8858649122599

คูมือครู 㪌»ÃСͺ¡ÒÃÊ͹ËÇÁ¡Ñº

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ©ºÑº »ÃСѹÏ

หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

ดนตรี - นาฏศิลป ชั้นประถมศึกษาปที่ ๕

กลุมสาระการเรียนรูศิลปะ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ประทีป นักป

ศศิธร นักป

ภาพปกนี้มีขนาดเทากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน

กระบวนการสอนแบบ 5 Es ชวยสรางทักษะการเรียนรู กิจกรรมมุงพัฒนาทักษะการคิด คำถาม + แนวขอสอบเพื่อยกผลสัมฤทธิ์ O - NET กิจกรรมบูรณาการเตรียมพรอมสู ASEAN 2558

เอกสารประกอบคูมือครู

กลุมสาระการเรียนรู ศิลปะ

ดนตรี-นาฏศิลป ชั้นประถมศึกษาปที่

5

สําหรับครู

คูมือครู Version ใหม

ลักษณะเดน

ขยายพื้นที่รูปเลมใหญขึ้นกวาเดิม จัดแบงพื้นที่ออกเปนโซน เพื่อคนหาขอมูลไดงาย สะดวก รวดเร็ว และดูเปนระเบียบ กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

เปาหมายการเรียนรู สมรรถนะของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค

หน า

โซน 1 กระตุน ความสนใจ

Engage

สํารวจคนหา

Explore

อธิบายความรู

Explain

ขยายความเขาใจ

Expand

ตรวจสอบผล

หน า

หนั ง สื อ เรี ย น

โซน 1

หนั ง สื อ เรี ย น

Evaluate

ขอสอบเนน การคิด ขอสอบเนน การคิด แนว NT แนว O-NET

O-NET บูรณาการเชื่อมสาระ

เกร็ดแนะครู

ขอสอบ

โซน 2

โซน 3

กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย

นักเรียนควรรู

โซน 3

โซน 2 บูรณาการอาเซียน มุม IT

No.

คูมือครู

คูมือครู

No.

โซน 1 ขั้นตอนการสอนแบบ 5Es

โซน 2 ชวยครูเตรียมสอน

โซน 3 ชวยครูเตรียมนักเรียน

เพื่อใหครูเตรียมจัดกิจกรรมการเรียน การสอน โดยแนะนําขั้นตอนการสอนและ การจัดกิจกรรมแบบ 5Es อยางละเอียด เพื่อใหนักเรียนบรรลุตามตัวชี้วัด

เพื่อชวยลดภาระครูผูสอน โดยแนะนํา เกร็ดความรูสําหรับครู ความรูเสริมสําหรับ นักเรียน รวมทั้งบูรณาการความรูสูอาเซียน และมุม IT

เพือ่ ใหครูสะดวกตอการจัดกิจกรรม โดยแนะนํา กิจกรรมบูรณาการเชื่อมระหวางกลุมสาระ วิชา กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย รวมถึงเนือ้ หา ที่เคยออกขอสอบ O-NET เก็งขอสอบ O-NET และแนวขอสอบเนนการคิด พรอมคําอธิบาย และเฉลยอยางละเอียด

ที่ใชในคูมือครู

แถบสีและสัญลักษณ

แถบสีแสดงขั้นตอนการสอนและการจัดกิจกรรม แบบ 5Es เพื่อใหครูทราบวาเปนขั้นการสอนขั้นใด

1. แถบสี 5Es สีแดง

สีเขียว

กระตุน ความสนใจ

เสร�ม

สํารวจคนหา

Engage

2

•

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใช เทคนิคกระตุน ความสนใจ เพื่อโยง เขาสูบทเรียน

สีสม

อธิบายความรู

Explore

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนสํารวจ ปญหา และศึกษา ขอมูล

สีฟา

Explain

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนคนหา คําตอบ จนเกิดความรู เชิงประจักษ

สีมวง

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

•

Evaluate

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนนําความรู ไปคิดคนตอๆ ไป

•

เปนขั้นที่ผูสอน ประเมินมโนทัศน ของผูเรียน

2. สัญลักษณ สัญลักษณ

วัตถุประสงค

• เปาหมายการเรียนรู

O-NET

(เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ O-NET O-NET)

• ชีแ้ นะเนือ้ หาทีเ่ คยออกขอสอบ

O-NET โดยยกตัวอยางขอสอบ พรอมวิเคราะหคาํ ตอบ อยางละเอียด

• เปนตัวอยางขอสอบทีม่ งุ เนน

การคิดใหครูนาํ ไปใชไดจริง รวมถึงเปนการเก็งขอสอบ O-NET ทีจ่ ะออก มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด

แสดงรองรอยหลักฐานตามภาระงาน ที่ครูมอบหมาย เพื่อแสดงผลการเรียนรู ตามตัวชี้วัด

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

•

แทรกความรูเสริมสําหรับครู ขอเสนอแนะ ขอควรระวัง ขอสังเกต แนวทางการจัด กิจกรรมและอืน่ ๆ เพื่อประโยชนในการ จัดการเรียนการสอน

ขอสอบเนน การคิด แนว NT

•

ขยายความรูเพิ่มเติมจากเนื้อหา เพื่อใหครู นําไปใชอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียน ไดมีความรูมากขึ้น

บูรณาการเชื่อมสาระ

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม

•

ความรูห รือกิจกรรมเสริม ใหครูนาํ ไปใช เตรียมความพรอมใหกบั นักเรียนกอนเขาสู ประชาคมอาเซียน 2558 โดยบูรณาการ กับวิชาทีก่ าํ ลังเรียน

กิจกรรมสรางเสริม

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม

เกร็ดแนะครู

นักเรียนควรรู

บูรณาการอาเซียน

•

คูม อื ครู

ขอสอบ

วัตถุประสงค

• หลักฐานแสดงผล การเรียนรู

มุม IT

แสดงเปาหมายการเรียนรูที่นักเรียน ตองบรรลุตามตัวชี้วัด ตลอดจนสมรรถนะ ที่จะตองมี และคุณลักษณะที่พึงเกิดขึ้น กับนักเรียน

สัญลักษณ

แนะนําแหลงคนควาจากเว็บไซต เพื่อใหครู และนักเรียนไดเขาถึงขอมูลความรู ที่หลากหลาย ทั้งไทยและตางประเทศ

• แนวขอสอบ NT ในระดับ

ประถมศึกษา มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด

(เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ NT)

กิจกรรมทาทาย

เชือ่ มกับกลุม สาระ ชัน้ หรือวิชาอืน่ ทีเ่ กีย่ วของ

ซอมเสริมสําหรับนักเรียน ทีย่ งั ไมเขาใจเนือ้ หา

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม ตอยอดสําหรับนักเรียนทีเ่ รียนรู เนือ้ หาไดอยางรวดเร็ว และ ตองการทาทายความสามารถ ในระดับทีส่ งู ขึน้

คําแนะนําการใชคูมือครู การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน คูมือครู รายวิชา ดนตรี-นาฏศิลป ป.5 จัดทําขึ้นเพื่อใหครูผูสอนนําไปใชเปนแนวทางวางแผนการสอนเพื่อพัฒนา ผลสัมฤทธิท์ างการเรียน และประกันคุณภาพผูเ รียน ตามนโยบายของสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน (สพฐ.) โดยใชหนังสือเรียน ดนตรี-นาฏศิลป ป.5 ของบริษทั อักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด เปนสือ่ หลัก (Core Material) ประกอบ เสร�ม การสอนและการจัดกิจกรรมการเรียนรูใหสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดกลุมสาระการเรียนรู ศิลปะ 3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน พ.ศ. 2551 โดยออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนตามหลักการสําคัญ ดังนี้ 1 ออกแบบการสอนเปนหนวยการเรียนรูอิงมาตรฐาน คูม อื ครู รายวิชา ดนตรี-นาฏศิลป ป.5 วางแผนการสอนโดยแบงเปนหนวยการเรียนรูต ามลําดับสาระ (Standard) และ หมายเลขขอของมาตรฐานการเรียนรูแ ละตัวชีว้ ดั แตละหนวยจะกําหนดเปาหมายการสอนและจุดประสงคการเรียนรู (Objective Learning) กิจกรรมการเรียนรู (Learning Activities) และแนวทางการประเมินผลการเรียนรู (Learning Evaluation) ไวชัดเจน ครูผูสอนสามารถจัดทําแผนการสอนใหครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัด สมรรถนะ และคุณลักษณะ อันพึงประสงคที่เปนเปาหมายการเรียนรูตามที่กําหนดไวในสาระแ นสาระแกนกลาง (ตามแผนภูมิ) และสามารถบันทึกผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนของผูเรียนแตละคนลงในเอกสาร ปพ.5 ไดอยางมั่นใจ แผนภูมิแสดงองคประกอบของการออกแบบการเรียนรูอิงมาตรฐานและเนนผผูเรียนเปนสําคัญ

า

พผ

ูเ

จุดปร

ะสง

ค ก

ส ภา

รียน

ร

รู ีเรยน

มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชั้นป

ทักษะการคิด การวัดประเมินผล การเรียนรู

กิจกรรมการเรียนรู

เทคนิคการสอน

คูม อื ครู

2 การจัดการเรียนรูที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ แนวคิ ด ในการจั ด การเรี ย นการสอนที่ ยึ ด ผู  เ รี ย นเป น สํ า คั ญ พั ฒ นามาจากปรั ช ญาและทฤษฎี ก ารเรี ย นรู  Constructivism ที่เชื่อวาการเรียนรูเปนกระบวนการที่เกิดขึ้นภายในสมองของผูเรียนแตละคน ผูเรียนเปนผูสรางความรู โดยการเชื่อมโยงระหวางสิ่งที่ไดเรียนรูจากบทเรียนใหมกับความรูหรือประสบการณเดิมที่มีอยู ทฤษฎีนี้มีความเชื่อวา ผูเรียนทุกคนไดเรียนรูและมีการสั่งสมความรูความเขาใจเกี่ยวกับสิ่งตางๆ ติดตัวมากอน ทีจ่ ะเขาสูห อ งเรียน ซึง่ เปนการเรียนรูท เี่ กิดจากประสบการณและสิง่ แวดลอมรอบตัวผูเ รียนแตละคน ดังนัน้ การจัดกิจกรรม เสร�ม การเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ผูสอนจะตองคํานึงถึง

4

1. ความรูเดิมของผูเรียน วิธีการสอนที่ดีจะตองเริ่มตนจากจุดที่วา ผูเ รียนมีความรูอ ะไรมาบาง แลวจึงใหความรู หรือประสบการณใหม เพื่อตอยอดจาก ความรูเดิม นําไปสูการสรางความรู ความเขาใจใหม

2. ความรูเดิมของผูเรียนถูกตองหรือไม ผูส อนตองปรับเปลีย่ นความรูค วามเขาใจเดิม ของผูเรียนใหถูกตอง และเปนพฤติกรรม การเรียนรูใ หมทมี่ คี ณุ คาตอผูเรียน เพื่อสราง เจตคติหรือทัศนคติที่ดีตอการเรียนรู สิ่งเหลานั้น

3. ผูเรียนสรางความหมายสําหรับตนเอง ผูสอนตองสงเสริมใหผูเรียนนําความรู ความเขาใจที่เกิดขึ้นไปลงมือปฏิบัติ เพื่อขยายความรูใหลึกซึ้งและมีคุณคา ตอตัวผูเรียนมากที่สุด

แนวคิด Constructivism เนนใหผูเรียนสรางความรูโดยผานกระบวนการคิดและความอยากรูของตนเอง โดยมีผูสอนเปนผูสรางบรรยากาศ

การเรียนรูและกระตุนความสนใจ คอยจัดสถานการณใหผูเรียนเกิดความขัดแยงทางความคิดระหวางประสบการณเดิมกับประสบการณ ความรูใ หม เพือ่ กระตนุ ใหผเู รียนเชือ่ มโยงความรู ความคิด กับประสบการณทมี่ อี ยูเ ดิม แลวสังเคราะหเปนความรูห รือแนวคิดใหมๆ ไดดว ยตนเอง

3 การบูรณาการกระบวนการคิด การเรียนรูของผูเรียนแตละคนจะเกิดขึ้นที่สมอง ซึ่งเปนอวัยวะที่ทําหนาที่รูคิดภายใตสภาพแวดลอมที่เอื้ออํานวย และไดรบั การกระตนุ จูงใจอยางเหมาะสม สอดคลองกับสภาพจิตใจและความตองการของผูเ รียนแตละคน การจัดกิจกรรม การเรียนรูและสาระการเรียนรูที่สอดคลองกับความสนใจและมีความหมายตอผูเรียน จะชวยกระตุนใหสมองของผูเรียน สามารถรับรูและเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพตามขั้นตอนการทํางงานของสมอง ดังนี้ 1. สมองจะเรียนรูและสืบคน โดยการสังเกต คนหา ซักถาม และทดลอง ปฏิบัติ จนทําใหคนพบความรูความเขาใจ ไดอยางรวดเร็ว

2. สมองจะแยกแยะคุณคาของสิ่งตางๆ โดยการตัดสินใจวิพากษวิจารณ แสดง ความคิดเห็น ยอมรับหรือตอตานตาม อารมณความรูสึกที่เกิดขึ้นในขณะที่เรียนรู

3. สมองจะประมวลเนื้อหาสาระ โดยการสรุปเปนความคิดรวบยอดจาก เรื่องราวที่ไดเรียนรูใหมนําไปผสมผสานกับ ความรูห รือประสบการณเดิมทีถ่ กู จัดเก็บอยูใ น สมอง ผานการกลัน่ กรองเพือ่ สังเคราะหเปน ความรูค วามเขาใจใหมๆ หรือเปนทัศนคติใหม ที่จะเก็บบรรจุไวในสมองของผูเรียน

การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพจึงตองเปนการเรียนรูที่เกิดจากกระบวนการคิดของผูเรียน เพราะการเรียนรูจะเกิดขึ้น เมื่อสมองรูคิด และตองเปนการคิดไดครบถวนตามขั้นตอนการทํางานของสมองผูเรียน โดยเริ่มตนจาก 1. ระดับการคิดพื้นฐาน ไดแก การสังเกต การจําแนก การคาดคะเน การสื่อความหมาย การรวบรวมขอมูล การสรุปผล เปนตน

คูม อื ครู

2. ระดับลักษณะการคิด ไดแก การคิดกวาง คิดลึกซึ้ง คิดไกล คิดหลากหลาย คิดคลอง คิดอยางมีเหตุผล เปนตน

3. ระดับกระบวนการคิด ไดแก กระบวนการคิดอยางมีวิจารณญาณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการ คิดสรางสรรค กระบวนการคิดสังเคราะหวิจัย เปนตน

5Es การจัดกิจกรรมตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ขั้นตอนการสอนที่สัมพันธกับขั้นตอนการคิดและการทํางานทางสมองของผูเรียนที่นิยมใชอยางแพรหลาย คือ วัฏจักรการเรียนรู 5Es ซึ่งผูจัดทําคูมือครูไดนํามาใชเปนแนวทางออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนในแตละหนวย ตามลําดับขั้นตอนการเรียนรู ดังนี้ ขั้นที่ 1

กระตุนความสนใจ

(Engage)

เสร�ม

5

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนนําเขาสูบ ทเรียน เพือ่ กระตุน ความสนใจของผูเ รียนดวยเรือ่ งราวหรือเหตุการณทนี่ า สนใจโดยใชเทคนิควิธกี ารสอน และคําถามทบทวนความรูหรือประสบการณเดิมของผูเรียน เพื่อเชื่อมโยงผูเรียนเขาสูความรูของบทเรียนใหม ชวยใหผูเรียนสามารถ สรุปประเด็นสําคัญที่เปนหัวขอและสาระการเรียนรูของบทเรียนได จึงเปนขั้นตอนการสอนที่สําคัญ เพราะเปนการเตรียมความพรอม และสรางแรงจูงใจใฝเรียนรูแกผูเรียน

ขั้นที่ 2

สํารวจคนหา

(Explore)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนเปดโอกาสใหผเู รียนลงมือศึกษา สังเกต หรือรวมมือกันสํารวจ เพือ่ ใหเห็นขอบขายของปญหา รวมถึงวิธกี ารศึกษา คนควา การรวบรวมขอมูลความรูที่จะนําไปสูการสรางความเขาใจประเด็นปญหานั้นๆ เมื่อผูเรียนทําความเขาใจในประเด็นหัวขอที่จะ ศึกษาคนควาอยางถองแทแลว ก็ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมขอมูลความรู สํารวจตรวจสอบ โดยวิธีการตางๆ เชน สัมภาษณ ทดลอง อานคนควาขอมูลจากเอกสาร แหลงขอมูลตางๆ จนไดขอมูลความรูตามที่ตั้งประเด็นศึกษาไว

ขั้นที่ 3

อธิบายความรู

(Explain)

เปนขั้นที่ผูสอนมีปฏิสัมพันธกับผูเรียน เชน ใหการแนะนํา ตั้งคําถามกระตุนใหคิด เพื่อใหผูเรียนคนหาคําตอบ และนําขอมูล ความรูจากการศึกษาคนควาในขั้นที่ 2 มาวิเคราะห สรุปผล และนําเสนอผลที่ไดศึกษาคนความาในรูปแบบสารสนเทศตางๆ เชน เขียนแผนภูมิ แผนผังแสดงมโนทัศน เขียนความเรียง เขียนรายงาน เปนตน ในขั้นตอนนี้ฝกใหผูเรียนใชสมองคิดวิเคราะหและ สังเคราะหอยางเปนระบบ

ขั้นที่ 4

ขยายความเขาใจ

(Expand)

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใชเทคนิควิธีการสอนตางๆ ที่สงเสริมใหผูเรียนนําความรูที่เกิดขึ้นไปคิดคนสืบคนตอๆ ไป เพื่อพัฒนาทักษะ การเรียนรูและการทํางานรวมกันเปนกลุม ระดมสมองเพื่อคิดสรางสรรครวมกัน ผูเรียนสามารถนําความรูที่สรางขึ้นใหมไปเชื่อมโยง กับประสบการณเดิมโดยนําขอสรุปทีไ่ ดไปใชอธิบายเหตุการณตา งๆ หรือนําไปปฏิบตั ใิ นสถานการณใหมๆ ทีเ่ กีย่ วของกับชีวติ ประจําวัน ของตนเอง เพื่อขยายความรูความเขาใจใหกวางขวางยิ่งขึ้น ในขั้นตอนนี้ฝกสมองของผูเรียนใหสามารถคิดริเริ่มสรางสรรคอยางมี คุณภาพ เสริมสรางวิสัยทัศนใหกวางไกลออกไป

ขั้นที่ 5

ตรวจสอบผล

(Evaluate)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนประเมินมโนทัศนของผูเ รียน โดยตรวจสอบจากความคิดทีเ่ ปลีย่ นไปและความคิดรวบยอดทีเ่ กิดขึน้ ใหม ตรวจสอบ ทักษะ กระบวนการปฏิบัติ การแกปญหา การตอบคําถามรวบยอด และการเคารพความคิดหรือยอมรับเหตุผลของคนอื่น เพื่อการ สรางสรรคความรูร ว มกัน ผูเ รียนสามารถประเมินผลการเรียนรูข องตนเอง เพือ่ สรุปผลวามีความรูอ ะไรเพิม่ ขึน้ มาบาง เกิดความเขาใจ มากนอยเพียงใด และจะนําความรูเหลานั้นไปประยุกตใชในการเรียนรูเรื่องอื่นๆ ไดอยางไร ผูเรียนจะเกิดเจตคติและเห็นคุณคาของ ตนเองจากผลการเรียนรูที่เกิดขึ้น ซึ่งเปนการเรียนรูที่มีความสุขอยางแทจริง

การจัดกิจกรรมการเรียนรูตามขั้นตอนวัฏจักรการสรางความรูแบบ 5Es จึงเปนรูปแบบการเรียนการสอนที่เนน ผูเ รียนเปนสําคัญอยางแทจริง เพราะสงเสริมใหผเู รียนไดลงมือปฏิบตั ติ ามขัน้ ตอนของกระบวนการสรางความรูด ว ยตนเอง และฝกฝนใหใชกระบวนการคิดและกระบวนการกลุมอยางชํานาญ กอใหเกิดทักษะชีวิต ทักษะการทํางานและทักษะการ เรียนรูที่มีประสิทธิภาพ สงผลตอการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของผูเรียน ตามเปาหมายของการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) ทุกประการ คูม อื ครู

O-NET การเพิ่มผลสัมฤทธิ์ O-NET

การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ในแตละหนวยการเรียนรู ทางผูจัดทํา จะเสนอแนะวิธีสอนรูปแบบกิจกรรมการเรียนรู พรอมทั้งออกแบบเครื่องมือวัดผลประเมินผลที่สอดคลองกับตัวชี้วัด และสาระการเรียนรูแกนกลางไวทุกขั้นตอน โดยยึดหลักสําคัญ คือ เปาหมายของการวัดผลประเมินผล เสร�ม

6

1. การวัดผลทุกครั้งตองนําผล การวัดมาปรับปรุงพัฒนาผูเรียน เปนรายบุคคล

2. การประเมินผลมีเปาหมาย เพื่อพัฒนาการเรียนรูของผูเรียน จนเต็มศักยภาพ

3. การนําผลการวัดและประเมิน ทุกครั้งมาวางแผนปรับปรุงกิจกรรม การเรียนการสอน การเลือกเทคนิค วิธีการสอน และสื่อการเรียนรูให เหมาะสมกับสภาพจริงของผูเรียน

การทดสอบผูเรียน 1. การใชขอสอบอัตนัย เนนการอาน การคิดวิเคราะห และเขียนสรุปเพิ่มมากขึ้น 2. การใชคําถามกระตุนการคิด ควบคูกับการทําขอสอบที่เนนการคิดตลอดตอเนื่องตามลําดับกิจกรรมการเรียนรูและ ตัวชี้วัด 3. การทดสอบตองดําเนินการทั้งกอนเรียน ระหวางเรียน และเมื่อสิ้นสุดการเรียน การทดสอบระหวางเรียน ต อ งใช ข  อ สอบทั้ ง ชนิ ด ปรนั ย และอั ต นั ย และเป น การทดสอบเพื่ อ วิ นิ จ ฉั ย ผลการเรี ย นของผู  เ รี ย นแต ล ะคน เพื่อวัดการสอนซอมเสริมใหบรรลุตัวชี้วัดทุกตัว 4. การสอบกลางภาค (ถามี) ควรนําขอสอบหรือแบบฝกหัดที่นักเรียนสวนใหญทําผิดบอยๆ มาสรางเปนแบบทดสอบ อีกครัง้ เพือ่ ตรวจสอบความรูค วามเขาใจทีถ่ กู ตอง และประเมินความกาวหนาของผูเรียนแตละคน 5. การสอบปลายภาคเรียนเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามตัวชี้วัดที่สําคัญ ควรออกขอสอบใหมีลักษณะเดียวกับ ขอสอบ O-NET โดยเนนการคิดวิเคราะห สังเคราะห เชื่อมโยงประยุกตใช เพื่อสรางความคุนเคย และฝกฝน วิธีการทําขอสอบดวยความมั่นใจ 6. การนําผลการทดสอบของผูเรียนมาวิเคราะห โดยผลการสอบกอนการเรียนตองสามารถพยากรณผลการสอบ กลางภาค และผลการสอบกลางภาคตองทํานายผลการสอบปลายภาคของผูเ รียนแตละคน เพือ่ ประเมินพัฒนาการ ความกาวหนาของผูเรียนเปนรายบุคคล 7. ผลการทดสอบปลายป ปลายภาค ตองมีคาเฉลี่ยสอดคลองกับคาเฉลี่ยของการสอบ NT ที่เขตพื้นที่การศึกษา จัดสอบ รวมทั้งคาเฉลี่ยของการสอบ O-NET ชวงชั้นที่สอดคลองครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดสําคัญ เพือ่ สะทอนประสิทธิภาพของครูผสู อนในการออกแบบการเรียนรูแ ละประกันคุณภาพผูเ รียนทีต่ รวจสอบผลไดชดั เจน การจัดการเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ตองใหผูเรียนไดสั่งสมความรู สะสมความเขาใจไปทีละเล็ก ละนอยตามลําดับขัน้ ตอนของกิจกรรมการเรียนรู 5Es เพือ่ ใหผเู รียนไดเติมเต็มองคความรูอ ยางตอเนือ่ ง จนสามารถปฏิบตั ิ ชิ้นงานหรือภาระงานรวบยอดของแตละหนวยผานเกณฑประกันคุณภาพในระดับที่นาพึงพอใจ เพื่อรองรับการประเมิน ภายนอกจาก สมศ. ตลอดเวลา คูม อื ครู

ASEAN การเรียนรูสูประชาคมอาเซียน เพื่ออํานวยความสะดวกแกครูผูสอนในการจัดกิจกรรมการเรียนรูบูรณาการอาเซียนศึกษา ผูจัดทําไดวิเคราะห มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดที่มีสาระการเรียนรูสอดคลองกับองคความรูเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนในแงมุมตางๆ ครอบคลุมทัง้ ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรม อาเซียน เพื่อสงเสริมการเรียนรูใหผูเรียนเกิดความตระหนัก มีความรูความเขาใจเหมาะสมกับระดับชั้นและกลุมสาระ การเรียนรู โดยเสนอแนะวิธีการจัดกิจกรรมบูรณาการเนื้อหาสาระตางๆ ที่เปนประโยชนตอผูเรียนและเปนการชวย เตรียมความพรอมผูเ รียนทุกคนทีจ่ ะกาวเขาสูก ารเปนสมาชิกของประชาคมอาเซียนไดอยางมัน่ ใจตามขอตกลงปฏิญญา เสร�ม ชะอํา-หัวหิน วาดวยความรวมมือดานการศึกษาเพือ่ บรรลุเปาหมายประชาคมอาเซียนทีเ่ อือ้ อาทรและแบงปน จึงกําหนด 7 เปนนโยบายใหกระทรวงศึกษาธิการจัดการเรียนรูเตรียมความพรอมผูเรียนเขาสูประชาคมอาเซียนภายในป พ.ศ. 2558 ตามแนวปฏิบัติที่สําคัญ ดังนี้

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน 1. การสรางความรูความเขาใจ และตระหนักถึงความสําคัญของ กฎบัตรอาเซียน และความรวมมือ ของ 3 เสาหลัก ซึง่ กฎบัตรอาเซียน ในขณะนี้มีสถานะเปนกฎหมายที่ ประเทศสมาชิกจะตองปฏิบัติตาม หลักการที่กําหนดไวเพื่อใหบรรลุ เปาหมายของกฎบัตรมาตราตางๆ

2. การสงเสริมหลักการ ประชาธิปไตยและการสราง สิ่งแวดลอมประชาธิปไตย เพื่อการอยูรวมกันอยางกลมกลืน ภายใตวิถีชีวิตอาเซียนที่มีความ หลากหลายดานสังคมและ วัฒนธรรม

4. การตระหนักในคุณคาของ สายสัมพันธทางประวัติศาสตร และมรดกทางวัฒนธรรมที่มี พัฒนาการรวมกัน เพื่อเชื่อม อัตลักษณและสรางจิตสํานึก ในการเปนประชากรของประชาคม อาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการศึกษาดาน สิทธิมนุษยชน เพื่อสรางประชาคม อาเซียนใหเปนประชาคมเพื่อ ประชาชนอยางแทจริง สามารถ อยูรวมกันไดบนพื้นฐานการเคารพ ในคุณคาของศักดิ์ศรีแหงความ เปนมนุษยเทาเทียมกัน

5. การสงเสริมสันติภาพ ความ มั่นคง และความปรองดองในสังคม ทั้งระดับประเทศและภูมิภาคของ อาเซียนบนพื้นฐานสันติวิธีและการ อยูรวมกันดวยขันติธรรม

คูม อื ครู

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

เสร�ม

8

1. การพัฒนาทักษะการทํางาน เพื่อเสริมสรางผูเรียนใหมีทักษะ วิชาชีพที่จําเปนสอดคลองกับ ความตองการของตลาดแรงงาน และสถานประกอบการในอาเซียน สามารถเทียบโอนผลการเรียน และการทํางานตามมาตรฐานฝมือ แรงงานในภูมิภาคอาเซียน

2. การเสริมสรางวินัย ความรับผิดชอบ และเจตคติรักการทํางาน สามารถพึ่งพาตนเอง มีทักษะชีวิต ดํารงชีวิตอยางมีความสุข เห็นคุณคา และภูมิใจในตนเอง ในฐานะที่เปนพลเมืองไทยและ อาเซียน

3. การเรียนรูเพื่อพัฒนาตนเอง อยางตอเนื่องตลอดชีวิต ใหมี ทักษะการทํางานตามมาตรฐาน อาชีพ และคุณวุฒิของวิชาชีพสาขา ตางๆ เพื่อรองรับการเตรียมเคลื่อน ยายแรงงานมีฝมือและการเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนที่ เขมแข็ง เพื่อสรางขีดความสามารถ ในการแขงขันในเวทีโลก

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน 1. การเสริมสรางความรวมมือ ในลักษณะสังคมที่เอื้ออาทร ของประชากรอาเซียน โดยยึด หลักการสําคัญ คือ ความงดงาม ของประชาคมอาเซียนมาจาก ความแตกตางและหลากหลายทาง วัฒนธรรมที่ลวนแตมีคุณคาตอ มรดกทางวัฒนธรรมของอาเซียน ซึ่งประชาชนทุกคนตองอนุรักษ สืบสานใหยั่งยืน

2. การเสริมสรางคุณลักษณะ ของผูเรียนใหเปนพลเมืองอาเซียน ที่มีศักยภาพในการกาวเขาสู ประชาคมอาเซียนอยางมั่นใจ เปนผูที่มีสุขภาพสมบูรณแข็งแรง มีทักษะการสื่อสาร ทักษะการ ทํางาน ทักษะทางสังคม สามารถ ทํางานรวมกับผูอื่นไดอยาง สรางสรรค และมีองคความรู เกี่ยวกับอาเซียนที่จําเปนตอการ ดํารงชีวิตอยางมีคุณภาพ

4. การสงเสริมการเรียนรูดาน ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี วิถชี วี ติ ความเปนอยูข องเพือ่ นบาน ในอาเซียน เพื่อสรางจิตสํานึกของ ความเปนประชาคมอาเซียนและ ตระหนักถึงหนาที่ของการเปน พลเมืองอาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการเรียนรูภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสารและการ ทํางานตามมาตรฐานอาชีพที่ กําหนดและสนับสนุนการเรียนรู ภาษาอาเซียนและภาษาเพื่อนบาน เพื่อชวยเสริมสรางสัมพันธภาพทาง สังคม และการอยูรวมกันอยางสันติ ทามกลางความหลากหลายทาง วัฒนธรรม

5. การสรางความรูและความ ตระหนักเกี่ยวกับดานสิ่งแวดลอม ปญหาและผลกระทบตอคุณภาพ ชีวิตของประชากรในภูมิภาค รวมทั้งแนวทางการพัฒนาอยาง ยั่งยืน ใหเปนมรดกสืบทอดแก พลเมืองอาเซียนในรุนหลังตอๆ ไป

กระทรวงศึกษาธิการจึงประกาศนโยบายการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) เพื่อเรงพัฒนาเด็ก และเยาวชนไทยใหเปนทรัพยากรมนุษยของชาติที่มีทักษะและความชํานาญ พรอมเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงและ การแขงขันทั้งในภูมิภาคอาเซียนและภูมิภาคอื่นๆ ของสังคมโลก ทั้งนี้ผูบริหารสถานศึกษา ครูผูสอน และผูปกครอง ควรรวมมือกันอยางใกลชิดในการดูแลชวยเหลือผูเรียนและจัดประสบการณการเรียนรูเพื่อพัฒนาผูเรียนจนเต็มศักยภาพ เพื่อกาวเขาสูการเปนพลเมืองอาเซียนอยางมีเกียรติภูมิและศักดิ์ศรีความเปนมนุษยของตน คณะผูจัดทํา คูม อื ครู

ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง สาระที่ 2

ดนตรี-นาฏศิลป (เฉพาะชั้น ป.5)*

ดนตรี

มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรีอยางสรางสรรค วิเคราะห วิพากษวิจารณคุณคาดนตรี ถายทอด ความรูสึก ความคิดตอดนตรีอยางอิสระ ชื่นชม และประยุกตใชในชีวิตประจําวัน ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

ป.5 1. ระบุองคประกอบดนตรีในเพลงที่ใช • การสื่ออารมณของบทเพลงดวย ในการสื่ออารมณ ดวยองคประกอบดนตรี - จังหวะกับอารมณของบทเพลง - ทํานองกับอารมณของบทเพลง 2. จําแนกลักษณะของเสียงขับรอง • ลักษณะของเสียงนักรองกลุมตางๆ และเครื่องดนตรีที่อยูในวงดนตรี • ลักษณะเสียงของวงดนตรีประเภทตางๆ ประเภทตางๆ 3. อาน เขียนโนตดนตรีไทยและสากล • เครื่องหมายและสัญลักษณทางดนตรี 5 ระดับเสียง - บันไดเสียง 5 เสียง (Pentatonic scale) - โนตเพลงในบันไดเสียง 5 เสียง (Pentatonic scale) 4. ใชเครื่องดนตรีบรรเลงจังหวะ • การบรรเลงเครื่องประกอบจังหวะ และทํานอง • การบรรเลงทํานองดวยเครื่องดนตรี 5. รองเพลงไทยหรือเพลงสากล หรือ เพลงไทยสากลที่เหมาะสมกับวัย 6. ดนสดงายๆ โดยใชประโยคเพลง แบบถาม-ตอบ 7. ใชดนตรีรวมกับกิจกรรมในการ แสดงออกตามจินตนาการ

• การรองเพลงไทยในอัตราจังหวะสองชั้น • การรองเพลงสากลหรือไทยสากล • การรองเพลงประสานเสียงแบบ Canon Round • การสรางสรรคประโยคเพลงถาม-ตอบ

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 สนุกกับดนตรี บทที่ 1 พื้นฐานการดนตรี

เสร�ม

9

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 สนุกกับดนตรี บทที่ 2 เสียงเพลงไพเราะ • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 สนุกกับดนตรี บทที่ 3 โนตดนตรีที่ควรรู • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 สนุกกับดนตรี บทที่ 5 บรรเลงเพลงนาฟง • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 สนุกกับดนตรี บทที่ 4 ขับขานเสียงเพลง

• การบรรเลงดนตรีประกอบกิจกรรม • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 นาฏศิลป สนุกกับดนตรี • การสรางสรรคเสียงประกอบการเลาเรื่อง บทที่ 5 บรรเลงเพลงนาฟง

มาตรฐาน ศ 2.2 เขาใจความสัมพันธระหวางดนตรี ประวัติศาสตร และวัฒนธรรม เห็นคุณคาของดนตรีที่เปนมรดก ทางวัฒนธรรม ภูมิปญญาทองถิ่น ภูมิปญญาไทยและสากล ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

ป.5 1. อธิบายความสัมพันธระหวางดนตรี • ดนตรีกับงานประเพณี กับประเพณีในวัฒนธรรมตางๆ - บทเพลงในงานประเพณีในทองถิ่น - บทบาทของดนตรีในแตละประเพณี 2. อธิบายคุณคาของดนตรีที่มาจาก วัฒนธรรมที่ตางกัน

• คุณคาของดนตรีจากแหลงวัฒนธรรม - คุณคาทางสังคม - คุณคาทางประวัติศาสตร

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 ดนตรีกบั วัฒนธรรมทองถิน่ บทที่ 1 ประเพณีทองถิ่นกับ งานดนตรี • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 ดนตรีกบั วัฒนธรรมทองถิน่ บทที่ 2 งานดนตรีมีคุณคา

_________________________________ * สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. สาระการเรียนรูแ กนกลาง กลุม สาระการเรียนรู ศิลปะ. (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551), หนา 22-50

คูม อื ครู

สาระที่ 3

นาฏศิลป

มาตรฐาน ศ 3.1 เขาใจและแสดงออกทางนาฏศิลปอยางสรางสรรค วิเคราะห วิพากษวิจารณ คุณคานาฏศิลป ถายทอด ความรูสึก ความคิดอยางอิสระ ชื่นชม และประยุกตใชในชีวิตประจําวัน ชั้น

ตัวชี้วัด

ป.5 1. บรรยายองคประกอบนาฏศิลป

เสร�ม

10

2. แสดงทาทางประกอบเพลง หรือเรื่องราวตามความคิดของตน 3. แสดงนาฏศิลป โดยเนนการใช ภาษาทา และนาฏยศัพทในการ สื่อความหมาย และการแสดงออก 4. มีสวนรวมในกลุมกับการเขียน เคาโครงเรื่องหรือบทละครสั้นๆ 5. เปรียบเทียบการแสดงนาฏศิลป ชุดตางๆ 6. บอกประโยชนที่ไดรับจากการ ชมการแสดง

สาระการเรียนรูแกนกลาง • องคประกอบของนาฏศิลป - จังหวะ ทํานอง คํารอง - ภาษาทา นาฏยศัพท - อุปกรณ • การประดิษฐทาทางประกอบเพลง หรือทาทางประกอบเรื่องราว • การแสดงนาฏศิลป - ระบํา - ฟอน - รําวงมาตรฐาน • องคประกอบของละคร - การเลือกและเขียนเคาโครงเรื่อง - บทละครสั้นๆ • ที่มาของการแสดงนาฏศิลปชุดตางๆ • หลักการชมการแสดง • การถายทอดความรูสึก และคุณคา ของการแสดง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน • หนวยการเรียนรูท ี่ 3 นาฏศิลปไทย มรดกไทย บทที่ 1 นาฏศิลปไทยควรรู • หนวยการเรียนรูท ี่ 3 นาฏศิลปไทย มรดกไทย บทที่ 2 นาฏศิลปเบื้องตน

• หนวยการเรียนรูท ี่ 3 นาฏศิลปไทย มรดกไทย บทที่ 3 การละครนารู • หนวยการเรียนรูท ี่ 3 นาฏศิลปไทย มรดกไทย บทที่ 2 นาฏศิลปเบื้องตน • หนวยการเรียนรูท ี่ 3 นาฏศิลปไทย มรดกไทย บทที่ 4 การชมการแสดงที่ดี

มาตรฐาน ศ 3.2 เขาใจความสัมพันธระหวางนาฏศิลป ประวัตศิ าสตร และวัฒนธรรม เห็นคุณคาของนาฏศิลปทเี่ ปนมรดก ทางวัฒนธรรม ภูมิปญญาทองถิ่น ภูมิปญญาไทยและสากล ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

ป.5 1. เปรียบเทียบการแสดงประเภทตางๆ • การแสดงนาฏศิลปประเภทตางๆ ของไทยในแตละทองถิ่น - การแสดงพื้นบาน

• หนวยการเรียนรูท ี่ 4 นาฏศิลปไทย ทองถิน่ ไทย บทที่ 1 นาฏศิลปไทยในทองถิ่น

2. ระบุหรือแสดงนาฏศิลป นาฏศิลป พื้นบานที่สะทอนถึงวัฒนธรรม และประเพณี

คูม อื ครู

• การแสดงนาฏศิลปประเภทตางๆ - การแสดงพื้นบาน

คําอธิบายรายวิชา รายวิชา ดนตรี-นาฏศิลป ชั้นประถมศึกษาปที่ 5 รหัสวิชา ศ…………………………………

กลุมสาระการเรียนรู ศิลปะ ภาคเรียนที่ 1-2 เวลา 50 ชั่วโมง/ป

ศึกษา ระบุองคประกอบดนตรีในเพลงที่ใชในการสื่ออารมณ จําแนกลักษณะของเสียงขับรองและ เสร�ม เครื่องดนตรีที่อยูในวงดนตรีประเภทตางๆ อาน เขียน โนตดนตรีไทยและสากล 5 ระดับเสียง สามารถใช 11 เครื่องดนตรีบรรเลงจังหวะและทํานอง รองเพลงไทยหรือเพลงสากลที่เหมาะสมกับวัย ดนสดงายๆ โดยใช ประโยคเพลงแบบถาม-ตอบ นําดนตรีมารวมกับกิจกรรมในการแสดงออกตามจินตนาการ สามารถอธิบาย ความสัมพันธระหวางดนตรีกบั ประเพณีในวัฒนธรรมตางๆ บอกคุณคาของดนตรีทมี่ าจากวัฒนธรรมทีต่ า งกัน เขาใจและแสดงออกทางนาฏศิลปอยางสรางสรรค โดยเนนการใชภาษาทาและนาฏยศัพทในการสื่อ ความหมายและการแสดงออก บรรยายองคประกอบของนาฏศิลป พรอมแสดงทาทางประกอบเพลงหรือเรือ่ ง ราวตามความคิดของตน มีสว นรวมในกลุม กับการเขียนเคาโครงเรือ่ งบทละครสัน้ ๆ เปรียบเทียบทีม่ าของการ แสดงนาฏศิลปชุดตางๆ และบอกประโยชนที่ไดรับจากการชมการแสดง เปรียบเทียบการแสดงประเภทตางๆ ของไทยในแตละทองถิ่น ระบุหรือแสดงนาฏศิลป นาฏศิลปพื้นบานท นที่สะทอนถึงวัฒนธรรมและประเพณี โดยใชทักษะกระบวนการทางดนตรีและนาฏศิลป ในการแสดงออกทางดนตรีและนาฏศิลปอยาง สรางสรรค วิเคราะห วิพากษวิจารณคุณคางานดนตรีและนาฏศิลป เพื่อใหเห็นคุณคางานดนตรีและนาฏศิลปที่เปนมรดกทางวัฒนธรรม ภูมิปญญาทองถิ่น ภูมิปญญาไทย และสากล และเขาใจความสัมพันธระหวางดนตรี-นาฏศิลป กับประวัติศาสตรและวัฒนธรรม และการนํา ความรูไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน มีจริยธรรม คุณธรรม และค และคานิยมที่เหมาะสม ตัวชี้วัด ศ 2.1 ศ 2.2 ศ 3.1 ศ 3.2

ป.5/1 ป.5/1 ป.5/1 ป.5/1

ป.5/2 ป.5/2 ป.5/2 ป.5/2

ป.5/3

ป.5/4

ป.5/5

ป.5/6

ป.5/3

ป.5/4

ป.5/5

ป.5/6

ป.5/7

รวม 17 ตัวชี้วัด

คูม อื ครู

จุดเนนการพัฒนาคุณภาพผูเรียน* การขับเคลื่อนหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551 และการปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษ ที่สอง (พ.ศ. 2552-2561) ใหประสบผลสําเร็จตามจุดเนนการพัฒนาคุณภาพผูเรียน โดยใหทุกภาคสวน รวมกันดําเนินการ กระทรวงศึกษาธิการไดกําหนดจุดเนนการพัฒนาคุณภาพผูเรียน ดังนี้ เสร�ม

12

ทักษะ ความสามารถ

คุณลักษณะ จุดเนนตามชวงวัย

ม. 4-6

แสวงหาความรู เพื่อแกปญหา ใชเทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู ใชภาษาตางประเทศ (ภาษาอังกฤษ) มีทักษะการคิดขั้นสูง ทักษะชีวิต ทักษะการสื่อสารอยางสรางสรรคตามชวงวัย

ม. 1-3

แสวงหาความรูดวยตนเอง ใชเทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู มีทักษะการคิดขั้นสูง ทักษะชีวิต ทักษะการสื่อสารอยางสรางสรรคตามชวงวัย

• อยูอยางพอเพียง

ป. 4-6

อานคลอง เขียนคลอง คิดเลขคลอง ทักษะการคิดขั้นพื้นฐาน ทักษะชีวิต ทักษะการสื่อสารอยางสรางสรรคตามชวงวัย

• ใฝเรียนรู

ป. 1-3

อานออก เขียนได คิดเลขเปน มีทักษะการคิดขั้นพื้นฐาน ทักษะชีวิต ทักษะการสื่อสารอยางสรางสรรคตามชวงวัย

• ใฝดี

• มุงมั่นในการศึกษา และการทํางาน

คุณลักษณะตามหลักสูตร

• รักชาติ ศาสน กษัตริย • ซื่อสัตยสุจริต • มีวินัย • ใฝเรียนรู • อยูอยางพอเพียง • มุงมั่นในการทํางาน • รักความเปนไทย • มีจิตสาธารณะ

* สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. แนวทางการนําจุดเนนการพัฒนาผูเรียน สูการปฏิบัติ. (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2553), หนา 3-10.

คูม อื ครู

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุEngage นความสนใจ

สํารวจค Exploreนหา

อธิบExplain ายความรู

Expand าใจ ขยายความเข

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹

´¹µÃÕ-¹Ò¯ÈÔÅ»Š ».õ ªÑé¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè õ

¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ÈÔŻРµÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ

¼ÙŒàÃÕºàÃÕ§ ÃÈ. »Ãзջ ¹Ñ¡»‚› ¹Ò§ÈÈԸà ¹Ñ¡»‚› ¼ÙŒµÃǨ

¹Ò»ÃФͧ àÍÕèÂÁÈÔÃÔ ¹ÒÂÊÔ·¸ÔªÑ µÑ¹à¨ÃÔÞ ¹Ò§ÇÔÀҾà ¾ÂѦÇÃó

ºÃóҸԡÒà ¹Ò¸¹¡Ã ÍÂًʧ¤

¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ø

ʧǹÅÔ¢ÊÔ·¸ÔìµÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑ- - ÑµÔ ISBN : 978-616-203-163-2 ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ ñõñõðò÷

¤Œ¹¤ÇÒÁÃÙŒ¢ÂÒ¤ÇÒÁ¤Ô´¨Ò¡ ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ñ ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ ñõôõðóø

EB GUIDE

ที่พิมพกํากับหัวขอสําคัญในหนังสือเรียนหลักสูตรใหม ชั้น ป.๔ ขึ้นไป ผาน www.aksorn.com ไปยังแหลงความรูทั่วไทย-ทั่วโลก

Evaluate ตรวจสอบผล

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุEngage นความสนใจ

Exploreนหา สํารวจค

อธิบExplain ายความรู

Expand าใจ ขยายความเข

Evaluate ตรวจสอบผล

คําชี้แจงในการใชสื่อ ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ´¹µÃÕ-¹Ò¯ÈÔÅ»Š ».õ àÅ‹Á¹Õé ÀÒÂã¹àÅ‹Á¹íÒàʹ͡ÒèѴ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹໚¹ ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ¤Ãº¶ŒÇ¹µÒÁÁҵðҹµÑǪÕéÇÑ´ªÑé¹»‚ áÅÐÊÒÃСÒÃàÃÕ¹Ãٌ᡹¡ÅÒ§ â´Â์¹ ¡ÒÃÍ͡Ẻ¡Ô¨¡ÃÃÁãËŒÊÑÁ¾Ñ¹¸ ¡Ñº¸ÃÃÁªÒµÔ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ¢Í§áµ‹ÅСÅØ‹ÁÊÒÃÐ áÅФÇÒÁʹ㨠¢Í§¼ÙŒàÃÕ¹ᵋÅФ¹

เปาหมายการเรียนรู

สาระสําคัญ

กําหนดระดับความรูความสามารถ ของผูเรียนเมื่อเรียนจบหนวย

แกนความรูที่เปนความเขาใจคงทน ติดตัวผูเรียน

ñ ʹء¡Ñº´¹µÃÕ

˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè

º··Õè

ñ

พื้นฐานการดนตรี

เปาหมายการเรียนรูประจําหนวยที่ ๑ เมื่อเรียนจบหนวยน�้ ผูเรียนจะมีความรูความสามารถตอไปน�้ ๑. ระบุองคประกอบดนตรีในเพลงที่ใชในการสื่ออารมณ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๑) ๒. จําแนกลักษณะของเสียงขับรองและเครื่องดนตรีที่อยูใน วงดนตรีประเภทตางๆ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๒) ๓. อาน เขียนโนตดนตรีไทยและสากล ๕ ระดับเสียง (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๓) ๔. ใชเครื่องดนตรีบรรเลงจังหวะและทํานอง (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๔) ๕. รองเพลงไทยหรือเพลงสากลหรือเพลงไทยสากลที่เหมาะสม กับวัย (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๕) ๖. ดนสดงายๆ โดยใชประโยคเพลงแบบถาม-ตอบ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๖) ๗. ใชดนตรีรวมกับกิจกรรมในการแสดงออกตามจินตนาการ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๗)

สาระสําคัญ องคประกอบทางดนตรีเปนสวนหนึ�งในเพลง ที่ใชในการสื่ออารมณ ของบทเพลงได

¡Ô¨¡ÃÃÁ¹�ÊÙ ¨¡ÃÃÁ¹�ÊÙ‹¡ÒÃàÃÕ¹

? ËÒ¡¨ÐàÃÕ¹µÕÃйҴ ¹Ñ¡àÃÕ¹¤ÇÃÁÕ ¤ÇÒÁÃÙŒã¹àÃ×èͧ㴺ŒÒ§

๒

ภาพหนาหนวยการเรียนรู

¡Ô¨¡ÃÃÁ¹�ÊÙ‹¡ÒÃàÃÕ¹

เปนภาพประกอบขนาดใหญ ชวยกระตุนความสนใจของผูเรียน

นําเขาสูบทเรียนใชกระตุนความสนใจ และวัดประเมินผลกอนเรียน 



กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุEngage นความสนใจ

สํารวจค Exploreนหา

เนือ้ หา

อธิบExplain ายความรู

Expand าใจ ขยายความเข

Evaluate ตรวจสอบผล

ภาพประกอบเนือ้ หา

ครบตามหลักสูตรแกนกลางฯ พ.ศ. ๒๕๕๑ นําเสนอเหมาะสมกับ การเรียนการสอนในแตละระดับชั้น

เปนภาพประกอบ ๔ สี แทรกอยูตลอดเลม ชวยเสริมสรางความเขาใจ

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ มอบหมายนักเรียนฝกปฏิบตั ิ เพือ่ พัฒนาความรูแ ละทักษะประจําหนวย ¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

¤Ø³¤‹Ò¢Í§´¹µÃÕ¨Ò¡áËÅ‹§ÇѲ¹¸ÃÃÁµ‹Ò§æ

ดนตรีเปนผลงานสรางสรรคของมนุษย ที่ สื่ อ อารมณ แ ละความรู  สึ ก นึ ก คิ ด ที่ มี ต  อ สิ่งแวดลอม ธรรมชาติ และวิถีชีวิต จึงสะทอน ใหเห็นชีวติ ความเปนอยู ลักษณะนิสยั ประเพณี วัฒนธรรม ภูมปิ ญ ญาของผูค นทองถิน่ ตางๆ ใน ยุคสมัยตางกัน

ฝกคิด ฉลาดทํา ๑. ดูภาพการแสดงกลองยาว และตอบคําถาม

บรรพบุรุษไทยไดสรางสรรคดนตรีไทย โดยใชภูมิปญญาที่ ชาญฉลาด จนเปนเอกลักษณไทยที่โดดเดน

ดนตรีจงึ เปนหลักฐานทางประวัตศิ าสตร อยางหนึง่ ทีส่ ามารถนําไปอางอิงได และนับไดวา เปนมรดกทางศิลปวัฒนธรรมทีม่ คี ณุ คา ควรได รับการบํารุงรักษา เพือ่ คงความเปนเอกลักษณ ของชาติสืบตอไป ดนตรีไทยไดมีวิวัฒนาการมาอยางตอเนื่อง ตั้งแตในอดีต จนถึงปจจุบัน และยังคงความเปนไทยอยู

 ʹ·¹Ò¡ÑºÈÔÅ» ¹ ดนตรีไทย แสดงถึงภูมิปญญาของคนไทย ในอดีตอยางไรบาง

ÃÙËŒ Ã×ÍäÁ‹Ç‹Ò... ดนตรีไทยมีสวนชวยอนุรักษภาษาไทย ดนตรีไทยมีแมแบบที่ตองยึดถือภาษาไทยเปนหลัก เชน การรองเพลงไทย ผูขับรองจะตอง มีความรูความเขาใจในภาษาไทยเปนอยางดี จึงจะรองเพลงไทยไดไพเราะ เพลงที่ใชรองสวนใหญ มักถูกนํามาจากวรรณกรรมที่มีความงามทั้งภาษาและความหมาย จึงทําใหเกิดการซึมซับและรูจัก ภาษาไทยเปนอยางดี

๔๐

องคประกอบการแสดงในภาพเปนอยางไร (พิจารณาตามหัวขอที่กําหนด) (๑) จังหวะ (๒) ทํานอง (๓) เนื้อรอง (๔) ภาษาทาหรือนาฏยศัพทที่ใช ๒. เลือกชมวีดิทัศนการแสดงนาฏศิลปทองถิ่น แลววิเคราะหองคประกอบการแสดง ตามหัวขอที่กําหนดให (๑) จังหวะ (๒) ทํานอง (๓) เนื้อรอง (๔) ภาษาทาหรือนาฏยศัพทที่ใช ๔๕

สัญลักษณแทนการปฏิบัติ กิจกรรมเดี่ยว สัญลักษณแทนการปฏิบัติ กิจกรรมกลุม

ÃÙËŒ Ã×ÍäÁ‹Ç‹Ò... เกร็ดความรูที่นาสนใจ ชวยตอยอด ความรูเดิม โดยเพิ่มความรูใหม

 ʹ·¹Ò¡ÑºÈÔÅ» ¹ คําถามกระตุนใหผูเรียนไดตอยอด ความรูที่ไดในบทเรียน

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุEngage นความสนใจ

Exploreนหา สํารวจค

อธิบExplain ายความรู

Expand าใจ ขยายความเข

Evaluate ตรวจสอบผล

สารบั ญ

ห น ว ย การเรียนรูที่

บทที่ บทที่ บทที่ บทที่ บทที่

ห น ว ย การเรียนรูที่

๑

สนุกกับดนตรี

๑ ๒ ๓ ๔ ๕

พื้นฐานการดนตรี เสียงเพลงไพเราะ โนตดนตรีที่ควรรู ขับขานเสียงเพลง บรรเลงเพลงนาฟง

๒ ๕ ๑๒ ๑๗ ๒๕

๒

ดนตรีกับวัฒนธรรมทองถิ่น

๓๔

๓ ๑ ๒ ๓ ๔

นาฏศิลปไทย มรดกไทย

นาฏศิลปไทยควรรู นาฏศิลปเบื้องตน การละครนารู การชมการแสดงที่ดี

๔๒

๔

นาฏศิลปไทย ทองถิ่นไทย

๖๘

บทที่ ๑ ประเพณ�ทองถิ�นกับงานดนตรี บทที่ ๒ งานดนตรีมีคุณคา

ห น ว ย การเรียนรูที่

บทที่ บทที่ บทที่ บทที่

ห น ว ย การเรียนรูที่

บทที่ ๑ นาฏศิลปไทยในทองถิ�น

บรรณานุกรม

EB GUIDE

๑

๓๕ ๓๙ ๔๓ ๔๖ ๖๐ ๖๕

๖๙

๗๖

คนควาขอมูลเพิม่ เติม จากเว็บไซตทอี่ ยูใ นหนังสือเรียน หนา ๑๘, ๒๔, ๒๘, ๔๑, ๔๘, ๕๑, ๕๙, ๖๑, ๖๖, ๗๑

กระตุน ความสนใจ กระตุEngage นความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุน ความสนใจ

ñ ʹء¡Ñº´¹µÃÕ

˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè

เปาหมายการเรียนรู้ประจ�าหน่วยที่ ๑ เมื่อเรียนจบหน่วยน�้ ผู้เรียนจะมีความรู้ความสามารถต่อไปน�้ ๑. ระบุองค์ประกอบดนตรีในเพลงที่ใช้ในการสื่ออารมณ์ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๑) ๒. จ�าแนกลักษณะของเสียงขับร้องและเครื่องดนตรีที่อยู่ใน วงดนตรีประเภทต่างๆ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๒) ๓. อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล ๕ ระดับเสียง (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๓) ๔. ใช้เครื่องดนตรีบรรเลงจังหวะและท�านอง (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๔) ๕. ร้องเพลงไทยหรือเพลงสากลหรือเพลงไทยสากลที่เหมาะสม กับวัย (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๕) ๖. ด้นสดง่ายๆ โดยใช้ประโยคเพลงแบบถาม-ตอบ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๖) ๗. ใช้ดนตรีร่วมกับกิจกรรมในการแสดงออกตามจินตนาการ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๗)

Engage

1. ครูนําภาพหรือวีดิทัศนการแสดงดนตรีไทย มาใหนักเรียนชม แลวครูสุมนักเรียนออกมา แสดงบทบาทสมมุติเลียนแบบนักดนตรี และ บอกความรูสึกที่ไดชมการแสดงดนตรีไทย 2. ใหนักเรียนดูภาพในหนังสือ หนา 1 แลวให นักเรียนผลัดกันเลาถึงความรูสึกที่ไดยินเสียง การเปาขลุยจากเพลงตางๆ หรือจากการเลน ของนักดนตรี

เกร็ดแนะครู ในหนวยการเรียนรูที่ 1 มีเนื้อหา ดังนี้ 1. องคประกอบทางดนตรีและการสื่อสารอารมณเพลง (ศ 2.1 ป.5/1) 2. ลักษณะเสียงขับรองและเสียงบรรเลงของวงดนตรี (ศ 2.1 ป.5/2) 3. สัญลักษณทางดนตรีและบันไดเสียง (ศ 2.1 ป.5/3) 4. การบรรเลงเครื่องดนตรีทั้งเปนเครื่องกํากับจังหวะและเครื่องบรรเลงทํานอง การใชเครื่องดนตรีประกอบการแสดง (ศ 2.1 ป.5/4) 5. การรองเพลงไทย เพลงสากล เพลงประสานเสียง และการรองแบบดนสด (ศ 2.1 ป.5/5, ป.5/6) 6. การสรางสรรคเสียงประกอบการเลาเรื่อง หรือการแสดงละคร (ศ 2.1 ป.5/7)

คูมือครู

1

กระตุน ความสนใจ กระตุEngage นความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

เปาหมายการเรียนรู

บอกองคประกอบดนตรีในเพลงที่ใชในการ สื่ออารมณ (ศ 2.1 ป.5/1)

º··Õè

สมรรถนะของผูเรียน

ñ

พื้นฐานการดนตรี

ความสามารถในการสื่อสาร

สาระส�าคัญ องค์ประกอบทางดนตรีเป็นส่วนหนึ�งในเพลง ที่ใช้ในการสื่ออารมณ์ ของบทเพลงได้

¡Ô¨¡ÃÃÁ¹�ÊÙ‹¡ÒÃàÃÕ¹

คุณลักษณะอันพึงประสงค 1. ใฝเรียนรู 2. รักความเปนไทย

กระตุน ความสนใจ

Engage

1. ครูสุมถามนักเรียนวา หากมีโอกาสบรรเลง เครื่องดนตรี 1 ชิ้น นักเรียนจะเลือกบรรเลง เครื่องดนตรีชนิดใด เพราะอะไร (ใหนักเรียนตอบตามความคิดอยางอิสระ) 2. ใหนักเรียนดูภาพในหนังสือ หนา 2 แลวถาม นักเรียนวา เปนการบรรเลงเครื่องดนตรีชนิดใด (ตอบ ระนาด สังเกตจากไมตีและผืนระนาด)

? ËÒ¡¨ÐàÃÕ¹µÕÃйҴ ¹Ñ¡àÃÕ¹¤ÇÃÁÕ ¤ÇÒÁÃÙŒã¹àÃ×èͧ㴺ŒÒ§

2

เกร็ดแนะครู ครูจัดกระบวนการเรียนรูโดยใหนักเรียนปฏิบัติ ดังนี้ • อภิปรายถึงจังหวะ ทํานอง และการประสานเสียงของเพลง • อธิบายจังหวะ และทํานองเพลงที่สื่ออารมณเพลง จนมีความรูความเขาใจและบอกองคประกอบดนตรีในเพลงที่ใชในการ สื่ออารมณ

2

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

ขอใดไมจําเปนในการฝกบรรเลงเครื่องดนตรี 1. เรียนรูเรื่องโนตเพลง 2. เรียนรูเรื่องจังหวะเพลง 3. เรียนรูเรื่องการทําเครื่องดนตรี 4. เรียนรูเรื่องวิธีการบรรเลงเครื่องดนตรี วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. เพราะการฝกบรรเลงเครื่องดนตรี จะตองรูพื้นฐานทางดนตรี เชน โนตเพลง จังหวะเพลง และวิธีการบรรเลง เครื่องดนตรี เปนตน สวนการทําเครื่องดนตรีไมจําเปนตองเรียนรู เพราะ ไมเกี่ยวของกับการฝกบรรเลงเครื่องดนตรีใหมีความไพเราะ

กระตุนความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ Expand าใจ ขยายความเข

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

สํารวจค Exploreนหา

อธิบExplain ายความรู

สํารวจคนหา

ñ

องค์ประกอบทาง´นµรÕ

ดนตรีจะมีความไพเราะและน่าฟัง ต้องมีองค์ประกอบทีด่ หี ลายประการ ซึง่ องค์ประกอบ ของดนตรีไทยและดนตรีสากล มีดังนี้

๑. องค์ประกอบของดนตรีไทย

๒. องค์ประกอบของดนตรีสากล

องค์ประกอบของดนตรีไทยที่มีส่วนช่วยให้เกิดความไพเราะ มีดังนี้ ๑) จังหวะ เป็นการเคลื่อนไหวอย่างสม�่าเสมอของเสียงดนตรี ซึ่งก�าหนดเป็นความ ช้า-เร็วแตกต่างกันตามลักษณะการแต่งเพลง ๒) ท�านอง เป็นการน�าเอาลักษณะเสียงสูง เสียงต�่า เสียงทุ้ม เสียงแหลม หรือเสียง แบบอืน่ ๆ มาร้อยเรียงเข้าด้วยกันให้ได้ตามรูปแบบทีต่ อ้ งการ เช่น ท�านองเพลงเศร้า ท�านองเพลง สนุกสนาน เป็นต้น ๓) การประสานเสียง เป็นเสียงร้องและเสียงดนตรีทมี่ รี ะดับเสียงต่างกัน เปล่งเสียง ออกมาพร้อมกัน และมีความผสมผสานกลมกลืนกัน ฟังแล้วไม่ขดั หู

โดยทั่วไปดนตรีสากล มีองค์ประกอบหลัก ดังนี้ ๑) จังหวะ เป็นการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง สม�่าเสมอ ซึ่งดนตรีสากลมีรูปแบบ 3 4 จังหวะหลายรูปแบบ เช่น 2 4 เป็ 4 4 นต้น เป็นการน�าเอาระดับเสียงสูง เสียงต�่า เสียงสั้น เสียงยาว หรือลักษณะ ๒) ท�านอง เป็ เสียงแบบอื่น มาร้อยเรียงให้เกิดความไพเราะในรูปแบบที่ผู้แต่งเพลงต้องการ ๓) การประสานเสียง เป็นเสียงตั้งแต่สองเสียงขึ้นไป เปล่งออกมาพร้อมกัน (โดยทัว่ ไปมักเป็นเสียงเครือ่ งดนตรีและเสียงร้อง) มีความผสมผสานกลมกลืนกัน ฟังแล้วมีความ ไพเราะ และไม่ขัดหู

Explore

ใหนักเรียนบอกลักษณะของเพลงที่คิดวามี ความไพเราะตามความคิดของนักเรียน จากนั้น ครูและนักเรียนชวยกันสรุปวา มีอะไรบาง

อธิบายความรู

Explain

1. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายวา เพลงที่มี ความไพเราะนั้น จะตองมีองคประกอบที่ดี อยางไรบาง โดยใหดูเนื้อหาในหนังสือ หนา 3 ประกอบ 2. ใหนักเรียนชวยกันอธิบายถึงลักษณะของ จังหวะ ทํานอง และการประสานเสียงที่ทําให เกิดความไพเราะ แลวครูอธิบายเพิ่มเติม ใหนักเรียนเขาใจ จากนั้นใหนักเรียนสรุป ลงในสมุด

ขยายความเขาใจ

Expand

ใหนักเรียนทํากิจกรรมการเรียนรูในหนังสือ หนา 4

ͧ¤ »ÃСͺ¢Í§´¹µÃÕ·Õè¡Å‹ÒÇÁÒ¢ŒÒ§µŒ¹ ¶×Í໚¹Í§¤ »ÃСͺËÅÑ¡ ¹Í¡¨Ò¡¹Õé ÂѧÁÕͧ¤ »ÃСͺÍ×è¹æ ÍÕ¡ ઋ¹ ÃٻẺ «Öè§à»š¹Í§¤ »ÃСͺ·ÕèÇ‹Ò´ŒÇÂàÃ×èͧ â¤Ã§ÊÌҧà¾Å§ ¡ÒèѴÇÃäà¾Å§ »ÃÐâ¤à¾Å§ ¡ÒëíéÒà¹×éÍà¾Å§ ໚¹µŒ¹

3

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

ความชา-เร็วของเพลง เกี่ยวของกับองคประกอบใด 1. จังหวะ 2. ทํานอง 3. รูปแบบ 4. การประสานเสียง

วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เพราะจังหวะเปนองคประกอบของดนตรี ที่เกี่ยวของกับความชา-เร็วของเพลง ซึ่งเพลงที่มีจังหวะชา นักรองก็จะขับรอง เพลงชาๆ และนักดนตรีก็ตองบรรเลงเครื่องดนตรีชาๆ เชนกัน สวนเพลง ที่มีจังหวะเร็ว นักรองก็จะขับรองเพลงเร็วๆ และนักดนตรีก็ตองบรรเลง เครื่องดนตรีเร็วๆ ใหสัมพันธกับจังหวะที่กําหนดไวในบทเพลงนั้นๆ

เกร็ดแนะครู ครูควรหาเพลงไทยและเพลงไทยสากลมาใหนักเรียนฟง แลวสนทนากับนักเรียน โดยครูอาจใชคําถามถามนักเรียน ดังนี้ • เพลงที่ฟงมีจังหวะเร็วหรือชา สังเกตจากอะไร • เพลงที่ฟงมีทํานองอยางไร • เพลงที่ฟงมีความไพเราะอยางไร ครูใหนักเรียนตอบและแสดงความคิดเห็นพอเขาใจ แลวครูอธิบายเพิ่มเติมโดย ใชองคประกอบเพลงมาอธิบายใหนักเรียนเขาใจ

คูมือครู

3

กระตุนความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

Exploreนหา สํารวจค

สํารวจคนหา

อธิบExplain ายความรู

ò

การÊ×èออารÁ³์¢องบทà¾ลง

บทเพลงสามารถถ่ายทอดความรู้สึก อารมณ์ และความหมายของเพลงให้ผู้ฟังรับรู้ได้ โดยองค์ประกอบทางดนตรีเป็นส่วนหนึง่ ทีช่ ว่ ยในการถ่ายทอดอารมณ์ ความรูส้ กึ ของบทเพลงนัน้

Explain

๑. จังหวะกับอารมณ์ของบทเพลง

Expand 1

ใหนักเรียนไปฝกฟงเพลงประเภทตางๆ แลวมา เลาใหเพื่อนฟงวา เพลงที่ฟงสื่ออารมณอยางไร และ ใชจังหวะและทํานองเพลงอยางไร

ตรวจสอบผล

การตีกลองยาวในจังหวะเร็วๆ และหนักแน่น ท�าให้ผู้ชม เกิดความรู้สึกสนุกสนานเร้าใจได้

๒. ท�านองกับอารมณ์ของบทเพลง

Evaluate

1. ครูตรวจสอบผลการวิเคราะหองคประกอบเพลง โดยครูพิจารณาวา นักเรียนวิเคราะหไดถูกตอง มีเหตุมีผลหรือไม 2. ครูตรวจสอบผลการเลาถึงเพลงที่ฟง โดยครู พิจารณาวา นักเรียนเลาโดยอธิบายการใชจงั หวะ และทํานองเพลงในการสือ่ อารมณเพลงไดเขาใจ หรือไม

2

1. ผลการวิเคราะหองคประกอบเพลง 2. ผลการเลาถึงการใชจังหวะและทํานองในการ สงอารมณเพลง

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

ฝกคิด ฉลาดท�า ามหัวข้อที่ก�าหนด ฟงเพลงไทยหรือเพลงไทยสากลที่ชื่นชอบ แล้ววิเคราะห์ตามห ๑) จังหวะ ๒) ท�านอง ๓) การประสานเสียง 4

นักเรียนควรรู 1 กลองยาว เปนเครื่องดนตรีทองถิ่นภาคกลาง กอนนํามาตีตองใชขาวสุกผสม ขี้เถาบดใหละเอียดเปนเนื้อเดียวกัน แลวนําไปติดตรงกลางหนากลอง เพื่อถวง หนากลองใหตึง เวลาตีจะไดมีระดับเสียงตามที่ตองการ 2 ระนาด เปนเครื่องดนตรีประเภทเครื่องตีที่สามารถบรรเลงเปนทํานองเพลงได ซึ่งมีดวยกันหลายชนิด เชน ระนาดเอก ระนาดทุม ระนาดเอกเหล็ก ระนาดทุมเหล็ก เปนตน

คูมือครู

การน�าเอาลักษณะเสียงสูง เสียงต�่า เสียงทุ้ม เสียงแหลม หรือลักษณะของเสียง แบบอืน่ ๆ ของเสียงดนตรีมาร้อยเรียงเป็นท�านอง ท�าให้สื่ออารมณ์ของเพลงได้หลากหลาย เช่น เพลงที่มีท�านองเสียงสูงและท�านองเสียงต�่าถี่ๆ ให้อารมณ์สนุกสนาน เป็นต้น

ระนาดเป็นเครื่องดนตรีที่สร้างจังหวะและท�านองเพลง ได้หลากหลาย ใช้บรรเลงเพลงเศร้า หรือบรรเลงเพลงสนุกสนานก็ได้

หลักฐานแสดงผลการเรียนรู

4

จังหวะจัดเป็นองค์ประกอบของบทเพลง อย่างหนึง่ ทีส่ ามารถสือ่ อารมณ์ของบทเพลงได้ เช่น เพลงที่มีจังหวะช้า ให้อารมณ์เศร้า เพลง ที่มีจังหวะเร็ว ให้อารมณ์สนุกสนาน เป็นต้น

ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายถึงจังหวะและ ทํานองเพลงวา มีสว นชวยถายทอดอารมณ ความรูส กึ อยางไรบาง โดยใหนกั เรียนยกตัวอยางประกอบ และ ครูอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนเขาใจ

ขยายความเขาใจ

Evaluate ตรวจสอบผล

Explore

ใหนักเรียนชวยกันบอกชื่อเพลงที่ฟงแลวทําให เกิดอารมณเศรา และเพลงที่ฟงแลวเกิดอารมณ สนุกสนาน จากนั้นครูและนักเรียนรวมกันอภิปราย สรุปวาถูกตองหรือไม

อธิบายความรู

Expand าใจ ขยายความเข

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

อารมณในการฟงเพลงเกิดจากปจจัยจากขอใด 1. เสียงดนตรีและเสียงขับรอง 2. เครื่องดนตรีที่ใชบรรเลง 3. สถานที่ฟงเพลง 4. หนาตาผูขับรอง วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เพราะเสียงดนตรีและเสียงขับรอง สามารถ สื่อความหมายและอารมณของเพลงใหผูฟงรับรูและมีอารมณคลอยตามได สวนเครื่องดนตรี สถานที่ และหนาตาของผูขับรอง ไมสามารถสื่อถึง ความหมายและอารมณของเพลงได