İzmir 18 by Bülent Şenliyim

KÜLTÜR ve TURİZM DERGİSİ CULTURE & TO URISM MAGAZINE AĞUSTOS-EYLÜL/AUGUST-SEPTEMBER 2012 YIL / YEAR: 3 SAYI / EDITION: 18

Ege’nin parlayan yıldızı:

“İzmir’i Homeros ile taçlandıralım”

The shining star of the Aegean: The Çeşme Peninsula

“Let us crown Izmir with Homer”

ÇEŞME YARIMADASI

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

İmtiyaz Sahibi / Publisher on Behalf İZMİR VALİLİĞİ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü adına Abdülaziz EDİZ İl Kültür ve Turizm Müdürü / Director of Culture and Tourism

Genel Yayın Yönetmeni / Publishing Director Cengiz KESKİNER İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Provincial Directorate of Culture and Tourism

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Responsible Manager of Editorial Department

Ali AKSAKAL İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Provincial Directorate of Culture and Tourism

Yayın Kurulu / Editorial Board Yayın Kurulu Başkanı / Head of Editorial Board Haluk TUNÇSU Vali Yardımcısı / Lieutenant Governor Prof. Dr.Şadan GÖKOVALI - Prof. Dr. Füsun BAYKAL Doç. Dr. Gözde EMEKLİ- Hamdi TÜRKMEN Sirel EKŞİ M. Kaan ERGE - Talat AYDİLEK İsmail GÖÇMEN - Güzfent DİLEMRE Nalân MELEK - Zeynep GÜVERCİN GÖÇMEN Mehmet İŞLER ETİK Başkanı Presedent of ETİK

Bülent TERCAN ETİK Başkan Yardımcısı Vice Presedent of ETİK

Danışma Kurulu / Consultative Board Başkan: Güman KIZILTAN Prof. Dr. Öcal USTA - Prof. Dr. Alp TİMUR Prof. Dr. İge PIRNAR - Necmi ÇALIŞKAN Alex BALTAZZI - Dilek GAPPİ Özer MUMCU - Veysi ÖNCEL İzmir Kültür ve Turizm Dergisi’ne internette www.izmirdergisi.com, www.izmir.gov.tr ve www. izmirkulturturizm.gov.tr adresinden e-dergi olarak ulaşabilirsiniz. You can have İzmir Culture and Tourism Magazine as an e-magazine from www.izmirdergisi.com, www.izmir.gov.tr and www.izmirkulturturizm.gov.tr.

Dergimizde yayımlanan yazı ve fotoğraflardan yayıncının izni alınmadan, kaynak belirtilmeden tam veya özet alıntı yapılamaz. Neither, text nor photographs from this publication may be reproduced either in ful lor summary without acknowleding the source and without prior permission from the publisher.

28 /

“İzmir’i Homeros ile taçlandıralım”

“Let us crown Izmir with Homer”

34 /

Ege’nin parlayan yıldızı: Çeşme Yarımadası

The shining star of the Aegean: The Çeşme Peninsula

44 /

Popüler turizm beldesi: Çeşme

A popular summer resort: Çeşme

54 /

Rüzgar cenneti Alaçatı

Alaçatı: A windy heaven

58 /

“Hisarönü, Hisarbuselik” Hisar Camisi

Hisar Mosque

68 /

İzmir’e yeni marinalar kazandırılmalı”

“İzmir needs new marinas”

74 /

İzmir’in gizemli antik kentleri: Palaiapolis ve Neikaia

İzmir’s mysterious antique cities: Palaipolis and Nicaea

80 /

Bakü’ye gidiyoruz aybalam

Baku, here we come

ISSN: 977-1309 2642 İzmir Kültür ve Turizm Müdürlüğü Tel: +90 232 483 51 17 Faks: +90 232 483 42 70 E-Posta: iktm35@kulturturizm.gov.tr www.izmirkulturturizm.gov.tr Yayın Türü: Yerel, iki aylık

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

92 / İzmir havralarına Prag modeli

The Prague model for Izmir’s synagogues

102 / Ustalardan çağdaş sanatçılara: İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi

From masters to modern artist: İzmir State Painting and Statue Museum

110 / İzmir’e ikinci köy tiyatrosu Balıklıova’dan

İzmir’s second village theatre comes from Balıklıova

114 / Yarım asırdır toprağa hayat veriyor

Gİves life to soil for half a century

114 Ajans Başkanı / Chairman Özer KESTANE Yayın Koordinatörü Editorial Coordinator Sibel HEKİMOĞLU Muhabir / Interviewer Derya ŞAHİN

REKLAM / ADVERTISING Reklam Koordinatörü Advertising Coordinator İrfan IŞIK Müşteri Temsilcisi Customer Represantative Derya ÇOLAK

Grafik Tasarım / Graphic Design Rahşan AKSOY Neslihan EDİZ Sibel KAŞIKÇI

Çeviri / Translation Roxanne YURCHAK

122 / Tire’nin simgesini yaşatıyor

Keeps Tire’s symbol alive

126 / Bu pazar başka pazar: Foça Yeryüzü Pazarı

This is a whole different market: Foça Earth Market

130 / Mahcup çiçeklerden doğan lezzet

Taste that is born from shy flowers

RK Renkli Kalem Medya Yapım Turizm Reklam Paz. Ltd. Şti. 1480 Sok. No: 7 Alsancak / İZMİR Tel: +90 232 463 75 40 (pbx) Faks: +90 232 421 92 24 www.renklikalem.com.tr bilgi@renklikalem.com.tr Baskı Yeri /Printing: Lamineks Matbaacılık Dijital Baskı İşl. San ve Tic.Ltd.Şti 5627 Sk. No:37 Çamdibi-İZMİR Tel: 0232 433 33 55

Baskı Tarihi /Printing Date: 29.08.2012

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Izmir will reach the desired level in tourism İzmir is a unique and pioneer city in tourism . In order for Izmir to receive its fair share from tourism its potential must be preserved and reevaluated and a sustainable tourism structure must be established. During this process, all related parties must work together. The people of Izmir are powerful enough to solve their own problems like they have done during their 8500 year old history. The fact that 500 thousand people have visited the city via cruise tourism in just 5-6 years is the best example of this. Izmir, with its potential in health, congress, fair, religious, gastronomy, nature, archeology and ecotourism, is surely a very important touristic destination. What’s required on our part is to realize this potential and include tourism in every aspect of our lives. We believe that our city, which has had a very successful tourism season in 2011, will continue this successful trend in 2012 and continue to become a shining star in the sector.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

The excavations that continue from Bergama to Selçuk and Tire at ancient settlements will turn these areas into outdoor museums. When the excavations end at 20 archeological sites such as Efes, Bergama, Agora, Teos, Metropolis, Klaros, Klazomenai and Tepekule are completed, Izmir will gain new touristic assets that will be added to UNESCO’s World Heritage List. When all these are combined with the works regarding EXPO 2020, Izmir will definitely take its fair share from tourism and become a world city. Izmir’s EXPO candidacy alone will contribute greatly to the advertisement of the city. I want to thank all of our contributors in our 18th issue where we advertise Izmir’s historical, cultural and touristic assets. I wish you a pleasant vacation and remind you that Izmir is a city that has a lot to offer and show you.

Abdülaziz Ediz İzmir Culture and Tourism City Director

İzmir turizmde hak ettiği seviyeye ulaşacaktır İzmir; Türkiye turizminde ilklerin yaşandığı, ayrıcalıklı bir şehirdir. Kentin turizmde hak ettiği ve istenilen seviyeye ulaşması için mevcut eksikliklerin giderilmesi konusunda İzmir’in sahip olduğu potansiyelin planlı, programlı, korunarak, yenilenerek günümüz şartlarında değerlendirilmesi ve kentte sürdürülebilir turizm yapısı oluşturulmalıdır. Bu süreçte başarının ancak tüm karar ve uygulama noktasındaki kişi ve kuruluşların işbirliğine ihtiyaç duyulmaktadır. İzmirli, 8 bin 500 yıla dayanan tarihinin her döneminde olduğu gibi bugün de sorunlarını kendi iç dinamikleri ile çözebilecek yetidedir. 5-6 yıl gibi kısa bir süre önce temelleri atılan kruvaziyer turizmiyle kenti ziyaret eden turist sayısının 500 bine ulaşması buna en güzel örnektir. İzmir’in sağlık turizminden kongre ve fuar turizmine, deniz turizminden inanç turizmine, gastronomi, doğa ve eko turizmden efsanelerin taçlandırdığı arkeolojik alanlarda kültür turizmine kadar farklı turizm çeşitleriyle ülkemiz ve dünya turizm pazarında iddialı bir destinasyon olduğu bir gerçektir. İzmirlilere düşen görev bu gerçeğin farkına varıp harekete geçmek ve turizmi hayatının her anına katmaktır. Turizmde 2011 yılını fevkalade başarılı geçiren kentimizin 2012 yılını da aynı başarıyla kapatacağı ve sektörde parlayan ışığını yükselteceği inancındayız.

Bergama’dan Selçuk ve Tire’ye kadar uzanan İzmir’de tarih boyunca yerleşim bölgesi olarak kullanılan alanlarda sürdürülen kazılar, bu alanların birer açık hava müzesine dönüştürülmesini sağlayacaktır. Efes, Bergama, Agora, Teos, Metropolis, Klaros, Klazomenai, Tepekule başta olmak üzere 20 kadar arkeolojik kazı alanında sürdürülen çalışmalar tamamlandığına İzmir UNESCO Dünya Mirası Listesine girmeyi hakeden yeni turizm değerlerine sahip olacaktır. Tüm bunlara 2020 EXPO’su için yürütülen hummalı çalışmalar da eklenince İzmir’in her alanda olduğu gibi turizmde de hak ettiği noktaya ulaşması ve bir dünya şehri haline gelmesi kaçınılmazdır. Sadece EXPO’nun adaylık süreci bile İzmir’in tanıtımında önemli bir mesafe katetmesini sağlayacaktır. Sizlere sunduğumuz 18. sayısı yayınlanan İzmir Kültür ve Turizm Dergisi’nin de İzmir’in tarihi, kültürel ve turistik değerlerinin tanıtımına katkı sağladığı inancıyla destek veren herkese teşekkür ediyorum. İzmir’in daima görülecek, yaşanacak ve özlenecek bir kent olduğunu hatırlatarak sağlık, mutluluk ve esenlikler dilerim.

Abdülaziz Ediz İzmir Kültür ve Turizm İl Müdürü

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

Açık havada sinema keyfi

İzmir Büyükşehir Belediyesi, ‘Çim üstünde Sinematek’ gösterimlerini 3 yıldır sürdürüyor. Tarihi Havagazı Fabrikası’nda “Kayıp Çocuklar Şehri” filmi ile başlayan gösterimler, ‘Aşk Zamanı’, ‘Yaşamın Renkleri’, ‘Fargo’, ‘Paris Seni Seviyorum’ ve ‘Zamanın Tozu’ ile devam etti. İzmirlilerin çimler üzerinde keyif le seyrettikleri gösterimler kapsamında, 15 Ağustos’ta Fatih Akın’ın ‘Soul Kitchen’ (Aşka Ruhunu Kat), 22 Ağustos’ta Duncan Jones’un ‘Moon’ (Ay) ve 29 Ağustos’ta Wim Wenders’in ‘Pina’ filmleri beyaz perdede olacak. “Sinematek – Açık Hava Yaz Sinemaları”, 5 Eylül’de ‘Arizona Dream’ gösterimi ile son bulacak. Filmler her Çarşamba saat 21.00’de ücretsiz olarak izlenebiliyor.

Enjoying movies outside

The Izmir Metropolitan Municipality has been organizing “Movies on Grass’ for the past 3 years. The showings, which began at the historical natural gas factory with “The city of lost children”, continued with movies like the ‘Colors of Life’, ‘Fargo’, ‘Paris I love You” and ‘Sands of Time’. Fatih Akın’s ‘Soul Kitchen’ will be shown on August 15, Duncan Jones’ ‘Moon’ on August 22 and Wim Wenders’ ‘Pina’ on August 29. The event will end on September 5 with a showing of ‘Arizona Dream. The movies can be seen every Wednesday at 21.00, free of charge.

İzmir Arkeoloji Müzesi’nde elektronik rehber dönemi

İzmir Müze Müdürlüğü tarafından yürütülen ve “Sivil Toplum Hizmeti: ABTürkiye Kültürlerarası Diyalog- Kültür ve Sanat ile Müzeler Hibe Programı” kapsamında Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortaklaşa finanse edilen “Elektronik Müze Rehber Sistemi (E-MUSE)” Projesi’nde sona yaklaşılıyor. Ekim 2012’de tamamlanacak proje kapsamında İzmir Arkeoloji Müzesi’ne kurulacak elektronik rehberlerin metinlerinin hazırlanmasının ardından metin kayıtlarına başlandı. Proje ile Müze’ye kazandırılacak ses ve görüntülü rehber sisteminden yetişkinler Türkçe, İngilizce ve Almanca dillerinde, çocuklar ve işitme engelliler ise Türkçe olarak faydalanabilecek. Rehber sisteminin İzmir kültür turizmine ve özellikle İzmir Arkeoloji Müzesi’nin tanıtımına ve ziyaretçi sayısının artmasına katkı sağlaması bekleniyor.

Electronic guides at the İzmir Archeology Museum

The Electronic Museum Guide System (E-MUSE), jointly financed by the EU and Turkey and initiated by the İzmir Museum Directorship, will be online shortly. The project will be finalized in October 2012 and text are currently being loaded to the electronic guides. Adults will be able to read texts in Turkish, English and German and children and people with hearing disabilities will be able to read texts in Turkish thanks to the audio visual electronic guide system. The new system is expected to increase recognition and visitor numbers for Izmir and the museum. 6

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

Kordon’da fayton sefası

İzmir’in simgesi faytonları kente yakışan modern bir görünüme kavuşturmak için yola çıkan İzmir Büyükşehir Belediyesi, Avusturya’dan gelen Haf linger cinsi özel atlarla koşulan yeni faytonları Kordon’da hizmete aldı. Yabancı dil ve davranış eğitimi almış, özel kıyafetli sürücülerin kullandığı faytonların ilk seferi, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun katılımıyla gerçekleşti. Vasıf Çınar Meydanı’nda düzenlenen törende konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, 12 yeni körüklü fayton ve 35 Haf linger cinsi atla başladıkları fayton işletmeciliği için öncelikle yıllardır faytonculuk yapanları işe aldıklarını belirterek, “Kordon’u ne kadar iyileştirir ve geliştirirsek, kentimizi o kadar tanıtmış olacağız. Kordon’daki ulaşımı sadece akülü araçlar ve faytonlarla sağlamayı düşünüyoruz’’ dedi.

Enjoying the buggies in Kordon

The Izmir Metropolitan Municipality, which set out to modernize buggy rides in Izmir, introduced the new buggies which are operated with Haf linger type horses from Austria. The first tour of the new buggies, ridden by drives who learned foreign languages and dressed in special attire, took place with the participation of Chief Magistrate Aziz Kocaoğlu. Chief Magistrate Aziz Kocaoğlu, who spoke during the ceremony, stated that they employed only expert riders in the beginning for the modern buggies, added “The more we improve Kordon, the better we will advertise our city. We are thinking about limiting traffic in Kordon to buggies and battery powered vehicles.”

Otellere ‘Engelsiz İzmir Bayrağı’ çekilecek

İzmir Büyükşehir Belediyesi, engellilerin sorunları ve bunların çözümlerine yönelik sıçrama yapmak ve toplumda farkındalık yaratmak amacıyla Türkiye’de ilk kez uluslararası kongre düzenleme kararı aldı. Kültürpark Uluslararası Fuar Alanı’nda 30 Ekim-3 Kasım 2013 tarihleri arasında düzenlenecek kongre ile birlikte engellilere yönelik yapılacak düzenlemeler için yol haritası oluşturulacak. Türkiye’de ilk kez İzmir’in “Engelli Stratejik Planı”nın hazırlanacağı çalışmalar kapsamında kentteki oteller, kamu kurumları ve restoranlar denetlenecek. Engelliler için düzenleme yapan işletmelere, ‘’Engelsiz İzmir Bayrağı’’ asılacak.

Hotels will raise the “Izmir without obstacles” flag

The İzmir Metropolitan Municipality has decided to host an international conference for the first time in Turkey to find solutions for the problems of disabled people and create awareness about the issue. A road map for all disabled people will be established during the conference which will be held at the Kültürpark International Fair Area on October 30- November 3, 2012. During the event where a strategic plan will be formulated for disabled citizens, the hotels, restaurants and public buildings will be audited for compliance with laws for disabled citizens. The facilities which provide services for disabled citizens will be awarded with the “Izmir without obstacles” f lag.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

İzmir’in tanıtımında Avrupa hamlesi

İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi (APİKAM), İzmir’i çeşitli sergi ve toplantılarla İtalya, Hollanda ve Portekiz’de tanıttı. Yılın ilk aylarında “Türkiye’de ve Avrupa’da kent müzeciliğinin gelişimi ve sorunları” konulu uluslararası çalıştaya ev sahipliği yapan APİKAM, İtalya’nın Bologna, Hollanda’nın Amsterdam ve Portekiz’in Lizbon kentleriyle temaslarda bulundu. APİKAM’ın yürüttüğü “Kent Müzeciliği Üzerine Üç Taraf lı İşbirliği” adlı proje çerçevesinde, öncelikle İtalya’nın Bologna kentinde çalışmalar yapıldı. “Kent Müzeleri” başlıklı çalıştaya katılan İzmir ekibi, “Doğu Akdeniz’in Işığı İzmir” adını taşıyan ve Ekim ayına kadar açık kalacak sergiyle de görsel bir tanıtım fırsatı buldu. APİKAM heyeti, aynı proje kapsamında Amsterdam’daki çalışmalarıyla da İzmir’in EXPO sürecinde tanıtımına katkı sağladı. Buradaki program çerçevesinde Hollanda-Türkiye ilişkilerinin 400. yılına ithafen hazırlanan Osmanlı sergisi de Amsterdam Müzesi içerisinde ziyaret edildi. Çalışmalar, Portekiz’de de sürdürüldü.

Advertising Izmir in Europe

The Izmir Metropolitan Municipality Ahmet Piriştina City Archive and Museum (APİKAM) advertised Izmir at various exhibitions and meetings in Italy, Holland and Portugal. The Museum, which hosted a workshop called “The development and problems of city museums in Turkey and Europe” at the beginning of the year, organized meetings in the cities of Bologna, Amsterdam and Lisbon. Various works were conducted in Bologna within the context of the project called “A three sided cooperation on city museums” by APİKAM. The team from Izmir, which attended the workshop called “City Museums”, advertised its “Izmir: the light of Eastern Mediterranean” exhibition which would be open until October. The APİKAM committee also contributed to the EXPO candidacy process by advertising the city in Amsterdam. The Ottoman exhibition, which was established to celebrate the 400th anniversary of the relations between the two countries, was visited inside the Amsterdam Museum. The works continued in Portugal, Lisbon.

Pınarbaşı Hamamı aslına dönüyor

İzmir Büyükşehir Belediyesi, yıkılmaya yüz tutmuş durumdaki tarihi Pınarbaşı Hamamı’nı Vakıf lar Bölge Müdürlüğünden 30 yıllığına kiralayarak, restore etti. 500 yıllık yapı, orijinal işlevine uygun şekilde kullanılacak. Büyük ölçüde yenilenen hamamın doğu cephesine, zaman içinde yıkılan ‘soyunmalık’ bölümü tekrar yapıldı. Pınarbaşı Hamamı, Anadolu’daki Osmanlı hamamları içinde değerlendirildiğinde, tek mekanlı hamamlar grubunda yer alıyor. Sondaj çalışmalarında, o dönemde uygulanan özel yapı malzemelerine rastlanılan tarihi hamam, “soyunmalık”, “ılıklık”, “usturalık”, “sıcaklık”, “su deposu”, “külhan” ve “odunluk” mekânlarından oluşuyor.

Pınarbaşı Bath restored to its original state

The İzmir Metropolitan Municipality has rented the historical Pınarbaşı bath from the Foundations Regional Directorate and restored it to its former glory. The 500 year old structure will be used as a Turkish bath. The locker room of the bath, which was mostly renovated, was rebuilt. The bath is in the single room bath category within Ottoman baths. The historical bath now has a locker room, warm room, hot room, water storage unit, wood storage unit and a boiler room. 10

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

Heykellerini İzmir için yapacaklar

İzmir Büyükşehir Belediyesinin 13 Ekim-2 Kasım 2012 tarihleri arasında düzenleyeceği Uluslararası Heykel Çalıştayı, dünyanın farklı coğrafyalarından ünlü heykeltıraşları ağırlayacak. İzmirlilerin de izleyebileceği 20 günlük çalışma sürecinde hazırlanacak heykeller, kentin çeşitli noktalarına yerleştirilecek. Çalıştayın teması Akdeniz olacak. Kültürpark İzmir Sanat Oditoryum’da toplanan seçici jüri, 50 farklı ülkeden gelen 150 başvuruyu değerlendirdi. Yarışın galibi, 7 yabancı ve 3 Türk heykeltıraş oldu. Jürinin belirlediği heykeltıraşlar, söz konusu tarihlerde Kültürpark Tarih ve Sanat Müzesi önündeki havuzun çevresine kurulacak açık hava işliklerinde heykel çalışmaları yapacak. ‘Uluslararası Heykel Çalıştayı’na şu isimler katılacak: Aldo Shıroma (Peru), Amancio Gonzales Andres (İspanya), Bettino Francini (İtalya), Chander Parkash (Hindistan), Hıtoshi Tanaka (Japonya), Valentıne Mıtev (Bulgaristan), Volodymyr Khochmar (Ukrayna), Hakan Şengönül, Mert Taşkın Demir ve Levent Ayata (Türkiye).

They will create their sculptures for Izmir

The International Sculpture Workshop which will take place on October 13- November 12, 2012 organized by the Izmir Metropolitan Municipality will welcome sculptors from all around the world. The artworks created during the 20 day workshop will be placed all over the city for the locals to see. The theme of the workshop will be the Mediterranean. The selective jury, which convened at Kültürpark İzmir art Auditorium, evaluated 150 applications from 50 different countries. 7 foreign and 3 Turkish artists won the race. The sculptors selected by the jury will create their sculptures within Kültürpark, near the pool area in front of the Art and History Museum. Here are the artists that will participate in the workshop: Aldo Shıroma (Peru), Amancio Gonzales Andres (Spain), Bettino Francini (Italy), Chander Parkash (India), Hıtoshi Tanaka (Japan), Valentine Mıtev (Bulgaria), Volodymyr Khochmar (Ukraine), Hakan Şengönül, Mert Taşkın Demir and Levent Ayata (Turkey).

Avrupa İzmir’de buluşacak

İzmir Büyükşehir Belediyesi, gelecek yıl gerçekleştirilecek “Avrupa Sağlıklı Şehirler” toplantısına ev sahipliği yapacak. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından her yıl sağlıklı şehirler ve ulusal ağlara yönelik olarak düzenlenen “Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı Yıllık İş ve Teknik Konferansı”, Rusya’nın St.Petersburg kentinde gerçekleşti. “Sağlık ve Esenlik: Çocukluktan Yaşlılığa Sağlık” teması çerçevesindeki buluşmaya katılan İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Dr. Sırrı Aydoğan, talep üzerine konferansın 2013 yılında İzmir’de gerçekleştirileceğini duyurdu. Daha sonra katılımcılara İzmir’in tanıtım filmi sunuldu.

Europe will meet in Izmir

İzmir Metropolitan Municipality will be hosting the “European healthy cities” meeting next year. The European Healthy Cities Network Annual Business Meeting, organized by WHO each year, took place in St. Petersburg. Undersecretary of the Izmir Metropolitan Municipality Dr. Sırrı Aydoğan, who attended the meeting for the theme “Health and Prosperity: Health from Childhood to Old Age’, announced that the conference would be held in Izmir in 2013. Participants were later shown an introductory film on Izmir. 12

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

“Kruvaziyer Zirvesi” Kruvaziyer şirketlerinin üst düzey yöneticilerini İzmir’de buluşturan ‘’Seatrade Türk Kruvaziyer Forumu’nda, Bakan Günay, bu alanda bütün ülkelerle yakın işbirliğinde bulunmak istediklerini bildirdi.

“Cruise Summit” During the Seatrade Turkish Cruise Forum, which was attended by the managers of cruise companies, Minister Günay said that they wanted to cooperate will all the countries in this field.

ünyaca ünlü kruvaziyer şirketlerinin en üst düzeydeki yöneticilerini İzmir’de bir araya getiren “Seatrade Türk Kruvaziyer Forumu” Swissotel Grand Efes’te, İzmir Ticaret Odası’nın ev sahipliğinde gerçekleştirildi.

nı çizen Günay, bu turizm alanında İzmir’de büyük bir potansiyelin bulunduğunu, bu nedenle Efes ve Bergama’yı dünya miras listesine 2015 yılına kadar aldırmak iste-

Forumun açılışında konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Türkiye’nin turizmde çok iyi bir seviyeye geldiğini ve 6. sıraya yükseldiğini hatırlatarak, “Dünyada yükselen trendlerden biri kruvaziyer turizm. 2003 yılında Türkiye’ye gelen gemi sayası 800, yolcu sayısı 500 bindi.Geçtiğimiz yıl sadece İzmir’de 500 bin yolcu sayısını aştık. 10 yıl içinde 3 binlerden 500 binlere çıkmak önemli bir başarıdır. Turizm, barışın kurucu sektörüdür. Bu alanda emek veren arkadaşlarıma dünya adına teşekkür ediyorum” dedi. Kruvaziyer turizmde bütün ülkelerle yakın işbirliği yapmak istediklerinin altı14

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

eatrade Turkish Cruise Forum, organized jointly by the Izmir Chamber of Commerce and Seatrade, took place on July 3-5 at Swissotel Büyük Efes İzmir.

Ertuğrul Günay

Cahit Kıraç

diklerini söyledi. Bakan Günay, Yunanistan ile İzmir sahillerinin, turistleri tarihi bir aksta yolculuğa çıkarması nedeniyle önemli olduğunu belirtti.

Kruvaziyer sektörünün

İzmir’in sektörde iyi seviyelere geldiğini, bundan da gurur duyduğunu belirtin İzmir Valisi Cahit Kıraç ise, deniz, kum güneş turizminin yanında kentte jeotermal, inanç, kültür ve kongre turizminin de geliştiğini söyledi. Kıraç, “2020 EXPO’sunun İzmir’e kazandırılması demek, turizmin patlaması demek. Beş aday ülke var. Bütün bu ülkeler içinde kruvaziyer turizminde en gelişmiş ve rahat ulaşımı olan yer İzmir’dir. Sektör temsilcileri bizim yanımızda yer alırsa kendileri için lehte gelişme olur” dedi.

ulaşacağı kaydedildi.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu da, kruvaziyer turizmi için belediyenin her türlü maddi manevi katkıyı vermeye hazır olduğunu ifade ederek, limandaki iskeleleri yapma taahhüdünü yeniledi. Kocaoğlu, “İzmir’in hem turizmde hem sağlıkta hem de EXPO 2020 yolcuğunda başarılı olacağına inanıyorum. 2011 yılında İzmir bir ivme kazanmıştır. Dünyanın gelişen metropolleri içerisinde büyüme sırasında 4. olmuştur. İzmir çarkı çevirmiştir” diye konuştu.

sürekli büyüdüğü,

2013 yılında yolcu

sayısının 23 milyona

It was announced that passenger numbers in cruise tourism would

reach 23 million in 2013.

The minister of Culture and Tourism Ertuğrul Günay, who spoke at the opening of the summit, said that Turkey was doing great in tourism and had reached number 6 in the world and added, “Cruise tourism is one of the rising trends in the world. In 2003, 800 ships and 500 thousand passengers came to Turkey in 2003. Last year, we surpassed 500 thousand passengers in Izmir alone. This is an important improvement. Tourism is the founding sector of peace. I want to thank my friends that work in this field on behalf of the entire world.” Günay, who stated that they wanted to cooper-

ate with all the countries in cruise tourism, said that Izmir had a great potential in this area and that they wanted UNESCO to include Ephesus and Bergama in the world heritage list by 2015 to take advantage of this potential. Minister Günay said that the shores of Turkey and Greece were important in taking tourists on a historical journey. The governor of Izmir Cahit Kıraç said that Izmir was doing well in the sector and that he was proud, added that geothermal, religious, culture and congress tourism was developing in the city in addition to sea, sand and sun tourism. Kıraç said, “Winning EXPO 2020 will bring millions of tourists to Izmir. There are five candidate countries. Within these countries, Izmir is the most advanced in terms of cruise tourism. If sector representatives are with us, it will be beneficial for them.” İzmir Metropolitan Chief Magistrate Aziz Kocaoğlu, who said that the municipality was ready to do everything for the development of cruise tourism, repeated his promise to construct the piers at the port. Kocaoğlu said, “I believe that Izmir will succeed in tourism, health and securing the bid to host EXPO. Izmir has gained acceleration in 2011. It has become the 4th fastest

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

growing metropolis in the world.” The president of the Izmir Chamber of Commerce Ekrem Demirtaş, who pointed out that the cruise sector was growing continuously and that passenger numbers would increase to 23 million in 2013, stated that Turkey’s didn’t receive its fair share from the market. Demirtaş, who said that cruise tourism would be increased by almost tenfold at the end of 2102, added “We have decided to establish the Turkish Cruise Platform. Our share in the sector will increase with this platform. This second summit we have organized in Istanbul will contribute greatly to our country.” The president of Seatrade Communications Chris Hayman added that Turkey had become an important destination in cruise tourism because of its geographical location. Aziz Kocaoğlu-Ertuğrul Günay

Kruvaziyer sektörünün sürekli büyüdüğünü ve 2013 yılında yolcu sayısının 23 milyona ulaşacağını söyleyen İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş, konuşmasında Türkiye’nin büyük pastadan yeterince pay alamadığının altını çizdi. 2012 yılının sonunda on yıllık süreçte neredeyse kruvaziyer turizminin 10 kat artmış olacağını belirten Demirtaş, “Türkiye Kruvaziyer Platformu kurma kararı aldık. Payımız bu sektörde platformla birlikte büyüyecek. Türkiye’de kruvaziyer sektörü için bir başlangıç niteliğinde yaptığımız, İstanbul’dan sonraki bu ikinci forum, ülkemize önemli faydalar sağlayacaktır” dedi. Seatrade Başkanı Chris ise Türkiye’nin coğraf i nedeniyle kruvaziyer önemli bir nokta haline belirtti. 16

Hayman konumu turizmde geldiğini

Akdeniz Limanları Kruvaziyer Birliği Başkanı ve Pire Limanı Genel Müdürü Stavros Hatzakos, bölgelerindeki artışı ‘muazzam’ olarak nitelendirdi. Doğu Akdeniz’e yeni gemilerin geldiğini belirten Hatzakos, son bir yıl içinde Pire –Türkiye arasındaki yolcu hareketinin iki misli arttığını, bu alanda işbirliğine ihtiyaç olduğunu kaydetti. TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ise İzmir için yapılan ‘muhteşem ve güzel’ nitelendirmesinin hepsinin gerçek olduğunu söyledi. Ulusoy, “1985 yılında Türkiye’den kruvaziyer turizmle 175 kişi gitmiş. Şimdi bu rakam yüz binlere çıktı. Turizmin olduğu yerde birlik, beraberlik olur” ifadelerini kullandı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürü Dr. Barış Tozar da, sektördeki gelişmeler hakkında bilgi aktardı.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

The president of the Mediterranean Ports Cruise Association and the General Manager of the Pire Port Stavros Hatzakos, called the increase in the region “amazing”. Hatzakos, who pointed out that new ships were coming to Eastern Mediterranean, said that passenger traffic had doubled between Pire and Turkey within a year and that cooperation was needed in this field between the two countries. TÜRSAB President Başaran Ulusoy said that Izmir was indeed a magnificent and beautiful city. Ulusoy said, “In 1985, 175 people left Turkey through cruise tourism. Now this number is in the hundred thousands. Where there is tourism, there is unity and brotherhood.” The Sea Trading General Manager of the Ministry of Transportation, Maritime and Communication Dr. Barış Tozar gave information about the developments in the sector.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

Fransız Tatil Köyü Foça turizmine kazandırılacak Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, uzun bir süredir kapalı olan Foça Club Med Fransız Tatil Köyü’nün yeniden turizme kazandırılması için girişimlerde bulunacaklarını belirterek tesisin Foça turizmi için önemine işaret etti.

The French Summer Resort will be added to Foça’s tourism The Minister of Culture and Tourism Ertuğrul Günay, who stated that they were going to reintroduce Foça Club Med French Summer Resort to tourism in Foça and pointed out to the importance of the facility for Turkish tourism.

ültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, mülkiyeti 2005 yılına kadar Emekli Sandığı’na ait olan ve 2005 yılında özelleştirme kapsamında satışa çıkarıldığı halde bir türlü satışı gerçekleşemediği için bir süredir atıl halde bulunan Med Club Fransız Tatil Köyü’nde incelemelerde bulunmak üzere Foça’yı ziyaret etti. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilen Tatil Köyü’nün turizme kazandırılması için en kısa süre içerisinde ilana çıkacaklarını kaydeden Bakan Günay “İnşallah buranın değerini bilen bir yatırımcı çıkar da biz de Foça’nın Türkiye turizm içerisinde tekrar parlayan bir yıldız olması yolunda iyi bir adım atmış oluruz” dedi. Bakan Günay’a Foça ziyareti sırasında, İzmir Valisi Cahit Kıraç, Foça Belediye Başkanı Gökhan Demirağ, Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet İşler ve AK Parti Foça İlçe Başkanı Kadir Özgirgin eşlik etti. Türkiye’nin ilk turistik tesislerinden olan ve 1967’de 18

kurulduktan sonra açık büfe, animasyon gösterileri gibi pek çok ilki yaşama geçiren Med Club Fransız Tatil Köyü’nün içinde bulunduğu durum karşısında üzüntüsünü gizleyemeyen Bakan Günay, tesisin fiziki yapısı ve altyapı dona-

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

he Minister of Culture and Tourism Ertuğrul Günay visited Foça to inspect Club Med, which has been up for sale since 2005. The minister, who stated that they were going to put to property on sale again,

nımı hakkında Foça Belediye Başkanı Gökhan Demirağ’dan bilgi aldı.

Eski konsepti sürdüreceğiz

Bakan Günay, tesisin bir an önce turizme kazandırılması için gerekli girişimlerde bulunacaklarını belirtti. Foça’nın 1960’lı yıllarda dünyada turizm merkezi olarak bilinen bir yer olduğuna dikkat çeken Günay, ilçenin en önemli tesislerinden olan Club Med’in özelleştirme sürecinde yaşanan aksaklıklar dolayısıyla atıl bir pozisyona düştüğünü söyledi. Geçtiğimiz yıllarda tatil köyünün Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edilmesi için girişimlerde bulunduklarını ifade eden Günay şöyle konuştu: “Özelleştirme İdaresi bizim talebimizi bir sonuca vardırmadı. Maliye Bakanlığı bu tatil köyünün Hazine üzerindeki kısmını biz Turizm Bakanlığı’na devretti. Biz bu yaz ilan sürecine tatil köyünü katmayı hedef ledik. Arazi üzerinde burada gördüğüm üzere aynı kapsamda değerlendirilmesi gereken bir orman arazisi var. Ormandan tahsisini alarak beraberce ikisini tahsis paketine almamız gerekecek. Bu tatil köyünün daha önceki yıllarda başlamış bir konsepti var. Bu konsepti bozmadan, yüksek yapılaşma yapmadan mevcut konsepti devam ettirmek kararındayız. Yapacağımız proje bu yönde devam edecektir.”

Doğayla barışık bir tatil köyü hedefliyoruz

Bakan Günay, tatil köyünün sahip olduğu doğal dokuyu korumayı, hatta daha fazla ağaçlandırma yapmayı hedef lediklerini belirtti. Tatil köyünde 800-1000 yatak kapasitesi ile hizmet verileceğini dile getiren Günay, “Tesisin içerisinde tenis kortları, yeni yeme içme mekânları ile eğlence mekânları ortaya çıkacaktır. İnşallah İzmir’in kuzeyinde yeşille ve doğayla barışık bir tatil köyünü ayağa kaldırmayı başarırız. İlana çıkacağız. İnşallah buranın değerini bilen bir yatırımcı çıkar da biz de Foça’nın Türkiye turizmi içerisinde tekrar parlayan bir yıldız olması yolunda iyi bir adım atmış oluruz” diye konuştu.

said “I hope we can find an investor that truly appreciates this place and turn it into the shining star it once was.” Günay was accompanied by the Governor of İzmir Cahit Kıraç, Foça Chief Magistrate Gökhan Demirağ, ETİK Chairman Mehmet İşler and AK Party Foça Borough President Kadir Özgirgin during his visit. The Minister, who couldn’t hide his sorrow after seeing the state of the facility, which was established in 1967 and was one of the first summer resorts in Turkey, got information from Foça Chief Magistrate Gökhan Demirağ about the physical state and infrastructure of the facility.

We will continue the old concept

Minister Günay said that they were going to take the necessary steps to include the resort into Turkish tourism. Günay, who pointed out that Foça was a well known area in tourism in the 1960’s, said that the famous facility was left to its own devices during the privatization process. Günay, who said that they took steps for the allocation of the facility to the Ministry of Culture

and Tourism in recent years, added: “The Privatization Directorate couldn’t finalize our demand. The Ministry of Finance passed down a part of the facility to our ministry. We aimed to put the facility on sale this summer. There is also a forest area that needs to be evaluated here and we will put this land on the sale package. This resort has a concept that began many years ago. We will continue this concept and our project will continue with this understanding.”

Aiming an environmentally friendly resort village

Minister Günay said that they were aiming to preserve the natural structure of the resort village and realize more forestation. Günay, who added that there were going to be 800-1000 beds at the facility, “The facility will have tennis courts, new restaurants, bars and entertainment units. I hope that we can resurrect this environmentally friendly resort. I hope we can find an investor that truly appreciates this place and turn it into the shining star it once was.”

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

Turizmde İzmir’e

yeni kültür yolu İzmir-Manisa Kırsal Turizm Çalıştayı’nda Bergama’dan başlayıp Menemen, Ödemiş, Bayındır ve Tire’yi de içine alan 400 kilometrelik alanda “yeni kültür yolu” oluşturulmasına karar verildi.

A new cultural road for Izmir in tourism During the İzmir-Manisa Rural Tourism Workshop, it was decided to establish a new cultural road in the 400 kilometer area that starts from Bergama and includes Menemen, Ödemiş, Bayındır and Tire.

zmir ve Manisa’nın kırsal turizminin ortak olarak planlanması amacıyla “İzmir-Manisa Kırsal Turizm Çalıştayı” yapıldı.

İzmir ve Manisa’da kırsal turizmin masaya yatırıldığı çalıştaya Manisa Valisi Halil İbrahim Daşöz, İzmir Vali Yardımcısı Haluk Tunçsu, Manisa Belediye Başkanı Cengiz Ergün, İzmir Kültür ve Turizm Müdürü Abdülaziz Ediz, Manisa Kültür ve Turizm Müdürü Erdinç Karaköse, belediye başkanları, çok sayıda akademisyen ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri katıldı. Çalıştayda İzmir ve Manisa’daki dağ, yayla, çiftlik, yerel sanat, tarihi kent, arkeolojik alanlar başta olmak üzere doğal ve kültürel açıdan önemli bölgelerin yöresel olarak birbirleriyle ilişkilendirilmeleri ele alındı. Yöreyi daha cazip ve güçlü kılacak alternatif destinasyonların oluşturularak, kaynak20

ları sınırlı kırsal yerleşimlere kültürel özelliklerini sergileme, el sanatlarını ve yöresel ürünlerini tanıtma imkanı vermenin amaçlandığı çalıştayda, kırsal alanlardaki tesis sayısını artırmak için İzmir ve Manisa illeri işbirliğinde bir çalışma başlatılması kararlaştırıldı.

“Kırsal turizm istihdam yaratır”

Çalıştayın açılışında söz alan İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdülaziz Ediz, İzmir ve Manisa yöresinde bölgesel zenginliği bulunan kırsal alanların sayıca fazla olmasına karşın bu bölgelerin henüz yerli ve yabancı turistlerin kullanımına sunulmadığını dile getirdi. İzmir ve Manisa kırsalında el sanatları ve yöresel ürünleri satılabilir kılmak, yeme içme, kırsal alanları doğal yapıyı bozmadan turizme açmak adına

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

he İzmir-Manisa Rural Tourism Workshop took place to jointly plan rural tourism in Izmir and Manisa. The workshop was attended by the Governor of Manisa Halil İbrahim Daşöz, İzmir Assistant Governor Haluk Tunçsu, Manisa Chief Magistrate Cengiz Ergün, İzmir City Culture and Tourism Director Abdülaziz Ediz, Manisa Culture and Tourism Director Erdinç Karaköse, chief magistrates, many academics and representatives of NGOs. During the workshop, the association of naturally and culturally important regions with each other in Izmir and Manisa such as mountains, plateaus, farms, local art, antique cities and archeological areas were also discussed. At the workshop, which aimed to create alternative destinations that would make the region more attractive and

projelerin üretilmesi gerektiğine dikkat çeken Ediz, “Bozdağ, Ödemiş ve Tire’ye kadar uzanan bölgede beraber pazarlanacak alanlar var. Yöresel yaşam alanlarının ekonomik ürün haline gelebileceğine inanıyorum. Manisa ile ortak hareket ederek kırsal turizm potansiyeli oluşturulması mümkündür. Kongre, fuar, kruvaziyer müşterileri, alternatif programlarla kırsal turizme günübirlik de olsa dahil edilebilir. Kruvaziyer turizminde, Sart ve Manisa tur programları uygulanabilir, tabii ki bu programlar kruvaziyer organizatörleriyle ve illerimizin yöneticilerinin ortak çalışmalarıyla gerçekleştirilebilir. Şunu unutmamalıyız ki, bu turizm çeşidi kırsal kesimde yeni iş ve istihdam imkanlarının yaratılması kadar, doğal ve kültürel kaynak değerlerimizin ortaya çıkarılması ve kırsal alanın korunmasına hizmet etmesi yönüyle de son derece önemlidir” dedi.

“Envanter çıkarılmalı, yol haritası belirlenmeli”

Türkiye’de turizmin deniz, kum ve güneş olarak başladığını ve bugüne kadar bu turizm çeşidinin ön planda tutulduğunu söyleyen İzmir Vali Yardımcısı Haluk Tunçsu ise, kırsal kesimin envanterinin çıkartılarak yol haritasının belirlenmesi gerektiğini dile getirdi. Vali Yardımcısı Tunçsu, “İzmir ve Manisa’nın Bozdağ, Gölcük ve Sart alanı gerçekten bizim zenginliğimiz ve çeşitliliğimiz. Bu çalıştayda çalışma grupları oluşturup yol haritası belirlenirse tanıtım daha kolay gerçekleşir. Orman Bakanlığı’nın, kendilerine ait tüm arazilerin turizm adına değerlendirilebileceğini bildirmesi üzerine bir master plan hazırladık” diye konuştu.

“Kıskançlık olmasın”

Manisa Valisi Halil İbrahim Daşöz de, bir açık hava müzesi halinde olan Ege Bölgesi’nde herkesin turizmin gelişimi için çaba göstermesi gerektiğini ifade

Manisa Valisi Halil İbrahim Daşöz

İzmir Vali Yardımcısı Haluk Tunçsu

etti. İzmir’e gelen turist sayısının Antalya ’ya gelen turist sayısının 10’da 1’i olduğuna dikkat çeken Daşöz, “İzmir Türkiye’nin batıya açılan kapısı. Bizce Antalya’dan hiçbir eksiği yok. Turizm deyince iç ve bölgesel turizm de dikkate alınmalı. Bölgemizde turizm için yeterli potansiyel var. Kıskançlık olmadan herkes birlik içerisinde bölge için çalışmalı” dedi. Yoğun ilgi ile dört bölüm ve iki oturum halinde gerçekleşen İzmirManisa Kırsal Turizm Çalıştayı’nda; turizmde entegrasyon, kırsal kültürün turizm aracılığı ile değerlendirilmesi, kırsal turizmde koordinasyon, ilçelerin turizm imkanları, kırsal turizmle ilgili mevzuat, kırsal tesis işletmeciliği, spor amaçlı kırsal turizm gibi konular ele alındı ve çalışma grupları oluşturuldu.

advertise and exhibit cultural and traditional assets, the establishment of a joint workforce between the two cities was decided to increase the facilities in rural areas.

Çalıştay sonunda görüş ve öneriler bölümünde ise en güzel önerinin Bergama ve Menemen’den Ödemiş, Bayındır ve Tire’ye kadar olan 400 kilometrelik yeni kültür yolu olduğunu vurgulayan İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdülaziz Ediz, çalışma gruplarının oluşturulduğunu söyledi. Kırsal Turizm Derneği Başkanı Nedim

“Rural tourism will increase employment”

İzmir City Culture and Tourism Director Abdülaziz Ediz, who spoke at the opening of the workshop, said that even though there were many rich rural areas in Izmir and Manisa these were not ready to serve local and foreign tourists. Ediz, who said that projects such as selling handcrafted products and opening rural areas for dining purposes without disrupting the natural structure of the rural areas must be established, added “There are regions that can be jointly marketed in a region that includes Bozdağ, Ödemiş and Tire. I believe that rural living areas can be made into marketable products. It is possible to establish a rural tourism potential by working with Manisa. Customers from congress, fair and cruise tourisms can be added to rural tourism with daily alternative programs. Sart and Manisa programs can be added to cruise tours

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Zurnacı da örgütlenme koordinasyon konusunda yapılması gerekenleri sıralayarak kırsal turizmin geliştirilmesine yönelik görüşlerini aktardı, Zurnacı ayrıca köylerde ve kasabalarda kültürel mirasın, geleneksel el sanatlarının, doğal güzelliklerin ve tarihi eserlerin korunarak kullanılması, ekoturizm, tarım turizmi, çiftlik turizmi ve köy turizmini kapsayan kırsal turizmin geliştirilmesi, tarım ürünlerinin sağlıklı üretimi, ambalajlanması ve pazarlanması konusunda yerel halkın bilgilendirilerek iş ve gelir imkanlarının artırılmasının önemine değindi.

but this is only possible if local authorities work closely with cruise operators. Let’s not forget that this type of tourism will create new employment, unearth our natural and cultural assets and help preserve rural areas.”

a road map and working committees, advertising will be easier. We have established a master plan ever since the Ministry of Forestry has said that all the lands that belonged to them could be used in tourism.”

“Inventories must be made and a road map must be established”

“No jealousy”

İzmir Assistant Governor Haluk Tunçsu, who stated that Turkey had always highlighted seas-sand-sun tourism up until now, said that an inventory of rural areas must be made and a road map must be established. Tunçsu said, “Bozdağ, Gölcük and Sart are really rich and diverse areas. If we establish

The Governor of Manisa Halil İbrahim Daşöz added that everyone must work to improve tourism in the Aegean region, which is an outdoor museum. Daşöz, who pointed out that Izmir only received one tenth of tourist that came to Antalya, said “İzmir is Turkey’s door to the west. It is as good as Antalya. We need to think about tourism as regional. We have sufficient potential in our region. Everyone must work together for the improvement of tourism.” The workshop was completed in two sittings where issues such as integration in tourism, evaluating rural culture through tourism, coordination in rural areas, the touristic capabilities of rural areas, regulation concerning rural tourism, rural facility management and rural sports tourism were discussed. During the workshop, related working committees were also established. During the opinions and suggestions portion at the end of the workshop, İzmir City Culture and Tourism Director Abdülaziz Ediz said that the best suggestion was establishing a new cultural road in the 400 kilometer region that includes Bergama, Menemen, Ödemiş, Bayındır and Tire. The president of the Rural Tourism Association Nedim Zurnacı talked about coordinating the project and his opinions on how to improve rural tourism. Zurnacı also pointed out to the importance of preserving the cultural heritage, traditional handicrafts, natural beauties and historical assets in villages and towns, the development of rural tourism and educating the locals on healthy production, packaging and marketing to increase their economic revenues.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

İzmir’e 5 yeni açıkhava müzesi 5 new outdoor museums for Izmir

zmir Kültür ve Turizm Müdürü Abdülaziz Ediz, arkeolojik ve tarihi zenginlikleriyle öne çıkan İzmir’in birkaç yıl içinde tamamlanacak çalışmalarla 5 yeni açık hava müzesine daha kavuşacağını bildirdi.

zmir City Culture and Tourism Director Abdülaziz Ediz said that 5 more new outdoor museums would be established in Izmir which is known for its historical and cultural riches. Ediz, who pointed out that many of the 12 Ionian cities were in Izmir, said that the city hosted many historical relics and artifacts that ref lected the city’s 8500 year old history.

12 İyon kentinin birçoğunun İzmir’de olduğunu hatırlatan Ediz, 8 bin 500 yıllık tarihin zenginliğini yansıtan, yontma ve cilalı taş devrine ait obje ve ürünlerin kentte bulunduğunu söyledi. İzmir’de yürütülen arkeolojik çalışmalarla ilgili bilgi veren Ediz, dünyaca ünlü Efes ve Bergama’nın yabancı kazı başkanlarının yürüttüğü, uzun soluklu kazılar olduğunu, kendilerinin desteklediği kazıların ise yerli kazı başkanları tarafından yürütüldüğünü ifade etti. Ediz, “En yakınımızda Agora var ki fevkalade önemli bir kazı alanı. Ziyarete açık, çok sayıda ziyaretçisi var. Bayraklı’daki Smyrna alanı da yakın zamanda ziyarete açılacak yerler arasında. Bornova’daki Yeşilova Höyüğü’nde çok güzel çalışmalar yürütülüyor” dedi. Çeşme’deki Erythrai’nin gerek amfitiyatrosu gerekse yerleşimi ve yapılaşmasıyla çok önemli bir bölge olduğunu belirten Ediz, amfitiyatronun 10-15 yıl içinde, uzun vadeli bir program dahilinde kullanılabilir hale getirileceği bilgisini verdi. Ahmetbeyli’deki Klaros kazı alanının çok yakında ziyarete açılacağını, Urla’da 12 İon kentinden biri olan Klazomenai’nin de aynı şekilde ziyarete açılabilecek duruma geldiğini söyleyen Ediz, şunları kaydetti: 24

Ediz, who talked about the archeological digs in the city, said that the digs carried out by foreign excavation teams in Ephesus and Bergama were extensive projects and that the digs administered by them were headed by local archeologists. Ediz said, “Agora is an amazing dig site. It is open for visitation and has many visitors. The Smyrna dig site in Bayraklı will be open for tourism in the near future. There are important works that are being carried out at Yeşilova tumulus in Bornova.” “Metropolis ise Sayın Bakanımızın ısrarla üzerinde durduğu ve planlamasının tamamlandığı, 2013’te ziyarete açmayı düşündüğümüz bir alan. Nif Dağı kazı çalışmalarımız Kemalpaşa bölgesinde sürüyor. Çok geniş bir alan ve işin başlangıcındayız. 4-5 yıllık sürece ihtiyaç var. Honaztepe, Phokai kazı çalışmaları yıllardır sürüyor. Teos ziyarete açılmasını istediğimiz diğer önemli bir alan. Çevre düzenlemesiyle ilgili planlamaları tamamlandı, inşaata başlanacak. Teos, Metropolis, Klaros ve Klazomenai ve Smyrna. Bunlar 1-2 yıl gibi kısa zaman içinde ziyarete açılacak. Bunların her birinin ziyarete açılması demek, yeni bir müze yapmış olmak demek aslında. İzmir, genelinde zaten bir açık hava müzesi. Yeni müze muhakkak olması gerekiyor ama bu örenlerin ziyarete açılmasıyla hepsi birer açık hava müzesi olacak.”

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Ediz, who added that Erythrai in Çeşme was a very important area with its antique theatre, settlement and structuring, said that the amphitheatre would be available for use in the next 1015 years. Ediz, who stated that the Klaros dig site in Ahmetbeyli would be available for visitation soon, said that Klazomenai was almost ready to be opened for visitation and added: “Metropolis is an area which we are planning to open in 2013. Our digs at Nif Mountain still continue. It is a very large area and we are just starting. We need at least 4-5 years. Honaztepe, Phokai excavations have been going on for some time. Teos is another important area we want to include in tourism. Plans concerning the landscaping of the area are complete and we will begin construction. Teos, Metropolis, Klaros and Klazomenai and Smyrna; these will be opened to the public within 2 years. These will all be outdoor museums. Izmir is already an outdoor museum. We definitely need a new museum but with the opening of these ruin sites; we will have new outdoor museums.”

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

İzmir hoşgörüyü yaşatıyor Semavi dinlerin mensupları, İZDİM’in “Gönül Sofrası’nda bir araya geldi. İftar yemeğinde barış, hoşgörü ve sevgi mesajları verildi.

İzmir keeps tolerance alive The representatives of three major religions got together during a dinner organized by the Izmir Intercultural Dialogue Center (İZDİM). During the dinner that took place after fasting, the conversation centered on peace, tolerance and love.

zmir Kültürlerarası Diyalog Merkezi (İZDİM) tarafından geleneksel hale getirilen ‘Gönül Sofrası’ iftar programında bu kez semavi dinlerin mensupları ağırlandı. Şifa Üniversitesi Kampüsü’nde düzenlenen iftar yemeğine katılan temsilciler Ramazan ayının tüm insanlara hoşgörü ve barış getirmesini diledi. Hoşgörü ve barış temalı iftar yemeğine İZDİM Yönetim Kurulu Başkanı Şemseddin Ayyıldız, Şifa Üniversitesi Rektörü Prof Dr. Yusuf Erdoğan, Buca Protestan Kilisesi Pastörü Ertan Çevik, ST. Helen Papaz Yardımcısı Yılmaz Ögüt, İzmir’deki Musevi cematinin üyeleri ve çok sayıda davetli katıldı. İftar yemeği sonrası konuşan Buca Protestan Kilisesi Pastörü Ertan Çevik, “Buradaki tablo bir arada yaşamayı arzuladığımızı gösteren ifade26

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

dir. Bu tablo her birimizin Allah’ın yaratmış olduğu insanlar olarak karşılıklı sevginin, hoşgörünün ve anlayışın ifadesidir. Burada bir araya gelerek bunu sağlayan herkese çok teşekkür ediyorum” dedi. İZDİM Yönetim Kurulu Başkanı Şemseddin Ayyıldız da, “Bizler, inanç ve anlayışımız ne olursa olsun birlikte insanca yaşama üslubunu geliştirmiş, herkesin konumuna saygılı olma ahlakıyla hayatı ve saadeti paylaşmayı öğrenebilmiş bir medeniyetin varisleriyiz. Dünya barışının teminatı bu güzel üslubu, kaynaşmayı, uzlaşmayı bir kere daha canlandırmak ve paylaşma ahlakını yeniden diriltmekten geçer. Bu sürecin mantıklı yürütülmesinin yegâne yolu da diyalogdur” diye konuştu. Konuşmaların ardından sema gösterisi yapıldı.

he traditional dinner organized during the Ramadan by the Izmir Intercultural Dialogue Center (İZDİM) welcomed the representatives of three major religions this year. Those who attended the dinner at the campus of Şifa University wished that Ramadan brought tolerance and peace to all. The dinner was attended by İZDİM President Şemseddin Ay yıldız, the dean of Şifa University Prof Dr. Yusuf Erdoğan, the pastor of the Buca Protestant Church Ertan Çevik, ST. Helen minister Yılmaz Ögüt and the members of the Izmir Jewish community. The pastor of the Buca Protestant Church Ertan Çevik,

who spoke after the dinner, said “This dinner here shows that we wish to live together in peace. This dinner demonstrates our tolerance and love for each other. I want to thank everyone here that made this dinner possible.” İZDİM President Şemseddin Ay yıldız added, “We are the benefactors of a civilization that have learned to live with others who are not from our faith and respect their beliefs. World peace can only be achieved by revitalizing compromise and togetherness and the only way to make this happen is through dialogue.” Whirling dervish performed a dance after the speeches.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Güncel / Actual

“İzmir’i Homeros ile taçlandıralım” Homeros Kültür Sanat Derneği, Homeros’un yaşadığı vadiyi turizme kazandırmak ve İzmir’in simgesinin Saat Kulesi değil Homeros olması için mücadele ediyor. Derneğin kurucu başkanı Mümtaz Öktem, İzmir turizminin Homeros ile üzerindeki ölü toprağını atacağını belirterek, “İzmir’i Homeros ile taçlandıralım” diyor. Yazı/Article-Fotoğraflar/Photographs: Derya Şahin

“Let us crown Izmir with Homer” The Homer Culture and Art Club is fighting to include the valley where Homer lived into tourism and make Homer the symbol of Izmir instead of the Clock Tower. The club’s founding President Mümtaz Öktem, who says that Izmir’s tourism will be jazzed up with the addition of Homer, adds “Let us crown Izmir with Homer”

on yıllarda revaçta olan ekoturizmin esamesi okunmazken bu yola baş koymuş Mümtaz Öktem. Hayallerini gerçeğe dönüştürme yolundaki ilk adımı da bundan 20 yıl önce Bornova’nın Kayadibi köyüne yerleşerek atmış. Eşi Tülin hanım ve iki kızı ile birlikte Kayadibi köyünde, doğayla ve yöre halkıyla iç içe yaşayan Öktem, köye bir restoran ve pansiyon da kazandırmış.

Mümtaz Öktem

Urla, Çeşme, Foça gibi sahil beldeleri dururken Bornova’ya 7 kilometre uzaklıkta bu köyü tercih etmesinin sebebini sorunca hiç tereddüt etmeden “Bu köye yerleştik çünkü burası Homeros’un doğduğu, yaşadığı, eserlerini yazdığı köy” diyor. Kaynaklarda Homeros’un

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

ümtaz Öktem has dedicated his life to ecotourism when this type of tourism was barely recognized. He took the first step in realizing his dream 20 years ago by moving to the village of Kayadibi in Bornova. Öktem, who lives in the village with his wife and two daughters, has built a motel and a restaurant in the village. When asked why he chose to settle in a village that is 7 kilometers from Bornova instead of resort towns like Urla, Çeşme and Foça he says without hesitation, “We settled in this village because this is the place where Homer was born and raised.” Even though we remind him that there is no concrete evidence that Homer was from Izmir, he insists, “This is the village

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

of Homer. I am talking about someone that we barely know but the whole world recognizes. He is from Anatolia.” He bases his claims on Manfred Korfmann from Tubingen University who says that Homer was born in Izmir.

Homeros’un taçlandırılmasını tasvir eden duvar resmi

Öktem points out that Homer, which he describes as the father of civilizations, is a very important asset for Izmir: “Tourism is changing. You can find sea, sand and sun everywhere. But you can only find Homer in Izmir, here in Kayadibi village. They ask be if I have any proof to back my theories. No one should ask me that. We must first believe it ourselves so that we can make others believe it. In the beginning, there were 7 places that claimed that Homer lived there; now there are only two- Chios Island and Izmir. We need to take advantage of that.” The Homer Culture and Art Club, founded by Öktem, is fighting to include the valley where Homer lived into tourism and make Homer the symbol of Izmir instead of the Clock Tower. Their most important step in establishing that was adding the Homer theme to JEWEX 2012, the jewelry fair in Izmir. The new goal of the club, which is headed by his wife and includes 100 entrepreneur women, is to cooperate with the Izmir Tour Guides Association to bring more tourists to the Valley of Homer.

İzmirli olduğuna dair kesin bir bilgi olmadığını hatırlatsak da o iddiasını yineliyor; “Burası Homeros’un köyü. Dünyanın tanıdığı bizimse tanımakta zorluk çektiğimiz Homeros’tan bahsediyorum. Aslında Homeros da değil o, Homer, çünkü o Anadolu’nun insanı.” Tübingen Üniversitesi’nden ünlü arkeolog Manfred Korfmann’ın “Homeros İzmir doğumludur” şeklindeki tezini de iddialarına kanıt olarak gösteriyor. Öktem, medeniyetlerin babası olarak tanımladığı Homeros’un İzmir için çok önemli bir değer olduğuna dikkat çekiyor: “Artık turizmin şekli değişi30

yor. Deniz, kum, güneş her yerde var. Ama Homeros dünyada bir tek yerde var, İzmir’de Kayadibi köyünde. Bana bu bölgede iddialarımı kanıtlayacak bir kalıntı olup olmadığını soruyorlar. Böyle bir soru sorulmamalı. Buna ilk önce kendimiz inanmalıyız ki başkalarını da inandıralım. Homeros’un dünyada yedi yerde yaşadığına ilişkin rivayetler vardı. Şu an iki yer kaldı; birisi Sakız Adası, diğeri İzmir Bornova Kayadibi Köyü. Bunun iyi değerlendirilmesi lazım.” Öktem’in kuruluşuna öncülük ettiği Homeros Kültür Sanat Derneği, Homeros’un yaşadığı vadiyi turizme

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Öktem, who believes that Izmir’s tourism will come alive with Homer, says that the Valley of Homer will become the center of poetry just like the house of Virgin Mary is the center of faith and religion in Izmir. Öktem suggests the building of a cable car to make the valley an attraction point. According to Öktem, we need to take tourists who come to the city via cruise tours to the Valley of Homer after Kadifekale and Agora.

“Kayadibi should be a pilot region”

Öktem, who says that the healthiest people in the world are the ones who live

Öktem, Homeros

Vadisi’nin İzmir

turizmi açısından

ikinci Meryem Ana

Evi olacağını söylüyor. Öktem says the Valley

of Homer will be as

important as the house

of the Virgin Mary

for Izmir’s tourism. kazandırmak ve İzmir’in simgesinin Saat Kulesi değil Homeros olması için mücadele ediyor. Bu yolda attıkları en önemli adım Kuyumcular Odası işbirliği ile JEWEX 2012 Alyans, Altın, Gümüş Takı, Mücevher ve Saat Fuan’na Homeros temasını taşımaları olmuş. Şu anda Mümtaz Bey’in eşi Tülin Hanım’ın başkanlık ettiği ve EBSO’nun projesi kapsamında seçilen 100 girişimci kadının üye olduğu derneğin yeni hedefi ise İzmir’e gelen turistleri vadiye çekmek amacıyla İzmir Rehberler Odası ile işbirliği yapmak. İzmir turizminin Homeros ile üzerindeki ölü toprağını atacağına inanan Öktem, nasıl ki Meryem Ana Evi İzmir’deki inanç turizminin merkeziyse Homeros Vadisi’nin de şiir ve söylencenin merkezi olacağını söylüyor. Vadinin turizmde bir çekim merkezi haline gelmesi için Öktem’in önerisi bölgeye bir teleferik kurulması. İzmir’in turizm destinasyonuna Homeros Vadisi’nin de eklenmesini isteyen Öktem’e göre, kente kruvaziyer turizmle gelen turistlerin tarihi Kadifekale ve Agora’dan sonra Homeros Vadisi’ni ziyaret etmesini sağlamak gerekiyor.

“Kayadibi pilot bölge ilan edilsin”

Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapı-

lan araştırmalara göre en sağlıklı kişilerin 500-800 rakımda yaşayan kişiler olduğuna dikkat çeken Öktem, Kayadibi köyüne yerleştikten sonra sağlığına kavuştuğunu söylüyor. Bölgenin ekoturizm ve sağlık turizmi açısından taşıdığı bu potansiyelin değerlendirilmesi açısından İzmir Valiliği ile Manisa Valiliği’nin ortaklaşa yürüttüğü kırsal turizm projesinin çok önemli olduğunu dile getiren Öktem, proje kapsamında Kayadibi köyüne özel önem verilmesi ve hatta köyün pilot bölge ilan edilmesi çağrısında bulunuyor. Kayadibi’nin Şirince ya da Yeşilyurt köyleri örneğinde olduğu gibi turizme açılabileceğini be-

500-800 meters above sea level according to data from the World Health Organization, adds that he became healthier once he started living in Kayadibi. Öktem, who states that the rural tourism project jointly carried out by the governorships of Izmir and Manisa is very important in terms of the region’s potential in ecotourism and health tourism, says that Kayadibi village must be highlighted and the village must be a pilot region. Öktem, who points out that the village could be opened to tourism like Şirince or Yeşilyurt, says that the establishments in the village must be supported.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Tülin-Mümtüz Öktem

Öktem’e göre, kente kruvaziyer turizmle gelen turistlerin Kadifekale ve

Agora’dan sonra Homeros Vadisi’ni ziyaret etmesini sağlamak gerekiyor.

According to Öktem, we need to take tourists who come to the city

via cruise tours to the Valley of Homer after Kadifekale and Agora.

lirten Öktem küçük de olsa buradaki işletmelerin desteklenmesi gerektiğini vurguluyor.

Restoran değil adeta müze

Öktem ailesinin işlettiği restoran ve pansiyon Homeros’un adıyla anılan vadiye bakıyor göz alabildiğince. Homeros Kültür Sanat Derneği’ni kurduktan sonra hem Homeros’u anlatmak hem de köye ve köylüye bir katkıda bulunmak düşüncesiyle açtıkları restoran bir müzeyi andırıyor. Restoranın kapısında ünlü ozan Homeros’un heykeli karşılıyor misafirlerini. Bahçede de devam eden heykellerin gösterdiği yoldan restorana adım attığınız anda orjinali Louvre Müzesi’nde yer alan ve Homeros’un taçlandırılmasını tasvir eden minyatürün birebir aynısıyla kaplı duvar göze çarpıyor. Öktem, Homeros’un tanrılar, kral32

lar, düşünürler tarafından taçlandırılma töreninin tasvir edildiği resme atıfta bulunarak “Bütün dünya Homeros’u taçlandırıyor ama biz onu görmezden geliyoruz. İzmir’in simgesi Homeros olsun, İzmir’i Homeros ile taçlandıralım” diyor. Mekanın içinde bu göz kamaştırıcı resmin yanı sıra çeşitli Homeros heykelleri ve oldukça geniş bir kütüphane de var. Mekandaki tüm heykeller Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan izinli ve müzelerde sergilenen eserlerin birebir kopyası. Toplum olarak müze gezme alışkanlığımız olmadığından yola çıkarak böyle bir mekan oluşturduklarını belirten Öktem, “Bu restoranı küçük de olsa bir açık hava müzesi haline getirmek istiyoruz. Her yerde yemek yiyebilirsiniz. Ama bir müzede yemek yiyebilir misiniz? İşte biz burada bunu yapmaya çalışıyoruz” diyor.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

A restaurant like a museum

The restaurant and motel run by the Öktem family overlook the Valley of Homer. The restaurant, which they opened to increase recognition for Homer and to contribute to the economy of the village, resembles a museum. A statue of Homer greets guests at the entrance. As soon as you step into the restaurant by following the yard filled with more statues, you will see a wall covered with a miniature that depicts the crowning of Homer, which the original is on display at Louvre Museum. As Öktem looks at the painting which depicts the crowning of Homer by Gods, kings and philosophers, he says “The entire world crowns Homer yet we ignore him. Homer should be the symbol of Homer and let us crown Izmir with Homer.” Besides this magnificent picture, there are various statues of Homer and quite a large library inside the venue. All the statues are the exact replicas of their originals. Öktem, who says that they thought of a place like this because as a society we don’t visit museums very much, adds “We want to turn this restaurant into a small outdoor museum, you can eat everywhere but can you eat in a museum? This is what we are trying to do here”

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

URLA-ÇEŞME-ALAÇATI

Ege’nin parlayan yıldızı:

Çeşme Yarımadası Her kıvrımında ayrı bir ahenk barındırır Çeşme Yarımadası. Yorgo Seferis ve Necati Cumalı’nın sesi de orada yankılanır, rüzgarla dans eden yel değirmenlerinin neşesi de. Sakız ağaçlarının mis kokusu da büyüler ziyaretçilerini, güneşle yıkanan altın kumlu sahiller de... Fotoğraflar / Photographs: RK Arşivi – Çeşme Belediyesi

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

The shining star of the Aegean: The Çeşme Peninsula The Çeşme Peninsula harbors a different harmony within each of its curves. The voices of Yorgo Seferis and Necati Cumalı and the joy of the windmills that dance with the wind sound in the region. The wonderful smell of mastic trees and golden beaches bathed in sun amaze its visitors…

errak denizi, dantel gibi işlenmiş koyları, güneşi, ince kumlu uzun sahilleri, deniz içinde kaynayan kükürtlü suları, gözalıcı doğal güzellikleri, geleneksel dokusu, geçmişe ışık tutan tarihi ve kültürel eserleriyle Türkiye’nin en önemli tatil bölgelerinden biridir Çeşme Yarımadası. Her kıvrımında ayrı bir ahenk barındıran ve dünyanın dört bir yanından gelen turistleri ağırlayan Yarımadanın en çok dikat çeken bölgeleri birbiri ardına sıralanan Urla, Alaçatı ve Çeşme’dir. Yarımadanın girişinde sakin limanı, eski evleri, tarih ve doğanın kucaklaştığı ortamıyla Urla karşılar ziyaretçilerini. Yorgo Seferis ve Necati Cumalı’nın sesinin yankılandığı bu belde İzmir’in saklı bahçesi olarak da bilinir. İnsana dinginlik veren havasıyla tatilde huzur arayanların tercihi olan Urla’dan devam edince yarımadaya ismini veren ve Urla’nın aksine yaz-kış hareketli yaşamıyla dikkat çeken Çeşme’ye varılır. Denizin her zaman mavi, güneşin her zaman parlak olduğu bu tatil beldesi, dünyada görülmesi gereken yerler ara-

he Çeşme Peninsula is one of the most important touristic destinations in Turkey with its crystal clear sea, bays that are embroidered like lace, long beaches with thin sand, thermal waters inside the sea, scenic beauties, traditional structure and historical and natural assets. Urla, Alaçatı and Çeşme are the most important touristic regions on the peninsula that welcome thousands of tourists from all around the world. Urla greets visitors at the entrance of the peninsula with its quiet port, old houses and historical structure. This town, where the voices of Yorgo Seferis and Necati Cumalı echo, is known as the secret garden of Izmir. After Urla comes Çeşme, which as opposed to Urla is alive throughout the year. This summer resort, where the sea is always blue and the sun always shines, is a destination that must be seen. One of the most beautiful touristic destinations in the peninsula is Alaçatı. The town is an important windsurfing center with its climate which is always windy and it is a magnificent resort town with boutique hotels nestled inside narrow cobble streets.

One of the oldest ports in the world: Urla

Urla, which attracts attention with its historical, cultural and natural riches,

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Urla

sında anılır. Yarımadanın en güzide turizm bölgelerinden biri de Alaçatı’dır. Yazın nefes aldıran kışın ise ısıtan bol rüzgarlı havasıyla dünyanın en önemli sörf merkezlerinden biri olan belde, arnavut kaldırımlı dar sokakları, taş evleri, çoğu kadınlar tarafından işletilen küçük otelleriyle büyülü bir tatil cennetidir. Gelin, her biri İzmir ve Türkiye turizmi için büyük önem taşıyan bu beldeleri daha yakından tanıyalım.

Dünyanın en eski limanlarından biri: Urla

Tarihi, kültürel, doğal zenginlikleri ve yöresel lezzetleriyle dikkat çeken Urla, İzmir’in yanı başında ama şehrin karmaşasından bir o kadar uzak bir belde. Ege bölgesinin en eski yerleşim merkezlerinden biri olan Urla, aynı zamanda dünyanın bilinen en eski limanlarından. Antik çağda özellikle zeytinyağı üretimiyle önemli bir ticaret merkezi haline gelen belde, Anadolu’nun bilinen en eski zeytinyağı işliğine de ev sahipli36

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

is close to Izmir but far from the hustle and bustle of the city. Urla, which is one of the oldest settlements in the Aegean region, is also one of the oldest ports in the world. The town, which was an important trade center during the antique age thanks to olive oil production, hosts Anatolia’s oldest olive oil workshops. It is believed that Urla takes its name from Vurla, which means marsh in Greek. Other historians suggest that the name comes from İbrahim Bey, one of the commanders of Mehmet Çelebi. We know that Urla, which is considered the Troy of the Aegean region and was called Klozomenai in the antique age, was established by the Ionians. After the Ionians, the town became a part of the Persian, Greek, Roman, Byzantine, Seljuk and Ottoman Empire. The town, which developed during the Roman era, was an important science and culture center throughout its history. Thanks to

Urla

ği yapıyor. Urla adının Rumca bataklıksazlık anlamına gelen “Vurla” kelimesinden geldiği sanılıyor. Bazı tarihçilere gore ise ilçenin adı Mehmet Çelebi’nin komutanlarından İbrahim Bey’in sefere çıkarken kendisine “uğur ola” demesine dayanıyor. Ege Bölgesi’nin Truva’sı olarak kabul edilen ve antik çağdaki adı Klozomenai olan Urla’nın, Dor ve Aka göçmenlerinin bu bölgeye akın etmei sonucu İonlar tarafından kurulduğu biliniyor. Kent İonlardan sonra sırasıyla Pers, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliğine girmiş. Büyük İskender ve Roma dönemlerinde büyük gelişmeler yaşayan kent, her devirde önemli bir bilim ve kültür merkezi olmuş. Sokrates’in hocası olarak Kabul edilen Anaksagoras sayesinde kent felsefe ile tanışmış. Türkler Ege Denizi’ne ve Urla’ya Çaka Bey’in önderliğinde 1080’li yıllarda

ulaşmış. 1390 yılında Osmanlı egemenliğine giren Urla, 18 Mayıs 1919 tarihinde Yunan işgaline uğramış. İlçe, Kurtuluş Savaşı sonunda 12 Eylül 1922’de düşman işgalinden kurtarılmış.

Tarihi, kültürel ve turistik değerleri

Geçmişi M.Ö. 2 binli yıllara kadar uzanan ilçede, önemli arkeolojik alanlar ve tarihi eserler yer alıyor. Klazomenai, Limantepe Höyüğü, Köprülü Mescidi, Rüstempaşa Camisi ve Hamamı, Yahşibey Külliyesi, Helvacılar Camisi ve Hamamı, Sübyan Mektebi, Kılıç Hocaali Camisi, Fatih İbrahimbey Camisi ve Külliyesi, Kütükminare Camisi ilçenin sayılabilecek tarihi alanlarından. Nobel Edebiyat Ödüllü Yunan şair Yorgo Seferis, Türk edebiyatının önemli temsilcilerinden Necati Cumalı ve sesiyle unutulmaz şarkılara hayat veren Tanju Okan yaşamlarının bir dönemini geçirdiği evler de Urla’da görülmeye de-

Anaxagoras, the teacher of Socrates, the town was also a philosophy center. The Turks reached the Aegean Sea and Urla in the 1080’s. Urla, which became a part of the Ottoman Empire in 1390, was invaded by the Greeks on May 18, 1919. The town was feed on September 12, 1922.

Its historical, cultural and touristic assets

There are important archeological sites and ruins in the town which dates back to 2000B.C. Klozomenai, Limantepe Tumulus, Köprülü Mescidi, Rüstempaşa Mosque and Bath, Yahşibey Complex, Helvacılar Mosque and Bath, Sübyan School, Kılıç Hocaali Mosque, Fatih İbrahimbey Mosque and Complex and Kütükminare Mosque are some of the historical assets in the town. The homes of Greek poet Yorgo Seferis, Turkish author Necati Cumalı and fa-

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Zeytinyağı İşliği

ğer diğer yerlerden. Urla’nın turizm açısından en önemli artısı İzmir’de şehir merkezine en yakın denize girilebilecek bölgesi olması. Urla İskelesi, Yücesahil, Yıldıztepe, Çeşmealtı, Denizli, Zeytinalanı , Özbek, Gülbahçe mahalleleriyle Balıklıova, Kadıovacık, Uzunkuyu, Zeytineli ve Yağcılar Köyleri gerek sahil gerekse sahip oldukları ormanlar bakımından ilçenin turizm potansiyelinin önemli mevkilerinden. Özellikle yaz aylarında Kalabak sahilinden, Balıklıova sahillerine kadar uzanan yaklaşık 40 kilometrelik sahil şeridinde büyüklü küçüklü özel tesisler ve kamu kuruluşlarına ait 6 kamp ve çeşitli alanlara kurulan çadırlarla birlikte denizden yararlananların sayısı oldukça yükseliyor. Yılın yaklaşık 200 gününü açık ve güneşli geçiren Urla, bu özelliğiyle her mevsim turist ağırlayan bir belde. 38

mous Turkish singer are other important places that must be visited while in Urla.

Klazomenai: 12 İon kentinden biri olan Klazomenai kentinin başlangıçtaki yeri bugünkü Urla iskelesinin hemen önündeki alan üzerinde kuruluymuş. Ancak Perslerin saldırısına uğramaktan korktukları için yerleşikliklerini iskelenin tam karşısında yer alan adaya taşımışlar. Bölgede 1979’dan bu yana Prof. Dr. Hayal Erkanal’ın başkanlığında yürütülen kazılarda çok sayıda lahit ve tarih öncesi dönemlere ait önemli kültür tabakaları ortaya çıkarılmış. Yapılan araştırmalarda Limantepe

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Urla is the closets place to the city where you can go swimming. The Urla Pier, Yücesahil, Yıldıztepe, Çeşmealtı, Denizli, Zeytinalanı, Özbek, and Gülbahçe neighborhoods and Balıklıova, Kadıovacık, Uzunkuyu, Zeytineli and Yağcılar villages are important touristic destinations with their clean shores and forests. During the summer, the 40 kilometer shoreline Kalabak to Balıklıova is filled with people who enjoy their vacation at various facilities and camp sites. Urla has approximately 200 sunny days a year and that makes the town a popular destination for tourists. Klozomenai: Klozomenai, which is one of the 12 Ionia cities, was initially built on the area right in front of Urla Pier but

Zeytinyağı İşliği ve kazı alanı

Höyüğü’nün Kalkolitik Çağ’da oluştuğu ortaya çıkmış. Urla Belediyesi tarafından yürütülen araştırmalarda ele geçen bulgular arasında en önemlisi “tarihteki en eski limanın bu bölgede bulunması” olmuş. Klazomenai ayrıca zeytinyağı ticaretinde isim yapmış. Kalıntıları arasında yer alan ve M.Ö. 6. yüzyıla tarihlenen zeytinyağı işliği tanımlanabilen en eski zeytinyağı üretim tesisi olarak kabul ediliyor. Karantina Adası: Büyük İskender zamanında ince bir yolla karaya bağlanan ada üzerinde şu anda Fransızların yapmış olduğu Taafuzhane denilen etüv merkezleri ile tam teşekküllü bir devlet hastanesi, bir otel, bir mağara ve antik Klazomenai Kenti’nin kalıntıları bulunuyor. Ada çevresinde, deniz içinde Klazomenai’den kalma antik mimari parçalarını görmek mümkün. Yassıca (Alman Adası): Turistik amaçlı kullanılmak üzere hazırlanan ve

they moved their settlement to the island across the pier because they feared attacks from Persians. Many tombs and cultural layers belonging to prehistoric areas were unearthed during the excavations headed by Prof. Dr. Hayal Erkanal since 1979. During researches, it was concluded that the Limantepe Tumulus was formed during the Chalcolithic Age. The most important finding during these researches carried out by the Urla Municipality, was the discovery of the oldest port in history in this region. Klozomenai was also a big name in olive oil trade. The olive oil workshop, dated to 6th century B.C., is considered to be the oldest olive oil production facility ever found.

the time of Alexander the Great. It is possible to see architectural remains from the antique city submerged in the sea around the island.

Karantina Island: There is a fully equipped state hospital, a hotel, a cave and the ruins of Klozomenai antique city on the island which was connected to land by a narrow road during

Güvendik Hill: You can see the 12 islands and the bay of Izmir which is located above Çeşmealtı. The hill, which provides amazing views during sunrise, is surrounded by pine forests.

Yassıca (German Island): The Island, which has a 45 meter pier for docking yachts and small boats, serves daily tourism. There are scheduled boat rides between Yassıca and Karşıyaka, Konak and Urla during the summer. Malgaca Hot Springs: The area, which has a long natural beach, is famous for its hot springs that are helpful in the treatment of gastrointestinal diseases. Two bridges that are remains of an old caravan road between Çeşme – Kuşadası are now submerged in water.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

“Türkiye’nin aydınlık yüzü Urla”

M. Selçuk Karaosmanoğlu Urla Belediye Başkanı UrlaChief Magistrate

“Urla, tarihin binlerce yıllık geçmişinden bugünlere kadar pek çok medeniyeti ve kültürü içinde barındırmış ve her dönemde önemli bir yerleşim merkezi olmuştur. Kültürel zenginliklerle doğal güzelliklerin bir arada yer aldığı Urla, bugün itibariyle Türkiye’nin en büyük ilçelerinden biri konumundadır. Gerek turizmi gerekse tarihi değerleri açısından görülmeye değer bir yer olan Urla, iklimi, coğrafi konumu, tarihi, ekonomik yapısı, kentleşme özelliğiyle İzmir’in ayrıcalıklı ilçelerinden biridir. İlçemiz tarihi zenginlikleri açısından oldukça zengin bir bölgedir. Klazomenai ve Limantepe kazıları turizme hizmet edecek konuma gelmiştir. Klazomenai Zeytinyağı İşliği ve Limantepe kazılarının gerek karadaki gerekse sualtındaki çalışmalar yoğun yerli ve yabancı turisti çekmektedir. Ayrıca yakında yapımına başlanacak olan Urla Sualtı ve Arkeoloji Müzesi ilçemizin arkeolojik değerlerinin sergilenmesi açısından önemlidir.

Deniz turizmi açısından da büyük gelişme gösteren Urla, özellikle günübirlikçi ziyaretçilerin akınına uğramaktadır. Hem güney hem de kuzey sahilleri ile her kesimden ve her yaştan insanı misafir etmektedir. Urla’nın sahip olduğu alternatif turizm potansiyelini harekete geçirmek için özellikle atçılık, yatçılık ve şarapçılık konularında planlamalar yapmaktayız. Türkiye’nin aydınlık yüzü Urlamızı ürettiğimiz projelerle geleceğe taşırken örf, adet, gelenek ve göreneklerini koruyarak, yerel özelliklerinin yok olmasına izin vermeden kendi öz yapısıyla gelişim göstermesi yönünde de büyük hassasiyet göstermekteyiz. Vatandaşlarımızın Urla’da yaşadıklarını hissettikleri, yeşil ve maviyle kucaklaştıkları bir yaşam tarzını benimsedik, bunu koruma ve geleceğe bırakma arzusundayız. Amacımız, kentsel yaşam kalitesini, kentlilik bilincini ve hizmet anlayışını çağdaş seviyeye çıkararak ilçemizi dünyada örnek gösterilir bir kent yapmaktır.”

“Urla: the shining face of Turkey” “Urla has hosted many civilizations and cultures and has been an important settlement throughout its history. Urla, which harbors both natural and cultural riches, is one of Turkey’s biggest boroughs. Urla, which is an attraction point with its touristic and historical assets, is a special borough with its climate, geographical location, history and economic state. Our borough is rich in historical remains. The digs at Klozomenai and Limantepe are now ready to

be added to tourism. These historical areas are popular with local and foreign tourists. The Urla Underwater and Archeology Museum, which will begin to be constructed in the near future, is important in displaying our archeological assets. Urla, which has improved greatly in terms of sea tourism, is swarmed by vacationers that come to the borough on a daily basis. We continue to formulate plans regarding horseback riding, yachting and wine making to mobilize Urla’s al-

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

ternative tourism potential. While bringing Urla to the future with our current projects, we are being careful in preserving the traditional aspects of the borough and its natural structure. We have embraced a lifestyle where our locals live a life inside a blue sea and a green nature and we are adamant in preserving that and leaving it to future generations. Our goal is to make our borough an exemplary town for the world by raising our life quality, urban awareness and service philosophy.”

Urla-Balıkçı tekneleri

tekne bağlamak için 45 metre uzunluğunda bir iskele inşa edilen ada günübirlik turizme hizmet ediyor. Plajı çok ünlü Yassıcıada ile Karşıyaka, Konak ve Urla İskelesi arasında yaz aylarında hafta sonları gemi seferleri yapılıyor. Malgaca İçmeler: Mide hastalıklarına iyi gelen içme sularıyla ünlü olan bölgenin kilometrelerce uzunluğunda bir doğal plajı vardır. Çeşme – Kuşadası arasındaki eski kervan yolunun kalıntısı olan iki köprü bu kıyılarda denizin içinde kalmıştır. Güvendik Tepesi: Çeşmealtı’nın üst tarafındaki bu tepeden açık havada 12 adayı ve İzmir Körfezi’ni kesintisiz görmek mümkün. Güneşin doğuşu ve mehtaplı gecelerde sunduğu inanılmaz görüntüleriyle ünlü olan Güvendik Tepesi’nin çevresi çam ormanlarıyla kaplı. Yıldıztepe Şehitliği: Urla’nın kurtulu-

şu sırasında şehit düşen Yüzbaşı Kemal ve Urfalı Onbaşı Bak i’nin yattığı yer orman alanı içinde bulunuyor. Ovacık Köyü: Buradan tüm Urla’nın panoramik görüntüsünü izlemek mümkün. Özbek Köyü: Balıkçılık ve ziraatla geçinen köyün camisinin bahçesinde asırlık ağaçlar var. Otantik havası, yarımadanın batı k ıyılarındak i yat limanı, balıkçı barınağı ve ılık su görülmeye değer. Bademler Köyü: Türk iye’nin tiyatrosu olan ilk köyü Bademler. Oyuncuları ziraatla uğraşan köylülerden oluşan Bademler Köyü ayrıca kütüphanese, özel çocuk oyuncak ları müzesi ve çiçek seraları ile ünlü. 1963 Berlin Altın Ayı Ödülü ’nü kazanan “Susuz Yaz” filminin konusu Bademlerde geçmiş ve film bu köyde çekilmiştir.

Yıldıztepe Military Cemetery: The cemetery, which includes the graves of Captain Kemal and Corporal Baki who died during the Turkish War of Independence, is located inside a forest. Ovacık Village: You can watch the panoramic view of Urla from this village. Özbek Village: There are century old trees in the garden of the mosque in the village, which relies on fishing and agriculture for survival. Its authentic structure, yacht marina and fishermen’s hut is worth seeing. Bademler Village: Bademler is the first village in Turkey to have a theatre. The actors of the theatre are locals and the village is also famous for its library, toy museum and greenhouses. The Turkish movie called “Susuz Yaz”, which received the 1963 Berlin Golden Bear Movie Award, was about the village and was filmed there.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Urla’da üzüme bal, zeytine yağ düştü Urla’da 2 bin 600 yıllık bir geçmişe sahip olan ve üzüme balın zeytine yağın düştüğü gün olarak kabul edilen Bağbozumu Şenlikleri bu yıl 9-14 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirildi. Urla Kaymakamlığı, Urla Belediyesi, Ziraat Odası ve sivil toplum örgütlerinin işbirliğiyle gerçekleştirilen ve bu

yıl 6 gün süren Bağbozumu Şenlikleri festival havasında kutlandı. İlçede her yıl geleneksel olarak düzenlenen şenlikler 9 Ağustos Perşembe günü Ali Rıza Mete Yelken Kulübü’nde gerçekleştirilen Yelken Yarışları ile başladı ve 14 Ağustos Salı günü Malgaca Pazarı’nda yapılan ürün yarışmasıyla

sona erdi. Şenlikler kapsamında ayrıca; Fide Köksal ve İzmir Pop Orkestrası konser verdi, Urla Cumhuriyet Meydanı’nda Engelli Tiyatro Gösterisi ve Engelli Müzik Dinletisi yapıldı, “1923-1950 Cumhuriyetin Aynası Urla Fotoğraf Sergisi” düzenlendi.

Time for grapes and olives in Urla The Grape Harvesting Festival, which is a 2600 year old tradition in Urla, took place on 9-14 August this year. The festival, jointly organized by the kaimakam’s office in Urla, the

Ne yenir?

Municipality of Urla and NGOs, lasted 6 days and was the stage of various festivities. The annual festival began with the Sailing race on August 9 at Ali Rıza Mete Sailing Club and

What to eat?

İskele’de kısa bir yürüyüşün ardından kahvaltı için Urla’nın ünlü lezzeti katmerini tadabilirsiniz. Yanında özel yapılmış ayran ile birlikte çıtır çıtır katmer, genellikle sabahları tercih edilse de günün her saati yenilebilir. Çalkama, oğlak dolması, elbasan, patlıcan sarmalı köfte, kalamar dolması, yufkalı balık dolması, borana, Arnavut böreği, tavşan çullama, bakla köftesi, pazı dolması, domat aşı, düğün çorbası, dana mücveri, nişan baklavası, ilçede tadılabilecek diğer lezzetler.

After a short walk along the pier, you can sample the famous katmer- a king of fried dough- of Urla for breakfast. You can eat this delicacy every time of the day accompanied by a yoghurt drink called ayran. Çalkama, stuffed goat, elbasan, meatballs wrapped in eggplant, stuffed squid, stuffed fish, borana, Arnavut böreği, tavşan çullama, fava bean meatballs, stuffed chard, tomato soup, düğün soup, dana mücveri and nişan baklava are other traditional dishes.

Ne alınır?

What to but?

Barbaros Köyü’nden elişi oyaları ve örgüleri, Demirci Köyü’nden kilim, Malgaca Pazarı’ndan antika eşyalar ve bamya, zeytin ve balık alabilirsiniz.

Nasıl gidilir?

İzmir’e yarım saat uzaklıktaki bu şirin ilçeye ulaşım İzmir Üçkuyular semt garajından her 10 dakikada bir kalkan dolmuşlarla yapılabileceği gibi İzmir- Çeşme otobanından ulaşım sağlanabiliyor. 42

ended with a produce competition at Malgaca Market on August 14. Concerts and theater plays also took place during the festival which included a photography exhibition.

You can buy handcrafted needle lace products at Barbaros village, carpets from Demirci village and antiques, okra, olives and fish at Malgaca market.

How to get there?

You can reach this cute village from Izmir via buses that depart from Üçkuyular every 10 minutes or use the Izmir- Çeşme highway.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Urla Katmeri

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

ÇEŞME

Popüler turizm beldesi: Çeşme Anadolu’nun en uç noktasında bulunan Çeşme, tertemiz denizi, eşine az rastlanır yumuşacık kumsalları, sayısız koyları, termal kaynakları, zengin su altı dünyası, alternatif spor aktivitelerine elverişli yapısı ve hareketli eğlence hayatıyla sadece Türkiye’nin değil dünyanın en popüler tatil merkezlerinden biridir. New York Times’ın görülmesi gereken yerler listesinde sekizinci seçilmesi de bunun en önemli kanıtıdır kuşkusuz.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

A popular summer resort: Çeşme Çeşme, which is located at the tip of Anatolia, is a very popular summer resort in the world with its clean sea, great beaches, many bays, thermal resources, rich undersea world, alternative sports possibilities and exciting nightlife. It was named one of the top ten places that must be visited by the New York Times.

zmir’in batısında, kendi adını taşıyan yarımadanın en ucunda bulunan ve tarih boyunca gemiciler tarafından “Küçük Liman” diye adlandırılan bölgeye zamanla çoğalan ve buz gibi suların aktığı çeşmelerinden dolayı Çeşme ismi verilmiştir. Ünlü Yunan gezgin ve coğrafyacı Pausanias’a göre, Erythrai (Ildırı), Giritliler tarafından kurulmuştur. Antik çağda Cyssus adıyla bilinen Çeşme, Anadolu’nun Batı kıyısında MÖ.1000 yıllarında tahmin edilen 12 İyonya kentinden biri olan Erythrai’nin Ildırı İskelesiydi. Bugün arkeolojik ve turistik yönden büyük önem taşıyan Erythrai, M.Ö.7. ve 8. yüzyıllarda büyük bir iktisadi güce sahip olmuştur. Bu dönemde kent, Doğu Akdeniz ve özellikle Kıbrıs ile ticari ilişkilerde bulunmuş ve Sakız adası ile birlikte esir ve şarap ticaretini elinde tutuyordu. Erythrai önce Lidya, ardından da Perslerin saldırısına uğrayıp büyük ölçüde zarar görmüş, M.Ö.14.yüzyılda ise yeniden zengin bir devlet olmuştur. M.Ö. 2.yüzyılda kent, Bergama krallığına, daha sonra da Roma İmparatorluğuna bağlanmıştır. Roma İmparatorluğu ikiye bölününce Bizans topraklarında kalan bölge Çaka Bey zamanında Türklerin eline geçmiştir. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Yunanlılar tarafından işgal edilen Çeşme, Kurtuluş Savaşı’nda, Fahrettin Altay Paşa birlikleri tarafından, 16 Eylül 1922’de düşman işgalinden kurtarılmıştır.

eşme is located on the west of Izmir on the tip of the peninsula. According to Greek traveler and geographer Pausanias, Erythrai (Ildırı) was built by the people of Crete. Çeşme, which was called Cyssus during the antique age, was the pier of Ildırı in Erythrai- one of the 12 Ionian cities- in 1000 B.C. Erythrai, which is an important archeological and touristic region today, was an economically powerful city in 7 and 8th centuries. During that time, the city had economic relations with Eastern Mediterranean and Cyprus and was the center of slave and wine trade with Chios. Erythrai was first attacked by the Lydians and then the Persians, greatly damaged but then again became a rich city in 14th century B.C. In 2nd century B.C., the city was first added to the Bergama kingdom and then the Roman Empire. The city, which became a part of the Byzantine Empire after the division of the Roman Empire, was conquered by the Turks during the time of Çaka Bey. Çeşme, which was invaded by the Greeks during WW1, was saved on September 16, 1922.

Historical and cultural assets

Erythrai antique city that was unearthed in the village of Ildırı and the fortress, inn, many fountains and public structures built during the Ottoman Empire are important historical and cultural assets in town.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

sioned by Kanuni Sultan Suleiman in 1528, gives the town a whole new outlook. The inn, which was used by foreign tradesmen for accommodation throughout history, is now a hotel with 45 rooms. There are also entertainment units and malls inside the inn. Çeşme Museum: The museum, which is located inside the historical Çeşme Castle, displays archeological finds unearthed in Erythrai, the borough center, Alaçatı and Kalemburnu. A total of 477 artworks are on display at the Çeşme Archeology Museum, which is open everyday except Mondays. Çeşme

Tarihi ve kültürel değerleri

Çeşme-Ildırı köyünde ortaya çıkarılan Erythrai Antik Kenti ile Çeşme kentinde Osmanlı Dönemi’nden kalan Kale, Kervansaray, çok sayıda çeşme ve tarihi kent dokusundaki sivil mimarlık örnekleri yörenin arkeolojik ve tarihi kaynaklarını oluşturan yapıtlar olarak göze çarpıyor. Çeşme Kalesi: 2. Beyazıt tarafından 1508 yılında dikdörtgen biçiminde yaptırılan kale, 6 kulesi ve üç yanındaki hendeklerle muhteşem bir görüntü oluşturur. İlk yapıldığı zamanlarda denize sıfır olarak inşa edilen kale, zaman içerisinden denizin doldurulmasıyla daha içte kaldı. Tarihi kalede çeşitli kültür sanat etkinlikleri, festival ve konserler düzenlenir. Kaleyi ziyaret ettiğinizde, büyük Türk komutanı Kaptan-ı Derya Cezayirli Hasan Paşa’nın yanında aslanı bulunan heykelini de görebilirsiniz. Kervansaray: 1528 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan Kervansaray Çeşme’ye ayrı bir özellik katar. Tarih içinde özellikle yabancı tüccarların konaklaması için kullanılan Kervansaray günümüzde 45 odalı bir otel olarak hizmet veriyor. Kervansaray’da ayrıca eğlence mekanları ve alış-veriş merkezleri de bulunuyor. 46

Erythrai (Ildırı): The name of Ildırı village during the antique age was Erythrai. It is believed that the word Erythrai was derived from Erythros, meaning red in Greek, because of the red soil in the village. Another theory is that the village took its name from Erythros, the son of Rhadamanthes of Crete. Findings in the village suggest that the region was inhabited since the Bronze Age.

Clean, sunny beaches

Çeşme has more than 20 clean beaches such as Şifne, Küçük Liman, Pırlanta Beach, Boyalık Bay, Paşa Limanı, Ilıca Beach, Çiftlik, Altınkum, Çatalazmak, Sakızlı Bay, Tekke Beach, and Ayayorgi.

Çeşme Castle: The rectangular shaped castle which was commissioned by 2. Beyazıt in 1508 is a great site with its 6 towers and trenches on its three sides. The castle, which was initially built right by the sea, is now located inside the land. Many concerts and festivals are organized in the castle. When you visit the castle you can see the statue of great Turkish naval commander Cezayirli Hasan Paşa. Inn: The inn, which was commis-

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Ilıca: Ilıca is Çeşme’s most popular touristic area with its 2 kilometer long beach, quality hotels and thermal resources. Hot thermal springs which boil inside the sea make the beaches in the region a big thermal pool. The accommodation facilities in Ilıca have the potential to cater to the needs of crowded tourist groups. There are thermal waters inside even the smallest motels. The most important characteristic of the beaches in Çeşme and especially Ilıca is that they are shallow and depth doesn’t exceed the height of a person for at least 100 meters. The beaches in this area provide healthy vacations since

Çeşme Müzesi: Daha çok Erythrai, Çeşme ilçe merkezi, Alaçatı ve Kalemburnu yöresinden çıkan eserlerin sergilendiği tarihi Çeşme Kalesi’nde bulunan Çeşme Arkeoloji Müzesi’nde 320 arkeolojik, 126 etnografik eser ve 31 adet sikke ile birlikte, toplam 477 adet eser bulunuyor. Müze pazartesi hariç her gün ziyaret edilebiliyor. Erythrai (Ildırı): Ildırı köyünün antik dönemdeki adı Erythrai’dir. Erythrai sözcüğünün Yunancada “kırmızı” anlamına gelen Erythros’tan türediği, kent toprağının kırmızı renginden dolayı Erythrai’nin “Kızıl Kent” anlamında kullanıldığı sanılmaktadır. Bir başka varsayıma göre ise kent adını, ilk kurucu Giritli Rhadamanthes’in oğlu Erythros’tan almıştır. Kentte ele geçen bulgular, bu yörede ilk Tunç Çağı’ndan bu yana yerleşimin olduğunu göstermiştir.

Güneşle yıkanan tertemiz kumsallar

Çeşme; Şifne, Küçük Liman, Pırlanta Plajı, Boyalık Koyu, Paşa Limanı, Ilıca Plajı, Çiftlik, Altınkum, Çatalazmak, Sakızlı Koyu, Tekke Plajı, Ayayorgi’yle birlikte 20’ye yakın kumsalda misafirlerini ağırlar. Ilıca: 2 kilometreye yakın uzunluktaki geniş ve beyaz kumlu plajları, nitelikli konaklama tesisleri ve termal olanaklarıyla Çeşme’nin en büyük ve popüler turizm merkezi durumundadır. Denizin içinde kaynayan sıcak termal suları, Ilıca Plajı’nı ve yöredeki diğer plajları büyük birer termal havuz haline getirir. Ilıca’daki büyük, küçük konaklama tesisleri, yoğun bir turist kapasitesinin ihtiyacını karşılayabilecek potansiyele sahiptir. Bölgedeki küçük otel ve pansiyonlarda bile kaplıca suyu bulunur. Çeşme plajlarının ve özellikle Ilıca Plajı’nın en önemli özelliklerinden biri de, kıyıdan denize doğru yaklaşık yüz metrelik bir şeridin insan boyunu geçmeyecek derinlikte olmasıdır. Termal kaynaklarla beslenen sığ sularda ultraviyole ışınlarının insan sağlığına yararlı oldu-

Çeşme Kalesi

ğu bilimsel bulgularla kesinleştiğinden başta Ilıca olmak üzere Çeşme plajlarının sağlıklı bir tatil imkanı sunduğu söylenebilir. Boyalık Koyu: Yaklaşık 5 kilometre uzunluğunda ve çok güzel plajlara sahip bir koydur. Ilıca Plajı’nın özelliklerini taşıyan bu koy ayrıca bugün Çeşme’nin en hızlı gelişen turizm alanlarından birisidir. Bu koyun kuzey rüzgarlarına kapalı en sakin plajı ise Sakin Deniz (Ayayorgi) Plajı’dır.

ultraviolet rays that feed from thermal resources are good for health. Boyalık Bay: This is a 5 kilometer bay that has beautiful beaches. The bay, which has the same characteristics as Ilıca Beach, is Çeşme’s fastest growing touristic regions. The most serene beach in this bay is Ayayorgi Beach, which is closed to northern winds. Şifne-Büyük Liman-Paşa Limanı: The shoreline which begins from Ilıca Beach all the way to Şifne, s an amazing

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

area with its magnificent beaches and thermal hot springs. The bays of Büyük Liman and Paşa Limanı are areas where touristic facilities, camping ground and summer houses are widespread. There are many clean and organized motels in Şifne which is famous for its hot springs. You can reach this area, which is 5 kilometers from the center of Ilıca by minibuses. Ildırı: Ildırı and its vicinity, which includes Erythrai, antique city, hosts natural beaches and camping grounds. The village is 22 kilometers from the borough center of and 15 kilometers from Ilıca and you can reach Ildırı through an asphalt road from Şifne. Dalyan and Sakızlı Bay: These touristic centers, which are located on the northern shores of Çeşme Peninsula, are filled with typical fishermen neighborhoods, port beaches, houses and natural beauties that the Aegean lifestyle offers. There are many high quality hotels and motels in Dalyan village which is 14 kilometers from the center of Çeşme. Çiftlikköy and Pırlanta Beach: These beaches are located at the south and southwest of Çeşme. The most important beaches in this region are Pırlanta-Tursite and Altınkum beaches. There are camping grounds at these beaches. Ilıca Plajı

Şifne-Büyük Liman-Paşa Limanı: Ilıca Plajı merkez olmak üzere kuzeydoğu yönünde Şifne’ye kadar uzanan kıyı bandı, güzel plajları ve kaplıcalarıyla büyüleyici bir merkezdir. Büyük Liman, Paşa Limanı koyları, turistik tesislerin, kamp alanlarının ve toplu yazlık konutların toplandığı bir yer konumundadır. Kaplıcalarıyla ünlü Şifne’de çok sayıda temiz ve düzenli pansiyon hizmet veriyor. Ilıca merkezine yaklaşık 5 kilometre uzaklıktaki bu önemli turizm merkezine ulaşım ise Ilıca’dan sağlanıyor. Ildırı: Antik Erythrai kentinin bulunduğu Ildırı ve yöresi, doğal plajları ve kamp alanları ile kampçıların aradığı 48

özellikleri birarada sunuyor. Çeşme ilçe merkezine 22 kilometre, Ilıca`ya 15 kilometre uzaklıktaki bu tarihi ve doğal zenginliklere sahip yöreye ulaşım Şifne’den sonra asfalt bir yolla yapılıyor. Dalyan ve Sakızlı Koy: Çeşme Yarımadası’nın kuzey kıyılarında yer alan bu turistik merkezler, tipik balıkçı mahalleleri, evleri, limanı, plajları ve insanlarıyla Ege yaşantısının ve doğal güzelliklerinin toplandığı bir yöre. Çeşme ilçe merkezine 4 kilometre uzaklıktaki Dalyan Köyü’nde çok sayıda kaliteli otel ve pansiyon bulunuyor. Çiftlikköy ve Pırlanta Plajı: Bu plaj

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Çatalazmak Beach: Çatalazmak Beach, which is accessible through the Çeşme borough centre, is a beach worth seeing. Eşek Island: Eşek Island, which is an hour away from boat from Çeşme and used to be called Goni, is an ideal place for daily visits with its clean bays and hospitable donkeys. The bay, which is closed to northern winds, is also an ideal place for water sports. Almost the entire island is covered in maquis and there is a well on the island for the donkeys. There is no overnight accommodation on the island since it is a national park.

Healing hot springs

Çeşme Hot Springs, which are located on the shore along the İzmir - Çeşme

Çeşme’nin güney ve güneybatısında yer alıyor. Bu yörenin en önemli plajları Pırlanta-Tursite ve Altınkum plajlarıdır. Plajlarda kamp yapmak için de uygun alanlar bulunuyor. Çatalazmak Plajı: Çeşme ilçe merkezinden ulaşımın sağlandığı Çatalazmak Plajı da Çeşme’nin görülmeye değer plajlarındandır. Eşek Adası: Çeşme’den yatlarla bir saat uzaklıkta bulunan ve eski adı “Goni” olan Eşek Adası, temiz koyları ve konuksever eşekleriyle günübirlik yat gezintileri için ideal bir yer. Doğal konumu itibariyle kuzey rüzgarlarına kapalı olan koyları sualtı ve su üstü sporları yapmaya çok elverişli. Neredeyse tamamının maki ile kaplı olduğu adada eşeklerin yaşayabilmesi için rüzgarla çalışan bir tatlı su kuyusu bulunuyor. Ada tamamen turistik amaçlara hizmet ediyor ve Milli Parklar kapsamında olduğundan gece konaklamasına izin verilmiyor.

Şifa kaynağı kaplıcalar

İzmir - Çeşme yolu üzerinde, Çeşme’ye 5 kilometre uzaklıkta deniz kıyısında bulunan Çeşme Ilıcaları, plajı ve ılıcası aynı yerde olan dünyanın en ilginç ve zor bulunur ılıcalarından biridir. Suların sıcaklığı 58°C dolayındadır. Kronik romatizmal hastalıklar, gut ve şişmanlık gibi metabolizma bozuklukları ile raşitizm, kadın, deri hastalıkları, karaciğer ve idrar yollarının ağrılı hastalıklarında yararlı olmaktadır. Kaplıca civarında modern konaklama tesisleri bulunmaktadır. Ayrıca bu konaklama tesislerinde termal özellikte havuz ve banyolar da vardır. Şifne (Reisdere) Kaplıca ve Çamuru, Çeşme Ilıcalarının 5 km kuzey doğusunda Şifne Körfezi’nde küçük bir yarımada üzerinde bulunur. Etrafında çeşitli konaklama ve yeme- içme tesislerinin yer aldığı kaplıca romatizma, raşitizm, kadın hastalıkları ve idrar yolları, mide, bağırsak, egzama, kan çıbanı gibi deri hastalıklarının tedavisine yardımcı oluyor.

Şifne kaplıca ve çamuru

Sportif aktiviteler

Rüzgar sörfü: Doğal cennet Çeşme, birçok sportif faaliyete de ev sahipliği yapacak altyapıya sahip. Bunlardan rüzgar sörfü adeta Çeşme ile özdeşleşmiş bir spor dalı. Çeşme’nin Alaçatı bölgesinde Avrupa’nın sörf bölgeleri arasında en ilginç ve çeşitlilik sunan bölgelerden biri. Bozulmamış doğal yapısı, berrak koyları, çeşitli rüzgar koşulları ve ideal sörf alanı ile Avrupa’daki en önemli sörf merkezlerinden birisi olan Alaçatı’da deniz suyu oldukça sığ. Kitesurf: Çiftlikköy’de bulunan Pırlanta Plajı hiç kesilmeden ve sabit esen kuvvetli rüzgarı ve dalgalarıyla

highway, 5 kilometres from the borough center, is one of the rarest places that have both beaches and hot springs. The temperature of the water is approximately 58 degrees. The waters are used in the treatment of chronic rheumatismal conditions, metabolism problems, skin conditions, women’s diseases and pain management related to liver problems. There are modern accommodation facilities near the hot springs which include thermal pools and baths. Şifne (Reisdere) Hot Springs and Mud is located on a small peninsula on the Şifne Bay, which is 5 kilometers to the north of Çeşme Hot Springs. The hot

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

“Koruyarak gelişelim” “Çeşme hem Türkiye’nin hem de İzmir’in batıya açılan kapısıdır. Özellikle son yıllarda yerli turizmin etkisiyle yıldızı parlayan ilçemiz farklı turizm aktivitelerine olanak sağlayan nadide bir turizm beldesidir. Spor turizmi, termal turizm, kongre turizmi, deniz- kum-güneş turizmi, kültür turizmi gibi alternatif turizmin tüm örneklerini Çeşme’de yaşamak ve görmek mümkündür. Çeşme bozulmamış dokusuyla da birçok turistik yerleşim alanından ayrılmaktadır. İnci Sezer Becel

Çeşme Kaymakamı The kaimakam of Çeşme

Ancak bütün bu avantajlarına rağmen mevcut potansiyelden yeteri kadar faydalandığımız söylenemez. Bunun için gerekli önlemler bir an once alınmalıdır. Örneğin sahip olunan termal kaynaklara rağmen termal kaynakların daha verimli kullanılabilmesi için ortak bir kür merkezi yapılmalıdır. Yine bölgenin en önemli turizm de-

ğerlerinden biri olan rüzgar sörfü ve kite sörfe yönelik yatırımların kapasiteyi aşmamasına özen gösterilmelidir. Ülkemizde yeni yeni tanınmaya başlayan golf sporu için de oldukça elverişli bir bölge olan Çeşme’de bu spora uygun alanların yaratılması da turizm çeşitlendirilmesi azısından çok önemlidir. Bir diğer önemli ve yükselen değer de kongre turizmidir. İlçemizde yapılacak çok salonlu bir kongre merkezi ile zaten yavaş yavaş başlayan bu alanda gelişmeler sağlanabilir. Tarihi çeşmeleri ve bozulmamış tarihi dokusuyla yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken ilçemiz restorasyon ve sokak sağlıklaştırma çalışmalarının hızlandırılması da oldukça önemlidir. Çeşme kısaca anlatılması oldukça güç olan bir turizm beldesi. Sahip olduğumuz değerlerin farkında olarak ve bu değerleri koruyarak gelişmemiz gerekiyor.”

“Let’s improve by preserving” “Çeşme is both Turkey’s and Izmir’s gateway to the west. Our borough, which has become popular in recent years due to national tourism, is a great holiday destination that provides various touristic activities. It is possible to see and enjoy sports tourism, thermal tourism, congress tourism, sea-sandsun tourism and culture tourism in Çeşme. Çeşme is also different from other resort towns with its untapped nature.

Even though we have all these advantages, we do not benefit enough from this potential. We need to take immediate precautions to remedy this fact. For instance, we need a joint thermal treatment center to better use the resources we possess. In addition, investments regarding windsurfing and kite surfing must not exceed the current capacity. Building golf courses in Çeşme is

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

also very important in diversifying tourism. Another rising star in the sector is congress tourism. Congress tourism can improve in the region by building a big convention center. Speeding up the restoration of historical assets and rebuilding the streets are also important issues for our town which attracts foreign and local tourists. Çeşme is hard to describe in a short time. We need to improve by protecting our values and assets.”

ing areas in Europe. The water is very shallow in Alaçatı which is an important surfing center in Europe with its untapped nature, crystal clear bays, various wind conditions and ideal surfing areas. Kite surfing: Pırlanta Beach, located at Çiftlikköy, makes Çeşme Europe’s wind capital with its nonstop strong winds. Pırlanta (diamond) beach takes its name from its sand that shines like a diamond. Surfers from all over the world come to this beach where the sea is shallow and the sand is shiny. Çeşme is an ideal place for kite surfing during April and November

Cumhurbaşkanı Gül’ün Çeşme ziyareti

Diving: There are millions of unique spots yet to be discovered by divers in Çeşme such as Fener Island, Yatak Island, Eşek Island and Ildırı Bay. Hunting: Çeşme is a rich area for hunting enthusiasts. The most exciting of all is the wild boar hunt. Everyone can go hunting if they have a permit from the authorities. Partridge and rabbits are also popular animals for hunters. Camping: Camp sites in bays like Büyük Liman and Paşa Limanı provide enjoyable camping experiences. Also, the natural beaches at Ildırı are ideal for camping. Hundreds of campers come here every summer.

Çeşme’yi “Avrupa’nın rüzgar başkenti” olmaya götürüyor. Çeşme’nin en batısında bulunan Pırlanta Plajı adını pırlanta gibi parlayan kumundan alıyor. Denizin 250 metre boyunca sığ ve sadece pırıl pırıl kum olmasıyla da dünyanın dört bir yanından sörfçüler bu bölgeye akın ediyor. Çeşme, nisan-kasım ayları arasında en yeni ekstrem sporlardan kitesurf ’e uygun olanaklar sunuyor. Dalış: Sualtı dalış tutkunları için vazgeçilmez bir destinasyon olan Çeşme’de

spring, which has accommodations and restaurants around it, is used in the treatment of rheumatism, women’s diseases, urinary tract problems and skin conditions.

Sports activities

Windsurfing: Çeşme, a natural paradise, has an infrastructure that can host many major sports events. One of them is windsurfing and the sport has become synonymous with Çeşme. Alaçatı is one of the most interesting and diverse surf-

Yachting: Çeşme, one of the tourism capitals of Turkey, is also the number one choice for yacht tourism. The marina at the center, Alaçatı Port and the Çeşme-Altınyunus Yacht Marina has the capacity to host hundreds of yachts and small boats.

What to eat?

Fruits of the sea make the top of the list in Çeşme such as bream, sea bass, octopus and mussels. Kumru, which is a special sandwich prepared in the borough is good if you are craving fast food. There are queues outside kumru shops during the summer. You must also sample the

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

amatöründen profesyoneline kadar sualtı meraklılarınca keşfedilmeyi bekleyen eşsiz bölgeler bulunuyor. Doğanın son derece cömert davrandığı ilçede Fener Adası, Yatak Adası, Eşek Adası, Ildırı Körfezi sualtı dalışı için ilk akla gelen yerler… Avcılık: Çeşme kara avcılığından hoşlanalar için de zengin bir yer. En ilginç ve heyecan verici av, kuşkusuz domuz avı. Yetkili makamlardan gerekli izinler alınması koşuluyla Çeşme’de herkes domuz avına çıkabiliyor. Keklik ve tavşan avcıları da Çeşme’nin konukları arasında. Kampçılık: Büyük Liman ve Paşa Limanı koylarında bulunan kamp alanları keyif li ve eğlenceli kamp olanakları sunuyor. Ayrıca Antik Erythrai kentinin bulunduğu Ildırı yöresindeki doğal plajlar da kamp alanları kullanıma son derece uygun. Her yıl yüzlerce kampçı bu bölgeleri tercih ediyor. Yatçılık: Türkiye’nin turizm başkentlerinden Çeşme, yat turizmi için de tercih edilen bir merkez. Türkiye’nin belli başlı yat güzergahlarından Yat Limanı, Alaçatı İskelesi ve ÇeşmeAltınyunus Yat Limanı her yıl yüzlerce yatı ve küçük tonajlı gemileri ağırlayabilecek kapasitede.

Ne yenir?

Çeşme’de deniz ürünleri ilk sırada gelir. Özellikle de çipura, levrek, ahtapot ve midye... İlçenin bir başka simgesi olan ‘kumru’ ise hoş bir ayaküstü ziyafeti yaşatır mideye. Farklı beldelerde sıralanan, ünü Çeşme’yi aşan kumrucular yaz aylarında kuyruklara sahne olur. Meşhur Alaçatı köftesi, sakız reçeli ve sakız dondurması da Çeşme’de tatmadan dönülmeyecek lezzetlerden… Dünyaya ihraç edilen Çeşme’nin tatlı kavunları ve zeytinyağlı sofraların vazgeçilmezi enginar da Çeşme tatilini tamamlayacak unsurlardan… 52

Çeşme kumrusu

Ne alınır?

Çeşme’den dönerken zeytin, yörede yetişen üzümlerden yapılan şarap, sakız reçeli ve sakız rakısı alabilirsiniz. Yöresel kıyafetlerden hoşlanıyorsanız şile bezinden yapılan elbileser de tam size gore.

Nasıl gidilir?

İzmir’e 80 kilometrelik otoyol ve eski yol diye bilinen 77 kilometrelik dar bir asfalt olmak üzere iki yolla bağlanan Çeşme’nin ulaşım merkezi İzmir’dir. Kara, hava ve deniz yoluyla İzmir’e gelen turistler Çeşme ve tüm beldelere otobüslerle geçiş yapabiliyor. Turizmin yoğun olduğu yaz aylarında sabah ve akşam saatlerinde günde iki kez olmak üzere İstanbul ve Ankara’ya düzenli otobüs seferleri vardır. Yunanistan’dan Çeşme’ye deniz yoluyla giriş yapan turistler Sakız Adası (Chios) - Çeşme arasında çalışan Türk ve Yunan feribotlarıyla taşınır. Ada ile Çeşme arası bir saattir. Ayrıca Türkiye`den çıkış yapacak turistler Çeşme’den İtalya’nın Bari ve Brindisi limanlarına gemi ile seyahat edebiliyor.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

famous meatballs of Alaçatı, mastic jam and mastic ice cream while you are in town. The sweet cantaloupes of Çeşme which are exported and artichokes prepared with olive oil are also important delicacies of Çeşme…

What to buy?

Before leaving Çeşme you can buy olives, wine made from the grapes in the region, mastic jam and mastic raki. If you like local dresses, there are plenty at the local market.

How to get there?

You can easily get to Çeşme from Izmir via two roads- an 80 kilometer highway and a 77 kilometer road which is a narrow asphalt road. Tourists who come to Izmir via road, air or boat can get to Çeşme and other resort towns via buses. Suring the summer, there are two scheduled buses – one in the morning and one at night to Istanbul and Ankara. Tourists who come to Çeşme from Greece use Turkish and Greek boats that operate between Chios and Çeşme. The ferry ride takes one hour. In addition, tourists that will exit Turkey from Çeşme can travel to ports in Bari and Brindisi in Italy.

Yusuf Usta

Yüksek standart, kaliteli hizmet

Atatürk Caddesi Zeytinci İş Merkezi No:1 Alaçatı / İZMİR Tel 1: +90 232 716 88 23 Tel 2: +90 232 716 97 92

e-mail: info@yusufusta.com.tr İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

ALAÇATI

Rüzgar cenneti Alaçatı Balkonlarından begonviller sarkan taş evlerin gölgelediği Arnavut kaldırımlı dar sokaklarıyla huzur, asi rüzgarların cirit attığı masmavi deniziyle ise adrenalin vaadeder Alaçatı.

Alaçatı

ntik Çağda adı “Agrilia” olan Alaçatı, Batı Anadolu tarihinde “İonia” diye adlandırılan, İzmir’in güneyinden başlayıp Menderes Irmağına kadar uzanan bölgenin tam merkezinde yer alır.Osmanlı tarihinde Alaçatı kaynaklarda bir “Yaya-Müsellem” köyü olarak geçer; yani fetihlerin genişlemesiyle, fethedilen yerlere iskanlarla nüfus ve asker sayısı artınca 1361’de kurulan ordu teşkilatının bir parçası: “Yaya” (piyade) ve “Müsellem” (süvari) köyü, beldeye adını da işte bu yıllarda yerleşen “Alacaat Aşireti”nden 54

alıyor. 1830’larda bölgenin ayanı Hacı Memiş Ağa depremlerle sarsılan Sakız Adası’nda yoksullaşan Rum nüfusu çeşitli işlerde çalışmak üzere bölgeye davet eder. Böylece yalnız Alaçatı değil, Çeşme, Karaburun ve Urla’nın da kaderi değişmeye başlar. Yerli nüfus harpte savaşırken, Rum gençleri bağlarda, zeytinliklerde yardımcı olmaya başlarlar. Bu arada güneyi bataklık olan Alacaat köyünde halk sıtmayla da savaşmaktadır. Bataklığı kurutmak üzere Alaçatı Limanı’na bir kanal açılmasına karar

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

laçatı, which was called Agrillia in the antique age, is located right in the middle of the region between the south of Izmir all the way to Menderes River, an area that was named Ionia in Western Anatolia history. In Ottoman history, Alaçatı is referred to as “Yaya-Müsellem” village and the village takes its name from the Alacaat clan that settled here in the 1830’s. In the 1830’s the ruler of the region Hacı Memiş Ağa invites poor Greeks from Chios Island which was devastated by earthquakes to work

Alaçatı: A windy heaven Alaçatı offers serenity with its stone houses adorned with bougainvilleas in narrow streets and excitement with its crystal clear sea where the winds blow fiercely.

verilir. Kanal inşaatında çalışmak üzere gelen Rum işçilere büyük toprak sahibi Türkler tarlalarını “imar” edip işlemeleri koşulu ile verirler. Yeni köy de denizden birkaç kilometre içeride kurulur. Bugün Alaçatı’nın birer birer restore edilmekte olan taş evlerinin çoğu 18501890 yılları arasında inşa edilmiştir. 19. yüzyıl sonunda artık “Alatzata” köyü (Rumlar Alacaat’ı, Alaztata yapmışlardır) özellikle bağları ve şarabı ile önemli bir üretim ve ticaret merkezi haline gelmiştir. Çoğu Rum olan nüfus 12 bine ulaşmıştır. 1873’te Alaçatı’da Belediye Teşkilatı kurulmuştur. 1912 Balkan Savaşıyla Alaçatı’nın kaderi bir kez daha değişir. Balkanlardan kaçan göçmenlerin gelmesiyle Rumlar arasında panik ve göç başlar. 1919’da İzmir’in işgaliyle birlikte, Alaçatı’ya göçmüş olan Balkan göçmenleri bu sefer de Anadolu’nun içlerine doğru göçmeye başlarlar. Bu süreç Kurtuluş Savaşı’nın bitiminde Alaçatı’ya tekrar dönmeleriyle sonlanır. Bu arada 30 Ocak 1923 tarihinde Türkiye ile Yunanistan arasında Lozan’da mübadele anlaşması imzalanır. Dünyada ilk ve son kez yapılan bu uygulama ile 2 milyon insan yerinden yurdundan olur. Bu anlaşma uyarınca İstanbul’daki Ortodoks Rumlar ile Batı Trakya’daki Müslümanlar hariç Yunanistan’da yerleşik Müslümanlar Türkiye’ye, Türkiye’de yerleşik Ortodoks Rumlar da Yunanistan’a gönderilir.

Yozlaşmadan uzak

Alaçatı’da iki farklı hayat karşılar misafirlerini. Dileyen denizden ve rüz-

being restored have been built between 1850- 1890. At the end of the 19th century, the village that is now called “Alatzata” by the Greeks has become an important production and trade center thanks to its vineyards and wine. The populationmostly Greek- has reached 12 thousand. A municipality was established in 1873. The fate of Alaçatı changes again in 1912 with the Balkan War. Panic and emigration begins among Greeks when refugees from the Balkans fill the village. With the invasion of Izmir in 1919, the immigrants from the Balkans start immigrating to inner Anatolia. This process ends in their return after the Turkish War of Independence.

Yel değirmeni

in the region. This changes the fate of Alaçatı, Çeşme, Karaburun and Urla. While young Turks are fighting in the war, Greek youngsters start working in the vineyards and fields. In the meantime, the villagers of Alacaat are battling with malaria. Local authorities decide to open a canal towards Alaçatı Port to drain the swamp. Turks give their lands to Greek workers who are tasked to complete the drainage on the grounds that they build and operate their lands. The new village is built a few kilometers from the sea. Today, many of the stone houses that are

In the meantime, an exchange agreement is signed between Turkey and Greece on January 30, 1923. With this application, the only one in the world, 2 million people lose their homes.

No degeneration

Two different lives greet visitors at Alaçatı. Some listen to the call of the sea and rush to the shore with their surf boards and others opt for calm in the center of the village, drinking coffee under historical windmills. The most important characteristic of the village is that there is no degeneration. Alaçatı, which hosts Turkey’s most beautiful boutique hotels, is one of the world’s most important windsurf centers with over 330 windy days.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Alaçatı evleri

garın çağrısına kulak verip sörf tahtasıyla kendini sahillere atar, dileyen de beldenin merkezinde tarihe meydan okuyan yeldeğirmenlerinin gölgesinde kahvesini yudumlarken dünyanın bütün dertlerinden uzaklaşır. Her yıl binlerce turisti ağırlayan bu beldenin en güzel yanı yozlaşmanın getirdiği rahatsız edici unsurları barındırmamasıdır kuşkusuz. Geçmişi 1800’lere dayanan tarihi dokusunu bozmadan Türkiye’nin en güzel küçük otellerine ev sahipliği yapan Alaçatı, yılda 330’u aşan rüzgarlı gün sayısıyla dünyanın en önemli rüzgar sörfü merkezlerinden biridir. Piri Reis, Kitab-ı Bahriyesi’nde “Alaca at limanında deniz yuf kadır” der. Onca rüzgara rağmen dalgaların boyunun ürkütücü olmayışındadır Piri Reis’in bu anlatımı. Alaçatı sahilleri windsurf, kitesurf, yelken gibi birçok ekstrem su sporu için biçilmiş kaftandır adeta. Son yıllarda uluslararası şampi56

yonalara ev sahipliği yapması, dünyanın birçok ülkesinden sporcuları ağırlaması ve yeni merkezlerin açılmasıyla Alaçatı rüzgarının ünü giderek yayılmaktadır. Ege’nin bu gözde turizm beldesi taş evleriyle de ünlüdür. Alaçatı’nın merkezindeki Arnavut kaldırımlı sokak aralarında gizlenen, tek ya da iki katlı, balkonlarından begonviller sarkan bu taş evlerin bir çoğu günümüzde butik otel, restoran ve kafe olarak hizmet veriyor. Yazın serin, kışın ise sıcak olan bu evler beş yıldızlı otel konforuyla yarışıyor.

Türkiye’de sadece Alaçatı’da

Dünyanın en ender bitkilerinden olan ve 6 bin yıl once ilk kez Çeşme’de bulunan sakız ağaçları Türkiye’de sadece Alaçatı’da yetişiyor. Sayıları 300’ü geçmeyen bu ağaçlar Alaçatı Belediyesi’nin koruması altında. Bu ağaçlardan elde edilen ve çok yönlü

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Piri Reis, in his book Kitab-ı Bahriye says “the sea is as f lat as dough at Alacaat” This is because the waves are far from intimidating despite the fierce winds. The shores of Alaçatı are perfect places for windsurfing, kite surfing and sailing. The fame of the Alaçatı wind is growing with each passing day since the village has been hosting international championships and world famous sportsmen. This popular resort town is also famous for its stone houses. Most of these houses in the center of Alaçatı now serve as boutique hotels, cafes or restaurants. The houses, which are cool during the summer and warm in the winter, are as comfortable as five star hotels.

Only in Alaçatı in Turkey

Mastic trees, which were first found in Çeşme 6 thousand years ago, only grow in Alaçatı in Turkey. There are only 300 left and are protected by the

olarak kullanılabilen damla sakızından sakız reçeli ve sakız rakısı yapılıyor. Alaçatı’da sakızlı dondurma yiyerek serinlemenin keyfi ise bir başka. Termal kaynaklar: Alaçatı’nın pek bilinmeyen bir özelliği de, zengin termal kaynaklara sahip olmasıdır. Sönmüş bir yanardağ olan Karadağ civarında çıkan insan sağlığına faydalı ve tedavi edici özellikleri bulunan bu jeotermal kaynakların, vitamin eksikliğine bağlı kemik, eklem ve iskelet sistemine iyi geldiği biliniyor. Rüzgar gülleri: Türkiye’nin ilk rüzgar enerji santrali Alaçatı’da bulunuyor. Paslanmaz çelikten yapılan ve özel bir kaplama ile korunan bu türbinler ile bölgenin rüzgar gücü elektrik enerjisine dönüştürülüyor.

Ne alınır?

Bir Alaçatı gezisinden anı olarak ne götürebilirim derseniz, cevabı Alaçatı’ya özgü mis kokulu kavunlar, sakız reçeli, el emeği göz nuru takılar ve minik objelerdir.

Ne yenir?

Alaçatı mutfağında deniz ürünlerinin ayrı bir yeri vardır. Lagos, çupra, kalamar, ahtapot zevkinize göre sofralarınıza gelir. Bunun dışında zom patlıcan, sucukaki köfte, muska böreği, paşa mezesi, tatlı lor peyniriyle karıştırılarak hazırlanan kaya koruğu turşusu, içerisinde Isparta’dan gelen şekerle ovulmuş gül yaprakları olan gül baklavası, Alaçatı kavunu, denemeniz gereken lezzetlerden. Tüm bu ziyafetin üstüne Alaçatı’ya özgü közde pişen sakızlı kahve içmekse, yemeğinizi taçlandırmak gibi bir şey.

Nasıl gidilir?

Alaçatı’ya İzmir’den otoyolla 30 dakikada ulaşabilirsiniz. Ayrıca İzmirÇeşme otobüsleri de Alaçatı’dan geçer. İzmir Havalimanı’na 90 kilometre uzaklıkta olan Alaçatı’ya ulaşım, İzmir Üçkuyular üzerinden kente girmeden çok kolaydır.

Sakızlı dondurma

municipality. Mastic, which is taken from this tree is used in the production of mastic jam and mastic raki. Ice cream with mastic is an important delicacy during hot summer nights.

What to buy?

Thermal resources: A lesser known fact about Alaçatı is that it has rich thermal resources. Geothermal resources, which originate around a volcanic mountain called Karadağ, are useful in the treatment of bone and joint pains.

Fruits of the same have a special place in Alaçatı cuisine. Besides fresh fish, the village has many traditional appetizers which are made with local ingredients. After dinner, be sure to taste the Turkish coffee laced with mastic.

Pinwheels: Turkey’s first wind energy power plant is located in Alaçatı. These turbines, which are made from stainless steel and protected with a special covering, turn wind power into electricity.

You can buy sweet cantaloupes, mastic jam and handmade jewelry at the market in the center of the village.

What to eat?

How to get there?

You can reach Alaçatı from Izmir in just 30 minutes via the highway. In addition, the İzmir- Çeşme buses pass from Alaçatı. Alaçatı is 90 kilometers from İzmir Adnan Menderes Airport.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

İnanç Turizmi / Belief Tourism

“Hisarönü, Hisarbuselik”

Hisar Camisi İzmir’in en büyük camisi olan Hisar Camisi adında neredeyse kentin tüm hikâyesini, bedeninde de kentin tüm geçmişinden artakalan taşları saklar. Hisarönü’nün boğucu kalabalığının ortasında yükselen camiden içeri adım attığınızda istemsiz bir güven duygusu kaplar içinizi. Yazı-Article: Şükrü Tül / Arkeolog Fotoğraflar-Photographs : Derya Şahin

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Hisar Mosque Hisar Mosque, which is Izmir’s biggest mosque, hides the city’s entire story in its name and the history of Izmir on its walls. You feel safe as soon as you step inside the mosque to get away from the hustle and bustle of Hisarönü.

“İçeri giren güvendedir.” Kapının üstünde böyle yazdığına kimse dikkatlice bakmamıştır belki. Dışarıdaki kalabalık, keşmekeş, uğultu, saldırganlık, işporta ruhu caminin önünü, Hisarönü’nü ne denli boğarsa boğsun kapıdan içeri adım atacaklar için başka bir zemin, zaman ortaya çıkar ve onları kendi dünyasına alır. “Ve Men dehalehu kane amina” yazıtının Hisar camii kapı üstündeki altın varaklı pırıltısı sönmeden hala durmaktadır; “Bu kaleden içeri girdikten sonra, o kalenin içindeki adam emin olur!” Bu çerçeveden, eşikten, kapıdan içeri girmeden önce dışarısının öykülerine bakmakta yarar var. Günümüzden 2 bin 300 yıl önce, bugünkü Kemeraltı-Anafartalar caddesi yayı içindeki limanın ağzında bulunan küçük ada; Hisarbuselik, Hisaraşiran makamına kadar sürecek olan tarihsel akışın başlangıcıdır. Bu küçük ada; Krommyonnessos/Soğanadası, yeni kurulmakta olan Smyrna kentinin iç limanının güvenliğini sağlayan önemli bir coğrafya parçası idi. 1344 yılında Türkler’e karşı kıyıda tutunan Rodos şövalyeleri, onun üstüne kaleyi yaptıklarında semtin adının da doğuşu gerçekleşti. St. Peter diye adlandırılan kaleden günümüze ancak gravürlerdeki kara görüntüsü, Storari’nin yaptığı İzmir plandaki biçimi ve de denize bakan

“The one who enters is safe.” Maybe no one has looked at this inscription above the door. No matter how bothered you are from the hustle and bustle in Hisarönü, another world opens up to those who enter the mosque and takes you in. Before entering the mosque, we need to look at the stories outside. 2300 year before our time, this little island at the mouth of the port called Hisarbuselik is the start of a new historical era. This small island called Krommyonnessos/ Soğanadası was a piece of geography that provided inland safety for Smyrna, a city that was just being built. When the Knights of Rhodes built a fortress on it in 1344 across the waters, the name of the city was born. Today, only little remains of this fortress called St. Peter. The stones from the fortress that were cast into the sea in 1402 after the invasion of Timur are on display at Çankaya Subway today. The fortress, which was first built by the knights, continued its existence as a land fortress during the Ottoman rule. Houses were built in and around it but in the middle of the 1860’s it was completely demolished and its parts were used in the construction of the new dock. The fortress was no longer there but the people of the city never forgot it and its vicinity became known as Hisar, Hisarönü.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

yüzündeki dairesel duvarının izi, Kızlarağası Hanı batı önünden Fevzi Paşa caddesine yürürken 895 sokak olarak kaldı. Hisarönü’ne adını verecek bu kalenin 1402’de yaman biçimde Timur tarafından kuşatılması sırasında denize atılan taşlar, günümüz Çankaya metrosunda sergileniyor. Böylelikle 13441402 arasında şövalyelerin ilk biçimini verdiği kale, daha sonra Osmanlı ülkesine katılan İzmir’de iç liman ağzında kara bir hisar olarak varlığını korudu. İçine dışına evler yapıldı, ama 1860’ların ortasında tümüyle yıkılarak eski iç limanın dolgusuna ve yeni rıhtım inşaatına malzeme olarak karıştı. Kalenin 1870’lerde kent yaşantısından görüntü olarak çıktığı bir gerçek ama kentli onu unutmadı, çevresi Hisar, Hisarönü diye anılmayı sürdürdü. Hisar Camisi’nin halk dilindeki adı bu görgüyle özdeştir. Hisar Camisi müezzini Rakım Elkutlu (1869-1948) da bu anıdan yola çıkarak, Türk musikisine kalenin İzmirli deyişi ile Hisar adını, makam adı olarak ar60

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

It is possible to talk more about this story but let’s concentrate in Hisar Mosque. Before we get into that, we need to talk about the inner port and its shore. Those who want to know about the curve of this inner port can follow the Government building, Kemeraltı Mosque, Başdurak Mosque, Kestanepazarı Mosque, Şadırvan Mosque and finally Hisar Mosque through Anafartalar Avenue. The entrance of the port was located between Pirinç Inn and Hamparzum Inn. Three straight streets that run along all the way from the Old Customs Building to Kemeraltı Mosque still show us the traces of a 2000 year old structure at the mouth of the closed port. To understand these physical conditions, we need to look at the 17th century model of Kemeraltı displayed at the Izmir Historical Trade Museum. After these details, let’s look at Hisar Mosque which is situated on top of a rock and is assumed to have been a church at one point.

mağan etmiştir; Hisarbuselik, Hisaraşiran.. Kaleden Hisarönü’ne varan bu öykünün genişletilmesi olası ama yoğunluğu Hisar Camisi’ne verelim. Yine de yapının ayrıntılarına girmeden İçliman’dan ve onun kıyısından sözetmek gerekir. Bu biçimi, meraklısı, yani İçliman’ın kavsini öğrenmek isteyen Hükümet Konağı’ndan girerek Kemeraltı Camisi, Başdurak Camisi, Kestanepazarı Camisi, Şadırvan Camisi ve sonunda Hisar Camisi olarak, çoğunluğu Anafartalar Caddesi biçiminde izleyebilir. İç limanın Piri Reis’te tanımı var. Zaman içinde dolarak Kemeraltı çarşısısının görece daha yeni yapılarının yükseldiği bir kesime dönüşmüş. Limanın ağzı, bugünkü Pirinç Hanı ile İzmir İktisat Kongresi’nin yapıldığı Hamparzum Hanı’nın köşesinde duran kongre anıtı arası olarak söylenebilir. Eski Gümrük’ten Kemeraltı Camisi’ne kadar uzanan düz üç sokak, şimdiki unutul-

Its protector is Yakup Bey

The public call the mosque Hisar but in written documents it is referred to as Molla Yakup Mosque. It is the oldest mosque among the others situated on the shore of the closed port. This history must have something to do with the wars between the knights at St. Peter Fortress and the Aydınoğulları Seigniory for the conquest of Izmir. French archeologist Charles Texier and other researchers feel that Aydınoğlu Umur Bey attacked the knights in 1345 because of Hisar Mosque. Because of this altercation, Münir Aktepe believes that Hisar Mosque existed in the 14th century but its architect and the exact date of construction are still unknown. Aktepe firmly believes that the mosque across the fortress was known as Yakup Bey. The most important protector of the mosque, which Evliya Çelebi says has three altars because it was built by three do-gooders, is someone named Yakup Bey. On the other hand, on the İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Halk dilinde Hisar Camisi olarak anılan yapı yazılı

kaynaklarda Molla Yakup Camisi olarak geçer.

The public call the mosque Hisar but in written

documents it is referred to as Molla Yakup Mosque.

information posts written by the former director of the Izmir Museum Hakkı Gültekin, the construction date of the mosque is listed as H 1006/M 1597/98 and its benefactor is listed as Özdemir oğlu Yakup Bey from the Aydınoğulları Seigniory. According to Arab traveler İbn-i Battuta, there is someone by the name of sheikh Yakup in Izmir at the beginning of the 14th century but his involvement with the mosque is unclear. As you can see, the identity of Yakup Bey or Molla Yakup is a real problem and may or may not be involved with the mosque.

muş adıyla Yemiş Çarşısı, limanın ağzını kapatan eski bir mendireğin, en az iki bin yıllık bir yapının doğrultusunu hala bize gösteriyor. Bu fiziksel koşulları anlayabilmek için Ticaret Odası’nın İzmir ve Ticaret Tarihi Müzesi’ndeki 17. yüzyıl Kemeraltı maketine bakmak gerekiyor. Tüm bu tanımlardan sonra, metro kazılarının da gösterdiği gibi bir kaya çekirdeği üstüne oturan, kimi araştırmalarda yerinde eski bir kilise vardı dense de bu olasılığın “yerinde 62

eski bir yapı olabilir” biçiminde yumuşatılabileceği Hisar Camisi’ne artık adımımızı atalım.

Koruyucusu Yakup Bey

Halk dilindeki adıyla Hisar Camisi, aslında yazılı kaynaklardaki biçimiyle Molla Yakup Camisi. İçliman kıyısındaki öteki camilerden tarih olarak en eskisi. Bu eskiliğin St. Peter Kalesi’ndeki şövalyelerle ve Aydınoğulları arasında geçen savaşların, İzmir’in

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

According to its essence and construction techniques, the oldest mosque in Kemeraltı is Hisar Mosque. First of all, let’s look at the loots used in the construction. Antique period marbles that are used don’t attract attention at first. The last congregation area is domed. The half column heads and the decorations on the column heads on the corner of the walls are interesting. They look like they have been taken from a Roman era structure. The old Rumi style ornaments are deceptive. It is clear that they were designed during the original construction of the mosque. Columns heads were placed and designed originally as seen on the column to the right in the entrance to the women’s quarters. The columns in the last congregation area have been gathered from Izmir’s antique age structures. The last congregation area was designed in 1813, as it

aşağı kesiminin fethedilmesi tarihiyle ilişkisi bulunmalı. Aydınoğlu Umur bey’in 1345 yılında Latinler’e saldırması, Fransız arkeologu Charles Texier ve İzmir’i araştıran İkonomos ve Slaars’ın bu çatışmada bir kiliseyi Hisar Camisi ile ilişkili görmelerine neden olmuştur. Bu irdelemeden yola çıkan Münir Aktepe, Hisar Camisi’nin en azından 14. yüzyılda var olabileceğini ancak kimin tarafından, ne zaman yapıldığının belirsiz olduğunu söylemiştir. Aktepe, kimi vakıf yer tanımlarında geçen kale karşısındaki caminin Yakup Bey adıyla anıldığından pek çok kanıtla emindir. Evliya Çelebi’nin üç hayırsever tarafından yaptırtıldığı için üç mihraplıdır dediği caminin belki de en önemli koruyucusu Yakup Bey adlı birisidir. Bu ayrıntıları irdeleyen Münir Aktepe, Hisar camiinin adının bir zamanlar Molla Yakup olduğu saptamasından öteye gidememektedir. Öte yandan İzmir Müzesi eski müdürü Hakkı Gültekin’in düzenlediği bilgi fişlerinde caminin yapım tarihi H 1006/M 1597/98 olarak kabul edimekte ve kurucusu olarak Aydınoğullarından Özdemir oğlu Yakup Bey adı verilmektedir. Aktepe bu bilgiden yola çıkarak Aydınoğulları soyundan üç Yakup Bey bulmuş ancak hiçbiri bu saptamaya uymamıştır. Arap gezgin İbn-i Batuta’ya göre de İzmir’de Şeyh Yakup diye birisinin varlığı 14. yüzyılın başında kesindir, ancak camiyle ilişkisi belli değildir. Görüldüğü gibi Yakup Bey ya da Molla Yakup’un kimliği esaslı bir sorundur ve günümüzdeki Hisar Camisi tanımının öncesindeki az bilinen bir dönemin kişiliğidir. Bu durumda 1597/98 tarihi kesinlik kazanmasa da İzmir’in Kemeraltı ya da İçliman çevresindeki en eski camii, Hisar Camisi olarak saymak yapının özüne, inşa tekniklerine göre de olasıdır. Bir kere yapıda kullanılmış ganimetler sözkonusudur. Bu İlkçağ mermerleri ilk bakışta dikkati çekmez. Son cemaat yeri yedi kubbe altına alınmış bir mekandır. Burada kemerlerin duvar uçlarındaki yarım sütun başlıkları ile sütunların başlıklarınaki üslup dikkat çekicidir.

Bir Roma yapısından devşirilmiş izlenimi verirler. Eski Rumi gelenekte olan bezemeleri aldatıcıdır. Caminin özgün inşaatı sırasında tasarlandıkları kesindir. Kadınlar mahfilinde üstündeki, harime kapıdan girince sağdaki sütunda, alçı dekorasyonu olmaksızın, özgün biçimiyle korunmuş bir başlığın da desteklediği gibi yapının inşasında sütun başlıkları özgün biçimleriyle tasarlanarak yerleştirilmiştir. Son cemaat yerinin sütunları ise İzmir’in ilkçağ

says under the balcony above the main entrance. The roof, which was seen as half led and half brick by Evliya Çelebi, was completely covered with led after this date. When looking from afar, the structure looks like it has a single dome. The dome is carried on top of arches which are supported by columns. These arches that are supported by half columns are embedded inside the walls. From the

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

yapılarından derlenmedir. Son cemaat yerine ilişkin biçimleniş ana kapı üstündeki küçük balkonun altında yazdığı gibi H 1228/M 1813 tarihlidir. Evliya Çelebi’nin yarı yarıyarıya kurşun ve kiremit olarak gördüğü çatı ise bu tarihten sonra tümüyle kurşunla kaplanmış olmalıdır. Yapı uzaktan bakınca tek kubbeli bir görünüm taşır. Bunca yüksek bir kubbeyi sütunlara bindirilmiş kemerler düzeni taşımaktadır. Son cemaat yeri duvarı ile kıble duvarı tarafından yanlarda küçük ortada büyük olmak üzere yarım sütunlara yüklenmiş kemerler duvarlara gömülü biçimde yeralırlar. Doğu ve batıdan cami harimini geniş bir görünüme taşımak üzere üçer kemer ve bunların bindiği sütunlar ile mekân düzenlenmiştir. Son cemaat yeri duvarı ve kıble duvarı kemerlerinin yanlarda iki küçük, ortada büyük şemasını tekrarlayan bağımsız sütunlu kesim ile içteki sütünların sayısı altı olarak caminin iç genişliğini artırmıştır. Mihraptaki dört yarım sütun ile kubbe on adet sütun üzerine oturmak üzere tasarlanmıştır. Sütunlu kemerli kurgunun üzerine yüksekçe yapılmış, saçaklıkla geçişi vurgulanmış duvarlardan sonra yapıyı sekizgene, oradan da kubbe kasnağına geçiren iç ayrıntısı görülür. Kubbeye geçiş tonoz bingili ve tonoz bingi araları kemerli 64

bir kubbe kasnağı ile gerçekleşir. Bilindiği gibi kemer düz duvardan daha güvenlidir. Kubbenin yüksekliği gözönüne alınınca kemerlerin kendilerini sıkan, kilitleyen özellikleri yapının orta mekânını güvence altına almıştır. Kemer ve tonoz bingilerin iç kesimlerine konan pencereler yapıyı hafif letir. Ayrıca kemer gerilimi için geleneksel biçimde demir gergiler kullanılmıştır. Bunca gerilimi korumak için yine de yapının dışına payandalar yerleştirilmiştir. Kıble yönünde payandaların sayısı altı adettir. Doğu ve batıda ise ikişer payanda vardır. Ana kubbenin doğudan ve batıdan eklemlenmiş yan unsurları olan çifte kubbeli mekanlar, iç genişliği artırıcı olarak önem taşırlar. Yan mekanlarda da kemer ve yarım sütun düzeni tekrarlanmıştır. Bu enlemesine yayılım Evliya Çelebi’nin de gözünden kaçmamış ve caminin üç mihraplı olduğundan sözetmiştir. Son cemaat yeri ile ana kubbe arasında bırakılan, şimdi kadınlar mahfilinin yerleştiği enlemesine alana ise yine kemer ve kubbe düzeni ile geçilmiştir. Dıştan bakıldığında, son cemaat yeri, ardından ara mekan kubbeleri ve ana kubbe ile yanlardaki kubbeler kademeli bir görünüm sergilerler. Bu biçimiyle de caminin dış görünümünün Hisarönü yönünden algılanmasının önem taşıdığı anlaşılır.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

east and west, to make the harim seem bigger, three arches supported with columns were used. Three more columns were added to widen the interior of the mosque. The four half columns at the altar and the dome sit on 10 columns. After the high walls, we see the details of the interior which becomes octagonal. Transition to the dome is via an arched dome rim. As you know, arches are safer then straight walls. The characteristics of the arches ensure the safety of the mid section. The windows that are placed inside the arches and vaulted pendantives lighten the structure. Iron strainers were used for the traction of the arches. To support all this traction, props were placed outside the structure. There are six props on the south side and two each on the east and west side. Double domed spaces that were added to the east and west of the main dome add width to the interior. The arch and half column system can be seen in the side spaced. This horizontal spreading has also caught the eye of Evliya Çelebi and he has said that the mosque had three altars. The women’s area between the last congregation area and the main dome is accessed via an arch and dome system. When viewed from the outside, the last congregation area, the domed spaces in the mid sec-

Son cemaat yerinin biçimlendiği 1813’den sonra, Hisar Camisi, bu kez H 1285/M 1868/69 tarihinde İzmir’de yaşanan bir depremle harap olmuş ve onarılmıştır. Caminin avlu güney kapısı üstündeki H 1287/M 1870 tarihli kitabe bu olayla ilişkilidir; “Bab-ı behişte misal etmiş bunu dana Ki indi mu’minatda Ka’be-i ziba Teveccüh eyleyen zevat bulur ihsan karibinde Eder rahmet ana elbetde hazret-i Mevla İzmir mütehayyizanından Hacı Mehmed Efendi-zade Müteveffa Hacı Ali Bey eyledi bu babı ihya Eder cümle muradın Hak ihsan anın elbet Ne ziynet verdi Cami’e ne ala ve hem ra’na” (1287)

Mimarisi İtalyan tarzı

12 Ekim 1878 tarihinde başka bir hayırsever Cezayir-i Bahr-i Sefid vilayeti (Akdeniz vilayeti) Alaybeyi İbrahim Bey’in caminin eksikleri için para bağışlaması yeni bir donanma evresidir. Belki de bu dönemde alçı iç dekorasyon tamamlanmıştır. Bilindiği gibi günümüzdeki görünümü İzmir için tipik olan alçı işleri ile donatılıdır. Barok bitki süslerinden oluşan iç dekorasyonun zenginliği yapının en eski evresinden değil son onarım evresindendir. Kadınlar mahfilinin hareketli, gemi kasarası-

nı andıran görünümü ile bu dekorasyon evresinin devamı olduğu söylenebilir. Sözkonusu alçı dekorasyonlar dönem içinde İzmir’in yalnız merkezinde değil taşrasındaki tüm cami kilise ve neredeyse evlerine dek kullanılan belli motif lerdir. Mihrabının üçlü görünümünün sütunlu ve İtalyan tarzı oluşu bile İzmir’e özgü Avrupalı zanaatların etkisindedir. Kürsü ve minbere gelince alçılarla yarışabilecek mermer oygulara sahip iki sanat eseri yapının derinliğinde durur. Antik bir burma sütun üstüne yerleştirilmiş kürsü daha mütevazi kalsa da minber olağanüstü bir anıttır. Kimi kornişleri gri mermerden yapılmış minberin girişi iki zarif sütunla yapılmıştır. Kafes oygulu korkulukları ise Avrupalı Barok üslupta Rumi kıvrımlardan oluşur ve tam orta noktasında caminin bir tasvirini içerir. Minber kaidesinin kıvrımlı bitki süslerinin arasına kumaşlar ve meyve öbekleri yerleştirilmiştir. Minberin duvara yakın kesimindeki geçit üstündeki kemerde çifte minareli bir cami, sultan camilerine imrenmeyi dile getirir. Belki de İzmir’in Hisar Camisi’nin büyüklüğünün sultan camilerine, selatin camilerine eşdeğer olduğunu hatırlatmak ister. H 1298/M 1881 depreminin yarattığı

tion, the main dome and the domes at the sides present a graded view. After 1813, the mosque was demolished after an earthquake in 1868 and restored. There is an epigraph above the southern door in the courtyard that details this restoration.

Italian style architecture

In October 12, 1878, a colonel named Ibrahim Bey collected money for the renovation of the mosque. This was probably the time when the interior plastering of the structure was finished. Today, the mosque is plastered; a typical architectural application in Izmir. The interior decoration of the mosque which is made with baroque style plant motifs was done during the last renovation. We can say that the jazzed up decoration of the women’s quarters was the continuance of this decoration process. The plaster decorations in question were used in many mosques, churches and houses not only in the center of Izmir but in the suburbs as well. The fact that the altar was built in the Italian style proves that European artists proves the inf luence of European arts. As for the pulpit, two artworks with marble carvings stand at the depth of the structure. The rostrum, which stands atop a twisting column, is simple

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

zarar ise mühendis Ruko eliyle onarılmıştır. Caminin avlu girişi kapısı üstündeki yazıt bu döneme ilişkin olarak kabul edilirse, muvakkithane üstündeki saat de aynı ibiçimde onarımın bir ürünüdür. Avlu duvarı ve duvara yerleştirilmiş dükkânlar bu son biçimlendirmeyle ilgili gözükmektedir. Bu kesimdeki kütüphane ise günümüze ulaşamamıştır. Seyyid Hacı Ahmed Efendi tarafından yaptırılan bu kütüphaneyi çok sayıda hayırsever kitaplarla donatmıştı. Minarenin ilk onarımı 22 Mayıs 1890 tarihinde İzmir valisi Halil Rıfat Paşa eliyle gerçekleşmiştir. 1927 yılında yaşanan depremde yıkılan bu minarenin yerine İzmir valisi Kazım Paşa çok hızlı biçimde yenisini yaptırmış ve dönemin geleneklerine uyularak minare kaidesi Kütahya çinileri ile süslenmişti. Minare kapısı üzerindeki yazıt “İzmir valisi Mirliva Kazım Paşa zamanında cami tamir ve minare müceddeden inşa edilmiştir H 1343/M 1927” diyerek bu onarımı anar. Minare 2003 yılında bir depremle yıkılmış ve onarılarak günümüzdeki biçimini kazanmıştır. Öte yandan caminin avlusu Rokoko üslupta karla soğutulan bir küçük şadırvan ile duvara gömülü mermer çeşme ile zenginleştirilmiştir. 66

Yine caminin uğultulu dış kesimine çıkarsak burada bulunan iki şadırvan dikkat çekicidir. Bunlardan doğuda olanı, eskisi Ahmed Said vakfından yapılmış iken yıkılınca Katipzade İbrahim efendi tarafından H 1293/M 1876 tarihinde yenilenmiştir. Batıda bulunanı ise Bakırcı Hacı Mahmud tarafınan H 130/M 1883 tarinide yaptırtılmıştır. Uğultu ve kalabalıklaşmış, daha çok insan ve tüketim talep eden bu cami önü aslında İzmir’in Kemeraltı camileri için gelenekseldir. Öteki Kemeraltı camileri de küçük birer meydan ve çeşmelere sahiptir. Ancak hiçbirinin yoğunluğu Hisar Camisi önü ile karşılaştırılamaz. İzmir’in odağındaki bu yapı, kentteki en büyük camidir öte yandan. Adında neredeyse kentin tüm hikayesini barındırması gibi bedeninde de kentin tüm geçmişinden artakalan taşları saklamaktadır. Kaynaklar: Münir Aktepe, İzmir Yazıları-Camiler, hanlar, Medreseler, Sebiller, hazırlayan Fikret Yılmaz, İzmir Büyükşehir belediyesi Kent kitaplığı, İzmir2003 Hakkı Gültekin, İzmir Tarihi, Ege Turizm Cemiyeti, İzmir 1952

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

compared to the magnificent pulpit. The entrance of the pulpit was made with two elegant columns. Its banisters include Rumi bends made with Baroque style and there is a descriptive narration of the mosque in the middle. Fabrics and fruit motifs were placed between plant decorations on the pulpit column. The depiction of a double minaret mosque on the upper arch represents the desire to be a mosque built for sultans. Maybe it is a reminder that the grandeur of Hisar Mosque is equivalent to a selatin mosque, which means a mosque built for sultans. The damage sustained during an earthquake in 1881 was fixed by an engineer named Ruko. The clock on the mosque was also fixed during this period. The courtyard wall and the shops placed inside the wall looks like they were done during the last renovation. The library in this section hasn’t survived to this date. The library, which was commissioned by Seyyit Hacı Ahmed Efendi, was filled with books donated by charitable donors. The first renovation of the minaret was commissioned by the Governor of Izmir Halil Rıfat Paşa in May 22, 1890. The minaret collapsed during an earthquake in 1927, rebuilt by then Mayor Kazım Paşa and decorated with Turkish tiles from Kütahya. There is an epigraph on the door of the minaret that details this renovation. The minaret was once again demolished during an earthquake in 2003 and rebuilt to its present state. In the meantime, the courtyard was enriched with a small fountain built in the rococo style and a marble fountain embedded into the wall. Two fountains attract attention outside the mosque. The one on the east was built by the Ahmed Said Foundation and renovated in 1876 by Katipzade İbrahim Efendi. The one on the west was commissioned by Bakırcı Hacı Mahmud and built in 1883. This crowded exterior is typical for the mosques in Kemeraltı. Other Kemeraltı mosques have similar small forums and fountains but Hisar Mosque is the most crowded. Hisar Mosque, which is Izmir’s biggest mosque, hides the city’s entire story in its name and the history of Izmir on its walls.

Gezdik ,gördü k a,n l a tıtk . . .

İZMİR VALİLİĞİ KÜLTÜR ve TURİZM DERGİSİ

İE U

KÜLTÜR ve TURİZM DERGİSİ

Kİ LT R ve T R ZM D R İS

İEU

K LT R ve T R ZM D R İS

KÜLTÜR ve TURİZM DERGİSİ

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Söyleşi / Interwiev

“İzmir’e yeni marinalar

kazandırılmalı” Teos Marina’nın genç ve başarılı müdürü Burak Köylübay, İzmir’de yat turizminin gelişmesi için kente yüksek kalite standartlarında yeni marinalar kazandırmak gerektiğini belirtiyor. Yazı-Article: Derya Şahin Fotoğraflar-Photographs : Teos Marina Arşivi

“İzmir needs new marinas” The young and successful manager of Teos Marina Burak Köylübay says that new high quality marinas need to be built in Izmir to improve yacht tourism.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

eos Marina, son üç bin yıldır liman olarak kullanılan Sığacık’ta deniz tutkunlarını ağırlıyor. Avrupa’nın en uzak ülkesinden bile 4 saatte ulaşılabilen marina Seferihisar’ın tanıtımında da büyük bir rol üstleniyor. İki yıl gibi kısa bir sürede yat turizmiyle ilgilenenlerin önemli konaklama merkezlerinden biri haline gelen ve yüzde 90 doluluk oranına ulaşan Teos Marina, uluslararası kalite standartlarından şaşmıyor. Marinanın Yat Limanları Birliği tarafından 5 altın çıpa ile ödüllendirilmesi ve dünyadaki 375 marina içinde ilk 50 arasında anılması da bunun en büyük kanıtı. Teos Marina’nın genç ve başarılı

eos Marina is welcoming sea enthusiasts at Sığacık, a place that is being used as a port for the last 3000 years. The marina, which is reached in 4 hours even from the furthest country in Europe, has a great role in the advertising of Seferihisar. Teos Marina, which has become one of the most popular marinas in the past two years and has a 90% occupancy rate, operates with international quality standards. The marina was awarded with 5 gold anchors by the Yacht Ports Association and is considered one of the 50 most important marinas in the world. The young and successful manager of

Burak Köylübay

Teos Marina ve marina

alışveriş merkezi,

Seferihisar’a kaliteli

bir yaşam merkezi

kazandırmasının yanı sıra

Seferihisarlılara da ciddi

bir istihdam sağlıyor.

Teos Marina and the marina

shopping center not only

provide Seferihisar with a quality life center but also

create serious employment for the town’s people.

Teos Marina Burak Köylübay feels that the success of the marina is important in demonstrating the potential of Izmir. Köylübay, who says that high quality marinas like Teos Marina must be built in Izmir for the development of yacht tourism, supports the Minister of Transportation, Maritime and Communication Binali Yıldırım’s target of making Izmir the yacht port of the Mediterranean. First of all, can you tell us a bit about yourself? How did you start in the tourism sector and how did you shape your career in this sector? İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

müdürü Burak Köylübay, marinanın kısa sürede ulaştığı başarıyı İzmir’in potansiyelini göstermesi açısından oldukça önemli buluyor. İzmir’de yat turizminin gelişmesi için kente tıpkı Teos Marina gibi yüksek kalite standartlarında yeni marinalar kazandırmak gerektiğini belirten Köylübay, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’ın “İzmir’i Akdeniz’in yat limanı yapma” hedefini de destekliyor. Öncelikle sizi biraz tanıyabilir miyiz? Turizm sektörüne nasıl adım attınız ve bu alandaki kariyerinizi nasıl şekillendirdiniz? Köylübay:1982 Almanya Hamburg doğumluyum, eğitim hayatımı Almanya’da tamamladıktan sonra ilk olarak Yunanistan’da bir marinada operasyonda görev aldım. Türkiye’de ilk marina deneyimim Martı Marina’dır. Mesleki alanda gelişmemde büyük faydası olan Sayın Ercan Güneştutar ve Sayın Zafer Ergül’ün şu anda Teos Marina’da Genel Müdür olarak görev yapmamdaki katkıları büyüktür.Çocukluğumda optimist ve lazerle başlayan yelken hayatımın ma70

Açıldığında yüzde 20 doluluk oranına sahip olan Teos Marina

bugün itibari ile denizde yüzde 90 doluluğa ulaştı.

Teos Marina, which had a 20% occupancy rate when

it first opened, has a 90% occupancy rate today.

Köylübay: I was born in Hamburg in 1982 and after I finished school in Germany I went to Greece to work in a marine operation. I worked at Martı Marina in Turkey. I owe my position at Teos Marina to Ercan Güneştutar and Zafer Ergül. When I was a kid, I was into sailing so that was a big part in why I chose to work at a marina. Currently, I enter sailing competitions. I am married and I have a 5 month old son called Barbaros Ege. Your slogan is “3000 years later.” Why this slogan? Köylübay: Our marina is located at

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Sığacık, a village in Seferihisar. Sığacık has been used as a port for the past 3000 years by sailors. The antique city of Teos and the village have preserved their port qualities. It was an important military spot because of its location. It was used as an Ottoman naval base in the 15th century. The Sığacık Bay is still a perfect port. It is said in antique documents that the city of Teos was built by Annotates, the son of Dionysus 3000 years ago. In 10th century B.C. Teos was one of the 12 cities of the Ionia State. The fact that the city joined the war against the Persians

rinacılık mesleğini seçmemde büyük katkısı oldu. Şu anda profesyonel yelkenli teknelerle yarışlara katılıyorum. Evliyim, Barbaros Ege isimli 5 aylık bir oğlum var. Sloganınız “Üç bin yıl sonra yeniden.” Bu sloganı seçmenizin özel bir sebebi var mı? Köylübay: Marinamız İzmir’in Seferihisar ilçesine bağlı bir köy olan ve son yıllarda artık ilçe merkezinin bir mahallesi sayılan Sığacık’ta bulunuyor. Sığacık yaklaşık son 3 bin yıldır denizciler tarafından liman olarak kullanılagelmiştir. Sığacık mahallesinin merkezine 1 kilometre uzaklıktaki Antik Teos yerleşimi ve onu takip eden zamanlarda yarımadanın Akarca tarafı ve sonraları bugün Sığacık mahallesinin bulunduğu köy, liman özelliğini korumuştur. Ege Denizi’nin orta kısmına hakim konumu dolayısı ile askeri açıdan büyük önem kazanmıştır. 15. yüzyıl ve sonrasında Osmanlı donanma üssü olarak kullanılmıştır. Sığacık Körfezi ve Sığacık Koyu bugün de mükemmel bir liman olma özelliğini korumaktadır.

with 17 ships shows how strong it was back in the day. Democritus, who lived in Teos in 5th century B.C., was the first philosopher to mention the atom. Anacreon, the famous poet, also lived here during that period. Teos, which was known as the holy city of Dionysus, also harbors the biggest temple dedicated to its founder. The Actors Association of Dionysus, the most important art troop of the Hellenistic age, was also established in Teos. The city, which first became a part of the Roman and then the Byzantine Empire, was an important center for Christianity. It then became a part of

the Seljuk state in 10th century A.D. After Teos became invaded by the Ottomans, a fortress was built in Sığacık in the 16th century by the order of Kanuni Sultan Suleiman from the stones in Teos, thus making the city a naval base for the Ottomans. Seferihisar, which was invaded by the Greeks for almost 2, 5 years after WW1, became a part of the Turkish Republic after the Turkish war of Independence. What is the current position of Teos Marina, which opened in June 2010? Köylübay: Teos marina, which had an occupancy rate of 20% at opening date, has a 90% occupancy rate in the marina

Antik belgelerde Teos kentinin milattan 3 bin yıl önce Tanrı Dionysos’un oğlu Antates tarafından kurulduğu anlatılır. M.Ö. 10. yüzyılda ise Teos, İyon Birliği’nin 12 kentinden biri olmuştur. Perslere karşı Lade Savaşı’na 17 gemi ile katılması şehrin o dönemdeki gücünün göstergesidir. Teos’da M.Ö. 5. yüzyılda yaşayan Demokritos atom kavramını ilk telaffuz eden filozoftur. Aynı dönemde aşk ve şarap üzerine şiirleri ile ünlenen lirik şair Anakreon da bu şehirde yaşamıştır. Kurucusuna itafen Helenistik çağda tanrı Dionysos’un kutsal kenti olarak ün yapan Teos’da M.Ö. 3. ve 2. yüzyıllarda Prieneli ünlü mimar Hermogenes’in eseri olan tapınak bu tanrıya adanan en büyük mabet olmuştur. Helenistik ve antik çağların en önemli sanatçılar topluluğu olan “Dyonisos’un Oyuncular İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Birliği” Teos’da kurulmuş ve bu birlik üyesi sanatçılar dönemin bütün ayrıcalıklarından faydalanmıştır. Roma ve ardından da Doğu Roma egemenliğine giren şehir önemli bir Hristiyanlık merkezi olmuştur. M.S. 10. yüzyıldan itibaren Selçuklu egemenliğine geçmiştir. Daha sonra Aydınoğulları Beyliği idaresine müteakiben Osmanlı Padişahı II. Murat ile Teos ve Akarca kalıcı olarak Osmanlı hakimiyetine geçmiştir. 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile Teos şehrinin taşları kullanılarak Sığacık’ta inşa edilen kale ile Osmanlı Donanma Üssü kimliği kazanan şehir de şimdiki limanı kullanmakta idi. Birinci Dünya Savaşı’nı takiben 2,5 yıl kadar Yunan işgali altında kalan Seferihisar ilçesi, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasıyla Cumhuriyet Türkiye’sinin bir parçası olmuştur. 2010 yılının Haziran ayında hizmete açılan Teos Marina, aradan geçen iki yılda nasıl bir noktaya ulaştı? Köylübay: Açılış tarihinde denizde ve 72

alışveriş merkezinde yüzde 20 doluluk oranına sahip olan Teos Marina bugün itibari ile denizde yüzde 90, alışveriş merkezinde yüzde 85 doluluk oranına sahiptir. Marinaları uluslarası kalite standartları çerçevesinde değerlendiren TYHA tarafından 5 altın çıpa ödülüne layık bulunan, mavi bayraklı bir marinayız.Bu süre içerisinde hudut kapısı olmak için formalitelerimizi tamamladık ve Samos seferlerini başlattık. IMCI tarafından verilen 5 altın yıldız için de başvurularımız yapıldı. Önümüzdeki yıl da ISO belgemizi almak için başvurularımızı yapacağız. Doluluk oranlarınızdan memnun musunuz? Bu alanda hedefiniz nedir? Köylübay: İkinci sezonumuzda olmamıza rağmen başlangıçta planladığımız hedef lerimize ulaştık. Teos Marina yat sahipleri tarafından güvenli, temiz ve konforlu bulunuyor. 5 altın çıpa hizmet almaktan herkes memnun ve bu nedenle çevrelerindeki kişilere Teos Marina’yı öneriyorlar. Bunun da etkisiyle bu yıl yabancı müşterilerimizde artış var.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

and 85% in the shopping mall. We have been awarded 5 gold anchors by TYHA and we have a blue f lag. In the meantime, we have finished our formalities to become a border and realized our trips to Samos. We have already applied to IMCI for our 5 gold stars. Next year, we will apply to get our ISO Quality Certificate. Are you happy with the occupancy rates? What is your target? Köylübay: Even though this is our second season, we have reached our initial target. Teos Marina is considered safe, clean and comfortable by yacht owners. Everyone is satisfied and they recommend us. There is an increase in our foreign customers. According to our reservation data, we will see a 20% increase this year. We have the advantage of being close to the airport and the city center. Our target is to reach 90% in daily occupancy rates for yachts and 95% occupancy rate in number of yachts by the end of 2012.

Teos Marina, which was awarded with 5 gold anchors by THYA, is considered 50th among 375 marinas in the world. How did you manage that in such a short time? Köylübay: Teos Marina, which was constructed in accordance with high quality standard yacht marinas, matched THYA criteria with its high quality and environmentally friendly services. We took into account the criticisms and suggestions of our expert team and maximized our service quality.

Rezervasyon kayıtlarımıza göre bu oran yüzde 20 artış gösterecek. Bu noktada havalimanı ve şehir merkezine yakın olmamızın avantajlarını görüyoruz. Hedefimiz 2012 yılı sonunda yat/gün doluluk oranında yüzde 90, tekne sayısı oranında yüzde 95 doluluk oranına ulaşmak. Yat Limanları Birliği tarafından 5 altın çıpa ile ödüllendirilen Teos Marina, dünyadaki 375 marina içinde ilk 50 arasında anılıyor. Kısa sürede bunu nasıl sağladınız? Köylübay: 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu uyarınca 5 altın çıpalı yat limanı statüsünde inşası yapılan Teos Marina gerek çevreye duyarlı işletme anlayışı gerekse kaliteli hizmet ve ekipman politikası ile zaten TYHA kriterlerine uygundu. Açılıştan sonra işletme esnasında uzun yıllardır marinalardan hizmet alan yatçılarımızla deneyimli ekibimizin eleştiri ve önerilerini dikkate alarak hizmet kalitemizi en üst düzeye çıkardık. Teos Marina’nın Seferihisar ve İzmir’in yat turizmine katkısı hangi boyutta? Köylübay: Teos Marina’nın ülkemiz denizciliğinin ve turizminin gelişmesine büyük katkısı olduğunu düşünüyorum. Son yıllarda adını Cittaslow konsepti ve kültürel projeleri ile duyuran Seferihisar ilçesine ise ekonomik, kültürel ve çevresel boyutta katkıları vardır. Marina ve

marina alışveriş merkezi Seferihisar ilçesine kaliteli bir yaşam merkezi kazandırmasının yanı sıra Seferihisarlılara ciddi bir istihdam sağlıyor. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, İzmir’in yat limanı sayısını orta vadede 6’dan 23’e, yat bağlama kapasitesini ise bin 965’den 7 bin 765’e ulaştırıp, İzmir’i Akdeniz’in yat limanı yapmayı hedeflediklerini dile getirdi. Sizce İzmir bu hedef için yeterli altyapıya sahip mi? Köylübay: Bir marinacı olarak Ulaştırma Bakanımız Sayın Binali Yıldırım’ın projelerini destekliyorum ve İzmir’in bu potansiyele sahip olduğunu düşünüyorum. Yeni bir marina olmamıza rağmen yüzde 90 doluluk oranına ulaşmış olmamız bu projelerin gerçekleşme olasılığının en büyük kanıtıdır. İzmir’de yat turizminin gelişimine yönelik neler yapılmalı? Önerileriniz neler? Köylübay: Yat turizminin gelişmesi için İzmir’e yüksek kalite standartlarında yeni marinalar kazandırmak ve iyi pazarlama yöntemleri ile yurt içi ve yurt dışında tanıtımını sağlamak gerektiğini düşünüyorum. Zaten Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı konu ile ilgili projeleri sırasıyla hayata geçiriyor.

What is the contribution of Teos Marina to yacht tourism in Seferihisar and Izmir? Köylübay: I think that Teos Marina contributed greatly to yacht tourism in our country. It contributed immensely to the economy, culture and environment of Seferihisar, which made a name for itself in recent years with the Cittaslow concept and cultural projects. Teos Marina and the marina shopping center not only provide Seferihisar with a quality life center but also create serious employment for the town’s people. The Minister of Transportation, Maritime and Communication Binali Yıldırım said that they wanted to make Izmir the port of the Mediterranean by increasing the number of yacht marinas to 23 and docking capacity to 7765. Do you think Izmir has sufficient infrastructure for this goal? Köylübay: As someone who works in this sector, I support the minister’s projects and I believe Izmir has this potential. The fact that we have such a high occupancy rate in such a short time proves that these projects can be accomplished. What needs to be done to improve yacht tourism in Izmir? What are your suggestions? Köylübay: In order to improve yacht tourism in Izmir we need new high quality marinas and advertise them throughout the world. In fact, the Ministry is realizing their projects on this subject one by one.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Ören Yeri / Ruin

İzmir’in gizemli antik kentleri:

Palaiapolis ve Neikaia Bir yandan Lydia, diğer yandan İonia bölgeleri ile çevrelenen Palaiapolis ve Neikaia pek çok seyahatnameye konu olmasına karşın, hala gizemini koruyor. Yazı-Article/ Fotoğraflar-Photographs: Sevda Çetin/Ödemiş Müze Müdürü-Director of the Ödemiş Museum

İzmir’s mysterious antique cities: Palaipolis and Nicaea Palaipolis and Nicaea, surrounded by Lydia and one side and Ionia on the other side, still remain mysterious although they have been mentioned in many travel journals.

demiş Müzesi sorumluluk alanında bulunan Beydağ (Palaiapolis) ve Neikaia antik kentleri tarihte adları bilinen, ancak bulundukları mevkileri her zaman muamma olan yerleşim yerlerindendir. Bugün İzmir’in Ödemiş ilçesine bağlı bu merkezlerdeki ilk arazi çalışmaları 1990’lı yıllarda Trakya Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü tarafından yapıldı. Söz konusu çalışmalar 2009 yılından itibaren de Ödemiş Müze Müdürlüğü ve Kültür Bakanlığı’nın izni ve desteği, Trakya Üniversitesi’nin de katkıları ile sürdürülüyor.

Neikaia kalıntıları

Bir yandan Lydia, diğer yandan İonia bölgeleri ile çevrelenen ve bu uygarlıkların etkisinde kalan Palaiapolis ve Neikaia pek çok seyahatnameye konu olsa da, hala gizemini korumaktadır.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

he antique cities of Beydağ (Palaipolis) and Nicaea, within the jurisdiction of the Ödemiş Museum, have always been mysterious settlements. The first surface researches in these antique cities were undertaken by the Trakya University in the 1990’s. The works in question are still carried out by the order and support of the Ödemiş Museum Directorate and the Ministry of Culture and Tourism and contributions from Trakya University. Palaipolis and Nicaea, surrounded by Lydia and one side and Ionia on the other side, still remain mysterious although they have been mentioned in many travel journals. Even though many resources mention them as important cities on trade routes, their architectural structures have never been mentioned.

Palaiapolis

Tüm kaynaklarda, neredeyse aynı cümlelerle ticaret yolları üzerinde bulunan bu kentlerin önemi anlatılmasına karşın mimari dokularından hiç bahsedilmemektedir.

Eski kent: Palaiapolis

Ege Bölgesi’nin iç kesiminde yer alan bereketli toprakları ile öne çıkmış Beydağ’ın yakın zamana kadar sadece kalesi hakkında bilgi sahibi olunabiliyordu. Gerçekte Beydağ’ın adının Palaiapolis olarak anılması sadece Herodot ve Byzantionlu Stephanos tarafından bildirilmiştir. Prof. Dr. Bilge Umar, “Palaipohs”un Helen dilinde, “eski kent” anlamına geldiğini belirtir. Kent tarihi hakkında bilinen ana bilgi ise kente ait bir kalenin var olduğudur. Son yıllarda yapılan araştırmalarda kalenin aslında yarı kayalık ve yarı toprak bir arazi üzerinde yükseldiği anlaşılmaktadır. Kalenin bulunduğu alan gerçekte Roma devrinde bugünkü durumunu almaya başlamıştır. İlk oluşmaya başladı-

Old city: Palaipolis

Until recently, we only knew about a castle that was located in Palaipolis, now known as Beydağ, a region that is known for its fruitful lands in inner Aegean. Only Herodotus and Stephanos of Byzantine have said that Beydağ was called Palaipolis. Prof. Dr. Bilge Umar claims that “Palaipohs” means ‘old city’ in the Helen language. The main data we have on the history of Palaipolis is that there was a castle in the city. After the researches in recent years, it was proven that the castle was built on a half rocky, half soil land. The place where the castle stood only transformed to its present state during the Roman era. It is believed that it was a tumulus in the beginning but it is early to confirm this theory. The area, which was an old cult region, attracts attention with its history that dates back to the Archaic Age. It was also a settlement area during the Roman, Byzantine, Seigniory and Ottoman periods.

Kaynaklara göre

Neikaia ve Palaiapolis

ticaret yolları üzerinde bulunuyordu.

According to sources

Nicaea and Palaipolis were located on trade routes.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

next to it. The second basilica was originally constructed during the 5-6th century and crypts were built underground. In addition, various mosaics from that era were found on the base of the structure. A second church was built on top of the basilica during the 12-13th century. The walls of this second church were decorated with frescoes from that period. A third church was built with uneven stones and same plan in a later period. Many Roman and Byzantine period relics were found during the excavations in this area. The prosthesis in the second church is still intact. The chamber on the south side of the central apse of the church is partially ruined. Three tombs were found under the diaconicon decorated with cross motifs and have been plastered from the inside. Many kerosene lamps and lamp pieces, oven parts, glass and coins and a broken epigraph with the name of the town inscribed on it were found during the digs in this area. A total of 35 tombs were found at the antique site. There are also ceramic ovens and tomb monuments in the settlement area.

Palaiapolis kazı alanı

ğı zaman diliminden itibaren bir höyük durumunda olduğu düşünülmekle beraber kesin bir görüş bildirmek için henüz erkendir. Eski bir kült yeri halinde olan alan, Arkaik Dönem’e inen tarihi ile dikkat çekmektedir. Ardından Roma, Bizans ve Beylikler Dönemi ile Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi’ni yaşamıştır. Kale alanında, bugüne kadar içinde yer alan Hellenistik duvarlar, Roma Dönemi’ne ait muhtemel bir tapınak, Bizans Dönemi’ne ait iki bazilika, bölgede yer alan ve son sınır ucu olarak Aydınoğlu Beyliği’ne ait olan mescit, 76

Up to this date, Hellenistic walls, a temple from the Roman era, two basilicas from the Byzantine era, a small mosque from the Aydınoğlu Seigniory, a post Byzantine church which we believe was built in the 1850’s and a Government Palace built during the Republic era were unearthed at the castle site and are important findings. A part of the column of the Roman era temple was unearthed during the excavations. The first basilica from the Byzantine area had a vaulted infrastructure and was also used as a crypt. Unfortunately, the structure was damaged during the construction of a house right

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Geometric shapes and plant panels found on the base of the Byzantine era basilica are interesting. A baptistery, which was once used as a pool, was also found on the northwestern corner of the basilica. Byzantine style tombs were found on the eastern corner of the basilica. A new mosaic base from the late Roman era was unearthed at the southwestern part of the region. There is an elliptical architectural piece around the mosaic, which is still unidentified. Many mosaics, frescoes, ceramics and metal and glass objects from the Hellenistic, Roman, Byzantine and Turkish periods were found inside the area as well as tombs with entrances and structures that resemble Belevi tombs. But the most important element in the antique city is its water. Big water jars that were unearthed during excavations suggest the existence of major cold water collection in the city.

A health center: Nicaea

Nicaea is an important city in terms of

1850’li yıllara ait olduğunu düşündüğümüz Post-Bizans bir kilise ve Cumhuriyet Dönemi’nde buraya yapılan Hükümet Konağı ile önemli bir yer tutmaktadır. Roma Dönemi’ne ait tapınağın sütun ve friz parçası gibi bazı elemanlar kazılar sırasında ele geçirilmiştir. Bizans devrine ait birinci bazilikanın alt yapısı tonozlu olarak düzenlenmiş olup, aynı zamanda mezar odası olarak da kullanılmıştır. Ancak bitişiğinde yer alan ahşap evin bu yapının üzerine inşası sırasında yapı tahrip edilmiştir. İkinci bazilika ise önce 5-6 yüzyılda inşa edilmiş olup, bu devirde naosda zemin altına mezarlar döşenmiştir. Ayrıca zemin üstünde narteksde ve ikonastasis duvarı önünde opus sectile, naosta da opus tessalatum teknikte mozaik parçalarına rastlanılmıştır. Daha sonra 12-13 yüzyılda erken tarihli bazilikanın üzerine ikinci bir kilise inşa edilmiştir. Bu ikinci kilisenin duvarları ise bu döneme ait freskolarla süslenmiştir. Geç devirde muntazam olmayan taş malzeme ile üçüncü kilise yine aynı planda inşa edilmiştir. Bu alandaki kazılar sırasında bol miktarda Roma ve Bizans devrine ait buluntu ele geçirilmiştir. İkinci kiliseye ait protesis son derece sağlamdır. Diakonikon ise, kısmen harap olmuştur. Ancak diakonikon altında, üzerinde haç motif leri bulunan üç adet mezara rastlanılmıştır ki mezarlar içten sıvalıdır. Bu alandaki kazılar sırasında bol miktarda kandil ve kandil parçası, atık halde fırın malzemesi, cam ve sikke parçası ile üzerinde kentin adını içeren yarısı kırık bir kitabe parçasına rastlanılmıştır. Toplamda naosda otuzbeş adet mezar tespit edilmiştir. Ayrıca ikamet edilen alanda keramik fırını ve mezar anıtları gibi yapılar yer almaktadır. 5-6. yüzyıllara ait Bizans Dönemi bazilikasının tabanında rastlanılan mozaiklerde geometrik ve bitkisel panolar dikkat çekmektedir. Yine bazilikanın kuzeybatı köşesinde bir süre havuz olarak kullanılan bir vaftizhane tespit edilmiştir. Yapının doğu ucunda ise Bi-

Neikaia kalıntıları

zans mezarına rastlanılmıştır. Alanın güney-batı tarafında geç devir Roma devrine ait yeni bir mozaik tabana daha rastlanılmıştır. Mozaiğin çevresinde elips şeklinde henüz tam olarak ne olduğu tespit edilemeyen bir mimari ile karşılaşılmıştır. Alanın içinde yapılan kazılarda Hellenistik, Roma, Bizans ve Türk Dönemlerine ait bol miktarda mozaik, fresko, keramikler ve maden ile cam işleri örnekleri ele geçirilmiş, dromoslu mezarlara ve Belevi mezar mimarisine benzer anıtlara rastlanmıştır. Ancak kenti belki de öne çıkaran en önemli unsur suyudur. Gerek kazılarda

archeology at the Küçük Menderes Basin. Nicaea, which was built during the Lydia period, had the privilege of minting its own coins for 300 years along with Hypaia (Günlüce) and Dioshieron (Birgi) and is an antique city that has a 5 to 10 thousand people capacity theatre, churches and various public buildings. We also know that the city was famous for its mercury. Because vermillion, a composite of mercury, was used in medicine and cosmetics, the city was an important health center. This fur-

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Neikaia, Küçük Menderes Havzası’nın arkeolojik açıdan büyük önem

taşıyan bakir bir kentidir.

Nicaea is an important city in terms of

archeology at the Küçük Menderes Basin.

Neikaia kalıntıları

gerekse arazide rastlanılan büyük su küpleri bölgedeki soğuk su eldesinin göstergeleridir.

Sağlık merkezi: Neikaia

Neikaia, Küçük Menderes Havzası’nın arkeolojik açıdan büyük önem taşıyan ve bilimsel bir çalışma yapılmasını bekleyen bakir bir kentidir. Kuruluşunun Lydia dönemine kadar uzandığı Neikaia, Küçük Menderes Havzası’nda bulunan Hypaipa (Günlüce) ve Dioahieron (Birgi) ile birlikte 300 yıl boyunca kendi adına para basabilme özelliğinin yanı sıra, 5 bin-10 bin kişilik bir tiyatroya, kiliselere ve çeşitli kamusal yapılara sahip antik bir kenttir. Bu kentin cıva madenleriyle de tanındığı bilinmektedir. Cıvanın bir bileşiği olan zencefre tıp ve kozmetik alanında kullanıldığı için burası aynı zamanda sağlıkla ilgili bir kent idi. Bunun en önemli göstergelerinden biri, sikkelerin üzerinde görülen sağlık tanrısı Asklepios ve çocuklarına ait betimlemelerdir. Söz konusu antik kenti kapsayan tarlalarda ele geçen belirli bir kap formu buradan çıkarılan zencefreden elde edilen krem, merhem ve ilaçların bu tür kaplara doldurularak Ephesos Li78

manı aracılığı ile tüm dünyaya ihraç edildiğini düşündürür. Söz konusu antik kent ayrıca, 19. yüzyıldan beri çeşitli bilim adamlarının araştırmalarına konu olmuştur. Ödemiş Müze Müdürlüğü’nün daveti üzerine Bochaum-Alman Madencilik Müzesi, Ruhr Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Madencilik Arkeoloji ve Arkeometalurji Uzmanı Prof.Dr.Ünsal Yalçın, Neikaia’ya gelerek müdürlük uzmanları ile antik kentte ve antik kentte bulunan maden galerilerinde çeşitli incelemeler yapmıştır. Yalçın, yapılan incelemeler neticesinde; antik kentteki cıva madenciliği faaliyetlerinin tarih öncesi dönemlere kadar uzandığını, bölgede tarih öncesi maden işletmelerinde çok yaygın görülen cevher kırma çukurlarının bulunduğunu ve dolayısıyla söz konusu sahanın korunmasının kültür tarihi açısından önem taşıdığını belirtmiştir. Sonuç olarak, Neikeia’ya göre daha şanslı olan Palaiapolis’te (Beydağ), Trakya Üniversitesi ve Kültür Bakanlığı’nın katkılarıyla kazı çalışmalarını yürütmekteyiz. Neikaia ise halen bilimsel bir kazı için meraklılarını bekliyor.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

ther proven by the coins minted in the city which included the depictions of Asklepion and his children. A certain type of pot that was found in the fields at the antique city suggest that medicine and creams made from vermillion were placed into these pots and sent all around the world from the Port of Ephesus. Nicaea has also been the topic of researches of many scientists since the 19th century. Prof. Dr. Ünsal Yalçın from Ruhr University Archeology Department was invited to the city by the Ödemiş Museum Directorate to conduct researches in the mines of the antique city. After his detailed research, Yalçın has stated that mercury mining in the city dated back to prehistoric times, that there were jewelry braking pits in the region and that the area needed to put under protection for cultural history. In conclusion, we are continuing our digs at Palaipolis with support from Trakya University and the Ministry of Culture and Tourism. Nicaea on the other hand, is still waiting for interested parties for scientific excavations.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Bir Başkent / A capitalcity

Bakü’ye gidiyoruz aybalam Ateş Ülkesi’nin başkenti… Hazer Denizi’nin yanında uzanan nazlı güzel kız… Rüzgarların şehri… Eski ve yeninin buluşma yeri… Petrol, doğalgaz, havyar ve halı zengini Kafkasların en büyük ve en önemli kültür başkenti… Sayısı yüz elliyi geçen müze, onlarca kültür merkezi, müzik salonu… Kitabın sanata dönüştüğü yer… Dünya müziklerinin önemli duraklarından biri… Fuzuli’nin, Leyla ile Mecnun’un, Hüsrev ile Şirin’in şeheri Bakü… Yazı/Article: Resmiye Dinlenmez Fotoğraflar/ Photographs: Ayşe Karadağ

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Baku, here we come The capital of the country of fire…A shy girl near the Caspian Sea…The city of winds… The meeting place of the old and new…Rich in oil, natural gas, caviar and carpets…the biggest and most important cultural city in the Caucasus… Over 150 museums, hundreds of cultural center, concert halls…The place where books turn into art…an important international music center…Baku; the city of Fuzuli, Leyla and Mecnun, Hüsrev and Şirin…

2010 yılında Avrupa’nın en güzel 8. şehri seçilmişti Bakü ve aynı yıl, bizim de Gürcistan- Azerbaycan programımızın son 3 günü Bakü’ye ayrılmıştı. Tura hazırlanırken edebiyat dünyası, kültürel etkinlikler, müzelerin çokluğu, müzik dünyasının zenginliği çok etkilemişti beni. Bu kenti görmek için sabırsızlanıyordum doğrusu… Azerbaycan, önceleri vizesiz gidilebilen ülkeler içinde yer alırken, şimdi girişte vize alınan ülkeler statüsünde. Bir seyahat acentesi vasıtası ile gittiyseniz, yani bir otel rezervasyonunuz ve programınız varsa ve acenteniz sizin için bir liste verdiyse kolayca vize alıyorsunuz…

İlk izlenimler…

Tif lis’ten Azeri Hava yolları ile Bakü’ye uçtuk. Merakla pilotun son uyarısını bekledim. “Qiymatli yolcularımız uçgimız düşüşe geçmiştir…” Evet, uçağımız “düşüşe” yani inişe geçmişti. Girişte vize için her şeyimiz tamamdı ama yine de bir sorun çıkıp çıkmayacağı endişesini taşıyorduk. Rüşvetsiz yürümeyen işlerle ilgili söylentiler hepimizi etkiliyordu doğrusu. Neyse ki gerekli ödemelerden sonra vizemiz verildi. Aracımıza binerken yeni okuduğum bir cümleyi anımsadım; Taksiye binerken; şoför size ‘sen dala mı, kabage mi oturmak isteyersin? di-

Ateşgah Tapınağı

yebilir…(Öne mi arkaya mı oturmak istediğinizi sormaktadır) Azeri Türkçesi dil bilim uzmanlarınca ayrı bir dil sayılmıyor. Oğuz Türkçesinin lehçelerinden biri olarak kabul edilen Azerice’ye bugün Türkiye ile ilişkilerin biraz bozulmasından sonra Azerbaycan yönetimince Azeri Türkçesi denilmesinden vazgeçildi. Azeri dili olarak kullanılıyor şimdi. Azeriler “k” yerine “q”, “h” yerine de genelde “x” harfini kullanıyor, “ j” harfi çoğu zaman bizdeki “c” yerine geçiyor. Aklımızda kalanları sizlerle paylaşalım; Ha/bali (evet), yok (hayır), necasan (nasılsın), mehmankhana (otel), ayaq yolu (tuvalet), khastakhana (hastane), gatar (tren), düşmek (inmek), sabah (yarın),

Baku was selected Europe’s 8th most beautiful city in 2010 and in the same year, we visited Baku for three days. While I was preparing for the trip, I was very impressed with its literature, cultural activities, the abundance of museums and musical world. I couldn’t wait to visit the city…While Azerbaijan was a country that didn’t require a visa in the past, now you need one to get in. If you are going there with a travel agency and you have a hotel and travel program, your agency easily gets you the necessary visa.

First impressions…

We f lew from Tbilisi to Baku via Azerbaijani Airlines. I patiently waited for our pilot’s final announcement for land-

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Bakü genel

bağlı (kapalı), siqaret çakmak qadağandır (sigara içmek yasaktır), tikinti (inşaat), prospekt (cadde), salamatla (Allahaısmarladık), açar (anahtar), ata (baba), tapmak (bulmak), doğru (düz), dolandırıcı (yönetici), pamidor (domates), desteman (abdest), hamınız (hepiniz), kızıl (altın), maşın (araba), nöbet (sıra), güzgü (ayna), pul (para), neher (gündüz), nuş olsun (afiyet olsun.)

Rehberimiz bir şair

Rehberimiz Süleyman Bey, çok iyi Türkçe konuşuyor. Bir savaş gazisi ama yaşayabilmek için çalışmaya ihtiyacı var. Aynı zamanda bir şair. Gezi boyunca bize şiirler okudu. Öğreniyoruz ki Azeri’ler okumayı seven bir halk. Özellikle şiiri çok seviyorlar. Nazım Hikmet’in ilk kitabı “Güneşi İçenlerin Türküsü” Bakü’de basılmış.

Bahri Hazer (Hazer Denizi)

“Ufuklardan ufuklara / Ordu ordu köpüklü mor dalgalar koşuyordu / Hazer 82

ing. Our papers were in order but we were worried about problems that could occur. We were haunted by rumors that everything worked if you bribed the officials. After the necessary payments, we secured our visas. While waiting for our car, I remembered that the driver would ask me if I wanted to ride in the front or back. Azerbaijani Turkish is not considered a separate language by linguistic specialists. This language, which is now considered a dialect of Oğuz Turkish, is not being called Azerbaijani Turkish by the government after the relationship between the two countries went sour. Here are some of the words I remember; Ha/bali (yes), yok (no), necasan (how are you), mehmankhana (hotel), ayaq yolu (toilet), khastakhana (hospital), gatar (train), düşmek (to land), sabah (tomorrow), bağlı (closed), siqaret çakmak qadağandır (it is forbidden to smoke), tikinti (construction), prospekt (avenue), salamatla (goodbye), açar (key), ata (father), tapmak (to find), doğru (straight), dolandırıcı (manager),

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

pamidor (tomato), desteman (bathing), hamınız (all of you), kızıl (gold), maşın (car), nöbet (queue), güzgü (mirror), pul (money), neher (morning), nuş olsun (bon a petit.)

Our guide is a poet

Our guide Süleyman Bey speaks very good Turkish. He is a war veteran but he needs to work for a living. He is also a poet and he has recited many poems during our trip. We learn that the people of Azerbaijan love to read and they especially love poetry. Nazım Hikmet’s first book was published in Baku.

Bahri Hazer (Caspian Sea)

“From horizons to horizons /Ran purple waves like armies/ My honey speaks the language of Caspian winds / She spoke excitedly! Who says “Çört vazmi!”/ Who says that the Caspian looks like a dead lake / The Caspian is endless salty water! / Friends roam in the Caspian. / Enemies roam!” (Nazım Hikmet, 1928)

rüzgârların dilini konuşuyor balam / Konuşup coşuyordu! Kim demiş “Çört vazmi!”/ Hazer ölü bir göle benzer! / Uçsuz bucaksız başı boş tuzlu bir sudur Hazer ! / Hazer’de dost gezer e…y!... / Düşman gezer!” ( Nazım Hikmet, 1928)

Bahri Hazer

Kısa bir dinlenme ve kahvaltı molası sonrası Bakü turumuz başlıyor. Neftçiler Prospekt’inden (caddesinden) geçiyoruz. Boydan boya bir sahil caddesi. Mevsim Eylül, Bakü’de hava günlük güneşlik, hayli sıcak ve nemli. Gökyüzü nemden dolayı puslu görünüyor. Dedikleri gibi sanki bir “neft kokusu” var havada. Hazar Gölü, Bakülülerin deyimiyle bir Hazer Denizi… Yeni yapılan gökdelenler, oteller, alışveriş merkezleriyle modern bir görünüm kazanmış Bakü; Kafkasların değil, Asya’nın önemli bir başkenti konumuna gelmiş.

Aliyev ve mezarlıklar

İlk gittiğimiz yer, güzel bir bulvar ve şehitlik… Haydar Aliyev ülkenin en önemli önderi konumunda. Adı her yere damgasını vurmuş görünüyor. Anıt mezarı, Bakü’deki devlet mezarlığında (Faxri Xiyabani). Pek çok yerde resimlerini, heykellerini görmek mümkün. Ülkenin önde gelen kişilerinin sanat eseri gibi mezarları bulunan Faxri Xiyabani şehrin ziyaret mekanlarından biri olmuş. Şehitler Mezarlığı’nda (Shahidlar Xiyabani) ise Rusların, Ermenilerin öldürdüğü Azeriler gömülü. Granit mezarlar çok etkileyici. Yürüyerek Hazar Denizi kıyısına kadar ulaşıyoruz. Azerbaycan’da şehit olan Türk askerlerin anıt mezarı ile Türk Diyanet Vakfı’nın yaptırdığı cami de burada yer alıyor. Yolun karşısında ise Azerbaycan Milli Meclisi görülüyor.

Fotoğraf kareleri

Fiskiye Meydanı da denilen Fountains Meydanı, Bakü’nün önemli noktalarından biri, alışveriş merkezlerine yakın.

Şehitler Mezarlığı

Büyük bulvarlar, caddeler üzerinde dev taş binaların arasından yakaladığımız bize komik gelen tabelaların fotoğraflarını çekmeye uğraşıyoruz. Bazılarımız Türkiye’nin eski hallerine benzetiyor her şeyi… “Kiraya toy paltarı” (kiralık düğün elbisesi), “müesir dam örtükleri” gibi tabelaların anlamlarını çıkarmaya çalışıyoruz… Etraftaki kafelerden birine oturuyoruz.

Bahri Hazer

After a short rest stop and breakfast we begin our tour of Baku. We pass by Neftçiler Avenue. It is a boulevard on the shore. It is autumn; the weather in Baku is warm and humid. The sky looks gloomy because of humidity. As they say, there is the smell of naphtha in the air. We are at the Caspian Sea, called Hazer by the locals…

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Baku looks modern with skyscrapers, hotels and malls; it has become the most important capital in Asia.

Aliyev and cemeteries

The first place we visit is a beautiful boulevard and a national cemetery. Haydar Aliyev is the most important leader of the country. His name is everywhere. His monumental tomb is located in the state cemetery (Faxri Xiyabani). You can see his picture and statues all over the city. Faxri Xiyabani, which hosts the magnificent tombs of famous people, has become one of the most important attraction points. Azerbaijanis killed by Russians and Armenians are buried at the military cemetery (Shahidlar Xiyabani). The granite tombs are very impressive. We walk all the way to the shore of the Caspian Sea. The monumental tombs of Turkish soldiers who died in the country and the mosque built by the Turkish Religious Foundation are located here. The Azerbaijan Senate is located across the road.

Photograph frames

Buraya bir halk kahvesi de denilebilir. Takım elbiseli bir erkek yanındaki arkadaşları ile sohbet ediyor. Masanın altından ayakkabıları tüm açıklığıyla fotoğraf çekenleri davet ediyor. Takım elbise altında, altın rengi ve parlak dore erkek ayakkabıları çok güzel fotoğraf kareleri veriyor bize.

Tarih üzerine

Azerbaycan tarihinde Türklerin görülmesi M.Ö VII. yüzyıl civarında. Kafkaslara kuzeyden, bugün Türk Kapısı olarak bilinen Derbent’den gelip yerleşmişler. 1015-1021 tarihlerinde de, Oğuz göçleriyle Selçuklular, Azerbaycan tarihinde yerlerini almışlar. İl84

denizliler, Moğol istilaları, İlhanlılar ve Altınordu Devleti egemenliğinde yaşamışlar. Karakoyunlular, Akkoyunlular derken 1500’de Şirvanşahların Safevilere yenilmesi üzerine Azerbaycan Safevi egemenliğine girmiş. Afşarlar, Zendler, Kaçarlar sonrası bir dönem Osmanlıların yönetiminde kaldıktan sonra bağımsız hanlıklar dönemi başlamış. 1813-1928 yılları arasında Rus İmparatorluğu’nun egemenliğini kabul etmişler. 1918-1920’de toplanan Kafkasya Kurultayı sonrası 28 Mayıs 1918’de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kurulmuş. 1920’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne katılmışlar. 30 Ağustos 1991’de SSCB’nin

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Fountains Square, which is also called Fiskiye Square, is one of the most important destinations in Baku and it is close to shopping malls. We are trying to photograph the funny signs located between large boulevards, avenues and big stone buildings. Some of the people in our group liken everything to Turkey’s former state. We try to guess the meaning of the signs. We sit at one of the cafes in the area. You can call this a country café. A man wearing a suit is talking to his friends. His shoes, which we can see under the table, inspire us to take pictures. Gold and silver shiny shoes make for great pictures.

The history

Turks have first been spotted in Azerbaijan around 7th century B.C. They have come to Caucasus from Derbent, known as the Turkish door today. During 1015-1021 the people of Seljuk came to Azerbaijan. After being invaded by

çöküşüyle Azerbaycan bağımsızlığını ilan etmiş. Azerbaycan tarihinin Türkiye tarihi ile güçlü bağları var. Türkçülük hareketlerinin merkezi hep Bakü olmuş. Hüseyinzade Ali Turan, Ahmet Ağaoğlu Ali Merdan Topçubaşov, Enver Paşa, üvey kardeşi Nuri Paşa… Epeyce incelemeye konu olabilecek farklı bir tarihsel süreç Bakü şehrinin geçmişinde yer alıyor… Abşeron Yarımadası kıyısında yer almakta olan Bakü çevresinde M.Ö 3 binden itibaren arkeolojik kalıntılar bulunmuş. Sasaniler zamanında Bağavan ve Ateş-i Bakvan adlarını aldığı 10.yüzyılda Arap kaynaklarında Bakuye, Bakuh, Bakü, Rus kaynaklarında (15.yüzyıl) Baka, Safeviler döneminde Farsça Badkube dendiğini öğreniyoruz. 9. ve 10 yüzyıldan itibaren neft (petrol) ve tuz ihraç etmeye başlıyor. Bizim İpek yolu diye isimlendirdiğimiz Ortaçağ’ın önemli ticaret yolları Bakü çevresinden geçiyordu.

İçşehir

Bakü’ye Azeriler “şeher” diyorlar. 12. yüzyılda Şirvanşahlar zamanında yapılan sur duvarlarıyla çevrili şehir merkezi (İcheri Sheher) - eski şehir, içeri şehir –

Bakü’nün tarihi bölümünü oluşturuyor. Burası 2 bin yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne, 2003 yılında da Tehlike Altında Olan Dünya Koruma Mirası Listesi’ne alınmış. Sur duvarı ve kulelerle çevrili İcheri Sheher’e giriyoruz. Dar sokak aralarında dolaşıyoruz. Biraz Antalya Kale içine biraz da sanki Kotor Kale içine benziyor gibi. Şirvan Şah Sarayı çok etkileyici. En eski bölümün 15. yüzyılda yapıldığını anlatıyor rehberimiz Süleyman Bey. Sarayda; divanhane, türbe, hamam gibi yapılar var. Sokak aralarında güzel taş evler, küçük hediyelik eşya dükkânları, halı mağazaları bulunuyor. Buradan halı almanın belli kuralları varmış. Bir halı beğenip, pazarlık ediyoruz. 100 $ peşinat verip- ertesi sabah halının “yurtdışı çıkış belgesi” ile beraber kalan ücreti ödeyeceğiz. Müzeden çıkartılan yurtdışı çıkış belgesi olmazsa havaalanında sorunlar yaşama ihtimaline karşı uyarıldık.

Müzeler, müzeler

Bir şehrin kültürel hareketliliğinin ve uygarlaşmanın en önemli göstergesi müzeler oluyor Bakü’de o kadar çok müze var ki… Azerbeycan Ulusal Tarih Müzesi, 1920 yılında kurulmuş ve Bakü’deki en büyük müze.

the Karakoyunlu and Akkoyunlu Seigniory, they became a part of the Sefevi state in the 1500’s. After being ruled by the Ottomans for a while, the age of independent khans began. During 1813-1928, they accepted the rule of the Russian Empire. After the Caucasus Assembly that convened in 1918-1920, they established the Azerbaijan Democratic Republic on May 28, 1918. Azerbaijan declared its independence on August 30, 1991 after the collapse of the USSR. Azerbaijan history has strong ties to Turkish history. Baku has always been the center of Turkism movements. Hüseyinzade Ali Turan, Ahmet Ağaoğlu Ali Merdan Topçubaşov, Enver Paşa, and his half brother Nuri Paşa… A different historical process worth investigating lies in the past of Baku… Archeological ruins were found all the way back from 3000 B.C. in and around Baku. The city was called Bağavan and Ateş-i Bakvan during the rule of the Sassanid, Bakuye, Bakuh, and Baku in 10th century Arab documents, Baka in the 15th century in Russia and Badkube in Farsi. It begins exporting oil and salt beginning from 9 and 10th century. The Silk Road passed around Baku.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

İki ayrı bölümden oluşan müzenin Milli Müze bölümünde arkeolojik ve etnografik eserler sergileniyor. Arkeolojik malzemeler Manna, Med, Skif, Atropatene, Albanlar ve Hürremiler dönemlerinden. İkinci bölüm ise ünlü petrol zenginlerinden Hacı Zeynelabidin’in yaşadığı ev ve mekânlardan oluşuyor. 12. yüzyıl şairi Nizami’nin Müzesi ve Halı Müzesi şehrin en gözdelerinden. Ne yazık ki Halı Müzesi bayram nedeniyle kapalı. Ancak Türkiye’ye dönmeden rehberimiz şansımızı yeniden deneyecek. Bu arada Bibi Heybat Camii ve Juma (Cuma) Mescidi’ni de görülecek yerler arasında unutmamalıyım. Yürüyerek Kız Kalesi’ne (Qız Qalası’na) gidiyoruz. M.Ö 500’lerde ateşe tapan86

ların inşa ettiği düşünülen Kız Kalesi sekiz katlı. Kalenin duvarlarının kalınlığı ise 5 metre. Minyatür Kitap Müzesi’ni muhakkak görmelisiniz. Gezimizin ikinci ikinci gününde biraz Bakü dışına çıkıyoruz. Petrol kokusu iyice arttı. Hazar Denizi de iyice kirli görünüyor. Çünkü Hazar kıyısı çok yoğun petrol platformları ve kuyularıyla dolu. Don Kişot bu petrol kuyularını görmüş olsaydı acaba ne yapardı diye düşünmekten bir an kendimi alamıyorum. Petrol Müzesi’ni geziyoruz. Petrol her şeye damgasını vuruyor. Sanatçısını bile yaratmış. Neftle ve fırça kullanmadan elle yapılmış resimler çok enteresan.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Inner city

The Azerbaijanis called Baku “şeher” The city center surrounded by walls that were built in the 12th century makes up the historical part of Baku. This place was added to UNESCO’s World Heritage List in 2000. We step inside the inner city surrounded by the walls and towers. We wonder around narrow streets. This place resembles Antalya Kaleiçi. The Şirvan Şah Palace is very impressive. Our guide tells us the oldest part of the palace was built in the

Gobustan

Bu bölgeden başlayan boru hattı Tiflis üzerinden Ceyhan’a ulaşıyor. 120 metre derinden çıkarılan petrol Mayıs 2005’den beri bin 770 kilometrelik bir mesafeyi aşıp Ceyhan’a ulaşıyor. Bakü’nün çevresinden uzaklaştıkça kurak görüntüler başlıyor. Azerbaycan’ın en ilginç yerlerinden birisi Gobustan. Bakü’nün 55-60 kilometre güneyinde bulunan Gobustan Bölgesi kaya resimleri ile ünlü. 1947 yılından beri yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda bölgede insanlık tarihi açısından çok önemli buluntulara hatta müzik aletlerine rastlanmış. Gobustan kaya resimleri, yapıldıkları dönemlere göre ölçü, kompozisyon ve işleme tekniği bakımından birbirinden hayli farklılıklar göstermekte. M.Ö 8 ile 5 bininci yıllara ait olduğu tahmin edilen en eski resimler gölge (siluet) tarzında insan tasvirleri. Ayrıca çok fazla kadın ve erkek, yabani öküz, keçi, maral, ceylan, arslan resimleri görülmekte. Kayalar üzerinde kazıma yöntemi ile yapılmış çok sayıda kayık resimleri, kayıklar üzerinde oturmuş silahlı ve silahsız insanlar, balık, yılan kertenkele, iki tekerlekli araba resimlerini unutmamak gerek.

Ateşgede

Sonraki durağımız Ateşgah Tapınağı (Ateşgede). Dünyada bulunan 3 Mecusi (Zerdüşt) Tapınağı’ndan biri olarak tanınan Ateşgah, doğalgazın çıkışı ve toprak üstünde hep yanmaya devam etmesiyle kutsal bir alan olarak tanımlanmış. Alçak duvarlı, kale benzeri bir yapı. M.Ö. 10-9. yüzyılda inşa edilmiş. Giriş kapısının üstünde Sanskrit alfabesi ile yazılmış bir kitabe ve onun üstünde ise iki aslan var. Aslan veya Azerilerin dediği gibi şir, koruyuculuk simgesi imiş. Mimari yapısı hanlara benziyen ve pek çok gezginin uğrak yeri olarak tüm gezi kitaplarında anlatılan Ateşgah’daki ahır yapısı 1713, Tacir Kançanagaran tarafından yapıldığı bilinen Merkezi Secdegahı 1810 yılına tarihlendirilmekte. Zerdüştler hac için Ateşgah Tapınağı’na gider ve oradaki küçük odalarda (26 adet) -çilehane- ko-

15th century. There are various buildings such mausoleum and bath inside the palace. There are beautiful stone houses, small souvenir shops and carpet stores between the streets. We spot a carpet and start haggling. We pay 100 $ upfront and we will come back the next day to pay for the rest along with the international travel documents for the carpet. If you don’t have this document, it could be a problem taking a carpet out of the country.

Museums, museums

Museums are the most important indicator of a town’s cultural activity and its civilization. There are so many museums in Baku. The Azerbaijan National History Museum was established in 1920 and it is the biggest museum in Baku. Archeological and ethnographical artworks are on display at the National Museum wing of the structure which consists of

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

naklayıp, kendilerine göre olan tapınma adetlerini uygularlarmış. 19. yüzyıla kadar tapınakta bir kahin bulunmaya devam etmiş. Ateşgah, günümüzde turistik bir yer olarak gezilmesine rağmen her yıl 21 Mart Nevruz gününde ziyaretçi akınına uğramaya devam ediyormuş.

Dağ Yahudileri

Bakü ‘ye 3 saat mesafede (Quba’da) Yahudi kültürünün devam ettiği Krasnaya SLobada’ya da Kırmızı Kasaba denilen tüm dünyada artık benzeri olmayan bir Yahudi yerleşim yeri var. Eskiden Azerbaycan’da ciddi bir Yahudi nüfusu varmış. Rehberimiz kasabada 13 sinagog bulunduğunu söylüyor. Azerbaycan’da Dağ Yahudileri diye tanımlansalar da bu bölgedeki evlerin çatıları süslü, yağmur boruları çok enteresan ve kuş biçiminde. 88

Turistik görüntüler

Bu kasabanın yakınındaki Kınalk (Xınaliq) Köyü ise gelecekte Azerbaycan’ın en turistik yerleşim yerlerinden biri olmaya aday. Hemen hemen hiç bozulmamış dilleri ve kültürleri ile yaşamlarını sürdüren köy halkını ziyaret edemeden akşam oldu ve biz Bakü’ye dönüşe geçtik. Bakü akşamları ayrı bir güzellikte. Her yer ışıl ışıl, aydınlatılmış. Hazer Denizi’nin içinden yapılan su gösterileri ve ışıklandırılmalarla gün ışığında gördüğünüzden çok farklı bir Bakü ile karşılaşıyorsunuz.

Ve sanat

Mugam, Azeri Halk Müziği’ne verilen isim. Ünlü Azeri besteci, bilim adamı, yazar, tercüman, orkestra şefi Uzeyir Hacıbeyov’u , Vaqıf Mustafazadeh’ı

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

two sections. Archeological artifacts are from Manna, Med, Skif, Atropatene, Alban and Hürremi periods. The second section includes the house and famous oil tycoon Hacı Zeynelabidin and other units. The museum of famous 12th century poet Nizami and the Carpet Museum are also important attraction points. Unfortunately, the carpet museum is closed due to the national holiday but we will try again before returning to Turkey. In the meantime, Bibi Heybat Mosque and Juma (Cuma) Mosque are placed that need to be visited. You must also visit the Miniature Book Museum. On the second day of our visit, we go outside of Baku for a while. The smell of oil has increased. The Caspian Sea looks dirty because the shore is filled with oil platforms and wells. We visit

Azerbaycan’ı tüm dünyaya tanıtan müzisyenler olarak anmak gerekiyor. Azerilerin müzik ve edebiyat konusunda çok köklü ve güzel bir geçmişleri var. Fuzuli, Türkiye’de bilinir hatta Leyla ile Mecnun’u bilmeyen yoktur ama nedense biz pek sahip çıkmayız. Eserlerini Arapça ve Farsça’da yazmış olmasına rağmen ve hayatı hakkında çok kesin bilgiler bulunmasa da Azeriler Fuzuli’ye sahip çıkarlar. Öyle ki Bakü’de Fuzuli’nin heykeli ve onun adını taşıyan bir cadde var. Azerbaycan’ın önemli bilim adamlarından ve şairlerden biri de, 1140–1209 tarihleri arasında yaşamış olan, İranlıların da Farisi olduğunu söyledikleri Genceli Nizami’dir. Başlıca eserleri; Sırlar Hazinesi, İskendername, Hüsrev ile Şirin, Yedi Güzel, Leyla ve Mecnun’dur. Leyla ve Mecnun, Fuzuli tarafından tekrar yazılmıştır. Nizami, ayrıca bir şiirinde dünyanın yuvarlak olduğundan söz etmiştir: “Bu küre şeklinde yalnız yer değil / Her hat ki, dönüyor yuvarlaktır bil.” 20. yüzyılın önemli şairlerinden bir diğeri Muhammed Hüseyin Şehriyar’dır. “Heyder Baba’ya Selam”, 125 kıta uzunluğundadır. Son dönem Azerbaycan edebiyatının en önemli isimlerinden biri; birçok şiir, kitap ve makalenin

the Oil Museum. Oil is a big inf luence. Paintings which were done with oil and without using a brush are very interesting.

Gobustan

The oil pipeline that starts from this region reaches Ceyhan through Tbilisi. Oil which is extracted from a 120 meter depth, has been reaching Ceyhan since May 2005 after travelling 1770 kilometers. The further we leave the vicinity of Baku, the land becomes barren. Gobustan is one of the most interesting regions in Azerbaijan. Gobustan, which is 55-60 kilometers south of Baku, is famous for its rock paintings. Many important archeological remains were found during the digs that began in 1947. The rock paintings in Gobustan vary in size and composition depending on their date. The oldest paintings, dated back to 8th century B.C., depict human silhouettes. There are also many men, women, wild boar, goat, deer and lion depictions. And let’s not forget small boats, armed men sitting in boats, fish, snake and two wheeled carts engraved into the rocks.

Ateşgede

Our next stop is the Ateşgah Temple (Ateşgede). Ateşgah, which one of the three known Zoroaster temples in the world, was named a holy ground because of an undying fire created by natural gas. It is a low walled structure that resembles a castle and it was built in 10th century B.C. There is an epigraph written in the Sanskrit language and two lions above the entrance. Lion is the symbol of protection in Azerbaijan. The stable door of the structure, which looks like an inn was built in 1713 and its altar was built in 1810. The Zoroaster used to go the temple for pilgrimage and prayed in small cells and carried out their religious traditions. There used to be an oracle at the temple until the beginning of the 19th century. Although Ateşgah is now only a tourist attraction, the place is filled with visitors on Nowruz.

Mountain Jews

There is a Jewish settlement 3 hours from Baku called Krasnaya SLobada, or Red Town, where Jewish culture lives on. There used to be a serious Jewish population in Azerbaijan in the past. Our guide tells us that there are 13

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

and follow their unique traditions and we headed back to Baku. Baku is especially beautiful at night. Everywhere is bright and shiny. With the water and light shows on the Caspian Sea, you are presented with a whole different Baku.

And art…

Mugam is the name given to Azerbaijani traditional music. We need to mention the names of Uzeyir Hacıbeyov, famous Azerbaijani composer, scientist, writer, conductor and translator and Vaqıf Mustafazadeh as musicians that put Azerbaijan on the map. The Azerbaijanis have a deep rooted history when it comes to music and literature. Fuzuli is recognized in Turkey. Even though his books were written in Arabic and Farsi and even though there is not much information about his life, the people of Azerbaijan lay claim to Fuzuli. Such so that there is a statue of Fuzuli and an avenue named after him in Baku. One of the most important scientists and poets in Azerbaijan is Genceli Nizami, who the Iranians claim is Farsi. His most famous works include Sırlar Hazinesi, İskendername, Hüsrev ile Şirin, Yedi Güzel, and Leyla ve Mecnun. Leyla ve Mecnun was rewritten by Fuzuli. Nizami has also said in one of his poems that the world was round.

sahibi Bahtiyar Vahabzade’dir. Daha çok şair kimliğiyle ön plana çıkan Vahabzade’nin 40 Azerice, 12 Rusça, iki Ermenice, iki Özbekçe, üç Türkçe, bir de Almanca kitabı yayımlanmıştır.

synagogues in the town. Although the Azerbaijanis refer to them as Mountain Jews, the roofs of the houses are decorated and their rain drainage systems are very interesting.

Bakü’den ve Azerbaycan’dan Mahmud Destepiş Vâleh’in sözleriyle ayrılıyoruz: “Serin sulu bulaqlardan / Yaşıl yarpaq budaqlardan / lâle rengli yanaqlardan bal süzülen dodaqlardan / size selâm getirmişem…”

Touristic sightings

The village of Kınalk (Xınaliq) near this town is a candidate to become Azerbaijan’s most important touristic destination. We couldn’t visit this village which still speak the local dialect

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Another important poet of the 20th century is Muhammed Hüseyin Şehriyar. His poem called “Heyder Baba’ya Selam” is 125 cantos long. Bahtiyar Vahabzade is one of the most famous poets of the 21st century. He has written many poems, books and articles. The famous poet has published 40 books in Azerbaijani, 12 Russian, 2 Armenian, 2 Uzbek, three Turkish and one book in German. We leave Baku and Azerbaijan with the words of Mahmud Destepiş Vâleh: “Serin sulu bulaqlardan / Yaşıl yarpaq budaqlardan / lâle rengli yanaqlardan bal süzülen dodaqlardan / size selâm getirmişem…”

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Söyleşi / İnterwiev

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

İzmir havralarına Prag modeli İzmir Musevi Cemaati Vakfı Başkanı Jak Kaya, İzmir medeniyetinin eserleri olarak tanımladığı havraların restore edilerek Prag’daki gibi müzeleştirilmesiyle İzmir’e yeni bir turizm rotası kazandırılacağına dikkat çekiyor.

The Prague model for Izmir’s synagogues The President of the Izmir Jewish Community Foundation Jak Kaya points out that Izmir can be given a new tourism route with the restoration of synagogues and turning them into museums like in Prague.

zmir’in en eski cemaatlerinden biri olmasına karşın geçtiğimiz yıl hukuksal kimliğine kavuşan İzmir Musevi Cemaati’nde şimdilerde tatlı bir telaş hakim. Mülkiyet sorunu nedeniyle yüzyıllardır ibadethanelerini, mezarlıklarını onaramayan cemaat, vakıf statüsüne kavuşup bu hakkı elde edince çalışmalara hız verdi. Seçimle vakfın ilk yönetimini belirleyen cemaat bugünlerde vakfın mülkiyetindeki taşınmazların belirlenmesi için hummalı bir çalışma yürütüyor. Sonraki hedef ise İzmir’e yeni bir turizm rotası kazandırmak. Bunun için sinagogların yoğun olduğu Havra Sokağı’nın restore edilip bölgedeki havraların müze haline getirilmesini istiyorlar. Vakfın Başkanı Jak Kaya, İzmir medeniyetinin eserleri olarak tanımladığı havraların onarılmasıyla bölgenin bir açıkhava müzesi niteliğine kavuşacağını belirterek, Prag modelini esas aldıklarını söylüyor.

here is an exciting activity at the Izmir Jewish Community which has just been legalized despite being one of the oldest communities in Izmir. The community, which couldn’t restore its synagogues and cemeteries because of the ownership problem, accelerated its efforts after it become a foundation. The community, which elected its first management, is working hard these days to determine the properties owned by the foundation. The next step is to bring in a new tourism route to Izmir. To establish this goal, they want the local authorities to restore Havra Street and turn the synagogues in this area into museums. The president of the foundation Jak Kaya, who states that the area would turn into an outdoor museum with the restoration of the synagogues, says that they are following the Prague model.

Jak Kaya

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Doğma büyüme İzmirlisiniz. Bize kendi gözünüzden İzmir’i anlatır mısınız? KAYA: 1938 İzmir doğumluyum. Ortaokulu Alsancak Saint Joseph Ortaokulu’nda, liseyi Atatürk Lisesi’nde okudum. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde de inşaat mühendisliği alanında öğrenim gördüm. Bu bahsettiklerim 1950’li yıllara tekabül ediyor. Dolayısıyla Eski İzmir’in şahitlerinden biriyim. İzmir insanda garip bir bağımlılık yaratan çok güzel bir şehir. Öyle ki İzmir’i sevdiniz mi bir daha buradan ayrılamıyorsunuz. Ben de İzmir’i çok seviyorum. Öteden beri İzmir ile ilgili her türlü girişimin içinde oldum. İzmir hiç ayrılmayı düşünmediğim bir kent. Zaman zaman İstanbul’da toplantılarım oluyor, sabah gidip akşam dönmeyi yeğliyorum. İzmir’de yapmaktan en çok keyif aldığınız şey nedir? KAYA: Benim İzmir’de en çok 94

Kordon’da oturmaktan keyif alıyorum. İzmir’in her yeri güzel tabii ki ama deniz kıyısı ayrı bir güzel. Zaten deniz olmayan bir kentte oturmayı düşünemiyorum. Deniz tıpkı bütün İzmirliler gibi benim için de çok önemli. Belleğinizdeki İzmir ile şimdiki İzmir’i kıyasladığınızda nasıl bir tablo ortaya çıkıyor? K AYA: Ben İzmir’in 300-350 bin nüfuslu olduğu dönemleri hatırlıyorum, şimdi ise 10 kat büyüdü. O dönemde traf ik de bu kadar yoğun değildi. Körfezde denize girilirdi. Zamanla bizim gençlik dönemimizin deniz kıyıları dolduruldu, dolayısıyla İzmir denizden uzaklaştı. Kemeraltı eskiden İzmir’in merkeziydi. İzmir Vilayet Konağı benim dönemimin insanları için çok önemli bir simgeydi. 1977’deki yangında İzmir’in bu en güzel sembolünün yanışını içimiz yana yana izledik. Neyse ki bu yapı eskisine uygun bir şekilde yeniden inşa

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

You were born and raised in Izmir. Can you describe Izmir from your view point? KAYA: I was born in Izmir in 1938. I went to middle school at Alsancak Saint Joseph and high school at Atatürk High School. I studied construction engineering at İstanbul Technical University. This was in the 1950’s so I am one of the oldest witnesses of Izmir. İzmir is a beautiful city that is addictive. If you truly love Izmir, you can’t bring yourself to leave. I love Izmir very much. I have always been involved in everything concerning the city. I have never thought of leaving. I sometimes have meetings in Istanbul but I never stay overnight. What do you enjoy doing the most in Izmir? KAYA: I especially love sitting at the Kordon. Izmir is beautiful all around but the shores are especially beautiful. I can’t image living in a city that doesn’t have a

edildi. Eskiden Saat Kulesi’nin bulunduğu alan, çevresinde tramvayların döndüğü gerçek bir meydandı. Atatürk heykelinin olduğu Cumhuriyet Meydanı da öyleydi. Şimdi değişik mimari uygulamalarla o meydanlar kayboldu. Çevresine çok yüksek yapılar yapılınca sevdiğimiz bu meydanlar onların yanında çok küçük kaldı. Bu İzmir’in büyük bir kaybıdır bence. Belki biraz tutuculuğum var ama ben o çok katlı, yüksek binaları da sevmiyorum. Onlar da bugünün modern mimarisinin örnekleri biliyorum ama ben yine de eski İzmir’i özlüyorum. İnsan gençliğinde yaşadığı şehri özlüyor çünkü. Avrupa kentlerine bakıyorum, 30 yıl arayla gittiğim bir kentin hiç değişmediğini görüyorum. Zürih ve Cenevre’yi bunlara örnek olarak verebilirim. Ama aynı şeyi İzmir için söyleyemezsiniz. 1950’lerde İzmir’e gelen bir kişi şimdi görse İzmir’i tanıyamaz çünkü kent çok değişti. Tabii bu durum sadece İzmir için değil, Türkiye’nin bütün kentleri için geçerli. İzmir’in tarihinde çok önemli bir yere sahip olan ve kent yaşamını zenginleştiren Yahudi cemaatinin kentteki liderisiniz. Yahudilerin İzmir yolculuğunu kısaca sizden dinleyebilir miyiz? KAYA: Yahudi Cemaati’nin tarihi 15. yüzyıla dayanır. 1492 yılında engizisyon dolayısıyla İspanya’dan ve Portekiz’den kaçmak zorunda kalan büyük bir kalabalığın bir kısmı orta Avrupa’ya göç ederken bir kısmı da Osmanlı İmparatorluğu’na sığındı. İzmir’deki Yahudi cemaati ise orta Avrupa ve İtalya’dan geldi. İpek Yolu’nun İzmir’e kadar ulaştığını ve kentin ticaret konusunda çok önemli bir merkez olduğunu anlayan Yahudiler, başta İzmir olmak üzere Ege Bölgesi’nin çeşitli ilerine göç ettiler. Göçlerle gelen Yahudiler 17. yüzyılda kentte kalabalık bir topluluk oluşturdu. Bunu nereden biliyoruz? O dönemde Yahudilerin yerleşim bölgesi Eski İzmir denilen Agora’nın karşısındaki Havra Sokağı

ve çevresiydi. Söz konusu bölgede yarım kilometrekare içinde 12 tane havra var. Bu da orada büyük bir cemaatin varlığını işaret ediyor. Nitekim bir takım yangınlar ve salgın hastalıklar yaşamış olmasına rağmen 19. yüzyılın sonlarında İzmir’deki Yahudi nüfusu 20 bin civarındaydı. 1907-1908 yıllarında Havra Sokağı bölgesinden deniz kıyısına doğru bir akım olmuş. Yahudi nüfusun bir bölümü Mithatpaşa Caddesi’ne yerleşmiş. Asansör’ün yanındaki Beth

sea. The sea is very important to me, as it for all the people living in Izmir. When you compare the Izmir in your memories and the Izmir today, what do you see? KAYA: I remember the times when Izmir’s population was 300-350 thousand, now it has grown by tenfold. Back then, the traffic wasn’t so clogged. We used to swim in the bay. During my youth, the sea was filled and Izmir drift-

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

İsrael Sinagogu da bu yüzden yapılmış. 1960-70’lerde yangın yeri olan eski Alsancak imar edilmeye başlanınca Yahudilerin bir bölümü de buraya yerleşmiş. Bu süreçte cemaat çeşitli nedenlerden ötürü küçülmüş. Bir kısmı 1929 ekonomik krizi nedeniyle başka ülkelere, özellikle de Güney Amerika’ya göç ederken, bir kısmı da 1948’de İsrail devleti kurulunca oraya göç yerleşmiş. Ayrıca genç nüfusun önemli bir kısmı da daha iyi eğitim ve iş olanakları için yurtdışına gitmiş. Sonuç olarak o dönemlerde 20 bin kişilik İzmir Yahudi Cemaati’nin şimdiki nüfusu bin 500. İzmir’de Yahudi izleri oldukça yoğun. İlk aklınıza gelenler neler? KAYA: İzmir’deki Yahudi kültürüne ait izleri birkaç başlık altında sıralayabiliriz; sinagoglar, Karataş Hastanesi, hastanenin yanında 1960 yılında inşa edilen yaşlılar yurdu, Asansör ve Yahudi mezarlıkları. 96

İzmir Cemaati 100 yıl sonra vakıf kimliğine kavuştu. Vakfın başkanı olarak bu süreçte yaşananlardan, vakıf kimliğinin cemaate getirilerinden bahseder misiniz? KAYA: İzmir Musevi Cemaati tüzel kişiliğe sahip değildi. Cemaatin bir takım taşınmazları vardı ama bunların tapusu yoktu. Taşınmazlar İzmir Musevi Cemaati adına kayıtlı olsa da yetki belgesi sıkıntısı yaşanıyordu. Lozan Barışı’ndan sonra, 1936 yılında azınlıkların birer beyanname vererek taşınmazlarını bildirmeleri istenmiş. İzmir Yahudi Cemaati bu beyannameyi vermediği için tüzel kişiliğe kavuşamamış. Ancak incelendiğinde İzmir Musevi Cemaati gerçekten bir vakıf niteliği taşıyordu. Örneğin sinagogları onarıyor, oralara din adamlarını tayin edip geçimlerini sağlıyor, fakirlere yardım ediyordu. Bunlar hep bir vakfın yapması gereken fonksiyonlar ama sonuçta böyle bir vakıf yoktu.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

ed apart from the sea. Kemeraltı used to be the center of Izmir. The Mansion of the Governor was an important symbol back in the day. In 1977, we watched with agony when the building burnt down during a fire. Thank God the building was restored to its original. The area that includes the Clock Tower was a real city square in the old days; so was Cumhuriyet Square. Those places no longer exist because of various architectural applications. I think this is a great loss for Izmir. Maybe I am a little old fashioned but I don’t like tall buildings. I know they are examples of modern architecture but I still miss the old Izmir. I look at European cities and see that the cities I have visited 30 years ago haven’t changed today. I can give you Zurich and Geneva as an example. You can’t say the same thing about Izmir. The city has changes immensely since 1950 but this is true for all the cities in Turkey.

2002 yılından bu yana Vakıf lar Yasası’ndaki çeşitli değişiklikler nedeniyle Vakıf lar Genel Müdürlüğü’ne yaptığımız başvurularımız ve çalışmalarımız nihayet sonuç verdi ve 2011’in Aralık ayında Vakıf lar Genel Müdürlüğü başvurumuzu kabul ederek, vakıf oluşumuzu tescil etti. Bu bizim için çok önemli bir adım oldu. Vakfın yönetim kurulu seçimlerini geçtiğimiz mart ayında gerçekleştirdik. Ondan sonra gelen adım da taşınmazlarımızı İzmir Musevi Cemaati Vakfı adına kaydettirmek. Şimdi o aşamadayız. Önümüzdeki günlerde başvurularımızı yapacağız. İnşallah olumlu cevap alacağız ve tapularımıza kavuşmuş olacağız. Sinagogların yoğun olduğu Havra Sokağı’nın restore edilmesi ve bölgedeki havraların müze haline getirilerek turizme kazandırılmasını hedef lediğinizi sık sık dile getiriyorsunuz. Bu projenin ayrıntılarını öğrenebilir miyiz? KAYA: Havra Sokağı’nda bulunan

You are the leader of the Jewish community, a community that has an important place in Izmir’s history and has enriched city life. Can you tell us a bit about the journey of Jews to Izmir? KAYA: The history of the Jewish community dates back to the 15th century. A part of the Jewish community fled to Europe and another part fled to the Ottoman Empire in 1492 because of the inquisition in Spain and Portugal. The Jewish community in Izmir came from middle Europe and Italy. The Jews, who understood that the city was an important trade center, emigrated to Izmir and other cities in the Aegean region. Jews who emigrated created a big community in the 17th century. During that period, Jews settled in and around Havra Street across Agora. There are 12 synagogues in this area and this proves that there was a big Jewish community there. Despite fires and plagues, there were 20 thousand Jews in Izmir at the end of the 19th century. During 1907-1908, there was a flock towards the sea from Havra Street

and a part of the Jewish population settled in Mithatpaşa Avenue. That is why the Beth Israel Synagogue near Asansör was built. When Alsancak was reconstructed in the 1960-70’s after fires, a part of the community moved there. During this period, the community reduced for various reasons. Some immigrated to other countries, especially South Africa, because of the economic crisis in 1929 and some went to Israel in 1948 when the state of Israel was established. In addition, the majority of the young population went abroad to study and work. In conclusion, the population of the community is now 1500. Jewish influence is highly string in Izmir. What are the first things that come to your mind? KAYA: The most important cultural traces of the Jewish community in Izmir are the synagogues, Karataş Hospital, old people’s home, Asansör and cemeteries.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Dünya Anıtlar Fonu, İzmir sinagoglarını dünyanın tehlike altında olan 100 önemli eseri

arasında gösterdi.

The World

Monuments

Foundation has included the

synagogues in Izmir

to its 100 endangered artworks list.

12 sinagog İzmir medeniyetinin, İzmir kültürünün eserleri. Şu anda bu sinagogların sadece ikisinde belli zamanlarda dua yapılıyor, geri kalan on sinagog ise kullanılmıyor. Dolayısıyla bu yapıların dua ve dini amaçlara açılmasının bir anlamı yok. Bunun yerine bölgedeki sinagoglar restore edilip turizm dünyasının rağbet göstereceği bir takım müzelere dönüştürebilir.

The Izmir Jewish community became foundation after 100 years. Can you tell us about this process and what the foundation has added to the community? KAYA: The Izmir Jewish Community didn’t have a corporate identity. The community had some properties but we didn’t have the deeds. Even though they were registered to us we had a problem with warrants.

Biz cemaat olarak birbirine çok yakın olan altı sinagogdan ikisini onardık ama geri kalan kısmını restore edebilmek için Anıtlar Kurulu’na başvurmak durumundayız. Sinagogların tamamı restore edildiğinde bölgenin bir açıkhava müzesi niteliğine kavuşacağını düşünüyoruz. Prag’da benzeri bir oluşum var, turistler o bölgeleri gezebilmek için sıraya giriyor. Neden İzmir’de de olmasın?

After the Lausanne Pact, the minorities were ordered to declare their properties in 1936. Because our community didn’t present a written report concerning these properties, it didn’t become a corporate identity. But when you look closely, the Izmir Jewish Community operated as a foundation. It used to repair the synagogues, helped the poor and appointed clergymen to the synagogues. There were things that were usually undertaken by a foundation but legally there was no foundation.

Hayalimiz Agora düzenlendikten sonra bu bölgeyi ziyaret eden turistlerin hemen karşıya geçerek Yahudi mahallesi ve müzelerini gezmesi. Bu hayali gerçeğe dönüştürebilirsek o bölgede bir turizm kompleksi oluşmuş olacak. Bu da İzmir’e çok büyük bir değer katacak. Ancak yaklaşık 2 milyon dolara mal olacağını tahmin ettiğimiz bu proje mali boyutu ile bizi aşıyor. Bu noktada

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Our applications to the Foundations General Directorate since 2002 finally yielded results and in 2011 the directorate approved our application. This was a very important step for us. We concluded the voting for the executive board in March. Our next step will be to register our properties in the name

da İzmir Valiliği, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve yurtdışı fonlarına başvuracağız. Böyle bir eseri İzmir’e kazandırmak bizim için büyük bir gurur kaynağı olacaktır. Ne kadar sürede gerçekleştirmeyi hedef liyorsunuz? KAYA: Projenin hayata geçmesi 7-8 yıllık bir süreci kapsayacaktır. Bu hayalinizin gerçeğe dönüşmesi için kimlere ne gibi görevler düşüyor peki? KAYA: Bu proje önemli bir altyapı çalışmasını gerektiriyor. Öncelikle bir internet sitesi olmalı ki İzmir’e gelmek isteyen bir yabancı, kentteki bu eserlerle ilgili bilgileri ve buralara nasıl erişebileceğini görmüş olsun. Broşürler bastırılıp, dünyanın her tarafındaki turizm acentelerine dağıtılmalı. Bu konuda turistleri bilgilendirecek rehberler yetiştirilmeli. Burada İzmir Turizm İl Müdürlüğü’ne de büyük iş düşecek. Belki ortak bir kurul oluşturulabilir. İzmir sinagogları Dünya Anıtlar Fonu tarafından özel kültüre sahip, dünya çapında korunması gereken eserler arasına dahil edildi. Bununla ilgili herhangi bir çalışma yürütülüyor mu? KAYA: Merkezi New York’da bulunan Dünya Anıtlar Fonu (World Mo-

of our foundation. We will make our applications in the upcoming days. I hope we will succeed and receive our deeds. You always say that your goal is to restore Havra Street and turn the synagogues there into museums for tourism. Can you tell us the details of this project? KAYA: The 12 synagogues in Havra Street are artworks of Izmir’s culture and civilizations. Today, only 2 of these synagogues are used for religious services and the rest are not in use. So, the rest doesn’t need to be restored for religious purposes. These can be turned into museums that will attract touristic attention. As a community, we have restored two synagogues out of the six which are close to each other but we need the approval of the Monuments Board to restore the rest. We believe that the area will turn into an outdoor museum once all the synagogues are restored. There are similar developments in Prague and tourists are queuing to visit these places. Why shouldn’t that be the case in Izmir? Our dream is for tourists who come to Agora to visit the Jewish neighborhood and museums while in the area. If we can make this dream come true, a touristic complex will have formed in that region which will contribute greatly to

the value of Izmir. But this project, estimated at 2 million dollars, is very costly for us. We will apply to the Governorship of Izmir, the Izmir Metropolitan Municipality and foreign funds at this point. We will be utterly proud to give such an important vestige to Izmir. How long do you think the project will last? KAYA: We will need 7-8 years to finalize the project. Who needs to work in this project for your dreams to come true? KAYA: This project needs important infrastructural efforts. First of all, we need to have a website so that tourists who want to come to Izmir can find out the details of these artworks and how to get to them. We need to print brochures and distribute them to travel agencies all around the world. We need to educate tour guides who are fully informed about the area. The Izmir City Tourism Directorate has a big role in this. Maybe a joint committee could be established. The synagogues in Izmir were added to the list of artworks that must be put under preservation by the World Monuments Fund. Are there any continuing works relating to this? K AYA: The World Monuments Fund,

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

which is based in New York, has added the synagogues in Izmir to the list in 2004. This proves that the synagogues in Izmir were registered internationally for preservation. We could site this decision as a source in our future applications. In you previous interviews, you defined the Jews of Izmir as nonconservative, secular and committed to the Turkish Republic. What is the basis of your definition? K AYA: The Izmir Jewish Community consists of generally liberal, and religious but non-conservative members. Even though we have different religions, we are Turkish. The Republic has realized the dreams of this community by establishing religious freedom. So the republic is as important to us as it is to you.

numents Fund), 2004 yılında aldığı bu kararla İzmir sinagoglarını dünyanın tehlike altında olan 100 önemli eseri arasında gösterdi. Bu kararı İzmir havralarının korunması gerektiğinin uluslararası alanda tescili olarak da değerlendirebiliriz. Bizim için çok önemli bir referans olan söz konusu kararı başvurularımıza kaynak olarak gösterebiliriz. Daha önceki bir söyleşinizde İzmir Yahudilerini, tutucu olmayan, laik ve Cumhuriyet değerlerine bağlı olarak tanımlıyorsunuz. Bu durumu neye bağlıyorsunuz? KAYA: İzmir Yahudi Cemaati genel olarak liberal, dinine bağlı ama tutucu olmayan bireylerden oluşur. Her ne kadar dinimiz farklı olsa da biz de Türküz. Cumhuriyet bu cemaatin çok büyük bir hayalini gerçekleştirerek din ve vicdan özgürlüğünü getirdi. Dolayısıyla Cumhuriyet sizin için ne kadar önemliyse bizim için de o kadar önemli. İzmir’deki çok kültürlülük hakkında neler söylemek istersiniz? KAYA: İzmir’in çok kültürlü yapısıyla liman şehri olması arasında önemli bir 100

bağlantı var. Çünkü liman sayesinde kentte ticaret gelişti, dünyanın pek çok bölgesinden İzmir’e insanlar geldi. İzmir’deki Yahudi, Levanten, Rum izleri hep bunun sonucudur. Bu kozmopolit yapı çok kültürlü bir kent izlenimi getirdiği için ben İzmir’i çok seviyorum. İzmir üç din için de oldukça önemli ibadet merkezlerine sahip bir kent. Sizce bu merkezler İzmir’in inanç turizminde yeterince değerlendiriliyor mu? Neler yapılmalı? K AYA: İnanç turizmi önemli ancak İzmir’i gezmeye gelen turistlerin ne kadarı inanç turizmi için geliyor bilinmiyor. Bu nedenle konuya sadece inanç turizmi açısından değil genel olarak bakmak gerektiğine inanıyorum. Esasında İzmir’in turizm potansiyeli yeterince gün yüzüne çıkarılmamıştır. Çünkü tek başına inanç turizmi ya da kültür turizmi kentin turist kapasitesini artırmaya yetmez. Dolayısıyla İzmir’in tüm turistik değerleri bir bütün halinde ele alınmalıdır.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

What would you like to say about the multicultural structure of Izmir? K AYA: İzmir’s multicultural structure is closely related to its being a port city because trade developed in the city because of the port and many people came to Izmir from all around the world. There are many Jews, Levantines and Greeks in Izmir because of this. I love Izmir a lot because this cosmopolitan structure has made Izmir a multicultural city. İzmir has important religious sites for all the three major religions. Do you think that these sites are used efficiently enough in Izmir’s religious tourism? If not, what needs to be done? K AYA: Religious tourism is important but we don’t know how many tourists come to Izmir for this purpose. I believe that we have to look at this as a whole, not just in terms of religious tourism. I believe that Izmir’s touristic potential has not been fully unearthed. Religious tourism and culture tourism alone cannot increase tourist numbers for a city. Thus, I believe that the touristic values of Izmir must be handled as a whole.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

101

Müze / Museum

Ustalardan çağdaş sanatçılara:

İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi Türkiye’de yarışma projesi düzenlenerek mimari ödülü alan ilk müze olan İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi, zengin resim koleksiyonu, seçkin sergileri, ihtisas kütüphanesi ve sanat atölyeleri ile yaşayan bir müze. Fotoğraflar-Photographs: Derya Şahin

From masters to modern artists: İzmir State Painting and Statue Museum The Izmir Painting and Statue Museum, which is the first museum in Turkey that has received an architectural award with its construction project, is a lively museum with its rich painting collection, elite exhibitions, specialty library and art workshops.

İzmirli ressamlar 1927 yılında, kentin ilk karma resim sergisini açarak Onun gösterdiği hedef yolunda ilk adımı attılar. Bu sergiyle kentteki sanat çalışmaları hız kazandı ve çalışmalarını halk evleri çatısı altında yoğunlaştıran İzmirli ressamlar, 9 Eylül 1952’de Kültürpark’ta Resim Heykel Galerisi’nin açılmasını sağladı. Plastik sanatlar alanında devletin İzmir’e yaptığı

Painters in Izmir, who opened the first mixed painting exhibition in the city, took the first step in following his vision. After this exhibition, art works accelerated in the city and the same painters opened the Painting and Sculpture Gallery in Kültürpark on September 9, 1952. The gallery, which is one of the first services provided by the government to Izmir in the plastic arts area, then moved to its new

lusal Kurtuluş Savaşı’nın hemen ardından, 1923’ün ilk ayında Büyük Atatürk, Bursa’da yaptığı bir konuşmasında “Bir millet ki, resim yapmaz, bir millet ki heykel yapmaz, bir millet ki tekniğin gereklerini yapmaz; o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur” diye sesleniyordu.

Hakkı Karayiğitoğlu-Üçlü Figür

102

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

n the first month of 1923, right after the Turkish War of Independence, Atatürk addressed the crowd in Bursa and said, “If a nation can’t paint, if a nation can’t create statues and if a nation can’t advance in technology, that nation doesn’t have a chance of improving.”

Şeker Ahmet Paşa’nın eseri

ilk hizmetlerden biri olan galeri, daha sonra Atatürk Bulvarı’ndaki yeni yerine taşındı. Galeri bir yandan İzmir’de yaşayan sanatçılara eserlerini sergileme imkanı sunarken diğer yandan da her yıl düzenlenen devlet sergilerinin de kente gelmesini sağladı. Kurulduğu yıldan itibaren sergi faaliyetleri dışında amatörlere yönelik resim kursları da düzenleyen İzmir Devlet Güzel Sanatlar Galerisi kentin sanat hayatına canlılık getirdi. 1973 yılı, İzmir Devlet Güzel Sanatlar Galerisi için adeta bir dönüm noktası oldu. Müdürlük görevini yürüten sanatçı Turgut Pura’nın çabalarıyla, galeri müzeye dönüştü ve Konak’taki yeni binasına taşındı. Türkiye’de yarışma projesi düzenlenerek mimari ödülü alan ilk müze olan İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nin bir diğer önemli özeliği de cephesinde seramik eseri olan tek müze olması. Mimar Muhlis Türkmen’in birinci, İnal Göral’ın

location on Atatürk Boulevard.The gallery became the venue where artists who lived in Izmir displayed their artworks and enabled state sponsored exhibitions to come to Izmir. The Izmir State Fine Art Gallery which also organizes workshops for amateurs besides exhibitions has jazzed up the art life in Izmir. 1973 was a turning point for the gallery. The gallery was turned into a museum with the efforts of artist and gallery manager Turgut Pura and moved to its new building in Konak. The Izmir Painting and Statue Museum, which is the first museum in Turkey that has received an architectural award with its construction project, is the only museum in Turkey that has ceramic artworks within its arsenal. The museum, which came to life after the award winning projects of Architects Muhlis Türkmen and İnal Göral, is a lively museum with its rich painting collection, elite exhibitions, specialty library and art workshops.

İzmir Devlet Güzel

Sanatlar Müzesi, plastik sanatlar alanında

devletin İzmir’e yaptığı

ilk hizmetlerden biridir.

The museum is one of the first services provided by the

government to Izmir

in the plastic arts area.

Museum collection

There are a total of 512 artworks- 406 paintings, 37 statues, 25 ceramic and 44 İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

103

photographs- in the Izmir State Painting and Statue Museum.

Paintings

The most exquisite pieces of the collection are the paintings of famous Turkish painters such as Şeker Ahmet Ali Paşa, Hoca Ali Rıza, Hikmet Onat and İbrahim Çallı. There are also artworks of elite painters in the collection of the museum. These artworks, which reflect various periods and schools, are strengthened against time in the workshops at the museum. Administrative Reforms Period Artworks: Changes began in the 17th century in miniature art, the only formal depiction in Ottoman art. While westernization movements accelerated during the reign of Sultan Abdülmecid, miniature painting gave way to modern painting in the idle of the 19th century. There are paintings on display in the museum from the period mentioned above. The works of Şeker Ahmet Ali Paşa, Süleyman Seyit, Hoca Ali Rıza and Müfide Kadri are important in shedding light on this period.

Turgut Pura

ikinci olduğu yarışma projeleri ile hayata geçen müze, zengin resim koleksiyonu, seçkin sergileri, ihtisas kütüphanesi ve 300’ü aşkın kursiyerin eğitim gördüğü sanat atölyeleri ile yaşayan bir müzedir.

Müze koleksiyonu

İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nin koleksiyonunda 406’sı resim, 37’si heykel, 25’i seramik ve 44’ü baskı resim olmak üzere toplam 512 adet eser yer alıyor.

Resimler

Her geçen gün zenginleştirilen müze koleksiyonunun en nadide parçaları Şeker 104

Ahmet Ali Paşa, Hoca Ali Rıza, Hikmet Onat, İbrahim Çallı gibi büyük ustaların eserleri. Koleksiyonda bunların yanı sıra çeşitli dönemlerden seçkin sanatçıların yapıtları da bulunuyor. Eski kuşak ustalarından çağdaş sanatçılara kadar çeşitli dönem ve eğilimleri yansıtan bu eserler, restorasyon atölyelerinde titiz bir çalışmayla zamana karşı dirençli hale getiriliyor. Tanzimat Dönemi Eserleri: Osmanlı sanatının tek resimsel anlatımı olan minyatürlerde 17.yüzyılda değişimler görülmeye başlanır. Sultan Abdülmecit döneminde, Tanzimat Fermanı ile Batılılaşma

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

1914 Çallı Period and Impressionist: İbrahim Çallı is the most famous painter of the 1914 period which is called the Turkish Impressionists period in our art history. This group is also known as the “Çallı Group” The works of Halil Paşa, Mehmet Sami Yetik, Mehmet Ruhi Arel, Nazmi Ziya Güran, Ali Cemal, Hikmet Onat, Hüseyin Avni Lifij, Namık İsmail, Hasan Vecihi Bereketoğlu, Celal Uzel and İbrahim Çallı, who merged western philosophy and their own cultures in their paintings and proved that they could establish a modern understanding, are on display at the museum. Individual Painters and Sculptors Association: The association, which aimed to strengthen and spread Turkish painting, included artists that helped the improvement of national art to international standards. The works of Şevket Dağ, Feyhaman Duran, Eşref Üren, Cevat Dereli,

Abidin Elderoğlu-Ayrılış

hareketleri aktif olarak gelişirken, 19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde minyatür resmi yerini modern resme bırakmaya başlar. İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nin koleksiyonunda modern Türk resim sanatının temellerinin atıldığı bu döneme ilişkin eserler vardır. Şeker Ahmet Ali Paşa, Süleyman Seyit, Hoca Ali Rıza ve Müfide Kadri’nin eserleri söz konusu döneme ışık tutması açısından önem taşır. 1914 Çallı Kuşağı ve İzlenimcileri: Resim tarihimize Türk İzlenimcileri olarak geçen 1914 kuşağı arasında en yaygın üne kavuşan İbrahim Çallı’dır. Bu nedenle Meşrutiyet döneminin bu yetenekli sanatçı grubu “Çallı Kuşağı” olarak da anılır. Müzede, Türk sanatçılarının Batı sanatının felsefesini kavrayarak, kendi kültürleriyle bütünleyebileceğinin ve çağdaş bir anlayışa ulaşabileceklerinin kanıtlandığı bu dönemin önemli sanatçılarından; Halil Paşa, Mehmet Sami Yetik, Mehmet Ruhi Arel, Nazmi Ziya Güran, Ali Cemal, Hikmet Onat, Hüseyin Avni

Turgut Atalay-Balıkçı

Abidin Elderoğlu, Fahri Arkunlar, İlhami Demirci, Zeki Kocamemi, Şeref Akdik, Malik Aksel, Edip Hakkı Köseoğlu, Mahmut Cuda, Ali Avni Çelebi, Ayetullah Sümer, Nurullah Berk and Turgut Zaim are on display at this collection. D Group Artists: The d Group, which was established in 1933 to bring a breath of fresh air to Turkish painting, aimed to introduce Turkish painting and sculpture art to the people and male them correctly interpret the artworks. The artists of this period worked hard to create a healthy art environment. The works of Elif Naci, Cemal Tollu, Fahr-El Nisa Zeid, Şefik Bursalı, Zeki Faik İzer, Halil Dikmen, Arif Kaptan, Sabri Berkel, Bedri Rahmi Eyüboğlu and Eren Eyüboğlu from this period are on display at the museum. Yeniler Group: This group, which was created to bring a new understanding to Turkish painting in the 1940’s, painted the daily lives of common people. The works of Refik Epikman, Kadri Atamal, Hamit Görele, Nurettin Ergüven,

Zühtü Müridoğlu-Ahşap Heykel

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

105

Lifij, Namık İsmail, Hasan Vecihi Bereketoğlu, Celal Uzel ve döneme damgasını vuran İbrahim Çallı’nın eserleri bulunur. Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği: Gelişmekte olan Türk resim sanatının kalıcı temellere kavuşturulması ve yaygınlaştırılmasını sağlamayı amaçlayan Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği sanatçıları milli sanatın çağdaş düzeye yükseltilmesinde el ve gönül birliği içindeydiler. Müzenin koleksiyonunda dönem temsilcilerinden; Şevket Dağ, Feyhaman Duran, Eşref Üren, Cevat Dereli, Abidin Elderoğlu, Fahri Arkunlar, İlhami Demirci, Zeki Kocamemi, Şeref Akdik, Malik Aksel, Edip Hakkı Köseoğlu, Mahmut Cuda, Ali Avni Çelebi, Ayetullah Sümer, Nurullah Berk ve Turgut Zaim’in eserleri yer alıyor. D Grubu Sanatçıları: 1933 yılında Türk resim sanatına yeni bir ruh ve yeni bir atılım olarak katılan “D” Grubu, resim ve heykel sanatının toplum tarafından kabul görüp doğru anlaşılabilmesini sağlamayı hedefliyordu. Bu dönemin sanat106

Ercüment Kamlık, Celal Tutant, Cemal Bingöl, Arslan Gündaş, Nuri İyem, Turgut Atalay, Hasan Kavruk, Leyla Gamsız Sarptürk and Necdet Kalay from this group are on display at the museum. Current Artists: The amazing improvement that came about after WW2 in art also affected Turkey greatly, thanks to mass media. This diverse and rich art environment led to the creation of many new groups and understandings. Some artists used folkloric elements and some focused on social reality in their paintings. The works of Neşet Günal, Nedim Günsur, Devrim Erbil, Aydın Ayan, Burhan Uygur, Mehmet Pesen, Neşe Erdok, Adnan Turani and many new generation artists are on display at the museum. Authentic Impression Paintings: Lithography, which is a technique that dates back to 15th century Germany, is the common definition of picture production. The works of Mustafa Aslıer, Asım İşler, Ali İsmail Türemen, Mehmet Özer and Hayati Misman are on display at the museum in this genre.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Sculpture

The elite examples of sculpture art, which developed after the creation of the Turkish Republic, are on display at the museum. Hadi Bara, Zühtü Müridoğlu, Hüseyin Anka Özkan, Kadrinüsa Aydemir, Turgut Pura, Sadi Öziş, Hakkı Karayiğitoğlu, Kuzgun Acar, Tamer Başoğlu, Haluk Tezonar and Ferit Özşen are some of the sculptors whose works are exhibited at the museum.

Ceramic

The works of famous Turkish ceramic artists such as Ünal Cimit, Mustafa Tunçalp, Mehmet Tüzüm Kızılcan and Bingül Başarır are exhibited at the museum.

Workshops

Painting, sculpture, ceramic, impression painting and Turkish tile workshops are organized at the museum. There are also ceramic and painting workshops for children between the ages of 6 and 12 and prep courses for college. Those who participate in the workshops for 2 years get a certificate.

çıları, sağlıklı bir sanat ortamı yaratmak için bu ereği gerçekleştirmeye özen göstereceklerdir. Müzenin koleksiyonunda dönemin önemli temsilcilerinden;Elif Naci, Cemal Tollu, Fahr-El Nisa Zeid, Şefik Bursalı, Zeki Faik İzer, Halil Dikmen, Arif Kaptan, Sabri Berkel, Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Eren Eyüboğlu’nun eserleri bulunuyor. Yeniler Grubu: 1940’lı yıllarda Türk resim sanatında yeni bir açılım getirme amacıyla genç sanatçıların kurduğu bu grup, toplum kesitlerinin yaşam özelliklerini yansıtan resimler yapma düşüncesinde birleşmişlerdi. İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde dönem sanatçılarından; Refik Epikman, Kadri Atamal, Hamit Görele, Nurettin Ergüven, Ercüment Kamlık, Celal Tutant, Cemal Bingöl, Arslan Gündaş, Nuri İyem, Turgut Atalay, Hasan Kavruk, Leyla Gamsız Sarptürk ve Necdet Kalay’ın eserleri sergileniyor.

Exhibition Halls

There is a hall which the registered artworks of the museum are displayed in addition to two exhibition halls which are used for periodical exhibitions. The Turgut Pura Hall on the upper floor, with its

Kurulduğu yıldan

gest exhibition halls in Izmir. This hall,

yönelik kurslar da

480 square meter area, is one of the lar-

where approximately 25 exhibitions are held yearly and used for painting, sculpture and ceramic exhibitions, is home to large and important exhibitions.

itibaren sergi faaliyetleri dışında amatörlere

düzenleyen İzmir Devlet Güzel Sanatlar Müzesi kentin sanat hayatına

The Şeref Akdik Exhibition Hall on the

canlılık getirmiştir.

home to smaller exhibitions.

The museum, which also

ground floor is 130 square meters and is

The Kültürpark Art Gallery, which serves as a unit affiliated with the museum, is where ceramic artworks are displayed. The venue also hosts various art and cultural events. One of the units inside the museum is the specialty library which includes hundreds of books on art and art history. The library is a great source for researchers and students.

organizes workshops for amateurs besides

exhibitions, has jazzed

up the art life in Izmir.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

107

İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi,

Türkiye’nin cephesinde

seramik eseri olan tek müzesidir.

The museum is the only

museum in Turkey that has ceramic artworks

within its arsenal.

Günümüz sanatçıları: II. Dünya Savaşı’ndan sonra sanat alanında bütün dünyada yaşanan olağanüstü gelişim kitle iletişim araçlarının daha yaygın kullanılmaya başlanmasıyla Türk sanatına da yansıdı. Beraberinde çok daha çeşitli ve zengin bir sanat ortamı yaratan bu durum birçok yeni grup ve anlayışın ortaya çıkmasına uygun ortam sağladı. Bu dönem sanatçılarının bazıları resimlerinde folklorik öğeleri kullanırken, bazıları da toplumsal gerçekçiliği odak noktaları olarak belirledi. Müzenin koleksiyonunda dönem temsilcilerinden; Neşet Günal, Nedim Günsur, Devrim Erbil, Aydın Ayan, Burhan Uygur, Mehmet Pesen, Neşe Erdok, Adnan Turani ve nice yeni nesil sanatçıların eserleri bulunuyor. Özgün Baskı Resim: Tarihi 15.yüzyılın Almanya’sına uzanan özgün baskı litografi, ağaç baskı, gravür ve serigrafi olarak değişen tekniklere karşın elde edilen ortak bir üretimin tanımıdır. Müzede Türkiye’nin önemli özgün baskı sanatçılarından Mustafa Aslıer, Asım İşler, Ali İsmail Türemen, Mehmet Özer ve Hayati Misman’ın eserleri yer alıyor. 108

Heykel

İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nin koleksiyonunda Cumhuriyetin ilanından sonra gelişim gösteren heykel sanatının seçkin örnekleri sergileniyor. Hadi Bara, Zühtü Müridoğlu, Hüseyin Anka Özkan, Kadrinüsa Aydemir, Turgut Pura, Sadi Öziş, Hakkı Karayiğitoğlu, Kuzgun Acar, Tamer Başoğlu, Haluk Tezonar ve Ferit Özşen müzede eserleri bulunan heykeltraşlar.

Seramik

Anadolu üzerinde ilk ortaya çıkışı binlerce yıl öncesine dayanan seramik sanatının Türkiye’deki önemli temsilcilerinden Ünal Cimit, Mustafa Tunçalp, Mehmet Tüzüm Kızılcan ve Bingül Başarır’ın eserleri müzede sergileniyor.

Atölyeler

İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi bünyesindeki atölyelerde; resim, heykel, seramik, baskı resim, tezhip ve çini kursları düzenleniyor. Oldukça geniş katılımla gerçekleşen bu kursların yanı sıra 6-12 yaş çocuklar için resim ve seramik kursları ile üniversiteye hazırlık kursları veriliyor. Sanat kurslarına iki yıl devam eden kursiyerler sertifika almaya hak kazanıyor.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Sergi Salonları

İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde müze envanterine kayıtlı eserlerin sergilendiği müze katının yanı sıra, periyodik sergilerin düzenlendiği iki galeri daha var. Giriş katında bulunan Turgut Pura Sergi Salonu 480 metrekarelik alanıyla İzmir’de bulunan en geniş galerilerden biri. Yılda ortalama 25 serginin açıldığı ve resim, seramik heykel sergileri için kullanılan bu salon, geniş çaplı ve önemli sergilere ev sahipliği yapıyor. Ara katta bulunan 130 metrekarelik Şeref Akdik Sergi Salonu ise, Turgut Pura Sergi Salonu’na kıyasla daha küçük çaplı sergilere ev sahipliği yapıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir Resim Heykel müzesine bağlı bir birim olarak hizmet veren Kültürpark Sanat Galerisi; plastik sanatlar alanında, ülkemizdeki ve dünyadaki çağdaş eserlerin sergilendiği bir galeri olmasının yanı sıra çeşitli kültür ve sanat etkinliklerine de ev sahipliği yapıyor. Müze bünyesinde hizmet veren birimlerden biri de sanat ve sanat tarihine ait çok sayıda kitabın bulunduğu ihtisas kütüphanesi. Bu kütüphane araştırmacılar ve öğrenciler için zengin bir kaynak oluşturuyor.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

109

Güncel / Actual

İzmir’e ikinci köy tiyatrosu

Balıklıova’dan

Bademler köyünde 80 yıldır perde açan Türkiye’nin ilk köy tiyatrosuna Balıklıova’dan kardeş geldi. Urla’nın sessiz sakin bu balıkçı köyünde bir avuç köylünün girişimleri ve Prof. Dr. Semih Çelenk’in katkılarıyla kurulan Balıklıova Köy Tiyatrosu, Rumuz Goncagül ile “perde” dedi. Çelenk yaptıkları işi “iyilik hanesine bir çentik atmak istiyoruz” diye özetlese de Balıklıova Köy Tiyatrosu adından sıkça söz ettireceğe benziyor. Yazı/Article: Derya Şahin Fotoğraflar/ Photographs: Balıklıova Köy Tiyatrosu arşivi

İzmir’s second village theatre comes from Balıklıova Another theatre has been established in Balıklıova after the 80 year old village theatre in the village of Bademler. The Balıklıova Village Theatre, established by a handful of villagers and Prof. Dr. Semih Çelenk in this small fishing town, opened its curtain with a play called Rumuz Goncagül. Even though Çelenk sys they only want to do some good, it looks like the theatre will be very famous in the near future.

Gündelik yaşamlarının dışına çıkıp, hayatlarına renk katma isteği tiyatroyla buluşturmuş köy sakinlerini. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nden Prof. Dr. Semih Çelenk de buna aracılık etmiş. “Neden” diye soranlara da “İyilik hanesine bir çentik atmak istiyoruz” demiş. Ve sonra rençberi, balıkçısı, öğrencisi öğretmeni, garsonu işletmecisi her meslekten

The locals met theatre when they tried to jazz up their daily lives. Prof. Dr. Semih Çelenk from Dokuz Eylül University’s Fine Arts Department was who they turned to. When they asked him why, he said that they wanted to do a bit of good. That is how villagers from various professions found themselves on stage.

zmir’in Urla ilçesine bağlı, nergisi, enginarı, balığı ve un kurabiyesiyle ünlü bir köy Balıklıova. Yarımadanın bu sessiz sakin köşesinde son zamanlarda alışılmışın dışında bir hareketlilik yaşanıyor. Tarladaki üründen, denizdeki balıktan başka bir şey konuşuluyor köy kahvesinde; tiyatro.

110

alıklıova in the borough of Urla is a village famous for its daffodil, artichoke, fish and f lour cookies. A different kind of excitement is being seen in this town located on a quiet corner of the peninsula. Nowadays, something else besides produce and fish is being discussed in town and that is theatre.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Çelenk says, “In the beginning, my friend and I used to go to the village during the summer. We didn’t think about performing. Then we rented a house and started going there during the winter. In the winter, the nights are very long in the village and people are really bored. All they have is television. The theatre was a big revelation in this aspect. They asked me if we could establish a theatre. I said “Of course.” It was their idea and I helped as best as I could.” While he describes how the theatre came about. After preparing in the country café and in the houses of the villagers after rehearsals and costume designing, they opened their curtain with Oktay Arayıcı’s

ve yaştan köy sakini bir anda sahnede buluvermiş kendini. Çelenk, “Biz önce iki arkadaş, yaz aylarında köye gidip geliyorduk. Tiyatro yapmak gibi bir derdimiz de yoktu. Sonra bir ev kiralayıp, sadece yaz aylarında değil kışları da gidip gelmeye başladık Balıklıova’ya. Kışın köylerde geceler çok uzun oluyor ve insanlar hakikaten çok sıkılıyor. Çünkü şehir gibi değil orada hayat, sadece televizyon var. Tiyatro bu anlamda müthiş bir yenilik oldu. Köyün sakinleri ‘Tiyatro yapabilir miyiz’ diye sordular, ‘Yaparız tabii’ dedim. Teklif onlardan geldi, ben elimden geldiğince katkı koydum. Zaten diğer türlü, oralı olmayan bir şeyin tutma şansı yoktu” diye özetliyor Balıklıova Köy Tiyatrosu’nun kuruluş sürecini. Köy kahvesinde, köylülerin evlerinde, kahveli, çaylı, pastalı, börekli, bol imeceli provalarının, hummalı kostüm ve dekor çalışmalarının ardından ilk oyunları Oktay Arayıcı’nın “Rumuz Goncagül”üyle seyirci karşısına çıkmışlar. Yönetmen Semih Çelenk, müzik Timur Selçuk, yapım ise Akın Yılmaz ile Önder Kutlu’ya ait. Akın Yılmaz, Sibel Yılmaz, Esin Karagöz, Semra Özçelik, Önder Kutlu, İrfan Kutlu, Sıla Yılmaz, Aydın Altınay, Cenk Cuci ve

Osman Üleştiren de usta oyunculara taş çıkartmış samimi oyunlarıyla. Köy meydanında oynamakla yetinmeyip profesyonel bir turne tiyatrosu gibi geze geze oyunu Bademler, Karaburun, Urla, Mordoğan ve tüm İzmir’e taşımışlar. Tabii hazırlık aşaması o kadar kolay geçmemiş. Çok zorlandıkları, “Bu oyun çıkmaz” dedikleri anlar da olmuş. Ama yılmayıp “sahici” bir iş ortaya çıkarmayı başarmışlar. Oyunculardan Önder Kutlu oyundan birkaç gün önce yüz felci geçirmesine ve 40 derece ateşine rağmen “perde kapanmaz” deyip çıkmış sahneye. O kendiyle “Fazla ah alırsanız böyle yamuluyorsunuz” diye dalga geçerken, başrol oyuncularından Sibel Yılmaz da “Çok yakışıklı ama biraz ağzı yamuk” diye doğaçlama yapınca seyirci gülmekten yerlere yatmış, yönetmen ise şaşırmış tabii. Oyunun başlangıç ve bitişi de oldukça ilginç. Öyle ki “Pencerenin perdesini aç bana göster yüzünü” şarkısını seslendirerek geçit alayıyla sahneye adım atan oyuncular seyircinin huzurundan ayrılırken de “Ben köyümü özledim” türküsünü söylüyor hep bir ağızdan. Yönetmen Çelenk, bu durumu şöyle anlatıyor: “Tiyatronun kökeni bağ bozumu şenliklerine dayanır. Biz de sahneye girişte

“Rumuz Goncagül”. The director was Semih Çelenk, music by Timur Selçuk, and the producers were Akın Yılmaz and Önder Kutlu. Akın Yılmaz, Sibel Yılmaz, Esin Karagöz, Semra Özçelik, Önder Kutlu, İrfan Kutlu, Sıla Yılmaz, Aydın Altınay, Cenk Cuci and Osman Üleştiren amazed audiences with their acting skills. The troop wasn’t satisfied by just playing in the village and they went on tour like a professional theatre, performing in places like Bademler, Karaburun, Urla, and Mordoğan. Naturally, the preparation process was not easy. There were times when they thought they couldn’t pull this off but they persisted and succeeded in bringing about a real theatre play. Önder Kutlu, one of the actors, still made it to the stage even though he was seriously ill with a fever and has face paralysis. While he joked about himself, one of the lead actresses Sibel Yılmaz made everyone laugh when she improvised during a performance, “He is quite handsome but has a crooked mouth” The start and end of the play is really interesting. The players step on stage all together at the beginning like ea legion and end the play with a Turkish tradi-

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

111

Türkiye’nin ilk köy tiyatroları şenliği Bademler’de Türkiye’nin ilk köy tiyatrosuna sahip olan ve geçtiğimiz günlerde “en temiz köy” seçilen Bademler, yine bir ilke imza atmaya hazırlanıyor. 6-10 Kasım tarihlerinde Türkiye’nin ilk köy tiyatroları şenliğine ev sahipliği yapacak olan köy, etkinlik kapsamında pek çok ünlü tiyatrocuyu ağırlayacak. Bademler’in yanı sıra Balıklıova, Fethiye Yeşilköy, Mersin Aslanköy ile Isparta ve Sivas’tan birer köyün katılacağı şenliğe Yunanistan ya da İtalya’dan bir köy tiyatrosunun davet edilmesi planlanıyor.

2 bin 500 yıl öncesinin Dionisia alaylarına selam yolladık. Seyircinin huzurundan ayrılırken söylenen türküyle de köy hayatına vurgu yaptık. Çünkü şehir hayatlarının çok fazla teslim alındığını düşünüyoruz. Şehir içinde iyi şeyler yapmanız giderek zorlaşıyor; iyi beslenmeniz, kendinize zaman ayırmanız, insanlarla sağlıklı iletişim kurmanız vb. Ama köyde öyle değil, artık şehirde bulunmayan pek çok şey köyde duruyor hala. Bunlara sarılarak tiyatro yapmak da hepimize iyi geldi.”

“Rakip görmüyoruz, örnek alıyoruz”

İzmir köy tiyatrosuna yabancı değil. Öyle ki 80 yıldır perde açıp oyun sergileyen Bademler köyü sadece İzmir’in değil Türkiye’nin ilk köy tiyatrosu. Semih Çelenk, Bademler’in Balıklıova’nın önünde çok iyi bir örnek teşkil ettiğini söylüyor. Balıklıova’nın bu açıdan Bademler’e kardeş olacağını belirten Çelenk, “Bademler bizim atamız, biz de onun küçük kardeşiyiz. Onlar çok yol katedip artık bir tiyatro köyü haline geldiler. Bizim rekabet amacımız yok zaten, örnek alıyoruz. Balıklıova’nın da çevresine taze bir örnek olacağını düşünüyoruz” diyor. 112

tional song called “I miss my village” Here is how director Çelenk explains this situation: “The roots of theatre lie in vine harvesting festivals. We saluted the Dionysian legions that existed 2500 years ago and accented village life in the end. We believe that city life is a prison. It is getting harder to do any good in the city; it is hard to lead a healthy life and have healthy relationships. But it is the opposite in the village and we wanted to highlight that.”

“We don’t have any competition, we follow lead”

İzmir is no stranger to village theaters. The village of Bademler, which has been performing for the past 80 years, is Turkey’s first village theatre. Semih Çelenk says that Bademler is a very good example for Balıklıova. Çelenk, who states that Balıklıova will be Bademler’s sister village with this aspect, says “Bademler is our ancestor and we are the little brother. They have come a long way and have become a theatre village. Our goal is not competition, we follow their lead. And we believe that Balıklıova will be a good example for other villages.”

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Semih Çelenk, Bademler Köyü Tiyatro Derneği ve İzmir İl Özel İdaresi’nin katkılarıyla düzenlenecek şenliğe Kültür Bakanlığı’ndan destek beklediklerini söylüyor.

Turkey’s first village theatres festival will be in Bademler Bademler, which hosts Turkey ’s f irst v il lage theatre and which was named the cleanest village lately, is getting ready to achieve yet another f irst. The village, which will be hosting Turkey ’s f irst v il lage theatres festiva l on November 6-10, w il l welcome many impor tant performers during the festiva l. The festiva l, which will also feature troops from Balıklıova, Fethiye Yeşilköy, Mersin Aslanköy, Isparta and Sivas, is planning to invite a village theatre from Greece and Italy. Semih Çelenk says that they are waiting for support from the Ministry of Culture and Tourism for the festival which will be jointly organized by the Bademler Village Theatre Club and the İzmir City Special Directorate.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

113

Sanat / Art

Yarım asırdır toprağa hayat veriyor Sanat yaşamında 50 yılı geride bırakan Tüzüm Kızılcan, mutluluğu ve huzuru çamurda bulmuş. “Ben toprağın erkini seviyorum. Toprağın rengi, çatlağı, çamur hali beni mutlu ediyor” diyor. Yazı/Article-Fotoğraflar/ Photographs: Derya Şahin

Gives life to soil for half a century Tüzüm Kızılcan, who has been an artist for the past 50 years, has found happiness and serenity in mud. “I love the power of the soil. The color, the cracks of the soil and mud makes me happy” says the artist.

114

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

uhtelemen ilk oyuncağı çamurdu. Ne de olsa ekmeğini topraktan kazanan, çiftçi bir ailenin çocuğuydu. Büyüyüp meslek seçme yaşına geldiğinde tıpkı ailesi gibi onun yolunu da toprak çizdi. Bir farkla; o bir şeyler yetiştirmek yerine toprağa ruh katmayı, onu bir sanat eseri haline dönüştürmeyi tercih etti.

His first toy was probably mud. He was, after all, the son of a farmer. When he grew up and it was time for him to pick a profession, he was guided by soil, just like his family. But there was a difference; instead of growing things, he decided to turn soil into artworks. Even though he doesn’t call himself an artists, Tüzüm Kızılcan is known as a teacher in many art faculties and has been awarded with honorary doctorates in many countries. He is a well known name in international art circles.

O kendine “sanatçı” demese de Türkiye’de tüm güzel sanatlar fakültelerince “duayen hoca” olarak benimsenen, yurtdışında fahri doktora unvanlarıyla onurlandırılan, uluslararası sanat camiasına adını altın harf lerle yazdıran Tüzüm Kızılcan’dan bahsediyoruz. Sanat yaşamında 50 yılı geride bırakan Kızılcan, mutluluğu ve huzuru çamurda bulmuş. “Ben toprağın erkini seviyorum. Toprağın rengi, çatlağı, çamur hali beni mutlu ediyor” diyen Kızılcan ile toprak üzerine kurduğu yaşamı ve sanatını konuştuk. Türkiye’de ve dünyada seramik sanatının en önemli temsilcisisiniz. Peki, seramik nasıl girdi hayatınıza? KIZILCAN: Kendimizi fark etmeye ve hayatla ilgili bir takım sorgulamalar yapmaya başladığımız dönemlerde bir şeyler tarafından yönlendiriyoruz. Bu kimi zaman çok sevdiğimiz bir ağabey ya da ablamızın mesleği, kimi zaman da anne-babanın isteği olabiliyor. Bazı kişiler ise kendi dürtülerini fark edip, “ben kimim, ne yaparsam mutlu olurum” gibi sorulara cevap arıyor. Ben meslek seçme aşamasına geldiğim zaman, yaparken mutlu olabileceğim bir işi seçmeyi tercih ettim. Çocukluğumdan beri, tüketen değil üreten olmaktı isteğim. Yediğim yemekten, giydiğim elbiseye ve yaşadığım ortama kadar hep bir şeyleri sorguladım. Bir çiftçi ailesinin çocuğu olarak, toprağı çok küçük yaşlarda tanıdım, toprakla oynadım. Toprak benim genlerimde var. Bu diğer dürtülerimle birleşince beni tasarlamak ve üretmek ile ilgili bir noktaya götürdü. Önce ismini ko-

Tüzüm Kızılcan, who has been an artist for the past 50 years, has found happiness and serenity in mud. “I love the power of the soil. The color, the cracks of the soil and mud makes me happy” says the artist. We spoke to him about his life and art.

Tüzüm Kızılcan

Toprak benim

genlerimde var. Bu diğer dürtülerimle birleşince beni tasarlamak ve

üretmek ile ilgili bir noktaya götürdü.

Soil is in my genes. When this merged

with my other urges, I began designing and producing.

You are one of the most important representatives of ceramic art in Turkey and around the world. How did ceramics come into your life? KIZILCAN: When you start to notice yourself and start questioning life you are guided by various people. This could be your family, your friends or your brother or sister. Some people recognize their own urges and look for the answers of questions like “who am I and what would make me happy?” When I was picking my profession, I picked something that would make me happy. Ever since I was a kid, I wanted to be a producer, not a consumer. I was always questioning things from the food I ate to the clothes I wore. As the son of a farmer, I met and played with soil from an early age. Soil is in my genes. When this merged with my other urges, I began designing and producing. First, I decided to engage in something that I later learned was ceramics. Soil was the best material for my hands and eyes. Ceramics was a conscious choice for me. What happened after you decided to produce ceramics? KIZILCAN: Actually I was studying engineering. When I was a student, I

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

115

went to see an exhibition by Füreya Koral. Afterwards I called her and asked her if she would tutor me and she accepted. Füreya Hanım helped me lay the foundations of my art life. I received basic art education with her. After that I got turnery lessons at Hasan Togay’s workshop. During these works I realized that I should do this as a profession, not as a hobby. So I left college and went abroad to study art. My family didn’t know about this and they didn’t want me to pursue ceramics. I told my family that I wanted to study art and told them I’d get a scholarship if they decided not to support me. They finally gave up and I went to Frankfurt even though I didn’t know a word of German. Can we say that you carried the relationship between your family and soil to another level? KIZILCAN: Yes, that’s what happened. Being educated in your profession isn’t enough to make you successful in life. Whatever you do, you need to have the right infrastructure. I am the son of a bourgeois family that lives in Izmir. We did everything together when it came to culture and art. They took me to the theatre and to concerts. We have relatives that are famous writers and artists. Many world known Turkish artists used to come to our house. When you are raised in such an environment you can spot important assets.

yamadığım ama zaman içinde seramik olduğunu öğrendiğim bir yola saptım. Toprak elime ve gözüme en uygun olan malzemeydi. Onun için toprakla haşır neşir oldum. Seramik benim için rastlantı değil bilinçli bir seçimdi. Seramiği meslek olarak seçme sürecinde neler yaşadınız? KIZILCAN: Aslında önce mühendislik alanında öğrenim görüyordum. Öğrenciliğim sırasında Füreya Koral’ın bir sergisine gitme şansım oldu. Ardından kendisine ulaşıp ders almak istediğimi söyledim, o da kabul etti. 116

Füreya Hanım benim sanat hayatımın ve ondan sonraki hayatımın temel taşlarını oturtmamda yardımcı oldu. Ben orada önce bir temel sanat eğitimi aldım. Ardından Hasan Togay’ın atölyesinde torna dersleri aldım. Bu çalışmalarım sırasında fark ettim ki ben seramiği hobi olarak değil meslek olarak yapmalıyım. Böylece İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünde sürdürdüğüm öğrenimimi bırakıp, yurtdışına gitmeye ve sanat eğitimi almaya karar verdim. Ailemin bu süreçten haberi yoktu, zaten seramik eğitimi almamı da istemiyorlardı. Ama

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

It must be hard to create an artwork from ceramic which is being used for other basic purposes. If you consider this fact, how can ceramic be an artwork and the one who makes it an artist? KIZILCAN: This is a difficult thing. When you analyze a cup for example, it is stable form. You can’t open it or close it. If I can do away with the stable footing underneath and give it a fell that it can topple over when I put something inside it, then it turns into an artwork rather than a dull cup. Ceramic has a language, a smell and a perception of its own. When you are engaged in ceramic, you have to know painting and sculpturing besides aesthetic measuring. So it’s not just handicrafts

ben döviz imtihanına girip kazandım. Aileme de “Ben yurtdışında seramik okumak istiyorum. Destek olursanız memnun olurum, yoksa burs bulacağım” dedim. Onlar da sonunda kabul ettiler ve ben tek kelime Almanca bilmeden Frankfurt’a gittim, Werkkunstschule’de okumaya başladım. Ailenizde kuşaklardır süregelen toprakla birlikteliği başka bir noktaya taşıdınız diyebilir miyiz? KIZILCAN: Evet, öyle oldu. Zaten sadece mesleki öğreti yaşamda insanı başarılı yapmaya yetmiyor. Ne iş yapıyorsanız yapın o işle ilgili bir altyapıya sahip olmanız gerekiyor. Ben İzmir’de yaşayan bir burjuva ailesinin çocuğuyum. Kültür ve sanat adına onların kabulleri içindeki şeyleri birlikte yaptık. Beni tiyatroya, konsere götürdüler. Aile öyle bir aile ki; Halikarnas Balıkçısı dayı, Aliye Berger teyze, Nejat Devrim yeğen, Şirin Devrim yeğen… Yaşar Kemaller, Bedri Rahmiler, Eren Eyüboğlular hep bizim eve girip çıkan kişilerdi. Böyle bir ortamda yetişince bir sürü değeri fark ediyorsunuz. İnsanoğlunun asırlardır yaşamsal ihtiyaçları için kullandığı seramikte sanat algısını oluşturmak zor olmalı. Bu açıdan bakınca seramik nasıl sanat eseri, onu yapan nasıl sanatçı olur? KIZILCAN: Bu çok zor bir şey. Bir formu analiz ederseniz, örneğin çanak; bir şeyi muhafaza eden, stabil bir görüntüsü olması gereken bir kaptır. İçeri doğru sıfır noktası vardır, ne açılır, ne kapanır. Onun altındaki stabil ayağı yok edip, içine bir şey konduğu zaman devrilebileceği duygusunu yaşatabilirsem o çanak fonksiyonu olmayan, kendi dili olan bir sanat eserine dönüşür. Seramiğin kendine özgü bir dili, belli bir tadı, olgusu var. Seramik yaptığınız zaman bir sürü estetik ölçünün yanında resmi de bilmeniz gerekiyor, heykeli de. Sadece el becerisi yeterli değil yani. Üretim için bir sürü teknik var çünkü. Yapmak istediğiniz, ifade etmek istediğinizi anlamanız için o teknikleri bilip birini seçmeniz lazım. Bunu yanı sıra

because the production involves many techniques. In order to convey your artistic view, you have to know and pick one of these techniques. In addition, there are the materials you have to use. Cooking in an electric oven or a wood oven are different things. You need to know the difference between these two. The same is also true for glaze. This is where the difference between an artist and a craftsman emerges I guess… KIZILCAN: Being a ceramic artist needs special qualities. You can be a

craftsman by learning great techniques but in order o become an artist you need to be unique; you need to have original ideas and you need to present them in a unique way. Knowledge and expertise is surely essential but art is something that feeds on your unique perceptions. Otherwise, you can be a good craftsman but not an artist. I have the utmost respect for craftsmen. Not everyone could choose to be an artist. If you are producing traditional items, you cannot be an artist because when you are working with traditional patterns you can’t change them. Preserving the original

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

117

kullanmak zorunda olduğunuz malzemeler var. Bir elektrik fırınında yaptığınız pişirimle odun fırınında yaptığınız pişirim aynı değil. İkisi arasındaki farkı bilmek lazım. Kendi yaptığın bir sırla kaplamak farklı, fabrikasyon bir sırrı alıp sürmen farklı. Bu noktada da sanatçı ile zanaatçı arasındaki fark ortaya çıkıyor sanırım… KIZILCAN: Seramik sanatçısı olabilmek de bir takım özel durumları gerektirir. Çok iyi teknik öğrenerek bir zanaatkâr olunabilir ama sanatçı olmanız için sizin özgün, yeni algıları olan ve bunları yine özgün biçimde sunabilen bir kimliğe sahip olmanız gerekir. Bilgi ve deneyim bu açıdan gerekli tabii ki ama doğal olan, özgün olan, sizin algılarınızla beslenen bir şey sanat. Aksi takdirde iyi bir usta olabiliyorsunuz ama sanatçı değil. Ona da çok saygı duyuyorum. Herkes sanatçı olmak zorunda değil nihayetinde. 118

Eğer siz geleneksel bir ürün yapıyorsanız sanatçı olma şansınız zaten yok. Gelenekselin tarifinde geçmişten günümüze bozulmadan gelen ibaresi vardır. Bu nedenle geleneksel zanaatlar tanımı benim için daha doğru. Bir şeyin geçmişten günümüze bozulmadan gelebilmesi onu yapanın özgürlüğünü kısıtlar. Üreten kişi kendi kimliğini katma şansına sahip değildir. Ama sanat özgünlük gerektirir. Ticari bir yaklaşımla yola çıktığınız zaman yaptığınız iş ticari olur. Ben bir sergimde mezar taşları yaptım mesela, bunları satmayı düşünebilir misiniz? Mümkün değil. Sanat yaşamınızda 50 yılı geride bıraktınız. Tüzüm Kızılcan kendi sanatını nasıl tarif eder? KIZILCAN: Her şeyden önce ben kendim için sanatçıyım diyemem. Ben üretirim, sunarım. Eğer benim yaptıklarımın bir değeri varsa o zaman bir başkası bana sanatçı der.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

state of a traditional item limits your freedom. The producer doesn’t have the chance to add his own perception. But art needs uniqueness. When you think commercially, that becomes business. For example, I made tomb stones for one of my exhibitions. Can you image selling them? It’s not possible. You have been an artist for the past 50 years. How would Tüzüm Kızılcan describe his own art? KIZILCAN: First of all, I wouldn’t call myself an artist. I produce and exhibit. If my productions are worth something, then others call me an artist. I am someone who tries to reach all the sources related to ceramics. I am a minimalist. I don’t like heavy decorations or glazing because glazing can be deceptive. I love the power of soil. The strength of soil and its impact is more important to me. The color, the cracks of the soil and mud makes me happy so I don’t want to cover it with anything.In this regard, I could

Ben seramikle ilgili bütün kaynaklara ulaşabilme çabasında olan bir insanım. Benim dilim nettir; minimalisttir. Fazla bezemeye yakın değilim, sırlı yüzeyleri çok sevmiyorum. Çünkü sır bizi yanıltabiliyor. Ben toprağın erkini seviyorum. Toprağın gücü, bana sundukları, etkisi benim için çok daha önemli. Toprağın rengi, çatlağı, çamur hali beni daha çok mutlu ediyor. Onun için üstünü hiçbir şeyle kaplamak istemiyorum. Bu anlamda seramikle yolculuğum sürecinde malzemenin getirdiğinin, dilimin gramerini oluşturduğunu söyleyebilirim. Seramik dilinde, kavramın görselliğin önüne geçmediği, teknikle mesajın birbirini desteklediği kendi öz dilinde yapıtlar üretmek hedefim oldu. Her zaman teknik ve estetiğin birbirini dengelemesi gerektiğine inandım. Sergilerinizin temalarını nasıl belirliyorsunuz? KIZILCAN: Dikkat çekmek istediğim bir konu belirliyorum. Bu sosyal ya

say that the materials I use during my art process make up the grammar of my artistic language. My goal was always to produce unique artworks where concepts didn’t overshadow visuality and where technique and messages complemented each other. I always believed that technique and aesthetic balanced each other. How do you decide on the themes of your exhibitions? KIZILCAN: I find a topic that I want to address. It could be a social issue or an aesthetic issue or something that is troubling me. Sometimes I make sea urchins to address father-son bonding; sometimes I make bath bowls, which are the most important elements of the Turkish bath culture. The theme of my latest exhibition is Lyrical Reflections. In this exhibition I wanted to ref lect the most important thing that differs ceramic from porcelain: its resonance. I tried to show people the different sounds of ceramic.

New techniques are being used in many art forms with the development of technology. What is your take on technology in this regard? KIZILCAN: Ceramic technology is very important for me because I want to present my artworks with the added value that technology brings. The terminology and technology used in my geography is so different from the ones used in other countries that when I try to convey my feelings with a foreign language I immediately capture originality. If I give my audiences a chance to think about this, his perception widens. This is why technology is very important. I try to implement a different technique in each of my works. What does ceramic mean to you? KIZILCAN: Many of us think that we can achieve happiness with money but if we really knew who we were, we would realize that we can’t be happy by purchasing something. So, while finding

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

119

da estetik bir konu da olabiliyor, o an beni çok meşgul eden ve belli bir kitleye anlatmak istediğim bir konu da. Kimi zaman baba-oğul ilişkisini anlatmak için denizkestaneleri yapıyorum, kimi zaman da Türklerin dünyaya armağan ettiği hamam kültürünün en önemli öğesi hamam taslarını. Son sergimin teması ise “Lirik Yansımalar”dı. Bu sergimde genelde görsel bir obje olarak algılanan seramiği porselenden ayıran en önemli şeyi; tınısını anlatmak istedim. Görsellikten yola çıkarak, mat, parlak ve transparan içinde, algılama boyutundaki farklılıklarla seramiğin sesini ayırt etmeye, ismini koymasanız da içine girdiğinizde o ritüelin sesini algılatmaya çalıştım. Pek çok sanat dalında teknolojinin gelişimiyle yeni teknikler geliştiriliyor. Sizin bu anlamda teknolojiye bakış açınız nedir? KIZILCAN: Seramik teknolojisi benim için çok gerekli. Çünkü ben yapmak istediğim şeyi o teknolojinin getirdiği artı değerlerle sunmak istiyorum. Benim coğrafyamda kullanılan terminoloji ve teknoloji diğer ülkelerden ve ortamlardan o kadar farklı ki ben buradaki duygularımı başka bir ülkenin diliyle anlatmaya çalıştığım zaman otomatikman bir orjinallik yakalıyorum. Eğer ben karşımdakine bunu da düşünme fırsatı verirsem o kişinin sorguladığı alan daha da genişliyor. Bunun için teknoloji çok önemli. Her işimde bir başka tekniğin izlerini deniyorum. Seramik sizin için ne ifade ediyor? KIZILCAN: Pek çoğumuz mutluluğun parayla sağlanabileceğini sanıyoruz. Ama kendimizi gerçekten tanısak bir şey satın alarak huzurlu olunamayacağını anlarız. Dolayısıyla mutlu olmanın yollarını ararken hayatımızı huzurlu geçirebilmemiz için gerekli olan altyapıyı oluşturmalıyız. Ben çamurla meşgul olarak kendimi geçirdiğim acı tecrübeler içinde sağlam tutmayı öğrendim. Sakin bir yaşamı seçtim. Seramikle uğraşayım, sergilerimi açabileyim, öğrencilerim gelsin yanımda çalışsın, bu bana yeter. 120

Günümüz sanatçısının giderek toplumdan uzaklaştığı ve kendi kabuğuna

çekildiği eleştirilerine katılıyor musunuz?

KIZILCAN: Çok bireysel bir dünyada

yaşamaya başladık. Çok uzun zamandır “biz” sözcüğünü duymuyorum, herkes “ben” diyor. Bu durum sanata da yansıdı

tabii ki, sanatçı da öyle olmaya başladı.

Her şey bir show haline geldi. Gerçek yaşamın dışına çıktık. Kadın saçını sarı

iken siyah yapıp, pantolon yerine mini etek giyince “imaj değiştirdim” diyor örneğin. Hâlbuki değişim kültürle başlar. Ötekilerin hepsi resim olur. Saçınızın rengi değişirse değişir misiniz? Kalbiniz, algınız değişir mi?

Türkiye’de beğendiğiniz seramik sa-

natçıları hangileri?

KIZILCAN: Candeğer Fürtun, Gün-

gör Güner ve rahmetli Atilla Galatalı beğendiğim seramik sanatçılarımızdan.

Türk seramik sanatçılarını hafife almamalıyız. Gerçekten çok önemli ve değerli kişiler ama biz maalesef kendimizi iyi tanıtma şansına sahip olamıyoruz.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

ways to be happy, we need to establish the necessary infrastructure to lead a serene life. I grew stronger while engaging in mud to forget bad experiences. I chose a serene life. All I want to is produce ceramics, open exhibitions and work with my students. Do you agree with the criticism that today’s artists are reclusive and away from the public? KIZILCAN: We are living in a very individualistic world. I haven’t heard the ‘we’ word for such a long time, everyone says I. This has naturally ref lected on art and artists became reclusive. Everything became a show. We have stepped away from the real world. Women change their hair color and wear miniskirts and claim they have changed their image. However, change begins with culture. Will you change if you dye your hair? Will your perceptions change? Which ceramic artists do you like in Turkey? KIZILCAN: Candeğer Fürtun, Güngör Güner and the late Atilla Galatalı are the ones I like. There are many good ceramic artists in Turkey but unfortunately we cannot advertise ourselves very good.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

121

El Sanatları / Hand Crafts

122

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Tire’nin simgesini

yaşatıyor Batılı, Osmanlının nalınını yerde bulsa, gerdanlık diye boynuna takar” sözü Tire nalınını görünce daha bir anlamlı geliyor. Cemil Tolga, Tire’nin kültürel simgelerinden biri olan bu nalını, tam 60 yıldır ilmek ilmek işliyor.

Keeps Tire’s symbol alive The phrase “If a Westerner finds an Ottoman clog on the floor, he puts it around his neck as if it is a necklace” becomes even more meaningful when you see the clogs of Tire. Cemil Tolga embroiders these clogs, one of the cultural symbols of Tire, for the past 60 years.

er köşesi tarih kokuyor eski çarşının, zaman içinde bir yolculuğa çıkarıyor yolu Tire’ye düşenleri. Eskiden çarşıyı inleten çekiç sesleri gün geçtikçe yerini derin bir sessizliğe bıraksa da, sayıları bir elin parmaklarını geçmeyen ustalar, inatla ve özenle yaşatıyor zanaatlarını. Nalın ustası Cemil Tolga da bunlardan biri. Nalıncılığı babasından öğrenen Cemil Usta, dile kolay tam 60 yıldır nalın yapıyor. Bir zamanlar 8 nalıncının bulunduğu çarşının şimdi tek, ünü dünyaya ulaşan Tire nalınının da son ustası o. Nalın, Arapça’da ayakkabı anlamına gelen nal ve bir çift ayakkabı anlamına gelen naleyn kelimelerinden türemedir. Türkçede nalin ya da nalın olarak kullanılıyor. “Batılı, Osmanlının nalınını yerde bulsa, gerdanlık diye boynuna takar” sözü Tire nalınını görünce daha bir anlamlı geliyor. Kırmızı, yeşil, mor rengârenk kadifeler, simli ipler, tel kırmalar ve pullarla süslenen Tire nalınları, Osmanlı sanatının ince zevkini yansıtıyor çünkü. Cemil Usta bir dönem saraylarda, konaklarda,

hamamlarda hanımların ayaklarından çıkarmadığı nalının Tire’de kültürel bir simge olduğuna dikkat çekiyor. Nalının işçilik ve görüntüsünden onu giyecek kişinin özelliklerini anlamanın mümkün olduğunu öğreniyoruz. Örneğin geleneksel olarak nalın kaşlarının hafif işlemeli olanı evlenme çağındaki kızlara, ağır işlemeli olanlar nişanlı kızlara, sergi kısımları çok ağır işlemeli olanlar ise gelinlere verilirmiş. O dönemde çeyiz sandıklarının vazgeçilmezi olan bu nalınları günümüzde ise Tire’yi ziyaret eden turistler eşine dostuna hediye olarak alıyor.

Kadife üzerine sırma işlemeler

Anadolu’nun diğer kentlerindeki nalınlar ceviz ve gürgen gibi dayanıklı ağaçlardan yapıldığı halde Tire nalınının ıslandığında etkilenmeyen kavak ve söğüt ağacından imal edildiğini anlatan Cemil Usta, nalın yapmanın inceliklerini hiç çekinmeden paylaşıyor merak edenlerle. Önce nalın yapılacak ağaçlar biçilip yontuluyor. Şimdilerde hizarla (ağaç testeresi) yapılan bu işlem eskiden nalıncı keseri denilen aletle yapılırmış.

very corner of the old market reeks of history and it takes its visitors to a journey throughout history. Even though the market is silent these days, a handful of master craftsmen continue their art with determination and care. Clog master Cemil Tolga is one of them. Cemil Usta.Who has learned the trade from his father, has been doing this for 60 years. He is the last representative of this art in Turkey. Nalın, which is clog in Turkish, is derived from the word naleyn in Arabic which means a horseshoe and a pair of shoes. The phrase “If a Westerner finds an Ottoman clog on the f loor, he puts it around his neck as if it is a necklace” becomes even more meaningful when you see the clogs of Tire. The clogs of Tire, which are decorated with red, green and purple velvets, silver threads and sequins, ref lect the subtle taste of Ottoman art.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

123

Keserin yapısı ve işlevi gereği usta ağacı kendine doğru yontarak şekil verirmiş. “Nalıncı keseri gibi hep kendine yontar” deyiminin kaynağı da bu olsa gerek. Şekil verme işlemi tamamlandıktan sonra sıra zımparalamaya geliyor. Zımparalanan ve ince dilimler halinde kesilen tabanların üstüne kamyon lastiklerinden yapılan tasmalar takılınca nalının iskeleti oluşturulmuş oluyor. Ancak asıl iş bundan sonra başlıyor. Zira Tire nalını süslemeleriyle ünlü. Çeşitli yörelerde yakarak ya da oyma tekniğiyle yapılan süslemeler Tire’de kadife üzerine sırma ile işleniyor. El becerisi bir yana büyük bir sabır da istiyor nalın işlemek. Günde ancak 2 nalın işleyebiliyor Cemil Usta. Sipariş yetiştiremediği için mahallenin kadınlarından yardım istedikleri dönemleri ise özlemle hatırlıyor. Mesleği kime miras bırakacağını sorunca da gözleri buğulanıyor, “Emanet edecek kimse yok, üzülüyorum ama elimden bir şey gelmiyor.” diyebiliyor ancak. Yolunuz Tire’ye düşer de eski çarşıyı dolaşırsanız, Cemil Usta’yı bulup fiyatları 2-10 lira arasında değişen nalınlardan alın mutlaka. Hem “el emeği, göz nuru” deyiminin hakkını veren son ustayı sevindirin hem de bir geleneğin yaşamasına katkıda bulunun. 124

Cemil Usta says that clogs, which were frequently worn in palaces, mansions and Turkish baths, are one of Tire’s cultural symbols. We f ind out from him that we can understand the characteristics of the owner from the embroidery and image of the clog. For example, lightly decorated clogs are given to girls who have reached the age of marriage, moderately decorated ones would be given to girls who were engaged and heavily decorated ones were given to brides. These clogs, which were part of dowries back in the day, are now bought by tourists who visit Tire to give to their friends and family.

Silver embroidery on velvet

Cemil Usta, who says that even though clogs are manufactured from durable trees such as walnut and beech in other Anatolia cities but from poplar and willow in Tire, shares his expertise with everyone. Firstly, the trees are cut and carved. This process, which is now done with a tree saw, used to be done with a tool called clog maker’s axe.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

After the shaping, it is time for sandpapering. The skeleton of the clog is f inished after leashes made from tires are placed on soles that have been sandpapered and cut into thin strips. But the real work comes after this. The Tire clogs are famous for their decorations. The decorations are done with silver embroidery on velvets. Decorating these clogs needs dexterity and a lot of patience. Cemil Usta can only decorate 2 clogs a day. He fondly remembers the times when he used to ask for help from local women because of overwhelming demand.His eyes are become misty when we ask him who will take over after him: “There is no one I can leave my business to; this makes me sad but there is nothing I can do,” is all he can muster. If you are ever in Tire and wondering around the old market, f ind Cemil Usta and buy these clogs which are priced between 2-10 Turkish Liras. You can make the last master of this trade happy and contribute in keeping this tradition alive.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

125

Ekoturizm - Ecotourism

Bu pazar başka pazar:

Foça Yeryüzü Pazarı Foça yerel pazarı, dünya çapında 8 ülkede 28 üyesi bulunan yeryüzü pazarı (earth market) ağının Türkiye’deki tek üyesi. Yazı-Article/Fotoğraflar-Photographs:: Derya Şahin

This is a whole different market: Foça Earth Market Foça’s local market is the only Turkish member of the earth market network that has 28 members in 8 countries.

u pazarda satılan hiçbir ürün halden alınmıyor; tezgahların başında gördüğünüz her pazarcı kendi ürettiği ürünü satıyor çünkü. Her biri sattığı ürünün profesörü adeta. Tezgahlarına özenle dizdikleri ürünlerin özelliklerini, pişirme yöntemlerini meraklılarına bıkmadan usanmadan, tek tek anlatıyorlar. Diyelim ki zeytinyağı alacaksınız, hangi cins zeytinden, toplandıktan kaç saat sonra sıkılarak elde edildiğine kadar tüm detayları öğrenebiliyorsunuz. Ya da son zamanlarda hakkında şaibeler dolaşan bal mı almak istiyorsunuz. Çiçek balı deyip geçmiyor üretici, hangi çiçekten üretildiğine kadar anlatıyor. Yetmiyor tadım yaptırıyor. Hangisi hoşunuza giderse onu alıyorsunuz. “Eee iyi de anlattıklarına nasıl güvenelim, kimse kendi ürününü kötülemez” diye düşünebilirsiniz. Ama içiniz rahat olsun. Çünkü bu pazar merkezi İtalya’da bulunan Slow Food’dan onaylı. Foça’nın yerel pazarından bahsediyoruz; nam-ı değer Foça Yeryüzü Pazarı’ndan. “Yeryüzü pazarı” deyimi-

126

ni ilk kez duymuş olabilirsiniz. Çünkü Türkiye’nin temelleri 2005 yılında İtalya’da atılan bu organizasyon ile tanışıklığı oldukça yeni. Geçtiğimiz yıl gruba dahil olan Foça yerel pazarı, bu ağdaki tek temsilcimiz. Yeryüzü pazarları (earth markets), hızlı yaşam temposuna karşı bir duruş geliştirmek ve yok olmaya yüz tutmuş yerel yeme- içme alışkanlıklarını korumak amacıyla 1989 yılında İtalya’da başlatılan Slow Food hareketinin bir parçası. Şu an 8 ülkede faaliyet gösteren yeryüzü pazarları İtalya’da 20, Lübnan’da 2, Türkiye, ABD, Avusturya, Bulgaristan, İsrail ve Romanya’da birer olmak üzere toplam 28 üyesi bulunan bir organizasyon. Sağlıklı ve hakkaniyetli beslenme kurallarını hayata geçirmek için kurulan bu pazarlar, iyi, adil ve temiz üretim yapan yerli üreticilerin tüketicilerle buluşmasını sağlamasının yanı sıra yerel gıda kültürlerinin ve biyoçeşitliliğin korunması açısından da önemli bir görev üstleniyor.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

one of the products sold at this market are bought from wholesalers because each marketer sells his own products. They are all experts in the goods they sell. They tell customers the specifications and cooking methods of all products with great patience. Let’s say you are going to buy olive oil; you can find out from which olives it was produced and all other details about the product. Or let’s say you are looking for some quality honey. The producer tells you which f lower the honey was picked from and lets you taste the product. You only buy the one you like. You can say that every producer might tell you only good things about their own product naturally. But don’t fret because this market is certified by Slow Food in Italy. The market in question is Foça’s local market also called Foça Earth market. This may be the first time you are hearing about the phrase “earth market” because Turkey has just recently met this organization which was founded

Yerel pazardan yeryüzü pazarına

Foça Yeryüzü Pazarı, Slow Food Zeytindalı Birliği’nin çabalarıyla kurulmuş. Slow Food, Foça lideri Gül Girişmen yerel üreticilerle tüketicileri bir araya getirme hedefiyle çıktıkları bu yolda Foça’yı ve Türkiye’yi uluslararası alanda tanıtma aşamasına ulaştıklarını söylüyor gururla. Foça’dan önce yeryüzü pazarı ilan edilmiş kasabaların, gastronomik turların gezi alanları arasında sayıldığına da dikkat çekiyor. Girişmen, yerel pazardan yeryüzü pazarına uzanan öykülerini şöyle anlatıyor: “Bilindiği üzere Foça ve çevresinin otları meşhur. Biz de ondan yola çıktık, otları topladık ve iki stantla işe başladık. Zamanla ilgi duyanların sayısı arttı. Kimi geldi yumurta koydu, kimi ekşi maya ekmeği. Derken biz yöreye has ürünleri bir araya getiren bir pazar haline geldik. Foça’ya 40 kilometre öteden ürün kabul etmedik. Ayrıca burada sürdürülebilir tarımı uyguladık, yani seb-

in 2005 in Italy. Foça’s local market, which became a member of this group last year, is our only representative in this network. Earth markets, are a part of the slow food movement that began in Italy in 1989 to make a stand against fast living and to protect local culinary habits. It is an organization with 28 members with 20 markets in Italy, 2 in Lebanon, one in Turkey, USA, Austria, Bulgaria, Israel and Romania. These markets, which are created to revive healthy eating habits, take on an important role in bringing local producers together that practice fair and clean trade and preserving local food cultures and biodiversity.

From a local market to an earth market

The Foça Earth Market was created with the efforts of the Slow Food Olive Branch Association. The leader of Slow İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

127

Food Foça Gül Girişmen proudly says that they have introduced Foça and Turkey to the international arena on their journey that aimed to unite local producers with local consumers. She points out that Foça is added to gastronomical tours thanks to its earth market.

ze ve meyveleri mevsiminde tüketiciye sunduk. Zeytinlerimizi doğru sıkımhanelerde 24-48 saat içerisinde sıktırarak kaliteli zeytinyağı elde ettik. Plastik yerine cam şişeleri, naylon poşet yerine bez ve geri dönüşümlü torbaları kullandık. Her etkinliğimizi pazarda yaptık; anneler gününü, babalar gününü pazarda kutladık. Ve tüm bu faaliyetlerimizi rapor halinde merkezi İtalya’da bulunan Slow Food hareketine sunduk. Onlar da bizim yerel pazarımızı yeryüzü pazarı ağına dahil ederek, tescil ettiler. Slow Food hareketinin 2 numaralı ismi ve Biyolojik Çeşitlilik Vakfı Başkanı Piero Sardo ile Slow Food yönetiminden Michele Rumiz, Foça’ya 128

gelerek bize destek verdiler.”

Here is how Girişmen describes their transition from a local market to an earth market: “As you know, Foça and its vicinity are famous for its plants and herbs. This was our starting point and we began with two stands that sold plants and herbs. In time, people became more interested and started selling eggs or sourdough bread. Later on, we became a market that gathered local products. We didn’t except products that were produced 40 kilometers from Foça. In addition, we applied sustainable agriculture; which means we provided fruits and vegetables only in the season they were available. We had our olive pressed within 24 to 48 hours after they were picked so we produced high quality olive oil. We used glass jars instead of plastic, cloth instead of nylon and recycled materials for packaging. We organized every major activity at the market; we celebrated mother’s day, father’s day at the market and we reported all these activities to the Slow Food movement based in Italy. They added our market to their global network. The vice president of the Slow Food movement and the president of the Biodiversity Foundation Piero Sardo and Michele Rumiz from the Slow Food management supported us by coming to Foça.”

40 kilometre sınırı

The 40 kilometer limit

Foça Yeryüzü Pazarı’nda satış yapabilmek o kadar kolay değil. Öyle ki üreticiler öncelikle uygun koşullara sahip olduklarını kanıtlamak zorunda. İlk şart, Slow Food’un “iyi, temiz ve adil” ilkelerine uygun olmak. Foça’dan 40 kilometreden fazla uzakta olmamak ve küçük ölçekli üretim yapmak da diğer koşullar. Bu nedenle pazarda satış yapan üreticilerin sayısı da az. Ayrıca satıcıların pazarda bizzat bulunarak kendi ürettikleri ürünü satmaları, tüketiciye ürünler hakkında detaylı bilgi vermeleri isteniyor.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

It is not so easy to become a vendor at the market. Producers need to prove that their products comply with the necessary specifications. The first requirement is being in harmony with Slow Foods’ “good, clean and fair” principles. Your production grounds cannot be 40 kilometers further from Foça and you need to be a small producer. That is why there are few producers at the market. In addition, producers must be present at the market and give detailed information about the good to their customers.

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

129

Mutfak / Cuisine

Mahcup çiçeklerden

doğan lezzet

Taste that is born from shy flowers Uygulama-Application: Adnan Gülay-İzmir Girit Lokantası Fotoğraflar-Photographs: Derya Şahin

talarımız boşuna dememiş “her güzelliğin bir zorluğu var” diye. Ege mutfağının eşsiz lezzetlerinden biri olan ve bin bir emekle hazırlanan kabak çiçeği dolması da bu sözü doğruluyor. Öyle ki sabahın seherinde, henüz gün doğmadan, tek tek toplanıyor kabak çiçekleri. Vaktinde toplanmayıp gün doğumuna kalırlarsa hemen kapanıveriyorlar. Bu 130

mahcup çiçeklerin temizlenmesi de en az toplanması kadar meşakkatli. Eğer içindeki tohumlar çıkarılmadan hazırlanırsa sonuç tam bir hüsran oluyor. Çiçeğin içindeki tohumlar acılık vererek o güzelim dolmanın tadını bozuyor çünkü. Unutmadan belirtelim, tadana parmaklarını yedirtecek bir kabak çiçeği

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

he phrase “every beauty has its tough parts” is so true. Stuffed zucchini blossoms, a delicacy from the Aegean cuisine, verify this saying. Zucchini blossoms are gathered at dawn, before the sunrises, one by one. If they are not picked at the right moment, they close up again. Cleaning these shy blossoms is even

Malzemesi:

- 20 – 25 adet kabak çiçeği - 1,5 su bardağı pirinç - ½ demet maydanoz - ½ demet taze nane - ½ demet dereotu - 2 – 3 orta boy domates - 2 baş kuru soğan ya da taze soğan - 1 tatlı kaşığı tuz - 1 çay kaşığı karabiber - 1 çay kaşığı toz şeker - ½ limon - 1 çay bardağı zeytinyağı

Pişirirken

dolması yapmanın en önemli sırlarından biri de mevsiminde toplanan taze çiçeklerden hazırlanması. Egeli kadınların hünerli ellerinde unutulmaz bir lezzete dönüşen kabak çiçeklerini haziran-ağustos aylarında pazarlarda bulmanız mümkün. Genellikle zeytinyağlı olarak hazırlanan kabak çiçeği dolmasının kıymalısı da yapılabiliyor. Biz sizler için ustasından zeytinyağlı kabak çiçeği dolmasının tarif ini aldık. Şimdiden af iyet olsun…

Hazırlanışı:

Sabah erken saatlerde toplanan kabak çiçeklerini içlerindeki tohumları temizlendikten sonra soğuk suya bastırın. Bu sırada dolmanın içini hazırlamaya başlayın. Domates, soğan, maydanoz, dereotu ve naneyi ince ince doğrayın. Doğradığınız malzemeleri iyice yıkadığınız pirince ekleyin. Şeker, tuz, karabiber ve zeytinyağını da ekledikten sonra pirincin malzemeleri emmesi için biraz bekleyin. Ardından ayıklayıp soğuk suda beklettiğiniz kabak çiçeklerinin yapraklarını nazikçe açarak dolma içini doldurun. Üstüne zeytinyağı, su, çok haf if tuz ve şeker ilave etiğiniz kabak çiçeklerini kısık ateşte 20 dakika pişirin. Soğuduktan sonra limon ile servis yapın.

harder than picking them. If the seeds are not taken out completely, the dish is ruined because the seeds give a bitter taste to the dish. The secret of making this dish is to pick these f lowers when they are in season. You can find zucchini blossoms in June, July and August. The dish is usually prepared with olive oil but you can use minced meat as well. Here is a recipe for stuffed zucchini blossoms from a renowned chef. Bon a petit!

Recipe:

Put the zucchini blossoms in cold water after cleaning the seeds. In the meantime, prepare the stuffing. Finely chop the tomatoes, onion, parsley, dill and mint. After rinsing them thoroughly, add them to the prewashed rice. After adding sugar, salt, black pepper and olive oil wait a while for the rice to absorb all these ingredients. Carefully open the leaves of the zucchini blossoms that have been in the water and put in the stuffing. Pour some olive oil, water and a pinch of sugar and salt over the blossoms and cook them in low heat for 20 minutes. Serve with lemon after they are cooled.

- Yeterince Su - Bir tutam tuz - Bir tutam şeker - 1 çorba kaşığı zeytinyağı

Ingredients:

- 20 – 25 zucchini blossoms - 1, 5 cups of rice - ½ bunch of parsley - ½ bunch of fresh mint - ½ bunch of dill - 2 – 3 middle sized tomatoes - 2 onions - 1 teaspoon of salt - 1 teaspoon of black pepper - 1 teaspoon castor sugar - ½ lemon - 1 small glass of olive oil

While cooking

- Enough water - A pinch of slat - 1 pinch of sugar - 1 tablespoon of olive oil

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

131

Rehber / Guide

BALÇOVA TERMAL OTEL 35330 Balçova / İZMİR Tel: +90 232 259 01 02 Faks: +90 232 259 08 29 www.balcovatermal.com info@balcovatermal.com

HİLTON İZMİR Gaziosmanpaşa Blv. No:7 35210 / İZMİR Tel: +90 232 497 60 60 Faks: +90 232 497 60 00 www.İzmir.hilton.com sales.İzmir@hilton.com

SOLTO ALAÇATI HOTEL 2.Çark Plajı Liman Mevkii Alaçatı Çeşme / İZMİR Tel:+90 232 716 06 61 Faks:+90 232 716 06 69 info@soltohotel.com www.soltohotel.com

DenİzAtı Holiday Village Meryemana Cad. No:19 Gümüldür / İZMİR Tel: +90 232 790 91 91 www.denizati-hv.com

EGE PALAS Cumhuriyet Bulvarı No.210 35220 Alsancak / İZMİR Tel:+ 90 232 463 90 90 Faks: +90 232 463 81 00 www.egepalas.com.tr

İZMİR PALAS OTEL Atatürk Bulvarı 35210 İZMİR Tel: +90 232 465 00 30 Faks: +90 232 422 68 70 www.İzmirpalas.com.tr info@İzmirpalas.com.tr

KİLİM OTEL Atatürk Bulvarı 35210 İZMİR Tel: +90 232 484 53 40 Faks: +90 232 489 50 70 www.kilimotel.com.tr info@kilimotel.com.tr

MARLIGHT HOTEL Fevzipaşa Bulvarı 1367 Sk. No:3 Çankaya - İzmir Tel:+90(232) 484 12 13 info@marlightotel.com www.marlightotel.com

OTEL KÂYA Gaziosmanpasa Blv. No: 45 35230 Çankaya / İZMİR Tel: +90 232 483 97 71 Faks: +90 232 483 97 73 www.otelkaya.com info@otelkaya.com

RESIDENCE BUTİK HOTEL Mürselpaşa Bulv. No:28 Fuar karşısı Kahramanlar / İZMİR Tel: +90 0 232 441 90 90 Faks: +90 232 441 60 40 www.residencehotel.com.tr info@residencehotel.com.tr

KARACA OTEL Necatibey Blv. 1379 Sokak No:55 Alsancak - İZMİR Tel: +90 232 489 19 40 Faks: +90 232 483 14 98 www.otelkaraca.com

VİLLA SARAY İzmir Cad. Saray. Sk. Ilıca Çeşme / İZMİR Tel: +90 232 723 02 66 Faks: +90 232 723 36 72 www.villasaray-vip.com www.viltur.com

OĞLAKÇIOĞLU PARK BOUTİGUE HOTEL 1366 Sokak No:6 Çankaya - İZMİR Tel: +90 232 425 33 33 Faks: +90 232 425 34 33 www.parkhotelizmir.com

ALTIN KAPI 1444 Sok.No:9/A Alsancak / İZMİR Tel: +90 232 422 27 09 Faks: +90 232 421 21 47 www.altınkapi.com altınkapi@superonline.com

DENİZ RESTAURANT İzmir Palas Oteli Zemin Kat Atatürk Cad. No: 188/B Alsancak / İZMİR Tel: +90 232 464 44 99 Faks: +90 232 463 00 86 www.denizrestaurant.com.tr

EGEBY ET & BALIK RESTAURANT V. Kazım Dirik Cad. No.6 Pasaport / İZMİR Tel:+ 90 232 489 49 49 Faks: +90 232 441 18 74 info@egeby.com.tr www.egeby.com.tr

VERA PALAS OTEL 1488 sok. No:7 Alsancak - İzmir Tel:+90 232 421 1287-88 Faks:+90 232 421 0269 info@verapalas.com www.verapalas.com

BİR OPTİK Milli Kütüphane Cad.(Opera karşısı) B Blok No.14/C Konak İZMİR Tel: +90 232 445 45 75 e-mail: izzet@bblens.com www.biroptik.com

132

ORTY AIRPORT HOTEL Adnan Menderes Havalimanı Gaziemir - İzmir Tel:+ 90 232 274 71 71 Faks: +90 232 274 76 15 www.ortyhotel.com

EGEFORM CLUB Kıbrıs Şehitleri Caddesi No 39/101 Mazhar Zorlu İş Merkezi Alsancak / İzmir Tel : +90 232 464 47 03 0232 464 24 24 www.egeformclub.com

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

GÜVERTE BALIK RESTAURANT Fish& Meat Balıkçı Barınağı Mevkii Özdere/İzmir Tel: +90 232 797 82 84 + 90 232 797 84 36 www.guverterestoran.com

İPEKSİ TATLAR Cumhuriyet Bulvarı 192/12 Üstay Apt. Gündoğdu Meydanı Alsancak / İZMİR Tel:+ 90 232 421 5988 Faks: +90 232 464 9088 www.ipeksitatlar.com

KORDONBOYU BALIK PİŞİRİCİSİ Atatürk Caddesi 196/A 1.Kordon Alsancak - İZMİR Tel: +90 232 422 40 01 Tel: +90 232 422 15 90 www.kordonboyu.com.tr

LA CIGALE Cumhuriyet Blv. No: 152 Fransız Kültür Merkezi Alsancak / İZMİR Tel: +90 232 421 47 80 Faks: +90 232 464 79 86 lacigalealsancak@hotmail.com

ABC İŞİTME CİHAZLARI SATIŞ VE UYGULAMA MERKEZİ Şair Eşref Blv. 66/1-A Alsancak - İZMİR Tel: +90 232 422 25 46 Fax: +90 232 422 25 47 www.abcisitmecihazlari.com

TAVACI RECEP USTA Atatürk Caddesi No.364 Alsancak / İZMİR Tel:+90 232 444 19 78 +90 232 463 87 97 Faks:+90 232 422 61 71 www.tavacirecepusta.com

TOPÇU’NUN YERİ Restoran İşletmeleri Kazım Dirik Cad. No: 3/A-B Pasaport / İZMİR Tel:+ 90 232 484 14 70 +90 232 425 90 47 www.topcununyeri.com

VELİ USTA Atatürk Cad. No:212/A Alsancak / İZMİR Tel:+90 232 464 27 05 10 Sk. N:179/A İnciraltı/İZMİR Tel:+90 232 277 77 66 www.İzmirbalikpisiricisi.com

SAVAŞ YANGIN SÖNDÜRME ARAÇLARI 6171 Sokak No:4/B Işıkkent - İZMİR Tel:+90 232 472 17 59 Faks:+90 232 472 08 17 www.savasyangin.com.tr

A&A ÇİFTE KUMRULAR İnciraltı Cd:49-136 Balçova/İzmir Tel Plus: 0 232 259 75 85 Tel Merkez: 0 232 277 91 58 Fax: 0 232 277 04 77 ciftekumrularnet@gmail.com www.ciftekumrular.com.tr

Ümay İnşaat

REMAX ORİON GAYRİMENKUL & DANIŞMANLIK Mithatpaşa Cad. No:1133/Z-1 Üçkuyular / İZMİR Tel:+90 232 247 31 32 Faks:+90 232 247 92 71 info@remax-orion.com www.remax-orion.com

ÜMAY İNŞAAT 1550 Sokak No:1 Doğanlar Mah. Bornova - İZMİR Tel: +90 232 479 42 52 Fax: +90 232 478 01 11 www.umayinsaatmalzemeleri.com

SİMMSAR GAYRİMENKUL Değerlendirme Yalı Caddesi No:414/1 Karşıyaka-İzmir Tel: +90 232 364 47 48 Faks: +90 232 368 95 97 info@simmsar.com.tr www.simmsar.com.tr

SEDEKO 1399 Sok. No.9 K.2 D.5 Alsancak / İZMİR Tel: +90 232 465 18 00 Fax: +90 232 465 29 39 sedeko@sedeko.com.tr www.sedeko.com.tr

Kedİ Kültür Sanat Merkezİ Atatürk Cad. No: 386/A 35220 Alsancak / İZMİR Tel: +90 232 464 99 35 Faks: +90 232 464 98 35 info@kedikultursanat.org www.kedikultursanat.org www.kedikultursanat.com

MAS

Gümrükleme YİĞİT GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ LTD. ŞTİ. 1479 Sk. No:16 Kenet Sitesi Kat:2 Daire:7 Alsancak/İZMİR Tel: 0(232) 464 99 00 (pbx) Tel: 0(232) 464 18 94 www.yigitgumruk.com info@yigitgumruk.com

DİKİLİ LİMAN VE TURİZM İŞLETMELERİ TİCARET A.Ş. Atatürk Caddesi No: 11 35980 Dikili – İZMİR Tel: +90 232 671 44 00 Faks: +90 232 671 20 29 info@portofdikili.com www.portofdikili.com

SOLMAZ GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ Kıbrıs Şehitleri Cad. Kristal İş Merkezi No:136 K :3 Alsancak / İZMİR Tel :+90 232 463 65 16 (pbx) Faks: +90 232 463 65 20 www.solmaz.com.tr ismailt@solmaz.com

NOTTINGHAM BAR Gazi Kadınlar Sokağı No:13 Alsancak / İZMİR Tel: +90 232 464 36 72 www.nottingham.com.tr

MAS GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ 1471 Sokak No:45 Karabulut Apt. K:3 D:5 Alsancak - İZMİR Tel:+ 90 232 463 35 93 Faks: +90 232 463 98 00 www.masgumrukleme.net

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

133

Güncel / Actual

İZMİR KÜLTÜR VE TURİZM DERGİSİ’NE SİZ DE ABONE OLUN !

1 YILLIK ABONELİK 60 TL Tarih:

ADIMA FATURA EDİNİZ ŞİRKET ADINA FATURA EDİNİZ

/ 20..........

ADI SOYADI

KURUMU

GÖREVİ

ADRESİ

TELEFON

FAX

E-MAIL

VERGİ DAİRESİ/NO

....... Yıllık abonelik bedeli olan ................................ TL yi Halk Bankası Alsancak Şb. Kod.731 10260253 nolu RK Renkli Kalem Medya Yapım hesabına havale ettim.

ŞEHİR

POSTA KODU

ABONE TELEFON

(0232) 463 75 40

ÜLKE

ABONE FAX

BULMACANIN ÇÖZÜMÜ

Not: Lütfen havale dekontunuzu, doldurduğunuz Abone Formu ile birlikte fax veya e-mail yoluyla gönderiniz. Abonelikle ilgili ayrıntılı bilgi için arayabilirsiniz.

(0232) 421 92 24

E-MAİL

bilgi@renklikalem.com.tr

WEATHER CONDITION in İZMİR In İzmir, while summers are hot and dry, winters are mild and rainy due to its location in Mediterranean climatic zone. The fact that mountains run perpendicular to the sea and plains edge in with threshold of the Inland Western Anatolia allows marine effects spread through inner regions. However, physical geography differences such as altitude throughout the Province, or distance from the west and the coast cause climate differences that can be assumed as important in terms of rainfall, temperature and sun. On the basis of the Province, annual average temperature changes between 14-18 ºC in coastal regions. While the hottest months are July (27.3 ºC) and August (27.6 ºC), the coldest months are January (8.6 ºC) and February (9.6 ºC). In summer, temperature at the coastal regions is approximately 1-2 ºC lower in comparison with inner regions by the effect of sea breeze. Temperature which is average 7 ºC in winter season decreases occasionally due to maritime air mass coming from the north and the northwest. In İzmir, significant differences are seen in rainfall distribution according to the months and seasons. Annual average rainfall amount in İzmir is 700 mm ; while more than 50 % of the annual rain falls in winter season and the 40-45 percentage falls in spring and autumn, as for 2-4 %, it falls in summer months. While number of snowy days is not almost existed in lower regions, both number of snowy days and snow’s residence time on the ground increase in higher regions.

134

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

135

Bulmaca / Crossword

136

İZMİR Ağustos - Eylül / August - September 2012

Fulya OMAÇ / e-mail: medyapuzzle@yahoo.com

www.tavacirecepusta.com Ankara Ümitköy (Merkez) Ahmet Taner Kışlalı Mahallesi Alaca Atlı Caddesi Barlas City J Blok No:1 Yenimahalle / ANKARA Tel: 0.312 240 4000 Ankara Park Vadi Dikmen Vadisi Hoşgere Girişi 5. Kapı Çankaya Tel. 0312 442 29 45 Ankara Emek 8. Cadde No. 60 Emek Tel. 0312 436 30 60 İstanbul Etiler Lavinya Sokak No. 2 Levent Tel. 0212 280 04 24 İzmir Alsancak Atatürk Caddesi No. 364 Alsancak Tel. 0232 463 87 97 Bursa Nilüfer Odunluk Mah. Erdoğan Binyücel Cad. No.5/1 Nilüfer Tel. 0224 453 44 55