Pedagogisch werkplan

KINDERCARAVAN? Om kinderen gezond op te laten groeien moeten ze kunnen bewegen en spelen.

De kinderen die opgevangen worden bij De Kindercaravan zijn zoveel mogelijk buiten.

Een kindercaravancoach houdt goed rekening met de leef tijd, de ontwikkeling en interesse van het individuele kind.

Informatie voor

SUCCES VAN DE

kindercaravancoaches

HOE MA AK IK EEN

Inhoud 1.

Pedagogisch werkplan De Kindercaravan

Pagina 4 t/m 14

2.

Opleiding tot Kindercaravancoach Module 1: Hoe maak ik een succes van De Kindercaravan

2

Pagina 16 t/m 41

3

PEDAGOGISCH WERK PL A N Inleiding Om kinderen gezond op te laten groeien moeten ze kunnen bewegen en spelen. Een kind heef t er recht op kind te zijn. Dat kan als het avonturen mag beleven, zijn fantasie de vrije loop kan laten gaan en letterlijk en f iguurlijk kan bouwen aan zijn dromen. De kinderen die opgevangen worden bij De Kindercaravan zijn zoveel mogelijk buiten.

Wij zijn van mening dat kinderopvang ook een pedagogisch doel dient en niet alleen maar een arbeidsmarktdoel. Omdat een kind recht heef t op kwalitatief goede opvang met leiding die begrijpt wat het kind nodig heef t, is de functie van kindercaravancoach op HBO werk- en denkniveau.

Pedagogische visie Kinderen ontwikkelen zich de hele dag door mits op de juiste manier gestimuleerd. Onze kindercoach houdt goed rekening met de leef tijd, de ontwikkeling en interesse van het individuele kind. Wij willen opvang bieden in een ver trouwde sfeer waar een kind zich veilig en geborgen voelt. Een opvang in de buitenlucht waar het kind plezier maakt, door samen te spelen en avonturen te beleven.

Het functioneren in een groep kan volgens ons een bijdrage leveren aan de opvoeding van kinderen. Zo wordt er bij De Kindercaravan aandacht besteed aan het aanleren van sociale vaardigheden.

Tevens is er veel aandacht voor communicatie met elkaar; zowel tussen de kindercaravancoaches onderling en tussen de coaches en de kinderen als tussen de coaches en ouders.

Doel Kinderen vooral in de buitenlucht laten spelen. Kinderen het recht op avontuur gunnen. Het kind staat centraal. Zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid zal worden gestimuleerd.

Mens en samenleving Bij het leren kennen van de wijze waarop mensen hun omgeving inrichten spelen economische, politieke, culturele, technische en sociale aspecten een belangrijke rol. Het gaat daarbij om datgene wat van belang is voor betekenisverlening aan het bestaan, om duurzame ontwikkeling, om (voedsel)veiligheid en gezondheid en om technische ver wor venheden. ( hoe bouw je een hut, bouwtekeningen maken, fruit en volkoren brood waarom is dat belangrijk?)

Natuur en techniek Bij het oriĂŤnteren op de natuur gaat het om jezelf, om dieren en planten en natuur verschijnselen. Bij de oriĂŤntatie op de wereld gaat het om de vorming van een wereldbeeld in ruimte en tijd. Kinderen ontwikkelen een geograf isch wereldbeeld aan de hand van gebieden en met behulp van kaar t vaardigheden. Kinderen leren hun wereldbeeld aan de hand van actuele onder werpen (Bij de boer op het land helpen, wilgen knotten, lammetjes voeren, wormen zoeken, in het bos verblijven).

Ruimte Kinderen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die van omgevingen elders ( Tijdens vakanties trekt de caravan naar andere locaties, wat kun je buiten allemaal doen, hoe ziet mijn omgeving er uit).

Opvoeding is enerzijds op een doel gericht, maar voor ons ook heel erg gericht op het hier en nu. Kinderen hebben een actieve rol in hun eigen ontwikkeling. Binnen de na schoolse opvang geven we kinderen de mogelijkheid om op een positieve manier met elkaar samen te leven, creativiteitsontwikkeling door te maken en van de dingen om ons heen te genieten.

OriĂŤntatie op jezelf en de wereld Kinderen zijn van nature nieuwsgierig, ze zijn voordurend op zoek om zichzelf en de wereld te leren kennen en te verkennen. Die ontwikkelingsbehoef te is een aangrijpingspunt voor De Kindercaravan. Het opgroeiende kind wordt thuis, op school en in de opvang voorbereid op taken en rollen. Denk aan rollen als consument, als verkeersdeelnemer, als burger in een democratische rechtstaat. Kennis over en inzicht in belangrijke waarden en normen, en weten hoe daarnaar te handelen zijn voor waarden voor samenleven (zelf brood kopen, helpen met materiaal zoeken, opruimen, zoeken naar oplossingen).

4

5

algemene middelen De opvang vindt plaatst vanuit een caravan die op het schoolplein staat, of daar heel dicht in de buur t. De leef tijdsindeling is gebaseerd op de visie dat de activiteiten moeten aansluiten op de belevingswereld van het kind.

Stabiliteit is erg belangrijk als het gaat om het welzijn van het kind. Om stabiliteit te garanderen, is werken met vaste leiding, opgeleid door kindercaravan opleidingen voor kindercaravancoach, van belang. Naast gediplomeerde pedagogen werken er soms groepsleiders die nog bezig zijn met een HBO opleiding. Deze medewerkers dienen wel te worden begeleid door een praktijkopleider met een kindercaravancoach cer tif icaat.

De cognitieve ontwikkeling

Om er voor te zorgen dat al het personeel van De Kindercaravan op de hoog te is en blijf t van al de ontwikkelingen op het gebied van kinderopvang wordt er regelmatig aanbod gedaan op het gebied van deskundigheidsbevordering. Het concept van De Kindercaravan staat voor actief, buiten, deskundig en verantwoord. Het personeel van De Kindercaravan wordt hierop regelmatig getoetst en getraind.

Dit alles gebeur t vanuit Schiedam, waar het hoofdkantoor van De Kindercaravan BV is gevestigd als onderdeel van Kinderopvang Mundo.

Personeel

Buitenspelen

Kindercaravancoaches nemen 2 maal per jaar deel aan deskundigheidsbevordering en maken gebruik van inter visie met andere Kindercaravan collega’s. Dit wordt gestimuleerd en getoetst door het hoofdkantoor van De Kindercaravan BV.

Bij De Kindercaravan zijn we zoveel mogelijk buiten. Hutten bouwen, schilderen, touwtje springen, f ietsen ĂŠn banden plakken. Soms trekken we er op uit en speuren we naar regenwormen in het park. Liever niet? Bladeren verzamelen kan natuurlijk ook. Bij elke locatie is er een buitenspeelruimte. Elke locatie heef t zijn eigen buitenruimte en eigen mogelijkheden.

Alleen al het feit van lekker buiten zijn en de seizoensinvloeden maakt dat buitenspelen voor kinderen geweldig uitdagend is. Onze materialen zijn afgestemd op de behoef te van het spelende kind. Spelen draag t bij aan een evenwichtige ontwikkeling van kinderen.

De lichamelijke ontwikkeling en gezondheid Kinderen bewegen tijdens het spelen. Op die manier ontwikkelen ze hun spieren en oefenen ze hun behendigheid. Vooral buiten spelen is gezond voor kinderen. Ze komen veel in de frisse lucht en krijgen via het zonlicht veel vitamine D binnen. Dat laatste is nodig voor sterke botten.

6

Spel bevorder t probleemoplossend gedrag, logisch denken, taal- en betekenisver wer ving. de sociale ontwikkeling. Door samenspel leren kinderen met elkaar om te gaan, rekening met elkaar te houden, grenzen aan te geven.

De creatieve ontwikkeling Kinderen beschikken al over fantasie. Spel geef t hen de gelegenheid om deze te gebruiken en te ontwikkelen in een dagelijkse situatie.

Kinderopvang dient een pedagogisch doel. Het personeel van De Kindercaravan heef t HBO werk en denk niveau. De leiding is in staat een omgeving te creĂŤren waarin kinderen kunnen groeien, de pedagoog begeleidt het kind op weg naar zelfstandigheid. De leiding is zich bewust van haar opvoedkundige taak. Door bewust na te denken over de pedagogische aanpak en deze te toetsen aan die van anderen en nieuwe inzichten blijf t de leiding op de hoog te van de laatste ontwikkelingen op dit gebied.

De kindercaravancoach is verantwoordelijk voor een optimaal speelklimaat. Hij/Zij handelt zelfstandig en onderhoudt ook contacten met ouders, leerkrachten en buur tbewoners.

Het is heel belangrijk dat de kindercaravancoach pedagogisch onderlegd is, een goede teambuilder en motivator. Zij/hij is in staat om een goede relatie op te bouwen met de school.

De leerkrachten zien De Kindercaravan als prettige par tner en werken graag met ons samen.

Er is uitwisseling over de kinderen als het gaat om ontwikkelingsproblemen of anderszins tussen de kindercoach en de leerkrachten.

7

Het zorgen voor kinderen Professionele begeleiding staat na school klaar om de kinderen op te vangen. Ze geven ieder kind de aandacht die het verdient. De activiteiten worden vanzelfsprekend afgestemd op de leef tijd van het kind. De tijd bij De Kindercaravan is vrije tijd. De kindercaravancoach hoef t er niet op toe te zien of kinderen hun huiswerk doen.

Hygiëne Hier voor ver wijzen we naar de richtlijn hygiëne, ziekte en ongevallen. Als kinderen buitenspelen worden ze vies. Zorg er voor dat uw kind gekleed is op buitenspelen. Slecht weer betaat niet, slechte kleren wel luidt ons motto.

Veiligheid Wanneer de kinderen op de opvang zijn, draag t de opvang de verantwoordelijkheid.

Communiceren met kinderen Voor de dagelijkse omgang met kinderen is actief luisteren en je inleven in de belevingswereld van kinderen erg belangrijk.

Dit houdt in dat we het kind aanspreken met een ik-boodschap ( bijv. ik zie dat ….of ik vind…).

Vooral het corrigeren van kinderen doen we in de meeste gevallen op deze manier. Hierbij houden we goed in de gaten dat we het gedrag van het kind af keuren en niet het kind zelf.

Huilen Kinderen worden serieus genomen in hun gevoelens, er wordt actief geluisterd naar wat er aan de hand is, gevoelens worden benoemd en het kind wordt actief getroost. Kinderen kunnen altijd rekenen op steun en begrip van de kindercoach

Ruzie maken Waar veel kinderen samen spelen wordt ook ruzie gemaakt. We proberen daarin niet te snel in te grijpen of te oordelen. Ruzie hoor t erbij. De kindercaravancoach stelt zich op als bemiddelaar, en geef t kinderen de kans om het zelf op te lossen. Wanneer we van een afstand een conf lict zien ontstaan lopen we altijd eerst naar de kinderen toe en luisteren we. We proberen kinderen te leren om hun conf licten samen op te lossen. In geval van gevaar, ongelijke partijen of vernieling wordt er uiteraard wel direct ingegrepen.

Regels en grenzen Er zijn natuurlijk een aantal basisregels die voor elke Kindercaravan gelden. Daarnaast maakt de kindercoach in overleg met de kinderen afspraken. Deze afspraken worden regelmatig geëvalueerd. De kindercaravancoach probeer t na te gaan welke normen en waarden vanuit onszelf ten grondslag liggen aan de regels. Het waarom van regels wordt elke keer opnieuw bekeken.

8

Het scheppen van ontwikkelingsmogelijkheden Visie: kinderen ontwikkelen zich voor een belangrijk deel vanzelf Als kinderopvang kun je kinderen daar in ondersteunen. Door kinderen te laten kennismaken met anderen krijgen ze volop de ruimte te experimenteren met sociale vaardigheden en relaties.

Bovendien zorg t de aanwezigheid van professionele opvoeders er voor dat we kinderen allerlei activiteiten kunnen aanbieden. Door met aandacht en enthousiasme te werken aan activiteiten voor kinderen willen wij hen helpen de wereld om hen heen te leren kennen en zich in die wereld binnen hun eigen mogelijkheden te ontwikkelen.

• Elk kind is uniek en alles wat een kind in zich heef t moet zoveel mogelijk tot ontplooiing komen. Jonge kinderen hebben behoef te aan liefde goede indrukken, beweging, taal, zelfstandigheid en orde.

• Het doel van de opvoeding moet zijn: Kinderen zelfstandig te maken en zoveel mogelijk stimuleren en helpen om dingen zelfstandig te doen.

Het volgen van de ontwikkeling/welbevinden van kinderen Ieder kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen manier en in haar eigen tempo. Wij vinden het belangrijk om hierover in gesprek te blijven met de ouders/verzorgers. Het is in het belang van het kind om zowel ouders als leerkrachten te betrekken bij de buitenschoolse opvang.

Overleg vindt altijd plaats met medeweten van de ouder/verzorger.

Dagritme en dagprogramma Een redelijk vaste structuur is belangrijk voor een gevoel van veiligheid van kinderen.

Kinderen weten dan waar ze aan toe zijn. Er zijn dus vaste momenten op de dag waarbij er terugkerende rituelen zijn. De tijd die de kinderen doorbrengen in de BSO wordt gezien als vrije tijd, in tegenstelling tot de schooltijd waarbinnen de activiteiten een verplicht karakter hebben.

Spel en speelgoed Wij vinden het belangrijk dat het spelmateriaal is aangepast aan de belevingswereld van de kinderen. Daarnaast hebben wij een omgeving gecreëerd waar het kind zijn fantasie de vrije loop kan laten gaan.

Spelen is oefenen. Door te spelen ontwikkelen kinderen zich op allerlei vlakken. Kinderen spelen uit zichzelf ze hebben een natuurlijke drang om zich te ontwikkelen. Ons speelmateriaal is daar dan ook op aangepast. Met zo min mogelijk bedacht speelgoed willen wij de fantasie van het kind prikkelen om zelf speelgoed te maken.

Bovendien mogen kinderen meedenken en helpen met allerlei activiteiten, plannen maken.

TIP: zie website voor Kindercaravanactiviteitenplan.

9

Het scheppen van ontwikkelingsmogelijkheden

Het scheppen van ontwikkelingsmogelijkheden

Vakantieactiviteiten

Vrijheid versus grenzen

In overleg met de ouders en kinderen gaat de caravan in de vakantie tijdelijk verhuizen naar een andere uitdagende locatie ( boerderij, bos, park, zwembad).Uiteraard is de tijdelijke locatie voor ouders goed te bereiken zodat zij nog immer op tijd op hun werk kunnen komen.

Voorbeelden van activiteiten tijdens de vakanties zijn: Vakantiepark bouwen, vogelhuisjes maken, een f ietswerkplaats inrichten om onder leiding van een echte f ietsenmaker je f iets winterklaar te maken. Spor ten, kerstkaar ten maken, zelf boodschappen doen en koken in een activiteitencentrum of op school.

Binnen de BSO wordt aandacht besteed aan de balans tussen het bieden van vrijheid en het stellen van grenzen, noodzakelijk als voor waarde voor veiligheid. Door het verkrijgen van meer vrijheid en daarmee meer zelfstandigheid ontwikkelen de kinderen hun zelf ver trouwen.

Dat betekent voor de groepsleiding een bewuste af weging voor het al dan (nog ) niet bieden van vrijheid. Deze af weging wordt gemaakt bij:

Begeleiden van lichamelijke ontwikkeling Grove en f ijne motoriek. Kinderen bewegen uit zichzelf al veel.

Wij zorgen er voor dat er de mogelijkheid is om buiten te spelen en te rennen en te klimmen.

Kinderen spelen bij ons elke dag buiten.

Buiten spelen Kinderen van 8 jaar en ouder mogen na overleg met en met toestemming van ouders “in de wijk” spelen en eventueel een kleine boodschap halen als brood of fruit. Initiatief hier toe wordt door de kindercaravancoach genomen. Zij maken de inschatting of het kind deze vrijheid aan kan en bespreken dit met ouders. Als ouders akkoord gaan tekenen zij het formulier “Spelen in de wijk”. Het gebied waarbinnen de kinderen moeten blijven staat duidelijk aangegeven op een plattegrond.

Begeleiden van de sociaal-emotionele ontwikkeling Fantasiespel en sociaal spel zijn belangrijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. We bieden gerichte activiteiten aan en geven kinderen de ruimte zelf te spelen en te ontdekken.

Kinderen spelen bij de kindercaravan veel samen waardoor hun sociale ontwikkeling gestimuleerd wordt. Fantasiespel begint vanaf de leef tijd dat kinderen een beetje grip hebben de werkelijkheid en zijn of haar eigen ‘ik’ ontdekt heef t. Door open te staan en op te nemen wat er rond hen heen gebeur t en door alles in zijn omgeving na te doen, leer t het kind de wereld kennen en zich ermee te verbinden. Onze structuur geef t kinderen zekerheid veiligheid en herkenning.

Ontwikkeling van de creativiteit Creativiteit zien wij als een heel belangrijk onderdeel van dat wat wij kinderen aan willen bieden.

Creativiteit is een van de onderdelen op het gebied van hobby en ontwikkeling,naast spor t en cultuur. Dit doen we door het aanbieden van veel verschillende activiteiten..

Buitenspelen

Halen en brengen De jongste kinderen worden naar school gebracht en opgehaald. Omdat de caravan op het schoolplein staat mogen de leerlingen van 6 jaar en ouder zelf naar de Kindercaravan komen.

De pm’er houdt goed in de gaten dat alle kinderen zich komen melden alvorens ze gaan spelen. Het onder wijzend personeel is ook op de hoog te van welk kind naar de Kindercaravan gaat.

Kleding Omdat kinderen de gelegenheid moeten krijgen vrij te spelen, is het wenselijk dat uw kind praktische kleding draag t en dat u er rekening mee houdt dat de kleding vies wordt. Bij regen en kou vragen wij u voor het weer type geschikte kleding mee te geven Wij adviseren u kleding, met name jassen, wanten, sjaals, mutsen en laarzen van de naam te voorzien. Ons motto luidt: slecht weer bestaat niet, slechte kleren wel.

Voeding Voor hun ontwikkeling hebben kinderen gezonde voeding nodig. Dat betekent dat zij alle voedingsstof fen moeten binnenkrijgen die het lichaam dagelijks nodig heef t.

Elke dag naar buiten want frisse lucht bevorder t de gezondheid, “buiten” er varen de kinderen de seizoenen, en niet in de laatste plaats biedt het buiten spelen de kinderen de mogelijkheid zich ”vrij” te bewegen. Weersinvloeden kunnen van invloed zijn op het besluit naar binnen te gaan. Voor even kan dit de caravan zijn, voor langere tijd het speellokaal van de school of een activiteitencentrum in de buur t. De groepsleiding is erop getraind om snel en adequaat te handelen bij een f ikse regenbui.

10

11

Het scheppen van ontwikkelingsmogelijkheden De keuze voor voeding wordt bepaald door de stof fen die het lichaam nodig heef t om zich te ontwikkelen zoals koolhydraten, eiwitten, vetten, vitamines, mineralen, vezels en vocht.

Bij het aanbod van voedingsmiddelen maakt De Kindercaravan de volgende keuze: volkoren producten, seizoensproducten voor groente en fruit, geen toegevoegde suikers, meer voudig onverzadigde vetten, ( half )volle melkproducten, water en vruchtensappen. Voor kinderen die vanwege levensover tuiging, religie, culturele achtergrond of gezondheidsredenen bepaalde producten niet mogen eten, dan wel een dieet volgen, bepalen de coaches in overleg met ouders welke producten aangeboden worden.

Ziekte De Kindercaravan is niet berekend op de opvang van zieke kinderen. Ziekte is echter een rekbaar begrip. Het gaat dus om de beslissing of het kind al dan niet op de groep kan blijven.

De kindercaravancoach neemt hier in principe de beslissing en laat zich daarbij onder andere leiden door: • het gedrag en de gemoedstoestand van het kind; • het feit dat het al dan niet aan het dagprogramma kan deelnemen; • de vraag om (extra) aandacht en verzorging.

Dit betekent dat in het geval van besmetting van andere kinderen, te intensieve verzorging en niet kunnen deelnemen aan het dagprogramma, het kind niet op de opvang kan zijn. Soms moet het kind dan ook worden opgehaald.

De kindercaravancoach onderhoudt hierover contact met de ouders.

In spoedeisende situaties wordt de huisar ts van het kind of 112 gebeld. Ouders worden altijd geïnformeerd.

Bij medicijngebruik dienen ouders het formulier medicijnverstrekking in te vullen en te ondertekenen. Ook de leiding tekent bij instemming. De groepsleiding wordt door de ouder geïnstrueerd over de toediening van het medicijn, waarbij tevens de bijsluiter wordt overhandigd.

Ouders blijven altijd de eindverantwoordelijken.

12

Normen en waarden Als kindercaravancoach vinden we het belangrijk om kinderen de volgende normen en waarden mee te geven: • Ieder kind mag er zijn. Iedereen heef t, ongeacht huidskleur of achtergrond, recht op onze liefde en aandacht.

• We luisteren actief naar kinderen.

• We schreeuwen niet in de groep dit geldt voor zowel volwassenen als kinderen.

• Wanneer kinderen de behoef te hebben om lekker te schreeuwen mag dat liever buiten.

• Er worden geen kinderen buitengesloten, wanneer een kind onacceptabel gedrag laat zien maken we duidelijk dat we het gedrag af keuren en niet het kind.

• Kinderen hebben het recht om emoties te uiten.

• We geven ieder kind een gevoel van veiligheid mee door veel bewuste aandacht te besteden aan de wenperiode.

Hoe geven we kinderen een gevoel van eigenwaarde en zelf vertrouwen • • • • • • •

Bij straf fen of belonen wordt altijd uitgelegd waarom iets is.

Positief gedrag wordt beloond.

Wanneer we straf geven, keuren we het gedrag af en niet het kind.

We nemen gevoelens van kinderen serieus en benoemen ze.

We stimuleren het zelf doen van kinderen.

We spelen zoveel mogelijk in op individuele behoef tes.

Kinderen mogen helpen om grote mensen dingen te doen.

• • • • •

We begeleiden kinderen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden Ze leren rekening te houden met elkaar en af en toe te bemiddelen in conf licten.

De grote kinderen mogen de kleinere kinderen helpen als ze dat willen.

Kinderen leren elkaar met respect te behandelen.

Wanneer er een conf lict is tussen een kindercoach en een kind neemt, de kindercoach het initiatief om het goed te maken.

13

S amenwerking met ouders Ouderbetrokkenheid Juist om leuke zaken voor elkaar te krijgen is het heel belangrijk dat de ouders betrokken zijn. Daarom willen wij ouders graag betrekken bij allerlei beslissingen. Bovendien zoeken wij mensen die in de of f iciële inspraakorganen willen plaatsnemen zoals de cliëntenraad en de oudercommissie.

Oudercommissie De oudercommissie is een medezeggenschapsorgaan gericht op een specif ieke locatie, of samengevoegde vestigingen. De leden van deze commissie ver tegenwoordigen de ouders van de betref fende locaties.

Belangrijke doelstellingen van de oudercommissie zijn: • Belangenbehar tiging van de ouders • Communicatiebevordering tussen ouders en leiding locatie • Kwaliteitsbewaking dagelijkse uit voering kinderopvang Naast het eigen overleg voer t de oudercommissie regelmatig overleg met de BSO Coördinator over allerhande zaken, zoals: het organiseren van feesten, de uit voering van de opvang, het interne beleid van de locatie, enzovoor t. De commissie heef t de bevoegdheid de kindercoach gevraagd en ongevraagd te adviseren. Tevens behoor t het tot haar taak ouders te informeren over de onder werpen die spelen binnen de locatie.

14