακολουθείται από τη φάση της προσέλκυσης προσωπικού προς πρόσληψη, όπως εξηγείται, «στο πλαίσιο της διαφάνειας, η κάθε αγγελία μας αναγράφει τον μισθό, θέλοντας να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρξουν gender bias κατά την διαδικασία του recruiting, αποφεύγοντας το gender pay gap». Επιπλέον, όμως αναφέρεται εκ μέρους της ΟΚ! Anytime Market, «αντιμετωπίζουμε ισό τιμα όλους τους συνεργάτες μας ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος, πεποιθήσεων, σεξουαλικού προσανατολισμού. Αγκαλιάζουμε την διαφο ρετικότητα του καθενός». Από τη Διαμαντής Μασούτης δηλώνεται ότι η ενδυνάμωση της παρουσίας των γυναικών σε κάθε πόστο της εταιρείας είναι βασικός πυλώνας της φιλοσο φίας της. ΠΡΟΣΤΑΣ Ί Α ΤΗΣ κτα περιστατικά, που μπορεί να προκύψουν

του «σελφ σέρβις» Food Retail CEO Forum, η συμμετοχή των γυναικών σε διοικητικές θέσεις και σε άλλες θέσεις ευθύνης στις επιχειρήσεις εξασφαλίζει στο επιχειρείν συγκριτικό πλεονέκτημα, που συνδέεται με την ικανότητα της ολιστικής προσέγγισης στη διαχείριση των προκλήσε ων που αντιμετωπίζει. Σε κάθε περίπτωση η σύνθεση των απόψεων και των δεξιοτήτων των δύο φύλων μόνον οφέλη μπορεί να έχει για τις επιχειρήσεις.  Οι ελληνικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν να επιδείξουν την υιοθέτηση μιας σειράς πολιτικών για τη δημιουργία περιβάλλοντος προστασίας της μητρότητας και ομαλής επανεισόδου των γυναικών στην αγορά εργασίας, μετά την άδεια τοκετού και μητρότητας

Νέο τριμηνιαίο περιοδικό για Diversity & Inclusion, ίσες ευκαιρίες, women leadership & empowerment. ● Παρουσιάζει εταιρικές πρακτικές με στόχο την ενδυνάμωση των γυναικών και την προώθησή τους σε υψηλόβαθμες και διοικητικές θέσεις. ● Προβάλλει δράσεις CSR, με στόχο το empowerment των γυναικών στην κοινωνία. ● Αναδεικνύει τις ηγέτιδες, τις ομάδες γυναικών και τις πρωτοπόρες εταιρείες. ● Προσφέρει έμπνευση μέσα από την πορεία επιτυχημένων γυναικών. ● Παρακολουθεί και καταγράφει τις θεσμικές εξελίξεις για την ισότητα και τις ίσες ευκαιρίες. Ladies (and gentlemen) you wantto thisreadone... Εξασφαλίστε 1 τεύχος δωρεάν Register now Πληροφορίες/ Διαφήμιση: Μαίρη Καλλιφείδα, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 333), Ε: mkalifida@boussias.com Συνδρομές: Aμαλία Ψιλούδη, Τ: 210-6617777 (εσωτ. 231), Ε: :apsiloudi@boussias.com Περιεχόμενο: Κατερίνα Βαλλογιάννη, T: 2106617777 (εσωτ. 105), E: kvallogianni@boussias.com

ΡΕΠΟΡΤΑΖ 40 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Κερδισμένα και σε αξία και σε όγκο πωλήσεων! ΖΥΜΑΡΙΚΑ Αλεξίσφαιρα στις ριπές ακρίβειας που πλήττουν τη ζήτηση αποδεικνύονται ως τώρα τα ζυμαρικά, καθώς οι πωλήσεις τους κινούνται ανοδικά όχι μόνο σε αξία, αλλά και σε όγκο. Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI Hellas, το πρώτο εξάμηνο του έτους αγοράστηκαν από τα σούπερ μάρκετ της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης σχεδόν 28,5 εκατ. κιλά ζυμαρικών έναντι 26,2 εκατ. κιλών το αντίστοιχο εξάμηνο του 2021, εμφανίζοντας αύξηση όγκου πωλήσεων 8,4%. Με διπλάσιο ρυθμό την ίδια περίοδο, 16,7%, εξελίχθηκε η ανάπτυξη του τζίρου τους, αγγίζοντας τα 64,4 εκατ. ευρώ, ενισχυμένος κατά 9,2 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το πρώτο εξάμηνο του 2021. ΑΥΞ Α ΝΟΥΝ ΤΑ PL, ΠΛ Η ΤΤΕΤΑ Ί ΤΟ LOYALTY BRANDS Η στροφή στα ζυμαρικά ιδιωτικής ετικέτας είναι μία από τις πιο έντονες τάσεις της πε ριόδου στην κατηγορία, καθώς ο τζίρος τους αυξήθηκε κατά 40,3% το πρώτο εξάμηνο φέτος και ο όγκος των πωλήσεών τους άνω του 18%. Μιλώντας στο «σελφ σέρβις», ο κ. Βαγγέλης Φώσκολος, senior consultant της IRI Hellas, ερ μηνεύει την άνοδο του όγκου πωλήσεων των ζυμαρικών, σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες αγαθών που κινούνται πτωτικά, ως «δείγμα της εκκολαπτόμενης φτωχοποίησης που δημιουρ γούν οι πληθωριστικές πιέσεις στα αγαθά, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους της ενέργειας». Γραμμή άμυνας των νοικοκυριών έναντι των ανατιμήσεων είναι η στροφή τους σε προσιτά συσκευασμένα τρόφιμα πρώτης ανάγκης με μακρά διάρκεια αποθήκευσης. Αντίθετα, περιορίζουν τις αγορές διατροφικών κατηγοριών όπως τα γαλακτοκομικά ή τα κα τεψυγμένα προϊόντα, οι πωλήσεις των οποίων σε αριθμό τεμαχίων μειώθηκαν κατά 4,9% και 5,2% αντίστοιχα το πρώτο επτάμηνο του 2022. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της ΙRI η μέση ποσοστιαία ανατίμηση των ζυμαρικών ιδι ωτικής ετικέτας είναι μέχρι στιγμής υπερδιπλά σια των ανατιμήσεων των επώνυμων κωδικών ζυμαρικών. Πάραυτα τα ιδιωτικής ετικέτας πα ραμένουν πολύ πιο ανταγωνιστικά! Ενδεικτικά, το πρώτο επτάμηνο του 2022 η μέση τιμή ανά κιλό των branded ζυμαρικών κυμάνθηκε στα 2,58 ευρώ έναντι 2,39 ευρώ το 2021, αυξημένη τάση αυτή, αν συνεχιστεί, θα σημάνει επιστροφή στα επίπε δα ρεκόρ του 2020, του πρώτου έτους της πανδημίας, όταν οι πωλήσεις των ζυμαρικών αυ ξήθηκαν κατά 14% σε αξία και 8,1% σε όγκο. Πέρυσι οι πωλήσεις της κατηγορίας σε αξία εμφάνισαν συγκρατημένη άνοδο, της τάξης του 1,7%, ενώ σε όγκο μειώθηκαν κατά 4,5%. Η Παρά τις αξιοζήλευτες για άλλες κατηγο ρίες προϊόντων επιδόσεις των ζυμαρικών οι σημαντικότερες βιομηχανίες του κλάδου προ ετοιμάζονται για μια δύσκολη φθινοπωρινή και χειμερινή σεζόν, ενόσω ο πληθωρισμός των τροφίμων καλπάζει με ρυθμό υψηλότερο του εθνικού μέσου όρου (13,2% τον Αύγουστο, όταν ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή υποχώρησε οριακά στο 11,4%).

το 10% του συνολικού όγκου πωλήσεων της αγοράς των ζυμαρικών, ενώ ομάδες του κατα ναλωτικού κοινού συνεχίζουν να αναζητούν εναλλακτικά ζυμαρικά υψηλής περιεκτικό τητας σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες. Έτσι οι παραγωγοί εμπλουτίζουν τις σχετικές συλ λογές προϊόντων.

όρο τα 1,43 ευρώ το κιλό έναντι 1,20 πέρυσι, αυξημένα κατά 19,9%. «Ακόμα κι έτσι η διαφορά

τιμής ξεπερνάει το ένα ευρώ το κιλό, ενισχύ

Σε ό,τι αφορά τα μερίδια αγοράς των εταιρει ών του κλάδου, ο συνομιλητής μας επισημαίνει ότι, ενώ δεν υπάρχουν σημαντικές μετατοπίσεις μεριδίων στον κλαδικό ανταγωνισμό, ισχύει το εξής «παράδοξο»: «Σε κατηγορίες με ισχυρό μερίδιο των PL, όπως στα ζυμαρικά, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κλέβουν απευθείας από τον leader, ο οποίος θεωρητικά θα ανέμενε κανείς ότι απολαμβάνει την μεγαλύτερη πιστότητα καταναλωτών». Καταλήγοντας, δηλώνει ότι «διανύουμε εταιρείας στην κατηγορία. «Η μάρκα Melissa στέκεται πάντα δίπλα στον καταναλωτή, όχι μόνο παραμένοντας

άνθρωπο

πολύ ελκυστική στο ράφι ως εγγυητής του κα θημερινού οικογενειακού τραπεζιού, αλλά και αναγνωρίζοντας την ανάγκη του καταναλωτή

Την κινητικότητα που επικρατεί, με με τατοπίσεις του αγοραστικού ενδιαφέροντος ακόμα και μεταξύ των κωδικών ανά εταιρεία, επιβεβαιώνουν τα στελέχη της βιομηχανίας ζυμαρικών. Όπως δηλώνει η κ. Βάντα Αγνιά δη, senior marketing manager της Barilla Ανα τολικής Ευρώπης, διατροφικές τάσεις με ανο δική πορεία τα προηγούμενα χρόνια, όπως η στροφή σε ζυμαρικά ολικής άλεσης ή από όσπρια, παρουσιάζουν σχετική κάμψη της ανάπτυξής τους. Αντίθετα, φέτος κέρδισαν ξανά έδαφος τα λεγόμενα «βασικά ζυμαρικά σκληρού σίτου», καθώς η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης σπρώχνει τους κατα ναλωτές σε δοκιμασμένες και πιο οικονομικές γευστικές επιλογές. Παρ' όλα αυτά τα ζυμαρι κά ολικής άλεσης εξακολουθούν να κατέχουν

για απόλαυση, εμπειρία υψηλής ποιότητας και ανακάλυψη νέων διατροφικών προτάσεων», τονίζει.

Σεπτέμβριος | σελφ

μια περίοδο που δοκιμάζεται και θα δοκιμαστεί ακόμα περισσότερο το loyalty των εδραιωμένων brands σε πλήθος κατηγοριών, πράγμα το όποιο γεννά, όπως σε κάθε κρίση, όχι μόνο απειλές αλλά κι ευκαιρίες». ΣΗΜΑΝΤ ΊΚ Ε ΜΕΤΑΤΟΠΊΣΕΣΊΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤ ΊΚ Ω Ν ΕΝΔΊ ΑΦΕΡ ΟΝΤΩΝ «Ζούμε την πιο δύσκολη περίοδο των τε λευταίων δεκαετιών, με έντονες επιπτώσεις στην αγορά των ζυμαρικών, που επηρεάζουν σημαντικά τις καταναλωτικές τάσεις. Τα brands καλούνται να δείξουν προσαρμοστικότητα, ευ ελιξία και ταχύτητα», μας λέει η κ. Μαριαλένα Λημναίου, Marketing Manager της Melissa-Kί κιζας, κορυφαίας

κατά 8%. Τα PL αντίστοιχα έφτασαν κατά μέσο

2022

Η στροφή σε προϊόντα «value for money» λειτούργησε προωθητικά για τις πωλήσεις της βορειοελλαδίτικης εταιρείας Εurimac και ειδικά της ιστορικής ετικέτας Mάκβελ. Όπως λέει ο κ. Οδυσσέας Παπαδόπουλος, διευθύνων σύμ βουλος της Eurimac, το οχτάμηνο φέτος από την έναρξη του χρόνου οι συνολικές πωλήσεις της εταιρείας στην Ελλάδα αυξήθηκαν άνω του 15% συγκριτικά με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2021, ενώ άνω του 50% αυξήθηκαν οι πωλήσεις του brand Μάκβελ. Η ζήτηση εκτινάχθηκε το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου, καθώς η έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και η οικονομική αβε βαιότητα έσπρωξε τους καταναλωτές σε μαζι κές αγορές ζυμαρικών. Τους επόμενους μήνες, όμως, η αγορά

εξισορρόπησε. Σύμφωνα με τον Γιώργος Μούτσιανος, Eurimac Οδυσσέας Παπαδόπουλος, EurimacΜ. Λημναίου, Melissa-KίκιζαςΑθανασία Δάκου, Ήλιος ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ Ενώ δεν υπάρχουν σημαντικές μετατοπίσεις μεριδίων στον κλαδικό ανταγωνισμό των βιομηχανιών ζυμαρικών, ισχύει το εξής «παράδοξο»: Σε κατηγορίες με ισχυρό μερίδιο των PL, όπως στα ζυμαρικά, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας «κλέβουν» απευθείας από τον leader

οντας τη συνεχιζόμενη στροφή των κατανα λωτών προς τα ζυμαρικά ιδιωτικής ετικέτας», σχολιάζει ο κ. Φώσκολος.

σέρβις | 41

εξηγεί. ΝΕΑ ΛΑΝΣΑΡIΣΜΑΤΑ Διατροφικές τάσεις με ανοδική πορεία τα προηγούμενα χρόνια, όπως η στροφή σε ζυμαρικά ολικής άλεσης ή από όσπρια, τώρα παρουσιάζουν σχετική κάμψη της ανάπτυξής τους. Αντίθετα, φέτος κέρδισαν ξανά έδαφος τα λεγόμενα «βασικά ζυμαρικά σκληρού σίτου»

κ. Παπαδόπουλο, η προτίμηση το κοινού στα προϊόντα Μάκβελ επιβραβεύει «την ειλικρίνεια της μάρκας, που προσφέρει το προϊόν από την αρχή χωρίς ιδιαίτερες παροχές, σε μία τιμή που συμβαδίζει με τις σημερινές συνθήκες». Όπως διευκρινίζει, εξάλλου, ο κ. Γιώργος Μούτσια νος, διευθυντής πωλήσεων της Εurimac, «οι προωθητικές μας ενέργειες στα σούπερ μάρκετ επικεντρώνονται στο επιπλέον δωρεάν προϊόν στο πακέτο, με την ίδια τιμή, για να το πάρει αυτούσιο ο καταναλωτής κι όχι σε αξιακές προ σφορές της τάξεως του «-40%» και του «-50%», που δημιουργούν ενδεχομένως αμφιβολίες για την πραγματική αξία του προϊόντος».

«αφού πρώτα διαβάσαμε προσεκτικά τις ανάγκες του καταναλωτή στο σημερινό «μάκρο-περιβάλλον», ενώ παραμένουμε πιστοί

λανσάρει ως πρόταση μείωσης των πλαστικών μιας χρήσης τα βιοδιασπώμενα καλαμάκια από ζυμαρικό artesian pasta straws. Αναφορικά με τους τρόπους προσέγγισης του αγοραστικού κοινού σε μια περίοδο που η ακρίβεια το κάνει όλο και πιο επιλεκτικό, η κ. Δάκου υπογραμμί ζει τη συστηματική διεύρυνση των συνεργασιών της εταιρείας της με ηλεκτρονικές πλατφόρμες και με φυσικά καταστήματα, «με γνώμονα την ευκολότερη και γρηγορότερη διάθεση των προ ϊόντων μας στα νοικοκυριά της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδας». Παράλληλα, όπως λέει, η εταιρεία Ήλιος υλοποιεί ένα σύνολο επικοινω νιακών ενεργειών, με στοχευμένες καμπάνιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, online διαγω νισμούς και instore ενέργειες, ενώ δεν παύει να λανσάρει νέα εξειδικευμένα προϊόντα.

Παρά την κρίση της ακρίβειας οι βιομηχανίες ζυμαρικών εξακολουθούν να εμπλουτίζουν τις συλλογές τους με νέες σειρές προϊόντων, καθώς η τάση για οικονομικές αγορές συνυπάρχει με τη στροφή στις υγιεινές επιλογές, ακόμα και με αυξημένες τιμές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ζυμαρικά από όσπρια, όπως τα Barilla Legumes, που λάνσαρε η εταιρεία το 2018, σειρά η οποία πλέον έχει συμπληρωθεί με σπαγγέτι από κόκκινη φακή και όσπρια (μπιζέλι, ρεβίθι, φακή) σε μορφή ρυζιού. Αντίστοιχα η Ήλιος έχει λανσάρει βιολογικά ζυμαρικά από όσπρια, ρύζι και καλαμπόκι για όσους έχουν δυσανεξία στη γλουτένη, αλλά και τα βιολογικά ζυμαρικά από δίκοκκο σιτάρι «Ζείδωρος Γη». Στο ίδιο κλίμα η Μιsko έχει λανσάρει την κατηγορία Misko Gluten Free από λευκό και κίτρινο καλαμπόκι, ενώ όλες οι εταιρείες συμπληρώνουν τις σειρές ολικής άλεσης με νέα σχήματα (π.χ. Barilla Linguine & Spaghettini, Misko Παστίτσιο & Ριγκατόνι), καλύπτοντας μια ευρεία γκάμα συνταγών για το ελληνικό τραπέζι. Η Μάκβελ εκτός από την κλασική «κόκκινη σειρά» της παρουσιάζει καινοτόμα προϊόντα, όπως τα πέντε Δημητριακά, τα ζυμαρικά ολικής άλεσης με βρόμη και τα εξειδικευμένα ζυμαρικά

ΕΠΕΝΔΥ ΣΕ ΊΣ ΚΑ Ί ΑΝΗΣΥΧΊΕΣ Τα στελέχη της βιομηχανίας ζυμαρικών δεν κρύβουν τις ανησυχίες τους για το 2023, εφόσον ο πληθωρισμός, με αιχμή τις ανατιμήσεις στα ενεργειακά αγαθά, δεν δείχνει σημάδια απο κλιμάκωσης. Ο κ. Παπαδόπουλος επισημαίνει ως δείγμα της πολυεπίπεδης κρίσης που δι έρχεται ο κλάδος το διπλασιασμό των τιμών της πρώτης ύλης –του σκληρού σίτου– από τον Ιούνιο του 2021, αλλά και την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους, των υλικών συσκευ ασίας, και των μεταφορικών, προβλήματα που επιτείνει η γεωπολιτική κρίση από την έναρξή της. Ενδεικτικά αναφέρει ότι μόνο η ενέργεια έχει πλέον υπερτριπλάσιο κόστος συγκριτικά με το πρώτο τετράμηνο του 2021, ενώ παρα ολικής με 60% περισσότερες φυτικές ίνες. Το προωθητικό πλάνο της Melissa φέτος, εξηγεί η κ. Μ. Λημναίου, προέκυψε στο να ακούμε το ίδιο προσεκτικά τις νέες τάσεις». Συγκεκριμένα αναφέρεται στο πετυχημένο λανσάρισμα των ζυμαρικών Melissa με λαχανικά και στο πιο πρόσφατα στο λανσάρισμα των ζυμαρικών Melissa με όσπρια. «Πρόκειται για προϊόντα που παράγονται από σιμιγδάλι και πολτό φρέσκων λαχανικών ή άλευρα οσπρίων αντίστοιχα, επομένως συνδυάζουν την εξαιρετική γεύση με την υψηλή διατροφική αξία, ενώ προσφέρονται σε ελκυστική τιμή»,

Η κ. Αθανασία Δάκου, εμπορική διευθύ ντρια και μέλος της διοίκησης της εταιρείας ζυμαρικών Ήλιος, αποτιμά θετικά τις πωλή σεις της εταιρείας την τελευταία κρίσιμη διετία, καθώς «κατάφερε να διατηρήσει την ανοδική πορεία της, χάρη στην προσαρμοστικότητά της και την έγκαιρη ανταπόκριση στις νέες καταναλωτικές ανάγκες». Ως χαρακτηριστι κό παράδειγμα αναφέρει την κυκλοφορία των ζυμαρικών γρήγορου βρασμού Εspressi, που μαγειρεύονται μόλις σε 1,5 λεπτό τα σπαγγέτι και σε 4 λεπτά οι πέννες ριγέ, μια πρόταση που «απαντά στην ανάγκη των σύγχρονων οικογε νειών για σύντομο μαγείρεμα, που εξοικονομεί ενέργεια και χρόνο και προστατεύει το περιβάλ λον». Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι η εταιρεία έχει

ΡΕΠΟΡΤΑΖ 42 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

@makvelwww.makvel.gr pasta

«Η νέα χρονιά θα είναι δύσκολη, καθώς η παράταση της ενεργειακής κρίσης δημιουργεί νέα παγκόσμια δεδομένα και ο κλάδος μας δεν θα είναι η εξαίρεση», τονίζει ο διευθύνων σύμ βουλος της Eurimac-Μάκβελ, προσθέτοντας, πάντως, ότι «πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι ο κλάδος της μεταποίησης θεμελιωδών αγα θών είναι ο λιγότερο ευάλωτος σε τέτοιες κρί σεις. Έστω κι αν το κόστος αυξάνεται, το προϊόν μας παραμένει φθηνό και νόστιμο. Εντέλει ένα πακέτο ζυμαρικά στοιχίζει όσο ένα κουλούρι. Όμως με ένα πακέτο ζυμαρικά χορταίνει ολό κληρη οικογένεια!».  εκ μέρους της Eurimac, επισημαίνει την αποστολή τριών φορτηγών με προϊόντα της στην Ουκρανία, αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου, ως έμπρακτη εκδήλωση συμπαράστασης στο δοκιμαζόμενο λαό της Ουκρανίας. Παράλληλα, η βιομηχανία που εδρεύει στο Κιλκίς, συμμετέχει σε περιβαλλοντικές δράσεις στην ευρύτερη περιοχή, σε συνεργασία με τοπικές οργανώσεις. Ως απόδειξη της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας της Εurimac ο κ. Παπαδόπουλος τονίζει: «Είμαστε η μόνη εταιρεία ζυμαρικών με χρήση 100% «πράσινης» ενέργειας και με πιστοποίηση ότι έχουμε μηδενικά απόβλητα, zero waste to landfill». Από την πλευρά της η κ. Αθ. Δάκου –πέραν της συστηματικής στήριξης ευάλωτων από τη φτώχεια κοινωνικών ομάδων εκ μέρους

πώματος χάριν της βιώσιμης ανάπτυξης. Επίσης, η Melissa-Κίκιζας ανακοίνωσε πρόσφατα την έναρξη ενός νέου επενδυτικού προγράμματος, ύψους 5,64 εκατ. ευρώ, καθώς εντάχθηκε στο καθεστώς ενισχύσεων του Αναπτυξιακού Νόμου για την επέκταση της δυναμικότητας της υφι στάμενης μονάδας της παραγωγής στη Λάρισα κατά 70 χιλ. κιλά ημερησίως, με την προσθή κη νέας γραμμής παραγωγής. Η επένδυση θα ενισχυθεί κατά 1,975 εκατ. ευρώ με τη μορφή φορολογικής απαλλαγής. Η κ. Δάκου, αναγνωρίζοντας ότι το 2023 «θα είναι μια ιδιαίτερα απαιτητική χρονιά για τις εταιρείες τροφίμων που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά και στο εξωτερικό», δηλώνει συγκρατημένα αισιόδοξη, καθώς «η επαναλειτουργία των φυσικών εκθέσεων ενδυναμώνει τις αμιγώς ελληνικές επιχειρή σεις». Η Ήλιος θα έχει παρουσία σε όλες τις μεγάλες εμπορικές εκθέσεις, ενισχύοντας τις συνεργασίες της εντός και εκτός συνόρων. Ταυ τόχρονα, ανοίγεται με προσεκτικές κινήσεις στην αγορά των ΗΠΑ, τόσο στην οργανωμένη λιανική (mainstream grocery chains) όσο και στην αγορά ho.re.ca.

της Ήλιος– επισημαίνει τις ενημερωτικές δράσεις της εταιρείας, σε μικρούς και μεγάλους, «για τη σωστή διατροφή, τη θρεπτική αξία των προϊόντων της, αλλά και για τη σημασία του περιορισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος». EΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚH ΥΠΕΥΘΥΝOΤΗΤΑ

Σε νέες αγορές σκοπεύει να επεκταθεί και η Melissa-Kίκιζας εντός του 2023. Ήδη οι εξαγω γές της εισφέρουν περίπου το 20% του ετήσιου τζίρου της, καθώς τα προϊόντα της είναι τοπο θετημένα σε περισσότερες από 45 χώρες. Στις αγορές-στόχους περιλαμβάνει τις: ΗΠΑ, Καναδά, Κουβέιτ και Σαουδική Αραβία, στις οποίες προ τίθεται να τοποθετήσει τα προϊόντα της μέσω απευθείας συνεργασιών και ανάπτυξης νέων δι κτύων διανομής, ενώ ήδη συνεργάζεται με κορυ φαίες λιανεμπορικές αλυσίδες, όπως οι Walmart, Tesco, Lidl, Carrefour, Ahold-Delhaize κ.ά.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ 44 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 τηρεί ότι τουλάχιστον ένα μέρος των ανατιμή σεων του ηλεκτρικού ρεύματος θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, μέσω της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων, αλλά κάτι τέτοιο απαιτεί προηγουμένως την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτροδότησης, πράγμα που ακόμα εκκρεμεί. Ειδικά η Εurimac-Μάκβελ έχει το στρατηγικό πλεονέκτημα της μη εξάρτησης από το φυσικό αέριο, εφόσον ήδη από το 2013 χρησιμοποιεί για τις ενεργειακές της ανάγκες μονάδα καύσης βιομάζας. Σε συνδυασμό με την έντονη εξαγωγική της δραστηριότητα, καθώς το 52% των πωλήσεων προέρχεται από 55 χώρες, η Εurimac συνεχίζει την υλοποίηση επενδύσεων συνολικού ύψους 3,5 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το 2021 η εταιρεία ολοκλήρωσε επενδύσεις ύψους 11 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, η Ήλιος αναμένεται ότι θα ολο κληρώσει εντός των επόμενων μηνών πρό γραμμα επενδύσεων ύψους 3 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον εκσυγχρονι σμό του εταιρικού της στόλου οχημάτων, με την αγορά υβριδικών-ηλεκτρικών αυτοκινήτων, και την εγκατάσταση ηλιακού πάρκου (net metering park) για τη μείωση του ενεργειακού της αποτυ

Οι εταιρείες ζυμαρικών, όντας μεταξύ των πλέον αναγνωρίσιμων από τους καταναλωτές, δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην ανάληψη δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Ειδικά σε περιόδους διατροφικών κρίσεων, όπως σήμερα, εντείνονται εκ μέρους τους οι δωρεές τροφίμων σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και ασθενέστερες οικονομικά οικογένειες, με τη συνεργασία τοπικών φορέων και ανθρωπιστικών οργανώσεων. Ενδεικτικά η Βarilla Ηellas στηρίζει, μεταξύ άλλων, την μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία «Μπορούμε-Καμία Μερίδα Φαγητού Χαμένη», για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων και την καταπολέμηση του υποσιτισμού σε όλη την Ελλάδα, τα «Παιδικά Χωριά SOS» και κοινωνικά παντοπωλεία σε Αθήνα, Θήβα, Χαλκίδα και Βόλο. Ως «ενέργεια που μας κάνει ιδιαίτερα περήφανους» η κ. Β. Αγνιάδη αναφέρεται στη συμμετοχή εθελοντών εργαζομένων της ομάδας Armonia της Βarilla Ηellas στη δράση «Αγοραστική Εμπειρία για Όλους», που πραγματοποιείται τα τελευταία τρία χρόνια, σε συνεργασία με το φορέα BlackLight και τη σύμπραξη της TÜV Austria Hellas, σε καταστήματα της ΑΒ Βασιλόπουλος. Όπως σημειώνει, οι συντονισμένες προσπάθειες των εν λόγω ομάδων «δημιουργούν όλες τις προϋποθέσεις για μια εύκολη πρόσβαση και άνετη εμπειρία αγορών για τους συνανθρώπους μας, που έχουν οπτική ή κινητική Αντίστοιχααναπηρία».οκ.Οδ. Παπαδόπουλος πέραν της στήριξης δεκάδων οργανισμών και κοινωνικών παντοπωλείων σε όλη την επικράτεια

Η καθημερινή ενημέρωση αφορά: • Νέες επενδύσεις και χρήση νέων τεχνολογιών • Εκθέσεις με τις προοπτικές δραστηριοποίησης ανά υποκατηγορία προϊόντων και ανά χώρα • Παρουσιάσεις νέων, καινοτόμων και μοντέρνων προϊόντων • Αναλύσεις μακροοικονομικών στρατηγικών των επιχειρήσεων του κλάδου • Ανάδειξη niche markets με δυνατότητες ανάπτυξης • Διεθνή επιχειρηματικά νέα • Ανάδειξη νέων στρατηγικών μάρκετινγκ • Ειδήσεις από τον κλάδο Ho.Re.Ca. • Ατζέντα εκθέσεων, διοργανώσεων, συνεδρίων και events του κλάδου • ESSENTIAL FOOD: Παρουσίαση σειράς προϊόντων, με έμφαση στην υγιεινή διατροφή Αποστολή δελτίων τύπου: Σπύρος Πιστικός, E. spistikos@boussias.com, T. 210 6617 777 (εσωτ. 334), Κωνσταντίνος Βορίλας, E. kvorilas@boussias.com, T. 210 661 7777 (εσωτ. 108), Φωτεινή Αποστόλου, E. fapostolou@boussias.com, T. 210 661 7777 (εσωτ. 145) Διαφήμιση: Πέτρος Τσάτσης, E. ptsatsis@boussias.com, T. 210 6617 777 (εσωτ. 388) Συνδρομές: Βίκυ Θεοδωρίδου, E. vtheodoridou@boussias.com, T. 210 6617 777 (εσωτ. 101) H καθημερινή σας, «φρέσκια ενημέρωση» για τον τροφίμωνκλάδοκαι ποτών! www.foodnewsletter.gr Σε ποιους απευθύνεται • Στελέχη βιομηχανίας τροφίμων και ποτών • Στελέχη εταιρειών λιανεμπορίου • Επιχειρηματικοί σύμβουλοι & σύμβουλοι πωλήσεων • Προμηθευτές, χονδρέμποροι • Στελέχη εταιρειών logistics • Ιδιοκτήτες καταστημάτων λιανικής • Εταιρείες συσκευασίας και πιστοποίησης • Ανεξάρτητοι επιχειρηματίες και επενδυτές • Private equities • Παραγωγοί προϊόντων σε γεωργία και μεταποίηση • Βιοτεχνολόγοι και τεχνολόγοι τροφίμων • Εταιρείες μηχανολογικού εξοπλισμού • Εταιρείες μεταφοράς και εφοδιασμού • Διαφημιστές, εταιρείες επικοινωνίας, εκθέτες, freelancers παραγωγοί περιεχομένου

ΘΕΣΜΙΚΑ 46 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Σε θολά νερά το νέο εγγυοδοτικό σύστημα ανακύκλωσης Με μεγάλη καθυστέρηση1, στις 21 Ιουλίου φέτος, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης η υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/76254/1331 ΚΥΑ (Ανάπτυξης, Επενδύσεων, Περιβάλλοντος & Ενέργειας), με τον τίτλο «Αρμοδιότητες και υποχρεώσεις όλων των εμπλεκόμενων μερών για την εφαρμογή συστήματος επιστροφής εγγύησης για τις συσκευασίες ποτών από πλαστικό, αλουμίνιο και γυαλί». Σχεδόν ένα μήνα πριν –στις 24 Ιουνίου– είχε προηγηθεί σχετική απόφαση/ εισήγηση του αρμόδιου ρυθμιστικού φορέα ΕΟΑΝ. ξειδικεύοντας τους ν. 4819/ 2021 και 4736/2020, η ΚΥΑ καλείται να θέσει τις βασικές παραμέτρους λειτουργίας του συστήματος επιστροφής εγ γύησης συσκευασιών, γνωστότερου και ως «Deposit Refund System-DRS», που θα αλλά ξει δραματικά τα δεδομένα για το σύνολο των καταναλωτών, των σημείων πώλησης και των προμηθευτών πόσιμων τροφίμων. ΕΘΝΊΚΟ ΣΧ Ε ΔΊΟ ΑΝΑΚ Υ ΚΛΩΣΗΣ ΚΑ Ί ΠΡΟΫΠΟΘΕ ΣΕ ΊΣ Το χρονικό πλαίσιο και οι ποσοτικοί στόχοι της ανακύκλωσης των αποβλήτων συσκευασι ών του συστήματος επιστροφής εγγύησης είναι πλέον ιδιαίτερα ασφυκτικά, αφού: • έως την 31η Δεκεμβρίου 2025 αφορούν το 77% του πλαστικού, το 50% του αλουμινίου και το 70% του γυαλιού, • έως την 31η Δεκεμβρίου 2029 αφορούν το 90% του πλαστικού συνολικά και • έως την 31η Δεκεμβρίου 2030 αφορούν το 60% του αλουμινίου και το 75% του γυαλιού. Για την υλοποίηση των εν λόγω η Ελλάδα κα λείται να καθιερώσει ως πλέον ενδεδειγμένο σύστημα, με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ, το σύστημα επιστροφής εγγύησης, με το οποίο: • ο καταναλωτής κατά την αγορά του προϊό ντος θα καταβάλλει εγγυοδοτικό αντίτιμο, το οποίο θα του αποδίδεται κατά την επιστροφή των συσκευασιών πλαστικού, αλουμινίου και γυαλιού, • οι παραγωγοί καλούνται να καλύπτουν όλο το κόστος της συλλογής των αποβλήτων αυτών των προϊόντων που απορρίπτονται σε δημό σια συστήματα συλλογής, περιλαμβανομένου E του κόστους της σχετικής υποδομής και της λειτουργίας της, όπως και της μεταφοράς και επεξεργασίας των αποβλήτων, ενώ • οι λιανοπωλητές υποχρεώνονται να προσφέ ρουν την υπηρεσία επιστροφής της εγγυο δοσίας στους καταναλωτές, ελέγχοντας ότι οι συσκευασίες που παραλαμβάνουν είναι εντός του συστήματος. Για να πετύχει ένα τέτοιο σύστημα, απαιτού νται οπωσδήποτε ως κίνητρο στον καταναλωτή, για την επιστροφή των συσκευασιών, ένα ορθό αντίτιμο εγγυοδοσίας, ευκολία πρόσβασης στα σημεία συλλογής και διάχυση της σχετικής ενημέρωσης (recycle awareness). Επιπλέον, αποτελεσματικότητα με το χαμηλότερο δυ νατό κόστος, μέσω της χρήσης τεχνολογίας και συνεργιών, όπως και διαφανή διαδικασία κοστολόγησης των αμοιβών διαχείρισης και των τελών της βιομηχανίας. Όμως η άσκηση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη στη χώρα μας, κα θώς τη χαρακτηρίζουν, πρώτον, ο πολύ μεγάλος αριθμός των σημείων πώλησης νερού, αναψυ κτικών, μπίρας κ.ά. (ο αριθμός αυτός περιλαμ βάνει τα χιλιάδες περίπτερα, ψιλικατζίδικα και σημεία πώλησης on the go), δεύτερον, η μικρή αναλογία των μεγάλων καταστημάτων λιανικής προς τα υπόλοιπα πολύ μικρά, τρίτον, ο μεγάλος αριθμός των σημείων εστίασης σε σχέση με τον πληθυσμό και, τέταρτον, η έντονη εποχικότητα της ζήτησης, λόγω του τουρισμού. Η ΚΥΑ Για το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των εμπλεκομένων η απόφαση αυτή έπεσε ως κε ραυνός εν (θερινή) αιθρία, καθώς, όπως λένε οι φορείς τους, παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις των αρμοδίων αλλά και τους κανόνες της ορθής

η ύπαρ ξη πολλαπλών συστημάτων, η ΚΥΑ δεν ορίζει με σαφήνεια το πλαίσιο της συνύπαρξης και της ταυτόχρονης λειτουργίας τους, δηλαδή τους τρόπους οργάνωσης, ταυτόχρονης λει τουργίας και ορθολογικής κατανομής των στό χων και του κόστους, την υποχρεωτικότητα ή μη της συλλογής όλων των υλικών από κάθε ΣΕΔΑ. Ο αυξημένος ρόλος του ΕΟΑΝ ως απαραίτη του εκκαθαριστή των ροών των εγγυοδοτικών αντιτίμων δεν προσδιορίζεται επί κρίσιμων ζητημάτων, όπως η εκκαθάριση για υλικά που μαζεύονται από τα σημεία συλλογής από εται ρείες-μέλη άλλων συστημάτων ή η μεθοδο

ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΟΜΝΗΝΟΥ Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 47 νομοθέτησης, καμιά απολύτως διαβούλευση δεν πραγματοποιήθηκε, τόσο από τον ΕΟΑΝ (ο οποίος, σημειωτέον, καν δεν ανάρτησε την απόφασή του στη Διαύγεια) όσο και από το επισπεύδον υπουργείο. Η πρώτη μεγάλη έκπληξη αφορά το πεδίο εφαρμογής, το οποίο διευρύνεται περισσότε ρο από όσο είχε αρχικά ανακοινωθεί, καθώς ορίζεται ότι αφορά και τις συσκευασίες μιας

εξαργύ ρωσης και της σήμανσης. Τέταρτον, σημείο τριβής αποτελεί και η «ιδιοκτησία» των εγγυ οδοτικών αντιτίμων, που αφορούν συσκευα σίες του συστήματος εγγυοδοσίας οι οποίες δεν ανακυκλώνονται στα σημεία επιστροφής, δεδομένου ότι οι υπόχρεοι προμηθευτές και λιανέμποροι θεωρούν ότι πρόκειται για πόρο του συστήματος, που δεν μπορεί να αποδίδεται σε τρίτο φορέα, σύμφωνα με την πρόβλεψη της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2018/8512 ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ Β Η ΜΑΤΑ Πριν την έκδοση της ΚΥΑ δημοσίως εκδή λωσε ενδιαφέρον για την υποβολή φακέλου λειτουργίας ΣΕΔΑ μια πρωτοβουλία τριών φο

ρέων, του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Αναψυκτικών (ΣΕΒΑ), της Ελληνικής Ένωσης Ζυθοποιών (ΕΕΖ) και του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορικών Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛ ΚΑ). Αυτή πλαισιώνεται πλέον από ανεξάρτη τες εταιρείες και συνδέσμους, όπως η Lidl, οι σύνδεσμοι Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προ ϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), Ελληνικού Οίνου, Μικρών Ανεξάρτητων Ζυθοποιών Ελλάδας (ΣΜΑΖΕ) και η Ελληνική Ένωση Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠΟΕΣ). Μετά την έκδοση της ΚΥΑ το μέλλον της πρωτοβουλίας είναι πλέον υπό αίρεση, καθώς έντονοι είναι οι προβληματισμοί για την πρόκληση δυσαρέσκειας στον τελικό καταναλωτή, λόγω της πολυπλοκότητας, της δύσκολης και πρακτικά ανέφικτης λειτουργί ας του συστήματος και εν τέλει της αδυναμίας ανταπόκρισης της χώρας στις υποχρεώσεις της έναντι της ΕΕ, σε ό,τι αφορά τους ευρωπαϊκούς στόχους αναφορικά με τα υλικά που πρέπει να ενταχθούν στο σύστημα. 

Έντονος προβληματισμός εγείρεται από τον αυξημένο ρόλο του ΕΟΑΝ. Δυστυχώς με

για τα διαφορετικά μεγέθη καταστημάτων, τη μορφή συλλογής (μηχανική ή χειρωνακτική)

1_Εξαιτίας της καθυστέρησης αναβλήθηκε, με τροπολογία στο νόμο, η ημερομηνία έναρξης του συστήματος από τον Ιανουάριο στον Ιούνιο και του Συμβουλίου της 30ης Μαΐου

2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί των αποβλήτων (Άρθρο 8α, 4 Γενικές ελάχιστες απαιτήσεις σε ό,τι αφορά τα προγράμματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού). Το μέλλον της πρωτοβουλίας φορέων και επιχειρήσεων των FMCG τελεί υπό αίρεση, καθώς έντονοι είναι οι προβληματισμοί για την πρόκληση δυσαρέσκειας στον καταναλωτή, λόγω της πολυπλοκότητας και πρακτικά της ανέφικτης λειτουργίας του συστήματος * Ο κ. Στέφανος Κομνηνός είναι αναλυτής αγοράς και επιχειρηματικός μέντορας, ιδρυτικός εταίρος της Netrino.

υπάρχει στην πλευρά των λιανεμπόρων, αφού

όπως τα ακόλουθα: Πρώτον, προβληματισμός

της «πανελλαδικής εμβέλειας» του ΣΕΔΑ, όπως και του τρόπου γεωγραφικής και πληθυσμιακής κάλυψης με σημεία συλλογής, δεδομένης της εμπλοκής πολλών συστημάτων. λοιπόν, ότι προβλέπεται

χρήσης ποτών, οι οποίες χρησιμοποιούνται όχι

ΣΕΔΑ όσο και ως κάτοχος των μηχανών συλ λογής. Μάλιστα, η κατάσταση περιπλέκεται, αφού μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ οι δήμοι της χώρας θα αποκτήσουν περί τα 800 μηχα νήματα, που θα εγκατασταθούν στις πλατείες. Τρίτον, απαραίτητα για την ασφαλή λειτουργία του συστήματος, αλλά μη ορισμένα από την ΚΥΑ, είναι τα χαρακτηριστικά ασφαλείας των RVMs, του λογισμικού των σημείων

τους χυμούς, αλλά επιπλέον για το κρασί, τα στιγμιαία ποτά και το γάλα! Επίσης, παρά τις αντιπροτάσεις για τη χρήση του κλασσικού συστήματος ανακύκλωσης γυαλιού με τους κώδωνες, περιλαμβάνονται –μαζί με τις συ σκευασίες αλουμινίου έως ένα λίτρο και πλα στικού έως τρία λίτρα– και οι συσκευασίες από γυαλί έως 1,3 λίτρα!

την ΚΥΑ δεν εξειδικεύονται επαρκώς πεδία

λογία οργάνωσης και επιλογής των σημείων

μόνο για τη μπίρα, το νερό, τα αναψυκτικά και

Δεδομένου,

συλλογής για κάθε ΣΕΔΑ.

αυξημένο ρόλο στο DRS, τόσο ως μέτοχος στα

του 2_Του2023.Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

αλλά και την αποζημίωση που θα λαμβάνουν

είναι ασαφές το πλαίσιο υποχρεωτικότητας

για τη συμμετοχή τους στη συλλογή. Δεύτε ρον, αδιευκρίνιστο παραμένει το περιβάλλον λειτουργίας και αποζημίωσης της τοπικής αυ τοδιοίκησης, η οποία διεκδικεί μέσω της ΚΥΑ

Το εγγυοδοτικό σύστημα, όπως και κάθε άλλο Σύστημα Ανακύκλωσης, βάσει του ευ ρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου, υλοποιείται από τα λεγόμενα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΕΔΑ). Επειδή ο στό χος πρέπει να είναι η αποφυγή αφενός του κιν δύνου μη κάλυψης των απομακρυσμένων και δυσπρόσιτων περιοχών, όπως συμβαίνει με τα υφιστάμενα Συστήματα Ανακύκλωσης, και αφε τέρου της αδυναμίας ανταπόκρισης στην έντο νη εποχικότητα και τοπικότητα, απαιτούνται σαφή κριτήρια καθορισμού και επιβεβαίωσης

κοινωνική κι επιχειρηματική, ζούμε ακόμα στη σκιά της πανδημίας. Μετά από δύο χρόνια γεμάτα προ κλήσεις, αστάθεια

ι αγορές του ρυζιού και των οσπρίων εξελίχθηκαν ιδιαίτε

τία, καθώς ευνοήθηκαν από

την αύξηση της κατ’ οίκον κα τανάλωσης ως αποτέλεσμα των μέτρων κατά της πανδημίας, σε συνδυασμό με την στροφή των καταναλωτών σ’ έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής, λέει ο κ. Βασίλης Μπεγκλής, Sales Director της ΕΥ.ΓΕ. Πιστιόλας ΑBEΕ-Agrino, σημειώνοντας, πάντως, ότι «διανύουμε μια περίοδο που, ενώ η καταναλωτική ζήτηση είναι υψηλή, παγκοσμίως διαπιστώνονται σημαντι κές ελλείψεις και ανατιμήσεις των πρώτων υλών και των υλικών συσκευασίας, όπως και αύξηση του κόστους παραγωγής. Αναπόφευκτα ένα μέρος της συνολικής επιβάρυνσης περνά στις τιμές καταναλωτή». Απ’ την πλευρά του ο κ. Άγης Καραγεωρ γίου, αντιπρόεδρος ΔΣ και διευθύνων σύμβου λος της 3αλφα-Αφοί Κ. Καραγεωργίου ΑΕΒΕ, σχολιάζει πως «από κάθε άποψη, αλλά και ευκαιρίες, η αγορά των τροφίμων πλέον ανανεώνεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Με προσανατολισμό την υγιεινή δια τροφή, νέα προϊόντα ready to eat λανσάρονται, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις αναβαθμίζο νται, ενώ οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν περάσει πια σε μεγάλο βαθμό στην ψηφιακή εποχή. Ωστόσο, οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση έχουν οδηγήσει σε αύξηση των τιμών στις πρώτες ύλες, την οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό οι επιχειρήσεις προσπαθούν να απορροφούν, πράγμα, όμως, αδύνατον να το πετύχουν εξολοκλήρου. Την ίδια στιγμή, οι καταναλωτές προτιμούν με ακόμα μεγαλύτε ρη ένταση προϊόντα που σχετίζονται με την υγιεινή διατροφή, την προστασία του περιβάλ λοντος, τη διαφάνεια ως προς την προέλευσή τους, αλλά και τη στήριξη των τοπικών καλλι εργητών που παράγουν τις πρώτες τους ύλες». ΤΟ ΠΡΟΒ Α ΔΊΣΜΑ ΤΩΝ PL Η αγορά των οσπρίων κινήθηκε ανοδικά το πρώτο εξάμηνο φέτος συγκριτικά με την αντί στοιχη περίοδο του 2021. Η άνοδος έφτασε το 2,5% σε όγκο και το 1,6% σε να τα επιλέγουν, καθώς οι αυξή σεις των τιμών σε άλλες κατηγορίες τροφίμων καθιστούν τα όσπρια ακόμα πιο ελκυστικά», τονίζει ο κ. Τρύφων Φωτιάδης, διευθύνων σύμ βουλος της εταιρείας Άροσις, επισημαίνοντας τόσο τη στροφή των καταναλωτών στα όσπρια ιδιωτικής ετικέτας, όσο και την ενίσχυση «των premium Brands, που ο καταναλωτής συνεχίζει να επιλέγει, γιατί ανταποκρίνονται στα υψη λά standards που έχει θέσει». Και όπως λέει, «το μόνο σίγουρο είναι πως θα συνεχιστούν οι αναταράξεις στην παραγωγή των πρώτων υλών, λόγω της κλιματικής αλλαγής κι άλλων αστάθμητων παραγόντων».

ρα θετικά την τελευταία διε

αξία πωλήσεων. Αλλά εντυπωσιακή ήταν η άνοδος της ζήτησης των οσπρίων ιδιωτικής ετικέτας –της τάξης του 19,3% σε όγκο και του 17,1% σε αξία πωλή σεων–, ώστε το ήδη υψηλό μερίδιό τους στην αγορά της κατηγορίας ξεπέρασε πλέον το 50%. «Η κατανάλωση των οσπρίων έχει κρα τήσει το θετικό momentum από την εποχή της πανδημίας. Οι καταναλωτές αναμένεται να συνεχίζουν

ΠΡΟΪΟΝ 48 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Πλεονεκτούν μεν, αλλά με την πλάτη στον τοίχο ΡΥΖΙ-ΟΣΠΡΙΑ Το ρύζι και τα όσπρια ήταν και παραμένουν η πρόσφορη διατροφική λύση σε συνθήκες εισοδηματικής υστέρησης των νοικοκυριών. Μπορεί σε αυτό το πλεονέκτημά τους υπό συνθήκες ανεξέλεγκτων ανατιμήσεων να έχει προσθέσει η εμπειρία της πανδημίας την περαιτέρω καταξίωσή τους ως κατεξοχήν υγιεινών προϊόντων και υψηλής διατροφικής αξίας, ενισχύοντας τις πωλήσεις τους, αλλά η εισοδηματική ασφυξία των νοικοκυριών ευνοεί την υπερανάπτυξη και κυριαρχία του μεριδίου των PL. Οι επώνυμοι προμηθευτές του κλάδου αμύνονται, απορροφώντας όσο αντέχουν ένα μέρος των ανατιμήσεων, αλλά τα brands εν όψει νέων ανατιμήσεων είναι με την πλάτη στον τοίχο, από τον οποίο προσπαθούν να ξεφύγουν κυρίως με τις προϊοντικές τους καινοτομίες. Ο

Και στην αγορά ρυζιού, που στο πρώτο εξάμηνο του έτους εξελίχθηκε οριακά αρνη τικά σε όγκο πωλήσεων (-0,2%) και οριακά θετικά σε αξία (0,7%), η άνοδος των ρυζιών ιδιωτικής ετικέτας ήταν επίσης σημαντική, κατά 5,8% σε όγκο και 8,5% σε αξία πωλήσε ων, ενώ το μερίδιό τους επί του συνόλου της κατηγορίας άγγιξε ήδη το 55%. Ν Ε ΕΣ ΑΝΑΤ ΊΜ Η ΣΕ ΊΣ ΕΝ ΟΨΕ Ί Όπως σχολιάζει η κ. Μαργαρίτα Δουκλιά, Senior Brand Manager της Κώστας Παπαέλ ληνας Καταναλωτικά Προϊόντα, αναφερόμενη στην αγορά του ρυζιού, «η εκτόξευση του κό στους των λιπασμάτων οδηγεί σε μείωση της παραγωγής στις χώρες της Ασίας, που αποτε λούν τον παγκόσμιο «τροφοδότη» ρυζιού, αλλά και στην Ελλάδα. Η Ιταλία, που είναι πρώτη παραγωγός ρυζιού στην Ευρώπη (52%), έχει καταφέρει να συνδέσει την παραγωγή, τη γαστρονομία και το μάρκετινγκ γύρω από το φημισμένο ριζότο της, επιμένοντας ότι γίνε ται τέλειο μόνο με ρύζι carnaroli ή arborio, το οποίο παράγεται στην κοιλάδα του Πάδου, την περιοχή του Πιεμόντε και τη Λομβαρδία. Πλέον αναμένονται αυξήσεις τιμών έως και 50% στο

ρύζι, καθώς οι καλλιεργητές του στην κοιλάδα του Πάδου –«πατρίδα» του ρυζιού arborio που χρησιμοποιείται στο ριζότο– προειδοποιούν για «σημαντική μείωση» της παραγωγής φέτος. Ήδη τα πρώτα κύματα των ανατιμήσεων στην εγχώρια αγορά έφτασαν στις αρχές του έτους. Πάντως, τόσο το brand Bali όσο και το brand Riso Gallo, κατάφεραν να διατηρήσουν ως τον Ιούλιο τις τιμές τους στο ράφι στο επίπεδο του 2021. Παρ’ όλα αυτά αναμένονται περαιτέρω ανατιμήσεις από τον Σεπτέμβριο στην ελληνική αγορά. Θα προσπαθήσουμε να συγκρατήσου με τις τιμές ραφιού σε επίπεδο μονοψηφίου ποσοστού ανατίμησης και στα δύο brands το επόμενο εξάμηνο. Όμως, δεν έχουμε κάποιο συμβόλαιο στα χέρια μας, που να εγγυάται πως δεν θα υπάρξουν επιπλέον να προσφέ ρουμε ό,τι καλύτερο στον καταναλωτή ανε ξαρτήτως συνθηκών κι αυτό σκοπεύουμε να κάνουμε και τώρα», τονίζει κ. Καραγεωργίου, δηλώνοντας ότι συνεχίσουμε να απορρο φούμε το μεγαλύτερο ποσοστό των αυξήσεων, όπως κάνουμε εξαρχής, ενώ παράλληλα θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στη στήριξη της Ομάδας Ελλήνων Παραγωγών 3αλφα, όπως κάνουμε εδώ και 13 χρόνια». με την κ. Δουκλιά, όσο μεγαλύ τερες είναι οι ανατιμήσεις, τόσο περισσότερο πιέζεται η κερδοφορία. «Δεν είναι στις προ θέσεις της Κώστας Παπαέλληνας να κάνει αυξήσεις τιμών. Δυστυχώς, όμως, σε ορισμέ νες περιπτώσεις είναι αναγκασμένη, καθώς τα περιθώρια κέρδους στενεύουν. Η εταιρεία προσπαθεί

ανατιμήσεις τη νέα χρονιά. Τίποτα δεν είναι βέβαιο». «Ήδη οι αυξήσεις τιμών στις πρώτες ύλες και την ενέργεια αυξάνουν το κόστος παραγω γής των επιχειρήσεων οσπρίων, οπότε η άνο δος των τιμών ραφιού αναμένεται ότι θα συ νεχιστεί», λέει ο κ. Φωτιάδης, προσθέτοντας, πάντως, ότι προς το παρόν «ένα μικρό ποσοστό των σχετικών επιβαρύνσεων μεταφέρεται στο ράφι» εις βάρος ασφαλώς της κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Συνεπώς η κερδοφορία τους συναρτάται «με τη διάρκεια και την ένταση των εν λόγω επιπτώσεων». Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Μπεγκλής εκτιμά ότι ο συνδυασμός των ανατιμήσεων στις πρώ τες ύλες, της μείωσης της παραγωγής τους και της ανόδου του ενεργειακού κόστους «θα συνεχίσει να πιέζει ανοδικά τις τιμές των ρυ ζιών και των οσπρίων όχι μόνο φέτος, αλλά και στο μεγαλύτερο μέρος του 2023». Προσθέτει ότι «στρατηγικά η Agrino έχει αποφασίσει να απορροφά το μεγαλύτερο μέρος των επιβαρύν σεων κόστους, ώστε η πίεση στον καταναλωτή να είναι η χαμηλότερη δυνατή, δεδομένου ότι τα δύο προϊόντα είναι βασικής ανάγκης και καθημερινής διατροφής». Ωστόσο, τονίζει πως οι επιπτώσεις στην κερδοφορία των επιχειρή σεων θα είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές: «Στην Agrino επενδύουμε σε συγκεκριμένες στρα τηγικές επιλογές, αξιολογούμε εναλλακτικά πλάνα και προσπαθούμε να διαμορφώνουμε ευέλικτες διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα, ώστε όχι μόνο να διασφαλιστεί το παρόν της επιχείρησης, αλλά και να δημιουργούμε συν θήκες αύξησης του ρυθμού ανάπτυξης όλων των μεγεθών μας στο άμεσο μέλλον». «Στην 3αλφα έχουμε δεσμευτεί

«θα

μας

Σύμφωνα

να απορροφά ένα μέρος των ανατιμήσεων, αλλά αυτό δεν είναι πάντα εφι Η κατανάλωση των οσπρίων έχει κρατήσει το θετικό momentum από την εποχή της πανδημίας. Οι καταναλωτές αναμένεται να συνεχίζουν να τα επιλέγουν, καθώς οι αυξήσεις των τιμών σε άλλες κατηγορίες τροφίμων καθιστούν τα όσπρια ακόμα πιο ελκυστικά

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 49 ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ

ο

Ιδιωτική ετικέτα 8.635,8 8.288,1

ΠΡΟΪΟΝ 50 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 κτό. Η εκτόξευση του κόστους πρώτων υλών κι ενέργειας, όπως και η εξέλιξη της ισοτιμίας δολαρίου-ευρώ δεν αφήνουν πολλά περιθώρια ευελιξίας». Η ΔΗΜΠΑΝΔΗΜΊΑΊΟΥΡΓΗΣΕ Ν Ε ΕΣ ΤΑ ΣΕ ΊΣ Η πανδημία ευνόησε σημαντικά το σπι τικό γεύμα –κύριο και σνακ–, οι κατανα λωτές στράφηκαν στην οικιακή μαγειρική, χρησιμοποιώντας αγνά και διαλεχτά υλικά που επιλέγουν οι ίδιοι, ενώ η μεσογειακή διατροφή αναδείχτηκε και πάλι πρωταγω νιστής του οικογενειακού τραπεζιού, χωρίς να λείπουν οι πειραματισμοί, συνοψίζει ο κ. Μπεγκλής, σχολιάζοντας, εξάλλου, ότι «η πανδημία έφερε τα πάνω-κάτω στο λιανε μπόριο και στις συνήθειες των καταναλωτών που έχουν ιδιαίτερη προτίμηση στα συσκευ ασμένα τρόφιμα, στα ready meals, αλλά και σε προϊόντα υγιεινής διατροφής». Από την πλευρά της η κ. Δουκλιά συμπληρώνει ότι στη συγκυρία της πανδημίας αναδείχθηκαν αρκετές ποικιλίες διατροφικά και γευστικά ανώτερου ρυζιού, όπως το καστανό, το μαύρο και το κόκκινο ρύζι. Όπως λέει, «εμείς στην Riso Gallo έχουμε εμπλουτίσει την γκάμα μας τόσο με μαύρο όσο και κόκκινο ρύζι για τους λάτρεις της υγιεινής διατροφής και της «γκουρμεδιάρικης» κουζίνας. Παράλληλα, τα έτοιμα γεύματα-μείγματα ρυζιού διευκολύ νουν σημαντικά την καθημερινότητα τόσο της εργένικης ζωής όσο και της παραδοσιακής μαγείρισσας. Κι εδώ η εταιρεία μας προσφέ ρει τη λύση με νέα καινοτόμα προϊόντα στην κατηγορία ready meals».

οι κατανα

Ο μέροςκαιόχικαιτωνανοδικάθαενεργειακούκαιπαραγωγήςτηςστιςτωνσυνδυασμόςανατιμήσεωνπρώτεςύλες,μείωσηςτηςτουςτηςανόδουτουκόστουςσυνεχίσειναπιέζειτιςτιμέςρυζιώντωνοσπρίωνμόνοφέτος,αλλάστομεγαλύτεροτου2023 Πωλήσεις ρυζιού-οσπρίων σε όγκο (σε χιλ. κιλά) 2020 2021 Πρώτο 6μηνο2021 Πρώτο 6μηνο2022 Διαφορά Σύνολο οσπρίων 11.305,7 10.325,8 4.718,6 4.834,8 2,5% Ιδιωτική ετικέτα 5.387,8 4.887,8 2.106,7 2.514,3 19,3% Σύνολο ρυζιού 16.829,7 16.052,6

Ο κ. Φωτιάδης συμπληρώνει ότι η παν δημία ενίσχυσε και τον προσανατολισμό των καταναλωτών στη γνώση για τη διατροφή τους. «Τα όσπρια μόνο να ωφεληθούν έχουν από τις νέες τάσεις των καταναλωτών και οι πωλήσεις τους το επιβεβαιώνουν», λέει, εξη γώντας ότι πλέον ως σύγχρονη επιλογή η κατανάλωση οσπρίων γίνεται πιο συνειδητά, καθρεφτίζοντας τις ανάγκες των ανθρώπων για πιο υγιεινή διατροφή και ποιότητα ζωής. Ταυτόχρονα, η ανάγκη των καταναλωτών για περισσότερη βαθμισμένων κριτηρίων επιλογής προϊόντων, προσφέρουν ευκαιρίες ανάπτυξης στην κατη γορία, καθώς τα προϊόντα της «είναι θρεπτικά, γευστικά, χορταστικά, φτηνά κι ευέλικτα από άποψη τρόπων παρασκευής. Επίσης, αποτε λούν μια από τις σημαντικότερες κατηγορίες τροφίμων, που ανταποκρίνονται στη σύγχρο νη στροφή της ζήτησης στη διατροφή vegan και gluten free, καθώς και για τις νηστείες». Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Μπεγκλής συμπλη ρώνει ότι την τελευταία διετία ποιότητα και ελληνικότητα βρέθηκαν στις πρώτες θέσεις των κριτηρίων επιλογής αγοράς των κατα ναλωτών, ενώ διαπιστώθηκε μια στροφή των καταναλωτών σε υποκατηγορίες ρυζιών προ στιθέμενης αξίας, όπως π.χ. τα αρωματικά ή τα καστανά ρύζια, σε αντίθεση με τις κλασικές υποκατηγορίες των λευκών και των ρυζιών parboiled. Όπως επισημαίνει, εξάλλου, ενόσω ο κόσμος επιστρέφει στην καθημερινότητά του μετά το σοκ της πανδημίας, αυξάνει τα γεύματά του εκτός σπιτιού, ενώ ταυτόχρονα αναζητά γρήγορες λύσεις κάλυψης των διατροφικών αναγκών του στο σπίτι ή την εργασία, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα: «Στο πλαίσιο αυτό, οι λύσεις των έτοιμων και ημιέτοιμων προϊό ντων θ’ αρχίσουν σταδιακά να παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης. Η Agrino είναι έτοιμη να ανταποκριθεί δυναμικά στη σχετική τάση, με νέα επενδυτικά πλάνα και προϊοντικές προτάσεις». Κατά τον κ. Καραγεωργίου λωτές συνδέουν πλέον την ευζωία και την ευεξία με τα όσπρια. Επίσης, όπως σημειώ 8.065,2 8.052 -0,2% 4.133,5 4.374,7 5,8%

ποικιλία, σε συνδυασμό με την ανάγκη ικανοποίησης των αναγκών τους και τη σχετική υιοθέτηση εκ μέρους τους ανα

Πωλήσεις ρυζιού-οσπρίων σε αξία (σε χιλ. ευρώ) 2020 2021 Πρώτο 5μηνο2021 Πρώτο 5μηνο2022 Διαφορά Σύνολο οσπρίων 38.105,4 36.101,2 16.637,7 16.904,5 1,6% Ιδιωτική ετικέτα 14.924 13.503,5 5.922,9 6.935,6 17,1% Σύνολο ρυζιού 47.257,6 45.574,6 23.043,6 23.215,7 0,7% Ιδιωτική ετικέτα 15.086,1 14.498,1 7.268,4 7.883,6 8,5% Πηγή: IRI

/eutopiaricewww.eutopiarice.gr Όταν το ρύζι parboiled συνάντησε την κόκκινη φακή, μια δυνατή έλξη αναπτύχθηκε! Το μίγμα: ρύζι parboiled με κόκκινη φακή, από τη σειρά «της θρέψης» Ευτοπία είναι μοναδική επιλογή όταν χρειάζεσαι ένα γεύμα γρήγορο και σούπερ θρεπτικό! Το διατροφικό πάντρεμα οσπρίου με δημητριακό, δημιουργεί ένα πιάτο με πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας! Παράλληλα, η κόκκινη φακή είναι πλούσια σε σίδηρο, φώσφορο, υδατάνθρακες και πρωτεΐνες! Έχει απαλή υφή, πιο ήπια και γλυκιά γεύση από την κοινή φακή, χρώμα που κυμαίνεται από πορτοκαλί μέχρι βαθύ κόκκινο. Αποτέλεσμα; Ένα πιάτο ωραίο στην όψη αλλά και ένα μίγμα-υπερτροφή, πλούσιο σε φυτικές ίνες, που περιέχει όλο το φάσμα των απαραίτητων αμινοξέων και άλλων διατροφικών στοιχείων, που το καθιστούν ιδανική επιλογή για όσους νηστεύουν, είναι χορτοφάγοι ή αθλούνται! Δοκιμάστε το και ανεβείτε! Ένα διατροφικόςμίγμαθησαυρός!

ο κ. Ά. Καραγεωργίου,

Η καινοτομία μας αυτή προσφέρει λύση σε πολλούς καταναλωτές που αγαπούν τα όσπρια και θέλουν να τα εντάσσουν στην καθημερινή διατροφή τους, αλλά δεν έχουν τον απαραίτητο χρόνο για την προετοιμασία τους. Επιπλέον, η εταιρεία μας δεν σταματά να αναβαθμίζει τον εξοπλισμό και τις διαδικασίες της, με αιχμή του δόρατος την τεχνολογία και την καινοτομία». 360ο καμπάνια που πραγματοποιήσαμε για το επαναλανσάρισμα της προϊοντικής σειράς των οσπρίων 3αλφα, πετύχαμε να μεταδώσουμε το μεράκι και τη μακρόχρονη τεχνογνωσία μας. Οι νέες μας συσκευασίες είναι πιο ελκυστικές, πιο πρακτικές και πιο βιώσιμες από σημειώνει συμπληρώνοντας την επικοινωνία 360ο campaigns, όσο και BTL συνδυαστικά», σημειώνει ο κ. Β. Μπεγκλής, τονίζοντας ότι «οι προωθητικές μας ενέργειες και στα ρύζια και στα όσπρια αποβλέπουν στην ενίσχυση της πιστότητας στη μάρκα Agrino, στην ανάδειξη της ποιότητας των προϊόντων της, στην επιβράβευση των καταναλωτών που τα προτιμούν και στην κερδοφόρο αύξηση των πωλήσεών μας». Σημειώνει επίσης ότι «η εμπειρία μας δείχνει ότι η επιτυχία ενός προωθητικού πλάνου εξαρτάται από τη σωστή επιλογή των κωδικών, τη χρονική περίοδο εφαρμογής του, το βάθος της έκπτωσης και τη χρήση των κατάλληλων εργαλείων της εταιρείας και του εκάστοτε πελάτη. Διαπιστώνουμε τη σαφή προτίμηση των καταναλωτών σε προωθητικά μοντέλα εστιασμένα στη μείωση τιμής παρά στην προσφορά επιπλέον ποσότητας». • Η κ. Μ. Δουκλιά, αναφερόμενη στις φετινές προωθητικές ενέργειες της Κώστας Παπαέλληνας, τονίζει ότι και Bali Riso Gallo «ένα δυνατό προωθητικό

πως η 3αλφα αυτή τη σεζόν συνέχισε

η εταιρεία θα ακολουθήσει

πλάνο, ώστε οι τελικές τιμές τους να είναι όσο πιο ελκυστικές γίνεται, πράγμα που επιβεβαιώνουν, άλλωστε, τα αποτελέσματα των πωλήσεών τους το πρώτο εξάμηνο του έτους». ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Αναμένονται ακόμα περισσότερες καινοτόμες ιδέες μαγειρέματος και σερβιρίσματος των οσπρίων και του ρυζιού, με βασικό άξονα την ευκολία και τη γεύση, ενόσω υπερτροφές όπως το φαγόπυρο, η τσία, η κινόα κ.ά. κερδίζουν θέση στο τραπέζι των καταναλωτών

για το

νει, «τα plant based προϊόντα συνεχίζουν να αυξάνονται. Οι καταναλωτές σ’ ένα αυξανόμε νο ποσοστό τα προτιμούν ως μια πιο υγιεινή επιλογή, ακόμα κι αν δεν είναι vegetarian ή flexitarian. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, οι καταναλωτές κυρίως της νεότερης γενιάς επηρεάζονται στις επιλογές τους κατά 70% από παράγοντες όπως η υγεία και η κοινωνική στάση μίας εταιρείας ή ενός brand. Παράλλη

λα, παρατηρείται άνοδος της ζήτησης τοπικών προϊόντων που εμπνέουν εμπιστοσύνη στον καταναλωτή, όπως και την ηθική ικανοποίηση πως με την προτίμησή του σε αυτά προάγει την ελληνική παραγωγή. Επίσης, το ενδιαφέρον για τη βιωσιμότητα αγγίζει και τον τομέα των οσπρίων, είτε αναφερόμαστε στις συσκευασίες είτε στην παραγωγή και τις κοινωνικές της προεκτάσεις». ΕΠ Ε ΝΔΥΣΗ ΣΤ ΊΣ ΚΑ ΊΝΟΤΟΜΊΕΣ Συνεχίζοντας ο κ. Καραγεωργίου, τονίζει ότι «η 3αλφα έχει συνυφάνει το όνομά της με την καινοτομία από την ίδρυσή της. Δεν θα μπο ρούσε παρά να συνεχίζει να καινοτομεί. Στο πλαίσιο αυτό, αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες του καταναλωτή για γρήγορο κι υγιεινό φαγη τό, δημιουργήσαμε τη σειρά «Έτοιμα φυσικά!», όσπρια μαγειρεμένα στον ατμό, που καταναλώ νονται ακόμα και απευθείας από την σύγχρονη συσκευασία τους.

ποτέ»,

ΠΡΟΪΟΝ 52 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

• Η χρονιά φέτος μάς έδωσε την ευκαιρία να επανασυστηθούμε στον καταναλωτή μέσω της ανανέωσης των συσκευασιών μας και νέων λανσαρισμάτων, που συνδυάστηκαν με προωθητικές ενέργειες και σχετικές δράσεις. Ουσιαστικά, μέσα από την

της για τη σειρά «Έτοιμα φυσικά!», όσπρια μαγειρεμένα στον ατμό. Επίσης, η εταιρεία τον Φεβρουάριο φέτος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οσπρίων, δημιούργησε δια μέσου προωθητικών ενεργειών στα σούπερ μάρκετ, διαφήμισής της σε εκπομπές υψηλής τηλεθέασης και πράξεις ΕΚΕ, το δικό της «Μήνα Οσπρίων», προβάλλοντας την διατροφική τους αξία. • «Στη σημερινή πληθωριστική συγκυρία, η μείωση της τιμής στο ράφι θα είναι η κύρια προωθητική ενέργεια», λέει ο κ. Τ. Φωτιάδης (Άροσις). • «Η προωθητική στρατηγική της Agrino περιλαμβάνει σημαντικές επενδύσεις τόσο ATL, με

και για το

η τσία, η κινόα κ.ά. κερδίζουν θέση στο τραπέζι όλο και περισσοτέρων καταναλωτών».

ΝΕΑ ΛΑΝΣΑΡIΣΜΑΤΑ Η επιτυχία μείωσηεστιασμέναμοντέλατωνσαφήςδιαπιστώνεταιτηςτουπερίοδοκωδικών,σωστήεξαρτάταιπροωθητικούενόςπλάνουαπότηεπιλογήτωντηχρονικήεφαρμογήςκαιτοβάθοςέκπτωσης,ενώηπροτίμησηκαταναλωτώνσεπροωθήσεωνστητιμής

• Η Κ. Παπαέλληνας Καταναλωτικά Προϊόντα ΑΕ, εμπλουτίζοντας την επιτυχημένη σειρά της ρυζιού και ριζότο Riso Gallo, λάνσαρε στην κατηγορία ready meals τα Riso Gallo Paella Veggie Κόκκινο ρύζι με λαχανικά 220γρ, Riso Gallo Paella Μπασμάτι με κρέας και ψάρι 220γρ, Riso Gallo Rosso Κόκκινο Ρύζι 220γρ, Riso Gallo Venere Μαύρο Ρύζι 250γρ, Riso Gallo Integrale Καστανό Ρύζι 250γρ –όλα έτοιμα μόλις σε 2΄– και Riso Gallo Risotto Perfetto Ραντίσιο 175γρ (σιτάρι, κριθάρι και καστανό ρύζι).

• Η 3αλφα επένδυσε στις νέες συσκευασίες οσπρίων της κλασικής σειράς της και

Η μεγαλύτερη καινοτομία της Agrino, πρώτη σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως σημει ώνει ο κ. Μπεγκλής, «είναι η αναγραφή του ονόματος παραγωγού και του τόπου καλλι έργειας των προϊόντων ρυζιού και οσπρίων, προβάλλοντας τόσο τον Έλληνα παραγωγό όσο και τις ελληνικές ποικιλίες. Την προσπά θειά μας αυτή καθημερινά την ανταμείβουν οι καταναλωτές με την εμπιστοσύνη τους, καθιερώνοντας την Agrino ηγέτιδα εταιρεία στην κατηγορία του ρυζιού. Η ανάπτυξη των σειρών καστανού ρυζιού Agrino Brown Family και ημιέτοιμων ρυζιών Agrino Bistro αποτέλεσαν ακόμη δύο καινοτόμες λύσεις, με τις οποίες ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες που δημιουργεί η στροφή των καταναλωτών στην υγιεινή διατροφή, προσφέροντάς τους επιλογές χρήσης και ποιοτική, προσιτά πο λυτελή, γρήγορη λύση γεύματος. Και οι δύο σειρές έχουν καταξιωθεί στη συνείδηση των καταναλωτών, αφού κατέχουν το 9,3% της συ νολικής αγοράς του ρυζιού σε αξία. Μάλιστα, στην κατηγορία του καστανού ρυζιού η σειρά Agrino Brown Family κατέχει την ηγετική θέση, με μερίδιο σε αξία που αγγίζει το 42,8% (IRI, Year 2021)».

στη βιώσιμη ανάπτυξη, την περιβαλλοντο λογική διαχείριση, τη στήριξη της ελληνικής παραγωγής, τη διασφάλιση και διαχείριση των πρώτων υλών, την επάρκεια των παραγόμε νων αγαθών και την ανάπτυξη νέων καινοτό μων προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας, συμβατών με τις νέες διατροφικές τάσεις και συνήθειες. Μεγάλη πρόκληση πέραν ασφα λώς της συγκράτησης των τιμών είναι και η διεύρυνση των χρήσεων του ρυζιού και των οσπρίων». Παράλληλα, προσθέτει ότι «η με γαλύτερη απειλή για τον κλάδο είναι η μείωση της απόδοσης των αγροτικών καλλιεργειών λόγω της κλιματικής αλλαγής, της στροφής των αγροτών σε νέες εναλλακτικές καλλιέρ γειες, της αύξησης του ενεργειακού κόστους, καθώς και της οικονομικής και γεωπολιτικής αστάθειας παγκοσμίως». Κατά την κ. Δουκλιά «ιδέες υπάρχουν, καινοτομίες επίσης. Ευελπιστούμε η παγκό σμια αγορά να μας επιτρέψει να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί όσο και σήμερα, συνεχίζοντας να προσφέρουμε την υψηλή ποιότητα των προϊόντων μας Bali και Riso Gallo». Ο κύριος Φωτιάδης δηλώνει αισιόδοξος ότι «ο κλάδος θα βρει τον τρόπο να παραμείνει στο προσκήνιο, καθώς τα όσπρια ήταν ανέ καθεν βασικό στοιχείο της ανθρώπινης δια τροφής. Εξάλλου, είναι συνυφασμένα με την ελληνική οικογένεια, την ελληνική ύπαιθρο, τις παιδικές μας μνήμες και το φαγητό στο χω ριό. Όσπριο στην Ελλάδα σημαίνει παράδοση, ιστορία, ασφάλεια, εμπιστοσύνη!».  λάνσαρε ένα νέο προϊόν, την Οσπριάδα 3αλφα. Στο μεταξύ, έχουν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται στα ράφια οι νέες συσκευασίες ρυζιών της εταιρείας, που αναδεικνύουν τις ποικιλίες καρολίνα, γλασσέ, νυχάκι, μπλου ροζ, parboiled και καστανό.

ΠΡΟΪΟΝ 54 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

όπως

Κατά τον κ. Φωτιάδη ο Έλληνας κατανα λωτής παραμένει παραδοσιακός σε ό,τι αφορά την κατανάλωση οσπρίων. «Συνήθως προτιμά να τα μαγειρεύει με τον δικό του τρόπο, οπότε και τα αγοράζει στην κλασσική ξηρή μορφή τους. Παρ’ όλ’ αυτά η προσπάθεια των εταιρειών να παρουσιάσουν τα όσπρια σε νέες μορφές εί ναι θεμιτή. Ελπίζω να βρίσκει ανταπόκριση…». Α ΊΣ ΊΟΔΟΞΊΑ Γ ΊΑ Τ ΊΣ ΠΡΟΟΠΤ ΊΚ Ε Σ Όπως τονίζει ο κ. Καραγεωργίου, καθότι η ενεργειακή κρίση κορυφώνεται, ενόσω μία άλλη, ανθρωπιστική, άρχισε να εξαπλώνε ται, «ο καταναλωτής αναζητά την επιστροφή στις ρίζες, σ’ έναν τρόπο ζωής που μπορεί να εμπιστεύεται, με προϊόντα αγνά κι υγιεινά που μειώνουν το στρες και κάνουν την καθημερι νότητα πιο εύκολη. Έτσι αναμένεται ακόμα πιο έντονη στροφή στη βιωσιμότητα και το wellness, μέσω των υγιεινών επιλογών διατρο φής. Γι’ αυτό τα όσπρια δεν θα σταματήσουν να συναρπάζουν τον καταναλωτή και, στο πλαίσιο αυτό, αναμένονται ακόμα περισσότερες καινο τόμες ιδέες μαγειρέματος και σερβιρίσματος και των οσπρίων και του ρυζιού, με βασικό άξο να την ευκολία και τη γεύση. Εξάλλου, στο ίδιο πλαίσιο, υπερτροφές το φαγόπυρο, Ο κ. Μπεγκλής σημειώνει ότι στις επιχει ρηματικές προκλήσεις στις κατηγορίες του ρυζιού και των οσπρίων «η Agrino ανταπεξέρ χεται με επιτυχία. Αυτές αναφέρονται κυρίως

τα ξένα επενδυτικά funds είχαν τον κυρίαρχο ρόλο, ενώ σε 12 επενδύ σεις ηγήθηκαν ελληνικά funds –σύμφωνα Σ Οι επενδυτικές ροές το 2021 Σύμφωνα με την άποψη πολλών οικονομικών αναλυτών και κυβερνητικών αξιωματούχων, η μετάβαση από ένα μοντέλο οικονομίας που στηρίζεται στην κατανάλωση σε ένα άλλο, που βασίζεται στις επενδύσεις και τις εξαγωγές, αποτελεί παράγοντα εκ των ων ουκ άνευ για την ουσιαστική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Γι’ αυτό το λόγο η πορεία των επενδυτικών ροών αποκτά θεμελιώδη ρόλο σε κάθε σχέδιο οικονομικής ανασυγκρότησης.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 56 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

έναντι 69,5 δισ. ευρώ το 2010, πράγμα που αναδεικνύει την παραγωγική απώλεια, ύψους 24,2 δισ. ευρώ, που υπέστησαν οι επιχειρήσεις μέσα σε μια δεκαετία. Άλλωστε, ο χαμηλός όγκος και η διάρθρωση των ιδιωτικών επενδύσε ων στο σύνολο των κλάδων συνιστούν τη δομική αδυναμία του αναπτυξιακού υπο δείγματος της χώρας και διαμορφώνουν την αναπτυξιακή απόκλιση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. ΟΊ ΕΠΕΝΔΥ ΣΕ Ί Σ ΣΕ ΕΛΛSTARTUPSΗΝΩΝΊΔΡΥΤ Ω Ν Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε η Marathon Venture Capital αναφορικά με τις επενδύσεις σε startups Ελλήνων ιδρυτών, το 2021 ήταν μια εξαιρετική χρονιά, αφού προσελκύστηκαν επενδύσεις συνολικού ύψους 4,5 δισ. δολαρίων, αυξημένες κατά 239% συγκριτικά με το 2020, με τον αριθμό τους να ανέρχεται

ύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, την ΕΛΣΤΑΤ και την Ετήσια Έκθεση 2022 του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, οι επενδυτικές ροές του 2021 συγκριτικά με το 2019 και το 2020 ήταν αυξητικές. Συγκεκριμένα, με εξαίρεση το τέταρτο τρίμηνο του 2021, η αύξηση των ροών προήλθε κυρίως από τις επενδύσεις των επιχειρήσεων (434 εκατ. ευρώ) και σε μικρότερο βαθμό από τις δημόσιες επενδύ σεις (277 εκατ. ευρώ) και τις επενδύσεις των νοικοκυριών για στέγαση (222 εκατ. ευρώ). Το τέταρτο τρίμηνο του 2021, όταν επιταχύν θηκαν οι πληθωριστικές πιέσεις, οι επιχει ρηματικές επενδύσεις αυξήθηκαν μόλις κατά 187 εκατ. ευρώ, των νοικοκυριών έμειναν ουσιαστικά στάσιμες (24 εκατ. ευρώ), ενώ οι δημόσιες επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 827 εκατ. ευρώ, συντηρώντας τη δυναμική αύξη σης του συνόλου των επενδύσεων. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο Ακαθάριστος Σχηματι σμός Κεφαλαίου ανά επενδυτικό προϊόν (σε σταθερές τιμές του προηγούμενου έτους) στο -6,17% για τα «αγροτι κά προϊόντα», το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, το καθαρό απόθεμα του μηχανολογι κού εξοπλισμού των επιχειρήσεων το 2019 αντιστοιχούσε σε 45,2 δισ. ευρώ στις 177 το 2021 έναντι 155 το 2020. Αντίστοιχα εξαιρετικές επιδόσεις καταγράφηκαν και στην υπόλοιπη Ευρώπη, αφού η αύξηση των επενδύσεων για τις νε οφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις άγγιξε το 159%, αλλά και διεθνώς, όπου η αύξηση ανήλθε στο 90%. Βάσει των ευρημάτων της μελέτης, οι επενδύσεις σε εταιρείες Ελλή νων ιδρυτών χωρίς παρουσία στην Ελλά δα ανήλθαν το 2021 στα 3,49 δισ. δολαρίων έναντι 882 εκατ. δολαρίων το 2020 (αύξηση 296%). Στη διάρκεια του 2021 έλαβαν χώρα 65 επενδύσεις σε startups με παρουσία στην Ελλάδα, όσες περίπου και το 2020, ενώ ο αριθμός επενδύσεων σε startups χωρίς πα ρουσία στη χώρα παρουσίασε επενδύσεις

διαμορφώθηκε

αύξηση 20%. Σε 150

στο 33,5% για τα «μεταλλικά προϊόντα και μηχανήματα», στο 31,3% για τον «εξοπλισμό μεταφορών» και στο 26,4% για τις «κατοικίες». Η αύξηση ήταν πολύ μικρότερη στις «άλλες κατασκευές» κατά 4,78% και στα «άλλα προϊόντα» κατά 4,79%. Ιδιαίτερα κρίσιμο στοιχείο για την παραγω γική αναδιάρθρωση της οικονομίας είναι η αύξηση των επενδύσεων στον μηχανολογικό εξοπλισμό όχι μόνο για την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας αλλά και για την κάλυψη της μεγάλης απώλειας κεφαλαίου, που συντελέστηκε στη διάρκεια της προη γούμενης δεκαετίας. Βάσει των στοιχείων της Eurostat, που επεξεργάστηκε

των (corporate venture capitals). Σύμφωνα πάντα με τη Marathon VC, το 2021 έγιναν 24 εξαγορές startups Ελλήνων ιδρυτών και

ενώ

τικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστη

τα 4,8 δισ. ευρώ έναντι 2,8 δισ. ευρώ το 2020 και 4,4 δισ. ευρώ το 2019, αποτελώντας την καλύτερη επίδοση την τελευταία δεκαε τία. Οι επενδυτικές ροές της τελευταίας δεκαετίας προέρχονται από την Ελβετία, την Κύπρο, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ολλανδία. Ακολουθούν, η Κίνα, το Λουξεμ βούργο, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ΑΞΕ της τελευταίας δεκαετίας κατανέμονται ως εξής: 71% στις υπηρεσί ες, 13% στον δευτερογενή τομέα, 13% στα λοιπά και 3% στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας. Η μεγάλη συγκέντρωση των ΑΞΕ στον κλάδο των υπηρεσιών εξηγείται από την ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος, των τηλεπικοινωνιών και την του εμπορίου (κυρίως προ κρίσης), τα τελευταία έτη

σέρβις | 57

Ωστόσο, μεσοπρόθεσμα, δύνανται να οδη γήσουν σε ενίσχυση του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού της οικονομίας. Ε ΝΤΟΝΗ ΑΝΗΣΥΧΊΑ Κατά τους κυρίαρχους οικονομικούς κύ κλους η αύξηση των επενδύσεων αποτε λεί, μαζί με τις μεταρρυθμίσεις, τον βασικό πυρήνα

γιου

των επενδύσεων –της μηχανής, δηλαδή, της μεγέθυνσης

ριότητες 268,2 εκατ. ευρώ, μεταφορές και αποθήκευση 111,6 εκατ. ευρώ και δραστη ριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος

φαρμακευτικών και πλαστικών) και τα φαρ μακευτικά. Στους κλάδους των υπηρεσιών η διάρθρωση των καθαρών εισροών ΑΞΕ την

με οικονομικούς αναλυτές, στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα επεκτείνεται η διαδι κασία ίδρυσης και λειτουργίας των family offices, δηλαδή εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας, αλλά και εταιρικών επενδυτικών σχημά

δουν

ΟΊ Α ΜΕΣΕΣ Ξ Ε ΝΕΣ

ΕΠΕΝΔΥ ΣΕ Ί Σ

Επιπλέον, σύμφωνα με τα τελευταία στοι χεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι καθαρές

στην Ελλάδα συνολικά το 2021 υπερέβησαν

παρατηρείται συγκέ ντρωση επενδύσεων στη διαχείριση ακί νητης περιουσίας και στις δραστηριότητες αποθήκευσης και μεταφορών. Τα πολύ μικρά ποσοστά ΑΞΕ στον πρωτογενή και το δευτε ρογενή τομέα δείχνουν τον προσανατολισμό των οικονομικών ταγών της χώρας, στο πλαί σιο του ευρωπαϊκού καταμερισμού εργασίας, αλλά και τα τεράστια επενδυτικά περιθώρια που υπάρχουν ειδικά σε τομείς και κλάδους με συγκριτικά πλεονεκτήματα για τη χώρα. Ειδικότερα στον τομέα της μεταποίησης οι κλάδοι με το σημαντικότερο επενδυτικό ενδιαφέρον την περίοδο 2011-2021 ήταν τα τρόφιμα-ποτά-καπνός, τα χημικά (εκτός Ιδιαίτερα κρίσιμη για την παραγωγική αναδιάρθρωση της οικονομίας είναι η αύξηση των επενδύσεων σε μηχανολογικό εξοπλισμό όχι μόνο για την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και την κάλυψη της μεγάλης απώλειας κεφαλαίου, που συντελέστηκε την προηγούμενη δεκαετία ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

εν λόγω περίοδο έχει ως εξής: Διαχείριση

τόνωση

εισροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ)

των τιμών σε τρόφιμα και ενέργεια εξαιτίας του ρωσο-ουκρανικού πολέμου και των έντο νων κερδοσκοπικών τάσεων στην

2022

ΑΞΕ

Σεπτέμβριος | σελφ

ακινήτων 29%, χρηματοπιστωτικές δραστη ριότητες 27%, μεταφορές-αποθήκευση 15%, διαμονή-εστίαση 8%, ενημέρωση-επικοι νωνία και εμπόριο από 6%, 5% η διασκέδα ση-ψυχαγωγία και 4% λοιπά. Αναλυτικότε ρα, σύμφωνα με την εβδομαδιαία έρευνα της Eurobank, οι κλάδοι με τα υψηλότερα μερίδια επί του συνόλου των ΑΞΕ στην Ελλάδα το 2021, ήταν οι εξής: Διαχείριση ακίνητης περιουσίας 1.233,1 εκατ. ευρώ, ιδι ωτικές αγοραπωλησίες ακινήτων 709,9 εκατ. ευρώ, χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες 570,8 εκατ. ευρώ, μεταποί ηση 521,4 εκατ. ευρώ, εμπορία-επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλε τών 429,9 εκατ. ευρώ, παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλι ματισμού 392 εκατ. ευρώ, ενημέρωση και επικοινωνία 334,4 εκατ. ευρώ, επαγγελμα

και εστίασης 91,2 εκατ. ευρώ. Βεβαίως, οι δεν ταυτίζονται με τις επενδύσεις πά κεφαλαίου των εθνικών λογαριασμών. του Σχεδίου Ανθεκτικότητας της Ελλάδας, στο πλαίσιο του αντίστοιχου ευρω παϊκού Μηχανισμού (Ταμείου) Ανάκαμψης και Ανασυγκρότησης της ΕΕ. Το εν λόγω σχέδιο μέσα από ένα σύνολο παροχών και δανείων αποβλέπει σε ένα «θετικό σοκ» φι λόδοξων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, που θα προετοιμάσουν την ΕΕ για τις προ κλήσεις του μέλλοντος, δίνοντας ώθηση στις οικονομίες μετά το σοκ της πανδημίας. Με βάση το ελληνικό σχέδιο, οι πόροι που θα πάρει η χώρα αφορούν επενδύσεις στους τομείς της πράσινης μετάβασης, του ψη φιακού μετασχηματισμού, της κοινωνικής και γεωγραφικής συνοχής, της υγείας και της οικονομικής, κοινωνικής και θεσμικής ανθεκτικότητας, καθώς και των πολιτικών για τους νέους. Ειδικότερα, οι περισσότεροι πόροι σχεδιάστηκε να κατευθυνθούν στις τηλεπικοινωνίες και την πληροφορική (κα τηγορία «Ενημέρωση και επικοινωνίες») ήτοι 3,38 δισ. ευρώ ή σχεδόν το 19% του συνόλου. Ακολουθούν πόροι 2,85 δισ. ευρώ για τις κα τασκευές (16% του συνόλου), 2,07 δισ. ευρώ για την εκπαίδευση (11%) και 2,04 δισ. ευρώ για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυ σικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (11%). Πάντως οι αισιόδοξες εκτιμήσεις για το επενδυτικό κλίμα φέτος έχουν αντικαταστα θεί από έντονη ανησυχία. Η εκτόξευση αγορά, όπως και η διαφαινόμενη ύφεση, δε συνά με την ανάπτυξη και του κέρδους. 

τρεις δημόσιες εγγραφές σε χρηματιστήρια, αν και σε όρους συνολικής αξίας εξαγορών το συνολικό ποσό μειώθηκε από 2,7 δισ. δο λάρια το 2020 σε 1,4 το 2021.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 58 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 25,0%20,0%15,0%10,0%5,0%0,0% 20212020201920182017201620152014201320122011201020092008200519,6% 20,0% 19,7% 20,1% 21,4% 23,1% 23,1% 22,1% 21,4% 21,2% 20,2% 18,5% 17,9% 17,7% 19,6% 4035302520151050 202120202019201820172016201520142013201220112010Gini S80/S20 32,9 33,5 34,3 34,4 34,5 34,2 34,3 33,4 32,3 31 31,4 32,4 5,6 6 6,6 6,6 6,5 6,5 6,6 6,1 5,5 5,1 5,2 5,8 Βάσει της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Δια βίωσης των Νοικοκυριών 2021, οι άνθρωποι που βρί σκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλει σμό ανέρχονται στο 28,3% του πληθυσμού της χώρας (2.971.200 άτομα), αυξημένοι κατά 0,9% συγκριτικά με το 2020. Σημειωτέον ότι το κατώφλι της φτώχειας ανέρ χεται στα 5.251 ευρώ ετησίως ανά μονοπρόσωπο νοικο κυριό και στα 11.028 ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενή λικες και δύο παιδιά κάτω των 14 ετών. Ορίζεται δε στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, το οποίο εκτιμήθηκε στα 8.752 ευρώ, ενώ το μέσο ετήσιο διαθέσιμο εισόδη μα των νοικοκυριών της χώρας εκτιμήθηκε στα 17.089 ευρώ. Για μια πιο ολοκληρωμένη τάξη μεγέθους, η ΕΛ ΣΤΑΤ θεωρεί ως όριο φτώχειας το 2021 τα 437 ευρώ τον μήνα ανά μονοπρόσωπο νοικοκυριό.

Σύμφωνα με την έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2021της ΕΛΣΤΑΤ, αναφο ρικά με την οικονομική ανισότητα στη χώρα, ο δείκτης S80/S20 το 2021 (με περίοδο αναφοράς εισοδήματος το 2020) αυξήθηκε κατά 0,6% συγκριτικά με το 2019 και ανήλθε σε 5,8 –δηλαδή, το μερίδιο του εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού είναι 5,8 φορές με γαλύτερο από το μερίδιο του εισοδήματος του φτωχό τερου 20% του πληθυσμού. Αντίστοιχα, ο συντελεστής Gini εκτιμήθηκε το 2021 σε 32,4% (δηλαδή, αν επιλέ ξουμε δύο τυχαία άτομα του πληθυσμού, αναμένουμε ότι το εισόδημά τους θα διαφέρει κατά 32,4% του μέσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος), αυξημένος κατά 1% συγκριτικά με το 2020. Εάν η οικονομική ανισότητα είναι «πηγή λαϊκίστικων αντιλήψεων», όπως υποστη ρίζουν ανώτατοι πολιτικοί παράγοντες της χώρας, μή πως η λύση βρίσκεται στην καταπολέμησή της; Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο Γενικός Δείκτης Κύ κλου Εργασιών

τον Μάιο φέτος συγκριτικά με τον περ σινό Μάιο παρουσίασε αύξηση 5,1% και σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Απριλίου φέτος, μείωση 10,3%. Ο Γενικός Δείκτης Όγκου (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) τον Μάιο φέτος συγκριτικά με του Μαΐου πέρυσι εμφάνισε μείωση 4,2% και συγκριτικά με του φετινού Απριλίου μείωση 11,0%. Ο εποχικά διορ θωμένος Γενικός Δείκτης Κύκλου Εργασιών τον περα σμένο Μάιο σε σύγκριση με του Απριλίου παρουσίασε μείωση 3,7%, ενώ ο εποχικά διορθωμένος Γενικός Δεί κτης Όγκου τον Μάιο φέτος σε σύγκριση με του Απρι λίου παρουσίασε μείωση 4,9%. Είναι χαρακτηριστικό πως από τις δέκα κατηγορίες καταστημάτων λιανικής θετική μηνιαία μεταβολή, αν και οριακή, είχε μόνο η ένδυση-υπόδηση. Αντίθετα τη μεγαλύτερη μείωση πα ρουσίασε ο κλάδος των τροφίμων, 11,7%. Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Μηνιαία μεταβολή (%) εποχικά διορθωμένων δεικτών όγκου στη λιανική Μαΐου/Απριλίου 2022 Ποσοστό πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας 2005, 2008-2021 Δείκτες oικονομικής ανισότητας 2010-2021 -12 -10 -8 -6 -4 -2 0 2 Γεν. Δείκτης, εκτός καυσίμων & λιπαντικών ΙΧ Γενικός Δείκτης Βιβλία – Χαρτικά – Λοιπά είδη Έπιπλα – Ηλεκ. είδη – Οικ. εξοπλ. Ένδυση – Υπόδηση Φαρμακευτικά – Καλλυντικά Τρόφιμα – Ποτά –ΠολυκαταστήματαΚαπνός Μεγάλα καταστήματα τροφίμων Λοιπά καταστήματα Καύσιμα & λιπαντικά αυτοκινήτων Καταστήματα ειδών διατροφής -4,7 -8,9 -11,7 -4,6 -0,5 0,5 -4,9-5 -1,1 -3,8-3,4 -4,5

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, από τη σύγκριση του Γενικού ΔΤΚ του Ιουλίου φέτος με του περσινού Ιου λίου προέκυψε αύξηση 11,6% (πληθωρισμός), ενώ ο Γενικός ΔΤΚ τον Ιούλιο φέτος συγκριτικά με τον Ιούνιο εμφάνισε μείωση 1,8%. Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 11,6% τον Ιούλιο προήλθε από τις ανατιμή σεις σε όλες τις ομάδες αγαθών και υπηρεσιών (εξαι ρουμένης της ομάδας «Επικοινωνίες», -2,1%), ήτοι από ανατιμήσεις κατά 30,9% στην ομάδα «Στέγαση», λόγω των ανατιμήσεων σε ενοίκια, ηλεκτρικό, φυσι κό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης και στερεά καύσιμα, κατά 20,6% στην ομάδα «Μεταφορές» και κατά 13% στην ομάδα «Διατροφή-μη αλκοολούχα ποτά». Στις μηνιαίες μεταβολές η μόνη αξιοπρόσεκτη μείωση (23,3%) προήλθε από την 48,6 53,1

εν λόγω συνιστώσα στέρησης την έχει εκτοξεύσει φέ τος η ενεργειακή κρίση σε ασύλληπτο ύψος).

ανέρχεται σε 13,9%. Η ποσοστιαία κατανομή του πλη θυσμού με υλικές και κοινωνικές στερήσεις ανά συνι στώσα στέρησης αναδεικνύει την οικονομική αδυναμία των νοικοκυριών να αντικαταστήσουν τα φθαρμένα έπιπλα πρώτη, με ποσοστό 56,9%. Ακολουθούν, η αδυ ναμία τους να πληρώσουν για μια εβδομάδα διακοπών σε (48,6%), να καλύψουν έκτακτες αλλά αναγκαίες δα πάνες (46,3%) και να ανταποκριθούν στην πληρωμή ενοικίου, δόσης δανείου, πάγιων λογαριασμών και κα ταναλωτικών δανείων (36,4% έναντι 32% το 2020 –την

11,512,4 46,3 50,7 7,98,8 17,117,5 1,92,22,344,54,3 36,137,112,313,1 26,928,5 56,9 53,3 2021 2020

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 59 5655545352515049484746 ΙούλιοςΙούνιοςΜάιοςΑπρίλιοςΜάρτιος 51,1 49,1 53,8 54,854,6 Κατά την Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβί ωσης των Νοικοκυριών 2021 της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό του πληθυσμού που στερείται τουλάχιστον 7 από έναν κατάλογο 13 αγαθών και υπηρεσιών (δηλαδή ο δείκτης που υπολογίζει το «ποσοστό του πληθυσμού με σοβα ρές υλικές και κοινωνικές στερήσεις, Ευρώπη 2030»)

ομάδα «Ένδυση-υπόδηση» λόγω θερινών εκπτώσεων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της έρευνας PMI από την S&P Global, οι Έλληνες κατασκευαστές κατέ γραψαν τον Ιούλιο την πρώτη επιδείνωση των λειτουρ γικών τους συνθηκών από τον Φεβρουάριο του 2021 σε όλο το εύρος του τομέα. Κατά τους ερευνητές η πτώση ήταν απόρροια του ταχύτερου ρυθμού μείωσης της πα ραγωγής και των νέων παραγγελιών, καθώς η ζήτηση υπέστη αυξημένη πίεση λόγω ανατιμήσεων. Οι ασθε νείς συνθήκες ζήτησης και οι χαμηλότερες απαιτήσεις παραγωγής απελευθέρωσαν μέρος του παραγωγικού δυναμικού, δεδομένου ότι οι αδιεκπεραίωτες εργα σίες μειώθηκαν απότομα. Κατ’ επέκταση το επίπεδο απασχόλησης αυξήθηκε ελάχιστα, καθώς ορισμένες επιχειρήσεις προέβησαν σε μείωση προσωπικού. Αν και με σοβαρή υποχώρηση των νέων παραγγελιών, οι κατασκευαστές εξέφρασαν μεγαλύτερη αισιοδοξία ως προς τις προοπτικές της παραγωγής και της ζήτησης το επόμενο έτος. Μπράβο αισιοδοξία! Πηγή: PMI - S&P Global Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Ποσοστιαία κατανομή πληθυσμού με υλικές και κοινωνικές στερήσεις, 2020-2021 Ετήσιες και μηνιαίες μεταβολές ΔΤΚ Δείκτης PMI-Ελλάδα τομέας μεταποίησης ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ -30 -20 -10 0 10 20 30 40 Γενικός δείκτης Άλλα αγαθά και υπηρεσίες Ξενοδοχεία - Καφέ -ΕκπαίδευσηΕστιατόρια Αναψυχή - Πολιτιστ.ΕπικοινωνίεςΔραστ.ΜεταφορέςΥγεία Διαρκή αγαθά - Είδη νοικ. & Στέγασηυπηρ. Ένδυση & υπόδηση Αλκοολούχα ποτά & καπνός Διατροφή & μη αλκ. Μηνιαίαποτάμεταβολή Ιούλιος 2022/Ιούνιος 2022 Ετήσια μεταβολή Ιούλιος 2022/2021 -0,1 13 0,61,5 -23,3 3,4 -0,3 30,9 0,2 8,2 0,20,7-2,9 20,6 -1,8 11,6 0,42,5 6,4 0,100,30,92 -2,1-0,1 0 10 20 30 40 50 60 ΑδυναμίαΑδυναμίααντικατάστασηςεπίπλωνσυμμετ.σε δραστ. αναψυχής Αδυναμία για ΔυσκολίεςμεθέρμανσηςΑδυναμίαΑδυναμίαδιασκέδασηκατοίκονδαπανώνγιαπροσ.ικανοπ.ΑδυναμίααγοράςνέωνυποδημάτωνΑδυναμίααγοράςνέωνενδυμάτωνπρόσβασηςστοδιαδίκτυοΑδυναμίαικανοπ.-κλιματισμούΑδυναμίακατοχήςΙΧοχήματοςΑδυναμίαανταπόκρ.σεέκτακτεςδαπάνεςΑδυναμίασυχνήςδιατρ.κοτόπουλο,κρέας,ψάρι.Αδυναμίαπληρωμήςεβδομαδιαίωνδιακοπώνπληρωμήςενοικίου,δανείων,λογαριασμών 36,4 32

ΕΡΕΥΝΑ 60 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 o «σέλφ σέρβις» σε συνεργασία με την IRI παρουσιάζει πολύτιμα στοιχεία, στα οποία αποτυπώνονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που διακι νούνται μέσω των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Συγκεκριμένα, οι πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν καταγράφουν την ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων -σε αξία και σε όγκο- σε 27 σημαντικές κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων, το μερίδιο πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) στις αντίστοιχες κατηγορίες, τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω εκπτωτικής ενέργειας, τη διακύμανση των τιμών λιανικής πώλησης των κωδικών μιας κατηγορίας (ανώτατη, μέση, κατώτατη τιμή), καθώς και τους 20 top κωδικούς σε πωλήσεις, σε όγκο και αξία. οιΑποκλειστικό:δείκτεςτηςαγοράς T

ΦΙΛΤΡΟΥ

ΚΡΟΥΑΣΑΝ 16,6 6,0

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ 30,1

ΣΑΜΠΟΥΑΝ 2,5

ΟΥΙΣΚΙ

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ 10,3

ΖΥΜΑΡΙΚΑ 15,1

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ -1,0 -10,7 21,1 9,8 -0,6 -5,3 -1,2 -4,3 15,1 13,2 5,6 -8,6 -3,3 -2,1 -12,1 1,7 -2,4 0,6 -0,2 -0,2 -6,9

ΧΥΜΟΙ 6,0

Πηγή: IRI FMCG July 2022 ΤΗΣ IRI

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING 1,9

ΡΥΖΙ 2,7

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ 7,1

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ 12,0

ΜΠΥΡΑ

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 61 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Η έρευνα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση από την IRI, στο σύνολο των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων που πωλούνται μέσω των σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη. Από αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.650 καταστημάτων προερχόμενο από 35 και πλέον λιανεμπορικές αλυσίδες, λαμβάνονται στοιχεία πωλήσεων scanners που με την κατάλληλη στατιστική προβολή, καλύπτουν όλη την αγορά των σούπερ μάρκετ. 2. Οι πίνακες περιέχουν στοιχεία σημαντικών, από πλευράς πωλήσεων, κατηγοριών. Τα στοιχεία αυτά παραχωρούνται κατ’ αποκλειστικότητα στο περιοδικό μας από την IRI ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση των ανωτέρω χωρίς την έγγραφη άδεια της IRI, της οποίας αποτελούν ιδιοκτησία. Πίνακας 1: Ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων - Ιούλιος 2022 vs Ιούλιος 2021 (%) Σε αξία Σε τεμάχια ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ 12,3 5,9 ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ 3,1 -3,4 ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ 4,9 -5,6 ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ 12,8 1,0 ΓΙΑΟΥΡΤΙ 9,4 0,1 ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ 5,8 3,0 ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ 35,3 14,1 ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ 1,5 -1,3 ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ 7,9 -3,4

ΡΟΥΧΩΝ

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ 7,7 -2,2

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

ΚΑΦΕΣ 6,4 -8,5

ΕΡΕΥΝΑ 62 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Πίνακας 2: Μερίδιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε αξία (%) Ιούλιος 2022 Ιούλιος 2021 ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ 1,5 1,7 ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ 3,4 3,2 ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ 4,3 4,1 ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ 22,6 20,0 ΓΙΑΟΥΡΤΙ 9,6 7,4 ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ 14,7 12,3 ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ 18,7 15,8 ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ 10,2 10,3 ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ 24,3 23,4 ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ 36,9 29,0 ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ 10,1 7,4 ΚΡΟΥΑΣΑΝ 14,4 10,8 ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ 6,6 4,7 ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ 1,3 1,1 ΜΠΥΡΑ 0,9 1,0 ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ 0,1 0,1 ΟΥΙΣΚΙ 1,0 1,5 ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ 0,4 0,4 ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING 2,2 2,0 ΣΑΜΠΟΥΑΝ 1,5 1,6 ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ 62,7 59,2 ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ 11,2 10,2 ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ 13,2 11,8 ΧΥΜΟΙ 12,7 11,5 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 17,3 14,3 ΡΥΖΙ 36,9 34,2 ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ 17,0 16,0 Πηγή: IRI FMCG July 2022

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 63 Παρουσιάζονται οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων κωδικοί προϊόντων, που ανήκουν σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, για την περίοδο 04/07/2022 - 31/07/2022. Top 20 κωδικοί Πίνακας 3α: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε αξία 1 NESCAFE CLASSIC 200GR 2 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR 3 ΜΠΙΡΑ ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 9X330ML+3ΔΩΡΟ 4 ΜΠΙΡΑ ΑΜΣΤΕΛ ΚΟΥΤΙ 4X330ML+2ΔΩΡΟ 5 NOYNOY FAMILY 3.5% 1.5LT (NEW) 6 ΝΟΥΝΟΥ FAMILY LIGHT 1.5% 1.5LT 7 GORDONS DRY GIN 700ML 37,5% ΑΛΚΟΟΛ 8 ZAΓΟΡΙ 5X1.5LT+1ΔΩΡΟ 9 BABYCARE REFILL 3X72CT-6E 10 NESCAFE CLASSIC 100GR 11 TOTAL 2% 3X200GR 12 ΖΑΓΟΡΙ 12Χ500ML 13 ΜΠΙΡΑ ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 5X330ML+1ΔΩΡΟ 14 KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR 15 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ CAPRICE ΓΚΟΦΡΕΤΑ ΠΟΥΡΑΚΙΑ CLASSIC 400GR 16 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR 17 BABYCARE ΜΩΡΟΜΑΝΤΗΛΑ CALMING 3Χ63-6Ε 18 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ 2 ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700GR 19 ΜΠΙΡΑ FIX HELLAS ΚΟΥΤΙ 9Χ330ML+3ΔΩΡΟ 20 SERKOVA ΒΟΤΚΑ 700ML Πίνακας 3β: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε τεμάχια 1 ΖΑΓΟΡΙ 500ML 2 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR 3 NOYNOY FAMILY 3.5% 1.5LT (NEW) 4 SUGARTIA ZAXAΡΗ ΛΕΥΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ 1ΚG 5 ZAΓΟΡΙ 5X1.5LT+1ΔΩΡΟ 6 NESCAFE CLASSIC 200GR 7 ΖΑΓΟΡΙ 12Χ500ML 8 COCA COLA ΚΟΥΤΙ 330ML 9 ΝΟΥΝΟΥ FAMILY LIGHT 1.5% 1.5LT 10 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR 11 KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR 12 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ 2 ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700GR 13 ΜΕΛΙΣΣΑ ΣΠΑΓΓΕΤΙ ΝΟ6 500GR 14 ΜΠΙΡΑ ΑΜΣΤΕΛ ΚΟΥΤΙ 4X330ML+2ΔΩΡΟ 15 ΙΟΝ ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 38GR 16 ΔΕΛΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΦΡΕΣΚΟ 3.5% 1LT 17 NOYNOY FULL FAT 400GR 18 ΚΟΡΠΗ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΝΕΡΟ 6Χ1.5LT 19 ΒΙΚΟΣ 5X1.5LT+1ΔΩΡΟ 20 ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΜΙΝΙ ΣΙΤΟΥ 340GR

ΕΡΕΥΝΑ 64 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 % πωλήσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια τιµής % πωλήσεων που έγινε κάτω από κάποια ενέργεια τιµής 0 20 40 60 80 100 ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗΦΡΕΣΚΟΖΥΜΑΡΙΚΑΠΙΤΣΑΡΥΖΙΧΥΜΟΙΓΑΛΑ ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑΜΑΛΑΚΤΙΚΑΠΡΟΪΟΝΤΑΣΑΜΠΟΥΑΝΣΠΟΡΕΛΑΙΑΠΙΑΤΩΝSTYLINGΠΑΙ∆ΙΚΕΣΠΑΝΕΣΟΥΙΣΚΙΟ∆ΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣΜΠΥΡΑΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣΡΟΥΧΩΝΚΡΟΥΑΣΑΝΚΑΦΕΣΦΙΛΤΡΟΥΕΤΟΙΜΑΓΕΥΜΑΤΑΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑΛΑΧΑΝΙΚΑΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟΝΕΡΟΕΛΑΙΟΛΑ∆ΑΜΠΑΡΕΣ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝΓΙΑΟΥΡΤΙΓΑΛΑΕΒΑΠΟΡΕΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥΡΟΥΧΩΝΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ 25,3%32,1%28,8%11,0%29,5%10,1%36,9%31,4%40,0%18,0%28,6%24,4%28,8%23,9%13,1%14,4%20,3%16,9%11,1%22,9%22,1%25,0%14,2%24,1%13,8%20,9%9,3%79,1% 86,2% 75,9% 85,8% 71,4%71,2%75,0%77,9%77,1%83,1%79,7%76,1%82,0% 60,0% 63,1%68,6%70,5%74,7%71,2%67,9% 89,0%90,7%89,9% 75,6% 85,6%86,9%88,9% Πωλήσεις (%) μέσω εκπτωτικής ενέργειας ανά κατηγορία προϊόντων. Παρουσιάζονται στοιχεία για 27 σημαντικές κατηγορίες προϊόντων, που αφορούν τον Ιούλιο του 2022. Διάγραμμα 1

Σεπτέμβριος 2022 | σελφ σέρβις | 65 ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ: Τιμές λιανικής (κατώτατη – μέση – ανώτατη) Παρουσιάζεται η χαμηλότερη, η υψηλότερη και η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή των κωδικών μίας κατηγορίας. Οι κωδικοί που επιλέγονται είναι οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων για την εβδομάδα που τελειώνει στις 31/07/2022. Διάγραμμα 2 6,98 12,88 0 4 8 12 16 20 NIVEA ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ SPRAY TRIGGER PROTECT & BRONZE SPF20 270ML CARROTEN SUMMER DREAMS Α∆ΙΑΒΡΟΧΟ ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ ΛΑ∆Ι ΣΩΜΑΤΟΣ SPF0 200ML CARROTEN OIL Α∆ΙΑΒΡΟΧΟ ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ ΛΑ∆Ι ΣΩΜΑΤΟΣ SPF20 125ML CARROTEN ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑ 200ML CARROTEN KIDS TRIGGER ΓΑΛΑΚΤΩΜΑ SPF50 300ML CARROTEN INTENSIVE TANNING GEL ΜΑΥΡΙΣΜΑΤΟΣ SPF0 150ML NIVEA SUN ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ SPRAY SPF50+ 200ML CARROTEN SUMMER DREAMS Α∆ΙΑΒΡΟΧΟ ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ ΛΑ∆Ι ΣΩΜΑΤΟΣ SPF6 200ML CARROTEN OIL Α∆ΙΑΒΡΟΧΟ ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ ΛΑ∆Ι ΣΩΜΑΤΟΣ SPF30 125ML CARROTEN INTENSIVE TANNING GEL ΜΑΥΡΙΣΜΑΤΟΣ 150ML NIVEA SUN PROTECT & MOISTURE LOTION Α∆ΙΑΒΡΟΧΗ ΑΝΤΗΛΙΑΚΗ ΚΡΕΜΑ ΣΩΜΑΤΟΣ SPF50 200ML CARROTEN COCONUT DRY MIST ΑΝΤΗΛΙΑΚΗ ΛΟΣΙΟΝ ΣΩΜΑΤΟΣ SPF30 200ML NIVEA SUN KIDS PROTECT & CARE SPF30 270 ML 25% NIVEA SUN KIDS SENSITIVE TRIGGER SPRAY SPF50+ 270ML GARNIER AMBRE SOLAIRE SENSITIVE ADVANCED Α∆ΙΑΒΡΟΧΟ ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ ΣΩΜΑΤΟΣ SPF50 SPRAY 300ML CARROTEN KIDS TRIGGER ΓΑΛΑΚΤΩΜΑ SPF50 300ML 50% NIVEA SUN MOISTURISING TRIGGER Α∆ΙΑΒΡΟΧΗ ΑΝΤΗΛΙΑΚΗ ΛΟΣΙΟΝ ΣΩΜΑΤΟΣ SPF50 ΣΕ SPRAY 270ML NIVEA ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ SPRAY TRIGGER PROTECT & SPF30BRONZE270ML ΝΙVEA Α∆ΙΑΒΡΟΧΟ ΠΑΙ∆ΙΚΟ ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ SPRAY SUN KIDS PROTECT & CARE ΓΙΑ ΠΡΟΣΩΠΟ & ΣΩΜΑ SPF50+ 270ML CARROTEN FAMILY MILK Α∆ΙΑΒΡΟΧΗ ΑΝΤΗΛΙΑΚΗ ΚΡΕΜΑ ΣΩΜΑΤΟΣ SPF30 ΣΕ SPRAY 300ML µέση ανώτατηκατώτατη 6,30 8,80 6,90 5,95 7,587,757,63 3,044,485,135,686,486,60 7,62 4,73 7,53 5,65 6,50 3,25 6,48 9,009,389,229,66 9,9310,55 8,96 7,488,028,537,40 5,50 8,78 6,98 9,27 6,967,45 4,90 8,45 12,1912,93 17,55 11,94 13,35 15,50 12,68 10,58 12,35 9,12 10,38 8,32 12,60 9,65 11,20 1,90 7,46 10,90 7,35 9,58

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 66 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 Tsakiris Chips ΤΗΛΕΟΠΤΙΚ Η ... ΡΕΤΡΟΣΠΕΚΤ Ι ΒΑ ΣΤΗΝ ΓΕΥΣΤΙΚ Η ΙΣΤΟΡ Ι Α ΤΟΥΣ Τα Tsakiris Chips παρουσίασαν νέα τηλεοπτική επικοινωνία, με σκοπό να θυμίσουν στο κοινό τα μοναδικά στοιχεία και την ιστορία του brand, που σύστησε στους Έλληνες τα πα τατάκια. H ιστορία των Tsakiris Chips ξεκίνησε το 1954, όταν ο Γεώργιος Τσακίρης με βασικό εξοπλισμό τις απλές, καθημερινές συσκευές, δημι ούργησε τα πατατάκια Tsakiris στο υπόγειο του σπιτιού του στην Αθήνα. Το νέο τηλεοπτικό σποτ των Tsakiris Chips υπενθυμίζει πως η γεύση τους προέρχεται από την 100% φυσική και προσεκτικά επιλεγμένη πατάτα και την 100% ελληνική ρίγανη. Finish ΚΑΜΠ Α ΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝ Ο ΜΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΜΕ ΤΟΝ Α ΚΗ ΠΕΤΡΕΤΖ Ι ΚΗ σίασε το Finish της Reckitt. Ο γνω στός σεφ καλεί το κοινό να αλλάξει συνήθειες και να υιοθετήσει νέες καθημερινές τακτικές στο πλύσι μο των πιάτων, που μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στη μείωση της κατανάλωσης νερού από τα νοικοκυριά. Η νέα καμπάνια αποτελεί μέρος της παγκόσμιας πρωτοβουλίας της μάρκας Finish «Το Νερό είναι στα Χέρια Μας», που αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχε τικά με την αλόγιστη κατανάλωση του Συντελεστέςνερού. παραγωγής είναι η εταιρεία παραγωγής Filmiki και η διαφημιστική εταιρεία Valuecom. κεντρικό μήνυμα «Βάζουμε ΤΕΛΟΣ στο ξέβγαλμα των πιάτων και εξοι κονομούμε πολύτιμο νερό» παρου Μια νέα τηλεοπτική καμπάνια για την εξοικονόμηση νερού, με πρω ταγωνιστή τον Άκη Πετρετζίκη και ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΛΗΔΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

Για 26η χρονιά κυκλοφορεί από το περιοδικό σελφ σέρβις η ετήσια έκδοση ανάλυσης των εξελίξεων στον κλάδο των σούπερ μάρκετ Το Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ αποτελεί την έκδοση αναφοράς για επιχειρήσεις και οργανισμούς που ενδιαφέρονται να έχουν πρόσβαση σε αναλυτικά δεδομένα σχετικά με: • Tα βασικά οικονομικά μεγέθη και δείκτες των επιχειρήσεων του κλάδου • Tην εξέλιξη του δικτύου των αλυσίδων πανελλαδικά, ανά γεωγραφική περιοχή • Την πορεία των σημαντικότερων επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και ομίλων αγορών το 2020 και τα μελλοντικά τους πλάνα • Την εξέλιξη σημαντικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, που επηρεάζουν την πορεία του κλάδου • Τα γενικά στοιχεία των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ Πληροφορίες: Κατερίνα Μπουσμπουκέα, E: kbousboukea@boussias.com, Τ: +30 210 661 7777 (εσωτ. 128) Νο 26 - ΦΘΙΝΌΠΩΡΌ 2022

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 68 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022 σχήματα, ενώ έτσι δίνεται η απά ντηση στο αρχικό ερώτημα: «Για όλους!». Την τηλεοπτική καμπά νια επιμελήθηκε η The Newtons Laboratory. Melissa Ν Ε Α ΤΗΛΕΟΠΤΙΚ Η ΚΑΜΠ Α ΝΙΑ «ΓΙΑ ΠΟΙ Ο Ν Ε Ι ΝΑΙ ΤΕΛΙΚ Α ΤΑ MELISSA;» γκάμα της σειράς Melissa: High Protein, με λαχανικά, όπως σπανά κι και παντζάρι, ολικής άλεσης και ολικής άλεσης με χαρούπι, χωρίς γλουτένη, τα κλασσικά ή τα παιδικά Νέα τηλεοπτική καμπάνια από την Μέλισσα Κίκιζας για τα ζυμαρικά Melissa. Στο σποτ σκιαγραφείται το προφίλ όλων όσοι επιλέγουν τα ζυμαρικά ως μέρος της διατρο φής τους. Μέσω των εικόνων που προβάλλει το σποτ και του ρητορι κού ερωτήματος που τίθεται στην έναρξή του «Για ποιον είναι τελικά τα Melissa;» προωθείται το μήνυμα ότι τα μακαρόνια Melissa, με μια πλούσια ποικιλία συνταγών, είναι το φαγητό που το προτιμούν όλοι χωρίς εξαίρεση. Στην τηλεταινία προβάλλεται όλη η προϊοντική El Sabor «Κ Α ΘΕ ΣΤΙΓΜ Η , Ε Ι ΝΑΙ ΣΤΙΓΜ Η ΓΙΑ NACHOS» ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΠΟΤ Με βασικό μήνυμα ότι κάθε στιγμή της ημέρας είναι κατάλληλη για την κατανάλωση nacho chips και dips El Sabor, το σποτ της νέας τηλεοπτικής καμπάνιας της El Sabor παρουσιάζει τρεις διαφορετικούς πρωταγωνιστές, που μοιράζονται στιγμές από την κα θημερινότητα τους με El Sabor. Μέσα από τα προφίλ τους η μάρκα περνά το μήνυμά της σε 20 δευτερόλεπτα, πλη ροφορώντας το κοινό ότι τα nacho chips παράγονται από μη γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι, διατίθε νται σε πέντε gluten free γεύσεις και τα συνοδευτικά dips κυκλοφορούν σε πέντε διαφορετικές γεύσεις.

Η στρατηγική επιλογή στην ενημέρωση Το ημερήσιο newsletter Dailyfax της BOUSSIAS είναι ένα πολύτιμο στρατηγικό εργαλείο για τους επαγγελματίες της Διαφήμισης, του Marketing, των Media και του ευρύτερουτηςοικοσυστήματοςΕπικοινωνίας. Καθημερινά στο Inbox σας, όλες οι τελευταίες ειδήσεις του χώρου της Επικοινωνίας, διεθνείς τάσεις, συνεργασίες, θεσμικές εξελίξεις κ.ά. παρέχουν ένα μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους decision makers της αγοράς. ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΌΦΌΡΙΕΣ Υπεύθυνη Συνδρομών: Μαριλένα Δαμιανάκη, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 308), Ε: mdamianaki@boussias.com Υπεύθυνη Διαφήμισης: Αγγέλα Κοντού, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 144), Ε: akontou@boussias.com

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 70 | σελφ σέρβις | Σεπτέμβριος 2022

Τέσσερις νέες πίτες, που οι συνταγές τους βασίζονται στην παραδοσιακή κρητική κου ζίνα, λανσάρει η εταιρεία Χιωτάκης: Κοτόπιτα με κρητικά βότανα, τυρί και πιπεριές, Πίτα μπέικον με γραβιέρα Κρήτης, Στριφτή σπανα κοτυρόπιτα με κρητικό κατσικίσιο τυρί Βέρο Κρητικό και Στριφτή τυρόπιτα με κρητικό κατσικίσιο τυρί Βέρο Κρητικό. Για την παρα σκευή τους χρησιμοποιούνται παραδοσιακά και ΠΟΠ κρητικά προϊόντα. Προτείνονται για κατανάλωση σε κάθε περίσταση (πρωι νό, συνοδευτικό κυρίως γεύματος, κέρασμα, γρήγορο σνακ κ.ά.). Τα προϊόντα της Χιωτάκης διατίθενται στη λιανική και τη χονδρική, την εστίαση και το catering.

όσπρια λανσάρει η ελληνική εταιρεία μικρών

C M Y CM MY CY CMY K

κά και τεχνητές χρωστικές, ανταποκρινόμενα στις απαιτήσεις όσων ακολουθούν

Νέες πίτες κρητικής συνταγής από την Χιωτάκης

καλλιεργητών Agrifarm. Η σειρά περιλαμβάνει τρεις γεύσεις: «Μεσογειακή, με τομάτα, ελιά βασιλικό», «ψητά λαχανικά με θυμάρι» και «ελληνικά μυρωδικά με ρίγανη». Περιέχουν

ζητούν γενικότερα πιο υγιεινές προτάσεις snacking. Οι πρώτες ύλες τους προέρχονται από ελληνικές ποικιλίες, που επιλέγονται από οικογενειακά αγροκτήματα σε ιδιαίτερα μικροκλίματα. Νέα HD Non-Aerosol Hair Spray από τη FARCOM Η FARCOM λανσάρει δύο νέα eco-friendly Hair Spray στη σειρά styling της HD, που δεν περιέχουν προωθητικό αέριο. Οι HD Non-Aerosol Hair Spray, κυκλοφορούν σε δύο τύπους - για «δυνατό» και «πολύ δυνατό» κράτημα, με διάρκεια και αντοχή στην υγρασία. Η σύνθεσή τους περιέχει κερατίνη, προβιταμίνη Β5 αλλά και αντιηλιακό φίλτρο UV. Σύμ φωνα με την εταιρεία, η νέα σύνθεση αποτρέπει το φριζάρισμα και το προϊόν φεύγει με ένα βούρτσισμα. Τα προϊόντα HD διατίθενται σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ και καταστήματα καλλυντικών. Νέο Persil Renew με συστατικά 90% φυσικής προέλευσης Νέα πρόταση «πράσι νου» προϊόντος από την Henkel. Η εταιρεία διαθέτει στην αγορά το νέο Persil Renew, με συ στατικά κατά 90% φυ σικής προέλευσης, σε νέα συσκευασία μπου καλιών από ανακυκλω μένο και προϊόνπλαστικόανακυκλώσιμοέως100%.Τουπόσχεταιμεγαλύτερη καθαριστι κή δράση και καλύτερη ανανέωση των χρωμάτων και των ινών των ρούχων. Το Persil Renew, στο πλαίσιο του κίνηματος #RethinkFashion, αναγνωρίζει ότι η βιώ σιμη μόδα δεν είναι απλώς τάση της επο χής, αλλά ένα κίνημα που προβάλλει τις ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο της βιομηχανίας της μόδας στο περιβάλλον. Γλύκισμα χωρίς ζάχαρη από τα Χρυσά Αυγά Τα Χρυσά Αυγά, με τη φιλοδοξία της δημι ουργίας μιας νέας προϊοντικής κατηγορίας, λανσάρουν

και

12% φυτική πρωτεΐνη και σύνθεση με 100% φυτικά συστατικά, ενώ δεν έχουν συντηρητι vegetarian διατροφή, καθώς και όσων ανα το JE L’EGG, μια νέα πρόταση γλυ κίσματος χωρίς ζάχαρη, με χαμηλά λιπαρά και υψηλή περιεκτικότητα πρωτεϊνών, που παρά γεται με βάση το ασπράδι αυγού και το ζελέ σε γεύσεις κεράσι και πορτοκάλι. Πέραν του κλασικού της κωδικολογίου η εταιρεία διαθέ τει και προϊόντα ψυγείου (έτοιμο ασπράδι και ροφήματα), προψημένες ομελέτες και μείγματα για ομελέτες –συνολικά περί τους σαράντα κωδικούς προϊόντων– στα σούπερ μάρκετ και σε μεγάλες αλυσίδες ξενοδοχείων και εται ρείες catering, αρτοποιεία, βιομηχανίες και βιοτεχνίες τροφίμων κ.α.

Μπάρες πρωτεΐνης οσπρίων από την Agrifarm

Νέα σειρά με φυτικές μπάρες πρωτεΐνης από

ή flexitarian