8858649122711

คูมือครู 㪌»ÃСͺ¡ÒÃÊ͹ËÇÁ¡Ñº

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ©ºÑº Í- .

ภาพปกนี้มีขนาดเทากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน

กระบวนการสอนแบบ 5 Es ชวยสรางทักษะการเรียนรู กิจกรรมมุงพัฒนาทักษะการคิด คำถาม + แนวขอสอบเพื่อยกผลสัมฤทธิ์ O-NET กิจกรรมบูรณาการเตรียมพรอมสู ASEAN 2558

เอกสารประกอบคูมือครู

กลุมสาระการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

เศรษฐศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปที่

1

สําหรับครู

คูมือครู Version ใหม

ลักษณะเดน

ขยายพื้นที่รูปเลมใหญขึ้นกวาเดิม จัดแบงพื้นที่ออกเปนโซน เพื่อคนหาขอมูลไดงาย สะดวก รวดเร็ว และดูเปนระเบียบ กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล

กระตุน ความสนใจ

Evaluate

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

เปาหมายการเรียนรู สมรรถนะของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค

หน า

โซน 1 กระตุน ความสนใจ

Engage

สํารวจคนหา

Explore

อธิบายความรู

Explain

ขยายความเขาใจ

Expand

ตรวจสอบผล

หน า

หนั ง สื อ เรี ย น

โซน 1

หนั ง สื อ เรี ย น

Evaluate

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T

ขอสอบ

โซน 2

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

เกร็ดแนะครู

O-NET

บูรณาการเชื่อมสาระ

โซน 3

กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย

นักเรียนควรรู

โซน 3

โซน 2 บูรณาการอาเซียน มุม IT

No.

คูมือครู

คูมือครู

No.

โซน 1 ขั้นตอนการสอนแบบ 5Es

โซน 2 ชวยครูเตรียมสอน

โซน 3 ชวยครูเตรียมนักเรียน

เพื่อใหครูเตรียมจัดกิจกรรมการเรียน การสอน โดยแนะนําขั้นตอนการสอนและ การจัดกิจกรรมแบบ 5Es อยางละเอียด เพื่อใหนักเรียนบรรลุตามตัวชี้วัด

เพื่อชวยลดภาระครูผูสอน โดยแนะนํา เกร็ดความรูสําหรับครู ความรูเสริมสําหรับ นักเรียน รวมทั้งบูรณาการความรูสูอาเซียน และมุม IT

เพื่อใหครูสะดวกตอการจัดกิจกรรม โดย แนะนํากิจกรรมบูรณาการเชือ่ มระหวางสาระหรือ กลุมสาระการเรียนรู วิชา กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย รวมถึงเนื้อหาที่เคยออกขอสอบ O-NET แนวขอสอบ NT/O-NET ทีเ่ นนการคิด พรอมเฉลยและคําอธิบายอยางละเอียด

ที่ใชในคูมือครู

แถบสีและสัญลักษณ

แถบสีแสดงขั้นตอนการสอนและการจัดกิจกรรม แบบ 5Es เพื่อใหครูทราบวาเปนขั้นการสอนขั้นใด

1. แถบสี 5Es สีแดง

สีเขียว

กระตุน ความสนใจ

เสร�ม

สํารวจคนหา

Engage

2

•

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใช เทคนิคกระตุน ความสนใจ เพื่อโยง เขาสูบทเรียน

สีสม

อธิบายความรู

Explore

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนสํารวจ ปญหา และศึกษา ขอมูล

สีฟา

Explain

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนคนหา คําตอบ จนเกิดความรู เชิงประจักษ

สีมวง

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

•

Evaluate

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนนําความรู ไปคิดคนตอๆ ไป

•

เปนขั้นที่ผูสอน ประเมินมโนทัศน ของผูเรียน

2. สัญลักษณ สัญลักษณ

วัตถุประสงค

• เปาหมายการเรียนรู

• หลักฐานแสดง ผลการเรียนรู

• เกร็ดแนะครู

แทรกความรูเสริมสําหรับครู ขอเสนอแนะ ขอควรระวัง ขอสังเกต แนวทางการจัด กิจกรรมและอืน่ ๆ เพื่อประโยชนในการ จัดการเรียนการสอน ขยายความรูเพิ่มเติมจากเนื้อหา เพื่อให ครูนําไปใชอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียน ไดมีความรูมากขึ้น

•

ความรูห รือกิจกรรมเสริม ใหครูนาํ ไปใช เตรียมความพรอมใหกบั นักเรียนกอนเขาสู ประชาคมอาเซียนใน พ.ศ. 2558 โดย บูรณาการกับวิชาทีก่ าํ ลังเรียน

บูรณาการอาเซียน

•

คูม อื ครู

แสดงรองรอยหลักฐานตามภาระงาน ที่ครูมอบหมาย เพื่อแสดงผลการเรียนรู ตามตัวชี้วัด

• นักเรียนควรรู

มุม IT

แสดงเปาหมายการเรียนรูที่นักเรียน ตองบรรลุตามตัวชี้วัด ตลอดจนสมรรถนะ ที่จะตองมี และคุณลักษณะที่พึงเกิดขึ้น กับนักเรียน

แนะนําแหลงคนควาจากเว็บไซต เพื่อให ครูและนักเรียนไดเขาถึงขอมูลความรู ที่หลากหลาย ทั้งไทยและตางประเทศ

สัญลักษณ

ขอสอบ

วัตถุประสงค

O-NET

(เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ O-NET O-NET)

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T (เฉพาะระดับชัน้ มัธยมศึกษาตอนตน)

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET (เฉพาะระดับชัน้ มัธยมศึกษาตอนปลาย)

บูรณาการเชื่อมสาระ

กิจกรรมสรางเสริม

กิจกรรมทาทาย

• ชีแ้ นะเนือ้ หาทีเ่ คยออกขอสอบ

O-NET โดยยกตัวอยางขอสอบ พรอมวิเคราะหคาํ ตอบ อยางละเอียด

• เปนตัวอยางขอสอบทีม่ งุ เนน

การคิดและเปนแนวขอสอบ NT/O-NET ในระดับมัธยมศึกษา ตอนตน มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด

• เปนตัวอยางขอสอบทีม่ งุ เนน

การคิดและเปนแนวขอสอบ O-NET ในระดับมัธยมศึกษา ตอนปลาย มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม

เชือ่ มกับสาระหรือกลุม สาระ การเรียนรู ระดับชัน้ หรือวิชาอืน่ ทีเ่ กีย่ วของ

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม ซอมเสริมสําหรับนักเรียนทีค่ วร ไดรบั การพัฒนาการเรียนรู

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม ตอยอดสําหรับนักเรียนทีเ่ รียนรู ไดอยางรวดเร็ว และตองการ ทาทายความสามารถในระดับ ทีส่ งู ขึน้

คําแนะนําการใชคูมือครู การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน คูมือครู รายวิชา เศรษฐศาสตร ม.1 จัดทําขึ้นเพื่อใหครูผูสอนนําไปใชเปนแนวทางวางแผนการสอนเพื่อพัฒนา ผลสัมฤทธิท์ างการเรียน และประกันคุณภาพผูเ รียน ตามนโยบายของสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน (สพฐ.) โดยใชหนังสือเรียน เศรษฐศาสตร ม.1 ของบริษัท อักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด เปนสื่อหลัก (Core Material) ประกอบ เสร�ม การสอนและการจัดกิจกรรมการเรียนรูใหสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดกลุมสาระการเรียนรู สังคมศึกษา 3 ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 โดยออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน ตามหลักการสําคัญ ดังนี้ 1 ออกแบบการสอนเปนหนวยการเรียนรูอิงมาตรฐาน คูมือครู รายวิชา เศรษฐศาสตร ม.1 วางแผนการสอนโดยแบงเปนหนวยการเรียนรูตามลําดับสาระ (strand) และ หมายเลขขอของมาตรฐานการเรียนรูแ ละตัวชีว้ ดั แตละหนวยจะกําหนดเปาหมายการเรียนรูแ ละจุดประสงคการเรียนรู (Objective Learning) กิจกรรมการเรียนรู (Learning Activities) และแนวทางการประเมินผลการเรียนรู (Learning Evaluation) ไวชัดเจน ครูผูสอนสามารถจัดทําแผนการสอนใหครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัด สมรรถนะ และคุณลักษณะ อันพึงประสงคที่เปนเปาหมายการเรียนรูตามที่กําหนดไวในสาระแกนกลาง (ตามแผนภูมิ) และสามารถบันทึกผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนของผูเรียนแตละคนลงในเอกสาร ปพ.5 ไดอยางมั่นใจ แผนภูมิแสดงความสัมพันธขององคประกอบการออกแบบการเรียนรูอิงมาตรฐานและเนนผูเรียนเปนสําคัญ

พผ

ูเ

จุดปร

ะสง

คก า

ส ภา

รียน

ร

รู ีเรยน

มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชั้นป

ทักษะการคิด การวัดประเมินผล การเรียนรู

กิจกรรมการเรียนรู

เทคนิคการสอน คูม อื ครู

2 การจัดการเรียนรูที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ แนวคิ ด ในการจั ด การเรี ย นการสอนที่ ยึ ด ผู  เ รี ย นเป น สํ า คั ญ พั ฒ นามาจากปรั ช ญาและทฤษฎี ก ารเรี ย นรู  Constructivism ที่เชื่อวา การเรียนรูเปนกระบวนการที่เกิดขึ้นภายในสมองของผูเรียนแตละคน ผูเรียนเปนผูสรางความรู โดยการเชื่อมโยงระหวางสิ่งที่ไดเรียนรูจากบทเรียนใหมกับความรูหรือประสบการณเดิมที่มีอยู ทฤษฎีนี้มีความเชื่อวา ผูเรียนทุกคนไดเรียนรูและมีการสั่งสมความรูความเขาใจเกี่ยวกับสิ่งตางๆ ติดตัวมากอน ทีจ่ ะเขาสูห อ งเรียน ซึง่ เปนการเรียนรูท เี่ กิดจากประสบการณและสิง่ แวดลอมรอบตัวผูเ รียนแตละคน ดังนัน้ การจัดกิจกรรม เสร�ม การเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ผูสอนจะตองคํานึงถึง

4

1. ความรูเดิมของผูเรียน วิธีการสอนที่ดีจะตองเริ่มตนจากจุดที่วา ผูเ รียนมีความรูอ ะไรมาบาง แลวจึงใหความรู หรือประสบการณใหม เพื่อตอยอดจาก ความรูเดิม นําไปสูการสรางความรู ความเขาใจใหม

2. ความรูเดิมของผูเรียนถูกตองหรือไม ผูส อนตองปรับเปลีย่ นความรูค วามเขาใจเดิม ของผูเรียนใหถูกตอง และเปนพฤติกรรม การเรียนรูใ หมทมี่ คี ณุ คาตอผูเรียน เพื่อสราง เจตคติหรือทัศนคติที่ดีตอการเรียนรู สิ่งเหลานั้น

3. ผูเรียนสรางความหมายสําหรับตนเอง ผูสอนตองสงเสริมใหผูเรียนนําความรู ความเขาใจที่เกิดขึ้นไปลงมือปฏิบัติ เพื่อขยายความรูใหลึกซึ้งและมีคุณคา ตอตัวผูเรียนมากที่สุด

แนวคิด Constructivism เนนใหผูเรียนสรางความรูโดยผานกระบวนการคิดและความอยากรูของตนเอง โดยมีผูสอนเปนผูสรางบรรยากาศ

การเรียนรูและกระตุนความสนใจ คอยจัดสถานการณใหผูเรียนเกิดความขัดแยงทางความคิดระหวางประสบการณเดิมกับประสบการณ ความรูใ หม เพือ่ กระตนุ ใหผเู รียนเชือ่ มโยงความรู ความคิด กับประสบการณทมี่ อี ยูเ ดิม แลวสังเคราะหเปนความรูห รือแนวคิดใหมๆ ไดดว ยตนเอง

3 การบูรณาการกระบวนการคิด การเรียนรูของผูเรียนแตละคนจะเกิดขึ้นที่สมอง ซึ่งเปนอวัยวะที่ทําหนาที่รูคิดภายใตสภาพแวดลอมที่เอื้ออํานวย และไดรบั การกระตนุ จูงใจอยางเหมาะสม สอดคลองกับสภาพจิตใจและความตองการของผูเ รียนแตละคน การจัดกิจกรรม การเรียนรูและสาระการเรียนรูที่สอดคลองกับความสนใจและมีความหมายตอผูเรียน จะชวยกระตุนใหสมองของผูเรียน สามารถรับรูและเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพตามขั้นตอนการทํางานของสมอง ดังนี้ 1. สมองจะเรียนรูและสืบคน โดยการสังเกต คนหา ซักถาม และทดลอง ปฏิบัติ จนทําใหคนพบความรูความเขาใจ ไดอยางรวดเร็ว

2. สมองจะแยกแยะคุณคาของสิ่งตางๆ โดยการตัดสินใจวิพากษวิจารณ แสดง ความคิดเห็น ยอมรับหรือตอตานตาม อารมณความรูสึกที่เกิดขึ้นในขณะที่เรียนรู

3. สมองจะประมวลเนื้อหาสาระ โดยการสรุปเปนความคิดรวบยอดจาก เรื่องราวที่ไดเรียนรูใหมนําไปผสมผสานกับ ความรูห รือประสบการณเดิมทีถ่ กู จัดเก็บอยูใ น สมอง ผานการกลัน่ กรองเพือ่ สังเคราะหเปน ความรูค วามเขาใจใหมๆ หรือเปนทัศนคติใหม ที่จะเก็บบรรจุไวในสมองของผูเรียน

การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพจึงตองเปนการเรียนรูที่เกิดจากกระบวนการคิดของผูเรียน เพราะการเรียนรูจะเกิดขึ้น เมื่อสมองรูคิด และตองเปนการคิดไดครบถวนตามขั้นตอนการทํางานของสมองผูเรียน โดยเริ่มตนจาก 1. ระดับการคิดพื้นฐาน ไดแก การสังเกต การจําแนก การคาดคะเน การสื่อความหมาย การรวบรวมขอมูล การสรุปผล เปนตน

คูม อื ครู

2. ระดับลักษณะการคิด ไดแก การคิดกวาง คิดลึกซึ้ง คิดไกล คิดหลากหลาย คิดคลอง คิดอยางมีเหตุผล เปนตน

3. ระดับกระบวนการคิด ไดแก กระบวนการคิดอยางมีวิจารณญาณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการ คิดสรางสรรค กระบวนการคิดสังเคราะห เปนตน

5Es การจัดกิจกรรมตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ขั้นตอนการสอนที่สัมพันธกับขั้นตอนการคิดและการทํางานทางสมองของผูเรียนที่นิยมใชอยางแพรหลาย คือ วัฏจักรการเรียนรู 5Es ซึ่งผูจัดทําคูมือครูไดนํามาใชเปนแนวทางออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนในแตละหนวย ตามลําดับขั้นตอนการเรียนรู ดังนี้ ขั้นที่ 1

กระตุนความสนใจ

(Engage)

เสร�ม

5

เปนขั้นที่ผูสอนนําเขาสูบทเรียน เพื่อกระตุนความสนใจของผูเรียนดวยเรื่องราวหรือเหตุการณที่นาสนใจโดยใชเทคนิควิธีการ และคําถามทบทวนความรูหรือประสบการณเดิมของผูเรียน เพื่อเชื่อมโยงผูเรียนเขาสูความรูของบทเรียนใหม ชวยใหผูเรียนสามารถ สรุปความสําคัญหัวขอและสาระการเรียนรูของบทเรียนได จึงเปนขั้นตอนการสอนที่สําคัญ เพราะเปนการเตรียมความพรอมและสราง แรงจูงใจใฝเรียนรูแกผูเรียน

ขั้นที่ 2

สํารวจคนหา

(Explore)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนเปดโอกาสใหผเู รียนลงมือศึกษา สังเกต หรือรวมมือกันสํารวจ เพือ่ ใหเห็นขอบขายของประเด็นหรือปญหา รวมถึง วิธีการศึกษาคนควา การรวบรวมขอมูลความรูที่จะนําไปสูการสรางความเขาใจประเด็นหรือปญหานั้นๆ เมื่อผูเรียนทําความเขาใจใน ประเด็นหรือปญหาที่จะศึกษาคนควาอยางถองแทแลว ก็ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมขอมูลความรู สํารวจตรวจสอบ โดยวิธีการตางๆ เชน สัมภาษณ ทดลอง อานคนควาขอมูลจากเอกสาร แหลงขอมูลตางๆ จนไดขอมูลความรูที่เกี่ยวของกับประเด็นหรือปญหาที่ศึกษา

ขั้นที่ 3

อธิบายความรู

(Explain)

เปนขั้นที่ผูสอนมีปฏิสัมพันธกับผูเรียน เชน ใหการแนะนํา ตั้งคําถามกระตุนใหคิด เพื่อใหผูเรียนคนหาคําตอบ และนําขอมูล ความรูจากการศึกษาคนควาในขั้นที่ 2 มาวิเคราะห สรุปผล และนําเสนอผลที่ไดศึกษาคนความาในรูปแบบสารสนเทศตางๆ เชน เขียนแผนภูมิ ผังมโนทัศน เขียนความเรียง เขียนรายงาน เปนตน ในขั้นตอนนี้ฝกใหผูเรียนใชสมองคิดวิเคราะหและสังเคราะห อยางเปนระบบ

ขั้นที่ 4

ขยายความเขาใจ

(Expand)

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใชเทคนิควิธีสอนตางๆ ที่สงเสริมใหผูเรียนนําความรูที่เกิดขึ้นไปคิดคนสืบคนตอๆ ไป เพื่อพัฒนาทักษะ การเรียนรูและการทํางานรวมกันเปนกลุม ระดมสมองเพื่อคิดสรางสรรครวมกัน ผูเรียนสามารถนําความรูที่สรางขึ้นใหมไปเชื่อมโยง กับประสบการณเดิมโดยนําขอสรุปทีไ่ ดไปใชอธิบายเหตุการณตา งๆ หรือนําไปปฏิบตั ใิ นสถานการณใหมๆ ทีเ่ กีย่ วของกับชีวติ ประจําวัน ของตนเอง เพื่อขยายความรูความเขาใจใหกวางขวางยิ่งขึ้น ในขั้นตอนนี้ฝกสมองของผูเรียนใหสามารถคิดริเริ่มสรางสรรคอยางมี คุณภาพ เสริมสรางวิสัยทัศนใหกวางไกลออกไป

ขั้นที่ 5

ตรวจสอบผล

(Evaluate)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนประเมินมโนทัศนของผูเ รียน โดยตรวจสอบจากความคิดทีเ่ ปลีย่ นไปและความคิดรวบยอดทีเ่ กิดขึน้ ใหม ตรวจสอบ ทักษะ กระบวนการปฏิบัติ การแกปญหา การตอบคําถามรวบยอด หรือการเคารพความคิดหรือยอมรับเหตุผลของคนอื่น เพื่อการ สรางสรรคความรูร ว มกัน ผูเ รียนสามารถประเมินผลการเรียนรูข องตนเอง เพือ่ สรุปผลวามีความรูอ ะไรเพิม่ ขึน้ มาบาง เกิดความเขาใจ มากนอยเพียงใด และจะนําความรูเหลานั้นไปประยุกตใชในการเรียนรูเรื่องอื่นๆ หรือในชีวิตประจําวันไดอยางไร ผูเรียนจะเกิดเจตคติ และเห็นคุณคาของตนเองจากผลการเรียนรูที่เกิดขึ้น ซึ่งเปนการเรียนรูที่มีความสุขอยางแทจริง

การจัดกิจกรรมการเรียนรูตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es จึงเปนรูปแบบการเรียนการสอนที่เนนผูเรียน เปนสําคัญอยางแทจริง เพราะสงเสริมใหผูเรียนไดเรียนรูตามขั้นตอนของกระบวนการสรางความรูดวยตนเอง และ ฝกฝนใหใชกระบวนการคิดและกระบวนการกลุมอยางชํานาญ กอใหเกิดทักษะชีวิต ทักษะการทํางาน และทักษะการ เรียนรูที่มีประสิทธิภาพ สงผลตอการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของผูเรียน ตามเปาหมายของการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) ทุกประการ คูม อื ครู

O-NET การเพิ่มผลสัมฤทธิ์ O-NET

การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ในแตละหนวยการเรียนรู ทางผูจัดทํา จะเสนอแนะวิธีสอน รูปแบบกิจกรรมการเรียนรู พรอมทั้งออกแบบเครื่องมือวัดและประเมินผลที่สอดคลองกับตัวชี้วัด และสาระการเรียนรูแกนกลางไวทุกขั้นตอน โดยยึดหลักสําคัญ คือ หลักของการวัดและประเมินผล เสร�ม

6

1. การวัดและประเมินผลทุกครั้ง ควรนําผลมาปรับปรุงพัฒนาผูเรียน เปนรายบุคคล

2. การวัดและประเมินผลมี เปาหมาย เพื่อพัฒนาการเรียนรู ของผูเรียนจนเต็มศักยภาพ

3. การนําผลการวัดและประเมินผล ทุกครั้งมาวางแผนปรับปรุงกิจกรรม การเรียนการสอน การเลือกเทคนิค วิธีสอน และสื่อการเรียนรูให เหมาะสมกับสภาพจริงของผูเรียน

การทดสอบผูเรียน 1. การใชขอสอบอัตนัย เนนการอาน การคิดวิเคราะห และการเขียนเพิ่มมากขึ้น 2. การใชคําถามกระตุนการคิดควบคูกับการทําขอสอบที่เนนการคิดอยางตอเนื่องตามลําดับกิจกรรมการเรียนรู และตัวชี้วัด 3. การทดสอบตองดําเนินการทั้งกอนเรียน ระหวางเรียน และหลังเรียน การทดสอบควรใชขอสอบทั้งชนิดปรนัยและ อัตนัย และเปนการทดสอบเพื่อประเมินผลการเรียนของผูเรียนแตละคน เพื่อการสอนซอมเสริมใหบรรลุตัวชี้วัด ไดครบถวน 4. การสอบกลางภาค (ถามี) ควรนําแบบฝกหัดหรือขอสอบทีน่ กั เรียนสวนใหญไมสามารถตอบไดหรือไมครบถวนชัดเจน มา สรางเปนแบบทดสอบอีกครัง้ เพือ่ ตรวจสอบความรูค วามเขาใจทีถ่ กู ตอง และประเมินความกาวหนาของผูเ รียนแตละคน 5. การสอบปลายภาคเรียนเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามตัวชี้วัดที่สําคัญ ควรออกขอสอบใหมีลักษณะเดียวกับ ขอสอบ O-NET โดยเนนการคิดวิเคราะห สังเคราะห เชื่อมโยงประยุกตใช เพื่อสรางความคุนเคย และฝกฝน วิธีการทําขอสอบดวยความมั่นใจ 6. การนําผลการทดสอบของผูเรียนมาวิเคราะห โดยผลการสอบกอนการเรียนตองสามารถพยากรณผลการสอบ กลางภาค และผลการสอบกลางภาคตองทํานายผลการสอบปลายภาคของผูเ รียนแตละคน เพือ่ ประเมินพัฒนาการ ความกาวหนาของผูเรียนเปนรายบุคคล 7. ผลการทดสอบปลายป ปลายภาค ตองมีคาเฉลี่ยสอดคลองกับคาเฉลี่ยของการสอบ NT ที่เขตพื้นที่การศึกษา จัดสอบ รวมทั้งคาเฉลี่ยของการสอบ O-NET ชวงชั้นที่สอดคลองครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดสําคัญ เพือ่ สะทอนประสิทธิภาพของครูผสู อนในการออกแบบการเรียนรูแ ละประกันคุณภาพผูเ รียนทีต่ รวจสอบผลไดชดั เจน การจัดการเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ตองใหผูเรียนไดสั่งสมความรู ความเขาใจตามลําดับขั้นตอน ของกิจกรรมในวัฏจักรการเรียนรู 5Es เพื่อใหผูเรียนไดเติมเต็มองคความรูอยางตอเนื่อง จนสามารถปฏิบัติชิ้นงานหรือ ภาระงานรวบยอดของแตละหนวย ผานเกณฑประกันคุณภาพในระดับที่นาพึงพอใจ เพื่อรองรับการประเมินภายนอกจาก สมศ. ตลอดเวลา คูม อื ครู

ASEAN การเรียนรูสูประชาคมอาเซียน เพื่ออํานวยความสะดวกแกครูผูสอนในการจัดกิจกรรมการเรียนรูบูรณาการอาเซียนศึกษา ผูจัดทําไดวิเคราะห มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดที่มีสาระการเรียนรูสอดคลองกับองคความรูเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนในแงมุมตางๆ ครอบคลุมทัง้ ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรม อาเซียน เพื่อสงเสริมการเรียนรูใหผูเรียนเกิดความตระหนัก มีความรูความเขาใจเหมาะสมกับระดับชั้นและกลุมสาระ การเรียนรู โดยเสนอแนะวิธีการจัดกิจกรรมบูรณาการเนื้อหาสาระตางๆ ที่เปนประโยชนตอผูเรียนและเปนการชวย เตรียมความพรอมผูเ รียนทุกคนทีจ่ ะกาวเขาสูก ารเปนสมาชิกของประชาคมอาเซียนไดอยางมัน่ ใจตามขอตกลงปฏิญญา เสร�ม ชะอํา-หัวหิน วาดวยความรวมมือดานการศึกษาเพือ่ บรรลุเปาหมายประชาคมอาเซียนทีเ่ อือ้ อาทรและแบงปน จึงกําหนด 7 เปนนโยบายใหกระทรวงศึกษาธิการจัดการเรียนรูเตรียมความพรอมผูเรียนเขาสูประชาคมอาเซียนภายในป พ.ศ. 2558 ตามแนวปฏิบัติที่สําคัญ ดังนี้

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน 1. การสรางความรูความเขาใจ และตระหนักถึงความสําคัญของ กฎบัตรอาเซียน และความรวมมือ ของ 3 เสาหลัก ซึง่ กฎบัตรอาเซียน ในขณะนี้มีสถานะเปนกฎหมายที่ ประเทศสมาชิกจะตองปฏิบัติตาม หลักการที่กําหนดไวเพื่อใหบรรลุ เปาหมายของกฎบัตรมาตราตางๆ

2. การสงเสริมหลักการ ประชาธิปไตยและการสราง สิ่งแวดลอมประชาธิปไตย เพื่อการอยูรวมกันอยางกลมกลืน ภายใตวิถีชีวิตอาเซียนที่มีความ หลากหลายดานสังคมและ วัฒนธรรม

4. การตระหนักในคุณคาของ สายสัมพันธทางประวัติศาสตร และมรดกทางวัฒนธรรมที่มี พัฒนาการรวมกัน เพื่อเชื่อม อัตลักษณและสรางจิตสํานึก ในการเปนประชากรของประชาคม อาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการศึกษาดาน สิทธิมนุษยชน เพื่อสรางประชาคม อาเซียนใหเปนประชาคมเพื่อ ประชาชนอยางแทจริง สามารถ อยูรวมกันไดบนพื้นฐานการเคารพ ในคุณคาของศักดิ์ศรีแหงความ เปนมนุษยเทาเทียมกัน

5. การสงเสริมสันติภาพ ความ มั่นคง และความปรองดองในสังคม ทั้งระดับประเทศและภูมิภาคของ อาเซียนบนพื้นฐานสันติวิธีและการ อยูรวมกันดวยขันติธรรม

คูม อื ครู

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

เสร�ม

8

1. การพัฒนาทักษะการทํางาน เพื่อเสริมสรางผูเรียนใหมีทักษะ วิชาชีพที่จําเปนสอดคลองกับ ความตองการของตลาดแรงงาน และสถานประกอบการในอาเซียน สามารถเทียบโอนผลการเรียน และการทํางานตามมาตรฐานฝมือ แรงงานในภูมิภาคอาเซียน

2. การเสริมสรางวินัย ความรับผิดชอบ และเจตคติรักการทํางาน สามารถพึ่งพาตนเอง มีทักษะชีวิต ดํารงชีวิตอยางมีความสุข เห็นคุณคา และภูมิใจในตนเอง ในฐานะที่เปนพลเมืองไทยและ อาเซียน

3. การเรียนรูเพื่อพัฒนาตนเอง อยางตอเนื่องตลอดชีวิต ใหมี ทักษะการทํางานตามมาตรฐาน อาชีพ และคุณวุฒิของวิชาชีพสาขา ตางๆ เพื่อรองรับการเตรียมเคลื่อน ยายแรงงานมีฝมือและการเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนที่ เขมแข็ง เพื่อสรางขีดความสามารถ ในการแขงขันในเวทีโลก

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน 1. การเสริมสรางความรวมมือ ในลักษณะสังคมที่เอื้ออาทร ของประชากรอาเซียน โดยยึด หลักการสําคัญ คือ ความงดงาม ของประชาคมอาเซียนมาจาก ความแตกตางและหลากหลายทาง วัฒนธรรมที่ลวนแตมีคุณคาตอ มรดกทางวัฒนธรรมของอาเซียน ซึ่งประชาชนทุกคนตองอนุรักษ สืบสานใหยั่งยืน

2. การเสริมสรางคุณลักษณะ ของผูเรียนใหเปนพลเมืองอาเซียน ที่มีศักยภาพในการกาวเขาสู ประชาคมอาเซียนอยางมั่นใจ เปนผูที่มีสุขภาพสมบูรณแข็งแรง มีทักษะการสื่อสาร ทักษะการ ทํางาน ทักษะทางสังคม สามารถ ทํางานรวมกับผูอื่นไดอยาง สรางสรรค และมีองคความรู เกี่ยวกับอาเซียนที่จําเปนตอการ ดํารงชีวิตอยางมีคุณภาพ

4. การสงเสริมการเรียนรูดาน ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี วิถชี วี ติ ความเปนอยูข องเพือ่ นบาน ในอาเซียน เพื่อสรางจิตสํานึกของ ความเปนประชาคมอาเซียนและ ตระหนักถึงหนาที่ของการเปน พลเมืองอาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการเรียนรูภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสารและการ ทํางานตามมาตรฐานอาชีพที่ กําหนดและสนับสนุนการเรียนรู ภาษาอาเซียนและภาษาเพื่อนบาน เพื่อชวยเสริมสรางสัมพันธภาพทาง สังคม และการอยูรวมกันอยางสันติ ทามกลางความหลากหลายทาง วัฒนธรรม

5. การสรางความรูและความ ตระหนักเกี่ยวกับดานสิ่งแวดลอม ปญหาและผลกระทบตอคุณภาพ ชีวิตของประชากรในภูมิภาค รวมทั้งแนวทางการพัฒนาอยาง ยั่งยืน ใหเปนมรดกสืบทอดแก พลเมืองอาเซียนในรุนหลังตอๆ ไป

กระทรวงศึกษาธิการจึงประกาศนโยบายการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) เพื่อเรงพัฒนาเด็ก และเยาวชนไทยใหเปนทรัพยากรมนุษยของชาติที่มีทักษะและความชํานาญ พรอมเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงและ การแขงขันทั้งในภูมิภาคอาเซียนและภูมิภาคอื่นๆ ของสังคมโลก ทั้งนี้ผูบริหารสถานศึกษา ครูผูสอน และผูปกครอง ควรรวมมือกันอยางใกลชดิ ในการดูแลชวยเหลือผูเ รียนและจัดประสบการณการเรียนรูเ พือ่ พัฒนาผูเ รียนจนเต็มศักยภาพ เพื่อกาวเขาสูการเปนพลเมืองอาเซียนอยางมีเกียรติภูมิและศักดิ์ศรีความเปนมนุษยของตน คูม อื ครู

คณะผูจัดทํา

ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง สาระที่ 3

เศรษฐศาสตร (เฉพาะชั้น ม.1)*

เศรษฐศาสตร

มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบริโภค การใชทรัพยากรที่มีอยูจํากัด ไดอยางมีประสิทธิภาพและคุมคา รวมทั้งเขาใจหลักการของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการดํารงชีวิต อยางมีดุลยภาพ ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

ม.1 1. อธิบายความหมาย • ความหมายและความสําคัญของเศรษฐศาสตร และความสําคัญของ เบื้องตน เศรษฐศาสตร • ความหมายของคําวาทรัพยากรมีจาํ กัดกับ ความตองการมีไมจาํ กัด ความขาดแคลน การเลือก และคาเสียโอกาส

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 เศรษฐศาสตรเบื้องตน

เสร�ม

9

• ความหมายและความสําคัญของการบริโภคอยาง • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 พฤติกรรมการบริโภค มีประสิทธิภาพ • หลักการในการบริโภคที่ดี • ปจจัยที่มีอิทธิพลตอพฤติกรรมการบริโภค • คานิยมและพฤติกรรมของการบริโภคของ คนในสังคมปจจุบัน รวมทั้งผลดีและผลเสียของ พฤติกรรมดังกลาว 3. อธิบายความเปนมา • ความหมายและความเปนมาของปรัชญาของ • หนวยการเรียนรูท ี่ 5 เศรษฐกิจพอเพียง หลักการ และความ เศรษฐกิจพอเพียง สําคัญของปรัชญา • ความเปนมาของเศรษฐกิจพอเพียง และหลักการ ของเศรษฐกิจพอเพียง ทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูห วั รวมทัง้ มาตรฐาน สต5.2 าใจปฏิสัมพันธระหว างมนุษยกับสภาพแวดล โครงการตามพระราชดํ าริ อมทางกายภาพที่กอใหเกิดการสรางสรรควัฒนธรรม มี อสังเข คมไทย จิตสํานึกและมีสวนรวมในการอนุรักษทรัพยากร และสิ่งแวดลอม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน • หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง • การประยุกตใชปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใน การดํารงชีวิต • ความสําคัญ คุณคา และประโยชนของปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงตอสังคมไทย 2. วิเคราะหคานิยม และพฤติกรรม การบริโภคของคนใน สังคม ซึ่งสงผลตอ เศรษฐกิจของชุมชน และประเทศ

_________________________________ * สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม. (กรุงเทพมหานคร : ชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551), หนา 71-91.

คูม อื ครู

มาตรฐาน ส 3.2 เขาใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจตางๆ ความสัมพันธทางเศรษฐกิจและความจําเปนของ การรวมมือกันทางเศรษฐกิจในสังคมโลก ชั้น

เสร�ม

10

ตัวชี้วัด

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

ม.1 1. วิเคราะหบทบาท • ความหมาย ประเภท และความสําคัญของ หนาทีแ่ ละความ สถาบันการเงินที่มีตอระบบเศรษฐกิจ แตกตางของสถาบัน • บทบาทหนาที่และความสําคัญของธนาคาร การเงินแตละประเภท กลาง และธนาคารกลาง • การหารายได รายจาย การออม การลงทุน ซึ่งแสดงความสัมพันธระหวางผูผลิต ผูบริโภค และสถาบันการเงิน 2. ยกตัวอยางที่สะทอน • ยกตัวอยางที่สะทอนใหเห็นการพึ่งพาอาศัยกัน ใหเห็นการพึ่งพา และกัน การแขงขันกันทางเศรษฐกิจในประเทศ อาศัยกัน และ • ปญหาเศรษฐกิจในชุมชน ประเทศ และเสนอ การแขงขันกันทาง แนวทางแกไข เศรษฐกิจในประเทศ

• หนวยการเรียนรูท ี่ 3 สถาบันการเงิน

3. ระบุปจจัยที่มีอิทธิพล • ความหมายและกฎอุปสงค อุปทาน • ปจจัยที่มีอิทธิพลตอการกําหนดอุปสงคและ ตอการกําหนด อุปทาน อุปสงคและอุปทาน

• หนวยการเรียนรูท ี่ 2 พฤติกรรมการบริโภค

4. อภิปรายผลของ การมีกฎหมาย เกี่ยวกับทรัพยสิน ทางปญญา

คูม อื ครู

สาระการเรียนรูแกนกลาง

• หนวยการเรียนรูท ี่ 4 เศรษฐกิจประเทศไทย

• ความหมายและความสําคัญของทรัพยสินทาง • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 พฤติกรรมการบริโภค ปญญา • กฎหมายที่เกี่ยวกับการคุมครองทรัพยสินทาง ปญญาพอสังเขป • ตัวอยางการละเมิดแหงทรัพยสินทางปญญา แตละประเภท

คําอธิบายรายวิชา รายวิชา เศรษฐศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 รหัสวิชา ส…………………………………

กลุมสาระการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ภาคเรียนที่ 1-2 เวลา 20 ชั่วโมง/ป

ศึกษา วิเคราะห ความหมายและความสําคัญของเศรษฐศาสตร คานิยมและพฤติกรรมการบริโภคของ เสร�ม คนในสังคมซึ่งสงผลตอเศรษฐกิจของชุมชนและประเทศ ความเปนมา หลักการและความสําคัญของปรัชญา 11 เศรษฐกิจพอเพียงตอสังคมไทย บทบาทหนาที่และความแตกตางของสถาบันการเงินแตละประเภทและธนาคาร กลาง การพึ่งพาอาศัยกัน และการแขงขันกันทางเศรษฐกิจในประเทศ ปจจัยที่มีอิทธิพลตอการกําหนดอุปสงค และอุปทาน และกฎหมายเกี่ยวกับทรัพยสินทางปญญา โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการสืบคนขอมูล กระบวนการปฏิบตั ิ กระบวนการทางสังคม กระบวนการ เผชิญสถานการณและแกปญหา กระบวนการกลุม เพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจ ระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจตางๆ ความสัมพันธทางเศรษฐกิจ และ ความจําเปนของการรวมมือกันทางเศรษฐกิจในสังคมโลก สามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและ การบริโภค การใชทรัพยากรทีม่ อี ยูจ าํ กัดไดอยางมีประสิทธิภาพและคุม คา รวมทัง้ เขาใจหลักการของเศรษฐกิจ พอเพียง เพื่อการดํารงชีวิตอยางมีดุลยภาพ ตัวชี้วัด ส 3.1 ส 3.2

ม.1/1 ม.1/1

ม.1/2 ม.1/2

ม.1/3 ม.1/3

ม.1/4 รวม 7 ตัวชี้วัด

คูม อื ครู

ตาราง

วิเคราะหมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัด รายวิชา เศรษฐศาสตร ม.1

คําชี้แจง : ใหผูสอนใชตารางนี้ตรวจสอบความสอดคลองของเนื้อหาสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรูกับมาตรฐาน การเรียนรูและตัวชี้วัดชั้นป

หนวยการเรียนรู

สาระที่ 3 มาตรฐาน ส 3.1 มาตรฐาน ส 3.2 ตัวชี้วัด ตัวชี้วัด 1 2 3 1 2 3 4

หนวยการเรียนรูที่ 1 : เศรษฐศาสตรเบื้องตน

✓

มาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัด

เสร�ม

12

หนวยการเรียนรูที่ 2 : พฤติกรรมการบริโภค

✓

✓

หนวยการเรียนรูที่ 3 : สถาบันการเงิน

✓

หนวยการเรียนรูที่ 4 : เศรษฐกิจประเทศไทย

หนวยการเรียนรูที่ 5 : เศรษฐกิจพอเพียง

คูม อื ครู

✓

✓

✓

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹

àÈÃÉ°ÈÒʵà Á.ñ

ªÑ¹é ÁѸÂÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè ñ

¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒÊѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ ¼ÙŒàÃÕºàÃÕ§

È.´Ã. µÕó ¾§È Á¦¾Ñ²¹ ÃÈ. ¨ÃÔ¹·Ã à·ÈÇÒ¹Ôª ÃÈ. ÊØÁ¹·Ô¾Â ºØÞÊÁºÑµÔ

¼ÙŒµÃǨ

ÃÈ. ´Ã. ÊØ»ÃÕÂÒ ¤ÇÃപФػµ ¼È. ´Ã. ÊبԵÃÒ ªíÒ¹ÔÇÔ¡Â ¡Ã³ ¹Ò§ÊÒÇàÂÒÇÅѡɳ ÍÑ¡ÉÃ

ºÃóҸԡÒÃ

¹ÒÂÊÁà¡ÕÂÃµÔ ÀÙ‹ÃÐ˧É

¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ù

ʧǹÅÔ¢ÊÔ·¸ÔìµÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑ- - ÑµÔ ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ òññóðø÷

¤Œ¹¤ÇÒÁÃÙŒ¢ÂÒ¤ÇÒÁ¤Ô´¨Ò¡

¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè ñ ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ òñôóñóñ

EB GUIDE

ที่พิมพกํากับหัวขอสําคัญในหนังสือเรียนหลักสูตรแกนกลางฯ ผาน www.aksorn.com ไปยังแหลงความรูทั่วไทย-ทั่วโลก

คณะผูจัดทําคูมือครู อังคณา ตติรัตน วีระชัย บุญอยู ไชยพศ โลดํารงรัตน

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

¤íÒ¹íÒ

¡ÒÃÈÖ¡ÉÒàÃÕ¹ÃÙ¡Œ ÅØÁ‹ ÊÒÃÐÊѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ ÁÕ¨´Ø Áا‹ ËÁÒÂà¾×Íè ãËŒ¼àŒÙ ÃÕ¹ÁÕ¤ÇÒÁ ࢌÒ㨡ÒôíÒçªÕÇµÔ ¢Í§Á¹ØÉ ·Ñ§é 㹰ҹл˜¨à¨¡ºØ¤¤ÅáÅСÒÃÍÂÙË Ç‹ Á¡Ñ¹ã¹Êѧ¤Á ¡ÒûÃѺµÑǵÒÁÊÀÒ¾ áÇ´ÅŒÍÁ ¡ÒèѴ¡Ò÷ÃѾÂҡ÷ÕÁè ÍÕ ÂÙÍ‹ ‹ҧ¨íÒ¡Ñ´ ࢌÒ㨶֧¡ÒþѲ¹Òà»ÅÕÂè ¹á»Å§µÒÁÂؤÊÁÑ ¡ÒÅàÇÅÒ µÒÁà˵ػ¨˜ ¨Ñµ‹Ò§æ à¡Ô´¤ÇÒÁࢌÒã¨ã¹µ¹àͧáÅмÙÍŒ ¹×è ÁÕ¤ÇÒÁÍ´·¹ Í´¡Åѹé ÂÍÁÃѺ㹤ÇÒÁᵡµ‹Ò§ áÅÐÁÕ¤³ Ø ¸ÃÃÁ ÊÒÁÒö¹íÒ¤ÇÒÁÃÙäŒ »»ÃѺ㪌㹡ÒôíÒà¹Ô¹ªÕÇµÔ à»š¹¾ÅàÁ×ͧ´Õ¢Í§»ÃÐà·ÈªÒµÔáÅÐÊѧ¤Á âÅ¡ ·Ñ§é ¹ÕÊé ÒÃзռè àŒÙ ÃÕ¹µŒÍ§ÈÖ¡ÉÒã¹ÃдѺªÑ¹é ÁѸÂÁÈÖ¡ÉÒ ÁÕÍÂÙ´‹ ÇŒ ¡ѹ õ ÊÒÃÐ »ÃСͺ´ŒÇ ÊÒÃÐ ÈÒÊ¹Ò ÈÕŸÃÃÁ ¨ÃÔ¸ÃÃÁ • ˹ŒÒ·Õ¾è ÅàÁ×ͧ ÇѲ¹¸ÃÃÁ áÅСÒôíÒà¹Ô¹ªÕÇµÔ ã¹Êѧ¤Á • àÈÃÉ°ÈÒʵà • »ÃÐÇѵÈÔ Òʵà • ÀÙÁÈÔ Òʵà «Ö§è 㹡ÒèѴ·íÒ˹ѧÊ×ͨШѴá¡໚¹ÊÒÃÐ ÊÒÃÐÅÐ ñ àÅ‹Á à¾×Íè ãËŒà¡Ô´¤ÇÒÁÊдǡᡋ¡ÒèѴ¡Òà àÃÕ¹¡ÒÃÊ͹ ÊíÒËÃѺÊÒÃÐàÈÃÉ°ÈÒʵà ªÑ¹é ÁѸÂÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè ñ àÅ‹Á¹Õé ä´Œ¨´Ñ ·íÒãËŒÊÍ´¤ÅŒÍ§¡ÑºÊÒÃСÒà àÃÕ¹ÃÙጠ¡¹¡ÅÒ§áÅеÑǪÕÇé ´Ñ µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é ¾×¹é °Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ â´Âà¹×Íé ËÒ ÊÒÃШÐÇ‹Ò´ŒÇ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅФÇÒÁÊíÒ¤ÑޢͧàÈÃÉ°ÈÒʵà àº×Íé §µŒ¹ ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧ¤íÒÇ‹Ò·ÃѾÂÒ¡Ã ÁÕ¨Òí ¡Ñ´¡Ñº¤ÇÒÁµŒÍ§¡ÒÃÁÕäÁ‹¨Òí ¡Ñ´ ¤ÇÒÁ¢Ò´á¤Å¹ ¡ÒÃàÅ×Í¡ áÅФ‹ÒàÊÕÂâÍ¡ÒÊ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅФÇÒÁ ÊíÒ¤Ñޢͧ¡ÒúÃÔâÀ¤Í‹ҧÁÕ»ÃÐÊÔ·¸ÔÀÒ¾ ËÅÑ¡¡ÒÃ㹡ÒúÃÔâÀ¤·Õ´è Õ »˜¨¨Ñ·ÕÁè ÍÕ ·Ô ¸Ô¾Åµ‹Í¾ÄµÔ¡ÃÃÁ¡Òà ºÃÔâÀ¤ ¤‹Ò¹ÔÂÁáÅоĵԡÃÃÁ¡ÒúÃÔâÀ¤¢Í§¤¹ã¹Êѧ¤Á»˜¨¨Øº¹Ñ ÃÇÁ·Ñ§é ¼Å´ÕáÅмÅàÊÕ¢ͧ¾ÄµÔ¡ÃÃÁ ´Ñ§¡Å‹ÒÇ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅФÇÒÁ໚¹ÁҢͧ»ÃѪÞÒàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§ ¤ÇÒÁ໚¹ÁҢͧàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§ áÅÐËÅÑ¡¡Ò֍§Ò¹¢Í§¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾ÃÐ਌ÒÍÂÙË‹ ÇÑ â¤Ã§¡ÒõÒÁ¾ÃдíÒÃÔ ËÅÑ¡¡ÒÃàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§ ¡ÒûÃÐÂØ¡µ 㪌»ÃѪÞҢͧàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§㹡ÒôíÒçªÕÇÔµ ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞ ¤Ø³¤‹Ò áÅлÃÐ⪹ ¢Í§ »ÃѪÞÒàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§µ‹ÍÊѧ¤Áä·Â ¤ÇÒÁËÁÒ »ÃÐàÀ· áÅФÇÒÁÊíÒ¤ÑޢͧʶҺѹ¡ÒÃà§Ô¹·ÕèÁÕ µ‹ÍÃкºàÈÃÉ°¡Ô¨ º·ºÒ· ˹ŒÒ·Õè áÅФÇÒÁÊíÒ¤Ñޢͧ¸¹Ò¤ÒáÅÒ§ ¡ÒÃËÒÃÒÂä´Œ ÃÒ¨‹Ò ¡ÒÃÍÍÁ ¡ÒÃŧ·Ø¹ «Ö§è áÊ´§¤ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹¸ ÃÐËÇ‹Ò§¼Ù¼Œ ÅÔµ ¼ÙºŒ ÃÔâÀ¤ áÅÐʶҺѹ¡ÒÃà§Ô¹ µÑÇÍ‹ҧ·ÕÊè зŒÍ¹ãËŒàËç¹ ¡ÒþÖ觾ÒÍÒÈÑ¡ѹáÅСѹ ¡ÒÃᢋ§¢Ñ¹¡Ñ¹·Ò§àÈÃÉ°¡Ô¨ã¹»ÃÐà·È »˜ÞËÒàÈÃÉ°¡Ô¨ã¹ªØÁª¹ »ÃÐà·È áÅÐàʹÍá¹Ç·Ò§á¡Œä¢ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅС®Íػʧ¤ ÍØ»·Ò¹ »˜¨¨Ñ·ÕÁè ÍÕ ·Ô ¸Ô¾Åµ‹Í¡ÒáíÒ˹´Íػʧ¤ áÅÐ ÍØ»·Ò¹ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅФÇÒÁÊíÒ¤Ñޢͧ·ÃÑ¾Â Ê¹Ô ·Ò§»˜ÞÞÒ ¡®ËÁÒ·Õàè ¡ÕÂè ǡѺ¡ÒäØÁŒ ¤Ãͧ·ÃÑ¾Â Ê¹Ô ·Ò§»˜ÞÞÒ ÃÇÁ·Ñ§é µÑÇÍ‹ҧ¡ÒÃÅÐàÁÔ´áË‹§·ÃÑ¾Â Ê¹Ô ·Ò§»˜ÞÞÒᵋÅлÃÐàÀ· ËÇѧ໚¹Í‹ҧÂÔ§è Ç‹Ò˹ѧÊ×ÍàÅ‹Á¹Õé ¨Ð໚¹Ê×Íè ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙ·Œ ªÕè Ç‹ ÂÍíҹǤÇÒÁÊдǡᡋ¤ÃÙáÅмÙàŒ ÃÕ¹ à¾×Íè ª‹Ç¾Ѳ¹ÒÈÑ¡ÂÀÒ¾¢Í§¼ÙàŒ ÃÕ¹ãËŒºÃÃÅصÇÑ ªÕÇé ´Ñ áÅÐÁҵðҹµÒÁ·ÕËè ÅÑ¡ÊٵáíÒ˹´äÇŒ·¡Ø »ÃСÒà ¤³Ð¼ÙàŒ ÃÕºàÃÕ§ ¤³Ð¼ÙŒàÃÕºàÃÕ§

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

¤íÒá¹Ð¹íÒ㹡ÒÃ㪌˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹

หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน เศรษฐศาสตรเลมนี้ สรางขึ้นเพื่อใหเปนสื่อสําหรับใชประกอบ การเรียนการสอนในรายวิชาพื้นฐาน กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษา ปที่ ๑ โดยเนื้อหาตรงตามสาระการเรียนรูแกนกลางขั้นพื้นฐาน อานทําความเขาใจงาย ใหทั้งความรูและ ชวยพัฒนาผูเรียนตามหลักสูตรและตัวชี้วัด เนื้อหาสาระแบงออกเปนหนวยการเรียนรูตามโครงสรางรายวิชา สะดวกแกการจัดการเรียนการสอนและการวัดผลประเมินผล พรอมเสริมองคประกอบอื่นๆ ที่จะชวยทําให ผูเรียนไดรับความรูอยางมีประสิทธิภาพ

สิ่งบันทึกเสียง งานแพรเสียงแพรภาพ ลปะ งานอืน่ ใดในแผนกวรรณคดี วิทยาศาสตร และศิ

Á¹Ø É Â ÁÕ ¡Ô ¨ ¡ÃÃÁ·Õè à ¡Õè Â Ç¡Ñ º ¡Òôí Ò Ã§ªÕ àÈÃÉ°¡Ô¨ ¡Å‹ÒǤ×Í ÁÕ¡ÒüÅÔµ ÁÕ¡ÒÃËÒÃÒÂä ÇÔ µ ·Ò§´Œ Ò ¹ ´Œ ÁÕÃÒ¨‹Ò ·Ñé§à¾×èÍ¡ÒúÃÔâÀ¤ ¡ÒÃÍÍÁ áÅСÒÃŧ ·Ø¹ ¨Ö ÍÒÈѤÇÒÁÃÙ·Œ Ò§àÈÃÉ°ÈÒʵà ÁÒª‹ÇÂ㹡ÒÃµÑ §¨íÒ໚¹µŒÍ§ ´ÊÔ à§Ô¹·Ø¹ áÅзÃѾÂҡâͧµ¹ãËŒà¡Ô´»ÃÐ⪹ ¹ã¨ ºÃÔËÒà Í‹ҧ»ÃÐËÂÑ´ áÅФ،Á¤‹Ò·ÕèÊØ´ ã¹»˜¨¨ØºÑ¹Á¹ØÉ ÁÕ¤ÇÒÁµŒÍ§¡Ò÷ÃѾÂÒ¡ÃÁÒ¡¢ Öé¹ ã¹ ¢³Ð·Õè·ÃѾÂÒ¡ÃÁÕ¨íÒ¡Ñ´ ¡ÒÃẋ§»˜¹ ¡ÒÃዧ ¡çà¡Ô´¢Öé¹ÁÒ¡¡Ç‹Òã¹Í´Õµ «Öè§ÇÔªÒàÈÃÉ°ÈÒ ªÔ§·ÃѾÂҡà ʵà ¨Ðª‹Ç·íÒãËŒ àÃÒà¡Ô´¤ÇÒÁࢌÒã¨ã¹á¹Ç·Ò§¡ÒúÃÔË ÒèѴ¡Ò÷ÃѾÂÒ¡ÃãËŒ ÊÍ´¤ÅŒÍ§¡Ñº¤ÇÒÁµŒÍ§¡Òâͧ¼ÙŒ¤¹ã¹ÊÑ §¤Á

µÑǪÕÇé ´Ñ áÅÐÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙጠ¡¹¡ÅÒ§ µÒÁ·ÕËè ÅÑ¡Êٵà ¡íÒ˹´ à¾×èÍãËŒ·ÃÒº¶Ö§à»‡ÒËÁÒÂ㹡ÒÃÈÖ¡ÉÒ àÃ×Íè §¹‹ÒÃÙàŒ ¾ÔÁè àµÔÁ¨Ò¡à¹×Íé ËÒ ÁÕá·Ã¡à»š¹ÃÐÂÐæ

ทีเ่ ป็นผูบ้ ริโภค ผูผ้ ลิตหรือผูป้ ระกอบการ วิชาเศรษฐศาสตร์มปี ระโยชน์ตอ่ ประชาชนทัว่ ไป ทัง้ และรัฐบาล ดังนี้ ๑) ในฐานะผูบ้ ริโภค ความรูท้ าง เศรษฐศาสตร์จะช่วยให้ผู้บริโภคจัดสรรรายได้ที่ มีอยูจ่ า� กัดไปซือ้ สินค้าและบริการต่างๆ ได้อย่าง เหมาะสม คุ้มค่า และเกิดประโยชน์มากที่สุด นอกจากนี้ยังท�าให้ผู้บริโภคเข้าใจการเปลี่ยน แปลงของปรากฏการณ์ทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้น รูจ้ กั ใช้ทรัพยากรทีม่ อี ยูอ่ ย่างจ�ากัดในการบริโภค ได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถคาดคะเนการ เปลีย่ นแปลงของราคาสินค้าและบริการได้อย่าง ถูกต้อง มีเหตุมีผล และก�าหนดวางแผนการ น ใจ ความรู ้ ท างเศรษฐศาสต ร์ จ ะช่ ว ยให้ ผู ้ บ ริ โ ภคตั ด สิ การออม และการกระท�ากิจกรรมอื่นๆ แก่ บริโภค เลือกซื้อสินค้าได้อย่างเหมาะสม และเกิดประโยชน์ ได้อย่างเหมาะสม ตนเองมากที่สุด เรื่องน่ารู้ ปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจ

ปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจเป็นปัญหาที่ทุกๆ ประเทศใน นี้ โลกต้องประสบ ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 3 ปัญหา ดัง ่ต้อง ๑. ผลิตอะไร (what to produce) เป็นปัญหาที นจ�านวนเท่าใด ตัดสินใจว่าจะผลิตสินค้าและบริการอะไรบ้าง ผลิตเป็ นค้าและบริการ จึงจะเพียงพอแก่ความต้องการ ดังนัน้ จึงควรเลือกผลิตสิ ที่เป็นที่ต้องการและจ�าเป็นมากที่สุดก่อนเป็นล�าดับแรก ่ต้องพิจารณาว่าจะเลือกใช้เทคนิคการผลิตอย่างไร ๒. ผลิตอย่างไร (how to produce) เป็นปัญหาที จึงจะท�าให้เสียต้นทุนการผลิตต่อหน่วยต�่าที่สุด ญหาที่ต้องพิจารณาว่าสินค้าและบริการที่ผลิตขึ้นมา ๓. ผลิตเพื่อใคร (for whom to produce) เป็นปั างจึงจะเกิดประโยชน์สูงสุด นั้น จะแบ่งสรรหรือจ�าหน่ายจ่ายแจกให้แก่บุคคลใดบ้ างต้นจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับรูปแบบของระบบ ส�าหรับวิธีการแก้ปัญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจดังกล่าวข้ เศรษฐกิจของประเทศนั้นๆ

4

๙ ประเภท ไดแก งานวรรณกรรม ๑) ลิขสิทธิ์ หมายถึง งานหรือความคิดสรางสรรคสิ่งบันทึกเสียง งานแพรเสียงแพร สดุ ภาพยนตร นาฏกรรม ศิลปกรรม ดนตรีกรรม โสตทัศนวั และศิลปะ รวมไปถึงสิทธิขางเคียง โปรแกรม ภาพ และงานอื่นใดในแผนกวรรณคดี วิทยาศาสตร คอมพิวเตอร งานฐานขอมูลตางๆ ดสรางสรรคของมนุษยทเี่ กีย่ วกับ ๒) ทรัพยสนิ ทางอุตสาหกรรม หมายถึง ความคิ ลิตภัณฑทางอุตสาหกรรม แบง คิดคน ออกแบบผ สินคาอุตสาหกรรม ไมวาจะเปนการประดิษฐ ม คา การคมุ ครองพันธุพ ชื แบบผังภูมขิ องวงจรรว ออกเปน สิทธิบตั ร อนุสทิ ธิบตั ร เครือ่ งหมายการ มิปญญาทองถิ่น ความลับทางการคา สิ่งบงชี้ทางภูมิศาสตร และภู EB GUIDE

http://www.aksorn.com/LC/Eco/M1/03

Web guide á¹Ð¹íÒáËÅ‹§¤Œ¹¤ÇŒÒ¢ŒÍÁÙÅ à¾ÔèÁàµÔÁ¼‹Ò¹Ãкº Online

๐

๓) การเป็นประเทศที่ยังมีปัญหาควา

สินค้าเกษตร และอาหาร

มยากจ

นและช่องว่า รายได้ตอ่ หัวของประชากรอยใู่ นระดั บปานกลาง จากตัวเลขของส�านักงานคณ งทางรายได้ โดย ะกรรมการพัฒนาการ เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ใน พ.ศ . ๒๕๕๓ รายได้เฉลี่ยของประชากรไ ทยเท่ากับ ๑๕๐,๑๑๘ บาทต่อคนต่อปี หรือ ๑๒,๕๐๙ บาท ต่อคนต่อเดือน ความแตกต่างทางรา ยได้ระหว่างคนรวยและ คนจนมีมาก ปัญหาความยากจนนั ้นไม่จ�ากัดเฉพาะความยากจนในเชิ งเศรษฐกิจหรือรายได้ใน การจับจ่ายใช้สอยในการด�ารงชีวิต เท่านั้น การศึกษา การรักษาพยาบาลที่ดี การขาด แต่ความยากจนยังครอบคลุมถึงการขาดโอกาสใน สิทธิเสรีภาพ การขาดโอกาสต่างๆ และ ความเสี่ยงและความไม่ปลอดภัยต่า มักเผชิญปัญหา งๆ ด้วย

¹íÒàʹÍà¹×éÍËÒã¹ÃٻẺ¢Í§µÒÃÒ§ á¼¹¼Ñ§ á¼¹ÀÙÁÔ ¡ÃÒ¿ à¾×èÍãˌࢌÒã¨à¹×éÍËÒä´Œ§‹Ò¢Öé¹

59

¤íÒ¶ÒÁ»ÃШíÒ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒáÅСԨ¡ÃÃÁ ÊÌҧÊÃä ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ¢Í§¼ÙŒàÃÕ¹ãËŒÁÕ ¤Ø³ÀÒ¾µÒÁµÑǪÕéÇÑ´

àÊÃÔÁÊÒÃШҡà¹×Íé Ëҹ͡à˹×ͨҡ ·ÕÁè ãÕ ¹ÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙጠ¡¹¡ÅÒ§ à¾×Íè à¾ÔÁè ¾Ù¹áÅТÂÒ¾ÃÁá´¹¤ÇÒÁÃÙ㌠ˌ ¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§ÍÍ¡ä»

๑.๓ ประโยชน์ของการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตร์

สิ่งบงชี้ทางภูมิศาสตร ภูมิปญญาทองถิ่น

๒,๐๐๐

๑,๐๐๐

ขาว

●

คุมครองพันธุพืช แบบผังภูมิของวงจรรวม ความลับทางการคา

เคมีภัณฑ

ภาพยนตร

ความหมายและความส�าคัญของเศรษฐศาสตร์ เบื้องต้น ความหมายของค�าว่าทรัพยากรมีจ�ากัดกับ ความต้ อ งการมี ไ ม่ จ� า กั ด ความขาดแคลน การเลือก และค่าเสียโอกาส

๔,๐๐๐

๓,๐๐๐

เม็ดพลาสติก

โสตทัศนวัสดุ สาระการเรียนรู้แกนกลาง ●

ปี ๒๕๕๒ ปี ๒๕๕๓ ปี ๒๕๕๔

๕,๐๐๐

ผลิตภัณฑยาง

เครื่องหมายการคา เครื่องหมายรับรอง เครื่องหมายบริการ เครื่องหมายรวม

ดนตรีกรรม

๖,๐๐๐

แผงวงจรไฟฟา

เครื่องหมายการคา

ศิลปกรรม

อธิ บ ายความหมายแ ละความส� า คั ญ ของ เศรษฐศาสตร์ (ส ๓.๑ ม. ๑/๑)

มูลค่าส่งออก (พันล้านบาท)

มูลค่าส่งออก (พันล้านบาท) ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔

๑. เครื่องคอมพิวเตอร์ ๕,๔๕๔.๖ ๕,๙๖๖.๗ ๕,๑๓๗.๗ อุปกรณ์และส่วนประกอบ ๒. รถยนต์ อุปกรณ์ ๓,๗๘๓.๔ ๕,๖๑๑.๐ ๕,๑๑๔.๘ และส่วนประกอบ ๓. ยางพารา ๑,๔๖๑.๘ ๒,๔๙๒.๖ ๓,๙๗๐.๗ ๔. อัญมณีและเครื่องประดับ ๓,๓๓๗.๐ ๓,๖๖๘.๑ ๓,๗๑๒.๓ ๕. น�้ามันส�าเร็จรูป ๒,๑๔๑.๗ ๒,๔๕๙.๙ ๓,๐๓๗.๙ ๖. เม็ดพลาสติก ๑,๕๑๙.๗ ๒,๐๐๓.๒ ๒,๖๕๓.๑ ๗. ผลิตภัณฑ์ยาง ๑,๕๒๗.๙ ๒,๐๓๔.๒ ๒,๕๒๙.๖ ๘. เคมีภัณฑ์ ๑,๕๒๒.๐ ๑,๘๒๔.๖ ๒,๕๐๐.๔ ๙. แผงวงจรไฟฟ้า ๒,๑๙๕.๐ ๒,๕๕๓.๒ ๒,๓๘๑.๗ ๑๐. ข้าว ๑,๗๒๒.๐ ๑,๖๘๑.๙ ๑,๙๖๑.๑ ทีม่ า : ส�านักงานปลัดกระทรวงพาณิ ชย์ กระทรวงพาณิชย์, ๒๕๕๕.

อนุสิทธิบัตร

นาฏกรรม

ตัวชี้วัด

นค้าส่งออก ๑๐ อันดับแรก ปี ๒๕๕๒-๒๕๕๔

สินค้าส่งออก

สิทธิบัตร

วรรณกรรม

●

ทรัพยสินทางอุตสาหกรรม

รถยนตฯ

ลิขสิทธิ์

ยางพารา

ทรัพยสินทางปญญา

น้ำมันสำเร็จรูป

๑

เศรษฐศาสตร เบื้องตน

ประเภทใหญๆ ตามลักษณะธรรมชาติของ ทรัพยสินทางปญญาสามารถแบงออกเปน ๒ ผลงานสรางสรรคไดดังนี้

เครื่องคอมพิวเตอรฯ

หน่วยการเรียนรู้ที่

๒) การเป็นประเทศผู้ส่งออก

ประเทศไทยพึ่งพาการส่งออกและเป็ หลักส�าหรับการเลีย้ งดูประชากรในประเ นแหล่งรายได้ ทศ ท� หนึง่ สินค้าส่งออกทีส่ า� คัญของประเทศ เช าให้เป็นประเทศทีม่ กี ารค้าระหว่างประเทศมากประเทศ น่ เครือ่ งคอมพวิ เตอร์ อุปกรณ์และส่ อุปกรณ์และส่วนประกอบ แผงวงจรไ วนประกอบ รถยนต์ ฟฟ้า ยางพารา อัญมณีและเครื่องประดั บ เป็นต้น ตารางแสดงมูลค่าของสิ

๓.๒ ประเภทของทรัพยสินทางปญญา

อัญมณ�และเครื่องประดับ

¨Ñ´¡ÅØ‹Áà¹×éÍËÒ໚¹Ë¹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ Êдǡᡋ¡ÒèѴ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹

à¹×éÍËҵçµÒÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹Ãٌ᡹¡ÅÒ§ ãËŒ¤ÇÒÁÃÙŒáÅÐàÍ×é͵‹Í¡ÒùíÒä»ãªŒÊ͹à¾×èÍ ãËŒºÃÃÅصÑǪÕéÇÑ´ áÅÐÊÌҧ¤Ø³ÅѡɳРÍѹ¾Ö§»ÃÐʧ¤

à¡ÃÔè¹¹íÒà¾×èÍãˌࢌÒ㨶֧ÊÒÃÐÊíÒ¤ÑÞ ã¹Ë¹‹Ç·Õè¨ÐàÃÕ¹

¹Ò

íéาªÑ¾Ѳ

กังËันน

ค�าถามประจ�าหน่วยการเรียนรู้

ระ เสริมสา

๑. วิชาเศรษฐศาสตร์มีความหมายว่าอย่างไร ๒. วิชาเศรษฐศาสตร์มีความส�าคัญต่อมนุษย์อย่างไร ๓. ทรัพยากรมีอยู่อย่างจ�ากัด แต่ความต้องการของมนุษย์มีไม่จ�ากัด หมายความว่าอย่างไร ๔. ผลที่เกิดจากการขาดแคลนทรัพยากรมีอะไรบ้าง ๕. นักเรียนสามารถน�าความรู้จากการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตร์มาใช้ในชีวิตประจ�าวันได้ อย่างไรบ้าง

เข ต ห่ ง ทั้ ง ใน บ กั ที่ ห ลา ยแ นใ นพื้ น ังหวัด ต้องเผชิญ ปร ะช าช ะ งจ เนื่ อ งจ าก มณฑล และต่า กระทบต่อชีวิตแล รปริ งผล ส่ ทรง นค ง ่ ว ั ซึ ห ่ ู หา ง อย กรุงเทพม ่าเสียอย่างรุนแร สมเด็จพระเจ้า ยใ งใ เน าท ว น �า ปัญหาน้ ย พระบ ญ หา แล ะท รง ห่ การ มา าก ปั ับ ้อมม สิ่งแวดล คว าม รุ น แร งข อง ระราชด�าริเกี่ยวก น้�า งมีพ ก ถึ ง ังหัน ตร ะห นั ฎร จึงทร พระราชทานก ของราษ าร าแบบ สวัสดิภาพ น้�าเน่าเสียด้วยก ศที่ผิวน้�าหมุนช้ ง ล่ กา หา แก้ไขปัญ ือเครื่องกลเติมอา เสี ย ใน บริ เ วณ แห และ หร เน่ า า้ ฯ านอื่นๆ ชัยพัฒนา ื่ อ แก้ ปั ญ หา น้� า �าต่�า ปรดเกล น้�า ิเจนในน้ เป็นอุปกรณ์วิด งตน้ จากนนั้ ไดโ้ เพ แก่หน่วยง ้จ่ายได้มาก กซ ออ ง ่ ่ทุ น ลอ ย าณ ซึ นแบบให้ าใช ดิ เบอื้ “หลุก” มที่มีปริม พื่อเป็นต้ ี ท�าให้ประหยัดค่ รร าก ายแนวค งจ หก ะก ทา สา ปร ระทานเ ศ. 2536 อุต จ้ ดุ ลด ได้แนว พันธ์ พ. า้ นเป็นผู ้าร่วมกับกรมชลป ี่ต่างๆ จนได้ผ ภา วบ ม โดยทรง ญ กุ ชา นคณะ ่2 ยตามท มู ปิ ั ญา รศึกษาค้นคว เมื่อวันที โลก และสา� นักงา 36 กิดจากภ �าบัดน้�าเสี งปัญญา อง ป 25 เข้านาทีเ่ พัฒนาด�าเนินกา ารถน�าไปใช้บ รัพย์สินทา ะเปน็ ครงั้ แรกข นประจา� ิชัย นี้สาม ากกรมท แล งานดเี ด่ ให้มูลนิธ ะดิษฐกรรมชิ้น ิทธิบัตรจ ศิ าสตรช์ าตไิ ทย างวัลผล ดส ทร รจ ฐ์ ปร ษ ิ ั ต ะเภ กา น นาได้รับ องค์แรกในประว ร้ บั รางวลั ที่ 1 ปร เป็นวันนักประด ประชาช �าชัยพัฒ ระ กป ได กังหันน้ ะมหากษตั ริยพ์ นธ์ของทุ ยพัฒนา งั หันน้า� ชั วันที่ 2 กุมภาพั งานของพร ห้ กาศให้ก นับเปน็ ผล ยั แหง่ ชาติได้ประ ิ และได้ก�าหนดใ าต รวจิ ศช กา เท รม ระ ป กร ชน์ให้แก่ ที่ท�าประโย

กิจกรรมสร้างสรรค์พัฒนาการเรียนรู้ กิจกรรมที่ ๑ ให้นกั เรียนไปสืบค้นความหมายของวิชาเศรษฐศาสตร์เพิม่ เติมจากในหนังสือ เรียน โดยอาจสืบค้นจากแหล่งการเรียนรู้ต่างๆ เช่น ห้องสมุด อินเทอร์เน็ต มาอย่างน้อย ๕ ความหมาย แล้วน�าส่งครูผู้สอน กิจกรรมที่ ๒ ให้นักเรียนเขียนอธิบายความหมายของค�าว่า ทรัพยากรมีจ�ากัดแต่ความ ต้องการมีไม่จ�ากัด ความขาดแคลน การเลือก และค่าเสียโอกาสในทาง เศรษฐศาสตร์ความยาวไม่เกิน ๓-๕ บรรทัด แล้วออกมาน�าเสนอหน้าชัน้ เรียน

85 12

พฤติกรรม การบริโภค

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา Explore

ÊÒúÑ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè

˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè

˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè

˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè

˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè

ñ ò ó ô õ

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

àÈÃÉ°ÈÒʵà àº×éͧµŒ¹ ¤ÇÒÁËÁÒ ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞ áÅлÃÐ⪹ ¢Í§ÇÔªÒàÈÃÉ°ÈÒʵà ¢Íº¢‹ÒÂáÅÐ໇ÒËÁÒ¢ͧÇÔªÒàÈÃÉ°ÈÒʵà ·ÃѾÂÒ¡Ãã¹·Ò§àÈÃÉ°ÈÒʵÃ

ñ ò õ ÷

¾ÄµÔ¡ÃÃÁ¡ÒúÃÔâÀ¤ ¡ÒúÃÔâÀ¤ Íػʧ¤ ÍØ»·Ò¹ ·ÃѾ ÊÔ¹·Ò§»˜ÞÞÒ

ñó ñô òñ òô

ʶҺѹ¡ÒÃà§Ô¹ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅФÇÒÁÊíÒ¤ÑޢͧʶҺѹ¡ÒÃà§Ô¹ »ÃÐàÀ·¢Í§Ê¶ÒºÑ¹¡ÒÃà§Ô¹ ʶҺѹ¡ÒÃà§Ô¹·ÕèÊíÒ¤ÑÞ ¸¹Ò¤ÒáÅÒ§ ¤ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹¸ ÃÐËÇ‹Ò§¼ÙŒ¼ÅÔµ ¼ÙŒºÃÔâÀ¤ áÅÐʶҺѹ¡ÒÃà§Ô¹

ó÷ óø óù ôò ôø õð

àÈÃÉ°¡Ô¨»ÃÐà·Èä·Â ÅѡɳзҧàÈÃÉ°¡Ô¨¢Í§»ÃÐà·Èä·Â ¡ÒþÖ觾ÒÍÒÈÑÂáÅСÒÃᢋ§¢Ñ¹¡Ñ¹·Ò§àÈÃÉ°¡Ô¨ »˜ÞËÒàÈÃÉ°¡Ô¨¢Í§ä·Â

õ÷ õø öò öô

àÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅФÇÒÁ໚¹ÁҢͧ»ÃѪÞÒàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§ ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§ ËÅÑ¡¡Ò֍§Ò¹¢Í§¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾ÃÐ਌ÒÍÂÙ‹ËÑÇ â¤Ã§¡ÒõÒÁ¾ÃÐÃÒª´íÒÃÔ ËÅÑ¡¡ÒÃàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§ ¡ÒûÃÐÂØ¡µ 㪌»ÃѪÞÒàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§㹡ÒôíÒçªÕÇÔµ¢Í§Êѧ¤Á ¡ÒûÃÐÂØ¡µ 㪌»ÃѪÞÒàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§㹡ÒôíÒçªÕÇÔµ¢Í§¹Ñ¡àÃÕ¹ ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞ ¤Ø³¤‹Ò áÅлÃÐ⪹ ¢Í§»ÃѪÞҢͧàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾Õ§ µ‹ÍÊѧ¤Áä·Â ºÃóҹءÃÁ

÷ñ ÷ò ÷õ ÷÷ ÷ø øö ø÷ øø ùð ùò

กระตุน้ ความสนใจ Engage

หนวยการเรียนรูที่

ส�ารวจค้นหา

อธิบายความรู้

ขยายความเข้าใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

๑

เปาหมายการเรียนรู

อธิบายความหมาย ความสําคัญของ เศรษฐศาสตรในชีวิตประจําวันได

เศรษฐศาสตร เบื้องตน

สมรรถนะของผูเรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการใชทกั ษะชีวิต

คุณลักษณะอันพึงประสงค 1.

2.

3.

4.

ตัวชี้วัด ●

อธิ บ ายความหมายและความสํ า คั ญ ของ เศรษฐศาสตร (ส ๓.๑ ม. ๑/๑)

สาระการเรียนรูแกนกลาง ●

●

ใฝเรียนรู อยูอยางพอเพียง มุงมั่นในการทํางาน มีจิตสาธารณะ

กระตุน้ ความสนใจ

ความหมายและความสําคัญของเศรษฐศาสตร เบื้องตน ความหมายของคําวาทรัพยากรมีจํากัดกับ ความต อ งการมี ไ ม จํ า กั ด ความขาดแคลน การเลือก และคาเสียโอกาส

Á¹Ø É Â ÁÕ ¡Ô ¨ ¡ÃÃÁ·Õè à ¡Õè Â Ç¡Ñ º ¡Òôí Ò Ã§ªÕ ÇÔ µ ·Ò§´Œ Ò ¹ àÈÃÉ°¡Ô¨ ¡Å‹ÒǤ×Í ÁÕ¡ÒüÅÔµ ÁÕ¡ÒÃËÒÃÒÂä´Œ ÁÕÃÒ¨‹Ò ·Ñé§à¾×èÍ¡ÒúÃÔâÀ¤ ¡ÒÃÍÍÁ áÅСÒÃŧ·Ø¹ ¨Ö§¨íÒ໚¹µŒÍ§ ÍÒÈѤÇÒÁÃÙ·Œ Ò§àÈÃÉ°ÈÒʵà ÁÒª‹ÇÂ㹡ÒõѴÊԹ㨠ºÃÔËÒà à§Ô¹·Ø¹ áÅзÃѾÂҡâͧµ¹ãËŒà¡Ô´»ÃÐ⪹ Í‹ҧ»ÃÐËÂÑ´ áÅФ،Á¤‹Ò·ÕèÊØ´ ã¹»˜¨¨ØºÑ¹Á¹ØÉ ÁÕ¤ÇÒÁµŒÍ§¡Ò÷ÃѾÂÒ¡ÃÁÒ¡¢Öé¹ ã¹ ¢³Ð·Õè·ÃѾÂÒ¡ÃÁÕ¨íÒ¡Ñ´ ¡ÒÃẋ§»˜¹ ¡ÒÃዧªÔ§·ÃѾÂÒ¡Ã ¡çà¡Ô´¢Öé¹ÁÒ¡¡Ç‹Òã¹Í´Õµ «Öè§ÇÔªÒàÈÃÉ°ÈÒʵà ¨Ðª‹Ç·íÒãËŒ àÃÒà¡Ô´¤ÇÒÁࢌÒã¨ã¹á¹Ç·Ò§¡ÒúÃÔËÒèѴ¡Ò÷ÃѾÂÒ¡ÃãËŒ ÊÍ´¤ÅŒÍ§¡Ñº¤ÇÒÁµŒÍ§¡Òâͧ¼ÙŒ¤¹ã¹Êѧ¤Á

Engage

ครูใหนักเรียนดูภาพคนเลือกซื้อสินคา ใหนักเรียนชวยกันบอกวากิจกรรมดังกลาว เกี่ยวของกับเศรษฐศาสตรอยางไร (แนวตอบ การที่ผูบริโภคมีความรูในวิชา เศรษฐศาสตรจะชวยในการตัดสินใจเลือกบริโภค ใหไดของที่มีประโยชน คุมคา เหมาะกับรายได ของตนเองและไมถูกเอารัดเอาเปรียบจากผูผลิต)

เกร็ดแนะครู วิชาเศรษฐศาสตรเปนวิชาที่เกี่ยวของกับชีวิตประจําวันของนักเรียน ดังนั้น ครูควรจัดกิจกรรมเพื่อใหนักเรียนไดเห็นความสําคัญ ความจําเปน ในการเรียนเศรษฐศาสตรเพื่อนําไปใชในชีวิตประจําวัน โดยการจัดกิจกรรม ดังนี้ • นําขาวเศรษฐกิจมาใหนักเรียนวิเคราะห • ยกตัวอยางกิจกรรมในชีวิตประจําวันใหนักเรียนคิดเชื่อมโยงกับวิชา เศรษฐศาสตร • จัดกิจกรรมกลุมเพื่อใหนักเรียนระดมสมองและทํางานรวมกัน

คู่มือครู

1

กระตุน้ ความสนใจ Engage

ส�ารวจค้นหา Explore

กระตุน้ ความสนใจ

อธิบายความรู้ Explain

อดั ม สมิ ท ผู  ซึ่ ง ได รั บ การยกย อ งให เ ป น บิ ด าแห ง วิ ช า เศรษฐศาสตร โดยแตงหนังสือสําคัญเรื่อง ความมั่งคั่ง แหงชาติ

Explain

แนวคิ ด ทางเศรษฐศาสตร มี ม าตั้ ง แต่ สมัยโบราณ ดังปรากฏอยู่ในหลักปรัชญาของ นักปรัชญาที่มีชื่อเสียง เช่น เพลโต อริสโตเติล เปนตน แต่ไม่ไดถือเปนหลักหรือทฤษฎีทาง เศรษฐศาสตร จนกระทั่งในช่วงคริสตศตวรรษ ที่ ๑๘ แนวความคิดทางเศรษฐศาสตรจึงไดเริ่ม ศึกษากันอย่างจริงจัง ดังจะเห็นไดจาก อดัม สมิท (Adam Smith) ไดแต่งหนังสือ เรื่อง “ความ มั่งคั่งแหงชาติ” (The Wealth of Nations) ที่ กล่าวว่า รัฐบาลควรเขามาแทรกแซงหรือเกีย่ วของ กับการผลิตและการคาใหนอยที่สุด และยังให ทัศนะว่า ความมั่งคั่งของชาติจะมาจากการใช ทรัพยากรใหมีประสิทธิภาพมากที่สุด หนังสือ เล่มนี้นับเปนหนังสือทางเศรษฐศาสตรเล่มแรก ของโลก

๑.๑ ความหมายของวิชาเศรษฐศาสตร

๒

ดวยเหตุที่มนุษยมีความตองการมากจนไม่มีขีดจํากัด แต่ทรัพยากรมีอยู่จํากัด ทําใหมนุษย ไม่สามารถนําทรัพยากรมาบําบัดความตองการของตนเองไดอย่างเพียงพอ จึงตองมีการบริหาร จัดการอย่างเหมาะสม เช่น มนุษยมีความตองการดานการเพาะปลูกเพื่อใหไดผลผลิตมากที่สุด แต่ในความเปนจริงทรัพยากรธรรมชาติ เช่น ที่ดินและนํ้ามีอยู่จํากัด จึงไม่สามารถเพาะปลูกได เพียงอย่างเดียว จําเปนตองแบ่งปนที่ดินและนํ้าบางส่วนสําหรับทํากิจกรรมประเภทอื่นๆ ดวย ดัง1นั้น วิชาเศรษฐศาสตรจึงมีคําจํากัดความอย่างสั้นๆ ว่า “เปนวิชาที่ศึกษาถึงการจัดสรร ทรั พ ยากรที่ มี อ ยู  อ ย า งจํ า กั ด เพื่ อ ตอบสนองความต อ งการอั น ไม สิ้ น สุ ด ของมนุ ษ ย อ ย า งมี ประสิทธิภาพใหเกิดประโยชนสูงสุด” หรืออาจกล่าวไดว่า เศรษฐศาสตรเปนวิชาที่ใหความสําคัญ กับการจัดสรรทรัพยากรใหเกิดประโยชนอย่างคุมค่านั่นเอง คําว่า “เศรษฐศาสตร” (Economics) เปนคําที่มีรากฐานมาจากคําว่า “oikonomia” หรือ “oikonomikos” ซึ่งเปนภาษากรีก แปลว่า “การบริหารจัดการของครัวเรือน” ในอดีตเคยเปนวิชา ว่าดวยเศรษฐกิจการเมือง แต่ภายหลังไดมีการพัฒนาใหเปนศาสตรเฉพาะมากขึ้น เรียกว่า เศรษฐศาสตร

เกร็ดแนะครู ครูควรแนะนําใหนักเรียนไปสืบคนความหมายของ “เศรษฐศาสตร” จาก เว็บไซตในอินเทอรเน็ต และจากหนังสือตางๆ แลวนําขอมูลมารวมกันอภิปรายสรุป ความหมายของเศรษฐศาสตรตามทัศนะของนักเรียน

นักเรียนควรรู 1 การจัดสรรทรัพยากร หมายถึง การเลือกใชทรัพยากรที่มีอยูอยางจํากัดมา ผลิตสินคาและบริการ เพื่อใหเกิดประโยชนสูงสุดและมีประสิทธิภาพสูงสุด และ กระจายแบงปน เพื่อตอบสนองความตองการของมนุษยที่มีไมจํากัด ใหเกิดความ เปนธรรมมากที่สุด

คู่มือครู

Evaluate

Explore

1. ครูและนักเรียนสนทนาเกี่ยวกับความรูเบื้องตน ของวิชาเศรษฐศาสตร 2. ครูใหนกั เรียนดูภาพ อดัม สมิท จากหนังสือเรียน ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถาม • แนวคิดของ อดัม สมิท เปนอยางไร (แนวตอบ การดําเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ควรปลอยใหเอกชนดําเนินการเอง โดยที่ รัฐบาลไมควรเขาไปแทรกแซง เพราะจะไม เกิดการแขงขันอยางสมบูรณ) • ประเทศไทยมีระบบเศรษฐกิจตามแนวคิด ของอดัม สมิท หรือไม (แนวตอบ ประเทศไทยมีรูปแบบเศรษฐกิจเปน แบบผสม บางอยางใหเอกชนดําเนินการเอง โดยที่รัฐบาลดูแลเฉพาะกฎเกณฑเทานั้น แตบางอยางรัฐจะเขาแทรกแซง เชน กิจการ ของรัฐวิสาหกิจ)

2

Expand

ñ. ¤ÇÒÁËÁÒ ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞáÅлÃÐ⪹ ¢Í§ÇÔªÒàÈÃÉ°ÈÒʵÃ

1. ครูใหนกั เรียนศึกษาความรูเ บือ้ งตนของการศึกษา วิชาเศรษฐศาสตร จากหนังสือเรียน หนา 2-6 เพื่อนํามาอภิปรายในชั้นเรียน 2. นักเรียนสืบคนประวัติ ผลงาน และแนวคิดของ อดัม สมิท บิดาแหงวิชาเศรษฐศาสตร เกี่ยวกับ แนวคิด หลักการเศรษฐกิจแบบเสรี

อธิบายความรู้

ตรวจสอบผล

Engage

1. ครูนําสนทนาดวยการนําขาวเศรษฐกิจ ที่เกี่ยวกับปากทองความเปนอยูของประชาชน เชน การปรับราคาสินคา มาสนทนา 2. ครูถามคําถามเพื่อกระตุนการเรียนรู • ทําไมเราตองติดตามสถานการณดา นเศรษฐกิจ (แนวตอบ เพราะมีผลกระทบตอปากทองและ ความเปนอยูของประชาชน)

ส�ารวจค้นหา

ขยายความเข้าใจ

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

เพราะเหตุใดวิชาเศรษฐศาสตรจึงใหความสําคัญกับการจัดสรร ทรัพยากรใหเกิดประโยชนอยางคุมคา 1. เพราะทรัพยากรมีราคาแพง 2. เพราะทรัพยากรมีอยูอยางจํากัด 3. เพราะทรัพยากรเปนสิ่งที่ใชแลวหมดไป 4. เพราะทรัพยากรไมสามารถเกิดขึ้นใหมได วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. วิชาเศรษฐศาสตรใหความสําคัญกับการ จัดสรรทรัพยากรใหเกิดประโยชนอยางคุมคา เนื่องจากทรัพยากรตางๆ มีอยูอยางจํากัด ในขณะที่ความตองการของมนุษยมีอยูอยางไมจํากัด จึงตองมีการจัดสรรทรัพยากรอยางมีประสิทธิภาพ เพื่อใหเกิดประโยชน สูงสุด

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา

Engage

Explore

อธิบายความรู้ Explain

ขยายความเข้าใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู้

Explain

1. นักเรียนรวมกันอภิปรายถึงความหมาย ความสําคัญของวิชาเศรษฐศาสตร และเพื่อให มีความเขาใจเศรษฐศาสตรในชีวติ ประจําวัน ครูควรยกตัวอยางกิจกรรมตางๆ ใน ชีวติ ประจําวัน ใหนกั เรียนรวมกันตัดสินใจเลือก เชน • เมื่อถึงเวลาอาหารกลางวัน นักเรียนจะเลือก ซือ้ อาหารอะไร ระหวางขาวกะเพราไกไขดาว จานละ 30 บาท หรือผัดมะกะโรนีกุง จานละ 40 บาท (แนวตอบ เชน เลือกซื้อผัดมะกะโรนีกุง เพราะเปนอาหารที่ใหคุณคาทางโภชนาการ ถึงจะมีราคาแพงกวา หรือเลือกซื้อขาว กะเพราไกไขดาว เพราะมีราคาถูกกวา และสามารถประหยัดคาใชจายได) 2. ครูอธิบายเพิ่มเติมวาความหมายของ เศรษฐศาสตรจะเกี่ยวพันกับคําตางๆ คือ การเลือก ทรัพยากร การมีอยูอยางจํากัด สินคาและบริการ 3. ใหนักเรียนฝกทักษะการคิดเพื่อเชื่อมโยงกับ ชีวิตประจําวัน โดยครูตั้งคําถาม ใหนักเรียน ชวยกันตอบ เชน • ถาคุณพอของนักเรียนรับราชการจะเกีย่ วของ กับวงจรทางเศรษฐศาสตรหรือไม (แนวตอบ เกี่ยวของ เพราะคุณพอเปนเจาของ ปจจัยการผลิตดานแรงงาน มีคาจางหรือ เงินเดือนเปนคาตอบแทน และยังเปนผูบ ริโภค ที่นําเงินเดือนมาซื้อสินคาและบริการ)

๑.๒ ความสําคัญของวิชาเศรษฐศาสตร

วิชาเศรษฐศาสตรมีความสําคัญในระดับต่างๆ ดังนี้ ๑) ระดับบุคคลและครัวเรือน ในการดําเนินชีวติ ประจําวันของบุคคลและครัวเรือน ย่อมประสบกับปญหาการขาดแคลนทรัพยากรอยู่ตลอดเวลา เพราะทรัพยากรมีจํากัด วิชา เศรษฐศาสตรจะช่วยใหบุคคลและครัวเรือนจัดสรรทรัพยากรที่มีจํากัดนั้นอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อ ใหไดรบั ประโยชนสงู สุด เช่น นักเรียนไดรบั เงินค่าขนมไปโรงเรียนวันละ ๓๐ บาท นักเรียนจะจัดสรร เงินที่มีอยู่อย่างจํากัดอย่างไรเพื่อที่จะไปซื้อสินคาและบริการต่างๆ ที่นักเรียนตองการอย่างมี ประสิทธิภาพ หรือในกรณีหวั หนาครอบครัว เขาจะตองตัดสินใจว่าจะเลือกทํางานทีไ่ หนดีจงึ จะทําให เขามีรายไดสูงสุด หรือเลื่อนตําแหน่งหนาที่การงานสูงขึ้น เปนตน ๒) ระดับผูผลิต ในการผลิตสินคาและบริการต่างๆ ซึ่งจําเปนตองใชทรัพยากรหรือ ปจจัยการผลิต ผูผ ลิตก็ตอ งประสบกับปญหาการขาดแคลนทรัพยากรเช่นเดียวกัน วิชาเศรษฐศาสตร จะช่วยใหผผู ลิตตัดสินใจว่าในการผลิตสินคาชนิดใดชนิดหนึง่ จะต1องใชแรงงาน วัตถุดบิ เปนจํานวน มากนอยเท่าใด ในสัดส่วนอย่างไร จึงจะทําใหเสียตนทุนการผลิตตํ่าที่สุด และเมื่อผลิตสินคาแลว ผูผลิตก็ตองตัดสินใจต่ออีกว่าจะตั้งราคาขายสําหรับผูบริโภคเท่าใด จึงจะทําใหไดรับผลตอบแทน หรือกําไรสูงสุด ๓) ระดับประเทศ ประเทศต่างๆ ทั้งที่พัฒนาแลว กําลังพัฒนา หรือดอยพัฒนาต่าง ก็ตอ งประสบกับปญหาการขาดแคลนทรัพยากร ด ว ยกั น ทั้ ง นั้ น ซึ่ ง ในการแก ป  ญ หาดั ง กล่ า ว ผูบริหารประเทศหรือรัฐบาลก็ตองอาศัยความรู ทางเศรษฐศาสตรมาช่วยจัดสรรทรัพยากรใหแก่ ประชาชน เพือ่ ใหประชาชนไดรบั ประโยชนสงู สุด ในขณะเดียวกัน การแกปญหา เศรษฐกิจอื่นๆ เช่น ปญหาการว่างงาน2 ปญหา ความยากจน ปญหาค่าครองชีพสูง เปนตน รัฐบาลสามารถนําความรูทางเศรษฐศาสตรมา เปนพืน้ ฐานในการตัดสินใจ วางแผนบริหารงาน และแกไขปญหาดวยความรอบคอบ จึงจะแกไข ในการผลิตสินคาและบริการ ผูผลิตตองใชความรูทางดาน ปญหาเศรษฐกิจทีป่ ระเทศกําลังเผชิญอยูใ่ หผา่ น เศรษฐศาสตร กลาวคือ ตองหาทางใชปจจัยการผลิตอยาง มีประสิทธิภาพที่สุด เพื่อจะไดมีตนทุนตํ่าสุด อันจะนํามา ลุล่วงไปไดดวยดี ซึ่งผลกําไรสูงสุด ๓

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

เมื่อนักเรียนศึกษาวิชาเศรษฐศาสตรแลว จะนําไปใชประโยชนไดอยางไร

แนวตอบ นํามาใชในการดําเนินชีวิตประจําวัน เพื่อการเปนผูบริโภคที่ ชาญฉลาด สามารถตัดสินใจเลือกไดอยางมีประสิทธิภาพ เชน ในการเลือก บริโภคสินคาตองพิจารณาถึงปจจัยตางๆ เชน ความจําเปน ประโยชน คุณภาพของสินคา ความปลอดภัย รายได เปนตน รวมทั้งสามารถวางแผน ในการใชจาย การออม และการหารายไดเพิ่ม อีกทั้งนําไปใชเปนความรู พื้นฐานในการประกอบการคาขาย การประกอบอาชีพตางๆ รวมทั้ง ทําความเขาใจกับการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจในระดับโลกและระดับ ประเทศ ซึ่งจะสงผลตอตนเองหรือกิจการที่ตนเองทําอยูได

เกร็ดแนะครู ครูยกตัวอยางกิจกรรมตางๆ ในชีวติ ประจําวันของนักเรียนทีม่ คี วามเกีย่ วของกับ วิชาเศรษฐศาสตรซึ่งไมเฉพาะแตการซื้อขายของเพียงเทานั้นและอธิบายวาเกี่ยวของ อยางไร เชน นักเรียนเลือกที่จะใชกระเปาผาแทนการใชถุงพลาสติก เกี่ยวของกับ เศรษฐศาสตรเพราะเปนการตัดสินใจในการเลือกใชเพื่อลดการใชทรัพยากร เปนตน จากนั้นใหนักเรียนยกตัวอยางกิจกรรมในชีวิตประจําวันและบอกเหตุผล

นักเรียนควรรู 1 ตนทุนการผลิต คาใชจายตางๆ ของปจจัยการผลิตสินคาและบริการ เชน วัตถุดิบ คาเชา คาจางแรงงาน และคาใชจายอื่นๆ ที่เกิดขึ้นจากการผลิต 2 คาครองชีพสูง เปนสภาวะที่ราคาสินคาปรับตัวสูงขึ้น เชน จากราคานํ้ามัน ที่เพิ่มสูงขึ้น ทําใหตนทุนสินคาเพิ่มขึ้น ประชาชนตองใชจายเพิ่ม ในขณะที่รายได เทาเดิม สงผลกระทบตอความเปนอยูของประชาชน คู่มือครู 3

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา

Engage

Explore

อธิบายความรู้

อธิบายความรู้ Explain

ขยายความเข้าใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Explain

ครูยกตัวอยางกิจกรรมในชีวิตประจําวันของ นักเรียนวาเกี่ยวของกับเศรษฐศาสตรหรือไม เชน • นักเรียนเลือกตื่นนอนเวลา 05.30 น. แทน เวลา 06.00 น. เพื่อหลีกเลี่ยงการจราจร ติดขัด (แนวตอบ เกี่ยวของกับวิชาเศรษฐศาสตร เพราะวิชาเศรษฐศาสตรจะชวยในการ ตัดสินใจเลือก ซึ่งในกรณีนี้เปนการเลือก ที่จะประหยัดทั้งเวลา และประหยัดพลังงาน ที่ตองสูญเสียในชวงรถติด) • นักเรียนตองการรับประทานซาลาเปาเปน อาหารเชา ไมใชขาวเหนียวหมูปงที่แมซื้อมา (แนวตอบ เกี่ยวของ เพราะการรับประทาน ซาลาเปา ทําใหแมคาขายซาลาเปาขายดี กวาเดิม ในขณะที่หมูปงที่แมซื้อมา หากไมมี ใครกิน ยอมเปนความสิ้นเปลืองทางเศรษฐกิจ สวนแมคาขายหมูปงหากขายไมดีทุกวัน อาจ ตองลดราคาหรือเปลี่ยนไปขายสินคาชนิดอื่น)

๑.๓ ประโยชนของการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตร วิชาเศรษฐศาสตรมปี ระโยชนตอ่ ประชาชนทัว่ ไป ทัง้ ทีเ่ ปนผูบ ริโภค ผูผ ลิตหรือผูป ระกอบการ และรัฐบาล ดังนี้ ๑) ในฐานะผูบ ริโภค ความรูท าง เศรษฐศาสตรจะช่วยใหผูบริโภคจัดสรรรายไดที่ มีอยูจ่ าํ กัดไปซือ้ สินคาและบริการต่างๆ ไดอย่าง เหมาะสม คุมค่า และเกิดประโยชนมากที่สุด นอกจากนี้ยังทําใหผูบริโภคเขาใจการเปลี่ยน แปลงของปรากฏการณทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้น รูจ กั ใชทรัพยากรทีม่ อี ยูอ่ ย่างจํากัดในการบริโภค ไดอย่างมีประสิทธิภาพ สามารถคาดคะเนการ เปลีย่ นแปลงของราคาสินคาและบริการไดอย่าง ถูกตอง มีเหตุมีผล และกําหนดวางแผนการ ความรู  ท างเศรษฐศาสตร จ ะช ว ยให ผู  บ ริ โ ภคตั ด สิ น ใจ เลือกซื้อสินคาไดอยางเหมาะสม และเกิดประโยชนแก บริโภค การออม และการกระทํากิจกรรมอื่นๆ ตนเองมากที่สุด ไดอย่างเหมาะสม เรื่องนารู ปญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจ ปญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจเปนปญหาที่ทุกๆ ประเทศใน โลกตองประสบ ซึ่งสามารถแบงออกเปน ๓ ปญหา ดังนี้ ๑. ผลิตอะไร (what to produce) เปนปญหาที่ตอง ตัดสินใจวาจะผลิตสินคาและบริการอะไรบาง ผลิตเปนจํานวนเทาใด จึงจะเพียงพอแกความตองการ ดังนัน้ จึงควรเลือกผลิตสินคาและบริการ ที่เปนที่ตองการและจําเปนมากที่สุดกอนเปนลําดับแรก ๒. ผลิตอยางไร (how to produce) เปนปญหาที่ตองพิจารณาวาจะเลือกใชเทคนิคการผลิตอยางไร จึงจะทําใหเสียตนทุนการผลิตตอหนวยตํ่าที่สุด ๓. ผลิตเพื่อใคร (for whom to produce) เปนปญหาที่ตองพิจารณาวาสินคาและบริการที่ผลิตขึ้นมา นั้น จะแบงสรรหรือจําหนายจายแจกใหแกบุคคลใดบางจึงจะเกิดประโยชนสูงสุด สําหรับวิธีการแกปญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจดังกลาวขางตนจะแตกตางกันไปขึ้นอยูกับรูปแบบของระบบ เศรษฐกิจของประเทศนั้นๆ

๔

เกร็ดแนะครู ครูควรอธิบายความรูเกี่ยวกับความสําคัญของวิชาเศรษฐศาสตรเพิ่มเติมวา เพื่อแกปญหาพื้นฐานทางเศรษฐกิจ เนื่องจากการมีอยูอยางจํากัดของทรัพยากรหรือ ปจจัยการผลิต ในขณะที่ความตองการของมนุษยมีไมจํากัด วาจะผลิตอะไร ผลิต อยางไร เพื่อใหตรงกับความตองการของผูบริโภคมากที่สุด

มุม IT ศึกษาคนควาขอมูลความรูเบื้องตนเกี่ยวกับเศรษฐศาสตรเพิ่มเติมไดที่ http://www.skoolbuz.com/Library/content/

4

คู่มือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

ขอใดแสดงใหเห็นวา นักเรียนไดนําวิชาเศรษฐศาสตรไปประยุกตใชใน ชีวิตประจําวัน 1. ใชเงินที่มีอยูใหเกิดประโยชนสูงสุด 2. ใชในการตัดสินใจผลิตสินคาและบริการ 3 บริโภคสินคาที่มีคุณภาพ ราคาประหยัด 4. ทํางานหารายไดพิเศษเพื่อชวยเหลือครอบครัว วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. นักเรียนในฐานะที่เปนผูบริโภค สามารถ นําความรูมาใชในการจัดสรรรายไดที่มีอยูจํากัดเพื่อซื้อสินคาที่มีคุณภาพ เกิดประโยชน ประหยัดและคุมคา

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา

Engage

Explore

อธิบายความรู้ Explain

ขยายความเข้าใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู้

Explain

1. นักเรียนอภิปรายถึงประโยชนของการศึกษา วิชาเศรษฐศาสตร โดยแบงนักเรียนออกเปน 3 กลุม ใหแตละกลุมเลือกเปนตัวแทนของ ผูบริโภค ผูประกอบการ และรัฐบาล โดยให เขียนบทบาทที่กลุมตนเองไดรับมอบหมาย และใหตัวแทนแตละกลุมออกมานําเสนอ หนาชั้นเรียน 2. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมที่ 1.1 ในแบบวัดฯ เศรษฐศาสตร ม.1

๒) ในฐานะผูผลิตหรือผูประกอบการ ความรูทางเศรษฐศาสตรจะช่วยใหผูผลิต

นําไปใชตัดสินใจในการดําเนินธุรกิจว่าจะทําธุรกิจใด ใชเทคนิคการผลิตอย่างไรเพื่อประสิทธิภาพ สูงสุด ผลิตสินคาในปริมาณเท่าใด ราคาเท่าไร จึงจะเสียตนทุนตํา่ ทีส่ ดุ หรือไดรบั กําไรสูงสุด และ ในทํานองเดียวกับผูบ ริโภค วิชาเศรษฐศาสตรจะ ทําใหผผู ลิตเขาใจในปรากฏการณทางเศรษฐกิจ ที่ เ กิ ด ขึ้ น รู  ส าเหตุ แ ละผลกระทบจากความ เปลี่ยนแปลงของภาวะเศรษฐกิจ ซึ่งจะช่วยให ผู  ผ ลิ ต สามารถเลื อ กลงทุ น ในธุ ร กิ จ ได อ ย่ า ง เหมาะสมกับสถานการณในขณะนั้น ๓) ในฐานะรัฐบาล ความรูทาง เศรษฐศาสตรจะช่วยใหรัฐบาลเขาใจสาเหตุและ ผลของปญหาทางเศรษฐกิจของประเทศ และ การลงทุนในกิจการสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานเปนนโยบาย จที่รัฐบาลนํามาใชแกไขปญหาทางเศรษฐกิจ สามารถวิเคราะหหาแนวทางแกไขโดยกําหนด ทางเศรษฐกิ โดยอาศั ย วิ ช าเศรษฐศาสตร เ ป น พื้ น ฐาน ทั้ ง นี้ เ พื่ อ ให ออกมาเปนนโยบายทางเศรษฐกิจต่างๆ เช่น ประชาชนไดรับประโยชนสูงสุด การจัดเก็บภาษี การบริหารงบประมาณ การ ลงทุนในสาธารณู 1 ปโภค สาธารณูปการ การสาธารณสุข การจัดการดานสิ่งแวดลอม การบริหาร หนี้ภาครัฐ เปนตน เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพและประโยชนสูงสุดแก่ประชาชนและประเทศชาติ

✓ แบบวัดฯ ใบงาน แบบฝกฯ เศรษฐศาสตร ม.1 กิจกรรมที่ 1.1 หนวยที่ 1 เศรษฐศาสตรเบื้องต้น กิจกรรมตามตัวชี้วัด

กิจกรรมที่ ๑.๑ ใหนักเรียนเติมขอความในชองวางใหสมบูรณ (ส ๓.๑ ม.๑/๑) ตอนที่ ๑ สรุปความหมายและความสําคัญของวิชาเศรษฐศาสตร ลงในชองวางที่กําหนดให

คะแนนเต็ม คะแนนที่ได

ñð

บิดาแหงวิชาเศรษฐศาสตร อดัม สมิธ ชือ่ ……………………………………………

ความมั ่งคั่งแหงชาติ …………………………………..

แตงหนังสือเรื่อง

สาระสําคัญ คือ

…………………………………………………..

…………………………………..

กับการผลิตและการคาใหนอยที่สุด ………………………………………………………………………..

๑. รัฐบาลควรเขามาแทรกแซงหรือเกีย่ วของ ……………………………………………………………………….. ๒. ความมั่งคั่งของชาติมาจากการใช ……………………………………………………………………….. ทรัพยากรใหมปี ระสิทธิภาพมากทีส่ ดุ ………………………………………………………………………..

ความหมายของ วิชาเศรษฐศาสตร

ò. ¢Íº¢‹ÒÂáÅÐ໇ÒËÁÒ¢ͧÇÔªÒàÈÃÉ°ÈÒʵÃ

เปนวิชาที่ศึกษาถึงการจัดสรรทรัพยากรที่มีอยูอยางจํากัด …………………………………………………………………………………………………………….. เพื่อตอบสนองความตองการอันไมสิ้นสุดของมนุษยอยางมี …………………………………………………………………………………………………………….. ประสิทธิภาพเพื่อใหเกิดประโยชนสูงสุด ……………………………………………………………………………………………………………..

ระดับบุคคลและครัวเรือน ความสําคัญของ วิชาเศรษฐศาสตร

วิชาเศรษฐศาสตรมีความประสงคที่จะกําหนดแนวทาง หรือนโยบายในการแกปญหาการ จัดสรรทรัพยากรใหเพียงพอและแกไขปญหาความขาดแคลนที่เกิดขึ้นในสังคมใหบรรเทาลง นอกจากนี้ วิชาเศรษฐศาสตรยังมุ่งพัฒนาตามแนวทางหรือนโยบายที่จะทําใหสังคมมีสภาพ ความเปนอยู่ดีขึ้นใหมากที่สุดเท่าที่จะมากไดอีกดวย

ฉบับ

เฉลย

ชวยใหบุคคลและครัวเรือนนําความรูไปใชในการจัดสรร …………………………………………………………………………………………………………….. ทรั พ ยากรที่ มี อ ยู  จํ า กั ด ได อ ย า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ และเกิ ด …………………………………………………………………………………………………………….. ประโยชนสูงสุด ……………………………………………………………………………………………………………..

ระดับผูผลิต

ชวยใหผผู ลิตนําความรูไ ปใชในการวางแผนการผลิตสินคาและ …………………………………………………………………………………………………………….. บริการชนิดใดชนิดหนึ่งไดอยางมีประสิทธิภาพ …………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………..

ระดับประเทศ

ชวยใหผูบริหารประเทศหรือรัฐบาลนําความรูไปใชในการ ……………………………………………………………………………………………………………..

๒.๑ ขอบขายของวิชาเศรษฐศาสตร

วางแผนดานการจัดสรรทรัพยากรใหแกประชาชนเพื่อให …………………………………………………………………………………………………………….. ประชาชนไดรับประโยชนสูงสุด ……………………………………………………………………………………………………………..

วิชาเศรษฐศาสตรศึกษาครอบคลุมถึงประเด็นต่างๆ มากมาย โดยพยายามอธิบายถึง ปรากฏการณต่างๆ ที่เกี่ยวของกับการจัดสรรทรัพยากรและการแกไขปญหาบางประการที่สังคม ไม่พึงปรารถนา ดวยเหตุนี้ นักเศรษฐศาสตรไดแบ่งขอบข่ายของการศึกษาเศรษฐศาสตรออกเปน ๒ สาขาวิชาใหญ่ๆ คือ เศรษฐศาสตรจุลภาคและเศรษฐศาสตรมหภาค

๓

๕

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

การศึกษาวิชาเศรษฐศาสตรมีประโยชนตอการดําเนินชีวิตของนักเรียน อยางไร

แนวตอบ ทําใหรูจักเลือกสินคาที่มีประโยชน มีคุณภาพ ไมถูกเอาเปรียบ จากผูผลิต เขาใจการเปลี่ยนแปลงของอุปสงคและอุปทานของสินคา ทําให สามารถวางแผนการใชเงินไดอยางมีประสิทธิภาพ

เกร็ดแนะครู ครูอาจแนะนําใหนักเรียนทําการออกแบบแผนผังแสดงความสําคัญและ ประโยชนของวิชาเศรษฐศาสตรใหสื่อทําความเขาใจไดงาย และมีความสวยงาม แลวนําไปติดที่ปายนิเทศประจําชั้น เพื่อชวยสรางความเขาใจใหกับนักเรียน

นักเรียนควรรู 1 หนี้ภาครัฐ เกิดจากการขาดดุลงบประมาณของรัฐบาล คือ การที่มีรายจาย มากกวารายรับ ในปงบประมาณนั้น ถาหากรัฐบาลขาดดุลมากอาจสงผลกระทบถึง ความเชื่อมั่นของชาวตางชาติ หนี้ภาครัฐหรือหนี้สาธารณะเปนหนี้ที่รัฐบาลกอขึ้น เพื่อแกไขการขาดดุลงบประมาณจึงตองกูยืมเงินจากแหลงเงินกูหรืออาจเก็บภาษี เพิ่มมากขึ้น ซึ่งวิธีการเพิ่มภาษีจะมีผลตอกําลังซื้อของประชาชน ซึ่งมีผลตอการ ขยายตัวทางเศรษฐกิจ ดังนัน้ รัฐบาลจึงเลือกทีจ่ ะกูย มื เงินซึง่ ก็จะกลายเปนหนีภ้ าครัฐ คู่มือครู

5

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา

Engage

Explore

อธิบายความรู้

อธิบายความรู้ Explain

ตรวจสอบผล Evaluate

๑) เศรษฐศาสตรจุลภาค (microeconomics) เปนการศึกษาถึงพฤติกรรมทาง

เศรษฐกิจในส่วนย่อยระดับบุคคล หรือองคกรธุรกิจหน่วยใดหน่วยหนึง่ เช่น การศึกษาถึงพฤติกรรม ของผู  บ ริ โ ภค พฤติ ก รรมของผู  ผ ลิ ต ในการ กําหนดราคาสินคา ตลาดสินคา และปจจัยการ ผลิต เนือ่ งจากเศรษฐศาสตรจลุ ภาคส่วนใหญ่จะ เกี่ยวกับการกําหนดราคาของสินคาและบริการ หรื อ ป จ จั ย การผลิ ต ทํ า ให ใ นบางครั1 ้ ง เรี ย ก เศรษฐศาสตรจุลภาคว่า “ทฤษฎีราคา”

๒) เศรษฐศาสตรมหภาค (macroeconomics) เปนการศึกษาพฤติกรรม

Expand

ทางเศรษฐกิจทั้งระบบในระดับส่วนรวมของ ประเทศ เช่น รายไดประชาชาติ ปริมาณเงิน การบริโภค การออมและการลงทุน การจางงาน โดยรวม การค า ระหว่ า งประเทศ การคลั ง การศึกษาถึงพฤติกรรมการจับจายซื้อสินคาของผูบริโภค หนีส้ าธารณะ การพัฒนาเศรษฐกิจ รวมถึงปญหา จัดเปนเศรษฐศาสตรจุลภาค การว่างงาน ปญหาเงินเฟอ เงินฝด เปนตน เศรษฐศาสตรทั้งสองสาขาดังกล่าวมีความสําคัญเท่าๆ กัน และมีความสัมพันธกัน อย่างใกลชิด ดังนั้นจึงตองศึกษาทั้งสองสาขาประกอบกัน เพราะในการศึกษาพฤติกรรมของหน่วย เศรษฐกิจต่างๆ ในภาพรวม จําเปนตองเขาใจพฤติกรรมของหน่วยเศรษฐกิจแต่ละหน่วยที่เปน ส่วนย่อยก่อนว่ามีลักษณะอย่างไร การศึกษาทั้งสองสาขาจะช่วยใหเขาใจการทํางานและปญหาที่ เกิดขึ้นในระบบเศรษฐกิจทั้งระบบไดดียิ่งขึ้น

1. ครูนําขาวเศรษฐกิจมาใหนักเรียนไดฝกทักษะ การคิดวิเคราะหดวยกระบวนการสอนแบบ สืบสวนสอบสวน โดยรวมกันวิเคราะหวาเปน ขาวเศรษฐกิจในดานใด และมุงแกปญหาหรือ สรางปญหาใหกับประชาชนอยางไร (แนวตอบ เชน ขาวประกาศปรับขึ้นราคานํ้ามัน เปนการสรางภาระใหกับประชาชน เพราะจะ ทําใหราคาสินคาปรับตัวสูงขึ้นจากตนทุน ที่ปรับสูงขึ้น ซึ่งเกิดจากนํ้ามันขึ้นราคา) 2. นักเรียนเขียนสรุปประโยชนจากการศึกษาวิชา เศรษฐศาสตรในชีวิตประจําวัน เปนผังความคิด

ตรวจสอบผล

Expand

Explain

1. นักเรียนชวยกันยกตัวอยางพฤติกรรมการบริโภค ของบุคคลตางๆ ซึ่งเปนการศึกษาพฤติกรรม ผูบริโภครายยอย เชน การซื้อของใชสวนตัวของ นักเรียน เรียกวา เศรษฐศาสตรจุลภาค และ การศึกษาเศรษฐกิจโดยรวมของคนในประเทศ เรียกวา เศรษฐศาสตรมหภาค เชน การจางงาน การลงทุนของประเทศ การคาระหวางประเทศ เปนตน 2. นักเรียนชวยกันบอกเปาหมายในการศึกษาวิชา เศรษฐศาสตร

ขยายความเข้าใจ

ขยายความเข้าใจ

๒.๒ เปาหมายในการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตร

เปาหมายในการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตร มีดังต่อไปนี้ ๑. มุ่งทําความเขาใจในพฤติกรรมทางดานเศรษฐกิจของมนุษย เช่น ศึกษาถึง พฤติกรรมผูบ ริโภคในการเลือกซือ้ สินคา เพือ่ นําไปใชวางแผนการผลิตหรือแนวโนมของราคาสินคา บริโภคที่สําคัญ นอกจากนี้ ความรูทางเศรษฐศาสตรยังก่อใหเกิดประโยชนอีกแก่หลายฝายทั้ง ผูประกอบการ นักบัญชี แพทย เภสัชกร วิศวกร สถาปนิก หรือศิลปน เพราะสามารถนําความรู ไปใชใหเกิดประโยชนในการศึกษาสภาพตลาดและราคาที่มีความเกี่ยวของกับตน ตลอดจนเขาใจ นโยบายของรัฐที่ควบคุมธุรกิจของตนเองอยู่

Evaluate

ครูตรวจความถูกตองของขอมูลในการเขียน ผังความคิดประโยชนของการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตร ในชีวิตประจําวัน

๖

เกร็ดแนะครู ครูสรุปถึงความสําคัญของวิชาเศรษฐศาสตรวาเกี่ยวของกับชีวิตประจําวัน ของเราทุกคน หากเรารูและเขาใจ จะทําใหสามารถตัดสินใจเลือกสิ่งตางๆ โดยคํานึงถึงผลได ผลเสียและความคมุ คาทีจ่ ะเกิดขึน้ จะชวยใหตดั สินใจเลือกได อยางถูกตอง

นักเรียนควรรู 1 ทฤษฎีราคา (Price Theory) ความรูเกี่ยวกับการกําหนดราคาสินคาและ ปจจัยการผลิตภายใตการดําเนินงานของตลาดตางๆ

6

คู่มือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

ขอใดไมใชประโยชนของการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตรที่มีตอนักเรียน 1. การบริโภคอยางมีประสิทธิภาพ 2. การจัดสรรเงินไดอยางเหมาะสม 3. การออมเพื่อประโยชนทางการศึกษา 4. การเลือกผลิตสินคาที่เปนที่ตองการของตลาด

วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. การเลือกผลิตสินคาที่เปนที่ตองการของ ตลาด เปนประโยชนของการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตรสําหรับผูผลิตหรือ ผูประกอบการ เพื่อวางแผนการผลิตที่เหมาะสม การบริหารจัดการทุนอยาง มีประสิทธิภาพเพื่อใหไดกําไรสูงสุด สวนขอ 1,2,3 เปนประโยชนจาก การศึกษาวิชาเศรษฐศาสตรสําหรับนักเรียนเพื่อนํามาใชในชีวิตประจําวัน

กระตุน้ ความสนใจ Engage

ส�ารวจค้นหา Explore

อธิบายความรู้ Explain

ขยายความเข้าใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

กระตุน้ ความสนใจ

ครูนําของใช เชน กระเปา ปากกา ใหนักเรียน ชวยกันบอกวา กวาจะมาเปนสินคาเพื่อบริโภคจะ ตองใชทรัพยากรอะไรบางในการผลิต

๒. เพื่อทําความเขาใจถึงสภาพปญหาและผลกระทบต่อชีวิตความเปนอยู่ของ ประชาชน ที่เปนผลมาจากปญหาทางดานเศรษฐกิจ เช่น การที่ราคานํ้ามันสูงขึ้นเรื่อยๆ จะมีผล ต่อการดําเนินชีวิตของประชาชนอย่างไร เปนตน ๓. เพือ่ ใหเกิดความเขาใจการออกนโยบายต่างๆ ของรัฐบาลเพือ่ แกไขปญหาทางดาน เศรษฐกิจ เช่น การทีร่ ฐั บาลกูเ งินจากต่างประเทศเพือ่ ลงทุนในกิจการสาธารณูปโภค การใหสมั ปทาน แก่เอกชนลงทุนดานคมนาคมขนส่ง การจ่ายเงินลงไปยังหมูบ่ า นเพือ่ กระตนุ การสรางงานและสราง รายไดใหกบั ผูย ากจนในทองถิน่ การเก็บภาษีสนิ คาบางประเภทเพิม่ ขึน้ เพือ่ หารายไดชดเชย เปนตน การมีความรูทางดานเศรษฐศาสตรจะช่วยทําใหเกิดความเขาใจและจะไดใหความร่วมมือหรือให ขอเสนอแนะหรือความคิดเห็นที่จะเปนประโยชนต่อการดําเนินนโยบายทางเศรษฐกิจ

ส�ารวจค้นหา

อธิบายความรู้

Explain

1. ครูนําสนทนาเกี่ยวกับการนําทรัพยากรทาง เศรษฐศาสตรในทองถิ่นของตนมาใชในการ ผลิตสินคาและบริการ เชน การนําผลไม มาแปรรูปขายคนในชุมชนและสงไปขายที่อื่น ใหนักเรียนชวยกันบอกวาตองใชทรัพยากร ใดบางในกระบวนการผลิตผลไมแปรรูป 2. นักเรียนวิเคราะหสถานการณการผลิตสินคา และบริการในทองถิ่น สถานการณการนํา ทรัพยากรมาใช การบริหารจัดการทรัพยากร แนวโนมปริมาณทรัพยากร และปญหาตางๆ ที่เกิดขึ้น

ดวยเหตุที่ทรัพยากรที่มีอยู่ในโลกลวนมีจํากัด ดังนั้น เราจึงไม่สามารถแสวงหาสิ่งต่างๆ มาตอบสนองความตองการอันไม่จํากัดของเราไดอย่างครบถวน จึงทําใหเกิดความขาดแคลนขึ้น เราจึงตองเลือกใชทรัพยากรที่มีอยู่จํากัดนี้ใหเกิดประโยชนและคุมค่าที่สุด อย่างไรก็ดี การที 1 ่เราไม่ สามารถเลือกหรือทําทุกสิ่งทุกอย่างไดพรอมๆ กันในเวลาเดียว จึงทําใหมีค่าเสียโอกาสเกิดขึ้น ซึ่งสามารถอธิบายใหละเอียดยิ่งขึ้นไดดังต่อไปนี้ ทรัพยากร มีจํากัด การเลือก

Explore

นักเรียนศึกษาความรูเกี่ยวกับทรัพยากร ทางเศรษฐศาสตรจากหนังสือที่เกี่ยวของ และ จากหนังสือเรียน หนา 7-11

ó. ·ÃѾÂÒ¡Ãã¹·Ò§àÈÃÉ°ÈÒʵÃ

สิ่งที่หามาไดยาก ความขาดแคลน

Engage

ค่าเสียโอกาส

ความตองการ มีไมจํากัด

๑) ทรัพยากรมีจาํ กัดแตความตองการมีไมจาํ กัด ทรัพยากรในทางเศรษฐศาสตร

หรือที่เรียกว่า ปจจัยการผลิต เปนสิ่งที่นํามาใชในการผลิตสินคาและบริการเพื่อสนองตอบความ ตองการของมนุษย ซึ่งทรัพยากรในทางเศรษฐศาสตรสามารถแบ่งออกไดเปน ๔ ประเภท ดังนี้

๗

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

เดนดาวเลือกที่จะไปดูหนังในวันหยุดแทนการทํางานพิเศษ ตนทุนคา เสียโอกาสมีอะไรบาง

แนวตอบ ตนทุนของการดูหนังไมไดมีเฉพาะคาตั๋ว คาเดินทาง แตตอง รวมคาเสียโอกาสของการทํางานพิเศษดวย เชน รายไดจากการทํางาน พิเศษไดรับคาตอบแทนมากที่สุด 500 บาท เงินจํานวนนี้ก็ตองเอามารวม กับตนทุนในการดูหนังดวย

นักเรียนควรรู 1 คาเสียโอกาส มูลคาสูงสุดของผลประโยชนทางเลือกอื่นที่เสียไปอันเนื่อง มาจากการตัดสินใจเลือกทํากิจกรรมหนึ่ง ในบรรดากิจกรรมทางเลือกทั้งหมด เนื่องจากทรัพยากรมีอยูอยางจํากัด ถานํามาใชเพื่อกิจกรรมหนึ่งมากขึ้น ยอมทําใหโอกาสที่จะนําไปใชในกิจกรรมอื่นมีนอยลง คาเสียโอกาสจึงเปนตนทุน อยางหนงที่สําคัญของธุรกิจ เชน การที่รัฐตัดสินใจสรางโรงพยาบาลบนพื้นที่วาง ของรัฐ ตนทุนคาเสียโอกาส หมายถึง มูลคาสูงสุดของกําไรในการนําที่ดินและ คากอสรางไปทําประโยชนอยางอืน่ ดังนัน้ ในการสรางโรงพยาบาลทําใหรฐั เสียโอกาส เชน โอกาสในการนําที่ดินไปขายเพื่อใชหนี้ภาครัฐ หรือการปลอยที่ดินที่ทําการ เกษตรใหนํ้าทวม คาเสียโอกาสก็คือ ผลผลิตทางการเกษตรจะมีปริมาณลดลง จะทําใหรายไดของเกษตรกรที่ทําการเพาะปลูกลดลงตามไปดวย

คู่มือครู

7

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา

Engage

Explore

อธิบายความรู้

อธิบายความรู้ Explain

ขยายความเข้าใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Explain

1. นักเรียนนําความรูที่ไดจากการศึกษา หลักการเลือกใชทรัพยากร ในหนังสือเรียน หนา 11 มาชวยกันบอกวิธีการเลือกใช ทรัพยากรการผลิตเพื่อใหเกิดประโยชนและ คุมคามากที่สุด สรุปเปนผังความคิด (แนวตอบ ใชอยางประหยัด เลือกใชทรัพยากรที่ สามารถเกิดขึ้นใหมและทดแทนการเกิดใหมได) 2. ครูนําสนทนาดวยการถามคําถาม • ทําไมเราจึงตองใชทรัพยากรธรรมชาติที่นํา มาใชผลิตสินคาและบริการอยางประหยัด เพื่อใหเกิดประโยชนสูงสุด (แนวตอบ เพราะการมีอยูอยางจํากัดของ ทรัพยากร ในขณะที่ความตองการของมนุษย มีไมจํากัด เพื่อลดการสูญเสียจากการใช ทรัพยากร และนําทรัพยากรมาใชนอยที่สุด เพื่อลดการขาดแคลน) 3. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับทรัพยากรทาง เศรษฐศาสตร หรือปจจัยการผลิต และการ จัดสรรทรัพยากร (การนําทรัพยากรมาใชใหเกิด ประโยชนแกคนในสังคม) เพื่อใหเกิดประโยชน สูงสุด พรอมทั้งวิเคราะหสถานการณปจจุบัน ของการจัดสรรทรัพยากรทางเศรษฐศาสตร

ทรัพยากรทางเศรษฐศาสตร ที่ดิน

แรงงาน

ทุน

ผูประกอบการ

๑.๑) ที่ดิน คือ พื้นดินที่ใชในการเพาะปลูกหรือใชประกอบกิจการต่างๆ เช่น เปนทีต่ งั้ ของโรงงาน รวมไปถึงทรัพยากรธรรมชาติทอี่ ยูบ่ นผิวดิน ในดิน และสภาพภูมปิ ระเทศและ ภูมิอากาศเหนือพื้นดินนั้น ดินเปนทรัพยากรที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ผลตอบแทนจากที่ดิน คือ ค่าเช่า ๑.๒) แรงงาน คือ ทรัพยากรมนุษยทเี่ ปนผูใ ชกาํ ลังกายและกําลังความคิดในการ ผลิตสินคาและบริการ ผลตอบแทนของแรงงาน คือ ค่าจาง ค่าแรง หรือเงินเดือน ซึง่ ผูป ระกอบการ จ่ายให ๑.๓) ทุน คือ สิ่งที่มนุษยสรางขึ้นเพื่อใชในการผลิตสินคาและบริการ เช่น เครื่องจักร โรงงาน อุปกรณการผลิตต่างๆ ส่วนเงินตราไม่ใช่ทุน เปนเพียงเครื่องมือที่ผูผลิตนําไป ซื้อปจจัยการผลิต ผลตอบแทนจากการลงทุน คือ ดอกเบี้ย

โรงงาน จัดเปนทุนอยางหนึ่งที่จําเปนตองใชในการผลิต ซึ่งมนุษยสรางขึ้นมาใชผลิตสินคาและบริการ

๘

เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับความหมายของทรัพยากรทางเศรษฐศาสตรหรือที่ เรียกวา ปจจัยการผลิต ซึ่งเปนสิ่งที่นํามาใชในการผลิตสินคาและบริการเพื่อสนอง ความตองการของมนุษย แบงเปน 4 ประเภท คือ ที่ดิน แรงงาน ทุน และ ผูประกอบการ ในการจัดสรรทรัพยากรใหแกเจาของปจจัยการผลิต สวนใหญจะเปนไปตาม กลไกราคา (ในฐานะที่เปนผูบริโภค ถาราคาสูงอัตราการซื้อจะลดลง แตถาราคาถูก อัตราการซื้อก็จะเพิ่มขึ้น ในฐานะที่เปนผูผลิต ถาราคาสูงจะผลิตเพิ่มขึ้น เพราะมี แรงจูงใจจากกําไร) ผลตอบแทนจากปจจัยการผลิต ไดแก เงินทุน ไดรับการจัดสรรใหอยูในรูปดอกเบี้ย ที่ดิน ไดรับการจัดสรรใหอยูในรูปคาเชา แรงงาน ไดรับการจัดสรรใหอยูในรูปคาจาง เงินเดือน ผูประกอบการ ไดรับการจัดสรรใหอยูในรูปกําไร หรือเงินปนผล

8

คู่มือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

สิ่งใดไมถือวาเปนปจจัยทุนในทางเศรษฐศาสตร 1. โรงงานที่ใชผลิตสินคา 2. เครื่องจักรที่ใชผลิตสินคา 3. รถยนตสําหรับบรรทุกสินคา 4. เงินกูยืมมาหมุนเวียนในการผลิตสินคา วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. ทุน ในทางเศรษฐศาสตร หมายถึง สิ่งที่สราง ขึ้นเพื่อผลิตสินคาและบริการ เปนตัวบงชี้กําลังการผลิต สวนเงินกูยืมมา หมุนเวียน เปนเงินทุน (money capital) เปนเพียงสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน ไมจัดวาเปนทุนที่ใชในการผลิตสินคา เพราะจัดอยูในประเภททุนที่ไมแท เปนเพียงเครื่องมือที่นําไปซื้อปจจัยการผลิตเทานั้น

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา

อธิบายความรู้

Engage

Explore

Explain

ขยายความเข้าใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

ขยายความเข้าใจ

Expand

1. ครูใหนักเรียนชวยกันยกตัวอยางการผลิต สินคา 1 ชนิด แลวใหนักเรียนชวยกันบอกวิธี การจัดสรรปจจัยการผลิต 2. ครูตั้งประเด็นใหนักเรียนรวมกันวิเคราะห เชน ถาหากเกิดภาวะการขาดแคลนทรัพยากรใน การผลิตจะสงผลกระทบตอภาพรวมเศรษฐกิจ และความเปนอยูของคนในประเทศอยางไร (แนวตอบ การที่ทรัพยากรมีจํากัดเมื่อเทียบกับ ความตองการของมนุษยที่มีอยูอยางไมจํากัด ทําใหเกิดปญหาการขาดแคลน ซึ่งกอใหเกิด ปญหาการจัดระบบผลิต ทําใหไมสามารถผลิต สินคามาตอบสนองความตองการของผูบริโภค ไดอยางเพียงพอ สินคามีราคาแพง ทําให ประชาชนตองเดือดรอน เพราะไมมีสินคา บริโภค)

๑.๔) ผูประกอบการ คือ ผูรวบรวมปจจัยการผลิต ไดแก่ ที่ดิน แรงงาน และทุน มาผลิตเปนสินคาและบริการ ผูป ระกอบการอาจจะเปนหน่วยงาน บริษทั หางราน หรือเอกชนเพียง คนเดียวก็ได ทั้งนี้ผูประกอบการตองยอมรับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการผลิตและการบริหาร จัดการในกระบวนการผลิต ผลตอบแทนที่ไดรับ คือ กําไร หรืออาจจะขาดทุน ทรัพยากรทางเศรษฐศาสตรประเภทต่างๆ ดังกล่าวขางตนเปนสิ่งที่มีอยู่อย่าง จํากัด ทําใหผลผลิตทีส่ งั คมจะผลิตไดมจี าํ นวนจํากัดตามไปดวย เช่น พืน้ ทีเ่ พาะปลูก ๑ ไร่ สามารถ ปลูกขาวไดปละ ๑๐ ถัง ถา1พื้นที่ ๑๐ ไร่ ก็จะมีขาวสนองความตองการไดเพียง ๑๐๐ ถัง ซึ่งไม่ สามารถสนองความตองการที่ไม่จํากัดของมนุษยได ขณะเดียวกันความตองการของมนุษยก็ยังเพิ่มขึ้นจากการเพิ่มขึ้นของจํานวน ประชากรดวย เปนผลใหความตองการยิ่งมีมากเกินกว่าที่สังคมจะเพิ่มผลผลิตใหได ทําใหไม่มี ผลผลิตเพียงพอต่อการอุปโภคบริโภค ส่งผลใหทรัพยากรการผลิตที่มีจํากัดอยู่แลวประสบภาวะ ขาดแคลนยิง่ ขึน้ ทําใหเกิดปญหาตามมา นัน่ คือ ปญหาการแย่งชิงทรัพยากรและการกักตุนผลผลิต ๒) ความขาดแคลน เปนผลมาจากการจัดสรรทรัพยากรทีม่ อี ยูอ่ ย่างจํากัดไม่สมดุล หรือไม่สอดคลองกับความตองการที่ไม่จํากัดของมนุษยได ทําใหเกิดสภาวะความขาดแคลนขึ้น ซึ่งความขาดแคลนนี้ บางประเภทอาจเปนการขาดแคลนถาวร เช่น ที่ดิน เพราะไม่สามารถหามา เพิ่มไดอีก แต่บางอย่างอาจขาดแคลนเปนบางช่วงเวลา เช่น นํ้า อาจขาดแคลนในช่วงฤดูแลง แต่ความขาดแคลนจะหมดลงเมื่อถึงฤดูฝน ๓) การเลือก ดวยเหตุทที่ รัพยากรในการผลิตส่วนใหญ่จะมีความขาดแคลนอันเนือ่ ง มาจากปริมาณที่มีอยู่อย่างจํากัด ดังนั้น การตัดสินใจเลือกใชทรัพยากรอย่างเหมาะสมและใหเกิด ประสิทธิภาพสูงสุดจึงมีความจําเปน ตัวอย่างเช่น การใชประโยชนจากที่ดิน ผูผลิต คือ เกษตรกร ย่อมไม่สามารถจะทําการเพาะปลูกในที่ดินได ทั้งผืน เพราะตองกันพื้นที่บางส่วนไวปลูกสราง ที่อยู่อาศัย กั้นเปนคอกไวเลี้ยงสัตว กันไวทํา ประโยชนในกิจกรรมต่างๆ หรือเกษตรกรนํา ขาวที่เพาะปลูกไดบางส่วนไปใชในการบริโภค บางส่วนเก็บไวเปนเมล็ดพันธุเ พือ่ การเพาะปลูก ต่อไป บางส่วนอาจนําไปขายต่อเพื่อใชเปน วัตถุดิบในการผลิตสินคาประเภทอาหารต่างๆ ที่ ดิ น เป น ทรั พ ยากรในการผลิ ต ที่ สํ า คั ญ และมี อ ยู  อ ย า ง เปนตน จํากัดมาก ๙

ขอสอบ

O-NET

ขอสอบป ’ 51 ออกเกี่ยวกับความหมายของทรัพยากรในทางเศรษฐศาสตร ขอใดอธิบายคําวา “ทรัพยากร” ในทางเศรษฐศาสตรไดถูกตอง 1. สิง่ ทีจ่ ะนํามาผลิตสินคาและบริการ เพือ่ จําหนายจายแจกใหแกผบู ริโภค 2. การกระจายรายไดใหแกเจาของปจจัยการผลิต 3. การผลิตสินคา และบริการ โดยมุงหวังกําไรสูงสุด 4. ที่ดิน แรงงาน ทุน และผูประกอบการ วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. ทรัพยากรในทางเศรษฐศาสตรหรือปจจัย การผลิต เปนสิ่งที่นํามาใชในการผลิตสินคาและบริการ ไดแก ที่ดิน แรงงาน ทุน และผูประกอบการ

เกร็ดแนะครู ครูยกตัวอยางทรัพยากรที่มีจํากัดสงผลใหเกิดความขาดแคลนในอนาคต เชน ที่ดิน ใหนักเรียนชวยกันระดมสมองวา “ทําไมที่ดินจึงมีความขาดแคลน” และให ชวยกันยกตัวอยางการประกอบธุรกิจ การสรางที่อยูอาศัย การประกอบอาชีพของ เกษตรกรเพื่อปรับตัวใหสอดคลองกับการมีที่ดินอยูอยางจํากัด

นักเรียนควรรู 1 ความตองการ (Wants) หมายถึง ความปรารถนาที่จะไดมาซึ่งสินคาและ บริการ สามารถสรุปเปนประเด็นได ดังนี้ 1. ความตองการโดยทั่วไปไมมีสิ้นสุด 2. ความตองการเฉพาะอยางยอมมีที่สิ้นสุด 3. ความตองการจะลดลงเรือ่ ยๆ เพือ่ มีสงิ่ ของมาบําบัดความตองการไดมากขึน้ 4. ความตองการบางอยางสามารถหาสิ่งมาทดแทนกันได 5. ความตองการอาจกลายเปนนิสัยของผูบริโภค คู่มือครู 9 6. ความตองการบางอยางมีสวนเกี่ยวพันกัน

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา

อธิบายความรู้

Engage

Explore

Explain

ขยายความเข้าใจ

Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

Expand

1. ครูใหนักเรียนแบงกลุม เพื่อทําการวางแผนการ บริหารการใชทรัพยากรในการผลิตสินคา กลุม ละ 1 ชนิด โดยใหแตละกลุมเปนเจาของกิจการ หรือผูประกอบการ ทําการวางแผนผลิตสินคา และบริการโดยการวางแผนการบริหารที่ดิน แรงงาน ทุน และการประกอบการ สรุป แผนการบริหารทรัพยากรการผลิตสินคาและ บริการ ลงในกระดาษ A4 สงครู และนําเสนอ หนาชั้นเรียน 2. นักเรียนตอบคําถามประจําหนวยการเรียนรู

ตรวจสอบผล

ขยายความเข้าใจ

๔) คาเสียโอกาส ในการนําทรัพยากรมาใชในกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ไม่ว่าจะเปน

การผลิต หรือการบริโภค ไม่สามารถที่จะทําพรอมๆ กันได จะตองมีการเลือกทํา มีผลทําใหเกิด ค่าเสียโอกาสขึ้น อันเนื่องมาจากการหมดโอกาสที่ไม่ไดทํากิจกรรมอย่างอื่น ดังนั้น ค่าเสียโอกาส จึงหมายถึง มูลค่าสูงสุดของผลประโยชนที่จะไดจากทางเลือกที่ ตองสละไป ในบางครั้งค่าเสียโอกาสนี้ไม่สามารถวัดออกมาเปนตัวเงินหรือมูลค่าไดอย่างชัดเจน เช่น การเลือกระหว่างไปเที่ยวกับเพื่อนกับการไปอ่านหนังสือที่หองสมุด ค่าเสียโอกาสของการไป เที่ยวกับเพื่อนก็คือ ประโยชนที่ไดรับจากการไปหองสมุด เพราะเรามีเวลาจํากัด ไม่สามารถทํา พรอมกันทุกอย่างได หรือการปล่อยที่ดินรอบๆ บานใหว่างเปล่า ค่าเสียโอกาส คือ การไม่ไดปลูก พืชผักในบริเวณนั้น เปนตน กลาวโดยสรุปไดวา วิชาเศรษฐศาสตรเปนวิชาวาดวยการตัดสินใจเลือกใชทรัพยากรที่ ขาดแคลนหรือมีอยูอยางจํากัด มาตอบสนองความตองการของมนุษยที่มีมากมายไมจํากัด อยางดีที่สุดคือ เกิดประโยชนสูงสุดและคุมคาที่สุด การตัดสินใจเลือกทําสิ่งใดๆ จะตองอาศัย การพิจารณาคาเสียโอกาสของทรัพยากรอยางเหมาะสม ซึ่งจะชวยใหเกิดการประหยัดและ สามารถวางแผนเลือกสรรแนวทางการใชทรัพยากรไดอยางมีประสิทธิภาพและเปนประโยชน สูงสุด

Evaluate

1. ครูตรวจความถูกตองของแผนการบริหาร ทรัพยากรการผลิตสินคาและบริการ 2. ครูสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม

EB GUIDE

http://www.aksorn.com/LC/Eco/M1/01

๑๐

เกร็ดแนะครู ครูอธิบายคําวา คาเสียโอกาส เพิ่มเติม พรอมยกตัวอยางประกอบใหเห็นอยาง หลากหลาย และใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นถึงคาเสียโอกาสที่เกิดขึ้นจาก กิจกรรมตางๆ เชน ชาวนามักคิดตนทุนของการทํานาเฉพาะรายจายจากการเพาะ ปลูกขาว เชน คาเมล็ดพันธุ สารเคมี ปุย แตมักไมไดคิดคาแรงของตนเอง ซึ่งเปนตนทุนคาเสียโอกาส เพราะหากไมทํานา ชาวนาอาจเอาเวลาไปรับจาง ซึ่งผลตอบแทนจากการรับจางเรียกวา ตนทุนคาเสียโอกาสที่เกิดจากการเลือก ปลูกขาว เปนตน

10

คู่มือครู

ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET

คาเสียโอกาสของหนูดีที่เลือกไปเที่ยวกับเพื่อนแทนการอานหนังสือ เตรียมสอบอยูที่บานคืออะไร 1. การสอบไมผาน 2. การไมไดอานหนังสือ 3. การไมไดปฏิบัติตนเปนนักเรียนที่ดี 4. การเสียคาใชจายในการไปเที่ยวกับเพื่อน วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. ในกรณีนี้ คาเสียโอกาส คือ การไมไดอาน หนังสือ เนื่องจากหนูดีเลือกที่จะใชเวลาซึ่งอาจมีอยูอยางจํากัดไปเที่ยว กับเพื่อน ทําใหขาดโอกาสในการอานหนังสือเพื่อเตรียมสอบ

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา Explore

อธิบายความรู้ Explain

ขยายความเข้าใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Engage

ส�ารวจค้นหา

àÊÃÔÁÊÒÃÐ

Explore

นักเรียนศึกษาหลักการเลือกใชทรัพยากร เพื่อนําความรูที่ไดไปทํากิจกรรม ในหนา 8 - 10

ËÅÑ¡¡ÒÃàÅ×͡㪌·ÃѾÂÒ¡Ã

อธิบายความรู้

ในการเลือกใชทรัพยากรใหเกิดความคมุ คาและประโยชนสงู สุด ควรมีหลักการดังตอไปนี้

Explain

ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายเกี่ยวกับ หลักการเลือกใชทรัพยากร โดยครูสรุปประเด็น สําคัญๆ แลวใหนักเรียนจดบันทึกไว

๑. การคํานึงถึงประโยชนของทรัพยากรที่จะนําไปใชใหถูก วัตถุประสงค เชน การใชน้ําเพื่อการเพาะปลูก การอุปโภคบริโภค การนํ า ไม ม าใช ส ร า งบ า น ไม เ ผาทํ า ลายป า เพื่ อ นํ า ที่ ดิ น มาใช เพาะปลูกพืชไร เปนตน ๒. การเลือกใชทรัพยากรประเภทตางๆ ใหมีสัดสวนที่ เหมาะสม เพื่อใหกิจกรรมที่ดําเนินอยูนั้นใชทรัพยากรอยาง ประหยัด เชน ในการเพาะปลูกสวนผลไม ครัวเรือนตองตัดสินใจ ในการเลือกใชน้ําและที่ดินอยางประหยัด มิใหมีการทิ้งที่ดินใหวางเปลามากเกินไป หรือใชน้ําเกินความจําเปนเพื่อ ปองกันความสูญเปลาของทรัพยากร หลักสําคัญในการเลือกใชทรัพยากรดังกลาวขางตนนี้ก็คือ หลักความคุมคา นั่นเอง ๓. การมีคุณธรรม อยางไรก็ตาม เนื่องจากการเลือกใชทรัพยากรและกิจกรรมสําหรับการผลิตนั้นยอม เกีย่ วกับการประกอบอาชีพ ซึง่ จะทําใหมนุษยอยูอ ยางรมเย็นเปนสุข เปนทีเ่ ชือ่ มัน่ และไววางใจซึง่ กันและกัน คุณธรรม จึงมีความสําคัญ โดยแตละครัวเรือนจะตองตระหนักอยูเ สมอวา การประกอบกิจกรรมของตนไมควรกอความเสียหาย ใหแกผูอื่นหรือสังคมหรือขัดตอกฎหมาย คุณธรรมที่สําคัญ เชน การที่ผูผลิตใหขอมูลที่ถูกตองแกผูบริโภค มีความซื่อสัตย ไมหลอกลวงหรือเอารัดเอาเปรียบผูบริโภคไมวาในกรณีใดๆ เชน การไมใสสารปนเปอนในอาหาร การไมกกั ตุนสินคาหรือคากําไรเกินควร ควรใชวตั ถุดบิ ทีม่ คี ณ ุ ภาพ ไมเปนอันตรายตอผูบ ริโภค การรวมมือกันรักษา สิ่งแวดลอม ไมทําลายทรัพยากรธรรมชาติ เปนตน นอกจากนี้ การโฆษณาสินคาจะตองคํานึงถึงความเปนจริงและคุณภาพเปนสําคัญ ไมโฆษณาเกินความ เปนจริง เพราะการกระทําดังกลาวเปนการหลอกลวงประชาชน เปนการกระทํา 1 ที่สงผลกระทบตอผูบริโภค การโฆษณาควรมีความรับผิดชอบและ ซือ่ สัตย เพือ่ ปองกันมิใหผบู ริโภคไดรบั ความเสียหายจากการ ถูกชักจูงดวยวิธีการโฆษณา

๑๑

บูรณาการเชื่อมสาระ

ในการเรียนรูหลักการเลือกใชทรัพยากรใหเกิดความคุมคาและ ประโยชนสูงสุดแลว ครูควรอธิบายเชื่อมโยงวาควรคํานึงถึงสิ่งแวดลอม โดยไมทําลายสิ่งแวดลอม โดยบูรณาการเชื่อมโยงกับกลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร วิชาวิทยาศาสตร เกี่ยวกับการอนุรักษสิ่งแวดลอม และ เชื่อมโยงกับสาระศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม (พระพุทธศาสนา) เกี่ยวกับ การมีคุณธรรม การนําหลักธรรมไปใชในการดําเนินชีวิต

เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเสริมเกี่ยวกับหลักการเลือกใชทรัพยากรเพิ่มเติมวา ควรคํานึงถึง หลักการอื่นๆ ประกอบดวย ไดแก 1. ตองเปนการวางแผนกอนเริ่มทําการผลิต 2. นําเทคโนโลยีสมัยใหมเขามาชวยในกระบวนการผลิต 3. นําทรัพยากรที่ใชแลวกลับมาใชใหม 4. หาทรัพยากรอื่นมาใชทดแทน

นักเรียนควรรู 1 การโฆษณา เปนเครื่องมือสื่อสารทางการตลาด เพื่อใหผูบริโภครับรูถึง สรรพคุณของสินคาและบริการ สรางแรงจูงใจใหผูบริโภคซื้อสินคาหรือบริการนั้นๆ การโฆษณาในปจจุบันจะโฆษณาผานสื่อตางๆ เชน สื่อสิ่งพิมพ วิทยุ โทรทัศน อินเทอรเน็ต เปนตน คู่มือครู 11

กระตุ้นความสนใจ

ส�ารวจค้นหา

อธิบายความรู้

ขยายความเข้าใจ

Engage

Explore

Explain

Expand

ตรวจสอบผล

ตรวจสอบผล Evaluate

Evaluate

ครูตรวจความถูกตองจากการตอบคําถาม ประจําหนวยการเรียนรู

¤íÒ¶ÒÁ»ÃШíÒ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ๑. ๒. ๓. ๔. ๕.

หลักฐานแสดงผลการเรียนรู ผลงานกลุม แผนการบริหารทรัพยากรในการ ผลิตสินคาและบริการ

วิชาเศรษฐศาสตรมีความหมายว่าอย่างไร วิชาเศรษฐศาสตรมีความสําคัญต่อมนุษยอย่างไร ทรัพยากรมีอยู่อย่างจํากัด แต่ความตองการของมนุษยมีไม่จํากัด หมายความว่าอย่างไร ผลที่เกิดจากการขาดแคลนทรัพยากรมีอะไรบาง นักเรียนสามารถนําความรูจากการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตรมาใชในชีวิตประจําวันได อย่างไรบาง

¡Ô¨¡ÃÃÁÊÌҧÊÃä ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ กิจกรรมที่ ๑

ใหนกั เรียนไปสืบคนความหมายของวิชาเศรษฐศาสตรเพิม� เติมจากในหนังสือ เรียน โดยอาจสืบคนจากแหล่งการเรียนรูต่างๆ เช่น หองสมุด อินเทอรเน็ต มาอย่างนอย ๕ ความหมาย แลวนําส่งครูผูสอน

กิจกรรมที่ ๒

ใหนักเรียนเขียนอธิบายความหมายของคําว่า ทรัพยากรมีจํากัดแต่ความ ตองการมีไม่จํากัด ความขาดแคลน การเลือก และค่าเสียโอกาสในทาง เศรษฐศาสตรความยาวไม่เกิน ๓-๕ บรรทัด แลวออกมานําเสนอหนาชัน้ เรียน

๑๒

แนวตอบ คําถามประจําหนวยการเรียนรู 1. เศรษฐศาสตร หมายถึง การศึกษาเกี่ยวกับการจัดสรรทรัพยากรที่มีอยูอยางจํากัด เพื่อตอบสนองความตองการที่มีอยางไมจํากัดของมนุษยใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุด 2. ความสําคัญของเศรษฐศาสตรตอมนุษย เชน ในฐานะผูบริโภค ชวยในการพิจารณารายรับ-รายจาย ของตนเอง ในการตัดสินใจเลือกซื้อสินคาและบริการไดอยาง เหมาะสม และเกิดความพึงพอใจสูงสุด 3. ทรัพยากรมีอยูอยางจํากัด หมายความวา มนุษยมีความตองการไมจํากัด ในขณะที่ทรัพยากรมีอยูอยางจํากัด ทําใหเกิดการขาดแคลน ซึ่งเปนปญหาพื้นฐาน ทางเศรษฐศาสตร และสงผลกระทบตอคนในสังคม 4. ผลจากการขาดแคลนทรัพยากร เชน ทําใหราคาสินคาปรับตัวสูงขึ้น ผลิตสินคาและบริการไมเพียงพอกับความตองการของประชาชน และอาจทําใหเกิดการแยงชิง ทรัพยากรในอนาคต 5. ความรูทางเศรษฐศาสตรที่สามารถนํามาใชในชีวิตประจําวัน เชน การบริหารรายรับ-รายจาย ของตนเองไดอยางมีประสิทธิภาพ ทําใหเขาใจสภาวะการเปลี่ยนแปลง ทางเศรษฐกิจจากเหตุปจจัยตางๆ และสามารถวางแผนรับมือในอนาคตได เปนตน

12

คู่มือครู