Speciale editie van de Hattemer: KLEURRIJK HATTEM
In deze speciale editie van de Hattemer laten we zien hoe kleurrijk onze stad is. Hattem is een diverse en levendige stad, en dat is een voorrecht, maar geen vanzelfsprekendheid. Dit is precies het thema waar we aandacht aan willen geven.
Van 11 tot en met 17 oktober staan we stil bij deze vragen tijdens de week Kleurrijk Jezelf Zijn. Hoe zorgen we ervoor dat iedere Hattemer zichzelf kan zijn? Dit is een vraag die mij als wethouder inclusie en diversiteit bezighoudt. Het gaat over mensen zoals Herman junior, die zijn plek in de stad heeft
gevonden. Het gaat ook over Anniek, die met grote wilskracht en doorzettingsvermogen haar droom najaagt, en Zubeyde, voor wie Hattem een veilige plek is na een moeilijke periode. Maar ook over Gerben en Joëll, die in hun dagelijks leven geconfronteerd werden met de vraag: wie ben ik? Kortom, een grote en veelzijdige opgave.
Als je deze krant leest, zie je dat Hattem al een kleurrijke stad is, waar mensen zich thuis voelen, ongeacht wie ze zijn, waar ze vandaan komen, op wie ze verliefd zijn of hoe ze eruitzien. Toch is het niet vanzelfsprekend dat iedereen al een plek heeft. Vooral in een tijd waarin polarisatie vaker voorkomt dan verbinding en mensen eerder van elkaar vervreemden dan dat ze elkaar opzoeken. Het lijkt erop dat rechten die vorige generaties hebben verworven, opnieuw ter discussie staan. Dit baart mij zorgen.
Tijdens de Kleurrijk Jezelf Zijn-week willen we samen in gesprek gaan. Wat gaat er al goed? Wat kan er beter? Wat willen we behouden? En welke veranderingen zijn gewenst? Deze editie van de Hattemer nodigt ons uit om hier samen als Hattemers bij stil te staan.
Koen Castelein
Als eerste gemeente op de Noord Veluwe werd op 11 oktober 2019 de regenboogvlag in Hattem gehesen. De regenboogkleuren symboliseren onder andere diversiteit, harmonie en trots. Elke kleur draagt een eigen betekenis, rood voor leven, oranje voor genezing, geel voor zonlicht, groen voor natuur, blauw voor sereniteit en paars voor spiritualiteit.
In 2024 wisselen we de regenboogvlag in voor de intersekse progress pride vlag.
De progress vlag is ontstaan uit de wens om een inclusief symbool te creëren dat de diversiteit binnen de LHBTIQA+-gemeenschap weerspiegelt. Aanvullend voegt de progress pride vlag de blauwe, roze en witte kleuren toe. Blauw staat voor mannelijkheid, roze voor vrouwelijkheid, en wit vertegenwoordigt genderneutraliteit (geen onderscheid in mannelijk of vrouwelijk). Het representeert de verbondenheid tussen verschillende groepen. De paarse cirkel in het gele vlak staat voor intersekse (iemand ie geboren is met mannelijke en vrouwelijke kenmerken). Hiermee wordt aandacht gevraagd voor de zichtbaarheid en inclusie van intersekse personen. Hiermee staat de progress pride vlag voor iedereen. Iedereen kan zich herkennen in de vlag en daarom vinden we het in Hattem belangrijk dat we deze vlag hijsen. Het gaat tenslotte om álle inwoners van Hattem die in deze mooie stad samenleven.
HAAL GRATIS JE EIGEN VLAG OP De gemeente Hattem stelt gratis vlaggen beschikbaar voor diegene die graag de Kleurrijk Jezelf Zijn week wil ondersteunen. De vlag is tijdens openingstijden van het stadhuis op te halen, zo lang de voorraad strekt. Haal je een vlag op, dan zou het fijn zijn als je deze wilt uithangen gedurende de Kleurrijk Jezelf Zijn week van 11-17 oktober.
OKTOBER 11
Programma
Op vrijdag 11 oktober is het Coming Out Day en wordt de dag gestart met een gratis ontbijt bij Bij de Jongens. Ook wordt de Pride vlag gehesen, ter vervanging van de regenboogvlag. Wil je daarbij zijn? Stuur dan een mail naar kleurrijk@hattem.nl. In verband met een beperkt aantal plekken graag van tevoren aanmelden.
Aanvang: 9:00 uur, Bij de Jongens, Markt 9
OKTOBER 13
OKTOBER 14
OKTOBER 15
Op zondag 13 oktober is er om 10:00 in de Emmaüskerk een speciale kerkdienst rondom het thema Kleurrijk Jezelf zijn met Wim Hortensius als voorganger. Aan de dienst wordt medewerking verleend door het gitaarkwartet Kithara uit Oldebroek.
Aanvang: 10:00 uur, Emmaüskerk, Dorpsweg 27
Op maandag 14 oktober is er in de Emmaüskerk een avond rondom het thema ‘Anders in de kerk’. Er wordt een korte musicalfilm vertoond, genaamd ‘Hier ben ik’. De jonge filmmaker Jonathan van Wieren is zelf ook aanwezig bij deze ontmoetingsbijeenkomst om over zijn film te vertellen en ervaringen te delen.
Aanvang: 20:00 uur, Emmaüskerk, Dorpsweg 27
Op dinsdag 15 oktober vindt er in de kantine van v.v. Hattem een theatervoorstelling plaats van de groep Live Your Story. Zij zetten theater in om een inclusieve en empathische samenleving te creëren. In de interactieve voorstelling ‘Onze club is van iedereen’ delen vier sporters hun verhalen (gebaseerd op echte ervaringen). Thema’s die voorbij komen zijn: de cultuur van ‘een drankje na de wedstrijd’, veiligheid voor vrouwen in de sportschool, hoe spannend de kleedkamer kan zijn als je je niet voelt zoals de rest, discriminatie bij de inschrijving, het voor iedereen begrijpelijk maken van een uitleg en de vraag hoe je het nou toch voor iedereen goed kan doen. Bovenal gaat de voorstelling over wat sporten betekent en hoe we het iedereen gunnen daarin een passende plek te vinden. De voorstelling is interessant voor alle leden/ sporters, trainers, scheidsrechters, bestuursleden en vrijwilligers van (amateur) sportclubs. Deze avond wordt georganiseerd in samenwerking met de gemeente Heerde.
Aanvang: 19:30 uur, v.v. Hattem, Konijnenbergerweg 2-C
OKTOBER 16
OKTOBER 17
Op woensdag 16 oktober organiseert Muziekvereniging Ontwaakt een editie van “Het Grote Muzieklab” met het thema: ‘Muziek, de taal van ons allemaal!’. Een leuke workshopmiddag waarin kinderen van groep 4 t/m 8 van de basisschool aan de slag gaan met instrumenten en de taal van muziek. Ben jij benieuwd of het maken van muziek iets voor jou is? Dan ben je hier dus op de juiste plek! In ‘Het Grote Muzieklab’ krijg jij namelijk de kans om gratis kennis te maken met de muzikale wereld.
Aanvang: 14:00 – 16:00 uur, MFC De Marke, aanmelden via www.muziek-lab.nl
Op donderdag 17 oktober vindt er een talkshow plaats op het Stadhuis. Samen met inwoners en professionals gaan we aan de hand van 3 thema’s in gesprek, te weten discriminatie op basis van huidskleur, LHBTIQA+ en beperkingen. Op welke manier leven deze onderwerpen in Hattem, op welke manier moet hier (meer) aandacht voor komen, hoe kunnen we als samenleving toleranter worden? De talkshow wordt geleid door Duuk Fikse met als sidekick Vera Buijs, Statenlid namens Volt in het parlement van Gelderland en woonachtig in Hattem. We sluiten de Kleurrijk Jezelf Zijn week af met een hapje en een drankje na afloop van de talkshow. Aanvang: 19:30 uur, stadhuis Hattem, Markt 1
TERUGBLIK
OKTOBER 19
OKTOBER 9-29
OKTOBER 11 & 16
In de uitzending van Hattem Actueel (RTV Hattem) op zaterdag 19 oktober tussen 10:0011:00 uur wordt er met gasten teruggeblikt op de Kleurrijk Jezelf Zijn week.
DOORLOPEND
Tentoonstelling in het Stadhuis van 9 – 29 oktober, tijdens openingstijden van het Stadhuis te bezoeken. De tentoonstelling is gebaseerd op het boek Burgzorgs Blik waarin getoond wordt hoe zwarte mensen zijn afgebeeld in prentenboeken en beeldverhalen van 1900 tot nu. De plaatjes zijn vaak roerend en schitterend, maar soms ook verontrustend of schokkend, vanwege de karikaturen of het onverholen racisme.
CREATIEF
Werk mee aan een gezamenlijk schilderij. Iedereen kan meedoen door een vakje in te kleuren onder begeleiding van een kunstenaar. Dit kan op twee momenten: Woensdag 16 oktober tussen 10:00 uur – 12:00 uur in de Albert Heijn in Hattem en tussen 13:30 uur en 15:30 uur in De Marke
COLOFON
Deze special in het kader van de Kleurrijk Jezelf Zijn week is een samenwerking van de gemeente Hattem en de Hattemer.
Aan deze uitgave werkten mee: Willem Gunneman, Corinda van der Worp, Wytske Verschoor, Angela van Erven, Gonny van Duinen, Diesign Loods- Robert Bosch, Made From Sketch - Irene From-Bakker.
Opmaak: Creative Brand
Eindredactie: Wytske Verschoor (gemeente Hattem) & Angela van Erven (de Hattemer) Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen.
GRENZEN VALLEN WEG IN NEDERLANDS BAKKERIJMUSEUM
TRADITIE
Zij aan zij werken Zübeyde Örs en Martijn Rodenburg in het kleine bakkerijtje van het Nederlands Bakkerijmuseum. Het water loopt je in de mond bij het zien van het verse brood dat vakkundig wordt uitgerold op de werkbladen. Helemaal wanneer de heerlijkste geuren je tegemoet komen uit de ovens van het museum. Eén keer in de week wordt er een nachtje doorgebuffeld door de bakkers van het Bakkerijmuseum om Hattemers en andere fijnproevers te voorzien van ambachtelijk brood. Op vrijdag worden de voorbereidingen getroffen, voordat de bakkers Fred en Martijn in de late uurtjes en vroege ochtend aan de slag gaan. Ondertussen gaan het werk en de museumvoorstellingen gewoon door. De hulp van Zübeyde is bij het bakken van groot belang. Het wekelijkse bakken van versgebakken brood is ontstaan om in coronatijd het museum door extra inkomsten in stand te houden. Inmiddels een succesvolle traditie die in de smaak valt bij veel Hattemers. Iedere zaterdag gaat om 7.15 uur de deur van het bakwinkeltje van het slot en liggen de rekken vol versgebakken brood uit eigen bakkerij. Binnen no-time vliegen deze als warme broodjes over de toonbank.
INTEGRATIE
Zübeyde woont bijna twee jaar in Hattem. Samen met haar man Yakup
VAN DE REDACTIE
Een Kleurrijk Jezelf Zijn special maken; die opdracht was helder. Hoe kunnen we dit thema goed en met respect voor een ieders standpunten onder de aandacht van de Hattemers brengen?
Vele momenten van sparren, ideeën en suggesties volgden. De uitvoering in de praktijk brengen bleek toch lastiger dan vooraf gedacht. Het blijkt nog altijd een gevoelig onderwerp waarvoor mensen het moeilijk vinden om zichzelf bloot te geven.
en twee kinderen van 14 en 11 jaar moesten zij vanwege politieke omstandigheden uit Turkije vluchtenvluchten, alles wat vertrouwd was achterlaten en een nieuwe toekomst opbouwen in Nederland. “Ik hou van Hattem”, vertelt Zübeyde terwijl ze ondertussen de laatste hand legt aan een bakplaat met koekjes voordat deze de oven in gaat. “Het is een kleine rustige stad met aardige mensen.”
De tegenstelling met haar geboortestad Istanbul had niet groter kunnen zijn. Zübeyde merkt dat ze in Hattem wordt geaccepteerd zoals ze is. Het feit dat ze een hoofddoek draagt, wordt door haar medestadsbewoners niet als vreemd gezien, zo ervaart ze in het dagelijkse leven.
Het gezin Örs is gelukkig in Hattem en werkt er hard aan om een nieuw bestaan op te bouwen. Dat doen zij met de hulp van VluchtelingenContact Hattem (VCH).
PASSIE
Met een passie voor bakken stapte ze samen met haar maatschappelijke begeleiders van VCH binnen bij het Bakkerijmuseum of ze vrijwilligerswerk mocht komen doen. Om haar integratie te bevorderen en omdat ze zelf een uitstekende bakster is.
“Het Bakkerijmuseum is een leuke en nostalgische plaats om te bakken. Ik ben blij dat ik hier aan de slag kan op de vrijdag. Ik werk hier samen met
Tijdens de interviews en het werken aan deze special kwamen ontroerende, mooie, lastige en boeiende verhalen naar boven. Daarom dank aan iedereen die heeft meegewerkt aan deze special! Dank voor het vertrouwen en het verhaal dat jullie wilden delen, de raad en de tips. We hopen dat deze special eraan mag bijdragen dat door het delen van verhalen blijkt dat iedereen van waarde is binnen onze Hattemse samenleving. Dat de dialoog op gang wordt gebracht, hokjes en vakjes verdwijnen. Samen maken we Hattem mooier!!
leuke collega’s en merk dat mijn Nederlandse taal met sprongen vooruit gaat”, aldus een enthousiaste Zübeyde.
Bakker Martijn geeft aan erg blij te zijn met de hulp van zijn Turkse collega. “Het is knap dat ze, ondanks dat ze geen bakkersachtergrond heeft, in het half jaar dat ze hier nu werkt al zelfstandig meedraait. Zübeyde neemt ons werk uit handen zodat wij tijd over hebben voor andere werkzaamheden. We praten, op haar verzoek, alléén Nederlands met elkaar. Ik blijf me verbazen hoe snel ze zich onze taal eigen maakt. Zij leert van ons, maar wij leren ook van haar terwijl we elkaar kennis laten maken met banket uit onze verschillende culturen.”
TOEKOMST
Zo krijgt in de kleine bakkerij van het Nederlands Bakkerijmuseum een koud, abstract actueel thema een warm menselijk gezicht. Samen bakken en samen praten opent wederzijds de ogen. “Je doet wat voor elkaar en krijgt er ook veel voor terug”, aldus directeur Fred Voskuil van het Bakkerijmuseum.
De toekomst in Hattem ziet Zübeyde vol vertrouwen tegemoet. Haar streven is om de Nederlandse taal goed te leren spreken. Dan hoopt ze aan het werk te kunnen in haar oude vakgebied op het gebied van economie of bij een overheidsinstantie.
BIBLIOTHEEK
Tijdens de Kleurrijk Jezelf Zijn week heeft de bibliotheek een speciale thematafel ingericht. Hier vind je een gevarieerde selectie boeken over onderwerpen zoals authenticiteit, genderneutraliteit, inclusie en diversiteit. Er zijn zowel kinderboeken als boeken voor volwassenen beschikbaar, allemaal gericht op het thema Kleurrijk Jezelf Zijn.
INGREDIËNTEN
✓ 400 gram Zeeuwse bloem
✓ 20 gram speculaaskruiden
✓ 6 gram bakpoeder
✓ 200 gram roomboter
✓ 115 gram donkere basterdsuiker
✓ 110 gram witte basterdsuiker
✓ 25 gram karnemelk
✓ 50 gram koekkruimels
✓ 5 gram zout
✓ 25 gram ei (half-geklopt ei)
WERKWIJZE
OUD HOLLANDSE SPECULAAS NEDERLANDS BAKKERIJMUSEUM HATTEM
Karnemelk, eieren, koekkruimels en zout in een schaal weken.
∙ Roomboter op kamertemperatuur gladdraaien. Donkere en witte basterdsuiker en het mengsel van karnemelk, eieren, koekkruimels en zout toevoegen.
Goed mengen tot er een gladde massa ontstaat.
Hierna de bloem zeven en samen met bakpoeder en speculaaskruiden toevoegen.
Alles kneden tot de ingrediënten een egaal deeg vormen.
Vervolgens het deeg 24 uur in de koelkast laten rusten.
DE SPECIALITEIT VAN ZÜBEYDE
Recept Recept
Baklava is een bekend dessert uit Turkije. Het is onmisbaar in de Turkse cultuur. In Nederland breng je bloemen als je op visite gaat. In Turkije is baklava het beste dat je kunt meenemen als cadeau. Turken vieren feestdagen met baklava. Een andere specialiteit van Zübeyde is het speciale Turkse brood dat ze onlangs in het Bakkerijmuseum maakte en waarmee ze op de foto staat. Een traditie meegenomen in het hart uit haar land van herkomst.
INGREDIËNTEN
✓ 15 baklava filodeeg bladen
✓ 200 gram boter
✓ 100 gram pistachenoten
✓ 220 gram walnoten
WERKWIJZE
✓ 400 ml. water
✓ 400 gram suiker
✓ 4 druppels citroensap
Begin met siroop te maken. Kook water met suiker erin. Al roerend laat je de suiker smelten. Als het water begint te koken, doe dan 4 druppels citroensap erin. Siroop 15 minuten zachtjes koken totdat deze dik wordt. Laat siroop afkoelen.
Hak de walnoten en pistachenoten fijn in de keukenmachine.
Smelt de boter in een pan. Verwijder het schuim wat daarop staat. Snij de 15 filodeeg bladen in tweeën. Nu heb je 30 vellen. Snij eventueel de vellen filodeeg zodat ze precies in de ovenschaal passen.
Smeer de gesmolten boter op de bodem van de ovenschaal. Leg de 2 vellen erin en bestrijk met gesmolten boter. En herhaal het totdat je 18 vellen hebt liggen in de ovenschaal. Bestrooi het 18de vel filodeeg met walnoten. Daarna doe je nog 2 deeg vellen erop. Bestrijk met boter. En herhaal dit tot er 12 vellen filodeeg in liggen. Smeer geen boter op het bovenste vel.
Snij nu de baklava in stukken. Het kan in ruitjes vorm of gewoon vierkantjes. Gooi de resterende gesmolten boter op de baklava. Bak de baklava ongeveer 50 minuten in voorverwarmde oven op 180C graden. Haal baklava uit de oven en laat die 10 minuten rusten. Giet de lauwe suikersiroop over de gebakken baklava. Verdeel de siroop gelijkmatig op de baklava tot het bovenste velletje helemaal bedekt is. Laat de baklava de siroop absorberen op het aanrecht. Garneer de baklava met pistachenoten.
TIPS VAN ZÜBEYDE:
Dompel de nootjes eerst even in de siroop en rol het deeg heel dun uit.
MARNIX EN ERWIN STAAN VOOR EEN INCLUSIEF HATTEM
Marnix Jansen-de Weerd en Erwin Kwakkel zijn beiden actief binnen diverse commissies. Marnix namens de VVD en Erwin (tevens raadslid) namens D66. Beiden staan voor diversiteit. Voor een stad die geen onderscheid maakt op basis van kleur, geloof, seksuele voor keur of een beperking. Een stad waar iedereen gelijk is en met open armen wordt ontvangen. Wat begon met een ingekomen stuk op de gemeentelijke agenda wordt inmiddels breed gedragen.
“In het stuk viel het ons op dat er op de Noord-Veluwe nog heel wat stappen zijn te zetten”, vertelt Erwin. “ Zeker wanneer het om acceptatie gaat. Blijkbaar hadden we allebei dezelfde vragen. We zijn in gesprek gegaan met de wethouder, Koen Castelein, en een gemeenteambtenaar. Vervolgens haakten de raad en het College van Burgemeester en Wethouders aan.” “Wij hebben vooral aandacht gevraagd voor de LHBTIQA+ doelgroep: lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender, intersekse, queer, aseksueel en overig niet specifiek genoemd”, vervolgt Marnix. “In gesprekken met de doelgroep en betrokkenen bleek al vrij snel dat er ook in Hattem nog veel te winnen is. Vaak gaat het om kleine dingen van grote betekenis. Denk aan het uithangen van de regenboogvlag, het symbool van acceptatie. We leven in een land waarin we graag mensen in hokjes plaatsen. Bewust of onbewust veroordelen we bepaalde groepen in de samenleving. Ik vind oprecht dat iedereen zichzelf kan en mag zijn. Altijd en overal. Het maakt niet uit hoe je eruit ziet, wat je bent,
wat je voelt, wat voor geloof je aanhangt of waar je op valt. Daar willen wij ons, ook vanuit de politiek voor
Marnix: “Ik ben open opgevoed. Als ik ooit kinderen krijg dan is dat ook wat ik ze mee wil geven. Een opvoeding met oog, hart en begrip voor anderen. Niet iedereen denkt echter zo. Ik hoop dat het een kwestie van tijd is. Het is tijd om het beeld, wat landelijk speelt, te doorbreken.” Marnix en Erwin stonden samen aan de vooravond van de komst van de expositie ‘Over Geloof & Liefde’ in het gemeentehuis. Een idee dat actief door de gemeen te werd opgepakt. Een bijzondere tentoonstelling rond diversiteit, veelkleurigheid, geloof en homo seksualiteit, Een uitnodiging om in gesprek te gaan.
Erwin: “De eerste stap is be wustwording. Evenals het drin ken van een kop koffie of het schudden van een hand. Geïn teresseerd zijn in de ander en oprecht luisteren is de tweede.
Een hoop letters, maar waar staan ze nu precies voor?
‘Homo’ is nog steeds een scheldwoord aan de zijlijn. Dat kan niet. Nooit! Ook het feit dat mensen zogenaamd uit de kast moeten komen, omdat ze op mannen of vrouwen vallen, of op beiden, past niet in een samenleving waarin iedereen gelijk is. Dat is waar alles mee begint. Iedereen kan en mag zichzelf te zijn. Dat is zelfs in de grondwet vastgelegd. In de praktijk is het anders. Vandaar de aandacht. Niet alleen deze week, maar hopelijk iedere dag. Tot de dag dat het vanzelfsprekend is.”
Samen met de gemeenteraad en het College van Burgemeester en Wethouders blijven Marnix en Erwin zich volop inzetten voor een divers Hattem. Niet alleen tijdens de ‘Kleurrijk Jezelf zijn’ week maar elke dag. “Meer bewustwording creëren we alleen door in gesprek te blijven en door niet de verschillen, maar de overeenkomsten te benadrukken. Geef elkaar de ruimte, accepteer de ander onvoorwaardelijk en omarm wat op je pad komt. Samen maken we de wereld mooier en inclusiever. Als gemeente, maar bovenal als
staat voor lesbisch, vrouwen die zich tot vrouwen aangetrokken voelen
staat voor homoseksueel, mannen die zich tot mannen aangetrokken voelen
staat voor biseksueel, iemand die zich aangetrokken voelt tot meer dan één geslacht of gender
staat voor transgender, iemand die zich niet thuis voelt bij het geslacht dat op hun geboorteakte staat staat voor intersekse, iemand die geboren is met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken
MIJN KLASGENOOTJE EN DE REGENBOOGVLAG
Mijn moeder vertelde regelmatig dezelfde anekdote over hem. Het was op de dag van het jaarlijkse schoolreisje. Van tevoren was te kennen gegeven dat de kinderen niet teveel snoep mee mochten nemen. Eén rolletje maximaal.
Maar hij kwam die ochtend op school met een koffertje en hij viel. Het koffertje sprong open en daar lagen de tientallen lolly’s, spekkies, dropsleutels en trekdroppen op de grond. En daar waren ook meteen de grijpgrage kinderhandjes die allemaal iets van al dat zoets te pakken probeerden te krijgen.
PLAYBACKSHOW Ik vond het maar een tragisch verhaal en ik kon het me zelf niet meer herinneren, maar nam me bij verschillende reünies voor om hem ernaar te vragen. Maar toch deed ik dat niet.
Net zomin als ik ernaar vroeg hoe het voor hem was in die tijd, in onze klas. Als er meidenpakkertje gedaan werd (een bizar spel eigenlijk, maar goed) waarbij dus de jongens de meiden moesten pakken, hoorde hij bij de meiden. Hij was gek op Madonna en deed haar na bij de playbackshow.
Toen ik later hoorde dat hij een vriend had, was ik toch verrast. Hoe bleu was ik als kind. Ik had daar gewoon nooit over nagedacht, dat hij homo was. En misschien was dat ook wel prima, maar ik vroeg me met terugwerkende kracht wel af of hij het zwaar had op die basisschool in Hattem. Zeker ook omdat ik ondertussen van meerdere homo’s en lesbiennes in mijn vriendenkring hoorde hoe dramatisch hun jeugd was.
ZALVENDE WOORDEN
Een jaar of wat geleden kwam hij weer in mijn gedachten, toen ik in Dit is de Dag een discussie over de regenboogvlag leidde. Hilbrand Polman, homo en journalist bij het Dagblad van het Noorden betoogde in de uitzending dat de overheid moet stoppen met het hijsen van de regenboogvlag.
“Dat is veel te algemeen en je bereikt er vooral mensen mee die homoacceptatie toch al hoog in het vaandel hebben staan. Het is gewoon preken voor eigen parochie. Mensen die een hekel hebben aan homo’s, hebben geen boodschap aan zalvende woorden over diversiteit en inclusiviteit”, aldus Polman.
Tegenover hem stonden de Haagse wethouder Bert van Alphen en televisiemaker Sipke Jan Bousema. Allebei homo en fervent voorstander van de vlag, omdat volgens hen de overheid hiermee zegt dat je als homo welkom bent en je veilig mag voelen. En dat is in deze tijd nog hard nodig.
TROTS
Zoals zo vaak bij discussies vond ik dat beide partijen een beetje gelijk hadden. Ze hadden bovendien ook allemaal recht van spreken. En opeens dacht ik weer aan hem. Aan mijn klasgenoot op de basisschool. We zijn verbonden via Facebook en ik zag kort na de betreffende radio-uitzending een bericht van hem dat me raakte.
Hij had het Veluwse stadje van zijn jeugd achter zich gelaten en is naar Amsterdam gegaan. Zijn familie woont er nog wel. En zo kwam hij erachter dat zowel op het stadhuis als op de grote kerk ernaast, de regenboogvlag wapperde. Hij schreef erover: “Toen mijn moeder me dit appte, emotioneerde dit nieuws me meer dan ik verwacht had. Trots op mijn stadje!”
En opeens wist ik het, voor één persoon heeft deze vlag al veel betekend. Is dat niet al genoeg? Ik ben er dus wel uit, hijsen die vlag, al was het alleen maar voor mijn lieve klasgenoot, die inmiddels, misschien wel mede door die vlag, weer in Hattem woont.
Margje Fikse
staat voor queer of questioning, queer is iemand die zich niet wil identificeren met een vaststaande gender- of seksuele oriëntatie. Questioning betekent dat iemand nog twijfelt over de seksuele oriëntatie.
staat voor aseksueel of aromantiek. Aseksueel is iemand die geen seksuele aantrekking voelt tot andere mensen. Aromantiek is iemand die geen romantische aantrekkingskracht voelt tot andere personen.
staat voor andere vormen van seksuele oriëntatie en genderidentiteit.
Daarnaast bestaan ook nog de vormen heteroseksueel (iemand die zich aangetrokken voelt tot personen van een ander geslacht) en cisgender (iemand bij wie de genderidentiteit overeenkomt met het geboortegeslacht). Tot slot bestaat er ook non-binair en dat is iemand die zich niet thuis voelt in het mannelijke of vrouwelijke gender.
Marnix
Erwin
Anniek en Marleen:
“JE MAG ZIJN WIE JE BENT. ALTIJD EN OVERAL.”
Het is een bijzondere ontmoeting. Tafeltennisser Anniek van ’t Holt en Burgemeester Marleen Sanderse. Beiden staan symbool voor topsport. Waar Marleen Sanderse in 2008 deelnam aan de Paralympics staat Anniek aan de vooravond van haar eerste spelen. Een verhaal over kansen en dromen. Over wilskracht en doorzetten. Gaan voor een stip op de horizon. Op school, op je werk, in de sport en in je zijn.
Door de week is Anniek op Papendal. Het trainingscentrum van het NOC NSF, even buiten Arnhem. “Ik heb daar een eigen kamer en naast school is er alle ruimte om te trainen. Mijn doel is mijn spel en systeem te verbeteren en internationaal te spelen. Niet alleen tijdens de trainingen, maar ook tijdens workshops over mentale gezondheid en voeding. Het één kan niet zonder het ander. Tafeltennis is echt een mentale sport. Je moet leren omgaan met het verliezen. Niet blijven hangen, maar denken aan het volgende punt. Als ik niet scoor kan ik dat alleen mezelf verwijten.”
MELDPUNT DISCRIMINATIE.NL
In de Nederlandse grondwet staat dat iedereen in Nederland het recht heeft op gelijke behandeling. Word je ongelijk behandeld? Meld dit dan bij het Landelijk punt discriminatiezaken.
WAT IS DISCRIMINATIE?
Discriminatie is het ongelijk behandelen van mensen om bepaalde kenmerken. Mensen kunnen gediscrimineerd worden op allerlei gronden. Zoals leeftijd, sekse, seksuele geaardheid, nationaliteit, handicap, chronische ziekte, godsdienst of levensovertuiging.
ANTIDISCRIMINATIEBUREAUS
In Nederland bestaat een uitgebreid netwerk van antidiscriminatiebureaus die samen verenigd zijn op discriminatie.nl. Het meldpunt behandelt klachten en geeft voorlichting en advies over lokaal beleid. Ook registreert het bureau meldingen van ongelijke behandeling. Het melden van discriminatie is belangrijk, want alleen dan kunnen we er iets tegen doen.
MELDPUNT DISCRIMINATIE.NL
Wil je een klachten melden? Of heb je vragen? Je kunt elke werkdag tussen 09.00 en 17.00 uur bellen naar 0800 - 0880. Als je buiten werktijden belt, kun je een voicemail inspreken. Dan word je de volgende werkdag teruggebeld.
Marleen is 48 lentes, Anniek 17.
“Door vaker wedstrijden te spelen leer je jezelf steeds beter kennen. Ontdek je waar je zwaktes liggen en je sterke punten. Beiden zijn bepalend voor een goed evenwicht.”
Marleen
“Bij aangepast sporten speelt er nog iets anders. Het is niet voor 100% vanzelfsprekend. Er is minder aandacht voor sporters met een beperking terwijl ook die op hoog niveau presteren. Hetzelfde geldt voor vrouwen. Sport en beweging hoort bij ieders leven ongeacht wie of wat je bent. Mentaal is ook het accepteren van je beperking belangrijk. Hoe ga je er mee om zonder ongevraagd uitleg te moeten geven.”
“Ik heb geleerd om er mee om te gaan” vervolgt Anniek. Vroeger had ik er meer last van. Mijn ouders waren fantastisch en in mijn omgeving accepteerde iedereen mij zoals ik ben. Op school had ik geen problemen met sporten. Dat is best iets van ‘geluk’. Ik realiseer me dat het niet vanzelfsprekend is en dat de wereld soms keihard oordeelt. Onterecht. Niemand is meer of minder. Op vakantie krijg ik vaak vragen over mijn beperking wat nooit went, omdat niemand graag apart behandeld wil worden. Soms kijk ik terug naar starende mensen om hen bewust te maken van hun gedrag.”
Marleen knikt. “Wij zaten met vijf man in een bootje: vier roeiers en een stuurman. Ook wij hebben aandacht gehad voor het mentale aspect. Focus houden en samen werken als team. De stuurman is degene die alles overziet. Als roei er voel je waar de andere boten zijn zonder ze te zien. Naast tech niek gaat het bij alle sporten om mentale kracht en hoe je daar mee omgaat. Het lezen van de tegen stander.”
Marleen: “Op scholen benadruk ik vrijheid en inclusiviteit zodat kinderen zichzelf mogen zijn; sociale media verhogen druk naar perfectie, maar zelf accepteer ik wie ik ben zonder andermans oordeel belangrijk te vinden. Inclusiviteit vraagt veerkracht van groepen zodat iedereen echt mee kan doen. Dat je zijn mag wie je bent. Altijd en op ieder moment.” Samen spelen en sporten en bovenal leven. Een inclusieve samenleving. Een droom? Allesbehalve. Anniek, Marleen en alle andere mooie mensen in jouw en mijn omgeving zijn het levende bewijs. Het kan! Doe je mee?
Marleen verloor haar rechterbeen op 27-jarige leeftijd na een amputatie als gevolg van een kwaadaardige tumor in haar heup. Bij Anniek staat in één van haar benen zowel de kop als de kom anders waardoor, ondanks enkele medische ingrepen, sinds haar geboorte één been scheef staat. Bij beiden staat het niet in de weg om hun doelen te bereiken op zowel olympisch als maatschappelijk niveau. Allebei staan ze midden in de samenleving.
Van voorbij
Zijn wie mag dat nog of weer in deze tijd die vraagt zich af of hij is zij of zij een hij of
Dat het zijn niet mag omdat het is anders dan normaal en anders zijn niet was en
Is gepast zo wordt gezegd door wie het zelf niet is of was en dus iets is wat niet
Bestaat als komend uit een een andere kast of straat die laat geen ruimte meer
Voor terugkeer naar de oude staat of overstap naar een verandering
Van inzicht in hoe het is en was gesteld met zij of hij en het in deze tijd
Als kijkend naar een felle woordenstrijd vooral toch van
Voorbij
Hans Lambrechts
Anniek
HATTEM THE PLACE TO BE
“Hattem is good place to be”, vertelt Cordelia Okoli terwijl ze de vakken bij de Albert Heijn in Hattem netjes vult met allerhande levensmiddelen. Wat de toekomst zal brengen is nog een groot vraagteken voor Cordelia en haar dertienjarige dochter. Wat wel duidelijk is dat ze zich veilig voelen in Hattem.
“ZELF JE EIGEN GELUK VINDEN” Gerben
“Hattem is een stadje dat zoveel te bieden heeft”, vertelt Gerben Eilander. Als oudste zoon in een gezin van drie zonen en een dochter groeide hij met gemengde gevoelens op in het Hanzestadje. Lange tijd voelde hij zich anders dan anderen, niet geaccepteerd om wie hij is en graag wil zijn.
VLEUGELS
“Het werd tijd om de vleugels uit te spreiden en te leren om mijn eigen boontjes te doppen. In Hattem blijven betekende op anderen blijven leunen.”
Na 12 jaar gewoond te hebben in Amsterdam en met een bak aan levenservaring rijker kwam de heimwee naar Hattem. Het verlangen naar meer rust in het leven, dichter bij familie zijn.
“De laatste jaren in het drukke Amsterdam merkte ik dat ik overal achteraan hobbelde. Ik ontdekte dat ik zelf mijn eigen geluk moest vinden. In Hattem kan ik zelf meer het ritme van het leven bepalen, rust vinden. In Amsterdam was er altijd de onrust omdat er altijd wel iets te doen is. Dan komt ook het gevoel dat je ook iets moet doen. Je kunt altijd wel de hort op zijn, maar het geluk zul je echt in jezelf moeten vinden. Dat is voor mij makkelijker in een rustiger omgeving. Dan geef je jezelf ook makkelijker over aan de rust.”
RUST
Inmiddels woont Gerben ruim een jaar weer in Hattem. En dat bevalt goed. “Op het moment dat ik de reuring op wil zoeken, kan dat. Het is veel lastiger om vanuit de reuring de rust op te zoeken. Hattem biedt rust in de hectiek naast de dagelijkse werkzaamheden. Het geluk dat ik eerst niet in Hattem kon vinden, heb ik nu wel gevonden. De stad en de omgeving hebben zoveel te bieden.”
Dat Gerben zich thuis voelt in Hattem heeft ook alles te maken met de veranderde mentaliteit van de Hattemers. Niet alleen hijzelf,
maar ook in Hattem bleek er veel veranderd. In Amsterdam kwam ook zijn creatieve kant naar boven, zijn voorliefde voor zingen en theater. Zijn optredens als drag Queen Carry Sleehak oogsten altijd veel lof. Op 2 november zal Gerben zijn kunsten vertonen als Carry Sleehak met een liedjesprogramma tijdens Heisa in Hattem.
SPANNEND
Of het spannend is om op te treden in Hattem als Carry antwoordt Gerben bevestigend. ”Voor een deel van het publiek zou het misschien wel de eerste keer kunnen zijn dat ze überhaupt een drag Queen zien. Maar ik verwacht vooral dat er mensen komen die nieuwsgierig zijn en mijn verhaal willen horen. Want uiteindelijk is Carry’s verhaal mijn verhaal. Hier en daar misschien wat aangedikt of opgeleukt of gedramatiseerd, maar in de kern altijd mijn eigen verhaal.”
Gerben geniet er altijd enorm van om in de huid van zijn alter ego te kruipen. ”Ik zou daar in mijn geval ook als een vuilnisman of een stadsomroeper kunnen staan, maar die karakters liggen veel verder van mij af. Het omkleden of transformeren van Gerben naar Carry voelt nog altijd als de verkleedpartijtjes bij oma, met haar regenkapje op en haar hakken aan. Ik mag dan weer een beetje kind zijn. Maar er zit een diepere laag onder. Vanuit mijn alter ego kan ik vaak net even op een andere manier reageren op mensen en situaties. Ik kan dingen benoemen die ik als Gerben voor me houd. Ik kom met grappen weg die ik als mezelf niet snel zal maken. Eigenlijk laat ik via Carry een deel van mezelf zien dat ik normaal gesproken wat meer verborgen houdt. In zekere zin is Carry ook een vorm van therapie, zou je kunnen zeggen. En ik denk dat Carry meer publiek trekt dan Gerben, waardoor ik mijn verhaal met meer mensen kan delen.”
ONTWIKKELING
Als eerste gemeente op Noord-Veluwe maakte het Hanzestadje een statement door in 2019 de regenboogvlag te hijsen.
Dit was voor Gerben een teken dat er in Hattem echt wat was veranderd. Vol trots mocht Gerben deze vlag vorig jaar tijdens Coming out day zelf ophangen bij het gemeentehuis.
“Vroeger had ik in Hattem - dat toch meer het karakter heeft van: “Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg” - het gevoel dat ik er alleen voor stond, omdat ik dacht dat ik de enige was die anders was. Door de jaren heen is er in Hattem veel meer ruimte ontstaan voor individuele ontwikkeling en ruimte om niet alleen maar binnen de lijntjes te kleuren en de gebaande paden te bewandelen. Dat maakte voor mij de drempel een stuk lager om terug te keren naar Hattem. En wellicht is die ruimte er altijd wel geweest, maar die ruimte moest ik ook in mezelf zien te vinden. Ik ben met open armen ontvangen. Ik voel mij thuis in Hattem op een nieuwe manier. Ik voel dat ik mag zijn wie ik ben. Ik ben niet terug gegaan naar wat ooit was. Dat bestaat niet meer. Dat is de grote winst van de afgelopen jaren. Dat ik een grote jongen kon worden en mezelf mocht ontwikkelen, maar ook dat de omgeving in Hattem een stukje opener en coulanter is geworden.
SAMEN
Gerben is dan ook blij dat in Hattem de Kleurrijk Jezelf zijn week wordt georganiseerd. “Ik zie in zijn algemeenheid dat in Nederland de tolerantie van minderheden op allerlei vlakken onder druk staat. Zichtbaarheid is dan het allerbelangrijkste. Wij gaan niet meer terug de kast in of terug naar het land waar we vandaan komen. Wij hebben met elkaar te maken. Ik zie het meer als verrijking dat je opener en zichtbaarder bent. We kunnen samen zoveel leren van elkaar.”
Cordelia komt oorspronkelijk uit Nigeria. Haar droom om arts te worden bleek lastig in haar vaderland. Vandaar dat ze vertrok naar de Oekraïne om medicijnen te studeren. Met het felbegeerde diploma op zak was Cordelia zich aan het oriënteren op een specialisatie toen de oorlog uitbrak. Met gevaar voor eigen leven werd samen met haar dochter ruim twee jaar geleden de tocht naar Nederland gemaakt. Inmiddels voelen moeder en dochter zich thuis in Hattem waar het vreedzaam en fijn wonen is. In het Engels geeft ze aan dat Hattem een kleine leuke stad is. “Het is fijn om te werken bij de Albert Heijn. Het is dichtbij huis. Mijn dochter is begonnen op school bij De Vlonder. Inmiddels zit ze in de tweede klas op het CCC in Zwolle. Ik ben erg trots op haar. In de toekomst wil ik graag mijn carrière als dokter weer voortzetten. Daarvoor moet ik eerst de taal goed leren. Dat gaat met vallen en opstaan. De Nederlandse taal is moeilijk. Mijn werk bij de Albert Heijn helpt mij goed om de taal onder de knie te krijgen. Of wij kunnen blijven in Hattem, dat is nog onzeker. Als het aan mij ligt blijf
COC Zwolle komt op voor de belangen van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, trans- en intersekse personen (lhbti+).
De vereniging zet zich in voor gelijke rechten, emancipatie en sociale acceptatie van lhbti+ in onze regio. COC Zwolle streeft naar een samenleving waar mensen zich tot hun volle potentieel kunnen ontwikkelen, ongeacht hun seksuele oriëntatie, genderidentiteit of -expressie en geslachtskenmerken. En ongeacht religieuze achtergrond of keuze.
Voor LHBTIQA+ inwoners van Hattem is het COC Zwolle dé aangewezen plek voor ontmoeting. Het COC Zwolle stimuleert en faciliteert ontmoetingen en activiteiten die in lijn zijn met de doelstelling dat iedereen zichzelf kan, mag en durft te zijn.
Zo organiseren zij bijeenkomsten voor lhbti+ jongeren tot 18 jaar (Jong & Out), transgenders (Club-T), ouderen, biculturele lhbti+ (Respect2Love) en lhbti+ met een beperking (Café Oké). Daarnaast organiseren ze spreekuren voor lhbti+ vluchtelingen (Connected).
Ook staat er geregeld een gezellige borrel of een swingend dansfeest op de agenda. En de jaarlijkse kerstbingo is legendarisch! Lesbo, homo, bi, transgender, hetero of anders? Je bent van harte welkom!
COC Zwolle
Dokter van Deenweg 108-116
Unit 3.40
8025 BK ZWOLLE
E-mail: info@coczwolle.nl
Website: coczwolle.nl
Cordelia
LIEFDE STAAT AAN DE BASIS VAN INCLUSIVITEIT
De stap die Joëll Brink zette in een overvolle kerk verdient respect. Vreemd eigenlijk in een land waar iedereen zichzelf moet kunnen zijn. Wie anders is of niet voldoet aan het algemene beeld moet verantwoording afleggen, terwijl we uiteindelijk allemaal mens zijn. Joëll koos voor de meest kwetsbare weg. Een weg die hem tegen alle verwachtingen in goeds en liefde bracht. Hoe moeilijk de eerste
Joëll
kwam het heel dichtbij. Alsof ik mezelf vond. De dag dat ik het mijn ouders vertelde, in 2019, was spannend. Ik kende genoeg verhalen van mensen om mij heen waarvan de omgeving het niet begreep, of de moeite wilde nemen om het te begrijpen. Het concept man en vrouw past niet bij mij. Evenals het lichaam waar ik in geboren ben. Een nieuwe naam, in transitie gaan, het zijn allemaal stappen die mij dichter bij wie ik ben hebben gebracht.
Almatine
is de weg van elkaar leren kennen. De weg van kwetsbaarheid, eerlijkheid en openheid in gesprekken. Wij zijn geneigd om de ander op afstand te houden en te oordelen. Niet voor elkaar open staan maakt oordelen eenvoudiger. Dan hoef je niet lief te hebben en kun je de ander weg- of in een hokje stoppen.”
TENTOONSTELLING BURGZORGS BLIK IN STADHUIS VAN HATTEM
Rondom de Kleurrijk Jezelf Zijn week is van 9 t/m 29 oktober in het stadshuis van Hattem de tentoonstelling Burgzorg’s Blik te zien. Ricardo Burgzorg verzamelt kinderboeken en prentenboeken waarin zwarte mensen afgebeeld zijn, van 1910 tot nu. De fascinerende verzameling is bij elkaar gebracht in het boek ‘Burgzorg’s Blik’. In dit boek is te zien hoe de karikaturen van zwarte mensen steeds opnieuw gebruikt worden en pas zeer recent verdwijnen. Voor Ricardo vormt het een ‘bewijs’ hoe de beeldvorming over mensen van kleur tot stand kwam. Generaties die zijn grootgebracht zonder televisie en internet hadden alleen deze beelden. Het kan niet anders dan dat hun kijk op mensen van kleur heeft beïnvloed. De beelden zijn vaak wonderschoon, soms komisch en een lust voor het oog maar soms ook verontrustend of schokkend, vanwege de karikaturen of het onverholen racisme.
Deze tentoonstelling is tot stand gekomen in een samenwerking tussen Artikel 1 NOG, Etty Hillesum Stichting Deventer, SamenVrij!Deventer en Ricardo Burgzorg.
De tentoonstelling rondom het boek Burgzorg’s Blik is een enerverende, leerzame en kleurrijke confrontatie en is te zien in de hal van het stadshuis van Hattem van 9 -29 oktober 2024.
“Natuurlijk krijg ik te maken met negatieve reacties van mensen die het niet begrijpen”, vertelt Joëll. “Het is hoe je er zelf in staat. Gelukkig zijn de meeste reacties positief. Ik mag zijn wie ik ben en dat voelt goed.” Als transgender maakte Joëll de keus om van geslacht te veranderen. “Daarnaast ben ik biseksueel. Ik val dus op zowel mannen als vrouwen. Het heeft jarenlang mijn leven beheerst. Ik voelde me een vreemdeling in mijn eigen lichaam en kampte met een jarenlange depressie. Het waarom begreep ik niet. Toen ik een jongen ontmoette die ook transgender was
Eindelijk kan en mag ik mezelf zijn. Vol zelfvertrouwen.”
Almatine Leene luistert aandachtig. Als predikant van de Open Poort, de gemeente waar Joëll nog altijd lid van is, staat ze voor een open kerk voor iedereen. “Vanuit de bijbel gezien vind ik diversiteit een geschenk. Het is iets wat God in de schepping heeft gelegd en wat ieder mens uniek maakt. Het maakt dat we er allemaal voor elkaar kunnen zijn. Als we allemaal op elkaar hadden geleken was het er niet leuker op geworden. Diversiteit mag je vieren. Tegelijkertijd is het ook ingewikkeld, want het maakt ook dat we elkaar niet altijd begrijpen. Dat zorgt voor wrijving. De weg om wel bij ‘het vieren’ uit te komen
Ook Herman is lid van dezelfde kerk. “Ik val op mannen en draag graag make-up. Daar ben ik meer dan eens keihard mee geconfronteerd. Zowel op straat als tijdens mijn werk. Het is mooi om te horen hoe Joëll zijn verhaal deelt en staat voor wie hij is. Gesprekken zijn soms lastig, maar meer dan nodig. Oordelen en veroordelen is helaas nog altijd aan de orde van de dag.”
Almatine: “Zoek elkaar op en ga het gesprek aan. Zoek de verbinding: Ik wil je begrijpen en van je leren. Het is wederzijds. Echt contact vraagt om respect voor de ander. Oprecht geïnteresseerd zijn en zonder oordeel. Niet tegenover elkaar staan, maar naast elkaar.” Joëll en Herman knikken. Liefde staat niet enkel aan de basis van het geloof maar evengoed aan de basis van een gelijkwaardige inclusieve samenleving.
Gasten voelen zich thuis bij Chinees specialiteitenrestaurant Kota Radja. Dat gevoel van thuiskomen, heeft horecaondernemer Terrence Ip (46) iedere dag wanneer hij langs de IJssel richting Hattem rijdt. “Ook al woon ik in Zwolle, het leven speelt zich voornamelijk af in Hattem zoals sport, werk en de school van de kinderen. Hattem is mijn thuis, de plaats waar ik ben opgegroeid en ondernemer mag zijn. Ik ervaar hier een fijn ondernemersklimaat met korte lijntjes. Wij willen de gasten voorzien van een mooie avond met kwalitatief goed eten en een gastvrij ontvangst. Gasten voelen zich thuis bij Kota Radja. Dat is ook wat we uit willen stralen. Iedereen is welkom!”
Terrence:
“HATTEM IS MIJN THUIS”
“OM DAT UIT VOLLE BORST TE KUNNEN ZINGEN. DAAR MOET
Opa Herman (89) en kleinzoon Herman (27) Mensink hebben één groot ding gemeen. Ze zijn er trots op om een Hattemer te zijn. “Een stad met een rijk verleden en een mooie toekomst.”
ERVARING
Beiden groeiden op in Hattem, maar in een andere tijd en met verschillende ervaringen. De wieg van opa Herman stond in 1935 aan de Dorpsweg. Als tweede zoon in het warme nest van Marinus en Berendje Mensink had hij een mooie jeugd. Het gezin woonde eerst in het Rode Dorp en verkaste later richting de Werfkamp. “De vrijheid die wij toen hadden als jongelui was fantastisch. Samen met een groep jongelui gingen we vaak het bos in om kattenkwaad uit te halen. De slagboom bij Molecaten was ons verzamelpunt. Er was vanaf de Werfkamp een klein Slingerpaadje tot aan de Eijerdijk. De grote eikenbomen staan er nog.”
In het huidige huis van de familie Mensink, onder de rook van de oude IJsselbrug, worden volop herinneringen aan vroeger opgehaald.
SCHOOLTIJD
Over de schitterende schooltijd op de Openbare school aan de Dorpsweg waar meester van Aalderen een groot liefhebber van zingen was. “Ik ken deze versjes nog allemaal. Mijn jeugdtijd in Hattem was fantastisch. We speelden altijd buiten met een grote groep. Op een wegje waar later de Hogenkamp is aangelegd, stond een grote steen op de hoek. Vanaf daar gingen we al hoepelend richting de Hessenweg en rennend weer terug.”
Het leven in de Tweede Wereldoorlog was een spannende tijd in Hattem. De ligging van Hattem aan de IJssel had bij het uitbreken van de oorlog gevolgen voor de inwoners. De IJssel- en kanaalbruggen werden opgeblazen. Alle Hattemers moesten daarom geëvacueerd worden. De helft ging naar Wezep en de andere helft naar Heerde. Het gezin Mensink vond tijdelijk onderdak in Heerde.
“In oorlogstijd waren er periodes dat er geen school was. Zo kregen we les in het voormalig gymnastieklokaal in de Franse School. Wanneer het luchtalarm afging doken we snel onder de schoolbanken.”
Herman trouwde 65 jaar geleden met Rieka Bultman. Samen kregen ze 4 kinderen, 20 kleinkinderen en 13 achterkleinkinderen.
VERANDERINGEN
Door de jaren heen maakte hij deel uit van het rijke verenigingsleven dat Hattem biedt. Vele jaren werd er muziek gemaakt bij Ons Genoegen en gezongen bij mannenkoor DEV. “Er is veel veranderd door de jaren heen. Markante panden zijn gesloopt of in originele staat teruggebracht. Hattem is enorm uitgebreid. Voor Hattem is dit goed om de voorzieningen op peil te houden. Iedereen kende elkaar vroeger. In Hattem hadden veel mensen een scheldnaam.”
Waar zijn opa een grote vrijheid ervoer, voelde dat voor zijn kleinzoon anders terwijl hij opgroeide in het Hanzestadje aan de IJssel.
Waar de jeugd van grootvader een bloeitijd was, bleek dit voor Herman andere koek. Een zachtaardige jongen, met veel meiden als vriendinnen, die zich buitengesloten voelde, gepest werd tijdens een zoektocht naar wie hij is in deze wereld. Het feit dat in Hattem iedereen elkaar kent, werkte daarbij juist averechts. Dit alles heeft een grote impact gehad. “Al waren er ook mooie tijden tijdens het opgroeien in Hattem”, aldus Herman junior.
Terwijl Herman, net als vroeger, op het krukje bij zijn opa zit, vertelt deze hoe knap hij het vond toen Herman in de kerk vertelde wie en hoe hij is. “Wat anders zijn en pesten met je kan doen. Dat was voor die tijd een hele openbaring. Ik vind het lastig dat anderen niet kunnen verkroppen dat iemand anders is. Hoe de wereld daar mee omgaat. Dat maakt voor mij geen verschil. Ik hou van mijn kleinzoon zoals hij is.”
MOOIE MENSEN
Ik ontmoet steeds meer mensen die niet passen in het hokje man, vrouw of heteroseksueel. Dat vind ik helemaal niet vreemd want de mens is meer dan een lichaam.
De ontwikkeling van onze hersenen en hormonen en het effect daarvan op het lichaam speelt de belangrijkste rol bij het worden wie je bent. Genderidentiteit wordt in het tweede deel van de zwangerschap bepaald. Alleen als de ‘klepjes’ op de X- en/of Y chromosomen van de baby in een bepaalde stand staan, wordt er een 100% mannelijk of 100% vrouwelijk mensje geboren. Maar dat gebeurt niet altijd. De natuur houdt nu eenmaal van variatie. Laat nou juist die variatie de motor zijn van de evolutie.
De meeste mensen weten niet hoe genderidentiteit ontstaat. Hoe men ooit geleerd kreeg wat een man is en wat een vrouw, voert nog te vaak de boventoon. Met deze oude verhalen doen we de mensheid tekort. Als je een prettig leven wilt leiden, kun je niet anders dan je aanpassen aan de manier waarop je brein tot ontwikkeling is gekomen. Er valt niets te kiezen. Het klinkt heel eenvoudig, je aanpassen aan je brein, maar dat is het niet altijd. We kunnen dit proces wel verzachten: met steun, respect en liefde.
REGENBOOG
En toeval bestaat niet…terwijl Herman senior dit vertelt, verschijnt op de achtergrond een prachtige regenboog boven de IJssel. ‘Een boog in de wolken als teken van trouw. Staat boven jouw leven, zegt Ik ben bij jou’, zijn de woorden die daarbij opkomen.
Herman heeft met hard werken zijn leven weer op de rit en is werkzaam als verzorgende in het Zonnehuis. “Ik ben sterker geworden. Ik sta voor wie ik ben. Ik ben wie ik ben.”
Als tip aan jongeren die in hetzelfde schuitje zitten, zou Herman willen meegeven: “Zoek de mensen bij wie je jezelf kunt zijn. Als mensen je niet accepteren zoals je bent, zijn deze mensen je niet waard.”
“Waardeer elkaar. Heb een ander lief zoals jezelf. Zoek niet naar de verschillen maar naar de overeenkomsten”, vult opa deze wijze raad aan.
De zoektocht van Herman is ten einde. “Herman dat ben ik. Een lieve jongen, zelfstandig en zorgzaam.” Trots dat juist hij dit jaar de coming out vlag mag hijsen vanaf het bordes van het stadhuis. “Een mooi symbool dat duidelijk maakt hoe je je voelt ,met als boodschap dat iedereen, ongeacht kleur of voorkeur, gelijk is en moet kunnen meedoen in de maatschappij.”
Ik voel me met al die mooie mensen om me heen als in een snoepwinkel. Vrolijke kleuren, bijzondere smaken en diverse verpakkingen vragen mijn aandacht. Bij wie herken ik iets van mezelf? Waar zitten de verschillen? Als ik op deze manier naar anderen kijk voel ik me een stuk lichter: de verschillen zijn een verrijking. Ze pakken niets van mij af, ze voegen juist iets aan mij toe. Wat een vrijheid om te zijn wie je bent. Die vrijheid wens ik jou ook, mooi mens.
Liesbeth van Helden
MEER LEZEN?
Kijk op: www.iedereenisanders.nl of lees over emeritus-hoogleraar Neurobiologie Dick Swaab en Genderidentiteit op www.humanistischverbond.nl
Sta voor wie je bent
Het is de felheid en de schaamteloosheid waarmee lhbtiqa+’ers proactief en publiekelijk worden aangevallen, waar ik me zorgen over maak. Daarom mijn oproep aan ieder mens:
“Sta voor wie je bent, zodat je je sterk genoeg voelt om een ander datzelfde recht te gunnen. Spreek uit waar je bang voor bent, zodat we in plaats van een felle strijd een open gesprek kunnen voeren. Wees solidair en hang in de week van 11 t/m 17 oktober een regenboogvlag uit. Kom op voor al diegenen die jou niet willen veranderen, maar simpelweg zichtbaar zichzelf willen zijn.”
Bron: het artikel “Mijn queer zijn neemt anderen niets af” door Sonja Alferink, schrijver en politicoloog.
“IN HATTEM ZIJN LEUKE DINGEN TE DOEN” Neema (8):
Hattem is een fijne plaats om te wonen. Dat vertelt de achtjarige Neema terwijl ze samen met haar moeder en broertje een boodschap aan het doen is in het centrum. “Er zijn in Hattem allemaal leuke dingen om te doen. Ik vind het leuk op school en het bos is lekker dichtbij. Omdat het hier veilig is, mag ik bijna overal zelf naar toe fietsen zoals naar de bieb, muziekles, turnen en de winkel.”
“IK
VOEL ME EEN ECHTE HATTEMER” Denis:
Denis Jolwa voelt zich thuis in Nederland. Samen met Talitha en hun kinderen Neema, Elon en Nuru woont Denis inmiddels 7 jaar in Hattem. Een grote stap vanuit Tanzania, waar het leven van tijd tot tijd tot rust komt. Een land met andere normen en waarden, andere inzichten en een andere manier van leven. Een verhaal over Nederlander worden en zijn, over discriminatie, maar bovenal thuiskomen.
In juli 2017 zette Denis voor het eerst voet op Nederlandse bodem. “Letterlijk alles was nieuw voor mij. Een stofzuiger, een magnetron, ik vond het wonderlijke apparaten.
vrijheid. Toch merk ik ook in Hattem wel eens een vleugje discriminatie. Ik heb besloten mij er niet aan te storen. Om er geen tijd en energie aan te verspillen, al raakt het mij natuurlijk wel.”
Het was Talitha die een advertentie van eL-Tec in de krant las: ‘Statushouders gezocht met gevoel voor techniek.’ Denis is geen statushouder, hij heeft een verblijfsvergunning, maar besloot toch te solliciteren. “Binnen één uur was ik aangenomen. Ik werk er met veel plezier en krijg hulp bij het leren van de Nederlandse taal en technische woorden. Ik leer enorm
“Laten we iedereen een gevoel van thuiskomen gunnen.”
Dat buizen de huizen verwarmden vond ik oprecht bijzonder. Met recht een cultuurschok. Mensen wonen anders, praten over andere dingen, vragen naar je privéleven en vinden veel. Heel veel, vooral van anderen. Oordelen doen mensen overal. Ook in Tanzania. Als je zelf het mikpunt wordt van discrimina tie raakt dat je aan alle kanten.”
Bij zijn eerste baan in Zwolle hoort Denis hoe sommige collega’s over hem praten. Veelal in flarden, de taal is Denis nog niet machtig. Ge luiden en bewegingen komen keihard bin nen. “Waarom? Omdat ik een andere huids kleur heb?” Het gaat verder. Niet naar bin nen mogen in Zwolse cafés en Zwolse fiet senmakers die je niet willen helpen bij een lekke band.
“Eenmaal in Hattem kreeg ik drie keer hulp aangeboden. Het zegt iets over de stad en de gast
veel door gesprekken met geweldige collega’s en binnen het team. Echt mijn plek. Ook de muziek van Tukker FM helpt mij bij het leren van de Nederlandse taal. Volgend jaar ga ik naar Billy de Goat. Ik kan niet wachten.” Met een heerlijke lach toont Denis de playlist in zijn tele-
“In de dagelijkse omgang merk ik dat mensen voorzichtig zijn om iemand te kwetsen. Bang dat bepaalde woorden als discriminerend worden opgevat. Niet alles is echter discriminatie of wordt discriminerend bedoeld. Het gaat om bewustzijn en respect voor elkaar.
“Ik heb het in Hattem echt getroffen. De mensen gaan hier volstrekt anders met elkaar om dan in de grote stad. Toch wordt er ook hier gediscrimineerd op basis van huidskleur. Wat dat betreft zijn er ook in Hattem stappen te zetten. Ik voel me een echte Hattemer. Niet anders dan anderen. Laten we iedereen een gevoel van ‘thuiskomen’ gunnen. Thuis in een stad waar je je welkom voelt. Net als ik.”
EEN PERSOONLIJK VERHAAL OVER HATTEM EN INCLUSIE
Zeven jaar geleden verhuisde ik naar Hattem, nadat ik trouwde met een Hattemer en ging werken bij de gemeente. Ik was direct onder de indruk van de schoonheid van deze stad. Hattem voelt voor mij als een fijne plek om te wonen, en ik weet dat velen dat ook zo ervaren. Toch is het niet voor iedereen vanzelfsprekend om zich hier helemaal thuis te voelen. Jezelf kunnen zijn is soms een uitdaging, vooral als je je anders voelt. Het vraagt moed en doorzettingsvermogen om je eigen weg te kiezen.
Sinds januari werk ik bij de gemeente Hattem aan het thema diversiteit en inclusie. Dit gaat over iedereen, want inclusie raakt ons allemaal. Wat maakt dat je je in Hattem op je plek voelt? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen volwaardig kan meedoen in onze gemeenschap? We zijn allemaal uniek, maar hoe kunnen we samenleven met respect en zonder oordeel? We hoeven elkaar niet altijd volledig te begrijpen, maar door open te staan en nieuwsgierig te zijn, kunnen we van elkaar leren en elkaar versterken.
Ik heb het voorrecht gehad om met veel inwoners te praten en hun verhalen te horen. Het gaat vaak over de zoektocht naar acceptatie, zowel van jezelf als van je omgeving. Soms is dat lastig, zoals bij pesten op school of je niet thuis voelen in je buurt of kerk. Maar juist in die ontmoetingen zit ook de kracht. Een collega wees me op een mooie tekst van filosoof Charles Pepin: ‘Het bestaan draait erom de ander te ontmoeten. Via de confrontatie met de ander leer ik mezelf kennen. Ik moet namelijk eerst ontmoeten wat ik niet ben, om te weten wat ik wél ben.’
Dat is precies wat ik iedereen in Hattem toewens: dat we elkaar blijven ontmoeten, openstaan voor verschillen en samen sterker worden. Ik wil graag bijdragen aan die ontmoetingen en gesprekken. Tijdens de Kleurrijk Jezelf Zijn week wil ik dan ook zoveel mogelijk inwoners van Hattem ontmoeten. Heb je daarna een verhaal of idee dat je wilt delen? Ik luister graag!
Wytske Verschoor
kleurrijk@hattem.nl
VRAGENLIJST
Binnen de gemeente Hattem is er steeds meer aandacht voor Inclusie en Diversiteit. We willen graag dat Hattem een stad is waarin iedereen goed kan samenleven, waar we omzien naar elkaar, respect hebben voor elkaar. Zijn er voldoende randvoorwaarden om jezelf te kunnen en mogen zijn? Daar willen we het met elkaar over hebben!
SAFE ZONE
De Kleurrijk Jezelf Zijn week wil aandacht vragen voor de diversiteit in de samenleving en specifiek voor die van Hattem. Misschien roept deze week vragen op. Twijfel je misschien over je eigen plek in de samenleving, loop je tegen dingen aan die je niet met familie of vrienden kan bespreken of zou je graag eens vrijblijvend met iemand over dit thema praten?
DAT KAN!
Een manier om op te halen wat er leeft in de Hattemse samenleving is een digitale vragenlijst. We zouden het heel fijn vinden wanneer deze door zoveel mogelijk inwoners ingevuld wordt. Scan de QR-code voor de digitale vragenlijst. Dat helpt ons om nog beter te bepalen waar we (meer) aandacht voor moeten hebben als gemeente op het terrein van Inclusie en Diversiteit. Wil je direct contact met de gemeente over dit thema, mail dan naar kleurrijk@hattem.nl.
Je bent welkom contact op te nemen met Vérian in Hattem. Zij verzorgen onder andere maatschappelijk werk in Hattem. Zij zijn 24/7 bereikbaar via 088 – 126 3 126 of via maatschappelijkwerkhattem@verian.nl.
Niet direct behoefte aan maatschappelijk werk? Vérian kan je ook in contact brengen met een mede-inwoner van Hattem die lid is van een kleurrijke familie- en vriendenkring en waar je vertrouwelijk je verhaal kwijt kunt.