Brandweer
K R A N T
van Nederland
N
U M M E R
26
Zomer 2018
Spetterende wateroefening op Sneekermeer
Op de vlucht
3
De kracht van de boodschap zit hem in de herhaling. Daarom organiseert brandweer Twente samen met een woningcorporatie op meerdere momenten in het jaar activiteiten voor studenten om ze bewust te maken van brandveiligheid. De campagne startte met een vluchtwedstrijd.
Rookstopper
Dit voorjaar was het Sneekermeer vier avonden het toneel van een grootschalige oefening in incidentbestrijding op het water. Bij deze jaarlijks terug-
5
Zo simpel en toch heel effectief: de rookstopper. Daarmee houd je de rook in het brandcompartiment. Met als gevolg: een rookvrije vluchtweg, minder zuurstoftoevoer en minder rookschade. Rotterdam-Rijnmond deelt de ervaringen.
kerende wateroefening heeft Brandweer Fryslân nog steeds een voorname rol, maar ook andere partijen doen de laatste jaren steeds massaler mee. Lees verder op pagina 2
6
51 Hulptrajecten
‘Jij bent onze firewall’
175 Telefoontjes en 51 individuele hulptrajecten. Dat zijn de cijfers van anderhalf jaar Steunpunt Brandweer. Want als hulpverlener kun je ook zelf hulp vragen. We zijn tenslotte niet van staal.
atregelen ...
Simpele ma LAAT GEEN EN DOCUMENT DE PRINTER LIGGEN OP
DEEL GEEN RDEN WACHTWOO MET ELKAAR
GEBRUIK GEEN USB-STICKS VAN VREEMDEN
DUBBELCHECK IEJE INFORMAT BRONNEN
Informatieveiligheid zit nog niet bij iedereen
***
tussen de oren. En dat is wel nodig in dit digitale tijdperk. Omdat informatieveiligheid
R AF, SLUIT JE KAME TAL VOORKOM DIEFS VAN GEGEVENS
SCHRIJF GEEN RDEN WACHTWOO RDS OP WHITEBOA
mensenwerk is, startte Hollands Midden
d:
met een bewustwordingscampagne.
wor Pass 2f x1
LAAT GEEN RDEN WACHTWOO EREN RONDSLING
JE VERGRENDEL ALS JE COMPUTER VERLAAT JE WERKPLEK BEWAAR ELIJKE VERTROUW EEN DOSSIERS OP VEILIGE PLEK ens
Diefstal gegev
E
VERDACHT KLIK NIET OP MAIL LINKS IN JE
l
DDOS aanva
1 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 des Diefstal ID ngsco 0 1 Diefstal toega 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 1 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 er kans1 1 nd mi 1 en 0 nd 1 ven1kwaadwille 1... ge 1 0 1 1 1 0
1 1 1 0 0 0 1 0 1 1 0 1
Het motto: ‘Jij bent onze firewall’.
Lees verder op pagina 9
7
Brainbox Energy
Je voorbereiden op incidenten met huidige en nieuwe energievoorzieningen. Dat kan tegenwoordig in een bijzonder haakarmcontainer. Brandweer Haaglanden ontwikkelde samen met het ROC Mondriaan de Brainbox Energy.
2 Leerzaam Vervolg van de voorpagina
Spetterende wateroefening op Sneekermeer
Het scenario dit jaar: het schip van het Zeekadetkorps Urk vaart met zo’n veertig kadetten aan boord op het Sneekermeer als een dieselkachel ontploft, er brand uitbreekt en het schip vast komt te zitten aan de rand van een doorgaande vaarroute. De zeekadetten, sommigen met ‘verwondingen’, staan op het dek en roepen om hulp, anderen liggen in het water en proberen uit alle macht het hoofd boven water te houden. Kortom: een behoorlijke chaos. De kapitein belt de meldkamer, waarna de hulpverlening in no time wordt opgestart. Steeds meer partijen Per avond komen tachtig tot negentig hulpverleners in actie, elk met hun eigen taak. Naast Brandweer Fryslân doen elk jaar de Eenheid Noord-Nederland van de Politie, Rijkswaterstaat, Meldkamer Noord-Nederland en Wetterskip Fryslân mee aan de oefening. Dit jaar waren bovendien de Regionale Ambulancevoorziening (RAV) Fryslân, gemeente Súdwest-Fryslân, de provincie Fryslân, de afdeling Crisisbeheersing van Veiligheidsregio Fryslân en particuliere watersportondersteuners (pwo’s) van de partij. De pwo’s deden eerder al mee aan een pilot waarbij ze bij waterongevallen gealarmeerd
werden door de meldkamer om eerste hulp te verlenen of kleine incidenten zelf op te lossen. Waarnemers Terwijl de opvarenden naar de vaste wal worden gebracht en daar worden opgevangen, is Mark Mittendorff van Brandweer Fryslân aan boord van het schip om het verloop van de oefening in de gaten te houden en ervoor te zorgen dat de zeekadetten zich aan het scenario houden. Als medewerker Vakbekwaamheid van de afdeling Zuidwest is Mark degene die de oefening jaarlijks met een aantal collega’s organiseert. Tijdens de oefening beoordelen zo’n vijftien waarnemers de deelnemers. Ieder van hen focust zich op een ander team, bijvoorbeeld de duikers of de bevelvoerders.
Uit de tijd In mei konden Tweede Kamerleden in een rondetafelgesprek vragen stellen aan vertegenwoordigers van Brandweer Nederland, het IFV en de VBV. Het ging hierbij o.a. over het belevingsonderzoek en thema’s als Uitruk op Maat, opkomsttijden en brandweerstatistieken. Ik heb aangegeven dat het goed gaat met de brandweer en daar zijn ook goede redenen voor: het lage aantal doden bij brand in vergelijking met andere landen, het feit dat wij binnen 7,7 minuten ter plaatse zijn en dat uit onderzoek blijkt dat de brandweer door burgers en brandweerpersoneel goed worden beoordeeld. Daarnaast worden we gezien als een van de beste brandweerorganisaties in Europa. Maar ik heb ook gezegd dat er nog werk aan de winkel is op thema’s zoals vrijwilligheid, loopbaanontwikkeling en de ontwikkelingen binnen de vakgebieden repressie en preventie.
Tevreden ‘Het is belangrijk om bij een groot waterincident aandacht te blijven besteden aan de rolverdeling. Dat bleek ook nu weer. Daarnaast is de communicatie tussen deelnemers soms een aandachtspunt. Maar iedereen heeft keihard gewerkt en hield zich goed aan het scenario’, blikt Mark tevreden terug.
‘Sneller dan nu ter plaatse zijn, gaat niet’
‘Het is belangrijk om bij een groot waterincident aandacht te blijven besteden aan de rolverdeling. Dat bleek ook nu weer.’
Leerzame film over zeer grote brand in strandtent Scheveningen Donderdag 19 april 2018 woedde er een grote brand in Strandpaviljoen Blue Lagoon op het strand van Scheveningen. Een bijzondere locatie, een grote brand en een forse inzet van de brandweer. De brandweerploeg van de kazerne Scheveningen die als eerste ter plaatse was en de Officier van Dienst blikken samen met de eigenaar van Blue Lagoon terug op de brand. Welke besluiten zijn er genomen tijdens het bestrijden van de brand en waarom? Je kunt de leerzame film bekijken op het YouTubekanaal van Brandweer Haaglanden.
Een week later verscheen het Inspectierapport. Uit de resultaten blijkt dat we beschikken over goede brandweerzorg maar ook hier wordt aandacht gevraagd voor een aantal thema’s. Het rapport toont onder andere aan dat het tijd is voor aanpassing van wetgeving als het gaat om opkomsttijden. We willen nu eindelijk komen tot een nieuw realistisch systeem en dat vindt de minister gelukkig ook. Zoals vaker gezegd: we staan gemiddeld 3,5 minuut na alarmering paraat en ongeveer vier minuten later zijn wij bij het incident. Sneller ter plaatse zijn gaat gewoonweg niet. Willen we de huidige wettelijke opkomsttijden overal halen, dan wordt de brandweerzorg twee tot drie keer zo duur en dus onbetaalbaar. Maar dat is helemaal niet nodig. De brandweer moet zijn paraatheid en snelheid aanpassen aan het risico: snel zijn in de gebieden waar het brandgevaar het hoogst is. Het oude systeem van opkomsttijden dateert uit de jaren zestig en is gebaseerd op verouderde brandveiligheidsconcepten. Blijven inzetten op alleen snelle opkomsttijden is achterhaald. Het is goed dat de minister nu ook het belang onderkent van regelgeving die beter aansluit bij de praktijk. Stephan Wevers, voorzitter van de Raad van Brandweercommandanten
Gezamenlijk 3
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen
Ontwikkeling Specialisme IBGS van start We hebben als brandweer vier kerntaken bij het redden van mens en dier: brandbestrijding, technische hulpverlening, waterongevallenbeheersing en incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS). Na het Specialisme Technische Hulpverlening en het specialisme Natuurbrandbeheersing is het nu de beurt aan het Specialisme IBGS. Projectleider Marcel Verspreek en secretaris Jan Jacobs vertellen over dit specialisme. ‘We vallen net als de andere specialismen onder het landelijke programma Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland, GBO-
SO. We richten ons met het Specialisme IBGS op drie thema’s: bronbestrijding, ontsmetting en bepaling effectgebied. Onder die thema’s vallen verschillende projecten’, steekt Marcel van wal. Hulp ‘We gaan bijvoorbeeld voor bronbestrijding een landelijk team inrichten die in beschermende kleding een eenvoudige lekkage kan stoppen’, vult Jan aan. ‘Daarbij gaan we in kaart brengen welke kennis en middelen buiten de brandweer beschikbaar zijn zodat we bij ingewikkelde incidenten die wij als brandweer niet aankunnen, de hulp kunnen inroepen van anderen. Landelijke dekking Voor het thema Ontsmetting zijn we bezig om in kaart te brengen wat er al is en waar we gebruik van kunnen
maken. We hebben natuurlijk al in Nederland de GOE’s: grootschalige ontsmettingseenheden. Maar wat we nog niet weten is of het wel voldoende is, of dat we dit moeten aanvullen. We willen ervoor zorgen dat alles goed op elkaar aansluit en dat we een goede landelijke dekking hebben.’ Eerste resultaten Marcel vervolgt: ‘We zitten nog echt in de opstartfase; drie van de zes projecten zijn van start. We verwachten begin volgend jaar de eerste projecten te kunnen opleveren.’ Wil je meer informatie over de projecten van het specialisme IBGS? Kijk dan op: www.brandweer.nl/ons-werk/specialisme-ibgs
IBGS
Verrast ‘Door een wedstrijd te organiseren waarbij leuke prijzen te winnen waren, werden de studenten geprikkeld om mee te doen’, vertelt Judith Vennegoor, teamleider Brandveilig Leven. ‘De studenten gaven aan verrast te zijn over het effect van de rotzooi in de gang. Ze waren zich hier echt niet van bewust. Ze vertelden dat deze wedstrijd een goede manier was om het zelf te ervaren en beloofden over te gaat tot actie, zoals het opruimen van de vluchtwegen.’
Gezamenlijke campagne woningcorporatie en brandweer
Studenten op de vlucht Hoe krijg je studenten zover dat ze zich brandveilig gedragen? Zowel de brandweer in Twente als woningcorporatie De Veste worstelen met deze vraag. Ze hebben de handen ineengeslagen en zijn een langdurige campagne gestart om de studenten bewuster te maken van brandveiligheid.
Woningcorporatie De Veste verhuurt 2.100 studentenkamers op de Campus van de Universiteit Twente. Ze ziet dat studenten telkens ‘terugzakken’ naar (brand)onveilig gedrag. Reden voor een gezamenlijke campagne. Deze startte in maart dit jaar met de eerste ‘UT Fire Evacuation Challenge’. Een wedstrijd waarbij studenten zo snel mogelijk voor een brand moeten vluchten via een route vol hindernissen (zoals fietsen en kratten bier) en rook. Vervolgens werd eenzelfde route afgelegd, alleen dit keer zonder obstakels.
Virtual Reality Naast het organiseren van de wedstrijd hebben wij buiten een brandweerplein opgebouwd. Daar hebben wij voorlichting gegeven in onze eigen BVL-container. Hier konden studenten onder andere een vlam in de pan doven. Ook waren onze collega’s uit Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland aanwezig met hun Virtual Reality-container. Uiteraard werd gezorgd voor muziek en een versnapering. Kracht van de herhaling De kracht van de boodschap zit hem in de herhaling. Daarom organiseren we gedurende het jaar op meerdere momenten activiteiten voor de studenten. In de maanden mei en juni organiseerden we in twaalf studentenwoningen een ontruimingsoefening. In september zijn we aanwezig bij de introductie van de nieuwe studenten.
Scan de code en bekijk de video van Hart van Nederland:
4 Vernieuwend Brandweer Technasium Award
Glow in the darktape voor meer brandveiligheid Fruit dat op ooghoogte of bij de kassa wordt gelegd in supermarkten zodat mensen gezonder gaan eten, een tekening van een vlieg in het urinoir zodat mannen beter richten. Het zijn een paar bekende voorbeelden van nudging. Nudging is een methode om met een ‘klein duwtje in de rug’ gewenst gedrag te bevorderen. Het gaat daarbij vaak om onbewust gemaakte keuzes. Omdat brandveilig gedrag in en om de eigen woning vaak bij goede voornemens blijft, kregen tweedejaars leerlingen van de zestien Technasium-scholen in Noord Nederland voor de strijd om de Brandweer Technasium Award de opdracht: ontwerp een nudge (voorwerp, apparaat of voorziening) dat mensen helpt zich daadwerkelijk brandveiliger te gedragen. Brandweer Fryslân, Brandweer Groningen en Brandweer Drenthe waren gezamenlijk opdrachtgever.
Meer dan honderd ideeën Op alle zestien scholen in de provincies Drenthe, Groningen en Friesland die Technasium-onderwijs aanbieden, zijn meer dan honderd groepjes leerlingen aan de slag gegaan met het ontwerpen van een nudge. Per school is een beste nudge geselecteerd. Na twee halve finales in Groningen en Leeuwarden zijn vervolgens zeven ideeën uitgekozen die in aanmerking kwamen voor de hoofdprijs. De winnaar De winnende nudge kwam van de leerlingen van CSG Liudger uit Drachten. Met de Lighted Door Tape, een glow-inthe-dark tape, die wordt aangebracht op de sponning van
deurkozijnen als reminder om binnendeuren te sluiten voor het slapen gaan. Als de deur dicht zit, zie je niets van de tape. Als de deur ’s nachts openstaat, zie je via de tape de contouren van de deur waardoor mensen erop geattendeerd worden de deur alsnog te sluiten. Simpel, maar zeer doeltreffend! De winnaars hebben hun idee kunnen demonstreren in de pop-up store van Brandweer Fryslân in Drachten. Nieuwe opdracht Brandweer Fryslân, Brandweer Groningen en Brandweer Drenthe gaan binnenkort weer met elkaar om tafel om een nieuwe Technasium-opdracht te bedenken voor het leerjaar 2018-2019.
Nieuwe voertuigen voor Brandweer Fryslân
Op 26 mei nam Brandweer Fryslân elf nieuwe voertuigen in gebruik. Die zijn besteld voor tien verschillende posten in de noordelijke provincie. In 2019-2020 volgen er nog eens twaalf.
In totaal gaat het om achttien nieuwe tankautospuiten (TS’en) en vijf redvoertuigen (hoogwerkers). Daarvan worden de eerste negen TS’en en twee hoogwerkers dit jaar geleverd. De overige negen TS’en uit deze aanbestedingsronde volgen begin 2019 en drie hoogwerkers in 20192020.
Drie versies De nieuwe TS’en zijn gebaseerd op de Volvo FL Crew Cab en worden geleverd in drie verschillende versies: standaard, compact en 4x4. De standaardwagens die nu in gebruik zijn genomen, gingen naar de posten van Bakhuizen, Jubbega, Marsum, Menaam, Scherpenzeel, Sint Annaparochie en
In de praktijk 5
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Innovaties bij Brandweer Rotterdam-Rijnmond
Rookstopper blijkt effectief De rookstopper is een tool die je helpt om de rook in het brandcompartiment te houden. Daardoor blijft er een vluchtweg rookvrij en kunnen mensen veilig geëvacueerd worden. Binnen Rotterdam-Rijnmond is de rookstopper inmiddels al enkele keren met succes ingezet. Sinds enkele weken zijn zes kazernes uitgerust met een zogeheten Smoke Blocker, ofwel de Rookstopper. Dit als initiatief vanuit een proeftuin om een innovatie of idee van een collega in de praktijk te testen. In de praktijk Brandweerman Eus Heugens: ‘Op de kazerne Frobenstraat ligt de rookstopper sinds kort op de tankautospuit. We hebben de rookstopper nu een paar keer gebruikt. Bijvoorbeeld bij een kelderbrandje en een brandje in een industrieel pand. Daarbij hebben we de stroming van rook kunnen blokken. Door deze inzetten ben ik
ontzettend enthousiast geworden over de rookstopper. Het enige nadeel dat ik kan bedenken, is dat de aanvalsploeg het moet meeslepen. Daar staat tegenover dat je de zuurstoftoevoer beperkt, je veilig vluchten mogelijk maakt en rookschade beperkt. ‘Tour de rookstopper’ ‘Inmiddels zijn nog vijf kazernes voorzien van een rookstopper en met een ‘tour de rookstopper’ ben ik daar langs gegaan om het verhaal, de achterliggende gedachte en de praktijkervaringen te delen. Dit werd bij alle kazernes en ploegen positief ontvangen. Binnen een week na de tour kreeg ik al van collega‘s verschillende foto‘s toegestuurd van inzetten met de rookstopper.’ Bijzonder succesvol Met name het resultaat van het gebruik van de rookstopper bij een brand op 15 mei in een studentenhotel aan de Willemskade in Rotterdam was opzienbarend. Bij deze brand zorgde de inzet van een rookstopper er voor dat rookverspreiding door het pand grotendeels werd voorkomen. Ook later die week zorgde het gebruik van een rookstopper bij een grote brand in Schiedam er voor dat de rook beperkt bleef tot de brandverdieping.
Sneek. De hoofdpost en post Noord in Leeuwarden krijgen beide de compacte versie, die 45 centimeter korter is en daarmee makkelijker kan manoeuvreren in de nauwe straatjes van de binnenstad. Het 4x4-model is juist weer geschikt voor inzetten in natuur-, duin- en bosgebieden, bijvoorbeeld op de Waddeneilanden. De TS’en zijn onder meer uitgerust
met het drukluchtsysteem One Seven en hebben ook tal van andere noviteiten, zoals een hygiënebord, koelkastje en helmsteunen tussen de voorstoelen. Hoogwerkers De hoogwerkers vervangen verouderde redvoertuigen bij
Wat is precies een rookstopper? De draagbare rookstopper voorkomt de verspreiding van rook en warmte in niet getroffen ruimtes in de brandende gebouwen. Na de installatie van de draagbare rookstopper kan de deur naar het getroffen gebied worden geopend en kan de brandweer de kamer erachter betreden voor hun activiteiten zonder de verspreiding van rook en warmte in het gebouw. Hierdoor kunnen eventuele reddingen veiliger uitgevoerd worden en kan rookschade verminderd of zelfs worden voorkomen. Wil je meer weten over de rookstopper, neem dan contact op via SLIM@vr-rr.nl. SLIM staat voor Samen Leren van Incidenten een Must.
vijf posten in de provincie. De Metz B32 met Volvo-chassis heeft een maximale hoogte van 32 meter. Daarmee steekt hij twee meter boven zijn voorgangers uit en dankzij de meesturende achteras kan hij kortere bochten draaien. En er is een primeur voor Fryslân: het zijn hybride voertuigen, die op zowel stroom als een brandstofmotor kunnen functioneren.
6 Dilemma’s
Het Steunpunt Brandweer: laagdrempelig, onafhankelijk en in vertrouwen ‘We worden vaak gezien als helden, mensen van staal. Maar de ingrijpende incidenten doen zeker iets met je. De herinneringen slijten wel, maar je hoort toch dat het hoe dan ook een keer terugkomt. Belangrijk dus om tijdig aan de bel te trekken. Goed dat daarvoor het Steunpunt Brandweer bestaat’, reageert Erik Boogert, manschap C in Tilburg, op het bestaan van het Steunpunt.
Meer informatie over nazorg en het Steunpunt Brandweer vind je op www.brandweer.nl/nazorg
Het steunpunt is zeven dagen per week bereikbaar van 08.00-24.00 uur. Meer informatie vind je op www.brandweernederland.nl/nazorg
Door je werk bij de brandweer kom je in veel verschillende situaties terecht. Sommige gebeurtenissen hebben een grote impact. Bijvoorbeeld als er slachtoffers vallen, kinderen betrokken zijn of jijzelf of je collega’s gewond raken. Dit vraagt veel van jouw veerkracht. Daarbij kun je ondersteuning vinden bij collegiale opvang (BOT/COT/TCO) in jouw regio. Aanvullend hierop is er het landelijk Steunpunt Brandweer. Bij dit steunpunt krijg je op een laagdrempelige manier contact met een onafhankelijk maatschappelijk werker.
onvoldoende tijd en ruimte hebt om schokkende ervaringen te verwerken. De maatschappelijk werkers van Stichting de Basis bieden een luisterend oor, beantwoorden je vragen en bekijken samen met jou wat er nodig is om van je klachten af te komen. De combinatie van werkgerelateerde en privéproblemen kunnen je extra kwetsbaar maken voor ingrijpende gebeurtenissen in het brandweerwerk. Om deze reden maakt het niet uit of de hulpvraag werk- of privégerelateerd is.
Luisterend oor Soms sta je (langere tijd) onder druk, bijvoorbeeld door een hoge werklast, een opeenstapeling van incidenten of omdat thuis niet alles loopt zoals je wilt. Dan kan het zijn dat je
Anoniem Erik: ‘Bij het Steunpunt Brandweer kun je anoniem terecht, je leidinggevende hoeft het niet te weten en je hebt direct contact met mensen die de brandweer kennen. Dat laatste is in mijn ogen echt een pluspunt ten opzichte van de reguliere hulpverlening. Ik zie om mij heen dat collega’s zich toch lijken te schamen als ze het moeilijk hebben met wat ze hebben meegemaakt. Ik hoop dat collega’s over die eventuele schaamte heen durven te stappen en contact zoeken, al is het alleen maar om informatie op te vragen.’
Cijfers Steunpunt Sinds de start in juni 2016 tot en met december 2017 is 175 keer gebeld met het Steunpunt Brandweer. Vanuit dat contact zijn 51 individuele hulptrajecten gestart. Naast mensen die werkzaam zijn in actieve dienst bij de brandweer, hebben ook oud-brandweermensen en familieleden contact gezocht met het Steunpunt. De mensen die een hulptraject zijn gestart, zijn afkomstig uit 17 verschillende regio’s.
0800-1288
Sommige gebeurtenissen hebben een grote impact.
Voor wie? Het Steunpunt Brandweer is bedoeld voor (oud-)medewerkers van de brandweer, zowel collega’s van de repressie als op kantoor of de meldkamer. Ook familieleden en naasten kunnen met vragen en zorgen bij dit landelijke loket terecht. Daarnaast is het steunpunt bereikbaar voor collega’s, leidinggevenden, collegiale en professionele ondersteuners die zich zorgen maken over een medewerker en op zoek zijn naar tips of adviezen.
Aanpak Terrorismegevolgbestrijding
Wanneer is veilig veilig genoeg?
Terroristische aanslagen lijken steeds dichterbij te komen. Hoe bereid je je hierop voor? Niets doen is geen optie, maar waar ligt de grens? Wanneer is het veilig en is veilig dan veilig genoeg? Allemaal dilemma’s waar we tijdens een brandweerinzet na een aanslag mee worstelen. Twente is inmiddels twee jaar bezig met een traject op het gebied van terrorismegevolgbestrijding (TGB). Niet alleen binnen de brandweer, maar samen met hulpverleningspartners. Het Twentse TGB-traject startte met een multicongres waar enkele hulpverleners die bij de aanslag in Brussel waren, hebben gesproken. ‘Dit maakte veel indruk, vooral de dilemma’s en de keuzes waarvoor je staat’, vertelt Max Krisman van Brandweer Twente. ‘Je krijgt te maken met blinde paniek, chaos en vooral angst.’ Kort daarna is een landelijke beleidslijn TGB op-
gesteld. Twente heeft multidisciplinair, met Officieren van Dienst uit alle kolommen, bekeken wat die landelijke beleidslijn nu precies betekent. Samen met de ‘werkvloer’ is gekeken wat je doet bij een inzet na een aanslag en vooral ook hoe je dat doet. Table-topoefeningen Voor alle OvD’s van de brandweer en de multidisciplinaire partners zijn in acht dagdelen table-topoefeningen georganiseerd. Tijdens de oefeningen zijn verschillende scenario’s doorlopen. Er is veel met elkaar
gediscussieerd over hoe en wat en hierdoor is veel inzicht in elkaars processen verkregen. De table-topoefeningen hebben concreet geleid tot een aantal aanpassingen in inzetplannen. CoPI-oefeningen Een volgende stap was het organiseren van realistische CoPI-oefeningen op de Twente Safety Campus. Oefeningen met een echte brand, LOTUS-slachtoffers en een samenwerking met de Dienst Speciale Interventies (DSI). Hier werd vanaf manschap tot leider
CoPI een ‘realistisch’ scenario beoefend. ‘Wat we hebben geleerd en aan de lijve hebben ondervonden, is dat niets doen geen optie is’, vertelt Pim Krabbe, bevelvoerder van kazerne Oldenzaal. ‘Onderlinge afstemming is erg belangrijk. Als de DSI het sein veilig geeft, wat betekent dit dan? Is veilig dan veilig genoeg? Hoeveel risico ga je nemen? Dit waren allemaal dilemma’s die we na de oefening uitvoerig besproken hebben. Hierdoor hebben we veel inzicht gekregen in elkaars processen. Dit helpt uiteindelijk bij het maken van keuzes.’
Effectief 7
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Jaarlijkse herdenking bij Nationaal Brandweermonument Tijdens het ter perse gaan van deze krant vond de landelijke herdenking bij het Nationaal Brandweermonument in Schaarsbergen plaats. Iedere derde zaterdag van juni staan we daar stil bij de moed en daadkracht van de brandweercollega’s die sinds 5 mei 1945 zijn omgekomen tijdens hun werk voor de brandweer. Bij de jaarlijkse herdenking tonen wij met elkaar het respect dat onze omgekomen collega’s toekomt. Het Nationaal Brandweermonument is dan ook een plaats om te herdenken, te overdenken en te beseffen dat wij een mooi en veelzijdig maar ook gevaarlijk beroep uitoefenen. Van 91 naar 97 namen Op basis van onderzoek naar incidenten in het verleden zijn zes gedenkplaatjes aan het monument toegevoegd. Daarmee zijn er ook zes verhalen bijgekomen die wij niet mogen vergeten. Meer hierover lees je op www.brandweer.nl. Foto’s en verslag van deze landelijke herdenking vind je op www.brandweernederland.nl
Opkomst alternatieve energie
Opleiden en oefenen met de Brainbox Energy Het is belangrijk om de operationele dienst voor te bereiden op incidenten met huidige en nieuwe energievoorzieningen. Daarom heeft Brandweer Haaglanden samen met het ROC Mondriaan in Den Haag een leeromgeving in een haakarmcontainer ontworpen: de Brainbox Energy. In de overgang van fossiele brandstoffen naar alternatieve energie is er steeds vaker een combinatie van verschillende energievoorzieningen en opslaginstallaties. Wanneer er bij deze installaties iets misgaat, is de brandweer vaak als eerste ter plaatse. Belangrijk dus om als brandweer de werking en de gevaren te kennen. In de Brainbox Energy zijn bestaande
en nieuwe technische installaties - die we in woonhuizen aantreffen - gecombineerd. Voordeel Aan de tekentafel bedachten Brandweer Haaglanden en het ROC de inrichting van de container. Samen met hun docenten bouwden studenten van de opleiding installatie- en elektrotechniek de haakarmcontainer. Een mooi concept met voordeel voor beide partijen. Studenten van het ROC leerden te werken in opdracht en Haaglanden beschikt nu over een praktische container voor opleiding en oefenen. De container kan ook door andere regio’s worden gebruikt voor opleidingsdoeleinden. Wil je meer weten hierover, neem dan contact op met rick.van.hoeij@vrh.nl
Ademluchtwagen 2.0: compact mét volume Brandweer Zaanstreek-Waterland heeft een nieuw eerstelijnsvoertuig logistiek aangeschaft. Eis was dat het voertuig klein, compact en snel moet zijn en dat het veel moet kunnen vervoeren. Het is een Mercedes Sprinter geworden met een vierkante opbouw. Het is de nieuwe ademluchtwagen 2.0. De Sprinter voorziet manschappen bij een inzet met 15-30 minuten van ademlucht, water, schone bluskleding en een BLS-tas (Basic Life Support). De grootte van de regio maakt dat één voertuig volstaat.
Schoon en veilig werken ‘Echt een unieke wagen! We hebben veel aandacht besteed aan het interieur. Gladde, witte wanden. Een gietvloer. Ledverlichting. Alles voldoet aan de richtlijn schoon en veilig werken. Het interieur moeten we goed kunnen schoonhouden.’ Aan het woord is Herman Meijer, teamleider Onderhoud & Techniek van Zaanstreek-Waterland. Piket ‘We hebben tenten in het voertuig zodat de manschappen zich na een inzet gemakkelijk en droog kunnen omkleden. Verder hebben we afzuiging voor eventuele roetdeeltjes. De vierkante opbouw zorgt ervoor dat we veel kunnen vervoeren. Denk aan rolcontainers, kratten en volumekarren met ademlucht. We hebben bewust niet gekozen voor een vrachtwagen. De ademluchtwagen staat namelijk op hard piket en gaat mee naar huis.’
Voor informatie over de Ademluchtwagen 2.0 neem je contact op met Herman Meijer: h.meijer@vrzw.nl
8 Te water
Brandweercollega’s als lifeguards op Haagse stranden Veiligheidsregio Haaglanden (VRH) is niet alleen verantwoordelijk voor het redden van mens en dier op het land maar ook in zee. Dat doet de VRH samen met de Haagse Vrijwillige Reddingsbrigade. Samen zetten zij zich al meer dan honderd jaar in om de veiligheid op het strand en in de zee te waarborgen. Den Haag groeit als toeristische trekpleister en daarmee groeit ook het aantal strandbezoekers. Het strandseizoen lijkt bovendien door de veranderingen in het klimaat steeds langer te worden. Er zijn daarom extra krachten nodig om durende tijdens het hele strandseizoen een volledige bezetting van de reddingsbrigade te hebben. De VRH besloot daarom een aantal medewerkers op te leiden tot lifeguard. Paraat Sportieve collega’s met affiniteit met strand en zee, ervaring met EHBO en met reddend zwemmen konden solliciteren. Ruim twintig medewerkers uit de operationele dienst en van kantoor gingen in opleiding voor lifeguard. Een pittige opleiding met theorie én praktijk. De lifeguards staan dit strandseizoen al paraat op
de Haagse stranden. Zij ondersteunen de reddingsbrigade bij het surveilleren en waken over de veiligheid van mensen in het water en op het strand.
De inzet van lifeguards is een pilot; de komende jaren bekijkt de VRH hoe zij de Haagse Vrijwillige Reddingsbrigade structureel kan ondersteunen.
Interregionale duikoefening Eind mei vond de eerste NW4-duikdag van 2018 plaats. NW4 staat voor Noord West 4: het samenwerkingsverband van vier veiligheidsregio’s.
In samenwerking met Noord-Holland Noord, AmsterdamAmstelland en Zaanstreek-Waterland organiseerde Kennemerland een grootschalige en multidisciplinaire oefening.
Noortje Kok, Coördinator Waterongevallen: ‘Op het draaiboek stond: et cooperante dicisiveness. Dit staat voor samenwerking en daadkracht. Dit was ook duidelijk terug te zien op de dag zelf. Iedereen zette zich met veel
enthousiasme in en dat maakt me trots. Goed om te zien dat de duikteams zo passievol en vakkundig met elkaar oefenen over de regiogrenzen heen. Ik kijk uit naar de volgende oefening aan het einde van het jaar.’
H@ cker? 9
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Vervolg van de voorpagina Informatieveiligheid: belangrijk op het werk en privé
‘Jij bent onze firewall’ Ook de brandweer heeft te maken met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die inmiddels van kracht is gegaan. Een mooie aanleiding om een bewustwordingscampagne te starten’, vertelt Wout Knol, beleidsmedewerker van de afdeling Informatiemanagement. ‘Deze wet schrijft voor dat werkgevers persoonsgegevens goed moeten beveiligen. En medewerkers met een hoger bewustzijn op het gebied van informatieveiligheid zullen ook voorzichtiger omgaan met persoonsgegevens, denken wij.’ Datalek De aftrap van onze campagne werd verzorgd door Maria Genova, schrijfster van de bestseller Komt een vrouw bij de h@cker. ‘Nu al heeft onze campagne effect. Laat iemand zijn scherm open staan als hij even koffie gaat halen, dan vergrendelen collega’s zijn computer. Of ze halen een geintje uit en versturen eerst nog een mail uit naam van de nietsvermoedende collega. Begin juni hebben we beeldschermen voorzien van een zogeheten datalekkraantje met de tekst: Stop het datalek. Ook de rest van het jaar staat er nog van alles op de rol om het bewustzijn te vergroten.’ Vakantietips Alvast een tip voor de vakantieperiode. Moet je op de camping een kopie van je paspoort afgeven? Maak dan een kopie met de app KopieID van het Rijk. Dan voorkom je identiteitsfraude. En wil je nog wat boeken meenemen in je koffer, vergeet dan deze twee niet: • Komt een vrouw bij de h@cker van Maria Genova • Je hebt wel iets te verbergen van Maurits Martijn en Dimitri Tokmetzis
LAAT GEEN DOCUMENTEN LIGGEN OP DE PRINTER
Simpele maatregelen ... DEEL GEEN WACHTWOORDEN MET ELKAAR
GEBRUIK GEEN USB-STICKS VAN VREEMDEN
DUBBELCHECK JE INFORMATIEBRONNEN
***
SCHRIJF GEEN WACHTWOORDEN OP WHITEBOARDS
Meer weten over onze campagne? Neem contact op met Lisette Wenink: lisette.wenink@brandweer.vrhm.nl
SLUIT JE KAMER AF, VOORKOM DIEFSTAL VAN GEGEVENS
ord: Passw2f 1 x
LAAT GEEN WACHTWOORDEN RONDSLINGEREN
BEWAAR VERTROUWELIJKE DOSSIERS OP EEN VEILIGE PLEK
KLIK NIET OP VERDACHTE LINKS IN JE MAIL
VERGRENDEL JE COMPUTER ALS JE JE WERKPLEK VERLAAT
Diefstal gegevens
0 1 0 1 1 0 1 1 1 0 0 0
DDOS aanval
0 1 1 1 0 0 1 1 1
1 1 1 0 0 1 1... 1
0 1 Diefstal ID 1 Diefstal toegangscodes 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 1 1 1 1 ge1ven1kwaadwillenden minder kans1 1 1
1 1 1 0 0 1 1 1
1 1 1 0 0 0 1 0 1 1 0 1
10 In de agenda Veiligheidsweken in Drachten
Pop-up store en oefenen met publiek In Drachten stond de maand april in het teken van de Veiligheidsweken. Samen met de gemeente Smallingerland zorgde Brandweer Fryslân drie weken lang voor een pop-up store in het centrum en er werd meerdere keren door de Drachtster blusploegen geoefend met publiek.
In de pop-up store konden de bezoekers - 1.313 om precies te zijn, waaronder 369 leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs - alles te weten komen over Brandveilig leven. De inventaris van de tijdelijke winkel, geleend van Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland, bestond uit een opstelling van vier kamers: woonkamer, slaapkamer, keuken en bijkeuken. Hierin waren dertig brandgevaarlijke situaties geënsceneerd waarbij het ‘nét goed is gegaan’. Aan de bezoekers de taak deze situaties te herkennen. Ook GGD Fryslân, Politie-eenheid NoordNederland - mét de inbraakpreventietruck - en scholengemeenschap Liudger uit Drachten deden mee. Oefenen in de wijk Tijdens de Veiligheidsweken nodigde de brandweer het publiek ook uit bij een tweetal sessies van ‘Oefenen in de wijk’. Brandweer Fryslân startte dit project vier jaar geleden. Bij deze avonden worden buurtbewoners uitgenodigd om een brandweeroefening bij te wonen en in gesprek te gaan over brandveiligheid in en rondom huis. Na het oefenen mogen de bewoners ook zelf even het oefenpand in, om te ervaren hoe het is als je huis vol rook staat. Dat gebeurt uiteraard onder begeleiding van ervaren brandweermensen.
Evenementen 2018
17.7-20.7 112-dag Haaglanden
23.8
Op 23 augustus 2018 is dé 112-dag Haaglanden in het Haagse Zuiderpark. Brandweer, politie, ambulance en andere hulpdiensten pakken groots uit en geven een kijkje in hun wereld. Naast voorlichting, zijn er de hele dag demonstraties van de hulpdiensten.
11 t/m 13.10
Nijmeegs Vierdaagse Van 17 tot en met 20 juli lopen collega’s uit het hele land de Nijmeegse Vierdaagse. Op vrijdag 20 juli is de gezamenlijke intocht over de Via Gladiola.
Brandweer congres
Lees meer hierover op pagina 12.
Kijk op www.112daghaaglanden.nl voor alle informatie!
4.9 Amsterdam Canal Parade
4 augustus in Amsterdam
Op 4 augustus varen meer dan tachtig boten door de Amsterdamse grachten. Daartussen vaart ook weer een boot mee van het netwerk Roze Rood en Brandweer Nederland. Lees meer hierover op pagina 12.
11 t/m 13 oktober in Zaandam
Laat je verrassen door een divers aanbod aan workshops, demonstraties en buitenprogramma’s. Het belooft weer een uniek event te worden! Het Brandweercongres 2018 vindt plaats bij Taets Event park op het Hembrug Terrein in Zaanstad. Zie ook het artikel op pagina 12.
Extra alert 11
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Natuurbrandrisico’s: van kleurcodes naar fasen
Je hebt het vast al gelezen of gehoord de afgelopen periode. De vijf kleurcodes voor het risico op natuurbrand zijn vervangen door twee fasen. Namelijk Regulier risico (fase 1) en Extra alert (fase 2). En dat heeft een reden. Allard Schimmel is lid van de projectgroep Natuurbrandbestrijding en licht toe: ‘De kleurcodes waren bedoeld voor het grote publiek.
8.9
Alleen merkten we dat de vele verschillende kleurcodes juist verwarring opriepen bij de mensen. Ze zagen door de bomen het bos niet meer terwijl het juist heel simpel is. Daarom hebben we het ook weer simpel gemaakt met slechts twee fasen.’ Fase 1 en fase 2 In de fase Regulier risico (voormalige kleuren groen en geel) kan er altijd wat gebeuren, maar neemt de brandweer op dat moment geen extra maatregelen. In de fase Extra alert (voormalige
kleuren oranje en rood) kan de brandweer kiezen voor luchtsurveillance en is de brandweer extra alert om voldoende voertuigen naar de brand te sturen. Extra alert Allard vervolgt: ‘In de fase Extra alert roepen wij het publiek op ook extra alert te zijn en een mogelijk natuurbrand snel te melden. Snel melden kan het verschil maken in deze fase!’ Meer info vind je op www.brandweer.nl
22.9
Mud Masters
22 september in Biddinghuizen
Houd jij van spektakel en ben je niet bang voor een beetje viezigheid? Dan is de Mud Masters echt iets voor jou! De Brandweer Sportbond maakt ook dit jaar weer een gezamenlijke start van de brandweer mogelijk.
29.9&6.10 Landelijke finales Jeugdbrandweer
Landelijke finales vaardigheidstoetsen ABWC Oppervlakteredding bij VR Fryslân,
14&15.11
Klasse TS-HD bij VNOG, post Harderwijk, 22 september.
Nationaal Congres Fire Safety & Science
Hoofdklasse bij VR Zeeland, post Goes, 29 september.
post Koudum, 8 september
Klasse 112 bij VR Fryslân, post Leeuwarden, 15 september.
14 en 15 november bij het IFV
De ontwikkelingen op het terrein van Fire Safety Engineering en innoverende brandbestrijding staan niet stil. Daarom wordt weer een mooi programma aangeboden met de nieuwste ontwikkelingen, onderzoeken en activiteiten op deze terreinen.
Klasse Aspiranten Hoge Druk op zaterdag 29 september
Klasse Junioren en Aspiranten Lage Druk op zaterdag 6 oktober
Kijk voor de meest actuele versie van deze evenementenkalender en meer info over de evenementen op
www.brandweernederland.nl/kalender
12 Achterop
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Brandweercongres 2018 een dag langer
De Kracht van het Verschil Het programma van het brandweercongres 2018 is bekend. Het grote aanbod van workshops en de centrale onderdelen staan in het teken van De Kracht van het Verschil. En dat niet twee, maar drie dagen lang. Zien we jou op 11, 12 of 13
en in de toekomst tot de jeugdbrandweer. Ook staan mentale veerkracht, waterongevallen, cybercrime en internationaal werken op de agenda. Het is maar een greep uit het grote aanbod. Derde dag Op de zaterdag bieden we ook de (vrijwillige) collega’s die niet op donderdag en vrijdag kunnen komen, de mogelijkheid om het Brandweercongres te bezoeken en dat is nieuw. De derde dag kent vooral een praktisch programma, waar je veel kunt zien, ervaren en beleven. Iedere regio ontvangt 25 kaarten voor deze extra dag op zaterdag 13 oktober. De regio’s verstrekken hierover binnenkort meer informatie.
oktober in Zaandam? Drie dagen lang wordt het evenemententerrein Taets in Zaandam omgetoverd tot een wereld vol brandweerrood. Met boeiende sprekers nemen we je mee de toekomst in, gaan we over landsgrenzen en krijg je een kijkje in andere organisaties.
Amsterdam Canal Parade
Ook dit jaar eigen boot voor Roze Rood
Kom op 11, 12 of 13 oktober naar Taets in Zaanstad en laat je verrassen!
Op zowel de donderdag als de vrijdag kun je een keuze maken uit bijna twintig workshops. Van Zaanse cacaobranden tot het complexe incident bij Fort Oranje en van vrijwilligheid van nu
Meer informatie over de inschrijving en het programma vind je op www.brandweercongres.nl
Nergens anders ter wereld vind je een festival dat vergelijkbaar is met de Amsterdam Gay Pride. Het hoogtepunt is toch wel de Canal Parade, dit jaar op 4 augustus. Meer dan tachtig boten varen door de Amsterdamse grachten. Ook vaart weer een boot van het netwerk Roze Rood en Brandweer Nederland mee. Daarmee laten we als brandweer zien dat we staan voor een kleurrijke, prettige en veilige werkomgeving waar je jezelf mag zijn.
“We delen ervaringen. We vieren verschillen. Wij zijn de brandweer.” Er zijn veel verschillen binnen de brandweer en dat is een bijzondere kracht. Tijdens het Brandweercongres 2018 gaan we uit van de Kracht van het Verschil. Ben jij er ook bij? Schrijf je nu in!
11, 12 & 13 OKT TAETS, ZAANDAM www.brandweercongres.nl
Wil je meer weten over het netwerk of de deelname aan de Amsterdam Canal Parade, ga dan naar www.brandweernederland.nl/rozerood
Nijmeegse Vierdaagse
Gezamenlijk over de Via Gladiola Het is bijna zover: de Nijmeegse Vierdaagse 2018 gaat op dinsdag 17 juli van start. Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) organiseert weer een feestelijk ontvangst met barbecue voor de lopers en verzorgers die vanuit de brandweer en veiligheidsregio’s aan de start verschijnen. Ook verzorgt VRGZ de laatste stopplaats op de dag van de intocht. Vanaf dat punt is er een gezamenlijke intocht over de Via Gladiola. Barbecue Op maandag 16 juli staan de deuren van de Nij-
meegse brandweerkazerne open voor alle lopers en verzorgers van de brandweer en veiligheidsregio’s. Wil je erbij zijn? Meld je dan uiterlijk op 6 juli aan via brandweernijmegen@vrgz.nl. Gezamenlijke intocht We hopen ook dit jaar weer dat op vrijdag veel collega’s gezamenlijk de laatste vijf kilometer afleggen over de Via Gladiola. Bij de laatste stop verwelkomt VRGZ alle lopers die werkzaam zijn binnen één van de veiligheidsregio’s. Je krijgt hier wat te eten en te drinken. Je hebt de keuze om de laatste kilometers zelfstandig of gezamenlijk te lopen. Lijkt je het leuk om met de groep mee te lopen, meld je dan ook uiterlijk 6 juli aan via brandweernijmegen@vrgz.nl.
Wat staat er in de volgende krant?
Wil je 24/7 op de hoogte blijven?
De volgende Brandweerkrant van Nederland verschijnt
www.facebook.com/NLBrandweer
www.linkedin.com/groups?gid=3225709
in oktober 2018. Heb jij een leuk onderwerp voor deze krant?
www.twitter.com/Brandweer_NL
Instagram.com/brandweernl
Mail ons dan: communicatie @ brandweernederland.nl
www.brandweernederland.nl
Pinterest.com/brandweernl
>
Colofon
Meer informatie (026) 355 24 55 of Aan deze uitgave communicatie@brandweernederland.nl werkten mee:
Met dank voor de inhoudelijke bijdragen:
redactie Team Communicatie Brandweer Nederland teksten de communicatieadviseurs van het Netwerk Cobra en Team Communicatie Brandweer Nederland
De regio's Midden- en WestBrabant, Drenthe, Twente, Gelderland-Zuid, Haaglanden, Gelderland-Midden, Fryslân, Zaanstreek-Waterland, Kennemerland, RotterdamRijnmond en Hollands Midden
fotografie, illustraties of beeld vormgeving druk verspreiding
Nick Kits, Wietze Brandsma, Rob Weijer, Kees van der Mark, Paul Barendrecht, Jeffrey Koper, Martijn Blok, Loek Weijts en Vincent Jannink HSTotaal, Haarlem MediaCenter Rotterdam Netwerk Cobra
bezoek Kemperbergerweg 783 6816 RW Arnhem post Postbus 7010 6801 HA Arnhem internet www.brandweer nederland.nl