8858649122612

คูมือครู 㪌»ÃСͺ¡ÒÃÊ͹ËÇÁ¡Ñº

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ©ºÑº »ÃСѹÏ

ภาพปกนี้มีขนาดเทากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน

กระบวนการสอนแบบ 5 Es ชวยสรางทักษะการเรียนรู กิจกรรมมุงพัฒนาทักษะการคิด คำถาม + แนวขอสอบเพื่อยกผลสัมฤทธิ์ O-NET กิจกรรมบูรณาการเตรียมพรอมสู ASEAN 2558

เอกสารประกอบคูมือครู

กลุมสาระการเรียนรู การงานอาชีพและเทคโนโลยี

เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ชั้นประถมศึกษาปที่ 5

สําหรับครู

คูมือครู Version ใหม

ลักษณะเดน

ขยายพื้นที่รูปเลมใหญขึ้นกวาเดิม จัดแบงพื้นที่ออกเปนโซน เพื่อคนหาขอมูลไดงาย สะดวก รวดเร็ว และดูเปนระเบียบ กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

เปาหมายการเรียนรู สมรรถนะของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค

หน า

โซน 1 กระตุน ความสนใจ

Engage

สํารวจคนหา

Explore

อธิบายความรู

Explain

ขยายความเขาใจ

Expand

ตรวจสอบผล

หน า

หนั ง สื อ เรี ย น

โซน 1

หนั ง สื อ เรี ย น

Evaluate

ขอสอบเนน การคิด ขอสอบเนน การคิด แนว NT แนว O-NET

O-NET บูรณาการเชื่อมสาระ

เกร็ดแนะครู

ขอสอบ

โซน 2

โซน 3

กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย

นักเรียนควรรู

โซน 3

โซน 2 บูรณาการอาเซียน มุม IT

No.

คูมือครู

คูมือครู

No.

โซน 1 ขั้นตอนการสอนแบบ 5Es

โซน 2 ชวยครูเตรียมสอน

โซน 3 ชวยครูเตรียมนักเรียน

เพื่อใหครูเตรียมจัดกิจกรรมการเรียน การสอน โดยแนะนําขั้นตอนการสอนและ การจัดกิจกรรมแบบ 5Es อยางละเอียด เพื่อใหนักเรียนบรรลุตามตัวชี้วัด

เพื่อชวยลดภาระครูผูสอน โดยแนะนํา เกร็ดความรูสําหรับครู ความรูเสริมสําหรับ นักเรียน รวมทั้งบูรณาการความรูสูอาเซียน และมุม IT

เพือ่ ใหครูสะดวกตอการจัดกิจกรรม โดยแนะนํา กิจกรรมบูรณาการเชื่อมระหวางกลุมสาระ วิชา กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย รวมถึงเนือ้ หา ทีเ่ คยออกขอสอบ NT/O-NET เก็งขอสอบ NT/O-NET และแนวขอสอบเนนการคิด พรอมคําอธิบาย และเฉลยอยางละเอียด

ที่ใชในคูมือครู

แถบสีและสัญลักษณ

แถบสีแสดงขั้นตอนการสอนและการจัดกิจกรรม แบบ 5Es เพื่อใหครูทราบวาเปนขั้นการสอนขั้นใด

1. แถบสี 5Es สีแดง

สีเขียว

กระตุน ความสนใจ

เสร�ม

สํารวจคนหา

Engage

2

•

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใช เทคนิคกระตุน ความสนใจ เพื่อโยง เขาสูบทเรียน

สีสม

อธิบายความรู

Explore

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนสํารวจ ปญหา และศึกษา ขอมูล

สีฟา

Explain

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนคนหา คําตอบ จนเกิดความรู เชิงประจักษ

สีมวง

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

•

Evaluate

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนนําความรู ไปคิดคนตอๆ ไป

•

เปนขั้นที่ผูสอน ประเมินมโนทัศน ของผูเรียน

2. สัญลักษณ สัญลักษณ

วัตถุประสงค

• เปาหมายการเรียนรู

• หลักฐานแสดงผล การเรียนรู

•

O-NET

(เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ O-NET O-NET)

• ชีแ้ นะเนือ้ หาทีเ่ คยออกขอสอบ

O-NET โดยยกตัวอยางขอสอบ พรอมวิเคราะหคาํ ตอบ อยางละเอียด

• เปนตัวอยางขอสอบทีม่ งุ เนน แนว

O-NET

การคิดใหครูนาํ ไปใชไดจริง รวมถึงเปนการเก็งขอสอบ O-NET ทีจ่ ะออก มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด

ขอสอบเนน การคิด แนว NT

•

ขยายความรูเพิ่มเติมจากเนื้อหา เพื่อใหครู นําไปใชอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียน ไดมีความรูมากขึ้น

บูรณาการเชื่อมสาระ

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม

•

ความรูห รือกิจกรรมเสริม ใหครูนาํ ไปใช เตรียมความพรอมใหกบั นักเรียนกอนเขาสู ประชาคมอาเซียน 2558 โดยบูรณาการ กับวิชาทีก่ าํ ลังเรียน

กิจกรรมสรางเสริม

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม

นักเรียนควรรู

บูรณาการอาเซียน

•

คูม อื ครู

แสดงรองรอยหลักฐานตามภาระงาน ที่ครูมอบหมาย เพื่อแสดงผลการเรียนรู ตามตัวชี้วัด

ขอสอบ

วัตถุประสงค

แทรกความรูเสริมสําหรับครู ขอเสนอแนะ ขอควรระวัง ขอสังเกต แนวทางการจัด กิจกรรมและอืน่ ๆ เพื่อประโยชนในการ จัดการเรียนการสอน

เกร็ดแนะครู

มุม IT

แสดงเปาหมายการเรียนรูที่นักเรียน ตองบรรลุตามตัวชี้วัด ตลอดจนสมรรถนะ ที่จะตองมี และคุณลักษณะที่พึงเกิดขึ้น กับนักเรียน

สัญลักษณ

แนะนําแหลงคนควาจากเว็บไซต เพื่อใหครู และนักเรียนไดเขาถึงขอมูลความรู ที่หลากหลาย ทั้งไทยและตางประเทศ

• แนวขอสอบ NT ในระดับ

ประถมศึกษา มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด

(เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ NT)

กิจกรรมทาทาย

เชือ่ มกับกลุม สาระ ชัน้ หรือวิชาอืน่ ทีเ่ กีย่ วของ

ซอมเสริมสําหรับนักเรียน ทีย่ งั ไมเขาใจเนือ้ หา

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม ตอยอดสําหรับนักเรียนทีเ่ รียนรู เนือ้ หาไดอยางรวดเร็ว และ ตองการทาทายความสามารถ ในระดับทีส่ งู ขึน้

คําแนะนําการใชคูมือครู การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน คูมือครู รายวิชา เทคโนโลยีฯ ป.5 จัดทําขึ้นเพื่อใหครูผูสอนนําไปใชเปนแนวทางวางแผนการสอนเพื่อพัฒนา ผลสัมฤทธิท์ างการเรียน และประกันคุณภาพผูเ รียน ตามนโยบายของสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน (สพฐ.) โดยใชหนังสือเรียน เทคโนโลยีฯ ป.5 ของบริษัท อักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด เปนสื่อหลัก (Core Material) ประกอบการ เสร�ม สอนและการจัดกิจกรรมการเรียนรูใหสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดกลุมสาระการเรียนรู การงานอาชีพฯ 3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน พ.ศ. 2551 โดยออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนตามหลักการสําคัญ ดังนี้ 1 ออกแบบการสอนเปนหนวยการเรียนรูอิงมาตรฐาน คูมือครู รายวิชา เทคโนโลยีฯ ป.5 วางแผนการสอนโดยแบงเปนหนวยการเรียนรูตามลําดับสาระ (Standard) และหมายเลขขอของมาตรฐานการเรียนรูแ ละตัวชีว้ ดั แตละหนวยจะกําหนดเปาหมายการสอนและจุดประสงคการเรียนรู (Objective Learning) กิจกรรมการเรียนรู (Learning Activities) และแนวทางการประเมินผลการเรียนรู (Learning Evaluation) ไวชัดเจน ครูผูสอนสามารถจัดทําแผนการสอนใหครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัด สมรรถนะ และ คุณลักษณะอันพึงประสงคทเี่ ปนเปาหมายการเรียนรูต ามทีก่ าํ หนดไวในสาระแกนกลาง (ตามแผนภูม)ิ และสามารถบันทึก ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผูเรียนแตละคนลงในเอกสาร ปพ.5 ไดอยางมั่นใจ แผนภูมิแสดงองคประกอบของการออกแบบการเรียนรูอิงมาตรฐานและเนนผูเรียนเปนสําคัญ

า

พผ

ูเ

จุดปร

ะสง

คก

ส ภา

รียน

ร

รู ีเรยน

มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชั้นป

ทักษะการคิด การวัดประเมินผล การเรียนรู

กิจกรรมการเรียนรู

เทคนิคการสอน คูม อื ครู

2 การจัดการเรียนรูที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ แนวคิ ด ในการจั ด การเรี ย นการสอนที่ ยึ ด ผู  เ รี ย นเป น สํ า คั ญ พั ฒ นามาจากปรั ช ญาและทฤษฎี ก ารเรี ย นรู  Constructivism ที่เชื่อวาการเรียนรูเปนกระบวนการที่เกิดขึ้นภายในสมองของผูเรียนแตละคน ผูเรียนเปนผูสรางความรู โดยการเชื่อมโยงระหวางสิ่งที่ไดเรียนรูจากบทเรียนใหมกับความรูหรือประสบการณเดิมที่มีอยู ทฤษฎีนี้มีความเชื่อวา ผูเรียนทุกคนไดเรียนรูและมีการสั่งสมความรูความเขาใจเกี่ยวกับสิ่งตางๆ ติดตัวมากอน ทีจ่ ะเขาสูห อ งเรียน ซึง่ เปนการเรียนรูท เี่ กิดจากประสบการณและสิง่ แวดลอมรอบตัวผูเ รียนแตละคน ดังนัน้ การจัดกิจกรรม เสร�ม การเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ผูสอนจะตองคํานึงถึง

4

1. ความรูเดิมของผูเรียน วิธีการสอนที่ดีจะตองเริ่มตนจากจุดที่วา ผูเ รียนมีความรูอ ะไรมาบาง แลวจึงใหความรู หรือประสบการณใหม เพื่อตอยอดจาก ความรูเดิม นําไปสูการสรางความรู ความเขาใจใหม

2. ความรูเดิมของผูเรียนถูกตองหรือไม ผูส อนตองปรับเปลีย่ นความรูค วามเขาใจเดิม ของผูเรียนใหถูกตอง และเปนพฤติกรรม การเรียนรูใ หมทมี่ คี ณุ คาตอผูเรียน เพื่อสราง เจตคติหรือทัศนคติที่ดีตอการเรียนรู สิ่งเหลานั้น

3. ผูเรียนสรางความหมายสําหรับตนเอง ผูสอนตองสงเสริมใหผูเรียนนําความรู ความเขาใจที่เกิดขึ้นไปลงมือปฏิบัติ เพื่อขยายความรูใหลึกซึ้งและมีคุณคา ตอตัวผูเรียนมากที่สุด

แนวคิด Constructivism เนนใหผูเรียนสรางความรูโดยผานกระบวนการคิดและความอยากรูของตนเอง โดยมีผูสอนเปนผูสรางบรรยากาศ

การเรียนรูและกระตุนความสนใจ คอยจัดสถานการณใหผูเรียนเกิดความขัดแยงทางความคิดระหวางประสบการณเดิมกับประสบการณ ความรูใ หม เพือ่ กระตนุ ใหผเู รียนเชือ่ มโยงความรู ความคิด กับประสบการณทมี่ อี ยูเ ดิม แลวสังเคราะหเปนความรูห รือแนวคิดใหมๆ ไดดว ยตนเอง

3 การบูรณาการกระบวนการคิด การเรียนรูของผูเรียนแตละคนจะเกิดขึ้นที่สมอง ซึ่งเปนอวัยวะที่ทําหนาที่รูคิดภายใตสภาพแวดลอมที่เอื้ออํานวย และไดรบั การกระตนุ จูงใจอยางเหมาะสม สอดคลองกับสภาพจิตใจและความตองการของผูเ รียนแตละคน การจัดกิจกรรม การเรียนรูและสาระการเรียนรูที่สอดคลองกับความสนใจและมีความหมายตอผูเรียน จะชวยกระตุนใหสมองของผูเรียน สามารถรับรูและเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพตามขั้นตอนการทํางานของสมอง ดังนี้ 1. สมองจะเรียนรูและสืบคน โดยการสังเกต คนหา ซักถาม และทดลอง ปฏิบัติ จนทําใหคนพบความรูความเขาใจ ไดอยางรวดเร็ว

2. สมองจะแยกแยะคุณคาของสิ่งตางๆ โดยการตัดสินใจวิพากษวิจารณ แสดง ความคิดเห็น ยอมรับหรือตอตานตาม อารมณความรูสึกที่เกิดขึ้นในขณะที่เรียนรู

3. สมองจะประมวลเนื้อหาสาระ โดยการสรุปเปนความคิดรวบยอดจาก เรื่องราวที่ไดเรียนรูใหมนําไปผสมผสานกับ ความรูห รือประสบการณเดิมทีถ่ กู จัดเก็บอยูใ น สมอง ผานการกลัน่ กรองเพือ่ สังเคราะหเปน ความรูค วามเขาใจใหมๆ หรือเปนทัศนคติใหม ที่จะเก็บบรรจุไวในสมองของผูเรียน

การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพจึงตองเปนการเรียนรูที่เกิดจากกระบวนการคิดของผูเรียน เพราะการเรียนรูจะเกิดขึ้น เมื่อสมองรูคิด และตองเปนการคิดไดครบถวนตามขั้นตอนการทํางานของสมองผูเรียน โดยเริ่มตนจาก 1. ระดับการคิดพื้นฐาน ไดแก การสังเกต การจําแนก การคาดคะเน การสื่อความหมาย การรวบรวมขอมูล การสรุปผล เปนตน

คูม อื ครู

2. ระดับลักษณะการคิด ไดแก การคิดกวาง คิดลึกซึ้ง คิดไกล คิดหลากหลาย คิดคลอง คิดอยางมีเหตุผล เปนตน

3. ระดับกระบวนการคิด ไดแก กระบวนการคิดอยางมีวิจารณญาณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการ คิดสรางสรรค กระบวนการคิดสังเคราะหวิจัย เปนตน

5Es การจัดกิจกรรมตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ขั้นตอนการสอนที่สัมพันธกับขั้นตอนการคิดและการทํางานทางสมองของผูเรียนที่นิยมใชอยางแพรหลาย คือ วัฏจักรการเรียนรู 5Es ซึ่งผูจัดทําคูมือครูไดนํามาใชเปนแนวทางออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนในแตละหนวย ตามลําดับขั้นตอนการเรียนรู ดังนี้ ขั้นที่ 1

กระตุนความสนใจ

(Engage)

เสร�ม

5

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนนําเขาสูบ ทเรียน เพือ่ กระตุน ความสนใจของผูเ รียนดวยเรือ่ งราวหรือเหตุการณทนี่ า สนใจโดยใชเทคนิควิธกี ารสอน และคําถามทบทวนความรูหรือประสบการณเดิมของผูเรียน เพื่อเชื่อมโยงผูเรียนเขาสูความรูของบทเรียนใหม ชวยใหผูเรียนสามารถ สรุปประเด็นสําคัญที่เปนหัวขอและสาระการเรียนรูของบทเรียนได จึงเปนขั้นตอนการสอนที่สําคัญ เพราะเปนการเตรียมความพรอม และสรางแรงจูงใจใฝเรียนรูแกผูเรียน

ขั้นที่ 2

สํารวจคนหา

(Explore)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนเปดโอกาสใหผเู รียนลงมือศึกษา สังเกต หรือรวมมือกันสํารวจ เพือ่ ใหเห็นขอบขายของปญหา รวมถึงวิธกี ารศึกษา คนควา การรวบรวมขอมูลความรูที่จะนําไปสูการสรางความเขาใจประเด็นปญหานั้นๆ เมื่อผูเรียนทําความเขาใจในประเด็นหัวขอที่จะ ศึกษาคนควาอยางถองแทแลว ก็ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมขอมูลความรู สํารวจตรวจสอบ โดยวิธีการตางๆ เชน สัมภาษณ ทดลอง อานคนควาขอมูลจากเอกสาร แหลงขอมูลตางๆ จนไดขอมูลความรูตามที่ตั้งประเด็นศึกษาไว

ขั้นที่ 3

อธิบายความรู

(Explain)

เปนขั้นที่ผูสอนมีปฏิสัมพันธกับผูเรียน เชน ใหการแนะนํา ตั้งคําถามกระตุนใหคิด เพื่อใหผูเรียนคนหาคําตอบ และนําขอมูล ความรูจากการศึกษาคนควาในขั้นที่ 2 มาวิเคราะห สรุปผล และนําเสนอผลที่ไดศึกษาคนความาในรูปแบบสารสนเทศตางๆ เชน เขียนแผนภูมิ แผนผังแสดงมโนทัศน เขียนความเรียง เขียนรายงาน เปนตน ในขั้นตอนนี้ฝกใหผูเรียนใชสมองคิดวิเคราะหและ สังเคราะหอยางเปนระบบ

ขั้นที่ 4

ขยายความเขาใจ

(Expand)

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใชเทคนิควิธีการสอนตางๆ ที่สงเสริมใหผูเรียนนําความรูที่เกิดขึ้นไปคิดคนสืบคนตอๆ ไป เพื่อพัฒนาทักษะ การเรียนรูและการทํางานรวมกันเปนกลุม ระดมสมองเพื่อคิดสรางสรรครวมกัน ผูเรียนสามารถนําความรูที่สรางขึ้นใหมไปเชื่อมโยง กับประสบการณเดิมโดยนําขอสรุปทีไ่ ดไปใชอธิบายเหตุการณตา งๆ หรือนําไปปฏิบตั ใิ นสถานการณใหมๆ ทีเ่ กีย่ วของกับชีวติ ประจําวัน ของตนเอง เพื่อขยายความรูความเขาใจใหกวางขวางยิ่งขึ้น ในขั้นตอนนี้ฝกสมองของผูเรียนใหสามารถคิดริเริ่มสรางสรรคอยางมี คุณภาพ เสริมสรางวิสัยทัศนใหกวางไกลออกไป

ขั้นที่ 5

ตรวจสอบผล

(Evaluate)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนประเมินมโนทัศนของผูเ รียน โดยตรวจสอบจากความคิดทีเ่ ปลีย่ นไปและความคิดรวบยอดทีเ่ กิดขึน้ ใหม ตรวจสอบ ทักษะ กระบวนการปฏิบัติ การแกปญหา การตอบคําถามรวบยอด และการเคารพความคิดหรือยอมรับเหตุผลของคนอื่น เพื่อการ สรางสรรคความรูร ว มกัน ผูเ รียนสามารถประเมินผลการเรียนรูข องตนเอง เพือ่ สรุปผลวามีความรูอ ะไรเพิม่ ขึน้ มาบาง เกิดความเขาใจ มากนอยเพียงใด และจะนําความรูเหลานั้นไปประยุกตใชในการเรียนรูเรื่องอื่นๆ ไดอยางไร ผูเรียนจะเกิดเจตคติและเห็นคุณคาของ ตนเองจากผลการเรียนรูที่เกิดขึ้น ซึ่งเปนการเรียนรูที่มีความสุขอยางแทจริง

การจัดกิจกรรมการเรียนรูตามขั้นตอนวัฏจักรการสรางความรูแบบ 5Es จึงเปนรูปแบบการเรียนการสอนที่เนน ผูเ รียนเปนสําคัญอยางแทจริง เพราะสงเสริมใหผเู รียนไดลงมือปฏิบตั ติ ามขัน้ ตอนของกระบวนการสรางความรูด ว ยตนเอง และฝกฝนใหใชกระบวนการคิดและกระบวนการกลุมอยางชํานาญ กอใหเกิดทักษะชีวิต ทักษะการทํางานและทักษะการ เรียนรูที่มีประสิทธิภาพ สงผลตอการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของผูเรียน ตามเปาหมายของการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) ทุกประการ คูม อื ครู

O-NET การเพิ่มผลสัมฤทธิ์ O-NET

การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ในแตละหนวยการเรียนรู ทางผูจัดทํา จะเสนอแนะวิธีสอนรูปแบบกิจกรรมการเรียนรู พรอมทั้งออกแบบเครื่องมือวัดผลประเมินผลที่สอดคลองกับตัวชี้วัด และสาระการเรียนรูแกนกลางไวทุกขั้นตอน โดยยึดหลักสําคัญ คือ เปาหมายของการวัดผลประเมินผล เสร�ม

6

1. การวัดผลทุกครั้งตองนําผล การวัดมาปรับปรุงพัฒนาผูเรียน เปนรายบุคคล

2. การประเมินผลมีเปาหมาย เพื่อพัฒนาการเรียนรูของผูเรียน จนเต็มศักยภาพ

3. การนําผลการวัดและประเมิน ทุกครั้งมาวางแผนปรับปรุงกิจกรรม การเรียนการสอน การเลือกเทคนิค วิธีการสอน และสื่อการเรียนรูให เหมาะสมกับสภาพจริงของผูเรียน

การทดสอบผูเรียน 1. การใชขอสอบอัตนัย เนนการอาน การคิดวิเคราะห และเขียนสรุปเพิ่มมากขึ้น 2. การใชคําถามกระตุนการคิด ควบคูกับการทําขอสอบที่เนนการคิดตลอดตอเนื่องตามลําดับกิจกรรมการเรียนรูและ ตัวชี้วัด 3. การทดสอบตองดําเนินการทั้งกอนเรียน ระหวางเรียน และเมื่อสิ้นสุดการเรียน การทดสอบระหวางเรียน ต อ งใช ข  อ สอบทั้ ง ชนิ ด ปรนั ย และอั ต นั ย และเป น การทดสอบเพื่ อ วิ นิ จ ฉั ย ผลการเรี ย นของผู  เ รี ย นแต ล ะคน เพื่อวัดการสอนซอมเสริมใหบรรลุตัวชี้วัดทุกตัว 4. การสอบกลางภาค (ถามี) ควรนําขอสอบหรือแบบฝกหัดที่นักเรียนสวนใหญทําผิดบอยๆ มาสรางเปนแบบทดสอบ อีกครัง้ เพือ่ ตรวจสอบความรูค วามเขาใจทีถ่ กู ตอง และประเมินความกาวหนาของผูเรียนแตละคน 5. การสอบปลายภาคเรียนเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามตัวชี้วัดที่สําคัญ ควรออกขอสอบใหมีลักษณะเดียวกับ ขอสอบ O-NET โดยเนนการคิดวิเคราะห สังเคราะห เชื่อมโยงประยุกตใช เพื่อสรางความคุนเคย และฝกฝน วิธีการทําขอสอบดวยความมั่นใจ 6. การนําผลการทดสอบของผูเรียนมาวิเคราะห โดยผลการสอบกอนการเรียนตองสามารถพยากรณผลการสอบ กลางภาค และผลการสอบกลางภาคตองทํานายผลการสอบปลายภาคของผูเ รียนแตละคน เพือ่ ประเมินพัฒนาการ ความกาวหนาของผูเรียนเปนรายบุคคล 7. ผลการทดสอบปลายป ปลายภาค ตองมีคาเฉลี่ยสอดคลองกับคาเฉลี่ยของการสอบ NT ที่เขตพื้นที่การศึกษา จัดสอบ รวมทั้งคาเฉลี่ยของการสอบ O-NET ชวงชั้นที่สอดคลองครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดสําคัญ เพือ่ สะทอนประสิทธิภาพของครูผสู อนในการออกแบบการเรียนรูแ ละประกันคุณภาพผูเ รียนทีต่ รวจสอบผลไดชดั เจน การจัดการเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ตองใหผูเรียนไดสั่งสมความรู สะสมความเขาใจไปทีละเล็ก ละนอยตามลําดับขัน้ ตอนของกิจกรรมการเรียนรู 5Es เพือ่ ใหผเู รียนไดเติมเต็มองคความรูอ ยางตอเนือ่ ง จนสามารถปฏิบตั ิ ชิ้นงานหรือภาระงานรวบยอดของแตละหนวยผานเกณฑประกันคุณภาพในระดับที่นาพึงพอใจ เพื่อรองรับการประเมิน ภายนอกจาก สมศ. ตลอดเวลา คูม อื ครู

ASEAN การเรียนรูสูประชาคมอาเซียน เพื่ออํานวยความสะดวกแกครูผูสอนในการจัดกิจกรรมการเรียนรูบูรณาการอาเซียนศึกษา ผูจัดทําไดวิเคราะห มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดที่มีสาระการเรียนรูสอดคลองกับองคความรูเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนในแงมุมตางๆ ครอบคลุมทัง้ ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรม อาเซียน เพื่อสงเสริมการเรียนรูใหผูเรียนเกิดความตระหนัก มีความรูความเขาใจเหมาะสมกับระดับชั้นและกลุมสาระ การเรียนรู โดยเสนอแนะวิธีการจัดกิจกรรมบูรณาการเนื้อหาสาระตางๆ ที่เปนประโยชนตอผูเรียนและเปนการชวย เตรียมความพรอมผูเรียนทุกคนที่จะกาวเขาสูการเปนสมาชิกของประชาคมอาเซียนไดอยางมั่นใจตามขอตกลงปฏิญญา ชะอํา-หัวหิน วาดวยความรวมมือดานการศึกษาเพื่อบรรลุเปาหมายประชาคมอาเซียนที่เอื้ออาทรและแบงปน จึงกําหนด เปนนโยบายใหกระทรวงศึกษาธิการจัดการเรียนรูเตรียมความพรอมผูเรียนเขาสูประชาคมอาเซียนภายในป พ.ศ. 2558 ตามแนวปฏิบัติที่สําคัญ ดังนี้

เสร�ม

7

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน 1. การสรางความรูความเขาใจ และตระหนักถึงความสําคัญของ กฎบัตรอาเซียน และความรวมมือ ของ 3 เสาหลัก ซึง่ กฎบัตรอาเซียน ในขณะนี้มีสถานะเปนกฎหมายที่ ประเทศสมาชิกจะตองปฏิบัติตาม หลักการที่กําหนดไวเพื่อใหบรรลุ เปาหมายของกฎบัตรมาตราตางๆ

2. การสงเสริมหลักการ ประชาธิปไตยและการสราง สิ่งแวดลอมประชาธิปไตย เพื่อการอยูรวมกันอยางกลมกลืน ภายใตวิถีชีวิตอาเซียนที่มีความ หลากหลายดานสังคมและ วัฒนธรรม

4. การตระหนักในคุณคาของ สายสัมพันธทางประวัติศาสตร และมรดกทางวัฒนธรรมที่มี พัฒนาการรวมกัน เพื่อเชื่อม อัตลักษณและสรางจิตสํานึก ในการเปนประชากรของประชาคม อาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการศึกษาดาน สิทธิมนุษยชน เพื่อสรางประชาคม อาเซียนใหเปนประชาคมเพื่อ ประชาชนอยางแทจริง สามารถ อยูรวมกันไดบนพื้นฐานการเคารพ ในคุณคาของศักดิ์ศรีแหงความ เปนมนุษยเทาเทียมกัน

5. การสงเสริมสันติภาพ ความ มั่นคง และความปรองดองในสังคม ทั้งระดับประเทศและภูมิภาคของ อาเซียนบนพื้นฐานสันติวิธีและ การอยูรวมกันดวยขันติธรรม

คูม อื ครู

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

เสร�ม

8

1. การพัฒนาทักษะการทํางาน เพื่อเสริมสรางผูเรียนใหมีทักษะ วิชาชีพที่จําเปนสอดคลองกับ ความตองการของตลาดแรงงาน และสถานประกอบการในอาเซียน สามารถเทียบโอนผลการเรียน และการทํางานตามมาตรฐานฝมือ แรงงานในภูมิภาคอาเซียน

2. การเสริมสรางวินัย ความรับผิดชอบ และเจตคติรักการทํางาน สามารถพึ่งพาตนเอง มีทักษะชีวิต ดํารงชีวิตอยางมีความสุข เห็นคุณคา และภูมิใจในตนเอง ในฐานะที่เปนพลเมืองไทยและ อาเซียน

3. การเรียนรูเพื่อพัฒนาตนเอง อยางตอเนื่องตลอดชีวิต ใหมี ทักษะการทํางานตามมาตรฐาน อาชีพ และคุณวุฒิของวิชาชีพสาขา ตางๆ เพื่อรองรับการเตรียมเคลื่อน ยายแรงงานมีฝมือและการเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนที่ เขมแข็ง เพื่อสรางขีดความสามารถ ในการแขงขันในเวทีโลก

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน 1. การเสริมสรางความรวมมือ ในลักษณะสังคมที่เอื้ออาทร ของประชากรอาเซียน โดยยึด หลักการสําคัญ คือ ความงดงาม ของประชาคมอาเซียนมาจาก ความแตกตางและหลากหลายทาง วัฒนธรรมที่ลวนแตมีคุณคาตอ มรดกทางวัฒนธรรมของอาเซียน ซึ่งประชาชนทุกคนตองอนุรักษ สืบสานใหยั่งยืน

2. การเสริมสรางคุณลักษณะ ของผูเรียนใหเปนพลเมืองอาเซียน ที่มีศักยภาพในการกาวเขาสู ประชาคมอาเซียนอยางมั่นใจ เปนผูที่มีสุขภาพสมบูรณแข็งแรง มีทักษะการสื่อสาร ทักษะการ ทํางาน ทักษะทางสังคม สามารถ ทํางานรวมกับผูอื่นไดอยาง สรางสรรค และมีองคความรู เกี่ยวกับอาเซียนที่จําเปนตอการ ดํารงชีวิตอยางมีคุณภาพ

4. การสงเสริมการเรียนรูดาน ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี วิถชี วี ติ ความเปนอยูข องเพือ่ นบาน ในอาเซียน เพื่อสรางจิตสํานึกของ ความเปนประชาคมอาเซียนและ ตระหนักถึงหนาที่ของการเปน พลเมืองอาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการเรียนรูภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสารและการ ทํางานตามมาตรฐานอาชีพที่ กําหนดและสนับสนุนการเรียนรู ภาษาอาเซียนและภาษาเพื่อนบาน เพื่อชวยเสริมสรางสัมพันธภาพทาง สังคม และการอยูรวมกันอยางสันติ ทามกลางความหลากหลายทาง วัฒนธรรม

5. การสรางความรูและความ ตระหนักเกี่ยวกับดานสิ่งแวดลอม ปญหาและผลกระทบตอคุณภาพ ชีวิตของประชากรในภูมิภาค รวมทั้งแนวทางการพัฒนาอยาง ยั่งยืน ใหเปนมรดกสืบทอดแก พลเมืองอาเซียนในรุนหลังตอๆ ไป

กระทรวงศึกษาธิการจึงประกาศนโยบายการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) เพื่อเรงพัฒนาเด็ก และเยาวชนไทยใหเปนทรัพยากรมนุษยของชาติที่มีทักษะและความชํานาญ พรอมเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงและ การแขงขันทั้งในภูมิภาคอาเซียนและภูมิภาคอื่นๆ ของสังคมโลก ทั้งนี้ผูบริหารสถานศึกษา ครูผูสอน และผูปกครอง ควรรวมมือกันอยางใกลชิดในการดูแลชวยเหลือผูเรียนและจัดประสบการณการเรียนรูเพื่อพัฒนาผูเรียนจนเต็มศักยภาพ เพื่อกาวเขาสูการเปนพลเมืองอาเซียนอยางมีเกียรติภูมิและศักดิ์ศรีความเปนมนุษยของตน คณะผูจัดทํา คูม อื ครู

ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง สาระที่ 1

การงานอาชีพฯ (เฉพาะชั้น ป.5)*

การดํารงชีวิตและครอบครัว

มาตรฐาน ง 1.1 เขาใจการทํางาน มีความคิดสรางสรรค มีทกั ษะกระบวนการทํางาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการ แกปญ หา ทักษะกระบวนการทํางานรวมกัน และทักษะการแสวงหาความรู มีคณ ุ ธรรม และลักษณะนิสยั ในการทํางาน มีจิตสํานึกในการใชพลังงาน ทรัพยากรและสิ่งแวดลอม เพื่อการดํารงชีวิตและครอบครัว เสร�ม ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

9

ป.5 1. อธิบายเหตุผลในการทํางาน • ขั้นตอนการทํางาน เปนสวนหนึ่งของการ ปฏิบัติงานตามกระบวนการทํางานโดยทําตาม แตละขั้นตอนถูกตองตาม ลําดับขั้นตอนที่วางไว เชน กระบวนการทํางาน - การซอมแซม ซัก ตาก เก็บ รีด พับ เสื้อผา - การปลูกพืช - การทําบัญชีครัวเรือน 2. ใชทักษะการจัดการในการ ทํางานอยางเปนระบบ ประณีต และมีความคิด สรางสรรค

3. ปฏิบัติตนอยางมีมารยาท ในการทํางานกับสมาชิก ในครอบครัว

• ทักษะการจัดการเปนการจัดระบบงาน และระบบคน เพื่อใหทํางานสําเร็จ ตามเปาหมายอยางมีประสิทธิภาพ เชน - การจัดโตะอาหาร ตูเย็น และหองครัว - การทําความสะอาดหองนํ้า และหองสวม - การซอมแซมอุปกรณของใชในบาน - การประดิษฐของใช ของตกแตงจากวัสดุ เหลือใชที่มีอยูในทองถิ่น - การจัดเก็บเอกสารสําคัญ - การดูแลรักษาและใชสมบัติสวนตัว • ความคิดสรางสรรค มี 4 ลักษณะ ประกอบดวย ความคิดริเริม่ ความคลองในการคิด ความยืดหยนุ ในการคิด และความคิดละเอียดลออ • ความประณีตเปนลักษณะนิสัยในการทํางาน

สาระที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 1-4 นี้ จะปรากฏในหนังสือเรียน การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป.5

• มารยาทในการทํางานกับสมาชิกในครอบครัว

4. มีจิตสํานึกในการใชพลังงาน • การมีจิตสํานึกในการใชพลังงานและทรัพยากร และทรัพยากรอยางประหยัด อยางประหยัดและคุมคา เปนคุณธรรมในการ ทํางาน และคุมคา

_________________________________ * สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, สาระการเรียนรูแกนกลาง กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพ และเทคโนโลยี. (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551), หนา 6-30.

คูม อื ครู

สาระที่ 2

การออกแบบและเทคโนโลยี

มาตรฐาน ง 2.1 เขาใจเทคโนโลยีและกระบวนการเทคโนโลยี ออกแบบและสรางสิ่งของเครื่องใชหรือวิธีการ ตามกระบวนการเทคโนโลยีอยางมีความคิดสรางสรรค เลือกใชเทคโนโลยีในทางสรางสรรคตอชีวิต สังคม สิ่งแวดลอม และมีสวนรวมในการจัดการเทคโนโลยีที่ยั่งยืน ชั้น

เสร�ม

10

ตัวชี้วัด

ป.5 1. อธิบายความหมายและ วิวัฒนาการของเทคโนโลยี

สาระการเรียนรูแกนกลาง • ความหมายของเทคโนโลยี คือ การนําความรู ทักษะ และทรัพยากรมาสรางสิ่งของเครื่องใช ผลิตภัณฑ หรือวิธีการโดยผานกระบวนการ เพื่อแกปญหา สนองความตองการ หรือเพิ่ม ความสามารถในการทํางานของมนุษย • เทคโนโลยีมีที่มาที่แตกตางกันและมีการพัฒนา เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เรียกวา วิวัฒนาการ การศึกษาวิวัฒนาการเพื่อใชเปนแนวทางในการ พัฒนา

2. สรางสิ่งของเครื่องใชตาม • การสรางสิ่งของเครื่องใชอยางเปนขั้นตอน ตั้งแต ความสนใจอยางปลอดภัย กําหนดปญหาหรือความตองการ รวบรวมขอมูล โดยกําหนดปญหาหรือความ เลือกวิธีการ ออกแบบโดยถายทอดความคิดเปน ตองการ รวบรวมขอมูล ภาพราง 3 มิติ กอนลงมือสราง และประเมินผล เลือกวิธีการออกแบบ ทําใหผูเรียนทํางานอยางเปนกระบวนการ โดยถายทอดความคิดเปน • ภาพราง 3 มิติ หรือภาพสวนหนึง่ ของ 3 มิติ ภาพราง 3 มิติ ลงมือสราง ประกอบดวย ดานกวาง ดานยาว และดานสูง และประเมินผล เปนการถายทอดความคิดหรือจินตนาการ 3. นําความรูและทักษะการสราง • ความรูที่ใชในการสรางชิ้นงานตองอาศัยความรู ที่เกี่ยวของกับชิ้นงานอื่นอีก เชน กลไกและ ชิ้นงานไปประยุกตในการ สรางสิ่งของเครื่องใช การควบคุมไฟฟา - อิเล็กทรอนิกส • ทักษะการสรางชิ้นงาน เปนการฝกฝนในการใช อุปกรณ เครื่องมือสรางชิ้นงานจนสามารถ ปฏิบัติงานไดอยางคลองแคลว รวดเร็ว และถูกตองตามแบบที่กําหนด เชน ทักษะการวัดขนาด การทําเครื่องหมาย

คูม อื ครู

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

4. มีความคิดสรางสรรค อยางนอย 2 ลักษณะ ในการแกปญหาหรือสนอง ความตองการ

• ความคิดสรางสรรคมี 4 ลักษณะ ประกอบดวย ความคิดริเริ่ม ความคลองในการคิด ความ ยืดหยุนในการคิด และความคิดละเอียดลออ

5. เลือกใชเทคโนโลยีในชีวิต ประจําวันอยางสรางสรรค ตอชีวิต สังคม และมีการ จัดการสิ่งของเครื่องใชดวย การแปรรูปแลวนํากลับมา ใชใหม

• การเลือกใชเทคโนโลยีอยางสรางสรรค โดยหมุนเวียนกลับมาใชใหมทางพลังงาน เรียกวา พลังงานหมุนเวียน • การจัดการสิ่งของเครื่องใชดวยการแปรรูป แลวนํากลับมาใชใหม เปนสวนหนึ่งของ เทคโนโลยีสะอาด

สาระที่ 2 ตัวชี้วัดที่ 1-5 นี้ จะปรากฏในหนังสือเรียน การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป.5

สาระที่ 3

เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

มาตรฐาน ง 3.1 เขาใจ เห็นคุณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบคนขอมูล การเรียนรู การสื่อสาร การแกปญหา การทํางาน และอาชีพอยางมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และมีคุณธรรม ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

ป.5 1. คนหา รวบรวมขอมูลที่สนใจ • การดําเนินการเพื่อใหไดขอมูลตามวัตถุประสงค • หนวยการเรียนรูที่ 1 และเปนประโยชนจากแหลง มีขั้นตอน ดังนี้ ขอมูลสารสนเทศ ขอมูลตางๆ ที่เชื่อถือได - กําหนดวัตถุประสงคและความตองการของสิ่ง บทที่ 1 เรียนรูขอมูล ตรงตามวัตถุประสงค ทีส่ นใจเพื่อกําหนดขอมูลที่ตองการคนหา บทที่ 2 เรียนรูแหลงขอมูล - วางแผนและพิจารณาเลือกแหลงขอมูล ที่มีความนาเชื่อถือ - กําหนดหัวขอของขอมูลที่ตองการคนหา เตรียมอุปกรณที่ตองใชในการคนหา บันทึก และเก็บขอมูล - คนหาและรวบรวมขอมูล - พิจารณา เปรียบเทียบ ตัดสินใจ - สรุปผลและจัดทํารายงานโดยมีการอางอิง แหลงขอมูล - เก็บรักษาขอมูลใหพรอมใชงานตอไป

เสร�ม

11

2. การสรางงานเอกสารเพื่อใช • การใชซอฟตแวรประมวลคําขั้นพื้นฐาน เชน • หนวยการเรียนรูที่ 2 ประโยชนในชีวิตประจําวัน การสรางเอกสารใหม การตกแตงเอกสาร คอมพิวเตอรและการใชงาน ดวยความรับผิดชอบ การบันทึกงานเอกสาร บทที่ 1 เรียนรูคอมพิวเตอร • การสรางงานเอกสาร เชน บัตรอวยพร รายงาน บทที่ 2 สรางงานเอกสาร ใบประกาศ โดยมีการอางอิงแหลงขอมูล ใชคํา ดวยซอฟตแวร สุภาพ และไมกอใหเกิดความเสียหายตอผูอื่น

สาระที่ 4

การอาชีพ

มาตรฐาน ง 4.1 เขาใจ มีทักษะที่จําเปน มีประสบการณ เห็นแนวทางในงานอาชีพ ใชเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาอาชีพ มีคุณธรรม และมีเจตคติที่ดีตออาชีพ ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

ป.5 1. สํารวจขอมูลที่เกี่ยวกับอาชีพ • อาชีพตางๆ ในชุมชน ตางๆ ในชุมชน - คาขาย - เกษตรกรรม - รับจาง - รับราชการ พนักงานของรัฐ - อาชีพอิสระ 2. ระบุความแตกตางของอาชีพ • ความแตกตางของอาชีพ - รายได - ลักษณะงาน - ประเภทกิจการ • ขอควรคํานึงเกี่ยวกับอาชีพ - ทํางานไมเปนเวลา - การยอมรับนับถือจากสังคม - มีความเสี่ยงตอชีวิตสูง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

สาระที่ 4 ตัวชี้วัดที่ 1-2 นี้ จะปรากฏในหนังสือเรียน การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป.5

คูม อื ครู

คําอธิบายรายวิชา รายวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ชั้นประถมศึกษาปที่ 5 รหัสวิชา ง…………………………………

เสร�ม

12

กลุมสาระการเรียนรู การงานอาชีพและเทคโนโลยี ภาคเรียนที่ 1-2 เวลา 30 ชั่วโมง/ป

ศึกษา รวบรวมขอมูลทีน่ า สนใจและเปนประโยชนจากแหลงขอมูลตางๆ ทีเ่ ชือ่ ถือไดตรงตามวัตถุประสงค และประมวลผลขอมูลอยางเปนระบบเพื่อนํามาใชใหเกิดประโยชนได ศึกษา และวิเคราะหความสําคัญการใชกระบวนการคิดวิเคราะหเพื่อสรุปประโยชนจากการใชงาน คอมพิวเตอร ระบบปฏิบัติการคอมพิวเตอรเพื่อการทํางาน นําความรูและทักษะมาสรางงานเอกสารดวย ซอฟตแวรเพื่อใชประโยชนในชีวิตประจําวันดวยความรับผิดชอบ และเปนผูมีมารยาทในการใชซอฟตแวรที่ดี โดยใชกระบวนการการทํางาน กระบวนการปฏิบตั ิ กระบวนการคิดวิเคราะห และกระบวนการทํางานกลุม เพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจ และใชกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบคนขอมูล การเรียนรู การสื่อสาร มีความสามารถในการตัดสินใจ มีจริยธรรม คุณธรรม และคานิยมที่เหมาะสม ตัวชี้วัด ง 3.1

ป.5/1

ป.5/2 รวม 2 ตัวชี้วัด

คูม อื ครู

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹

à·¤â¹âÅÂÕÊÒÃʹà·ÈáÅСÒÃÊ×Íè ÊÒà ».õ ªÑé¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè õ

¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ¡ÒçҹÍÒªÕ¾áÅÐà·¤â¹âÅÂÕ µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ

¼ÙŒàÃÕºàÃÕ§ ¹Ò§¼¡ÒÁÒÈ ºØÞà¼×Í¡ ¼ÙŒµÃǨ

¹Ò§¾ÃóÇÅÕ ©ÔÁ´Í¹·Í§ ¹Ò§ÍÒ·ÔµÂÒ ªíÒ¹Òި، ¹Ò§ÊÒÇÇÕÃÐÇÃó ÇÕÃо§É

ºÃóҸԡÒà ¹Ò¹ѵµÔÇѲ¹ ÈÃÕºØÉÂ

¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ö

ʧǹÅÔ¢ÊÔ·¸ÔìµÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑµÔ ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ ñõñ÷ððó

¤Œ¹¤ÇÒÁÃÙŒ¢ÂÒ¤ÇÒÁ¤Ô´¨Ò¡

¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ñ ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ ñõô÷ðôø

EB GUIDE

ที่พิมพกํากับหัวขอสําคัญในหนังสือเรียนหลักสูตรใหม ชั้น ป.๔ ขึ้นไป ผาน www.aksorn.com ไปยังแหลงความรูทั่วไทย-ทั่วโลก

(

ดูแผนผังความคิดฯ ไดทปี่ กหลังดานใน)

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

Explain

Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

คําชี้แจงในการใชสื่อ ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ à·¤â¹âÅÂÕÊÒÃʹà·ÈáÅСÒÃÊ×èÍÊÒà ».õ àÅ‹Á¹Õé ÀÒÂã¹àÅ‹Á¹íÒàʹ͡ÒèѴ ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹໚¹Ë¹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙ¤Œ ú¶ŒÇ¹µÒÁÁҵðҹµÑǪÕÇé ´Ñ ªÑ¹é »‚ áÅÐÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙጠ¡¹¡ÅÒ§ â´Â์¹¡ÒÃÍ͡Ẻ¡Ô¨¡ÃÃÁãËŒÊÑÁ¾Ñ¹¸ ¡Ñº¸ÃÃÁªÒµÔ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ¢Í§áµ‹ÅСÅØ‹ÁÊÒÃÐ áÅФÇÒÁʹ㨠¢Í§¼ÙŒàÃÕ¹ᵋÅФ¹

เปาหมายการเรียนรู

สาระสําคัญ

กําหนดระดับความรูค วามสามารถ ของผูเรียนเมื่อเรียนจบหนวย

แกนความรูท เี่ ปนความเขาใจคงทน ติดตัวผูเรียน

ñ

˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè

¢ŒÍÁÙÅÊÒÃʹà·È

º··Õè

ñ

เรียนรูขอมูล

เปาหมายการเรียนรูประจําหนวยที่ ๑ เมื่อเรียนจบหนวยนี้ ผูเรียนจะมีความรูความสามารถตอไปนี้ - คนหา รวบรวมขอมูลที่สนใจ และเปนประโยชนจากแหลงขอมูล ตางๆ ที่เชื่อถือไดตรงตามวัตถุประสงค (มฐ. ง ๓.๑ ป.๕/๑)

สาระสําคัญ

¡Ô¨¡ÃÃÁ¹ÓÊÙ‹¡ÒÃàÃÕ¹

ขอมูลเปนเรื่องราว ขอเท็จจริง หรือรายละเอียดของ สิ่งตางๆ ที่เราสามารถรับรูไดจากแหลงขอมูลตางๆ แลว นําขอมูลไปใชประโยชนในชีวิตประจําวันได

๑

๒

๔

๓

? ¹Ñ¡àÃÕ¹¤Ô´Ç‹Òà´ç¡ã¹ÀÒ¾·Õè ñ-ô ¨Ðä´ŒÃѺ¢ŒÍÁÙÅÍÐäúŒÒ§

๒

¡Ô¨¡ÃÃÁ¹ÓÊÙ‹¡ÒÃàÃÕ¹ นําเขาสูบทเรียนใชกระตุนความ สนใจ และวัดประเมินผลกอนเรียน

กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

เนือ้ หา

ครบตามหลักสูตรแกนกลางฯ พ.ศ. ๒๕๕๑ นําเสนอเหมาะสมกับการเรียนการสอนใน แตละระดับชั้น แผงผังสรุปขั้นตอนการรวบรวมขอมูล การรวบรวมขอมูล ขั้นที่ ๑ • กําหนดวัตถุประสงค

• ตองการรูเรื่องอะไร • ขอมูลที่ตองการเพื่อใช ในการประมวลผล

ขั้นที่ ๒ • เลือกแหลงขอมูล

• กําหนดแหลงขอมูล • ระบุแหลงขอมูล

ขั้นที่ ๓ • กําหนดวิธีการรวบรวมขอมูล

• เลือกวิธีการเก็บขอมูล ที่เหมาะสม • กําหนดวิธีการเก็บขอมูล

ขั้นที่ ๔ • ดําเนินการรวบรวมขอมูล

ขอมูลดิบ

ขั้นที่ ๕ • สรุปผลขอมูลที่รวบรวมได

ประมวลผล

• กระบวนการจัดกระทํา ขอมูล โดยใชขอมูลดิบ

ÊÔè§ÊíÒ¤ÑÞ·Õè¨Ð·íÒãˌ䴌ÊÒÃʹà·È ·Õè¶Ù¡µŒÍ§¡ç¤×Í ¢ŒÍÁÙÅ´Ôº·Õè¹íÒä» »ÃÐÁÇżŵŒÍ§ÁÕ¤ÇÒÁ¶Ù¡µŒÍ§

สารสนเทศ

• ขอมูลที่ผานการจัดกระทํา แลว ไดผลลัพธทสี่ ามารถ นําไปใชประโยชนได

• ขอมูลที่เก็บรวบรวมได ดวยวิธีตางๆ

เมื่อเริ่มดําเนินการรวบรวมขอมูล ควรกําหนดสิ่งที่จะตองทํา แลวลงมือ ปฏิบัติ ตัวอยางเชน • จะรวบรวมขอมูลโดยการสัมภาษณบุคคล ก็จะตองเตรียมคําถามที่ใช ในการสัมภาษณ และนัดหมายเวลาสัมภาษณ • จะรวบรวมขอมูลโดยการใหตอบแบบสอบถาม ก็จะตองจัดเตรียม แบบสอบถาม และกําหนดกลุมเปาหมายที่จะตอบแบบสอบถาม เปนตน

๕. สรุปผลขอมูลที่รวบรวมได

เมื่อไดขอมูลตามตองการแลว ตองพิจารณาเปรียบเทียบขอมูลที่ไดจาก แหลงตางๆ แลวจึงนําขอมูลที่รวบรวมไดมาประมวลผลใหเปนสารสนเทศที่ ตองการ การสรุปผลขอมูลที่รวบรวมไวทําไดโดยนําขอมูลมาจัดกระทําโดยวิธีใด วิธีหนึ่ง เชน บันทึกลงตาราง เพื่อเปรียบเทียบและเรียงลําดับขอมูล เปนตน ขอมูลทีผ่ า นกระบวนการจัดกระทําแลวไดผลลัพธทสี่ ามารถนําไปใชประโยชนได เรียกวา สารสนเทศ ซึ่งเราสามารถนําเสนอสารสนเทศไดหลายลักษณะ เชน การรายงาน การจัดปายนิเทศ เปนตน ÊÇÑÊ´Õ¤ÃѺ Çѹ¹Õé¼Á¨Ð¹íÒàʹ͢ŒÍÁÙÅ àÃ×èͧ...

การพูดรายงาน เปนวิธีหนึ่ง ในการนําเสนอสารสนเทศ

การจัดปายนิเทศ เปนการนําเสนอสารสนเทศ โดยใชภาพและตัวอักษร

http://www.aksorn.com/lib/p/voc_03 (เรื่อง ขั้นตอนการทํารายงาน)

EB GUIDE

๑๗

๑๘

EB GUIDE

๒

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

แหลงเรียนรูทางอินเทอรเน็ต

มอบหมายใหผูเรียนฝกปฏิบัติ เพื่อพัฒนาความรูและทักษะประจําหนวย ¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè ó

ซอฟต์แวร์ประมวลค�ำไมโครซอฟต์เวิร์ด (Microsoft Word)

ซอฟต์แวร์ประมวลค�ำทีใ่ ช้อยูใ่ นปัจจุบนั มีอยูห่ ลำยโปรแกรม ลำยโปรแกรม เช่ ยโปรแกรม เช่น Notepad Notepad นในปัจจุบันกันอย่ำงแพร่หลำย ปลำดำวออฟฟิศ เป็นต้น แต่ที่นิยมใช้งำนในปั ลำย คือ โปรแกรมไมโครซอฟต์เวิร์ด เพรำะสำมำรถใช้งำนได้ง่ำยและท�ำให้ได้ผลงำนที่มี คุณภำพ

๑. เขียนแผนผังความคิดสรุปประโยชนของขอมูลลงในสมุด ๒. อานเรื่องที่กําหนด แลวตอบคําถาม

๑. ประโยชน์ของโปรแกรมไมโครซอฟต์เวิร์ด

ลูกตาดําของสัตวสวนมากเปนทรงกลม แตมีบางชนิดที่เปนรูปไข หากมีเพียง ตาดําของแมวเทานั้นที่เปนเสนแนวตั้ง ในวันหนึ่งมันจะปรับเปลี่ยนตาดําได ๓ รูปแบบ ชวงเชาเปนรูปกระสวยตรงกลางโปงออก หางตาสองขางแหลม ในเวลา กลางวันตาเปนรูปแนวตั้งเสนตรงเล็ก พอตกกลางคืนลูกตาดําจะกลับกลายเปน กลมโต แทจริงแลวลูกตาดําของแมวจะปรับเปลี่ยนตามแสงสวาง เมื่อถึงเวลา กลางวันที่มีแสงสวางแรงจาลูกตาดําจึงหดเปนเสนตรง เพื่อหลีกเลี่ยงแสงกระทบ เขาตา จนถึงเวลากลางคืน ลูกตาดําก็เปลี่ยนเปนวงกลมโต เพราะวามีแสงสวาง นอยสองเขาลูกตา เพราะฉะนั้นแมวจึงสามารถจับหนูตอนกลางคืนได

โปรแกรมไมโครซอฟต์เวิร์ดสสำมำรถท� มำรถท� รถท�ำงำนด้ ง ำนต่ำงๆ งๆ ที่เกี่ยวข้องกับ งำนประมวลค�ำได้ ซึ่งมีประโยชน์ ดังนี้

๑) สำมำรถพิมพ์เอกสำรโดยใช้ตัวอักษรประเภทต่ำงๆ และแก้ไข เอกสำรได้ตำมต้องกำรก่อนพิมพ์เอกสำรโดยใช้เครื่องพิมพ์ ท�ำให้ได้ชิ้นงำนที่ สะอำด เรียบร้อย

๒) สำมำรถลบ ย้ำย และส�ำเนำข้อควำมได้สะดวก

๓) สำมำรถขยำยขนำดหรือลดขนำด และจัดรูปแบบตัวอักษรให้เป็น ตัวหนำ ตัวเอน หรือขีดเส้นใต้ได้ตำมต้องกำร

๔) สำมำรถใส่เครื่องหมำยและตัวเลขล�ำดับหน้ำหัวข้อ

๕) สำมำรถแบ่งคอลัมน์ของเอกสำรที่พิมพ์ ได้

๖) สำมำรถสร้ำงตำรำงหรือใส่รูปภำพประกอบเอกสำรได้

๗) สำมำรถตรวจกำรสะกดค�ำและแก้ไขให้ถูกต้อง

ที่มา : หนังสือ ๑๐๘ ซองคําถาม เลม ๒ เรื่อง แววตาแมว

๑) ขอมูลชนิดนี้จัดเปนขอมูลประเภทใด ๒) แมวสามารถปรับเปลี่ยนลูกตาไดกี่รูปแบบ อยางไรบาง ๓) เพราะเหตุใด แมวจึงสามารถจับหนูในเวลากลางคืนได ๔) นักเรียนคิดวาการศึกษาขอมูลนี้มีประโยชนในดานใดบาง

เทคโนโลยีน่ารู้

¢ÂÒ¤ÇÒÁÃÙŒ ÊÙ¡‹ ÒäԴ

ปลำดำวออฟฟิศ เป็นซอฟต์แวร์ประมวลค�ำที่พัฒนำต่อยอดมำจำกโปรแกรมโอเพนออฟฟิศ ที่ใช้กบั ระบบปฏิบตั กิ ำรลินกุ ซ์ โดยมีกำรเพิม่ คุณสมบัติในกำรใช้งำนภำษำไทย เช่น กำรจัดรูปแบบค�ำเมือ่ มี กำรขึน้ บรรทัดใหม่ กำรค้นหำค�ำภำษำไทยอัตโนมัต ิ เป็นต้น

48

à·¤â¹âÅÂÕ¹‹ÒÃÙŒ สาระความรูเพิ่มเติมสําหรับนักเรียน

�

เมื่อรับรูขอมูลตางๆ ในแตละวันแลว นักเรียนควรปฏิบัติอยางไร เพื่อใหไดรับ ประโยชนจากขอมูลเหลานั้น

๑๐

¢ÂÒ¤ÇÒÁÃÙŒ ÊÙ¡‹ ÒäԴ

คําถามกระตุนเพื่อใหผูเรียนใชทักษะ การคิด วิเคราะหตอยอดความรูที่ไดในบทเรียน

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

สารบัญ

ห น ว ย การเรียนรูที่

๑

ขอมูลสารสนเทศ

๒

คอมพิวเตอรและการใชงาน

บทที่ ๑ เรียนรูขอมูล บทที่ ๒ เรียนรูแหลงขอมูล

ห น ว ย การเรียนรูที่

บทที่ ๑ เรียนรูคอมพิวเตอร บทท ๒ สรางงานเอกสารดวยซอฟตแวร

บรรณานุกรม

EB GUIDE

๑

๒ ๑๑

๒๒

๒๓ ๔๓ ๙๒

คนควาขอมูลเพิม่ เติมจากเว็บไซตทอี่ ยูใ นหนังสือเรียน หนา ๑๗, ๒๐, ๒๔, ๓๔, ๔๔, ๔๙, ๖๑, ๖๔, ๗๗, ๙๐

กระตุน ความสนใจ กระตุEngage นความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุน ความสนใจ

ñ

Ëน‹ÇÂการàรÕÂนรÙŒ·Õè

¢ŒÍÁÙÅÊÒÃʹà·È เปาหมายการเรียนรู้ประจ�าหน่วยที่ ๑ เมื่อเรียนจบหน่วยนี้ ผู้เรียนจะมีความรู้ความสามารถต่อไปนี้ - ค้นหา รวบรวมข้อมูลที่สนใจ และเป็นประโยชน์ จากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่เชื่อถือได้ตรงตามวัตถุประสงค์ (มฐ. ง ๓.๑ ป.๕/๑)

Engage

1. ใหนกั เรียนรวมกันพูดทบทวนความรูเ รือ่ งขอมูล วาหมายถึงอะไร มีลกั ษณะอยางไร และนักเรียน สนใจขอมูลเรื่องใดบาง 2. ครูถามนักเรียนวา ตั้งแตตื่นนอนจนมาถึงที่ โรงเรียน นักเรียนไดรับขอมูลอะไรบาง เชน - ไดยินเสียงนาฬกาปลุกในตอนเชา - อานขอความบนหลอดยาสีฟน - ดูขาวโทรทัศนจากรายการเรื่องเลาเชานี้ - อานขอมูลการเดินทางของรถประจําทาง สายตางๆ - อานปายโฆษณาตามเสนทางมาโรงเรียน เปนตน 3. ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามวา • ขอมูลที่นักเรียนไดรับในชีวิตประจําวัน มีอะไรบาง และมีความสําคัญอยางไร (แนวตอบ ตอบไดหลากหลาย เชน ไดรับ ขอมูลภาพและขอมูลตัวอักษรจากหนังสือ หรือจากอินเทอรเน็ต ทําใหไดรับความรู และขอมูลขาวสารตางๆ เพื่อใชประโยชน ในการตัดสินใจหรือ วางแผน หรือนําความรู ไปใชในการเรียน เปนตน) 4. ใหนกั เรียนดูภาพในหนังสือ หนา 1 แลวรวมกัน บอกวา เด็กในภาพไดรับขอมูลจากแหลงขอมูล ใดบาง (ตอบ ไดรับขอมูลจากหนังสือ โทรทัศน วิทยุ ปายประกาศ จากผูคนตางๆ)

เกร็ดแนะครู ในหนวยการเรียนรูที่ 1 มีเนื้อหา ดังนี้ 1. ขอมูล 1) ความหมายของขอมูล 2) ประเภทของขอมูล 3) ประโยชนของขอมูล 2. แหลงขอมูล 1) แหลงขอมูล 2) การรวบรวมขอมูล ครูอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนเขาใจวา ขอมูลตางๆ เกี่ยวของกับชีวิตประจําวัน ของเรา เราเรียนรูเรื่องขอมูลเพื่อใชประกอบการเรียน การทํางานตางๆ และ การตัดสินใจไดอยางเหมาะสม

คูมือครู

1

กระตุน ความสนใจ กระตุEngage นความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

เปาหมายการเรียนรู

คนหา รวบรวมขอมูลที่สนใจ และเปนประโยชน จากแหลงขอมูลตางๆ ที่เชื่อถือไดตรงตาม วัตถุประสงค (ง 3.1 ป.5/1)

บ··Õè

ñ

เรียนรู้ข้อมูล

สมรรถนะของผูเรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการใชทกั ษะชีวิต

¡Ô¨¡ÃÃÁ¹ ¨¡ÃÃÁ¹ÓÊÙ‹¡ÒÃเÃÕ¹

สาระส�าคัญ ข้อมูลเป็นเรื่องราว ข้อเท็จจริง หรือรายละเอียดของ สิ่งต่างๆ ที่เราสามารถรับรู้ได้จากแหล่งข้อมูลต่างๆ แล้วน�าข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจ�าวันได้

๑

คุณลักษณะอันพึงประสงค

๒

1. มีวินัย รับผิดชอบ 2. ใฝเรียนรู

กระตุน ความสนใจ

Engage

1. ครูนําแผนพับโฆษณาตางๆ มาใหนักเรียนดู แลวรวมกันบอกวา แผนพับโฆษณาที่ครูนํามา ใหดูมีขอมูลเกี่ยวกับอะไร 2. ครูสนทนากับนักเรียนวา แผนพับโฆษณา ดังกลาวเปนแผนพับโฆษณาสินคาที่เจาของ สินคาตองการใหคนที่อานรับทราบขอมูล เกี่ยวกับสินคาของตน และชักชวนใหตัดสินใจ ซื้อสินคานั้นๆ ซึ่งแผนพับโฆษณาสินคา เปนเพียงสวนหนึ่งของขอมูลที่เราพบเห็นได ในชีวิตประจําวัน 3. ใหนักเรียนดูภาพในหนังสือ หนา 2 แลวรวมกัน บอกวา เด็กในภาพไดรับขอมูลอะไรบาง (ตอบ ภาพที่ 1 ไดรับขอมูลภาพและเสียงจาก การดูโทรทัศน ภาพที่ 2 ไดรับขอมูลภาพและตัวอักษร จากการอานหนังสือพิมพ ภาพที่ 3 ไดรับขอมูลเสียงจากการพูดคุย ภาพที่ 4 ไดรับขอมูลรสชาติและกลิ่น จากการรับประทานอาหาร)

? ¹Ñ¡àÃÕ¹¤Ô´Ç‹Ò à´ç¡ã¹ÀÒ¾·Õè ñ-ô ¨Ðä´ŒÃѺ¢ŒÍÁÙÅÍÐäúŒÒ§

2

เกร็ดแนะครู ครูจัดกระบวนการเรียนรูโดยการใหนักเรียนปฏิบัติ ดังนี้ • อภิปรายเกี่ยวกับความหมายของขอมูล และประเภทของขอมูล • วิเคราะหจากประเด็นคําถามและภาพเกี่ยวกับขอมูลและประเภทของขอมูล จนเกิดเปนความรูความเขาใจวา ในปจจุบันนี้โลกเขาสูยุคของขอมูลสารสนเทศ จึงมีความจําเปนตองอาศัยสารสนเทศเขามาชวยในการตัดสินใจทําสิ่งตางๆ ใหถูกตองและรวดเร็ว การตัดสินใจที่ลาชา อาจทําใหเกิดการสูญเสียโอกาส ในการแขงขันหรือการแกปญหาได ขอมูลสารสนเทศจึงเปนสิ่งสําคัญยิ่งในปจจุบัน ดังนั้น เราจึงตองมีความเขาใจในเรื่องของขอมูลสารสนเทศ

ขคิอดสอบเนน การ การคิด แนว O-NET ขอใดจัดเปนขอมูล 1. ความฝน 2. ประวัติบุคคล 3. นิทานที่แตงขึ้นเอง 4. เรื่องเลาจากจินตนาการ

วิเคราะหคําตอบ ขอมูล หมายถึง เรื่องราวและขอเท็จจริงตางๆ ซึ่งประวัติบุคคลเปนรายละเอียดของบุคคลนั้นๆ จัดเปนขอเท็จจริง สวนความฝน นิทานที่แตงขึ้น และเรื่องเลาจากจินตนาการเปนเรื่องราว ที่เกิดจากความคิด จินตนาการ ไมจัดเปนขอเท็จจริง ดังนั้น ขอ 2.

จึงเปนคําตอบที่ถูก

2

คูมือครู

๔

๓

กระตุนความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

สํารวจค Exploreนหา

สํารวจคนหา

Explore

1. ใหนักเรียนรวมกันเลนเกม “กลองปริศนา” โดยผลัดกันออกมาหยิบของ คนละ 1 ครั้ง ในกลองปดทึบที่ครูนํามา แลวบอกวาของที่ นักเรียนหยิบไดคืออะไร และนักเรียนรูคําตอบ ไดอยางไร (แนวตอบ เพราะเราทราบขอมูลเกี่ยวกับของ ชนิดนั้น จึงทําใหตอบไดวาสิ่งของปริศนานั้น คืออะไร) 2. ใหนักเรียนรวมกันบอกความหมายของขอมูล ตามความเขาใจของนักเรียน

ñ ควำมËมำ¢อ§¢ŒอมÙล

ตัวเราและสิ่งต่างๆ รอบตัวเราล้วนมีเรื่องราว และข้อเท็จจริงที่มีอยู่แล้ว หรือเพิ่งเกิดขึ้นตลอดเวลา ซึ่งเรื่องราวหรือข้อเท็จจริงต่างๆ นี้ เรียกว่า ข้อมูล

ชีวติ ประจ�าวันของเราจะเกีย่ วข้องกับข้อมูลตลอดเวลา เช่น เมือ่ ตืน่ นอน ตอนเช้า เราจะได้ยินเสียงนาฬิกาปลุกหรือเสียงต่างๆ เมื่อเรารับประทานอาหาร ก็จะได้รับรสชาติของอาหาร ขณะเดินทางไปโรงเรียนก็จะเห็นสิ่งต่างๆ รอบตัว1 เช่น ป้ายประกาศ รถ คน และได้กลิ่นควันจากรถ หรือขณะอ่านหนังสือพิมพ์ ก็ได้รับข้อมูลตัวอักษรและภาพจากการอ่าน เป็นต้น

อธิบายความรู

การกินอาหารจะได้รับ ข้อมูลรสชาติของอาหาร

Explain

1. ใหนักเรียนอานเนื้อหาในหนังสือ หนา 3 2. ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามวา • ในระหวางเดินทางมาโรงเรียน นักเรียน ไดรับขอมูลอะไรบาง (แนวตอบ ตอบไดหลากหลาย เชน - ขอมูลตัวอักษร เชน ปายแสดงสายรถโดยสารประจําทาง ปายโฆษณา ฯลฯ - ขอมูลตัวเลข เชน ราคาคาโดยสาร รถประจําทาง ฯลฯ - ขอมูลภาพ เชน สัญญาณไฟจราจร ฯลฯ - ขอมูลเสียง เชน เสียงคนพูดคุยกัน ฯลฯ - ขอมูลอื่นๆ เชน กลิ่นควันจากทอไอเสีย ของรถยนต ฯลฯ)

การอ่านหนังสือพิมพ์จะได้รับ ข้อมูลตัวอักษรและข้อมูลภาพ

เรื่องราวหรือข้อเท็จจริงที่อยู่รอบตัวเรา ทั้งที่เกี่ยวหรือไม่เกี่ยวกับเรา ล้วนเป็นข้อมูลทั้งสิ้น

๓

ขอใดใหขอมูลรสชาติอาหาร 1. แกงสมถวยนี้มีสีสมเขม 2. ขาวผัดจานนี้กลิ่นหอมฉุย 3. ผัดผักจานนี้สีสันนารับประทาน 4. ตมยํากุงถวยนี้อรอยครบสามรส

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

วิเคราะหคําตอบ 1. และ 3. เปนการรับขอมูลสี โดยการมองผานอวัยวะ รับสัมผัส คือ ตา 2. เปนการรับขอมูลกลิน่ โดยการดมผานอวัยวะรับสัมผัส คือ จมูก 4. เปนการรับรสชาติ โดยการชิมผานอวัยวะรับสัมผัส คือ ลิ้น ดังนั้น ขอ 4. จึงเปนคําตอบที่ถูก

นักเรียนควรรู 1 หนังสือพิมพ คือ สิ่งพิมพที่เสนอขาวการเคลื่อนไหวใหมๆ ทั้งภายใน และภายนอกประเทศ มีกําหนดการออกที่แนนอนตายตัว โดยสวนใหญจะ ออกเปนรายวัน นอกจากนี้ยังมีหนังสือพิมพรายสามวัน รายสัปดาห รายปกษ และรายเดือน หนังสือพิมพมักจะพิมพลงในกระดาษสําหรับพิมพหนังสือพิมพ โดยเฉพาะ ซึ่งมีราคาถูก เนื้อหาหลักของหนังสือพิมพ คือ ขาวสารบานเมืองและเหตุการณปจจุบัน ในดานตางๆ อาทิ ขาวการเมือง ขาวอาชญากรรม ขาวเศรษฐกิจ ขาวกีฬา และ ขาวบันเทิง มีการใชรูปภาพประกอบเนื้อหา ทําใหเนื้อหาชัดเจนมากขึ้น นอกจากนี้ อาจมีสวนตางๆ เพิ่มเติมเปนพิเศษ เชน พยากรณอากาศ และการตูน ซึ่งโดยทั่วไป เปนการตูนลอเลียนการเมือง เปนตน

คูมือครู

3

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

วันพฤหัสบดีที่ ๒๐ ตุลาคม ๒๕๕๔

วันพฤหัสบดีที่ ๒๐ ตุลาคม ๒๕๕๔ วันนี้ผมใชเงินคาขนมไปซื้อของเลน จนเงินเกือบหมด ผมจึงตองขอเงินจาก คุณแมเพิม่ คุณแมสอนผมวาเราควรรูจ กั ใชจา ยแตในสิง่ ทีจ่ าํ เปน มิฉะนัน้ อาจทําให มีเงินไมพอใชได อืม... ก็จริงของคุณแม ตอไปผมจะตองทําบันทึกคาใชจายบาง จะไดใชเงินไดอยางเหมาะสม และมีเงิน เก็บออมไวใชยามจําเปน

การรู้จักจด รู้จักบันทึกจนเป็นนิสัย ช่วยให้เป็นคนช่างสังเกต รู้จักแยกแยะว่าอะไรส�าคัญ หรือไม่ ทั้งยังเป็นการฝกการสรุปประเด็น และการเขียนการแต่งเรื่อง

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃเÃÕ¹ÃÙŒ·Õè ñ เขียนข้อมูลเกี่ยวกับครอบครัวของตนลงในสมุด พร้อมทั้งวาดภาพหรือติดภาพประกอบ

4

สมาชิกในครอบครัวของฉันมี คน คือ ๑. คุณพ่อ ชื่อ อายุ ป อาชีพ ขอมูล ก ึ ๒. คุณแม่ ชื่อ ท น ั บ อายุ ป อาชีพ ัวอยางแบบ ต ๓. ตัวฉัน ชื่อ อายุ ป เรียนอยู่ชั้น ภาพครอบครัวของฉัน

เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนเขียนบันทึกความรูที่ไดรับจากกิจกรรมการเรียนการสอน พรอมทั้ง แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับกิจกรรมการเรียนการสอนของครูในรูปแบบบันทึก ประจําวัน เพื่อฝกการสรางขอมูลของตนเอง

นักเรียนควรรู 1 การเขียนบันทึกประจําวัน เปนการเขียนบันทึกเรื่องราวตางๆ ที่ผานมา ในชีวิตประจําวันของผูเขียน โดยอาจแสดงความรูสึกตอเรื่องราวนั้นลงไปดวยก็ได การฝกเขียนบันทึกประจําวันมีประโยชนหลายประการ เชน • ชวยพัฒนาทักษะการเขียน • ชวยพัฒนาการถายทอดความคิด • สามารถยอนกลับมาอานเรื่องราวตางๆ ที่บันทึกไว เพื่อเตือนความจํา คูมือครู

Evaluate

ข้อมูลที่เกิดจากผู้ที่เกี่ยวข้องได้จดบันทึกไว้หรือรวบรวมข้ อมูลไว้ เช่น 1 การเขียนข้อมูลประวัติส่วนตัว การเขียนบันทึกประจ�าวัน เป็นต้น จะท�าให้เรา ทราบว่า แต่ละวันมีการด�าเนินชีวิตอย่างไร ซึ่งตัวเราก็สามารถสร้างข้อมูลใน ลักษณะนี้ขึ้นได้เช่นกัน เพื่อเป็นข้อมูลส่วนตัวของตนเอง

Evaluate

ครูตรวจสอบความถูกตองของการเขียนขอมูล เกี่ยวกับครอบครัวของนักเรียนโดยพิจารณาจากการ เขียนบอกขอมูลไดสมบูรณ ชัดเจน และนําเสนอ ขอมูลไดอยางเหมาะสม

4

Expand

Evaluate ตรวจสอบผล

Expand

1. ครูถามนักเรียนวา นักเรียนเคยเขียนบันทึก ประจําวันหรือไม หากนักเรียนคนใดเคยเขียน ใหออกมาเลาถึงประโยชนที่ไดรับจากการเขียน บันทึกประจําวัน เชน - ชวยบันทึกความจํา - ชวยฝกการเขียนใหมีลายมือที่สวยงาม เปนระเบียบ - ชวยฝกนิสัยรักการเขียน 2. ครูอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนทราบวา การเขียน บันทึกประจําวันเปนขอมูลอีกชนิดหนึ่งที่ผูเขียน ไดบันทึกและรวบรวมขอมูลตางๆ ไว 3. ครูแจกกระดาษ A4 ใหนักเรียนคนละ 1 แผน เขียนบันทึกขอมูลเกี่ยวกับสมาชิกในครอบครัว ของตนเองตามตัวอยางแบบบันทึกขอมูลใน กิจกรรมการเรียนรูที่ 1 ในหนังสือ หนา 4 โดยครูกําหนดเวลาในการทํางานตามความ เหมาะสม แลวนําเสนอผลงานที่หนาชั้นเรียน 4. ครูอานขอมูลตางๆ ที่เตรียมมาใหนักเรียนฟง แลวใหนักเรียนชวยกันหาคําตอบเกี่ยวกับขอมูล ที่ครูอานใหฟง เชน - พืชที่มีดอกขนาดใหญ มีสีเหลือง ดอกหันหนา เขาหาดวงอาทิตย เมล็ดกินได และสามารถ นําไปทํานํ้ามันได (ดอกทานตะวัน) - อุปกรณที่ใชในการรับขอมูลของเครื่อง คอมพิวเตอรที่มีรูปรางคลายหนู (เมาส) 5. ครูเฉลยคําตอบ และชมเชยนักเรียนที่สามารถ ตอบไดอยางถูกตอง

ตรวจสอบผล

ตรวจสอบผล

Expand าใจ ขยายความเข

วันนีผ้ มใชเงินคาขนมไปซือ้ ของเลน จนเงินเกือบหมด จึงตองขอเงินจาก คุณแม

ขยายความเขาใจ

ขยายความเขาใจ

ขคิอดสอบเนน การ การคิด แนว O-NET

ขอใดจัดเปนขอมูลเกี่ยวกับเหตุการณ 1. แมวของพจนมีขนนุมยาวสีขาวลวน ลักษณะนิสัยขี้ออน 2. เด็กชายดลภัทร สระภูมิ ชื่อเลน ออโต อายุ 11 ป เรียนอยูชั้น ป.5/1 3. โทรศัพทเคลื่อนที่ใชติดตอสื่อสารกับผูอื่น หรือใชสงขอความตัวอักษร ขอความภาพระหวางโทรศัพทเคลื่อนที่ดวยกัน 4. วันนี้ที่โรงเรียนมีงานวันเด็ก มีกิจกรรมมากมายใหเด็กๆ ไดรวมสนุกกัน วิเคราะหคําตอบ 1. เปนขอมูลเกีย่ วกับสัตว 2. เปนขอมูลเกีย่ วกับบุคคล 3. เปนขอมูลเกี่ยวกับสิ่งของ 4. เปนขอมูลเกี่ยวกับเหตุการณ ดังนั้น ขอ 4. จึงเปนคําตอบที่ถูก

กระตุนความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

สํารวจค Exploreนหา

สํารวจคนหา

1. ใหนักเรียนยกตัวอยางขอมูลตางๆ ที่นักเรียน ไดรับในชีวิตประจําวันวามีอะไรบาง แลวครู เขียนรวบรวมไวบนกระดาน 2. ใหนักเรียนแยกประเภทของขอมูลดังกลาว ตามความเขาใจของนักเรียนลงในสมุด 3. ใหนักเรียนตรวจสอบความถูกตองของขอมูล ที่นักเรียนแยกประเภทของขอมูลไว โดยให ศึกษาความรูเรื่อง ประเภทของขอมูล ในหนังสือ หนา 5-6 4. ครูสอบถามถึงผลการตรวจสอบความถูกตอง ของขอมูลที่แยกประเภทไว แลวใหนักเรียน รวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประเภท ของขอมูล

๒ ประเÀ·¢อ§¢ŒอมÙล

ข้อมูลที่อยู่รอบตัวเรา สามารถแบ่งได้เป็น ๕ ประเภท ดังนี้ ๑. ข้อมูลตัวอักษร (ข้อมูลตัวอักขระ)

ข้อมูลตัวอักษร หมายถึง ข้อมูลที่ประกอบด้วยตัวอักษรทั้งภาษาไทย หรือภาษาต่างประเทศ เช่น ชื่อ-นามสกุล ประวัติโรงเรียน เป็นต้น และข้อความ ที่เป็นตัวเลขซึ่งไม่น�าไปใช้ในการค�านวณ เช่น ป้ายทะเบียนรถ บ้านเลขที่ เลขที่ บัตรประชาชน เป็นต้น นางสาวภารดี อิ่มสุข อยู่บ้านเลขที่ ๒๐/๑ ต.บางศรีเมือง อ.เมือง จ.นนทบุรี

สธ 5899 กรุงเทพมหานคร

Explore

อธิบายความรู

ข้อมูลตัวอักษร อาจเป็นตัวเลขที่ไม่ได้ใช้ในการค�านวณก็ได้

๒. ข้อมูลภาพ

ข้อมูลภาพ หมายถึง ข้อมูลที่เป็นภาพในลักษณะต่างๆ ที่เรามองเห็น ซึ่งอาจเป็นภาพนิ่ง เช่น ภาพวาด ภาพถ่าย เป็นต้น หรือภาพเคลื่อนไหว เช่น ภาพจากโทรทัศน์ ภาพจากวีดิทัศน์ ภาพจากคอมพิวเตอร์ เป็นต้น

ภาพถ่าย จัดเป็นข้อมูลภาพที่เป็นภาพนิ่ง

๕

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET นิชาเก็บรวบรวมภาพไวเพื่อศึกษา 1. ขอมูลตัวอักขระ 3. ขอมูลภาพ

จากขอความ สัมพันธกับขอใด 2. ขอมูลตัวเลข 4. ขอมูลเสียง

วิเคราะหคําตอบ จากขอความ นิชาเก็บรวบรวมภาพ เปนขอมูลภาพ ดังนั้น ขอ 3. จึงเปนคําตอบที่ถูก

กิจกรรมทาทาย

Explain

1. ครูอธิบายใหนักเรียนทราบวา ขอมูลที่อยู รอบตัวเรา สามารถแบงออกเปน 5 ประเภท ไดแก 1) ขอมูลตัวอักษร 2) ขอมูลภาพ 3) ขอมูลตัวเลข 4) ขอมูลเสียง 5) ขอมูลอื่นๆ 2. ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามวา • ภาพถายใหขอมูลอะไรบาง และขอมูล เหลานี้มีประโยชนอยางไรบาง (ตอบ ภาพถายใหขอมูลภาพ เชน เหตุการณ สําคัญตางๆ มีประโยชน คือ ทําใหทราบ เหตุการณที่ผานมาแลว และใชเปนหลักฐาน ในการอางอิงแหลงขอมูล เพื่อใหขอมูลที่ได มีความนาเชื่อถือ) 3. ใหนักเรียนยกตัวอยางขอมูลประเภทตางๆ เพิ่มเติมจากที่เรียนมา

เกร็ดแนะครู ครูจัดกิจกรรมใหนักเรียนฝกจําแนกประเภทของขอมูล โดยใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 4-5 คน จากนั้นใหแตละกลุมแขงกันบอกขอมูลประเภทตางๆ ที่อยูรอบตัว เชน • ขอมูลตัวอักษร  ชื่อยอของโรงเรียนบนหนาอกเสื้อ • ขอมูลตัวเลข  จํานวนเงินที่นํามาโรงเรียน • ขอมูลเสียง  เสียงพูดของเพื่อน เปนตน นักเรียนกลุมที่หาขอมูลไดมากที่สุด และจัดประเภทของขอมูลไดถูกตอง เปนกลุมชนะ

มุม IT ใหนักเรียนจําแนกขอมูลครอบครัวของตนเองที่ทําในกิจกรรมการเรียนรู ที่ 1 วามีขอมูลประเภทใดบาง จากนั้นเขียนลงในสมุด แลวแลกเปลี่ยนกัน อานกับเพื่อน

ศึกษาขอมูลเกีย่ วกับขอมูลประเภทตางๆ เพิม่ เติม ไดที่ http://www.kkw.ac.th/ kkwweb/teacherhead/webpookie/pensil/lesson5.htm คูมือครู

5

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ขยายความเขาใจ Expand าใจ ขยายความเข

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Expand

1. ใหนักเรียนทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.1 ขอ 1 จากแบบวัดฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 โดยใหนักเรียน บอกขอมูลจากภาพ

๓. ข้อมูลตัวเลข

ข้อมูลตัวเลข หมายถึง ข้อมูล ที่ประกอบด้วยตัวเลข ๐-๙ หรือ 0-9 ที่เราสามารถน�ามาใช้ค�านวณได้ หรือ น�ามาประมวลผลได้ เช่น ราคาสินค้า คะแนนสอบวิชาต่างๆ จ�านวนเงิน เป็นต้น

✓ แบบวัดฯ ใบงาน แบบฝกฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 กิจกรรมรวบยอดที่ 1.1 แบบประเมินตัวช�้วัด ง 3.1 ป.5/1 แบบประเมินผลการเรียนรูตามตัวชี้วัด ประจําหนวยที่ ๑ บทที่ ๑ กิจกรรมรวบยอดที่ ๑.๑ แบบประเมินตัวชี้วัด ง ๓.๑ ป.๕/๑ 

ราคาสินค้า จ�านวนเงิน และคะแนนสอบ จัดเป็นข้อมูลตัวเลข

คนหา รวบรวมขอมูลที่สนใจ และเปนประโยชนจากแหลงขอมูลตางๆ ที่เชื่อถือได ตรงตามวัตถุประสงค

ชุดที่ ๑

๓๐ คะแนน

๑ ดูภาพตอไปน�้ แลวบอกวาบุคคลในภาพไดรับขอมูลจากอะไรบาง มา ๕ ขอ

ฉบับ

เฉลย

๑) ๒) ๓) ๔) ๕)

พ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. อไดรับขอมูลตัวอักษรและขอมูลภาพจากการอานหนังสือพิมพ แมกับลูกสาวไดรับขอมูลภาพและเสียงจากการดูโทรทัศน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลูกชายไดรับขอมูลตัวอักษรและขอมูลภาพจากการเลนอินเทอรเน็ต ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลูกชายไดรับขอมูลเสียงจากการใสหูฟง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ตากับยายไดรับขอมูลรสชาติจากการกินขนม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

1

การฟังเพลงและการพูดคุย ท�าให้ได้รับข้อมูลเสียง

ตัวชี้วัด ง ๓.๑ ขอ ๑ ไดคะแนน คะแนนเต็ม

õ ๗

2. ใหนักเรียนดูภาพในกิจกรรมการเรียนรูที่ 2 ขอ 1. ในหนังสือ หนา 7 แลวบอกวาขอมูล ในภาพ เปนขอมูลประเภทใด จากนั้นให นักเรียนรวมกันเฉลยคําตอบ 3. ใหนักเรียนหาภาพเกี่ยวกับขอมูลประเภทตางๆ คนละ 5 ภาพ นํามาติดลงในสมุด จากนั้น ผลัดกันนําเสนอผลงานที่หนาชั้นเรียน

การดมกลิ่นดอกไม้ ท�าให้ได้รับข้อมูลกลิ่น

๔. ข้อมูลเสียง

ข้อมูลเสียง หมายถึง ข้อมูล ที่เกิดจากการได้ยิน เช่น เสียงคนพูด เสียงสัตว์ร้อง เสียงจากปรากฏการณ์ ธรรมชาติ หรือเสียงจากอุปกรณ์ต่างๆ ที่ ส ามารถแสดงผลข้ อ มู ล ในรู ป แบบ เสียงได้ เช่น แผ่นซีดี โทรทัศน์ วิทยุ เป็นต้น ๕. ข้อมูลอื่นๆ

ข้อมูลอื่นๆ หมายถึง ข้อมูลที่ นอกเหนือจากข้อมูลทั้ง ๔ ประเภท ที่กล่าวมาแล้ว เช่น ข้อมูลกลิ่น ข้อมูล รสชาติ ข้อมูลเกีย่ วกับอุณหภูม ิ เป็นต้น

6

นักเรียนควรรู 1 การฟงเพลง ปจจุบัน การฟงเพลงสามารถฟงไดจากเครื่องเลน MP3 ที่สามารถบรรจุไฟลเพลงและไฟลเสียงไดจํานวนมาก (ขึ้นอยูกับหนวยความจํา ของเครื่องเลนแตละรุน) และมีขนาดเล็กสามารถพกพาไปฟงเพลงในที่ตางๆ ได อยางสะดวก แตผูใชไมควรฟงเพลงนานเกินไป หรือเปดเพลงเสียงดังเกินไป เพราะอาจทําใหประสาทในการรับฟงเสียงเสื่อมลงได

มุม IT ศึกษาขอมูลเกี่ยวกับอุณหภูมิและลักษณะอากาศทั่วไปของประเทศไทยเพิ่มเติม ไดที่ http://www.tmd.go.th ซึ่งเปนเว็บไซตของกรมอุตุนิยมวิทยา

6

คูมือครู

ขคิอดสอบเนน การ การคิด แนว O-NET ขอใดไมใช ขอมูลตัวอักขระ 1. หมายเลขโทรศัพท 2. ทะเบียนรถยนต 3. บานเลขที่ 4. ราคาสินคา

วิเคราะหคําตอบ ขอมูลตัวอักษร หรือขอมูลตัวอักขระที่พบเห็นทั่วไป เปนขอมูลที่ประกอบดวยตัวอักษรทั้งภาษาไทย หรือภาษาอื่นๆ หรือเครื่องหมายสัญลักษณ หรือตัวเลขที่ไมใชในการคํานวณ ซึ่ง 1. หมายเลขโทรศัพท 2. ทะเบียนรถยนต และ 3. บานเลขที่ จัดเปน ขอมูลตัวอักษร สําหรับบอกความเฉพาะตัวของสิ่งนั้นๆ ไมไดมีไวสําหรับ คํานวณ สวน 4. ราคาสินคา เปนขอมูลที่นํามาใชในการคิดคํานวณได ดังนั้น ขอ 4. จึงเปนคําตอบที่ถูก

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

Engage

Explore

Explain

Expand

ตรวจสอบผล Evaluate ตรวจสอบผล Evaluate

ตรวจสอบผล

1. ครูตรวจสอบความถูกตองของการเขียนบอก ขอมูลจากภาพที่กําหนด โดยพิจารณาจาก การเขียนบอกขอมูลไดสมบูรณ ชัดเจน 2. ครูตรวจสอบผลการบอกประเภทของขอมูล จากภาพที่กําหนด โดยพิจารณาจากการ บอกประเภทของขอมูลไดถูกตอง 3. ครูตรวจสอบความถูกตองของการเขียนบอก ขอมูลจากภาพที่นักเรียนหามา โดยพิจารณา จากการเขียนบอกขอมูลไดถูกตอง สมบูรณ ชัดเจน

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃเÃÕ¹ÃÙŒ·Õè ò ๑. ดูภาพที่ก�าหนด แล้วบอกว่าข้อมูลดังกล่าวเปนข้อมูลประเภทใด ๑)

๒)

๓)

๔)

Evaluate

๒. หาภาพเกี่ยวกับข้อมูลประเภทต่างๆ คนละ ๕ ภาพ น�ามาติดลงในสมุด จากนั้น เขียนบอกว่าเปนข้อมูลประเภทใด

 ปเรปะ็นข้อมูล เภท……

๗

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

อารยาสอบถามราคาตุกตาจากแมคา ขอมูลที่อารยาไดรับเกิดจาก แหลงขอมูลใด 1. แหลงขอมูลจากการไดยิน 2. แหลงขอมูลจากการสัมผัส 3. แหลงขอมูลจากการมองเห็น 4. แหลงขอมูลจากการซักถามดวยตนเอง

เฉลย กิจกรรมการเรียนรูที่ 2 ขอ 1.

1) 2) 3) 4)

จากภาพ คือ เด็กฟงวิทยุ เสียงจากวิทยุเปนขอมูลเสียง จากภาพ คือ เด็กดมดอกไม กลิ่นดอกไมเปนขอมูลกลิ่น จากภาพ คือ เด็กดูปายนิเทศ ปายนิเทศเปนขอมูลตัวอักษร จากภาพ คือ ราคาเสื้อและกางเกง ราคาสินคาเปนขอมูลตัวเลข

วิเคราะหคําตอบ อารยาทราบขอมูลราคาสินคาจากการสอบถามราคา จากแมคา ดังนั้น ขอ 4. จึงเปนคําตอบที่ถูก

คูมือครู

7

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

Engage

สํารวจคนหา

Exploreนหา สํารวจค

Explore

1. ใหนักเรียนจับคูกับเพื่อนที่นั่งอยูใกลกัน แลวครูแจกกระดาษขอมูลที่เตรียมมาให นักเรียนแตละคู จากนั้นใหนักเรียนชวยกัน พิจารณาขอมูลดังกลาววา นักเรียนจะตัดสินใจ ซื้อของจากรานใด

ó ประโª¹์¢อ§¢ŒอมÙล

ข้อมูลต่างๆ ที่เรารับรู้สามารถน�ามาใช้ประโยชน์ ได้หลายด้าน ดังนี้ ๑. ด้านการตัดสินใจหรือแก้ไขปญหา

การทราบข้อมูลต่างๆ ท�าให้ตัดสินใจหรือแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง และเหมาะสม เช่น การเลือกซือ้ สินค้าทีม่ คี ณ ุ ภาพและราคาถูก หรือการปรับปรุง ตนเองเมื่อทราบผลสอบ เป็นต้น

รานที่ 1 : สินคามีคุณภาพปานกลาง ราคาไมแพง คนขายพูดจา กระโชกโฮกฮาก รานที่ 2 : สินคามีคุณภาพดี ราคาสูง คนขายพูดจาสุภาพและมี มารยาทดี

¤Ðá¹¹äÁ‹´ÕàÅ àÃÒ¤§µŒÍ§ ¢ÂѹàÃÕ¹ãËŒÁÒ¡¡Ç‹Ò¹Õé

2. ครูใหนักเรียนแตละคูตอบวา นักเรียนตัดสินใจ ซื้อของจากรานใด พรอมบอกเหตุผลประกอบ 3. ครูอธิบายใหนักเรียนทราบวา ขอมูลดังกลาว เปนประโยชนชวยใหผูใชตัดสินใจเลือกซื้อ สินคาไดงายขึ้น

อธิบายความรู

๒. ด้านการติดต่อสื่อสาร

เมื่อเราอยู่ในสังคม เราย่อมมีการติดต่อสื่อสารกับผู้อื่น ซึ่งการติดต่อ สื่อสารด้วยวิธีการต่างๆ จะท�าให้เรากับผู้อื่นเข้าใจในเรื่องต่างๆ ได้ตรงกัน

Explain

1. ใหนักเรียนศึกษาความรูเรื่อง ประโยชนของ ขอมูล ในหนังสือ หนา 8-9 2. นักเรียนและครูรวมกันสรุปประโยชนของขอมูล โดยมีแนวทางในการสรุป ดังนี้ 1) ขอมูลชวยในการตัดสินใจหรือแกไขปญหา 2) ขอมูลชวยในดานการติดตอสื่อสาร 3) ขอมูลชวยในดานการเรียนหรือการทํางาน 4) ขอมูลชวยในการพัฒนาชุมชนและสังคม 3. ใหนักเรียนแตละคูเขียนแผนผังความคิดสรุป ประโยชนของขอมูลลงในกระดาษ A4 ที่ครู แจกให เมื่อเสร็จแลวครูขออาสาสมัครนักเรียน 3-5 คู ออกมานําเสนอผลงานที่หนาชั้นเรียน

àÁ×èͤ׹¹Õé¹Ò´Ùâ·Ã·Ñȹ ÃÒ¡ÒéÅÒ´¤Ô´ ËÃ×Íà»Å‹Ò ʹءÁÒ¡¹Ð

8

เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนสืบคนขอมูลจากแหลงขอมูลตางๆ แลวบอกประโยชนที่ไดรับ จากนั้นนําเสนอผลงานที่หนาชั้นเรียน แลวนําผลงานไปติดที่ปายนิเทศเพื่อเปนการ เผยแพรผลงาน

บูรณาการอาเซียน ใหนักเรียนสืบคนขอมูลเกี่ยวกับภาพสถานที่ทองเที่ยว วัฒนธรรม และเสนทาง คมนาคมขามประเทศไทย แลวใหนักเรียนแสดงความคิดเห็นวาถานักเรียนมีโอกาส ไปเที่ยวประเทศในอาเซียน นักเรียนจะไปประเทศใด เพราะเหตุใด โดยมีขอมูลอะไร สนับสนุน

8

คูมือครู

´ÙÊÔ ©Ñ¹Ç‹Ò....

ขคิอดสอบเนน การ การคิด แนว O-NET ขอมูลมีสวนทําใหเราเลือกซื้อสินคาไดตามความตองการ จากขอความ เปนประโยชนของขอมูลในดานใด 1. เพื่อการเรียนรู 2. เพื่อการสื่อสาร 3. เพื่อการตัดสินใจ 4. เพื่อการประหยัดเงิน วิเคราะหคําตอบ จากขอความเปนการใชประโยชนของขอมูลดาน การตัดสินใจหรือแกไขปญหา ทําใหเลือกซื้อสินคาไดตามความตองการ ดังนั้น ขอ 3. จึงเปนคําตอบที่ถูก

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand าใจ ขยายความเข

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

ขยายความเขาใจ

๓. ด้านการเรียนหรือการท�างาน

การศึกษาค้นคว้าข้อมูลต่างๆ เพื่อน�ามาพัฒนาตนเองให้ฉลาดรอบรู้ ท�าให้สามารถเรียนหนังสือหรือท�างาน ต่างๆ ตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายได้ อย่างมีประสิทธิภาพ

Expand

1. ครูและนักเรียนรวมกันสนทนาเกี่ยวกับการ นําขอมูลตางๆ มาใชในชีวิตประจําวัน 2. ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามวา • นักเรียนมีหลักในการนําขอมูลจากหนังสือ ตางๆ มาใชทํารายงานไดอยางไร (แนวตอบ นําขอมูลที่ไดมาตรวจสอบความ ถูกตอง แลวจึงนํามาเรียบเรียงใหมเปน สํานวนของตนเอง และอางอิงแหลงที่มา ของขอมูล) 3. ใหนักเรียนทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.1 ขอ 4 จากแบบวัดฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 โดยใหนักเรียน บอกสรุปประโยชนที่ไดจากขอมูลที่กําหนด

Í×Á...˹ѧÊ×ÍàÅ‹Á1¹ÕéÁÕ¢ŒÍÁÙÅ·ÕèàÃÒµŒÍ§ãªŒ ·íÒÃÒ§ҹ´ŒÇ ´Õ¨Ñ§àÅÂ

๔. ด้านการพัฒนาชุมชนและสังคม

การศึ ก ษาข้ อ มู ล ในด้ า นชี วิ ต ความเป็นอยูข่ องคนในท้องถิน่ สามารถ น�ามาพัฒนาชุมชนและสังคมได้ เช่น มีข้อมูลเรื่องจ�านวนเด็กเล็กในชุมชน เพิ่มมากขึ้น จึงสร้างศูนย์ดูแลเด็กก่อน วัยเรียน เพื่อดูแลเด็กๆ แทนพ่อแม่ เป็นต้น

✓ แบบวัดฯ ใบงาน แบบฝกฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 กิจกรรมรวบยอดที่ 1.1 แบบประเมินตัวช�้วัด ง 3.1 ป.5/1 ๔ ศึกษาขอมูลตอไปนี้ แลวสรุปประโยชนที่ไดรับ

¨Ò¡ÀÒ¾¹ÕéãËŒ¢ŒÍÁÙÅ·Õè໚¹»ÃÐ⪹ ã¹´ŒÒ¹ã´ºŒÒ§¤ÃѺ

2

นมวัวกับนมถั่วเหลือง ที่เขาวานมถั่วเหลืองดีอยางนั้นอยางนี้และราคาก็ถูกกวานมวัวแลวอยางนี้ เราจะหันมาดื่ม นมถั่วเหลืองแทนนมวัวเสียเลยจะดีไหม คําถามนี้เคยเกิดขึ้นในใจคุณบางรึเปลา วันนี้เราจะมาตอบ ขอสงสัยที่วานี้กันใหชัดๆ เลยคะ ในเรื่องของโปรตีน ถาทํานมถั่วเหลืองจากสูตรถั่วเหลือง ๑ สวนตอนํ้า ๘ สวน จะไดโปรตีน ใกลเคียงกับนมวัว คือ ดื่มนมถั่วเหลือง ๑ แกว (๒๐๐ มิลลิลิตร) จะไดโปรตีนประมาณ ๖ กรัม (นมวัว ๑ แกว จะไดโปรตีนประมาณ ๗ กรัม) แตคุณภาพโปรตีนในนมวัวมีความสมบูรณของกรดอะมิโนที่เปน สวนประกอบของโปรตีนดีกวาโปรตีนจากถั่วเหลืองที่มาจากพืชแตคุณภาพของโปรตีนในนมถั่วเหลือง ก็สามารถเสริมใหดีขึ้นไดดวยการเติมเครื่องตางๆ อยางที่นิยมกัน เชน ลูกเดือย สาคู ถั่วแดง ลงไปได ทั้งความอรอยแถมคุณคาของโปรตีนที่สมบูรณยิ่งขึ้น พลังงานที่ไดจากนมวัวจะมีไขมันมากกวานมถั่วเหลืองถึง ๒ เทา คือ นมวัว ๑ แกวจะใหพลังงาน ประมาณ ๑๗๐ แคลอรี สวนนมถั่วเหลืองจะใหเพียง ๘๐ แคลอรีเทานั้น แตคนที่ดื่มนมถั่วเหลือง เติมนํ้าตาลมากจนมีรสหวานกวานมสดรสหวานก็จะไดพลังงานทั้งหมดพอๆ กัน แมวานมถั่วเหลือง จะใหแคลเซียมที่นอยกวานมวัว แตใหปริมาณธาตุเหล็กและวิตามินบีหนึ่งที่มากกวา ฉบับ เราไมสามารถดื่มนมถั่วเหลืองทดแทนนมวัวได เพราะวามีแคลเซียมนอยกวานมวัวอยูมาก เฉลย แตหากมีการเสริมแคลเซียมลงในนมนํ้าถั่วเหลืองก็เทากับวาเสริมคุณคาทางโภชนาการใหสมบูรณ มากขึ้น สําหรับผูที่ตองการดื่มนมถั่วเหลืองเปนอาหารเสริมก็ควรดื่มวันละ ๑-๒ แกว หากวาเปน นมถั่วเหลืองธรรมดาที่ไมไดมีการเสริมแคลเซียม ขอแนะนําใหดื่มนมวัวประมาณวันละ ๑-๒ แกว สําหรับผูใหญ หรือ ๒-๓ แกว สําหรับเด็กเชนเดียวกับหญิงมีครรภหรือใหนมบุตร เพื่อจะไดแคลเซียม อยางเพียงพอกับความตองการของรางกายในสภาวะนั้นๆ ที่มา http://heyhaparty.blogspot.com/2007/11/blog-post_3550.html

๑) นักเรียนคิดวา ขอมูลเรื่องนมวัวกับนมถั่วเหลือง ใหประโยชนแกนักเรียน ในดานใดบาง และสามารถนําไปใชประโยชนในชีวิตประจําวันไดอยางไร •………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ทําใหทราบวานมวัวกับนมถั่วเหลืองมีคุณคาทางอาหารอยางไร และเราจะไดรับคุณคาทางอาหารอยางไรบาง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

•………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ทําใหเราสามารถตัดสินใจไดวาเราควรเลือกดื่มนมวัวหรือนมถั่วเหลือง เพื่อชวยใหเรามีสุขภาพแข็งแรงและเจริญเติบโต ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๑

9

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET บุมอานขอมูลการทําขนมไทย แลวฝกทําขนมไทยดวยตนเอง จากขอความ ใชประโยชนของขอมูลดานใด 1. ดานการแกปญหา 2. ดานการพัฒนาคุณภาพ 3. ดานการติอตอสื่อสาร 4. ดานการทํางาน วิเคราะหคําตอบ การฝกทําขนมไทยดวยตนเองจะทําใหเกิดความชํานาญ ในการทําขนม ซึ่งสามารถนําขนมไปขายใหเกิดเปนรายได ดังนั้น ขอ 4. จึงเปนคําตอบที่ถูก

กิจกรรมสรางเสริม ใหนักเรียนหาขอมูลที่สนใจมาคนละ 1 เรื่อง แลวบอกประเภทของ ขอมูลที่ศึกษา ใจความสําคัญของขอมูล และประโยชนที่ไดรับ เพื่อฝกให นักเรียนวิเคราะหขอมูล และนําขอมูลไปใชประโยชนได

นักเรียนควรรู 1 รายงาน การเขียนรายงานตามรูปแบบของรายงาน มีสวนประกอบที่สําคัญ 3 สวน ดังนี้ 1) สวนนํา คือ สวนที่อยูตนเลมของรายงาน อยูกอนสวนเนื้อเรื่อง ไดแก ปกนอก ปกรอง คํานํา และสารบัญ 2) สวนเนื้อเรื่อง อยูถัดจากสวนนํา เปนสวนที่สําคัญที่สุดของรายงาน การเขียนสวนเนือ้ เรือ่ งจะแบงเปน 3 สวน คือ บทนํา เนือ้ เรือ่ ง และบทสรุป 3) สวนอางอิง อยูถัดจากเนื้อเรื่อง เปนสวนสุดทายของการเขียนรายงาน เปนการเขียนรายชื่อหนังสือที่ใชในการคนควา หรือที่เรียกวา บรรณานุกรม 2 ขอมูลที่เปนประโยชน การชมรายการสารคดีตางๆ จะทําใหไดรับความรูตางๆ ที่เปนประโยชนเพิ่มมากขึ้น และสามารถนํามาใชในดานการเรียนหรือการทํางานได

คูมือครู

9

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Expand าใจ ขยายความเข

Evaluate ตรวจสอบผล

Expand

1. ใหนักเรียนเขียนแผนผังความคิดสรุปประโยชน ของขอมูลลงในสมุด 2. ใหนักเรียนอานเรื่องที่กําหนดในกิจกรรม การเรียนรูที่ 3 ขอ 2. ในหนังสือ หนา 10 แลวรวมกันตอบคําถาม 3. ครูถามคําถามขยายความรูสูการคิด ในหนังสือ หนา 10 ใหนักเรียนชวยกันตอบ

ตรวจสอบผล

ขยายความเขาใจ

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃเÃÕ¹ÃÙŒ·Õè ó ๑. เขียนแผนผังความคิดสรุปประโยชน์ของข้อมูลลงในสมุด ๒. อ่านเรื่องที่ก�าหนด แล้วตอบค�าถาม

Evaluate

ลูกตาด�าของสัตว์ส่วนมากเป็นทรงกลม แต่มีบางชนิดที่เป็นรูปไข่ หากมีเพียง ตาด�าของแมวเท่านั้นที่เป็นเส้นแนวตั้ง ในวันหนึ่งมันจะปรับเปลี่ยนตาด�าได้ ๓ รูปแบบ ช่วงเช้าเป็นรูปกระสวยตรงกลางโป่งออก หางตาสองข้างแหลม ในเวลา กลางวันตาเป็นรูปแนวตั้งเส้นตรงเล็ก พอตกกลางคืนลูกตาด�าจะกลับกลายเป็น กลมโต แท้จริงแล้วลูกตาด�าของแมวจะปรับเปลี่ยนตามแสงสว่าง เมื่อถึงเวลา กลางวันที่มีแสงสว่างแรงจ้าลูกตาด�าจึงหดเป็นเส้นตรง เพื่อหลีกเลี่ยงแสงกระทบ เข้าตา จนถึงเวลากลางคืน ลูกตาด�าก็เปลี่ยนเป็นวงกลมโต เพราะว่ามีแสงสว่าง น้อยส่องเข้าลูกตา เพราะฉะนั้นแมวจึงสามารถจับหนูตอนกลางคืนได้

1. ครูตรวจสอบการเขียนบอกประโยชนของขอมูล ที่กําหนด โดยพิจารณาจากการบอกประโยชน ของขอมูลที่กําหนดไดตรงประเด็น ถูกตอง 2. ครูตรวจสอบผลการเขียนแผนผังความคิด สรุปประโยชนของขอมูล โดยพิจารณาจาก การเขียนแผนผังความคิดไดถูกตอง มีขอมูล ครบถวน สมบูรณ 3. ครูตรวจสอบผลการตอบคําถามจากเรื่องที่ กําหนด โดยพิจารณาจากการตอบคําถามได ถูกตอง ตรงประเด็น และไดใจความสมบูรณ

หลักฐานแสดงผลการเรียนรู 1. ผลการบันทึกขอมูลเกี่ยวกับครอบครัวตนเอง 2. ผลการจําแนกประเภทของขอมูลจากภาพ ที่กําหนด 3. ผลการบอกขอมูลประเภทตางๆ 4. ผลการเขียนแผนผังความคิดสรุปประโยชน ของขอมูล 5. ผลการตอบคําถามจากขอมูลที่กําหนด 6. ผลการทําแบบวัดฯ เทคโนโลยีฯ ป.5

ที่มา : หนังสือ ๑๐๘ ซองคําถาม เลม ๒ เรื่อง แววตาแมว

๑) ข้อมูลชนิดนี้จัดเป็นข้อมูลประเภทใด ๒) แมวสามารถปรับเปลี่ยนลูกตาได้กี่รูปแบบ อย่างไรบ้าง ๓) เพราะเหตุใด แมวจึงสามารถจับหนูในเวลากลางคืนได้ ๔) นักเรียนคิดว่าการศึกษาข้อมูลนี้มีประโยชน์ในด้านใดบ้าง

¢ÂÒ¤ÇÒÁÃÙŒ ÊÙ¡ÒÃ¤Ô ¡‹ ÒäԴ

เมื่อรับรู้ข้อมูลต่างๆ ในแต่ละวันแล้ว นักเรียนควรปฏิบัติอย่างไร เพื่อให้ได้รับ ประโยชน์จากข้อมูลเหล่านั้น

๑๐ เฉลย กิจกรรมการเรียนรูที่ 3 ขอ 2.

1) ขอมูลตัวอักษร 2) 3 แบบ คือ ตอนเชา เปนรูปกระสวย ตอนกลางวัน เปนเสนตรงแนวตั้ง ตอนเย็น เปนวงกลมโต 3) แมวปรับเปลี่ยนลูกตาดําเปนวงกลมโต ทําใหรับแสงไดมากขึ้น จึงมองเห็นได ชัดเจนแมอยูในที่มืด 4) จากขอมูลดังกลาว ทําใหไดรับความรูเกี่ยวกับการปรับมานตาของแมว เฉลย ขยายความรูสูการคิด แนวตอบ วิเคราะหขอมูลที่ไดรับ แลววิเคราะหวาขอมูลใดมีประโยชน และมี ประโยชนอยางไร จากนั้นจึงนําขอมูลไปใชใหเหมาะสมในชีวิตประจําวันตอไป

ขคิอดสอบเนน การ การคิด แนว O-NET

จากภาพ เราไดรับขอมูลโดยวิธีการใด 1. การไดยิน 2. การไดกลิ่น 3. การมองเห็น 4. การซักถามพูดคุยดวยตนเอง วิเคราะหคําตอบ จากภาพเปนภาพเด็กใชงานคอมพิวเตอร ซึ่งจะไดรับ ขอมูลภาพและขอมูลตัวอักษรผานทางจอภาพโดยวิธีการดู ดังนั้น ขอ 3.

จึงเปนคําตอบที่ถูก

10

คูมือครู

กระตุน ความสนใจ

บ··Õè

กระตุEngage นความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Engage

Explore

Explain

Expand

Evaluate

เปาหมายการเรียนรู

คนหารวบรวมขอมูลที่สนใจ และเปน ประโยชนจากแหลงขอมูลตางๆ ที่เชื่อถือได ตรงตามวัตถุประสงค (ง 3.1 ป.5/1)

ò

เรียนรู้แหล่งข้อมูล

¡Ô¨¡ÃÃÁ¹ÓÊÙ‹¡ÒÃเÃÕ¹

สมรรถนะของผูเรียน

สาระส�าคัญ แหล่งข้อมูลเป็นที่มาของข้อมูลต่างๆ โดยแบ่งออกได้ เป็นแหล่งข้อมูลปฐมภูมิ และแหล่งข้อมูลทุติยภูมิ ซึ่ง เราสามารถน�าข้อมูลจากแหล่งต่างๆ มารวบรวมและ ประมวลผลข้อมูลเป็นสารสนเทศได้

1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการใชทกั ษะชีวิต

คุณลักษณะอันพึงประสงค 1. มีวินัย รับผิดชอบ 2. ใฝเรียนรู 3. มุงมัน่ ในการทํางาน

กระตุน ความสนใจ

? ¹Ñ¡àÃÕ¹¤Ô´Ç‹Ò ¤¹ã¹ÀҾ䴌ÃѺ¢ŒÍÁÙÅ ´ŒÇÂÇÔ¸Õã´ºŒÒ§

๑๑

วิธีการรับรูขอมูลในขอใดตางจาก พวก 1. การอาน และดูภาพขาวในเว็บไซต 2. การฟง และดูภาพขาวที่เพื่อนเลา 3. การอานขาวจากหนังสือพิมพ 4. การดูขาวจากโทรทัศน

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

วิเคราะหคําตอบ 1. การอาน และดูภาพขาวในเว็บไซต 2. การฟง และดูภาพขาวที่เพื่อนเลา 4. การดูขาวจากโทรทัศน เปนการรับรูขอมูล โดยการฟงเสียงและดูภาพ ซึ่งเปนสื่อสําคัญ สวน 3. การอานขาวจาก หนังสือพิมพ เปนการรับรูขอมูลโดยการอานตัวอักษรเพียงอยางเดียว ดังนั้น ขอ 3. จึงเปนคําตอบที่ถูก

Engage

ใหนักเรียนดูภาพในหนังสือ หนา 11 แลวรวมกันตอบคําถามวา • คนในภาพ ไดรับขอมูลดวยวิธีใดบาง (ตอบ ตายายไดรับขอมูลจากการกินขนม ลูกชายไดรับขอมูลจากการใชอินเทอรเน็ต พอไดรับขอมูลจากการอานหนังสือพิมพ แม และลูกสาวไดรับขอมูลจากการดูโทรทัศน) • แหลงขอมูลที่แตละบุคคลในภาพไดรับ เหมือนหรือแตกตางกันอยางไร (ตอบ แตกตางกัน ดังนี้ - ตายายไดรับขอมูลจากการรับรูจากแหลง ขอมูลดวยตนเอง คือ การกินขนม - ลูกชาย พอ แม และลูกสาวไดรับขอมูล ที่มีผูรวบรวมไวแลว คือ อินเทอรเน็ต หนังสือพิมพ และโทรทัศน)

เกร็ดแนะครู ครูจัดกระบวนการเรียนรูโดยการใหนักเรียนปฏิบัติ ดังนี้ • อภิปรายเกี่ยวกับแหลงขอมูล การรวบรวมขอมูล และการประมวลผลขอมูล • วิเคราะหจากประเด็นคําถามและภาพเกี่ยวกับแหลงขอมูล การรวบรวมขอมูล และการประมวลผลขอมูล จนเกิดเปนความรูความเขาใจวา แหลงขอมูลเปนที่มาของขอมูลตางๆ โดยแบง ออกเปนแหลงขอมูลปฐมภูมิ และแหลงขอมูลทุติยภูมิ ซึ่งเราสามารถนําขอมูลจาก แหลงตางๆ มารวบรวมและประมวลผลขอมูลเปนสารสนเทศเพื่อนํามาใชประโยชน ในชีวิตประจําวันได

คูมือครู

11

กระตุนความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

Exploreนหา สํารวจค

สํารวจคนหา

Explore

ใหนักเรียนรวมกันบอกแหลงขอมูลที่นักเรียน รูจัก หรือใชสืบคนขอมูลในชีวิตประจําวันใหได มากที่สุด พรอมกับบอกวาเปนแหลงขอมูล ประเภทใดตามความเขาใจของนักเรียน

อธิบายความรู

Explain

1. ใหนักเรียนศึกษาความรูเรื่อง แหลงขอมูล ในหนังสือ หนา 12-13 2. ใหนักเรียนรวมกันสรุปความรูของแหลงขอมูล แตละประเภท และยกตัวอยางแหลงขอมูล แตละประเภทเพิ่มเติม ดังนี้ 1) แหลงขอมูลปฐมภูมิ 2) แหลงขอมูลทุติยภูมิ 3. ครูใหนักเรียนชวยกันเปรียบเทียบความแตกตาง ของแหลงขอมูลทั้ง 2 ประเภท จนไดขอสรุปวา • แหลงขอมูลปฐมภูมิ เปนแหลงขอมูลที่ให ขอมูลตางๆ กับเราไดโดยตรงตามที่เรา ตองการ • แหลงขอมูลทุติยภูมิ เปนแหลงขอมูลที่มี ผูรวบรวมไวแลว

ñ แËล‹§¢ŒอมÙล

แหล่งข้อมูล หมายถึง ต้นก�าเนิดหรือที่มาของข้อมูลต่างๆ เช่น หนังสือ อินเทอร์เน็ต บุคคล และอาจรวมไปถึงสถานทีต่ า่ งๆ ทีส่ ามารถให้ขอ้ มูลแก่เราได้ เช่น พิพิธภัณฑ์ แหล่งท่องเที่ยว เป็นต้น

แหล่งข้อมูลต่างๆ ทีเ่ ราสามารถรับทราบข้อมูลได้ แบ่งได้เป็น ๒ ประเภท ดังนี้ ๑. แหล่งข้อมูลปฐมภูมิ*

แหล่งข้อมูลปฐมภูมิ หมายถึง แหล่งข้อมูลที่ให้ข้อมูลแก่เราโดยตรง อาจเกิดจากการที 1 ่เราพบเห็นสิ่งต่างๆ ด้วยตนเอง แล้วจดบันทึกข้อมูลไว้หรือ การสัมภาษณ์บุคคลต่างๆ หรือการสังเกตจากแหล่งข้อมูล รวมไปถึงการส�ารวจ ข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม เช่น ถ้าเราต้องการทราบจ�านวนนักเรียนชั้น ป.๕ ทีว่ า่ ยน�า้ เป็น เราก็อาจหาข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ผทู้ อี่ ยูช่ นั้ ป.๕ หรือการให้ตอบ แบบสอบถาม เป็นต้น แล้วจึงน�าข้อมูลมาประมวลผล จากนัน้ จึงน�าข้อมูลที่ได้ไป ใช้ประโยชน์ และจัดเก็บข้อมูลให้เป็นระเบียบ ¹ŒÍ§æ Ç‹Ò¹íéÒ໚¹äËÁ¤ÃѺ ໚¹¤ÃѺ

¹Ñ¡àÃÕ¹ªÑé¹ ».õ Ç‹Ò¹íéÒ໚¹ ....... ¤¹ äÁ‹à»š¹¤‹Ð

การสัมภาษณ์บุคคลโดยตรง จัดเป็นแหล่งข้อมูลปฐมภูมิที่เราสามารถรวบรวมได้ด้วยตนเอง

๑2

* ปฐมภูมิ อ่านว่า ปะ-ถม-มะ-พูม

นักเรียนควรรู 1 การสัมภาษณ คือ การสื่อสารระหวางบุคคลซึ่งแตกตางจากการสนทนา โดยทั่วๆ ไป เพราะการสัมภาษณจะตองมีจุดมุงหมาย ตองเตรียมคําถามและ ติดตอกับผูใหสัมภาษณ โดยมีกําหนดเวลาที่แนนอน การสัมภาษณ แบงออกเปน 2 แบบ คือ 1) การสัมภาษณแบบไมเปนทางการ เปนการสัมภาษณความคิดเห็นทั่วๆ ไป เกี่ยวกับเรื่องราวตางๆ การสัมภาษณแบบนี้ไมตองเตรียมการมากนัก เพียงแตเตรียมจุดประสงคของการสัมภาษณและคําถามไวลวงหนาเทานั้น 2) การสัมภาษณแบบเปนทางการ การสัมภาษณแบบนี้มีหลักเกณฑมากกวา แบบแรก คือ ผูสัมภาษณจะตองเตรียมสถานที่ นัดวัน เวลา ไปพบ หรือ แจงผูใหสัมภาษณทราบลวงหนา

12

คูมือครู

ขคิอดสอบเนน การ การคิด แนว O-NET

แหลงขอมูลใดใชคนหาขอมูลไดหลากหลาย แตตองตรวจสอบขอมูล กอนเสมอ 1. วิทยุ 2. โทรทัศน 3. หนังสือพิมพ 4. อินเทอรเน็ต วิเคราะหคําตอบ ในปจจุบัน โลกเขาสูยุคขอมูลสารสนเทศ โดยมีการ เชือ่ มโยงกันดวยระบบอินเทอรเน็ต ทําใหไดรบั ขอมูลขาวสารทีห่ ลากหลาย ไดอยางรวดเร็ว แตขอมูลที่ไดอาจจะมีทั้งขอมูลที่ถูกตอง และไมถูกตอง เราจึงควรตรวจสอบขอมูลกอนนําขอมูลมาใชทุกครั้ง ดังนั้น ขอ 4.

จึงเปนคําตอบที่ถูก

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Expand าใจ ขยายความเข

Evaluate ตรวจสอบผล

ขยายความเขาใจ

๒. แหล่งข้อมูลทุติยภูม ิ

แหล่งข้อมูลทุติยภูมิ หมายถึง แหล่งข้อมูลทีม่ ผี รู้ วบรวมไว้แล้ว ซึง่ เรา สามารถน�าข้อมูลเหล่านัน้ มาใช้ได้ทนั ที โดยไม่ ต ้ อ งสอบถามหรื อ สั ง เกตจาก แหล่งข้อมูลด้วยตนเอง เช่น ข้อมูลจาก1 หนังสือ วิทยุ โทรทัศน์ อินเทอร์เน็ต เป็นต้น

Expand

1. ใหนักเรียนทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 ขอ 2 จากแบบวัดฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 โดยใหนักเรียน บอกแหลงขอมูลจากภาพ ✓ แบบวัดฯ ใบงาน แบบฝกฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 กิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 แบบประเมินตัวช�้วัด ง 3.1 ป.5/1 ๒ ดูภาพแหลงขอมูลแลวบอกวา เปนแหลงขอมูลชนิดใด

โทรทัศน์ จัดเป็นแหล่งข้อมูลทุติยภูมิ ที่ให้ทั้งความรู้และความบันเทิง

¡ÒùíÒ¢ŒÍÁÙŨҡáËÅ‹§¢ŒÍÁÙŷصÔÂÀÙÁÔÁÒ㪌¤ÇõÃǨÊͺ¡‹Í¹Ç‹Ò • ¢ŒÍÁÙÅ·Õèà¡çºÃǺÃÇÁäÇŒáŌǹÑé¹ ÁÕ¤ÇÒÁàËÁÒÐÊÁáÅж١µŒÍ§ËÃ×ÍäÁ‹ • ¢ŒÍÁÙŹÑé¹ÁÕ¤ÇÒÁªÑ´à¨¹ áÅÐÁÕËÅÑ¡°Ò¹ÍŒÒ§ÍÔ§·Õèàª×èͶ×Íä´ŒËÃ×ÍäÁ‹ àÁ×èÍä´ŒÃѺ¤íҵͺNjҢŒÍÁÙŹÑé¹æ ¶Ù¡µŒÍ§ àËÁÒÐÊÁ ªÑ´à¨¹ áÅÐÁÕËÅÑ¡°Ò¹ÍŒÒ§ÍÔ§ ¨Ö§¤‹Í¹íÒ¢ŒÍÁÙŹÑé¹ä»ãªŒ§Ò¹¤ÃѺ áÅŒÇÍ‹ÒÅ×ÁºÍ¡áËÅ‹§·ÕèÁҢͧ¢ŒÍÁÙÅ´ŒÇ¹ФÃѺ

๑)

คุณครู/บุคคล แหลงขอมูล คือ …………………………………………………. แหลงขอมูลนี้จัดเปนแหลงขอมูล ปฐมภู มิ …………………………………………………………………………………………..

๒)

นไม/ตนพืช แหลงขอมูล คือ ต………………………………………………… แหลงขอมูลนี้จัดเปนแหลงขอมูล ปฐมภู มิ …………………………………………………………………………………………..

๓)

สิ่งพิมพตางๆ แหลงขอมูล คือ …………………………………………………. ฉบับ แหลงขอมูลนี้จัดเปนแหลงขอมูล เฉลย ทุ………………………………………………………………………………………….. ติยภูมิ

๔)

วเตอร แหลงขอมูล คือ คอมพิ ………………………………………………… แหลงขอมูลนี้จัดเปนแหลงขอมูล ทุ………………………………………………………………………………………….. ติยภูมิ

๕)

แหลงขอมูล คือ อาหาร ………………………………………………… แหลงขอมูลนี้จัดเปนแหลงขอมูล ปฐมภู มิ ………………………………………………………………………………………….. ตัวชี้วัด ง ๓.๑ ขอ ๑ ไดคะแนน คะแนนเต็ม

ñð

2. ใหนักเรียนรวบรวมขอมูลที่นักเรียนสนใจจาก แหลงขอมูลตางๆ มา 1 เรือ่ ง แลวบันทึกขอมูล ลงในสมุด จากนั้นผลัดกันนําเสนอขอมูล ที่หนาชั้นเรียน

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃเÃÕ ¨¡ÃÃÁ¡ÒÃเÃÕ¹ÃÙŒ·Õè ñ

ตรวจสอบผล

สืบค้นข้อมูลทีน่ กั เรียนสนใจจากแหล่งข้อมูลต่างๆ มา ๑ เรือ่ ง แล้วบันทึกข้อมูลลงในสมุด ตามหัวข้อที่ก�าหนด จากนั้นผลัดกันน�าเสนอข้อมูลที่หน้าชั้นเรียน

๑๓

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

ขอใดใหขอมูลปฐมภูมิ 1. อานหนังสือเรื่องเขาพระวิหาร 2. สอบถามราคาตุกตาจากแมคา 3. ดูวิธีการทําขนมเคกจากหนังสือทําขนม 4. คนหาขอมูลเรื่องภาวะโลกรอนจากอินเทอรเน็ต

วิเคราะหคําตอบ ขอมูลปฐมภูมิ หมายถึง ขอมูลที่ไดจากการเก็บรวบรวม หรือบันทึกจากแหลงขอมูลโดยตรง ซึ่งอาจจะไดจากการสอบถาม การสัมภาษณ การสํารวจ การจดบันทึก ตลอดจนการจัดหามาดวย เครื่องจักรอัตโนมัติตางๆ ที่ดําเนินการจัดเก็บขอมูลให เชน เครื่องอาน รหัสแทง เครื่องอานแถบแมเหล็ก ดังนั้น ขอ 2. จึงเปนคําตอบที่ถูก

๒๓

Evaluate

1. ครูตรวจสอบผลการบอกแหลงขอมูลจากภาพ ที่กําหนด โดยพิจารณาวาบอกแหลงขอมูล และประเภทของแหลงขอมูลไดถูกตอง 2. ครูตรวจสอบผลการนําเสนอขอมูลของนักเรียน โดยพิจารณาจากการบันทึกขอมูลไดครบถวน

นักเรียนควรรู 1 อินเทอรเน็ต (Internet) หมายถึง เครือขายคอมพิวเตอรขนาดใหญ ที่มีการ เชื่อมตอระหวางเครือขายหลายๆ เครือขายทั่วโลก โดยใชภาษาที่ใชสื่อสารกัน ระหวางคอมพิวเตอรที่เรียกวา โพรโทคอล (Protocol) ผูใชเครือขายนี้สามารถ สื่อสารถึงกันไดในหลายๆ ทาง เชน อีเมล เว็บบอรด เปนตน และสามารถสืบคน ขอมูลและขาวสารตางๆ ได การใชอินเทอรเน็ตในปจจุบันทําไดหลากหลาย เชน ไปรษณียอิเล็กทรอนิกส หรือ อีเมล (E-mail) สนทนา (Chat) อานหรือแสดงความคิดเห็นในเว็บบอรด การติดตามขาวสาร การสืบคนขอมูล การชมหรือซื้อสินคาออนไลน การดาวนโหลด เกม เพลง ไฟลขอมูล ฯลฯ การติดตามขอมูล ภาพยนตร รายการบันเทิงตางๆ ออนไลน การเลนเกมคอมพิวเตอรออนไลน การเรียนรูออนไลน (E-learning) การประชุมทางไกลผานอินเทอรเน็ต (Video Conference) การโทรศัพท ผานอินเทอรเน็ต (VoIP) การอัปโหลดขอมูล เปนตน

คูมือครู

13

กระตุนความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

Exploreนหา สํารวจค

สํารวจคนหา

Explore

1. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับขั้นตอนในการ หาความรู หรือขอมูลในเรื่องที่นักเรียนสนใจวา นักเรียนมีวิธีการอยางไร 2. ครูสนทนากับนักเรียนวา หากนักเรียนตองการ หาความรู หรือขอมูลในเรื่องที่ตนเองสนใจ นักเรียนจะตองรูจักวิธีการรวบรวมขอมูลที่ ถูกตอง เพื่อใหไดความรูหรือขอมูลที่ตองการ

อธิบายความรู

Explain

๒ ¡ำรรวºรวม¢ŒอมÙล

การรวบรวมข้อมูล เป็นการด�าเนินการด้วยวิธตี า่ งๆ เพือ่ ให้ได้ขอ้ มูล โดยมี ๕ ขั้นตอน ดังนี้ ๑ ก�าหนดวัตถุประสงค์ ๒ และความต้องการของสิ่งที่ สนใจเพื่อก�าหนดข้อมูล ที่ต้องการค้นหา

1. ใหนักเรียนศึกษาความรูเรื่อง การรวบรวม ขอมูล ในหนังสือ หนา 14-18 2. ครูใหนักเรียนรวมกันสรุปวิธีการรวบรวมขอมูล จากหนังสือเรียนที่นักเรียนอาน จนไดขอสรุป ดังนี้ • การรวบรวมขอมูล มีขั้นตอน ดังนี้ 1) กําหนดวัตถุประสงคและความตองการ ของสิ่งที่สนใจเพื่อกําหนดขอมูลที่ตองการ คนหา 2) วางแผนและพิจารณาเลือกแหลงขอมูล ที่มีความนาเชื่อถือ 3) กําหนดหัวขอของขอมูลที่ตองการคนหา เตรียมอุปกรณที่ตองใชในการคนหา บันทึก และเก็บขอมูล 4) คนหา และรวบรวมขอมูล 5) พิจารณา เปรียบเทียบ ตัดสินใจ สรุปผล และนํามาใชงาน เชน จัดทํา รายงานโดยมีการอางอิงแหลงขอมูล เปนตน จากนั้นเก็บรักษาขอมูลใหพรอม ใชงานตอไป

วางแผนและพิจารณาเลือก แหล่งข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือ

๓ ก�าหนดวิธีการ รวบรวมข้อมูล

๔

¢ŒÍÁÙŹÕé à¹×éÍËÒ¶Ù¡µŒÍ§

ค้นหาและ รวบรวมข้อมูล

๕ สรุปผลข้อมูลที่รวบรวมได้โดย

¢ŒÍÁÙÅ àÃ×èͧ..........

พิจารณา เปรียบเทียบ ตัดสินใจ 1 ประมวลผลและน�ามาใช้งาน เช่น จัดท�ารายงาน โดยมีการอ้างอิงแหล่งข้อมูล เก็บรักษาข้อมูลให้พร้อมใช้งานต่อไป

๑4

นักเรียนควรรู 1 ประมวลผล การประมวลผลขอมูล เปนกระบวนการที่มีกระบวนการยอยๆ หลายอยางประกอบกัน คือ 1) การรวบรวมขอมูล การแยกแยะ 2) การตรวจสอบความถูกตอง 3) การคํานวณ 4) การจัดลําดับหรือการเรียงลําดับ 5) การรายงานผล 6) การสื่อสารขอมูลหรือการแจกจายขอมูลนั้น การประมวลผลขอมูล จึงเปนกิจกรรมที่มีความสําคัญ เพราะขอมูลที่มีอยู รอบๆ ตัวเรามีเปนจํานวนมาก ในการใชงานจึงตองมีการประมวลผล เพื่อใหเกิด ประโยชน และทําใหไดมาซึ่งสารสนเทศ

14

คูมือครู

ขคิอดสอบเนน การ การคิด แนว O-NET

ขอใดเปนวิธีการเก็บรวบรวมขอมูลจากแหลงขอมูลทุติยภูมิ 1. การสังเกต 2. การสัมภาษณ 3. การคนหาขอมูลจากอินเทอรเน็ต 4. การสอบถามจากแหลงขอมูลโดยตรง วิเคราะหคําตอบ ขอมูลทุติยภูมิ หมายถึง ขอมูลที่มีผูอื่นรวบรวมไวแลว บางครั้งอาจมีการประมวลผลเพื่อใหเปนสารสนเทศ เชน สถิติจํานวน ประชากรแตละจังหวัด สถิติการนําเขาสินคาและการสงออกสินคา เปนตน ซึ่งขอมูลจากอินเทอรเน็ตเปนขอมูลที่มีผูรวบรวมไวแลว ดังนั้น ขอ 3.

จึงเปนคําตอบที่ถูก

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explain

Expand

Evaluate

อธิบายความรู

๑. ก�าหนดวัตถุประสงค์และความต้องการของสิ่งที่สนใจเพื่อ ก�าหนดข้อมูลที่ต้องการค้นหา

ก่อนรวบรวมข้อมูลต้องก�าหนดวัตถุประสงค์ว่าต้องการรวบรวมข้อมูล เกี่ยวกับเรื่องอะไร เพื่อก�าหนดขอบข่ายของข้อมูลที่ต้องการค้นหา ๒. วางแผนและพิจารณาเลือกแหล่งข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือ

ท�าได้โดยวิเคราะห์ว่ามีแหล่งข้อมูลใดที่มีข้อมูลที่เราต้องการ โดยเลือก แหล่งข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือ เพราะ ย่อมให้ขอ้ มูลทีม่ คี วามถูกต้องเชือ่ ถือได้ แหล่งข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือ เช่น

• บุคคลที่เกี่ยวข้องกับ ข้อมูลโดยตรง 1

• หน่ หน่วยงานของรัฐ หรือ องค์กรต่างๆ ที่มีความน่าเชื่อถือ

• การเข้าร่วมในเหตุการณ์ ต่างๆ ด้วยตนเอง การสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลโดยตรง จะได้รับข้อมูลที่ตรงตามความเป็นจริงและเชื่อถือได้

อย่างไรก็ตาม แหล่งข้อมูลปฐมภูมมิ กั จะมีรายละเอียดของข้อมูลมากกว่า แหล่งข้อมูลทุติยภูมิ เพราะเราเป็นผู้เก็บรวบรวมข้อมูลมาเอง ส่วนแหล่งข้อมูล ทุตยิ ภูมมิ กั จะแสดงรายละเอียดไว้นอ้ ยกว่า เนือ่ งจากจะเลือกแต่ขอ้ มูลทีเ่ กีย่ วข้อง เท่านั้น ดังนั้นการรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลทุติยภูมิจึงต้องรวบรวมจาก หลายๆ แหล่ง Í×Á... ¨ÐÊ׺¤Œ¹¢ŒÍÁÙŨҡ áËÅ‹§¢ŒÍÁÙÅã´´Õ¹Ð

๑๕

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

การรวบรวมขอมูลตองคํานึงถึงสิ่งใดมากที่สุด 1. ความยาก 2. ความถูกตอง 3. ความรวดเร็ว 4. ความสะดวก

วิเคราะหคําตอบ การรวบรวมขอมูลตองคํานึงถึงความถูกตองมากที่สุด เพื่อใหไดขอมูลที่นาเชื่อถือและสามารถนําไปใชประโยชนได ดังนั้น

ขอ 2. จึงเปนคําตอบที่ถูก

บูรณาการเชื่อมสาระ

ครูบูรณาการความรูในสาระการงานอาชีพฯ วิชาเทคโนโลยีฯ กับสาระ สังคมศึกษาฯ วิชาประวัติศาสตร เรื่อง การศึกษาคนควาประวัติศาสตร ทองถิ่น โดยใหนักเรียนรวบรวมขอมูลเกี่ยวกับความเปนมาของทองถิ่น แลวนําเสนอขอมูลที่หนาชั้นเรียน

Explain

ครูตั้งประเด็นคําถามใหนักเรียนตอบเปน รายบุคคล เพื่อชวยประเมินความรูความเขาใจ เบื้องตนของนักเรียน เชน • แหลงขอมูลที่มีความนาเชื่อถือมีอะไรบาง (แนวตอบ บุคคลที่เกี่ยวของกับขอมูลโดยตรง หนวยงานของรัฐ การเห็นเหตุการณตางๆ ดวยตนเอง) • การคนหา และรวบรวมขอมูลมีกี่วิธี อะไรบาง (ตอบ มี 4 วิธี ไดแก 1. การสังเกต สํารวจ แลวจดบันทึก 2. การสอบถามหรือสัมภาษณ 3. การทําแบบสอบถาม 4. การรวบรวมขอมูลจากแหลงขอมูล ทุติยภูมิ) • การดูสถานที่จริง ตองใชการรวบรวมขอมูล แบบใด (ตอบ การสังเกต สํารวจ แลวจดบันทึก) • เพราะเหตุใดจึงตองเปรียบเทียบขอมูล จากหลายๆ แหลงขอมูลกอนตัดสินใจ (ตอบ เพื่อใหไดขอมูลที่มีความนาเชื่อถือ มากที่สุด) • การเก็บขอมูลอยางเปนระบบ มีประโยชน ตอการนําไปใชอยางไร (ตอบ ทําใหนําขอมูลไปใชไดสะดวก) • นักเรียนคิดวาขอมูลจากแหลงขอมูลใด ที่นาเชื่อถือมากที่สุด เพราะอะไร (แนวตอบ ขอมูลที่ไดจากการเขารวม เหตุการณตางๆ ดวยตนเอง เพราะผูสังเกต เปนผูรวบรวมขอมูลตางๆ ดวยตนเอง และ จากผูรวมอยูในเหตุการณตางๆ ที่เกิดขึ้น จริงในชวงเวลานั้น)

นักเรียนควรรู 1 หนวยงานของรัฐ เปนหนวยงานของรัฐบาล ไดแก กระทรวง ทบวง กรม ราชการสวนภูมิภาค ราชการสวนทองถิ่น รัฐวิสาหกิจ หรือหนวยงานอื่นของรัฐ หรือหนวยงานอื่นใดที่ดําเนินกิจการของรัฐตามกฎหมายและไดรับเงินอุดหนุน หรือเงิน หรือทรัพยสินลงทุนจากรัฐ แบงออกเปน 4 ประเภท ดังนี้ 1) สวนราชการ หมายถึง หนวยงานที่รับผิดชอบใหบริการสาธารณะทางการ ปกครองซึ่งเปนภารกิจหลักของรัฐ ใหบริการเปนการทั่วไปและไมมุงกําไร 2) รัฐวิสาหกิจ หมายถึง หนวยงานที่รับผิดชอบบริการสาธารณะทาง อุตสาหกรรมและพาณิชยกรรม มีวัตถุประสงคเพื่อการแสวงหารายได 3) องคการมหาชน หมายถึง หนวยงานที่รับผิดชอบบริการสาธารณะ ทางสังคมและวัฒนธรรม ไมมีวัตถุประสงคในการแสวงหากําไร 4) หนวยงานของรัฐรูปแบบใหม หมายถึง องคกรของรัฐที่เปนอิสระ จัดตั้งขึ้น เพื่อทําหนาที่ในการควบคุม กํากับ ดูแลกิจกรรมของรัฐตามนโยบายสําคัญที่ตองการ ความเปนกลางอยางเครงครัด ปราศจากการแทรกแซงทางการเมือง เชน ธนาคาร แหงประเทศไทย เปนตน คูมือครู 15

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ขยายความเขาใจ Expand าใจ ขยายความเข

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Expand

1. ครูถามนักเรียนวา นักเรียนรูจักเฉากวยหรือไม และนักเรียนรูหรือไมวา เฉากวยที่นักเรียน รับประทานทํามาจากอะไร และมีวิธีการทํา อยางไร 2. ครูเปดวีดิทัศนรายการ กบนอกกะลา ตอน เฉากวย วุนดํากํามะลอ ใหนักเรียนศึกษา เกี่ยวกับขั้นตอนการรวบรวมขอมูลเรื่องเฉากวย กอนที่จะมาเปนเฉากวยใหนักเรียนรับประทาน 3. ครูและนักเรียนรวมกันสนทนาเกี่ยวกับขั้นตอน ในการเก็บรวบรวมขอมูลเรื่องเฉากวย แลวให นักเรียนสรุปขั้นตอนตางๆ กอนมาเปนเฉากวย ที่พรอมรับประทาน 4. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 4-5 คน เพื่อ ชวยกันรวบรวมขอมูลที่สมาชิกในกลุมสนใจ รวมกัน 1 เรื่อง โดยปฏิบัติตามขั้นตอนของการ รวบรวมขอมูล แลวบันทึกขอมูลลงในสมุด จากนั้นผลัดกันนําเสนอผลงานที่หนาชั้นเรียน

๓. ก�าหนดวิธีการรวบรวมข้อมูล

เป็นการเลือกวิธีการที่จะเก็บรวบรวมข้อมูลที่เหมาะสมกับแหล่งข้อมูล เพื่อให้ได้ข้อมูลครบถ้วน สมบูรณ์ โดยพิจารณาว่าแหล่งข้อมูลเป็นอะไร เช่น ถ้าเป็นสถานที่ ใช้วิธีการส�ารวจ ถ้าเป็นบุคคลใช้วิธีการสัมภาษณ์ เป็นต้น นอกจากนี้ ควรจัดเตรียมอุปกรณ์ที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลให้เรียบร้อย เช่น สมุดบันทึก ปากกา ดินสอ ยางลบ เครื่องบันทึกเสียง เป็นต้น เพื่อประหยัดเวลา ในการรวบรวมข้อมูล ๔. ค้นหาและรวบรวมข้อมูล

วิธีการรวบรวมข้อมูลมี ๔ วิธีใหญ่ๆ ดังนี้

๑) การสังเกต ส�ารวจ แล้วจดบันทึก

๒) การสอบถามหรือสัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้อง

๓) การท�าแบบสอบถามหรือแบบทดสอบ

๔) การรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลที่ผู้อื่นรวบรวมไว้แล้ว µŒ¹äÁŒª¹Ô´¹Õé¨Ñ´à»š¹¾×ªãºàÅÕé§à´ÕèÂÇ

การสังเกตแล้วจดบันทึก เป็นการรวบรวมข้อมูลด้วยตนเอง

การสืบค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต เป็นการใช้ประโยชน์จากแหล่งข้อมูลทุติยภูมิ

¢³ÐÃǺÃÇÁ¢ŒÍÁÙÅ àÃÒ¤Ç贺ѹ·Ö¡¢ŒÍÁÙŵ‹Ò§æ ¨Ðª‹ÇÂãˌ䴌¢ŒÍÁÙÅ·Õ赌ͧ¡Òà »‡Í§¡Ñ¹¡ÒÃËŧÅ×Á à¾ÃÒÐÊÒÁÒöŒ͹¡ÅѺÁÒ͋ҹ䴌ÍÕ¡

๑6

เกร็ดแนะครู ครูจัดกิจกรรมใหนักเรียนฝกทักษะการรวบรวมขอมูล โดยใหนักเรียนจับคูกัน สัมภาษณขอมูลของกันและกัน แลวจดบันทึกขอมูลของเพื่อนใหมากที่สุด จากนั้น ออกมานําเสนอผลงานที่หนาชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความเหมาะสมของขอมูล

มุม IT ศึกษาขอมูลรายการกบนอกกะลา ตอน เฉากวย วุนดํากํามะลอ ไดที่ http://www.tvburabha.com/tvb/playoldprogram/programold_playflv. asp?flv_id=226&flv_program_id=2

16

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

การรวบรวมขอมูลขอใด ที่ทําใหไดขอมูลนอยที่สุด 1. สัมภาษณ และจดบันทึกเฉพาะสิ่งที่จําได 2. ตั้งคําถามในแบบสอบถามอยางตรงประเด็น 3. อานขอมูลจากหลายๆ แหลง แลวจดบันทึก 4. ถายภาพ พรอมจดรายละเอียดของสิ่งที่สังเกต วิเคราะหคําตอบ การรวบรวมขอมูลโดยการสัมภาษณ จะตองจดบันทึก ขอมูลอยางละเอียด ถาจดเฉพาะสิ่งที่จําได จะทําใหไดขอมูลที่ไมครบถวน หากจดบันทึกขอมูลไมทัน สามารถใชเครื่องบันทึกเสียงชวยบันทึกขอมูลได ดังนั้น ขอ 1. จึงเปนคําตอบที่ถูก

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand าใจ ขยายความเข

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

ขยายความเขาใจ

Expand

1. ใหนักเรียนทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 ขอ 3 จากแบบวัดฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 โดยใหนักเรียน อธิบายขั้นตอนการรวบรวมขอมูลใหถูกตอง

1

เมื่อเริ่มด�าเนินการรวบรวมข้อมูล ควรก�าหนดสิ่งที่จะต้องท�า แล้วลงมือ ปฏิบัติ ตัวอย่างเช่น

• จะรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์บุคคล ก็จะต้องเตรียมค�าถามที่ใช้ ในการสัมภาษณ์ และนัดหมายเวลาสัมภาษณ์

• จะรวบรวมข้อมูลโดยการให้ตอบแบบสอบถาม ก็จะต้องจัดเตรียม แบบสอบถาม และก�าหนดกลุ่มเป้าหมายที่จะตอบแบบสอบถาม เป็นต้น

๕. สรุปผลข้อมูลที่รวบรวมได้

เมื่อได้ข้อมูลตามต้องการแล้ว ต้องพิจารณาเปรียบเทียบข้อมูลที่ได้จาก แหล่งต่างๆ แล้วจึงน�าข้อมูลที่รวบรวมได้มาประมวลผลให้เป็นสารสนเทศที่ ต้องการ

การสรุปผลข้อมูลที่รวบรวมไว้ท�าได้โดยน�าข้อมูลมาจัดกระท�าโดยวิธีใด วิธีหนึ่ง เช่น บันทึกลงตาราง เพื่อเปรียบเทียบและเรียงล�าดับข้อมูล เป็นต้น ข้อมูลทีผ่ า่ นกระบวนการจัดกระท�าแล้วได้ผลลัพธ์ทสี่ ามารถน�าไปใช้ประโยชน์ได้ เรียกว่า สารสนเทศ ซึ่งเราสามารถน�าเสนอสารสนเทศได้หลายลักษณะ เช่น การรายงาน การจัดป้ายนิเทศ เป็นต้น

ฃ

✓ แบบวัดฯ ใบงาน แบบฝกฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 กิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 แบบประเมินตัวช�้วัด ง 3.1 ป.5/1 ๓ อธิบายขั้นตอนการรวบรวมขอมูลลงในแผนภาพที่กําหนดให

๑

กําหนดวัตถุประสงค ๒ และความตองการของ วางแผนและพิจารณาเลือก สิ่งที่สนใจเพื่อกําหนดขอมูล ………………………………………………………….. แหลงขอมูลที่มีความนาเชื่อถือ ………………………………………………………….. ที่ตองการคนหา

๓

กํ………………………………………………… าหนดหัวขอของขอมูล ที……………………………………………… ่ตองการคนหา เตรี ยมอุปกรณที่ตอง …………………………………………… ใช ในการคนหา บันทึก ……………………………………………… และเก็บขอมูล …………………………………………… ฉบับ

เฉลย

¢ŒÍÁÙŹÕé à¹×éÍËÒ¶Ù¡µŒÍ§

๔

คนหาและรวบรวม ขอมูล ……………………………………………

…………………………………………….

๕

พิจารณา เปรียบเทียบ ตัดสินใจ ……………………………………

¢ŒÍÁÙÅ àÃ×èͧ..........

…………………………………………….

๖

สรุปผลและจัดทํารายงาน โดย มีการอางอิงแหลงขอมูล ……………………………………………………

………………………………………………………………….

ÊÇÑÊ´Õ¤ÃѺ Çѹ¹Õé¼Á¨Ð¹íÒàʹ͢ŒÍÁÙÅ àÃ×èͧ...

๗

นําเสนอขอมูลและ เก็บรักษาขอมูลให พรอมใชงานในครั้งตอไป ตัวชี้วัด ง ๓.๑ ขอ ๑ ไดคะแนน คะแนนเต็ม

õ

๒๔

การพูดรายงาน เป็นวิธีหนึ่ง ในการน�าเสนอสารสนเทศ

การจัดป้ายนิเทศ เป็นการน�าเสนอสารสนเทศ โดยใช้ภาพและตัวอักษร

http://www.aksorn.com/lib/p/voc_03 (เรื่อง ขั้นตอนการท�ารายงาน)

EB GUIDE

๑๗

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

จากแผนภาพ ควรเติมขอความใดลงในชองวาง ขอมูล 1.

2.

3.

4.

..............................

สารสนเทศ

สารสนเทศ เทคโนโลยี การประมวลผล เทคโนโลยีสารสนเทศ

วิเคราะหคําตอบ จากแผนภาพ เปนการทําใหขอมูลเปนสารสนเทศ โดยการประมวลผลขอมูล ดังนั้น ขอ 3. จึงเปนคําตอบที่ถูก

2. ใหนักเรียนแลกเปลี่ยนผลงานกับเพื่อน แลวตรวจสอบวาเพื่อนเขียนสรุปขั้นตอนการ รวบรวมขอมูลถูกตองหรือไม ถาไมถูกตอง ใหแนะนําใหเพื่อนแกไขใหถูกตอง 3. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 4-5 คน ใหแตละกลุมรวบรวมขอมูลตามขั้นตอน เพื่อสํารวจความคิดเห็นของนักเรียนชั้น ป.5 ในโรงเรียนเกี่ยวกับรานอาหารในโรงเรียน จากนั้นบันทึกขอมูลตามแบบตารางใน กิจกรรมการเรียนรูที่ 2 ในหนังสือ หนา 19 จากนั้นผลัดกันนําเสนอขอมูลที่หนาชั้นเรียน

นักเรียนควรรู 1 ขอมูล ที่จะนํามาประมวลผลใหเปนสารสนเทศ จะตองมีคุณสมบัติพื้นฐาน ดังนี้ 1) มีความถูกตอง เชื่อถือได 2) มีความรวดเร็วและเปนปจจุบัน เพื่อตอบสนองตอผูใชไดเร็ว ตีความหมาย สารสนเทศไดทันตอเหตุการณหรือความตองการ 3) มีความสมบูรณ 4) มีความชัดเจน 5) มีความสอดคลองกับความตองการ 6) มีความนาสนใจ ชวยดึงดูดความสนใจของผูอื่น

คูมือครู

17

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ขยายความเขาใจ Expand าใจ ขยายความเข

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Expand

1. ใหนักเรียนทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 ขอ 4 จากแบบวัดฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 โดยใหนักเรียน สืบคนขอมูลที่สนใจ แลวบันทึกขอมูล

แผนผังสรุปขั้นตอนการรวบรวมขอมูล การรวบรวมขอมูล

✓ แบบวัดฯ ใบงาน แบบฝกฯ เทคโนโลยีฯ ป.5 กิจกรรมรวบยอดที่ 1.2 แบบประเมินตัวช�้วัด ง.3.1 ป.5/1 ๔ สืบคนขอมูลที่นักเรียนสนใจตามขั้นตอนการรวบรวมขอมูล แลวบันทึกขอมูล (ตัวอยาง) โทษของนํ้าอัดลม ขอมูลเรื่อง ……………………………………………………. รายละเอียดของขอมูล มีดังนี้ ……………………………………………………………………………………………………… นํา้ อัดลม เปนเครือ่ งดืม่ ทีไ่ ดรบั ความนิยมในปจจุบนั ไมวา เด็กหรือ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ผูใหญ เนื่องจากมีใหเลือกดื่มหลายรสชาติ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. นํ้าอัดลมมีอยู ๒ ประเภท คือ ประเภทเติมคาเฟอีน เชน โคลา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. และไมมีคาเฟอีน เชน นํ้าอัดลมที่มีสีใสและเติมหัวเชื้อของนํ้าผลไมที่ได ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. จากการสังเคราะห ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. การดืม่ นํา้ อัดลมเปนประจําจะทําใหรา งกายไดรบั นํา้ ตาลเกินความ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. จําเปน อีกทัง้ แกสทีบ่ รรจุในนํา้ อัดลมทําใหเกิดอาการแนนทอง ทองอืด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. และกรดคารบอนิกในนํา้ อัดลมจะเขาไปกัดกรอนเคลือบฟน ทําใหฟน ผุ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ตรวจสอบความนาเชื่อถือของขอมูล ดังนี้ ………………………………………………………………………….. ตรวจสอบขอมูลจากเว็บไซตตางๆ ในขอมูลเรื่องเดียวกัน เชน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. http://i-variety.exteen.com/20090724/entry ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoon ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. www.doctor.or.th/node/3760 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. แหลงที่มาของขอมูล …………………………………………………………………………………………………………………………… http://health.Kapook.com/view 9601.html ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ฉบับ

เฉลย

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ขั้นที่ ๑ • กําหนดวัตถุประสงค

• ตองการรูเรื่องอะไร • ขอมูลที่ตองการเพื่อใช ในการประมวลผล

ขั้นที่ ๒ • เลือกแหลงขอมูล

• กําหนดแหลงขอมูล • ระบุแหลงขอมูล

ขั้นที่ ๓ • กําหนดวิธีการรวบรวมขอมูล

• เลือกวิธีการเก็บขอมูล ที่เหมาะสม • กําหนดวิธีการเก็บขอมูล 1

• ขอมูลที่เก็บรวบรวมได ดวยวิธีตางๆ

ประมวลผล

2

• กระบวนการจัดกระทํา ขอมูล โดยใชขอมูลดิบ

สารสนเทศ

• ขอมูลทีผ่ 3า นการจัดกระทําแลว ไดผลลัพธทสี่ ามารถนําไปใช ประโยชนได

ขั้นที่ ๔ • ดําเนินการรวบรวมขอมูล

ขอมูลดิบ

ขั้นที่ ๕ • สรุปผลขอมูลที่รวบรวมได ÊÔè§ÊíÒ¤ÑÞ·Õè¨Ð·íÒãˌ䴌ÊÒÃʹà·È ·Õè¶Ù¡µŒÍ§¡ç¤×Í ¢ŒÍÁÙÅ´Ôº·Õè¹íÒä» »ÃÐÁÇżŵŒÍ§ÁÕ¤ÇÒÁ¶Ù¡µŒÍ§

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ตัวชี้วัด ง ๓.๑ ขอ ๑ ไดคะแนน คะแนนเต็ม

õ ๒๕

2. ใหนักเรียนผลัดกันนําเสนอผลงาน ที่หนาชั้นเรียน เพื่อเปนการแลกเปลี่ยนเรียนรู

๑๘

นักเรียนควรรู 1 ขอมูลดิบ (Raw Data) หมายถึง ขอเท็จจริงตางๆ เหตุการณ หรือสภาพการณ ที่เราสนใจ ซึ่งอาจไดจากการนับ การจัด การตอบแบบสอบถาม จะอยูในรูปตัวเลข ตัวอักษร หรือรูปภาพ หรือขาวสารที่ยังไมไดมีการประมวลผล 2 ประมวลผล (Processing) หมายถึง กระบวนการคิด หรือการจัดระเบียบ แบบแผนของขอมูล เพื่อใหไดผลลัพธตามที่ตองการ ซึ่งทําไดโดยการคํานวณ เคลื่อนยายขอมูล การเปรียบเทียบ และการวิเคราะหขอมูล โดยอาจใชสูตร ทางคณิตศาสตร หรือวิทยาศาสตร 3 ผลลัพธ (Result) หมายถึง จํานวนที่ไดจากการคํานวณ แตในที่นี้หมายถึง ผลที่ไดจากการประมวลผลขอมูล

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

การนําขอมูลมาจัดกระทําเปนสารสนเทศอยูในขั้นตอนใด 1. การเก็บรวบรวมขอมูล 2. การประมวลผลขอมูล 3. การตรวจสอบขอมูล 4. การวิเคราะหขอมูล วิเคราะหคําตอบ การจัดกระทําขอมูลดิบ เพื่อใหไดผลลัพธออกมาเปน สารสนเทศ เปนการประมวลผลขอมูล ดังนัน้ ขอ 2. จึงเปนคําตอบทีถ่ กู

กิจกรรมทาทาย ใหนักเรียนรวบรวมขอมูลที่สนใจ 1 เรื่อง จากนั้นเขียนแผนผังแสดง ขั้นตอนการรวบรวมขอมูลลงในกระดาษแข็ง พรอมตกแตงใหสวยงาม จากนั้นนําเสนอผลงานที่หนาชั้นเรียน

18

คูมือครู

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

Engage

Explore

Explain

Expand

ตรวจสอบผล Evaluate ตรวจสอบผล Evaluate

ตรวจสอบผล

1. ครูตรวจสอบผลการเขียนอธิบายขั้นตอนการ รวบรวมขอมูลของนักเรียน โดยพิจารณา จากการเขียนอธิบายไดถูกตอง ชัดเจน 2. ครูตรวจสอบผลการสืบคน และรวบรวมขอมูล ของนักเรียน โดยพิจารณาจากการบันทึกขอมูล ไดครบถวนตามหัวขอที่กําหนด 3. ครูตรวจสอบผลการรวบรวมขอมูลของนักเรียน โดยพิจารณาจากการบันทึกขอมูล และสรุปผล ขอมูลไดครบถวนตามหัวขอที่กําหนด

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃเÃÕ¹ÃÙŒ·Õè ò แบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๕ คน ให้แต่ละกลุ่มรวบรวมข้อมูลตามขั้นตอน เพื่อส�ารวจความ คิดเห็นของนักเรียนชั้น ป.๕ ในโรงเรียนเกี่ยวกับร้านอาหารในโรงเรียน โดยปฏิบัติ ดังนี้ ๑) ใช้ตัวอย่างตารางด้านล่างนี้ เพื่อวางแผนการรวบรวมข้อมูลในขั้นตอนต่างๆ

ขั้นตอน

Evaluate

รายละเอียดกิจกรรม

ขั้นที่ ๑ ก�าหนดวัตถุประสงค์ ขั้นที่ ๒ เลือกแหล่งข้อมูล ขั้นที่ ๓ ก�าหนดวิธีการรวบรวมข้อมูล ขั้นที่ ๔ ด�าเนินการรวบรวมข้อมูล ขั้นที่ ๕ สรุปผลข้อมูลที่รวบรวมได้ 1

๒) ออกแบบสอบถามเพือ่ รวบรวมข้อมูล และสรุปผลข้อมูลให้ได้ตามประเด็นทีก่ า� หนด จากนั้นน�าเสนอสารสนเทศของกลุ่มตนเอง (๑) มีนักเรียนทั้งหมดกี่คน (๒) มีร้านอาหารใดที่นักเรียนชอบมากที่สุด (๓) มีอาหารชนิดใดที่นักเรียนชอบมากที่สุด (๔) ราคาอาหารเริ่มต้นควรอยู่ที่กี่บาท (๕) ราคาอาหารสูงสุดไม่ควรเกินกี่บาท

๑9

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

ถาตองการไดรับขอมูลขาวสารที่ถูกตองจากหนังสือพิมพ ควรปฏิบัติ ตามขอใด 1. อานหลายๆ ฉบับ 2. อานฉบับที่ขายดีที่สุด 3. อานเรื่องเดิมหลายๆ รอบ 4. อานฉบับที่มีเนื้อขาวมากที่สุด วิเคราะหคําตอบ เมื่อรับขอมูลขาวสารจากแหลงขอมูลตางๆ แลว ควรตรวจสอบวา ขอมูลมีความถูกตอง นาเชื่อถือหรือไม โดยตรวจสอบ จากแหลงขอมูลอื่นๆ เพิ่มเติม ดังนั้น ขอ 1. จึงเปนคําตอบที่ถูก

นักเรียนควรรู 1 แบบสอบถาม หมายถึง รูปแบบของคําถามเปนชุดๆ ที่ไดรวบรวมไวอยางมี หลักเกณฑและเปนระบบ เพื่อใชวัดสิ่งที่ผูวิจัยตองการจะวัดจากกลุมตัวอยางหรือ ประชากรเปาหมายใหไดมาซึ่งขอเท็จจริงทั้งในอดีต ปจจุบัน และการคาดคะเน เหตุการณในอนาคต แบบสอบถาม ประกอบดวยโครงสรางสําคัญ 3 สวน ดังนี้ 1) หนังสือนําหรือคําชี้แจง โดยมากมักจะอยูสวนแรกของแบบสอบถาม ซึ่งระบุถึงจุดประสงคที่ใหตอบแบบสอบถาม การนําคําตอบที่ไดไปใชประโยชน คําอธิบายลักษณะของแบบสอบถาม วิธีการตอบแบบสอบถามพรอมตัวอยาง 2) คําถามเกี่ยวกับขอมูลสวนตัว เชน เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ เปนตน 3) คําถามเกี่ยวกับขอมูลที่ตองการทราบ โดยควรตั้งคําถามใหตรงประเด็น และครอบคลุมเกี่ยวกับขอมูลที่ตองการทราบ

คูมือครู

19

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

Exploreนหา สํารวจค

Engage

สํารวจคนหา

Explore

1. ใหนักเรียนรวมกันบอกขั้นตอนการประมวลผล ขอมูลเปนสารสนเทศตามความเขาใจ ของนักเรียน 2. ครูสุมเรียกนักเรียนออกมาเขียนแผนภาพแสดง ขั้นตอนการประมวลผลขอมูลที่หนาชั้นเรียน โดยครูและนักเรียนคนอื่นคอยตรวจสอบ ความถูกตอง

อธิบายความรู

ó ¡ำรประมวล¼ล¢ŒอมÙล

ข้อมูลที่อยู่รอบตัวเรามีจ�านวนมาก การน�าข้อมูลมาใช้จึงต้องมีการ ประมวลผลข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ โดยการตรวจสอบ แยกแยะประเภท จัดล�าดับ หรือค�านวณข้อมูล เพื่อให้น�าข้อมูลไปใช้ได้อย่างสะดวกและเกิดประโยชน์สูงสุด

สารสนเทศ หมายถึง ข้อมูลต่างๆ ที่ได้ผา่ นการประมวลผลหรือวิเคราะห์ ข้อมูลด้วยวิธีการต่างๆ ให้อยู่ในรูปแบบที่มีความสัมพันธ์กัน โดยมีความหมาย และมีวัตถุประสงค์ในการใช้งานอย่างใดอย่างหนึ่ง

การประมวลผลข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ สามารถเขียนเป็นแผนภูมิได้ ดังนี้

Explain

1. ใหนักเรียนศึกษาความรูเรื่อง การประมวลผล ขอมูล ในหนังสือ หนา 20-21 2. ครูอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนทราบวา การนํา ความรูมาใชในชีวิตประจําวันจะตองมีการนํา ขอมูลมาประมวลผลใหเปนสารสนเทศ โดยการตรวจสอบ แยกแยะประเภท จัดลําดับ หรือคํานวณขอมูล เพื่อใหสามารถใชขอมูลได อยางสะดวกและเกิดประโยชนสูงสุด 3. ครูยกตัวอยางการประมวลผลขอมูลใหเปน สารสนเทศใหนักเรียนเขาใจ 4. ใหนักเรียนชวยกันบอกลักษณะของขอมูล สารสนเทศที่ดี แลวครูสรุปเปนแนวทาง ดังนี้ 1) มีความสมบูรณ ถูกตอง เชื่อถือได 2) มีความเปนปจจุบัน และทันตอเหตุการณ ตางๆ ที่เกิดขึ้น 3) มีความสะดวกในการคนหา 4) มีความชัดเจน ไมซํ้าซอน 5. ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามขยายความรู สูการคิด ในหนังสือ หนา 21 วา • การประมวลผลขอมูลใหเปนสารสนเทศ มีประโยชนอยางไร (แนวตอบ ตอบไดหลากหลาย เชน อานขอมูล ไดเขาใจงายยิ่งขึ้น เลือกใชขอมูลไดสะดวก รวดเร็วขึ้น เปนตน)

ข้อมูล

สารสนเทศ

การประมวลผลข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ ท�าให้เราสามารถน�1าข้อมูลไปใช้ ประโยชน์ได้สะดวกยิง่ ขึน้ เช่น การวิเคราะห์ขอ้ มูลน�า้ หนักและส่วนสูงของนักเรียน ชั้น ป. ๕ โดยเปรียบเทียบข้อมูลกับเกณฑ์มาตรฐานว่า นักเรียนคนใดมีน�้าหนัก และส่วนสูงที่สูงกว่าหรือต�่ากว่าเกณฑ์มาตรฐาน เป็นต้น 2๐

EB GUIDE http://www.aksorn.com/lib/p/voc_03 (เรื่อง วิธีประมวลผลข้อมูลเปนสารสนเทศ)

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนรวมกันยกตัวอยางขอมูล และหาวิธีการประมวลผลขอมูลเปน สารสนเทศ เพื่อกระตุนการคิดของนักเรียน จากนั้นใหเปรียบเทียบความแตกตาง ระหวางขอมูลและสารสนเทศ

นักเรียนควรรู 1 นํ้าหนักและสวนสูง โดยเฉลี่ยของนักเรียนในระดับชั้นนี้ ไดแก อายุ เพศชาย เพศหญิง ป เดือน นํ้าหนัก (กก.) สวนสูง (ซม.) นํ้าหนัก (กก.) สวนสูง (ซม.)

11 0 25.6-45.2 130.5-149.4 26.1-46.5 132.9-152.6 12

20

0

28.1-50.0

คูมือครู

135.1-156.9 29.4-50.2

การประมวลผล • วิเคราะห์ • จัดล�าดับ • จัดกลุ่ม • หาค่าเฉลี่ย • ค�านวณ • ท�ารายงาน

138.8-156.9

รายขายอาหารแหงหนึ่ง มีรายรับจากการขายอาหารในแตละวัน ดังนี้ จากขอมูลที่กําหนด ขอใดเปน วัน รายรับ (บาท) สารสนเทศ จันทร 780 อังคาร 810 1. 705 พุธ 705 2. 780 พฤหัส 690 3. 800 ศุกร 800 4. 3,785 รวม 3,785 วิเคราะหคําตอบ จากขอมูลที่กําหนด รายรับในแตละวันจัดเปนขอมูล สวนรายรับทั้งหมดจัดเปน สารสนเทศ โดยการคํานวณ (บวก) จากรายรับ ตั้งแตวันจันทรถึงวันศุกร ดังนั้น ขอ 4. จึงเปนคําตอบที่ถูก

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Expand าใจ ขยายความเข

Evaluate ตรวจสอบผล

ขยายความเขาใจ

คุณสมบัติของข้อมูลสารสนเทศที่ดี

ประโยชน์ของข้อมูลสารสนเทศ

๑. มีความสมบูรณ์ ถูกต้อง เชื่อถือได้ ๒. มีความสะดวกในการค้นหา ๓. มีความเป็นปัจจุบันและทันต่อเหตุการณ์ ต่างๆ ที่เกิดขึ้น ๔. มีความชัดเจน ไม่ซ�้าซ้อน

๑. ใช้ในการวางแผนการท�างาน ๒. ใช้ประกอบการตัดสินใจ ๓. ใช้ในการปรับปรุง เปลีย่ นแปลง หรือพัฒนา สิ่งต่างๆ ให้เกิดผลดียิ่งขึ้น ๔. ใช้ในการควบคุมสถานการณ์ หรือเหตุการณ์ ที่เกิดขึ้น

คะแนนวิชาภาษาไทย

ทักษะ การฟัง การพูด การอ่าน การเขียน

คะแนนเต็ม ได้คะแนน 25 6 25 4 25 7 25 8 100 25

ข้อมูล สารสนเทศ

àÎŒÍ! ¤Ðá¹¹ÃÇÁÇÔªÒÀÒÉÒä·ÂµíèÒÁÒ¡àÅ µ‹Í仹ÕéàÃҨеŒÍ§¢ÂѹàÃÕ¹ãËŒÁÒ¡¢Ö鹡NjÒà´ÔÁ

1. ครูและนักเรียนรวมกันทบทวนความรูเกี่ยวกับ ประโยชนของขอมูลสารสนเทศ 2. ใหนักเรียนรวมกันอภิปรายและแสดงความ คิดเห็นเกี่ยวกับขั้นตอนในการรวบรวมขอมูล เพื่อนํามาประมวลผลเปนสารสนเทศ 3. ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามวา • นักเรียนใชประโยชนจากขอมูลสารสนเทศ ในขอใดมากที่สุด (แนวตอบ ตอบไดหลากหลาย เชน ใชในการ วางแผนการทํางาน เพราะการศึกษาขอมูล ทําใหเรามีวิธีการที่จะปฏิบัติงานที่ไดรับ มอบหมายไดอยางถูกตอง เหมาะสม และ สามารถดําเนินงานไดอยางมีประสิทธิภาพ เปนตน) 4. ใหนักเรียนสืบคนขอมูลจากแหลงขอมูล 1 แหลง แลวบันทึกผลลงในสมุด จากนั้น ประมวลผลขอมูลที่ไดใหเปนสารสนเทศ 5. ใหนักเรียนผลัดกันนําเสนอผลงานที่หนา ชั้นเรียน แลวใหเพื่อนๆ ชวยแนะนํา หากประมวลผลขอมูลไมถูกตอง

ตรวจสอบผล

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡ÒÃเÃÕ ¨¡ÃÃÁ¡ÒÃเÃÕ¹ÃÙŒ·Õè ó

หลักฐานแสดงผลการเรียนรู

การประมวลผลข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ มีประโยชน์อย่างไร

2๑

บูรณาการเชื่อมสาระ

ครูบูรณาการความรูในสาระการงานอาชีพฯ วิชาเทคโนโลยีฯ และ สาระภาษาไทย เรื่อง การเขียนรายงาน โดยใหนักเรียนสืบคนขอมูลที่สนใจ แลวรวบรวมขอมูล จากนั้นประมวลผลขอมูล และเขียนนําเสนอสารสนเทศ เปนรายงานใหถูกตองตามรูปแบบการเขียนรายงาน จากนั้นนําสงครู

กิจกรรมสรางเสริม ใหนักเรียนสืบคนขอมูลที่สนใจมา 1 เรื่อง จากนั้นแลกเปลี่ยนขอมูล กับเพือ่ น แลวประมวลผลขอมูลทีอ่ า น แลวเขียนบันทึกผลลงในสมุด จากนัน้ นําเสนอผลการประมวลผลที่หนาชั้นเรียน เพื่อใหนักเรียนรวบรวมขอมูล และประมวลผลขอมูลได

Evaluate

ครูตรวจสอบการประมวลผลขอมูลเปน สารสนเทศของนักเรียน โดยพิจารณาจากการ ประมวลผลขอมูลวา ประมวลผลไดถูกตอง ชัดเจน

๑. สืบค้นข้อมูลที่นักเรียนสนใจจากแหล่งข้อมูล ๑ แหล่ง แล้วบันทึกผลลงในสมุด ๒. ประมวลผลข้อมูลที่ได้จากการท�ากิจกรรมข้อ ๑. ให้เปนสารสนเทศ

¢ÂÒ¤ÇÒÁÃÙŒ ÊÙ¡‹ ÒäԴ

Expand

1.

2.

3.

4.

ผลการสืบคนขอมูลที่สนใจ ผลการรวบรวมขอมูลเกีย่ วกับรานคาในโรงเรียน ผลการประมวลผลขอมูลจากขอมูลที่สืบคนมา ผลการทําแบบวัดฯ เทคโนโลยีฯ ป.5

เกร็ดแนะครู เมื่อเรียนจบหนวยการเรียนรูที่ 1 แลว ครูใหนักเรียนแตละคนตรวจสอบตนเอง ในเรื่องที่กําหนด ดังนี้ • จําแนกประเภทของขอมูลที่พบในชีวิตประจําวันได • สืบคนและรวบรวมขอมูลที่สนใจจากแหลงขอมูลตางๆ ได • ประมวลผลขอมูลที่รวบรวมมาใหเปนสารสนเทศได ถานักเรียนสามารถปฏิบัติไดครบทุกหัวขอเรื่อง แสดงวาเกิดความเขาใจติดตัว คงทน แตถาหัวขอเรื่องใดที่นักเรียนยังปฏิบัติไมได ใหครูอธิบายเพิ่มเติม หรือสอน ซอมเสริม

คูมือครู

21