Jaarverslag 2008
inhoudstafel voorwoord 0.
4
0. Brussel ecopolis
5
1. stedenbouw
6
Brussel in de saucisse gedraaid ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 4
1.1 grote stadsprojecten ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 6 1.1.1 Thurn & Taxis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1.1.2 BILC en Havenlaan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.1.3 kanaalzone. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.1.4 Rijksadministratief Centrum (RAC) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1.1.5 europawijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1.1.6 evaluatie richtschema’s. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.1.7 groep Levier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.1.8 moratorium op het PIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.1.9 Neerpede en Neder-Over-Heembeek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.1.10 zuidwijk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1.1.11 Muntplein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 1.2 wijkontwikkeling ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 13 1.2.1 verzelfstandiging Huis voor Stadsvernieuwing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 1.2.2 wijkcontract Rouppe-Verbindingspark. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.3 huisvesting ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 15 1.4 andere openbare onderzoeken en overlegcommissies ��������������������������������������������������������������������������������� 15 1.4.1 Ernotte. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.4.2 Cipresstraat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.4.3 project Hippodrome . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.4.4 Onze-Lieve-Vrouw van Vaakstraat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.4.5 hotel central . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 1.5 brussels wetboek ruimtelijke ordening in herziening ��������������������������������������������������������������������������������� 17 1.6 GOC en diverse ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 18
2. participatie
19
3. mobiliteit
20
4. natuur en milieu
27
5. bral : de vereniging
31
3.1 grote dossiers �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������20 3.1.1 Bral legt IRIS 2 op de rooster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 3.1.2 Modal Shift en de verbreding van de Ring. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 3.1.3 Gewestelijk Expres Net (ook) voor de Brusselaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 3.1.4 tramplan : rampplan ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 3.1.5 noord-zuid : quadrilataire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 3.2 campagnes �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������22 3.2.1 geef zuurstof aan je buurt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 3.2.2 korte ritten in de stad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3.2.3 speelstraten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3.3 debatten ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������24 3.4 acties �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������24 3.5 ondersteuning bewonersgroepen ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������25 3.5.1 bus 47. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.5.2 bus 71. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.5.3 platform Peterbosbrug. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3.5.4 tram 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3.6 vorming ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������26 3.6.1 de wakkere fietser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3.6.2 geef extra pit aan je acties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 4.1 afval ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������28 4.2 energie �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������29 4.3 lucht ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������29 4.4 groen �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������30 5.1 wie is wie ? �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������33 5.2 wat en hoe ? ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������36 5.3 alert en publicaties �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������37
0voorwoord . Brussel
in de saucisse gedraaid
p.4
Brussel bestaat dit jaar 20 jaar, maar zelfs na twee decennia zelfbestuur is de groeipijn nog altijd niet helemaal verdwenen. Ook in 2008 halen tegenstrijdige belangen en politiek gekibbel het nog te vaak van daadkrachtige beslissingen. Bral is van nature positief ingesteld maar stoort zich dagelijks wel luidop aan dit, laat ons eerlijk zijn, georganiseerd gerommel. We gaan dit jaar op zoek naar een instrument om een en ander mee te meten. Waar loopt het goed? Waar loopt het verkeerd? Wat zijn de oorzaken? Wie is betrokken partij? Resultaat: ons eigenste Observatorium Hokjesdenken. In dit ‘observatorium’ houden wij stafmedewerkers op een gestructureerde manier bij wat er allemaal gesaucisonneerd wordt of gewoon verkeerd of loopt in Brussel. Iemand moet het doen. Onder saucissonage verstaan wij: het geografisch of thematisch opdelen van een project in verschillende delen, om ze zo makkelijker te laten goedkeuren. Dit is natuurlijk vaak het gevolg van een gebrekkige coördinatie. We beperken ons tot onze kernthema’s: stedenbouw, mobiliteit en duurzame ontwikkeling. Let wel: we geven ook goede punten aan de projecten en dossiers waar we trots op durven zijn. Ons observatorium is dus een ideale manier om op de verwezenlijkingen en de tekortkomingen van het voor-
bije jaar terug te kijken. Het instrument zal volgens ons ook de komende jaren zijn nut bewijzen. We ontwaren nu al enkele rode draden. Op vlak van mobiliteit is het al saucissonage wat de klok slaat. Er is de klassieke bevoegdheidsversnippering tussen gewest en gemeenten, die een krachtdadig mobiliteitsbeleid in de weg staat. Als er dan toch een gewestelijk wil is om de zaken beter de coördineren liggen de (vaak MR-)gemeenten dwars. De voorbeelden zijn legio: de saga rond de parkeerordonnantie; nieuwe wijken worden ontwikkeld zonder eerst een aansluiting met het openbaar vervoer; in het nieuwe mobiliteitsplan IRIS 2 komen De Lijn en TEC niet voor; Brussel plant 16.000 transitparkeerplaatsen op een zucht van het centrum en houdt daarbij geen rekening met de plannen van Infrabel of van het Vlaams Gewest. En zo kunnen we nog even doorgaan. Bij stedenbouw valt hetzelfde gebrek aan coördinatie meteen op. In de grote dossiers rond de ontwikkelingen van de site van Thurn & Taxis en het Rijksadministratief Centrum, zijn de privépromotoren zowel Stad Brussel als het Gewest te snel af. Bestemmingsplannen raken niet op tijd af en promotoren laten de niet verordenende richtschema’s links liggen wanneer het hen uitkomt. Ook de Bouwmeester, al in de beleidsverklaring van 2004
aangekondigd als ‘redder des Brussels architecturaal landschap’, wordt er op het einde van de legislatuur nog snel doorgedraaid. Veel te laat, want wat als de volgende regering de Bouwmeester niet goedgezind is? Ook op vlak van milieu en duurzame ontwikkeling, kunnen we niet altijd van een successtory spreken. Het is bijvoorbeeld moeilijk te begrijpen dat het nieuwe afvalplan geen hoofdstuk ‘Netheid’ heeft. Alsof een blikje op straat of sluikstort geen afval is. Of wacht dat je van deze: de Brusselse ministers van Mobiliteit en Leefmilieu kondigen trots een resem maatregelen aan die zullen worden genomen in Brussel bij smogalarm. Maar ze vergeten contact op te nemen met de NMBS, die toch graag zou weten wat de gevolgen zijn als op een dag enkel automobilisten met een even of oneven nummerplaat de trein zouden nemen. Al moeten we zeggen – afsluiten doen we graag met een positieve noot – dat de twee laatstgenoemde kabinetten op veel vlakken wel goed hebben samengewerkt. Brussel is 20 geworden maar pubert dus nog altijd een beetje. En van pubers weten we dat je ze beter wat kort houdt. Gelukkig is Bral er om deze waakhondfunctie te spelen.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | voorwoord : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
0. Brussel ecopolis Brussel ontwikkelt in ijltempo zijn grondreserves en dus is Bral de laatste jaren gaan kijken naar duurzame wijken in Duitsland, Scandinavië, Nederland,… Sinds midden 2008 ligt de accumulatie van ons opzoekingswerk bij de mensen : de publicatie Brussel Ecopolis ? duurzame ideeën voor nieuwe wijken. Daarin geven we een overzicht van internationale kennis en ervaringen. We bezorgen ook tips aan omwonenden van grote nieuwbouwprojecten die willen waken over de duurzaamheid ervan. We drukken de brochure in twee talen en verspreiden ze op 1000 exemplaren. In de publicatie houden we een pleidooi voor een geïntegreerde visie en transversaliteit bij stadsontwikkeling. Zowel het publiek als de pers lusten er pap van. We kunnen het gaan uitleggen aan een aantal Nederlandstalige en Franstalige kranten en we mogen een lang
p.5
artikel schrijven voor BGHM Info. Ook het publiek weet ‘onze Ecopolis’ te appreciëren. Door alle knowhow en aandachtspunten op een rijtje te zetten vanuit een Brusselse invalshoek, lijkt ze een leemte op te vullen. Ze gaat dus zeer vlot van de hand. Tof om te melden is dat de brochure ook over de tongen gaat op de Commissie Ruimtelijke Ordening van het Brussels Parlement. De oppositie stopt ze daar in de handen van de staatssecretaris voor Stedenbouw en Huisvesting met de warme aanbeveling “Lees dat maar eens. Misschien kan je er iets van opsteken”. Voilà ! Zo hoort ze het ook eens van een ander. De bovengenoemde staatssecretaris is niet de enige politica die onze Ecopolis-publicatie dit jaar onder de neus geduwd krijgt. Zowel lokale en regionale beleidsmensen en ambtenaren als menig vastgoedpromotor
krijgen een editie in de bus. We delen ze ook gericht uit tijdens menig overlegcommissie, informele ontmoeting en bewonersvergadering. Brussel ombouwen tot een duurzame stad is een constant streefdoel voor Bral. Een ecopolis is niet mogelijk zonder, en zo hebt u onmiddellijk de structuur van ons jaarverslag 2008 mee, een doordachte Stedenbouw (Hoofdstuk 1), gestructureerde Participatie (Hoofdstuk 2), efficiënte Mobiliteit (Hoofdstuk 3) en véél Natuur en Milieu (Hoofdstuk 4). En wat uiteraard niet mag ontbreken zijn de mensen die zich al dan niet vrijwillig inzetten voor Bral. Vandaar ook alle eer aan iedereen en alles vernoemd in Bral : de vereniging (Hoofdstuk 5). Veel leesplezier !
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | voorwoord : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1. stedenbouw 1.1 grote
stadsprojecten 1.1.1
Thurn & Taxis
Wie kent de timing voor de ontwikkeling van T&T?
p.6
Verwarrend, dat is het minste wat je kan zeggen over Thurn & Taxis (T&T) in 2008. De kip vond haar eieren niet meer terug in de verschillende procedures en vergunningsaanvragen. Een overzicht dringt zich op. Wat hier mooi is opgesplitst, gebeurde in werkelijkheid allemaal min of meer simultaan.
richtschema T&T in fast forward Voor de niet ingewijden : een richtschema is een richtinggevend document dat de grote lijnen uittekent voor de toekomst van een gebied. Wanneer de regering die lijnen bekrachtigt, kan er werk worden gemaakt van een bijzonder bestemmingsplan. En zo’n plan is bindend. De afgelopen jaren organiseerden we in het kader van de opstelling van het richtschema de ‘consultatie/ participatie’. Het belangrijkste resultaat hiervan was het Manifest T&T uit 2007. Hierin schoven we samen met 25 andere organisaties en omwonenden 11 principes naar voor die we belangrijk vonden voor een goede ontwikkeling van de zone. Om er vervolgens mee de (lobby) boer op te gaan. Anno 2008 kunnen we spreken van een geslaagde missie. De principes vonden alleszins hun weg naar het richtschema. In april organiseren we een laatste info- en debatavond vooraleer het richtschema op tafel ligt bij het begeleidingscomité en naar de regering zou worden doorgeschoven. De reacties zijn voorzichtig (positief). De resterende opmerkingen worden in een begeleidende nota gestopt. Wij dachten dat de kous hier min of meer mee af was. Als lid van de Gewestelijke Ontwikkelingcommissie (GOC) krijgen we in oktober echter de tweede versie van het richtschema te lezen. Hierin vinden we toch één belangrijke aanpassing in terug : de bedrijven die plaats zouden moeten maken voor het openluchtzwembad aan het kanaal krijgen een nieuwe locatie… op de site van T&T. Of die optie wordt althans duidelijk opengelaten. We formuleren onze opmerkingen en koppelen er een persbericht aan. De verhuis van die bedrijven zou allesbehalve goed zijn voor de circulatie op de site én zou in één klap komaf maken met de beloofde
aangename groene link tussen de Maritiem- en de Maria- de terreinen terug te bemachtigen. Gevolg : paniek, Christinawijk. en werkgelegenheid voor een pak architecten. Op een recordtempo draaiden zij een vergunningsaanvraag in elkaar. Met veel knip-en-plak-werk en op basis van de vergunningsaanvraag Ondertussen bracht de lentewind een vergunningsaan- 110.000 m² kantoren. Een slecht begin dus. Er wordt ons vraag van Project T&T, de eigenaars van de site. Het wel beloofd dat het plan zou worden bijgestuurd tijdens gaat om de inrichting van het grootste stuk van de site, de opmaak van de effectenstudie. Na het doorploegen van de vergunningsaanvraag ‘de 6A’ (GGB 6A) voor de ingewijden. Reden : de NMBS probeerde de terreinen terug stellen we een uitgebreide informerende mail op. We te winnen via een clausule die de eigenaar in 2001 lichten de aanvraag bij omwonenden toe en stellen een zelf in de koopakte had laten opnemen. Het gaat om nota op voor tijdens de overlegcommissie. Vervolgens lobbyen we om deel uit te maken van een opschortende voorwaarde die de koop zou doen afspringen, indien er in 2008 geen zicht zou zijn op de het begeleidingscomité van de effectenstudie. Zonontwikkeling van 110.000 m² kantoren. Iets waar toen der succes. Als protest schrijven we samen met het Maritiem- en Maria-Christinacomité een brief naar de nog veel vraag naar was. Toen Project T&T die opschortende voorwaarde minister-president en de burgemeesters van Molenbeek wilde laten vallen, zag de NMBS zijn kans schoon en de Stad Brussel. De brief vraagt dat Bral de comités
De site staat open voor iedereen tijdens Tout Publiek!
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
zou vertegenwoordigen in het begeleidingscomité en zet ook de belangrijkste bezorgdheden over de toekomst van de site nog eens op een rij. Er komt een compromis uit de bus. Het begeleidingscomité gaat ons geregeld op de hoogte houden en er komen twee open informatiemomenten. De eerste infoavond gaat door. Of die tweede er nog komt, is twijfelachtig. We koppelen de belangrijkste informatie terug naar wat we de ‘harde kern’ van het T&T-dossier noemen en we sturen de uitnodiging door naar onze achterban voor de info-avond die de voortgang van de effectenstudie toelicht. Nu is het wachten op de vernieuwde vergunningsaanvraag. Er is nog veel onduidelijkheid over het openbaar vervoer, de vermenging van de site én de grootte van het park. Door de economische crisis zou in de hoogte bouwen plots te duur zijn. En lager bouwen betekent minder publieke ruimte. We treden 2009 met een klein hartje binnen.
ALERT : maart – atoombom op T&T PERSBERICHT : 30/09 – Brusselse regering
legt advies overlegcom-
missie naast zich neer
tout publiek ! Plannen genoeg dus, maar de site van T&T staat eigenlijk altijd grotendeels leeg. Dat is jammer, want het potentieel van deze immense open ruimte in het centrum van de stad is enorm. Bral zet daarom ook haar schouders onder de organisatie van verschillende activiteiten op de site. Bral is in deze vooral de tussenpersoon tussen de eigenaar van de site en de deelnemende verenigingen. Yota !, een vereniging van Jeugd en Stad (JES), organiseert in juli een bouwspeelplaats op de site. Kinderen leven er zich uit met het bouwen van hutten en kampen met diverse materialen. Een andere tak van JES, Kort op de Bal, organiseert samen met de Verliefde Wolk elke namiddag voetbal op de site. Maar het is op 11 juli dat alle remmen los worden gegooid. Dan organiseert Bral, samen met JES, BRAVVO, asbl Le début des Haricots, buurthuis ‘De Bevrijders’, ludotheek Speculoos de Tout Publiek-dag in juli. Optredens, barbecue, buitenspelen, rondleidingen,… de dag staat bol van de activiteiten. Ons doel is bereikt : met deze acties brengen we veel mensen naar een site waar ze anders nooit zouden komen.
In 2008 wordt gretig gespeeld, gekampeerd en gefietst op T&T
p.7
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1.1.2 BILC en
Havenlaan
Wie T&T zegt, zegt ook Haven van Brussel. En die droomt al jaren luidop over een groot distributiecentrum op de site. Het dossier was in 2008 niet uit de pers te branden. In maart organiseren we samen met de haven de eerste (en enige) echte debatavond over die inplanting. Hervé Levifve, verbonden aan het stadhuis van Parijs, licht de distributiepolitiek in Parijs toe en de plannen voor het Brussels International Logistics Centre (BILC), zoals het distributiecentrum zal heten, worden uitgebreid
uit de doeken gedaan. Een pittig debat volgt. Een debat dat nog het hele jaar duurt. Het openbaar onderzoek in september - waar we natuurlijk een bezwaarschrift neerlegden - draait goed : de Stad geeft een negatief advies en zegt dat het project een degelijke effectenstudie nodig heeft. Maar… de regering legt het advies feestelijk naast zich neer. Om de werken te kunnen starten is er echter ook een milieuvergunning nodig. Ook deze zal vermoedelijk uit verschillende hoeken aangevochten worden. Gevolg : ook in 2009 zal het BILC voor Bral een belangrijk dossier blijven. De inzet voor ons blijft : een goed doordachte distributiepolitiek ís belangrijk. ALERT : oktober - transport zonder boten aan ‘t kanaal ALERT : september - BILC : vrachtwagencentrum terug naar af PERSBERICHT : 23/09 - Stadsvereniging BRAL tegen plannen voor
het BILC
heraanleg van de havenlaan De Havenlaan is zowat de levensader voor T&T. Deze laan heraanleggen heeft een grote impact op de site. En vice versa. De plannen gaan in mei in openbaar
1.1.3
kanaalzone
p.8
water in ‘t vizier Wanneer je de paragrafen over T&T, het BILC en de Havenlaan leest, weet je alvast dat deze kanaaloever nooit meer dezelfde zal zijn. Er is zelf nog meer. Voor de overkant van het kanaal (kant Brussel-Bad) gaat het Bijzonder Bestemmingsplan (BBP) Willebroek in openbaar onderzoek. Op het programma : veel (dure) woningen langs de kanaaloever en kantoren met zicht op de autogekte aan de Willebroekkaai. En passant wordt ook de nodige ruimte al vrijgemaakt voor de omstreden Atenor-toren op de oude Delhaize-site. Samen met onze IEB stellen we een bezwaarschrift
op voor de overlegcommissie. We leggen het accent op het gebrek aan sociale vermenging binnen het woningpark. Ten zuiden van deze zone gingen al in 2007 de plannen voor de heraanleg van de weginfrastructuur en de publieke ruimte tussen de Ninoofsepoort en het Saincteletteplein in openbaar onderzoek. In 2008 verschijnt het aanbestedingsbulletin én liggen de plannen voor de Ninoofsepoort zelf op tafel gegooid. Niet voor niets de ‘ninoofseknoop’ genoemd. Eén ding is duidelijk : een groot stuk van de kanaalzone ondergaat binnenkort een grondige metamorfose.
onderzoek. Het debat wordt zwaar gepolariseerd door de kasseien- en bomenkwestie. Het grootste minpunt vinden wij echter dat de heraanleg duidelijk op maat is gesneden van een BILC dat er misschien nooit zal komen. Wel positief : het wordt alvast een pak aangenamer fietsen. ALERT : maart – teveel stuurlui aan ‘t kanaal PERSBERICHT : 08/03 – Bezwaren bij heraanleg
van de Havenlaan
Daarom zetten we mee onze schouders onder het initiatief van vzw Coördinatie Zenne waarin alle betrokken politici en kanaalliefhebbers samen het kanaal afvaren en debatteren over de kanaalzone in het algemeen en de grote dossiers in het bijzonder. Ondertussen helpen we de oprichters van een ‘platform kanaal’ met raad en daad, geven we presentaties over de kanaalzone in het Kaaitheater aan een groep Cosmopolis-studenten van de Vrije Universiteit Brussel (VUB)
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1.1.4 Rijks
administratief Centrum (RAC)
1.1.5
europawijk
p.9
We kunnen kort zijn over onze werking rond het Rijksadministratief Centrum (RAC) in 2008. Het dossier zat grotendeels rotsvast. Het BBP dat moest volgen op het richtschema uit 2006 raakte maar niet van de grond. De Stad Brussel wachtte op groen licht om een effectenstudie (voor het BBP) te mogen uitvoeren en vervolgens op de samenstelling van het begeleidingscomité. Dit gebeurt op de valreep dit jaar nog. We zien de verantwoordelijken van de Stad verschillende keren en hebben ook een uitgebreid gesprek met de ploeg die de effectenstudie en het BBP tot een goed einde moet brengen. De eigenaars zaten ondertussen echter niet stil, wat had je gedacht. Ze dienen alvast een vergunningsaanvraag in voor de centrale gebouwen (Arcadenen Vesaliusgebouw). Vraag : kantoren, kantoren en nog eens kantoren. Al zou dit volgens de kersverse patron niet overeenstemmen met zijn visie op de site. Qué ? Tien maanden later spreken we hem opnieuw. Ondertussen zijn er toch een aantal dingen gebeurd : na de effectenstudie zou de vergunningsaanvraag grondig zijn vertimmerd. Er zou dan toch plaats zijn voor een publieke functie in het oude ambtenarenrestaurant en het Vesaliusgebouw zou ook woningen kunnen ontvangen. Eén en ander wordt bewaarheid in de nieuwe vergunningsaanvragen die begin 2009 in openbaar onderzoek gaan. Diegenen die niet kunnen wachten tot het jaarverslag 2009, reppen zich naar onze website voor de laatste evoluties. Denk vooral niet dat Bral blij was met deze nieuwe, aangepaste vergunningsaanvraag.
Het richtschema van de EU-wijk dan. Dat beloofde mobiliteit met veel aandacht voor de zwakke weggebruikers en een herinrichting van de openbare ruimtes rond de gebouwen van de Europese instellingen. Maar met onze jarenlange ervaring en de recente Brusselse bijdragen op de jaarlijkse internationale vastgoedbeurs in Cannes (Mipim) in het achterhoofd, zijn we niet echt verbaasd dat die beloftes wel erg vaag zijn ingevuld. Twee jaar geleden haalde architect Jaspers uitgebreid de pers toen hij op Mipim zijn nieuwe Europese skyline voorstelde met twee torens langs de Wetstraat. Wat blijkt vandaag : de aandacht voor voetgangers en fietsers betekent in de eerste plaats een nieuwe metro
Een gemengdheid van functies is essentieel om het RAC uit zijn lange winterslaap te halen.
doorheen de Leopoldswijk en een nieuwe autotunnel onder het Schumanplein. Zowel in de mobiliteitscommissie als in de GOC houden we een sterk pleidooi voor een grondige evaluatie van alle opties. Tunnels lijken misschien even de auto-congestie te verlichten. Maar door hun aanzuigeffect is dat zeker geen duurzame oplossing. Wij zijn vandaag zeker niet meer de enige die daar zo over denken. In beide adviescommissies beginnen de tunnel-verdedigers toch de minderheid te vormen. Maar de verrassing komt helaas vooral van de Europese Commissie. In het voorjaar lanceert zij samen met het Brussels Gewest een wedstrijd voor de herinrichting
van de Wetstraat. Er komt een nieuw masterplan voor de Wetstraat, omdat de Commissie haar kantoren daar wil concentreren met, jawel, een nieuw gebouw als landmark op de hoek van de Etterbeeksesteenweg. In totaal 710.000 m² kantoren, of een verhoging met 240.000 m². Ter vergelijking : de kantoren van het Europees Parlement naast het Luxemburgstation (D4/D5) zijn goed voor slechts 100.000 m². Daarnaast lanceert de Commissie ook een oproep voor een nieuwe locatie voor een bijkomende pool in het gewest, ruimte voor 250.000 m² kantoren, logistieke ruimtes en een nieuwe Europese school voor 2.000 leerlingen.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
In een persbericht pleiten we voor een duidelijke sturing vanuit de Brusselse overheid en overleg met de omwonenden. Veel respons op deze voor ons pertinente vragen, krijgen we niet.
20 jaar Europa Deze nieuwe ontwikkelingen geven onze reflecties over de bewonersinbreng in het Europadossier nog meer actualiteitswaarde. Met een kleine groep, die het allemaal van dichtbij hebben meegemaakt, zetten we onze ervaringen van de laatste 20 jaar op papier. Het wordt een analyse van inspanningen, successen en veel frustraties. De nieuwe EU-commissaris en de nieuwe Brusselse regering zullen onze analyse in de vorm van een brochure op hun bureau vinden. We spreken, niet te vergeten, over gigantische projecten waarvoor een adequate beheerstructuur absoluut noodzakelijk is. Brussel heeft ondertussen al meer dan genoeg plannen gezien voor de Europawijk. De vele goede voornemens en vage beloften worden ontvangen met iets tussen ironie en cynisme. Nu al merken we dat niet alles verloopt zoals gepland. En het is nog maar het
prille begin. Het bureau dat de plannen voor de Wetstraat mag tekenen, zou voor het einde van het jaar (2008) aangeduid zijn. En ook de beslissing over de nieuwe vestiging is er nog altijd niet. ‘Planning’ als in ‘wachten op Godot-planning’ ? Of is het wachten op de nieuwe Mipim begin maart 2009 ? ALERT : ALERT :
april – Europawijk : veel bomen, weinig bos mei - Troje van Maalbeek, EU-Parlement blijft een last-
postje ALERT : maart – EU weigert toegang tot ‘publiek’ auditorium ALERT : september – Gewest lost greep op de stad PERSBERICHT : 24/06 – Europa : uitbreiden zonder planning
Europa blijft populair Binnen- en buitenland kijkt met veel interesse toe hoe de Europese instellingen in Brussel gedijen. We krijgen regelmatig vragen naar tekst en uitleg. In 2008 zijn dat onder anderen de studenten van het departement Real Estate & Housing van de Technische Universiteit Delft, een Zwitsers journalist van de Tages Anzeiger, en ook onze eigenste VRT.
© Lagast, AQL
1.1.6 evaluatie
richtschema’s
p.10
In 2008 starten we onze eigen eerste ronde over de evaluatie van de richtschema’s (zie 1.1.1, 1.1.4 en 1.1.5) We verzamelen een aantal Bral-leden, maar ook externen om een round-up te maken van de ervaringen met dit nieuwe planningsinstrument. De kernvraag : willen we verder met de richtschema’s ? En zo ja, hoe ? We wijden een volledige Alert, ons maandblad, aan dit thema. De richtschema’s zijn in het leven geroepen om onder meer het hoofd te kunnen bieden aan de grote verscheidenheid aan actoren. Maar zonder een duide-
lijke, sterke en onafhankelijke projectmanager loopt zo’n complexe procedure in het honderd. En als de procedure niet vlot loopt, kan je ook geen goede bewonersparticipatie organiseren. Want goede participatie heeft bovenal een duidelijk kader en duidelijke informatie nodig. In 2008 worden de eerste stappen gezet voor de oprichting van een Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling (ATO). Alle hoop wordt op dit agentschap gezet om die complexe procedures te managen. Maar wij plaatsen grote vraagtekens bij de kracht van dit
agentschap : zonder de nodige middelen, erkenning en autoriteit zal dit agentschap een slag in het water zijn. Het blijft dus bang wachten in 2009. We willen deze evaluatie in 2009 voortzetten. We gaan conclusies formuleren die overdraagbaar zijn voor de volgende richtschema’s. ALERT : onze april-editie is volledig gewijd aan de evaluatie van de richtschema’s
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1.1.7 groep
Levier
1.1.8
moratorium op het PIO
1.1.9 Neerpede
en Neder-OverHeembeek
p.11
De zogenaamde Groep Levier verzamelt onderzoekers van verschillende universiteiten en verenigingen rond de werking van de richtschema’s. In 2008 richt ze zich vooral op het afwerken van de publicatie “La Cité Administrative de l’Etat. Schémas directeurs et action publique à Bruxelles”. Bral zorgt in deze publicatie voor een analyse van het richtschema Thurn & Taxis. Het boekt rolt in februari 2009 van de persen.
Het Plan voor Internationale Ontwikkeling van Brussel (PIO), waarvan in 2007 het basisdossier werd opgesteld door PricewaterhouseCoopers, krijgt in 2008 een vervolg : het stappenplan en de regeringsverklaring voor het nieuwe jaar. Het is duidelijk dat de regering werk wil maken van de internationale uitstraling van Brusssel. Marketing en grote infrastructuurprojecten kunnen daarbij helpen. De discussie barst los over waar nu al dan niet een nieuw voetbalstadion moet komen. Bijna maandelijks worden nieuwe ideeën in de pers verspreid : het Koning Boudewijnstadion, Parking C op de Heysel, Schaarbeek-
bouwen! snel snel!
Vorming en zelfs Neerpede passeren de revue. Wij • De ontransparante wettelijke omkadering en besluitvorming kunnen zulke slechte coördinatie niet langer aanzien en • Het totale gebrek aan ambitie om bij de internationale organiseren een persconferentie. ontwikkeling van de stad met lokale krachten en Samen met ACV-Brussel en Inter-Environnement bijzonderheden rekening te houden Bruxelles (IEB) vragen we een volledige hertekening van het PIO, een moratorium op de huidige projecten en een open debat over een globale stadsvisie. De ALERT : april - Lijk als vroeger ! voornaamste pijnpunten van het plan kunnen als volgt PERSBERICHT : 23/05 – Een moratorium op de PIO-projecten tot aan de gewestverkiezingen worden samengevat : • Het gebrek aan visie • De te verwachten negatieve impact op het leven van de Brusselaars
meer gematigde bewoners stellen op z’n minst duidelijke voorwaarden. Ten eerste willen ze info en inspraak. Ten tweede willen ze dat er niet gebouwd wordt zolang er geen globale visie is voor hun deelgemeente. Ze willen bijvoorbeeld zekerheid dat er meer plaatsen komen in crèches en scholen. Ze willen dat er iets gebeurt aan de verkeersoverlast, onder meer door een betere ontsluiting via openbaar vervoer. Ze willen zeker ook geen nieuwe ghetto’s. We trekken met vertegenwoordigers van verschillende bewonersgroepen uit Heembeek en met Inter-Environnement Bruxelles (IEB) naar één van de bevoegde schepenen. Daar beloven ze ons het nodige te doen. De heembeek In Neder-Over-Heembeek ligt nog veel grond braak en stedenbouwkundige en sociologische studie die de Stad zowel de Stad Brussel als het Gewest plannen er nieuw- en het OCMW bestellen over Heembeek moet tegemoetbouw. Veel bewoners zien dat absoluut niet zitten. De komen aan onze vraag naar een globaal plan. Ze moet De staatssecretaris voor Stedenbouw en Huisvesting heeft ondertussen ongetwijfeld onze Ecopolis-publicatie gelezen (Hoofdstuk 0). Maar dat wil niet zeggen dat haar huisvestingsplan vlekkeloos verloopt. Zo simpel is het helaas niet. De bouwwoede blijft groot en de tijd dringt steeds meer. In zo’n situatie is duurzaamheid eerder een garnituur dan een fundamentele bekommernis. En dus blijven de concrete bouwprojecten van het Gewest botsen op tegenkanting van omwonenden. En ook de gemeenten zien het niet altijd even duurzaam.
ook uitmaken of er inderdaad nood is aan bijkomende crèches en openbaar vervoer en dergelijke. We gaan met ons bonte gezelschap Heembekenaren ook naar de staatssecretaris voor huisvesting. Maar daar krijgen we niet veel los. De staatssecretaris gelooft niet in globale planning en wil dus niet wachten op de studie van het OCMW. Ze heeft haast met haar bouwprojecten en ze heeft niks te maken met de noden op het vlak van mobiliteit, schoolinfrastructuur en duurzaamheid. Dat is haar bevoegdheid niet, klinkt het. We spreken af met de Heembekenaren dat we haar bouwprojecten met argusogen zullen volgen en proberen de violen gelijk te stemmen. Dat is niet gemakkelijk, want Heembeek is erg verdeeld. De stedenbouwkundige studie komt er toch, maar blijft nog maanden in de kast liggen. Pas na veel aandrin-
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
De privé meent sluw te zijn door haar project in twee en enkele dagen later is het plots geregeld. Neerpede gen van onze kant geeft de Stad de studie eindelijk vrij. delen te kappen. Ze vraagt een verkavelingsvergunning blijft indeed ! Ze toont zwart op wit waar een aantal noden liggen. voor het deelproject Ketel en denkt zo te ontsnappen aan een deftige effectenstudie. Neerpede Blijft !, IEB en Bral ALERT : februari - for a fistful of dollars in Neerpede ALERT : oktober – Huisvesting, NoH reageren op de overlegcommissie en kijk… de gemeente PERSBERICHT : juni - Neerpede : Niemand kan nog volgen ? volgt ons. Na een tijd zegt ook de regering dat er één Goed zo ! neerpede In de groene linkervoet van Brussel is het grote nieuw- effectenstudie moet komen. De promotoren hebben het nog niet geleerd en in de bouwproject Ketelstraat/Erasmus gepland, naast het Erasmusziekenhuis. De privé is de motor, maar het zomer dienen ze preciés dezelfde aanvraag voor verkaGewest neemt met haar huisvestingsplan ook een deel veling in, maar de overlegcommissie brengt onmiddelvoor haar rekening. De gemeente Anderlecht, het wijk- lijk hetzelfde advies uit. Pech voor de vijftien architecten comité Neerpede Blijft !, IEB en wij zitten daarover op en raadslieden die de promotoren erop afstuurden. Maar bijna krijgen de promotoren toch nog wat ze dezelfde golflengte (een pluim voor de gemeente mag ook al eens). Wij willen allemaal eerst een Bijzonder willen. De regering ‘vergeet’ dat tweede advies bijna Bestemmingplan (BBP) die duidelijk moet afbake- te bekrachtigen. Bral en IEB voeren hier het nodige nen wat mag en wat niet mag op die plek. Pas als de lobbywerk en uiteindelijk volgt de regering de overleggemeente klaar is met dat bestemmingsplan, kunnen de commissie en weigert ze de vergunning. De race gaat verder. Ook de gemeente heeft haast : ze promotoren vergunningen aanvragen. Maar de promotoren denken daar anders over. Een wil haar BBP af hebben voor er nieuwe verkavelingsaanBBP opmaken kost tijd en wij wachten niet. We vragen vragen binnenlopen. Maar de gemeente kan niet verder zo snel mogelijk een verkavelingsvergunning. Net als zolang de staatssecretaris geen begeleidingscommissie in Heembeek toont de staatssecretaris voor Huisvesting op poten zet. ‘Toevallig’ sleept de aanstelling van die zich al even gehaast. En vergeet niet dat zij eveneens commissie aan. Opnieuw springen wij en onze partners staatssecretaris voor Stedenbouw is, dus dat zij die de in het geweer en opnieuw geven we ruchtbaarheid aan vergunningen mag geven en BBP’s moet helpen opstel- onze verontwaardiging. De zaak komt tot op de comlen. Een onfrisse bondgenootschap hangt in de lucht en missie ruimtelijke ordening van het Brussels Parlement Neerpede blijft! En de Ketelstraat ook! er ontbrandt een ware guerrilla.
1.1.10 zuidwijk
p.12
master in verantwoordelijkheid ontlopen 2007 was een kanteljaar voor de Zuidwijk. Het vijfde onteigeningsplan werd in dat jaar goedgekeurd. 2008 wordt het jaar waarin de werken (eindelijk ?) in een stroomversnelling geraken. Toch is het al bij het begin van het jaar nog eens tijd om opnieuw op de barricaden te kruipen. Bral gaat met onder andere Inter-Environnement Bruxelles (IEB) en het Comité Zuidwijk op bezoek bij de staatssecretaris voor Huisvesting en
Stedenbouw om haar op haar verantwoordelijkheid te wijzen. We verduidelijken haar dat ze in de kaart speelde van de vastgoedontwikkelaars door renovatie niet toe te laten. We eisen dat voor het bouwblok A de optie van renoveren wordt gekozen boven afbreken en heropbouwen. Maar jammer genoeg vangen we bot. Niet mijn verantwoordelijk, zegt ze. Toch een lichtpunt : Picqué kondigt in de zomer aan dat een vijftiental eigenaars hun woningen zelf mogen renoveren. Maar een studie
toont een paar maanden later dat dit niet mogelijk is en de renovatie komt in handen van de Grondregie van het Gewest. Wij pikken dit niet en vragen de overheid om rekening te houden met de sociale dimensie van dit dossier. De saga is nog niet ten einde. PERSBERICHT :
28/10 – Renovatie Zuidwijk : de saga zet zich voort
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1.1.11 Muntplein
plein opent zich (half) Het Muntplein moet tegen 2010 in een nieuw kleedje steken. Het studiebureau nodigt Bral in september samen met andere betrokken (Muntschouwburg, HOB, Inter-Environnement Bruxelles (IEB), Pro Winko, Casino Austria International) als stakeholder uit op een begeleidingscomité. We zijn opgetogen dat het plein eindelijk wordt heringericht. We kunnen ons zeker vinden in het feit dat de Leopoldstraat autovrij wordt, dat de verloederde fonteinen grotendeels worden weggehaald en dat het plein letterlijk groter wordt (van 7.700 m² tot 9.500 m² globale oppervlakte) ! Toch betreuren wij dat de herinrichting niet deel uitmaakt van een globaal mobiliteits- en stedenbouwkundig plan. De ontwerpers volgden ons ook in ons discours dat we betreuren dat het project niet geïntegreerd genoeg is. Snoeien in de autostromen op de Wolvengracht en de Schildknaapstraat is bijvoorbeeld niet gelukt. Ook niet gelukt : de winkelwandelas Nieuwstraat-Kleerkoperstraat vrijwaren. De in- en uitgang voor de ondergrondse parking zit daar natuurlijk voor alles tussen. De ontwerpers hadden een kans moeten krijgen om een ambitieuzer plan op tafel te leggen. ALERT :
Het nieuwe Muntplein blijft ingesloten liggen tussen twee verkeersaders. © MS-A/Technum
oktober – Muntplein open u !
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
1.2 wijk
ontwikkeling 1.2.1 verzelf standiging Huis voor Stads vernieuwing
p.13
een vogel uit Sint-Joost leert vliegen In 2007 hielden we in Sint-Joost het Huis voor Stadsvernieuwing/Maison de la Rénovation Urbaine boven de doopvont. We deden dit samen met een groep actieve bewoners. In 2008 leert deze dochtervereniging echt vliegen en in 2009 kan ze het ouderlijke nest verlaten. Natuurlijk blijven we de jonge vogel ook dan nog volgen. Een Bralmedewerker zetelt nu al in de Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur van het Huis. Voor een allerlaatste jaar vliegt de nieuwe vereniging onder onze vleugels. De vzw heeft nog geen erkenning van het Gewest om aan geïntegreerde wijkontwikkeling te doen. Daar werken we dit jaar aan. Tot zolang staat het personeel van het Huis nog op onze loonlijst. Een groter probleem is dat het Gewest enorm laat haar subsidies uitbetaalt en dat we de lonen dus maandenlang
moeten voorschieten. Budgettair is het Huis nog te piep om die zware loonkosten te kunnen dragen. Onze voornaamste zorg is dan ook een oplossing te vinden voor dat probleem zodat we het personeel van het Huis kunnen overdragen in 2009. Op de kabinetten verzekeren ze ons dat ze beseffen hoe moeilijk die late uitbetaling is en dat ze er aan werken. Ondertussen bouwen onze dames en heren van ons Maison Réno een prachtige laagdrempelige dienstverlening uit voor de bewoners van Sint-Joost. Het Huis ontwikkelt op geen tijd een indrukwekkende reeks instrumenten ten dienste van de bevolking : er is het renovatie-advies en er zijn de sensibiliseringssessies over ‘gezond wonen’ in samenwerking met het rijke verenigingsleven van Sint-Joost. In het uitstalraam van het bureau komen opvallende didactische tentoonstellin-
getjes over afval sorteren, ecologische bouwmaterialen, spaarlampen en noem maar op. Het ene onderwerp richt zich vooral op weinig kapitaalkrachtige noodkopers of huurders, het andere iets meer op jonge en bewuste nieuwkomers uit de middenklasse.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
En we geven le tout Saint-Josse het woord over de stedenbouwkundige en andere ontwikkelingen in de gemeente in een programma gemeenschapsradio (Rubrik). We mogen daarvoor tweewekelijks de golven van Radio Panik gebruiken. Aangezien de erkenning voor geïntegreerde wijkontwikkeling overgaat naar het Huis voor Stadsvernieuwing, zijn het ook onze mensen in Sint-Joost die het Netwerk Wonen nu opvolgen. Dit samenwerkingsverband van verenigingen en buurthuizen die renovatieadvies geven in de 19de eeuwse buurten, evolueert naar een soort federatie, met duidelijk meer erkenning van het Gewest. Een nieuw meerjarenprogramma is ook in wording. Vlak voor de kerstperiode doet een brief van de dienst Huisvesting ons bijna van onze bureaustoel vallen. Er zouden moeilijkheden zijn met onze onkosten voor 2007 ! Onder meer omdat we beroep doen op een zelfstandige architect in plaats van een architect in
loondienst. Het kost heel wat tijd om de administratie te doen inzien dat onze boekhouding zuiver op de graat is en dat alle onkosten perfect verdedigbaar zijn.
Sint-Joost staat leeg Nog eentje om het af te leren : het Wijkgetouw/métiers à tisser. Deze transversale taskforce waarin we de leegstand in Sint-Joost aanpakken samen met de gemeente, de politie, Atrium en consoorten, begint echt lekker te lopen en slaagt er in om een stuk of zeven stadskankers uit de modder te trekken. Ze komen opnieuw op de markt, krijgen een nieuwe eigenaar of de renovatie begint te lopen. We zijn bijzonder fier op dit innoverende initiatief. ALERT : ALERT : ALERT :
februari - renovaties, eindelijk een nieuw premiesysteem september - there’s something on the radio maart - het laatste wijkcontract
Onze ploeg uit Sint-Joost lacht de toekomst tegemoet.
1.2.2
wijkcontract RouppeVerbindings park
p.14
in de Vijfhoek eindelijk nog eens een echt stadspark te exit Verbindingspark In 2008 krijgt de Rouppewijk een wijkcontract. Bral is ontwikkelen. lid van de PCGO Rouppe (Plaatselijke Commissie voor Geïntegreerde Ontwikkeling) en volgt de ontwikkeling op de voet. Eén van de peilers van het wijkcontract is een zachte mobiliteitsas maken van het Zuidstation naar het centrum. Bral steunt dan ook het voorstel van het studiebureau dat het lastenboek voor het wijkcontract om achter de huizen van de Stalingradlaan, langs de spoorwegen, een nieuw stadspark te ontwikkelen. Bral steunt ook de oproep van het nieuwbakken comité Verbindingspark/Parc de la Jonction om te strijden voor het behoud van het park. Want een groot deel van de omwonenden ziet de inplanting van een park op die plaats (gedeeltelijk gebruikt als opslagplaats) helemaal niet zitten. Die tweestrijd haalt de pers en het stadsbestuur zwicht uiteindelijk voor de kritiek. Een park op die plaats is niet leefbaar en veilig, klinkt het. Een erg jammere beslissing, want Bral vindt samen met vele andere omwonenden dat dit een unieke kans was om
ALERT : oktober - de buurt rouppet om een park PERSBERICHT : 2/10 – Het Verbindingspark : een
noodzaak !
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1.3 huisvesting
leegstand : de hand aan de ploeg De werkgroep leegstand van de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen (BBROW) zegt al jaren dat het Gewest moet zorgen voor juridische begeleiding aan gemeenten die lege panden opnieuw op de markt willen brengen. Veel hardnekkige kankers vormen extreem complexe juridische dossiers en de gemeenten hebben meestal geen gespecialiseerde juristen om die dossiers te ontwarren. Een grootschalige begeleiding komt er vooralsnog niet maar de Bond weekt wel een subsidie los om zelf de hand aan de ploeg te slaan. Ze beginnen bij het begin : vorming en uitwisseling voor gemeentelijke ambtenaren. Bral is al jaren een van de meest actieve vereniginMaar da’s niet genoeg. Bral vindt het belangrijk dat gen binnen de werkgroep leegstand van de Bond en nu leegstand een prioriteit wordt van de volgende regehelpen we ook bij de voorbereiding van drie ronde tafels ring. En dus vinden we dat we een breed front moeten voor ambtenaren. We modereren er ook twee van. vormen. Bral stelt voor euthanasie toe te passen op de
werkgroep leegstand om daarna meteen te reïncarneren als een veel breder platform. Via allianties met de natuurverenigingen, de wijkcomités, de vakbonden… en samen met de Bond en met Inter Environnement schrijven we eind 2008 een platformtekst met zeven eisen voor een anti-leegstandsbeleid. We maken ons op voor actie in het voorjaar. Coming soon in an empty building near you ! De Bond en veel van haar leden wordt ondertussen opgeslorpt door een nationale beweging : het Ministerie van Wooncrisis. Bral besluit dat genoeg organisaties aan de kar trekken maar steunt wel van op een afstandje. We doen bijvoorbeeld mee aan trefdag van het Ministerie. We vragen de huisvestingsactivisten niet te vergeten dat veel mensen uit de middenklasse fel gekant zijn tegen sociale huisvesting in hun buurt en dat communicatie met die mensen dus erg belangrijk is.
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
1.4 andere
openbare onderzoeken en overleg commissies 1.4.1 Ernotte
Midden 2008 verandert de laatste pagina van Alert : niet meer de vertrouwde aankondigingen van de openbare onderzoeken, maar meer informatie over wat in Brussel leeft aan de basis. Wij blijven natuurlijk wel de openbare onderzoeken opvolgen en maken onze eigen selectie. Elke veertien dagen vind je een nieuwe reeks op onze website en op aanvraag krijg je ook een pdf in je mailbox. Al zijn er
ondertussen wel al een heel aantal gemeenten die de aankondigingen op hun website zetten, maar helaas nog niet allemaal. Deze die het wel doen, doen het trouwens vaak nog te arbitrair.
moeten we er bouwen of moeten we Ernotte bouwen ?
Dus wat doet Bral wanneer het Gewest een stedenbouwkundige vergunning vraagt ? We proberen de verschillende klagende partijen rond een alternatief voorstel te verzamelen. Een consensus tekent zich af : er moet eerst een grondige studie komen voor de overheid zomaar gaat bouwen. Wat is de waarde van de site op het vlak van biodiversiteit en voedselvoorziening ? Hoe kunnen we de komst van zoveel nieuwe bewoners in de buurt opvangen ? Een persbericht vertrekt en we maken een bezwaarschrift op. Maar het brengt niet veel zoden aan de dijk. Het project krijgt groen licht, zij het met enkele kleine wijzigingen.
Het Gewest plant een grote nieuwe wijk op de nog groene terreinen van Ernotte-Boondaal. Een en ander kadert in het gewestelijk huisvestingsplan. Zowel de volkstuinders die er hun groenten telen als de buurtbewoners zijn gealarmeerd door de komst van woningen op deze plek. En sommigen vooral door de komst van sociale woningen. Ons bekommert vooral het leefmilieu. Sociale woningen zijn nodig en verdichting is op veel plaatsen een goede zaak, maar we moeten een goed evenwicht zoeken : natuurbehoud, behoud van volkstuintjes, recreatiemogelijkheden,…
p.15
01/07 Pleidooi voor verzoening van (sociale) woningbouw en groene ruimte
PERSBERICHT :
Who’s afraid of… de rode affiches?
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1.4.2
Cipresstraat
1.4.3 project
Hippodrome
1.4.4 Onze-
Lieve-Vrouw van Vaakstraat
p.16
illegaal verbouwen mag niet In de Cipresstraat, een zijstraat van het Zaterdagplein - je weet wel, waar ook Bral haar kantoor heeft - wil de eigenaar illegale werken uit 2006 aan zijn gebouw regulariseren. Het gaat om een aanzienlijke verhoging van het gebouw met één verdieping en een nieuwe dakruimte. Hierbij werd geen rekening gehouden met de esthetiek van de 19de eeuwse gevel en de aanvrager neemt bij de nieuwe indeling van zijn goed ook een loopje met de bewoonbaarheidsnormen uit de Gewestelijke Stedenbouwkunige Verordening (GSV). Bral laat dit niet gebeuren en dient een bezwaarschrift in, samen met enkele mede-eigenaars van het gebouw waar wij werken. Het advies van de commissie is duidelijk : herstellen in oorspronkelijke staat.
inspraak graag In Laken, op de grens met Jette, worden de voorbereidingen getroffen voor een groot bouwproject met de gevleugelde naam Hippodrome. Het gaat om de voormalige Fourcroy-site tussen de Steylsstraat en de Emile Delvastraat in Laken, naast gebouwen van de Jetse Haard. Honderden nieuwe woningen worden er gepland, naast ook 500 parkeerplaatsen, een nieuw stuk groen en collectieve voorzieningen. Twee wijkcomités hebben veel vragen en kloppen aan bij Bral. Samen formuleren we enkele bezwaren tijdens de overlegcommissie. Onze
onze lieve vrouw kan niet slapen De bewoners van de Onze-Lieve-Vrouw van Vaakstraat in hartje Brussel proberen voor de tweede keer de komst van een nachtclub in hun straat tegen te houden. De bewoners, gesteund door onder meer Bral, maken begin december op de overlegcommissie van de Stad Brussel hun bezwaren kenbaar. Ze vragen dat het stadsbestuur de vergunning niet verleent. In juni 2009 halen ze al
interventie bleek zinvol. In het bestek van de effectenstudie bij de vergunningsaanvraag wordt ingeschreven dat het studiebureau die de plannen opmaakt, ten minste twee publieke informatiesessies moet organiseren. Al snel vinden we ook ruim tien andere verenigingen die zich willen engageren in het dossier en een nieuwe nota richting studiebureau mee ondertekenen. Een nieuw participatieproces voor 2009 is geboren. ALERT :
december - 1000 woningen bij in Laken
© Laca Tijdingen
een slag thuis toen, onder meer door hun protest, een vergunning voor een andersoortige nachtclub er werd geweigerd. De nieuwe vergunningsaanvraag wordt nu ingediend door een andere persoon, maar verschilt inhoudelijk niets met de vorige. Daarom steunt Bral ook dit comité. Maar het mag niet baten : de stad levert de vergunning af, weliswaar onder voorwaarden. Het comité is vastbesloten in 2009 de strijd voor te zetten.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1.4.5 hotel
central
woningen : niet aanraken Op het einde van jaren ‘90 voerden negen stads- en milieuverenigingen, waaronder Bral, een strijd voor het behoud van de huisvesting in het blok van waar nu Hotel Marriot (toen nog Hotel Central) is gevestigd. Met succes : in een principeakkoord tussen de Stad, ons en de toenmalige promotor, stond welke woningen moesten behouden blijven. Een en ander werd in 1997
ook opgenomen in het BBP ‘Orts-Devaux’. Het zijn net niet verleend. De woningen blijven, al blijft het bang die woningen, boven kapperszaak Michel en Restaurant afwachten wat de eigenaar in een volgende aanvraag de la Bourse, die nu dreigen te verdwijnen om plaats gaat voorstellen. te maken voor een grote handelszaak. De oudstrijders tonen dat ze nog klaarwakker zijn en herinneren het PERSBERICHT : 03/09 – Stadsverenigingen Bral en IEB in de bres stadsbestuur tijdens de overlegcomissie in september voor Hotel Centralµ aan de eerder gemaakte beloftes. Opnieuw met succes, de vergunning wordt om de redenen die wij aanhalen
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
1.5 brussels
wetboek ruimtelijke ordening in herziening
herziening van ‘de Cobat’ Het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (beter gekend onder zijn Franstalige roepnaam Cobat) is weer eens aan herziening toe. Onder de grote paraplu van ‘administratieve vereenvoudigingen’ heeft de regering in het ontwerp een aantal fundamentele wijzigingen voorgesteld. De formele parlementaire discussie begint pas in het voorjaar van 2009 met de bedoeling het werk nog rond te krijgen voor het parlementair reces en de verkiezingen. Maar al in 2008 liggen de verschillende versies van de voorontwerpen op onze tafel. In de gewestelijke Ontwikkelingscommissie en in de gewestelijke Milieuraad verdedigen we onze standpunten.
We maken een grondige analyse van de voorgestelde tekst. De rode draad is dat met de vernieuwde Cobat de regering zichzelf een instrument wil geven om snel te kunnen inspelen op investeringsvoorstellen van derden. We lezen dit ook in het PIO (zie 1.1.8). Brussel wil bovenaan de internationale vergelijkingslijstjes staan. En daarnaast is er ook de verspillende concurrentie tussen de gewesten onderling, veroorzaakt door onze onvolwassen staatshervorming. De infrastructuur die Brussel daarvoor noodzakelijk acht, kan het gewest niet zelf betalen en dus is de privé een noodzakelijke partner. De regering meent dat de huidige wet beslissingen vertraagt en dat we daardoor kansen missen. In die context is het natuurlijk belangrijk het kind niet met het badwater weg te gooien. En dat is net wat er nu dreigt te gebeuren. Bral haalde na grondige studie de twee grote krachtlijnen naar boven die de stedenbouwkundig beleid in Brussel grondig gaan veranderen : de regering zwakt het belang van langetermijnplanning af en experten krijgen niet langer het laatste woord. sneller vergunnen door minder te plannen Het Gewestelijk Ontwikkelingsplan (GewOP) zal nu helemaal geen invloed meer hebben op de rest van de planning. Wanneer de regering het nodig en nuttig acht kan zij op eigen initiatief beslissen het Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP) te wijzigen, zonder daarvoor in het gewop de motivatie te moeten vinden. De gemachtigde ambtenaar zal makkelijker kunnen afwijken van een Bijzonder Bestemmingsplan (BBP).
de regering wil het laatste woord Door de rol van experten te minimaliseren wil de regering nogmaals haar eigen positie versterken. Zowel het milieucollege als de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) moeten inbinden. Vandaag komt een beroep tegen een vergunning in eerste instantie terecht bij het stedenbouwkundig college en eventueel later bij de regering. In de nieuwe cobat heeft het stedenbouwkundig college geen beslissingsrecht meer, maar komt een beroep meteen bij de regering terecht. Bij belangrijke dossiers is de regering via haar gemachtigde ambtenaar al nauw betrokken bij de oorspronkelijke vergunning. Ook het petitierecht van verenigingen om erfgoed te laten beschermen, staat zwaar onder vuur. Vandaag moet de regering de beschermingsprocedure starten na een positief advies van de kcml als gevolg van een petitie. Ook hier wil de regering zich niet door anderen laten zeggen wat ze wel of niet moet doen. Geen verplichting meer om de procedure te starten, maar een keuze van de regering. We zijn niet de enige die opmerkingen heeft bij het ontwerp. De nota’s komen van alle kanten. Ook de Raad van State heeft haar opmerkingen. De regering heeft een tweede en een derde versie gemaakt. Afwachten wat het uiteindelijke resultaat zijn. ALERT : november - plannen en afwijken PERSBERICHT : 01/12 - Brussel heeft nood
aan lange
termijnplanning
De Heizelvlakte is een van de strategische zones in het PIO. © Quickit 2008 (uit voorlopig dossier kandidaatstelling Stad Brussel – NV Excs)
p.17
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
1.6 GOC en
diverse
p.18
In 2008 spelen we een actieve rol in de Gewestelijke Ontwikkelingscommissie (GOC). Er staat ook heel wat interessants op de agenda. De toetssteen voor de GOC blijft steeds : beantwoordt het plan aan wat er in het GewOP staat ? Het richtschema voor de Europawijk (1.1.5) is een eerste stevige kluif. Merkwaardig genoeg gaan de discussies niet echt over de Europese instellingen, maar vooral over mobiliteit. Zoals verwacht zijn de meningen verdeeld : iedereen is voor meer openbaar vervoer, een minderheid voor meer autotunnels. Verder geven we ook een advies over het PIO (1.1.8), over de effectenstudie voor een nieuwe wijk in Neer-
pede (1.1.9) en ook over de geplande wijzigingen van de Cobat (1.5). De GOC heeft ook ambities. We willen meer dan alleen maar adviezen geven over dossiers die op onze tafel belanden. We starten met een taskforce die een toekomstvisie voor Brussel wil uittekenen. Het scenario ‘duurzame ontwikkeling’ komt als eerste aan bod.
Bral uitgenodigd
Voor de ambtenaren van de opleiding Pyblik het systeem van openbare onderzoeken en overcommissies, voor de studenten van het Sint-Lucas in Gent de relatie tussen het GBP en overlegcommissies. Op het tweede interdisciplinair stadscolloquium ‘de tweede wending van de Brusselse stedenbouw’ leveren we een bijdrage. En in de reeks masterclasses voor Europese ambtenaren leggen we logica van de Brusselse planning uit.
We krijgen geregeld uitnodigingen om een bijdrage te leveren op studiedagen en colloquia. Voor ons de gelegenheid om onze visie op de Brusselse stedenbouw op een gestructureerde manier naar buiten te brengen.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 1. stedenbouw : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
2. participatie platform participation op de rooster De piekperiode van ons participatiewerk is afgesloten. Bral heeft als neutrale animator een boel inspraakprocessen georganiseerd, compleet met vergaderingen waar bewoners kunnen mee werken aan gemeentelijke mobiliteitsplannen en dergelijke. De heraanleg van Rogier in 2007 is nog een laatste projectje geweest in die zin, omdat er niemand anders klaar stond om het te organiseren en omdat we het belangrijk genoeg vonden. Maar in 2008 hebben we de eer aan anderen gelaten. Toen Stad Brussel bijvoorbeeld overleg wou opzetten over de Zavel, hebben we onze vrienden van Periferia in contact gebracht met een Nederlandstalige deskundige, zodat zij de klus zonder ons konden klaren. Dat wil allemaal absoluut niet zeggen dat we participatie niet meer belangrijk vinden. Maar nu de pilootprojecten met neutrale animatie afgelopen zijn, kunnen wij ons concentreren op de rol die ons op het lijf geschreven is : de zwakkere partners in een overleg, de bewoners dus, ondersteunen. Dat is ook essentieel in een participatief proces. Kijk maar naar ons werk in de dossiers rond Thurn & Taxis of het Rijksadministratief Centrum (zie hoofdstuk 1). En omdat het groot publiek en onze beleidsmakers nog lang niet doordrongen zijn van de finesses van goede inspraak, bouwen wij en onze partnerorganisaties verder aan een netwerk dat opkomt voor participatieve democratie : Platform Participation. Dit platform wil het beleid en onze cultuur overtuigen dat inspraak belangrijk is en dat het goed georganiseerd moet zijn. Dus wat doen we ? We maken een lijst criteria waar goede participatie volgens ons aan moet beantwoorden. We werken aan ons analyserooster voor inspraakprocessen. In het voorjaar brengen we een eerste versie van dat rooster naar buiten. En we testen het meteen uit tijdens drie projectbezoeken. We trekken naar Wallonië met geïnteresseerden uit de drie gewesten en bekijken daar twee participatieve processen aan de hand van onze criteria. Daarna ontvangen wij Brusselaars, Vlamingen en Walen op Thurn & Taxis en op het Ministerie van Wooncrisis, telkens met het analyserooster als invalshoek. En om de
p.19
heilige drievuldigheid te vervolledigen, reizen we met een hele groep ook naar Gent. Deze drie bezoeken zijn niet alleen uitwisselings- en vormingsmomenten, maar sturen ook onze kijk op de criteria bij. En we krijgen nog een kans om de criteria voor te leggen aan geïnteresseerden. Periferia en Bral worden uitgenodigd om een les te geven op Pyblik, de vorming voor projectleiders en ontwerpers. We stellen er onze ervaring met Rogier voor aan de hand van het rooster en bespreken op die manier met de aanwezigen de addertjes onder het participatiegras. Nu we publiek ervaring opgedaan hebben met ons analyserooster, trekken we ons even terug in onze ate-
liers om het rooster nog eens te polijsten. In het najaar is de nieuwe versie af - een voorlopig definitieve versie - klaar om op grote schaal te vertrekken naar de vier windstreken. Op die manier zal iedereen die mensen inspraak wil geven bij een beslissingsproces weten waarop ze moeten letten. En wie probeert inspraak te krijgen, zal een document hebben om naar te verwijzen. Maar da’s werk voor 2009. Nog één ding ontbreekt voorlopig om Platform Participation uit te breiden : een soort beginselverklaring. Hiermee weten kandidaat-leden waar we voor staan. We schrijven aan een charter dat we in 2009 ook gaan voorleggen aan de mensen in ons netwerk.
Platform Participation bezoekt de site van Thurn & Taxis
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 2. participatie : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
3. mobiliteit 3.1 grote
dossiers 3.1.1 Bral legt IRIS 2 op de rooster
3.1.2 Modal
Shift en de verbreding van de Ring
We hebben er lang moeten op wachten, maar op het einde van de legislatuur komt de Brusselse regering met haar langverwacht gewestelijk vervoersplan Iris 2 op de proppen. Bral legt het plan samen met haar leden op de rooster. Het verdict is streng : Iris 2 een catalogus met goede intenties dat iedereen wil plezier maar dat nooit de verhoopt doelstellingen van 20 % minder autoverkeer zal realiseren. Onze bezwaren zijn meteen ook een mooie samenvatting van onze visie op de het mobiliteitsbeleid van de afgelopen jaren. Bral legt
een bezwaarschrift neer en weegt op het advies van de Gewestelijke Mobiliteitscommissie, waarin we een officieel zitje hebben. Van hieruit kunnen we trouwens het hele jaar stevig lobbywerk verrichten in de grote mobiliteitsdossiers. PERSBERICHT : 13/11 – BRAL en IEB ALERT : november - Overal tunnels ! ALERT : december - Allemansvriend
kritisch over IRIS2
Vlaanderen wil het noordelijk stuk van de ring rond Brussel verbreden. Door het doorgaand en lokaal verkeer van elkaar te scheiden moet het gebruik van de ring geoptimaliseerd worden. In de praktijk komt het neer op een forse vermeerdering van het aantal rijstroken. Bral neemt het initiatief om de milieubeweging rond dit project te mobiliseren en richt het platform Modal Shift op. Al snel sluiten Friends of the Earth, Greenpeace, IEB, BBL, IEW, Fietsersbond, GRACQ en Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers (BTTB) zich aan. Het openbaar onderzoek tijdens de grote vakantie ( !) is een eerste groot treffen op het publieke forum. Het platform legt een doorwrocht bezwaarschrift neer en trekt het debat uit de wandelgangen. Onze demarche zindert nog maanden na in zowel de parlementaire wandelgangen als in de krantenkolommen. ALERT : maart - Nicht resonieren, betonieren ALERT : september - omwenteling in onze mobiliteit NU PERSBERICHT : 2/07 - Uitbreiding Grote Ring : Modal Shift
vraagt
publiek debat
p.20
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 3. mobiliteit : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
3.1.3
Gewestelijk Expres Net (ook) voor de Brusselaars
3.1.4 tramplan :
rampplan ?
Bral brengt samen met de BTTB een bezoek aan het wijzen wij op het belang van voldoende stations en van kabinet Vervotte. We leggen er onze desiderata in aantrekkelijke frequenties ook in het weekend. verband met het Gewestelijk Expres Net (GEN) op tafel. Aanleiding is de studie die wordt uitgevoerd door ALERT : mei - wachten op ’t GEN de Federale Overheidsdienst en die het toekomstige aanbod van het GEN zal vastleggen. We hebben het dan over haltes, frequenties en lijnvoering. Voor Bral en BTTB moet het GEN niet enkel een rol spelen voor de pendelaars maar ook voor de Brusselaars. Daarom
In de zomer treedt de laatste fase van het bus- en tramplan van de MIVB in werking. Bral en andere mobiliteits-en milieuverenigingen grijpen deze gelegenheid aan om het Brussels Gewest en de MIVB eraan te herinneren dat de aanpassingen de problemen van regelmaat op het openbaar vervoersnet in Brussel niet zal oplossen. Bovendien penaliseert het plan de reiziger, door de multiplicatie van overstappen. PERSBERICHT :
26/06 - Tramplan illustreert rampzalige Brusselse
mobiliteit
3.1.5
noord-zuid : quadrilataire
p.21
Om ‘la jonction’ ofte de Noord-Zuid-verbinding extra capaciteit te geven, ontwikkelt Infrabel het project Quadrilatère. Als het kind maar een naam heeft. Het (investerings)plan bevat de optie om een treinbrug te bouwen boven de bestaande sporen parallel aan de Vooruitgangsstraat, tot voorbij het Massuiplein in Laken. Een tweede optie (van vele) is het aanleggen van een nieuw spoor, met meer dan 200 onteigeningen als mogelijk gevolg. Het project past niet in een duidelijke toekomstvisie op de drukker wordende Noord-Zuidverbinding.
Een extra spoor vlak vóór het binnenrijden van het Noordstation kan op korte termijn misschien voor een oplossing zorgen. Maar wat binnen vijf jaar ? Het Gewestelijk Expres Net (GEN) gaat meer treinverkeer genereren en de Noord-Zuid-verbinding dreigt nog vaster te komen zitten dan vandaag. Deze investering is onnodig als we de nieuwe GEN-stations in rekening brengen. Die stations moéten nu al in het plan worden opgenomen. Want wie zegt dat de NoordZuid-verbinding zwaarder zal belast worden ? Wie bijvoorbeeld uit het noorden komt, kan afstappen in
het Weststation, van waar je metro zal kunnen nemen naar alle uithoeken van Brussel. In eerste instantie wil Bral ten allen prijze mogelijke onteigeningen tegengaan. Als er toch mensen uit hun huis zouden worden gezet, dan is er nu al een uitgewerkt sociaal plan nodig. Dan moet men nu al beginnen met nieuwe huizen te bouwen om een degelijke herlokalisatie te verzekeren. In 2009 komt dit grootse project in openbaar onderzoek. Bral staat nu al klaar op de barricaden !
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 3. mobiliteit : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
3.2 campagnes 3.2.1 geef
zuurstof aan je buurt
Brusselse buurten krijgen veel verkeer te slikken : de uitlaatgassen waaien je tegemoet. Dat gebrek aan ademruimte zet een enorme domper op de levenskwaliteit van de Brusselaars. Daarom lanceren Bral en partner in crime Inter-Environnement Bruxelles (IEB) de projectoproep Geef zuurstof aan uw buurt. Maar liefst dertien verenigingen komen met frisse ideeën op de proppen. Wijkcomités, vakbonden, natuur-, jeugd-, handels- en fietsverenigingen en krakers : elk op hun manier geven ze tijdens de Week van Vervoering (18 tot 22 september) zuurstof aan hun (en jouw) buurt. Naast de projectoproep helpen Bral en IEB ook met de omkadering van de dertien deelnemende verenigingen : coaching, voorbereidende ateliers, uitwisseling,… Vijf acties worden vastgelegd op een filmpje die je kan bekijken op www.dailymotion.com/bruxelmob. Maken mee het mooie weer tijdens de Week van Vervoering : de bewonerscomités Het Dorp, Terdelt, Dupré, Tous en Senne ; de verenigingen ACW Brussel, Jong Groen, Bib’z, Natuurpunt Brussel ; de actiegroepen Place O Vélo (Kritische Massa), 123 Logements, Recyclette, Velofiets@Jette en de handelsvereniging Atrium Ninoofsepoort.
Bewonersgroepen doen Brussel herademen met de hulp van Bral!
p.22
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 3. mobiliteit : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
3.2.2
korte ritten in de stad
Bijna 60 % van de Brusselaars legt het grootste deel van zijn verplaatsingen af met de auto. Nog geen 30 % kiest voor de fiets, de voeten of het openbaar vervoer. Nochtans gaat 65 % van de verplaatsingen in Brussel niet verder dan 5 km. 25 % blijft zelfs binnen de kilometer1. Dat zijn afstanden die je gemakkelijk te voet, per fiets of met het openbaar vervoer kan afleggen. En vaak ook sneller. En wist je trouwens dat een wagen tijdens de eerste kilometer 80 % meer brandstof verbruikt en dus meer vervuilt ?
korte afstanden hun auto wat rust te gunnen en dus voluit voor een gezond, milieuvriendelijk en goedkoop alternatief te gaan. Dagelijks registreren ze hun uitgespaarde autokilometers in een logboekje of op de website www.korteritten. be. Op het einde van de campagne berekenden wij dan de totale winst voor het milieu (CO2 en fijn stof), hun gezondheid (calorieën) en hun portemonnee (uitgespaarde kost).
campagne
240 Brusselaars, goed voor 33 ploegen schrijven zich in. De ploegen zijn van uiteenlopend allooi : expats, families, socioculturele verenigingen, publieke instellingen,… Samen sparen ze 40.000 autokilometers uit. Dat betekent : één keer rond de wereld, 6 ton CO2 en 1,5 kg fijn stof minder, goed voor een totale besparing van 30.000 euro en 80.000 calorieën. Uit een bevraging van Bral en IEB blijkt dat de deelnemers veel plezier hebben beleefd aan de campagne. Ze daagden elkaar uit en discussieerden vooral over
Bral en IEB voeren van 16 september tot 16 oktober daarom de campagne Korte Ritten Contract, met de steun van de Brusselse ministers van Mobiliteit en Leefmilieu. De Vlaamse mobiliteitsvereniging Mobiel 21 ontwikkelde het concept. Door een een korte-ritten-contract te ondertekenen engageren de deelnemers zich om een maand lang voor 1
3.2.3
speelstraten
p.23
Cijfers van Mobiel Brussel : www.iris2.irisnet.be
Onder het motto ‘de straat is ook van u’ werken we een project uit rond speelstraten. Want waarom denken we bij het woord straat altijd aan de auto en niet eerst aan de zwakke weggebruiker ? Vanuit dat perspectief ‘automatiseren’ we de aanvraag voor speelstraten, zodat iedereen zijn of haar straat kan opeisen. Op de website www.speelstraten.be centraliseren we alle info over hoe je van jouw straat een speelstraat maakt. Zo wordt het voor iedereen eenvoudiger om de nodige documenten te vinden om een speelstraat bij de gemeente aan te vragen.
resultaten
de mobiliteit in Brussel. Voor sommigen was het evenwel niet eenvoudig om hun auto te laten staan : de frequenties van het openbaar vervoer zijn ’s avonds en in het weekend vaak te laag, en fietsen vinden ze soms te gevaarlijk. De auto blijkt voor sommige deelnemers vaak nog onklopbaar om de drukke agenda’s van gezinnen rond te krijgen.
volgend jaar ? De campagne in 2008 is een pilootcampagne. In 2009 willen Bral en IEB via partnerships de campagne uitbreiden. We gaan daarom op zoek naar nog meer samenwerkingen met andere organisaties. Onder meer vakbonden, sportverenigingen en de Gezinsbond liggen in het vizier. ALERT : juni - het korte ritten-contract : avontuurlijke verenigingen gezocht ! ALERT : december - met fiets, bus en voeten de wereld rond PERSBERICHT : 1/12 : Pascal Smet en Evelyne Huytebroeck stellen resultaten Korte Ritten Campagne voor. Een andere mobiliteit kan ! Brusselaars wijzen de weg.
Wat is er nog nodig om en onze droom om heel (of toch minstens half) Brussel om te toveren in een speelstraat ? Enkel nog de gigantische administratieve mallemolen vereenvoudigen en de gemeentes overtuigen om zich hiervoor open te stellen.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 3. mobiliteit : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
3.3 debatten
maak van Laken geen eiland De vervoersplannen van de MIVB hebben Laken in de kou gezet. Teveel overstappen, te weinig frequentie en te lange kouwelijke wachttijden zijn de aanleiding voor de organisatie van een debat in metro Bockstael. De Brusselse minister voor Mobiliteit, de mobiliteitsschepen van Stad Brussel, een vertegenwoordiger van de MIVB en buurtcomités zijn van de partij op 26 september. Ter discussie : hoe kunnen we er voor te zorgen dat het noordelijk staartje van Brussel zich een
deel van Brussel voelt en zal blijven voelen. GC Nekkersdal en Bral zetten er samen de schouders onder.
recepten zonder auto Naar aanleiding van de Week van Vervoering organiseert Bral in samenwerking met de De Pianofabriek in Sint-Gillis de debatavond Recepten zonder auto. Zowat dertig mensen nemen deel. Bekende en minder bekende Brusselaars getuigen hoe zij hun leven organiseren zonder auto. Steven Van Garsse (Brussel Deze Week), Lutgard Vrints (Brukselbinnenstebuiten), Frederik Depoortere (fietsmanager Brussel), Cathy Vankeymeulen en Jonathan Fronhoffs komen getuigen in het café van De Pianofabriek. Joris Sleebus (Brukselbinnenstebuiten) leidt de avond in goede banen. Zij geven tips & tricks en antwoorden op prangende vragen over het openbaar vervoer en fietsen in Brussel. Wat met de wekelijkse boodschappen in de supermarkt ? En hoe geraken de kinderen op school of in de meezonder voortdurend op je horloge te moeten turen ? crèche ? Of hoe familie en vrienden op het verre plat- Leven zonder auto : onbegonnen werk of een kwestie van teland bezoeken ? Of hoe pik je de late filmvoorstelling organisatie ? Bral heeft de antwoorden klaar.
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
3.4 acties
p.24
formulieren uit aan automobilisten. We vragen hen Bral presenteert koning auto de rekening Militanten van de Brusselse milieukoepels Bral en IEB, om hun ecologische kost te vereffenen en te storten op Friends Of the Earth en collega organisaties Fietsers- de rekening van het Brussels Gewest. Een pollumeter bond, 4x4info en CyCLO presenteren automobilisten de rekening. De milieuverenigingen vinden dat de automobilist zijn openstaande factuur moet betalen. De milieukost en de sociale kost voor het gebruik van de auto kan niet langer genegeerd worden. De milieuverenigingen vragen dat Brussel het voortouw neemt om een systeem van rekeningrijden in te voeren en zo de stad opnieuw leefbaar te maken. Ter hoogte van het kruispunt Kunst-Wet delen actievoerders op dinsdagmorgen 22 april overschrijvings-
onderstreept de slechte luchtkwaliteit die te wijten is aan de overvloedige autostromen die zich een weg banen door Brussel.
stand autoloze zondag Met Geef zuurstof aan uw buurt gaan we naar de bewonersgroepen op autoloze zondag. Het is met dezelfde slogan dat we mensen aansporen om hun mobiliteitswensen kenbaar te maken op de stand van Bral. Zon, ambiance, enthousiasme, Bral en autovrije straten maken van deze dag een zuurstofrijke dag. Dat er meer zulke dagen mogen komen.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 3. mobiliteit : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
3.5
ondersteuning bewoners groepen 3.5.1 bus 47
3.5.2 bus 71
3.5.3 platform
Peterbosbrug
p.25
bus 47 is back ! Over bus 47 is behoorlijk wat inkt gevloeid. De rechtstreekse busverbinding tussen Neder-over-Heembeek en het centrum van Brussel werd ingekort tot de Van Praetbrug, waar de reizigers moeten overstappen op tram 4 om hun reis naar het centrum verder te zetten. Ook voor bewoners van de Noordwijk langs de Antwerpsesteenweg is het opheffen van bus 47 een slechte zaak. Bral
brengt bewoners uit Noordwijk en Heembeek samen. Beide kloppen op dezelfde deur, en met succes : vanaf april doet de bus opnieuw het volledige traject met drie doorkomsten per uur. ALERT :
maart - Mijn bus mijn vriend
drukke lijn doorgelicht Bus 71 is een druk gefrequenteerde lijn die Elsene verbindt met het centrum van Brussel. De bus loopt echter vaak vast in het drukke verkeer op de Elsensesteenweg. Deze op één na belangrijkste winkelstraat in Brussel is dringend aan renovatie toe. Het gewest en de MIVB zijn zich daarvan bewust en startten daarom in 2006 samen met Bral en IEB een brede consultatie van bewoners en gebruikers. In het najaar van 2008 presenteren Bral en IEB de resultaten aan het studiebureau Tritel, de gemeente Elsense en de gewestelijke wegenadministratie.
gewest-ppp : 0-1 Het Gewest is van plan om de houten loopbrug – de Peterbosbrug - over de Maria Groenincks-De Maylaan af te breken. We zetten onze schouders mee onder het Platform Passerelle Peterbos, het PPP. De brug is niet onderhouden en moet op z’n minst een zeer grondige beurt krijgen. Het Gewest oordeelt echter dat afbreken een beter optie is dan herstellen. Maar dat was zonder het PPP gerekend. Veel verzet van bewoners, gemeente, de Fietsersbond, Bral en andere organisaties (van scholen
tot seniorenverenigingen) hebben er voor gezorgd dat de brug niet gesloopt wordt. De wegenis wordt niet afgeschaft en er komt een nieuw openbaar onderzoek. De Peter Pannen van de PPP kunnen op hun twee oren slapen, want nog deze legislatuur wordt er geld uitgetrokken voor een renovatie of voor een nieuwe brug. Gewest-PPP : 0-1.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 3. mobiliteit : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
3.5.4 tram 10
3.6 vorming 3.6.1 de
wakkere fietser
3.6.2 geef
extra pit aan je acties
p.26
JA ! aan de tram Tram 10, de nieuwe tramverbinding in het Noord-Westen van Brussel, heeft al heel wat stof doen opwaaien. In het voorjaar komt het dossier in een stroomversnelling en steekt het buurtprotest opnieuw de kop op. Bral schaart zich achter een positieve campagne van een collectief van Jettenaars en levert mee de argumenten die pleiten voor de komst van een tram.
efficiënte beïnvloeding ? Bral en Fietsersbond slaan de handen in elkaar voor een vorming die we De Wakkere Fietser dopen. Na decennia van strijd hebben we in Brussel eindelijk een fietsbeleid. De fietser kan zijn stem via verschillende kanalen laten
extra pit voor een verkeersleefbare buurt ! Bral en IEB organiseren op 21 oktober een soirée in GC De Markten waar bewonersgroepen tips kunnen rapen om hun acties voor een verkeersleefbare buurt te dynamiseren. De avond kadert in de campagne Geef zuurstof aan je buurt, die dit jaar dertien bewonersgroepen mobiliseerde tijdens de Week van Vervoering (zie 3.1.2). Jeroen Verhoeven (4x4 Info en Friends of the Earth) geeft tekst en uitleg over Web 2.0 (blogs, Youtube,...) en andere nieuwe media, straataudits, Bernard Devil-
horen. Maar hoe doe je dit praktisch ? Voor een grote lobbyen. De vorming vindt plaats op 27 februari in GC groep ‘wakkere fietsers’ ontsluiten we de wondere De Platoo in Koekelberg. wereld van openbare onderzoeken, mobiliteitsplannen, fietscommissies, etc. We leren aan de 20-tal gegadigden ook de basisbeginselen aan over hoe ze efficiënt kunnen
lers (Wolu-Inter-Quartiers) reikt een methode aan om verkeersproblemen aan te kaarten, onze eigenste Braller Ben en collega Marie-Claire Schmitz (IEB) geven uitleg over de opvolging van openbare onderzoeken en over hoe je als goed draaiend wijkcomité kan lobbyen, Jacques Bouché (buurtcomité Het Dorp) en Georges Michel (Associations des Comités de Quartiers Ucclois) tonen waarom originaliteit en enthousiasme zo belangrijk zijn. In totaal ontvangen we 35 deelnemers.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 3. mobiliteit : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
4. natuur en milieu Brussel heeft véél leefmilieu Omdat Bral geen gigantische staf heeft, hebben we wat milieu betreft zo onze speerpunten : afval, luchtvervuiling, duurzame wijken. In der Beschränkung zeigt zich erst der Meister. Maar dat wil niet zeggen dat we andere milieuthema’s volledig links laten liggen. Als federatie helpen we bewoners ook verder als ze vragen hebben over andere zaken. En dat gebeurt regelmatig. Mensen kloppen bij ons aan met vragen over groene stroom, bodemvervuiling, asbest, milieuwetgeving, composteren, gsm-masten, pvc, volkstuinen, energieverspilling van winkels en terrassen, enzovoort. We sturen hen informatie, geven strategische tips en als wij hen helemaal niet kunnen helpen, oriënteren we hen naar de juiste instantie. Ook als officiële gesprekspartner van de overheid buigen we ons over telefoonboeken vol wetteksten en andere documenten. Om te beginnen doen we dat binnen de Raad voor het Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de commissie die de regering en Leefmilieu Brussel adviseert over het milieubeleid. Naast Bral zetelt daarin ook de bedrijfswereld, de middenstand en de vakbonden. Omdat het einde van de legislatuur nadert, passeren in 2008 in ijltempo horden ordonnanties, plannen en uitvoeringsbesluiten langs deze raad : geluidsplan, ordonnantie op bedrijfsvervoerplannen, groene-stroomcertificaten, het schieten van everzwijnen,… Wij proberen al deze dingen zo goed mogelijk te doorgronden, er een standpunt over in te nemen en, als het even kan, te mikken op consensus met de andere raadsleden. Pas dan kan je wat gewicht in de schaal leggen. Dat lukt wonderwel in een aantal belangrijke documenten. We zetelen ook in de jury ecodynamisch label. Bedrijven dienen bij dit orgaan dossiers in om het label ‘ecodynamische onderneming’ te bekomen. Het is iets wat
p.27
verder van onze werking afstaat. Dat zijn lijvige, vaak technische dossiers maar volgen dit in de mate van het mogelijke op. Het mogelijke is beperkt, dus we kaarten dat probleem aan bij het Gewest, dat naar een oplossing zoekt. Een billijke vergoeding van juryleden dringt zich op (of dat nu voor ons is of voor anderen).
lente in België en Europa Brussel is geen eiland dus we houden onze blik ook altijd gericht op België en Europa. Daarvoor dienen de confederaties. Op nationaal vlak is er de informele confederatie in de vorm van wat we de ‘vier feds’ noemen. Die vier federaties luisteren naar de namen Inter-Environnement Bruxelles (IEB), Inter-Environnement Wallonie (IEW), Bond Beter Leefmilieu (BBL) en Bral. En omdat meer zielen (soms) voor meer efficiëntie zorgen, zitten daar sinds enkele jaren ook de grootste lidorganisaties bij : Greenpeace, WWF, Natuurpunt en Natagora. Via deze 4 feds volgen we allerlei initiatieven en ontwikkelingen op, zoals de Lente van het Leefmilieu : een lange en arbeidsintensieve overlegronde die de federale minister van Duurzame Ontwikkeling en Energie lanceert. We bereiden met IEB de werkgroep ‘derde-betalersregeling’ voor. Zelf trekken we binnen de vier feds enkele acties die nauw aansluiten bij Brusselse thema’s, zoals de grote ring en het GEN. Zie over deze dossiers Hoofdstuk 3. We volgen ook het internationale milieubeleid op. Daarvoor zijn we lid van de Europese milieukoepel het European Environmental Bureau (EEB). En via de 4 feds volgen we wat er gebeurt binnen het Coördinatiecomité Internationaal Milieubeleid, dat de Belgische standpunten over internationale thema’s aankaart.
Met deze oproep wil onze administratie bewoners van bestaande wijken meetrekken in een sensibiliseringscampagne rond duurzaamheid in hun wijk. We nemen een plaats in het begeleidingscomité van de oproep en geven onze commentaar op de eerste ideeën. Aanvankelijk legt Leefmilieu Brussel de lat erg hoog voor de bewonersgroepen en dus stellen wij voor om wat te ‘dimmen’. Daardoor moeten bewonersgroepen die zich kandidaat stellen geen uitgewerkt projectvoorstel meer indienen. De interesse van bewonersgroepen is behoorlijk groot en we helpen mee bij de selectie van de winnaars door te zetelen in de jury. Vijf groepen kunnen aan de slag. En dan is er nog het Milieufeest in juni, in het Jubelpark. Bral zet al enkele jaren een stand op tijdens dat evenement en dit keer staat die stand helemaal in het teken van duurzame wijken. We hangen een prachtige luchtfoto van Brussel op en we geven mensen de kans om daar problemen en toffe ideeën op aan te duiden. Veel voorbijgangers grijpen hun kans en markeren sluikstorten, straten waar auto’s te snel rijden, overstromingen in de Louizawijk, enzovoort. We noteren ook de ‘dromen’ van de voorbijgangers, genoeg voor een jaar vol verfrissende nachten. juni – ruimte voor de boer in ons juni - regenplan juli-aug – Meer groen, ’t stinkt hier juli-aug - eau water zone : bruisende kijk op waterbeheer oktober – splinterbom valt op Helmet november – Brussel staat veel te luid december – Act Now december – België voor het leefmilieu, en het leefmilieu voor België ALERT : ALERT : ALERT : ALERT : ALERT : ALERT : ALERT : ALERT :
duurzaamheid boven Leefmilieu Brussel vraagt ons ook om een steen bij te dragen aan hun projectoproep ‘duurzame wijken’.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 4. natuur en milieu : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
4.1 afval
p.28
Brussel zwalpt Op vlak van afvalbeleid is Brussel een dik jaar lang een zwalpend schip. Geen bestemming, geen routekaart, maar wel minstens twee kapiteins. Al het hele jaar wachten we op een meerjarenplan over afval. Het vorige liep af in 2007 en over het nieuwe plan blijven de kabinetten knokken. Maar kijk, na de zomer stelt het Gewest eindelijk zijn nieuw gewestelijke afvalplan voorstellen. Wij zijn er al een tijd klaar voor. In 2007 hebben we een aantal ronde tafels en brainstormvergaderingen georganiseerd over afval en dus zijn we goed gedocumenteerd. Vooral over de thema’s hergebruik, sensibilisatie en preventie. De informatie en de standpunten die we verzameld hebben, komen allemaal terecht in een nieuwe Bralpublicatie : Zero Waste in Brussel, aanbevelingen van het terrein voor een dynamisch gewestelijk afvalbeleid. Goed leesvoer voor geïnteresseerde mensen uit het middenveld en beleidsmakers. Er bestaat ook een Franstalige versie. Het hoofdstuk over hergebruik leest als een inventaris van de sector en we maken een vergelijking met hergebruik in Vlaanderen. In de publicatie bestuderen we ook de haalbaarheid van een initiatief voor hergebruik van bouwmateriaal in Brussel. Omdat het afvalplan een document is zonder einddatum, met een regelmatige monitoring, kan onze publicatie de komende jaren vaak van pas komen. De ministers en administraties zullen beleidsopties uit het plan vaak genoeg concretiseren, schrappen of bijsturen. En dan is een goed leesbare publicatie met een handig overzicht aanbevelingen nuttig. Wanneer het nieuwe plan eindelijk in openbaar onderzoek gaat, leggen we ‘t naast onze tekst en we vergelijken. We zijn blij te lezen dat onze regering de afvalberg voor het eerst echt wil doen dalen. Maar we zijn minder tevreden over de acties die we terugvinden in het plan. De krachtigste maatregelen blijven in de kast zitten, zodat we de ambities waarschijnlijk niet halen. We verspreiden deze analyse en we schrijven ook een lijvig bezwaarschrift, na ruggespraak met IEB. Samen roepen we verschillende verenigingen bij elkaar die zich achter een platformtekst scharen. We mogen onze ongezouten mening ook spuien op een overlegvergade-
ring van Leefmilieu Brussel. Op een congres van onze administratie stellen we ook een vraag over de Brusselse plannen voor een biomethanisatie-installatie. Een echte opsteker is dat de Raad voor het Leefmilieu voor een groot stuk op onze golflengte zit. De Raad vraagt bijna dezelfde aanpassingen aan het plan als wij. Van efficiënt lobbywerk gesproken. Net voor het einde van het jaar komt er nog goed nieuws. We gaan met IEB en enkele andere verenigingen op de koffie op het kabinet van de staatssecretaris voor Openbare Netheid. Ook de schepen van Netheid van de Stad Brussel tekent present. We bespreken er enkele van onze standpunten en merken dat er interesse is voor
ons voorstel over de combinatie betalende huisvuilzak + gratis zak.
en verder... We bemiddelen ook tussen het comité van de Waelhemstraat, de gemeente Schaarbeek en Leefmilieu Brussel naar aanleiding van klachten over het gemeentelijk containerpark. De verantwoordelijke van het park belooft beterschap op een aantal vlakken. Wij houden alvast een oogje in het zeil. ALERT : ALERT :
mei – baas over eigen blaas november – op de afvalberg met een B-ploeg
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 4. natuur en milieu : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
4.2 energie
4.3 lucht
p.29
broeikas Brussel van Bral. Maar we benen bij. Als we het klimaat willen Klimaat en energie zijn geen traditionele stokpaardjes redden, moeten we ook Brussel radikaal energiezuinig maken en dus trekt Bral mee aan de kar. Ook de regering begint te beseffen dat een kentering nodig is. Ze kondigt een ambitieus en geïntegreerd klimaatplan aan. Alle kabinetten werken eraan mee. Samen met IEB, Greenpeace en WWF werken we een voorstel uit. We gaan op de koffie bij de regering om te luisteren naar hun voornemens. De sociale partners zijn ook op het appèl. Daarna volgen nog twee thematische werkvergaderingen. Telkens werken wij samen met onze drie milieupartners aan gezamenlijke voorstellen, die we dan met de sociale partners en met de bevoegde kabinetten aftoetsen. Daarna trekt de regering zich terug om van die ideeën iets lekkers te brouwen. Althans dat hopen wij. Op gezette tijden informeren we naar hun vorderingen, en tot nu toe blijft het opvallend stil. Werk voor 2009. We blijven niet bij de pakken zitten. We lanceren een pilootproject : Collectief Isolé. In 2008 tasten we
schappelijk vuil jaar We hadden in 2008 geen bijzonder vuil jaar in Brussel. Dat wil niet zeggen dat we de strijd tegen luchtvervuiling aan ‘t winnen zijn. Het wil gewoon zeggen dat de weersomstandigheden gunstig waren. Zodra de koude arriveert, blijft de vervuilde lucht hangen in de straten en slaan onze meetstations alarm. Het Gewest is verplicht om een urgentieplan in te dienen bij de Europese Unie. Dit plan moet vastleggen hoe vervuilingspieken aangepakt worden. Daarom schrijft het Gewest haar pollupiekplan. Kort samengevat : de snelheidsbeperkingen op de autowegen worden strenger van zodra de concentraties fijn stof een bepaalde piek bereiken. De helft van onze auto’s moet aan de kant blijven bij nog hogere vervuilingsniveaus. Bij het allerhoogste alarmpeil moet iedereen z’n auto laten staan.
Bral analyseert het plan en reageert. We sturen een type-bezwaarschrift rond en zetten het op onze site. We reageren via de pers en natuurlijk dienen we het bezwaar in tijdens het openbaar onderzoek. Kort samengevat : we vinden de drempels aan de hoge kant. Vooral de hoogste drempel zullen we schier bereiken. En wat is de zin van maatregelen als we ze nooit zullen durven nemen ? En waarom zouden we niet meteen voorzien in een geleidelijke daling van de drempels ? Bovenal vragen we structurele maatregelen om het aantal autoverplaatsingen effectief te doen dalen. En 2008 schenkt ons nog een tweede plan om op te reageren : het federaal anti-kankerplan. We merken tot onze verbijstering dat de link kanker-luchtvervuiling nog niet doorgedrongen is tot het ministerie en het kabinet Volksgezondheid. Alle studies die aantonen dat fijn stof en vluchtige organische stoffen de kans op deze vreselijke ziekte duidelijk verhogen, zijn blijkbaar onbekend.
de mogelijkheden af en zoeken we naar mogelijke partners. Maar voor 2009 zetten we er nu al de beuk in. We zoek partners waarmee we op gaan naar huurders en eigenaars die hun dak en/of muren wensen te isoleren. We zoeken zoveel mogelijk kandidaten om zo de prijs maximaal te drukken. We onderzoeken de mogelijkheden voor premies en sociale leningen en brengen de technische know-how mee. Hou het in ’t oog, wie weet halen we wel het Guinness Book of World Records met de grootste isolatiewerf ! We gaan met onze ideeën over energie ook op bezoek bij de politieke partijen. De CD&V nodigt ons uit om een korte bijdrage te geven op hun nationaal congres over energie en klimaat. En we trekken naar een discussiediner van de SP.A over energie en armoede. We zijn er ook bij wanneer Open VLD in het Brussels Parlement een congres organiseert over windenergie.
PERSBERICHT :
13/03 - Ernstig kankerplan moet autoverplaatsingen
verminderen 20/06 - Luchtverontreiniging in Brussel, strengere normen nodig ALERT : maart – mercuro krom, kwikvervuiling ALERT : mei – geen vuiltje aan de lucht in Anderlecht ? ALERT : juni-augustus – aspirine tegen luchtvervuiling PERSBERICHT :
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 4. natuur en milieu : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
4.4 groen
Laarbeekbo(o)s In 2008 keert de rust terug onder de volkstuinders en de leden van het platform LaarbeekBoos, waar ook Bral deel van uit maakt. In het voorjaar 2008 kwam de Vrije Universiteit Brussel (VUB) namelijk terug op haar plannen om er voetbalvelden te ontwikkelen. Zoals we voorstelden, besloten ze te investeren in bestaande voetbalvelden een beetje verderop om aldaar hun voetbalambities te realiseren. Onze ondersteuning van het platform wierp dus zeker haar vruchten af.
red de stadstuin Het is genoegzaam bekend : Brussel is een groene stad. Daar zitten onze tuinen voor veel tussen. Maar die tuinen zijn loslopend wild. In sommige buurten sneuvelen ze bij… euh… bosjes onder de bouwwoede en verkotingsdrang van onze medeburgers. De gemeenten kijken soms oogluikend toe of zijn vaak niet op de hoogte. Maar soms organiseren ze de kaalslag gewoon zelf. En dat vinden
p.30
wij nogal wraakroepend. Wij denken aan het project van de gemeente Schaarbeek om een kinderkribbe te bouwen in een binnentuin aan de Plaskylaan. De inderhaast geboren actiegroep ‘Save the City Gardens’ komt bij ons aankloppen om steun tegen dit project en wij fluisteren hen alle goede tips in die we in onze koker zitten hebben. Zo gewapend stappen ze naar de Raad van State om de stedenbouwkundige vergunning voor de kribbe nietig te verklaren. De auditeur van de Raad van State oordeelt dat daar inderdaad reden voor is. Want er is sprake van belangenvermenging. In theorie gaat het om een project van een vzw maar die vzw leunt zo intiem dicht bij de gemeente aan dat de schepenen rechter en partij zijn, vindt de auditeur. We wachten nu op de uitspraak van de voltallige Raad. ALERT :
red de stadsnatuur Natuurlijk zijn we er op de eerste plaats om bewoners te helpen. Maar daarnaast zijn we ook een formele gesprekspartner voor de overheid. Wanneer de Brusselse regering een ontwerp-ordonnantie natuur wil schrijven, passeert die eerst op de Hoge Raad voor Natuurbehoud. In die adviescommissie zetelen wij naast een keur van notoire Brusselse natuurliefhebbers en dus analyseren we samen met hen elke ontwerptekst. ALERT : februari - le début des haricots, er groeit iets moois tussen boer en consument
juli-augustus – dood van een tuin
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 4. natuur en milieu : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
5. bral : de vereniging In 2008 werken we aan drie belangrijke inhoudelijke Braldocumenten. We pikken de draad op van de Lijn van Bral, we stellen onze prioriteitenlijst voor Brussel op en we werken aan een memorandum voor de gewestverkiezingen van juni 2009.
de lijn van bral We pikken de Lijn van Bral op en organiseren Bralcafés over stedenbouw. Bedoeling is om onze standpunten over stedenbouw scherp te stellen en erover te debatteren met onze achterban. We zijn tevreden met de opkomst (40 deelnemers in totaal), de debatten zijn interessant en de resultaten worden meegenomen in de Lijn van Bral. Na verschillende discussies tussen staf, bestuurders en leden beslissen we om dit jaar in eerste instantie voorrang te geven aan het opstellen van onze eigen prioriteiten voor Brussel. Die prioriteitenlijst moet als kapstok dienen voor het memorandum maar ook voor de Lijn van Bral. De Lijn wordt de verzameling van alle bralstandpunten, een toetssteen voor onze dagdagelijkse werking.
de prioriteiten scherpgesteld De resultaten van de Bralcafés vinden ook hun weg naar onze prioriteitenlijst, die we in 2008 scherpstellen. Wat zijn de grote uitdagingen waarvoor we vandaag staan ? Waar moet Brussel de komende jaren naartoe en welke uitdagingen vindt Bral prioritair ? In eerste instantie proberen we met de staf antwoorden op deze vragen te vinden. Een discussie met de bestuurders is een tweede stap. En ten slotte legen we de lijst van welgeteld 8 punten voor aan onze AV. Het resultaat kan je hier bewonderen.
op weg naar een memorandum 2009 is het jaar van de gewestverkiezingen en dus zetten we eind 2008 al de eerste stappen naar ons memorandum voor de verkiezingen. De basis voor dit memorandum vinden we in onze scherpgestelde prioriteiten en de teksten van de Lijn van Bral. Nog voor de verkiezingen mogen de belangrijkste beleidsmensen ons inspirerende memorandum in hun postbus verwachten.
van platform tot de Staten-Generaal van Brussel 2008 is ook het jaar waarin er op federaal niveau belangrijke stappen worden gezet op het gebied van de institutionele organisatie van ons land. Vanuit onze bezorgdheid voor de Brusselse belangen en met het oog
p.31
op een efficiëntere organisatie van het Brussels Gewest werkt Bral mee aan de oprichting van een “platform voor de toekomst van het Brussels Gewest”. Ook de vakbonden ACV en ABVV, BECI, Brussels Kunstenoverleg (BKO) en Réseau des Arts de Bruxelles (RAB), IEB, Aula Magna, bruXsel forum en Manifesto maken er deel van uit. We stellen een platformtekst op (‘Ons project voor Brussel’) waarin we twaalf voorstellen voor de toekomst van het Gewest naar voren schuiven. De platformtekst stellen we voor op een persconferentie en sturen we naar Brusselse beleidsmensen. Al is dit maar het startschot van wat zal leiden tot een brede mobilisering van het Brusselse middenveld en de Brusselaars : de Staten-Generaal van Brussel. De initiatiefnemers zijn dezelfde als deze van het platform, maar we krijgen het gezelschap van drie Brusselse universiteiten : Facultés Universitaires de Saint-Louis (FUSL), Vrije Universiteit Brussel (VUB) en Université Libre de Bruxelles (ULB). Het eigenlijke proces van overleg, reflectie en publiek debat gaat pas van start in januari 2009, maar in het najaar van 2008 wordt onder de organisatoren al overlegd over de keuze van de thema’s en de ‘wetenschappelijke fiches’ die als basis zullen worden gebruikt voor een reeks publieke discussieavonden. En of we het ook over de kernthema’s van Bral zullen hebben. Meer hierover in ons jaarverslag 2009 !
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 5. bral : de vereniging : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
de bralprioriteiten voor Brussel We werken aan een duurzaam Brussel met drie facetten : • een emancipatiestad waarin het recht op wonen realiteit is • een ecopolis die groen maar toch dicht is • een stad met een geïntegreerd, participatief en creatief bestuur Die twee eerste facetten zijn sterk met elkaar verbonden want emancipatie betekent ook bewustwording en zonder bewustwording wordt een ecopolis moeilijk te realiseren. Ook het derde facet is nodig om die twee andere facetten waar te maken.
Brussel, emancipatiestad waar recht op wonen realiteit is Een emancipatiestad is een stad die inwoners opvangt en kansen biedt op ontplooiing en sociale stijging. Goede vorming, economische ontwikkeling, jobs en sociale herverdeling zijn daarbij cruciaal. De emancipatiestad is per definitie een niet-duale stad. Een emancipatiestad is ook een stad waar het recht op wonen minstens even zwaar weegt als het recht op privé-eigen-
p.32
dom. Daarvoor moet elk mens zich een behoorlijke en geschikte woning kunnen veroorloven. We willen ook een stad waar gebouwen niet blijven leeg staan.
Brussel, dichte maar toch groene stad Om van Brussel een ecopolis te maken en de verwachte bevolkingsgroei op te vangen, moeten we de stad kwalitatief verdichten. We werken aan een Brussel waar gebouwen en natuur met elkaar verweven zijn. Concreet wil dat zeggen dat veel zones extra woningen, handel, tewerkstelling en diensten moeten krijgen. Andere zones of plekken moeten we dan weer vergroenen. Zowel voor de beweging van koele en zuivere lucht van de groene ruimten naar de bebouwing als voor de biodiversiteit is het belangrijk dat deze groene ruimten zoveel mogelijk in een netwerk liggen.
Brussel, gemengde stad In onze ecopolis streven we naar sociale en functionele vermenging,
ook op het niveau van de gebouwen, liever dan monofunctionele zones aan te leggen.
Brussel, anders mobiele stad In Brussel-ecopolis verplaatst iedereen zich vlot en milieuvriendelijk. Door de nabijheid van functies in een gemengde stad kunnen we de vele korte afstanden zonder probleem te voet of met de fiets afleggen. Voor langere afstanden voorzien we snelle fietsassen en een hoogwaardig milieuvriendelijk openbaar vervoer de klok rond. We produceren zoveel mogelijk in korte keten in plaats van aan het andere eind van de wereld en vervoeren onze producten met een performant en milieuvriendelijk vrachtvervoer. Verplaatsingen van privéauto’s en vrachtwagens worden op die manier vaak overbodig, ook ’s nachts en in het weekend. Als autobezit minder nodig wordt, kunnen we de openbare ruimte totaal herdenken. We kunnen haar dan inrichten voor ontmoeting, waardevol groen en recreatie.
Brussel, post-olie-stad Als ecopolis moet Brussel radicaal energiezuinig worden. Dat wil zeggen dat we tegen 2020 ons energieverbruik halveren en tegen 2050 met 70 tot zelfs 90 % reduceren. Dat geldt zowel voor stroom als voor warmte. De Brusselse lucht wordt dan meteen ook zuiver. Verder willen wij een Brussel dat zijn eigen elektriciteit opwekt in een veelheid van kleine, groene krachtbronnen en die via een efficiënt netwerk verdeelt.
Brussel, post-afval-stad De ecopolis Brussel is een post-afvalstad waar we veel minder verbruiken en waar we alle materialen en producten kunnen composteren of uiteenhalen en hergebruiken. Zo springen we zuinig om met onze hulpbronnen en maken we van Brussel meteen een schone stad. Ook ons water moeten we zuiveren en zoveel mogelijk hergebruiken.
Brussel, creatieve stad
toren-centrisme. Brussel moet de ambitie, creativiteit en dynamiek van een grootstad tonen. Innoverende ideeën en initiatieven over het beheren van een stad, over ecologie, kunst of architectuur mogen niet doodgezwegen of gerecupereerd worden. Het beleid moet de ruimte creëren om ze ten volle te benutten. Innovatie en creativiteit zorgen meteen ook voor internationale uitstraling.
Brussel, coproductieve stad Om alle doelstellingen te bereiken, moet Brussel coproductie in het hart van zijn beleid plaatsen : alle overheidsdiensten en bewoners/gebruikers van de stad denken en werken in alle fasen van het beleid samen : voorbereiding, uitvoering, opvolging en evaluatie. Dat houdt in dat de overheid zoveel mogelijk tussenschotten verwijdert en geïntegreerd werkt, ook over de grenzen van het gewest heen. En het houdt in dat de overheid een eigen visie durft verdedigen.
We kunnen dit allemaal niet waar maken met provincialisme of kerk-
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 5. bral : de vereniging : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
5.1 wie is wie ?
Bral is natuurlijk veel meer dan alleen de staf. Ook al, ere wie ere toekomt, zijn zij de motor van Bral. Zonder onze leden, onze bestuurders, vrijwilligers, studenten,… kan die motor niet draaien. Zij zijn – ere wie ere toekomt - de olie van Bral. Ze helpen een handje, inspireren ons, bekritiseren ons, houden ons een spiegel voor, maken ons attent op de kleine lettertjes in de dossiers, geven input,…
algemene vergadering De statuten verwijzen naar de AV als zijnde het hoogste orgaan van de vereniging. Zie de lijst van aangesloten leden (wijkcomités, verenigingen en individuele leden) verderop in dit hoofdstuk. De AV komt in 2008 drie keer samen. Op de jaarlijkse statutaire AV van maart worden jaarverslag en programma, zowel financieel als inhoudelijk, goedgekeurd.
raad van bestuur Het kantoor van Bral bevindt zich op de eerste verdieping van dit gebouw op het Zaterdagplein (vlakbij het De Brouckèreplein).
Onze RvB is een kleine ploeg van geëngageerde vrijwilligers die de vereniging bestuurt. Ook hier worden inhoudelijk zeer degelijke discussies gevoerd over stellingname, profilering van de
vereniging. De RvB doet dus meer dan het bestuurlijke bakkeleien over een nieuwe boekenkast of de aankoop van flatscreens. Alleen in de periode juli–augustus ligt het vergaderritme wat lager. Voorts zijn drie vierden van hen aanwezig op de maandelijkse bijeenkomsten van de RvB. Bestuurder zijn bij Bral is geen cadeau. De staf doet vaak een beroep op hen voor inhoudelijke ondersteuning bij projecten of acties, voor feedback op persberichten, enzovoort. Er belandt ook heel wat leesvoer in hun (elektronische) postbus. Ze vertegenwoordigen Bral op debatten en studiedagen of gaan mee naar de kabinetten voor onderhandelingen of lobbywerk. Het takenpakket van de bestuurders is dus heel divers. En omdat Bral kort op de bal speelt, veronderstelt dit een grote beschikbaarheid. Enkelen springen zelfs af en toe eens binnen op het ‘schoon verdiep’ op het Zaterdagplein.
vrijwilligers AV, RvB,… ze doen het allemaal vrijwillig, net zoals onze ‘officiële’ vrijwilligers. Zij komen op geregelde tijdstippen de stafploeg versterken. Fanny vlooit voor ons bijvoorbeeld tweewekelijks de kranten uit. Tot ergens na de zomer bleef onze übervrijwilliger en exBraller Maarten Roels zich nog actief inzetten voor bepaalde dossiers, niet in het minst voor het dossier over de verbreding van de Grote Ring. En tot februari was Yolande een kostbare hulp voor het bijhouden van openbare onderzoeken en het up-to-date houden van ons archief. Nu stopt ze haar tijd in haar kersverse kleindochter ! Proficiat !
staf Elke staffer is verantwoordelijk voor welomlijnde thema’s, maar met de nodige flexibiliteit springen we elkaar geregeld bij. Dat is een vereiste binnen onze kleine ploeg. De staf vergadert om de twee weken. Tijdens die stafvergaderingen bespreken we de hete hangijzers in de ploeg om vanuit verschillende invalshoeken tot gedragen voorstellen te komen. Want Bral zetelt in heel wat officieel ingestelde raden. De standpunten die we hier innemen, worden geregeld besproken op de staf.
officiële gewestelijke adviesraden waar Bral in zetelt Gewestelijke Ontwikkelingscommissie van het BHG ook wel : GOC Gewestelijke Mobiliteitscommissie van het BHG kortweg : Mobiliteitscommissie Raad voor het Leefmilieu van het BHG ook wel : Milieuraad of de Raad Hoge Raad voor het Natuurbehoud van het BHG Adviescomité van de gebruikers van de MIVB
Twee maal per jaar houden we een plandag om het komende semester of jaar te plannen. Daarnaast is er geregeld overleg met de coördinator via voortgangsgesprekken. Die gesprekken stellen ons in staat om de werkzaamheden beter te plannen, op elkaar af te stemmen en een occasionele frustratie vroegtijdig op te sporen en te behandelen. Al dat intern en extern vergaderen proberen we zorgvuldig af te wegen en tot een minimum studenten Jaarlijks vinden verschillende studenten (vooral geo- te beperken. Dat is als federatie van zoveel bewonersgrafie-, stedenbouw- en architectuurstudenten) hun weg groepen soms een hachelijke evenwichtsoefening. naar ons archief voor specifieke opdrachten en thesissen. Een degelijke begeleiding van die studenten vergt soms de wind waait door de staf behoorlijk wat tijd. Mensen informeren zien we als één An promoveert in mei van coördinatrice ad interim tot van onze taken en het komt de naambekendheid en de coördinator tout court. Haar taken zijn divers en moeilijk uitstraling van de vereniging ten goede. te definiëren : de link tussen staf, RvB en AV, inhoudeIn de zomervakantie werven we tijdelijk vier jobstu- lijke coördinatie tussen de stafleden, zelf ook een aantal denten aan om ruimtelijke gegevens van het Leefmilieu overkoepelende inhoudelijke dossiers opvolgen en dan Brussel te verzamelen en analyseren. zorgen dat de vereniging kan draaien : logistiek, ICT,
p.33
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 5. bral : de vereniging : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
personeelsadministratie, enzovoort. In een paginagroot interview in het Brussels weekblad Brussel Deze Week (17 mei) spreekt de journalist zelfs van “een nieuwe wind” die door Bral waait. Wij hebben nog niemand gevonden die dat tegenspreekt. Die nieuwe wind vertaalt zich onder meer in de komst van twee nieuwe medewerkers : Marianne en Joost. Marianne komt de ploeg versterken in maart. Ze begint met enthousiasme aan het project Speelstraten en eindigt het jaar met het opstarten van het project Col-
overzicht
lectief Isolé. Joost neemt de plaats van An in. Hij wordt nu de West-Vlaams-Brusselse evenknie van Steyn als medewerker stedenbouw. Hij gooit zich op kleine en grote dossiers en zet zich iets meer dan anderen in voor de communicatie. De passage van Guy, nog maar sinds begin mei bij Bral als medewerker communicatie, is betrekkelijk kort. Hij verlaat in september het Zaterdagplein en gaat werken als communicatiemens voor een ICT-bedrijf. Ook Fabrizio geeft er na de grote vakantie de brui aan.
Als student deeltijds leren-deeltijds werken, wil hij ook eens op een andere plek ervaring opdoen. Vorming ten slotte is bij Bral al een aantal jaren een prioriteit. Als staflid in een milieuvereniging/lobbygroep is het vanzelfsprekend dat je jezelf bijschoolt en op de hoogte blijft van de laatste wetenschappelijke studies, van de recente beleidsveranderingen, van andere projecten. Bral neemt daarom deel aan tal van vormingen, colloquia en studiedagen. Een exhaustieve lijst zit verborgen in alle vorige hoofdstukken van dit jaarverslag.
staf Zaterdagplein
Ben Bellekens Dina Claes An Descheemaeker Hilde Geens Marianne Stevens Steyn Van Assche Joost Vandenbroele Piet Van Meerbeek
stafmedewerker mobiliteite secretariaatsmedewerker coördinator (sinds mei) stafmedewerker stedenbouw en financieel beheer stafmedewerker mobiliteit en projectmedewerker speelstraten (sinds maart) stafmedewerker stedenbouw, grote stadsprojecten, water en natuur stafmedewerker stedenbouw, communicatie (sinds juli) stafmedewerker participatie, wijkontwikkeling, leefbare & duurzame buurten
Fabrizio Bongiorno Guy Bourgeois Peter Mortier Maarten Roels
administratief helper (tot oktober) communicatiemedewerker (van mei tot september) coördinator (tot april) stafmedewerker mobiliteit en openbare ruimten (tot februari)
Huis voor Stadsvernieuwing
Emmanuelle De Backer Violaine de Crombrugghe Bettina Secchia Stijn Thomas Laurent Fontaine
coördinator stafmedewerker renovatieadviseur (sinds juni) stafmedewerker wijkontwikkeling (sinds mei) architect stafmedewerker (van maart tot juni)
vrijwilligers
Yolande Broodcoorens Fanny Godu Maarten Roels
administratief vrijwilliger administratief vrijwilliger vrijwilliger dossier uitbreiding Grote Ring (Modal Shift)
Maar ook voor terreinacties staan er steeds vrijwilligers klaar. Ze maken voor ons o.a. fotoreportages tijdens de Week van Vervoering of T&T-festiviteiten.
studenten
p.34
Gauvain Dumont Coline Dony Denis Callens David Bastin
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 5. bral : de vereniging : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
p.35
raad van bestuur
Sarah Hollander
voorzitter
a angesloten verenigingen
Brukselbinnenstebuiten vzw Brussel Natuur vzw Buurtcomité Bonnevie vzw Buurtcomité Centrum Nieuwland vzw CCN Vogelzang vzw Centrum voor Stadsvernieuwing vzw City Mine(d) vzw Comité de l’Amitié–Vriendschapswijk vzw Comité Harmoniebuurt/Oude Noordwijk Comité Helmet vzw Comité Het Dorp Comité Koninginneplein vzw Comité voor de verdediging van de bewoners van Brussel Centrum vzw CyCLO vzw De Groene Wandeling Neder-Over-Heembeek vzw Fietsersbond vzw - Brussel G.A.Q. vzw – Brussel Noord-Oostwijk GEBOV-GUTIB Gemeenschapscentrum Ten Noey vzw Gemeenschapscentrum Ten Weyngaert vzw Leopoldswijk - Tuin van Europa vzw Maritiemcomité - Havenwijk Natuurpunt vzw - Brussel Neerpede blijft ! Omwonenden Jourdan vzw Pétitions-Patrimoine vzw ‘t Smelleken vzw Werkgroep Belangen De Markten Werkgroep Leefmilieu C.S.C. Werkgroep Leefmilieu Sint-Lambrechts-Woluwe Wijkcomité Anneessens Wijkcomité Heembeek blijft vzw Wijkcomité Het Rad vzw
Joris Sleebus en Wim Kennis Harry Mardulyn Cathérine Antoine Jean Jacques Peters en Monique Verlinden Peter Van Bellingen Barbara Tomson Ludo Moyersoen Georges Vos Caroline Van Malderen Adelheid Byttebier en Claudine Huyghe Kathleen Vanginderachter en Jacques Bouché Wijkmaatschappelijk werk Nathalie Strubbe en Charles Winne Gerben van den Abbeele en Michel Huysseune Benoît Elleboudt en Jean-Pol Van Steenberghe Koen Van Wonterghem Gaëtan Van der Smissen en Randy Rzewnicici Jean Loozen Piet Ools Peter Gonnissen Philippe Goyens Francis Delrée en Jos Roobaert Jan Paenhuysen Johan Van Waeyenberge en Steven De Ridder Christine Goyens Carolien Zandbergen en Frederik Depoortere Rita Huygen Marcel Rijdams Georges Vanhamme Luk De Raeve en Philippe Laporta Johan De Proot en Werner De Bus Daniel Muylders en Marie-Louise De Backer Bernadette Stallaert
individuele leden
Frans Adang, Jeroen Bastiaens, Isolde Boutsen, Annick Brison, Leo Camerlynck, Etienne Christiaens, Stefan De Corte, Pierre Demol, Nicolas Goubau, Eva Heuts, Sarah Hollander, Albert Martens, Paul Penders, Thierry Timmermans, Dirk Van de Putte, Brecht Vandekerckhove, Nel Vandevannet.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 5. bral : de vereniging : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
5.2 wat en
hoe ?
p.36
logistiek
synergieën. We erkennen elkaars expertise en beseffen de meerwaarde van samenwerking. Overleg met onze zusterorganisatie IEB is de evidentie zelve. Dit vertaalt zich in gemeenschappelijke projecten, gemeenschappelijke persberichten, bezwaarschriften, acties, enzovoort. De stafleden en de coördinatoren (en occasioneel ook de voorzitters) van beide federaties ontmoeten elkaar geregeld. Ongeveer tweemaal per jaar vindt er bilateraal overleg plaats met BBL. Dit zijn ontmoetingen op directieniveau die voornamelijk ervaringsuitwisseling beogen eerder dan zuiver inhoudelijke afstemming van programma’s, netwerking De stafleden vergaderen individueel ook veel met aangezien dit gebeurt op het niveau van de 4 federaties partners om ruimere initiatieven op te starten (bijv. (zie Hoofdstuk 4). platformteksten). Fietsersbond, BBRoW, Disturb, Green Belgium en Friends of the Earth zijn een paar organi- bral niet in duurzaam huis saties waarmee we regelmatig overleggen om onze Het Huis voor Duurzame Ontwikkeling is de plek activiteiten op elkaar af te stemmen en om te zoeken naar waar in 2009 verschillende Brusselse, ook nationale en Logistiek is zo ongeveer alles wat je nodig hebt om je job naar behoren te vervullen. Wij gooien bij Bral geen geld over de balk maar investeren in duurzame kantoorbenodigdheden. We blijven onze ICT-infrastructuur vernieuwen en bouwen een stabiele elektronische werkomgeving uit. Een architect legt de laatste hand aan de plannen voor de herinrichting van de kantoren. In 2009 moeten we over een nieuwe boekenkast en een aparte vergaderzaal beschikken.
zelfs internationale milieuorganisaties en organisaties die zich inzetten voor duurzame ontwikkeling, zullen samenwonen. Door samen te hokken zijn de meesten van hen niet meer afhankelijk van huurverplichtingen en worden ze op termijn eigenaar van hun kantoren. Betere samenwerking met ruimere slagkracht behoort dan uiteraard ook tot de mogelijkheden. Bral stapt mee in de coöperatieve, maar moet uiteindelijk beslissen niet mee te verhuizen. Het is een moeilijke afweging tussen het financiële en inhoudelijke aspect. Enerzijds zijn we het project zeer genegen, vooral door de mogelijke synergieën en dynamiek tussen de verschillende verenigingen. Maar dankzij de VGC is Bral immers eigenaar van haar eigen kantoorruimte op het Zaterdagplein, waardoor de operatie financieel voor ons negatief zou uitvallen.
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 5. bral : de vereniging : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
5.3 alert en
publicaties
hoofdartikels alert(en) 2008
Alert is ons onvolprezen maandblad. Met dit werkstuk houden wij de vinger aan de pols van wat er reilt en zeilt in Brussel. In Alert analyseren we de belangrijkste projecten en tendensen op het vlak van stedenbouw, mobiliteit en leefmilieu. Hiermee houden we onszelf alert en worden we verplicht om ons nog beter te informeren, we houden er ook de buitenwereld (leden, geïnteresseerden, beleid,…) mee op de hoogte van waar wij mee bezig. En we roepen hen op om te reageren of alert 336 – januari 2008
alert 340 – mei 2008
alert 343 – september 2008
de catch 22 van Brussel
wachten op ’t GEN
omwenteling in onze mobiliteit is NU mogelijk
Onze gemeenten zijn machines van sociale promotie. Onze regeringen zitten vol mensen die niet in steden wonen. Homogene bevoegdheidspakketten zijn fictie. Vijf deskundigen over Brussel en de staatshervorming. Thema : institutioneel
Ongelooflijk maar waar ! De eerste stappen van het geheimzinnige GEN zijn gezet. Krijgen we eindelijk openbaar vervoer dat Brussel leefbaarder maakt ? Thema : anders mobiel
Vlaanderen wil 1 miljard euro uittrekken, alleen om veel extra rijstroken te leggen op de Grote Ring. Volgens het nieuwe mobiliteitsplatform Modal Shift kunnen we met zo’n bedrag eindelijk die revolutie ontketenen die onze wegen en onze lucht zo nodig hebben. Thema : anders mobiel
alert 337 – februari 2008
belasting kan brussel redden De slimme kilometerheffing geraakt stilaan aanvaard. Maar die slimme heffing kan ook op een domme manier. Thema : anders mobiel alert 338 – maart 2008
teveel stuurlui aan ‘t kanaal Het debat over ons enige water zwelt aan. De vraag naar een goede mix van werkgelegenheid, woningen en recreatie staat hierin centraal. Verder vertellen we je welke van onze drie kanaalgemeenten een serieus waterbeleid heeft. Thema : zeker wonen alert 339 – april 2008
de strijd om de grondreserves Het Brussels Gewest doet een greep naar de macht over haar eigen grondreserves. Heeft onze regering genoeg moed, visie en efficiëntie om de privé de wet te stellen ? Bij Thurn & Taxis snijden de promotoren het Gewest alvast de pas af. Thema : grote stadsprojecten
p.37
deel te nemen aan acties. Alert bestaat zowel in digitale als in papieren versie. Voor de volledigheid : 2008 is ook het jaar van twee nieuwe en belangrijke Bral-publicaties : Brussel Ecopolis ? Duurzame ideeën voor nieuwe wijken (zie hoofdstuk 1) en Zero Waste in Brussel – Zéro Waste à Bruxelles (zie hoofdstuk 4).
alert 341 – juni 2008
Brussel, duurzame stad ? Frisse ideeën voor nieuwe wijken Brussel snijdt in hoog tempo haar grondreserves aan. Als de periode van 1994 tot 2004 het decennium was van de stadsvernieuwing, zijn we nu blijkbaar aanbeland in het decennium van de nieuwbouw : Thurn & Taxis, Josaphat, Erasmus, Heembeek, Weststation,… Stapt Brussel samen met Bral de 21ste eeuw binnen ? En kiezen we voor duurzame, leefbare en groene wijken ? Thema : leefbare buurt alert 342 – juli/augustus 2008
wie stopt het sluipverkeer ? Meer dan de helft van het verkeer in residentiële wijken is sluipverkeer. Opzienbarend : dat sluipverkeer bestaat maar voor een derde uit pendelaars. Het zijn vooral de Brusselaars zelf die sluipen. Thema : anders mobiel
alert 344 – oktober 2008
Muntplein open u ! Een van de belangrijkste pleinen van de stad krijgt een blitse nieuwe look. Bral keek voor jou de plannen al in. Groot nieuws of gemiste kans ? Thema : leefbare buurt alert 345 – november 2008
op de afvalberg met een B-ploeg Eerste nieuwe plan van het Gewest : de afvalberg meten en verkleinen. Maar vreemd genoeg laat het Gewest de beste spitsen op de bank zitten. Thema : bXl in de wereld alert 346 – december 2008
plannen is tijdverlies Om geen kansen te missen, moeten we snel vergunningen kunnen verlenen aan grote projecten, vindt de regering. Is er nog plaats voor planning, expertise en langetermijnvisie ? Thema : zeker wonen
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 5. bral : de vereniging : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
lijst gebruikte afkortingen
ARAU: Atelier de Recherche et d’Action Urbaine ATO: Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling Atrium: het Brussels agentschap voor Stedelijke Ontwikkeling AV: Algemene Vergadering BBL: Bond Beter Leefmilieu BBP: Bijzonder Bestemmingsplan (Fr.: PPAS)
COBAT: het Brussels Wetboek voor Ruimtelijke Ordening
Iris 2: het nieuwe Gewestelijke Vervoersplan KCML: Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen
EEB: European Environmental Bureau
Mipim: jaarlijkse vastgoedbeurs in Cannes, Frankrijk
GBP: Gewestelijk Bestemmingsplan (Fr.: PRD)
MIVB: Brusselse vervoersmaatschappij
GEN: Gewestelijk Expres Net
PCGO: Plaatselijke Commissie voor Geïntegreerde
GewOP: Gewestelijk Ontwikkelingsplan (Fr.:
Ontwikkeling
BBROW: Brusselse Bond voor het Recht op Wonen
PRAS)
PIO: Plan voor Internationale Ontwikkeling
(Fr.: RBDH)
GGB: Gebied van Gewestelijk Belang (Fr.: ZIR)
RAC: Rijksadministratief Centrum
BHG: Brussels Hoofdstedelijk Gewest
GRACQ: de Fr.talige zustervereniging van de
BILC: Brussels International Logistics Centre
Fietsersbond
T&T: Thurn & Taxis
IEB: Inter-Environnement Bruxelles
VGC: Vlaamse Gemeenschapscommissie
IEW: Inter-Environnement Wallonie
Zaterdagplein: het thuisadres van Bral
BIM: Brussels Instituut voor Milieubeheer, nu: Leefmilieu Brussel
p.38
BWRO: Brussels Wetboek voor Ruimtelijke Ordening (Fr.: COBAT)
RvB: Raad van Bestuur
| Bral vzw - jaarverslag 2008 | 5. bral : de vereniging : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
vzw Brusselse Raad voor het Leefmilieu federatie voor actieve bXlaars Zaterdagplein 13 (1ste verdieping) – 1000 Brussel T 02 217 56 33 • F 02 217 06 11 bral@bralvzw.be • www.bralvzw.be Wettelijk Depot : D/1969/2009/1 V.U. Sarah Hollander, Zaterdagplein 13 – 1000 Brussel maart 2009