RAPORT 2020 Wydanie specjalne czasopisma ŚWIAT HOTELI
Rynek Hotelarski w Polsce lipiec-sierpień 2020
ProfitHotel FORUM RYNKU HOTELARSKIEGO
FoodBusiness FORUM RYNKU GASTRONOMICZNEGO
Sweets&Coffee FORUM RYNKU KAWIARNI • CUKIERNI • LODZIARNI • PIEKARNI
MEDIA EFEKTYWNEJ KOMUNIKACJI
74
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA SPIS TREŚCI Analiza rynku
2019: czyli zanim nastała klęska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Spadki, spadki, spadki – I połowa 2020 .. . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Wydawca
Trendy i preferencje Polacy nadal chcą wypoczywać w hotelach . . . . . 50 Czego oczekujemy od hotelu?
......................................
Rodacy 2020 – plany urlopowe
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
62
Transakcje – sytuacja i przyszłość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Ile zarabiają pracownicy
Hossa przerwana pandemią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Oszustwa, wydatki i... dzieci – Co stresuje
CBRE: sytuacja, podaż, przyszłość .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Rynek condo i obiektów z apartamentami wypoczynkowymi .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
56
Polaków na wyjeździe? .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Turystyka i baza noclegowa Turystyka i hotelarstwo w latach 2010-2019 . . . . . 74
Obłożenie i ceny .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Głos rynku – wybrane sieci i firmy hotelowe
98
Plan działania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Głos rynku – dostawcy
112
Eksperci o rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Wizytówki
........................................................................
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.............................................................................................
SPADKI, SPADKI, SPADKI HOSSA PRZERWANA PIERWSZA POŁOWA 2020 PANDEMIĄ
16
26
120
BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Okopowa 47 01-059 Warszawa tel./fax 22 290 66 11 biuro@brogb2b.pl Redakcja Karolina Stępniak redaktor naczelna dyrektor wydawnicza k.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-096
Dział Sprzedaży BROG B2B Zbigniew Pąk dyrektor sprzedaży z.pak@brogb2b.pl tel. 664-463-083 Zespół Sprzedaży Reklamy Agnieszka Kret menedżer ds. kluczowych klientów a.kret@brogb2b.pl tel. 664-463-079 Joanna Wojciechowska menedżer ds. kluczowych klientów j.wojciechowska@brogb2b.pl tel. 664-463-072 Zespół Sprzedaży Konferencji Marcin Jaworski menedżer ds. kluczowych klientów m.jaworski@brogb2b.pl tel. 501-727-114 Adam Stępniak menedżer ds. kluczowych klientów a.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-069
Dołącz do nas: facebook.com/swiat.hoteli
Opracowanie graficzne/Skład DTP: Studio Adekwatna www.adekwatna.pl
Prenumerata: roczna 250 zł + 8% VAT. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych. Druk: TAURUS Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą Wydawcy. © 2020 Copyright by BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. All rights reserved.
Zapraszamy do odwiedzenia naszego portalu rynku HoReCa oraz subskrypcji codziennego Newslettera
2019: RYNEK CONDO
I OBIEKTÓW Z APARTAMENTAMI WYPOCZYNKOWYMI
38
RAPORT ANALIZA RYNKU
czyli zanim nastała klęska 2019 rok to okres prosperity polskiego hotelarstwa i stałego powiększania jego zasobów obserwowanego od początku 2000 roku. Po raz pierwszy w swojej historii, liczba hoteli w Polsce przekroczyła poziom 2600 (dokładnie 2635). W stosunku do 2018 roku w 2019 zwiększyła się statystycznie o kolejne 43 obiekty. To znacznie poniżej przeciętnej dla okresu 2000-2019 (86 hoteli). JERZY MIKLEWSKI, ZAŁOŻYCIEL I PREZES ZARZĄDU PROJEKT HOTEL PARTNER FORTECH CONSULTING
4
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
W
rzeczywistości w 2019 roku swoją działalność zarejestrowało 56 nowych hoteli, a zakończyło 13 wcześniej operujących hoteli. Jednak ten wyraźny spadek tempa przyrostu liczby hoteli dokładnie zaznacza się na wykresie nr 2. Wytłumaczeniem tego zjawiska jest obserwowane od 2016 roku przesunięcie zainteresowania inwestorów z inwestycji stricte hotelarskich w kierunku parahotelarskich (alternatywnych), jak choćby budynków przeznaczonych na tzw. krótkoterminowy wynajem, które z różnych przyczyn nie mogły być kwalifikowane do kategorii „HOTELE”. Ta zdawałoby się niekorzystna tendencja spadku tempa przyrostu liczby hoteli, nie spowolniła jednak tempa wzrostu liczby pokoi. Ta wzrosła w 2019 roku o 5303 jednostki do poziomu 141 383 (wykres nr 3).
Na ten przyrost złożyło się 5629 nowych pokoi i 326 wycofanych z rynku pokoi. Tempo przyrostu liczby pokoi odnotowane w 2019 roku było wyższe niż średnioroczne tempo 4558 pokoi w latach 2000-2018 (wykres nr 4). Nie można zatem mówić o spowolnieniu rozwoju zasobów hotelowych w Polsce w 2019 roku. Wręcz odwrotnie, należy mówić o dalszym, wyraźnym ich zwiększaniu w ubiegłym roku. Inwestorzy hotelowi nadal bardzo odważnie angażowali się w realizację inwestycji hotelarskich traktując je jako pewne i stosunkowo mniej ryzykowne, w porównaniu do innych inwestycji. Pewnym przejawem takiego podejścia jest to, że średnia statystyczna wielkość nowego obiektu mierzona liczbą pokoi była w 2019 roku wyjątkowo duża (123 pokoje), przy średniej wielkości hotelu w kraju na poziomie 54
Wykresliczby 1 Wzrost liczby hoteli 2000-2019 w Polsce w latach 2000-2019 Wzrost hoteli w latach 3000
2 465
2500 2 250 2 014
2000 1 796
2 540
2 592
2 635
2 316
2 107
1 877
1 634 1 488
1500
1000
924
970
1 071
1 155
1 202
1 231
2004
2005
1 295
1 370
500
0
2000
2001
2002
2003
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
5
RAPORT ANALIZA RYNKU
pokoi i wymagała zaangażowania znacznych sił, wiedzy i środków finansowych.
Wartość zaangażowania Szacujemy, że w 2019 roku inwestorzy zaangażowali w te inwestycje 2,776 miliardów złotych (wykres nr 5). To czwarty pod względem wielkości zaangażowanych środków finansowych rok w obserwowanym przez nas okresie lat 2000-2019 i to przy mniejszej niż przeciętnie liczbie obiektów i przy jednak średniej liczbie pokoi w tych obiektach. Na tak wysoki poziom zaangażowania inwestorów decydujący wpływ miał kierunek tych inwestycji. Najwięcej środków zaangażowano bowiem w kapitałochłonne segmenty hoteli:
czterogwiazdkowych (1,290 mld zł; 46 proc. zaangażowania) i pięciogwiazdkowych (752 mln zł; 27 proc. zaangażowania) – wykresy nr 6 i 7. Inwestowanie w 2019 roku w hotele czterogwiazdkowe było kontynuacją wcześniejszych działań inwestorów obserwowanych na przestrzeni lat 20102019. Pewną specyfiką 2019 roku było zwiększone zaangażowanie inwestorów w budowę hoteli pięciogwiazdkowych, które wcześniej nie były aż tak atrakcyjnym kierunkiem inwestowania. Oszacowaliśmy, że na przestrzeni lat 2000-2019 w rozwój hotelarstwa zainwestowano 41,261 mld zł (wykresy nr 8 i 9). Najwięcej środków zaangażowano w segmenty hoteli:
czterogwiazdkowych (16,448 mld zł; 40 proc. zaangażowania) i trzygwiazdkowych (12,502 mld zł; 30 proc. zaangażowania). Poważne inwestowanie w hotele o standardzie pięciogwiazdkowym rozpoczęło się w ostatnich latach. To właśnie z tej przyczyny w województwie pomorskim zainwestowano w 2019 roku najwięcej spośród wszystkich województw w Polsce, bo blisko pół miliarda zł (497 mln zł). Taki był efekt inwestowania głównie w hotele cztero- i pięciogwiazdkowe. Podobnie poważne kwoty zainwestowano w województwie małopolskim (384 mln zł) i w województwie mazowieckim (366 mln zł). Wspomniane wyżej 497 mln zł inwestycji, to najwyższa
w prezentowanym tu okresie lat 2000-2019 wartość inwestycji hotelarskich na terenie województwa pomorskiego (wykres nr 11). W wykresach nr 12 i 13 prezentujemy także dane dla województw małopolskiego i mazowieckiego. I nic nie wskazywało na to, że coś złego może się wydarzyć w 2020 roku. Inwestorzy przygotowywali swoje kolejne projekty rozwiązując na bieżąco główne dwa problemy jakimi było: pozyskanie odpowiedniej lokalizacji (co było całkiem nowym zjawiskiem) i pozyskanie finansowania dla tych projektów (do czego byli przyzwyczajeni). 2020 rok to oddzielna historia.
Wykres 2 Przyrosty liczby hoteli (rok do roku) + linia średniej Przyrosty liczby hoteli (rok do roku) + linia średniej
180 162
160 146
137
140
149
143
118
120 101
100
93 84
80
86
81
75
75 66
64 60 40 20 0
6
52
47
46
43 29
16
2000
2001
2002
2003
2004
2005
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
ANALIZA RYNKU RAPORT
Wykres Wzrost liczby pokoi wwlatach Wzrost3liczby pokoi hotelowych Polsce 2000-2019 w latach 2000-2019 160000 140000 126 165
120000
113 965 100 100
100000 79 918
80000 60000
50 413 51 858
57 621
61 209
64 260 66 212
69 192
84 945
90 592
130 081
136 080
141 383
117 448
105 783
93 141
72 534
40000 20000 0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
R E K L A M A
Wydanie specjalne | ÅšWIAT HOTELI
7
RAPORT ANALIZA RYNKU
Przyrosty liczby pokoiliczby hotelowych ww latach 2000-2019 + linia+średniej Wykres 4 Przyrosty pokoi(rok (rokdo doroku) roku) latach 2000-2019 linia średniej 10000
8 717
9000
8 182 8000
7 384
6 959
7000
5 763
6000
5 999
5 683
5 647
5 303
5 027
5000
4 558
4000
3 588 3 051
3000
2 980
3 483
3 342
3 916
2 549
1 952
2000
1 445
1000
188 0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2019 (mln zł)
Wykres 5 Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2019 (mln zł) 4500
4000
3 820
3500
3 375 3 110
3000
2 776
2 769 2 547
2500
2 489
2 368
2 147 2000
1 764
1 885
1 860
1 742
1 993
1 512
1500
1 268
1 144 1000
1 179 998
852
500
0
8
2000
2001
2002
2003
2004
2005
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
RAPORT ANALIZA RYNKU
Wykres 6 Zaangażowanie inwestorów 2019 w poszczególne segmenty hotelizł)(mln zł) Zaangażowanie inwestorów w 2019w roku wroku poszczególne segmenty hoteli (mln
5
752
4
1 290
3
654
2
48
1
32 0
200
400
600
800
1000
1200
1400 Miliony
Wykres 7 Zaangażowanie inwestorów w 2019 roku w poszczególne segmenty hoteli (%)
Zaangażowanie inwestorów w 2019 roku w poszczególne segmenty hoteli (%)
46%
1 27% 24%
2%
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
3 4
1%
10
2
5
ANALIZA RYNKU RAPORT Zaangażowanie inwestorów w latach 2000-2019 w poszczególne segmenty hoteli (mln zł) Wykres 8 Zaangażowanie inwestorów w latach 2000-2019 w poszczególne segmenty hoteli (mln zł)
5
7 839
4
16 448
3
12 502
2
3 381
1
1 093
0
5000
10000
15000
20000 Miliony
Wykres 9 Zaangażowanie inwestorów w latach 2000-2019 w poszczególne segmenty hoteli (%)
Zaangażowanie inwestorów w latach 2000-2019 w poszczególne segmenty hoteli (%)
40%
1
30%
2 19% 3%
3 4 5
8%
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
11
RAPORT ANALIZA RYNKU
Wartość hotelowych według województw w2019 2019 r. (mln Wykres 10 inwestycji Wartość inwestycji hotelowych według województw w r. (mln zł) zł) 600
497
500
384
400
300
366
273
242
204
200
82
100
23
217
103 57
44
57
137 89
0
0
Wartość inwestycji hotelowych latach 2000-2019 na terenie Wykres 11 Wartość inwestycji hotelowych w w latach 2000-2019 na terenie województwa pomorskiego (mln zł) województwa pomorskiego (mln zł)
600 497
500
462
455
400
300 229 200
100
0
12
208
167
55
73
84
73
65
11
63
150
229 166
124
90 32
46
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2019 na terenie województwa małopolskiego (mln zł)
Wykres 12 Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2019 na terenie województwa małopolskiego (mln zł) 800 680
700 600
544 478
500
466 403
400
353
300 200 125
152
125
144
384
341
184 173
227
266 278
279 229 137
100 0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 R E K L A M A
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
13
RAPORT ANALIZA RYNKU
Wykres 13 Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2019 na terenie województwa mazowieckiego (mln zł) Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2019 na terenie województwa mazowieckiego (mln zł)
2000 1 822
1800 1600 1400 1200 1000 800
680
652 600 400 200 0
545
538 407
357
402 276
162
370 151
113 4
230
309
385
366
211 78
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Źródło wszystkich wykresów: Główny Urząd Statystyczny
O AUTORZE Ceniony analityk biznesu hotelarskiego, niezależny ekspert, wykładowca, szkoleniowiec, inwestor, Funkcjonuje na rynku polskim od ponad 15 lat. Właściciel firmy doradczej PROJEKT HOTEL, której głównym celem jest rozwiązywanie wszelkich problemów inwestorów hotelarskich. Posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie definiowania i realizacji hotelarskich projektów inwestycyjnych poparte wieloma realizacjami hoteli niezależnych i hoteli operujących pod globalnymi markami hotelowymi. Pracował dla setek inwestorów, do dzisiaj współpracujących z firmami Hotelon, Projekt Hotel i Fortech Consulting. Działa na rynkach Polski, Ukrainy i Białorusi.
14
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
SPADKI, SPADKI, SPADK I I połowa 2020
„Rok 1647 był to dziwny rok, w którym rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia” (H. Sienkiewicz, Ogniem i mieczem). Możliwe, że w niedalekiej przyszłości jakiś autor właśnie tak rozpocznie swoją powieść o roku 2020. Jedno jest pewne, historii, jaka się dzieje przed naszymi oczami nie powstydziliby się najlepsi hollywoodzcy scenarzyści. JAKUB KLIMCZAK BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER STR
16
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
W
irus COVID-19, którego pierwsze przypadki odnotowano w Chinach pod koniec roku 2019, dotarł do Europy w pierwszym kwartale 2020. Rządy państw zareagowały (wcześniej czy później) wprowadzeniem niespotykanej do tej pory liczby restrykcji i ograniczeń mających na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa. Do końca czerwca bieżącego roku w skali globalnej zakażonych wirusem było ponad 10 milionów osób i aż 500 tys. ofiar śmiertelnych. Za wcześnie wyrokować na ile wprowadzone ograniczenia okazały się efektywne w walce z wirusem, ale świat się zatrzymał. Branża turystyczna, w tym hotele, restauracje czy linie lotnicze, jest jedną z gałęzi światowej gospodarki najbardziej dotkniętą przez pandemię oraz restrykcje.
Spadki w poziomie obłożenia zanotowały hotele na całym świecie. Mapa świata nr 1 pokazuje skalę spadków w ostatnim tygodniu marca 2020 w odniesieniu do tego samego tygodnia rok wcześniej. Wszystkie rynki objęte analizą STR, a jest ich ponad 2 tysiące, odnotowały znaczne spadki poziomu obłożenia. Szczyt pandemii w Europie przypadł na drugą połowę marca oraz kwiecień. W maju notowana liczba nowych przypadków wirusa zaczęła spadać i rządy rozpoczęły stopniowe łagodzenie restrykcji. Hotele, z zastosowaniem niezbędnych środków higieny i bezpieczeństwa, mogą ponownie przyjmować gości. Popyt na zakwaterowanie niestety odbudowuje się bardzo powoli. Analiza przedstawiona na mapie nr 2 pokazuje poziom obłożenia na wszystkich rynkach monitorowanych przez STR.
Widoczna jest poprawa na rynkach Azji i Oceanii oraz w Ameryce Północnej. W Europie nadal dużo destynacji notuje poziom obłożenia poniżej 25 proc., które są wyrażone na mapie kolorem czerwonym, ale również tu widać kolor pomarańczowy, reprezentujący rynki notujące poziom obłożenia wynoszący pomiędzy 25 a 50 proc.
Wpływ pandemii na wyniki w Polsce Wykres nr 1 ilustruje spadek popytu w drugim kwartale tego roku w Polsce, w porównaniu do wyników z roku poprzedniego. W połowie czerwca zauważalny był skok obłożenia w długi weekend. Spadek popytu w drugim kwartale tego roku, a tym samym niższy poziom obłożenia zanotowały hotele w całej Polsce. Najniższy poziom obłożenia zanotowały hotele w Krakowie
i w Warszawie (wykres nr 2). Z kolei, grupy biznesowe przyczyniły się do nieco lepszych rezultatów we Wrocławiu. W czerwcu widoczne nieśmiałe wzrosty poziomu obłożenia na wszystkich badanych rynkach. Najwyższy wzrost zanotowały hotele w Trójmieście, które okazało się popularnym celem wyjazdów Polaków w czasie długiego weekendu (11-14 czerwca). Należy zwrócić uwagę, że prezentowane dane to wyniki hoteli otwartych, raportujących w programie STR, z wyłączeniem obiektów tymczasowo zamkniętych. Kalkulacja wskaźnika obłożenia z wykorzystaniem pełnej liczby dostępnej podaży wykazałaby poziom niższy od prezentowanego. W efekcie spadków poziomu obłożenia hotele w największych polskich miastach zanotowały w pierwszej połowie roku znaczące spadki wskaźnika RevPAR.
Mapa 1 Wpływ COVID-19 na rynki hotelowe na świecie Procentowa zmiana roczna poziomu obłożenia na ostatni tydzień marca (29/03)
Źródło: STR. 2020 © CoStar Realty Information, Inc.
RAPORT ANALIZA RYNKU
Mapa 2 Wzrasta liczba rynków z obłożeniem powyżej 25 proc. Obłożenie w otwartych hotelach w ostatnim tygodniu czerwca (średnia tygodniowa do 27/06)
Źródło: STR. 2020 © CoStar Realty Information, Inc.
Wykres 1 Spadek popytu w porównaniu do wyników z poprzedniego roku Polska, Obłożenie & ADR, 2019 vs 2020
Źródło: STR. 2020 © CoStar Realty Information, Inc.
18
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
Wykres 2 Kraków i Warszawa notują najwyższe spadki obłożenia Polskie miasta, obłożenie, czerwiec 2019 vs czerwiec 2020
Źródło: STR. 2020 © CoStar Realty Information, Inc.
Wykres 3 COVID-19 – niski poziom obłożenia spowodowany spadkiem popytu Obłożnie hoteli w polskich miastach, lipiec 2019 – czerwiec 2020
Źródło: STR. 2020 © CoStar Realty Information, Inc.
20
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
Wykres 4 Wpływ COVID-19 na rynki hotelowe w Polsce Procentowa zmiana roczna wskaźników obłożenia, ADR i RevPAR, PLN, do końca czerwca 2020
Źródło: STR. 2020 © CoStar Realty Information, Inc.
Spadkom obłożenia towarzyszą również spadki średniej ceny (ADR), jednak na podstawie posiadanych danych trudno określić, czy jest spowodowany spadkiem
cen publikowanych (BAR), czy zmian w strukturze gości (segmentacja). Zaczęło się drugie półrocze 2020. Na początku lipca
odnotowujemy najlepsze wyniki obłożenia od początku pandemii. By zakończyć ten tekst posłużę się słowami wybitnego polityka Winstona
O AUTORZE Od roku 2014 należy do zespołu STR z siedzibą w Londynie, odpowiada tam za rozwój w regionie Europy Środkowej i Wschodniej. Posiada 10 lat doświadczenia w branży hotelarskiej. Praktykę w zakresie zarządzania przychodami zdobywał w londyńskich hotelach, miedzy innymi sieci Hilton i Intercontinental Hotel Group. Regularnie uczestniczy w spotkaniach z klientami i konferencjach branżowych w regionie.
22
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
Churchilla, które dają niewielką nadzieję: „To nie jest koniec, to nawet nie jest początek końca. Ale być może, jest to koniec początku!”
RAPORT ANALIZA RYNKU
TRANSAKCJE sytuacja i przyszłość Polski rynek hotelowy charakteryzuje się stosunkowo niewielką liczbą transakcji. Corocznie właścicieli zmienia zaledwie kilkakilkanaście obiektów. W roku 2019 zrealizowano sprzedaż 15 obiektów, przy czym dwie transakcje obejmowały niewielkie portfolio, co oznacza, że transakcji było zaledwie 10 (dane – oprac. własne L/E/I Transactions). W obiektach tych jest ok. 2800 pokoi, co stanowi 2 proc. z ogólnej liczby 137 tysięcy pokoi dostępnych w prawie 3 tysiącach polskich hoteli. RAFAŁ ROSIEJAK, MANAGING DIRECTOR – POLAND & CEE, BOARD MEMBER L/E/I TRANSACTIONS
24
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
O
statnie lata przyniosły znaczący wzrost inwestycji hotelowych w Polsce. Impulsem do rozwoju bazy noclegowej były Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej Euro 2012. Dzięki dynamicznemu rozwojowi gospodarczemu wiele hoteli powstało w głównych miastach – Warszawie, Krakowie, Gdańsku i we Wrocławiu. Znaczący przyrost nowych obiektów jest odnotowywany w miejscowościach
wypoczynkowych w górach i nad morzem – Zakopane, Szklarska Poręba, Kołobrzeg to najważniejsze miejsca inwestycji. Atrakcyjność Polski pod względem inwestycyjnym zauważyły i doceniły największe światowe marki hotelarskie. Hilton, Marriott, IHG, Radisson, Louvre, Accor intensywnie, ale z rozwagą budują swoją pozycję w naszym kraju. Dzięki rosnącemu popytowi wewnętrznemu (czyli gościom z Polski) wyniki finansowe hoteli były corocznie coraz lepsze. Powyższa sytuacja spowodowała, że rynek hotelowy zaczął być rynkiem dojrzewającym. Oznacza to, że właściciele są skłonni sprzedawać swoje obiekty, jak każdą inną nieruchomość inwestycyjną. Pojawiają się także oferty sprzedaży forward purchase, czyli inwestycji przygotowywanej lub trwającej, ale jeszcze niedokończonej. Najważniejszymi aspektami właściwego przygotowania obiektu do sprzedaży, na które zwracają uwagę eksperci L/E/I Transactions są: • Lokalizacja inwestycji; • Wielkość hotelu (liczba pokoi powinna wynosić min. 100 jednostek); • Studium wykonalności dla nowych obiektów; • Wyniki finansowe hotelu działającego (P&L); • Niezbędna wysokość nakładów na odnowienie lub zmodernizowanie hotelu (CAPEX);
• Sposób zarządzania nieruchomością/biznesem (pożądany model – dzierżawa/lease); • Multifunkcyjność obiektu (mix used – połączenie funkcji hotelu, biurowca, części handlowej i gastronomicznej); • Pozyskana marka międzynarodowa; • Cena sprzedaży (inwestorzy hotelowi oczekują rozsądnej ceny, wynikającej przede wszystkim ze wskaźnika rentowności EBIDTA); • Gotowość do współpracy z doświadczonym doradcą transakcyjnym, gwarantującym efektywne zarządzenie procesem sprzedaży.
Prognozy na rok 2020 i 2021 Obecna sytuacja związana z pandemią światową COVID-19 ma bardzo silny wpływ na branżę turystyczną. Wiele firm hotelarskich na całym świecie przeżywa poważne kłopoty finansowe. Wg danych Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego spadki obłożenia i przychodów w wielu miastach wynoszą kilkadziesiąt procent. Europejskie mocarstwa turystyczne – Hiszpania, Włochy i Grecja doświadczają gigantycznych spadków przychodów. Wiele hoteli pozostaje zamkniętych, a ich właściciele wystawiają swoje aktywa na sprzedaż. Oznacza to bardzo silną presję także na polskich właścicieli,
którzy chcą sprzedać swoje biznesy. Należy wziąć pod uwagę, że: • Liczba ofert hoteli sprzedawanych trafiających do potencjalnych inwestorów sięga kilkunastu obiektów dziennie (kupujący mają wiele atrakcyjnych ofert z całego świata); • Trzeba spodziewać się nacisków na obniżenie ceny zakupu; • Jakość przygotowanych materiałów marketingowych musi mieć najwyższy poziom światowy; • Proces musi trwać możliwie krótko; • Gotowość banków do finansowania rozwoju inwestycji hotelowych jest ograniczona do minimum; • Wsparcie skutecznego doradcy inwestycyjnego umożliwia efektywne doprowadzenie transakcji do końca.
Wnioski Właściciele hoteli muszą realnie ocenić wartość swoich obiektów i biznesów. Zbyt wygórowane oczekiwania co do ceny, brak transparentności w dokumentach, ukrywanie rzeczywistego stanu firmy, brak zrozumienia mechanizmów transakcyjnych są przyczyną nieskutecznej sprzedaży. W obecnej sytuacji rynkowej warto podejmować negocjacje z oferentami, którzy wykazują chęć szybkiego domknięcia transakcji i chcą zapłacić rzeczywistą cenę za przedsiębiorstwo hotelowe.
O AUTORZE Rafał Rosiejak posiada bogate doświadczenie w sektorze hotelarskim – wprowadził m.in. na rynek hotel Hampton by Hilton Gdańsk Oliwa, pracował dla FIFA w Zurychu zarządzając zakwaterowaniem na mistrzostwa świata FIFA World Cup Russia 2018, pełnił także funkcję krajowego koordynatora ds. zakwaterowania dla drużyn, VIP-ów oraz kibiców Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012. Wykładał zarządzanie przedsiębiorstwem – hotelem w Wyższej Szkole Bankowej w Gdańsku. Ostatnio związany był z CBRE gdzie kierował działem hotelowym. L /E /I obecnie specjalizuje się w transakcjach M&A (Mergers and Acquisitions) i nieruchomościach, koncentrując się na nieruchomościach komercyjnych i hotelarskich.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
25
RAPORT ANALIZA RYNKU
HOSSA PRZERWANA PANDEMIĄ
Rynek hotelowy w Polsce od kilku lat rósł w siłę. Gospodarka rozwijała się, a liczba osób podróżujących turystycznie i biznesowo oraz zainteresowanie inwestorów sektorem zwiększało się z roku na rok. Początek 2020 roku, podobnie jak lata poprzednie, cechował wzrost obłożenia, dobre prognozy na przyszłość oraz realizacja nowych projektów. Nic nie wskazywało, że przyjdzie nam się zmierzyć z zupełnie nową sytuacją związaną z drastycznym spadkiem popytu na usługi hotelowe, na skalę dotąd niespotykaną. Niemniej jednak, historia wielu poprzednich kryzysów pokazała, że ludzie nadal będą wyrażać chęć wyjazdów, zarówno w celach turystycznych, jak i biznesowych, nierzadko nawet większą niż wcześniej. ANDRZEJ SZYMCZYK, ASSOCIATE DIRECTOR – INVESTMENT & HOSPITALITY WALTER HERZ
26
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
tygodni. Utrudnienia w ruchu lotniczym oraz przekraczaniu granic wpłynęły najsilniej na rynki, które funkcjonowały głównie w oparciu o gości z zagranicy, ponieważ liczba gości zagranicznych spadła w kwietniu i maju bieżącego roku prawie do zera. Obraz bezludnych ulic i opustoszałych hoteli w Krakowie z pewnością pozostanie w naszej pamięci na długo. Na brak popytu wpłynęło m.in. masowe odwoływanie konferencji i innych wydarzeń, zarówno planowanych w hotelach, jak również w centrach targowych i wystawienniczych. Część imprez została przeniesiona na jesień i zimę, jednak znaczna ich część w ogóle się w tym roku nie odbędzie. Od maja br. hotele mogły wrócić do swojej działalności w dość ograniczonym zakresie. Od tego czasu obostrzenia dotyczące w funkcjonowania obiektów znoszone są stopniowo. Pozwala to m.in. na organizację konferencji czy wesel z zachowaniem limitu uczestników. Wciąż jednak podstawowe wyzwanie rynku hotelowego wiąże się z brakiem popytu na poziomie zbliżonym do lat poprzednich. Miesiące wakacyjne są zwykle słabsze w segmencie biznesowym, co dla hoteli o takim profilu gościa może stanowić okoliczność sprzyjającą i oznaczać mniejszy spadek wyników. Hotele o profilu turystycznym korzystają z kolei z okresu wakacyjnego oraz dużej chęci społeczeństwa do zmiany otoczenia, szczególnie po kilkumiesięcznym lockdownie. Utrudnienia w podróżowaniu za granicę przekładają się na spore zainteresowanie m.in. wypoczynkiem nad Bałtykiem, które w tym sezonie jest większe niż w poprzednich latach. Porównanie wyników uzyskanych w czasie tych wakacji do sezonu ubiegłorocznego będzie jednak możliwe dopiero na początku września. Podobnie jak w ostatnich miesiącach, w nadchodzących
R E K L A M A
W
lipcu 2019 roku w naszym kraju było 2 635 skategoryzowanych hoteli. Największą liczbę pokoi oferowały obiekty trzygwiazdkowe: 60 653 jednostki w 1 318 placówkach. Hotele czterogwiazdkowe dysponowały 40 371 pokojami w 418 obiektach. Hoteli z dwoma gwiazdkami było więcej, bo 559, ale zapewniały łącznie jedynie 20 333 pokoi. Obiektów należących do najwyższej kategorii pięciu gwiazdek było najmniej, tylko 76. Znajdowało się w nich łącznie 9 934 pokoi hotelowych. Struktura ta potwierdza, że polski rynek hotelowy jest wciąż rynkiem obiektów ekonomicznych, na co z pewnością decydujący wpływ ma siła nabywcza polskiego społeczeństwa i podmiotów gospodarczych. W lipcu 2019 roku liczba pokoi we wszystkich hotelach w Polsce wynosiła 141 383 i była o 5 303 (3,9 proc.) wyższa niż rok wcześniej. Obłożenie hoteli rosło stabilnie w ostatnich latach, by w minionym roku osiągnąć poziom 53,8 proc. Nasz rynek hotelowy w ostatnim czasie, poza rokiem 2015, notował szybszy przyrost liczby pokoi niż wzrost stopnia ich wykorzystania. Należy jednak zwrócić uwagę, że dane różnią się w zależności od mikrolokalizacji i na niektórych obszarach popyt wciąż może przewyższać podaż. Początek 2020 roku, podobnie jak lata poprzednie, cechował wzrost obłożenia, dobre prognozy na przyszłość oraz realizacja nowych projektów inwestycyjnych. Nic nie wskazywało, że przyjdzie nam się zmierzyć z zupełnie nową sytuacją związaną z drastycznym spadkiem popytu na usługi hotelowe, na skalę dotąd niespotykaną. Epidemia wirusa COVID-19 spowodowała, że wiele krajów, w tym Polska, wprowadziło ograniczenia w podróżowaniu i działalności hoteli. Polskie hotele, zgodnie z regulacjami prawnymi, zostały praktycznie zmuszone do zawieszenia działalności na kilka
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
27
RAPORT ANALIZA RYNKU
Obłożenie a liczba pokoi w hotelach ogółem 145 000 140 000 135 000
50,8%
130 000 120 000 115 000 000 145 110 000 000 140 105 000 000 135 100 000 000 130 125 000
113 965
115 000
44,3%
110 000
113 965
141 383
136 080
2016
2017 130 081
2018
2019
48%
Obłożenie hoteli ogółem
46%
117 448
Źródło: Walter Herz na podstawie GUS
44% 42%
105 000
kwartałach dużym 105 wyzwaniem 783 100 000 dla hoteli będzie prognozowanie obłożenia W obecnej 9% i wyników. 2013 sytuacji nie jest możliwe opra8% cowywanie realnych prognoz na
7% 6%
2015 48,3%
46% 56% 44% 54% 42% 52% 40% 50%
53,8%
52,8%
51,9%
126 165 Liczba pokoi w hotelach ogółem 45,4%
120 000
48%
117 448
105 783 2014
50%
130 081
50,8%
2013
52%
126 165
45,4%
44,3%
54%
141 383
136 080
48,3%
125 000
52,8%
51,9%
56%
53,8%
dłuższy okres niż kilkanaście dni dwa-trzy dni. Oceniamy, że sytu- roku liczyć także na organizację 40% do przodu. W wielu obiektach acja ta w tym roku raczej nie ule- dużych konferencji czy imprez. 2014pomiędzy 2015 2018 Utrzymane 2019zostaną bowiem czas dokonywaniem 2016 gnie zmianie. 2017 rezerwacji a przyjazdem gości do Prawdopodobnie obiekty nie obostrzenia, dotyczące możliLiczba pokoi w hotelach ogółem Obłożenie hoteli ogółem 7,7% hotelu wynosi aktualnie zaledwie będą mogły do końca bieżącego wości korzystania z placówek
7,4%
5,7%
6,4%
5% Zmiana obłożenia i liczby pokoi w hotelach ogółem w porównaniu do roku poprzedniego 4,6% 5,2%
4% 3,1%
3% 9% 2% 8% 1% 7% 0% 6% 5%
1,6% 2013 5,7%
4%
2,5% 7,7% 2015 6,4% Zmiana obłożenia hoteli ogółem
2% 0%
2016 5,2%
2,5%
2014
2017
2015
Zmiana obłożenia hoteli ogółem
1,7%
1,9%
2018
2019
Zmiana liczby pokoi w hotelach4,6% ogółem
2,2%
1,6% 2013
2,2%
3,9%
3,1%
3,1%
3% 1%
7,4%
2014
3,9%
3,1%
2016
2017
1,7%
1,9%
2018
2019
Zmiana liczby pokoi w hotelach ogółem
Źródło: Walter Herz na podstawie GUS
28
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
Zmiana obłożenia hoteli w porównaniu do roku poprzedniego
20% 0%
7%
1% 3%
3% 4% 0%
styczeń
1%
luty
4%
3%
marzec
1%
-1%
kwiecień
6% maj
-20% -40% -60%
-54%
-80% -86%
-100% 2018
2019
-81%
2020 Źródło: Walter Herz na podstawie GUS
przez limitowaną liczbę osób, a także20% z uwagi na10% potencjalnie 5% 8% dynamiczną sytuację epidemiologiczną 0% oraz wstrzymanie przez firmy wyjazdów służbowych, styczeń poza niezbędnymi dla ich dzia-20% łalności. Wszystko to sprawia, że dwa ostatnie kwartały 2020 -40% roku będą wciąż dużym wyzwaniem dla hotelarzy. Choć sytu-60% acja rynkowa powinna ulegać stopniowej poprawie dla wie-80% lu hoteli będzie to dalej walka o przetrwanie, a nie powolny -100% powrót do normalnego funkcjonowania. W Polsce -120% jest wiele obiektów hotelowych, których historia naznaczona jest nieefektywnym zarządzaniem czy działających w oparciu o plan biznesowy nie przystający do realiów rynkowych, co sprawia, że ich rentowność jest znikoma. Takie obiekty nie generowały dotychczas rezerw finansowych, które mogłyby być przeznaczone na remonty, usprawnienia, czy posłużyć jako zabezpieczenie w sytuacji kryzysowej.
30
Inwestycje
do rozwoju rynku w ostatnim KNF banki ograniczyły wydawaPołożenie, w którym znalazła czasie 11% decyzji kredy9% przyczyniła się 9%z pewno- nie pozytywnych 7% 8% 9% 5% 4% się branża hotelowa w ostatnich ścią popularność finansowania towych dla wielu zaplanowanych 0% miesiącach, wyraźnie pokazują obiektów typu condo, w którym już inwestycji, dla których często konieczność luty analitycznego i rze- marzec zamiast jednego inwestora mamy były podpisane już umowy frankwiecień maj czowego podejścia do całego do czynienia z rozproszoną struk- czyzowe z sieciami hotelowymi procesu realizacji inwestycji. Od turą właścicielską. Ten model albo zostały wydane pozwolenia wstępnego projektu, przez dobór pozyskiwania finansowania po- na budowę. Oceniamy, że zmiana odpowiedniego programu dla ho- zwolił na realizację pewnej liczby ta będzie miała wyraźnie widocztelu, po efektywne zarządzanie obiektów, które prawdopodob- ny wpływ na rynek i spowoduobiektem, przynoszące wzrost nie nie powstałyby przy udziale je spadek liczby powstających jego rentowności. Tymczasem, tradycyjnego -64% finansowania ze obiektów w najbliższych latach. wielu inwestorów działających względu na brak odpowiedniej lo- Jednocześnie jednak powinna w segmencie hotelowym wciąż kalizacji i planu biznesowego. przynieść dalszą profesjonalizację podchodzi do inwestycji życzeW swoim komunikacie z wrze- rynku, na którym -89% coraz większą -97% niowo, tworząc na przykład ho- śnia 2019 roku Komisja Nadzoru rolę będzie odgrywać zarówno tele przeładowane funkcjami, Finansowego zwróciła uwagę na doświadczenie operatora, jak i logenerującymi wysokie koszty, ryzyko związane z inwestowa- kalizacja oraz program obiektu, 2018 2019 2020 bez szansy na zwrot z inwestycji niem w condohotele i inne tego ściśle odpowiadający potrzebom w optymalnym czasie. typu nieruchomości. Teoretyczne konkretnego rynku. Pod względem inwestycyjnym tylko, obiecywane w przekazach Nasycenie niektórych mikrona rynku hotelowym w Polsce tra- marketingowych gwarantowane lokalizacji oraz stan zagrożenia dycyjnie najsilniejsze były główne zyski, brak możliwości efektyw- epidemiologicznego spowodować ośrodki miejskie, jak Warszawa, nej kontroli takich podmiotów ze mogą, że liczba istniejących obiekKraków czy Gdańsk. W lokaliza- strony nadzoru finansowego, jak tów zmniejszy się na pewnych obcjach typowo turystycznych rów- również niewielkie doświadcze- szarach. Część krajowych obieknież notowany był dotychczas nie wielu operatorów obiektów to tów może nie zostać ponownie przyrost liczby, zarówno otwiera- tylko niektóre z problemów zwią- otwarta, a część funkcjonujących nych placówek, jak i planowanych zanych z tego typu inwestycjami. hoteli zaprzestać działalności. Co do realizacji obiektów. Częściowo Po opublikowaniu komunikatu wiązać się będzie z trudnościami
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
-81%
-86%
-100% RAPORT ANALIZA RYNKU
2018
2019
2020
Zmiana liczby turystów ogółem w porównaniu do roku poprzedniego
20% 0% -20%
10%
5% 8%
7% 8% 9%
styczeń
4%
luty
9%
9%
marzec
5%
0%
kwiecień
11% maj
-40% -60% -64%
-80% -100%
-89%
-97%
-120% 2018
2019
2020
Źródło: Walter Herz na podstawie GUS
Zmiana liczby turystów zagranicznych ogółem w porównaniu do roku poprzedniego
20% 0% -20%
10%
11%
12%
0%
0%
styczeń
luty
11%
8%
3% 6%
2%
marzec
3%
kwiecień
7% maj
-40% -60% -70%
-80% -100%
-98%
-97%
-120% 2018
2019
2020
Źródło: Walter Herz na podstawie GUS
32
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
w zapewnieniu odpowiedniej płynności finansowej, szczególnie w przypadku obiektów z historią słabej rentowności. Prawdopodobne jest również zrewidowanie planów inwestycyjnych przez
inwestorów, którzy mogą zdecydować teraz o przesunięciu terminów rozpoczęcia budowy nowych obiektów hotelowych lub całkowite odejść od realizacji tego typu projektów.
Niemniej jednak, historia wielu poprzednich kryzysów pokazała, że ludzie nadal będą wyrażać chęć wyjazdów, zarówno w celach turystycznych, jak i biznesowych, nierzadko nawet
większą niż wcześniej. Dlatego sądzę, że nie należy obawiać się, że branża nie będzie ponownie notować dobrych wyników, ale postawić pytanie, kiedy to nastąpi.
O AUTORZE Andrzej Szymczyk dołączył do zespołu Walter Herz z początkiem marca 2019. Jest odpowiedzialny za wzmacnianie relacji i rozwój linii biznesowej firmy związanej z sektorem nieruchomości hotelowych, inwestycjami w nieruchomości komercyjne w Polsce oraz nadzorowanie projektów i badań związanych z nimi związane. Ekspert ma ponad 16-letnie doświadczenie w pracy na rynku nieruchomości hotelowych. Karierę rozpoczął na wybrzeżu Atlantyku w USA, a następnie kontynuował ją w Londynie, m.in. w takich placówkach jak Hilton London Paddington oraz The Cumberland, a w Polsce – Hilton Warsaw Hotel & Convention Centre. Pracował również jako dyrektor sprzedaży i marketingu w Hotelu Narvil oraz hotelu Pałac Ciekocinko Resort & Wellness. Walter Herz jest polskim podmiotem prowadzącym działalność w sektorze nieruchomości komercyjnych i hotelowych na terenie całego kraju.
R E K L A M A
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
33
RAPORT ANALIZA RYNKU
CBRE
sytuacja podaż przyszłość
Polska, jako jeden z pierwszych krajów, zezwoliła na ponowne otwarcie hoteli. Mimo to okres zamknięcia i zdecydowanie mniejszy ruch turystyczny odbije się na branży w dłuższej perspektywie. Wśród największych rynków, relatywnie najmniej ucierpiał Wrocław, w którym pokoje głównie wynajmowali zagraniczni pracownicy. Natomiast w najtrudniejszej sytuacji jest Kraków, gdzie ruch jest generowany szczególnie przez turystów z zagranicy, którzy ze względu na pandemię do miasta nie przyjechali. Mimo trudnego okresu dla branży przybyło nowych pokoi m.in. w Warszawie, Sopocie i Szklarskiej Porębie – wskazuje raport CBRE „Rynek hotelowy w Polsce I poł. 2020”.
34
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
wynos, utrzymany zakaz działalności restauracji, barów, usług
podaż o łącznie 580 pokoi, w takich hotelach jak A&O
konferencyjnych, SPA oraz wszelkiego rodzaju spotkań.
Warsaw Wola, Holiday Inn Express Warsaw Mokotów, oraz
C z e r w i e c : Złagodzenie kolejnych ograniczeń, zgoda na
Mercure Warsaw Ursus Station.
otwarcie i prowadzenie działalności restauracji, barów, klubów fitness, basenów; hotele miejskie, które się otworzyły
PRZYSZŁA PODAŻ
zanotowały jednocyfrowy poziom obłożenia.hotele miejskie oduż w marcu obłożenie hoW czerwcu
Kluczowe rynki nadal są bardzo atrakcyjne zarówno dla
J
teli w kraju spadło do 10 notowały jednocyfrowy poziom nastąpił okres obłożenia.hotelarzy, To czas bez preceToproc. czasPóźniej bez precedensu dla wszystkich obawiamy zamknięcia, a ponowne otwar- densu dla hotelarzy, którzy dosię drugiej fali nowych zachorowań w drugiej połowie roku, cie nie przyniosło oddechu. datkowo obawiają się powrotu
która
może
przywrócić
część
ograniczeń.
inwestorów,
jak
i
sieci
hotelowych.
Dostrzegamy
duże
zainteresowanie sieci i operatorów, których nie ma jeszcze w Polsce, w szczególności rynkiem warszawskim, ale także rynkami
Głównym
regionalnymi. Nowe inwestycje, które mają zostać otwarte w
wyzwaniem, przed jakim stoją dzisiaj właściciele i dyrektorzy
ciągu 30 miesięcy stanowią ponad 30% obecnej podaży pokoi
generalni to Rynki osiągnięcie progu rentowności w 2020 roku. Wykres 1. regionalne – podaż i przyszła
w Warszawie, a na rynkach regionalnych przyszła podaż waha
podaż, liczba pokoi oraz %udział przyszłej podaży WYKRES 1. RYNKI REGIONALNE – PODAŻ I do grudnia 2023 PRZYSZŁA PODAŻ, LICZBA POKOI ORAZ % UDZIAŁ PRZYSZŁEJ PODAŻY DO GRUDNIA 2023
się między 10% a 20%. Spodziewamy się, że wybuch pandemii
30 000
40%
w tym roku pozostają: 331 pokoi w NYX by Leonardo w Varso
30%
Place oraz otwarcie dawnego hotelu Rialto, 117 pokoi
20 000
wpłynie
podaż,
jednak
skalę
zmian
ciężko
publicznie ogłaszane. Najbardziej wyczekiwanymi otwarciami
luksusowego brandu - Nobu Warsaw Hotel. Oba otwarcia zaplanowano na sierpień 2020.
10%
0
nową
przewidzieć, szczególnie że w większości zmiany nie są
20%
10 000
na
0%
Podaż
Nowa Podaż
% Wzrost
Źrółdo: CBRE, 2020
ELS OUTLOOK
Źrółdo: CBRE, 2020
2
REAL ESTATE MARKET OUTLOOK 2020
Wykres 2. Revpar oraz goppar indeks – hotele miejskie WYKRES 2. REVPAR ORAZ GOPPAR INDEKS – HOTELE MIEJSKIE
ryczne
udowa dłużej
ać, że
rendu,
0
rok
analiz
ocław
wnie z
wśród
abryk.
wirusa
rystów
zerwcu okres
1,55 1,35 1,15 0,95 0,75 0,55 0,35 0,15
-0,05
RevPAR Indeks
R E K L A M A
się
Kluczowe wskaźniki operacyjne (2007=1)
e
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020,06
em na
GOPPAR Indeks
Źródło: CBRE, 2020
WYKRES 3. REVPAR INDEKS
1,40 1,20
Źrółdo: CBRE, 2020
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
35
Kluczowe wskaźniki Kluczoweoper wsk (2007=1) (2
że
du, aliz rok ław
ród aliz ryk.
0,15
WYKRES 3. REVPAR INDEKS RevPAR Indeks 1,40
ród
ryk. wcu usa kres
GOPPAR Indeks
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020,06
RevPAR Indeks -0,05 Wykres 3. Revpar indeks Źródło: CBRE, 2020
ław usa etówz
GOPPAR Indeks
Źródło: CBRE, 2020
1,20
tów tów
RevPAR Indeks RevPAR (2019=1) Indeks (2019=1)
1,00 3. REVPAR INDEKS WYKRES 0,80 1,40 0,60 1,20 0,40 1,00 0,20 0,80 0,00 0,60
ostu wcu ków kres
tów
ostu ogę ków dla
ości
iem ogę icia dla tów
ości w iem dal
0,40 0,20 0,00
Warszawa Trójmiasto Wrocław
Kraków Poznan
Źródło: CBRE, STR, 2 kw. 2020
icia nym tów gnie
nym emy gnie ałać cza arzy
ów, onki emy ogą
Indeks Obłożenia Indeks Obłożenia (2019=100) (2019=100)
Warszawa Kraków Źrółdo: CBRE, STR, 2 kw. 2020 WYKRES 4. PRZEWIDYWANA Trójmiasto Poznan TRAJEKTORIA ODBUDOWY POZIOMU Wrocław OBŁOŻENIA Wykres 4. Przewidywana Źródło: CBRE, STR, 2 kw. 2020 trajektoria odbudowy poziomu 100 obłożenia WYKRES 4. PRZEWIDYWANA 80 TRAJEKTORIA ODBUDOWY POZIOMU OBŁOŻENIA 60
w cza dal ów,
100 40
ałać anie arzy sług
onki
anie
0,35
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020,06
RAPORT ANALIZA RYNKU -0,05 0,55
e z
ogą
0,35 0,95 0,15 0,75
3
sług
80 20 60 0
Źródło: CBRE, 40 Oxford Economics, STR, 2 kw. 2020
20 0
Źródło: CBRE, Oxford Economics, STR, 2 kw. 2020 3 Źrółdo: CBRE, Oxford Economics, STR, 2 kw. 2020
niektórych ograniczeń jesienią. Część hoteli wciąż nie wznowiła działalności, a część podjęła decyzję o wykorzystaniu tego momentu na remonty. W efekcie pierwsza połowa 2020 roku całkowicie zmieniła dostępność
36
pokoi na rynku. Na szczęście dane historyczne wskazują, że niezależnie od sytuacji, popyt na usługi hotelowe zawsze się odbudowywał. Inwestorzy nie rezygnują z działania. W ciągu pół roku w trzech miastach
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
otworzyły się nowe obiekty brandowe, widzimy też zainteresowanie rynkami warszawskim i regionalnymi ze strony sieci hotelowych, których jeszcze nie ma w Polsce – mówi Agata Czarnecka, dyrektor w Dziale Badań Rynku i Doradztwa firmy CBRE. Mimo, że wiele decyzji o otwarciu nowych flagowych hoteli jest odraczanych, to niektóre lokalizacje, szczególnie te turystyczne, zwiększyły zainteresowanie wśród deweloperów. W Sopocie otworzyły się Radisson Blu Sopot i Sopotorium Medical Resort Sopot, a w Szklarskiej Porębie Radisson Hotel Szklarska Poręba. Także w Warszawie przybyło 580 pokoi w hotelach A&O Warsaw Wola, Holiday Inn Express Warsaw Mokotów oraz Mercure Warsaw Ursus Station. Plany inwestorów na przyszłość również są bardzo duże. W ciągu 2,5 roku w stolicy przestrzeń hotelowa ma powiększyć się o 30 proc., a w miastach regionalnych o 10-20 proc. Jeszcze w 2020 roku w Warszawie otworzą się dwa nowe obiekty – NYX by Leonardo w Varso Place oraz Crowne Plaza & Holiday Inn Express – The Hub. Z początkiem sierpnia pierwszych gości przyjął dawny hotel Rialto pod luksusową marką Nobu Warsaw Hotel.
Sytuacja w polskich miastach zróżnicowana Zdaniem ekspertów CBRE, wśród największych polskich rynków krótkoterminowe najlepsze perspektywy ma Trójmiasto ze względu na szczególny potencjał turystyczny wśród polskich urlopowiczów. Najtrudniej ma Kraków – miasto zdominowane przez zagranicznych turystów, którzy w 2019 roku odpowiadali za aż 50 proc. całego zapotrzebowania noclegowego. Niezależnie jednak od indywidualnych uwarunkowań, na wszystkich rynkach hotelowych średnioroczne obłożenie będzie bardzo niskie w porównaniu r/r.
– Pełna odbudowa popytu na hotele oznacza powrót podróży, spotkań grupowych, konferencji czy targów. Aby to miało miejsce będziemy musieli poczekać, aż sektory zaangażowane w te działania ruszą ponownie na pełnych obrotach. Czynnikami poprawy sytuacji na rynku są również m.in. zaufanie klientów, nowe otwarcia hoteli, sytuacja dostawców usług turystycznych czy organizatorów wycieczek – mówi Agata Czarnecka z CBRE.
Podaż Pierwsza połowa roku całkowicie zmieniła dostępną podaż pokoi na rynku. Zakaz prowadzenia działalności hotelowej w kwietniu w rezultacie spowodował, że część hoteli jeszcze nie wznowiła działalności. Sytuacja rynkowa przyśpieszyła pewne decyzje, właściciele hoteli rozpoczęli remonty, które pierwotnie były zaplanowane na drugą połowę 2020 roku, a niektóre nawet na 2021 rok. Decyzje o otwarciu flagowych hoteli miejskich są odraczane w czasie, warto jednak wspomnieć, że lokalizacje turystyczne zdobywają coraz więcej zainteresowania w oczach inwestorów, mimo wymagającego okresu otworzyły się hotele Radisson Blu Sopot, Sopotorium Medical Resort Sopot oraz Radisson Hotel Szklarska Poręba. Na wykresie nr 1 mogą Państwo zobaczyć aktualną podaż pokoi na kluczowych rynkach w Polsce. Poza dwoma wyżej wspomnianymi hotelami w Sopocie, spośród kluczowych rynków w 1 połowie roku, tylko Warszawa powiększyła dostępną podaż o łącznie 580 pokoi, w takich hotelach jak A&O Warsaw Wola, Holiday Inn Express Warsaw Mokotów oraz Mercure Warsaw Ursus Station.
Przyszła podaż Kluczowe rynki nadal są bardzo atrakcyjne zarówno dla inwestorów, jak i sieci hotelowych.
ANALIZA RYNKU RAPORT
Dostrzegamy duże zainteresowanie sieci i operatorów, których nie ma jeszcze w Polsce, w szczególności rynkiem warszawskim, ale także rynkami regionalnymi. Nowe inwestycje, które mają zostać otwarte w ciągu 30 miesięcy stanowią ponad 30 proc. obecnej podaży pokoi w Warszawie, a na rynkach regionalnych przyszła podaż waha się między 10 proc., a 20 proc. Spodziewamy się, że wybuch pandemii wpłynie na nową podaż, jednak skalę zmian ciężko przewidzieć, szczególnie że w większości zmiany nie są publicznie ogłaszane. Najbardziej wyczekiwanymi otwarciami w tym roku pozostają: 331 pokoi w NYX by Leonardo w Varso Place oraz otwarcie dawnego hotelu Rialto, 117 pokoi luksusowego brandu – Nobu Warsaw Hotel (otwarcie nastąpiło w sierpniu br.).
Wpływ Gfc & Covid na hotele Obecny stan epidemiczny testuje przemysł z uderzeniem na skale do tej pory niespotykaną. Jednak dane historyczne pokazują, że popyt na usługi hotelowe zawsze się odbudowywał. Według danych historycznych odbudowa kluczowych wskaźników operacyjnych trwa dwukrotnie dłużej niż okres negatywnej korekty. Na wykresie nr 2 widać, że odbudowa GOP do poziomu poprzedzającego zmianę trendu, trwa dłużej niż odbudowa RevPARu. Za 2020 rok prezentujemy zbiorcze dane od początku roku.
Odbudowa Na wykresie nr 4, przedstawiamy bardzo ogólną drogę odbudowy obłożenia pokoi do poziomu z 2019 roku, dla każdego miasta będzie się on nieznacznie
różnić w zależności od charakterystyki rynku. Wraz z dalszym znoszeniem ograniczeń dystansu społecznego, spodziewamy się odbicia popytu napędzanego przez krajowych turystów wypoczynkowych, który rozpoczął się już w czerwcu w Trójmieście, jednak średnioroczne obłożenie pozostanie nadal bardzo niskie w porównaniu do 2019 roku. Po wstępnym odbiciu spodziewamy się, że dynamika odbudowy ulegnie spłaszczeniu. Pełna odbudowa popytu na hotele oznacza powrót podróży, spotkań grupowych, konferencji, targów, podróży międzynarodowych. Aby to miało miejsce, będziemy musieli poczekać, aż wszystkie te sektory będą działać ponownie na pełnych obrotach, natomiast raczej nie wydarzy się to do momentu wynalezienia ogólnodostępnej szczepionki
przeciwko COVID-19. Istnieje wiele elementów, które mogą negatywnie wpłynąć na czas odbudowy popytu m.in. zaufanie klientów, nowa podaż, problemy dostawców usług turystycznych, czy organizatorów wycieczek. Najmocniej dotkniętym rynkiem przez pandemię koronawirusa jest Kraków, miasto z najwyższym udziałem turystów zagranicznych w Polsce, powyżej 50 proc. w 2019 roku. Pierwsze znaczące symptomy odbudowy popytu w czerwcu miały miejsce na rynku Trójmiejskim. Ze względu na okres wakacyjny, cechy rynku oraz wysoki udział turystów krajowych, spodziewamy się dalszego dynamicznego wzrostu indeksu RevPAR w lipcu i sierpniu w porównaniu do rynków bardziej MICE-owych. R E K L A M A
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
37
RAPORT ANALIZA RYNKU
RYNEK CONDO I OBIEKTÓW Z APARTAMENTAMI WYPOCZYNKOWYMI
Analiza podaży tego segmentu według stanu na koniec 2019 r. pokazywała wciąż utrzymujące się zainteresowanie tego typu obiektami – wynika z Raportu „Rynek hoteli oraz condohoteli w Polsce 2020” przygotowanego przez Emmerson Evaluation.
2019 D
ominującym rejonem pod względem podaży jest obszar pasa nadmorskiego reprezentowany przez najważniejsze kurorty wypoczynkowe, m.in. Władysławowo, Kołobrzeg, Świnoujście oraz miejscowości zlokalizowane na Półwyspie Helskim. Na koniec 2019 r. w tym rejonie funkcjonowało 17 condohoteli i ponad 100 obiektów z apartamentami wypoczynkowymi, oferujących w sumie ponad 14,5 tys. pokoi. Wysoka podaż w pasie nadmorskim jest pochodną pojawienia się w na tym obszarze największej liczby obiektów z pokojami
38
na wynajem oraz tego, że miały stosunkowo dużą powierzchnię. W 2019 r. na rynek weszło wiele condohoteli oraz obiektów z apartamentami na wynajem, oferujących przeszło 100-200 pokoi. Do jednych z największych możemy zaliczyć: Baltic Port Fort w Świnoujściu (130 pokoi), Saltic Resport & Spa w Grzybowie k. Kołobrzegu (ok. 160 pokoi) oraz Seaside Park w Kołobrzegu, posiadający w swojej ofercie ponad 200 pokoi na wynajem. Drugim rejonem pod względem wielkości podaży pokoi w condohotelach i obiektach z apartamentami
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
wypoczynkowymi jest pas górski. W jego przypadku analizą objęte zostały takie miejscowości jak m.in. Zakopane, Białka Tatrzańska, Wisła, Ustroń, Karpacz. Podaż na koniec 2019 r. w pasie górskim wyniosła ponad 8 tys. pokoi. Do najważniejszych otwarć w 2019 r. możemy zaliczyć uruchomienie Forest Ski & Resort w Szklarskiej Porębie, ponad 170-pokojowego Lake Hill Resort & SPA w Podgórzynie niedaleko Karpacza, a także dwóch obiektów w Zakopanem – Nosalowy Park Hotel & SPA oraz Bachleda Club Residence. Wymienione obiekty są jednymi
z większych, jakie pojawiły się w 2019 r. w rejonie pasa górskiego. Znacznie częściej budowane są tam mniejsze, bardziej kameralne obiekty z apartamentami na wynajem, oferujące po kilkadziesiąt pokoi. Największe polskie aglomeracje reprezentowane przez Warszawę, Kraków, Wrocław, Gdańsk, Sopot, Poznań, Łódź oraz w ramach Aglomeracji Śląskiej Gliwice oferują już w sumie ponad 5,2 tys. pokoi w prawie 40 obiektach. W 2019 r. w Warszawie uruchomiony został m.in. hotel ibis Styles (w formule condohotelu) oferujący ponad 200
RAPORT ANALIZA RYNKU
pokoi. We Wrocławiu nastąpiło otwarcie obiektu Minimaxy przy ul. Zarembowicza, oferującego ponad 260 lokali inwestycyjnych o średniej powierzchni ok. 25 mkw. Prym od kilku lat w zakresie liczby otwieranych condohoteli oraz obiektów z apartamentami na wynajem wśród polskich aglomeracji wiedzie jednak Gdańsk. W 2019 r. otworzył się tam m.in. I etap inwestycji Granaria na Wyspie Spichrzów – budynek apartamentowy oferujący ponad 130 lokali, II etap inwestycji Deo Plaza – apartamentowiec z 120 lokalami na wynajem oraz Baltica Towers – obiekt z ponad 130 apartamentami inwestycyjnymi. Najmniejsza podaż występuje natomiast na Warmii i Mazurach – w ofercie jest tu prawie 700 pokoi w 9 obiektach. W 2019 r. nie zidentyfikowaliśmy nowo otwartych obiektów, które oferowałyby
pokoje lub apartamenty na wynajem. Z analizy przyszłej podaży uwzględniającej obiekty, których planowana data oddania do użytkowania zawiera się do 2022 r. wynika, iż największa liczba nowych pokoi planowana jest ponownie w pasie nadmorskim – ponad 8,3 tys. nowych jednostek. Do największych obiektów, które w ciągu najbliższych lat pojawią się nad polskim morzem, możemy zaliczyć I i II etap inwestycji Shelter Hotel & Apartments w miejscowości Rogowo, które mają zaoferować w sumie 500 apartamentów. Kilka nowych obiektów pojawi się także w Kołobrzegu i Świnoujściu. W pasie górskim zanotowaliśmy inwestycje, które do 2022 r. mają dostarczyć na rynek ok. 5,5 tys. nowych pokoi i lokali na wynajem. Do największych
z nich należy inwestycja Infinity Zieleniec Ski & SPA oraz I etap inwestycji Green Club. Oba obiekty planowo mają posiadać po ok. 300 pokoi. Zbliżoną liczbę nowych jednostek jak w pasie górskim (ok. 5,5 tys. pokoi) zanotowaliśmy w planach dla największych aglomeracji. Tutaj do końca 2022 r. spodziewamy się oddania do użytkowania inwestycji Lokum Smart City oraz Krakowska 37 we Wrocławiu, inwestycji Varsovia Pileckiego w Warszawie. Najmniejszą podaż, poniżej 1 tys. pokoi zakładamy na terenie Warmii i Mazur. Ma pojawić się tam m.in. condohotel Vista z ponad 140 pokojami. Analizując przyszłą podaż w wartościach względnych możemy wskazać, że największy przyrost apartamentów inwestycyjnych przewidywany jest w aglomeracjach. W dużych ośrodkach
miejskich znajdują się inwestycje, które w ciągu najbliższych dwóch lat powinny wygenerować po-nad dwukrotny wzrost podaży. Według naszych szacunków na koniec 2022 r. w ośmiu największych ośrodkach miejskich ma funkcjonować ponad 10 tys. apartamentów na wynajem. Mocno powinna wzrosnąć także podaż na terenie Warmii i Mazur – o prawie 90 proc. względem obecnej podaży. Blisko 70 proc. wzrost spodziewany jest w rejonie pasa górskiego, a prawie 60 proc. w pasie nadmorskim. Jednak w obliczu kryzysu wywołanego pandemią trudno jest potwierdzić, czy wymienione inwestycje zostaną zrealizowane. Sytuacja związana z COVID-19 prawdopodobnie opóźni ich realizację. Należy się również liczyć z tym, że znaczna część z inwestycji w ogóle nie powstanie.
Udział liczby condohoteli i obiektów z apartamentami wypoczynkowymi w poszczególnych lokalizacjach
Źródło: Emmerson Evaluation
40
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
OBŁOŻENIE I CENY 700
ADR
Pomimo ciągłej rozbudowy polskiej bazy hotelowej stopień wykorzystania pokoi 455 WSKAŹNIKI ADR I REVPAR DLA z roku na rok wzrastał. Było to spowodowane szybszym przyrostem liczby turystów 280 HOTELI 3, 4 I 5ê W POLSCE 175 W 2019 R. wypoczywających w Polsce (CAGR na poziomie ponad 8 proc. łącznie, dla turystów polskich i zagranicznych) niż liczby miejsc noclegowych. 600 500 400 300 200
zakres (min-max)
100
średnia
0
600
RAPORT „RYNEK HOTELI ORAZ CONDOHOTELI W POLSCE 2020” EMMERSON EVALUATION 500 400
R
300
RevPAR 370
180 anking województw, 200 100 wykorzystanie pokoi hotelowych w województwach w 2019 roku Średnie w których notowany jest 100 najwyższy stopień wy- 0 70% 64,7% korzystania pokoi stale ulega 59,6% 61,7% 57,5% 60% 54,0% zmianom. Prowadzenie w 2019 50,2% ŚREDNIE 47,8% 48,3% 50% 45,7% 45,7% 45,6% r. objęło województwo za44,5% 42,3% 42,8% 43,0% 43,8% WYKORZYSTANIE chodniopomorskie, gdzie śred- W CIĄGU 40% OSTATNICH MIESIĘCY 2019 R. POKOI WSKAŹNIKI ADR I REVPAR PRZYJMOWAŁY nie obłożenie w ostatnim rokuNASTĘPUJĄCE ZAKRESY WARTOŚCI DLA HOTELI: 30% HOTELOWYCH wyniosło 64,7 proc. PoprzedW WOJEWÓDZTWACH 20% ni lider, województwo mazood 140 do 245 zł êêê W 2019 ROKU 10% wieckie, osiągnęło nieco gorszy od 180 do 400 zł êêêê wynik w 2019 r. (61,7 proc.), co 0% 700 Źródło: Emmerson Evaluation jest w głównej mierze efektem od 350 do 620 zł êêêêê 700 na podstawie GUS 600 niższego wskaźnika wykorzystaWSKAŹNIKI 455 600 od 90 do 130 zł êêê 500 455 nia pokoi dla Warszawy w tym WSKAŹNIKI 500 ADR I REVPAR DLA WSKAŹNIKI Źródło: Emmerson Evaluation na podstawie GUS ADR I REVPAR DLA 400 ADR I REVPAR DLA 400 roku. W przeciwieństwie do lat HOTELI 3, 4 I 5ê od 150 do 205 zł 280 êêêê 280 HOTELI I 5ê HOTELI 3, 3, 4 I 45ê 300 300 ubiegłych żaden region w 2019 W POLSCE POLSCE 175 WW POLSCE 175 200 200 od W 245 doR.490 êêêêê W2019 2019 R. zł W 2019 R. r. nie notował obłożenia ponizakres (min-max) 100 zakres (min-max) 100 zakres (min-max) zakres (min-max) żej 40 proc., a najniższy stopień średnia Wskaźniki ADR i RevPAR dlaśrednia hoteli 3, 4 i 5* w0 Polsce w 2019 r. 0 średnia średnia wykorzystania pokoi dotyczył opolskie 6,6% 600 województwa lubuskiego, które 600 700 świętokrzyskie 5,2% 500 800 w 2019 r.ZMIANA zanotowało wynik na 600 STOPNIA dolnośląskie 500 5,1% 370 700 615 455 400 poziomieWYKORZYSTANIA 42,3 proc. Mniejsze 370 500kujawsko-pomorskie 5,0% WSKAŹNIKI 400 600 300 obłożenieKOSZTY w 2019 r. względem ADR I REVPAR DLA 500 400 POKOI podkarpackie BUDOWY 437 4,8% 300 280 180 HOTELI 3,w wojewódz4 I 5ê INWESTYCJI 300 2018 r. wystąpiło 200 HOTELOWYCH 400 pomorskie 305 3,6%180 100 POLSCE WW PRZELICZENIU 175 200 300 200219 WWPOKÓJ WOJEWÓDZTWACH twie mazowieckim 100 100 NA warmińsko-mazurskie 2019 R. i śląskim. 3,4% 200 100 zakres (min-max) 100 Pozostałe[2019/2018] regiony zanotowały 0 lubelskie 2,7% 100 średnia 0 0 wzrost omawianego wskaźnika, 0 małopolskie 2,7% Źródło: Emmerson Evaluation w tym największy, ponad 6 proc. zachodniopomorskie 2,2% 600 Źródło: Emmerson Evaluation wzrost nastąpił podlaskie na podstawie w wojewódzGUS 1,9% 500 twie opolskim. OSTATNICH 2019 R. ADR i RevPAR łódzkie W 370 ciągu ostatnich miesięcy 2019MIESIĘCY r. wskaźniki 0,5%W CIĄGU 400 WSKAŹNIKI ADR I REVPAR PRZYJMOWAŁY W związku z rozwojem pan18 wielkopolskie 0,1% W CIĄGU OSTATNICH MIESIĘCY 2019 R. przyjmowały następujące zakresy wartości dla hoteli: NASTĘPUJĄCE ZAKRESY WARTOŚCI DLA HOTELI: 300 demii COVID-19 w 2020 r. hotele WSKAŹNIKI ADR I REVPAR PRZYJMOWAŁY lubuskie 0,0% 180 NASTĘPUJĄCE ZAKRESY WARTOŚCI DLA HOTELI: 200 praktycznie zupełnie się wyludmazowieckie - 1,5% od 140 do 245 zł êêê 100 niły. Będzie to miało znaczący rozwoju pandemii dowiemy 100 śląskie - 2,0% się, oddo 140 êêê od 180 400do zł 245 zł êêêê wpływ na tegoroczne wskaźniki jak 0 bardzo w tym-3,0% roku spadnie -2,0% -1,0% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0% 6,0% 7,0% wykorzystania miejsc noclego- popyt na usługi hotelowe. Z całą od 180 do 400 zł êêêê od 350 do 620 zł êêêêê wych dla poszczególnych obiek- pewnością należy spodziewać tów. Kluczowym czynnikiem się znaczących spadków. Na 130do zł 620 zł êêê êêêêê od 90oddo350 będzie Pomimo jednak długość okresu, chwilę obecną ostateczna skaciągłej rozbudowy polskiej bazy hotew 2019 r. zanotowało wynik na poziomie 42,3%. MniejW CIĄGU OSTATNICH MIESIĘCY 2019 R. od 150od do90 205 zł130 zł êêêê do êêê w którym hotele nie będą mogły la tego zjawiska jest w zasadzie WSKAŹNIKI ADR I REVPAR lowej stopień wykorzystania pokoi z rokuPRZYJMOWAŁY na sze obłożenie w 2019 r. względem 2018 r. wystąpiło prowadzić normalnej działalno- niemożliwa jednoznacznej NASTĘPUJĄCE do ZAKRESY WARTOŚCI DLA HOTELI: 490 zł êêêêê oddo 150 do 205 zł êêêê odi 245 rok wzrastał. Było to spowodowane szybszym przyw województwie mazowieckim śląskim. Pozostałe ści. W zależności od dalszego oceny. ie
or
ck
600
500
400
za
ch
od
ni
op
om
ow
ie
ol
az
m
lą
or
op
ał
m
m
po
oś
ln
do
700
sk
ie
ie
sk
sk
ie
ie
sk
ie
sk
ie
sk
or
m
po
ślą
e
dz
o-
sk
w
ja
ku
ADR ADR
RevPAR RevPAR
ADR
tysiące [PLN]
ki
ie
sk
ol
op
lk
m
ar
w
RevPAR
łó
e
ki
as
ie
w
sk
ie
dl
po
ol
ie
pa
ar
dk
op
ck
sk
zy
po
kr
św
ię
to
az
m
o-
iń
sk
ie
ie
sk
ie
ur
lsk
be
lu
lu
bu
sk
ie
ADR
RevPAR
300
200
100
0
600
500
400
300
200
100
0
ADR
ADR
W NAS
RevPAR
RevPAR
od 140 do 245 złzanotowały wzrost omawianego rostem liczby turystów wypoczywających regiony êêê w Polsce od 245wskaźnika, do 490 zł
ADR
êêêêê Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI 41 w tym największy, ponad 6% wzrost nastąpił w woje-
(CAGR na poziomie ponad 8% łącznie, dla turystów od 180 do 400 zł
êêêê
ADR
RAPORT ANALIZA RYNKU
PLAN DZIAŁANIA W najczarniejszych koszmarach nie śniło nam się, jak wielkie żniwo zbierze COVID-19 w branży hospitality. Jako hotelarz musiałeś dokonać szybkich i trudnych wyborów, próbując choć trochę ograniczyć uderzenie kryzysu. Optymalizujesz lub wręcz ograniczasz działania operacyjne, tniesz koszty we wszystkich możliwych liniach. Wykorzystujesz wszelką możliwą pomoc publiczną (choć ta dla branży nie była zbyt łaskawa), aby utrzymać się na powierzchni. Natychmiastowość i doraźność tych działań powoduje, że nawet nie przychodzi Ci do głowy spojrzeć dalej, zastanowić się jak odbudować świetnie do niedawna prosperujący biznes, kiedy już wreszcie opadnie koronawirusowe tsunami. Pojęcie strategii rozmywa się w nawale aktywności ratujących życie.
GRZEGORZ WIECZOREK, PARTNER IWH
42
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
J
asne, absolutnym priorytetem powinno być utrzymanie działalności hotelu. Jednak osiągnięcie trwalszego efektu ożywienia nie jest możliwe bez refleksji nad przyszłością Twojej firmy i szerzej, nad perspektywami dla branży. Kiedy dotrzemy już do końca mrocznego tunelu (a nie nastąpi to w ciągu najbliższych miesięcy) okaże się, że zostali tylko najsilniejsi, najlepiej przystosowani do nowej, post-pandemicznej rzeczywistości. Tym, którzy nie będą w stanie zmieścić się w nowym środowisku, grozi wyginięcie. Spróbujmy skupić się na możliwie precyzyjnym obrazie branży po koronawirusie. Analizę zróbmy przez pryzmat tych zmiennych, które miały/mają najgłębszy wpływ na kształt i zasięg kryzysu. Twarde skutki grupowych zwolnień i serii bankructw dadzą początek nowemu sposobowi funkcjonowania szeroko pojętej branży HoReCa. Nie obrażaj się na rzeczywistość – jest źle i przez dłuższy czas nie będzie lepiej. Mimo to działaj, nie śpij. Samo się nie zrobi. Na powierzchni pozostaną tylko najlepiej przemyślane i skutecznie wdrożone strategie. Poświęć jeszcze chwilę, a może znajdziesz w tym materiale wskazówkę, inspirację, która pozwoli utrzymać Twój hotel na szczycie łańcucha pokarmowego. Fakty: jest kilka najistotniejszych czynników, generowanych kryzysem COVID-19, które maja najgłębszy wpływ na hotelarstwo. Lista nie jest pełna, ale na potrzeby tej analizy w zupełności wystarczająca: Niespotykana skala utraty przychodów i dramatyczny spadek obłożenia – najbardziej oczywisty ze skutków pandemii. Rzecz dotyczy nie tylko pojedynczych jednostek, ale również największych graczy – Marriott poinformował o spadku przychodów o 75 do 90 proc., w zależności od rynku. Redukcja zatrudnienia w zdecydowanej większości
hoteli. Szacuje się, że na koniec czerwca kilkanaście tysięcy osób straciło pracę lub wymiar ich FTE został istotnie skrócony. Po zakończeniu sezonu letniego zjawisko to najpewniej wzrośnie lawinowo. Globalny strach wśród podróżujących. Zasady luzowania bądź zacieśniania lockdown są różne w zależności od kraju (UE stara się ujednolicać kryteria; z różnym skutkiem). Turyści będą bardzo ostrożnie wybierać miejsce docelowe. Perspektywa zachorowania w ogóle, a tym bardziej poza domem, nie zachęca do podróżowania. Właśnie ta niechęć do podróżowania będzie miała w najbliższych latach największy wpływ na kondycję branży. Niemal całkowity zastój w kampaniach marketingowych – naturalny efekt zamrożenia gospodarki. Zarówno hotele, jak OTA wstrzymały większość działań marketingowych. Co oczywiste, tak gwałtowny zastój będzie miał daleko idące implikacje. Bankructwa. W tej chwili globalne, spięte niemal reakcją łańcuchową, zjawisko. Prognozuje się, w zależności od rynku, odsetek bankructw hoteli na poziomie 15 do 60 proc. Wybuch pandemii COVID-19 i wiemy to dziś z całą pewnością, będzie tragiczniejszy dla branży, niż kryzys po 11 września. Jeśli w tamtym przypadku oznaczało to wyjście na prosta po trzech latach, to w obecnych realiach mówimy raczej o 4-5-ciu. Skoncentrujmy się na tych kilku wspomnianych wyżej czynnikach, determinujących bilans otwarcia przy tworzeniu strategii na kilka najbliższych lat.
Staff O dobry zespół będzie coraz trudniej. Tysiące zwolnień pozostawią trwały ślad w branży. Aby lepiej zrozumieć sytuację, spróbuj spojrzeć na nią z nieco innej perspektywy. Nowi bezrobotni, którzy stracili pracę w hotelarstwie będą
zmuszeni do poszukiwania zajęcia poza nią (niewielu uda się płynnie przejść do innych obiektów). Kiedy koronawirusowy kurz opadnie, a branża zacznie wstawać z kolan, znaczna część z nich nie będzie chciała wracać do biznesu, który okazał się tak wrażliwy na kryzys. Miejsca pracy zmigrują wraz z ludźmi do innych, stabilniejszych gałęzi gospodarki. Wychodzące z kryzysu hotelarstwo będzie musiało zmierzyć się z bardzo istotnym niedoborem fachowego personelu. Dlatego staraj się trwale związać ze sobą tych najcenniejszych. Jeśli to możliwie nie zwalniaj ich. Skróć wymiar czasu pracy, zagwarantuj powrót do poprzednich warunków z chwilą, kiedy mocniej staniecie na nogi. Utrzymaj ich przy sobie nawet, jeśli byłeś zmuszony w pełni zawiesić działalność operacyjną. Z nimi odbudowanie reszty struktur będzie dużo łatwiejsze. Rzeczywistość pandemiczna pokazała, że w wielu obszarach jesteśmy w stanie wykonywać zadania w sposób zdalny. Wykorzystaj to. Zinwentaryzuj wszystkie stanowiska, wyodrębnij te, które w całości lub części mogą funkcjonować on-line, zmień formułę pracy, a zaoszczędzisz w ten sposób na wynagrodzeniach. Nowe rozwiązania technologiczne, jak zdalny check-in, asystenci głosowi i tym podobne, w dłuższej perspektywie (na starcie będą wymagały inwestycji) dadzą wymierne oszczędności, eliminując konieczność zatrudniania, szkolenia i wdrażania ludzi. I jeszcze jedna sugestia: tam, gdzie to możliwe wyprowadź zatrudnienie poza hotel. Przy dobrze wynegocjowanych warunkach outsourcing sprzątania, prania, rachunkowości i pewnie jeszcze innych usług wsparcia jest bardzo sprawnym rozwiązaniem.
Przezwyciężenie obaw gości, odzyskanie zaufania – zadanie dla marketingu
Marketing bezpośredni staje się kluczem do utrzymania bazy gości. Mając świadomość, jak głębokie obawy przed podróżowaniem ma niemal cała populacja, musisz położyć szczególny nacisk na działania retencyjne. Utrzymanie dotychczasowego gościa jest wielokrotnie tańsze i skuteczniejsze, niż pozyskanie nowego. Przyciągniecie nowych gości w warunkach pandemii będzie niezwykle trudnym zadaniem. Skupmy się więc, przynajmniej w początkowym okresie „wstawania z kolan”, na tych, którzy nas znają, często od lat korzystali z naszych usług. Nie wolno Ci, oczywiście, zniknąć z internetu. OTA, choć słabsi po uderzeniu pandemii, pozostaną istotnym elementem w komunikacji marketingowej. Podobnie jak social media. Niemniej to właśnie direct marketing, gdzie grupą docelową jest Twoja dotychczasowa baza gości, najszybciej i najefektywniej pomoże w odzyskaniu zaufania gości do Twojego hotelu i do podróżowania w ogóle. Oznacza to wzięcie spraw we własne ręce. Przeanalizuj zawartość bazy, ustal grupę docelową, przygotuj starannie kampanię e-mailingową. Zweryfikuj politykę cenową (będzie wymagała modyfikacji, np. poprzez specjalne warunki pobytu dla lojalnych). Ustal kontent (rozważ czy nie zawrzeć w nim krótkiej, precyzyjnej informacji o procedurach, które hotel wprowadził dla zapewnienia pełnego bezpieczeństwa gości). Staraj się personalizować adresata (porządni ludzie wyrzucają anonimy do kosza). Zrób follow-up, zadzwoń, porozmawiaj, zaproś. Weryfikuj skuteczność kampanii.
Brak przychodów, wysokie koszty, utrata płynności Konsekwencja w optymalizacji/ redukcji kosztów, odważne, aktywne, innowacyjne, właściwie skierowane działania, generujące przychody pomogą utrzymać Twój biznes na powierzchni
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
43
RAPORT ANALIZA RYNKU
i w nieodległej perspektywie odzyskać dawną efektywność lub wręcz ją poprawić. Po stronie przychodowej postawienie wyłącznie na OTA będzie brzemiennym w skutki błędem. Koniecznie zdywersyfikuj strategię rezerwacji, zdecydowanie zwiększ udział tych bezpośrednich. KAŻDY z członków Twojego zespołu, odpowiadając na zapytanie gościa o warunki pobytu (czy to mailem czy telefonicznie), MUSI zamykać rozmowę propozycją dokonania rezerwacji. Nie wolno tego lekceważyć. Proste pytanie zamykające, a wymaga jedynie podstaw znajomości technik sprzedaży. Po stronie kosztowej: pełna weryfikacja umów z dostawcami (w tym mediów i telecom), weryfikacja kosztów pracy (ostrożna). Sprawdź, na ile zasadne są pełnomocnictwa dalsze, których udzieliłeś jako właściciel i w jaki sposób są realizowane. Zinwentaryzuj magazyny w każdym z obszarów (zwłaszcza żywności, chemii hotelowej). Wyeliminuj overstocki, wprowadź procedury just-in-time i first-in-first-out. To działa! I cały czas monitoruj koszty uważając, aby nie wylać dziecka z kąpielą.
Cyfryzacja Kiedy jeśli nie teraz, kiedy obłożenie jest niskie. Wykorzystaj ten czas na możliwie głęboką cyfryzację procesów rezerwacyjnych, obsługowych, marketingowych, zamówieniowych. Wszystkich. Im mniejsze zaangażowanie „interfejsu białkowego” (człowieka), tym mniejsze prawdopodobieństwo błędu, zaniechania, spóźnienia. Jeśli teraz wykorzystasz moment, inwestycja zwróci się z nawiązką, kiedy COVID ustąpi. Jeśli odpuścisz, zostaniesz w tyle. Nie ma uniwersalnej strategii, skutecznej w każdym przypadku. Lokalne uwarunkowania rynkowe, specyfika otoczenia marketingowego, charakter hotelu, to zmienne, które bezpośrednio decydują o jej ostatecznym charakterze. Jeśli jednak zrealizujesz najważniejsze zadania, opanujesz najistotniejsze obszary i podejmiesz próbę przeciwstawienia się kryzysowi, jest szansa na uniknięcie niepożądanego scenariusza…
Ostateczne rozwiązanie? …który jednak się zdarzył. Zrobiłeś wszystko podręcznikowo – nie wystarczyło. Skromne wsparcie państwa właśnie się
wyczerpało. Możliwość pozyskania komercyjnego finansowania zewnętrznego jest poza zasięgiem. Nie jesteś w stanie regulować bieżących należności. Wirus wygrał. Musisz stawić czoła upadłości, najcięższej decyzji, przed jaką staje biznesman (-woman). Jeśli, kierowany zniechęceniem, apatią i biernością pozostawisz sprawę własnemu biegowi, proces może trwać latami. Będzie niezwykle kosztowny, wierzyciele zostaną zaspokojeni w niewystarczającym, z ich punktu widzenia, stopniu. Może się okazać, że hipotetyczne dotychczas zagrożenie dla majątków członków zarządu, nabierze groźnych, realnych kształtów. Twoi ludzie stracą pracę. Twój hotel przestanie być biznesem, a stanie się jedynie zbiorem aktywów, które syndyk będzie usiłował sprzedać. Jeśli jednak zdołasz zachować chłodny umysł, scenariusz może być inny. Możesz przygotować likwidację. Składając wniosek o upadłość złóż jednocześnie dobrze przygotowany wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Pre-pack (określenie na upadłość kontrolowaną) będzie zawierał
O AUTORZE Posiada doświadczenie w zarządzaniu w takich branżach, jak telefonia mobilna, security, prywatna opieka medyczna oraz hospitality. Do 2018 związany ze spółką Chopin Airport Development (obecnie Polski Holding Hotelowy). Jako dyrektor operacyjny uczestniczył w pracach zespołu projektowego, którego zadaniem było usprawnienie działań związanych z budową Renaissance na lotnisku Chopina w Warszawie. W 2015 roku zespół doprowadził do podpisania nowej umowy franczyzowej z siecią Marriott International na Hotel Renaissance, a w efekcie prowadzonych rozmów uzyskano również podobny kontrakt na markę Moxy na lotnisku Katowice w Pyrzowicach. We współpracy z dyrektorami hoteli odpowiadał za ich bieżące funkcjonowanie, łańcuchy dostaw i negocjacje umów z partnerami handlowymi oraz szeroko rozumiany obszar IT, w tym systemy rezerwacyjne, systemy telewizji hotelowej i internetu. Intensywna współpraca z osobami bezpośrednio odpowiedzialnymi za rozwój Marriott International, Hilton Worldwide i Best Western pozwoliła mu poznać sposoby funkcjonowania tych organizacji oraz procesy związane z wprowadzaniem światowych marek hotelowych na polski rynek. Od 2018 partner w spółce doradczo-prawniczej IWH Hotel to Biznes.
44
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
wskazanie nabywcy Twojej jeszcze firmy, cenę i ewentualnie inne warunki sprzedaży. Przy prawidłowo przygotowanym wniosku pre-pack, rynkowo usadowionych operatach szacunkowych i współpracy głównych wierzycieli (którzy przecież chcą odzyskać swoje pieniądze możliwie szybko i w całości), sąd nie będzie miał powodów do odrzucenia wniosku. Skuteczne przeprowadzenie procesu mocno przyspieszy sprawę i tym samym znacznie zredukuje koszty. Przejęcie operacyjnie działającego hotelu nastąpi płynnie – inwestor pozyska go za rozsądną i wcześniej ustaloną cenę, Twoi ludzie nie stracą pracy, a goście nawet nie zauważą zmiany. Wymierna korzyść dla Ciebie? Szybki proces pre-pack nie zredukuje wartości majątku firmy (właśnie dlatego, że jest szybki i kontrolowany), a zagrożenie odpowiedzialności członków zarządu zostanie wyeliminowane. Tak, wielu hotelarzy straci biznes, a obrażanie się na rzeczywistość lub jej zaklinanie nic nie da. Oby nie dotyczyło to Ciebie. Jeśli jednak – upadnij z głową, a nie na głowę
RAPORT ANALIZA RYNKU
EKSPERCI SOLIDNE ZESPOŁY PODSTAWĄ W KRYZYSIE
MARTA KUSTOSZ, HOTELARZ, COACH ROZWOJU ZAWODOWEGO, WŁAŚCICIELKA PRAKTYKA ZMIAN
R
zeczywistość roku 2020 postawiła nas w sytuacji, której nikt nie był w stanie przewidzieć. Przymusowa izolacja, niepewne kroki stopniowego odmrażania gospodarki, okres wakacji w atmosferze nieustającego niepokoju o to jakie będą następne konsekwencje już podjętych decyzji, jak w kolejnych miesiącach zachowa się rynek i jaka będzie sytuacja ekonomiczno-gospodarcza przed zamknięciem roku, powodują, że potrzeba odbudowy poczucia bezpieczeństwa i mnożenie sposobów na przetrwanie tego ciężkiego okresu, stają się podstawowymi obszarami działania. Obszarami, wokół których skoncentrowane są najważniejsze decyzje, nie tylko w naszej branży. Hotele jako pierwsze odczuły dotkliwie negatywne skutki i często już są na etapie pierwszych prób odbudowywania tego, co zostało stracone. Niestety, należy pamiętać również o tym, że elementy
46
gospodarki tworzą dużo większy system, a hotele stanowią tylko jeden z wielu elementów, który nieustannie pozostaje pod wpływem pozostałych. Również tych, które z pewnym opóźnieniem zaczęły doświadczać niekorzystnych konsekwencji pandemii. Każdy obiekt znajduje się dzisiaj w wyjątkowej dla siebie sytuacji, każdy w trochę innej. Chcąc uniknąć zbędnych generalizacji postanowiłam poprosić o kilka słów komentarza, bezpośrednio dyrektorów hoteli. O to co dla ich zespołów było/jest najważniejsze. „Czas pandemii był dla nas trudnym sprawdzianem, aczkolwiek ani przez chwilę nie zwątpiłam, że mój zespól i ja, poradzimy sobie. Ten wyjątkowo ciężki okres, trwa nadal weryfikując nasze postawy. Między innymi to, kto jest graczem drużynowym, a kto nie. Od początku uważałam, że będzie ciężko i nie ukrywałam tego przed moim zespołem. Powtarzałam, że damy radę jeśli tylko przeorganizujemy się, dopasowując się maksymalnie do zaistniałych warunków.
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
Podejmując trudne decyzje, spotkałam się ze zrozumieniem i akceptacją. Utrzymanie motywacji, zwłaszcza w okresie kiedy spotykaliśmy się rotacyjnie, było sporym wyzwaniem. Starałam się więc być z nimi jak najczęściej, rozmawiać. Dzisiaj jestem im bardzo wdzięczna za wspólną implementację rozwiązań, za wspieranie siebie nawzajem. Wciąż działamy w oparciu o zasadę, której podstawą jest elastyczność w podejściu do wyzwań, do nowych zadań. Bez względu na dział i stanowisko jesteśmy po prostu razem. Z perspektywy czasu uważam, że nie czas pandemii był najcięższy, ale czas obecny. Izolacja się zakończyła, a jednak pewne rozwiązania wciąż musimy podtrzymywać. Nie wszystko wróciło do sytuacji sprzed izolacji. Pomimo pojawiającego się zniecierpliwienia wśród pracowników, jesteśmy świadomi, że powrót do dawnej rzeczywistości nie jest dzisiaj możliwy i jeszcze długo nie będzie” – Aneta Jeton-Szotek, General Menager AC Hotel by Marriott Wrocław.
„W jednej chwili wszelkie standardy pracy w hotelu stanęły pod znakiem zapytania. Dosłownie, w każdym aspekcie operacyjnym, a także sprzedażowym, pojawiał się COVID. Te wątpliwości rodziły i multiplikowały problemy. Jak się zamknąć, żeby następnie sprawnie się otworzyć? Kiedy to zrobić? Jak się na to przygotować? Jaki będzie popyt na rynku po okresie izolacji? To wszystko przyniosło ze sobą bardzo dużą presję wymuszając zmianę stylu pracy. Przyjęliśmy najprostsze formy komunikacji. Skróciliśmy procedury do minimum. Zaproponowaliśmy multi-zadaniowe cele. W aspekcie sprzedażowym, zmieniliśmy taktykę na bezpośrednią, walcząc o każdy RN. Tryb przetrwania włącza się również w biznesie… Zespół, który potrafi zrozumieć tą sytuację i potrafi dostosować swoje działania do potrzeb, do nowych zadań, ma szanse na sukces. W mojej opinii wciąż trzeba brać pod uwagę istotne trudności w operowaniu hotelem oraz, co gorsza, poważne problemy wielu naszych dotychczasowych gości. Niestety, te przemyślenia nie nastrajają spokojem, ani nie zapowiadają rychłego powrotu do poprzedniego stylu pracy – Michał Kiełbik, General Menager w Qubus Hotel.
ANALIZA RYNKU RAPORT
O RYNKU CZEKAJĄC NA WSTRZĄSY WTÓRNE ARTUR PIETRASZEWSKI, PARTNER FORTECH CONSULTING
P
atrząc na wyniki operacyjne wybranych obiektów po II kw. 2020 nie ma wątpliwości, że COVID-19 był dla branży hotelarskiej, w tym condo i aparthoteli, prawdziwym „trzęsieniem ziemi”. Czasowe zamknięcie obiektów, blokada ruchu transgranicznego, zmiany dotyczące sposobu prowadzenia operacji, zwiększone wymogi bezpieczeństwa sanitarnego znacząco zmieniły myślenie branży i widoczne są w wynikach operacyjnych. Zmienił się też model ruchu turystycznego, w którym znów podstawowym gościem staje się turysta krajowy, często z ograniczonym budżetem i o innych, niż zagraniczni goście preferencjach. Zmiana w otoczeniu rynkowym każe też z innej perspektywy spojrzeć na kierunek rozwoju obiektów oferowanych w modelu condo i projektów aparthotelowych. To, co w ostatnich dwóch-trzech latach było siłą rynku condo – profesjonalizacja i usieciowienie obiektów, szczególnie w dużych miastach, stało się dla właścicieli pustych pokoi biznesową pułapką. Deklarowane przez sprzedawców na poziomie 7-8 proc. w skali roku stopy zwrotu, przy niższym niż 20 proc. poziomie obłożenia w miejskich obiektach, stały się pustą deklaracją lub wymagają wypłat z funduszy zapasowych. Już pierwsze tygodnie epidemii pokazały, że niektórzy operatorzy condo nie udźwignęli tego poziomu obciążenia lub taktycznie, korzystając z nadzwyczajnej zmiany na rynku renegocjowali
warunki rozliczeń z właścicielami lub wycofywali się z biznesu. Miejski rynek aparthotelowy i lokali wynajmowanych na krótki termin także przeżywa rewolucję. Nie tylko brakuje gości w ramach city break, dochodzi jeszcze nowa konkurencja w postaci rosnącej podaży lokali wynajmowanych dotychczas dla studentów, czy wracających na rynek lokali z najmów długoterminowych i silna kompresja czynszów. Nic nie wskazuje, że trend ten szybko ulegnie odwróceniu, a wyraźnie rosnąca w drugiej połowie sierpnia liczba zachorowań, zamknięcie części uczelni, przedłużanie pracy zdalnej w dużych firmach nie daje powodu do optymizmu. Postrzegany dotychczas jako bezpieczny, dynamicznie rozwijający się rynek condo/aparthotelowy w dużych miastach stał się rynkiem wysokiego ryzyka, choć wciąż rynkiem, na którym wartość rezydualna nieruchomości gwałtownie nie spada. Wydaje się, że z perspektywy końca wakacji 2020 powody do radości mają natomiast właściciele i operatorzy obiektów condo/aparthotelowych w destynacjach wakacyjnych, szczególnie w mniejszych miejscowościach nad Bałtykiem i znanych górskich resortach– Zakopanem, Karpaczu, Szczyrku. Ich modele biznesowe uwzględniały zwykle element sezonowości i krótki okres wakacyjnego najmu. Przy wszystkich ograniczeniach wynikających z kolejnych i chaotycznie wprowadzanych regulacji prawnych wspierających walkę z epidemią, udało im się wydłużyć
tegoroczny sezon bazując na gościach krajowych aktywnych już od maja. Zmęczenie wiosennym lockdownem, przejście wielu firm na pracę zdalną, zamknięcie szkół i nauczanie online, przy powodowanych obawą właścicieli o przyszłość korzystnych cenach usług, sprawiły, że już w czerwcu w wielu miejscowościach pojawili się goście. Zwykle były to rodziny z dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym. Poszukiwali bezpieczeństwa i przy obowiązujących w gastronomii ograniczeniach, możliwości przyrządzania posiłków bezpośrednio w apartamencie, co jest trudne w typowym obiekcie hotelowym i ośrodku wypoczynkowym, a jest domeną obiektów aparthotelowych. Pandemia, choć jest stanem nadzwyczajnym, jest też doskonałym „stres-testem” dla operacyjnych modeli w poszczególnych typach obiektów. Jak po każdym kryzysowym „trzęsieniu ziemi” to fala „wstrząsów wtórnych” pokazuje rzeczywistą kondycję poszczególnych segmentów gospodarki i realne perspektywy rozwoju. Patrząc na obecny sezon wakacyjny uprawnioną staje się teza, że najbliższe lata przesuwać będą ofertę usług hotelowych w kierunku prostej usługi noclegowej, bez całej otoczki gastronomicznej, usług SPA, usług zdrowotnych, zorganizowanych aktywności sportowych. Turystyka po II kw. 2020 weszła w fazę izolacji i indywidualizmu, w które model aparthotelowy, z pokojami z niezależnym zapleczem kuchennym, wysokim poziomem
prywatności w ramach obiektu znakomicie się wpisuje. Za wcześnie jednak na długofalowe wnioski, tym bardziej, że branża condo/aparthotelowa jako całość postrzegana jest jako inwestycje wysokiego ryzyka przez sektor bankowy. Stąd należy spodziewać się spadku liczby nowo wprowadzanych do sprzedaży i realizacji inwestycji w tym modelu w ciągu najbliższych 12-24 miesięcy. Rynek zrewiduje też marketingowe obietnice w zakresie poziomu oferowanych przez operatorów stóp zwrotu, czy wysokości czynszów w obiektach bez gwarancji. Być może to czas na wprowadzenie zupełnie nowych modeli rozliczeniowych z właścicielami, w których z jednej strony pojawią się twarde zabezpieczenia finansowe wypłat, z drugiej projekty condo/aparthotelowe będą postrzegane jako długoterminowa inwestycja finansowa i „life-style”, a nie typowa inwestycja w nieruchomości. W obecnej sytuacji pozostaje wiara, że zarówno deweloperzy, jak i potencjalni nabywcy będą uważnie przyglądać się biznesowym kalkulacjom i wyciągać wnioski ze zmian w otoczeniu rynkowym, dostosowując ofertę do rzeczywistych potrzeb rynku w fazie wychodzenia z popandemicznego kryzysu.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
47
RAPORT ANALIZA RYNKU
NAJBLIŻSZA PRZYSZŁOŚĆ NIE WYGLĄDA DOBRZE EMANUELE DALNODAR, PARTNER FORTECH CONSULTING
O
becna sytuacja w naszej branży jest nadal bardzo niepewna i pełna otwartych pytań. Hotele kurortowe starają się maksymalizować przychody w sezonie letnim, ale hotele miejskie cierpią z powodu bezprecedensowej sytuacji. Z najnowszych informacji STR wynika, że w czerwcu obłożenie pokoi wynosi 65 proc. w Trójmieście, około 50 proc. w Kołobrzegu, ale już w Krakowie, Warszawie i innych miastach jest jednocyfrowe. To szokujące! Wyparowały tysiące miejsc pracy, a nowa fala zwolnień może niestety nastąpić pod koniec września, kiedy kończy się sezon letni. Bez biznesu MICE hotele w takich miejscowościach, jak Sopot i Zakopane będą prawie puste i trudno będzie im znaleźć nowe możliwości biznesowe. Hotele miejskie, które prognozują niskie obłożenie korporacyjne w ostatnim kwartale roku, będą musiały dodatkowo zwolnić pracowników. Zasadniczo najbliższa przyszłość nie wygląda dobrze dla naszej branży. Rzeczywistość jest taka, że przez najbliższe dwa lata dla każdego hotelarza będzie to nieustanna walka o przepływ gotówki. Wielu właścicieli i dyrektorów generalnych wdrożyło już drastyczne cięcia kosztów operacyjnych oprócz samych cięć wynagrodzeń. Wątpliwe jest jednak czy samo cięcie kosztów pozwoli na lepszy przepływ gotówki. Moim zdaniem właśnie teraz jest czas, aby uspokoić gości, aby
48
czuli się bezpiecznie. Potrzebne są dwa działania: przestrzeganie rygorystycznych protokołów higienicznych i poprzez działania marketingowe upewnienie się, że wszyscy zainteresowani o tym wiedzą. W tym kontekście ekspozycja hotelu w sieci ma kluczowe znaczenie. Rekomenduję poprosić o profesjonalną poradę specjalisty d s .
optymalizacji pod kątem wyszukiwarek (SEO), aby zmaksymalizować jakość i ilość ruchu na stronie. Nie dziwi także, że przy obecnej sytuacji wielu właścicieli i udziałowców zaczyna analizować opłacalność obrandowania obiektu. Branding nieruchomości z wykorzystaniem międzynarodowej marki daje korzyść w postaci dostępności wszelkich narzędzi marketingowych sieci, w tym programów lojalnościowych. Nie musi to być stosunkowo droga opcja umowy
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
o zarządzanie – jest wiele sieci, które oferują umowy franczyzowe. Ważne jest, aby zwrócić się o wsparcie do profesjonalnych doradców hotelarskich i firm konsultingowych, ponieważ posiadają wiedzę i doświadczenie, aby doradzać właścicielom/inwestorom w dokonaniu optymalnego wyboru. Sądzę również, że dzięki COVID-19 wielu właścicieli firm będzie miało możliwość krytycznego spojrzenia na własny produkt i zadecydowania, co dalej. Zwłaszcza hotele zbudowane w latach 90. nie spełniają już nowoczesnych wymagań (szczególnie w aspekcie technologicznym) i często są drogie w eksploatacji, a analiza kosztów i korzyści oraz obliczenie zwrotu z inwestycji (ROI) pomogą w podjęciu decyzji. Trudno jest przewidzieć, jak długo będzie trwała obecna sytuacja, niektórzy z dyrektorów generalnych hoteli oraz analityków z branży hotelarskiej
przewidują powrót do danych sprzed COVID-19 już w drugiej połowie 2022 r. Moim zdaniem jest to zbyt optymistyczne i podejrzewam, że może się zdarzyć tylko wtedy, gdy stan światowej gospodarki wyraźnie się poprawi, zaufanie podróżnych wzrośnie, a linie lotnicze ponownie zaczną latać z dobrymi współczynnikami obłożenia. Na szczęście dla nas Polska nadal jest atrakcyjnym miejscem do inwestowania w hotele i potwierdzeniem tego jest to, że niemal co tydzień zapowiadane jest rozpoczęcie budowy nowych obiektów, a większość z nich będzie markowa. Międzynarodowe firmy wprowadzają do naszego kraju nowe marki (patrz najnowsze informacje dotyczące chociażby marki Mövenpick), zwiększając dywersyfikację i umożliwiając polskim gościom zebranie zupełnie nowych doświadczeń. Ciekawe jest również to, że wiele inwestycji hotelowych ma miejsce w miejscowościach wakacyjnych w górach i nad morzem, a międzynarodowe marki chętnie promują te nieruchomości. Jestem przekonany, że jeśli nasz rząd będzie w stanie nadążyć za finansowaniem infrastruktury drogowej, to w najbliższych latach powinniśmy zobaczyć duże zmiany wraz z otwarciem markowych hoteli wypoczynkowych w nowych lokalizacjach, takich jak okolice Zalewu Wiślanego, okolice Łeby, w Tatrach, Bieszczadach czy na Podlasiu.
ANALIZA RYNKU RAPORT
PANDEMIA NIE PRZEKREŚLIŁA ATRAKCYJNOŚCI BRANŻY DOROTA MALINOWSKA, JACEK KOZIOŁ PRO VALUE
O
becnie w Polsce skategoryzowanych jest 2846 hoteli, które
nową podaż wchodzącą na rynek, z drugiej zaś zamykanie obiektów, które nie poradzą sobie w erze
oferują ponad 284 tys. miejsc noclegowych w 142 tys. pokojach. W pierwszym półroczu 2020 r. baza hotelowa Polski powiększyła się jedynie o 23 skategoryzowane obiekty dysponujące blisko 2 tys. pokoi i 4 tys. miejsc noclegowymi, a 16 obiektów zostało usuniętych z ewidencji obiektów hotelowych. Przez większą część minionego półrocza procesy kategoryzacji hoteli zostały wstrzymane lub mocno spowolniły ze względu na wprowadzone restrykcje, co przełożyło się na powyższe statystyki. Wiele obiektów wstrzymywało się z otwarciem (przykładowo uruchomienie Hotelu Nobu zostało przesunięte z czerwca na sierpień, Hotel Nosalowy Park otworzył się w lipcu), część nadal pozostaje zamknięta, niektóre niestety już nie będą przyjmować gości, jak np. Sofitel we Wrocławiu. Kolejne miesiące przyniosą finalizację inwestycji znajdujących się obecnie w końcowej fazie budowy/wykończenia. Z jednej strony zatem będziemy obserwować
C O V I D -owej. Los wielu planowanych projektów leży w rękach zespołów i zarządów w bankach decydujących o przyznaniu finansowania – instytucje finansujące obecnie raczej czekają na rozwój wydarzeń i nie są skłonne do podejmowania zbędnego ryzyka. Jak zwykle w takich sytuacjach skorzystają inwestorzy dysponujący odpowiednim equity, tym bardziej, że rosnące bezrobocie, jak i koszty składowania niewykorzystanych materiałów budowlanych powinny przełożyć się na niższe koszty realizacji inwestycji. Jeśli chodzi o stronę popytową to znajdujemy się obecnie w sytuacji, w której prognozowanie czegokolwiek jest obarczone dużym ryzykiem. Wszyscy uczestnicy rynku hotelarskiego muszą obecnie być czujni, a Ci którzy wykażą się największą elastycznością, kreatywnością i empatią, powinni odnieść sukces w długim okresie. Pandemia nie przekreśliła atrakcyjności segmentu hotelowego,
a ostatnie wakacyjne tygodnie po ustaniu ograniczeń w przemieszczaniu się wręcz wskazują, jak bardzo ważne jest zapewnienie odpowiedniej bazy noclegowej dla realizacji naszych podstawowych potrzeb życiowych jakim są wypoczynek, kontakt z naturą, poznawanie nowych miejsc itp. Niemniej jednak segmentowi hotelowemu jak nigdy wcześniej potrzebna jest pomoc władz rządowych i samorządowych.
Inspiracją mogą być działania rządu Wysp Kanaryjskich, który właśnie podpisał umowę na wykupienie polisy dla wszystkich turystów podróżujących na Wyspy Kanaryjskie, niezależnie od tego, czy są ich obywatelami, czy obcokrajowcami. Ubezpieczenie to obejmie pomoc w podróży, koszty leczenia, repatriację zdrowotną i przedłużenie kwarantanny dla tych gości, którzy zarazili się COVID-19 podczas pobytu na Wyspach Kanaryjskich. Podobnych działań oczekują inne rynki, w tym Polska – wsparcie segmentu hotelowego, tak ważnego dla gospodarki i społeczeństwa, wydaje się teraz kluczowe. R E K L A M A
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
49
Polacy nadal chcą wypoczywać w hotelach Koronawirus wbrew przypuszczeniom wcale nie zmienił nastawienia Polaków do spędzania wolnego czasu i relaksu. Nadal ponad połowa chce wypoczywać w hotelach (55 proc.), a nieco więcej osób niż w poprzednich latach planuje wyjazd do apartamentów (16 proc.). Nie widać też znaczącego skoku jeśli chodzi o wypoczynek w odosobnieniu. Turyści wyraźnie oczekują nowego podejścia do bezpieczeństwa – blisko 60 proc. badanych chce, by miejsca noclegowe były certyfikowane pod tym kątem. Takie wnioski płyną z badania „Nowe oczekiwania gości hotelowych w czasach COVID-19” zrealizowanego na grupie ponad 3,4 tys. osób. Pomysłodawcą i inicjatorem był Blue Marine Mielno. 50
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
TRENDY I PREFERENCJE RAPORT
J
ak Polacy będą wypoczywać w tym roku? I czy w ogóle będą? To pytanie od tygodni zadają sobie wszyscy w branży turystycznej, od miejsc noclegowych, przez punkty rozrywki i gastronomii na władzach kurortów kończąc. Wytyczne co do możliwości wyjazdów nie są jeszcze oficjalnie ogłoszone, ale branża noclegowa już dziś przygotowuje się na nową rzeczywistość. W zasadzie wszystkie dotychczasowe badania i sondaże potwierdzają, że plany wyjazdu deklaruje wielu Polaków. Jednak dopiero teraz pojawiły się pierwsze badania, które pokazują czego turyści będą oczekiwać od miejsc noclegowych.
Domek na odludziu? Wcale nie! Pierwsze zaskoczenie – wbrew pojawiającym się prognozom większość ankietowanych wcale nie zamierza wypoczywać w odosobnionych miejscach. 55 proc. osób chce wyjechać do hoteli i ośrodków wypoczynkowych. To spadek o 12 p.p. w stosunku do lat ubiegłych – wynika z badania „Nowe oczekiwania gości hotelowych w czasach COVID-19” zrealizowanego z inicjatywy Blue Marine Mielno oraz eksperta rynku hotelowego Violetty Hamerskiej, na grupie ponad 3,4 tys. osób. Nieznacznie wzrosła (z 13 proc. do 16 proc.) liczba tych, którzy planują noclegi w apartamentach. Ale badania nie pokazują prognozowanego boomu na domki, kempingi i ogólnie wypoczynek w miejscach odosobnionych. To nadal dość mała grupa potencjalnie zainteresowanych. Chęć wyjazdu do domków deklaruje 11 proc. W latach poprzednich, według odpowiedzi udzielonych przez ankietowanych, wypoczywało w nich 5 proc. osób. Nieznacznie wzrosło zainteresowanie agroturystyką z 6 proc. do 9 proc. Natomiast kempingi i wypoczynek tzw. slowhop budzą marginalne zainteresowanie. Na kemping wybiera się 2 proc. badanych
(w latach wcześniejszych 1 proc.), a w duchu slow chce relaksować się 1 proc. osób.
Bezpieczeństwo musi być potwierdzone To gdzie Polacy będą wypoczywać jest być może mniej istotne od tego, czego oczekują od tych miejsc. Radykalna zmiana nastąpiła w jedynym – wymaganiach co do bezpieczeństwa w kontekście zdrowia. – Nie zakładamy, że po zakończeniu kwarantanny nasi goście przyjadą do nas dokładnie z takim samym nastawieniem jak przed pandemią. Niestety nikt do tej pory nie spróbował spytać Polaków o ich „post-COVID’owe” oczekiwania wobec hoteli – wyjaśnia pomysłodawca badania
Maciej Szatkowski, prezes spółdzielni Blue Marine Mielno. Jak zaznacza niezmiernie ważne jest, by wspólnie wypracować wytyczne i wziąć pod uwagę głosy zarówno służb sanitarnych i branży hotelowej, ale też samych gości. – Ograniczenia, które dla potrzeb bezpieczeństwa będą musiały być wprowadzone w hotelach muszą być zrozumiałe i logiczne dla gości. W przeciwnym przypadku nie zaakceptują ich, będą je odczytywali jako źródło dyskomfortu psującego urlop – zauważa Szatkowski. Co już wiemy? Przede wszystkim to, że większość badanych (57 proc.) chce by powstał powszechnie obowiązujący certyfikat bezpieczeństwa. Jednocześnie 22 proc. potencjalnych gości
nie wskazuje wprawdzie na certyfikat, ale oczekuje, że poziom bezpieczeństwa sanitarnego będzie kontrolowany i potwierdzany przez zewnętrzne służby. – Wyraźnie widać więc, że goście oczekują potwierdzeń co do zwiększonej higieny nie tylko od samego obiektu noclegowego, ale też autoryzowania i czuwania nad tym przez osoby czy instytucje spoza hotelu – komentuje Szatkowski. Goście wskazują bezpieczeństwo sanitarne w jeszcze innym miejscu badania. Zapytani o to, które miejsca powinny się zmienić odpowiadają: wszystko co dotyczy miejsc w przestrzeniach wspólnych, w których muszą przebywać. Ankietowani mogli wybrać 3 najważniejsze strefy. Głosy rozkładają się
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
51
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
52
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
równomiernie, zmiany muszą nastąpić: w przygotowaniu i obsłudze pokoi (53 proc. odpowiedzi), tyle samo uzyskały części wspólne (54 proc.), podobna liczba wskazań pada również na konieczność zmian w obszarze podawania posiłków (50 proc.). Strefa SPA, miejsca animacji dla dzieci i kawiarnie hotelowe są raczej pomijane w tych rozważaniach. Maciej Szatkowski, ocenia, iż może to wskazywać na to, że bezpieczeństwo, a co za tym idzie chęć korzystania z tych stref, goście ocenią będąc już na miejscu.
Polacy mają dosyć gotowania w czasie kwarantanny? Kiedy jednak dokładniej zapytamy gości hotelowych z czego chcą korzystać, to znów – pomimo pandemii – zwyczaje niewiele się zmieniają. Nadal spora część zamierza korzystać z gastronomii. Liczba osób zapowiadających rezerwację wyjazdu z pełnym wyżywieniem wręcz wzrosła z 18 proc. w poprzednich latach do 19 proc. deklaracji obecnie. Śniadania także nadal są popularne – 11 proc. osób planuje wypoczynek z opcją porannych posiłków (w latach poprzednich było to 12 proc.). Kwarantanna nie tylko dała się we znaki poprzez konieczność gotowania, ale sam fakt „zasiedzenia” w domach turyści również zamierzają odreagować. Praktycznie tyle samo gości co przed pandemią zamierza korzystać z basenów – 17 proc. (wcześniej 19 proc.) oraz strefy saun i jacuzzi – 10 proc. (wcześniej 12 proc.). Co więcej zwiększyła się liczba osób, która planuje aktywnie spędzać czas w hotelowej strefie fitness – wzrost z 3 proc. do 4 proc. ankietowanych. Więcej Polaków planuje też zakup usługi masażu i innych zabiegów SPA – 7 proc. ankietowanych (wcześniej korzystało 6 proc.). Badanie „Nowe oczekiwania gości hotelowych w czasach COVID-19” zrealizowano w dniach 19–26 kwietnia
54
2020 r. Pomysłodawcą i inicjatorem badania był obiekt Blue Marine Mielno. W przygotowaniu i realizacji udział wzięła także Violetta Hamerska, niezależny ekspert rynku hotelowego z 30
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
letnim doświadczeniem w turystyce. Do inicjatywy przyłączyło się także blisko 200 hoteli (w tym hoteli sieciowych) i obiektów noclegowych z całej Polski, zlokalizowanych zarówno w kurortach
jak i miastach. Dzięki tej wspólnej inicjatywie uzyskano 3.422 ankiet badawczych wypełnionych przez gości hotelowych, na bazie których opracowano główne wnioski z badania.
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
Czego oczekujemy od hotelu?
W obecnej sytuacji hotelarze powinni realizować dodatkowe działania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa sanitarnego gości, nawet jeżeli wiążą się z pewnymi niedogodnościami – wynika z badania wykonanego w czerwcu br. przez PBS na zlecenie Polskiej Organizacji Turystycznej. Odnośnie czynników wpływających na wybór miejsca wakacyjnego, nie nastąpiły większe zmiany. Oczekiwania odnośnie standardów sanitarnych Ponad 80 proc. respondentów uważa, że w obecnej sytuacji epidemicznej usługodawcy związani z hotelarstwem oraz gastronomią powinni realizować dodatkowe działania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa sanitarnego swoich gości. W przypadku atrakcji turystycznych (muzea, parki rozrywki itp.) zaostrzonych rygorów sanitarnych oczekuje nieco ponad 70 proc. badanych. Oczekiwania podwyższonych standardów sanitarnych na ogół idą w parze z gotowością poniesienia przez turystów części zwiększonych kosztów usługodawców. Zdecydowana
56
większość turystów (ok. ośmiu na 10) jest zdania, że usługodawcy powinni realizować dodatkowe działania podnoszące bezpieczeństwo sanitarne, w związku z epidemią COVID-19. W stosunku do hoteli i innych obiektów noclegowych opinię taką potwierdziło 79 proc. respondentów, restauracji i gastronomii – 81 proc., atrakcji turystycznych – 75 proc. Ponad połowa turystów jest skłonna partycypować w kosztach zwiększonego bezpieczeństwa sanitarnego: w hotelach – 68 proc., w restauracjach i atrakcjach turystycznych – po 58 proc. respondentów. Najczęściej akceptowany wzrost ceny usługi, to 5 proc.-10
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
proc. kosztu, ale 7 proc. respondentów byłoby skłonne zaakceptować wzrost kosztu do 20 proc. Pozostali, czyli 32-42 proc. turystów, jest zdania, że pokrycie kosztów zwiększonego
bezpieczeństwa sanitarnego powinno leżeć wyłącznie po stronie usługodawcy.
Czynniki decydujące o wyborze oferty
Stosunek do zaostrzenia rygorów sanitarnych
25
Oczekiwania wobec branży
TRENDY I PREFERENCJE RAPORT
W obecnej sytuacji epidemicznej usługodawcy związani z branżą hotelarsko-wypoczynkową powinni realizować dodatkowe działania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa sanitarnego swoich klientów, nawet jeżeli wiążą się one z pewnymi niedogodnościami (np. niemożność skorzystania z niektórych usług, konieczność dłuższego oczekiwania na wejście do obiektu, stosowanie środków ochronnych podczas pobytu w obiekcie).Na ile zgadzasz się, że działania Stosunek do zaostrzenia rygorów sanitarnych – Oczekiwania wobec branży takie są niezbędne w przypadku:
hoteli i innych obiektów noclegowych?
43,2%
restauracji i innych obiektów gastronomicznych?
41,8%
atrakcji turystycznych?
26
36,7%
zdecydowanie
34,7%
14,0%
37,1%
10,9%
13,2%
36,9%
raczej
ani się nie zgadzam,
raczej się
się do zgadzam się zgadzam ani się zgadzam nie zgadzam Stosunek zaostrzenia rygorów sanitarnych
4,8%
3,3%
6,7% 3,4%
9,4%
3,9%
zdecydowanie się nie zgadzam
Gotowość poniesienia dodatkowych kosztów
Próba: osoby planujące wyjazd z przynajmniej jednym noclegiem, (n=547)
Realizowanie przez usługodawców dodatkowych działań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa sanitarnoepidemiologicznego wiąże się z dodatkowymi kosztami. Jaki jest Twój stosunek do przeniesienia części tych dodatkowych kosztów na klientów
Stosunek do zaostrzenia rygorów sanitarnych – Gotowość poniesienia dodatkowych kosztów na klientów hoteli i innych obiektów noclegowych?*
7,3%
na klientów restauracji i innych obiektów gastronomicznych?
4,9%
na klientów atrakcji turystycznych (np. muzeów, skansenów, parków rozrywki itp.)?
4,4%
25,3%
22,4%
20,8%
Jestem skłonny zapłacić za usługę:
max 20% więcej max 10% więcej max 5% więcej
32,5%
27,7%
Wbrew oczekiwaniom i wynikom badania zrealizowanego w kwietniu 2020, obecna sytuacja epidemiczna nie wpływa już znacząco na kryteria wyboru miejsca wyjazdu wakacyjnego. Najważniejszym czynnikiem wyboru zarówno dla wypoczywających w kraju, za granicą, jak i osób, które zrezygnowały z tegorocznego wypoczynku, są kwestie ekonomiczne (pytanie o czynniki decydujące o wyborze oferty wyjazdu zadawane było wszystkim respondentom). Koszt
wyjazdu był czynnikiem wskazywanym zazwyczaj na pierwszym miejscu, w badaniach realizowanych przed pandemią. W pytaniu o czynniki brane pod uwagę przy organizacji wyjazdu, zadanym respondentom pod koniec kwietnia 2020 roku w badaniu realizowanym na zlecenie Polskiej Organizacji Turystycznej, na pierwszym miejscu pojawiły się kwestie podwyższonych standardów higienicznych w obiektach, nieznacznie wyprzedzając liczbą wskazań koszty wyjazdu.
35,9%
29,7%
9,1%
34,0%
11,1%
Nie jestem skłonny płacić więcej
ten koszt powinien ponieść w całości usługodawca
realizacja tych działań moim zdaniem nie wpływa znacząco na koszty świadczenia usługi
Próba: osoby planujące wyjazd z przynajmniej jednym noclegiem, (n=547) * Osoby planujące wyjazd z przynajmniej jednym płatnym noclegiem, (n=453)
turystyczno-rekreacyjnej
8,4%
26,4%
Wypoczywający w kraju w następnej kolejności wymieniali jakość zakwaterowania oraz warunki klimatyczne. Kwestie podwyższonych standardów sanitarnych znalazły się w rankingu na piątym miejscu – wskazało na nie 28 proc. badanych. Dla wypoczywających za granicą kolejnym po koszcie wyjazdu czynnikiem wyboru są atrakcje turystyczne w miejscu wyjazdu, a dalej – warunki klimatyczne. Na kierowanie się w wyborze kierunku wyjazdu zagranicznego małą liczbą
zachorowań w regionie wskazał co piąty z tej grupy badanych (szósta pozycja w rankingu), a na podwyższone standardy sanitarne 7 proc. (ostatnia pozycja w rankingu). Osoby, które nie wyjeżdżają w tym roku, nieco częściej wśród czynników wskazywały te związane z pandemią – 36 proc. wskazało na wybór miejsca, w którym zanotowano małą liczbę zachorowań (trzecia pozycja w rankingu), a 29 proc. na podwyższone standardy sanitarne (szósta pozycja w rankingu).
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
57
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
Rodacy 2020 plany urlopowe
Epidemia koronawirusa postawiła świat przed wieloma nieoczekiwanymi wyzwaniami, wymuszając adaptację w wielu wymiarach. Obecne wydarzenia dotykają każdego z nas mając wpływ nie tylko na nasze warunki pracy, lecz także na sposoby spędzania wolnego czasu. Poniżej prezentujemy wyniki pomiarów przeprowadzonych przez SW Research w ramach lipcowego raportu badawczego „Polacy w czasie epidemii – Barometr nastrojów i zachowań konsumenckich w trakcie izolacji”.
Z
pomiaru na pomiar odnotowujemy wzrost odsetka osób, które nie planują wyjazdu wypoczynkowego w 2020. Co trzeci Polak planuje wyjechać na wakacje w tym roku. Istotnie
58
wzrósł odsetek osób obawiających się zarażenia koronawirusem podczas urlopu Polacy także obawiają się wyższych kosztów związanych z wyjazdami. Większość badanych deklaruje, że epidemia
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
koronawirusa wpłynęła na ich plany urlopowe i zmusiła do odwołania wyjazdu lub przełożenia jego terminu. Marketing produktów i usług związanych z turystyką powinien skupiać się na kierowaniu do swoich
klientów atrakcyjnej i konkurencyjnej oferty oraz na transparentnym przedstawianiu stosowanych środków bezpieczeństwa przeciw SARS CoV 2 – mówi Agnieszka Murawska, Research Executive SW Research.
TRENDY I PREFERENCJE RAPORT nastrojów i zachowań konsumenckich w trakcie izolacji – POMIAR VII
PLANY URLOPOWE POLAKÓW W 2020 ROKU
W W OBLICZU EPIDEMII
Plany urlopowe Polaków w 2020 roku
notowujemy wzrost odsetka wyjazdu wypoczynkowego w nuje wyjechać na wakacje w odsetek osób obawiających nawirusem podczas urlopu. ą się wyższych kosztów ami. Większość badanych oronawirusa wpłynęła na ich a do odwołania wyjazdu lub u. Marketing produktów i styką powinien skupiać się h klientów atrakcyjnej i oraz na transparentnym osowanych środków ARS-CoV-2.
Murawska
cutive
CH
Odsetek osób planujących wyjechać na urlop w 2020 roku:
33% Pomiar VI: 37%
Odsetek osób deklarujących, że epidemia koronawirusa wpłynęła na plany urlopowe:
64%
62%
Pomiar VI
Pomiar VII
Największe obawy Polaków związane z wyjazdem w 2020 roku:
Wpływ epidemii na plany urlopowe w 2020 roku*:
Wzrost cen
Konieczność odwołania wyjazdu/ów
54%
43%
oraz
oraz
Zarażenie się koronawirusem
53%
Konieczność przełożenia terminu wyjazdu/ wyjazdów
34%
Pomiar VI N=1005, Pomiar VII N=1012 *Pytanie zadawane osobom, które wskazały, że epidemia koronawirusaw Polsce wpłynęła na ich plany wyjazdów wypoczynkowych/rekreacyjnych/turystycznych, Pomiar VII N=628 Dane w % azały, że epidemia koronawirusa w Polsce wpłynęła na ich plany wyjazdów wypoczynkowych/rekreacyjnych/turystycznych, Pomiar VII N=628 R E K L A M A
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
59
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE nastrojów i zachowań konsumenckich w trakcie izolacji – POMIAR VII
KÓW W 2020 ROKU
Plany urlopowe Polaków w 2020 roku Czy w 2020 roku planujesz wyjechać na urlop w celach wypoczynkowych/rekreacyjnych/turystycznych? * Pomiar V [N=1010]
34
Pomiar VI [N=1005]
33
37
Pomiar VII [N=1012]
36
33 Tak
33 28
39 Nie
27
Nie wiem / trudno powiedzieć
W jaki sposób epidemia wpłynęła na Twoje plany w 2020 roku? **
43 42
Musiałem/am odwołać wyjazd(y)
34 32 32
Musiałem/am przełożyć termin(y) wyjazdu/wyjazdów Musiałem/am zrezygnować z zagranicznego wyjazdu na rzecz podróży w obrębie kraju
Inne utrudnienia, jakie?
49
31
33 33 Pomiar VII [N=628] Pomiar VI [N=641]
3 4 4
Pomiar V [N=653]
Dane w % * Pytania zadawane od Pomiaru V, Pomiar V N=1010, Pomiar VI N=1005, Pomiar VII N=1010 ** Pytanie zadawane od Pomiaru V osobom, które wskazały, że epidemia koronawirusaw Polsce wpłynęła na ich plany wyjazdów wypoczynkowych/rekreacyjnych/turystycznych, pytanie N=1010, Pomiar VI N=1005, Pomiar VII N=1010 , które wskazały, że epidemia koronawirusa w Polsce wpłynęła na ich plany wyjazdów wypoczynkowych/rekreacyjnych/turystycznych, pytanie wielokrotnego wielokrotnego wyboru, Pomiar V N=653, Pomiar VI N=641, Pomiar VII N=628 Pomiar VII N=628
POLACY W CZASIE EPIDEMII - Barometr nastrojów i zachowań konsumenckich w trakcie izolacji – POMIAR VII
OBAWY POLAKÓW Zw WYJAZDAMI Obawy Polaków związaneZWIĄZANE z wyjazdami 2020 roku W 2020 ROKU
*
51 48 50
Jakie są Twoje największe obawy związane z wyjazdem w 2020 roku? *
54 54
Wzrost cen
51
Zarażenie się koronawirusem
48 50
53
Ograniczenia w dostępie do atrakcji/rozrywek
29 30
Moje trudności finansowe
28 30 31
Utrudnienia transporotowe/komunikacyjne
26 28 30 23
Obowiązek 14 dniowej kwarantanny po powrocie
Inne obawy, jakie?
Pomiar VI [N=1005] Pomiar V [N=715]
Nie mam żadnych obaw
- wynik istotnie statystycznie wyższy w porównaniu do Pomiaru VI
Dane w % - wynik istotnie statystycznie niższy w porównaniu do Pomiaru VI Pomiar V N=1010, Pomiar VI N=1005, Pomiar VII N=1012 * Pytania zadawane od Pomiaru V, pytanie wielokrotnego wyboru
53
34
30 30
10 9 10
Nieatrakcyjna oferta noclegowa
Pomiar VII [N=1012]
54 54
0 1 1
Pomiar VII [N=1012] 9 9 8
Pomiar VI [N=1005] Pomiar V [N=715] Dane w % Pomiar V N=1010, Pomiar VI N=1005, Pomiar VII N=1012 * Pytania zadawane od Pomiaru V, pytanie wielokrotnego wyboru
- wynik istotnie statystycznie wyższy w porównaniu d
- wynik istotnie statystycznie niższy w porównaniu do
60
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
TRENDY I PREFERENCJE RAPORT
POLACY W CZASIE EPIDEMII - Barometr nastrojów i zachowań konsumenckich w trakcie izolacji – POMIAR VII
POLACY W CZASIE EPIDEMII - Barometr nastrojów i zachowań konsumenckich w trakciei izolacji – POMIAR VIIkonsumenckich w trakcie izolacji – Pomiar VII Polacy w czasie epidemii – Barometr nastrojów zachowań NOTA METODOLOGICZNA NOTA Nota METODOLOGICZNA metodologiczna
CEL CELBADANIA BADANIA Cykliczny pomiar nastrojów, wyzwań życiuPolaków Polakówww czasie epidemii COVID-19 Cykliczny pomiar nastrojów, wyzwańi zmian i zmianwwcodziennym codziennym życiu czasie epidemii COVID-19
KWESTIONARIUSZ ++ SKRYPT SKRYPT ONLINE KWESTIONARIUSZ ONLINE składający z 20 pytań, przygotowanyprzez przez SW SW RESEARCH, ankieteo.pl składający się się z 20 pytań, przygotowany RESEARCH,platforma platforma ankieteo.pl
Pomiar 1
Pomiar 2
1 Pomiar 2 REALIZACJA CAWI Pomiar 31.03-1.04.20 15-17.04.20
REALIZACJA CAWI
PRÓBA BADAWCZA
respondenci panelu SW Panel; PRÓBA BADAWCZA
próba kontrolowana ze względu respondenci panelu SW Panel; na płeć, wiek i wielkość miejsca próba kontrolowana ze względu zamieszkania na płeć, wiek i wielkość miejsca zamieszkania
31.03-1.04.20
Pomiar 1
15-17.04.20
Pomiar 2
Pomiar 3
Pomiar 4
Pomiar 5
Pomiar 6
Pomiar 7
29.04-4.05.20
13-19.05.20
27-31.05.20
9-15.06.20
23.06.-1.07.20
Pomiar 3
Pomiar 4
Pomiar 5
Pomiar 6
Pomiar 7
1003
1002
1010
1005
1012
Pomiar 3
29.04-4.05.20
Pomiar 1
Pomiar 2
Pomiar 3
1006
1000
1003
1006
1000
Pomiar 4 13-19.05.20
Pomiar 4 1002
Pomiar 5 27-31.05.20
Pomiar 5 1010
Pomiar 6
Pomiar 7
9-15.06.20
23.06.-1.07.20
Pomiar 6
Pomiar 7
1005
1012
R E K L A M A
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
61
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
ILE ZARABIAJĄ PRACOWNICY
?
Kelnerki i kelnerzy, recepcjoniści i recepcjonistki, pracownicy kuchni, księgowe, specjaliści ds. HR – to tylko kilka spośród kilkudziesięciu stanowisk, którym przyjrzał się zespół Gi Group i przedstawił w raporcie „Wynagrodzenia HoReCa 2020”. Ile zarabiają? Czy istnieją różnice w ich zarobkach zależne od klasy hotelu?
62
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
TRENDY I PREFERENCJE RAPORT
Osoby zatrudnione w HoReCa Kosmetolog Pracownik gospodarczy Konserwator Recepcjonista SPA Pomoc kuchenna Kosmetolog Kucharz Pracownik Starszygospodarczy kucharz Konserwator Szef kuchni Recepcjonista SPA F&B Supervisor Pomoc kuchenna F&B Manager Kucharz Barman Starszy kucharz Kelner Szef kuchni Kierownik Restauracji F&B Supervisor Masażysta F&B piętra Manager Kierownik Barman Pokojowe Kelner Kierownik Houskeeping Kierownik Restauracji Bell-Boy Masażysta Recepcjonista Kierownik piętra Kierownik Zmiany Pokojowe Kierownik Zmiany Nocnej Kierownik Houskeeping Concierge Bell-Boy Specjalista ds. kadr i płac Recepcjonista Główny Księgowy Kierownik Zmiany Dyrektor/Z-ca Dyrektora ds.… Kierownik Zmiany Nocnej Dyrektor hotelu Concierge Specjlalista ds. imprez Specjalista ds. kadr i płac Specjlalista ds. sprzedaży Główny Księgowy Dyrektor/Z-ca Dyrektora ds.… Dyrektor hotelu Specjlalista ds. imprez Specjlalista ds. sprzedaży
Kosmetolog Liczba ofert na rynku Pracownik gospodarczy Konserwator Recepcjonista SPA Pomoc kuchenna Kosmetolog Kucharz Pracownik gospodarczy Starszy Konserwator kucharz Szef kuchniSPA Recepcjonista F&B Supervisor Pomoc kuchenna F&B Manager Kucharz Barman Starszy kucharz Kelner Szef kuchni Kierownik Restauracji F&B Supervisor Masażysta F&B Manager Kierownik piętra Barman Pokojowe Kelner Kierownik Houskeeping Kierownik Restauracji Bell-Boy Masażysta Recepcjonista Kierownik piętra Kierownik Zmiany Pokojowe Kierownik ZmianyHouskeeping Nocnej Kierownik Bell-Boy Concierge Recepcjonista Specjalista ds. kadr i płac Kierownik Zmiany Główny Księgowy Kierownik Nocnej Dyrektor/Z-ca Dyrektora ds. Zmiany sprzedaży Concierge Dyrektor hotelu Specjalistads. ds.imprez kadr i płac Specjlalista Główny Księgowy Specjlalista ds. sprzedaży Dyrektor/Z-ca Dyrektora ds. sprzedaży Dyrektor hotelu Specjlalista ds. imprez Specjlalista ds. sprzedaży
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
63
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
Hotele Economy: hotele 1- i 2-gwiazdowe, również typu B&B. Pokoje o powierzchni min. 10 ( 1 * )- 12 (2 *) m2, łazienka, śniadania hotelowe, możliwość zakupu gorących napojów, również z automatów. W hotelach 2* dodatkowo: aperitif-bar lub bar kawowy, dostęp do Internetu w pokojach lub wydzielonych miejscach, codzienne sprzątanie, wymiana ręczników i pościeli co 3 dni.
Źródło: analiza własna Gi Group w oparciu o dane płacowe pozyskane podczas projektów rekrutacyjnych realizowanych przez konsultantów Gi Group dla największych przedsiębiorstw działających w Polsce w branży HoReCa oraz wywiadów z kandydatami, 2019-2020. n=876
64
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
TRENDY I PREFERENCJE RAPORT
Hotele Business: hotele 3-gwiazdkowe (w tym również B&B). Pokoje min. 14 m2, biurko lub stół i krzesło, woda butelkowana, łazienka. Restauracja hotelowa, kawiarnia, room service, Wi-Fi, ogólnodostępna sala spotkań. Możliwość skorzystania z usług: prania, prasowania. Czasami w hotelach są gabinety odnowy biologicznej i SPA Dwujęzyczna obsługa recepcji dostępna 24h/ dobę. Codzienne sprzątanie, wymiana ręczników i pościeli co 3 dni. Często jest strzeżony parking.
Źródło: analiza własna Gi Group w oparciu o dane płacowe pozyskane podczas projektów rekrutacyjnych realizowanych przez konsultantów Gi Group dla największych przedsiębiorstw działających w Polsce w branży HoReCa oraz wywiadów z kandydatami, 2019-2020. n=876
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
65
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
Hotele Prestige: hotele o najwyższym standardzie: 4- i 5- gwiazdkowe. Pokoje min. 1 6(4 *) - 18(5*)m2 z ładnym widokiem - pokoje są przestronne i gustownie urządzone; dają swobodną przestrzeń do pracy i wypoczynku. Łazienka z płaszczem kąpielowym i wagą. Wi-Fi w pokojach. Codzienne sprzątanie i wymiana pościeli i ręczników. Restauracja z kartą dań, kawiarnia, room service. Wykwalifikowana obsługa recepcji dostępna 24 h/ dobę. Strzeżone miejsce parkingowe, całodobowa obsługa bagażowa. Basen, sauna, SPA, odnowa biologiczna, siłownia. W hotelach 5 * dodatkowo usługa Concierge' a.
Źródło: analiza własna Gi Group w oparciu o dane płacowe pozyskane podczas projektów rekrutacyjnych realizowanych przez konsultantów Gi Group dla największych przedsiębiorstw działających w Polsce w branży HoReCa oraz wywiadów z kandydatami, 2019-2020. n=876
66
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
Oszustwa wydatki i... dzieci
Co stresuje Polaków na wyjeździe? Na wakacjach boimy się oszustów i złodziei, lubimy kontrolować wydatki, a najbardziej martwi nas to, że… zaraz trzeba będzie wracać do domu. W nowym raporcie sprawdzamy, co stresuje Polaków podczas ich wyjazdów. 68
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
TRENDY I PREFERENCJE RAPORT
J
ak wynika z danych zaprezentowanych przez Ministerstwo Sportu i Turystyki, w ubiegłym roku na przynajmniej jeden turystyczny wyjazd udało się ponad 22 mln Polaków. Wyjeżdżamy częściej, dalej i na dłużej, a na swoje podróże z roku na rok wydajemy coraz więcej – co potwierdziło również nasze badanie. W każdy wyjazd wpisane jest wiele emocji – również tych negatywnych. Często zamiast cieszyć się szansą na odpoczynek lub zobaczenie nowych miejsc, podczas urlopu czy wakacji pozostajemy w ciągłym stresie. Nie brakuje nam go zresztą na co dzień. Według raportu „The Workforce View in Europe 2018”, przygotowanego przez agencję ADP, Polacy to dziś jeden z najbardziej zestresowanych narodów Europy: aż 27 proc. z nas przyznaje, że każdego dnia odczuwa stres z powodu pracy. Czy zatem wakacyjny wyjazd pozwala nam ukoić nerwy? Co najczęściej sprawia, że stresujemy się podczas urlopu? Jak oddziałują na nas stresujące sytuacje i w jaki sposób próbujemy sobie z nimi radzić? Odpowiedzi na te pytania poszukaliśmy w naszym najnowszym raporcie. Prezentujemy wyniki badania, w którym wzięło udział 1020 osób z całej Polski.
– mówi Magdalena Popek, psycholożka i trenerka biznesu. Jak reagujemy na stres? Przede wszystkim odczuwamy niepokój – taką odpowiedź wybrało 65 proc. ankietowanych. Prawie połowa respondentów w obliczu stresu podczas wyjazdu staje się drażliwa, a co czwarty odczuwa z tego powodu dolegliwości fizyczne, takie jak nudności czy bóle brzucha. Co dziesiąta badana osoba przyznaje portalowi Triverna.pl, że na stres reaguje zwiększoną agresją. Co ciekawe, całkiem spory procent respondentów deklaruje, że stres działa na nich pobudzająco, dodatkowo motywując do działania. Takiej odpowiedzi udzieliła w badaniu co piąta osoba. – Stres i napięcie związane z podróżami może wiązać się
z tym, że bardzo zależy nam na tym, żeby wyjazd się udał a odpoczynek nam służył. Ponadto należy pamiętać o tym, że wyjazd to bardzo często duże logistyczne wyzwanie, w którym musimy dograć wiele elementów. Kumulacja tych czynników (organizacji, zmęczenia, oczekiwań) może powodować napięcie, niepokój i lęk – komentuje nasza ekspertka Magdalena Popek.
Co najczęściej stresuje nas na wyjeździe? Jak pokazują wyniki naszego badania, w trakcie wyjazdu największe napięcie wywołuje w nas myśl o jego końcu. Prawie 58 proc. ankietowanych uznało, że najbardziej stresująca jest nie tyle sama podróż i nowe miejsce, co raczej konieczność powrotu do
codziennej rzeczywistości. Jak wyznają nasi respondenci, może ona dać się we znaki już w trakcie wyjazdu: „W ostatni dzień urlopu zadzwoniono do mnie, że z powodów rodzinnych właściciele nie mogą nam przedłużyć umowy i mamy tydzień na wyprowadzenie się” – napisała jedna z ankietowanych. Stresujący jest również powrót do pracy. Tę odpowiedź wybrało czterech na dziesięciu respondentów. Co siódmy martwi się o stan domu, jaki zastanie po powrocie, a co szósty – o swoje zwierzęta, na czas wyjazdu pozostawione pod opieką innych osób. Dla niewielkiej części badanych źródłem napięć jest też opinia bliskich i znajomych. 7,5 proc. respondentów przyznaje bowiem, że stresuje ich brak
Przed wyjazdem stresuje nas:
Wyjazd stresuje co drugiego z nas Kwestia stresu podczas wyjazdów i podróży dzieli badanych na pół: 50 proc. z nich twierdzi, że wyjazdy wywołują w nich stres o różnym natężeniu, podczas gdy druga połowa deklaruje, że podczas podróży nie odczuwa żadnego zdenerwowania. – Stres w podróży może być konsekwencją wielu czynników, takich jak konieczność zaplanowania i zorganizowania wyjazdu (ubezpieczenie, zakupy, pranie, pakowanie siebie i innych) czy nagły i gwałtowny „przeskok” z codzienności związanej z pracą w rzeczywistość „urlopową”
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
69
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
ciekawych zdjęć z podróży. Jak twierdzi nasza ekspertka, może to mieć związek z niezdrową aktywnością w mediach społecznościowych: – Doszukiwałabym się tu działania swoistego ekshibicjonizmu, jaki uprawiamy w mediach społecznościowych, gdy chcemy pochwalić się swoim życiem. Przekłada się to na podziw i poczucie prestiżu. Brak tych odczuć może jednak generować napięcie – mówi Magdalena Popek.
Niepokojące finanse Duża część badanych osób za główny czynnik stresogenny uznała kwestie finansowe. Wśród nich zdecydowanie największe zdenerwowanie wywołują niespodziewane wydatki – jako źródło stresu wymienia je 59 proc. respondentów. 43 proc. ankietowanych najbardziej obawia się zaś nagłej utraty dostępu do gotówki: kradzieży lub blokady karty płatniczej. Co trzeci badany przyznaje portalowi Triverna.pl, że największy stres generuje w nim poczucie źle wydanych pieniędzy. Z kolei blisko co czwarty chce kontrolować swoje wydatki i stresuje się, że podczas wyjazdu wykroczy poza zaplanowany przez siebie budżet. Wakacje oraz odpoczynek stanowią dla nas istotną wartość, w związku z czym podejmujemy szczególny wysiłek, żeby z nich w pełni skorzystać – w tym także finansowo. Lęk i niepokój związany z pieniędzmi może wiązać się zarówno z niepokojem związanym ze zmianą środowiska, jak i strachem przed utratą kontroli w wakacje – komentuje Magdalena Popek.
Bezpieczeństwo, czyli kontrola Na trzecim miejscu wśród najbardziej stresujących elementów wyjazdu uplasowały się kwestie związane ze zdrowiem i bezpieczeństwem w trakcie podróży. Wysoki lub średni poziom stresu
70
odczuwa w związku z nimi ponad połowa respondentów. Napięcie wywołuje w nas przede wszystkim myśl o wypadku podczas podróży lub nagłym ataku choroby, który uniemożliwi odpoczynek. Jedną z tych dwóch odpowiedzi wskazało 37 proc. ankietowanych. Ponadto co ósmy badany stresuje się swoją chorobą lokomocyjną. Również tego typu zmartwienia Magdalena Popek wiąże
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
przede wszystkim z poczuciem utraty kontroli: Obawy o zdrowie mogą mieć związek ze zmianą otoczenia i brakiem znajomości lokalnych tradycji, obyczajów, a nawet kulinariów. Wszystko, co nowe i nie do końca znane, gdzie nie mamy pełnej kontroli nad otoczeniem, może przerodzić się w stresor.
Wsiąść do pociągu byle jakiego?
Podczas podróży na nasze samopoczucie wpływa również środek transportu. Za najbezpieczniejszą uznajemy przede wszystkim kolej – stres związany z podróżą pociągiem odczuwa tylko jeden na czterech respondentów. Największy niepokój odczuwamy przed wsiąściem do samolotu: myśl o podróży w chmurach stresuje co drugą badaną osobę. Sama droga do celu stresuje 47 proc. respondentów. Obawy
TRENDY I PREFERENCJE RAPORT
niż ze współpracownikami (23,5 proc.). Trzech na czterech ankietowanych deklaruje z kolei, że obecność bliskiego partnera działa w podróży kojąco, a wyjazdy z nimi nie generują żadnych nerwów. Nawet w trakcie podróży ze znajomymi może się zdarzyć, że będziemy skazani wyłącznie na własną zaradność. Świadczy o tym przywieziona z Nowego Jorku historia jednej z respondentek: „Późnym wieczorem na miejscu okazało się, że lotniskowa kolejka jest w przebudowie i uruchomiono zastępczą komunikację: zamiast szybkiej podróży jedną kolejką, trzeba było jechać trzema busami do głównej stacji metra. Moja znajoma [wykazała] zero zaangażowania, czekała, aż ja wszystko ogarnę, nawet nie próbowała pomóc, tylko stała i patrzyła jak biegam, próbując nas jak najszybciej tam przetransportować”. Dla 40 proc. badanych źródłem stresu jest konieczność podróżowania z obcymi osobami – np. w samolocie czy pociągowym przedziale. Wśród najbardziej stresujących współpasażerów badani wymieniają przede wszystkim dzieci (65 proc.) oraz zwierzęta (55 proc.).
Stres na miejscu: oszuści, zła pogoda i obcy język
w większości dotyczą spóźnienia na pociąg, autobus czy samolot (54 proc.) lub wszelkich niespodziewanych opóźnień (39 proc.). „Wylot z Paryża miał się odbyć o 22:00, lot został jednak opóźniony o ponad 17 godzin. […] Najbardziej stresującym elementem w tej całej sytuacji był totalny brak informacji. Nie wiedziałam, o której dotrę do Polski” – opowiada jedna z ankietowanych portalowi Triverna.pl.
Co trzeci respondent stresuje się, że wsiądzie do złego samolotu, pociągu czy autobusu, a niemal co czwarty obawia się, że jego połączenie zostanie nagle odwołane. 30 proc. badanych deklaruje również, że stresuje ich niski poziom komfortu podczas podróży. Podczas podróży często boimy się również o własny majątek. 38 proc. respondentów przyznaje, że obawia się kradzieży lub zgubienia portfela i dokumentów.
Z kolei co trzeci badany stresuje się, że zapomni zabrać ze sobą czegoś ważnego.
Rodzina stresuje bardziej niż znajomi z pracy Choć blisko połowa badanych przyznaje, że obawia się podróżować w samotności, nasi współtowarzysze podróży często są dla nas źródłem stresu – zwłaszcza wtedy, gdy są to najbliższe osoby. Bardziej stresuje nas bowiem podróżowanie z rodziną (41 proc.)
Na końcu listy najbardziej stresujących czynników znalazły się obowiązki związane z planowaniem wyjazdu i wyborem hotelu oraz sama aklimatyzacja w nowym miejscu. Obie kwestie stresują około jedną trzecią badanych. Obawiamy się przede wszystkim nieodpowiadających nam warunków w miejscu zakwaterowania – niski standard hoteli lub pensjonatów jako główny czynnik napędzający stres wymienia 45 proc. naszych ankietowanych. Nerwy napędza w nas również myśl o tym, że na miejscu zostaniemy oszukani
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
71
RAPORT TRENDY I PREFERENCJE
lub okradzeni (38 proc. odpowiedzi). Co czwarty badany stresuje się, że oferta turystyczna na miejscu będzie mało interesująca lub plany pokrzyżuje mu niekorzystna pogoda. Niemal tyle samo osób obawia się, że zgubi się podczas wakacyjnej wycieczki. Wśród rzadziej pojawiających się odpowiedzi (nie więcej niż 15 proc.) znalazły się również takie, jak np. lęk przed tubylcami, rozczarowanie wyjazdem, a także niedobre jedzenie. Niemal co trzeci ankietowany przyznaje z kolei, że po dotarciu na miejsce nic nie jest w stanie go zestresować.
Jak radzimy sobie ze stresem?
Jak radzimy sobie ze stresem? W naszym badaniu zapytaliśmy również o najpopularniejsze sposoby na radzenie sobie ze stresem w podróży. Według co czwartej ankietowanej osoby stresujących sytuacji najskuteczniej uniknąć można poprzez odpowiednie zaplanowanie i przygotowanie się do wyjazdu. Co piąta twierdzi z kolei, że w podróży pomaga jej pozytywne nastawienie i racjonalizacja lęków. Nerwy koimy również odrobiną rozrywki. Książki, muzykę, filmy i gry jako środek antystresowy podczas podróży wybiera 7 proc. respondentów. Nieco rzadziej relaksujemy się, sięgając po alkohol lub tytoń, ciesząc się dobrym towarzystwem lub oddając się medytacji (po 6 proc. odpowiedzi). Z kolei dla nieco ponad 1 proc. badanych najlepszym lekarstwem stres jest sen lub… czas. Nerwową sytuację można w końcu zwyczajnie przeczekać.
Chcesz mieć udane wakacje? Zmniejsz oczekiwania – Co zrobić, gdy dostrzegamy u siebie symptomy stresu? W walce ze zdenerwowaniem pierwszym krokiem powinna być akceptacja i zmiana oczekiwań: wyjazd nie musi być przecież
72
w stu procentach idealny. Opanujmy swój wakacyjny perfekcjonizm! – radzi Magdalena Popek. To cenna rada, bo jak wynika z naszego badania, najczęstszym źródłem stresu są dla nas właśnie obawy związane z przykrymi niespodziankami czy nieoczekiwanymi zdarzeniami. Stresują nas również inni ludzie: zarówno obcy współpasażerowie, jak i bliscy współtowarzysze podróży. Na nasze wakacje duży wpływ ma również praca. Podczas wyjazdu stresuje nas powrót do codziennej rutyny, a jeszcze przed nim – zbyt wygórowane oczekiwania.
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
– W sytuacji, w której jesteśmy zmęczeni i sfrustrowani pracą, nasze oczekiwania wobec urlopu mogą urastać do nierealnych rozmiarów – mówi Magdalena Popek. – Działamy tutaj na zasadzie kontrastu: im bardziej czuję się w tym momencie nieszczęśliwy, tym bardziej wyidealizowanych wakacji będę oczekiwać. Zamiast wyluzować się i cieszyć urlopem, nakładamy na siebie dodatkową presję, co obniża jakość naszego odpoczynku psychicznego. Gdy polubimy swoją pracę i zadbamy o codzienne samopoczucie, zmieni się także motywacja
regulująca oczekiwania względem urlopu. Wakacje staną się wtedy nie tyle ucieczką od pracy, co okazją do wartościowego spędzenia czasu.
Metodologia badania Badanie portalu Triverna.pl zostało przeprowadzone metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview) w sierpniu 2019 roku. Wzięło w nim udział 1020 osób z całej Polski. Przygotowując raport uwzględniliśmy odpowiedzi wszystkich ankietowanych – również tych, którzy uznali, że wyjazdy z reguły nie wiążą dla nich się ze stresem.
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
TURYSTYKA I HOTELARSTWO w Polsce lata 2010-2019
Jak prezentował się ruch turystyczny i baza noclegowa na przestrzeni tych lat? W jakich okresach obserwowaliśmy wzrosty, w jakich spadki? Które województwa zyskiwały, które traciły? W raporcie obszerna prezentacja poruszająca te kwestie. JERZY MIKLEWSKI, PARTNER FORTECH CONSULTING
74
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
W
latach 2010-2019 obserwowano systematycznie zwiększającą się liczbę przyjazdów do Polski. Rosła ona corocznie w tempie 2,5-3 mln przyjazdów, osiągając w 2019 roku poziom blisko 89 mln. I choć nie każdy ten przyjazd miał charakter turystyczny (powiązany z noclegiem w turystycznej bazie noclegowej), to jednak zjawisko to jest oceniane pozytywnie. Znaczna część tych przyjazdów to przyjazdy jednodniowe (bez noclegu) lub powroty mieszkańców Polski z ich zagranicznych wyjazdów o różnorodnej naturze. Liczba takich przyjazdów nie przekłada się więc bezpośrednio na rozwój hotelarstwa w Polsce, ale stwarza domniemanie rozwoju turystyki przyjazdowej do Polski i pośrednio świadczy o wzroście znaczenia naszego kraju na globalnym rynku turystycznym.
Turystyka O rozwoju turystyki i wprost hotelarstwa świadczy liczba turystów krajowych i zagranicznych korzystających z noclegu w turystycznej bazy noclegowej. Ich liczba, podobnie do liczby przyjazdów do Polski, także systematycznie rosła w latach 20102019 (wykres nr 3) i osiągnęła w 2019 roku poziom 35,67 milionów osób. Był to wzrost o 5,2 proc. w stosunku do roku 2018, co przekłada się na 1,8 mln turystów. Znaczną część tego wzrostu zrealizowali turyści krajowi (w tym efekt 500+), ale równie istotną rolę na tym polu odgrywali turyści zagraniczni, których obecność w Polsce stale rosła w latach 2010-2019. W 2019 roku, blisko 7,5 milionów turystów zagranicznych skorzystało z usług turystycznej bazy noclegowej w Polsce. Co piąta osoba korzystająca z turystycznej bazy
noclegowej w Polsce to turysta zagraniczny. O tym jak ważny w warunkach Polski jest rozwój turystyki przyjazdowej realizowany przez turystów zagranicznych świadczy stale rosnący udział procentowy liczby turystów zagranicznych korzystających z noclegu w turystycznej bazie noclegowej w ogólnej liczbie przyjazdów. W latach 2010-2019, udział ten stale rósł i w 2019 roku osiągnął poziom 8,44 proc. – najwyższy w analizowanym okresie 20102019. Polska jawi się więc coraz bardziej atrakcyjną destynacją turystyczną dla turystów zagranicznych. W 2019 roku, w tej grupie turystów przeważali Niemcy (blisko 1,8 miliona osób), następnie obywatele Wielkiej Brytanii (blisko 600 tysięcy) i Ukrainy (około 550 tysięcy). Bezpośrednim skutkiem rosnącej liczby turystów
korzystających z turystycznej bazy noclegowej jest rosnąca liczba noclegów zrealizowanych w tej bazie (wykres nr 5). Blisko 36 milionów turystów zrealizowało w 2019 roku 93 miliony noclegów. Liczba noclegów rosła w tych latach w tempie 4-5 milionów noclegów rocznie (od 5-6 proc. rocznie). Blisko 7,5 milionów turystów zagranicznych zrealizowało w 2019 roku 19 milionów noclegów. Liczba noclegów im udzielonych rosła w tempie ok. 1 mln rocznie. Co piąty nocleg realizowany w turystycznej bazie noclegowej realizowali turyści z zagranicy. Przeciętna długość pobytu turysty zagranicznego, choć bardzo powoli, ale stale rosła w prezentowanym tu okresie, a w latach 2018-2019 wiązała się z realizacją dwóch noclegów. Turyści krajowi realizowali tylko niewiele dłuższe niż turyści zagraniczni pobyty
Miliony
Wykres 1 Liczba przyjazdów do Polski w latach 2010-2019 100
90
80
77,300 72,300
70
60
80,500
83,768
85,946
88,515
73,800
67,400 58,340
60,745
50
40
30
20
10
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
75
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
Wykres 2 Roczne przyrosty liczby przyjazdów do Polski (Y/Y) 12%
10,96%
10%
8% 7,27%
6% 4,74% 4,14%
4,12% 4%
4,06% 2,99% 2,60%
2,07%
2%
0,00%
0%
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Miliony
Wykres 3 Liczba turystów w latach 2010-2019 40 35,67 35
33,90 31,99 30,11
30 26,94 25,08
25
20,46
21,48
22,64
23,40
20
15
10
5
0
76
2010
2011
2012
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
Wykres 4 Roczne przyrosty liczby turystów (proc.; Y/Y) 14%
11,8%
12%
10%
8% 7,2%
7,4% 6,2%
6% 5,0%
6,0%
5,4%
4%
5,2%
3,4%
2%
0%
0,0% 2020
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Miliony
Wykres 5 Liczba udzielonych noclegów ogółem w latach 2010-2019 100 93 89
90 84 79
80 71 70
60
67
56
62
63
2012
2013
57
50
40
30
20
10
0
2010
2011
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
77
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
Tabela 1 Liczba turystów w latach 2010-2019 Rok DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
1 895 540 793 920 665 609 625 965 993 675 2 872 501 3 187 278 224 531 697 000 456 571 1 628 830 1 769 019 406 570 898 771 1 598 906 1 746 810
2 026 726 821 482 655 110 669 606 1 048 186 3 135 371 3 311 910 241 554 718 911 473 592 1 661 540 1 805 020 435 020 959 427 1 649 602 1 863 559
2 186 248 841 474 691 298 645 597 1 129 924 3 470 259 3 375 976 260 469 730 177 534 734 1 872 589 1 852 825 440 403 988 201 1 616 540 1 998 674
2 195 284 866 687 727 263 612 270 1 126 141 3 567 494 3 648 184 266 917 782 127 594 454 1 966 831 1 861 147 448 675 1 052 358 1 595 202 2 090 104
2 416 382 929 370 763 472 595 301 1 192 931 3 748 438 3 867 197 290 071 873 470 599 599 2 197 688 2 017 940 477 171 1 101 237 1 766 049 2 247 662
2 620 386 1 055 530 794 409 615 913 1 281 092 4 075 024 4 106 961 329 056 957 687 606 539 2 439 185 2 147 365 518 058 1 135 040 1 882 655 2 377 156
3 071 407 1 193 183 916 452 641 323 1 264 278 4 577 298 4 737 844 408 919 1 110 605 664 192 2 672 714 2 409 144 595 722 1 280 564 1 999 961 2 564 702
3 322 396 1 293 982 1 026 942 661 590 1 307 739 4 901 378 5 091 968 421 949 1 226 038 666 760 2 863 071 2 596 643 580 281 1 262 624 2 006 245 2 759 738
3 654 787 1 326 633 1 079 253 687 751 1 351 302 5 207 352 5 336 963 419 238 1 263 445 638 801 3 047 790 2 809 293 624 099 1 308 573 2 099 501 3 041 149
3 932 314 1 358 662 1 146 123 720 799 1 423 567 5 597 485 5 536 187 447 011 1 297 039 688 526 3 238 675 2 903 195 656 343 1 377 450 2 133 215 3 211 500
Tabela 2 Liczba turystów zagranicznych w latach 2010-2019 Rok
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
414 800
430 745
483 946
465 911
510 072
500 637
593 482
654 991
696 726
796 133
KUJAWSKO-POMORSKIE
79 489
84 170
90 060
86 998
89 856
105 118
120 510
120 711
116 637
121 250
LUBELSKIE
89 940
97 835
105 015
115 101
113 213
112 055
120 767
129 533
126 390
129 875
LUBUSKIE
160 148
176 501
179 902
169 533
168 840
153 841
154 096
171 966
177 639
190 339
ŁÓDZKIE
113 670
126 630
155 397
148 488
169 951
199 712
175 063
189 561
194 876
192 899
MAŁOPOLSKIE
896 116
943 315
1 071 793
1 180 897
1 191 163
1 218 093
1 376 883
1 460 023
1 504 318
1 684 226
MAZOWIECKIE
1 570 605
DOLNOŚLĄSKIE
894 554
976 793
1 076 866
1 152 284
1 164 775
1 258 234
1 476 815
1 547 305
1 588 719
OPOLSKIE
31 155
32 346
35 222
32 624
33 043
39 378
48 097
48 010
54 454
65 224
PODKARPACKIE
68 030
69 946
76 515
95 395
105 311
120 427
138 552
162 691
151 037
144 118 151 779
PODLASKIE
72 141
90 293
135 898
163 893
161 574
157 816
168 807
162 872
145 137
POMORSKIE
259 906
282 373
360 994
384 098
430 308
451 860
504 565
559 741
572 393
615 704
ŚLĄSKIE
252 591
274 151
286 849
303 823
321 719
328 606
366 956
374 751
422 025
430 674
ŚWIĘTOKRZYSKIE
26 546
28 073
29 128
27 429
26 608
27 998
32 748
34 716
36 984
43 100
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
144 700
152 382
159 432
173 511
173 891
157 602
160 199
167 641
162 345
164 721
WIELKOPOLSKIE
253 245
242 343
269 669
241 157
267 002
281 094
303 291
307 628
310 980
307 003
ZACHODNIOPOMORSKIE
377 939
401 654
462 608
501 830
543 009
577 099
637 962
711 527
821 571
862 896
w turystycznej bazie noclegowej (nieznacznie ponad dwa noclegi). Wyliczenia jednoznacznie wskazują na tendencję do wyrównywania się liczby noclegów realizowanych przez te dwa segmenty turystów, a więc do realizowania podobnie długich pobytów turystycznych. W ostatnich pięciu latach rosło więc znaczenie turystów krajowych
Turystyka w ujęciu wojewódzkim W tabeli nr 1 prezentujemy liczbę turystów odwiedzających poszczególne województwa w Polsce w latach 2010-2019. W 2019 roku najczęściej odwiedzano województwa: małopolskie (ponad 5,5 mln osób), mazowieckie (blisko 5,5 mln osób)
78
i dolnośląskie (blisko 4 mln osób). Najrzadziej województwa: opolskie, świętokrzyskie, podlaskie i lubuskie. Na przestrzeni prezentowanych tu 10 lat, wszystkie województwa odnotowały znaczący postęp w tym zakresie. Rosła liczba turystów je odwiedzająca. Najszybsze tempo wzrostu obserwowaliśmy w województwach: dolnośląskim (wzrost o 107,5 proc., a więc ponad 10 proc. rocznie), opolskim (o 99,1 proc., ale przy niskiej liczbie turystów), pomorskim (o 98,8 proc.) i małopolskim (o 94,9 proc.). Zdarzały się także trwające krótko i zwykle płytkie okresy spadków liczby turystów, ale dotyczyły mniej popularnych wśród turystów województw:
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
lubuskiego, lubelskiego, łódzkiego, opolskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego. Z kolei wśród turystów zagranicznych najbardziej popularnymi województwami w latach 20102019 były i są województwa: małopolskie, mazowieckie, zachodniopomorskie i dolnośląskie. Podobnie było także w 2019 roku (tabela nr 2). Najwięcej turystów zagranicznych odwiedziło województwa: małopolskie (blisko 1,7 milionów osób), mazowieckie (blisko 1,6 milionów), zachodniopomorskie (blisko 900 tysięcy) i dolnośląskie (blisko 800 tysięcy osób). Najszybsze tempo wzrostu liczby turystów zagranicznych na przestrzeni lat 2010-2019
obserwowaliśmy w województwach: pomorskim (wzrost o 136,9 proc.), zachodniopomorskim (o 128,3 proc.), podkarpackim (o 111,8 proc., ale przy niskiej liczbie turystów zagranicznych), podlaskim (o 110,4 proc., ale także przy niskiej liczbie turystów zagranicznych) i opolskim (o 109,4 proc., przy niskiej liczbie turystów zagranicznych). Udział liczby turystów zagranicznych w ogólnej liczbie turystów w Polsce kształtuje się na poziomie 20 proc. +/-1 proc. Ten poziom przekroczyły w 2019 roku województwa: małopolskie (30 proc.), mazowieckie (28 proc.), zachodniopomorskie (27 proc.), lubuskie (26 proc.) i podlaskie (22 proc.).
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
Tabela 3 Liczba udzielonych noclegów ogółem w latach 2010-2019 (w mln) Rok DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
4 814 319 2 668 695 1 612 094 1 319 987 1 959 656 7 973 724 5 572 996 552 041 2 059 123 903 286 5 653 001 4 585 385 1 206 889 2 407 502 3 060 711 9 445 058
4 998 693 2 818 779 1 487 661 1 333 716 1 980 927 8 394 103 5 622 981 568 663 2 108 452 901 695 5 689 466 4 584 072 1 248 622 2 470 096 3 012 320 9 928 007
5 718 092 3 145 503 1 531 607 1 310 365 2 137 220 9 563 909 5 898 844 613 049 2 284 453 984 939 6 400 863 4 631 977 1 347 481 2 555 145 2 954 451 10 936 992
5 921 122 3 167 258 1 593 913 1 195 624 2 035 643 9 678 888 6 256 024 595 441 2 297 077 1 018 614 6 546 610 4 557 062 1 342 186 2 691 604 2 840 949 11 221 437
6 397 928 3 290 633 1 636 534 1 201 907 2 138 266 10 166 161 6 579 854 622 283 2 493 552 1 049 922 7 093 131 4 689 559 1 405 126 2 761 328 3 134 001 11 919 404
6 829 669 3 625 536 1 711 623 1 289 145 2 302 010 10 942 837 7 069 596 730 094 2 772 613 1 128 140 7 880 472 4 945 725 1 466 752 2 831 860 3 378 292 12 330 057
8 106 887 3 910 454 1 971 666 1 387 945 2 327 067 12 354 154 8 138 438 875 660 3 097 584 1 179 637 8 718 215 5 450 366 1 643 961 3 239 160 3 609 445 13 383 221
8 490 516 4 271 410 2 149 371 1 361 214 2 342 874 13 165 713 8 879 952 920 687 3 384 948 1 245 273 9 306 686 5 810 348 1 674 397 3 131 890 3 688 113 14 057 523
9 034 206 4 454 608 2 296 723 1 429 521 2 560 848 13 918 770 9 398 882 889 079 3 540 363 1 211 432 9 815 973 6 315 306 1 796 855 3 236 269 3 808 165 15 153 463
9 617 889 4 570 141 2 380 987 1 480 010 2 726 694 14 855 514 9 709 927 938 234 3 602 108 1 315 454 10 333 333 6 520 299 1 940 127 3 379 520 3 887 769 16 084 732
Tabela 4 Udział liczby noclegów udzielonych turystom zagranicznym w ogólnej liczbie udzielonych noclegów Rok DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
21,1%
20,6%
19,7%
18,7%
17,6%
16,9%
16,6%
17,0%
16,4%
17,1%
6,6%
6,9%
6,4%
5,6%
5,8%
6,6%
7,2%
6,8%
6,3%
6,7%
LUBELSKIE
8,0%
9,8%
10,0%
10,9%
10,2%
10,0%
9,6%
9,8%
9,4%
9,3%
LUBUSKIE
17,1%
18,5%
19,7%
20,3%
20,7%
21,0%
21,6%
24,4%
22,9%
21,8%
ŁÓDZKIE
13,9%
13,5%
15,1%
14,8%
15,4%
16,0%
14,8%
15,6%
20,8%
18,6%
MAŁOPOLSKIE
26,8%
25,9%
26,0%
28,2%
28,0%
26,9%
26,9%
27,0%
26,2%
27,6%
MAZOWIECKIE
29,1%
31,0%
33,3%
33,6%
32,1%
33,3%
34,1%
34,0%
33,4%
32,3%
OPOLSKIE
12,9%
14,1%
13,3%
12,6%
12,2%
12,4%
12,5%
11,6%
12,2%
13,7%
7,5%
7,3%
6,5%
7,0%
7,0%
7,7%
8,4%
9,0%
8,2%
7,7%
12,0%
15,1%
18,9%
20,6%
20,4%
19,2%
18,5%
17,7%
16,4%
15,7%
PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE
11,3%
12,7%
13,9%
14,6%
15,1%
14,2%
14,6%
15,6%
15,7%
16,1%
ŚLĄSKIE
13,0%
12,8%
12,2%
13,0%
13,2%
13,4%
14,7%
14,3%
15,3%
14,8%
5,5%
5,2%
4,8%
4,7%
4,4%
4,4%
4,5%
4,9%
5,9%
6,2%
ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE
15,0%
14,7%
15,2%
14,9%
15,3%
13,4%
12,4%
12,8%
12,2%
11,7%
WIELKOPOLSKIE
15,6%
16,1%
17,5%
16,7%
16,2%
16,0%
17,0%
17,3%
17,4%
16,7%
ZACHODNIOPOMORSKIE
21,3%
22,5%
23,1%
24,1%
23,7%
24,0%
24,4%
24,6%
25,3%
25,1%
Udzielone noclegi Na przestrzeni lat 2010-2019 najwięcej noclegów udzielała turystyczna baza noclegowa województwa zachodniopomorskiego! – tabela nr 3. To niekwestionowany lider! Kolejne pozycje zajmowały województwa: małopolskie, pomorskie, mazowieckie i dolnośląskie. Podobnie w 2019 roku, najwięcej noclegów zrealizowano w województwie zachodniopomorskim (ponad 16 mln noclegów), następnie w małopolskim (blisko 15 mln), pomorskim (ponad 10,3 mln), mazowieckim
(9,7 mln) i dolnośląskim (9,6 mln.). Nieznacznie odmienna była sytuacja w odniesieniu do noclegów realizowanych przez turystów zagranicznych. Na przestrzeni lat 2010-2019 najwięcej noclegów udzielała turystyczna baza noclegowa województwa małopolskiego, a dopiero potem zachodniopomorskiego! Kolejne pozycje zajmowały województwa: mazowieckie, dolnośląskie i pomorskie. Podobnie w 2019 roku, najwięcej noclegów zrealizowano w województwie małopolskim (ponad
4,1 mln. noclegów), zachodniopomorskim (ponad 4,0 mln. noclegów), następnie w mazowieckim (ponad 3,1 mln.), pomorskim (ponad 1,6 mln.) i dolnośląskim (1,6 mln.). O ile w skali całego kraju, turyści zagraniczni generują 20 proc. noclegów w turystycznej bazie noclegowej, to na terenie poszczególnych województw sytuacja pod tym względem w latach 2010-2019 kształtowała się w sposób przedstawiony w tabeli nr 4. Na terenie województwa mazowieckiego co trzeci nocleg był
generowany przez turystę zagranicznego, a w 2019 roku 20 proc. udział przekroczyły jeszcze województwa: lubuskie, małopolskie i zachodniopomorskie (w tym ostatnim co czwarty nocleg był generowany przez turystę zagranicznego). Na ogół przeciętny turysta realizował pobyt związany z niewiele ponad dwoma noclegami w turystycznej bazie noclegowej. Ale i w tym zakresie na przestrzeni minionych 10 lat zaszły pewne ważne zjawiska: • Najdłuższe w Polsce pobyty są realizowane na terenie
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
79
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
Tabela 5 Obiekty turystycznej bazy noclegowej w 2019 roku hotele
motele
pensjonaty
inne obiekty hotelowe
obiekty pozostałe
DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE
obiekty ogółem 2019 [ob.] 1 031 407 478 302 329 1 546 626 165 652 286 1 658 699 251 541 676 1 604
obiekty hotelowe ogółem obiekty ogółem 2019 [ob.] 443 197 192 134 198 567 370 84 229 97 366 348 137 218 333 316
obiekty ogółem 2019 [ob.] 268 133 127 70 115 391 271 63 144 51 205 221 100 117 225 134
obiekty ogółem 2019 [ob.] 6 8 4 13 8 7 14 2 6 4 1 4 9 3 15 6
obiekty ogółem 2019 [ob.] 68 7 14 13 4 83 9 3 17 9 42 15 17 36 20 63
obiekty ogółem 2019 [ob.] 101 49 47 38 71 86 76 16 62 33 118 108 11 62 73 113
obiekty ogółem 2019 [ob.] 588 210 286 168 131 979 256 81 423 189 1 292 351 114 323 343 1 288
POLSKA
11 251
4 229
2 635
110
420
1 064
7 022
ogółem Nazwa
Tabela 6 Miejsca noclegowe w turystycznej bazie noclegowej w 2019 roku hotele
motele
pensjonaty
inne obiekty hotelowe
miejsca noclegowe ogółem VII 2019 [msc.] 70 955 31 876 27 953 19 818 24 153 104 921 64 402 9 769 35 705 15 035 119 521 51 639 18 447 42 998 42 916 145 414
55.1 Obiekty hotelowe ogółem miejsca noclegowe ogółem VII 2019 [msc.] 41 292 14 304 12 181 7 801 16 616 55 263 48 661 4 556 13 829 7 230 32 744 30 454 9 614 18 914 23 641 31 844
miejsca noclegowe ogółem VII 2019 [msc.] 31 338 11 349 9 450 5 196 12 619 45 516 43 019 3 763 10 275 5 109 23 401 23 567 8 468 14 212 18 736 20 213
miejsca noclegowe ogółem VII 2019 [msc.] 208 272 167 549 245 291 511 66 208 197 23 172 215 42 583 271
miejsca noclegowe ogółem VII 2019 [msc.] 3 332 266 572 698 113 3 722 353 93 638 343 1 870 425 511 1 340 608 3 187
miejsca noclegowe ogółem VII 2019 [msc.] 6 414 2 417 1 992 1 358 3 639 5 734 4 778 634 2 708 1 581 7 450 6 290 420 3 320 3 714 8 173
Pozostałe obiekty noclegowe miejsca noclegowe ogółem VII 2020 [msc.] 29 663 17 572 15 772 12 017 7 537 49 658 15 741 5 213 21 876 7 805 86 777 21 185 8 833 24 084 19 275 113 570
825 522
368 944
286 231
4 020
18 071
60 622
456 578
ogółem Nazwa
DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE POLSKA
80
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
Tabela 7 Liczba obiektów w latach 2010-2019 w poszczególnych województwach hotele Nazwa
obiekty ogółem VII
DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE
2010 [ob.] 200 92 49 66 86 249 156 29 84 23 144 156 66 95 209 92
2011 [ob.] 202 92 52 65 94 275 162 32 88 24 149 172 69 97 217 93
2012 [ob.] 218 94 71 66 103 287 173 36 105 28 170 169 73 101 216 104
2013 [ob.] 212 95 76 64 112 286 196 41 117 34 178 179 82 107 222 106
2014 [ob.] 230 106 89 62 115 300 212 48 130 35 182 192 95 110 231 113
2015 [ob.] 232 112 89 63 113 315 220 58 135 36 188 198 98 105 230 124
2016 [ob.] 245 121 107 65 113 335 251 64 147 47 193 209 104 113 229 120
2017 [ob.] 249 132 116 63 113 366 258 63 148 47 202 213 101 113 229 127
2018 [ob.] 266 136 121 66 117 374 265 64 149 48 202 215 98 115 227 129
2019 [ob.] 268 133 127 70 115 391 271 63 144 51 205 221 100 117 225 134
POLSKA
1 796
1 883
2 014
2 107
2 250
2 316
2 463
2 540
2 592
2 635
2018 [msc.] 30 093 11 341 8 615 4 824 11 893 43 504 41 228 3 981 10 520 4 761 21 901 22 300 7 674 13 594 18 696 18 909
2019 [msc.] 31 338 11 349 9 450 5 196 12 619 45 516 43 019 3 763 10 275 5 109 23 401 23 567 8 468 14 212 18 736 20 213
Tabela 8 Liczba miejsc noclegowych w latach 2010-2019 w poszczególnych województwach Nazwa DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE
województwa zachodniopomorskiego co jest efektem głównie wypoczynkowo-leczniczego charakteru oferty turystycznej tego terenu. W ciągu minionych 10 lat zmniejszyła się przeciętna
2010 [msc.] 18 419 6 812 3 667 4 597 8 616 26 282 25 834 1 564 4 863 2 596 13 838 16 340 5 153 10 068 15 852 11 534
2011 [msc.] 20 208 7 363 4 056 4 605 9 298 29 479 26 437 1 657 5 119 2 902 14 682 17 829 5 312 10 361 16 413 11 247
2012 [msc.] 22 330 7 092 4 711 4 695 9 963 29 696 27 389 1 884 6 093 3 164 16 674 17 664 5 438 10 699 16 039 14 562
hotele miejsca noclegowe ogółem VII 2013 2014 2015 2016 [msc.] [msc.] [msc.] [msc.] 22 763 25 739 25 985 27 641 7 365 8 330 9 067 10 088 4 942 5 778 5 875 7 320 4 481 4 572 4 612 4 614 11 263 11 459 11 179 11 169 30 538 33 482 34 775 38 116 30 226 32 356 33 509 37 646 2 174 2 459 3 248 3 775 6 843 8 715 9 368 10 026 3 848 3 720 3 834 4 741 17 294 18 152 19 113 19 872 18 451 20 276 20 778 22 252 6 075 6 859 7 424 7 996 11 994 12 830 12 547 13 174 16 405 17 780 17 814 18 195 13 955 15 025 16 454 16 666
liczba udzielonych tu noclegów z 5,41 do 5,01, co jest efektem m.in. poprawy dostępności komunikacyjnej do tego regionu a także poszerzeniem jego oferty turystycznej,
• Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego realizuje się przeciętnie ponad trzy noclegi w turystycznej bazie noclegowej (3,36 noclegów w 2019 roku), co daje mu drugą pozycję pod względem
2017 [msc.] 28 150 11 245 8 086 4 381 10 801 41 957 38 313 3 733 10 224 4 653 21 486 21 905 7 336 13 310 18 572 17 356
długości pobytów wśród województw w Polsce. Na przestrzeni minionych 10 lat nie zaszły tu żadne zmiany w tym zakresie, • Także pomorskie jest tym województwem gdzie są
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
81
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
przeciętnie realizowane ponad trzy noclegi (spadek z 3,46 do 3,14). • Najkrótsze pobyty są realizowane na terenie województw kojarzonych wybitnie z biznesem i spontanicznymi przyjazdami turystycznymi turystów z zagranic: • Województwo mazowieckie (1,75 noclegów; bez żadnej zmiany w ciągu minionych 10 lat), • Województwo wielkopolskie (1,82 noclegów), • Województwo podlaskie (1,91 noclegów) i łódzkie (1,92 noclegów). Z kolei przeciętny turysta zagraniczny realizował swój pobyt związany z dokładnie dwoma noclegami w turystycznej bazie noclegowej i w tym przypadku: • Najdłuższe w Polsce pobyty są realizowane na terenie województwa zachodniopomorskiego. Ale w ciągu minionych 10 lat zmniejszyła się przeciętna liczba udzielonych tu noclegów z 5,31 do 4,68. • Na terenie województwa świętokrzyskiego realizuje się blisko
trzy noclegi w turystycznej bazie noclegowej (2,81 noclegów w 2019 roku), co daje mu drugą pozycję pod względem długości pobytów wśród województw w Polsce. W tym przypadku pobyty się wydłużyły na przestrzeni minionych 10 lat z poziomu 2,52 noclegów, • Trzecim województwem gdzie są przeciętnie realizowane blisko trzy noclegi jest województwo pomorskie (wzrost z 2,46 do 2,70). • Najkrótsze pobyty są realizowane na terenie województw kojarzonych wybitnie z biznesem i spontanicznymi przyjazdami turystów z zagranicy: • Województwo podlaskie (1,36 noclegów; spadek), • Województwo lubuskie (1,69 noclegów; wzrost), • Województwo lubelskie (1,70 noclegów; wzrost) i podkarpackie (1,94 noclegów; spadek).
Turystyczna baza noclegowa Opisany powyżej ruch turystyczny obsługuje turystyczna
baza noclegowa, która w latach 2010-2019 gwałtownie się rozwijała. W 2019 roku w Polsce funkcjonowało 11 251 turystycznych obiektów noclegowych, tj. o 175 obiektów więcej niż rok wcześniej. Ich strukturę terytorialną prezentujemy w tabeli nr 5. Najwięcej tych obiektów znajdowało się na terenie następujących województw: pomorskiego (1658), zachodniopomorskiego (1604), małopolskiego (1546) i dolnośląskiego (1031). Największą grupę tych obiektów stanowią obiekty hotelowe (w tym hotele), których najwięcej znajdowało się na terenie województw: małopolskiego (567), dolnośląskiego (443), mazowieckiego (370) i pomorskiego (366). Zasoby tej bazy mierzy się liczbą miejsc noclegowych. W 2019 roku turystyczna baza noclegowa dysponowała 825 522 miejscami noclegowymi, tj. o 26 799 miejsc więcej niż rok wcześniej. Ich strukturę terytorialną prezentujemy w tabeli nr 6. W 2019 roku, największe zasoby miejsc noclegowych w Polsce
znajdowało się na terenie następujących województw: zachodniopomorskiego (145 414), pomorskiego (119 521), małopolskiego (104 921) i dolnośląskiego (70 955). Najmniejszymi zasobami dysponowały województwa: lubuskie (19 818), świętokrzyskie (18 447), podlaskie (15 035) i opolskie (9769 miejsc).
Hotele Największą i najważniejszą częścią turystycznej bazy noclegowej były i są turystyczne obiekty noclegowe kategorii „hotele”. Rozwój tej części turystycznej bazy noclegowej na przestrzeni lat 2010-2019 w ujęciu wojewódzkim prezentujemy w tabelach nr 7 i 8. Największe w 2019 roku zasoby pokoi były w następujących województwach: mazowieckie (22 416), małopolskie (21 566), dolnośląskie (14 913) i pomorskie (11 435 pokoi) – tabela nr 9. Prezentowane tu 10 lat to okres stałego rozwoju bazy hotelowej w Polsce. 2019 rok był jego udanym zwieńczeniem.
Tabela 9 Pokoje hotelowe w latach 2010-2019 wg województw
DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE
2010 [-] 9 274 3 636 1 945 2 414 4 690 12 747 14 419 816 2 461 1 296 6 892 8 216 2 703 4 963 8 334 5 786
2011 [-] 9 882 3 917 2 196 2 463 5 019 13 889 14 458 865 2 556 1 425 7 226 8 993 2 767 5 112 8 537 5 684
2012 [-] 10 883 3 789 2 474 2 495 5 381 14 108 14 944 975 3 035 1 543 8 229 8 893 2 808 5 227 8 222 7 094
2013 [-] 11 120 3 849 2 539 2 362 6 039 14 487 16 523 1 098 3 573 1 851 8 511 9 382 3 141 5 810 8 467 7 031
hotele pokoje ogółem 2014 2015 [-] [-] 12 176 12 353 4 369 4 699 3 011 3 070 2 384 2 394 6 110 6 009 15 683 16 479 17 277 17 740 1 225 1 621 4 303 4 571 1 813 1 849 8 913 9 236 10 267 10 431 3 528 3 691 6 278 6 068 9 157 9 109 7 471 8 128
POLSKA
90 592
94 989
100 100
105 783
113 965
Nazwa
82
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
117 448
2016 [-] 13 029 5 169 3 726 2 397 5 948 18 068 20 033 1 908 4 946 2 298 9 724 11 108 3 980 6 387 9 321 8 123
2017 [-] 13 268 5 703 4 116 2 291 5 782 20 041 20 131 1 873 4 994 2 237 10 584 11 126 3 664 6 414 9 436 8 421
2018 [-] 14 279 5 799 4 371 2 482 6 172 20 745 21 673 1 999 5 100 2 335 10 720 11 466 3 776 6 635 9 459 9 069
2019 [-] 14 913 5 663 4 744 2 615 6 585 21 566 22 416 1 904 5 005 2 494 11 435 12 090 4 141 6 720 9 509 9 583
126 165
130 081
136 080
141 383
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
Wykres 6 Pokoje hotelowe w 2019 roku wg województw ZACHODNIOPOMORSKIE
9 583
WIELKOPOLSKIE
9 509
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
6 720
ŚWIĘTOKRZYSKIE
4 141
ŚLĄSKIE
12 090
POMORSKIE
11 435
PODLASKIE
2 494
PODKARPACKIE
5 005
OPOLSKIE
1 904
MAZOWIECKIE
22 416
MAŁOPOLSKIE
21 566
ŁÓDZKIE
6 585
LUBUSKIE
2 615
LUBELSKIE
4 744
KUJAWSKO-POMORSKIE
5 663
DOLNOŚLĄSKIE
14 913 0
5000
10000
15000
20000
25000
Miliony
Wykres 7 Liczba gości w hotelach w latach 2010-2019 25 23,512 22,076 20,916 19,615
20 17,487 16,138 14,568
15 12,722
13,461
11,740
10
5
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
83
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
Hotelarstwo w 2019 roku i na tle lat 2010-2019 Na przestrzeni lat 2010-2019 nastąpił bardzo szybki rozwój turystyki i hotelarstwa w Polsce. Z punktu widzenia zasad biznesu rozwój hotelarstwa wyprzedzał rozwój turystyki w swoim dążeniu do zwiększania obłożenia i cen wynajmu pokoi. Systematycznie rosły więc zasoby liczbowe bazy hotelowej i jej jakość. Po okresie udanej restrukturyzacji „starej” bazy hotelowej (lata 2000-2010) w prezentowanym tu okresie nastąpił okres budowy nowych, coraz bardziej atrakcyjnych i wyrafinowanych hoteli. Hotele stały się najważniejszą częścią turystycznej bazy noclegowej w kraju. W 2019 roku z usług hoteli skorzystało 23,512 mln gości, tj. o 1,436 mln gości więcej niż w 2018 roku (wzrost o 6,5 proc.) i o aż 11,772 mln gości więcej niż w 2010 roku (wzrost o 100 proc.) – wykres nr 7. Średnio rocznie liczba gości w hotelach rosła o 1,177 mln osób. W 2019 roku przyrost ten był więc wyższy od średniego w latach 2010-2019. W 2019 roku, najwięcej gości skorzystało z hoteli zlokalizowanych na terenie województw:
mazowieckiego (4,617 mln) i małopolskiego (3,725 mln). Najmniej, na terenie województw: świętokrzyskiego (0,480 mln), lubuskiego (0,420 mln), podlaskiego (0,416) i opolskiego (0,289 mln) W tabeli nr 10 przedstawiamy dane prezentujące liczbę gości w hotelach zlokalizowanych na terenie poszczególnych województw na przestrzeni lat 20102019. Najszybsze tempo wzrostu liczby gości w hotelach w latach 2010-2019 odnotowano na terenie województwa mazowieckiego (wzrost o 198,34 proc. w stosunku do 2010 roku). Kolejne w tym rankingu województwa to: opolskie, kujawsko-pomorskie i podlaskie. Ale punkt wyjścia (nominalna liczba gości odwiedzająca hotele w tych województwach w 2010 roku) był stosunkowo niski – wykres nr 8. W 2019 roku z usług hoteli skorzystało 6,014 mln gości z zagranicy, tj. o 0,296 mln gości więcej niż w 2018 roku (wzrost o 5,2 proc.) i o aż 2,630 mln gości więcej niż w 2010 roku (wzrost o 78 proc.) – wykres nr 9. Średnio rocznie liczba gości w hotelach rosła o 0,263 mln osób. W 2019 roku ten przyrost
był więc wyższy od średniego w latach 2010-2019. W 2019 roku najwięcej gości zagranicznych skorzystało z hoteli zlokalizowanych na terenie województw: mazowieckiego (1,415 mln) i małopolskiego (1,344 mln). Najmniej, na terenie województw: świętokrzyskiego (0,035 mln), opolskiego (0,040 mln), lubelskiego (0,101 mln), kujawsko-pomorskiego (0,103 mln) i podkarpackiego (0,113 mln). Najszybsze tempo wzrostu liczby gości zagranicznych w hotelach w latach 2010-2019 odnotowano na terenie województwa podlaskiego (wzrost o 154,68 proc. w stosunku do 2010 roku, ale z niskiego punktu wyjścia). Kolejne w tym rankingu województwa to: zachodniopomorskie (o 140,20 proc.), pomorskie (o 135,60 proc.), podkarpackie (o 127,27 proc. z niskiego punktu wyjścia) i dolnośląskie (o 101,79 proc.). Zwraca uwagę fakt, że liczba gości zagranicznych w hotelach na terenie województw: warmińsko-mazurskiego, lubuskiego i wielkopolskiego niewiele się zmieniła w stosunku do 2010 roku. Patrząc na wykres nr 10 zwraca uwagę spadek udziału liczby
gości zagranicznych w ogólnej liczbie gości w hotelach na przestrzeni lat 2010-2019. Świadczy to o wzroście udziału gości krajowych w ogólnej liczbie gości korzystających z usług hoteli w Polsce. Jedynie na terenie czterech województw, na przestrzeni lat 2010-2019 udział gości zagranicznych w ogólnej liczbie gości w hotelach wzrósł w tym okresie: podlaskim (o 5,43 proc.), zachodniopomorskim (o 4,63 proc.), łódzkim (o 0,64 proc.) i pomorskim (o 0,19 proc.). Na terenie pozostałych województw ten udział spadł. Trzy województwa wiodą prym pod tym względem: zachodniopomorskie (39,6 proc.), małopolskie (33,1 proc.) i mazowieckie (30,7 proc.). Ważną rolę w tym zakresie grają też województwa podlaskie, pomorskie i dolnośląskie. Najmniejszym zainteresowaniem gości zagranicznych cieszą się hotele województwa świętokrzyskiego. Liczba noclegów udzielonych w 2019 roku w hotelach wyniosła 44,848 mln i była o 2,780 mln (o 6,60 proc.) więcej niż w 2018 roku (wykres nr 11).
Tabela 10 Liczba gości w hotelach w latach 2010-2019 wg województw Rok DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE
84
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
1056836 452461 306628 337284 596900 1692322 2544387 96762 294756 203846 765056 998994 249145 558015 977376 609155
1175436 485051 329764 368381 649379 1911241 2700135 99477 323200 229916 841954 1074998 280782 589302 1012455 650163
1301086 473883 366868 362664 686185 2100279 2744649 108017 353915 260263 968347 1084076 292967 614575 961119 782390
1365537 502700 412598 330709 735515 2246635 3066784 127826 417953 323691 1055108 1158607 301934 676918 995155 850550
1577050 576738 433364 320644 837663 2446742 3307764 154171 532537 333685 1192930 1305450 338087 737628 1136535 907335
1723509 668236 466582 325900 892250 2669546 3528069 190904 575470 336697 1299289 1423966 377844 777227 1257513 974070
1949114 750847 568929 344343 888163 2946489 4108015 253678 669100 401360 1430379 1617575 434916 896913 1334320 1021275
2091948 789330 664425 372372 919226 3190194 4348630 269402 734466 410067 1571222 1750899 423219 887279 1369057 1124364
2364533 822420 702728 390717 947996 3437041 4480433 267976 751139 378476 1630678 1893911 451204 910164 1411312 1235726
2649052 848254 778628 419999 1047478 3725127 4617085 288679 786756 416393 1789458 1958061 480138 963025 1451399 1292056
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
Wykres 8 Skala wzrost liczby gości w hotelach w latach 2010-2019 ZACHODNIOPOMORSKIE
100,27%
WIELKOPOLSKIE
112,11%
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
48,50%
ŚWIĘTOKRZYSKIE
72,58%
ŚLĄSKIE
92,71%
POMORSKIE
96,00%
PODLASKIE
133,90%
PODKARPACKIE
104,27%
OPOLSKIE
166,92%
MAZOWIECKIE
198,34%
MAŁOPOLSKIE
81,46%
ŁÓDZKIE
120,12%
LUBUSKIE
75,49%
LUBELSKIE
24,52%
KUJAWSKO-POMORSKIE
153,93%
DOLNOŚLĄSKIE
87,48% 0%
50%
100%
150%
200%
250%
Miliony
Wykres 9 Liczba gości zagranicznych w hotelach w latach 2010-2019 7
6,014
6 5,540
5,718
5,256 5 4,322
4,522
4,708
4,022
4 3,384
3,593
3
2
1
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
85
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
Wykres 10 U działy procentowe liczby gości zagranicznych w ogólnej liczbie gości w hotelach 35% na przestrzeni lat 2010-2019 30%
28,8%
29,9%
29,7%
28,2%
28,0% 26,9%
26,8%
26,5%
25,9%
25,6%
2018
2019
25%
20%
15%
10%
5%
0%
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Miliony
Wykres 11 Liczba noclegów udzielonych w 2019 roku w hotelach 50 44,848
45 42,068 39,461
40 37,244 35
32,675 29,900
30 26,971 24,877
25
23,097 21,200
20
15
10
5
0
86
2010
2011
2012
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
W stosunku do 2010 roku liczba noclegów w hotelach w 2019 roku wzrosła o 23,648 mln (tj. o 111,5 proc.; średnio o 2,365 mln noclegów rocznie). Przyrost noclegów w roku 2018/2019 był wyższy niż średnia dla całego prezentowanego tu okresu lat 2010-2019. Najszybsze tempo odnotowano na terenie województwa opolskiego (wzrost o 214,22 proc. w stosunku do 2010 roku ale z niskiego punktu wyjścia). A nieco wolniejsze na terenie województw: lubelskiego (wzrost o 171,82 proc.), podkarpackiego (o 161,29 proc.) i pomorskiego (o 152,67 proc.). W liczbach bezwzględnych, w okresie 2010-2019, największy przyrost udzielonych noclegów w hotelach odnotowano na terenie województw: małopolskiego (wzrost o 4,670 mln noclegów), mazowieckiego (wzrost o 3,416 mln), dolnośląskiego (o 3,037 mln)
i zachodniopomorskiego (o 2,522 mln). Tempo przyrostu liczby noclegów na terenie tych województw nie był najwyższy, ale za to to na terenie tych województw liczba udzielonych noclegów wzrosła najbardziej. W 2019 roku, najwięcej noclegów udzieliły hotele w województwie małopolskim (8,171 mln), mazowieckim (7,469 mln.), dolnośląskim (5,088 mln) i zachodniopomorskim (4,018 mln). Najmniej noclegów udzieliły hotele województw: lubuskiego (0,649 mln), podlaskiego (0,643 mln) i opolskiego (0,500 mln) Liczba noclegów udzielonych gościom zagranicznym w 2019 roku w hotelach wyniosła 13,203 mln i była o 0,626 mln (o 4,98 proc.) więcej niż w 2018 roku. W stosunku do 2010 roku liczba noclegów w hotelach w 2019 roku wzrosła o 6,095 mln (tj. o 85,8 proc.; średnio o 0,609 mln. noclegów rocznie) – wykres nr 12.
Przyrost noclegów w roku 2018/2019 był wyższy niż średnia dla całego prezentowanego tu okresu lat 2010-2019. Tempo przyrostu liczby noclegów gości zagranicznych w hotelach było różne w poszczególnych województwach. Najszybsze tempo odnotowano na terenie województwa zachodniopomorskiego (wzrost o 169,88 proc. w stosunku do 2010 roku i to z wysokiego punktu wyjścia). A nieco wolniejsze na terenie województw: pomorskiego (wzrost o 149,97 proc.), podlaskiego (o 129,53 proc.) i małopolskiego (o 88,83 proc.). W liczbach bezwzględnych, na przestrzeni lat 2010-2019, największy przyrost liczby noclegów udzielonych gościom zagranicznym w hotelach odnotowano na terenie województw: małopolskiego (wzrost o 1,507 mln noclegów), zachodniopomorskiego (wzrost o 1,239 mln),
mazowieckiego (o 1,147 mln) i dolnośląskiego (o 0,566 mln). Tempo przyrostu liczby noclegów na terenie tych województw może nie był najwyższy (z wyjątkiem województwa zachodniopomorskiego), ale to na terenie tych województw liczba noclegów udzielonych turystom zagranicznym wzrosła najbardziej. W 2019 roku, najwięcej noclegów udzieliły hotele w województwie małopolskim (3,204 mln), mazowieckim (2,664 mln), zachodniopomorskim (1,970 mln) i dolnośląskim (1,312 mln). Najmniej noclegów udzieliły hotele województw: lubelskiego (160 tys.), podlaskiego (148 tys.), opolskiego (90 tys.) i świętokrzyskiego (82 tys.). Zaznacza się wyraźnie spadek znaczenia gości zagranicznych dla hotelarstwa w Polsce. Na przestrzeni lat 2010-2019, z poziomu 33,5 proc. do 29,4 proc. obniżył się udział procentowy liczby
Miliony
Wykres 12 Liczba noclegów udzielonych gościom zagranicznym w 2019 roku w hotelach 14 13,203 12,577 12,080
12
11,596
10,203 10
9,650 9,123 8,499
8 7,108
7,535
6
4
2
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
87
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
Wykres 13 U dział procentowy liczby noclegów udzielonych gościom zagranicznym w ogólnej liczbie noclegów 40% udzielonych w hotelach w latach 2010-2019 35%
34,2%
33,5%
32,6%
33,8% 32,3%
31,2%
31,1%
30,6%
30%
29,9%
29,4%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wykres 14 Średnia liczba noclegów na gościa w hotelu 1,92 1,91
1,91
2018
2019
1,90
1,90
1,89 1,88 1,87 1,86 1,85
1,85
1,85
2013
2014
1,84
1,82
1,82 1,81
1,80
1,78
1,76
1,74
88
2010
2011
2012
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
2015
2016
2017
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
noclegów udzielonych gościom zagranicznym w ogólnej liczbie noclegów udzielonych w hotelach w tym okresie (wykres nr 13). W samym 2019 roku najwyższy udział odnotowano na terenie województwa zachodniopomorskiego, gdzie co drugi nocleg realizował gość z zagranicy (49 proc.). Goście zagraniczni odgrywają jeszcze istotną rolę na terenie województw: małopolskiego, mazowieckiego i dolnośląskiego. Istotne zmiany zachodzą także w zakresie długości pobytu poszczególnych rodzajów gości hotelowych. Rósł bowiem w latach 2010-2019 wskaźnik średniej liczby noclegów na gościa w hotelu zbliżając się do poziomu dwóch noclegów (wykres nr 14). Poziom dwóch noclegów na gościa w hotelu, w 2019 roku, odnotowano w następujących województwach: zachodniopomorskim (3,11 noclegów), pomorskim
(2,22), małopolskim (2,19) i świętokrzyskim (2,12). Najkrótsze pobyty były realizowane w hotelach województw: łódzkiego (1,57), lubuskiego i podlaskiego (1,54) i lubelskiego (1,49). Goście zagraniczni realizują w hotelach więcej niż przeciętny gość noclegów (2,20), ale na przestrzeni lat 2010-2019 wskaźnik liczby noclegów na gościa rósł bardzo powoli. Poziom 2,20 noclegów na gościa zagranicznego w hotelu, w 2019 roku, odnotowano w następujących województwach: zachodniopomorskim (3,85 noclegów), pomorskim (2,43), małopolskim (2,38), kujawsko-pomorskie (2,38), świętokrzyskie (2,32), warmińsko-mazurskie (2,24) i opolskie (2,23). Liczba wynajętych pokoi w 2019 roku w hotelach wyniosła 27,108 mln i było to o 1,483 mln (o 5,79 proc.) więcej niż w 2018 roku (wykres nr 15).
W stosunku do 2010 roku liczba wynajętych pokoi w 2019 roku wzrosła o 13,594 mln (tj. o 100,6 proc.; średnio o 1,359 mln noclegów rocznie). Przyrost liczby wynajętych pokoi w roku 2018/2019 był nieco wyższy niż średnia dla całego prezentowanego tu okresu lat 2010-2019. Najszybsze tempo przyrostu liczby wynajętych pokoi w hotelach odnotowano na terenie województwa opolskiego (wzrost o 191,31 proc. w stosunku do 2010 roku, ale z niskiego punktu wyjścia). A nieco wolniejsze na terenie województw: lubelskiego (wzrost o 167,75 proc.), podkarpackiego (o 157,65 proc.) i pomorskiego (o 152,31 proc.). W liczbach bezwzględnych, w okresie 2010-2019, największy przyrost liczby wynajętych pokoi w hotelach odnotowano na terenie województw: małopolskiego (wzrost o 2,522 mln noclegów),
mazowieckiego (wzrost o 32,108 mln), dolnośląskiego (o 1,630 mln) i pomorskiego (o 1,411 mln). Wyrażone w procentach tempo przyrostu liczby wynajętych pokoi na terenie tych województw nie było najwyższe, ale to na terenie tych województw liczba wynajętych pokoi wzrosła najbardziej. W 2019 roku, najwięcej pokoi wynajęły hotele w województwie mazowieckim (4,960 mln), małopolskim (4,516 mln), dolnośląskim (2,925 mln) i pomorskim (2,338 mln). Najmniej pokoi wynajęły hotele województw: świętokrzyskiego (640 tys.), lubuskiego (400 tys.) podlaskiego (399 tys.) i opolskiego (318 tys.) Liczba pokoi wynajętych gościom zagranicznym w 2019 roku w hotelach wyniosła 8,266 mln i była o 0,320 mln (o 4,02 proc.) więcej niż w 2018 roku – wykres nr 16. W stosunku do 2010 roku liczba pokoi wynajętych w hotelach
Miliony
Wykres 15 Liczba wynajętych pokoi w 2019 roku 30
27,108 25,625 25
24,187 23,013 20,284
20
18,519 16,840
15
14,789
15,695
13,515
10
5
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
89
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
gościom zagranicznym w 2019 roku wzrosła o 3,600 mln (tj. o 77,1 proc.; średnio o 0,360 mln noclegów rocznie). Przyrost liczby pokoi wynajętych gościom z zagranicy w roku 2018/2019 był niższy niż średnia dla całego prezentowanego tu okresu lat 2010-2019. Najszybsze tempo procentowego przyrostu liczby pokoi wynajętych gościom zagranicznym w hotelach odnotowano na terenie województwa zachodniopomorskiego (wzrost o 159,14 proc. w stosunku do 2010 roku i to z wysokiego punktu wyjścia). A nieco wolniejsze na terenie województw: pomorskiego (wzrost o 154,45 proc.), podlaskiego (o 118,90 proc.) i małopolskiego (o 91,44 proc.). W liczbach bezwzględnych, na przestrzeni lat 2010-2019, największy przyrost liczby wynajętych gościom zagranicznym pokoi w hotelach odnotowano
na terenie województw: małopolskiego (wzrost o 864 tys. pokoi), zachodniopomorskiego (wzrost o 681 tys.), mazowieckiego (o 652 tys.) i pomorskiego (o 436 tys.). Tempo przyrostu liczby wynajętych pokoi gościom z zagranicy na terenie tych województw może nie było najwyższe (z wyjątkiem województw zachodniopomorskiego i pomorskiego), ale to na terenie tych województw liczba wynajętych pokoi wzrosła najbardziej. W 2019 roku, najwięcej pokoi wynajęto turystom zagranicznym w hotelach województw: małopolskiego (1,809 mln), mazowieckiego (1,792 mln), zachodniopomorskiego (1,109 mln) i dolnośląskiego (847 tys.). Najmniej pokoi wynajęły hotele województw: lubelskiego (104 tys.), podlaskiego (89 tys.), opolskiego (67 tys.) i świętokrzyskiego (59 tys.). Wskaźnik procentowego udziału liczby pokoi wynajętych
gościom zagranicznym w ogólnej liczbie wynajętych pokoi hotelowych w Polsce obniżał się na przestrzeni lat 2010-2019. W ciągu tych 10 lat wskaźnik ten obniżył się o 4 proc. i wykazuje tendencję spadkową. W samym 2019 roku najwyższy poziom tego wskaźnika odnotowano na terenie województwa zachodniopomorskiego, gdzie co drugi nocleg realizował gość z zagranicy (50,8 proc.). Goście zagraniczni odgrywają jeszcze istotną rolę na terenie województw: małopolskiego (40,1 proc.), mazowieckiego (36,1 proc.), lubuskiego (32,7 proc.) i pomorskiego (30,7 proc.). Najbliższe poziomowi 30 proc. jest jeszcze województwo dolnośląskie (28,9 proc.). Liczba hoteli w latach 20102019, rosła bardzo szybko. W 2019 roku było ich już 2635. W stosunku do 2010 roku liczba hoteli wzrosła o 839 obiektów. To
wzrost o blisko 50 proc. – wykres nr 17. Rozkład terytorialny bazy hotelowej w Polsce nie jest jednolity. Jest wynikiem atrakcyjności turystycznej poszczególnych województw. W 2019 roku najwięcej hoteli operowało więc na terenie województw uznawanych już tradycyjnie za najbardziej atrakcyjne: małopolskiego (391 hoteli), mazowieckiego (271), dolnośląskiego (268) i wielkopolskiego (225). Najmniej hoteli operowało na terenie województw: świętokrzyskiego (100), lubuskiego (70), opolskiego (63) i podlaskiego (51). W okresie tych 10 lat, na rynku pojawiały się średnio 84 nowe obiekty rocznie. Jednak pod koniec tej dekady (w latach 20172019) tempo wzrostu liczby hoteli było już coraz słabsze. Nie dlatego, żeby rynek się wypełniał czy zmniejszał się ruch turystyczny. Główną przyczyną był spadek zainteresowania inwestorów
Miliony
Wykres 16 L iczba wynajętych pokoi gościom zagranicznym 9 8,266 8 7,430 7
7,667
7,946
6,568 6,157 5,823
6 5,519 5
4,994 4,666
4
3
2
1
0
90
2010
2011
2012
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
Wykres 17 Baza hotelowa w latach 2010-2019 3000
2 463
2500 2 250 2 014
2000 1 796
2 540
2 592
2 635
2 316
2 107
1 883
1500
1000
500
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wykres 18 Przyrosty liczby hoteli (Y/Y) 160 147
143 140 131
120
100
93 87 77
80 66 60
52 43
40
20
0
0 2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
91
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
inwestowaniem we właściwe hotelarstwo na rzecz inwestowania w alternatywne obiekty noclegowe, które zostało przez nich uznane za bardziej atrakcyjne i po prostu łatwiejsze w zakresie pozyskania finansowania ich projektów. W stosunku do 2018 roku w 2019 roku liczba hoteli wzrosła więc statystycznie jedynie o 43 obiekty, co było najmniejszym przyrostem w prezentowanym tu okresie (wykres nr 18). Kolejne hotele rozpoczynały swoją działalność w różnych częściach Polski. W 2019 roku, na ten statystyczny wzrost o 43 obiekty złożyło się 56 nowych obiektów i wycofanie z rynku 13 wcześniej operujących obiektów. Najwięcej nowych hoteli przybyło na terenie województwa małopolskiego (17). Po sześć hoteli pojawiło się na terenie województw: śląskiego, mazowieckiego i lubelskiego. Na terenie
województw: podkarpackiego, łódzkiego, wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego liczba hoteli zmniejszyła się. Zasoby hotelarstwa mierzymy nie tylko liczbą obiektów. Równie ważnymi miernikami tych zasobów są: liczba miejsc noclegowych i liczba pokoi w tych obiektach. Liczba miejsc noclegowych w hotelach, w latach 2010-2019, stale rosła podążając za opisanym powyżej wzrostem liczby hoteli (wykres nr 19). W stosunku do 2010 roku ich liczba wzrosła o 106 699 do poziomu 282 734 miejsc w 2019 roku. To wzrost o ponad 60 proc. Rozkład terytorialny tych zasobów w hotelach w Polsce był różnorodny. W 2019 roku miejsc noclegowych w hotelach znajdowało się na terenie województw: małopolskiego (43 718), mazowieckiego (42 983), dolnośląskiego (31 291) i śląskiego (23 453). Najmniej, na terenie województw:
świętokrzyskiego (8434), lubuskiego (5196), podlaskiego (5109) i opolskiego (3735). W stosunku do 2018 roku liczba miejsc noclegowych w 2019 roku wzrosła o 11 464 miejsca, a więc powyżej średniej rocznej wyliczonej dla lat 2010-2019 (10 670 miejsc) i to pomimo tego, że statystyczny przyrost 2019/2018 liczby hoteli był najniższy w całym okresie – wykres nr 20. W 2019 roku, na ten statystyczny wzrost o 11 464 miejsca noclegowe złożyło się 12 004 miejsca w nowych obiektach i wycofanie z rynku 540 miejsc wcześniej operujących obiektów. Najwięcej miejsc noclegowych przybyło na terenie województw: mazowieckiego (1755), małopolskiego (1714), pomorskiego (1597) i dolnośląskiego (1217). Na terenie województw: podkarpackiego i opolskiego liczba miejsc noclegowych w hotelach zmniejszyła się.
W zakresie liczby pokoi hotelowych sytuacja kształtowała się podobnie jak w przypadku miejsc noclegowych. Także stale rosła w latach 2010-2019, aby w 2019 roku osiągnąć poziom 141 383 pokoi (wykres nr 21). W ciągu prezentowanych tu 10 lat liczba pokoi w hotelach wzrosła o 50 791 jednostek (wzrost o 56 proc.). W 2019 roku, najwięcej pokoi w hotelach znajdowało się na terenie województw: mazowieckiego (22 416), małopolskiego (21 566), dolnośląskiego (14 913) i śląskiego (12 090). Najmniej, na terenie województw: świętokrzyskiego (4141), lubuskiego (2615), podlaskiego (2494) i opolskiego (1904). Zasoby polskiego hotelarstwa mierzone liczbą pokoi w hotelach w prezentowanym tu okresie lat 2010-2019 rosły więc w tempie 5079 pokoi rocznie. Przyrost 2019/2018 był wyższy do tej średniej (5303 pokoje). Statystycznie,
Wykres 19 Rozwój zasobów bazy hotelowej w latach 2010-2019 według miejsc noclegowych 300000 282 734 271 270 251 502
250000 225 595
258 678
233 615
207 987 196 655
200000
186 968 176 035
150000
100000
50000
0
92
2010
2011
2012
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
Wykres 20 Przyrosty liczby miejsc noclegowych y/y) 20000 17 887
17 608
18000
16000
14000 12 592 12000
11 464
11 332
10 933 9 687
10000
8 020
8000
7 176
6000
4000
2000 0
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wykres 21 Zasoby bazy hotelowej w latach 2010-2019 według liczby pokoi 160000
140000
136 080 126 165
120000
113 965
141 383
130 081
117 448
105 783 100000 90 592
94 989
100 100
80000
60000
40000
20000
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
93
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
Wykres 22 Stan i struktura liczby hoteli w 2019 r. 1400
1 318
1200
1000
800
600
559 418
400
200
136
127
76 0
1
2
3
4
5
6
Wykres 23 Wskaźnik – średnia liczba pokoi w hotelu w latach 2010-2019 60
50
50,44
50,45
2010
2011
49,70
50,21
50,65
50,71
51,22
2012
2013
2014
2015
2016
51,21
2017
52,50
53,66
40
30
20
10
0
94
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
2018
2019
TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA RAPORT
Wykres 24 Obłożenie hoteli w Polsce w latach 2010-2019 60%
51,90%
50,80% 50%
53,80%
52,80%
48,30% 43,70%
43,60%
2011
2012
44,30%
45,40%
41,57% 40%
30%
20%
10%
0%
2010
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wykres 25 Obłożenie hoteli według ich standardu w 2019 roku 80%
70%
67,90% 59,90%
60% 54,00% 50,70%
50%
45,60%
40%
30%
20%
10%
0%
1*
2*
3*
4*
5*
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
95
RAPORT TURYSTYKA I BAZA NOCLEGOWA
na ten przyrost złożyły się: 5629 pokoi w nowych hotelach i 326 pokoi wycofanych. Najwięcej pokoi w hotelach przybyło na terenie województw: małopolskiego (821), mazowieckiego (743), pomorskiego (715) i dolnośląskiego (634). Na terenie województw: kujawsko-pomorskiego, podkarpackiego i opolskiego liczba pokoi w hotelach zmniejszyła się. Równolegle, w latach 20102019, zmieniała się struktura bazy hotelowej. Rosła liczba i znaczenie hoteli trzy-, cztero- i pięciogwiazdkowych, a spadała hoteli jedno- i dwugwiazdkowych. W efekcie tych zmian stan i struktura polskiego hotelarstwa były następujące – wykres nr 22. Rosła też w latach 2010-2019 efektywność ekonomiczna (i operacyjna) hoteli o czym świadczy rosnący z roku na rok wskaźnik średniej liczby pokoi w hotelu (wykres nr 23).
Najbardziej z tego punktu widzenia w 2019 roku były hotele operujące na terenie województwa mazowieckiego (przeciętnie 82,72 pokoje w jednostce), a następnie na terenie województwa zachodniopomorskiego (71,51 pokoi). Powyżej średniej są hotele na terenie województw: warmińsko-mazurskiego, śląskiego, pomorskiego, małopolskiego, łódzkiego i dolnośląskiego. Oceniając z punktu widzenia zasad biznesu hotelarskiego, hotele zlokalizowane na terenie pozostałych województw to małe, kameralne obiekty mające raczej małą szansę na powodzenie biznesowe. W latach 2010-2019 rosło też obłożenie hoteli osiągając swoje apogeum w 2019 roku na poziomie 53,80 proc. (wykres nr 24). Na przestrzeni lat 2010-2019, obłożenie hoteli rosło najszybciej na terenie województw: zachodniopomorskiego (wzrost aż o 21,62 proc.), pomorskiego (o 20,32 proc.),
małopolskiego (o 15,61 proc.) i dolnośląskiego (o 14,59 proc.). W 2019 roku najwyższe obłożenie zanotowano na terenie województwa zachodniopomorskiego (64,90 proc.), następnie mazowieckiego (61,80 proc.), małopolskiego (59,80 proc.) i pomorskiego (57,80 proc.). Najniższe obłożenie odnotowano na terenie województw: świętokrzyskiego (43,80 proc.), warmińsko-mazurskiego (43,40 proc.), lubelskiego (43,00 proc.) i lubuskiego (42,40 proc.). W prezentowanym tu okresie, obłożenie hoteli w poszczególnych standardach, w roku na rok rosło. Najwyższym obłożeniem cieszyły hotele pięciogwiazdkowe, które w 2019 roku osiągnęło poziom 67,9 proc. – wykres nr 25.
Podsumowanie I nic nie wskazywało na to co się wydarzy w 2020 roku! Hotelarstwo polskie ad. 2019 to biznes w rozkwicie. Nie zagroziły mu
O AUTORZE Ceniony analityk biznesu hotelarskiego, niezależny ekspert, wykładowca, szkoleniowiec, inwestor. W tych rolach funkcjonuje na rynku polskim od ponad 15 lat. Jest właścicielem firmy doradczej Projekt Hotel i partnerem w firmie Fortech Consulting, których głównym celem jest rozwiązywanie wszelkich problemów inwestorów hotelarskich. Posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie definiowania i realizacji hotelarskich projektów inwestycyjnych poparte wieloma realizacjami hoteli niezależnych (także własnych) i hoteli operujących pod globalnymi markami hotelowymi. Wspierał swoją wiedzą i doświadczeniem setki inwestorów i właścicieli hoteli na terenie Polski, Ukrainy i Republiki Białoruś.
96
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
nawet inwestycje alternatywne w rodzaju krótkoterminowego wynajmu. „Starsze” hotele, po latach trudnych, znalazły środki na zredefiniowanie się, modernizowały się, bywało, że sięgały po franczyzę. Były na drodze do sukcesu. Nowe, najczęściej od razu były dobrze definiowane i znajdowały swoje miejsce na rynku. Hotele orientowały się głównie na wypracowaniu właściwego z punktu widzenia ich właścicieli i operatorów poziomie cen wynajmu pokoi utrzymując wypracowany poziom obłożenia. Konkurencja rosła, ale rósł też popyt na usługi hoteli, głównie ze strony gościa krajowego. To był bardzo dobry rok dla polskiego hotelarstwa.
Źródło wszystkich wykresów: Główny Urząd Statystyczny
RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
AKTUALN inwestycje i
POLSKI HOLDING HOTELOWY
T
o spółka w 100 proc. z kapitałem państwowym, której celem jest skonsolidowanie i nowoczesne zarządzanie hotelami spółek Skarbu Państwa. W grupie kapitałowej PHH znajduje się łącznie 28 obiektów, co czyni ją drugą największą grupą hotelową w kraju i pierwszą z wyłącznie polskim kapitałem. PHH od samego początku epidemii podjął inicjatywę włączenia się do walki z nieuchronnie zbliżającym się kryzysem. W porozumieniu z polskimi władzami podjęto szereg działań społecznych wspierających kadrę medyczną walczącą na pierwszej linii frontu m. in. poprzez otwarcie pierwszych w Polsce hoteli dla medyków, izolatoriów, udostępnienie pokoi dla pacjentów onkologicznych Instytutu Matki i Dziecka oraz powołanie własnej fundacji „Hotele dla Medyków”. Podjęte przez spółkę zostały również działania wspierające branżę w okresie odmrażania gospodarki.
GHEORGHE MARIAN CRISTESCU PREZES ZARZĄDU Po znakomitym dla naszej spółki 2019 roku oraz początku 2020,
98
który rozpoczęliśmy z jeszcze większym rozpędem, szybko musieliśmy zmienić strategię działania ze względu na napływające z Azji niepokojące wieści o koronawirusie.
niebawem na całym świecie. Rok 2020 z dzisiejszej perspektywy będzie wymagał od nas dużej mobilizacji, aby zamknąć go z wynikiem pozytywnym, zabezpie-
Od początku byliśmy przekonani, że ta sytuacja prędzej czy później będzie miała wpływ na rynek hotelowy w Europie i Polsce, ale nie zdawaliśmy sobie sprawy, jak silnie skutki będą odczuwane już
czając jednocześnie miejsca pracy dla naszych pracowników. Tak jak nieraz wspominałem — to nie mury stanowią prawdziwą wartość firmy, tylko jej pracownicy. Skoro przez tyle lat udało się zbudować taki świetny zespół fachowców, to chcemy nadal z nimi rozwijać naszą firmę. To, co pozostało niezmienne to plany inwestycyjne spółki, które zostały zintensyfikowane, a prace idą pełną parą. Niedługo
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
kończymy przed czasem remont hotelu Courtyard. Rozwijamy również w dalszym ciągu naszą współpracę strategiczną ze spółką PHN, z którą obecnie dzierżawimy hotel Regent Warsaw oraz intensyfikujemy prace związane z inwestycją w Międzywodziu czy w Warszawie, gdzie pod szyldem marki Vīb będą funkcjonowały Apartamenty Zgoda. Ponadto, wybraliśmy firmę architektoniczną, która przygotowała projekt hotelu Royal Le Méridien w Krakowie. Informowaliśmy także o podpisaniu umowy z siecią Best Western oraz Marriott International na gruntowny remont pięciu hoteli z grupy PHH. Kolejną ważną inwestycją naszej grupy będzie budowa wspólnie z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym akademika o podwyższonym standardzie w Szczecinie. Poszukujemy nowych inwestycji i widzimy, że budowa nowoczesnych akademików ma w sobie bardzo duży potencjał. W ciągu najbliższych trzech lat będziemy chcieli realizować kolejne podobne inwestycje. Podczas pandemii skupiliśmy się na wsparciu społeczeństwa i myślę, że zdaliśmy ten egzamin. Otrzymaliśmy bardzo dużo wyrazów wdzięczności i szacunku od społeczności medycznej, ale
WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT
NE DANE
komentarze również od różnych innych środowisk. Dzięki naszym działaniom prospołecznym, które były bardzo widoczne na polskim rynku, udało nam się wzmocnić pozytywny obraz hotelarzy. Z naszej strony była to pewnego rodzaju misja, którą spełniliśmy. Wraz z zespołem włączyliśmy się również we wsparcie rynku turystycznego i hotelarstwa, a w rozmowach z ministerstwem rozwoju i finansów, wspólnie z innymi znakomitymi kolegami z rynku turystycznego udało nam się wiele osiągnąć dla branży. Jesteśmy w pełni świadomi, że bez takiego wsparcia, jakim była tarcza antykryzysowa oraz finansowa wiele podmiotów hotelarskich już dzisiaj przestałoby istnieć. W tym momencie, w którym się znaleźliśmy, należy również odróżnić sytuację hoteli miejskich, biznesowych od turystycznych. Ten sezon wakacyjny jest dość łaskawy dla tych ostatnich i obserwujemy wzmożoną aktywność turystów. Niestety biznesowe
obiekty działają tylko na 10-20 proc. swoich możliwości i bez dalszych etapów odmrożenia nie jesteśmy sami w stanie zmienić tej sytuacji. Jest to mocno uzależnione od decyzji odmrożenia wyjazdów służbowych, delegacji i organizowania większych szkoleń przez firmy korporacyjne. Obowiązkiem hotelarzy jest dzisiaj przede wszystkim dbanie o bezpieczeństwo i zachowanie odpowiednich warunków sanitarnych zarówno
dla gości, jak i pracowników, aby zminimalizować ryzyko zakażeń. Musimy pokazać, że w hotelach można przebywać bezpiecznie, zarówno prywatnie, jak i służbowo. Pokładam również wielkie nadzieje w związku z bonem turystycznym. Jako współinicjator tego programu będę śledził, jaki będzie miał wpływ na zwiększenie sprzedaży w hotelach. Liczymy przede wszystkim na to, że będzie oddziaływał na hotele turystyczne, najlepiej po wysokim
sezonie. Liczę również na city break w hotelach miejskich. Jeżeli chodzi o perspektywy hotelarstwa w następnych latach, to duże nadzieje pokładamy w Krajowym Programie Odbudowy, który powstaje przy Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Widzę szanse na kolejne innowacje i modernizacje naszej firmy. Zgłosiliśmy już kilka projektów związanych z budżetem tego programu i czekamy na decyzje dotyczące ich finansowania.
WIZUALIZACJA WNĘTRZA HOTELU ROYAL LE MÉRIDIEN W KRAKOWIE Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
99
RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
GRUPA ARCHE
J
est właścicielem prężnie rozwijającej się sieci hoteli. Kolekcja Arche to rewitalizowane hotele historyczne oraz hotele miejskie. Każdy z nich ma swoją historię, niepowtarzalny styl. W 2018 roku liczba obiektów wzrosła prawie dwukrotnie. Do Kolekcji Arche należą: Pałac i Folwark Łochów, Zamek Janów Podlaski, Hotel Tobaco w Łodzi, Koszary Arche Hotel, Cukrownia Żnin, Arche Hotel Częstochowa, Arche Hotel Lublin, Arche Hotel Poloneza, Arche Hotel Krakowska, Arche Hotel Geologiczna, Hotel Puławska Residence, Arche Residence Łódź oraz Arche Hotel Siedlce. Obecnie realizowana jest kolejna część Pałacu i Folwarku Łochów, czyli zespół domków jednorodzinnych. Do dyspozycji gości oddane zostały całoroczne domki, łączące w sobie prosty skandynawski styl i klasyczną elegancję. W kompleksie znajdziemy kilka typów domków, w tym największe z ośmioma pokojami dwuosobowymi i przestronną jadalnią, klasyczne z czterema sypialniami i klimatycznym salonem oraz przytulne domki drewniane. Wszystkie są wyposażone w aneks kuchenny oraz liczne udogodnienia. Dodatkową niespodzianką są kominki, które szczególnie w sezonie zimowym będą uprzyjemniały pobyty gościom. Goście korzystający z Domków będą mogli w pełni korzystać z potencjału spa & wellness z basenem i brodzikiem dla dzieci, strefy dla dzieci z kącikiem zabaw, zewnętrznym placem zabaw oraz animacjami czy też strefy rekreacji ze sprzętem rekreacyjno-sportowym: rowerami, rowerami wodnymi, kajakami i wieloma innymi. Arche prowadzi także inwestycje w Gdańsku. Położony w południowej część miasta, w niewielkiej odległości od południowego dopływu Motławy, Dwór Uphagena już wkrótce zyska szereg
100
funkcji połączonych w jeden organizm pod nazwą Arche Hotel Dwór Uphagena. W sąsiedztwie dawnej Królewskiej Fabryki
Karabinów powstaje hotel z 250 pokojami i 20 mieszkaniami. W głównym budynku, w miejscu zabytkowej kuchni, znajdować się będzie restauracja z oknami skierowanymi na zielony dziedziniec, natomiast w strefie wejściowej, otwartej na ulicę Kieturakisa, umiejscowiony zostanie lobby bar. W zabytkowym budynku głównym zlokalizowany będzie też basen z wyeksponowanymi ceglanymi sklepieniami oraz strefa fitness. Funkcją towarzyszącą dla pokoi hotelowych będą sale konferencyjne o łącznej powierzchni około 400 mkw. Ciekawym projektem jest również planowana budowa pawilonu we wnętrzu ogrodu. Wprowadzenie współczesnej małej architektury ma na celu podniesienie
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
standardu istniejącej przestrzeni publicznej. Ogród ma pełnić rolę wielofunkcyjnej sali wykorzy-
stywanej zarówno przez hotel, ale także być przestrzenią udostępnianą inicjatywom społecznym, kulturalnym. – Zależy nam, aby Dwór Uphagena był miejscem otwartym, odzwierciedlającym charakter Dolnego Miasta. Planujemy nawiązanie współpracy z artystami, aby umożliwić organizowanie spotkań i wystaw w centrum Uphagena oraz spotkań plenerowych w ogrodzie – podkreślają zgodnie przedstawiciele Grupy Arche. Zakończenie inwestycji planowane jest na III kwartał 2021. W obiekcie realizowana jest również sprzedaż pokoi hotelowych w systemie condo.
WŁADYSŁAW GROCHOWSKI PREZES ZARZĄDU Uważam, że tradycyjne hotelarstwo skończyło się i każdy musi znaleźć swoje nowe miejsce. Na pewno nie będzie już aż tylu
dużych spotkań czy kongresów. Widzimy, że znaczące firmy odwołują zaplanowane na przyszły rok wydarzenia. Być może obecna sytuacja związana z epidemią jest pretekstem dla nich, aby przekształcić dotychczasowe modele biznesowe. Niemniej jednak musimy znaleźć inny pomysł na zagospodarowanie przestrzeni eventowych w obiektach i mieć wizję jak odrobić straty. Odnosząc się do rynku inwestycyjnego w Polsce, to na pewno w tej chwili nie ma potrzeby, aby powstawały nowe obiekty. Jest nadwyżka w stosunku do liczby gości. Według mnie jedyną szansą na przetrwanie jest szukanie nowych możliwości i sposobów na prowadzenie biznesu. Myślę, że niektórzy hotelarze czy inwestorzy przesypiają ten czas i za chwilę będzie za późno, aby wrócić na rynek. W Grupie Arche wychodzimy na plus. Za lipiec tylko jeden hotel miał straty. To Arche Krakowska, który szczególnie nastawiony jest na obsługę gościa biznesowego i organizację konferencji. Mam jednak nadzieję, że to ostatni taki moment. Z uwagi na to, że nie otrzymaliśmy żadnej pomocy finansowej od Państwa, jesteśmy zmuszeni to prowadzenia własnych działań, które pozwolą nam na odbicie się. Obecnie na nowo układamy naszą siatkę organizacyjną, tak aby jeszcze sprawniej zarządzać poszczególnymi obiektami i całą Grupą. Wszystkie rozpoczęte przez nas inwestycje kontynuujemy: Gdańsk, Piłę, Wrocław. Chcemy stać się centrami, które będą integrowały i miały wpływ na społeczność lokalną. Myślę, że przyszłość będzie należała do podmiotów, które będą odważnie podejmować decyzje w obecnej sytuacji. Musimy się pogodzić z tym, że już nic do starego nie wróci i trzeba się przystosować do nowej rzeczywistości.
WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT
HOTELE NOSALOWY
H
istoria Hoteli Nosalowy sięga roku 2000 kiedy to u samych stóp Tatr powstała Restauracja Regionalna oraz hotel Nosalowy Dwór. Dziś firma zarządza prawie 550 pokojami. Flagowe obiekty to Nosalowy Dwór Resort & Spa oraz Nosalowy Park Hotel & Spa. Nosalowy Dwór to cztery hotele, z blisko 400 pokojami w standardzie cztero- i pięciogwiazdkowym oraz szeroką infrastrukturą towarzyszącą. W Resorcie znajduje się strefa wellness i SPA, kompleksowo wyposażona siłownia, trzy restauracje, lobby bary, widokowa kawiarnia, rozległe tereny zewnętrzne z wiatami grillowymi oraz bogata infrastruktura dla dzieci, idealnie dostosowana do pobytów rodzinnych. Wyróżnikiem Resortu jest także wielokrotnie nagradzane zaplecze MICE, jedno z największych w kraju. Otwarty 1 lipca 2020 r. Nosalowy Park znajduje się w samym sercu Zakopanego. Duszą obiektu jest Villa Marilor, która w okresie 20-lecia międzywojennego była jednym z najważniejszych salonów towarzyskich Zakopanego. Nosalowy Park to najbardziej prestiżowy pięciogwiazdkowy obiekt na Podhalu, oferujący luksusowe apartamenty, unikatowe SPA oraz strefę wellness, a także doskonale wyposażone zaplecze konferencyjne i gastronomiczne. Jego atutami są usługi concierge i starannie dobrana obsługa, dbająca o każdą potrzebę gościa. W obrębie hotelu Nosalowy Park powstał unikatowy projekt gastronomiczny, stworzony wspólnie z najbardziej utytułowanym polskim szefem kuchni, Wojciechem Modestem Amaro – Heart by Amaro. W ofercie Hoteli Nosalowy są także salony SPA działające w ramach autorskiej marki – NABE SPA. Marka ta powstała z połączenia koncepcji „NATURE” oraz
„BEAUTY”, czerpiąc inspiracje z natury i sił żywiołów. Oferuje ona holistyczną pielęgnację i rytuały w oparciu o autorskie zabiegi oraz własną linię naturalnych kosmetyków. Salony NABE znajdują się w obu kompleksach zarządzanych przez firmę. Grupa firm, której częścią są Hotele Nosalowy realizuje obecnie trzy dalsze
inwestycje aparthotelowe oraz kolejną inwestycję hotelową, również poza Podhalem. Oddanie pierwszej z nich będzie miało miejsce w 2021 roku.
WIKTOR WRÓBEL PREZES ZARZĄDU NOSALOWY DWÓR (SPÓŁKI ZARZĄDZAJĄCEJ HOTELAMI NOSALOWY) Rynek hotelarski w Polsce znajduje się obecnie w sytuacji bezprecedensowej. Trwająca pandemia koronawirusa najszybciej
i najmocniej dotknęła właśnie branży hotelarsko-turystycznej. Efekty pandemii widać cały czas i choć wydaje się, że hotele w miejscowościach wypoczynkowych w wakacje częściowo nadrobiły ogromne straty z poprzednich miesięcy, to nadchodzący sezon jesienny przyniesie ze sobą prawdziwą weryfikację operatorów hotelarskich.
Uderzenie w pierwszych miesiącach kryzysu – spowodowane załamaniem się popytu oraz formalnymi zakazami prowadzenia działalności hotelarskiej i gastronomicznej – złagodziła pomoc ze strony państwa, w szczególności dofinansowania z FGŚP oraz z Polskiego Funduszu Rozwoju. Teraz, gdy programy wsparcia praktycznie wyczerpały się, wiele hoteli napotka ogromne problemy z utrzymaniem płynności. W obliczu obaw banków przed finansowaniem bieżącej działalności hoteli reakcją będą w pierwszej kolejności cięcia wydatków i obniżanie standardu usług, a zaraz potem zwolnienia pracowników. Nierzadko doprowadzi to do upadłości.
Mocno sytuację odczują hotele miejskie, dla których kryzys przyszedł tuż po stosunkowo słabych miesiącach zimowych, a które nie będą mogły w tym samym stopniu co obiekty kurortowe skorzystać z popytu wśród polskich gości wakacyjnych. W bardzo trudnej sytuacji znajdą się hotele opierające się wyłącznie na gościach konferencyjnych czy eventowych, a także obiekty miejskie nakierowane na gości zagranicznych, ponieważ w perspektywie tego roku oba te segmenty klientów praktycznie zanikły. Niestety już przed wybuchem pandemii polskie hotele borykały się ze zmniejszającymi się marżami, spowodowanymi wzrostem kosztów (np. pracowniczych czy mediów) oraz zwiększającą się konkurencją. Wiele z nich w kryzys weszło bez wystarczającej poduszki finansowej. Nawet te, które ją mają mogą nie przetrzymać wielu miesięcy bardzo ograniczonego popytu. Nie dziwią więc decyzje niektórych obiektów miejskich by ponownie otworzyć się dopiero jesienią lub w przyszłym roku. Długofalowo kryzys może doprowadzić do wyraźnego zahamowania nowych inwestycji hotelarskich w Polsce. Pokazał on bowiem, jak bardzo hotelarstwo podatne jest na wahania rynku i wypadki losowe oraz jak trudno przypadkowym inwestorom hotelarskim wypracować satysfakcjonujący zwrot z inwestycji (szczególnie w dobie wciąż nieprzewidywalnych kosztów budowy). Mimo to na rynku utrzymają się gracze, którzy mają rezerwy finansowe i od wielu lat są w branży, a których istniejące lub planowane hotele mają szeroką grupę klientów docelowych i powstają w najlepszych, przede wszystkim wypoczynkowych lokalizacjach. Dla takich podmiotów w obecnym kryzysie – jakkolwiek bolesnym – jest długofalowo szansa na zwiększenie udziału w rynku.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
101
RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
NAT – POLSKIE HOTELE I OŚRODKI WYPOCZYNKOWE
N
adwiślańska Agencja Turystyczna – jako organizator wypoczynku – działa na rynku od 1997 roku. Początkowo ściśle związana z branżą górniczą i Górnym Śląskiem, dziś jedna z największych krajowych sieci hoteli i ośrodków wypoczynkowych, funkcjonujących pod marką NAT. Aktualnie spółka zarządzana jest przez dwuosobowy zarząd: Lucjana Karasiewicza – prezesa oraz Aleksandra Wierzbę – wiceprezesa. Nadwiślańska Agencja Turystyczna to sieć polskich hoteli i ośrodków wypoczynkowych o rodzinnym charakterze rozmieszczonych w najbardziej atrakcyjnych turystycznie lokalizacjach w Polsce. Obecnie sieć posiada 10 hoteli trzygwiazdkowych oraz siedem ośrodków wypoczynkowych. Oferta NAT obejmuje wypoczynek rodzinny, pobyty prozdrowotne i promujące aktywne spędzanie wolnego czasu na Pomorzu, Mazurach, Ziemi Kłodzkiej, w Beskidach i Tatrach. Obok pobytów wypoczynkowych, sieć NAT organizuje także wydarzenia dla firm z profesjonalną obsługą. Własne sale konferencyjne, szkoleniowe oraz bogata infrastruktura, dają wiele możliwości. Dodatkowo NAT posiada przystań żeglarską z wypożyczalnią sprzętu wodnego, kolej linową Cieńków w Wiśle (zimą Stacja Narciarska Cieńków, latem rodzinny szlak spacerowy Pętlą Cieńkowską), baseny, bazy zabiegowe. NAT dokłada wszelkich starań, by rozwijać swoje hotele i ośrodki, podnosząc ich standard i jakość realizowanych usług zapewniając gościom coraz wyższy stopień komfortu. Od kilku lat sieć dokłada wszelkich starań, by rozwijać swoje hotele i ośrodki, podnosząc ich jakość
102
i zapewniając gościom coraz wyższy stopień komfortu. Mimo trudnej sytuacji firma dokończyła inwestycje rozpoczęte w 2019 r. Mowa tutaj między innymi o budowie nowego basenu i remoncie pokoi w hotelu***NAT Sarbinowo czy też o rozbudowie Hotelu***NAT Krynica Morska i nowych domkach. W Hotelu***NAT Ustroń powstały dwie nowoczesne sale konferencyjne o różnych wielkościach, z kompleksowym wyposażeniem, a obiekt NAT w Piwnicznej Zdrój specjalizujący się w pobytach rekreacyjno-odchudzających został skategoryzowany na hotel trzygwiazdkowy.
ALEKSANDER WIERZBA WICEPREZES NADWIŚLAŃSKIEJ
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
AGENCJI TURYSTYCZNEJ WŁAŚCICIELA SIECI NAT Ten rok jest dla nas trudnym okresem. Branżę turystyczną, jak wiadomo, jako pierwszą dotknęły problemy związane z pandemią. Wszystkich nas zaskoczyła sytuacja wywołana zagrożeniem chorobą COVID-19 . Nie byliśmy nigdy w tak trudnej sytuacji i nie musieliśmy podejmować tak trudnych decyzji zarówno biznesowo jak i społecznie. Tegorocznym priorytetem w hotelach i ośrodkach NAT jest bezpieczeństwo, ale także zapewnienie polskim rodzinom komfortowego, a przy tym ekonomicznego wypoczynku w najciekawszych destyna-
cjach w Polsce. Opracowaliśmy szczególne procedury uruchomienia hoteli. Zakupiliśmy dodatkowy sprzęt i środki higieny z wymaganymi certyfikatami bezpieczeństwa. Nasi pracownicy zostali też odpowiednio przeszkoleni i wyposażeni w dodatkowe środki ochrony.
Przeorganizowane zostało także funkcjonowanie obiektów. Teraz już jest coraz mniej tych ograniczeń, ale nadal pracujemy z zachowaniem wszelkich procedur bezpieczeństwa. Obiekty świadczą usługi zgodnie z obowiązującymi wytycznymi Ministerstwa Rozwoju i Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Nasze hotele i ośrodki wypoczynkowe zostały pozytywnie zweryfikowane przez Polską Organizację Turystyczną jako bezpieczne obiekty noclegowe. Spowolnienie i brak przychodów obciąża nas, ale daje też pewnego rodzaju mobilizację. Dokończyliśmy zaplanowane prace remontowe i inwestycyjne. Widzimy także nadzieję w bonie turystycznym zaproponowanym przez rząd jako formę wsparcia dla polskich rodzin i dla polskiej turystyki. Dla nas jest to szansa na to, że więcej osób zdecyduje się na wyjazd wakacyjny i skorzysta z naszych usług. Nasze obiekty są przystępne cenowo, a dodatkowy zastrzyk finansowy w rodzinnym budżecie z pewnością przyczyni się do większego zainteresowania naszą ofertą. Liczymy także, na to, iż sezon turystyczny może się wydłużyć. Obecna sytuacja nie sprzyja planom urlopowym, ale część Polaków zdecyduje się na wyjazdy po sezonie. Cały czas tworzymy plany na przyszłość licząc, że sytuacja się ustabilizuje i pozwoli na ich realizację. Planujemy między innymi dużą inwestycję w naszym obiekcie w Jastarni. Duża inwestycja polegająca na całkowitym remoncie i przebudowie budynku. Staramy się także stale modyfikować naszą ofertę dostosowując ją do oczekiwań naszych gości. Z nadzieją patrzymy w przyszłość. Liczymy, że uda się pokonać kryzys i wszystko wróci do normalności.
WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT
HARMONY POLISH HOTELS
O
rganizacja zbudowana na mocnych fundamentach, która integruje i wspiera polskie hotele niezależne już od 1997 r. Dzisiaj oprócz tego co autentyczne, lokalne i niepowtarzalne, coraz większego znaczenia nabierają relacje z gośćmi, szczególnie przy konieczności wzmożonej dbałości o ich bezpieczeństwo w dobie koronawirusa. Polskie hotele niezależne mają w tym zakresie wiele do zaoferowania, dlatego Harmony Polish Hotels to rodzime obiekty hotelowe, które przy zachowaniu swojego indywidualnego charakteru i oryginalnej tożsamości, łączy tradycyjna polska gościnność oraz otwartość na potrzeby gości, dziś często inne niż jeszcze kilka miesięcy temu, przed pandemią. Filozofia działania HPH oparta jest o cztery filary: harmonię pobytu, harmonię smaku, równowagę w SPA oraz harmonię ducha, która w ostatnim czasie uzupełniona została o „Kodeks dobrych praktyk w Harmony Polish Hotels”, gwarantujący gościom najwyższy standard dbałości o ich bezpieczeństwo. Oprócz poczucia wyjątkowej dbałości o wysoką jakość świadczonych usług, goście Harmony Polish Hotels mogą korzystać z wielu ciekawych ofert na wypoczynek w Polsce, w tym z voucherów do wykorzystania w dowolnym obiekcie przez kolejnych 12 miesięcy czy z uczestnictwa w Programie Lojalnościowym Prestige Club. Hotele dołączające do Grupy z założenia stają się uczestnikami Programu, a tym samym mają możliwość dotarcia z ofertą do kilkudziesięciu tysięcy jego aktywnych uczestników. Działania Fundacji prowadzone w ostatnim roku to m.in. wydarzenia z Kalendarium Harmony Polish Hotels, które edukują, integrują środowisko branżowe, ale również pokazują hotelarzy
jako ludzi otwartych i odpowiedzialnych społecznie. Nie sposób nie wspomnieć o święcie Gości i Hotelarzy Harmony Day, Ogólnopolskich Regatach Hotelarzy, Balu Hotelarza, akcji charytatywnej z Fundacją DKMS, czy regularnych Szczytach Marketingowych i Radach Hoteli.
To co było dla HPH również istotne, to szerokorozumiane wsparcie sprzedażowe i marketingowe członków: wspólny Program Lojalnościowy Prestige Club, system rezerwacyjny, stała reklama w social mediach, wspólne wydawnictwa, jak magazyn „Twoje Miejsce”, aplikacja mobilna, czy centralna sprzedaż voucherów na pobyty w hotelach Harmony.
ELŻBIETA LENDO, PREZES Pojawienie się w marcu br. koronawirusa w Polsce wywarło istotny wpływ na przeniesienie środka ciężkości naszej działalności na merytoryczne wsparcie
działalności hotelarskiej oraz lobbing w otoczeniu branżowym. Na stałe współpracowaliśmy w sztabie kryzysowym przy Ministerstwie Rozwoju czy w zespole ds. programów osłonowych dla firm z branży turystycznej. Wystosowaliśmy liczne apele i postulaty Fundacji, w tym do
władz lokalnych i wojewódzkich o udzielenie wsparcia hotelom członkowskim w dobie kryzysu ekonomicznego spowodowanego pandemią. Kryzys to również szanse. Śledziliśmy i komunikowaliśmy w Grupie ograniczenia wynikające z licznych obostrzeń, ale również szanse z kolejnych tarcz antykryzysowych. Udało nam się również zainicjować wspólną dla branży akcję „cegiełka dla hoteli” czy „ratuj moje miejsce pracy”, opracowaliśmy i wdrożyliśmy Kodeks Dobrych Praktyk w Harmony Polish Hotels, w końcu zrezygnowaliśmy w drugim kwartale ze składek członkowskich, a w trzecim obniżyliśmy je o połowę. Jednak największą wartością naszej Grupy była stała komunikacja, wsparcie i relacje wskazujące na to, że Harmony Polish Hotels to nie tylko organizacja, ale przede
wszystkim partnerstwo na dobre i na złe... Wspólna inspiracja... Siła w Grupie... Rodzina... To co istotne na przyszłość, która ciągle jest dla wielu hotelarzy niepewna, to dalsze wsparcie w zakresie prowadzenia działalności hotelarskiej w trudnej rzeczywistości, dzielenie się wiedzą i doświadczeniami w tym zakresie, konieczności wdrażania ciągle zmieniających się wytycznych i standardów czy też możliwości pozyskania wsparcia finansowego. My jako branża nie wyszliśmy z kryzysu. Walczymy, lobbujemy, nie poddajemy się, ale mamy świadomość, że szczególnie sektor usług szkoleniowych czy konferencyjnych nie odbuduje się ani szybko, ani łatwo. Ograniczenia co do liczby uczestników organizowanych spotkań, osłabiona turystyka międzynarodowa, kryzys ekonomiczny spowodowany pandemią, a w ślad za tym ograniczone budżety wielu firm, ale i rodzin, nie napawają optymizmem na najbliższy czas. To to co dziś niezwykle istotne, to konieczność stałego odbudowywania relokacji z gośćmi. Fundacja od akcji „Cegiełka dla hoteli”, poprzez centralną sprzedaż voucherów, Prestige Club ale również stały budżet na działalność marketingową będzie na stałe wsparciem w generowaniu przychodów, alternatywą dla wysoko – procentowych pośredników na rynku. My nie jesteśmy organizacją nastawioną na zysk, wszystkie środki finansowe przeznaczamy na realizację naszych celów statutowych, a to przede wszystkim wsparcie hotelarzy. „Jest wielu, którzy mówią jak jest. Ale potrzebujemy tych kilku, którzy powiedzą jak mogłoby być.” Tymi słowami Roberta Orbena chcielibyśmy zaprosić hotelarzy do współpracy z naszą Grupą, w której wzajemny szacunek i wsparcie to najważniejsze wartości.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
103
RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
GRUPA HOTELOWA ORBIS, ACCOR
O
rbis to największa w Polsce i w Europie Wschodniej grupa inwestująca w nieruchomości hotelowe. Należą do niej 73 hotele, w tym 63 własne i 10 w dzierżawie (łącznie ponad 14 tys. pokoi), w sześciu krajach regionu: w Czechach, na Litwie, w Polsce, Rumunii, Słowacji i na Węgrzech. Hotele działają pod markami należącymi do Accor tj.: Sofitel, MGallery by Sofitel, Novotel, Mercure, ibis, ibis Styles i ibis budget. Orbis jest liderem rynku nieruchomości hotelowych, inwestuje w budowę i modernizację hoteli, a także prowadzi aktywną działalność w zakresie asset management. Strategicznym inwestorem Orbisu jest AccorInvest. Orbis w ramach optymalizacji modelu biznesowego zakończył w drugiej połowie 2019 r. proces sprzedaży działalności serwisowej na rzecz Accoru. Transakcja była zwieńczeniem decyzji o przekształceniu Orbisu i była zgodna z wcześniejszymi zapowiedziami dotyczącymi podziału linii biznesowych na dwie odrębne działalności, z koncentracją biznesu na części nieruchomościowej. Orbis zbył działalność serwisową, tj. umowy franczyzy i o zarządzanie za łączną cenę 1,2 mld zł netto oraz zawarł z Accorem umowy o zarządzanie, które objęły wszystkie 73 hotele własne i dzierżawione w grupie Orbis. Orbis zakończył poprzedni rok z doskonałymi wynikami i wszedł w 2020 r. z realnymi perspektywami dalszego wzrostu i rozwoju. W I kwartale odnotowano pierwsze przypadki COVID-19 w Polsce, co zmusiło Grupę do szybkiej reakcji w trosce o bezpieczeństwo pracowników i gości, a także w celu ochrony wyników. Dzięki strategii realizowanej w ostatnich latach, Grupa była w stanie stawić czoła tej trudnej sytuacji. Pełna mobilizacja pracowników
104
pozwoliła sprawnie dostosować działalność hoteli i szybko wdrożyć decyzje mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu epidemii COVID-19. W I kwartale br. Orbis zawiesił działalność praktycznie wszystkich hoteli. Trzy hotele pozostawały otwarte, m.in. z powodu świadczenia przez nie usług na rzecz osób przebywających w celach służbowych: Novotel i ibis Wrocław Centrum (hotel combo) oraz Novotel Bukareszt City Center. Ponadto, ibis budget Kraków Bronowice funkcjonował na zasadzie obiektu kwarantannowego. W tym trudnym czasie Orbis rozpoczął integrację z nowym inwestorem strategicznym AccorInvest, który nabył akcje Orbis w ramach publicznego wezwania, zakończonego 11 marca tego roku. AccorInvest znalazł się w posiadaniu 100 proc. akcji spółki Orbis i zgodnie ze swoimi wcześniejszymi zapowiedziami wycofał akcje spółki z obrotu giełdowego. Do najważniejszych inwestycji realizowanych w okresie trzech miesięcy 2020 r. można zaliczyć kontynuację modernizacji hotelu Novotel Gdańsk Marina, zakończenie zmiany aranżacji pokoi w hotelu Novotel Warszawa Centrum i modernizacji pokoi w hotelu Mercure Warszawa Grand. W 2019 roku zakończono prace fundamentowe związane z budową nowego hotelu ibis Styles Szczecin Stare Miasto, w lokalizacji po dawnym hotelu Arkona w Szczecinie. W związku z pandemią koronawirusa COVID-19, oddanie hotelu do eksploatacji planowane jest w 2021 roku.
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
W związku z obecną sytuacją spowodowaną epidemią COVID-19 większość prac inwestycyjnych została wstrzymana. Spółka koncentruje się głównie na koniecznych pracach związanych z przyszłym bezpieczeństwem gości. Zarząd monitoruje sytuację i będzie podejmował kolejne decyzje wraz z jej rozwojem, w zależności od kondycji rynku hotelowego, a także zapotrzebowania na jego usługi.
DOMINIK SOŁTYSIK WICEPREZES ZARZĄDU ORBIS
Dziś trudniej niż kiedykolwiek przewidzieć przyszłość i przygotować wiarygodne prognozy na nadchodzące miesiące. W Orbisie nieustannie monitorujemy rozwój zdarzeń, poddając analizie rozmaite scenariusze i odpowiednio dostosowując do nich naszą strategię. Przewagę konkurencyjną daje nam wsparcie grupy Accor, która wspólnie z Bureau Veritas opracowuje certyfikaty sanitarne i procedury, a nasi pracownicy są zgodnie z nimi szkoleni. Aktualna sytuacja nie jest łatwa dla nikogo, ale to dobra lekcja na przyszłość i czas zmian, dzięki którym możemy powrócić na rynek silniejsi. Musimy być jednak ostrożni i przygotowani na różne, również te najgorsze scenariusze.
LUC GESVRET CHIEF TOPLINE AND OPERATIONS OFFICER W ACCOR EASTERN EUROPE Pandemia COVID-19 to sytuacja bezprecedensowa, która jak nigdy wcześniej wpłynęła na branżę hotelarską na całym świecie i pokazała, że współdziałanie oraz partnerskie podejście są drogą do przeRok 2020 to bezprecedensowy czas dla branży hotelarskiej na całym świecie. Środki zastosowane przez rządy krajów, mające na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się epidemii, miały ogromny wpływ na wyniki i kondycję finansową wielu firm, szczególnie w branży hotelarskiej i turystycznej. Hotelarze musieli podjąć szybkie działania, mające na celu nie tylko zminimalizowanie strat finansowych, ale przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa gościom i pracownikom.
trwania trudnego okresu. Co więcej, ten rok wprowadził konieczność spełniania jeszcze bardziej rygorystycznych norm bezpieczeństwa
WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT
i przestrzegania zasad higieny, tak by zapewnić gościom bezpieczny pobyt. To jest największa różnica, jaką obecnie obserwujemy w branży hotelarskiej na całym świecie. Mając w globalnym portfolio niemal 5 tys. tysięcy obiektów, od początku założyliśmy, że niezależnie od miejsca, naszym priorytetem jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa gościom i pracownikom. W tym przypadku bez
wątpienia dużym sukcesem jest wypracowanie modeli konkretnych działań i wytycznych, które są skalowalne i możliwe do zaadaptowania w całej sieci. Przykładem takiego rozwiązania jest choćby certyfikat ALL SAFE, przygotowany we współpracy z czołowym dostawcą badań Bureau Veritas, który jest gwarancją bezpieczeństwa i spełniania rygorystycznych
norm higieny sanitarnej we wszystkich obiektach. Co więcej w trosce o naszych gości nawiązaliśmy także partnerstwo z AXA, dzięki któremu oferujemy opiekę medyczną i rozwiązania telemedycyny, tak aby zagwarantować bezpieczny i pełen serdeczności pobyt, wszędzie tam gdzie nasi klienci nas potrzebują. W tych trudnych czasach wierzymy, że częścią naszej misji
jest przekształcenie codziennych sytuacji w ciepłe i wyjątkowe momenty, tak by rozbudzić na nowo w naszych gościach pasję i miłość do podróży. Jako Accor, jesteśmy pewni o swoją przyszłość dzięki wspaniałemu portfolio różnorodnych marek, utalentowanym i genialnym zespołom, niezawodnej sieci oraz pasji do gościnności – wierzymy, że to wszystko pozwoli nam przetrwać każdy sztorm.
ZDROJOWA INVEST & HOTELS
G
rupa inwestycyjno-hotelarska skoncentrowana na polskich kurortach. Twórca systemu condo w kraju. Dysponuje 12 obiektami o charakterze premium w najlepszych lokalizacjach w górach i nad morzem. Ze swoim portfolio jest również największą siecią hoteli w kurortach. Współpracuje z wiodącymi globalnymi grupami hotelowymi – Hiltonem, Radissonem czy też Louvre Hotels. Zdrojową tworzy 1000-osobowa kadra. CSR obejmuje programy Zdrojowa Art i Zdrojowa Eco Friendly. Wszystkie obiekty Zdrojowej wyposażone są w ładowarki samochodów elektrycznych. Łącznie ze start-upem VacationClub™, który wchodzi w skład grupy, goście mają do dyspozycji 2 tys. pokoi i apartamentów. Natomiast VacationClub to platforma rezerwacyjna oraz operator indywidualnych, przestronnych i w pełni wyposażonych apartamentów w pionierskim Hotelowym Standardzie™. Goście mają bezpłatny dostęp do basenu, siłowni czy sali zabaw dla dzieci oraz możliwość wykupienia posiłków w partnerskich hotelach. Flagowym projektem Zdrojowej jest Baltic Park Molo & Fort w Świnoujściu, największy kompleks apartamentowo-hotelowy nad Bałtykiem. Inwestycja obejmuje m.in. pierwszy w Polsce i nad Morzem Bałtyckim
resortowy hotel – Hilton otwarty w grudniu 2019 r. oraz Radisson Blu Resort w 2017 roku, a także Aquapark. Zdrojowa umocniła współpracę, kolejnym wspólnym obiektem, z Radisson Hotels. W czerwcu 2020 r.
gości powitał Radisson Hotel Szklarska Poręba, pierwszy i jedyny hotel międzynarodowej sieci w miejscowości i Górach Izerskich.
JAN WRÓBLEWSKI WSPÓŁZAŁOŻYCIEL Sięgając do zeszłorocznego komentarza, na pewno nie sprawdziło
się prognozowanie stabilnego wzrostu, ale nikt nie mógł przewidzieć tego typu kryzysu. Z drugiej strony wskazywałem, że rynek jest już w większości nasycony, a nisz zostało mało i mamy do czynienia z przesad-
nym optymizmem, na niektórych rynkach, np. Warszawie, Gdańsku, Kołobrzegu, Międzyzdrojach, Szklarskiej Porębie czy Zakopanem. Ta ocena jest nadal aktualna i dziwią niektóre bieżące decyzje inwestycyjne. Ostatnie kilka miesięcy powinny być dużą lekcją pokory wobec prognoz i komentarzy dotyczących przyszłości branży hotelarskiej, ale mam obawy czy wszyscy ją odrobią. Trywialne na pewno
jest mówienie o niewiadomej jesieni. Kryzys związany z COVID-19 przetasował wszystko, ale z drugiej strony ugruntował pewne trendy i rozwinął nowe. Będąc jeszcze w trakcie pandemii i po największym w historii lockdown’ie w hotelarstwie, tak naprawdę nie wiadomo w jakiej kondycji jest nasza branża. Na dzisiaj, można na pewno stwierdzić, że hotele, jak nasze, w destynacjach turystycznych są w lepszej sytuacji niż te miejskie, nastawione na klienta biznesowego. Sezon letni obronił się obłożeniem zbliżonym do lat ubiegłych, tutaj widać, że turyści wybierali z jednej strony apartamenty wakacyjne, które gwarantowały odosobnienie, z drugiej strony hotele sieciowe ze względu na zapewnienie najwyższych standardów bezpieczeństwa. Niestety poza sezonem letnim, hotele były zamknięte przez prawie 1/3 roku. To ogromna luka w przychodach, nie da jej się odrobić, a dalej trwa w dużych miastach. Trudno wyrokować, kto przetrwa i w jakim stanie. W przejściu przez tak bezprecedensowy kryzys ogromną rolę odgrywa doświadczona kadra, ale też realizowana konsekwentnie strategia, która powinna być skorygowana, gdy jest niesłuszna. Przed nami hotelarzami kolejne trudne miesiące, a w tym kryzysie musieliśmy podejmować bardzo trudne decyzje, które nigdy nie miałyby miejsca, gdyby nie ekstremalne warunki.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
105
RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
DOBRY HOTEL
T
o polska spółka profesjonalnie zajmująca się zarządzaniem obiektami hotelarskimi na rodzimym rynku. Firma od 2004 roku, to jest od momentu powstania, konsekwentnie buduje swoją silną pozycję. Co roku do sieci przyłączane są kolejne obiekty. Od samego początku istnienia, priorytetem dla Dobrego Hotelu jest komfort i satysfakcja gości, korzystających z jego usług. Dotychczasowy model funkcjonowania firmy opiera się na zarządzaniu obiektami hotelowymi, ale już od momentu powstania, firma świadczy również usługi doradcze w swojej branży. Obiekty należące do sieci charakteryzują się unikatowym stylem, wyśmienitymi śniadaniami, zapleczem konferencyjnym oraz profesjonalnym serwisem. Podejście do gości oddaje hasło firmy, które brzmi: „Pokochasz naszą gościnność”. Dodatkowo, w czasach COVID-u, równie ważne stało się utrzymanie miejsc pracy oraz profesjonalny system zabezpieczeń przed zarażaniem wirusem w hotelach należących do sieci. W swoich strukturach firma posiada również centralne komórki, m.in: sprzedażową, marketingową oraz zarządzania przychodami, których zadaniem jest dbanie o ciągły rozwój, dobry wizerunek oraz zwiększanie dochodów firmy. We wrześniu 2019 roku, Dobry Hotel podpisał umowę dzierżawy drugiego obiektu hotelowego od trójmiejskiego dewelopera spółki INPRO. W 2018 był to Hotel Mikołajki***** bajecznie usytuowany na Ptasiej Wyspie na Jeziorze Mikołajskim, natomiast w 2019
106
Hotel Dom Zdrojowy**** w Jastarni w nadmorskim pasie zieleni i z bezpośrednim wejściem na plażę. W tej chwili w finalnej fazie jest inwestycja realizowana we Wrocławiu (generalnym wykonawcą jest trójmiejski deweloper spółka Torus) Hotel Altus Palace*****. Nowy hotel będzie usytuowany na południe od najważniejszych atrakcji jakimi są Rynek Starego Miasta i Ostrów Tumski. Obiekt zajmuje działkę zlokalizowaną
przy zbiegu ulic Wierzbowej i Teatralnej, które postrzegane są jako centrum miasta i cieszą się bardzo dobrą sławą we Wrocławiu, dlatego lokalizacja hotelu jest bardzo korzystna. Atrakcyjność tych terenów dodatkowo wzmacnia fakt, że hotel praktycznie mieści się na terenie Parku Staromiejskiego nad Fosą Miejską. Planowany hotel będzie mieścił się w zabytkowym budynku znanym we Wrocławiu jako Pałac Leipzigera. W hotelu będzie 91 pokoi, trzy sale konferencyjne, restauracja, basen oraz strefa wellness i spa. Atutem będzie
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
też parking podziemny. Do chwili obecnej z pierwotnego projektu zachowały się marmury, sztukaterie oraz reprezentacyjne schody. W ramach dostosowania budynku do funkcji hotelowych zostanie przywrócony przez inwestora historyczny dach wielospadowy, a także zadaszenie wewnętrznego dziedzińca. Hotel niewątpliwie będzie silnym i wyróżniającym się obiektem we Wrocławiu, ale również jednym z wyróżniających na rynku obiektów hotelarskich w Polsce. Aktualnie Dobry Hotel zarządza 11 hotelami: Hotel Arkon Park Gdańsk, Hotel Aqua Sopot, Hotel Villa Sedan Sopot, Hotel Różany Gaj Gdynia, Hotel Unicus Palace Kraków, Hotel Aquarion Zakopane, Best Western Premier Hotel City Center Wrocław, Hotel Mikołajki Leisure & Spa, Hotel Dom Zdrojowy – Jastarnia, Hotel Unicus Kraków, Hotel Altus Poznań.
DANIEL ŁUKASZEWICZ DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY Początek 2020 był dla spółki rekordowy. Styczeń i luty pokazały jak dobry może być to rok, pomimo świetnych wyników osiągniętych w roku 2019. Niestety w marcu hotele zostały zamknięte i przez kilkadziesiąt dni działaliśmy bez gości, a to znaczy, że nie wykonywaliśmy swojej podstawowej działalności. Jeszcze długo będziemy ponosić konsekwencje tego co się wydarzyło z powodu COVID-19 i nigdy wcześniej nie mieliśmy tak trudnego okresu, w którym musieliśmy dosłownie walczyć o przetrwanie – co było bardzo ważne – ale też myśleć o tym, jak odnaleźć
się w rzeczywistości, w której przyjdzie nam przyjmować gości po zniesieniu zakazu poruszania się i otwarciu hoteli. Można by wiele powiedzieć na temat tego co działo się przez te kilkadziesiąt dni, ale każdy w branży to wie, to jest temat na niejedno obszerne opracowanie. Każdy z nas musiał przez to przejść w sposób właściwy dla swojej organizacji. Wszelkie wskaźniki, budżety i dane, do których co roku się odnosiliśmy w tym roku nie działają. Podziękowania i słowa uznania należą się całemu zespołowi Dobrego Hotelu, który wykazał się zrozumieniem sytuacji i wiarą w to, że działania naszej centrali zorientowane były w stu procentach na to, żeby firma wyszła z tego kryzysu, w jak najlepszej kondycji. Najtrudniej mają hotele biznesowe i obiekty konferencyjne szczególnie jeśli mieszczą się w miastach. Te obiekty, które znajdują się w atrakcyjnych lokalizacjach turystycznych lub mają bogatą własną infrastrukturę, przy uzupełnieniu wyposażenia i zmianie podejścia miały możliwość zwrócenia się do gościa indywidualnego, szukającego miejsca do odpoczynku z całą rodziną lub przyjaciółmi. Nasza spółka dokonała w odpowiednim momencie takiej korekty w dwóch hotelach i udało się pozyskać w nich gości na pobyty wypoczynkowe. Na szczęście pogoda w tym roku niewątpliwie sprzyja wypoczynkowi, a tolerancja gości na okresy, w których aura jest trochę gorsza jest w tym roku większa. Liczymy na to, że sezon wypoczynkowy w tym roku wydłuży się w stosunku do lat poprzednich i potrwa przynajmniej do końca września. Co do końcówki roku oraz roku przyszłego trudno się prognozować. Tak wiele czynników mających wpływ na nasz biznes jest od nas zupełnie niezależnych i nieprzewidywalnych, że liczba scenariuszy na przyszłość, w każdej firmie musi być większa od jeden.
WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE – GŁOS RYNKU RAPORT
VIENNA HOUSE
T
o niezależna, europejska grupa hotelowa z ponad 30-letnim doświadczeniem w zarządzaniu hotelami i posiadająca udokumentowane know-how w obszarze rozwoju projektów. Grupa wywodząca się z Austrii kładzie szczególny nacisk na obiekty biznesowe i miejskie w Europie, jednakże strategia ekspansji obejmuje również Azję Południowo-Wschodnią. Aktualnie w portfolio sieci znajduje się 46 hoteli z ponad 7 tys. pokojami i osiem projektów w 10 krajach. Vienna House rozwija cztery koncepty hotelowe oraz sześć restauracyjnych. Do grupy należą obiekty Vienna House, Vienna House Easy, Vienna House R.evo oraz Vienna Townhouse, które spaja wspólna obietnica marki: nieustanne odkrywanie. Koncepcja obiektów Vienna House Easy stawia na swobodny wystrój, niezobowiązującą atmosferę i naturalność. Vienna Townhouse to butikowy hotel dla indywidualistów. Oferuje nocleg ze śniadaniem w eleganckim stylu artystycznej bohemy. Vienna House R.evo to rewolucja hotelowa dla miejskiego stylu życia: po raz pierwszy połączono funkcjonalność hotelu, elastyczność apartamentów i indywidualność prywatnego mieszkania. W Polsce grupa posiada dwa obiekty Vienna House Easy w Krakowie i Katowicach oraz cztery Vienna House: w Krakowie, Łodzi, Warszawie i Międzyzdrojach. W 2021 r. planowane jest otwarcie Vienna House R.evo w Katowicach, a w 2022 r. – Vienna House Easy we Wrocławiu. W Vienna House liczy się niekończące odkrywanie, europejska atmosfera i nowoczesna gościnność. Vienna House dopasowuje się do potrzeb gości i uosabia hotelarstwo w całym tego słowa znaczeniu. Najważniejsze są ekscytujące doświadczenia, doskonały serwis, wyśmienite jedzenie,
rozsądne połączenie usług tradycyjnych i elektronicznych, radość biznesu oraz swobodna atmosfera. Sieć stawia na zrównoważony rozwój i ekologiczne podejście do hotelarstwa. Wdraża wiele projektów mających na względzie dobro środowiska naturalnego, redukując zużycie surowców i produkowanych odpadów, jak również angażując się w ekologiczne akcje edukacyjne. Vienna House od 2016 r. konsekwentnie realizuje strategię ekspansji, zarówno jeżeli chodzi o nowe lokalizacje w państwach, w których jest już obecna, jak również wkraczanie na nowe rynki w Europie oraz poza nią. Vienna House również intensywnie inwestuje w istniejące obiekty, podwyższając ich standard oraz dostosowując wystrój wnętrz i udogodnienia do współczesnych standardów, oczekiwań klientów i wymagań marki. Rok 2019 obfitował w wiele zmian w portfolio Vienna House. W pierwszej połowie roku Vienna House zakupiła 17 hoteli miejskich i dwa projekty od koncernu arcona z Rostocku. W drugiej połowie 2019 r. rozpoczął się proces inkorporacji obiektów do sieci oraz ich stopniowa renowacja, zgodnie ze standardami Vienna House. W pierwszej połowie 2019 r. zakończyła się renowacja polskich hoteli Vienna House Easy Cracow oraz Vienna House Amber Baltic Miedzyzdroje, zaś w kwietniu 2020 r. – Vienna House Andel’s Cracow. Jeżeli zaś chodzi o nowe inwestycje, po roku od otwarcia Vienna House Mokotow Warsaw, sieć otworzyła w lutym 2020 r. Vienna House MQ Kronberg im Taunus oraz ogłosiła rozpoczęcie prac nad obiektem Vienna House R.evo w Katowicach, którego planowane otwarcie ma nastąpić w drugiej połowie 2021 r. We wrześniu 2020 r. ruszają prace
budowlane hotelu Vienna House Easy Wroclaw, którego otwarcie nastąpi w trzecim kwartale 2022 r. W 2021 r. otwarty zostanie również Vienna House Easy Airport Frankfurt
o r a z Vienna House Easy Mannheim, a w 2022 r. – Vienna House R.evo Munich oraz pięciogwiazdkowyy Vienna House Vung Tau w Wietnamie.
TOMASZ PIÓRKOWSKI DYREKTOR REGIONALNY Rok 2020 jest na pewno rokiem przełomowym dla branży turystycznej i hotelarskiej. Snując prognozy w 2019 r., nikt nie przewidział takiego scenariusza, a „nowa rzeczywistość” stawia przed naszą branżą wiele wyzwań, z którymi musimy się zmierzyć. Wymaga to dużej elastyczności i wielozadaniowości hotelarzy, którzy muszą przeorganizować działanie operacyjne hoteli i przystosować się do nowych oczekiwań gości i wymogów sanitarnych. Od samego początku pandemii tak właśnie działamy w Vienna House – dostosowując naszą aktualną ofertę do popytu i uelastyczniając serwis hotelowy w obiektach. Z pewnością najbardziej dotknięte skutkami pandemii są hotele miejskie i konferencyjne, w lepszej sytuacji są resorty wypoczynkowe, gdzie odsetek polskich
gości zdecydowanie wzrósł w porównaniu z rokiem ubiegłym – co obserwujemy w naszym nadmorskim Vienna House Amber Baltic Miedzyzdroje. Jednakże widzę światełko w tunelu. W miejskich obiektach Vienna House obserwujemy powolny wzrost zainteresowania, choć zmienił się profil gości. W tej chwili zdecydowaną większość stanowią rodzimi turyści, pojawiają się także nieliczne grupy zagraniczne i mniejsze spotkania. Ewidentnie widać spore zainteresowanie pobytami w hotelach ze strony rodzin z dziećmi, w czym pomaga bon turystyczny, który w Vienna House również respektujemy. Do końca października trwa też specjalna promocja – 15 proc. zniżki na kolejny pobyt w wybranym hotelu przy płatności bonem. Jesteśmy siecią przyjazną rodzinie i mamy zdefiniowane podejście do rodzin z dziećmi, więc ta zmiana nie wymaga od nas wdrażania dodatkowych procedur. W Vienna House Andel’s Cracow i Vienna House Easy Cracow przygotowujemy specjalny weekendowy pakiet familijny, a w Vienna House Mokotow Warsaw taki już obowiązuje od połowy sierpnia. Stawiamy również na ekologię, gdyż w naszej opinii – pomimo pandemii – trend na ekologiczne podróżowanie się utrzyma. Z tego też powodu w naszych krakowskich obiektach Vienna House wprowadziliśmy specjalną ofertę eko-konferencji – oferujemy zrównoważone eventy na każdym etapie organizacji wydarzeń. Oczywiście we wszystkich obiektach Vienna House w Polsce kładziemy nacisk na zdrowie i bezpieczeństwo naszych gości, uelastyczniliśmy też warunki rezerwacji. Jednak zagadką dla nas wszystkich jest to, jak będzie się kształtowała sytuacja związana z pandemią w miesiącach jesiennych i zimowych i w jaki sposób to wpłynie na podróże.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
107
RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
QUBUS HOTEL
S
ieć funkcjonuje na polskim rynku od ponad 20 lat, rozwijając grupę nowoczesnych hoteli dla biznesu oraz turystów indywidualnych w 11 miastach. Qubus Hotel to gwarancja najwyższej jakości usług potwierdzona renomowanymi certyfikatami. W 11 obiektach trzy – i czterogwiazdkowych, sieć oferuje ponad 2,1 tys. miejsc noclegowych i 39 sal konferencyjnych, wyposażonych w nowoczesny sprzęt audiowizualny. W hotelach znajdują się również ekskluzywne restauracje, a w wybranych obiektach goście mogą skorzystać z lobby barów i bogatej oferty fitness (baseny, sauny, siłownie, pokoje relaksacyjne).
JACEK BIJAK, DYREKTOR SPRZEDAŻY I MARKETINGU
Analizy roku ubiegłego w bieżącej sytuacji mocno tracą na znaczeniu. Wprawdzie cała branża pozytywnie odczuła dynamikę koniunktury notując nierzadko rekordowe wyniki
przychodowe, ale skutecznie zostało to zniweczone przez kryzys związany z pandemią. Tym samym całe hotelarstwo stoi w obliczu zmian organizacyjnych (procesy obsługi, zwiększone koszty działalności, wymogi instytucjonalne), inwestycyjnych
(zawieszenie lub odłożenie w czasie planów rozwojowych) i rynkowych. Ochronne działania centralne pod postacią Tarczy Antykryzysowej, dopłat do pensji, potencjalne pożyczki z Polskiego Funduszu Rozwoju czy Polski Bon Turystyczny dały pewien oddech, ale w szerszym rozrachunku (przynajmniej dla hoteli biznesowo-konferencyjnych lub miejskich) mogą okazać się niewystarczające. Nieuchronne wydają się bankructwa aktualnie funkcjonujących hoteli, które nie mają zapewnionego stabilnego finansowania. Zagrożone są także inwestycje realizowane na wysokim poziomie ryzyka. Problemem „globalnym” staje się ogólna rentowność zwłaszcza w kontekście mocnego obniżenia RevPar’u (na ten moment dominuje czynnik cenowy) czy praktycznie całkowite odcięcie obrotów z dużych imprez MICE oraz turystyki grupowej. Wymienione zagrożenia widać, łatwo je zdefiniować, ale przede wszystkim trzeba stawić im czoła. Nikt nie był przygotowany na taki rozwój wydarzeń, więc w pewnym
sensie sytuacja jest dla wszystkich sprawiedliwa. Ten, jak i każdy kryzys ma działanie oczyszczające – wiele firm wyciągnie odpowiednie wnioski, a nowe metody przełoży na jeszcze większą skuteczność działania w przyszłości. Wszelkie prognozy należy jednak (niestety) bezpośrednio wiązać z rozwojem epidemii w kraju, ale i poza nim. Zwiększanie restrykcji w obszarze imprez, podróży (kwarantanny), ale głównie niechęć do wyjazdów turystycznych w obliczu zagrożenia może doprowadzić do pogłębienia problemów branży. Sieć Qubus Hotel jako jedna z pierwszych wprowadziła własną Politykę Bezpieczeństwa dotyczącą COVID-19. Dość szybko przeszliśmy również do wznowienia działalności operacyjnej zaraz po łagodzeniu wytycznych GIS w odniesieniu do hoteli. Aktywnie szukamy możliwości i szans obniżania kosztów, ale i modelowania innej struktury gości nakierunkowanej na turystę krajowego. Sezon udało się wykorzystać na optymalnym poziomie, niemniej niepewność budzi siła rynkowego popytu już najbliższej jesieni.
hotele francuskiej grupy Hôtels & Préférence, markę TemptingPlaces oraz chiński brand Metropolo. W 2018 roku Louvre Hotels Group zawarła partnerstwo dystrybucyjne z Barrière Group. Louvre Hotels Group jest piątą największą siecią hotelarską w Polsce. Nad Wisłą obecne są trzy marki należące do grupy, pod szyldem których działa w sumie 20 obiektów oferujących 2,5 tysiąca pokoi. Marka Première Classe, z dwoma obiektami – w Warszawie i Wrocławiu, to innowacyjny koncept miejskich hoteli
budżetowych, które w przystępnej cenie oferują gościom komfortowe warunki do wypoczynku podczas krótkich pobytów. Trzygwiazdkowe Campanile to z kolei hotele miejskie oferujące atrakcyjny stosunek ceny do jakości świadczonych usług, które dostosowano do potrzeb zarówno gości biznesowych, jak i turystów. W Polsce pod szyldem Campanile działa 10 obiektów, w tym dwa we Wrocławiu oraz po jednym w Szczecinie, Bydgoszczy, Poznaniu, Łodzi, Lublinie, Katowicach, Warszawie i Krakowie.
LOUVRE HOTELS GROUP
H
istoria Louvre Hotels Group rozpoczęła się w 1976 roku, gdy rodzina Taittingerów otworzyła we Francji pierwszy hotel pod szyldem Campanile. W 2009 roku doszło do przejęcia holenderskiej Golden Tulip Hospitality Group z ponad 230 hotelami w 40 krajach. W 2015 roku, wraz z dołączeniem do Jin Jiang International, Louvre Hotels Group stała się częścią drugiej największej grupy hotelowej na świecie, zrzeszającej około 10 tysięcy obiektów. Portfolio Louvre Hotels Group obejmuje ponad 1,5 tys. hoteli
108
w 54 krajach. Grupa dysponuje pełną gamą obiektów – od jednogwiazdkowych hoteli klasy ekonomicznej po pięciogwiazdkowe kurorty i hotele biznesowe zlokalizowane w popularnych destynacjach turystycznych i centrach światowych oraz regionalnych metropolii. Wśród marek rozwijających się pod skrzydłami Louvre Hotels Group wymienić można brandy, takie jak Première Classe, Kyriad, Kyriad Direct, Campanile, Tulip Inn, Golden Tulip, Royal Tulip i Tulip Residences, a także pięć marek indyjskiej sieci Sarovar,
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
Od 2011 roku nad Wisłą działają również czterogwiazdkowe obiekty marki Golden Tulip, która realizuje ideę życiowej równowagi, oferując gościom przestrzeń zaprojektowaną z myślą o twórczym łączeniu pracy z dobrą zabawą. Obiekty Golden Tulip, zarówno o charakterze hoteli miejskich, jak i kuror-
w Polsce obiekt marki Tulip Residences, oferujący około 100 jednostek apartamentowych zaprojektowanych z myślą o klientach długoterminowych. Pod kątem obsługi segmentu MICE rozwijany jest z kolei projekt wielomarkowego kompleksu Combo Louvre Hotels Group w Ka-
tów, dział a j ą w Gdańsku, Międzyzdrojach, Bystrej koło Bielsko-Białej oraz w Warszawie (dwa hotele) i Krakowie (trzy hotele). W 2019 roku Louvre Hotels Group podpisała umowy dotyczące powstania trzech pięciogwiazdkowych hoteli franczyzowych pod nową w Polsce marką luksusową Royal Tulip. Dwa z nich, o charakterze odpowiednio nadmorskiego i górskiego kurortu, zlokalizowane będą w istniejących już obiektach Zdrojowej Invest w Kołobrzegu i Szklarskiej Porębie. Trzeci, oferujący 448 jednostek apartamentowych, powstanie w ramach umowy z Marvipol Development i rozpocznie działalność w centrum Warszawy w kompleksie Unique Tower przy ul. Grzybowskiej 51. Grupa podpisała również umowę z WIK Capital, w ramach której w sercu warszawskiej Pragi, w atrakcyjnej lokalizacji między Stadionem Narodowym a Dworcem Wschodnim, gości wkrótce przyjmie pierwszy
towicach, na który złożą się dwa hotele, trzygwiazdkowy hotel marki Kyriad i dwugwiazdkowy hotel marki Première Classe. W ramach tych inwestycji polska baza hotelowa działająca pod szyldami marek Louvre Hotels Group powiększy się o ponad tysiąc pokoi.
Jako branża stoimy obecnie przed wyzwaniem polegającym na wzmocnieniu zaufania między hotelami a gośćmi – zauważa François Delattre, Director Integration Managment sieci Louvre Hotels Group w Polsce. – W Louvre Hotels Group wykonaliśmy w tym zakresie ogromną pracę, wdrażając najwyższe standardy w zakresie zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. Jednolite procedury operacyjne we wszystkich naszych hotelach sprawiają, że nasi goście i załogi mogą wypoczywać i pracować w miejscach bezpiecznych dla zdrowia. Wierzymy,
R E K L A M A
FRANÇOIS DELATTRE DIRECTOR INTEGRATION MANAGMENT SIECI W POLSCE
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
109
RAPORT GŁOS RYNKU – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
że klienci docenią ten fakt. Już teraz obserwujemy trend rosnący w odniesieniu do rezerwacji na kolejne miesiące. Dlatego pomimo ekonomicznych skutków pandemii widzimy realne możliwości rozwoju naszej sieci. Nie czekamy
biernie na lepsze czasy. Uciekamy do przodu. Pracujemy nad udoskonalaniem usług i uatrakcyjnianiem oferty wszystkich naszych marek i hoteli oraz szukamy innowacyjnych rozwiązań, które w czasach globalnego kryzysu i kształtującej
się tak zwanej nowej normalności pozwolą nam jak najlepiej troszczyć się o ludzi, czyli robić to, co zawsze było i pozostanie naszą pasją. Co więcej, nie chowamy planów związanych z rozwojem naszej sieci do szuflady. Działamy w ramach
długofalowej strategii. Ekspansja w Europie Środkowo-Wschodniej jest jej trwałym elementem niezależnie od mniejszych czy większych korekt kursu, wynikających z trudności dotykających obecnie całą branżę.
Mercure Karpacz wraz z salą rekreacyjną dla dorosłych i młodzieży. Na przełom roku zaplanowano zwiększenie komfortu między in-
przypadki. Na szczęście czas całkowitego przestoju jest już za nami. Ostatnie tygodnie w hotelach to głównie krajowa turystyka
nymi dla niepełnosprawnych poprzez montaż windy pomiędzy lobby a niższymi poziomami obiektu. W hotelach Mercure Opole i Cieszyn została zakończona modernizacja przebudowy restauracji. Dodatkowo w Mercure Cieszyn zrealizowano remont elewacji wraz z nowymi oknami. Modernizacje restauracji i innych pomieszczeń wspólnych przeszły (lub przechodzą) wszystkie obiekty objęte franczyzą Accor.
indywidualna, mniejsze niż do tej pory grupy szkoleniowe. Do tego ruch korporacyjny, ale on odbudowuje się bardzo powoli. Nadal w wielu firmach obowiązuje praca zdalna, podróże i spotkania służbowe są ograniczone do niezbędnego minimum. Wpływ na taką sytuację mają również obowiązujące ograniczenia w międzynarodowym ruchu lotniczym, w tym z dużymi partnerami biznesowymi naszego kraju, m.in. z USA, Chinami czy Rosją. Turystyka grupowa, przyjazdowa do Polski, w tym roku praktycznie nie istnieje i według prognoz, do normalnego poziomu ma szansę wrócić od drugiego kwartału następnego roku. Tak samo segment dużych konferencji
i eventów. Międzynarodowe kongresy, które mają wpływ na obiekty hotelowe w całym regionie, w którym się odbywają, zostały odwołane, co najmniej do wiosny następnego roku. Mimo, że przychody obiektów systematycznie poprawiają się, to wymienione wcześniej czynniki sprawiają, że nadal są dalekie od prognoz czy też osiąganych wyników w ostatnich latach. Ciężko przygotować konkretną prognozę, bo nie wiemy, jak rozwinie się pandemia w najbliższych tygodniach czy miesiącach. Wszyscy czekają na szczepionkę, ale to niestety, według wielu specjalistów, potrwa jeszcze wiele miesięcy. Myślę, że po prostu musimy nauczyć się funkcjonować w nowej rzeczywistości, z pewnymi ograniczeniami i nowymi wytycznymi sanitarnymi. Rynek turystyczny, w tym biznes hotelarski, na który pandemia ma ogromny wpływ, w sprzyjających warunkach, będzie w stanie się dość szybko odbudować. Według optymistycznych prognoz, powrót do bardzo dobrych wskaźników, jest możliwy w 2022. Najbliższe miesiące będą pełne wyzwań dla zespołów sprzedażowych. A jednocześnie, przy dużym reżimie kosztowym, czeka nas ciężka praca, by cały czas oferować gościom najwyższą jakość usług. To są główne wyzwania na najbliższy czas dla naszej branży.
GRUPA HOTELE DESILVA
S
półka Hotele DeSilva powstała w 2006 roku, kiedy zespół doświadczonych hotelarzy oraz projektantów rozpoczął opracowanie innowacyjnego produktu hotelowego. Oparto się o najlepsze międzynarodowe wzory oraz dostosowano się do realiów rynku hotelarskiego w Polsce. Punktem wyjścia do działań był pomysł na hotel przyjazny zarówno dla klienta biznesowego, jak i turystycznego. Wraz z otwarciem pierwszego hotelu DeSilva, spółka rozwija się w oparciu o cztery marki własne: DeSilva Premium, DeSilva, DeSilva INN, by DeSilva, oraz wpisujące się w strategię rozwoju i synergię biznesową sieci, marki Accor – Mercure, ibis i ibis Styles. Grupa Hoteli DeSilva to 15 hoteli w 12 lokalizacjach.
IWONA DONIMIRSKA DYREKTOR SPRZEDAŻY I MARKETINGU Stałe podnoszenie standardu obsługi gości w obiektach to zaplanowany długofalowy program inwestycyjny zatwierdzony przez zarząd grupy w 2018 roku. W 2019 zgodnie z przyjętym harmonogramem oddano do użytku w Mercure Jelenia Góra wyremontowane piętro pokoi o podwyższonym standardzie z klimatyzacją (superior). Zakończono również prace w lobby
110
PAWEŁ LASKOWSKI CZŁONEK ZARZĄDU Sytuacja, w której znalazła się nasza branża, jest bez precedensu, ale to już przez ostatnie miesiące zostało odmienione przez wszystkie
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY
DOSTAWCY
perspektyw
Klienci doceniają lokalne wsparcie techniczne JERZY KOS, DYREKTOR DS. KLIENTÓW SIECIOWYCH AREA COOLING SOLUTIONS
P
oczątki firmy Area Cooling Solutions to rok 1986. W roku 2006 rozpoczęto pod Wrocławiem produkcje urządzeń chłodniczych, stając się jednym z największych producentów urządzeń chłodniczych. W 2010 roku wystartowaliśmy z produkcją inwerterowych agregatów iCOOL. Dziś są wyznacznikiem standardu w obszarze chłodnictwa komercyjnego, 7 tys. agregatów iCOOL zainstalowano w ponad 30 krajach. W 2018 roku zwiększyliśmy typoszereg iCOOL o urządzenia na bazie technologii CO2. Ich produkcja jest bardziej wymagająca, muszą być zachowane najwyższe wymogi bezpieczeństwa i standardy jakościowe. Dlatego poszerzyliśmy system
112
kontroli jakości o standardy TÜV – potwierdzając jakość swoich rozwiązań i produkcji. Ograniczenia w przepływie towarów między krajami wzmocniły naszą pozycję lidera kompaktowych urządzeń inwerterowych. Dzięki temu, że dział projektowy oraz produkcja znajdują się w Polsce jesteśmy w stanie dostarczyć gotowy towar w 48 godzin. Klienci doceniają także lokalne wsparcie techniczne oraz szeroką grupę przeszkolonych firm serwisowych. Obecnie użytkownicy przy doborze sprzętu kierują się kosztami eksploatacji. Świadomość wzrostu kosztów energii elektrycznej determinuje stosowanie
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
urządzeń zapewniających uzyskanie maksymalnego efektu przy możliwie niskich nakładach eksploatacyjnych. A takie korzyści zapewniają urządzenia iCOOL. Agregat musi być przyjazny dla użytkownika oraz niezawodny – monitoring zdalny za pośrednictwem chmury czy też przyjazny i szybki start dzięki parametrom pracy zapisanym na karcie SD – tego oczekuje klient. Od 10 lat skutecznie rozwijamy technologię inwerterową. Z oczywistych względów klienci doceniają agregaty iCOOL, szczególnie,
że w ostatnim czasie poszerzyliśmy zakres wydajnościowy urządzeń stając się dostawcą najszerszej gamy kompaktowych agregatów inwerterowych, w zakresie od 0,8kW do 29kW, do pracy z większością popularnych czynników chłodniczych jak również z ekologicznym czynnikiem CO2. Dzięki temu jesteśmy partnerem dla niewielkich punktów gastronomicznych czy handlowych, jak również dla dużych obiektów np. hoteli czy supermarketów. Przykładem może być m.in.: Żabka, Dino, Stokrotka, Circle K.
Kompleksowe rozwiązania można znaleźć z nami DAMIAN RDZANEK, DYREKTOR HANDLOWY BEST COMPANY SOLUTIONS
B
est Company Solutions to firma o ugruntowanej pozycji rynkowej. Od lat kompleksowo wspieramy naszych klientów, przed zakupem, w trakcie użytkowania sprzętu, jak również po upływie gwarancji – świadcząc usługi serwisowe na najwyższym poziomie.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych partnerów biznesowych poszerzyliśmy portfolio produktów i usług również w czasie pandemii. Nasze biuro projektowe oraz showroom w Warszawie wraz z Centrum Innowacji Gastronomicznych były i są nieustannie dostępne dla
DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT
Y O RYNKU
wy i rozwój naszych klientów przy zachowaniu maksymalnego bezpieczeństwa w tym specyficznym okresie. Początek pandemii zaskoczył nas, tak jak wszystkich. Dzięki sprawnym działaniom szybko dostosowaliśmy się do nowych okoliczności. Home office nie stanowił problemu, każdy z naszych pracowników dostał możliwość wyboru trybu pracy, ograniczyliśmy liczbę osób w biurach, zapewniliśmy pracownikom niezbędne środki ochrony. Dzięki tym działaniom uniknęliśmy wirusa, a wszyscy nasi pracownicy mają się dobrze. Tym co nas wyróżnia, jest fakt, że w tym czasie zwiększyliśmy zatrudnienie. Byliśmy i jesteśmy nieustannie dostępni dla naszych klientów i partnerów biznesowych na terenie całego kraju. Zdecydowaną część spotkań z pracownikami przenieśliśmy do świata wirtualnego, a komunikację wspierają rozwiązania IT. Jako nowoczesna firma stawiamy na innowacje i nie boimy się wyzwań. Rynek hotelarski w Polsce przeżywa trudny czas, jednak uważamy, iż wielu hotelarzy stawiło czoła wyzwaniom i dzielnie walczą z zaistniałą sytuacją szukając rozwiązań. Kompleksowe rozwiązania można znaleźć wspólnie z nami. Hotelarze oczekują przede wszystkim na gości, a Ci z kolei
bardzo zróżnicowali swoje oczekiwania względem pobytu w hotelach. Część ma dość pandemii i chce tak jak zawsze skorzystać z hotelu, restauracji czy SPA, a inni oczekują bezpieczeństwa i komunikacji na temat tego, jakie rozwiązania zostały zastosowane by zadbać o bezpieczeństwo gości. Niełatwo pogodzić te oczekiwania tym bardziej, iż obostrzenia dynamicznie się zmieniają i na dobrą sprawę nie wiemy co czeka nas za miesiąc. W związku z tym niektóre hotele postawiły na minimalizację kontaktu z gośćmi. Wprowadzone zostały rozwiązania automatyczne również w strefach food, które wszyscy tak bardzo lubimy, bo kto nie lubi smacznie zjeść? Hotelarze, którzy zdecydowali się inwestować ustawili nam poprzeczkę bardzo wysoko, a my realizujemy ich potrzeby na bieżąco. To, co nabrało jeszcze większego znaczenia to kompleksowość realizacji, elastyczność i innowacyjne rozwiązania. W tym związane z całą komunikacją: przed, w trakcie, jak i po
realizacji projektu. Cieszymy się, że możemy sprostać tym oczekiwaniom. Wakacje bez wątpienia pomogły w powrocie gości do hoteli, gastronomii, dając nadzieję na powrót do normalności. Pewne trendy już są widoczne. W naszej branży z pewnością będzie to komfort, związany z użytkowaniem sprzętu zarówno przez gości, jak i przez obsługę. Często zapominamy o osobach pracujących w hotelu, jego kuchni, czy sali restauracyjnej. Goszczą nas, pomagają, serwują smaczny posiłek. To bardzo ważne by nasza załoga również miała zapewnione bezpieczeństwo i komfort z użytkowania sprzętu, jaki posiadamy. Wiele lokali czy hoteli musiało zredukować załogę by przetrwać. Mniej ludzi, a zadań przybywa wraz z przybywającymi gośćmi. Pamiętajmy, że warto docenić trud pracy jaki nasi pracownicy wkładają w to, by wynik naszej restauracji, naszego obiektu był jak najlepszy. Projektując nowe lokale, czy dokonując zmian świadomi inwestorzy proszą o wzięcie tego aspektu pod uwagę. Istotna jest również
pewnego rodzaju automatyzacja i możliwość wykorzystania parku maszynowego. Wiele z naszych rozwiązań zapewnia automatyzację, ale również powtarzalność najwyższej jakości różnych napojów i dań dbając o niezmienny food cost. A to wszystko dzięki precyzji urządzeń. Uważamy, iż jakość usług i posiłków będzie obecnie jeszcze bardziej niż dotychczas wyznacznikiem sukcesu biznesów hotelowych i gastronomicznych. Dopasowane do potrzeb projektowanie nowych obiektów oraz przeprojektowywanie istniejących pod obecne potrzeby i obostrzenia, również pod kątem w pełni zautomatyzowanych rozwiązań gastronomicznych. Wprowadziliśmy nowe marki takie jak dyspensery do wody BluPura, BOVO oferująca maszyny do lodów rzemieślniczych, CLABO z ofertą prestiżowych witryn ekspozycyjnych do lodziarni i cukierni oraz marka DANUBE, czyli pralnictwo w nowoczesnym wydaniu. Pojawiły się również nowe produkty marek, które od lat mamy w swoim portfolio, jak FRANKE, ZUMEX, DALLA CORTE. Uważam, iż jak na specyficzny czas pandemii nasze portfolio i liczba usług znacznie się poszerzyły. Wszystko po to, by dać naszym partnerom biznesowym maksimum korzyści z tytułu posiadania sprawdzonych rozwiązań biznesowych.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
113
RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY
Musieliśmy się dostosować i przeorganizować produkcję WOJCIECH NIZIO REGIONAL BRAND ACTIVATION MANAGER TORK
S
ytuacja w kraju i na świecie spowodowała, że popyt na niektóre produkty znacznie przewyższył podaż. Nikt nie był w stanie przewidzieć, że nagle zapotrzebowanie na dane produkty przewyższy prognozy kilkudziesięciokrotnie. Musieliśmy dostosować się do tej sytuacji, przeorganizować produkcję, a przede wszystkim zadbać o bezpieczeństwo pracowników w naszych zakładach i biurach. Dodatkowo jako firma działająca w segmencie B2B, poprosiliśmy dystrybutorów, aby w pierwszej kolejności zaopatrywali szpitale i inne placówki służby zdrowia. Obecna sytuacja na pewno znacząco wpływa na działanie rynku hotelarskiego. Jednym z głównych zadań właścicieli czy menadżerów jest teraz zapewnienie bezpiecznych oraz higienicznych warunków zarówno dla pracowników, jak i gości. W ostatnich miesiącach zaobserwowaliśmy większe zainteresowanie środkami dezynfekującymi. W swojej ofercie mamy produkty o szerokim spektrum działania na drobnoustroje, które idealnie sprawdzają się w hotelowych
114
łazienkach, zapleczach restauracyjnych czy przy recepcji. Innym popularnym produktem stał się stojak do dezynfekcji Tork z chusteczkami higienicznymi oraz środkami dezynfekującymi. Umożliwia łatwy dostęp do środk ó w i produktów pomagających utrzymać czystość rąk. Stojaki najczęściej umieszczane są w lobby hotelowym, na korytarzach czy w sali restauracyjnej. Niezmiennym zainteresowaniem cieszą się nasze mydła i systemy ręczników papierowych. Nie zapominajmy, że najbardziej higienicznym sposobem wycierania zarówno rąk, jak i zabrudzonych powierzchni pozostają właśnie jednorazowe ręczniki. Według najnowszych badań ilość bakterii w toaletach wyposażonych w suszarki jest znacznie większa w porównaniu do łazienek, w których do osuszania i wycierania dłoni przeznaczone są ręczniki papierowe. Główny Inspektorat Sanitarny zaleca restauratorom wyłączenie z użycia suszarek nadmuchowych. Dlatego, aby zmniejszyć ryzyko zakażeń, proponujemy wymianę suszarek na systemy dozowania
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
ręczników. Największe zagrożenie pojawia się, gdy użytkownicy nie myją dokładnie rąk i w efekcie nie pozbywają się z nich wszystkich drobnoustrojów. W takiej sytuacji suszarka rozpyla bakterie w powietrzu oraz na osoby znajdujące się w pobliżu. Natomiast ręczniki papierowe wchłaniają wodę, a wraz z nią szkodliwe mikroby. Coraz więcej menadżerów hoteli czy restauracji decyduje się na zamianę suszarek na systemy do ręczników papierowych.
Często menadżerom hoteli ciężko jest się odnaleźć w ogromie informacji i zaleceń dotyczących walki z wirusami. Dlatego postanowiliśmy wraz z zespołem ekspertów przygotować zestaw zaleceń, które pomogą opracować nowe wytyczne i przystosować obiekt do panujących warunków. Jestem pewien, że okażą się użyteczne, a zastosowanie się do nich przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa w hotelach i ograniczenia ryzyka rozprzestrzeniania się chorób.
W przyszłość patrzymy z optymizmem PIOTR KUBICZEK, DYREKTOR HANDLOWY FANEX
F
irma Fanex posiada bardzo szerokie portfolio klientów z różnych obszarów branży HoReCa oraz różnorodną ofertę produktów skierowaną do wielu segmentów. Szeroka dywersyfikacja portfela, pozwala nam funkcjonować bez większych przeszkód. Jesteśmy silną marką, która okazała się stosunkowo odporna na tę sytuację kryzysową. Okres tzw. lockdownu niewątpliwe odcisnął nieco piętno także i na naszej sytuacji biznesowej. W przyszłość patrzymy jednak z optymizmem – ostatni czas jest bowiem bardzo dobry pod względem sprzedaży. Pokazuje to, że branża HoReCa wraca do normalności. Z naszych obserwacji wynika, że podczas pandemii najbardziej ucierpiała rzeczywiście gastronomia hotelowa. Hotelarze i restauratorzy uczą się jednak szybko
nowych reguł dotyczących prowadzenia obiektów, lokali oraz obsługi klientów z zachowaniem zasad bezpieczeństwa epidemicznego. Kluczową kwestią jest teraz zbudowanie przez branżę na nowo zaufania oraz poczucia bezpieczeństwa u konsumentów oraz gości hotelowych. Większość restauracji oraz hoteli z pewnością sobie jednak poradzi. Prawdopodobnie wiele z nich zaskoczy nas nowym, kreatywnym podejściem do prowadzenia biznesu, a wiele z nich zainteresuje się np. szerszym wykorzystaniem kanału delivery czy też większym umożliwieniem spożywania posiłków na świeżym powietrzu poprzez rozbudowę hotelowych ogródków restauracyjnych. Obecnie notujemy duży wzrost sprzedaży produktów w opakowaniach jednorazowych,
DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT
typu saszetki czy cupsy. Jednorazowe opakowania sosów, zapewne dalej będą cieszyć się sporym zainteresowaniem – to wygodny i bezpieczny sposób na wzbogacenie kulinarnej oferty hotelowej restauracji. To co wyróżnia markę Fanex, to nieustanny rozwój w kierunku
wytwarzania jeszcze wyższej jakości i czystości produktów – chodzi nie tylko o samą czystość etykiety (tzw. clean label), ale także najwyższą higienę produkcji. To nasza główna recepta na sukces, która jest na tyle uniwersalna, że sprawdza się prawie zawsze.
Pomimo niełatwych chwil udało nam się wyjść obronną ręką TOMASZ SZARMACH, Z-CA DYREKTORA DS. SPRZEDAŻY KRAJOWEJ LUBIANA
P
rzed wybuchem pandemii Zakłady Porcelany Stołowej Lubiana działały bardzo sprawnie. Pozwalało nam to na skuteczne realizowanie naszych planów i założeń. Sytuacja związana z koronawirusem postawiła całą branżę przed licznymi wyzwaniami. Przyniosła niepewność i konieczność wprowadzania zmian, które często wiązały się z podejmowaniem trudnych decyzji. Pomimo niełatwych chwil udało nam się wyjść obronną ręką z tej sytuacji. Wprowadziliśmy najwyższe zasady bezpieczeństwa i działaliśmy zgodnie ze wszystkimi wytycznymi Ministerstwa Zdrowia. Jako jedni z nielicznych w Europie pracowaliśmy nieprzerwanie. Potencjał i wydajność dostosowaliśmy do aktualnego obłożenia naszego portfela zamówień i co najważniejsze – uniknęliśmy zwolnień pracowników. Mamy
nadzieję, że kryzys ten został już zażegnany i sytuacja będzie zmierzała w dobrym kierunku. Pierwsze półrocze 2020 roku nie było łatwym czasem dla branży hotelarskiej. Przez ostatnie kilka miesięcy firmy, żeby przetrwać, musiały mocno oszczędzać i dywersyfikować dotychczasowych dostawców. Sytuacja związana z koronawirusem pokazała, że najważniejsza jest wysoka jakość, dostępność produktów z krótkim okresem oczekiwania oraz konkurencyjne ceny dostarczanych produktów. Lubiana, jako jeden z największych producentów porcelany dla sektora HoReCa w Europie, gwarantuje jedno i drugie. Dzięki naszym produktom, które wyróżnia najwyższa jakość, trwałość i precyzja wykonania oraz atrakcyjna cena, hotelarze nie muszą się martwić
o częstą wymianę asortymentu i konieczność uzupełniania zastawy. Optymistycznym trendem, jaki wszyscy możemy zauważyć, jest fakt, że w tym roku turyści chętniej wybierają wakacje w Polsce, niż za granicą. To wielka szansa dla sektora HoReCa, aby przyciągnąć gości i zachęcić ich do przyjazdu po raz kolejny. Pomóc w tym może popularny w branży storytelling. To komunikacja, która buduje u odbiorców chęć doświadczenia usługi, czy nabycia produktu. Przekaz tworzony przez hotele powinien wyrażać
emocje, opowiadać historię, tworzyć otoczkę, która zachęci gości do przyjazdu. W tym roku wprowadziliśmy do naszej oferty wyjątkową linię Lubiana Premium. To seria produktów oznaczonych pięcioma gwiazdkami jakości, niezwykle wytrzymałych, a przy tym prezentujących nowoczesne trendy we wzornictwie oraz akceptowalny poziom cen. Twarzą linii jest nasz ambasador – Paweł Stawicki, ceniony szef kuchni restauracji Mercato w gdańskim Hiltonie. Seria składa się z trzech kolekcji: Marrakesz, River i Roma Eto Hotel.
Bezpieczeństwo i ekologia RADOSŁAW NASKRĘT PREZES ZARZĄDU ODRA PAK
K
oronawirus nas zaskoczył. Sprawił, że znaleźliśmy się w nowej rzeczywistości i nie wrócimy już do tego, co było. Myślę, że zamrożenie gospodarki miało największy wpływ na branżę HoReCa i wychodzenie z kryzysu będzie tu trwać dłużej. W trakcie pandemii odłożyliśmy realizację planów i skupiliśmy się na dostarczaniu środków ochrony osobistej. Obecnie wracamy do „normalności”. Najważniejszym zadaniem, przed którym stoi teraz sektor jest wzmocnienie zaufania klientów. Z tym właśnie związany jest pierwszy trend, który można zaobserwować na rynku.
Widzimy, że nasi odbiorcy są dziś bardziej zainteresowani asortymentem gwarantującymi większe bezpieczeństwo. Produkty, które do tej pory miały niższy potencjał sprzedaży, stają się liderami. Dotyczy to zarówno opakowań jednorazowych, jak i środków dezynfekcyjnych. Cieszyć może fakt, że artykuły higieniczne, środki dezynfekcyjne i np. szczelnie zamykane opakowania, które do tej pory wykorzystywane były przez nieliczne duże firmy, stają się dziś standardem. Nie mieliśmy problemów z dostosowaniem się do tej zmiany na rynku, bo od wielu lat oferujemy szeroką gamę produktów pomocnych w zachowaniu higieny.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
115
RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY
Nasza oferta dla hoteli jest jednak znacznie szersza. Składają się na nią również artykuły AGD, chemia profesjonalna czy produkty dekoracyjne. Wszystkie kategorie są przez nas rozwijane oraz dostosowywane do wymogów i standardów rynkowych. W ostatnim czasie szczególnie wzmocniliśmy linię produktów przyjaznych środowisku. W tym obszarze czeka nas kolejna duża zmiana rynkowa. Ma to związek z dyrektywami Unii Europejskiej dotyczącymi redukcji używania plastiku w opakowaniach.
Jesteśmy dumni z faktu, że w tej kwestii Odra Pak wyprzedza rynek. Już od dłuższego czasu wprowadzamy zamienniki dla produktów z plastiku. W naszym konsorcjum, złożonym obecnie z 34 hurtowni partnerskich zlokalizowanych w całej Polsce, klienci mogą też zawsze liczyć na korzystne warunki współpracy i obsługę najwyższej jakości. Dzięki temu nasi odbiory szybko dostosują biznes do nowych przepisów i będą mogli się skupić na dalszym budowaniu zaufania swoich klientów.
Słuchamy klientów i pracujemy nad kolejnymi rozwiązaniami
MICHAŁ ŁAWNICZAK DYREKTOR HANDLOWY RADAWAY
P
andemia dotknęła mocno znaczną część biznesu i polskiej gospodarki. Z perspektywy naszej branży zarówno na rynku tradycyjnym, jak i w sektorze inwestycji hotelarskich widoczne było spowolnienie sprzedaży. Wiele salonów łazienkowych skróciło czas pracy lub zamknęło swoje sklepy, a inwestorzy hotelowi prosili o wstrzymanie ofert, co przełożyło się na liczbę zamówień w naszej firmie. Z drugiej strony – my sami jako pracodawca, musieliśmy dostosować się do wymogów „ustawy COVID-owej”. Zobowiązani byliśmy do skrócenia czasu pracy w dziale produkcji, borykaliśmy
116
się także ze zmniejszeniem liczby pracowników, którzy musieli zostać w domu z dziećmi. Na tę chwilę obserwujemy na nowo wzrost zainteresowania ofertą naszej firmy, co bardzo nas cieszy. Klienci decydują się na metamorfozy swoich łazienek, pojawiają się też ponownie propozycje współpracy przy inwestycjach hotelowych. Wszyscy powoli wracamy do normalności. Niewątpliwie sektor hotelowy to jedna z tych branż, która najdotkliwiej odczuła skutki pandemii. Teraz sytuacja wydaje się stabilizować. To, co nas bardzo cieszy to fakt, że ani jedna z inwestycji hotelarskich, zainteresowanych wcześniej naszą ofertą, nie
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
została odwołana. Co do zmian, naszym zdaniem transformacji ulegnie świadomość klientów. Oprócz wysokiego standardu i komfortu pobytu równie ważne dla gości hotelowych staną się certyfikaty bezpieczeństwa biologicznego. I tu nasza firma, jako producent wysokiej jakości kabin prysznicowych, wychodzi naprzeciw tym trendom i oczekiwaniom właścicieli hoteli. Kabina prysznicowa pod względem higieny wygrywa z wanną – jest łatwiejsza w dezynfekcji. Co więcej, w odróżnieniu do wanny, klient nie ma bezpośredniego kontaktu z kabiną – ciało nie dotyka jej elementów. Inwestorzy znajdą w naszej ofercie kilkadziesiąt modeli, które dopasują do hotelowych łazienek. Firma Radaway jest również w stanie stworzyć kabiny na zamówienie, dostosowane do każdej sytuacji projektowej. W przypadku naszych produktów, inwestorzy coraz większą uwagę zwracają na łatwość w utrzymaniu w czystości. Znakomitą odpowiedzą na te oczekiwania jest hydrofobowa powłoka EasyClean®, w którą wyposażone są wszystkie kabiny firmy Radaway. Polimerowa powłoka nanoszona jest na taflę szkła w procesie produkcji kabiny. Szkło poddawane jest przy tym termicznej obróbce, dzięki czemu naniesiona warstwa utrzymuje się na szkle przez długi czas. Często pojawiają się też pytania o kabiny typy walk-in, czyli kabiny otwarte. Kabiny tego typu są bardzo lekkie optycznie i harmonijnie budują przestrzeń. Pasują też do każdego stylu w jakim urządzone jest wnętrze. Ponadto, cały czas króluje
personalizacja produktów. Dzięki naszemu programowi „Na miarę” jesteśmy w stanie wykonać kabinę dopasowaną do każdej łazienki. Możliwość stworzenia modelu w niestandardowym rozmiarze czy
o oryginalnym wyglądzie (korzystając dodatkowo z usługi laserowego grawerowania na szkle) to ogromny atut i wyróżnik naszej marki. Radaway jest liderem we wprowadzaniu nowych rozwiązań na polski rynek. Rokrocznie wypuszczamy kilka – kilkanaście nowości. Oprócz mnogości produktów dostępnych w programie „Na miarę”, w odpowiedzi na zapytania projektantów i inwestorów wprowadziliśmy w ostatnim czasie m.in. kabiny ze złotymi i białymi okuciami, kabinę walk-in wykonaną ze szkła o grubości 10 mm i wysokości nawet 3 metrów oraz możliwość docięcia brodzików z konglomeratu marmurowego na żądany wymiar. Brodziki te dostępne są w czterech kolorach i dodatkowo posiadają strukturę antypoślizgową potwierdzoną certyfikatem TUV. Nie zwalniamy jednak tempa. Słuchamy klientów i pracujemy nad kolejnymi rozwiązaniami, które będą spełniać nawet największe wymagania konsumentów, zarówno indywidualnych odbiorców, jak i naszych partnerów z branży hotelowej.
DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT
Zmiana myślenia i przyzwyczajeń
Powoli możemy wracać do realizacji zeszłorocznych założeń
ROBERT PADIASEK, COMMERCIAL DIRECTOR SCM POLAND (MONIN, VITAMIX)
J
eszcze trzy miesiące temu szukaliśmy nowych rozwiązań, dokonywaliśmy zmian modeli biznesowych, strategii. Nagłe zamknięcie całej gastronomi w Polsce spowodowało kryzys na miarę nigdy dotąd niespotykaną. Rynek HoReCa, którego planowana wartość na ten rok miała oscylować na poziomie 40 mld, skurczył się raptownie o połowę, a prognozy mówią o spadku do 70 proc. do końca roku. Zmiana przyzwyczajeń konsumentów: chęć wychodzenia z domu na posiłki, podróżowanie, poznawania nowych smaków, doświadczania kulinarne, wspólne biesiady… już nie są tak oczywiste, jak w styczniu tego roku. To co budowano przez ostatnią dekadę, zostało zniszczone i cofnęło nas o pięć lat. Ograniczenia w podróży spowodowane izolacją, limitowanym dostępem do publicznych środków transportu oraz obawą przed zakażeniem, spowodowało trwałe zmiany w korzystaniu z gastronomi. Zwiększenie zakupów na wynos i przez internet o ponad 50 proc., zmniejszenie częstotliwości wychodzenia z domu o połowę, praca w domu, ograniczenie kosztów w obawie przed kryzysem i utrata pracy, to tylko niektóre czynniki mające wpływ na spadek obrotów w restauracjach i hotelach. Połowa biur została zamknięta, a z nią 30
proc. rynku gastronomicznego w miastach. Wraz z powolnym otwarciem i znoszeniem ograniczeń związanych z pandemią, udało się w miarę szybko przejść do fazy wprowadzenia oferty lemoniadowej na lato, ale także coffee frape, czyli mrożonej kawy. Okres wakacji, który w tym roku jest wyjątkowo krótki, pozwoli jedynie na pokrycie kosztów właścicielom pubów i kawiarni, a na zyski musimy poczekać do przyszłego roku. Pandemia spowodowała zmianę myślenia i przyzwyczajeń. Konsumenci stali się bardziej ostrożni, zwracają uwagę na bezpieczeństwo swoje i rodziny. Znajomość i pochodzenie brandu zyskało bardzo na znaczeniu. Wirus pokazał nam jak ważne jest utrzymanie wysokiej odporności. Zdrowy tryb życia i uprawianie sportu jest pożądane. Dziś zwracamy także większą uwagę na etykiety produktów, poszukując tam informacji o naturalnym składzie i lokalnym pochodzeniu. Produkty Monin w 100 proc. spełniają te wymogi, ich naturalne aromaty są wyjątkowe. Sytuacja na rynkach światowych wciąż jest niestabilna, a lawina zachorowań na koronawirusa jest nadal w fazie rosnącej. Musimy nauczyć się z tym żyć tak, jak z innymi chorobami w świadomości zagrożeń. Noszenie maseczki, utrzymywanie dystansu społecznego i mycie rąk powinno stać się dekalogiem naszych czasów.
ŁUKASZ CAPE, BRAND MANAGER TOM-GAST
Z
arówno kondycja rynku gastronomicznego, jak i naszej firmy przed pandemią była bardzo dobra. Na 2020 rok, wraz z naszymi partnerami, przygotowaliśmy wiele rewolucyjnych zmian, pozytywnie wpływających na funkcjonowanie gastronomii czy też naszej planety. Już rok temu podjęliśmy szereg bardzo poważnych kroków mających na celu ograniczenie emisji CO2 czy innych odpadów przemysłowych. Niestety pandemia zamroziła wszelkie działania rynku na wiele miesięcy. Postanowiliśmy, że większość naszych pracowników będzie pracowała zdalnie aby nie zwiększać zagrożenia epidemiologicznego. Przetrwaliśmy już ten najgorszy okres i powoli możemy wracać do realizacji zeszłorocznych założeń. Sytuacja w branży hotelarskiej niestety wygląda bardzo źle. Wiemy, że są miejsca, gdzie nasi partnerzy powoli odrabiają straty, ale wakacje niebawem się skończą i wrócimy do punktu wyjścia. Jeszcze gorzej jest w dużych ośrodkach biznesowych. Brak podróży służbowych, koncertów czy konferencji to ogromy problem dla hotelarstwa (nie tylko w Polsce). Co gorsza, wydaje mi się, że wszyscy zostaliśmy niejako zmuszeni, aby dość szybko nauczyć się komunikacji, sprzedaży czy szkoleń online i świat który znaliśmy, już nigdy nie będzie taki sam. Oczywiście ma to swoje plusy i minusy. Wydajność pracy przedsiębiorstw może znacząco
wzrosnąć, ale niewątpliwie rynek HoReCa może paść ofiarą tych zmian. Dążenie do podnoszenia standardów ekologicznych to chyba najbardziej widoczny trend w ostatnim czasie. Nie zahamowała tego nawet pandemia, co bardzo nas cieszy. Co bardzo istotne widzimy, że dążą do tego wszyscy, a nie jest to zmiana podyktowana jedynie oczekiwaniami naszych klientów. Bycie przedsiębiorstwem funkcjonującym w zgodzie z naturą to powinność każdej firmy. Wiedzą to też nasi producenci: np. Revol zaprezentował pierwszą na świecie porcelanę powstającą z recyklingu i co bardzo nam się podoba: nazwał ją No.W. czyli „no waste”, ale ma to też drugie znaczenie. „NOW” – zmiana naszego podejścia ma się odbyć tu i teraz, a nie w bliżej nieokreślonej przyszłości. Jak tylko restauracje i hotele wznowiły swoją działalność, również i my przystąpiliśmy do realizacji naszych założeń. Jesteśmy niezmiernie dumni, że w tym roku wprowadzamy na rynek porcelanę Verlo. Jest to produkt o bardzo wyrafinowanym designie, ale co najważniejsze o bardzo dużej wytrzymałości, czego nie dają dość powszechnie wykorzystywane naczynia z kamionki. Również w najbliższym czasie przedstawimy Państwu zupełnie nową kolekcję fingerfoodów wykonaną z naturalnych surowców, takich jak bambus czy liści bananowca.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
117
RAPORT GŁOS RYNKU – DOSTAWCY
Zmienią się oczekiwania w stosunku do dostawców ANDRZEJ SZYSZKA, MA, DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY SŁOWACJA, POLSKA, SALESIANER MIETTEX
F
irma SALESIANER obecna jest na polskim rynku od 2016 roku. Od tego czasu intensywnie zdobywa rynek pracując nad pozycją lidera w branży, którym jest już w dziewięciu krajach. COVID-19 znacząco wyhamował ten rozwój, ale też nie zatrzymał go całkowicie. Część naszych klientów musiała zamknąć hotele, część ich nie otworzyła jeszcze do dzisiaj. Nie skorzystaliśmy jednak, mimo posiadanego certyfikatu RABC, z oferty prania szpitali. Stwierdziliśmy, że bezpieczeństwo naszych klientów i ich gości jest najważniejsze. Chcielibyśmy zwrócić uwagę, że oprócz ogólnych środków higieny, takich jak regularne mycie i dezynfekcja rąk, ważnym środkiem zapobiegawczym jest higieniczna, nienaganna obróbka wyrobów włókienniczych. Dezynfekujemy tekstylia dla wszystkich naszych klientów z branży hotelarskiej, gastronomicznej i przemysłowej. Dbamy o to, aby wszystkie stosowane przez nas detergenty znanych producentów, w połączeniu z naszym sprawdzonym i certyfikowanym procesem prania, gwarantowały skuteczność dezynfekcji przeciwko znanym nam wirusom, a także przeciwko nowemu wirusowi koronowemu.
118
Firma Salesianer podjęła daleko idące środki zapobiegawcze, aby nadal dostarczać Państwu higienicznie czyste tkaniny. Czyścimy tekstylia wszystkich naszych klientów zgodnie z certyfikatami i normami Instytutu Roberta Kocha w Berlinie. Tym samym gwarantujemy skuteczność dezynfekcji przeciwko bakteriom i wirusom, oczywiście również przeciwko nowy koronaawirus (SARS-CoV-2). Rynek się zmienia i oczekiwania w stosunku do dostawców również, dlatego zdecydowaliśmy się zamiast zwolnień pracowników, wykorzystać ich energię do szycia maseczek, które następnie przekazywaliśmy naszym klientom. W zakresie zapobiegania zagrożeniom zakaźnym oferujemy również naszym klientom kompleksową ofertę rozwiązań w zakresie higieny łazienek, w tym środki do dezynfekcji rąk z linii SALESIANER BlueCare. Wprowadziliśmy również w formie wynajmu maty antybakteryjne, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Staramy się również wspierać naszych klientów zostając jak najczęściej ich klientami, by wspólnie przetrwać ten trudny czas i odnaleźć się w nowej, COVID-owej rzeczywistości.
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
Konsumenci nadal poszukują nowych doświadczeń MACIEJ WROŃSKI MANAGING DIRECTOR RATIONAL
K
oronawirus zmienił nasze życie, ma też ogromny wpływ na branżę hotelową, która teraz odradza się bardzo powoli po kilku miesiącach całkowitego zamknięcia. Sektor hotelarski stoi teraz przed dużym wyzwaniem, gdyż g o ś c i e muszą znowu nabrać p r ze konania, że w hotelach jest bezpiecznie. Celem numer jeden powinno być stworzenie nie tylko miejsca do snu, ale także miejsca relaksu i wypoczynku. Pomocą w odzyskaniu zaufania jest na pewno profesjonalna kuchnia na wysokim poziomie. Konsumenci nadal poszukują nowych doświadczeń, jeśli chodzi o niezapomniane wrażenia kulinarne. W uzyskaniu najwyższego efektu kulinarnego pomogą nowe urządzenia konwekcyjno-parowe iCombi oraz urządzenia multifunkcyjne iVario. Inteligentne, posiadające identyczny, prosty system obsługi, łatwe w zrozumieniu, a dodatkowo umożliwiające elastyczne zastosowanie w przypadku zarówno małych, jak i dużych ilości dań. Można w nich przyrządzać różnorodne potrawy, zawsze o najlepszym i powtarzalnym smaku. Urządzenia spełniają także
najwyższe standardy względem higieny. Urządzenia Rational wspierają mniejszą liczbę personelu, aby wszystkie zamawiane posiłki docierały na czas do klienta. iCombi automatycznie rozpoznaje, czy ma zostać przyrządzonych jeden czy 20 steków i automatycznie dostosowuje wszystkie ustawienia. Wspiera użytkownika, dostarczając plany produkcji z optymalnym czasem lub poborem energii. Natomiast dno kadzi iVario można podzielić aż na cztery strefy, tak aby tylko ta część, której potrzebujemy była nagrzewana. W ten sposób oszczędzamy energię, a co za tym idzie koszty. Razem iCombi i iVario stanowią idealne połączenie dla każdej hotelowej restauracji. Rational jest blisko hotelarzy, uważnie wsłuchuje się w ich potrzeby i odpowiada na nie, oferując coraz lepsze i bardziej dopasowane rozwiązania oraz serwis na najwyższym poziomie. Zapewniamy również rozwiązania indywidualne dla tych, którzy poszukują nowych rozwiązań dlatego już dziś zapraszamy do kontaktu. Wszystkie terminy pokazów są dostępne na rational-online.com.
DOSTAWCY – GŁOS RYNKU RAPORT
Teraz jest czas na wprowadzenie nowości do menu
Bezpieczeństwo ważniejsze niż liczba gwiazdek
MAŁGORZATA KEPLIN, SALES MANAGER POLAND ROEM VAN YERSEKE
Z
eeland’S Roem to firma mocno trzymająca się gruntu. Jednakże jak wszędzie pojawiają się również niespodziewane wyzwania. Firma długo przed wybuchem pandemii podjęła decyzje o dalszym rozwoju i rozbudowaniu działalności. Co roku wstrzymywana jest produkcja Świeżych Małż. Trwa około trzy miesiące. Dlaczego tak jest? W tym czasie małże wchodzą w proces rozwoju i ich jakość wtedy jest bardzo słaba. Pojawienie się pandemii nie miało większego wpływu na ten sektor jeśli chodzi o produkcje. Natomiast pojawiła się obawa co będzie w przyszłości. W naszym asortymencie owoców morza wybór jest duży. Dzięki temu podczas pandemii mogliśmy zapewnić ciąg produkcji, aby nasi klienci cały czas mieli dostęp do produktów: ostryg, krewetek, convenience. Branża hotelarska na pewno będzie borykała się z odbudowaniem standardu sprzed wybuchu pandemii. Głównym czynnikiem będzie przywrócenie zaufania oraz zapewnienie bezpieczeństwa gościom. Natomiast dostawcy będą borykać się z ofertą produktów oraz możliwościami udostępnienia nowości. To teraz właśnie jest czas na ich wprowadzenie do menu oraz dostosowanie oferty by każdy
konsument był zadowolony. Wdrażanie zdrowej żywności to będzie cel, a wraz z nim plan o jej nie marnowaniu. Trendy w branży hotelarskiej zmienią się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej. Tempo jest tak dynamiczne, że nadążanie nad wszystkimi modami jest prawie niemożliwe. Współpracujemy z wieloma przedstawicielami, u których widzimy nowe założenia. Bardzo widoczne jest wprowadzanie inteligentnych systemów w pokojach i technologii, a co ważne podążanie w kierunku bio. Klasa średnia coraz bardziej rośnie, a to dystansuje klasę o wyższych dochodach. I tu apetyt zaczyna rosnąć, a za tym idzie wyzwanie hotelarzy w kierunku kreatywności oraz innowacji. Nie będę ukrywać, iż dotarcie do branży hotelarskiej z oddziałem HoReCa na rynku polskim jest bardzo skomplikowane. Większość przedstawicieli wypowiada się, jak już wspomniałam w kierunku bio. Bardziej ekologicznych produktów typu małże, ostrygi czy krewetki, niż nasze, nie znajdą nigdzie indziej. Nasze opakowanie nadaje się do recyklingu, a koszyczki do ostryg przygotowywane są z drewna. Po każdym wykorzystanym koszyczku sadzone jest nowe drzewko.
TOMASZ SŁUPEK, PREZES DNV GL – BUSINESS ASSURANCE
S
tandard bezpieczeństwa usługi hotelowej ma na celu pomoc w zapewnieniu poziomu bezpieczeństwa – w tym mikrobiologicznego, a także poziomu higieny i obsługi, wymaganego przez gości obiektów hotelarskich. Ostatnie doświadczenia związane z koronawirusem uświadomiły zarówno właścicielom hoteli, jak i podróżującym w celach służbowych lub prywatnych, jak istotne jest zapewnienie bezpieczeństwa usługi hotelowej. Bezpieczeństwo, w tym szczególnie mikrobiologiczne obiektów hotelowych stało się ważniejsze niż liczba gwiazdek, które do tej pory świadczyły o ich standardzie. Jest to efekt rosnącej świadomości społecznej na temat potencjalnych zagrożeń zdrowia, a także strachu przed zachorowaniem. Stopniowe odmrażanie gospodarki i aktywizacja życia społecznego wymaga nowego podejścia do kwestii bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zwłaszcza w miejscach publicznych. Biorąc pod uwagę najlepsze praktyki, krajowe regulacje i wytyczne WHO, stworzyliśmy standard, który pomoże hotelom zarządzać szeroko pojętym bezpieczeństwem. Hotel dla gościa jest
miejscem wypoczynku i często pracy, a w tym wypadku zaufanie wynikające z poczucia bezpieczeństwa zagwarantowanego przez obiekt jest istotne. Audyt bezpieczeństwa na zgodność ze standardem Safety Rated Hotel zostanie przeprowadzony przez audytorów posiadających kwalifikacje w zakresie higieny, bezpieczeństwa, mechanizmów zarządzania, wspieranych przez grono specjalistów. U s ł u g a koncentruje się na ocenie dobrych praktyk, a także infrastruktury, wyposażenia i środowiska w jakim przebywają goście. Ocenie poddawane są także stosowane procedury, podejście personelu do kwestii bezpieczeństwa gości oraz gotowość obiektu na sytuacje niestandardowe. Efektem końcowym audytu bezpieczeństwa jest raport z informacją o poziomie spełnienia wymagań standardu i o obszarach wymagających poprawy. Przyznany przez DNV GL certyfikat potwierdzający osiągnięty poziom dojrzałości według Safety Rated Hotel jest oczekiwanym przez klientów niezależnym świadectwem spełnienia przez ośrodek najważniejszych krajowych wymogów dotyczących bezpieczeństwa.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
119
WIZYTÓWKI
120
ARCHE ul. Puławska 361 02-801 Warszawa tel. (22) 319-80-80 hotelearche@arche.pl https://hotele.arche.pl/
Arche SA jest firmą rodzinną, która prowadzi działalność deweloperską od 1991 roku. Od kilkunastu lat prowadzi również działalność hotelarską. Wyróżnikiem działalności hotelarskiej Arche jest fakt, że każdy z hoteli ma inny charakter i każdy przygotowywany jest z konkretną ideą. Z tego też powodu sieć hoteli Arche często zyskuje miano kolekcji. Część hoteli jest lokalizowana w obiektach zabytkowych, które w ten sposób dostają drugie życie.
Area Cooling Solutions ul. Relaksowa 27 55-080 Nowa Wieś Wrocławska tel. (71) 354-56-24 area@area.pl www.area.pl
Czołowy producent urządzeń chłodniczych w tym inwerterowych agregatów skraplających iCOOL, do zastosowań w obiektach handlowych, gastronomicznych oraz hotelach. Posiada najszerszą gamę kompaktowych agregatów inwerterowych w zakresie od 0,8kW – 29kW, do pracy z większością czynników chłodniczych oraz z ekologicznym gazem CO2. Dział projektowy, produkcja oraz doradztwo techniczne znajdują się w Polsce – czas dostawy na urządzenia z magazynu 48h. Potwierdzony standardem TÜV oraz ISO PN-EN 9001:2009
Best Company Solutions ul. Wagonowa 2c/1 53-609 Wrocław tel. 717-948-110 info@best-cs.pl www.best-cs.pl
Best Company Solutions sp. z o.o. to oficjalny dystrybutor profesjonalnych urządzeń gastronomicznych. Przyczyniamy się do rozwoju polskich firm oferując kompleksową obsługę branży HoReCa – od analizy potrzeb klienta, poprzez dobór i montaż sprzętu, aż po serwis technologiczny i szkolenia. Obecnie w porftolio firmy znajduje się 16 światowych marek: Franke, Dalla Corte, Curtis, Atollspeed, Cuppone, Gelmatic, Zumex, Palux, Qualityfry,Bovo, Brita, Compak, BluPura, Hobart, Dannube, Clabo. Chcąc jak najlepiej odpowiadać na potrzeby Klientów, oferujemy najwyższej klasy opiekę posprzedażową i usługi serwisowe.
DNV GL – Business Assurance ul. Łużycka 6E 81-537 Gdynia www.dnvgl.pl/assurance certification.pl@dnvgl.com Gdynia: (58) 511-50-24 Katowice: (32) 351-24-73
DNV GL jest jedną z wiodących jednostek certyfikujących na świecie. Pomagamy przedsiębiorstwom zapewnić funkcjonowanie ich organizacji, produktów, ludzi, obiektów i łańcuchów dostaw poprzez certyfikację, weryfikację, ocenę i usługi szkoleniowe. Współpracując z naszymi klientami, tworzymy zrównoważone wyniki biznesowe i budujemy zaufanie interesariuszy we wszystkich gałęziach przemysłu.
Fanex Radonice 5A, 05-870 Błonie tel. (22) 471-04-44 biuro@fanex.pl www.fanex.pl www.sklep.fanex.pl
Fanex jest polską firmą rodzinną z ponad 30 letnią tradycją. Specjalizujemy się w produkcji sosów, przypraw oraz wielu innych dodatków gastronomicznych dla branży HoReCa. Smak leży u podstaw wszystkiego co robimy. Jesteśmy pasjonatami jakości i podczas tworzenia każdej receptury, wykorzystujemy surowce o najwyższych parametrach. Naszym celem jest produkcja wyrobów o wyjątkowym i niezmiennie dobrym smaku. Zapraszamy do współpracy.
Fundacja Harmony Hotels ul. Baśniowa 3/305 02-349 Warszawa tel. (22) 408-99-29, 600-490-764 info@harmonyhotels.pl www.harmonyhotels.pl
Fundacja Harmony Hotels integruje i wspiera hotele członkowskie: polskie hotele niezależne, zrzeszone w Fundacji pod marką Harmony Polish Hotels. Oferuje m.in. wsparcie marketingowe, sprzedażowe, w tym program lojalnościowy prestige club, wydarzenia kulturalne, charytatywne, edukacyjne, integracyjne, itp.
Hotele Nosalowy ul. Balzera 21 d 34-500 Zakopane tel. (18) 202-24-00, 797-708-997 fax (18) 202-24-01 rezerwacja@nosalowy.pl konferencje@nosalowy.pl www.nosalowy-dwor.eu www.nosalowypark.pl
Hotele Nosalowy to dwa obiekty w Zakopanem z 550 pokojami i unikalnym zapleczem MICE. 4* – owy Nosalowy Dwór Resort & Spa łączy zakopiańskie elementy z eleganckim stylem najlepszych alpejskich kurortów. Basen, NABE SPA, restauracje, bary, bogata oferta dla dzieci, 23 sale konferencyjne, doskonała lokalizacja to tylko niektóre atuty obiektu. Nosalowy Park Hotel & Spa, to nowy, elegancki obiekt w standardzie 5* w centrum Zakopanego. Hotel zachwyca designem i jakością obsługi. Zaprojektowano go z myślą o Gościach, którzy chcą doświadczyć nowej jakości wypoczynku w stolicy Tatr. W zabytkowej części obiektu – dawnej Willi Marillor mieści się luksusowe NABE SPA i Heart by Amaro – nowa, autorska restauracja Wojciecha Modesta Amaro.
Zakłady Porcelany Stołowej „Lubiana” ul. Zakładowa 1 83-407 Łubiana tel. (58) 686-37-84 fax (58) 686-37-85 lubiana@lubiana.pl www.lubiana.pl
Jesteśmy polskim nowoczesnym producentem porcelany stołowej. „LUBIANA” S.A. to ponad 50 lat tradycji polskiej porcelany. LUBIANA S.A. to obecnie jednym z największych europejskich producentów w swojej branży w Europie z potencjałem rocznym 15000 ton. Przy wdrożeniach nowych wyrobów i dekoracji współpracujemy z projektantami z Europy. Dysponujemy najnowszymi rozwiązaniami technologicznymi. Długoletnie doświadczenie w obsłudze zagranicznych rynków sprzyja rozwojowi eksportu naszych produktów – obecnie prowadzimy sprzedaż w ponad 40 krajach na całym świecie. Zaopatrujemy sieci prestiżowych hoteli i restauracji w Polsce i na świecie.
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne
WIZYTÓWKI
Nadwiślańska Agencja Turystyczna ul. Towarowa 23 43-100 Tychy tel. (32) 326-23-50, 505-623-666 nat@nat.pl www.nat.pl
NESTLÉ PROFESSIONAL Nestle Polska S.A. ul. Domaniewska 32 02-672 Warszawa tel. (22) 325-28-22 Formularz na stronie www.nestleprofessional.pl www.nestleprofessional.pl
NAT – polskie hotele i ośrodki wypoczynkowe. Sieć NAT to 10 hoteli trzygwiazdkowych i 7 ośrodków o rodzinnym charakterze, rozmieszczonych w najbardziej atrakcyjnych turystycznie lokalizacjach w Polsce. Firma posiada także Stację Narciarską Cieńków w Wiśle. Oferta sieci obejmuje wypoczynek rodzinny, pobyty prozdrowotne i promujące aktywne spędzanie wolnego czasu na Pomorzu, Mazurach, Ziemi Kłodzkiej, w Beskidach i Tatrach. Hotele organizują także konferencje, szkolenia i spotkania firmowe.
NESTLÉ PROFESSIONAL – INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA KULINARNE I KAWOWE, KTÓRE ZAPEWNIAJĄ SUKCES. Chcemy być dla naszych Klientów partnerem inspirującym do wzrostu i rozwoju. Partnerem, który dostarcza markowe i znane produkty kulinarne oraz pomysłowe rozwiązania w zakresie napojów gorących. NESTLÉ Professional od 1998 r. zajmuje się kompleksową obsługą rynku żywienia poza domem (Out Of Home) dostarczając kreatywne rozwiązania do gastronomii i vendingu. Jesteśmy jednym z liderów na rynku kawy i produktów spożywczych przeznaczonych do gastronomii oraz miejsc zbiorowego żywienia. Oferujemy swoim Partnerom produkty znanych marek takich jak: NESTLÉ, WINIARY, CHEF, MAGGI, NESCAFÉ oraz BUONDI. Naszym celem jest również dostarczenie partnerom biznesowym rozwiązań oraz informacji na temat trendów żywieniowych, które wspierają ich wzrost i rozwój.
Konsorcjum Handlowe Odra Pak ul. Przemysłowa 9 59-700 Bolesławiec tel. (75) 640-10-70 www.odrapak.pl
Konsorcjum Handlowe Odra Pak Sp. z. o.o., z siedzibą w Bolesławcu, to jedyna ogólnopolska grupa zakupowa zrzeszająca hurtownie oraz producentów z branży opakowaniowej, środków czystości, artykułów biurowych, wyposażenia gastronomii, artykułów dekoracyjnych i AGD. Firma istnieje od ponad 20 lat i zrzesza obecnie 34 hurtownie z całej Polski. Oferuje ponad 25 tys. towarów, w tym produkty marek własnych Perfecto i Enjoy&be eco. Odra Pak została sześciokrotnie wyróżniona przez „Puls Biznesu” tytułem Gazeli Biznesu.
Polski Holding Hotelowy ul. Komitetu Obrony Robotników 39G, 02-148 Warszawa tel. (22) 264-64-64 fax (22) 650-08-73 biuro@phh.pl www.phh.pl
Polski Holding Hotelowy to spółka w 100 proc. z kapitałem państwowym, której celem jest nowoczesne zarządzanie obiektami hotelarskimi należącymi do Skarbu Państwa. W PHH znajduje się łącznie 27 obiektów, co czyni go drugą największą spółką hotelową w kraju i pierwszą z wyłącznie polskim kapitałem. W ramach umowy z PHN, PHH zarządza Regent Warsaw Hotel, a w najbliższych latach otworzy Moxy & Residence Inn w Warszawie oraz jako pierwszy w Polsce i w Europie wprowadzi markę Vīb, sieci Best Western.
Piwowar ul. RTM. Witolda Pileckiego 90 05-101 Nowy Dwór Mazowiecki tel. (22) 775-85-30, 601-201-472 fax (22) 775-86-60 piwowar@piwowar.it.pl www.piwowar.it.pl
Firma Piwowar jest jedną z największych, komercyjnych pralni w Polsce. Świadczy kompleksowe usługi pralnicze dla hoteli, restauracji, w zakresie transportu, prania, czyszczenia, napraw – na terenie Mazowsza (głównie Warszawy i okolic). Piwowar z siedzibą w Nowym Dworze Mazowieckim posiada wieloletnie doświadczenie na rynku pralniczym. Firma została zbudowana w oparciu o najlepsze europejskie wzorce wykorzystując w trakcie rozwoju know-how swoich zagranicznych Partnerów o globalnym zasięgu. Świadczymy usługi na najwyższym światowym poziomie zaawansowania technologicznego.
Radaway ul. Rabowicka 59, Jasin 62-020 Swarzędz tel. (61) 835-75-10 fax (61) 835-75-11 office@radaway.pl www.radaway.pl
Firma Radaway to polski producent kabin prysznicowych, drzwi wnękowych, parawanów nawannowych, brodzików oraz przydatnych do nich akcesoriów. W ofercie marki znaleźć można kilkaset modeli w 4 wariantach kolorystycznych: bieli, chromie, czerni oraz złocie. Większość z nich dostępna jest w programie „Na miarę” umożliwiającym dopasowanie produktów do każdej sytuacji aranżacyjnej oraz w usłudze laserowego grawerowania na szkle.
RATIONAL ul. Bokserska 66 02-690 Warszawa tel. (22) 864-93-26 fax (22) 864-93-28 info@rational-online.pl www.rational-online.com/pl_pl/home/
RATIONAL jest globalnym liderem rynkowym i technologicznym w zakresie termicznego przyrządzania potraw w kuchniach profesjonalnych. Lider innowacji od momentu stworzenia technologii konwekcyjno-parowej regularnie proponuje udoskonalenia swoich urządzeń dostosowując je do wymagań rynku. Obecnie w urządzeniach RATIONAL na całym świecie produkuje się dziennie ponad 130 milionów potraw. Głównym celem przedsiębiorstwa jest oferowanie jak największych korzyści szefom kuchni przyrządzającym potrawy w kuchniach całego świata. RATIONAL oferuje najlepsze w swojej klasie piece konwekcyjno-parowe iCombi oraz urządzenie multifunkcyjne iVario, które odpowiadają za 100% wszystkich procesów gotowania w profesjonalnych kuchniach. O wysokiej klasie urządzeń i uznaniu na rynku świadczy fakt, że w 2019 roku został wyprodukowany milionowy piec konwekcyjno-parowy. RATIONAL jest przedsiębiorstwem dla szefów kuchni – zatrudniając ponad 250 szefów kuchni na całym świecie, a ta zorientowana na klienta struktura tworzy podstawę dla wyjątkowego potencjału firmy.
Wydanie specjalne | ŚWIAT HOTELI
121
WIZYTÓWKI
Roem van Yerseke B.V. Gr. van Zoelenstraat 35 4401 KZ Yerseke – Holandia info@roemvanyerseke.nl www.zeelandsroem.nl
122
Zeeland's Roem to produkt rodzinnej firmy Roem van Yerseke B.V., założonej w 1942 roku w Holandii. Największa w Europie firma zajmująca się przetwórstwem owoców morza specjalizuje się w małżach, ostrygach i krewetkach. Z oddziałem w Niemczech i dwoma w Holandii, z własnymi statkami, działkami hodowlanymi i wylęgarnią, Roem van Yerseke jest wyjątkowy w branży. Niezawodny partner, między innymi dzięki ciągłym innowacjom, przyszłościowemu myśleniu i inwestycjom w projekty akwakultury. Częścią asortymentu są małże i ostrygi pakowane codziennie, a także produkty konserwowe i mrożone. Dzięki geograficznemu rozprzestrzenianiu pod względem dostaw surowców, takich jak rozległe działki hodowlane w regionie Zelandii w Holandii oraz morza Wattowego w Holandii i Niemczech, firma ma silny atut w swoich rękach. Roem van Yerseke jest certyfikowaną przez IFS, MSC,ASC oraz BIO certyfikowaną branżą.
Salesianer Miettex ul. Górna 74 95-050 Konstantynów Łódzki tel. (22) 673-41-91 office@salesianer.pl www.salesianer.pl
Salesianer Miettex zajmuje się wynajmem tekstyliów dla hoteli i gastronomii oraz odzieży roboczej dla przemysłu. Dodatkowo oferujemy produkty do higieny toalet oraz maty czyszczące i reklamowe. Pomagamy Państwu w: nabyciu tekstyliów, zarządzaniu zapasami, składowaniu, konserwacji, higienicznym praniu tekstyliów, punktualnej dostawie oraz całościowej logistyce. Salesianer Miettex kładzie nacisk na higienę i zrównoważony rozwój oraz wspiera Państwa w pokonywaniu codziennych trudności w pracy.
SCM ul.al. Jana Pawła II 11 00-828 Warszawa tel. (22) 586-54-00 fax (22) 586-54-01 biuro@scmpoland.pl www.scmpoland.pl
Firma SCM działa od września 2005 roku, a od lipca 2012 jest Wyłącznym Dystrybutorem Produktów Monin na Polskę. Główne obszary działalności firmy to: Rozwój i kreowanie nowych rozwiązań w kategorii produktów i napojów dla kanału HoReCa oraz doradztwo w zakresie ich przetwarzania; Zakupy i sprzedaż surowców rolnych oraz produktów gastronomicznych; Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw obejmującego produkty, opakowania i dystrybucję. Marka Monin jest obecnie uznawana za numer jeden na świecie na rynku syropów klasy Premium, puree owocowych oraz sosów deserowych. To zasługa ponad 105-letniego doświadczenia oraz bogatej oferty – ponad 250 smaków sprzedawanych w 150 krajach na świecie. Do produkcji wyrobów Monin wybierane są wyłącznie wyselekcjonowane i najlepsze owoce, kwiaty, przyprawy oraz orzechy. To sprawia, że powstają zawsze produkty wyjątkowej jakości o niepowtarzalnym smaku, kolorze i zapachu. Monin – naturally inspiring. Rozwój Marki Monin w Polsce oraz szkolenia w zakresie kreacji i nowych rozwiązań w kategorii napojów, deserów oraz potraw blendowanych to obszar działania naszych Brand Ambasadorów. Jesteśmy obecni w ciągu roku na 60 targach, eventach, konkursach i indywidulanych warsztatach. Kreujemy rozwiązania i sprzedajemy koncepty. Jesteśmy ekspertami w kategorii „beverage & food solution”. Od kwietnia 2016 r. SCM jest także wyłącznym importerem i dystrybutorem profesjonalnych urządzeń do miksowania i mieszania napojów oraz potraw – marki Vitamix.
Tom-Gast ul. Beskidzka 123/125 91-610 Łódź tel. (42) 674-85-87 fax (42) 674-85-88 tomgast@tomgast.pl www.tomgast.pl
Tom-Gast jest wyłącznym oraz generalnym dystrybutorem najlepszych światowych i europejskich marek wyposażenia dla gastronomii. Tworzymy najoptymalniejsze rozwiązania oraz wdrażamy najnowsze trendy w branży HoReCa. Znajdziesz u nas nowatorskie i wysokojakościowe wyposażenie dla lokali gastronomicznych, a także firm cukierniczych, piekarniczych i zajmujących się cateringiem.
Tork Polska ul. Puławska 435A 02-801 Warszawa, Polska tel. (22) 543-75-00 fax (22) 543-75-01 tork.polska@essity.com www.tork.pl
Tork, marka firmy Essity, światowego lidera branży higienicznej i ochrony zdrowia, jest dostawcą profesjonalnych rozwiązań do utrzymania higieny dla szerokiej gamy odbiorców: od restauracji, przez służbę zdrowia, biura i szkoły po przemysł. Tork dostarcza rozwiązania klientom w ponad 80 krajach. W ofercie marki znajdują się dozowniki, ręczniki i papiery toaletowe, mydła, serwetki i czyściwa kuchenne oraz przemysłowe.
Vacu Activ ul. Modrzewiowa 1 76-251, Łosino, Polska tel. (59) 843-43-43, 504-503-900 kontakt@vacuactiv.pl www.vacuactiv.pl
Vacu Activ – Światowy lider w produkcji innowacyjnych urządzeń do fitnessu, spa, podczerwieni, odchudzania i krioterapii. Jesteśmy numerem 1 oraz największą fabryką na świecie w branży. Na rynku światowym działamy od 2003 roku, a nasz zespół pomógł w zainstalowaniu wiele udanych projektów na całym świecie. Produkujemy szeroką gamę nowoczesnych urządzeń do siłowni, centrów odchudzania, salonów do krioterapii i gabinetów odnowy biologicznej. Specjalizujemy się w produkcji innowacyjnych urządzeń oraz rozwiązań technologicznych w zakresie fitness oraz krioterapii. Koncentrujemy się na dostarczaniu nowatorskich rozwiązań w celu poprawy zdrowia oraz wyglądu ciała, które pozwalają rozwijać się branży medycznej, sportowej i kosmetycznej.
ŚWIAT HOTELI | Wydanie specjalne