RYNEK HOTELARSKI W POLSCE - RAPORT 2019 by BROG B2B Sp. z o.o. S.K.

RAPORT 2019 Wydanie specjalne czasopisma ŚWIAT HOTELI

Rynek Hotelarski w Polsce

lipiec-sierpień 2019

ProfitHotel FORUM RYNKU HOTELARSKIEGO

FoodBusiness FORUM RYNKU GASTRONOMICZNEGO

Sweets&Coffee FORUM RYNKU KAWIARNI • CUKIERNI • LODZIARNI • PIEKARNI

MEDIA EFEKTYWNEJ KOMUNIKACJI

OBRAZ RYNKU ZMIANY, WZROSTY TENDENCJE SPIS TREŚCI Analiza rynku 2018: jednak spowolnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Obraz rynku – zmiany, wzrosty, tendencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Popyt, podaż, RevPAR – podsumowanie pierwszej połowy 2019 .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 W fazie wzrostu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Hotele rosną w regionach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Wydawca

Turystyka Nasze podróże .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Podróże cudzoziemców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Rynek MICE – liczby, trendy, przyszłość . . . . . . . . . . . 80

Trendy i preferencje Personalizacja w turystyce doceniana przez konsumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Na wyjeździe, ale u siebie

.....................................................

2018: Wzrost liczby udzielonych noclegów . . . . . 90

aglomeracjach i miejscowościach

2019: I kwartał kontynuacja wzrostu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

Rynek hotelowy w Łodzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Głos rynku – wybrane sieci i firmy hotelowe

104

BOOM .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Głos rynku – dostawcy

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

120

Eksperci o rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Wizytówki

.............................................................................................

130

......................................................................

POPYT, PODAŻ, REVPAR NASZE PODRÓŻE PIERWSZA POŁOWA 2019 DANE GUS

Redakcja Karolina Stępniak redaktor naczelna dyrektor wydawnicza k.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-096

Baza noclegowa

Przyrost bazy w największych wypoczynkowych .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Okopowa 47 01-059 Warszawa tel./fax 22 290 66 11 biuro@brogb2b.pl

Dział Sprzedaży BROG B2B Zbigniew Pąk dyrektor sprzedaży z.pak@brogb2b.pl tel. 664-463-083 Zespół Sprzedaży Reklamy Agnieszka Kret menedżer ds. kluczowych klientów a.kret@brogb2b.pl tel. 664-463-079 Joanna Wojciechowska menedżer ds. kluczowych klientów j.wojciechowska@brogb2b.pl tel. 664-463-072 Zespół Sprzedaży Konferencji Marcin Jaworski menedżer ds. kluczowych klientów m.jaworski@brogb2b.pl tel. 501-727-114 Adam Stępniak menedżer ds. kluczowych klientów a.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-069

Dołącz do nas: facebook.com/swiat.hoteli

Opracowanie graficzne/Skład DTP: Studio Adekwatna www.adekwatna.pl

Prenumerata: roczna 250 zł + 23% VAT. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych. Druk: TAURUS Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą Wydawcy. © 2019 Copyright by BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. All rights reserved.

Zapraszamy do odwiedzenia naszego portalu rynku HoReCa oraz subskrypcji codziennego Newslettera

2018: WZROST LICZBY UDZIELONYCH NOCLEGÓW

RAPORT ANALIZA RYNKU

Jednak spowolnienie Jeszcze w 2016 roku wydawało się, że gwałtowny rozwój liczbowy bazy hotelarskiej w Polsce nie będzie mieć końca. A tu niespodzianka. Po 2017 roku także 2018 był już kolejnym okresem spowolnienia wzrostu liczby nowych hoteli w Polsce. I choć także w tym roku liczba ta wzrosła o kolejne 52 obiekty, to i tak było to znacznie poniżej średniej dla okresu 2000-2018. W 2018 roku liczba hoteli wyniosła 2592 obiektów (2,04 proc. wzrost rok do roku). Jerzy Miklewski prezes zarządu Projekt Hotel partner Fortech Consulting właściciel Hotelon

a kontynuację rozwoju bazy hotelarskiej ciągle jednak wskazuje wzrost liczby pokoi. Osiągnęła w 2018 roku poziom 136 080 co oznacza wzrost o 5999 pokoi (4,60 proc. wzrost rok do roku). Wzrost liczby hoteli odnotowano w 13 województwach, a pokoi we wszystkich 16. To wyjątkowo skromne zaangażowanie w historii naszych badań. Liczba hoteli zmniejszyła się w województwach świętokrzyskim (o trzy hotele) i wielkopolskim (o dwa hotele). W województwie pomorskim nie odnotowano żadnego wzrostu.

Tym bardziej, że w trzech województwach liczba hoteli uległa zmniejszeniu (lubuskie, opolskie i świętokrzyskie), a w czterech nie odnotowano ani wzrostu, ani spadku liczby hoteli (łódzkie, podlaskie, warmińsko-mazurskie i wielkopolskie). Najwięcej hoteli przybyło w województwach: dolnośląskim (o 17), małopolskim (o osiem) i mazowieckim (o siedem). Największy wzrost liczby pokoi (o 1542) wystąpił w województwie mazowieckim, gdzie budowano hotele o największej liczbie pokoi. 1011 pokoi pojawiło się w województwie dolnośląskim, a 706 pokoje w województwie

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

małopolskim. O 648 pokoi wzrósł zasób hotelowy w województwie zachodniopomorskim. 2018 rok dla województw: opolskiego, podkarpackiego, podlaskiego, pomorskiego i wielkopolskiego nie był najlepszym rokiem. Dla trzech pierwszych z tej listy to kolejny już taki rok. Warto zwrócić uwagę na to, że w analizowanym przez nas okresie lat 2000-2018 liczba hoteli rosła w tempie średnio 89 hoteli rocznie (spadek o trzy hotele rocznie w stosunku do okresu 2000-2017), a liczba pokoi hotelowych o 4519 jednostek (wzrost o 83 jednostki w stosunku do okresu 2000-2017). Okazuje się więc, że 2018 rok był drugim z kolei rokiem spadku średniego tempa wzrostu liczby hoteli w Polsce! W pełni uprawniona jest więc teza o spowolnieniu rozwoju bazy hotelowej w Polsce. 2018 rok był kolejnym już rokiem wzrostu liczby hoteli o standardzie trzygwiazdkowym (wykresy nr 7 i 8). Liczba hoteli w tym segmencie wzrosła o 28 (53,8 proc. wzrostu), a pokoi o 2356 (58,1 proc. wzrostu). Zwraca uwagę kolejny już rok spadku liczby hoteli w segmencie hoteli jedno- i dwugwiazdkowych! Ich liczba obniżyła się w stosunku do 2017 roku o 13 obiektów, o kolejnych 259 pokoi (w stosunku do 2016 roku w sumie o 589 pokoi). To o tyle niepokojące, że wszyscy analitycy rynku mówią o potrzebie powstawania tego rodzaju

hoteli i w żadnym wypadku nie rekomendują ich zanikania. Cały rozwój hotelarstwa w Polsce odbywa się w obrębie wyższych segmentów. Niższe okazują się mało atrakcyjne dla inwestorów, którzy najchętniej lokują swoje pieniądze w trzy-, cztero- i pięciogwiazdkowych hotelach. Nie dowierzają analitykom. Nie umieją znaleźć balansu pomiędzy bardzo wysoką ceną terenów inwestycyjnych, kosztami budowy tanich hoteli, a realiami rynku hotelowego. Tę sytuację wykorzystują globalne sieci (Accor i Louvre Hotels Group) i budują swoje hotele w tych segmentach. Ich działania powinny być przykładem dla tych inwestorów.

Wartość zaangażowania finansowego Oszacowanie wartości zaangażowania finansowego inwestorów hotelarskich w powiększenie bazy hotelowej w Polsce w 2018 roku przedstawiamy na wykresie nr 9. Zaangażowanie finansowe inwestorów w 2018 roku było porównywalne z 2017 rokiem. Osiągnęło poziom bliski 2,000 mld zł co i tak jest ogromną kwotą. Wysokość tego zaangażowania jest zbliżona do wysokości średniego poziomu zaangażowania inwestorów w rozwój bazy hotelowej obserwowanego w okresie 20002018 (2,015 mld zł). W rzeczywistości zaangażowanie w branżę hotelową lub zbliżoną do hotelowej, ale nieuchwytnej w statystykach GUS, było znacznie

ANALIZA RYNKU RAPORT

Wykres 1 Wzrost liczby hoteli w Polsce w latach 2000 - 2018

3000

2 465

2500

2000

1 796

1 877

2 014

2 107

2 250

2 540

2 592

2 316

1 634 1500

1000

924

970

2000

2001

1 071

1 231 1 155 1 202

1 295

1 370

1 488

500

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Źródło: Hotelon na bazie danych GUS

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres w Polsce Polscewwlatach latach2000 2000 - 2018 Wykres2 2Wzrost Wzrostliczby liczbypokoi pokoi hotelowych hotelowych w - 2018

160000 136 080

140000 126 165

120000

113 965

100000 79 918

80000 60000

50 413 51 858

57 621

61 209

64 260 66 212

69 192

84 945

90 592 93 141

100 100

130 081

117 448

105 783

72 534

40000 20000 0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Źródło: Hotelon na bazie danych GUS

Wykres33Wzrost Wzrostliczby liczbyhoteli hoteliw w2018 2018roku rokuwwposzczególnych poszczególnych województwach województwach Wykres 20 17 15

8 4

5 3

4 1

-3

-5

-2

Źródło: Hotelon na bazie danych GUS

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 44 Wzrost Wzrost liczby liczby pokoi Wykres pokoi hotelowych hotelowych w w 2018 2018 roku roku według według województw województw 1800 1 542

1600 1400 1200 1000

1 011

800

704

648

600 390

400 200

255 96

191

340 126 106

136

112

221 23

Źródło: Hotelon na bazie danych GUS

wyższe. Nie uwzględniamy więc w Raporcie inwestycji parahotelowych (obiektów budowanych z przeznaczeniem głównie na krótkoterminowy wynajem), które w znaczący sposób mają wpływ na sytuację operacyjną klasycznych hoteli przez nas badanych. Metodologia wyliczania podawanej w tym Raporcie wartości została ustalona przed ponad 10 laty tylko dla potrzeb tego Raportu i nie uwzględnia także zaangażowania inwestorów w tzw. hotele w trakcie kategoryzacji. Warto o tym pamiętać, ponieważ przyjęcie także tego założenia oznacza, że rzeczywiste zaangażowanie inwestorów w kolejnych latach de facto było wyższe. W naszym Raporcie uwzględniamy wzrost kosztów budowy pokoju hotelowego, który wystąpił w okresie 2017-2018. W 2018 roku, największe zaangażowanie inwestorów (wykres nr 10) odnotowano w segmencie hoteli (pokoi) o standardzie czterogwiazdkowym, w którym zaangażowano 48 proc. wszystkich środków

zainwestowanych w tym roku w hotele. 34 proc. środków zostało zaangażowane w budowę hoteli w segmencie trzygwiazdkowym (który jak dotąd cieszył się największym zaangażowaniem inwestorów). Tym razem segment hoteli pięciogwiazdkowych nie cieszył się dużym powodzeniem (14 proc.). W układzie wojewódzkim, struktura inwestycji hotelowych w 2018 roku była następująca (wykres nr 11). Tym razem teren województwa mazowieckiego był największym polem do inwestowania dla inwestorów hotelarskich. Zainwestowano tu blisko 550 mln zł pozostawiając daleko za nim kolejne województwa. Drugą pozycję zajęło województwo małopolskie, gdzie to zaangażowanie wyniosło 279,17 mln zł, a trzecią województwo zachodniopomorskie z zaangażowaniem na poziomie 254,33 mln zł. W przypadku dwóch pierwszych województw, podane powyżej lokaty i kwoty zaangażowania inwestorów są prostą funkcją

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

wzrostów liczby nowych pokoi na terenie tych województw. W przypadku województwa zachodniopomorskiego to spektakularny efekt pojawienia się na tym rynku dużej liczby nowych pokoi.

czterogwiazdkowych (24 proc. wartości zaangażowania). Województwo mazowieckie cieszy się więc dużym powodzeniem wśród inwestorów hotelarskich.

Województwo małopolskie Województwo mazowieckie Na terenie tego województwa już tradycyjnie odnotowujemy duże zaangażowanie inwestorów (wykres nr 12). W latach 2016-2017 inwestorzy zaangażowali tu ponad 1 miliard zł (w 2016 – 983,98 mln zł, a w 2017 77,86 mln zł), a w 2018 roku kolejnych 545 mln. To na terenie tego województwa powstało kolejnych 11 hoteli 1105 pokojami, w tym: • osiem hoteli trzygwiazdkowych z 661 pokojami (35 proc. wartości zaangażowania), • dwa hotele pięciogwiazdkowe z 332 pokojami (37 proc. wartości zaangażowania); • jeden hotel dwugwiazdkowy z 112 pokojami (4 proc. wartości zaangażowania). Zwiększyła się też o 319 liczba pokoi w hotelach

2018 rok nie należał do najlepszych lat pod względem wielkości zaangażowania inwestorów w inwestycje hotelowe na terenie tego województwa (wykres nr 13). Powstało kolejnych 14 hoteli z 836 pokojami, w tym między innymi: • 12 nowych hoteli trzygwiazdkowych z 546 pokojami (57 proc. wartości zaangażowania), • dwa hotele czterogwiazdkowe z 290 pokojami (43 proc. wartości zaangażowania). Zwiększyła się też o sześć liczba pokoi w hotelach dwugwiazdkowych (marginalny procent wartości zaangażowania).

Województwo zachodniopomorskie Trzecie miejsce w naszym rankingu zajęło województwo

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 5 Wzrost liczby hoteli w latach 2000 - 2018 180

162

160

146

140

137

120

118 101

100

93 84

75 66

Wzrosty liczby hoteli w latach 2000-2018

29 20

149

143

Średnioroczny wzrost liczby hoteli w latach 2000-2018

16 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Źródło: Hotelon na bazie danych GUS

Wykres 6 Wzrost liczby pokoi w latach 2000 - 2018 10000 9000

8 717 8 182

8000 7 384

7000

6 959

6000

5 763

5 999

5 683

5 647 5 027

5000 4000

3 916

3 588

3 342

3 051

3000

3 483

2 980 2 549

2000

1 952 1 445

1000 0

188

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Wzrosty liczby pokoi w hotelach w latach 2000-2018

Średniookresowy wzrost liczby pokoi w hotelach w latach 2000-2018

Źródło: Hotelon na bazie danych GUS

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 7 Struktura wzrostu liczby hoteli w 2018 roku

25 20

20 14

15 10 5

0 -3

-5 -10 -15

-10 5

1 Źródło: Hotelon na bazie danych GUS

Wykres 8 Struktura wzrostu liczby pokoi w 2018 roku

2 356

2500

2 254

2000 1500 1000

960 688

500 0 -500

-148

-111

1 Źródło: Hotelon na bazie danych GUS

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

Wykres 9 Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000 - 2018 (mln zł)

4500 4 010

4000 3 375

3500 3000 2500 2000 1500 1000

2 724

2 547

2 481

2 147 1 764

2 358

2 454 1 855

1 742

1 885

1 993

1 512 1 268

1 144

1 179

852

998

500 0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wykres 10 Struktura inwestycji w poszczególnych segmentach (wartość; %)

1% 14%

3% 113965 105783 8182

34%

2250 2107 1,06786901

4 48%

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 11 Wartość inwestycji hotelowych według województw w 2018 r. (mln zł) 600 545,12 500

400

300

200

279,17

254,33

187,56

165,58

143,79

135,57 98,96

100

67,43

58,55

87,32 55,29

41,48

65,87

42,27

18,94

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wykres 12 Wartość inwestycji hotelowych w woj. mazowieckim w latach 2000 - 2018 (mln zł) Wykres 12 Wartość inwestycji hotelowych w woj. mazowieckim w latach 2000 - 2018 (mln zł) 2000 1 822

1800 1600 1400 1200

984

1000 800 600 400 200 0

652 545

538 407

357

402 276

162

370 151

113 4

230

309

385

211 78

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Źródło: Opracowanie własne Hotelon

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

Wykres 13 13Wartość Wartość inwestycji w woj. małopolskim w latach 20002000 - 2018-(mln Wykres inwestycjihotelowych hotelowych w woj. małopolskim w latach 2018zł)(mln zł) 900 800

772 680

700 600

544 478

500

403

400

353

341

300

266

229

227 200 125

152

184 144

125

279

278

173

137

100 0

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wykres 14 Wartość inwestycji hotelowych w woj. zachodniopomorskim w latach 2000 - 2018 (mln zł) Wykres 14 Wartość inwestycji hotelowych w woj. zachodniopomorskim w latach 2000 - 2018 (mln zł) 400 350

335

300 254

250

226 194

200 156

150 100

103

50 16 0

171

2000

2001

2592 2540 1,02047244

2002

136080 130081 1,04611742

2003

2004

5999

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

Źródło: Opracowanie własne Hotelon

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wykres 15 Obłożenie hoteli w latach 2010 - 2018 80 70 60 50 40 30 20

ogółem

*****

****

2014

2015

***

10 0

2010

2011

2012

2013

2016

2017

2018 Źródło: Opracowanie własne Hotelon

zachodniopomorskie z zaangażowaniem na poziomie 254,33 mln zł (w 2017 roku 79,64 mln). To drugi wzrost pod względem wielkości zaangażowania w historii tego województwa w analizowanym okresie 2000-2018 (wykres nr 14). To w tym roku na terenie tego województwa pojawiły się 343 nowe pokoje o standardzie pięciogwiazdkowym (82,1 proc. wartości zaangażowania) i nowych 153 pokoi o standardzie

trzygwiazdkowym (17,9 proc. wartości zaangażowania) Województwo zachodniopomorskie od 2015 roku cieszy się rosnącym zainteresowaniem wśród inwestorów hotelarskich.

Obłożenie Wzrost zasobów rynkowych w postaci pokoi w hotelach powinien mieć wpływ na obłożenie hoteli. Spójrzmy jak pod tym względem ukształtowała się sytuacja w 2018 roku (wykres nr 15):

Obłożenie hoteli stale rośnie. Tym razem wzrosło o 0,8 proc. w stosunku do 2017 roku i wyniosło 52,8 proc. W tym samym tempie wzrosło obłożenie hoteli czterogwiazdkowych (do poziomu 59,2 proc.) i trzygwiazdkowych (do poziomu 49,9 proc.). Nieznacznie obniżyło się obłożenie hoteli pięciogwiazdkowych z poziomu 67,3 proc. w 2017 roku do poziomu 67,1 proc. Aż o 10,6 proc. zmniejszyło się obłożenie jednogwiazdkowych

O AUTORZE Posiada wieloletnie doświadczenie w definiowaniu i realizacji hotelowych projektów inwestycyjnych. Jest założycielem Projekt-Hotel oraz Hotelon – niezależnych firm doradczych specjalizujących się w inwestycjach hotelowych. Był pomysłodawcą i założycielem sieci hoteli Ideal oraz jej pierwszym prezesem (hotele Ideal znajdują się obecnie w grupie Polskiego Holdingu Nieruchomości). Doradzał dziesiątkom inwestorów, należy do nielicznego grona niezależnych doradców inwestorów hotelarskich w Polsce. Jest wykładowcą i trenerem, a także analitykiem polskiego rynku hotelowego. Od wielu lat wspólnie ze Światem Hoteli opracowuje analizy do publikacji „Rynek Hotelarski w Polsce – RAPORT”. Od kilku lat prowadzi także Akademię Inwestorów Hotelowych na Białorusi i Ukrainie. Do FORTECH Consulting dołączył w 2012 roku, specjalizuje się we wszechstronnych analizach lokalizacji dla inwestycji hotelowych, studiach wykonalności oraz zarządzaniu operacyjnym.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

i to przy spadku ich liczby i zasobów. Ale odpowiednio wysoko wzrosło (o 9,9 proc.) obłożenie hoteli dwugwiazdkowych. Sytuacja polskiego hotelarstwa jest więc stabilna. Hotele w większości zarabiają, kolejne są budowane, mało kto narzeka. A jeżeli już to na brak pracowników! I to obecnie jest największe zagrożenie dla rozwoju hotelarstwa w Polsce.

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

MLEKOVITA Trudno wyobrazić sobie sektor HoReCa bez mleka i produktów mleczarskich. Mlekovita wychodzi naprzeciw potrzebom branży i proponuje kompleksową ofertę, specjalnie dostosowaną do jej potrzeb. Wśród ponad 1000 najwyższej jakości produktów oferuje asortyment wybrany i dopasowany do potrzeb różnych rodzajów kuchni i typów gastronomii w Polsce.

lekovita nieustannie rozwija swoją ofertę skierowaną do sektora hotelarskiego i gastronomicznego – rynku z wysokim potencjałem, ale i w związku z tym, mającym wysokie wymagania. Szefowie kuchni poszukują wiarygodnych i sprawdzonych dostawców produktów mleczarskich, a znana i zaufana polska marka Mlekovita to gwarancja najwyższej jakości składników. Dzięki temu artykuły nabiałowe specjalnie dedykowane do hoteli, restauracji, kawiarni i cateringu spełniają oczekiwania dotyczące zarówno walorów odżywczych, jak i wyśmienitego smaku. Mlekovita w swoim portfolio posiada niezbędne do prowadzenia gastronomii na najwyższym poziomie wyroby nabiałowe, w tym dostępne w różnych formach i gramaturach: • masła i tłuszcze – od tradycyjnego masła ekstra, zarówno klasycznego, jak i z dodatkami smakowymi

(np. ziołowe czy czosnkowe), przez masło klarowane, po olej kokosowy i tłuszcze roślinne, w tym dedykowane do pieczenia i smażenia frytek; dostępne zarówno w dużych opakowaniach (np. masło ekstra w bloku 25 g), jak i tradycyjnych (np. masło ekstra osełka 100 g, 300 g i 500 g) oraz jednorazowych porcjach 10 g i 15 g (masło Polskie); • śmietany i śmietanki oraz mleko oferowane w najpopularniejszych wariantach zawartości tłuszczu, zarówno w opakowaniach 1 l (mleko i śmietanki UHT) / 1 kg (śmietany), jak i w większych, ekonomicznych: produkty UHT

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

z najszerszą ofertą dla branży HoReCa

w tzw. bag in boxach 5 l i 10 l, a śmietany w wygodnych wiaderkach 3 kg i 5 kg; dodatkowo oferujemy mleko Kuchmistrza nie tylko dla baristów, dedykowane specjalnie do kawy i wszelkich napojów na bazie spienionego mleka; • wyroby w proszku – szeroki asortyment popularnych w piekarnictwie i cukiernictwie proszków: od mleka pełnego w proszku (także w wariancie instant) i mleka odłuszczonego instant, przez serwatkę w proszku, permeat serwatki w proszku, po maślankę w proszku i miksy proszków mlecznych z tłuszczem roślinnym, oferowane w opakowaniach od 250 g (mleko w proszku odtłuszczone instant) przez 500 g do big bagów 1000 kg; • jogurty, zarówno dedykowane do bufetów śniadaniowych (np. jogurty HoHo 100 g), jak i do większej gastronomii (np. jogurty Kuchmistrza w wariantach 1 kg, 3 kg i 5 kg); • sery sałatkowe, w tym popularną Favitę, dostępną także

w wariancie gotowym do użycia, pokrojoną w równą kostkę; • sery pleśniowe, zarówno w standardowych opakowaniach 120 g (Camembert), 125 g i 200 g (Brie), 150 g (Bleu), jak i większych, m.in. w postaci tzw. tortu 1,6 kg, czy wariancie dedykowanym na grill (z sosem żurawinowym);

• sery twarogowe w szerokim asortymencie – od tradycyjnych twarogów po różnego rodzaju twarogi sernikowe i piekarnicze, w tym nowości: twaróg sernikowy premium 18% i twaróg Wiejski półtłusty 1 kg;

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

z naszego asortymentu do indywidualnych potrzeb klienta – mówi Dariusz Sapiński, prezes zarządu Grupy Mlekovita. – Dynamiczny rozwój rynku HoReCa sprawia, że z optymizmem

wzrostom zapotrzebowania na pewne rodzaje produktów. Nasza oferta odpowiada również na potrzeby osób, które nie mogą spożywać mleka ze względu na nietolerancję laktozy czy poszukują produktów ekologicznych – takie wyroby z naszego portfolio również oferujemy klientom z branży gastronomicznej – dodaje.

R E K L A M A

• serki wiejskie; • sery mozzarella zarówno w kulce, jak i w bloku; • sery mascarpone; • sery długodojrzewające; • sery żółte w blokach i w plastrach od tradycyjnych opakowań 100 g i 150 g, przez popularne w gastronomii 300 g i 500 g po 1 kg oraz tarte (wiórki i kostki) 1 kg i 2 kg w różnych wariantach – zarówno popularnych serów jak Cheddar, Ementaler, Mozzarella czy Gouda, jak i miksów serowych dobranych tak, by idealnie nadawały się do sałatek, ale przede wszystkim do zup, sosów i makaronów, a więc charakteryzowały się dobrą ciągliwością i topliwością; • sery topione, w tym ostatnia, innowacyjna nowość: ser Cheddar topiony w plastrach dedykowany do dań przygotowywanych na ciepło: burgerów, pizzy, tostów i innych tego typu zapiekanych przekąsek, oferowany w formie wygodnych w użyciu plastrów ułożonych w stosy; • produkty seropodobne. Sektor HoReCa rozwija się bardzo dynamicznie, a goście coraz chętniej odwiedzają kawiarnie i restauracje. – Zgodnie z zapotrzebowaniem rynku wprowadzamy nowości i innowacje produktowe, ale przede wszystkim oferujemy możliwość dopasowania formy i gramatury wyrobów

spoglądamy w kierunku tej branży. Dzięki wysokiej jakości naszych produktów i szerokiemu wachlarzowi oferowanego asortymentu oraz ogólnopolskiej dystrybucji i elastyczności dostaw, Mlekovita staje się gwarantem ciągłości dostaw i jest w stanie sprostać trudnym wyzwaniom sektora HoReCa, np. pojawiającym się sezonowo

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

OBRAZ RYNKU

zmiany, wzrosty, tendencje

Największy udział mierzony liczbą pokoi mają hotele trzygwiazdkowe, a najmniejszy jednogwiazdkowe; najwięcej kategoryzacji dokonano w województwach małopolskim i mazowieckim; przez minione pięć lat polska baza pod względem liczby obiektów wzrosła o 15 proc. – wynika z analizy Pro Value. Jak podkreślają eksperci zmiany w strukturze podaży w Polsce wskazują na utrzymującą się tendencje do realizacji obiektów wyższej kategorii, pomimo niszy w sektorze ekonomicznych, a utrzymujące się bardzo duże zainteresowanie międzynarodowych sieci rynkiem polskim skutkuje wprowadzaniem nowych marek. Dorota Malinowska, Jacek Kozioł Pro Value 20

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

olska baza hotelowa na dzień 30 czerwca 2019 r. liczy 2 829 skategoryzowanych hoteli oferujących 276 973 miejsc noclegowych w 139 052 pokojach. Powyższe liczby ujmują jedynie te obiekty, które przeszły pomyślnie procedury kategoryzacji i zgodnie z polskim prawem mogą posługiwać się zastrzeżoną nazwą „hotel”. Na rynku działa oczywiście wiele nieskategoryzowanych obiektów, których właściciele albo nie zdecydowali się na poddanie ich procedurom zaszeregowania do poszczególnych rodzajów i nadania kategorii, albo ze względu na niespełnienie odpowiednich wymogów, nie otrzymały wpisu do ewidencji obiektów hotelarskich. W podziale na kategorie w Polsce funkcjonuje 79 hoteli pięciogwiazdkowych (9 530 pokoi), 436 czterogwiazdkowych (40 210), 1 499 trzygwiazdkowych (63 458), 642 dwugwiazdkowych (20 048) oraz 173 jednogwiazdkowych (5 806). Największy udział mierzony liczbą pokoi mają

zatem hotele trzygwiazdkowe (45,6 proc.), a najmniejszy jednogwiazdkowe (4,2 proc.). Średnio jeden hotel w Polsce oferuje 98 miejsc noclegowych w 49 pokojach. Największą średnią liczbą miejsc noclegowych dysponują hotele najwyższej kategorii, odpowiednio 236 i 120, a najniższą hotele dwugwiazdkowe, odpowiednio 64 i 31. W pierwszej połowie 2019 r. polska baza hotelowa powiększyła się o 52 skategoryzowane hotele, oferujące 6 541 miejsc noclegowych w 3 342 pokojach. Przyrost ten był niższy o pięć obiektów w porównaniu do tego zanotowanego w pierwszym półroczu 2018 r. Przez pierwsze dwa kwartały 2019 r. podaż hoteli zwiększyła się o: • 23 hotele trzygwiazdkowe (26,3 proc. pokoi), • 12 hoteli czterogwiazdkowych (46 proc.), • dziewięć hoteli dwugwiazdkowych (8,2 proc.), • sześć hoteli pięciogwiazdkowych (18,2 proc.),

• dwa hotele jednogwiazdkowe (1,3 proc.). Najwięcej hoteli skategoryzowanych zostało w województwach małopolskim i mazowieckim, odpowiednio 11 i 10 obiektów.

ZMIANY W OKRESIE OSTATNICH PIĘCIU LAT Popyt Zgodnie z danymi GUS liczba korzystających z hoteli w 2018 r. przekroczyła 22 mln, co oznacza wzrost o 5,5 proc. w stosunku do 2017 r. i aż 36,8 proc. (!) w porównaniu do 2014 r. Blisko 75 proc. nocujących w polskich hotelach to Polacy. W analizowanym okresie pięciu lat odnotowano większy procentowy przyrost liczby turystów krajowych korzystających z hoteli (40,8 proc.) niż zagranicznych (26,5 proc.). Ostatnie lata upłynęły zatem pod znakiem ponownego odkrywania Polski przez naszych rodaków – Polacy z roku na rok coraz więcej podróżują po kraju i wybierają hotele jako miejsce pobytu, czemu sprzyja konsekwentna poprawa jakości bazy hotelowej

wraz z pojawianiem się nowych obiektów i modernizacją istniejących. Jednocześnie Polska zyskuje w oczach obcokrajowców jako destynacja biznesowa i turystyczna za sprawą m.in. umacniania swojej pozycji jako głównego centrum finansowego w Europie Środkowo-Wschodniej, organizowanych imprez czy spotkań o charakterze międzynarodowym, poprawy infrastruktury transportowej (dynamiczny wzrost liczby obsługiwanych pasażerów w polskich portach lotniczych) itp. Łącznie w hotelach w Polsce wynajęto ponad 25,6 mln pokoi, najwięcej w woj. mazowieckim (4,8 mln) i małopolskim (4,2 mln). W porównaniu do 2014 r. odnotowano wzrost liczby wynajętych pokoi hotelowych o 38,4 proc. Niemal połowa korzystających z hoteli przypada na miasta wojewódzkie (48,3 proc.), a w przypadku gości z zagranicy udział przekracza 66 proc. Prym wiedzie Warszawa z ponad 3,2 mln gośćmi i Kraków z ponad 2 mln.

Wykres 1 Podaż hoteli w Polsce (30.06.2019)

Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Podaż Przez minione pięć lat polska baza hotelowa pod względem liczby obiektów wzrosła o 15 proc., tj. o 371 hotele w ujęciu netto (po

odjęciu hoteli wykreślonych z ewidencji obiektów hotelowych). Łącznie na rynek wprowadzono ponad 21 tys. pokoi i ponad 43 tys. miejsc noclegowych (wzrosty o 18 proc.).

Jak pokazuje tabela nr 1, zmniejszyła się liczba hoteli najniższych kategorii, a najwyższe procentowe wzrosty podaży odnotowano w przypadku hoteli

cztero- i pięciogwiazdkowych. Spadek liczby hoteli z segmentu ekonomicznego nie wynikał jedynie z zakończenia świadczenia działalności noclegowej,

Wykres 2 Liczba korzystających z hoteli w latach 2014-2018 wg GUS

Źródło: GUS, Pro Value

Tabela 1 Podaż 07.2014 vs 07.2019

Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

w porównaniu z realizacją hoteli wyższej kategorii. I oczywiście nie w każdym przypadku budowa hotelu ekonomicznego ma uzasadnienie. Mamy jednak wiele przykładów lokalizacji, w których realizowane są obok siebie kolejne hotele czterogwiazdkowe, podczas gdy pierwszy markowy obiekt ekonomiczny w ich otoczeniu stanowiłby tak potrzebną dywersyfikację – i z punku widzenia inwestora i gościa poszukującego często tylko niedrogiego noclegu w przewidywalnym standardzie.

Usieciowienie Obecnie w Polsce (stan na 30 czerwca 2019 r.) pod krajową i zagraniczną marką działa 314 hoteli oferujących 32 proc. (44,2 tys.) pokoi hotelowych i 31 proc. miejsc noclegowych (84,4 tys.). Na dzień 30 czerwca 2015 w kraju funkcjonowało 224 markowych hoteli z 33,1 tys. pokoi (28 proc.) i 62,3 tys. miejscami noclegowymi (27 proc.). Przez pięć lat liczba hoteli sieciowych wzrosła o 40 proc. (90 obiektów), a sam poziom usieciowienia o 2 pp – niska zmiana procentowa wynika z podobnie dynamicznego przyrostu hoteli prywatnie zarządzanych. Utrzymujące się bardzo duże zainteresowanie międzynarodowych sieci hotelowych rynkiem polskim skutkuje wprowadzaniem nowych marek, a także najnowszych generacji tych już obecnych na naszym rynku, co sprawia, że nowa podaż absolutnie odzwierciedla najnowsze trendy w hotelarstwie. Cieszy również rozwój polskich sieci takich jak Puro Hotels, Arche Hotele, Hotele Focus czy Q Hotel.

Warszawa i Kraków To dwa największe rynki hotelowe w Polsce, cieszące się niezmiennie największym zainteresowaniem inwestorów i sieci hotelowych. Ostatnie pięć lat przyniosły znaczne zmiany w bazie hotelowej tych miast.

R E K L A M A

w minionych latach, wielu właścicieli decydowało się na podnoszenie standardu swoich obiektów do poziomu trzech gwiazdek. Zmiany w strukturze podaży hoteli w Polsce wskazują na utrzymującą się tendencje do realizacji hoteli wyższej kategorii, pomimo niszy w sektorze hoteli ekonomicznych. Przyczyn takiego stanu upatrujemy głównie w dwóch czynnikach: • wysokie ceny gruntów skłaniają inwestorów do realizacji hoteli cztero- i pięciogwiazdkowych, aby jak najlepiej „wykorzystać” działkę – często „szkoda” jest im działki dla obiektu ekonomicznego; • dane statystyczne publikowane przez GUS na ogół nie potwierdzają wysokiego popytu na usługi hoteli najniższych kategorii, co wynika z faktu, że wciąż mamy relatywnie niewiele nowoczesnych hoteli w segmencie jednej i dwóch gwiazdek, które oferują naprawdę dobrą relacje ceny do jakości (ta jakość ma tu szczególne znaczenie). Tymczasem oferta nowoczesnego hotelu jednogwiazdkowego spełnia oczekiwania wielu turystów, dla których najważniejszy jest estetyczny i dobrze wyciszony pokój, czysta łazienka i wygodne łóżko. Warto zaznaczyć, że standard – szczególnie wyposażenia – wielu obecnych hoteli trzygwiazdkowych w Polsce odbiega od tego oferowanego przez nowoczesne obiekty jednogwiazdkowe, na korzyść tych ostatnich. Biorąc pod uwagę stale rosnący udział turysty krajowego w strukturze gości w Polsce i siłę nabywczą w naszym kraju, powyższe stwierdzenie nabiera szczególnego znaczenia. Niski udział hoteli ekonomicznych w obecnej i planowanej podaży dziwi tym bardziej, że realizacja tego typu inwestycji wiąże się na ogół z relatywnie niskimi nakładami, mniejszym ryzykiem, szybszym zwrotem z inwestycji

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Warszawa Popyt Zgodnie z danymi GUS w 2018 r. z warszawskich hoteli skorzystało 3,2 mln gości, w tym 1,2 mln turystów zagranicznych. W porównaniu do 2014 r. liczba

korzystających z hoteli wzrosła o 25 proc., przy czym zmiany te były bardzo zbliżone w podziale na turystów krajowych i zagranicznych (26,5 proc. vs 24,6 proc.). Łącznie wynajęto ponad 3,6 mln pokoi (wzrost o blisko 27 proc.

vs 2014), z czego niemal 1,6 mln przypada na gości z zagranicy.

Podaż Na dzień 30 czerwca 2019 r. bazę hotelową stolicy tworzyły 103 skategoryzowane hotele z ponad

15 tys. pokoi i blisko 29 tys. miejscami noclegowymi. W pierwszej połowie 2019 r. skategoryzowano na hotel pięć obiektów w tym trzy sieciowe: Arche Krakowska Hotel (Arche Hotele), Hotel Warszawa (Likus Hotele & Restauracje)

Wykres 3 Podaż hoteli w Warszawie (30.06.2019)

Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value

Wykres 4 Podaż hoteli w Krakowie (30.06.2019)

Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

i Renaissance by Marriott Hotel (sieć Marriott International). Przez okres ostatnich pięciu lat liczba skategoryzowanych hoteli wzrosła o 24 obiekty, łącznie ponad 2,7 tys. pokoi i 5 tys. miejsc noclegowych (wzrosty o 22 proc.). Dodatkowo na rynku działają obiekty, które w pierwszej połowie 2019 r. rozpoczęły działalność operacyjną, a jeszcze nie uzyskały kategoryzacji jak np.: Moxy Warsaw Praga (141 pokoi), Vienna House Mokotow Warsaw (164 pokoi), PURO Warszwa Centrum (149 pokoi), Hotel Warszawa Chopin Motel One (330 pokoi), Arche Geologiczna (70 pokoi), Four Points by Sheraton Warsaw Mokotow (190 pokoi), czyli łącznie ponad 1 tys. pokoi. Pipeline na najbliższe lata również jest imponujący i obejmuje około 6 tys. pokoi hotelowych, chociaż realizacja części z tych planowanych projektów z różnych przyczyn nie jest przesądzona (kwestie pozyskania finansowania, przedłużające się procedury uzyskania pozwolenia na budowę itp.). Tak duża podaż nowych obiektów ma oczywiście wpływ na wyniki uzyskiwane przez stołeczne hotele – dane STR za 2018 r. dla hoteli raportujących się wykazały spadek RevPAR-u o 4 proc., w pierwszym półroczu 2019 r. zaś o 2 proc. Następuje zatem weryfikacja kompetencji kadr zarządzających, roli sieci hotelowych i siły ich marek, a biorąc pod uwagę kolejne projekty w realizacji i planowane, konkurencja tylko będzie się zaostrzać.

Sieci W Warszawie działają 53 markowe hotele, które oferują 11,6 tys. pokoi, co stanowi 77 proc. podaży wszystkich pokoi hotelowych w stolicy. Jeżeli uwzględnimy wcześniej wymienione obiekty markowe w trakcie kategoryzacji, wówczas wskaźnik ten wyniesie 84 proc. (!). Udział markowych hoteli w podaży w najbliższych latach będzie dalej rosnąć w związku z licznymi sieciowymi

hotelami, które będą sukcesywnie wchodzić na stołeczny rynek. Oczekujemy między innymi na debiut marek: NYX, Nobu, Staybridge Suites, Residence Inn, AC Hotel by Marriott.

Kraków Popyt Wg GUS z noclegu w krakowskich hotelach w 2018 r. skorzystało 2 mln gości, w tym 982 tys. turystów zagranicznych. W porównaniu do 2014 r. ogólna liczba korzystających z hoteli zwiększyła się o 23 proc. W przypadku turystów krajowych odnotowano wzrost o 35 proc., a zagranicznych o 13 proc. W hotelach wynajęto ponad 2,5 mln pokoi (wzrost o 28,5 proc. vs 2014), z czego 1,3 mln przypada na gości z zagranicy.

Podaż Kraków może pochwalić się największą bazą hotelową w Polsce pod względem liczby hoteli – na dzień 30 czerwca 2019 działało ich tutaj 173 z ponad 11,6 tys. pokoi i 23,2 tys. miejsc noclegowych. W stolicy woj. małopolskiego funkcjonują jednak niewielkie hotele, często zlokalizowane w kamienicach, dlatego pod względem liczby pokoi ustępuje Warszawie. W pierwszej połowie 2019 r. w Krakowie skategoryzowano na hotel sześć hoteli, w tym dwa sieciowe: Metropolo by Golden Tulip (grupa Louvre Hotels Group) i Bachleda Luxury Hotel Kraków MGallery by Sofitel (grupa Accor). W porównaniu do 2014 r. podaż hoteli wzrosła o 38 obiektów netto (po uwzględnieniu hoteli wykreślonych). Łącznie podaż pokoi i miejsc noclegowych zwiększyła się w analizowanym okresie o około 35 proc. Oficjalny pipeline hoteli w Krakowie obejmuje kilkanaście hoteli z około 3 tys. pokoi w różnych segmentach. Biorąc pod uwagę duże zainteresowanie Krakowem zgłaszane przez inwestorów hotelowych, liczba ta może znacznie się zmienić. Wg danych STR w krakowskich hotelach RevPAR

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

w ubiegłym roku wzrósł o 2 proc., zaś w pierwszym półroczu 2019 r. jego poziom nie uległ zmianie.

Sieci W stolicy małopolski funkcjonuje 45 markowych hoteli z ponad 5,8 tys. pokoi, czyli niemal

dokładnie połowa pokoi oferowanych w mieście jest pod marką. W 2014 r. było to 30 hoteli z 3,6 tys. pokoi. Z sieciowych obiektów w mieście oczekiwane są m.in. Curio Collection by Hilton, Autograph Collection by Marriott, Hyatt, czy kolejny Mercure.

O AUTORZE Jest partnerem i członkiem zarządu Pro Value. Karierę zawodową rozpoczęła w warszawskim Hotelu Marriott w czerwcu 1992 r. Kolejnym etapem było objęcie funkcji dyrektora finansowego w firmie Orco Hotel Project, gdzie tworzyła i zarządzała działem finansowym hotelu Le Regina oraz Rezydencji Diana w Warszawie. Swoje 15-letnie finansowe i operacyjne doświadczenie zdobyte w pracy w renomowanych warszawskich hotelach wykorzystała zakładając własną firmę doradczą Prime Crew. W 2008 r. rozpoczęła współpracę z firmą Cushman & Wakefield jako szef działu nieruchomości hotelowych. Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej na wydziale Ekonomiczno-Społecznym w Warszawie. Ukończyła również liczne międzynarodowe szkolenia z zakresu psychologii, socjologii i zarządzania zasobami ludzkimi.

O AUTORZE Jest współzałożycielem i partnerem w Pro Value. Aktywnie uczestniczy we wszystkich działaniach firmy obejmujących specjalistyczne usługi doradcze ze szczególnym uwzględnieniem doradztwa transakcyjnego, wyceny nieruchomości, badań rynkowych, negocjacji umów operatorskich oraz zarządzania bazami danych. Od niemal 10 lat specjalizuje się w zakresie nieruchomości hotelowych, a stworzona i rozwijana przez niego baza hotelowa jest uznawana za najbardziej kompletną na rynku. Jacek Kozioł jest członkiem CCIM Institute oraz RICS.

RAPORT ANALIZA RYNKU

PO pyt daż

RevPAR To już dziewiąty rok jak europejski rynek hotelowy odnotowuje wzrost przychodu, co pokazuje wyraźnie wskaźnik RevPAR. Głównym elementem tego długotrwałego wzrostu jest rosnący poziom obłożenia, które od 2008 roku jest na najwyższym poziomie (69,7 proc.), według danych STR za pierwszych sześć miesięcy roku 2019. Jakub Klimczak Business Development Manager STR 28

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

podsumowanie pierwszej połowy 2019 Obłożenie w Europie o 10 proc. wyższe niż w roku 2008 Okres rosnącego popytu i ograniczonego wzrostu podaży zaowocował wysokim poziomem obłożenia w europejskich hotelach. Ten trend pozwala menadżerom skupić się na pracy nad średnią ceną ADR w celu osiągnięcia wysokich wzrostów wskaźnika RevPAR.

Europa 2019: słabszy popyt + rosnąca podaż = presja na ADR Dzięki stabilnym wzrostom wskaźników, inwestycje w obiekty hotelowe stały się atrakcyjną opcją lokowania kapitału, nawet dla firm, które wcześniej nie interesowały się tym segmentem. Rynek nieruchomości Europy Zachodniej pozostaje nadal głównym celem inwestorów, ale coraz więcej z nich poszukuje odpowiednich obiektów do ulokowania kapitału w Europie Wschodniej. Szczególnym zainteresowaniem inwestorów cieszą się największe miasta regionu, takie jak Warszawa, Praga czy Budapeszt. Bukareszt i Sofia, ale i mniejsze miasta (szczególnie w Polsce) regionu również przykuwają uwagę.

Pierwsza połowa roku w hotelach w Polsce W pierwszej połowie roku 2019 wyniki hoteli w Polsce można określić, jako stabilne. Wzrost wskaźnika RevPAR wyniósł 2,1 proc. i był wygenerowany głównie poprzez wzrost średniej ceny. Poziom obłożenia jest

porównywalny z rezultatem osiągniętym w zeszłym roku. Wzrosty w marcu i czerwcu zostały zniwelowane poprzez spadki w pozostałych miesiącach pierwszej połowy roku. Głównym czynnikiem wpływającym obecnie na poziom obłożenia hoteli w Polsce jest wzrost podaży (liczby dostępnych pokoi), co w znacznym stopniu było powodem spadku poziomu obłożenia o 1,3 proc. w polskich hotelach w roku 2018. W pierwszej połowie roku 2019 obserwujemy jednak energiczny wzrost popytu, który niweluje w znacznym stopniu wzrost podaży. Pozwala to na wchłonięcie nowej podaży i zmniejsza presję na ceny na poszczególnych rynkach.

Polska – dalszy wzrost liczby dostępnych pokoi Mapa pt.: „Otwarcia planowane na drugą połowę 2019 i 2020, dane z AM:PM” najlepiej obrazuje skalę wzrostu podaży na polskich rynkach. W przeciągu kolejnych 18 miesięcy nowe obiekty przyjmą pierwszych gości prawie we wszystkich największych miastach Polski. Pomimo dużego wzrostu dostępnych pokoi na polskich rynkach, hotele wykazywały wzrost zarówno poziomu obłożenia, jak również wskaźnika RevPAR. W pierwszej połowie roku na rynku warszawskim podaż wyprzedziła popyt, +6,3 proc. do +4,1 proc. W rezultacie poziom obłożenia był o 2,1 proc. niższy niż rok

ANALIZA RYNKU RAPORT

Europa – poziom obłożenia w ujęciu miesięcznym 2008, 2018 i 2019

R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Podaż, popyt i RevPAR zmiana roczna, stały kurs walut, do końca czerwca 2019

Polska – dalszy wzrost podaży, ale popyt powrócił Podaż i popyt, zmiana roczna w latach 2014-2018 i do końca czerwca 2019

wcześniej. Pomimo tego spadku obłożenie w Warszawie wyniosło prawie 72 proc., przy średniej cenie utrzymującej się na poziomie PLN 324. Rynek trójmiejski również doświadcza dynamicznego wzrostu podaży (+5,1 proc. w pierwszej połowie roku). W przeciwieństwie do Warszawy tu popyt wzrósł bardziej dynamicznie i w pierwszej połowie roku

wzrósł o +6,3 proc. Średnia cena pokoju w Trójmieście była o +6,1 proc. wyższa niż rok wcześniej, co przełożyło się na dynamiczny (+7,3 proc.) wzrost wskaźnika RevPAR. Jednak w kategorii wzrostu, pierwsza połowa roku należy do hoteli wrocławskich. Wskaźnik RevPAR wzrósł o 13,3 proc., do czego przyczynił się rosnący poziom obłożenia (7,8 proc.) jak

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

i cen (+5,2 proc.). Średni poziom obłożenia wyniósł 73 proc. i był najwyższy spośród miast badanych przez STR. Należy zauważyć, że Wrocław jest jedynym z dużych miast, które w tym roku nie doświadczyły wzrostu podaży. Ta sytuacja niedługo ulegnie zmianie, ponieważ w czasie pisania tego artykułu trwają ostatnie przygotowania do otwarcia dwóch hoteli – The Bridge

Wroclaw MGallery Collection oraz Best Western Premier City Centre. Reasumując, wyniki raportowane przez hotele w Polsce kontynuują pozytywny trend wskaźnika RevPAR. Dynamika wzrostu RevPAR nie jest jednak tak wysoka jak w latach 2015-2017, na co w dalszym ciągu silny wpływ ma dynamicznie rosnąca podaż pokoi hotelowych.

RAPORT ANALIZA RYNKU

Otwarcia planowane na drugą połowę 2019 i 2020, dane z AM:PM

Polska – RevPAR % zmiana roczna PLN, dane do końca czerwca 2019

Rynki w Polsce – obłożenie & ADR PLN, dane do końca czerwca 2019

O AUTORZE Od roku 2014 należy do zespołu STR z siedzibą w Londynie, odpowiada tam za rozwój w regionie Europy Środkowej i Wschodniej. Posiada 10 lat doświadczenia w branży hotelarskiej. Praktykę w zakresie zarządzania przychodami zdobywał w londyńskich hotelach, miedzy innymi sieci Hilton i Intercontinental Hotel Group. Regularnie uczestniczy w spotkaniach z klientami i konferencjach branżowych w regionie.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

W fazie wzrostu Szybki wzrost bazy noclegowej zwykle budzi obawy, czy rynek nie zareaguje obniżką cen i obłożenia. W obecnej chwili na rynkach miejskich, mimo rosnącej podaży, sytuacja jednak wydaje się być stabilna. Niemniej, w ciągu najbliższego roku warunki rynkowe mogą ulec zmianie, co wymusi na hotelarzach rozważniejsze zarządzanie cenami i obłożeniem, by mogli utrzymać zakładaną zyskowność. Andrzej Szymczyk Associate Director Hospitality Department Walter Herz Na celowniku duże miasta i miejscowości wakacyjne Pierwsze półrocze 2019 roku przyniosło dalszy rozwój bazy hotelowej w Polsce i zaowocowało otwarciem kilkudziesięciu nowych obiektów. W samej Warszawie oddane zostały takie hotele, jak Moxy (141 pokoi), Vienna House Warszawa Mokotów (164 pokoje), Four Points

by Sheraton (190 pokoi), Puro (149 pokoi), Arche Geologiczna (70 pokoi), czy Motel One (330 pokoi). Należy też wspomnieć o otwarciu po remoncie hotelu Radisson usytuowanego przy ulicy Grzybowskiej, który teraz działa pod marką Radisson Collection (311 pokoi). W tym roku w Gdańsku otworzył się zaś m.in. Radisson Hotel &

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Suites, który docelowo ma mieć 350 pokoi, czy Holiday Inn Gdańsk Old Town z 240 pokojami. Duży rozwój widać również poza największymi miastami. W Lublinie powstał Focus Hotel (77 pokoi), w Łodzi – Puro (130 pokoi), w Zakopanem – Radisson Blu Hotel & Residences (158 pokoi), w Szczawnicy – Szczawnica Park Resort & Spa (110 pokoi), a to tylko nieduża część tegorocznego przyrostu podaży w segmencie hotelowym.

Szeroko zakrojone plany Kolejne hotele są w trakcie realizacji w różnych lokalizacjach w całym kraju, a plany na następnych kilka lat obejmują oddanie kilkunastu tysięcy nowych pokoi. W Warszawie planowane jest otwarcie obiektów, w których znajdzie się około 5 tysięcy pokoi, co stanowi jedną trzecią obecnej podaży, jaką dysponuje miasto. Szybki wzrost bazy noclegowej zwykle budzi obawy, czy rynek nie zareaguje obniżką cen i obłożenia. W obecnej chwili na rynkach miejskich, mimo rosnącej podaży, sytuacja jednak wydaje

się być stabilna. Niemniej, w ciągu najbliższego roku warunki rynkowe mogą ulec zmianie, co wymusi na hotelarzach rozważniejsze zarządzanie cenami i obłożeniem, by mogli utrzymać zakładaną zyskowność. W ostatnim czasie widać rosnące zainteresowanie inwestorów mniejszymi rynkami, takimi jak Białystok, Olsztyn, Rzeszów, Lublin, czy Zielona Góra. Coraz lepsza infrastruktura komunikacyjna, rosnące zapotrzebowanie na usługi hotelowe, dostępność nieruchomości gruntowych w rozsądnych cenach będą sprawiać, że w takich lokalizacjach pojawiać się będą nowe projekty hotelowe. W przypadku takich przedsięwzięć inwestorami są najczęściej lokalnie działające firmy, prowadzone przez osoby, którym hotel pozwala na dywersyfikację biznesu. Inwestorzy z zagranicy preferują zaś bardziej stabilne i przewidywalne rynki największych miast w Polsce. Stąd w najbliższych latach nie należy spodziewać się ich ekspansji w regionach. Jednym z powodów takiej sytuacji jest

ANALIZA RYNKU RAPORT

z pewnością fakt, iż średnie ceny osiągane w mniejszych miastach są niższe od stawek obowiązujących na przykład w Warszawie czy Krakowie, co ma duży wpływ na osiągany zwrot z inwestycji. Najczęściej też w mniejszych miastach planowane są hotele z 70-120 pokojami, co nie jest atrakcyjne dla podmiotów zagranicznych, dla których typowe są inwestycje w obiekty, które oferują minimum 200-250 pokoi.

Rynki regionalne atrakcyjne dla sieci Warto zauważyć jednak, że o ile zagraniczni inwestorzy omijają rynki lokalne, to międzynarodowe

sieci hotelowe przypuściły w ostatnim czasie prawdziwy szturm na Polskę regionalną. Moxy w Lublinie, Radisson w Kołobrzegu i Szklarskiej Porębie, Hampton by Hilton w Olsztynie i Swarzędzu… Inwestycje planowane w mniejszych miastach regionalnych pod markami globalnych sieci hotelowych można by wymieniać długo. Trzeba jednak zaznaczyć, że jest to ekspansja oparta najczęściej o model franczyzy, a nie dzierżawy czy zarządzania. Należy tu również wspomnieć o rozwoju polskich sieci, takich jak Focus, DeSilva, czy Puro, które otwierają i planują hotele w kolejnych lokalizacjach.

W miejscowościach typowo turystycznych także nadal rośnie oferta noclegowa. Nowe hotele to często inwestycje w formule condo, czyli rozproszonej strukturze właścicielskiej. Z pewnością duża część takich projektów broni się, dzięki dobrym strategiom biznesowym i sprawnemu zarządzaniu, ale w niektórych przypadkach zachodzi obawa, że zakładane stopy zwrotu, obiecywane inwestorom pozostaną gwarancjami jedynie na papierze. W mojej ocenie, takie lokalizacje jak Kołobrzeg, Karpacz, czy Szklarska Poręba są już bliskie optymalnego nasycenia rynku hotelowego. Niemniej jest

Liczba pokoi i obłożenie hoteli w Polsce

jeszcze wiele innych, ciekawych miejsc nad Bałtykiem i w górach, które są chętnie odwiedzane przez turystów, co z pewnością przełoży się wkrótce na zainteresowanie inwestorów tymi lokalizacjami.

Potencjalne zagrożenia Dla obiektów skategoryzowanych jako hotele największym zagrożeniem jest dziś bardzo szybko rosnąca podaż mieszkań i apartamentów dostępnych na wynajem krótkoterminowy. Rynek najmu dojrzewa, pojawiają się na nim już nie tylko pojedyncze kwatery, ale także spore obiekty celowo budowane pod wynajem, zarządzane zwykle przez wyspecjalizowane firmy. Brak konieczności spełniania przez nie wielu wymogów formalnych, które muszą spełniać tradycyjne hotele, powoduje że koszt ich funkcjonowania jest niższy. Niestety w najbliższym czasie raczej nie należy spodziewać się wprowadzenia uregulowań w tej kwestii. Obawiam się również, że coraz częściej stosowana formuła condo sprawi, że niektóre rynki, szczególnie typowo turystyczne, staną się przesycone z powodu szerokiej dostępności pokoi do sprzedaży. Jeśli dodamy do tego potencjalną walkę o utrzymanie cen i obłożenia podczas możliwych wahnięć w popycie na usługi, mamy wzór na potencjalnie spory kłopot dla inwestorów.

Źródło: opracowanie własne Walter Herz na podstawie danych GUS

O AUTORZE Andrzej Szymczyk dołączył do zespołu Walter Herz z początkiem marca br. Jest odpowiedzialny za wzmacnianie relacji i rozwój linii biznesowej firmy związanej z sektorem nieruchomości hotelowych w Polsce oraz nadzorowanie projektów i badań związanych z tym segmentem rynku. Ekspert ma ponad 15 letnie doświadczenie w pracy na rynku nieruchomości hotelowych. Karierę rozpoczął na wybrzeżu Atlantyku w USA, a następnie kontynuował ją w Londynie, m.in. w takich placówkach jak Hilton London Paddington oraz The Cumberland. Pracował również jako dyrektor sprzedaży i marketingu w Hotelu Narvil oraz hotelu Pałac Ciekocinko Resort & Wellness. Walter Herz jest polskim podmiotem prowadzącym działalność w sektorze nieruchomości komercyjnych i hotelowych na terenie całego kraju.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

HOTELE ROSNĄ

W REGIONACH

Polski rynek rozwija się dynamicznie, co odzwierciedla zarówno miarowo wzrastająca podaż, jak i niesłabnący popyt – wynika z raportu CBRE „Rynek hotelowy w Polsce 1 pół. 2019 r.”. Mimo zwiększających się kosztów budowlanych, sektor intensywnie rozrasta się pod względem liczby obiektów planowanych i w budowie, a międzynarodowe sieci coraz większą uwagę zwracają na rynki regionalne. Według ekspertów CBRE, mimo, że najistotniejsze transakcje odbywają się w największych miastach, takich jak Warszawa i Kraków, to dynamiczny rozwój m.in. Gdańska, Katowic czy Łodzi również przyciąga rodzimy i zagraniczny kapitał. 36

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

becnie rynek hotelowy największych polskich miast ma ograniczoną ofertę sprzedaży hoteli o wartości powyżej 20 mln EUR, które budzą najwyższe zainteresowanie zagranicznych inwestorów. Ponadto Warszawa, która do tej pory była priorytetową lokalizacją dla międzynarodowych sieci, jest już przez nie traktowana jako rynek nasycony. To otwiera nowe możliwości dla miast regionalnych, gdzie oferta hotelowa nie jest jeszcze tak mocno rozbudowana i inwestorzy przy mniejszym lub zbliżonym wkładzie mogą liczyć na większy zwrot z inwestycji. – Z roku na rok coraz więcej inwestorów wywodzących się z innych sektorów rynku nieruchomości komercyjnych decyduje się na lokowanie kapitału w obiekty hotelowe. Co istotne, nie ograniczają się do największych miast, świadomie rozszerzając obszar poszukiwań interesujących lokalizacji o miasta regionalne. Biorąc pod uwagę rosnący nieprzerwanie od pięciu lat popyt na usługi noclegowe, oceniamy, że stan ten się utrzyma, a inwestorzy docenią także

potencjał jeszcze mniejszych polskich miast, jak np. Zielona Góra, Lublin, czy Białystok. W tych lokalizacjach wciąż brak wielu międzynarodowych sieci, jednak wedle naszych prognoz już niedługo może to ulec zmianie – podsumowuje Rafał Rosiejak, dyrektor Działu Hotelowego w CBRE. I dodaje: – Potwierdza to rosnąca liczba skierowanych do nas próśb o ocenę efektywności finansowej mniejszych miast regionalnych. To standardowa procedura – międzynarodowe sieci zanim udzielą franczyzy chcą mieć pewność, że dana lokalizacja jest zarówno wizerunkowo, jak i finansowo odpowiednia.

Regiony przyciągają klientów biznesowych Wzrastający popyt jest widoczny w większości polskich miast, jednak najszybciej w ciągu ostatnich pięciu lat rosło zapotrzebowanie na usługi noclegowe w Gdańsku (+12,7 proc.). Niewątpliwie będzie to miało pozytywne przełożenie na możliwość wchłonięcia przez rynek nowej podaży miejsc noclegowych powstającej m.in. na Wyspie Spichrzów. Według analizy

ekspertów CBRE, dynamiczny wzrost popytu w Gdańsku wynika przede wszystkim z wydłużania się wysokiego sezonu dla gości indywidualnych, rosnącej liczby międzynarodowych wydarzeń, a co za tym idzie także liczby klientów biznesowych. Kolejnym odnotowującym większe zainteresowanie miastem są Katowice, gdzie w latach 20122017 średni wzrost popytu wyniósł +10,7 proc. Duży wpływ na ten skok miał organizowany tam szczyt klimatyczny ONZ, a także przejęcie Spodka i MCK w zarządzanie przez prywatną firmę. Popyt w wyżej wymienionych miastach, a także w Łodzi, Poznaniu czy Wrocławiu jest przede wszystkim generowany przez klientów biznesowych, co jest bezpośrednią konsekwencją rozwoju firm, coraz większej aktywności w regionalnym sektorze biurowym oraz organizowanych w tych lokalizacjach dużych targów i konferencji.

Gdańsk znowu na prowadzeniu Od 2013 do 2018 roku w Warszawie podaż miejsc noclegowych w hotelach rosła

systematycznie o średnio 5,5 proc. rocznie. Wedle szacunków CBRE, w ciągu następnych lat w związku z planowanymi i trwającymi inwestycjami tempo przyrostu podskoczy jeszcze do poziomu 6,3 proc. W najbliższym czasie najwięcej miejsc noclegowych przybędzie w Gdańsku, w którym otworzyły się hotele Radisson Hotel & Suites oraz Holiday Inn Gdansk City Centre. Natomiast wolniej rozwijający się w ostatnich latach rynek łódzki, w ciągu najbliższych pięciu lat zaoferuje średnio o ponad 5,6 proc. miejsc noclegowych więcej.

Więcej luksusu Z roku na rok oferta hotelarska w Polsce się powiększa. Co istotne, na rynku pojawia się coraz więcej zagranicznych sieci i nowych luksusowych marek. W 2023 roku spodziewamy się otwarcia pierwszego obiektu Four Seasons w Warszawie. W planach jest również debiut hoteli Curio Collection By Hilton w Krakowie i Poznaniu. Ponadto do końca 2019 r. we Wrocławiu ma zostać otwarty luksusowy hotel butikowy MGallery by Sofitel.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, CBRE 2019 * 5-letni średni roczny wzrost w okresie od 2012 do 2017. Dane za 2018 r. nie są dostępne. ** Dane dotyczące podaży i popytu odnoszą się do wszystkich komercyjnych obiektów noclegowych.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Przyrost bazy W NAJWIĘKSZYCH AGLOMERACJACH I MIEJSCOWOŚCIACH WYPOCZYNKOWYCH Ostatni rok na polskim rynku hotelowym i turystycznym obfitował w otwarcia nowych obiektów, niekiedy długo wyczekiwanych, co przełożyło się w oczywisty sposób na wzrost podaży pokoi i miejsc noclegowych. W swoim raporcie pt.: „Rynek hoteli oraz condohoteli w Polsce 2018” firma Emmerson Evaluation poddała analizie obecną i przyszłą podaż oraz nowe trendy na rynku. 38

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ANALIZA RYNKU RAPORT

jednego z obiektów w celu przeprowadzenia jego remontu lub modernizacji.

Analiza obecnej podaży – aglomeracje i miejscowości wypoczynkowe Analiza obecnej podaży – województwa Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w pierwszej połowie 2018 r. wzrost liczby obiektów hotelowych względem roku poprzedniego zanotowało 13 polskich województw. Tylko w województwie pomorskim nie odnotowano żadnych zmian w tym zakresie. Wielkopolskie i świętokrzyskie zanotowały niewielki spadek liczby hoteli, odpowiednio o 0,9 proc. i 3 proc. względem roku 2017 r. Mimo iż w województwie świętokrzyskim w pierwszej połowie 2018 r. nastąpił spadek liczby hoteli w porównaniu do roku 2017 r., region ten zanotował wzrost liczby miejsc noclegowych, co wiązało się z rozbudową istniejących już obiektów o dodatkowe pokoje (m.in. rozbudowa czterogwiazdkowego hotelu Bińkowski w Kielcach o nowe skrzydła). Największy wzrost pod względem liczby obiektów w pierwszej połowie 2018 r. zaobserwowano w województwie dolnośląskim (gdzie nowe obiekty powstające w tym regionie wygenerowały 6,8 proc. wzrost podaży w porównaniu do 2017 r.) oraz województwie lubuskim i lubelskim – odpowiednio o 4,8 proc. i 4,3 proc. Z kolei największy przyrost pod względem liczby nowych miejsc noclegowych zanotowano w województwie łódzkim – 11,1 proc. (ponad 1 tys. nowych miejsc noclegowych w porównaniu do 2017 r.), lubuskim (9,1 proc.) i zachodniopomorskim (8,6 proc.). Spadek liczby miejsc noclegowych zanotowało jedynie województwo wielkopolskie – o 0,5 proc., tj. o 100 miejsc noclegowych. Taka sytuacja może wiązać się z czasowym zamknięciem

Analizując sytuację podaży hoteli w stolicach województw oraz najbardziej popularnych destynacjach turystycznych na koniec III kw. 2018 r., największy wzrost ich liczby, bo aż o ponad 1/5, zaobserwowaliśmy w Warszawie (20,5 proc.). Baza hotelowa znacznie powiększyła się także w Krakowie oraz Trójmieście – odpowiednio o 8,5 proc. i 7,6 proc. W Trójmieście nowe obiekty pojawiły się głównie w Gdańsku. Wzrost o 6,9 proc. nastąpił we Wrocławiu, a o 6,5 proc. na Śląsku, tj. Katowicach i na terenie Gliwic. Niewiele mniejszy – 6,3 proc. przyrost odnotowaliśmy zaś w rejonie pasa

górskiego, tj. w Zakopanem, Karpaczu, Beskidach. Jedne z mniejszych wzrostów miały miejsce w Poznaniu, Łodzi oraz pasie nadmorskim – Kołobrzegu, Świnoujściu i na Półwyspie Helskim – odpowiednio 3,4 proc., 3,2 proc. oraz 2,8 proc. Na koniec III kw. 2018 r. największy przyrost liczby pokoi względem roku poprzedniego można było zaobserwować w Warszawie, gdzie ich liczba zwiększyła się o 16,8 proc. Taki wynik jest rezultatem uruchomienia kilkunastu nowych hoteli, które dostarczyły łącznie ok. 2 tys. nowych pokoi. W stolicy uruchomiono m.in. hotel luksusowej sieci Raffles Hotel & Resort (dawny hotel Europejski) przy ul. Krakowskie Przedmieście oraz Marriott – Renaissance Warsaw Airport Hotel w pobliżu Lotniska im. Fryderyka Chopina.

Ponad 10 proc. przyrost bazy pokoi hotelowych względem roku 2017 nastąpił w Trójmieście oraz Katowicach i Gliwicach. Trójmiasto, a zwłaszcza Gdańsk, cieszyło się dużą aktywnością pod względem nowych inwestycji hotelowych. Otwarto tam m.in. dwa nowe trzygwiazdkowe hotele marki Hampton by Hilton (w Śródmieściu oraz dzielnicy Oliwa) oraz IBB Hotel Długi Targ. Na Śląsku przyrost bazy pokoi był zasługą m.in. otwarcia dwóch dość dużych hoteli – 100-pokojowego Moxy przy Lotnisku Katowice-Pyrzowice oraz 168-pokojowego hotelu Park Inn by Radisson w Śródmieściu. Wzrost na poziomie 7,8 proc. nastąpił w Krakowie. Zdecydowania większość nowo otwartych hoteli znajduje się na terenie Starego Miasta – korzystają z nich głównie podróżujący w celach turystycznych. 8 proc.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

wzrost liczby pokoi względem roku poprzedniego zanotował nadmorski obszar kraju. Został wygenerowany głównie przez uruchomienie hotelu Radisson Blu Resort w Świnoujściu. Wzrostem w granicach 5-6 proc. może pochwalić się Poznań (5,9 proc.), a także Wrocław (5,3 proc.). Nowe hotele w tych miastach przyrastają w nieco wolniejszym tempie, niż ma to miejsce na przykład w przypadku Warszawy czy Gdańska, jednak można zauważyć, iż baza hotelowa z roku na rok zasilana jest przez nowe marki hotelowe, jak na przykład AC Hotel by Marriott uruchomiony we Wrocławiu. Zaplecze turystyczne sukcesywnie powiększa się także na południu kraju. W pasie górskim, w naszym raporcie reprezentowanym przez Zakopane, Karpacz oraz część rejonu Beskidów (Wisła, Szczyrk, Ustroń), zaobserwowaliśmy 5,2 proc. wzrost liczby pokoi, który został uzyskany m.in. przez otwarcie dwóch nowych czterogwiazdkowych obiektów – Hotel Aquarion oraz Hotel Paryski Art&Business. Na głównych rynkach najmniejszy

przyrost liczby nowych pokoi zanotowaliśmy w Łodzi – poniżej 1 proc. (dokładnie 0,7 proc.). Wynikał z uzyskania kategorii hotelu trzygwiazdkowego w przypadku jednego z łódzkich obiektów, który wcześniej nie podlegał kategoryzacji.

Analiza przyszłej podaży Poddając analizie przyszłą podaż hoteli i pokoi w perspektywie najbliższych dwóch lat, można zaobserwować znaczny przyrost bazy hotelowej w największych polskich aglomeracjach oraz popularnych miejscowościach wypoczynkowych. Z naszych szacunków wynika, że do 2020 r. największego przyrostu liczby nowych pokoi hotelowych możemy spodziewać się w Trójmieście. Wzrośnie ona aż o ponad 40 proc. w stosunku do obecnej podaży. Znaczna część nowych inwestycji powstaje na Wyspie Spichrzów, która w związku z trwającą rewitalizacją jest jednym z najintensywniej rozwijających się obszarów Gdańska. Powstają tam nie tylko klasyczne projekty hotelowe, ale

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

także condohotelowe oraz obiekty z apartamentami wakacyjnymi. Do końca 2020 r. o prawie 40 proc. zwiększy się także liczba pokoi w Łodzi oraz w popularnych miejscowościach pasa nadmorskiego – Kołobrzegu, Świnoujściu i na Półwyspie Helskim. Większość przygotowywanych inwestycji w pasie nadmorskim to obiekty, które działać będą w formule condo. Stają się coraz popularniejsze, ponieważ z punktu widzenia dewelopera takie przedsięwzięcia pozwalają na uzyskanie wyższej marży niż w przypadku tradycyjnych projektów deweloperskich. Inwestycje realizowane w Łodzi to częściej hotele indywidualne, niezrzeszone pod międzynarodową siecią hotelową lub działające w ramach lokalnych, mniejszych sieci, jak np. sieć Boutique Hotel’s posiadająca hotele głównie w Łodzi oraz na Śląsku. W związku z realizacją projektu Nowego Centrum Łodzi oraz wielu innych przedsięwzięć zarówno biurowych, jak i mieszkaniowych większość nowych hoteli pojawi się w dzielnicy Śródmieście.

Dużym wzrostem oferty pokoi na koniec 2020 r. będzie mógł pochwalić się także Śląsk, w tym głównie Katowice i Gliwice, gdzie baza pokoi hotelowych wzrośnie o ok. 1/4 w porównaniu do obecnej podaży. Na Śląsku pojawią się projekty zarówno polskich sieci – np. hotele biznesowe sieci Diament, a także międzynarodowych marek jak Kyriad (która wznawia swoją działalność na polskim rynku po zamknięciu hotelu w 2011 r. w Warszawie) i Première Classe (należącej do grupy Louvre Hotels będącej operatorem znanych już w Polsce sieci Golden Tulip czy Campanile). O ponad 20 proc. wzrośnie liczba pokoi hotelowych w rejonie pasa górskiego. Nowe inwestycje w Zakopanem, Karpaczu czy Wiśle to podobnie jak w przypadku pasa nadmorskiego w dużej mierze inwestycje condohotelowe w standardzie pięciu gwiazdek, oferujące szeroki wachlarz usług. Takie obiekty zazwyczaj wyposażone są np. w gabinety odnowy biologicznej, spa, zaplecze fitness, a także sale zabaw dla dzieci oraz

RAPORT ANALIZA RYNKU

wypożyczalnie sprzętu narciarskiego. Warszawa, która w ubiegłym roku zanotowała najwyższy wzrost liczby hoteli i pokoi hotelowych, w rankingu dotyczącym przyrostu nowej podaży nie jest już w czołówce. Do końca 2020 r. w Warszawie nastąpi ok. 20 proc. wzrost liczby pokoi. Dzielnice, które najbardziej wzbogacą się o nowe hotele to Mokotów, Wola (ok. 1 tys. nowych pokoi w obu lokalizacjach) oraz Śródmieście (ponad 800 nowych pokoi). Kumulacja inwestycji w rejonach, które stanowią zagłębia biurowe, wskazuje, iż oferta nowych obiektów skierowana będzie głównie do klientów biznesowych i pracowników korporacji odwiedzających stolicę w celach służbowych. Nadpodaż powierzchni biurowych, która obserwowana jest od pewnego czasu w granicach mokotowskiego Służewca, powoduje, iż budynki, które pierwotnie miały funkcjonować jako biura, są przekształcane na hotele. Taka sytuacja miała miejsce np. w przypadku hotelu Vienna House przy ul. Postępu. Realizowane inwestycje to nie tylko nowe obiekty – część z nich polega na rozbudowie lub modernizacji istniejących już budynków. Jako przykład można wskazać rozbudowę hotelu Rialto przy ul. Koszykowej oraz modernizację dawnego budynku Prudential przy pl. Powstańców Warszawy. We Wrocławiu podaż pokoi na koniec 2020 r. zwiększy się również o ok. 20 proc. Inwestycje w województwie dolnośląskim będą skierowane do szerokiego grona gości. Są to zarówno mniejsze, butikowe obiekty zlokalizowane na terenie wrocławskiego Starego Miasta lub jego okolicy (np. Altus Palace, Indigo), jak i duże obiekty dostosowane do klienta biznesowego (np. projekt sieci Q Hotel powstający w Bielanach Wrocławskich w pobliżu Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz portu lotniczego Wrocław-Strachowice).

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

W Poznaniu liczba pokoi hotelowych wzrośnie co najmniej o 17 proc. w porównaniu do obecnej podaży. Zidentyfikowane w raporcie inwestycje to projekty międzynarodowych sieci, m.in. Best Western, Marriott, Hilton. Pierwsza z nich wprowadza dwie jeszcze mało znane na polskim rynku hotelowym marki – Edison Park oraz Sure Hotel by Best Western. W ramach marki Edison Park od marca br. funkcjonuje hotel w miejscowości Przeźmierowo w woj. wielkopolskim, marka Sure Hotel zaś zadebiutuje w Polsce. Baza pokoi w Krakowie na koniec 2020 r. wzrośnie o ponad 10 proc. w stosunku do dotychczasowej podaży. Inwestycje realizowane w tym mieście to często mniejsze, butikowe obiekty, oferujące do kilkudziesięciu pokoi, nierzadko w standardzie pięciu gwiazdek. W stolicy Małopolski pojawią się też zupełnie nowe na polskim rynku marki.

Nowe marki, trendy na rynku Analizując nowo powstałą oraz przyszłą podaż hoteli, zaobserwowaliśmy kilka trendów pojawiających się coraz częściej w polskich miastach. Jednym

z nich jest tendencja lokalizowania nowych inwestycji hotelowych w pobliżu zagłębi biurowych. Szczególnie widoczna jest w stolicy, gdzie wiele nowych inwestycji realizowanych jest na terenie Służewca i okolicy Ronda Daszyńskiego, czyli największych skupisk powierzchni biurowych. Wielu pracowników z innych miast czy krajów odwiedzających Warszawę w celach służbowych ceni sobie komfort wynikający z bliskiego usytuowania miejsca pobytu i miejsca pracy. Powstają obiekty łączące w sobie obie te funkcje. W ten trend wpisuje się m.in. inwestycja biurowa Varso, gdzie planowany jest czterogwiazdkowy hotel NYX oraz kombinacja marek Crowne Plaza&Holiday Express Inn w kompleksie biurowym The Warsaw Hub. Łączenie dwóch marek w jednym obiekcie także zdaje się stawać nową tendencją na polskim rynku hotelowym. Taki obiekt zazwyczaj może obsłużyć większą liczbę gości o zróżnicowanych potrzebach i oczekiwaniach, kierując ofertę do różnych grup docelowych – np. do osób z tzw. pokolenia millenialsów ceniących sobie połączenie

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

komfortu i rozsądnej ceny oraz gości mogących zaakceptować wyższą cenę w zamian za lepszy standard obsługi i wyposażenia pokoi. Przykłady takich obiektów to m.in. wspomniany już The Warsaw Hub powstający w warszawskim kompleksie biurowym, obiekt Crowne Plaza&Holiday Express Inn oraz planowany w Katowicach obiekt Kyriad i Première Classe – marek należących do sieci Louvre Hotels. W ostatnim roku w Polsce pojawiły się nowe marki międzynarodowych sieci nieobecnych dotąd na naszym rodzimym rynku. Jest to m.in. AC Hotel by Marriott uruchomiony w 2017 r. we Wrocławiu oraz hotel Moxy by Marriott w pobliżu portu lotniczego Katowice – Pyrzowice. Na polskim rynku hotelowym niedługo zadebiutuje także marka Radisson Red, która w 2019 r. pojawi się w Krakowie. Lokalizacja obiektów na terenie naszego kraju dla wielu międzynarodowych marek jest częścią strategii ekspansji i poszerzania swojego portfolio. Poprzez taką strategię firmy chcą zwiększyć rozpoznawalność swoich marek na całym świecie.

Obok trendu wprowadzania nowych marek działających pod szyldami międzynarodowych sieci, nadal widoczny jest popyt ze strony turystów na obiekty butikowe, niezrzeszone w sieciach hotelowych, oferujące do kilkudziesięciu pokoi. Takie inwestycje pojawiły się głównie w Krakowie i Wrocławiu, gdzie turystyka wypoczynkowa jest dużo bardziej rozwinięta niż w przypadku stolicy. W Krakowie w ostatnim roku uruchomiono co najmniej trzy takie obiekty na terenie Starego Miasta – m.in. pięciogwiazdkowy Unicus Palace zarządzany przez polską sieć Dobry Hotel, Corner Hotel oraz Hotel 32. We Wrocławiu takim obiektem jest m.in. Grand Hotel przy ul. Rzeźniczej. Większość nowych hoteli będzie funkcjonowało w ramach marek pozycjonujących się jako segment upscale, czyli hoteli najczęściej czterogwiazdkowych, niekiedy pięciogwiazdkowych, oferujących pełen zakres usług hotelowych, jak restauracja, lobby hotelowe, bar, całodobowa recepcja, zaplecze konferencyjne. Sukcesywnie na polskim rynku pojawiają się też tzw. marki lifestyle. Najczęściej można je spotkać w Warszawie, Krakowie i Łodzi. Są to brandy oferujące wyposażenie i charakter obsługi hotelowej inspirowane obecnymi trendami jak np. nowe technologie, muzyka, sztuka, moda i kierujące swoją ofertę głównie do osób młodych. Nie można też zapomnieć o dość nowym, ale już wyraźnie przebijającym się na polskim rynku hotelowym segmencie condohoteli. Z punktu widzenia gościa są to obiekty funkcjonujące jak hotel, ale prawnie każdy z pojedynczych pokoi (apartamentów) hotelowych należy do inwestora indywidualnego. Takie obiekty zapoczątkowały swoją działalność głównie w rejonie pasa nadmorskiego oraz górskiego i tam obecnie funkcjonuje ich najwięcej. Jednak coraz silniej wchodzą także na rynek aglomeracji miejskich.

RAPORT ANALIZA RYNKU

RYNEK HOTELOWY

w Łodzi – Boom inwestycyjny w Łodzi nie omija rynku hotelowego. Nieprzerwanie powiększamy bazę, często o wyjątkowe obiekty. Naszymi wizytówkami są hotele w zabytkowych fabrykach, dawnych monumentalnych przędzalniach, które po adaptacji zamieniły się w designerskie perełki (…). Na gości pozostających w Łodzi czekają zarówno prestiżowe obiekty dla najbardziej wymagających, jak i kameralne obiekty w niebanalnych wnętrzach kamienic i miejskich willi dla ceniących spokój – pisze Hanna Zdanowska, prezydent miasta, we wstępie do Raportu „Rynek hotelowy w Łodzi” przygotowanego wspólnie przez Urząd Miasta i firmę Walter Herz. 46

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Na łódzkim rynku hotelowym funkcjonują 33 skategoryzowane obiekty hotelowe, oferujące łącznie ponad 3,2 tys. pokoi, w tym sześć hoteli czterogwiazdkowych, 16 trzygwiazdkowych, dziewięć z dwoma gwiazdkami i dwa jednogwiazdkowe. Łódź wciąż czeka na swój pierwszy pięciogwiazdkowiec. Hotele skategoryzowane nie są jedynymi obiektami noclegowymi funkcjonującymi na rynku, a oferta różnego typu miejsc wzrasta. Aby dopełnić obraz rynku hotelowego, do analizy dodanych zostało jeszcze siedem obiektów, których zakres usług zbliżony jest do tego stawianego obiektom hotelowym, w tym cztery obiekty Boutique Hotels należące do CFI Hotels Group, Stare Kino, Abton, a także Alicja. Łącznie, na rynku dostępnych jest 40 obiektów hotelowych, które oferują 3552 pokoje. Prawie 1/3 wszystkich pokoi stanowią te w standardzie czterech gwiazdek, a 42 proc. całej podaży pokoje w obiektach trzygwiazdkowych. Średnia wielkość hoteli w Łodzi wynosi 89 pokoi.

Rozwój rynku Do 2008 roku w Łodzi nie było żadnego obiektu czterogwiazdkowego. Działało 17 hoteli i obiektów nieskategoryzowanych, w standardzie odpowiadającym klientom biznesowym, oferujących 2,5 tys. miejsc noclegowych. Cztery lata później takich obiektów było już 25, w tym trzy hotele czterogwiazdkowe, które dysponowały łącznie 4 250 miejscami noclegowymi. Pierwszym nowoczesnym hotelem, jaki pojawił się w 2009 roku w Łodzi był czterogwiazdkowy andel’s (obecnie Vienna House Andel`s Łódź). Kolejnym czterogwiazdkowym hotelem, jaki otworzył się w 2010 roku był hotel Ambasador zlokalizowany przy alei Piłsudskiego. W 2012 roku gości przywitał położony na rogu ulic Piotrkowskiej i Radwańskiej hotel Holiday Inn, a rok później do łódzkiej bazy obiektów czterogwiazdkowych dołączyły Novotel

Centrum Łódź usytuowany u zbiegu ulicy Sienkiewicza i alei Piłsudskiego oraz hotel DoubleTree by Hilton, który stanął przy ulicy Łąkowej. Jednocześnie w mieście uruchamiane były także obiekty niższej kategorii – w 2006 roku Hotel Qubus, w 2008 Hotel Campanile, w 2013 roku Hotel Tobaco. W 2016 roku w łódzkim pasażu Rubinsteina oddany został do użytku dwugwiazdkowy hotel B&B, a rok później czterogwiazdkowy Ambasador Premium położony u zbiegu ulic Kilińskiego i Orlej. Był to trzeci obiekt hotelowy w Łodzi firmy Cegal, otwarty po trzygwiazdkowym Ambasadorze Chojny ze 120 pokojami i uruchomionym w 2010 roku czterogwiazdkowym Ambasadorze Centrum ze 143 pokojami. Na łódzkim rynku, na którym wciąż jeszcze jest wiele przestarzałych obiektów oczekujących na modernizację, w ciągu ostatnich lat dokonywały się liczne przekształcenia własnościowe. W 2011 roku firma Eko-Vit kupiła pięć łódzkich hoteli od należącej do Skarbu Państwa spółki Centrum-Hotele. Firma, która powstała w 2008 roku, funkcjonowała wcześniej jako Przedsiębiorstwo Turystyczne Łódź. Do portfolio inwestora weszły trzygwiazdkowe hotele Centrum i Światowit, a także dwugwiazdkowe Savoy, Polonia Palast i Mazowiecki. W miejscu wyburzonego w 2014 roku hotelu Centrum, przy ulicy Kilińskiego, powstanie Centrum Biurowe Fabryczna, które zaoferuje 31 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni, z czego 27 tys. mkw. zajmą biura, a 4 tys. będzie przeznaczone pod usługi. Obiekt, realizowany przez spółkę celową J.J. Invest założoną przez Eko-Vit, wyróżniał się będzie 55 metrową wieżą oraz obsadzonym roślinnością dziedzińcem, pasażem i dachami na niższych budynkach, ma być gotowy w 2020 roku.

R E K L A M A

Podaż

Wyniki łódzkich hoteli Podstawowe wskaźniki operacyjne łódzkich hoteli (wg STR), wśród Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

których należy wymienić średnie obłożenie, średnią cenę za jeden pokój, przychód na dostępny pokój wzrastają w badanych latach (2013-2018). Poziom średniego obłożenia, które w okresie styczeń-październik roku 2018 osiągnęło 63,1 proc., było najwyższe w ostatnich latach. Średnioroczny wzrost tego parametru wyniósł w badanym okresie 5,5 proc. Analiza danych tygodniowych wskazuje na najlepsze poziomy obłożenia osiągane przez hotele w dni od poniedziałku do czwartku, znacznie gorsze w weekendy, różnice sięgają nawet 20 punktów procentowych. Średnia cena w miejskich hotelach w okresie styczeń-październik 2018 roku

wyniosła 210,4 zł (średnioroczny wzrost w badanym okresie na poziomie 1,7 proc.), co przy obłożeniu na poziomie 63,1 proc. daje przychód na jeden pokój hotelowy na poziomie 132,7 zł. Średni przychód na jeden pokój hotelowy w Łodzi w badanym okresie jest o ponad 100 zł niższy niż na trzech innych rynkach z dużym potencjałem hotelowym – Warszawie, Krakowie i Trójmieście. Wzrost przychodu na dostępny pokój jest wynikową wzrostu dwóch poprzednich parametrów i w badanym okresie wyniósł średniorocznie 7,3 proc. RevPAR w 2013 roku nie przekraczał 100 zł, natomiast w roku 2018 przewyższył 130 zł. Za większą część

Struktura bazy hotelowej w Łodzi pod względem liczby obiektów w danej kategorii

wzrostu odpowiadał wzrost średniego obłożenia, średnie ceny w mieście w badanym okresie były stabilne. Za sytuację tę w dużym stopniu odpowiadała nasilona walka cenowa pomiędzy obiektami. Wzrost obłożenia nie szedł w parze ze wzrostem cen, a w roku 2015, przy znaczącym wzroście średniego obłożenia, średnie ceny spadły w stosunku do roku poprzedniego. Potencjał wzrostu na łódzkim rynku dotyczy zarówno średniego poziomu obłożenia, jak i średniego poziomu cen, jednak upatrujemy większego potencjału we wzroście drugiego parametru. Nowe inwestycje, które pobudzić mają miasto w zakresie

ruchu biznesowego (nowa podaż biurowa), a także turystycznego (szeroko zakrojona rewitalizacja historycznej tkanki miejskiej, budowa orientarium w łódzkim zoo) mają realną szansę wpłynąć na poprawę wskaźników operacyjnych miejskich hoteli. Porównując średnie obłożenie na rynku hotelowym w Łodzi z innymi miastami wojewódzkimi, posłużyliśmy się danymi Głównego Urzędu Statystycznego. Dane prezentowane przez GUS różnią się od danych prezentowanych przez STR Global, co wynika z innej próby badawczej wykorzystywanej przez te organizacje. Obowiązek raportowania do GUSu wynika z obowiązku nałożonego przez

Struktura bazy hotelowej w Łodzi pod względem liczby pokoi w danej kategorii

Źródło: Analiza własna Walter Herz

Podstawowe parametry operacyjne łódzkich hoteli 2013-2018 (pln)

Źródło: Walter Herz na podstawie STR Global

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT ANALIZA RYNKU

Nowe inwestycje hotelowe

Źródło: Walter Herz

ustawę o statystyce publicznej i obejmuje większość obiektów hotelowych. Z kolei raportowanie do STR Global jest dobrowolne, co więcej, najczęściej korzystają z tego hotele sieciowe. Obłożenie pokoi hotelowych w Łodzi według Głównego Urzędu Statystycznego w roku 2017 wynosiło 53,9 proc. Dało to miastu 11. miejsce na 18 miast wojewódzkich. Obłożenie hoteli w Warszawie, która w roku poprzednim zanotowała najwyższe poziomy obłożenia wśród badanych miast, różni się od obłożenia hoteli w Łodzi o ponad 20 punktów procentowych. Średnia dla badanych miast, która w 2017 roku wyniosła 56,4 proc., również jest wyższa od obłożenia hoteli w Łodzi. Relatywnie niskie poziomy obłożenia hoteli w mieście są ciągle pokłosiem trudnej sytuacji miasta po roku 1989, kiedy to zamknięto zakłady włókiennicze, a setki tysięcy ludzi zostało bez pracy. Obecnie, miasto musi konkurować o inwestorów, a także zasoby siły roboczej z nieporównywalnie silniejszą jednostką – Warszawą, co więcej, wciąż walczy o szeroką rozpoznawalność turystyczną i boryka się z niskimi wynikami hoteli od piątku do niedzieli. Analiza wzrostu poziomów obłożenia w miastach wojewódzkich w latach 2013-2017 prowadzi do ciekawych obserwacji. W miastach z pierwszej szóstki z najwyższym obłożeniem w roku 2017, roczny wzrost poziomu obłożenia był umiarkowany, nie przekraczał 5 proc. Przodujące

w zestawieniu są miasta: Gorzów Wielkopolski (średnioroczny wzrost na poziomie 9,6 proc.), Łódź (średnioroczny wzrost na poziomie 9,3 proc.) a także Zielona Góra (średnioroczny wzrost na poziomie 8,4 proc.). W Łodzi, w której średnioroczne obłożenie pokoi hotelowych w roku 2013 wynosiło 37,8 proc., nastąpił znaczący wzrost tego parametru. Było to wynikową wielu czynników, wśród których należy wymienić: poprawę jakości bazy hotelowej, która wygenerowała ruch biznesowy, aktywne działania władz miasta, które nakierowane są na przyciąganie nowych inwestycji, a także aktywne działania promocyjne miasta, które skupiały się na wykreowaniu miasta jako miejsca dobrego do pracy, życia i turystyki. Najwyższy wzrost miał miejsce na przełomie lat 2013-2015, lata późniejsze to powolne umacnianie pozycji poszczególnych obiektów. Spośród dużych polskich miast, Łódź ma najmniejszy współczynnik liczby pokoi hotelowych przypadających na mieszkańca. W aglomeracji łódzkiej na tysiąc mieszkańców przypada tylko cztery i pół pokoju, podczas gdy w Poznaniu, Wrocławiu i Katowicach około siedem, w Warszawie prawie osiem, a w Krakowie aż przeszło 14. Wskazuje to na duży potencjał rynku hotelowego, drzemiący w tym mieście.

Założenia strategiczne Jakość bazy hotelowej w Łodzi jest zróżnicowana. Wszystkie obiekty czterogwiazdkowe,

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

to hotele nie mające więcej niż 10 lat, w dużej części działające pod markami sieci międzynarodowych, oferujące w wielu przypadkach rozbudowane zaplecze konferencyjne, a także wysoką jakość zakwaterowania. Ten segment uzyskuje najlepsze wyniki wśród hoteli w mieście, a także jest gospodarzem wielu wydarzeń i konferencji. Najbardziej obszerny segment hoteli – czyli trzy gwiazdki – charakteryzuje się już pewnym zużyciem wnętrz, duża część obiektów tej klasy otwarta została w latach 2000-2010, a lokalizacja części z nich jest peryferyjna. Gros hoteli z segmentu jedno- i dwugwiazdkowych również powinno przejść modernizację. Przy średnich cenach osiąganych przez miejskie hotele, zebranie środków na remonty, zwłaszcza w obiektach niższej klasy, jest utrudnione. W kontekście wejścia na rynek nowych typów obiektów hotelowych, w tym obiektów aparthotelowych, część starszych obiektów, zlokalizowanych mniej centralnie, może być zmuszona do wyjścia z rynku. Kwartał miasta pomiędzy ulicami Piłsudskiego, Kościuszki, Zachodnią, Północną, Kopcińskiego, który uznajemy za najbardziej perspektywiczny pod nowe inwestycje hotelowe, wciąż oferuje przestrzenie, które mogą być zaadaptowane pod hotele. Szczególnie duży potencjał dostrzegamy w różnego typu rewitalizacjach i konwersjach budynków, których obecna funkcja nie jest w sposób optymalny dostosowana do obecnego zapotrzebowania

rynkowego. Dostęp terenów inwestycyjnych, a także bardzo duże możliwości wykorzystania/ konwersji istniejących budynków dają miastu dużą przewagę, chociażby w stosunku do Warszawy, w której brakuje terenów inwestycyjnych w centrum miasta. Duże szanse powodzenia komercyjnego mają również rewitalizacje większych kwartałów miasta, np. w dawnej fabryce Ludwika Geyera, gdzie w chwili obecnej prowadzona jest inwestycja wielofunkcyjna – Ogrody Geyera. Łódzka firma odzieżowa Monnari, która odpowiada za całą inwestycję zespołu dawnych fabryk, zapowiada stworzenie w tym miejscu przestrzeni wielofunkcyjnej, handlowo-biurowo-mieszkaniowo-kulturalnej. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że jeden z obiektów przeznaczony będzie pod działalność hotelową. Inny przykład terenu z dużym potencjałem pod obiekt wielofunkcyjny, to kompleks fabryczny Widzewska Manufaktura. Teren o powierzchni prawie 5 ha, zlokalizowany w dzielnicy Widzew, będący w przeszłości jedną z największych fabryk włókienniczych w mieście, również wymaga renowacji i wizji nowego inwestora, który stworzy w tym miejscu samowystarczalną przestrzeń. Inwestorzy, którzy będą potrafili zagospodarować i wykreować nową przestrzeń miejską, z uwzględnieniem historycznych uwarunkowań danego miejsca, będą mieli szansę na sukces komercyjny, nawet przy obiektach oddalonych od głównych punktów miasta.

RAPORT ANALIZA RYNKU

BOOM Rok 2018 pokazał drzemiący w branży hotelowej potencjał. Wzrost turystyki biznesowej i wypoczynkowej pociągnął za sobą zainteresowanie zagranicznych sieci rozwojem na polskim rynku. Inwestorów zachęcił rosnący popyt na usługi hotelowe, korzystna sytuacja makroekonomiczna, a także poprawiająca się infrastruktura transportowa i siatka połączeń lotniczych. Raport JLL „Rynek gruntów inwestycyjnych w Polsce. Podsumowanie 2018 | Trendy 2019” 52

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ala nowych hoteli sieciowych rozlała się w największych aglomeracjach (Warszawa, Trójmiasto, Poznań, Kraków), ale też i mniejszych (Swarzędz, Oświęcim, Kalisz), w kurortach (Świnoujście, Kołobrzeg) oraz na lotniskach (Pyrzowice, Okęcie). Warto podkreślić, że większe usieciowienie hoteli daje dostęp do szerszej bazy turystów. Znane na całym świecie sieci przyciągają gości przywiązanych do konkretnej marki, co pozytywnie przyczynia się do dalszego wzrostu turystyki. Dobre nastroje inwestorów potwierdzają dostępne statystyki. W 2017 roku liczba turystów zagranicznych wzrosła do 6,8 mln (w porównaniu do 6,4 mln w 2016), a mieszkańcy Polski odbyli 55,2 mln podróży krajowych, z tego 32,4 mln podróży krótkookresowych (dwa-cztery dni) i 22,9 mln podróży trwających pięć dni lub dłużej.

W pierwszym półroczu 2018 widoczny był dalszy wzrost ogólnej liczby turystów korzystających z bazy noclegowej. W porównaniu do analogicznego okresu 2017 roku odnotowano wzrost liczby turystów ogółem o 6,3 proc., a turystów zagranicznych o 6,7 proc. Trend wzrostowy był widoczny również w okresie wakacyjnym. Zgodnie z danymi GUS w zakresie ruchu turystycznego w obszarze nadmorskim, stopień wykorzystania miejsc noclegowych wyniósł 66,8 proc. w lipcu i 62,5 proc. w sierpniu. W porównaniu do roku poprzedniego liczba turystów od lipca do sierpnia 2018 roku na obszarze nadmorskim wzrosła o 10,6 proc., a liczba udzielonych noclegów – o 6,5 proc.

Kamienice poszukiwane Według informacji JLL, w 2018 roku ponad 30 firm poszukiwało

ANALIZA RYNKU RAPORT

aktywnie lokalizacji pod budowę hoteli w Polsce, a oferowane przez nie ceny przyczyniły się do wzrostu oczekiwań właścicieli nieruchomości w zakresie ceny sprzedaży. Oprócz gruntów, zainteresowaniem inwestorów cieszyły się kamienice i inne budynki nadające się do przebudowy pod wszystkie typy oraz standardy hoteli w największych miastach w Polsce.

Hotele lubią biura Hotelarze dostrzegli dynamicznie rozwijający się rynek biurowy w miastach regionalnych jako czynnik zapewniający stabilne obłożenie. W przeciwieństwie do obiektów w kurortach, miejskie hotele nie muszą borykać się z problemem sezonowości, opierając turystykę i segment noclegów na dwóch grupach gości: turystach indywidualnych, ale też osobach zatrzymujących się w hotelach w czasie podróży biznesowych. Daje to dużo wyższy poziom bezpieczeństwa zarówno dla operatorów, jak i osób kupujących lokale w systemie condo. Na rynku pojawiają się też projekty łączące budynki biurowe z hotelami w ramach jednej inwestycji, takie jak The Warsaw HUB, Varso, czy wielofunkcyjne Centrum Praskie Koneser. W ten sposób obłożenie hotelu jest w dużej mierze generowane przez ruch biznesowy.

Wobec niskich stóp procentowych depozytów bankowych oraz niepewności rynku, coraz więcej osób poszukuje alternatywnych sposobów lokowania kapitału. Jednocześnie dynamiczny rozwój turystyki spowodował, że w lokalizacjach atrakcyjnych z punktu widzenia odpoczynku lub biznesu wyższe stopy zwrotu z zainwestowanego kapitału uzyskuje się z wynajmu krótkoterminowego niż z wynajmu lokalu mieszkalnego na długi termin jednemu najemcy. Pełen pakiet condo, czyli zakup nieruchomości wraz z umową zarządzania najmem i określoną w umowie wypłatą zysków, pozwala inwestorowi nie angażować się w zarządzanie i obsługę wynajmujących, powierzając te zadania w ręce operatora. Jednocześnie model condo jest atrakcyjny dla samych deweloperów, którzy uzyskują wyższe marże ze sprzedaży apartamentów w takiej formule niż klasycznych mieszkań. Najbardziej luksusowe przedsięwzięcia potrafią osiągać ceny kilkudziesięciu tysięcy złotych za metr. Do rozwoju rynku apartamentów nabywanych w celach inwestycyjnych przyczynił się również wzrost atrakcyjności i popularności serwisów internetowych, takich jak Booking.com czy AirBnB, dzięki którym oferta prywatnych inwestorów stała się konkurencyjna wobec pokoi hotelowych.

Fala inwestycji condo Ostatnie dwa lata charakteryzuje popularność projektów condo. W kurortach niemal nie powstają typowe hotele z jednym podmiotem właścicielskim. Część inwestycji condo jest realizowana w formie klasycznych hoteli, z pełnym hotelowym wyposażeniem oraz funkcjami, w tym coraz częściej jako hotele międzynarodowej sieci. Część projektów condo ma natomiast charakter budynków apartamentowych. Fala projektów condo stanowi odpowiedź na duże zainteresowanie inwestorów indywidualnych takim rodzajem inwestycji.

TRENDY W 2019 R. Profesjonalizacja segmentu condo Zadowalająca stopa zwrotu, odporność na wahania koniunktury, to najważniejsze zalety inwestycji w condohotele. Potencjalne podwyżki stóp procentowych mogą spowodować z jednej strony wzrost kosztów kredytu, a z drugiej zwiększyć oprocentowanie lokat. Ten mechanizm nie powinien jednak odbić się negatywnie na popycie na nieruchomości condo, ponieważ większość klientów w tym segmencie nabywa nieruchomości za gotówkę

traktując ten typ inwestycji jako swoisty produkt finansowy. Zdaniem specjalistów JLL, rynek condo będzie podlegał dalszej profesjonalizacji, zarówno po stronie deweloperów, jak i inwestorów. Jeszcze kilka lat temu wiele lokali w systemie condo, szczególnie w kurortach, było nabywanych przez indywidualnych inwestorów z myślą o rodzinnych urlopach, jako tzw. second home. Dziś coraz więcej nabywców postrzega produkt condo czysto inwestycyjnie, a tzw. pobyty właścicielskie przestają mieć kluczowe znaczenie. Inwestorzy indywidualni patrzą przede wszystkim na wysokość potencjalnych zysków. Profesjonalizacja rynku przejawia się również w długofalowym myśleniu deweloperów o inwestycji condo. Kluczowym dla wypracowania zakładanego poziomu regularnych zysków i bezpieczeństwa inwestorów jest zaplanowanie biznesu przez dewelopera w taki sposób, by zarabiać nie tylko na sprzedaży jednostek condo, ale także na późniejszym zarządzaniu najmem. Regulacja najmu krótkoterminowego mieszkań Apartamenty w atrakcyjnie zlokalizowanych, typowo mieszkalnych budynkach, są często przeznaczane przez nabywców na wynajem dla turystów, gdyż umożliwiają osiągnięcie wyższego zysku niż klasyczny długoterminowy najem lokalu. Z tego typu najmem krótkoterminowym wiąże się jednak szereg niedogodności dla stałych mieszkańców budynku, od szybszego zużywania się części

wspólnych po zakłócanie ciszy nocnej. W związku ze skalą zjawiska, kwestia uregulowania legislacji w zakresie wynajmu krótkoterminowego będzie gorącym tematem również w 2019 roku. Wyzwania dla wzrostu Rynek hotelowy w Polsce ma wciąż duży potencjał wzrostu. Zdaniem ekspertów, w ciągu trzech lat liczba miejsc noclegowych zwiększy się o 30 proc. W samej Warszawie powstaje aktualnie ponad 20 projektów hotelowych. Na przeszkodzie dalszej ekspansji branży mogą stanąć coraz wyższe ceny gruntów i droższe materiały budowlane oraz pogłębiający się deficyt pracowników wśród firm budowlanych powodujące wzrost kosztów budowy hoteli. Już dziś popyt na grunty pod inwestycje hotelowe znacząco przewyższa podaż odpowiednio przygotowanych terenów. Kolejnym wyzwaniem będzie niewątpliwie niedobór wykwalifikowanych pracowników hotelowych, szczególnie w mniejszych miejscowościach letniskowych. Również nadpodaż hoteli i apartamentów na wynajem krótkoterminowy w określonych lokalizacjach, np. w Trójmieście czy Krakowie, może wpłynąć niekorzystnie na wyniki obiektów o niższym standardzie, położonych w mniej atrakcyjnej lokalizacji. Niezależnie od istniejących wyzwań, eksperci JLL prognozują, że w 2019 będziemy obserwować ciągłość trendu zakupowego gruntów i kamienic w największych ośrodkach biznesowych i turystycznych w Polsce.

30 PROC.

ZWIĘKSZY SIĘ LICZBA M.N. W CIĄGU 3 LAT

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Wszystko w naszych rękach Marta Kustosz, hotelarz, coach rozwoju zawodowego, właścicielka Praktyka Zmian

poro czasu upłynęło od kiedy indywidualne podejście do gości hotelowych zaczęło wypierać standardową i pełną sztywnych procedur obsługę. Kolejny krok stanowiło przełożenie tego podejścia, na podejście do pracowników. Równie indywidualne, z podobną troską o zaspokajanie potrzeb w tworzeniu atmosfery sprzyjającej współpracy. Czego więc brakuje dzisiaj, co wpływa na to, że nowozatrudnione osoby odchodzą jeszcze szybciej niż np. dwa lata temu? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Oczywiście, można winić nieprzystosowane do warunków organizacji pokolenie millenialsów, albo w ogóle sytuację na rynku pracy. To, że jest coraz trudniej jest faktem i faktem jest również to, że nawet najlepiej prowadzone hotele borykają się z niepełnym zatrudnieniem. W jaki więc sposób, możemy zadbać o to, aby za rok nie było sytuacji takiej, w której obiekt, ze względu na problemy kadrowe, już nie tylko obniży poziom świadczonych usług, ale zacznie rezygnować z uzupełniających ofertę elementów, które wymagają sporego obłożenia czynnikiem ludzkim? Tak jak wspominałam, skupialiśmy się już na indywidualnych potrzebach gości, indywidualnych oczekiwaniach pracowników, więc co jeszcze pozostaje do zrobienia? Aktualna sytuacja wymaga przede wszystkim zmiany w sposobie myślenia i redefinicji pojęcia „organizacji uczącej się”. Ogromna rola wielości perspektyw, autoobserwacji

i autorefleksji nad efektami podejmowanych działań staje się czynnikiem decydującym nie tylko o efektywności pracy zespołu, ale także o konkurencyjności obiektu na rynku. Goniąc za rzeczywistością, pracując poprzez reagowanie na aktualne wydarzenia, zamykana jest droga pozwalająca wkroczyć na ścieżkę nieustannej transformacji wyprzedzającej rynek, tak ważnej dzisiaj. Zmiana sposobu myślenia dotyczy z m i a n y w myśleniu o rozwoju pracowników, nauce, a także spojrzenia na nowo na zasadnicze podstawy działania organizacji uczącej się. Postawienie potrzeb i oczekiwań pracowników na pierwszym miejscu, w zakresie ich edukacji, staje się niejako celem nadrzędnym. Osiąganie korzyści osobistych ma podstawowe znaczenie dla osiągania korzyści biznesowych i choć istnieje ciągła presja obniżania kosztów, przy równoczesnym oferowaniu usług na coraz wyższym poziomie, realizację natychmiastową wyznaczonych celów, to niestety bez działań wymagających konsekwentnej pracy i patrzenia na rezultaty w dłuższym okresie, nie uda nam się osiągnąć pozytywnych zmian w firmie. Pojęcie organizacji uczącej się, zakłada przede wszystkim, wykorzystanie potencjału umysłowego, wiedzy i doświadczenia. Jednak

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

standardowa definicja, obejmująca jedynie pozyskiwanie kolejnych informacji zgodnie z pełnioną rolą i zakresem odpowiedzialności, to zdecydowanie za mało. Pracownicy potrzebują większego poziomu samoświadomości, zrozumienia tego w jaki sposób wpływają na innych, jak mogą podejmować szybsze i bardziej trafne decyzje. Pamiętać należy również o tym, że zachowania każdego z nas mają podłoże nie tylko poznawcze, ale również emocjonalne. Przy czym, funkcjonowanie w warunkach ustawicznych turbulencji powoduje, że podłoże emocjonalne zaczyna odgrywać sporą rolę. Nauka odmiennego sposobu myślenia, wieloaspektowego zarządzania sobą, staje się kluczem w wychodzeniu ku zmianom. Dominujący wciąż, tradycyjny model uczenia się, polegający na pozyskiwaniu wiedzy, a nawet nabywaniu kolejnych umiejętności zgodnie z planem rozwoju funkcjonującym od lat w organizacji, nie jest już wystarczający. Potrzebne jest wykonanie kolejnego kroku na przód, kroku który pozwoli zmienić sposób myślenia i zachowania, tak aby pracownik potrafił działać inaczej, aby otworzył się na postrzeganie sytuacji z kilku perspektyw. Tylko takie podejście pozwoli odnaleźć nowe opcje

reagowania, nowe metody działań, wpłynie również pozytywnie na kreatywność zespołu. Model uczenia się, w oparciu o głęboką autorefleksję, stanowi ogromne wyzwanie. Każda wizja prowadząca do zmiany postrzegania siebie samego, działań które podejmuję, zachowań jakie towarzyszą mi najczęściej, może wywoływać naturalny opór. Nie ma jednak szansy na to, że stawimy czoło aktualnym wyzwaniom, pozostając wciąż w silnej relacji ze skostniałymi przekonaniami, schematami reagowania. To co może stanowić niewątpliwy atut zastąpienia starych metod uczenia się nowymi, to z pewnością szansa na wzrost zadowolenia z wykonywanej pracy, zrównoważenie postawy w relacjach z innymi, a także poczucie spełnienia. Odzyskanie sprawczości w działaniu i przede wszystkim, przyjęcie na nowo postawy proaktywnej, jeszcze silnej wpłyną na wzmacnianie identyfikacji z firmą. Od lat wychodziliśmy od marki, wizji i misji obiektu, na tej podstawie opierając ofertę, zarówno dla gości, jak i potencjalnych pracowników. Dzisiaj, konieczna jest ewidentna zmiana tego kierunku i, albo wesprzemy nasz zespół w odnajdywaniu siebie w organizacji, swojej osobistej misji do spełnienia, wesprzemy menadżerów w rozwoju pojmowanym w kategoriach pobudzania samoświadomości, odnajdywania szerszych perspektyw pozwalając na pełniejsze wykorzystanie osobistego potencjału, albo możemy rozkładać ręce i z każdym miesiącem obserwować jak sytuacja powoli staje się coraz trudniejsza.

ANALIZA RYNKU RAPORT

Jest dobrze, ale jak długo…? Grzegorz Wieczorek, partner IWH

o nasycenia rynku, które byłoby porównywalne ze Starą Europą nadal nam daleko. I dobrze. Bo to pewnie jest jedną z głównych przyczyn, dla których branża hospitality w Polsce nadal rośnie. Tylko w tym roku oddanych ma być 7 tys. nowych pokoi. Trend lokalizacyjny jest od dawna jasny: największe aglomeracje, ze szczególnym wskazaniem na Warszawę (ponad 1,2 tys. kluczy), Trójmiasto (800), Kraków i Wrocław (po 400 kluczy). Tendencję uzasadnia istotna dynamika wzrostu ruchu turystycznego. Polskie lotniska notują 15-procentowe przyrosty w liczbie obsłużonych pasażerów. W stolicy Małopolski hotelarze, kolejny rok z rzędu, mogą cieszyć się nie tylko dynamiką wzrostu ilościowego, ale przede wszystkim stabilnością wyników operacyjnych na poziomie KPI (ADR, RevPAR). W ubiegłym roku miasto odwiedziło 13 mln turystów. Imponujące. Ciekawe (i relatywnie tanie) połączenia lotnicze z Emiratami Arabskimi otworzyły przed Krakowem nowy rynek, dały szansę na nowego gościa z zasobnym portfelem. Co oczywiste, branżowe abstrahowanie od sytuacji makroekonomicznej byłoby utopią. Liniową zależność, pomiędzy GDP (PKB) a trendem w hospitality, widać jak na dłoni. Polska gospodarka rośnie o 5 punktów rok do roku (dane GUS). Imponujące? Są lepsi, ale powody do zadowolenia mamy. Międzynarodowe indeksy i firmy ratingowe uznały nas za rynek rozwinięty, ale miejsce

w trzeciej dziesiątce każe jeszcze mocno zawalczyć. Dobrze wyedukowana i nadal relatywnie tania siła robocza („siła robocza” – brzmi nie najlepiej, ale ta siła jest właśnie robocza), spory rynek wewnętrzny i stabilność ekonomiczna przyciąga obcych inwestorów. Do hotelarstwa, oczywiście, również. No i goście zagraniczni. Przewiduje się, że ich liczba w 2019 przekroczy 85 mln. W tej liczbie niemal 20 mln to turyści, których trzeba „przespać”, nakarmić i napoić (dbajcie o beverage cost a efekt skali po stronie przychodowej zrobi swoje). Tak, dobrze przewidujecie – znów najwięcej będzie Niemców (ponad 7 milionów). Bard z o istotn y k a wałek tortu stanowi rodzimy ruch turystyczny. Wzrost konsumpcji, spowodowany programami socjalnymi, ma coraz większy impakt na branżę. Podaż „kluczy” skutkuje nieznacznym obniżeniem obłożenia. W Warszawie o nieco ponad 3 punkty, w Trójmieście i Krakowie o 1 punkt (za STR). Rosnąca, od ładnych kilku lat, hotelowa Polska przyciąga globalne sieci. Grupę Accor trudno będzie przeskoczyć: z 75

hotelami jest zdecydowanym liderem, i choć niektórzy konkurenci powołują się na „uprzywilejowane zaszłości”, faktów nie zmienią. Marriott, Hilton, IHG czy Louvre mają bardzo dobrą dynamikę rozwojową, a ich plany geomarketingowe sięgają coraz głębiej – już nie tylko do największych aglomeracji (choć to ciągle priorytet), ale również do nieco mniejszych ośrodków miejskich czy też lokalizacji typu resort. Franczyza pozostaje kluczem do rozwoju tych sieci. Uatrakcyjniając ofertę wprowadziły nowe brandy: Renaissance i Moxy (Marriott) czy też Indigo (IHG). A na tym nie koniec. Polskie sieci nie chcą pozostawać w tyle. Grupa A r c h e podwoiła w ostatnich lat a c h liczbę jedn o stek hotelowych. Polski Holding Hotelowy (do niedawna Chopin Airport Development) będzie konsolidować państwowe aktywa hotelowe. Profesjonalni zewnętrzni konsultanci zostali zaangażowani do wskazania kluczowych punktów strategii holdingu.

Jeśli biznes oprze się polityce, PHH ma szansę na sukces.

Plany Atrakcyjny inwestycyjnie, stabilny rynek kumuluje zainteresowanie marek globalnych. Marriott chce sukcesywnie, ale dynamicznie wprowadzać nowe produkty. Residence Inn czy Autograph Collection to nowości do wprowadzenia na polski rynek w najbliższym czasie. IHG wejdzie wkrótce z Crown Plaza, a Radisson z RED. Ekspansywnie poczynają sobie nowi gracze: Motel One i Nobu już wkrótce zechcą sięgnąć po kawałek tortu. I jeszcze sprawa obrotu biznesem hotelowym. Rynek transakcyjny w Polsce przekroczył niedawno 1 miliard euro. I rośnie. Zewnętrzni inwestorzy koncentrują się, póki co, na najatrakcyjniejszych obiektach i lokalizacjach (Westin, Sheraton). Takich pereł jest jednak niewiele i wkrótce dla dywersyfikacji portfela inwestorzy (czy też pracujące dla nich fundusze) sięgną głębiej.

Koniunktura Cykl koniunkturalny wydaje się wchodzić w fazę peak. I chodź od tego punktu krzywa kieruje się ku osi „iksów”, to otwartym pozostaje pytanie, jak głęboka będzie recesja. Jeśli nie przytrafi się drugi Lehman Brothers, a Dow Jones nie poleci na łeb na szyję, to katastrofa z 2008 r. nam nie grozi. A więc i hospitality sobie poradzi. Z drugiej strony skrajny optymizm i wiarę w to, że znów pozostaniemy „zieloną wyspą”, należy czym prędzej porzucić.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Zastanówmy się jak nie tracić pracowników Robert Węglarz, Andrzej Kowalczyk Alchemia Hotelarstwa

d kilku już lat nasz rodzimy rynek hotelarski boryka się z problemami kadrowymi. Dotyczy to zarówno deficytu kadry kierowniczej, ale szczególnie odczuwalny jest brak pracowników na podstawowe stanowiska serwisowe. Problem ten dotyczy prawie wszystkich, aczkolwiek nie wszystkich w jednakowym stopniu. Współpracując na co dzień z wieloma hotelami, czy to na sesjach szkoleniowych, czy poprzez doradztwo, obserwujemy pewne zależności, które przyczyniają się do intensyfikacji występowania problemów kadrowych. Początku sukcesów czy niepowodzeń należy upatrywać w jakości i formie kultury organizacyjnej danej firmy. Kultura ta stanowi bowiem i pełni funkcję swoistego spoiwa organizacji. Na problemy kadrowe bardziej narażone są te hotele (dotyczy to jednak nie tylko hotelarstwa), których kulturowe DNA jest zainfekowane przez jedną bądź kilka równocześnie jednostek chorobowych. Najczęściej występującymi „chorobami”, które udało nam się zaobserwować są: • Choroba nr 1 – Brak zaufania w organizacji • Choroba nr 2 – Brak właściwej komunikacji opartej na empatycznych relacjach • Choroba nr 3 – Pycha organizacyjna • Choroba nr 4 – Obojętność organizacyjna na klienta • Choroba nr 5 – Skrajne naśladownictwo • Choroba nr 6 – Koncentracja władzy przy braku motywacji • Choroba nr 7 – Mentalna starość organizacyjna. Jak każda „choroba” somatyczna i te wymienione mają swoje objawy. Niektóre z nich jak np.: zamiatanie błędów pod dywan, brak

otwartości i szczerości u pracowników to typowe objawy „choroby” nr 1, z kolei utrata klientów i permanentne poszukiwanie nowych (czasami za wszelką cenę) to zazwyczaj objawy „choroby” nr 4 itd., itd. Te symptomy pojawiają się zanim zakażenie obejmie całą organizację – zatem można im

– atmosfera pracy staje się nie do zniesienia, pojawia się zniechęcenie, frustracja, z czasem tzw. mitowisizm i wreszcie anomia (grecki śródosłów anomii to a-, czyli „bez” i nomos, czyli „prawa”), pracownicza – i rozpoczyna się rotacja personelu, czyli niekontrolowane odejścia.

przeciwdziałać. Najczęściej te stany chorobowe mają swoje podłoże właśnie w kulturze organizacyjnej, której to jakość wynika z kolei, wprost z pierwszej linii genotypu pochodzącego od najwyższego kierownictwa firmy. Następnie dysfunkcyjny genotyp jest przenoszony za pomocą systemu nerwowego organizacji, jakim jest komunikacja nieformalna na niższe poziomy funkcjonowania firmy i w efekcie powstaje właściwa każdej firmie kultura organizacyjna bądź też tzw. folklor organizacyjny. Przejawia się ona (czy on) we wzajemnym traktowaniu się pracowników, traktowaniu pracowników przez przełożonych, relacjach, sposobie komunikowania się, zaangażowaniu i wreszcie podejściu do klienta. Kiedy organizacja cierpi na którąś z w/w „chorób” (a co ciekawe często te „choroby” występują po kilka jednocześnie) cierpią również jej pracownicy

Jak podaje HBRP powołując się na badania Instytutu Saratoga przytłaczająca większość (89 proc.) menedżerów myśli, że ich pracownicy odchodzą dla lepszych pieniędzy, a tylko 11 proc. – z innych powodów. Tymczasem analogiczne badania przeprowadzone wśród pracowników pokazują, że ze względów finansowych odchodzi zaledwie 12 proc. pracowników, a 88 proc. z innych przyczyn. To nie konkurencja przyciąga pracowników, ale firmy skutecznie, choć nieświadomie, same doprowadzają do odejść kluczowych ludzi. Jak z kolei podaje Rzeczpospolita [dodatek Ekonomia z dnia 23.07.2019] główne powody odejść pracowników to oferta wyższego wynagrodzenia i bardziej atrakcyjne możliwości rozwoju kariery w innej firmie. Do zmiany zatrudnienia skłania też dość często niezadowolenie z dotychczasowego pracodawcy,

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

w tym złe zarządzanie, niejasna ścieżka awansu, czy też problemy we współpracy z szefem lub stres w pracy. Coraz większe znaczenie ma zatem jakość pracy, w tym nie tylko wysokość wynagrodzenia, ale także to, gdzie, jak i z kim pracujemy. Sytuacja tzw. rynku pracownika wpływa na skłonność pracowników do szybkiej zmiany pracodawcy, jeśli ten nie spełnia oczekiwań. W potocznych i najczęściej powtarzających się wyjaśnieniach wśród szeregowych pracowników odchodzących z pracy jest niezadowolenie z poziomu otrzymywanego wynagrodzenia. Jednak jak pokazują dane z raportów badania rynku pracy wynagrodzenie jest czynnikiem ważnym, ale nie najważniejszym, z pewnością nie jedynym. Zdecydowanie bardziej podatni na zmianę pracy będą pracownicy, którzy odczuwają osobiste niezadowolenie – często mające swoje podłoże w: złej atmosferze w pracy, nieuczciwość pracodawcy wobec pracowników, porównywaniu i dzieleniu pracowników na lepszych i gorszych – MY i ONI, poczuciu krzywdy i zawiści, braku sprawiedliwego traktowania, braku odpowiednich norm i wartości etc. Często powyższe powody są lekceważone przez kadrę zarządzającą. Chcąc jednak zapobiegać niekontrolowanym odejściom z pracy, w pierwszej kolejności należy znaleźć prawdziwą odpowiedź na pytanie: po co moi pracownicy tak naprawdę (nie deklaratywnie) przychodzą do pracy? Tylko poznanie i zrozumienie tych prawdziwych powodów daje szansę na minimalizację rotacji personelu. Cytując portal rynek pracy.pl „Rolą menedżerów powinno być nie tylko zapewnienie konkurencyjnego wynagrodzenia, ale także

ANALIZA RYNKU RAPORT

zapewnienie konkurencyjnych warunków pracy budujących zadowolenie i przywiązanie pracowników do firmy. Jeśli chcemy kontrolować niespodziewane odejścia pracowników, wówczas uwzględnianie opinii i sugestii pracowników co do zarządzania firmą, powinno stać się standardem na stałe wpisanym w kulturę organizacji.” Strata pracownika oznacza zwykle największe koszty dla pracodawcy – związane nie tylko z rekrutacją zastępcy. Jak podaje firma Sedlak & Sedlak „w USA koszt rotacji szacuje się od równowartości czterech miesięcznych pensji (w przypadku pracowników niewykwalifikowanych) do 24 pensji (w przypadku menedżerów średniego szczebla). Podobnie jest i u nas. – Utrata wykwalifikowanego

pracownika fizycznego, administracyjnego, technika czy też specjalisty może więc kosztować w przybliżeniu 12 jego miesięcznych pensji.” Jeżeli firmy nie rozpoczną metodycznej pracy mającej na celu zatrzymanie pracowników (program prewencyjny), to wskaźnik dobrowolnej rotacji będzie wzrastał. Przekładać się to będzie na rosnące koszty firm. Pokolenie „Y”, obecnie coraz bardziej widoczne na rynku pracy, cechuje lojalność wobec samego siebie, lojalność wobec menadżera/lidera, pod warunkiem, że ten potrafił zbudować prawdziwy, konkretny zespół. Są wykształceni i pewni siebie, bez poszanowania dla hierarchii i władzy formalnej, pragnący szybkiego sukcesu i przywilejów, traktujący menadżera jak starszego kolegę,

a nie przełożonego, nastawieni na konsumpcję i dostatni byt [Ambroziak, Maj 2013]. Poszukując pracy zlikwidują biznesową czerwień i pomarańcz „głosując” swoimi aplikacjami i dokonają wyboru pracodawców, którzy idą w stronę turkusu. Pozostawiając za sobą nieobsadzone miejsca pracy, zwolnią tym samym czerwonych dyktatorów oraz pomarańczową technokrację i bezemocjonalność. Tworzenie właściwych dla pokolenia „Y” organizacji wymaga dojrzałego przywództwa i rozwoju szefów w obszarze miękkich i twardych kompetencji, za pomocą sprawdzonych narzędzi, takich jak spójny system rozwoju przywództwa. Jednymi z pierwszych elementów tego systemu są odpowiedzi na pytania, które już dzisiaj zadają

potencjalni chętni do podjęcia pracy, a przed którymi stają przełożeni, a mianowicie: jak, co i po co mam robić w firmie, którą pan reprezentuje, czyli innymi słowy czemu właśnie u pana i dla pana miał(a)bym pracować Panie Szefie? Większość hotelarzy zastanawia się jak i skąd pozyskać pracowników, a czy ktoś zadał sobie choć raz pytanie jak tych pracowników nie tracić? Dlaczego? A dlatego, iż na rynku pracy pojawia się coraz większa grupa pracowników, którzy niosą ze sobą nowa kulturę myślenia, i którzy nie mają zamiaru jej porzucić, za to bez skrupułów porzucą miejsce pracy, które z tą kulturą myślenia nie będzie spójne i w których najważniejszy staje się wynik, a nie sposób jego osiągania.

R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT ANALIZA RYNKU

Dobry czas na transakcje Borivoj Vokrinek, Partner – Strategic Advisory & Head of Hospitality Research EMEA Cushman & Wakefield Łukasz Bondyra, Hospitality Advisor – Poland Hospitality CEE Cushman & Wakefield

Polsce mamy do czynienia z silnym popytem inwestycyjnym na rynku nieruchomości hotelowych, co potwierdzają ostatnie transakcje 350 pokojowego hotelu Sheraton w Warszawie oraz 393 pokojowego kompleksu DoubleTree oraz Hampton by Hilton w Krakowie. Kilka innych transakcji sprzedaży jest w trakcie procedowania, jednakże w porównaniu do popytu, dostępność atrakcyjnych hoteli na sprzedaż jest ograniczona. Dlatego, jeśli właściciel chce sprzedać swój hotel, znalezienie kupujących nie powinno stanowić dużego wyzwania.

inflacji, bądź powyżej. Co więcej, stopy zwrotu z hoteli są z reguły wciąż wyższe niż dla innych nieruchomości komercyjnych, np. obiektów biurowych, dla których stopy kapitalizacji uległy znacznej kompresji na obecnym etapie cyklu, co nie pozostaje bez wpływu na wzrost zainteresowania hotelami wśród inwestorów.

okresu, po którym hotel zmienia właściciela, nie uwzględnia nieruchomości, które nigdy nie były przedmiotem transakcji, bądź transakcja na nich wystąpiła tylko raz. Jest to często spotykane w Polsce, co jest wyzwaniem z perspektywy płynności lokalnego rynku, gdzie liczba transakcji hotelowych

Nastroje na hotelowym rynku inwestycyjnym W ostatnich latach poziom stóp kapitalizacji dla hoteli w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej obniżał się, a wyniki operacyjne notowały rokroczne wzrosty, obecnie natomiast mamy do czynienia z późniejszym etapem cyklu, w którym niektóre rynki doświadczają tymczasowych wyzwań związanych z przyrostem podaży pokoi hotelowych, a stopy kapitalizacji osiągają minimum. Może to być więc dobry moment dla właścicieli hoteli, aby rozważyli sprzedaż aktywów. W Polsce stopy kapitalizacji dla najlepszych hoteli, z umową o zarządzanie, wynoszą obecnie nawet ok. 6 proc., co plasuje kraj w pierwszej trójce w Europie Środkowo-Wschodniej. Dla hoteli prowadzonych w oparciu o umowę najmu, stopy kapitalizacji są jeszcze niższe i wynoszą średnio od 75 bp to 150 bp mniej niż w przypadku umów o zarządzanie. Hotele zapewniają również dobrą ochronę przed skutkami inflacji, gdzie wzrost RevPAR jest zwykle na poziomie równym

Częstotliwość zmiany właścicieli hoteli Bazując na danych RCA, od 2000 roku w Europie miało miejsce ponad 2,5 tys. transakcji hotelowych. Średnio, hotele zmieniały właścicieli co 5,3 roku, podczas gdy na obiektach oferujących pełen zakres usług hotelowych, tj. głównie czteroi pięciogwiazdkowych, transakcje odbywały się średnio co 5,1 roku. W Polsce, średni okres posiadania hotelu przez właściciela jest zbliżony do europejskiej średniej i wynosi 4,9 roku ogółem oraz 5,1 roku dla hoteli o pełnym zakresie usług. Co interesujące, dla porównania, w Szwajcarii zmiana właściciela hotelu następuje średnio po 13 latach, co pokazuje, że na niektórych rynkach inwestorzy hotelowi lokują kapitał długoterminowo. Jednakże, należy pamiętać że powyższe wskaźniki średniego

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

j e s t ograniczona w porównaniu chociażby z Niemcami, gdzie przez ostatnie 10 lat średniorocznie miało miejsce ok. 15 razy więcej transakcji hotelowych niż w Polsce. W Polsce obserwujemy wzrost zainteresowania sektorem hotelowym wśród międzynarodowych inwestorów, szczególnie w przypadku cztero- i pięciogwiazdkowych obiektów zlokalizowanych w głównych miastach. Tak więc, jeśli właściciel tego typu obiektu chciałby sprzedać swój hotel, nie powinien mieć problemów z relatywnie szybkim znalezieniem kupujących i zamknięciem transakcji. Średnio, proces sprzedaży hotelu zajmuje od sześciu do dziewięciu miesięcy, jednakże, należy mieć na uwadze, że czas ten może znacząco różnić się w zależności od stopnia skomplikowania transakcji.

Najważniejsza jest lokalizacja Na rynku nieruchomości lokalizacja zawsze będzie kluczową kwestią, szczególnie w przypadku hoteli. Jeśli chodzi o wpływ, jaki makro lokalizacja ma na łatwość procesu sprzedaży hoteli, to największym zainteresowaniem wśród inwestorów cieszą się obiekty położone w głównych miastach, w których mamy do czynienia z popytem generowanym przez klientów biznesowych i MICE, wspieranym przez gości wypoczynkowych. W kwestii mikro lokalizacji, najbardziej pożądane wśród kupujących są centra miast – bliskość hubów biznesowych również wspomaga popyt transakcyjny. Warto jednak wspomnieć, że w przypadku obiektów pięciogwiazdkowych, również najbardziej liczą się centralne lokalizacje, a sąsiedztwo miejsc z dziedzictwem historycznym gra na korzyść popytu inwestycyjnego wśród podmiotów poszukujących tego typu aktywów, w oczach których takie nieruchomości są postrzegane jako „trofea” w ich portfolio. Lokalizacja hotelu jest również o wiele ważniejsza z perspektywy inwestora niż jakość wykonania czy standard obecnej obsługi, które to mogą być relatywnie łatwo poprawione, w przeciwieństwie do lokalizacji. To samo tyczy się struktury operacyjnej hotelu, gdzie właściciel może ją odpowiednio dostosować przed sprzedażą w celu zwiększenia puli potencjalnych zainteresowanych inwestorów oraz maksymalizacji ceny sprzedaży, alternatywnie, kupujący po transakcji może samodzielnie dostosować strukturę operacyjną do swojej strategii.

RAPORT ANALIZA RYNKU

Oferta condo przesuwa się w kierunku typowej oferty hotelowej Artur Pietraszewski, partner Fortech Consulting

nwestycyjne zakupy na rynku nieruchomości to w 2019 roku wciąż doskonała alternatywa dla innych form lokowania kapitału. Niestety, wzrosty cen nowych mieszkań na głównych rynkach przekraczające 10 proc. rok do roku, przy stosunkowo stabilnych czynszach i rosnącej podaży nowych lokali, poważnie redukują efektywne stopy zwrotu, które schodzą poniżej 5 proc. Reguła ta, przynajmniej na pierwszy rzut oka, nie dotyczy inwestycji w segmencie condo czy aparthoteli, w których operatorzy wciąż kuszą stopami zwrotu zaczynającymi się od 7 proc. w skali roku, wysokimi wskaźnikami obłożenia i szeregiem benefitów związanych z posiadaniem nieruchomości inwestycyjnej jak np. pobytami właścicielskimi. Do tego rynek turystyki pobytowej, szczególnie w pasie nadmorskim, po raz kolejny zanotuje w 2019 roku rekordowe wskaźniki dotyczące liczby pobytów i stawek za dobę. Do tego wspierany medialnie i poprzez socjalne transfery gospodarczy optymizm sprawia, iż zakup nieruchomości z przeznaczeniem na wynajem, która jednocześnie może spełniać kryteria tzw. second home, staje się popularnym instrumentem inwestycyjnym. Nie zaskakuje zatem gwałtownie rosnąca podaż nowych inwestycji dedykowanych krótkookresowym pobytom lub projektów aparthotelowych nie tyko w największych wakacyjnych destynacjach, ale także w miejscach, których turystyczna renoma wymaga dopiero zbudowania. Co więcej, stawki, które płacą goście condo czy aparthoteli są w większości lokalizacji zbliżone, a ich poziom bardziej odzwierciedla jakość samego budynku i jego

infrastruktury niż jakość bezpośredniego otoczenia i prestiż lokalizacji – z wyjątkiem najsilniejszych destynacji typu Kołobrzeg, Sopot, Karpacz, Zakopane. Interesującym zjawiskiem jest dalsza polaryzacja oferty w segmencie condo czy aparthotelowym. Oprócz widocznego w statystyce podziału na lokalizacje miejskie i lokalizacje w resortach w y raźnie r ó ż nicują się same produkty. Znacznie rośnie liczba lokali oferowanych ze stawką VAT 23 proc., czyli jako samodzielne lokale o przeznaczeniu innym niż mieszkalne. To po części skutek uwarunkowań planistycznych (zapisy o lokowaniu obiektów z przeznaczeniem na obsługę ruchu turystycznego i brak możliwości lokowania klasycznej mieszkaniówki w wielu atrakcyjnych fragmentach wakacyjnych miejscowości). Analiza oferty w pasie wybrzeża Bałtyku na koniec lipca 2019 pokazuje, że tegoroczna podaż to min. 5 tys. nowych lokali, z wyłączeniem oferty Trójmiejskiej, która notuje rekordowe przyrosty za sprawą inwestycji w rejonie Dolnego Miasta i Wyspy Spichrzów. W tej grupie pojawia się coraz częściej zupełnie nowa kategoria oferty, która ma wszelkie cechy inwestycji finansowej,

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

a nie nieruchomościowej tj. zakup pokoju (samodzielnego lokalu) w sieciowym, zarządzanym przez posiadającego umowę franczyzową zewnętrznego operatora z gwarancją wynajmu w całym okresie umowy z siecią tj. 15-20 lat. Warto przyjrzeć się takim projektom, bo o ile otrzymujemy bezpieczny zwrot z kapitału, o tyle poj a w i a się poważna wątp l i wość co do w a r t o ś c i rezydualnej i płynności takiej nieruchomości po wygaśnięciu umowy sieciowej. Zdekapitalizowany obiekt hotelowy to przede wszystkim nakłady, a szanse porozumienia się co do przyszłości takiej nieruchomości przez wielu właścicieli są ograniczone. Jako krok w dobrym kierunku uznać należy pojawianie się projektów condo czy aparthotelowych z rozbudowanymi funkcjami dodatkowymi, które z jednej strony generują dodatkowy przychód dla operatora, z drugiej służą przedłużaniu sezonu i zwiększają atrakcyjność projektu. Co ciekawe, operatorzy obiektów oddanych pięć-siedem lat temu dostrzegają zmiany w otoczeniu rynkowym i sami lub tylko przy niewielkim zaangażowaniu właścicieli, podejmują decyzje o realizacji obiektów towarzyszących typu basen, siłownia,

zaplecze gastronomiczne. Oferta condo przesuwa się zatem w kierunku typowej oferty hotelowej, choć wciąż pozwala na znacznie większą elastyczność operatorską i ograniczenie własnego zaangażowania. Rynkowi wciąż towarzyszą obawy co do modeli finansowych, na których oparta jest część projektów w resortach wakacyjnych. Lokalizacje miejskie bronią się upodabniając do typowej oferty najmu lub oferty hotelowej. Tam jednak, gdzie ruch gości nie jest tak stabilny, potrzeba albo silnego operatora, albo ciekawego programu, aby utrzymać gwarancje czynszowe na porównywalnym z miejskimi poziomie. Wątpliwości budzi też płynność ofert o charakterze inwestycyjnym. Nie wykształcił się jeszcze sprawnie funkcjonujący, transparentny rynek wtórny dla tego typu inwestycji nieruchomościowych. W tym obszarze czeka nas w najbliższych latach prawdziwa rewolucja. Część inwestycji condo wspierana jest bowiem kredytami hipotecznymi, a te „dojrzewają” po ok. pięciu-siedmiu latach, a ich obsługa mocno zależy od aktualnej koniunktury w gospodarce. Przyjmując, że zakup jednostki condo to inwestycja nie tyleż finansowa co lifestyle należy spodziewać się znaczącej podaży takich ofert z drugiej ręki przy podwyżce stóp procentowych lub spowolnieniu gospodarki. Istotne znaczenie dla rozwoju sektora condo czy aparthoteli będzie miała też polityka dużych sieci hotelowych i ich siła w forsowaniu przepisów prawa ograniczających najem krótkoterminowy lub warunki prowadzenia działalności polegającej na najmie lokali w formule quasi hotelowej.

RAPORT TURYSTYKA

NASZE PODRÓŻE

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Więcej podróżujemy po Polsce, częściej na jednodniowy wypad za granicę, przeznaczamy więcej środków na eskapady – wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego. wśród wyjeżdżających dotyczył osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i bez wykształcenia (13,9 proc., tj. o 1 p. proc. więcej niż w 2017 r.). Biorąc pod uwagę status na rynku pracy najwięcej wyjeżdżających przynależało do grupy osób pracujących – 60,6 proc. (więcej o 0,9 p. proc. niż w 2017 r.).

Podróże turystyczne mieszkańców Polski W 2018 r. liczba wyjazdów turystycznych (z co najmniej jednym noclegiem) zrealizowanych przez gospodarstwa domowe naszego kraju wyniosła 40,1 mln (o 3,5 proc. więcej niż w 2017 r.). Jedno gospodarstwo domowe w Polsce uczestniczyło średnio w trzech wyjazdach. Przeciętnie w jednym wyjeździe uczestniczyły prawie dwie osoby (1,8). Spośród wszystkich wyjazdów zdecydowaną większość (93,5 proc.) stanowiły wyjazdy w celach prywatnych. W 2018 r. mieszkańcy Polski odbyli łącznie 72,1 mln podróży z co najmniej jednym noclegiem

R E K L A M A

ogólnione wyniki badania GUS wykazały, że liczba mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej uczestniczących w 2018 r. w przynajmniej jednym prywatnym wyjeździe turystycznym z co najmniej jednym noclegiem wyniosła 20 mln (o 4,5 proc. więcej niż w 2017 r.), co stanowiło 61,9 proc. mieszkańców Polski w tej grupie wiekowej. W miastach wskaźnik ten wyniósł 67,7 proc., a na wsi 51,9 proc. Najliczniejszą grupą wśród wyjeżdżających były osoby w wieku 25-44 lata – z tej grupy wiekowej wyjechało 69,5 proc. (8,2 mln) mieszkańców Polski. Najwięcej osób uczestniczących w wyjazdach, stanowiły osoby z wykształceniem średnim i policealnym (36,0 proc. ogółu uczestniczących w wyjazdach, tj. mniej o 1,0 p. proc. w porównaniu z 2017 r.) oraz osoby z wykształceniem wyższym – 30,8 proc. (o 1,8 p. proc. więcej) i zasadniczym zawodowym – 19,3 proc. (o 1,8 p. proc. mniej). Najmniejszy odsetek

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Podróże turystyczne mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej

Struktura podróży turystycznych mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej według głównego celu w 2018 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

TURYSTYKA RAPORT

(jedna osoba mogła odbyć kilka podróży) – o 5 proc. więcej niż w 2017 r. Zdecydowanie przeważały podróże krajowe – było ich 57,7 mln (o 4,4 proc. więcej niż w 2017 r.), z tego 33,6 mln (o 3,8 proc. więcej niż w 2017 r.) podróży krótkookresowych (dwa-cztery dni) i 24,1 mln (o 5,2 proc. więcej niż w 2017 r.) podróży długookresowych, tj. trwających pięć dni lub dłużej. Liczba podróży zagranicznych mieszkańców Polski wyniosła 14,4 mln (o 7,3 proc. więcej niż w 2017 r.) i przeważnie były to podróże na pięć dni lub dłużej – 11,7 mln (o 8,4 proc. więcej niż w 2017 r.). Podróży zagranicznych trwających od dwóch do czterech dni było 2,7 mln (o 2,8 proc. więcej niż w 2017 r.). Z kolei w grupie wiekowej 15 lat lub więcej, mieszkańcy Polski odbyli 60,5 mln podróży – o 4,4 proc. więcej niż w 2017 r. Liczba

podróży krajowych wyniosła 47,7 mln, a podróży zagranicznych 12,7 mln. Wśród krajowych podróży dominowały krótkookresowe (60,6 proc.), natomiast wśród zagranicznych przeważały podróże długookresowe (80,2 proc.). W 2018 r. na miesiące typowo wakacyjne (lipiec-sierpień) przypadło łącznie 33,1 proc. wszystkich podróży, które mieszkańcy Polski (w wieku 15 lat lub więcej) odbyli na terenie kraju oraz 28,2 proc. z ogólnej liczby podróży zagranicznych. W przypadku podróży krajowych, stosunkowo duża ich liczba przypadła także na czerwiec (9,5 proc.) oraz grudzień (8,3 proc.). Z kolei popularnymi miesiącami na podróże zagraniczne wśród mieszkańców Polski były – oprócz lipca i sierpnia – także czerwiec (11,7 proc.) i wrzesień (9,4 proc.). Największą sezonowością charakteryzowały się podróże

długookresowe. W przypadku długookresowych podróży krajowych na czerwiec, lipiec i sierpień przypadało 56,8 proc. ogółu tego typu podróży, w tym na sierpień 26,1 proc. Zagraniczne podróże na pięć dni lub dłużej podejmowano przede wszystkim w lipcu i sierpniu. W tych dwóch miesiącach zrealizowano 30,1 proc. długookresowych podróży zagranicznych. W przypadku podróży krótkookresowych zagranicznych nie występowała tak wyraźna sezonowość. Około 1/3 podróży krótkookresowych odbyła się w czerwcu, sierpniu i grudniu (odpowiednio 12,6 proc., 11,7 proc., 10,6 proc.). Celem podróży krajowych było głównie odwiedzenie krewnych lub znajomych – 23,1 mln (48,4 proc. ogółu podróży krajowych). W przypadku krajowych podróży

krótkookresowych przeważały podróże w celu odwiedzenia krewnych lub znajomych – 17,2 mln (59,5 proc.). Z kolei wśród podróży krajowych długookresowych przeważały podróże w celu wypoczynku, rekreacji i wakacji – 10,9 mln, co stanowiło 58,2 proc. krajowych podróży długookresowych. Natomiast za granicę mieszkańcy Polski wyjeżdżali głównie w celu wypoczynku i rekreacji – 7,1 mln podróży (56,0 proc. ogółu podróży zagranicznych) oraz odwiedzin – 3,9 mln podróży (30,5 proc. ogółu podróży zagranicznych). Zarówno podczas zagranicznych podróży krótkookresowych, jak i długookresowych Polacy wyjeżdżali głównie w celu wypoczynku, rekreacji i wakacji (odpowiednio 45,2 proc. zagranicznych podróży krótkookresowych i 58,6 proc. zagranicznych podróży długookresowych). R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Struktura podróży turystycznych mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej według wykorzystywanej bazy noclegowej w 2018 r.

W 2018 r. podczas 56,2 proc. podróży krajowych mieszkańcy Polski w wieku 15 lat lub więcej korzystali z niewynajmowanych miejsc zakwaterowania, przede wszystkim z mieszkania u krewnych lub znajomych (52,1 proc.). Niewynajmowane miejsca zakwaterowania wybrano w przypadku ponad 2/3 podróży krótkookresowych. Zupełnie inaczej przedstawiała się sytuacja w przypadku podróży zagranicznych, gdzie niezależnie od czasu trwania podróży, korzystano przede wszystkim z wynajmowanych miejsc zakwaterowania (w przypadku 64,8 proc. podróży), w tym głównie z obiektów hotelowych (49,9 proc.).

W 2018 r., podczas podróży krajowych, mieszkańcy Polski korzystali najczęściej (76,8 proc.) z transportu samochodowego, zarówno podczas podróży krótkookresowych, jak i długookresowych. Z kolei podczas podróży zagranicznych turyści korzystali najczęściej z transportu lotniczego (53,0 proc.). W 2018 r. podczas podróży krajowych z co najmniej jednym noclegiem, najwięcej turystów w wieku 15 lat lub więcej odwiedziło województwo pomorskie i małopolskie – odpowiednio 6,6 mln i 6,4 mln osób, następnie mazowieckie i zachodniopomorskie – 5,7 mln i 5,5 mln osób. Liczba turystów przyjęta przez

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

wymienione cztery województwa stanowiła 50,1 proc. ogółu krajowego ruchu turystycznego. Do województwa dolnośląskiego przybyło 3,5 mln osób, do podkarpackiego i śląskiego – po 2,8 mln, do warmińsko-mazurskiego – 2,7 mln osób, a do wielkopolskiego i lubelskiego – odpowiednio 2,4 i 2,3 mln osób oraz do kujawsko-pomorskiego 2 mln osób. Powyższe 7 województw przyjęło łącznie 38,3 proc. ogółu turystów. Na pięć pozostałych województw przypadło 11,6 proc. ogółu turystów w 2018 r. W czasie podróży krótkookresowych mieszkańcy Polski najczęściej odwiedzali województwo mazowieckie i małopolskie,

zaś podczas podróży trwających pięć dni lub dłużej – województwa nadmorskie, tj. pomorskie i zachodniopomorskie. Głównymi kierunkami wyjazdów polskich turystów, podczas krajowych podróży krótkookresowych, były miasta (63,2 proc.), tereny wiejskie (25,7 proc.) i rejony górskie (10,5 proc.). W przypadku wyjazdów długookresowych również miasta były najpopularniejszym kierunkiem podróży (49,0 proc.), kolejnymi miejscami odwiedzanymi przez mieszkańców Polski były: morze (30,7 proc.) i tereny wiejskie (22,1 proc.). Mieszkańcy Polski za granicę podróżowali głównie do krajów europejskich (92,6 proc. podróży).

RAPORT TURYSTYKA

Struktura podróży turystycznych mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej według wykorzystywanego podczas podróży środka transportu w 2018 r.

Średnia liczba noclegów podczas podróży mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej w 2018 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Powiew świeżości na rynku hotelowym Trwa hossa na rynku hotelowym i turystycznym w Polsce – z roku na rok zwiększa się liczba turystów i pojawiają się nowe obiekty hotelowe. Od początku 2018 r. Tétris obserwuje wzrost zainteresowania projektami wykończenia lub odnowienia wnętrz hotelowych. Na swoim koncie ma już kilka realizacji takich obiektów o łącznej powierzchni 50 000 mkw.

g danych GUS tylko w pierwszej połowie 2018 r. liczba hoteli wzrosła o 52. A to nie koniec fali wzrostu podaży – 2019 r. obfituje w otwarcia i starty kolejnych projektów. Wg Emmerson Evaluation do końca 2020 r. baza pokoi hotelowych zwiększy się w Trójmieście i Łodzi aż o 40%, a np. w Warszawie i Wrocławiu o ok. 20%. Rynek hotelowy skupia się na tym, by jak najlepiej odpowiedzieć na potrzeby nowych generacji klientów i otworzyć się na miasto z rosnącą rolą części wspólnych. Nowo powstające hotele wpisują się w kilka dominujących trendów. Wciąż np. powstaje sporo ciekawych projektów z segmentu luxury, jak np. wrocławski MGallery by Sofitel, w którym Tétris realizuje wykończenie wnętrz niemal 200 pokoi i przestrzeni wspólnych. – Z drugiej strony obserwujemy rozwój tzw. marek lifestyle. Hotele z tego segmentu, koncentrując się przede wszystkim na młodszych klientach, wyróżniają się silnymi inspiracjami aktualnymi trendami w sztuce, muzyce, nowych technologiach przy standardzie na poziomie 4 gwiazdek. Jednym z otwartych w 2019 r. hoteli z tego segmentu jest Puro Warszawa Centrum – mówi Krzysztof Poznański, Associate Director, Hotels & Hospitality w Tétris.

Wnętrza dobrze wkomponowane w miasto Sieć Puro stawia na tworzenie przyjaznych przestrzeni przywodzących na myśl domowe ciepło i otwartość. Jednocześnie każdy projekt inspirowany jest lokalnym charakterem miasta, jego historią

i architekturą. Dla Puro w Warszawie zespół firmy Tétris zrealizował, na bazie projektu DeLassalesFlint, 8,5 tys. mkw. wyjątkowych wnętrz. W 148 pokojach i na przestrzeniach wspólnych wykonano pełne spektrum prac: od budowy ścian, aż po tapety i drewniane sufity. Realizacja takiego projektu, jak hotel Puro, m.in. z uwagi na

harmonogram, wymaga ogromnego doświadczenia zarówno po stronie organizacji i zarządzania pracami, jak i samego wykonawstwa.

Hotelowa odnowa Rosnąca konkurencja skłania także graczy obecnych na rynku od lat do odświeżenia swojej oferty i zadbania o atrakcyjny, wpisujący się w najnowsze trendy wygląd hoteli. – Na przestrzeni ostatnich dwóch lat obserwujemy zdecydowany wzrost zapytań w sprawie odnawiania wnętrz hoteli, które powstały kilkanaście lat temu. Wyraźnie widać, że rosną

też wymogi co do jakości, skali i tempa prac – mówi Krzysztof Poznański. To właśnie Tétris zrealizował m.in. projekt odświeżenia powstałego w 2003 r. Hotelu InterContinental Warszawa. Pierwszy etap prac obejmował powierzchnię 8,5 tys. mkw. na 13 piętrach. W ramach drugiego, na 7 piętrach, Tétris wykończył 5,2 tys. mkw. pokoi hotelowych. A na kolejnych 13 piętrach zrealizował prace w apartamentach o łącznej powierzchni 4,8 tys. mkw. Na podstawie projektu pracowni M STUDIO London, Tétris wykonał montaż wykładzin, tapet, malowanie oraz renowację parkietu.

– Wyzwaniem w realizacji projektów wnętrzarskich w działających hotelach jest zapewnienie spokoju i komfortu obecnych w tym czasie gości hotelowych. Jednocześnie inwestor wymaga utrzymania wysokiej jakości i kultury pracy przy ogromnym tempie prac, często prowadzonych równolegle na wielu kondygnacjach – mówi Krzysztof Poznański. – Jako Tétris jesteśmy w stanie logistycznie oraz finansowo obsłużyć projekty takiej skali, jak remont hoteli i apartamentów w budynkach wysokościowych. InterContinental Warszawa na różnych etapach wymagał stałej obecności nawet około 70 pracowników technicznych. W naszym portfolio znajduje się także jedna z pierwszych w Polsce realizacji wysokościowego apartamentowca, jaką w roku 2012 był budynek Cosmopolitan, liczący 44 piętra – dodaje Krzysztof Poznański. Kontakt w sprawie fit-out hoteli: Krzysztof Poznański, Tétris e-mail kpoznanski@tetris-db.com telefon: + 48 668 812 586

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Natężenie krajowego ruchu turystycznego według województw i liczby wizyt – dotyczy osób w wieku 15 lat lub więcej w 2018 r.

Najwięcej podróży odbyli do Niemiec (2 438 tys.), następnie do Włoch (1 055 tys.), Wielkiej Brytanii (1 031 tys.), Czech (762 tys.), Grecji (752 tys.), Hiszpanii (714 tys.) i Chorwacji (703 tys.). Mieszkańcy Polski odbyli 432 tys. podróży do Austrii oraz 407 tys. na Słowację. Popularnymi krajami podróży mieszkańców Polski były również: Francja – 366 tys., Szwecja – 294 tys., Węgry – 291 tys., Norwegia – 275 tys., Bułgaria – 248 tys., Holandia – 233 tys., 267 tys. podróży mieszkańcy Polski odbyli do Turcji. Popularnymi krajami spoza Europy, do których podróżowali mieszkańcy Polski były Egipt – 155 tys. oraz Stany Zjednoczone – 149 tys. podróży.

Jednodniowe zagraniczne podróże mieszkańców Polski

W 2018 r. mieszkańcy Polski odbyli 35,9 mln zagranicznych podróży jednodniowych (bez noclegu) – o 3,3 proc. więcej niż w 2017 r. Celem tych wyjazdów był przede wszystkim wypoczynek i rekreacja (48,3 proc.) oraz dokonanie zakupów (34,5 proc.), w dalszej kolejności odwiedziny u krewnych lub znajomych (8,1 proc.). Podróże w pozostałych celach stanowiły 9 proc. Wyjeżdżający za granicę na 1 dzień przekraczali granicę przeważnie samochodem osobowym – 77,1 proc. (wobec 76,1 proc. w 2017 r.), autobusem – 10,2 proc. (5,7 proc. w 2017 r.) oraz pieszo lub rowerem – 7,4 proc. (13,5 proc. w 2017 r.). W 2018 r. głównymi krajami docelowymi podczas podróży zagranicznych jednodniowych były

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

kraje sąsiadujące z Polską. Dominowały podróże do Niemiec, które stanowiły 40,5 proc., następnie do Czech – 34,5 proc. oraz na Słowację – 16,2 proc. Podróże na Litwę stanowiły 2,9 proc., na Ukrainę i do Rosji – odpowiednio 2,4 proc. i 1,7 proc. ogólnej liczby zagranicznych podróży jednodniowych, a na Białoruś – 1,0 proc.

Wydatki mieszkańców Polski (w wieku 15 lat lub więcej) związane z podróżami Wydatki mieszkańców Polski związane z podróżami w 2018 r. wyniosły 72,5 mld zł (wzrost o 9,7 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem), z tego na krajowe wyjazdy z noclegami przypadało 27,7 mld zł (wzrost o 10,5 proc.), na zagraniczne wyjazdy z noclegami – 31,4 mld zł (wzrost o 11,4

proc.), a na zagraniczne podróże jednodniowe – 13,4 mld zł (wzrost o 4,7 proc.). Wydatki na krajowe wyjazdy z noclegami stanowiły 38,2 proc. w wydatkach ogółem (więcej o 0,3 p. proc.), a na zagraniczne wyjazdy z noclegami – 43,3 proc. (więcej o 0,6 p. proc.). Wydatki na zagraniczne podróże jednodniowe stanowiły 18,5 proc. (mniej o 0,9 p. proc.). W 2018 r. przeciętne wydatki jednej osoby na krajową podróż trwającą od dwóch do czterech dni wyniosły 328 zł (wzrost o 5,8 proc.), na podróż trwającą 5 dni lub dłużej – 968 zł (wzrost o 6,2 proc.), a na zagraniczną odpowiednio 1 748 zł (wzrost o 18,6 proc.) i 2 644 zł (wzrost o 2,4 proc.). Na jedną zagraniczną podróż bez noclegu jedna osoba przeznaczyła średnio 374 zł (wzrost o 1,3 proc.).

TURYSTYKA RAPORT

Wybrane kierunki krajowych podróży mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej w celu prywatnym w 2018 r.

R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Struktura wydatków mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej związanych z podróżami w 2018 r.

Podróże turystyczne mieszkańców Polski w 2018 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

TURYSTYKA RAPORT

Struktura poniesionych wydatków w 2018 r. była zróżnicowana w zależności od rodzaju podróży i długości jej trwania. W przypadku krótkookresowych wyjazdów krajowych, obok relatywnie dużego udziału wydatków na wyżywienie (30,9 proc.) i na transport (25,3 proc.), znaczny udział miały wydatki na zakwaterowanie (23,6 proc.) oraz na zakup towarów (14,9 proc.). W porównaniu do 2017 r. w strukturze wydatków ponoszonych podczas krajowych podróży krótkookresowych nie zaszły znaczące zmiany. Nie przekroczyły one 0,6 p. proc. Podczas krajowych podróży, trwających pięć dni lub dłużej, mieszkańcy Polski największe wydatki ponieśli na

zakwaterowanie (36,5 proc. z ogólnej kwoty wydatków), a następnie na wyżywienie (34 proc.) i na transport (15,3 proc.). W porównaniu do 2017 r. w strukturze wydatków również nie zaszły znaczące zmiany. Nie przekroczyły one 0,8 p. proc. W czasie podróży zagranicznych relatywnie największe kwoty wydano na transport, zarówno podczas podróży krótkookresowych (31,6 proc.), jak i długookresowych (33,7 proc.). Udział wydatków na zakwaterowanie wyniósł odpowiednio 27,0 proc. i 28,2 proc. Wydatki na wyżywienie stanowiły 20 proc. w ogólnej wartości wydatków poniesionych podczas zagranicznych podróży krótkookresowych oraz 21,5 proc. w przypadku zagranicznych

podróży długookresowych. Kwoty przeznaczone na zakup towarów stanowiły odpowiednio 15,7 proc. i 12,6 proc. W porównaniu z 2017 r. w strukturze wydatków poniesionych podczas zagranicznych podróży krótkookresowych zaobserwowano wzrost udziału wydatków na pozostałe usługi (o 1,3 p. proc.) oraz znaczny spadek udziału wydatków na wyżywienie (o 1,9 p. proc.). W przypadku zagranicznych podróży długookresowych nie zauważono znaczących zmian. Nie przekroczyły one 0,4 p. proc. W przypadku jednodniowych wyjazdów zagranicznych mieszkańcy Polski w 2018 r. relatywnie największe wydatki ponieśli na zakup towarów (62,9 proc.

wartości wydatków) oraz na transport i na wyżywienie w restauracjach, kawiarniach i barach (odpowiednio 18,4 proc. i 14,0 proc.). W porównaniu z 2017 r. wzrósł udział wydatków przeznaczonych na zakup towarów (o 1,6 p. proc.) i na transport (o 1,2 p. proc.), a spadł udział wydatków na pozostałe usługi (o 2,5 p. proc.). W przypadku pozostałych kategorii zmiany były niewielkie. O badaniu W badaniu „Uczestnictwo mieszkańców Polski (rezydentów) w podróżach” w 2018 r. uczestniczyło 138,7 tys. osób z ok. 52 tys. gospodarstw domowych. Wśród zbadanej zbiorowości 54,8 proc. stanowili mieszkańcy miast.

Podróże turystyczne mieszkańców Polski w wieku 15 lat lub więcej według głównego celu w 2018 r.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

PODRÓŻE CUDZOZIEMCÓW W 2018 r. do Polski przyjechało 85,9 mln nierezydentów i było to o 2,6 proc. więcej niż w roku poprzednim, z tego 19,6 mln turystów (o 7,5 proc. więcej niż w 2017 r.) i 66,3 mln odwiedzających jednodniowych (o 1,2 proc. więcej niż w 2017 r.). Główny Urząd Statystyczny

przypadku turystów zagranicznych, głównym celem przyjazdu były odwiedziny u krewnych lub znajomych (prawie 36 proc.), następnie wypoczynek, rekreacja, wakacje (około 28 proc.) oraz sprawy służbowe (prawie 24 proc.). Odwiedzający jednodniowi przyjeżdżali do Polski głównie w celu dokonania zakupów (prawie 80 proc.), następnie na wypoczynek, rekreację, wakacje

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

stanowiły 54,6 proc. ogółu ich przyjazdów. Wśród mieszkańców krajów sąsiadujących z Polską dominowały jednak wizyty dwu-czterodniowe dniowe (wyjątek stanowiły przyjazdy mieszkańców Niemiec). Cudzoziemcy odwiedzający Polskę w 2018 r. ponieśli (przed podróżą u siebie w kraju i na terenie Polski) wydatki w wysokości 58,3 mld zł i było to o 2,9 proc. więcej niż w roku 2017, z tego turyści – 34,5 mld zł (o 5,4 proc. więcej niż w roku 2017), a odwiedzający jednodniowi – 23,8 mld zł (o 0,4 proc. mniej niż w roku 2017). Łączne wydatki turystów i odwiedzających jednodniowych z krajów sąsiadujących bezpośrednio z Polską wyniosły w 2018 r. 38,4 mld zł, co stanowiło 65,9 proc. ogółu wydatków nierezydentów. W roku poprzednim było to 37,5 mld zł (66,1 proc.). W 2018 r. największe wydatki – biorąc pod uwagę kraje sąsiadujące z Polską – ponieśli turyści i odwiedzający jednodniowi z Niemiec – łącznie 19,1 mld zł (49,7 proc. ogółu wydatków przyjeżdżających z krajów sąsiednich), następnie Ukrainy – 6,7 mld zł (17,5 proc.), Czech – 3,6 mld zł (9,4 proc.), Białorusi – 3,1 mld zł (8,0 proc.), Słowacji – 2,4 mld zł (6,3 proc.), Litwy i Rosji – po 1,7 mld zł (po 4,5 proc. ogółu wydatków przyjeżdżających z krajów sąsiednich). Należy przy tym dodać, że w przypadku ww. państw, z wyjątkiem Niemiec i Rosji, przeważający udział w wydatkach cudzoziemców miały wydatki odwiedzających jednodniowych. Dla całej grupy siedmiu krajów stanowiły one 59,9 proc. (w 2017 r. – 61,5 proc.). Przyjeżdżający ze wszystkich krajów sąsiednich ponieśli w 2018 r. wydatki wyższe niż przed rokiem. Najwyższy wzrost wydatków w stosunku do roku poprzedniego zaobserwowano u przyjeżdżających ze Słowacji (o 4,4 proc.) i z Czech (o 4,3 proc.). W grupie turystów najwyższe wydatki w związku z podróżą do Polski ponieśli cudzoziemcy

R E K L A M A

(prawie 6 proc.) oraz w celu służbowym (prawie 4 proc.). W 2018 r. wśród przyjeżdżających cudzoziemców blisko połowa turystów i odwiedzających jednodniowych była w wieku od 35 do 54 lat, a ponad 1/6 stanowiły osoby w wieku 25-34 lat. Najmniejszy odsetek wśród podróżujących do Polski stanowiły osoby w wieku 65 lat i więcej oraz w wieku 15-24 lat. W 2018 r. częściej do Polski podróżowali mężczyźni niż kobiety (52,6 proc. ogółu podróży nierezydentów do Polski). Jedynie wśród osób poniżej 15 roku życia i w wieku 15-24 lata przeważały przyjazdy kobiet. Do Polski przyjeżdżali głównie mieszkańcy krajów sąsiednich, którzy w 2018 r. wśród turystów stanowili 59,5 proc., natomiast wśród odwiedzających jednodniowych 97,3 proc. Wśród cudzoziemców odwiedzających nasz kraj przeważali mieszkańcy Niemiec, którzy stanowili największy odsetek wśród ogółu zarówno turystów, jak i odwiedzających jednodniowych – odpowiednio 34,2 proc. i 42,2 proc. Wśród turystów z krajów niegraniczących bezpośrednio z Polską, największy odsetek stanowili nierezydenci z Wielkiej Brytanii (4,7 proc. wszystkich turystów), następnie z Włoch i Francji (po 2,8 proc.), Stanów Zjednoczonych (2,7 proc.), Holandii (2,4 proc.) i Norwegii (2,3 proc.). W przypadku odwiedzających jednodniowych przybywających z krajów niesąsiadujących z Polską, najwyższy udział w strukturze stanowili nierezydenci z Łotwy (0,4 proc.) i Wielkiej Brytanii (0,3 proc.). Najwięcej przyjazdów turystów zagranicznych do Polski w 2018 r. odnotowano w sierpniu i lipcu (po 11 proc. ogólnej liczby przyjazdów turystów zagranicznych). Natomiast najmniejszy udział miał luty i styczeń (po 6 proc.). W 2018 r. ponad połowa turystów spędzała w Polsce pięć lub więcej dni – takie przyjazdy

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

z Niemiec – 10,3 mld zł (29,9 proc. ogółu wydatków turystów w 2018 r.), następnie ze Stanów Zjednoczonych – 2,9 mld zł (8,5 proc.), Ukrainy – 2,0 mld zł (5,8 proc.), Wielkiej Brytanii – 1,7 mld

zł (4,9 proc.). Wśród odwiedzających jednodniowych najwyższe wydatki w związku z podróżą do Polski również ponieśli cudzoziemcy z Niemiec – 8,8 mld zł (36,9 proc. ogółu wydatków

odwiedzających jednodniowych w 2018 r.), następnie z Ukrainy – 4,7 mld zł (19,9 proc.), Czech – 3,3 mld zł (14,1 proc.), Białorusi – 2,3 mld zł (9,8 proc.), Słowacji – 2,2 mld zł (9,4 proc.).

Średnie wydatki poniesione przez turystę, w związku z podróżą do Polski, wyniosły 1 759 zł (przed rokiem 1 795 zł), a odwiedzającego jednodniowego wyniosły 359 zł (w 2017 r. 365 zł).

Podróże nierezydentów do Polski według głównego celu przyjazdu w 2018 r.

Podróże nierezydentów (turystów i odwiedzających jednodniowych) do Polski według grup wieku w 2018 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

TURYSTYKA RAPORT

Nierezydenci z krajów sąsiednich odwiedzający Polskę w 2018 r.

Podróże turystów zagranicznych do Polski w 2018 r.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

Struktura podróży turystów zagranicznych do Polski według długości pobytu i kraju zamieszkania w 2018 r.

Wydatki nierezydentów związane z podróżami poniesione w czasie pobytu w Polsce w 2018 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RYNEK

MICE LICZBY, TRENDY PRZYSZŁOŚĆ Z raportu „Przemysł spotkań i wydarzeń w Polsce”, przygotowanego przez Polską Organizację Turystyczną wynika, że Polska z roku na rok jest gospodarzem coraz większej liczby spotkań o charakterze kulturalnym, naukowym, politycznym, sportowym czy biznesowym, a sektor organizacji profesjonalnych spotkań biznesowych, konferencji, kongresów, targów i wystaw rozwija się. Dotyczy to zarówno popytu na organizację różnorodnych wydarzeń, jak i podaży – w szczególności infrastruktury (np. obiekty hotelowe, konferencyjne, tzw. unikatowe) czy rozwiązań technicznych i technologicznych. Magdalena Kondas redaktor naczelna MeetingPlanner.pl 80

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

TURYSTYKA RAPORT

aport Poland Meetings Impact mówi z kolei o wpływie przemysłu spotkań na gospodarkę na poziomie 1 procenta PKB, co w 2015 roku (którego dotyczyło badanie) wyniosło 26 mld złotych. Nowsze dane, pozwalające szacować wartość branży spotkań, prezentuje badanie przeprowadzone w 2017 roku w Krakowie. Mówi, że wkład przemysłu spotkań w PKB miasta to blisko 2,2 miliarda złotych, co stanowiło 3,38 proc. Oczywiście trzeba mieć na uwadze wysoki wskaźnik atrakcyjności Krakowa na rynku spotkań (Competitiveness Index of Meetings Industry), który bierze pod uwagę konkurencyjność gospodarczą, turystyczną, branży spotkań i zrównoważoną. Nie mniej jednak prognozy dla przemysłu spotkań wskazują na jej ciągły rozwój – na przykład Allied Market Research prognozuje coroczny wskaźnik wzrostu branży MICE na świecie na poziomie 7,6 proc. do 2025 roku. Polska i wybrane miasta zajmują też dość stabilną pozycję w rankingu krajów i miast, w których organizowane są międzynarodowe wydarzenia dla stowarzyszeń, prowadzonym przez International Congress and Convention Association – w 2018 roku Polska zajęła 19. pozycję (18. miejsce w 2017, 17.

w 2016), Warszawa 29. miejsce w 2018 r. (23. w 2017, 30. w 2016), jeżeli chodzi o liczbę wydarzeń. Biorąc pod uwagę liczbę uczestników, są to jednak wydarzenia mniejsze niż te organizowane w Berlinie, Pradze czy Budapeszcie w porównaniu do Warszawy. ICCA bada jedynie wycinek rynku spotkań – czyli konferencje i kongresy stowarzyszeń – nie mniej jednak ranking pokazuje pozycję destynacji. Należy zaznaczyć, że przygotowany przez Polską Organizację Turystyczną raport prezentuje i interpretuje dane zebrane przez miejskie i regionalne convention bureaux. Nie jest to zatem całościowy obraz rynku, ale pozwala na zaobserwowanie pewnych tendencji. Instytucje te, odpowiadające m.in. za promocję destynacji na rynku spotkań, w 2018 r. przekazały informacje na temat 22 152 spotkań i wydarzeń. Było to o tysiąc więcej niż rok wcześniej. Ponad 12 tys. stanowiły kongresy i konferencje, ponad 9 tys. wydarzenia korporacyjne i motywacyjne, 816 wydarzeń zostało sklasyfikowanych jako targi. Prawie 87 proc. wszystkich wydarzeń stanowiły imprezy organizowane dla grup krajowych. Zleceniodawcami większości spotkań (dla grup krajowych i zagranicznych) były przedsiębiorstwa (siedem na

10 wydarzeń), a pozostałych – w zbliżonych udziałach (po około 14 proc.) – instytucje z sektora administracji publicznej oraz stowarzyszenia i organizacje non profit. Nadal (podobnie było w latach ubiegłych) marzec-czerwiec oraz wrzesień-listopad wskazywane są jako najbardziej intensywne miesiące, choć w przypadku organizacji wydarzeń zaciera się pojęcie sezonowości (w miesiącach, w których organizowane jest mniej konferencji czy wydarzeń firmowych, odbywa się więcej wydarzeń skierowanych do konsumentów, ale inna jest ich charakterystyka i struktura). Z raportu POT wynika, że najsilniejszymi miastami, jeśli chodzi o liczbę wydarzeń, są: Warszawa (6834 spotkania, które zgromadziły 1,6 mln osób, dominują wydarzenia korporacyjne), Kraków (5215, ponad milion uczestników, dominowały kongresy i konferencje) oraz Poznań (2419, 549 tys. uczestników, dominowały kongresy i konferencje). Inaczej prezentuje stan miast Demand Outlook (raport opracowany przez firmę Z-Factor, zbierający dane w wybranych obiektach, głównie hotelowych), z którego wynika po pierwsze spadek liczby spotkań organizowanych w Polsce w 2018 (o 6,9 proc. mniej wydarzeń niż w roku 2017). Najbardziej

widoczne spadki Demand Outlook notuje w Warszawie (o 8,1 proc. wydarzeń mniej niż w roku 2017) i Krakowie (spadek o 3,5 proc. w porównaniu do roku 2017). Zajętość sal konferencyjnych, czyli ich procentowe wykorzystanie w stosunku do ogólnej dostępnej na rynku liczby, wyniosła w 2018 roku 12,5 proc. Oznacza to spadek o 2,4 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. Najlepsze wyniki zanotowały natomiast Aglomeracja Śląska (o 3,4 proc. spotkań więcej w porównaniu do roku 2017), Wrocław – więcej o 10,4 proc., Trójmiasto – o 9,7 proc. i Lublin – o 4,2 proc. Prawie 37 proc. wydarzeń analizowanych w raporcie „Przemysł spotkań i wydarzeń w Polsce” zorganizowano dla branży handlowo-usługowej, po kilkanaście procent udziału miały branże – humanistyczna, ekonomiczno-polityczna, medyczna oraz techniczna, najmniejszy udział – 6,1 proc. odnotowała branża informatyczno-komunikacyjna. Z kolei Demand Outlook informuje, iż w 2018 roku spadek w zakresie liczby zrealizowanych wydarzeń odnotowały w Polsce najbardziej aktywne dotychczas branże czyli: farmaceutyczna – o 3,7 proc. w porównaniu do roku 2017, technologiczna – spadek o 12 proc.,

Struktura branżowa wydarzeń ogółem w 2018 r.

Źródło: Raport „Przemysł spotkań i wydarzeń w Polsce”

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TURYSTYKA

konsultingowo-rekrutacyjna – spadek o 13 proc. oraz branża finansowa – spadek o 18 proc. Najliczniejszą grupę wydarzeń w badaniu POT stanowiły konferencje i kongresy, z których ok. 65 proc. odbywała się w hotelach. Zdecydowana większość kolejnej grupy wydarzeń, czyli korporacyjnych (włącznie z integracyjnymi i incentive travel) również odbywała się w hotelach – tak było w przypadku ośmiu na dziesięć spotkań tego typu. Ale należy zaznaczyć, że średnio trwają trzy dni, w przeciwieństwie do kongresów i konferencji, z których najwięcej jest tych jednodniowych. W przypadku wydarzeń korporacyjnych wybór venue jest aspektem, do którego meeting plannerzy przykładają największą wagę i który najbardziej ich zajmuje (65 proc. – wynika z badania przeprowadzonego prze Event Manager Blog ), tuż po kreacji wydarzenia (81 proc.). W roku 2018 największy udział w rynku spotkań miały w Polsce, jak podaje Demand Outlook, hotelowe obiekty niezależne, które jednak też wykazały spadek o 8,5 proc. w porównaniu do roku 2017. Najbardziej aktywne sieci to w Polsce: Accor (wzrost o 1,6 proc. w porównaniu do poprzedniego roku), Hilton Worldwide (wzrost o 1 proc.), Marriott International (wzrost o 0,6 proc.) oraz Radisson Hotel Group (wzrost o 0,4 proc.).

przemieszczenia się, czy wreszcie są tańsze. Niewielki spadek liczby wydarzeń organizowanych w hotelach może mieć także związek z modą na tzw. miejsca unikatowe, w których mogą odbywać się wydarzenia. Ciągła potrzeba oryginalnych i nowych miejsc zmusza organizatorów do poszukiwań, często właśnie poza ofertą hotelową. Przykładem odpowiedzi branży hotelarskiej na ten trend mogą być liczne inwestycje w rewitalizacje obiektów postindustrialnych i ich adaptacja do funkcji hotelowych, czy nowa marka sieci Hilton – Hilton Signia. Chociaż event managerowie na świecie najczęściej pracują i planują współpracę właśnie z hotelami, następnie z centrami konferencyjnymi, a dopiero w trzeciej kolejności ze wspomnianymi obiektami o charakterze unikatowym, to aranżacja sali (przestrzeni), w której odbywa się wydarzenie, stoi dla nich na równi z treścią, którą podczas

wydarzenia i poprzez nie, chcą dostarczyć odbiorcom. Ciągle aktualną tendencją w przemyśle spotkań jest konstruowanie spotkań w odniesieniu do tzw. bleisure, czyli połączenia części biznesowej i wypoczynkowej potencjalnego udziału w wydarzeniu. Polega m.in. na maksymalnym wykorzystaniu czasu i odpowiednim nim zarządzeniu, aby oprócz realizacji celów zawodowych jak najwięcej doświadczyć w odwiedzanym miejscu. Kłóci się to nieco z tendencją dotyczącą „destynacji drugiego wyboru” m.in. dlatego, że zakłada wybór takich miejsc na organizację wydarzenia, które jednocześnie mają bardzo dobrą ofertę turystyczną czy kulturalną. W nurcie tego trendu hotele muszą być też przygotowane na dostarczenie uczestnikom wydarzeń i turystom biznesowym doświadczeń po hasłem „harmonia i wellness”. Wśród światowych trendów na rynku spotkań wymieniany jest także wzrost budżetów na programy motywacyjne firm,

których naturalnym elementem są różnego rodzaju spotkania. Tych natomiast, jak wskazuje raport POT, jako części wydarzeń korporacyjnych jest w Polsce najwięcej, co więcej większość z nich musi odbyć się w hotelu. Trendy związane z nowymi technologiami czy też techniką na wydarzeniach odnoszą się także wprost do hoteli. Z jednej strony podstawowym wymaganiem jest dostęp (najlepiej darmowy) do sprawnie funkcjonującego Wi-Fi, z drugiej jednak organizatorzy uznają często jako zbędne znaczące inwestycje obiektów hotelowych w najnowsze rozwiązania techniczne, które często i tak – m.in. ze względu na personalizację i unikatowość, których mają dostarczać wydarzenia – nie są przez organizatorów używane. Z kolei takie, z których korzystać może klient bezpośredni, są często zbyt skomplikowane i mogą powodować frustrację w trakcie realizacji spotkania. Liczyć będą się natomiast takie rozwiązania jak: smart

Liczba wydarzeń ogółem wg miesięcy w 2018 r.

Trendy Liczby zaprezentowane w obu raportach, mimo że w niektórych aspektach prowadzą do różnych wniosków, poniekąd odzwierciedlają trendy w branży spotkań. Jednym z nich jest wzrost znaczenia tzw. destynacji drugiego wyboru, miast średniej wielkości, które z jednej strony dają efekt świeżości, ale także pozwalają uczestnikom wydarzeń na większą interakcję z destynacją, wykreowanie doświadczenia opartego na lokalnych wartościach, dają możliwość szybkiego

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

Źródło: Raport „Przemysł spotkań i wydarzeń w Polsce”

check-in i check-out, możliwości doładowywania baterii urządzeń gości oraz łatwe streamowanie treści z ich urządzeń na inne hotelowe nośniki, aplikacje mobilne czy wsparcie hotelowej „Alexy”.

Oczekiwania Dla event managerów we współpracy z hotelami (i szerzej obiektami) nadal największym problemem jest długi czas oczekiwania na odpowiedź na zapytanie, informację czy ofertę (wskazuje na to ponad połowa meeting plannerów biorących udział w badaniu Event Manager Blog). Brak elastyczności co do warunków kontraktu wymieniają dopiero na drugim miejscu (43 proc. meeting plannerów). W piątce najczęściej negocjowanych kwestii z hotelem znajdują się natomiast rabaty cenowe, możliwość wcześniejszego dostępu do obiektu i możliwość późniejszego niż doba hotelowa czy ustalony czas trwania imprezy jego opuszczenia, darmowe Wi-Fi, korzystanie z podstawowego sprzętu AV oraz parkingu. Organizatorzy wydarzeń, respondenci IACC Meeting Room of The FutureTM: A survey of meeting venue operators and suppliers. Report 2018, są natomiast zgodni, że najważniejsze z punktu widzenia operatorów miejsc elementy, które musi spełniać przestrzeń, i których znaczenie będzie

wzrastać w najbliższych latach to przede wszystkim: wysokiej jakości infrastruktura dostępu do internetu (71 proc.), łatwość w dostosowaniu przestrzeni (m.in. możliwość przearanżowania mebli) (60 proc.), dostęp do interaktywnych, ale prostych w obsłudze, technologii (m.in. umożliwiające aktywny udział uczestników, platformy wspólnej komunikacji) (53 proc.), dostępność różnorodnych stylów serwowania różnorodnego jedzenia i napojów (53 proc.) oraz dostępność otwartych przestrzeni wspólnych sprzyjających nawiązywaniu relacji (40 proc.). Z punktu widzenia pozyskiwania biznesu spotkaniowego wyzwaniem dla miejskich i regionalnych convention bureaux, ale także funkcjonujących w danej destynacji obiektów hotelowych (oprócz odpowiadającej na potrzeby meeting plannerów oferty) jest obecnie identyfikacja walorów określonego miejsca i ich podkreślanie w składanych ofertach, a także zabieganie o spotkania i wydarzenia z dziedzin wyróżnionych jako inteligentne specjalizacje, które wyznaczają kierunki rozwoju regionu oraz wspierają kooperacje nauki i biznesu. Kolejnym jest partnerska współpraca zainteresowanych podmiotów w procesie pozyskiwania wydarzeń i promocji destynacji.

Redaktor naczelna portalu branży eventowej MeetingPlanner.pl, którego misją jest dostarczenie informacji, narzędzi oraz budowanie społeczności branży i jej rozwój. W portfolio portalu jest m.in. pierwszy konkurs branży eventowej MP Power Awards®, w ramach którego wybierane są także najlepsze w roku obiekty z potencjałem eventowym i konferencyjnym. Dyrektor programowa konferencji Event Biznes. Prowadzi zajęcia z zakresu przemysłu spotkań w Szkole Głównej Turystyki i Hotelarstwa Vistula w Warszawie oraz w ramach studium Event Management.

R E K L A M A

O AUTORZE

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

PERSONALIZA w turystyce

DOCENIANA przez konsumentów 84

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

TRENDY I PREFERENCJE RAPORT

„[Cyfrowy] klient nasz pan – Jak marki na polskim rynku zarządzają doświadczeniami klientów” – to druga edycja raportu przygotowanego przez KPMG w Polsce. Prezentowane w nim marki zostały ocenione przez polskich konsumentów najwyżej pod względem dostarczanych im doświadczeń. W zestawieniu znalazły się także brandy związane z turystyką.

CJA B

ranża turystyczna została oceniona przez polskich konsumentów nieznacznie gorzej niż w 2017 roku. W 2018 r. w zestawieniu TOP 100 Marek znalazło się 11 spośród 19 firm turystycznych objętych badaniem, podczas, gdy rok

wcześniej na liście było aż 13 marek spośród 15 badanych. Polacy, w badaniu przeprowadzonym w 2018 r., ocenili niżej prawie wszystkie filary poza Personalizacją (wzrost średniej wartości tego filaru dla branży o ponad 2 proc.), doceniając w ten sposób cyfrowe rozwiązania branży ukierunkowane na spersonalizowaną obsługę każdego klienta. Cyfryzacja dała konsumentom praktycznie nieograniczone możliwości wyboru, planowania i zakupu podróży, hoteli, czy pobytów turystycznych. Konsument korzystając ze specjalnych wyszukiwarek turystycznych może znaleźć opcje podróży spełniającą najlepiej jego indywidualne preferencje (cenowe, jakościowe, czy czasowe). Olbrzymią rolę w podejmowaniu decyzji zakupowych odgrywają cyfrowi agregatorzy turystyczni, którzy dostarczają szczegółowe informacje nt. istniejących ofert, umożliwiając też ich proste porównanie. Dodatkowo agregatorzy prezentują oceny i opinie innych klientów, które powoli stają się coraz ważniejszym kryterium decyzyjnym konsumenta.

Bardzo ważnym aspektem z punktu widzenia konsumenta jest też Personalizacja oferty turystycznej. Dzięki niej firmy turystyczne są w stanie zaoferować opcję, która w największym stopniu spełnia oczekiwania klienta. Oczywiście, aby takie spersonalizowane oferty mogły powstawać, firmy turystyczne muszą zbierać jak najwięcej informacji umożliwiających skuteczne profilowanie klienta. Cyfryzacja daje konsumentowi nie tylko możliwości wyboru i zakupu usługi turystycznej. Coraz większa uwaga jest również zwracana na możliwości samoobsługi zorientowanej na optymalizację Czasu i Wysiłku (np. zdalna odprawa na lotnisku, czy w hotelu), czy też możliwość dodatkowej Personalizacji usługi (np. poprzez specjalne wymagania klienta), Branża turystyczna coraz lepiej wykorzystuje kanały cyfrowe dla skutecznego zarządzania doświadczeniami klienckimi. Wszystkie linie lotnicze uwzględnione w badaniu KPMG w Polsce posiadają własne zaawansowane aplikacje mobilne

połączone z programami lojalnościowymi. Podobnie biura turystyczne posiadają strony internetowe umożliwiające rezerwację i zakup online oraz często aplikację mobilną przechowującą wszystkie niezbędne informacje odnośnie zarezerwowanych wakacji. Niektóre biura oferują np. opcję wirtualnej rzeczywistości w swoich aplikacjach, dzięki czemu klient jeszcze przed wyjazdem zaznajamia się z kurortem. W turystyce podobnie jak w innych branżach kluczowym elementem jest pozyskanie od konsumenta wartościowych danych, które pozwalają lepiej zrozumieć jego indywidualne potrzeby, dzięki czemu firma turystyczna jest w stanie lepiej spełnić jego oczekiwania. Interesującym przykładem skutecznej strategii dla pozyskiwania danych klienta jest aplikacja Lufthansy, która przed odlotem oferuje możliwość pobrania dwóch darmowych gazet lub magazynów na dowolne urządzenie mobilne. Analiza wybranej przez konsumenta treści pozwala na pozyskanie informacji nt. jego profilu, których linia lotnicza nie mogłaby pozyskać w żaden inny sposób.

Metodyka badania Badanie zostało przeprowadzone przez zewnętrzną agencję badawczą w drugim kwartale 2018 r., metodą CAWI (ang. Computer-Assisted Web Interview) na próbie ponad 5000 respondentów, reprezentatywnej dla mieszkańców Polski w wieku powyżej 16 roku życia.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TRENDY I PREFERENCJE

Na wyjeździe ale u siebie Na weekendowe wypady wydajemy coraz więcej, a od wylegiwania się nad Bałtykiem wolimy wspinaczkę po Tatrach lub odkrywanie uroków polskich miast – wynika z badania przeprowadzonego przez portal Triverna.pl.

Dlaczego podróżujemy po Polsce? Z domu wyciąga nas przede wszystkim dusza odkrywców oraz szansa na kilka dni odpoczynku. Na pytanie o powody, dla których zwykle pakują plecak lub torbę i wyruszają w Polskę, aż siedmiu na 10 badanych najczęściej wskazuje chęć zobaczenia nowych miejsc oraz potrzebę relaksu. Niemal dwukrotnie rzadziej wyjeżdżamy po to, by odwiedzić rodzinę lub znajomych mieszkających w innych zakątkach kraju. Blisko co trzeci badany dzięki podróżom chce rozwijać swoje

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

hobby, a co ósmy jako jeden z najczęstszych celów wyjazdu wymienia obowiązki służbowe.

Jak często wyjeżdżamy? Zdecydowana większość z nas podróżuje po Polsce co najwyżej pięć razy w ciągu roku. Co czwarta osoba wyjeżdża nawet dwa razy częściej, a dla co piątej 10 krajowych podróży w ciągu roku stanowi wręcz minimum. Nasze wyjazdy z reguły nie są długie. Aż 66 proc. badanych ogranicza się jedynie do krótkich, weekendowych wypadów. Dla czterech na 10 Polaków podróż

TRENDY I PREFERENCJE RAPORT

po kraju trwa nie dłużej niż tydzień, a na jeszcze dłuższe, przynajmniej 2-tygodniowe wyjazdy pozwala sobie tylko nieco ponad 6 proc. badanych.

Wrzesień lepszy od maja, a samochód od pociągu Nie będzie chyba żadnym zaskoczeniem, że ulubioną porą Polaków na podróżowanie po kraju jest lato, a w szczególności miesiące wakacyjne: lipiec i sierpień. Nieco większą niespodziankę może za to stanowić odsetek osób najczęściej wyjeżdżających jesienią – to niemal co piąty badany. Lubimy poczekać z planami na sam koniec wakacji, a na na wyjazd we wrześniu decydujemy się nawet nieznacznie częściej niż na majówkowy wypad. Nasze podróże po Polsce z reguły planujemy wspólnie z najbliższymi osobami: partnerem lub partnerką (37 proc.), rodziną (26 proc.) lub przyjaciółmi i znajomymi (22 proc.). Na samotne wojaże wyrusza tylko co siódmy badany.

Jakie kierunki wybieramy najczęściej? Przede wszystkim polskie góry: Tatry, Bieszczady i Karkonosze. Ten cel wskazuje aż 72 proc. uczestników badania Triverna. pl. Ponad połowa respondentów zamiast bliskości natury wybiera zwiedzanie miast. Do tych najczęściej odwiedzanych należą przede wszystkim Kraków, Wrocław i Gdańsk. Co ciekawe, aktywny wypoczynek w mieście wygrywa nawet z beztroskim lenistwem na nadbałtyckiej plaży. Nadmorskie miejscowości (na czele z Trójmiastem, Helem i Kołobrzegiem) muszą zadowolić się 3. miejscem w zestawieniu najpopularniejszych celów krajowych wyjazdów. Tuż za nimi znajdują się polskie jeziora oraz wsie. I choć Polacy niezmiennie uwielbiają wypoczynek w otoczeniu przyrody, wszystko wskazuje na to, że ekoturystyka jeszcze długo nie będzie naszą domeną. Na wyjazdach wolimy raczej oszczędzać czas niż środowisko. Aż sześciu na 10 badanych podróżuje po

kraju przede wszystkim samochodem – to ponad dwa razy więcej niż odsetek osób wybierających bardziej ekologiczny pociąg.

Na noclegi wydajemy coraz więcej Podczas wyjazdów niemal co trzecia osoba wybiera nocleg w prywatnych kwaterach lub pokojach

gościnnych. Z hoteli korzysta nieco ponad 20 proc. podróżujących po Polsce. Gości w hotelach przybywa, bo dzięki portalom takim jak Triverna coraz łatwiej znaleźć pokój wraz z dodatkowymi udogodnieniami w korzystnej cenie. Co szósty badany zazwyczaj szuka noclegu w gospodarstwach agroturystycznych i domkach

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT TRENDY I PREFERENCJE

letniskowych, a co ósmy może liczyć na miejsce do spania u rodziny lub znajomych. Jak wynika z badania Triverna.pl, najważniejszym czynnikiem przy wyborze noclegu jest dla nas przede wszystkim dopasowane do naszych potrzeb wyposażenie: duże, wygodne łóżko, czy telewizor. Co czwarty badany zwraca również uwagę na dostęp do internetu, miejsce parkingowe tuż przy obiekcie, czy wliczone w koszty wyżywienie. Co ciekawe,

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

te udogodnienia są dla nas znacznie bardziej istotne niż lokalizacja miejsca noclegu, a nawet jego cena. Na podróże po kraju wydajemy zresztą coraz więcej. Jak wynika z raportu Ministerstwa Sportu i Turystyki, jeszcze w 2016 za weekendowy wypad płaciliśmy średnio ok. 285 zł, a za dłuższy pobyt – ok. 839 zł. Dziś Polacy deklarują gotowość do poniesienia nieco wyższych wydatków. Za krótki wyjazd ponad połowa

TRENDY I PREFERENCJE RAPORT

badanych jest gotowa zapłacić co najmniej 300 zł, a za tydzień poza domem – minimum 900 zł.

Jak jemy podczas podróży? Oprócz ceny noclegu na łączne koszty wyjazdu składają się również wydatki na jedzenie. 57 proc. badanych podczas krajowych wyjazdów stołuje się przede wszystkim w miejscowych restauracjach i barach. Wyżywienie w hotelu czy pensjonacie wybiera niecałe 7 proc. Choć wyraźnie lubimy odkrywać lokalne smaki, nie znaczy to wcale, że posiłki w miejscu noclegu odchodzą do lamusa. Według Juliusza Fiedlera, dyrektora operacyjnego portalu Triverna.pl – jest wręcz przeciwnie: – Aż 65 proc. osób dokonujących rezerwacji za pośrednictwem naszego portalu wykupuje dwa posiłki dziennie, a co czwarta ogranicza się tylko do śniadania. Sam pokój, bez dodatkowych posiłków, rezerwuje jedynie 6 proc. użytkowników. Wyżywienie w miejscu noclegu to z reguły nie tylko najwygodniejsze, ale często również najbardziej opłacalne rozwiązanie, bo większa liczba udogodnień nieraz oznacza też wyższy rabat. Mimo to spora część Polaków w poszukiwaniu oszczędności idzie jeszcze dalej, zwykle przygotowując posiłki samodzielnie. Na krajowych wyjazdach robi tak co trzecia osoba.

Podróżujący Polacy w oczach pracowników hoteli Na krajowe podróże Polaków spojrzeliśmy również z nieco innej perspektywy. O opinie na temat polskich turystów poprosiliśmy tych, którzy spotykają się z nimi najczęściej: pracowników hoteli i pensjonatów współpracujących z portalem Triverna. Zapytaliśmy ich o upodobania polskich gości oraz o najczęściej pojawiające się problemy z rodakami. W obiektach, które zgodziły się wypełnić naszą ankietę, Polacy stanowią większość gości

(średnio siedmiu na 10). Odpowiedzi hotelarzy w pewnym zakresie pokrywają się z wnioskami z pierwszej części naszego badania. Ich goście zwykle podróżują we dwójkę, wykupują nocleg na nie dłużej niż dwie noce, a w hotelu jedzą co najwyżej śniadania. Z jakich jeszcze udogodnień korzystają goście? Pracownicy najczęściej wskazują przede wszystkim na parking na terenie hotelu, siłownię lub basen oraz salon spa. Nieco rzadziej w ich odpowiedziach pojawiają się też rozwiązania przygotowane specjalnie z myślą o rodzicach z dziećmi, np. sala zabaw czy krzesełka dla najmłodszych.

Skargi na deszcz i wycieczki po alkohol W rozmowach z Triverna.pl hotelarze podkreślają, że na przestrzeni kilku ostatnich lat sposób podróżowania Polaków bardzo się zmienił. Na lepsze! – Dziś to typowy wypoczynek, a nie wyrwanie się na szybką imprezę – mówi nam jeden z nich. Według nich trudno stworzyć jeden obraz ich gości, bo ci bardzo się różnią: – Jednego dnia przychodzą dwie różne osoby z dwóch identycznych pokoi: jeden jest zadowolony, drugiemu nic nie pasuje. Gusta i guściki! – pisze pracownik aparthotelu. Jak wynika z wielu opowieści, polscy goście należą jednak do tych najbardziej wymagających. Lubią narzekać: przede wszystkim na kiepski dojazd do hotelu oraz prędkość internetu na terenie obiektu. Często pojawiają się nawet skargi na… złą pogodę! Wciąż mamy trochę do nadrobienia jeśli chodzi o kulturę podróżowania. – Goście wypijają minibarek i nie płacą za niego. Ciągle się dziwią, że muszą dawać dane karty do preautoryzacji – opowiada jeden z hotelarzy, podkreślając jednocześnie, że Polacy tak naprawdę dopiero zaczęli podróżować i korzystać z hoteli. Przykre sytuacje należą na szczęście do rzadkości. Jeden

z pracowników czterogwiazdkowego hotelu napisał nam o częstych kradzieżach ręczników i „innych drobnych rzeczy, których brak trudno zauważyć od razu”, a także organizowanych codziennie wycieczkach do sklepu: – Wracają obładowani siatkami, a szkło brzęczy bardzo głośno. To jednak pojedyncze przypadki – zdecydowana większość naszych rozmówców podkreśla, że Polacy nie różnią się zbytnio od zagranicznych gości: są życzliwi, uprzejmi i potrafią docenić dobry serwis oraz sympatyczną obsługę. Polska turystyka kwitnie? Polacy coraz bardziej doceniają uroki swojego kraju. Z roku na rok na podróże po Polsce wydajemy więcej, a przy wyborze noclegu większe znaczenie niż cena mają dla nas dopasowane do potrzeb warunki.

I choć podczas naszych wyjazdów moglibyśmy zwrócić nieco większą uwagę na środowisko i trochę lepiej zgłębić hotelowe realia, wiele wskazuje na to, że z roku na rok nasza kultura podróżowania będzie rosnąć. Jedno jest pewne: Polska to naprawdę niezwykłe miejsce, którego uroki warto odkrywać przez całe życie! Metodologia badania Badanie zostało przeprowadzone przez portal Triverna.pl metodą wywiadów internetowych. Wzięło w nim udział 1355 respondentów z całej Polski. Średnia wieku uczestników badania wyniosła 33 lata. Odpowiedzi hotelarzy zostały opracowane na podstawie ankiet oraz rozmów z pracownikami hoteli współpracującymi z portalem Triverna.pl.

R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT BAZA NOCLEGOWA

2018

WZROST LICZBY UDZIELONYCH NOCLEGÓW W 2018 r. z turystycznych obiektów noclegowych posiadających 10 lub więcej miejsc skorzystało 33,9 mln turystów, którym udzielono 88,9 mln noclegów. W porównaniu do 2017 r. było to więcej odpowiednio o 6,0 proc. i 5,9 proc. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych we wszystkich turystycznych obiektach w 2018 r. wyniósł 40,1 proc., a stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych 49,8 proc. Główny Urząd Statystyczny

lipcu 2018 r. sprawozdaniem zostało objętych 11 076 turystycznych obiektów noclegowych, na które składało się 4 179 obiektów hotelowych i 6 897 pozostałych obiektów. Najliczniejszą grupę wśród obiektów hotelowych, podobnie jak w latach

poprzednich, stanowiły hotele – 2 592, tj. o 2,0 proc. więcej niż w 2017 r. (2 540), a następną pod względem wielkości zasobów – inne obiekty hotelowe. Do tej drugiej grupy zaliczają się hotele, motele, pensjonaty, którym nie została nadana żadna kategoria, a także obiekty świadczące usługi

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

hotelowe – m.in. domy gościnne i zajazdy. W dniu 31 lipca 2018 r. było 1 057 takich obiektów, czyli o 2,6 proc. więcej niż w 2017 r. (1 030). Wśród pozostałych obiektów najliczniej reprezentowane były pokoje gościnne i kwatery prywatne. Sprawozdanie według

stanu w dniu 31 lipca 2018 r. złożyło 2 291 takich obiektów – wzrost o 10 proc. (rok wcześniej było ich 2 083). Na drugiej pozycji pod względem liczby obiektów wśród pozostałych obiektów znalazły się ośrodki wczasowe (1 109), które odnotowały niewielki spadek w stosunku do

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

ubiegłego roku (o 1,8 proc., 1 129 obiektów w 2017 r.).

Turyści w bazie noclegowej W 2018 roku w turystycznych obiektach noclegowych, posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych (łącznie z pokojami gościnnymi i kwaterami agroturystycznymi), zatrzymało się 33,9 mln turystów (o 6 mln więcej niż w 2017 r. – 32 mln). Spośród korzystających z obiektów hotelowych najwięcej osób – 22,1 mln zatrzymało się w hotelach (o 1,2 mln więcej niż w 2017 r. – 20,9 mln). Natomiast w pozostałych obiektach najwięcej osób skorzystało z obiektów typowo wakacyjnych, takich jak ośrodki wczasowe – 1,8 mln (1,7 mln w 2017 r.) i ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe – 1,1 mln (1,1 mln w 2017 r.). Dużym zainteresowaniem cieszyły się także pokoje gościnne i zakłady uzdrowiskowe – po 0,9 mln turystów (po 0,8 mln w 2017 r.).

Udzielone noclegi W turystycznych obiektach noclegowych w 2018 r. udzielono 88,9 mln noclegów (o 5,9 proc. więcej niż w 2017 r. – 83,9 mln), w tym turystom zagranicznym – 17,7 mln (o 6,2 proc. więcej niż w roku poprzednim – 16,7 mln). Turyści zagraniczni jako miejsce swojego zakwaterowania

najczęściej wybierali hotele – 12,6 mln noclegów (o 4,1 proc. więcej niż 2017 r. – 12,1 mln). Noclegi udzielone w lipcu i sierpniu 2018 r. stanowiły 28,8 proc. wszystkich udzielonych w 2018 r., czyli o 0,5 p.proc. mniej niż w roku poprzednim. Udział noclegów udzielonych turystom zagranicznym we wszystkich turystycznych obiektach noclegowych w całym 2018 r. wzrósł o 0,1 p.proc. do 20 proc. w porównaniu do 2017 r. Niewielka zmiana, ale w przeciwnym kierunku wystąpiła w strukturze noclegów udzielonych w hotelach, gdzie wzrósł odsetek noclegów udzielonych turystom krajowym o 0,7 p.proc. do 70,1 proc. Turyści zagraniczni z kolei częściej niż w 2017 r. korzystali z pozostałych obiektów zakwaterowania turystycznego – o 0,4 p. proc. wzrósł ich udział w strukturze udzielonych noclegów w tego typu obiektach. Porównanie danych za rok 2018 z rokiem 2017 ukazuje zwiększenie liczby udzielonych noclegów o 5,9 proc. (tabl. 1). W obiektach hotelowych zanotowano wzrost o 7,0 proc., a w pozostałej bazie noclegowej o 4,6 proc. Największy wzrost liczby udzielonych noclegów wystąpił w pokojach gościnnych (o 14,1 proc.), kempingach (13,7 proc.)

UDZIELONYCH NOCLEGÓW 2018

R E K L A M A

88,9 MLN

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT BAZA NOCLEGOWA

Wykres 1. Turyści w hotelach w 2017 r. i 2018 r. (w tys.)

Wykres 2. Noclegi udzielone w hotelach w 2017 r. i 2018 r. (w tys.)

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

RAPORT BAZA NOCLEGOWA

Wykres 3. Struktura noclegów udzielonych turystom krajowym i zagranicznym w turystycznych obiektach noclegowych (w tym w hotelach)

Wykres 4. Noclegi udzielone turystom krajowym i zagranicznym według grup obiektów

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

Wykres 5. Noclegi udzielone w turystycznych obiektach noclegowych w 2018 r. (w tym w miesiącach wakacyjnych) według grup obiektów

i zespołach domków turystycznych (13,4 proc.). Wysoki wzrost powyżej 10 proc. wystąpił także w hostelach (10,2 proc.). Natomiast największy spadek odnotowano w schroniskach młodzieżowych – o 8,6 proc. Podobnie jak w latach poprzednich, także i w 2018 r. najwięcej noclegów udzielono (tabl. 2) w województwach:

zachodniopomorskim (15,2 mln) oraz małopolskim (13,9 mln). Na te dwa województwa przypadała prawie 1/3 (podobnie jak w roku 2017) noclegów udzielonych w Polsce, a razem z następnymi w kolejności województwami: pomorskim (9,8 mln), mazowieckim (9,4 mln) i dolnośląskim (9 mln) było to 64,5 proc. (w 2017 r. – 64,3 proc.). Wzrost w stosunku

do roku 2017 odnotowano w 14 województwach – największy w: łódzkim (o 9,3 proc.), śląskim (8,7 proc.), zachodniopomorskim (7,8 proc.) i świętokrzyskim (7,3 proc.), a najmniejszy w warmińsko-mazurskim i wielkopolskim (po 3,3 proc.). Niewielki spadek wystąpił w województwach: opolskim (o 3,4 proc.) i podlaskim (2,7 proc.). Na obszarach nadmorskich

odnotowano wzrost liczby udzielonych noclegów o 7,7 proc. i stanowiły one 24,6 proc. ogółu udzielonych noclegów dla całej Polski (24,2 proc. w 2017 r.).

Stopień wykorzystania miejsc noclegowych W 2018 r. stopień wykorzystania miejsc noclegowych łącznie we wszystkich turystycznych

Wykres 6. Noclegi udzielone w turystycznych obiektach noclegowych według rodzaju obiektu w 2018 r.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT BAZA NOCLEGOWA

Tablica 1. Porównanie liczby noclegów udzielonych w turystycznych obiektach noclegowych w 2017 r. i 2018 r.

obiektach noclegowych wyniósł 40,1 proc. ( w 2017 r. – 39,3 proc.). Najwyższy wskaźnik odnotowano w lipcu – 51,8 proc. Najlepsze wyniki, podobnie jak rok wcześniej, odnotowano w zakładach uzdrowiskowych – 79,6 proc. (w 2017 r. – 77,5 proc.). Najniższe wykorzystanie w tych obiektach obserwowano w grudniu 2018 r. (64,0 proc.), czyli o 23,9 p.proc. mniej w porównaniu do sierpnia, kiedy to stopień wykorzystania miejsc noclegowych w zakładach uzdrowiskowych wyniósł 87,9 proc. W obiektach hotelowych stopień wykorzystania miejsc noclegowych w 2018 r. wyniósł 40,8 proc., czyli o 1,0 p.proc. więcej niż w 2017 r. Najwyższe wykorzystanie miejsc noclegowych w tego typu obiektach odnotowano w sierpniu – 52,7 proc., a najniższe w styczniu – 32,5 proc. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w turystycznych obiektach noclegowych na obszarach nadmorskich w okresie wakacyjnym 2018 r. wyniósł – 66,8 proc. w lipcu i 62,5 proc. w sierpniu (w tym samym okresie roku poprzedniego odpowiednio 66,1 proc. i 62,6 proc.), podczas gdy średnio dla pozostałego obszaru kraju było to odpowiednio 46,3 proc. i 47,5 proc. (w lipcu i sierpniu 2017 r. – 47,0 proc. i 46,3 proc.).

Wynajęte pokoje i stopień ich wykorzystania w obiektach hotelowych Od stycznia do końca grudnia 2018 roku w obiektach hotelowych (czyli w hotelach, motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych) wynajęto 29,9 mln pokoi (o 6,1 proc. więcej niż w 2017 r.), z czego 8,9 mln, tj. 29,8 proc. turystom zagranicznym (o 4,7 proc. więcej niż w 2017 r.). Najwięcej, bo aż 25,6 mln pokoi wynajęto w hotelach (o 5,9 proc. więcej niż w 2017 r.), w tym 7,9 mln turystom zagranicznym (o 3,6 proc. więcej niż w 2017 r.), co stanowiło 31,0 proc. ogółu wynajętych pokoi. Wykorzystanie pokoi w hotelach,

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych w ciągu całego 2018 r. wyniosło 49,8 proc. (48,9 proc. w 2017 r.). Największy stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych zanotowano w sierpniu – 59,4 proc., a najniższy w styczniu 39,7 proc.

Tablica 2. Porównanie liczby udzielonych noclegów i stopnia wykorzystania miejsc noclegowych w turystycznych obiektach noclegowych w 2017 r. i 2018 r. – według województw i na obszarach nadmorskich

Powiaty, w których udzielono najwięcej noclegów W grupie 10 proc. (38) powiatów (łącznie z miastami na prawach powiatu), w których udzielono najwięcej noclegów, tak jak w latach poprzednich, na pierwszych lokatach znalazły się kolejno: Warszawa (6,4 mln), Kraków (5,6 mln) oraz powiat kołobrzeski (5,1 mln), które łącznie koncentrowały 19,2 proc. wszystkich noclegów udzielonych w 2017 r. (w 2017 r. 19,1 proc.). Dla pierwszych 11 powiatów kolejność ustalona w 2017 r. pozostała bez zmian, a pomimo niewielkich zmian w kolejności jest to grupa tych samych 38 powiatów, co w 2017 r. W górnej grupie decylowej obok największych miast dominują powiaty położone nad morzem, w górach oraz powiaty z miejscowościami uzdrowiskowymi. Największy wzrost w stosunku do roku poprzedniego odnotowano w powiecie nowodworskim (o 18,0 proc.) oraz w miastach na prawach powiatu: w Katowicach (o 17,8 proc.) i w Łodzi (16,3 proc.). Pod względem liczby udzielonych noclegów w odniesieniu do liczby ludności na pierwszych lokatach znalazły się powiaty: kołobrzeski (64 tys. noclegów na 1 tys. ludności), Świnoujście (51 tys. noclegów na 1 tys. ludności) oraz tatrzański (47 tys. na 1 tys. ludności). Warszawa, prowadząca pod względem liczby udzielonych noclegów, w odniesieniu do liczby ludności zajęła dopiero 41 pozycję wśród 380 powiatów i miast na prawach powiatu (prawie 4 tys. noclegów na 1 tys. ludności). Kraków uplasował się na 23 miejscu (7 tys. noclegów na 1 tys. ludności). Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

RAPORT BAZA NOCLEGOWA

Wykres 7. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w obiektach hotelowych i niehotelowych w 2017 r. i 2018 r. według miesięcy (w proc.)

Wykres 8. Stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych w 2017 r. i 2018 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

2019 I KWARTAŁ RAPORT BAZA NOCLEGOWA

KONTYNUACJA WZROSTU W pierwszych trzech miesiącach 2019 roku, w porównaniu do I kwartału 2018 roku, widoczny był wzrost ogólnej liczby turystów korzystających z bazy noclegowej – o 7,1 proc. oraz liczby udzielonych noclegów – o 6,5 proc. Jednocześnie zanotowano wzrost liczby turystów zagranicznych o 1,7 proc. oraz liczby pokoi przez nich wynajętych o 2,2 proc.

100

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

I kwartale 2019 roku w turystycznych obiektach noclegowych zatrzymało się 6,7 mln turystów, którym udzielono 16,8 mln noclegów. W analogicznym okresie roku poprzedniego

z turystycznych obiektów noclegowych skorzystało 6,3 mln osób i udzielono 15,8 mln noclegów. W obiektach hotelowych (czyli w hotelach, motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych) w I kwartale

2019 r. udzielono 10,8 mln noclegów (najwięcej w hotelach – 9,1 mln), zaś w pozostałych obiektach 6 mln (najwięcej w zakładach uzdrowiskowych – 2,5 mln i ośrodkach wczasowych – 1,1 mln).

Udział noclegów udzielonych turystom krajowym w ogólnej liczbie udzielonych noclegów wyniósł 80,5 proc., przy czym w obiektach hotelowych wynosił on 74,7 proc., a w pozostałych obiektach niehotelowych

Wykres 1. Turyści korzystający i udzielone noclegi w I kwartale 2018 r. i 2019 r

Wykres 2. Stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych w I kwartale 2018 r. i 2019 r.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

101

RAPORT BAZA NOCLEGOWA

Tablica 1. Porównanie liczby noclegów udzielonych w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2018 r. i 2019 r. – według rodzaju obiektów

102

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

90,8 proc. Turyści zagraniczni najchętniej zatrzymywali się w obiektach hotelowych, na które przypadło 83,1 proc. wszystkich noclegów udzielonych turystom zagranicznym. Na uwagę zasługuje fakt, iż udział noclegów udzielonych w hotelach stanowił aż 72,7 proc. ogółu noclegów udzielonych turystom zagranicznym. Porównując dane dotyczące udzielonych noclegów w I kwartale roku 2018 i 2019 (tabl. 1), zauważyć można wzrost liczby udzielonych noclegów, który ogółem wyniósł 6,5 proc. W obiektach hotelowych analizowanych łącznie zanotowano wzrost o 7,7 proc. W pozostałej bazie noclegowej wzrost liczby udzielonych noclegów wyniósł 4,5 proc. Podkreślić warto wysoki wzrost liczby noclegów udzielanych na kempingach i polach biwakowych (o 45,1 proc.) oraz w pokojach gościnnych (o 19,5 proc.). W okresie od stycznia do marca 2019 r. najwięcej noclegów – 3,2 mln – udzielono w województwie małopolskim, co stanowiło 19,2 proc. wszystkich udzielonych noclegów oraz w województwach: zachodniopomorskim (13,2 proc.), dolnośląskim (12,5 proc.) i mazowieckim (11,6 proc.). Najmniej noclegów udzielono w województwach opolskim (186,8 tys.), podlaskim (193,4 tys.) i lubuskim (205,2 tys.). Dla tych trzech województw udział w rynku świadczenia usług noclegowych wyniósł łącznie zaledwie 3,5 proc. wszystkich udzielonych noclegów. W stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego wzrost liczby udzielonych noclegów nastąpił we wszystkich województwach, największy w: opolskim (o 18,3 proc.), świętokrzyskim (o 16,7 proc.), pomorskim (o 11,5 proc.), łódzkim (o 11,3 proc.) i dolnośląskim (o 10,8 proc.). Najwięcej turystów zagranicznych korzystało z turystycznej bazy noclegowej w województwach: mazowieckim (290,7 tys., co stanowiło 22,4 proc. ogółu

BAZA NOCLEGOWA RAPORT

16,8 MLN

UDZIELONYCH NOCLEGÓW

Wynajęte pokoje i stopień ich wykorzystania w obiektach hotelowych Od początku stycznia do końca marca 2019 roku w obiektach hotelowych wynajęto 6,5 mln pokoi, z czego 1,7 mln turystom

zagranicznym (w 2018 r. odpowiednio 6,1 mln i 1,7 mln). Tak samo, jak w I kwartale poprzedniego roku, najwięcej pokoi wynajęto w hotelach (5,6 mln), w tym 1,6 mln turystom zagranicznym (w 2018 r. odpowiednio 5,3 mln i 1,5 mln).

I Q 2019

Tablica 2. Porównanie liczby udzielonych noclegów w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2018 r. i 2019 r. – według województw

turystów zagranicznych) oraz małopolskim (284,7 tys. – 21,9 proc.). Najwięcej noclegów udzielono turystom zagranicznym w województwach: małopolskim – 713,7 tys. (21,7 proc. ogółu noclegów udzielonych turystom zagranicznym), zachodniopomorskim (704 tys. noclegów – 21,4 proc.) oraz mazowieckim (580,2 tys. – 17,7 proc.). Warto podkreślić, że w pierwszym kwartale 2019 r. w województwach: małopolskim, mazowieckim i zachodniopomorskim koncentrowało się: – 56,1 proc. turystów zagranicznych korzystających z turystycznych obiektów noclegowych; – 60,8 proc. noclegów udzielanych turystom zagranicznym.

Stopień wykorzystania miejsc noclegowych W okresie od stycznia do marca 2019 r. stopień wykorzystania miejsc noclegowych we wszystkich turystycznych obiektach noclegowych wyniósł 34,4 proc., był więc nieco wyższy niż w analogicznym okresie roku 2018 (33,8 proc.): w obiektach hotelowych wyniósł 35,3 proc. (w 2018 r. – 34,2 proc.), a w całej pozostałej niehotelowej bazie noclegowej – 32,7 proc. (w 2018 r. – 33,2 proc.). Najlepsze, pod względem wykorzystania miejsc noclegowych, wyniki w I kwartale 2019 r., odnotowano w zakładach uzdrowiskowych – 73,6 proc. (w I kw. 2018 r. – 73,7 proc.). Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

103

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

w opinii op GRUPA HOTELOWA ORBIS, ACCOR

rupa Hotelowa Orbis to największa sieć hoteli w Polsce i w Europie Wschodniej, oferująca prawie 22 tys. pokoi w 136 hotelach. Orbis jest wyłącznym licencjodawcą marek Accor w 16 krajach: w Bośni i Hercegowinie, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogórze, Czechach, Estonii, na Litwie, Łotwie, w Macedonii, Mołdawii, Polsce, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i na Węgrzech. Hotele działają pod markami Sofitel, MGallery, Pullman, Novotel, Mercure, ibis, ibis Styles i ibis budget. Rozpoznawalne na świecie marki gwarantują wysoką jakość usług w hotelach o zróżnicowanym standardzie, od luksusowych pięciogwiazdkowych po ekonomiczne, jednogwiazdkowe. Od 1997 roku Orbis jest notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Aktualnie Grupa Orbis ma w sieci, w regionie Europy Wschodniej (13 krajów), 136 hoteli z blisko 22 tys. pokoi. W Polsce: 74 hotele, 12 550 pokoi. W drugiej połowie 2018 roku Grupa kontynuowała działania mające na celu wzrost jej udziału w rynku oraz koncentrację inwestycji w kluczowych miastach.

104

Dążąc do optymalizacji portfela hoteli, Orbis skupił swoją uwagę na wysoko rentownych inwestycjach, realizując jednocześnie transakcje sprzedaży i franczyzy zwrotnej hoteli o niestrategicznym

Mercure – 137 pokoi), ibis Styles Radom (150 pokoi), ibis Styles Kraków Santorini (120 pokoi). W pierwszej połowie 2019 roku podpisano nowe umowy franczyzy na hotele: Mercure Sosnowiec

z n a czeniu dla Grupy. W tym okresie podpisano w Polsce sześć nowych umów franczyzy i zarządzania, m.in.: Mercure Katowice City Center (268 pokoi), kompleks Mercure & ibis Warszawa Bielany (ibis – 185 pokoi,

(120 pokoi), ibis Słupsk (60 pokoi), Mercure Białystok (92 pokoje). W ramach optymalizacji portfela własnych hoteli pod koniec lipca 2018 r. sfinalizowano sprzedaż hoteli Mercure Cieszyn

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

oraz ibis Styles Bielsko-Biała. W I kwartale 2019 roku Orbis sprzedał hotel ibis budget w Toruniu. W pierwszej połowie 2019 r. rozpoczęto budowę własnego obiektu – ibis Styles Szczecin Stare Miasto (161 pokoi), który powita pierwszych gości w 2020 roku, a także przeprowadzono modernizację hoteli położonych w kluczowych lokalizacjach: Sofitel Warsaw Victoria, Novotel Krakow City West i ibis & Novotel Poznań Centrum. W listopadzie 2018 r. został otwarty własny hotel ibis Styles Warszawa Centrum (179 pokoi), a w drugiej połowie 2018 roku dodatkowo na rynek weszły dwa hotele franczyzowe: ibis Styles Warszawa City (220 pokoi) i ibis Styles Warszawa West (193 pokoje). W pierwszej połowie 2019 roku otwarto nowy hotel, na podstawie wcześniej podpisanej umowy franczyzy: Bachleda Luxury Hotel Kraków MGallery (64 pokoje).

Podsumowanie: Druga połowa 2018 r. – otwarcie hotelu ibis Styles Warszawa Centrum

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

peratorów – sfinalizowanie sprzedaży hoteli Mercure Cieszyn oraz ibis Styles Bielsko-Biała – rozpoczęcie działalności w ramach umowy franczyzowej hotelu ibis Styles Warszawa West – nowe umowy: Mercure Katowice City Center, Mercure & ibis Warszawa Bielany, ibis Styles Radom, ibis Styles Kraków Santorini.

Pierwsza połowa 2019 r. – otwarcie hotelu Bachleda Luxury Hotel Kraków MGallery; – rozpoczęcie budowy własnego hotelu ibis Styles Szczecin Stare Miasto; – sześć nowych umów asset light, m.in. na: Mercure Sosnowiec, ibis Słupsk, Mercure Białystok; – sprzedaż hotelu ibis budget w Toruniu; – renowacje: Novotel/ibis Poznan, Novotel Kraków City West, Sofitel Warsaw Victoria; – planowane otwarcie hoteli: ibis Styles Nowy Targ (franczyza), Mercure Warszawa Ursus Station (zarządzanie), ibis Styles Lublin Stare Miasto (franczyza), The Bridge Wrocław – MGallery Collection (zarządzanie).

W czerwcu br. Orbis rozpoczął nową fazę rozwoju i podpisał warunkowe porozumienie z Accorem dotyczące sprzedaży działalności serwisowej oraz ustalił zasady umów o zarządzanie, które będą zawarte między stronami i obejmą wszystkie hotele własne i dzierżawione w Grupie Orbis. Podpisanie umowy sprzedaży planowane jest na październik 2019 r. W międzyczasie dokonywany jest podział Orbisu na dwie linie biznesowe: serwisową i nieruchomościową. Orbis, posiadając dziś cenny portfel 72 własnych obiektów jest gotowy skoncentrować swoją strategię i działalność operacyjną jako gracz na rynku nieruchomości hotelowych.

IRENEUSZ WĘGŁOWSKI WICEPREZES ZARZĄDU ORBIS PREZES IGHP Po dynamicznych wzrostach podaży miejsc noclegowych w ostatnich latach sytuacja w branży nieco się ustabilizowała. Mam tu na myśli nie tylko podaż nowych obiektów hotelarskich, ale też obiektów „hotelopodobnych”, nieskategoryzowanych, a także tysięcy pokoi przeznaczonych na krótkotrwały najem, które wpływają na rynek

usług noclegowych. Prognozy dotyczące koniunktury gospodarczej są nadal korzystne i potwierdzają kontynuację aktualnego trendu, dlatego w kolejnych latach będziemy obserwowali realizację nowych inwestycji hotelarskich i okresowe spiętrzenia podaży pokoi hotelowych w miastach i regionach szczególnie atrakcyjnych turystycznie lub biznesowo. Rozwój gospodarczy kraju notowany od wielu lat sprawia, że potencjał naszego rynku stale przyciąga nowych graczy nie tylko z Europy, ale też globalnych inwestorów i międzynarodowe sieci hotelowe. Polska oferuje wiele walorów turystycznych wspieranych przez dynamiczny rozwój wielu miast i regionów, poprawę infrastruktury transportowej, a także bogatą ofertę wydarzeń o charakterze sportowym i kulturalnym. W najatrakcyjniejszych i najsilniej rozwijających się aglomeracjach, takich jak Warszawa, Trójmiasto czy Kraków, pomimo dużej bazy hotelowej, odnotowujemy znaczny wzrost liczby nowych pokoi hotelowych. Według analityków, w 2019 roku, w Polsce przybędzie około 7 tys. pokoi. Tylko w Warszawie, w perspektywie 2019-2020, trzeba się liczyć z prawie 20-proc. wzrostem liczby pokoi hotelowych, w czym udział będą

miały też inwestycje Orbisu. Dynamicznie rozwijającymi się rynkami pod kątem nowych miejsc noclegowych są również: wrocławski, poznański i łódzki. Operatorzy wprowadzają na rynek polski nowe marki hotelowe, co jest szczególnie widoczne w destynacjach turystycznych, w których do tej pory dominowali zazwyczaj lokalni inwestorzy. Dodatkowo, w dużych miastach podaż zasilana jest intensywnie przez rynek mieszkań prywatnych na wynajem, które konkurują z obiektami skategoryzowanymi. Odpowiedzią hotelarzy na wzrastający udział mieszkań na wynajem są aparthotele, które łączą w sobie zalety apartamentu z dobrej jakości usługą hotelarską. Dalszy, stabilny wzrost liczby podróżnych, w tym klientów biznesowych, pozwoli w dłuższym okresie równoważyć popyt i podaż. Jeśli weźmiemy pod uwagę wielkość nowych powierzchni biurowych np. w Warszawie to uświadomimy sobie, jak duży jest potencjał dalszego rozwoju naszej branży. Podsumowując, branża hotelarska ma się dobrze, a jej przyszłość, jak zawsze, zależy od panującej sytuacji gospodarczej, rozwagi inwestorów i przemyślanych decyzji nt. budowy nowych obiektów.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

105

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

GRUPA NOSALOWY

o polskie przedsiębiorstwo hotelarsko-inwestycyjne zajmujące się w sposób kompleksowy przygotowaniem inwestycji, w szczególności usługowych i mieszkalnych, budową obiektów oraz ich komercjalizacją i zarządzaniem. Obecnie realizuje kolejne inwestycje oraz zarządza wybudowanymi już przez siebie hotelami, w tym także dwoma obiektami w systemie condo. Flagowym obiektem Grupy jest Nosalowy Dwór Resort & SPA w Zakopanem, największy kompleks hotelowo-konferencyjny w południowej części Polski oraz jedna z najbardziej znanych rodzimych marek hotelowych i destynacji MICE. Nosalowy Dwór Resort & SPA tworzą cztery obiekty w standardzie przede wszystkim czteroi pięciogwiazdkowym, z blisko 400 pokojami oraz doskonałą infrastrukturą towarzyszącą. Poza dużymi i nowoczesnymi pokojami w Resorcie znajduje się rozbudowana strefa wellness (z autorskim SPA), kompleksowo wyposażona siłownia, basen, sauny, strefa relaksu, trzy restauracje, lobby bary, widokowe kawiarnie, rozległe tereny zewnętrzne z wiatami grillowymi oraz bogata infrastruktura dla dzieci. Wyróżnikiem Resortu jest jego zaplecze MICE, jedno z największych w kraju. Resort dysponuje 23 salami dla ponad 2 tys. osób, w tym Centrum Kongresowym „Gerlach” mieszczącym blisko 1,2 tys. osób w jednej sali. Posiadana infrastruktura pozwala Resortowi na realizację prestiżowych imprez sportowych, muzycznych i modowych oraz obsługę najbardziej wymagających klientów MICE. Resort jest laureatem wielu nagród oraz jest jedynym obiektem, który trzy razy, rok po roku, zwyciężył w prestiżowym konkursie MP Power Awards (w kategoriach „Kongres”, „Multi” i „Event Venue”). Posiada również ekologiczne certyfikaty jakości.

106

Najnowszym obiektem Grupy Nosalowy będzie powstający w samym sercu Zakopanego pięciogwiazdkowy Nosalowy Park Hotel & SPA, którego otwarcie planowane jest już w najbliższym sezonie zimowym. Obiekt powstaje w rozbudowywanym pałacu Villa Marilor, którego historia sięga 1905 roku. W okresie 20-lecia międzywojennego miejsce to było jednym z najważniejszych salonów towarzyskich Zakopa-

neg o . N o w y hotel ma nawiązywać do najlepszych czasów stolicy polskich Tatr oraz bogatej historii miejsca. Opracowany przez pracownię Kahl-Gaczorek Architekci projekt nawiązuje do najlepszych wzorców zakopiańskiej architektury mieszczańskiej, łącząc styl secesyjny i art deco. Za projekt wnętrz odpowiada gdańska pracownia Ideograf. Nosalowy Park Hotel & SPA wyróżniać się będzie nowoczesną elegancją, a swoich gości zachęci do pójścia o krok dalej, odkrycia i spojrzenia na Zakopane z innej perspektywy. Obiekt oferować będzie blisko 140 pięciogwiazdkowych pokoi, zaprojektowanych i urządzonych

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

z dbałością o najmniejsze detale, z zachwycającym widokiem na Tatry Wysokie i pasmo Gubałówki. Hotel dysponować będzie pełną infrastrukturą rekreacyjną, ekskluzywnymi salami konferencyjnymi oraz jedyną w swoim rodzaju autorską restauracją a la carte. Grupa Nosalowy realizuje obecnie trzy dalsze inwestycje aparthotelowe oraz kolejną inwestycję hotelową,

również poza Podhalem. W ramach Nosalowy Dwór Resort & SPA Grupa stworzyła w roku 2018 nową przestrzeń SPA wraz z własną autorską marką – NABE. Marka ta powstała z połączenia koncepcji NATURE oraz BEAUTY, czerpiąc inspiracje z natury i sił żywiołów. Stworzono przestrzeń, w której gość ma możliwość całkowitego odprężenia przy wysokiej jakości usługach i profesjonalnej obsłudze. Dla Resortu nie jest to jedynie dodatek do świadczonych usług, lecz kluczowy element budowania guest experience, zarówno w segmencie gości indywidualnych, jak i konferencyjnych (na których w SPA czeka dedykowana oferta). Marka NABE będzie rozwijana w kolejnych hotelach Grupy, w tym w Nosalowy Park.

WIKTOR WRÓBEL PREZES ZARZĄDU NOSALOWY DWÓR (SPÓŁKI ZARZĄDZAJĄCEJ HOTELAMI GRUPY NOSALOWY) Rynek hotelarski w Polsce pozostaje jeszcze cały czas w fazie rozwoju. Widać to po dużej liczbie wciąż oddawanych obiektów, a także po utrzymującym się zainteresowaniu naszym krajem ze strony sieci zagranicznych. Przez wiele lat dla dynamiki wzrostu ważny był przede wszystkim brak odpowiednich obiektów noclegowych, połączony z rosnącymi oczekiwaniami turystów – nowe hotele o odpowiednim standardzie mogły wypełnić powstałą lukę. Popularność condo jako modelu finansowania również napędzała rozwój nowych obiektów, a dzięki wzrostowi cen lokali na rynku pierwotnym, pozwoliła wielu deweloperom spoza segmentu hotelarskiego na wejście na rynek hoteli lub tzw. aparthoteli. Brak atrakcyjnych alternatyw wśród lokat bankowych czy dynamiki na GPW dodatkowo zachęcały do inwestycji w bezobsługowe lokale wynajmowane później w systemie condo. Podobny rozwój będzie trudny do utrzymania w perspektywie najbliższych kilku lat, i to nie tylko z racji naturalnej cykliczności rynku. Ważnym powodem jest skokowy wzrost kosztów inwestycji wynikający w szczególności z problemów na rynku pracy, wzrostu cen surowców oraz z coraz wyższych cen nieruchomości. Czynniki te wpłyną na ogólną opłacalność inwestycji hotelowych, dotykając szczególnie hoteli w systemie condo – konieczność budowy odpowiedniego zaplecza towarzyszącego (sale konferencyjne, gastronomia czy strefa wellness) może na tyle podwyższyć koszty inwestycji, że przekroczą wpływy ze sprzedaży lokali i sprawią, że cała inwestycja będzie nieopłacalna. W przypadku inwestorów nieznających specyfiki rynku hotelarskiego wzrost kosztów może również prowadzić

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

do budowy hoteli okrojonych (bez koniecznego zaplecza). To z kolei grozi późniejszą niewypłacalnością takich obiektów. Już dziś widać na rynku ryzykowne mariaże wywindowanych cen sprzedaży lokali, atrakcyjnych czynszów obiecywanych nabywcom (opisywanych jako stały procent wypłacany od ceny zakupu lokalu) oraz szczątkowej infrastruktury towarzyszącej obiektu (bardzo utrudniającej wypracowanie odpowiedniego przychodu w okresie najmu i w konsekwencji wypłatę obiecanych czynszów). W niektórych lokalizacjach widoczne jest także nasycenie w segmencie hotelowym. Dobrym przykładem jest chociażby rynek Trójmiejski, gdzie czynniki takie jak bogata oferta kulturalno-wypoczynkowa i dogodne położenie przyczyniły się do wzrostu liczby

dostępnych na rynku pokoi, czego efektem stało się wyhamowanie dynamiki wzrostu obłożenia czy cen średnich (ARR). Nie jest to jednak tendencja nie do odwrócenia, a rynki takie należy dalej obserwować. Prawdopodobne w najbliższych latach utrzymanie przez

Polskę własnej waluty (relatywnie słabszej niż np. Euro) przekładające się na atrakcyjne ceny usług, a także bezpieczeństwo wewnętrzne, może prowadzić do wzrostu popytu wśród turystów zagranicznych. Nie bez znaczenia jest również dalszy wzrost gospodarczy który – jeżeli

się utrzyma – skutkować będzie dalszym bogaceniem się Polaków. Przyhamowanie nowych inwestycji (związane z czynnikami wspomnianymi wyżej) może więc doprowadzić do stabilizacji lub nawet, w dłuższej perspektywie, wzrostu rentowności hoteli na tych rynkach.

NADWIŚLAŃSKA AGENCJA TURYSTYCZNA WŁAŚCICIEL SIECI NAT

ieć hoteli i ośrodków wypoczynkowych NAT to aktualnie dziewięć hoteli trzygwiazdkowych oraz osiem ośrodków o rodzinnym charakterze, rozmieszczonych w najbardziej atrakcyjnych turystycznie lokalizacjach w Polsce. Oferta sieci obejmuje wypoczynek rodzinny, pobyty prozdrowotne i promujące aktywne spędzanie wolnego czasu na Pomorzu, Mazurach, Ziemi Kłodzkiej, w Beskidach i Tatrach. Jednym z nadrzędnych elementów wizji realizowanej konsekwentnie przez sieć NAT jest zapewnienie polskim rodzinom komfortowego, a przy tym ekonomicznego wypoczynku w najciekawszych destynacjach w Polsce. Od kilku lat sieć dokłada wszelkich starań, by rozwijać swoje hotele i ośrodki, podnosząc ich jakość i zapewniając gościom coraz wyższy stopień komfortu. W roku 2019 z sukcesem zakończyła się inwestycja realizowana w Bukowinie Tatrzańskiej – rozbudowany został działający tam trzygwiazdkowy hotel NAT.

LUCJAN KARASIEWICZ PREZES ZARZĄDU Kierując się potrzebami i preferencjami naszych gości, biorąc pod uwagę atrakcyjność poszczególnych kierunk ó w i obłożen i e naszych hoteli i ośrodk ó w , podjęliśmy d e cyzję o stworzeniu nowych miejsc noclegowych w naszym trzygwiazdkowym hotelu w Bukowinie Tatrzańskiej. Inwestycję rozpoczęliśmy niedługo po kategoryzacji

hotelu, która miała miejsce w lipcu 2018 roku. Po niespełna dwóch latach prac, z początkiem sierpnia 2019 roku oddaliśmy do dyspozycji gości zupełnie nowe miejsca noclegowe. Hotel został powiększony o nowy budynek, w którym znajduje się sześć dwuosobowych pokoi oraz trzy rodzinne dwupoziomowe apartamenty. Wyjście naprzeciw potrzebom rodzin z dziećmi, jako głównej grupy docelowej sieci NAT, jest jednym z naszych priorytetów. Stąd też pomysł na dwupoziomowe

apartamenty wyposażone w aneks kuchenny, umożliwiające połączenie niezależnego wypoczynku z możliwością korzystania z zaplecza hotelowego (kameralnej strefy relaksu czy oferty naszej autorskiej restauracji TaTRadycja). Przygotowane przez nas miejsca utrzymane są w nowoczesnej i komfortowej aranżacji, nawiązują jednak do podhalańskiej tradycji, posiadając liczne góralskie akcenty. Niewątpliwym atutem jest położenie hotelu w pobliżu tak chętnie odwiedzanych przez gości term. Rozwój hotelu w Bukowinie to tylko jedna z wielu prowadzonych i planowanych przez sieć NAT inwestycji. Obok modernizacji naszych nadmorskich ośrodków, jesteśmy bardzo blisko zwiększenia liczby hoteli w ofercie. Jesienią tego roku nasz Ośrodek Leczniczo-Wypoczynkowy SMREK w Piwnicznej powinien zostać skategoryzowany jako trzygwiazdkowy hotel, zmieniając tym samym nazwę na Hotel NAT*** Piwniczna Zdrój.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

107

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

GRUPA ARCHE

rupa prowadzi działalność, głównie deweloperską, od 1991 roku. Od tego czasu wybudowała ok. 8 tys. domów i mieszkań. Działalność hotelarska pojawiła się trochę z przypadku. W roku 1997 zakupiono od Skarbu Państwa duże magazyny w Siedlcach, przy których stał niewielki biurowiec. Wyburzyć było szkoda, do najmu nie było chętnych i tak pojawił się pomysł na hotel. Pierwszy miał 35 pokoi i tak przez wiele lat funkcjonował. Dopiero 10 lat później pojawił się Pałac Łochów, a później kolejno co dwa-trzy lata hotele: Puławska Residence w Warszawie, Tobaco w Łodzi, Zamek Janów Podlaski, Hotel Arche w Częstochowie. Pomysły na hotele pojawiły się w sytuacji, gdy na część nieruchomości plan nie przewidywał mieszkaniówki, tylko usługi lub chęci odskoczni do obiektów zabytkowych. Dopiero jakieś trzy lata temu powstał pomysł, żeby wykorzystać doświadczenia zespołu (a czasem błędy) i zdecydowanie wejść w działalność hotelarską. Efektem tego było otwarcie – pod koniec zeszłego roku – pięciu hoteli i jednego już w roku 2019, oferujących w sumie z ponad 1 tys. pokoi. Serię otwarć rozpoczął hotel Koszary w Górze Kalwarii: dwa zabytkowe koszarowce z 82 pokojami i 33 apartamentami na dłuższe

108

pobyty. Hotel powstał w miejscu dawnej siedziby wojskowego garnizonu, a jeszcze wcześniej miejsce to było zajmowane przez ojców dominikanów. Koszary łączą historię z teraźniejszością, surowość wystroju z funkcjonalnością. Zabytkowy budynek z 1863 roku został utrzymany w industrialnym, loftowym stylu, z zachowaniem oryginalnych elementów. K o l e j n o otwierane były hotele

w Warszawie: Poloneza – miejski hotel ze 150 pokojami, zlokalizowany na warszawskim Ursynowie w okolicach ul. Puławskiej, ale w zacisznym miejscu. Obiekt zaprojektowano i wykończono specjalnie z myślą o potrzebach i wygodach rezydentów wynajmujących apartamenty i pokoje na długie pobyty. Komfortowe

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

powierzchnie porównywalne są do powierzchni mieszkań zapewniając wygodę oraz przestrzeń. Arche Hotel Krakowska ze 344 pokojami to nowoczesny, komfortowy obiekt inspirowany stylem art deco. Hotel może przyjąć jednorazowo ponad 700 gości. Matejki Residence w Łodzi, usytuowany jest w tętniącej życiem

dzielnicy uniwersyteckiej przy ul. Jana Matejki 11 i liczy 223 pokoje. To apartamenty na wynajem krótko- i długoterminowy. Arche Hotel Lublin położony przy ul. Zamojskiej sprawia, że to właśnie lokalizacja hotelu jest jednym z najważniejszych jego atutów. W pobliżu znajduje się obiekt sportowy Aqua Lublin z basenem olimpijskim, Dworzec Kolejowy oraz przepiękne Stare Miasto. W obiekcie znajduje się 132 komfortowo urządzonych pokoi i apartamentów. Hotel Arche jest również najlepszą alternatywą dla wystawców czy organizatorów Lubelskich Targów, ponieważ obiekt jest najbliższą bazą noclegową. Ostatnio otwarty to hotel Geologiczna w Warszawie. To sześciopiętrowy budynek, minimalistyczny w formie, z industrialnym wnętrzami. Nowoczesny obiekt – spełniający wymogi minimum trzech gwiazdek – zapewnia 80 przestronnych pokoi. Aktualnie Grupa posiada 12 obiektów hotelowych z ponad 2 tys. pokoi.

W budowie jest pięć obiektów z prawie 1,5 tys. pokoi: Cukrownia Żnin, Dwór Uphagena w Gdańsku, hotel w Pile, a w trakcie rozbudowy hotel Poloneza oraz Pałac i Folwark Łochów.

WŁADYSŁAW GROCHOWSKI PREZES ZARZĄDU Sieć hoteli Arche, mówimy też o niej Kolekcja, znana jest z tego, że każdy obiekt jest inny. Łączymy elementy zabytkowe z nowoczesnymi. Nie lubimy odtwarzania, kopiowania, staramy się zachować zastaną substancję, upływ czasu, ale zderzamy historię z wysokiej klasy elementami współczesnymi. Równocześnie mocno wchodzimy w okoliczną społeczność, tradycję, kulturę, rękodzieło, kuchnię regionalną. Wracamy do źródeł, lokalności. Czujemy, że to ma sens i że jesteśmy potrzebni. W małej cząstce staramy się uczestniczyć w rozwiązywaniu różnych problemów społecznych – w naszych hotelach tworzymy Arche Muzeum Skraj Kultur, gdzie gromadzimy sztukę nieprofesjonalną, eksponaty etnograficzne oraz archeologiczne z wykopalisk na terenie naszych obiektów. Przeprowadziliśmy operację „Czysta rzeka”, która polega na posprzątaniu rzeki Bug i kolejno Polski. Realizowaliśmy akcję „Jemy polskie jabłka”, gdzie na gości hotelowych czekały jabłka w pokojach, a w czasie strajku nauczycieli, każdy mógł przyprowadzić dzieci do naszych hoteli na animacje. W Polsce mieszka ok. 5 procent ludności Europy, ale równocześnie w rynku hotelowym, w turystyce mamy udział ok. 0,5 procent. Mamy w tym zakresie olbrzymie możliwości rozwoju. Dotychczas głównie wyjeżdżaliśmy w świat, mimo, że jesteśmy jako społeczeństwo na dorobku, to część pieniędzy wywozimy. Myślę, że Polska jako rynek turystyczny jest odkrywana, a pieniądze będą przywożone do Polski.

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

BEST WESTERN HOTELS & RESORTS

est Western Hotels & Resorts z siedzibą w Phoenix (Arizona) jest prywatną marką hotelarską z globalną siecią 4,5 tys. hoteli w ponad 100 miejscach na całym świecie. Hotele sieci działają pod 16 markami, które są odpowiedzią na oczekiwania inwestorów i gości: Best Western, Best Western Plus, Best Western Premier, Executive Residency by Best Western, Vīb, GLō, Aiden, Sadie, BW Premier Collection i BW Signature Collection. W wyniku niedawnego przejęcia Best Western wzbogacił swoją ofertę o marki: WorldHotels Luxury, WorldHotels Elite i WorldHotels Distinctive. Portfolio uzupełniają marki franczyzowe SureStay, SureStay Plus oraz SureStay Collection. Działająca od ponad 70 lat Best Western udziela wsparcia logistycznego, sprzedażowego i marketingowego właścicielom hoteli ze swojej sieci, oferuje również wielokrotnie nagradzany system rezerwacji online i przez smartfony.

2018 • W sierpniu czterogwiazdkowe hotele Best Western Premier Kraków Hotel i Best Western Efekt Express w Krakowie, posiadające łącznie 348 pokoi i tworzące nowoczesne centrum konferencyjne zakończyły proces modernizacji swoich części hotelowych. Nowatorskim rozwiązaniem jest możliwość dowolnej aranżacji sal, w tym łączenia ich do całkowitej powierzchni 748 mkw., co pozwala na organizację spotkań nawet dla 700 osób. • W październiku rozpoczęła się przedsprzedaż oferty Best Western Premier Hotel City Center. Jest to nowy czterogwiazdkowy obiekt położony w centrum Wrocławia. Hotel przyjmie pierwszych gości już w tym roku.

• We wrześniu Best Western Hotel Poleczki w Warszawie powiększył swoją bazę noclegową o 29 nowych pokoi typu superior. Obecnie na gości czeka 53 nowocześnie urządzonych pomieszczeń. Hotel posiada trzy gwiazdki i położony jest w pobliżu kompleksu Business Park Poleczki oraz w sąsiedztwie Lotniska Chopina.

Plany na przyszłość • W pierwszym kwartale 2020 r. zostanie otwarty Edison Park Hotel, który zlokalizowany będzie przy ulicy Libelta w Poznaniu w pobliżu Parku Stanisława Moniuszki. Projekt budynku oraz rewitalizację zabytkowej willi przygotowała pracown i a architektoniczna z Poznania prowadzona przez Piotra Bukowego. Hotel zaoferuje gościom 63 pokoje i funkcjonować będzie pod szyldem BW Premier Collection. • Z końcem 2020 r. pierwszych gości przyjmie Sure Hotel by Best Western Old Town w Poznaniu. Będzie to pierwszy w Polsce obiekt funkcjonujący pod tą marką. Położony w centrum miasta hotel do dyspozycji gości odda 40 pokoi. • Pod koniec 2020 r. planowane jest otwarcie nowo budowanego Best Western Plus Hotel Warsaw przy ul. Kosmatki w warszawskim Wawrze. Do

dyspozycji gości zostanie oddanych 100 pokoi. Ponadto hotel zostanie wyposażony w zaplecze konferencyjne, restaurację, bar oraz strefę przeznaczoną do pracy co-workingowej. • W 2021 r. planowane jest otwarcie Best Western Premier Navy Hotel w Świnoujściu. Na gości czekać będą 273 luksusowe pokoje o powierzchni od 23 mkw. do 60 mkw., reprezentacyjna recepcja z lobby, dwie tematyczne restauracje oraz sale konferencyjne. W hotelu znajdzie się także duża strefa SPA i wellness z basenami, saunami, s i łown i ą oraz gabinetami zabiegowymi i odnowy biologicznej. W Polsce do sieci należy obecnie 18 hoteli, a w planach jest dołączenie kolejnych pięć obiektów, w tym: Best Western Plus Hotel Warsaw, Best Western Premier Navy Hotel, Best Western Premier Hotel City Center oraz jednego BW Premier Collection (Edison Park Hotel, BW Premier Collection) i jednego Sure Hotel by Best Western Old Town.

SAIJA KEKKONEN DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCA NA FINLANDIĘ, KRAJE BAŁTYCKIE, POLSKĘ I ROSJĘ W turystyce występują trendy ogólnoświatowe, które można zaobserwować także w Polsce. Jednym z najważniejszych aspektów związanych z branżą hotelarską

jest rosnąca rola nowych technologii. Innowacyjne rozwiązania i wirtualna obsługa gości znajdują odzwierciedlenie zarówno w nowoczesnym wystroju wnętrz, jak i wygodnych systemach rezerwacji i specjalnych aplikacji dla użytkowników. Na przykład wykorzystanie technologii VR w Best Western umożliwia naszym potencjalnym gościom wirtualne zwiedzenie hotelu, restauracji i pokoi przed przyjazdem do obiektu, co może zachęcić ich do dokonania rezerwacji. Dzięki wprowadzeniu rozwiązań w zakresie VR marka Best Western znalazła się w pierwszej dziesiątce najbardziej innowacyjnych firm w kategorii AR/VR rankingu Fast Company. Moim zdaniem nowe technologie będą w dalszym ciągu odgrywały zasadniczą rolę w obsłudze gościa – przed przyjazdem do hotelu, w trakcie pobytu i po wyjeździe. Także media społecznościowe i możliwość przeglądania opinii gości z całego świata na temat wybranego hotelu (na popularnych portalach takich jak TripAdvisor) ułatwiają gościom podjęcie właściwej decyzji podczas rezerwacji oraz wnoszą do branży hotelarskiej większą przejrzystość i lepszą jakość. Aż 66 proc. hoteli Best Western w Ameryce Północnej otrzymało certyfikat jakości serwisu TripAdvisor w 2018 roku. Pomijając jednak technologię, jedno się nie zmienia – dzisiejszym gościom tak samo zależy na dobrym stosunku jakości do ceny, jak i wszystkim poprzednim pokoleniom podróżnych. Jednym z najpopularniejszych sposobów na skorzystanie ze znakomitych promocji i zaoszczędzenie pieniędzy jest dołączenie do programu lojalnościowego. Współczesny gość oczekuje spersonalizowanej obsługi, a to właśnie oferuje nasz program lojalnościowy Best Western Rewards. Członkowie zaczynają zdobywać punkty, które nigdy nie tracą ważności, już przy pierwszym pobycie w hotelu.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

109

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

HOTEL PROFESSIONALS HOTEL PROFESSIONALS MANAGEMENT GROUP

lipcu b.r. zespół Hotel Professionals obchodził 5,5-roczny jubileusz działalności na rynku. Historia firmy sięga 2014 roku, kiedy to Alex Kloszewski wraz ze swoim dotychczasowym zespołem utworzył niezależny podmiot doradczy na rynku nieruchomości hotelowych, a rok później w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku powstała spółka siostra Hotel Professionals Management Group (HPMG) dedykowana zarządzaniu obiektami hotelowymi. W tym czasie zespół Hotel Professionals opracował ponad 275 raportów typu studium wykonalności, opinion of value i desktop study, rocznie sporządzał nawet 70 wycen nieruchomości hotelowych, uczestniczył w procesie pozyskania marki lub operatora dla 15 projektów hotelowych, w tym brał udział we wprowadzeniu na polski rynek 8 debiutujących marek hotelowych w różnych lokalizacjach i segmentach, takich jak Crowne Plaza, NYX, Radisson RED, czy Autograph Collection Hotels. Zespół Hotel Professionals uczestniczył również w negocjacjach trzech umów franczyzowych dla lifestylowej marki Moxy, tj. dla otwartych już projektów w Katowicach i na terenie warszawskiego Centrum Praskie Koneser oraz dla planowanego projektu Moxy przy Galerii Mokotów. Siostrzana spółka Hotel Professionals – HPMG, posiada w zarządzaniu 960 pokoi, istniejących oraz będących w realizacji. Portfolio spółki obejmuje Moxy Warsaw Praga, a także będące w fazie budowy hotele i osiedle wypoczynkowych domków modułowych Suntago Village w inwestycji Park of Poland. Ponadto, spółka podpisała umowę na zarządzanie realizowanym obecnie hotelem globalnej sieci w Krakowie. W poprzednich latach HPMG przygotowała do otwarcia

110

i wprowadziła na rynek dwa hotele pod marką Hampton by Hilton w Gdańsku Oliwie oraz Oświęcimiu. Dodatkowo, HPMG wspiera inwestorów w zakresie doradztwa biznesowego i operacyjnego w procesie budowy oraz przygotowania do otwarcia obiektów

Crowne Plaza i Holiday Inn Express powstających w ramach inwestycji Warsaw Hub, hotelu Radisson Red w Warszawie oraz planowanego markowego obiektu zlokalizowanego w Łodzi – łącznie ok. 1 tys. sieciowych pokoi.

Nowa podaż W I połowie 2019 r. byliśmy świadkami kilkunastu spektakularnych otwarć hotelowych. W tym okresie w Polsce otworzyło 18 markowych hoteli należących do sieci hotelowych o zasięgu globalnym, regionalnym lub krajowym, które łącznie wzbogaciły rynek o blisko 2,2 tys. pokoi. Na pierwszym miejscu pod względem liczby nowych pokoi dostarczonych na rynek plasuje się Warszawa, gdzie od początku roku zostało oddanych 5 markowych hoteli z ok. 720 pokojami, w tym hotel pod szyldem

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

debiutującej w Polsce marki – Four Points by Sheraton sieci Marriott, pierwszy w Warszawie hotel Moxy oraz również pierwszy w stolicy hotel Puro. W Krakowie, który jest drugim największym rynkiem pod względem podaży pokoi, również zadebiu-

towały dwie marki. Otworzył się pierwszy w Polsce Metropolo by Golden Tulip oraz Bachleda Luxury Hotel Kraków pod marką MGallery by Sofitel. W Gdańsku miały miejsca dwa długo oczekiwane otwarcia – Radisson Hotel & Suites Gdańsk oraz Holiday Inn Gdańsk City Center, oba na Wyspie Spichrzów. Nowe hotele sieciowe zyskały także Poznań i Kalisz, gdzie otworzyły się hotele pod marką Hampton by Hilton, Łódź z hotelem pod szyldem marki Puro, Lublin, gdzie gości przywitał hotel Focus Premium Lublin, a także Zakopane z nowym hotelem Radisson Blu Hotel & Residences. Wraz z początkiem drugiej połowy 2019 r. otworzył się pierwszy w Polsce hotel sieci Motel One w Warszawie oraz drugi pod marką MGallery by Sofitel na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu. Do końca roku otworzyć się ma co najmniej pięć kolejnych hoteli pod szyldem międzynarodowych marek.

ALEX KLOSZEWSKI PARTNER ZARZĄDZAJĄCY W pierwszym półroczu br. hotele w większości największych miast Polski wykazały wzrost głównych wskaźników efektywności względem wyników zanotowanych w analogicznym okresie 2018 r. Warszawa, Łódź, Poznań, Kraków, Katowice, Wrocław, Sopot, Gdańsk odnotowały wzrosty obłożenia na średnim poziomie około 4,8 proc. przy wzroście wskaźnika ADR na praktycznie niezmiennym poziomie, co daje średni wzrost wskaźnika RevPAR na poziomie około 5,9 proc. względem I półrocza 2018 r. Na podstawie informacji, które nasz zespół otrzymuje od hotelarzy, możemy wnioskować, że wyniki hoteli w tegorocznym sezonie wakacyjnym w większości miejscowości kurortowych będą lepsze w porównaniu z 2018 r. Korzystna pogoda oraz rządowy program 500 plus mają pozytywny wpływ na sezonowy ruch turystyczny. Pozytywną obserwacją jest również fakt, że rynek dobrze wchłania nową podaż hoteli, w tym otwarte niedawno w Warszawie Moxy Warsaw Praga, Four Points by Sheraton, Vienna House Mokotów czy Hotel Warszawa. Hotel Professionals przewiduje, że ten trend będzie się utrzymywał do końca 2019 r. Z ostrożnością natomiast należy podejść do prognoz na rok 2020, biorąc pod uwagę możliwe zmiany na arenie geopolitycznej, takie jak BREXIT, spowolnienie wzrostu wskaźnika PKB w Unii Europejskiej czy możliwe spowolnienie globalnej gospodarki, które mogą mieć bezpośredni wpływ na rynek hotelowy w Polsce. Niemniej jednak, pomimo wielu niewiadomych nie spodziewamy się istotnego spowolnienia na rynku hotelowym w ciągu najbliższych 20 miesięcy.

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

VIENNA HOUSE

o niezależna, europejska grupa hotelowa z ponad 30-letnim doświadczeniem w zarządzaniu hotelami i posiadająca udokumentowane know-how w obszarze rozwoju projektów. Grupa wywodząca się z Austrii kładzie szczególny nacisk na obiekty biznesowe i miejskie w Europie, jednakże strategia ekspansji obejmuje również Azję Południowo-Wschodnią. Aktualnie w portfolio sieci znajduje się 54 hotele i projekty z 8699 pokojami w 10 krajach. Vienna House zatrudnia 3350 pracowników. Do grupy należą obiekty Vienna House, Vienna House Easy i Vienna House R.evo. Unikalne hotele Vienna House prowadzone są w ekskluzywnym standardzie i łączą w sobie ponadczasowy wystrój z elegancją. Koncepcja obiektów Vienna House Easy stawia na swobodny wystrój, niezobowiązującą atmosferę i naturalność. Vienna House R.evo to rewolucja hotelowa dla miejskiego stylu życia: po raz pierwszy połączono funkcjonalność hotelu, elastyczność apartamentów i indywidualność prywatnego mieszkania. W Polsce grupa posiada dwa obiekty Vienna House Easy w Krakowie i Katowicach oraz cztery Vienna House: w Krakowie, Łodzi, Warszawie i Międzyzdrojach. W 2022 r. planowane jest otwarcie Vienna House Easy we Wrocławiu. Vienna House od 2016 r. konsekwentnie realizuje strategię ekspansji, zarówno jeżeli chodzi o nowe lokalizacje w państwach, w których jest już obecna, jak również wkraczanie na nowe rynki w Europie oraz poza nią. Vienna House również intensywnie inwestuje w istniejące obiekty, podwyższając ich standard oraz dostosowując wystrój wnętrz i udogodnienia do współczesnych standardów, oczekiwań gości i wymagań marki.

Rok 2018 obfitował w wiele zmian w portfolio Vienna House. W styczniu ogłoszony został początek pierwszej inwestycji Vienna House w Azji – pięciogwiazdkowy Vienna House Vung Tau w Wietnamie będzie oferował 775 stylowych pokoi, apartamentów, penthouse’ów i willi, a jego otwarcie planowane jest na 2021 r. W lutym otworzony został Vienna House M o kotow Warsaw, który wyróżnia się wysublimowanym designem i zlokalizowany jest w sercu biznesowej dzielnicy polskiej stolicy, niedaleko lotniska. Pod koniec marca zakończyła się generalna renowacja legendarnego Vienna House Diplomat Prague, który był jednym z pierwszych hoteli grupy w Europie i pierwszym w Czechach. Pod koniec kwietnia grupa zainaugurowała kolejny projekt Vienna House Easy w Polsce – miejski hotel w stylu smart casual ma powstać w centrum Wrocławia i od pierwszego kwartału 2022 r. będzie oferować 240 pokoi, modną restaurację, lifestylowe lobby z barem oraz ponad 360-metrowe centrum konferencyjne. Pod koniec kwietnia Vienna House poszerzyła swoje portfolio o 17 hoteli miejskich i dwa projekty hotelowe w Niemczech i Szwajcarii, które odkupiła od koncernu arcona z Rostoku.

Również w kwietniu zakończył się generalny remont Vienna House Amber Baltic Miedzyzdroje, zaś w czerwcu – ostatni etap renowacji Vienna House Easy Cracow. W tym roku w Polsce sieć planuje również drugi etap zmian w Vienna House Andel’s Cracow. W 2020 r. planowane jest również otwarcie 96-pokojowego

Vienna House Kronberg niedaleko Frankfurtu.

KATARZYNA NIEZGODA DYREKTOR DS. ROZWOJU BIZNESU Doskonale wszyscy wiemy, że sytuacja w branży hotelarskiej odzwierciedla koniunkturę gospodarczą. W poprzednich latach sytuacja ekonomiczna w Polsce była bardzo dobra, co wpływało pozytywnie na kondycję hotelarstwa. Jednakże analitycy prognozują osłabienie dynamiki wzrostu PKB, co jest zgodne z wolnorynkowymi cyklami koniunkturalnymi. Zaobserwowaliśmy również negatywny wpływ na biznes hotelarski rządowej decyzji o wprowadzeniu niehandlowych niedziel. Goście z krajów takich jak Izrael rzadziej odwiedzają nasz kraj w weekendy. Jednakże póki co branża hotelarska w Polsce ma się bardzo dobrze, co wynika między innymi z doskonałej kondycji rynku spotkań i kongresów oraz turystycznej atrakcyjności Polski. To sprawia, że mimo rosnącej podaży hoteli obłożenie w pierwszej połowie roku utrzymywało się na wysokim

poziomie. Szczególnie obserwowaliśmy to w Katowicach i Łodzi, które były gospodarzem, m.in. Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej poniżej lat 20 i zapewniły biznes hotelom Vienna House Easy Katowice i Vienna House Andel’s Lodz. Stabilny poziom obłożenia obserwujemy też w Krakowie. Na drugą połowę roku patrzymy optymistycznie, dzięki takim wydarzeniom jak Światowy Kongres Antydopingowy w Katowicach i innym eventom już zarezerwowanym w naszych hotelach. Zdajemy sobie jednak sprawę, że polski rynek hotelarski staje się coraz bardziej nasycony, a osłabienie wzrostu gospodarczego sprawi, że stanie się on jeszcze bardziej konkurencyjny. Hotele muszą przyciągać gości ze wszystkich segmentów coraz ciekawszą ofertą i polityką cenową, odpowiadającą na ich coraz bardziej świadome wymagania. W Vienna House już dziś zmieniamy nasze usługi z myślą o gościach. Przede wszystkim inwestujemy w renowację obiektów – w tym roku trzy hotele: Vienna House Easy Cracow, Vienna House Andel’s Cracow i Vienna House Amber Baltic Miedzyzdroje zyskują lub już zyskały nowe oblicze. Stawiamy na proekologiczne rozwiązania – i to zarówno w płaszczyźnie marketingowej (prowadzimy akcję komunikacyjną #neverstopcaring), jak i operacyjnej. Rezygnacja z jajek „trójek”, stacje do ładowania samochodów elektrycznych, żarówki energooszczędne czy wielorazowe lub biodegradowalne rurki do napojów to tylko niektóre z przykładów. Stawiamy też na lokalność i najwyższą jakość w naszej ofercie gastronomicznej, co jest odpowiedzią na aktualne trendy i oczekiwania klientów. Widzimy na przykład, że goście konferencyjni nie zadowolą już się „zwykłą kawą i herbatą”. Oczekują szlachetnych gatunków i dobrej jakości, a my im to zapewniamy.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

111

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

STOWARZYSZENIE WIELKIE JEZIORA MAZURSKIE 2020

esienią 2014 roku, dwanaście sąsiadujących ze sobą mazurskich gmin wraz z trzema powiatami założyło Stowarzyszenie Wielkie Jeziora Mazurskie 2020. Do wspólnego działania na rzecz realizacji Strategii Wielkie Jeziora Mazurskie 2020, przekonały się Miasto Giżycko i Miasto Mrągowo oraz gminy Giżycko, Mikołajki, Miłki, Mrągowo, Orzysz, Pisz, Pozezdrze, Ruciane-Nida, Ryn i Węgorzewo oraz powiaty Giżycki, Piski i Mrągowski. Świadomość wspólnych interesów i korzyści z wymiany doświadczeń, pozwala wspólnie realizować projekty, które dla każdej gminy z osobna byłyby nieosiągalne, tak finansowo, jak i organizacyjnie. Teraz, w partnerstwie z lokalnym samorządem, czy m.in. Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie, Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad oraz Lasami Państwowymi, realizowane są przedsięwzięcia ważne dla rozwoju całej Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Przykładami takich inwestycji są np. budowana śluza Guzianka II, poprawiająca żeglowność szlaku Wielkich Jezior Mazurskich (pierwszy tego typu polski obiekt hydrotechniczny) oraz ponad 300 kilometrowa Mazurska Pętla Rowerowa, której budowa wkrótce ruszy. Równolegle prowadzonych jest wiele inwestycji lokalnych, poprawiających infrastrukturę turystyczną regionu. Stowarzyszenie, w partnerstwie z 11 gminami realizuje również projekt promocji gospodarczej regionu, pokazujący Mazury jako miejsce atrakcyjne inwestycyjnie i przyjazne inwestorom zarówno z kraju jak i z zagranicy W ostatnim czasie, dzięki aktywności lokalnych samorządowców, podjęto się realizacji wielu inwestycji, które trwale zmienią wygląd Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.

112

Przebudowywane i umacniane są nabrzeża jezior, rzek, kanałów, budowane są nowe promenady czy kładki / mosty piesze, łączące brzegi jezior i kanałów wodnych. Kluczowe z nich prowadzone są w partnerstwie ze Stowarzyszeniem WJM 2020. Inwestycje te bezpośrednio zwiększają ruch turystyczny, a pośrednio sprzyjają rozwojowi bazy noclegowej w obszarze KWJM. W lipcu Stowarzyszenie ogłosiło przetarg na budowę długo wyczekiwanej Mazurskiej Pętli

Rowerowej. Będzie to 305 kilometrowy szlak rowerowy wijący się wokół Wielkich Jezior Mazurskich, prowadzący przez tereny cenne przyrodniczo i krajobrazowo. Na jej budowę pozyskano ponad 46 mln złotych z Funduszy Europejskich, kolejne 10 mln dołożą partnerzy projektu. Mazurska Pętla Rowerowa ze swoimi 18 miejscami obsługi rowerzystów i 7 wieżami widokowymi, umożlwiająca aktywne spędzanie czasu i bezpośrednie odkrywanie piękna oraz unikatowości Mazur – ma szansę zostać jej kluczowym produktem turystycznym.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

PIOTR JAKUBOWSKI PREZES Przed kilkoma laty udało nam się skupić 12 gmin i trzy powiaty położone na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich i założyć Stowarzyszenie. Wspólnie doszliśmy do wniosku, że może ono odegrać pozytywną rolę w tworzeniu dobrego klimatu dla przedsiębiorców, że razem możemy skuteczniej szukać możliwości dalszego rozwoju, pomagać w znalezieniu partnerów gospodarczych czy wspierać i budować współpracę w e -

wnątrzregionalną. Dzięki probiznesowemu podejściu tworzących Stowarzyszenie gmin, coraz skuteczniej udaje się nam zaciekawiać inwestorów możliwościami, jakie oferujemy, a tym samym rozwijać gospodarczo Krainę Wielkich Jezior Mazurskich. Prowadzimy wiele działań promujących gospodarkę regionu – organizujemy wizyty studyjne, spotkania i konferencje dla lokalnego biznesu, uruchomiliśmy lokalny system informacji gospodarczej. Chcielibyśmy z jednej strony wzmocnić pozycję rynkową naszych przedsiębiorców i wzajemne relacje gospodarcze istniejących firm, ale też pokazać, że Mazury to dobre miejsce na ciekawy biznes, wpisujący się w klimat i uwarunkowania tego regionu. Na całym Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich odnaleźć można

jeszcze ciekawe nisze dla inwestycji turystycznych. Sądzę, że obecnie musimy zachować właściwy balans między ofertami jedynie noclegowymi, a tymi, które proponują też możliwość aktywnego spędzania czasu. Potrzebna jest zarówno infrastruktura sportowa, rekreacyjna, jak i strefy relaksu zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci oraz atrakcje kulturalne i edukacyjne. Ludzie chcą odwiedzać miejsca interesujące i przyjazne dzieciom, w których mogą rozwijać swoje pasje poznawcze, sportowe lub przeżyć niecodzienną przygodę – nie tylko w sezonie. Na Mazurach pojawia się też coraz więcej obiektów nazywanych określeniem „slow”. To miejsca, w których właściciele mają ciekawy pomysł na aranżację wpisującą się w krajobraz, przygotowują potrawy z lokalnych produktów, organizują warsztaty pieczenia chleba, lepienia w glinie, tworzą wiejskie atrakcje dla najmłodszych. Praktyka pokazuje, że jeśli faktycznie są one tworzone z pasją i posiadają unikalny klimat oraz ciekawą ofertę, to trudno tam znaleźć wolne miejsce nawet po sezonie wakacyjnym. Tego typu obiekty budują też pozytywne wzorce inwestowania na Mazurach. Stanowią przeciwwagę do tzw. „farm campingowych”, przykładu negatywnego i krótkowzrocznego kierunku rozwoju turystyki, który może doprowadzić niebawem do przesycenia rynku, a jeszcze wcześniej – do popsucia lokalnego krajobrazu. Kultowe za to stają się miejsca, gdzie serwowane są prawdziwe dania kuchni regionalnej, a gdy połączone są z możliwością wypoczynku w SPA, atrakcjami pozahotelowymi, oferowanymi przez ich właścicieli – sukces murowany! Uważam, że na Mazurach jest miejsce zarówno dla turystów, jak i przedsiębiorców, chcących dbać tak o dobro swoich gości, jak i swoje, czemu sprzyja wyjątkowy charakter Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

ZDROJOWA INVEST & HOTELS

rupa inwestycyjno-hotelarska skoncentrowana na polskich kurortach. Dysponuje 12 stylowymi obiektami o charakterze premium w najlepszych lokalizacjach w górach i nad morzem. Zdrojowa jest twórcą systemu condo hoteli w Polsce, liderem tego rynku oraz budowy apartamentów wakacyjnych. Ze swoim portfolio wynoszącym 500 mln zł aktywów i łącznym portfolio 1 mld inwestycji jest jednym z wiodących inwestorów i operatorów hoteli w kraju. Zdrojową tworzy ponad 1200-osobowa kadra. CSR obejmuje programy Zdrojowa Art i Zdrojowa Eco Friendly. Jedyna sieć w Polsce, której wszystkie obiekty wyposażone są w ładowarki do samochodów elektrycznych. Łącznie ze start-upem VacationClub™, który wchodzi w skład grupy, goście mają do dyspozycji 1,7 tys. pokoi i apartamentów. Natomiast Vacation Club to platforma rezerwacyjna oraz operator indywidualnych, przestronnych i w pełni wyposażonych apartamentów w pionierskim Hotelowym Standardzie™. Goście mają bezpłatny dostęp do basenu, siłowni czy sali zabaw dla dzieci oraz możliwość wykupienia posiłków w partnerskich hotelach. Flagową inwestycją Zdrojowej jest Baltic Park Molo & Fort w Świnoujściu, największy kompleks apartamentowo-hotelowy nad Bałtykiem, obejmujący Radisson Blu Resort, pierwszy pięciogwiazdkowy hotel w kurorcie. Zwieńczeniem inwestycji przy alei Baltic Park Molo będzie otwarcie wkrótce, pierwszego w Polsce i nad Morzem Bałtyckim, resortowego hotelu Hilton. Zlokalizowany przy samej wydmie, przywita gości najbardziej wysmakowanym designem, szeroką gamą kulinarnych doświadczeń oraz holistyczną strefą spa & wellness. Jednocześnie Zdrojowa umacnia współpracę, kolejnymi

wspólnymi obiektami z Radisson Hotels. W efekcie powstaną dwa czterogwiazdkowe hotele tej marki w Szklarskiej Porębie i Kołobrzegu. Radisson Hotel Szklarska pierwszych gości przyjmie w sezonie zimowym 2019/2020. Natomiast otwarcie hotelu Radisson Resort Kołobrzeg planowane jest na lato 2020 r. Obydwa będą pierwszymi i jedyny obiektami pod marką międzynarodowej sieci w tych kurortach.

Branża w Polsce rozwija się stabilnie w długim okresie, a ma to związek z mniejszym nasyceniem hotelami niż na Zachodzie i w typowych destynacjach turystycznych oraz wzrostem zamożności społe-

w 2017 r. Jak się okazało w tym roku, podobne wyniki utrzymały się w 2018 r. Natomiast dwukrotnie wzrosła dynamika bazy noclegowej z 3 do 6 proc. To znaczy, że inwestycji hotelowych jest dużo i konkurencja rośnie. Do tego rosną koszty pracy. Biorąc pod uwagę kurorty, baza noclegowa w Polsce jest porównywalna do innych krajów nad Bałtykiem i z górami Sudetami, np. w Niemczech, czy obejmujących Tatry. W najbogatszym kraju Europy, z którego turyści wydają najwięcej na wyjazdy na świecie, nie ma też tylu ogromnych hoteli, więc Polski potencjał wydaje się mniejszy. Z powyższych powodów na niektórych największych lokalnych rynkach widać już spowolnienie, przykładowo w Warszawie, Gdańsku, Kołobrzegu, Międzyzdrojach, Szklarskiej Porębie czy Za-

czeństwa. J e d nak nie w każdym kraju i nie w każdej lokalizacji czy kurorcie taki jest obraz rynku – w Polsce może być podobnie. Mają na to wpływ takie czynniki jak: skłonność do wypoczywania w danym kraju, atrakcje, przyroda i pogoda oraz infrastruktura i jakość hoteli. Jak wskazywałem w zeszłym roku, dynamika udzielonych noclegów w całej Polsce spadła z zawrotnych 11,5 proc. w 2016 roku do wciąż wysokich ponad 5 proc.

kopanem. Natomiast niektóre mniejsze miejscowości odnotowują nawet spadki, ponieważ przegrywają konkurencją pod względem zwiększania atrakcyjności. Np. w Wiśle w ciągu ostatnich dwóch lat liczba udzielonych noclegów spadła aż o 20 proc. (sic!) według GUS, a hotel ma mniejsze szanse sukcesu na trudnym rynku. Analizując rynek hotelarski, a zwłaszcza condo (chociaż większość komercjalizowanych w ten sposób obiektów, to tak naprawdę apartamenty na wynajem bez usług hotelarskich) od strony finansowej,

JAN WRÓBLEWSKI WSPÓŁZAŁOŻYCIEL ZDROJOWA INVEST & HOTELS

warto podkreślić, że zyskowność aktywów hotelowych w Polsce zaczyna się na dość niskim poziomie około 5-6 proc., bo ceny w hotelach są jeszcze stosunkowo niskie. Dlatego ryzykowne są stopy zwrotu z pokoi condo na poziomie powyżej 6,5 proc. bo wtedy już z samych danych statystycznych wynika, że operator może mieć stratę i trudności z realizowaniem zobowiązań. Przy 7-8 proc. warto zadać sobie pytanie dlaczego deweloper oferuje tak wysokie zyski, jeśli mógłby sfinansować hotel z tańszego kredytu. Powodów może być wiele, a wśród nich brak akceptacji nierealistycznego biznesplanu, czy niewiarygodnego partnera przez bank. Przy okazji, samo „gwarantowanie” przez dewelopera określonych wyników – to po prostu nieetyczne wprowadzanie w błąd żeby zwiększyć własną sprzedaż. W biznesie nie ma gwarancji zysku i konsument powinien otrzymać komplet rzetelnych informacji, w tym o ryzyku, bo inaczej jest to bezprawne. Podsumowując uważam, że mamy do czynienia z przesadnym boomem inwestycyjnym. Dlatego nasza strategia zakłada głównie umacnianie się na rynkach, na których już mamy silną pozycję i wypełnianie bardziej atrakcyjnych nisz. Stąd planowane otwarcie luksusowego Hilton Świnoujście Resort & Spa w kompleksie Baltic Park Molo & Fort, który rozbudowujemy też o kolejne apartamenty wakacyjne. Postawiliśmy też na dalszą współpracę z Radissonem i otwarcie pod tą marką hoteli w Kołobrzegu oraz Szklarskiej Porębie. Z drugiej strony, nie oznacza to, że Zdrojowa rezygnuje z hoteli własnej marki w zależności od lokalnych rynków. Tym bardziej, że nasycenie hotelami sieciowymi jest w Polsce porównywalne do Niemiec, a wyższe niż we Włoszech czy Grecji. Ponadto, nie zawsze i nie każda globalna marka jest gwarancją sukcesu. Zatem strategia samego międzynarodowego sieciowania mogłaby się okazać błędna.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

113

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

DOBRY HOTEL

okładnie 15 lat temu Dobry Hotel rozpoczął działalność na trójmiejskim rynku. Obecnie obiekty sieci znajdują się prawie w całej Polsce. Dobry Hotel zarządza 11 hotelami oraz trzema restauracjami. Logo Dobrego Hotelu widnieje m.in. w Gdańsku, Poznaniu, czy Krakowie. Znaczącą rolę odgrywają hotele zlokalizowane w najpopularniejszych miejscowościach wypoczynkowych w Polsce – nad Bałtykiem w Gdyni, Sopocie, w Krainie Tysiąca Jezior w Mikołajkach i w stolicy sportów zimowych – Zakopanem. Już niedługo na mapie pojawią się hotele w Warszawie i we Wrocławiu. Ostatnie lata to dla Dobrego Hotelu czas przyspieszonego rozwoju. W pierwszej połowie 2018 na mapie Polski pod rządami sieci otworzyły się dwa obiekty – czterogwiazdkowy Hotel Aquarion w Zakopanem i czterogwiazdkowy Hotel Altus Poznań Old Town. Druga połowa ubiegłego roku była równie owocna. W sierpniu Dobry Hotel wziął pod swoje skrzydła luksusowy Hotel Mikołajki.

Pięciogwiazdkowy obiekt zlokalizowany na Ptasiej Wyspie dysponuje 77 pokojami i 23 apartamentami. Kolejny hotel, który lada chwila przyjmie pierwszych gości to wrocławski Best Western Premier Hotel City Center. Zlokalizowany, tuż przy wrocławskim Dworcu Głównym PKP czterogwiazdkowy obiekt, będzie stanowił idealną bazę wypadową do zwiedzania pełnego uroku i historii Wrocławia. Kolejną znaczącą inwestycją Dobrego Hotelu będzie o b i e k t w Warszawie, który stanie w bezpośrednim sąsiedztwie stacji metra Śródmieście. Od 1 września br. roku Dobry Hotel będzie operatorem hotelu Dom Zdrojowy w Jastarni.

ZIEMOWIT SZUBIELSKI DYREKTOR OPERACYJNY Spadki frekwencji spowodowane wejściem nowej podaży pokoi już widać na niektórych rynkach. W tych miastach, gdzie proces otwierania nowych hoteli będzie intensywnie kontynuowany, przybiorą na sile. Lubię myśleć pozytywnie, więc chciałbym zwrócić uwagę na tendencję pokazującą, że od lat zapotrzebowanie na usługi noclegowe rośnie. Jak wskazują ostatnie dwie dekady polskiego hotelarstwa, kolejne obiekty wchodzące do miast są „absorbowane” przez popyt i z czasem frekwencja danego rynku wraca do stanu poprzedniego. Wydaje mi się, że – mimo gwałtownego rozwoju branży hotelowej, jakiego jesteśmy świadkami

choćby w Warszawie czy Gdańsku – w długim okresie ta prawidłowość również będzie miała zastosowanie. Pytanie, jak branża hotelarska zareaguje na te bieżące zmiany – coraz większą liczbę nowoczesnych hoteli i nasilającą się konkurencyjność? Panika i wojna cenowa to najgorszy scenariusz dla nas wszystkich. Są rynki (na przykład trójmiejski), które spadki wskaźnika RevPAR spowodowane obniżającą się frekwencją, częściowo niwelują wzrostem cen średnich. To słuszny zabieg, moim zdaniem, jako branża powinniśmy „trzymać” ceny, a z czasem dążyć do ich podnoszenia. Przy spadającej frekwencji z pewnością pojawi się pokusa obniżek cen, ale w świetle coraz większych kosztów wynagrodzeń, a także spodziewanego wzrostu inflacji spowodowanego rosnącymi stawkami za energię, hotele będą zmuszone podnosić swoje przychody. Zatem w długim okresie, wzrost cen za usługi noclegowe to rozwiązanie, które może pozwolić na utrzymanie rentowności na dotychczasowym poziomie.

inwestycji, które pierwszych gości powitały na przełomie roku, należą Green Mountain Hotel***** i Green Apartments w Karpaczu. Zlokalizowane na granicy Karkonoskiego Parku Narodowego, oferują wypoczynek tuż pod Śnieżką, z dala od zgiełku i centrum kurortu. Hotel jest dedykowany pobytom biznesowym i miłośnikom pięciogwiazdkowego relaksu. Z kolei apartamenty z aneksem kuchennym to propozycja dla grup znajomych i rodzin z dziećmi. Kolejne inwestycje idą pełną parą – w przeciągu najbliższych miesięcy zostaną otwarte Platinum Mountain Hotel & SPA oraz Platinum Apartments

w Szklarskiej Porębie, tuż przy kompleksie narciarskim SkiArena Szrenica. Pierwsza stanowi uzupełnienie sektora premium w kurorcie – goście znajdą tu m.in. ekskluzywną strefę spa & wellness z kapsułą do floatingu, największym w Szklarskiej Porębie basenem i salonem Dr Irena Eris Beauty Partner oraz mierzące 430 mkw. centrum konferencyjne. Druga to apartamenty dedykowane rodzinom, które stawiają na wysoki standard i bliskość hotelowych udogodnień. W trakcie realizacji jest także największa inwestycja grupy – Crystal Mountain Resort***** w Wiśle, którego otwarcie zaplanowano na koniec 2020 roku.

GÓRSKIE RESORTY

órskie Resorty to młoda, ale prężnie rozwijająca się grupa, która pod swoim parasolem ma obecnie siedem obiektów, zlokalizowanych w najpiękniejszych zakątkach polskich gór. Należą do niej: Osada Śnieżka w Łomnicy, w Karpaczu – Green Mountain Hotel***** i Green Apartments, w Szklarskiej Porębie – Blue Mountain Resort i realizowane właśnie Platinum Mountain Hotel & SPA i Platinum Apartments, a także Crystal Mountain Resort***** w Wiśle. To w sumie ponad 1,7 tys. nowoczesnych pokoi i apartamentów, które można zarezerwować poprzez autorski serwis www.gorskie-resorty.pl.

114

Misją grupy jest łączenie komfortowego wypoczynku dla wszystkich miłośników relaksu w górach z łatwym dostępem do atrakcji w regionie. Hasło przewodnie brzmi „Więcej niż hotele”, rozumiane jako bogata oferta dedykowana gościom – od rodzin przez pary po gości biznesowych, zróżnicowane obiekty oraz szeroki wachlarz udogodnień i dodatkowych propozycji spędzania czasu podczas urlopu, dostępnych na wyciągnięcie ręki. Osada Śnieżka i Blue Mountain Resort to pierwsze i flagowe obiekty grupy, dobrze znane na rynku i lubiane, stworzone z myślą o rodzinnym, pełnym atrakcji wypoczynku. Do ostatnich

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

Obiekt usytuowany na zboczu gór w otulinie lasu zapewnia ciszę i widok na panoramę Beskidów, a jednocześnie bliskość centrum kurortu. Liczący 491 pokoi i apartamentów, będzie wykonany w nowoczesnym stylu, z dominacją szkła i użyciem najwyższej klasy materiałów oraz wykorzystaniem energooszczędnych rozwiązań. Hotel nie tylko będzie mocnym punktem w portfolio Górskich Resortów, który rozszerza obecność grupy poza Karkonosze, ale też stanie się wizytówką Wisły i regionu. Projekt powstał z myślą o biznesie i gościach indywidualnych – oferuje blisko 900 mkw. powierzchni eventowej oraz rozbudowane zaplecze usług na miarę luksusowego górskiego resortu – od spa & wellness z pięcioma basenami, w tym jednym zewnętrznym, strefą saun z ofertą masaży i zabiegów beauty, poprzez dwie restauracje i bar po ofertę dla rodzin i udogodnienia dla miłośników

aktywnego wypoczynku o każdej porze roku. W planach rozwojowych grupy są także kolejne inwestycje w polskich górach.

gościom ofertę na miarę oczekiwań nie wystarczą już wygodne łóżka, doskonałe jedzenie czy świetne zaplecze spa & wellness. Kluczowa staje się oferta dodatkowa. Dlatego w naszych hotelach i aparthotelach zachęcamy do aktywnego wypoczynku, organizujemy bogaty plan atrakcji i rodzinn y c h animacji – bardzo często to właśnie one są decydującym czynnikiem przy procesie rezerwacji. Im więcej i ciekawiej, tym lepiej. Polacy nie chcą spędzać urlopu w pokoju – chcą zwiedzać okolicę, obcować z naturą, poznawać lokalną historię i kuchnię. Dlatego ważne jest, aby już na etapie

rezerwacji gość miał do wyboru kilka opcji uzupełnienia wypoczynku, a dodatkowo na miejscu dostęp do hotelowej Informacji Turystycznej, gdzie można zarezerwować regionalną wycieczkę. Od pewnego czasu goście wolą zapłacić więcej, aby mieć gwarancję udanego relaksu – od atrakcji dodatkowych po większe apartamenty i kompletne wyżywienie podczas całego pobytu. Spowodowane jest to wieloma czynnikami, mi.in. bogaceniem się społeczeństwa, szukaniem nietypowych atrakcji, a także większą świadomością jakości. Według danych Ministerstwa Sportu i Turystyki, w 2018 roku wydaliśmy aż o 14,5 proc. więcej na wyjazdy krajowe niż rok wcześniej, co więcej – już prawie 50 proc. wszystkich podróżnych wybiera nocleg w hotelu. Statystyki potwierdzają nasze obserwacje i sprzedaż pakietów – w 2019 roku, w porównaniu do roku ubiegłego, udało się nam podnieść cenę sprzedaży na okres wakacyjny średnio o 10 proc.

Przedstawiciele wszystkich sieci hotelowych nieustannie od kilku lat powtarzają o koniunkturze, wzrostowym rynku, zaskakującej podaży odmieniając kombinację tych słów przez

pracy, drożejących mediach, a w ślad za nimi branżowych usług towarzyszących. Nie ma w tym nic dziwnego, hossa jest faktem choć masowy sukces rodzi pewne problemy. Jednak praktycznie wszystkie wskaźniki gospodarcze są pozytywne a hote-

wszystkie możliwe przypadki. Podobnie jak fakt problemów na

larstwo jako wypadkowa poszczególnych sektorów na tym korzysta. Nic nie wskazuje również na to, by ta sytuacja miała się zmienić. Przy tak

sprzyjających czynnikach ważna jest strategia działania oparta na budowaniu jakości oferowanych usług co pomoże przy ewentualnym spowolnieniu, ale i maksymalizuje zyskowność pogłębiając przewagę konkurencyjną. Rok 2018 i 2019 wykorzystujemy zatem na szereg zmian technologicznych wdrażając rozwiązania wsparcia sprzedaży jak RMS, CRM. Pogłębiliśmy wewnętrzne i zewnętrzne badania rynkowe oceniające nasze standardy jakościowe oraz uruchomiliśmy nową stronę internetową. Kolejnymi kluczowymi działaniami są inwestycje, które w najbliższym czasie będą ujawnione i realizowane. W przypadku naszej firmy pierwsze półrocze potwierdza słuszność podjętych decyzji – osiągane wyniki przychodów czy EBITDA są na planowanym poziomie, a opierając się na raportach finansowych – nierzadko powyżej poziomu bezpośredniej konkurencji.

JAKUB BĄCZYKOWSKI DYREKTOR GENERALNY Górskie Resorty powstały z potrzeby współpracy p o między obiekt a m i na rzecz umacniania swojej pozycji na rynku hotelowym. Dobra sytuacja gospodarcza przekłada się na większą liczbę turystów, ale też na konkurencyjność w branży. By zapewnić

QUBUS HOTEL

ieć funkcjonuje na polskim rynku od ponad 20 lat, rozwijając grupę nowoczesnych hoteli dla biznesu oraz turystów indywidualnych w 11 miastach. Qubus Hotel to gwarancja najwyższej jakości usług potwierdzona renomowanymi certyfikatami. W 11 obiektach trzy- i czterogwiazdkowych, sieć oferuje ponad 2,1 tys. miejsc noclegowych i 39 sal konferencyjnych, wyposażonych w nowoczesny sprzęt audiowizualny. W hotelach znajdują się również ekskluzywne restauracje, a w wybranych obiektach goście mogą skorzystać z lobby barów i bogatej oferty fitness (baseny, sauny, siłownie, pokoje relaksacyjne). Sieć Qubus Hotel to także duży polski pracodawca. Dzięki dobrym opiniom pracowników firma kilkukrotnie otrzymała prestiżowe wyróżnienia Inwestor w Kapitał Ludzki oraz Solidny Pracodawca.

JACEK BIJAK DYREKTOR SPRZEDAŻY I MARKETINGU

rynku

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

115

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

POLSKI HOLDING HOTELOWY

o spółka w 100 proc. z kapitałem państwowym, której celem jest nowoczesne zarządzanie obiektami hotelowymi należącymi do Skarbu Państwa. Rolą PHH jest kształtowanie standardów na polskim rynku hotelarskim, jak również wprowadzanie innowacji, nowoczesnych rozwiązań i optymalizacji działania obiektów. Jako franczyzobiorca współpracuje z czołowymi światowymi sieciami hotelowymi, takimi jak Marriott International, Hilton International, Best Western Hotels &Resorts, InterContinental Hotels Group oraz Louvre Hotels Group. W portfolio PHH znajdują się trzy hotele zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie lotniska Chopina – Renaissance Warsaw Airport Hotel, Courtyard by Marriott Warsaw Airport i Hampton by Hilton Warsaw Airport. Do spółki należą również hotele zlokalizowane bezpośrednio przy portach lotniczych w Gdańsku (Hampton by Hilton Gdańsk Airport) i Katowicach (Moxy Katowice Airport). Do holdingu należy także wypoczynkowo-konferencyjny Best Western Hotel Jurata na Półwyspie Helskim oraz dwa obiekty hotelowe Golden Tulip Gdańsk Residence i Golden Tulip Międzyzdroje Residence. W najbliższym czasie do PHH zostanie włączonych 14 hoteli należących do spółki AMW Hotele – Cassubia, Royal, Huzar, Reymont, Ikar, Iskra, Hetman, Kapitan, Rycerski, Kopernik, Belwederski, Mazowiecki, Wieniawa oraz Dedal.

W następnej kolejności do PHH będą włączone również trzy hotele należące do Gliwickiej Agencji Turystycznej – Zagroń, Ośrodek Wypoczynkowy „Barbara” i Zamek w Lesku, trzy hotele Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Usług Turystycznych – Hotel Katowice, Hotel Monopol w Zabrzu i Pionier w Bytomiu oraz hotel należący do spółki Hotele Olsztyn – Hotel Kopernik. W tym roku otworzą się również hotele Moxy (Marriott Int.) w Poznaniu oraz Holiday Inn Express (IHG) w Rzeszowie. Ponadto PHH w ramach umowy

hotelowego, konkurencyjnego w branży, sprawnie zarządzającego bazą obiektów poprzez wdrażanie nowoczesnych procedur, poprawę rentowności czy dostosowanie standardu hotelu do ewentualnego wprowadzenia marki hotelowej.

z PHN o zarządzanie otworzy na przełomie 2020 i 2021 r. Moxy & Residence Inn w Warszawie. W perspektywie kilku lat Polski Holding Hotelowy będzie zarządzać kilkudziesięcioma różnorodnymi obiektami hotelowymi w całej Polsce, należącymi do Skarbu Państwa. Celem jest utworzenie silnego i profesjonalnego polskiego podmiotu

związ a n e z podróżami w 2018 roku wyniosły 72,5 miliarda złotych. Jest to o 10 procent więcej w porównaniu do wcześniejszego roku, co bezpośrednio wpływa na rynek hotelarski. Już po I kwartale 2019 roku wydatki Polaków na usługi turystyczne na rynku polskim wzrosły o kolejne 10 procent. Stanowi to optymistyczną prognozę dla dalszego rozwoju całego rynku turystycznego, w tym również dla rynku hotelarskiego. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że od pewnego czasu polskie

atrakcje turystyczne są coraz bardziej promowane w nowoczesnej formie na arenie międzynarodowej poprzez różne działania Polskiej Organizacji Turystycznej. Kolejnym, na pewno ważnym elementem stabilności rynku hotelarskiego jest fakt, że Polska jest nie tylko atrakcyjnym ale i bezpiecznym miejscem do podróży, zarówno pod względem turystycznym jak i biznesowym. Niewątpliwie, czynniki te mają pozytywny wpływ dla rynku hotelarskiego. Niemniej jednak, w głównych miastach w Polsce takich jak Warszawa, Gdańsk czy Kraków widzimy w tym roku pewne zahamowanie dynamiki wzrostu ceny średniej, czy obłożenia. Jest to związane z tym, że na każdym z tych rynków w krótkim okresie czasu zostało otwartych bardzo dużo nowych pokoi hotelowych. Najlepszym tego przykładem jest Warszawa, gdzie w tym roku otwarto już sześć dużych hoteli, oferujących 1,3 tys. pokoi. Ta tendencja jest widoczna we wszystkich raportach dostępnych na rynku. Podobna sytuacja miała miejsce w Trójmieście zarówno w zeszłym, jak i w obecnym roku – podaż w pewnym momencie przerosła popyt. Uważam jednak, że trend ten jest tymczasowy. Dalszy wzrost wykorzystywania pokoi zarówno przez gości polskich jak i zagranicznych przełoży się na postępujący wzrost i rozwój. Obecna sytuacja ekonomiczna Polski oraz różne programy społeczne, które zostały wdrożone w ostatnich latach będą miały bardzo pozytywny wpływ na rynek turystyczny, w tym również na rynek hotelowy w Polsce.

opublikowanych przez GUS, stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych w Polsce w 2018 wyniósł 49,8 proc. (w 2017 było to 48,9 proc.), udzielono w nich 88,9 mln noclegów (83,9 mln w 2017),

w tym 17,7 mln turystom zagranicznym (16,7 mln w 2017). Te wyniki zawdzięczamy 33,9 mln turystów, z których ponad połowa – 22,1 mln, zatrzymała się w hotelach – wzrost o 1,2 mln w stosunku

GHEORGHE MARIAN CRISTESCU PREZES ZARZĄDU PHH I AMW HOTELE Widzimy, że skala wydatków polskiego społeczeństwa na usługi turystyczne z roku na rok rośnie. Według GUS wydatki Polaków

GRUPA DESILVA

o 16 hoteli w 15 lokalizacjach, działających pod markami własnymi (DeSilva, DeSilva Premium, DeSilva INN, by DeSilva) oraz Accor (Mercure, Ibis, Ibis Style).

116

PAWEŁ LASKOWSKI CZŁONEK ZARZĄDU Rok dla sce, sze

2018 to kolejny udany rok branży hotelarskiej w Polco potwierdzają najważniejwskaźniki. Według danych

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

do 2017. Kompleksowo patrząc na turystykę – według Departamentu Turystyki w Polsce w 2018 roku odnotowano łączny wzrost wydatków w gospodarce turystycznej o 6,8 proc. Perspektywy na ten rok są równie optymistyczne, potwierdzają to wyniki z pierwszych miesięcy. Jesteśmy coraz bardziej atrakcyjnym krajem dla gości zza zagranicy. Dla biznesu, oprócz rozwoju gospodarczego naszego kraju, ważny jest też coraz wyższy standard obiektów hotelowych czy rosnący wybór renomowanych międzynarodowych marek. Nie bez znaczenia jest dodatkowo zmieniający się klimat oraz sytuacja geopolityczna, która powoduje, że coraz więcej osób przyjeżdża do Polski w celach turystycznych. Rynek wewnętrzny również notuje dynamiczny wzrost. Podróże służbowe i rynek MICE to stały, rosnący segment obiektów hotelowych. Do tego zwiększający się udział segmentu gości indywidualnych, wynikający ze wzrostu siły nabywczej Polaków. Rosną nasze wydatki na turystykę, co w połączeniu z rozwijającą się infrastrukturą

transportową oraz coraz bardziej atrakcyjną bazą hotelową, sprzyja podróżom po kraju. Pamiętajmy jed-

n a k o planowanych otwarciach na najbliższe miesiące. Szybko rosnąca liczba pokoi nie pozostanie bez wpływu na rynek hotelowy w Polsce. Do tego coraz wyższe koszty prowadzenia działalności – bardzo „popularny” temat w tym roku czyli media, rynek usług zewnętrznych czy przede wszystkim, bardzo znaczące w naszej branży koszty pracy, będą mieć coraz większy wpływ na osiągane marże w hotelarstwie. Do tego dochodzi dynamiczna sytuacja polityczna w Europie, m.in. brak porozumienia w sprawie Brexitu.

To wszystko powoduje, że na rynku hotelowym w Polsce w najbliższych latach będzie bardzo ciekawie.

IWONA DONIMIRSKA DYREKTOR SPRZEDAŻY I MARKETINGU Stałe podnoszenie standardu obsługi gości w obiektach, to zaplanowany długofalowy program inwestycyjny na trzech grupach zadaniowych. Pierwszy i najważniejszy, to inwestycja w pracowników: szkolenia zawodowe, rozwój osobisty, jak i tworzenie przyjaznego miejsca pracy. Drugi to podnoszenie komfortu pobytu w hotelach poprzez remonty i modernizacje pokoi,

recepcji, restauracji oraz pomieszczeń wspólnych w obiektach. W ramach tych działań zmodernizowano lub trwają prace nad podniesieniem standardu miedzy innymi pokoi w hotelu Mercure Karpacz, DeSilva Piaseczno, DeSilva Inn Katowice (m.in. wymiana mebli, odbiorników telewizyjnych), Mercure Jelenia Góra, Mercure Częstochowa (nowa aranżacja pokoi, montaż klimatyzacji). Rozpoczyna się również remont lobby oraz recepcji w Karpaczu, który będzie dopełnieniem dotychczasowych prac, w ramach których powstała sala zabaw dla nastolatków i dorosłych. Modernizacje restauracji i innych pomieszczeń wspólnych przeszły (lub przechodzą) wszystkie obiekty objęte franczyzą Accor. Trzeci to inwestycje w bezpieczeństwo i infrastrukturę okołohotelową, taką jak nowe systemy przeciwpożarowe, parkingi, podjazdy, zieleń itp., zwiększające nie tylko bezpieczeństwo, ale również estetykę obiektów, a co za tym idzie znacząco poprawiają wizerunek i odbiór hoteli przez gości.

FOCUS HOTELS

ktualnie w skład sieci wchodzi 11 hoteli w Gdańsku, Łodzi, Szczecinie, Bydgoszczy, Chorzowie, Inowrocławiu, Lublinie, Poznaniu oraz Sopocie (z czego pięć działa pod marką Focus Premium), a kolejne trzy obiekty (Bydgoszcz, Szczecin i Warszawa) są w trakcie budowy. Właścicielem spółki jest Grupa Kapitałowa Immobile. W październiku 2018 roku sieć Focus Hotels otworzyła swój pierwszy hotel w Poznaniu. Focus Hotel Poznań to trzygwiazdkowy obiekt posiadający 92 pokoje oraz zaplecze konferencyjne składające się z trzech sal. Kolejny hotel otwarty został w maju 2019 roku. Jest to czterogwiazdkowy Focus Hotel Premium Lublin. Obiekt oferuje gościom 77 pokoi

i zaplecze konferencyjne o łącznej powierzchni 426 mkw. W 2020 roku sieć planuje otwarcie trzech nowych hoteli: • Focus Hotel Premium Szczecin – 90 pokoi, 250 mkw. powierzchni konferencyjnej, świetna lokalizacja (przy dworcu PKP). • F o c u s H o t e l B y d goszcz – 84 pokoje, cztery sale konferencyjne, prestiżowa

lokalizacja – przy ulicy Bernardyńskiej, tuż przy rzece Brda. • Focus Hotel Premium Warszawa – 238 pokoi i 1,7 tys. mkw. przestrzeni konferencyjnej. Obiekty Focus, jako miejskie hotele biznesowe, prezentują nowy standard w swojej kategorii. Każdy z nich posiada zaplecze konferencyjne wyposażone w wysokiej klasy sprzęt użytkowy, saunę oraz siłownię. Ich wyróżnikiem jest także darmowe Wi-Fi na terenie całego obiektu,

nieograniczony dostęp do sauny i siłowni, kawa i kanapka na drogę gratis oraz bezpłatny nocleg dla dzieci i młodzieży do lat 18 w pokoju z rodzicami.

ŁUKASZ PŁOSZYŃSKI WICEPREZES ZARZĄDU Na kluczowych rynkach hotelowych w Polsce będziemy obserwować w tym roku wyhamowanie wzrostu obłożenia hoteli , wpłynie to na spadek średnich cen pokoi. Taki stan rzeczy jest pochodną wejścia na rynek tysięcy nowych pokoi w szczególności w Warszawie, Gdańsku i Krakowie. W tej sytuacji szansą dla rynku są nowe mocne brandy hotelowe, oczywiście pod warunkiem, że przyjmą one dość szybko rolę liderów i będą pozycjonować się cenowo powyżej dotychczasowych głównych graczy.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

117

RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE

MARRIOTT INTERNATIONAL

est globalną siecią hotelową działającą w oparciu o zarządzanie oraz franczyzę i posiadającą ponad 7 tys. hoteli w 132 krajach i terytoriach, działających pod 30 markami. W Polsce obecnie Marriott International reprezentowany jest przez 16 hoteli, w tym siedem zarządzanych przez Marriott Inc. (Hotel Bristol, a Luxury Collection Hotel, Warsaw Marriott Warsaw, Sheraton Warsaw, The Westin Warsaw, Sheraton Grand Krakow, Sheraton Poznan, Sheraton Sopot) i dziewięć we franczyzie (Courtyard by Marriott Warsaw Airport, Four Points by Sheraton Warsaw Mokotow, Moxy Warsaw Praga, Renaissance Warsaw Airport, AC Hotel by Marriott Wroclaw, Courtyard Katowice City Centre, Moxy Katowice Airport, Sopot Marriott Resort &

Spa, Courtyard by Marriott Gdynia Waterfront). Łącznie dysponują blisko 3,5 tys. pokoi. W 2019 roku w naszym kraju do portfolio dołączyły hotele: Four Points by Sheraton Wars a w M o kotow (zlokalizowany w sercu biznesowej części Warszawy, przy ul. Suwak 7b) oferujący 190 pokoi oraz restaurację i bar, a także znajdujący się w warszawskiej, dawnej fabryce Koneser 141-pokojowy Moxy.

W tym roku planowane jest także otwarcie Hotel Moxy Poznań (120 pokoi) oraz Courtyard i Moxy w Szczecińskim Posejdonie – hotele łącznie przyjmą 500 gości, w 134 pokojach Courtyard by Marriott oraz 121 pokojach Moxy. W Polsce prowadzone są aktualnie kolejne inwestycje, w ramach których powstają obiekty marek Marriott – m.in. na warszawskim Mokotowie, przy al. Wilanowskiej 372 Moxy oraz Residence Inn (312 pokoi, z czego 198 będzie częścią

marki Moxy, a pozostałych 114 częścią apartamentową Residence Inn) – otwarcie na przełomie 2020 i 2021 r.; AC Hotels by Marriott w Kupcu Poznańskim – zaoferuje ok. 150 pokoi, restaurację, bar, a także sale konferencyjne i wielofunkcyjne. Planowany okres realizacji inwestycji to lata 2020-2022; Autograph Collection w Warszawie, w Pałacu Branickich – otworzy swoje podwoje w pierwszej połowie 2021 roku oferując ok. 100 pokoi przestrzenie konferencyjne o powierzchni ponad 1 tys. mkw., strefę spa oraz ofertę gastronomiczną oraz Moxy w Lublinie – 120 pokoi ruszy w 2022 r. Marriott oferuje obecnie jeden program lojalnościowy – Marriott Bonvoy, zastępujący Marriott Rewards, The Ritz-Carlton Rewards oraz Starwood Preferred Guest.

przez pracownię ASW Architekci współgra z postindustrialnym placem zabaw, jakim jest centrum Łodzi. Wysublimowane wnętrza z retro sznytem, pozwalają zarówno na pełen relaks, jak i pracę w skupieniu. Projektanci z lond y ń skiego s t u d i a Superfutures stworzyli dopracowaną w każdym detalu przestrzeń o ponadczasowym designie. Wnętrza 130 pokoi i siedmiu apartamentów zdobią ilustracje Oli Niepsuj, kolaże Tomasza

Szerszenia, kilimy łódzkiego duetu Tartaruga, fotografie Sonii Szóstak i Jacka Kołodziejskiego, linoryty Karola Pomykały, czy grafiki Bartosza Kosowskiego inspirowane kompozycjami przestrzennymi Katarzyny Kobro, awangardowej rzeźbiarki silnie osadzonej w przestrzeni artystycznej międzywojennej Łodzi. W Puro Hotel Łódź funkcjonuje restauracja, kawiarnia oraz bar z tarasem na ostatnim piętrze. Puro Warszawa – zlokalizowany w sercu miasta, sprzyja eksplorowaniu, będąc gratką dla współczesnych podróżników, a przed mieszkańcami Warszawy na nowo odkrywa śródmiejskie zakamarki. Przeszklona, nowoczesna biała bryła została zaprojektowana przez biuro architektoniczne JEMS Architekci i sprawnie koresponduje z otaczającą hotel historyczną architekturą sąsiedztwa.

PURO HOTELS

odzina Puro Hotels wciąż się powiększa – niedawno otwarto hotele w Łodzi i Warszawie. Aktywnie sieć poszukuje nowych możliwości zarówno w stolicy, jak i w Katowicach, czy Wrocławiu. W niedalekiej przyszłości planowane są kolejne, duże otwarcia. Aktualnie sieć prowadzi siedem hoteli w największych polskich miastach. – W Puro bliska jest nam idea otwartego domu. Nasze hotele stanowią doskonałą destynację dla poszukujących doznań kulturalnych, artystycznych i smakowych, a dzięki centralnej lokalizacji pozwalają poczuć niezwykłą atmosferę miasta. Goście zawsze znajdą nas w centrum, bo tu czujemy się najlepiej. Dzięki inspiracji miejscową historią i architekturą, każdy hotel stanowi ich integralną część. Cenimy dobrych projektantów i kolekcjonujemy prace młodych

118

artystów. Popularyzując design i sztukę opowiadamy o tym, co nas otacza – podkreśla zespół sieci. Puro Łódź – położony pomiędzy neobarokowym Pałacem Poznańskich a postindustrialn y m kompleks e m Manufaktura, skupia w sobie nowoczesny design, m ł o d ą s z t u k ę i architekturę w najlepszym wydaniu. Oryginalna bryła zaprojektowana

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT

W swoim pierwszym hotelu w stolicy Polski marka Puro ponownie zaprosiła do współpracy londyńskie studio projektowe DeSallesFlint. Hotel oferuje 148 pokoi, w tym sześć apartamentów narożnych i dwa executive. Warszawskie Puro stanowi także istotne miejsce na kulinarnej mapie miasta. Restauracja Magari to nowoczesne spojrzenie na kuchnię włoską, z menu przygotowanym przez cenionego szefa kuchni, Mateusza Wichrowskiego. Znajdujący się na ostatnim piętrze bar Loreta z okazałym tarasem oraz neonem „Warszawianka” autorstwa Maurycego

Gomulickiego, oferuje autorskie koktajle i dostarcza najlepszą muzykę. Specjalnie dla gości Lorety, barową playlistę stworzył newonce.radio – internetowa stacja radiowa z rodziny znanego portalu lifestyle’owego, która dzięki swojemu otwartemu podejściu, przynosi do Puro alternatywny, niezobowiązujący klimat.

PRZEMYSŁAW WIECZOREK CZŁONEK ZARZĄDU INVESTMENT DIRECTOR Rynek hotelarski coraz bardziej trząc na główne skie obserwujemy

w Polsce jest dojrzały. Paośrodki miejnowe projekty

rozpoznawalnych światowych marek. Rosnąca gospodarka i popularność wśród turystów sprawia, że Polska staje się atrakcyjna dla międzynarodowych marek. Duża podaż nowych łóżek hotelowych wchodzi obecnie na rynek. Fala podaży rozpoczęta w połowie 2018 roku do roku 2020 ma przynieść planowo dodatkowe 6 tys. pokoi w Warszawie co stanowi ponad 40-procentowy wzrost zasobu. We Wrocławiu w tym czasie ma zostać oddanych ponad tysiąc nowych pokoi, będzie to wzrost o jedną czwartą rynku. W Gdańsku podaż zwiększy się o jedną trzecią, nie wliczając budowanych na potęgę

apartamentowców na Wyspie Spichrzów. Poznański rynek urośnie o jedną piątą. Kombinacja wzrostu zainteresowania tymi miastami ze strony turystów i aktywności biznesu z jednej strony oraz nowej podaży z drugiej strony przełoży się na wyniki operacyjne (ADR, OCC, RevPAR) branży w tych ośrodkach. Największymi wyzwaniami stojącymi przed inwestorami hotelowymi są obecnie wysokie koszty budowy projektów, pozyskanie odpowiednich nieruchomości oraz wzrost wynagrodzeń personelu. Na wysoko konkurencyjnym rynku słabsze projekty mogą nie przynosić oczekiwanych zwrotów. A R T Y K U Ł

P R O M O C Y J N Y

FAIN 2019, czyli co po roku słychać w condo 16 i 17 września w hotelu InterContinental w Warszawie odbędzie się druga edycja Forum Apartamentów Inwestycyjnych FAIN. Głównym Partnerem Medialnym jest czasopismo Świat Hoteli i portal Horecanet.pl.

topy procentowe stoją, patrząc na rajd złota na nowojorskiej giełdzie – na skupowanie kruszcu chyba trochę za późno, co zatem robić z rezerwami gotówki? Z raportów rynkowych wynika, że Polacy odpowiedzi na to pytanie nadal szukają w nieruchomościach. Z tym tylko, że coraz częściej kupują nie „zwyczajne“ mieszkania na wynajem – którymi potem trzeba się zajmować, nadzorować, remontować – tylko jednostki typu condo. Skoro klienci kupują, deweloperzy budują. Tym chętniej, że w dobie niedoboru gruntów pod mieszkaniówkę działki z przeznaczeniem pod funkcje usługowe idealnie nadają się na przykład na condohotele czy akademiki. Dokąd nas ten prąd zaniesie? Ile jeszcze condohoteli zmieści polskie wybrzeże? Czy porywanie się na zarządzanie jest zbyt ryzykowne? Po wybudowaniu

i wyposażeniu – jak utrzymać obiekt w formie i jak się przebić z ofertą do klienta? Te i wiele innych pytań padną – ze sceny, ale i zapewne z sali – podczas drugiej edycji FAIN. – Forum Apartamentów Inwestycyjnych FAIN stworzyliśmy w ubiegłym roku w odpowiedzi na nowy trend rynku nieruchomości hotelowych i mieszkaniowych. Premierowa edycja konferencji pokazała, jak potrzebne jest wydarzenie, podczas którego branża deweloperska i hotelowa może podyskutować o nowych produktach i potencjale, jaki może mieć rodzący się w naszym kraju sektor condo – i aparthoteli. Spotkanie wzbudziło ogromne zainteresowanie uczestników, każda dyskusja panelowa kończyła się serią pytań z sali – mówi Andrzej Łuczyszyn, dyrektor generalny Nowego Adresu. Lektura programu tegorocznego FAIN-a pozwala

wnioskować, że organizator nadal trzyma rękę na pulsie i reaguje na zmiany demograficzne, które kształtują rynek nieruchomości inwestycyjnych. Wśród tematów dyskusji pojawiają się bowiem i domy opieki senioralnej, i prywatne akademiki, a nawet wzbudzające ogromną ciekawość – bo nie do końca rozumiane przez starsze generacje – inwestycje colivingowe. Pod lupę ekspertów trafią też procedowane aktualnie regulacje

prawne o potencjalnie dużym wpływie na rynek budowlany i hotelowy. Głównym Partnerem Medialnym FAIN jest magazyn Świat Hoteli i portal Horecanet.pl, Partnerem Merytorycznym – Fortech Consulting, Partnerem Wspierającym – portal InwestycjewKurortach.pl, honorowym patronatem objął wydarzenie Polski Związek Firm Deweloperskich. Pełen program konferencji dostępny jest na: www.fain.pl.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

119

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

perspektyw Wsłuchujemy się w potrzeby naszych klientów Ryszard Przybył dyrektor handlowy Grafen

nwestycje hotelowe w Polsce rozwijają się w dynamicznym tempie. W samym 2019 r. ma powstać około 7 tys. nowych pokoi, z czego najwięcej w Warszawie, Trójmieście, Wrocławiu i Krakowie. Na rozwój rynku wpływają z a równo rosnący rozwój gospodarczy, jak i zwiększający się popyt turystyczny. Wraz z nowymi obiektami noclegowymi pojawiają się inwestycje w gastronomię, co z perspektywy naszej firmy to bardzo dobra wiadomość, ponieważ chcemy być w każdej kuchni.

120

W firmie Hendi zawsze stawiamy sobie najwyższe cele. Mamy wysokiej jakości urządzenia dopasowane do każdej kuchni i każdego klienta, profesjonalną obsługę przed- i posprzedażową oraz najlepiej rozwiniętą sieć sprzedaży. Nasi klienci są bardzo wymagający, a my umiemy wsłuchiwać się w ich potrzeby i na nie odpowiadać. To dla nich w ostatnim czasie otworzyliśmy trzy Showroomy Grafen: w Poznaniu, Wrocławiu i Warszawie, a nad trzema kolejnymi pracujemy. Prowadzimy w nich szkolenia, organizujemy pokazy, a także udostępniamy klientom do testów urządzenia,

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

takie jak piece konwekcyjno-parowe, zmywarki, piece do pizzy, czy ekspresy do kawy. W ciągu ostatnich 12 miesięcy otworzyliśmy dwa kolejne sklepy firmowe Hendi we Wrocławiu i Warszawie. Nasza ciężka praca i zaangażowanie zostają zauważane – w 2019 roku firma Hendi znalazła się na liście najdynamiczniej rozwijających się firm w Polsce i możemy szczycić się prestiżowym tytułem Diamentów Forbesa. Wyjątkowym i bardzo ważnym, tegorocznym wydarzeniem było dla nas zorganizowanie Konferencji Grupy Hendi, która odbyła się w Warszawie w Hotelu InterContinental. Swoją obecnością zaszczycili nas nadzwyczajni goście z całego świata, wybitni szefowie kuchni, najlepsi projektanci technologii gastronomicznej, architekci oraz kluczowi klienci i dostawcy. Konferencja Grupy Hendi to idealne miejsce na wymianę poglądów i spostrzeżeń dotyczących branży gastronomicznej. Staramy się być bliżej ludzi i w centrum najważniejszych branżowych wydarzeń. Dlatego nie mogło nas zabraknąć na targach EuroGastro, Expo Sweet, Mazury Horeca, Forum PetroTrend czy Sweets & Coffee Forum. W ciągu roku przemierzamy całą Polskę z eventami Pizza Forum oraz Super Dry Event, których jesteśmy organizatorami. Na spotkaniach

Pizza Forum już trzeci rok przekazujemy wiedzę dotyczącą wszystkiego co związane z pizzą – od ciasta i produktów po najnowocześniejszą technologię. Natomiast podczas Super Dry Event, który jest naszym nowym projektem, mówimy o tym jak przygotować najlepsze steki, dlaczego warto sezonować mięso oraz prezentujemy profesjonalne szafy do sezonowania mięsa, dzięki którym uzyskamy produkt najwyższej jakości. Co roku poszerzamy naszą ofertę o kilkadziesiąt nowych produktów. Ciekawym rozwiązaniem dla branży hotelarskiej jest turbo piec Lainox Oracle – szybki i niezawodny, który może być obsługiwany nawet przez mniej doświadczony personel, dlatego jest w stanie zapewnić ciepły posiłek gościom hotelowym nawet, gdy kuchnia restauracyjna jest już zamknięta. Sandwich, kurczak z ziemniakami, łosoś z ratatouille, czy czekoladowe ciastko jesteśmy w stanie przygotować w czasie krótszym niż 2,5 minuty. Piecyk Oracle to świetne rozwiązanie, które dzięki swoim niewielkim rozmiarom (36 cm szerokości) i nowoczesnemu wzornictwu, nie tylko zmieści się na każdym blacie roboczym, ale jednocześnie zapewni niepowtarzalny wygląd i nada wyjątkowy charakter tworzonemu wnętrzu.

DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT

wy i rozwój Rozwijamy się wraz z rynkiem Monika Dutkiewicz prezes zarządu Segafredo Zanetti Poland

egafredo jest od wielu lat partnerem sektora hotelarskiego. Współpracujemy zarówno z dużymi sieciami, jak również z obiektami indywidualnymi. Znamy specyfikę współpracy z hotelami i jesteśmy uczestnikiem zmian na tym rynku. Obserwujemy rozwój inwestycji w sektorze: wg danych GUS z 2018 roku, w 13 polskich województwach wzrosła liczba obiektów hotelowych. Największy, ponad 20 proc. wzrost odnotowała Warszawa, kolejno uplasował się Kraków (8,5 proc.) i Gdańsk. Rozwój turystyki i poprawiająca się sytuacja materialna Polaków to elementy wspierające ten rynek. Pozostałe wpływy w dużej mierze są skutkiem pojawiających się nowych technologii i dążeniem do zaspokajania bieżących trendów konsumenckich.

Według corocznego trendozbioru Kantar 2019, wśród 10 najważniejszych trendów 2019 wymienia się między innymi: wprowadzanie zdrowych praktyk i produktów, działania w obszarze odpowiedzialności społecznej, zastępowanie człowieka poprzez sztuczną inteligencję, przy jednoczesnych próbach ograniczenia wpływu technologii na nasze życie, a także podążanie w kierunku autentyczności i naturalności. Oddziałują one na branżę HoReCa. Hotele dostosowują się do aktualnych oczekiwań gości, ponieważ dążą do generowania jak najlepszego customer experience. Obserwujemy rosnące wymagania dotyczące jakości produktów, doboru menu, urządzeń, a także potrzebę wsparcia personelu szkoleniami. Z uwagi na zmieniające się trendy, synonimem jakości stała się oferta

świetnie dostosowana do oczekiwań gości. Marka Segafredo Zanetti rozwija swój aktualny model współpracy z klientami, w kierunku doradczym. Wspieramy ich, zarówno w kontekście podstawowym, tj. nadal uczymy przygotowania idealnego espresso i latte art, jak i rozszerzonym – doradzamy w kwestii rozwoju biznesu. Jesteśmy marką globalną i często widzimy trendy kształtujące rynek wcześniej, a swoją wiedzą dzielimy się z klientami, wspólnie rozwijając innowacje produktowe oraz budując wzrost kategorii kawy w hotelach. W 2018 roku miało miejsce otwarcie Coffee Art Masters (www.coffeeartmasters. pl), czyli naszej szkoły baristycznej w Warszawie, przy Al. Jerozolimskich 181 B, gdzie prowadzimy szkolenia przede wszystkim dla klientów z branży HoReCa. Bogata oferta gwarantuje profesjonalne przygotowanie, dzięki któremu barista staje się całkowicie samodzielny. W tej lokalizacji mieści się także nasz Showroom, gdzie można zobaczyć wyjątkowe urządzenia, np. premiera 2019 r. – ekspres LSM V6 (leva). W 2019 r. nasza lokalna fabryka uzyskała certyfikat IFS. W odpowiedzi na trend eko wprowadziliśmy do naszej oferty mieszankę 100 proc. BIO Segafredo Organic oraz kapsułki biodegradowalne, eliminujemy plastik. W kawach wkrótce pojawi

się nowy, certyfikowany wariant 100 proc. Arabica. W ramach rozwoju produktów rozszerzających kategorię, oferujemy kawę macerowaną na zimno: Cold Brew oraz letnią Crema Cafe. Cieszą się ogromnym zainteresowaniem konsumentów. Więcej na ten temat prezentujemy na www.zarabiajnakawie.pl. Kawa w hotelu towarzyszy gościom o każdej porze: na śniadaniu, na sali konferencyjnej, w pokoju, w restauracji hotelowej i w barze. Nasza oferta dla hoteli jest tak przygotowana, aby zaspokoić potrzeby gościa na każdym z wymienionych etapów. Rozwijamy portfolio urządzeń automatycznych, oferujemy ekspresy kapsułkowe, przelewowe i ciśnieniowe. Wiosną premierę miał nowy model LEVA V6 – bardzo luksusowy. Dbamy o rozwój oferty produktowej zgodnej z oczekiwaniami konsumentów. Ciekawą obserwacją jest fakt, iż niektóre hotele rozwijają działalność lunchową skierowaną nie tylko do gości, poszerzając ją o rozwiązania coffee to go. Oczywiście mamy takie narzędzia. Niezmienne w naszej ofercie pozostaje dostarczanie naszym klientom oczekiwanej od nas jakości produktów i doradztwa. Naszą rolą jest wspólne wypracowanie indywidualnego podejścia do konkretnej lokalizacji, które rozwinie kategorię kawy i produktów sezonowych w hotelu.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

121

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

Nadchodzą ciekawe czasy Robert Padiasek Commercial Director SCM (Monin i Vitamix)

ynek HoReCa w ostatnich latach odnotowuje przyrost dwucyfrowy rok do roku, a spożycie kawy rośnie bardzo dynamicznie. Obecność ekspresów można zauważyć niemalże w każdym punkcie użyteczności publicznej począwszy od stacji benzynowej, a kończąc na sklepach z produktami convinience czy piekarniach. Obserwowane trendy kształtowane są poprzez takie czynniki jak: wzrost zamożności społeczeństwa, wydatków na posiłki poza domem i częstotliwości wizyt w restauracjach oraz kawiarniach, a także zmianą pokoleniową na równi ze zmianą przyzwyczajeń, czy wprowadzenie różnorodności kuchni i produktów. W obszarze Monin i Vitamix wprowadzamy ofertę rozwiązań śniadaniowych i deserowych, co w połączeniu z produktami nabiałowymi naszych partnerów jest zdrową, naturalną alternatywą dla gotowych wyrobów opartych na szkodliwym syropie glukozowo-fruktozowym. W tym roku tuż przed sezonem pojawiły się następujące nowości w ofercie Monin: syrop Acerola, syrop Różowy Pieprz, koncentrat zielonej herbaty oraz puree gruszkowe. Co ważne, wszystkie te produkty są w 100 proc. naturalne! Naturalność jest stawiana na pierwszym miejscu w firmie Monin i na obecną chwilę ponad 90 proc. całego asortymentu jest komponowana

122

z naturalnych surowców. W ofercie dostępnej na rynku polskim posiadamy ponad 130 smaków syropów, 20 różnych puree owocowych i warzywnych, 25 likierów, do tego bazy do produktów blendowanych i sosy do deserów czy kaw. Pod koniec ubiegłego roku do naszej oferty zostały włączone puree warzywne – marchewkowe i buraczane, które również będą doskonałym urozmaiceniem oferty w kawiarni czy restauracji – możemy naszym gościom zaproponować ciekawe i zaskakujące kawy mrożone: brownie z burakiem lub biała czekolada z marchewką. Z pewnością ważnym elementem będą również kubeczki waflowe z czekoladą do serwowania ciepłych napoi, takich jak kawa czy czekolada lub deserów pana cotta, tiramisu. Doskonale wpisują się w trend zero waste i zastępują nam papierowe kubki do kawy na wynos – po wypiciu kawy możemy zjeść nasz kubek nie pozostawiając żadnych odpadów. Dzięki takim kubeczkom nasza kawa nabiera nawet bardziej charakteru deseru niż zwykłej kawy. Przyszłość sektora to wypadkowa naszych zmian w skali globalnej. Zwiększenie oferty z dostawą do biura czy miejsca zamieszkania, a nawet postoju. Zastosowanie narzędzi i komunikatorów w mediach społecznościowych spowoduje trwałe

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

ślady i obecność danych klientów, które będą wykorzystane do personalizacji oferty. Zwiększenie liczby ludności na świecie w tempie 1 mld co pięć lat może spowodować deficyt pewnych kategorii produktów spożywczych. Punkty gastronomiczne będą stanowiły namiastkę domu, czy biura, a przez to zmieni się ich przeznaczenie oraz

powód odwiedzania. Sztuczna inteligencja pozwoli na monitorowanie zachowań i upodobań klientów, a przez to dostosuje dla każdego inną ofertę. W sieciach fast food będziemy coraz bardziej samowystarczalni, a zamówiony zestaw „wyląduje” na naszym stoliku bez kontaktu z obsługą. Nadchodzą ciekawe czasy.

Kolejny rok wzrostu i rozwoju Marcin Wajda dyrektor marketingu i PR Winterhalter Polska

ołowa roku 2019 już za nami. Myśląc o podsumowaniu tego okresu i mając na uwadze bieżące wydarzenia pogodowe można użyć jednego, trafnego słowa: GORĄCO! Rzeczywiście polska gastronomia jest obecnie w dosyć gorącym okresie, a zapowiadane na początku roku spowolnienie gospodarcze póki co pozostaje wyłącznie niespełnioną prognozą. Jako producent najlepszych na rynku profesjonalnych zmywarek dla biznesu zauważamy duży ruch i spore zainteresowanie zarówno wśród nowych klientów oraz wielu powstających inwestycji, ale również wśród obecnych restauratorów, którzy coraz chętniej rewitalizują swoje zaplecza kuchenne wymieniając stary, wysłużony sprzęt na niezawodny, klasy premium. To, co uważam za bardzo ważną i znaczącą zmianę, to rosnąca tendencja gastronomów do przywiązywania znacznie większej wagi do serwisu urządzeń. Profesjonaliści coraz częściej

zauważają, że pakiet serwisowy i jego bieżąca dostępność (czas reakcji, dostępność części zamiennych etc.) to zdecydowanie jeden z najważniejszych czynników, jaki powinno brać się pod uwagę kupując zmywarkę oraz inny sprzęt do gastronomii. Decydując się na konkretną markę warto zrobić dogłębny research przed podjęciem decyzji, aby mieć pewność, że w przypadku awarii nie pozostaniemy z problemem. Warto zwrócić również uwagę na dostępność wewnętrznego serwisu producenta oraz rozległą sieć autoryzowanych partnerów serwisowych, którzy zagwarantują spokój i bezpieczeństwo, a co najważniejsze, szybkość reakcji i naprawę, która ograniczy do minimum czas przestoju maszyny. Dla Winterhalter Polska ten rok to kolejny okres wzrostu i rozwoju. Wciąż zwiększamy przewagę i umacniamy pozycję lidera wśród firm, które dostarczają dla biznesu systemy zmywania w klasie premium. Wciąż angażujemy się w wiele inicjatyw,

DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT

których celem jest rozwój i wsparcie rodzimej gastronomii. Nasza misyjność związana z edukacją i budowaniem świadomości dotyczącej idealnej, nienegocjowanej czystości oferowanej gościom oraz mycia szkła bez polerowania nabiera tempa i pozwala nam docierać do kolejnych odbiorców,

którzy z przyjemnością szkolą się w tym zakresie. Mamy nadzieję, że dotychczasowy półroczny dynamizm z powodzeniem utrzyma się do końca bieżącego roku, a kolejny będzie niekończącym się pasmem sukcesów i wzrostów dla całej branży gastronomicznej w Polsce.

Dostrzegamy zmiany Piotr Kubiczek dyrektor handlowy Fanex

nwestycje hotelowe w Polsce rozwijają się niezwykle prężnie. Za taki obrót spraw odpowiedzialne jest w znacznej mierze zwiększone zainteresowanie naszym krajem ze strony turystów. Coraz większa liczba zagranicznych gości odwiedzających Polskę, wpływa na dynamiczny rozwój gastronomii hotelowej. Z jednej strony oferta kulinarna staje się bardziej różnorodna i czerpie pełnymi garściami z kuchni pochodzących z różnych zakątków świata, z drugiej bardzo duże znaczenie ma także promowanie lokalnej kuchni danych regionów naszego kraju oraz lokalnych produktów od polskich producentów. Od kilku już lat widzimy także wyraźną przemianę trendów i zwyczajów konsumpcyjnych. Coraz liczniejsi odbiorcy wykazują zainteresowanie jakościowymi i oryginalnymi wyrobami Premium, które produkowane są bez lub tylko z minimalnym, koniecznym dla bezpieczeństwa użyciem środków konserwujących. Widzimy, że gastronomia hotelowa biorąc pod uwagę produkty bazowe przy tworzeniu swojego menu, często wybiera dostawców takich jak Fanex, czyli

producentów dużych i sprawdzonych, których produkty są gwarantem bezpieczeństwa, komfortu użycia oraz niezmienności i powtarzalności dobrego smaku. Fanex posiada bardzo szeroką ofertę produktów skierowanych do branży hotelowej. Goście w Polsce nieustannie uwielbiają klasyczne sosy typu Ketchup nr VII, Majonez Dekoracyjny czy Musztarda Słoneczna, które od lat świetnie się sprzedają w różnego rodzaju opakowaniach – zarówno w klasycznych butelkach, dużych wiaderkach, jak i w małych, jednorazowych saszetkach. Dużą popularnością cieszą się również nasze autorskie mieszanki typu: Sos Arabski Łagodny i Pikantny, Sos Amerykański, Salsa Mexiana oraz oczywiście Barbecue. Klienci poszukują także nieco bardziej egzotycznych smaków. Widzimy to i szybko reagujemy na zapotrzebowanie ze strony ewoluującego rynku i wprowadzamy sosy typu Curry, Tzatziki, bardzo ostry Sriracha czy też Sos z Sambalem. Szefom kuchni proponujemy dodatkowo nasze naturalne dodatki z linii Tres Amigos, takie jakie pomidorowe sosy, tortille pszenne, prażoną cebulkę, czy też

wyselekcjonowane dodatki warzywne typu: oliwki, kapary, kukurydzę czy paprykę. Widzimy także, że restauratorzy coraz częściej poszukują produktów pochodzenia roślinnego (w Polsce mamy coraz więcej konceptów wegetariańskich oraz wegańskich). Dania wegańskie z roku na rok mają większe grono odbiorców, a menu restauracji hotelowych poszerzane są systematycznie o dania na bazie produktów roślinnych. Dlatego też wzbogaciliśmy naszą ofertę o wegański majonez – VEGA MAJO z prestiżowym certyfikatem V-label. Nieustannie pracujemy nad recepturami produktów z tzw. czystą etykietą oraz ograniczamy do minimum użycie związków konserwujących. Z ważniejszych działań jakie udało nam się ostatnio zrealizować, to m.in. wprowadzenie słodkich sosów

o zdecydowanie bardziej owocowych recepturach. Na rynek trafiły ostatnio także nasze owocowe kulki żelowe Fan&JOY, które również zostały znakomicie przyjęte przez restauracje oraz koktajlbary. Stale poszukujemy także tych nieco bardziej egzotycznych smaków – efektem tego jest np. wprowadzenie ostatnio Ketchupu Curry. Marka Fanex weszła także w tym roku na rynek przypraw. Naszą linię Fusion Spices kierujemy do kucharzy, którzy cenią aromatyczne przyprawy jednorodne takie jak np. pieprz młotkowany oraz niebanalne mieszanki i marynaty, np. o smaku mango i kokosa. Dzięki poszerzeniu oferty o przyprawy, restauratorzy mogą teraz liczyć na szeroką i komplementarną ofertę w zakresie dodatków gastronomicznych, dostarczanych wprost od jednego, polskiego producenta.

Rynek z szansami na wzrost Radosław Naskręt prezes zarządu Odra Pak

ynek hotelarki w Polsce jest na etapie rozwoju i nie zapowiada się by ta tendencja uległa zmianie w najbliższym czasie. W roku 2018 przybyło około 60 hoteli z blisko 6 tys. miejscami noclegowymi, natomiast problemem stać się mogą rosnące ceny materiałów i brak siły roboczej. Daje się jednak zaobserwować trendy, które będą sprzyjały wzrostowi w przyszłości. Zaliczyłbym do nich zmieniającą się demografię, zwiększenie mobilności, wejście

w rynek pokolenia internetowego. Rośnie również liczba międzynarodowych turystów, następuje segmentacja usług prozdrowotnych i wzrasta zainteresowanie ofertą hotelową wśród seniorów. Jako Odra Pak staramy się dostosowywać do tych trendów, a nawet je wyprzedzać. Nasz asortyment obejmuje obecnie kilka tysięcy towarów do pełnej obsługi rynku hotelowego i jest nieustannie rozwijany. W ostatnim czasie wzbogaciliśmy go np.

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

123

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

o wiele produktów przyjaznych środowisku. „Zielone” produkty dobieramy bardzo starannie, tak, aby w pełni zastąpiły te wycofywane z oferty w związku z unijnymi ograniczeniami prawnymi dotyczącymi użytkowania jednorazowych naczyń i opakowań z tworzyw sztucznych. Modyfikując ofertę bierzemy pod uwagę nie tylko cechy eko, ale także jakość i cenę. Przy zmieniającym się asortymencie, nasza dbałość o dobrą cenę dla klientów pozostaje niezmienna. Dzięki temu, że działamy jako konsorcjum, które dziś zrzesza 34 hurtownie, mamy silną pozycję negocjacyjną i możemy oferować bardzo korzystne warunki zakupowe.

W mijających miesiącach wzmocniliśmy też moce logistyczne. W kwietniu w Wałbrzyskiej Strefie Ekonomicznej – Bolesławiec otworzyliśmy magazyn centralny, dzięki któremu jesteśmy w stanie kompleksowo obsłużyć rynek, szybko reagować na zapotrzebowanie klientów, usprawnić i maksymalnie skrócić czas obsługi. Ponadto w najbliższym czasie planujemy uruchomienie platformy e-commerce, która zapewni bezpośredni dostęp do pełnej oferty Odra Pak dla całej branży HoReCa. Jesteśmy również stale otwarci na nowe współprace, zarówno jeśli chodzi o dostawców, jak i hurtownie partnerskie.

Cena przestaje być jedynym kryterium wyboru Dariusz Szczepura dyrektor generalny MEIKO

ieustannie staramy się odpowiadać na zmiany, które zachodzą na rynku profesjonalnej gastronomii również w Polsce. Jak je widzimy? Od kilku lat rynek zdecydowanie skłania się ku coraz to lepszym jakościowo, tym samym oczywiście droższym, produktom. Droższym w momencie zakupu, ale czy droższym rzeczywiście? Cena (na szczęście) przestaje być już jedynym kryterium wyboru, nawet w publicznych jednostkach budżetowych. Wielu klientów przekonało się, iż niska cena w momencie zakupu to bardzo często duże wydatki w trakcie użytkowania, to krótki czas życia produktu. Doceniamy coraz bardziej jakość, niezawodność, serwis oraz prostotę obsługi. Dlaczego? Z roku na rok trudniej jest pozyskać pracownika w branży

124

HoReCa. Jest on też coraz bardziej świadomy funkcjonującego w kuchni, cukierni czy zakładzie produkcyjnym sprzętu, zdaje sobie sprawę z jego jakości oraz wygody użytkowania. Stąd inwestycje osób zarządzających w urządzenia oferujące nowatorskie rozwiązania, oszczędzające energię, przyjazne środowisku etc. To nie tylko oszczędności właściciela, to również dużo większe prawdopodobieństwo pozyskania i utrzymania dobrego pracownika. Jednym z takich nowatorskich rozwiązań zastosowanych w ostatnim czasie w zmywarkach MEIKO jest wbudowany system odwróconej osmozy (GiO). M.in. dzięki temu rozwiązaniu zostaliśmy dostawcą sieciowych lokali, w których idealna czystość szkła (dzięki GiO bez konieczności polerowania!), do serwowania napojów

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

klientom, zaowocowała podniesieniem jakości i ogromnymi oszczędnościami. W naszych zmywarkach kapturowych linii M-iClean automatycznie podnosi się i opuszcza kaptur. Czy to tylko gadżet? Zdecydowanie nie. To w skali miesiąca kilka ton mniej, które zdejmujemy z barków osób (tych właśnie, o które coraz trudniej w Polsce), pracujących w profesjonalnych zmywalniach. A co wspólnego ma samolot i zmywarka MEIKO UPster K? To, co łączy te dwa elementy to taśma uszczelniająca z pianki silikonowej, z jednostronnie zaaplikowanym klejem akrylowym. Rozwiązanie to trafiło z konstrukcji samolotów do technologii zmywania. Poszukiwanie dostawców i nieustanne doskonalenie naszych produktów owocuje nowatorskimi rozwiązaniami zapewniającymi klientom poczucie bezpieczeństwa, nawet w skrajnych warunkach

użytkowania. Taką taśmę MEIKO stosuje w zmywarkach modułowych, gdzie połączenie nieregularnych powierzchni ze stali, poddawanych temperaturze w zakresie 60-850C musi zapewnić idealną szczelność, taką, z jaką mamy do czynienia w samolotach lecących na wysokości 10.000 m. To tylko jedno z rozwiązań, które MEIKO wprowadza nieustannie w swoich zmywarkach. Każde nasze urządzenie dobieramy do konkretnych potrzeb naszych klientów, starając się im doradzić (to kolejna zmiana na rynku, którą zauważamy – klienci są coraz bardziej otwarci na doradztwo i konsultacje), zaplanować ich zmywalnię, uczestniczyć w jej tworzeniu. Zawsze przyświeca nam zasada, aby w profesjonalnych kontaktach obie strony czuły, iż mamy do czynienia z sytuacją „win-win”.

W tym roku również nie spoczywamy na laurach Dariusz Sapiński prezes zarządu Grupa MLEKOVITA

oReCa to rynek z wysokim potencjałem, ale i w związku z tym mający wysokie wymagania. Dla nas liczy się partnerstwo i profesjonalizm, dlatego konieczność zaoferowania naszym klientom w tym segmencie jak najlepszych produktów jest priorytetem. Trudno bowiem wyobrazić sobie sektor HoReCa bez mleka i produktów mleczarskich. MLEKOVITA jako producent oferujący największy wybór nabiału w Polsce i Europie jest naturalnym partnerem dla sektora HoReCa, rozwijającego

się bardzo dynamicznie ze względu na zmieniający się tryb życia Polaków, którzy coraz częściej i chętniej decydują się na wyjścia do kawiarni czy restauracji. To sprawia, że optymistycznie patrzymy w kierunku tego rynku i rozwijamy asortyment produktów specjalnie dopasowanych do potrzeb zarówno małej, jak i dużej gastronomii. Ze względu na wysoką jakość naszych produktów i szeroki wachlarz oferowanego asortymentu oraz ogólnopolską dystrybucję i możliwość elastycznego zaopatrzenia MLEKOVITA

DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT

staje się gwarantem ciągłości dostaw i jest w stanie sprostać trudnym wyzwaniom sektora HoReCa, np. pojawiającym się sezonowo wzrostom zapotrzebowania na pewne rodzaje produktów. Wychodząc naprzeciw branży, proponujemy kompleksową ofertę, specjalnie dostosowaną do potrzeb różnych rodzajów kuchni i typów gastronomii w Polsce. Wśród ponad 1000 najwyższej jakości produktów oferujemy asortyment wybrany i dopasowany do oczekiwań szefów kuchni, w tym regularnie wprowadzamy nowości. W 2018 r. pojawił się ser Cheddar topiony w plastrach wygodnych w użyciu, bo pakowanych w stosy, dedykowanych przede wszystkim do burgerowego menu. Dostępny jest w trzech gramaturach: 344 g (28 szt. w jednym stosie), 688 g (2 stosy) i 1033 g (3 stosy). Rozszerzyliśmy też asortyment twarogów i serów typu włoskiego – wprowadziliśmy m.in. szereg twarogów produkowanych w naszym nowym oddziale w Kaliszu, twaróg sernikowy premium 18 proc.Na Polski Stół oraz zaproponowaliśmy Mascarpone Kuchmistrza w dwóch gramaturach: 250 g i 2 kg, w 2019 r. dołączając trzecią: 500 g. W tym roku również nie spoczywamy na laurach – w związku z regularnym zwiększaniem zdolności produkcyjnych, głównie poprzez inwestycje w rozwój bazy produkcyjnej i produktowej, możemy zaoferować naszym nawet najbardziej wymagającym klientom kolejne wyroby dla sektora HoReCa. Z tegorocznych nowości szczególnie polecamy sery z linii Diamenty Konesera: Tylżycki Old (o trzymiesięcznym okresie dojrzewania), Księżan Old (4 miesiące), Cheddar Old (9 miesięcy)

i Mazdamer Old (12 miesięcy), które swoje wyjątkowe walory smakowe zawdzięczają długiemu okresowi dojrzewania w starannie dobranych warunkach. Dzięki nowej Fabryce Proszków Mlecznych rozwijamy też asortyment produktów mlecznych w proszku, także takich, jakich MLEKOVITA dotychczas nie posiadała w swojej ofercie handlowej. Tego typu produkty są popularne szczególnie w piekarnictwie i cukiernictwie, a nasz coraz szerszy wachlarz proszków: od mleka pełnego w proszku (także w wariancie instant) i mleka odłuszczonego instant, przez serw a t k ę w proszku, permeat serwatki w proszku, po maślankę w proszku i miksy proszków mlecznych z tłuszczem roślinnym doskonale odpowiada na oczekiwania tego rynku. W pełnej ofercie dla sektora HoReCa MLEKOVITA posiada wszystkie wyroby nabiałowe niezbędne do prowadzenia gastronomii na najwyższym poziomie, w tym dostępne w różnych formach i gramaturach: masła i tłuszcze, śmietany i śmietanki, mleko, jogurty (zarówno dedykowane do bufetów śniadaniowych, jak i do większej gastronomii), sery sałatkowe, sery pleśniowe, sery twarogowe, serki wiejskie, sery mozzarella i mascarpone, sery długodojrzewające, sery żółte w blokach, kawałkach, plastrach i tarte, sery topione oraz produkty seropodobne. Zgodnie z zapotrzebowaniem rynku wprowadzamy nowości i innowacje produktowe, ale przede wszystkim oferujemy możliwość dopasowania formy i gramatury wyrobów z naszego asortymentu do indywidualnych potrzeb klienta.

Doświadczenia gości budują przemyślane szczegóły Iwona Pawłowska Business Development & Sales Activation Strategy Manager Żywiec Zdrój

ktualne trendy projektowania konceptów restauracyjnych zakładają przede wszystkim kompleksowość. Niezapomniane wrażenia smakowane znajdują dopełnienie w estetyce wnętrza, nietuzinkowych detalach oraz dopasowanej do charakteru miejsca obsłudze. Obecnie serwowane menu to zaledwie jeden z wielu elementów, które przyciągają gości – świadomych, z rosnącymi oczekiwaniami. Wizytę w restauracji oceniamy dziś jako kompleksowe doświadczenie – oprócz jakości kuchni zwracamy uwagę na takie aspekty, jak sam proces rezerwacji, jakość obsługi, talerz czy wreszcie design. Coraz większą wagę przykładamy do detali i spójności całej usługi. Kompleks hotelowy to już nie tylko dobrze zaprojektowana, wygodna przestrzeń. Gość oczekuje kompleksowego doświadczenia, na które składają się najmniejsze szczegóły. Design wnętrza oraz elegancję i odpowiednie przygotowanie obsługi uzupełnia oczywiście to, co pojawia się na stole. Smak potraw jest dziś jednak często stawiany na równi z ich wyglądem i prezentacją. Na aranżację stołu składa się jednak szereg detali, które dopiero wspólnie nadają restauracji indywidualnego charakteru. Znaczenie mają tutaj nakrycia stołów, zastawa i porcelana,

w jakich serwowane są dania, wygląd szkła, czy wreszcie wygląd dodatkowych produktów, które są nieodłączną częścią naszych zamówień – zwróćmy tu uwagę na wygląd napojów czy alkoholi. W Żywiec Zdrój staramy się na bieżąco śledzić i analizować zmieniające się trendy i potrzeby gości rynku hotelarskiego oraz gastronomicznego. Efektem tych obserwacji, licznych rozmów z przedstawicielami branży HoReCa i badań jest nowy produkt Żywiec Zdrój, który w tym roku zagościł w najlepszych hotelach i restauracjach w całej Polsce. Dwa warianty wody źródlanej – niegazowanej i gazowanej – zostały zamknięte w pięknej szklanej butelce o pojemności 0,3 i 0,7l. Szklana butelka powstała głównie z myślą o gościach hoteli i restauracji, w których do tej pory produkty Żywiec Zdrój nie były dostępne. Jesteśmy niekwestionowanym liderem rynku wody butelkowanej i, jak pokazują badania, zdaniem konsumentów dostarczamy najlepszej jakości produkty w swojej kategorii. Zależało nam na tym, by po nasz produkt mogli sięgać również goście restauracji i hoteli w całej Polsce. Pracę nad przygotowaniem dedykowanego dla branży HoReCa, nowego produktu rozpoczęliśmy od dogłębnego poznania

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

125

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

specyfiki tego rynku. Przeprowadziliśmy szereg wywiadów z restauratorami, szefami kuchni i ekspertami w dziedzinie hotelarstwa i gastronomii. W wyniku tych rozmów zaprojektowaliśmy produkt z dbałością o najmniejszy szczegół. Design naszej szklanej butelki charakteryzuje się minimalistyczną formą z jednoczesnym charakterystycznym nawiązaniem do pochodzenia produktu – regionu gór żywieckich. Połączenie nowoczesności, elegancji i prostoty, a dodatkowo subtelne zaakcentowanie źródła, z którego pochodzi nasz produkt odpowiada cechom,

jakich goście szukają w kompleksach hotelowych. Nowy produkt to jednak nie tylko wyjątkowy design, ale także smak i pochodzenie. Krystaliczna górska woda źródlana Żywiec Zdrój, tworzona przez naturę w sercu Żywiecczyzny, jest naturalnie filtrowana przez piaskowce magurskie. Odpowiednia kompozycja składników mineralnych nadaje jej delikatny smak, który sprawia, że woda Żywiec Zdrój stanowi idealne dopełnienie różnorodnych dań, a przez to świetnie wpisuje się w różnorodne potrzeby i gusta gości najlepszych hoteli.

Oferujemy produkty na miarę czasów Michał Ławniczak dyrektor handlowy Radaway

azienka w hotelu będzie zawsze niezwykle wymagającą przestrzenią, której odpowiednie zaprojektowanie jest sporym wyzwaniem. Dlaczego? Ponieważ podczas aranżacji wnętrza niezbędne jest uwzględnienie rosnących z roku na rok oczekiwań gości. Konieczne jest więc nieustanne poszerzanie oferty o nowe produkty i usługi, które będą odpowiedzią na zmieniające się potrzeby. Producenci wyposażenia łazienek coraz częściej je zauważają. W Radaway śledzimy światowe trendy i stale rozbudowujemy ofertę. W efekcie posiadamy kilkadziesiąt komfortowych i designerskich modeli kabin prysznicowych, drzwi wnękowych oraz parawanów nawannowych. W najnowszym katalogu na rok 2019 pojawiły się nowe serie produktów,

126

m.in. z linii Hypnotic, którą wyróżniają czarne detale idealnie pasujące do eleganckich wnętrz hoteli. Znalazły się tam również kolejne rozwiązania programu „Na miarę”, umożliwiające dopasowanie produktów do każdej sytuacji aranżacyjnej oraz wpisujące się w aktualne trendy związane z personalizacją, która ostatnimi czasy wiedzie prym w projektowaniu łazienek hotelowych. R a d a w a y branży hotelarskiej dedykuje także usługę laserowego grawerowania. Inwestor może zamówić kabiny z elementami identyfikacji wizualnej np. wygrawerowanym na szkle logotypem. Zaletą metody grawerowania jest jej trwałość. Z upływem czasu wygrawerowany wzór nie traci na jakości. Zawsze znajduje się po zewnętrznej stronie drzwi, dzięki czemu hartowane

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

szkło pozostaje bezpieczne i jest łatwe w czyszczeniu. Zaletą produktów marki jest też fakt, że szyby pokryte są hydrofobową powłoką EasyClean. Dzięki niej krople wody nie utrzymują się na powierzchni szkła, tylko spływają,

nie pozostawiając nieestetycznych zacieków. Jest to ogromne ułatwienie dla ekipy sprzątającej. Ta opcja szczególnie doceniona będzie w hotelach, w których łazienek jest kilkadziesiąt czy nawet kilkaset.

Stawiamy na ciągły rozwój Katarzyna Kryś-Gańczorz menadżer sprzedaży hotelowej Janpol

ako producent uważamy, że sektor hotelowy w Polsce to branża nieustannie rozwijająca się. Związane jest to nie tylko z tworzeniem się nowych ośrodków, ale także z przebudową i modernizacją tych istniejących. Biorąc pod uwagę nasze doświadczenie i wieloletnią obecność na rynku HoReCa możemy śmiało powiedzieć, że trend ten zapewne szybko się nie zmieni, a nawet jeżeli nadchodzące lata nie przyniosą tak spektakularnych inwestycji, to ciągle pozostaje element modernizacji tych istniejących, co dla nas jako dostawców wciąż jest ważną kwestią współpracy na linii producent-inwestor. Dlate go też oferta, jaką zbudowaliśmy dla branży HoReCa, dostarcza kompleksową obsługę nie tylko nowym obiektom, ale także tym rozwijającym się. Z początkiem tego roku, w naszej firmie zaszły duże zmiany zarówno wizerunkowe, jak i produktowe. Modyfikacja logotypu oraz przeprojektowanie oferty standardowej były pierwszym krokiem do dalszych zmian, w których na bazie istniejącego

katalogu artykułów hotelowych powstała marka Bosquo. To linia luksusowych produktów dedykowanych dla branży HoReCa. Jest kompletną bazą rozwiązań realnie odpowiadającym potrzebom architektów i inwestorów. Tworząc Bosquo wyszliśmy z założenia, że to oni kreują wygląd hotelowych wnętrz, a my powinniśmy przekazać odpowiednie narzędzia, dzięki którym mogą tego dokonać. Dobrze, gdy instrumenty te są kompletne, ale też na tyle uniwersalne, by nie ograniczały w żaden sposób wizji projektantów. Takie właśnie są produkty Bosquo. To podstawa do tworzenia indywidualnych, autorskich projektów, które zachwycą nawet najbardziej wymagających gości. Na potrzeby nowej marki powstała dedykowana, odrębna strona internetowa, a także spójny z nią katalog wizerunkowy. Wierzymy, że tak przedstawiona oferta zainteresuje potencjalnych klientów i ukaże prawdziwy potencjał płynący z naszych produktów. Każdy z nich przedstawiony jest w kilku różnych aranżacjach, by ukazać uniwersalność zastosowań i doskonałe możliwości adaptacyjne.

RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY

Obserwujemy branżę Jacek Bafia dyrektor sprzedaży Rational

ational jest globalnym liderem rynkowym i technologicznym w zakresie termicznego przyrządzania potraw w kuchniach profesjonalnych. Oferuje najwyższej jakości urządzenia konwekcyjno-parowe SelfCookingCenter oraz urządzenie multifunkcyjne VarioCookingCenter, które ułatwi pracę w niejednej kuchni hotelowej. Regularnie obserwujemy rozwój branży hotelowej w Polsce współpracując z centralami największych marek hotelowych. Dzięki temu jesteśmy blisko nich, możemy uważnie wsłuchiwać się w ich potrzeby i odpowiadać na nie, oferując coraz lepsze rozwiązania i serwis na najwyższym poziomie. Sektor hotelarski stoi przed dużym wyzwaniem, gdyż nowi konsumenci usług tego sektora mają bardzo wysokie wymagania, komunikują się w trybie błyskawicznym, a hotel to nie tylko miejsce do snu, a coraz częściej miejsce relaksu, wypoczynku, spotkań nie tylko biznesowych, ale również towarzyskich. Bardzo ważnym trendem jest także poszukiwanie nowych doświadczeń, jeśli chodzi o niezapomniane wrażenia kulinarne. Utrzymujemy stałe kontakty z branżą developerską oraz biurami projektowymi, które otrzymując nowe projekty muszą sprostać wyzwaniom. Bierzemy udział w spotkaniach branżowych i targach, sami też organizujemy kilka spotkań rocznie dla Partnerów Biznesowych, którzy mają wtedy

128

okazję lepiej przyjrzeć się całej naszej ofercie. Rational od lat wspiera szefów kuchni profesjonalnym sprzętem z prawdziwą inteligencją kulinarną, która nie tylko gwarantuje perfekcyjne rezultaty, ale także zapewnia elastyczność podczas wykonywania codziennych prac w kuchni. W tym roku Rational rozpoczął dystrybucję urządzenia multifunkcyjnego VarioCookingCenter w Polsce, które dedykowane jest przede wszystkim do hoteli i cateringu. Łączy w sobie wydajność oraz prostą obsługę na niewielkiej powierzchni. Wszechstronność zastosowania sprawia, że zastępuje ono tradycyjne patelnie przechylne, kotły, kuchenki i frytkownice. Można je używać w dowolnym miejscu: na stole czy innej powierzchni roboczej. Dodatkowo każde urządzenie można podłączyć do ConnectedCooking, co świetnie sprawdza się w hotelach. Aplikacja pozwala na zdalne sterowanie urządzeniem, nadzór nad powierzonymi operacjami, zapewnia bezpieczeństwo, jak również może służyć jako platforma wymiany informacji pomiędzy szefami kuchni. W aplikacji mo żemy znaleźć przepisy, a tym samym pomysły na nowe dania, jak również w łatwy sposób (w kilka minut) główny szef kuchni może skonstruować przepis lub proces dedykowany do danego menu czy dania. W mgnieniu oka wszystkie restauracje hotelowe mogą mieć to samo menu, przepisy, informacje, co pozwala na utrzymanie najwyższych

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

standardów oraz powtarzalność, która jest tak ważna w rozwiązaniach sieciowych. Rational zapewnia również rozwiązania indywidualne dla

partnerów biznesowych, którzy poszukują nowych rozwiązań dlatego też zapraszamy do kontaktu by poznać możliwości współpracy.

Hotele na fali znoszącej Krzysztof Poznański Associate Director, Hotels & Hospitality Tétris

rwa hossa na rynku hotelowym w Polsce. Wg danych GUS tylko w pierwszej połowie 2018 r. liczba hoteli wzrosła o 52. A to nie koniec fali wzrostu podaży – 2019 r. obfituje w otwarcia i starty kolejnych projektów. Wg Emmerson Evaluation do końca 2020 r. baza pokoi hotelowych zwiększy się w Trójmieście i Łodzi aż o 40 proc., na Śląsku i w pasie górskim o 25 proc., a np. w Warszawie i Wrocławiu o ok. 20 proc. W Tétris odczuwamy tę pozytywną sytuację rynkową przez pryzmat rosnącej liczby zapytań i realizacji. Nowe hotele wpisują się w kilka dominujących trendów. Na przykład wciąż powstaje sporo ciekawych projektów z segmentu luxury, jak wrocławski MGallery by Sofitel, w którym realizujemy wykończenie wnętrz n i e m a l 200 pokoi i przestrzeni wspólnych. Obserwujemy też rozwój tzw. marek lifestyle. Hotele z tego segmentu, koncentrując się przede wszystkim na młodszych gościach, wyróżniają się aranżacjami inspirowanymi aktualnymi trendami w sztuce, muzyce i new tech, przy standardzie na poziomie czterech gwiazdek.

Jednym z takich obiektów jest oddany w tym roku do użytku hotel Puro Warszawa Centrum. Tam zrealizowaliśmy, na bazie projektu DeLassalesFlint, 8,5 tys. mkw. wyjątkowych wnętrz. W 148 pokojach i na przestrzeniach wspólnych wykonaliśmy spektrum prac: od budowy ścian, aż po tapety i drewniane sufity. Rosnąca konkurencja skłania także obecnych od lat na rynku graczy do odświeżenia swojej oferty. Mamy więcej zapytań w sprawie odnawiania wnętrz hoteli, które powstały kilkanaście lat temu. Branża nabiera rozpędu, rosną też wymogi co do jakości, skali i tempa prac. Przykładem naszej realizacji projektu odświeżenia jest Hotel InterContinental Warszawa. Pierwszy etap prac obejmował powierzchnię 8,5 tys. mkw. na 13 piętrach. W ramach drugiego na siedmiu piętrach Tétris wykończył 5,2 tys. mkw. pokoi hotelowych. Na kolejnych 13 piętrach zadbaliśmy o apartamenty o łącznej powierzchni 4,8 tys. mkw. Na podstawie projektu pracowni M STUDIO London, wykonaliśmy montaż wykładzin, tapet, malowanie oraz renowacje parkietu.

DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT

Pomagamy naszym klientom się wyróżnić Marcin Olesiński Senior Project Manager Best Coffee Systems

ferta Best Coffee Systems od lat związana jest z zapewnieniem najwyższej jakości wyposażenia w szeroko pojętej gastronomii. W naszym portfolio regularnie pojawiają się nowe, skrupulatnie wyselekcjonowane marki urządzeń, które sprawiają, że biznesy naszych klientów mogą skutecznie wyróżniać się na tle innych. W pracy z największymi sieciami branż paliwowej, restauracyjnej czy hotelarskiej staramy się zawsze nie tylko reagować na pojawiające się potrzeby naszych klientów, ale i wyprzedzać

formułowanie tych potrzeb przez aktywne kreowanie naszego portfolio. Stąd właśnie w ofercie Best Coffee Systems – oprócz najwyższej klasy maszyn – pojawiły się niedawno szeroko pojęte usługi związane z projektowaniem przestrzeni gastronomicznej. Widzimy bowiem, że klient biznesowy

najchętniej kupuje rozwiązania kompleksowe, zaprojektowane w pełni pod jego indywidualne potrzeby. Posiłkując się najlepszą wiedzą i doświadczeniem naszych ekspertów firma Best Coffee Systems projektuje przestrzeń zarówno zaplecza kuchennego, jak i tę widoczną dla gości hotelowych. W tym drugim obszarze potrzeby naszych klientów rysują się zdecydowanie – priorytetem jest takie z a p l a n o w anie lokalizacji i ergonomii takich przestrzeni, aby możliwie sprawnie rozładowywać ruch klientów,

zapewniając im jednocześnie jak najlepsze doświadczenie z oferowanym produktem. Klienci Best Coffee Systems coraz częściej zauważają potrzebę wyraźnego oddzielenia części kawowej restauracji hotelowej od reszty przestrzeni. Projektując taką przestrzeń doradzamy, żeby – oprócz automatycznego ekspresu do kawy – przewidziano również zintegrowaną lodówkę na różne rodzaje mleka, syropy smakowe oraz półki na filiżanki. Nie bez znaczenia pozostaje również zaplanowanie łatwo dostępnej przestrzeni dla obsługi hotelowej. Mamy tu zwłaszcza na myśli umieszczenie już w ramach modułów kącika kawowego – szuflady chłodniczej na zapas mleka oraz szafki technicznej. Ma to zapewnić jak najsprawniejszą obsługę i bieżącą odpowiedź personelu na potrzeby gości hotelu. R E K L A M A

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

129

WIZYTÓWKI

130

Arche ul. Puławska 361 02-801 Warszawa tel. (22) 319-80-80 tel. kom. 500-068-069 arche@arche.pl www.arche.pl

Prowadzimy działalność deweloperską i hotelarską. Szybko się rozwijamy m.in. dzięki sprzedaży pokoi hotelowych w systemie Condo. Tworzymy kolekcję, każdy hotel ma być inny. Często są to hotele w obiektach zabytkowych. Naszym inwestorom zapewniamy najwyższe stopy zwrotu, prawo własności lokalu, możliwość odkupu, pobyty właścicielskie bez limitu i możliwość inwestowania już od 10 tys. zł. W ofercie sprzedaży mamy hotele w Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu, Łodzi, Lublinie, Pile, Żninie, Łochowie.

Best Coffee Systems ul. Wagonowa 2c/1 53-609 Wrocław tel. (71) 794-81-10 fax (71) 794-81-11 info@best-cs.pl www.best-cs.pl

Ekspert w dziedzinie projektowania i wyposażenia gastronomii; wyłączny dystrybutor ekspresów do kawy FRANKE i DALLA CORTE, pieców hybrydowych ATOLLSPEED, pieców konwekcyjno-parowych PALUX, systemów kuchennych i monobloków PALUX, zmywarek HOBART, profesjonalnych wyciskarek do cytrusów ZUMEX, a także profesjonalnych pieców do pizzy CUPPONE i maszyn do lodów GELMATIC. Ceniony doradca w zakresie profesjonalnych technologii gastronomicznych.

Best Western Hotels & Resorts ul. Złota 59 00-120 Warszawa, biuro 652 tel. (22) 489-52-46 bestwestern@bestwestern.fi www.bestwestern.pl

Best Western® Hotels & Resorts z siedzibą w Phoenix (Arizona) jest prywatną marką hotelarską z globalną siecią 4500 hoteli w ponad 100 miejscach na całym świecie. Hotele sieci Best Western działają pod 16 markami, które są odpowiedzią na oczekiwania inwestorów i gości. Działająca od ponad 70 lat firma udziela wsparcia logistycznego, sprzedażowego i marketingowego właścicielom hoteli ze swojej sieci. Best Western w Polsce od 1999 roku i posiada w swoim portfolio 19 obiektów w 13 miejscowościach.

Fanex Radonice 5A 05-870 Błonie tel. (22) 471-04-44 fax (22) 725-30-94 biuro@fanex.pl www.fanex.pl

Fanex zajmuje się produkcją sosów, ketchupów, majonezów, musztard, dressingów, marynat, paluszków i innych przekąsek dla odbiorców gastronomicznych i detalicznych. Spółka jest polską firmą rodzinną, która działa na rynku od 1988 roku. Produkcja firmy Fanex skupia się głównie wokół wyrobów zaspokajających potrzeby i wymagania szeroko pojętej gastronomii oraz sieci marketów detalicznych. Wykorzystuje naturalne surowce o najwyższych parametrach jakościowych.

Hendi Polska ul. Magazynowa 5 62-023 Gądki tel. (61) 658-70-00 fax (61) 658-70-01 info@hendi.pl www.hendi.pl

Firma Hendi Polska jest częścią międzynarodowej grupy Hendi, która od ponad 80 lat zajmuje się produkcją i handlem profesjonalnego wyposażenia gastronomicznego na rynku europejskim. W Polsce firma działa od 2005 roku. Prowadzimy sprzedaż poprzez sieci typu Cash&Carry, sieci sklepów firmowych, firmy działające w branży HoReCa, międzynarodowych producentów produktów spożywczych oraz sklep internetowy Hendi.pl. Stawiamy na wysoką jakość produktów i innowacyjne rozwiązania.

Hotel Professionals Management Group Al. Jerozolimskie 65/79 00-697 Warszawa tel. (22) 630-55-10 info@hotelpros.pl www.hotelprofessionals.pl

Hotel Professionals to zespół doradców oferujących innowacyjne rozwiązania dla branży hotelowej w Polsce oraz Europie Środkowo-Wschodniej. Firma oferuje kompleksowy zakres usług doradztwa na każdym etapie realizacji inwestycji hotelowej oraz szeroko pojęte usługi zarządzania obiektami hotelowymi. Zespół specjalizuje się także w zakresie infrastruktury towarzyszącej obiektom hotelowym.

IWH ul. Francuska 34 40-028 Katowice tel. (32) 251-49-17 tel. kom. 501-300-091 grzegorz.wieczorek@iwh.com.pl Inwestujwhotele.pl

Doradztwo hotelowe, inwestowanie w hotele, audyty operacyjne hoteli, pozyskiwanie globalnych marek hotelowych, doradztwo przy zawieraniu umów franczyzowych.

Fabryka Materacy Janpol ul. Cynkowa 2 a 43-180 Orzesze tel. (32) 218-09-09 fax (32) 218-09-10 hotele@janpol.pl / biuro@janpol.pl www.janpol.pl, www.bosquo.com

Jesteśmy polskim producentem materacy, łóżek, stelaży i dodatków do materacy. Swoje produkty kierujemy do klientów indywidualnych, jak również do inwestorów i właścicieli obiektów turystycznych. Janpol to rodzinna firma, z polskim kapitałem, której fundamentem są ludzie z pasją. W swoich produktach łączymy klasyczne rozwiązania z najnowocześniejszymi surowcami dostępnymi na rynku. Naszym celem jest wysoka jakość w oparciu o nowoczesną linię produkcyjną wykorzystującą surowce przyjazne środowisku. Wyposażamy najlepsze hotele w Polsce i poza granicami kraju. Wracają do nas inwestorzy, rozbudowujący obiekty, a w portalach turystycznych pozytywne opinie gości hotelowych o naszych produktach przekładają się na chęć rezerwacji w danym hotelu. Często zdarza się, że po relaksującym śnie klienci odszukują nazwę materaca i zwracają się bezpośrednio do nas, w celu jego indywidualnego zakupu. To dla nas największa nagroda, ponieważ potwierdza to fakt, że nasze produkty realnie wpływają na poprawę komfortu snu i zdrowia klientów, co przekłada się na inne aspekty ich życia. Dzięki prawie 30 – letniemu doświadczeniu możemy zagwarantować najwyższe standardy jakości, doskonały serwis, fachowe doradztwo oraz rozwiązania dopasowane do indywidualnych potrzeb.

Jura Poland ul. Puławska 366 02-819 Warszawa tel. (22) 123-43-01 fax (22) 123-43-02 info@pl.jura.com www.jura.com

Od 1931 roku szwajcarska firma Jura rozwijała innowacyjne i ekskluzywne urządzenia do użytku domowego. Jako pionier w branży automatycznych ekspresów do kawy Jura od połowy lat 90-tych jest głównym graczem w tym sektorze. Aktualnie firma tworzy kompleksowe rozwiązania zarówno w segmencie urządzeń domowych, jak i profesjonalnych urządzeń do biur i sektora gastronomicznego. Wyznacznikiem produkcji ekspresów są: szwajcarska precyzja, intuicyjna obsługa, perfekcyjny design i doskonała, świeżo mielona kawa. W Polsce oficjalne przedstawicielstwo Jura obecne jest od lipca 2013 r.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WIZYTÓWKI

132

Kinnarps Polska ul. Puławska 354/356 02-819 Warszawa tel. (22) 314-64-70(-75) tel. kom. 605-344-131 Małgorzata Konikiewicz Business Development Manager info@kinnarps.pl www.kinnarps.pl

Kinnarps jest europejskim liderem w dostarczaniu rozwiązań w zakresie wyposażenia biur, hoteli i obiektów użyteczności publicznej. Oferuje ergonomiczne meble do biurowego zaplecza hotelu, a także nowoczesne aranżacje do lobby i strefy restauracyjnej. Kinnarps oferuje również wielofunkcyjne rozwiązania do przestrzeni coworkingowych dla gości, a także kompleksowe wyposażenie sal konferencyjnych – od wygodnych i elastycznych mebli po nowoczesne rozwiązania audiowizualne.

Makita ul. Bestwińska 103 43-346 Bielsko-Biała tel. (33) 484-02-00 info@makita.pl www.makita.pl

Makita to firma o zasięgu międzynarodowym z niemal 100-letnim doświadczeniem, największy producent elektronarzędzi profesjonalnych oraz uznany lider w tej dziedzinie na skalę światową. Oprócz szerokiej gamy elektronarzędzi oraz urządzeń akumulatorowych MAKITA oferuje także wysokiej klasy narzędzia ogrodowe (spalinowe, elektryczne i akumulatorowe) oraz pneumatyczne. Do wszystkich tych maszyn firma oferuje doskonałej jakości osprzęt oraz materiały eksploatacyjne. Oprócz marki Makita, firma reprezentowana jest również przez marki DOLMAR oraz MAKITA-mt. Polska filia Makita z siedzibą w Bielsku-Białej rozpoczęła działalność w styczniu 1995 roku zapewniając dystrybucję na terenie całego kraju poprzez rzetelnie dobraną sieć punktów dilerskich. Ponadto ponad 200 punktów serwisowych dba o stan techniczny narzędzi. W sierpniu 2017 roku w Warszawie Makita Polska otwarła swoją nową siedzibę wraz z nowoczesnym centrum logistycznym i zapleczem szkoleniowym, gdzie można zapoznać się z urządzeniami oferowanymi przez japoński koncern, a także nauczyć się nimi prawidłowo i efektywnie pracować.

Media Management Europe ul. Gołębia 1 A 05-825 Grodzisk Mazowiecki tel. (22) 734-48-90 info@mm-eu.tv www.mm-eu.tv

Firma Media Management Europe (MME) powstała w 2004 roku w oparciu o 10-letnie doświadczenie w doradztwie, sprzedaży, instalacji i zarządzaniu usługami telefonicznymi, TV satelitarnej oraz IT dla klientów komercyjnych i mieszkaniowych. Nadrzędnym celem przyświecającym utworzeniu MME było propagowanie wiedzy na temat legalnej reemisji kanałów w kontekście obowiązującego prawa i ochrona nadawców. MME koncentruje się na jednym obszarze wiedzy – udzielaniu prawa do reemisji w imieniu nadawców. Wieloletnie doświadczenie, doskonała znajomość aspektów prawnych oraz branży HoReCa i CATV czynią z MME profesjonalnego doradcę pod silną i dobrze rozpoznawalną markę. Stała współpraca MME z nadawcami lokalnymi i międzynarodowymi umożliwia nam budowanie szerokiego portfolio, na które składają się między innymi kanały ogólnorozywkowe, sportowe, informacyjne, filmowe, wiele z nich w kilku wersjach językowych.

MEIKO Clean Solutions Polska ul. Obornicka 7, Jelonek 62-002 Suchy Las tel. (61) 222-60-96 fax (61) 222-63-91 info@meiko.com.pl www.meiko.pl

MEIKO to wiodący na świecie dostawca technologii profesjonalnego zmywania. Firma ściśle współpracuje ze swoimi Klientami, aby zaplanować i opracować najlepsze rozwiązania dla profesjonalnych kuchni: od małych, kompaktowych zmywarek podblatowych, zmywarek kapturowych i uniwersalnych, po zaawansowane tunelowe systemy mycia naczyń, systemy transportowe i utylizacji odpadów żywności. MEIKO oferuje swoim Klientom elastyczność w dopasowaniu swoich rozwiązań dla branży hotelarskiej i gastronomicznej.

Miko Pac ul. Dąbrowa 21 85-147 Bydgoszcz tel.: (52) 320-59-46 (52) 320-59-04 info@miko-kawa.pl www.mikocoffee.com/pl www.purocoffee.eu

Firma Miko Coffee została założona w 1801 roku i specjalizuje się w obsłudze firm oraz segmentu HoReCa w kawę oraz gorące napoje, będąc jedną z najstarszych marek kawowych na rynku międzynarodowym. Poprzez ponad 40 firm w Europie, Turcji, Japonii, Australii, oraz RPA, umacnia swoją pozycję jako sprawdzony dostawca kawy oraz urządzeń do jej zaparzania. W ciągu ponad 200 lat palenia kawy zdobyliśmy bogate doświadczenie, pozwalające nam na produkcję najszlachetniejszych kaw espresso. Przykładamy olbrzymią wagę do sztuki palenia kawy, która jest kluczem do przygotowania doskonałego espresso.

Grupa Mlekovita ul. Ludowa 122 18-200 Wysokie Mazowieckie tel. (86) 275-82-14 fax (86) 275-41-30 sekretariat@mlekovita.com.pl www.mlekovita.com.pl

Polska Mlekovita jest największą grupą mleczarską w Europie Środkowo-Wschodniej. Każdego dnia w 20 zakładach produkcyjnych przetwarzanych jest 8 milionów litrów najlepszego mleka dostarczanego przez 15 000 polskich rolników. 5 000 wykwalifikowanych pracowników dba o najwyższą jakość produktów wytwarzanych na ponad 170 liniach produkcyjnych. Ponad 1000 mlecznych smakowitości znanych jest nie tylko w polskich domach, ale i w 159 krajach świata. Więcej informacji: www.mlekovita.com.pl

Nadwiślańska Agencja Turystyczna ul. Towarowa 23 43-100 Tychy tel. (32) 326-23-50 fax (32) 326-23-59 nat@nat.pl www.nat.pl

NAT jest jedną z największych krajowych sieci hoteli i ośrodków wypoczynkowych. Jest właścicielem 17 obiektów, w tym dziewięć hoteli o standardzie trzech gwiazdek w Polsce. Posiada także Stację Narciarską Cieńków w Wiśle. Oferta NAT obejmuje wypoczynek rodzinny, pobyty prozdrowotne i promujące aktywne spędzanie wolnego czasu. Jednym z nadrzędnych elementów wizji realizowanej przez sieć NAT jest zapewnienie polskim rodzinom komfortowego i ekonomicznego wypoczynku w najciekawszych destynacjach w Polsce.

Nestle Polska Domaniewska 32 02-672 Warszawa, Poland tel. (22) 325-25-25 800-111-755, pon.–pt. 8:00–18:00 www.nestleprofessional.pl/contact-us www.nestleprofessional.pl

INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA KULINARNE I KAWOWE Chcemy być dla naszych Klientów partnerem inspirującym do wzrostu i rozwoju. Partnerem, który dostarcza markowe i znane produkty kulinarne oraz pomysłowe rozwiązania w zakresie napojów gorących. NESTLÉ Professional od 1998 r. zajmuje się kompleksową obsługą rynku żywienia poza domem (Out Of Home) dostarczając kreatywne rozwiązania do gastronomii i vendingu. Jesteśmy jednym z liderów na rynku kawy i produktów spożywczych przeznaczonych do gastronomii oraz miejsc zbiorowego żywienia. Oferujemy swoim Partnerom produkty znanych marek takich jak: NESTLÉ, WINIARY, CHEF, MAGGI, NESCAFÉ oraz BUONDI.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne

WIZYTÓWKI

Nosalowy Dwór Resort&SPA ul. Balzera 21 D 34-500 Zakopane tel. (18) 202-24-00, 797 708 997 rezerwacja@nosalowy-dwor.eu konferencje@nosalowy-dwor.eu recepcja@nosalowy-dwor.eu www.nosalowy-dwor.eu

Nosalowy Dwór Resort & Spa to największy resort i destynacja MICE pod Tatrami. To blisko 400 pokoi w standardzie od 3 do 5*, strefa wellness z NABE SPA, siłownią, basenem, saunami, strefą relaksu; 3 restauracje w tym „Regionalna”, lobby bary, widokowe kawiarnie, tereny zewnętrzne z wiatami grillowymi, lądowisko dla helikopterów, bogata oferta dla dzieci, stacja do ładowania pojazdów elektrycznych, miejsca parkingowe na zewnątrz i podziemnych garażach. Nosalowy to też największe w regionie multivenue z 23 salami, dla blisko 2000 osób (w tym sala „Gerlach” dla 1200 os.) i 2 tys mkw terenów zewnętrznych. Bogata infrastruktura, świetna lokalizacja, najwyższa jakość usług, holistyczne NABE SPA sprawiają, że Nosalowy to miejsce godne polecenia przez cały rok.

Konsorcjum Handlowe Odra Pak ul. Przemysłowa 9 59-700 Bolesławiec tel. (75) 640-10-70 www.odrapak.pl

Konsorcjum Handlowe Odra Pak Sp. z. o.o., z siedzibą w Bolesławcu, to jedyna ogólnopolska grupa zakupowa zrzeszająca hurtownie oraz producentów z branży opakowaniowej, środków czystości, artykułów biurowych, wyposażenia gastronomii, artykułów dekoracyjnych i AGD. Firma istnieje od 20 lat i ma obecnie 34 oddziały w całej Polsce. Oferuje ponad 15 tysięcy towarów, w tym produkty marki własnej Perfecto. Firma została pięciokrotnie wyróżniona przez „Puls Biznesu” tytułem Gazeli Biznesu.

Grupa Orbis i Accor ul. Złota 59 00-120 Warszawa tel. (22) 829-39-69 www.orbis.pl

Grupa Hotelowa Orbis to największa sieć hoteli w Polsce i w Europie Wschodniej ponad 135 hoteli. Orbis jest wyłącznym licencjodawcą marek grupy Accor w 16 krajach w tym w Bośni i Hercegowinie, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogórze, Czechach, Estonii, na Litwie, Łotwie, w Macedonii, Mołdawii, Polsce, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i na Węgrzech. Hotele działają pod markami Sofitel, MGallery, Pullman, Novotel, Mercure, adagio, ibis, ibis Styles i ibis budget. Od 1997 roku Orbis SA jest notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Strategicznym inwestorem Orbisu jest Accor.

Procter&Gamble ul. Zabraniecka 20 03-872 Warszawa Dystrybutor: Orbico 40-101 Katowice ul. Chorzowska 150 Infolinia: 801-677-744 lub (32) 325-61-00 e-mail: afh@navoorbico.pl http://www.navo.pl/produktyprofesjonalne/

P&G Professional to oddział Procter&Gamble zajmujący się produktami do zastosowań profesjonalnych m.in. w hotelach i restauracjach. Dostarczamy profesjonalistom innowacyjne, markowe rozwiązania P&G, dzięki którym pomagamy im się rozwijać i dbać o reputację ich firm. Kluczowe dla nas jest, aby poziom czystości robił zawsze pozytywne wrażenie na wszystkich naszych gościach.

Radaway Jasin, ul. Rabowicka 59 62-020 Swarzędz tel. (61) 835-75-10 fax (61) 835-75-11 office@radaway.pl www.radaway.pl

Firma Radaway to polski producent i ekspert w dziedzinie nowoczesnych kabin prysznicowych, dostępnych zarówno w rozmiarach standardowych jak i niestandardowych. W ofercie marki znajdują się także parawany nawannowe, drzwi wnękowe, brodziki prysznicowe i podpłytkowe, jak również cała gama przydatnych akcesoriów i dodatków. Produkty sygnowane logo Radaway dedykowane są najbardziej wymagającym odbiorcom, stanowiąc odpowiedź na wszelkie potrzeby i wyzwania aranżacyjne, jakie stają przed klientami.

Rational Bokserska 66 02-690 Warszawa tel. (22) 864-93-26 fax (22) 864-93-28 Info-poland@rational-online.com rational-online.com

Rational jest globalnym liderem rynkowym i technologicznym w zakresie termicznego przyrządzania potraw w kuchniach profesjonalnych. Głównym celem przedsiębiorstwa jest oferowanie jak największych korzyści szefom kuchni przyrządzającym potrawy w kuchniach całego świata. Rational oferuje najwyższej jakości urządzenia konwekcyjno-parowe SelfCookingCenter ® oraz urządzenie multifunkcyjne VarioCookingCenter ®. Jest przedsiębiorstwem dla kucharzy – zatrudniając ponad 250 szefów kuchni na całym świecie, a ta zorientowana na klienta struktura tworzy podstawę dla wyjątkowego potencjału firmy Rational.

SCM ul.al. Jana Pawła II 11 00-828 Warszawa tel. (22) 586-54-00 fax (22) 586-54-01 biuro@scmpoland.pl www.scmpoland.pl

Firma SCM działa od września 2005 roku., a od lipca 2012 jest Wyłącznym Dystrybutorem Produktów Monin na Polskę. Główne obszary działalności firmy: Rozwój i kreowanie nowych rozwiązań w kategorii produktów i napojów dla kanału HORECA oraz doradztwo w zakresie ich przetwarzania. Zakupy i sprzedaż surowców rolnych oraz produktów gastronomicznych. Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw obejmującego produkty, opakowania i dystrybucję. Od kwietnia 2016 r SCM jest także wyłącznym importerem i dystrybutorem profesjonalnych urządzeń do miksowania i mieszania napojów oraz potraw – marki Vitamix. Marka Monin jest obecnie uznawana za numer jeden na świecie na rynku syropów klasy Premium, puree owocowych oraz sosów deserowych. To zasługa ponad 105 letniego doświadczenia oraz bogatej oferty – ponad 250 smaków sprzedawanych w 150 krajach na świecie. Do produkcji wyrobów Monin wybierane są wyłącznie wyselekcjonowane i najlepsze owoce, kwiaty, przyprawy oraz orzechy. To sprawia, że powstają zawsze produkty wyjątkowej jakości o niepowtarzalnym smaku, kolorze i zapachu. Monin – naturally inspiring. Rozwój Marki Monin w Polsce oraz szkolenia w zakresie kreacji i nowych rozwiązań w kategorii napojów, deserów oraz potraw blendowanych to obszar działania naszych Brand Ambasadorów. Jesteśmy obecni w ciągu roku na 60 targach, eventach, konkursach i indywidulanych warsztatach. Kreujemy rozwiązania i sprzedajemy koncepty. Jesteśmy expertami w kategorii „beverage & food solution”

Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI

133

WIZYTÓWKI

134

Segafredo Zanetti Poland ul. Partyzantów 7 32-700 Bochnia tel. (14) 615-41-00 fax (14) 615-41-05 info@segafredo.pl www.segafredo.pl

Segafredo Zanetti Poland od 2002 r. stanowi część międzynarodowej Grupy Massimo Zanetti S.p.A. (MZBG). Od 2015 roku Massimo Zanetti Beverage Group notowana jest na Giełdzie w Mediolanie. Doradcy Klienta pomagają naszym klientom rozwijać ich biznes, a szkoła baristów Coffee Art Masters (www.coffeeartmasters.pl) rozwija umiejętności baristyczne osób serwujących kawę w lokalach. Kawa jest naszą pasją każdego dnia.

Stowarzyszenie Wielkie Jeziora Mazurskie 2020 ul. Kolejowa 6 11-730 Mikołajki tel. kom. 515-576-677 biurowjm2020@gmail.com www.mazurytobiznes.pl

Stowarzyszenie Wielkie Jeziora Mazurskie 2020 zrzesza 12 gmin i trzy powiaty z terenu WJM, a zostało powołane do wspierania samorządności lokalnej, wymiany doświadczeń, ochrony interesów członków, promocji regionu i wspierania rozwoju gospodarczego i kulturalnego. Zależy nam na podniesieniu poziomu kwalifikacji społecznych i zawodowych. Istotnym zadaniem jest rozwój szkolnictwa zawodowego, jak również specjalistycznych kursów wspierających przedsiębiorczość i innowacyjność. Chcemy zbudować tożsamość regionalną, rozbudzić patriotyzm lokalny nakłaniający do działań nie tylko w obrębie własnej gminy, ale i całego obszaru Wielkich Jezior.

Tetris Poland Plac Europejski 1 00-844 Warszawa tel. (22) 318-18-81 tel. kom. 668-812-586 sekretariat@tetris-db.com pl.tetris-db.com

Tétris, globalny ekspert w tworzeniu powierzchni w modelu Design & Build, czyli od projektu do pełnej realizacji. Jesteśmy wiodącym europejskim specjalistą w aranżacji przestrzeni hotelowych, handlowych, biurowych oraz restauracji. Niezależnie od charakteru, skali czy lokalizacji inwestycji, pozostajemy do dyspozycji naszych klientów od designu do wykonania wnętrz w standardzie „pod klucz”.

Tom-Gast ul. Beskidzka 123/125 91-610 Łódź tel. (42) 674-85-87 fax (42) 674-85-88 tomgast@tomgast.pl www.tomgast.pl

Tom-Gast jest wyłącznym oraz generalnym dystrybutorem najlepszych światowych i europejskich marek wyposażenia dla gastronomii. Tworzymy najoptymalniejsze rozwiązania oraz wdrażamy najnowsze trendy w branży HoReCa. Znajdziesz u nas nowatorskie i wysoko jakościowe wyposażenie dla lokali gastronomicznych a także firm cukierniczych, piekarniczych i zajmujących się cateringiem.

Varsovia Apartamenty ul. Kasprzaka 31 01-234 Warszawa Al. Jerozolimskie 216 02-486 Warszawa tel. (22) 255-99-99 tel. kom. 508-336-221 kasprzaka@varsoviaapartamenty.pl www.varsoviaapartamenty.pl

Varsovia Apartamenty to wygodna alternatywa dla tradycyjnych hoteli. Wyróżnia się na tle innych obiektów hotelowych, ponieważ oferuje w dwóch lokalizacjach aż 425 w pełni wyposażonych i komfortowych apartamentów, które można wynająć na dłuższe pobyty oraz pojedyncze doby hotelowe. Stanowi idealne miejsce do pobytów biznesowych dla przedsiębiorców, przyjeżdżających do Warszawy na miesięczne kontrakty, tygodniowe szkolenia oraz kilkudniowe delegacje jak i dla turystów odwiedzających stolicę.

Vienna House Al. Jerozolimskie, 65/79 00-697, Warszawa tel. (22) 630-59-02 aleksandra.szuba@viennahouse.com www.viennahouse.com

W Vienna House liczy się odkrywanie, nowe doświadczenia i znajdowanie piękna w prostocie. Największa austriacka grupa posiada i prowadzi hotele o indywidualnym charakterze, ale kierujące się wspólnym celem: zachwycaniem gości. Linia Vienna House to indywidualne hotele miejskie i wypoczynkowe, wyróżniające się ekskluzywnym designem i klasą. Vienna House Easy to stylowe obiekty o swobodnej, nieformalnej atmosferze i prostym, świeżym wystroju. Hotele R.evo podkreślają nowy styl życia i czasowość pracy.

Winterhalter Polska ul. Trakt Brzeski 62B 05-077 Warszawa – Wesoła tel. (22) 773-25-52 biuro@winterhalter.com.pl www.winterhalter.pl

Winterhalter jest ekspertem w dziedzinie przemysłowych systemów zmywania. Już od ponad 20 lat działalności na polskim rynku firma buduje pozycję lidera, oferując najwyższej jakości zmywarki przemysłowe, chemię oraz systemy uzdatniania wody dla każdego rodzaju biznesu gastronomicznego. Produkty firmy Winterhalter wyróżniają się innowacyjnością, wydajnością, łatwością użycia i perfekcyjnymi efektami zmywania zapewnianymi od dziesiątków lat w profesjonalnych kuchniach na całym świecie.

Żywiec Zdrój Cięcina, ul. Św. Katarzyny 187 34-350 Węgierska Górka tel. (22) 548-71-00 fax (22) 548-71-01 www.zywiec-zdroj.pl

Żywiec Zdrój należy do grupy spółek DANONE – producenta żywności dopasowanej do potrzeb odbiorców na każdym etapie życia. Wszystkie spółki łączy podwójne zobowiązanie na rzecz zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego oraz realizacja misji DANONE, zgodnie z którą poprzez żywność niesiemy zdrowie tak wielu ludziom, jak to możliwe. Wierzymy, że oferując wartościową żywność, w poszanowaniu środowiska naturalnego, budujemy zdrowszy świat – konsumenci, wybierając na co dzień nasze produkty, tworzą tę przyszłość razem z nami.

ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne