Optiek
‘Gevoel voor mensen, mode en techniek? Kies optiek!’
‘Goed zien en er goed uitzien, dat is waar het om gaat in het vak van opticien.’
2
Optiek
Branche en beroep Goed zien en er goed uitzien, dat is waar het om gaat in het vak van de opticien. Meer dan 50% van de Nederlanders heeft een hulpmiddel nodig om goed te kunnen zien. Of het nu gaat om een bril voor veraf of dichtbij, met ontspiegelde of gekleurde glazen, om harde of zachte contactlenzen… je kunt hiervoor terecht bij een optiekbedrijf. Of je daar met jouw specifieke kijkwensen het juiste product krijgt, hangt vooral af van het vakmanschap van de opticien. Een opticien heeft verstand van ogen en van mode. Met een bril moet je immers scherp kijken en er goed uitzien! In de branche is sprake van veel verscheidenheid, variërend van kleine zelfstandige opticiens tot grote optiekketens; van goedkope tot dure brillen; van focus op oogzorg tot focus op mode. In een optiekbedrijf kun je onderscheid maken tussen verschillende plaatsen: de winkel, een ruimte met speciale oogmeetapparatuur (de refractieruimte) en de werkplaats.
3
Winkel In de winkel heb je contact met klanten. Je geeft de klant informatie over de optische aspecten van een bril en van contactlenzen en geeft aan welke mogelijkheden er zijn om een oogafwijking te corrigeren en op welke manier deze gecombineerd kunnen worden. Na de oogmeting geef je de klant in de winkelruimte advies over verschillende type brillenglazen en mogelijke monturen. Je houdt hierbij rekening met de benodigde brillenglazen ĂŠn de laatste mode. Wanneer een bril klaar is, pas je het brilmontuur af bij de klant. Klanten met contactlenzen geef je instructie over het gebruik en onderhoud van de lenzen. Om klanten goed te kunnen adviseren over producten, volg je ontwikkelingen in je vakgebied op de voet. Belangrijk bij de taken in de winkel is dat je over vakkennis beschikt en goede sociale en communicatieve vaardigheden bezit.
4
Optiek
‘Laat mensen stralen’
5
Refractieruimte In de refractieruimte voer je oogmetingen uit en stel je brilvoorschriften op. Belangrijk hierbij is dat je op een klantvriendelijke manier informatie verzamelt over de afwijking van het oog en klachten over het ‘zien’. Daarnaast moet je over kennis beschikken om te bepalen welke metingen je wanneer moet uitvoeren en hoe je de uitkomsten vertaalt naar een advies voor de klant. Het uitvoeren van een oogmeting is secuur werk. Het is belangrijk dat je dit goed uitvoert. Wanneer je een fout maakt, krijgt de klant niet de meest optimale brillenglazen in zijn bril en dit kan tot klachten leiden.
‘Je kijkt je ogen uit’
6
Optiek
Werkplaats In de werkplaats slijp je brillenglazen, repareer je brillen en maak je brilmonturen passend. Daarnaast monteer je glazen in monturen en verwerk je geleverde bestellingen. Bij deze werkzaamheden is het belangrijk dat je handig bent met apparatuur en gereedschappen, nauwkeurig werkt en je werkzaamheden goed plant en organiseert. Het is belangrijk dat je secuur en voorzichtig te werk gaat bij het in elkaar zetten en repareren van een bril. Als je fouten maakt, kunnen de glazen verkeerd in het montuur zitten en kan de klant niet goed zien met de bril. Naast bovenstaande werkzaamheden in de verschillende ruimtes, beheer je het assortiment van het optiekbedrijf. Je neemt op vaste momenten de voorraad op en je bestelt artikelen. Je controleert of alle bestelde goederen geleverd zijn en zorgt voor verwerking van de goederen in de opslagruimte. Ook maak je artikelpresentaties in het optiekbedrijf. Hierbij maak je gebruik van presentatie- en promotiemateriaal.
7
Beroepen/functies Binnen een optiekbedrijf werken vakmensen met verschillende beroepen/functies op mbo-niveau.
Verkoopmedewerker
Werkplaatsmedewerker
Als verkoopmedewerker optiek ben je het contact
Als werkplaatsmedewerker optiek houd je je vooral bezig
met de klant. Je ontvangt de klant vriendelijk en
met de technische kant van het optiekvak. Je werkt dan
servicegericht en voert een verkoop- en adviesgesprek
ook in de werkplaats van het optiekbedrijf. Je verwerkt
waarin je de klant begeleidt naar de juiste bril. Je zorgt
de levering voor de klant en vergelijkt of de speciďŹ caties
ervoor dat mensen er goed uitzien, want naast de
van de geleverde glazen met de klantbestelling
functionaliteit is mode van groot belang. Je let hierbij
overeenkomen. Je stelt de slijpapparatuur in en slijpt de
op of het montuur goed past bij de persoonlijkheid en
brillenglazen op maat. Je controleert of het bewerkings-
de gezichtskenmerken van de klant. Als afronding van
proces goed verlopen is en voegt brillenglazen en
de koop, verwerk je de klantbestelling, reken je af en
montuur samen tot een bril. Indien nodig breng je nadere
lever je de gewenste bril of contactlenzen. Ook voer je
voorzieningen aan. Daarnaast maak je voorhangers
assortimentsbeheer uit en zorg je ervoor dat de winkel
passend, modiďŹ ceer je clipovers en verricht je allerlei
er verzorgd uitziet.
reparaties aan brillen en zonnebrillen.
8
Optiek
Allround medewerker
Opticien / Opticien manager
Als allround medewerker optiek werk je zowel
Als opticien ben je dé specialist op het gebied van
in de winkel, als in de werkplaats. Je bent zowel
oogmetingen en zorgt ervoor dat de klant een bril
bekwaam in de verkoopwerkzaamheden, als in de
krijgt waarmee hij zowel veraf als dichtbij goed kan
werkplaatswerkzaamheden. Naast het begeleiden van
zien. Naast alle hiervoor genoemde werkzaamheden,
mensen bij het vinden van een passende bril, slijp je dus
voer je oogmetingen uit. Je vraagt hiervoor eerst naar
brillenglazen, monteer je ze in monturen en verricht je
de klachten over het zien en verzamelt vervolgens
reparaties. Verder informeer je klanten over optische
informatie over de afwijking van het oog. Hierbij maak
aspecten en de verschillende mogelijkheden die er zijn
je gebruik van bijvoorbeeld automatische objectieve
om oogafwijkingen te corrigeren. Ook doe je voorstellen
oogmeting, subjectieve refractie, binoculaire refractie
tot assortimentsaanpassing.
en nabijrefractie. Je verzamelt de gegevens uit de uitgevoerde metingen, voert de benodigde berekeningen uit voor de correctiewaarden en noteert de gegevens in een brilvoorschrift. Als opticien manager voer je daarnaast ook de totale leiding over het optiekbedrijf. Je voert personeelsbeleid en bewaakt en controleert de financiële situatie. Je houdt ontwikkelingen binnen de branche in de gaten en vertaalt deze zo nodig naar beleid voor het bedrijf. Daarnaast kunnen er in een optiekbedrijf ook mensen werken die contactlenzen aanmeten en uitgebreidere oogonderzoeken doen (contactlensmedewerkers, contactlensspecialisten en optometristen). Voor deze beroepen moet je na het mbo verder leren.
9
Competenties Binnen de optiekbranche is het belangrijk dat je een aantal competenties bezit.
10
Optiek
Competenties
Voorbeelden
Op de behoeften van
ǩ Je luistert goed naar de wensen van de klant.
de cliënt richten
ǩ Je geeft klant informatie en advies dat aansluit bij zijn of haar wensen. ǩ Je handelt klachten klantvriendelijk af.
Presenteren
ǩ Je geeft duidelijke uitleg aan de klant over de onderzoeken die je gaat verrichten. ǩ Je stemt de manier van communiceren af op de klant. ǩ Je bent representatief voor het optiekbedrijf.
Formuleren en rapporteren
ǩ Je noteert de verschillende gegevens nauwkeurig en correct.
Vakdeskundigheid
ǩ Je voert de relevante metingen uit om de informatie die je nodig
toepassen
hebt boven tafel te krijgen. ǩ Je stelt een brilvoorschrift op. ǩ Je beoordeelt welke monturen geschikt zijn voor het brilvoorschrift. ǩ Je slijpt brillenglazen op maat van het montuur en monteert de brillenglazen volgens het brilvoorschrift in het montuur. ǩ Je repareert artikelen. ǩ Je bestelt artikelen op tijd zodat de voorraad op peil blijft.
Materialen en
ǩ Je bedient de apparatuur op correcte wijze.
middelen inzetten
ǩ Je gaat zorgvuldig en netjes met de apparatuur om die je gebruikt.
Kwaliteit leveren
ǩ Je controleert nauwkeurig de geleverde monturen en brillenglazen. ǩ Je monteert de brillenglazen in het montuur nauwkeurig.
Instructies en procedures opvolgen
ǩ Je voert je werkzaamheden uit zoals ze zijn voorgeschreven door je bedrijf en/of de wet.
Zoek een leerwerkplek, gemakkelijk en snel, op www.stageplaza.nl
11
Opleiding
12
Optiek
De optiekopleidingen Er zijn vijf verschillende optiekopleidingen binnen het reguliere mbo-onderwijs:
Niveau 4
Opticien
Niveau 3
Niveau 2
Opticien/Manager
Allround medewerker Optiek
Verkoopmedewerker Optiek
Werkplaatsmedewerker Optiek
Opleidingsvormen Je kunt op twee manieren worden opgeleid voor deze beroepen. Via de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) werk je drie of vier dagen in de week bij een optiekbedrijf en ga je ĂŠĂŠn dag in de week naar school. Als je de opleiding doet via de beroepsopleidende leerweg (BOL) ga eerst je vijf dagen in de week naar school en doe je later in de opleiding ervaring op in de praktijk. Voor beide opleidingsvormen krijg je hetzelfde diploma.
13
Opleidingsduur De opleidingsduur verschilt per opleiding. Wanneer je al in het bezit bent van relevante diploma’s of relevante werkervaring hebt, bestaat bovendien vaak (in overleg met de school) de mogelijkheid om een versneld traject te doorlopen.
Opleidingslocaties Bij de volgende opleidingsinstellingen kun je optiekopleidingen volgen. Neem contact op met de opleiding bij jou in de buurt om te kijken welke het best past bij jou. Da Vinci College – Dordrecht
Gilde Opleidingen - Roermond
Website: davinci.nl
Website: gildeopleidingen.nl
Telefoon: 0900 789 07 89
Telefoon: 0475 - 374747
Deltion College – Zwolle
Regio College – Zaandam
Website: deltion.nl
Website: regiocollege.nl
Telefoon: 038 - 850 30 00
Telefoon: 075 - 681 90 01
Dutch HealthTec Academy - Utrecht
Zadkine – Rotterdam
Website: dhta.nl
Website: zadkine.nl
Telefoon: 030 - 630 35 55
Telefoon: 010 - 489 11 00
14
Optiek
Toekomstperspectief Als opticien op niveau 4 kun je verder leren voor het beroep van Optometrist of Orthoptist (hbo) of Contactlensspecialist (post-mbo). Ook kun je ervoor kiezen een eigen bedrijf te beginnen of als bedrijfsleider aan het werk te gaan. Dan is het aan te raden de opleiding Opticien/Manager te volgen.
15
Contact
Als je meer wilt weten, kun je ook contact opnemen met SVGB kenniscentrum. De SVGB is op verschillende manieren bereikbaar: Website
svgb.nl
info@svgb.nl
Adres:
St. Laurensdreef 22 – Utrecht
Postadres:
Postbus 9907 – 3506 GX Utrecht
Telefoon:
030 60 36 756
Fax
030 60 51 120