Innovatie 2015
Innovatie 2015
Wie was Jan van der Heyden? De Innovatieprijs is niet zomaar vernoemd naar Jan van der Heyden. Hij leefde van 1637 tot 1712 en vond onder andere de slangbrandspuit uit. Hij ontwikkelde een beter pompsysteem en een leren brandslang, die brandweerlieden in staat stelde een brandhaard dichter te benaderen. Hoewel hij brandmeester was bij het brandspuitgilde, was Jan van der Heyden van beroep geen brandweerman maar architectonisch landschapsschilder. Hij behoort tot de belangrijkste 17de-eeuwse schilders van Nederlandse stadsgezichten. Opvallend, volgens kenners, was zijn vaardigheid in het weergeven van perspectief. Dat Jan van der Heyden stierf als bemiddeld man was niet te danken aan zijn schilderijen. De geboren Gorinchemmer (maar vanaf zijn 12e woonachtig in Amsterdam) had ook veel gevoel voor werktuigbouw. Zo ontwierp hij in 1669 een betere straatverlichting voor de stad Amsterdam. Ruim 1.800 door hem ontworpen lantaarns werden geplaatst. Later volgden er nog vele duizenden in onder meer Haarlem, Groningen, Den Haag en Berlijn. De verbeterde slangbrandspuit van Jan van der Heyden kwam in 1672 op de markt. Hij demonstreerde zijn uitvinding bij het stadhuis en vanaf de Westertoren. De burgemeester was zo onder de indruk dat hij gelijk voor alle zestig wijken van de stad een nieuwe brandspuit bestelde.
Inhoud Voorwoord
6
Mogelijkheden van het GWT vergroten
8
Opvallend informeren met een brandweer pop-up winkel
10
Betere melding, betere brandweerzorg
12
Kleurenspoor leidt bezoekers in geval van nood naar buiten
14
Een app als toegankelijke, centrale, digitale servicedesk
16
Reflectieruimte op de werkvloer
18
App kan brandveiligheid enorme impuls geven
20
Hulpbehoevende senioren als serieuze uitdaging
22
Risicobeoordeling 16.0: een handvat voor echte brandveiligheid
24
Brainbox THV: leren door te doen
26
EĂŠn handschoen en verder geen gezeur
28
Foto doorsturen en iedereen heeft dezelfde informatie
30
Veranderen brandveilig gedrag burgers. Hoe doe je dat?
32
Levensecht oefenen met RedSuit
34
Met een mini-woning de voorlichtingsmarkt op
36
6
Voorwoord
Tijd om te innoveren Innoveren bij de brandweer wordt door
branche, aan de andere kant een
veel mensen geassocieerd met de Jan van
organisatie die in staat blijkt om steeds
ongeveer 200 ideeën mogen
der Heydenprijs. Dat is niet zo vreemd.
weer goede, innovatieve ideeën voort te
ontvangen. Het gemiddelde per jaar is
De verkiezing wordt dit jaar voor de
brengen’.
•
echter dalende. •
achtste keer gehouden en voor het zesde
De afgelopen jaren hebben we
Meer en meer betreffen de innovaties
achtereenvolgende jaar zijn de ingestuurde
Is er in de loop der jaren wat veranderd?,
doorontwikkelingen van reeds
innovaties ook gebundeld in een boekje,
vraag ik mezelf af, sinds we in 2009
bestaande technieken of middelen.
zoals dit. Voor de zesde keer schrijf ik als
‘Innovatie Moed’ optuigden. Een
voorzitter van de Regiegroep Innovatie
programma waarmee we het innoverende
Hieruit zou je kunnen afleiden dat het
Moed ook een voorwoord en voor deze
vermogen van de brandweer wilden
innovatieve karakter van de brandweer aan
gelegenheid heb ik het tekstje dat ik voor
stimuleren en onder de aandacht brengen.
het inkakken is. Dat staat echter volledig
het eerste boekje schreef er nog eens bij
Het antwoord moet zijn: ja. We hoeven de
haaks op mijn gevoel. Mijn antwoord op de
gepakt.
brandweersector, denk ik, niet meer te zien
vraag of we in staat zijn goede, innovatieve
als een ‘behoudende branche’.
ideeën voort te brengen, is nog steeds een volmondig ja. Denk alleen maar eens aan de
Ik lees onder meer: ‘De brandweersector werd de afgelopen jaren geconfronteerd
Ik heb de innovatieboekjes van de
vele ontwikkelingen binnen de brandweer
met een vreemde paradox. Aan de ene
afgelopen jaren eens rustig doorgebladerd.
als het gaat om techniek, organisatie en
kant het beeld van een behoudende
Dan stel ik twee dingen vast:
maatschappij.
7
Als Regiegroep Innovatie Moed hebben
innovatiecompetities is geopperd en we
mijn voorwoord schreef: Een bedrijf dat
we ook geconstateerd dat veel collega’s
zouden nadrukkelijker kunnen gaan volgen
niet innoveert staat stil.
onvoldoende bekend zijn met de Jan van
hoe innovaties zich hebben ontwikkeld.
der Heydenprijs. Dit in tegenstelling tot wat algemeen wordt verondersteld. Bovendien
Natuurlijk moeten we als regiegroep zelf
bestaat het vermoeden dat mensen vaak
ook het lef hebben om te innoveren als
te bescheiden zijn om hun ideeën aan te
daar noodzaak toe is. Dat gaan we dan ook
melden voor de prijs.
doen. Met ingang van komend jaar krijgt de Jan van der Heydenprijs een andere
Logischerwijs hebben we ons gebogen
opzet. Daarom beloof ik: u hoort nog van
over de vraag hoe we de Jan van der
ons! Heeft u trouwens zelf goede ideeën
Heydenprijs ook de komende jaren kunnen
hieromtrent, dan horen we die uiteraard
inzetten als instrument om nog niet
graag van u.
bekende innovaties aan de oppervlakte te krijgen. Waar we bijvoorbeeld aan
Ter afsluiting spreek ik nogmaals mijn
denken is het concreter ondersteunen
waardering uit voor iedereen die dit jaar
en stimuleren van ideeën in het veld.
werk heeft gemaakt van innovatie bij de
Gerard van Klaveren
Ook het organiseren van regionale
brandweer. Want zoals ik vorig jaar boven
Voorzitter Regiegroep Innovatie Moed
8
Mogelijkheden van het GWT vergroten
Innovatie:
GWT+ (Groot Watertransport)
Organisatie:
Veiligheidsregio Haaglanden, kazerne Monster
Categorie:
Incidentbestrijding, techniek
Status:
Prototype / proef
Contactpersoon:
Marco Middendorp, marco.middendorp@vrh.nl en Lars de Niet, lars.de.niet@vrh.nl
Korte omschrijving innovatie
nieuwe aanpak van de brandweer om bij
slangen op het GWT is een manier om snel
Het efficiënter inzetten van het GWT door
incidenten een waterscherm op te trekken.
en eenvoudige extra water bij het incident te krijgen.
toevoeging van materialen. Uitwerking Aanleiding
De slangenbak krijgt tien Fire Defenders.
De voorkeur gaat uit naar minimaal 400
Bij Veiligheidsregio Haaglanden zijn
Deze zijn uitneembaar zodat er geen
meter 3” slang (200 meter dubbele 3”
‘vernieuwde repressie’ en ‘uitrukken
hinder van wordt ondervonden bij het
toevoerleiding). Het idee is om in het
op maat’ zaken waar veel over wordt
opruimen van de 6” slangen. De overige
onderste deel van de materialenkast van
gesproken. Vanuit de kazerne Monster
toebehoren van de Fire Defender kunnen
het GWT een ‘slangenkar’ te plaatsen met
werd gekeken naar de mogelijkheden rond
in de materialenkast worden geplaatst.
hierin 2 x 200 meter aan elkaar gekoppelde
de waterwinning. De innovatie past in de
Het plaatsen van een kar met 3” toevoer-
slangen. De slangenkar is zo gemaakt dat
9
deze ook kan worden gevuld met tien 4”
voordelen zijn het direct beschikbaar
Dit vindt Marco Middendorp
slangen van 30 meter. Hierdoor kan in de
hebben van een waterwin-eenheid,
“We draaien momenteel proef met het
toekomst met dit systeem snel 300 meter
een snelle opbouw van een dubbele
systeem in Monster en De Lier. Die proeven
4” toevoerleiding worden gevuld.
3“ toevoerleiding, snelle afscherming
verlopen bevredigend. De wens van onder
van naastgelegen objecten door de Fire
meer het Instituut Fysieke Veiligheid is om
Mogelijkheden
Defender en de mogelijkheid om snel
ook de slangenbruggen op het GWT te
Met de toevoegingen op de bestaande
om te schakelen naar GWT 6” slangen.
laten. Deze zijn nu door een eenvoudige
voertuigen kan het GWT efficiënter en
Bovendien zijn de kosten laag en is het
constructie voorin de slangenbak geplaatst.
effectiever worden ingezet, zowel op het
toekomstbestendige systeem makkelijk in
Wij denken dat het systeem een duidelijke
gebied van waterwinning als op het gebied
te bouwen.
meerwaarde heeft, maar dat laten we
van bestrijding van incidenten. Concrete
graag ter beoordeling van de korpsen zelf. De deur staat open, kom maar kijken.”
■
10
Opvallend informeren met een brandweer pop-up winkel
Innovatie:
Brandweer Pop-Up store
Organisatie:
Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland
Categorie:
Risicobeheersing, organisatie, maatschappelijke relevantie
Status:
Pilot
Contactpersoon:
Remco ten Raa, r.tenraa@vnog.nl
Korte omschrijving innovatie
brandveiligheid op een plek (winkelstraat)
Uitwerking
Een pop-up store is een tijdelijke winkel die
waar het publiek zich al bevindt.
Samen met de gemeenten in de regio en de binnenstadmanagers treft de
voor een periode van ongeveer zes weken wordt gevestigd in een leegstaand pand.
Aanleiding
Veiligheidsregio Noord- en Oost- Gelderland
Het fenomeen wordt vooral gebruikt om
Het doel van de Brandweer Pop-Up store is
de laatste voorbereidingen voor een pop-
nieuwe producten in de markt te zetten.
burgers bewust te maken van de risico’s in
up store in een leegstaand winkelpand.
Door het vernieuwende element wordt
het kader van brandveiligheid, zodat men
Voorlichting en beleving in het kader van
vaak relatief veel publiciteit gegenereerd.
meer risicobewust en zelfredzaam wordt.
Brandveilig Leven komen centraal te staan.
De korte periode waarin de winkel open
Door vanuit een pop-up store die boodschap
Voor de bezetting van de winkel worden
is creĂŤert ook een soort exclusiviteit.
uit te dragen, profileert de brandweer zich
zowel dagdienstmedewerkers als vrijwilligers
In een brandweer pop-up winkel kan
als een (zichtbare) veiligheidspartner.
ingezet.
actief voorlichting worden gegeven over
11
Afhankelijk van de ervaringen zal het
en daarmee het vergroten van de
in het straatbeeld. Niet omdat we ter
concept ook in andere steden in de regio
zelfredzaamheid, is het belangrijkste doel.
plaatse zijn vanwege een brand, maar
worden uitgerold.
In de winkel kan straks het brandoorzaken-
als organisatie die de mensen opzoekt
spel worden gespeeld en een film worden
en informeert. Mensen zijn van nature
Mogelijkheden
bekeken. Ook worden de gevolgen van
nieuwsgierig, dus ze zullen benieuwd naar
Brandveilig Leven is een belangrijk item
brand zichtbaar gemaakt en vertellen
wat wij als brandweer in onze ‘winkel’
in de Veiligheidsregio Noord- en- Oost
brandweermedewerkers hun ‘verhaal’.
aanbieden. Een sterk punt hierbij is het directe contact met mensen.”
Gelderland. Door een Brandweer PopUp store te vestigen in de binnenstad,
Dit vindt Remco ten Raa
kan een breed publiek worden bereikt.
‘Wij vinden dit een enorm vernieuwend
Risicobewustwording door beleven
idee. Als brandweer worden we zichtbaar
■
12
Betere melding, betere brandweerzorg
Innovatie:
Exacte locatiebepaling via OMS
Organisatie:
Brandweer Brabant-Noord
Categorie:
Risicobeheersing, incidentbestrijding, techniek
Status:
Prototype
Contactpersoon:
Michael Bertels, m.bertels@brwbn.nl
Korte omschrijving innovatie
beoordelingsprotocol voor automatische
Uitwerking
Het Openbaar Meldsysteem (OMS) verbindt
meldingen. De centralist krijgt meer tijd
Voor het overdragen van informatie in
brandmeldinstallaties met de meldkamer
om de melding te beoordelen. Zo wordt
brandmeld-, inbraak- en pagertechniek
van de brandweer. Het gebruik van het OMS
bijvoorbeeld de melder gebeld voordat
wordt sinds jaar en dag het ESPA-protocol
maakt het mogelijk de exacte locatie van de
de brandweer wordt gealarmeerd.
gebruikt. Het protocol is betrouwbaar en
brand door te geven. Na de beoordeling van
Hiermee wordt een flink aantal nodeloze
voor iedereen beschikbaar. Iedere OMS-
de melding door de meldkamer, kan snel,
alarmeringen voorkomen. De betere
abonnee kan met een kleine investering de
gerichte brandweerzorg worden ingezet.
beoordeling kan echter extra tijd kosten.
tekst voor de BHV’er met het ESPA-protocol
Deze tijd kan worden ‘terugverdiend’ met
via de doormeldeenheid doorzetten naar
een verbeterde doormelding.
de meldkamer. De meldkamer beschikt dan
Aanleiding De meldkamer van Brandweer Brabant-
over dezelfde informatie en kan daardoor
Noord werkt met een verbeterd
beter samenwerken met de BHV’er.
13 De exacte locatie wordt ook doorgestuurd naar de meldkamer van de brandweer.
â–˛ Op de brandmeldinstallatie wordt afgelezen waar de brand precies is.
Het OMS in Brabant-Noord is gereed om
afgegeven. De bevelvoerder kan de
doorgezet. Bijvoorbeeld de melding
tekstmeldingen te ontvangen. De eerste
verkenning gerichter en sneller inzetten.
via een rookmelder in de kamer of een
OMS-abonnee is inmiddels aangesloten
De meeste OMS-aanbieders kunnen deze
rookmelder in de gang. De centralist
(pilot). Andere OMS-abonnees volgen
techniek eenvoudig aanbieden.
kan deze informatie gebruiken om de melding beter te beoordelen. Vervolgens
naar verwachting snel. Er is een mobiele brandmeldinstallatie beschikbaar voor
Dit vindt Michael Bertels
kan de bevelvoerder met behulp van de
demonstraties.
“Een brandmeldinstallatie beschikt over
digitale bereikbaarheidskaart sneller en
waardevolle informatie over tijd, plaats
gerichter handelen. Het gebruik van het
Mogelijkheden
en toedracht van de brand. Als die
OMS om locaties exact te bepalen, vinden
De centralist kan de melding beter
informatie snel kan worden overgedragen
wij een nuttige innovatie. De gedachte
beoordelen doordat hij kan zien door
aan de meldkamer ben je in het voordeel.
erachter is simpel: betere melding, betere
hoeveel melders er een alarm wordt
Bovendien wordt elke melding apart
brandweerzorg.
â–
14
Kleurenspoor leidt bezoekers in geval van nood naar buiten
Innovatie:
BHV/Brandweer/Ondersteuning
Organisatie:
Brandweer Heeze-Leende post Leende
Categorie:
Risicobeheersing, incidentbestrijding, organisatie
Status:
Geïmplementeerd
Contactpersoon:
Marc van de Kerkhof, marcvandekerkhof@vrbzo.nl
Korte omschrijving innovatie
het gemeenschapshuis die aanwezig is.
moet gebeuren in geval van nood, maar voor
Het met kleuren aangeven van
Verenigingen en organisaties die van De
een normaal mens is het onmogelijk al die
vluchtroutes, om een gebouw in geval van
Meent gebruikmaken, moeten daarom zelf
informatie op te slaan. Aldus ontstond het
nood snel te kunnen ontruimen.
personeel regelen. Een voorwaarde is ook
idee met kleuren vluchtroutes aan te geven.
dat ze zorgen voor voldoende BHV’ers en Aanleiding
EHBO’ers.
Uitwerking Het betreffende gemeenschapshuis
John Engelen is beheerder van multifunctioneel gemeenschapshuis De
In de praktijk gaat het vaak om BHV’ers
in Leende is in vieren gesplitst, gezien
Meent in Leende in Noord-Brabant. Tijdens
die nog nooit eerder in het gebouw zijn
vanuit de grote zaal die het hart vormt
vergaderingen en andere activiteiten is
geweest. Ze krijgen vooraf weliswaar een
van het huis. Vanuit het midden lopen
hij meestal de enige medewerker van
rondleiding en John Engelen legt uit wat er
er nu vier vluchtroutes die in het geval
15
“Efficiënte oplossing die weinig kost”
van nood kunnen worden gebruikt. Deze
groter of kleiner is kunnen meerdere
Mocht er een keer iets gebeuren, dan
hebben alle vier een eigen kleur. Deze
kleurenroutes worden aangebracht.
ben ik er zeker van dat de ontruiming snel verloopt. Het enige nadeel is dat het
kleur is met duidelijk zichtbare borden aangebracht. Bij de uitwerking van het idee
Dit vindt Marc van de Kerkhof
kleurenspoor mogelijk moeilijk zichtbaar
is postcoördinator Marc van de Kerkhof
“In september 2014 zijn de gekleurde
is in het geval er veel rookontwikkeling
van Brandweer Heeze-Leende post Leende
routes aangebracht en sindsdien zijn
is. Ik mag hopen dat als het ooit
nauw betrokken geweest.
er tientallen bijeenkomsten geweest in
zover komt iedereen tegen die tijd het
De Meent. Volgens John Engelen zijn
gemeenschapshuis heeft verlaten.”
Mogelijkheden
alle gebruikers enthousiast over deze
Deze innovatie kan bij alle gebouwen
betrekkelijk eenvoudige aanpassing. Het
worden toegepast. Naarmate een gebouw
is een efficiënte oplossing die weinig kost.
■
16
Een app als toegankelijke, centrale, digitale servicedesk
Innovatie:
App FollowOp!
Organisatie:
Brandweer Flevoland
Categorie:
Incidentbestrijding, techniek, organisatie
Status:
Prototype
Contactpersoon:
Nico Buitink, n.buitink@brandweerflevoland.nl
Korte omschrijving innovatie
Aanleiding
Reden voor Brandweer Flevoland dit project
FollowOp! is een app die moet leiden
Haaks op alle communicatiemogelijkheden
te starten.
tot een eenvoudige, uniforme manier
van deze tijd, staat het gegeven dat
van melden. De app functioneert als
operationele informatie over voertuigen en
Uitwerking
toegankelijke, centrale, digitale servicedesk.
inventaris niet snel voorhanden zijn voor
In december 2014 is het besluit genomen
De medewerker die de melding plaatst,
repressieve medewerkers. Het plaatsen van
de app te gaan bouwen. Een projectgroep
hoeft niet zelf te zoeken naar de juiste
meldingen is niet uniform en inzichtelijk
is begonnen met het inventariseren van
afdeling. Tegelijkertijd blijft de melder
en medewerkers vragen zich af bij welke
meldingen. De bevindingen zijn bekeken
gedurende de afhandeling ge誰nformeerd
afdeling ze iets moet melden. Een gevolg
in relatie tot de geldende werkprocessen.
over de status van zijn melding.
van de regionalisering en de centralisatie
Er zijn nieuwe werkprocessen beschreven
van afdelingen die daar het gevolg van is.
en bekrachtigd en deze hebben geleid
17
–
Online forum. Enerzijds een ‘vraagbaak’, anderzijds een platform waarop medewerkers leermomenten kunnen delen.
–
Mediatheek voor leermomenten,
–
Een push-optie, waarmee iedereen
procedures, foto- en filmmateriaal, etc. op hetzelfde moment van dezelfde informatie kan worden voorzien. Dit vindt Nico Buitink “Wij vinden het een unieke innovatie die waarschijnlijk zal leiden tot een nieuwe manier van werken. Doordat we met de app interne processen effectiever en efficiënter gaan organiseren, sluit het project naadloos aan bij de strategische tot een op een gestandaardiseerde
de organisatie te promoten. Brandweer
focus van de brandweer op het samen
manier aanmaken van meldingen. Na een
Flevoland streeft ernaar in 2016 85 procent
verbeteren van de brandveiligheid. Met
aanbestedingsprocedure is de bouw van de
van alle meldingen via de FollowOp!-app af
FollowOp! gaat Brandweer Flevoland
app aan een bedrijf gegund. Er komt zowel
te handelen.
vol inspiratie de toekomst tegemoet. Een toekomst waarin de eindgebruiker
een app die geschikt is voor het iOS-systeem als een app voor het Android-systeem.
Mogelijkheden
centraal staat. Onze leidraad daarbij is een
De zomermaanden zijn gebruikt voor het
De app FollowOp! voorziet in de volgende
uitspraak van Steve Jobs, de voormalig
testen van de applicatie. Vanaf september
(hoofd)functies:
CEO van Apple: ‘You‘ve got to start with the customer experience and work back
kan de app door medewerkers zelf worden gedownload. De bedoeling is door ‘storytelling’ de innovatie binnen
–
Het doen van de meest uiteenlopende
toward the technology, not the other way
meldingen.
around’.”
■
18
Reflectieruimte op de werkvloer
Innovatie:
Reflectieruimte AAR
Organisatie:
Brandweer Flevoland
Categorie:
Incidentbestrijding, organisatie
Status:
Pilot
Contactpersoon:
Jeroen van Opstal, j.vanopstal@brandweerflevoland.nl
Korte omschrijving innovatie
als vrijwilligers willen daarbij terug naar de
het lokaal in korte tijd gerealiseerd. De
In de voormalige ademluchtwerkplaats
kern van hun vak. De reflectieruimte past in
ruimte is ingericht met robuuste, houten
naast de remise van de kazerne op Urk is
het streven om vakmanschap een eigentijds
zitbanken. Ook is er een werkplek voor
een reflectieruimte ingericht met de naam
gezicht te geven. In de ruimte krijgt de
de bevelvoerder. Aan de muur hangt
‘Laarhokke’ (Leerlokaal). Brandweermensen
kernwaarde ‘deskundigheid’ als het ware
een whiteboard en er is een tekst op
kunnen hier stoom afblazen na een inzet,
concreet vorm.
geschreven: ‘Grotere liefde dan deze heeft niemand: dat iemand zijn lijf en ziel inzet
evalueren en reflecteren en ze kunnen er gebrieft en gedebrieft worden.
Uitwerking
voor zijn vrienden’. (Johannes 15:13).
Het verplaatsen van de werkplaats bood Aanleiding
mogelijkheden voor het inrichten van een
(Terzijde: Urk maakt deel uit van het
Vakmanschap staat bij de brandweer in
leerlokaal in de directe omgeving van de
verzorgingsgebied van Brandweer
de schijnwerpers. Zowel beroepskrachten
werkvloer. Met vereende krachten werd
Flevoland. Sinds 1939 is er een vrijwillige
19
brandweerpost gevestigd op het voormalige
een positief effect op het uitwisselen
Dit vindt Jeroen van Opstal
eiland in de Zuiderzee. De post kent een
van ervaringen en daarmee op het
“Iemands leermotivatie en de omgeving
eigen taal, traditie en een sterke onderlinge
intensiveren van kennis. Analoog aan
waarin wordt geleerd, bepalen in
verbondenheid. De wil om te leren van
het landelijke programma Versterking
hoofdzaak of leren een succes wordt.
ervaringen is groot. Met altijd in het
Brandweeronderwijs (VBo), draait in
Daarom vraagt kennisontwikkeling een
achterhoofd het verlies van collega Lubbert
Flevoland het programma ‘Vakmanschap:
leerruimte die is gepositioneerd in de
Romkes tijdens een duikongeval in 2007).
zijn, doen en leren’. Dit programma streeft
haarvaten van een organisatie. Zo’n
naar een sterke positie van de mens als
leerruimte is ons ‘Laarhokke’.”
Mogelijkheden
vakman en vakvrouw in de organisatie.
De mogelijkheden om direct na een
Leren en delen van ervaringen is één van de
inzet, ongeacht het tijdstip van de dag,
sleutelbegrippen. De reflectieruimte biedt
te reflecteren zijn verbeterd. Dit heeft
daar mogelijkheden voor.
■
20
App kan brandveiligheid enorme impuls geven
Innovatie:
App ‘Is mijn huis brandveilig?’
Organisatie:
Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland
Categorie:
Risicobeheersing, maatschappelijke relevantie
Status:
Pilot
Contactpersoon:
Hans Harding, h.harding@vrzw.nl
Korte omschrijving innovatie
kan, daar is iedereen van overtuigd, op
doorgeklikt naar extra informatie over een
Een mobiele applicatie (app) waarmee
termijn een grote bijdrage leveren aan het
bepaald onderdeel.
burgers thuis kunnen checken in hoeverre
verbeteren van de brandveiligheid in de
hun woning brandveilig is. Ook worden
woon- en leefomgeving.
Mogelijkheden De digitale mogelijkheden zijn eindeloos
tips gegeven om de woning brandveiliger Uitwerking
en dat geldt dus ook voor de app.
Het ‘landschap’ (bouwtekening) van de
Uitbreidingen en verbeteringen zijn altijd
Aanleiding
app is gereed en de ideeënfase over hoe
mogelijk, maar houden direct verband met
Apps maken het leven van gebruikers
de app eruit moet gaan zien is afgerond.
de financiële middelen die beschikbaar
makkelijker omdat informatie snel kan
Inmiddels is begonnen met de bouw van
zijn. In dat verband is het positief dat bijna
worden geraadpleegd. Dat geldt ook voor
de applicatie. Naast veel informatie bevat
alle veiligheidsregio’s hebben aangegeven
de app ‘Is mijn huis brandveilig?’ De app
de app een to-do-lijst en kan er worden
te willen bijdragen aan de verdere
te maken.
21
“App draagt bij aan gedragsverandering”
ontwikkeling van de app. In de wetenschap
en kan een belangrijke bijdrage
dat ze dan ook van de revenuen profiteren.
leveren aan het in gang zetten van een gedragsverandering.”
Dit vindt Hans Harding
“Voor ons als brandweer is bovendien
“Deze app kan een groot succes worden.
interessant dat we met de app veel data
Bijna iedereen is ‘online’ tegenwoordig en
kunnen verzamelen. Data die ook regionaal
ik twijfel er niet aan dat heel veel mensen
gefilterd kan worden, zodat iedere
zijn geïnteresseerd in een aantrekkelijke
regio weet waar ze staan in vergelijking
app over brandveiligheid. De bedoeling is
met de andere. Op basis van die kennis
dat mensen zelf met de app aan de slag
kan richting worden gegeven aan
gaan. De app moet aanzetten tot het
voorlichtingsactiviteiten.”
nemen van brandveiligheidsmaatregelen
■
22
Hulpbehoevende senioren als serieuze uitdaging
Innovatie:
Watermistunits en slimme rookmelders voor senioren
Organisatie:
Brandweer Amsterdam-Amstelland
Categorie:
Risicobeheersing, incidentbestrijding, techniek, maatschappelijke relevantie
Status:
Idee/schets
Contactpersoon:
Loek Pfundt, l.pfundt@brandweeraa.nl
Korte omschrijving innovatie
Aanleiding
Uitwerking
De innovatie is gebaseerd op een project
De samenleving vergrijst, maar steeds
Vanuit ‘Brandweer Over Morgen’ wordt
van de brandweer in Kopenhagen in
meer senioren komen niet in aanmerking
ter verhoging van de zelfredzaamheid
Denemarken en valt in twee ideeën
voor aanvullende zorg in bijvoorbeeld een
en het veiligheidsbewustzijn van burgers
uiteen. Aan de ene kant het plaatsen van
instelling. Dit betekent dat gekeken moet
verbinding gemaakt met netwerkpartners.
mobiele watermistsystemen in de (thuis)
worden naar de mogelijkheden om deze
Naast het bedenken van wat er allemaal
zorgsector, daarnaast het ontwikkelen van
mensen (die vaak niet zelfredzaam zijn!) te
verbeterd kan worden en het overtuigen
een nieuw type rookmelder dat buren en/
helpen in geval van nood. Watermistunits
daarvan van de netwerkpartners, zal
of hulpdiensten automatisch alarmeert in
en ‘slimme’ rookmelders kunnen wellicht
de brandweer zich meer inspanningen
geval van nood.
de opkomsttijd overbruggen die de
moeten getroosten om ideeën gerealiseerd
brandweer nodig heeft.
te krijgen. Gezamenlijk optrekken is
23
Dit vindt Loek Pfundt “Persoonlijk vind ik rookmelders die in staat zijn buren te alarmeren of berichten naar hulpdiensten te versturen, een must voor zelfstandig wonende senioren. Vooralsnog echter heb ik geen geïnteresseerde leveranciers kunnen vinden. De watermistunits zijn van een andere orde, maar mijns inziens ook interessant genoeg om nader te onderzoeken.” “De brandweer in Kopenhagen spreekt van een voorwaarde. Daarom zal ook voor
de periode 2012-2015 negen incidenten
een ‘succesvolle aanpak’. Ze werken daar
het plaatsen van watermistunits en
waarbij de mobiele watermistunit
met een ‘sociaal woningbrandrisicoprofiel’.
geavanceerde rookmelders eerst in
levensreddend waren. De gemiddelde
Op basis daarvan kom je als minder
netwerkverband een draagvlak gecreëerd
herstelkosten bij deze incidenten lagen
zelfredzaam persoon wel of niet in
moeten worden. Ondertussen kan worden
tussen de 4.000 en 7.000 euro. In totaal
aanmerking voor een watermistunit. In
gezocht naar bedrijven die deze producten
zijn in deelnemende verpleegtehuizen in
Nederland ken ik geen initiatieven op dit
kunnen leveren.
Kopenhagen meer dan 250 units geplaatst.
vlak, maar het lijkt me de moeite waard dit
Het zegt iets over de mogelijkheden,
met onze netwerkpartners te bespreken en
Mogelijkheden
maar die zullen nader onderzocht moeten
een vergelijkbare pilot als in Denemarken
De Deense collega’s die al met
worden.
op te starten.”
watermistsystemen werken, rapporteren in
■
24
Risicobeoordeling 16.0: een handvat voor echte brandveiligheid
Innovatie:
Risicobeoordeling 16.0
Organisatie:
Brandweer Hollands Midden
Categorie:
Risicobeheersing, organisatie
Status:
Project en implementatiefase
Contactpersoon:
Jeroen van de Werfhorst, jeroen.vande.werfhorst@brandweer.vrhm.nl en Peter Stolker, peter.stolker@brandweer.vrhm.nl
Korte omschrijving innovatie
Bouwbesluit. Echte brandveiligheid gaat
Aanleiding
Risicobeoordeling 16.0 is een leidraad
verder dan regels. Echte brandveiligheid
Na de brand bij zorgcentrum Rivierduinen
voor risicogericht werken en is inzetbaar
gaat, naast effectbeperking, ook over
in Oegstgeest (maart 2011) ontstond bij
bij alle gebruiksfuncties. De aanpak reikt
het reduceren van de kans op brand.
Brandweer Hollands Midden de behoefte
instrumenten aan die gebruikt kunnen
Deze combinatie en de vertaling ervan
meer risicogericht te gaan werken en
worden om de brandveiligheid in kaart
richting incidentbestrijding verhogen
te komen tot echte brandveiligheid,
te brengen en risico’s te prioriteren. Het
de brandveiligheid. Het cijfer ‘16’ in de
waarbij gebouw en gebruik op elkaar
betreft een risicomanagementproces. Dit
projectnaam staat voor het regionummer
zijn afgestemd. De handvatten hiervoor
gaat verder dan alleen het beoordelen
van Brandweer Hollands Midden.
ontbraken echter.
van de regels die zijn vastgelegd in het
25
Database van scenario’s
Voorkomen oorzaak Brandveilig leven afstemmen op oorzaken Goed voor incidentbestrijding
Initiator bewustwording brandveiligheid
Risicogericht werken
Risicobeoordeling 16.0
Input brandrisicoprofiel
Netwerken
Gericht op scenario’s voor operationele voorbereiding Maatwerk Inzicht in risico’s
Beperken effect
Stimuleren veiligheidscultuur
De brandweer vervult een aanmoedigende en sturende rol. Samen met de eigenaar of gebruiker analyseert en beoordeelt de brandweer het risico, waarna de eigenaar of gebruiker ermee aan de slag moet. De achterliggende gedachte hierbij is dat de brandweer verstand heeft van brand en de andere partij van de wijze waarop het gebouw wordt gebruikt. Door deze kennis te combineren wordt gekozen Uitwerking
Mogelijkheden
voor beheersmaatregelen die het dagelijks
Risicobeoordeling 16.0 wordt met succes
Risicobeoordeling 16.0 maakt inzichtelijk
gebruik van het bouwwerk niet hinderen.
toegepast bij diverse gebruiksfuncties,
uit welke factoren het risico bestaat. Zowel
onder andere bij woonfuncties voor
de kans op als het effect van een brand
Dit vinden Jeroen van de Werfhorst
kamergewijze verhuur, campings en
worden daarin meegewogen. Op basis
en Peter Stolker
recreatieterreinen, bij complexe gebouwen
daarvan kan een effectieve en afgewogen
“Er is een omslag gaande van regelgericht
en in de zorgsector. Hiermee is de basis
keuze worden gemaakt voor het nemen
werken naar risicogericht werken. Met
gelegd voor een organisatiebrede uitrol van
van maatregelen. Omdat samen met
Risicobeoordeling 16.0 spelen we daar
Risicobeoordeling 16.0. De implementatie
de partners invulling wordt gegeven
op in. Wij zien Risicobeoordeling 16.0
zal de komende jaren gefaseerd
aan de risicobeoordeling, wordt ook de
als een handvat om te komen tot echte
plaatsvinden.
risicobewustwording gestimuleerd.
brandveiligheid.”
■
26
Brainbox THV: leren door te doen
Innovatie:
Brainbox THV
Organisatie:
Veiligheidsregio Haaglanden
Categorie:
Incidentbestrijding, techniek
Status:
Definitief
Contactpersoon:
Rik de Graaff en Rick van Hoeij, vakbekwaamheid@vrh.nl
Korte omschrijving innovatie
steeds ingewikkelder voor hulpverleners.
informatie over autotechniek, auto-
Brainbox THV (Technische Hulpverlening)
Met name geavanceerde veiligheidsvoor-
onderdelen en toegepaste materialen. Ook
is een interactief lesprogramma voor man-
zieningen en alternatieve brandstoffen
informatie uit en werken met het Crash
schappen en bevelvoerders op het niveau
kunnen obstakels zijn in het geval van
Recovery System is meegenomen bij de
basisbrandweerzorg. De bedoeling ervan
nood. Met Brainbox THV doet Veiligheids-
samenstelling van de lessen. De Brainbox
is manschappen bekend te maken met de
regio Haaglanden een handreiking aan alle
THV is binnen Haaglanden inmiddels aan
actuele ontwikkelingen in de automobiel-
brandweermensen die met ongelukken met
zo’n 250 brandweermensen gegeven. De
markt en de vele technische veranderingen.
voertuigen te maken kunnen krijgen.
reacties zijn zeer positief.
Aanleiding
Uitwerking
In 2015 is dit project gestart en tot medio
Auto’s worden steeds veiliger voor inzit-
De Brainbox THV is een samenvoeging van
2016 wordt de ‘Brainbox’ over alle 900
tenden. Dat is een prima ontwikkeling,
bestaande ideeën voor het gebruik van
medewerkers in de regio uitgerold.
maar tegelijkertijd worden diezelfde auto’s
demovoertuigen met veel andere, relevante
Daarvoor worden oefenavonden en
27
“Daadkrachtig optreden door meer praktische kennis van moderne auto’s”
oefendagen georganiseerd. Theorie wordt
belangstelling hebben getoond voor het
eenvoudige attributen, leer je dankzij de
gekoppeld aan interactieve praktijk.
idee. Veiligheidsregio Haaglanden bekijkt
brainbox door zelf te doen.”
Onder meer twee speciaal geprepareerde,
nog in hoeverre de demovoertuigen in de
moderne voertuigen (een hybride Toyota
toekomst eventueel beschikbaar kunnen
Prius en een Mercedes NGT die op aardgas
worden gesteld aan andere regio’s.
rijdt) en een breed scala aan losse autoonderdelen worden ingezet.
Dit vinden Rik de Graaff en Rick van Hoeij
Mogelijkheden
“Het brainboxconcept onderscheidt zich
Meer praktische kennis van moderne
van andere trainingsconcepten doordat de
auto’s vergroot de mogelijkheden om
informatie op een leuke en toegankelijke
in geval van nood daadkrachtig op te
manier wordt overgebracht. Door de
treden. Opvallend is dat andere regio’s al
slimme opzet met gebruikmaking van
■
28
Eén handschoen en verder geen gezeur
Innovatie:
Blushandschoen 2.0
Organisatie:
Brandweer Gilze
Categorie:
Incidentbestrijding, techniek
Status:
Prototype/pilot
Contactpersoon:
Jan-Willem van den Heuvel, janwil.heuvel@hotmail.com
Korte omschrijving innovatie
Ook de veiligheid van veel handschoenen
momenteel een prototype maakt, heeft de
Een handschoen die geschikt
laat te wensen over. Redenen genoeg een
volgende richtlijnen meegekregen:
is als blushandschoen én als
handschoen te ontwerpen die voldoet
hulpverleningshandschoen. Je krijgt er
aan de hoge eisen die brandweermensen
bovendien geen natte handen in.
stellen.
Aanleiding
Uitwerking
Iedere brandweerman en brandweervrouw
Een handschoen die zo dun is dat er
(een ijzersterke aramidevezel), die
kent de problemen met handschoenen.
hulpverleningsactiviteiten mee kunnen
onlosmakelijk is verbonden met de
De blushandschoen aandoen of toch de
worden uitgevoerd, maar die tegelijkertijd
hulpverleningshandschoen? Voor welke
ook geschikt is om te dragen bij het
je ook kiest, natte handen krijg je altijd.
blussen van een brand. De fabrikant die
–
Een slanke, onderhoudsvriendelijke en prikbestendige handschoen met veel vingergevoeligheid.
–
Een voering van 100 procent Kevlar
buitenhandschoen. –
Een optimaal draagcomfort. Handschoenen moeten als één geheel aanvoelen.
29
–
Nomex op de buitenkant van de handschoen. Nomex biedt bescherming tegen chemicaliën en extreme hitte.
Mogelijkheden De nieuwe twee-in-één handschoen is makkelijker en veiliger in gebruik dan de gangbare handschoenen. Dit vindt Jan-Willem van den Heuvel “Zo lang ik bij de brandweer actief ben staan de handschoenen ter discussie. Uiteindelijk heb ik besloten zelf de –
–
De handschoen wordt daar waar de
spreekwoordelijke handschoen op te
Aerogel is ultradun en bestand
palm van de hand zit, versterkt met
pakken en een handschoen te ontwerpen
tegen meer dan 1.000 graden
Kevlar-silicone. Een materiaal dat sterker
die aan alle eisen voldoet. In het najaar
stralingswarmte.
is dan leer, duurzaam en zorgt voor een
verwacht ik de beschikking te hebben
Gebruik van het Outdry-membraan dat
betere grip in natte omstandigheden.
over een prototype. Die zal getest
Kevlar-silicone wordt ook gebruikt op
moeten worden en eventueel nog verder
van hoogwaardige motorlaarzen. Het
de kwetsbare delen van de buitenkant
ontwikkeld. Daarna kan de handschoen
membraam maakt de handschoen
van de handschoen. Enerzijds ter
hopelijk in serieproductie worden
waterdicht, maar zorgt er tevens voor
bescherming van de handen, anderzijds
genomen. Vervolgens verwacht ik dat de
dat hij blijft ademen. Natte handen
om de levensduur van de handschoen
handschoen op niet al te lange termijn
tijdens de inzet behoren daarmee tot
te verlengen.
populair zal zijn in heel Nederland.”
Gebruik van aerogel op de rugzijde.
ook wordt toegepast bij de productie
het verleden.
–
–
■
30
Foto doorsturen en iedereen heeft dezelfde informatie
Innovatie:
Creatief gebruik smartphone
Organisatie:
Brandweer Tynaarlo
Categorie:
Risicobeheersing, incidentbestrijding, techniek, organisatie
Status:
Ge誰mplementeerd
Contactpersoon:
Meindert Jan Hazenberg, mjhazenberg@gmail.com
Korte omschrijving innovatie
een strategische plaats bij bedrijven en
Uitwerking
Maak direct bij aankomst bij een incident
instellingen. Maar zeker bij grotere branden
Uitwerking is bij deze innovatie niet echt
met je smartphone een foto van het
zet de brandweer vanaf meerdere posities
een issue. Moderne elektronica waar
ter plekke geldende ontruimingsplan
mensen in. Dan is het heel handig als alle
tegenwoordig bijna iedereen over beschikt
of plattegrond en stuur die door naar
bevelvoerders de beschikking hebben
(smartphones), wordt als hulpmiddel
alle bevelvoerders die worden ingezet.
over dezelfde informatie. Over dezelfde
gebruikt bij een inzet. Een kind kan de was
Bijvoorbeeld via WhatsApp.
plattegronden dus en over dezelfde
doen.
plannen die ooit zijn uitgedacht en op Aanleiding
papier gezet. Door daar een foto van te
Mogelijkheden
Ontruimingsplannen, plattegronden
maken en die te delen, wordt de kans op
Manschappen worden sneller
en aanvalsplannen hangen meestal op
een succesvolle inzet groter.
ge誰nformeerd. Soms al tijdens het aanrijden
31
“Fotografeer en deel ontruimingsplannen”
in het geval andere units al aanwezig zijn.
Dit vindt Meindert Jan Hazenberg
innovatie die geen cent extra kost. Iedereen
Ze krijgen bijvoorbeeld informatie over de
“In al z’n eenvoud is het een innovatie
heeft een smartphone.”
indeling van een pand. Op basis daarvan
die enorm veel voordelen kan opleveren.
kan de strategie worden bepaald. De
Omdat iedereen die bij het overleg is
voordelen van het delen van informatie
betrokken beschikt over de juiste en
via het doorsturen van foto’s, gelden
dezelfde informatie. Wij passen het maken
nadrukkelijk ook in het geval buurkorpsen
en doorsturen van een foto al enige tijd
moeten worden ingezet die minder bekend
toe en het werkt echt. Niemand hoeft
zijn met de situatie ter plekke. Richting
meer schetsen te gaan maken of dingen te
toekomst zou gedacht kunnen worden aan
onthouden. De foto op je telefoon geeft
een extra functie op de portofoon.
alle antwoorden. Bovendien is het een
■
32
Veranderen brandveilig gedrag burgers. Hoe doe je dat?
Innovatie:
Intervention Mapping: dé nieuwe routeplanner voor Brandveilig Leven
Organisatie:
Brandweer Limburg-Noord en Brandweer Zuid-Limburg
Categorie:
Risicobeheersing, maatschappelijke relevantie
Status:
Pilot
Contactpersoon:
Angélique van de Kar a.van.de.kar@vrln.nl
Korte omschrijving innovatie
waarom burgers wel of niet brandveilig
om meer inzicht te krijgen in brandveilig
Met een wetenschappelijk onderbouwd
gedrag vertonen. Denk bijvoorbeeld aan
gedrag van burgers en deze kennis te
onderzoek naar duurzame gedrags-
het ophangen van een rookmelder. Zo
gebruiken om effectieve interventies te
verandering, willen de initiatiefnemers
moeten burgers bewustzijn van het belang,
ontwikkelen.
vaststellen hoe brandveilig gedrag van
weten waar de rookmelders te plaatsen
burgers te beïnvloeden is.
en hoe deze te testen. Inzicht in de mate
Uitwerking
waarin de factoren een rol spelen is van
Gedurende het onderzoek worden ver-
Aanleiding
belang om brandveilig gedrag van burgers
schillende fasen van de wetenschappelijke
Gedrag veranderen betekent méér dan
te beïnvloeden. Dit ontbreekt volgens
methodiek ‘Intervention Mapping’ doorlo-
alleen het geven van voorlichting. Om
deskundigen nog grotendeels op het
pen, toegepast op brandveiligheid.
gedrag echt te kunnen veranderen is
gebied van brandveiligheid. Het doel van
In de eerste, voorbereidende fase wordt
inzicht nodig in de factoren die verklaren
het onderzoek, gestart in januari 2015, is
geïnventariseerd welke doelgroep met
33
toekomst stevig wordt verankerd in het programma Brandveilig Leven. Dit vindt Angélique van de Kar name brandonveilig gedrag vertoont en/
de interventies haalbaar zijn in de praktijk
“De focus op brandveilig gedrag volgens
of een verhoogd risico loopt om slachtoffer
en het gewenste effect hebben.
de methodiek ‘Intervention Mapping’ is vernieuwend. We zien onze aanpak als een
te worden van brand. Vervolgens wordt bij deze doelgroep brandveilig gedrag
Mogelijkheden
aanvulling op onderzoeksinitiatieven van
onderzocht en de factoren die hierop van
De verwachting is dat eind 2015 al
de Wetenschappelijke Raad Brandweer.
invloed zijn. Op basis hiervan worden in
enig inzicht ontstaat in de belangrijkste
Mogelijk kunnen we ook als voorbeeld
de tweede fase interventies ontwikkeld of
brandonveilige gedragingen bij de
dienen voor andere regio’s. Daarnaast
bestaande interventies aangepast om het
geselecteerde doelgroep. Deze inzichten
brengt deze aanpak het belang van het
gedrag te beïnvloeden.
kunnen dan al worden toegepast binnen
verzamelen van gedragsmatige gegevens
Hierna volgen nog fasen drie en vier,
Brandveilig leven. Hoe dan ook maakt
op het gebied van brandveiligheid, naast
respectievelijk het implementeren van de
de innovatieve en provinciebrede aanpak
brandtechnische gegevens, onder de
interventies en het testen en evalueren of
mogelijk dat gedragsverandering in de
aandacht van de brandweer.”
■
34
Levensecht oefenen met RedSuit
Innovatie:
RedSuit
Organisatie:
Brandweer Twente
Categorie:
Vakbekwaamheid, incidentbestrijding, techniek, maatschappelijke relevantie
Status:
Prototype/pilot
Contactpersoon:
Jan Harbers, j.harbers@brandweertwente.nl
Korte omschrijving innovatie
sluit naadloos op deze ontwikkeling
bril. Door de toevoeging van rook, vuur en
RedSuit is een systeem waarmee je,
aan. Het systeem heeft een hoog
de uitstroom van gassen en vloeistoffen,
uitgerust met een lichtsensorvest en een
leerrendement.
wordt de oefening als levensecht ervaren. Het systeem is zo opgebouwd
headset, kunt oefenen in een virtuele, driedimensionale omgeving. De gebruiker
Uitwerking
dat de scenario’s zich snel aanpassen
heeft veel fysieke bewegingsvrijheid en de
Door het gebruik van een lichtgewicht
aan veranderende omstandigheden.
belevingswaarde is hoog. Het motto van
sensorvest, headset met virtuele bril en
Desgewenst kan er ook worden geoefend
RedSuit is: ‘Train as you firefight’.
fysieke componenten die zijn geïntegreerd
met andere veiligheidspartners.
in het systeem (onder meer straalpijp en Aanleiding
meetapparatuur), waant de brandweerman
De oefeningen worden helemaal
Er is bij de brandweer steeds meer
of het brandweerteam zich daadwerkelijk
opgenomen, zowel vanuit het perspectief
belangstelling voor ‘schoon’ trainen met
in het ‘heetst van de strijd’. Fysieke
van de medewerker (zicht door de virtuele
uitsluiting van gezondheidsrisico’s. RedSuit
handelingen zijn te zien dankzij de virtuele
bril) als het totale scenario. Daarmee is
35
RedSuit uitstekend geschikt voor een After
van maximaal zestien trainees beginnen
Dit vindt Jan Harbers
Action Review. Op dit moment wordt door
met trainen, zowel individueel als
“We leven in een samenleving waarin
Brandweer Twente een pilot uitgevoerd in
gezamenlijk. Alle deelnemers worden
realistisch oefenen lastiger wordt. Met
samenwerking met elektronicafabrikant
ondergedompeld in de gesimuleerde
RedSuit kan dat wel, al is het dan virtueel.
RE-liON uit Enschede. Zes scenario’s
omgeving. Er kan met allerlei scenario’s
Bovendien kunnen ook complexe scenario’s
worden getest. De volgende stap is een
en met veel fysieke bewegingsvrijheid
worden nagebootst. Deze innovatieve
doorontwikkeling naar een volwaardig
worden geoefend. Bijvoorbeeld ook
methode geeft een nieuwe dimensie aan
product voor de gebruiker.
in tunnels en in operatiekamers van
oefenen. Er hoeven geen fysieke elementen
ziekenhuizen, ruimten die in werkelijkheid
als water, brandstof, hitte en rook worden
Mogelijkheden
niet snel voor oefeningen zullen
ingebracht. Daardoor is de methode
RedSuit is snel (binnen een uur) op te
worden opengesteld. In het kader van
minder belastend voor degene die oefent
zetten in een lege, overdekte ruimte.
brandveiligheid biedt het systeem eveneens
én voor het milieu. Bovendien wordt er op
Gelijk na het opzetten kan een team
toepassingsmogelijkheden.
kosten bespaard.”
■
36
Met een mini-woning de voorlichtingsmarkt op
Innovatie:
Mini-woning (Brand)veilig Leven
Organisatie:
Brandweer Zuid-Holland Zuid
Categorie:
Risicobeheersing, incidentbestrijding, techniek, organisatie, maatschappelijke relevantie
Status:
Geïmplementeerd
Contactpersoon:
Marco Troost, m.troost@brw.vrzhz.nl
Korte omschrijving innovatie
Aanleiding
Uitwerking
In een mini-woning wordt met herkenbare
De brandweer doet tegenwoordig meer
De mini-woning is een voormalige
praktijkvoorbeelden gedemonstreerd waar
dan alleen blussen. Om dat onder de
decontaminatiecontainer. Deze is door
het mis kan gaan en hoe brand kan ontstaan.
aandacht van een breed publiek te
beroepskrachten, vrijwilligers en lokale
Vervolgens wordt uitgelegd hoe brandpre-
brengen is in navolging van een project van
ondernemers omgebouwd tot een effectief
ventieve maatregelen kunnen worden ge-
Brandweer Haaglanden het project Mini-
middel om voorlichting te geven over
nomen. Er wordt ook gekeken naar gevaren
woning (Brand)veilig Leven opgezet. Echter,
brandveiligheid. Kennis en kunde zijn
van buiten de woning, zoals de barbecue en
deze woning is grotendeels in eigen beheer
ingebracht, door zelfwerkzaamheid zijn
elektrisch tuingereedschap. De demonstraties
gebouwd. Uitgangspunten zijn geweest:
de kosten laag gehouden en door samen
worden ‘by storytelling’ gegeven door repres-
draagvlak creëren, samenwerken door
te werken is draagvlak gecreëerd. De
sieve ambassadeurs Brandveilig Leven van
elkaars kennis en kunde te benutten en
deelnemers zijn gezamenlijk trots op de
Brandweer Zuid-Holland Zuid.
kosten besparen.
mini-woning.
37
“Dankzij de miniwoning bewust van gevaren van brand”
De inrichting van de woning is vergelijkbaar
Mogelijkheden
Dit vindt Marco Troost
met die van de woning van een gezin.
Al tijdens de bouw was het enthousiasme
“Iedereen die een rondgang door de
Compleet met een kookplaat, oven,
onder de deelnemers groot. Later is daar de
mini-woning heeft gemaakt, vragen we
afzuigkap, geiser, wasdroger, frituurpan,
bewustwording van gevaren bijgekomen.
een korte enquête in te vullen. We vragen
strijkplank, tv, prullenbak en een
Ook steeds meer niet-brandweermensen
wat ze hebben geleerd en welke cijfers
meterkast. Sinds september 2014 wordt
worden dankzij de mini-woning bewust van
ze geven voor de uitleg en voor het idee
de woning met grote regelmaat ingezet
de gevaren van brand. De ambassadeurs
om met behulp van een mini-woning
bij evenementen en open dagen van de
beschikken met de mini-woning over
voorlichting te geven. De beoordelingen
brandweer. Daarnaast wordt de ‘container’
een aantrekkelijk ‘vehikel’ om burgers te
zijn verbluffend. Gemiddeld wordt een 9
gebruikt voor het geven van instructies aan
informeren over Brandveilig Leven.
gegeven. Dan doe je iets goed, denken wij
medewerkers van thuiszorgorganisaties en aan eigen ambassadeurs Brandveilig Leven.
in alle bescheidenheid.”
■
Colofon Brandweer Nederland Kemperbergerweg 783 Postbus 7010 6801 HA Arnhem t (026) 355 24 55 f (026) 351 50 51 innovatiemoed@brandweernederland.nl www.brandweernederland.nl Redactie: Bureau Brandweer Nederland Tekst: Daan Appels, Appels Communicatie Drukwerk: GLD Grafimedia Vormgeving: OudZuid Ontwerp mediavormgevers Š Brandweer Nederland, september 2015