vragen interview
1
Brandende
Hoi, ik ben Billy Brandkraan...
Marco is vrijwillige brandweerman. Félice en Lou (groep 6) willen weleens weten wat hij allemaal doet. Daarom interviewen ze hem (en mogen ze even in een echte brandweerwagen zitten).
...en ik ben Vlammetje. In dit werkboekje leer je alles over brandveiligheid en de brandweer.
Waarom ben je brandweerman geworden? ‘Het zit in de familie. Toen ik klein was, werd ik weleens opgehaald met de brandweer wagen door mijn vader en opa. Ik vond het heel leuk wat zij deden. Daarom ben ik zelf ook bij de brandweer gegaan.’ Wat doet een vrijwilliger precies? ‘Vrijwillige brandweermensen hebben een gewone baan. Ik werk overdag op kantoor. Maar ik heb altijd mijn pieper bij me. Die neem ik mee naar de wc en zelfs naar bed. Soms gaat de pieper heel hard af. Dan ga ik heel snel naar de kazerne. Binnen drie minuten ben ik daar. Dan trek ik mijn pak aan en gaan we snel naar de brand.’ Hoe lang doe je erover om je pak aan te trekken? ‘Dertig seconden. Mijn laarzen staan al klaar, met mijn broek erin. Daar kan ik zo instappen. Dan trek ik mijn jas van de kapstok, zet ik mijn helm op en spring ik in de auto.’ Wat is het leukste dat je hebt meegemaakt als brandweerman? ‘Ik heb weleens een vrouw geholpen die een baby kreeg. Ze kon niet meer naar beneden. We hebben haar met de ladderwagen uit haar huis getild.’
Félice
Lou
Vanaf welke leeftijd mag je vrijwilliger worden bij de brandweer? ‘Als je achttien bent en twee tests haalt, mag je de opleiding doen. Die duurt 2,5 jaar. Daarna mag je brand blussen en helpen bij allerlei ongevallen, bijvoorbeeld op het water.’ Slaap je weleens op de kazerne? ‘Nee. Vrijwillige brandweermensen slapen lekker in hun eigen bed. Alleen de mensen die brandweerman als beroep hebben, slapen ook op de kazerne.’ Wat voor branden kom je het meest tegen? ‘Autobranden en keukenbranden. Vaak vergeten mensen dat ze aan het koken zijn. Dat is gevaarlijk. Ook brandende kaarsen of sigaretten zorgen vaak voor brand in huis. Daarom moet je altijd een rookmelder ophangen. Want rook ruik je niet als je slaapt. Je gaat er zelfs dieper van slapen!’
2
3
Een brand begint altijd met vuur. Vuur kan dus heel gevaarlijk zijn. Toch gebruiken we vuur vaker dan je misschien denkt. Bij het koken van eten bijvoorbeeld. Of als je een kaarsje aansteekt. Kun je nog meer dingen bedenken waarbij je vuur gebruikt? Schrijf ze op!
1. 2. 3. 4. 5.
DS
UR
BR
OF ST
AN
ZU
TO F
Hoe maak je vuur?
Om vuur te maken, zijn er drie dingen nodig: brandstof, zuurstof en warmte. Deze drie dingen samen noem je de branddriehoek.
WARMTE
proefje
leren
2
In vuur en vlam
Stap 1
Zet het kaarsje in de glazen pot en steek het voorzichtig aan.
Om vuur te doven, moet je brandstof, zuurstof óf warmte uit de branddriehoek weghalen. Ben je benieuwd hoe dit precies werkt? Doe dan samen met juf of meester het branddriehoek-proefje. BENODIGDHEDEN • Glazen pot • Waxinelichtje of kaarsje
1
• Lucifer of aansteker • Aluminiumfolie
2
Stap 2
Scheur een groot stuk aluminiumfolie af en leg het strak over de glazen pot met het brandende kaarsje. Wacht een minuut en haal dan het folie weg.
Is het kaarsje uitgegaan? Dan is het proefje gelukt! Welk deel van de branddriehoek heb je bij dit proefje weggehaald? Kies uit zuurstof, warmte of brandstof.
Brandstof
Welke materialen kun je gebruiken als brandstof voor een vuurtje? Vink de juiste antwoorden aan!
Op welke twee andere manieren zou het kaarsje in de glazen pot ook kunnen doven? Schrijf het op.
1. 2.
4
5
3 EHBO Mini-cursus
Je hoopt natuurlijk dat het jou nooit gebeurt, maar weet jij wat je moet doen als je kleding in brand staat? Of als je je hand hebt verbrand? En wanneer bel je 1-1-2? Dát lees je allemaal hier!
KOKEND HEET
De meeste brandwonden ontstaan door ongelukken met hete thee of heet water. Hete vloeistof op je huid zorgt ervoor dat je huid kapot gaat en zo ontstaat er een brandwond. Weet jij wat je moet doen als je een brandwond hebt? Kijk naar het filmpje en beantwoord de vragen! 1
2
3
WAT DOE JE ALTIJD BIJ EEN BRANDWOND?
WELKE GRAAD VERBRANDING HEEFT DE JONGEN UIT HET FILMPJE? HOE ZIE JE DAT?
WAARMEE WORDT DE BRANDWOND AFGEDEKT?
Weetj e!
EHBO staat voor Eerste Hulp B ij Ongelu kken.
1-1-2
DIT VERTEL JE ALS JE 1-1-2 BELT
ZINNEN OM TE ONTHOUDEN
• Je naam • Waar je bent (adres en plaats) • Wat er is gebeurd? Zijn er gewonden? En zo ja, hoeveel? • Welke hulpdienst heb je nodig?
• Bij brandwonden: Eerst water, de rest komt later • Als kleding in brand staat: Niet hollen, maar rollen • In geval van nood: 1-1-2, daar red je levens mee
OPDRACHT
Wanneer bel je 1-1-2? Schrijf drie situaties op en bespreek ze met je klas.
Wist je dat... ...veel m e
nsen vo or de grap 1-1 -2 belle n? Dat is heel ver velend omdat z daardo e or de te lefoonli bezet h jn ouden. Bel dus nooit 11-2 als h et niet nodig is !
In geval van nood bel je 1-1-2. Dat is het centrale alarmnummer voor politie, brandweer en ambulance. Degene die de telefoon opneemt, stelt je een paar vragen. Daarna verbindt hij of zij je door met de brandweer, de politie of de ambulance. Zij sturen zo snel mogelijk hulp!
Niet hollen, maar rollen
TIP!
Help, je jas staat in brand! Ga dan niet rennen, want daardoor zal het vuur harder gaan branden. Wat doe je wel? Ga zo snel mogelijk op de grond liggen en rol over de grond. Houd ondertussen je handen voor je gezicht.
Zie je de kleding van iemand anders in brand staan? Roep dan dat hij of zij over de grond moet rollen!
OPDRACHT
Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Vul de cijfers 1 tot en met 4 in.
TIP!
rand? je verb Heb je en blaar of te Ga me huid potte k n ee a r aa de altijd n r! dokte
6
7
4
8
zoekplaat
Welke situaties zijn niet handig? Let op brandgevaar en vlucht routes. Omcirkel de onveilige situaties.
9
leren
5
Bekijk het filmpje
6
BRAND! wat doe je?
maak een
Vluchtplan
en los de puzzel op! Zet de antwoorden in de horizontale vakjes.
Rook en vuur verspreiden zich razendsnel. Bij brand is het dus heel belangrijk om zo snel mogelijk naar buiten te komen. Het bedenken van de snelste route naar buiten noem je een vluchtplan. Bedenk bij het maken van een vluchtplan dat je door de rook vaak geen hand voor ogen ziet en laag bij de grond moet blijven!
1 Wat kun je met de klas doen om te oefenen wat je moet doen als er brand uitbreekt? Een…
2 Wat verspreidt zich door het huis als je bij brand deuren niet achter je dicht doet?
3 Als dit apparaat gaat piepen, weet je dat je moet vluchten voor brand.
TIP!
4 Waar hangt in een brandend huis het minste rook? Bij de…
Vluchtoefening
5 Waar moet je geen spullen voor laten liggen? Voor de…
Stel je voor: er is brand in de school. Je hele klaslokaal is gevuld met rook. Binnen hoeveel minuten lukt het jou om via de gang naar buiten te komen? Maak drietallen en doe de vluchtplan-test!
6 Waarmee blust de brandweer vaak een brand?
7 Waar ga je zo snel mogelijk naartoe als er in huis brand uitbreekt?
8 Rook kan ervoor zorgen dat je de uitgang niet kunt…
9 Vlucht bij brand niet naar buiten met de lift, maar met de…
10
Vul hier de letters uit de gekleurde vakjes in
1
2
3
4
5
Weetje!
Dit zijn de vi jf belangrijk ste oorzaken va n brand in huis: • Wasdroge rs, televisie s en computers worden te warm • Een pan vl iegt in bran d (‘vlam in de pan’) • Brandend e kaarsen • Roken in bed • Iets expre s in brand steken
6
7
8
9
DIT HEB JE NODIG: • Blinddoek • Horloge of stopwatch
OEFENING
Maak eerst samen een vluchtplan vanuit de klas naar buiten. Wat is de snelste en veiligste route? Verdeel dan de taken. Kind 1 heeft een blinddoek om en probeert zo snel mogelijk van zijn of haar tafel naar buiten te komen. Kind 2 houdt de tijd in de gaten. Kind 3 zorgt ervoor dat kind 1 met de blind doek om tijdens het vluchten nergens tegenaan botst.
Bedenk sa men met je oud ers een vluchtplan vanuit je slaapkame r naar buiten.
ROOKMELDER
Veel branden ontstaan ’s nachts en beginnen eerst met rook. Omdat je rook niet kunt ruiken als je slaapt, is een rookmelder in huis heel belang rijk! In geval van brand waarschuwt de rookmelder je met luid gepiep. Heb jij thuis op iedere verdieping een rookmelder? Vraag het je vader of moeder. En weet je hoe het geluid van een rookmelder klinkt? Druk maar eens op de test knop! 11
7
Hoe brandveilig is jouw huis?
CHECKLIST
Laat deze lijst eens aan je vader of moeder zien. Kunnen ze je helpen om alles af te vinken?
OPDRACHT
Als er brand is in huis, moet je zo snel mogelijk naar buiten gaan. Je hebt dan geen tijd om nog spullen te pakken.
Vanaf je slaapkamer. Met je ogen dicht. Hoe lang doe je daar over?
Welke drie dingen zou je toch mee naar buiten willen nemen bij brand?
TIP!
Ga eens op speurtocht door je huis. Kun je overal een vinkje voor zetten? Dan is jouw huis goed beschermd tegen brand!
● ● ● ● ● ● ● ● ●
OPDRACHT
Probeer thuis eens zo snel mogelijk buiten te komen.
En als je ook nog eens laag bij de grond blijft?
A lle stopcontacten in huis zitten stevig vast. D e stekkers van alle elektrische apparaten in huis zijn heel.
1 2 3
Zet nu achter die dingen waar je ze be waart. Zijn ze ook makkelijk te vervangen?
Er hangen op elke verdieping rookmelders. E r zitten geen stofresten in de droger(filters). De cv-ketel is pas nog schoongemaakt (vraag je ouders!). D e huissleutels liggen op de vaste plek (en jij weet waar dat is!). Er ligt geen rommel naast het fornuis. De filter van de afzuigkap is schoon (en dus niet vet!). De televisie(s) en andere elektrische apparaten staan niet op stand-by.
ECK! DUBBELCH list ook Doe de check is van eens in het hu a! m je opa en o Kun je alles afvinken?
Hoe kun je die dingen toch redden bij brand? Praat erover in de klas!
● Er zitten geen opladers in het stopcontact (zonder apparaat). ● Jullie huisnummer is goed te zien (voor de brandweer). ● J e kunt naar buiten lopen zonder te struikelen over rommel.
TIP!
Check ’s ochtends voor je naar school gaat je huis nog eens. Staan alle apparaten uit? 12
13
8
uit het dagboek van een brandweervrouw Gabriëlle is brandweervrouw. Ze werkt op de kazerne en slaapt daar ook. Hier lees je wat ze meemaakt tijdens haar dienst. Welke woorden moet je invullen, denk je? Zet deze woorden op de juiste plek in het verhaal:
hitte ongeluk alarm kazerne melding uitrukpak tankautospuit smeulen blussen
1
3
4
paspoort Naam: Gabriëlle Beroep: brandweervrouw Leukste aan werken bij de brandweer: ‘Het is een sportief en technisch beroep en het werk is elke dag anders. Soms moet je blussen, soms moet je iemand reanimeren.’ Minder leuk: ‘Het is zwaar werk en je maakt soms heftige dingen mee.’
Tijdens het sporten, kregen we ineens een . Het in de kazerne ging af. Ik keek op mijn melder. Daarop zie je wat de melding is: een ongeluk, brand of iets anders. Het was nu een buitenbrand! Snel rende ik naar de bluswagen. Binnen dertig seconden had ik mijn uitrukkleding aan. Dat zijn laarzen, een stevige broek en jas die tegen
We zetten de sirene aan en gingen met de naar de brand. Onderweg horen we altijd wáár de brand precies is en of het een hoog of laag gebouw is en of er mensen in gevaar zijn. Nu stond er een schuur in brand, gelukkig zonder mensen binnen.
kunnen en een helm.
2
5
6
Vandaag was een drukke dag op de . Na alle ochtendklusjes, deden we een oefening op de binnenplaats. We knipten een auto open. Het is goed om dat te oefenen: soms moet de brandweer ook mensen redden die vastzitten in een auto na een . 14
Na de oefening ging ik nog even sporten in de sportzaal van de kazerne. Dat is ook belangrijk: je moet fit blijven als je brandweervrouw bent. Soms moet je mensen uit een brand halen. Die moet je wel kunnen tillen. En de brand weerslangen en -pakken zijn ook zwaar! Het
Toen we aankwamen, zagen we vlammen hoog boven de bomen uit komen! Samen met drie andere brandweermannen rolde ik de slangen uit en begonnen we te . Wat was het heet! We zijn een halfuur bezig geweest voor de brand uit was. We moesten nog wel heel lang nablussen, omdat hout nog bleef
dat we aantrekken als we bijvoorbeeld gaan blussen, weegt wel 25 kilo!
.
Terug op de kazerne ben ik eerst gaan douchen en eten en daarna snel naar bed gegaan. ’s Nachts werd ik nog twee keer wakker vanwege een melding: een brand in een container en hulp bij een ongeluk. Gelukkig was ik daarna drie dagen vrij! 15
klaar? puzzelen maar!
Brandweermop
MAX: ‘Mijn moeder is soms net een brandweerwagen.’ LISA: ‘Waarom?’ MAX: ‘Ze klinkt als een sirene. Doe-dit-doe-dat-doe-dit-doe-dat.’
woordzoeker
D E Q P S R B E M M E R W
BLUSSEN BRANDWEER DEKEN DUIKER EMMER KAZERNE LADDER ROOKMELDER SLANG VLAMMEN VUUR WARMTE WATER ZUURSTOF
R V V E N R E Z A K M T D
Deze puzzel staat vol N B V Z U U R S T O F F L brandweer-woorden. Streep ze allemaal weg! B F H U I N Y H V V U A A
A L S D K C N T H I A E D N A L E S N D U I K E R E D M A K W F G F G V L A R W M N E Q J Z Z G C U E X E E G N E T M R A W R R O E N D G V E N X I T Q J Z R I W A T E R T D J M N E Z L N E S S U L B H Z R G R E D L E M K O O R K E Z
tekenen Kun jij het plaatje van Billy natekenen? Gebruik de lijnen! Inkleuren mag daarna natuurlijk ook.
COLOFON
©2016 De leerlijn Brandweer op School is ontwikkeld voor de Brandweer door Young Crowds. Niets uit de uitgaven behorende bij de leerlijn (print & digitaal) mag worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de Brandweer. De inhoud is auteursrechtelijk beschermd. Medewerkers Brandweer Sander Cremers, Ton Ruijs, Petro van Bergen • Medewerkers Young Crowds Henriëtte van der Mark • Coördinatie en eindredactie Carolien Dircken en Claudia Lagermann • Redactie en fotografie Lisa van Bennekom • Onderwijskundig redacteur Françoise Giesen • Jeugdredactie Felice van Asch en Lou van Iperen • Online specialisten Annemarie Dekker, Yvette van Diepen en Lennard Meijer • Corrector Mans Kuipers • Vormgeving Marjolein Ruiter en Yvette van Diepen • Art Direction Mariska Schotman en Tom van Staveren • Illustraties Flos Vingerhoets • Fotografie Dreamstime en Joost Hoving • Traffic Sanne Buur en Liselotte Pelle • Met dank aan Brandweer Brabant-Zuidoost en Vereniging Vrijwillige Brandweer Maarssen.