Een gesprek met Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden

EEN GESPREK MET MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN ANNELIES VERLINDEN

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden kreeg niet veel bedenktijd om te beslissen of ze minister zou worden. Als nieuwkomer in de federale politiek zet ze mee haar schouders onder een sterk verhaal. Verlinden, een nieuw fris gezicht met een sterke dossierkennis en met een hart voor de brandweer, ging de uitdaging aan om zich in volle coronaperiode in te zetten voor de toekomst van de brandweer. Hans Clarysse, voorzitter van Brandweervereniging Vlaanderen, kon haar enkele vragen stellen.

Vraag 1: In uw beleidsnota hebt u het over de aantrekkelijkheid van alle veiligheidsberoepen herstellen en versterken. Hoe wil u dit realiseren voor de brandweer? Een zeer belangrijke vraag. Als we het over veiligheidsberoepen hebben, spreken we natuurlijk niet enkel over de brandweer, maar ook over de politie en civiele bescherming. Om de aantrekkelijkheid van een beroep als brandweerman of -vrouw te versterken moeten we er in de eerste plaats voor zorgen dat het huidige personeel, van administratieve talenten tot vrijwilligers en beroepskrachten, voldoende begeleid

wordt. Door hen kwaliteitsvolle opleidingen aan te bieden, dragen we bij aan een kwaliteitsvolle dienstverlening. Het nieuwe personeel moet zo begeleid worden dat het snel en eenvoudig zijn weg kan vinden in de hulpverleningszone. Enkele cruciale elementen zoals: de verschillende functies in de zone, de rollen en carrièreperspectieven moeten duidelijk worden gemaakt. Daarnaast denk ik dat de creatie van een goed klimaat binnen de verschillende zones via een goed personeelsbeleid en een cultuur van open communicatie ook bijdragen aan het aantrekken van nieuwe mensen. Respect is een essentiële factor in het rekruteringsproces voor nieuwe brandweermannen of -vrouwen. Respect van én voor de brandweer is iets waar we echt op moeten inzetten. Men denkt foutief dat agressie en geweld enkel bij politie voorkomt, maar het manifesteert zich helaas ook bij de brandweer. Het is niet correct dat mensen die zich elke dag inzetten voor het welzijn in de samenleving geconfronteerd worden met agressie en geweld. Geweld ten aanzien van de brandweer kunnen we dus in geen geval tolereren. We treden hier dan ook streng tegen op. Brandweerlui die met geweld of agressie geconfronteerd worden, moeten kunnen rekenen op de juiste bijstand en kunnen zich eventueel ook burgerlijke partij stellen bij procedures ten aanzien van de daders. Binnenlandse Zaken lanceert binnenkort een campagne om respect voor de politie en de brandweer in de verf te zetten. Het is belangrijk dat we sensibiliseren over dit thema, want zoals eerder gezegd: geweld en agressie tegenover mensen die zich inzetten voor anderen kan écht niet.

INFORMEREN

De complexiteit van brandbestrijding is de laatste jaren enorm toegenomen. Velen hebben geen idee wat er allemaal bij een brand komt kijken. Door meer te communiceren krijgen de burgers, en bij uitbreiding potentiele brandweerlieden, een beter beeld van hoe en op welke manier de brandweer bijdraagt aan de veiligheid in het dagelijkse leven. Recent was er bijvoorbeeld de ontploffing van een elektrische step. De meeste mensen linken dit niet meteen aan de brandweer. Toch behoort dit ook tot de taken van de brandweer. Gelukkig liep het goed af.

Vraag 2: De brandweer is een sterke organisatie die bestaat uit beroepskrachten en vrijwilligers. Beiden vormen een onmisbare schakel in de brandweerorganisatie. Ongeveer 80% van de brandweerlui zijn vrijwilligers. Dit zorgt voor een gezonde mix van verschillende niveaus en competenties. Als brandweervereniging werkten we samen met Netwerk Brandweer, Vereniging Vlaamse Brandweervrijwilligers en enkele vakorganisaties aan het statuut van de vrijwilligers. Hiervoor werd al een nota opgemaakt. Aangezien de brandweerwereld danig snel evolueert, moeten we dit zien als een dynamische nota. Vanuit onze organisatie stellen we ons dan ook de vraag hoe we hier verder mee zullen omgaan. Ik ben ervan overtuigd dat vrijwilligers noodzakelijk zijn om optimale brandweerdiensten te kunnen leveren. De brandweerorganisatie werkt pas efficiënt als vrijwilligers en professionelen zij aan zij werken zonder onderscheid in organisatie en betrokkenheid. We moeten ons ervan bewust zijn dat vrijwilligers naast hun brandweertaken ook nog een hoofdactiviteit hebben. Het feit dat ze zich willen engageren voor de brandweer is het belangrijkste. We moeten daarom zoeken naar een goede balans tussen hun hoofdactiviteit, gezin, vrije tijd en hun vrijwillig engagement.

OPLEIDING

Brandweerman word je natuurlijk niet van de ene dag op de andere. Hier gaan de nodige opleidingen aan vooraf, de vrijwilligers moeten deze opleidingen ook volgen. We gaan onderzoeken in welke mate vrijwillige brandweerlui dit soort opleidingen volledig moeten doorlopen alvorens ze kunnen starten. Momenteel is dat wel het geval. Dit maakt dat de goesting om vrijwillig brandweerman of -vrouw te worden bij sommigen afneemt. Kandidaten die afhaken - tijdens of nog voor ze hun opleiding startten - kunnen we misschien motiveren door de opleiding te spreiden in verschillende modules. Zo kan er eventueel sneller gestart worden met het ‘echte werk’. Zoals gezegd, we gaan dit onder de loep nemen.

Behalve opleidingen die aan het echte werk vooraf gaan, blijven permanente opleidingen ook noodzakelijk om mee te blijven met alle technologische evoluties en om nieuwe risico’s goed te kunnen beheersen. Veilig kunnen werken blijft een prioriteit. Jaarlijks moet aan een minimum aantal opleidingsuren voldaan worden. Het is voor vrijwilligers soms een puzzel om deze opleidingen te kunnen volgen zonder al te veel te moeten inboeten op hun privéleven. Toch geloof ik dat we ook hier creatief kunnen zijn. Als we het over opleidingen hebben, kan ik niet anders dan het kenniscentrum voor de brandweer vermelden. Het kenniscentrum volgt de ontwikkeling van nieuwe technologieen, zowel lokaal als internationaal, op de voet. Zo blijven de technieken voor brandbestrijding in ons land actueel. Dankzij het kenniscentrum blijft het opleidingsaanbod actueel en wordt niet alleen ervaring, maar ook kennis gedeeld. Ook de brandweerscholen zijn een belangrijke partner om het opleidingsaanbod mee vorm te geven. Het werd mij tijdens een bezoek duidelijk dat de veiligheidsscholen technologieën en innovaties op een snelle en efficiënte manier kunnen aanbieden aan heel wat geïnteresseerde brandweermensen. Door hen te betrekken kunnen de we de middelen efficiënt inzetten en kunnen we specialisaties toegankelijk maken, zonder de bereikbaarheid uit het oog te verliezen. Daar kunnen de veiligheidsscholen volgens mij het verschil maken.

E-LEARNING

In dit covidjaar werden we allemaal geconfronteerd met e-learning. De situatie dwong ons ertoe, maar ik denk toch dat het een blijver zal zijn binnen een aantal opleidingen. Ik stelde vast dat brandweerscholen snel de overstap maakten naar digitale opleidingen. Zo bleef de achterstand tijdens de coronacrisis beperkt. Inhoudelijk moet de opleiding er zich natuurlijk toe lenen. Niet alle opleidingsonderdelen zijn geschikt om volledig digitaal gegeven te worden.

Het is evident dat digitale opleidingen geen allesomvattend alternatief bieden voor de brandweeropleidingen. Fysieke paraatheid en aanwezigheid zijn en blijven essentieel. Veel opleidingen zijn op elkaar afgestemd en reiken zeer praktijkgerichte technieken aan. Vorig jaar namen we het initiatief om via een overheidsopracht te bekijken hoe we opleidingen kunnen integreren in een e-module. We moeten samen met de brandweerscholen werk maken om e-learning nog verder te integreren, dit zonder in te boeten op de kwaliteit van de opleidingen. Kwaliteitsvolle opleidingen blijven een must, maar ik geloof sterk dat dat ook digitaal kan. Niet mee stappen in het digitale verhaal zou een gemiste kans zijn.

SAMENWERKEN

Ik denk daarnaast dat we absoluut moeten blijven inzetten op dialoog binnen de verschillende hulpverleningszones. Vrijwillige brandweerlui en professionelen dragen bij volgens hun mogelijkheden en dat moeten we respecteren. Vrijwilligers en beroepskrachten moeten elkaar vinden in een integrale visie. Iedereen moet zich gewaardeerd voelen voor zijn of haar inbreng in de brandweerorganisatie. Samen dragen ze immers bij tot een veiligere samenleving.

JONGEREN

Wanneer we praten over mensen die een carrière bij de brandweer overwegen, mogen we de impact van de jeugdbrandweer niet onderschatten.

In september start de derdegraadsopleiding defensie en veiligheid. Via deze opleiding maken jongeren op jonge leeftijd kans met veiligheidsberoepen. Wie weet krijgen ze tijdens deze opleiding wel de microbe te pakken en vinden ze zo hun weg naar een job bij de brandweer.

Vraag 3: Jaarlijks organiseert Brandweervereniging Vlaanderen een brandweercongres voor de Vlaamse brandweerlieden. Dit jaar kunnen we elkaar hopelijk opnieuw fysiek ontmoeten op een veilige manier. Daarnaast voorzien we een digitale stream zodat de operationele collega’s eveneens kunnen volgen. Dit zijn twee dagen waar alle lagen van de brandweer samenkomen en van en aan elkaar kunnen leren. Graag nodigen we u dan ook dit jaar uit voor het brandweercongres “Keep it Safe”. Alvast bedankt voor de uitnodiging. Ik zal graag aanwezig zijn. In de eerste plaats omdat dit congres de eerste gelegenheid zal zijn om kennis te maken met een grote vertegenwoordiging van de brandweer. Ik ontmoette al verschillende mensen op het terrein, maar dat was omwille van de coronamaatregelen vaak in beperkte kring. De slogan “Keep it Safe” vind ik bijzonder goed gekozen. Veiligheid is enorm belangrijk. Het juist reinigen van brandweerkledij, het juist gebruiken van technieken, de inzet van drones om een exact overzicht van een gebied te krijgen,… “Keep it Safe” spreekt behalve brandweermensen ook het brede publiek aan. Elke woning die de brandweer dankzij preventieve maatregelen niet moet blussen, is een stap in de goede richting. Mensen beseffen vaak niet dat wanneer ze elektrische toestellen van bedenkelijke kwaliteit in huis halen, ze een risico nemen. Denk bijvoorbeeld maar aan die ontplofte step.

Ik denk ook aan eigenaars van panden of appartementen. Ik herinner me de explosie op de Paardenmarkt in Antwerpen van een paar jaar geleden, dat was schokkend om te zien. Vandaar dat ik de dubbele betekenis van “Keep it Safe” zo belangrijk vind.

In het volgende gedeelte van het artikel behandelen we verder agressie tegen hulpverleners en nog enkele andere onderwerpen.

DE iDEalE WBC VOOR DE aaNValSPlOEG

Bullard TXS is de betaalbare allround warmtebeeldcamera voor de brandweer.

Hoog contrast

Multilevel kleuren, Super Red Hot

ABSOLUUT LICHTGEWICHT: De TXS weegt slechts 0,75 kg inclusief batterij. Hij is ontworpen met het oog op gebruiksgemak, dankzij de éénknopsbediening, het ergonomische ontwerp en het formaat waardoor het gemakkelijk met de zelfoprollende houder kan worden gedragen.

PERFECTE BEELDKWALITEIT: Druk gewoon op een knop en de TXS is klaar voor gebruik. Dankzij de resolutie van 320x240 pixels en het 3,5” scherm met 30Hz biedt de TXS alle belangrijke informatie voor elke aanvalsploeg.

ALTIJD GEBRUIKSKLAAR: De verwisselbare en herlaadbare Li-ion batterij biedt tot zes uur continu gebruik. De innovatieve autolader biedt de mogelijkheid om twee accu’s of twee WBK’s tegelijk op te laden of één accu tegelijk met een WBK.

BETTER UNDER FIRE: De robuuste TXS werd in Zwitserland ontwikkeld in samenwerking met Europese brandweerkorpsen. De warmtebeeldcamera wordt geleverd met 5 jaar garantie.