Quats editie11 April 2015 by ZUID Creatives

№11 A P R I L 2015

“IK VIND HET MOOI ALS IEMAND

“

HONGERIG IS

APEN UIT DE MOUW BINNENKIJKEN BIJ EEN TILBURGSE APENHANDELAAR ‘IK KOM TOCH OOK NIET OP JOUW WERK DE BOEL OVERHOOP HALEN?’ 12-UURTJE MET TILBURGSE PORTIERS

KUNSTKENNERS MET GEVOEL VOOR WAARDE

Openingstijden Gallery Woensdag t/m vrijdag van 11.00 tot 17.00 uur Zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur of op afspraak Beeldentuin ook geopend voor vrij bezoek facebook.com/vanloongalleries dekunstkoop.nl TA A L S T R A AT 5 3

VUGHT

W W W.VA N L O O N G A L L E R I E S . C O M

Hope (2013), 27 x 41 x 23cm

EXPOSITIE

SCHILDERIJEN

SCULPTUREN

GLASKUNST

18 APRIL 31 MEI 2015

FOTOKUNST

Spoedje?

VLIEGENSVLUG DRUKWERK Andromedastraat 2-B 5015 AV Tilburg

Vragen? 013 582 09 68 info@q-promotions.nl

qpromotionsdrukwerk @qdrukwerk

HEUVELSTRAAT 59 TILBURG WWW.EEKELAARWEBSHOP.NL WWW.EEKELAAR.NL

Durf.

BureauZuid B.V.

Goirkekanaaldijk 12, Tilburg

+31(0)13 54 50 323

www.bureauzuid.nl

QUATSEDITORIAL

WELKOM IN DE JUNGLE

Tilburg is een jungle. Iedere dag is hier een nieuw avontuur, vol spannende plekken en verhalen. Nergens is het zo leuk verdwalen als in onze stad. Zo is Tilburg ook buiten de Ringbanen een stuk unieker dan u misschien denkt. In deze Quats leiden we u langs het prachtige Quirijnstok en de Heikant. Zelfs wij liepen er met open mond rond, zoveel moois valt er te ontdekken. Voetbal is ook een jungle, maar dan één waar menig club verstrikt in raakt. Ons aller Willem II lijkt daar dit seizoen geen last van te hebben en rijgt overwinning aan overwinning. De wilde beesten uit de verdediging en ranke gazelles in de aanval (nu ja, Armenteros…) maken heel Tilburg trots. Leider van dit wolfpack is succestrainer Jurgen Streppel. Verderop in het magazine deelt hij zijn 5 mooiste Willem II-momenten met u. En ja, dat was moeilijk kiezen. Tilburg verandert pas echt in een oerwoud als u dierenpark De Oliemeulen binnenstapt. Het reptielenhuis is al decennia een begrip voor Tilburgers die graag exotische beesten van wel heel dichtbij willen zien. Ook hitrapper Gers Pardoel kwam in zijn jeugd al bij De Oliemeulen. Quats nam hem mee terug naar deze bijzondere plek, voor wat good old memories. Met een slang in zijn nek en vogelspin op zijn hoofd, stort de onverschrokken Gers zijn hart uit. Te lezen in ons uitgebreide interview met deze sympathieke hiphopper. Voor sommige dieren is de Tilburgse jungle slechts een tijdelijke verblijfplaats. Wat maar weinig mensen weten, is dat er in TilburgNoord zo’n 1.000 apen verblijven. Op doorreis naar farmaceuten in heel Europa, die de apen voor dierproeven gebruiken. Een uiterst controversieel onderwerp, waar iedereen een mening over heeft. Eigenaar van apenhandel Hartelust is Roberto Hartelust. Hij vertelt onze kritische Quats-interviewer over zijn niet bepaald alledaagse werk. Ook laten we twee tegenstanders aan het woord. Een verhaal dat u niet mag missen. Over het algemeen is Tilburg echter een heerlijke beestenboel, waar altijd wel iets leuks te doen of te zien is. En dat is precies wat Quats hoopt uit te stralen; serieus met een knipoog. Ook deze elfde editie wensen wij u weer ontzettend veel leesplezier. Maak uw avontuur in de jungle die Tilburg heet iedere dag zo mooi mogelijk! Met beestachtige groet, Robbert-Jan van IJzendoorn, Robbert Timmermans, Sanne Stenvert & de hele redactie Ps. Effe Quatsen met de hoofdredactie? Mail naar robbert@quatsmedia.nl, rj@quatsmedia.nl of sanne@quatsmedia.nl.

31 49

TILBURGIN INHOUDSOPGAVE BEELD

IN DEZE QUATS 08 59 43 08 UURTJE 18 12 MET EEN UITSMIJTER INSIDE 24 QAPEN UIT DE MOUW TOUGH 31 PRETTY FASHIONISTAS GERS PARDOEL RAPTIELEN

72 43 DE DIVAN MET 49 OP EDO & ARIE 59 QULINAIR HAMBURGERTEST 72 ENQLAVES TILBURG NOORD

QRIMINEEL MOORDENAAR / MENTOR

VERDER IN QUATS: 17 COLUMN QUAJONGEN 38 WILLEM II TOP 5 JURGEN STREPPEL 41 MONIKA KNOWS 55 QULINAIR BORD'O 56 QULINAIR AUBERGE DU BONHEUR 66 QUNSTMET 69 COLUMN QEESCASE 79 COLUMN BRILLENMAN 100 COLOFON

TEKST TEXT SELLS

FOTOGRAFIE NEVEN FOTOGRAFIE

H ONDER MEULEN C I Z T L E P IE OEL DOMRELD VAN DE OL D R A P S R E GE d NDERE W O W E ve r r a s s e n D ie N d I , n e ld d e we re

n Pa r d o e l l verschille s r a e a t G o t r e e p e rap n. Tw opulairste p n reptiele e en s d s r n e la p r p e a R ed , kikkers N n . e n g a n a la g s e t de en blijken a k tu s s e n m e g p t , p r a at o ’n goed sam z lo p d f o o o jk h arli z’n wonderba spin over es h e ic k z ik d lt e n o v illa Pardo ee V r r e o t o a v d n s e k hilder En o n d a n suiting, sc g in n leguanen. e m van r vrijheid e v o it u ij r Gers v en. indernam k e t r a p a en

RAPTIELEN

P A R N E

Voordat Gers voet zet in Dierenpark De Oliemeulen heeft

rustige plek, omdat de telefoons en camera’s van overige

Quats samen met reptielenkenner, -liefhebber, -verzamelaar

bezoekers gretig flitsen. De vraag of Gers nog ongestoord

en -kweker Sjef van Overdijk al zorgvuldig wat kleurrijke

door het leven kan, kunnen we van ons lijstje strepen.

fotomodellen uitgekozen waarmee de rapper op de foto kan.

Iedereen wil op de foto met de rapper en wij maken ons

Althans, we hopen dat hij dat wil. Niemand weet of Gers’

zorgen of we zelf nog wel genoeg tijd krijgen. Gers niet, die

zenuwen van staal zijn. Om het extra spannend te maken;

is ontspannen en lijkt ook niet te schrikken als we hem oog

Sjef, de Freek Vonk van dienst, wil de grenzen van het

in oog met een olietanker van een leguaan zetten.

gevaar wat oprekken. Wurgslangen, giftige padden, stekelige

“Dichterbij”, daagt fotograaf Raldo hem uit.

hagendissen en natuurlijk een dikke, vette spin. Waarom

“Ik vind het allemaal prima. Maar een vogelspin gaat ‘m

toch altijd weer die verschrikkelijke spin?

niet worden, dat jullie dat vast weten”, grapt Gers, met een bloedserieuze ondertoon.

‘Ik vind het allemaal prima. Maar een vogelspin gaat ‘m niet worden. Dat jullie dat vast weten.”

RONDE 1: GROENE LEGUAAN - IGUANA IGUANA “ZIEN WE NOU TRILLENDE HANDJES?”

VRAAGJE MINDER

Gers: “Ik ga hier niet een potje stoer doen, maar het valt

Nadat de droomauto van elke jonge knul in de Reitse

mee. Sommige dingen moet je gewoon doen, zonder er al

Hoevenstraat wordt geparkeerd, stapt meneer Pardoel het

teveel bij na te denken. Ik heb geen zin om straks weg te

reptielenhuis binnen. Ietwat aan de late kant, maar hij lijkt

rijden en dan spijt te hebben dat ik het niet heb gedaan.

geen haast te hebben. Gelukkig maar, we hebben hem graag

Maar, ik kan je nu al zeggen dat je die spinnen gewoon in

rustig en ontspannen. “Is ook beter voor de beestjes”, aldus

hun hokje mag laten.”

dierenvriend Sjef. We escorteren Gers meteen naar een

‘RZA RAPTE IN HET ENGELS, IK IN HET NEDERLANDS, DAT WAS EEN LEGENDARISCH MOMENT.' “BEN JE EEN DIERENVRIEND?” hondje en ik heb zelf wandelende takken gehad. Volgens

“OVER OP STAP GAAN GESPROKEN; TOEN JIJ NOG GEEN PAPA WAS, WAAR KONDEN WE JE DAN TEGENKOMEN IN DE STAD?”

mij kwamen die hier vandaan. Ik ben sowieso eerder bij

Gers: “Ik woon nu weer in Tilburg, maar ik heb van mijn

De Oliemeulen geweest. Ik zat hier vlakbij op school, op

achtste tot mijn 21ste in Kaatsheuvel gewoond. Ik ben en

het St. Michael. Bij Natuurkunde hadden we daar een

was vaak te vinden bij Poppodium 013. Ik hou echt van

slang in de klas. Dan vroeg de leraar of ik de slang een

hiphop, laatst nog ben ik naar een concert van de Wu-Tang

muisje wilde voeren. Natuurlijk wilde ik dat. De slang zag

Clan gegaan. Ze waren er allemaal. Dat vind ik echt tof. Ik

het muisje nog niet, of hij had het al in zijn bek zitten.

sta dan gewoon in de menigte. Ik probeer tijdens zo’n avond

Bam!” Tevreden stapt de best scorende rapper van het

wel backstage te komen. Toen heb ik gewoon even met één

land uit de warme bak. Sjef staat al klaar met uitdaging

van die gasten kunnen rappen. RZA (bekende Amerikaanse

nummer twee.

rapper, red.) rapte in het Engels, ik in het Nederlands, dat

Gers: “Ik heb zelf geen huisdieren. Vroeger hadden we een

was een legendarisch moment. “

RONDE 2: REUZENPAD - BUFO MARINUS

EN TOEN GERS NOG EEN JONGER GERSJE WAS? Gers: “Ik heb het allemaal gedaan. The Talk, Café Uit en

Sjef:“In principe kan de pad geen kwaad, maar lik niet

Clochard op vrijdagmiddag. Dan pakte ik de bus naar

aan de zijkant van z’n kop, want dan zijn we je kwijt de

Kaatsheuvel, om thuis te eten, en nam ik ‘s avonds de bus

komende uurtjes. Dan zie je tijdens een trip misschien wel

van zeven minuten over half elf terug naar Tilburg. Dan

echte prinsessen.”

waren mijn tweelingbroer en ik om elf uur weer in de stad

Gers: “Dan heb jij geen alcohol nodig in het weekend zeker?

om door te feesten.”

Jij likt een keer over de rug van deze boy en kunt er weer een paar avonden tegenaan!”

‘Ik vind het mooi als iemand hongerig is. Gretig.' Terwijl de groep fans in De Oliemeulen alleen maar groeit,

zoek naar succes. Als jongetje wilde ik rappen. Niets anders.

wordt alsmaar duidelijker dat je als BN’er ook flink moet

In het begin rapte ik vooral over hoe goed ik wel niet kon

inleveren. Sommige mensen nemen stiekem een snapshot,

rappen. En dan word je volwassener en wil je muziek

anderen vragen netjes of ze even op de foto mogen, en weer

maken waar je echt achter staat.“

een ander maakt een selfie met Gers op de achtergrond. terrarium gevist. Nu ja, beest… Een kikkertje niet groter

IS HET BELANGRIJK OM EEN PLATFORM TE HEBBEN, EEN GROOT BEREIK?

dan een vingerkootje komt als een ware verlossing na de

Gers: “Een zanger of een rapper wil altijd gehoord worden.

LSD-pad.

Als je een boek schrijft, wil je toch ook dat iemand het

Ondertussen heeft Sjef wederom een beest uit zijn

leest?”

RONDE 3: ROODOOGMAKIKIKKER – AGALYCHNIS CALYDRYAS RAP EN VRIJHEID VAN MENINGSUITING GAAN HAND IN HAND. IS DAT IETS WAT STEEDS MOEILIJKER WORDT MET ALLE ENGE DINGEN DIE ER OP DE WERELD GEBEUREN?

OP EEN GEGEVEN MOMENT BEN JE IN DE POSITIE OM IETS TERUG TE DOEN VOOR DE WERELD, BEN JIJ DAAR AL? Gers: “Welke dingen ik ook doe, het moet nooit pr worden. Als ik voor een goed doel gevraagd word, wil ik het liefst niet mijn naam op de uitnodiging zien. Ik doe niet structureel iets

Gers: “Ik denk dat het juist in deze tijden belangrijk is om

terug voor de wereld. Ik kies net als een ander een aantal

te blijven roepen wat je vindt. De grote vraag is: ‘Waarom

doelen. Zo zet ik me in voor het KWF. Ook voor Villa Pardoes.

roep je wat je roept?’ Je kunt iedere dag roepen: ‘Fuck dit

Daar ben ik laatst weer geweest. Dan ga ik bijvoorbeeld

en fuck dat…’, alles in het negatieve trekken. Ik wil me

schilderen met de kinderen. Later worden die schilderijen

niet bezighouden met wat een ander vindt. Ik wil kunnen

geveild en dat geld wordt dan weer in de organisatie

schrijven en rappen wat ik vind. Het ding is: hoe bekender je

geïnvesteerd. Het kan nooit kwaad om iets goeds te doen.”

wordt, des te meer meningen er zijn. Er zullen altijd mensen zijn die het beter denken te weten. Ik wil me daar niet mee

Gers lijkt ze allemaal wel op een rijtje te hebben. Toegegeven,

bezighouden. Ik maak de muziek die ik tof vind en ik zeg dus

de kikker is ook niet de grootste uitdaging. Laten we het

eigenlijk ook altijd wat ik wil. Maar woorden als ‘kanker’ zal

een beetje spannender maken. Uit een plas water wordt een

ik nooit gebruiken, dat is echt niet mijn ding. Mijn moeder is

gigantische python getrokken en zonder pardon om Gers’

daaraan overleden. Als mensen dat soort woorden wel willen

nek gedropt.

gebruiken, moeten ze dat zelf weten. Daar oordeel ik niet over. Ik ben muziek gaan maken omdat ik vrij wil leven.”

ER WORDT GEZEGD DAT JOUW TEKSTEN NIET VEEL INHOUD HEBBEN, WAT DOET DAT MET JE?

RONDE 4: AFGODSLANG - BOA CONSTRICTOR

en België met nummers als Bagagedrager en Ik Neem Je

“RAPPERS GOOIEN IN VIDEOCLIPS VAAK MET PAKKEN GELD, MAAR HET LIJKT ZO ONWAARSCHIJNLIJK DAT JE RIJK BEGINT.”

Mee, lijkt het alsof dat soort teksten je kunstje zijn. Dat

Gers: “Verre van. Toen ik overal te horen was met Broodje

heeft een stigmatiserend effect. Vind ik niet erg, maar die

Bakpao, samen met The Opposites, werkte ik daarnaast

mensen mogen best ook de andere nummers op het album

nog gewoon in de keuken. Ik heb zelfs nog een tijdje een

luisteren. Misschien verbaas ik ze nog.”

uitkering gehad. Ik heb het financieel zeker niet altijd

Gers: “Op het moment dat je doorbreekt in Nederland

makkelijk gehad. Deze man stond gewoon in de rij bij het

JE BENT EEN VOORBEELD. EEN JONGENSDROOM. HOE BEN JE ZELF OOIT GESTART?

UWV. Maar ik heb vooral heel veel gewerkt. Gewoon veertig

Gers: “Ik vind het mooi als iemand hongerig is. Gretig. Op

naar Amsterdam om mijn muziek aan de man te brengen. Ik

uur per week, allerlei bijbaantjes en dan ging ik ’s avonds

E T O R G E D AG I S : A R V A RO M ‘ WAO E P J E R T JE WA T ?’ P E RO

'IK GA SKY HIGH, IK GA NAAR NEVERLAND MAAR EERST HIER LEVEND WEGKOMEN.' kan wel zeggen dat ik toen bijna overspannen was.” Quats: “Gelukkig ging het op een zeker moment beter.

LAATSTE RONDE: KRULHAARVOGELSPIN – BRACHYPELMA ALBOPILOSUM

Wat koopt iemand die het altijd smalletjes heeft gehad als eerst?”

Sjef begeleidt ons naar boven voor het echt zware geschut.

Gers: “Ik heb mezelf wel op wat dingetjes getrakteerd…”

Daar komt het allesbepalende moment. Doet-ie het, of doet-

Quats: “Maar wat moest je per se hebben?”

ie het niet? Met acht harige poten staat een dikke spin te

Gers: “Haha, ik wilde per se een nieuwe bank en een

trappelen om op Gers’ hand te kruipen. Na enige twijfel

nieuwe tv. Maar geloof me, ik had dan ook een bank die je

verzucht de rapper. “Zet ‘m dan maar gelijk op m’n hoofd.”

nog zou verruilen voor een betonnen vloer.” Sjef van De Oliemeulen verlost Gers van de Boa, maar aan de grijns op zijn gezicht te zien, heeft hij alweer iets anders in petto.

JE NIEUWE PLAAT IS ALWEER EVEN UIT EN JE HEBT OOK DAAR WEER VERRASSENDE ARTIESTEN MET WIE JE SAMENWERKT. Gers: “Ja, Guus (Meeuwis, red.) had ik natuurlijk op het eerste album. Niet meteen een grote hit, maar een kleiner

‘Zoveel awards aan de wand en alles draait nu om goud.”

liedje. Dat vind ik juist wel mooi. En nu Marco Borsato, geweldig. Eerlijk is eerlijk, bekendheid opent deuren.”

WAT IS DE EERSTE PLAAT VAN JE NIEUWE ALBUM DIE NU IN JE OPKOMT? Gers: “Heb ik weer iets meegemaakt wat je niet meemaakt

Gers: “Wie Schrijft, Die Blijft, dat is natuurlijk ook een

als je geen bekende Nederlander bent.”

bekende uitdrukking. Maar hij is in mijn geval heel erg waar.

Sjef: “We zijn nog niet klaar…”

Ik blijf doorgaan, ik blijf schrijven en daarom dus altijd deel

Gers: “Jij bent een fraaie.”

uitmaken van deze wereld. Ik ga er echt niet vanuit dat ik ooit nog een hit maak zoals Ik Neem Je Mee.”

AFGELOPEN MAAND IS ER EEN NIEUWE SINGLE GERELEASED: NOOIT MEER ALLEEN. EVEN WAT LINES DOORNEMEN. ’S MIDDAGS ETEN WE SUSHI, ’S AVONDS TJAPPEN WE MAC, VAN WELK ETEN WORD JIJ ECHT GELUKKIG?

pure naam. En die was er nog niet, dus zodoende. Iedereen

Gers: “Sushi bij Enjoii, gewoon hier in Tilburg. Die mensen

wij ook wat vrijer van geest. Rocci is gewoon een stoere,

zijn relaxed. Ik bel, zij plaatsen ons ergens achter in een

aparte naam. Dat vinden we heel tof. Past ook wel bij Goud.”

had verwacht dat we onze tweede Zilver zouden noemen. Maar wij bedoelen Goud niet op die manier. Misschien zijn

hoekje. Helemaal prima.”

JE REFEREERT IN JE MUZIEK VAAK AAN JE OVERLEDEN MOEDER. EER JE HAAR ZO MET JE MUZIEK EN HOU JE HAAR OP DIE MANIER IN LEVEN?

JIJ WAS DAAR TOEN IK BROKE WAS EN IK GEEN CENT HAD TE MAKKEN IS JE LEVEN DE AFGELOPEN JAREN ERG VERANDERD?

Gers: “Ja, het is een deel van mijn leven. Mijn moeder is

Gers: “Geluk heeft niets met financiën te maken, dat durf

er in mijn leven zolang ik er ben. Zeker met het nummer

ik met zekerheid te stellen. Natuurlijk, als je schulden hebt,

We Missen Je was ik me ervan bewust dat het naar buiten

blijft dat in je achterhoofd zitten. Die wilde ik meteen

zou komen. Ik had ook wel besloten dat ik met dat nummer

afgelost hebben. Stomme studieleningen en dat soort zaken.

niet optreed.”

Geen louche schulden bij mensen of zo, hoor.”

JE HEBT TWEE KINDEREN EN NIET MET DE MEEST ALLEDAAGSE NAMEN: ROCCI EN GOUD. WAAROM DEZE NAMEN? Gers: “Selina en ik houden allebei van Goud, een mooie,

ELKE ARTIEST HEEFT AMBITIE, EEN DOEL. WAAR GA JIJ NAARTOE? Gers: “Ik? Ik ga naar de maan. Ik ga sky high. Ik ga naar Neverland. Maar eerst hier levend wegkomen.”

FOTOGRAFIE TOMMY FOTOGRAFIE

Want ik is klein en jij is groot

COLUMNQUAJONGEN

“Vraag niet wat Tilburg voor jou kan doen, maar vraag wat jij voor Tilburg kunt doen.” Dit is één van de drijfveren van het ontstaan van U:MAIN.LY (spreek uit als ‘joe meen lie’). Met zestien Tilburgse ‘online bureaus’ hebben we dit label opgericht om een einde te maken aan het Calimero-gevoel van onze stad en haar inwoners en bedrijven. Dat gevoel heeft diepe wortels, dus een eitje zal het niet worden. De aanleiding voor dit initiatief is dat deze bureaus allemaal veel zaken doen buiten Tilburg. We werken voor grote bedrijven en organisaties ‘van boven de rivieren’. En de mensen die daar de opdrachten verdelen, weten net genoeg van Tilburg om te vermoeden dat wij allemaal de hele dag Schrobbelèr lurkend in een rood-wit-blauw huispak in polonaise over de kermis banjeren terwijl we ‘Het is een nacht’ lallen met onze zachte gay. Hoewel dat beeld in alle eerlijkheid zo rond februari niet eens heel ver bezijden de waarheid ligt, behoeft het toch enige bijsturing. Zo is er bijvoorbeeld die typisch Tilburgse hardwerkethiek. Zoiets als de Rotterdamse ‘niet-lullen-maarpoetsen’ mentaliteit, maar dan anders. Ook is Tilburg bij uitstek een plek waar wordt samengewerkt en waar het begrip loyaliteit nog daadwerkelijk iets inhoudt. Zowel naar klanten en partners, als van medewerkers naar het bedrijf waarvoor zij werken.

‘ Schrobbelèr lurkend in een rood-witblauw huispak over de kermis banjeren’ Kortom, genoeg om mee naar buiten te treden en dat gaan we dan ook doen. Samen met de gemeente overigens, die ons initiatief (uiteraard) steunt. Want we mogen, nee, moeten gewoon wat brutaler zijn. Er mag wat meer ‘ge-Mark-van-Bommel-d’ worden. Even met gestrekt been erin om te laten weten dat wij er ook zijn. Dat doen we overigens ook om nieuwe, talentvolle mensen aan onze bedrijven en onze stad te binden. Want Tilburg wordt niet gemaakt door architecten of citymarketeers, Tilburg wordt gemaakt door Tilburgers. En daar hebben ze er nergens ter wereld zoveel van als wij! In Amsterdam is slechts één op de drie binnenstandbewoners ook geboren in de stad. Tweederde is dus Amsterdammer ‘geworden’. Tilburger kun je ook worden. Hoewel het even kan duren (en misschien wel nooit helemaal lukt) om Roy Donders op tv te volgen zonder ondertiteling, kun je als ‘import’ wel een bijdrage leveren aan de mentaliteit van de stad. Zolang je je maar blijft afvragen wat jij voor de stad kunt doen, in plaats van andersom. En alles wat je geeft, krijg je ooit terug. Ook van Tilburg. Disclaimer: Pieter Voogt (38) is sinds kort part-time Goirlenaar. Je kunt een Tilburger wel uit Tilburg halen, maar Tilburg niet uit een Tilburger! Pieter Voogt (36) werkt (@PauwR), schrijft, leest, vadert, golft en twittert (@pvoogt)

TEKST STENSIL MEDIA

FOTOGRAFIE ELLEN VAN DOORN

12 UURTJE MET EEN UITSMIJTER

‘NIEMAND HEEFT IETS AAN EEN PORTIER DIE WEGLOOPT’ SERKAN (24) “Ik ben mijn docent Statistiek wel eens tegengekomen toen ik aan de deur stond. Hij herkende me eerst niet. Dan kun je wel een grapje maken: ‘Pas op hoor, want ik gooi je er zo uit’. Daar kunnen we in de klas nog steeds om lachen. Met mensen praten is sowieso de eerste actie die je onderneemt. Je moet ook kunnen onderbouwen wat je vertelt. Geduld hebben en sterk in je schoenen staan, die eigenschappen zijn belangrijk. Als je mensen met respect behandelt, is dat vaak genoeg. Het is anders als gasten moeilijk doen, dan moet je er wel echt staan. Niemand heeft iets aan een portier die wegloopt. Je bent een gastheer als je goed in dit werk bent, een uitsmijter wanneer je niet goed bent. Deze job is nu een bijbaan, ik wil graag verder met mijn studie International Business. Iets met mijn ambities doen. De jongens ga ik dan wel missen. Ik heb mijn beste vrienden leren kennen binnen dit bedrijf. Het voelt eigenlijk als familie.”

TILBURGBOYS

‘DE POLITIE KWAM VRAGEN OF WE EEN VINGER HADDEN GEVONDEN’ MARTIJN (27) ‘Ik mocht negen jaar geleden beginnen als portier bij de McDonald’s. Daar was het vaak hommeles, er kwamen mensen voor een pak slaag in plaats van een Happy Meal. Vervolgens stond ik bij de Miller, Drie Gezusters en de Studio. Nu werk ik deels op kantoor, deels aan de deur. Geen avond is hetzelfde met deze baan. Je maakt zo ontzettend veel mee. Een jongen die onder invloed van drugs zijn eigen tong afbeet en zijn vriendin die vroeg of we ‘iets met het stuk tong konden doen’. Of die keer dat iemand zijn eigen pink afsneed en de politie kwam vragen of we zijn vinger hadden gevonden. In het begin was ik tijdens mijn vrije avonden ook continue aan het observeren, maar je moet de boel gewoon de boel laten. Het voordeel is dat mensen je vaak niet herkennen in een andere setting. Voor de deur heb je een andere houding. In het echte leven ben ik een lolbroek, op het werk wat serieuzer. Als portier wil iedereen je vriend worden en vooraansluiten in de rij. Je hebt megaveel sjans. Maar als je ze één vinger geeft, pakken ze je hele hand.”

‘IK KOM TOCH OOK NIET OP JOUW WERK DE BOEL OVERHOOP HALEN?’ SIAS (25) “Ik moet altijd bezig zijn, een kantoorbaan zou ik

personeel. Maar ook gasten onder elkaar. Als je

vreselijk vinden. Ik kan niet stilzitten, werk graag

iemand op zijn rug tikt om er langs te mogen, krijg

met mensen en houd van mijn vrijheid. Dan is dit

je meteen een arrogante blik. Wat wil je? Je staat in

een ideaal beroep. Je ben uit, maar toch aan het

een kroeg en mensen willen er langs. Ik vind het erg

werk. Een win-winsituatie. Aan de deur ben je altijd

leuk als er bekenden langskomen. Maar ook mijn

bezig en je let op alles. In de vier jaar dat ik met Paul

vrienden moeten zich gewoon gedragen en respect

werk, zijn we goede vrienden geworden. Je kent

hebben. Ik kom toch ook niet op jouw werk de boel

elkaar door en door. En je kent elkaars grenzen.

overhoop halen?”

Er is steeds minder respect voor ons en voor het

‘HET PUBLIEK IS ONBESCHOFTER GEWORDEN’ JAN (35) “Jaren geleden zette je gewoon de grootste jongens die je kon vinden aan de deur. Die sloegen er een paar keer op en dan was het goed. Zo is het tegenwoordig helemaal niet meer, dan verlies je meteen je vergunning. Als portier moet je gewoon een dikke huid hebben. En geen kort lontje, want vooral die studenten krijgen je dan helemaal gek. Wanneer je een rotdag hebt, zet je je er maar overheen. Jouw energie slaat meteen over op de gasten. In je privéleven kun je iemand niet aardig vinden, aan de deur moet je tegen iedereen aardig zijn. Er is een hoop veranderd in de tien jaar dat ik dit werk doe. Er is minder geweld in de kroegen, maar het publiek is veel onbeschofter geworden. Je krijgt een grotere bek, ook al weiger je iemand om een gegronde reden. Er zijn zelfs ouders die verhaal komen halen als hun kind aan de deur wordt geweigerd. Vroeger zouden ze gezegd hebben: ‘je hebt het waarschijnlijk gewoon verdiend’.”

‘JE MAG NIET BEVRIEZEN’ BORIS (33) “Ik begon Intelligent Security met een andere filosofie dan de meeste portiersbedrijven. De jongens die voor me werken zijn sociaal en verbaal erg vaardig. We specialiseren ons in horeca en evenementen. Het verbaast de gasten vaak dat mijn jongens gestudeerd hebben. Er heerst nog steeds een stigma op dit beroep. 'Als je niets kunt, word je toch lekker uitsmijter?' Nieuwe werknemers komen vaak via-via binnen. We krijgen ook veel sollicitaties per mail. Soms van dorpsidioten, die foto’s van hun biceps meesturen. Hoewel je wel een beetje verliefd op jezelf moet zijn. Een bepaalde eigendunk is gewoon nodig, vooral als je voor 250 tot 1.000 bezoekers staat. Van sommige jongens blijkt later dat ze niet geschikt zijn voor dit werk. Bijvoorbeeld omdat ze het verbaal of‘LIVE YOUR OWN LIFE’ DAAN fysiek niet aankunnen. Je moet je “Eigenlijk was ererbij helemaal geenniet directe aanleiding voor mijn verstand houden, bang zijn

Spijt heb ik nooit gehad. Mijn ouders verboden het, toen

tatoeage. Ik vond het plaatje gewoonben mooi. De plaats vind ik en niet bevriezen. Als portier je van

ik ze vertelde dat ik een tatoeage wilde. Ik mocht er geen,

ook goed. Ik krijg wel eens maar dan elkaar afhankelijk enreacties, bedreigingen zijn voornamelijk

omdat ik nog niet oud genoeg was. En iedereen weet: als je

positieve. mooi. maat aan Mensen de orde vinden van de ‘m dag. DaarEen moet je van me heeft

eenmaal bent begonnen, stop je niet meer. Ik heb het toch

‘m gezet. Hijkunnen.” kende de tattoo-artiest en wist wat hij deed. tegen

gewoon gedaan. En ik ben nog lang niet klaar. Dat slaat ook

Dat is heel belangrijk. Hij staat er strak op.

op mijn andere tattoo: Live Your Own Life.”

‘ALS JE ZE EEN PRETTIGE AVOND WENST, SCHRIKKEN ZE BIJNA’ PAUL (31) “Buiten het vooroordeel dat je agressief bent, denken

elkaar op aan. Drugs worden een steeds groter probleem.

mensen ook dat je de hele avond niets anders doet dan voor

Zatte gasten kun je nog wel tot bedaren brengen, maar met

een deur staan. Mijn baan is juist allesbehalve eentonig,

drugsgebruikers lukt dat vaak niet. Je krijgt op een avond

simpel of saai. Het is heel sociaal, je ontmoet verschillende

een boel naar je hoofd geslingerd. Doe mij dan maar een

soorten mensen, karakters en culturen. Ik sta al vier jaar

boel studenten, die denken vaak dat we dombo’s zonder

samen met collega Sias bij Café Philip aan de deur. Met z’n

opleiding zijn. Heerlijk vind ik dat, ik heb nog nooit een

tweeën staan is veel fijner. Je kunt discussies van elkaar

discussie verloren. Jongeren kijken tegen je op. Als je ze dan

overnemen, good cop bad cop spelen en we kunnen van

een prettige avond wenst, schrikken ze bijna.”

TEKST TEXT SELLS

Apen uit de mouW QUATS KIJKT BINNEN BIJ OMSTREDEN TILBURGSE APENHANDELAAR

Hartelust is een veelal onbekende, maar daarom niet minder omstreden apenhandel in Tilburg Noord. Eigenaar Roberto Hartelust is het beu dat zijn bedrijf steeds weer in een slecht daglicht wordt geplaatst en doet daarom open en uitgebreid zijn verhaal in Quats. Zijn medewerkster Judith (pseudoniem, red.), verantwoordelijk voor het dierenwelzijn, schuift ook aan. “Dierproeven zijn nu eenmaal nodig.” WAT DOET HARTELUST PRECIES?

dat het daadwerkelijk om gefokte apen gaat. Ook door de

Roberto: “Als dieren van een ander continent naar Europa

Nederlandse en Europese toezichthouders wordt streng

komen, geldt er vanuit Europese wetgeving een verplichte

gecontroleerd of wij enkel gefokte, minimaal tweede

quarantaine van twaalf weken. Hartelust verzorgt die

generatie apen leveren.”

quarantaine, door de apen die hier aankomen zo goed mogelijk

tweede generatie, dat testen we door bij binnenkomt bloed af

DUS HARTELUST KAN GARANDEREN DAT ALLE APEN DIE JULLIE IMPORTEREN DAADWERKELIJK GEFOKT ZIJN?

te nemen en hun gezondheid en DNA te controleren.”

Roberto: “Zeker. Wij hebben dertig jaar aan nauwkeurig

te laten acclimatiseren en een zo fijn mogelijk leven te bieden. Alle apen die bij ons aankomen zijn gefokt en minimaal

gedocumenteerde apen in ons systeem staan. Als wij dat

OM WAT VOOR APEN GAAT HET?

niet zouden doen, kopen de grote farmaceuten ook niet bij

Roberto: “Makaken, java-apen en resusapen.”

ons, die willen hun vingers daar niet aan branden. De apen die bij Hartelust komen zijn kerngezond, gecontroleerd en

WAAR KOMEN DE APEN VANDAAN?

nog eens gecontroleerd.”

Roberto: “Uit China.”

NU WORDT GEZEGD DAT CHINA APEN UIT NABURIGE LANDEN VANGT EN DIE NAAR EUROPA TRANSPORTEERT. HOE KUN JE HARD MAKEN DAT DIT NIET ZO IS? Roberto: “Door ervaring. Wij werken vanaf 1992 samen met China en hebben daar vijf man in dienst die erop toezien

ALS DE APEN VANUIT CHINA IN TILBURG AANKOMEN, WORDEN ZE HIER IN EEN KOOI GEPLAATST? Roberto: “Het woord kooi wordt niet meer gebruikt. Het zijn verblijfsruimtes voor sociale groepen, waarin ze veel bewegingsvrijheid, speelgoed en klimtoestellen hebben.”

QINSIDE

HOE ZIEN DIE TWAALF WEKEN BIJ HARTELUST ERUIT VOOR EEN AAP?

WAT VOOR KLANTEN KOPEN DE APEN? Roberto: “Grote farmaceuten. Vrijwel alle grote Europese

Roberto: “De eerste twee weken is het enkel eten, drinken,

spelers bestellen hun apen bij ons.”

spelen en genieten van het welzijn. Zodat de apen volledig

hier nog tien weken in een groep. Dierproeven worden bij

OP INTERNET WORDT GESUGGEREERD DAT JULLIE APEN UIT CHINA IMPORTEREN, OM ZE VERVOLGENS TERUG TE VERKOPEN AAN AZIATISCHE PARTIJEN.

Hartelust niet gedaan, wij zijn enkel een rust- en trainings-

Roberto: “Dat is onzin. De apen worden enkel aan Europese

plaats voor de dieren.”

klanten verkocht.”

kunnen ontstressen van het transport. Daarna controleren we de chip en volgt er een bloedafname, om te controleren of het dier gezond is. Indien dat het geval is, verblijft de aap

Judith: “Trainen houdt in dat we de apen laten wennen menten en dan is het belangrijk dat ze niet angstig zijn voor

HOEVEEL APEN TEGELIJK BESTELT ZO’N FARMACEUT BIJ JULLIE?

de onderzoekers. Want hoe meer stress de apen hebben,

Roberto: “Meestal spreken we over honderden apen tegelijk,

hoe onbetrouwbaarder de testresultaten zijn.”

die in transporten van zo’n zestig dieren die kant opgaan.”

aan mensen. Uiteindelijk worden ze gebruikt voor experi-

Judith: “Het is belangrijk om te vermelden dat er alleen

STERVEN ER APEN TIJDENS HET TRANSPORT NAAR TILBURG?

gezonde dieren op transport gaan. We proberen de apen

Roberto: “Dat is nog nooit voorgekomen. Het aantal apen dat

een bodembedekking van stro en zaagsel en er is ruim

bij Hartelust sterft, is minder dan één procent. Onze voor-

voldoende eten en drinken voorhanden.”

zo rustig mogelijk te houden. De transportboxen hebben

naamste doelstelling is om de dieren een zo goed mogelijk landse overheid. In de Wet op de dierproeven (Wod) zijn veel

DROGEREN JULLIE DE APEN VOOR TRANSPORT?

eisen gesteld aan het houden en transporteren van proef-

Roberto: “Nee, dat mag ook niet. De apen moeten allemaal

dieren. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)

helder zijn.”

controleert iedere import- en exportzending en ieder jaar

Judith: “Het is daarnaast voor het welzijn van de dieren het

worden al onze gebouwen en faciliteiten gecontroleerd. Deze

best om ze zo min mogelijk medicijnen toe te dienen, dus

controles gebeuren door een inspecteur van de NVWA, die

proberen we verdoven zoveel mogelijk te voorkomen.”

leven te geven. Dit wordt ook gecontroleerd door de Neder-

gemiddeld driemaal per jaar aangekondigd en zo’n driemaal faciliteiten te controleren. Dit is om te beoordelen of wij

HOEVEEL APEN VERBLIJVEN ER GEMIDDELD BIJ HARTELUST?

voldoen aan alle strenge Nederlandse en Europese wetgeving

Roberto: “Ongeveer duizend. En die komen en gaan, het hele

die in het leven is geroepen om proefdieren te beschermen.”

jaar door.”

per jaar onaangekondigd langskomt, om onze gebouwen en

IN HOEVERRE HEBBEN JULLIE ZICHT OP WAT ER MET DE APEN GEBEURT ALS JULLIE ZE BIJ DE KLANT AFLEVEREN? Roberto: “Daar hebben wij geen zicht op. Al onze klanten moeten verplicht een dierproefvergunning hebben en kunnen aantonen dat het dier gebruikt moet worden voor een experiment dat niet op andere beesten dan apen uitgevoerd kan worden. Daarvoor geldt strenge Europese regelgeving, waaraan de klanten moeten voldoen. Er gaat een lang traject aan vooraf, voordat apen voor experimenten gebruikt mogen worden. Pas als wij dit gecontroleerd hebben, leveren we de apen aan de klanten.”

DUS CIJFERS OVER APEN DIE PIJNLIJDEN OF DOODGAAN NADAT ZE BIJ HARTELUST WEG ZIJN HEBBEN JULLIE NIET? Judith: “Nee.”

IS DAAR WEL EEN BEELD VAN? Roberto: “Nee, want daar hebben wij geen invloed op.”

HEBBEN JULLIE ENIG IDEE VOOR WAT VOOR SOORT MEDICIJNEN DIE EXPERIMENTEN ZIJN? Roberto: “Ook niet. Dat is onze doelstelling ook niet.”

WAT IS JULLIE DOELSTELLING DAN? Roberto: “Om te zorgen dat de apen een aanvaardbaar en goed leven hebben, voor ze gebruikt worden voor dierproeven.”

MAAR JULLIE ZIJN JE ERVAN BEWUST DAT DE DIEREN UITEINDELIJK PIJN GAAN LIJDEN EN DOODGAAN? Roberto: “Pijnlijden wil ik niet zeggen, maar ze gaan inderdaad meestal wel dood. Het is wettelijk verplicht om een dier te doden na een toxicologische proef, om te kunnen kijken of de organen aangetast zijn.”

WAT DOET HET MET JE OM TE WETEN DAT BIJNA ALLE APEN DIE JULLIE TRANSPORTEREN BINNEN AFZIENBARE TIJD STERVEN? Roberto: “Je moet een grote dierenliefhebber zijn om dit werk te kunnen doen.” Judith: “Als je geen dierenvriend bent, mag je hier niet komen werken. Zoals gezegd is het onze doelstelling om de apen een zo goed mogelijk leven te bieden in de tijd dat ze hier zitten. Dat kan alleen als je een dierenliefhebber bent.”

' De Onderzoekers die de dierProEven doen, Zijn oOK niet van gisteren. Zij kennen hun verantwooRDelijkheid'

DAT VIND IK EEN MOEILIJKE OPTELSOM. IK GELOOF DAT JULLIE HET BESTE MET DE APEN VOORHEBBEN, MAAR HET VOELT VOOR MIJ ALS EEN DODENCEL, THE GREEN MILE.

mijn leven lang en weet dat de apen die sterven dat voor

Judith: “Ik zal het vanuit mijn perspectief uitleggen.

bedreigingen naar ons uiten nog nooit in hun leven een

Ik houd ontzettend veel van dieren en in mijn achterhoofd

aspirientje hebben gebruikt of zijn ingeënt. Dat zijn alle-

speelt altijd dat ik weet wat er met de apen gaat gebeuren.

maal producten en stoffen die getest zijn op dieren. Dus

Maar ik heb een zusje met een ongeneeslijke ziekte en dat

vind ik hun verontwaardiging hypocriet.”

een goede zaak doen, voor ons allemaal. Ik heb geen gevoel bij van die mensen die tegen medicijnen zijn.” Judith: “Je kunt mij niet vertellen dat de mensen die doods-

speelt net zo goed mee in mijn gedachten. De proefdieren begrijpen, om medicijnen te testen. Het uiteindelijke doel

ZIJN ER GEEN ALTERNATIEVE PROEFMETHODEN?

is dus om ziektes en nare dingen bij mensen te voorkomen

Judith: “Ik ben een groot voorstander van alternatieven. Als

en genezen, dat vind ik heel belangrijk.”

daar mogelijkheden voor zijn, is het ook wettelijk verplicht

Roberto: “Voor mij is dat ook een belangrijke drijfveer. Mijn

om een alternatief te gebruiken. Maar op dit moment is de

vader is nog voor zijn vijftigste gestorven aan kanker, toen

situatie nog steeds zo dat er proefdieren nodig zijn.”

ik negentien was. Mijn ooms en tantes zijn ook allemaal

Roberto: “De onderzoekers die de dierproeven doen, zijn

gestorven aan die vreselijke ziekte. En mijn vrouw heeft

ook niet van gisteren. Zij kennen hun verantwoordelijk-

kanker. Het zit altijd naast je of in je. Wil je proefdieren

heid. Ik heb dan ook liever dat dierproeven hier in Europa

inzetten in de zoektocht naar geneesmiddelen? Liever niet,

onder streng toezicht gebeuren, dan ergens anders op een

maar het moet.”

slechte manier.”

worden gebruikt om het menselijk lichaam beter te leren

Judith: “Een belangrijk onderdeel van de wetgeving rondom

ZIJN WIJ ALS MENS IN STAAT OM TE BEPALEN DAT WIJ BELANGRIJKER ZIJN DAN DIEREN?

proefdieren beslaat de 3 V’s: Vermindering, Verfijning en

Roberto: “Dat is een blijvende discussie, maar mijns inziens

aantonen waarom en hoeveel apen er nodig zijn voor zijn

wel. Je moet niet vergeten dat wij dieren eten, ze voor

experiment. Een onderzoekscommissie bekijkt dan of de

schoenen gebruiken… De mens heeft zichzelf bovenaan de

noodzaak er is en of er een alternatief is. Zodra zo’n plan

voedselketen geplaatst. Hoe erg het ook is, die dierproeven

goedgekeurd is, staat er in de wet dat de dieren een zo goed

moeten nu eenmaal gedaan worden.”

mogelijk leven moeten hebben. Die verrijking gebeurt door

Vervanging. Een onderzoeker moet heel duidelijk kunnen

leuke speeltjes, een fijne leefruimte en onbeperkt eten en

HOE REAGEREN MENSEN OP U ALS U ZEGT WAT U IN HET DAGELIJKS LEVEN DOET?

drinken.”

Roberto: “Ik kom er altijd eerlijk voor uit dat ik in apen

WAT KRIJGEN DE APEN TE ETEN?

handel. In eerste instantie denken mensen dan aan de ver-

Judith: ’s Ochtends beginnen we met apenbrokken,

koop aan dierentuinen, maar ik meld erbij dat het om proef-

compleet voer waar alle benodigde voedingsstoffen inzitten.

dieren gaat. Bijna iedereen heeft daar begrip voor. Af en toe

De rest van de dag krijgen ze groente, fruit, eieren en brood.

ontmoet ik iemand die er faliekant op tegen is. Dat vind ik

En één keer per week de zogenaamde verrijking, bijvoorbeeld

prima, een ieder heeft recht op zijn mening. Maar daar ga

een dichtgeplakte doos vol rozijntjes en stro. Dan hebben ze

ik, zeker op een feestje, niet verder over in discussie.”

er de grootste lol in om die open te krijgen en leeg te eten.” Roberto: “Iedere week gaat er zo’n zeshonderd kilo

OP INTERNET ZIJN ER GENOEG REACTIES TE VINDEN VAN MENSEN DIE JULLIE HET LIEFST AAN DE HOOGSTE BOOM OPKNOPEN. WAT DOET DAT MET JULLIE?

fruit, zestienhonderd eieren en vijfduizend kilo brokken doorheen.”

Roberto: “Dat doet niets met me. Ik ben nog nooit in mijn

GROEIT OF KRIMPT DE HANDEL IN BEESTEN VOOR DIERPROEVEN?

leven bang geweest, niet van dieren en niet van mensen.

Judith: “Op dit moment is het een krimpende markt. Dit

Zolang ik ervan overtuigd ben dat ik het goed doe, ik weet

komt doordat er steeds meer alternatieven worden ont-

dat mijn mensen hun werk goed doen en ik een product

wikkeld en de onderzoeken specifieker worden gebruikt,

lever waar vraag naar is, doe ik het dus ook goed. Ik doe dit

waardoor minder dieren nodig zijn.”

MAAR HARTELUST IS HET AFGELOPEN JAAR TOCH JUIST GEGROEID?

HOE IS HET BEDRIJF ONTSTAAN? Roberto: “Mijn vader werkte voor KLM

IS ER EEN VORM VAN SAMENWERKING MET DE GEMEENTE TILBURG?

Judith: “Klopt, dat komt omdat er tegen-

en verzorgde apentransporten vanuit

Roberto: “De gemeente is in veel op-

woordig veel onderzoek wordt gedaan

India naar Amerika. Het ingewikkelde

zichten welwillend en meewerkend.”

naar zaken als influenza, aids en ebola.

papierwerk en het welzijn van de apen

Het stelsel van non-humane primaten

zorgden altijd voor problemen, dus

lijkt veel op dat van mensen, het DNA is

besloot mijn vader de import van de

ook vergelijkbaar. Door apen te gebruiken

apen zelf te gaan organiseren. Hij begon

kun je dus nuttig onderzoek doen. Met

zijn onderneming in Amerika en werkte

andere proefdieren als muizen, ratten en

al snel toe naar een gezond bedrijf met

IK KAN ME VOORSTELLEN DAT ER BURGERS ZIJN DIE DRUK OP DE GEMEENTE ZETTEN OM JULLIE AAN TE PAKKEN.

honden wordt dat juist minder en moet

32 man in dienst. Als jongetje hielp ik

Roberto: “Ik geloof dat daar steeds

een groter aantal dieren worden gebruikt,

mijn vader al mee met het voeren en

minder sprake van is. Mensen staan

willen de resultaten betrouwbaar zijn.”

verzorgen van de apen. Toen mijn vader

meer open voor dit soort zinvolle dier-

in 1974 overleed, voelde het voor mij

proeven dan eerst.”

HEBBEN JULLIE VEEL TE MAKEN MET DIERENACTIVISTEN?

dan ook als vanzelfsprekend om zijn

Judith: “De laatste tijd niet zoveel meer.

HARTELUST IS GEVESTIGD IN ÉÉN VAN DE OUDERE BUURTEN VAN TILBURG, MET DE PUCCINISTRAAT OP EEN STEENWORP AFSTAND. IK VROEG WAT MENSEN UIT DE BUURT OF ZE WEL EENS VAN EEN APENHANDELAAR IN HUN WIJK HADDEN GEHOORD. BIJNA NIEMAND WEET VAN JULLIE BESTAAN, HOE KAN DAT?

Een aantal jaar geleden stonden ze hier regelmatig voor de deur, maar op dit moment demonstreren ze bij andere bedrijven.” Roberto: “De activisten bestaan uit een kleine groep, van twaalf tot twintig man, veelal Belgen. Het ergste vind ik dat ze kinderen meenemen naar demonstraties, die kunnen nog helemaal geen eigen mening vormen.”

werk voort te zetten.”

IN HET VERLEDEN WAS ER KRITIEK OMDAT JULLIE TE WEINIG INZICHT GAVEN IN JULLIE HANDEL, IS DAT NOG STEEDS ZO? Roberto: “Nee hoor. Ik heb altijd gezegd dat de burgemeester hier meer dan welkom is.”

WAT IS DE REDEN DAT IK GEEN FOTOGRAAF MEE MOCHT NEMEN? Roberto: “De apen kunnen schrikken van nieuwe gezichten. Als hier iemand

IK LAS DAT ER IN 2006 EEN GEWELDDADIG INCIDENT IS GEWEEST.

Roberto: “We hebben ons hier in ‘74

binnenloopt met een grote camera,

redelijk geruisloos gevestigd. Het bedrijf

schieten de apen van de stress met zijn

dat onze transporten destijds verzorgde,

allen een hoek in. Dan krijg je nooit

Roberto: “Dat klopt, maar dat waren

was in handen van Jan Wassing, de

mooie foto’s en een verkeerde interpre-

geen dierenvrienden meer. Het waren

oprichter van Schrobbelèr. Hij was

tatie.”

van die extreem linksgeoriënteerde

zeer geïnteresseerd in het werk dat wij

mensen, die ook anti-oorlog zijn. Ze

deden en heeft ons zodoende vooruit

gooiden rotjes naar de politiepaarden

geholpen. Wassing wilde graag dat we

WAT IS JULLIE BELANG OM QUATS BINNEN TE LATEN?

en –honden, dus ik geloof niet dat er

naar Tilburg kwamen, omdat hier meer

Roberto: “We geven graag meer open-

die dag veel dierenvrienden aanwezig

ruimte was om uit te breiden. Het pand

baarheid aan ons werk. Waarom doen

waren. Het was meer rellen dan een

waar Hartelust huist, was ook eigendom

we dit? En hoe gebeurt dat? Het is

diervriendelijke demonstratie.”

van Wassing.”

niet dat wij hier dieren vastbinden,

IS DE APENHANDEL EEN LUCRATIEVE BUSINESS? Roberto: “Ik zou graag willen zeggen van

MAAR HOE KAN HET DAT ZO WEINIG TILBURGERS WETEN DAT JULLIE HIER ZITTEN?

wel, maar helaas, ik werk nog steeds…”

Roberto: “Wij zijn geen bedrijf dat

drogeren en er rare dingen mee doen.

reclame hoeft te maken. Bijna al onze

HOE GROOT IS HET TEAM VAN HARTELUST?

verkoop vindt buiten Nederland plaats

Roberto: “We werken hier momenteel

in een winkel kunt kopen. Bedrijven

met veertien mensen.”

vinden ons, in plaats van andersom.”

en apen zijn geen dieren die je zomaar

Dat misverstand help ik graag voor eens en voor altijd uit de wereld.”

‘HARTELUST PLAATST ACTIEVOERDERS ALTIJD IN DE CRIMINELE HOEK’

Ze stonden te dicht bij de verwarming van de bus en

Tom Peters van actiegroep Respect voor Dieren zet

geen water gekregen. In een officiële reactie liet Harte-

zich sinds 2004 in voor alle dieren: honden, konijnen

lust weten de volledige verantwoordelijkheid op zich te

en nertsen, maar ook apen. In het verleden heeft

nemen en heeft later alsnog vier apen geleverd.

hebben gedurende de hele reis slechts één appel en

Respect voor Dieren regelmatig voor de poorten van Hartelust gestaan. Ze hopen dat Hartelust zo snel

Het door Roberto Hartelust genoemde protest uit 2006,

mogelijk sluit.

zou het protest uit 2005 kunnen zijn, waarbij 250 tot 300 actievoerders een protestmars eindigden bij

Tom: “De handel in primaten voor laboratoria is

Hartelust. Er is toen inderdaad een opstootje geweest,

een geheimzinnige industrie. De apen bij Hartelust

waarbij de politie te paard een charge uitvoerde.

komen uit China. Wetten rondom dierenwelzijn en

Er is toen zeker niet bewust vuurwerk richting de

-rechten zijn daar helaas nog niet optimaal. Meermaals

politiepaarden of –honden gegooid. Actievoerders

zijn er beelden naar buiten gekomen van gruwelijke

die opkomen voor de rechten van dieren zouden erg

omstandigheden waarin apen worden gehouden in

hypocriet zijn als ze dat doen en daarop meteen uit de

China. Hoewel Hartelust misschien zelf geen wild

demonstratie worden gezet. Het past in de houding van

gevangen apen importeert, kan het volgens hun eigen

Hartelust om actievoerders in een criminele/hypocriete

woorden dus wel zo zijn dat de ouders van deze dieren

hoek te plaatsen en daarbij zelf als slachtoffer te boek

uit het wild gehaald zijn.

te komen staan.

Er mag dan misschien geen aap zijn overleden van

Dat zij daarbij zoveel mogelijk gesloten deuren blijven

China op weg naar Tilburg, maar van Tilburg naar een

houden, komt ook niet onverwachts. Het zou mooi

proefdiercentrum is dat wel degelijk gebeurd. Zo kwam

zijn als Hartelust inderdaad wat meer openheid zou

Hartelust in 2005 in opspraak toen vier apen tijdens

geven over hun manier van werken en niet enkel de

een zeventien uur durende tocht naar het Swedish

burgemeester toelaat, maar ook critici en journalisten

Institute for Infectious Disease Control zijn overleden.

mét camera’s.”

‘HARTELUST LEVERT APEN WAAROP COCAÏNE GETEST WORDT'

niet enkel Belgen. ADC is een Nederlands/Belgische

Ook Danny Flies van Stop Dierproeven (België)

Europese groepen. Op 24 juni voeren we opnieuw

maakt zich hard voor de sluiting van Hartelust. Op 24

actie tegen Hartelust.

groep met verregaande contacten met andere

juni voert hij opnieuw actie tegen Hartelust. In het verleden had je nog mensen die nadat publiek Danny: “Ik vraag me af waarom de naam van de mede-

gemaakt werd welke wantoestanden gepleegd werden,

werkster van Hartelust anoniem moet zijn. Deze vrouw

beweerden 'dit niet te weten'. Alleen, de mensen die

beweert dierenliefhebster te zijn, maar schaamt zich

bij Hartelust werken, weten wel degelijk wat er met

blijkbaar voor haar werk.

de apen staat te gebeuren, maar kijken bewust een andere kant op. Hartelust levert bijvoorbeeld aapjes aan

De apen komen uit China. Hoe groot is de controle in

de Leuvense universiteit, die er cocaïne op uittest.

een land waar geld verdienen boven alles staat en de

Levensnoodzakelijk onderzoek? Wij denken van niet.

corruptie hoogtij viert. Waaruit bestaat de vermelde controle? De wetgeving in Europa mag dan wel streng

Voor ADC is het duidelijk; Hartelust is een onethisch

zijn, deze dieren komen uit een land dat nu niet met

handelaar in dierenleed, die geld verdient over de

een hoog scoort als het op dierenwelzijn aankomt.

ruggen van dieren. Dit is voor ons en voor een groot

Denken we nu echt dat Hartelust zelf strengere

deel van het publiek onaanvaardbaar. ADC liet het

normen gaat hanteren in China dan wettelijk

gespecialiseerde en onafhankelijke onderzoeksbureau

voorgeschreven door de Chinese overheid?

Ipsos een enquête uitvoeren naar de mening van de bevolking over apenexperimenten; 79% van de

Sinds 2008 voert de Anti Dierproeven Coalitie (ADC) regelmatig actie tegen Hartelust, en dat zijn heus

bevolking is tegen alle apenexperimenten, altijd.”

STYLING FARAH EL BASTANI

MODELLEN FLOORTJE @ ELITE

FOTOGRAFIE FANNY VAN POPPEL PHOTOGRAPHY MAKE UP & HAIR DANIELLE TRILSBEEK

P R ETTY T OUGH

FASHIONISTAS

Willem II Top 5 van Jurgen Streppel Willem II doet weer helemaal mee in de Eredivisie. De supporters staan als één man achter de Tricolores en worden geroemd om opkomst en sfeermakerij, of we nu winnen of verliezen. Quats laat bekende en minder bekende fans aan het woord. Dit keer de vijf meest memorabele Willem II-momenten van trainer Jurgen Streppel.

TEKST STENSIL MEDIA FOTOGRAFIE GEERT VAN ERVEN

ONSQLUPPIE

BELEVING EN SFEER “Een top vijf maken is ontzettend moeilijk, maar de eerste plaats is vrij makkelijk vergeven. Met stip bovenaan staat voor mij de omslag in beleving en sfeer bij Willem II. Zowel bij de spelers als bij het publiek. Ik maakte het hele traject mee: van een heel negatief gevoel toen we net gedegradeerd waren, tot de vreugde van ons promoveren. Het is prachtig dat ik mocht helpen en delen in deze omslag. Als je nu het veld op stapt, voel je de positiviteit en de steun van het publiek. De spelers krijgen daar een extra boost van.”

HULDIGINGEN “De huldigingen op de Heuvel zullen me altijd bijblijven. Het gevoel dat we met z’n allen ons doel - letterlijk en figuurlijk - hebben bereikt. We kregen een huldiging na de promotie in 2012, via de nacompetitie. Maar de directe promotie van 2014 maakte ik bewuster mee. Het is heel makkelijk om je in alle hectiek mee te laten slepen en in een roes te raken. De jongens maken vaak nog foto’s en filmpjes, maar dat laat ik aan anderen over. Ik weet alles nog precies.”

FEYENOORD “De wedstrijd tegen Feyenoord mag absoluut niet in dit rijtje ontbreken. We speelden uit in de Kuip in september 2014. De statistieken lieten niets heel van ons, maar ik doe sowieso niet aan statistieken. Uitgerekend in de Kuip wonnen we, na twintig jaar. Met doelpunten van Van der Struijk en Armenteros, ballen op de paal, een sterk keepende Lamprou, spannende slotfase en prima voetbal. Vergezeld door een hele hoop Willem II-supporters. Er werd naderhand veel over deze wedstrijd gesproken en geschreven. Maar ik was alleen maar erg trots en blij.”

PROMOVEREN “Het moment dat we in april 2014 promoveerden naar de Eredivisie, daar krijg ik nog steeds kippenvel van. We wonnen met 4-0 van Telstar. Boymans maakte de openingstreffer, maar FC Dordrecht moest punten morsen in Den Bosch. Normaal leef ik tijdens het seizoen van wedstrijd naar wedstrijd. Ik laat duels heel snel en makkelijk achter me, blijf vooruit kijken. Er zijn maar een paar mooie momenten waar ik wel eens aan terugdenk, en dit moment van ontlading is er daar één van.”

RESPECT EN EERLIJKHEID “Tja, het is geen momentopname of ijkpunt, maar wat ik wel heel belangrijk vind, is de sfeer binnen de spelersgroep en de staf. De manier waarop we met elkaar omgaan is voor mij een enorm pluspunt. Iedereen kan en mag zeggen wat hij wil, maar er blijft altijd wederzijds respect en eerlijkheid. Het is een gevoel dat overslaat: zowel binnen de technische staf als in het team. Zeker het benoemen waard, want zo wil ik graag werken.”

FOTOGRAFIE MARTINE VAN DER MOOLEN

MONIKAKNOWS

Sinds wanneer stel en mijn smaakpapil en eisen? Mijn zus B. heeft de gave om op een verloren

Ma, die overigens altijd heel goed voor ons

zondagmiddag de ijskast te openen en met

heeft gezorgd, heeft ook niet zo’n kooktalent.

dat wat ze erin vindt een heerlijk maal te

Daardoor komt het dat we vaker bij mijn

maken. Ik heb het talent om op een verloren

zus aan tafel te vinden zijn. De laatste tijd

zondagmiddag alle afleveringen van één

probeer ik daar door te laten schemeren dat ik

seizoen van het een of ander te kijken. Het

tegenwoordig best lekker kook. Maar mijn zus

liefst met een zak chips op mijn schoot.

wil dat idee nog niet in haar hoofd laten landen.

Koken heeft nooit mijn interesse gehad. Vind

Ik weet niet of dat is omdat ze bang is voor

het vooral ongelooflijk ingewikkeld om de

mijn kookkunsten of omdat ze haar positie als

volgorde te bepalen. Om over ‘alles tegelijk

familiekok wil behouden. Ik denk het eerste. En

warm opdienen’ maar te zwijgen. Ja, ik vind

ik neem het haar niet eens kwalijk, gezien haar

mensen die kunnen koken echte kunstenaars.

eerdere ervaringen met mijn keuken. “Konden ze allemaal met één ambulance mee?”, zou een

Maar sinds een jaar maak ik onderdeel uit van

opmerking van haar kunnen zijn, wanneer ik

twee eetclubs. Ik noem het eetclubs omdat dat

haar vertel over mijn kookavonturen.

voor mij minder stress geeft. Niet één, maar twee! Ik heb zelfs een keer voor acht man een

Binnenkort ben ik weer aan de beurt om te

viergangenmenu gekookt. Ik zal het nóg sterker

koken voor één van de eetclubs. In plaats van

vertellen: zonder paniek en in volstrekte

stress over wat ik zou kunnen koken, voel ik

harmonie met P., die gewend is aan enige

alleen maar nieuwsgierigheid naar gerechten.

keukenstress van mijn kant. Waar ging het fout?

Check ik kookboeken en zoek naar how-to’s op

Wat is er veranderd waardoor ik steeds vaker

YouTube. Als het om koken gaat, denkt mijn zus

gerechten in een restaurant bestudeer en close-

dat ik mezelf aan het kwijtraken ben. Ik noem

up foto’s maak om maar vooral alle ingrediënten

het liever: mezelf opnieuw uitvinden. Maar de

in beeld te brengen? Hoezo probeer ik ook echt

familiekok zal ik niet erg snel worden.

te proeven? En vind ik het belangrijk dat de rode (!) wijn past bij het gerecht? Sinds wanneer zijn mijn smaakpapillen eisen aan het stellen? Ben ik mezelf aan het kwijtraken? Monika van Rijthoven is communicatieadviseur en social media-enthousiast. Ze werkt als zelfstandig adviseur voor grote en kleine bedrijven, geeft social media-inspiratiessessies, workshops en blogt. Check: www.connect2.nl

Foto stad: Alisa Rainer

De leukste kindervoorstellingen! in Theaters Tilburg zo 15 mrt De Wërëldbänd - Naar de Haaien (5+) zo 22 mrt Project Sally Maastricht - Jeuk! (4+) za 28 mrt Introdans voor de Jeugd - FEEST (6+) zo 12 apr Tg. Winterberg/Stip - In de maneschijn (4+) zo 19 apr Minoes - Naar Annie M.G. Schmidt (8+) zo 26 apr Nijntje viert feest - Theater Familie BV (3+) za 02 mei Polleke - Het Nationale Toneel/NTJong (8+) ma 25 mei Peuterfestival (2+)

www.theaterstilburg.nl

zo 22 mrt Project Sally Maastricht - Jeuk! (4+)

TEKST JESSICA VERHOOF

FOTOGRAFIE TIM PEPERZAK

QRIMINEEL

van Moordenaar naar Mentor

Jarenlang leidde Tilburger Johan van Stiphout (53), alias ‘de Stip’, een bewogen leven vol drugs, alcohol en misdaad. Hij werd als moordenaar bestempeld en bracht in totaal tweeëntwintig jaar in de bajes door. Vandaag de dag staat hij als mentor voor de klas op zowel middelbare scholen als politieacademies. Exclusief in Quats vertelt Johan zijn verhaal.

' Ik sloeg het beestje dood tegen de muur en rende er vervolgens huilend mee naar de begeleider.’ Het is een druilerige dinsdagochtend op het Theresialyceum

misbruik.” In een ander tehuis lijkt Johan opnieuw een kans

uitziende

te zien om liefde te krijgen: “In een van de tehuizen zag ik

man kijkt een klas vol 16-jarigen in. “Ik ben Johan van

Tilburg.

Een

grofgebouwde,

verzorgd

een jongetje huilend met een kom met twee dode goudvissen

Stiphout”, spreekt hij luid. Hij oogt gezond en heeft een

naar een begeleider gaan. Vervolgens wist ik niet wat ik zag.

zelfverzekerde houding. Hij straalt positiviteit uit. In het

Deze jongen kreeg liefde. Begrip, een kus, een aai over de bol.

verleden was dat wel anders, blijkt als je zijn verhaal hoort.

Ik stond perplex. Dus zo werkte dat! Niet veel later kreeg het

Toen beheersten enkel negatieve zaken als drugs, alcohol

tehuis een huisdier, een hamster, en ik wist wat me te doen

en misdaad het leven van deze man. De reden dat Johan

stond. Ik sloeg het beestje dood tegen de muur en rende er

hier nu staat, is dat hij deze jongeren wil behoeden voor

vervolgens huilend mee naar de begeleider. En jawel, ook ik

de fouten die hijzelf heeft gemaakt.

kreeg liefde.” Op deze manier leerde Johan als kind een, naar eigen zeggen foute, les: door iets dood te maken, ontvang je

WAAR EEN WIEG IS, IS EEN WEG

liefde. “Door kinderen dat te leren, creëer je moordenaars”,

Om helder te schetsen welke fouten hij heeft begaan en

aldus Johan.

waarom hij die beging, begint Johan met een duik in zijn verre verleden. “Net als bij ieder ander persoon begint mijn

STRAFDOSSIER VAN VIJF METER

levensweg bij mijn wieg”, vertelt Johan. “Niemand heeft

Door deze ervaringen wordt Johan naar eigen zeggen

de keus waar zijn of haar wieg komt te staan. En sommige

gevormd tot een boze en opstandige jong adolescent. Hij

mensen hebben gewoon ongelooflijke pech. Daarvan ben ik

komt op tuchtscholen terecht en leidt al vanaf zijn vijftiende

er één. Ik werd geboren en groeide op in een asociaal gezin.

een zeer wild bestaan. Dat blijkt wel wanneer ik bij hem

Mijn moeder was een alcoholist en had een ziekelijke neiging

in de huiskamer zit en hij zijn strafdossier erbij pakt. Hij

naar zelfaandacht. Voor liefde en aandacht hoefden mijn twee

bladert er doorheen en leest hardop voor: “Mishandeling,

broers, mijn zus en ik niet bij haar aan te kloppen. Binnen

moord, poging tot doodslag, poging tot moord, diefstal met

ons gezin werd incest gepleegd en we werden regelmatig

geweld, overval op woning, afpersing. Het is in totaal een

geslagen. Bovendien werden we nauwelijks verzorgd. We

strafblad van 5 meter en 20 centimeter als je alle A4’tjes

zaten onder de luizen en kregen niet of nauwelijks te eten.

naast elkaar zou leggen.”

Om aan voedsel te komen, moesten we stelen. Mijn moeder maakte boodschappenlijstjes met dingen die we moesten

GRUWELIJK GEVANGENISLEVEN

gaan jatten in de supermarkt. Soms werden we gepakt door

Op zijn vijftiende zat Johan voor het eerst in de bajes. Zes

de politie. Dan kwamen de agenten verhaal halen bij mijn

maanden. Waarvoor kan hij zich niet eens meer herinneren.

moeder. Dan hield ze zich plotseling van de domme. ‘Ik zou

Maar de eerste ervaringen in de gevangenis vergeet hij

niet weten van wie ze dat hebben!’, riep ze dan verschrikt en

nooit meer. Ook op scholen vertelt hij erover, om de

vervolgens gaf ze ons slaag.”

leerlingen duidelijk te maken dat de gevangenis zeker geen hotel is. “In de cel waar ik zat stonden een bed, een

LIEFDE DOOR MOORD

tafel en een stoel. Dat was het. Er waren geen toiletten op

Zijn luisterend publiek kijkt verschrikt. De toon is gezet.

de cel”, beschrijft hij. Opnieuw is het een omgeving waar

Ook de basis van Johans leven is gelegd. Johan vervolgt zijn

Johan zich doodongelukkig voelt. Zo ongelukkig dat hij

verhaal door zijn verdere jeugd te beschrijven. Hij vertelt hoe

een zelfmoordpoging doet. Hij vertelt: “Op een dag vroeg

hij opvangtehuis in, opvangtehuis uit ging. Wanneer het

ik om scheermesjes om me mee te scheren, maar daarvoor

zijn moeder uitkwam. Maar waar hij hoopte op een veilige

gebruikte ik ze niet. Ik sneed mijn polsen ermee open en ging

en liefdevolle omgeving, kreeg hij wederom geen liefde of

in bed liggen. Ik hoopte de volgende dag niet meer wakker

aandacht. “In eerste instantie was ik dan ook verbaasd door

te worden, maar dat werd ik wel. Ik werd betrapt door de

de zachtaardigheid van de paters”, stelt hij. “Maar uiteindelijk

bewaarders en ernstig gestraft voor mijn daad. Ik moest op

bleek dat een lokkertje, wat resulteerde in seksueel

‘de fiets’. De fiets was een bed waarop je poedelnaakt werd

vastgebonden, zodat je niks meer kon bewegen. Je kon niet naar de wc, alles moest je laten lopen. Soms wel 48 uur lang. Een gruwelijke ervaring.”

DRUGSDILEMMA’S Na deze eerste gevangeniservaring volgen er steeds meer. Twaalf jaar lang gaat Johan ‘de bajes in, de bajes uit’. De eerder genoemde zaken in zijn strafblad zijn hier de reden van. Maar hoe kwam hij tot die misdaden? Volgens Johan hangt zijn wangedrag samen met zijn slechte ervaringen in zijn jeugd, maar ook zeker met zijn ernstige verslaving aan drugs en alcohol: “Ik had een zeer negatieve dronk, waardoor mishandelingen altijd op de loer lagen. Ik gedroeg me agressief en betaalde nergens. Ik was echt een plaag voor de bevolking.” Ook voor zijn vrouw, die zelf ook verslaafd

te worden beroofd. Ik had met hem te doen en besloot, toen

raakte aan drugs en hierdoor in de prostitutie belandde, was

ik niet veel later één van de broers tegenkwam, hem erop aan

het verleden voornamelijk vreselijk. Zij en Johan beschrijven

te spreken. Niet wetende dat dit bij hem totaal verkeerd zou

me hun bestaan van toen. Johan: “Om elke dag aan dope te

vallen. De broeders konden niet tegen kritiek, bleek later”.

komen, moesten we behoorlijk wat geld hebben. Om daar aan te komen, beroofde ik mensen en instanties en pleegde ik

Er gaat een weekend overheen, maar dan gaat het verhaal

diefstal. Ik kon het niet aanzien dat mijn vrouw haar lichaam

verder, geeft Johan aan: “Maandag kwam ik diezelfde jongen

moest verkopen, dus deed ik steeds vaker foute dingen.” Zijn

weer tegen, hij huilde weer. Hij durfde niet naar Novadic

vrouw vertelt hoe zij het zag: “Elke keer moest hij weer de bajes

Kentron, een bureau voor verslavingszorg, om zijn medicijnen

in. Dat wilde ik juist niet, dus hielp ik liever wat meer klanten

op te halen. Ik besloot met hem mee te gaan en pakte

op een dag. Zo reilden en zeilden we toen door het leven.”

onderweg naar Kentron nog een wapen mee van een maat van mij, die laveloos bij me in de huiskamer zat. Niet met

‘ Om elke dag aan dope te komen, moesten we behoorlijk wat geld hebben.’

de intentie het te gaan gebruiken, maar meer om die jongen een veilig gevoel te geven. Eenmaal aangekomen kwamen we, voor mij toevallig, tegenover de gebroeders J. te staan. Zij hadden zich echter duidelijk voorbereid op een confrontatie. Ze stonden op rollerskates en aan hun handen hadden ze scherpe messen getapet. Ik voelde me bedreigd. Het was voor mij duidelijk dat ze een plan hadden, ze kwamen in elk geval niet om de Donald Duck te lezen. Ze hadden immers tien jaar

MESSENTREKKERS OP ROLLERSKATES

daarvoor een kennis van me vermoord.”

De tijden dat Johan uit de bajes is duren nooit lang, maar één specifiek voorval loopt dermate uit de hand dat het

Johan beschrijft hoe hij de gebroeders J. destijds waar-

hem wel erg duur komt te staan; de moord op E. J.. Johan

schuwde: “Kom niet dichterbij of ik knal oe op oe flikker”, zei

vertelt me het verhaal: “Ik was net drie dagen vrij. Het

ik nog, terwijl ik in de lucht schoot zodat ze wisten dat het

was een vrijdagochtend toen ik op straat een huilende

geen alarmpistool, maar een echt pistool was. Ik nam de zaak

jongen tegenkwam. Hij was pas achttien jaar en al ernstig

zeer serieus.” Volgens Johan onderschatten de jongens hem

drugsverslaafd. Hij vertelde me dat hij steeds in elkaar werd

op dat moment, want ze kwamen toch één voor één op hem

geslagen door de gebroeders J. om vervolgens van zijn dope

af. Ook daagden ze hem uit met de woorden ‘als je een blaffer

‘Ze schrijven eigenlijk altijd dat ze er wel iets van hebben geleerd'

hebt, moet je hem gebruiken ook’. En dat deed hij uiteindelijk

vreten aan mijn arm tot er nog enkel bot over was.” Helaas

dan ook: “Ik zag geen andere keus dan het wapen te trekken

beweert de agent anders, die heeft het volgens Johan over

en door te laden. Ik voelde dat ze me anders lek gingen

slechts twee beten. Dat is volgens hem onmogelijk: “Ik ben

steken. Uiteindelijk schoot ik er één in zijn knie, en één in

in totaal drie keer geopereerd, waarvan de laatste operatie

zijn hart. Die laatste zakte in elkaar en vatte me bij de kraag.

wel achttien uur duurde. Het litteken van het weggehaalde

Zijn laatste woord was ‘shit’. Hij was dood, ook al was het niet

vlees op mijn been herinnert me nog elke dag aan deze

mijn intentie geweest om op zijn hart te richten, het was een

gebeurtenis. Ook de vreemde blikken die mensen op mijn

‘lucky shot’. Een samenloop van omstandigheden. Maar het

arm werpen voel ik.”

leverde me desondanks wel het stempel ‘moordenaar’ op.” Voor deze moord wordt Johan uiteindelijk veroordeeld tot

Naast dit kenmerkende voorval, geeft Johan meer

tien jaar gevangenisstraf.

voorbeelden van zinloos politiegeweld dat hij waarnam in de bajes. Zo heeft hij het zowel op de politieacademie als op

ALCOHOL AFGEZWOREN

de middelbare scholen over expres de blote bovenarmen van

Zeven jaar geleden komt Johan vrij na deze tien jaar celstraf.

gedetineerden langs de muur schrapen bij het verplaatsen

In het begin voelt hij zich onzeker in de buitenwereld en

naar een andere cel. Ook het uitrukken van de broek bij nog

grijpt naar de alcohol. Zijn verslaving lijkt voorgoed de

geboeide mensen die worden gedwongen op hun knieën te

overhand te nemen. Totdat hij drie jaar geleden de knop

zitten, waardoor ze vervolgens op zeer ruwe wijze met hun

om zet. Hij stopt met drinken en besluit het leven nuchter

hoofd tegen de muur vallen, is volgens Johan een onnodige

te bekijken. Zijn beste keus ooit, vindt hijzelf. Hij is minder

gewelddadige actie die vaker plaatsvindt. Hijzelf kan het in

verbitterd en merkt hoe er weer deuren voor hem opengaan.

elk geval nóg voelen als hij eraan denkt.

Hij begeeft zich ook niet langer in de wereld van de misdaad. Met hulp van zijn begeleiders Anita, Marc en Dirk besluit hij

ZINVOL BESTAAN

uiteindelijk om op middelbare scholen en de politieacademie

Na alle ellende voelt het voor Johan nu gelukkig alsof hij

gastlessen te gaan geven.

een zinvol bestaan leidt. De dingen die hij doet, leveren prachtige reacties op. Op de politieacademie ziet hij dat de

ZINLOOS POLITIEGEWELD

dingen die hij zegt binnenkomen bij zijn toehoorders. De

Naast zijn levensverhaal als waarschuwing voor de

lessen op de middelbare scholen zijn al even waardevol.

leerlingen, wil Johan, zeker op de politieacademie, ook graag

Op sommige scholen rennen kinderen huilend de klas uit,

één van zijn grootste frustraties uit het verleden uiten:

omdat ze bepaalde dingen in zijn verhaal herkennen. Op

zinloos politiegeweld. Om met een concreet voorbeeld te

het Theresialyceum valt dat de dinsdagochtend niet voor, al

komen hoeft Johan nooit veel te doen. Hij toont ‘gewoon’

lijken de kinderen zeker onder de indruk. Dat de leerlingen

zijn ongewoon uitziende arm. “Dat dikke stuk uitstekend

dat zijn is duidelijk, daar heeft Johan bewijzen van. De

vlees hier, dat is vlees van mijn been. Dat van mijn arm is

woensdagmiddag op de bank pakt hij na zijn strafdossier een

er namelijk tot op het bot afgevreten door een politiehond”,

veel mooier pak papier erbij: een stapel brieven van leerlingen

vertelt Johan. Het gebeurde in een café waar hij dacht leuk

die les van hem hebben gehad. “Ze schrijven eigenlijk altijd

een biertje te kunnen doen met zijn broer. Deze had echter,

dat ze er wel iets van hebben geleerd. Ze zijn gestopt om te

ten onrechte volgens Johan, verkondigd dat Johan een wapen

gaan met bepaalde ‘foute’ mensen, of hebben hulp gezocht

bij zich droeg. Johan vertelt de gevolgen: “Klanten waren

bij bijvoorbeeld een drugsprobleem of problemen thuis, zoals

bang en seinden de politie in, die binnen no time buiten het

seksueel misbruik. Het verhaal dat ik vertel maakt wat los bij

café stond. Ze waren in beginsel slechts met twee man. Ze

de jongeren. Daardoor levert elke les wat op. En daar doe ik

werden geacht te wachten op versterking, maar toen ik, totaal

het allemaal voor. Ik wil slechte zaken en situaties zichtbaar

onschuldig, mijn arm ophief, zagen zij dat als een signaal van

maken. Hiermee hoop ik mensen te kunnen behoeden voor

gevaar en stormden naar binnen, mét een politiehond. Die

negatieve gevolgen. Ik wil voorkomen dat mensen de fout in

dook vervolgens op me en heeft zeker tien minuten liggen

zullen gaan, zoals ik dat heb gedaan.”

' Dat dikke stuk uitstekend vlees hier, dat is vlees van mijn been. Dat van mijn arm is er namelijk tot op het bot afgevreten door een politiehondâ&#x20AC;&#x2122;

Wij verstaan de kunst om het net even anders te doen. Iedere uitdaging is voor ons een motivatie. De beste deal komt voort uit maximale inspanning. Zo vinden wij voor u de allermooiste locaties in Midden-Brabant. Leef in de natuur of in de stad. Altijd in stijl.

country & urban living

速

OP DE DIVAN MET

G E O L I E D E GRAPPENMACHINE IS ELKAAR NOG NIET BEU

Arie Koomen en Edo Brunner spelen al een tijdje samen theatershows en zijn uitgegroeid tot een geoliede grappenmachine. Ze schelden elkaar uit voor van alles en nog wat, maar kunnen het verder prima met elkaar vinden. “We zijn constant aan het ouwehoeren en bekvechten.”

TEKST NIEK WILLEMS FOTOGRAFIE CHRIS KÖNIG

HOE HEBBEN JULLIE ELKAAR LEREN KENNEN?

HEBBEN JULLIE ELKAAR WEL EENS BELEDIGD?

Arie: “In de dark room.”

Edo: “Nee, we kunnen alles van elkaar hebben.”

Edo: “Ik zat met mijn joker tegen zijn wang te duwen.” Arie: “Nee, we hebben elkaar leren kennen bij BNN. We deden

ZIJN JULLIE VRIENDEN?

samen het tv-programma Tequila. Edo was de regisseur en ik de

Arie: “We kunnen het prima met elkaar vinden.”

acteur. We moesten wachten op een attribuut voor een scène

Edo: “Het is dat hij geen rijbewijs heeft en dat hij altijd met

en raakten aan de praat. De cameraman zei dat we samen iets

mij mee moet rijden. We lopen niet de deur bij elkaar plat,

moesten gaan doen en een paar jaar later was het zover.”

maar hebben wel altijd plannen samen. En met verjaardagen komen we elkaar altijd obligaat een kusje geven.”

WAT WAS DE EERSTE INDRUK VAN ELKAAR? vislucht.”

WAAROM HEB JE EIGENLIJK GEEN RIJBEWIJS, ARIE?

Arie: “Je moet je bek houden. Dat heb ik je al een paar keer

Arie: “Vroeger geen geld, nu geen tijd.”

gezegd. Ook waar andere mensen bij zijn.”

Edo: “En geen talent.”

Edo: “Zijn geur. Dat is toch een beetje dat IJmuidense, die

Edo: “Sorry.” Edo kan dat niet.”

EDO, ZIT ER EEN DIEPERE BOODSCHAP IN JULLIE SHOWS?

Edo: “Ik stel mijn IQ naar beneden bij als ik bij Arie ben.”

Edo: “Nee, we laten de mensen gewoon lachen. En daar

Arie: “Kijk, dit is wat we altijd doen. We zijn constant aan

doen we niet diepgravend over. Maar het is ook niet zo dat

het ouwehoeren en bekvechten. Dat deden we al op de set

onze voorstellingen helemaal nergens over gaan. De laatste

van Tequila. Zo ontstaat ook materiaal voor shows.”

show gaat onder andere over global warming. We spelen

Arie: “Sommige mensen willen intellectueel overkomen.

twee vrienden die als enige overgebleven zijn in Nederland.

ALS JULLIE GETROUWD ZOUDEN ZIJN, WIE ZOU ER DAN DE BROEK AANHEBBEN IN DE RELATIE?

De populatie denkt dat de zeespiegel gaat stijgen door

Edo: “Het is heel gelijkwaardig op het podium. De ene keer

pompstation en doden de tijd. We zitten daar vast, omdat

incasseer ik en de andere keer Arie. Het wisselt af. We spelen

we vergeten zijn om wat benzine voor onszelf te bewaren”

de global warming en dat heel Nederland overstroomt. Iedereen is gevlucht naar het oosten. We werken op een

allebei graag de loser en willen ook allebei ons gelijk halen.” Arie: “We hebben geen aangever-afmakerstrategie. Dat

GAAN ER NOG MEER SHOWS VOLGEN?

wisselt per set.”

Edo: “Ja. Maar we spelen niet langer dan vijf maanden aan

'We spelen niet langer dan vijf maanden aan een stuk, want mijn concentratieboog is heel kort'

een stuk, want mijn concentratieboog is heel kort. Dan wil

waar ik een schurfthekel aan heb, is als mensen onbeschoft

ik weer iets anders doen. En ik doe om de drie jaar mee

worden. Dan sta ik in de kroeg met iemand te praten.

met een officieel toneelgezelschap. Daar ben ik ook voor

Roept er iemand ‘EDO’. Ik zeg altijd: ‘Luister effe. Ik zit net

opgeleid. Ik heb twee jaar geleden nog in Hamlet gespeeld.

een gesprek, ik kom zo bij je.’ En dan ben je meteen een

Het is fijn om niet altijd je eigen baas te moeten zijn. Dat je

klootzak, dus dat win je nooit. Dat is naar.”

niet verantwoordelijk bent over een hele show. Maar ik vind

Arie: “Zeker als mensen van een afstand gaan roepen. ‘Hey

cabaret het leukst om te doen.”

kom eens!’ Ik ben geen hondje.” Edo: “Negen van de tien keer bedoelen ze het aardig. En af

WAT IS HET GRAPPIGSTE WAT MENSEN OOIT TEGEN JULLIE GEZEGD HEBBEN OP STRAAT?

en toe zitten er lamzakken bij.”

Arie: “Heb je ook een zus die Klaar heet? Die is echt zo vaak gemaakt. Die grap zit ook in onze show. Of dat twee meiden

ARIE, WAT VINDEN JOUW KINDEREN VAN JOUW SHOW?

tegen mij roepen: ‘Ik vind u heel leuk in So You Think You

Arie: “Mijn twee dochters van veertien en zestien zijn er

Can Dance!’ En dat een vriendin tegen haar zegt: ‘Nee, dat

oké mee. Ze zijn nu zo oud dat ze alles kunnen snappen en

is Dennis Weening!’”

waarderen. En zoveel seksgrappen zitten er ook weer niet

Edo: “Arie wordt sinds zijn lange haar eraf is bijna niet meer

in onze shows. Grof puur om grof te zijn, dat vinden ze niet

herkend.”

leuk. Maar een goede seksgrap kunnen ze wel waarderen.”

VIND JE DAT FIJN, ARIE?

VANAF WELKE LEEFTIJD MOCHTEN JE KINDEREN NAAR JOUW VOORSTELLINGEN KOMEN?

Arie: “Heel fijn. Het klinkt misschien heel stom, maar ik hoef nu niet constant ‘hoi’ te zeggen als ik over straat loop.”

Arie: “Al vrij snel. Dat wilden ze zelf ook. Toen ik nog met

ALS JE VAAK WORDT HERKEND OP STRAAT, DENK JE TOCH OOK AF EN TOE: ROT OP?

Sylvester speelde, hadden we een foto van een neukend stel

Arie: “Ik heb daar over het algemeen nooit zo’n problemen

ook jonge kinderen in de zaal zitten. Daarom hebben we de

mee gehad. Ik weet dat mijn dochters het op een gegeven

ranzige gedeeltes wazig gemaakt.’ Toen hebben we alleen

moment niet leuk meer vonden. ‘Kunnen we gewoon even

het hoofd van die kerel geblurred. Die grap kon ik gewoon

doorlopen, papa’, zeiden ze vroeger weleens als ik met

niet niet maken.”

mensen stond te praten op straat.”

Edo: “Dat is trouwens ook het meest vieze aan pornofilms.”

Edo: “Ik vind het prima als ze op de foto willen. Het enige

Arie: “Ja, zo’n man met een rood hoofd en een oorbel. Bah.”

op een groot scherm geprojecteerd. Ik zei: ‘We weten dat er

' Het eerste meisje dat mij pijpte en mijn zaad doorslikte, is drie dagen wakker gebleven.' ZOUDEN JULLIE IN TILBURG WILLEN WONEN?

een bakkie te halen. Ik word daar heel vrolijk van. Ik drink

Arie: “Ik heb al snel dat ik ergens graag wil wonen. Als ik

drie dingen: alcohol, cola en veel koffie. Het eerste meisje

door een stad loop bijvoorbeeld. Of ik zie een kroeg.”

dat mij pijpte en mijn zaad doorslikte, is drie dagen wakker

Edo: “Het centrum van Tilburg is heel leuk en schattig. Daar

gebleven.”

hadden we het toevallig net over. Maar Tilburg heeft hier en daar een troosteloze straat. We moesten allebei bijna huilen in ons busje toen we die straten zagen.” Arie: “Maar dat heb je ook in Amsterdam en Den Haag. Van die troosteloze plekken.” We ontmoeten het duo in Theaters Tilburg.

ALS IK TILBURG ZEG, WAAR DENKEN JULLIE DAN AAN?

Edo Brunner (1970) kennen we van de speelfilm

Arie: “Aan de voetbalclub Willem II.”

SpangaS. Hij is geboren in Dordrecht en opgegroeid

Edo: “Zit hier ook een voetbalclub?”

in de Brabantse Biesbosch. Brunner woont nu al 25

Arie: “Ja, de Tricolores. Ik kom regelmatig in Tilburg

jaar in Utrecht.

voor stand-upwerk. Ik speelde in de eerste uitverkochte

Arie Koomen (1968) kennen we van Arie

theatervoorstelling in het Adje-theater.”

en Sylvester, De Lama´s en natuurlijk de

Edo: “Ik kom hier al zolang ik in het theater werk, zo´n

Mediamarktreclame. Koomen is geboren en getogen

slordige twintig jaar dus. En ik weet niet wat het is, maar

in IJmuiden en woont momenteel in Almere.

ik raak hier in Theaters Tilburg elke keer weer de weg kwijt

Het doldwaze duo staat regelmatig samen op de

naar de kleedkamers. Schijtziek word ik ervan.”

bühne: 'E&A is toch voordeliger', 'Pompen' en er

Arie: “O, en ik denk altijd aan goede koffie. Want vroeger

volgen meer voorstellingen.

hadden ze hier in het theater van die Pelikaankoffie. Als ik hier moest spelen, liep ik regelmatig naar boven om even

Dennis P., Toen Was Geluk Heel Gewoon en

COLUMNMLMN

FEAR & LOATHING IN 013

Naar Nederlandse zenders kijken in het buitenland was

uitgereikt aan de man of vrouw met het meest krankzinnige

nog nooit zo makkelijk, en tegelijkertijd keek ik nog

idee binnen de Tilburgse stadsgrenzen. Aan kandidaten

nooit zo weinig Nederlandse tv. In de anderhalf jaar die

geen gebrek, kan ik u melden. Menig raamambtenaar met

ik inmiddels onder de Portugese zon doorbreng, kijk ik

Zonnekoningaspiraties mag nog altijd voor het slapen gaan

gemiddeld één keer per maand het NOS Journaal. Alsof

bidden tot Joseph dat dit bazenplan nooit alsnog ten uitvoer

het lot ermee speelde, zette ik op een donderdagavond

wordt gebracht.

de toverdoos aan, rond een uurtje of acht. Vlak voordat ik richting de keuken liep, werd mij verzocht om ‘een

Relevante vraag lijkt ook waar die verwarde mannen ineens

moment geduld wegens omstandigheden’. Toen ik even

vandaan komen. In de reguliere Journaaluitzendingen die

later terugkwam met verse koffie stond er een vent met

ik sinds die donderdagavond keek, kreeg ik regelmatig

een plofijzer het weer te presenteren. Vanaf dat moment

gedachten waar je echt heel lang TBS voor krijgt. Wellicht

durfde ik de televisie niet meer uit te zetten.

is de ongemakkelijke waarheid wel dat er niet zozeer meer gekkies bijkomen, maar dat we als kudde zelf de grens

Verwarde mannen. Ik vind ze fascinerend. Wat zijn de

van ons gezonde verstand steeds verder oprekken. Waar

criteria? Wordt er op dit moment driftig overlegd in de

precies het point of no return ligt vanwaar iemand zijn

personeelskantine van Jan Wier over een programma? Is er

boerenverstand vaarwel kust en volledig van het padje

een lijntje met het CZ Commandocentrum aan de Ringbaan

raakt, weet ik niet. Misschien zodra je hoogleraar wordt aan

West? Haalt de verwarde man de DSM VI criteria? En waar

de Universiteit van Tilburg. Of verdedigende middenvelder

blijven de verwarde dames? Vragen, vragen.

bij Willem II, als Ajax weer eens op bezoek komt.

Ik verwijs niet voor niets naar 013. Dat openbaar dolhuis

Dolhuis Tilburg.

Tilburg het logistieke middelpunt van verwarde mannen moet

burgermeesterschap opeisen. Tot het zover is lig ik op 2.500

worden, lijkt me namelijk nogal evident. 013 had verdomme

kilometer afstand aan het strand met vriend Hunter S.

al verwarde mannen lang voordat ze primetime op de

Thompson in mijn leesmap. Bekend van zijn verhalen in

Staatsomroep hun fifteen minutes of fame opeisten. Neem

Rolling Stone Magazine en literaire klassiekers als Fear &

nou Zot Joke. Herkenbaar aan een lange leren jas. Op wat zich

Loathing In Las Vegas. Een man die - wat de criteria voor

binnen die jas allemaal afspeelde, kan twaalf jaar na zijn dood

verwarde mannen ook mogen worden - ze allemaal lachend

nog steeds worden afgestudeerd. Deze Joseph Hollander kreeg

af gaat vinken. Een man ook met een fantastisch motto:

de wereld om hem heen nogal slecht bedacht, kleurde nogal

“ Yesterdays weirdness is tomorrows reason why.”

eens buiten de lijntjes en stopte zo de pro in Prozac. Toch werd Zot Joke nooit afgevoerd met vier politiepistolen gericht op zijn bovenkamer. Joseph was er namelijk één van ons en

Ik zou er voor terugkomen en het

voelde zich thuis naast de V&D. Daar gebeuren wel meer gekke dingen, maar daar gaat het nu niet over.

hebben. Ooit - tijdens een volledig uit de klauwen gelopen redactievergadering van Quats aan de Korte Heuvel - werd tussen het bier en de bitterballen door het idee geopperd

FOTOGRAFIE ROB VAN BLADEL

Je suis Joke, zoals we allemaal een beetje Joke in ons

Mlmn is ex-Tilburger, columnist en als onze man in den vreemde tegenwoordig te vinden in de lokale barretjes van Lissabon, de zijstraten van La

om de Zot Joke Award in het leven te roepen. Het zou

Rambla of andere plekken waar

een soort wisselbeker moeten worden die zou worden

de verhalen zijn. Bedoelt het zo.

• Hosts en Hostesses

• Horecapersoneel

• Champagnedames

• Promotieteams

• Culinair entertainment

• Knap Werk op maat

Knap Werk • Bosweg 144 • 5062SH • Oisterwijk • Tel. 013-2032055 • info@knapwerkpromotie.nl • www.knapwerkpromotie.nl

QULINAIR

RESTAURANTRECENSIE: BORD’O

Daar bij de waterkant If you have it, flaunt it. Eva – boobies! - Jinek is er groot mee geworden. In datzelfde kader heeft ook Bord’O aardig wat te showen. Middenin de Oisterwijkse bossen ligt het restaurant aan een lieflijk vennetje. Dan heb je bij Quats een streepje voor. Maar kan het innerlijk (lees: eten) van Bord’O tippen aan het uiterlijk? Wij nemen de letterlijke proef op de som. Bij binnenkomst worden we verwelkomd door een bekend

een plek middenin het bos. Buiten is het bij iets aangenamere

gezicht: Jerry van der Pluijm. Meer dan een decennium

temperaturen helemaal prachtig zitten. Aan het ven, met meer

was hij uitbater en gastheer van het – uiteindelijk - met een

groen om je heen dan tijdens de jaarlijkse Kermit de Kikker

Michelinster bekroonde restaurant De Molen in Kaatsheuvel.

fandag.

Eigenaresse van Bord’O is Monique Rombouts, vriendin van Jerry. Samen zijn zij bezig aan een nieuwe uitdaging, in het

Of we willen beginnen met een Gin & Tonic, waar ze bij Bord’O

prachtige pand waar eerst Ville Couvert zetelde.

wel 25 soorten van hebben: fruitig, kruidig, fris, krachtig, rond. Wij vrezen echter niet hip genoeg te zijn voor dit modedrankje

Betekent het afscheid van De Molen en bijbehorende

en besluiten lekker decadent een fles Champagne aan te

Michelinster ook het vaarwel van schilderijtjes op het bord,

laten rukken. Al bubbelend scrollen we door de menukaart.

met een bolletje hier en een likje daar? Aan de gerechten op

Oestertjes, coquilles, eendenbout, kreeft; de levensgenieter

de menukaart van Bord’O te ontlenen wel. Gelukkig, zouden

komt hier niets te kort.

we bijna zeggen. Want een prachtig gesneden carpaccio met notenolie, Parmezaan, vintage balsamico en ganzenleverkrullen

Quats deelt graag drie bijzondere vermeldingen uit: de Quoza

is niet te versmaden. Net als een hele zeetong, die in een mooie

dumplings (met rendang, rund en gekonfijte ganzenlever),

roomboter zwemt en opgediend wordt met alleen wat citroen,

de progrestaart (voor 2 personen) en de spectaculaire witte

truffelmayonaise en verse friet. Daar wordt ieder mens toch

huiswijn (Cuvée Carol, Chardonnay en Viognier). Eten zoals

gelukkig van? Of zijn wij nu gek?

eten bedoeld is. En wijn waar we het liefst dagelijks een fles van achterover tikken.

Als we in onze comfortabele stoelen ploffen, is er tijd om eens goed om ons heen te kijken. Het interieur van Bord’O

Bord’O heeft een plaatsje in ons culinaire hart weten te

sluit goed aan op het exterieur. De warme tinten, Chesterfield-

veroveren. We zijn benieuwd naar uw ervaringen?! Laat het

banken en dierenkoppen aan de muur, ademen de sfeer van

ons weten op www.quatsen.nl.

AUBERGE DU BONHEUR

‘ ACH, EEN TILBURGER KAN NIET ALLES HEBBEN’

TEKST ROBBERT-JAN VAN IJZENDOORN

QULINAIR

FOTOGRAFIE CHRIS KÖNIG & MAITE DE LORENZO BOLLEN

Oisterwijkse kookbaas Cas Spijkers geldt als godfather

BREAKING BAD OP TAFEL

van de Nederlandse haute cuisine. Voordat hij zijn lepel

Walter White, bent u het? De criminele scheikundeleraar

in de pan begon te roeren, stond Nederland bekend als

was vast blij geweest met de reageerbuisconstructie waarin

de culinaire variant van Tsjernobyl. Na een inhaalslag

bij Auberge aan tafel de Bak Kut Teh van extra smaak

behoren we inmiddels tot de absolute wereldtop op

wordt voorzien. Nu verstaan wij Tilburgers iets heel anders

kookgebied. Denk alleen al aan een Sergio Herman of

onder die drie woordjes, maar in deze context gaat het om

een Jonnie Boer. Maar dan Tilburg, waar de inspecteurs

duizendjarige Chinese bouillon met veel specerijen (4).

van Michelin met een grote boog omheen lijken te rijden.

Als het scheikundig proces ten einde is, wordt het goedje

Wakker worden, jongens. Wij hebben in ons leven aardig

voorzichtig over gebakken rogvleugel en geschroeid buikspek

wat sterrenvoer naar binnen gewerkt en kunnen oprecht

gegoten (5). Hemels. Knap ook dat de sommelier een witte

melden: bij Auberge du Bonheur doen ze heel wat dingen

wijn vindt die overeind blijft bij al dit geweld. Zoals hij de

heel goed.

hele avond met wijnen komt aanzetten die verrassen en die ook uit minder geijkte landen als Roemenië komen. Dat is

Als we aan het eind van de avond opstaan, slaken onze

wat een wijnarrangement interessant maakt.

stoelen een zucht van verlichting. Onze buiken hebben Dik Trom-achtige proporties aangenomen en we passen amper

ZWEZERIK FOR THE WIN

nog door de deurpost. Natuurlijk, we overdrijven, maar u

Krokant gebakken zwezerik met ananas van de barbecue,

kunt tegenwoordig echt niet meer aankomen met de fabel

polenta, gefrituurde kappertjes en zwarte knoflookjus ligt

dat uit eten op niveau niets meer is dan teveel betalen

precies in ons straatje (6). Bij De Librije aten we afgelopen

voor wat liflafjes en met honger naar huis gaan. De brigade

jaar eenzelfde combinatie, maar dan met satésaus. Zowel

van Auberge du Bonheur heeft ons gevoed als een roedel

de versie van Jonnie Boer als de creatie van Blaakenburg

professionele feeders.

zijn geniaal. Om drie porties van naar binnen te werken. De kalfsentrecote die volgt is eigenlijk net zo’n succes. Mooi

QUINOA IS VOOR HUISMAMA’S

vlees, maar de hoofdrolspelers zijn de zoete pompoenravioli

Even terugspoelen. Het is 19.00 uur en onze magen rammelen.

en de saus van eekhoorntjesbrood (7), met paddenstoelen

Het belooft een wilde culinaire avond te worden, dus overdag

geplukt door Auberge’s eigen paddenstoelenzoeker.

hebben we het rustig aan gedaan. De crémant die de ober van Auberge du Bonheur ons inschenkt, wakkert de honger verder

PENETRANTE GEUR VAN …?

aan. Gretig storten we ons op wat krokantjes van kippenhuid

Tegen het eind van de avond wordt duidelijk waar die

en zwarte olijf (1). Lekker, maar dat vult natuurlijk voor geen

penetrante geur de hele avond vandaan kwam. Nee, niet

meter. Daarom zijn de amuses welkom. Panna cotta van oester

van mijn tafelgenoot of eters om ons heen. Het is de

met komkommer en Gin & Tonic-sorbet (2), en een crème

kaaswagen, met kaas van Boerderij Lindenhoff (8). De

van erwtensoep met crumble van bloedworst (van LeJeune!),

Spaanse manchego zet onze gehemeltes in de fik en maakt

Granny Smith en quinoa schudden onze smaakpapillen

daarmee de meeste indruk. Al kan het sadomasochistisch

grondig wakker. Alleen die quinoa (spreek uit: kien-wah) mag

overkomen, wij houden ervan.

in het vervolg achterwege blijven. Is iets voor heppie-de-peppie huismama’s. En dat zijn wij niet.

HET IS ALTIJD TOETJESTIJD Toetjestijd. Kom maar op! Dat laten ze zich bij Auberge geen

HOLLANDSE NUCHTERHEID MET FRANSE VERFIJNDHEID

twee keer zeggen. Op tafel verschijnen respectievelijk: 1.

De officiële aftrap van de avond is een gegrilde coquille

kastanje en sorbet van yuzu. 2. Hangop, taartje en ijs van

met bereidingen van La Ratte en zwarte truffelaardappel en

zuivel van schapenboerderij Schaepsdyck uit Gilze met

prei van de barbecue (3). Om het af te maken komt chef-

duidoornbes, muesli en honing. 3. Fondantcake waar de

kok Ralph Blaakenburg hoogstpersoonlijk een royale portie

vloeibare chocolade werkelijk uitstroomt. En ja, dat is net

wintertruffel over onze borden schaven. Ralph is zo’n chef

zo’n groot feest als het klinkt.

Panna cotta van mandarijn met granaatappel (9), gepofte

die het graag puur houdt. En nu is “puur” in ons culinair vocabulaire een verboden woord, maar vanavond is het toch

THEY SEE US ROLLIN’

gerechtvaardigd. Want ook de volgende gangen getuigen

Het is dat we zo dichtbij wonen dat we naar huis kunnen

van Hollandse nuchterheid, gecombineerd met Franse

rollen, maar liever nog waren we op de bedden in het onlangs

verfijndheid. Al belooft de scheikundeset die ineens op tafel

volledig gerenoveerde viersterrenhotel van Auberge du

verschijnt heel wat anders.

Bonheur geploft. Ach, een Tilburger kan niet alles hebben.

RIHO d met

ba d n a a t vrijs

s i t a r g olid zitje

s 66,2 € . v . t.w

bedrijf St. Pieter het authentieke familie TILBURG EINDHOVEN

Broekhovenseweg 130d Bruggelaan 2

JAAR www.st-pieter.nl

QULINAIR

De Ultieme Afhaalhamburgertest TEKST FRANK VAN BERGEN

FOTOGRAFIE RIANNE MOURUS

Tilburg heeft genoeg keus als het gaat om restaurants waar je hamburgers kunt eten. Van Polly Maggoo tot Dudok. Maar Quats is benieuwder naar de kwaliteit van de afhaalburgers. Want hoe smaken die thuis eigenlijk, ontdaan van alle sfeer en geuren van het restaurant? Wie kun je beter vragen voor de Ultieme Hamburgertest

te vinden in het uitgaansleven. Stapavonden worden

dan een groep toegewijde Tilburgse studenten? Quats ging

regelmatig besloten met een goede hamburger. Vijf

met een schaal hamburgers op bezoek bij de 74 jaar oude

hamburgerconnaisseurs namen op verzoek van Quats

Vriendenclub Floret aan de Professor Dondersstraat. De

de serieuze taak op zich om Tilburg gedegen advies te

studies van de jongens zijn vrij divers, van Bedrijfseconomie

geven over de hen voorgeschotelde afhaalhamburgers.

tot Rechtsgeleerdheid en van Informatiewetenschappen

Weg met de Big Mac, lang leve de shackburger?

tot Bouwkunde. En hoewel de Floretvilla is voorzien

Of toch niet? Proeven maar!

van een eigen huisbar, zijn de Florettijnen ook gewoon

7 QULINAIR

TIP The burger bar Tilburg €7,50

Broodje Jantje €3,80

J A N TJ E R O O D

The smokey joe bacon

'DIT IS NEW YORK IN KRUIKENSTAD'

'TILBURGS ERFGOED OP EEN BROODJE'

Het is even stil wanneer de vijf heren van het testpanel

Hoewel Broodje Jantje zijn Jantje Rood een eigen

zich tegoed doen aan The Smokey Joe Bacon van The

voedselcategorie toedicht (‘Een Jantje is geen hamburger,

Burger Bar aan de Paleisring. Hoewel er bij de bar keuze

maar een Jantjeburger’), schaart Quats hem gemakshalve

is uit maar liefst vijftien soorten hamburgers - met

toch onder het kopje hamburger. En wat blijkt: het vijftig

namen als The Twin Towers, Holy Cow en The French

jaar oude recept staat nog steeds als een huis. De in 1965

Connection – heeft het testpanel een voor The Burger Bar

bedachte snack wordt tegenwoordig verkocht op het

vrij standaard, met bacon belegde burger gekregen. Na

Pieter Vreedeplein en is gemaakt van een Jantjeburger van

even proeven is van de gezichten van het panel slechts

speciaal gekruid gehakt met een krokant laagje. De saus

één emotie af te lezen: puur genot.

met uien maakt het broodje af. Tijd om dit oer-Tilburgse broodje aan het testpanel te onderwerpen.

Uiterlijk “Wauw. Dit is New York in Kruikenstad”, weet connaisseur

Uiterlijk

Loek Luijbregts uit te brengen. “Prachtige kleuren, mooi

In al haar eenvoud is het Jantje Rood een aantrekkelijk

gebakken, veel vlees, verse sla”, vult Gilbert Drost (21) hem

broodje. Het broodje heeft een mooie glans en de kleuren

aan. Daan Bonnet (20) en Daniel Bremmer (23) roemen het

van het geheel zijn mooi. Daniel en Loek vinden wel dat

grote formaat van The Standard. Joris Steunenberg (23)

het broodje zelf er wel wat armoedig uitziet. “Klein, maar

vindt het broodje zelf er ook goed en smakelijk uitzien: “Dat

fijn”, vult Gilbert aan. Het formaat van de burger valt Daan

zie je niet zo vaak bij een hamburger.”

wel wat tegen: “Het is geen echte maaltijdburger, meer een tussendoortje.”

Structuur De Smokey Joe Bacon is een burger van formaat.

Structuur

Indrukwekkend, haast. “Het is een goede mond vol”, zegt

Het witte broodje wordt ervaren als slap. De burger, die

Joris. “Je proeft veel verschillende dingen, waardoor het een

gefrituurd wordt, is dankzij het krokante laagje wel weer

echte smaakbeleving wordt. Een feestje op de tong.” Daniel

erg stevig. Loek: “De Jantje is een goede, vette hap voor na

is enthousiast over de knapperige bacon, terwijl Gilbert

het uitgaan. Lekker vet, maar wel erg smaakvol.”

het broodje wat soppig vindt. “Het vlees zelf is echter weer lekker sappig”, smult hij.

Smaak Het Jantje Rood valt goed in de smaak bij het panel, ondanks

Smaak

het wat kleine formaat. De prijs is dan ook niet heel hoog en

Het panel is erg te spreken over de in hun ogen perfect

de burger kan daardoor prima als tussendoortje genuttigd

uitgebalanceerde ingrediënten. Zo zitten er, naast het

worden. Het ietwat saaie broodje wordt al snel vergeten

Aberdeen Angus rundvlees ook Romeinse sla, tomaat,

door de lekkere smaak van het vlees, de stevige bite en de

zoetzure komkommer en rode ui op het broodje. Klein

licht pikante saus. Het broodje roept vele herinneringen

puntje van kritiek: de saus mag wel wat dominanter

op bij zowel ons testpanel als een groot deel van Tilburg.

worden, hij is nu wat mat. Jeroen vindt de burger “zo vers,

Toch is het vooral de bekende, rode tomatensaus waarover

dat hij thuis gemaakt had kunnen zijn. Complimenten aan

het panel van mening verschilt. “Iets te overheersend”,

de kok!” De hamburger heeft, zoals het ook hoort, een echte

zegt Joris. Het ene kamp vindt het teveel saus, waardoor je

grillsmaak. Een knap staaltje hamburgerkunst, van een op

onvermijdelijk gaat knoeien, het andere kamp vindt juist

hamburgergebied betrekkelijke nieuwkomer in Tilburg.

dat de saus dit broodje zo uniek maakt.

6,.2

2.9

Jumbo € 0,99 (per 2)

Mac Donnalds €4,95

de big mac

cheeseburger

'OP DE FOTO ZIET HIJ ER ALTIJD MOOIER UIT'

'ZOMPIGE MATERIE'

De Big Mac is een instituut. Het bijna vijftig jaar oude

We moeten toegeven, deze hamburger heeft een

paradepaard van fastfoodreus McDonald’s is ’s werelds

achterstand. Want een rechtgeaarde hamburgerliefhebber

bekendste hamburger en er worden er wereldwijd 2,5

zal nooit ofte nimmer een in de magnetron opgewarmde

miljoen per dag van verkocht. The Economist noemde

hamburger eten. Toch zijn ze gewoon te koop, voor nog

er zelfs een informele koopkrachtberekening naar: The

geen euro heb je er twee. De cheeseburger van Jumbo,

Big Mac Index. Geliefd en verguisd. Iedereen heeft er

ons panel liet er geen spaan van heel. En terecht.

wel een mening over, maar hoe scoort de Big Mac op de Quats-index?

Uiterlijk Schraal, kaal, zompig. Zo ziet het broodje eruit wanneer het

Uiterlijk

uit de magnetron komt. Het belooft niet veel goeds voor het

“Dit is natuurlijk een echte klassieker”, zegt Daniel. “Wel

panel, die ietwat opziet tegen deze smaaktest. Maar alles

jammer dat hij er op de foto op het doosje altijd mooier

voor de journalistiek, dus vooruit.

uitziet dan in het echt.” Ook de rest van het panel vindt de Big Mac er maar slapjes uitzien. Loek vindt de manier

Structuur

waarop de hamburger uit drie mooie lagen bestaat wel een

Loek: “Het broodje is droog en het vlees lijkt bijna afwezig.

pluspunt. Daar tegenover staat wel dat het panel het gevoel

Het ziet eruit als een cheeseburger van McDonald’s, maar

bekruipt dat de hamburger in de keuken nogal snel in elkaar

dan acht keer goedkoper en met acht keer minder smaak.”

wordt gegooid. Maar ja, het blijft fastfood natuurlijk.

Het smaakt naar niks, is de algehele tendens van deze smaaktest. Joris: “Wanneer een broodje inclusief hamburger

Structuur

in een koeling ligt, zegt dat genoeg. Een broodje wordt dan

Het brood is erg droog en slap, hoewel het uiterlijk anders

vanzelf klef. Verder is het een hoop smakeloze, zompige

doet vermoeden. De structuur van het vlees is ook droog

materie.”

en het lijkt niet echt op vlees. De smeltkaas is smakeloos. “Ik vind het maar een muffe, droge bedoening”, besluit

Smaak

Loek. De sla en augurk worden door het panel wel zeer

Daniel houdt wel rekening met de prijs in zijn

gewaardeerd, vanwege de frisse smaak.

ondervindingen: “Hij kost negenenveertig cent? Als je niets betaalt, hoef je natuurlijk ook niets te verwachten.” De

Smaak

burger is ook sausloos, ondervindt Daan. Die saus moet je

De saus van de Big Mac is een bekend fenomeen en

zelf toevoegen en dat is wel echt een aanrader, wil je dit

zorgt ervoor dat de burger wereldwijd overal hetzelfde

broodje nog enigszins eetbaar maken.”

smaakt. De saus scoort dan ook hoog bij het panel. Daan: “Ik vermoed wel dat ze hem extra sterk maken om de droogheid van de hamburger te verbloemen.” Daniel voegt daar aan toe: “De saus maakt deze burger, maar het lijkt wel alsof dit het enige is waar veel tijd en aandacht aan wordt besteed.” Hoewel de saus overheerst, het vlees wat droog is en het broodje wel wat krokanter mag, krijgt de burger toch een derde plaats. Want tja, een Big Mac blijft een Big Mac.

CONCLUSIE Vaarwel instant fastfoodsnacks en welkom authentieke, smaakvolle, uitdagende, tongstrelende en spannende burgers! Voor iets meer geld heb je veel betere kwaliteit, goed doordachte recepten en smakelijk vlees. Ons testpanel is het er unaniem over eens dat magnetronburgers ĂŠcht niet kunnen, dat is duidelijk. Smaak, een mooi uiterlijk, een spel van kleuren en beleving willen ze! Studenten nemen geen genoegen meer met een droog broodje met smakeloos vlees. De hamburgerrevolutie is een feit.

DE DUYNSBERG ZINGT

advertorial

Het Oranje Fonds organiseert ieder jaar de grootste vrijwilligersactie van Nederland: NLdoet. Maar liefst 1,5 miljoen mensen hebben de afgelopen tien jaar 40.000 klussen geklaard. Ook in Tilburg worden de handen uit de mouwen gestoken. Of, in het geval van de Tilburgse IT-leverancier ACES Direct, de heupen soepel gedraaid met de oude van dagen in de Duynsberg. Directeur Tom Coehorst: “Aan het eind van de dag pinken zowel de ouderen als wij wel even een traantje weg.” Het is het achtste jaar dat ACES Direct meehelpt met

Direct-medewerker Robin de geluidsinstallatie opbouwt,

NLdoet. De Duynsberg staat voor de tweede maal op het

smeert collega Mike zijn stembanden alvast. “Ik moet de

programma. Een groep van zo’n vijftien medewerkers van

fans dadelijk van me afslaan”, glimlacht Mike, die in het

de IT-leverancier is enthousiast in de weer met de ouderen.

dagelijks leven accountmanager is.

De gemiddelde leeftijd ligt hoog vandaag. “Er zijn zelfs een aantal dames de honderd jaar gepasseerd”, vertelt Tom.

NIET OUWEHOEREN Het is de eerste keer dat Mike meedoet met NLdoet. “Ik

VAN DE WESTERMARKT IN DE DRUP

had toch niets anders te doen”, lacht hij breeduit. “Maar

“Vanochtend zijn we gaan wandelen. Het was koud,

serieus, het leek me leuk om de oudere mensen op te

maar gelukkig waren er mutsen, dekens en handdoeken

fleuren. Doordeweeks spreek ik de hele dag met zakelijke

in overvloed”, stelt Tom gerust. “De ouderen mochten

klanten, dan is dit net even een andere doelgroep. Ik ben

kiezen of ze naar het Wandelbos, de Westermarkt of het

met een dame naar de Westermarkt gelopen, ze was er al

tuincentrum wilden. Op de terugweg werden we getrakteerd

jaren niet meer geweest. Toen het op de terugweg zo hard

op een stortbui van jewelste. Iedereen was nat en had het

begon te regenen, schrok ik wel even. Maar ze riep: ‘Gewoon

koud. Eenmaal binnen hebben we de ouderen dus snel

doorlopen, niet ouwehoeren’. Dat vind ik prachtig.”

afgedroogd en zijn we bij de verwarming gaan zitten. Voor de lunch stond er een frietkar voor de deur, dus de friet,

‘VROEGER WAS IK EEN SOPRAAN’

kroketten en frikadellen warmden iedereen weer goed op.”

Mevrouw Bogaers geniet met volle teugen van de dag. Duynsberg Zingt begint bijna en ze smeert haar stembanden

LAAGDREMPELIG VRIJWILLIGERSWERK

alvast met een advocaatje. “Het is ontzettend gezellig om

Als directeur van ACES Direct zet Tom groot in op

met de vrijwilligers op pad te zijn. En nu lekker zingen.

maatschappelijk verantwoord ondernemen: “Dat vinden

Vroeger had ik een prachtige stem, ik was een echte sopraan.

wij erg belangrijk. Dagelijks zetten we in op een goede

Maar ik ben nu wel een octaaf gezakt”, zegt de charmante

werkomgeving, zowel voor de medewerkers van ACES

mevrouw Bogaers met een knipoog. De dansvloer begint

Direct als voor de leefomgeving. We doen graag iets terug

inmiddels al aardig vol te lopen en de bejaarde dames staan

voor de maatschappij. Zo faciliteren we dagen als deze,

in de rij voor een dansje met Tom.

waardoor onze medewerkers op een laagdrempelige manier met vrijwilligerswerk in aanraking komen. Ze krijgen

HET AFSCHEID VALT ZWAAR

er geen vrije dag voor terug, dus ze doen het écht om de

Alle ouderen die in het verzorgingshuis van de Duynsberg

ouderen hier een leuke dag te bezorgen. Dat geeft mij een

verblijven zijn alleenstaand. Bij sommige van deze

goed gevoel.”

mensen komt er vrijwel nooit familie over de vloer. “Dat maakt een dag als vandaag extra bijzonder”, zegt Tom.

TILBURG ZINGT EAT YOUR HEART OUT

“Als je de hele dag met iemand optrekt, raak je gehecht

Na Tilburg Zingt introduceert ACES Direct Duynsberg Zingt.

aan elkaar. De tijd gaat razendsnel en voordat je er erg

Een flink aantal liederen uit een warm verleden komen

in hebt, is de dag alweer voorbij. Dan is het ’s avonds

voorbij. De ouderen zingen dan ook nog moeiteloos mee

moeilijk om afscheid te nemen. Zowel mijn collega’s als

met Johnny Jordaan, Tante Leen, Wim Sonneveld, The

ik pinken dan wel even een traantje weg. En dat geldt ook

Ramblers en meer van dat nostalgisch erfgoed. Terwijl ACES

voor de ouderen.”

QUNSTMET

« Rik Drissen: kunstliefhebber, kunstkenner en werkzaam bij Van Loon Galleries in Vught. Voor Qunst met... vertelt hij meer over bijzondere werken en/of kunstenaars.

ALL MIXED-UP In de tweede week van april nam Van Loon Galleries deel aan Art Breda.

Een

vooraanstaande kunstbeurs met een breed aanbod van antiek en hedendaagse kunst uit binnen- en buitenland. Voorafgaand aan zo’n beurs maken we altijd een selectie van de kunstwerken die we willen presenteren. Na enig overleg werd dit jaar al snel duidelijk dat in ieder geval het werk van Geert Kollau niet mocht ontbreken. Geert Kollau (Oosterhout,1978) is een Nederlandse mixed-

Het verhaal dat Geert Kollau vertelt in zijn werken, brengt hij

media fotokunstenaar. Met dank aan zijn creativiteit en

over met mixed-mediatechnieken. De basis geeft hij vorm

intens associatievermogen is Geert zich altijd bewust geweest

via het Photoshop, waarin hij verschillende afbeeldingen

van de wereld om zich heen. Hij ziet dingen anders of sneller

door elkaar ‘mengt’. Naderhand brengt hij met traditionele

dan menigeen om hem heen. Dit inspireert hem om zijn

technieken als verf, print en spuitbus unieke accenten aan.

indrukken vast te leggen in zijn kunstwerken. In de loop van

Naast de creativiteit van de kunstenaar is de printtechniek

de tijd heeft hij zijn eigen kenmerkende en herkenbare stijl

en afwerking ook zéér belangrijk voor het eindresultaat.

ontwikkeld. Door een vermenging van beelden van toen en nu geeft hij uiting aan zijn maatschappijkritische blik. Geert is uitgegroeid tot een visuele verhalenverteller die, zoals de oude Nederlandse meesters hem voorgingen, veel symboliek gebruikt in zijn composities.

' Naast de creativiteit is de printtechniek en afwerking ook zéér belangrijk'

Na enkele ‘wilde jaren’ in Amsterdam woont Geert sinds 2006 weer in zijn geboorteplaats Oosterhout. Rond 2012

Een van de leukste aspecten aan mijn werk is dat je dagelijks

groeide Geert Kollau naar het besluit om fulltime voor de

in aanraking komt met prachtige werken van kunstenaars

kunst van de fotografie te gaan. Het bleek een juiste keuze,

als Geert Kollau. Persoonlijk vind ik het erg belangrijk dat je

want sindsdien genereerde hij veel bekendheid, zowel

affiniteit hebt met de handel waarmee je werkt. Het maakt

nationaal als internationaal. In zijn atelier brengt Geert zijn

je baan interessant en aantrekkelijk tegelijk.

verbeelding tot leven door modellen, attributen en andere afbeeldingen levensgroot te realiseren en zo zijn verhaal

Graag nodig ik u uit om het nieuwe werk van Geert Kollau

visueel te componeren. Zijn studio is zijn veilige haven, waar

te komen bekijken in de galerie. Mijn collega’s en ik lichten

hij zich even kan terugtrekken en volledig kan concentreren

graag toe hoe de techniek van de mix-media fotokunst van

op zijn werken. Geert zegt hier zelf het volgende over: “Ik

Geert tot stand komt.

probeer mijn gevoelens in mijn kunst over te brengen door vanuit één beeld te werken. Daarna ga ik verder. De emoties

Met Kunstzinnige groet,

komen vanzelf. Ik ben altijd met emoties bezig, maar niet per se bewust. Ik probeer niks te forceren. Het is puur wat ik in mijn hoofd krijg en vaak zit zoiets al maanden in mijn hoofd”.

Rik Drissen

Trouwplannen..? rouwplannen..?

Welkomstdrankje Drankarrangement Diner Hapjes Feestavond Overnachting

De prijs is gebaseerd op een bruiloft voor 30 daggasten en 100 feestgasten (beiden inclusief bruidspaar). Heuvelring 35 - 37, 5038 CJ Tilburg info@deheuvelgallery.nl www.deheuvelgallery.nl

e v i s u l c n i All locatie trouw

â&#x201A;Ź4950,i.s.m

COLUMNQEESCASE

FOTOGRAFIE TOMMY FOTOGRAFIE

PEERKE EN ROYKE Daar was ik nog niet opgekomen: Peerke en Royke dragen dezelfde achternaam. Daar werd ik op gewezen toen ik in de prachtige houten basiliek in Paramaribo stond. Bij het graf van Peerke zaliger. Naast mij stonden nóg wat Nederlanders. Onmiskenbaar niet uit het Brabantse. Ik zette prompt mijn VVV-pet op en zei: “Wisten jullie dat Peerke Donders uit Tilburg komt?”. Waarop mijn landgenoten antwoordden met: “Oh, is dat dan familie van Royke?”. Dan denk ik toch: hoe moet dat nu met de beeldvorming van onze prachtige stad? Als westerlingen bij Peerke alleen maar aan Royke kunnen denken, is er toch iets mis. Niks mis met Royke, hoor! Ofschoon ik vriendelijk bedank voor zijn thuispak. Voor de goede orde: ik weet niet of beide heren familie van elkaar zijn. Maar als ik de portretten zo naast elkaar zie, mis ik elke overeenkomst. Ook vrees ik dat Peerke niet zo met haarlak in de weer was. En ik denk dat Royke niet zo bezig is met de lepralijders. Maar dat is ook niet iedereen gegeven. Peerke op zijn beurt had weer geen reality soap. Terwijl ik denk dat hij zulk een verzoek niet zou honoreren (“Veels te druk, menneke”). Waar ging het mis, mensen? Net in een tijd dat Tilburg voor de zoveelste keer in een identiteitscrisis schijnt te verkeren en tonnen gaat investeren in de juiste beeldvorming (imago…). Nederlanders denken bij Tilburg al gauw aan de Wiethoofdstad van Nederland. Of aan de grootste kermis. Met daaraan gekoppeld een gayfestival dat zijn weerga niet

TilburG is voor mij de Stad met de Grote G, van Gezellig, Geweldig en Gemoedelijk

kent. Of aan het Festival van het Levenslied. En dat moet kennelijk om. Vraag me niet wat dat beeld moet worden. Wat ik wel weet is dat ‘verkeerde’ beelden niet eenvoudig te veranderen zijn. En ik kan daarover meepraten. TilburG is voor mij de Stad met de Grote G. De G van Gezellig, Geweldig en Gemoedelijk. En dat zijn potverdrie mooie eigenschappen. Peerke heeft al een museum en een mooi standbeeld. Wie weet wat Royke nog te wachten staat. Peerke is al zalig verklaard en het zou zomaar kunnen dat-ie promoveert tot heilige. Royke zit nog niet in het netwerk van de Heilige Vader, maar vaak worden Grote Talenten pas lang na hun aardse bestaan op waarde geschat. Wat niet is, kan nog komen. De headquarters van het Royke-imperium zijn gevestigd op het Pater van den Elsenplein. En Pater van den Elsen was ook geen kleintje, hoor. De link is gelegd. Kees Scheepens

Tekst: Robbert Timmermans Fotograﬁe: Stevy de Roij

FF Quatsen met Marc van den Ende.

Waarom? Deze man is al ruim 30 jaar een horeca-fenomeen in onze prachtige stad. Hĳ is begonnen op 17-jarige leeftĳd bĳ Van der Valk, maar wist zĳn weg binnen no –time naar het centrum van Tilburg te vinden. Leerde het vak echt kennen bĳ de Sinjoor, maakte een kleine uitstap naar Breda, maar kwam zoals een echte stadliefhebber dat betaamt weer terug. Daar werd hĳ één van de geestelĳke vaders van ofﬁcieus Tilburgs erfgoed; De Bogey’s Ribs. Het is geen geheim dat Bogey’s het veld moest ruimen vanwege de verbouwing van het Pieter Vreedeplein. Maar hoe staan de zaken nu met deze horeca-goeroe. Er wordt in de wandelgangen geﬂuisterd over een comeback in september. Wat mogen we van hem verwachten? Marc verlos ons! ‘Zorgeloos genieten’ ‘Waar het op neer komt, is dat er een barbecuerestaurant komt. Daar kunnen mensen aan tafel lekker barbecueën. De basis is dat mensen uit een paar menu’s kunnen kiezen. Dat maakt het heel overzichtelijk. Op die manier kun je het zo gek maken als je zelf wil. Maar dat hoeft dus niet. Je kunt hier straks eten voor minder geld dan bij een eetcafé, maar je gaat wel met een voldaan gevoel weg. Lekker vlees, vis, groenten, aardappel, stokbrood, wat sausjes, salades, noem het maar op. Daar betaal je een x-bedrag voor en dan kun je een paar uur lekker zorgeloos genieten.’ Bogey’s Ribs ‘Daarnaast gaan we de Bogey’s-ribs weer terug brengen. Hoeveel smaken dat gaan worden, daar ben ik nog niet helemaal uit. Die kunnen ze naast de barbecue eten, of mensen komen louter en alleen voor de Bogey’s Ribs. Dan gaat er gewoon een plaat over de tafel heen en aanvallen maar.’

‘Het is nu allemaal nog heel pril. De plannen liggen nu lekker in de marinade.” In de marinade ‘Het is nu allemaal nog heel pril. De plannen liggen nu lekker in de marinade. Maar die marinade is nu behoorlijk op sterkte aan het komen. We willen medio september alles van de grond te hebben. Locatie: het vroegere Gonzales, gelegen op 1ste verdieping van de Heuvel Gallery. De Nachtwacht zal het borrelcafé worden, waar de gasten worden ontvangen voor een lekker wijntje of een verfrissend biertje. Daarna lekker achter de grill en de gast heeft alle vrijheid. Eén ding staat vast: tegen de tijd dat Quats 12 uit is, kun je hem lezen onder het genot van een lekker stukje vlees van de grill.’

Daarom! Tel. 013 582 12 29 info@deheuvelgallery.nl www.deheuvelgallery.nl

Geef kleur aan uw evenement!

MEER OMZET, MINDER AFVAL MET DE STACK-CUP EVENTBEKER

DE STACK-CUP Stack-Cup beschikt over een uniek, gepatenteerd handvat dat het mogelijk maakt in spiraalpatroon te stapelen voor eenvoudige en efficiĂŤnte draagbaarheid. Stack-Cup is afwasbaar, duurzaam en herbruikbaar; de perfecte groene oplossing voor de hedendaagse aversie tegen de wegwerpmaatschappij. De Stack-Cup wint snel aan populariteit en dat is logisch: gebruik van de Stack-Cup zorgt voor meer drankomzet en minder afval, is 100% ecovriendelijk en bovendien volledig custom made te maken.

MINDER AFVAL

MEER DRANKOMZET

EIGEN BRANDING

UITERMATE GESCHIKT VOOR EVENT CATERING

SPORTEVENTS

GIFTSHOPS

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.STACK-CUP.NL

EVENTS & FESTIVALS

volg ons op

TILBURG:

OOK BUITEN DE

RINGBANEN

UNIEKER DAN JE DACHT

Nu we het gebied achter de Ringbaan Oost van deel 1 van deze serie (Quats10) achter ons laten, komen we terecht op een van de oudste plekken van Tilburg. Daar waar het heiligdom van de katholieke kerk op iedere straathoek nog hoogtij viert, maar waar aanhangers van andere gezindten ook hun plek hebben gevonden. Deze inmiddels multiculturele wijken dragen namen die vraagtekens oproepen en het bekendste huisje is een replica van het origineel uit de achttiende eeuw. We nemen je wederom mee op een zalige toer buiten de Ringbanen. TEKST TIJMEN BERGEN & CHARLOTTE BACKX

FOTOGRAFIE TOMMY FOTOGRAFIE

ENQLAVESTILBURG

WAAR AL DIE GEKKE NAMEN VANDAAN KOMEN

QUIRINUS VAN NEUSS Quirijn was een heilige. Nu zijn er in de geschiedenis

In de bocht van Ringbaan-Oost naar Ringbaan-Noord kun

meer heiligen met de naam Quirinus. En allen waren ze

je rechtsaf het Wilhelminakanaal over, de Quirijnstoklaan

vroegchristelijke martelaren, mensen die sterven voor hun

op. De tourguide zou zeggen: “Aan uw rechterhand ziet

geloof. In Tilburg gaat men ervan uit dat het in deze wijk

u een wijk die in de volksmond bekend staat als de

over Quirinus van Neuss gaat. Quirinus was een Romeinse

Goudkust”. Het is wat ons betreft een staaltje onlogische

tribuun, een ambtsdrager in het oude Rome. Zijn leven

infrastructuur, dus rijd je zelf: dan even opletten geblazen!

is bijna volledig gebaseerd op een legende en zou zich afspelen in de tijd dat keizer Hadrianus aan het Romeinse

Wanneer je denkt lekker rechtdoor te kunnen cruisen

roer stond. Eén van de verhalen over Quirinus vertelt over

om aan de andere kant van deze wijk te komen, kom je

zijn bekering tot het Christelijk geloof.

namelijk bedrogen uit. Je zult eerst linksaf de Heikantlaan, of rechtsaf de Sweelincklaan in moeten slaan. Maar

DE DOOP VAN QUIRINUS

goed, hierna beland je in een van de oudste stukjes

Quirinus had paus Alexander I gevangen genomen en

Tilburg, vernoemt naar een zekere Quirijn. De wijk, de

ook Hermes, een reeds bekeerde stadsprefect, in de cel

Quirijnstoklaan, de Quirijnstokstraat, het Quirijnstokpark

gegooid. Tijdens een gesprek tussen Quirinus en Hermes

en de Quirinustuinen, werkelijk alles is naar hem

gaf de eerste aan dat hij het gek vond dat een weldenkend

vernoemd. Maar wie was die Quirijn eigenlijk? En wat deed

man als Hermes af zag van de voordelen van het ambt van

hij met zijn stok?

stadsprefect, om te dromen van één of ander vaag gelovig leven. Hermes begreep dit, maar gaf aan dat Quirinus zijn vraag naar bewijs beter tot de paus kon richten. Quirinus

reageerde woedend: ”Nu vraag ik je om bewijs en stuur je

in de catacombe van Prextatus. Na wat omwentelingen

me door naar iemand die ik gevangen hou omdat hij een

werd Quirinus één van de Vier Heilige Maarschalken en de

misdadiger is! Weet je wat? Ik zet jullie apart, met dubbele

patroonheilige van Neuss. Hij is daarnaast beschermer tegen

bewaking. Als ik jou bij hem aantref of andersom, dan ben

allerlei keel- en schildklierziekten, pokken, open zweren

ik bereid me te bekeren en naar jullie te luisteren!” Tijdens

en een soort fistel dat Sint Quirinuseuvel wordt genoemd.

Alexander’s gebed verscheen er een engel die hem naar de

Gebeden aan Quirinus worden vaak kracht bijgezet door

gevangenis van Hermes bracht. Tot zijn stomme verbazing

wijwater uit Quirinusputten.

trof Quirinus hen samen aan. Nadat hij een verhaal aanhoorde over de wijze waarop Alexander Hermes’ zoon

Ook in Tilburg werd Quirinus vereerd. Nog tot in de 19e eeuw

weer tot leven had gebracht, vroeg Quirinus hem zijn dochter

in de Goirkese Kerk, waar men Quirijnswater haalde tegen

Balbina te genezen, die aan ernstige keelklachten leed. Hij

schurft. Er staat nog steeds een houten beeld uit 1700 van

bracht haar bij Alexander die haar de voetboeien van Petrus

hem, verkleed als krijgsman, dat in 2010 is gerestaureerd.

liet kussen. Ze bleek als door een wonder genezen. Quirinus

In Tilburg-Noord stond aan de grens met Udenhout een

werd overmand met spijt, gaf Alexander zijn vrijheid terug

Sint Quirinuskapel. Dit is nu de Quirijnstokstraat. En

en liet zichzelf en zijn complete huishouding dopen.

dan die gekke stok: dit is een oud-Nederlands woord voor boomstam, of uitgehold stuk stam, een offerblok of

Uiteindelijk moest Quirinus zijn geloof met de dood

offerstuk. In dit geval zal het een veldkapelletje zijn geweest

bekopen. Hij stierf een vreselijke marteldood, waarbij zijn

met het beeld van Quirinus.

tong werd uitgerukt, hij werd opgehangen en zijn handen, voeten en uiteindelijk zijn hoofd werden afgehakt. Zijn medegelovigen kregen toestemming om hem te begraven

OP DE SCHANS KUN JE NIET SKIËN

HEEL OUD STUKJE TILBURG

Dat gebied met die gekke naam herbergt dus meer

Dan beloofden we nog de uitleg van de naam Heikant.

verhalen dan je op het eerste gezicht denkt. Zo is het

Globaal gezien het gebied ten noorden van het kanaal.

eigenlijk met deze hele omgeving. Een stukje verderop

Het bestond vroeger uit verschillende buurtschappen die

vind je namelijk de Schans, onderdeel van de vroegere

bekende namen droegen. Rugdijk (nu Rugdijk en de Schans),

herdgang de Heikant. Nog zo’n naam die vraagtekens

Kouwenberg, Vijfhuizen en Quirijnstok. Qua oppervlakte

oproept, want skiën kun je er niet.

was het één van de grootste Tilburgse herdgangen. Het zuiden van de Heikant werd begrenst door drie riviertjes:

De Schans ontleent zijn naam aan een veldnaam die wordt

Hoogh Soeije, Caurijt en Zwarte Rijt en het noordoosten

vermeld op een kadasterkaart uit 1832. Een schans is in de

door heide die vroeger bij Loon op Zand hoorde. Daar komt

krijgskunde een in het veld opgeworpen versterkingswerk.

de naam dan ook vandaan. Vroeger heette de Heikant

Een wat? Nou, bijvoorbeeld een wal of een dijk. Dat zou

Heijdseijde, de kant van de heide.

de naam en plek direct verklaren. Van de veertiende tot de achttiende eeuw was dit gebied een enclave binnen de

De Heikant is al oud. Archeologisch onderzoek wijst uit dat er

heerlijkheid Tilburg die bekend stond als Hof ten Dyck. Deze

rond 1300 al volop werd geleefd en het was in de vijftiende

Ten Dyck had ook een hoeve in Duffel in België, binnen

eeuw al behoorlijk bebouwd, maar vormde pas in de zestiende

een omwalling, genaamd de Stormschans. Voilà. En zoals

eeuw een administratieve eenheid. Het was echt een centrum,

dat gaat in wijken is De Schans inmiddels ook een cafetaria,

een dorp op zichzelf. Er woonden naast landbouwers ook

wijkcentrum en school.

veel ambachtslieden. Bakkers, smids, winkeliers en ook bierbrouwers ontbraken er niet. Het dorpse karakter van de Heikant bleef, totdat er halverwege vorige eeuw werd begonnen

aan de modernisering van het gebied. Deze nieuwbouw heeft

aanbeden. Voor een heiligverklaring is echter nóg een

er niet voor gezorgd dat de centrumfunctie in Tilburg-Noord

wonder nodig. Een speciale commissie in het Vaticaan

verdween: nog steeds vind je er alles wat je nodig hebt.

toetst de wonderen die worden gerapporteerd, waarna de paus al dan niet groen licht geeft voor een heiligverklaring.

DE BEKENDSTE TILBURGER VAN ‘T LÁÁND

In 1982 werd Peerke zalig verklaard.

De bekendste Tilburger van de Heikant is ook meteen een Tilburgs icoon: Peerke Donders. Hij werd in 1809 als

PEERKE DONDERS PARK

zoon van een eenvoudige Tilburgse wever geboren. Peerke

In de Heikant staat het Heiligdom. Een heuse bedevaartplaats

wilde graag priester worden, maar zijn ouders waren niet

op zijn geboortegrond. Het Peerke Donders Park is een

rijk genoeg om de priesteropleiding te betalen. Mijnheer

prachtig stiltegebied waar een replica van zijn geboortehuis,

pastoor, van de Goirkese kerk, zag wel wat in de jonge

een devotiekapel en een modern paviljoen te vinden zijn.

Donders en bood hem toch de mogelijkheid. Na zijn

Het paviljoen herbergt onder andere een museum dat een

opleiding werd hij uitgezonden naar Suriname, waar hij

beeld geeft van het leven en werk van Peerke en dat vertelt

zorgde voor slaven en melaatsen. Vol mededogen hielp hij

over moderne vormen van naastenliefde.

hen tot hij er in 1887 stierf.

HEILIGVERKLARING Nog steeds wordt Peerkse Donders aanbeden, voornamelijk door Tilburgers en de Surinaamse bevolking. En niet voor niets: het Vaticaan erkende dat in 1929 een tweejarig kind van botkanker was genezen nadat Peerke voor haar was

â&#x20AC;&#x153;...want een goed boek is als uw beste vriend.â&#x20AC;? www.gianottenmutsaers.nl Gianotten Mutsaers Emmapassage 17 Tilburg 013 4651111

FOTOGRAFIE BRAM DELMEE

Done or not done, that’s the question

COLUMNBRILLENMAN

Weet u het nog: wat is ‘done’ en wat is ‘not done’? In het hedendaagse modebeeld kan ogenschijnlijk alles, maar niets is natuurlijk minder waar. Ik zie iedere dag de meest vreemde zaken voorbijkomen in de Heuvelstraat. Aan sommige trends moet je even wennen, maar die blijken uiteindelijk best ‘done’. Andere wennen nooit, hoe vaak je ze ook ziet. En daarmee in mijn ogen dus ‘not done’. Wat dacht u van een ‘doggie in a bag’, niet te verwarren met een ‘doggie-bag’? WTF! Je stopt zo’n beestje toch niet in een tasje. We geven af op dames die een bontjas dragen ‘omdat het zo zielig is voor het beestje geslacht te worden alleen voor zijn vacht’, maar wat dacht u van een beestje dat de godganse dag in een tasje wordt meegedragen?! Zo’n beestje hoort te lopen, rennen en snuffelen. En dan bedoel ik niet aan ‘t tasje van de madam die ermee loopt te sjouwen. Something is wrong here! Of, nu we het er toch over hebben; de bontjas. Gevoelig onderwerp, maar ik durf te vinden dat de vele nepbontjes beter achterwege gelaten kunnen worden. Paraderen met een nepbontje, dat nog niet in de buurt komt van een echte, siert echt niemand. Dan maar een echte. Of helemaal geen. Nep is niks. Real is the deal. En ondanks de begrijpelijke discussie vind ik het toch een groot verlies dat we zelfs de laatste bontzaak in onze binnenstad zien verdwijnen. Voorof tegenstander, het is en blijft een verlies.

“ Nep is niks. Real is the deal.” Wat ik ook nog wel een leuke vind, zijn High Heels. Prachtig en super elegant als je er op kunt lopen. Maar.... u voelt ‘m al aankomen: dat kunnen er slechts weinig. Let eens op hoe sommige meiden als een sprinkhaan door de Heuvelstraat ‘jumpen’. Hilarisch gewoon. Toegegeven, het zal echt niet eenvoudig zijn om op twee tien centimeter lange spijkers je gewicht te balanceren, maar laat het dan achterwege! Het is echt veel charmanter en het getuigt van zelfrespect wanneer je inziet dat sommige dingen nu eenmaal niet bij je passen. MARC HABRAKEN Brillenman uit de Tilburgse

So ladies and gentleman: It’s done when it’s done, but it’s

Heuvelstraat

not when it’s not.

COLOFON QUATSMAGAZINE WWW.QUATSEN.NL

WWW.FACEBOOK.COM/QUATSEN

WWW.TWITTER.COM/QUATSEN

Hoofdredactie: Robbert-Jan van IJzendoorn, Robbert Timmermans, Sanne Stenvert. Idee: Astrid

Quats is een uitgave van Quats Media:

van Gool, Monique Gianotten, Bob Oostelbos. Eindredactie: Stensil Media Redactie: Sanne

Goirkestraat 90 | 5046 GN | Tilburg

Stenvert, Geert-Jan Jaarsveld, Robbert Timmermans, Robbert- Jan van IJzendoorn, Maartje

Postbus 9202 | 5000 HE | Tilburg

Mutsaers, Niek Willems, Tijmen Bergen, Charlotte Backx, Frank van Bergen, Jessica Verhoof,

06-453 58 598 | robbert@quatsmedia.nl

Rik Drissen, Jolein van der Ven, Michiel de Bie. Columns: Pieter Voogt, Monika van Rijthoven, Kees Scheepens, Marc Habraken, Jeroen Meulman. Fotografie: Tommy de Lange, Raldo

SPECIALE DANK AAN:

Neven, Chris König, Rianne Mourus, Tim Peperzak, Maite de Lorenzo Bollen, Geert van Erven,

Intelligent Security, Studio Onkruid, Gers Pardoel,

Fanny van Poppel, Ellen van Doorn, Martine van der Moolen, Tessa Persijn, Camiel Donders.

De Oliemeulen, Auberge du Bonheur, Willem II,

Vormgeving: Loek van den Boogaart, Dominique de Groot, BureauZuid. Drukwerk: Q-Promotions

Jurgen Streppel, Karlijn van Hoek, Arie Koomen,

Lancering: The Gallery 2015

Edo Brunner, Dispuut Floret, Roberto Hartelust, Tom Peters, Danny Flies, Theaters Tilburg, Lelieveld

VERSPREIDING

Makelaardij, Arah el Bastani, Danielle Trilsbeek,

Quats Magazine wordt in een oplage van 10.000 exemplaren gratis verspreid in de regio

Floortje @ Elite, Knap Werk, Barbara Peters, Lindy

013 (gemeenten Tilburg, Oisterwijk, Goirle). Quats is een merk dat geliefd en gewild is, en

Jansen, Gianotten Mutsaers, Marlous Mutsaers, ACES

zodoende een hebbedingetje. De ervaring leert dat de oplage snel weg is en het vaak binnen een

Direct, Jeroen Huijbregts, Tom Coehorst, Jerry van

maand na lancering niet meer mogelijk is om een exemplaar te bemachtigen. Veel verzamelaars

der Pluijm, Veronique van Gulik, Malu Reinards, Nox

zijn er daarom snel bij.

Timmermans, Niké, Tommy Grein, Ton Gimbrere, Ton van Belkom, Joris van Loon, Pure L, de Quats

VOLGENDE UITGAVE: SEPTEMBER 2015

ADVERTEREN Robbert Timmermans 06-453 58 598 | robbert@quatsmedia.nl

REDACTIEADRES QUATS Media Goirkestraat 90 | 5046 GN | Tilburg Postbus 9202 | 5000 HE | Tilburg robbert@quatsmedia.nl

meisjes en natuurlijk Do’tjuh de gekstuh.

.n l

rker w w w.s t e e d s s t e

Problemen los je niet altijd op door er een nachtje over te slapen. Kompaan en De Bocht is er voor kinderen, vrouwen en gezinnen met vragen en problemen op het gebied van opgroeien, ontwikkeling en veiligheid. Ook voordat het uit de hand loopt.

Trust PIMP Amsterdam; as the unexpected is always expected.

PIMP is availiable at Hardyâ&#x20AC;&#x2122;s, visit www.hardys.nl for more information.