IN DE SPOTLIGHT: HILLEGOM IN BERLIJN IS ALTIJD WEL WAT TE DOEN
De ware Marlène Dietrich van de lage landen
La Pat
HOME SWEET HOME WAT IS ER FIJNER DAN THUIS ZIJN?
NOVEMBER 2017 € 7,95
#2
Ambassadeurs van de Bollenstreek
LAWRENCE SEATING SYSTEM RODOLFO DORDONI DESIGN
W W W . M I N O T40 TI.COM
de tulperij
Het is moeilijk om in één zin te vatten wat De Tulperij is, tekst
Sabine Hertogh beeld
Jeanette van Starkenburg
want er is niets waarmee dit mooie bedrijf vergeleken kan worden. De Tulperij is vrolijk, retro, echt, warm en vooral erg authentiek en origineel. Een bezoek aan Daan en Anja Jansze in Voorhout, ambassadeurs van de Bollenstreek.
Anja en Daan Jansze zijn de sprankelende en enthousias-
vertellen wij het verhaal van de bol
te eigenaren van De Tulperij, een bollenbedrijf waar het
en de bloem. Dat het vooral gaat om
geld grotendeels wordt verdiend met het telen van bol-
de bol weten veel toeristen niet. Zo-
len. Een paar jaar geleden ontstond het idee om het be-
dra dit duidelijk is, lopen de mensen
drijf wat meer open te stellen voor bezoekers. Sindsdien
keurig op de paden en is er respect
is het snel gegaan. Elk jaar komen er nieuwe onderdelen
voor het product. Wij hebben eigen-
bij en is het naast een bollenbedrijf nu ook een serieuzere
lijk nog nooit iets vervelends meege-
toeristische attractie. Anja: ‘Van eind maart tot half mei
maakt.’
ontvangen wij honderden toeristen uit de hele wereld. Aan hen vertellen wij het verhaal van de tulp, de bol én de
brocante & Hollandse
Bollenstreek. Afgelopen seizoen was het vierde jaar dat
s n u i s t e r ij e n
we dit doen en we merken dat we nu echt bekender zijn
In De Tulperij is er gelegenheid om
geworden. De mensen reageren er geweldig op en kenne-
koffie te drinken met appeltaart of
lijk voorzien wij in een behoefte. Sinds maart heb ik na
een warme stroopwafel, er is een
veel wikken en wegen mijn baan in het onderwijs en de
bioscoopzaal en een winkeltje. In het
hulpverlening opgezegd om me volledige te richten op De
midden hangt een grote wereldkaart
Tulperij. Ik heb nu alle tijd om me volledig te focussen op
waarin honderden spelden staan
mijn ideeën. En het blijft niet langer bij ideeën alleen, ik
geprikt, ze geven aan waar de bezoe-
kan ze nu ook uitvoeren.’
kers van het afgelopen seizoen vandaan kwamen. Het merendeel komt
H e t v e r H a a l va n d e b o l
uit Amerika, maar er staan ook veel
In het hoogseizoen komen er elke dag tussen de twee en
spelden in Azië, Europa en Afrika.
vier bussen met toeristen naar De Tulperij. Daarnaast is
Overal staan bollenkistjes, brocante
er veel aanloop van individuele bezoekers uit alle wind-
theekopjes, gekleurde vazen en grap-
streken. Binnen in de schuur heerst een nostalgische
pige Hollandse snuisterijen, maar er
sfeer en buiten krijgen de bezoekers onder begeleiding
is ook een oude piano en er zijn ban-
van boer Daan een rondleiding langs de bloemenvelden.
ken van stro.
en we schade lijden? Dat valt erg mee. Natuurlijk houden we rekening met een kleine marge schade, maar meestal
smaakvol M I N O T gestyled. T I C O NAnja: C E P‘Ja, T ik S Tben ORE BY geloof ik wel creatief. En ik durf er
zijn wij erbij als de mensen de velden in gaan. Daarnaast 2201 DZ NOORDWIJK
ook voor te gaan. Mijn motto is: als
INSPIRATIE, ADVIES, & zorgvuldig UITVOERING En alles is even en Daan: ‘Of ik bang ben dat de bloemen vertrapt worden ONTWERP JONCKERWEG 11
T. 071-4080008 E. INFO@NOORTINTERIEUR.NL WWW.NOORTINTERIEUR.NL
41
COLOFON
het
team
Brian Issac
Jeanette Rietmeijer ART DIRECTOR
EINDREDACTEUR
C R E AT I V E D I R E C T O R
TEKSTSCHRIJVER
Noordwijk
Noordwijk
Amsterdam
Noordwijk
Noordwijk
Corine Zijerveld
Stefan van Ruijven FOTOGRAAF
TEKSTSCHRIJVER
FOTOGRAAF
TEKSTSCHRIJVER
Hillegom
Oegstgeest
Nieuwkoop
Noordwijk
Bennebroek
Jeanette Starkenburg
Monica Stuurop
Esther den Hertogh
Lieven Engelen FOTOGRAAF
TEKSTSCHRIJVER
Noordwijk
Noordwijk
Noordwijkerhout
Noordwijkerhout
Katwijk
Richard Steenvoorden
Sandra Aartman FOTOGRAAF
TEKSTSCHRIJVER
TEKSTSCHRIJVER
TEKSTSCHRIJVER
Leiden
Noordwijkerhout
Nieuw-Vennep
Oegstgeest
Noordwijkerhout
Martine Goulmy
Annemiek Cornelissen
Arend-Jan Hermsen FOTOGRAAF
TEKSTSCHRIJVER
TEKSTSCHRIJVER
Nieuw-Vennep
Hillegom
Leiden
Woubrugge
Voorhout
UITGEVER
FOTOGRAAF
FOTOGRAAF
FOTOGRAAF
FOTOGRAAF
FOTOGRAAF
TEKSTSCHRIJVER
Lonneke Gillissen
Esmee Splinter
TEKSTSCHRIJVER
Sandra Zuiderduin
Dirk-Jan Booij
Els Bax
Willemien Timmers
Marianne ter Mors
Karin Schillert
Jacqueline Moison
May-lisa de Laat
Sabine Hertogh
Joep Derksen
Editorial
Brian Issac Oost west, thuis best? Bij een thema als ‘thuis’ denken we al snel aan materiële zaken als nieuwbouw, badkamers, beddenspeciaalzaken
Ted Denies
FOTOGRAAF
en woninginrichting, maar is thuis eigenlijk wel een plaats, of is het juist veel meer een gevoel?
Katwijk
Natuurlijk, ik voel me thuis in onze streek, want onze woning staat hier met daarin bovendien al onze persoonlijke bezittingen. Ook alle ingrediënten die de benodigde stabiele basis vormen, zoals veiligheid, voorspelbaarheid en bekendheid met de buren en omgeving, zijn aanwezig. Maar als iemand me zou vragen: ‘Leg me eens uit waarom jij je hier, in de kust- en Annette Fauchey FOTOGRAAF
bloemenstreek thuis voelt’, zou ik niet weten hoe precies te antwoorden.
Noordwijk
Daarbij hoor je mensen vaak zeggen: ‘Ik voel me hier thuis’, terwijl ze juist dan overal zijn, behalve thuis. Dat gevoel ken ik ook, want ook in Düsseldorf, München en Parijs voel ik me thuis en daar zijn niet alle basisingrediënten aanwezig. Hoe kan dat dan? Je ergens thuis voelen is een heel eigen gevoel, een Rick van Leeuwen
TEKSTSCHRIJVER
Valkenburg
persoonlijke emotie. Je thuis voelen heeft te maken met wie jij bent, met hoe jij in het leven staat en met jouw zogenaamde comfortzone. Als je gelukkig bent en alles klopt in je leven, dan voel je je ook sneller ergens thuis. Je durft avonturen aan te gaan, waardoor vreemde plaatsen dus ook als thuis kunnen voelen. Thuis kan dan ook overal zijn en daarom durf ik de uitdrukking ‘oost west, thuis best’, in de letterlijke zin, best in twijfel te trekken. Nadat u dit magazine heeft
Geerlof de Mooij
gelezen, ben ik benieuwd naar uw mening over ‘thuis’.
TEKSTSCHRIJVER
Rijnsburg
Een hartelijke groet, Brian Issac
Marca Bultink
TEKSTSCHRIJVER
Hillegom 5
Al meer dan 28 jaar toonaangevend in de bollenstreek met Al meer dan 28 jaar toonaangevend in de bollenstreek met topmerken uit binnen- en buitenland. Een gepassioneerd topmerken uit binnen- en buitenland. Een gepassioneerd team, dat u graag persoonlijk advies geeft op het gebied team, dat u graag persoonlijk advies geeft op het gebied van de laatste modetrends. Al onze prachtige collecties van de laatste modetrends. Al onze prachtige collecties vindt u op: www.myriam-mode.nl vindt u op: www.myriam-mode.nl O.A. AIRFIELD · ANNE CLAIRE · JOSEPH RIBKOFF O.A. AIRFIELD · ANNE CLAIRE · JOSEPH RIBKOFF LUISA CERANO · TED BAKER · JOSEPHINE & CO · JAPAN TKY LUISA CERANO · TED BAKER · JOSEPHINE & CO · JAPAN TKY
HENRI DUNANTPLEIN 22A, HILLEGOM HENRI DUNANTPLEIN 22A, HILLEGOM TELEFOON: 0252 - 52 41 09 TELEFOON: 0252 - 52 41 09 E-MAIL: INFO@MYRIAM-MODE.NL E-MAIL: INFO@MYRIAM-MODE.NL WEBSITE: WWW.MYRIAM-MODE.NL WEBSITE: WWW.MYRIAM-MODE.NL
OPENINGSTIJDEN: OPENINGSTIJDEN: MAANDAG GESLOTEN MAANDAG GESLOTEN DINSDAG T/M VRIJDAG 9.30 - 17.30 UUR DINSDAG T/M VRIJDAG 9.30 - 17.30 UUR ZATERDAG 9.30 - 17.00 UUR ZATERDAG 9.30 - 17.00 UUR
NOVEMBER 2017
inhoud 10 10
Coverstory Patty Trossèl
16
Leidse grachten Beeldreportage
22
Op glad ijs IJsclub Voorwaarts
26
64
Thuis Bij de Karmelitessen
30 34
Leven voor muziek Eric van der Reijden
38
Talent Golf only
42
16
Het dak eraf Dynamite Blues Band
46
Goed Doel Stichting Sterk Saam
48
De stijl van Caroline Glas
49
Landgoed Huys te Warmont
54
Interieur Mariska Jagt
58
Jubilea Party-time!
60 64
42 TEKST
Marca Bultink, Annemiek Cornelissen, May – Lisa De Laat, Joep Derksen, Vera Geerlings, Lonneke Gillissen, Nicole Groen, Esther den Hertogh, Sabine Hertogh, Brian Issac, Rick van Leeuwen, Loes Massaro, Daphne Meijer, Jacqueline Moison, Geerlof de Mooij, Karin Schillert, Esmee Splinter, Willemien Timmers en Sandra Zuiderduin
BEELD
Sandra Aartman, Ted Denies, Lieven Engelen, Erfgoed Leiden en omstreken, Annette Fauchey, Leo Gabriels, Martine Goulmy, Historische Kring Voorhout, Gerton Korpershoek, Daphne Meijer, Joyce Melief, Frank Langeweg, Jeanette van Starkenburg, Richard Steenvoorden, Stichting Oud Sassenheim, Monica Stuurop en Corine Zijerveld
ADVERTEREN
Brian Issac, sales@nexmagazine.nl PRODUCTIE
Senefelder Misset VERSPREIDING
verspreiding@nexmagazine.nl
68 72
Turborotonde Sneller thuis
Jora Vision Blijven verbazen
Nostalgie Smalspoor
Proefvoetbalster Renate Jansen
Pure Passie Drogisterij Letschert
N E X •X L M A G A Z I N E
is een uitgave van 4STRT Publishers
NEX•XL verschijnt drie keer per jaar in een oplage van 17.500 exemplaren en is bedoeld voor alle inwoners van de kust- en bollenstreek. Niets in deze uitgave, in welke vorm dan ook, mag worden gebruikt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever is verantwoordelijk voor de inhoud van NEX•XL magazine.
7
NOVEMBER 2017
inhoud 80
78 80 84 88
128 154 157
92
De huiskamer Van Bloemendaal
Dorpshuis ’t Eiland
Andreashofje Katwijkse stijl
Café Thuys Everybody knows you
94
Bollenschuren
98
Bollenboos
101
Hillegom
123
Hoge druk
128
NEXclusive travel
133
146
Metamorfose Angelique van Haeften
In nieuw jasje Esther Kortekaas In de spotlight Watertorens Visit Berlin
De tuin Winters sprookje
138
Schaatsberoemdheid
141
Lezersactie
Lisa van der Geest Win Champagne
143
De Magie Van carnaval
146
Emo verhaal
150
In de voetsporen
Krankzinnige kunst Slagerij van der Zalm
154
Jonge Ondernemer Edwin de Jong
157
Culinair Wijn en spijs
N E X •X L M A G A Z I N E
NEX•XL is te vinden bij bedrijven, hotels, alle adverteerders en sportclubs, en in wachtkamers, openbare gelegenheden en restaurants. NEX•XL wordt verspreid in de volgende plaatsen: Beinsdorp, Bennebroek, Bloemendaal, Hillegom, De Kaag, Katwijk, Lisse, Lisserbroek, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Rijnsburg, Sassenheim, Valkenburg, Vogelenzang, Voorhout, Warmond, De Zilk en Zwaanshoek. De volgende editie van N E X •X L M A G A Z I N E zal in februari 2018 verschijnen.
9
10
La Pat:
Rebel
Van punk tot opera, van Franse chansons tot Berlijnsachtig theaterdrama… De in Sassenheim geboren en getogen Patty Trossèl deed het allemaal. Al dertig jaar staat creatief multitalent La Pat in volledige vrijheid op het podium. ‘Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Het is maar net hoe mijn pet staat. Ik moet het vóelen.’
with a cause
11
T E K S T Sandra Zuiderduin B E E L D Lieven Engelen
‘Dat rebelse past gewoon heel erg bij mij. Ik denk in andere dimensies, in dromen bijna’
COMPLEET IETS ANDERS Een turbulente tijd volgt. Patty zingt in vreemde talen en treedt op in geweldige uitdossingen waar het publiek razendenthousiast op reageert. Ze begint naam te maken. ‘Ineens kreeg ik verliefde homo’s en transseksuelen achter me aan. Ik was de Nina Hagen van Nederland, dus ik
R
kon nog alle kanten op. Maar ik was
Trossèl niet toepasselijker kunnen
voor mijn neus.’
kiezen. Wandelend vanuit haar ou-
Het zorgt ervoor dat Trossèl eind
estaurant Op Eigen Wijze
ook nog heel jong toen, dus het had
in Sassenheim. De plek om
ook heel erg fout kunnen gaan. Er
elkaar te spreken, had Patty
lagen immers allerlei verleidingen
derlijk huis, waar haar 94-jarige va-
jaren tachtig bewust een stap terug
der nog zelfstandig woont en bij wie
Ja, behalve dat ik natuurlijk erg genoot van de zeeën van
doet. Hoewel sommigen denken aan
ze regelmatig op bezoek gaat, steekt
bloemen waarmee ik ben opgevoed.’ Lachend vertelt ze
een burn-out, is deze eigen wijze
Patty Trossèl alvast van wal. Het ijs is
verder over haar jeugd. ‘Ik ben de jongste van zes: vijf
van handelen eigenlijk kenmerkend
meteen gebroken. De ‘diva’ à la Mar-
meiden en één jongen. Ik denk dat mijn ouders liever nog
voor La Pat. ‘Ik ben tussendoor tel-
lène Dietrich die in de jaren tach-
een jongen hadden gehad. Misschien ben ik daarom wel
kens een tijdje weggeweest. Als je
tig bekend werd met haar donkere,
zo jongensachtig. Altijd al geweest. Een vrij wild typetje
liedjes van anderen speelt, kun je
bijna androgyne stemgeluid en over
was ik in mijn jeugd. Altijd voetballen en buitenspelen.’
gewoon doorgaan. Maar als je zelf iets maakt, kun je dat niet afdwin-
the top uitdossingen blijkt toegankelijk en benaderbaar. In haar gewone
THEO EN THEA
gen. Bovendien was ik het daarna
kloffie en met haar open uitstraling
Totdat Patty zich in haar tienerjaren voor muziek begint
ook wel even zat. Dat heb ik altijd na
en vrije geest hebben we al snel een
te interesseren. ‘Rond mijn zestiende, zeventiende be-
een tournee. Dan wil ik gewoon weer
fijn gesprek.
gon ik liedjes te schrijven en op te treden op school.’ In
compleet iets anders.’
Over hoe ze hier geboren en geto-
1981 volgt de oprichting van de punk/newwaveband
gen is bijvoorbeeld. ‘Mijn vader is
met de dubbelzinnige naam Tolips, waarmee ze al snel
NIET IN EEN HOKJE
een echte bollenreiziger. Maar zelf
naar Amerika vertrekt. ‘Het was een beetje uit de hand
Dus komt er een Italiaanse opera,
heb ik nooit iets met bollen gedaan.
gelopen.’ En daarna raakt haar carrière pas echt in
een cd in het Frans, een in het Duits,
een stroomversnelling. Nog tijdens haar afstuderen
en volgen er vele optredens in het
aan de Kleinkunstacademie richt ze de negenkoppige
buitenland. En dan nu een zevende
theaterdramaband La Pat op. Tegelijkertijd mag ze de
cd met softe liefdesliedjes en optre-
muziek voor de televisieserie en theatershow Theo en Thea
dens in een klassiek trio. ‘Ja, ik heb
schrijven.
heel veel gedaan. Daardoor ben ik
Misschien komt het door haar jongensachtige voor-
niet in een hokje te stoppen.’ Eerst
komen, misschien wel door haar vrije geest, maar de
leek ik net een klassieke alt, maar
Bollenstreek wordt al snel te klein voor haar. ‘Ik heb me
daar ben ik veel te creatief voor. Dus
altijd een vreemde eend in de bijt gevoeld. Overal waar
verzon ik mijn eigen teksten en stij-
ik was. Zat ik op de Kleinkunstacademie dan wenste ik
len. Ik spreek de talen ook niet, maar
dat ik op het Conservatorium zat bijvoorbeeld. Ik heb
zing ze wel. Omdat ze voortkomen
hier niet veel herkenning gevoeld in het anders zijn en
uit een soort fonetische fantasie in
deze streek was dan ook niet heel inspirerend voor mij.
een voor mij andere dimensie.’
Ik voelde me al snel veel meer thuis in de grote stad en bij
Hoewel velen denken dat ze een
die mentaliteit, dus ik was al vroeg weg uit Sassenheim.’
stoere diva is, is Patty bij tijd en
12
COVERSTORY
13
COVERSTORY
‘Ik heb hier, in de Bollenstreek, niet veel herkenning gevoeld in het anders zijn’ wijle juist erg onzeker. ‘Dat kan verwarrend zijn voor naasten. Die zien soms een kind, soms een heel strenge vrouw, soms een diva, dan weer een clown. De ene keer ben ik heel autoritair, dan weer helemaal niet. Ik ben heel vrij, maar aan de andere kant ook heel perfectionistisch. Ik wil het graag goed doen, maar ook weer compleet kunnen loslaten. Dat soort dualiteiten heb ik wel meer in iets niet meer van mij is, maar van zichzelf. Dan gaat het
is soms echt een kwelling. Totdat het
helemaal vanzelf. Dat gebeurt als het goed is ook op het
klaar is, de volgende inspiratie komt
podium, daar kom ik los van de tijd. Dan ben ik heel erg
aanwaaien en ik voel dat ik daar
Dieptepunten in haar leven kent
in het moment en is alles mogelijk.’
weer mee aan de slag mag.’
Patty dan ook zeker. ‘Dat gaat al-
Al bijna dertig jaar als vrije geest op het podium dus? ‘Ik
Hoe haar carrière er straks uit-
tijd hand in hand bij mij. Gaat het
heb nooit nagedacht over welke kant ik wilde opgaan.
ziet? Patty heeft geen flauw idee.
in mijn werk voor de wind, dan zit
Mijn stem is leidraad geweest voor de verschillende
Misschien wordt haar zevende cd
het in de liefde tegen. Of andersom.
stijlen en ik ga heel erg af op mijn impulsen en gevoel. Al
goed ontvangen en komt er weer een
Er is altijd weer iets, maar samen is
is het commercieel misschien niet zo slim, want je bent
tournee. Of helemaal niet. Ze lacht
er toch ook weer een soort balans.
daardoor niet herkenbaar voor het publiek. Als ik was
en legt uit hoe goed haar artiesten-
Daar komt wel steeds meer rust in
doorgegaan in hetzelfde, dan was ik veel sneller doorge-
naam eigenlijk gekozen is. Omdat ze
nu. Ik accepteer dat het bij het leven
broken. Maar dat rebelse past gewoon heel erg bij mij.
van alles wat er op haar pad komt,
hoort. Ik denk dat de kunst is dat ik
Ik denk in andere dimensies, in dromen bijna. Ik wil
aanpakt wat goed voelt. Omdat ze,
er straks niet meer tussen zit. Dat
het liefst iedere keer weer opnieuw beginnen en me niet
eigenwijs als ze is, altijd haar eigen
laten beperken door mijn gedachtes. Dat is creatief heel
pad volgt. ‘Ik doe echt helemaal wat
uitdagend.’
ik zelf wil, maar niet iedereen snapt
mij, ja.’
REBEL
dat. Ik kan vooraf vaak ook niet aan-
E I G E N PA D V O L G E N
geven hoe ik iets wil hebben. Het
Al vindt Patty het uitwerken van haar ideeën niet al-
is een proces dat moet ontstaan. Ik
tijd even aangenaam. ‘De impuls is leuk, maar de weg
moet het voelen, ik moet het horen.
Met dank aan het Apollofirst
ernaartoe is soms een verschrikking. Alleen: ik kan
En dan klopt het vanzelf wel.’
Theater voor de gastvrijheid
het niet níet doen. Het is een soort van drang, net als
en het gebruik van de ruimtes
baren bijna. Die drang is zo groot, dat alles moet wijken
en Denida Schraders
tot op het scherpst van de snede, want het ei moet gelegd
voor haar en visagie.
worden; er moet gecreëerd worden. Dat gaat heel ver en
14
BMW maakt rijden geweldig
VAN POELGEEST STELT U VOOR AAN DE NIEUWE BMW 6 SERIE GRAN TURISMO. De BMW 6 Serie Gran Turismo overtuigt door z’n unieke design en een even royaal als luxueus interieur. Strak vormgegeven vlakken vormen een fraai contrast met de licht dalende daklijn. De markante achterzijde benadrukt de dynamiek van dit bijzondere autoconcept. Deze combinatie van esthetiek, ruimte en comfort maakt de BMW 6 Serie Gran Turismo tot de meester van stijlvol rijplezier. Maak snel een afspraak en overtuig uzelf. Getoond model: BMW 640i xDrive Gran Turismo. Brandstofverbruik 7,7 - 8,2 l/100 km. CO2-emissie 177 - 187 g/km.
VANAF 11 NOVEMBER IN DE SHOWROOMS BIJ VAN POELGEEST. Amersfoort Ruimtevaart 2 3824 MX Amersfoort T (033) 462 15 00
Amstelveen Burg. A. Colijnweg 6-8 1182 AL Amstelveen T (020) 503 23 00
Heemstede Cruquiusweg 25 2102 LS Heemstede T (023) 528 52 84
Hilversum Bussumergrintweg 12 1217 BP Hilversum T (035) 624 11 56
Naarden Energiestraat 51 1411 AS Naarden T (035) 699 76 76
Noordwijk Keyserswey 91 2201 CX Noordwijk T (071) 409 09 10
I www.van-poelgeest.nl E info@van-poelgeest.nl
Pracht aan de Leidse gracht Wij vroegen onze fotograaf Richard Steenvoorden (1986), geboren Noordwijker en woonachtig in Leiden, om een selectie van zijn mooiste foto’s van de Leidse grachten. Richard verhuisde naar Leiden om daar Biologie te studeren met als afstudeerrichting Plantkunde. Twee jaar geleden had Richard voldoende tijd over om een nieuwe hobby op te pakken. Dat werd fotografie. De focus van zijn werk ligt op Travel & Hotspots. Gezien zijn roots en woonplaats zijn veel van zijn foto’s gemaakt in en rondom Noordwijk en Leiden.
16
LEIDSE GRACHTEN
17
LEIDSE GRACHTEN
18
Meer foto’s van Richard vind je via: instagram.com/reezyard
facebook.com/SteenvoordenPhotography
500px.com/richardsteenvoorden
LEIDSE GRACHTEN
19
Wethouder Hans Bakker
Sfeervolle, authentieke nieuwbouw siert straks het chique Noordwijk Nieuwbouwplan Offem Zuid past qua signatuur helemaal bij het lommerrijke Landgoed Offem en sluit qua architectuur aan bij de authenticiteit van de chique Voorstraat in Noordwijk Binnen. Offem Zuid is een compleet nieuwe buurt die de aantrekkelijkheid van Noordwijk vergroot.
M
ensen kunnen straks in de Landgoedzone wonen, in de Nieuwe Voorstraat of in een dorpse Noordwijkse setting; drie verschillende woonsferen met een grote variatie aan huizen. Het resultaat: Offem
Zuid biedt voor elk wat wils en dat is precies wat de gemeente Noordwijk en ontwikkelaars BPD en Van Rhijn Bouw voor ogen hebben.
20
H E T K A R A K T E R VA N N O O R D W IJ K Bouwwethouder Hans Bakker: ‘Voor de gemeente Noordwijk is deze nieuwbouwontwikkeling een uitgelezen kans om de aantrekkelijke leefomgeving van ons dorp verder te versterken. Onderscheidend! Als mensen straks de provinciale weg af rijden, krijgen ze meteen het gevoel: hé, ik ben in Noordwijk. Kortom, Offem Zuid is een ontwikkeling die past bij het karakter van Noordwijk en haar sfeervolle dorpscentrum.’
H O O G A M B I T I E N I V E AU De wethouder heeft de komst van Offem Zuid de afgelopen jaren from scratch meegemaakt. Hij vertelt: ‘De wijk heeft even op zich laten wachten, maar een paar jaar geleden hebben we er vaart achter gezet. Met BPD en Van Rhijn Bouw hebben we stappen kunnen zetten.’ Met elkaar hadden de partijen een hoog ambitieniveau, zoals vastgelegd in de missie ‘Noordwijk, energieke 7-sterren kustplaats’. Ze zijn van mening dat als je je visie tot in de kleinste details doorvoert, je echt kwaliteit toevoegt aan een wijk die niet alleen na de realisatie prachtig is om te zien, maar met de jaren alleen maar mooier en waardevoller wordt voor de bewoners en de gemeente Noordwijk.
TOEKOMSTBEELD Aan Architectenbureau Van Manen en Venster Architekten de taak om met bijzondere woningontwerpen gericht invulling te geven aan het hoge ambitieniveau. Een missie die is geslaagd: de kwaliteit is in elk opzicht terug te zien. Loop straks door de Nieuwe Voorstraat en zie een huis dat lijkt op een bollenschuur, even verderop staat een pand dat vroeger een hotel geweest zou kunnen zijn en daarnaast is een stoer herenhuis gebouwd. Laat je blik omhoog glijden over de gevels en ontdek de rijkheid aan details. Aan het dorpspleintje prijkt het statige ‘landgoed’. Het Versaille-achtige gebouw met klok in het midden zal zonder enige twijfel spraakmakend zijn én blijven.
R IJ K G E D E TA I L L E E R D E A R C H I T E C T U U R
Start verkoop fase 1
Ieder huis in Offem Zuid heeft een of meerdere bijzondere elementen en er is veel aandacht geschonken aan de details in de gevel. Soms
In december 2017 start de verkoop van fase 1:
loopt het metselwerk als een boog boven de ramen, er zijn huizen met
113 woningen die grofweg zijn te verdelen in tien
muurankers en iedereen heeft een voorname entree met een chic om-
verschillende hoofdtypes. Er komen grote huizen
lijste voordeur. Daarnaast prijkt een mooie lichtarmatuur. Op diverse
langs de singel, herenhuizen in de Nieuwe Voorstraat,
plekken in Offem Zuid zijn woningen met luiken, en her en der zie je
schitterende tweekappers en vrijstaande huizen
een huis met extra verdiepingshoogte op de begane grond.
en starterswoningen. Meer informatie vind je op de website. Iedereen die staat ingeschreven, ontvangt
K WA L I T E I T I N D E O P E N B A R E R U I M T E
een uitnodiging voor de start van de verkoop.
Wethouder Bakker: ‘Naast de aansprekende architectuur is bijzondere
www.nieuwbouw-offemzuid.nl.
aandacht geschonken aan de inrichting van de straten, groenzones en pleintjes. Enerzijds is er een natuurlijke inrichting met landschappelijke bomen en natuurvriendelijke oevers, anderzijds zie je karakteristieke bestrating en gemetselde bruggen. Door de gekozen verkeers- en parkeerstructuur ontstaat er in Offem Zuid naar mijn idee een mooie mix van levendigheid en rust. Ik kan niet wachten om straks een rondje te lopen en met eigen ogen te zien hoe de wijk geworden is.’ 21
TEKST
May-lisa de Laat
22
IJSCLUB VOORWAARTS
Op glad ijs
Na vijf winters zonder natuurijs, konden in Katwijk in januari van dit jaar eindelijk de schaatsen weer uit het vet. Het plezier bij IJsclub Voorwaarts was helaas van korte duur: de vorstperiode duurde maar kort en de baan kon welgeteld zes dagen open, soms zelfs alleen in de ochtend.
Het was goed dat de ijsbaan deze winter in ieder geval een paar dagen open kon, vindt voorzitter Dick van der Plas. ‘Anders vergeten de mensen deze prachtige ijsbaan in hun dorp. En dat werkt negatief door op het aantal leden én vrijwilligers. Iedere winter dat we open kunnen is een hoogtepunt. We moeten het hebben van de kwakkelwinters als de baan bij ons wél open kan en het buitenwater nog niet bevroren is, of nog onveilig is. Daarbij vraagt een vorstperiode die langer dan twee weken duurt te veel van het uithoudingsvermogen van onze vrijwilligers.’
23
wij zijn
verhuisd
binnen hetzelfde pand op onderste etage vindt u nu De Hypotheker, boven, als vanouds, Bureau Booy.
Parallel Boulevard 214c Noordwijk aan Zee 071 368 18 18 booy@bureaubooy.nl
IJ S C L U B Z O N D E R IJ S In januari 1893 werd IJsclub Voorwaarts opgericht als natuurschaatsbaan op de Oude Rijn in Katwijk. Het was een tijd waarin nog wel drieduizend mensen een seizoenkaart in de la hadden liggen. In 1991 verhuisde de IJsclub naar Katwijk aan Zee. ‘Een hele stap voor de founding fathers,’ laat Dick van der Plas glimlachend weten. Anno 2017 bestaat IJsclub Voorwaarts Katwijk uit vier actieve afdelingen: schaatsen, fietsen, skeeleren
‘We bieden graag onderdak aan groepen mensen om hier te sporten. Denk aan voetballende jongeren, statushouders die leren fietsen of een dansgroep’
en met eigen mankracht neergezet. En onlangs kreeg het clubgebouw een nieuwe bar, nieuw meubilair en werd de disco-installatie van huurder (S&R) vernieuwd.
én de landijsbaan. De Katwijkse
Vanaf oktober is het beheer van het
Wielervereniging werd zeven jaar
complex jaarrond in handen van
geleden ingelijfd. Het skeeleren
autistische jongeren van zorggroep
bestond toen al en is vooral bij de
’s Heeren Loo. ‘Dat is winst voor ons, maar ook voor de jongeren, die
jeugd populair. Maar ook volwassenen die ’s winters op het ijs staan,
Daarnaast kwam er naast de bestaande grote baan een
een zinvolle dagbesteding hebben
trainen andere delen van het jaar op
kleinere krabbelbaan en werd de oude atletiekbaan rond
in het onderhouden van de banen,
de buitenbaan bij De Goerie, die dit
het hoofdveld een skeelerbaan. En zeer recent is het tech-
het schoonhouden van de wijk en
voorjaar werd verbreed. De fietsers
nisch uitdagende Bikepark De Goerie rond het terrein
het draaien van bardiensten. Mijn
trainen zolang het ’s avonds licht is
aangelegd. Bovendien worden het terrein en het clubhuis
droom? Voor de wijk een vitaal
twee keer in de week. Daarna pak-
optimaal benut. ‘We bieden graag onderdak aan groepen
buitensportcentrum zijn. Reuring
ken ze de mountainbike of fietsen
mensen om hier te sporten. Denk aan voetballende jon-
op De Goerie, dat hebben we nodig!’
op het strand, wat wel de hele winter
geren, statushouders die leren fietsen of een dansgroep.
mogelijk is. Skeeleren is mogelijk tot
Leden van Stichting Sport & Recreatie Gehandicapten
medio september.
Katwijk en Omstreken (S&R) houden hier al hun soos en discoavonden, en eten hier ook. Zo genereren we het hele
U I T B R E I D I N G VA N
jaar door inkomsten.’
AC T I V I T E I T E N Doordat de Hollandse winters zach-
IJ S M E E S T E R E S
ter worden, loopt bij alle ijsclubs het
Bij de ijsclub is ijsmeesteres Jacoline van der Bent het
ledental langzaam terug. Verbreding
hele jaar in touw. ‘Zodra de vorst zich aankondigt, laten
van activiteiten is dan ook noodzake-
we beide banen onderlopen en wachten we vol spanning
lijk voor het voortbestaan. Iets waar
af tot er glad ijs ontstaat. Dankzij de beschutte ligging is
Dick van der Plas zich met hart en
drie dagen serieuze vorst meestal genoeg. Bovendien is
ziel voor inzet. ‘Ook zoeken de regio-
de baan prachtig vlak. In de praktijk moet dit wintersei-
nale clubs steun bij elkaar om de
zoen blijken of het zeil onder het gras nog goed genoeg
kosten te drukken. Denk bijvoor-
is – voor het verbreden van de skeelerbaan moesten we
beeld aan de huur van de overdek-
het namelijk tijdelijk opzijleggen. We testen dit uiteraard
te ijshal in Leiden voor training en
ruim op tijd.’
competitie.’
V I TA L I T E I T En dan staat er sinds 2004 ook nog een multifunctioneel clubhuis met een bestuurskamer, opslagruimte en kantine. Het gebouw is bijna volledig uit eigen middelen 25
Thuis bij de karmelietessen Een grote, witte villa met daarop in sierlÄłk dikgedrukte letters Casa Carmeli.
Het gebouw met bÄłbehorend landgoed en panden kent een rÄłke historie: het bouwjaar is 1887 en sinds 1945 huizen de karmelietessen er, zusters van de katholieke Karmelorde. Eerst samen met straatkinderen, tegenwoordig met senioren. 26
CASA CARMELI
27
‘T
oen ik nog in Sittard in het moederhuis van de
OUDERENZORG
karmelietessen woonde, zei ik vaak tegen moe-
Het werd een appartementencom-
der M. Angelina, de algemene overste en hoog-
plex voor hulpbehoevende oude-
ste kloosterzuster: “Er is iets mogelijk in Vogelenzang. Als
ren, geopend in 2016. Zuster Elvira
BEELD
we willen dat daar jonge vrouwen intreden, moet de sfeer
Maria: ‘Het zijn voornamelijk vaste
Joyce Melief
van een klooster aanwezig zijn. En er moet een apostolaat
huurappartementen, maar we heb-
komen, een missie.” “Ga maar,” zei ze.’ Zo vertrekt zuster
ben ook een tijdelijk te verhuren
Elvira Maria in 2010 naar het landgoed Casa Carmeli,
woning. Hier kunnen bijvoorbeeld
waar zij in 2012 moeder-overste wordt. Een van de eerste
echtparen verblijven tijdens de re-
grote beslissingen die ze neemt, is de verbouwing van de
validatie van een van de twee. De
afgesloten woonruimte van de zusters naast Casa Carmeli,
moderne woningen in combinatie
het slot, en de daarop aangesloten kapel.
met onze zorg, hebben als resultaat
TEKST
Esmee Splinter
dat echtparen bij elkaar kunnen
28
In die eerste jaren als moeder-overste staat er nog geld
blijven wonen en dat alleenstaan-
op de bank, de rente levert niets op en moeder-overste
de ouderen hulp krijgen, die ze van
besluit met de wind mee te gaan. ‘Paus Franciscus was
omwonenden of familie niet meer
hot en daarmee het helpen van de zwakkeren en hulp-
krijgen. De maatschappij is zoda-
behoevenden. Maar het nieuwe apostolaat moest bij ons
nig veranderd dat jonge echtparen
passen.’ Als steeds meer passerende ouderen haar vertel-
bijna gedwongen zijn om allebei te
len dat ze moeite hebben met het vinden van de juiste
werken, waardoor zij niet meer kun-
zorg aan huis, besluit ze dat ook het voormalige naast-
nen helpen. Ja, de zorg van ouderen
gelegen gastenverblijf, het vroegere kindertehuis, toe is
op je nemen is als jonge zuster toch
aan een nieuwe invulling. En daarmee aan een rigoureu-
een stuk leuker dan het dagelijks
ze verbouwing.
schrobben van gastenkamers.’
CASA CARMELI
K LO O S T E R 2 . 0
ken op. Moeder-overste: ‘Het hoort bij ons, maar het is
Anno 2017 lijkt de missie van moeder-overste geslaagd:
ook een herkenningspunt voor de buitenwereld. Steeds
van de vijf inwonende zusters zijn er drie niet ouder dan
meer jongeren willen een selfie maken, anderen roepen:
35 en recentelijk ingetreden. En ook zuster Elvira Maria,
“Moslim!”’
zelf pas 52 jaar, is behoorlijk bij de tijd. E-mails ‘Verstuurd vanaf mijn iPhone’, actief op Facebook, instemmen met
VA N 5 . 3 0 T O T 2 1 . 0 0 U U R
selfies op straat, een touchscreen voor de nieuwe lichtre-
Iedere dag is er de terugkerende dagindeling. Steevast
geling in de kapel en een onlangs afgeschermd stuk tuin.
staat de wekker op 5.30 uur. Om 6.00 uur begint het ge-
‘Alleen de zusters mogen daar komen; de jongere zusters
bed in de kapel, om 7.00 uur nuttigen de zusters in stilte
hebben een uitlaatklep nodig, een dagelijks uurtje onge-
het ontbijt. Tot 8.30 uur is de lezing, vaak uit de Bijbel,
stoorde ontspanning. Omwonenden begrepen daar in
en aansluitend de Heilige Mis. Daarna hebben alle zus-
eerste instantie niets van, nu vinden ze het oké. We spe-
ters tot 11.30 uur hun eigen taken wat betreft de verzor-
len vaak spelletjes op het gras en in de winter leggen we
ging van de senioren. Zuster Elvira Maria: ‘De een trekt
er een ijsbaan aan. Tja, als je in een klooster woont, dan
de steunkousen aan, de ander geeft sondevoeding en het
is dat het ook wel. Slotzusters, karmelietessen, wonen in
dagelijkse voetenbadje, weer een ander betaalt de reke-
principe afgeschermd van de buitenwereld, in het slot.
ningen. Buurtzorg en thuiszorg helpen ons overigens met
Achter de slotdeur komt niemand. Wij hebben dan een
grotere zorgbehoeftes – we zijn geen verpleegkundigen,
apostolaat, de uitlaatklep is zo belangrijk omdat we niet
we hebben geen verzorgingstehuis, je moet het meer zien
naar buiten gaan als het niet nodig is.’
als mantelzorg.’
Op de momenten dat ze dat wel doen, gebeurt dat altijd nog in habijt, de zwarte sluier. Dat levert soms rare blik-
’s Middags wordt er weer gestart met bidden, een warme lunch, afwassen en medicijnen uitdelen bij de ouderen. ‘Van 14.00 tot 15.00 uur hebben we een uurtje recreatie, dan de rozenkrans, gevolgd door een les. Meestal verzorg ik de lessen, soms komt onze leraar kerkgeschiedenis langs. Het onderwerp heeft betrekking op theologie of spiritualiteit,’ aldus moeder-overste. De zusters vervolgen de middag met een halfuur vrije tijd, een praatje bij de senioren, weer een uur bidden en de laatste zorgtaken afronden. ‘Van 19.30 tot 20.30 uur hebben de enige oudere zuster, ze is 92 jaar, en ik een uur recreatie. Het zou wat zijn: we zorgen voor senioren, maar besteden geen aandacht aan onze eigen zuster. Als laatste brengen we samen onze kippen binnen en gaan we met ze op stok.’
E E N H E C H T, M O D E R N G E Z I N Zuster zijn is een roeping, vindt moeder-overste. Net als het huwelijk dat is. Voor haar vormen de vijf zusters een gezin, het klooster is hun thuis. ‘Als je intreedt zijn de zusters je familie. Kortgeleden is iemand vertrokken; ze was nog niet zelfstandig en volwassen genoeg om in te treden. Dat heeft twee weken pijn gedaan. Als je hier hoort, is dit je thuis. Het is net als vroeger, bij je ouders. Zeker omdat we hier maar met z’n vijven zijn: wie problemen heeft, spreekt die sneller uit. We letten op elkaar en zorgen voor elkaar: we vormen een hecht gezin.’ 29
T E K S T Joep Derksen B E E L D Gerton Korpershoek
DOOR TURBOROTONDE SNELLER THUIS 30
TURBOROTONDE VOORHOUT
Decennialang leidden de stoplichten op de Nagelbrug in Voorhout bijna dagelijks tot opstoppingen en veel frustratie bij de verkeersdeelnemers. Maar na jaren van voorbereidingen, de sloop van de eeuwenoude boerderij Oostdam en het afschaven van een stukje Overbosch, kunnen de asfaltgebruikers eind dit jaar genieten van de fonkelnieuwe turborotonde.
M
et name de oost-westverkeersverbindingen, waaronder de N444, staan in de
Bollenstreek al jaren onder druk. De N444 wordt voornamelijk gebruikt door regionaal en doorgaand verkeer, en in de zomer is het een belangrijke route voor verkeer van en naar het strand. De komst van een turborotonde moet de verkeersstromen sneller laten stromen. Deze nieuwe
31
Let’s have dinner! It’s november agaIn
De hele maand november 2for1 Heerlijke 2for1 menu’s: 1+1 gratis! Kijk op www.noordwijk.info Alexander Beach Club | Beachclub O. | Bij Raggers | Blauwe Gans | Blu Beach | Brasserie La Terrasse Brasserie Noordzee | Breakers Beach House | De Klucht | De Lamme Goedzak | De Smaakmaker De Witte Raaf | Dunes Lounge & Bar | DUTCH! | DYLANS | EMMA Dinner & Drinks | Fratelli Noordwijk Gouden Muur | Heeren van Noortwyck | Het Zuiderbad | Hof van Holland | La Galleria Landgoed Tespelduyn | Langs Berg en Dal | Latour | Malegijs | Mimmo | Open-Doors | Oriento Paul’s Recept | Restaurant Groot Hoogwaak | Royal | ‘t Elfde Gebod | ’t Pannekoekenhuisje | Tong Ah Vesper | Villa de Duinen | Wish you where hier | Yan | Zon en Zeebad
TURBOROTONDE VOORHOUT
rotonde, met twee banen in beide
S LO O P O O S T DA M
richtingen, komt te liggen boven de
Wat echter wél compleet verdween voor
ruim 350 jaar oude Leidsevaart.
de turboronde, waren de oude boerde-
‘Straks kunnen zowel voetgangers, fietsers als automobilisten sneller en veiliger oversteken’
rij Oostdam en de naastgelegen waag-
OP DE BARRICADEN
schuur uit 1730. De eigenaar had ze al
Nu is de gemiddelde Voorhouter niet
enkele jaren in de verkoop staan, maar
het Openbaar Ministerie. Dat overkwam
zo van het actievoeren, maar dat ver-
niemand toonde interesse. De provin-
enkele tientallen automobilisten.
anderde in 2011, toen de allereerste
cie Zuid-Holland, die op zoek was naar
ontwerptekeningen van de turbo-
ruimte om de werkzaamheden voor de
SNELLER EN VEILIGER
rotonde openbaar werden. Toenma-
nieuwe rotonde te vergemakkelijken, be-
Ook is er rekening gehouden met toekom-
lig gemeenteraadslid Joost Peetoom
sloot de boerderij en het waaggebouwtje
stige geluidsoverlast van het verkeer. Er is
van de PvdA hekelde de tekening en
te kopen, zodat ze gesloopt konden wor-
gebruik gemaakt van stiller asfalt en een
oordeelde dat de turborotonde ‘er-
den. Zodra de rotonde klaar is, wordt het
150 meter lang geluidscherm moet ervoor
uitziet als een kruising tussen een
terrein weer verkocht als bouwgrond.
zorgen dat de bewoners van de zorgwoningen van de BNS zich niet hoeven te
jachthoorn en een schuiftrompet. Dit is de natte droom van een eer-
OP DE BON
ergeren aan voorbijrazende motoren of
stejaars verkeerskundestudent. Als
De verkeersoverlast tijdens de werk-
denderende vrachtwagens. De werkzaam-
deze tekening bewaarheid wordt, zal
zaamheden viel uiteindelijk mee. De
heden aan de turborotonde zijn eind dit
het park Overbosch een kwart klei-
provincie Zuid-Holland zette een in-
jaar afgerond.
ner worden.’
spraaktraject op, waaraan alle Voorhouters konden deelnemen. Ook werd
De tunnel, waardoor fietsers vanuit het
De praatgroep Betrokken Voorhou-
er apart gesproken met onder meer de
dorp richting de KTS kunnen rijden, werd
ters hield een heuse boomplantactie
eigenaren en bewoners van seniorenflat
al eerder officieel geopend, waarna bleek
en de Stichting Vrienden van het
Park Overbosch en de zorgwoningen
dat deze niet veilig genoeg is. Fietsers en
Overbosch werd opgericht, onder
van Woonservicecentrum Buitenplaats
scooters maken er namelijk gebruik van
meer om samen met de gemeente
Nieuw Schoonoord (BNS). En ook de
dezelfde rijbaan als voetgangers. Met het
Teylingen en de provincie Zuid-Hol-
dokterspost/eerste hulp bleef goed be-
aanbrengen van belijningen en het verho-
land te onderhandelen over het be-
reikbaar. Slechts enkele keren werd de
gen van de wandelstrook, zouden de pro-
houd van het grootste deel van het
N444 een weekend afgesloten voor al
blemen tot het verleden moeten behoren.
Overbosch en de compensatiemaat-
het verkeer. Wethouder Bas Brekelmans van de ge-
regelen. Uiteindelijk bleef de kap van het bos beperkt tot 2,5 procent.
Wel liep menig automobilist tegen een
meente Teylingen kijkt uit naar de eind-
Deze bosnatuur wordt in de loop van
forse bekeuring aan. De betreffende
oplevering: ‘Deze kruising is me al jaren
volgend jaar als ecologische verbin-
maanden was het namelijk verboden
een doorn in het oog. Straks kunnen zowel
dingszone tussen de Haarlemmer-
om vanuit het dorp Voorhout linksaf te
voetgangers, fietsers als automobilisten
trekvaart en de nieuw aan te leggen
slaan richting de A44. Wie dat wel deed,
sneller en veiliger oversteken. Bovendien
Noordelijke Randweg Voorhout ge-
en hierbij betrapt werd door een agent,
verbetert de rotonde de bereikbaarheid
compenseerd.
kon vervolgens 240 euro overmaken aan
van Voorhout en Noordwijk aanzienlijk.’ 33
MUZIEK
34
Leven voor de muziek ‘Hij heeft een kop om Arie te heten,’ zei zijn vader, toen Eric van der Reijden op 22 september 1950 het levenslicht zag in het Sint Elisabeth Ziekenhuis in Leiden. Wellicht een voorteken van de eigengereidheid van de man die nét geen dierenarts werd, maar zijn levenspad liet leiden door muziek en mooie meubels.
T E K S T Willemien Timmers B E E L D Stefan van Ruijven
35
MUZIEK
E
rics vader Huub was een fervent jazzmuzikant. Hij speelde saxofoon, trompet
en piano. Eric: ‘Ik kan mij niet anders herinneren of er klonk jazzmuziek bij ons thuis. Geregeld kwamen er allerlei bandjes in onze huiskamer oefenen.’ Naast deze muzikale drive, heeft Eric de handelsgenen van zijn vader geërfd. ‘Hij was echt een goed zakenman en vond iedereen burgerlijk. Zo begon hij ooit met het importeren van opblaaspoppen – een kuise variant toen nog – en ook dat liep als een dolle!’ Aangestoken door het muziekvirus, volgde kleine Eric al vanaf zijn vijfde levensjaar pianolessen bij een strenge juffrouw. ‘Hoe autoritair zij ook was, het is wel de basis geweest voor mijn verdere muzikale ont-
‘Als mijn vader ’s nachts muziek maakte, ging mijn moeder ernaast staan strijken’
maal het tweede én tweemaal het derde jaar diergeneeskunde te hebben gedaan, besloot Eric op zijn 26ste de eer aan zichzelf te houden. ‘Het ging eenvoudigweg niet meer.’
JAZZCAFÉ De droom om op het terrein van de Oegstgeester Almondehoeve een dierenkliniek te beginnen, gaf Eric
wikkeling. Later, op de middelbare
hiermee op, maar er waren nog veel
school, ben ik erbij gaan drummen. Dat had ik mijzelf aangeleerd, net
daar maar weinig rust in mijn kont.’ En ook zijn examen-
andere dromen over. De antiekzaak
als gitaar en bas spelen. Ik speelde
jaar moest Eric overdoen: te vaak was hij met vrienden in
die hij er inmiddels samen met zijn
in schoolbandjes, en later met bands
bandjes van allerlei samenstellingen aan het optreden.
vader begonnen was, Almondehoeve Lifestyle & Antiek, floreerde, en
in het patronaatsgebouw aan de Rhijngeesterstraatweg, het huidige
DAG E N N AC H T
ook muzikaal zat hij niet stil. Vader
La France.’
In 1971 ging Erics droom om diergeneeskunde te stude-
en zoon begonnen samen een jazz-
ren in vervulling. Hij verhuisde naar Utrecht, maar ook
café in Amsterdam, de Run Inn, op de
WEINIG RUST
daar brak zijn muzikantenlevensstijl hem op. Naast zijn
hoek van de Runstraat en de Keizers-
De ijver die Eric toonde om zichzelf
studie en het musiceren pakte Eric een andere grote passie
gracht, met alle avonden van de week
nieuwe nummers op nieuwe instru-
op: het restaureren van antiek. Toen bleek dat de verkoop
live-muziek. Vaak speelden ze zelf,
menten aan te leren, stond in schril
hiervan hem een leuke bijverdienste opbracht, aarzelde
maar regelmatig waren er ook grote
contrast met zijn schoolprestaties.
de student diergeneeskunde geen moment en huurde een
namen die optraden.
‘Ik heb dubbele jaren gedraaid op zo
werkplaats bij een beginnend importeur om op grotere
‘Toen ik vanwege artrose drie jaar lang
ongeveer alle leerinstituten die ik na
schaal aan de slag te kunnen gaan.
niet kon spelen, ben ik maar solo gaan
de lagere school heb bezocht. Altijd
Eric was dag en nacht bezig: in het weekend ging hij
zingen. Maar het bloed kruipt waar
was ik met muziek bezig, dus dat le-
richting Oegstgeest om daar met zijn vrienden op te
het niet gaan kan: inmiddels speel ik
ren had totaal mijn focus niet.’ Vader
treden, doordeweeks ‘studeerde’ hij en gaf hij ’s nachts
alweer een tijdje contrabas in mijn
Van der Reijden was daar minder blij
oude meubels een nieuw leven. ‘Het deerde mij niet om
eigen kwintet, Eric & Friends, dat
mee en toen Eric voor de tweede maal
’s nachts te werken, dat was vroeger bij mijn ouders heel
maandelijks bij mij thuis repeteert. Na
in het vierde jaar van het Rijnlands
gewoon. Mijn vader was dan op zijn sax of trompet aan
al die jaren is spelen, zingen en het ex-
Lyceum bleef zitten, stuurde hij hem
het oefenen, terwijl mijn moeder stond te strijken. “Wat
perimenteren met nieuwe jazzsongs,
naar Internaat Noorthey in Bloemen-
vind je van dit riedeltje, schat?” vroeg hij dan. Grappig
bij voorkeur thuis tussen mooie oude
daal. ‘Helaas voor hem had ik ook
om aan terug te denken.’ Na tweemaal het eerste, twee-
meubels, het liefste wat ik doe!’
36
DE KIEWIET DE JONGE KLINIEK
‘Iedereen wil graag horen: “Wat zie jij er goed uit! Heb je lekker geslapen?” Dat zijn kleine geluksmomenten. En daar is soms maar heel weinig voor nodig!’ stelt drs. Katja Kiewiet de Jonge, met haar kliniek gevestigd aan de Voorstraat in Noordwijk.
In Nederland is Katja Kiewiet de Jonge dé autoriteit op het gebied van injectables en laserbehandelingen. De Consumentenbond riep de Noordwijkse tot twee keer toe uit tot de beste in haar vakgebied. Ze wordt vooral geprezen om haar gedegen precisiewerk, met behoud van eigen gezichtsuitdrukking en natuurlijke beweeglijkheid van het gezicht. ‘Mensen die in mijn kliniek komen, willen geen nieuw gezicht,’ benadrukt Kiewiet de Jonge, die álle behandelingen zelf uitvoert. ‘Mijn klanten willen er gewoon fris en uitgerust uitzien. Ze hebben zin in het leven en willen dat ook uitstralen. Kleine verbeteringen rond de ogen, zoals het verminderen en verwijderen van wallen, kunnen al van grote betekenis zijn en een patiënt weer laten stralen. Bij mij krijgen klanten een veilige behandeling met een natuurlijke uitstraling én langdurig resultaat! En dat kan al vanaf 550 euro.’
Zin in het leven!
NIEUWSTE TECHNIEKEN Met ruim vijftien jaar ervaring als cosmetisch arts, heeft Kiewiet de Jonge alles in huis voor het tegengaan van veroudering en het behouden van schoonheid. Vooral met botox, fillers en (CO2)laserbehandelingen, een ruim assortiment aan veilige en goede producten. ‘Ik heb nu ook apparatuur om ogen te liften zónder te snijden. En sinds kort beschikken we over een innovatief apparaat om plaatselijk vet van de buik en onderkin te verwijderen. We zijn als kliniek dus altijd gericht op de nieuwste technieken om behandelingen nog aangenamer en effectiever te maken.’
De Kiewiet de Jonge Kliniek is gevestigd in Noordwijk (Voorstraat 63) en Rotterdam (Westblaak 110). Voor het maken van een afspraak, belt u met 06-1406 5011 of mailt u naar info@kiewietdejongekliniek.nl. Voor meer informatie kunt u terecht op www.kiewietdejongekliniek.nl
37
TALENT
Niets anders dan golfen 38
‘Het gaat eigenlijk vanzelf. Ik zie voor me hoe ik de bal TEKST
Sabine Hertogh BEELD
Sandra Aartman
wil slaan en dan komt hij inderdaad vaak terecht waar ik dat wil. Vanuit een bunker, bosje of andere ingewikkelde plek naast de green krijg ik dat het best voor elkaar.’ Nick Slobbe (14) uit Noordwijkerhout is hard op weg heel groot te worden in de golfwereld.
Nick is drie jaar oud als hij voor het eerst een golfclub
De bond regelt alles. Ik train drie à
in zijn handen heeft. Hij mag met zijn vader mee naar
vier keer per week en daarnaast heb
het Golf Centrum Noordwijk, waar hij probeert te
ik een fysieke coach in Amsterdam
golfen met een plastic setje. Hij vindt het prachtig.
die me lichamelijk sterker maakt
Daarna wil hij elke keer dat zijn vader gaat met hem
en golfgerelateerde oefeningen laat
mee naar de golfclub.
doen. Nee, ik heb er nooit genoeg van. Ik heb ook altijd zin. Ook bij
METEEN EERSTE
slecht weer. Ik houd juist ook van
Op zijn vierde gaat Nick op golfles. Het zijn speelse lessen
golfen onder barre weersomstan-
voor kleuters waarbij rennen, oefenen en de regels leren
digheden, zoals bij veel wind. Dat
kennen vooropstaan. Voor Nick is het niet genoeg. Hij
maakt golfen leuk en afwisselend.’
neemt het golfen erg serieus en wil elk jaar meer leren. Op zijn elfde speelt hij zijn eerste jeugdwedstrijd op een
D O D E L IJ K N A A S T
open toernooi op Landgoed Tespelduyn. Hij wordt me-
DE GREEN
teen eerste. En dat valt op. Onder meer bij golfprofessi-
‘Tja, kennelijk heb ik talent,’ zegt
onal Tjeerd Staal die hem graag onder zijn hoede neemt.
Nick. ‘Iedereen zegt het, dus het zal
Onder Tjeerd groeit Nick verder. Al snel wordt hij lid van
wel zo zijn. Ik sta nu op de 18de plek
de Noordwijkse Golfclub en mag hij dat jaar zelfs al mee-
van de ranking van de Nederlandse
doen met het NK tot en met 21 jaar van de Koninklijke
jeugd tot en met 21 jaar. Wat ik hoor
Nederlandse Golf Federatie.
van trainers en anderen is dat ik veel balgevoel heb. Ik raak de bal op een
LEVEN VOOR GOLF
speciale manier, waardoor hij heel
Sinds zijn twaalfde doet Nick mee aan het selectiepro-
hard en krachtig is. Vooral naast de
gramma van de Koninklijke Nederlandse Golf Federatie.
green ben ik dodelijk, zeggen ze.’
Hij vertelt: ‘Daardoor ben ik in de zomerweekenden vaak
Ook heeft Nick nu voordeel van zijn
naar wedstrijden en in de winterweekenden zijn er veel
lengte. ‘Ondanks dat ik pas veertien
trainingen. Ook ga ik regelmatig naar toernooien in het
ben, ben ik al wel 1,84 meter lang en
buitenland. Ik ben al op veel plekken geweest. Soms is er
ik ben nog niet uitgegroeid. Daar-
een toernooi in Wales, dan weer in Frankrijk of België.
om kan ik goed concurreren met de 39
TALENT
jeugd tot en met 21 jaar. Ook doe ik soms al mee aan toernooien waarbij ik het opneem tegen volwassenen. Ik moet nog wel verder werken aan mijn techniek en dat probeer ik zo veel mogelijk te doen.’
S C H O O L V O O R T O P TA L E N T E N Nick zit in de derde klas van de havo op een zogenaamde LOOT-school (Landelijke Overleg Onderwijs Topsport), het Leonardo da Vinci college in Leiden. Het is een normale school, maar na toestemming van de minister krijgen toptalenten er vrijstellingen, bijvoorbeeld voor een buitenlands golftoernooi. In de klas van Nick zitten regelmatig andere toptalenten, zoals basketballers of voetballers. Op deze school kijken ze dus nergens meer van op en zijn ze gewend aan fanatieke sporters. ‘Of ik door al dat trainen het gevoel heb dat ik wat mis? Nee, integendeel, het brengt me alleen maar dingen. Ik ga regelmatig naar het buitenland, kom op de mooiste plekken en doe wat ik het liefst doe. Ik hoef niet per se films te kijken of te gamen. En als ik tv kijk, kijk ik toch naar golf.’
G O L F E N I N PA R IJ S Noordwijkerhout is dan ook de perfecte woonplaats voor de jonge topgolfer. ‘Ik woon precies tussen drie golfbanen in. Ik ben begonnen op GCN, de kleinere golfbaan in Noordwijk. Tespelduyn vind ik heel prettig om te trainen
‘Kennelijk heb ik talent. Iedereen zegt het, dus het zal wel zo zijn’
en ik woon praktisch naast de mooiste baan van Nederland: De Noordwijkse Golfclub, waar ik ook heel vaak te vinden ben. Ik ga trouwens ook graag naar The International in Badhoevedorp, dat is maar twintig minuten rijden vanaf Noordwijkerhout.’ Van de banen waar Nick tot nu toe is geweest, vindt hij Le Golf National bij Parijs het allermooist. ‘Maar ook de banen in Engeland zijn prachtig. Mijn droom is om nog beter te worden. Ik wil na mijn havo kijken hoe ik het best golfpro kan worden. Ik heb me nog niet zo verdiept in welke opleidingen of begeleiding hiervoor is. Ik laat het op me af komen. Maar één ding ligt vast: ik wil niets anders dan golfen.’
40
BADERIE HOES BOLLENSTREEK EN HOES INSTALLATIE-BEDRIJVEN
THUIS BADERIE HOES,
IN DUURZAAM ONTZORGEN Baderie Hoes Bollenstreek en Hoes Installatiebedrijven BV uit Lisse zijn bekend van de
Samen met warmtepompen, slimme ventilatiesystemen en andere duurzame oplossingen kunnen nieuwbouw, maar tegenwoordig ook bestaande woningen, geheel energie-
badkamers en het totale ontzorgingsconcept,
neutraal worden gemaakt. Takken laat enkele indrukwek-
maar ze doen veel meer. Ook voor warmtepompen,
Keukenhof, een pand dat zowel kan koelen als verwarmen.’
slimme ventilatiesystemen en unieke zonne-
kamers, sauna, eigen strandje en een whirlpool. ‘Een duin-
panelen bent u bij Hoes aan het juiste adres.
kende foto’s zien. ‘Kijk, dat is Villa Suikerkamp bij Kasteel Een andere foto toont een recreatiewoning met zeven badvilla voor de verhuur in Noordwijk. Geheel energieneutraal gemaakt. Geweldig, toch? Ook kunnen we woningen maken zonder gasaansluiting.’ Iets dat erg interessant is nu de overheid een flinke subsidie geeft bij een overstap van gas.
M
En dan ontvangen ondernemers daarbij ook nog eens een
ede-eigenaar Ed Takken vertelt: ‘Wat bijna niemand weet, is dat we
milieu-investeringsaftrek.
naast complete badkameroplossingen nog veel meer doen, zoals op het gebied van duurzame energie.’ Een kans voor particulieren en be-
De meerwaarde van Hoes? ‘Wij helpen u uw droom te
drijven nu de overheid ruim meebetaalt. ‘Neem bijvoorbeeld de zonnepanelen
realiseren. Of het nu gaat om een compleet nieuwe bad-
die wij plaatsen. Dat zijn gecombineerde panelen – voor warm water en elektra
kamer of om duurzame oplossingen om uw vaste lasten
– die dankzij de nanotechnologie een veel hoger rendement geven bij het opwek-
omlaag te brengen, wij adviseren u graag en helpen u bij
ken van zowel warm water als elektra. Daarin zijn we echt uniek in Nederland.’
het aanvragen van de beschikbare subsidies.’ 41
DYNAMITE BLUES BAND:
THUIS OP HET PODIUM 42
Van Bollenstreek tot buitenland, het maakt eigenlijk niet uit waar deze Nederlandse Red Devils spelen, want overal gaat het dak eraf. Wie het idee heeft dat bluesmuziek alleen maar treurig zou zijn, komt bij een swingend optreden van de Dynamite Blues Band dan ook voor een verrassing te staan. ‘De pure energie spat ervan af.’
T E K S T Sandra Zuiderduin B E E L D Frank Langeweg en Leo Gabriels
43
DYNAMITE BLUES BAND
‘Alsof het zo moest zijn, kwam het allemaal samen.’
EXCLUSIEF JAMMEN Toch was de eigenlijke afspraak dat het gezamenlijke optreden eenmalig zou zijn. Ze zouden één keer exclusief gaan jammen in het Koffiehuis in Noordwijk. ‘Gewoon voor de lol, alleen: daarna zijn we nooit meer van elkaar af gekomen. De naam was al gevestigd en er was interesse vanuit een platenlabel. Ook werden we nog best vaak gebeld voor de leukste festivals. Dus toen we een telefoontje voor een festival op de Azoren kregen, besloten we het gewoon te doen. Eenmaal terug van het eiland, wisten we dat we door moesten gaan.’
F
En dus gingen de Bollenstreekse
ebruari 2013, het ontstaan
bandleden hard aan de slag. ‘We zijn
van de Dynamite Blues Band.
gaan opnemen, schrijven en optre-
‘Een doorstart na meerdere
dens gaan doen. In september 2014
gescheiden wegen,’ vertelt bassist
kwam de eerste cd uit, Shakedown &
Renzo van Leeuwen. Hij herinnert
Boogie, in september 2016 de twee-
het zich nog goed. ‘Ik ging weleens
de, Kill Me With Your Love, en nu
naar de band Big Blind, waar op
zijn we bezig met de derde.’ Maar ook
dat moment gitarist JJ van Duijn,
op Spotify, vinyl, menig festival en
zanger en mondharmonicaspeler
zelfs in De Wereld Draait Door zijn
Wesley van Werkhoven en drum-
en waren de liedjes van de Dynami-
mer Niels Duindam deel van uit-
te Blues Band te horen. ‘We hebben
maakten. Dan stond ik daar als een
bijna alle bluesfestivals in Nederland
soort trotse, grote broer te kijken.’ Iets ouder dan de rest is Renzo namelijk, de Abraham van de band. Al voelt het dankzij de jarenlange hechte vriendschappen niet zo. ‘We zijn inderdaad begonnen vanuit Big Blind,’ vult JJ (Jacob Jan) van Duijn aan. ‘Vandaaruit hebben we verder gezocht. En ja, het is een klein
‘We hebben bijna alle bluesfestivals in Nederland en België wel gedaan. We gingen als een speer’
en België wel gedaan, ja. We gingen als een speer.’ Tot zanger Wesley besloot een halfjaar te gaan reizen. ‘Dat was wel even iets, ja,’ geven de twee toe. ‘Het was op het hoogtepunt van onze carrière, maar we vonden allemaal dat hij dit avontuur moest aangaan.’ De aandacht verslapte wel iets, maar
wereldje, dus via via kwamen we
nog steeds bleven de mannen een
bij Renzo en later bij onze tweede
gevierde naam in de blueswereld.
drummer, Jan Aandewiel, terecht.
Zo mochten ze dit jaar op De Zwarte
44
Cross en in Duitsland optreden. ‘In
blij te maken met onze muziek,’ zegt Renzo. ‘En het aller-
oktober zijn we zelfs ieder weekend
leukst is toch wel de vibe in onze band,’ vult JJ van Duijn
volgeboekt.’
aan. ‘Natuurlijk valt er weleens een onvertogen woord, maar er is altijd een klik. We hebben zo veel lol samen en
EEN VONK DIE
dat geeft veel positieve energie. Als we in de bus stappen,
O V E R S L A AT
dan begint het eigenlijk al. De weg naar een optreden toe
En hoewel de mannen veel naar
is soms misschien nog wel het leukst.’
het oosten of Limburg afreizen omdat de blues daar nu eenmaal meer leeft, blijft de eigen regio trekken. Zo
Paspoort Dynamite Blues Band
staat in oktober Bokbier & Blues in
Renzo van Leeuwen: bassist, woont in Hillegom, maar kun je overal in
De Gewoonste Zaak in Lisse op het
De Bollenstreek tegenkomen. Acteert overdag als accountant en geniet
programma, in november de Dutch
van zijn gezin met drie kinderen.
Roots & Blues Tour in De Duycker in Hoofddorp, en in december Café
Niels Duindam: drummer, komt uit Noordwijk en gaat daar
de Twee Wezen in Sassenheim. Stuk
waarschijnlijk nooit meer weg. Heeft het geluk professioneel te mogen
voor stuk optredens waar de jongens
drummen in meerdere bands en toert zo heel Europa door.
erg van genieten. ‘We spelen veel eigen nummers en 90 procent daarvan
Wesley van Werkhoven: zanger, mondharmonicaspeler en een echte
is heel vrolijk. We maken er echt een
“Sassemmer”. Is dé man op het podium, de smoel van de band, kan
feestje van. Dat is voor het publiek
overal muziek uit halen.
heel leuk om naar te kijken. De vonk slaat altijd wel over.’
Jan Aandewiel: tweede drummer, maar absoluut geen tweede keus. Eigenaar van muziekwinkel en webshop Music All In. Woonachtig en
Datzelfde geldt voor de bandleden
rondhangend in Noordwijk.
zelf. Met bijna ieder een eigen zaak, een druk gezin en een baan ernaast,
Jacob Jan van Duijn: gitarist, woont in Noordwijk, onderneemt in
moet er iets zijn waarvoor ze het
Katwijk. Mede-eigenaar van muziekschool en -studio House of Music.
doen. ‘Ik vind het leuk om mensen
Liep het bluesvirus op bij het stelen van zijn vaders plaatjes. 45
Stichting SterkSaam:
T E K S T Sandra Zuiderduin
B E E L D Ted Denies
Wie het pad van de Heereweg tegenover de Engelenkerk in Lisse afr캐dt, ziet de charmante zorgboerder캐 van Stichting SterkSaam al voor zich opdoemen. Het kleinschalige woon- en zorginitiatief voor zes jongvolwassenen met een verstandel캐ke uitdaging wordt gerund door Ingrid Bekkering en Rick van Ste캐n. 46
Doen waar je blij van wordt
GOED DOEL
E
en rustiek plekje midden in de drukke Randstad waar het heerlijk thuis
zijn én komen is. Dat is wat initiatiefnemers Ingrid Bekkering en Rick van Steijn voor ogen hadden toen ze in 2015 deze droom begonnen. ‘We
kwamen op het idee toen we ergens anders een oude boerderij te koop zagen staan. Helaas werd die net voor onze neus weggekaapt. Maar toen besloten we iets met horeca én mensen met een verstandelijke uitdaging te beginnen. We werden steeds enthousiaster en uiteindelijk kregen we een telefoontje dat dit te koop stond. Samen met onze buurman en met de hulp van financierders die er gelukkig in geloofden, hebben we drie kavels gekocht.’
SAMEN OUD WORDEN Vol enthousiasme en zonder zorgachtergrond stortten de twee zich in het avontuur. ‘Dat was best wel naïef,’ geeft Ingrid toe. ‘We moesten onze eigen woning én de zorgboerderij nog verbouwen, dus het zag er niet uit in het begin. Daarom hadden we lange tijd maar drie bewoners, terwijl we al wel de acht vaste medewerkers hadden aangenomen en dus de kosten hadden. Dat was wel moeilijk.’ Naast die acht medewerkers, zijn er ook nog eens tien vrijwilligers die er mede voor zorgen dat het woon- en zorginitiatief kan blijven draaien. Rick: ‘Gelukkig zit het huis nu vol en is het de bedoeling dat de bewoners samen oud worden. En dat lukt vast wel, want hoewel ze qua achtergrond erg divers zijn, werkt het wel. Ze vullen elkaar aan.’
DIERENWEIDE Die heterogene groep zorgt bij de dagbesteding voor een bonte verzameling aan georganiseerde activiteiten. ‘Houtbewerking, schilderen, knutselen, maar ook schoffelen in de moestuin en dieren verzorgen,’ sommen Ingrid en Rick op. ‘Jongeren van hier, maar ook vanuit de regio, komen hier om te doen wat ze leuk vinden.’ De een in moestuin VoedSaam, de ander aan een wijnkratje in de Talentschuur, soms in het huis of de tuin, en af en toe op de dierenweide bij de eieren die later worden verkocht. ‘Je mag hier doen waar je blij van wordt. We kijken wat er nodig is en dat komt er.’
VERDER HELPEN Hopelijk worden aan dit alles straks nog twee bed & breakfasts en de kookacademie KookSaam toegevoegd, een opleidingsplek waar jongeren met een verstandelijke uitdaging begeleid worden naar een betaalde horecabaan en voor derden leren koken met zelf geplukte groenten uit de moestuin. Ook al een langgekoesterde droom voor het duo dat afkomstig is uit de horeca. ‘Dat is echt onze passie,’ vertellen Ingrid en Rick stralend. ‘We willen die jongens ook echt verder helpen in het leven.’
Z O B L IJ Dat deze stap weer een nieuw avontuur met zich meebrengt, terwijl ze al zo veel hobbels op de weg naar hun droom hebben genomen, vinden de twee niet erg. Ingrid: ‘Zeker in het begin was het spannend. En natuurlijk is het nog steeds zwaar af en toe, maar het is ook erg gaaf. We zijn erin gerold en kunnen niet meer terug, maar dat willen we ook niet meer. We worden er blij van dat we onze bewoners en deelnemers iets kunnen geven dat ze anders niet gehad zouden hebben: een plek waar ze zichzelf kunnen zijn en zich verder kunnen ontwikkelen.’ stichtingsterksaam.nl 47
de stijl van
Caroline Glas
is kunstenaar en eigenaar van Galerie het Heerenhuis in Lisse. Ze is echtgenote van Art en moeder van twee dochters.
CAROLINE GLAS (51)
Stad: ‘Mijn absolute favoriet is Amsterdam. Hip en trendy, de vrijheid van de mensen is er veel voelbaarder dan in andere steden, 2.
en alle culturen leven er door elkaar. En dat
5.
zie je terug in de winkels en restaurants. Elk weekend probeer ik daar wel te zijn.’
6.
Reizen: ‘Elk jaar gaan we naar Italië, waarbij we iedere vakantie een ander gebied proberen. De afgelopen vakantie was dat Puglia. Maar mijn hart ligt in Sicilië, vanwege de puurheid. En dit jaar gaan we rondreizen in Vietnam, Cambodja en Laos.’
Muziek: ‘Ik hou van diverse soorten muziek: soul, r&b, jazz, Motown, maar ook van house. 3.
Fan ben ik van rockbabe Anouk, maar ik hou ook van de muziek van Prince. Muziek moet
7.
in ieder geval om op te dansen zijn. Ik hou wel van een feestje!’
4.
Stijlicoon: ‘Amy Winehouse had een eigen stijl. Ik hou daarvan. Het had iets van de fifties. En ook weer een rock-’n-rollbabe.’
Ooit nog hebben: ‘Een huis in Italië. Dat zou ik mooi kunnen combineren met schilderen.’ 1.
Mijn stijl: ‘Mijn kleding en accessoires moeten stoer zijn. Zwart is altijd de basis, net zoals in mijn kunstwerken. Dat is stoer en stijlvol, maar contrasteert ook met andere kleuren.’
1. ‘Italiaanse schoenen van Vic Matie zijn bijzonder en daar hou ik van.’ 2. ‘Mijn favoriete geur is Black Orchid van Tom Ford, kruidig en zwaarder, en de naam zegt het al: de vormgeving is in zwart.’ 3. ‘Qua kledingmerken heb ik een voorkeur voor Diesel en Zadig et Voltaire.’ 4. ‘Ik draag graag sieraden van Uno de 50, een Spaans merk dat van elk sieraad slechts vijftig exemplaren maakt. Dat vind ik een mooi idee.’ 5. ‘Ook bij het Amsterdamse Gem Kingdom koop ik graag sieraden, omdat ze bijna alleen maar unieke items maken.’ 6. ‘Als ik mijn stijl op het gebied van kunst moet omschrijven, is het mixed media: een combinatie van verf, foto’s en andere materialen.’ 7. ‘Maria staat voor liefde, troost en bescherming. Zij mag niet ontbreken in mijn leven.’ 48
T E K S T Brian Issac
B E E L D Stock
In onze drukke regio zijn er niet veel plekken waar je je kunt laten overweldigen door historisch groen, maar in Warmond kan het. Op landgoed Huys te Warmont kun je romantisch wandelen, neerstrijken op een bankje aan de kasteelgracht, en, kijkend naar het eeuwenoude huis, in gedachten de geschiedenis aan je laten voorbijtrekken.
Passanten in een eeuwenoud huis 49
TEKST
Willemien Timmers
W
ie de eerste steen legde, is niet bekend, maar
nen en kronkelende paden, ingericht
archeologisch onderzoek heeft uitgewezen
volgens de Engelse landschapstijl,
dat de fundamenten van het Huys te War-
wordt in de volksmond nog steeds
mont uit de 12de of 13de eeuw dateren. Bewoners kwa-
‘het bos van Krantz’ genoemd. Het
BEELD
men en gingen, erfden en verkochten, en verbouwden
prachtige park, dat zo’n twintig hec-
Richard Steenvoorden
ieder naar eigen inzicht. Zo’n vijfhonderd jaar lang was
tare groot is, laat bezoekers even de
en collectie van Historisch
het Huys te Warmont de zetel van de Heren en Vrouwen
tijd en beslommeringen vergeten.
Genootschap Warmelda
van Warmond, die hun ‘vrije heerlijkheid’ vanuit het huis
In 1960 werd de buitenplaats aan
bestuurden.
de gemeente Warmond verkocht, die het bos overdeed aan de Stich-
‘Als je hier wilt wonen, moet je bereid zijn je 21steeeuwse ideeën over wooncomfort los te laten’
L U I D K LO K J E
ting Het Zuid-Hollands Landschap
De beroemdste bewoner was Johan van Duvenvoirde,
en het huis aan de Stichting Huis te
admiraal van Holland en bevelvoerder bij de geuzen.
Warmond. Sindsdien is het eeuwen-
Nadat de Spanjaarden tijdens het beleg van Leiden zijn
oude pand particulier bewoond en
huis hadden verwoest, kreeg hij toestemming om met de
wordt erop toegezien dat er weinig
stenen van eerder afgebroken Warmondse kloosters Het
wordt veranderd aan de sprookjes-
Huys te herbouwen. Het oude luidklokje (een van de oud-
achtige sfeer die eromheen hangt.
ste in Nederland) dat in de rechter torenspits hangt en als opschrift 1392 et vocor barbara draagt, herinnert nog
GROOT VOORRECHT
aan die tijd.
‘Het is inderdaad een voorrecht om
Pas toen baron C.P. van Leyden het mooie buiten in 1774
hier te wonen,’ beamen de bewoners
kocht, kreeg het huis zijn huidige, classicistische uiterlijk.
van het prachtige landhuis. ‘De op-
Van Leyden was een van de burgemeesters van Haarlem en
richters van de stichting, een viertal
gebruikte het Huys als zomerverblijf. Hij zorgde ervoor dat
goede vrienden, wilden voorkomen
zijn buitenhuis een ingetogen Louis XVI-interieur kreeg,
dat, net als veel andere kastelen en
met als pronkstuk de ronde muzieksalon met prachtige
landhuizen in den lande, Huys te
stucwerken waar de tijd stil lijkt te hebben gestaan.
Warmont in handen van projectontwikkelaars zou vallen, en zou de-
50
H E T B O S VA N K R A N T Z
graderen tot modern appartemen-
Begin twintigste eeuw verwierf de Leidse textielfabrikant
tencomplex of kantoorgebouw. Zij
C.H. Krantz het landgoed en onderhield de buitenplaats
hebben daarmee dit prachtige pand
buitengewoon goed. Het parkbos met de eeuwenoude la-
een enorme dienst bewezen. Het ge-
LANDGOED
hele interieur is nog zoals het was in de achttiende eeuw:
‘Palmendag’. Dan worden de palmen en alle planten door de
prachtige hoge plafonds, mooie grote ruimtes en smaak-
bewoners vanaf het binnenplein verkast naar de oranjerie, die
volle ornamenten geven het huis sfeer.’
nog steeds in gebruik is.
DIKKE TRUI
te op ons pad gekomen is, en zijn er daarom zuinig op om in
Wonen in cultureel erfgoed vraagt wel wat van je. ‘Je
dit huis vol historie alles te houden zoals het is. Op die manier
moet een liefhebber, of liever gezegd, een romanticus zijn
kunnen we op termijn het stokje weer doorgeven aan nieuwe
om hier te willen wonen. Je moet houden van de unieke
liefhebbers, die op hun beurt op dit huis zullen passen. Wij zijn
sfeer, maar ook niet terugschrikken voor hoge stookkos-
immers maar passanten in dit bijzondere huis.’ En al wonen
ten en het moeten meehelpen met het onderhoud.’
sommige huurders al decennialang op het Huys te Warmont,
Omdat het huis als zomerverblijf is gebouwd – de chique
alledaags wordt het nooit. ‘Het is hier zo’n bijzondere plek.
bewoners ontvluchtten in de warme maanden de stank
Midden in de Randstad, en toch midden in de natuur. Elke
van de stad – ontbreekt het in het Huys te Warmont aan
keer als je door het bos naar huis rijdt, voelt het als vakantie.’
‘We weten allemaal hoe gezegend we zijn dat deze woonruim-
wintercomfort. Met dat lot hebben de bewoners, waarvan sommigen op het Huys geboren zijn en anderen er al
Met dank aan de huidige bewoners voor de sfeerimpressie
tientallen jaren wonen, zich inmiddels verzoend. ‘Neem een dikke trui mee, adviseren wij ons bezoek altijd. In een oud, niet geïsoleerd huis kun je niet verwachten dat elke ruimte behaaglijk warm is. Voor het eeuwenoude houtwerk is het bovendien beter dat het huis niet geïsoleerd is. Als je hier wilt wonen, moet je bereid zijn je 21ste-eeuwse ideeën over wooncomfort los te laten.’
S P R O O K J E S AC H T I G Toch heeft dit gebrek aan modern gerief ook zijn charmes, geven de bewoners toe. ‘Het is een huis waar je ’s winters dicht bij de haard kruipt met een warm vest aan. En, eerlijk is eerlijk, de sfeer is hier inderdaad sprookjesachtig als het buiten vriest en het ijs uit de gracht tegen het huis aan kraakt. De herinneringen aan schaatsen op de gracht en koek en zopie uitdelen uit het raam, zijn onvervangbaar. Ook kerstvieren, het liefst met een pak sneeuw erbij, voelt nergens zo warm en bijzonder als hier in huis. Heerlijk om geen lullig boompje op een kist in een hoekje te zetten, maar een prachtige boom van meer dan vier meter te bestellen.’
PA L M E N DAG Ook al hebben de verschillende bewoners hun eigen stek in het grote landhuis, er is veel gemeenschapszin. ‘In de zomer ontmoeten we elkaar regelmatig tijdens een gezellige borrel op het binnenplein. Een illustratie van onze betrokkenheid bij elkaar: wij noemden de oudere generatie medebewoners vroeger zelfs oom en tante.’ De bewoners onderhouden ook samen de rozentuin en de kruidentuin, en zorgen ervoor dat hun kippen niets tekort komen. Een jaarlijks terugkerende gebeurtenis is de zogenaamde 51
Onderweg, op het werk, langs de lijn, thuis en op school, altijd en overal staan we in verbinding met elkaar. Apparaten als smartphones en tablets zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Braintel integreert vernieuwende communicatiemiddelen in bedrijven, maar schenkt vooral aandacht aan de klant, denkt met opdrachtgevers mee en levert maatwerk. 52
BRAINTEL
VLIEGTUIGMODUS ZORGT VOOR VOLLEDIGE AANDACHT Braintel een totaaloplossing van breedband en hosted telefonie had
geleverd. De gastvrouw van dat restaurant vertelde me dat Marie-José hen in aanloop naar de opening
veel kopzorgen en tijd heeft bespaard. Zo hadden ze dezelfde dag
‘Z
nog een vast nummer en hebben ze
owel in je persoonlijke
der verbinding en applicaties die
zelf niets met de provider hoeven
leven als op de werkvloer,
voldoen aan de gebruikersbehoefte
regelen. Ook is de open en persoon-
gaat het allemaal om
is nutteloos. De techniek op de juis-
lijke manier waarop wij telkens
verbindingen,’ zegt Marcel van der
te manier verbinden met de gebrui-
worden ontvangen voor mij de be-
Neut. Samen met Marie-José van
ker, dat is onze uitdaging. In onze
vestiging dat Braintel met recht een
Laere werkt hij al meer dan vijf-
steeds veranderende samenleving
van onze toppartners is: ze zijn per-
tien jaar in de telecombranche. ‘In
geeft Braintel samen met Telfort
soonlijk, ondernemend en duidelijk,’
onze reis naar het digitale tijdperk
Zakelijk het digitale tijdperk op de
aldus Vanessa Hoekema van Telfort
is persoonlijke aandacht ontzettend
werkvloer een gezicht. Wij brengen
Zakelijk.’
belangrijk. Steeds meer bedrijven
techniek en producten tot leven,
spelen hierop in. Grote merken en
zodat bedrijven profiteren van effi-
VLIEGTUIGMODUS
winkelketens zijn zowel on- als of-
ciënte processen en hun medewer-
Door aandacht te hebben voor de
fline goed vertegenwoordigd en ma-
kers kunnen voorzien van een fijne
bedrijfscultuur, de organisatiepro-
ken zich wendbaar voor de steeds
werkplek. Bijvoorbeeld telefonie en
cessen en de medewerkers, levert
veranderende behoefte van de con-
internet voor horecaondernemin-
Braintel volledig maatwerk en ont-
sument. Thuis creëer je waardevol-
gen, accountantskantoren, trans-
zorging. En Braintel kiest er bewust
le herinneringen door persoonlijke
port- en bouwbedrijven, maar ook
voor om heel lokaal te werken. Ma-
aandacht voor en met elkaar.’
voor winkeliers uit de regio.’
rie-José: ‘Onze persoonlijke aanpak,
F IJ N E W E R K P L E K
T O P PA R T N E R
zorgt ervoor dat we bedrijven pre-
Ook op het werk staat iedereen met
‘Wanneer ik een afspraak met
cies dat kunnen bieden wat ze no-
elkaar in contact. Marie-José: ‘Con-
Marcel of Marie-José heb, is het
dig hebben. Boven Marcels bureau
tact met klanten, leveranciers en
altijd maar de vraag waar deze
op het kantoor in Katwijk hangt de
collega’s of zelfs systemen die met
gaat plaatsvinden. Ze nemen me
quote: Eventually everything con-
elkaar communiceren; wij voorzien
mee naar de bedrijven waar onze
nects. Zowel thuis als op de werk-
bedrijven in de Duin- en Bollen-
verbindingen het werk doen. Zo
vloer, uiteindelijk staat alles met
streek van dit soort communicatie-
ontmoette ik Marie-José dit voor-
elkaar in verbinding en dat maakt
middelen. Maar een apparaat zon-
jaar in een nieuw restaurant waar
dingen alleen maar makkelijker.’
noem het gerust “vliegtuigmodus”,
53
MARISKA JAGT
“
BIJ EEN LEEG CASCO RAAK IK SUPER ENTHOUSIAST OVER ALLE MOGELIJKHEDEN OM DE PERFECTE WOONOMGEVING TE CREËREN
”
JE HEBT EEN EIGEN INTERIEURDESIGN -STUDIO. HOE IS HET ALLEMAAL BEGONNEN? ‘Als kind was ik al bezig met styling en ontwerp en ik ben ook altijd al creatief geweest. Als ik een leeg casco zie, raak ik superenthousiast over alle mogelijkheden om de perfecte woonomgeving te creëren. Ik ben zeven jaar geleden aan de keukentafel begonnen en dat ging meteen heel erg goed. En nu zijn we met z’n achten, interieurarchitecten, grafisch vormgevers, productontwerpers. We doen het totale pakket.’
WAT B I E D J IJ J E K L A N T E N ? ‘Karaktervolle interieurs met een serene elegantie. Met bijzondere oplossingen en een sterk oog voor detail ontwerpen we high end-interieurs waarin de gebruiker zich thuis voelt maar tegelijkertijd ook wordt uitgedaagd. Wij merken dat particulieren vaak een heel specifiek beeld in hun hoofd hebben van hoe ze het willen, dus ik probeer ze andere facetten te laten zien. Door ze verschillende mogelijkheden voor te leggen, kunnen ze heel bewust achter hun uiteindelijke ontwerp staan. Het is dan ook niet: u vraagt, wij draaien. We gaan een proces met ze aan. We werken heel nauw samen met de opdrachtgever, in fases, waarbij we feedback vragen, waardoor het weliswaar onze stijl blijft, maar wel hun woonomgeving wordt.’
H O E Z O U J E D I E S T IJ L O M S C H R IJ V E N ? ‘We hebben een aantal kernwaarden die heel veel over onze stijl zeggen: quiet luxury, camouflaged glamour, good taste en contemporary elegance. Warme interieurs, maar wel met een stoer randje. Als je in een ruimte komt, moet die je rust geven en comfort bieden. Niet te veel tierelantijnen. Clean maar niet kil.’
S TA J E DA A R B IJ O O K O P E N V O O R N I E U W E T R E N D S ? ‘Ik geloof niet in het blindelings volgen van trends. Een stijl is persoonlijk en groeit met je mee, ook op interieurgebied. Dat betekent niet dat we niets met trends doen. We bezoeken de grote beurzen, zodat we wat ons in de nieuwste trends en collecties
TEKST
Lonneke Gillissen
54
Quiet luxury & good taste Mariska Jagt is interieurarchitect en stylist én de creatieve kracht achter Studio Mariska Jagt, dat acht man sterk nationaal en internationaal projecten ontwikkeld. Van kantoren tot villa’s en van hotels tot publieke ruimtes. ‘Altijd met een warm gevoel, maar wel met een stoer randje.’ 55
56
MARISKA JAGT
“
WE ONTWERPEN HIGH END- INTERIEURS WAARIN DE GEBRUIKER ZICH THUIS VOELT MAAR OOK WORDT UITGEDAAGD
”
aanspreekt op onze stijl kunnen toepassen. En andersom. Zo gebruiken wij al jaren graag gerookt glas en marmer, en dat is nu ineens heel erg in. Wij willen een statement maken met iets en niet iets toevoegen om het toevoegen.’
WA A R B E N J E T R O T S O P ? ‘Ik ben trots op al mijn projecten, maar over sommige ontwerpen ben ik extra tevreden. Zoals over een project op Mallorca, echt een prachtige villa halverwege de bergen, met een mandarijn- en citroenenboomgaard eromheen. Heel bijzonder. De warme diepe kleuren, denimblauw, okergeel, smaragdgroen. Elke ruimte heeft een andere kleur, maar vormt toch een geheel. En ik ben ook wel een beetje verliefd geworden op het eiland. Een ander voorbeeld is een project in Rotterdam, waar de opdrachtgever – een professioneel voetbalkeeper – een veilige omgeving voor zichzelf wilde. Zijn wens hebben we gecreëerd door het gebruik van warme tinten, raambekleding van bamboe en lampen in gerookt glas.’
E N WA A R B E N J E N U Z O A L M E E B E Z I G ? ‘Wat ik momenteel een heel mooi project vind is het ontwerp en de realisatie van een boetiekhotel in Leiden. De hotelwereld ligt me na aan het hart – ik heb hiervoor in de hotelbranche gewerkt. Ook hier werken we met warme kleuren, goudtinten. Het is een monumentaal pand, met van die kruip-door-sluip-door gangetjes en mooie details die heel veel sfeer zetten. Bovenin hebben ze suites gemaakt van twee verdiepingen, waarbij je echt in het puntdak zit en dan de volledige balkenconstructie ziet. Geweldige ruimtes om vorm te mogen geven.’
Z E T J IJ O O K T R E N D S ? ‘Een goede designer is een inspiratiebron voor anderen. Ik doe dat niet bewust, maar ik hoor het wel vaak. Mensen die onze projecten zien of ons bijvoorbeeld via Instagram volgen, geven aan de interieurs echt als inspiratie te zien en heel vernieuwend te vinden. Ik denk dat dat in me zit en vanzelf gaat. Het is zeker niet iets wat ik bedenk: nu moet ik een nieuwe trend neerzetten.’
E N WA A R D R O O M J E N O G VA N ? ‘Ik zou heel graag een prestigieus hotel in een wereldstad willen realiseren. Misschien wel doordat ik uit die hospitality-wereld kom. De hele klantbeleving vormgeven en in het ontwerp ondersteunen: van het moment dat een gast contact opneemt tot en met het moment dat hij weer vertrekt. Dat lijkt me fantastisch.’ 57
Party time!
NEX XL feliciteert Villa Beukenhof, KBM Katwijk, NHW Jobs, Autocentrum Beelen en de Porseleinkast van harte met hun jubileum!
Villa de Beukenhof: 500 jaar ‘De Beuk’ Filmsterren en prinsessen, hij zag ze komen en gaan. Verliefde stelletjes zag hij ook. Misschien plaste er weleens een hondje tegen hem aan. De eeuwenoude beukenboom in de tuin van restaurant De Beukenhof in Oegstgeest moet heel wat hebben meegemaakt. ‘Als die beuk had 6. kunnen praten, dan was dat een bestseller geworden,’ zegt Erwin Rozendal. Hij viert dit jaar het 500-jarig bestaan van zijn restaurant.
NWH jobs 10 jaar
Autocentrum Beelen 30 jaar
Van vijf naar ruim driehonderd uitzendkrachten in tien jaar. Jacco, Dennis en Theo willen alle
Al dertig jaar een begrip in
klanten dan ook bedanken voor het vertrouwen,
de regio én ver daarbuiten,
alle uitzendkrachten voor hun inzet én het hele
dat is Autocentrum Beelen.
vaste team van NWH Jobs voor hun toewijding
Frank Beelen startte ooit
van de afgelopen tien jaar. Want: ‘Deze mijlpaal
met sleutelen aan auto’s
hebben wij met elkaar bereikt! NWH Jobs zorgt
in een oude schuur en
voor de juiste persoon in uw bedrijf. Op ieder
heeft nu het grootste
moment. En dat werkt!’
merkonafhankelijke autobedrijf van Nederland met vestigingen in
De Porseleinkast 50 jaar
Lisserbroek, Almere en
Het familiebedrijf, gerund door Henriëtte van
Rotterdam. Frank Beelen:
den Anker, begon in 1967 met de verkoop van
‘Het succes is mede te
luxe huishoudelijke artikelen. Hierbij stond
danken aan een fantastisch
productadvies en een hartelijke ontvangst centraal, en dat is nooit veranderd! Het afgelopen jaar is
team medewerkers dat elke
er wel een grote bedrijfsverandering doorgevoerd: de Porseleinkast richt zich nu primair op twaalf
dag weer klaarstaat om de
topmerken, waaronder Jura, Villeroy & Boch en Le Creuset. De trendy winkel aan de Voorstraat 66
klant, zakelijk en particulier,
in Katwijk is nu van donderdag tot en met zaterdag open en kan ook op afspraak worden bezocht.
totaal te ontzorgen op het gebied van alles wat met auto’s te maken heeft. Bij
Het Katwijkse familiebedrijf KBM Groep bestaat 60 jaar
auto’s hoeft u eigenlijk maar
KBM Groep is in 1957 opgericht door Bart van der Plas
even Beelen bellen.’
senior (85) en is actief op het gebied van Ontwikkeling & innovatie, Bouw & transformatie en Onderhoud. ‘Ons bedrijf is optimaal ingericht voor klanten die met een partner willen ontwikkelen, bouwen, beheren en onderhouden.’ De huidige directie wordt gevormd door de zonen van de oprichter: de broers Dick, Willem en Jan Bart van der Plas.
58
aan één ding te denken:
Calla Het nieuwbouwcomplex voor 50-plussers, ‘Calla’, in de wijk ‘De Bloem’ in
Rijnsburg, is bijna klaar. De eerste bewoners staan te trappelen om hun intrek te nemen in dit prachtige gebouw met een unieke formule: een wooncomplex waarin zelfstandig kan worden gewoond met alle faciliteiten in de buurt om het leven zo aangenaam mogelijk te maken. De huurders leven er in luxe en comfort, met zelfs een eigen wellness center, sauna en zwembad in het complex. Daarnaast kunnen de bewoners desgewenst en naar behoefte gebruikmaken van bijvoorbeeld medische thuiszorg. De 98 levensloopbestendige appartementen hebben een zeer hoogwaardige afwerking en zijn van alle gemakken voorzien om het leven gedurende ‘de oude dag’ zo gemakkelijk mogelijk te maken. Er is in het bijzonder veel aandacht gegeven aan de gemeenschappelijke ruimten: een ontmoetingsruimte, kookstudio en huisbioscoop. Deze worden sfeervol en huiselijk ingericht. Het is de bedoeling dat de bewoners zich er snel thuis voelen. De bewoners kunnen gezamenlijk maaltijden koken, zich aanmelden voor thuiszorg en bijvoorbeeld een kapper of pedicure aan huis te krijgen. Voor meer informatie: www.wonenincalla.nl. Telefoon: 071 - 405 1500 E-mail: welkom@deraadmakelaars.nl
luxe serviceappartementen
Altijd blijven verbazen
60
JORA VISION
Na een doorstart in 2015 ging Jora Vision-baas Jan Maarten de Raad terug naar de basis. ‘We willen nóg beter worden in wat we doen.’
Ja, hij is de eigenaar. Maar dat betekent niet dat het in-
Jora Vision is nog altijd de groot-
terview alleen over hem hoeft te gaan. Pas na een uitge-
ste ontwerper van themaparken in
TEKST
breid rondje langs het aanwezige personeel neemt Jan
Europa. Het kan Disneyland Parijs,
Geerlof de Mooij
Maarten de Raad (vriendelijke glimlach, guitige ogen)
Center Parcs en het Zweedse Kol-
BEELD
plaats in zijn stoel. Maar niet nadat hij eerst een bakje
marden Zoo tot zijn vaste klanten-
Monica Stuurop
koffie heeft gehaald. ‘Rustig aan,’ zegt hij. ‘Ik heb de tijd.’
kring rekenen. In de regio maakte
Het tekent het karakter van Jan Maarten de Raad (51).
het ontwerpen voor het Naturalis in
Joviaal, openhartig, ontspannen. Al was hij niet altijd zo
Leiden, de Rembrandt Experience
losjes, verzekert hij. ‘Neem nu dit interview. Twee jaar
in Leiden en het Space Expo mu-
geleden zou ik nooit zo lang de tijd nemen. Geen denken
seum in Noordwijk. Viermaal won
aan. Had ik het véél te druk voor. Dan zou ik na een uur
Jora Vision een prestigieuze THEA
hebben gezegd: Sorry, maar ik moet nu écht weer door.
Award (van de Themed Entertain-
Nu maak ik er tijd voor vrij.’
ment Association), een soort Oscar van de amusementswereld, die jaar-
AWA R D - W I N N A A R
lijks in Californië wordt uitgereikt
Die verandering heeft alles te maken met het faillisse-
aan de bedenkers van de beste at-
ment van zijn bedrijf in december 2015, het gevolg van
tracties.
een desastreus verlopen bouwproject in Emmen. Na een doorstart gooide hij het over een andere boeg. ‘Voorheen
VEEL TIJD EN DENKWERK
lag de focus op groei. We werkten veel als onderaan-
Jora Vision opereert in een beweeg-
nemer. Nu hebben we de focus verlegd. We willen nóg
lijke markt. Thematisering van the-
beter zijn in wat we doen: themaparken realiseren, van
maparken of tentoonstellingen is
tekentafel tot eindproduct. Groei is minder belangrijk.
een trend die zich al jaren aftekent.
Daarom werken we meer samen en vaker direct in dienst
Aanvragen komen soms uit onver-
van de klant. Dat geeft meer rust.’
wachte hoek. Zoals van een Zweedse 61
eigenaar van een reusachtige collectie Luis Vuitton-koffers. Zijn koffers zijn het onderwerp van een internationale, rondreizende expositie. Jora Vision is verantwoordelijk voor zowel het ontwerp van de expositie als voor de uitvoering. ‘Een bijzon-
‘Het is meer dan alleen een leuk verhaal bedenken. Structuur en opbouw zijn cruciaal’
In die beginperiode leerde Jan Maarten ook zijn vrouw June kennen. June leidde een Chinese handelsmissie in Nederland toen hij haar ontmoette. Tijdens een sabbatical in China enkele jaren later, kwam hij weer met haar in contact. Ze kre-
der project dat veel tijd en denkwerk
gen een relatie. June sloot zich aan
vereist,’ zegt Jan Maarten.
bij Jora Vision en leverde een belangrijke bijdrage aan het uitbreiden
Hij vergelijkt het werk met het regis-
van de activiteiten van het bedrijf in
seren van een film. Of het schrijven
China. Inmiddels is Jora een grote
van een roman. ‘Het is meer dan
speler op de Chinese markt en heeft
alleen een leuk verhaal bedenken.
het zijn eerste miljoenenproject ach-
Structuur en opbouw zijn cruciaal.
ter de rug.
Onze attracties zitten vol verrassende plotwendingen en meeslepende
DAG E N N AC H T
zijpaden. Het doel is altijd: een tot
In de afgelopen 25 jaar veranderde
de verbeelding sprekend decor op-
er veel bij Jora Vision. Wat vooral
bouwen rond een sprookjesverhaal
opvalt: het bedrijf is steeds profes-
of een historische gebeurtenis. Dat
sioneler geworden. ‘We hebben nu
doen we door er een spannende of
echte specialisten in dienst,’ zegt Jan
vrolijke wending aan te geven.’
Maarten. Hij probeert nog steeds mee te denken over ieder project.
CHINESE MARKT
Maar dan vooral in de rol van aan-
Het ‘verhaal’ Jora Vision begint –
gever, zegt hij. Vergelijk hem met de
hoe kan het ook anders in Rijnsburg
coach van een voetbalteam. ‘Ik spoor
– op de oude bloemenveiling. Als
aan, spui mijn ideeën, geef mijn
student importeerde Jan Maarten
mening. Maar mijn medewerkers
met een vriend kunstbloemen en
moeten het doen. Dus geef ik ze de
-planten uit Azië om wat bij te ver-
vrijheid. Pas als ze me niet verbazen,
dienen. ‘Die decoreerden we met wa-
grijp ik in.’
tervalletjes voor de verkoop.’ Tijdens een bezoek aan de IAAPA, de toon-
Ook persoonlijk maakte Jan Maar-
aangevende Amerikaanse beurs voor
ten een ontwikkeling door. ‘Aan
pretparkondernemers, ontstond het
het begin is het vooral leuk. Speels.
idee de decoraties uit te breiden.
Avontuurlijk. Daarna gaat het hard.
De bal ging rollen en in rap tempo
Een eigen bedrijfspand, buitenland-
groeide Jora Vision uit tot een mil-
se klanten, nieuwe markten. Zelfs
joenenbedrijf met klanten over de
tijdens de crisis groeiden we snel
hele wereld.
door. Dat gaf ook veel stress. Ik ging niet op vakantie, was alleen maar aan het werk. Dag en nacht. Nu pak ik het anders aan. Ik heb meer rust in m’n lijf.’ Lachend: ‘Maar dat mag ook wel op je 51ste.’
62
DE SLAAPKAMER VAN LISSE
‘Meermaals stond ik huilend naast mijn bed’ Eigenaresse Mirjam de Best van De
Slaapkamer
van
Lisse
doet
Ook organiseert ze graag badjassenmodeshows, wijnproeverijen en workshops in de winkel. ‘Ik doe het op mijn manier of ik doe het niet. Ik probeer niet alle segmenten te bedienen,’ zegt Mirjam de Best. ‘Ik heb een stijl waar het label
het graag anders. Daarom ging ze
kwaliteit aan hangt. Ik wil iets móóis verkopen. Dat heb ik als kind al meege-
onlangs in zee met het Griekse merk
hadden wél altijd goede producten. We zochten stad en land af voor de beste
Candia, specialist in handgemaakte
hanteren als de meeste beddenzaken is geen optie, daar zou ik geen plezier aan
matrassen van natuurlijke materialen. Daarom ook vertikt ze het om te
kregen. Kwaliteit, vakmanschap. Wij hadden het niet breed thuis, maar we nootjes. Die koop ik daar, want dáár zijn ze het lekkerst. Dezelfde werkwijze beleven. En daar draait het nou juist om: mijn stijl, mijn visie.’
B E L A N G VA N E E N G O E D M AT R A S Op haar elfde viel Mirjam tijdens het turnen uit de ringen. ‘38 jaar lang heb
stunten met kortingsacties, ze geeft
ik last gehad van mijn rug. Meermaals stond ik huilend naast mijn bed. Dan
liever iets weg.
Mijn moeder wist op een gegeven moment niet meer waarop ze me moest
ga je wel het belang van een goed matras inzien. Álles hebben we geprobeerd. neerleggen. Een drama was het. Via via kwam ik uiteindelijk bij de juiste therapeut terecht. Nu ben ik pijnvrij. Goed advies is zó belangrijk.’ Na achttien jaar ervaring te hebben opgedaan in de beddenbranche, opende Mirjam met de hulp van haar partner Richard dit jaar haar eigen winkel. ‘Als er één ding is wat ik heb geleerd tijdens mijn carrière, is het dat je moet lúisteren naar de klant. Daarbij leerde ik als journalist de juiste vragen te stellen, oog te hebben voor de details. In de horeca leerde ik mensen extra in de watten te leggen. En als sportmasseur leerde ik aan te voelen wie ik voor me heb. Al die vaardigheden probeer ik in dit werk toe te passen. Ik kan eindeloos doorpraten over bedden, maar dat is niet goed genoeg. De klant moet aan het woord zijn.’ De Slaapkamer van Lisse | Heereweg 193 info@deslaapkamervanlisse.nl | 0252 – 769 229 63
NOSTALGIE
64
Speciale verkeersborden wijzen de richting naar een uniek buitenmuseum. Neem je die afslag, dan volgt al snel de spoorwegovergang.
TOYS FOR BOYS AND GIRLS
Links een oude stoomlocomotief uit 1928, enkele tientallen meters verder een reconstructie van het station Gorssel van de stoomtram ZutphenEmmerik uit 1926, dan de hoofdingang van het spoorwegmuseum.
T E K S T May-lisa de Laat B E E L D Monica Stuurop
65
NOSTALGIE
om mee te spelen. Buiten wachten de stoomtreinen op hun belangstelling. De smalspoorlijn heeft een spoorwijdte van zevenhonderd millimeter en begint bij het museum. Bij de Wassenaarse Wetering aan de andere kant van het meer moet de locomotief rangeren. Daarna vervolgt hij de rit van totaal vierenhalve kilometer tot aan de remise en terug naar het museum. ‘Onze droom is dat de trein ooit helemaal rond het meer zal rijden. Ook willen we graag een lijn aanleggen naar het Panbos. We zijn hierover in gesprek met de gemeente,’ vertelt Kees Plug, machinist en marketingman. Zelf werd
H
et
Kees als tiener al door het virus geMeer
grepen. Hij legde zijn spaargeld net
is allang niet meer alleen
Valkenburgse
zolang opzij totdat hij bij een sloper
een recreatieplas, locatie
in Boxtel een locomotief kon kopen.
van Brasserie Buitenhuis en zand-
Deze loc, met inmiddels een nieuwe
winningsgebied. Het is ook de
ketel, is volledig gerestaureerd en
thuisbasis van Stoomtrein Katwijk
onderdeel van het museum.
Leiden. Op het smalspoor rijden
stoom- en diesellocs, zoals die in het begin van de twintigste eeuw in Nederland in gebruik waren. Een echt boemeltreintje dat oudere mensen herinnert aan hun jeugd.
LEVEND MUSEUM Hoe belangrijk het smalspoor ooit was, beleef je tijdens een bezoek aan het levende museum. Voor jong en oud(er) is er van alles te zien, horen, doen en… ruiken. Kinderen mogen een kijkje nemen op de locomotief om naar het vuur te kijken en in het museum zetten zij, net als een ech-
Op het smalspoor rijden stoom- en diesellocs, een echt boemeltreintje dat oudere mensen herinnert aan hun jeugd
S T O K E R E N M AC H I N I S T Stoomtrein Katwijk Leiden wordt gerund door 125 vrijwilligers. ‘In de werkplaats bijvoorbeeld wordt het meeste zelf gebouwd en gerestaureerd. Alleen stoomketels kunnen we niet zelf maken,’ laat Kees Plug weten. Per rijdag zijn er gemiddeld tien tot twaalf medewerkers actief op de treinen, in het station en in het museum. Maar met het jaarlijks toenemende aantal bezoekers zijn niet alleen meer vrijwilligers nodig. ‘Zonder sponsors en donateurs is het onmogelijk onze
te machinist, de modelspoortreinen
collectie uit te breiden of om speci-
in beweging. Voor onderzoekende
ale objecten te restaureren. Op dit
types is er een speurtocht langs de
moment stellen we alles in het werk
interessantste stukken. Binnen zijn
om twee locomotieven uit Indone-
er voor de jongste bezoekers boven-
sië hiernaartoe te krijgen én rijvaar-
dien verschillende speelgoedtreinen
dig te maken.’
66
VALKENBURG
O N T D E K T I N D E D U I N E N Militair Jan Pellenbarg ontdekte in 1945 de spoorlijntjes van zevenhonderd millimeter breed en dertien kilometer lang in de Katwijkse duinen. Die werden gebruikt voor het vervoer van allerlei materialen van het waterleidingbedrijf. Een Ruston dieselloc, een spoorijzer-railtractor en twee railauto’s deden dienst op het traject. Pellenbarg kwam met het plan om de baan vrijwillig te onderhouden en er ook met eigen tractiemiddelen, liefst stoomlocs, op te rijden. En zo geschiedde. De eerste rit voor publiek was in 1972. Dat duurde tot 1992, toen werd besloten de spoorlijn te verplaatsen naar het Valkenburgse Meer. Een jaar later al reden de rijtuigen de huidige route die langs het meer loopt. En sinds 1995 is er ook een museum. De collectie laat zien op welke terreinen het smalspoor ooit werd ingezet, compleet met zo’n honderd stoom- en diesellocomotieven. Een van de pronkstukken is de complete stoomtram die in 1957 voor het laatst reed tussen Doesburg en Doetinchem.
T O TA L E FAC E L I F T Vanaf 2003 wordt gebouwd aan het buitenmuseum. In de motorlocomotievenloods, gemaakt naar voorbeeld van de vroegere baksteenfabriek Terwindt & Arntz, staan de rijvaardige diesellocomotieven te glimmen. Daartegenover vind je de rijtuigloods, waarin nog enkele goederenwagens van tramwegbedrijven op restauratie wachten. Buiten ervaar je het landleven van toen in de tuinderij. In het westelijk deel van ons land werd vroeger het lichte smalspoor gebruikt om oogsten te vervoeren over de langgerekte percelen met vaak slappe bodem. Verder staan er diverse objecten opgesteld die alles te maken hebben met smalspoor. Denk aan een dragline en een excavateur, een graafmachine die afkomstig is van een steenfabriek, en diverse kipwagens. Stilstaan is er niet bij, want de organisatie heeft talloze ambitieuze plannen. Kees: ‘Het overdekte museum krijgt een totale facelift en hopelijk verlengen we snel het tracé tot het Panbos.’
Op www.stoomtreinkatwijkleiden.nl vind je meer informatie en een overzicht van evenementen 67
‘Profvoetbalster zijn is als een parttimebaan’ Renate Jansen (26) speelde afgelopen zomer als enige profvoetbalster uit de regio op het EK Vrouwen 2017. Met een gouden plak als beloning. Van SV Abbenes naar clubtopscorer bij ADO en van speler bij FC Twente tot EKwinnares, Renates loopbaan toont een steile curve. Ze is dan ook gepassioneerd en heeft een doel: ‘Ik wil op het hoogste niveau voetballen.’
De finale van het EK Vrouwen, 6 augustus 2017. Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis is een EK-finale te zien op televisie, waarbij profvoetbalsters de bal in Nederlandse netten schieten. Het resultaat is de kroon op een bijzonder kampioenschap. Renate: ‘Het is nooit mijn droom geweest om een EK-titel in de wacht te slepen. Die ontstond pas toen ik hoorde dat het EK naar Nederland kwam, ik bij de selectie zat en we vervolgens vanaf de poule-fase in een positieve flow zaten. Natuurlijk waren er moeilijke momenten: je hebt weleens een offday, België was een moeilijke tegenstander. Maar we bleven winnen. We waren een team, we vochten voor elkaar. We haalden eruit wat 68
SPORT
TEKST
Esmee Splinter BEELD
Sandra Aartman
69
Laat u verrassen door ons veelzijdige aanbod!
Van harte welkom, ook tijdens onze lezingen en workshops www.grimbergenboeken.nl/agenda
Heereweg 237 (‘t Vierkant) - Lisse - 0252 419 180 info@grimbergenboeken.nl - www.grimbergenboeken.nl
Adv_Amazing_100x135_OKT2017.indd 1
25/09/2017 11:23
IN DE VOETSPOREN VAN ODYSSEUS In Homerus’ wereldberoemde epos beleefde Odysseus tal van avonturen over de Griekse zeeën om uiteindelijk aan te komen op het Ionische eiland Ithaka waar hij met zijn vrouw Penelope werd herenigd. De Grieken zijn nog steeds trots op wat er in hun mythologie en geschiedenis wordt beschreven, net als op hun land. Polyplan organiseert al 30 jaar maatwerkreizen naar dit prachtige en veelzijdige land. Heerlijk zeilen, verrassend rondreizen, eilandhoppen in stijl – uw wens is ons vertrekpunt. Van adembenemende vergezichten en bijzondere stranden en van ongerepte eilanden tot cultuurhistorische schatten met een verhaal en grote Griekse namen uit mythologie en geschiedenis: er valt zoveel te ontdekken, te beleven en vooral te genieten. AALSMEERDERDIJK 66, 1438 AT OUDE MEER (SCHIPHOL-RIJK)
Laat u inspireren en treed in de voetsporen van Odysseus. Maak kennis met het andere Griekenland. Wij adviseren u graag om de mooiste bestemmingen te ontdekken overal in Griekenland. De verborgen en bijzondere plekjes, van authentiek tot luxe. Waar u de Griekse historie en mythologie nog duidelijk voelt en waar u in die verstopte taverna samen met de lokale bevolking de heerlijkste Griekse gerechten proeft en geniet van de bekende Griekse gastvrijheid. Ontdek het andere Griekenland.
E-MAIL: INFO@POLYPLAN.NL
TELEFOON: 020 6575 657
WWW.POLYPLAN.NL
erin zat. Dat was onze kracht. De finale was veruit het hoogtepunt, het was fantastisch om mee te maken.’
MEISJE-JONGENS-
‘De finale was veruit het hoogtepunt, het was fantastisch om mee te maken’
VOETBAL Als Renate als vijfjarig meisje start bij voetbalvereniging SV Abbenes is
alles uit mijn carrière halen, op z’n minst de Champions
het meteen duidelijk: voetbal is haar
League een jaar meemaken. Dat gebeurde, plus ik kwam
grote passie. ‘Ik vond sporten leuk
in de selectie van het nationale vrouwenelftal. Als ik de
en was al jong gedreven. Na school-
transfer twee jaar geleden niet had gemaakt, had ik het
tijd speelde ik met vriendjes voetbal,
EK nooit kunnen meemaken.’
overal.’ Bij de lokale voetbalclub is haar oom en later ook haar vader
THUIS IS ABBENES
trainer van de jongensteams waarin
In Hengelo woont Renate samen met een of twee team-
Renate voetbalt. Op haar vijftiende
genoten in een appartement dat FC Twente hen toewijst.
stapt ze over naar VV Kagia.
‘We trainen zes dagen per week, van maandag tot en
Renate: ‘Bij Abbenes had ik geen
met zaterdag, met op vrijdagavond een wedstrijd. Na
keuze, daar moest ik met jongens
de uitlooptraining start zaterdagmiddag mijn weekend.
voetballen, maar tegen de tijd van
Ik ga dan meestal naar Abbenes, naar het huis van mijn
mijn overstap wilde ik dat op een zo
ouders. Ja, dat is voor mij nog altijd thuis. Daar wonen
hoog mogelijk niveau doen. Dat kon
mijn vriendinnen, daar is mijn familie, daar is mijn zus.
alleen als ik naar een grotere club
Enerzijds zijn zij mijn grootste supporters, anderzijds
ging en ik als meisje in een jongens-
hoef ik daar helemaal niets en kan ik lekker op de bank
team bleef voetballen. Jongens zijn
netflixen. Heerlijk.’
sneller, technischer, ze hebben een betere handelingsbekwaamheid.’
LEVEN NA VOETBAL Profvoetbalster zijn is als het hebben van een parttime-
NAAR FC TWENTE
baan, stelt Renate. ‘Ik verdien aardig. De aankomende
Als tiener blijft Renate gefocust en
maanden zit ik onder andere tien dagen intern met het
doelgericht. ‘Ik had geen bijbaan
nationaal vrouwenelftal vanwege de oefenduellen voor
naast mijn middelbare school, alles
het WK 2019, wat overigens iets extra’s oplevert.’
draaide om voetbal. Op mijn zeven-
Daarna wil Renate haar persoonlijke doelen stellen voor
tiende werd ik opgemerkt door Sari-
de toekomst. ‘Een baan als sociaal maatschappelijk werk-
na Wiegman, dan nog trainer bij het
ster lijkt me leuk. Het wordt zeker iets buiten de voet-
vrouwenteam van ADO Den Haag.
balwereld: ik vind voetbal het leukste dat er is, maar
Ze vroeg me op gesprek en ik bleef.’
het is niet mijn hele leven. Andere sporten beoefenen,
Zeven jaar lang voetbalt Renate als
shoppen, het zijn dingen waar ik nu niet aan toe kom,
profvoetbalster bij het eerste vrou-
maar die ik ooit graag weer oppak. Maar voor nu ben ik
wenteam van ADO. In 2012 wordt ze
als profvoetbalster op mijn hoogtepunt. En zolang ik het
daar naast landskampioen ook club-
leuk vind, ga ik door.’
topscorer. Maar als de club het binnen vier jaar niet voor elkaar krijgt om een ticket te bemachtigen voor de UEFA Women’s Champions League, maakt ze de transfer naar haar huidige club FC Twente. ‘Ik wilde 71
72
PURE PASSIE
Het is uit het leven gegrepen Bekend in heel Hillegom en ver daarbuiten, dat is Paul Letschert van Drogisterij Letschert. Een rondje dorp betekent voor hem heel veel mensen groeten. En dat doet hem duidelijk plezier. Letschert wordt ook wel ‘de Hillegomse dokter genoemd’, maar daar wil hij niets van weten. ‘Ik ben absoluut geen dokter.’
T E K S T Annemiek Cornelissen B E E L D Monica Stuurop
73
PURE PASSIE
P
een arts. Andersom worden patiënten door hun huisarts
heel ander verhaal. De verzekering
genaar van de gelijknamige
ook wel doorverwezen naar de drogisterij. Volgens Let-
regelt het en dan is het klaar. Dit was
drogisterij in Hillegom. ‘Ik
schert is dat met name voor de Wapiti Hoestsiroop. ‘Die
verschrikkelijk.’
ben zelfzorgadviseur en dat neem ik
heeft me beroemd gemaakt. Dokters worden weleens
bloedserieus. Ik heb de kennis om
wanhopig van mensen die klagen over hoofdpijn en ver-
O N D E R H E T IJ S
iemand te helpen bij het verwijde-
koudheid. Dan is dit een wondermiddel.’
Een ander pechmoment in Pauls le-
aul Letschert (73) is de ei-
ven, beter gezegd: groot dieptepunt,
ren van een vlek uit de vloerbedekking en kan mijn steentje bijdragen
L E K K E R D I C H T B IJ
is een zwaar auto-ongeluk dat hij
om mensen gezond te laten leven en
Drogisterij Letschert is sinds 1970 aan de Hillegomse
had in de winter van 1985 aan de
gezond te blijven.’ Waarbij hij bena-
Hoofdstraat te vinden in een pand waar sinds 1905 een
Venneperweg. ‘Ik reed daar op een
drukt dat als hij het niet vertrouwt,
drogisterij is gevestigd. ‘In 1880 is de winkel gebouwd.
vrijdagavond. Een wiel van de aan-
hij klanten altijd doorverwijst naar
Uit verhalen weet ik dat het eerst jarenlang een verf- en
hanger van een tegemoet rijdende
behangwinkel is geweest.’ Paul Letschert gaat met veel
auto schoot eraf en raakte mijn auto.
plezier naar zijn winkel en ver hoeft hij niet te lopen,
Ik sloeg over de kop en kwam onder-
want samen met Anneke woont hij erboven, in een klei-
steboven in het water terecht, onder
ne, maar knusse woning. Gekscherend zegt hij dan ook:
het ijs. Vanaf dat moment weet ik
‘Mijn winkel is mijn thuis. Ik heb er een fantastisch dak-
niets meer. Ik kwam bij in het zie-
terras en vierduizend boeken, dus ik vermaak me wel.’
kenhuis, waar ik zes weken in heb gelegen. Na diverse operaties moest
VELE PECHMOMENTEN
ik revalideren. Na dit ongeluk had
Paul is het dertiende kind uit het gezin Letschert. Een
ik een kolossaal probleem: ik moest
getal dat hem zijn leven lang heeft achtervolgd, stelt hij.
opnieuw leren voor drogist, was alles
‘Je kunt het zo gek niet bedenken of het is me wel over-
vergeten. Verder heb ik er tinnitus
komen. Ik heb een lange lijst met pechmomenten, maar
(oorsuizen, red.) aan overgehouden
heb veel geluk met mensen. Mijn vrouw Anneke is een
en een enorm slaapprobleem.’
juweeltje. Het beste wat ik in mijn leven heb gedaan, is Anneke bellen en haar vragen met me uit te gaan.’ Dit af-
LIEF DORP
spraakje heeft geresulteerd in een huwelijk en het tweetal
Zijn goede humeur heeft Paul Let-
is al achtentwintig jaar bij elkaar. ‘Ook met mijn schoon-
schert gelukkig behouden. Hij is
dochter Mel heb ik het enorm getroffen. Zij is ook drogist
altijd in voor een grapje en een
geworden en werkt bij me in de zaak. Zij is intelligent, lief
praatje. En hij draait zijn winkel
en pienter, en het ziet ernaar uit dat zij de winkel in de
nog met veel plezier. ‘Hillegom is
toekomst gaat voortzetten. Verder heb ik mijn kinderen
een lief dorp, een goed dorp. Col-
en kleinkinderen en lieve klanten.’
lega’s van andere winkels zeggen weleens dat de mensen altijd lopen
74
O V E RVA L L E R S A A N B E D
te klagen. Dat ken ik helemaal niet.’
Dat mensen Paul eveneens een warm hart toedragen,
Volgens de drogist is zijn werk on-
bleek eens te meer toen zijn winkel drie jaar geleden na
der invloed van internet wel veran-
een overval veranderde in één bloemenzee. Die overval
derd. ‘De mensen zoeken thuis al
staat hem nog helder voor de geest. ‘Ineens stonden er
op wat ze mankeren en komen met
een paar overvallers aan het voeteneinde van ons bed.
een uitdraai naar me toe. Dan kijk
Ze hadden eerst de hele winkel leeggeroofd en kwamen
ik of ik het middel heb, of bestel het.
kijken of er boven nog wat te halen viel. Dat heeft ons
De drogisterijen, de papa-mama-
enorm aangegrepen. Zo erg zelfs dat we hebben overwo-
winkels zoals ik ze noem, zullen al-
gen om te stoppen.’ In alle jaren is er vaker ingebroken
lemaal verdwijnen. Een jaar geleden
bij Drogisterij Letschert. Negen keer maar liefst. Maar,
waren er 190 in ons land, nu zijn dat
vertelt Paul: ‘Dat waren materiële inbraken en dat is een
er nog maar 21.’
‘Het beste wat ik in mijn leven heb gedaan, is Anneke bellen en haar vragen met me uit te gaan’
75
VAN DER VALK HOTEL SASSENHEIM-LEIDEN
INTERNATIONALE AUTOLANCERING bij Van der Valk Hotel Sassenheim-Leiden Deze zomer vond in Van der Valk Hotel Sassenheim-Leiden de lancering van de allernieuwste Toyota Yaris plaats. Voor dit internationale event was het gehele hotel omgetoverd in de look-and-feel van Toyota.
‘W
ij zijn supertrots dat Toyota ons hotel had
O N V E R G E T E L IJ K E I N D R U K
De grote congreszaal werd omgeto-
uitgekozen als dé locatie voor deze lan-
Om uitgekozen te worden als loca-
verd tot luxe bioscoopzaal en vormde
cering,’ aldus Melanie Lammers, Senior
tie voor dit event, moest het hotel
het decor voor de grote presentatie.
Banqueting Sales Manager van Hotel Sassenheim-Lei-
aan behoorlijk wat eisen voldoen.
In Restaurant Nest en OZZO Orien-
den. ‘Twee weken lang vloog de internationale pers bij
Melanie Lammers somt op: ‘Een
tal & Lounge Bar werden fantasti-
ons in voor een unieke presentatie en testrit in de aller-
goede bereikbaarheid vanaf Schip-
sche gerechten en healthy snacks
nieuwste Toyota Yaris.’
hol, multifunctionele congreszalen,
geserveerd. En de Toyota-mecani-
uitstekende hotelfaciliteiten en –
ciens hadden op het parkeerterrein
misschien wel het belangrijkst – een
hun eigen pitstop voor de testauto’s.
dedicated team dat alles in het werk
Melanie Lammers: ‘Ons gehele team
stelt om de gasten een geweldig ver-
heeft voor en tijdens het event kei-
blijf te bezorgen.’
hard gewerkt om de gasten op alle
Ab de Bruijn, directeur Van der Valk
manieren een wow-gevoel te geven.
Hotel Sassenheim-Leiden, voegt toe:
En dat is gelukt! De pers was lovend
‘Bij een lancering is alles erop gericht
en de opdrachtgever zeer tevreden.
om een onvergetelijke indruk achter
Na afloop ontvingen wij een bedank-
te laten. Alles moet gewoon in één
brief en een groot compliment voor
keer perfect zijn. Een tweede kans
de uitstekende verzorging, en daar
heb je niet. Als eventlocatie speel je
worden wij heel blij van!’
hierin een zeer belangrijke rol. Het
76
verrassen van onze gasten is onze da-
I D E A L E L O C AT I E
gelijkse drijfveer, dus deze uitdaging
Sinds de verbouwing eind 2015 be-
gingen we graag aan!’
schikt Van der Valk Hotel Sassen-
Niets was te gek. Het gehele hotel werd getransformeerd in de Toyota lookand-feel
heim-Leiden over een modern con-
Congresmogelijkheden
grescentrum met maar liefst zestien
Nieuwsgierig hoe Van der Valk Hotel
multifunctionele
Sassenheim-Leiden uw meeting, congres of event
zalen.
Hiermee
biedt het perfecte mogelijkheden
de wow-factor kan geven? Neem contact op met
voor congressen en events tot dui-
ons Banquet Sales Team om samen de ideeën en
zend personen. Ab de Bruijn: ‘De
mogelijkheden te bespreken.
zalen zijn voorzien van de modernste audiovisuele apparatuur, er is een au-
Van der Valk Hotel Sassenheim-Leiden
tolift aanwezig en dankzij de flexibe-
Banqueting@sassenheim.valk.com
le wanden zijn de zalen te splitsen of
Warmonderweg 8 | Sassenheim | 0252-219 019
samen te voegen. Tijdens de breaks
Hotelsassenheim.nl | Restaurantnest.nl | Ozzo.nl
worden de congresgasten door onze chef-koks verrast met de heerlijkste healthy snacks of ze kunnen genieten van een uitgebreide lunch in een van onze drie restaurants: restaurant Nest, het Live Cooking Restaurant of OZZO Oriental & Lounge Bar.’ Melanie Lammers: ‘En vergeet ook de uitstekende bereikbaarheid van ons congrescentrum niet, direct aan de snelweg A44 en op loopafstand van treinstation Sassenheim! Dit alles maakt Van der Valk Hotel Sassenheim-Leiden dé ideale locatie voor een vergadering, trainingsdag, conferentie,
productlancering
of
(bedrijfs)feest.’ 77
Angelique van Haeften: Barbara Goosens is eigenaresse van Different Mix. Met haar 27 jaar grimeer-ervaring geeft ze gevarieerde workshops op het gebied van grimeren en beautymake-up. Niet alleen face paint, oftewel schminken, maar ook theatergrime, special effects en visagie komen aan de orde. Barbara doet de basistechnieken duidelijk en doeltreffend uit de doeken. Barbara Goosens geeft workshops voor jong en oud, maar je kunt ook bij haar terecht voor persoonlijk advies in een volledig ingerichte, professionele make-upstudio. Daarnaast fotografeert Barbara op locatie of in de studio van Different Mix. Barbara en haar team zijn in te huren voor grimeren, schminken en fotograferen, ook kunnen ze lesgeven op locatie, zoals op scholen, op beurzen en bij bedrijven. De uitdaging voor Barbara? ‘Moeilijke grimeerklussen! Het is mijn doel iedereen een onvergetelijk moment vol verbazing over hun eigen kunnen mee te geven.’ Samen met haar team van verschillende visagistes, kapsters, nagelstylistes en fotografen wordt elke activiteit weer verrassend goed! Voor NEX XL nam Barbara Angelique van Haeften (51) onder handen.
E N Z O H E E F T A N G E L I Q U E DAT E R VA R E N … ‘De jaren gaan sneller dan je in de gaten hebt, vaak ongemerkt. En dan komt er zo’n moment dat je je realiseert hoeveel er gebeurd is. Dat moment had ik op de stoel bij Barbara Goosens. Ik keek in de spiegel en zag mooie en zware ervaringen terug in mijn onopgemaakte gezicht. Daarna heeft Barbara me stap voor stap ouder gemaakt. Door het gebruik van licht en donker wist ze mijn oogleden te laten hangen, mijn kaaklijn voller te maken en groeven te accentueren. Bovendien heeft ze me elke stap van de metamorfose vakkundig uitgelegd, heel interessant. Ik kijk nooit meer hetzelfde naar oudere gezichten en hoop dat ik trots oud mag worden. De kleur in het leven zit naar mijn idee in jezelf. Er is schoonheid in iedereen.’ Different Mix Gersteweg 6, Nieuw-Vennep info@differentmix.nl 06 - 2462 1687
78
METAMORFOSE
“en toen was ik ”
88
79
DE DORPSKERK:
de huiskamer van Bloemendaal Ad van Nieuwpoort is dominee van de Dorpskerk in Bloemendaal. Als domineeszoon had hij moeite met de zwaarte van het geloof en in eerste instantie dacht hij dat het zijn weg niet was. Uiteindelijk trad hij toch in de voetsporen van zijn vader. Maar dan wel op zíjn manier. ‘De passie voor mijn vak is te ontdekken wat aloude Bijbelverhalen zouden kunnen betekenen voor de dag van vandaag.’
T E K S T Jacqueline Moison B E E L D Martine Goulmy
80
81
THEMA
Het lezen van een Bijbelverhaal kan dat bewerkstelligen, maar goede literatuur, poëzie of theater net zo goed. Ad van Nieuwpoort: ‘We hebben daarvoor de verbeelding nodig. Ik ben elke keer weer diep onder de indruk van Bijbelverhalen. Ze stellen me vragen die ik mijzelf niet stellen kan. Ben ik dan geloviger dan een ander? Dat vind ik niet.’
N AU W E L IJ K S R U I M T E VOOR VERBEELDING We leven in een omgeving waarin we elkaar en onszelf te weinig vragen stellen, vindt Ad van Nieuwpoort. ‘Reflectie is iets dat je moet leren en voeden. En dat begint al tijdens de studie. In Duitsland wordt daar aanToen Ad van Nieuwpoort jong was,
dacht aan geschonken, Bildung noe-
wilde hij naar de toneelschool om tek-
men ze dat. Maar in Nederland leren
sten tot leven te brengen. ‘Ik deed au-
we niet automatisch te reflecteren in
ditie en werd nog aangenomen ook.
het onderwijs. En dat vind ik jam-
Maar de sfeer die daar heerste, bleek
mer. Filosofie zou een verplicht vak
uiteindelijk te soft voor mij. Een op-
moeten worden. Daarnaast durven
merking van een vriend gaf de door-
we de kwetsbaarheid niet altijd aan.
slag: ‘Moet jij niet gewoon theologie gaan studeren?’ En zo is ging het.
ERKENNING ZOEKEN ‘In een wereld van gejaagdheid en gebrek aan identiteit, zijn wij eindeloos op zoek naar erkenning,’ stelt de dominee. ‘Dat wil ik bespreekbaar maken. Ik word weleens een liberale dominee genoemd. Bij mij staan de luiken van de kerk wijd open, voor iedereen. Wat mij drijft, is in gesprek gaan over de tijdgeest en hectiek. Ik
‘Successen zijn over het algemeen saai. Wat we nodig hebben is ruimte om eerlijk naar onszelf te kijken en dit te kunnen delen’
Want dat is een beetje eng.’ Ad van Nieuwpoort werkte achtenhalf jaar op de Zuidas in Amsterdam. ‘Daar werken mensen met grote talenten, maar in hun drukke levens is er nauwelijks ruimte voor verbeelding. Ze kijken vooral naar Excelsheets. Wat ik merkte, is dat er juist heel veel behoefte is aan reflectie, maar dat de middelen om daartoe te komen eenvoudigweg ontbraken. We komen dat overal tegen; het is een soort verweesdheid.
zie geen onderscheid tussen gelovi-
We staan nauwelijks meer stil bij
gen en ongelovigen. We zijn allemaal
het verhaal waarmee wij leven. De
mensen op zoek naar zingeving en
geestelijke thuisbasis ontbreekt.’ In
betekenis in ons leven. Een werkelij-
Bijbelklasjes kregen ineens tal van
ke reflectie komt volgens mij pas op
levensvragen de ruimte. Ik merk dat
gang wanneer je zo nu en dan even
ook steeds weer, hier in Bloemen-
uit je kleine eendimensionale we-
daal. Mooie momenten van reflectie
reldje wordt gehaald.’
levert dat op. Ik zie de Bijbel als een
82
literair werk waarin het met name gaat over de vraag wat een mens nodig heeft om mens te worden.’
ONTSPOORDE SAMENLEVING En als je geen thuisbasis hebt, dan
altijd heel lieve briefjes.’ Na de dood van zijn moeder stopte Ad die in wille-
Boekentip:
zoek je die onbewust overal. In de
keurige boeken. ‘Soms valt er één uit en die tekst kan zomaar van pas komen.
‘Uit de tijd.
docufilm Hier ben ik gaat Ad van
Lieve woorden als ‘niet te hard werken, hoor’, of: ‘je kan het wel’ ontroeren
Wat bezielt
Nieuwpoort de strijd aan met een
mij keer op keer. Dat helpt mij. Het zelfvertrouwen dat zij mij heeft gegeven,
een liberale
ontspoorde samenleving. ‘De film
vormt de basis waarop ik – ook na haar dood – verder kon. Ik heb veel geluk
dorpsdominee?’,
laat zien dat ook ik onderdeel ben
gehad in mijn leven. Vooral als het gaat om de mensen die ik heb ontmoet.’
Ad van Nieuwpoort,
van die samenleving. Ik worstel óók met mijn agenda. De grote dichter
H U I S K A M E R VA N B L O E M E N DA A L
Uitgeverij
Slauerhoff dicht in Woninglooze ‘Al-
Het is de ambitie van Ad van Nieuwpoort om van de kerk een huiskamer te
Prometheus
leen in mijn gedichten kan ik wonen’.
maken en de mensen in Overveen en Bloemendaal een thuis te bieden. Een
Dat vind ik een prachtig beeld. Als ik
plek waar men zich kwetsbaar durft op te stellen en oprecht met elkaar in ge-
met vakantie ga, stap ik bewust uit de
sprek gaat. ‘In deze huiskamer mag je zijn wie je bent en voel je je geliefd. En
bubbel waarin ik leef.’
ja, het is óók een plek waar je wordt gestimuleerd om mislukkingen met elkaar
Op de Zuidas nodigde de dominee
te delen. We zijn de hele dag maar druk bezig om via Facebook onze successen
de mensen uit om achter hun Ex-
te etaleren. De ene foto nog mooier – en gelukkiger – dan de andere.’
celsheet vandaan te komen en sa-
Veel interessanter echter is naar zijn mening de vraag te stellen: waar is het
men te komen in een kerk. In een
misgegaan in mijn leven en welke fouten heb ik gemaakt? ‘Successen zijn over
andere omgeving. ‘Dan begon ik
het algemeen saai. Wat we nodig hebben is ruimte om eerlijk naar onszelf te
altijd met een gedicht. Het eerste
kijken en dit te kunnen delen. Rondom die prachtige literaire Bijbelverhalen
halfuur was het nog onrustig, maar
waarin het steeds weer gaat over de vraag wat een mens nodig heeft om mens
gaandeweg ging er een andere we-
te worden, is daar volop ruimte voor. En dus voor een thuisbasis. Dat geloof
reld open. Een wereld waarin men
ik oprecht.’
elkaar wél verdiepende vragen kon stellen: “Waarom werk je eigenlijk tachtig uur in de week?” Vaak bleek dan dat het thuis niet in orde was.’
N AV E L S T R E N G DOORGEKNIPT Ad van Nieuwpoort heeft een fantastische moeder gehad. Een moeder bovendien die hem zelfvertrouwen heeft gegeven. ‘Dat is het mooiste dat je aan je kind kunt geven. Dat is de basis van mijn leven. Toen zij doodging, heel plotseling, had ik echt het gevoel dat het fundament onder mijn bestaan werd weggeslagen. Alsof de navelstreng toen pas werd doorgeknipt.’ Hij vervolgt: ‘Mijn moeder gaf mij 83
84
DORPSHUIS ’T EILAND
Dorpshuis ’t Eiland, een echt thuis Dorpshuis ’t Eiland bestaat vijftig jaar en is vooral een thuishonk voor Hillegommers. ‘We zijn nu al meer dan vijftig jaar in Beinsdorp gevestigd, maar het gekke is dat er nog steeds Beinsdorpers zijn die niet weten hoe het er vanbinnen uitziet,’ vertelt Sandy Goezinne, sinds 1 januari 2017 beheerder.
T E K S T Annemiek Cornelissen B E E L D Jeanette van Starkenburg
85
‘Er waren momenten dat mijn man tegen me zei: “Je kunt er je bed wel neerzetten”’ senior voor wie het dorpshuis voelt als thuis. ‘Ik zeg weleens gekscherend: “Het is gewoon mijn tweede huis geworden.” Zodra er ook maar iets gezelligs te doen is, ben ik er.’ Wekelijks is hij van de partij tijdens de soosmiddag, waar hij een kaartje legt of biljart met andere Beinsdorpers. Sinds zijn vrouw vier jaar geleden is overleden, doet Willem ook mee met de Kookclub. ‘We hebben een mooi koppeltje met elkaar. We kunnen het prima vinden samen.’
HART VOOR BEINSDORP Bijna zijn hele leven woont Willem van Rooden in Beinsdorp en hij heeft zijn hart aan het dorpje verpand. ‘Na 23 jaar geleden alweer verhuis-
kleintjes van één tot vijf jaar. Verder wordt er in ’t Eiland
mijn eerste huwelijk heb ik acht jaar
de Sandy Goezinne van Zwaans-
onder andere sjoelen, klaverjassen, bridge, linedance,
een uitstapje naar Zandvoort ge-
hoek naar Beinsdorp. Ze kende
yoga, toneel, pastelschilderen en rolstoeldansen georgani-
maakt. Juist in die jaren is ’t Eiland
er bijna niemand. ‘Ik zag in het
seerd. En heel populair zijn de kooklessen voor mannen.
gebouwd, dus daar ben ik niet nauw
wijkkrantje een oproep voor vrij-
Sandy: ‘De andere leeftijdsgroepen krijgen we minder
bij betrokken geweest. Wel bezocht
willigers in de dorpsraad en rea-
makkelijk naar binnen. Dat is wel een beetje jammer,
ik hier wekelijks mijn ouders, dus ik
geerde. Ik zag dit als een mooie
maar ook een mooie uitdaging.’
kon de vorderingen volgen.’
ingang om wat meer betrokken te raken bij het dorp en de bewoners.’
Zo herinnert Willem zich dat er ja-
V R I E N D E N AV O N D T W I N T I G P L U S
renlang fancy fairs werden georgani-
Zelf kreeg Sandy op het moment dat zij voor het eerst
seerd in de schuur van de firma Van
V O O R I E D E R WAT W I L S
het gebouw binnenstapte een echt thuisgevoel. ‘En dat
der Wal aan de Hillegommerdijk om
Met haar duizend inwoners en vier-
gevoel is alleen maar sterker geworden. Ik denk dat dat
geld bijeen te krijgen voor de bouw.
honderd woningen is Beinsdorp vol-
automatisch gebeurt als je ergens bij betrokken bent en
‘Uiteindelijk is het dorpshuis er ge-
gens Sandy een hechte gemeenschap.
iets leuk vindt. Ik zou het fijn vinden als ook de oudere
komen, een houten gebouw, niet te
‘Voor de meeste inwoners zou ’t Ei-
jeugd dat thuisgevoel krijgt. Zij hangen vaak op straat en
vergelijken met ’t Eiland van nu.’
land een mooie ontmoetingsruim-
dat zou niet moeten hoeven.’ ’t Eiland organiseert daar-
te kunnen zijn, waar zij hun hobby
om sinds kort een vriendenavond voor twintigplussers,
L E V E N I N D E B R O U W E R IJ
kunnen uitoefenen en met elkaar in
waar zij kunnen darten, biljarten of een kaartje leggen.
Willem van Rooden vindt het jam-
contact kunnen komen. Toch weten
‘We willen het eigenlijk nog laagdrempeliger maken.
mer dat er geen dames meer komen
nog maar relatief weinig Beinsdor-
Het zou fijn zijn als men gewoon komt binnenlopen.’
op de seniorenmiddag. ‘Vroeger wel en dat bracht toch een beetje leven
pers de weg naar ’t Eiland te vinden. Momenteel komen de meeste bezoe-
N O S TA LG I E
in de brouwerij. Nu is het een man-
kers uit de omliggende dorpen en
Dat er zo veel senioren naar ’t Eiland komen heeft volgens
nenclub geworden.’ Sandy Goezinne
dan vooral uit Hillegom.’
de beheerder te maken met nostalgie. ‘We hebben het over
draagt hij op handen. ‘Als er iemand
Het dorpshuis wordt volgens Sandy
de generatie die het dorpshuis zelfstandig heeft opgezet.
is, die op haar plek is als beheerder
goed gebruikt door senioren en kin-
Voor hen heeft het emotionele waarde. Voor deze groep
en zich hier thuis voelt, is zij het wel.’
deren. Voor de kinderen is er maan-
is en blijft ’t Eiland een thuis. Voor mij eigenlijk ook. Er
delijks een disco en sinds kort op
waren momenten dat mijn man tegen me zei: “Je kunt er
’t Eiland is doordeweeks
vrijdagmiddag een minidisco voor de
je bed wel neerzetten.”’ Willem van Rooden (79) is zo’n
dagelijks geopend
86
ARBO BERLIJN CONCERN
Met een team van 45 professionals is Arbo Concern de grootste zelfstandige gecertificeerde arbodienst in de Bollenstreek. Operationeel directeur John Franck zet in op een proactieve aanpak. ‘Bij ons kun je wél binnen vijf dagen een bedrijfsarts krijgen.’
EIGENWIJS, maar met een reden John Franck moet de grootste moei-
stuk kleiner, maar we beschikken
dig, allemaal vermijdbare kosten. Kosten die wij probe-
te doen om een plek te vinden voor
over dezelfde faciliteiten als grotere
ren terug te brengen. Met succes, trouwens: het verzuim
het interview: alle kantoorruimtes
diensten. Onze omvang is eigenlijk
van onze klanten ligt ruim onder het landelijk gemiddel-
zijn bezet door klanten en hun case-
een voordeel: we zijn dynamischer
de. Wij verdienen onszelf dus snel terug.’
managers. ‘Zo gaat het hier altijd.
en kennen onze klanten persoonlijk.
Arbo Concern, opgericht in 1996 als samenwerking van
Het is een komen en gaan van men-
Bij ons kun je wél binnen vijf dagen
werkgevers, doet inmiddels de verzuimbegeleiding bij
sen. Dat is het voordeel van onze
je werknemer bij een bedrijfsarts
meer dan 900 bedrijven, met in totaal 25.000 aangeslo-
positie: klanten kunnen makkelijker
krijgen. Sterker, we garanderen een
ten werknemers. Daarmee is het landelijk actief, maar
bij ons langskomen om met onze
vaste bedrijfsarts en een casemana-
bedrijven in de buurt profiteren extra, benadrukt John
casemanagers te sparren. Er is min-
ger die zo nodig op locatie komt.’
Franck. ‘Als werkgevers over ons lezen, hoop ik dat ze
der afstand.’
Het gaat allemaal om een proactieve
denken: verdorie, ik moet elke keer naar die en die plaats,
managers, verzuimbegeleiders en
veel geld kost. De productie gaat
Arbo Concern
psychologen. ‘We zijn misschien een
achteruit, er zijn invalkrachten no-
’s-Gravendijckseweg 11
24/7, 365 dagen per jaar, in Berlijn is altijd wel wat te doen. terwijl er ook één in Noordwijk zit. Want zo simpel is het Vergeleken met de vijf bekende grobenadering, zegt John. ‘We houden De diversiteit van het straatbeeld, van de verschillende wel: het is gewoon makkelijk, een arbodienst dichtbij.’ te arbodiensten is Arbo Concern rede lijnen kort, zijn eigenwijs, bewijken, ieder methet een sfeer, een eigen belatief klein. Toch beschikt overeigen moeien ons met dossiers. Datcentrum, doen zienswaardigheden, winkels Berlijn kun je meerdere eigen coaches, bedrijfswe meten eenrestaurants: reden: een eenvoudige artsen, arbeidsdeskundigen, caserekensom leert dat verzuim gewoon blijven bezoeken. www.arboconcern.nl (071) 4018 141 87
HET ANDREASHOFJE
TEKST
May-lisa de Laat BEELD
Els Bax
88
Tussen vuurbaak en Oude Kerk Verscholen achter de Oude Kerk en het Andreasplein aan de ene kant en het wijkgebouw aan de boulevard aan de andere kant, ligt in Katwijk het Andreashof. De twaalf kleine woningen werden begin jaren vijftig gebouwd voor leden van de kerk die op leeftijd waren.
Het Andreashofje bestaat uit tien kleinere huizen en twee iets grotere hoekwoningen. Vanwege de zeer lage huur waren ze oorspronkelijk bedoeld voor weduwen van vissers die geen geld hadden om elders te huren. Stichting 12 woningen Oude Kerk Katwijk heeft het beheer over de woningen. Het bestuur daarvan is tevens dagelijks bestuur van de kerkvoogdij van de Hervormde Kerk. ‘De woningen zijn geliefd vanwege de unieke locatie en authentieke uitstraling,’ vertelt de heer Van der Lingen, die naast kerkrentmeester, betrokken is bij het beheren van de wachtlijst voor de hofjeswoningen. Om in aanmerking te komen, moet iemand ouder zijn dan 65 jaar en lid van de Hervormde Kerk. De wachtlijst telt tien namen en hoewel de gedachte aan ernaartoe verhuizen 89
weleens bij hem opkwam, geeft Van der Lingen zelf de voorkeur aan zijn huidige, ruimere woning.
MARKANTE BEWONERS In 2011 zijn de woningen van het
‘Mevrouw Zwanenburg was de enige die terugkeerde. Zij was tevens de laatste van de oorspronkelijke bewoners’
deze tijd. Tegelijkertijd moest op het budget worden gelet omdat het socialewoninghuur betreft. In samenwerking met een architect en diverse lokale ondernemers zijn plannen gemaakt en uitgevoerd. ‘Alles werd
Andreashof grondig gerestaureerd;
aangepakt, alleen de buitenmuren
vanwege de slechte staat van onder-
bleven ongemoeid,’ weet Van der
houd hard nodig. De werkzaamhe-
Lingen nog. ‘En ook de binten van
den duurden een jaar. Om dat moge-
het dak waren nog in perfecte staat.
lijk te maken, moesten de bewoners
Het voormalige schuurtje werd bij
tijdelijk verhuizen. ‘Niet iedereen
de woning getrokken, waardoor er
was daar blij mee natuurlijk. Een
meer ruimte ontstond en daarmee
verhuizing heeft veel impact, zeker
meer woonplezier. Ook het dak en
voor mensen op leeftijd.’ Van der
het schilderwerk werd aangepakt.’
Lingen herinnert zich een bewoner
De tekeningen van de verbouwing
die erop stond om oudejaarsavond
komen op tafel. Daarop is een klein
nog in zijn vertrouwde omgeving te
buitenplaatsje te zien en de voor-
vieren. En zo geschiedde. De andere
deur die direct toegang geeft tot de
elf woningen waren toen al leeg…
woonkamer annex keuken. De hal is vergroot, zodat bewoners nu met
G E E S T E L IJ K E Z O R G
een rollator naar binnen kunnen. Op
Eenmaal gewend aan de nieuwe
de verdieping is een kleine overloop,
stek, wilden de meeste bewoners
een slaapkamer en een grote dou-
na de restauratie niet meer terug.
che. Bewoners moeten dus de trap
Dat betekende immers weer ver-
op, eventueel met behulp van een
huizen. Van der Lingen: ‘Mevrouw
traplift. Van der Lingen: ‘Iedereen
Zwanenburg was de enige die te-
is laaiend enthousiast over de aan-
rugkeerde. Zij was tevens de laatste
passingen. Enig minpuntje blijft het
van de oorspronkelijke bewoners.
gemis van een schuurtje om de fiets
Deze zomer overleed zij op bijna
te stallen.’
90-jarige leeftijd. Ook koster Hoek woonde er jarenlang met zijn gezin,
NET ALS OMA
in de hoekwoning. Hij was een mar-
Als meisje ging mevrouw Van der Plas
kante persoonlijkheid, maar helaas
(80) er bij haar oma op bezoek. Toen
leeft ook hij niet meer. Overigens,
al kwam ze graag in het bescheiden
de geestelijke zorg voor de mensen
huisje, bijna aan de boulevard van
is hier altijd optimaal geweest. Ooit
Katwijk aan Zee. Sinds vijfeneenhalf
woonden er vier dominees praktisch
jaar woont ze er zelf. ‘Ik woonde een
naast elkaar. Tegenwoordig zijn het
paar straten verderop in de Secreta-
er nog drie, waarvan er twee nog ac-
ris Varkevisserstraat en stond op de
tief zijn.’
wachtlijst voor deze woningen. Toen de huizen na de renovatie klaar wa-
FIETSSCHUURTJE
ren om opnieuw bewoond te worden,
Doel van de restauratie was de wo-
ging het ineens snel. Het is hier heer-
ningen op eenvoudige wijze aan te
lijk wonen zo dicht bij het strand, de
passen aan de wensen en eisen van
winkels en de kerk.’
90
HET ANDREASHOFJE
Haar man werkte jarenlang als vis-
M O O I S T E P L E K J E VA N K AT W IJ K
ser en later als opperman in de bouw.
De vriendelijke Katwijkse maakt een blakende indruk. Hoe kan het anders
Daarnaast was hij actief als koster.
als je nog zo in het leven staat? Mevrouw Van der Plas is jarenlang actief ge-
Samen brachten ze negen kinderen
weest als vrijwilligster, onder andere voor de Haspadie, een groep mensen die
groot. Een levendig gezin dus. Nu
hand- en spandiensten verricht voor buurtgenoten, en ze is bestuurslid van
ze alleen is achtergebleven en ouder
vrouwenvereniging Ruth. Is ze thuis, dan pakt ze de haaknaalden op. En om
wordt, vindt ze het fijn om kleiner
bij te blijven, heeft ze haar mobiel en tablet. ‘Als ik uit mijn slaapkamerraam
te wonen. ‘Ik kan hier alles zelf goed
kijk, denk ik vaak: ik woon op het mooiste plekje van Katwijk, zo tussen de
bijhouden.’
vuurbaak en de kerk in.’ 91
CAFÉ THUYS
Where everybody knows your name Toen Anna Smakman en Darko Filipovic er binnenkwamen, wisten ze meteen: dit is het! Het was een gevoel van thuiskomen. De naam van hun café was dan ook snel gevonden: Café Thuys. Ze kozen voor de oude spelling om het thuisgevoel op nostalgische wijze nog eens te benadrukken.
92
“ ”
WAT IK HIER MEEMAAK, IS ECHT BIJZONDER
Voor veel Hillegommers is Café Thuys daadwerkelijk een thuishonk geworden. Onder hen darters, biljarters en muzikanten. Voor Darko en Anna is geen gast dan ook ‘gewoon’. ‘Ons café is een plek waar mensen zich thuis kunnen voelen en zichzelf kunnen zijn. Ze kunnen hier lachen, zingen, muziek maken en een goed gesprek voeren, met een lach en een traan. Niets is gek, alles is goed.’
A LT IJ D WAT T E D O E N De inrichting van Café Thuys is gezellig, sfeervol en nostalgisch. Er staat een oude authentieke bar, er hangen foto’s van hoe het vroeger was, het is nog net geen bruin café. ‘Het leuke is ook dat er bij ons eigenlijk altijd wat te doen is. We hebben zes dartteams en een bloeiende biljartvereniging, De Klipper. En terwijl zij spelen, leggen andere gasten een kaartje of spelen dobbel. Dat is echt leuk om te zien.’ Ook jammen neemt bij Café Thuys een belangrijke plaats in. Iedere eerste zaterdag van de maand is er Songs around the campfire, waarbij rond de bank zangers en muzikanten met een vaste line-up kunnen meespelen. Elke tweede zaterdag is er Sing-a-long, ook jammen, maar dan met een andere line-up en in een andere sfeer.
SPECIALE BAND Anna en Darko zijn heel betrokken bij hun gasten. ‘We zien het meteen als er iets speelt bij hen. Met de meesten hebben we ook een speciale band opgebouwd. Voor hen is Thuys een plek waar ze even naartoe gaan na hun werk, voor een kopje koffie of een drankje.’ En ook landelijk heeft Thuys een naam opgebouwd. ‘We hebben een grote groep muzikanten die hier komt spelen. Er hangen gitaren, er staat een piano, een cajon en een drumstel.’ Anna herinnert zich goed dat er voor een jamsessie op een dag een muzikant uit Breda binnenkwam. ‘Hij zei: Wat ik hier meemaak, is echt bijzonder. Ik ken hier niemand en wordt meteen opgenomen alsof ik hier al jaren kom. Ik voel me echt thuis.’
TEKST
Annemiek Cornelissen TEKST
Corine Zijerveld
93
BOLLENSCHUREN
Antoon van Duin voor zijn gloednieuwe bollenschuur aan de Molenstraat in Sassenheim. (Foto Stichting Oud Sassenheim)
WONEN EN WERKEN IN OUDE BOLLENSCHUREN 94
Huurder Niels Dral en zijn vrienden Bart en Jeffrey op het balkon van het appartement in de bollenschuur.
Bollenschuren zijn de pakhuizen van de Bollenstreek, waarin bloembollen werden gedroogd en verwerkt. Twintig jaar geleden was dit industrieel-agrarisch erfgoed nog ten dode opgeschreven. Nu is een klein honderdtal beschermd als monument. Bovendien hebben veel schuren een nieuwe bestemming gekregen als woning of bedrijfsruimte. Drie voorbeelden.
95
TEKST
Marca Bultink BEELD
Corine Zijerveld
Aan de Loosterweg in Voorhout, vlak bij het Soldaatje en midden tussen de bollenvelden, staan vier voormalige bollenschuren. Allemaal gebouwd voor bollenbedrijven van de familie Van Reisen. Ze zijn speciaal ontworpen voor het drogen, opslaan en verwerken van bloembollen. Dat is te zien aan de rijen hoge ventilatiedeuren. Door die tegen elkaar open
Peter Steenbergen: ‘Een advocatenkantoor in een bollenschuur, dat past wel bij ons.’
te zetten, blies de wind de bloembollen droog. Voordat er rond 1925
bollenvelden.’ Peter heeft het pand
in de Bollenstreek elektriciteit werd
van binnen opgeknapt. De wanden
aangelegd, ging dat bij alle bollenbe-
zijn behangen met enorme foto’s van
drijven zo.
tulpen en ook de inrichting past bij de bollenschuur. ‘Hier horen geen
De oudste bollenschuur op Loos-
statige bureaus, maar robuuste ta-
terweg 4b stamt uit 1885 en wordt
fels en industriële lampen. In de toe-
al jaren verhuurd aan bedrijven. In
komst willen we, in overleg met de
de loop der tijd is de schuur vaak
eigenaar, ook de buitenkant van de
verbouwd. De bakstenen gevels zijn
bollenschuur weer iets meer terug-
wit gesausd, de hoge ventilatiedeu-
brengen in oorspronkelijke staat.’
Bollenschuren van
Bollenerfgoed
maar toch is het gebouw nog steeds
E E N LO F T I N
Van Reisen aan
De Werkgroep
goed herkenbaar als bollenschuur.
EEN BOLLENSCHUUR
de Loosterweg in
Bollenerfgoed van
Midden in Sassenheim, in de Molen-
Voorhout.
het CultuurHistorisch
In mei 2016 opende Peter Steenber-
straat, staat een fraaie bollenschuur
(Foto Historische
Genootschap Duin- en
gen hier zijn advocatenkantoor. ‘Een
met mooie gemetselde sierranden.
Kring Voorhout)
Bollenstreek spant zich
ongebruikelijke locatie, maar we
Antoon van Duin liet die in 1912
al meer dan twintig
willen graag dicht bij onze klanten
bouwen voor zijn bollenbedrijf.
jaar in voor behoud
zitten. En we zitten hier midden in
Ruim een eeuw later ziet de schuur
en herbestemming
de Bollenstreek, tussen de bloeiende
er nog bijna hetzelfde uit. Na Van
van bollenschuren en
Duin gebruikten andere bloembol-
voor het landschap
lenbedrijven het pand, totdat de
en erfgoed van de
schuur daarvoor ongeschikt was
bloembollencultuur:
geworden. Daarna kwam transport-
www.bollenerfgoed.nl
ren vervangen door kleinere ramen,
bedrijf De Boer erin, gevolgd door Garage Van Zanten en nog weer later werd het een opslagruimte van de Digros. Het is een wonder dat de 96
BOLLENSCHUREN
bollenschuur met al die verschillende functies overeind bleef. In 1990 kocht Lijndert van Nieuwkoop de bollenschuur als opslagruimte voor zijn winkel in tuinmeubi-
De bollenschuur aan de Pickéstraat, in gebruik als doe-het-zelfzaak. (Foto Erfgoed Leiden en Omstreken)
lair en cadeauartikelen in de Hoofdstraat. Vijftien jaar later besloot hij de bollenschuur een nieuwe bestemming te geven. Stol Architecten en aannemer Kiebert vormden het pand om tot vier appartementen: twee aan de voorkant en twee aan de achterkant. Daarvoor moest de schuur iets worden ingekort en kwam er een nieuwe achtergevel, identiek aan de voorgevel. Op deze manier is behoud voor de toekomst gewaarborgd. Van Nieuwkoop ontving hiervoor in 2009 de Zwarte Tulp Prijs. Inmiddels wonen aan de Molenstraat 4a vier tevreden huurders die zich echt thuis voelen in de bollenschuur.
E E N Z E E VA N R U I M T E IN VILLA BINNENZEE Aan de Pickéstraat 66 in Noordwijk staat een grote bollenschuur, in 1902 gebouwd voor bloembollenkweker De Groot. Na de oorlog nam Salman de schuur over, die hem in 1974 doorverkocht aan houthandel Dekker. Die verbouwde het pand tot een doe-het-zelfzaak, met elektrische schuifdeuren in de voorgevel. Rond 2000 stond het gebouw leeg, dichtgetimmerd en troosteloos. Zo troffen Ernst Kuijlenburg en Susan van der Zwet de bollenschuur aan, toen zij op zoek waren naar een woning voor hun gezin. Ze zagen niet op tegen een grondige verbouwing. Ernst heeft een aannemingsbedrijf en Susan is stylist en interieurontwerper. Samen konden zij aan de oude bollenschuur hun hart ophalen. ‘Het is een gigantische ruimte van tien bij twintig meter, en drie verdiepingen hoog. We hebben er vijf jaar over gedaan om de donkere schuur te verbouwen tot een modern woonhuis.’ Hiervoor ontving het echtpaar in 2005 de Zwarte Tulp Prijs van de CHG-Werkgroep Bollenerfgoed. Ernst en Susan kregen de smaak te pakken en namen meer bouwprojecten in de Bollenstreek aan. Vorig jaar kochten ze een oud landhuis aan de Boender, waaraan nog hard wordt gewerkt. De bollenschuur aan de
Ernst Kuijlenburg
Pickéstraat, inmiddels gemeentelijk monument, heet
en Susan van der
nu Villa Binnenzee en wordt verhuurd als luxe vakantie-
Zwet verbouwden de
woning voor families en vriendengroepen. ‘Het mooiste
bollenschuur tot een
compliment is als onze gasten bij vertrek zeggen dat zij
luxe vakantiewoning.
zich direct thuis voelden in de villa!’ 97
BOLLENBOOS
Waar het huis is, is het hart Thuis is waar Voorhout is. Dit gaat zeker op voor Esther Kortekaas, voorheen schooljuf en organisator van kinderfeestjes, nu kunstenaar, toneelspeler en prijswinnend kuipzwammer. Enthousiast zet ze het ene succesvolle project na het andere op en raakt ze mensen met haar werk en activiteiten in het hart.
H
oe creatief en ondernemend ze ook is, heimwee heeft Esther altijd parten gespeeld. Als kind
TEKST
Joep Derksen
waren dagjes uit en schoolreisjes een ramp. ‘Op
mijn twaalfde ging ik een maand met mijn ouders naar
BEELD
Amerika; al die tijd was ik ziek van de heimwee. Zelfs
Monica Stuurop
een dagje winkelen in een grote stad kon ik niet aan. Ik moest vaak eerder huiswaarts keren of ik ging helemaal niet. Dat was natuurlijk te gek voor woorden en daarom ben ik in therapie gegaan. Ik ben niet van mijn heimwee af, maar de therapie heeft me wel geholpen.’ De caravan van Esther en haar partner Joost is dan ook precies naar haar smaak ingericht, zodat ze overal in Europa toch het
98
99
BOLLENBOOS
‘Je moet niet blijven hangen in wat je kunt, het is veel leuker om iets nieuws te ontdekken’ gevoel heeft, dat ze thuis is. Maar, benadrukt ze: ‘Vast staat wel dat ik nóóit buiten Voorhout ga wonen!’ TONEEL ALS BEVRIJDING Als kind ook was Esther Kortekaas een verlegen meisje. Dit veranderde toen ze tijdens de pabo-opleiding in aanraking kwam met het vak dramatische vormgeving en een inspirerende leraar. ‘Vanaf dat moment was ik alle belemmeringen kwijt. Ik heb in schooltoneelgezelschappen gezeten en de meest gekke dingen op het toneel gedaan. Nooit had ik gedacht dat ik dat zou durven. Het was een bevrijding.’ journalist. ‘Toen Ferry ziek werd, zei hij op zijn sterfbed
ENERGIE VOOR TIEN
Inmiddels timmert Esther alweer
dat ik moest gaan kuipzwammen. Dat heb ik hem be-
Ook geeft Esther schilderlessen.
jaren aan de weg met de in Voor-
loofd en vier keer gedaan, waarbij ik één keer, als eerste
‘Schilderen is een belangrijke ma-
hout wereldberoemde toneel- en
vrouw, zowel de publieksprijs (de Ferry Knop-bokaal,
nier om me creatief te uiten. Ik zorg
theatergroep Cultuur Verheft. ‘Als
red.) als de juryprijs won.’ De laatste jaren is Esther me-
in mijn gezellige ateliertje thuis
ik mensen zie genieten, vind ik dat
detekstschrijver en coach van andere kuipzwammers.
voor ruimte, verf en kwasten, koffie en een drankje – want schilderen is
geweldig, als ze schaterlachen, geeft me dat een kick. Maar ik hoef niet
PIPPI LANGKOUS
leuk, maar er hoort wél een glaas-
zo nodig bejubeld te worden.’ Toch
Esther Kortekaas heeft dan ook een brede interesse.
je wijn bij. Heerlijk vind ik het om
weer die verlegenheid.
Met enthousiasme gaat ze voor iedere activiteit waar ze
mensen vanaf het begin te helpen
op dat moment mee bezig is. ‘Als ik aan een mooi schil-
en toe te werken naar een mooi
EERSTE VROUWELIJKE
derij werk, vergeet ik alles om me heen. Een paar weken
eindresultaat. Ze betalen me met
K U I P Z WA M K A M P I O E N
later kan ik me alweer helemaal onderdompelen in bij-
een onwijze glimlach, als het schil-
Op het creatieve vlak is ze ook actief
voorbeeld fotograferen.’ Zou het niet beter te zijn op één
derij klaar is.’
voor de gemeenschap in Voorhout.
ding te focussen? ‘Nee. Je moet niet blijven hangen in
Zo beschikt menig stichting over
wat je kunt, het is veel leuker om iets nieuws te ontdek-
Schilder, fotograaf, kuipzwammer,
een door Esther ontworpen logo.
ken. Ik wil zo veel mogelijk nieuwe dingen proberen. De
ontwerper,
Lachend: ‘Ik vind het een eer dat ik
uitspraak van Pippi Langkous is mijn lijfspreuk: ‘Ik heb
haalt Esther op vijftigjarige leeftijd
voor zulke dingen gevraagd word.’
het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.’ Ik
de energie vandaan voor dit alles?
Dat geldt eigenlijk ook voor haar
ben best creatief, dus meestal lukt het me ook. Daarbij
‘Dat is heel simpel,’ vindt ze. ‘Als
kuipzwamcarrière, die Esther dankt
ben ik zó perfectionistisch, dat ik doorga totdat ik zeker
je leuke dingen doet, krijg je juist
aan Ferry Knop, de in 2005 over-
weet dat het écht goed is. En als het niet goed is en ik er
energie. Zeker als je die ook nog
leden oud-kuipzwamwinnaar en
niet achter sta, krijgt gewoon niemand het te zien.’
eens met anderen kunt delen.’
100
levensgenieter,
waar
‘SAMEN GEVEN WE HILLEGOM MEER ALLURE’ OP BEZOEK BIJ EEN BESCHEIDEN DUURZAME PIONIER HILEGOMMERS KEREN TERUG OP HET NEST
In de spotlight
Hillegom 101
SPOTLIGHT
H I L L E G O M
Burgemeester Arie van Erk en jonkheer Jan Six van Hillegom met tussen hen in de door Rembrandt geportretteerde “historische� Jan Six 102
‘Samen geven we Hillegom meer allure’ Onlangs vond op een zaterdagmiddag in hotel Flora in Hillegom een bijzondere ontmoeting plaats: niemand minder dan de huidige jonkheer Jan Six van Hillegom en burgemeester Arie van Erk ontmoetten er elkaar. Ze spraken over verleden, heden en vooral de toekomst van Hillegom. ‘Een plek voor ontmoeting en met vernieuwd elan.’
T E K S T Nicole Groen B E E L D Corine Zijerveld
103
SPOTLIGHT
H I L L E G O M
Het goed gaat met Hillegom, maar waar gaat het heen in de toekomst? Daar hebben Hillegommers samen over nagedacht en samengevat in de Omgevingsvisie Hillegom 2030. ‘Als burgemeester ben ik natuurlijk heel erg trots op alle positieve ont-
‘Initiatieven moeten bijdragen aan een duurzame toekomst voor Hillegom en de wereld’
wikkelingen in ons dorp,’ zegt een
komst van Hillegom eruit moet zien.
enthousiaste Arie van Erk. ‘Ik merk
In de visie staat hoe wij kijken naar
dat inwoners en ondernemers de
het verleden, het heden en de toe-
schouders eronder zetten en dat er
komst van ons dorp. Hillegom staat
veel energie is om het met elkaar te
natuurlijk niet onder een glazen
doen. Het samenspel tussen raad,
stolp. De toekomst van Hillegom is
college en inwoners is een belang-
nauw verbonden met ontwikkelin-
rijke succesfactor. Kijk bijvoorbeeld
gen in de wereld, Europa, Nederland
naar de vernieuwing van de Hof-
ken we aan veiligheid, en de sociale controle van burgers
tuin, de Hoofdstraat-Zuid en straks
onderling draagt daaraan bij. Dat Hillegom aantrekkelijk
de Houttuin, de noordkant van de
is voor terugkerende oud-Hillegommers en nieuwkomers
Nu heeft Hillegom een lange tradi-
Hoofdstraat en het Henri Dunant-
kun je zien aan een nieuwe woonwijk als de Ringoevers.
tie als het gaat om pionieren en on-
plein-Zuid. Ons centrum wordt weer
Ouderen kunnen onder meer fijn wonen in het nieuwe
dernemen, denk aan de familie Six,
een plek voor ontmoeting en met
Parkwijk en de appartementen bij Bloemswaard. Alle-
de ambachtsheerlijkheid, de eerste
vernieuwd elan.’
maal zaken die nu al zichtbaar zijn.’
zandafgravingen en de bollenteelt.
en de regio.’
Internationale handel en innovatie Daarbij denkt de burgemeester aan
SAMEN IN EEN NIEUWE RICHTING
zijn van oudsher hier te vinden. Van
de muziek- en andere evenementen
Het mooier maken van Hillegom is iets wat de gemeen-
Erk: ‘Maar de wereld verandert ra-
in de Hoftuin, maar zeker ook de
te in toenemende mate samen met de Hillegommers wil
zendsnel. Zo snel, dat plannen ma-
verbetering van wegen en rotonden,
doen. Burgemeester Arie van Erk: ‘De gemeente zet sa-
ken voor tien jaar of langer niet meer
met veilige fietsstroken en duur-
men met haar inwoners, ondernemers en jongeren stap-
werkt. Wie weet wat er over twee
zaam groen. ‘We hebben een prach-
pen richting een nieuwe manier van denken en doen: de
jaar gebeurt, wat er dan mogelijk is?
tig station en prima voorzieningen
Omgevingsvisie Hillegom 2030 is hiervan het resultaat.
En ook: wat er dan noodzakelijk is
voor sport en onderwijs. Samen wer-
Daarin bedenken we samen met inwoners hoe de toe-
om Hillegom beter, mooier, gezonder, groener door te geven aan generaties die na ons komen? Wij, het college en de gemeenteraad van Hillegom, zien onszelf als de ‘rentmeester’ van nu, die de verantwoordelijkheid neemt voor deze taak. Met deze Omgevingsvisie zetten we alvast een stip op de horizon.’
A M B AC H T S H E E R L IJ K H E I D De familie van jonkheer Jan Six van Hillegom heeft in vroeger tijden de ambachtsheerlijkheid Hillegom voortgestuwd, waarbij valt te denken aan het bouwen van bruggen en de waterpomp die zijn voorouders aan 104
de lokale bevolking beschikbaar stelden. Hoe belangrijk was die rol voor Hillegom in zijn ogen?’ Jan Six: ‘Heel belangrijk. Mijn familie heeft de handel gestimuleerd en zelfs de Nieuwe Hillegommerbeek laten aanleggen, waardoor de groenten- en fruittelers van toen hun waren te koop konden aanbieden op de markt in Amsterdam. Jan Six II ontving een tiende van alle opbrengsten in de ambachtsheerlijkheid, wat enorm stimuleerde om de opbrengt van de boeren en telers te verbeteren. Ging het goed met hen, dan ging het ook goed met de familie Six. Mijn voorouders keken net als de gemeente nu naar de toekomst en creëerden kansen voor de hele gemeenschap.’ Wat hem in positieve zin opvalt nu hij in Hillegom is? ‘Hillegom ondergaat een mooie opknapbeurt. Het Hof bijvoorbeeld ligt er prachtig bij, dat doet mij deugt.’
RENTMEESTER VA N H I L L E G O M Heeft het opnieuw uitstellen van de nieuwe Omgevingswet nog gevolgen voor de Omgevingsvisie Hillegom? Arie van Erk: ‘De vernieuwing zit hem niet in de wet, maar in de samenleving. Daar willen wij nu al op inspelen en bij aansluiten als gemeente. We wachten met het verder ontwikkelen van ons dorp natuurlijk niet tot 2030. Mensen kunnen nu al met een initiatief komen. Er gebeurt nu ook al heel veel, en daarbij: er hoeft niet overal veel te gebeuren. In sommige deelgebieden zijn we misschien al heel ver of willen we vooral inzetten op behoud van de bestaande kwaliteit. Ik verheug me op de komende jaren en kijk uit naar de voortzetting van een positieve samenwerking. We kunnen allemaal rentmeesters van ons Hillegom zijn!’ Met de Omgevingsvisie als kompas, wil de gemeente samen met inwoners en ondernemers ook op het gebied van people, planet, profit doelen bereiken. Initiatieven moeten niet alleen bijdragen aan de kernkwaliteit van het deelgebied, maar ook aan een duurzame toekomst voor Hillegom en de wereld. Kijk ook op www.hillegom.nl/2030 105
SPOTLIGHT
H I L L E G O M VRIJWILLIGERS
Vrijwilligers, verzamel u! Vrijwilligers zijn voor verenigingen van TEKST
Annemiek Cornelissen BEELD
Corine Zijerveld
onschatbare waarde. Iets wat door de gemeente Hillegom volmondig wordt onderschreven. Jaarlijks reikt burgemeester Arie van Erk tijdens de nieuwjaarsreceptie dan ook de prijzen uit aan inwoners die iets bijzonders voor de samenleving hebben gedaan: de Vrijwilliger van het jaar, de Mantelzorger van het jaar en de Kanjerprijs.
106
V.l.n.r. Ilse, Michael en Ilona
E
n vrijwilligerswerk is niet alleen voorbehouden aan de oudere medemens. Opvallend
M I C H A E L VA N D E R G E E S T
is dat er ook steeds meer jongeren enthousiast raken om vrijwilligerswerk te doen.
Al tien jaar is Michael van der Geest
NEX XL belicht drie van die jonge vrijwilligers.
(25) vrijwilliger bij S.D.O. Korfbal. Volgens Michael zijn de meeste vrijwilligers binnen de vereniging
ILONA DE G RO OT
I L S E C O L IJ N
jongeren. ‘Ik ben zeker niet de jong-
Ze is een bekend gezicht bij SV Hille-
Ilse Colijn (25) herinnert het zich nog goed,
ste. We hebben ook een leuke groep
gom. Ilona de Groot (33) is er dan ook
in 2013 werd ze verkozen tot Kanjer van het
vrijwilligers in de leeftijd van zes-
alweer twintig jaar actief. Ze begon
jaar. ‘Wat was ik trots. Met mijn 21 jaar werd
tien tot achttien jaar. Deze jongeren
als twaalfjarig meisje met voetbal-
ik overal herkend. De mensen zeiden: “Jij bent
zijn enthousiaste sportieve mensen,
len bij het toenmalige SV Concordia
het meisje uit de krant!”’ En nog steeds is Ilse
waarvan een aantal een sportoplei-
en bracht het (voormalige) clubblad
het jongste bestuurslid van de Hillegomse Har-
ding volgt.
rond, De Concordiaan. En ze voetbalt
monie Kapel. Doordat het bestuur zich hard
De saamhorigheid is dan ook groot,
nog steeds, op het veld en in de zaal,
maakt om te verjongen, zijn daar wel twee leef-
vertelt Michael. ‘We zijn meer vrien-
omdat ze dat leuk vindt om te doen.
tijdsgenoten bijgekomen. Dat vindt Ilse heel
den dan teamgenoten. Het gaat niet
‘Ik ben de oudste van het team, maar
verfrissend. ‘Jonge mensen komen toch met
om de sportieve prestatie alleen,
ik blijf zeker voetballen – als ik ten-
nieuwe ideeën en dat heb je nodig om als ver-
maar ook om de gezelligheid. Buiten
minste niet te veel blessures krijg.’
eniging te blijven bloeien.’
het sporten om doen we ook leuke
Verder staat Ilona al jaren als vrijwil-
In 2014 bestond de HHK 120 jaar en intro-
dingen samen. Onlangs heeft S.D.O.
liger achter de bar. Iets waar volgens
duceerde onder meer Ilse Colijn er een nieuw
een promoteam opgericht van jon-
haar eigenlijk te weinig mensen voor
uniform. Momenteel worden er blokfluitlessen
ge mensen die de vereniging op de
zijn. ‘Het komt vaak op dezelfde men-
voor jonge kinderen gegeven en wordt de Har-
kaart gaan zetten. ‘De leden van dit
sen neer. Terwijl, als je er met een
fa-opleiding (Harmonie en Fanfare) aangebo-
promoteam staan bijvoorbeeld op
vriendenclub gaat staan, heb je een
den voor kinderen en volwassenen. ‘Deze lessen
markten en proberen de jeugd en-
hartstikke leuke middag, met veel
besteden we uit aan onze plaatselijke muziek-
thousiast te maken om te komen
gezelligheid en verschillende mensen
school. Hierna kunnen de leerlingen instromen
korfballen. De jeugd heeft tenslotte
voor de bar.’
in ons leerorkest en later in de Kapel.’
de toekomst.’ 107
SPOTLIGHT
H I L L E G O M
Straten knappen op, er verschijnen mooie nieuwbouw, ludieke initiatieven én leuke horeca- en winkelzaken, het is groener en steeds meer mensen worden enthousiaster. In Hillegom is veel te beleven tegenwoordig en dat zien én weten we.
THUIS IN DE POSITIEVE FLOW VAN HILLEGOM 108
VVV EN HILLEGOM MARKETING
H
eel Hillegom bruist! En dat
ren van het Fioretti College bijvoorbeeld. Met het Cultuur café voor facilitaire
wordt met alle nauwe sa-
ondersteuning. Met lokale zorginstanties waar het gaat om activiteiten voor
menwerkingen tussen loka-
verschillende doelgroepen. Met muziekverenigingen voor muzikale evene-
le partijen en een heus VVV straks al-
menten. Of met Hillegom Online voor de agenda. ‘Als Hillegom Marketing
Sandra Zuiderduin
leen nog maar meer. Marketeer Loes
willen we al die lijntjes verbinden met elkaar. Als spil in het proces om Hille-
BEELD
Massaro en Douwe Wijbenga, voor-
gom nog aantrekkelijker te kunnen laten zijn.’
Martine Goulmy
zitter van het bestuur van Hillegom
En dat gaat ook in samenwerking met andere bollengemeentes. ‘Voor bijvoor-
Marketing, merken dat de sfeer aan
beeld fietsroutes, wandelkaarten en zelfs een sloepenkaart,’ sommen de twee
het veranderen is. Want voor de twee
op. ‘Dit is een mooi moment om dingen samen op te pakken. Dat kun je alle-
actieve Hillegommers is het overdui-
maal individueel doen of gezamenlijk. Wij geloven dat er nog veel winst valt
delijk: in hun dorp gebeurt wat de
te behalen waar het gaat om die regionale samenwerking; zeker wat betreft de
laatste tijd. ‘Er is een positieve flow.
marketingactiviteiten. We worden als dorp immers alleen maar sterker door
En of dat nu komt door alle gewel-
onderdeel te zijn van de Bollenstreek.’
TEKST
dige infrastructurele projecten, denk aan de herinrichting van de Hoofd-
BESTE AMBASSADEURS
straat, of alle mooie groenprojecten,
En uit die regionale bollensamenwerking vloeit onder meer half november
zoals de Hoftuin, feit is dat er veel
een fysiek VVV informatiepunt voort in The Read Shop XL in Hillegom. ‘Als
ten positieve verandert. Daarnaast
vertrekpunt voor de toerist, maar zeker ook voor de inwoners zelf. Zo zien ze
zijn er veel ondernemers die hun
wat er allemaal in het dorp en de regio gebeurt. En dat is ook weer goed voor
nek hebben uitgestoken met nieuwe
de ondernemers, want het geeft reuring.’
ideeën. Je merkt gewoon: ze hebben
Al met al genoeg aanleiding om het Hillegomse glas weer halfvol te laten zijn.
er zin in!’
‘Ik merk ook dat ik me steeds meer thuis begin te voelen,’ aldus Loes Mas-
Hillegommers hebben volgens de
saro. Al brengt dat volgens Wijbenga ook een verantwoordelijkheid met zich
twee dan ook behoorlijk wat om
mee. ‘Als je je ergens thuis voelt, heb je een verantwoordelijkheid om dat te
trots op te zijn. ‘Neem alleen al onze
tonen. Om je gezicht te laten zien in het dorp en je inkopen zo veel mogelijk
sportaccommodaties: een groot bui-
hier te doen bijvoorbeeld. Onze inwoners zijn immers de beste ambassadeurs
tenzwembad, een van de grootste
voor de regio.’
tenniscomplexen
van
Nederland,
een schitterend voetbalcomplex en een skihal, maar ook jeu de boules, korfbal, squash, paintball en nog veel meer. Om over onze speeltuinverenigingen en jongerencentrum nog maar te zwijgen. Er is zo veel. Daar mogen we enorm trots op zijn.’
REGIONALE SAMENWERKING Daarom wordt er aan alle kanten samengewerkt. Voor een commercial van Hillegom Marketing met jonge109
SPOTLIGHT
H I L L E G O M
‘Ik hou van onverwachte dingen’ Samen met André Hoogendijk van de Koninklijke Algemeene Vereeniging TEKST
Nicole Groen BEELD
Corine Zijerveld
voor Bloembollencultuur gaat NEX XL op de koffie bij Johan Verschoor, bloembollenkweker van Fa. A.T. Zeestraten en biologisch veehouder van de Elsbroekerwei. Wat drijft deze pionier om duurzaam te boeren en telen? Wat is daarvoor nodig en hoe staat het met de duurzame bloembollenteelt?
110
DUURZAAMHEID
M
et zijn vrouw en twee zwagers runt Johan
snijden van de hyacinten anders aan
zijn we dingen aan het proberen. Je
Verschoor een bedrijf met bloembollen, blaar-
te pakken, waardoor ze op zaterda-
kunt niet in een keer omschakelen,
koppen en een boerenwinkel met eerlijke
gen al om één uur klaar zijn en ieder-
dat gaat gewoon niet. In het najaar
streekproducten. De duurzame ondernemer werkt op het
een de zondagen vrij is.
of in de winter hebben we regelmatig bijeenkomsten waar veel kwekers
familiebedrijf dat sinds 1750 is gevestigd aan de Leidsestraat in Hillegom. Het kantoor op het erf van de familie
BESCHEIDEN PIONIER
komen en dan wordt het duurzame
Verschoor ademt ‘hier wordt gewerkt’. Je ziet hier geen
Het is duidelijk: hier zit iemand die
verhaal wel verteld. Dan leggen we
onnodige opsmuk, maar sinds kort is er wel een nieuwe
altijd bezig is met dingen verbeteren
uit dat de consument het zo wil,
koffiemachine die ook cappuccino maakt.
en slimmigheden bedenken, een ver-
geven we voorbeelden en nodigen
nieuwer. Die eigenschap komt goed
we sprekers uit. Daardoor ontstaat
PAT R IJ Z E N
van pas als je steeds duurzamer wilt
langzamerhand die omvorming. De
Kiezen voor duurzaam vraagt om een bepaald bewust-
telen, want dat is een proces van
mentaliteit van mensen kan heel
zijn: hoe willen we omgaan met de dieren, de natuur en
vallen en opstaan, fouten maken en
snel veranderen. Het omschakelpro-
onze omgeving? We willen zo min mogelijk vervuilende
kleine successen behalen. Het gaat
ces heeft tijd nodig.’
stoffen gebruiken en toch een mooi product leveren: het
stapje voor stapje. Geduld is vereist.
S TA P P E N Z E T T E N
moet economisch wel rendabel blijven. Dat proces heeft tijd nodig.
Johan: ‘Elke dag maken we onver-
De KAVB ondersteunt ondernemers
wachte situaties mee. Je moet soms
die duurzamer willen telen. André
Johan is zich in de loop der tijd meer en meer gaan ver-
heel snel schakelen. Je hebt iets in
Hoogendijk: ‘Bij biologisch vlees en
diepen in duurzame manieren van werken. ‘We hebben
je hoofd en probeert dat uit. Niet
groenten zit de beleving in de smaak
de boerderij veertien jaar geleden overgenomen en het
iedereen houdt daarvan, maar ik
en in je gezondheid. Bij biologische
duurzame boeren heeft er altijd wel een beetje in geze-
vind dat juist heel leuk. Ik hou van
bollen en bloemen ligt dat anders:
ten. Hoe meer je ermee bezig bent, hoe meer je erover
onverwachte dingen. Gewoon kijken
bloemen eet je niet, daar kijk je naar.
gaat nadenken. Ik heb veel geleerd van mijn schoonva-
wat het hardst nodig is. En dat is bij
De mensen willen wel graag duurza-
der. Bijvoorbeeld over hoe je met vogels moet omgaan.
ons leuk: we doen het met zijn vie-
me producten kopen, maar ze ver-
Natuurlijk kun je het hele veld in een keer leegmaaien,
ren, we hebben een heel fijn team.
wachten dezelfde kwaliteit en liefst
maar het kan ook anders. Als je de zijkanten laat staan
Mijn vrouw doet de koeien en de
ook dezelfde prijs als bij gangbaar
en van binnen naar buiten maait, lopen die beestjes door
boekhouding, Elbert doet de winkel
geteelde bloemen. Biologische bol-
de herrie naar de buitenkant en hebben ze nog wat dek-
en al het technische gebeuren, het
len en bloemen zijn naar verhouding
king. Wij hebben hier zelfs patrijzen, die zie je in de rest
netwerk, Adriaan doet de schuur en
duur, omdat er meer werk in zit en er
van Nederland bijna niet meer. Ik probeer die kennis en
de handel. Zo hebben we het mooi
minder wordt geoogst. Wij zetten als
inzichten door te geven aan mijn kinderen.’
verdeeld. We doen bijna alles zelf.
KAVB vooral in op duurzame, vaak
Als ondernemer moet je alles weten,
biologische maatregelen die door
Als we Johan vragen waar hij trots op is, blijft het even
goed met mensen kunnen omgaan
alle ondernemers kunnen worden
stil. Hillegommers staan er niet om bekend zichzelf graag
ook, zoals met scholieren die komen
toegepast. Daarmee maakt de hele
op de borst te slaan. Dan vertelt hij enthousiast over een
bollen pellen. Op alle fronten kom je
sector stappen op het gebied van
idee dat hij en zijn mensen hebben uitgewerkt om het
van alles tegen.’
duurzaamheid.’
OMSCHAKELPROCES
Meer weten:
Samen met de Koninklijke Alge-
www.atzeestraten.nl,
meene Vereeniging voor Bloembol-
www.elsbroekerwei.nl en
lencultuur (KAVB) maakt Johan
www.kavb.nl
zich sterk om ervoor te zorgen dat ook andere kwekers duurzaam gaan telen. Johan: ‘We hebben met de KAVB een studiegroep opgericht en samen met een groep kwekers 111
5
trots top
trots op hillegom
Donia (7) vluchtte twee jaar geleden met haar vader, moeder en twee broers (nu 2,5 en 9) met de boot van Syrië naar Nederland. Ze wonen ruim een jaar in Hillegom.
‘Ik heb veel vriendjes en vriendinnetjes, maar het meest trots ben ik op
1
2
‘Maya en ik spelen graag
in park Elsbroek. We zingen Syrische
Maya. Ze is 11 jaar en woont in flat
liedjes of spelen
4. Ze komt ook uit Syrië, maar ik
in de speeltuin, en
heb haar in Hillegom ontmoet.
als het regent op
We praten meestal in onze eigen
mijn kamer. In Syrië
taal, maar soms spreken we ook
regende het soms
Nederlands, om te oefenen.’
ook, dan ging ik naar mijn oma. Dat kan nu
3
niet meer. Nu hebben oma en ik contact via
‘Ik ben trots op mama,
videochat en dan zegt
ze kan heel lekker
ze vaak: “Wat ben je
koken! Ze maakt de
gegroeid!”’
lekkerste Syrische kaas. Aan het
5
Nederlandse eten moet ik nog een beetje wennen.
Chocolade vind ik heel
lekker, dropjes oké, maar Nederlandse kaas... Nee, dan eet ik liever die van mama.’
4
ik nog maar twee stickers! Dus ik ben ook best een beetje trots op mezelf. De badmeester heeft een
haak, maar die gebruikt hij gelukkig niet. En op mijn school De Giraf zit meester
‘Fietsen leerde ik van papa. Eerst op een loopfiets, daarna op een
Kees, die soms gitaarspeelt
meisjesfiets met trappers. Als het mooi weer is, steekt papa de barbecue
met giraffensokken aan. Dat
aan bij het meertje, dat vind ik heel gezellig. Ik klim dan als een aapje in
vind ik grappig!’
het hoge klimrek. Vorige week was ik in de hoftuin, daar won ik kaartjes voor de kermis. Papa en mama zijn mijn grote voorbeeld.’
Steenbok paarden, barbies en buitenspelen WAT I K L AT E R W O R D E N W I L : juffrouw STERRENBEELD:
HOBBY’S:
Donia (7) 112
‘Met zwemles hoef
T E K S T Daphne Meijer
B E E L D Daphne Meijer
H I L L E G O M SPOTLIGHT
INWONERS
Hillegommers die uitvliegen, komen vaak ook weer terug. Hoe bevalt dat ze? En hoe is het eigenlijk voor nieuwkomers
Terug op het nest om hier te komen wonen? Drie inwoners aan het woord.
TEKST
Annemiek Cornelissen BEELD
Corine Zijerveld
Lize
Samen met haar vriend Ruud Nieuwmans woont Lize van Beek aan de Brouwerlaan, waar zij in augustus vorig jaar een woning kochten. Die hebben ze geheel gerenoveerd als een New Yorkse Loft, maar geheel naar eigen ontwerp. Ze hebben Hillegom op de kaart gezet door hun medewerking aan het televisieprogramma Eigen huis en tuin, dat hun tuin heeft opgeknapt. Ook Lize van Beek is een oudHillegommer en gaat voorlopig niet meer weg. ‘We zitten hier goed, mooi centraal, vlak bij de stad. Bovendien is het hier heerlijk rustig.’
113
HILLEGOM
Niels
‘We wonen hier nu een jaar en het is net alsof we er alweer dertig jaar wonen,’ aldus een enthousiaste Niels Straathof. De aannemer woont samen met zijn vrouw Carlijn en hun kinderen Lian (4) en Lilly (2) aan de 2e Loosterweg. Ze zijn al helemaal ingeburgerd. Niels Voetbalt bij SV Hillegom en de kleine Lian bij de Ukkies. Carlijn tennist bij de Hillegomse Tennisclub en is dikwijls in de sportschool te vinden. Met de buren kan het gezin het heel goed vinden. ‘We hebben een gezamenlijke poort, een kippenhok en we voelen ons goed tussen de Hillegommers.’
114
INWONERS
Marit
Marit Heij is terug van weggeweest. Tien jaar geleden heeft ze Hillegom vaarwel gezegd om in Amsterdam te gaan wonen. Nu is ze samen met haar tweeling Noah en Sophie (4,5) weer woonachtig in Hillegom. Aan de Prins Bernardstraat heeft ze onlangs een koopwoning betrokken. De kinderen zijn inmiddels op de Johannesschool begonnen. Marit is in een warm bad terechtgekomen. ‘Het voelt zo vertrouwd met mijn familie en vrienden om me heen en de kinderen waren heel snel gewend. Ze vinden goed aansluiting in de groep en hebben veel nieuwe vriendjes en vriendinnetjes.’ 115
SPOTLIGHT
H I L L E G O M KUNST EN CULTUUR
OOG voor kunst Hillegom is een kunstzinnig
dorp. Verschillende organisaties
[1] Kunstenaarscollectief De School
In 2014 startte Kunstenaarscollectief De School met drie kunstenaars in het pand aan het Henri Dunantplein. Inmiddels is De School flink uitgebreid en
houden zich er bezig met
de thuisbasis van een twaalftal kunstenaars, waarvan één podiumkunstenaar.
kunst en jaarlijks zijn er diverse
mentale elementen. Josée van Schuppen is medeoprichter van De School en
evenementen waar kunst en
rust uit en ademt de sfeer van cultuur. Er is hier gedanst en gemusiceerd, en
cultuur op de voorgrond treden. NEX XL belicht drie initiatieven.
De School zit in een mooi licht pand, met een historische trap met monubestuurslid. ‘Het is een genot om hier binnen te komen. Het gebouw straalt die energie hangt er nog. Daar is nu schilderen, beeldhouwen, fotografie en kunstspiegellijsten maken aan toegevoegd.’ En alle ruimtes in het gebouw zijn gevuld. ‘Er zijn ateliers, er wordt lesgegeven en er zijn workshops voor kinderen. We werken hier dus niet alleen, maar geven ook les.’ Doel van De School is te verbinden met andere kunstenaars uit de regio. Zo worden er Modelschildermiddagen georganiseerd, zijn er een lente- en herfstexpositie, wordt er meegedaan met het Cultuurfestival en aan het Cul-
TEKST
tuurcafé. ‘We zijn gastruimte voor het koor The Afterparty en er worden dans-
Annemiek Cornelissen
lessen gegeven in de Balletzaal.’ De School is een hecht Collectief, stelt Josée.
BEELD
‘We doen alles voor het collectieve belang. We herbergen mensen met diverse
Corine Zijerveld
talenten, die verschillende kunstvormen uitoefenen. Zo versterken we elkaar.’ Josée Schuppen deelt de voormalige tapdancezaal met voorzitter Ferdinand Wagemans. ‘Dat werkt prima. Ik ben wild, hij heel rustig. Ferdinand heeft een bankstel neergezet en er ligt nu zelfs een kleedje. Zo is er een thuisgevoel gecreëerd, waarin we rustig ons werk kunnen bekijken en bespreken. In deze ruimte worden ook de vergaderingen gehouden; het is de gezamenlijke huiskamer geworden.’
116
[2] Kunstuitleen Bollenstreek
[3] Nieuwe Kulturele Raad
Denise van der Zande is al twintig jaar eigenaresse van Kunstuitleen
De Stichting CultuurBeleving Hillegom heeft de Nieuwe
Bollenstreek. Veel inwoners van de Bollenstreek hebben werken
Kulturele Raad onder haar hoede. Er is niet alleen een
van de Kunstuitleen in bruikleen en dat geldt ook voor bedrijven.
nieuwe naam maar ook een kersvers bestuur, waar Karin
Denise van der Zande wil kunst onder de aandacht brengen en legt
Peters als voorzitter aan het roer staat. Ze zit boordevol
zich op het moment extra toe op de jeugd. Voor hen heeft zij een
plannen en het activiteitenprogramma voor 2017/2018 is
kunstroute in het leven geroepen. ‘Het is een speciale kunstroute
van start gegaan. ‘We bieden weer de oude vertrouwde cur-
voor leerlingen van de groepen 7 en 8 van de basisscholen, waarbij
sussen, maar ook activiteiten voor kinderen en ouderen.’
zij in anderhalf uur onder begeleiding een fietsroute volgen langs
Het plan is om de tuin aan de kant van de Prinses Irene-
openbare kunstwerken.’
laan het gezicht van het gebouw te laten worden. ‘We heb-
Onderdeel van de route zijn onder andere het Rode Kruis aan het
ben een monumentaal pand, uit de jaren veertig, dat veel
Henri Dunantplein, De Witte Engel bij het Fioretti College Hillegom,
mensen van binnen eigenlijk niet kennen. Het was oor-
Vlammen aan de Weerlaan en De Waterwolf aan de Vossepolder.
spronkelijk een jongensschool: De Joannesschool. Onze
Onderweg wordt bij ieder kunstwerk stilgestaan.
entree, de aula, is indrukwekkend, met haar balustrades,
Denise van der Zande vindt het belangrijk dat de jeugd openstaat
kroonluchters en schitterende vloer. Alles is nog in origi-
voor kunst. ‘Ze krijgen het niet altijd mee en ik vind het fijn als ze
nele staat en omdat het een gemeentelijk monument is,
kunst respecteren. Ze hoeven het niet mooi te vinden of kunstenaar
zijn we verplicht op de erven van de architect te letten. De
te worden, maar het is goed als ze tijdens het fietsen van de
tuin willen we zo inrichten, dat deze deel kan uitmaken
route een kunstwerk hebben bekeken en dit later ook als zodanig
van de activiteiten.’
herkennen. Stel dat ze dan naar voetbal fietsen en De Witte Engel zien staan, dan kunnen ze hun vrienden erop attenderen. Gebeurt
Daarbij denkt Karin Peters aan kerstbomen en lichtjes in
dat, dan heeft het voor mij zeker zin gehad.’
de winter, maar ook aan een mooi terras in de zomer. ‘Het zou mooi zijn als de hoofdingang van vroeger weer als zodanig gebruikt kan worden. Dat de mensen denken: daar gebeurt iets.’ 117
Mijn superheld!
TEKST
EN BEELD
Daphne Meijer
Natuurlijk is als je klein bent papa of mama je held. Maar onze kleuters hebben ook zo hun súperhelden. Die hebben namelijk superkrachten! Kapouw!!!
Precious (5):
groen, met heel Hij is groot, sterk en ‘Mijn held is de Hulk. tillen. Hij heeft op armee hij álles kan grote spierballen wa art broekje. zw een en en aan, alle geen kleren of schoen uw!” als hij mij po “Ka pt roe haar en Hij is stoer, heeft zwart ”. Hij geeft ook a zegt hij: “Alsjeblieft heeft geholpen. Daarn gezien.’ film de n, dat heb ik in kusjes op zijn spierballe
Joosje (5):
witte ‘Mijn superheld is Celestia, een en man e end My Little Pony met golv Ze w. blau en oois turk , en staart in roze op k mar cutie een t heef en glinstert een de zijkant van haar billen; dat is rn, hoo een ze t zonnetje. Verder heef stia Cele ing. kett een en een kroontje kan met haar krachten stenen uit met slechteriken halen en er wolkjes haar ik vind rom ogen van maken. Daa zo stoer!’
Kit (4):
‘Ik vind Supe rman het allerstoerst. Hij heeft een zwart pak, ge en schoenen , een zwarte cape en zwarte og en. Hij heeft geen haar, alleen een gezicht. Daarbij heef t hij twee boemer angs die je ne k doorsnijden, maar alleen bij stoute mense n, hoor. Hij he lpt lieve mensen. Later wil ik ne t zo worden al s Superman, dan zie ik er ook zo uit en dan vlieg ik door de w olken. ’ 118
H I L L E G O M
HILLEGOM BRENGT HAAR HISTORIE WEER TOT LEVEN
De ontwikkeling van Hillegom door de eeuwen heen is bepaald door de buitenplaatsen, de tuinbouw en bloembollenteelt, en de handel en transport. Hierdoor groeide Hillegom uit van een klein dorpje in de duinen tot een kustplaats met 21.500 inwoners.
Tijdens het evenement Hillegom Romantique kwam de historie van Hillegom weer tot leven. (Foto Barry Out/Hillegom Online)
119
SPOTLIGHT
HISTRORISCHE WEETJES
Een van de laatste houten bollenschuren in de Bollenstreek. (Foto Marca Bultink)
sen en tuinen bood veel werk. En ook in de textielblekerijen, leerlooierijen en andere ambachten werkten veel mensen. Maar de meeste Hillegommers verdienden hun brood in de tuinbouw. Al in de 16de eeuw was er een begin gemaakt met het afzanden van stukken duin. Het zand werd afgevoerd naar de steden en daar gebruikt als ophoogzand. Op de overblijvende tuinbouwgronden, ofwel geestgronden, werden aardappelen, groenten en fruit geteeld. Hillegom was beroemd om zijn aardbeien, bessen en asperges, en de Hillegommers hadden zelfs een eigen groenten- en fruitmarkt aan de Prinsengracht in Amsterdam.
B L O E M B O L L E N T E E LT Rond 1800 waren de buitenplaatsen
T E K S T Marca Bultink
brand. Gelukkig brak daarna de
onbetaalbaar geworden. De gronden
Gouden Eeuw aan, die voor rust en
werden opgekocht en de landhuizen
welvaart zorgde.
gesloopt. Van alle Hillegomse buitenplaatsen bleef alleen ’t Hof van
B E E L D Marca Bultink, Barry Out/Hillegom Online,
Henk Huurneman
B U I T E N P L A AT S E N V O O R
Hillegom over, sinds 1903 in gebruik
STEDELINGEN
als gemeentehuis. Bossen en duinen
W
Hillegom was in de 17de en 18de
maakten plaats voor nog meer tuin-
ie nu op De Houttuin bij de Grote Pomp op
eeuw dan ook erg in trek bij rij-
bouw.
een bankje zit, kan zich het Hillegom zoals
ke stedelingen, die ’s zomers uit de
In de 19de eeuw begon de groot-
dat er duizend jaar geleden uitzag nauwelijks
stad vertrokken naar hun buiten-
schalige teelt, handel en export in
voorstellen: een dorpje in de duinen met 250 à 300 in-
plaats. Het “vermaaklijk Hillegom”
bloembollen. Steeds meer groen-
woners. Aan de westkant woeste duinen, aan de oostkant
met haar groene duinen en weiden
ten- en fruitkwekers stapten over
een moerassig veengebied, met daarachter het nog open
was goed bereikbaar via de weg, het
op tulpen, hyacinten en narcissen.
Haarlemmermeer. Toch speelde Hillegom in de middel-
Haarlemmermeer en de Trekvaart.
De kalkzandsteenfabriek groef de
eeuwen een belangrijke rol in het bestuur van Holland,
Daarom bouwden rijke edelen, koop-
duinen tussen Hillegom en Lisse
want rond 1350 kwam hier de adviesraad van het graaf-
lieden en regenten hier meer dan tien
af. Zo groeide Hillegom uit tot een
schap Holland bij elkaar. Een groep belangrijke edelen,
grote buitenplaatsen met siertuinen,
van de belangrijkste bollendorpen
die vermoedelijk in ’t Hof van Hillegom vergaderden.
vijvers en boomgaarden. Niet alleen
in de Bollenstreek. Rond 1900 had
’t Hof van Hillegom werd in die tijd
het dorp ongeveer tweehonderd
In de 16de eeuw lag Hillegom in de frontlinie van de
verbouwd tot buitenplaats, ook ont-
bollenbedrijven en veruit de meeste
Tachtigjarige Oorlog, tussen de Spanjaarden en de Geu-
stonden zo Oosteynde, Horstendaal,
kwekerijgronden van de regio. Voor
zen. Het hele gebied tussen Haarlem en Leiden leed
Weerestein, Treslong, Meer en Dorp,
al die bedrijven werden bedrijfsge-
schade door de gevechten. Aan het eind van de strijd,
Lapinenburg, Elsbroek en Veenen-
bouwen en woonhuizen gebouwd,
rond 1575, was Hillegom een spookdorp geworden. De
burg. Namen die we nu nog terug-
iets wat is terug te zien aan het grote
Maartenskerk was in vlammen opgegaan, ’t Hof van
zien in de woonwijken van Hillegom.
aantal bollenschuren en -villa’s dat
Hillegom zwaar beschadigd en bijna alle huizen afge-
Het onderhoud aan de buitenplaat-
Hillegom telt.
120
HISTRORISCHE WEETJES
HANDEL, EXPORT EN TRANSPORT
inwoners groeide snel. Van 8.800 in
van Hillegom? Kijk op
De bloembollencultuur trok allerlei bedrijvigheid aan,
1916 naar 14.000 in 1940, tot zo’n
vriendenvanoudhillegom.nl
zoals scheepswerven, houthandels, kistenfabrieken,
21.500 nu. Het aantal scholen, win-
verpakkings- en transportbedrijven en drukkerijen. De
kels en andere voorzieningen groei-
haven werd vergroot en bood plaats aan mesthandelaren,
de mee en het verenigingsleven in
schippers en vrachtbedrijven. Ook het treinstation dat in
Hillegom bloeit.
1900 werd geopend, speelde een grote rol bij de bollenex-
Vrijwel alle uitbreidingen van het
Meer weten over de geschiedenis
Het hart van Hillegom:
port. Hillegom werd een knooppunt van handel, export
dorp vonden plaats op de weilan-
en transport, met een eigen bloembollenbeurs en banken
den aan de oostkant. Niet aan de
en kantoren van de bloembollenorganisaties.
westkant, waar de bollenvelden zich
de Houttuin met
nog uitstrekken. Het zijn immers
W O N E N I N N I E U W E W IJ K E N
de bloembollen die Hillegom groot
het Schoutenhuis en
Voor het werk op het land, in de schuren en in de export-
hebben gemaakt en die jaarlijks toe-
het Klokgeveltje.
bedrijven waren steeds meer arbeiders nodig. Voortdu-
risten van over de hele wereld naar
(Foto Henk Huurneman)
rend bouwde Hillegom nieuwe woonwijken en het aantal
de Bollenstreek lokken.
de Maartenskerk,
121
Groothandel Schrijer Horeca
Groothandel Schrijer Horeca is een jong en ambitieus bedrijf, gespecialiseerd in het leveren van frisdranken, bier, wijn en sterke dranken. In alle bescheidenheid kan Schrijer Horeca stellen dé leverancier te zijn voor cafés, restaurants en evenementen in de hele Duin- en Bollenstreek.
G
roothandel Schrijer Horeca is dé totaalleverancier van wijn, bier, frisdranken en sterke drank in de Duin- en Bollenstreek, Noord-Holland
en Zuid-Holland. In het nieuwe pand staat een grote voorraad van de landelijk en internationaal bekende merken. Eigenaar Robin Schrijer: ‘Wijnspeciaalzaken, restaurants, cafés, brasseries en lunchrooms weten Groothandel Schrijer Horeca al te vinden. En dat is niet zo gek, want door onze lage overheadkosten kunnen wij de producten tegen een zéér aantrekkelijke prijs aanbieden. En dat doen we 24/7. Als je ons ’s middags belt, staat je bestelling ’s avonds al op de locatie, in de hele regio.’ Bij Groothandel Schrijer Horeca kunnen bedrijven ook zelf hun leveringen afhalen. Elke dag. Robin Schrijer:
‘Als je ons ’s middags belt, staat je bestelling ’s avonds op de locatie, in de hele regio’
‘Zo wordt het distributieproces zo min mogelijk belast, wat leidt tot lagere prijzen. Wie de producten zelf ophaalt, krijgt hiervoor een extra korting. De hoogte van deze korting hangt af van de bestelling.’
W I S T U DAT … … wij meer dan 5000 soorten dranken hebben, beschikbaar voor drankenhandel, horeca,
Verhuizing De vraag naar producten van
winkels, evenementen en particulieren? … wij alle benodigdheden voor het geven van
Groothandel Schrijer Horeca stijgt
een feest tegen een gereduceerd tarief leveren?
enorm. Daarom vindt u ons vanaf
Dus niet alleen drank, maar ook
1 oktober in een nieuw pand
bijvoorbeeld een (mobiele) biertap, statafels
aan de Vennestraat 4a te Lisse.
en zelfs personeel? … wij zeer voordelig zijn, doordat we groot
Groothandel Schrijer Horeca Vennestraat 4a, Lisse 0252 - 250 100 verkoop@schrijerhoreca.nl www.schrijerhoreca.nl 122
inkopen en lage overheadkosten hebben? … wij dankbaar zijn voor het vertrouwen dat onze klanten in ons hebben! … wij elke maand een aanbieding hebben op www.schrijerhoreca.nl
WATERTORENS, ER STAAT NOG STEEDS DRUK OP Water, we hebben er dag in dag uit mee te maken. En dan wonen we in onze streek ook nog zo dicht bij de zee, veilig beschermd door de duinen. Duinen die ons voorzien van heerlijk en schoon drinkwater.
T E K S T Karin Schillert B E E L D Erfgoed Leiden en omstreken
Watertoren Katwijk In 1878 werd voor de watervoorziening in Katwijk, Leiden en de Duin en Bollenstreek de watertoren in Katwijk gebouwd naar een ontwerp van C.J. van Spall. De toren is gebouwd in neoromaanse stijl. De afgelopen jaren heeft eigenaar Dunea de watertoren, die ook een rijksmonument is, gerestaureerd. De toren doet nog steeds dienst als watertoren. 123
WATERTORENS
Er werd niet ingewikkeld gedaan: vaak werden de namen gekozen die in de volksmond al bekend waren
Watertoren Overveen Deze watertoren is ontworpen door architectingenieur Jan Schotel. De stoere toren, die doet denken aan een verdedigingstoren, is 30,95 meter hoog en heeft een waterreservoir van meer dan een miljoen
H
liter. Het is de enige
de bij het gebruik van duinwater
eigenaar van de toren is
voor de drinkwatervoorziening. In
PWN waterleidingbedrijf
zijn tijd haalde je het water nog uit
Noord-Holland en het
de pomp. Het verhaal gaat dat hij bij
gebouw heeft de status van
het drinken van een glaasje duinwa-
rijksmonument.
et was de bekende schrijver
watertoren in Nederland
Jacob van Lennep die rond
met fraai uitgevoerde
1853 een leidende rol speel-
ramen. De huidige
ter op zijn buitenhuis in Heemstede het idee kreeg om dit water naar Amsterdam te vervoeren.
D U I N WAT E R Het drinken van vervuild water veroorzaakte in vroegere tijden veel ziekte en sterfte. De oplossing voor een betere drinkwatervoorziening bleek te kunnen worden gevonden in de duinen. Daaronder had zich namelijk in de loop van honderden jaren een grote voorraad zoet water gevormd. Om dit water te winnen, werden in de duinen kanalen gegraven waarin dit zoete water vanzelf stroomde. Een zuivering met zandfilters was voldoende om er drinkwater van te maken. Dit drinkwater werd vervolgens via leidingen naar tappunten in de stad getransporteerd. Maar met de toename van de bevolking aan het begin van de 20ste eeuw, nam ook de vraag naar drinkwater toe en werd de voorraad zoet water in de duinen te klein. 124
Watertoren Noordwijk
Watertoren Hillegom
De watertoren van
Al in 1912 vergadert de Hillegomse gemeente-
Noordwijk is in 1917
raad over de aanleg van een waterleiding in
ontworpen door de
het dorp. Hierbij zou samengewerkt moeten
Amsterdamse architect
worden met Lisse en Sassenheim. De watertoren
F.A. Warners. In 1999 heeft
in Hillegom werd in 1925 gebouwd naar een
de gemeente de toren
ontwerp van architect A.D. Heederik. De hoogte
aangekocht en deze is
is 45,25 meter en er is een waterreservoir van
sindsdien een rijks-
660.000 liter. De toren wordt niet meer gebruikt
monument. Voor de
als watertoren.
nieuwe bestemming is in 2002 een prijsvraag uitgeschreven die werd
Daarnaast bleken door het ‘aftappen’ bijzondere planten
gewonnen door architect
en dieren uit de duinen te verdwijnen. Vanaf 1940 wordt
Bart Akkerhuis. Naast
daarom rivier- of polderwater naar het duin gebracht,
een woning wilde hij het
waar de duinen het filteren tot drinkwater.
bouwwerk als uitkijktoren behouden. Verder moest
WAT E R T O R E N
het gebouw plaats bieden
Onderdeel van de duinwaterleiding is een hoog reservoir
aan lezingen, muziekuit-
met water, de watertoren. De functie van deze toren is
voeringen en andere
om eventuele drukverschillen in het drinkwaternet op
sociaal-maatschappelijke
te vangen. Het volume van het water in een watertoren
evenementen. Verzet van
moet voldoende zijn om bij schommelingen in het ver-
buurtbewoners heeft
bruik het peil (en dus de druk) constant te houden. Zo’n
tot op heden voor
schommeling kan bijvoorbeeld voorkomen in de rust van
oponthoud van de
een voetbalwedstrijd als iedereen tegelijkertijd de wc
verbouwplannen gezorgd.
gebruikt, of bij een incident als een stroomstoring. Als 125
WATERTORENS
Watertoren Sassenheim De betonnen watertoren in Sassenheim is in 1925 gebouwd. De toren heeft een hoogte van 35 meter en een waterreservoir van 275.000 liter. Dit karakteristieke herkenningspunt heeft nu verhuurbare ruimtes voor kantoren en op de bovenste verdieping een presentatieruimte.
de stroom uitvalt, houdt de grote
en Hillegom volgen in de periode tussen 1924 en 1926. Zowel in Sassenheim als
hoeveelheid water in de watertoren
in Hillegom wordt een watertoren gebouwd. Noordwijkerhout krijgt in 1926 wa-
druk op het leidingnet totdat de
ter vanuit Noordwijk. In eerste instantie komen er tappunten voor drinkwater in
noodstroomvoorziening op gang is
de dorpen. Daarna krijgt stukje bij beetje ieder huis zijn eigen aansluiting: eerst
gebracht.
de steden en de dorpen, en na de Tweede Wereldoorlog het platteland. In het begin heeft ieder dorp zijn eigen waterleidingbedrijf. Sinds 1996 wordt de hele
H E T E E R S T E D R I N K WAT E R IN DE DUIN- EN BOLLEN-
Duin- en Bollenstreek voorzien van drinkwater door het huidige Dunea.
STREEK
D R I N K WAT E R I N D E G E M E E N T E B L O E M E N DA A L
De geschiedenis van het eerste
In de gemeente Bloemendaal vinden we nog twee watertorens: een in Overveen,
drinkwater in de Duin- en Bollen-
een in Vogelenzang. Overveen legt de drinkwaterleiding al tussen 1879 en 1898
streek begint in 1871 als Den Haag
aan. De watertoren is hierbij essentieel. In Vogelenzang wordt in 1927, als on-
besluit een duinwaterleiding aan te
derdeel van het omvangrijke complex psychiatrisch ziekenhuis Vogelenzang, een
leggen met water uit de duinen bij
watertoren gebouwd voor de waterwinning van dit terrein.
Scheveningen.
De
Scheveningers
vinden overigens het duinwater niet zout genoeg en blijven water uit de pomp drinken. De Leidsche Duinwatermaatschappij volgt in 1878 met waterwinning in de duinen bij Katwijk. Hiervoor wordt de watertoren in Katwijk gebouwd met een toren
Watertoren Vogelenzang
van 33 meter hoog en een waterre-
De watertoren, met een reservoir van 70.000
servoir van 600.000 liter.
liter, vormt samen met twee andere gebouwen de noord-zuidas van het complex van het
Na Katwijk wordt in 1908 Rijnsburg
psychiatrisch ziekenhuis Vogelenzang. Voor
op de waterleiding aangesloten.
de waterwinning pompte het ziekenhuis
Noordwijk volgt in 1917. De waterto-
oorspronkelijk water op uit de bronnen in het
ren van Noordwijk, met een water-
duingebied. Later kwam er een rechtstreekse
reservoir van 225.000 liter, wordt op
aansluiting op het leidingnet van de Provinciale
een duin gebouwd en is ook bedoeld
Waterleidingmaatschappij Noord-Holland. De
als uitkijktoren. Sassenheim, Lisse
toren is nu een rijksmonument.
126
Coastline Wellness, uw regiospecialist voor jacuzzi en sauna!
‘s-Gravendamseweg 56 2215 TE Voorhout Tel.: (0252) 23 45 88 welkom@coastlinewellness.nl Wij helpen je graag met het kiezen van de juiste woninginrichting. Ons brede assortiment bestaat uit gordijnen, raamdecoratie, vloerbedekking en behang. Wij, Herman en Manon doen net een stapje extra voor jou. En dat maakt dat je bij ons aan het juiste adres bent voor je stoffering. Kom eens langs in de winkel, laat je adviseren en vraag een vrijblijvende offerte aan.
Woninginrichting De Stoffeerder Molenstraat 9, 2181 JA Hillegom 0252-529481 info@de-stoffeerder.nl www.de-stoffeerder.nl
128
© Tobias Schwarz
VISIT BERLIN
Berlijn bruist 24/7, 365 dagen per jaar, in Berlijn is altijd wel wat te doen. De diversiteit van het straatbeeld, van de verschillende wijken, ieder met een eigen sfeer, een eigen centrum, bezienswaardigheden, winkels en restaurants: Berlijn kun je blijven bezoeken.
T E K S T Lonneke Gillissen B E E L D Bite Berlin, Friedrichstadt-Palast,
visit Berlin en Unterwelten Berlin
129
Alleen de vogels… Zeg je Berlijn, dan zeg je Oost en West. Een bezoekje aan de Muur, die de inwoners van
© Sven Darmer
VISIT BERLIN
Berlijn bijna dertig jaar lang van elkaar scheidde, mag dan ook eigenlijk niet aan je bezoek ontbreken. Het grootste deel van de Muur is gesloopt, maar op verscheidene plaatsen kun je de loop nog volgen: op de plaats waar de Muur stond zijn in het wegdek klinkers aangebracht. En slechts twee delen van die Muur staan nog overeind: Mühlenstrasse vindt u de East Side Gallery: 1200 meter muur, fraai beschilderd door kunstenaars uit de hele wereld. Aan de Bernauerstrasse staat ook nog een stukje, inclusief de gaten die een menigte er in de nacht van 9 op 10 november 1989 in sloeg. Bij deze Gedenkstätte Berliner Mauer is bovendien een stukje niemandsland bewaard gebleven, compleet met wachttoren en een tweede (lagere) muur aan de Oost-Duitse zijde. Het geeft een indruk van de grimmige grenslijn: hier stonden huizen in het Oosten, de stoep voor de deur was het vrije Westen. Ook het Museum Haus am Checkpoint Charlie (het meest gefotografeerde stukje Berlijn!) is gewijd aan de Muur en vooral de vluchtpogingen die werden ondernomen. eastsidegallery-berlin.de, mauermuseum.de
THE ONE Grand Show Na de wonderschone lobby in artdeco-stijl te zijn gepasseerd, stap je binnen in een wereld van glitter en glamour. In het Friedrichstadt-Palast wordt de traditie van het Berlijnse showentertainment in moderne vorm voortgezet. Met lichtdesign van de hand van Emmy-winnaar Peter Morse, muziek van onder meer KT Tunstall en 500 (!) kostuums van niemand minder dan Jean-Paul Gaultier doet THE ONE Grand Show zijn naam eer aan. Voor de spetterende opening van deze show op dit grootste theaterpodium ter wereld kom je ogen tekort. Gedurende de show gaat de theaterdirecteur terug in de geschiedenis van het theater, verhalend
© Sven Christian Schramm
over shows uit lang vervlogen tijden. Daarbij volgen showballet, dans
130
en acrobatiek elkaar in hoog tempo op. Showgirls, prachtige jurken, spektakel. Eindigend in een groot feest met waanzinnige discomuziek. De boodschap tussen de bedrijven door: mensen van allerlei pluimage, uit alle werelddelen (de 100 artiesten komen uit 26 landen) kunnen met elkaar iets groots neerzetten. Een mooie weerspiegeling van Berlijn zelf. palast.berlin/nl/show/the-one-grand-show, tot en met juni 2018
De weg kwijt? Weet je niet meer of je in Oost- of West-Berlijn bent: dat zie je aan de trams. In Oost rijden nog trams, in West zijn ze allemaal verdwenen. Daar rijden tegenwoordig bussen.
© Wolfgang Scholvien
VISIT BERLIN
BITE BERLIN De Engelse Samantha, “Sam”,
van de Currywurst, ontstaan in
is afkomstig uit Londen, maar
de oorlog uit een soort ruilhandel
woont alweer zeven jaar in
tussen de Amerikanen en de
Berlijn. Ze is – net zoals veel
bevrijde Berliners. Een Berlijnse
inwoners – gek op eten en
dame kreeg specerijen voor haar
drinken. Zo gek dat ze er haar
ruilwaar, waaronder curry en
beroep van heeft gemaakt. Er is
ketchup. Ze had niets anders
weinig leuker dan om via haar
dan gegrilde worst om daarmee
Food Tour, Bite Berlin, kennis
te combineren. Een fenomeen
te maken met de Berlijnse
was ontstaan. Uiteraard mag je
eetgewoontes. In een groepje
er hierna één in een authentiek
van maximaal tien man verzamel
kraampje oppeuzelen.
Nog meer Berlijn van bovenaf? Het kan op vele manieren en
je bij het S-bahn station op
Gedurende de tour eet je zo
verschillende hoogtes, bijvoorbeeld vanaf de TV-toren (200
de Hackescher Markt. Daar
op verschillende plaatsen nog
meter!), de Reichstag en de Müggelturm. Maar wil je eens wat
vertelt de enthousiaste Sam
een vijftal heerlijkheden, om
anders, dan kan dat op de Skywalk in Marzahn. 70 meter bo-
over de enorme diversiteit aan
drie uur later af te sluiten met
ven de grond, dus niet heel geschikt voor mensen met hoog-
restaurants in Berlijn en dan…
een Rotkappchen, een soort
tevrees, kijk je door de ijzermazige vloer recht naar beneden!
mag je toehappen. En wel in zo’n
champagne, in café de Schwarze
Durf je het aan, dan wacht je een spectaculair uitzicht. Je mag
heerlijk traditionele Brädze, een
Pumpe. Proost!
alleen op platform in het gezelschap van een Skywalk-gids. De tour die je vervolgens krijgt, duurt een uur en is gratis.
krakeling van brood. Vervolgens vertelt Sam over de herkomst
Zoek het eens hoger op
biteberlin.com
Warm welkom
Berlijn heeft een fantastisch ov-netwerk van zowel bus, metro als trein. De metro (U-bahn, met name ondergronds, elke vijf minuten) en de trein (S-bahn, met name bovengronds, elke 10 minuten) sluiten perfect op elkaar aan. Handig daarbij is de Berlin WelcomeCard. Met deze kaart krijg je naast onbeperkt openbaar vervoer ook kortingen op meer dan 200 musea, begeleide tours en wellness. Kiezen kan uit een kaart voor 48 en 75 uur, of zelfs 5 dagen. berlin-welcomecard.de/en 131
© Philip Koschel
VISIT BERLIN
GROEPSREIZEN NAAR BERLIJN Samen met u denken we graag mee over de meest unieke locaties en onderscheidende ervaringen in Berlijn. Liefst met veel inhoud, zodat de reis naadloos aansluit bij uw organisatie en doelen. Met plezier inspireren we u met programma’s
Ossi’s
die een wow-effect creëren bij uw collega’s of relaties. Onze bedrijfsuitjes, meetings, groeps-, incentive- en jubileumreizen bevatten niet alleen een hoog fun-gehalte, ook zorgen we voor verbinding met verrassende teambuildingactiviteiten.
Berlijn is opgebouwd uit twaalf wijken: Mitte, Friedrichshain-Kreuzberg, Pankow, Lichtenberg, Marzahn-Hellersdorf, Treptow-Köpenick,
Voor standaardreizen bent u bij ons aan het verkeerde adres,
Neukölln, Tempelhof-Schöneberg, Steglitz-Zehlendorf, Charlotten-
wij maken een reis die op uw lijf is geschreven. Dat klinkt heel
burg-Wilmersdorf, Spandau en Reinickendorf. Wil je op zoek naar de
exclusief, maar wij bedenken voor elk budget concepten die
“echte Ossies”: Friedrichshain is het meest oorspronkelijke deel van
een onvergetelijke indruk achterlaten en die iedereen raken.
© Berliner Unterwelten e.V./Frieder Salm
voormalige Oost-Duitsers.
© Wolfgang Scholvien
Oost-Berlijn. Je vindt er nog punkers, veel graffiti én van die echte,
Unterwelten Berlin Terug naar de tijd van de Tweede Wereldoorlog, toen de S-Bahn mede dienstdeed als schuilbunker tegen de bombardementen van de geallieerden. In metrostation Gesundbrunne neemt een gids je mee tijdens de tour Dunkele Welte. In deze bunker blijkt slechts gedurende korte periodes te kunnen worden geschuild en er pasten ook maar opvallend weinig mensen per ruimte in. Oorzaak hiervan was de slechte
Met een groep een nacht doorhalen in een hippe club, zelf
ventilatie. Op de muren is te lezen hoeveel mensen er precies
achter het stuur in een Trabant langs niet-alledaagse plekken
in mochten. Ook is elke ruimte afgesloten met een deur:
of graffiti spuiten op de muren van een verlaten fabriek?
deze versterkte de constructie en zo konden inslagen worden opgevangen. Voor het licht dat om de haverklap uitviel, was
Bel of mail met Monica Issac
er ook een oplossing: fluorescerende loodverf, zodat degenen
van NEXclusive Events,
die schuilden toch iets konden zien in het donker. Ook zijn er
Meetings & Incentives:
allerlei attributen uit die tijd te zien, zoals helmen die werden
06 - 2502 8473,
gebruikt als soeppan. Alle ook maar een beetje bruikbare
monica@nexclusive.nl,
spullen die de mensen vonden, werden namelijk zo creatief
www.nexclusive.nl
mogelijk ingezet. Wat blijft is een indringend sfeerbeeld van hoe het geweest moet zijn in zo’n bunker. berliner-unterwelten.de, meerdere tours 132
DE TUIN VAN
WINTERS SPROOKJE
133
134
DE TUIN VAN
De vierseizoenentuin van tuinontwerper Hans Geerlings in Noordwijkerhout straalt in de winter een sfeer van verstilling en rust uit. Als een deken bedekt een dik pak sneeuw alle planten. Een haardvuur brandt onder de veranda: een warme plek om toch buiten van de tuin te kunnen genieten, een mok dampende koffie in de hand. Genieten van het ijzige winterlicht op grassen en bomen. Van een schoonheid die zichtbaar is als je er de tijd voor neemt. De lente met zijn uitbundige groen- en bloeitinten is nog ver weg‌
135
DE TUIN VAN
Geluk plukken Als je ’s morgens vroeg Op een mooie lentedag Met ochtendlicht door de bladeren
Op een druilerige dag in de herfst
Geluk wilt plukken‌
Met je hoofd diep in de kraag van je jas
Hoef je alleen maar omhoog te kijken
Een kind te horen schaterlachen als het midden in een plas springt
Op een maandag in de zomer Als het gazon pas gemaaid is Je neus vol te snuiven
In de winter na een sneeuwballengevecht Je tintelende handen te warmen aan een kachel Als je geluk WILT plukken Hangt het overal. Pluk ze!
136
T E K S T Vera Geerlings
B E E L D Studio Royale
TE KOOP
Herenhuis € 1.350.000 k.k. mogelijkheid tot splitsing in 2 luxe woningen
MONUMENTAAL HERENHUIS V O O R S T R A AT 6 4 - N O O R D W IJ K B I N N E N
Op één van de mooiste locaties van Noordwijk Binnen gelegen monumentaal half
•
Mogelijkheid tot woningsplitsing en afzonderlijke koop van beide huizen
vrijstaand herenhuis met fraai aangelegde achtertuin en diverse terrassen op het zuidwesten. Dit prachtige rijksmonument, met bouwjaar 1670, heeft originele
•
Rijksmonument met originele details
details zoals de houten luiken, houten balken plafonds, originele vloeren en een
•
Kamers met hoge plafonds en ramen
authentieke rondhouten dakconstructie. Perceeloppervlakte 520 m , woonopper-
•
Woning met moderne voorzieningen
vlakte 379 m2, inhoud 1.305 m2.
•
3 woonlagen met ruime kamers
2
•
Ligging in oude dorpskern
M O O I W O N E N I N S TAT I G H E R E N H U I S
•
Klassieke tuin met diverse terrassen
Het herenhuis heeft een royale entree, in totaal 10 kamers, waarvan 6 slaapkamers,
•
Woning B: 2 parkeerplaatsen op eigen terrein
een groot balkon, woonkamer met openslaande deuren naar een klassieke tuin, werkkamers, meerdere badkamers en toiletten, wijnkelder, keuken en extra bergruimte. Het herenhuis bestond oorspronkelijk uit 2 woningen en kan indien
Voorgestelde splitsing, GVB Architecten
gewenst geheel naar eigen wens worden omgevormd tot 2 luxe woonhuizen. De
Herenhuis A
splitsing is in principe goedgekeurd door de gemeente Noordwijk. Omgevings-
Totaal GBO 214,5 m2
vergunning wordt aangevraagd in overleg met koper(s).
Oppervlakte tuin 113,7 m
Herenhuis B Totaal GBO 201,8 m2 2
Oppervlakte tuin 188,5 m2
Voor meer informatie: Wilbrink & v.d. Vlugt Makelaars (0252) 419049 info@wilbrinkvandervlugt.nl www.onsaanbod.nl Van der Wiel Bouw (071) 3619204 info@vanderwielbouw.nl 137
‘HET IS ALLE PIJ N WAARD’ 138
Lisa van der Geest (23) werd een landelijke schaatsberoemdheid toen ze in februari de alternatieve Elfstedentocht won. Later dit jaar wil ze zich op de 5.000 meter kwalificeren voor de Olympische Spelen. Als dat lukt, dingt ze direct mee naar de medailles. Hoe heeft Lisa zo’n schaatstopper kunnen worden, terwijl ze opgroeide tussen de vleeskoeien?
T E K S T Joep Derksen B E E L D Arend Jan Hermsen
139
LISA VAN DER GEEST
HETE ADEM
GEEN
Tijdens haar jeugd op de boerderij van haar ou-
K I L L E R S M E N TA L I T E I T
ders, ging het gezin iedere zondag naar de ijs-
Lisa schenkt een kopje koffie in
baan in Haarlem om daar ‘rondjes te draaien’.
en doet er kokosmelk bij. ‘Ik let op
Lisa bleek, net als haar beide broers en zusje,
mijn voeding en gebruik geen gewo-
een talent en werd opgenomen in de jeugdop-
ne melk, daar krijg ik buikpijn van.
leiding van het gewest Zuid-Holland. Ze is vol
Daarnaast eet ik veel groenten, maar
lof over haar zus Loesanne: ‘Zij is net twintig
ook vlees. Uiteraard van onze eigen
geworden, maar ik voel haar adem in mijn nek.
boerderij.’ Lisa is onderdeel van ma-
Zij heeft een moeilijker pad bewandeld dan ik,
rathonteam MKBasics.nl en wordt
maar is daarna op sportief gebied enorm gaan
getraind door onder meer Kurt
groeien!’
Wubben. Er staat haar een mooie schaatstoekomst te wachten, maar
Lisa houdt intens van het marathonschaatsen.
ze blijft kritisch op zichzelf: ‘Ik heb
‘Dat is veel meer dan alleen de ene schaats voor
geen killersmentaliteit, terwijl ik die
de andere zetten. Er komt heel wat bij kijken:
soms wel kan gebruiken. Er zijn mei-
je kunt de beste en sterkste zijn en toch niet
den die alles met hun handen doen
winnen. Er is namelijk de ploegentactiek en
wat niet mag en die over lijken gaan.
D
je moet je hersens gebruiken. Soms moet je
Dat gaat mij te ver. Ik ga niet iemand
e gedachten gaan terug naar
geluk hebben, zodat uitkomt wat je bedacht
omver beuken omdat ik móet win-
die fameuze finish van de
hebt, en anders moet je flexibel zijn en inspe-
nen, ook al moet dat soms wel om te
alternatieve Elfstedentocht.
len op nieuwe situaties.’ Hoewel Lisa naast het
kúnnen winnen.’
Heel Nederland zag hoe Lisa won
marathonschaatsen ook floreert in het lange-
– mede doordat een directe concur-
baanschaatsen, is haar voorkeur duidelijk. ‘Ma-
DE KOEIEN
rente net voor de streep viel. Lisa
rathonschaatsen is ook leuk als het niet goed
G E DAG Z E G G E N
laat hierover weten: ‘Er zijn mensen
gaat. Langebaanschaatsen vind ik niets aan als
De afgelopen twee jaar woonde en
die zeggen dat ik geluk heb gehad.
het niet goed gaat.’
trainde Lisa in Heerenveen, maar
Maar die mensen weten niet wat er
eerder dit jaar nam ze een voor haar
tijdens die race allemaal gebeurd is.
carrière belangrijk besluit. Ze was
De laatste ronde was zo’n hel: ik ben wel acht keer gevallen. Ik reed samen met Elma de Vries. Zij viel nooit en wachtte ook niet op mij. Ik was helemaal bont en blauw, maar kon haar steeds weer bijhalen. Toen viel zij net voor de streep. En ja, je finisht pas als je over die streep heen bent.’ Een halfjaar na de wedstrijd wordt ze er nog elke dag aan herinnerd. ‘Ik heb
‘Er zijn meiden die alles met hun handen doen wat niet mag en die over lijken gaan. Dat gaat mij te ver’
het beu dat haar leven alleen maar draaide om schaatsen, schaatsen, schaatsen. Ze miste haar vrienden en familie, en wilde naast het schaatsen ook studeren. Daarom verhuisde Lisa naar Leiden, waar ze een masterstudie Arbeidsrecht volgt. De ideale combinatie. ‘Na twee jaar in Heerenveen was de nieuwigheid eraf. Hier, in Leiden, kan ik stude-
er nog een blauwe ellenboog van, tij-
ren en sporten, en ben ik dichter bij
dens het planken doet het nog steeds
mijn ouderlijke huis. Als ik een trai-
pijn, en mijn voeten zijn pas ander-
ningsrondje fiets, ga ik altijd bij mijn
halve maand hersteld, maar het was
ouders langs voor een bakje koffie en
het allemaal waard.’
om alle koeien gedag te zeggen.’
140
LEZERSACTIE
WIN
Joseph Perrier CHAMPAGNE
Jos Rijnaarts verloot in deze NEX XL zes flessen Joseph Perrier Cuvée Royale Brut. Meedoen en kans maken is eenvoudig. Stuur een e-mail met het antwoord op onderstaande vraag naar: info@nexmagazine.nl De reacties moeten uiterlijk 25 november binnen zijn.
We zoeken een Franse stad ten westen van het departement Marne met ongeveer 24.000 inwoners. Historisch gezien is dit het centrum van de Champagne. Welke stad zoeken we?
Achter een familienaam die onlosmakelijk verbonden is met de geschiedenis van Champagne, schuilt een discreet wijnhuis en de enige vertegenwoordiger van de Grand Châlons-en-Champagne. Met vijf generaties die verenigd worden door passie en nieuwsgierigheid, streeft Joseph Perrier steeds met toewijding naar Cuvées van kleine volumes. Door deze blijvende aandacht ontstaat een champagne met een echte “savoir-faire”. Koningin Victoria en koning Edward VIII kenden deze champagnes de titel van “Cuvées Royales” toe. Niet voor niets nog steeds in de top-10 van mooiste Champagnes. Wie in deze wijnkelders afdaalt, ontdekt er de magie en de knowhow van vijf generaties ambachtslieden. Dezelfde magie ervaart de champagnekenner bij het openen van een van de schitterende flessen van dit mooie merk. Een intense, zonnige champagne, die zijn weldaad en de knowhow graag met u deelt.
141
OVE R
RS 30 YEANCE EXPE RI E
new
7.indd 1
04-01-17 15:27
Wijnimport Jos Rijnaarts BV Edisonweg 14, 1821 BN Alkmaar www.jr.nl
CARNAVAL
HET GEHEIM VAN DE KANINEFAATEN 143
Schoorvoetend en lichtelijk geïntimideerd ontmoet ik maar liefst drie prinsen Carnaval: Sjaak van den Berg, Jan Willem Lut en de regerende Prins Music (Richard Vink). Ik biecht maar meteen op dat mijn eerste kennismaking met Jan Willem niet helemaal onbevooroordeeld verliep. Een aantal jaar geleden ontmoette ik deze ondernemer omdat zijn bedrijf meedeed aan de Duurzaamheidsprijs
Bollenstreek.
Ik ging hem toen nader aan de tand voelen over die inschrijving. Jan Willem begroette mij, zijn dorpsgenoot, enthousiast met de mededeling dat ik hem wel zou herkennen als Prins Carnaval. Dat had hij wat mij betreft dus beter niet kunnen zeggen, want ik – plaatjesdenker – zag meteen dat puike hoedje met die veer op zijn hoofd staan, en dat beeld paste niet direct bij dat wat ik had van een succesvol ondernemer. How little did I know. De heren stellen mij gelukkig snel
I
k ben er niet een van hier. Echte import ben ik, uit het oosten, waar je op zondag de rust in acht
neemt. Iedere vier jaar ben ik naar een andere plek verhuisd, tot ik in Noordwijkerhout terechtkwam. Hier heb ik een nieuw thuis gevonden, nu alweer vijftien jaar geleden. Alleen in februari, als het zottenfeest losbarst, krijg ik nog steeds
‘Ik slik een brok in mijn keel weg. Dus dít is het geheim van de Carnavalsvereniging!’
op mijn gemak door te vertellen dat de eerste uitingen van Carnaval in Noordwijkerhout ook bij de lokale bevolking tot opgetrokken wenkbrauwen leidden. Ontstaan op de St. Bavo als personeelsvermaak aan de vooravond van Vastentijd, deed de toenmalige Prins van de Bavianen een ronde door het dorp. Velen vonden de uitdossing potsierlijk en wisselden een blik van verstand-
de neiging om te vluchten. Wat een
houding: Je kunt wel zien waar
malligheid dat het hele dorp zo op
die werken... De voorzitter van de
z’n kop staat voor zo’n Rooms kerk-
Noordwijkerhoutse Roomskatholie-
feest. Maar klopt dat gevoel wel? Is
ke middenstandsvereniging zag een
het niet nodig om mijn calvinisti-
goede verkleedpartij echter wel zit-
sche inborst aan wat zelfreflectie te
ten. Samen met een aantal vrienden
onderwerpen? Hoogste tijd om mijn
smeedde hij in het diepste geheim
nieuwsgierigheid te bevredigen of
een complot om tijdens de jaarver-
mijn argwaan te bevestigen.
gadering de andere ondernemers
144
CARNAVAL
eens te trakteren op een feestje. De
wat mijn vrienden en vriendinnen
verkleedpartij werd goed ontvangen
mij zo enthousiast al jaren proberen
en de heren hadden de smaak te
bij te brengen. Ik, die het platsloeg
pakken. Na wat uitstapjes en leer-
als een ordinair drank- en verkleed-
momenten richtten zij in 1962 een
feestje. Jeetje, wat zat ik ernaast.
heuse Carnavalsvereniging op: de
Ruim veertienhonderd maaltijden
Kaninefaaten, met een Raad van
serveert de vereniging op maandag
Elf, een Prins én de bekende steek.
en feesten zijn er in alle soorten en maten. En stiekem begrijp ik ineens
Nu de mannen op de praatstoel
waarom de Prins, de steek fier op
zitten, verandert het beeld in mijn
het hoofd, zo geniet van de optocht
hoofd langzaam: dit zijn heel bevlo-
door het dorp: dat is waar hij het
gen en betrokken mensen. Mensen
voor doet. Voor al die mensen, die
met een enorme gemeenschapszin
even hun zorgen achter zich kunnen
die een jaar lang samenwerken om
laten. Die op het thema van het jaar
alle inwoners van Noordwijkerhout
de origineelste kostuums maken en
– en gasten van daarbuiten – een
wagens bouwen. Voor het feest waar
schitterend feest te bezorgen. Ei-
jong en oud elkaar ontmoet in dit
genlijk runnen zij een soort super-
bijzondere dorp achter de duinen.
bedrijf, waar jaarlijks een nieuwe directeur aan het hoofd staat. De
Nee, ik zie mijzelf nog niet als prin-
uiterlijke verschijningsvorm ver-
ses of boerin. Maar de komende elf-
andert, maar de onderliggende
de van de elfde ga ik toch kijken wie
structuren zijn solide en beproefd.
de scepter overneemt. Mijn respect
Trainingen en cursussen worden ge-
heeft hij.
volgd over veiligheid, verkeer regelen, EHBO en noem maar op. Ook al is de burgemeester niet van zijn formele plichten ontslagen tijdens Carnaval, ik begrijp nu beter dat hij met een gerust hart de sleutel overdraagt aan de Prins van het moment. En als het gesprek een wending neemt naar het bezoek aan zieken en ouderen op de woensdag en donderdag voor Carnaval, voel ik mijn overtuigingen definitief wankelen. Het beeld dat blijft hangen is dat van de oprechte vreugde van mensen die ergens bij horen, die gezien worden en die even vergetelheid vinden in het zingen van het Noordwijkerhouts volkslied. Het is voldoende om een brok in mijn keel weg te slikken. Dus dít is het geheim van de Carnavalsvereniging! Dít is 145
EMO VERHAAL
Anton Boon: thuis in krankzinnige kunst Zelf is hij er redelijk nuchter onder, maar intimi denken wel beter te weten. Geniaal of een krankzinnig talent, noemen vrienden en familie hem soms ook wel. Thuis in krankzinnige kunst, anekdotes, gebeurtenissen en verhalen is Anton Boon in elk geval. Een opmerkelijk verhaal van een in Lisse geboren en getogen kunstenaar.
T E K S T Sandra Zuiderduin B E E L D Lieven Engelen
146
147 19
EMO VERHAAL
148
D
oedelzakmuziek, een spannende boektrailer, een zilveren
koffertje,
speciaal
voor het boek gecomponeerde rap, mensen in zilveren en gouden kledij, Dieuwertje Blok die voorleest… Hier is duidelijk niets aan het toeval overgelaten. De beide boekpresentaties van ZilverGoud, de tranen der goden in boekhandel Grimbergen in Lisse en boekhandel De Vries in Haarlem zijn met een honderdtal geïnteresseerden dan ook een groot succes te
‘Het enige wat ik echt wil, is vrij zijn. Vrij om te mezelf te kunnen zijn. Vrij om het plezier te voelen dat ik beleef als ik voor kinderen schrijf’
een kleine kamer in Haarlem woont. Maar wel op zijn éigen kamer. ‘Wat dat betreft ben ik net onkruid. Ik ben er nog en kom altijd weer terug. Heb ik toch een beetje geluk gehad,’ lacht hij droog.
KINDJE En precies dat kleine beetje geluk had hij nodig om zijn kinderboek te voltooien. Want al leurend langs diverse uitgeverijen die zijn boek niet wilden uitgeven, had hij de moed bijna opgegeven: dan maar geen kin-
noemen. Eindelijk een beetje geluk
derboek. Maar toen was er ineens
voor de in Lisse geboren en getogen
belangstelling vanuit New York voor
Anton Boon, die hiermee zijn schrij-
zijn bijzondere schilderijen op oud
versdebuut maakt.
zink en had Anton Boon plotseling weer financiële middelen. ‘Vandaar
MEESLEPEND
een matje met uitzicht op een spoor
dat ik nu al mijn spaargeld in Zilver-
SPROOKJESVERHAAL
en eten bij het Leger des Heils… Wie
Goud heb zitten,’ zegt hij, liefdevol
Met een diploma van de kunstaca-
Antons levensverhaal hoort, kan niet
strelend over het boek dat hij besloot
demie op zak was het niet meer dan
anders dan meeleven en begrijpen
dan maar in eigen beheer uit te ge-
logisch dat Boon al snel na zijn studie
dat hij het zwaar heeft gehad. Toch
ven. Zijn kindje.
zijn creatieve vleugels uitsloeg. Als il-
wil Anton Boon absoluut niet zielig
lustrator, als cartoonist en als schil-
of speciaal gevonden worden. ‘Ik ben
Met een eigen boek, bijzondere schil-
der op oud zink. Toch duurde het
gewoon iemand die kunst maakt, net
derijen die lijken op te vallen en een
maar liefst elf jaar voordat zijn eer-
zoals een ander naar zijn werk gaat.
eigen uitgeverij, lijkt het de kun-
ste boek echt af was. Wat begon met
Bovendien heb ik er veel van geleerd
stenaar nu gelukkig voor de wind
een enkele ingeving over een verhaal
en dat in mijn boek verwerkt. Ik vind
te gaan. Heeft hij meer rust nu zijn
over twee werelden – metafoor voor
mezelf ook echt niet bijzonder. Ik
boek eindelijk af is? ‘Ja en nee, ik
de twee kanten van de mens – groei-
heb alleen een beetje pech gehad.’
ben blij dat het af is en ik heb ervan
de met de tijd uit tot een meeslepend en fantasierijk boek voor eigenlijk
genoten om het te schrijven. Maar Waarmee Boon doelt op de periode
na het afronden kwamen er meteen
alle leeftijden. Een goed doordacht
dat hij alles kwijtraakte. Zijn rela-
weer nieuwe ingevingen, dus ik ben
sprookjesverhaal
met
tie, zijn atelier, zijn huis en zijn cre-
al begonnen met een tweede ver-
verrassende wendingen, briljante
atieve opdrachten. ‘En ja, dan kom
haal.’ Gaat hij daarmee Harry Pot-
vergelijkingen, metaforen en lessen,
je in zo’n negatieve spiraal terecht.
ter-schrijfster J.K. Rowling achter-
dat dankzij het werk van redactrice
Eerst je huis opeten, dan je pensioen,
na? ‘Welnee, ik zou niet eens willen!
Annelies ook nog eens heel prettig
daarna je spaargeld, enzovoort.’ Een
Het gaat me niet om de roem. Het
leesbaar is. ‘Zonder haar had ik het
halfjaar lang trok Boon dan ook rond
gaat me ook niet om het geld. Ja,
zelfs niet kunnen schrijven.’
als heilsoldaat, vaak enkel soep en
misschien alleen om van al het ge-
doorspekt
brood etend, en sliep hij op drukke
zeur in mijn leven af te zijn. Want het
NET ONKRUID
slaapzalen. ‘Tot je helemaal uitge-
enige wat ik echt wil, is vrij zijn. Vrij
Maar hoe kwam het dat het zo lang
kleed bent en eindelijk de bijstand
om te mezelf te kunnen zijn. Vrij om
duurde voordat het boek er was? En-
in mag.’ En dat is de huidige situatie
te doen en laten wat ik zelf wil. Vrij
kele inzinkingen, sombere gedach-
voor de kunstenaar die momenteel
om het plezier te voelen dat ik beleef
ten, zwerven over straat, slapen op
afgekeurd is en tussen de dozen op
als ik voor kinderen schrijf.’ 149
150
IN DE VOETSPOREN VAN
Buitengewoon soepel verloopt de samenwerking
SLAGERIJ VAN DER ZALM,
tussen vader Frits van der Zalm en zijn drie kinderen. ‘Uniek? Welnee. We hebben allemaal onze vaste taak en hebben de zaak op nummer één staan. Vandaar dat er nooit wrijving is, maar we er telkens samen de schouders onder zetten.’
een geoliede machine Met drie zaken, een cateringbedrijf en zeker negenhonderd versproducten is Slagerij T E K S T Willemien Timmers
van der Zalm een continubedrijf geworden.
B E E L D Stefan van Ruijven
‘Alles wordt iedere dag vers gemaakt. Prachtig,’ vertelt Frits van der Zalm, die als pater familias aan het hoofd van het bedrijf aan de Irislaan in Oegstgeest staat. ‘En hebben we veel bestellingen of veel feestjes te cateren, dan begin ik gewoon een uurtje eerder.’ N A A R H E T S L AC H T H U I S Terug naar het begin. In de jaren twintig van de vorige eeuw begint Coen van der Zalm (de opa van Frits), aangestoken door zijn schoonvader, een slagerij in Oegstgeest. 151
GRAND GALA 500 JAAR VILLA BEUKENHOF ZATERDAG 25 NOV 2017 AANVANG 20u
Prijs € 125 All in (Bubbels, cocktails, food, entertainment, wines, casino etc...) Meld je aan via: erwin@villa-beukenhof.nl
Terweeweg 2-4 | 2341 CR Oegstgeest | +31 (0)71 720 09 09 | info@villa-beukenhof.nl | www.villa-beukenhof.nl
taurant. Een intensieve tijd, die mij leerde dat ik mijn passie voor koken op een andere manier kwijt wilde.’ Coen gebruikte de jaren daarna om in heel Europa talen te leren en lekker eten te ontdekken. Terug op het nest, werd hij met open armen ontvangen en ontstond Frederique. ‘Ik ben tot rust gekomen. Continuïteit, het blijven be-
‘Al vier generaties lang hebben we alleen maar mooie spullen waarvan we de herkomst precies kennen’
staan als familiebedrijf, is voor mij nu erg belangrijk. Aan hypes doen we niet. Neem duurzaamheid. Al vier generaties lang hebben we alleen maar mooie spullen waarvan we de herkomst precies kennen. Dat is pas duurzaam: wij gaan nog wel even mee!’
‘Als kleine jongen ging ik op maandagmorgen met opa
als fonduen en gourmetten. Later
mee om koeien te kopen in de Groenoordhallen,’ vertelt
kwam daar verse macaroni bij. Dat
OPEN ARMEN
Frits. ‘Die kwamen dan op zijn grasland te lopen, en elke
is nu uitgegroeid tot een heel scala
Hoogzwanger is Evelien van der
zondag zochten we er twee of drie stuks van uit voor de
aan versmaaltijden en tot Frederi-
Zalm, de gastvrouw van het bedrijf,
winkel. Die moest ik lopend naar het slachthuis aan de
que: een winkel met huisgemaakte
nog hard aan het werk. Waar ande-
Leidse Maresingel brengen, en opa reed dan in zijn Daf-
gerechten in de Amsterdamse Pijp.’
ren nieuwe ideeën uitwerken en de
je achter mij aan.’
mooiste gerechten aan het bereiden
De mooie avonturen leidden in eerste instantie niet tot
OPVOLGING
zijn, neemt zij de tijd voor de klan-
een liefde voor het slagersvak. ‘“Ik word nooit slager,” zei
En het bloed kruipt waar het niet
ten. ‘Ik heb in de horeca gewerkt,
ik als tiener. Ik vond het een waardeloos vak. Maar dat
gaan kan: deze zomer werkten alle
maar de werktijden gingen me te-
kwam voornamelijk door de autoritaire verhoudingen
drie de kinderen mee in de zaak.
genstaan. Toen ik aan mijn vader
in de winkel, die destijds heel normaal waren.’
Frits: ‘Coen en Evelien zijn niet
vroeg of er in de winkel een plekje
meer weg te denken, maar zelfs
voor mij was, werd ik met open ar-
H I P P E D I P S AU Z E N
onze musicalster Babeth, die dit sei-
men ontvangen. Vanaf mijn twaalf-
Ook school had Frits’ aandacht niet. ‘Ik was hartstikke
zoen in Ciske de Rat speelde, helpt
de help ik hier al mee en ik vind het
dyslectisch, een stuiterbal en niet erg gemotiveerd.’ Uit-
even mee. Gewoon, omdat ze tussen
nog steeds gezellig.’
eindelijk viel het kwartje tóch. ‘Ik kreeg weer zin in het
twee projecten in zit. En vanaf het
De passie voor goed eten slaat geen
slagersvak en slaagde in twee jaar tijd cum laude voor de
moment dat ze binnenstapte, paste
generatie Van der Zalm over. Frits:
slagersvakschool.’
ze er weer tussen!’
‘Werken in de zaak is onze lust en
In de De Kempenaerstraat ging hij zijn vader helpen
Toch was de opvolging ook bij deze
ons leven. Daarom hebben we ook
in de winkel, waar ze vooropliepen qua vernieuwing.
generatie Van der Zalm geen van-
geen last van stress. Ik herinner
‘Vanuit de hele regio kwamen mensen bij ons bijvoor-
zelfsprekendheid. Coen, de meest
me dat mijn vader in zijn laatste
beeld dipsauzen halen. Dat was toen helemaal hip. Net
culinaire van de familie, ging lang
dagen opstond van zijn bed. “Ik
zijn eigen weg. ‘Toen ik begin twin-
wil naar de zaak,” zei hij. “Gewoon,
tig was, wist ik zeker dat ik nooit bij
even rondkijken.” Hij genoot er-
mijn vader in het bedrijf zou wer-
van om nog één keer rond te lopen
ken. Ik kocht een enkeltje China en
tussen de vitrines en het vlees. Daar
ben daar na een taalcursus bijna een
voelde hij zich op zijn plek, dat was
jaar manager geweest van een res-
zijn thuis!’ 153
‘Afstand van je bedrijf opent je ogen’ 154
JONGE ONDERNEMER
Google zijn naam en je stuit op talloze interviews. Edwin de TEKST
Rick van Leeuwen BEELD
Corine Zijerveld
Jong (25) is een jonge ondernemer uit Hillegom, die regionale bekendheid verwierf met het winnen van verschillende ondernemersprijzen. Tijdens een wandeling in de duinen spreekt hij vrijuit over zijn inzichten, drijfveren, valkuilen en over de recente wake-upcall, waarna hij het roer omgooide.
O
nder een zilvergrijze lucht wandelt hij rustig
ik ben altijd gezond geweest. Dus
over het duinpad vanaf zijn favoriete strand-
snel 112 gebeld en ze hebben me een
paviljoen. Het is vrijdagochtend, tien uur. ‘Ik
dagje opgenomen in het ziekenhuis.
loop hier graag,’ vertelt Edwin. ‘Geen vast rondje. Het
Best heftig. Nee, dat gebeurde niet
gaat om de rust in mijn hoofd. Even weg van de drukke
omdat die leverancier me probeerde
omgeving. Telefoon uit. Dat heb ik moeten leren.’
uit te knijpen, haha.’
Een halfjaar geleden was het ondenkbaar dat Edwin op
ROER OM
een doordeweekse dag rond dit tijdstip zo ontspannen
Edwin had te veel aan zijn hoofd.
een wandeling maakte. ‘Ik kon het naar mezelf niet ver-
Zocht grens na grens op. Bleef altijd
antwoorden om hier te lopen, terwijl ze op de zaak druk
‘eigenwijs’ doorgaan, ondanks waar-
aan het werk waren. Ik besef nu dat ik me niet schuldig
schuwingen vanuit zijn omgeving.
hoef te voelen. Dat ik hier loop, is juist mogelijk doordat
‘Ik zie geen beperkingen en geen
zij aan het werk zijn. Dat was wel een eyeopener.’
grenzen. Dat is zowel mijn sterke punt als mijn valkuil. Dan kun je je-
MUUR
zelf een keer tegenkomen, en dat is
Dat inzicht kwam niet vanzelf. ‘Drie maanden geleden
gebeurd. Nu sta ik weer met beide
ben ik tegen een muur aangelopen. Normaal waren
benen op de grond. Ik hoorde andere
muren voor mijn geen obstakels. Ik sprong eroverheen,
mensen in zo’n geval altijd zeggen:
rende eromheen of ramde erdoorheen. Maakte niet uit.
zoiets is het beste dat je kan overko-
Maar als je lichaam een keer blokkeert, is dat meteen
men. Dat vond ik altijd een cliché,
afgelopen.’
maar het is echt zo.’ Door de ziekenhuisopname kwam
Edwin zat op een terras in Utrecht met een leverancier
Edwin tot het besef dat het roer
te praten en had ineens last van hartkloppingen, begon
om moest. Concreet voorbeeld: hij
hard te ademen. ‘Ik had nog nooit zoiets meegemaakt,
had eerder dit jaar al een directeur 155
JONGE ONDERNEMER
aangesteld voor de operationele zaken van
Afterpay, die hij kent sinds hij als student Small
zijn (online) fietsenwinkel, maar nu werd
Business vooral bezig was met ondernemen. ‘Hij
het ook tijd om die zaken echt uit handen
is een soort vaderfiguur voor me geworden. Een
te geven.
uur met hem was meer waard dan drie weken in
‘Mijn kracht is dat ik geen ondernemer ben
de schoolbanken. Dat contact is heel persoonlijk,
met een passie voor het product. Ik ben van
op gevoel én confronterend. Hij prikt dwars door
fietsen gaan houden, omdat ik ze ben gaan
Edwin de Jong
verkopen, en niet andersom. Ik ben geen
Als zoon van een
Die studie heeft Edwin trouwens nooit afge-
ambachtelijke ondernemer, ik ben een in-
marktkoopman leerde hij het
maakt. ‘Begin 2013 werd ik Jonge ondernemer
novatieve ondernemer.’
handelen op de Dappermarkt
van het jaar, met alle media-aandacht van dien.
in Amsterdam, maar al in
Mijn bedrijf kreeg toen zo’n boost dat ik de lessen
zijn tienerjaren ontdekte
gebruikte om mails te beantwoorden. Dan vraag
De cultuur in een klein bedrijf is volgens
Edwin de Jong dat zijn ‘markt’
je je op een gegeven moment af of je wel met het
Edwin meestal de weerspiegeling van de
het internet is, waar de
juiste bezig bent. Dus het eerste jaar studeerde ik
ondernemer. ‘Dus hoe ik was, heel enthou-
mogelijkheden onbegrensd
nog voltijd, het tweede jaar deeltijd en het derde
siast, maar niet altijd afspraken nakomen,
zijn. Momenteel heeft hij
WEERSPIEGELING
en altijd met nieuwe dingen bezig, maar
met zijn bedrijf Fietsuniek.
niet altijd met de juiste dingen, zo was het
nl (met een fysieke winkel in
me heen.’
jaar geen tijd…’
PERFEC TE BALANS
team op een gegeven moment ook. Ik ben
Hillegom) 2 procent van de
Drie maanden na die harde confrontatie met zich-
ook te makkelijk naar mensen toe en wil het
Nederlandse fietsenmarkt in
zelf voelt Edwin zich beter dan ooit. Zijn vriendin
graag iedereen naar de zin maken, maar in
handen en is hij bovendien
Vicky speelt daar een grote rol in. ‘Het is fijn om
een professionele organisatie kan dat niet.
een veelgevraagd gastspreker.
thuis te komen bij iemand die zorgt voor de per-
Ik bleef maar brandjes blussen.’
‘Wat ik het leukst vind om te
fecte balans tussen werk en privé. Zij zegt ook:
Sinds zijn operationeel directeur is inge-
doen, is andere ondernemers
“Edwin, tot hier en niet verder.” Dat heb ik nodig.’
stapt, veranderde die cultuur binnen Ed-
enthousiasmeren en
Het was ook dankzij Vicky dat het jonge stel begin
wins bedrijf. ‘En zo hebben we in driekwart
inspireren, om deuren open
deze zomer een maand door Amerika trok. ‘Het
jaar tijd het professionele en ambitieuze
te knallen die anders gesloten
mooiste van die reis was het grote tijdsverschil,
team neergezet dat er nu staat, met twaalf
zouden blijven.’ Edwin houdt
zodat ik niet gebeld kon worden. Ideaal! En daar
mensen. Ik heb hiervan geleerd hoe belang-
een blog bij op
besefte ik pas dat als je er niet bent, alles gewoon
rijk het is je te omringen met mensen die
edwindejong.online/over-mij/
doorgaat. Wanneer alles goed is geregeld natuur-
jouw enthousiasme begrijpen, maar je on-
lijk. En dat is zo. Toen ik terugkwam, was alles
ervarenheid kunnen compenseren.’
dus oké. Mijn ogen zijn door die reis geopend. Dat heeft me veel rustiger gemaakt, minder gejaagd. Ik
C O AC H
weet gewoon zeker dat in de tijd dat wij hier door
Belangrijke man buiten zijn bedrijf is zijn
de duinen lopen er weer fietsen verkocht zijn. Hoe
coach, Stefan van den Berg, oprichter van
gaaf is dat!’
156
Netwerken voor wijnliefhebbers Wie ben ik? Wie ken ik? Wat kan ik? Oftewel, de drie W’s. Daarmee houdt iedere ondernemer zich op netwerkbijeenkomsten bezig. Want dat netwerken belangrijk kan zijn, is wel bewezen.
Sommige netwerkbijeenkomsten zijn ontzettend leuk, andere heel saai. Ervaren netwerkers werken geroutineerd dit soort bijeenkomsten af, minder ervaren netwerkers voelen zich er regelmatig verloren en ontwijken ze uiteindelijk. Maar voor beide categorieën geldt: netwerken met alleen de drie W’s levert over het algemeen weinig op. NEX XL Magazine gelooft in de kracht van netwerken, maar dan wel vanuit een gezamenlijk vertrekpunt. Wat ons betreft is dat de liefde voor wijn. Nieuwe mensen leren kennen met een goed glas wijn in de hand is immers plezieriger dan met een kop koffie, zeker als tijdens die bijeenkomsten ook nog kennis over wijn wordt gedeeld. De drie W’s worden versterkt met een krachtige vierde en de basis voor een goede netwerkbijeenkomst is hiermee gelegd.
O O K G E Ï N T E R E S S E E R D I N W IJ N ? NEX XL Magazine wil met de NEX WORX Wine Club graag het netwerken in een bijzonder jasje gieten. Ondernemers en particulieren zijn vanaf januari 2018 iedere twee maanden van harte welkom om aan de hand van steeds wisselende thema’s wijnen te proeven, wijnkennis te vergaren en kennis te maken met mede-ondernemers en mede-wijnliefhebbers. Per keer worden verschillende soorten wijnen en wijnlanden gepresenteerd, wijnleveranciers vertellen over hun producten en laten mooie wijnen proeven. Hierbij worden kleine bijpassende gerechtjes geserveerd. Kwaliteit staat bij dit alles voorop. De locatie zal, net als het thema, per keer ver-
Aanmelden voor de
schillen. Kleinschaligheid is het devies, want
bijeenkomsten kan via onze
NEX WORX Wine Club wil per editie maximaal
webshop. Houd onze website
50 deelnemers verwelkomen. Bent u een wijn-
en Facebook-pagina in de gaten
liefhebber en geïnteresseerd in een netwerk dat
voor updates en overige data!
iedere keer weer iets bijzonders op een andere
www.nexmagazine.nl
locatie presenteert? Meld u dan snel aan op de Facebookgroup NEXWORX Wine Club! 157
De favoriete wijn-spijscombinatie van
TRIO IBERICO DYLANS heeft een passie voor pure
Alexander Beach Club
en eerlijke vleesgerechten. Speciaal voor NEX XL bereidde de chef daarom een Trio Iberico, bestaande uit gestoofde varkenswang, buikspek uit de Josper-oven en varkenshaas uit de pan. Garnituur: in bouillon gegaarde flespompoen, gestoofde kastanje en gebakken cepes paddenstoelen.
B E AU N E P R E M I E R C R U ‘EN GENÊT’ Iberico-varkensvlees heeft een zeer verfijnde, zachte structuur en smaak, en vraagt om wijnen die niet te heftig en dominerend zijn. De pinot-noirdruif is in het algemeen geschikt hiervoor: niet te zwaar en tannineus, elegant, zacht fruitig van aroma. In de Bourgogne krijgt een pinot noir naast het kersige fruit na verloop van tijd ook wat lichte
Alexander Beach Club
aardse tonen. Zo ook deze Beaune-wijn,
Afrit 10, Noordwijk | www.alexanderbeach.nl | 071 - 362 0489
die nu heerlijk op dronk aan het komen is. Subtiele houtondersteuning versterkt
GEBAKKEN HEILBOT
het Iberico-vlees, en de licht aardse
De chefs van Alexander Beach Club hebben een
pinot-noirtonen sluiten naadloos
voorliefde voor mooie visgerechten. Voor NEX
aan bij de combinatie van pompoen,
kozen zij daarom voor een gebakken heilbot met een
kastanje en cepes-paddenstoelen.
korst van hazelnoot en gebakken bloemkool omlijst met een garnituur van kokkeltjes, knolselderijcrème en vissaus met venkel.
R IJ K ’ S C H E N I N B L A N C ‘TOUCH OF OA K ’ Heilbot is een verfijnd stuk witvis, iets vetter dan tarbot. De hazelnotenkorst in het gerecht samen met de heilbot en garnituur van kokkeltjes, romige knolselderij en een saus met venkel vragen om een volle, niet strakdroge wijn. Het notige van hazelnoot sluit prima aan bij de chenin blanc uit Zuid-Afrika. De Rijk’s Chenin Blanc Touch of Oak heeft niet te veel houtlagering en laat het stukje vis dus tot zijn recht komen. De lichtzwoele smaak van de wijn, met fijne kruiden en wat honing, zorgt voor een prachtig geheel met het gerecht. De anijstonen in venkel combineren met de licht-hooiige chenin en de hazelnoot wordt verfijnd geaccentueerd door de Touch of Oak.
158
DYLANS
Oude Zeeweg 63, Noordwijk | www.dylansnoordwijk.nl | 071 - 364 0777
De favoriete wijn-spijscombinatie van
DYLANS
CULINAIR
In dit heerlijk onstuimige jaargetijde verlangen wij weer naar warme gerechten met mooie aardse tonen en sappige wijnen met een vol bouquet.
VILLA HERFST CASSEROLE Een verfijnde ovenschotel met groenten en fruit uit het seizoen.
De favoriete wijn-spijscombinatie van
Villa de Duinen
Zacht gegaarde lokale groenten, zoals gele en rode bietsoorten, rammenas, winterwortel, venkel, ui, appel, peer en kastanjes. Vanaf de eerste hap waan je jezelf terug aan de familietafel thuis.
M A N Z S PÄT B U R G U N D E R TROCKEN | 2014 Deze wijn van het prijswinnende eeuwenoude familiebedrijf Manz, komt uit Rheinhessen, Duitsland, en is gemaakt van met de hand geoogste Spätburgunder-druiven. Deze prachtige, toegankelijke wijn wordt na enkele maanden vergisting en rijping op eikenhouten vaten gebotteld.
W IJ N - S P IJ S C O M B I N AT I E Het intense, maar vooral pure aardse smakenpalet van deze prachtige groenten wordt op subtiele wijze versterkt door de grondtonen in de Spätburgunder. In het geurige karakter van de wijn ervaren we vooral iets kruidnagel, licht gestoofd fruit en aardbeien, wat mooi combineert met het rijpe fruit in de casserole. Het kleine zoetje in de wijn afkomstig van kersen, pruimen en toffee complimenteert het geheel. Een absoluut genot om het beste uit twee werelden zo in harmonie te ervaren.
Villa de Duinen Oude Zeeweg 74, Noordwijk www.villadeduinen.nl 071 - 364 8932
159
ELKE DINSDAG EN ELKE DONDERDAG ELKE DINSDAG EN ELKE DONDERDAG
DINSDAG DINSDAG
PA S TA S U R F & T U R F PA S TA S U R F & T U R F € 13,50 € 13,50
DONDERDAG DONDERDAG SURF & TURF SURF & TURF MET FRIET MET FRIET € 16,50 € 16,50
A L E X A N D E R B E AC H C L U B . KO N I N G I N W I L H E L M I N A B O U L E VA R D A F R I T 1 0 . N O O R D W I J K A A N Z E E . 0 7 1 – 3 6 2 0 4 8 9 . W W W. A L E X A N D E R B E AC H . N L A L E X A N D E R B E AC H C L U B . KO N I N G I N W I L H E L M I N A B O U L E VA R D A F R I T 1 0 . N O O R D W I J K A A N Z E E . 0 7 1 – 3 6 2 0 4 8 9 . W W W. A L E X A N D E R B E AC H . N L
E E E E
L L L L
K K K K
E E E E
D D D D
I N S D A G I N S D A G O N D E R D O N D E R D
D Y L A N S D Y L A N S
E E A A
N N G G
D I N S D A G D I N S D A G
PORTERHOUSE STEAK PORTERHOUSE STEAK MET FRIET EN SLA MET FRIET EN SLA € 1 7 , 5 0 ( M I N 2 P. ) € 1 7 , 5 0 ( M I N 2 P. ) R A W R A W
ONE ONE MET MET
T H U R S D A Y T H U R S D A Y
TA RTA A R TA RTA A R WAY R O A S T E D WAY R O A S T E D FRIET EN SLA FRIET EN SLA € 14,50 € 14,50
DY L A N S . D E L I C I O U S . D I N N E R . D R I N K S . D AT E S . O U D E Z E E W E G 6 3 . N O O R D W I J K . 0 7 1 – 3 6 4 0 7 7 7 . W W W. DY L A N S N O O R D W I J K . N L DY L A N S . D E L I C I O U S . D I N N E R . D R I N K S . D AT E S . O U D E Z E E W E G 6 3 . N O O R D W I J K . 0 7 1 – 3 6 4 0 7 7 7 . W W W. DY L A N S N O O R D W I J K . N L
CULINAIR
W I L D PA S T E I T J E V O L - AU - V E N T M E T T R U F F E L
wijn zeven maanden op barrique
de elegante smaak die de wijn ver-
(eikenhouten vaten) gelegen,
kregen heeft dankzij de batonnage.
Proef de herfst met deze heerlijke wildpastei, een van
waarbij dagelijkse batonnage werd
De smaak van anijs combineert
de favorieten van de chef-kok van Restaurant Nest.
toegepast. En dat proef je! Bij de
mooi met de paddenstoeltjes boven
De grove ragout is gemaakt van op lage temperatuur
batonnage-techniek wordt de wijn
op het gerecht. Daarnaast pakt de
gegaarde hert en haas, en wordt geserveerd in een
regelmatig in de vaten omgeroerd,
lichte, zoetige smaak van de wijn
rodewijn-wildsaus, omringd door truffelschuim en aan
wat zorgt voor een intenser contact
mooi de volheid van het gerecht op.
tafel geschaafde Italiaanse verse truffel. Om het principe
tussen de wijn en de droesem (het
De frisheid van de wijn zorgt voor
van de vol-au-vent te accentueren, wordt hierbij
bezinksel). Met een rijping van
een elegante wijn-spijscombinatie
een krokante XXL roomboter-sesam/maanzaad-
zeven maanden op barrique en
die elkaar versterkt en in harmonie
korststengel geserveerd.
één maand op fles, is dit een echte
brengt.
topwijn.
MARZIANO ABBONA CINERINO | 2015 De wijn, een beauty van het huis Azienda Marziano
W IJ N - S P IJ S C O M B I N AT I E
Abbona, komt uit de Piëmonte en is gemaakt van laat
De grondsmaak van het truffel-
Restaurant Nest
geoogste Viognier-druiven. Tijdens de rijping heeft deze
schuim en de verse truffel versterkt
0252 - 219 019
www.restaurantnest.nl
De favoriete wijn-spijscombinatie van
Restaurant Nest
161
CULINAIR
De favoriete wijn-spijscombinatie van
De Heerekamer
De Heerekamer
Heereweg 200, Lisse | www.deheerekamer.nl | 0252 - 745 105
E E N V E R L E I D E L IJ K , E L E G A N T G E R E C H T M E T D I T O W IJ N Pastrami van tamme eendenborst met aceto balsamicosiroop en een geitenkaaslolly, dit heerlijk lichte voorgerecht wordt met liefde door onze chef bereid. De eend wordt gemarineerd in aceto balsamico, suiker en zeezout, waarna hij op kerntemperatuur wordt gegaard. Hij wordt geserveerd in dunne plakjes met gepofte tomaatjes, tomatensalsa en een krokantje van filodeeg. Samen met de geitenkaaslolly een smaakvolle combinatie.
B L A N C D E P I N O T N O I R , W E I N G U T F U ẞ E R , P FA L Z D U I T S L A N D Bij een bijzonder gerecht hoort een bijzondere wijn. Wij vinden deze Blanc de Pinot Noir op zijn plaats. De vinificatiemethode is speciaal, omdat het witte sap van de blauwe Spätburgunder-druif na het persen zo snel mogelijk van de schillen wordt gescheiden, zodat er een aparte droge witte wijn ontstaat uit blauwe druiven! De fruitige tonen van de Pinot Noir combineren goed bij de eendenborst en de frisse zuren ondersteunen de geitenkaas. 162
Eindeloze vergezichten, de ruisende branding en een ultiem gevoel van vrijheid. Dat is wonen in Duineveld, een exclusieve ontwikkeling in de luwte van de duinen in Noordwijk aan Zee. Stelt u zich eens voor: uw eigen karakteristieke woning of appartement in Noordwijkse architectuur en Hamptons sfeer, waar uw hele gezin geniet van easy seaside living. www.duineveld.nu
SEASIDE LIVING .
Heijmans Vastgoed, Realisatie & verkoop, tel. +31(0)10 266 28 00 - De Leeuw makelaardij, Verkoop, tel +31(0)714 051 616