Sterk Magazine #01 by ZUID Creatives

STERK MAGAZINE VAN KOMPAAN EN DE BOCHT. UITGAVE #1 NAJAAR 2014

Sterke verhalen van sterke mensen

Soms wel vijf pubers tegelijk in huis PETRA VING RUIM 400 KINDEREN OP

Kiezen voor innovatie en ontwikkeling DE TRANSITIE & TRANSFORMATIE VAN DE JEUGDZORG

“ IK DACHT DAT IK NIET OP MIJN PLAATS ZOU ZIJN” GIEL BEELEN VERBLEEF EEN NACHT IN DE VROUWENOPVANG

w w w.s t e e d s s t e

Problemen los je niet altijd op door er een nachtje over te slapen. Kompaan en De Bocht is er voor kinderen, vrouwen en gezinnen met vragen en problemen op het gebied van opgroeien, ontwikkeling en veiligheid. Ook voordat het uit de hand loopt.

r k e r.n l

Steeds Sterker Met trots presenteren wij u STERK. Een magazine van Kompaan en

gezin geboren wordt, is het ook extra moeilijk om met zelfvertrouwen ‘groot’

De Bocht met sterke verhalen voor sterke mensen. Verhalen over

te worden. Hoe dan ook, we hebben altijd te maken met jonge mensen die

de kracht en kwetsbaarheid van personen binnen en buiten onze

nog een heel leven voor zich hebben. Het is geweldig de moeite waard

organisatie: cliënten, medewerkers, (samenwerkings)partners en

om te investeren in meer kansen om als kind, vrouw of gezin zelfstandig en

‘vrienden’. We willen u de werkelijkheid van alledag laten zien. Een

met vertrouwen je leven te kunnen leiden. Het is investeren in persoonlijk

werkelijkheid die mooie verhalen kent, maar ook een werkelijkheid

geluk van mensen en in maatschappelijke kracht.

die hard en confronterend is. Kompaan en De Bocht is een organisatie die verstand heeft van moeilijke We denken dat het belangrijk is om ook deze werkelijkheid over het

opgroeien opvoedvragen en van veiligheidsvragen in de thuissituatie. We

voetlicht te brengen. Juist nu, nu alle hulp ánders en lichter lijkt te moeten

weten ook wanneer lichte ondersteuning niet gaat helpen en het nodig is

zijn. Wij merken namelijk heel vaak dat ‘iedereen’ een oordeel heeft over

om in te grijpen en te behandelen. Hulp en kennis dichtbij de thuissituatie,

jeugdzorg en vrouwenhulpverlening, en ook over de mensen die die hulp

de school en de huisarts zijn van groot belang. We weten dat het soms

nodig hebben. We zien echter ook dat dat oordeel een stuk zachter wordt

veel beter is om direct intensief en specialistisch te behandelen. Om

als men echt weet wat er speelt en hoe moeilijk sommige mensen het

te voorkomen dat er jarenlang ‘licht’ wordt begeleid, maar de kern niet

hebben. En als men weet hoe mensen geholpen kunnen worden.

wordt aangepakt.

Kompaan en De Bocht werkt altijd met en voor kinderen, jongeren,

Kompaan en De Bocht is een organisatie voor problemen die ‘niet zo

vrouwen, mannen en gezinnen. Mensen net als u en ik. Ze hebben alleen

makkelijk’ zijn. Die je moet aanpakken met vakkennis en goede

te maken met stevige opgroeien opvoedvragen. Dat kan gaan om

analyses. We helpen mensen steeds sterker te worden met behandeling,

ontwikkelingsproblemen bij kinderen, maar ook om ouders die opvoeden

ontwikkeling en veiligheid. En in deze STERK laten we u graag meekijken.

moeilijk vinden. Of problemen met de veiligheid ‘thuis’. Huiselijk geweld, kindermishandeling, misbruik en pesten komen helaas nog veel te vaak voor. Vragen kunnen ook in elkaars verlengde liggen. Zo is opvoeden in een slechte relatie heel lastig. Maar dat is niet altijd aan de orde. Soms is er

Lian Smits

sprake van ‘diverse generaties’ die problemen hebben. Als je in een ‘moeilijk’

Bestuurder Kompaan en De Bocht

12 04 10 12 14 16

Giel Beelen verbleef een nacht in de vrouwenopvang De jeugdzorg verandert ingrijpend Erik Gerritsen: Jeugdbescherming Regio Amsterdam Kijken + horen + lezen =leven Petra ving meer dan 400 kinderen op

21 24 30 33 34

Patricia moest vluchten voor haar ‘droomman’ Fotoserie: geen plakplaatjes In gesprek met topkapper John Beerens Feiten en cijfers ‘Ik ben geen nummer’ Test: Hoe goed kun jij tegen verandering?

44 24 36 42 44 48 50

Transitie in de jeugdhulp Manager vs wethouder Het ontstaan van Kompaan en De Bocht â&#x20AC;&#x2DC;Het leek wel alsof ik in een bungalowpark was gekomenâ&#x20AC;&#x2122; Kunstkameraden, samen aan de slag Gezondheidscentrum Reeshof zet gezinsbegeleider in

30 53 56 57 59

Hij & Zij zijn gescheiden Cartoon: Tijd voor verandering Tien gouden teamwork tips Trending topic: Sexting

4 Fotografie Hans-Peter van Velthoven

‘IK BLIJF TOCH HET MANNETJE VAN DE RADIO’

Radiomaker, dj en presentator Giel Beelen verbleef in februari een

Wat heb je meegemaakt? Kinderen zijn goudeerlijk, maar je moet

nacht in een vrouwenopvangcentrum van Kompaan en De Bocht.

oppassen dat je geen oude wonden openrijt. Bij de vrouwen en

Hij deed dit voor De Week van het Vergeten Kind. Tijdens deze week

begeleiders in de crisisopvang was het eerst even afwachten. Toen vier

wordt aandacht gevraagd voor 32.000 kinderen die noodgedwongen

moeders besloten te gaan roken, ben ik aangesloten. Ik heb daar bijna de

opgroeien in opvangcentra. “Het was hartverwarmend en

hele avond gestaan. We hebben de hele nacht gekletst. Je merkt al gauw

hartverscheurend tegelijk.”

aan iemand of diegene wil praten over wat hem of haar is overkomen. En ik zou heel slecht zijn in mijn werk, als ik dat niet aan zou voelen.

“Eigenlijk besloot ik een nacht in het crisiscentrum door te brengen

Uiteindelijk was het heel gezellig.”

dankzij Dinand Woesthoff. De Week van het Vergeten Kind is de voormalige Guusje Nederhorst Foundation. Hoe Dinand daar in stond, hoe hij daar over sprak, het deed me wat. Ik dacht dat ik niet op mijn plaats zou zijn, omdat ik geen ouder ben. Dat ik niet zou weten wat ik moest doen. Maar ik voel en weet wel hoe belangrijk de crisishulp is. Met Serious Request doen we veel voor kinderen in het buitenland. Maar

“ KINDEREN ZIJN GOUDEERLIJK”

dan begint het toch te kriebelen: vind je de kinderen in Nederland dan niet belangrijk? Ik vertelde Dinand dat ik de uitdaging aan wilde gaan;

Zonder microfoon

maar alleen als het echt uit mijn hart kwam. Hij raadde me toen aan om

“Dat ik als presentator op radio en tv kom, heeft hopelijk wat positiefs

gewoon eens te gaan kijken. Om een nacht in de opvang te spenderen.

gebracht. Een paar vrouwen in de opvang kenden mijn show en luisterden

Iemand van de redactie heeft het één en ander geregeld. En zo mocht ik

wel regelmatig. Ze waren ook nieuwsgierig naar mij. Hopelijk voelden ze

een nacht doorbrengen bij de crisisopvang van Kompaan en De Bocht. Dat

dat ik oprecht was. Er waren geen camera’s of microfoons bij die avond.

was heel spannend. Vooral omdat je ergens op wordt gehaald en je niet

Dat helpt natuurlijk ook. Deze ervaring was echt voor mezelf. Ik denk

weet waar je terecht komt.”

dat ze dat doorhadden. Dat ik een Bekende Nederlander ben, heeft daar hopelijk positief aan bijgedragen.”

Oude wonden “Bij binnenkomst ben ik meteen mee gaan draaien. Het was etenstijd, dus

Hetzelfde lot

ik hielp met de afwas en speelde met de kinderen. Als radiomaker ben ik

“Er zijn geen specifieke momenten die me bij zijn gebleven. Het was meer

ontzettend nieuwsgierig. Het duurde niet lang voor ik de kinderen vroeg

het totale gevoel. De saamhorigheid, die is blijven hangen. Ik had van

hoe het voor hun was. Hoe is het om daar te wonen?

tevoren niet verwacht dat deze mensen elkaar zo zouden helpen. »

Fotografie Hans-Peter van Velthoven

Iedereen probeerde elkaar op te beuren, uit het negatieve te praten.

mijn ogen. Ik kreeg er een heel warm gevoel van. Altijd als ik mijn show

Eigenlijk met steeds dezelfde woorden voor een andere situatie. Deze

begin, moet ik even wennen. Of ik nu uit een crisishuis kom, of van een

vrouwen zijn bij elkaar gezet door het lot, maar de verbintenis is enorm.

festival. Maar de studio voelt als mijn woonkamer: ik deel alles met mijn

Natuurlijk hebben de heftige verhalen indruk gemaakt. Zoals een vrouw

microfoon en met de luisteraars. Ik kon mijn verhaal gelijk kwijt. De

die door haar man werd mishandeld en niet veilig was in haar eigen huis.

luisteraars konden reageren. Ik was blij dat ik meteen de studio in mocht.

Dat je je eigenlijk nergens meer veilig kan voelen. Als je bij iemand de

Ik kon snel de indrukken verwerken.”

paniek terug ziet keren in de ogen, dat is verschrikkelijk.”

Mannetje van de radio

“ IK HAD ECHT TRANEN IN MIJN OGEN”

“Een radioshow maken over mijn ervaringen in het crisishuis, dat lijkt me te privé. Maar als er geen regels, privacy of andere moeilijkheden aan vast zouden zitten, zou ik de avond precies zo laten horen als ‘ie was. Afgewisseld met wat muziek voor de sfeer. Ik blijf natuurlijk het mannetje van de radio. Die avond vroeg ik de bewoonsters ook naar hun favoriete muziek, dat doe ik bij iedereen. Het zou een erg mooi item zijn geworden. Heel intiem, maar ook een mooi verslag. Als ik een soundtrack bij de

Tranen in mijn ogen

avond moest verzinnen, zou ik voor de thema’s ‘veiligheid’, ‘thuis’ en

“Ik moet voor mijn radioshow altijd overdreven vroeg op. Eigenlijk wilde

‘groepsgevoel’ gaan. Dan kom je al snel bij het nummer Home van Dotan.

ik wegsluipen als een dief in de nacht. Wat bleek? Een aantal vrouwen

Met de zin ‘We all stand together’. Dit nummer dekt de lading echter niet

had gewoon hun wekker gezet. Zij stonden met mij mee op. Dat vond ik

helemaal. Ik zoek namelijk iets gevoeligers, zoals ‘Home is where the heart

zo tof! Eigenlijk moest ik weg, maar dan krijg je een heerlijk, zelfgebakken

is’. Alleen is dat dan weer de naam van een RTL-programma. Dat is een

eitje voor je neus en blijf je toch langer hangen. Ik had echt tranen in

beetje jammer.”

Groter aanpakken

vooropstaat, ‘misbruik’ ik mijn programma graag voor goede doelen.

“Zonder enige twijfel ga ik komend jaar weer aandacht besteden aan de Week

Zolang het de luisteraar maar boeit. Als ik alleen een gironummer noem,

van het Vergeten Kind. Andere presentatoren, zoals Humberto Tan, pikten het

is er voor de luisteraar (en voor mij) niets aan. Dan breng ik het wel met

nieuws dit jaar ook goed op. Ik heb er nog niet over gepraat met anderen, en

een lach, zoals met Serious Request of de Dopeshow. Dan wordt een

weet nog niet hoe ik het aan ga pakken, maar ik weet zeker dat deze week

serieus onderwerp aangepakt op een grappige manier. En dat is heel fijn.

groter opgepikt wordt in 2015. Ik ben er in mijn hoofd al mee bezig.”

Als ‘Bekende Nederlander’ voel ik me wel verantwoordelijk. Het liefst zou ik zoveel mogelijk mensen helpen. Maar dan zonder met het vingertje te

Radiopodium

wijzen. Als alle andere radioprogramma’s tegelijkertijd een storing hadden.

“Mijn radioprogramma is een podium. Allereerst een podium voor muziek.

Als mijn show de enige on air zou zijn. En als iedereen daar dan tegelijkertijd

Voor bekende bands bijvoorbeeld, maar ook om mensen kennis te laten

naar zou luisteren, dan zou ik mijn luisteraars meegeven: wees lief voor

maken met nieuwe nummers. Hoewel een leuk en luisterbaar programma

jezelf. Want dan ben je automatisch ook lief voor een ander.”

De Week van het Vergeten Kind De Week van het Vergeten Kind werd in 2011 gestart. De stichting vraagt aandacht voor de situatie van kinderen in opvangcentra. Kinderen die op jonge leeftijd al veel meegemaakt hebben en terecht zijn gekomen in sobere Nederlandse opvanglocaties met minimale speelmogelijkheden.

Verborgen kinderleed is niet ver weg, maar gewoon bij ons om de hoek. Soms op geheime locaties, om hun veiligheid te garanderen. De stichting wil dat de overheid zich maximaal inzet, zodat kinderen niet de dupe worden van de herzieningen in het zorgstelsel. Ook willen zij dat elke gemeente een minimum kwaliteit aan jeugdzorg kan bieden. Kinderen in opvanglocaties kunnen niet hun eigen stem laten horen. Wie komt er voor hun op?

Meer informatie: www.hetvergetenkind.nl

w w w.s t e e d s s t e

r k e r.n l

Sterke inspiratie

â&#x20AC;&#x153;Some people feel the rain. Others just get wet.â&#x20AC;? - Bob Marley -

De jeugdzorg verandert ingrijpend KOMPAAN EN DE BOCHT VERANDERT MEE

De jeugdhulp verandert vanaf 1 januari 2015 ingrijpend. Dat is hard

Bestuursvoorzitter van Kompaan en De Bocht, durft de hand in eigen

nodig, want ouders en kinderen weten vaak niet waar ze terecht

boezem te steken: “In de huidige organisatie van hulp zijn we vaak te

kunnen. De hulp is te bureaucratisch georganiseerd, er worden teveel

laat. We gaan pas echt aan de bak als de ellende al te groot is. Grote

etiketjes geplakt en er wordt te weinig samengewerkt. Daarnaast

problemen ontstaan niet in één keer, die bouwen op in jaren met een

stijgen de kosten enorm. Dat moet anders. Daarom heeft het Rijk een

negatieve spiraal. Dus je moet erbij zijn als er nog te leren is. Je moet het

verandering in gang gezet, waar Kompaan en De Bocht op inspeelt.

onderscheid kunnen maken tussen; ‘het kan op eigen kracht’ en ‘er is

Dit noemen we de transitie en transformatie van de jeugdzorg.

direct en stevig professionele hulp nodig’. De transitie van de jeugdzorg is voor Kompaan en De Bocht een belangrijke kans en een positieve

Neem het voorbeeld van Lars, een typisch jongetje van vier. Hij kan zijn

ontwikkeling om die beweging naar voren te kunnen maken.”

energie kwijt tijdens het buitenspelen en is af en toe brutaal tegen zijn ouders en juf. In de loop van zijn schoolperiode merken leraren dat Lars

Betere hulp en meer kansen voor kinderen

een stuk drukker en brutaler is dan zijn klasgenootjes. Soms zelfs agressief.

Kompaan en De Bocht wil aan de transities meewerken door te kiezen

Maar er wordt niet eensgezind ingegrepen. Op zijn dertiende is Lars

voor innovatie en ontwikkeling in de hulpverlening. Met als resultaat

compleet losgeslagen en zijn de misdragingen een patroon geworden. Zijn

verbetering in de zorg en kansen voor kinderen. Vanuit het belang

ouders en leraren kunnen hier geen positieve draai meer aan geven. Lars

van kinderen en kwetsbare gezinnen, pleit Kompaan en De Bocht voor

gaat als zeventienjarige zonder diploma van school, trapt veel rotzooi en

samenhang met een aantal andere maatschappelijke ontwikkelingen

komt onmogelijk aan een baan. Hij is ook nog eens onbeholpen en kan

en uitgangspunten. Bijvoorbeeld differentiatie in wijken. De school als

geen vrienden maken.

belangrijke plaats. De rol en mogelijkheden van de huisarts. En het gebruik van wetenschappelijke kennis en effectieve methodieken.

Lars’ verhaal is wat hulporganisaties in de jeugdzorg niet willen. Het gaat er om dat je bij het ontstaan van problemen een onderscheid kunt maken.

Meer deskundigheid voor kwetsbare wijken

Is iets ernstig of risicovol? Of niet? Een paar opgroeien opvoedproblemen

Kompaan en De Bocht weet van alle gemeentes in de regio Midden-

horen erbij. Ze moeten alleen niet genegeerd worden als ze gekenmerkt

Brabant uit welke wijken de cliënten komen. Zowel voor de jeugdzorg als

worden door een aantal risico’s: ouders die de problemen niet snappen of

voor de vrouwenhulpverlening. Zo weten we welke hulpvragen er zijn en

niet aankunnen, ontwikkelingsstoornissen bij het kind en dreiging door

welke hulpverlening er het best ingezet kan worden. “De kwetsbare wijken

huiselijk geweld of kindermishandeling. Ook de combinatie met armoede

moet je in de basis toerusten met meer deskundigheid, op maat van de

of ziekte kan risicovol zijn.

bekende problematiek”, zegt Lian. “Alleen als je dat doet, heb je ook de kennis dichtbij om risicovolle problemen vroeg op te pakken en in één keer

Kans op beweging naar voren

goed te behandelen.”

De transitie van de jeugdzorg leidt er in het geval van Kompaan en De Bocht toe dat er een aantal verbeteringen komen. Door ontwikkelingen,

School als belangrijke werkplek

kennis en kansen samen in te zetten en te laten werken. Lian Smits,

In kwetsbare wijken staan scholen die hun leerlingenpopulatie

buitengewoon goed kennen. De wijk is niet de plek waar opvoeden opgroeiproblemen ‘natuurlijk’ aan de orde komen. De school is dat wel. Lian verduidelijkt: “Het werkt uitstekend om de school te gebruiken als belangrijke werkplek voor kinderen en gezinnen. Nu bestaan de zorgteams op scholen uit interne leerlingenbegeleiding, schoolmaatschappelijk werk en jeugdgezondheidszorg. Bij een ‘schoolteam op maat’, zoals wij dat graag zien ontstaan, kijk je naar de problemen die leerkrachten ervaren, de wijkmonitors en de landelijk beschikbare kennis over ontwikkelingen. Een compleet team dus. Kompaan en De Bocht pleit voor het toevoegen van specialistische kennis over ontwikkeling en veiligheid voor kinderen en gezinnen.”

Huisarts krijgt hulp van specialist Een andere belangrijke plaats waar mensen met hun vragen naartoe gaan, is de huisarts. “Die is zeer geholpen als hij een vast contactpersoon heeft voor zijn praktijk. Iemand die hem kan aanvullen bij opgroeien opvoedvragen of vragen over huiselijk geweld en kindermishandeling”, vindt Lian. “Deze praktijkondersteuner kan informatie geven of direct zelf hulpverlening bieden. En werken vanuit de huisartsenpraktijk, bij mensen thuis of op een neutrale werkplek. Je doet hiermee recht aan de afspraak dat huisartsen direct specialistische hulp moeten kunnen inzetten.”

Problemen herkennen “In onze huidige manier van werken maken we onvoldoende gebruik van beschikbare wetenschappelijke kennis”, geeft Lian toe. “We gaan meer doen met kennis over ontwikkelingsvragen, over het herkennen van risicogedrag bij kinderen, over basisproblematiek als pesten in de klas en op internet, en complexe problematiek als ernstig agressief gedrag. Kort samengevat: als we succesvol willen zijn in het voorkomen van ernstige problemen bij kinderen en in gezinnen, moeten we onze specialistische kennis aanbieden aan wijken, scholen en huisartsen.”

“ Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan” Ik ben een fervent voorstander van de transitie jeugdzorg. Het

gemeenten in het nieuwe stelsel failliet kunnen gaan aan de kosten van

huidige jeugdzorgstelsel is ziek van teveel bureaucratie en te

onnodige bureaucratie en gebrekkige samenwerking, maar ook veel geld

weinig samenwerking. Eén van de oorzaken is de versnipperde

kunnen verdienen, zal die transformatie er uiteindelijk komen. Om van

verantwoordelijkheid en financiering in het huidige systeem. Daar

de transformatie een succes te maken, is er meer nodig dan alleen een

maakt de transitie een einde aan. Gemeenten worden integraal

financiële prikkel. Gemeenten zullen deskundig opdrachtgever moeten

verantwoordelijk en krijgen daarvoor een ontschotte doeluitkering

worden. En juist op dit punt zijn er grote zorgen. Lees de rapportages

ter beschikking. Zo komt er een einde aan de vele perverse financiële

van de onafhankelijke Transitiecommissie Stelselherziening Jeugdzorg er

prikkels in het huidige stelsel. Prikkels die de zo noodzakelijke

maar eens op na. De voorbereiding is veel te traag verlopen en de meeste

inhoudelijke innovatie in de jeugdzorg belemmeren. De transitie is

gemeenten zullen onvoldoende voorbereid aan de startstreep verschijnen,

een onmisbare hefboom voor de transformatie.

met als risico dat kinderen in de knel tussen wal en schip gaan vallen.

Er is sprake van een historisch politiek besluit, gesteund door een brede,

Dit is natuurlijk onacceptabel, maar de verloren tijd is niet meer in te

meerdere kabinetsperiodes volgehouden, meerderheid in het parlement.

halen. De deadline van 1-1-2015 staat als een huis. Terecht overigens.

Een uniek besluit, omdat de toekomst van de jeugdzorg in feite is

Uitstel zou leiden tot verlies van momentum en afstel van deze

gedepolitiseerd. En dat was hard nodig. Zo kan de zieke jeugdzorg nu

historische kans om kwetsbare kinderen blijvend veilig te laten opgroeien.

eindelijk eens duurzaam genezen, in plaats van voort te modderen van

De tijdsklem is daarmee niet minder zorgelijk geworden. Wat te doen?

de ene half-afgemaakte, door belangenstrijd gedomineerde en daardoor

Gemeenten doen er verstandig aan om richting jeugdinstellingen zo

mislukte, reorganisatie naar de andere.

snel mogelijk helderheid te bieden over de budgetten. En te kiezen voor een meerjarig overgangsregime, de zogenaamde zachte landing.

Met alleen de transitie zijn we er niet. De gewenste verbetering van

Jeugdinstellingen doen er verstandig aan om niet defensief af te wachten

de kwaliteit van de jeugdzorg in combinatie met forse besparingen,

maar gewoon aan de slag te gaan met het implementeren van het

wordt alleen gerealiseerd wanneer gemeenten er in slagen om het

transformatiegedachtegoed in de eigen organisatie. Beide partijen doen

gedachtegoed van de transformatie ook in de praktijk te brengen. Omdat

er verstandig aan om hierin gezamenlijk op te trekken. Niet zozeer in

Column

een onderhandelingsproces, maar in een gezamenlijk leerproces. Waarin

De transformatie slaagt enkel wanneer die in kleine stapjes,

de uitvoeringslogica van de jeugdinstellingen en de beleidslogica van

experimenterend in proeftuinen, wordt aangepakt. Waarin complexiteit als

de gemeenten elkaar versterken in plaats van bevechten. Een leerproces

oplossing, in plaats van als probleem wordt gezien. Complexe problemen

waarin gemeenten leren deskundig opdrachtgever te worden. En

vergen complexe oplossingen. Succesvolle experimenten worden alleen

jeugdinstellingen leren innovatief opdrachtnemer te worden.

duurzaam opgeschaald als ze worden ingerold in plaats van uitgerold. Dat

“ JEUGDINSTELLINGEN LEREN INNOVATIEF OPDRACHTNEMER TE WORDEN.”

betekent bijvoorbeeld voor sociale wijkteams dat elk team in staat is zelf het wiel opnieuw uit te vinden. Want je begrijpt het pas als je het zelf diepgaand ervaren hebt. Deze werkzame principes zijn niet anders voor Amsterdam dan voor Tilburg of Aalburg. Toepassing ervan zal als vanzelf leiden tot de maatwerkoplossingen die passen bij de betreffende biotoop. De transformatie wordt alleen een succes als alle betrokkenen elke dag weer, bij elke actie en beslissing, stilstaan bij de werkvraag: welke bijdrage

Zo’n gemeenschappelijk leerproces wordt alleen een succes als

wordt er geleverd aan de blijvend veilige ontwikkeling van het kwetsbare

afscheid wordt genomen van papieren exercities en ivoren toren-

kind en gezin in kwestie? Kort gezegd: “de Bedoeling”. Als daarop geen

aanbestedingstrajecten.

bevredigend antwoord kan worden gegeven, is er sprake van verspilling. En moet die compromisloos worden opgeruimd. Met rugdekking van jeugdzorgbestuurders en politieke opdrachtgevers. Voor deze manier van transformeren moet de tijd genomen worden. En dat kan ook. Er is al mee begonnen, of er kan nu mee begonnen worden. En het kan na 1-1-2015 nog een paar jaar doorlopen.

Door de opgelopen achterstand ten aanzien van de voorbereiding, is de ideale transitie niet meer haalbaar. Maar het tussen wal en schip belanden van kinderen in de knel kan nog steeds voorkomen worden. Vanuit de insteek: als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. Zolang we maar scherp voor ogen houden waarom we ook alweer aan de hele operatie waren begonnen: het blijvend veilig opgroeien van kinderen die de pech hebben, geconfronteerd worden met opvoedkundige onmacht en/of persoonlijke psychiatrische stoornissen. Aan de frontlijnprofessionals zal het niet liggen. Die hunkeren er met passie naar om het verschil te maken voor kwetsbare kinderen en hun deskundigheid te laten ontketenen. Met de transitie en transformatie als katalysator.

Erik Gerritsen is Bestuursvoorzitter Jeugdbescherming Regio Amsterdam (@egerrit, erik.gerritsen@jbra.nl, www.deslimmeoverheid.nl). Ook is hij auteur van het boek “Hoe overleef je als gemeente de transitie jeugdzorg: 55 tips voor deskundig opdrachtgeverschap”, voor 12,50 euro te bestellen bij communicatie@jbra.nl.

5 FILMS DOOR NASTASJA EERDEN

5 ALBUMS DOOR JAN KINDS

Is de dochter van de eigenaresse en werkt al ruim 10 jaar bij

Al bijna 14 jaar werkzaam bij platenzaak Sounds in Tilburg.

de Cinematheek Tilburg. Er zijn teveel mooie films, met elk hun

Daarnaast was hij tien jaar bedrijfsleider en programmeur bij

kwaliteiten en bijzonderheden, om een favoriet te kunnen kiezen.

muziekcafé Cul de Sac. Bezoekt aan de lopende band festivals en

Film van het moment is zonder twijfel La Vie d’Adele.

concerten en heeft een aanzienlijke collectie LP’s.

The Young and Prodigious T.S. Spivet

Hier moet je even voor gaan zitten. Op het

Jean-Pierre Jeunet’s (Amelie) nieuwste

eerste ‘orenblik’ klinkt het wat depressief

film is een magisch avontuur voor de

en zeurderig, maar als je goed luistert naar

hele familie. Wanneer T.S. Pivet, een

de muziek en de zang hoor je pas echt hoe

10-jarig wonderkind met een passie voor

bijzonder goed deze plaat in elkaar zit.

wetenschap, onverwachts een uitnodiging

De zangeres komt met rake teksten als: “I

krijgt om een belangrijke prijs in ontvangst te nemen, vertrekt hij zonder

Ultraviolence - Lana Del Rey

shared my body and my mind with you. That’s all over now”.

toestemming van zijn ouders naar Washington. Deze film laat mensen met een glimlach achter.

Silver Linings Playbook

“ I shared my body and my mind with you. That’s all over now”

Na zijn ontslag uit een psychiatrische instelling trekt Pat (Cooper) bij zijn ouders in en heeft hij maar één doel; het terugwinnen van zijn ex. Door

Lobi Da Basi - Typhoon

de humoristische vertelling is Silver Linings Playbook een van de betere

De Nederlandstalige rapper uit ‘t Harde (bij Zwolle) schrijft teksten recht

feelgood films van de laatste tijd.

uit z’n hart. Als een waardig dichter vertelt Typhoon zijn verhalen. Man, man, man, wat staat die band de pannen van het dak te spelen.

“ Een kijkje in de pieken en dalen van het leven”

Girl - Pharrell Williams Hier kan ik heel kort over zijn: dit is een erg vrolijke, dansbare plaat. Inclusief de wereldhit Happy - je weet wel, met die 24-uurs clip -.

The Broken Circle Breakdown

In Lost Queen komt Pharrell over als een loverboy, maar uiteraard komen

De relatie van Didier en Elise wordt flink op de proef gesteld wanneer

zijn woorden uit zijn hart en meent hij wat hij zingt.

blijkt dat hun dochtertje ernstig ziek is. Begeleid door een fantastische soundtrack, krijg je een kijkje in de pieken en dalen uit het leven van dit stel.

Lost In The Dream - The War On Drugs Briljante plaat. Adam Granduciel (zanger/gitarist) laat zijn gevoel de vrije

Die Fremde

loop. De liedjes zitten zo goed in elkaar dat elke noot raak is. Met af en toe

In deze Turks-Duitse film probeert een jonge Turkse vrouw los te komen

een heerlijke ‘wooooh-kreet’ maakt Granduciel het compleet. In de track

uit haar ongelukkige huwelijk. Maar ook haar familie blijkt niet achter die

Under The Pressure (die bijna 9 minuten duurt) zingt hij over aanrommelen

beslissing te staan. Realistisch familiedrama over eerwraak.

in het leven. “But that’s where we are babe, under the pressure.”

We Need To Talk About Kevin

Promises of No Man’s Land - Blaudzun

Psychologisch drama waarin de moeilijke relatie tussen een moeder en

Alweer de vierde prachtige plaat van Jacob Sigmond en band. De man

haar zoon centraal staat. Is opvoeding bepalend voor de ontwikkeling

met het markante voorkomen (enorme jampotglazen bril), heeft op zijn

van het karakter van je kind, of is karakter aangeboren? Een terugkerende

nieuwste album de lijn van zijn vorige platen goed weten door te zetten.

vraag uit het leven van Eva (Tilda Swinton), die maar geen grip lijkt te

In het nummer Hollow People heeft Sigmond het erover dat je moet

krijgen op haar zoon. Heftige film die nog lange tijd blijft hangen.

opletten wat je zegt, want kinderen pikken alles op.

5 BOEKEN DOOR MARLOUS MUTSAERS Eigenaar van boekhandel Gianotten Mutsaers. Al 38 jaar in het boekenvak, altijd in dezelfde winkel. Een lievelingsboek heeft ze niet, dat verandert bijna dagelijks. Op dit moment vindt ze De onverbiddelijke tijd van Justin Go erg goed.

Een vulkaan in mijn buik Pudney & Whitehouse Een praktisch boek voor ouders en leerkrachten om kinderen te leren omgaan met hun boosheid en woede. Wat doe je als kinderen steeds ruziemaken? Als een kind andere kinderen slaat? Dit boek staat vol met aansprekende oefeningen, verhalen en spelletjes voor kinderen vanaf 5 jaar. Spelenderwijs leren ze hun emoties niet op te kroppen.

De vonk - Kristine Barnett Een moeder ontdekt de wereld van haar briljante zoon. Maak kennis met Jacob, 14 jaar oud. Hij werkt aan de uitbreiding van Einsteins relativiteitstheorie en heeft een betaalde baan als kwantumfysicus. En dat terwijl bij Jacob op 3-jarige leeftijd de diagnose autisme werd gesteld en de ouders werd verteld hun verwachtingen aan te passen. De vonk is een buitengewoon ontroerend verhaal over moederliefde, toewijding en doorzettingsvermogen.

Gestoord - Geerse Raoul, Fatima en Herman hebben een psychische stoornis. Raoul is depressief, Fatima hongert zichzelf uit en Herman ziet dingen die er niet zijn. Hoe is het om een psychische stoornis te hebben? Hoe ga je om met mensen die zo’n stoornis hebben? Voor wie zijn kind duidelijk wil maken waarom de buurman af en toe wat raar doet. Of waarom broer/zus elke week met iemand gaat praten.

Alle katten hebben Asperger / Alle honden hebben ADHD - Kathy Hoopmann Ontroerend, vol humor en informatief zijn deze twee boekjes. Ze laten de moeilijke maar ook de mooie kanten zien van het opvoeden van kinderen met één van beide problemen.

Landgoed Longbourn - Jo Baker In de bedompte personeelsvertrekken van het landgoed van de familie Bennet is er sprake van evenveel liefdesverdriet, ontluikende liefde en intrige als in de luxe vertrekken van de familie zelf. Als er een mysterieuze knecht wordt aangenomen, dreigt het voorspelbare leven van het personeel totaal overhoopgehaald te worden. Opvolger van Jane Austens klassieker Pride and Prejudice.

N E K J K I REN O H + ZEN E L + VEN E L =

PETRA VING MEER DAN 400 KINDEREN OP

“ Soms woonden er vijf pubers tegelijk bij ons gezin” Petra zorgde tijdelijk voor kinderen die niet veilig thuis konden

allemaal met een eigen verhaal. De één had huiselijk geweld meegemaakt,

wonen. Na 28 jaar crisisopvang heeft ze het laatste kind uitgezwaaid.

de ander beschuldigde zijn vader van incest. Sommige kinderen hadden

Petra gaat met pensioen. “We hebben meer dan 400 jongeren in huis

zieke ouders of waren van huis weggelopen. We stelden ons gezin voor

gehad. Dat geeft me enorm veel voldoening.”

hen open. Zo deed ik meidendingen met de meisjes. Soms zaten we met een schoonheidsmaskertje op voor de tv. Ze gingen mee als we een uitje

Petra ontvangt tijdens de feestdagen nog steeds kaartjes van jongeren die

maakten. En ze konden ons alles vragen: over school, maar ook over seks.

bij haar hebben gewoond. Sommigen sturen een bericht via social media.

We gaven hen de ruimte om hun eigen dingen te doen. Na een aantal

Om te laten weten hoe het met hen gaat. Of ze komen af en toe nog eens

maanden gingen de meeste kinderen voor een langere periode naar een

langs voor een kopje koffie.

ander gezin. Naar een andere vorm van opvang. Of terug naar huis. Een paar jongeren zijn langer bij ons gebleven.” Petra en Jos stelden hun huis

Even op adem komen

niet alleen open voor jongeren, de ouders waren ook welkom. “Ik vond het

Bijna dertig jaar geleden schreven Petra en haar ex-man Jos zich in voor

belangrijk om hen een kans te bieden, om waar mogelijk contact met hun

de crisisopvang. Het stel woonde in een doodnormaal huis in Tilburg en

kind te onderhouden. Of met ons te overleggen.”

heeft twee zoons. “We hadden het fijn. Naast ons woonde een leuk stel. Bij onze buren was het altijd gezellig druk in huis. Zij vingen tijdelijk kinderen

Ontroerend

op. Kinderen die niet veilig thuis konden wonen, omdat hun ouders vaak

Sommige momenten staan in haar geheugen gegrift. “Op een ochtend

ruzie hadden. Of omdat ze werden mishandeld of waren weggelopen

bracht een man met een masker op ons een ontbijt. Op een kaartje

van huis. Wat betekenden onze buren veel voor deze kinderen, dat vond

stond dat we om 19.30 uur die avond klaar moesten staan. We

ik fantastisch om te zien. Dat wilden wij ook. Een veilige plek bieden aan

werden opgehaald met een limousine, waarin onze favoriete

kinderen, zodat ze even op adem konden komen. Zo ontstond mijn wens

muziek werd gedraaid. We werden afgezet op de Heuvel bij

om de crisisopvang in te gaan. Het verzorgende heeft altijd in me gezeten,

de Gallery. We mochten boven gaan zitten en opeens zagen

mijn moeder was ook een behulpzame vrouw.”

we heel veel kinderen met een roos de trap op lopen. Het waren allemaal kinderen die bij ons hadden gewoond. Zo’n

Allemaal een eigen verhaal

ontroerend moment. Twee van de jongeren die op dat

Na verschillende screenings werden kinderen met uiteenlopende achter-

moment bij ons woonden, Jessica en Patricia, hadden dit

gronden bij het gezin geplaatst. Dat liep toen nog via het adviesbureau

stiekem georganiseerd om ons te bedanken. Ze hebben

voor jongeren. Soms vingen Petra en Jos vrijwillig één kind op, soms vijf

met z’n allen zelfs een jaar gespaard om het te betalen.

tegelijk. Meestal pubers. “Dan waren alle bedden in de slaapkamers bezet.”

Geweldig. Daar doe je het toch voor?” »

Het was in ieder geval altijd druk bij Petra in huis. “Het jongste kind dat bij ons terechtkwam, was vijf jaar. Sommige kinderen zie ik nog binnenlopen:

Vreselijke dingen

Jos over Petra

Maar Petra herinnert zich ook de minder leuke momenten. “We zijn

“We konden allebei goed met jeugd overweg. Petra is

bestolen, er zijn dingen kapotgemaakt. Een paar jongeren hebben

warm en had moeite om geen band met sommige jongeren

vreselijke dingen tegen me gezegd, die niet voor herhaling vatbaar zijn.

op te bouwen. Zeker met de jongeren die wat langer bij

Ik ben voor van alles uitgemaakt. Gaandeweg leer je dat niet persoonlijk

ons bleven. Dat geeft haar kracht aan, want deze kinderen

op te vatten. Deze kinderen waren beschadigd, hadden weinig normen

hadden warmte nodig. Maar het was tegelijkertijd ook

en waarden meegekregen van hun ouders. Maar het kost wel energie. Ik

lastig, want elke keer als zo’n kind wegging was

vond het ook lastig om afscheid te nemen van kinderen waarmee ik een

dat verdrietig.”

hechtere band had opgebouwd. Dan was ik echt een tijdje verdrietig.”

Pleegkind Jessica over Petra

EZE KINDEREN WAREN “ DBESCHADIGD, HADDEN WEINIG NORMEN EN WAARDEN MEEGEKREGEN VAN HUN OUDERS.”

Jessica is zelf inmiddels moeder van twee kinderen. Zij woonde zes jaar bij Petra en Jos. “Mijn moeder mishandelde me. Maar ik wilde nog niet weg uit huis, omdat mijn vader een hersenbloeding had gehad. Toen de situatie onhoudbaar werd, ben ik toch vertrokken. Via opvang in ‘s-Hertogenbosch kwam ik uiteindelijk bij Petra en Jos terecht. Petra is heel warm en ook recht door zee. Wat het voor mij zo bijzonder maakte, was dat ik mezelf kon zijn. We konden overal over praten, zelfs over de gekste dingen. Als ik

Dankbaar

iets deed wat niet door de beugel kon, werd het ook meteen

In 2002 ging Petra in dienst bij Kompaan en De Bocht en verliep de

gezegd. Ze hebben me gemaakt zoals ik nu ben.”

opvang via hun. Negen jaar geleden ontmoette ze, na haar scheiding van Jos, een nieuwe man. “We besloten samen door te gaan met de opvang van kinderen, daar ben ik Wil heel dankbaar voor. Ik wilde me blijven

Collega Joost Vromans over Petra

inzetten voor jongeren die het moeilijk hadden. Wil en ik hebben ook

“De afgelopen acht jaar had ik het genoegen om samen

prachtige momenten en heftige situaties met de kinderen meegemaakt.

te werken met Petra en haar partner. Eerst drie jaar als

We konden altijd met vragen terecht bij Kompaan en De Bocht. Dat deden

uitvoerend medewerker spoedhulp. De laatste vijf jaar

we met name als we ergens zelf echt niet uitkwamen. Zo wilde Jessica, die

als teamleider spoedhulp. Ik heb ook een functie bij de

zes jaar bij ons heeft gewoond, graag studeren. Haar ouders weigerden te

CBK (Crisisdienst buiten kantoortijden). De kracht van

betalen. Toen heeft Kompaan en De Bocht ons geholpen om dit financieel

Petra is dat zij jongeren en hun ouders respecteerde met

mogelijk te maken.”

hun hulpvraag. Petra was niet nieuwsgierig, wilde niet perse meteen ‘gaan hulpverlenen’. Petra legde steevast

Leeg gevoel

iedere jongere uit dat zij werkte in haar eigen gezin.

Na achtentwintig jaar crisisopvang voelt Petra dat het tijd is om te stop-

Dit betekende dat een jongere welkom was en mocht

pen. “Het opvangen van deze kinderen heeft me enorm veel voldoening

deelnemen aan het gezinsleven. Dit was niet verplicht.

gegeven. We hebben echt een verschil gemaakt. Maar ik ben nu zestig jaar

Kon of wilde een jongere dat niet, dan werd daar rekening

oud en het is erg intensief. Ik moet meer op mijn gezondheid letten. Ik heb

mee gehouden. Iedereen kreeg de kans tot rust te komen.

hartklachten en last van mijn knie. En ik heb behoefte aan wat meer rust.

Om weer overzicht te krijgen in zijn of haar eigen situatie,

We hebben het laatste kind uitgezwaaid. Een leeg gevoel. Maar ik ben van

precies wat nodig was om van een crisis een kans te

plan om gezond te blijven en te genieten van de tijd die voor ons ligt. Wat

maken. Daarbij verloor Petra het belang van ouders of het

die tijd dan ook gaat brengen.”

gezin van herkomst nooit uit het oog.”

Meer informatie: www.pleegzorg.nl

Gedicht

Met geduld Door Sara Bidaoui

ze lag daar op de grond zo broos en gevlucht door literglazen verslagen licht wurmt zich zwak door gesloten ramen niemand hoeft te weten dat mama drinkt om te vergeten in zijn eigen vreemde, dat alleen maar op thuis lijkt, en niets meer hangen zijn verhalen maar in de lucht wanneer het leed is geleden de stress naar de fles reikt en ze nogmaals verdrinkt en hij is daar waar men alles verdrukken kan beklemd, begrenst tussen al hetgeen dat niet los mag op dat plekje in zijn hoofd dat nu al bekende landschap maar alles stroomt een reikende hand en zijn tijd die terugkwam hoewel het niet ophoudt, het zich niet laat afhouden het zich in zijn hoofd af blijft spelen het zich heeft gevestigd en getekend kan het nu een ander kennen die iets influistert, zich inspant, met geduld, de leegte vult hem een warm hart toedraagt

Sara Bidaoui was in 2010 de eerste kinderstadsdichter van Tilburg. De functie kinderstadsdichter was de hoofdprijs van een gedichtenwedstrijd met als onderwerp de stad Tilburg. Sara won de wedstrijd met het gedicht: â&#x20AC;&#x2DC;Tilburg mijn stad, mijn thuisâ&#x20AC;&#x2122;.

w w w.s t e e d s s t e

r k e r.n l

“ Hij duwde me van de trap en ik moest vluchten met mijn kinderen” Patricia had haar droomman gevonden. Ze verhuisde naar de Randstad en trouwde niet veel later. Samen met haar man adopteerde ze twee meisjes uit China. Ze leek een ideaal gezin te hebben. Patricia bleek echter met een dominante en agressieve man te zijn getrouwd: “Hij zei tegen me dat ik dom en lelijk was.” »

“Mijn man liet me geloven dat ik moeilijk was om mee samen te leven. Ik

Met alle geweld een relatie

kon weinig goed doen. Hij schoot uit zijn slof als het er thuis niet netjes

Patricia deed aangifte bij de politie. Haar ex-vriend werd door agenten uit

uitzag. Als één van de kinderen een glas water omstootte tijdens het eten,

huis gehaald. Patricia en haar kinderen konden weer terug. Haar broers

maakten ze zich snel uit de voeten. Ze wisten dat hij zou gaan schreeuwen.”

en zussen hielpen haar. “Ze luisterden naar onze verhalen. En ik ging aan

Wanneer de kinderen in bed lagen, reageerde Patricia’s man zich fysiek op

de slag bij Kompaan en De Bocht. De titel van mijn eerste cursus is me

haar af. “Ik was ervan overtuigd dat de kinderen daar niets van meekregen.

altijd bijgebleven: ‘Met alle geweld een relatie’. Een training voor vrouwen

Ik vertelde het niemand. Het was toch mijn eigen schuld dat ik klappen

die te maken hebben gehad met geweld. Daar leerde ik wat mijn rol was

kreeg? Ik deed toch ook niets goed? Ik was toch ook lastig? Dat vertelde

in de relaties die ik aanging met mannen. Dat ik mezelf klein maakte.

mijn moeder me vroeger ook altijd.”

Geen confrontaties Met een verhuizing naar Noord-Brabant keerde Patricia terug naar haar roots. Haar echtgenoot voelde zich er niet thuis. Het geweld nam toe. “Ik probeerde confrontaties uit de weg te gaan door hem altijd gelijk te geven. Door hem niet aan te kijken. Door mezelf klein te maken en weg te cijferen. Diep in mijn hart wist ik al een lange tijd dat het zo niet meer verder kon. Pas na twintig jaar huwelijk durfde ik een scheiding aan te vragen en op eigen benen te gaan staan. Ik had nog nooit eerder een rekening betaald of zelf huursubsidie aangevraagd.”

Voorgevoelens Patricia was ervan overtuigd dat het beter zou gaan. Ze ontmoette een nieuwe liefde: een man met vier kinderen. Ze woonden al snel samen. “We waren gelukkig. En toch had ik het gevoel dat er iets niet goed was. Zijn verhalen over een vorig huwelijk klopten niet.” Patricia’s voorgevoel bleek juist. Op een dag stond er een deurwaarder op de stoep. Haar vriend bleek een enorme belastingschuld te hebben. Een gesprek over de ontstane

“ Dat ik mezelf klein maakte. Mezelf wegcijferde. Dat ik in de slachtofferrol kroop.”

situatie liep volledig uit de hand. “Hij duwde me van de trap. Ik vluchtte met mijn kinderen naar mijn zus. Ik had allerlei verwondingen en moest

Mezelf wegcijferde. Dat ik in de slachtofferrol kroop. De cursus was enorm

geopereerd worden aan mijn knie. Onbewust had ik dus opnieuw voor een

confronterend, maar heel goed voor me. Ik leerde hoe ik mijn grenzen

foute man gekozen. Op dat moment besefte ik dat ik hulp nodig had. Ik

kon herkennen en aangeven. Hoe ik mijn schaamte- en schuldgevoel kon

wilde niet meer in een gewelddadige relatie terechtkomen. Niet voor mij

ombuigen naar positieve gedachten. Zo ontdekte ik dat het heel sterk van

en niet voor mijn kinderen.”

me was om bij mijn tweede relatie meteen te vertrekken toen er geweld in het spel was. Op eigen kracht.”

Steunpunt Huiselijk Geweld Voor mensen die te maken hebben met huiselijk of eergerelateerd geweld, is er het Steunpunt Huiselijk Geweld. Slachtoffers kunnen daar hun verhaal kwijt. Het Steunpunt schat vervolgens in wat in die situatie het beste is om te doen. Het steunpunt werkt samen met allerlei hulpverleners. En, in overleg met het slachtoffer, wordt contact opgenomen met de politie. Als het nodig is, helpt Steunpunt Huiselijk Geweld met het maken van een veiligheidsplan voor het slachtoffer en eventuele kinderen in het gezin.

Voor gedetailleerde achtergrondinformatie over Steunpunt Huiselijk Geweld in Midden-Brabant kun je terecht op www.huiselijkgeweldbrabant.nl

‘Au’

rust is in huis. We maken zelfs grappen over wat we hebben meegemaakt.

Tijdens de cursus en de vervolgcursussen ontdekte Patricia dat haar kinde-

Dan gooien we drie bekers water over de tafel en lachen we daarom. Ze

ren meer van het fysieke geweld hadden meegekregen dan ze zich destijds

nemen vriendinnen mee naar huis. Ze durven weer lawaai te maken. Ik zie

besefte. “Mijn kinderen waren soms bang voor hun vader. Ze speelden

weer zonnetjes in hun ogen.” Ook Patricia voelt zich steeds sterker. Dankzij

heel stilletjes met hun speelgoed, om maar niets fout te doen. Anders ging

de steun van haar broers en zussen. En de handvatten die ze meekreeg

hij schreeuwen. Ik dacht dat ze weinig hadden gemerkt van het fysieke

tijdens de cursussen. “Ik heb een fijne relatie. Ik durf mijn mening te geven

geweld tegen mij.” Toen Patricia tekeningen van haar oudste dochter zag,

als mijn vriend en ik het niet eens zijn met elkaar. Dan communiceren we op

wist ze dat ze het mis had. “Onder begeleiding van Kompaan en De Bocht

een rustige manier. Hij vraagt me ook naar mijn mening.” Patricia en haar

tekende ze mij. Met het woord ‘au’ ernaast. Wat voelde ik me schuldig.”

vriend wonen niet samen. Ze is bewust heel voorzichtig.

Ook de dochters van Patricia leerden hoe ze hun gevoelens konden uiten. “Zo beeldde mijn oudste dochter met klei uit wat boosheid voor haar

Rootsreis

betekende. Dat maakte veel bij haar los. Thuis gooide ze met spullen.

Patricia vindt het ook fijn dat ze wat kan betekenen voor andere vrouwen

De cursusleider had mij van tevoren geleerd hoe ik op haar emoties kon

die te maken hebben met huiselijk geweld. Ze zit in de cliëntenraad

reageren. Zo wist ik dat ik haar gevoel kon benoemen, waarmee ik erkende

van Kompaan en De Bocht. “Zo heb ik verschillende vrouwen in contact

dat haar boosheid er mocht zijn. Van die momenten heb ik zoveel geleerd.

gebracht met Kompaan en De Bocht. Ik hoop dat ik hen hiermee kan

Daardoor is de band met mijn kinderen nog sterker geworden.”

helpen. Het geeft me een goed gevoel.” Patricia kijkt erg uit naar de ‘rootsreis’ die ze samen met haar dochters gaat maken. “Ik wil dat mijn

Zonnetjes

dochters hun geboorteland China kunnen zien, voelen en ruiken. Dat ze

De kinderen van Patricia kunnen hun emoties nu beter uiten. “En moet je

zien waar ze te vondeling zijn gelegd. Ik denk dat ze dat nog meer rust

zien waar we nu staan: mijn dochters doen het veel beter op school sinds er

geeft. We zijn echt op de goede weg.”

Geen plakplaatjes Een tattoo is heel persoonlijk. Het kan je aan iets herinneren, iets over jezelf vertellen, iets verhullen of gewoon iets zijn wat je mooi vindt. Drie cliĂŤnten van Kompaan en De Bocht vertellen over de betekenis van hun tatoeage.

“Op mijn arm staat ‘Het verleden is het verleden’. Ik liet de tat-

Kompaan en De Bocht helpt me. Ik durf meer, ben zelfverzekerder gewor-

too een paar maanden geleden zetten. Ik heb veel meegemaakt.

den. Een tatoeage is wel verslavend. Ik ben nu al over de volgende aan het

Dingen die ik liever vergeet. Dingen die maar beter vergeten

nadenken. Ik ga niet naar dezelfde tatoeëerder. Daar heb ik wel spijt van. Ik

kunnen worden.”

vind de tekst lelijk gezet. Er missen wat kleine stukjes. Ik weet nu een hele goede, hij heeft mijn moeder ook getatoeëerd.

Ik wilde graag een tattoo met een diepere betekenis en in een mooie taal. Ik vond dit mooi en heb er maar een maand over nagedacht. Als

Tips voor andere meisjes zijn: denk eerst na voordat je iets laat zetten. En

ik naar mijn tatoeage kijk, weet ik dat ik verder moet gaan. Vooruit

laat niet zomaar iets zetten. Of bij zomaar iemand. Een andere tatoeage

moet kijken. Ik ben er heel trots op. Mensen zeggen er vaak iets over.

kreeg ik als verjaardagscadeau, toen heb ik er helemaal niet over nagedacht.

Altijd positief. Dat ze de tattoo mooi vinden. ‘Dankjewel’, zeg ik dan.

Bij mijn tatoeage weet ik wat ik moet onthouden. Dat alles voorbij gaat.

En soms leg ik de betekenis uit. Mensen vragen gelukkig niet verder.

Klaudia “Ik heb mijn tattoo zelf getekend. Ik heb er heel lang over nagedacht. Een paar jaar. Een tatoeage moet voor mij betekenis hebben, hij mag niet alleen mooi zijn. Er staat een feniks op mijn schouder.

Ik heb veel Harry Potter gelezen, daar zit ook een feniks in. Een feniks komt uit sprookjes en legendes en heeft twee betekenissen. Als zo’n beest sterft, komt hij terug tot leven. Hij herrijst uit zijn eigen as. Dat betekent voor mij dat ik weer opsta als ik val. En als er iemand doodgaat, komt die ook terug. De tweede betekenis is vrijheid. Vogels zijn vrij. Ze doen wat ze willen. Ze hebben de ruimte en kunnen alles zien. Ik wil ook vrij zijn. Ik kijk naar mijn tatoeage als ik moeilijke momenten heb.

Ik wil nog een tatoeage, maar moet nog bedenken wat voor één. Ik wil iets met familie. Iets waarin mijn vriend en dochtertje zijn verwerkt. Een drie-in-één-tattoo. Het is voor mij belangrijk dat de tattoo apart en uniek is. Dat nog niemand anders hem heeft. En dat ik ‘m zelf kan tekenen. Ik weet dat ik goed en mooi kan tekenen. Daarom wil ik later graag een tattoo-studio. Zo kun je mijn tekeningen niet op papier bewaren, maar op je lichaam. Niet met potlood, maar met inkt. Dat blijft. En dan kan iedereen mijn kunst zien.

Als mijn dochter ouder en groter is, en ze wil een tatoeage, dan moet ze eerst goed nadenken. Ze moet eerst bedenken wat voor plaatje ze wil en welke betekenis er achter zit. Misschien mag ik het dan tekenen. Dat hoop ik.”

Hannah “Ik heb overal tatoeages. Mijn eerste werd gezet toen ik zestien was. Respect for who I am, stond er. Ik zou willen dat ik die tekst zelf had bedacht. Maar het was mijn loverboy die me dwong om die tattoo te nemen.

Na een jaar, toen ik zeventien was, besloot ik dat ik weg wilde. Zodra ik een uitweg zag, vluchtte ik naar mijn moeder. Zij schrok heel erg van de tatoeage en geloofde niet dat ik dat zelf zou hebben gewild. Dezelfde dag nog belde ze Jeugdzorg. We hebben toen ook aangifte gedaan. Ik ben in een gesloten instelling geplaatst. Dat was heel erg wennen. Je hebt geen vrijheden meer, alles is anders.

De instelling vergoedde een deel van de laseroperaties om de tattoo te verwijderen. Dat verwijderen deed ontzettend veel pijn. Na zeven sessies waren er nog eens zeven nodig, die ik zelf moest betalen. Ik was achttien en zat in een gesloten instelling. Ik had geen geld voor die sessies. Toen besloot ik de tattoo te laten coveren. Ik koos zelf de bloemen. Het moest groot, zodat de oude tattoo werd overlapt. Ik vind het erg mooi nu. Het is fleurig. Als ik in de spiegel kijk, word ik wel blij.

Later heb ik meer tattoos laten zetten. Die op mijn arm past bij de bloemen. Er staat ‘No one understands’. Niemand begrijpt wat ik heb meegemaakt. Wat ik heb gezien. De mensen dichtbij mij moesten wel even wennen. Alleen mijn moeder had de oude tattoo gezien. Als iemand ernaar vraagt, vertel ik niet wat er is gebeurd. Dat gaat ze niets aan. Ik heb het al zo vaak uitgelegd. Maar praten is wel een goede therapie hoor. Je leert om te gaan met je eigen verhaal zonder gelijk in tranen uit te barsten. Kompaan en De Bocht betekende voor mij een nieuwe kans. Openingen, die ik met liefde kan vullen.

Mijn zoon is aanwezig bij elke tattoo die ik laat zetten. Hem ga ik niet vertellen wat er is gebeurd. Hij vindt mijn tattoos mooi, probeert de bloemen soms te pakken. Op straat reageren mensen ook wel eens: ‘Mevrouw, is dat echt?’, vroeg een kindje laatst. Ik heb nu een Wajong-uitkering, maar zou graag ink-model worden. De aanleiding was een slechte ervaring, maar nu ben ik blij met wat ik heb.”

TOPKAPPER JOHN BEERENS:

I k schrok enorm van de verhalen over noodopvang en tienermoeders

Hij reisde heel Nederland door om noodlijdende kapsalons van een

maar ik moet zeggen dat mijn oren toch wel even klapperden. Er gebeurt

nieuwe look te voorzien. Met zijn RTL 5-programma John Beerens

zoveel in de wereld om je heen, vaak veel dichterbij dan mensen in de

Salon Takeover liet hij anderen een frisse start maken. Duidelijk een

gaten hebben. Het is goed om daar af en toe bij stil te staan. Toen ze me

man die gelooft in tweede kansen en iemand die iets wil doen voor

vroegen om ambassadeur te worden, wist ik meteen dat ik geen ‘nee’ kon

zijn naasten. John’s goede hart gaat al jaren veel verder dan wat we

en wilde zeggen.”

op televisie van hem zien.

John is een man met een duidelijke mening als het gaat om elkaar helpen: “Of het nu financieel of in natura is, ik vind dat iedereen zijn steentje bij moet dragen. We moeten deze maatschappij samen dragen”. Hoewel hij al jarenlang een trouwe dienaar is van het Sterrenfonds, kon hij het niet laten om ook in gesprek te gaan met Kompaan en De Bocht. “Ik was eigenlijk niet van plan om me nog aan andere goede doelen te verbinden. Ik heb een juiste keuze gemaakt met het Sterrenfonds.

Je kunt maar zoveel van je tijd en geld ergens aan besteden en dit was een

“ DIT SOORT INSTANTIES ZIJN EEN ONMISBAAR ONDERDEEL VAN DE MAATSCHAPPIJ. HELAAS.”

weldoordachte keuze. Echter, toen ik in contact kwam met wat mensen van Kompaan en De Bocht, liet ik me toch meeslepen door hun verhalen. En daar heb ik geen seconde spijt van gehad!”

Wat spreekt je zo aan? “Dit soort instanties zijn een onmisbaar onderdeel van de maatschappij.

Waarom Kompaan en De Bocht?

Helaas. Wat mij heel erg aanspreekt, is dat er veel preventief gewerkt

“Natuurlijk hoor je het één en ander over instellingen in je omgeving.

wordt. Je hebt nu eenmaal bepaalde risicogroepen, bijvoorbeeld tiener-

Kompaan en De Bocht zit net als mijn bedrijf in Goirle. Ik weet al heel

moeders. Ik vind het fantastisch dat die op een goede manier begeleid

lang van het bestaan af. Via een collega en een kennis hoorde ik wat over

worden, zodat ze klaargestoomd worden tot goede ouders. Natuurlijk

de manier waarop ze zich inzetten en met welke doelgroepen ze werken.

begrijp ik dat een tienermoeder niet per se een minder goede moeder is.

Ik zal eerlijk zijn; zodra er kinderen bij betrokken zijn en er bestaat een

Maar ik denk wel dat het voor zo’n meid handig is om wat extra tools

mogelijkheid dat ik kan helpen, ben ik al snel om.”

aangereikt te krijgen, om de opvoeding te optimaliseren. Daar voorziet

Nu word je ambassadeur, vertel daar eens wat meer over.

Kompaan en De Bocht in. Ook de noodopvang is een belangrijk onderdeel.

“Ik ben begonnen met de sponsoring van producten uit mijn webshop.

Ik kan me niet voorstellen dat ik het gevoel heb dat ik echt nergens meer

Shampoos, conditioners, van dat soort spul. Toen kreeg ik, heel attent,

terecht kan. En dat er zich situaties voordoen waarbij ik me zelfs enorm

een uitnodiging om een keertje langs te komen. Een kijkje in de keuken. Ik

bedreigd voel. Helaas bestaan dat soort verhalen wel. Dan is het toch

werd rondgeleid door het gebouw en er werd me van alles uitgelegd over

hartstikke mooi dat er instanties met zulke betrokken mensen zijn? Daar

wat ze doen. Ik ben geen mens dat snel ergens van schrikt of raar opkijkt,

maak ik graag deel van uit.”

Sterke inspiratie

Het is de tegenwind die een vlieger doet stijgen. Chinees gezegde

‘Ik ben geen nummer’ Niemand voelt zich een nummertje, maar cijfers en feiten kunnen soms wel inzicht geven. Begrip van de grootste valkuilen. En besef van waar we de beste hulp kunnen bieden.

70.000

stellen met minderjarige kinderen beëindigen jaarlijks hun relatie

Van de 85 opgevangen alleenstaande minderjarige vreemdelingen komt 47% uit Afghanistan

Geschat wordt dat jaarlijks 3.500 kinderen knel zitten in een vechtscheiding

85%

van de gezinnen hebben geen opvoedingsproblemen

85 10%

van de ouders ervaart opvoedproblemen

In 2012 maakten

21.606

kinderen gebruik van pleegzorg

Op 31 december 2012 wachtten 217 kinderen langer dan negen weken op een (definitieve) plaatsing bij pleegouders

van de ouders ervaart zware opvoedproblemen

200.000 / 230.000 slachtoffers van huiselijk geweld per jaar in Nederland

Bij een kwart van alle huiselijk geweld incidenten is er alcohol in het spel

In 6 van de 10 gevallen van huiselijk geweld gaat het om psychisch huiselijk geweld

1 op de 3 getuigen van huiselijk geweld is jonger dan 18 jaar

Meer informatie: www.kompaanendebocht.nl/jaarbericht

De verdachte van huiselijk geweld is in negen van de tien gevallen een man

TEST: HOE GOED KUN JIJ TEGEN VERANDERING? Ons leven verandert en geen dag is hetzelfde. Sommige

B. Spannend, spannend. Wat kan de verrassing zijn? Zin in morgen!

mensen hebben daar meer moeite mee dan anderen.

C. Leuk, weer eens wat anders dan samen naar de bioscoop. Ik zie

Waar de één het geen probleem vindt om niet te weten

morgenavond wel wat we gaan doen.

wat de dag van morgen brengt, kan de ander zich filosoof Heraclitus zei het al in 540 voor Christus: “Niets

3. Een pijnlijke gebeurtenis: je jarenlange relatie gaat over. Hoe deal je daarmee?

duurt voort, behalve verandering”.

A. We deden en deelden alles samen. Hadden dezelfde vriendengroep.

opvreten als een afspraak niet doorgaat. De Griekse

We hielden allebei van koken en films kijken. Iedere keer dat ik eet of Doe deze totaal onwetenschappelijke en volledig onbewezen test en

als de tv aanstaat, moet ik aan hem/haar denken. Ik weet niet of ik

ontdek hoe goed jij tegen verandering kunt.

hier ooit overheen kom. B. Een tijd lang huil ik mezelf in slaap, zoveel verdriet heb ik van de relatiebreuk. Maar als ik terugkijk, zie ik dat het een mooie tijd was

1. Een werkgever biedt je jouw droombaan aan. Maar daarvoor moet je wel naar de andere kant van de wereld verhuizen. Wat doe je? A. Ik kan mijn familie en vrienden nooit in de steek laten. Het eten dat

en dat ik daarvan heb genoten. Nu is het weer tijd om de draad op te pakken en naar de toekomst te kijken. C. Ik hield van hem/haar en de mooie herinneringen zullen altijd blijven. Gelukkig lopen er nog ruim zeven miljard andere mensen op

ze daar hebben ken ik niet. En wat dacht je van dat warme weer

deze aardbol rond. Daar zal vast wel iemand tussen zitten die net zo

iedere dag?

goed bij mij past.

B. Oei, daar moet ik eens even een paar nachtjes goed over slapen. Het is een grote beslissing en die neem ik altijd weloverwogen. Voor mijn droombaan ben ik toch wel bereid om een hoop op te geven. C. Cool! Ik pak meteen mijn spullen, bel nog snel m’n vrienden op om ze gedag te zeggen en ben klaar voor een nieuw avontuur. Daar leer ik vanzelf wel weer nieuwe mensen kennen.

4. Vanavond zou je je favoriete gerecht gaan eten, maar in de supermarkt hebben ze dat cruciale ingrediënt niet meer op voorraad. En nu? A. Neeee, niet weer! Altijd als ik uitgebreid wil koken, hebben ze niet alle ingrediënten bij de plaatselijke super. Maar mij krijgen ze niet klein, ik ga alle supermarkten en specialiteitenzaken af, totdat ik dat

2. Je beste vriend zegt je morgenavond vrij te houden. Wat jullie gaan doen wil hij niet zeggen. Hoe ga je daarmee om?

B. Daar baal ik flink van. Ik had zo’n zin in mijn favo maaltje. Met tegenzin

A. Ik maak me de hele dag druk over wat we gaan doen. We gaan toch

C. Boeiend. Ik koop wel een diepvriespizza en ga voor de makkelijke

ene bijzondere kruid in mijn bezit heb.

en na lang twijfelen, gooi ik wat andere boodschappen in mijn mandje.

niet abseilen terwijl ik hoogtevrees heb? En als het een surpriseparty

maaltijd. Bespaar ik mezelf ook nog eens een hoop tijd in de keuken.

is, ren ik meteen weer weg, hoor. Ik krijg er helemaal de kriebels van.

Dan kan ik op tijd de stad in voor een drankje.

5. Tijdens zijn campagne verkondigde de Amerikaanse president Obama ‘Hope and Change’. Ook de Nederlandse politici prediken vaak hoop en verandering. Ben jij daar gevoelig voor?

Hoe heb jij de test doorstaan? Tel je antwoorden en kijk hoe goed jij tegen verandering kan!

A. Ik stem al zolang ik me kan herinneren op dezelfde partij en wil graag dat alles hetzelfde blijft. We hebben het toch goed hier in Nederland? B. Als de verkiezingscampagnes losbarsten, ga ik me eens goed

Vooral A Verandering is niet het probleem – jouw weerstand tegen

oriënteren op wie ik ga stemmen. Ik kijk niet alleen naar de partij,

verandering is het probleem. Door te eisen dat alles bij het oude

maar ook naar de persoon. In principe ben ik tevreden met hoe het

blijft, vecht je tegen het leven. Accepteer een verandering alsof

gaat in ons land, maar een beetje meer daadkracht mag wel. En daar

je er zelf voor hebt gekozen. Ga uit van je eigen kracht. Zie

zijn veranderingen voor nodig.

verandering niet als een straf, maar als een kans.

C. Gooi heel de boel om en vervang onze complete regering. De huidige ministers en staatssecretarissen bakken er niets van. Er moet een frisse wind in politiek Den Haag gaan waaien.

Vooral B 6. Afgelopen jaar heb je een heerlijke vakantie gehad in Zuid-Europa. Goed weer, vriendelijke mensen, lekker eten. Helemaal af. Waar kies je dit jaar voor?

Alles in je leven verandert. Hoe eerder je dat inziet, hoe beter. Het

A. Terug naar diezelfde, geweldige plek natuurlijk! Als ik het ergens

nooit je horizon verbreden. Jij ziet dat gelukkig steeds beter in.

leven zelf is één grote verandering, niets blijft hetzelfde. En dat vind jij goed nieuws. Want als alles bij het oude bleef, zou je nooit iets nieuws beleven. Dan zou je nooit levenservaring opdoen,

naar mijn zin heb, ben ik kind aan huis. Waarom verder kijken als je de perfecte vakantiespot allang gevonden hebt? B. Lastig. Het was een geweldige vakantie, maar ik wil ook wat meer van de wereld zien. Een aantal van mijn vrienden is nogal avontuurlijk

Vooral C

aangelegd en ik ben wel eens benieuwd hoe het is om te snorkelen op

Het is ontzettend knap hoe jij je aanpast aan veranderende

Bali of te shoppen in New York. Twijfels, twijfels, twijfels.

situaties. Jou krijgen ze niet snel zenuwachtig bij een

C. Twee keer naar dezelfde plek? Laat me niet lachen. De wereld is

onverwachte gebeurtenis. Houd wel in de gaten dat je blijft

ontzettend groot en ik wil zoveel mogelijk gezien hebben in mijn

genieten van het ‘nu’. Want vandaag kan ook heel mooi zijn,

leven. Van de ijsvlaktes in Alaska tot jungles in de Amazone.

hoeveel zin je ook hebt in de verrassingen van morgen.

Kees van den Broek, sectormanager bij Kompaan en De Bocht, en

van de krachten en door de regie bij de gemeenten te leggen, verdwijnt

de Goirlese wethouder Sjaak Sperber proberen samen een succes te

die verkokering. Onder één regie kunnen we betere combinaties maken en

maken van de transitie van de jeugdhulp. Al zijn ze het niet altijd met

verdwijnt een deel van de complexiteit.”

elkaar eens. STERK schotelt de mannen negen pittige stellingen voor.

Kees: “Het is in het belang van kinderen en gezinnen dat alle noodzakelijke kennis in één team zit. Er was tot nu toe een sterke

Kees van den Broek begon vijfendertig jaar geleden in de jeugdgezond-

scheiding tussen de verschillende organisaties. Theoretisch vinden we het

heidszorg bij het Medisch Kindertehuis Godelieve. Tegenwoordig richt hij

makkelijk om de regie los te laten, maar praktisch gezien is het niet zo

zich op vrouwenhulpverlening, pleegzorg, jeugdzorg en is hij lid van het

simpel. Het gaat nu over écht integraal in één team werken. Wat wel veel

managementteam van Kompaan en De Bocht. Sjaak Sperber is ruim vier

complexiteit weg zal nemen, is dat er iemand van onze organisatie bij het

jaar wethouder sociale zaken. Het is zijn taak vanuit de gemeente Goirle

gemeenteloket komt te zitten. Gezinnen kunnen vanaf het eerste moment

om de transitie van de jeugdhulp te bewaken en een goede verbinding

op de juiste weg geholpen worden. De complexiteit van de zorg verandert

te maken met de zorginstellingen: “Ik heb er alle vertrouwen in dat dat

niet, maar we proberen er zo snel mogelijk op in te springen.”

gaat lukken.” Kees vindt de transitie van de jeugdzorg een positieve

Sjaak: “In Goirle hebben we een pilot gevoerd: het Krachtteam. Een team

ontwikkeling: “Het is belangrijk om goed contact te hebben met de

met allemaal verschillende professionals, waarvan er één aanspreekpunt

verschillende collega’s van de gemeenten. Het gemeentehuis is mij dan

was en de regie voerde. Zo kun je reageren op de complexiteit van de

ook niet onbekend.”

zorgvraag, zonder de oplossing complex te maken.”

De transitie leidt tot minder complexiteit in de jeugdzorg.

De transitie van de jeugdhulp helpt de overheid meer dan de burgers

Sjaak: “De veranderingen in de zorg veranderen de problemen niet.

Sjaak: “Er wordt al vanaf de jaren tachtig over deze transitie en

Voorheen waren er organisatorische moeilijkheden. Zoals de afstemming

transformatie gesproken. Maar als het goed gaat in de samenleving, zakt

tussen professionals en verkokering van de financiën. Door het bundelen

de noodzaak. Door de crisis is de transitie er geforceerd doorgedouwd. De

MANAGER vs WETHOUDER NEGEN PITTIGE STELLINGEN OVER DE TRANSITIE VAN DE JEUGDHULP

gemeente Goirle verkeert gelukkig in een goede financiële situatie, voor

weg. Ik zeg niet dat de overheid niets moet doen, zij zijn er ook voor

andere gemeenten wordt het moeilijker.”

bijvoorbeeld de gedwongen opnames. Maar je hebt meer last dan voordeel

Kees: “Ik snap wel dat cliënten die zijn opgenomen zich zorgen maken.

van de goede bedoelingen van de Kamer.”

Hoe zit het met de continuïteit van hun zorg? Hoe wordt het straks, als nu de capaciteit wordt afgebouwd? Ook Kompaan en De Bocht moet

Er was te weinig voorbereidingstijd voor de transitie

inleveren. Wij kozen ervoor om daarom onze naschoolse dagbehandeling

Sjaak: “Als we een jaar langer hadden gehad, hadden we het niet beter

te sluiten. Dit zou meer ambulant en op wijk- of schoolniveau kunnen

kunnen doen. Ook al wisten we nog weinig concreets, we zijn toch aan de

gebeuren. Het was de minst zware keuze die we konden maken. We

slag gegaan. Gemeentes die hebben gewacht, hebben nu te weinig tijd.

bespreken wel met de cliënten waarom wij doen wat we doen. Het is een

Laten we eerst maar in rustiger vaarwater komen en van daaruit, samen

gemiste kans dat de overheid niet sterker investeerde in visie en minimale

met de hulpverleners, de zaak verder ontwikkelen.”

uitgangspunten. Dat gaat ten koste van de zorg.”

Kees: “Als je verandering wil, moet je soms besluiten doordrukken. De combinatie van grote veranderingen én bezuinigingen maken de transformatie complex. Alleen maar kritiek hebben, helpt niet. We gaan

“ WE BESPREKEN WEL MET DE CLIËNTEN WAAROM WIJ DOEN WAT WE DOEN”

positief investeren in de transformatie”

Gemeenten moeten complete autonome bevoegdheid krijgen op het terrein van jeugdhulp Kees: “De korte termijn-oriëntatie van de gemeente, doordat de

Sjaak: “Zowel de jeugdwet als participatiewet moesten door de kamers.

gemeenteraadsleden om de vier jaar gekozen worden, kan problemen

En die kamers hebben extra controles geëist. Daardoor wordt alles nog

geven voor de ontwikkeling en uitvoering van nieuw beleid. Dit beleid kan

complexer. Bovendien moet de overheid nu leren loslaten. Maar dat durft

ook per gemeente nog verschillen. Dit geeft echter ook kansen om te zien

ze niet. Ze halen een stuk van het autonome denken van de gemeenten

welke ‘praktijk’ de beste kansen voor kinderen en gezinnen biedt.” »

Sjaak: “Er worden wel een aantal zaken ondergebracht in de regio. En

zij ook meteen de verantwoordelijkheid voor een ander op hun

de Provinciale Staten hebben ook invloed. Als gemeente heb je inderdaad

schouders nemen.”

te maken met veranderende maatschappijbeelden. Ik weet wel dat de

Sjaak: “Dat klopt, het is één van de redenen dat het onderwijs vaak

Gemeente Goirle dermate professionele ambtenaren heeft, dat zij niet

twijfelt om aangifte te doen. Ik heb zelf ook wel eens getwijfeld. Wanneer

zomaar van het beleid afwijken. Toch blijft de kans aanwezig dat er in een

ga je bellen? Ik weet niet of de gemeente hier een rol in kan spelen. We

gemeenteraad ineens anders gestuurd wordt. Het verschil tussen extreem

zijn in ieder geval bezig met één telefoonnummer voor dat soort vragen.

links en extreem rechts is groot. Gelukkig hebben wij dat probleem in

Een idee van Kompaan en De Bocht. De persoon aan de andere kant van

Goirle niet. Aan de andere kant: als wij regionaal overleggen, praten we

de lijn kan je dan precies vertellen wat er gaat gebeuren.”

niet over de stedelijke politiek.”

Kees: “Mensen zouden meer moed mogen krijgen. Het mag normaal

Kees: “Wij moeten ook dat vertrouwen hebben in de gemeenten. Zij

worden dat jij hulp inroept voor een ander. Ik snap de aarzeling wel. Je kunt

moeten, net als wij, de vragen van de burger centraal stellen. Samen

iemand helpen, maar ook een hoop kapot maken. Bij Kompaan en De Bocht

hebben we de klus te klaren.”

spreken we regelmatig over de grens tussen hulpverlenen en ingrijpen.” Sjaak: “Kompaan en De Bocht heeft een tweedelijnsvoorziening. Dat gaat

Laat de professionaliteit over aan de zorgorganisaties, en niet aan de gemeenten

met indicaties. Maar ook de nulde- en de eerstelijnszorg zijn nodig. De

Sjaak: “De mensen met een zorgvraag zijn het belangrijkst. De

een vertrouwensrelatie zijn tussen die nuldelijn, de eerstelijnszorg, zoals

professionaliteit en expertise van de zorginstellingen is zeker nodig bij

huisartsen, en de tweede lijn.”

complexe zorg. Daarnaast hebben wij onze eigen professionaliteit, die we

Kees: “Ik zie veel situaties waar het vreselijk moeilijk is voor gezinnen.

als regisseur van de jeugdhulp moeten inzetten.”

Mensen lopen vast. Met alle nadelige gevolgen vandien. Wij moeten met

Kees: “Ik vind deze stelling provocerend. We hebben samen de taak om

de gemeente kijken hoe we op tijd zorg kunnen bieden. Hoe we samen

dit te laten slagen. Het klinkt raar, maar eigenlijk hebben de medewerkers

kunnen voorkomen, in plaats van genezen. De manier waarop we nu

van Kompaan en De Bocht een beroep dat tot doel heeft zichzelf

georganiseerd waren, heeft als nadeel dat intensieve hulp pas kwam

overbodig te maken. Onze ondertitel is niet voor niets ‘Steeds Sterker’:

als het al ‘uit de hand gelopen’ was. Terwijl wij nu zeggen; we bieden

we willen dat iedere cliënt zo sterk mogelijk wordt. Het is wat Sjaak zegt:

zorg zo zwaar als noodzakelijk. Op gemeentelijk niveau kunnen we op

de afstemming tussen gemeente en zorginstelling moet optimaal zijn.

verschillende niveaus zorg bieden, of zorgcombinaties maken.”

eigen omgeving. Scholen, jeugdclubs en scouting bijvoorbeeld. Er moet

Nu zijn we soms te laat met het opschalen van zorg. Daarom biedt het veel kansen om expertise ook aan de voorkant in te zetten. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor aanspraken en infrastructuur. De inhoudelijke verantwoordelijkheid voor complexe vraagstukken moet bij een professionele zorgaanbieder liggen.” Sjaak: “Laat de zorg meer naar buiten komen. Gemeenten gaan ook op

“ ALS WE MERKEN DAT ER ÉÉN KIND UIT EEN GEZIN IN DE PROBLEMEN KOMT, EN LATER NOG EEN KIND, DAN KUNNEN WE SNELLER SCHAKELEN.”

pad, om contacten te leggen bijvoorbeeld. Ons loket wordt de toegang tot hulp. Onderling vertrouwen is het toverwoord.”

Een ideale transitie is onmogelijk Preventie is eigenlijk een taak van de burgers

Kees: “Het is niet onmogelijk, maar er moet hard voor gewerkt worden.”

Kees: “Preventie is niet alleen een taak van burgers. Dan zet je er

Sjaak: “Ik ben ervan overtuigd dat we op de goede weg zijn. Ik lig

onevenredig veel druk op. Preventie is een taak van iedereen. Er zit

daar niet wakker van. We hebben een unieke samenwerking met

echter een spanningsveld tussen sociale controle en preventie. Mensen

zorgaanbieders, zoals Kompaan en De Bocht. Obstakels zijn er om te

vinden het moeilijk. Ze denken dat als ze bellen om iets te rapporteren,

overwinnen. We hebben het geluk dat Kompaan en De Bocht hier in de

omgeving zit. We hebben snel contact.” Kees: “De transitie biedt ook kansen. We zien dat deze transformatie ook voor de cliënten voordelen biedt. We zijn goed op weg in Midden-Brabant.”

De zorg betaalbaar houden is het belangrijkste punt van de transitie Kees: “Waar ik me zorgen over maak, is dat dit thema telkens terugkeert. Volgend jaar is het eerste transitiejaar. Mensen die nu hulp krijgen, krijgen dat dan ook. Voor nieuwe zorgvragen is het belangrijk dat we eerst goed kijken wat er moet gebeuren en daarna de bijbehorende kosten berekenen. De hulpverlening moet in eerste instantie effectiever en efficiënter, en daardoor goedkoper.” Sjaak: “De kosten moeten zeker in de gaten worden gehouden. Echter, de veronderstelling dat als de zorg naar de gemeenten gaat, alles goedkoper moet, klopt niet. Ik vind het kort door de bocht. Daarnaast moeten we het kostenaspect ook regionaal oplossen. Veel instellingen hebben immers een regionale functie.” Kees: “Er moet ook voldoende ondersteuning na de behandeling zijn. We moeten ervoor zorgen dat de omgeving van de cliënt participeert. Dat cliënten terug naar een goed netwerk kunnen, zodat de terugval minder wordt.”

Hoe ziet het zorglandschap er over tien jaar uit? Sjaak: “Er zijn ook over tien jaar dingen te verbeteren. Als het zo gaat zoals ik er naartoe probeer te werken, wordt het een landschap waarin de maatschappij zich realiseert dat zij verantwoordelijkheid heeft. Voor de omgeving en voor wat er gebeurt in jouw buurt. Dan komt er vanzelf een tijdig hulpsignaal en goede opvang. En dan bemoeit de gemeente zich er alleen mee als dat nodig is. Toen ik begon als wethouder, was Kompaan en De Bocht een begrip. Al jaren. Wat altijd opviel was dat de organisatie erg gesloten was. Twee jaar geleden is die structuur veranderd. Jullie treden meer naar buiten. Dat is een van de grote voordelen van decentralisatie. Dat we weten wat er gebeurt. En dat we elkaar positief kunnen versterken.” Kees: “Over tien jaar is nog zo ver weg. Ik hoop dat Kompaan en De Bocht mensen sterker blijft maken, in samengestelde teams van nulde-, eerste en tweedelijns verzorgers en met burgers. De kinderen en gezinnen staan centraal. Want beschaafdheid van een samenleving, kenmerkt zich door de zorg voor kwetsbare en gekwetste mensen”

ZorgSaam voor Jeugd en Kompaan en De Bocht ZorgSaam voor Jeugd, een stichting die al lange tijd bestaat,

van jeugdigen, maar ook rechtstreeks op hun leefsituatie.

biedt hulp aan jongeren in de regio Midden-Brabant. Waar

ZorgSaam voor Jeugd en Kompaan en De Bocht, dat past bij

vergoedingen voor jeugd in de knel komen vanuit reguliere

elkaar: een logische samenwerking!

weten regelgeving, daar helpt ZorgSaam voor Jeugd.

Dat doen we al jaren, ook voor Kompaan en De Bocht en we zijn van plan dat nog jaren voort te zetten. We blijven ons richten op de financiering van nieuwe vormen van begeleiding

Sterke inspiratie

“ ALS JE ALLES LOSLAAT, HEB JE TWEE HANDEN VRIJ OM DE TOEKOMST TE GRIJPEN.”

Kompaan en De Bocht

Het ontstaan van Kompaan en De Bocht

Wat een textielbaron, de Karmelietessen, dr. Keyzer en de Luftwaffe Abwehr met elkaar te maken hebben. Kompaan en De Bocht kwamen in 2009 samen. Het begin van een jonge organisatie. De instanties kennen apart van elkaar een prachtige (en soms roerige) geschiedenis. We gaan meer dan honderd jaar terug in de tijd, om via idealisten en nazi’s uit te komen bij integrale hulpverlening voor het hele gezin. 1900: Maria Teresa Tauscher arriveert in Tilburg. Ze voelt zich

1950: Het Sint Josephhuis wordt omgedoopt in het beter bekende

geroepen om zich sterk te maken voor verlaten kinderen. Maria

Kinderhuis Maria Goretti aan het Wilhelminapark in Tilburg.

opent, met hulp van de Tilburgse bevolking en de Fraters van Tilburg, een eenvoudig huisje voor opvang. Zo ontstaat de oudste

1951: Zuster Gabriëla Jansen treedt als invalkracht voor zes weken in

rechtsvoorganger van het huidige Kompaan en De Bocht: het

dienst bij Huis in de Bocht, maar is er uiteindelijk van 1959 tot 1985

kinderhuis van de zusters Karmelietessen.

directrice.

1910: Huis in de Bocht wordt in opdracht van een textielfabrikant

1957: Naast Kleuterheil komt het kinderdorp Sint-Godelieve. Voor

als landhuis gebouwd aan de Tilburgseweg.

kinderen met ziektes als astma en diabetes. De Tilburgse architect J. Bedaux ontwerpt het bijzondere complex van gebouwen.

1931: De R.K. Centrale Jeugdorganisatie uit Rotterdam koopt Huis in de Bocht. De media duiden het huis aan als ‘vakantieoord’. Een

1990: Na een brand wordt Huis in de Bocht verwoest.

jaar later vindt het eerste jeugdkamp er plaats.

Een renovatie volgt.

1933: Op initiatief van dokter Keyzer wordt in Goirle Kleuterheil

1996: De Wet op de jeugdhulpverlening, die in 1992 van kracht gaat,

geopend. De gezondheid van kleuters is een bron van zorgen voor

stimuleert schaalvergroting met op maat geboden hulp. Kompaan

de dokter. Daarom besluit hij het eerste medische kleuterdagverblijf

ontstaat na een fusie tussen verschillende instellingen en is een

van Nederland op te richten.

logisch gevolg van het beleid. Een grote organisatie met een breed aanbod is ontstaan.

1940 / 1945: Tijdens de oorlogsjaren is eerst de vrouwelijke ‘arbeidsdienst’ in Huis in de Bocht gevestigd. Later verblijven de

2009: Kompaan en De Bocht fuseren. De grote kracht is dat

vrouwelijke militairen van de Duitse Luftwaffe Abwehr er. Na de

hulpverlening aan jeugd en gezinnen nu in één organisatie is

bevrijding wordt de villa een huis voor ongehuwde moeders en voor

gebundeld, zodat integrale hulpverlening aan het gezin kan

vrouwen die zwanger zijn van een bezetter of bevrijder.

worden geboden.

Huis in de Bocht

Huize Nazareth

De nieuwe wetten vinden hun oorsprong in onmacht en teleurstelling van hen, die zich de schoone taak hebben gesteld het kind te behoeden voor de nadeelige invloed waaraan het is blootgesteld, wanneer de door de natuur aangewezen verzorger en opvoeder zijne plichten als zoodanig verwaarloost en, met een beroep op de wetten des lands, zich verzet tegen elke inbreuk op zijn recht om zijn eigen kind naar willekeur te verzorgen en op te voeden of niet te verzorgen en te verwaarlozen.

Citaat uit 1903

Medisch Kindertehuis Godelieve

“ HET LEEK WEL ALSOF IK IN EEN BUNGALOWPARK TERECHT WAS GEKOMEN” ANNE WERD UIT HUIS GEPLAATST DOOR JEUGDZORG EN BOUWT MET BEGELEIDING VANUIT KOMPAAN EN DE BOCHT OPNIEUW AAN EEN GOEDE RELATIE MET HAAR MOEDER

Anne (17) heeft een nieuw doel: ze wil leren zelfstandig te zijn. Ze

een kantoor voor de begeleiders. En er woonden zes andere jongeren van

verhuisde onlangs van de behandelgroep Pyriet van Kompaan en De

twaalf tot zestien jaar oud. Dat was wel even wennen, maar het was ook

Bocht naar een trainingsgroep. “Ik heb zoveel geleerd bij Pyriet, het

erg leuk om samen, als broers en zussen, te kletsen, te basketballen of te

kan niet meer misgaan met mij.”

relaxen. We vonden meteen veel steun bij elkaar.”

Anne woonde drie jaar in een gezinshuis, voordat ze bij de behandelgroep Pyriet terechtkwam. “Mijn ouders zijn uit elkaar gegaan toen mijn moeder zwanger was van mij. Ze moest alles alleen doen en ik miste een vaderfiguur. We hadden steeds vaker flinke ruzies. Want ze bepaalde alles voor

“ZO BEN IK GAAN BOKSEN EN GING IK VAAK EEN RONDJE LOPEN”

mij. Van de kleding die ik moest dragen tot wanneer ik naar buiten mocht gaan. Ik was helemaal niet mezelf en had enorme woede-uitbarstingen. De

CONTROLE OVER DE WOEDE-UITBARSTINGEN

thuissituatie was onhoudbaar en dus ben ik door jeugdzorg in een gezins-

“In mijn eerste tijd bij Pyriet had ik nog steeds woede-uitbarstingen en wist

huis geplaatst.” Een gezinshuis is een gewoon huis in een gewone straat,

ik me geen raad met mijn verdriet. Samen met mijn begeleider Amanda

waar ouders kinderen die (tijdelijk) niet thuis kunnen wonen in hun gezin

stelde ik doelen op. Ik wilde mijn emoties op een goede manier leren uiten,

opnemen. Maar ook daar liep het verkeerd: “Na een agressieve uitbarsting

voor mezelf durven kiezen en mijn huiswerk maken. Amanda en ik hadden

ben ik afgevoerd door de politie. Volgens de zorginstanties was een plek bij

hierover regelmatig diepe gesprekken. Dan vertelde ik hoe het met me ging

behandelgroep Pyriet van Kompaan en De Bocht een betere optie voor mij.”

of bedachten we manieren waarop ik mijn emoties kon uiten. Zo ben ik gaan boksen en ging ik vaak een rondje lopen. Beetje bij beetje kreeg ik

NET EEN BUNGALOWPARK

meer zelfinzicht, kon ik bij mijn verdriet komen en kreeg ik controle over

De eerste keer dat ze over het terrein van Kompaan en De Bocht liep, kan

mijn woede-uitbarstingen.” De dagindeling gaf Anne routine: “Als ik thuis-

Anne zich nog goed herinneren: “Het leek wel alsof ik in een bungalowpark

kwam uit school dronken we wat, kon ik met iemand bellen of mocht ik

terecht was gekomen, zo groot is het hier. Het huis waar ik kwam te wonen

bij een vriendin op bezoek. We kregen allemaal een taak: dan maakte ik de

had een gezamenlijke woonruimte, een computerkamer, slaapkamers en

gang schoon of deed ik de afwas. En elke dag zaten we een half uurtje op »

“ IK WIL STOPPEN MET BLOWEN. WANT DAT DOE IK NOG AF EN TOE, TERWIJL HET ME EIGENLIJK NIETS BRENGT” onze kamers met de deur dicht. Om even tot rust te komen of om huiswerk te maken. En na het eten deden we een groepsactiviteit, zoals basketbal. Die duidelijkheid was erg fijn.”

“HET KAN NIET MEER MISGAAN MET MIJ”

gestuurd, waarin ik heb uitgelegd hoe dat voor mij voelde. Want ik was gekwetst, wilde een vader-dochterrelatie opbouwen. Maar hij kon mijn gevoelens niet ontvangen en begreep niet dat ik boos op hem was. Dus heb ik be-

MOEDER LEERT LOS TE LATEN

sloten even geen contact met hem te hebben, dat geeft me rust. Ik kan

Pyriet begeleidde Anne ook bij het onderhouden van het contact met

zelf bepalen wanneer ik er weer aan toe ben. Hierin voel ik me sterk en de

haar moeder. “De begeleiding heeft me laten inzien dat mijn moeder en

begeleiding heeft me ook goed gesteund.”

ik op elkaar konden bouwen. Dat het zinvol was het contact met elkaar te onderhouden. Voordat ik mijn moeder belde, besprak ik soms met Amanda

STOPPEN MET BLOWEN

waar ik het met haar over wilde hebben. En na het telefoongesprek vroeg

Anne is onlangs verhuisd naar een trainingsgroep, een huis waar ze

Amanda hoe het was gegaan. Of ze begeleidde het gesprek als ze op visite

meer zaken zelfstandig moet aanpakken. “Mijn nieuwe doel is meer

kwam.” Het gaat nu zo goed dat Anne regelmatig zelf op bezoek gaat bij

zelfstandigheid. We koken bijvoorbeeld zelf en doen ook de boodschappen.

haar moeder of daar blijft logeren. “Mijn moeder krijgt ambulante hulp.

En ik wil stoppen met blowen. Want dat doe ik nog af en toe, terwijl het

Hierdoor heeft ze geleerd mij meer los te laten en me meer te vertrouwen.

me eigenlijk niets brengt. Na de zomer ga ik studeren voor pedagogisch

We luisteren nu echt naar elkaar en kunnen over veel onderwerpen praten.

medewerker kinderopvang. Daarna wil ik doorstuderen voor pedagogisch

En ik heb veel meer respect voor haar gekregen. We bouwen ons contact

medewerker jeugdzorg. Het lijkt me geweldig om op een behandelgroep

rustig op, want ik heb vier jaar niet meer thuis gewoond. Het doel is om

voor jongeren te werken, want ik kan echt begrijpen wat deze jongeren

over een maand of zeven weer thuis te gaan wonen.”

doormaken en nodig hebben. Dat gaat me lukken, want ik heb het afgelopen jaar zoveel geleerd. Ik kan mijn emoties voelen en uiten en het contact met

VADER KWAM AFSPRAKEN NIET NA Met haar vader heeft Anne momenteel geen contact. “Hij kwam zijn afspraken over de bezoekregeling niet na. Daarom heb ik hem een brief

mijn moeder is veel beter. Ik plan beter en maak mijn huiswerk. Het kan niet meer misgaan met mij.”

AMANDA, VASTE BEGELEIDER VAN ANNE BIJ KOMPAAN EN DE BOCHT: In de periode dat Anne bij behandelgroep Pyriet verbleef, was Amanda haar begeleider en mentor. Samen spraken ze in vertrouwen over alles wat Anne dwarszat, dat heeft haar erg geholpen. Amanda vertelt over Anne: “Anne kwam bij ons op de groep binnen met een ‘masker’ op, ze durfde haar ware gevoelens niet te tonen. Ze uitte haar verdriet en boosheid met woede-aanvallen. We hebben samen doelen opgesteld en mentorgesprekken gevoerd. Ook werkten we met fasekaarten: elke dag bespraken we kort de onderwerpen die - in bepaalde fases van het begeleidingstraject - op die kaarten stonden. Zo beantwoordde ze vragen als: heb je je huishoudelijke taken goed uitgevoerd? Of: hoe heb je gereageerd als de begeleiding je iets vroeg? Hiermee kon ze privileges vergaren. Dan mocht ze bijvoorbeeld vaker een vriendin op bezoek of uitgaan. Anne is nu veel meer bij zichzelf. Ze kan zich goed uiten en durft haar verdriet te tonen. Ze heeft veel meer zelfinzicht, dus kan ze bewuster dingen doen. Anne’s kracht is dat ze altijd doorgaat en weet waar ze heen wil. Soms verliest ze haar doel even uit het oog als ze boos is, maar daarna vindt ze haar doel snel weer terug.”

Kunstkameraden De Cultuurkantine uit Breda laat jongeren in de jeugdzorg kennismaken met hun eigen talenten. Tijdens het project ‘Het Dossier’ koppelden zij kinderen aan kunstenaars. Samen gingen ze aan de slag. De kunstenaars weten niets van ‘een rugzak’ en laten een kind gewoon kind zijn. Ze inspireren elkaar, leren van elkaar en genieten samen. Ook Kompaan en De Bocht-kinderen deden mee met dit project. In elke editie van STERK stellen we er twee aan je voor.

Marie jose en Romana

‘Mysterieus handenalfabet’ Deze twee dames zijn aan elkaar gewaagd. Romana (16) vindt dat ze elkaar goed liggen en dat het iedere keer weer super gezellig is. Toch hebben ze lang zitten dubben over hoe hun kunstwerk zou moeten worden. Ze hebben verschillende dingen uitgeprobeerd. Samen zijn ze naar een museum geweest en hebben dat ervaren als een gezellig uitstapje. Een toer langs ateliers van kunstenaars met verschillende disciplines is in goede aarde gevallen. Romana vond het leuk om te zien ‘hoe andere kunstenaars het doen’. Over Romana vertelt Marie jose: “Ze is goed met woorden en ze kan haar eigen woorden ook heel goed omzetten in beeld, maar ook in muziek. Romana is heel creatief, want in haar vrije tijd schildert ze ook.”

Romana is enthousiast: “Ik ben erg blij met Marie jose als begeleider. We vullen elkaar altijd weer aan en geven elkaar telkens goede, nieuwe ideeën. Ik vind het echt super leuk en ben benieuwd naar het resultaat.” Uiteindelijk hebben ze gekozen voor zeefdrukken op glas. Het thema is wat handen kunnen zeggen en het wordt dus een soort handenalfabet. Elke bijeenkomst hebben ze afgesloten met elkaar een hand te geven in de klei. De afdruk die overbleef, gaan ze gebruiken in het kunstwerk. Romana: “Het wordt mysterieus!”

Margo & Javanna

‘I am not a white teeth teen’ Als Margo en Javanna (16) elkaar voor het eerst ontmoeten, vertelt Javanna dat haar kunstwerk over bloemen moet gaan. In de fotostudio bekijken ze verschillende foto’s. Margo vertelt: “Het zijn de verstilde portretten waarin je een verhaal kunt zien of waar we verhalen bij verzinnen die Javanna erg aanspreken.” Op Tumblr is Javanna actief met het delen van beelden, tekeningen en teksten die haar bezighouden. Samen met Margo luistert ze naar haar favoriete muziek. Zo ontstaat voldoende inspiratie voor het kunstwerk.

In een vervallen negentiende-eeuwse orangerie maken Margo en Javanna foto’s. De foto’s verbeelden de geschiedenis van Javanna. De bloemen, die ze speciaal voor deze gelegenheid hebben gekocht, symboliseren het nieuwe en het mooie. “Het mezelf kunnen zijn”, vult Javanna aan. Ze geniet van de samenwerking met Margo: “Ik kan alles gewoon zeggen, ook als ik het ergens niet mee eens ben.” Margo geeft aan dat het de bedoeling is om écht samen tot het kunstwerk te komen: “We zijn groot begonnen en langzamerhand zijn we gaan schaven. Het kunstwerk werd kleiner, soberder, maar toch meer betekenisvol.” In het vaklab kiest Javanna voor fotopapier en een lijst. Javanna: “We hebben veel gepraat en Margo heeft mij veel geleerd over fotografie. Dat was leuk!”

GEZONDHEIDSCENTRUM DE REESHOF ZET GEZINSBEGELEIDER KOMPAAN EN DE BOCHT IN VOOR PERSOONLIJKE HULP AAN CLIËNTEN

Dik tevreden kennen allemaal wel een situatie waarbij bureaucratische

Hoe is de samenwerking met Kompaan en De Bocht tot stand gekomen?

terging je deed verleiden tot ongenuanceerde uitspraken.

“Naar aanleiding van een wens hier in het gezondheidscentrum

Kompaan en De Bocht wil ervoor zorgen dat er steeds meer

om op een andere manier kinderen met obesitas te begeleiden.

naamsbekendheid ontstaat. Bijvoorbeeld bij huisartsen. Zo

We weten dat het een moeizame zaak is om kinderen in een

kunnen mensen sneller en efficiënter geholpen worden en

traject te krijgen dat tot gewichtsvermindering leidt. Vanuit

word je niet steeds van hot naar her verwezen.

huisartsenperspectief denken wij dat het goed is om er niet

Er zijn talloze verhalen over het kastje en de muur. We

zozeer een probleem van het kind, maar van het gezin van te Frans van Muilwijk is directeur van Gezondheidscentrum de

maken. Dus ervoor zorgen dat het hele gezin vermagert.

Reeshof en werkt nauw samen met Kompaan en De Bocht.

Vaak hebben meerdere gezinsleden last van overgewicht. Er

Als directeur van het Gezondheidscentrum ziet hij als geen

is in die gezinnen een cultuur van teveel eten en te weinig

ander het belang van een goede verbinding met diverse zorg-

bewegen. We hebben een aantal partners gezocht die samen

en hulpinstanties. Hij is er dan ook altijd op uit om ervoor te

met ons deze problematiek kunnen aanpakken. Thebe deed

zorgen dat dergelijke contacten gelegd en goed onderhouden

destijds nog voeding en diëtetiek en we weten dat Kompaan

worden.

en De Bocht ervaring heeft met het begeleiden van gezinnen

en ook met het begeleiden van kinderen met obesitas. We zijn

konden opnoemen. Dat accentueert het feit dat er twee partijen

met z’n drieën bij elkaar gekomen om dit project te draaien. We

waren die naast elkaar werkten. Dus ja, je kunt wel stellen dat

zochten een medewerker om gezinnen te bezoeken en daarmee

het van groot belang is dat er meer duidelijkheid ontstond.”

het begeleidingstraject aan te gaan. Dat is een hulpverlener van

Is het niet moeilijk om al die partijen met elkaar te verbinden?

De eerste samenwerking had een duidelijke focus op obesitas, maar is dat niet één van meerdere problemen die binnen een gezin spelen?

“Daar ligt een belangrijke rol voor mij als directeur van het

“Tijdens het begeleiden van gezinnen met kinderen met

Gezondheidscentrum; het leggen van verbindingen. Iedereen

overgewicht, kwamen we ook veel gezinnen tegen met ernstige

zit in z’n eigen winkeltje. Mensen komen weliswaar vanzelf

psychosociale problemen. Eigenlijk was het niet de bedoeling

in de spreekkamer, maar het web van instanties is vaak zo

om die patiënten te begeleiden, want dat is op zich al extra

uitgebreid en ingewikkeld, dat mensen afgeschrikt worden

moeilijk. En als je veel schuld- of relatieproblemen hebt, komt

om zich daarin te verdiepen. Het wordt de huisartsen ook niet

het werken aan overgewicht op de laatste plaats. We merken

makkelijk gemaakt. Oké, we hebben van alle instanties een

dat door de samenwerking met de gezinsbegeleider van

telefoonnummer, maar mensen naar een telefoonnummer

Kompaan en De Bocht, de route naar oplossingen veel sneller

verwijzen blijft een moeizame zaak. We merken dat het heel erg

is. We werken dus niet met een telefoonnummer, maar met een

helpt om een overdrachtsfunctionaris te hebben. Iemand die de

echt persoon. Het is iemand die zich verantwoordelijk voelt voor

richting aangeeft. Iemand die meekijkt: ‘Wat is er hier exact aan

de overdracht van een cliënt.”

Kompaan en De Bocht geworden.”

de hand?’ En vervolgens de meest kansrijke richting aangeeft om de patiënt te helpen.”

Waarom is samenwerking zo belangrijk?

“ Het is iemand die zich verantwoordelijk voelt.”

“We hebben subsidie aangevraagd en die gekregen buiten de gezondheidszorg. Het is via het Bergmansfonds en stichting

Dik tevreden?

Kinderpostzegels gegaan. We zijn veel met elkaar in gesprek,

“Het is een zeer geslaagd project. We gaan nu proberen om de

ook over de aankomende veranderingen in de jeugdzorg. We

hulp die we via Kompaan en De Bocht kregen in het reguliere te

kwamen erachter dat we eigenlijk maar heel minimaal met

krijgen. We zijn met Kompaan en De Bocht een nieuw project

elkaar samenwerkten. Dan heb ik het over de eerstelijnszorg

gestart, gericht op kinderen van ouders die in scheiding liggen.

en de gespecialiseerde jeugdzorg. We zijn eigenlijk heel simpel

Project Kind & Scheiden leunt wederom op een medewerker

gaan tellen: hoeveel cliënten heeft Kompaan en De Bocht hier

van Kompaan en De Bocht. Zij probeert er samen met ons voor

in de buurt? En hoeveel van die cases kent de huisarts? De

te zorgen dat een scheidingssituatie niet uit de hand loopt. De

conclusie was dat Kompaan en De Bocht zo’n zeventig cliënten

overdrachtsfunctionaris heeft dus een heel belangrijke taak, bij

in onze buurt heeft, terwijl de huisartsen er maar twee of drie

ieder samenwerkingproject weer.“

w w w.s t e e d s s t e

r k e r.n l

hij. PETER (38)

“Angela en ik kenden elkaar eigenlijk al jaren voordat de vonk

Door alle frustraties en angsten, zoek je het zelf ook niet meer op. Ik heb

daadwerkelijk oversprong. We komen allebei uit hetzelfde dorp en in

Bram toen tweeënhalf jaar niet gezien. Daar ging ik kapot aan. Ik maakte

een dorp zijn maar weinig mensen onbekend voor elkaar. Ik kano veel

mezelf helemaal gek. Haalde me van alles in mijn hoofd. ‘Wat vertelt ze ons

en begeleid ook mensen die een keer een tochtje willen maken. Angela

kind en hoe voedt ze hem op?’ Ik moet erkennen dat ik er in mijn hoofd

is een keer meegegaan met een kanotocht in de Ardennen. Er was

een heel eigen verhaal van maakte. Het was echt heel pijnlijk. Ik weet nog

meteen een klik. Het eerste anderhalf jaar samen was geweldig.

dat mijn eigen broer negen dagen na de geboorte van Bram ook een kindje

Daarna kregen we steeds vaker ruzie. En die ruzies werden alsmaar

kreeg. Dan zie je al die tijd hoe leuk dat allemaal kan zijn, zo voel je extra

heftiger. Op een gegeven moment ging het echt niet meer en

hard hoe pijnlijk het gemis is.”

besloten we uit elkaar te gaan. Er was zo’n heftige kloof ontstaan, dat ik eigenlijk niet meer bij haar in de buurt kon of zelfs durfde te zijn. Dat zou op zich een leefbare situatie zijn als je niets meer met elkaar te maken hebt. Dat ging niet op.”

“ DAN ZIE JE AL DIE TIJD HOE LEUK DAT ALLEMAAL KAN ZIJN, ZO VOEL JE EXTRA HARD HOE PIJNLIJK HET GEMIS IS.”

“Ik hoorde via via dat Angela zwanger van me was. Dat was flink schrikken. Achteraf bleek die zwangerschap in de laatste twee weken van onze relatie

“Via Bureau Jeugdzorg kwam er weer communicatie op gang. Hoewel

te zijn ontstaan. We wisten er allebei niets van toen we besloten om uit

Angela erg sceptisch was, werkte ze onder lichte druk mee. Zo kwamen

elkaar te gaan. Een vreselijke situatie. De grote kloof was er, maar er moest

we bij Kompaan en De Bocht terecht. Hier gingen we samen met een

iets aan gedaan worden. Ik sms’te haar een paar keer en gelukkig reageerde

begeleider in gesprek. Doordat een hulpverlener de regie nam, kregen we

ze. Een paar keer bellen verder, ben ik bij haar langsgegaan. Dat was zo’n

steeds meer begrip voor elkaar. In het omgangshuis werden begeleide

twee weken voor de geboorte van onze zoon Bram. Dit verliep redelijk

omgangen gestart. Nu mag ik Bram op papier één weekend per twee

en zo ben ik vanaf dat moment de eerste twee maanden na de geboorte

weken zien. Maar omdat de communicatie nu zo goed is, zie ik hem veel

regelmatig langsgekomen. Helaas ging dat niet altijd even goed. We

meer. Als Angela een oppas nodig heeft, ben ik de eerste die ze belt. Als

maakten veel ruzie. Angela en ik hebben verschillende levensstandaarden

ik hem een keer spontaan wil zien, om bijvoorbeeld samen een stukje te

en het was heel moeilijk om die van elkaar te accepteren. Na twee maanden

fietsen, bel ik Angela op en als het uitkomt mag ik hem meenemen. Bram

mondde één van die onenigheden uit in een enorm heftige, knallende ruzie,

en ik zijn knettergek op elkaar. Het klikte eigenlijk vanaf de eerste keer dat

waar helaas de politie bij betrokken moest worden. Ik moest afstand nemen,

we samen in een kamertje waren. Kinderen hebben toch door dat ze met

mocht niet meer langskomen.”

bloedverwanten te maken hebben.”

Sterke inspiratie

Jim Rohn

zij.

ANGELA (30)

“We kennen elkaar uit het dorp waar we allebei wonen. Via vrienden

zwanger was heb ik dat tegen een vriendin verteld. Zij op haar beurt tegen

zagen we elkaar steeds vaker en op een gegeven moment vroeg hij

haar vriend en via hem kwam het die avond bij mijn ex terecht. Het is

of ik mee wilde gaan varen in de Ardennen. Ik zag hem wel zitten;

echt niet zo dat ik er weken mee rond heb gelopen. Toen zijn we erover in

hij was ambitieus, sportief en avontuurlijk. Daar viel ik op. De eerste

gesprek geraakt. Hij wilde een relatie met me, bijvoorbeeld in de vorm van

tijd samen was erg fijn. We hadden natuurlijk wel wat dingetjes.

een LAT-relatie. Dat maakte het niet makkelijker, want ik wilde dat echt

Peter was best bezitterig. Ik werkte in de horeca en hij gewoon

niet meer. Ik sprak met hem af dat ik hem op de hoogte zou houden van

doordeweeks, dus toen ben ik vooral voor hem van baan gewisseld.

alle ontwikkelingen betreffende de zwangerschap, maar dat was voor hem

Zo konden we in de weekenden meer samen zijn.”

niet genoeg. Ook na de geboorte waren er afspraken, maar hij bleef maar langskomen. Ik kon daar niet mee omgaan. Natuurlijk snap ik dat hij met

“Die eerste weekenden samen waren onze beste. We ondernamen leuke

dingen zat, maar ik kreeg zelf nauwelijks de tijd om aan de nieuwe situatie

dingen en hadden het echt goed. Maar het bezitterige en de jaloezie hield

te wennen. Ik ben op een gegeven moment bij mijn moeder gaan wonen.

aan. Ik kreeg het daar erg benauwd van. Ik heb hier regelmatig met hem

Maar ook daar bleef hij langskomen of door de straat rijden.”

over gesproken, maar het hielp niet. Hierdoor nam ik steeds meer afstand van hem. Ik wilde mezelf blijven, maar had meer en meer het gevoel dat ik

“Mijn moeder en ik werden er helemaal gek van. Toen ben ik op advies van

geleefd werd. Mijn keuze was op een gegeven moment gemaakt; ik wilde de

de huisarts bij Peter langsgegaan om duidelijk mijn grenzen aan te geven. Dit

relatie beëindigen. Dat verliep heel moeilijk. Hij wilde het niet accepteren.

gesprek nam al snel een vervelende wending, waarmee de laatste hoop op een

Het lastige was ook dat we in hetzelfde appartementencomplex woonden.

goede onderlinge communicatie volledig verloren ging. Het was zo heftig dat

Hij bleef maar langskomen, wat voor heel ongemakkelijke situaties zorgde.

ik geen contact meer met hem wilde. Zo is er heel lang geen contact geweest

Zo ontstonden er steeds meer ruzies.”

tussen ons, maar ook niet tussen hem en onze zoon. Uiteindelijk zocht hij via

“ TOEN IK DE KNOOP DOOR HAD GEHAKT, WIST IK NOG NIET DAT IK ZWANGER WAS.”

Bureau Jeugdzorg contact. Ik snapte dat wel, natuurlijk wilde hij contact met zijn kind. Ik wist alleen echt niet meer hoe ik met hem moest communiceren. Ik moet toegeven dat ik heel sceptisch was toen Kompaan en De Bocht werd geopperd. Maar ik kan nu niet anders zeggen dan dat ik heel blij ben dat we daar een traject doorlopen hebben. Via ouderschapscommunicatie leerden we

“Toen ik de knoop door had gehakt, wist ik nog niet dat ik zwanger was.

weer met elkaar te praten. Ik weet nu veel beter hoe ik mijn emoties moet

Het was een stressvolle periode, dus misschien ook daarom dat ik niet

scheiden. Mijn ex, de man waar ik een relatie mee heb gehad, is niet dezelfde

echt opmerkte dat er dingen veranderden. Toen ik erachter kwam dat ik

man als de vader van Bram. Hij is een goede vader voor hem.”

w w w.s t e e d s s t e

r k e r.n l

TIEN GOUDEN

TEAMWORK TIPS Werken en samenwerken zijn twee verschillende dingen. Maar je moet het alle twee kunnen. Medewerkers van Kompaan en De Bocht weten dat. Zij geven tien gouden teamworktips. Want alles zelf doen is optellen, maar samenwerken is vermenigvuldigen.

Blijf nieuwsgierig naar elkaar. Bekijk de

Samenwerken betekent vasthouden en loslaten. Wees

zaken eens vanuit een

ander standpunt. En stel elkaar gerust vragen.

serieus, maar met humor. En ben punctueel, maar vergeet ook de flexibiliteit niet.

Denk aan de Zeeuwse groet: ‘Hou de zonzijde’. Kijk naar de

positieve resultaten. Benadruk

deze en bouw ze uit.

Waardeer inzet en inbreng. Dat stimuleert

Zie de kwaliteit

betrokkenheid, activiteit en positief samenwerken.

van een ander als meerwaarde, in plaats

van als een tekortkoming van jezelf. Maak ook gebruik van elkaars kwaliteiten.

Faciliteer manieren die het delen van informatie makkelijker

maken. Zoals smartphones,

Geef als

tablets of (discussie)groepen

leidinggevende jouw

op internet. Hierdoor werk je

team de kans om

efficiënter samen.

goed samen te werken. Bied medewerkers en collega’s

verantwoordelijkheid. Zo

Organiseer regelmatig

kunnen zij zich bewijzen en hun

een informele

kwaliteiten laten zien.

bijeenkomst. Zoals een

lunchmeeting of koffiebreak. Zo bied je je collega’s een platform om zichzelf te presenteren. En kun je van elkaar leren.

10.

Deel tips over samenwerken via een vaste

nieuwsrubriek. Bijvoorbeeld op

intranet of in de nieuwsbrief.

Draai eens een keer

Breng de meest spraakmakende

mee bij een andere

tips onder de aandacht via een

afdeling, of bij een

interne mailing.

ander team. Zo leer je meer over elkaars functie en werkwijze, kun je je makkelijker inleven en zaken beter inschatten.

Cartoon

Sexting TRENDING TOPIC

Romy is nog nooit zo verliefd geweest. Damian is bijna een maand

WhatsApp, Ping, Tinder, Facebook, YouTube, Snapchat, Skype, Instagram en

haar vriendje. Hij is knap en slim. Romy’s vriendinnen zijn zelfs een

Twitter. Sexting kan erg uit de hand lopen. Van (cyber)pesten tot chantage,

beetje jaloers. Komend weekend zijn haar ouders niet thuis, dan

ernstig persoonlijk leed, schooluitval, schaamte, problemen bij het vinden

gaan Romy en Damian voor het eerst met elkaar naar bed. Ze is wel

van een baan, angst, onzekerheid en in sommige gevallen neiging tot

een beetje zenuwachtig. Wat als hij haar niet mooi vindt? Damian

zelfdoding. Sexting is onuitwisbaar.

heeft al een paar keer gevraagd of ze een foto van haar borsten wil maken. Misschien is ze komend weekend minder zenuwachtig, als ze dat voor hem doet. ’s Avonds maakt Romy een sexy selfie, zonder bh. Lachend valt ze in slaap, wat zal Damian verrast zijn!

WE CAN Young Tilburg Om problemen te voorkomen, is het belangrijk dat jongeren de risico’s van sexting kennen en aan de bel trekken als

De volgende dag kijkt iedereen haar raar aan. Haar vriendinnen staan niet

er misbruik in het spel is. Jongeren weten zelf goed hoe je

op hun vaste plek in de aula. En mensen lachen als ze langsloopt. Dan ziet

zo’n boodschap effectief over kunt brengen: Changemakers

ze Damian en zijn vrienden. “Lekkere tieten, Romy”, roept iemand. Romy

van WE CAN Young Tilburg ontwikkelen een campagne om

voelt zich ineens misselijk. Haar hoofd wordt rood. Snel rent ze naar de wc en pakt haar telefoon. Ze is getagged op Facebook. Met een brok in haar keel opent ze de app. Daar staat haar selfie. Met 203 likes…

bewustwording en seksuele en relationele weerbaarheid van jongeren te vergroten. Ook Kompaan en De Bocht en het Steunpunt Huiselijk Geweld Midden-Brabant zetten zich in met workshops op scholen. Zo proberen zij

Wat is sexting? Sexting bestaat uit de Engelse woorden ‘sex’ en ‘texting’ (sms’en). Sexting is het verzenden (en ontvangen) van seksueel getinte beelden of tekstberichten met een mobiele telefoon of via internetapplicaties zoals

jongeren weerbaar en bewust te maken. Ook bieden zij hulpverlening als er problemen zijn. Meer informatie op www.onuitwisbaar.nu

w w w.s t e e d s s t e

r k e r.n l

Colofon Fotografie Cover: Hans-Peter van Velthoven

Redactie BureauZuid Robbert-Jan van IJzendoorn (hoofdredacteur) Sanne Stenvert (eindredacteur) Robbert Timmermans (redacteur) Daan Berends (bladmanager) Loek van den Boogaart (vormgever) Hans Peter van Velthoven (fotograaf) Chris Konig (fotograaf)

kinderen, vrouwen en gezinnen

met vragen en problemen op het gebied van

Ellen van Doorn (fotograaf)

Redactie Kompaan en De Bocht Jeanet de Pee TIm Nelen Lian Smits

Gastcolumnist Erik Gerritsen

Met dank aan: Angela

Klaudia

Anne

Marjolein Kock

Sara Bidaoui

Marleen Kuijsters

Giel Beelen

LuSa Comics

John Beerens

Fieke Mol

Kees van den Broek

Frans van Muilwijk

Stichting De Cultuurkantine

Marlous Mutsaers

Nastasja Eerden

Patricia

Marie josĂŠ Eijkemans

Peter

Katinka Flapper

Petra

Hannah

Margo Remie

Javanna

Romana

Jan Kinds

Sjaak Sperber

Met samenwerkingstips van: Annemarie Raes

Sandra Bressers

Helma Henraat

Eefje van Ostaden

Jolanda Rotscheid

Cecile van Damme

Annie de Kort

Allard van Welie

Jannie Habraken

Kompaan en De Bocht is er voor

opgroeien, ontwikkeling en veiligheid.

w w w.s t e e d s s t e

r k e r.n l