8858649121011

คูมือครู 㪌»ÃСͺ¡ÒÃÊ͹ËÇÁ¡Ñº

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ©ºÑº Í- .

·Õè ȸ. ¨Ð»ÃСÒÈÃÒ¡Òú¹àÇçºä«µ µÑé§áµ‹ Á. ¤. ’55 ໚¹µŒ¹ä»

ภาพปกนี้มีขนาดเทากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน

เอกสารประกอบคูมือครู

กลุมสาระการเรียนรู ภาษาไทย รายวิชา

ภาษาไทย

ู ร ค หรับ

วรรณคดีและวรรณกรรม

สํา

ชั้นประถมศึกษาปที่ คูมือครูฉบับนี้ ประกอบดวย ● ● ● ● ●

คําแนะนําการใชคูมือครู แถบสี/สัญลักษณที่ใชสื่อความหมายในคูมือครู ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง ภาษาไทย ชั้น ป.6 คําอธิบายรายวิชา ภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ชั้น ป.6 จุดเนนการพัฒนาคุณภาพผูเรียน

ตารางแสดงความแตกตางระหวาง “ คูมือครู ” กับ “ หนังสือเรียน * ” ความแตกตาง

ขนาดตัวอักษร ปกดานหลัง ระบบการจัดพิมพ สวนเสริมดานหนา

คูมือครู ยอลงจากปกติ 20%

พิมพ 4 สี มี เอกสารหลักสูตร คําอธิบายรายวิชา มี กิจกรรมแบบ 5E ความรูเสริมสําหรับครู พิมพสอดแทรกไวตลอดทั้งเลม ●

หนังสือเรียน ขนาดปกติ 100% : ตัวอักษรใหญกวา ที่พิมพในคูมือครูนี้ มีใบอนุญาต/ใบประกันคุณภาพ พิมพ 4 สี

-

●

เนื้อหาในเลม

● ●

* ที่ ศธ. อนุญาตใหโรงเรียนใชได

มีเฉพาะเนื้อหาสาระตามที่ ศธ. อนุญาตฯ/สนพ.ประกันคุณภาพ

6

คําแนะนําการใชคูมือครู

: การจัดการเรียนรูสูหองเรียนคุณภาพ

คูมือครู รายวิชา ภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ป.6 จัดทําขึ้นเพื่ออํานวยความสะดวกแกครูผูสอนในการวางแผน เสร�ม และเตรียมการสอนโดยใชหนังสือเรียน ภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ป.6 ของบริษัทอักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด 2 เปนสือ่ หลัก (Core Material) ประกอบการออกแบบกิจกรรมการเรียนรูใ หสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูแ ละตัวชีว้ ดั กลุม สาระ การเรียนรู ภาษาไทย ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 โดยจัดทําตามหลักการสําคัญ ดังนี้

1. ออกแบบการสอนเปนหนวยการเรียนรูอิงมาตรฐาน คูมือครู รายวิชา ภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ป.6 จัดทําเปนหนวยการเรียนรูตามลําดับสาระการเรียนรูที่ ระบุไวในมาตรฐานการเรียนรูแ ละตัวชีว้ ดั แตละหนวยจะกําหนดเปาหมายการสอนและจุดประสงคการเรียนรู (Objective Learning) กิจกรรมการเรียนรู (Learning Activities) และแนวทางการประเมินผลการเรียนรู (Learning Evaluation) ไวชัดเจน ครูผูสอน สามารถจัดทําแผนการสอนใหครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดที่เปนเปาหมายการเรียนรูของแตละหนวยการเรียนรู (ตามแผนภูมิ) และสามารถบันทึกผลการจัดการเรียนการสอนไดอยางมั่นใจ



นรู

สภ

าพ

ผู

จุดป

น

ระส

เรีย

งค

ก

รีย า รเ

มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชั้นป

ทักษะการคิด การวัดประเมินผล การเรียนรู

กิจกรรมการเรียนรู

เทคนิคการสอน

แผนภูมิแสดงองคประกอบของการออกแบบการเรียนรูอิงมาตรฐานและเนนผูเรียนเปนสําคัญ

2. การจัดการเรียนรูที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ แนวคิดในการจัดการเรียนการสอนทีย่ ดึ ผูเ รียนเปนสําคัญ พัฒนามาจากปรัชญาและทฤษฎีการเรียนรู Constructivism ที่เชื่อวาการเรียนรูเปนกระบวนการที่เกิดขึ้นภายในสมองของผูเรียนแตละคน ผูเรียนเปนผูสรางความรูโดยการเชื่อมโยงระหวาง สิ่งที่ไดพบเห็นกับความรูหรือประสบการณเดิมที่มีอยู ทฤษฎีนี้มีความเชื่อวา นักเรียนทุกคนไดเรียนรูและมีความรูความเขาใจสิ่งตางๆ ติดตัวมากอนที่จะเขาสูหองเรียน ซึ่ง เปนการเรียนรูที่เกิดจากบริบทและสิ่งแวดลอมรอบตัวนักเรียนแตละคน ดังนั้นการจัดกระบวนการเรียนรูในแตละบทเรียน ผูสอน จะตองคํานึงถึง คูม อื ครู

1) ความรูเดิมของนักเรียน การสอน 2) ความรู  เ ดิ ม ของนั ก เรี ย นถู ก ต อ ง ที่ ดี จึ ง ต อ งเริ่ ม ต น จากจุ ด ที่ ว  า นั ก เรี ย นมี หรือไม ผูส อนตองปรับเปลีย่ นความรูค วามเขาใจ ความรูอะไรมาบาง แลวจึงใหความรูหรือ เดิมของนักเรียนใหถกู ตอง และเปนพฤติกรรม ประสบการณใหมเพื่อตอยอดจากความรูเดิม การเรียนรูใ หมทมี่ คี ณ ุ คาตอนักเรียน เพือ่ สราง เจตคติหรือทัศนคติที่ดีตอการเรียน

3) นักเรียนสรางความหมายสําหรับ ตนเอง ผูส อนตองสงเสริมใหนกั เรียนนําขอมูล ความรูที่ไดไปลงมือปฏิบัติ และประยุกตใช ความรูอยางถูกตอง ในบริบทที่เปนจริงของ ชีวิตนักเรียน เพื่อขยายความรูใหลึกซึ้งและมี คุณคาตอตัวนักเรียนมากที่สุด

เสร�ม

3

แนวคิด Constructivism เนนใหผเู รียนสรางความรูโ ดยผานกระบวนการคิดและความอยากรูข องตนเอง โดยมีผสู อน เปนผูส รางบรรยากาศการเรียนรูแ ละกระตุน ความสนใจ คอยจัดสถานการณใหผเู รียนเกิดความขัดแยงทางความคิดระหวาง ประสบการณเดิมกับประสบการณความรูใหม ผูเรียนจะพยายามปรับขอมูลใหมกับประสบการณที่มีอยูเดิม แลวสรางเปน ความรูใหมหรือแนวคิดใหมๆ ไดดวยตนเอง

3. การบูรณาการกระบวนการคิด การเรียนรูของนักเรียนแตละคนจะเกิดขึ้นที่สมอง ซึ่งทําหนาที่รูคิด ภายใตสภาพแวดลอมที่เอื้ออํานวยและไดรับการ กระตนุ จูงใจอยางเหมาะสม สอดคลองกับสภาพจิตใจและความตองการของนักเรียน การจัดกระบวนการเรียนรูแ ละสาระการเรียนรู ทีม่ คี วามหมายตอผูเ รียน จะชวยกระตนุ ใหสมองรับรูแ ละสามารถเรียนรูไ ดอยางมีประสิทธิภาพตามขัน้ ตอนการทํางานของสมอง ดังนี้ 1) สมองจะเรียนรูและสืบคนโดยการ 2) สมองจะแยกแยะคุ ณ ค า ของสิ่ ง 3) สมองจะประมวลเนื้อหาสาระ โดย สังเกต คนหา ซักถาม และทดลองปฏิบัติ จน ตางๆ โดยการลงมติ ตัดสินใจ วิพากษวจิ ารณ การสรุปเปนความคิดรวบยอดจากเรื่องราวที่ คนพบความรูความเขาใจไดอยางรวดเร็ว แสดงความคิดเห็น ยอมรับหรือตอตานตาม ไดเรียนรูใหมนําไปผสมผสานกับความรูหรือ อารมณความรูสึกที่เกิดขึ้นในขณะที่เรียนรู ประสบการณเดิมทีถ่ กู จัดเก็บอยูใ นสมอง ผาน การกลั่นกรองเพื่อสังเคราะหเปนความรูความ เขาใจใหมๆ หรือเปนเหตุผลทัศนคติใหมที่จะ ฝงแนนในสมองของผูเรียน

การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพจึงตองเปนการเรียนรูที่เกิดจากกระบวนการคิดของผูเรียน เพราะการเรียนรูจะเกิดขึ้นเมื่อ สมองรูคิด และตองเปนการคิดไดครบถวนตามขั้นตอนการทํางานของสมองผูเรียน โดยเริ่มตนจาก 1) ระดั บ การคิ ด ขั้ น พื้ น ฐาน ได แ ก 2) ระดับลักษณะการคิด ไดแก การ 3) ระดับกระบวนการคิด ไดแก การสังเกต การจําแนก การสื่อความหมาย คิดกวาง คิดลึกซึ้ง คิดหลากหลาย คิดไกล กระบวนการคิดอยางมีวิจารณญาณ การคาดคะเน การรวบรวมขอมูล การสรุปผล คิดคลอง คิดอยางมีเหตุผล เปนตน กระบวนการแกปญหา กระบวนการ เปนตน คิดสรางสรรค กระบวนการคิดสังเคราะห วิจัย เปนตน

4. การใชวัฏจักรการเรียนรู 5E รูปแบบการสอนทีส่ มั พันธกบั กระบวนการคิดและการทํางานของสมองของผูเ รียนทีน่ ยิ มใชอยางแพรหลาย คือ วัฏจักร การเรียนรู 5E ซึ่งผูจัดทําคูมือครูไดนํามาใชเปนแนวทางออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนในคูมือครูฉบับนี้ตามลําดับขั้นตอน การเรียนรู ดังนี้ คูม อื ครู

ขั้นที่ 1 กระตุนความสนใจ (Engage) เปนขั้นที่ผูสอนนําเขาสูบทเรียน เพื่อกระตุนความสนใจของนักเรียนดวยเรื่องราว หรือเหตุการณที่นาสนใจ โดยใช เทคนิควิธีการสอนและคําถามทบทวนความรูหรือประสบการณเดิมของผูเรียน เพื่อเชื่อมโยงผูเรียนเขาสูบทเรียนใหม ชวย ใหนักเรียนสามารถสรุปประเด็นสําคัญที่เปนหัวขอการเรียนรูของบทเรียนได จึงเปนขั้นตอนการสอนที่สําคัญ เพราะเปนการ เตรียมความพรอมและสรางแรงจูงใจใฝเรียนรูแกผูเรียน

เสร�ม

4

ขั้นที่ 2 สํารวจคนหา (Explore) เปนขั้นที่ผูสอนเปดโอกาสใหผูเรียนสังเกต และรวมมือกันสํารวจ เพื่อใหเห็นปญหา รวมถึงวิธีการศึกษาคนควาขอมูล ความรูที่จะนําไปสูความเขาใจประเด็นปญหานั้นๆ เมื่อนักเรียนทําความเขาใจในประเด็นหัวขอที่จะศึกษาคนควาอยางถองแทแลว ก็ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมขอมูล ความรู สํารวจตรวจสอบ โดยวิธีการตางๆ เชน สัมภาษณ ทดลอง อานคนควาขอมูลจากเอกสาร แหลงขอมูลตางๆ จนได ขอมูลความรูตามที่ตั้งประเด็นศึกษาไว

ขั้นที่ 3 อธิบายความรู (Explain) เปนขั้นที่ผูสอนมีปฏิสัมพันธกับผูเรียน เชน ใหการแนะนํา ตั้งคําถามกระตุนใหคิด เพื่อใหผูเรียนไดคนหาคําตอบ และ นําขอมูลความรูจากการศึกษาคนควาในขั้นที่ 2 มาวิเคราะห แปลผล สรุปผล และนําเสนอผลที่ไดศึกษาคนความาในรูปแบบ สารสนเทศตางๆ เชน เขียนแผนภูมิ แผนผังแสดงมโนทัศน เขียนความเรียง เขียนรายงาน เปนตน สมองของผูเรียนจะทํา หนาที่คิดวิเคราะห สังเคราะหอยางเปนระบบ

ขั้นที่ 4 ขยายความเขาใจ (Expand) เปนขั้นที่ผูสอนไดใชเทคนิควิธีการสอนที่ชวยพัฒนาผูเรียนใหนําความรูที่เกิดขึ้นไปคิดคนตอๆ ไป เพื่อพัฒนาทักษะ การเรียนรูและการทํางานรวมกันเปนกลุม ระดมสมองเพื่อคิดสรางสรรครวมกัน นักเรียนสามารถนําความรูที่สรางขึ้นใหมไปเชื่อมโยงกับประสบการณเดิมโดยนําขอสรุปที่ไดไปอธิบายในเหตุการณ ตางๆ หรือนําไปปฏิบตั ใิ นสถานการณใหมๆ ทีเ่ กีย่ วของกับชีวติ ประจําวันของตนเอง เพือ่ ขยายความรูค วามเขาใจใหกวางขวาง ยิ่งขึ้น สมองของผูเรียนทําหนาที่คิดริเริ่มสรางสรรคอยางมีคุณภาพ เสริมสรางวิสัยทัศนใหกวางไกลออกไป

ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluate) เปนขัน้ ทีผ่ สู อนประเมินมโนทัศนของผูเ รียน โดยตรวจสอบจากความคิดทีเ่ ปลีย่ นไปและความคิดรวบยอดทีเ่ กิดขึน้ ใหม ตรวจสอบทักษะ กระบวนการปฏิบัติ การแกปญหา การตอบคําถามรวบยอด และการเคารพความคิดหรือยอมรับเหตุผลของ คนอื่นเพื่อการสรางสรรคความรูรวมกัน นักเรียนสามารถประเมินผลการเรียนรูข องตนเองเพือ่ สรุปผลวานักเรียนมีความรูอ ะไรเพิม่ ขึน้ มาบาง มากนอยเพียงใด และจะนําความรูเ หลานัน้ ไปประยุกตใชในการเรียนรูเ รือ่ งอืน่ ๆ ไดอยางไร นักเรียนจะเกิดเจตคติและเห็นคุณคาของตนเองจาก ผลการเรียนรูที่เกิดขึ้น ซึ่งเปนการเรียนรูที่มีความสุขอยางแทจริง การจัดกิจกรรมการเรียนรูตามวัฏจักรการสรางความรูแบบ 5E จึงเปนรูปแบบการเรียนการสอนที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ โดยสงเสริมใหผูเรียนใชกระบวนการสรางความรูดวยตนเอง และฝกฝนใหใชกระบวนการคิดและกระบวนการกลุมอยางชํานาญ กอใหเกิดทักษะการเรียนรูและทักษะชีวิตที่มีคุณภาพ ตามเปาหมายของการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) ทุกประการ คณะผูจัดทํา คูม อื ครู

แถบสี และสัญลักษณ ที่ใชสื่อความหมายในคูมือครู 1. แถบสี สีแดง

สีเขียว

สีสม

แถบสีแสดงขั้นตอนการสอนและการจัดกิจกรรม เสร�ม แบบ 5E เพื่อใหครูทราบวาเปนขั้นการสอนขั้นใด 5

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

•

•

•

Engage

Explore

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใช เทคนิคกระตุนความ สนใจ เพื่อโยงเขาสู บทเรียน

Explain

เปนขั้นที่ผูสอนให ผูเรียนสํารวจปญหา และศึกษาขอมูล

เปนขั้นที่ผูสอนให ผูเรียนคนหาคําตอบ จนเกิดความรูเชิง ประจักษ

สีฟา

สีมวง

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

•

Evaluate

•

เปนขั้นที่ผูสอนให ผูเรียนนําความรูไป คิดคนตอๆ ไป

เปนขั้นที่ผูสอน ประเมินมโนทัศน ของผูเรียน

2. สัญลักษณ สัญลักษณ เปาหมาย การเรียนรู หลักฐาน แสดงผล การเรียนรู เกร็ดแนะครู นักเรียนควรรู @

NET

มุม IT ขอสอบ บูรณาการ สูอาเซียน

วัตถุประสงค • แสดงเปาหมายการเรียนรูที่นักเรียนตองบรรลุตามตัวชี้วัด •

แสดงรองรอยหลักฐานที่แสดงผลการเรียนรูตามตัวชี้วัด

•

แทรกความรูเสริมสําหรับครู ขอเสนอแนะ ขอควรระวัง ขอสังเกต แนวทางการจัด กิจกรรมและอืน่ ๆ เพื่อประโยชนในการจัดการเรียนการสอน

•

ขยายความรูเพิ่มเติมจากเนื้อหา เพื่อใหนักเรียนไดมีความรูมากขึ้น

•

แนะนําแหลงคนควาจากเว็บไซต เพื่อใหครูและนักเรียนไดเขาถึงขอมูลความรู ที่หลากหลาย

•

วิเคราะหแนวขอสอบ O-NET เพื่อใหครูเนนยํ้าเนื้อหา ที่มักออกขอสอบ O-NET

•

ขยายความรู แนะนํากิจกรรมเพื่อพัฒนานักเรียนใหมีความพรอม สําหรับเขาสูประชาคมอาเซียน

• ขอสอบ O-NET พิจารณาออก ขอสอบจากเนื้อหา ป.4, 5 และ 6

คูม อื ครู

ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง (คัดเอามาเฉพาะที่ใชกับชั้น ป. 6)* เสร�ม สาระที่ 1 การอาน กระบวนการอานสรางความรูและความคิด เพื่อนําไปใชตัดสินใจแกปญหาในการดําเนินชีวิต 6 มาตรฐาน ท 1.1 ใชและมี นิสัยรักการอาน ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรูแกนกลาง ป. 6 1. อานออกเสียงบทรอยแกว และบทรอยกรอง • การอานออกเสียงและการบอกความหมายของบทรอยแกว ไดถูกตอง และบทรอยกรอง ประกอบดวย 2. อธิบายความหมายของคํา ประโยค และ - คําที่มีพยัญชนะควบกลํ้า ขอความที่เปนโวหาร - คําที่มีอักษรนํา - คําที่มีตัวการันต - คําที่มาจากภาษาตางประเทศ - อักษรยอและเครื่องหมายวรรคตอน - วัน เดือน ปแบบไทย - ขอความที่เปนโวหารตางๆ - สํานวนเปรียบเทียบ • การอานบทรอยกรองเปนทํานองเสนาะ 3. อานเรื่องสั้นๆ อยางหลากหลาย โดยจับเวลา • การอานจับใจความจากสื่อตางๆ เชน แลวถามเกี่ยวกับเรื่องที่อาน - เรื่องสั้นๆ 4. แยกขอเท็จจริงและขอคิดเห็นจากเรื่องที่อาน - นิทานและเพลงพื้นบาน 5. อธิบายการนําความรูและความคิดจากเรื่อง - บทความ ที่อานไปตัดสินใจแกปญหาในการดําเนินชีวิต - พระบรมราโชวาท - สารคดี - เรื่องสั้น - งานเขียนประเภทโนมนาว - บทโฆษณา - ขาว และเหตุการณสําคัญ • การอานเร็ว 6. อานงานเขียนเชิงอธิบาย คําสั่ง ขอแนะนํา • การอานงานเขียนเชิงอธิบาย คําสั่ง ขอแนะนํา และปฏิบัติตาม และปฏิบัติตาม - การใชพจนานุกรม - การปฏิบัติตนในการอยูรวมกันในสังคม - ขอตกลงในการอยูรวมกันในโรงเรียน และการใชสถานที่ สาธารณะในชุมชนและทองถิ่น 7. อธิบายความหมายของขอมูลจากการอาน • การอานขอมูลจากแผนผัง แผนที่ แผนภูมิ และกราฟ แผนผัง แผนที่ แผนภูมิ และกราฟ * สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. สาระการเรียนรูแ กนกลางฯ กลุม สาระการเรียนรู ภาษาไทย. (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551), หนา 7-59.

คูม อื ครู

ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรูแกนกลาง ป. 6 8. อานหนังสือตามความสนใจ และอธิบายคุณคา • การอานหนังสือตามความสนใจ เชน ที่ไดรับ - หนังสือที่นักเรียนสนใจและเหมาะสมกับวัย - หนังสืออานที่ครูและนักเรียนกําหนดรวมกัน 9. มีมารยาทในการอาน • มารยาทในการอาน

เสร�ม

7

สาระที่ 2 การเขียน

มาตรฐาน ท 2.1 ใชกระบวนการเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ยอความ และเขียนเรื่องราวในรูปแบบตางๆ เขียนรายงานขอมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาคนควาอยางมีประสิทธิภาพ ชั้น ตัวชี้วัด ป. 6 1. คัดลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทัด และครึ่งบรรทัด 2. เขียนสื่อสารโดยใชคําไดถูกตอง ชัดเจน และเหมาะสม 3. เขียนแผนภาพโครงเรื่อง และแผนภาพ ความคิด เพื่อใชพัฒนางานเขียน 4. เขียนเรียงความ 5. เขียนยอความจากเรื่องที่อาน

6. เขียนจดหมายสวนตัว

7. กรอกแบบรายการตางๆ

8. เขียนเรื่องตามจินตนาการ และสรางสรรค 9. มีมารยาทในการเขียน

สาระการเรียนรูแกนกลาง • การคัดลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทัดและครึ่งบรรทัด ตามรูปแบบการเขียนตัวอักษรไทย • การเขียนสื่อสาร เชน - คําขวัญ - คําอวยพร - ประกาศ • การเขียนแผนภาพโครงเรื่อง และแผนภาพความคิด • การเขียนเรียงความ • การเขียนยอความจากสื่อตางๆ เชน นิทาน ความเรียง ประเภทตางๆ ประกาศ แจงความ แถลงการณ จดหมาย คําสอน โอวาท คําปราศรัย สุนทรพจน รายงาน ระเบียบ คําสั่ง • การเขียนจดหมายสวนตัว - จดหมายขอโทษ - จดหมายแสดงความขอบคุณ - จดหมายแสดงความเห็นใจ - จดหมายแสดงความยินดี • การกรอกแบบรายการ - แบบคําสั่งตางๆ - ใบสมัครศึกษาตอ - แบบฝากสงพัสดุและไปรษณียภัณฑ • การเขียนเรื่องตามจินตนาการและสรางสรรค • มารยาทในการเขียน

คูม อื ครู

สาระที่ 3 การฟง การดู และการพูด

มาตรฐาน ท 3.1 สามารถเลือกฟงและดูอยางมีวิจารณญาณ และพูดแสดงความรู ความคิด และความรูสึก ในโอกาสตางๆ อยางมีวิจารณญาณและสรางสรรค เสร�ม

ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรูแกนกลาง ป. 6 1. พูดแสดงความรู ความเขาใจจุดประสงค • การพูดแสดงความรู ความเขาใจในจุดประสงคของเรื่องที่ ของเรื่องที่ฟงและดู ฟงและดูจากสื่อตางๆ ไดแก 2. ตั้งคําถามและตอบคําถามเชิงเหตุผลจากเรื่อง - สื่อสิ่งพิมพ - สือ่ อิเล็กทรอนิกส ที่ฟงและดู 3. วิเคราะหความนาเชื่อถือจากการฟง • การวิเคราะหความนาเชื่อถือจากการฟงและดูสื่อโฆษณา และดูสื่อโฆษณาอยางมีเหตุผล 4. พูดรายงานเรื่องหรือประเด็นที่ศึกษาคนควา • การรายงาน เชน จากการฟง การดู และการสนทนา - การพูดลําดับขั้นตอนการปฏิบัติงาน - การพูดลําดับเหตุการณ 5. พูดโนมนาวอยางมีเหตุผล และนาเชื่อถือ • การพูดโนมนาวในสถานการณตางๆ เชน - การเลือกตั้งกรรมการนักเรียน - การรณรงคดานตางๆ - การโตวาที 6. มีมารยาทในการฟง การดู และการพูด • มารยาทในการฟง การดู และการพูด

8

สาระที่ 4 หลักการใชภาษาไทย

มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา ภูมิปญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไวเปนสมบัติของชาติ ชั้น ตัวชี้วัด ป. 6 1. วิเคราะหชนิดและหนาที่ของคําในประโยค

2. ใชคําไดเหมาะสมกับกาลเทศะและบุคคล

คูม อื ครู

•

• • •

สาระการเรียนรูแกนกลาง ชนิดและหนาที่ของคํา - คํานาม - คําสรรพนาม - คํากริยา - คําวิเศษณ - คําบุพบท - คําเชื่อม - คําอุทาน คําราชาศัพท ระดับภาษา ภาษาถิ่น

ชั้น ตัวชี้วัด ป. 6 3. รวบรวมและบอกความหมายของคํา ภาษาตางประเทศที่ใชในภาษาไทย 4. ระบุลักษณะของประโยค

5. แตงบทรอยกรอง 6. วิเคราะหและเปรียบเทียบสํานวนที่เปน คําพังเพยและสุภาษิต

สาระการเรียนรูแกนกลาง • คําที่มาจากภาษาตางประเทศ • • • • • •

กลุมคําหรือวลี ประโยคสามัญ ประโยครวม ประโยคซอน กลอนสุภาพ สํานวนที่เปนคําพังเพยและสุภาษิต

เสร�ม

9

สาระที่ 5 วรรณคดีและวรรณกรรม

มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณวรรณคดีและวรรณกรรมไทยอยางเห็นคุณคา และนํามา ประยุกตใชในชีวิตจริง ชั้น ตัวชี้วัด ป. 6 1. แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดีหรือ วรรณกรรมที่อาน 2. เลานิทานพื้นบานทองถิ่นตนเอง และ นิทานพื้นบานของทองถิ่นอื่น 3. อธิบายคุณคาของวรรณคดีและวรรณกรรม ที่อาน และนําไปประยุกตใชในชีวิตจริง 4. ทองจําบทอาขยานตามที่กําหนด และ บทรอยกรองที่มีคุณคาตามความสนใจ

สาระการเรียนรูแกนกลาง • วรรณคดีและวรรณกรรม เชน - นิทานพื้นบานทองถิ่นตนเองและทองถิ่นอื่น - นิทานคติธรรม - เพลงพื้นบาน - วรรณคดีและวรรณกรรมในบทเรียนตามความสนใจ • บทอาขยานและบทรอยกรองที่มีคุณคา - บทอาขยานตามที่กําหนด - บทรอยกรองตามความสนใจ

คูม อื ครู

คําอธิบายรายวิชา

รายวิชาพื้นฐาน ภาษาไทย (วรรณคดีและวรรณกรรม) เสร�ม ชั้นประถมศึกษาปที่ 6 10 รหัสวิชา ท…………………………………………………………………….

กลุมสาระการเรียนรู ภาษาไทย ภาคเรียนที่ 1-2 เวลา 60 ชั่วโมง/ป

ศึกษาการอานบทรอยแกวและบทรอยกรองจากนิทานพืน้ บาน นิทานคติธรรม เพลงพืน้ บาน วรรณคดี และวรรณกรรม พรอมอธิบายความหมายของคําและขอความทีอ่ า น วิเคราะห และอธิบายคุณคาเพือ่ ระบุ ขอคิดทีไ่ ดจากการอานหรือฟง เพือ่ นําไปปรับใชในชีวติ ประจําวันใหเกิดประโยชน และทองจําบทอาขยาน ที่สนใจไดอยางมีคุณคา โดยการฝกทักษะกระบวนการทางภาษาดานการฟง การพูด การอาน และการเขียน กระบวนการ คิด กระบวนการปฏิบัติ และกระบวนการกลุม เพื่อใหเกิดเจตคติที่ดีตอการเรียนวรรณคดีและวรรณกรรม เขาใจ และแสดงความคิดเห็น วิเคราะห วิจารณวรรณคดีและวรรณกรรมอยางสรางสรรค และเห็นคุณคา นําขอคิดไปประยุกตใชใหเกิดประโยชน ในชีวิตประจําวัน

ตัวชี้วัด ท 1.1 ป.6/3, ท 5.1 ป.6/1, รวม 6 ตัวชี้วัด

คูม อื ครู

ป.6/4, ป.6/3,

ป.6/5 ป.6/4

จุดเนนการพัฒนาคุณภาพผูเรียน* การขับเคลื่อนหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551 และการปฏิรูปการศึกษา ในทศวรรษที่สอง (พ.ศ. 2552-2561) ใหประสบผลสําเร็จตามจุดเนนการพัฒนาคุณภาพผูเรียน เสร�ม โดยใหทุกภาคสวนรวมกันดําเนินการ กระทรวงศึกษาธิการไดกําหนดจุดเนนการพัฒนาคุณภาพผูเรียน 11 ดังนี้

ทักษะ ความสามารถ

คุณลักษณะ จุดเนนตามชวงวัย

ม. 4-6

แสวงหาความรู เพื่อแกปญหา ใชเทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู ใชภาษาตางประเทศ (ภาษาอังกฤษ) มีทักษะการคิดขั้นสูง ทักษะชีวิต ทักษะการสื่อสารอยางสรางสรรคตามชวงวัย

ม. 1-3

แสวงหาความรูดวยตนเอง ใชเทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู มีทักษะการคิดขั้นสูง ทักษะชีวิต ทักษะการสื่อสารอยางสรางสรรคตามชวงวัย

• อยูอยางพอเพียง

ป. 4-6

อานคลอง เขียนคลอง คิดเลขคลอง ทักษะการคิดขั้นพื้นฐาน ทักษะชีวิต ทักษะการสื่อสารอยางสรางสรรคตามชวงวัย

• ใฝเรียนรู

ป. 1-3

อานออก เขียนได คิดเลขเปน มีทักษะการคิดขั้นพื้นฐาน ทักษะชีวิต ทักษะการสื่อสารอยางสรางสรรคตามชวงวัย

• ใฝดี

• มุงมั่นในการศึกษา และการทํางาน

คุณลักษณะตามหลักสูตร

• รักชาติ ศาสน กษัตริย

• ซื่อสัตยสุจริต • มีวินัย • ใฝเรียนรู • อยูอยางพอเพียง • มุง มัน่ ในการทํางาน • รักความเปนไทย • มีจิตสาธารณะ

*

สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. แนวทางการนําจุดเนนการพัฒนาผูเรียน สูการปฏิบัติ. (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2553) หนา 3-10.

คูม อื ครู

คําอธิบายจุดเนนการพัฒนาคุณภาพผูเรียน จากจุดเนนการพัฒนาผูเรียน เพื่อใหเห็นความเชื่อมโยงของจุดเนนในแตละชวงวัยที่ตอง ไดรบั การพัฒนาอยางตอเนือ่ ง เหมาะสมกับพัฒนาการของผูเ รียนสําหรับนําไปจัดการเรียนการสอนได เสร�ม อยางมีประสิทธิภาพ จึงกําหนดความสามารถ และทักษะของจุดเนนไว ดังนี้

12

ความสามารถ และทักษะ (คัดเอามาเฉพาะที่เกี่ยวกับวิชาภาษาไทย) • อานออก อานคลอง

ป.4

อานขอความ เรื่อง บทรอยกรองที่มีความยากงายใกลเคียงกับหนังสือเรียนอยางคลองแคลว สรุปใจความสําคัญ แยกแยะขอเท็จจริง ขอคิดเห็น และมีมารยาทในการอาน

ป.3

อานคําพื้นฐานและเขาใจความหมายของคําพื้นฐานเพิ่มจากชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ไดไมนอยกวา 1,200 คํา และ อานขอความ เรือ่ ง บทรอยกรองทีม่ คี วามยากงายใกลเคียงกับหนังสือเรียน ดวยความเขาใจและมีมารยาทในการอาน

อานคําพื้นฐานและเขาใจความหมายของคําพื้นฐานเพิ่มจากชั้นประถมศึกษาปที่ 1 ไดไมนอยกวา 800 คํา และอานขอความ เรื่อง บทรอยกรองที่มีความยากงายใกลเคียงกับหนังสือเรียน และมีมารยาทในการอาน

ป.2 ป.1

อานขอความ เรื่อง บทรอยกรองที่มีความยากงายใกลเคียงกับหนังสือเรียนอยางคลองแคลว สรุปใจความสําคัญ แยกแยะขอเท็จจริง ขอคิดเห็น และมีมารยาทในการอาน

อานขอความ เรื่อง บทรอยกรองที่มีความยากงายใกลเคียงกับหนังสือเรียนอยางคลองแคลว สรุปใจความสําคัญ แยกแยะ ขอเท็จจริง ขอคิดเห็น และมีมารยาทในการอาน

ป.5

อานออก

อานคลอง

ป.6

อานคําพื้นฐานและเขาใจความหมายของคําพื้นฐานไดไมนอยกวา 600 คํา

• เขียนได เขียนคลอง ป.5 ป.4

ป.2

คูม อื ครู

เขียนแสดงความรูส กึ และความคิดเห็นอยางคลองแคลว และมีมารยาทในการเขียน

ป.3

ป.1

เขียนเรียงความอยางคลองแคลวและมีมารยาทในการเขียน

เขียนยอความอยางคลองแคลว และมีมารยาทในการเขียน

เขียนได

เขียนคลอง

ป.6

เขียนคําพื้นฐานเพิ่มจากชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ไดไมนอยกวา 1,200 คํา เขียนเรื่องจากภาพ และมีมารยาทใน การเขียน

เขียนคําพื้นฐานเพิ่มจากชั้นประถมศึกษาปที่ 1 ไดไมนอยกวา 800 คํา เขียนบรรยายภาพ และมีมารยาทในการเขียน

เขียนคําพืน้ ฐานไดไมนอ ยกวา 600 คํา ประโยคงายๆ และมีมารยาทในการเขียน

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹

ÀÒÉÒä·Â

ÇÃó¤´ÕáÅÐÇÃó¡ÃÃÁ ».ö ªÑé¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè ö

¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ÀÒÉÒä·Â µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ

¼ÙŒàÃÕºàÃÕ§ ¹Ò¢ѳ¸ ªÑ ͸Ôà¡ÕÂÃµÔ ÃÈ. ´Ã. ÊÔÃԾѪà à¨É®ÒÇÔâè¹ ¹Ò§àó٠·ÇԹѹ· ¼ÙŒµÃǨ

¹Ò§¸ÅÔÁÒ ¾Å;ҹԪ ¹Ò§ÊÒÇÊظҷԾ ¾Ñ¸¹ÒÇÔ¹ ¹ÒÂÍÀԪҡĵ ÍÔ¹·ËÍÁ

ºÃóҸԡÒà ¹ÒÂÈÑ¡´Ôì áÇÇÇÔÃÔÂÐ

¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ñ

ʧǹÅÔ¢ÊÔ·¸ÔìµÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑ- - ѵÔ

ISBN: 978-616-203-252-3 ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ ñöññððó

¤Œ¹¤ÇÒÁÃÙŒ¢ÂÒ¤ÇÒÁ¤Ô´¨Ò¡

EB GUIDE

ที่พิมพกํากับหัวขอสําคัญในหนังสือเรียนหลักสูตรใหม ชั้น ป.๔ ขึ้นไป ผาน www.aksorn.com ไปยังแหลงความรูทั่วไทย-ทั่วโลก

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

¤íÒ¹íÒ ´ŒÇ¡ÃзÃǧÈÖ¡ÉÒ¸Ô¡ÒÃä´ŒÁÕ¤íÒÊÑè§ãˌ㪌ËÅÑ¡ÊٵáÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõôô ã¹âçàÃÕ¹·ÑÇè ä»·Õ¨è ´Ñ ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ã¹»‚¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ òõôö áÅШҡ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒÇÔ¨ÂÑ áÅеԴµÒÁ ¼Å¡ÒÃ㪌ËÅÑ¡ÊٵáÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõôô ¨Ö§¹íÒä»Ê‹¡Ù ÒþѲ¹ÒËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§ ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ «Ö§è ÁÕ¤ÇÒÁàËÁÒÐÊÁáÅЪѴਹ à¾×Íè ãˌʶҹÈÖ¡ÉÒä´Œ¹Òí ä» ãªŒà»š¹¡Ãͺ·Ôȷҧ㹡ÒèѴËÅÑ¡ÊÙµÃʶҹÈÖ¡ÉÒáÅШѴ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹à¾×Íè ¾Ñ²¹Òà´ç¡áÅÐàÂÒǪ¹ ·Ø¡¤¹ã¹ÃдѺ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ãËŒÁդسÀÒ¾´ŒÒ¹¤ÇÒÁÃÙŒ áÅзѡÉзÕè¨íÒ໚¹ÊíÒËÃѺ¡ÒôíÒçªÕÇÔµ ã¹Êѧ¤Á·ÕèÁÕ¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§ áÅÐáÊǧËÒ¤ÇÒÁÃÙŒà¾×è;Ѳ¹Òµ¹àͧÍ‹ҧµ‹Íà¹×èͧµÅÍ´ªÕÇÔµ ÊíÒËÃѺ¡Å‹ØÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒÀÒÉÒä·Â »ÃСͺ´ŒÇ õ ÊÒÃЋ͠¤×Í ÊÒÃзÕè ñ ¡ÒÃÍ‹Ò¹ ÊÒÃзÕè ô ËÅÑ¡¡ÒÃ㪌ÀÒÉÒä·Â ÊÒÃзÕè ò ¡ÒÃà¢Õ¹ ÊÒÃзÕè õ ÇÃó¤´ÕáÅÐÇÃó¡ÃÃÁ ÊÒÃзÕè ó ¡Òÿ˜§ ¡Òô٠áÅСÒþٴ ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÀÒÉÒä·Â ÇÃó¤´ÕáÅÐÇÃó¡ÃÃÁ ».ö àÅ‹Á¹Õé¨Ñ´·íÒ¢Öé¹ÊíÒËÃѺ㪌 »ÃСͺ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹ÇÃó¤´ÕáÅÐÇÃó¡ÃÃÁ¢Í§¹Ñ¡àÃÕ¹ÃдѺªÑé¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè ö â´Â ¨Ñ´·íÒãËŒÊÍ´¤ÅŒÍ§µÒÁ¡Ãͺ¢Í§ËÅÑ¡Êٵ÷ء»ÃСÒà ʋ§àÊÃÔÁ¤ÇÒÁÃÙ´Œ ÒŒ ¹ÇÃó¤´ÕáÅÐÇÃó¡ÃÃÁµ‹Ò§æ ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÀÒÉÒä·Â ÇÃó¤´ÕáÅÐÇÃó¡ÃÃÁ ».ö àÅ‹Á¹Õé ÁÕ ø ˹‹Ç ᵋÅÐ˹‹Ç »ÃСͺ´ŒÇ ñ. ໇ÒËÁÒ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ»ÃШíÒ˹‹Ç ¡íÒ˹´ÃдѺ¤ÇÒÁÃÙŒ ¤ÇÒÁÊÒÁÒö¢Í§¼ÙŒàÃÕÂ¹Ç‹Ò àÁ×èÍàÃÕ¹¨ºáµ‹ÅÐ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ µŒÍ§ºÃÃÅØÁҵðҹµÑǪÕéÇÑ´·Õè¡íÒ˹´äÇŒã¹ËÅÑ¡ÊٵâŒÍã´ºŒÒ§ ò. à¹×éÍËÒ ¤ÃºµÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ ¹íÒàÊ¹Í àËÁÒÐÊÁ¡Ñº¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹ã¹áµ‹ÅÐÃдѺªÑé¹ ó. ¡Ô¨¡ÃÃÁ ÁÕËÅÒ¡ËÅÒÂÃٻẺãËŒ¹Ñ¡àÃÕ¹»¯ÔºÑµÔ ẋ§à»š¹ (ñ) ¡Ô¨¡ÃÃÁ¹íÒÊ‹Ù¡ÒÃàÃÕ¹ ¹íÒࢌÒÊ‹Ùº·àÃÕ¹ à¾×èÍ¡Ãе،¹¤ÇÒÁʹ㨢ͧ¼ÙŒàÃÕ¹ (ò) ¡Ô¨¡ÃÃÁ¤íÒ¶ÒÁ·ŒÒÊÁͧ ¡Ô¨¡ÃÃÁ·ŒÒ½‚Á×Í ¡Ô¨¡ÃÃÃÁ½ƒ¡¤Ô´·ŒÒ»ÃÐʺ¡Òó ãËŒ ¼ÙŒàÃÕ¹»¯ÔºÑµÔà¾×Íè áÊ´§¾ÄµÔ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙÃŒ ǺÂÍ´ áÅлÃÐàÁÔ¹¼Å¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙµŒ ÒÁÁҵðҹµÑǪÕÇé ´Ñ »ÃШíÒ˹‹Ç ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÀÒÉÒä·Â ÇÃó¤´ÕáÅÐÇÃó¡ÃÃÁ ».ö àÅ‹Á¹Õé ¹íÒàʹ͡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ãËŒàËÁÒÐÊÁá¡‹ÇÑ¢ͧ¼ÙŒàÃÕ¹㹪Ñé¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»‚ ÉÒ»‚·Õè ö «Öè§à»š¹¡ÒÃÈÖ¡ÉÒÊÔ觷Õèà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº¡ÒôíÒà¹Ô¹ ªÕÇµÔ »ÃШíÒÇѹ¢Í§¼ÙàŒ ÃÕ¹ â´Â㪌ÀÒ¾¹íÒàʹÍà¹×Íé ËÒµ‹Ò§æ «Ö§è ¨Ðª‹ÇÂãËŒ¼àŒÙ ÃÕ¹ÊÒÁÒöàÃÕ¹ÃÙäŒ ´Œ§Ò‹ Â¢Ö¹é ¤³Ð¼Ù¨Œ ´Ñ ·íÒËÇѧ໚¹Í‹ҧÂÔ§è Ç‹Ò Ë¹Ñ§Ê×ÍàÃÕ¹ ÀÒÉÒä·Â ÇÃó¤´ÕáÅÐÇÃó¡ÃÃÁ ».ö àÅ‹Á¹Õé ¨Ð໚¹Ê×èÍ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹·ÕèÍíҹǻÃÐ⪹ µ‹Í¡ÒÃàÃÕ¹ÀÒÉÒä·Â à¾×èÍãËŒà¡Ô´ÊÑÁÄ·¸Ô¼Å µÒÁÁҵðҹµÑǪÕéÇÑ´·Õè¡íÒ˹´äÇŒã¹ËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ ·Ø¡»ÃСÒà ¤³Ð¼ÙŒ¨Ñ´·íÒ

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

คําชี้แจงในการใชสื่อ ñ

หนวยการเรียนรูที่

àË‹¨ÑºÃкíÒ

¹Ò§àÁ¢ÅÒ ¨ÐÃÑ¡ÉҴǧᡌÇÁ³Õ ·Õè¶×ÍäÇŒ ãËŒ»ÅÍ´ÀÑ ¨Ò¡ÂÑ¡É ÃÒÁÊÙà 䴌äËÁ¹Ð

เปาหมายการเรียนรู กําหนดระดับความรูความสามารถ ของผูเรียนเมื่อเรียนจบบท กิจกรรมนําสูการเรียน

?

เปาหมายการเรียนรูประจําหนวยที่ ๑

แนวคิดสําคัญ แกนความรูที่เปนความเขาใจ คงทนติดตัวผูเรียน

๑. อานเรือ่ งสัน้ ๆ แลวถามเกีย่ วกับเรือ่ งทีอ่ า น (มฐ. ท ๑.๑ ป.๖/๓) ๒. แยกขอเท็จจริงและขอคิดเห็นจากเรือ่ งทีอ่ า น (มฐ. ท ๑.๑ ป.๖/๔) ๓. นําความรูแ ละความคิดจากเรือ่ งทีอ่ า นไปใชแกปญ หา ในการดําเนินชีวติ (มฐ. ท ๑.๑ ป.๖/๕) ๔. แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดีและวรรณกรรมทีอ่ า น (มฐ. ท ๕.๑ ป.๖/๑) ๕. อธิบายคุณคาของวรรณคดีและวรรณกรรมทีอ่ า น และ นําไปประยุกตใชในชีวติ จริง (มฐ. ท ๕.๑ ป.๖/๓)

á¹Ç¤Ô´ÊíÒ¤ÑÞ

มาตรฐานตัวชี้วัด ระบุตัวชี้วัดที่กําหนดไว ในแตละบท

ÀÒ¾ÊÒ¿‡Òáź·ÕèàËç¹ à¡Ô´¨Ò¡¡ÒÃÅ‹ÍᡌǢͧ ¹Ò§àÁ¢ÅÒËÃ×Íà»Å‹Ò¹Ð ๒

 º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á ËÁÒ¶֧ º·àË‹¡Å‹ÍÁÊíÒËÃѺ ਌ҹÒ â´Â¡ÇÕ¹Òí à¹×Íé ¤ÇÒÁ¨Ò¡ÇÃó¤´ÕËÃ× ÍµíÒ¹Ò¹µ‹Ò§æ ÁÒᵋ§à»š¹º·»Ãоѹ¸ áŌǹíÒä»àˋ໚¹·íҹͧ¢Ñº¡Å‹ÍÁ ¾ÃÐÃÒª¸Ô´Ò ËÃ× Í¾ÃÐÃÒªâÍÃʢͧ¾ÃÐÁËÒ¡ÉѵÃÔ Â ËÃ× Í à¨ŒÒ¹ÒªÑé¹ÊÙ§ àÇÅÒ·Õè¨ÐºÃ÷ÁËÃ× Í¹Í¹ËÅѺ  º·àË‹ ¨Ñ º Ãкí Ò ¡Å‹ Ò Ç¶Ö § ¹Ò§àÁ¢ÅÒ¼Ù Œ ໚ ¹ à·¾¸Ô ´ Ò ÃÑ¡ÉÒÁËÒÊÁطö×Íá¡ŒÇÁ³ÕàËÒÐÁÒËÒÂÃíҡѺàËÅ‹Òà·Ç´Ò ¹Ò§¿‡Ò ÂÑ¡É ÃÒÁÊÙö×Í¢ÇÒ¹àËÒм‹Ò¹ÁÒàË繡çÍÂÒ¡ä´Œ á¡ŒÇÁ³Õ¨Ö§¾ÂÒÂÒÁ¨ÐªÔ§´Ç§á¡ŒÇ ᵋ¹Ò§àÁ¢ÅÒäÁ‹ ãËŒ «íéÒ ÂѧàËÒЩÇÑ´à©ÇÕ¹ËÅÍ¡Å‹Íä»ÁÒ áÅЪÙá¡ŒÇÁ³Õʋͧáʧ á»Åº»ÅÒº ·íÒãËŒÃÒÁÊÙÃâ¡Ã¸ÁÒ¡¨Ö§¢ÇŒÒ§¢ÇÒ¹ãÊ‹ ·íÒãËŒ à¡Ô´àÊÕ§´Ñ§¡Ö¡¡ŒÍ§ä»·ÑèÇ·ŒÍ§¿‡Ò

กิจกรรมนําสูการเรียน นําเขาสูบทเรียนโดยใชกระตุน ความสนใจและวัดประเมินผล กอนเรียน

เน�้อหา ครบตามหลักสูตรแกนกลางฯ ’๕๑ นําเสนอโดยใชภาพ และเน�้อหา เหมาะสมกับการเรียนการสอน

กิจกรรมพัฒนาการเรียนรู ใหผูเรียนฝกปฏิบัติเพื่อแสดงพฤติกรรม การเรียนรูรวบยอดและประเมินผล การเรียนรูตามมาตรฐานตัวชี้วัดประจําหนวย

“เรื่องเมขลากับรามสูรเปนการอธิบายปรากฏการณฟาแลบฟารองอีก แบบหนึ่ง ถาพวกเธออยากรูวาเขาอธิบายไวอยางไรก็ลองอานหนังสือเรื่องนี้ดู” จากนั้นคุณครูก็หยิบหนังสือเลมหนึ่งจากหนังสือที่ครูถือมาสงใหสันติ “เรื่องอะไรหรือสันติ” ทินกรถาม “บทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่องจับระบํา แตงโดยสุนทรภู” สันติอาน ชื่อเรื่องแลวบอกคุณครูสุพัตราวา “คุณครูครับ ผมขออนุญาตอานใหเพื่อนๆ ฟง เลยไดไหมครับ” “ไดจะ” คุณครูสุพัตราอนุญาต สันติจึงออกไปยืนที่หนาชั้นเรียนแลว อานบทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่องจับระบําใหเพื่อนๆ ฟง

¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

๑ จับคูกับเพื่อนแลวผลัดกันตั้งคําถามและตอบคําถามจาก บทเหกลอม พระบรรทม เหเรื่องจับระบํา เพื่อเปนการสรุปสาระสําคัญของเรื่องที่อาน

º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ×èͧ¨ÑºÃкíÒ...

¼ÙŒáµ‹§º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ×èͧ¨ÑºÃкíÒ ¤×Íã¤Ã

Êع·ÃÀÙ‹

๒ รวมกันจําแนกขอเท็จจริง และขอคิดเห็นจากวรรณกรรมเรื่องเหจับระบํา ๓ วาดรูปนางฟาในจินตนาการของนักเรียน จากนั้นนําเสนอที่หนาชั้นเรียน ใหเพื่อนและครูดู แลวรวมกันแสดงความคิดเห็น

http://www.aksorn.com/lib/p/tha_05 (เรื่อง ตํานานฟาแลบ ฟารอง ฟาผา)

EB GUIDE

๗

¤íÒ¶ÒÁ¨Ø´»ÃСÒÂ

Web Guide แหลงเรียนรูทางอินเทอรเน็ต

ñ. ¡ÒÃ㪌¤íÒ㹺·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ× è ͧ¨ÑºÃкíÒ ÁÕÅѡɳÐà´‹¹Í‹ҧäà ò. º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á ÁÕÅѡɳÐàËÁ×͹ËÃ× Íᵡµ‹Ò§¨Ò¡à¾Å§¡Å‹ÍÁà´ç¡Í‹ҧäúŒÒ§ ó. ËÒ¡¹Ñ¡àÃÕ Â¹à»š¹ÂÑ¡É ÃÒÁÊÙÃáŌǵŒÍ§¡ÒÃá¡ŒÇÁ³Õ¢Í§¹Ò§àÁ¢ÅÒ ¹Ñ¡àÃÕ Â¹¨Ð㪌ÇÔ¸Õ¡ÒÃã´·Õè¨Ð䴌ᡌÇÁ³Õ â´ÂäÁ‹·íÒãËŒ¼ÙŒÍ×è¹à´×ʹÌ͹ ô. º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ× è ͧ¨ÑºÃкíÒ Áդس¤‹Òã¹´ŒÒ¹ã´ºŒÒ§ õ. ¹Ñ¡àÃÕ Â¹ÊÒÁÒö¹íÒà¹×éÍËÒ㹺·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ× è ͧ¨ÑºÃкíÒ ä»ãªŒ»ÃÐ⪹ 㹪ÕÇÔµ»ÃШíÒÇѹ 䴌͋ҧäúŒÒ§

๑๘

คําถามจุดประกาย คําถามเพื่อกระตุนใหผูเรียน ไดฝกทักษะการคิดวิเคราะห เพื่อเชื่อมโยงกับการนําความรู ไปใชในชีวิตประจําวัน

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

สารบัญ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่

บรรณานุกรม ภาคผนวก EB GUIDE

๑ เหจับระบํา ๒ การเดินทางของพลายงาม

๓

๔ ๕ ๖ ๗ ๘

จดแลวจํา นักสืบทองอิน ศึกไมยราพ สุภาษิตสอนจิตเตือนใจ กําเนิดมะกะโท อําลา อาลัย

๑๘๖

๑ ๑๙ ๔๒ ๕๙ ๘๘ ๑๒๗ ๑๔๖ ๑๖๓ ๑๘๖ พิเศษ ๑

คนควาขอมูลเพิ่มเติม จากเว็บไซตที่อยูในหนังสือเรียน หนา ๗, ๒๑, ๒๘, ๖๒, ๙๑, ๑๒๑, ๑๒๙, ๑๓๘, ๑๗๕, ๑๗๗

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

สารบัญ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่

บรรณานุกรม ภาคผนวก EB GUIDE

๑ เหจับระบํา ๒ การเดินทางของพลายงาม

๓

๔ ๕ ๖ ๗ ๘

จดแลวจํา นักสืบทองอิน ศึกไมยราพ สุภาษิตสอนจิตเตือนใจ กําเนิดมะกะโท อําลา อาลัย

๑๘๖

๑ ๑๙ ๔๒ ๕๙ ๘๘ ๑๒๗ ๑๔๖ ๑๖๓ ๑๘๖ พิเศษ ๑

คนควาขอมูลเพิ่มเติม จากเว็บไซตที่อยูในหนังสือเรียน หนา ๗, ๒๑, ๒๘, ๖๒, ๙๑, ๑๒๑, ๑๒๙, ๑๓๘, ๑๗๕, ๑๗๗

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

สารบัญ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่ หนวยการเรียนรูที่

บรรณานุกรม ภาคผนวก EB GUIDE

๑ เหจับระบํา ๒ การเดินทางของพลายงาม

๓

๔ ๕ ๖ ๗ ๘

จดแลวจํา นักสืบทองอิน ศึกไมยราพ สุภาษิตสอนจิตเตือนใจ กําเนิดมะกะโท อําลา อาลัย

๑๘๖

๑ ๑๙ ๔๒ ๕๙ ๘๘ ๑๒๗ ๑๔๖ ๑๖๓ ๑๘๖ พิเศษ ๑

คนควาขอมูลเพิ่มเติม จากเว็บไซตที่อยูในหนังสือเรียน หนา ๗, ๒๑, ๒๘, ๖๒, ๙๑, ๑๒๑, ๑๒๙, ๑๓๘, ๑๗๕, ๑๗๗

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล Evaluate

Expand

กระตุนความสนใจ

ñ

หนวยการเรียนรูที่

àË‹¨ÑºÃкíÒ

¹Ò§àÁ¢ÅÒ ¨ÐÃÑ¡ÉҴǧᡌÇÁ³Õ ·Õè¶×ÍäÇŒ ãËŒ»ÅÍ´ÀÑ ¨Ò¡ÂÑ¡É ÃÒÁÊÙà 䴌äËÁ¹Ð

?

1. นักเรียนดูภาพในหนังสือ หนา 1 แลวรวมกันบอกวา นางฟาและ ยักษชื่ออะไร และทั้งคูกําลัง ทําอะไร (ตอบ นางฟา คือ นางเมขลา ถือดวงแกวมณีเหาะมา สวนยักษ คือ รามสูร มีขวานเปนอาวุธ พยายามจะชิงดวงแกวมณี จากนางมณีเมขลา) 2. ครูถามคําถาม แลวใหนักเรียน แสดงความคิดเห็นอยางอิสระ • นางเมขลาจะรักษาดวงแกวมณี ที่ถือไว ใหปลอดภัยจากรามสูร ไดหรือไม (แนวตอบ คําตอบมีหลากหลาย ขึ้นอยูกับนักเรียนแตละคน)

เปาหมายการเรียนรูประจําหนวยที่ ๑

๑. อานเรือ่ งสัน้ ๆ แลวถามเกีย่ วกับเรือ่ งทีอ่ า น (มฐ. ท ๑.๑ ป.๖/๓) ๒. แยกขอเท็จจริงและขอคิดเห็นจากเรือ่ งทีอ่ า น (มฐ. ท ๑.๑ ป.๖/๔) ๓. นําความรูแ ละความคิดจากเรือ่ งทีอ่ า นไปใชแกปญ หา ในการดําเนินชีวติ (มฐ. ท ๑.๑ ป.๖/๕) ๔. แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดีและวรรณกรรมทีอ่ า น (มฐ. ท ๕.๑ ป.๖/๑) ๕. อธิบายคุณคาของวรรณคดีและวรรณกรรมทีอ่ า น และ นําไปประยุกตใชในชีวติ จริง (มฐ. ท ๕.๑ ป.๖/๓)

คูมือครู

1

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

(หนาพิมพและตัวอักษรในกรอบนี้มีขนาดเล็กกวาฉบับนักเรียน 20%)

เปาหมายการเรียนรู เมื่อเรียนจบ นักเรียนจะสามารถ ปฏิบัติสิ่งเหลานี้ได 1. อานวรรณคดีและวรรณกรรม แลวจําแนกขอเท็จจริง ขอคิดเห็น และตอบคําถามจากเรื่องที่อานได 2. สรุปความรู และบอกขอคิด หรือคุณคาของวรรณคดีและ วรรณกรรมที่อาน แลวนําไป ประยุกตใชในชีวิตประจําวันได 3. แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดี และวรรณกรรมที่อานได

กิจกรรมนําสูการเรียน

เกร็ดแนะครู ครูจัดกระบวนการเรียนรู โดยการ ใหนักเรียน • อภิปราย • ปฏิบัติ (อาน เขียน และสรุป ใจความสําคัญ) • ทําความเขาใจ วิเคราะห และ สรุปขอคิดหรือคุณคาที่ไดจาก วรรณคดีและวรรณกรรม แลวนําไปประยุกตใชใน ชีวิตประจําวันได

á¹Ç¤Ô´ÊíÒ¤ÑÞ

กระตุนความสนใจ 1. นักเรียนดูภาพในหนังสือ หนา 2 แลวรวมกันบอกวา เปนปรากฏการณใด (ตอบ ฟาแลบ) 2. นักเรียนรวมกันตอบคําถามวา • ภาพที่นักเรียนเห็นเกิดจากการ ลอแกวของนางเมขลาหรือไม (ตอบ ไมใช เพราะฟาแลบเปน ปรากฏการณทางธรรมชาติ) 3. นักเรียนรวมกันอานแนวคิดสําคัญ เพื่อใหเขาใจภาพรวมของ วรรณคดีที่จะเรียนรู

2

คูมือครู

ÀÒ¾ÊÒ¿‡Òáź·ÕèàËç¹ à¡Ô´¨Ò¡¡ÒÃÅ‹ÍᡌǢͧ ¹Ò§àÁ¢ÅÒËÃ×Íà»Å‹Ò¹Ð ๒

 º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á ËÁÒ¶֧ º·àË‹¡Å‹ÍÁÊíÒËÃѺ ਌ҹÒ â´Â¡ÇÕ¹Òí à¹×Íé ¤ÇÒÁ¨Ò¡ÇÃó¤´ÕËÃ× ÍµíÒ¹Ò¹µ‹Ò§æ ÁÒᵋ§à»š¹º·»Ãоѹ¸ áŌǹíÒä»àˋ໚¹·íҹͧ¢Ñº¡Å‹ÍÁ ¾ÃÐÃÒª¸Ô´Ò ËÃ× Í¾ÃÐÃÒªâÍÃʢͧ¾ÃÐÁËÒ¡ÉѵÃÔ Â ËÃ× Í à¨ŒÒ¹ÒªÑé¹ÊÙ§ àÇÅÒ·Õè¨ÐºÃ÷ÁËÃ× Í¹Í¹ËÅѺ  º·àË‹ ¨Ñ º Ãкí Ò ¡Å‹ Ò Ç¶Ö § ¹Ò§àÁ¢ÅÒ¼Ù Œ ໚ ¹ à·¾¸Ô ´ Ò ÃÑ¡ÉÒÁËÒÊÁطö×Íá¡ŒÇÁ³ÕàËÒÐÁÒËÒÂÃíҡѺàËÅ‹Òà·Ç´Ò ¹Ò§¿‡Ò ÂÑ¡É ÃÒÁÊÙö×Í¢ÇÒ¹àËÒм‹Ò¹ÁÒàË繡çÍÂÒ¡ä´Œ á¡ŒÇÁ³Õ¨Ö§¾ÂÒÂÒÁ¨ÐࢌҪԧ´Ç§á¡ŒÇ ᵋ¹Ò§àÁ¢ÅÒäÁ‹ ãËŒ «íÒé ÂѧàËÒЩÇÑ´à©ÇÕ¹ËÅÍ¡Å‹Íä»ÁÒ áÅЪÙá¡ŒÇÁ³ÕÊÍ‹ §áʧ á»Åº»ÅÒº ·íÒãËŒÃÒÁÊÙÃâ¡Ã¸ÁÒ¡¨Ö§¢ÇŒÒ§¢ÇÒ¹ãÊ‹ ·íÒãËŒ à¡Ô´àÊÕ§´Ñ§¡Ö¡¡ŒÍ§ä»·ÑèÇ·ŒÍ§¿‡Ò

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา Explore

Engage

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explain

Expand

Evaluate

สํารวจคนหา

àË‹¨ÑºÃкíÒ เชาวันหนึ่งหลังจากเปดภาคเรียนไดประมาณ ๓ สัปดาห ฝนตั้งเคา มาแตไกล ลมกรรโชกแรงแสดงใหรูวา ฝนจะตกในอีกไมชา สันติและเพื่อนอีก ๓-๔ คน รวมทั้งนักเรียนที่มาถึงหนาโรงเรียนแลว ตางพากันเดินเขาโรงเรียนอยางรีบเรง ทัง้ หมดทําความเคารพคุณครูทยี่ นื อยูห นา บริเวณโรงเรียน แลวแยกยายกันเขาหองเรียน

1. นักเรียนดูภาพแลวรวมกัน อานออกเสียงเนื้อเรื่อง ในหนังสือ หนา 3 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันบอกมารยาทที่ควร ปฏิบัติเมื่อพบคุณครู • กลาวคําวา สวัสดีคะ/สวัสดีครับ แลวทําความเคารพ 4. นักเรียนรวมกันบอกวา เด็กในภาพ ปฏิบัติตนอยางมีมารยาทหรือไม

ÊÇÑÊ´Õ¤ÃѺ¤Ø³¤ÃÙ

๓

คูมือครู

3

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

อธิบายความรู 1. นักเรียนรวมกันอานออกเสียง เนื้อเรื่องในหนังสือ หนา 4 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันบอกวาเนื้อเรื่อง ในหนังสือ หนา 4 มีการใชโวหาร ชนิดใด (ตอบ อุปมาโวหาร คือ การใช ขอความเปรียบเทียบใหเห็น ภาพพจนโดยใชคําวา ดัง เหมือน ดุจ คลาย ไดแก ขอความ “ฝนเริ่ม โปรยลงมากอนจะตกหนักเหมือน ฟารั่ว”) 4. นักเรียนรวมกันบอกเลา ประสบการณเมื่อพบปรากฏการณ ฟาแลบฟารองวา นักเรียนปฏิบตั ติ น อยางไร เหมือนหรือแตกตางจาก เด็กในภาพหรือไม อยางไร

ฝนเริ่มโปรยลงมากอนจะตกหนักเหมือนฟารั่ว คุณครูจึงประกาศให นักเรียนทุกคนยืนเคารพธงชาติ สวดมนต และทําสมาธิที่หนาหองเรียนของ แตละคนแทนการเขาแถวเคารพธงชาติที่หนาเสาธงเหมือนทุกวัน กอนเริ่มเรียนชั่วโมงแรก ฝนก็ยังไมหยุดตก และยังมีฟาแลบตามดวย เสียงฟารองดังกึกกองนากลัว นักเรียนในหองบางคนยกมือขึน้ ปดหู บางคนก็รอ ง อุทานออกมาดวยความตกใจ

njҠ!

ÍÖë !

¿éÒ¼‹Ò á¶Çä˹¹Ðà¹ÕèÂ

๔

4

คูมือครู

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู

“สงสัยจะลงใกลๆ นี่เอง” สันติเปรยขึ้นหลังเสียงฟารองหยุดลง “อะไรลงหรือสันติ” ไพลินถาม “ขวานรามสูรไง” สันติตอบแลวพูดตอวา “รามสูรคงขวางขวานมาตก ใกลๆ โรงเรียนของเรานี่แหละ” เพื่อนๆ หลายคนหันมาทางสันติดวยความสนใจในเรื่องที่เขาพูด แตกมลทิพยแยงวา “เมือ่ สักครูเ ปนเสียงฟารองนะ แลวรามสูรขวางขวานมาเกีย่ ว อะไรดวยละ” “ก็รามสูรขวางขวานทําใหเกิดฟารองฟาผาอยางไรละ สวนฟาแลบนั่น ก็เปนเพราะนางมณีเมขลาลอแกว ถือลูกแกวแกวงไปมาทําใหเกิดแสงแวบๆ เธอไมเคยไดยินเพลง ‘เมขลาซิมาลอแกว รามสูรเห็นแลวขวางขวานออกไป’ เหรอ”” สันติตอบกมลทิพยพรอมกับรองเพลงใหฟง

àÁ¢ÅÒ«ÔÁÒÅ‹Íá¡ŒÇ ÃÒÁÊÙÃàËç¹áŌǢnjҧ¢ÇÒ¹ ÍÍ¡ä»

1. นักเรียนรวมกันอานออกเสียง เนื้อเรื่องในหนังสือ หนา 5 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันอภิปรายแสดง ความคิดเห็นเกี่ยวกับการเกิด ปรากฏการณฟาแลบ ฟารอง และฟาผา วาเกิดจากสาเหตุใด เกิดจากเมขลาลอแกว และรามสูร ขวางขวานหรือไม อยางไร @

มุม IT

อานความรูเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ฟาแลบ ฟารอง หรือฟาผาไดที่ http://www.myfifirstbrain.com/ student_view.aspx?ID=31253

à¾Å§ÍÐäà ¢Í§à¢Ò¹Ð

๕

คูมือครู

5

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

อธิบายความรู 1. นักเรียนรวมกันอานออกเสียง เนื้อเรื่องในหนังสือ หนา 6 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันอธิบายสรุปการเกิด ฟาแลบ และฟาผา โดยเขียนเปน รูปภาพประกอบใหเขาใจงาย

“แตจริงๆ แลว ฟาแลบเกิดจากประจุไฟฟาจากกอนเมฆกอนหนึง่ กระโดด ไปกอนเมฆอีกกอนหนึง่ เมือ่ ประจุไฟฟาเคลือ่ นทีผ่ า นอากาศ ทําใหเกิดความรอน สูงมาก จนปรากฏเปนแสงสวางวาบขึ้นไมใชเหรอ” ศิลายกความรูจากวิชา วิทยาศาสตรมาอธิบายใหสันติฟง “สวนฟาผาก็เกิดจากการที่ประจุไฟฟาเคลื่อนที่ระหวางเมฆกับพื้นดิน ซึง่ เกิดพลังงานสูงมาก เลยเกิดระเบิดเสียงดังเปนฟาผา” กมลทิพยอธิบายเสริม “ก็ใชนะสิ” สันติตอบ “แตพวกเธอไมเคยไดยินตํานานเกี่ยวกับเรื่อง เมขลากับรามสูรอยางที่ฉันเลาเลยหรือ” “ตํานานอะไรจะนักเรียน” คุณครูสุพัตราที่กําลังเดินเขามาเพื่อสอนวิชา ภาษาไทยไดยินเขาพอดี นักเรียนทุกคนกลาวสวัสดีและทําความเคารพคุณครู จากนั้นสันติจึงตอบคําถามของคุณครู เมื่อทราบเรื่องแลว คุณครูสุพัตราพูดกับ นักเรียนวา ÊÇÑÊ´Õ¤ÃѺ ÊÇÑÊ´Õ¤‹Ð ¤Ø³¤ÃÙ

ÊÇÑÊ´Õ¤‹Ð ÊÇÑÊ´Õ¤ÃѺ ¤Ø³¤ÃÙ

๖

6

คูมือครู

¡íÒÅѧ¾Ù´¶Ö§µíÒ¹Ò¹ àÃ×èͧÍÐäáѹ¨ Ðà´ç¡æ

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู

“เรื่องเมขลากับรามสูรเปนการอธิบายปรากฏการณฟาแลบฟารองอีก แบบหนึ่ง ถาพวกเธออยากรูวาเขาอธิบายไวอยางไรก็ลองอานหนังสือเรื่องนี้ดู” จากนั้นคุณครูก็หยิบหนังสือเลมหนึ่งจากหนังสือที่ครูถือมาสงใหสันติ “เรื่องอะไรหรือสันติ” ทินกรถาม “บทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่องจับระบํา แตงโดยสุนทรภู” สันติอาน ชื่อเรื่องแลวบอกคุณครูสุพัตราวา “คุณครูครับ ผมขออนุญาตอานใหเพื่อนๆ ฟง เลยไดไหมครับ” “ไดจะ” คุณครูสุพัตราอนุญาต สันติจึงออกไปยืนที่หนาชั้นเรียนแลว อานบทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่องจับระบําใหเพื่อนๆ ฟง

1. นักเรียนอานออกเสียงเนื้อเรื่อง ในหนังสือ หนา 7 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันบอกลักษณะ บทเหกลอมพระบรรทมตามความ เขาใจของนักเรียน

º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ×èͧ¨ÑºÃкíÒ...

http://www.aksorn.com/lib/p/tha_05 (เรื่อง ตํานานฟาแลบ ฟารอง ฟาผา)

EB GUIDE

๗

คูมือครู

7

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

1. นักเรียนอานออกเสียงบทเหกลอม พระบรรทม เหเรื่อง จับระบํา ในหนังสือ หนา 8 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันสรุปใจความสําคัญ ของบทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่อง จับระบํา ในหนังสือ หนา 8 แลววาดภาพประกอบตาม จินตนาการ • นางเมขลา เปนนางฟาทีส่ วยงาม ถือดวงแกวทีม่ รี ศั มีสวางเรืองรอง เหาะลอยละลองอยูในทองฟา อยางเพลิดเพลินกับเทพบุตร นางฟา และทําใหเกิดแสง แปลบปลาบ เพราะนางโยน ดวงแกวมณีไปมา 4. ครูอธิบายเพิ่มเติมขอมูลที่นักเรียน ควรรู

Expand

Evaluate

บทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่อง จับระบํา ๏ เหเอยนางเอก ๏ เหเอยนางเอก มณีเมขลา มณีเมขลา ถืองจิดวงดาว นดาดังดวงดาว ลอยเรใลอยเร นเมฆาในเมฆา ถือจินดาดั ๏ นโยนเล สวางแวววามวาว ๏ โยนเล เห็นแกนวเห็นแกว สวางแวววามวาว ลอยฟาลอยฟ เวหาหาว รูปราวกัรูบปกิราวกั นรี บกินรี าเวหาหาว ๏ ทรงเครื ๏ ทรงเครื ่องเรืองจํ่อางเรืรัสองจําอร รัสามรัศอรมีฉามรั วี ศมีฉวี ชูชวงดวงมณี เลื่อนลอยลี ลามา ลามา ชูชวงดวงมณี เลื่อนลอยลี ๏ เลียบรอบขอบทวี อยูกบลางกลี ๏ เลียบรอบขอบทวี ป ปอยูกลางกลี เมฆาบเมฆา เชยชมยมนา เฝานรักธูษาสินธู เชยชมยมนา เฝารักษาสิ ถึงวสันตฤดู ๏ ครั้น๏ปจครั ฉิม้นคิปมจหัฉินมตคิมหันตถึงวสันตฤดู ฟาคํารนฝนฟู งซูซนูสาดเซ็น ฟาคํารนฝนฟู เสียงซูซเสีูสยาดเซ็ องละอองอาบ นธุซาบทรวงเย็ ๏ ลอยล๏ อลอยล งละอองอาบ กระสินธุกระสิ ซาบทรวงเย็ น น เคยรํ าระบําเบน เลนญกับเทวัญ เคยรําระบํ าเบน ลอเลนกัลบอเทวั ชูแกวาแววสว รําดวยนางสาวสวรรค ๏ ชูแก๏วแววสว ง าง รําดวยนางสาวสวรรค ลอเลี ้ยวเกี ลอเลี้ยวเกี ้ยวพั น ้ยวพัน พวกเทวัพวกเทวั ญกั้นกางญกั้นกาง ๏ ดฉวยฉุ ดยุดหยอก สัพยอกเย สัพายอกเย ๏ ฉวยฉุ ยุดหยอก นาง านาง โยนแกวโยนแก แววสววาแววสว ง าง ใหเนตรพร ใหเนตรพร างพรายเอยฯ างพรายเอยฯ

นักเรียนควรรู กินรี คือ กินนรเพศหญิง มีลักษณะ ครึ่งคนครึ่งนก คือ ทอนบนจาก สะเอวขึ้นมาเปนคน ทอนลางเปนนก แตในเรื่องพระสุธนมโนราหกลาววา กินรีถอดปกถอดหางแลวเปนคน เวลาจะไปไหนก็สวมปกสวมหาง กินรีไดชื่อวาเปนหญิงงาม

๘

คูมือครู

ตรวจสอบผล (ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

อธิบายความรู

8

ขยายความเขาใจ

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู 1. นักเรียนอานออกเสียงบทเหกลอม พระบรรทม เหเรื่อง จับระบํา ในหนังสือ หนา 9 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันสรุปใจความสําคัญ ของบทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่อง จับระบํา ในหนังสือ หนา 9 แลววาดภาพประกอบ ตามจินตนาการ • เมื่อยักษรามสูรที่มีฤทธิ์เดช ปรากฏตัวขึ้น บรรยากาศที่ รื่นเริงของเหลาชาวสวรรคและ นางเมขลาก็เปลี่ยนไป เหลา เทวดานางฟาซึ่งกําลังจับระบํา รําเตนเลนดนตรีก็พากันหนี กระจัดกระจายดวยความกลัว เหลือแตนางเมขลาที่ยังโยน ดวงแกวเลนไปมา เมื่อรามสูร ทําอะไรนางไมไดก็โกรธจัด ขวางขวานใสนางเมขลา เกิดเสียงดังเปรี้ยง นางเมขลา ก็หนีไปเรื่อยๆ 4. นักเรียนรวมกันสังเกตการใชคํา ในบทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่อง จับระบําวา ใชคําอยางไร • กวี (สุนทรภู) ใชคํานอยแต ครอบคลุมใจความมาก ใชคาํ สรางจินตนาการแกผูอานได เปนอยางดี และมีการเลือกคํา ทีไ่ พเราะเหมาะเจาะมารอยเรื่อง เขาดวยกันไดอยางเหมาะสม

๏ เหเอยเห ๏ เหนเาม อยเหนาม เทพรามสู เทพรามสู รมาร รมาร มีมือถือมีขวาน มือถือขวาน อยูวิมานมณี อยูวิมนานมณี ิล นิล ๏ หนา๏เขียหน วเขีาเขี ้ยวงอก ยวเขี้ยวงอกสีเหมือนดอกอิ สีเหมือนดอกอิ นทนิล นทนิล เมืองสวรรค เมืองสวรรค ชั้นอินทรชั้นอินทร เกรงสิ้นเกรงสิ ทุกเทวา ้นทุกเทวา ๏ เลี้ยวรอบขอบพระเมรุ ๏ เลี้ยวรอบขอบพระเมรุ ตรวจตระเวนหา ตรวจตระเวนหา เห็นนางเอกเมขลา เห็นนางเอกเมขลา โยนจินดาดั โยนจิงเปลวเพลิ นดาดังเปลวเพลิ ง ง ๏ กับสุ๏รางค กับนสุางสวรรค รางคนางสวรรค ฝูงเทวัญฝูบังเทวั นเทิญง บันเทิง จับระบําจัทํบาระบํ เชิงาทําเชิง รื่นเริงบัรืน่นเทิเริงใจบันเทิงใจ ๏ คิดจะใคร ๏ คิดไดจะใคร แกว ไดแกว เลิศแลวเลิแววไว ศแลวแววไว แกวงขวานชาญชั แกวงขวานชาญชั ย ย โลดไลเทวา โลดไลเทวา ๏ ตางวิ๏่งทิต้งากรังวิบ่งทิ้งกรับ โทนทับโทนทั รํามะนา บรํามะนา กลัวยักษกลันวักยัหนา กษนักหนา หลบหนหลบหน าหนีไปาหนีไป ๏ เมขลากล าแกลว าแกลว ลอแกวแววไว ๏ เมขลากล ลอแกวแววไว โยนสวาโยนสว งเหมือานอย ยนเนตรขุ มาร นมาร งเหมืางไฟ อนอยางไฟ ปลาบนัปลาบนั ยนนเนตรขุ ๏ หนา๏มืดหน ฮืดาฮาด มืดฮืดฮาด กริ้วกราดโกรธทะยาน กริ้วกราดโกรธทะยาน แคนนางขว งขวานางขวาน เปรี้ยงสะท แคนานางขว เปรีา้ยนโลกา งสะทานโลกา ๏ ฤทธิ๏์แกฤทธิ วแคล์แวกคลาด ยิ่งกริ้วกราดโกรธา วแคลวคลาด ยิ่งกริ้วกราดโกรธา โลดไลไโลดไล ขวควาไขวควา เมขลาลเมขลาล อเวียน อเวียน ๏ ยักษ๏โถมโจนโจน ยักษโถมโจนโจน นางก็โยนวิ นางก็เชีโยยนวิ ร เชียร หลีกลัดหลี ฉวักดลัเฉวี ลอเวียนวงวน ดฉวัยนดเฉวียน ลอเวียนวงวน ๏ เปรี้ย๏งเปรี เปรี้ย้ยงเสี งเปรี ยงขวาน ้ยงเสียงขวาน กองสะทกาอนสากล งสะทานสากล ไลนางกลางฝน ไลนางกลางฝน มืดมนในเมฆา มืดมนในเมฆา ๏ นวลนางนั ๏ นวลนางนั ้นชางลอ้นชางลอรั้งรอรอรันรา ้งรอรอนรา เวียนไวไปมา เวียนไวไปมา ในจักรราศี ในจัเกอยรราศี ฯ เอย ฯ บทเหกลอมพระบรรทม บทเหกลอเห มพระบรรทม เรื่องจับระบําเห: เสุรื่อนงจั ทรภู บระบํ  า : สุนทรภู

๙

คูมือครู

9

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

นักเรียนควรรู สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ ทรงเปน พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว (รัชกาลที่ 4) พระองคทานทรงประกอบเกียรติคุณ เปนอันมาก ทั้งดานการปกครอง การศึกษา ดานประวัติศาสตร และดานวรรณคดี โดยพระองค ทรงรวบรวมวรรณคดีเกาๆ ไวให อนุชนรุนหลังไดศึกษามาจนทุกวันนี้

คูมือครู

Expand

Evaluate

เมื่อสันติอานจบ คุณครูและเพื่อนๆ ก็ปรบมือ สันติเดินกลับไปนั่งที่โตะ คุณครูสุพัตราถามนักเรียนวา “เปนอยางไรบางคะนักเรียน ชอบไหม” “ชอบครับคุณครู” “ชอบคะคุณครู” นักเรียนตอบ “หนูคดิ วา บทเหจบั ระบํานีส้ ะทอนใหเห็นถึงความเชือ่ ของคนไทยในอดีต ดวยนะคะ” กมลทิพยแสดงความคิดเห็น “ใชแลวจะกมลทิพย เหเรือ่ งจับระบํานีเ้ ปนตํานานการอธิบายปรากฏการณ ธรรมชาติทสี่ ะทอนความเชือ่ เรือ่ งเทวดานางฟาของคนไทยในอดีตทีน่ า สนใจมาก สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพทรงสันนิษฐานวา สุนทรภู นาจะแตงบทเหกลอมนี้ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัว และ เขาใจกันวาสุนทรภูแตงบทเหกลอมนี้เพื่อถวายสําหรับขับกลอม พระโอรสพระธิดาในพระองคเจาลักขณานุคุณกับพระเจาลูกเธอ ในพระบาทสมเด็จพระปนเกลาเจาอยูหัว ซึ่งตอมา บทเหกลอมนี้ก็ใชกลอมพระบรรทมพระเจาลูกเธอ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัวดวย” คุณครู สุพัตราอธิบาย จากนั้นคุณครูสุพัตราก็ใหนักเรียนชวยกัน บอกประโยชนที่ไดจากการฟงบทเหเรื่องจับระบํา

๑๐

10

ตรวจสอบผล (ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

อธิบายความรู 1. นักเรียนรวมกันอานออกเสียง เนื้อเรื่องในหนังสือ หนา 10 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนสืบคนนิทานพื้นบานที่มี เนื้อหาเกี่ยวกับเมขลาและรามสูร จากนั้นนําเสนอผลการสืบคน ที่หนาชั้นเรียน เพื่อเปนการ บูรณาการความรู 4. ครูอธิบายเพิ่มเติมขอมูล ที่นักเรียนควรรู

ขยายความเขาใจ

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

ขยายความเขาใจ

¤ÒÈѾ· ¹‹ÒÃÙŒ ¤íÒÈѾ·

¤ÇÒÁËÁÒÂ

¤ÔÁËѹµ (¹.)

Ä´ÙÌ͹

¨Ñ¡ÃÃÒÈÕ (¹.)

ÍÒ³Òࢵ·Õè´ÒÇà¤ÃÒÐË â¤¨ÃÃͺ´Ç§ÍҷԵ , ÍÒ³Òࢵ â´ÂÃͺ´Ç§ÍҷԵ ·Õè´ÒÇà¤ÃÒÐË à´Ô¹ÇÔ¶Õ⤨ûÃШíҢͧ ´Ç§ÍҷԵ «§Öè ´ÙàÊÁ×͹ǹä»Ãͺ·ŒÍ§¿‡Òä´Œ óöð ͧÈÒã¹ ñ »‚ ǧ⤨ùÕéẋ§Í͡໚¹ ñò ʋǹ ËÃ×Í ñò ÃÒÈÕ áµ‹ÅÐʋǹ ËÃ×ÍᵋÅÐÃÒÈÕÁÕª‹Ç§ óð ͧÈÒ ä´Œá¡‹ ÃÒÈÕàÁÉ ÃÒÈÕ¾ÄÉÀ ÃÒÈÕàÁ¶Ø¹ ÃÒÈաá® ÃÒÈÕÊÔ§Ë ÃÒÈաѹ ÃÒÈÕµØÅËÃ×ÍÃÒÈÕ´ØÅ ÃÒÈÕ¾ÄȨԡËÃ×ÍÃÒÈÕ¾Ô¨Ô¡ ÃÒÈÕ¸¹Ù ÃÒÈÕÁѧ¡Ã ÃÒÈÕ¡ØÁÀ áÅÐ ÃÒÈÕÁÕ¹, ǧ⤨âͧ´Ç§ÍҷԵ ´Ç§¨Ñ¹·Ã áÅдÒÇà¤ÃÒÐË ·ÕèÊÁÁصԢÖé¹·Ò§âËÃÒÈÒʵà »ÃСͺ´ŒÇ ñò ÃÒÈÕ

¨Ô¹´Ò (¹.)

¤ÇÒÁ¤Ô´, ¤ÇÒÁ¹Ö¡ ; á¡ŒÇÁÕ¤‹Ò ઋ¹ ·Ñº·Ãǧ´Ç§¡Ø´Ñè¹ ¨Ô¹´Òá´§

µÑé§à¤ŒÒ (¡.)

àÃÔèÁáÊ´§·‹Ò·ÕãËŒÃٌNjҨÐà¡Ô´ÍÐäâÖé¹ àª‹¹ ½¹µÑé§à¤ŒÒ

»˜¨©ÔÁ (Ç.)

µÐÇѹµ¡ ; ÀÒÂËÅѧ, ·ÕËÅѧ, ¢ŒÒ§ËÅѧÊØ´

ཇÒÃÑ¡ÉÒÊÔ¹¸Ù

ËÁÒ¶֧¹Ò§àÁ¢ÅÒÁÕ˹ŒÒ·ÕèÃÑ¡ÉÒÁËÒÊÁØ·Ã (ÊÔ¹¸Ù ËÁÒ¶֧ ¹íéÒ)

àÅÕºÃͺ¢Íº·ÇÕ»

à´Ô¹·Ò§ä»ÃͺÃÔÁ·ÇÕ» ·Çջ㹷Õè¹Õé ¤×Í ªÁ¾Ù·ÇÕ»

àÅÕéÂÇÃͺ¢Íº¾ÃÐàÁÃØ

à´Ô¹·Ò§ä»Ãͺ¾ÃÐàÁÃØ (¾ÃÐàÁÃØ ËÁÒ¶֧ à¢Ò¾ÃÐàÁÃØ «Öè§à»š¹·ÕèÍÂÙ‹¢Í§¾ÃÐÍÔ¹·Ã )

ÇÊѹµÄ´Ù (¹.)

Ä´ÙãºäÁŒ¼ÅÔ, Ä´ÙÇÊѹµ ¡çÇ‹Ò ã¹·Õè¹ÕéËÁÒ¶֧Ĵٽ¹

ÇÔàªÕÂà (¹.)

ྪà 㹷Õè¹ÕéËÁÒ¶֧´Ç§á¡ŒÇÁ³Õ¢Í§¹Ò§àÁ¢ÅÒ

1. นักเรียนอานออกเสียงคําศัพท และอานความหมายของคําศัพท ในหนังสือ หนา 11 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันบอกประโยชน ในการเรียนรูคําศัพทตางๆ 4. ครูยกตัวอยางประโยคหรือ สถานการณที่ใชคําศัพทที่ไมคอย ใชในชีวิตประจําวัน เชน จักรราศี จินดา เปนตน เพื่อใหนักเรียน เขาใจและใชคําศัพทในการสื่อสาร ไดถูกตอง @

มุม IT

คนหาความหมายของคําศัพท คําอื่นๆ ไดที่ http://rirs3.royin. go.th/dictionary.asp ซึ่งเปน เว็บไซตของราชบัณฑิตยสถาน

๑๑

คูมือครู

11

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

ขยายความเขาใจ 1. นักเรียนรวมกันตอบคําถาม ในกิจกรรมคําถามทาสมอง ในหนังสือ หนา 12 2. นักเรียนรวมกันทํากิจกรรมทาฝมือ ในหนังสือ หนา 12 3. นักเรียนแสดงความคิดเห็นวา • นักเรียนรูสึกอยางไรกับตํานาน เรื่องการเกิดฟาแลบ ฟารอง (แนวตอบ คําตอบมีหลากหลาย ขึ้นอยูกับนักเรียนแตละคน)

เฉลย กิจกรรมคําถามทาสมอง 1. แนวตอบ เดือดรอน คือ เทวดา นางฟาองคอื่นๆ ตองหลีกหนีไป จากบริเวณนั้นๆ และหากหลบ ไมพน อาจไดรับอันตราย จากขวานที่รามสูรขวางก็ได 2. แนวตอบ เชน • ไดรับความรูเกี่ยวกับตํานาน การเกิดฟาแลบ ฟารอง • ไดรับความเพลิดเพลินจาก การอาน • ไดรับความรูเกี่ยวกับเรื่อง บทเหกลอมพระบรรทม

?

๑. นักเรียนคิดวา การกระทําของนางเมขลาและรามสูรทําใหผูอื่น เดือดรอนหรือไม อยางไร ๒. นักเรียนไดรับประโยชนอะไรบางในการอานบทเหเรื่องจับระบํา บอกมา ๓-๔ ขอ

?

คูมือครู

¡Ô¨¡ÃÃÁ·ŒÒ½‚Á×Í

(ขึ้นอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน)

๑. พิจารณาวา บทเหเรื่องจับระบําตอนใดไพเราะและเห็นภาพชัดที่สุด จากนั้นคัดลอกบทเหเรื่องจับระบําตอนดังกลาวลงในสมุด แลววาดรูปประกอบตามจินตนาการ ๒. รวบรวมและนําเสนอผลงานประเภทบทกลอมเด็กจากทองถิ่นตางๆ แลวจัดปายนิเทศเพื่อนําเสนอผลงาน

?

½ƒ¡¡¤Ô¤Ô´·ŒÒ»ÃÐʺ¡Òó

(ขึ้นอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน)

นักเรียนรูสึกอยางไรกับตํานานเรื่องการเกิดฟาแลบฟารอง รวมกัน อภิปรายแสดงความคิดเห็น

๑๒

12

¤Ò¶ÒÁ·ŒÒÊÁͧ

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

ขยายความเขาใจ

นารู บทเหกลอมพระบรรทม

บทเหกลอมหรือบทกลอมเด็กโดยทั่วไป แตงขึ้นเพื่อใชขับกลอมใหเด็กหลับ บทเหกลอมพระบรรทม คือ บทเหกลอมสําหรับเจานาย กวีนําเนื้อเรื่องมาจากวรรณคดี บาง ตํานานบาง มาแตงเปนเนื้อรอง โดยใชคําประพันธประเภทกาพย หรือมีลักษณะ คลายกาพย จากนั้นจึงนําบทเหกลอมนั้นไปเหเปนทํานองขับกลอมพระราชโอรสหรือ พระราชธิดาของพระมหากษัตริยหรือเจานายชั้นสูง บทเหกลอมพระบรรทมที่รูจักกันแพรหลาย ประพันธโดยสุนทรภู มี ๔ เรื่อง ไดแก ๑

บทเหเรื่อง

¡Ò¡Õ

๒

@

บทเหเรื่อง

¾ÃÐÍÀÑÂÁ³Õ

๓

บทเหเรื่อง

๔

บทเหเรื่อง

1. ครูอธิบายเพิม่ เติมใหนกั เรียนเขาใจ เรื่องบทเหกลอมพระบรรทม 2. นักเรียนดูภาพรูปปนบุคคล ในหนังสือ หนา 13 แลวรวมกัน บอกวาเปนรูปปนใคร และบุคคลนี้ แตงบทเหกลอมพระบรรทม เรื่องใดบาง (ตอบ สุนทรภู โดยบทเหกลอม พระบรรทมที่ประพันธโดยสุนทรภู มี 4 เรื่อง คือ บทเหเรื่องกากี บทเหเรื่องพระอภัยมณี บทเห เรื่องโคบุตร บทเหเรื่องจับระบํา)

มุม IT

อานบทเหกลอมพระบรรทมเรื่อง ตางๆ ที่ประพันธโดยสุนทรภูไดที่ http://www.satit.kku.ac.th/~thai/ e-learning/soun-torn-phu/group1/ hagom.html ซึ่งมีบทเหกลอม ทั้ง 4 เรื่อง ใหเลือกอาน

⤺صÃ

¨ÑºÃкíÒ

๑๓

คูมือครู

13

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

ขยายความเขาใจ 1. ครูอธิบายบทเหกลอมพระบรรทม ที่สุนทรภูแตง ทั้ง 4 เรื่อง โดยให นักเรียนอานขอมูลในหนังสือ หนา 14 ประกอบ 2. นักเรียนแบงกลุม แลวใหแตละกลุม คนควาขอมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ บทเหกลอมพระบรรทมเรื่องอื่นๆ ซึง่ แตงโดยสุนทรภู ทีไ่ มใชบทเห เรือ่ งจับระบํา แลวนําเสนอผล การสืบคนที่หนาชั้นเรียน 3. นักเรียนดูวีดิทัศนการแสดง นาฏศิลปชุดเมขลารามสูร แลว รวมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับเนื้อหาของเรื่องวาเหมือน หรือตางจากบทเหเรื่องจับระบํา อยางไรบาง

ขยายความเขาใจ

๑. บทเหเรื่องกากี ใชเนื้อเรื่องตอนที่พญาครุฑอุมนางกากีไปวิมานฉิมพลี แลวชี้ชวนใหนางชมภูเขาสัตภัณฑ ทะเลสีทันดร และปาหิมพานต ๒. บทเหเรื่องพระอภัยมณี ใชเนื้อเรื่องจากเรื่องพระอภัยมณี ๓. บทเหเรื่องโคบุตร เปนบทเหที่สั้นที่สุด มี ๖ บท เลาเรื่องตอนโคบุตรสุริยา หลงรักนางอําพัน จึงเขียนเพลงยาวใสใบตองใหนกขุนทองนําสารไปสงใหนาง ๔. บทเหเรือ่ งจับระบํา ใชเนือ้ ความจากตํานานการเกิดฟาแลบฟารอง เปนเรือ่ ง ของนางเมขลาผูเปนเทพธิดารักษามหาสมุทร ถือแกวมณีรายรํากับเหลาเทวดาและ นางฟาอยางสนุกสนาน ยักษรามสูรผูม ฤี ทธิแ์ ละมีขวานเปนอาวุธผานมา ปรารถนาจะได ดวงแกววิเศษ จึงพยายามไลแยงชิง นางเมขลาชูแกวมณีหลอกลอรามสูรทําใหเกิดแสง แปลบปลาบเปนที่มาของฟาแลบ ฝายรามสูรโกรธจึงขวางขวานใสนาง เกิดเสียงกึกกอง เปนที่มาของเสียงฟารอง แตดวยอํานาจของดวงแกวที่คุมครองบันดาลใหขวานพลาด เปาหมายไปทุกครั้ง

บทเหของสุนทรภู มักเปนบทเหสั้นๆ ใชภาษาเขาใจงาย ทําใหผูอานและผูฟง รูสึกเพลิดเพลิน เรียบเรียงจาก ความนําเรื่องบทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่องจับระบํา ในหนังสือ แนวการอานวรรณคดีและวรรณกรรม ๒

๑๔

14

คูมือครู

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

ขยายความเขาใจ

นาศึ าศึกษา เมขลาและรามสูร เมขลา เปนธิดาพญามังกรเจาแหงสมุทร นางเปนผูมีอารมณ เบิกบาน ชอบเทีย่ วเลนอยูเ รือ่ ยไป เมือ่ โตเปนสาวรุน พญามังกร จึงนําไปถวายพระอินทรพรอมดวยแกวมณี พระอินทรไดตงั้ ใหเปนนางสนม แตนางมีอปุ นิสยั ชอบเทีย่ วเลน วันหนึง่ เมือ่ พระอินทรไมอยู นางเมขลาจึงขโมยแกวมณีแลวเหาะออกจาก วิมานไปเที่ยวเลน รายรําอยูระหวางกอนเมฆตามลําพังอยาง เปนสุข พระอินทรพยายามติดตามใหนางกลับมาหลายครั้ง แตไมสําเร็จ จึงตั้งนางเปนเทพธิดาผูรักษามหาสมุทร มีหนาที่ ชวยเหลือคนดีที่เรือแตกไมใหจมนํ้าตาย รามสูร เปนยักษมีฤทธิ์มาก มีกายสีเขียว มีขวานเพชรเปนอาวุธ มีความหาวหาญมาก เคยประลองฤทธิ์กับพระรามแตสู ไมได รามสูรเปนเพือ่ นรักกับราหู พยายามจะชวยใหราหู มีรางเต็มตัวเหมือนเดิม (ราหูถูกพระนารายณ ขวางจักรใสตัดตัวขาด เพราะไปขโมยดื่ม นํ้าอมฤต) โดยการจะไปจับนางเมขลา มาถวายพระอินทร เพื่อใหพระอินทร ประทานพรชวยราหู แตบางแหงก็วา รามสูรตองการแกวมณี รามสูรพยายาม จะจับเมขลาดวยการขวางขวาน แต ดวยอํานาจของแกวมณีทําใหรามสูร ขวางพลาดทุกครั้ง เมขลาหลบไป ก็ ยั่ ว รามสู ร ไปด ว ยการโยนแก ว มณี เปนประกายวูบวาบ รามสูรก็ขวางขวานไปทันที จึงเกิดเปนความเชื่อวาการที่ฟาแลบฟารองนั้น เปนเพราะเมขลากับรามสูรสูกัน

1. นักเรียนอานเรื่องเมขลาและ รามสูรในหนังสือ หนา 15 2. นักเรียนรวมสรุปรูปรางลักษณะ และอุปนิสัยของเมขลาและรามสูร • เมขลาเปนนางฟาที่มีรูปราง หนาตาสวยงาม มีอุปนิสัยชอบ เที่ยวเลนไมเกรงกลัวใคร • รามสูรเปนยักษ มีรูปรางหนาตา นากลัว มีนิสัยใจรอน ขี้โมโห มีความหาวหาญมาก 3. นักเรียนรวมกันบอกวา นอกจาก บทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่อง จับระบําแลว นางเมขลาและรามสูร ปรากฏในวรรณคดีเรื่องใดอีกบาง (ตอบ นางเมขลาปรากฏใน วรรณคดีเรื่อง พระมหาชนก ตอนที่นางมาชวยพระมหาชนก จากมหาสมุทรไปยังเมืองมิถิลา สวนรามสูรปรากฏในวรรณคดี เรื่อง รามเกียรติ์)

เรียบเรียงจากหนังสือ เรื่องเมขลา-รามสูร ของ พระยาอนุมานราชธน

๑๕

คูมือครู

15

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

ขยายความเขาใจ 1. นักเรียนอานออกเสียงเรือ่ ง การเกิด ฟาแลบ ฟารอง ฟาผา ในหนังสือ หนา 15-16 2. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ อานออกเสียงถูกตองหรือไม 3. นักเรียนรวมกันอภิปรายแสดง ความคิดเห็นเกีย่ วกับการปฏิบตั ติ น เมื่อเกิดฟาแลบ ฟารอง และฟาผา ในขณะฝนตก • เมื่อเกิดฝนตกและมีฟาแลบ ฟารอง และฟาผา ควรหลบอยูใ น อาคารบานเรือนที่มั่นคงแข็งแรง ไมควรหลบฝนอยูใกลวัตถุหรือ สิ่งที่มีความสูงมากๆ เชน ใตตนไมสูงๆ เพราะอาจถูก ฟาผาได ไมสวมเครื่องประดับที่ มีสว นผสมของนาก หรือทองแดง และไมควรใชโทรศัพทเคลื่อนที่ หรือโทรศัพทสาธารณะ เพราะ อาจเปนตัวลอใหฟาผาได

กุญแจไขความรู การเกิดฟาแลบ ฟารอง ฟาผา

การเกิดฟาแลบเกิดขึน้ พรอมกับฟารอง แตมนุษยเรามองเห็นฟาแลบกอนไดยนิ เสียง ฟารอง เนื่องจากแสงเดินทางเร็วกวาเสียง (แสงมีอัตราเร็ว ๓๐๐,๐๐๐ กิโลเมตร/วินาที สวนเสียงมีอัตราเร็ว ๑/๓ ของแสง) ประกายไฟฟาของฟาแลบ ๑ ครั้ง มีปริมาณไฟฟา จํานวนสูงถึง ๒๐๐,๐๐๐ แอมแปร และมีความตางศักยถงึ ๓๐ ลานโวลต ฟาแลบเกิดจาก ประจุไฟฟาเคลือ่ นทีจ่ ากกอนเมฆสูก อ นเมฆ หรือจากกอนเมฆสูพ นื้ ดิน โดยมีขนั้ ตอนคือ ประจุไฟฟาที่เคลื่อนที่ถายเทในกอนเมฆมีการเคลื่อนที่หลุดออกมาและถายเทสูอาคาร สิ่งกอสราง หรือตนไมสูงๆ บนพื้นดิน เหตุการณเหลานี้ใชเวลานอยกวา ๑ วินาที และ เกิดเปนแสงของฟาแลบ ซึ่งบางครั้งลําแสงมีความยาวถึง ๖๐-๙๐ เมตร การเกิดฟารอง เนื่องจากประกายไฟฟาของฟาแลบทําใหอากาศในบริเวณนั้น มีอุณหภูมิสูงขึ้นถึงประมาณ ๒๕,๐๐๐ องศาเซลเซียส อยางเฉียบพลัน มีผลทําให อากาศมีการขยายตัวอยางรวดเร็วและรุนแรง ทําใหเกิดเสียง “ฟารอง” เนื่องจากฟารอง และฟาแลบเกิดขึ้นพรอมกัน ดังนั้นเมื่อเรามองเห็นฟาแลบ และนับจํานวนวินาที ตอไปจนกวาจะไดยนิ เสียงฟารองจะสามารถคาดเดาไดวา ปรากฏการณฟา รองและฟาแลบ เกิดบริเวณใด เชน ถานับได ๓ วินาที แสดงวาฟาแลบอยูห า งจากเราไปประมาณ ๑ เมตร ๑๖

16

คูมือครู

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

ขยายความเขาใจ

สาเหตุที่เราไดยินเสียงฟารองดังอยางตอเนื่องไปอีกระยะหนึ่ง เนื่องจากมีสาเหตุ มาจากการเดินทางของเสียงมีความแตกตางกันในเรื่องของระยะเวลาและระยะทางที่ คาบเกี่ยวกันนั่นเอง การเกิดฟาผา เปนปรากฏการณควบคูกันกับฟาแลบ และฟารอง เนื่องจาก ประจุไฟฟาไดมีการหลุดออกมาจากกลุมเมฆฝน และถายเทสูพื้นดิน ตนไม อาคารหรือ สิ่งกอสราง ตลอดจนสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ฟาผาอาจกอใหเกิดอันตรายถึงชีวิตได เนื่องจาก มีพลังงานไฟฟาสูง ความรุนแรงของกระแสไฟฟาจากฟาผาเพียงพอที่จะจุดหลอดไฟฟา ขนาด ๖๐ แรงเทียนใหสวางไดถึงจํานวน ๖๐๐,๐๐๐ ดวง

1. นักเรียนฝกแตงเรื่องสั้นๆ เพื่อ อธิบายปรากฏการณฟาแลบ ฟารอง และฟาผา 2. นักเรียนนําเสนอผลงานที่ หนาชั้นเรียน 3. ครูสังเกตวานักเรียนสวนใหญ ใชทักษะการเขียนบูรณาการกับ สาระความรูทางวิทยาศาสตรได อยางเหมาะสม

เรียบเรียงจาก ฟาแลบ ฟารอง และฟาผากับการปองกัน ของสมศรี ฮั่นตระกูล

๑๗

คูมือครู

17

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

Engage

Explore

Explain

Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

(ยอจากฉบับนักเรียน 20%)

ตรวจสอบผล 1. ทํากิจกรรมพัฒนาการเรียนรู ในหนังสือ หนา 18 2. ตอบคําถามจุดประกายในหนังสือ หนา 18

¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

๑ จับคูกับเพื่อนแลวผลัดกันตั้งคําถามและตอบคําถามจาก บทเหกลอม พระบรรทม เหเรื่องจับระบํา เพื่อเปนการสรุปสาระสําคัญของเรื่องที่อาน

หลักฐาน แสดงผลการเรียนรู 1. แบบสังเกตการอานออกเสียง บทเหกลอมพระบรรทม เหเรื่อง จับระบํา 2. การสรุปสาระสําคัญของบทเหกลอม พระบรรทม เหเรื่อง จับระบํา 3. การจําแนกขอเท็จจริงและขอคิดเห็น จากวรรณกรรมเรื่อง เหจับระบํา 4. การวาดรูปนางฟาในจินตนาการ

เฉลย

¼ÙŒáµ‹§º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ×èͧ¨ÑºÃкíÒ ¤×Íã¤Ã

Êع·ÃÀÙ‹

๒ รวมกันจําแนกขอเท็จจริง และขอคิดเห็นจากวรรณกรรมเรื่องเหจับระบํา ๓ วาดรูปนางฟาในจินตนาการของนักเรียน จากนั้นนําเสนอที่หนาชั้นเรียน ใหเพื่อนและครูดู แลวรวมกันแสดงความคิดเห็น

คําถามจุดประกาย 1. ตอบ ใชคํานอย แตเห็นภาพชัด 2. ตอบ เหมือนกันตรงที่มีจุดประสงค เพื่อกลอมใหเด็กหลับเหมือนกัน แตบทเหกลอมพระบรรทมมักนํา เนื้อความมาจากวรรณคดีหรือ ตํานาน 3. ขึ้นอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน 4. ตอบ ดานวรรณศิลป คือ การเลือกใช ถอยคําไดไพเราะ เขาใจงาย 5. แนวตอบ นําเนื้อหามาใชเปนขอคิด คือ เราไมควรอยากไดของของผูอื่น เหมือนที่รามสูรอยากไดดวงแกวมณี ของเมขลา เพราะจะทําใหเกิดความ เดือดรอนตามมาได คือ เกิดฟาแลบ ฟาผา ฟารอง

18

(ขึ้นอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน)

คูมือครู

¤íÒ¶ÒÁ¨Ø´»ÃСÒ ñ. ¡ÒÃ㪌¤íÒ㹺·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ× è ͧ¨ÑºÃкíÒ ÁÕÅѡɳÐà´‹¹Í‹ҧäà ò. º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á ÁÕÅѡɳÐàËÁ×͹ËÃ× Íᵡµ‹Ò§¨Ò¡à¾Å§¡Å‹ÍÁà´ç¡Í‹ҧäúŒÒ§ ó. ËÒ¡¹Ñ¡àÃÕ Â¹à»š¹ÂÑ¡É ÃÒÁÊÙÃáŌǵŒÍ§¡ÒÃá¡ŒÇÁ³Õ¢Í§¹Ò§àÁ¢ÅÒ ¹Ñ¡àÃÕ Â¹¨Ð㪌ÇÔ¸Õ¡ÒÃã´·Õè¨Ð䴌ᡌÇÁ³Õ â´ÂäÁ‹·íÒãËŒ¼ÙŒÍ×è¹à´×ʹÌ͹ ô. º·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ× è ͧ¨ÑºÃкíÒ Áդس¤‹Òã¹´ŒÒ¹ã´ºŒÒ§ õ. ¹Ñ¡àÃÕ Â¹ÊÒÁÒö¹íÒà¹×éÍËÒ㹺·àË‹¡Å‹ÍÁ¾ÃкÃ÷Á àË‹àÃ× è ͧ¨ÑºÃкíÒ ä»ãªŒ»ÃÐ⪹ 㹪ÕÇÔµ»ÃШíÒÇѹ 䴌͋ҧäúŒÒ§

๑๘