Mensen verbinden door samen te zingen

Noordwijk bruist weer! Na twee coronajaren vol beperkingen kunnen inwoners en bezoekers als vanouds genieten van een scala aan culturele activiteiten en evenementen in de vier dorpskernen. De gemeente omarmt de vele culturele initiatieven. Want cultuur hoort bij Noordwijk, net zoals de zee, de duinen en de bollenvelden.

TEKST

CORRIE VAN DER LAAN

FOTOGRAFIE

LIEVEN ENGELEN

Een heel bijzonder evenement was het A-meezingweekend op 7 en 8 oktober in Noordwijk aan Zee. Het was de laatste van vier zeer gevarieerde producties van de lokale Stichting KunstKlank rond het thema Onderweg naar Vaarwel. In alle vier draaide het om afscheid nemen: van het geloof, van je familie, van je identiteit en gender, van je thuis. Na een monoloog met muziek, een foto-expositie plus fietstocht en een familievoorstelling was het slotstuk een groot scratchkoor dat anderhalve dag oefende voor een uitvoering op de zaterdagnamiddag. Dat deden ze samen met nieuwe Noordwijkers, die allen afscheid hebben moeten nemen van hun vaderland. De productie kreeg de passende naam Vaarwel Vaderland.

‘Doel van het weekend was mensen verbinden door samen te zingen,’ legt Herma van Piekeren van KunstKlank uit. ‘Maar ook om oog te krijgen voor de mens achter de nieuwkomer; mensen die noodgedwongen een heel leven achter zich hebben gelaten en hier weer opnieuw moeten beginnen.’

Operazanger Cornelio Tudosie uit Roemenië, die naar Nederland kwam toen corona optreden onmogelijk maakte, vormde de spil van het koor. Verder werkten mee Yullia Lahur-Damberh en Vartan Muradian uit Oekraïne en Eiman Ghadban uit Syrië, alle drie op de vlucht voor de oorlog in hun land, en Edi, de danser uit Bali die huis en haard verliet voor de liefde. Voor wie er niet bij was, hier een korte kennismaking met drie van hen.

‘JE KUNT ALTIJD EEN NIEUWE START MAKEN’

Cornelio Tudosie (63) heeft een internationale carrière als operazanger achter de rug. Sinds 2013 stond hij op de planken in de populaire Zuid-Chinese toeristenstad Macau. Daar kwam begin 2020 een abrupt eind aan toen corona de wereld op zijn kop zette. Cornelio keerde terug naar Roemenië maar ook daar zat de cultuursector op slot, dus ging hij voor het eerst in zijn leven op zoek naar een baan buiten de muziek. Hij stuitte op een advertentie van een uitzendbureau in de Bollenstreek. ‘Er stond bij dat het vervoer per fiets ging en ik hou van fietsen,’ zo verklaart hij waarom hij daarop reageerde. Het werk viel bepaald niet mee. ‘Hamburgers inpakken in een koelcel waar het nul graden is.’ Tegen een buurvrouw in zijn woonplaats Oegstgeest uitte hij zijn zorgen over de invloed van die kou op zijn stem. Zij bracht hem in contact met een horeca-intermediair. Die bood hem aanvankelijk een baan aan als huishoudelijk medewerker bij Huis ter Duin in Noordwijk, maar realiseerde zich toen dat de Roemeense tenor met zijn talenkennis en liefde voor entertainment een aanwinst zou zijn als ober. Werk dat hij nu alweer een jaar met veel plezier doet. ‘Als zanger was mijn doel om mensen blij te maken, een fijne avond uit te geven, en als ober probeer ik dat ook te doen.’ Cornelio ziet zichzelf niet meer terugkeren naar Roemenië. ‘Alleen voor vakanties.’

Zijn droom is om ooit weer als operazanger aan de slag te kunnen, al zal dat niet eenvoudig zijn. Maar hij blijft positief: ‘Er is altijd hoop, je kunt altijd een nieuwe start maken, ook als je 63 bent.’

‘HOE MEER JE WEET VAN ANDERE CULTUREN, HOE RIJKER JE BENT’

Yullia Lahur (40) ademt cultuur. Tot de oorlog uitbrak was ze directeur van een theater in Kiev, waar ze ook regisseerde, acteerde en zong. Ze doet haar best om de Nederlandse theatercultuur te leren kennen en wil tegelijkertijd de Nederlanders laten kennismaken met de Oekraïense cultuur en theatertechnieken. ‘Hoe meer je weet van andere culturen, hoe rijker je bent,’ is haar overtuiging. Op uitnodiging van een vriend kon zij met haar 16-jarige zoon in maart naar Noordwijkerhout komen. Natuurlijk, ze is dolblij dat zij en haar kind veilig zijn en dankbaar voor de steun die ze krijgen. ‘Maar verlies en rouw overheersen,’ zegt ze eerlijk. ‘Het is moeilijk om op hetzelfde niveau te functioneren als voor de oorlog.’ Deelname aan Vaarwel Vaderland gaf haar de gelegenheid weer volop met haar geliefde vak bezig te zijn. Ze koos ervoor een monoloog te brengen gebaseerd op het toneelstuk Siegfried van Jean Giraudoux uit 1928. Hoofdpersoon is een Duitse nationale held die in feite een Franse soldaat met geheugenverlies is. Iemand die niet alleen zijn land kwijt is maar – onwetend – ook afscheid heeft genomen van zijn oude persoonlijkheid. ‘Ik wil zijn innerlijke strijd laten zien als zijn geheugen weer terugkomt.’ Ze speelde vanzelfsprekend in het Oekraïens wat de extra uitdaging gaf om de vertaler in te passen. Bezig zijn met kunst helpt haar om te gaan met haar verlies en verdriet. ‘Kunst biedt steun in moeilijke omstandigheden en helpt je om je weg te vinden.’

‘WEER OP NUL BEGINNEN’

De vertaler met wie Yullia samenwerkte, is Vartan Muradian (32), ook afkomstig uit Oekraïne. Dankzij een stagejaar in Rotterdam spreekt hij vloeiend Nederlands. Maar ook Engels, Frans, Russisch en Armeens, de taal van zijn ouders. In maart dit jaar vluchtte hij uit de belegerde stad Charkiv (‘Charkov is de Russische naam, die gebruik ik liever niet’). Hij vond samen met zijn vriendin woonruimte bij een echtpaar in Noordwijk. Hun dochter is actief bij KunstKlank en toen de stichting bij Vartan aanklopte met de vraag of hij wilde optreden als tolk bij Vaarwel Vaderland zei hij meteen ja. ‘Het is belangrijk dat er organisaties als KunstKlank zijn, zij maken kunst voor iedereen toegankelijk en geven mensen de ruimte om zich creatief uit te drukken,’ is zijn overtuiging. Vartan werkt bij de gemeente Noordwijk en heeft zijn leven op het eerste gezicht aardig op de rails. Maar ook hij voelt elke dag de pijn van de ontheemde. Het overkoepelende thema Onderweg naar Vaarwel van de KunstKlank-producties van dit jaar is hem op het lijf geschreven. ‘Ik heb nog geen definitief afscheid genomen van mijn oude leven. Maar ik weet dat de kans groot is dat ik nooit meer terug kan naar Oekraïne en zeker niet naar Charkiv. Ik had daar een mooi leven: een goede baan bij de Verenigde Naties, een uitgebreide vriendenkring en een mooi huis. Nu moet ik weer op nul beginnen. Wat ik ga doen en waar ik heen ga weet ik nog niet, die besluiten schuif ik voor me uit. Ik geef mezelf de tijd tot maart komend jaar, dan moet ik knopen doorhakken.’

Overzee

In 2023 brengt KunstKlank de filmische muziekproductie OVERZEE (werktitel).

OVERZEE is een concept van Herma van Piekeren (artistieke leiding), Bob Zimmerman (muzikale compositie) en Stijn van der Loo (libretto en dramaturgie). OVERZEE had een jaar aanloop in 2022. Onder de overkoepelende titel OnderwegnaarVaarwel bracht KunstKlank 5 voorstellingen waarin afscheid nemen centraal stond. OVERZEE zal te zien zijn in mei (proloog) en augustus 2023 op een unieke locatie in Noordwijk.

OVERZEE wordt gebracht door een professionele cast (musici, zangers, dansers en een videokunstenaar) en een ensemble van amateurzangers uit de regio.