คูมือครู 㪌»ÃСͺ¡ÒÃÊ͹ËÇÁ¡Ñº
˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ©ºÑº »ÃСѹÏ
ภาพปกนี้มีขนาดเทากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน
กระบวนการสอนแบบ 5 Es ชวยสรางทักษะการเรียนรู กิจกรรมมุงพัฒนาทักษะการคิด คำถาม + แนวขอสอบเพื่อยกผลสัมฤทธิ์ O-NET กิจกรรมบูรณาการเตรียมพรอมสู ASEAN 2558
เอกสารประกอบคูมือครู
กลุมสาระการเรียนรู การงานอาชีพและเทคโนโลยี
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5
สําหรับครู
คูมือครู Version ใหม
ลักษณะเดน
ขยายพื้นที่รูปเลมใหญขึ้นกวาเดิม จัดแบงพื้นที่ออกเปนโซน เพื่อคนหาขอมูลไดงาย สะดวก รวดเร็ว และดูเปนระเบียบ กระตุน ความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู Explain
ขยายความเขาใจ Expand
ตรวจสอบผล
กระตุน ความสนใจ
Evaluate
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู Explain
ขยายความเขาใจ Expand
ตรวจสอบผล Evaluate
เปาหมายการเรียนรู สมรรถนะของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค
หน า
โซน 1 กระตุน ความสนใจ
Engage
สํารวจคนหา
Explore
อธิบายความรู
Explain
ขยายความเขาใจ
Expand
ตรวจสอบผล
หน า
หนั ง สื อ เรี ย น
โซน 1
หนั ง สื อ เรี ย น
Evaluate
ขอสอบเนน การคิด
แนว NT O-NE T
ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET
O-NET บูรณาการเชื่อมสาระ
เกร็ดแนะครู
ขอสอบ
โซน 2
โซน 3
กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย
นักเรียนควรรู
โซน 3
โซน 2 บูรณาการอาเซียน มุม IT
No.
คูมือครู
คูมือครู
No.
โซน 1 ขั้นตอนการสอนแบบ 5Es
โซน 2 ชวยครูเตรียมสอน
โซน 3 ชวยครูเตรียมนักเรียน
เพื่อใหครูเตรียมจัดกิจกรรมการเรียน การสอน โดยแนะนําขั้นตอนการสอนและ การจัดกิจกรรมแบบ 5Es อยางละเอียด เพื่อใหนักเรียนบรรลุตามตัวชี้วัด
เพื่อชวยลดภาระครูผูสอน โดยแนะนํา เกร็ดความรูสําหรับครู ความรูเสริมสําหรับ นักเรียน รวมทั้งบูรณาการความรูสูอาเซียน และมุม IT
เพื่อใหครูสะดวกตอการจัดกิจกรรม โดย แนะนํากิจกรรมบูรณาการเชือ่ มระหวางสาระหรือ กลุมสาระการเรียนรู วิชา กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย รวมถึงเนื้อหาที่เคยออกขอสอบ O-NET แนวขอสอบ NT/O-NET ทีเ่ นนการคิด พรอมเฉลยและคําอธิบายอยางละเอียด
ที่ใชในคูมือครู
แถบสีและสัญลักษณ
แถบสีแสดงขั้นตอนการสอนและการจัดกิจกรรม แบบ 5Es เพื่อใหครูทราบวาเปนขั้นการสอนขั้นใด
1. แถบสี 5Es สีแดง
สีเขียว
กระตุน ความสนใจ
เสร�ม
สํารวจคนหา
Engage
2
•
เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใช เทคนิคกระตุน ความสนใจ เพื่อโยง เขาสูบทเรียน
สีสม
อธิบายความรู
Explore
•
เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนสํารวจ ปญหา และศึกษา ขอมูล
สีฟา
Explain
•
เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนคนหา คําตอบ จนเกิดความรู เชิงประจักษ
สีมวง
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Expand
•
Evaluate
เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนนําความรู ไปคิดคนตอๆ ไป
•
เปนขั้นที่ผูสอน ประเมินมโนทัศน ของผูเรียน
2. สัญลักษณ สัญลักษณ
วัตถุประสงค
• เปาหมายการเรียนรู
• หลักฐานแสดง ผลการเรียนรู
• เกร็ดแนะครู
แทรกความรูเสริมสําหรับครู ขอเสนอแนะ ขอควรระวัง ขอสังเกต แนวทางการจัด กิจกรรมและอืน่ ๆ เพื่อประโยชนในการ จัดการเรียนการสอน ขยายความรูเพิ่มเติมจากเนื้อหา เพื่อให ครูนําไปใชอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียน ไดมีความรูมากขึ้น
•
ความรูห รือกิจกรรมเสริม ใหครูนาํ ไปใช เตรียมความพรอมใหกบั นักเรียนกอนเขาสู ประชาคมอาเซียนใน พ.ศ. 2558 โดย บูรณาการกับวิชาทีก่ าํ ลังเรียน
บูรณาการอาเซียน
•
คูม อื ครู
แสดงรองรอยหลักฐานตามภาระงาน ที่ครูมอบหมาย เพื่อแสดงผลการเรียนรู ตามตัวชี้วัด
• นักเรียนควรรู
มุม IT
แสดงเปาหมายการเรียนรูที่นักเรียน ตองบรรลุตามตัวชี้วัด ตลอดจนสมรรถนะ ที่จะตองมี และคุณลักษณะที่พึงเกิดขึ้น กับนักเรียน
แนะนําแหลงคนควาจากเว็บไซต เพื่อให ครูและนักเรียนไดเขาถึงขอมูลความรู ที่หลากหลาย ทั้งไทยและตางประเทศ
สัญลักษณ
ขอสอบ
วัตถุประสงค
O-NET
(เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ O-NET O-NET)
• ชีแ้ นะเนือ้ หาทีเ่ คยออกขอสอบ
O-NET โดยยกตัวอยางขอสอบ พรอมวิเคราะหคาํ ตอบ อยางละเอียด
• เปนตัวอยางขอสอบทีม่ งุ เนน แนว NT O-NE T (เฉพาะระดับชัน้ มัธยมศึกษาตอนตน)
แนว
O-NET
(เฉพาะระดับชัน้ มัธยมศึกษาตอนปลาย)
บูรณาการเชื่อมสาระ
กิจกรรมสรางเสริม
กิจกรรมทาทาย
การคิดและเปนแนวขอสอบ NT/O-NET ในระดับมัธยมศึกษา ตอนตน มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด
• เปนตัวอยางขอสอบทีม่ งุ เนน
การคิดและเปนแนวขอสอบ O-NET ในระดับมัธยมศึกษา ตอนปลาย มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด
• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม
เชือ่ มกับสาระหรือกลุม สาระ การเรียนรู ระดับชัน้ หรือวิชาอืน่ ทีเ่ กีย่ วของ
• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม ซอมเสริมสําหรับนักเรียนทีค่ วร ไดรบั การพัฒนาการเรียนรู
• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม ตอยอดสําหรับนักเรียนทีเ่ รียนรู ไดอยางรวดเร็ว และตองการ ทาทายความสามารถในระดับ ทีส่ งู ขึน้
คําแนะนําการใชคูมือครู การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน คูมือครู รายวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ม.5 จัดทําขึ้นเพื่อใหครูผูสอนนําไปใชเปนแนวทางวางแผน การสอนเพือ่ พัฒนาผลสัมฤทธิท์ างการเรียน และประกันคุณภาพผูเ รียน ตามนโยบายของสํานักงานคณะกรรมการการศึกษา ขัน้ พืน้ ฐาน (สพฐ.) โดยใชหนังสือเรียน เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร ม.5 ของบริษทั อักษรเจริญทัศน อจท. จํากัด เสร�ม เปนสื่อหลัก (Core Material) ประกอบการสอนและการจัดกิจกรรมการเรียนรูใหสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรู 3 และตัวชี้วัดกลุมสาระการเรียนรู การงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 โดยออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนตามหลักการสําคัญ ดังนี้ 1 ออกแบบการสอนเปนหนวยการเรียนรูอิงมาตรฐาน คูม อื ครู รายวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร ม.5 วางแผนการสอนโดยแบงเปนหนวยการเรียนรูต ามลําดับ สาระ (Strand) และหมายเลขขอของมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัด แตละหนวยจะกําหนดเปาหมายการเรียนรูและจุด ประสงคการเรียนรู (Objective Learning) กิจกรรมการเรียนรู (Learning Activities) และแนวทางการประเมินผลการเรียนรู (Learning Evaluation) ไวชดั เจน ครูผสู อนสามารถจัดทําแผนการสอนใหครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรู ตัวชีว้ ดั สมรรถนะ และคุณลักษณะอันพึงประสงคที่เปนเปาหมายการเรียนรูตามที่กําหนดไวในสาระแกนกลาง (ตามแผนภูมิ) และสามารถ บันทึกผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผูเรียนแตละคนลงในเอกสาร ปพ.5 ไดอยางมั่นใจ แผนภูมิแสดงความสัมพันธขององคประกอบการออกแบบการเรียนรูอิงมาตรฐานและเนนผูเรียนเปนสําคัญ
พผ
ูเ
จุ ด ป ร
ะสง
คก า
ส ภา
รี ย น
ร
รู ีเรยน
มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชวงชั้น
ทักษะการคิด การวัดประเมินผล การเรียนรู
กิจกรรมการเรียนรู
เทคนิคการสอน คูม อื ครู
2 การจัดการเรียนรูที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ แนวคิ ด ในการจั ด การเรี ย นการสอนที่ ยึ ด ผู เ รี ย นเป น สํ า คั ญ พั ฒ นามาจากปรั ช ญาและทฤษฎี ก ารเรี ย นรู Constructivism ที่เชื่อวา การเรียนรูเปนกระบวนการที่เกิดขึ้นภายในสมองของผูเรียนแตละคน ผูเรียนเปนผูสรางความรู โดยการเชื่อมโยงระหวางสิ่งที่ไดเรียนรูจากบทเรียนใหมกับความรูหรือประสบการณเดิมที่มีอยู ทฤษฎีนี้มีความเชื่อวา ผูเรียนทุกคนไดเรียนรูและมีการสั่งสมความรูความเขาใจเกี่ยวกับสิ่งตางๆ ติดตัวมากอน ทีจ่ ะเขาสูห อ งเรียน ซึง่ เปนการเรียนรูท เี่ กิดจากประสบการณและสิง่ แวดลอมรอบตัวผูเ รียนแตละคน ดังนัน้ การจัดกิจกรรม เสร�ม การเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ผูสอนจะตองคํานึงถึง
4
1. ความรูเดิมของผูเรียน วิธีการสอนที่ดีจะตองเริ่มตนจากจุดที่วา ผูเ รียนมีความรูอ ะไรมาบาง แลวจึงใหความรู หรือประสบการณใหม เพื่อตอยอดจาก ความรูเดิม นําไปสูการสรางความรู ความเขาใจใหม
2. ความรูเดิมของผูเรียนถูกตองหรือไม ผูส อนตองปรับเปลีย่ นความรูค วามเขาใจเดิม ของผูเรียนใหถูกตอง และเปนพฤติกรรม การเรียนรูใ หมทมี่ คี ณุ คาตอผูเรียน เพื่อสราง เจตคติหรือทัศนคติที่ดีตอการเรียนรู สิ่งเหลานั้น
3. ผูเรียนสรางความหมายสําหรับตนเอง ผูสอนตองสงเสริมใหผูเรียนนําความรู ความเขาใจที่เกิดขึ้นไปลงมือปฏิบัติ เพื่อขยายความรูใหลึกซึ้งและมีคุณคา ตอตัวผูเรียนมากที่สุด
แนวคิด Constructivism เนนใหผูเรียนสรางความรูโดยผานกระบวนการคิดและความอยากรูของตนเอง โดยมีผูสอนเปนผูสรางบรรยากาศ
การเรียนรูและกระตุนความสนใจ คอยจัดสถานการณใหผูเรียนเกิดความขัดแยงทางความคิดระหวางประสบการณเดิมกับประสบการณ ความรูใ หม เพือ่ กระตนุ ใหผเู รียนเชือ่ มโยงความรู ความคิด กับประสบการณทมี่ อี ยูเ ดิม แลวสังเคราะหเปนความรูห รือแนวคิดใหมๆ ไดดว ยตนเอง
3 การบูรณาการกระบวนการคิด การเรียนรูของผูเรียนแตละคนจะเกิดขึ้นที่สมอง ซึ่งเปนอวัยวะที่ทําหนาที่รูคิดภายใตสภาพแวดลอมที่เอื้ออํานวย และไดรบั การกระตนุ จูงใจอยางเหมาะสม สอดคลองกับสภาพจิตใจและความตองการของผูเ รียนแตละคน การจัดกิจกรรม การเรียนรูและสาระการเรียนรูที่สอดคลองกับความสนใจและมีความหมายตอผูเรียน จะชวยกระตุนใหสมองของผูเรียน สามารถรับรูและเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพตามขั้นตอนการทํางานของสมอง ดังนี้ 1. สมองจะเรียนรูและสืบคน โดยการสังเกต คนหา ซักถาม และทดลอง ปฏิบัติ จนทําใหคนพบความรูความเขาใจ ไดอยางรวดเร็ว
2. สมองจะแยกแยะคุณคาของสิ่งตางๆ โดยการตัดสินใจวิพากษวิจารณ แสดง ความคิดเห็น ยอมรับหรือตอตานตาม อารมณความรูสึกที่เกิดขึ้นในขณะที่เรียนรู
3. สมองจะประมวลเนื้อหาสาระ โดยการสรุปเปนความคิดรวบยอดจาก เรื่องราวที่ไดเรียนรูใหมนําไปผสมผสานกับ ความรูห รือประสบการณเดิมทีถ่ กู จัดเก็บอยูใ น สมอง ผานการกลัน่ กรองเพือ่ สังเคราะหเปน ความรูค วามเขาใจใหมๆ หรือเปนทัศนคติใหม ที่จะเก็บบรรจุไวในสมองของผูเรียน
การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพจึงตองเปนการเรียนรูที่เกิดจากกระบวนการคิดของผูเรียน เพราะการเรียนรูจะเกิดขึ้น เมื่อสมองรูคิด และตองเปนการคิดไดครบถวนตามขั้นตอนการทํางานของสมองผูเรียน โดยเริ่มตนจาก 1. ระดับการคิดพื้นฐาน ไดแก การสังเกต การจําแนก การคาดคะเน การสื่อความหมาย การรวบรวมขอมูล การสรุปผล เปนตน
คูม อื ครู
2. ระดับลักษณะการคิด ไดแก การคิดกวาง คิดลึกซึ้ง คิดไกล คิดหลากหลาย คิดคลอง คิดอยางมีเหตุผล เปนตน
3. ระดับกระบวนการคิด ไดแก กระบวนการคิดอยางมีวิจารณญาณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการ คิดสรางสรรค กระบวนการคิดสังเคราะห เปนตน
5Es การจัดกิจกรรมตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ขั้นตอนการสอนที่สัมพันธกับขั้นตอนการคิดและการทํางานทางสมองของผูเรียนที่นิยมใชอยางแพรหลาย คือ วัฏจักรการเรียนรู 5Es ซึ่งผูจัดทําคูมือครูไดนํามาใชเปนแนวทางออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนในแตละหนวย ตามลําดับขั้นตอนการเรียนรู ดังนี้ ขั้นที่ 1
กระตุนความสนใจ
(Engage)
เสร�ม
5
เปนขั้นที่ผูสอนนําเขาสูบทเรียน เพื่อกระตุนความสนใจของผูเรียนดวยเรื่องราวหรือเหตุการณที่นาสนใจโดยใชเทคนิควิธีการ และคําถามทบทวนความรูหรือประสบการณเดิมของผูเรียน เพื่อเชื่อมโยงผูเรียนเขาสูความรูของบทเรียนใหม ชวยใหผูเรียนสามารถ สรุปความสําคัญหัวขอและสาระการเรียนรูของบทเรียนได จึงเปนขั้นตอนการสอนที่สําคัญ เพราะเปนการเตรียมความพรอมและสราง แรงจูงใจใฝเรียนรูแกผูเรียน
ขั้นที่ 2
สํารวจคนหา
(Explore)
เปนขัน้ ทีผ่ สู อนเปดโอกาสใหผเู รียนลงมือศึกษา สังเกต หรือรวมมือกันสํารวจ เพือ่ ใหเห็นขอบขายของประเด็นหรือปญหา รวมถึง วิธีการศึกษาคนควา การรวบรวมขอมูลความรูที่จะนําไปสูการสรางความเขาใจประเด็นหรือปญหานั้นๆ เมื่อผูเรียนทําความเขาใจใน ประเด็นหรือปญหาที่จะศึกษาคนควาอยางถองแทแลว ก็ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมขอมูลความรู สํารวจตรวจสอบ โดยวิธีการตางๆ เชน สัมภาษณ ทดลอง อานคนควาขอมูลจากเอกสาร แหลงขอมูลตางๆ จนไดขอมูลความรูที่เกี่ยวของกับประเด็นหรือปญหาที่ศึกษา
ขั้นที่ 3
อธิบายความรู
(Explain)
เปนขั้นที่ผูสอนมีปฏิสัมพันธกับผูเรียน เชน ใหการแนะนํา ตั้งคําถามกระตุนใหคิด เพื่อใหผูเรียนคนหาคําตอบ และนําขอมูล ความรูจากการศึกษาคนควาในขั้นที่ 2 มาวิเคราะห สรุปผล และนําเสนอผลที่ไดศึกษาคนความาในรูปแบบสารสนเทศตางๆ เชน เขียนแผนภูมิ ผังมโนทัศน เขียนความเรียง เขียนรายงาน เปนตน ในขั้นตอนนี้ฝกใหผูเรียนใชสมองคิดวิเคราะหและสังเคราะห อยางเปนระบบ
ขั้นที่ 4
ขยายความเขาใจ
(Expand)
เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใชเทคนิควิธีสอนตางๆ ที่สงเสริมใหผูเรียนนําความรูที่เกิดขึ้นไปคิดคนสืบคนตอๆ ไป เพื่อพัฒนาทักษะ การเรียนรูและการทํางานรวมกันเปนกลุม ระดมสมองเพื่อคิดสรางสรรครวมกัน ผูเรียนสามารถนําความรูที่สรางขึ้นใหมไปเชื่อมโยง กับประสบการณเดิมโดยนําขอสรุปทีไ่ ดไปใชอธิบายเหตุการณตา งๆ หรือนําไปปฏิบตั ใิ นสถานการณใหมๆ ทีเ่ กีย่ วของกับชีวติ ประจําวัน ของตนเอง เพื่อขยายความรูความเขาใจใหกวางขวางยิ่งขึ้น ในขั้นตอนนี้ฝกสมองของผูเรียนใหสามารถคิดริเริ่มสรางสรรคอยางมี คุณภาพ เสริมสรางวิสัยทัศนใหกวางไกลออกไป
ขั้นที่ 5
ตรวจสอบผล
(Evaluate)
เปนขัน้ ทีผ่ สู อนประเมินมโนทัศนของผูเ รียน โดยตรวจสอบจากความคิดทีเ่ ปลีย่ นไปและความคิดรวบยอดทีเ่ กิดขึน้ ใหม ตรวจสอบ ทักษะ กระบวนการปฏิบัติ การแกปญหา การตอบคําถามรวบยอด หรือการเคารพความคิดหรือยอมรับเหตุผลของคนอื่น เพื่อการ สรางสรรคความรูร ว มกัน ผูเ รียนสามารถประเมินผลการเรียนรูข องตนเอง เพือ่ สรุปผลวามีความรูอ ะไรเพิม่ ขึน้ มาบาง เกิดความเขาใจ มากนอยเพียงใด และจะนําความรูเหลานั้นไปประยุกตใชในการเรียนรูเรื่องอื่นๆ หรือในชีวิตประจําวันไดอยางไร ผูเรียนจะเกิดเจตคติ และเห็นคุณคาของตนเองจากผลการเรียนรูที่เกิดขึ้น ซึ่งเปนการเรียนรูที่มีความสุขอยางแทจริง
การจัดกิจกรรมการเรียนรูตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es จึงเปนรูปแบบการเรียนการสอนที่เนนผูเรียน เปนสําคัญอยางแทจริง เพราะสงเสริมใหผูเรียนไดเรียนรูตามขั้นตอนของกระบวนการสรางความรูดวยตนเอง และ ฝกฝนใหใชกระบวนการคิดและกระบวนการกลุมอยางชํานาญ กอใหเกิดทักษะชีวิต ทักษะการทํางาน และทักษะการ เรียนรูที่มีประสิทธิภาพ สงผลตอการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของผูเรียน ตามเปาหมายของการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) ทุกประการ คูม อื ครู
O-NET การเพิ่มผลสัมฤทธิ์ O-NET
การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ในแตละหนวยการเรียนรู ทางผูจัดทํา จะเสนอแนะวิธีสอน รูปแบบกิจกรรมการเรียนรู พรอมทั้งออกแบบเครื่องมือวัดและประเมินผลที่สอดคลองกับตัวชี้วัด และสาระการเรียนรูแกนกลางไวทุกขั้นตอน โดยยึดหลักสําคัญ คือ หลักของการวัดและประเมินผล เสร�ม
6
1. การวัดและประเมินผลทุกครั้ง ควรนําผลมาปรับปรุงพัฒนาผูเรียน เปนรายบุคคล
2. การวัดและประเมินผลมี เปาหมาย เพื่อพัฒนาการเรียนรู ของผูเรียนจนเต็มศักยภาพ
3. การนําผลการวัดและประเมินผล ทุกครั้งมาวางแผนปรับปรุงกิจกรรม การเรียนการสอน การเลือกเทคนิค วิธีสอน และสื่อการเรียนรูให เหมาะสมกับสภาพจริงของผูเรียน
การทดสอบผูเรียน 1. การใชขอสอบอัตนัย เนนการอาน การคิดวิเคราะห และการเขียนเพิ่มมากขึ้น 2. การใชคําถามกระตุนการคิดควบคูกับการทําขอสอบที่เนนการคิดอยางตอเนื่องตามลําดับกิจกรรมการเรียนรู และตัวชี้วัด 3. การทดสอบตองดําเนินการทั้งกอนเรียน ระหวางเรียน และหลังเรียน การทดสอบควรใชขอสอบทั้งชนิดปรนัยและ อัตนัย และเปนการทดสอบเพื่อประเมินผลการเรียนของผูเรียนแตละคน เพื่อการสอนซอมเสริมใหบรรลุตัวชี้วัด ไดครบถวน 4. การสอบกลางภาค (ถามี) ควรนําแบบฝกหัดหรือขอสอบทีน่ กั เรียนสวนใหญไมสามารถตอบไดหรือไมครบถวนชัดเจน มา สรางเปนแบบทดสอบอีกครัง้ เพือ่ ตรวจสอบความรูค วามเขาใจทีถ่ กู ตอง และประเมินความกาวหนาของผูเ รียนแตละคน 5. การสอบปลายภาคเรียนเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามตัวชี้วัดที่สําคัญ ควรออกขอสอบใหมีลักษณะเดียวกับ ขอสอบ O-NET โดยเนนการคิดวิเคราะห สังเคราะห เชื่อมโยงประยุกตใช เพื่อสรางความคุนเคย และฝกฝน วิธีการทําขอสอบดวยความมั่นใจ 6. การนําผลการทดสอบของผูเรียนมาวิเคราะห โดยผลการสอบกอนการเรียนตองสามารถพยากรณผลการสอบ กลางภาค และผลการสอบกลางภาคตองทํานายผลการสอบปลายภาคของผูเ รียนแตละคน เพือ่ ประเมินพัฒนาการ ความกาวหนาของผูเรียนเปนรายบุคคล 7. ผลการทดสอบปลายป ปลายภาค ตองมีคาเฉลี่ยสอดคลองกับคาเฉลี่ยของการสอบ NT ที่เขตพื้นที่การศึกษา จัดสอบ รวมทั้งคาเฉลี่ยของการสอบ O-NET ชวงชั้นที่สอดคลองครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดสําคัญ เพือ่ สะทอนประสิทธิภาพของครูผสู อนในการออกแบบการเรียนรูแ ละประกันคุณภาพผูเ รียนทีต่ รวจสอบผลไดชดั เจน การจัดการเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ตองใหผูเรียนไดสั่งสมความรู ความเขาใจตามลําดับขั้นตอน ของกิจกรรมในวัฏจักรการเรียนรู 5Es เพื่อใหผูเรียนไดเติมเต็มองคความรูอยางตอเนื่อง จนสามารถปฏิบัติชิ้นงานหรือ ภาระงานรวบยอดของแตละหนวย ผานเกณฑประกันคุณภาพในระดับที่นาพึงพอใจ เพื่อรองรับการประเมินภายนอกจาก สมศ. ตลอดเวลา คูม อื ครู
ASEAN การเรียนรูสูประชาคมอาเซียน เพื่ออํานวยความสะดวกแกครูผูสอนในการจัดกิจกรรมการเรียนรูบูรณาการอาเซียนศึกษา ผูจัดทําไดวิเคราะห มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดที่มีสาระการเรียนรูสอดคลองกับองคความรูเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนในแงมุมตางๆ ครอบคลุมทัง้ ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรม อาเซียน เพื่อสงเสริมการเรียนรูใหผูเรียนเกิดความตระหนัก มีความรูความเขาใจเหมาะสมกับระดับชั้นและกลุมสาระ การเรียนรู โดยเสนอแนะวิธีการจัดกิจกรรมบูรณาการเนื้อหาสาระตางๆ ที่เปนประโยชนตอผูเรียนและเปนการชวย เตรียมความพรอมผูเ รียนทุกคนทีจ่ ะกาวเขาสูก ารเปนสมาชิกของประชาคมอาเซียนไดอยางมัน่ ใจตามขอตกลงปฏิญญา เสร�ม ชะอํา-หัวหิน วาดวยความรวมมือดานการศึกษาเพือ่ บรรลุเปาหมายประชาคมอาเซียนทีเ่ อือ้ อาทรและแบงปน จึงกําหนด 7 เปนนโยบายใหกระทรวงศึกษาธิการจัดการเรียนรูเตรียมความพรอมผูเรียนเขาสูประชาคมอาเซียนภายในป พ.ศ. 2558 ตามแนวปฏิบัติที่สําคัญ ดังนี้
การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน 1. การสรางความรูความเขาใจ และตระหนักถึงความสําคัญของ กฎบัตรอาเซียน และความรวมมือ ของ 3 เสาหลัก ซึง่ กฎบัตรอาเซียน ในขณะนี้มีสถานะเปนกฎหมายที่ ประเทศสมาชิกจะตองปฏิบัติตาม หลักการที่กําหนดไวเพื่อใหบรรลุ เปาหมายของกฎบัตรมาตราตางๆ
2. การสงเสริมหลักการ ประชาธิปไตยและการสราง สิ่งแวดลอมประชาธิปไตย เพื่อการอยูรวมกันอยางกลมกลืน ภายใตวิถีชีวิตอาเซียนที่มีความ หลากหลายดานสังคมและ วัฒนธรรม
4. การตระหนักในคุณคาของ สายสัมพันธทางประวัติศาสตร และมรดกทางวัฒนธรรมที่มี พัฒนาการรวมกัน เพื่อเชื่อม อัตลักษณและสรางจิตสํานึก ในการเปนประชากรของประชาคม อาเซียนรวมกัน
3. การสงเสริมการศึกษาดาน สิทธิมนุษยชน เพื่อสรางประชาคม อาเซียนใหเปนประชาคมเพื่อ ประชาชนอยางแทจริง สามารถ อยูรวมกันไดบนพื้นฐานการเคารพ ในคุณคาของศักดิ์ศรีแหงความ เปนมนุษยเทาเทียมกัน
5. การสงเสริมสันติภาพ ความ มั่นคง และความปรองดองในสังคม ทั้งระดับประเทศและภูมิภาคของ อาเซียนบนพื้นฐานสันติวิธีและการ อยูรวมกันดวยขันติธรรม
คูม อื ครู
การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
เสร�ม
8
1. การพัฒนาทักษะการทํางาน เพื่อเสริมสรางผูเรียนใหมีทักษะ วิชาชีพที่จําเปนสอดคลองกับ ความตองการของตลาดแรงงาน และสถานประกอบการในอาเซียน สามารถเทียบโอนผลการเรียน และการทํางานตามมาตรฐานฝมือ แรงงานในภูมิภาคอาเซียน
2. การเสริมสรางวินัย ความรับผิดชอบ และเจตคติรักการทํางาน สามารถพึ่งพาตนเอง มีทักษะชีวิต ดํารงชีวิตอยางมีความสุข เห็นคุณคา และภูมิใจในตนเอง ในฐานะที่เปนพลเมืองไทยและ อาเซียน
3. การเรียนรูเพื่อพัฒนาตนเอง อยางตอเนื่องตลอดชีวิต ใหมี ทักษะการทํางานตามมาตรฐาน อาชีพ และคุณวุฒิของวิชาชีพสาขา ตางๆ เพื่อรองรับการเตรียมเคลื่อน ยายแรงงานมีฝมือและการเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนที่ เขมแข็ง เพื่อสรางขีดความสามารถ ในการแขงขันในเวทีโลก
การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน 1. การเสริมสรางความรวมมือ ในลักษณะสังคมที่เอื้ออาทร ของประชากรอาเซียน โดยยึด หลักการสําคัญ คือ ความงดงาม ของประชาคมอาเซียนมาจาก ความแตกตางและหลากหลายทาง วัฒนธรรมที่ลวนแตมีคุณคาตอ มรดกทางวัฒนธรรมของอาเซียน ซึ่งประชาชนทุกคนตองอนุรักษ สืบสานใหยั่งยืน
2. การเสริมสรางคุณลักษณะ ของผูเรียนใหเปนพลเมืองอาเซียน ที่มีศักยภาพในการกาวเขาสู ประชาคมอาเซียนอยางมั่นใจ เปนผูที่มีสุขภาพสมบูรณแข็งแรง มีทักษะการสื่อสาร ทักษะการ ทํางาน ทักษะทางสังคม สามารถ ทํางานรวมกับผูอื่นไดอยาง สรางสรรค และมีองคความรู เกี่ยวกับอาเซียนที่จําเปนตอการ ดํารงชีวิตอยางมีคุณภาพ
4. การสงเสริมการเรียนรูดาน ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี วิถชี วี ติ ความเปนอยูข องเพือ่ นบาน ในอาเซียน เพื่อสรางจิตสํานึกของ ความเปนประชาคมอาเซียนและ ตระหนักถึงหนาที่ของการเปน พลเมืองอาเซียนรวมกัน
3. การสงเสริมการเรียนรูภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสารและการ ทํางานตามมาตรฐานอาชีพที่ กําหนดและสนับสนุนการเรียนรู ภาษาอาเซียนและภาษาเพื่อนบาน เพื่อชวยเสริมสรางสัมพันธภาพทาง สังคม และการอยูรวมกันอยางสันติ ทามกลางความหลากหลายทาง วัฒนธรรม
5. การสรางความรูและความ ตระหนักเกี่ยวกับดานสิ่งแวดลอม ปญหาและผลกระทบตอคุณภาพ ชีวิตของประชากรในภูมิภาค รวมทั้งแนวทางการพัฒนาอยาง ยั่งยืน ใหเปนมรดกสืบทอดแก พลเมืองอาเซียนในรุนหลังตอๆ ไป
กระทรวงศึกษาธิการจึงประกาศนโยบายการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) เพื่อเรงพัฒนาเด็ก และเยาวชนไทยใหเปนทรัพยากรมนุษยของชาติที่มีทักษะและความชํานาญ พรอมเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงและ การแขงขันทั้งในภูมิภาคอาเซียนและภูมิภาคอื่นๆ ของสังคมโลก ทั้งนี้ผูบริหารสถานศึกษา ครูผูสอน และผูปกครอง ควรรวมมือกันอยางใกลชิดในการดูแลชวยเหลือผูเรียนและจัดประสบการณการเรียนรูเพื่อพัฒนาผูเรียนจนเต็มศักยภาพ เพื่อกาวเขาสูการเปนพลเมืองอาเซียนอยางมีเกียรติภูมิและศักดิ์ศรีความเปนมนุษยของตน คณะผูจัดทํา คูม อื ครู
ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง สาระที่ 3
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
มาตรฐาน ง 3.1 เขาใจ เห็นคุณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบคืนขอมูล การเรียนรู การสื่อสาร การแกปญหา การทํางาน และอาชีพอยางมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และมีคุณธรรม ตัวชี้วัด
สาระการเรียนรูแกนกลาง
1. อธิบายองค • องคประกอบของระบบสารสนเทศ ประกอบของระบบ ไดแก ฮารดแวร ซอฟตแวร ขอมูล สารสนเทศ บุคลากร และขั้นตอนการปฏิบัติงาน
หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน ชั้น ม.4
ชั้น ม.5
ชั้น ม.6
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ระบบสารสนเทศและ เทคโนโลยีสารสนเทศ เพือ่ การตัดสินใจ
-
-
-
2. อธิบายองค • การทํางานของคอมพิวเตอรประกอบ • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ประกอบและหลัก ดวยหนวยสําคัญ 5 หนวย ไดแก หลักการทํางาน การทํางานของ หนวยรับเขา หนวยประมวลผลกลาง และการเลือกใช คอมพิวเตอร หนวยความจําหลัก หนวยความจํา คอมพิวเตอร รอง และหนวยสงออก - หนวยประมวลผลกลาง ประกอบ ดวยหนวยควบคุม และหนวย คํานวณและตรรกะ - การรับสงขอมูลระหวางหนวย ตางๆ จะผานระบบทางขนสง ขอมูลหรือบัส 3. อธิบายระบบ สื่อสารขอมูล สําหรับเครือขาย คอมพิวเตอร
• ระบบสื่อสารขอมูล ประกอบ • หนวยการเรียนรูท ี่ 3 ดวย ขาวสาร ผูสง ผูรับ สื่อกลาง การสือ่ สารขอมูล โพรโตคอล ผานเครือขาย • เครือขายคอมพิวเตอรจะสื่อสารและ คอมพิวเตอร รับ-สงขอมูลกันไดตองใชโพรโตคอล ชนิดเดียวกัน • วิธีการถายโอนขอมูลแบบขนานและ แบบอนุกรม
4. บอกคุณลักษณะ • คุณลักษณะ (Specification) ของ • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ของคอมพิวเตอร อุปกรณคอมพิวเตอร และอุปกรณ หลักการทํางาน และอุปกรณ ตอพวง เชน ความเร็วและความจุ และการเลือกใช ตอพวง ของฮารดดิสก คอมพิวเตอร 5. แกปญหาดวย • แกปญหาโดยใชขั้นตอนดังนี้ กระบวนการ - การวิเคราะหและกําหนด เทคโนโลยี รายละเอียดของปญหา สารสนเทศอยางมี - การเลือกเครือ่ งมือ และออกแบบ ประสิทธิภาพ ขั้นตอนวิธี - การดําเนินการแกปญหา - การตรวจสอบและการปรับปรุง • การถายทอดความคิดในการ แกปญหาอยางมีขั้นตอน
เสร�ม
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 2 เครือขาย คอมพิวเตอรและ อินเทอรเน็ต
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 3 การแกปญ หา ดวยกระบวนการ เทคโนโลยี สารสนเทศ
9
-
-
-
_________________________________ * สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี. (กรุงเทพมหานคร : ชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551), หนา 42-46.
คูม อื ครู
ตัวชี้วัด
ชั้น ม.4
ชั้น ม.5
ชั้น ม.6
6. เขียนโปรแกรม ภาษา
• ขั้นตอนการพัฒนาโปรแกรม มี 5 ขั้นตอน ไดแก การวิเคราะหปญหา การออกแบบโปรแกรม การเขียน โปรแกรม การทดสอบโปรแกรม และการจัดทําเอกสารประกอบ • การเขียนโปรแกรม เชน ซี จาวา ปาสคาลวิชวลเบสิก ซีชารป • การเขียนโปรแกรมในงานดาน ตางๆ เชน การจัดการขอมูล การวิเคราะหขอมูลการแกปญหาใน วิชาคณิตศาสตร และวิทยาศาสตร การสรางชิ้นงาน
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 4 การเขียนโปรแกรม ภาษา
7. พัฒนาโครงงาน คอมพิวเตอร
• โครงงานคอมพิวเตอรแบงตาม วัตถุประสงคของการใชงาน ดังนี้ - การพัฒนาสื่อเพื่อการศึกษา - การพัฒนาเครื่องมือ - การทดลองทฤษฎี - การประยุกตใชงาน - การพัฒนาโปรแกรมประยุกต • พัฒนาโครงงานคอมพิวเตอรตาม ขั้นตอนตอไปนี้ - คัดเลือกหัวขอที่สนใจ - ศึกษาคนควาเอกสาร - จัดทําขอเสนอโครงงาน - พัฒนาโครงงาน - จัดทํารายงาน - นําเสนอและเผยแพร
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 5 • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 การพัฒนาโครงงาน การพัฒนาโครงงาน คอมพิวเตอร คอมพิวเตอรประยุกต ทางดานธุรกิจ
8. ใชฮารดแวรและ ซอฟตแวร ใหเหมาะสม กับงาน
• การเลือกคุณลักษณะของฮารดแวร • หนวยการเรียนรูท ี่ 1 และซอฟตแวรใหเหมาะสมกับงาน หลักการทํางาน เชน คอมพิวเตอรที่ใชในงานสื่อ และการเลือกใช ประสม ควรเปนเครื่องที่มีสมรรถนะ คอมพิวเตอร สูง และใชซอฟตแวรที่เหมาะสม • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 ซอฟตแวร คอมพิวเตอรและ การเลือกใชให เหมาะสมกับงาน
เสร�ม
10
คูม อื ครู
สาระการเรียนรูแกนกลาง
หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน
-
9. ติดตอสื่อสาร • ปฏิบัติการติดตอสื่อสาร คนหาขอมูล คนหาขอมูลผาน ผานอินเทอรเน็ต อินเทอรเน็ต • คุณธรรมและจริยธรรมในการใช อินเทอรเน็ต
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 2 เครือ่ ขาย คอมพิวเตอร และอินเทอรเน็ต
10. ใชคอมพิวเตอร • ใชเทคโนโลยีสารสนเทศชวยในการ ในการประมวลผล ตัดสินใจของบุคคล กลุม องคกร ขอมูลใหเปน ในงานตางๆ สารสนเทศ เพื่อประกอบการ ตัดสินใจ
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 ระบบเทคโนโลยี สารสนเทศและ เทคโนโลยีสารสนเทศ เพือ่ การตัดสินใจ
• หนวยการเรียนรูท ี่ 3 การเขียนโปรแกรม ภาษาซีชารป (C#)
• หนวยการเรียนรูท ี่ 2 การพัฒนาโครงงาน คอมพิวเตอรประยุกต ทางดานธุรกิจ
• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 การคนหาขอมูล สารสนเทศ -
ตัวชี้วัด
สาระการเรียนรูแกนกลาง
หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน ชั้น ม.5
ชั้น ม.6
11. ใชเทคโนโลยี • ใชเทคโนโลยีสารสนเทศนําเสนองาน • หนวยการเรียนรูท ี่ 2 สารสนเทศ ในรูปแบบโดยพิจารณาวัตถุประสงค ซอฟตแวร นําเสนองานใน ของงาน คอมพิวเตอรและ รูปแบบทีเ่ หมาะสม การเลือกใชให ตรงตาม เหมาะสมกับงาน วัตถุประสงค ของงาน
-
-
12. ใชคอมพิวเตอร • ใชคอมพิวเตอรชวยสรางชิ้นงานหรือ ชวยสรางชิ้นงาน โครงงาน ตามหลักการทําโครงงาน หรือโครงงานอยาง • ศึกษาผลกระทบดานสังคมและ มีจิตสํานึกและ สิ่งแวดลอมที่เกิดจากงานที่สรางขึ้น ความรับผิดชอบ เพื่อหาแนวทางปรับปรุงและพัฒนา
-
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 2 การพัฒนาโครงงาน คอมพิวเตอรประยุกต ดานธุรกิจ
13. บอกขอควร ปฏิบัติสําหรับ ผูใชเทคโนโลยี สารสนเทศ
-
-
• หนวยการเรียนรูท ี่ 4 อาชญากรรม คอมพิวเตอรและ กฎหมายทีเ่ กีย่ วของ
• ขอปฏิบัติสําหรับผูใชเทคโนโลยี สารสนเทศ เชน สื่อสารและปฏิบัติ ตอผูอื่นอยางสุภาพ ปฏิบัติตาม ระเบียบขอบังคับของระบบที่ใชงาน ไมทําผิดกฎหมายและศีลธรรม แบงปนความสุขใหกับผูอื่น
ชั้น ม.4
เสร�ม
11
คูม อื ครู
คําอธิบายรายวิชา รายวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5 รหัสวิชา ง…………………………………
กลุมสาระการเรียนรู การงานอาชีพและเทคโนโลยี ภาคเรียนที่ 1-2 เวลา 40 ชั่วโมง/ป
อธิบายองคประกอบของระบบสารสนเทศ ระบบสือ่ สารขอมูลสําหรับเครือขายคอมพิวเตอร ขัน้ ตอนการ เสร�ม เขียนโปรแกรมภาษาและการพัฒนาโปรแกรม การพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร สามารถใชคอมพิวเตอรในการ 12 ประมวลผลขอมูลใหเปนสารสนเทศเพือ่ ประกอบการตัดสินใจ แกปญ หาดวยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ อยางมีประสิทธิภาพ สามารถติดตอสื่อสาร คนหาขอมูลผานอินเทอรเน็ตไดอยางเหมาะสม โดยใชกระบวนการทํางาน กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคิดวิเคราะห และกระบวนการแกปญหา เพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจ สามารถนําเทคโนโลยีสารสนเทศไปประยุกตใชในชีิวิตประจําวัน มี คุณธรรมและจริยธรรมในการใชเทคโนโลยีสารสนเทศ โดยคํานึงถึงผลกระทบตอสังคม มารยาท และขอบังคับ ในการใช ตลอดจนมีเจตคติที่ดีตอคุณคาของเทคโนโลยีสารสนเทศ ตัวชี้วัด ง 3.1
ม.4-6/1
ม.4-6/3
ม.4-6/5
ม.4-6/6
ม.4-6/7
ม.4-6/9
ม.4-6/10
รวม 7 ตัวชี้วัด
ตาราง
วิเคราะหมาตรฐานการเรียนรูแ ละตัวชีว้ ดั รายวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศฯ ม.5
คําชี้แจง : ใหผูสอนใชตารางนี้ตรวจสอบความสอดคลองของเนื้อหาสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรูกับมาตรฐาน การเรียนรูและตัวชี้วัดชวงชั้น สาระที่ 3 มาตรฐาน ง 3.1
มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัด หนวยการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 1 : ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจ หนวยการเรียนรูที่ 2 : เครือขายคอมพิวเตอรและ อินเทอรเน็ต หนวยการเรียนรูที่ 3 : การแกปญหาดวยกระบวนการ เทคโนโลยีสารสนเทศ หนวยการเรียนรูที่ 4 : การเขียนโปรแกรมภาษา หนวยการเรียนรูที่ 5 : การพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร
ตัวชี้วัด 1
2
3
4
5
6
7
8
✓
10 ✓
✓
✓
✓
✓ ✓
หมายเหตุ ✓ เฉพาะที่สอดคลองกับตัวชี้วัด ม.5 เทานั้น ตัวชี้วัดที่เหลือจะจัดการเรียนการสอนในชั้น ม.4 และ ม.6
คูม อื ครู
9
11
12
13
กระตุน ความสนใจ Engage
สํารวจคนหา Explore
อธิบายความรู Explain
ขยายความเขาใจ Expand
ตรวจสอบผล Evaluate
˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹
เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร ม.5 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5
กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
ผูเรียบเรียง
รศ. ดร. พิมลพรรณ ประเสริฐวงษ เรพเพอร นางสาวอารียา ศรีประเสริฐ นางสาวสายสุนีย เจริญสุข นางสาวสุปราณี วงษแสงจันทร
ผูตรวจ
ผศ. ดร. พรฤดี เนติโสภากุล นายเอนก สุวรรณวงศ ดร. จารุวัส หนูทอง
บรรณาธิการ
นายมนตรี สมไรขิง นายสมเกียรติ ภูระหงษ พิมพครั้งที่ 4
สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติ รหัสสินคา 3517002
¤Œ¹¤ÇÒÁÃÙŒ¢ÂÒ¤ÇÒÁ¤Ô´¨Ò¡
¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 1 ÃËÑÊÊÔ¹¤ŒÒ 3547006
EB GUIDE
ที่พิมพกํากับหัวขอสําคัญในหนังสือเรียนหลักสูตรแกนกลางฯ ผาน www.aksorn.com ไปยังแหลงความรูทั่วไทย-ทั่วโลก
คณะผูจัดทําคูมือครู บุญณิตา จิตรีเชาว รพี ศรีวิเชียร
กระตุน ความสนใจ Engage
สํารวจคนหา Explore
อธิบายความรู Explain
ขยายความเขาใจ Expand
ตรวจสอบผล Evaluate
¤íÒ¹íÒ กลุมสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี เปนกลุมสาระที่ชวยพัฒนาให ผูเรียนมีความรู ความเขาใจ มีทักษะพื้นฐานที่จําเปนตอการดํารงชีวิต และรู เทาทันการเปลี่ยนแปลง สามารถนําความรูเกี่ยวกับการดํารงชีวิต การอาชีพ และเทคโนโลยี มาประยุกตใชในการทํางานอยางมีความคิดสรางสรรคและแขงขัน ในสังคมไทยและสากล เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ รักการทํางาน และ มีเจตคติที่ดีตอการทํางาน สามารถดํารงชีวิตอยูในสังคมไดอยางพอเพียงและ มีความสุข สําหรับหนังสือเรียนที่ใชประกอบการเรียนการสอนสําหรับผูเรียนในระดับ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5 (ม.5) กลุมสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี จะจัดทํา แยกออกเปน 2 เลมดวยกัน กลาวคือ แยกเปนการงานอาชีพและเทคโนโลยี เลมหนึ�ง (ซึ�งจะกลาวถึงสาระที่ 1 การดํารงชีวิตและครอบครัว สาระที่ 2 การ ออกแบบและเทคโนโลยี สาระที่ 4 การอาชีพ) และเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสารอีกเลมหนึ�ง (ซึ�งเลมหลังน�้จะเนนหนักสาระที่ 3 เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสือ่ สาร) ทัง้ น�ค้ รูผสู อนและสถานศึกษาพึงใชควบคูก นั เพือ่ ประสิทธิภาพใน การเรียนการสอนและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่ดีของผูเรียน โดยเล ม เทคโนโลยี ส ารสนเทศและการสื่ อ สาร จะเป น สาระเกี่ ย วกั บ กระบวนการเทคโนโลยี สารสนเทศ การติดตอสื่อสาร การคนหาขอมูล การใช ขอมูลและสารสนเทศ การแกปญหาหรือการสรางงาน คุณคาและผลกระทบ ของเทคโนโลยีสารสนเทศ ภายในเลมไดจัดแบงเน�้อหาแยกเปนหนวยการเรียนรู มีเน�้อหาที่สอดคลอง กับสาระการเรียนรูแกนกลาง รวมทั้งมีระดับความยากงายและจํานวนเน�้อหา ที่ เ หมาะสมกั บ เวลาเรี ย น ทั้ ง น�้ ท างคณะผู เ รี ย บเรี ย งหวั ง เป น อย า งยิ� ง ว า หนังสือเรียนเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเลมน�้ จะเปนประโยชนอยางยิ�ง ตอการนําไปใชประกอบการจัดการเรียนการสอนของสถานศึกษาทุกแหง ชวยให ผูเรียนไดรับความรู มีทักษะ มีคุณลักษณะอันพึงประสงค ตลอดจนบรรลุตัวชี้วัด ตามที่หลักสูตรแกนกลาง ฯ ไดกําหนดไวทุกประการ ผูเรียบเรียง
กระตุน ความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
อธิบายความรู
Explore
ขยายความเขาใจ
Explain
ตรวจสอบผล
Expand
Evaluate
¤íÒá¹Ð¹íÒ㹡ÒÃ㪌˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเลมนี้ สรางขึ้นเพื่อใหเปน สือ่ สําหรับใชประกอบการเรียนการสอนในรายวิชาพื้นฐาน กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 5 โดยเนือ้ หาตรงตามสาระการเรียนรูแ กนกลางขัน้ พืน้ ฐาน อานทําความเขาใจงาย ใหทงั้ ความรูแ ละชวย พัฒนาผูเ รียนตามหลักสูตรและตัวชีว้ ดั เนือ้ หาสาระแบงออกเปนหนวยการเรียนรูต ามโครงสรางรายวิชา สะดวก แกการจัดการเรียนการสอนและการวัดผลประเมินผล พรอมเสริมองคประกอบอืน่ ๆ ทีจ่ ะชวยทําใหผเู รียนไดรบั ความรูอ ยางมีประสิทธิภาพ à¹×éÍËҵçµÒÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹Ãٌ᡹¡ÅÒ§ ãËŒ¤ÇÒÁÃÙŒáÅÐàÍ×é͵‹Í¡ÒùíÒä»ãªŒÊ͹à¾×èÍ ãËŒºÃÃÅصÑǪÕéÇÑ´ áÅÐÊÌҧ¤Ø³ÅѡɳРÍѹ¾Ö§»ÃÐʧ¤
µÑǪÕéÇÑ´áÅÐÊÒÃСÒÃàÃÕ¹Ãٌ᡹¡ÅÒ§ µÒÁ·ÕËè ÅÑ¡ÊٵáíÒ˹´ à¾×Íè ãËŒ·ÃÒº¶Ö§ ໇ÒËÁÒÂ㹡ÒÃÈÖ¡ÉÒ
¨Ñ´¡ÅØ‹Áà¹×éÍËÒ໚¹Ë¹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ Êдǡᡋ¡ÒèѴ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹
1 ÃкºÊÒÃʹà·ÈáÅÐà หน่ว
การเรียนรู้ทย ี่
à¡Ãç´ IT à¾ÔÁè àµÔÁ¨Ò¡à¹×Íé ËÒ ÁÕá·Ã¡à»š¹ÃÐÂÐæ
เกร็ด IT
ÊÒÃʹà·È
· à¾×èÍ¡Òõ¤Ñ´â¹âÅÂÕ ÊԹ㨠ตัวชี้วัด ง 3.1 ม.46/1 ■ อธิ บายองค์ประกอบ ของระบบสา ง 3.1 ม.4รสนเทศ 6/10 ใช้คอมพิวเตอร์ใ สารสนเทศเพ นการประมวลผลข้อ มูลให ื่อประกอบการต ให้้เป็น ัดสินใจ
■
สาระการเรียนรู
้แกนกลาง
องค์ประกอบ ของระบบสา รสนเทศ ได้แ ซอฟต ์ แวร์ ได้แก่ ฮาร์ด ข้ แวร์ ปฏิบัติงาน อ มู ล บุ ค ลากร และข แล ั้ น ตอนก าร ใช้เทคโนโลยี สารสนเทศช่ว บุคคล กลุ่ม องค์ก ยในก ร ในงานต่า ารตัดสินใจของ งๆ
■
■
ปั จจุบันมีการแลก เปลี่ยนขอมู ซึ่งเปนแหล ลและสารสน งขอมูลที่ท เทศที่สะดว ุกคน และใชขอมู กรวดเร็วผา ลขาวสารใน เขาถึงไดตลอดเวลา ทํ นทางอินเทอ าใหเกิดการ การ สินคา เพื่อ รเน็ต ตื่นตั ใหไดสินคาที ตัดสินใจ ไมวาจะเปน การตัดสินใจใ วในการรับขอมูลขาวสา ่ดีที่สุด จนถึ ธุรกิจ เพื่อ งการตัดสิน นเรื่องเล็กๆ ร ใหธุร ใจในเรื่องให ทุกองคก รจึ กิจนั้นสามารถแขงขัน ญ ไดแก การ ไดแก เลือกซื้อ กับธุรกิจอื่น งมีการใชระบบ ตั ด สิ ๆ น และมี ใจล สาร กับธุรกิจ รวม ถึงตนทุนในก สนเทศทีแ่ ตกตางกันตาม กําไรใหกับองคกร ดัง งทุนทํา นั้น ารพัฒนาระบบ ความตอ งกา รใชง าน ควา องคกร สารสนเทศ มเหมาะสม
องตรงกับความเปนจริงและ 1. ถูกตองและสมเหตุสมผล กลาวคือ ขอมูลจะต ตรงกับความเปนจริงแลว อาจกอใหเกิดความ เชื่อถือได ขอมูลบางอยางมีความสําคัญ หากไม เสียหายได ตัวอยางเชน ขอมูลลูกคาที่เปน เพศชาย จะตองมีคํานําหนาวานาย เปนตน 2. ทันสมัย กลาวคือ ขอมูลที่ ปอนใหกับเครื่องคอมพิวเตอรตองมีความเปน ปจจุบนั ทันสมัยอยูต ลอดเวลา เพือ่ การนําไปใช ประโยชนไดจริง ตัวอยางเชน ขอมูลหมายเลข โทรศัพทของลูกคา จะตองมีการปรับปรุงให ทันสมัย หากหมายเลขโทรศัพทลาสมัยก็จะ ไมสามารถติดตอกับลูกคาไดในกรณีฉุกเฉิน 3. สมบูรณ กลาวคือ การเก็บ ขอมูลตองครบถวน หากเก็บขอมูลบางสวน ขอมูลที่ปอนเขาสูเครื่องคอมพิวเตอรจะตองถูกตอง ก็อาจจะไมสามารถใชประโยชนจากสารสนเทศ เพื่อทําใหไดผลลัพธที่ถูกตองตรงตามความตองการ ไดเต็มประสิทธิภาพ ตัวอยางเชน ขอมูลลูกคา ่อ อายุ ที่อยู หมายเลขโทรศัพท สถานภาพ จะตองมีการเก็บรายละเอียดใหไดมากที่สุด เชน ชื ลไปใชประโยชนไดอยางเต็มประสิทธิภาพ ซึ่ง รายได เปนตน ทั้งนี้เพื่อใหองคกรสามารถนําขอมู างาน เชน หากไมมีขอมูลที่อยู องคกรจะ หากขาดขอมูลใดขอมูลหนึ่งไป อาจเกิดปญหาในการทํ ไมสามารถติดตอกับลูกคาได เปนตน บขอมูลตองมีการสอบถาม 4. สอดคลองกับความตองการของผูใ ช กลาวคือ การเก็ จึงจะสามารถสรุปสารสนเทศไดตรงกับความ การใชงานของผูใชวาตองการใชงานในเรื่องใดบาง บขอมูลของลูกคาก็ตองถามพนักงาน หรือ งการเก็ อ หากต น งเช า อย ว ตั ด ุ ส ่ ากที ม ช ใ งการของผู อ ต รสามา าไปใชประโยชนไดจริง ่อใหองคกรสามารถนํ ผูบริหารขององคกรวาตองการเก็บขอมูลใดบาง เพื งที่มาได ทั้งนี้เพื่อชวยให 5. สามารถพิสูจนได กลาวคือ สามารถตรวจสอบแหล ผูใชตรวจสอบความถูกตองของขอมูลได เทศตั้งแตการพัฒนาระบบ 4) บุคลากร (people) คือ ผูที่เกี่ยวของกับระบบสารสน ประกอบที่สําคัญที่สุดใน ซึ่งบุคลากรเปนองค สารสนเทศจนกระทั่งการใชงานและการบํารุงรักษา ในการใชฮารดแวร ซอฟตแวร และปฏิบตั ิ ระบบสารสนเทศ บุคลากรจะตองมีความรูค วามสามารถ ุณภาพ บุคลากรแบงเปน 4 กลุม ดังนี้ ตามขั้นตอนที่ถูกตอง เพื่อทําใหไดสารสนเทศที่มีค
2) การเชื่อมต่อระบบเครือข่ายขนาดเ
ล็ก กำรเชื่อมต่อระบบเคร ที่ใช้กันในปัจจุบันมี 2 แบบหลักๆ คื อ กำรเชื่อมต่อเครือข่ำยระยะใกล้ และกำรเ ือข่ำยขนำดเล็ก ระยะไกล ชื่อมต่อเครือข่ำย 2.1) การเชื่อมต่อเครือข่ายระยะใกล้ หำกมี คอมพิวเตอร์ในระบบเครือข่ำยไม่เกิ สองเครือ่ ง อุปกรณ์ในระบบเครือข่ำ น ยนอกจำกเครือ่ งคอมพิวเตอร์แล้ว ยั งต้องมีกำร์ดแลนและสำย สัญญำณ โดยไม่ต้องใช้ฮับและสวิตช์ เพรำะถ้ำมีคอมพิวเตอร์แค่สองเครื ่อง ก็สำมำรถเชื่อมต่อให้ เป็นวงแลนได้โดยใช้สำยไขว้ (cross li ne) เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์ทั้งสองเครื ่องเข้ำหำกันโดยตรงได้ แต่ถ้ำมีคอมพิวเตอร์ในระบบเครือข่ ำยมำกกว่ำสองเครื่อง ควรใช้สวิตช์ หรือฮับด้วย โดยในกรณีที่ เครือข่ำยมีขนำดไม่ใหญ่นัก ควรเลื อกใช้ฮับ เนื่องจำกสวิตช์มีรำคำแพง กำรจะตัดสินใจซื้อ ฮับหรือสวิตช์มำใช้ จะต้องค�ำนึง ถึงเรื่องกำรขยำยระบบ เครือข่ำยในอนำคตด้วย ควรเลือกฮั บหรือสวิตช์ที่สำมำรถรองรับจ�ำนวนเคร เท่ำกับจ�ำนวนทีค่ ำดว่ำจะมีในอนำคต ื่องคอมพิวเตอร์ได้ หรือเลือกฮับหรือสวิตช์ทใี่ ช้พอร์ตจ� ำพวก up links ท�ำหน้ำที่ เป็น back bone ควำมเร็วสูง ท�ำให้ส ำมำรถพว่ ง กับฮับหรือสวิตช์อีกตัวได้ หำกจะข ยำยระบบ เครือข่ำยก็เพียงซื้อฮับหรือสวิตช์เพิ ่มเข้ำไปได้ ทันที ในกรณี ที่ ใ นเครื อ ข่ ำ ยมี ก รับส่งข้อมูลจ�ำนวนมำก ควรเลือกใช้ ำร เรำเตอร์ เพื่อช่วยลดปัญหำควำมหนำแน่น ของข้อมูล ในเครือข่ำย แต่เนื่องจำกเรำเตอร์ม ีรำคำแพง จึงต้องประเมินควำมคุ้มค่ำหำกต้อ งกำรจัดซื้อ ฮับหรือสวิตช์ใช้ต่อพ่วงเพื่อขยายเครื อข่ายรองรับการ มำใช้งำน ใช้บริการที่มากขึ้น
EB GUIDE 5
http://www.aksorn.com/LC/Tech/M5/01
19
Web Guide á¹Ð¹íÒáËÅ‹§¤Œ¹¤ÇŒÒ¢ŒÍÁÙÅ à¾ÔèÁàµÔÁ¼‹Ò¹Ãкº Online
à¡ÃÔ¹è ¹íÒà¾×Íè ãˌࢌÒ㨶֧ÊÒÃÐÊíÒ¤ÑÞã¹Ë¹‹Ç·ըè ÐàÃÕ¹ Design ˹ŒÒẺãËÁ‹ÊǧÒÁ ¾ÔÁ¾ ô ÊÕ µÅÍ´àÅ‹Á ª‹ÇÂãˌ͋ҹ·íÒ¤ÇÒÁࢌÒã¨ä´Œ§‹ÒÂ
สาย CAT5 สายแลนที่นิยมใช้ในปัจจุบัน เป็นสายตีเกลียว 4 คู่ แต่ละคู่จะมี ระยะเกลียวไม่เท่ากัน เพื่อลดสัญ ระหว่างสาย ซึ่งแต่เดิมเป็นปัญหาที ญาณรบกวน ่ส�าคัญมากของสายแลน โดยสายที ่ใช้ในปัจจุบันเป็นสายที่เรียกว่า Category หรือ CAT5 สามารถรับส่งสัญญาณข้ 5 อมูลได้ถึง 100 เมกะบิตต่อ 1 วิน าที (100 megabit per second) ท สร้างระบบเครอื ข่ายท้องถิน่ ง่ายขึ �าให้การ น้ ใช้ตน้ ทุนต� โค้งงอได้ สามารถติดตั้งบนผนัง เพดาน แล า่ ลง คุณสมบัตทิ สี่ า� คัญของ CAT5 คือ เป็นสายทองแดงเดีย่ วทีส่ ามารถ ะห้อยสายเข้าสู่เครื่องคอมพิวเตอร์ กับฮับได้ด้วย ได้ รวมทั้งสามารถดัดสายเพื่อต่อ เข้า
¤íÒ¶ÒÁ»ÃШíÒ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒáÅСԨ¡ÃÃÁ ÊÌҧÊÃä ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒà¾×èÍãËŒ¼ÙŒàÃÕ¹ ÁդسÀÒ¾ºÃÃÅØÁҵðҹáÅеÑǪÕéÇÑ´
ÁØÁà·¤â¹âÅÂÕ¨Ò¡à¹×éÍËҹ͡à˹×ͨҡ·ÕèÁÕ ã¹ÊÒÃСÒÃàÃÕ¹Ãٌ᡹¡ÅÒ§ à¾×Íè à¾ÔÁè ¾Ù¹áÅÐ ¢ÂÒ¾ÃÁá´¹¤ÇÒÁÃÙ㌠ˌ¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§ÍÍ¡ä»
1. ระบบสารสนเทศ
่สำมำรถจัดกำรข้อมูลตั้งแต่ ระบบสำรสนเทศ (Information System) หมำยถึง ระบบที งกำรดูแลรักษำข้อมูล เพื่อให้ กำรรวบรวมและตรวจสอบข้อมูล กำรประมวลผลข้อมูล รวมถึ ำสำรสนเทศที่ได้ไป ำมำรถน� ส ช้ ใ ้ และผู ช้ ใ ้ งกำรของผู อ ควำมต้ อ ได้สำรสนเทศที่ถูกต้องและทันต่ มนุษย์จัดกำรข้อมูลหรือใช้ ประกอบกำรตัดสินใจได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ ซึ่งระบบในที่นี้อำจใช้ ในกำรจัดกำรข้อมูล ซึ่งอำจ คอมพิวเตอร์ในกำรจัดกำรข้อมูลก็ได้ แต่ปัจจุบันนิยมใช้คอมพิวเตอร์ เรียกระบบสำรสนเทศนี้ว่ำ Computer-based Information System
1.1 องค์ประกอบของระบบสารสนเทศ
m
ิกที่ Syste
้ลคล 2 ดับเบิ
ซอฟตแวร
องค์ประกอบของ ระบบสารสนเทศ
1. จงอธิบำยองค์ประกอบของระบบสำรสนเทศมำอย่ำงสังเขป 2. ระบบสำรสนเทศที่องค์กรส่วนใหญ่น�ำมำใช้ในกำรท�ำงำน มีอะไรบ้ำง พร้อมยกตัวอย่ำงประกอบ 3. ระบบสำรสนเทศที่น�ำมำใช้เพื่อกำรตัดสินใจของบุคคล มีอะไรบ้ำง จงอธิบำย 4. จงยกตัวอย่ำงงำนในองค์กรที่น�ำเทคโนโลยีสำรสนเทศเพื่อกำรตัดสินใจของกลุ่มมำประยุกต์ใช้และ บอกถึงประโยชน์ที่ได้รับ 5. หลักกำรของกำรน�ำเทคโนโลยีสำรสนเทศมำใช้เพื่อกำรตัดสินใจขององค์กร คืออะไร จงอธิบำย
1-2
ำให้ได้สำรสนเทศที่ถูกต้องและ ระบบสำรสนเทศจะประกอบด้วยหลำยองค์ประกอบอันจะท� ประกอบ ดังนี้ รวดเร็ว ส�ำหรับองค์ประกอบของระบบสำรสนเทศที่ส�ำคัญมี 5 องค์
ฮารดแวร
¤Ò¶ÒÁ»ÃШ í íÒ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ
ิค
ทางเทคน เตอร์ บ ข้อมูล ิคอมพิว รตรวจสอ ณสมบัต rty คือ กา จสอบคุ m prope การตรว ใช้ Syste โดย ร์ เตอ งคอมพิว ท�าได้ ดังนี้ ่ง ิของเครื่อ ุณสมบัต งคอมพิวเตอร์ ซึ ื่อ รวจสอบค การต ะซอฟแวร์ของเคร ร์ แล ฮาร์ดแว
ลยี
มุมเทคโนโ
ข้อมูล
อมพิว องเครื่องค
ิการข
บปฏิบัต
แสดงระบ
1-4
กิจกรรมที่ 2 กิจกรรมที่
เตอร์
งคอมพิว
รื่อ M ของเค
U และ RA
แสดง CP
ขั้นตอนการปฏิบัติงาน
กิจกรรมที่ 1
เตอร์
rt >
่ sta 1 คลิกที
¡Ô¨¡ÃÃÁÊÌҧÊÃä ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ
l
ol pane
contr setting >
บุคลากร
่งช่วยให้ได้สารสนเทศที่ตรงความต้องการของผู้ใช้
องค์ประกอบต่างๆ ของระบบสารสนเทศมีความสัมพันธ์กัน ซึ
อ่ พ่วงต่ำงๆ 1) ฮาร์ดแวร์ (hardware) หมำยถึง ตัวเครือ่ งคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต ที่เชื่อมโยง
นต้น รวมถึงอุปกรณ์ เช่น จอภำพ แป้นพิมพ์ เมำส์ ฮำร์ดดิสก์ เครื่องพิมพ์ ล�ำโพง เป็ นต้น คอมพิวเตอร์เข้ำเป็นเครือข่ำย เช่น สำยสัญญำณ โมเด็ม ฮับ เป็ 2
33 14
3
ให้นักเรียนออกแบบแผนผังควำมคิดเกี่ยวกับองค์ประกอบของระบบสำรสนเทศ โดยเลือกใช้ซอฟต์แวร์ประยุุกต์มำช่วยในกำรออกแบบชิ้นงำนของตนเอง ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 - 4 คน ค้นคว้ำหำข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับอำชีพที่ มีควำมเกี่ยวข้องกับระบบสำรสนเทศ และน�ำมำเขียนรำยงำนกำรศึกษำค้นคว้ำใน ประเด็นต่อไปนี้ - ลักษณะงำนของอำชีพ - กำรน�ำระบบสำรสนเทศมำใช้ในกำรท�ำงำน - ประโยชน์ที่ได้รับจำกกำรน�ำระบบสำรสนเทศมำใช้ในกำรท�ำงำน สมมติให้นกั เรียนเป็นนักวิเครำะห์และออกแบบระบบให้กบั ส�ำนักพิมพ์แห่งหนึง่ ซึง่ ทำงส�ำนักพิมพ์ต้องกำรออกแบบระบบสำรสนเทศ เพื่อน�ำมำใช้ในกำรท�ำงำนของ องค์กร จำกสถำนกำรณ์ดงั กล่ำวให้นกั เรียนเขียนแผนผังแนวคิดส�ำหรับกำรน�ำระบบ สำรสนเทศมำใช้ในองค์กรแล้วน�ำเสนอหน้ำชัน้ เรียน โดยเลือกใช้โปรแกรมประยุกต์ ชนิดใดชนิดหนึ่งในกำรน�ำเสนอผลงำน
กระตุน ความสนใจ Engage
สํารวจคนหา Explore
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè
1 2
●
4
●
●
5
ÃкºÊÒÃʹà·È à·¤â¹âÅÂÕÊÒÃʹà·Èà¾×èÍ¡ÒõѴÊÔ¹ã¨
à¤Ã×Í¢‹Ò¤ÍÁ¾ÔÇàµÍà ÍÔ¹à·Íà à¹çµ
¢Ñ鹵͹¡ÒÃá¡Œ»˜ÞËÒ´ŒÇ¡Ãкǹ¡ÒÃà·¤â¹âÅÂÕÊÒÃʹà·È ¡Òö‹Ò·ʹ¤ÇÒÁ¤Ô´ã¹¡ÒÃá¡Œ»˜ÞËÒ
¡ÒÃà¢Õ¹â»Ãá¡ÃÁÀÒÉÒ ●
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè
ตรวจสอบผล
¡ÒÃá¡Œ»˜ÞËÒ´ŒÇ¡Ãкǹ¡Òà ෤â¹âÅÂÕÊÒÃʹà·È ●
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè
Expand
à¤Ã×Í¢‹Ò¤ÍÁ¾ÔÇàµÍà áÅÐÍÔ¹à·Íà à¹çµ ●
3
ขยายความเขาใจ
ÃкºÊÒÃʹà·ÈáÅÐà·¤â¹âÅÂÕÊÒÃʹà·È à¾×èÍ¡ÒõѴÊÔ¹ã¨
●
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè
Explain
Evaluate
ÊÒúÑÞ ●
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè
อธิบายความรู
●
¡ÒÃà¢Õ¹â»Ãá¡ÃÁÀÒÉÒ ¢Ñ鹵͹¡ÒþѲ¹Òâ»Ãá¡ÃÁ ¡ÒÃà¢Õ¹â»Ãá¡ÃÁ´ŒÇÂÀÒÉÒ«ÕªÒà »
1 - 14 2 11
15 - 42 16 25
43 - 68 44 49
69 - 94 70 70 76
¡ÒþѲ¹Òâ¤Ã§§Ò¹¤ÍÁ¾ÔÇàµÍÃ
95 - 107
¡ÒþѲ¹Òâ¤Ã§§Ò¹¤ÍÁ¾ÔÇàµÍà »ÃÐàÀ·¢Í§â¤Ã§§Ò¹¤ÍÁ¾ÔÇàµÍà ¢Ñ鹵͹¡ÒþѲ¹Òâ¤Ã§§Ò¹¤ÍÁ¾ÔÇàµÍÃ
96 98 101
● ● ●
ºÃóҹءÃÁ
108
กระตุน ความสนใจ กระตุEngage นความสนใจ
สํารวจคนหา
อธิบายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Engage
Explore
Explain
Expand
Evaluate
1 ÃкºÊÒÃʹà·ÈáÅÐà·¤â¹âÅÂÕ ÊÒÃʹà·Èà¾×èÍ¡ÒõѴÊԹ㨠หน่วย
การเรียนรู้ที่
1. อธิบายองคประกอบของระบบสารสนเทศได 2. สามารถใชคอมพิวเตอรในการประมวลผล ขอมูลใหเปนสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจได
สมรรถนะของผูเรียน 1. ความสามารถในการคิด 2. ความสามารถในการแกปญหา 3. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี
ตัวชี้วัด ง 3.1 ม.4-6/1 ■ อธิบายองค์ประกอบของระบบสารสนเทศ ง 3.1 ม.4-6/10 ■ ใช้ ค อมพิ ว เตอร์ ใ นการประมวลผลข้ อ มู ล ให้ เ ป็ น สารสนเทศเพื่อประกอบการตัดสินใจ
สาระการเรียนรู้แกนกลาง ■
■
เปาหมายการเรียนรู
คุณลักษณะอันพึงประสงค
องค์ประกอบของระบบสารสนเทศ ได้แก่ ฮาร์ดแวร์ ซอฟต์ แวร์ ข้ อ มู ล บุ ค ลากร และขั้ น ตอนการ ปฏิบัติงาน ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยในการตัดสินใจของ บุคคล กลุ่ม องค์กร ในงานต่างๆ
1. มีวินัย 2. ใฝเรียนรู 3. มุงมัน่ ในการทํางาน
กระตุน ความสนใจ
ปั จจุบันมีการแลกเปลี่ยนขอมูลและสารสนเทศที่สะดวกรวดเร็วผานทางอินเทอรเน็ต ซึ่งเปนแหลงขอมูลที่ทุกคนเขาถึงไดตลอดเวลา ทําใหเกิดการตื่นตัวในการรับขอมูลขาวสาร และใชขอมูลขาวสารในการตัดสินใจ ไมวาจะเปนการตัดสินใจในเรื่องเล็กๆ ไดแก เลือกซื้อ สินคา เพื่อใหไดสินคาที่ดีที่สุด จนถึงการตัดสินใจในเรื่องใหญ ไดแก การตัดสินใจลงทุนทํา ธุรกิจ เพื่อใหธุรกิจนั้นสามารถแขงขันกับธุรกิจอื่นๆ และมีกําไรใหกับองคกร ดังนั้น องคกร ทุกองคกรจึงมีการใชระบบสารสนเทศทีแ่ ตกตางกันตามความตองการใชงาน ความเหมาะสม กับธุรกิจ รวมถึงตนทุนในการพัฒนาระบบสารสนเทศ
Engage
ครูใหนักเรียนสังเกตภาพหนาหนวย จากนั้น ตั้งคําถามเพื่อกระตุนความสนใจของนักเรียน • นักเรียนคิดวาในปจจุบันมนุษยไดนํา เทคโนโลยีสารสนเทศมาใชประโยชน ในดานใดบาง • นักเรียนคิดวาเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่มนุษยนํามาใชงาน สงผลอยางไรตอ การดํารงชีวิตประจําวันของมนุษย
เกร็ดแนะครู การเรียนการสอนเรื่อง ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจ นักเรียนจะไดเรียนรูเกี่ยวกับองคประกอบของระบบสารสนเทศและการนํา ระบบสารสนเทศมาใชประมวลผลเพื่อการตัดสินใจ ดังนั้นครูควรเนนใหนักเรียนได เรียนรูถึงองคประกอบพื้นฐานของระบบสารสนเทศอยางเขาใจ และใหนักเรียนลอง ฝกใชระบบสารสนเทศในการประมวลผลอยางงายเพื่อเปนแนวทางในการตัดสินใจ ในเรื่องตางๆ เชน ทํากราฟหรือแผนภูมิแทงเปรียบเทียบแนวโนมของคาใชจายตางๆ ของนักเรียนในแตละเดือน เพื่อเปนแนวทางในการตัดสินใจเพิ่มหรือลดคาใชจาย ในเดือนตอไป เปนตน
คูมือครู
1
กระตุน ความสนใจ
สํารวจคนหา Exploreนหา สํารวจค
อธิบายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Engage
Explore
Explain
Expand
Evaluate
กระตุEngage นความสนใจ
กระตุน ความสนใจ
Engage
ครูตั้งคําถามเพื่อกระตุนความสนใจของ นักเรียน • นักเรียนคิดวาระบบสารสนเทศคืออะไร มีองคประกอบอะไรบาง (แนวตอบ ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน ซึ่งนักเรียนจะไดศึกษารายละเอียดตอไป) • นักเรียนคิดวาเพราะเหตุใดมนุษยจึงคิดคน ระบบสารสนเทศขึ้นมา (แนวตอบ ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน โดย มีแนวทางในการตอบ เชน ระบบสารสนเทศ ชวยใหการปฏิบัติงานมีความรวดเร็วมากขึ้น โดยระบบสารสนเทศจะสามารถเก็บรวบรวม ขอมูล ประมวลผลขอมูล และปรับปรุงขอมูล ใหทันสมัยไดอยางรวดเร็ว เปนตน)
สํารวจคนหา
1. ระบบสารสนเทศ ระบบสำรสนเทศ (Information System) หมำยถึง ระบบที่สำมำรถจัดกำรข้อมูลตั้งแต่ กำรรวบรวมและตรวจสอบข้อมูล กำรประมวลผลข้อมูล รวมถึงกำรดูแลรักษำข้อมูล เพื่อให้ ได้สำรสนเทศที่ถูกต้องและทันต่อควำมต้องกำรของผู้ใช้ และผู้ใช้สำมำรถน�ำสำรสนเทศที่ได้ไป ประกอบกำรตัดสินใจได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ ซึ่งระบบในที่นี้อำจใช้มนุษย์จัดกำรข้อมูลหรือใช้ คอมพิวเตอร์ในกำรจัดกำรข้อมูลก็ได้ แต่ปัจจุบันนิยมใช้คอมพิวเตอร์ในกำรจัดกำรข้อมูล ซึ่งอำจ เรียกระบบสำรสนเทศนี้ว่ำ Computer-based Information System
1.1 องค์ประกอบของระบบสารสนเทศ
ระบบสำรสนเทศจะประกอบด้วยหลำยองค์ประกอบอันจะท�ำให้ได้สำรสนเทศที่ถูกต้องและ รวดเร็ว ส�ำหรับองค์ประกอบของระบบสำรสนเทศที่ส�ำคัญมี 5 องค์ประกอบ ดังนี้
Explore
ฮารดแวร
1
ซอฟตแวร
ใหนักเรียนศึกษาเกี่ยวกับองคประกอบของระบบ สารสนเทศ จากหนังสือเรียน หนา 2- 6 จากนั้นให นักเรียนศึกษาคนควาเพิ่มเติมเกี่ยวกับองคประกอบ ของระบบสารสนเทศและกระบวนการทํางานของ ระบบสารสนเทศ จากแหลงเรียนรูตางๆ แลวสรุป สาระสําคัญที่ไดจากการศึกษาลงในกระดาษ A4 นําสงครูผูสอนในคาบเรียนถัดไป
องค์ประกอบของ ระบบสารสนเทศ
ข้อมูล ขั้นตอนการปฏิบัติงาน บุคลากร องค์ประกอบต่างๆ ของระบบสารสนเทศมีความสัมพันธ์กัน ซึ่งช่วยให้ไดด้สารสนเทศที่ตรงความต้องการของผู้ใช้
1) ฮาร์ดแวร์ (hardware) หมำยถึง ตัวเครือ่ งคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ตอ่ พ่วงต่ำงๆ
เช่น จอภำพ แป้นพิมพ์ เมำส์ ฮำร์ดดิสก์ เครื่องพิมพ์ ล�ำโพง เป็นต้น รวมถึงอุปกรณ์ที่เชื่อมโยง คอมพิวเตอร์เข้ำเป็นเครือข่ำย เช่น สำยสัญญำณ โมเด็ม ฮับ เป็นต้น 2
นักเรียนควรรู 1 ฮารดแวร สามารถแบงออกไดเปน 5 หนวยที่สําคัญ ดังนี้ 1. หนวยรับขอมูล (Input Unit) ทําหนาทีใ่ นการรับขอมูลเขาสูค อมพิวเตอร เชน แปนพิมพหรือคียบอรด เครื่องสแกนตางๆ เชน เครื่องรูดบัตร สแกนเนอร เปนตน 2. หนวยความจํา (Memory Unit) ทําหนาทีเ่ ก็บขอมูลทีร่ บั มาจากหนวยรับขอมูล เพื่อเตรียมสงใหหนวยประมวลผลกลางทําการประมวลผล และรับผลลัพธที่ไดจาก การประมวลผล เพื่อเตรียมสงออกทางหนวยแสดงขอมูลตอไป 3. หนวยประมวลผลกลาง (CPU หรือ Central Processing Unit) ทําหนาที่ ปฏิบัติงานตามคําสั่งที่ปรากฏอยูในโปรแกรม 4. หนวยเก็บขอมูลสํารอง (Secondary Storge) ทําหนาที่เก็บขอมูลหรือ โปรแกรมที่จะปอนเขาสูหนวยความจําหลักภายในเครื่องกอนทําการประมวลผล โดย ซีพียู รวมทั้งเปนแหลงเก็บผลลัพธจากการประมวลผล 5. หนวยแสดงขอมูล (Output Unit) ทําหนาที่แสดงผลลัพธจากการประมวลผล เชน จอภาพ เครื่องพิมพ เปนตน
2
คูมือครู
ขอสอบ
O-NET
ขอสอบป ’ 50 ออกเกี่ยวกับความละเอียดของจอภาพ ความละเอียดของจอภาพสามารถบอกไดดวยปจจัยในขอใด 1. CRT 2. Dot pitch 3. Refresh rate 4. Color quality วิเคราะหคําตอบ CRT คือ หลอดสุญญากาศที่ใชในการสราง ภาพบนจอภาพ Dot pitch คือ ระยะระหวางกลุมของจุดสีแดง เขียว และนํ้าเงิน ในจอมอนิเตอรสี ถาระยะ Dot pitch มีคานอย จะไดภาพที่ละเอียดคมชัด แตหากระยะ Dot pitch มีคามาก เกินไป ภาพที่ปรากฏบนจอจะดูหยาบและเกิดรอยหยักเล็กๆ ทําใหภาพที่เห็นขาดความเนียนและความตอเนื่อง Refresh rate คือ คาที่กําหนดอัตราการแสดงภาพบนหนาจอตอหนึ่งวินาที คา Refresh rate ยิง่ มากยิง่ ชวยใหการแสดงภาพ มีความราบรืน่ ขึน้ แตหากมีคามากไปอาจเกิดอาการภาพซอนได Color quality คือ คาการใหความละเอียดของสีบนจอภาพ ดังนั้น ตอบขอ 2.
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Explain
Expand
Evaluate
อธิบายความรู
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับฮารดแวรใหนักเรียน รวมกันตอบ • ฮารดดิสก โมเด็ม และฮับ คืออะไร (แนวตอบ - ฮารดดิสก คือ อุปกรณที่เก็บขอมูลได มาก สามารถเก็บขอมูลไดอยางถาวร โดยไมจําเปนตองมีไฟฟามาหลอเลี้ยง ตลอดเวลา เมื่อปดเครื่องขอมูลก็จะ ไมสูญหาย มีลักษณะเปนจานโลหะเคลือบ ดวยสารแมเหล็ก ซึ่งหมุนอยางรวดเร็ว เมือ่ ทํางาน โดยทัว่ ไปมีขนาดความจุตงั้ แต 20 จิกะไบต ถึง 2 เทระไบต ซึง่ ถามี ความจุมาก ก็จะทําใหการทํางานมี ประสิทธิภาพมากขึ้น - โมเด็ม คือ อุปกรณที่ใชในการเชื่อมตอ คอมพิวเตอรกับอินเทอรเน็ต โดยการ เชื่อมตอระหวางคอมพิวเตอรกับคูสาย โทรศัพท ซึ่งจะแปลงสัญญาณดิจิทัลของ คอมพิวเตอรใหเปนสัญญาณแอนะล็อก แลวสงไปตามสายโทรศัพท และเปลี่ยน จากสัญญาณแอนะล็อกที่ไดจากสาย โทรศัพทใหกลับไปเปนสัญญาณดิจิทัล เพื่อสงตอไปยังเครื่องคอมพิวเตอรอีกครั้ง - ฮับ คือ อุปกรณที่ทวนและขยายสัญญาณ เพื่อสงตอไปยังอุปกรณอื่นใหไดระยะทาง ที่ยาวไกลขึ้น ไมมีการเปลี่ยนแปลงขอมูล กอนและหลังการรับ-สง และไมมีการใช ซอฟตแวรใดๆ มาเกี่ยวของกับอุปกรณ ชนิดนี้ แตความเร็วในการสงขอมูล จะเฉลี่ยลดลงเทากันทุกเครื่อง เมื่อมี คอมพิวเตอรมาเชื่อมตอมากขึ้น)
มุมเทคโนโลยี การตรวจสอบคุณสมบัติคอมพิวเตอร์ การตรวจสอบคุณสมบัติของเครื่องคอมพิวเตอร์ โดยใช้ System property คือ การตรวจสอบ ข้อมูลทางเทคนิค ฮาร์ดแวร์ และซอฟแวร์ของเครื่องคอมพิวเตอร์ ซึ่งท�าได้ ดังนี้
1-2
1 คลิกที่ start > setting > control panel
Explain
2 ดับเบิ้ลคลิกที่ System
แสดงระบบปฏิบัติการของเครื่องคอมพิวเตอร์
1-4 แสดง CPU และ RAM ของเครื่องคอมพิวเตอร์
3
ขอสอบ
O-NET
ขอสอบป ’ 52 ออกเกี่ยวกับระบบปฏิบัติการ ขอใดตอไปนี้ไมใชระบบปฏิบัติการคอมพิวเตอร 1. Microsoft Windows 2. Ubuntu 3. Symbian 4. Mac Address วิเคราะหคําตอบ Mac Address คือ หมายเลขเฉพาะที่ใช อางถึงอุปกรณที่ตอกับเครือขาย หมายเลขนี้จะมากับการดแลน โดยการดแลนแตละการดจะมีหมายเลขที่ไมซํ้ากัน สวน Microsoft Windows Ubuntu และ Symbian เปนระบบปฏิบัติการ คอมพิวเตอรทั้งหมด ดังนั้น ตอบขอ 4.
เกร็ดแนะครู ครูอาจแนะนํานักเรียนเกี่ยวกับวิธีการเลือกซื้อฮารดแวรชนิดตางๆ ใหเหมาะสม กับการใชงาน เพื่อใหเกิดความสะดวก ประหยัด และปลอดภัยในการใชงาน ยกตัวอยางเชน การเลือกซื้อเครื่องพิมพ ตองเลือกตามความจําเปนที่จะใชงาน ซึ่งอาจแบง เครื่องพิมพออกไดเปน 3 แบบใหญ ๆ ดังนี้ • แบบใชผาหมึก จะเปนเครื่องพิมพแบบเกา ภาพที่ไดจะไมคอยสวย เหมาะกับการใชงานพิมพเอกสารบนกระดาษตอเนื่องตางๆ โดยที่ราคาตนทุน การพิมพตอแผนจะถูกมาก • แบบ Laser จะเนนที่การพิมพขาว-ดํา โดยจะไดงานที่สวยงามกวาแบบใช ผาหมึก แตตน ทุนการพิมพตอ แผนก็จะสูงขึน้ เหมาะสําหรับงานพิมพเอกสารทัว่ ๆ ไป • แบบ Ink Jet สวนใหญจะสามารถพิมพภาพสีได ปจจุบันมีการพัฒนากัน ถึงขั้นพิมพภาพออกมาไดใกลเคียงกับภาพถายจริง แตตนทุนการพิมพตอแผนจะ คอนขางสูงมาก รวมถึงอาจจะตองใชกระดาษแบบพิเศษในการพิมพเพื่อใหไดภาพที่ สวยงามขึ้นดวย คูมือครู 3
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู
อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Explain
Expand
Evaluate
Explain
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับซอฟตแวรใหนักเรียน รวมกันตอบ • ระบบปฏิบัติการ โปรแกรมแปลภาษา และ โปรแกรมอรรถประโยชน คืออะไร (แนวตอบ - ระบบปฏิบัติการ เปนซอฟตแวรที่ทําหนาที่ เปนตัวกลางระหวางฮารดแวรและ ซอฟตแวรประยุกตทั่วไป มีหนาที่หลัก คือ จัดสรรทรัพยากรในเครื่องคอมพิวเตอร เพื่อใหบริการซอฟตแวรประยุกตในเรื่อง การรับสงและจัดเก็บขอมูลกับฮารดแวร เชน การสงขอมูลภาพไปแสดงผลที่จอภาพ การสงขอมูลไปเก็บหรืออานจากฮารดดิสก เปนตน รวมทั้งทําหนาที่จัดสรรเวลาการใช หนวยประมวลผลกลางในกรณีที่อนุญาตให รันซอฟตแวรประยุกตหลายตัวพรอมๆ กัน - โปรแกรมแปลภาษา เปนโปรแกรมทีแ่ ปล ชุดคําสัง่ ของภาษาโปรแกรมหนึ่ง ไปเปน ชุดคําสั่งของอีกภาษาโปรแกรมหนึ่ง โดย ความหมายดั้งเดิมไมสูญเสียไป - โปรแกรมอรรถประโยชน เปนซอฟตแวร ตางๆ ที่สรางขึ้นไวเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ในการใชเครื่องคอมพิวเตอร และทําใหการ ใชโปรแกรมอื่นๆ สะดวกขึ้น) • ใหนักเรียนยกตัวอยางซอฟตแวรประยุกต นอกเหนือจากตัวอยางในหนังสือเรียน (แนวตอบ ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน โดยมี แนวทางในการตอบ เชน ซอฟตแวรนําเสนอ ซอฟตแวรจัดการฐานขอมูล ซอฟตแวรสื่อสาร ขอมูล เปนตน)
1
2) ซอฟตแวร (software) หมายถึง ชุดคําสั่งหรือโปรแกรมที่ควบคุมการทํางาน
ของคอมพิวเตอรเพื่อใหไดสารสนเทศที่ผูใชตองการ ซอฟตแวรแบงเปน 2 ประเภท ดังนี้ 1. ซอฟตแวรระบบ (system software) ทําหนาที่ควบคุมการทํางานของ คอมพิวเตอรและอุปกรณตอพวงตางๆ เชน รับขอมูลจากแปนพิมพ ประมวลผลขอมูล แสดงผล ทางจอภาพ เปนตน ซึ่งซอฟตแวรระบบแบง ออกเปนระบบปฏิบัติการ โปรแกรมแปลภาษา และโปรแกรมอรรถประโยชน 2. ซอฟตแวรประยุกต (application software) เปนโปรแกรมที่เขียนขึ้นเพื่อ ใหคอมพิวเตอรทํางานเฉพาะในเรื่องใดเรื่อง หนึ่ง เชน ซอฟตแวรประมวลผลคํา ซอฟตแวร ตารางทํางาน ซอฟตแวรทางดานกราฟกและ มัลติมีเดีย เปนตน ซอฟต แ วร เ ป น ชุ ด คํ า สั่ ง ที่ ค วบคุ ม การทํ า งานของ 3) ขอมูล (data) คือ ขอเท็จจริง คอมพิวเตอร ซึ่งถูกเขียนขึ้นโดยนักเขียนโปรแกรม ซึ่งอาจอยูในรูปตัวอักษร ตัวเลข สัญลักษณ รูปภาพ ภาพเคลื่อนไหว หรือเสียง โดยจะถูกรวบรวมและปอนเขาสูเครื่องคอมพิวเตอรผานทาง อุปกรณหนวยรับเขา เชน แปนพิมพ สแกนเนอร เปนตน ขอมูลถือเปนองคประกอบที่สําคัญของ ระบบสารสนเทศ หากขอมูลที่ปอนเขาสูเครื่องคอมพิวเตอรผิด ผลลัพธที่ไดก็จะผิดไปดวย ขอมูล ที่ดีซึ่งเหมาะแกการนําไปใชงานจะตองมีคุณสมบัติ ดังนี้
แปนพิมพ
ขอมูล
ขอมูล
สแกนเนอร การปอนขอมูลเขาคอมพิวเตอรผานทางอุปกรณหนวยรับเขา ซึ่งขอมูลอาจอยูในรูปตัวอักษร สัญลักษณ รูปภาพ ภาพเคลื่อนไหว หรือเสียง
4
นักเรียนควรรู 1 ซอฟตแวร เมือ่ แบงตามประเภทของการนําไปใชงานหลักจะแบงได 3 กลุม ดังนี้ 1. ซอฟตแวรชวยในการบริหารจัดการทั่วไป (Enterprise software) เปน ซอฟตแวรที่ใชกับการทํางานเพื่อแกปญหาหรือจัดการทรัพยากรของบุคคลหรือ องคกร เชน ซอฟตแวรบัญชี ซอฟตแวรจัดทําเอกสาร เปนตน 2. ซอฟตแวรสาํ หรับอุปกรณพกพาขนาดเล็ก (Mobile applications software) เปนซอฟตแวรที่ทํางานผานระบบปฏิบัติการพิเศษบนอุปกรณขนาดเล็ก เชน โทรศัพทมือถือ โดยสามารถแบงออกเปน 2 กลุมใหญๆ คือ ซอฟตแวรเพื่อสนับสนุน ธุรกรรมทางธุรกิจ เชน Mobile banking, Mobile payment, GPS on Mobile, เปนตน และซอฟตแวรที่เกี่ยวของกับนันทนาการและบันเทิง ซึ่งรวมถึงเกมบน โทรศัพทมือถือ 3. ซอฟตแวรสมองกลฝงตัว (Embedded System Software) เปนซอฟตแวร ซึ่งฝงอยูไวในอุปกรณอิเล็กทรอนิกสตางๆ เพื่อใชสําหรับควบคุมการทํางานของ อุปกรณนั้นๆ เชน ระบบ GPRS ระบบทําความเย็นอัจฉริยะ เปนตน
4
คูมือครู
ขอสอบ
O-NET
ขอสอบป ’ 53 ออกเกี่ยวกับระบบปฏิบัติการบนมือถือ ขอใดไมใชระบบปฏิบัติการที่นํามาใชบนอุปกรณพกพาประเภท Smartphone 1. Ubuntu 2. iPhone OS 3. Android 4. Symbian วิเคราะหคําตอบ Ubuntu เปนระบบปฏิบัติการที่นํามาใชใน คอมพิวเตอรสวนบุคคลซึ่งเปนระบบที่พัฒนามาจากระบบ Unix มีขอดี คือ ผูใชงานไมตองเสียคาใชจายในการใชงาน และสามารถ แกไขดัดแปลงไดโดยเสรี สวน iPhone OS Android และ Symbian เปนระบบปฏิบัติการที่นํามาใชบนอุปกรณพกพาประเภท Smartphone ดังนั้น ตอบขอ 1.
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Explain
Expand
Evaluate
อธิบายความรู
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับขอมูลใหนักเรียน รวมกันตอบ • นักเรียนคิดวา “ขอมูล” และ “สารสนเทศ” มีความแตกตางกันอยางไร
1. ถูกตองและสมเหตุสมผล กลาวคือ ขอมูลจะตองตรงกับความเปนจริงและ เชื่อถือได ขอมูลบางอยางมีความสําคัญ หากไมตรงกับความเปนจริงแลว อาจกอใหเกิดความ เสียหายได ตัวอยางเชน ขอมูลลูกคาที่เปน เพศชาย จะตองมีคํานําหนาวานาย เปนตน 2. ทันสมัย กลาวคือ ขอมูลที่ ปอนใหกับเครื่องคอมพิวเตอรตองมีความเปน ปจจุบนั ทันสมัยอยูต ลอดเวลา เพือ่ การนําไปใช ประโยชนไดจริง ตัวอยางเชน ขอมูลหมายเลข โทรศัพทของลูกคา จะตองมีการปรับปรุงให ทันสมัย หากหมายเลขโทรศัพทลาสมัยก็จะ ไมสามารถติดตอกับลูกคาไดในกรณีฉุกเฉิน 3. สมบูรณ กลาวคือ การเก็บ ขอมูลตองครบถวน หากเก็บขอมูลบางสวน ก็อาจจะไมสามารถใชประโยชนจากสารสนเทศ ขอมูลที่ปอนเขาสูเครื่องคอมพิวเตอรจะตองถูกตอง เพื่อทําใหไดผลลัพธที่ถูกตองตรงตามความตองการ ไดเต็มประสิทธิภาพ ตัวอยางเชน ขอมูลลูกคา จะตองมีการเก็บรายละเอียดใหไดมากที่สุด เชน ชื่อ อายุ ที่อยู หมายเลขโทรศัพท สถานภาพ รายได เปนตน ทั้งนี้เพื่อใหองคกรสามารถนําขอมูลไปใชประโยชนไดอยางเต็มประสิทธิภาพ ซึ่ง หากขาดขอมูลใดขอมูลหนึ่งไป อาจเกิดปญหาในการทํางาน เชน หากไมมีขอมูลที่อยู องคกรจะ ไมสามารถติดตอกับลูกคาได เปนตน 4. สอดคลองกับความตองการของผูใ ช กลาวคือ การเก็บขอมูลตองมีการสอบถาม การใชงานของผูใชวาตองการใชงานในเรื่องใดบาง จึงจะสามารถสรุปสารสนเทศไดตรงกับความ ตองการของผูใชมากที่สุด ตัวอยางเชน หากตองการเก็บขอมูลของลูกคาก็ตองถามพนักงาน หรือ ผูบริหารขององคกรวาตองการเก็บขอมูลใดบาง เพื่อใหองคกรสามา รสามารถนําไปใชประโยชนไดจริง 5. สามารถพิสูจนได กลาวคือ สามารถตรวจสอบแหลงที่มาได ทั้งนี้เพื่อชวยให ผูใชตรวจสอบความถูกตองของขอมูลได 4) บุคลากร (people) คือ ผูที่เกี่ยวของกับระบบสารสนเทศตั้งแตการพัฒนาระบบ สารสนเทศจนกระทั่งการใชงานและการบํารุงรักษา ซึ่งบุคลากรเปนองคประกอบที่สําคัญที่สุดใน ระบบสารสนเทศ บุคลากรจะตองมีความรูค วามสามารถในการใชฮารดแวร ซอฟตแวร และปฏิบตั ิ ตามขั้นตอนที่ถูกตอง เพื่อทําใหไดสารสนเทศที่มีคุณภาพ บุคลากรแบงเปน 4 กลุม ดังนี้ http://www.aksorn.com/LC/Tech/M5/01
(แนวตอบ
- ขอมูล คือ ขอเท็จจริงหรือสาระตางๆ ที่ เกี่ยวของกับงานที่ปฏิบัติ อาจเปนตัวเลข หรือขอความที่เกิดขึ้นจากการดําเนินงาน หรือไดจากหนวยงานอื่นๆ ขอมูลเหลานี้ ยังไมสามารถนําไปใชประโยชนในการ ตัดสินใจไดทันที โดยจะนําไปใชได ก็ตอเมื่อผานกระบวนการประมวลผลแลว - สารสนเทศ คือ ขอมูลที่ไดผาน กระบวนการประมวลผลแลว อาจประมวลผลโดยใชวิธีงายๆ เชน หาคาเฉลี่ย หรืออาจใชเทคนิคขั้นสูง เชน การวิจัย เปนตน เพื่อเปลี่ยนแปลงสภาพ ขอมูลทั่วไปใหอยูในรูปแบบที่มีความ สัมพันธ หรือมีความเกี่ยวของกัน เพื่อนําไปใชประโยชนในการตัดสินใจ หรือตอบปญหาตางๆ ได) • นักเรียนคิดวานอกจากคุณสมบัติของขอมูล ที่ไดศึกษาจากหนังสือเรียนแลว ขอมูลที่ดี ยังควรมีคุณสมบัติใดอีกหรือไม (แนวตอบ ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน โดย มีแนวทางในการตอบ เชน ขอมูลที่ดีควรมี ความกะทัดรัด เพื่อสะดวกตอการใชและ คนหา และทําใหผูใชมีความเขาใจไดทันที หรือขอมูลที่ดีควรมีความตอเนื่อง โดยตอง ดําเนินการเก็บขอมูลอยางสมํ่าเสมอและ ตอเนื่อง เพื่อจะไดนําไปใชประโยชนในดาน การวิเคราะห วิจัย หรือหาแนวโนม ในอนาคตตอไปได เปนตน)
EB GUIDE 5
ขอสอบ
O-NET
ขอสอบป ’ 51 ออกเกี่ยวกับคุณสมบัติของขอมูลที่ดี ขอใดคือคุณสมบัติพื้นฐานของขอมูลที่ดี เพื่อนํามาใชในการ ประมวลผลในการใชงานระบบสารสนเทศ 1. ความถูกตอง ความทันสมัย ความกระชับ 2. ความสมบูรณ ความถูกตอง ความสอดคลอง 3. ความถูกตอง ความกระชับ ความเปนปจจุบัน 4. ความสมบูรณ ความถูกตอง ความหลากหลาย วิเคราะหคําตอบ ขอมูลที่ดีและเหมาะสมที่จะนํามาใชงานใน ระบบสารสนเทศตองมีคุณสมบัติ ดังนี้ ถูกตองและสมเหตุสมผล ทันสมัย สมบูรณ สอดคลองกับความตองการของผูใช และสามารถ พิสูจนได ดังนั้น ตอบขอ 2.
Explain
เกร็ดแนะครู ครูอาจใหนักเรียนหาบทความเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศจากแหลงเรียนรู ตางๆ เชน อินเทอรเน็ต หนังสือพิมพ วารสารเกี่ยวกับคอมพิวเตอร เปนตน มาคนละ 1 บทความ แลวใหนักเรียนวิเคราะหวาบทความที่นักเรียนหามานั้นให ขอมูลที่ดีและครบถวนตรงตามคุณสมบัติของขอมูลที่ไดศึกษาไปแลวหรือไม ถาไมตรง ขอมูลนั้นขาดคุณสมบัติในขอใด
มุม IT ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับการดูแลรักษาฮารดแวรไดจาก http://yc-service. blogspot.com/2010/02/blog-post_3075.html ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับซอฟตแวรไดจาก http://www.tanti.ac.th/comtranning/it/technof6.htm และ http://web.ku.ac.th/schoolnet/snet1/ software/software/ คูมือครู
5
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู
อธิบายความรู
ขยายความเขาใจ Expand าใจ ขยายความเข
ตรวจสอบผล
Explain
Expand
Evaluate
อธิบExplain ายความรู
Explain
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับบุคลากรและขั้นตอน การปฏิบัติงานใหนักเรียนรวมกันตอบ • นักวิเคราะหและออกแบบระบบกับนักเขียน โปรแกรมมีความสัมพันธกันอยางไร (แนวตอบ นักวิเคราะหและออกแบบระบบ เปนบุคคลที่มีหนาที่วิเคราะหและออกแบบ ระบบงานใหมที่มีการนําคอมพิวเตอรเขาไป ชวยในการทํางานใหมีลักษณะตรงกับความ ตองการของผูใชใหมากที่สุด หรือปรับปรุง ระบบงานเดิมใหมีประสิทธิภาพดีขึ้น แลว สงสิ่งที่ออกแบบไวทั้งหมดตอไปใหนักเขียน โปรแกรม เพื่อนําไปพัฒนาโปรแกรมตามที่ ไดออกแแบบไวขึ้นมา จากนั้นนักเขียน โปรแกรมจะทําหนาที่เขียนโปรแกรมเพื่อสั่ง ใหเครื่องคอมพิวเตอรทํางานตามรายละเอียด ที่นักวิเคราะหและออกแบบระบบกําหนด มาให)
ขยายความเขาใจ
1. ผูใช เปนผูที่มีความรู ความเขาใจ และสามารถใชคอมพิวเตอรและซอฟตแวร ไดอยางคลองแคลวและถูกตอง 2. ผูดูแลระบบ เปนผูมีความรูและความเชี่ยวชาญในการจัดการระบบ ไดแก การบํารุงรักษาขอมูลใหทนั สมัย แกปญ หาเมือ่ ระบบเกิดปญหา การควบคุมรักษาความปลอดภัยระบบ โดยมี ก ารกํ า หนดสิ ท ธิ์ ใ นการใช ง านระบบที่ แตกตางกันใหกับผูใชแตละราย เชน ใหผูใช สามารถดูขอมูลไดอยางเดียว หรือแกไขขอมูล สวนใดของระบบไดบา ง นอกจากนีต้ อ งวางแผน ปองกันกรณีเกิดความเสียหายกับระบบ ไดแก การสํารองขอมูล (backup) และการกูค นื ขอมูล เมื่อเกิดความเสียหาย 3. นักวิเคราะหและออกแบบ ระบบ เปนผูที่ทําหนาที่วิเคราะหความตองการ ผูใชคอมพิวเตอรจะตองมีความรู ความเขาใจจึงจะ ของผูใชงาน และออกแบบโปรแกรมประยุกต สามารถใชงานคอมพิวเตอรไดอยางถูกตอง ใหเหมาะสมกับการทํางานและความตองการ 4. นักเขียนโปรแกรม เปนผูเ ขียนหรือพัฒนาโปรแกรมเพื1อ่ ใหคอมพิวเตอรทาํ งาน ไดตามความตองการของผูใช ซึ่งตองมีความรูเกี่ยวกับภาษาคอมพิวเตอรเปนอยางดี 5) ขัน้ ตอนการปฏิบตั งิ าน (procedure) คือ วิธกี าร ลําดับขัน้ ตอนในการปฏิบตั งิ าน หรือกระบวนการในการจัดการขอมูลใหเปนสารสนเทศที่สามารถนําไปใชประโยชนได ไดแก การ รวบรวมและตรวจสอบขอมูล การประมวลผลขอมูล และการดูแลรักษาขอมูล รวมทัง้ การแกปญ หา ระหวางการปฏิบัติงานเพื่อใหการดําเนินงานเปนไปอยางราบรื่น ซึ่งจะมีคูมือการใชงานโปรแกรม ทําใหผูใชทราบรายละเอียดการใชงาน และมีคูมือดานเทคนิคของโปรแกรม ทําใหผูพัฒนาระบบ ทราบวาโปรแกรมมีการออกแบบไวอยางไร สามารถแกไขหรือดูแลรักษาได ษาไดอยางไร องคประกอบตางๆ ของระบบสารสนเทศมีความสัมพันธกัน กลาวคือ นักวิเคราะห และออกแบบระบบจะทําการวิเคราะหและออกแบบระบบงานหรือโปรแกรมใหเปนไปตามความ ตองการของผูใช และสงการออกแบบมายังนักเขียนโปรแกรมเพื่อใหเขียนโปรแกรม จากนั้นจะนํา โปรแกรมลงในคอมพิวเตอรเพื่อใหผูใชเรียกใชงานโปรแกรมได ซึ่งผูใชสามารถศึกษาการใชงาน โปรแกรมประยุกตจากคูมือการใชงาน ซึ่งถาองคประกอบสมบูรณ สารสนเทศที่ไดจากโปรแกรม ยอมมีความถูกตองและสมบูรณ สงผลใหองคกรมีสารสนเทศในการตัดสินใจที่แมนยํา
Expand
ครูใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 4 คน ศึกษา คนควาเพิ่มเติมจากแหลงเรียนรูตางๆ เกี่ยวกับ ฮารดแวรที่มีใชงานอยูในปจจุบันวามีอะไรบาง (นอกเหนือจากที่ยกตัวอยางในหนังสือเรียน หนา 2) และแตละชนิดใชประโยชนไดอยางไร เลือก มากลุมละ 5 ชนิด แลวใหนําเสนอขอมูลที่ศึกษา ไดโดยใชซอฟตแวรนําเสนอ จากนั้นครูใหตัวแทน แตละกลุมออกมานําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน
6
นักเรียนควรรู 1 ภาษาคอมพิวเตอร คือ ภาษาใดๆ ที่ผูใชงานใชสื่อสารกับคอมพิวเตอร หรือ คอมพิวเตอรใชสื่อสารดวยกันเอง แลวคอมพิวเตอรสามารถทํางานตามคําสั่งนั้นได สามารถแบงออกเปน 2 กลุม คือ ภาษาระดับสูง (high level) และภาษาระดับตํ่า (low level) โดยภาษาระดับสูงถูกออกแบบมาเพื่อใหใชงานงายและสะดวกสบาย มากกวาภาษาระดับตํ่า โปรแกรมที่เขียนถูกตองตามกฎเกณฑและไวยากรณของ ภาษาจะถูกแปลไปเปนภาษาระดับตํ่าเพื่อใหคอมพิวเตอรสามารถนําไปใชงานหรือ ปฏิบัติตามคําสั่งไดตอไป ซอฟตแวรสมัยใหมสวนมากนิยมเขียนดวยภาษาระดับสูง แลวจึงแปลไปเปนออบเจกตโคด (object code) และเปลี่ยนใหเปนชุดคําสั่งใน ภาษาเครื่อง
กิจกรรมสรางเสริม ใหนักเรียนศึกษาคนควาเกี่ยวกับการสํารองขอมูลและการ กูคืนขอมูลระบบสารสนเทศวาคืออะไร สามารถทําไดโดยวิธีใด และมีประโยชนอยางไรตอผูใชงานระบบสารสนเทศ สรุปเปน ใบงานสงครูผูสอน
กิจกรรมทาทาย ใหนักเรียนลองทําการสํารองขอมูลและการกูคืนขอมูลที่ สูญหายหรือเผลอลบขอมูลไป ตามวิธีการที่ไดศึกษาในกิจกรรม สรางเสริม
6
คูมือครู
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Explore
Explain
Expand
Evaluate
สํารวจค Exploreนหา
Engage
สํารวจคนหา
ใหนักเรียนศึกษาเกี่ยวกับชนิดของระบบ สารสนเทศ รวมทั้งการนําระบบสารสนเทศ แตละชนิดไปใชประโยชน จากหนังสือเรียน หนา 7-10 พรอมทั้งศึกษาคนควาความรูเพิ่มเติมจาก แหลงเรียนรูตางๆ
1.2 ชนิดของระบบสารสนเทศ
องค์กรส่วนใหญ่จะใช้ระบบสำรสนเทศในกำรท�ำงำน โดยแต่ละองค์กรจะเลือกใช้ระบบ สำรสนเทศที่ตอบสนองควำมต้องกำรที่แตกต่ำงกัน ซึ่งระบบสำรสนเทศแบ่งเป็น 5 ชนิด ดังนี้ 1) ระบบสารสนเทศส�านักงาน (Office Information System : OIS) หรือ ระบบส�ำนักงำนอัตโนมัตเิ ป็นระบบทีใ่ ช้ในกำรผลิตสำรสนเทศของส�ำนักงำนได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ โดยอำศัยเทคโนโลยีสำรสนเทศ และเทคโนโลยี เครื่องใช้ส�ำนักงำน เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ สแกนเนอร์ เครื่องพิมพ์ เครื่องถ่ำยเอกสำร เครื่องพิมพ โทรศัพท เครื่องโทรสำร เป็นต้น รวมถึงซอฟต์แวร์ต่ำงๆ เช่น โปรแกรมประมวลค�ำ (word processing software) จดหมำยอิเล็กทรอนิกส์ (e-mail) คอมพิวเตอร ไปรษณีย์เสียง (voice mail) ระบบประชุ ม ทำง 1 ไกลผ่ำนดำวเทียม (teleconferencing) เป็นต้น เครื่องโทรสาร เครื่องถ่ายเอกสาร
อธิบายความรู
เป็นระบบสำรสนเทศทีม่ กี ำรน�ำคอมพิวเตอร์มำใช้บนั ทึกข้อมูลรำยกำรทีเ่ กิดขึน้ ประจ�ำวันของส่วน ใดส่วนหนึ่งในธุรกิจนั้นๆ ตัวอย่ำงเช่น รำยกำรขำยสินค้ำให้กับลูกค้ำ รำยกำรฝำก-ถอนเงินของ ลูกค้ำธนำคำร รำยกำรจองตั๋วเครื่องบิน เป็นต้น ซึ่งข้อมูลรำยกำรที่เกิดขึ้นประจ�ำวันดังกล่ำวจะ เป็นข้อมูลพื้นฐำนส�ำหรับกำรน�ำไปประมวลผลเป็นสำรสนเทศส�ำคัญของระ ของระบบสำรสนเทศอื บบสำรสนเทศอื่นๆ ถ้ามีสินค้า ต้องจัดส่งให้ลูกค้า
ส่งราคาสินค้าไปหักเงิน ในบัตรเครดิต
มีวงเงินในบัตรเครดิต พนักงานรับรายการสินค้าและ บันทึกลงระบบสารสนเทศ
Explain
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับระบบสารสนเทศ สํานักงานและระบบสารสนเทศประมวลผล รายการใหนักเรียนรวมกันตอบ • ระบบสารสนเทศสํานักงานและระบบ สารสนเทศประมวลผลรายการมีความ แตกตางกันอยางไร (แนวตอบ - ระบบสารสนเทศสํานักงาน เปนระบบที่ ใชโปรแกรมคอมพิวเตอรและเทคโนโลยี ใหมๆ ทางฮารดแวรเขามาชวยงาน สํานักงาน โดยมีวัตถุประสงคเพื่อที่จะ อํานวยความสะดวกในการติดตอสื่อสาร ระหวางพนักงานภายในองคกรเดียวกัน และระหวางองคกร รวมทั้งการติดตอ สื่อสารกับสิ่งแวดลอมภายนอกองคกร - ระบบประมวลผลรายการ เปนระบบ สารสนเทศที่ถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อให ทํางานที่เกี่ยวของกับการดําเนินงาน ภายในองคกร โดยมีการนําเทคโนโลยี สารสนเทศเขามาชวยในการประมวลผล รายการ เก็บขอมูล ซึ่งระบบประมวลผล รายการจะชวยสนับสนุนการดําเนินงาน ในแตละวันขององคกร)
2) ระบบสารสนเทศประมวลผล ตัวอย่างอุปกรณ์ในระบบสารสนเทศส�านักงาน รายการ (Transaction Processing System : TPS) หรือระบบประมวลผลข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Data Processing : EDP)
ถ้า การ ไม่มีสิน หักเ ค้า งินใ ต้อ นบ งส่งข ัตรเ ้อม ครด ูลไป ิตขอ ลบ งลูก ข้อม เช็คสินค้า ค้า ูล ในคลังสินค้า
Explore
ตรวจสอบบัตรเครดิต
ระบบสารสนเทศประมวลผลรายการในการขายสินค้าให้กับลูกค้า
7
ขอสอบ
O-NET
ขอสอบป ’ 51 ออกเกี่ยวกับระบบสารสนเทศสํานักงาน ถาตองการบันทึกและวิเคราะหคะแนนของนักเรียน และแสดง ขอมูลสรุปในรูปแบบของแผนภูมิ ซอฟตแวรประเภทใดเหมาะสม ที่สุด 1. ซอฟตแวรฐานขอมูล (database) 2. ซอฟตแวรนําเสนอ (presentation) 3. ซอฟตแวรตารางทํางาน (spread sheet) 4. ซอฟตแวรประมวลคํา (word processing) วิเคราะหคําตอบ ซอฟตแวรตารางทํางาน เปนซอฟตแวรที่ชวย ในการคิดคํานวณ การทํางานของซอฟตแวรชนิดนี้จะมีชองใหใส ตัวเลข ขอความ หรือสูตร และสามารถสั่งใหคํานวณตามสูตรหรือ เงื่อนไขที่กําหนดได นอกจากนี้ยังสามารถสรางกราฟหรือแผนภูมิ เพื่อนําเสนอในรูปแบบตางๆ ได ดังนั้น ตอบขอ 3.
นักเรียนควรรู 1 ระบบประชุมทางไกลผานดาวเทียม แบงออกเปน 5 ประเภท ดังนี้ 1. การประชุมทางไกลโดยใชเสียง ทําใหผูเขารวมประชุมสามารถพูดตอบโต กันไดเหมือนการคุยโทรศัพท 2. การประชุมทางไกลโดยใชภาพและเสียง ทําใหผูเขารวมประชุมเหมือนได นั่งรวมประชุมอยูในหองเดียวกัน 3. การประชุมโดยใชระบบคอมพิวเตอร ทําใหในระหวางประชุม ผูเขารวม ประชุมสามารถใชเครื่องคอมพิวเตอรในการคํานวณ ประมวลผล หรือพิมพรายงาน เพื่อเสนอตอที่ประชุมไดทันที 4. โทรทัศนภายใน ซึ่งอาจเปนการถายทอดสดหรือการบันทึกเทป เพื่อใหคน ในองคกรไดรับทราบหรือแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางกัน 5. การปฏิบัติงานผานระบบสื่อสารทางไกล ซึ่งระบบนี้จะชวยใหพนักงาน ไมตองเสียเวลาในการเดินทางมาสํานักงาน แตจะใชระบบสื่อสารทางไกลเขามาชวย คูมือครู
7
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู
อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Explain
Expand
Evaluate
Explain
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับระบบสารสนเทศเพื่อการ จัดการและระบบสารสนเทศสนับสนุนการตัดสินใจ ใหนักเรียนรวมกันตอบ • ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการที่ดีควรมี ลักษณะอยางไร (แนวตอบ ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการที่ดี ควรมีลักษณะ ดังนี้ สนับสนุนการทํางานของ ระบบประมวลผลขอมูลและการจัดเก็บขอมูล รายวัน ใชฐานขอมูลที่ถูกรวมเขาดวยกัน และ สนับสนุนการทํางานของฝายตางๆ ในองคกร ชวยใหผูบริหารระดับตน ระดับกลาง และ ระดับสูง เรียกใชขอมูลที่เปนโครงสรางไดตาม เวลาที่ตองการ มีความยืดหยุนและสามารถ รองรับความตองการขอมูลที่เปลี่ยนแปลงไป ขององคกร และตองมีระบบรักษาความลับ ของขอมูล และจํากัดการใชงานของบุคคล เฉพาะผูที่เกี่ยวของเทานั้น) • ระบบสารสนเทศสนับสนุนการตัดสินใจที่ดี ควรมีลักษณะอยางไร (แนวตอบ ระบบสารสนเทศสนับสนุนการ ตัดสินใจที่ดีควรมีลักษณะ ดังนี้ ชวยผูบริหาร ในกระบวนการการตัดสินใจ ถูกออกแบบมา ใหสามารถเรียกใชทั้งขอมูลแบบกึ่งโครงสราง และแบบไมมีโครงสรางแนนอนได มีรูปแบบ การใชงานอเนกประสงค มีความสามารถใน การจําลองสถานการณ และมีเครื่องมือในการ วิเคราะหสําหรับชวยเหลือผูทําการตัดสินใจ เปนระบบทีส่ ามารถใชงานไดงา ย สามารถปรับ ใหเขากับความตองการขาวสารในสภาพการณ ตางๆ ได มีกลไกชวยใหสามารถเรียกใชขอ มูล ที่ตองการไดอยางรวดเร็ว สามารถติดตอกับ ฐานขอมูลขององคกรได ทํางานโดยไมขึ้นกับ ระบบการทํางานตามตารางเวลาขององคกร และมีความยืดหยุนเพื่อรองรับรูปแบบการ บริหารแบบตางๆ)
1
3) ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ (Management Information System :
MIS) เป็นระบบสำรสนเทศทีน่ ำ� ข้อมูลรำยกำรทีเ่ กิดขึน้ ประจ�ำวันจำกระบบสำรสนเทศประมวลผล รำยกำร จำกแผนกต่ำงๆ มำสรุปเป็นรำยงำนส�ำคัญส�ำหรับผูบ้ ริหำร เพือ่ ประโยชน์สำ� หรับกำรบริหำร จัดกำร ได้แก่ กำรควบคุมหรือตรวจสอบกำรด�ำเนินงำน กำรวำงแผน และกำรตัดสินใจด�ำเนินงำน
4) ระบบสารสนเทศสนับสนุนการตัดสินใจ (Decision Support System : DSS) เป็นระบบสำรสนเทศที่พัฒนำควำมสำมำรถเพิ่มเติมจำกระบบสำรสนเทศเพื่อกำรบริหำร
โดยระบบจะสนับสนุนควำมต้องกำรเฉพำะของผู้บริหำรแต่ละคน ซึ่งระบบจะใช้ตัวแบบ (model) ในกำรวำงแผน ท�ำนำย และสรุปทำงเลือกส�ำหรับกำรตัดสินใจได้หลำยๆ ทำง ส�ำหรับผู้บริหำร ตัดสินใจได้สะดวกรวดเร็ว โดยผู้บริหำรต้องอำศัยควำมรู้และประสบกำรณ์ตัดสินใจเลือกทำงเลือก ที่ระบบเสนอแนะมำด้วยตนเอง ปัจจุบันกำรพัฒนำระบบสนับสนุนกำรตัดสินใจได้น�ำไปใช้ในธุรกิจหลำยด้ำน ตัวอย่ำง เช่น ระบบสนับสนุนกำรตัดสินใจในกำรปลูกพืชผ่ำนเครือข่ำยอินเทอร์เน็ต โดยโปรแกรมจะน�ำข้อมูล จำกฐำนข้อมูลด้ำนเศรษฐศำสตร์กำรผลิตของพืชเศรษฐกิจมำประมวลผล และน�ำเสนอทำงเลือกให้ ผู้ใช้ตัดสินใจได้ ดังนี้ ตัวอย่างระบบสนับสนุนการตัดสินใจในการปลูกพืชผ่านทางเครือข่ายอินเทอร์เน็ต
1 ผู้ใช้ปอนจ�านวนระบบ พื้นที่การผลิต และต้นทุนการผลิต
2 ปอนจ�านวนพืชที่ต้องการปลูก
8
นักเรียนควรรู 1 ระบบสารสนเทศเพือ่ การจัดการ แบงการจัดทํารายงานออกเปน 3 ประเภท คือ 1. รายงานตามตารางเวลา แสดงขอมูลการดําเนินงานขององคกรที่เกิดขึ้น ตามชวงเวลา อาจจะเปนชวงรายวัน รายสัปดาห รายเดือน หรือรายป เพื่อชวยให ผูจัดการในระดับลางสามารถตัดสินใจในการดําเนินงานใหบรรลุวัตถุประสงคของ ผูจัดการระดับสูงกวาได 2. รายงานกรณียกเวน เปนรายงานที่เกิดขึ้นตามเงื่อนไขบางอยางซึ่งมักจะ ไมปกติ โดยในรายงานจะมีขอมูลที่จําเปนตอผูจัดการในการตรวจสอบหาสาเหตุ ของขอผิดพลาดที่เกิดขึ้นเทานั้น 3. รายงานตามคําขอ เกิดขึ้นตามคําขอของผูจัดการในหัวขอที่ตองการ ซึ่งรายงานอาจจะถูกกําหนดมากอนแลว แตไมทําการผลิตออกมา หรืออาจเปน รายงานที่มีผลมาจากเหตุการณที่ไมเคยคาดคิดมากอน
8
คูมือครู
ในแต่ละระบบ
ขอสอบ
O-NET
ขอสอบป ’ 50 ออกเกี่ยวกับการนําระบบสารสนเทศและ การสื่อสารขอมูลมาใชประโยชน ขอใดเปนการนําระบบสารสนเทศและการสื่อสารขอมูลมาใชใน งานอยางเหมาะสมและคุมคาตอการลงทุน 1. ใชในงานฟารมเลี้ยงปลากระชัง 2. ใชทําบัญชีรายรับรายจายสวนบุคคล 3. ใชในการปลูกผักในแปลงเกษตรดั้งเดิม 4. ใชในการควบคุมการผลิตและจําหนายชิ้นสวนรถยนตของ โรงงาน วิเคราะหคําตอบ ระบบสารสนเทศและการสื่อสารขอมูลจะ ชวยในการจัดเก็บและบันทึกขอมูลจํานวนมาก การคนหาขอมูล ทําไดสะดวก รวดเร็ว และมีการประมวลผลขอมูลที่ถูกตอง แมนยํา เปนการลดเวลาในการทํางานไดอยางมาก จึงเหมาะสําหรับใชใน การลงทุนขนาดใหญอยางการควบคุมการผลิตและจําหนายชิ้นสวน รถยนตของโรงงาน ดังนั้น ตอบขอ 4.
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Explain
Expand
Evaluate
อธิบายความรู
Explain
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับประโยชนของระบบ สารสนเทศใหนักเรียนรวมกันตอบ • นักเรียนคิดวาระบบสารสนเทศมีบทบาทตอ ชีวิตประจําวันอยางไร (แนวตอบ ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน โดยมีแนวทางในการตอบ ดังนี้ - ทําใหเกิดความสะดวกสบายยิ่งขึ้น จากสิ่งอํานวยความสะดวกตางๆ - ทําใหเกิดความเทาเทียมกันในสังคมและ เกิดการกระจายโอกาส เชน การใชระบบ การเรียนการสอนทางไกลผานดาวเทียม ทําใหเด็กที่อยูในชนบทหรือเด็กที่อยูใน ถิ่นทุรกันดารมีโอกาสไดเรียนรูเหมือน เด็กที่อยูในเมือง - ทําใหเกิดสื่อการเรียนการสอนตางๆ มากขึ้น เชน การใชบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอน เปนตน - ทําใหเกิดการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ไดดียิ่งขึ้น เชน การรวบรวมขอมูลเรื่อง คุณภาพในแมนํ้าลําคลองตางๆ เพื่อนํามา ตรวจวัดมลภาวะ แลวดําเนินการ แกไขปญหา เปนตน - ทําใหเกิดระบบปองกันประเทศที่มี ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เชน การใช คอมพิวเตอรมาควบคุมอาวุธยุทโธปกรณ ตางๆ หรือระบบปองกันภัยตางๆ เปนตน)
3 เลือกภาคที่จะปลูกพืช
4 ระบบจะเสนอทางเลือกให้ผู้ใช้ตัดสินใจ โดยแสดงชนิดพืช ต้นทุน ผลผลิต ราคาขาย อายุการเก็บเกีย่ ว และวันทีป่ ลูกพืช และหากผูใ้ ช้ตอ้ งการโปรแกรมค�านวณทางเลือกต่างๆ จะได้ผลลัพธด้านล่าง
5 โปรแกรมจะแนะน�าจ�านวนไร่ ต้นทุน วันเก็บเกี่ยว และผลก�าไรในการปลูกพืชแต่ละระบบ
และสรุปว่าควรปลูกพืชชนิดใด
9
ขอสอบ
O-NET
ขอสอบป ’ 51 ออกเกี่ยวกับการนําระบบสารสนเทศและการสื่อสาร ขอมูลมาใชประโยชน ขอใดเปนการนําระบบสารสนเทศและการสื่อสารขอมูลมาใชใน งานที่ใหผลตอบแทนนอยที่สุด 1. ใชทําบัญชีรายรับรายจายสวนบุคคล 2. ใชในการปลูกผักในแปลงเกษตรโรงเรียน 3. ใชในการควบคุมการผลิตผลไมกระปองสงออก 4. ใชในการควบคุมการผลิตและจําหนายชิ้นสวนรถยนตของ โรงงาน วิเคราะหคําตอบ ระบบสารสนเทศและการสื่อสารขอมูลจะ ชวยในการจัดเก็บและบันทึกขอมูลจํานวนมาก การคนหาขอมูล ทําไดสะดวก รวดเร็ว และมีการประมวลผลขอมูลที่ถูกตอง แมนยํา เปนการลดเวลาในการทํางานไดอยางมาก แตการทําบัญชีรายรับ รายจายสวนบุคคลมีขอมูลจํานวนไมมากและไมซับซอน การนํา ระบบสารสนเทศและการสื่อสารขอมูลมาใช จึงเปนการสิ้นเปลือง เกินเหตุ ดังนั้น ตอบขอ 1.
เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับระดับของผูใชระบบสารสนเทศ ซึ่งแบงตามลักษณะ การบริหารจัดการได 3 ระดับ ดังนี้ 1. ผูใชระดับสูง (Top Level Management) ไดแก ผูบริหารระดับสูง มีหนาที่ กําหนดและวางแผนกลยุทธขององคกรเพื่อนําไปสูเปาหมาย ระบบสารสนเทศ ในระดับนี้ตองออกแบบใหงายและสะดวกตอการใชงาน 2. ผูใชระดับกลาง (Middle Level Management) ไดแก กลุมผูใชงานระดับ การบริหารและจัดการองคกร ซึ่งมีหนาที่รับนโยบายมาจากผูบริหารระดับสูง แลวสานตอใหบรรลุตามเปาหมายที่กําหนดไว ระบบสารสนเทศที่ใชมักไดมาจาก แหลงขอมูลภายใน ระบบสารสนเทศจึงตองมีการจัดอันดับทางเลือกแบบตางๆ ไว โดยเลือกใชคาทางสถิติชวยพยากรณหรือทํานายทิศทางไว 3. ผูใชระดับปฏิบัติการ (Operation Level Management) ไดแก กลุมที่ เกี่ยวของกับการผลิตหรือการปฏิบัติงานหลักขององคกร มีหนาที่ปฏิบัติงานทั่วไป สารสนเทศในระดับนี้จะถูกนําไปประมวลผลในระดับกลางและระดับสูงตอไป คูมือครู
9
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู
อธิบายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Explain
Expand
Evaluate
อธิบExplain ายความรู
Evaluate ตรวจสอบผล
Explain
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับระบบสารสนเทศสนับสนุน ผูบริหารใหนักเรียนรวมกันตอบ • ระบบสารสนเทศสนับสนุนผูบริหารที่ดีควรมี ลักษณะอยางไร (แนวตอบ ระบบสารสนเทศสนับสนุนผูบริหาร ที่ดีควรมีลักษณะ ดังนี้ เปนระบบที่งายตอ การเรียนรูและเขาใจ สามารถใชงานไดงาย ผูใชไมจําเปนตองมีทักษะทางคอมพิวเตอร ในระดับสูง มีความยืดหยุนสูง ตอบสนอง อยางรวดเร็วทันทีทันใด สามารถเขากันได กับรูปแบบการทํางานของผูบริหาร สามารถ ประมวลผลในรูปแบบที่ไมไดกําหนดไว ลวงหนาได มีการสนับสนุนขอมูลทั้งภายใน และภายนอกองคกร สามารถเชื่อมโยงกับ แหลงขอมูลภายนอกได และตองมีระบบ รักษาความปลอดภัยที่ดี)
ขยายความเขาใจ
Expand าใจ ขยายความเข
5) ระบบสารสนเทศสนับสนุนผู้บริหาร (Executive Information System : EIS) เป็นระบบสำรสนเทศที่พัฒนำขึ้นเพื่อสนับสนุนสำรสนเทศและกำรตัดสินใจส�ำหรับผู้บริหำร ระดับสูง โดยระบบจะประมวลผลสำรสนเทศให้ผบู้ ริหำรมองเห็นภำพรวมกำรด�ำเนินงำนของบริษทั ประกอบกับผู้บริหำรเป็นกลุ่มบุคคลที่มีข้อจ�ำกัดด้ำนระยะเวลำในกำรเข้ำถึงและท�ำควำมเข้ำใจกับ ข้อมูล ดังนั้นส่วนใหญ่สำรสนเทศจะอยู่ในรูปแบบของกรำฟิกที่ดูเข้ำใจง่ำย เช่น กรำฟ ตำรำง ภำพ 3 มิต ิ เป็นต้น รวมทัง้ น�ำเสนอสำรสนเทศขององค์กรโดยสรุป และสำมำรถเรียกดูลกึ เข้ำไปใน รำยละเอียดที่ต้องกำรได้ ซึ่งระบบสำรสนเทศสนับสนุนผู้บริหำรจ�ำเป็นต้องใช้ข้อมูลทั้งจำกภำยใน และภำยนอกองค์กร
Expand
ใหนักเรียนศึกษาคนควาเพิ่มเติมเกี่ยวกับระบบ สารสนเทศชนิดตางๆ จากแหลงเรียนรูตางๆ แลวยกตัวอยางการนําระบบสารสนเทศแตละชนิด มาใชประโยชน ระบบสารสนเทศละ 1 ตัวอยาง พรอมบอกประโยชนที่ไดรับจากการใชระบบ สารสนเทศชนิดนั้นๆ รวบรวมขอมูลที่ไดบันทึกลง ในกระดาษรายงานโดยใชโปรแกรมประมวลคํา แลวนําสงครูผูสอน
ตรวจสอบผล
Evaluate
ใหนักเรียนสรุปเกี่ยวกับองคประกอบของ ระบบสารสนเทศ และลักษณะและประโยชนของ ระบบสารสนเทศแตละชนิดออกมาในรูปแบบ แผนผังความคิดโดยใชโปรแกรมไมโครซอฟตเวิรด หรือไมโครซอฟตพาวเวอรพอยท แลวนําสงครูผูสอน
ระบบสารสนเทศส�าหรับผู้บริหารที่มีการจัดท�ารายงานน�าเสนอผู้บริหารในลักษณะกราฟิกที่เข้าใจง่าย
10
เกร็ดแนะครู ครูอาจเปรียบเทียบความแตกตางระหวางระบบ ESS ระบบ DSS และระบบ MIS เพื่อใหนักเรียนเห็นความแตกตางของ ระบบสารสนเทศทั้ง 3 อยางชัดเจน ดังนี้ ลักษณะของระบบ
ระบบ ESS
ระบบ DSS
ระบบ MIS
วัตถุประสงคหลัก
สนับสนุนการตัดสินใจของผูบริหาร สนับสนุนการวางแผนและตัดสินใจ ควบคุมตรวจสอบการปฏิบัติการ ระดับสูง และสรุปผลสภาพการณ
ขอมูลนําเขา
ขอมูลสรุปจากภายในและภายนอก รายงานวิเคราะหเพื่อการตัดสินใจ องคการ การพยากรณ การตอบขอถาม
รายงานสรุป รายงานสิ่งผิดปกติ สารสนเทศที่มีโครงสราง
ผูใช
ผูบริหารระดับสูง
ผูบริหารระดับตางๆ ผูเชี่ยวชาญ นักวิเคราะห
ผูบริหารระดับกลาง
รูปแบบของการตัดสินใจ
ไมมีโครงสรางชัดเจน
กึ่งโครงสรางและไมมีโครงสราง
มีโครงสรางแนนอน
การใชขอมูลสนับสนุน
ขอมูลที่สนับสนุนการตัดสินใจ ทางออม ไมมีกฎเกณฑแนนอน
ขอมูลสนับสนุนการตัดสินใจ ในสถานการณเฉพาะดาน
ขอมูลสนับสนุนตามรูปแบบและ ระยะเวลาที่กําหนด
10
คูมือครู
กระตุน ความสนใจ
สํารวจคนหา สํารวจค Exploreนหา
อธิบายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Engage
Explore
Explain
Expand
Evaluate
กระตุEngage นความสนใจ
กระตุน ความสนใจ
ครูตั้งคําถามเพื่อกระตุนความสนใจของ นักเรียน • นักเรียนเคยใชเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อ การตัดสินใจในเรื่องใดหรือไม อยางไร (แนวตอบ ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน โดย มีแนวทางในการตอบ เชน เคยใช เชน การใชโปรแกรมไมโครซอฟตออฟฟศใน การพิมพงานตางๆ นําเสนอผลงานในรูป แบบกราฟ ตาราง รูปภาพ และเสียง หรือ คํานวณผลลัพธตางๆ การใช e-mail เพื่อสง ขอมูลขาวสารถึงเพื่อนหรือบุคคลอื่น การใช อินเทอรเน็ตเพื่อคนควาขอมูลตางๆ การใช โปรแกรมสนทนาตางๆ เพื่อพูดคุยกับเพื่อน ที่อยูกันคนละสถานที่ เปนตน)
1
2. เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจ ปัจจุบนั เครือข่ำยอินเทอร์เน็ตทีม่ คี วำมเร็วสูงส่งผลให้ระบบเศรษฐกิจเชือ่ มโยงทัว่ โลก ธุรกิจ ต่ำงๆ ต้องแข่งขันกันสูงขึ้น ดังนั้น ธุรกิจที่สำมำรถใช้ประโยชน์จำกข้อมูลและสำรสนเทศได้เร็ว มำกขึ้นเท่ำไร ย่อมได้เปรียบคู่แข่งขันทำงธุรกิจมำกขึ้นตำมไปด้วย หำกต้องบริหำรบริษัทที่มี ข้อมูลลูกค้ำนับพันรำย และต้องน�ำใบเสร็จกำรขำยสินค้ำมำประมวลผลว่ำแต่ละเดือนบริษัทมีกำร ซื้อสินค้ำใดมำกที่สุด สินค้ำใดน้อยที่สุด คงต้องใช้เวลำนำน ปัจจุบันหน่วยงำนหรือองค์กรต่ำงๆ จึงได้น�ำระบบสำรสนเทศมำใช้ในกำรตัดสินใจขององค์กรมำกขึ้น โดยระดับของกำรใช้เทคโนโลยี สำรสนเทศเพื่อกำรตัดสินใจในองค์กรมีอยู่ 3 ระดับ ดังนี้
2.1 เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจของบุคคล
เทคโนโลยีสำรสนเทศเพือ่ กำรตัดสินใจในระดับบุคคลนัน้ จะเป็นกำรทีแ่ ต่ละบุคคลในองค์กร ใช้ระบบสำรสนเทศเพื่อเพิ่มประสิทธิภำพในกำรท�ำงำน ซึ่งจะใช้ระบบสำรสนเทศ 2 ชนิด ได้แก่ 1) ระบบสารสนเทศส�านักงาน เป็นกำรใช้โปรแกรมส�ำเร็จรูปและเครือ่ งใช้สำ� นักงำน เช่น โปรแกรมไมโครซอฟต์เวิร์ดพิมพ์เอกสำร โปรแกรมไมโครซอฟต์พำวเวอร์พอยท์น�ำเสนองำน โดยสำมำรถกรอกข้อควำม กรำฟ ตำรำง รูปภำพ ภำพเคลื่อนไหว และเสียง ที่ช่วยให้ผลงำน น่ำสนใจ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์เอ็กเซลล์กรอกข้อมูล ค�ำนวณ สร้ำงกรำฟ และค�ำนวณผลลัพธ์ ของข้อมูลได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ เป็นต้น 2) ระบบสารสนเทศประมวลผลรายการ เพื่อบันทึกข้อมูลประจ�ำวัน เช่น ใช้ ซอฟต์แวร์กำรขำยสินค้ำในกำรบันทึก ปรับปรุง ลบ และค้นหำรำยกำรสินค้ำ ซึง่ ช่วยให้กำรท�ำงำน สะดวกและรวดเร็วขึ้น เป็นต้น
ไมโครซอฟตพาวเวอรพอยท
Engage
สํารวจคนหา
Explore
ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 3 คน ศึกษา เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจ จากหนังสือเรียน หนา 11-13 แลวเปรียบเทียบวา เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจของบุคคล เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจของกลุม และเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจของ องคกร มีความเหมือนหรือแตกตางกันอยางไร จากนั้นใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหและแสดง ความคิดเห็นเกี่ยวกับความแตกตางของเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจทั้ง 3 รูปแบบ จนมี ความเขาใจที่ตรงกัน
ไมโครซอฟตเอ็กเซลล
ตัวอย่างโปรแกรมส�าเร็จรูปที่ใช้ในระบบสารสนเทศส�านักงาน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการท�างาน
11
ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET
เทคโนโลยีสารสนเทศในขอใดมีประโยชนตอการพัฒนาการเรียน ของนักเรียนมากที่สุดและสะดวกที่สุด 1. บทเรียนออนไลน 2. หองสมุดอิเล็กทรอนิกส 3. การเรียนการสอนผานเว็บไซต 4. ระบบการเรียนการสอนทางไกล วิเคราะหคําตอบ การเรียนการสอนผานเว็บไซต เปนระบบที่มี การจัดการเรียนการสอนโดยมีการบันทึกขอมูลของรายวิชาตางๆ มีเอกสารประกอบการเรียน ตลอดจนมีการบันทึกการบรรยาย การสอนของครูผูสอนไวในระบบฐานขอมูลทั้งหมด โดยที่ผูเรียน สามารถเตรียมการเรียนไดลวงหนา ทบทวนเนื้อหา หรือเขามา ศึกษาเพิ่มเติมในเวลาใดก็ไดเมื่อเกิดขอสงสัย ซึ่งนับวาเปน เทคโนโลยีที่ทําใหนักเรียนไดรับความรูอยางครบถวนและเกิด ความสะดวกตอตัวนักเรียนเปนอยางมาก ดังนั้น ตอบขอ 3.
นักเรียนควรรู 1 เทคโนโลยีสารสนเทศ เปนเทคโนโลยีสําหรับการประมวลผลสารสนเทศ ซึ่งครอบคลุมถึงการรับ-สง การแปลง การจัดเก็บ การประมวลผล และการคนคืน สารสนเทศ ในการประยุกต การบริการ และพื้นฐานทางเทคโนโลยี สามารถแบง กลุมยอยเปน 3 กลุม ไดแก คอมพิวเตอร การสื่อสาร และขอมูลแบบมัลติมีเดีย ซึ่งในแตละกลุมนี้ยังแบงเปนกลุมยอยๆ ไดอีกมากมาย องคประกอบทั้ง 3 สวนนี้ ตองอาศัยการทํางานรวมกัน ยกตัวอยางเชน เซิรฟเวอร (คอมพิวเตอร) เปน องคประกอบสําคัญของระบบเครือขาย (การสื่อสาร) โดยมีการสงขอมูลตางๆ ไปยัง เครื่องลูก (ขอมูลแบบมัลติมีเดีย) เปนตน ซึ่งเทคโนโลยีสารสนเทศจะสงผลตอความ ไดเปรียบทางดานเศรษฐกิจ การคา และการพัฒนาดานคุณภาพชีวิตของประชาชน ในสังคม
คูมือครู
11
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
Engage
Explore
อธิบายความรู
อธิบายความรู อธิบExplain ายความรู
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Explain
Expand
Evaluate
Explain
ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อการตัดสินใจใหนักเรียนรวมกันตอบ • การทีน่ กั เรียนใชเว็บไซต www.google.com ในการคนควาขอมูลเพื่อทํารายงานสง ครูผูสอน เปนการใชประโยชนจากเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจในรูปแบบใด (แนวตอบ เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจของบุคคล) • การพูดคุยกับเพื่อนผานโปรแกรม skpye เปนการใชประโยชนจากเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจในรูปแบบใด (แนวตอบ เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจของกลุม) • การที่ผูบริหารใชขอมูลของฝายการตลาด ฝายผลิต ฝายขาย ฝายจัดซื้อ ที่ผานการ ประมวลผลรวมกันแลว มาเปนขอมูลใน การตัดสินใจเพิ่มหรือลดกําลังการผลิตของ บริษัท เปนการใชประโยชนจากเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจในรูปแบบใด (แนวตอบ เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจขององคกร) • การที่นักเรียนใชโปรแกรมตารางทํางานมา ชวยจัดการเวลาในการทํางานแตละชนิด เปนการใชประโยชนจากเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจในรูปแบบใด (แนวตอบ เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจของบุคคล)
2.2 เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจของกลุ่ม
เทคโนโลยีสำรสนเทศเพือ่ กำรตัดสินใจของกลุม่ เป็นกำรใช้เทคโนโลยีสำรสนเทศทีช่ ว่ ยเสริม กำรท�ำงำนของกลุม่ บุคคลให้สำมำรถท�ำงำนร่วมกันได้อย่ำงมีประสิทธิภำพมำกขึน้ โดยมีหลักกำร คือ กำรน�ำเครือ่ งคอมพิวเตอร์สว่ นบุคคลมำเชือ่ มโยงกันเป็นเครือข่ำยระยะใกล้ หรือระยะไกล ท�ำให้ มีกำรใช้ทรัพยำกร ในระบบเครือข่ำยร่วมกันได้ เทคโนโลยีสำรสนเทศเพื่อกำรตัดสินใจ ของกลุ่ม สำมำรถประยุกต์ใช้กับงำนต่ำงๆ ใน องค์กรได้ ตัวอย่ำงเช่น ระบบกำรจองทัวร์ พนักงำนในบริษัทที่ท�ำหน้ำที่รับสั่งจองทัวร์ให้ ลูกค้ำมีอยู่หลำยคน และใช้ระบบประมวลผล รำยกำรในกำรเก็บข้อมูลลูกค้ำของบริษัทไว้ที่ ส่วนกลำง โดยพนักงำนในกลุ่มสำมำรถเข้ำถึง ข้อมูลลูกค้ำเพือ่ ตรวจสอบข้อมูลได้ โดยไม่ตอ้ ง การน�าเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลมาเชื่อมโยงกัน รอพนักงำนคนใดคนหนึง่ ท�ำให้ธรุ กิจด�ำเนินต่อ เป็นเครือข่าย ไปได้โดยไม่หยุดชะงัก นอกจำกนี 1 ้ เทคโนโลยีสำรสนเทศเพื่อกำรตัดสินใจอำจใช้กำรสื่อสำรด้วยระบบไปรษณีย์ อิเล็กทรอนิกส์ กำรประชุมผ่ำนเครือข่ำย ระบบสนับสนุนกำรตัดสินใจของกลุม่ ระบบกำรไหลเวียน อัตโนมัติของเอกสำร ระบบกำรจัดตำรำงเวลำของกลุ่ม ระบบบริหำรโครงกำรของกลุ่ม ระบบกำร ใช้แฟ้มข้อควำมร่วมกันของกลุม่ ระบบประมวลผลภำพเอกสำร เป็นต้น ปัจจุบนั โปรแกรมประยุกต์ มีประสิทธิภำพเกีย่ วกับกำรท�ำงำนเป็นกลุม่ มำกขึน้ ตัวอย่ำงเช่น กำรประชุมทำงไกลผ่ำนเครือข่ำย (video conference system) เป็นกำรนัดหมำยกำรประชุมของผู้ที่อยู่ห่ำงไกล โดยระบบจะท�ำให้ ประชุมปรึกษำหำรือกันได้โดยอยูต่ ำ่ งสถำนทีก่ นั ระบบสำมำรถส่งภำพ เสียง และข้อมูลบนหน้ำจอ คอมพิวเตอร์ โดยถ้ำผูป้ ระชุมคนใดคนหนึง่ มีกำรแก้ไขข้อมูลบนหน้ำจอคอมพิวเตอร์ผใู้ ช้คนอืน่ ทีใ่ ช้ อยูบ่ นเครือข่ำยคอมพิวเตอร์นกี้ จ็ ะได้รบั ข้อมูลทีผ่ ำ่ นกำรแก้ไขแล้วนัน้ ทันทีเสมือนอยูใ่ นห้องประชุม เดียวกัน ท�ำให้ลดต้นทุนกำรเดินทำง ค่ำที่พัก และเวลำจำกกำรเดินททำงได้เป็นอย่ำงดี
2.3 เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจขององค์กร
เทคโนโลยีสำรสนเทศเพื่อกำรตัดสินใจขององค์กร เป็นกำรใช้เทคโนโลยีสำรสนเทศมำ เชื่อมโยงระบบสำรสนเทศของแผนกต่ำงๆ ในองค์กรเข้ำด้วยกัน เพื่อส่งผ่ำนข้อมูลจำกแผนกหนึ่ง ไปยังแผนกหนึง่ ทัง้ นีเ้ นือ่ งจำกกำรบริหำรงำนของผูบ้ ริหำรระดับสูงจ�ำเป็นต้องใช้ขอ้ มูลร่วมกันจำก หลำยแผนกเพื่อประกอบกำรตัดสินใจ 12
นักเรียนควรรู 1 ไปรษณียอิเล็กทรอนิกส หรืออีเมล สามารถแบงการใชงานตามลักษณะของ การใหบริการได 3 ลักษณะใหญๆ ดังนี้ 1. อีเมลสํานักงาน เปนบัญชีการใชบริการรับ-สงอีเมลทีห่ นวยงานหรือสํานักงาน ของผูใชเปนผูจัดทําและใหบริการ มีจุดเดน คือ บงชี้ถึงหนวยงานตนสังกัดของผูใช เชน อีเมลของบุคลากรในเนคเทค จะอยูในรูปของ ชื่อบุคคล @nectec.or.th 2. อีเมลโดย ISP สําหรับหนวยงานหรือสํานักงานใดที่ไมมีอีเมลของหนวยงาน หรือสํานักงาน ทางเลือกที่นาสนใจก็คือ เมื่อผูใชสมัครเปนสมาชิกอินเทอรเน็ต จาก ISP สวนมาก ISP ก็จะใหบริการอีเมลดวยเสมอ แตอีเมลแบบนี้มีจุดออน คือ ไมบงชี้สถานภาพของบุคคล หรือหนวยงาน อายุการใชบริการไมยาวนาน เมื่อ หมดอายุกับ ISP รายหนึ่ง ก็อาจจะเปลี่ยนเปนอีกราย ทําใหอีเมลเดิมถูกยกเลิกไปทันที 3. อีเมลที่ใหบริการฟรีทั่วไป หนวยงานหรือเว็บไซตหลายเว็บไซตใหบริการ บัญชีอีเมลฟรีสําหรับผูสนใจทั่วไป ดังนั้นผูใชอินเทอรเน็ตสวนมากจึงเลือกใชอีเมล ลักษณะนี้ เนื่องจากสมัครไดงาย ไมเสียคาใชจาย และใชงานไดทุกที่ ทุกเวลา
12
คูมือครู
ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET
เทคโนโลยีสารสนเทศในขอใด มีผลตอการพัฒนาโรงเรียนมากที่สุด 1. ระบบการจัดเก็บขอมูลของนักเรียนในโรงเรียน 2. ระบบการจายคาเลาเรียนของนักเรียนแยกตามระดับชั้น 3. ระบบการสอบถามผลการสอบเขามหาวิทยาลัยของนักเรียน 4. ระบบการเปรียบเทียบคาใชจายในดานตางๆ ในโรงเรียน แยกเปนรายเดือน วิเคราะหคําตอบ ระบบการสอบถามผลการสอบเขา มหาวิทยาลัยของนักเรียน เปนระบบที่ทําใหโรงเรียนไดขอมูล จํานวนของนักเรียนที่สามารถสอบเขามหาวิทยาลัยได และ สามารถสอบถามไดวานักเรียนที่สอบไดสามารถสอบเขาเรียน ในคณะใด ซึ่งขอมูลเหลานี้เมื่อไดรับการประมวลผลแลวจะเปน ขอมูลที่ทางโรงเรียนสามารถนํามาพัฒนาการเรียนการสอน ในโรงเรียนไดตอไป ดังนั้น ตอบขอ 3.
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
อธิบายความรู
Engage
Explore
Explain
ขยายความเขาใจ
ตรวจสอบผล
Expand
Evaluate
Expand าใจ ขยายความเข
Evaluate ตรวจสอบผล
ขยายความเขาใจ
ใหนักเรียนเลือกเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อ การตัดสินใจของบุคคลมา 1 ชนิด จากหัวขอที่ครู กําหนดใหตอไปนี้ • ใชโปรแกรมไมโครซอฟตเวิรดพิมพเอกสาร ในหัวขอ “เราจะมีวิธีการประหยัดพลังงาน และลดภาวะโลกรอนไดอยางไร” หรือหัวขอ อื่นที่นักเรียนสนใจ โดยหาขอมูลประกอบ จากแหลงเรียนรูตางๆ • ใชโปรแกรมไมโครซอฟตพาวเวอรพอยตใน การนําเสนองานในหัวขอ “มลพิษที่พบใน ประเทศไทย” หรือหัวขออื่นที่นักเรียนสนใจ โดยหาขอมูลประกอบจากแหลงเรียนรูตางๆ • ใชโปรแกรมไมโครซอฟตเอ็กเซลลทําการ เปรียบเทียบรายรับ-รายจายของนักเรียนใน รอบ 1 สัปดาหที่ผานมา โดยสรางแผนภูมิ แทงเปรียบเทียบรายรับและรายจายใน แตละวัน แลวนําผลงานที่สรางไดสงครูผูสอน จากนั้น ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 3 คน ศึกษาคนควา เพิ่มเติมเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจของกลุมวา ในปจจุบันมีเทคโนโลยี สารสนเทศใดบางที่สามารถทําใหนักเรียนและ เพื่อนสามารถพูดคุย แลกเปลี่ยนขอมูล และ ทํางานรวมกันไดอยางมีประสิทธิภาพ แลวสรุป เปนใบงานสงครูผูสอน
หลักกำร คือ กำรน�ำเครื่องคอมพิวเตอร์ของแผนกต่ำงๆ มำเชื่อมโยงกันเป็นเครือข่ำย เพื่อให้เกิดกำรใช้ข้อมูลร่วมกัน เช่น แผนกกำรตลำด แผนกผลิต แผนกจัดซื้อ แผนกบุคคล แผนก กำรเงินและบัญชี เป็นต้น มีระบบสำรสนเทศของงำนแต่ละฝ่ำย เมื่อมีกำรบันทึกข้อมูล จะส่งผ่ำน ข้อมูลจำกฝ่ำยหนึ่งไปยังอีกฝ่ำยหนึ่งและสร้ำงสำรสนเทศในรูปแบบรำยงำน ตำรำง แผนภูมิ หรือ กรำฟได้ เพือ่ ให้ผบู้ ริหำรตัดสินใจ ตัวอย่ำงเช่น กำรขำยสินค้ำ เมือ่ มีกำรซือ้ สินค้ำ แผนกกำรตลำด จะป้อนข้อมูลกำรขำยสินค้ำลงในระบบสำรสนเทศกำรขำยสินค้ำ ซึ่งข้อมูลจะถูกส่งไปยังแผนก คลังสินค้ำเพื่อจัดเตรียมสินค้ำ และส่งไปยังแผนกกำรเงินและบัญชีเพื่อคิดรำคำสินค้ำ จำกนั้น แผนกกำรเงินและบัญชีจะตรวจสอบควำมถูกต้องของข้อมูลกำรขำยและจัดท�ำใบแจ้งหนี้ในระบบ สำรสนเทศทำงกำรบัญชีส่งไปยังแผนกคลังสินค้ำ ซึ่งแผนกคลังสินค้ำจะจัดส่งสินค้ำและใบแจ้งหนี้ ให้กับลูกค้ำ และลูกค้ำจะช�ำระค่ำสินค้ำที่แผนกกำรเงินและบัญชี
ลูกค้ำ
ส่งสินค้าและ ใบแจ้งหนี้
สั่งซื้อสินค้า ช�าระหนี้
ข้อมูลการขายสินค้า
แผนกกำรตลำด
แผนกคลังสินค้ำ
ข้อมูลการขายสินค้า ส่งใบแจ้งหนี้
แผนกกำรเงินและบัญชี
ส
ตรวจสอบผล
รุป ระบบสารสนเทศเขามามีบททาทในการดํารงชีวิตของมนุษยมากขึ้น องคกรตางๆ ใชระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ ประมวลผลขอมูล รวมถึงการดูแลรักษาขอมูล เพื่อใหได สารสนเทศที่ถูกตองและทันตอความตองการของผูใช และผูใชสามารถนําสารสนเทศที่ไดไป ประกอบการตัดสินใจไดอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งแตละองคกรจะเลือกใชระบบสารสนเทศใดนั้นจะ ตองคํานึงถึงความตองการใชงาน ความเหมาะสมกับธุรกิจ รวมถึงตนทุนในพัฒนาระบบสารสนเทศ
13
ขอสอบเนน การคิด แนว O-NET
นักเรียนคิดวาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจมีขอเสียอยางไร แนวตอบ หากมีการนําเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจ ไปใชในทางที่ผิดก็อาจสงผลเสียตอตัวผูใชและบุคคลอื่นได ตัวอยางของการใชเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจในทาง ที่ผิด เชน การกออาชญากรรมทางคอมพิวเตอร การโจรกรรม ขอมูล การลวงละเมิด การกอกวนระบบคอมพิวเตอร การละเมิด ลิขสิทธิ์ทรัพยสินทางปญญา การทําสําเนาและลอกเลียนแบบ เปนตน
Expand
Evaluate
ใหนักเรียนสรุปเกี่ยวกับชนิดของระบบ สารสนเทศ และเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจ ออกมาในรูปแบบแผนผังความคิด แลวสงผลงานใหครูผูสอนโดยการใชไปรษณีย อิเล็กทรอนิกส
บูรณาการอาเซียน ประเทศในอาเซียนไดมีความรวมมืออาเซียนดานโทรคมนาคมและเทคโนโลยี สารสนเทศ โดยมีการจัดการประชุมรัฐมนตรีอาเซียนดานโทรคมนาคมและเทคโนโลยี สารสนเทศ (TELMIN) ซึ่งมีภารกิจสําคัญที่จะตองดําเนินการ ดังนี้ 1. การจัดตั้งกองทุนไอซีทีอาเซียน (ASEAN ICT Fund) เพื่อเปนแหลงทุนที่ สามารถดําเนินโครงการและกิจกรรมดานไอซีทีไดอยางคลองตัวและรวดเร็ว เพื่อการพัฒนาไอซีทีในดานตางๆ 2. การจัดตั้งศูนยไอซีทีอาเซียน (ASEAN ICT Centre) เพื่อบริหารจัดการ โครงการและกิจกรรมตางๆ 3. จัดทําแผนแมบทไอซีทีอาเซียน (ASEAN ICT Master Plan 2015) เพื่อกําหนด ยุทธศาสตรและแนวทางความรวมมือที่จะขับเคลื่อนเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสาร (ไอซีที) ใหมีความแข็งแกรงและสนับสนุนการจัดตั้งประชาคมอาเซียน
คูมือครู
13
กระตุนความสนใจ
สํารวจคนหา
อธิบายความรู
ขยายความเขาใจ
Engage
Explore
Explain
Expand
ตรวจสอบผล
ตรวจสอบผล Evaluate ตรวจสอบผล Evaluate
Evaluate
ใหนักเรียนตอบคําถามประจําหนวยการเรียนรู และปฏิบัติกิจกรรมสรางสรรคพัฒนาการเรียนรู ในหนังสือเรียน หนา 14
¤Ò¶ÒÁ»ÃШ í íÒ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ 1. จงอธิบำยองค์ประกอบของระบบสำรสนเทศมำอย่ำงสังเขป 2. ระบบสำรสนเทศที่องค์กรส่วนใหญ่น�ำมำใช้ในกำรท�ำงำน มีอะไรบ้ำง พร้อมยกตัวอย่ำงประกอบ 3. ระบบสำรสนเทศที่น�ำมำใช้เพื่อกำรตัดสินใจของบุคคล มีอะไรบ้ำง จงอธิบำย 4. จงยกตัวอย่ำงงำนในองค์กรที่น�ำเทคโนโลยีสำรสนเทศเพื่อกำรตัดสินใจของกลุ่มมำประยุกต์ใช้และ บอกถึงประโยชน์ที่ได้รับ 5. หลักกำรของกำรน�ำเทคโนโลยีสำรสนเทศมำใช้เพื่อกำรตัดสินใจขององค์กร คืออะไร จงอธิบำย
หลักฐานแสดงผลการเรียนรู 1. ผลงานการนําเสนอเกี่ยวกับฮารดแวรที่มีใชงาน อยูในปจจุบัน 2. รายงานเกี่ยวกับการนําระบบสารสนเทศ ชนิดตางๆ มาใชประโยชน 3. ผลงานเกี่ยวกับการเลือกเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อการตัดสินใจของบุคคล 4. ใบงานเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจของกลุม 5. แบบบันทึกผลการตอบคําถามประจําหนวย การเรียนรู 6. ผลงานจากการปฏิบัติกิจกรรมสรางสรรค พัฒนาการเรียนรู
¡Ô¨¡ÃÃÁÊÌҧÊÃä ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ กิจกรรมที่ 1 1 กิจกรรมที่ 2 กิจกรรมที่
33
ให้นักเรียนออกแบบแผนผังควำมคิดเกี่ยวกับองค์ประกอบของระบบสำรสนเทศ โดยเลือกใช้ซอฟต์แวร์ประยุุกต์มำช่วยในกำรออกแบบชิ้นงำนของตนเอง ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 - 4 คน ค้นคว้ำหำข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับอำชีพที่ มีควำมเกี่ยวข้องกับระบบสำรสนเทศ และน�ำมำเขียนรำยงำนกำรศึกษำค้นคว้ำใน ประเด็นต่อไปนี้ - ลักษณะงำนของอำชีพ - กำรน�ำระบบสำรสนเทศมำใช้ในกำรท�ำงำน - ประโยชน์ที่ได้รับจำกกำรน�ำระบบสำรสนเทศมำใช้ในกำรท�ำงำน สมมติให้นกั เรียนเป็นนักวิเครำะห์และออกแบบระบบให้กบั ส�ำนักพิมพ์แห่งหนึง่ ซึง่ ทำงส�ำนักพิมพ์ต้องกำรออกแบบระบบสำรสนเทศ เพื่อน�ำมำใช้ในกำรท�ำงำนของ องค์กร จำกสถำนกำรณ์ดงั กล่ำวให้นกั เรียนเขียนแผนผังแนวคิดส�ำหรับกำรน�ำระบบ สำรสนเทศมำใช้ในองค์กรแล้วน�ำเสนอหน้ำชัน้ เรียน โดยเลือกใช้โปรแกรมประยุกต์ ชนิดใดชนิดหนึ่งในกำรน�ำเสนอผลงำน
14
แนวตอบ คําถามประจําหนวยการเรียนรู 1. ระบบสารสนเทศประกอบดวย 1. ฮารดแวร คือ ตัวเครื่องและอุปกรณตอพวงตางๆ 2. ซอฟตแวร คือ ชุดคําสั่งหรือโปรแกรมที่ควบคุมการทํางานของคอมพิวเตอร 3. ขอมูล 4. บุคลากร และ 5. ขั้นตอนการปฏิบัติงาน 2. 1. ระบบสารสนเทศสํานักงาน เชน เครื่องคอมพิวเตอร เครืื่องพิมพ เปนตน และยังรวมไปถึงซอฟตแวรตางๆ 2. ระบบสารสนเทศประมวลผลรายการ เชน ระบบการ ฝาก-ถอนเงินในธนาคาร เปนตน 3. ระบบสารสนเทศเพือ่ การจัดการ เชน การควบคุมหรือการตรวจสอบการดําเนินงาน เปนตน 4. ระบบสารสนเทศสนับสนุนการตัดสินใจ เชน ระบบสนับสนุนการตัดสินใจในการปลูกพืชผานเครือขายอินเทอรเน็ต เปนตน และ 5. ระบบสารสนเทศสนับสนุนผูบริหาร โดยระบบจะประมวลผลสารสนเทศ ใหผูบริหารมองเห็นภาพรวมการดําเนินงานของบริษัท เปนตน 3. 1. ระบบสารสนเทศสํานักงาน เปนโปรแกรมสําเร็จรูปและเครื่องใชสํานักงาน และ 2. ระบบสารสนเทศประมวลผลรายการ เปนการใชโปรแกรมเพื่อบันทึกขอมูลประจําวัน 4. ขึ้นอยูกับคําตอบของนักเรียน โดยมีแนวทางในการตอบ เชน ระบบการจองตั๋วเครื่องบิน ซึ่งจะทําใหเกิดความสะดวก รวดเร็ว ประหยัดเวลา และคาใชจายในการเดินทาง เพราะไมตองเดินทางไปจองดวยตนเอง 5. การนําเครื่องคอมพิวเตอรของแผนกตางๆ มาเชื่อมโยงกันเปนเครือขาย เพื่อใหเกิดการใชขอมูลรวมกัน เชน การขายสินคา เมื่อมีการซื้อสินคา แผนกการตลาดจะปอน ขอมูลการขายลงในในระบบ ซึ่งขอมูลจะสงไปยังระบบคลังสินคาเพื่อจัดเตรียมสินคา และสงขอมูลไปยังแผนกบัญชีเพื่อคิดราคาสินคา จากนั้นแผนกการเงินจะตรวจสอบ ความถูกตองและจัดทําใบแจงหนี้ และลูกคาชําระคาสินคาที่แผนกการเงิน เปนตน
14
คูมือครู