8858649122537

คูมือครู 㪌»ÃСͺ¡ÒÃÊ͹ËÇÁ¡Ñº

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ©ºÑº Í- .

».

ภาพปกนี้มีขนาดเทากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน

กระบวนการสอนแบบ 5 Es ชวยสรางทักษะการเรียนรู กิจกรรมมุงพัฒนาทักษะการคิด คำถาม + แนวขอสอบเพื่อยกผลสัมฤทธิ์ O-NET กิจกรรมบูรณาการเตรียมพรอมสู ASEAN 2558

เอกสารประกอบคูมือครู

กลุมสาระการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สังคมศึกษา

ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปที่

4

สําหรับครู

คูมือครู Version ใหม

ลักษณะเดน

ขยายพื้นที่รูปเลมใหญขึ้นกวาเดิม จัดแบงพื้นที่ออกเปนโซน เพื่อคนหาขอมูลไดงาย สะดวก รวดเร็ว และดูเปนระเบียบ กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

เปาหมายการเรียนรู สมรรถนะของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค

หน า

โซน 1 กระตุน ความสนใจ

Engage

สํารวจคนหา

Explore

อธิบายความรู

Explain

ขยายความเขาใจ

Expand

ตรวจสอบผล

หน า

หนั ง สื อ เรี ย น

โซน 1

หนั ง สื อ เรี ย น

Evaluate

ขอสอบเนน การคิด ขอสอบเนน การคิด แนว NT แนว O-NET ขอสอบ

โซน 2

เกร็ดแนะครู

O-NET

บูรณาการเชื่อมสาระ

โซน 3

กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย

นักเรียนควรรู

โซน 3

โซน 2 บูรณาการอาเซียน มุม IT

No.

คูมือครู

คูมือครู

No.

โซน 1 ขั้นตอนการสอนแบบ 5Es

โซน 2 ชวยครูเตรียมสอน

โซน 3 ชวยครูเตรียมนักเรียน

เพื่อใหครูเตรียมจัดกิจกรรมการเรียน การสอน โดยแนะนําขั้นตอนการสอนและ การจัดกิจกรรมแบบ 5Es อยางละเอียด เพื่อใหนักเรียนบรรลุตามตัวชี้วัด

เพื่อชวยลดภาระครูผูสอน โดยแนะนํา เกร็ดความรูสําหรับครู ความรูเสริมสําหรับ นักเรียน รวมทั้งบูรณาการความรูสูอาเซียน และมุม IT

เพือ่ ใหครูสะดวกตอการจัดกิจกรรม โดยแนะนํา กิจกรรมบูรณาการเชื่อมระหวางกลุมสาระ วิชา กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย รวมถึงเนือ้ หา ที่เคยออกขอสอบ O-NET เก็งขอสอบ O-NET และแนวขอสอบเนนการคิด พรอมคําอธิบาย และเฉลยอยางละเอียด

ที่ใชในคูมือครู

แถบสีและสัญลักษณ

แถบสีแสดงขั้นตอนการสอนและการจัดกิจกรรม แบบ 5Es เพื่อใหครูทราบวาเปนขั้นการสอนขั้นใด

1. แถบสี 5Es สีแดง

สีเขียว

กระตุน ความสนใจ

เสร�ม

สํารวจคนหา

Engage

2

•

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใช เทคนิคกระตุน ความสนใจ เพื่อโยง เขาสูบทเรียน

สีสม

อธิบายความรู

Explore

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนสํารวจ ปญหา และศึกษา ขอมูล

สีฟา

Explain

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนคนหา คําตอบ จนเกิดความรู เชิงประจักษ

สีมวง

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

•

Evaluate

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนนําความรู ไปคิดคนตอๆ ไป

•

เปนขั้นที่ผูสอน ประเมินมโนทัศน ของผูเรียน

2. สัญลักษณ สัญลักษณ

วัตถุประสงค

• เปาหมายการเรียนรู

O-NET

(เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ O-NET O-NET)

• ชีแ้ นะเนือ้ หาทีเ่ คยออกขอสอบ

O-NET โดยยกตัวอยางขอสอบ พรอมวิเคราะหคาํ ตอบ อยางละเอียด

• เปนตัวอยางขอสอบทีม่ งุ เนน

การคิดใหครูนาํ ไปใชไดจริง รวมถึงเปนการเก็งขอสอบ O-NET ทีจ่ ะออก มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด

แสดงรองรอยหลักฐานตามภาระงาน ที่ครูมอบหมาย เพื่อแสดงผลการเรียนรู ตามตัวชี้วัด

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

•

แทรกความรูเสริมสําหรับครู ขอเสนอแนะ ขอควรระวัง ขอสังเกต แนวทางการจัด กิจกรรมและอืน่ ๆ เพื่อประโยชนในการ จัดการเรียนการสอน

ขอสอบเนน การคิด แนว NT

•

ขยายความรูเพิ่มเติมจากเนื้อหา เพื่อใหครู นําไปใชอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียน ไดมีความรูมากขึ้น

บูรณาการเชื่อมสาระ

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม

•

ความรูห รือกิจกรรมเสริม ใหครูนาํ ไปใช เตรียมความพรอมใหกบั นักเรียนกอนเขาสู ประชาคมอาเซียน 2558 โดยบูรณาการ กับวิชาทีก่ าํ ลังเรียน

กิจกรรมสรางเสริม

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม

เกร็ดแนะครู

นักเรียนควรรู

บูรณาการอาเซียน

•

คูม อื ครู

ขอสอบ

วัตถุประสงค

• หลักฐานแสดงผล การเรียนรู

มุม IT

แสดงเปาหมายการเรียนรูที่นักเรียน ตองบรรลุตามตัวชี้วัด ตลอดจนสมรรถนะ ที่จะตองมี และคุณลักษณะที่พึงเกิดขึ้น กับนักเรียน

สัญลักษณ

แนะนําแหลงคนควาจากเว็บไซต เพื่อใหครู และนักเรียนไดเขาถึงขอมูลความรู ที่หลากหลาย ทั้งไทยและตางประเทศ

• แนวขอสอบ NT ในระดับ

ประถมศึกษา มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด

(เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ NT)

กิจกรรมทาทาย

เชือ่ มกับกลุม สาระ ชัน้ หรือวิชาอืน่ ทีเ่ กีย่ วของ

ซอมเสริมสําหรับนักเรียน ทีย่ งั ไมเขาใจเนือ้ หา

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม ตอยอดสําหรับนักเรียนทีเ่ รียนรู เนือ้ หาไดอยางรวดเร็ว และ ตองการทาทายความสามารถ ในระดับทีส่ งู ขึน้

คําแนะนําการใชคูมือครู การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน คูมือครู รายวิชา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ป.4 จัดทําขึ้นเพื่อใหครูผูสอนนําไปใชเปนแนวทางวางแผน การสอนเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และประกันคุณภาพผูเรียน ตามนโยบายของสํานักงานคณะกรรมการการ ศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) โดยใชหนังสือเรียน สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ป.4 ของบริษัท อักษรเจริญทัศน อจท. เสร�ม จํากัด เปนสื่อหลัก (Core Material) ประกอบการสอนและการจัดกิจกรรมการเรียนรูใหสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรู 3 และตัวชีว้ ดั กลุม สาระการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน พ.ศ. 2551 โดยออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนตามหลักการสําคัญ ดังนี้ 1 ออกแบบการสอนเปนหนวยการเรียนรูอิงมาตรฐาน คูม อื ครู รายวิชา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ป.4 วางแผนการสอนโดยแบงเปนหนวยการเรียนรูต ามลําดับ สาระ (Standard) และหมายเลขขอของมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัด แตละหนวยจะกําหนดเปาหมายการสอนและ จุ ด ประสงค ก ารเรี ย นรู  (Objective Learning) กิ จ กรรมการเรี ย นรู  (Learning Activities) และแนวทาง การประเมินผลการเรียนรู (Learning Evaluation) ไวชัดเจน ครูผูสอนสามารถจัดทําแผนการสอนใหครอบคลุมมาตรฐาน การเรียนรู ตัวชี้วัด สมรรถนะ และคุณลักษณะอันพึงประสงคที่เปนเปาหมายการเรียนรูตามที่กําหนดไวในสาระแกนกลาง (ตามแผนภูมิ) และสามารถบันทึกผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผูเรียนแตละคนลงในเอกสาร ปพ.5 ไดอยางมั่นใจ แผนภูมิแสดงองคประกอบของการออกแบบการเรียนรูอิงมาตรฐานและเนนผูเรียนเปนสําคัญ

คก า

ส ภา

พผ

ูเ

จุดปร

ะสง

รู

รียน

ร

น เรีย

มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชั้นป

ทักษะการคิด การวัดประเมินผล การเรียนรู

กิจกรรมการเรียนรู

เทคนิคการสอน คูม อื ครู

2 การจัดการเรียนรูที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ แนวคิ ด ในการจั ด การเรี ย นการสอนที่ ยึ ด ผู  เ รี ย นเป น สํ า คั ญ พั ฒ นามาจากปรั ช ญาและทฤษฎี ก ารเรี ย นรู  Constructivism ที่เชื่อวาการเรียนรูเปนกระบวนการที่เกิดขึ้นภายในสมองของผูเรียนแตละคน ผูเรียนเปนผูสรางความรู โดยการเชื่อมโยงระหวางสิ่งที่ไดเรียนรูจากบทเรียนใหมกับความรูหรือประสบการณเดิมที่มีอยู ทฤษฎีนี้มีความเชื่อวา ผูเรียนทุกคนไดเรียนรูและมีการสั่งสมความรูความเขาใจเกี่ยวกับสิ่งตางๆ ติดตัวมากอน ทีจ่ ะเขาสูห อ งเรียน ซึง่ เปนการเรียนรูท เี่ กิดจากประสบการณและสิง่ แวดลอมรอบตัวผูเ รียนแตละคน ดังนัน้ การจัดกิจกรรม เสร�ม การเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ผูสอนจะตองคํานึงถึง

4

1. ความรูเดิมของผูเรียน วิธีการสอนที่ดีจะตองเริ่มตนจากจุดที่วา ผูเ รียนมีความรูอ ะไรมาบาง แลวจึงใหความรู หรือประสบการณใหม เพื่อตอยอดจาก ความรูเดิม นําไปสูการสรางความรู ความเขาใจใหม

2. ความรูเดิมของผูเรียนถูกตองหรือไม ผูส อนตองปรับเปลีย่ นความรูค วามเขาใจเดิม ของผูเรียนใหถูกตอง และเปนพฤติกรรม การเรียนรูใ หมทมี่ คี ณุ คาตอผูเรียน เพื่อสราง เจตคติหรือทัศนคติที่ดีตอการเรียนรู สิ่งเหลานั้น

3. ผูเรียนสรางความหมายสําหรับตนเอง ผูสอนตองสงเสริมใหผูเรียนนําความรู ความเขาใจที่เกิดขึ้นไปลงมือปฏิบัติ เพื่อขยายความรูใหลึกซึ้งและมีคุณคา ตอตัวผูเรียนมากที่สุด

แนวคิด Constructivism เนนใหผูเรียนสรางความรูโดยผานกระบวนการคิดและความอยากรูของตนเอง โดยมีผูสอนเปนผูสรางบรรยากาศ

การเรียนรูและกระตุนความสนใจ คอยจัดสถานการณใหผูเรียนเกิดความขัดแยงทางความคิดระหวางประสบการณเดิมกับประสบการณ ความรูใ หม เพือ่ กระตนุ ใหผเู รียนเชือ่ มโยงความรู ความคิด กับประสบการณทมี่ อี ยูเ ดิม แลวสังเคราะหเปนความรูห รือแนวคิดใหมๆ ไดดว ยตนเอง

3 การบูรณาการกระบวนการคิด การเรียนรูของผูเรียนแตละคนจะเกิดขึ้นที่สมอง ซึ่งเปนอวัยวะที่ทําหนาที่รูคิดภายใตสภาพแวดลอมที่เอื้ออํานวย และไดรบั การกระตนุ จูงใจอยางเหมาะสม สอดคลองกับสภาพจิตใจและความตองการของผูเ รียนแตละคน การจัดกิจกรรม การเรียนรูและสาระการเรียนรูที่สอดคลองกับความสนใจและมีความหมายตอผูเรียน จะชวยกระตุนใหสมองของผูเรียน สามารถรับรูและเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพตามขั้นตอนการทํางานของสมอง ดังนี้ 1. สมองจะเรียนรูและสืบคน โดยการสังเกต คนหา ซักถาม และทดลอง ปฏิบัติ จนทําใหคนพบความรูความเขาใจ ไดอยางรวดเร็ว

2. สมองจะแยกแยะคุณคาของสิ่งตางๆ โดยการตัดสินใจวิพากษวิจารณ แสดง ความคิดเห็น ยอมรับหรือตอตานตาม อารมณความรูสึกที่เกิดขึ้นในขณะที่เรียนรู

3. สมองจะประมวลเนื้อหาสาระ โดยการสรุปเปนความคิดรวบยอดจาก เรื่องราวที่ไดเรียนรูใหมนําไปผสมผสานกับ ความรูห รือประสบการณเดิมทีถ่ กู จัดเก็บอยูใ น สมอง ผานการกลัน่ กรองเพือ่ สังเคราะหเปน ความรูค วามเขาใจใหมๆ หรือเปนทัศนคติใหม ที่จะเก็บบรรจุไวในสมองของผูเรียน

การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพจึงตองเปนการเรียนรูที่เกิดจากกระบวนการคิดของผูเรียน เพราะการเรียนรูจะเกิดขึ้น เมื่อสมองรูคิด และตองเปนการคิดไดครบถวนตามขั้นตอนการทํางานของสมองผูเรียน โดยเริ่มตนจาก 1. ระดับการคิดพื้นฐาน ไดแก การสังเกต การจําแนก การคาดคะเน การสื่อความหมาย การรวบรวมขอมูล การสรุปผล เปนตน

คูม อื ครู

2. ระดับลักษณะการคิด ไดแก การคิดกวาง คิดลึกซึ้ง คิดไกล คิดหลากหลาย คิดคลอง คิดอยางมีเหตุผล เปนตน

3. ระดับกระบวนการคิด ไดแก กระบวนการคิดอยางมีวิจารณญาณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการ คิดสรางสรรค กระบวนการคิดสังเคราะหวิจัย เปนตน

5Es การจัดกิจกรรมตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ขั้นตอนการสอนที่สัมพันธกับขั้นตอนการคิดและการทํางานทางสมองของผูเรียนที่นิยมใชอยางแพรหลาย คือ วัฏจักรการเรียนรู 5Es ซึ่งผูจัดทําคูมือครูไดนํามาใชเปนแนวทางออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนในแตละหนวย ตามลําดับขั้นตอนการเรียนรู ดังนี้ ขั้นที่ 1

กระตุนความสนใจ

(Engage)

เสร�ม

5

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนนําเขาสูบ ทเรียน เพือ่ กระตุน ความสนใจของผูเ รียนดวยเรือ่ งราวหรือเหตุการณทนี่ า สนใจโดยใชเทคนิควิธกี ารสอน และคําถามทบทวนความรูหรือประสบการณเดิมของผูเรียน เพื่อเชื่อมโยงผูเรียนเขาสูความรูของบทเรียนใหม ชวยใหผูเรียนสามารถ สรุปประเด็นสําคัญที่เปนหัวขอและสาระการเรียนรูของบทเรียนได จึงเปนขั้นตอนการสอนที่สําคัญ เพราะเปนการเตรียมความพรอม และสรางแรงจูงใจใฝเรียนรูแกผูเรียน

ขั้นที่ 2

สํารวจคนหา

(Explore)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนเปดโอกาสใหผเู รียนลงมือศึกษา สังเกต หรือรวมมือกันสํารวจ เพือ่ ใหเห็นขอบขายของปญหา รวมถึงวิธกี ารศึกษา คนควา การรวบรวมขอมูลความรูที่จะนําไปสูการสรางความเขาใจประเด็นปญหานั้นๆ เมื่อผูเรียนทําความเขาใจในประเด็นหัวขอที่จะ ศึกษาคนควาอยางถองแทแลว ก็ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมขอมูลความรู สํารวจตรวจสอบ โดยวิธีการตางๆ เชน สัมภาษณ ทดลอง อานคนควาขอมูลจากเอกสาร แหลงขอมูลตางๆ จนไดขอมูลความรูตามที่ตั้งประเด็นศึกษาไว

ขั้นที่ 3

อธิบายความรู

(Explain)

เปนขั้นที่ผูสอนมีปฏิสัมพันธกับผูเรียน เชน ใหการแนะนํา ตั้งคําถามกระตุนใหคิด เพื่อใหผูเรียนคนหาคําตอบ และนําขอมูล ความรูจากการศึกษาคนควาในขั้นที่ 2 มาวิเคราะห สรุปผล และนําเสนอผลที่ไดศึกษาคนความาในรูปแบบสารสนเทศตางๆ เชน เขียนแผนภูมิ แผนผังแสดงมโนทัศน เขียนความเรียง เขียนรายงาน เปนตน ในขั้นตอนนี้ฝกใหผูเรียนใชสมองคิดวิเคราะหและ สังเคราะหอยางเปนระบบ

ขั้นที่ 4

ขยายความเขาใจ

(Expand)

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใชเทคนิควิธีการสอนตางๆ ที่สงเสริมใหผูเรียนนําความรูที่เกิดขึ้นไปคิดคนสืบคนตอๆ ไป เพื่อพัฒนาทักษะ การเรียนรูและการทํางานรวมกันเปนกลุม ระดมสมองเพื่อคิดสรางสรรครวมกัน ผูเรียนสามารถนําความรูที่สรางขึ้นใหมไปเชื่อมโยง กับประสบการณเดิมโดยนําขอสรุปทีไ่ ดไปใชอธิบายเหตุการณตา งๆ หรือนําไปปฏิบตั ใิ นสถานการณใหมๆ ทีเ่ กีย่ วของกับชีวติ ประจําวัน ของตนเอง เพื่อขยายความรูความเขาใจใหกวางขวางยิ่งขึ้น ในขั้นตอนนี้ฝกสมองของผูเรียนใหสามารถคิดริเริ่มสรางสรรคอยางมี คุณภาพ เสริมสรางวิสัยทัศนใหกวางไกลออกไป

ขั้นที่ 5

ตรวจสอบผล

(Evaluate)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนประเมินมโนทัศนของผูเ รียน โดยตรวจสอบจากความคิดทีเ่ ปลีย่ นไปและความคิดรวบยอดทีเ่ กิดขึน้ ใหม ตรวจสอบ ทักษะ กระบวนการปฏิบัติ การแกปญหา การตอบคําถามรวบยอด และการเคารพความคิดหรือยอมรับเหตุผลของคนอื่น เพื่อการ สรางสรรคความรูร ว มกัน ผูเ รียนสามารถประเมินผลการเรียนรูข องตนเอง เพือ่ สรุปผลวามีความรูอ ะไรเพิม่ ขึน้ มาบาง เกิดความเขาใจ มากนอยเพียงใด และจะนําความรูเหลานั้นไปประยุกตใชในการเรียนรูเรื่องอื่นๆ ไดอยางไร ผูเรียนจะเกิดเจตคติและเห็นคุณคาของ ตนเองจากผลการเรียนรูที่เกิดขึ้น ซึ่งเปนการเรียนรูที่มีความสุขอยางแทจริง

การจัดกิจกรรมการเรียนรูตามขั้นตอนวัฏจักรการสรางความรูแบบ 5Es จึงเปนรูปแบบการเรียนการสอนที่เนน ผูเ รียนเปนสําคัญอยางแทจริง เพราะสงเสริมใหผเู รียนไดลงมือปฏิบตั ติ ามขัน้ ตอนของกระบวนการสรางความรูด ว ยตนเอง และฝกฝนใหใชกระบวนการคิดและกระบวนการกลุมอยางชํานาญ กอใหเกิดทักษะชีวิต ทักษะการทํางานและทักษะการ เรียนรูที่มีประสิทธิภาพ สงผลตอการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของผูเรียน ตามเปาหมายของการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) ทุกประการ คูม อื ครู

O-NET การเพิ่มผลสัมฤทธิ์ O-NET

การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ในแตละหนวยการเรียนรู ทางผูจัดทํา จะเสนอแนะวิธีสอนรูปแบบกิจกรรมการเรียนรู พรอมทั้งออกแบบเครื่องมือวัดผลประเมินผลที่สอดคลองกับตัวชี้วัด และสาระการเรียนรูแกนกลางไวทุกขั้นตอน โดยยึดหลักสําคัญ คือ เปาหมายของการวัดผลประเมินผล เสร�ม

6

1. การวัดผลทุกครั้งตองนําผล การวัดมาปรับปรุงพัฒนาผูเรียน เปนรายบุคคล

2. การประเมินผลมีเปาหมาย เพื่อพัฒนาการเรียนรูของผูเรียน จนเต็มศักยภาพ

3. การนําผลการวัดและประเมิน ทุกครั้งมาวางแผนปรับปรุงกิจกรรม การเรียนการสอน การเลือกเทคนิค วิธีการสอน และสื่อการเรียนรูให เหมาะสมกับสภาพจริงของผูเรียน

การทดสอบผูเรียน 1. การใชขอสอบอัตนัย เนนการอาน การคิดวิเคราะห และเขียนสรุปเพิ่มมากขึ้น 2. การใชคําถามกระตุนการคิด ควบคูกับการทําขอสอบที่เนนการคิดตลอดตอเนื่องตามลําดับกิจกรรมการเรียนรูและ ตัวชี้วัด 3. การทดสอบตองดําเนินการทั้งกอนเรียน ระหวางเรียน และเมื่อสิ้นสุดการเรียน การทดสอบระหวางเรียน ต อ งใช ข  อ สอบทั้ ง ชนิ ด ปรนั ย และอั ต นั ย และเป น การทดสอบเพื่ อ วิ นิ จ ฉั ย ผลการเรี ย นของผู  เ รี ย นแต ล ะคน เพื่อวัดการสอนซอมเสริมใหบรรลุตัวชี้วัดทุกตัว 4. การสอบกลางภาค (ถามี) ควรนําขอสอบหรือแบบฝกหัดที่นักเรียนสวนใหญทําผิดบอยๆ มาสรางเปนแบบทดสอบ อีกครัง้ เพือ่ ตรวจสอบความรูค วามเขาใจทีถ่ กู ตอง และประเมินความกาวหนาของผูเรียนแตละคน 5. การสอบปลายภาคเรียนเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามตัวชี้วัดที่สําคัญ ควรออกขอสอบใหมีลักษณะเดียวกับ ขอสอบ O-NET โดยเนนการคิดวิเคราะห สังเคราะห เชื่อมโยงประยุกตใช เพื่อสรางความคุนเคย และฝกฝน วิธีการทําขอสอบดวยความมั่นใจ 6. การนําผลการทดสอบของผูเรียนมาวิเคราะห โดยผลการสอบกอนการเรียนตองสามารถพยากรณผลการสอบ กลางภาค และผลการสอบกลางภาคตองทํานายผลการสอบปลายภาคของผูเ รียนแตละคน เพือ่ ประเมินพัฒนาการ ความกาวหนาของผูเรียนเปนรายบุคคล 7. ผลการทดสอบปลายป ปลายภาค ตองมีคาเฉลี่ยสอดคลองกับคาเฉลี่ยของการสอบ NT ที่เขตพื้นที่การศึกษา จัดสอบ รวมทั้งคาเฉลี่ยของการสอบ O-NET ชวงชั้นที่สอดคลองครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดสําคัญ เพือ่ สะทอนประสิทธิภาพของครูผสู อนในการออกแบบการเรียนรูแ ละประกันคุณภาพผูเ รียนทีต่ รวจสอบผลไดชดั เจน การจัดการเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ตองใหผูเรียนไดสั่งสมความรู สะสมความเขาใจไปทีละเล็ก ละนอยตามลําดับขัน้ ตอนของกิจกรรมการเรียนรู 5Es เพือ่ ใหผเู รียนไดเติมเต็มองคความรูอ ยางตอเนือ่ ง จนสามารถปฏิบตั ิ ชิ้นงานหรือภาระงานรวบยอดของแตละหนวยผานเกณฑประกันคุณภาพในระดับที่นาพึงพอใจ เพื่อรองรับการประเมิน ภายนอกจาก สมศ. ตลอดเวลา คูม อื ครู

ASEAN การเรียนรูสูประชาคมอาเซียน เพื่ออํานวยความสะดวกแกครูผูสอนในการจัดกิจกรรมการเรียนรูบูรณาการอาเซียนศึกษา ผูจัดทําไดวิเคราะห มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดที่มีสาระการเรียนรูสอดคลองกับองคความรูเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนในแงมุมตางๆ ครอบคลุมทัง้ ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรม อาเซียน เพื่อสงเสริมการเรียนรูใหผูเรียนเกิดความตระหนัก มีความรูความเขาใจเหมาะสมกับระดับชั้นและกลุมสาระ การเรียนรู โดยเสนอแนะวิธีการจัดกิจกรรมบูรณาการเนื้อหาสาระตางๆ ที่เปนประโยชนตอผูเรียนและเปนการชวย เตรียมความพรอมผูเ รียนทุกคนทีจ่ ะกาวเขาสูก ารเปนสมาชิกของประชาคมอาเซียนไดอยางมัน่ ใจตามขอตกลงปฏิญญา เสร�ม ชะอํา-หัวหิน วาดวยความรวมมือดานการศึกษาเพือ่ บรรลุเปาหมายประชาคมอาเซียนทีเ่ อือ้ อาทรและแบงปน จึงกําหนด 7 เปนนโยบายใหกระทรวงศึกษาธิการจัดการเรียนรูเตรียมความพรอมผูเรียนเขาสูประชาคมอาเซียนภายในป พ.ศ. 2558 ตามแนวปฏิบัติที่สําคัญ ดังนี้

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน 1. การสรางความรูความเขาใจ และตระหนักถึงความสําคัญของ กฎบัตรอาเซียน และความรวมมือ ของ 3 เสาหลัก ซึง่ กฎบัตรอาเซียน ในขณะนี้มีสถานะเปนกฎหมายที่ ประเทศสมาชิกจะตองปฏิบัติตาม หลักการที่กําหนดไวเพื่อใหบรรลุ เปาหมายของกฎบัตรมาตราตางๆ

2. การสงเสริมหลักการ ประชาธิปไตยและการสราง สิ่งแวดลอมประชาธิปไตย เพื่อการอยูรวมกันอยางกลมกลืน ภายใตวิถีชีวิตอาเซียนที่มีความ หลากหลายดานสังคมและ วัฒนธรรม

4. การตระหนักในคุณคาของ สายสัมพันธทางประวัติศาสตร และมรดกทางวัฒนธรรมที่มี พัฒนาการรวมกัน เพื่อเชื่อม อัตลักษณและสรางจิตสํานึก ในการเปนประชากรของประชาคม อาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการศึกษาดาน สิทธิมนุษยชน เพื่อสรางประชาคม อาเซียนใหเปนประชาคมเพื่อ ประชาชนอยางแทจริง สามารถ อยูรวมกันไดบนพื้นฐานการเคารพ ในคุณคาของศักดิ์ศรีแหงความ เปนมนุษยเทาเทียมกัน

5. การสงเสริมสันติภาพ ความ มั่นคง และความปรองดองในสังคม ทั้งระดับประเทศและภูมิภาคของ อาเซียนบนพื้นฐานสันติวิธีและการ อยูรวมกันดวยขันติธรรม

คูม อื ครู

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

เสร�ม

8

1. การพัฒนาทักษะการทํางาน เพื่อเสริมสรางผูเรียนใหมีทักษะ วิชาชีพที่จําเปนสอดคลองกับ ความตองการของตลาดแรงงาน และสถานประกอบการในอาเซียน สามารถเทียบโอนผลการเรียน และการทํางานตามมาตรฐานฝมือ แรงงานในภูมิภาคอาเซียน

2. การเสริมสรางวินัย ความรับผิดชอบ และเจตคติรักการทํางาน สามารถพึ่งพาตนเอง มีทักษะชีวิต ดํารงชีวิตอยางมีความสุข เห็นคุณคา และภูมิใจในตนเอง ในฐานะที่เปนพลเมืองไทยและ อาเซียน

3. การเรียนรูเพื่อพัฒนาตนเอง อยางตอเนื่องตลอดชีวิต ใหมี ทักษะการทํางานตามมาตรฐาน อาชีพ และคุณวุฒิของวิชาชีพสาขา ตางๆ เพื่อรองรับการเตรียมเคลื่อน ยายแรงงานมีฝมือและการเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนที่ เขมแข็ง เพื่อสรางขีดความสามารถ ในการแขงขันในเวทีโลก

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน 1. การเสริมสรางความรวมมือ ในลักษณะสังคมที่เอื้ออาทร ของประชากรอาเซียน โดยยึด หลักการสําคัญ คือ ความงดงาม ของประชาคมอาเซียนมาจาก ความแตกตางและหลากหลายทาง วัฒนธรรมที่ลวนแตมีคุณคาตอ มรดกทางวัฒนธรรมของอาเซียน ซึ่งประชาชนทุกคนตองอนุรักษ สืบสานใหยั่งยืน

2. การเสริมสรางคุณลักษณะ ของผูเรียนใหเปนพลเมืองอาเซียน ที่มีศักยภาพในการกาวเขาสู ประชาคมอาเซียนอยางมั่นใจ เปนผูที่มีสุขภาพสมบูรณแข็งแรง มีทักษะการสื่อสาร ทักษะการ ทํางาน ทักษะทางสังคม สามารถ ทํางานรวมกับผูอื่นไดอยาง สรางสรรค และมีองคความรู เกี่ยวกับอาเซียนที่จําเปนตอการ ดํารงชีวิตอยางมีคุณภาพ

4. การสงเสริมการเรียนรูดาน ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี วิถชี วี ติ ความเปนอยูข องเพือ่ นบาน ในอาเซียน เพื่อสรางจิตสํานึกของ ความเปนประชาคมอาเซียนและ ตระหนักถึงหนาที่ของการเปน พลเมืองอาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการเรียนรูภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสารและการ ทํางานตามมาตรฐานอาชีพที่ กําหนดและสนับสนุนการเรียนรู ภาษาอาเซียนและภาษาเพื่อนบาน เพื่อชวยเสริมสรางสัมพันธภาพทาง สังคม และการอยูรวมกันอยางสันติ ทามกลางความหลากหลายทาง วัฒนธรรม

5. การสรางความรูและความ ตระหนักเกี่ยวกับดานสิ่งแวดลอม ปญหาและผลกระทบตอคุณภาพ ชีวิตของประชากรในภูมิภาค รวมทั้งแนวทางการพัฒนาอยาง ยั่งยืน ใหเปนมรดกสืบทอดแก พลเมืองอาเซียนในรุนหลังตอๆ ไป

กระทรวงศึกษาธิการจึงประกาศนโยบายการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) เพื่อเรงพัฒนาเด็ก และเยาวชนไทยใหเปนทรัพยากรมนุษยของชาติที่มีทักษะและความชํานาญ พรอมเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงและ การแขงขันทั้งในภูมิภาคอาเซียนและภูมิภาคอื่นๆ ของสังคมโลก ทั้งนี้ผูบริหารสถานศึกษา ครูผูสอน และผูปกครอง ควรรวมมือกันอยางใกลชิดในการดูแลชวยเหลือผูเรียนและจัดประสบการณการเรียนรูเพื่อพัฒนาผูเรียนจนเต็มศักยภาพ เพื่อกาวเขาสูการเปนพลเมืองอาเซียนอยางมีเกียรติภูมิและศักดิ์ศรีความเปนมนุษยของตน คณะผูจัดทํา คูม อื ครู

ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง สาระที่ 1 มาตรฐาน ส 1.1 ชั้น ป.4

สังคมศึกษาฯ (เฉพาะชั้น ป.4)*

ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม รู และเขาใจประวัติ ความสําคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกตอง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรมเพื่ออยูรวมกันอยางสันติสุข ตัวชี้วัด

1. อธิบายความสําคัญของพระพุทธศาสนา หรือ ศาสนาที่ตนนับถือ ในฐานะเปนศูนยรวมจิตใจ ของศาสนิกชน

สาระการเรียนรูแกนกลาง ■

ความสําคัญของพระพุทธศาสนา • พระพุทธศาสนา ในฐานะที่เปนเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ • เปนศูนยรวมการทําความดี และพัฒนาจิตใจ เชน ฝกสมาธิ สวดมนต ศึกษาหลักธรรม • เปนที่ประกอบศาสนพิธี (การทอดกฐิน การทอดผาปา การเวียนเทียน การทําบุญ) • เปนแหลงทํากิจกรรมทางสังคม เชน การจัดประเพณี ทองถิ่น การเผยแพรขอมูล ขาวสารชุมชน และการ สงเสริมพัฒนาชุมชน 2. สรุปพุทธประวัติตั้งแตบรรลุธรรมจนถึงประกาศ ■ สรุปพุทธประวัติ (ทบทวน) ธรรม หรือประวัติศาสดาที่ตนนับถือตามที่ • ตรัสรู กําหนด • ประกาศธรรม ไดแก ° โปรดชฎิล ° โปรดพระเจาพิมพิสาร พระอั ค รสาวก ° ° แสดงโอวาทปาฏิโมกข ■ พุทธสาวก พุทธสาวิกา 3. เห็นคุณคา และปฏิบัติตนตามแบบอยาง • พระอุรุเวลกัสสปะ การดําเนินชีวิตและขอคิดจากประวัติสาวก ■ ชาดก ชาดก เรื่องเลา และศาสนิกชนตัวอยาง • กุฏิทูสกชาดก • มหาอุกกุสชาดก ตามที่กําหนด ■ ศาสนิกชนตัวอยาง • สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก • สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ■ พระรัตนตรัย 4. แสดงความเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบัติตาม ไตรสิกขาและหลักธรรมโอวาท 3 ในพระพุทธ° ศรัทธา 4 • พระพุทธ ศาสนา หรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ ° พุทธคุณ 3 • พระธรรม ตามที่กําหนด ° หลักกรรม • พระสงฆ ■ ไตรสิกขา • ศีล สมาธิ ปญญา ■ โอวาท 3 • ไมทําชั่ว ° เบญจศีล ° ทุจริต 3 • ทําความดี ° เบญจธรรม ° สุจริต 3 พรหมวิ ห าร 4 ° ° กตัญูกตเวทีตอประเทศชาติ ° มงคล 38 - เคารพ - ถอมตน - ทําความดีใหพรอมไวกอน • ทําจิตใหบริสุทธิ์ (บริหารจิตและเจริญปญญา) ■ พุทธศาสนสุภาษิต • สุขา สงฺฆสฺส สามคฺคี : ความพรอมเพรียงของหมูใหเกิดสุข • โลโกปตฺถมฺภกิ า เมตฺตา : เมตตาธรรม คํา้ จุนโลก 5. ชืน่ ชมการทําความดีของตนเอง บุคคลในครอบครัว ■ ตัวอยางการกระทําความดีของตนเองและบุคคล โรงเรียน และชุมชนตามหลักศาสนา พรอมทั้งบอก ในครอบครัว ในโรงเรียน และในชุมชน แนวปฏิบัติในการดําเนินชีวิต ■ สวดมนตไหวพระ สรรเสริญคุณพระรัตนตรัยและแผเมตตา 6. เห็นคุณคาและสวดมนต แผเมตตา มีสติ • รูค วามหมายของสติสมั ปชัญญะ สมาธิ และปญญา ที่เปนพื้นฐานของสมาธิในพระพุทธศาสนา หรือ • รูวิธีปฏิบัติของการบริหารจิตและเจริญปญญา การพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ • ฝกการยืน การเดิน การนั่ง และการนอน อยางมีสติ ตามที่กําหนด • ฝกการกําหนดรูความรูสึก เมื่อตาเห็นรูป หูฟงเสียง จมูกดมกลิ่น ลิ้นลิ้มรส กายสัมผัสสิ่งที่มากระทบ ใจรับรูธรรมารมณ • ฝกใหมสี มาธิในการฟง การอาน การคิด การถาม และการเขียน

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

เสร�ม

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 1 ประวัติและความสําคัญของศาสนา

9

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 1 ประวัติและความสําคัญของศาสนา

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 3 เชื่อมั่นในการทําความดี

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 2 หลักธรรมของศาสนา

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 3 เชื่อมั่นในการทําความดี • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 4 ศาสนิกชนที่ดี

_________________________________ * สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. สาระการเรียนรูแกนกลาง กลุมสาระการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม. (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551), หนา 6-130.

คูม อื ครู

ชั้น

ตัวชี้วัด

ป.4 7. ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ เพื่อการอยูรวมกันเปนชาติไดอยางสมานฉันท (ตอ)

เสร�ม

10

8. อธิบายประวัติศาสดาของศาสนาอื่นๆ โดยสังเขป

มาตรฐาน ส 1.2 ชั้น

หลักธรรมเพื่อการอยูรวมกันอยางสมานฉันท • เบญจศีล - เบญจธรรม • ทุจริต 3 - สุจริต 3 • พรหมวิหาร 4 • มงคล 38 ° เคารพ ° ถอมตน ° ทําความดีใหพรอมไวกอน • พุทธศาสนสุภาษิต ° ความพรอมเพรียงของหมูใหเกิดสุข ° เมตตาธรรมคํ้าจุนโลก ° กตัญูกตเวทีตอประเทศชาติ ■ ประวัติศาสดา • พระพุทธเจา • มุฮัมมัด • พระเยซู

ตัวชี้วัด รักษาศาสนสถานของศาสนาที่ตนนับถือ

2. มีมรรยาทของความเปนศาสนิกชนที่ดี ตามที่ กําหนด 3. ปฏิบัติตนในศาสนพิธี พิธีกรรม และวันสําคัญ ทางศาสนา ตามที่กําหนดไดถูกตอง

สาระที่ 2 มาตรฐาน ส 2.1 ชั้น

สาระการเรียนรูแกนกลาง ■ ■ ■

ความรูเบื้องตนและความสําคัญของศาสนสถาน การแสดงความเคารพตอศาสนสถาน การบํารุงรักษาศาสนสถาน ■ มรรยาทของศาสนิกชน • การปฏิบัติตนที่เหมาะสมตอพระภิกษุ • การยืน การเดิน และการนั่งที่เหมาะสมในโอกาสตางๆ ■ ปฏิบัติตนในศาสนพิธี • การอาราธนาศีล • การอาราธนาธรรม • การอาราธนาพระปริตร • ระเบียบพิธีและการปฏิบัติตนในวันธรรมสวนะ

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 1 ประวัติและความสําคัญของศาสนา

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 4 ศาสนิกชนที่ดี • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 4 ศาสนิกชนที่ดี • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 4 ศาสนิกชนที่ดี

เขาใจและปฏิบตั ติ นตามหนาทีข่ องการเปนพลเมืองดี มีคา นิยมทีด่ งี าม และธํารงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดํารงชีวติ อยูร ว มกัน ในสังคมไทยและสังคมโลกอยางสันติสขุ ตัวชี้วัด

1. ปฏิบัติตนเปนพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ในฐานะสมาชิกที่ดีของชุมชน

3. วิเคราะหสิทธิพื้นฐานที่เด็กทุกคนพึงไดรับ ตามกฎหมาย 4. อธิบายความแตกตางทางวัฒนธรรมของ กลุมคนในทองถิ่น 5. เสนอวิธีการที่จะอยูรวมกันอยางสันติสุข ในชีวิตประจําวัน

มาตรฐาน ส 2.2

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ศาสนาและหลักธรรม บทที่ 2 หลักธรรมของศาสนา

หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม

2. ปฏิบัติตนในการเปนผูนําและผูตามที่ดี

สาระการเรียนรูแกนกลาง ■

การเขารวมกิจกรรมประชาธิปไตยของชุมชน เชน การรณรงคการเลือกตั้ง ■ แนวทางการปฏิบัติตนเปนสมาชิกที่ดีของชุมชน เชน อนุรักษสิ่งแวดลอม สาธารณสมบัติ โบราณวัตถุ และ โบราณสถาน การพัฒนาชุมชน ■ การเปนผูนําและผูตามที่ดี • บทบาทและความรับผิดชอบของผูนํา • บทบาทและความรับผิดชอบของผูตามหรือสมาชิก • การทํางานกลุม ใหมปี ระสิทธิผลและประสิทธิภาพ และประโยชนของการทํางานเปนกลุม ■ สิทธิพื้นฐานของเด็ก เชน สิทธิที่จะมีชีวิต สิทธิที่จะไดรับ การปกปอง สิทธิที่จะไดรับการพัฒนา สิทธิที่จะมีสวนรวม ■ วัฒนธรรมในภาคตางๆ ของไทย ที่แตกตางกัน เชน การแตงกาย ภาษา อาหาร ■ ปญหาและสาเหตุของการเกิดความขัดแยงในชีวติ ประจําวัน ■ แนวทางการแกปญหาความขัดแยงดวยสันติวิธี

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 หนาทีข่ องพลเมืองดี บทที่ 1 สมาชิกที่ดีของชุมชน

• หนวยการเรียนรูท ี่ 2 หนาทีข่ องพลเมืองดี บทที่ 1 สมาชิกที่ดีของชุมชน

• หนวยการเรียนรูท ี่ 2 หนาทีข่ องพลเมืองดี บทที่ 1 สมาชิกที่ดีของชุมชน • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 หนาทีข่ องพลเมืองดี บทที่ 2 วัฒนธรรมทองถิ่น • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 หนาทีข่ องพลเมืองดี บทที่ 1 สมาชิกที่ดีของชุมชน

เขาใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปจจุบัน ยึดมั่น ศรัทธา และธํารงรักษาไวซึ่งการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข

ชั้น

ตัวชี้วัด

ป.4

1. อธิบายอํานาจอธิปไตยและความสําคัญของระบอบ ประชาธิปไตย 2. อธิบายบทบาทหนาที่ของพลเมืองในกระบวนการ เลือกตั้ง 3. อธิบายความสําคัญของสถาบันพระมหากษัตริย ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย ทรงเปนประมุข

คูม อื ครู

■

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

เขาใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเปนศาสนิกชนที่ดี และธํารงรักษาพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ

ป.4 1. อภิปรายความสําคัญ และมีสวนรวมในการบํารุง

ป.4

สาระการเรียนรูแกนกลาง

สาระการเรียนรูแกนกลาง ■ ■

อํานาจอธิปไตย ความสําคัญของการปกครองตามระบอบประชาธิปไตย ■ บทบาทหนาที่ของพลเมืองในกระบวนการเลือกตั้ง ทั้งกอนการเลือกตั้ง ระหวางการเลือกตั้ง และ หลังการเลือกตั้ง ■ สถาบันพระมหากษัตริย ในสังคมไทย ■ ความสําคัญของสถาบันพระมหากษัตริย ในสังคมไทย

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 หนาทีข่ องพลเมืองดี บทที่ 3 การปกครองระบอบประชาธิปไตย • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 หนาทีข่ องพลเมืองดี บทที่ 3 การปกครองระบอบประชาธิปไตย • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 หนาทีข่ องพลเมืองดี บทที่ 3 การปกครองระบอบประชาธิปไตย

สาระที่ 3 มาตรฐาน ส 3.1

เศรษฐศาสตร เขาใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบริโภค การใชทรัพยากรทีม่ อี ยูจ าํ กัดไดอยางมีประสิทธิภาพและคุม คา รวมทัง้ เขาใจหลักการของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการดํารงชีวิตอยางมีดุลยภาพ

ชั้น

ตัวชี้วัด

ป.4

1. ระบุปจจัยที่มีผลตอการเลือกซื้อสินคาและบริการ

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

สินคาและบริการที่มีอยูหลากหลายในตลาดที่มี • หนวยการเรียนรูที่ 3 เรื่องนารูเกี่ยวกับ ความแตกตางดานราคาและคุณภาพ เศรษฐศาสตร ■ ปจจัยที่มีผลตอการเลือกซื้อสินคาและบริการที่มีมากมาย บทที่ 1 การบริโภคสินคาและบริการ ซึ่งขึ้นอยูกับผูซื้อ ผูขาย และตัวสินคา เชน ความพึงพอใจ ของผูซื้อ ราคาสินคา การโฆษณา คุณภาพของสินคา ■ สิทธิพื้นฐานของผูบริโภค • หนวยการเรียนรูท ี่ 3 เรื่องนารูเกี่ยวกับ 2. บอกสิทธิพื้นฐานและรักษาผลประโยชน ■ สินคาและบริการที่มีเครื่องหมายรับรองคุณภาพ เศรษฐศาสตร ของตนเองในฐานะผูบริโภค ■ หลักการและวิธีการเลือกบริโภค บทที่ 1 การบริโภคสินคาและบริการ • หนวยการเรียนรูที่ 3 เรือ่ งนารูเกี่ยวกับ 3. อธิบายหลักการของเศรษฐกิจพอเพียงและนําไปใช ■ หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง ■ การประยุกต ใชปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการ เศรษฐศาสตร ในชีวิตประจําวันของตนเอง ดํารงชีวิต เชน การแตงกาย การกินอาหาร การใชจาย บทที่ 2 เศรษฐกิจพอเพียง

มาตรฐาน ส 3.2

ตัวชี้วัด

ป.4

1. อธิบายความสัมพันธทางเศรษฐกิจของคนในชุมชน

2. อธิบายหนาที่เบื้องตนของเงิน

มาตรฐาน ส 5.1

11

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

อาชีพ สินคาและบริการตางๆ ที่ผลิตในชุมชน • หนวยการเรียนรูที่ 3 เรื่องนารูเกี่ยวกับ การพึ่งพาอาศัยกันภายในชุมชนทางดานเศรษฐกิจ เชน เศรษฐศาสตร ความสัมพันธระหวางผูซื้อ ผูขาย การกูหนี้ยืมสิน บทที่ 3 เศรษฐกิจชุมชนในประเทศไทย ■ การสรางความเขมแข็งใหชุมชนดวยการใชสิ่งของที่ผลิต ในชุมชน ■ ความหมายและประเภทของเงิน • หนวยการเรียนรูท่ี 3 เรื่องนารูเกี่ยวกับ ■ หนาที่เบื้องตนของเงินในระบบเศรษฐกิจ เศรษฐศาสตร ■ สกุลเงินสําคัญที่ใชในการซือ้ ขายแลกเปลีย่ นระหวางประเทศ บทที่ 4 เงินทองของมีคา ■ ■

ภูมิศาสตร เขาใจลักษณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพันธของสรรพสิ่งซึ่งมีผลตอกันและกัน ในระบบของธรรมชาติ ใชแผนที่และเครื่องมือ ทางภูมิศาสตรในการคนหา วิเคราะห สรุป และใชขอมูลภูมิสารสนเทศอยางมีประสิทธิภาพ

ชั้น

ตัวชี้วัด

ป.4

1. ใชแผนที่ ภาพถาย ระบุลกั ษณะสําคัญทางกายภาพ ของจังหวัดตนเอง 2. ระบุแหลงทรัพยากรและสิ่งตางๆ ในจังหวัด ของตนเองดวยแผนที่ 3. ใชแผนที่อธิบายความสัมพันธของสิ่งตางๆ ที่มีอยู ในจังหวัด

มาตรฐาน ส 5.2

เสร�ม

เขาใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจตางๆ ความสัมพันธทางเศรษฐกิจ และความจําเปนของการรวมมือกันทางเศรษฐกิจในสังคมโลก

ชั้น

สาระที่ 5

■

สาระการเรียนรูแกนกลาง ■

แผนที่ ภาพถาย ลักษณะทางกายภาพของจังหวัดตนเอง

■

ตําแหนง ระยะทาง และทิศของทรัพยากร และ สิ่งตางๆ ในจังหวัดของตนเอง ■ แผนที่แสดงความสัมพันธของสิ่งตางๆ ที่มีอยูในจังหวัด ■ ลักษณะทางกายภาพ (ภูมิลักษณหรือภูมิประเทศ และภูมิอากาศ) ที่มีผลตอสภาพสังคมของจังหวัด

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน • หนวยการเรียนรูท ี่ 4 เรียนรูภ มู ศิ าสตร บทที่ 1 แผนที่ ภาพถาย • หนวยการเรียนรูท ี่ 4 เรียนรูภ มู ศิ าสตร บทที่ 1 แผนที่ ภาพถาย • หนวยการเรียนรูท ี่ 4 เรียนรูภ มู ศิ าสตร บทที่ 1 แผนที่ ภาพถาย

เขาใจปฏิสัมพันธระหวางมนุษยกับสภาพแวดลอมทางกายภาพที่กอใหเกิดการสรางสรรควัฒนธรรม มีจิตสํานึกและมีสวนรวมในการ อนุรักษทรัพยากรและสิ่งแวดลอม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน

ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

ป.4

1. อธิบายสภาพแวดลอมทางกายภาพของ ชุมชนที่สงผลตอการดําเนินชีวิตของคนในจังหวัด 2. อธิบายการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดลอม ในจังหวัดและผลที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงนั้น

■

สภาพแวดลอมทางกายภาพของชุมชนที่สงผลตอการ ดําเนินชีวิตของคนในจังหวัด เชน ลักษณะบาน อาหาร ■ การเปลี่ยนแปลงสภาพแวดลอมในจังหวัด และผลที่เกิด จากการเปลี่ยนแปลง เชน การตั้งถิ่นฐาน การยายถิ่น

• หนวยการเรียนรูท ี่ 4 เรียนรูภ มู ศิ าสตร บทที่ 2 สภาพแวดลอมรอบตัวเรา • หนวยการเรียนรูท ี่ 4 เรียนรูภ มู ศิ าสตร บทที่ 2 สภาพแวดลอมรอบตัวเรา

3. มีสวนรวมในการอนุรักษสิ่งแวดลอมในจังหวัด

■

• หนวยการเรียนรูท ี่ 4 เรียนรูภ มู ศิ าสตร บทที่ 2 สภาพแวดลอมรอบตัวเรา

การอนุรักษสิ่งแวดลอมและทรัพยากรธรรมชาติในจังหวัด

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

คูม อื ครู

คําอธิบายรายวิชา รายวิชา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปที่ 4 รหัสวิชา ส…………………………………

กลุม สาระการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ภาคเรียนที่ 1-2 เวลา 50 ชั่วโมง/ป

ศึกษา อธิบายความสําคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ สรุปพุทธประวัติ ตั้งแตบรรลุธรรมจนถึง เสร�ม ประกาศธรรม หรือประวัตศิ าสดาทีต่ นนับถือหรือปฏิบตั ติ นตามแบบอยางการดําเนินชีวติ และขอคิดจากประวัตสิ าวก ชาดก 12 เรือ่ งเลา และศาสนิกชนตัวอยาง แสดงความเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบตั ติ ามไตรสิกขาและหลักธรรมโอวาท 3 ในพระพุทธศาสนา หรือหลักธรรมของศาสนาทีต่ นนับถือ ชืน่ ชมการทําความดีของตนเอง บุคคลในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ตามหลักศาสนา พรอมทั้งบอกแนวปฏิบัติในการดําเนินชีวิต สวดมนต แผเมตตา มีสติ มีสมาธิในพระพุทธศาสนา หรือการพัฒนาจิต ตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือหรือปฏิบัติตนเปนพลเมืองดีตาม วิถีประชาธิปไตย เปนผูนํา ผูตามที่ดี วิเคราะหสิทธิพื้นฐานที่เด็กทุกคนพึงไดรับตามกฎหมาย อธิบายความแตกตาง ทางวัฒนธรรมของกลุมคนในทองถิ่น เสนอวิธีการที่จะอยูรวมกันอยางสันติสุข อํานาจอธิปไตย ความสําคัญของระบอบ ประชาธิปไตย บทบาทหนาที่ของพลเมืองในกระบวนการเลือกตั้ง ความสําคัญของสถาบันพระมหากษัตริยตามระบอบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยท รงเปนประมุข ระบุปจ จัยทีม่ ผี ลตอการเลือกซือ้ สินคาและบริการ บอกสิทธิพนื้ ฐานและ รักษาผลประโยชนในฐานะผูบ ริโภค อธิบายหลักการของเศรษฐกิจพอเพียงและนําไปใชในชีวติ ประจําวัน ความสัมพันธทาง เศรษฐกิจของคนในชุมชน หนาที่เบื้องตนของเงิน ใชแผนที่และภาพถายระบุลักษณะสําคัญทางกายภาพ แหลงทรัพยากร และสิ่งตางๆ ในจังหวัดของตนเอง อธิบายความสัมพันธของสิ่งตางๆ ที่อยูในจังหวัด อธิบายสภาพแวดลอมทางกายภาพ ที่สงผลตอการดําเนินชีวิต การเปลี่ยนแปลงสภาพแวดลอมและผลที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงนั้น และมีสวนรวมในการ อนุรักษสิ่งแวดลอมในจังหวัด โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการสืบคนขอมูล กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการทางสังคม กระบวนการกลุม กระบวนการเผชิญสถานการณและแกปญหา เพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจ สามารถนําไปปฏิบัติในการดําเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะ อันพึงประสงคในดานรักชาติ ศาสน กษัตริย ซื่อสัตยสุจริต มีวินัย ใฝเรียนรู รักความเปนไทย มีจิตสาธารณะ สามารถ ดําเนินชีวิตอยางสันติสุขในสังคมไทยและสังคมโลก

ตัวชี้วัด ส 1.1 ส 1.2 ส 2.1 ส 2.2 ส 3.1 ส 3.2 ส 5.1 ส 5.2

ป.4/1 ป.4/1 ป.4/1 ป.4/1 ป.4/1 ป.4/1 ป.4/1 ป.4/1

ป.4/2 ป.4/2 ป.4/2 ป.4/2 ป.4/2 ป.4/2 ป.4/2 ป.4/2

ป.4/3 ป.4/3 ป.4/3 ป.4/3 ป.4/3

ป.4/4

ป.4/5

ป.4/4

ป.4/5

ป.4/3 ป.4/3 รวม 30 ตัวชี้วัด

คูม อื ครู

ป.4/6

ป.4/7

ป.4/8

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹

Êѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ ».ô ªÑé¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè ô

¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ Êѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ

¼ÙŒàÃÕºàÃÕ§ ¹Ò§àÂÒÇÅѡɳ ÍÑ¡Éà ¹Ò§ÊÒÇÇÔÃÔÂÐ ºØÞÂйÔÇÒʹ ¹Ò§Êؾ¹ ·ÔÁÍíèÒ ¹Ò§ÈÃÕÊØÇÃó ºØÞ¢‹Ò ¼ÙŒµÃǨ

¹Ò¨ÔþԾѲ¹ ᨋÁ¹ÔÅ ¹Ò§áʧà´×͹ ¡ÁÅÁÒÅ ¹Ò§ÊÒÇÇÒÃØ³Õ ÊÁºÙó

ºÃóҸԡÒà ¹Ò§ÇÅѾÃó ºØÞÁÕ

¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ññ

ʧǹÅÔ¢ÊÔ·¸ÔìµÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑ- - ÑµÔ ISBN : 978-616-203-364-3 ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ ñôñóððö

¤Œ¹¤ÇÒÁÃÙŒ¢ÂÒ¤ÇÒÁ¤Ô´¨Ò¡

¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ñ ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ ñôôóðôñ

EB GUIDE

ที่พิมพกํากับหัวขอสําคัญในหนังสือเรียนหลักสูตรใหม ชั้น ป.๔ ขึ้นไป ผาน www.aksorn.com ไปยังแหลงความรูทั่วไทย-ทั่วโลก

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

¤íÒ¹íÒ ´ŒÇ¡ÃзÃǧÈÖ¡ÉÒ¸Ô¡ÒÃä´ŒÁÕ¤íÒÊÑè§ãˌ㪌ËÅÑ¡ÊٵáÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõôô ã¹âçàÃÕ¹·ÑÇè ä»·Õ¨è ´Ñ ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ã¹»‚¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ òõôö áÅШҡ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒÇÔ¨ÂÑ áÅеԴµÒÁ ¼Å¡ÒÃ㪌ËÅÑ¡ÊٵáÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõôô ¨Ö§¹íÒä»Ê‹¡Ù ÒþѲ¹ÒËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§ ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ «Ö§è ÁÕ¤ÇÒÁàËÁÒÐÊÁáÅЪѴਹ à¾×Íè ãˌʶҹÈÖ¡ÉÒä´Œ¹Òí ä» ãªŒà»š¹¡Ãͺ·Ôȷҧ㹡ÒèѴËÅÑ¡ÊÙµÃʶҹÈÖ¡ÉÒáÅШѴ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹à¾×Íè ¾Ñ²¹Òà´ç¡áÅÐàÂÒǪ¹ ·Ø¡¤¹ã¹ÃдѺ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ãËŒÁ¤Õ ³ Ø ÀÒ¾´ŒÒ¹¤ÇÒÁÃÙŒ áÅзѡÉзըè Òí ໚¹ÊíÒËÃѺ¡ÒôíÒçªÕÇµÔ ã¹Êѧ¤Á·ÕèÁÕ¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§ áÅÐáÊǧËÒ¤ÇÒÁÃÙŒà¾×è;Ѳ¹Òµ¹àͧÍ‹ҧµ‹Íà¹×èͧµÅÍ´ªÕÇÔµ ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ Êѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒÏ ».ô àÅ‹Á¹Õé¨Ñ´·íÒ¢Öé¹ÊíÒËÃѺ㪌»ÃСͺ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹ ªÑé¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè ô â´Â´íÒà¹Ô¹¡ÒèѴ·íÒãËŒÊÍ´¤ÅŒÍ§µÒÁ¡Ãͺ¢Í§ËÅÑ¡Êٵ÷ء»ÃСÒà ʋ§àÊÃÔÁ ¡Ãкǹ¡ÒäԴ ¡ÒÃÊ׺àÊÒÐËÒ¤ÇÒÁÃÙŒ ¡ÒÃá¡Œ»˜ÞËÒ ¤ÇÒÁÊÒÁÒö㹡ÒÃÊ×èÍÊÒà ¡ÒõѴÊԹ㨠¡ÒùíÒä»ãªŒã¹ªÕÇÔµ ÃÇÁ·Ñé§Ê‹§àÊÃÔÁãËŒ¼ÙŒàÃÕ¹ÁÕ¤‹Ò¹ÔÂÁ·Õè´Õ§ÒÁ ¾Ñ²¹Òµ¹àͧÍÂÙ‹àÊÁÍ ÃÇÁ·Ñ駺íÒà¾çÞ »ÃÐ⪹ µ‹ÍÊѧ¤ÁáÅÐʋǹÃÇÁ ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ Êѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒÏ ».ô àÅ‹Á¹Õé ÁÕ ô ˹‹Ç ã¹áµ‹ÅÐ˹‹ÇÂẋ§à»š¹º·Â‹ÍÂæ «Ö觻ÃСͺ´ŒÇ ñ. ໇ÒËÁÒ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ»ÃШíÒ˹‹Ç ¡íÒ˹´ÃдѺ¤ÇÒÁÃÙŒ ¤ÇÒÁÊÒÁÒö¢Í§¼ÙŒàÃÕ¹ Ç‹ÒàÁ×èÍàÃÕ¹¨ºã¹áµ‹ÅÐ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ µŒÍ§ºÃÃÅØÁҵðҹµÑǪÕéÇÑ´·Õè¡Òí ˹´äÇŒã¹ËÅÑ¡ÊٵâŒÍã´ºŒÒ§ ò. á¹Ç¤Ô´ÊíÒ¤ÑÞ á¡‹¹¤ÇÒÁÃÙŒ·Õè໚¹¤ÇÒÁÃÙŒ¤ÇÒÁࢌÒ㨤§·¹µÔ´µÑǼٌàÃÕ¹ ó. à¹×Íé ËÒ ¤ÃºµÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ ¾.È. òõõñ ¹íÒàʹÍàËÁÒÐÊÁ ¡Ñº¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹ã¹áµ‹ÅÐÃдѺªÑé¹ ô. ¡Ô¨¡ÃÃÁ ÁÕËÅÒ¡ËÅÒÂÃٻẺãËŒ¹Ñ¡àÃÕ¹»¯ÔºÑµÔ ẋ§à»š¹ (ñ) ¡Ô¨¡ÃÃÁ¹íÒÊ‹Ù¡ÒÃàÃÕ¹ ¹íÒࢌÒÊ‹Ùº·àÃÕ¹à¾×èÍ¡Ãе،¹¤ÇÒÁʹã¨á¡‹¼ÙŒàÃÕ¹ (ò) ¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ãËŒ¼àŒÙ ÃÕ¹½ƒ¡»¯ÔºµÑ àÔ ¾×Íè ¾Ñ²¹Ò¤ÇÒÁÃÙጠÅзѡÉлÃШíÒ˹‹Ç (ó) ¡Ô¨¡ÃÃÁÃǺÂÍ´ ãËŒ¼ÙŒàÃÕ¹»¯ÔºÑµÔà¾×èÍáÊ´§¾ÄµÔ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒÃǺÂÍ´ áÅлÃÐàÁÔ¹¼Å¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒµÒÁÁҵðҹµÑǪÕéÇÑ´»ÃШíÒ˹‹Ç ¤³Ð¼ÙŒ¨Ñ´·íÒ¨Ö§ËÇѧ໚¹Í‹ҧÂÔè§Ç‹Ò ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ Êѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒÏ ».ô àÅ‹Á¹Õé ¨Ð໚¹Ê×èÍ ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹·ÕÍè Òí ¹Ç»ÃÐ⪹ µÍ‹ ¡ÒÃàÃÕ¹Êѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ à¾×Íè ãËŒÊÁÑ Ä·¸Ô¼ÅµÒÁÁҵðҹµÑǪÕÇé ´Ñ ·Õè¡íÒ˹´äÇŒã¹ËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾.È. òõõñ ·Ø¡»ÃСÒà ¤³Ð¼ÙŒ¨Ñ´·íÒ

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

อธิบายความรู

Explore

ขยายความเขาใจ

Explain

คําชี้แจงในการใชสื่อ ñ

หนวยการเรียนรูที่

ÈÒʹÒáÅÐËÅÑ¡¸ÃÃÁ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

บทที่

ประวัติและความสําคัญของศาสนา

กิจกรรมนําสูการเรียน นําเขาสูบทเรียน โดยใชกระตุนความสนใจ และวัดประเมินผลกอนเรียน

ñ

กิจกรรมนําสูการเรียน

¨Ò¡ÀÒ¾ ໚¹ÀÒ¾ÍÐäúŒÒ§ áÅÐà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº ÈÒʹÒã´

ภาพหนาหนวยการเรียนรู เปนภาพประกอบขนาดใหญ ชวยกระตุนความสนใจ ของผูเรียน

เปาหมายการเรียนรู้ประจำาหน่วยที่ ๑ เมือ่ เรียนจบหน่วยน� ้ ผูเ้ รียนจะมีความรูค้ วามสามารถต่อไปน�้

๑. อธิบายความส�าคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือในฐานะ เป็นศูนย์รวมจิตใจของศาสนิกชน (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๑) ๒. สรุปพุทธประวัติตั้งแต่บรรลุธรรมจนถึงประกาศธรรม หรือ ประวัติศาสดาที่ตนนับถือตามที่ก�าหนด (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๒) ๓. เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามแบบอย่างการด�าเนินชีวิตและข้อคิดจาก ประวัติสาวก ชาดก เรื่องเล่าและศาสนิกชนตัวอย่างตามที่ก�าหนด (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๓) ๔. แสดงความเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบัติตามไตรสิกขาและหลักธรรม โอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา หรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ ตามที่ก�าหนด (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๔) ๕. ชื่นชมการท�าความดีของตนเอง บุคคลในครอบครัว โรงเรียนและ ชุมชนตามหลักศาสนา พร้อมทั้งบอกแนวปฏิบัติในการด�าเนินชีวิต (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๕) ๖. เห็นคุณค่าและสวดมนต์แผ่เมตตา มีสติที่เป็นพื้นฐานของสมาธิ ในพระพุทธศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนา ที่ตนนับถือตามที่ก�าหนด (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๖) ๗. ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ เพื่อการอยู่ร่วมกัน เป็นชาติได้อย่างสมานฉันท์ (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๗) ๘. อธิบายประวัติศาสดาของศาสนาอื่นๆ โดยสังเขป (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๘) ๙. อภิปรายความส�าคัญ และมีส่วนร่วมในการบ�ารุงรักษาศาสนสถาน ของศาสนาที่ตนนับถือ (มฐ. ส ๑.๒ ป.๔/๑) ๑๐. มีมรรยาทของความเป็นศาสนิกชนที่ดีตามที่ก�าหนด (มฐ. ส ๑.๒ ป.๔/๒) ๑๑. ปฏิบัติตนในศาสนพิธี พิธีกรรมและวันส�าคัญทางศาสนาตามที่ ก�าหนดได้ถูกต้อง (มฐ. ส ๑.๒ ป.๔/๓)

á¹Ç¤Ô´ÊíÒ¤ÑÞ ÈÒʹÒᵋ Å ÐÈÒʹÒÁÕ ¤ ÇÒÁÊí Ò ¤Ñ Þ ã¹°Ò¹Ð໚ ¹ à¤Ã× è ͧÂÖ´à˹ÕÂè ǨԵ㨠໚¹Èٹ ÃÇÁ¡Ò÷íÒ¤ÇÒÁ´Õ áÅÐ໚¹áËÅ‹§·íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Ò§Êѧ¤Á ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ»ÃÐÇÑµÔ ¢Í§ÈÒÊ¹Ò ÈÒʴҢͧᵋÅÐÈÒÊ¹Ò ¨Ð·íÒãËŒàÃÒ ÁÕ¤ÇÒÁࢌÒã¨ÈÒʹҵ‹Ò§æ ÁÒ¡¢Öé¹ áÅÐÊÒÁÒöÍÂÙ‹ ËÇÁ¡Ñ¹ä´ŒÍ‹ҧÁÕ¤ÇÒÁÊØ¢

2

เปาหมายการเรียนรู กําหนดระดับความรูความสามารถ ของผูเรียนเมื่อเรียนจบหนวย

แนวคิดสําคัญ แกนความรูที่เปนความเขาใจ คงทนติดตัวผูเรียน

มาตรฐานตัวชี้วัด ระบุตัวชี้วัดที่กําหนดไว ในแตละหนวย

กิจกรรมพัฒนาการเรียนรู ใหผูเรียนฝกปฏิบัติเพื่อพัฒนา ความรูและทักษะประจําหนวย

เน�้อหา ครบตามหลักสูตรแกนกลางฯ ’๕๑ นําเสนอโดยใชภาษาที่เขาใจงาย เหมาะสมกับการเรียนการสอน ๒. ศาสนาคริสต์ ศาสนาคริสต์ เป็นศาสนาที่ เกิดขึน้ มาเป็นระยะเวลายาวนาน และมีผทู้ นี่ บั ถือศาสนานีก้ ระจายอยู่ ในประเทศต่างๆ ทั่วโลก ศาสนาคริสต์เป็นศาสนาที่ ส�าคัญศาสนาหนึง่ ของโลก เกิดขึน้ ในดินแดนปาเลสไตน์ (ประเทศ อิสราเอล) เมือ่ ประมาณ ๒,๐๐๐ กว่าปีมาแล้ว พระกุมารเยซู พระบิดา และพระมารดา ศาสดาของศาสนาคริสต์ คือ พระเยซู ศาสนาคริสต์มพี ระเจ้า สูงสุด คือ พระยะโฮวา ผูท้ นี่ บั ถือศาสนาคริสต์ เรียกว่า คริสต์ศาสนิกชน พระเยซูประสูตทิ เี่ มืองเบธเลเฮม ในกรุงเยรูซาเลม ประเทศ อิสราเอล ดินแดนปาเลสไตน์ เมื่อวันที่ ๒๕ ธันวาคม พ.ศ. ๕๔๓ หรือเมื่อปีที่ ๑ แห่งคริสต์ศักราช มีบิดาชื่อ โยเซฟ มารดาชื่อ มาเรีย ในช่วงวัยเด็ก พระเยซูเป็นเด็กเฉลียวฉลาดและมีความสนใจในเรื่อง ศาสนธรรม และได้ศึกษาจนมีความรู้แตกฉานในหลักธรรมต่างๆ พระเยซูสอนให้มนุษย์มีความรักต่อกัน มีความเมตตากรุณา เสียสละ รู้จักให้อภัย และการบ�าเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่น พระเยซู สิ้นพระชนม์ เมื่อมีพระชนม์ได้ ๓๒ พรรษา ▲▲ ▲

EB GUIDE http:// www.aksorn.com/lib/p/soc_01 (เรื่อง ศาสนาคริสต์)

กิจกรรมพัฒนาการเรียนรู้ที่ ๓

ภาพประกอบเน�้อหา เปนภาพประกอบ ๔ สี แทรกอยูตลอดเลม ชวยเสริมสราง ความเขาใจ

๑. สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับประวัติของพระเยซู แล้วสรุปข้อมูลตามส�านวน ของตนเอง พร้อมทั้งวาดภาพหรือติดภาพประกอบ โดยจัดท�าลงใน สมุดของกลุ่ม แล้วน�าเสนอผลงานหน้าชั้น ๒. สบื ค้นข้อมูลเกีย่ วกับศาสนาอิสลาม จากแหล่งเรียนรูต้ า่ งๆ แล้วบันทึก ข้อมูลตามหัวข้อที่ก�าหนดให้ และน�าเสนอผลงานหน้าชั้น ๑) ประวัติศาสนาอิสลาม ๒) ประวัติศาสดาของศาสนาอิสลาม ๓) พระคัมภีร์ส�าคัญของศาสนาอิสลาม

กิจกรรมรวบยอด

๑. แบ่งกลุ่ม ร่วมกันแสดงความคิดเห็นว่า ศาสนาเป็นศูนย์รวมจิตใจ ของศาสนิกชนเพราะอะไร แล้วบันทึกข้อมูล และผลัดกันน�าเสนอ ผลงานหน้าชั้น ๒. แบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๕ คน ร่วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับ หัวข้อทีก่ า� หนดให้ แล้วบันทึกผลการอภิปรายและน�าเสนอผลงานหน้าชัน้ การเรียนรู้เกี่ยวกับประวัติศาสดาของศาสนามีความส�าคัญ และมีประโยชน์ตอ่ ชีวติ ประจ�าวันของเราหรือไม่ เพราะเหตุใด ๓. แบ่งกลุม่ กลุม่ ละ ๕-๖ คน ช่วยกันศึกษาค้นคว้าเกีย่ วกับศาสนาทีต่ น นับถือ จัดท�าเป็นรายงาน และน�าเสนอผลงานหน้าชั้น 12

10

Web Guide แหลงเรียนรูทางอินเทอรเน็ต

กิจกรรมรวบยอด ใหผูเรียนฝกปฏิบัติเพื่อแสดงพฤติกรรมการเรียนรูรวบยอด และประเมินผลการเรียนรูตามมาตรฐานตัวชี้วัดประจําหนวย

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

สารบัญ ● ตารางวิเคราะหมาตรฐานการเรียนรู

หนวยการเรียนรูที่

บทที่ ๑ บทที่ ๒ บทที่ ๓ บทที่ ๔ หนวยการเรียนรูที่

๑ ศาสนาและหลักธรรม

บทที่ ๑ บทที่ ๒ บทที่ ๓ บทที่ ๔ หนวยการเรียนรูที่

๒ ๑๓ ๒๘ ๔๕

๒ หนาที่ของพลเมืองดี

๗๑

● บรรณานุกรม ● ดรรชนีภาพ

EB GUIDE

๗๒ ๙๒ ๑๐๑

๓ เรื่องนารูเกี่ยวกับเศรษฐศาสตร

๑๑๔

๔ เรียนรูภูมิศาสตร

๑๕๕

การบริโภคสินคาและบริการ เศรษฐกิจพอเพียง เศรษฐกิจชุมชนในประเทศไทย เงินทองของมีคา

บทที่ ๑ แผนที่ ภาพถาย บทที่ ๒ สภาพแวดลอมรอบตัวเรา ● คําสําคัญ

๑

ประวัติและความสําคัญของศาสนา หลักธรรมของศาสนา เชื่อมั�นในการทําความดี ศาสนิกชนที่ดี

บทที่ ๑ สมาชิกที่ดีของชุมชน บทที่ ๒ วัฒนธรรมทองถิ�น บทที่ ๓ การปกครองระบอบประชาธิปไตย หนวยการเรียนรูที่

ก

๑๑๕ ๑๒๙ ๑๓๖ ๑๔๘

๑๕๖ ๑๗๕

๑๙๗ ๑๙๘ พิเศษ ๑

คนควาขอมูลเพิ่มเติม จากเว็บไซตที่อยูในหนังสือเรียน หนา ๑๐, ๑๘, ๔๘, ๕๕, ๖๓, ๑๐๒, ๑๒๓, ๑๔๖

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

ตารางวิเคราะห

Explore

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

Explain

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Áҵðҹ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙጠÅеÑǪÕÇé ´Ñ ÃÒÂÇÔªÒ Êѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒÏ ».๔

คําชี้แจง : ใหผูสอนใชตารางน�้ตรวจสอบวา เน�้อหาสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรูสอดคลองกับมาตรฐาน การเรียนรูและตัวชี้วัดชั้นปในขอใดบาง

มาตรฐาน การ เรียนรู

สาระการเรียนรู ตัวชี้วัด ชั้น ป.๔

๑

หนวยที่ ๑

หนวยที่ ๒

หนวยที่ ๓

หนวยที่ ๔

บทที่

บทที่

บทที่

บทที่

๒

๓

๔

๑

๒

๓

๑

๒

๓

๔

๑

๒

สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม

มฐ. ส ๑.๑

มฐ. ส ๑.๒

มฐ. ส ๒.๑

๑. อธิบายความสําคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตน ✓ นับถือ ในฐานะเปนศูนยรวมจิตใจของศาสนิกชน ๒. สรุปพุทธประวัติตั้งแตบรรลุธรรม จนถึงประกาศธรรม ✓ หรือประวัตศิ าสดาทีต่ นนับถือตามทีก่ าํ หนด ๓. เห็นคุณคาและปฏิบตั ติ นตามแบบอยางการดําเนินชีวติ และขอคิดจากประวัตสิ าวก ชาดก เรือ่ งเลา และศาสนิกชน ✓ ตัวอยางตามทีก่ าํ หนด ๔. แสดงความเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบัติตามไตรสิกขา และหลักธรรมโอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนาหรือหลักธรรม ✓ ของศาสนาที่ตนนับถือตามที่กําหนด ๕. ชื่ นชมการทํ าความดี ข องตนเอง บุ ค คลในครอบครั ว โรงเรียนและชุมชนตามหลักศาสนา พรอมทัง้ บอกแนวปฏิบตั ิ ✓ ในการดําเนินชีวิต ๖. เห็นคุณคาและสวดมนตแผเมตตา มีสติที่เปนพื้นฐานของ สมาธิในพระพุทธศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทาง ✓ ของศาสนาที่ตนนับถือตามที่กําหนด ๗. ปฏิบตั ติ นตามหลักธรรมของศาสนาทีต่ นนับถือ เพือ่ การอยู ✓ รวมกันเปนชาติไดอยางสมานฉันท ๘. อธิบายประวัตศิ าสดาของศาสนาอืน่ ๆ โดยสังเขป ✓ ๑. อภิปรายความสําคัญและมีสวนรวมในการบํารุงรักษา ✓ ศาสนสถานของศาสนาที่ตนนับถือ ๒. มีมรรยาทของความเปนศาสนิกชนที่ดีตามที่กําหนด ✓ ๓. ปฏิบตั ติ นในศาสนพิธี พิธกี รรม และวันสําคัญทาง ✓ พระพุทธศาสนาตามทีก่ าํ หนดไดถกู ตอง สาระที่ ๒ หนาที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิต ในสังคม ๑. ปฏิบตั ติ นเปนพลเมืองดีตามวิถปี ระชาธิปไตยในฐานะ ✓ สมาชิกทีด่ ขี องชุมชน ๒. ปฏิบตั ติ นในการเปนผูน าํ และผูต ามทีด่ ี ✓

ก

กระตุน ความสนใจ Engage

มาตรฐาน การ เรียนรู

มฐ. ส ๒.๑

มฐ. ส ๒.๒

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

Explain

สาระการเรียนรู ตัวชี้วัด ชั้น ป.๔

๑

มฐ. ส ๓.๒

Evaluate

หนวยที่ ๑

หนวยที่ ๒

หนวยที่ ๓

หนวยที่ ๔

บทที่

บทที่

บทที่

บทที่

๒

๓

๔

๓. วิเคราะหสิทธิพื้นฐานที่เด็กทุกคนพึงไดรับ ตามกฎหมาย ๔. อธิบายความแตกตางทางวัฒนธรรมของ กลุมคนในทองถิ�น ๕. เสนอวิธีการที่จะอยูรวมกันอยางสันติสุข ในชีวิตประจําวัน ๑. อธิบายอํานาจอธิปไตยและความสําคัญของระบอบประชาธิปไตย ๒. อธิบายบทบาทหนาทีข่ องพลเมืองใน กระบวนการเลือกตัง้ ๓. อธิบายความสําคัญของสถาบันพระมหากษัตริย ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย ทรงเปนประมุข

สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร

มฐ. ส ๓.๑

ตรวจสอบผล

Expand

๑. ระบุปจจัยที่มีผลตอการเลือกซื้อสินคาและบริการ ๒. บอกสิทธิพื้นฐานและรักษาผลประโยชนของตนเอง ในฐานะผูบริโภค ๓. อธิบายหลักการของเศรษฐกิจพอเพียงและนําไปใช ในชีวิตประจําวันของตนเอง ๑. อธิบายความสัมพันธทางเศรษฐกิจของคนในชุมชน ๒. อธิบายหนาที่เบื้องตนของเงิน

๑

๒

๓

๑

๒

๓

๔

๑

๒

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร

มฐ. ส ๕.๑

มฐ. ส ๕.๒

๑. ใชแผนที่ ภาพถาย ระบุลกั ษณะสําคัญทางกายภาพของจังหวัด ตัวเอง ๒. ระบุแหลงทรัพยากรและสิ�งตางๆ ในจังหวัดของตนเอง ดวยแผนที่ ๓. ใชแผนทีอ่ ธิบายความสัมพันธของสิง� ตางๆ ทีม่ อี ยูใ นจังหวัด ๑. อธิบายสภาพแวดลอมทางกายภาพของชุมชนที่สงผลตอ การดําเนินชีวิตของคนในจังหวัด ๒. อธิบายการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดลอมในจังหวัด และผลที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงนั้น ๓. มีสวนรวมในการอนุรักษสิ�งแวดลอมในจังหวัด

หมายเหตุ : สาระที่ ๔ ประวัติศาสตร แยกเลมอยูใน หนังสือเรียน ประวัติศาสตร ป.๔

ข

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุน ความสนใจ

ñ

หนวยการเรียนรูที่

ÈÒʹÒáÅÐËÅÑ¡¸ÃÃÁ

เปาหมายการเรียนรูประจําหนวยที่ ๑ เมือ่ เรียนจบหนวยน�้ ผูเ รียนจะมีความรูค วามสามารถตอไปน�้

๑. อธิบายความสําคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือในฐานะ เปนศูนยรวมจิตใจของศาสนิกชน (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๑) ๒. สรุปพุทธประวัติตั้งแตบรรลุธรรมจนถึงประกาศธรรม หรือ ประวัติศาสดาที่ตนนับถือตามที่กําหนด (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๒) ๓. เห็นคุณคาและปฏิบัติตนตามแบบอยางการดําเนินชีวิตและขอคิดจาก ประวัติสาวก ชาดก เรื่องเลาและศาสนิกชนตัวอยางตามที่กําหนด (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๓) ๔. แสดงความเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบัติตามไตรสิกขาและหลักธรรม โอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา หรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ ตามที่กําหนด (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๔) ๕. ชื่นชมการทําความดีของตนเอง บุคคลในครอบครัว โรงเรียนและ ชุมชนตามหลักศาสนา พรอมทั้งบอกแนวปฏิบัติในการดําเนินชีวิต (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๕) ๖. เห็นคุณคาและสวดมนตแผเมตตา มีสติที่เปนพื้นฐานของสมาธิ ในพระพุทธศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนา ที่ตนนับถือตามที่กําหนด (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๖) ๗. ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ เพื่อการอยูรวมกัน เปนชาติไดอยางสมานฉันท (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๗) ๘. อธิบายประวัติศาสดาของศาสนาอื่นๆ โดยสังเขป (มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๘) ๙. อภิปรายความสําคัญ และมีสวนรวมในการบํารุงรักษาศาสนสถาน ของศาสนาที่ตนนับถือ (มฐ. ส ๑.๒ ป.๔/๑) ๑๐. มีมรรยาทของความเปนศาสนิกชนที่ดีตามที่กําหนด (มฐ. ส ๑.๒ ป.๔/๒) ๑๑. ปฏิบัติตนในศาสนพิธี พิธีกรรมและวันสําคัญทางศาสนาตามที่ กําหนดไดถูกตอง (มฐ. ส ๑.๒ ป.๔/๓)

Engage

1. ครูเตรียมภาพที่เกี่ยวของกับศาสนาตางๆ มาใหนักเรียนดู เชน ภาพไมกางเขน ภาพพระพุทธรูป เปนตน จากนั้นสอบถาม นักเรียนวาภาพเหลานีเ้ กีย่ วของกับศาสนาใด และสังเกตจากสิ่งใด 2. ใหนักเรียนดูภาพ หนา 1 แลวถามวา • จากภาพ นักเรียนคิดวาเกี่ยวของกับ ศาสนาใด เพราะอะไร (ตอบ พระพุทธศาสนา เพราะเปนภาพ พระพุทธรูป) • นักเรียนนับถือศาสนาใด และเมื่อกลาวถึง ศาสนาที่นักเรียนนับถือ นักเรียนนึกถึง สิ่งใดบาง (แนวตอบ ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน แตละคน เชน นักเรียนที่นับถือ พระพุทธศาสนา อาจนึกถึงวัด พระสงฆ การสวดมนต การไหว นักเรียนที่นับถือ ศาสนาคริสตอาจนึกถึงพระเยซู โบสถ ไมกางเขน เปนตน) • ในแตละวันนักเรียนปฏิบัติตนเกี่ยวของกับ ศาสนาอยางไรบาง (แนวตอบ ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน แตละคน เชน นักเรียนที่นับถือพระพุทธศาสนา จะทําบุญตักบาตรในตอนเชา และสวดมนตกอนนอน สวนนักเรียนที่ นับถือศาสนาอิสลาม จะทําละหมาดทุกวัน เปนตน)

เกร็ดแนะครู กอนเริ่มเรียนสาระศาสนา ครูใหนักเรียนนั่งสมาธิ 5-10 นาที เพื่อใหนักเรียน จิตใจสงบและมีสมาธิในการเรียน โดยหลังจากนั่งสมาธิเสร็จแลว ครูใหนักเรียน เปรียบเทียบความรูสึกกอนและหลังนั่งสมาธิ จากนั้นครูแนะนําใหนักเรียนนําการ นัง่ สมาธิไปใชในชีวติ ประจําวัน เพือ่ ฝกจิตใหสงบมีสติ และพรอมทีจ่ ะเรียนหรือทํางาน

คูมือครู

1

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

เปาหมายการเรียนรู

บทที่

1. อธิบายความสําคัญของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ ในฐานะเปนศูนยรวม จิตใจของศาสนิกชน (ส 1.1 ป.4/1) 2. สรุปพุทธประวัตติ งั้ แตบรรลุธรรมจนถึง ประกาศธรรม หรือประวัติศาสดาที่ตนนับถือ ตามที่กําหนด (ส 1.1 ป.4/2) 3. อธิบายประวัติศาสดาของศาสนาอื่นๆ โดยสังเขป (ส 1.1 ป.4/8)

ประวัติและความสําคัญของศาสนา กิจกรรมนําสูการเรียน

สมรรถนะของผูเรียน

¨Ò¡ÀÒ¾ ໚¹ÀÒ¾ÍÐäúŒÒ§ áÅÐà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº ÈÒʹÒã´

1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด

คุณลักษณะอันพึงประสงค 1. รักชาติ ศาสน กษัตริย 2. ใฝเรียนรู 3. มุงมัน่ ในการทํางาน

กระตุน ความสนใจ

Engage

ใหนักเรียนดูภาพจากหนังสือเรียน หนา 2 แลวชวยกันบอกวา • จากภาพ เปนภาพอะไรบาง (แนวตอบ ภาพซายเปนภาพการประกอบ ศาสนพิธีในโบสถ ภาพขวาเปนภาพ การละหมาด • จากภาพ เกี่ยวของกับศาสนาใดบาง (ตอบ ภาพซายเกี่ยวของกับศาสนาคริสต ภาพขวาเกี่ยวของกับศาสนาอิสลาม)

á¹Ç¤Ô´ÊíÒ¤ÑÞ ÈÒʹÒᵋ Å ÐÈÒʹÒÁÕ ¤ ÇÒÁÊí Ò ¤Ñ Þ ã¹°Ò¹Ð໚ ¹ à¤Ã× è ͧÂÖ´à˹ÕÂè ǨԵ㨠໚¹Èٹ ÃÇÁ¡Ò÷íÒ¤ÇÒÁ´Õ áÅÐ໚¹áËÅ‹§·íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Ò§Êѧ¤Á ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ»ÃÐÇÑµÔ ¢Í§ÈÒÊ¹Ò ÈÒʴҢͧᵋÅÐÈÒÊ¹Ò ¨Ð·íÒãËŒàÃÒ ÁÕ¤ÇÒÁࢌÒã¨ÈÒʹҵ‹Ò§æ ÁÒ¡¢Öé¹ áÅÐÊÒÁÒöÍÂÙ‹ ËÇÁ¡Ñ¹ä´ŒÍ‹ҧÁÕ¤ÇÒÁÊØ¢

๒

เกร็ดแนะครู ครูจัดกระบวนการเรียนรูโดยการใหนักเรียนปฏิบัติ ดังนี้ • สืบคน รวบรวมขอมูลความสําคัญของศาสนา • อธิบายและสรุปขอมูลเกี่ยวกับประวัติศาสดาของศาสนา • อภิปรายเกี่ยวกับประวัติศาสดาของศาสนา • วิเคราะหจากประเด็นคําถามและภาพเกี่ยวกับประวัติศาสดาของศาสนา จนเกิดเปนความรูความเขาใจวา ศาสนามีความสําคัญโดยเปนเครื่องยึดเหนี่ยว จิตใจ ชวยพัฒนาจิตใจ เปนแหลงกิจกรรมทางสังคม และการเขาใจประวัติของ ศาสนามีสวนชวยทําใหเกิดความศรัทธาในศาสนาและสามารถอยูรวมกันในสังคม ไดอยางมีความสุข

2

คูมือครู

ñ

สํารวจคนหา

กระตุนความสนใจ

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Engage

สํารวจคนหา

๑ ความสําคัญของศาสนา

พระพุทธศาสนาอยูเ คียงคูก บั ชาติไทยของเรามาโดยตลอด ดังนัน้ พระพุทธศาสนาจึงมีความสําคัญตอสังคมไทย ดังนี้ ๑. เปนเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ พระพุทธศาสนา เปนศาสนาทีค่ นไทยสวนใหญนบั ถือ คําสอน ของพระพุทธศาสนาเนนสั่งสอนใหคนเราตองเอื้อเฟอเผื่อแผตอกัน มีความเมตตากรุณาตอกัน ไมเบียดเบียนกัน ทําใหคนไทยมีความรูส กึ เปนพวกเดียวกัน และมีความรักสมัครสมานสามัคคีตอกัน คนไทย จึงอยูรวมกันในสังคมอยางมีความสุข ๒. เปนศูนยรวมการทําความดีและเปนหลักในการพัฒนาจิตใจ คําสอนของพระพุทธศาสนานอกจากจะสอนใหคนเราตองมี ความเมตตากรุณา เคารพเชือ่ ฟงผูใ หญ ออนนอมถอมตน และใหอภัย ตอกันแลว ยังสอนใหรจู กั ปฏิบตั ติ นเพือ่ พัฒนาจิตใจใหเกิดความสงบ เชน การสวดมนต การฝกสมาธิ เปนตน ๓. เปนที่ประกอบศาสนพิธีและเปนแหลงทํากิจกรรมทางสังคม วัดเปนสถานที่ประกอบพิธีกรรมตางๆ ทางศาสนา เชน 1 การทําบุญ การทอดผาปา กฐิน เปนตน ทําใหประชาชนไดพบปะ สังสรรคกัน และนอกจากนี้วัด ยังเปนสถานทีจ่ ดั ประชุมนัดหมาย เพือ่ ทํากิจกรรมรวมกันของคนใน การทําบุญใสบาตรเปนการทําความดีอยางหนึง่ ชุมชน ของพุทธศาสนิกชน

Explore

1. ใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็น ในประเด็นตอไปนี้ • ศาสนามีความสําคัญตอตัวนักเรียนอยางไร (แนวตอบ เปนที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ เปนแนวทาง ในการปฏิบัติตนใหเปนคนดี) • สิ่งใดบางที่ทําใหศาสนามีความสําคัญ ตอสังคม (แนวตอบ เปนหลักในการพัฒนาจิตใจ ทําใหสังคมสงบสุข ผูคนไมเบียดเบียน ทํารายกัน) 2. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 5 คน และให แตละกลุมชวยกันสืบคนขอมูลวาศาสนา มีความสําคัญในดานใดบาง จากขอมูล ในหนังสือเรียน หนา 3-4

อธิบายความรู

Explain

1. ใหนกั เรียนแตละกลุม สงตัวแทนออกมานําเสนอ ความสําคัญของพระพุทธศาสนาหนาชั้น 2. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความสําคัญ ของพระพุทธศาสนา 3. ใหนักเรียนนําภาพที่แสดงใหเห็นวาพระพุทธศาสนาเปนศูนยรวมจิตใจของพุทธศาสนิกชน มาติดลงในสมุด และบันทึกขอมูลสงครู

▲

๓

ศาสนามีความสําคัญในเรื่องใดมากที่สุด 1. เปนที่พึ่งทางจิตใจ 2. แสดงถึงวัฒนธรรมที่ดีงาม 3. ทําใหสมาชิกในครอบครัวรักกัน 4. สงผลใหมีสติสัมปชัญญะในการทํางาน

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

วิเคราะหคําตอบ การนับถือศาสนามีความสําคัญตอผูนับถือศาสนา ในหลายๆ ดาน เชน เปนที่พึ่งทางจิตใจ เปนศูนยรวมการทําความดี เปนหลักในการพัฒนาจิตใจ เปนตน ซึ่งการที่คนในสังคมมีการนับถือ ศาสนาก็เพื่อชวยเปนหลักหรือเปนที่พึ่งทางจิตใจ ทําใหคลายทุกขได สวนขอ 2., 3. และ 4. จะเปนประโยชนรองลงมาจากการนับถือศาสนา ดังนั้น ขอ 1. จึงเปนคําตอบที่ถูก

นักเรียนควรรู 1 การทอดผาปา กฐิน • การทอดผาปา สามารถทําไดตลอดทั้งป แลวแตสะดวก โดยมีจุดมุงหมาย เพื่อเปนการบํารุงพระสงฆ บํารุงศาสนสถาน และสรางความสามัคคี ของคนในชุมชน • การทอดกฐิน กําหนดใหทําไดในชวงวันแรม 1 คํ่า เดือน 11 จนถึง วันขึ้น 15 คํ่า เดือน 12 โดยมีจุดมุงหมายเชนเดียวกับการทอดผาปา

คูมือครู

3

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

Expand

1. ใหนักเรียนอธิบายวาตนเองและสมาชิก ในครอบครัวมีความเกี่ยวของกับศาสนาที่นับถือ ในดานที่กําหนดอยางไร และบันทึกผล ลงในสมุด • เปนเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ • เปนหลักในการพัฒนาจิตใจ • เปนสถานที่ประกอบศาสนพิธี 2. ใหนักเรียนแบงกลุมและแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาเปนศูนยรวมจิตใจของ ศาสนิกชนเพราะอะไร และบันทึกผลลงในสมุด 3. ใหนกั เรียนเขียนความสําคัญของพระพุทธศาสนา ที่มีตอคนไทย และบอกความสําคัญของศาสนา อื่นๆ ที่มีตอคนไทย และบันทึกผล

ตรวจสอบผล

ขยายความเขาใจ

ในประเทศไทยนอกจากพระพุทธศาสนา ที่เปนศูนยรวมจิตใจ ของชาวพุทธแลว ยังมีศาสนาอืน่ ๆ เชน ศาสนาคริสต ศาสนาอิสลาม ศาสนาพราหมณ-ฮินดู ศาสนาสิข เปนตน ตางก็มีหลักธรรมคําสอน ของศาสนาที่ใชสอนศาสนิกชนของตนใหเปนคนดี และมีศาสนสถาน ที่เปนเสมือนตัวแทนของศาสนาเพื่อใหศาสนิกชนไดเคารพศรัทธา เปนที่ยึดเหนี่ยวของจิตใจ และเปนศูนยรวมจิตใจของศาสนิกชน ในแตละศาสนา

Evaluate

1. ครูตรวจสอบผลการบันทึกของนักเรียน เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาเปนศูนยรวมจิตใจ ของศาสนิกชนเพราะอะไร โดยพิจารณา จากความถูกตองสมบูรณของขอมูล 2. ครูตรวจสอบผลการบันทึกเกี่ยวกับความสําคัญ ของศาสนาที่มีตอคนไทย โดยพิจารณาจาก ความถูกตองสมบูรณของขอมูล

▲

มุสลิมจะทําพิธีละหมาดเพื่อแสดงความเคารพ ศรัทธาตออัลเลาะห

กิจจกรรมพั กรรมพัฒนาการเรียนรูที่ ๑

▲

การปฏิบตั พิ ธิ กี รรมของคริสตศาสนิกชนเปนการ แสดงออกถึงความศรัทธาทีม่ ตี อ พระเจา

(ผลการปฏิบัติกิจกรรม ขอ 1. และขอ 3. ขึ้นอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน)

๑. หาภาพที่แสดงใหเห็นวา พระพุทธศาสนาเปนศูนยรวมจิตใจของ พุทธศาสนิกชนมาติดลงในสมุด แลวบันทึกขอมูล ๒. แบงกลุม ใหรวมกันแสดงความคิดเห็นวา พระพุทธศาสนาเปน ศูนยรวมจิตใจของพุทธศาสนิกชนเพราะอะไร แลวบันทึกขอมูล ลงในสมุด และผลัดกันนําเสนอความคิดเห็นหนาชั้น ๓. ติดภาพพิธีกรรมทางศาสนาที่มีความผูกพันกับวิถีชีวิตของคนไทย แลวบันทึกขอมูลโดยจัดทําลงในสมุดและนําเสนอผลงานหนาชั้น ๔

เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมวา จากสถิติ พ.ศ. 2555 ประเทศไทยมีประชากรประมาณ 67 ลานคน ในจํานวนนี้นับถือพุทธ 94.6% นับถืออิสลาม 7.6% นับถือคริสต 0.7% และอื่นๆ 0.1% เฉลย กิจกรรมพัฒนาการเรียนรูที่ 1 2. แนวตอบ เพราะพระพุทธศาสนามีหลักธรรมคําสอนที่พุทธศาสนิกชนสามารถ นําไปปฏิบัติไดจริงและประสบผลสําเร็จจริง ซึ่งหลักธรรมคําสอนจะชวยให ผูที่ปฏิบัติตามพนทุกขได ดังนั้น พระพุทธศาสนาจึงเปนศูนยรวมจิตใจ ของพุทธศาสนิกชน

4

ขอสอบ

O-NET

ขอสอบป ’ 52 ออกเกี่ยวกับความสําคัญของศาสนา ศาสนามีความสําคัญตอมนุษยในขอใดไดมากที่สุด 1. เปนศูนยกลางชุมชน 2. สอนใหมีความยุติธรรมเทาเทียมกัน 3. เปนหลักในการดํารงชีวิตและที่พึ่งทางใจ 4. สอนใหเห็นถึงความสําคัญของธรรมชาติ ไมทําลายสิ่งแวดลอม วิเคราะหคาํ ตอบ ศาสนาทุกศาสนามีหลักคําสอนทีใ่ หศาสนิกชนปฏิบตั ติ าม เพือ่ ใหพน จากความทุกข ศาสนาจึงมีความสําคัญในการเปนหลักในการ ดํารงชีวิตและที่พึ่งทางใจมากที่สุด ดังนั้น ขอ 3. จึงเปนคําตอบที่ถูก

บูรณาการเชื่อมสาระ

ครูบูรณาการความรูในสาระสังคมศึกษาฯ วิชาสังคมศึกษาฯ กับสาระ ภาษาไทย เรื่องความสําคัญของศาสนา โดยใหนักเรียนเขียนเรียงความ เรื่องความสําคัญของศาสนาที่นักเรียนนับถือ เพื่อใหนักเรียนตระหนักถึง ความสําคัญของศาสนา

คูมือครู

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุน ความสนใจ

1. ครูนําหนังสือการตูนพุทธประวัติหรือวิดีโอ การตูนพุทธประวัติมาใหนักเรียนดู แลวให นักเรียนรวมกันบอกวา เรื่องนี้เปนเรื่อง เกี่ยวกับอะไร 2. ครูถามนักเรียนเกี่ยวกับบุคคลเหลานี้ • พระพุทธเจาคือใคร (ตอบ พระพุทธเจาเปนศาสดาของพระพุทธศาสนา) • เจาชายสิทธัตถะเกี่ยวของกับพระพุทธเจา อยางไร (ตอบ เจาชายสิทธัตถะกับพระพุทธเจา คือ บุคคลคนเดียวกัน หรือกลาวไดวา เจาชาย สิทธัตถะไดออกผนวชและบําเพ็ญเพียร จนตรัสรูเปนพระพุทธเจา) • ปญจวัคคียคือใคร เกี่ยวของอยางไร กับพระพุทธศาสนา (ตอบ ปญจวัคคีย คือ บุคคลกลุมแรกที่ พระพุทธเจาเสด็จไปโปรดหลังจากที่พระองค ตรัสรู และปญจวัคคียเปนพระสงฆสาวก กลุมแรกในพระพุทธศาสนา) 3. ใหนักเรียนรวมกันเลาพุทธประวัติตามที่เคย เรียนมา

๒ ประวัติศาสดาของศาสนาตางๆ

ศาสนาในประเทศไทยมีหลายศาสนา เชน พระพุทธศาสนา ศาสนาคริสต ศาสนาอิสลาม เปนตน ศาสนาตางๆ เหลานี้ลวนมี ความสําคัญตอผูที่นับถือ ดังนั้น เราจึงควรศึกษาเรื่องราวประวัติ ความเปนมาของศาสดาของแตละศาสนา ดังตอไปนี้ ๑. พระพุทธศาสนา พระพุทธศาสนา เปนศาสนาทีถ่ อื กําเนิดขึน้ ในประเทศอินเดีย เมื่อประมาณ ๒,๕๐๐ กวาปมาแลว ศาสดาของพระพุทธศาสนา คือ พระพุทธเจา ๑) สรุปพุทธประวัติ พระพุทธเจาทรงมีพระนามเดิมวา สิทธัตถะ พระองคเปนพระราชโอรสของพระเจาสุทโธทนะกับพระนางสิรมิ หามายา1 เจาชายสิทธัตถะประสูติเมื่อวันขึ้น ๑๕ คํ่า เดือน ๖ กอนพุทธศักราช ๘๐ ป เมื่อพระองคประสูติจากพระครรภของพระมารดาได ๕ วัน พราหมณไดทํานายวา ถาพระโอรสอยูครองเมืองจะทรงเปนพระเจา จักรพรรดิที่ยิ่งใหญแตถาออกผนวช จะไดเปนศาสดาเอกของโลก ▼

Engage

ภาพเหตุการณวนั ขนานพระนามสิทธัตถะกุมาร

๕

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

เพราะเหตุใด ศาสนิกชนจึงควรศึกษาประวัติศาสดา

แนวตอบ เพราะทําใหเขาใจเรือ่ งราวของศาสนาทีต่ นนับถือ เห็นแบบอยาง การปฏิบัติของศาสดา และทําใหเกิดความศรัทธาในศาสนา

นักเรียนควรรู 1 พุทธศักราช ไทยเริ่มตนนับพุทธศักราชที่ 1 (พ.ศ. 1) หลังจากพระพุทธเจา เสด็จดับขันธปรินิพพานไปแลว 1 ป การเริ่มนับศักราชแบบพุทธศักราชเริ่มใช ในสมัยสมเด็จพระนารายณมหาราชของอยุธยา และใชอยางเปนทางการในสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาอยูหัว รัชกาลที่ 6

มุม IT ครูคนควาความรูเพิ่มเติมเรื่องประวัติศาสนาตางๆ ไดจาก www.religions. mbu.ac.th ซึ่งเปนเว็บไซตของมหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย

คูมือครู

5

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา Explore

Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explain

Expand

Evaluate

Explore

1. ใหนักเรียนแบงกลุมออกเปน 4 กลุม จากนั้น ใหแตละกลุมศึกษาขอมูลจากในหนังสือเรียน หนา 5-7 ตามหัวขอที่กําหนด • กลุมที่ 1 เรื่องสรุปพุทธประวัติ • กลุมที่ 2 เรื่องตรัสรู • กลุมที่ 3 เรื่องประกาศธรรม • กลุมที่ 4 เรื่องปรินิพพาน 2. ใหนักเรียนแตละกลุมนําขอมูลจากที่ศึกษา มาจัดทําศูนยการเรียนรู โดยจะมีขอมูลตางๆ เกี่ยวกับหัวขอที่กลุมของตนเองไดรับ • ศูนยการเรียนรูที่ 1 เรื่องสรุปพุทธประวัติ • ศูนยการเรียนรูที่ 2 เรื่องตรัสรู • ศูนยการเรียนรูที่ 3 เรื่องประกาศธรรม • ศูนยการเรียนรูที่ 4 เรื่องปรินิพพาน 3. ใหนักเรียนแตละกลุมผลัดกันศึกษาขอมูล ตามศูนยการเรียนตางๆ

เมื่อวัยเยาว พระราชกุมารสิทธัตถะทรงศึกษาศิลปวิทยา ตางๆ ทุกแขนง จากสํานักครูวิศวามิตร เพราะผูที่เปนพระราชโอรส ของกษัตริยผูครองนครจําเปนตองมีความรูความสามารถ เพื่อทํา หนาที่เปนผูครองนครองคตอไป พระเจาสุทโธทนะ พระราชบิดาของเจาชายสิทธัตถะทรงมี พระประสงคจะใหเจาชายสิทธัตถะครองตนเปนฆราวาส เพื่อจะได ครองราชสมบัติของกรุงกบิลพัสดุที่พระองคครอบครองอยู พระเจา สุทโธทนะจึงไดให1ชางสรางปราสาท ๓ ฤดู และทรงใหอภิเษกสมรส กับพระนางพิมพา และมีพระโอรสหนึง่ พระองค ทรงพระนามวา ราหุล 2 ตอมาเมื่อเจาชายสิทธัตถะมีโอกาสเสด็จออกจากเมือง พระองคทอดพระเนตรเห็นเทวทูตทัง้ ๔ ไดแก คนแก คนเจ็บ คนตาย และสมณะ ตามลําดับ ทําใหพระองคทรงคิดไดวา สิง่ ตางๆ ทีเ่ กิดขึน้ ลวน เปนความทุกข พระองคทรงมีพระประสงคจะหาทางปฏิบตั ใิ หพน ทุกข จึงไดเสด็จออกจากพระนครในกลางดึกเพื่อออกผนวช ๒) ตรัสรู เมือ่ ผนวชแลว เจาชายสิทธัตถะไดศกึ ษากับอาฬารดาบสกาลามโคตรกับอุททกดาบสรามบุตรอยูชวงระยะเวลาหนึ่ง แตไมสามารถคนหาวิธที จี่ ะพนทุกขได จึงเสด็จจากมาและไดบาํ เพ็ญ ทุกกรกิริยา ๓ ขั้นตอน คือ กัดฟน กลั้นลมหายใจ และอดอาหาร แตก็ยังไมสามารถบรรลุธรรมได จึงทรงเลิกอดอาหาร แลวหัน กลับมาบําเพ็ญเพียรทางจิต จึงไดตรัสรูเปนพระสัมมาสัมพุทธเจา (ผูตรัสรูชอบดวยพระองคเอง) ในวันขึ้น ๑๕ คํ่า เดือน ๖ กอน พุทธศักราช ๔๕ ป ๖

นักเรียนควรรู 1 พระนางพิมพา หรือพระนางยโสธรา ประสูติวันเดียวกันกับเจาชายสิทธัตถะ จึงนับเปน 1 ในสหชาติทั้ง 7 ของพระพุทธเจา ไดแก 1. พระนางพิมพา 2. พระอานนท 3. นายฉันนะ 4. กาฬุทายีอํามาตย 5. มากัณฑกะ 6. ตนพระศรีมหาโพธิ์ 7. ขุมทรัพยทั้งสี่ 2 ราหุล เปนพระโอรสของเจาชายสิทธัตถะ ซึ่งตอมาไดบรรพชาเปนสามเณร องคแรกในพระพุทธศาสนา โดยมีพระสารีบุตรเปนผูบวชให

6

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

เพราะเหตุใด พระสิทธัตถะจึงทรงเลิกบําเพ็ญทุกกรกิริยา แนวตอบ เพราะพระองคทรงเห็นวา การทรมานรางกายดวยวิธีตางๆ ไมสามารถทําใหพนจากความทุกขหรือยังไมใชวิธีการดับทุกขที่แทจริง จึงทรงเลิกบําเพ็ญทุกกรกิริยา และทรงหันมาบําเพ็ญเพียรทางจิตแทน

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู

๓) ประกาศธรรม หลังจากที่ตรัสรูแลว พระพุทธเจาได 1 เสด็จไปโปรดบุคคลกลุม แรก ไดแก ปญจวัคคีย ซึง่ เคยปรนนิบตั ริ บั ใช 2 พระองค เมือ่ ครัง้ ทรงบําเพ็ญทุกกรกิรยิ าอยูท ี่ ปาอิสปิ ตนมฤคทายวัน ทํ า ให มี พ ระสงฆ ส าวกองค แ รกเกิ ด ขึ้ น ในพระพุ ท ธศาสนา คื อ พระอัญญาโกณฑัญญะ และตอมาปญจวัคคียท งั้ ๔ องค ก็ขอบวชตาม และทุกทานก็ไดสําเร็จเปนพระอรหันตในเวลาตอมา พระพุทธเจาเสด็จออกเผยแผพระพุทธศาสนา และได 3 แสดงธรรมโปรดชฎิล (นักบวชเกลาผม) ทัง้ สามคนพีน่ อ งพรอมบริวาร จํานวน ๑,๐๐๐ รูป ที่ตําบลอุรุเวลาเสนานิคม ซึ่งชฎิลทั้ง ๓ คนนี้ เคยเปนอาจารยของพระเจาพิมพิสาร และประชาชนจํานวนมากใน กรุงราชคฤห แควนมคธ ตอมาชฎิลทัง้ หมดมีความศรัทธาพระพุทธเจา และกราบทูลขอบวชเปนสาวกของพระพุทธเจา หลังจากที่พระพุทธเจา ทรงแสดงธรรมโปรดชฎิ ล แล ว พระองค ไดเสด็จสูกรุงราชคฤห เพื่อโปรดพระเจาพิมพิสารและ ประชาชนในกรุงราชคฤห พระเจ า พิ ม พิ ส ารและ ประชาชนมี ค วามเลื่ อ มใสใน ธรรมของพระองคและไดประกาศ ตนเปนสาวกของพระพุทธเจา พระพุทธเจาทรงแสดงธรรมโปรด

Explain

1. ใหนักเรียนแตละกลุมอภิปรายรวมกันวา จากการศึกษาตามศูนยการเรียนรูทั้ง 4 ศูนยการเรียน ไดรับความรูอะไรบาง 2. ใหนักเรียนแตละกลุมตั้งคําถามเกี่ยวกับเรื่อง ที่กลุมของตนไดรับ กลุมละ 3 คําถาม และนําไปสอบถามเพื่อนกลุมอื่นๆ เชน • เพราะเหตุใดเจาชายสิทธัตถะจึงออกผนวช (ตอบ เพราะพระองคตองการหาหนทาง ปฏิบัติเพื่อใหพนจากความทุกข) • หลังจากที่พระพุทธเจาทรงแสดงธรรม โปรดปญจวัคคีย แลวเหลาปจวัคคียขอบวช ทําใหเกิดเหตุการณสําคัญใดตามมา (ตอบ ทําใหพระพุทธศาสนามีพระสงฆ องคแรก และมีพระรัตนตรัยครบองค 3 คือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ) 3. ครูยกตัวอยางคําที่เกี่ยวของกับพุทธประวัติ เชน ตรัสรู โปรดชฎิล โอวาทปาฏิโมกข เปนตน แลวใหนักเรียนรวมกันบอกวา ไดเรียนรูอะไรเพิ่มขึ้นบาง 4. ใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันสรุปพุทธประวัติ ตามที่ศึกษามา จากนั้นสงตัวแทนออกมาเลา ที่หนาชั้น

▲

พระเจาพิมพิสาร

๗

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

เพราะเหตุใด พระพุทธเจาจึงทรงแสดงธรรมโปรดปญจวัคคียเปนกลุมแรก 1. เพราะเปนผูที่มีสติปญญาดีสามารถเขาใจธรรมะของพระพุทธเจาได 2. เพราะเคยดูแลรับใชพระพุทธเจาเมื่อครั้งบําเพ็ญเพียร 3. เพราะอาศัยอยูใกลกับบริเวณที่พระพุทธเจาตรัสรู 4. เพราะเปนผูที่มีิอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย

วิเคราะหคําตอบ ในการเผยแผศาสนาตองอาศัยสาวกมาชวย และสาวก จะตองเขาใจหลักธรรมคําสอนไดดี ดังนั้นพระพุทธเจาจึงเสด็จไปโปรด ปญจวัคคีย เพราะมีสติปญญาดี สามารถเขาใจธรรมะของพระพุทธเจาได ดังนั้น ขอ 1. จึงเปนคําตอบที่ถูก

นักเรียนควรรู 1 ปญจวัคคีย คือ นักบวช 5 ทาน ไดแก โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานาม และอัสสชิ 2 ปาอิสิปตนมฤคทายวัน แปลวา ปาที่ยกใหแกหมูกวาง ซึ่งปาแหงนี้เปนปา ที่สงบจึงมีเหลาฤๅษีและนักบวชจํานวนมากมาบําเพ็ญตบะ ในปจจุบัน ปาอิสิปตนมฤคทายวัน เรียกวา สารนาท ซึ่งเปนสังเวชนียสถานแหงหนึ่ง 3 ชฎิล เปนนักบวชลัทธิหนึ่งที่นิยมบูชาไฟ ประกอบดวย 3 พี่นอง คือ อุรุเวลกัสสปะ (พี่ชายคนโต) นทีกัสสปะ (พี่ชายคนรอง) และคยากัสสปะ (นองสุดทอง) ชฎิลทั้ง 3 ภายหลังไดเขามาบวชในพระพุทธศาสนาพรอมบริวาร อีก 1,000 รูป

คูมือครู

7

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

Explain

ครูถามนักเรียนวา • การศึกษาพุทธประวัติมีผลดีตอผูศึกษา อยางไร (แนวตอบ ทําใหทราบประวัติศาสดา ของพระพุทธศาสนา และเห็นถึงความเพียร พยายามของพระพุทธเจาในการคนหา หลักธรรมที่ชวยใหพนทุกข และพระเมตตา ของพระองคที่นํามาเผยแผใหแกคนทุกชนชั้น จึงทําใหเกิดความเลื่อมใสศรัทธาใน พระพุทธศาสนา)

ขยายความเขาใจ

อธิบายความรู

Expand

1. ใหนักเรียนไปหาขอมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ พุทธประวัติตอนอื่นๆ จากแหลงเรียนรูตางๆ เชน หนังสือการตูนพุทธประวัติ ภาพยนตร เรื่องพระพุทธเจา เปนตน แลวบันทึกผล และวาดภาพประกอบ 2. ครูสอบถามนักเรียนวาไดรับความรูอะไร เพิ่มเติมบาง แลวใหนักเรียนผลัดกันออกมาเลา สิ่งที่ไดเรียนรูเพิ่มเติมเกี่ยวกับพุทธประวัติ นอกเหนือจากในหนังสือเรียน

ในเวลาตอมาอุปติสสะและโกลิตะสาวกของทานสัญชัย ซึ่งเปนผูที่มีปญญามาก ไดยินคําสอนของพระพุทธเจาที่พระอัสสชิ กลาวใหฟง เพียงเล็กนอยก็สามารถบรรลุธรรมเบือ้ งตน จึงเกิดความ เลือ่ มใสและพากันไปเขาเฝาพระพุทธเจาเพือ่ ทูลขอบวช เมือ่ บวชแลว อุปติสสะไดมนี ามวา พระสารีบตุ ร สวนโกลิตะมีนามวา พระโมคคัลลานะ ทั้งสองไดปฏิบัติธรรมอยางพากเพียรจนสําเร็จเปนพระอรหันตและ ไดเปนกําลังสําคัญในการเผยแผพระธรรมคําสอนของพระพุทธเจา พระพุทธเจาจึงทรงแตงตั้งใหเปนพระอัครสาวกเบื้องขวาและเบื้อง ซายของพระองค หลังจากพระพุทธเจาประกาศพระพุทธศาสนาเปนเวลา ๙ เดือน ครัน้ เมือ่ ถึงวันเพ็ญเดือน ๓ ไดมพี ระสงฆสาวกจํานวน ๑,๒๕๐ องค1 เดินทางมาเฝาพระองคที่ เวฬุวนารามโดยมิไดนัดหมาย โดยการประชุ ม ครั้ ง นี้ พระพุทธเจาไดทรงแสดงหลั ก โอวาทปาฏิโมกข ซึ่งถือเปนหลัก คําสอนทีเ่ ปนหัวใจของพระพุทธศาสนาอยางแทจริง หลักคําสอน นัน้ มีใจความสําคัญ ๓ ประการ คือ ๑. การไมทําชั่วทั้งปวง ๒. การทําความดีใหถงึ พรอม พระสงฆ ๑,๒๕๐ องค มารับฟงธรรมจากพระพุทธองค พรอมกัน โดยมิไดนดั หมาย ๓. การทําจิตใจใหผองใส

▲

๘

นักเรียนควรรู 1 พระสงฆสาวกจํานวน 1,250 องค เปนพระสงฆที่พระพุทธเจาทรงบวชให และพระสงฆเหลานั้นสําเร็จเปนพระอรหันตแลวทั้งสิ้น

มุม IT ครูสามารถสืบคนขอมูลเพิม่ เติมเกีย่ วกับประวัตพิ ระสารีบตุ ร และพระโมคคัลลานะ ไดจาก www.dhammathai.org.monk/arahanta.php

8

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

คําสอนที่ถือเปนหัวใจของพระพุทธศาสนาคืออะไร มีใจความสําคัญวา อยางไร แนวตอบ โอวาทปาฏิโมกขที่พระพุทธเจาทรงแสดงแกพระสงฆสาวก ในวันเพ็ญเดือนมาฆบูชาถือเปนหัวใจของพระพุทธศาสนา ซึ่งสรุปใจความ สําคัญได 3 ประการ คือ ละเวนจากความชั่วทั้งปวง การทําความดี ใหถึงพรอม และการทําจิตใจใหผองใสบริสุทธิ์

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

ขยายความเขาใจ

๔) ปรินิพพาน หลังจากที่พระพุทธเจาไดทรงเผยแผศาสนา เปนเวลา ๔๕ ป ในระหวางนีพ้ ระองคมเี วลาพักผอนนอย เพราะจะตอง ออกโปรดสาวกตัง้ แตเชามืดจนดึกดืน่ ประกอบกับพระองคทรงอาพาธ ดังนัน้ ในคืนวันขึน้ ๑๕ คํา่ เดือน ๓ พระองคจงึ ทรงปลงอายุสงั ขารวา ในอีก ๓ เดือนขางหนา พระองคจะเสด็จดับขันธปรินิพพาน กอนทีพ่ ระพุทธเจาจะทรงเสด็จดับขันธปรินพิ พาน ไดมี นักบวชรูปหนึ่งชื่อวา สุภัททะ 1 มาขอเขาเฝาพระองคเพื่อทูลถาม ปญหาบางประการ พระพุทธเจาทรงสัง่ สอนธรรมแกสภุ ทั ทะจนเขาใจ สุภทั ทะเกิดความเลือ่ มใสและขอบวชเปนสาวกของพระพุทธเจา จึงนับวา สุภัททะเปนภิกษุผูบวชตอหนาพระพักตรของพระพุทธเจาเปนองค สุดทาย กอนทีพ่ ระพุทธเจาจะเสด็จดับขันธปรินพิ พาน พระองคทรง มีพระโอวาทเปนครัง้ สุดทาย (ปจฉิมโอวาท) ทีต่ รัสสัง่ เหลาสาวกวา “ภิกษุทั้งหลาย บัดนี้ เราขอเตือนพวกเธอทั้งหลาย สังขารทั้งปวง มีความเสื่อมสิ้นไปเปนธรรมดา พวกเธอจงทํากิจของตน และกิจเพื่อผูอื่นใหพรอมดวยความไมประมาทเถิด”

กิจกรรมพัฒนาการเรียนรูที่ ๒

(ผลการปฏิบัติกิจกรรมขึ้นอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน)

สรุปขอมูลเกีย่ วกับพุทธประวัตใิ นตอนตางๆ ทีก่ าํ หนดให แลวบันทึก ขอมูล พรอมติดภาพประกอบ (ตอนประสูติ ตรัสรู ประกาศธรรม) ๙

กิจกรรมสรางเสริม ใหนักเรียนหาภาพเกี่ยวกับเหตุการณพุทธประวัติมา 1 เหตุการณ เชน ประสูติ เปนตน แลวตกแตงใหสวยงาม พรอมกับเขียนชื่อเหตุการณนั้น

กิจกรรมทาทาย ใหนักเรียนจัดทําสมุดภาพพุทธประวัติ โดยเรียงลําดับเหตุการณสําคัญ เชน ประสูติ พิธีแรกนาขวัญ พบเทวทูต 4 ออกผนวช บําเพ็ญเพียร ตรัสรู ปฐมเทศนา ปรินิพพาน เปนตน แลวตกแตงใหสวยงาม พรอมทั้งเขียน บรรยายสรุปเกี่ยวกับภาพแตละภาพมาพอสังเขป

ใหนักเรียนทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 จากแบบวัดฯ สังคมศึกษาฯ ป.4 โดยเขียนสรุป พุทธประวัติ ตามหัวขอที่กําหนด ✓ แบบวัดฯ ใบงาน แบบฝกฯ สังคมศึกษาฯ ป.4 กิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 แบบประเมินตัวชี้วัด ส 1.1 ป.4/2 ชุดที่ ๒ ๕ คะแนน กา ✗ ทับตัวอักษรหนาคำตอบที่ถูกที่สุด

๔. เพราะเหตุใดจึงถือวา พระพุทธศาสนา ๑. ศาสนา มีประโยชนอยางไร เปนศาสนาประจำชาติไทย ✗ก. เปนที่พึ่งทางใจ ก. เกิดในทวีปเอเชีย ข. ทำใหมีสุขภาพดี ค. สรางความรักในครอบครัว ✗ข. มีคนไทยสวนใหญนับถือ ค. มีศาสดาที่ถอื หลักเหตุและผล ง. แสดงถึงวัฒนธรรมอันดีงาม ง. เผยแผเขามาในไทยนานแลว ๒. เพราะเหตุใดคนเราตองนับถือศาสนา ๕. ✗ก. เพื่อเปนแนวทางในการดำเนินชีวิต ความสำคัญของพระพุทธศาสนา ไมเกี่ยวของกับขอใด ข. นับถือตามบิดา มารดา ก. เปนเครื่องยึดเหนีย่ วจิตใจ ค. เพื่อใหสังคมยอมรับ ข. เปนศูนยรวมการทำความดี ง. กฎหมายบังคับ ค. เปนแหลงทำกิจกรรมทางสังคม ๓. จุดมุงหมายของทุกศาสนา คือขอใด ก. สอนใหใชชีวิตอยางมีความสุข ✗ง. เปนศูนยรวมสถาปตยกรรมโบราณ ฉบับ ตัวชี้วัด ส ๑.๑ ขอ ๑ เฉลย ข. สอนใหบรรลุถึงความสำเร็จ ไดคะแนน คะแนนเต็ม ค. สอนใหเปนผูนำศาสนา õ ง. สอนให ท ก ุ คนเป น คนดี ✗ กิจกรรมรวบยอดที่ ๑.๒ แบบประเมินตัวชี้วัด ส ๑.๑ ป.๔/๒ สรุปพุทธประวัติตั้งแตบรรลุธรรม จนถึงประกาศธรรม หรือประวัติศาสดาที่ตนนับถือ ตามที่กำหนด ชุดที่ ๑ ๑๕ คะแนน เขียนสรุปพุทธประวัติ ตามหัวขอที่กำหนดให ●

๑) ประวัติศาสดา (๓ คะแนน) พระพุทธเจา (๑) ชื่อศาสดา คือ .............................................................................................................................................................................. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ (๒) วันประสูติ คือ .............................................................................................................................................................................. พระเจาสุทโธทนะ (๓) ชื่อพระราชบิดาและพระราชมารดา คือ ................................................................................................. ๔

หลั ง จากนั้ น พระองค จึ ง ได เ สด็ จ ดั บ ขั น ธ ป ริ นิ พ พาน ณ สาลวโนทยาน 2ของมัลลกษัตริย แหงกรุงกุสนิ ารา แควนมัลละ

Expand

และพระนางสิ ริมหามายา .................................................................................................................................................................................................................................

ตรวจสอบผล

Evaluate

1. ครูตรวจสอบผลการบันทึกขอมูลพุทธประวัติ โดยพิจารณาจากความถูกตองสมบูรณของ ขอมูลความสอดคลองกับเนือ้ หาของภาพประกอบ และความสวยงาม 2. ครูตรวจสอบผลการทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 จากแบบวัดฯ สังคมศึกษาฯ ป.4

นักเรียนควรรู 1 สุภัททะ เดิมเปนพราหมณ ตอมาบวชเปนปริพาชก (นักบวชนอกพระพุทธศาสนาจําพวกหนึ่ง) ในวันที่พระพุทธเจาจะเสด็จดับขันธปรินิพพาน สุภัททะไดมา เขาเฝาเพื่อขอใหพระพุทธเจาทรงแสดงธรรมเพื่อแกขอสงสัย เมื่อพระพุทธเจา ทรงแสดงธรรมจบ สุภัททะเกิดความเลื่อมใส จึงขอบวช เมื่อบวชแลวก็ได ปฏิบัติธรรมจนสําเร็จเปนพระอรหันต จึงนับวา สุภัททะเปนปจฉิมสาวก 2 สาลวโนทยาน ตั้งอยูในกรุงกุสินารา เปนที่ตั้งของสังเวชนียสถานแหงหนึ่ง จากทั้งหมด 4 แหง ในบริเวณสาลวโนทยานมีสถูปปรินิพพาน ซึ่งมีรูปแบบทรงโอควํ่า สรางโดยพระเจาอโศกมหาราช ภายในสถูปประดิษฐานพระพุทธรูป ปางเสด็จดับขันธปรินิพพาน

คูมือครู

9

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

กระตุน ความสนใจ

Explore

ใหนักเรียนไปสืบคนขอมูลเกี่ยวกับประวัติ ศาสดาของศาสนาคริสต และประวัติศาสดา ของศาสนาอิสลาม จากแหลงเรียนรูตางๆ (อาจใหนักเรียนไปสืบคนมาเปนการบานกอนถึง ชั่วโมงเรียน)

อธิบายความรู

Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Engage

1. ใหนักเรียนฟงหรือรวมกันรองเพลง Merry Christmas 2. ครูถามนักเรียนวารูจักวันคริสตมาสหรือไม และวันนี้มีความสําคัญตอชาวคริสตอยางไร (ตอบ วันคริสตมาสเปนวันคลายวันเกิด ของพระเยซู)

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Explain

1. ใหนักเรียนรวมกลุม 4 คน และอภิปรายรวมกัน ภายในกลุมเกี่ยวกับประวัติศาสดาของ ศาสนาคริสต และประวัติศาสดาของ ศาสนาอิสลามจากที่ไดสืบคนมา 2. ใหตัวแทนของแตละกลุมออกมานําเสนอ ผลการอภิปรายของกลุมตนเองหนาชั้น 3. ใหนักเรียนรวมกันสรุปเกี่ยวกับประวัติ ศาสดาของศาสนาคริสต และประวัติศาสดา ของศาสนาอิสลาม 4. ครูถามนักเรียนวา • การเรียนรูประวัติศาสดามีประโยชนอยางไร (แนวตอบ การเรียนรูประวัติศาสดาทําใหเขาใจ ถึงประวัติความเปนมาของศาสนาไดดีขึ้น)

๒. ศาสนาคริสต 1 ศาสนาคริสต เปนศาสนาที่ เกิดขึน้ มาเปนระยะเวลายาวนาน และมีผทู นี่ บั ถือศาสนานีก้ ระจายอยู ในประเทศตางๆ ทั่วโลก ศาสนาคริสตเปนศาสนาที่ สําคัญศาสนาหนึง่ ของโลก เกิดขึน้ ในดินแดนปาเลสไตน (ประเทศ อิสราเอล) เมือ่ ประมาณ ๒,๐๐๐ กวาปมาแลว พระกุมารเยซู พระบิดา และพระมารดา ศาสดาของศาสนาคริสต คือ พระเยซู ศาสนาคริสตมพี ระเจา สูงสุด คือ พระยะโฮวา ผูท นี่ บั ถือศาสนาคริสต เรียกวา คริสตศาสนิกชน พระเยซูประสูตทิ เี่ มืองเบธเลเฮม ในกรุงเยรูซาเลม ประเทศ อิสราเอล ดินแดนปาเลสไตน เมื่อวันที่ ๒๕ ธันวาคม พ.ศ. ๕๔๓ หรือเมื่อปที่ ๑ แหงคริสตศักราช มีบิดาชื่อ โยเซฟ มารดาชื่อ มาเรีย ในชวงวัยเด็ก พระเยซูเปนเด็กเฉลียวฉลาดและมีความสนใจในเรื่อง ศาสนธรรม และไดศึกษาจนมีความรูแตกฉานในหลักธรรมตางๆ พระเยซูสอนใหมนุษยมีความรักตอกัน มีความเมตตากรุณา เสียสละ รูจักใหอภัย และการบําเพ็ญประโยชนตอผูอื่น พระเยซู สิ้นพระชนม เมื่อมีพระชนมได ๓๒ พรรษา ▲

EB GUIDE

http:// www.aksorn.com/lib/p/soc_01 (เรื่อง ศาสนาคริสต)

๑๐

เกร็ดแนะครู ครูนําภาพการเฉลิมฉลองงานเทศกาลวันคริสตมาสมาใหนักเรียนดู จากนั้นให นักเรียนรวมกันบอกวา นักเรียนมีความรูหรือประสบการณเกี่ยวกับวันนี้อยางไร

นักเรียนควรรู 1 ศาสนาคริสต เปนศาสนาที่มีผูนับถือมากที่สุดในโลก ประมาณ 33.35% ของศาสนิกชนทั่วโลก หรือประมาณ 2,317 ลานคน

มุม IT ครูดาวนโหลดเพลง Merry Christmas ไดจาก เว็บไซต 4shared.com

10

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

การที่พระเยซูสอนใหมนุษยมีความรักตอกัน สอดคลองกับหลักธรรม ทางพระพุทธศาสนาหลักธรรมใดมากที่สุด 1. ไตรสิกขา 2. เบญจธรรม 3. พุทธคุณ 3 4. พรหมวิหาร 4 วิเคราะหคําตอบ พรหมวิหาร 4 เปนหลักธรรมที่เนนใหคนมีความรัก ความเมตตา ความสงสาร อยากใหผูอื่นพนจากความทุกข ดังนั้น จึงสอดคลองกับหลักความรักของศาสนาคริสตมากที่สุด ดังนั้น ขอ 4.

จึงเปนคําตอบที่ถูก

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

ขยายความเขาใจ 1

๓. ศาสนาอิสลาม 2 ศาสนาอิสลาม เปนศาสนาของชาวมุสลิม เปนศาสนาทีม่ ผี คู น นับถือมากศาสนาหนึง่ ซึง่ มีผนู บั ถือกระจายอยูทั่วโลก ประเทศไทยมี ชาวมุสลิมทีน่ บั ถือศาสนาอิสลามจํานวนมากในภาคใต ทีจ่ งั หวัดสตูล ยะลา ปตตานี และนราธิวาส ศาสนาอิสลามเกิดขึ้นที่นครเมกกะ ประเทศซาอุดีอาระเบีย ศาสดาของศาสนาอิสลาม คือ นบีมุฮัมมัด พระองคเปนชาวอาหรับ ประสูติที่นครเมกกะ ประเทศซาอุดีอาระเบีย เมื่อวันที่ ๒๐ เมษายน พ.ศ. ๑๑๑๓ เปนบุตรคนเดียวของนายอับดุลเลาะหและนางอามีนะฮ ทานนบีมุฮัมมัดไดออกเดินทางประกาศศาสนาเปนเวลา ๒๓ ป พระองคจึงสิ้นพระชนมเมื่ออายุได ๖๓ ป ▼

การละหมาดเปนศาสนกิจที่มุสลิมตองปฏิบัติทุกวัน

Expand

1. ใหนักเรียนแตละกลุมทํารายงานเรื่อง ศาสนา ที่ตนนับถือ จากนั้นสงตัวแทนออกมารายงาน หนาชั้น 2. ใหนักเรียนทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.3 จากแบบวัดฯ สังคมศึกษาฯ ป.4 โดยเขียน ประวัติศาสดาของศาสนาคริสตหรือ ศาสนาอิสลาม ✓ แบบวัดฯ ใบงาน แบบฝกฯ สังคมศึกษาฯ ป.4 กิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 แบบประเมินตัวชี้วัด ส 1.1 ป.4/8 กิจกรรมรวบยอดที่ ๑.๓ แบบประเมินตัวชี้วัด ส ๑.๑ ป.๔/๘ ●

อธิบายประวัติศาสดาของศาสนาอื่นๆ โดยสังเขป

ชุดที่ ๑ ๕ คะแนน เขียนประวัติศาสดาของศาสนาคริสตหรืออิสลามมาพอสังเขป (ตัวอยาง)

ศาสดาของศาสนาคริสต คือ พระเยซู บิดาชื่อนายโยเซฟ มารดาชื่อนางมาเรีย พระเยซูประสูติเมื่อวันที่ ๒๕ ธันวาคม ค.ศ. ๑ ณ กรุงเยรูซาเลม ประเทศอิสราเอล ............................................................................................................................................................................................................................................................... ัด ส ๑.๑ ขอ ๘ พระเยซูไดเผยแผหลักคำสอน คือ ใหทกุ คนมีความรักความเมตตาตอกัน ตัไดวชีค้วะแนน ............................................................................................................................................................................................................................................................... คะแนนเต็ม õ มีความเสียสละ และรูจักใหอภัย พระเยซูสิ้นพระชนมเมื่ออายุ ๓๓ ป ..................................................................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................................................................................................

เกณฑประเมินชิ้นงาน

๑. การเขียนอธิบาย (๓ คะแนน)

• เขียนอธิบายไดถูกตอง ครบถวน ตรงประเด็น • เขียนอธิบายไดถูกตอง เปนสวนใหญ • เขียนอธิบายไดถูกตอง บางสวน

๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน

• ผลงานมีความสะอาดเรียบรอยดีมาก • ผลงานมีความเรียบรอย

๒ คะแนน ๑ คะแนน

๒. ความสะอาดเรียบรอย (๒ คะแนน)

ฉบับ

เฉลย

ชุดที่ ๒ ๕ คะแนน กา ✗ ทับตัวอักษรหนาคำตอบที่ถูกที่สุด

๑. บิดาของพระเยซูคือใคร ก. พระยะโฮวา ข. นักบุญปเตอร ค. นักบุญจอหน ✗ ง. นายโยเซฟ ๒. สิง่ ทีพ่ ระเยซูเนนสอนมนุษย คือขอใด ก. ความรั ก ข. ขันติ ✗ ค. นิพพาน ง. โมกษะ ๓. พระเยซูประสูติในประเทศใด ก. อินเดีย ✗ข. อิสราเอล ค. อเมริกา ง. อังกฤษ

๔. ขอใดเกี่ยวของกับนบีมุฮัมมัด ก. กรุงกบิลพัสดุ ข. สวนลุมพินี ค. เมืองเบธเลเฮม✗ง. นครเมกกะ ๕. นบีมุฮัมมัดประสูติในประเทศใด ก. ไทย ข. อินเดีย ✗ค. ซาอุดีอาระเบีย ง. เนปาล ตัวชี้วัด ส ๑.๑ ขอ ๘

ไดคะแนน คะแนนเต็ม

õ

๗

๑๑

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

“มานิตจะตองไปปฏิบัติศาสนกิจที่มัสยิดทุกวันศุกรตอนบาย” จากขอความนี้ แสดงวามานิตนับถือศาสนาใด ทานใดเปนศาสดา ของศาสนานี้ และการปฏิบัติของมานิตสอดคลองกับหลักใด ตารางกลุมคําตอบ

กลุมคําตอบที่ 1 กลุมคําตอบที่ 2 กลุมคําตอบที่ 3 1) อิสลาม 1) นบีมุฮัมมัด A หลักศรัทธา 6 ประการ 2) คริสต 2) พระเยซู B หลักปฏิบัติ 5 ประการ 3) พุทธ 3) พระพุทธเจา C หลักความรัก

นักเรียนควรรู 1 ศาสนาอิสลาม ไดเผยแผเขาสูประเทศไทยตั้งแตเมื่อครั้งสมัยอยุธยา ทั้งนี้ประชากรไทยที่นับถือศาสนาอิสลามมีจํานวนมากเปนอันดับ 2 รองจาก พระพุทธศาสนา คิดเปนรอยละ 5.4 หรือประมาณ 3.4 ลานคน (ขอมูล พ.ศ. 2554) 2 มุสลิม ผูนับถือศาสนาอิสลาม แปลวา ผูแสวงหาสันติหรือผูนอบนอมตอ พระประสงคของพระเจา มนุษยทุกคนสามารถเปนมุสลิมไดโดยการปฏิญาณตน วามีความศรัทธาในศาสนาอิสลามและพรอมที่จะปฏิบัติตามหลักคําสอนของศาสนา

วิเคราะหคําตอบ การปฏิบัติศาสนกิจที่มัสยิดซึ่งเปนศาสนสถานของ ศาสนาอิสลาม แสดงวาอับดุลนับถือศาสนาอิสลาม ศาสดาของศาสนา คือ นบีมุฮัมมัด และการปฏิบัติศาสนกิจของมุสลิมสอดคลองกับ หลักปฏิบัติ 5 ประการ ดังนั้น ขอ 1), 1), B จึงเปนคําตอบที่ถูก คูมือครู

11

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

Engage

Explore

Explain

Expand

ตรวจสอบผล

ตรวจสอบผล Evaluate

Evaluate

1. ใหนักเรียนรวมกันสรุปวาเรียนรูอะไรบาง โดยสรุปเปนขอๆ 2. ครูประเมินรายงานของแตละกลุมโดยพิจารณา ความถูกตองสมบูรณของขอมูล และความ เรียบรอยของผลงาน 3. ครูตรวจสอบผลการทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.3 จากแบบวัดฯ สังคมศึกษาฯ ป.4

หลักฐานแสดงผลการเรียนรู 1. การบันทึกขอมูลเกี่ยวกับความสําคัญของ พระพุทธศาสนาในการเปนศูนยรวมจิตใจ ของพุทธศาสนิกชน พรอมนําเสนอผลงาน 2. การบันทึกขอมูลพุทธประวัติ 3. รายงานเรื่องศาสนาที่ตนนับถือ 4. ผลการทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 และ 1.3 จากแบบวัดฯ สังคมศึกษาฯ ป.4

กิจกรรมพัฒนาการเรียนรูที่ ๓ ๑. สืบคนขอมูลเกี่ยวกับประวัติของพระเยซู แลวสรุปขอมูลตามสํานวน ของตนเอง พรอมทั้งวาดภาพหรือติดภาพประกอบ โดยจัดทําลงใน สมุดของกลุม แลวนําเสนอผลงานหนาชั้น ๒. สืบคนขอมูลเกีย่ วกับศาสนาอิสลาม จากแหลงเรียนรูต า งๆ แลวบันทึก ขอมูลตามหัวขอที่กําหนดให และนําเสนอผลงานหนาชั้น ๑) ประวัติศาสนาอิสลาม ๒) ประวัติศาสดาของศาสนาอิสลาม ๓) พระคัมภีรสําคัญของศาสนาอิสลาม

กิจกรรมรวบยอด

๑. แบงกลุม รวมกันแสดงความคิดเห็นวา ศาสนาเปนศูนยรวมจิตใจ ของศาสนิกชนเพราะอะไร แลวบันทึกขอมูล และผลัดกันนําเสนอ ผลงานหนาชั้น ๒. แบงกลุม กลุมละ ๕ คน รวมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับ หัวขอทีก่ าํ หนดให แลวบันทึกผลการอภิปรายและนําเสนอผลงานหนาชัน้ การเรียนรูเกี่ยวกับประวัติศาสดาของศาสนามีความสําคัญ และมีประโยชนตอ ชีวติ ประจําวันของเราหรือไม เพราะเหตุใด ๓. แบงกลุม กลุม ละ ๕-๖ คน ชวยกันศึกษาคนควาเกีย่ วกับศาสนาทีต่ น นับถือ จัดทําเปนรายงาน และนําเสนอผลงานหนาชั้น (ผลการปฏิบัติกิจกรรมขึ้นอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน)

๑๒

เฉลย กิจกรรมพัฒนาการเรียนรูที่ 3 1. แนวตอบ พระเยซูประสูติที่เมืองเบธเลเฮม ในกรุงเยรูซาเลม ประเทศอิสราเอล เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 543 มีบิดาชื่อโยเซฟ มารดาชื่อมาเรีย พระเยซูเปนผูที่มี ความเฉลียวฉลาดและสนใจในศาสนาจนมีความรูแตกฉานในหลักธรรมตางๆ 2. แนวตอบ 1) ศาสนาอิสลามเปนศาสนาที่เกิดขึ้นในประเทศซาอุดีอาระเบีย สําหรับผูที่นับถือศาสนาอิสลามจะถูกเรียกวา มุสลิม 2) ศาสดาของศาสนาอิสลาม คือ นบีมุฮัมมัด พระองคเปนชาวอาหรับ ประสูติที่นครเมกกะ ประเทศซาอุดีอาระเบีย เมื่อวันที่ 20 เมษายน พ.ศ. 1113 3) คัมภีรสําคัญของศาสนาอิสลาม คือ อัลกุรอาน เฉลย กิจกรรมรวบยอด 1. แนวตอบ เพราะศาสนาเปนที่พึ่งทางใจของศาสนิกชนเมื่อเกิดความทุกข รวมทั้งศาสนสถานยังเปนสถานที่ในการประกอบพิธีกรรมตางๆ จึงทําใหศาสนาเปนศูนยรวม จิตใจของศาสนิกชน 2. แนวตอบ มีประโยชนและมีความสําคัญตอตัวเรา เพราะการไดเรียนรูประวัติศาสดาทําใหสามารถเขาใจวิธีการปฏิบัติตน การดําเนินชีวิต และหลักธรรมที่ทานสั่งสอน ซึ่งสามารถนํามาปรับใชในการดําเนินชีวิตใหมีความสุขได

12

คูมือครู