‘Zullen we samen gezond oud worden?’
Een verkenning naar maatregelen op de werkvloer voor een veiligere en gezondere brandweer.
Bijeenkomst beroepsziekten 2 april 2015
Programma 1. Beroepsziekte hoezo en waarom nu? - Elie van Strien 2. Inleiding arbeidsveiligheid - IJle Stelstra 3. Kanker en brandweer; nationaal/internationaal - Bryan Clear 4. Welke maatregelen kun je nu al nemen op de werkvloer? Stephane Conings 5. Pauze en verkenning met behulp van open space -Huib Fransen 6. Plenaire terugkoppeling vragen en ideeen – IJle Stelstra
Resultaten na deze sessie • Een overzicht landschap arbeidsveiligheid. • Het wat en hoe van beroepsziekten. • Verbetert inzicht op beroepsziekten vanuit de (brandweer)mens (kennis, mentaal, fysiek). • Wat weten we al van buitenlandse initiatieven en wat kunnen we hier van leren. • Handelingsperspectief op de werkvloer.
Wake up call
Het nieuwsblad 6-2-2015
Inleiding beroepsziekten waarom nu en waarom hier • Er is momentum, veel publicaties, veel kennis komt beschikbaar uit landen om ons heen. • Relevantie voor landelijke thema’s: UOM, versterking brandweeronderwijs, leiderschap, asbestincidenten, inspectierondes. •Er is van alles in beweging
• We moeten nog vast stellen hoe het veld georganiseerd gaat worden? Er ligt in ieder geval een verantwoordelijkheid voor de werkgever.
Arbeidsveiligheid/beroepsziekten ‘Hoe belegd in brandweerland?’
Wat gaan we doen in 2015/2016 •
Bijeenkomst bewustwording voor de werkvloer
•
Onderzoek kenniscentrum
•
Visie arbeidsveiligheid
•
Maken stappenplan
•
Ervaren en leren
1. Opdracht aan Expertisecentrum arbeidsveiligheid • Leg voor 1 mei voor de Nederlandse beroepsgroep de relatie tussen werkzaamheden brandweer en (verhoogde) kans op aandoeningen aan de luchtwegen en/of kanker? Gebruik daarbij de buitenlandse onderzoeken als input. • Mogelijk vervolg: onderzoek verhoogde kans op hartklachten en/of PTSS? • Wat heb je nodig (tijd, geld, input anderen..?) om dit verder te onderzoeken?
2. Afspraak RBC • Start in twee regio’s, VRLZ en VRAA, met pilots op de werkvloer, zodanig dat op de werkvloer zelf nagedacht kan worden over die zaken die haalbaar en uitvoerbaar zijn en bijdrage leveren aan een gezondere brandweer. • Maak voor de zomer een stappenplan wat met de sociale partners besproken kan worden (5 juni)
Beleggen rollen en taken - Medewerkers
RBC/stuurgroep
Kernteam/vakgroep
Wettelijke Aansprakelijkheid – Toenemende ‘horizontalisering’ van verhoudingen; – Steeds meer aandacht voor eigen aansprakelijkheid.
- werkgever dient te zorgen voor: • Veilig/gezonde werkomgeving • Op de hoogte is ‘laatste stand ter techniek’. http://www.youtube.com/watch?v=weY_Rq4w7Kk&sns=em
De duurzaam fitte en gezonde brandweermens
Bryan Clear • Kanker en de brandweer
Beroepsziekten wat verstaan we hieronder? • Verhoogde kans op specifieke soorten kanker en aandoeningen luchtwegen. Als gevolg van (onnodig) blootstellen aan rookgassen, roet en dieseldampen.
• Hartklachten/-falen Als gevolg van stress en spanning bij incidentbestrijding, bioritme verstoring.
Buitenlandse studies • Verschillende studies tonen een verhoogde incidentie van bepaalde kankersoorten bij brandweermedewerkers aan. • Over de hele wereld zijn vergelijkbare ontwikkelingen in het brandweer vak. • IARC (International Agency for Research on Cancer)heeft in 2010 een aantal kankersoorten al voor de brandweer onderkend.(14 soorten en oplopend)
Waar hebben we het over? ( kans maal effect) • Verhoogd risico bv non-hodgkin 1,51 • Gemiddeld in Nederland 150 op de 100.000 • Som= 1,51x150=226,5 op de 100,000 bij de brandweer • Brandweer Nederland 226,5:100000x 27000 brandweermensen=61,15 op de 27000
Persoonlijke beschermingsmiddelen Onze beschermende middelen zijn van hoge kwaliteit en beschermen zeer goed tegen de directe effecten van brand (hitte). Om werkbaar te blijven zijn ze opgebouwd uit ademende materialen en sluit dit de opname van carcinogene stoffen in bloed niet uit.
Cijfers per 100.000
Conclusie • Kanker is verbonden aan brandweer en is een aangetoonde beroepsziekte. • We kunnen ons hier niet fysiek tegen beschermen.
• Meer kanker bij brandweerlieden dan normaal. Meer kankerdoden bij brandweerlieden dan normaal. • Meerdere rapporten onderkennen dat dit een wereldwijd (en niet alleen lokaal) voorkomend probleem is.
Waar ROOK is, is KANKER ARBEIDSHYGIËNE VÓÓR, TIJDENS EN NA EEN INZET.
April 2015 Barry Douma Stephane Conings
EYE-OPENER Bij een huidtemperatuur stijging van slechts 5ยบ Celsius worden kankerverwekkende stoffen vele malen makkelijker opgenomen via de huid, met name in de hals en liesstreek.
BESEF 100% bescherming tegen opname van kankerverwekkende stoffen tijdens repressief optreden is NIET mogelijk. Daarom is elke preventieve maatregel, hoe summier ook, beter dan niets doen.
WAT KUNNEN WIJ DOEN Repressief brandweerpersoneel: Alles doen wat we kunnen om schoner te werken zodat de kans op kanker veroorzaakt door ons werk kleiner wordt.
WAT KUNNEN WE DOEN Wet- en regelgeving: Erkenning dat kanker een beroepsziekte is onder repressief brandweerpersoneel.
Brandweer AmsterdamAmstelland • Commandant steunt waar nodig. • Starten op de werkvloer (creëren draagvlak). • Op twee kazernes begonnen met “Quick Wins”.
PROCES • BAA heeft al heel veel gedaan op het gebied van arbeidshygiëne, dit maakt het makkelijk om gelijk te starten. • Verbinden van alle lagen in de organisatie (platform). • Presentaties tijdens oefenen in dagdienst.
HOE TE BEGINNEN Toepassen “Quick Wins”
QUICK WINS Bij brand • Hou je masker minstens drie minuten op zodra je weer in veilig/rookvrij gebied bent. • Gebruik de drie minuten om je pak te ventileren en daarna af te spoelen van boven naar beneden (vergeet je harnas en je laarzen niet!). • Zet slim in en ‘vervuil’ zo min mogelijk manschappen. • Spoel gereedschap zo veel mogelijk af voordat je het terugplaatst op het voertuig. • Hou gebruikte slangen en gereedschap buiten de manschappencabine.
QUICK WINS Terug in de kazerne • Zorg dat de afzuiginstallatie op de uitlaat zit. • Maak gebruikt materiaal schoon of ruil het om voor schone spullen. • Doe je nekflap en handschoenen in de was, en stuur je pak naar de wasserette. Maak je helm en laarzen schoon en leg een schone nekflap, handschoenen en pak klaar. • Doe de rest van je kleren in de was en neem een douche voordat je je in schoon gebied begeeft. • Meld je pas na al deze handelingen weer ter beschikking!
PROCES Persoonlijke uitrusting (PSU) voor introductie Zweeds model in BAA
VERSPREID FOLDER
EN…. • Veiligheidsvoorschriften
• Beschermingsmiddelen • Onderhoud/schoonmaak
“Waar ROOK is is KANKER”
Open Space Technology
• Harrison Owen • Vergaderingen = saai! • Pauzes = levendig • Kunnen we niet een werkvorm verzinnen die één grote pauze is? • -> Open Space
De wet van de twee voeten • Kies sessies die je aanspreken • Je bent vrij om te komen en te gaan • Interpreteer het ‘gaan’ niet als een afwijzing of als een gebrek aan interesse • Het is een ‘vrijhandelsmarkt’
Don’t worry, stel je los op
• Degenen die er zijn, zijn de juiste mensen • Het begint nooit te vroeg of te laat • Op is op, klaar is klaar (ga de tijd niet zitten vullen)
Kies de rol die bij je past
De sessieleider
De vlinder
De honingbij
De trouwe hond
Thema’s open space • • • • • • • •
GRO: nieuwe uitrukkleding HM : Deense Boekje MWB: Realistisch oefenen BAA : 10 punten folders/ hittestuwing VRR : handschoenen/eenv.deco Stephane/Bryan: arbeidshygiene CTFB : posters ………………..
Vragen
Errrare humanum est, perseverare diabolicum