Samen werken

CHRONOLOGISCH OVERZICHT VANUIT HISTORISCH PERSPECTIEF

SAMEN WERKEN Programma grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland

VOORWOORD Geachte lezer, Dit document beschrijft in chronologische volgorde de ontstaansgeschiedenis en ontwikkelingen van het landelijke programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ (afgekort tot GBO-SO).

Daarnaast worden enkele specifieke onderwerpen toegelicht.

In 2014 start het programma met het eerste project: de ontwikkeling van het landelijke Specialisme Technische Hulpverlening. Inmiddels, drie jaar later, heeft het programma ruim vier projecten en twintig deelprojecten onder haar hoede. En er volgen er nog meer. Bijna alle regio’s zijn vertegenwoordigd in de verschillende klankbord-, werk- en projectgroepen. Een beweging die alleen nog maar verder zal groeien en waarin samenwerking met elkaar en andere partijen de kracht is. Samen grensverleggend.

Mede namens het programmateam GBO-SO, Max Krisman Programmamanager GBO-SO

INHOUDSOPGAVE Voorwoord

3

1 Inleiding

6

2 Chronologisch overzicht

7

2012

7

2013

7

2014

7

2015

9

2016

9

2017

12

3 Enkele specifieke onderwerpen

14

14

Bestuurlijk traject

Expertregio’s

14

14

Grootschalig Brandweer Optreden (GBO)

Programmaorganisatie

14

Blauwdruk

15

15

Van project naar beheer

Communicatie

15

Documenten 19 Bijlage Communicatieprogramma 2013-2017

20

2013 - 2014

20

2015 - 2016

20

2017

21

5

1 INLEIDING De basis voor het programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ werd gelegd met het project Specialisme Optreden op Maat (SOM). In de periode 2010-2012 is met hulp van verschillende werkgroepen, bestaande uit vakspecialisten uit de brandweerwereld, het rapport SOM opgesteld. Het rapport beschrijft in totaal acht brandweerspecialismen (vijf primair en drie ondersteunend). Belangrijke aanleiding voor SOM was de opvolging van de leidraad brandweercompagnie. In mei 2012, na oplevering van het rapport SOM, startte de nieuw aangestelde projectleider Specialistisch Optreden met de opdracht om het rapport SOM te implementeren bij de brandweer in Nederland. Dit was de eerste stap van wat uiteindelijk het programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ zou worden.

Het programma in vogelvlucht Het doel van het landelijke programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ is tweeledig: het implementeren van de interregionale samenwerking bij grootschalige inzet. En het ontwikkelen van landelijke specialismen voor complexe incidenten die zelden voorkomen, maar waarvan de impact op de samenleving groot is wanneer het toch gebeurt.

Krachten bundelen en grenzen verleggen Een incident houdt zich niet aan regio- of landsgrenzen. Daarom is het noodzakelijk dat de brandweer bij grootschalige en complexe incidenten samenwerkt en haar expertise en slagkracht kan uitbreiden.

De ontwikkeling van specialistisch brandweeroptreden op landelijk niveau is het antwoord op complexe incidenten die zich zelden voordoen. Gezamenlijk ontwikkelen we landelijke specialismen, gebaseerd op de vier kerntaken van de brandweer.

Het inmiddels gerealiseerde Specialisme Technische Hulpverlening (STH), het Specialisme Natuurbrandbeheersing (NBB) en het Specialisme Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen (SIBGS). Ook voor logistiek ontwikkelt de brandweer met ondersteuning van het IFV landelijke samenwerking bij grootschalige en specialistische inzetten.

Door samen en slimmer het grootschalig en specialistisch brandweeroptreden te organiseren, kan de brandweer efficiënter en effectiever optreden wanneer deze incidenten zich daadwerkelijk voordoen.

6

2 CHRONOLOGISCH OVERZICHT 2012

• Combinatie visie GBO en visie SO in het programma ‘Samen werken aan

• Visie Grootschalig Brandweeroptreden

Grootschalig en Specialistisch optreden

(GBO) vastgesteld in de Raad Regionaal

Brandweer Nederland (eind 2013)

Commandanten (RRC) (mei 2012)

Gezien de relatie in het kader van interregionaal

Onder leiding van het netwerk Materieel van

optreden wordt het ontwikkel- en

Brandweer Nederland is de visie GBO ontwikkeld

implementatietraject van de visies GBO en SO

en vastgesteld in de RRC (mei 2012). Er worden

samengevoegd en ondergebracht bij het landelijke

geen afspraken gemaakt over implementatie van de

programma ‘Samen werken aan grootschalig en

visie en de koppeling met het project Specialistisch

specialistisch optreden Brandweer Nederland’. Een

Optreden op Maat (SOM).

stuurgroep, gemandateerd door de RBC, begeleidt het programma.

• Rapport SOM gereed en ter besluitvorming aangeboden aan RRC (sept. 2012)

2014

Het project SOM levert omstreeks mei 2012 het concept-rapport SOM op. Dit rapport wordt in september 2012 als ‘richtinggevend

• Project Implementatie visie GBO

document’ vastgesteld in de RRC. Reden hiervoor

De projectleider GBO start begin 2014 met de

is dat een uitgewerkte visie op specialistisch

opdracht om het implementatietraject van de visie

brandweeroptreden nog ontbreekt. De RRC geeft

GBO te begeleiden. De projectleider is geselecteerd

opdracht tot het ontwikkelen van een visie op

uit een werving- en selectietraject bij de

specialistisch brandweeroptreden, waarbij een

veiligheidsregio’s. De projectleider zoekt het overleg

koppeling wordt gemaakt met de toekomst van de

met betrokkenen in de PRIB-districten.

brandweer: ‘Brandweer over morgen’.

• Ontwikkeling blauwdruk ‘Vormgeven grootschalig en specialistisch optreden’

2013

De projectleider Specialistisch Optreden start in het

• Visie Specialistisch Optreden Brandweer

Er wordt een ‘blauwdruk’ voor het grootschalig en

tweede kwartaal 2014.

Nederland vastgesteld door Raad van

specialistisch brandweeroptreden ontwikkeld. Het

Brandweer Commandanten (RBC; mei

accent ligt hierbij op vier thema’s: Risicogericht,

2013)

Samen, Slimmer en Regie.

De visie Specialistisch Optreden Brandweer

Kort samengevat: We brengen de risico’s in kaart

Nederland (SO) is begin 2013 ontwikkeld in nauwe

en stellen vast welke we landelijk (specialistisch),

samenwerking met een achttal commandanten uit

interregionaal (grootschalig) en regionaal

de RBC (voorheen RRB). Met het vaststellen van

(basisbrandweerzorg) het hoofd gaan bieden. Op

de visie SO geeft de RBC in mei 2013 opdracht tot

basis hiervan kan de RBC regie voeren en bijsturen

implementatie van deze visie.

op de risicogerichte doelen. De twee thema’s Samen en Slimmer staan voor het gezamenlijk oppakken en uitwerken van het grootschalig brandweeroptreden en het opbouwen van de landelijke specialismen.

7

Sinds 1 juni 2016 is het landelijke specialisme Technische Hulpverlening (STH) operationeel.

In het eerste jaar is STH ruim tien keer gealarmeerd. Hun eerste inzet hadden zij al op 3 juni 2016 op Urk.

Bewoners van een appartementencomplex in Veendam worden op 19 april 17 ruw gewekt.

Een explosie in een van de appartementen op de bovenste etage zorgt voor een ravage. Onduidelijk is of er slachtoffers zijn. De brandweer roept de hulp in van STH. De teams Noord en Oost zijn ter plaatse.

8

Samen werken en slim gebruik maken van

parallel hieraan - langs de lijn van de brandweer -

bestaande initiatieven en netwerken. De kennis en

de bestuurlijk portefeuillehouder geïnformeerd dient

expertise worden verbonden aan de te ontwikkelen

te worden.

specialismen via organisatienetwerken.

• Project Ontwikkeling en implementatie STH, realisatie/implementatiefase (medio

De vier thema’s vormen de basis voor het

2015)

vormgeven van het grootschalig en specialistisch brandweeroptreden. Belangrijk uitgangspunt

De opzet van het specialisme krijgt vorm.

daarbij is dat GBO en SO gekoppeld zijn aan de

Belangrijk onderdeel is de risicoanalyse op de

vier kerntaken van de brandweer: Brandbestrijding,

incidentscenario’s. Deze geeft nieuwe inzichten

Technische Hulpverlening, Incidentbestrijding

op bijvoorbeeld het gebruik van persoonlijke

Gevaarlijke Stoffen en Waterongevallenbestrijding.

beschermingsmiddelen. De landelijke werving en

Het onderdeel Logistiek wordt als ondersteunend

selectie van de specialisten start met een campagne.

proces toegevoegd.

• Project Implementatie visie GBO • Start project Implementatie Specialisme

Door een combinatie van factoren is de

Technische Hulpverlening (STH) (definitie/

implementatie van de visie GBO onvoldoende

ontwerpfase)

geëffectueerd.

In de tweede helft van 2014 start het project • Project Visieontwikkeling

Implementatie Specialisme Technische

Natuurbrandbeheersing (Definitiefase)

Hulpverlening. De directeur Incidentbestrijding van Veiligheidsregio Hollands Midden is projectleider

De projectleider Visieontwikkeling

en wordt door het programmateam ondersteund.

Natuurbrandbeheersing wordt gedetacheerd bij het

Afgevaardigden uit de vijf regio’s: Hollands Midden

IFV en start zijn werkzaamheden.

(coördinerend regio), Fryslân, IJsselland, Midden- en West-Brabant en Gelderland-Zuid vormen samen de

2016

projectgroep.

• Bestuurlijk traject GBO-SO, proces

2015

besluitvorming (besluit oktober 2016) Op verzoek van de bestuurlijk portefeuillehouder van

• Bestuurlijk traject GBO-SO, gezamenlijke

het IFV wordt de tekst van het concept ‘bestuurlijk

notitie IFV en Brandweer Nederland

akkoord’ aangevuld en wordt onder meer de

(eerste verkenning)

relatie met het programma Informatievoorziening

In overleg met de stuurgroep wordt afgesproken

beschreven. Het bestuur van het IFV wil tevens een

om de route naar het bestuurlijk traject in de

(geconcretiseerd) plan voor de besteding van de

tweede helft van 2015 vorm te geven. Dit nadat

middelen voordat besloten wordt deze beschikbaar te

de RBC akkoord heeft gegeven op de blauwdruk

stellen. Op basis van de dan bekende informatie over

en de invulling hiervan (concretisering resultaat –

de kerntaken en de koppeling met GBO en SO wordt

koppeling financiering). De directeur IFV besluit

een gedetailleerde uitwerking opgenomen in het

op basis van de ontwikkelingen zijn bestuurlijk

bestuurlijk akkoord. Ook wordt een gedetailleerde

portefeuillehouder te informeren. Dit betekent dat

tijdsplanning uitgewerkt.

9

De behandeling en besluitvorming van het

bij de intensivering van de samenwerking tussen de

bestuurlijk akkoord GBO-SO stond gepland voor

veiligheidsregio’s.

de mei- vergadering van het Veiligheidsberaad (VB). Echter door andere punten op de agenda

• Project Logistiek & Ondersteuning

wordt besloten de besluitvorming door te schuiven

In de loop van 2016 start het project Logistiek

naar de oktobervergadering van het VB. Op 27

& Ondersteuning. De projectleider, geselecteerd

oktober 2016 stellen het Algemeen Bestuur IFV

na een werving- en selectietraject, wordt

en het Veiligheidsberaad het bestuurlijk akkoord

gedetacheerd bij het IFV. Het project richt zich op

GBO-SO vast. Het bestuurlijk traject heeft daarmee

het vormgeven van de logistieke samenwerking

18 maanden geduurd. Wel is doorgewerkt aan de

tussen de brandweerregio’s in Nederland voor

doelstellingen van het programma. Zij het dat ten

de schaalniveaus grootschalig en specialistisch

aanzien van nieuwe initiatieven, zoals Logistiek &

brandweeroptreden. Het accent ligt op het

Ondersteuning, er geen concrete stappen kunnen

ontwikkelen van een visie logistieke samenwerking,

worden gezet.

aangevuld met enkele deelprojecten die op korte termijn gerealiseerd kunnen worden. In 2016

• Project Specialisme Technische

wordt het projectplan Logistiek & Ondersteuning

Hulpverlening (Implementatie/Nazorg)

ontwikkeld en afgestemd.

De werving- en selectie is afgerond en de • Project Natuurbrandbeheersing

initiële opleiding van de specialisten gestart.

(Ontwerpfase)

De werving van de kandidaten wordt landelijk ondersteund vanuit het programmateam waarbij

De visie Natuurbrandbeheersing (NBB) is gereed en

de veiligheidsregio’s zelf de selectie voor hun

door de RBC vastgesteld. Nu de visie is vastgesteld

rekening nemen. Uit zo’n 300 sollicitanten worden

kan gestart worden met het ontwikkelen van

150 kandidaten geselecteerd voor de vijf STH-

het projectplan voor de implementatie van

teams, verdeeld over de vier teamrollen. Op 1 juni

de visie. Er worden drie thema’s benoemd:

2016 is het specialisme Technische Hulpverlening

Informatievoorziening, Specialismen en Organisatie.

operationeel (officieus). Belangrijk om te vermelden

Onder deze drie thema’s vallen zowel de reeds

is de landelijke alarmering van de STH-teams via

lopende als nieuw op te zetten deelprojecten.

meldkamer Brandweer Haaglanden. Deze staat in verbinding met het CVD-piket van Hollands Midden als coördinerend regio. Al twee dagen later is de vuurdoop van het Specialisme Technische Hulpverlening wanneer de teams van Fryslân (team Noord) en IJsselland (team Oost) worden gealarmeerd en ingezet bij een incident op Urk (gasexplosie; 3 juni 2016).

De officiële installatie van het STH vindt plaats op 9 december 2016. John Berends, bestuurlijk portefeuillehouder Brandweer in het Veiligheidsberaad, verricht de openingshandeling en spreekt lovend over de stappen die gezet worden

10

Een van de doelen van het project Logistiek & Ondersteuning is het landelijk organiseren van materieel en middelen bij grootschalige en specialistische inzetten.

Het te ontwikkelen landelijke specialisme Fire Bucket Operations is een van de deelprojecten van Natuurbrandbeheersing.

11

Het deelproject Natuurbrandverspreidingsmodel is een informatiebron voor de regio’s bij het bestrijden en voorkomen van een onbeheersbare natuurbrand.

2017 • Project Natuurbrandbeheersing

• Project Logistiek & Ondersteuning

(Realisatiefase)

(Realisatiefase)

Op 16 maart 2017 stelt de Stuurgroep GBO-SO het

Op 16 maart 2017 behandelt de Stuurgroep GBO-

projectplan Natuurbrandbeheersing vast. Er vindt

SO het projectplan Logistiek & Ondersteuning en

een personele wisseling plaats. De projectleider

stelt tevens de projectopdracht vast, waarbij de

wordt projectsecretaris. Er treedt een nieuwe

volgende deelprojecten worden benoemd.

projectleider aan. Vanaf juni starten de volgende – Landelijke vliegorganisatie RPAS

deelprojecten:

Dit deelproject bundelt de ervaringen van – Informatievoorziening

twee regio’s met het vliegen met drones.

Het deelproject levert de volgende resultaten

Satellietdata en vegetatiekaarten

Delen GEO-informatie

op: een landelijke vliegorganisatie voor

Natuurbrandverspreidingsmodel

de brandweer, een handboek ‘Vliegen

met drones’ en vastgesteld door de civiele

Risico Index Natuurbrand (RIN)

luchtvaartautoriteiten. En als derde resultaat: – Specialismen

ontwikkelen van een opleiding.

Voorbranden

Om alle regio’s te informeren over de laatste

Team Brandonderzoek Natuurbrand (TBO)

ontwikkelingen organiseerde de projectgroep

Fire Bucket Operations (FBO)

op 8 september 2017 een seminar. Op deze

Vuistregels

goed bezochte bijeenkomst ondertekenden

Gebiedsgerichte aanpak

tevens Defensie, Nationale Politie en Brandweer Nederland een intentieverklaring voor verdere

– Organisatie

samenwerking.

Communicatie met publiek: www.natuurbrandrisico.nl

12

In 2017 wordt het project Specialismen Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen ondergebracht bij het programma.

– Standaardiseren van de logistieke

• Project Incidentbestrijding Gevaarlijke

coördinatie

Stoffen (IBGS) (Ontwerpfase)

Doel van dit deelproject is het opleveren van

Er is een projectleider en een projectsecretaris

een advies voor een eenduidige handelswijze en

aangesteld. De projectsecretaris is voor 24

structuur bij de logistieke en ondersteunende

uur per week gedetacheerd bij het IFV. Het

processen bij grootschalige incidenten.

conceptprojectplan wordt 15 november 2017 aangeboden aan de Stuurgroep GBO-SO.

– Landelijke databank voor materieel en middelen

• Specialisme Technische Hulpverlening (Operationele / beheerfase)

Met de landelijke databank wordt gerealiseerd dat de brandweer bij grootschalig en

Het project implementatie Specialisme Technische

specialistisch optreden beschikt over actuele

Hulpverlening is per 31 december 2016 beëindigd

informatie over de beschikbaarheid van

en valt per datum binnen de beheerfase. Het IFV

logistieke middelen en materieel.

ondersteunt deze beheerfase. Inmiddels is STH al tien keer gealarmeerd (periode juni 2016-juni 2017).

– Mobiele WIFI-opstelpunten

Een en ander is opgenomen in een jaarverslag en

Het organiseren van landelijke wifi-opstelpunten

folder over STH.

zodat incidentinformatie ook beschikbaar is op plaatsen met een beperkt wifi-bereik.

Ook is de uitvoering opgepakt van de restonderwerpen uit de projectfase, waaronder de

– Visie Logistiek & Ondersteuning

modificatie van de uitrustingen en de oriëntatie en

De visie is ontwikkeld en wordt in het najaar van

implementatie van het optreden bij spoorincidenten.

2017 aangeboden aan de RBC.

Voor STH is een format ontwikkeld voor de

Inmiddels zijn alle deelprojecten gestart met de

algehele regie op een landelijk specialisme en op

uitwerking en uitvoering.

de interregionale samenwerking IFV – Brandweer

Met name vanuit de visieontwikkeling zullen

Nederland. Vraag en aanbod worden gekoppeld

er in 2018 aanvullende gerichte activiteiten

en geborgd middels de rollen van de coördinerend

worden ontplooid om de visie te verwezenlijken,

regio en de netwerkregisseur bij het IFV.

zoals: vergroten eigenaarschap, minder voorraad en opslag, proactieve informatievoorziening L&O en een landelijke logistieke organisatie.

13

3 ENKELE SPECIFIEKE ONDERWERPEN Bestuurlijk traject

eenduidige wijze zou worden geïmplementeerd. Tijdens

In voorgaand chronologisch overzicht is aangegeven dat

de consultatieronde van de veiligheidsregio’s bleek dat

het bestuurlijk traject, de periode van ontwikkeling tot

de implementatie van de visie op verschillende manieren

het besluit in oktober 2016, geruime tijd in beslag heeft

is opgepakt. Bij het vaststellen van de visie GBO zijn

genomen. Het was de wens van de brandweer om het

geen afspraken gemaakt over de implementatie. Medio

bestuurlijke traject te starten nadat de ontwerpfase

2014, twee jaar na de vaststelling van de visie GBO,

(blauwdrukontwikkeling en toepassing) binnen het

werd duidelijk dat een eenduidige implementatie van

programma was afgerond. Gedachte hierbij was om

de visie GBO een moeilijke opgaaf zou worden.

eerst een inhoudelijk beeld van de opzet te ontwikkelen en hierop het bestuurlijk akkoord te halen. Op verzoek

Op verzoek van de stuurgroep is de wijze waarop de

van de bestuurlijk portefeuillehouder van het IFV

visie GBO is geïmplementeerd in de veiligheidsregio’s

zijn inhoudelijke details aan het bestuurlijk akkoord

onderzocht middels een enquête. De resultaten daarvan

toegevoegd. Een en ander heeft de beleidscontext en

staan in het rapport ‘enquête GBO’ en is aangeboden

het algehele draagvlak voor het programma GBO SO

aan het Programma Incidentbestrijding Brandweer

versterkt.

Nederland (PRIB). Op aangeven van de stuurgroep is

De verwachting is dat in 2018 de voortgang en

hierop volgend een minimumvariant gedefinieerd: één

eventuele bijstellingen gerapporteerd kunnen worden

basispeloton per veiligheidsregio. Deze variant is in

aan het dagelijks bestuur van het IFV.

september 2016 in de RBC-vergadering vastgesteld.

De programmamanager GBO-SO zal, onder

Expertregio’s

verantwoordelijkheid van de PRIB en in overleg met de

Onder regie van het ministerie van Veiligheid en Justitie

regio’s in 2018 een geactualiseerde versie van de visie

startte medio 2013-2014 een pilot expertregio’s.

GBO opleveren.

Doel van de pilot was het onderzoeken van de doorontwikkeling van het aspect kenniscentrum ten

Programmaorganisatie

aanzien van een specifiek risicogebied binnen een

Zoals al eerder vermeld, werd in 2013 besloten om de

veiligheidsregio. Gedachte was, dat op deze wijze

implementatie van de visie GBO en de visie SO onder

een efficiënte en effectieve samenwerking op het

te brengen bij het programma ‘Samen werken aan

gebied van kennisontwikkeling en -deling binnen de

Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer

25 veiligheidsregio’s tot stand zou komen. Destijds

Nederland’.

startten de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Noord- en Oost-Gelderland als pilot-expertregio’s voor

Via een werving- en selectieprocedure, ondersteund

de kennisaspecten Industriële brandbestrijding en

door het IFV, zijn de meeste vacatures voor

Natuurbrandbeheersing. Het ministerie ziet een relatie

projectleiders vanuit de veiligheidsregio’s vervuld. De

tussen initiatieven op het terrein van de ingezette

ondersteuning van de projecten gebeurt met hulp

beleidslijn expertregio’s en het programma GBO-SO.

van een beleidsmedewerker en een projectsecretaris.

Het gedachtengoed van de pilot expertregio’s is voor

Beiden zijn verbonden aan meerdere projecten binnen

een deel opgegaan in het programma GBO-SO.

het programma. De programmamanager is onder meer verantwoordelijk voor het programmamanagement

Grootschalig Brandweeroptreden (GBO)

(waaronder capaciteit) en wordt ondersteund door een

In 2014 is gestart met het onderdeel GBO. Gedachte

Het programmateam voert het programma uit onder

hierbij was dat de visie GBO, vastgesteld in 2012, op

aansturing en toezicht van de stuurgroep GBO-SO. Bij

programmasecretaris.

14

de start van het programma in 2013 is de stuurgroep

Van project naar beheer

samengesteld uit een vertegenwoordiging van de

Met de afronding van de afzonderlijke projecten start

programmaraden Incidentbestrijding, Bedrijfsvoering

de beheerfase van de resultaten die zijn ontwikkeld

van Brandweer Nederland en het IFV.

binnen het desbetreffende project. Het project

Vanaf 2017 is de samenstelling van de stuurgroep

Implementatie Specialisme Technische Hulpverlening

gewijzigd. Naast de vertegenwoordigers voor het IFV

is het eerste voorbeeld waarbij tijdens het project de

dragen leden van de stuurgroep als portefeuillehouder

voorbereiding voor de beheerfase is gestart.

voor de afzonderlijke specialismen (per kerntaak)

In dit programma is sprake van gefaseerde oplevering

verantwoording vanuit de RBC.

vanuit de projecten. Gekozen is om tot einde van het volledige programma de afzonderlijke beheerfasen (inclusief de doorontwikkelopdrachten) onder de programmastructuur inhoudelijk te blijven coördineren en regisseren. De beheerbudgetten behoren niet meer tot de programmaverantwoordelijkheid.

Vormgeven aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland

Centraal in de beheerfase staat de coördinerend regio, voor STH is dit Veiligheidsregio Hollands Midden.

Deze regio vervult de rol van opdrachtnemer voor het specialisme ten overstaan van de RBC-Brandweer Nederland als opdrachtgever. Bij het uitvoeren van deze rol ondersteunt het IFV de coördinerende regio.

De ondersteuning richt zich hierbij onder andere op het netwerkmanagement en het contracteren van dienstverleners (intern IFV en extern).

Op basis van de normbegroting wordt jaarlijks een werkbegroting opgemaakt in samenwerking met de coördinerend regio en betrokken dienstverleners.

Een voorbeeld hiervan is invulling van het vakbekwaamheidsprogramma. De Academie voor Talent en Leiderschap en de Brandweeracademie verzorgen

Blauwdruk

het programma. De inhoudelijke behoeftestelling

De blauwdruk ‘Vormgeven aan Grootschalig en

wordt bepaald door de coördinerend regio waarbij

Specialistisch optreden’ is de onderlegger voor het

vanuit het netwerk de betrokken dienstverlener wordt

programma en geeft antwoord op het waarom van

gecontracteerd en het benodigde budget beschikbaar

grootschalig en specialistisch brandweeroptreden en

wordt gesteld.

hoe de brandweer deze ontwikkeling wil realiseren.

De gewenste situatie voor de organisatie van

Communicatie

grootschalig- en specialistisch optreden van de

De communicatie van het programma en de onderdelen

brandweer in Nederland is opgehangen aan de vier

hierin zijn vanaf de start van het programma een

thema’s Risicogericht, Samen, Slimmer en Regie. Per

speerpunt geweest. De communicatie rond het

kerntaak wordt de toepassing op maat uitgewerkt.

programma is vormgegeven in overleg met de afdeling communicatie van brandweer Nederland en IFV. Het

15

accent in de communicatie is in de voorbije jaren

Ook zijn voor alle lopende deelprojecten webpagina’s

verschoven van focus op het programma naar het

en factsheets ontwikkeld. Op 8 september is een

‘resultaat’ van de projecten.

seminar Vliegen met drones georganiseerd om alle regio’s bij te praten over de laatste ontwikkelingen.

De communicatie rond de implementatie van het specialisme technische hulpverlening staat hiervoor

Verder heeft het programma een prima bijdrage kunnen

model. De vijf STH-regio’s vervullen hierin zelf een

leveren aan het Brandweercongres 2017. De workshop

belangrijke rol (ambassadeur) en beschikken over een

over het programma trok twee keer veel belangstelling,

‘toolkit’ om de communicatie/informatievoorziening

evenals de stand. Ook op de Netwerkdag van het PRIB

naar de buurregio’s vorm te geven.

is het programma onder de aandacht gebracht. Verder is vanuit het project NBB bijdragen geleverd aan een

In 2017 zijn voor de projecten Logistiek &

seminar over satellietdata en een landelijke bijeenkomst

Ondersteuning en Natuurbrandbeheersing animaties

voor natuurbeheerders.

gerealiseerd die door de (deel)projectleiders gebruikt worden bij het informeren van hun eigen netwerken en

In bijlage 1 staat een overzicht van alle ontplooide

stakeholders zoals bijvoorbeeld de natuurbeheerders.

communicatie activiteiten beschreven.

16

In 2018 levert het programma een geactualiseerde visie Grootschalig Brandweeroptreden op.

Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer Nederland

Organogram Stuurgroep GBO-SO 2017

Organogram stuurgroep GBO-SO 2017 Anton Slofstra Voorzitter stuurgroep programma GBO-SO

Jolanda Trijselaar Portefeuille Logistiek & Ondersteuning

IJle Stelstra IFV

Paul Verlaan Portefeuille Natuurbrandbeheersing

Frank van der Aart IFV

Hans Zuidijk Portefeuille IBGS

Dennis van Zanten Portefeuille STH

Organogram programmateam, projecten en deelprojecten GBO-SO 2017 Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer Nederland

Organogram programmateam, projecten en deelprojecten 2017

Max Krisman Programmamanager

Henk Jonker (IFV) Netwerkregisseur STH

Adrie van der Plas (HM) Coördinerend regio STH

Gerrit Tichelaar Programmasecretaris

Wesley Vos Projectondersteuner

Ada Kraft Communicatieadviseur

Eveline de Rooij Beleidsondersteuner

Albert-Jan van Maren (GM) Projectleider Natuurbrandbeheersing

Bryan Visser (RR) Projectleider Logistiek

Wilbert Kleijer (MWB) Deelprojectleider Drones

Robbert Sardjoe (GM) Deelprojectleider WIFI-opstelpunten

Karsten Sebastian (IFV) Deelprojectleider hergebruik HAB’s

Martin Kolders (VRZHZ) Deelprojectleider databank

Ruben Sinselmeijer (IJsselland) Deelprojectleider Inrichtingsplan L&O

Frank Lutke Schipholt (VNOG) Deelprojectleider Logistiek & Coördinatie

Ester Willemsen (IFV) Projectsecretaris NBB Nienke Brouwer (IFV) Deelprojectleider GEO-Data en NBVM

Wim Verboon (GM) Deelprojectleider RIN

Arnoud Buiting (VNOG) Deelprojectleider Voorbranden

Klaas Noorland (VNOG) Deelprojectleider Gebiedsgerichte aanpak

Christiaan Velthausz (VNOG) Deelprojectleider FBO

Jan Piet Zijp (GM) Deelprojectleider TBO Natuurbrand

Allard Schimmel (GM) Deelprojectleider Communicatie – natuurbrandrisico

Henk Schuijn (Frys) Deelprojectleider Vuistregels

18

Marcel Verspeek (MWB) Projectleider Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS)

Jan Jacobs (VRU) Projectsecretaris IBGS

Max Krisman Projectleider GBO

Chiel Polman Ondersteuner GBO

DOCUMENTEN De RBC heeft de volgende documenten die van belang zijn voor het programma vastgesteld.

1 Rapport SOM – voorloper programma ‘Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer Nederland’ 2 Visie Grootschalig brandweeroptreden (GBO) 3 Visie Specialistisch optreden (SO) 4 Blauwdruk ‘Vormgeven aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer Nederland’ 5 Notitie (incl. oplegger) AB IFV/VB – Grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland 6 Visie Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS) 7 Visie Natuurbrandbeheersing (NBB) 8 Organisatieplan Specialisme Technische Hulpverlening (STH) 9 Programmaplan 2017 ‘Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer Nederland’ 10 Organogrammen stuurgroep en programmateam per april 2017 11 Werkbegroting programma GBO SO 2017

Bijlagen 1 Communicatieprogramma 2013-2017

19

Communicatieprogramma 2013-2017

BIJLAGE 2013 - 2014

gebeurt als je landelijk samenwerkt: een ‘beweging van een eerste kring tot meerdere kringen’ (met als

• De eerste communicatieactiviteit voor het

voorbeeld ontwikkeling STH en de samenwerking

Programma ‘Samen werken aan grootschalig en

en betrokkenheid hierin vanuit het veld). In

specialistisch optreden Brandweer Nederland’ was

samenwerking met een communicatiebureau wordt

het ontwikkelen van een factsheet voor de RBC

een aantal middelen ontwikkeld: een Prezi over

(eind 2013). Nadat de RBC vaststelt dat beide

de blauwdruk (waarom, hoe en wat en gericht op

projecten: GBO en SO onder het programma vallen

de vier thema’s), en andere middelen zoals een

is een communicatieplan opgesteld en vastgesteld

praatplaat (geschiedenis, heden en toekomst), een

door de stuurgroep. De communicatie is in deze

folder en een eigen Facebookpagina. Ook wordt

periode gericht op bestuurlijk en strategisch niveau.

al het materiaal geplaatst (en onderhouden) op de

• In 2014 staan we voor het eerst met het programma

website van Brandweer Nederland (eigen pagina’s)

op een netwerkbijeenkomst ‘Infomarkt’ van de PRIB.

en gebruikt bij onder andere het bezoeken van

Met flyers over grootschalig brandweeroptreden en

regio’s en (thema)sessies voor de RBC-leden. Al het

specialistisch optreden informeren de projectleiders

informatiemateriaal is overgedragen aan Brandweer

de deelnemers over de ontwikkeling van het

Nederland.

• Tegelijkertijd wordt ook gecommuniceerd (eigen

programma en de onderliggende projecten.

• De webpagina’s op Brandweer Nederland over het

communicatieplan met planning en werkgroep)

programma en de onderliggende projecten GBO

over de vorderingen van STH. Onder andere via

en SO worden gerealiseerd met een eigen pagina

Brand en Brandweer, de website van Brandweer

voor het specialisme Technische Hulpverlening.

Nederland, de Brandweerkrant en via de eigen

Verschillende documenten, waaronder de beide

regio’s (werkbezoeken, presentaties, gezamenlijke

visies worden ontwikkeld en geplaatst. Idem een

open dagen en trainingen). Op de website

filmpje over het waarom van het programma.

worden alle ontwikkelde communicatiemiddelen

Voorzitter Anton Slofstra informeert de RBC, het

geplaatst (van flyers tot filmpjes; een toolkit).

IFV en Brandweercommissie via factsheets en

Ook de Facebookpagina werd ingezet bij de

presentaties over de ontwikkelingen.

werving, selectie en resultaten en trekt daarmee

• Ook Brand en Brandweer plaatst artikelen over het

veel bezoekers. De eerste kennismaking voor een

programma en de start van het project STH.

breder publiek (‘we maken de kring groter’) is het Brandweercongres waar we als team staan met een workshop ‘Een specialist in het CoPI’ en met een

2015 - 2016

STH-container waarbij de projectleden uitleg geven over het specialisme.

• Met de realisatie van de blauwdruk komt

• In het najaar van 2016 stemt de stuurgroep

het programma in een volgende fase: het

in met het nieuwe communicatieplan. De

informeren en ‘meenemen van de stakeholders

belangrijkste verandering hierin is de kanteling in de

en het betrekken van de doelgroepen bij de

communicatie van programma naar projecten en de

ontwikkelingen. Gekozen wordt om voor het

resultaten ervan. Alle (deel)projectplannen zijn (en

programma een aantal samenhangende middelen

worden) voorzien van een communicatieparagraaf

te ontwikkelen en in te zetten met een tweeledig

(kernboodschap, doelgroepen). Waarbij

doel: duidelijk maken waar het programma voor

de belangrijkste uitgangspunten zijn: altijd

staat (risicogericht, samen, slim, regie) en wat er

communiceren dat het onderdeel is van het

20

programma en dat de communicatie loopt via alle

intentieverklaring voor intensievere samenwerking

kanalen van Brandweer Nederland. Ook dit jaar

op dit dossier door Defensie, Nationale Politie en

presenteren we ons op het brandweercongres met

Brandweer Nederland.

• Voor de (deel)projectplannen zijn

aandacht voor de twee te ontwikkelen projecten Logistiek & Ondersteuning (waaronder de drones)

communicatieparagrafen ontwikkeld om zo de

en Natuurbrandbeheersing. Ook een STH-team was

(onderliggende) samenhang te bewaken. Omdat

aanwezig met een oefening. In Brand en Brandweer

er nu steeds meer deelprojecten komen, zijn

verschenen artikelen over de projecten.

op de viadesk-pagina van het programma alle

• Het eerste landelijke specialisme - het STH - is

communicatiemiddelen geplaatst en worden op alle

op 9 december officieel van start gegaan. Al

uitingen verwezen naar de website en Facebook

eerder besteden landelijke media aandacht

(meest toegankelijke en laagdrempelige kanaal voor

aan dit specialisme (bij inzet Urk, en later bij

de brandweermensen).

• Waar nodig zijn eigen communicatiemiddelen

een werkbezoek waar ook het STH wordt gedemonstreerd). De officiële start wordt

ontwikkeld zoals de inmiddels gerealiseerde

gedaan door bestuurlijk portefeuillehouder John

animaties voor Logistiek & Ondersteuning en

Berends. Voor deze bijeenkomst worden twee

Natuurbrandbeheersing, webpagina’s en factsheets

films ontwikkeld, waarbij de afsluitende film

om zo de communicatie naar de regio’s te

gaat over het programma en de onderliggende

versterken met als overkoepelende ‘paraplu’ het

specialismen. Ook hier weer veel aandacht via de

programma. Voor IBGS zal na vaststellen van het

bestaande kanalen als Brand en Brandweer, de

projectplan een animatie worden ontwikkeld.

• Het programma heeft een goede bijdrage kunnen

brandweerkrant, de website en Facebook (inmiddels 1406 vaste volgers, en de bereikte personen

leveren aan het Brandweercongres 2017. De

variëren van 9.850 (drones items) tot bijna 22.000

workshop over het programma trok twee keer

bereikte personen bij het eerste filmpje van de

veel belangstelling, evenals de stand. Ook op de

oefening STH).

Netwerkdag PRIB kreeg het programma aandacht.

• Bijna alle regio’s zijn nu verbonden aan het programma door deelname aan klankbord-, werk-

2017

en projectgroepen.

• De projectplannen voor NBB en Logistiek & Ondersteuning zijn vastgesteld en geplaatst op de ‘eigen webpagina’s’ van Brandweer Nederland. Dit geldt ook voor alle deelprojecten. Voor wat betreft de drones: deze krijgt, dankzij een artikel in Brand en Brandweer en een bericht op de website van Brand en Brandweer uitgebreid aandacht in de landelijke media.

Op 8 september is er opnieuw landelijke aandacht door het Seminar Vliegen met drones. Doel van het seminar is tweeledig: het informeren van alle regio’s over de actuele stand van zaken betreffende het project. En daarbij het ondertekenen van een

21

Samen werken Programma grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland Doel van het programma (GBO-SO) – Kennis & Expertise netwerken – Landelijke specialismen – Samenwerking met elkaar en met derden

Dit leveren we op: Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen (IBGS) – – – – – – –

Bron bestrijden door schuiminzet Specialistische bronbestrijdingsteams brandweer (gaspakken) Complexe incidenten bestrijden door samenwerken met externen Grootschalige ontsmetting In beeld brengen effectgebied Kenniscentrum IBGS Landelijk specialisme IBGS

Natuurbrandbeheersing (NBB)

Logistiek & Ondersteuning (L&O)

– GEO-data: informatie over gebied voorkomt erger – Profijt van satellietdata voor vegetatiekaarten – Inzicht in brandontwikkeling met het Natuurbrandverspreidingsmodel – Vuur met vuur bedwingen – Communicatie: Natuurbrandrisico.nl – Risico Index Natuurbranden – Gebiedsgerichte aanpak – Vuistregels bij natuurbranden – Specialistisch team Voorbranden – Specialistisch team Brandonderzoek – Specialistisch team helikopterblussing (Fire Bucket Operations)

– – – – – – – – – –

Visie op Logistiek & Ondersteuning Landelijke databank Mobiele Wifi-opstelpunten Inzet Drones voor de Brandweer 1 Brandweervliegorganisatie Logistiek & coördinatie GBO-SO Landelijke logistieke organisatie Proactieve informatievoorziening L&O Vergroten eigenaarschap Minder voorraad en opslag

Specialisme Technische Hulpverlening (STH) – – – – – – –

De banner bij de stand van GBO-SO op het Brandweercongres 2017.

140 collega’s die in te zetten zijn als specialist TH Vijf teams 24/7 Snel specialistisch technisch team Bijzonder technisch materieel 1 doel: veilig redden van slachtoffers 5 regio’s met landelijke dekking Binnen één jaar al tien keer gealarmeerd

Vier kerntaken: – stabiliseren van werkomgeving – lokaliseren van slachtoffers – creëren van toegang – redden van slachtoffers

En dat is nog maar het begin!

Doe je ook mee?

Meer informatie Dit document wordt jaarlijks aangepast en aangevuld met de laatste ontwikkelingen binnen het programma.

Actuele informatie over alle (deel)projecten van het programma Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland is te vinden op: www.brandweer.nl/samengrensverleggend

ď‚‚

www.facebook.com/samengrensverleggend

November 2017

23