Antibiotica
Redding of risico
voor de volksgezondheid?
Zorgeloos op vakantie Vijf handige reistips IZA vraagt
Preventieve body scan Kans of bedreiging?
Mooi initiatief Samen leven
Huisgenoot van 88
Leven in de brouwerij, op een rustige manier
Op kamers gaan in een studentenstad. Niet bepaald ongewoon. Een huisgenoot van bijna negentig is een ander verhaal. Toch is juist dat het verhaal van Andrea (21) en mevrouw Rutgers (88).
2
De twee dames kwamen met elkaar in contact via een krantenartikel over SOlink, een stichting die ouderen en studenten samenbrengt om voor elkaar een meerwaarde in wonen te vormen. Sinds 2010 gaat SOlink de strijd aan met twee sociaalmaatschappelijke problemen. Eén: vereenzaming van ouderen die ruimte in huis over hebben. Twee: jonge studenten die het ouderlijke nest verlaten en betaalbare huisvesting zoeken. Toen Andrea uit Rijssen honderdvijftig kilometer verderop Bouwkunde ging studeren aan de TU in Eindhoven, was er toch wel sprake van zenuwen. Niet zozeer om de studie, maar meer om het verlaten van het nest. Andrea: “Ik voelde er niet veel voor om in een huis vol vreemden te gaan wonen. Bij mevrouw Rutgers woon ik rustig. Maar zo hebben we wel allebei aanspraak. Na de intake met een consulent van SOlink in Andrea’s ouderlijk huis, volgde al snel een eerste kennismaking in het huis van mevrouw Rutgers. Andrea nam haar ouders mee, wat mevrouw Rutgers een vertrouwd gevoel gaf: “Ik dacht meteen: dat zit wel goed. We hebben goede afspraken gemaakt. Ik heb behoefte aan privacy, dus ’s avonds laten we elkaar met rust. Overdag zien we elkaar wel. Ik vind het leuk als Andrea zo nu en dan naar beneden komt. We eten drie keer per week samen. Zij kookt een keer, ik kook een keer en op maandag hebben we kliekjesdag.” De dames wonen drie jaar samen. Toen haar man vijf jaar geleden overleed, merkte mevrouw Rutgers dat het vooral in de nachtelijke uren soms wat eng was om alleen te zijn. “Op mijn leeftijd ben je snel eenzaam. Dat is sinds de komst van Andrea veel minder. Ik had overigens wel met SOlink afgesproken dat ik meteen van haar afkon als het niet zou bevallen.”
Andrea Dolfsma 21 jaar Student Bouwkunde Architect in spé Gonnie Rutgers 88 jaar Twee zoons, één dochter Acht kleinkinderen Negen achterkleinkinderen
Andrea grinnikt. Mevrouw Rutgers: “Maar dat is niet het geval. Ik vind dat ik heel erg heb geboft.” Andrea: “Ik ook. Ik heb er nog een oma bij gekregen.”
3
Als zorgverzekeraar dekt IZA uw ziektekosten. Tevens hebben we een informerende en adviserende functie. In IZAmagazine staan mensen centraal. De verhalen zijn altijd echt, de mensen ook. Of het nu gaat om verzekerden, ervaringsdeskundigen of professionals. IZAmagazine gaat over u en over uw behoeftes en vraagstukken. Het doel is om te inspireren en te informeren over zorgvuldig gekozen thema’s binnen zorg en welzijn. IZAmagazine zet aan het denken. De vraag staat centraal, het antwoord is voor iedereen anders. IZA faciliteert en deelt de meest uiteenlopende ervaringen en verhalen, zodat u zelf nog beter kunt bepalen waar u staat.
2-3
16
24-25
Mooi initiatief Samen leven
Fit & Fun Hardlopen nieuwe stijl
IZA diensten Zorgeloos op vakantie
6-13
17
26-33
IZA vraagt Antibiotica: redding of risico voor de volksgezondheid?
IZA in ontwikkeling Reumamedicatie op maat
IZA vraagt Preventieve body scan: kans of bedreiging?
18-23
34
IZA vraagt Plastische chirurgie: medisch of cosmetisch?
IZA informeert Hoe werkt een ziekenhuisfactuur?
14-15 Zorgkosten in beeld Bloedprikken
4
6
Antibiotica ‘ Het lichaam kan veel zelf oplossen’
14
Wat kost zorg? Laboratoriumonderzoek bij vermoeden van bloedarmoede
Stap
18
Cosmedisch? ‘ Heldere richtlijnen voorkomen heel wat frustraties’
26
Preventieve body scan ‘ Je weet alleen langer dat je doodgaat’
5
Vooraf
Hoe duur een kuur u kan komen te staan, wordt steeds duidelijker. Antibiotica zijn lang niet overal tegenop gewassen. Ze worden regelmatig zonder goede reden ingezet, we worden alsmaar resistenter. Als we zo doorgaan, zijn we straks mogelijk immuun tegen alle antibiotica en kan een op het eerste oog simpele, bacteriële infectie extreme gevolgen hebben. Het moment is daar, wordt het interventie of resistentie?
IZA vraagt
Antibiotica: redding of risico voor de volksgezondheid? Facts & figures
De antibioticaconsumptie per hoofd van de bevolking wordt berekend in DDD (defined daily dose). Verstrekte antibiotica (in DDD’s) per 1.000 inwoners per dag in Europa: Griekenland 30 - 31 Frankrijk, Italië 26 - 27 Slowakije, België, Portugal 22 - 23 Polen, Spanje, Denemarken, Ierland 18 - 20 Zweden, Finland, Noorwegen, Duitsland, Groot-Brittanië 14 - 15 Nederland, Letland, Estland 10 - 11
6
Jaap:
‘ Toen antibiotica net ontdekt waren, leken het wondermiddelen’
Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk
Jaap Directeur CIb RIVM
Patricia Arts-microbioloog
Elsbeth Ziekenhuisapotheker
7
IZA vraagt
Antibiotica: redding of risico voor de volksgezondheid?
Hoewel het in Nederland nog wel meevalt, zijn sommige problemen grensoverstijgend, weet dr. Jaap van Dissel. Resistentie is geen kwestie van of, maar van wanneer.
‘Hoe meer antibiotica, des te meer resistente bacteriën’
middenoorontsteking bij kinderen. Die infectie geneest snel spontaan. Met paracetamol is de pijn ook te bestrijden en het effect is uiteindelijk hetzelfde.”
“Het is belangrijk om te realiseren dat het resistent worden van micro- organismen voor antibiotica een natuurlijk proces is. Bacteriën en schimmels bestrijden elkaar al miljoenen, zo niet miljarden jaren. Maar slechts op bescheiden schaal, gebalanceerd. De ontdekking van antibiotica en het grootschalig ge-
“Wanneer een patiënt met koorts een dokter raadpleegt, moet de arts duidelijk voor ogen krijgen waardoor de klachten worden veroorzaakt. Is een infectie waarschijnlijk? En zo ja, wat is de mogelijke verwekker van de infectie? Als het om een virus gaat, hebben antibiotica geen zin. Antibiotica belasten de patiënt dan
bruik ervan in de geneeskunde, heeft dat natuurlijk evenwicht verstoord.”
slechts en hebben geen effect op de infectie. Veel hangt af van hoe de arts de klachten inschat: het vraagt om
“Even terug in de tijd: in 1928 werd penicilline ontdekt door Fleming. Hij merkte op dat een stof uit schimmels de groei van bacteriën remde. Al snel ontdekte hij echter ook dat dezelfde bacteriën resistent kunnen worden tegen penicilline. Sinds de ontdekking van het eerste antibioticum zijn er veel verschillende antibiotica ontwikkeld. Gebruik hiervan heeft naast het beoogde doel ook altijd geleid tot een selectie van micro-organismen die resistent zijn tegen het antibioticum.”
8
Artsen moeten zorgvuldig afwegen of antibiotica de juiste keuze is kennis van infectieziekten. En zelfs als een bacteriële infectie vermoed wordt, moet je nog de vraag stellen of een antibioticum wel zinvol is. Neem bijvoorbeeld een acute
“In veel andere landen worden antibiotica meer voorgeschreven dan in Nederland. Het gevolg? Een groot verschil tussen landen als het aankomt op antibioticaresistentie. In landen als Spanje, Griekenland en Frankrijk liggen de resistentiecijfers veel hoger dan in Nederland en Scandinavië. Resistente bacteriën respecteren echter geen lands grenzen. Resistentie beweegt zich tussen mens, milieu en dier. Het vraagt niet alleen om een wereldwijde aanpak, maar ook om een zogenaamde One Health Approach. Hier spelen veel factoren een rol. Van restrictief antibioticagebruik bij de patiënt, strikte hygiëne om verspreiding tegen te gaan, aandacht voor riolering en oppervlaktewater tot antibioticagebruik in de agrarische sector. De hele kringloop.” “Nederland heeft samen met Engeland en Scandinavië een voortrekkersrol op het gebied van bewustwording en bestrijding van dit probleem. Minister Schippers heeft er een speerpunt van gemaakt. De problemen met antibioticaresistentie zijn door Margaret Chan van de WHO treffend omschreven als ‘een tsunami in slow motion’. Als we niet snel handelen, worden we er straks door overspoeld.”
Praat mee online www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
“Bij ingrepen zoals transplantaties of chemotherapie verzwakt de weerstand. De verzwakking van het afweersysteem kan nu nog ondervangen worden door antibiotica. Als bacteriën de komende jaren vaker resistent zijn tegen antibiotica, gaat dat niet meer en leveren talloze standaard medische ingrepen van nu grote risico’s op levensbedreigende infecties.”
Natuurlijk evenwicht respecteren
Naam Organisatie Functie TV Publicaties
Prof. dr. Jaap T. van Dissel Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM Directeur ‘Ebola: feiten en fabels’ NOS, NPO 2 ‘Anti-inflammatory cytokine profile and mortality in febrile patients’ - The Lancet ‘Clinical features of dominant and recessive interferon gamma receptor 1 deficiencies.’ - The Lancet ‘Genetic deficiencies of innate immunity in human infectious disease.’ - The Lancet Infectious Diseases ‘Antibioticaresistentie’ (november 2015) ‘Infectieziekten’ (maart 2011)
“Toen antibiotica net ontdekt waren, leken het wondermiddelen. Ze rekenden af met bacteriën die daarvoor dodelijke infecties veroorzaakten en waren relatief goedkoop. Nu weten we meer over de prijs die we ervoor moeten betalen. Zelfs als we erin slagen nieuwe antibiotica te ontwikkelen, zullen ook die aanleiding geven tot selectie van resistente micro-organismen. Het is tijd om ook een andere aanpak te onderzoeken. Kunnen vaccinaties dragerschap van resistente bacteriën tegengaan? Kunnen we het afweersysteem op een andere wijze helpen een infectie te overwinnen? Welke oplossing er ook komt, we moeten het natuurlijk evenwicht dat er was in de natuur, leren respecteren. Dat betekent echt geen ‘anti-‘anti bioticabeleid, maar enkel gebruik van antibiotica om de juiste redenen en op de juiste wijze.”
9
Het lichaam kan veel zelf oplossen
Een verantwoord antibioticumbeleid is nodig om resistentie te beperken en te voorkomen dat patiĂŤnten in de toekomst niet meer succesvol met antibiotica behandeld kunnen worden. Goed antibioticumbeleid berust op twee pijlers: richtlijnen voor het strikt gebruik van antibiotica enerzijds, en het instellen van Antibioticateams (A-teams) voor het bewaken van de kwaliteit van het voorschrijfgedrag anderzijds. Met name dit laatste is van belang, omdat in de praktijk blijkt dat het publiceren van richtlijnen alleen onvoldoende is om een goed antibioticumbeleid te waarborgen.
10
Naam Functie Ziekenhuis
Patricia Buijtels Arts-microbioloog Meander Medisch Centrum
IZA vraagt
Antibiotica: redding of risico voor de volksgezondheid?
Patricia is artsmicrobioloog in het A-team. Het A-team zet zich in voor verantwoord gebruik van antibiotica.
‘Steeds minder opties’ “Als je te vaak en om de verkeerde reden naar antibiotica grijpt, heeft dat invloed op de populatie bacteriën die in het lichaam aanwezig is. Het antibioticum is ergens nodig in het lichaam om een infectie te bestrijden, maar op veel andere plaatsen in het lichaam niet. De beschermende bacteriën op je huid, worden bijvoorbeeld ook gedood. Je wordt dan dus kwets-
Met een simpele bacterie aan het infuus baarder voor andere infecties. Te veel blootstelling aan antibiotica zorgt er bovendien voor dat bacteriën steeds minder vatbaar zijn voor de werking ervan. Dan treedt resistentie op. Er zijn twee
manieren waarop een bacterie resistent kan worden. Bij een infectie kunnen al vanaf het begin enkele resistente bacteriën aan wezig zijn. Door het gebruik van een antibioticum krijgen zij de kans om zich te vermenigvuldigen. Een andere manier is dat de bacteriën die blootgesteld worden aan een antibioticum, hier resistentie tegen ontwikkelen. Deze bacteriën ondergaan een genetische ontwikkeling waardoor ze ongevoelig worden.” “Ook In Nederland neemt de resistentie toe. We zijn onze laatste redmiddelen aan het verbruiken. Die zetten we steeds vaker in om patiënten te behandelen vanwege de toenemende resistentie. Als iemand meerdere malen in het leven een kuur krijgt tegen simpele bacteriële infecties, is het niet ongewoon dat die exacte kuur een volgende keer ineens niet meer werkt. Dan stuurt de huisarts of specialist een kweek op om te kijken wat er aan de hand is. Zo’n onderzoek kan bij mij komen te liggen. Ik zoek dan uit met welk micro-organisme we te maken hebben en wat de gevoeligheid is. Ik bekijk of en hoe resistent de bacterie is. Dan moet ik bepalen wat voor antibiotica er ingezet moeten worden. Het komt voor dat er dan geen medicijnen meer zijn die je kunt slikken en dat mensen met een op het eerste gezicht
Praat mee online www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
simpele urineweginfectie, opgenomen moeten worden en aan het infuus komen te liggen. De mogelijkheden om te behandelen worden alsmaar schaarser. De antibiotica raken op, we hebben steeds minder opties.” “Er zijn nu eenmaal mensen die resistente bacteriën bij zich hebben, die kunnen ze op een ander overdragen. Die kans is vooral groot in buitenlandse ziekenhuizen. Daarom moeten patiënten met isolatie maatregelen worden opgenomen als ze vanuit een buitenlands ziekenhuis in een Nederlands ziekenhuis terechtkomen. Als je gezond bent, ben je slechts een drager. Maar zodra je een verminderde weerstand hebt, kun je een infectie krijgen en moet er gekweekt worden zodat er een passend antibioticabeleid gemaakt kan worden.“ “Het lichaam kan veel zelf oplossen. Een urineweginfectie kan het lichaam bijvoorbeeld prima bestrijden. Pas als dit niet gebeurt, is behandeling nodig. In sommige gevallen is wachten natuurlijk uit den boze. Een bloedvergiftiging gaat niet uit zichzelf weg en bij een hersenvliesontsteking wachten we niet af, dat mag duidelijk zijn.”
11
IZA vraagt
Antibiotica: redding of risico voor de volksgezondheid?
Elsbeth is ziekenhuisapotheker in het A-team. Het A-team zet zich in voor verantwoord gebruik van antibiotica.
‘ We moeten
stilstaan bij de bijwerkingen’ “Een bacterie kan zich verstoppen op een plek waar je met een anti bioticum niet makkelijk bijkunt. Belangrijk is dat er een voldoende hoge concentratie bij een bacterie komt om deze goed te kunnen bestrijden. Als een bacterie in een uiterst puntje van de longen zit, wat met doorbloeding relatief moeilijk te bereiken is, moet je de vraag stellen of het middel er überhaupt gaat komen. De huisarts zou een patiënt met een bacteriële infectie behandelen met een oraal middel. Maar naarmate de plek lastiger te bereiken is, is een hogere dosering nodig. Dan wordt er vaak met een infuus behandeld. Dat kan dus reden zijn voor ziekenhuisopname.” “Als het lichaam onvoldoende in staat is om een bacterie weg te werken, is een antibioticum zeer zinvol. In de overweging om anti biotica te gebruiken, moeten we de bijwerkingen meenemen. Diarree is een veelvoorkomende bijwerking,
12
omdat antibiotica ook invloed hebben op de darmflora. Daar worden ook bacteriën gedood, die juist goed zijn voor het lichaam. Een antibioticum komt niet alleen op de plek waar het moet zijn. Het komt ook op andere plekken en gaat dus ook aan de slag waar het niet nodig is. Antibiotica laten altijd sporen achter in het lichaam.” “We worden resistenter, daar is geen twijfel over. Naarmate een mens resistenter wordt, moeten we ook zwaarder gaan behandelen. Soms moet je hoger doseren om het gewenste effect te krijgen, maar meestal stap je over op een ander antibioticum. Simpel gezegd: we gebruiken het liefst een antibioticum dat precies die ene bacterie bestrijdt, die een infectie veroorzaakt. Als een bacterie daar echter resistent tegen is, kun je niet anders dan een breder inzetbaar antibioticum gebruiken. Dan is er wel een verhoogde kans op bijwerkingen, zoals maagpijn,
misselijkheid, braakneigingen, huiduitslag, jeuk, koorts en hoofdpijn. En zeker ook een verhoogd risico op resistentie. Antibiotica die vroeger werkten op relatief eenvoudige bacteriën, hebben nu hun functie verloren. We stappen over op antibiotica die we achter de hand willen houden voor complexere en zeldzamere bacteriën. We verschieten ons kruit. Dit hebben we onszelf aangedaan door te snel en te makkelijk naar een antibioticakuur te grijpen. Er zijn zelfs mensen die bacteriën hebben die zo resistent zijn, dat geen enkele behandeling nog zinvol is. Die mensen kunnen dus overlijden aan een infectie die vroeger met een simpel kuurtje te behandelen was.”
Breder inzetbaar antibioticum laat sporen achter “Als de reserves niet meer werken, zijn er nog twee opties: hoger doseren of verschillende antibiotica mixen, zoals we dat bij tuberculose doen. Maar ook die trucs werken op een gegeven moment niet meer. Een serieus probleem, want je merkt dat er wereldwijd geen echt nieuwe antibiotica in de pijpleiding zitten. De farmaceutische industrie is naar mijn weten niet bezig met een nieuw antibioticum dat bacteriën op een heel andere manier benadert, zodat de resistentie geen rol speelt.”
Praat mee online www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
Antibiotica hebben hun functie verloren
Naam Functie Ziekenhuis
Elsbeth Nagtegaal Ziekenhuisapotheker Meander Medisch Centrum
13
Zorgkosten in beeld Wat kost bloedonderzoek? Om u meer inzicht te geven in de omvang van zorgkosten in verhouding tot de premie, zet IZA iedere editie de kosten van een onderzoek, ingreep of medicatie op een rij. Alle onderstaande zorgkosten worden vergoed vanuit de basisverzekering. Voor alle stappen, afgezien van het consult bij de huisarts, geldt het eigen risico.
Jaarlijkse kosten laboratoriumonderzoek in Nederland:
â‚Ź 500.000.000
Een veelvoorkomende reden voor laboratoriumonderzoek is een vermoeden van bloedarmoede. De kosten daarvan in zes stappen.
Stap 1 Huisartsconsult Tienminutengesprek.
â‚Ź9
Stap 1
Hemoglobine-test Vingerprik.
Stap 2
14
â‚Ź8
Stap 3 Geen bloedarmoede De hermoglobinewaarde is in orde.
of
Bloedarmoede Bij de prikpost wordt extra bloed afgenomen voor aanvullend onderzoek.
€9 Stap 4 Aanvullend laboratoriumonderzoek Nieuwe bepaling hemoglobinewaarde, onderzoek MCV-waarde (rode bloedcellen) en ferritine (eiwitten).
€ 9,60
Stap 5 Uitslag Contact huisarts.
€9 Stap 6 Geen bloedarmoede Einde traject.
Behandeling, vervolgonderzoek of doorverwijzing
of
Voedingsadvies Wel bloedarmoede, geen extra kosten.
of
Van het slikken van foliumzuur en de behandeling van bloedarmoede door ijzertekort tot behandeling door een medisch specialist. De kostenvariabelen zijn groot: van € 1,20 tot € 20.000.
Totale onderzoekskosten bij een vermoeden van bloedarmoede:
circa
€ 34,60
€ 1,20
€ 20.000
De prijsverschillen tussen laboratoria zijn enorm. Getoonde tarieven zijn gemiddelden en gebaseerd op indicaties van de Nederlandse Zorgautoriteit.
15
Fit & Fun
Hardlopen nieuwe stijl
Trailrunnen Volledig afwijken van de gebaande paden, de ongerepte natuur in. Dit zogenaamde ‘off-road hardlopen’ dwingt u te breken met vaste routes. Zo blijft u ontdekken en improviseren. Trailrunnen is bovendien een goede training voor het bovenlichaam. Balanceren is namelijk een vereiste. Pas goed op: sommige stenen en stronken zijn glad en een modderplas kan dieper zijn dan gedacht.
Dat loopt wel los Een steeds grotere groep Nederlanders trekt meermaals per week de hardloopschoenen aan. Vaak gewapend met stappenteller en aanmoedigende app. Om de lol in het rennen niet te verliezen, zetten we wat verfrissende alternatieven op een rijtje. Ready, set, go!
16
Fartlek Fartlek is een speelse vorm van intervaltraining, waarbij u met wisselende snelheden en zonder vast plan loopt. Korte versnellingen van tien tot zestig seconden op een zelfgekozen terrein bij u in de buurt, in het bos of langs de kust. Tijdens het lopen bekijkt u de omgeving op zoek naar uitdagingen. Ziet u verderop twee bomen op zo’n dertig meter van elkaar, jog erheen en trek op vol vermogen een sprint van de ene naar de andere boom. Komt u in de duinen een trap tegen? Ren een paar keer naar boven en weer naar beneden. Of doe dat lekker niet. Immers: niets moet en alles mag.
Boscross De houten paaltjes, rekstok en hangbrug. U hebt ze vast wel eens langs een bos- of wandelpad zien staan. Met deze trim- en fitnesstoestellen kunt u uw training een flinke boost geven. Zo slingert u uzelf fit bij de hangbrug en traint u uw balans bij de houten paaltjes. Zelfs bankjes bieden meer mogelijkheden dan enkel uitrusten, gebruik ze voor push-ups of buikspieroefeningen. Creëer uw eigen avontuur en haal nóg meer uit uw work-out.
IZA in ontwikkeling Veel mensen met reuma hebben minder medicijnen nodig dan gedacht, blijkt uit onderzoek van de Sint Maartenskliniek. "Door de lagere dosering hebben patiënten mogelijk minder kans op bijwerkingen en besparen we jaarlijks gemiddeld zo'n € 4.000 per patiënt", claimt onderzoeksleider en reumatoloog Alfons den Broeder.
Reumamedicatie op maat:
minder bijwerkingen en miljoenen besparen
Samen werken aan zinnige zorg Coöperatie VGZ werkt namens ruim vier miljoen klanten samen met zorg aanbieders en patiënten aan zinnige zorg. Zinnige zorg is betaalbare zorg waarin de patiënt centraal staat en v erspilling en overdaad worden vermeden. Zo houden we zorg betaalbaar voor nu en later. Een mooi praktijkvoorbeeld daarvan is deze casus over reumamedicatie.
Van gemiddelde dosering naar
Tot de juiste dosering komen “Proefondervindelijk en in nauw overleg met de patiënt komen
Duizelingwekkend bedrag besparen “Er lopen in Nederland 90.000 patiënten met reumatoïde artritis, spondyloartritis of artritis psoriatica bij een ziekenhuis, waarvan ongeveer dertig procent
individuele dosering Mensen met de gewrichtsziekten reumatoïde artritis, spondyloar tritis en artritis psoriatica krijgen een geregistreerde dosering reuma medicatie. Die dosering is zo vastgesteld dat deze voor de grootste groep mensen het beste werkt. Per individu is er veel verschil in de dosis die nodig is. “Het gaat om dure, maar effectieve reumamedicijnen, die gemiddeld € 14.000 per jaar kosten voor de behandeling van één patiënt. Nu blijkt dat een flinke groep patiënten ook goed reageert op een lagere dosering“, aldus Den Broeder.
we erachter wat de minimale dosering is die iemand nodig heeft. Aangezien de medicijnen vaak langdurig gebruikt worden en sterk helpen tegen gewrichtspijn, ontstekingen en moeheid, is het belangrijk om nauw in de gaten te houden welke dosering noodzakelijk is.” zegt Den Broeder. Groot voordeel van het afbouwen van de medicatie is dat patiënten minder vaak hoeven te prikken. Den Broeder: “Medicatie geeft een verhoogde kans op infecties bij mensen met reuma. Een lagere dosering voorkomt een ernstige infectie bij ongeveer één op de tweehonderd patiënten per jaar.”
dure, biological medicatie gebruikt. Met een gemiddelde, jaarlijkse besparing van € 4.000 per patiënt, kan de lagere dosering alleen al bij patiënten met reumatoïde artritis dus een besparing opleveren van meer dan € 100.000.000 per jaar”, licht Den Broeder toe. Het maakt een enorm verschil als het idee in alle Nederlandse ziekenhuizen wordt geïmplementeerd. De Sint Maartenskliniek begeleidt hier graag in. Den Broeder besluit: “Zo kunnen we gezamenlijk de win-winsituatie van een betere dosering voor de patiënt én lagere zorgkosten ten volle benutten.”
17
Vooraf
Wanneer is een ingreep cosmetisch of juist medisch? Soms is dat overduidelijk, in veel gevallen niet. Of het nu gaat om een buikwandcorrectie of hangende oogleden, regelmatig staat de ingreep en het wel of niet vergoeden ervan ter discussie. Zodoende zijn er concrete richtlijnen opgesteld om duidelijkheid te verschaffen. Zo weet iedereen precies waar hij aan toe is. Benieuwd naar deze richtlijnen? Ga naar www.izagezondsamen.nl/vergoedingen en klik op 'Plastische en reconstructieve chirurgie'.
IZA vraagt
Cosmedisch? Facts & figures
Jaarlijks vinden er veel plastischchirurgische ingrepen plaats. In Nederland levert dat per jaar de volgende cijfers op: Ooglidcorrecties Borstoperaties Oorcorrecties Buikwandcorrecties Lipspleetoperaties Tepelhofoperaties Schedeldakcorrecties Neuscorrecties
18
15.124 13.734 2.506 2.475 1.833 1.736 808 696
Frank:
‘ Heldere richtlijnen voorkomen heel wat frustraties’
Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk
Frank Cosmetisch- en reconstructief plastisch chirurg
Ans & Anja Moeder & dochter Ervaringsdeskundigen
19
Naam Functie Publicaties
20
Frank Niessen Cosmetisch- en reconstructief plastisch chirurg ‘On the Nature of Hypertrophic Scars and Keloids, a Review’ - Plastic and Reconstructive Surgery ‘Dagboek uit Bangladesh: Tien dagen opereren voor Dokters van de Wereld’ - Het Parool ‘Alles over borstvergrotingen’ - BeautyJournaal
IZA vraagt Cosmedisch?
Een medische of een cosmetische indicatie. Frank weet dat de lijn soms zo dun is, dat hij onzichtbaar lijkt.
‘ Medisch belang van plastische chirurgie’ “Anders dan het algemene beeld misschien doet vermoeden, heeft mijn werk als plastisch chirurg vooral een reconstructief karakter. Medisch gaat geleidelijk over in cosmetisch. De medische ant woorden die we in de loop der jaren vonden, hebben tegenwoordig ook een cosmetisch belang.
Heldere richtlijnen voorkomen heel wat frustraties Andersom geldt dat evengoed. Neem lipofi lling, een ingreep waarbij vetweefsel wordt aangebracht onder de huid. Voorheen vooral met cosmetische doeleinden, nu minstens zo vaak vanwege medische redenen. Denk bijvoorbeeld aan het verzachten van littekenweefsel,
een borstreconstructie of het herstellen van een hazenlip. Bijna 90 procent van het werk van een plastisch chirurg bestaat uit reconstructieve ingrepen. Ik kan zo honderden ingrepen bedenken waarbij plastische chirurgie niet louter cosmetisch, maar ook functioneel is.” “In de praktijk blijkt dat het niet altijd even simpel is om te bepalen wanneer een ingreep een medische indicatie krijgt. Dat is verzekeringstechnisch natuurlijk wel belangrijk, zeker voor de patiënt. Verzekeraars hebben gradaties opgesteld op basis waarvan getoetst wordt of een ingreep wel of niet medisch is en of deze zodoende binnen de verzekering valt. Toch blijft het lastig te beoordelen. Neem de ooglidcorrectie, een veelvoorkomende ingreep die lastig medisch te indiceren is. Ik kan ervoor kiezen om gezakte wenkbrauwen te liften of ik kan een deel van de ooglidhuid verwijderen. Het is niet ongewoon dat ik beide doe. De verzekeraar vergoedt soms echter maar één van de twee ingrepen. Een ander voorbeeld is ongelijke borsten. Meestal vergoedt de verzekeraar het wel als de grotere borst kleiner gemaakt wordt, maar niet als de kleinere borst groter gemaakt wordt. Daar speelt het grijze gebied tussen medisch en cosmetisch een rol.” “Er zijn veel ziektebeelden waarover geen twijfel bestaat of ze wel of niet medisch zijn. Als iemand een hartziekte heeft en tevens asymmetrische borsten, zal de focus bij het eerstgenoemde en tevens grootste probleem liggen.
Praat mee online www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
Tezijnertijd kan toch een behoefte komen om ook het tweede probleem aan te pakken. De psychische doorwerking van een lichamelijke afwijking mag niet onderschat worden. Als iemand niet meer naar het zwembad durft, zich niet meer durft om te kleden in het bijzijn van een partner of zelfs geen relatie durft te starten uit schaamte voor een lichamelijke afwijking, gaat het effect van een operatie veel verder dan alleen het aanzicht. Iemand voelt zich sterker, zelf verzekerder en levenslustiger. Iemand met een rimpelloos gezicht geef ik geen facelift, die verwijs ik liever door naar een psycholoog. Maar er zijn genoeg mensen die heel veel baat hebben bij een ingreep, al is dat niet altijd hard te maken bij een verzekeraar. Het liefst zou ik zelf per patiënt bepalen of de hulpvraag medisch dan wel cosmetisch is, maar zo werkt het in de praktijk niet en dat begrijp ik ook heel goed.” “Het is belangrijk dat richtlijnen helderheid verschaffen over de vergoeding van verzekerde of onverzekerde plastisch-chirurgische ingrepen. De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie heeft daarvoor een voorstel ingediend bij Zorginstituut Nederland, dat advies geeft aan het ministerie van Volksgezondheid. Deze kwaliteitsr ichtlijnen zullen nog meer houvast en duidelijkheid bieden aan zowel de patiënt als de plastisch chirurg, om te bepalen waar medisch overgaat in cosmetisch. Hopelijk is het snel zover, want dat zal heel wat frustratie van alle betrokken partijen voorkomen.”
21
In het oog:
moeder & dochter Zo moeder, zo dochter. 2 generaties. Beide onder het mes vanwege hangende oogleden. Moeder 6 jaar geleden: medisch, zo vonden zowel arts als verzekeraar. Zodoende werd de ingreep vergoed. Dochter wil de operatie dit jaar nog laten doen, maar voor haar ligt het anders: geen hoofdpijn, geen slecht zicht, maar esthetisch. “Als ik mezelf op foto’s bekijk, vind ik dat ik er zo moe uitzie.” Moeder: “Bij mij was het echt nodig. Het ooglid ging zakken. Ik zag daardoor niet meer goed. Daarnaast had ik erg veel last van hoofdpijn. De hangende oogleden en die heftige hoofdpijn waren zonder twijfel oorzaak en gevolg. In mijn geval was er geen dilemma aangaande medisch versus cosmetisch. Uiteraard snap ik wel dat mensen ervoor kiezen een cosmetische behandeling te ondergaan. Een goede oogopslag is belangrijk. Zelf zou ik niet snel iets aan mijn lichaam veranderen om cosmetische redenen.” Dochter: “Nu ja, u heeft wel vlekken uit het gezicht weg laten halen.” Moeder: “Lang geleden dan, want ik weet dat niet meer.” Dochter: “Ja, u had plekjes in
22
het gezicht, die hebt u weg laten branden.” Moeder: “Dat had ik dan niet hoeven laten doen, want ze zijn weer terug. Enfin, jij zal het wel weten als ik indertijd iets heb laten doen. Jij gaat vrijwel altijd met me mee.” Dochter: “Ik was er ook bij toen u bij de ooglidcorrectie uw overtollige huidplooien van uw oogleden liet weghalen.” Moeder: “Die wilde ik toen mee naar huis nemen, dat weet ik nog wel. De dokter liet ze zien, het was toch een deel van mezelf, even wilde ik ze terug. Dat kon overigens ook; op sterk water. Uiteindelijk heb ik het maar niet gedaan.“ Dochter: “Haha, dat wist ik dan weer niet” Een reepje vlees er tussenuit Moeder: “Ik wist bij voorbaat helemaal niet wat ik van de ingreep kon verwachten.“ Dochter: “Normaal bent u niet zo’n held als het op het ziekenhuis aankomt, maar ik weet nog dat u toen helemaal niet gespannen was. Terecht ook, het was zo gebeurd.” Moeder: “Het duurde maar vijftien minuten. De ooglidcorrectie zelf viel mee, eenmaal thuis was ik toch van streek. Ik moest een washandje
Naam Leeftijd Moeder van Oma van
Ans Houwen-van der Elzen 87 jaar 2 kinderen 5 kleinkinderen en 6 achterkleinkinderen
Ans liet 6 jaar geleden om medische redenen een ooglidcorrectie doen.
IZA vraagt Cosmedisch?
Ik begrijp wel dat er regels worden opgesteld om misbruik te voorkomen met ijsblokjes op mijn ogen leggen en dan gaat het zeer doen. Daar had ik een paar dagen last van. Het was het waard. Ik zag beter en de hoofdpijn verdween. Eerlijk is eerlijk: ik vond het er ook mooier uitzien. Er is een reepje vlees tussenuit. Dan zien de ogen er beter uit, maar voor de duidelijkheid: dat was niet de reden voor de ingreep.”
Naam Leeftijd Moeder van Oma van
Anja van Gulik 58 jaar 2 kinderen 2 kleinkinderen
Anja laat dit jaar een ooglidcorrectie doen met cosmetisch motief.
Erfelijk Dochter: “Mijn moeder liep destijds bij de oogarts, die heeft foto’s gemaakt. Die zijn naar de zorgverzekeraar gestuurd en toen is er vrij snel behandeld.” Moeder: “Er is nooit een factuur gekomen van de zorgverzekeraar en ik reken erop dat ik die na zes jaar ook niet meer zal ontvangen.” Dochter: “Ik weet nog dat de oogarts toen tegen ons zei dat deze aandoening erfelijk is. Met andere woorden: ik krijg het ook. Als ik mezelf nu op foto’s zie, vind ik dat ik er heel erg vermoeid uitzie. Bij mij zal het voorlopig niet medisch worden. Daar zullen dokter en verzekeraar het mee eens zijn. Ik vind het niet mooi, dus wil er zo snel mogelijk iets aan laten doen. De kosten neem ik voor lief.” Moeder: “Soms zie ik op televisie mensen die veel te ver gaan. Dan zie
Praat mee online www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
ik extreme dingen die ik van mijn levensdagen niet zou laten doen. Correcties aan de mond, neus, borsten, buik … alhoewel buik zou ik geloof ook nog wel laten doen.” Dochter: “Haha, ik denk niet dat u daar een medische indicatie voor krijgt. Ik vind overigens wel dat een verzekeraar een arts moet volgen in zijn aanbeveling.” Moeder: “Het lijkt me soms toch wel lastig te bepalen wanneer iets echt noodzakelijk is of slechts aangenamer.” Dochter: “Ik begrijp wel dat er regels worden opgesteld om misbruik te voorkomen.” Schoonheidsbeeld Moeder: “Je hoort vaak dat mensen die eenmaal iets laten doen aan hun lijf, alsmaar bezig blijven.” Dochter: “Ik denk dat iedereen altijd moeten blijven afwegen wat de noodzaak is. Het is en blijft een operatie, dat mag niet onderschat worden. Het is belangrijk constant te bevragen aan welk schoonheidsbeeld je wilt voldoen.” Moeder: “O, nu weet ik het ineens weer. Van die rode vlekjes had ik ooit; couperose heet dat. Die heb ik inderdaad weg laten halen. Je hebt gelijk.”
23
Zorgeloos op vakantie met vijf handige reistips en de IZA Gezondheidslijn Buitenland Goed voorbereid op reis. Met deze vijf tips gaat dat zeker lukken.
2
1 Neem uw IZA Zorgpas mee Op uw zorgpas staat het nummer van de IZA Alarmcentrale. Achterop vindt u uw EHIC (Europese zorgpas) die u nodig hebt bij spoedeisende hulp in Europa.
Haal op tijd uw vaccinaties Controleer op www.ggdreis vaccinaties.nl of u vaccinaties nodig hebt voor het land van uw bestemming.
Zorgpas kwijt of verloren? Bel de klantenservice voor een nieuwe pas: 0900 - 80 36*
U krijgt een vergoeding voor vaccinaties met een aanvullende verzekering van IZA.
* â‚Ź 0,20 per gesprek, plus uw gebruikelijke belkosten.
24
Meer info: www.izagezondsamen.nl/ klantenservice/zorgeloos-op-vakantie
3 Regel een medische verklaring In sommige landen hebt u een medische verklaring nodig voor uw medicijnen. Zoals voor slaappillen of ADHD-medicatie. Controleer van tevoren bij uw apotheker of u een medische verklaring nodig hebt.
IZA diensten
edisch advies in eigen taal: M de IZA Gezondheidslijn Buitenland Hebt u tijdens uw vakantie een medische vraag? Bel de IZA Gezondheidslijn Buitenland. Een Nederlandssprekende, ervaren verpleegkundige geeft u kosteloos advies. U betaalt alleen de belkosten.
4
5
Regel uw reisverzekering Met een reisverzekering bent u goed verzekerd voor hoge medische kosten in het buitenland, verloren of gestolen bagage, autopech en meer.
Check vooraf uw vergoedingen Het kan gebeuren dat u naar het ziekenhuis moet tijdens uw vakantie. Bekijk daarom de vergoedingen en voorwaarden voor zorg in het buitenland en voorkom financiële verrassingen achteraf.
Bel de IZA Gezondheidslijn Buitenland met vragen over bijvoorbeeld: • een kind met koorts • huiduitslag, oorpijn, braken/diarree • insectenbeten • medicatie • zonverbranding • betrouwbaarheid van artsen en ziekenhuizen
Bel de IZA Gezondheidslijn Buitenland op +31 50 526 59 36 24 uur per dag bereikbaar www.izagezondsamen.nl/vergoedingen/buitenland
Zorg nodig in het buitenland? Bel de IZA Alarmcentrale Moet u tijdens uw vakantie naar een dokter of het ziekenhuis? Bel altijd met de IZA Alarmcentrale via +31 40 297 55 60 (altijd bereikbaar). Het nummer staat ook op uw zorgpas. Een Nederlands sprekende hulpverlener helpt u verder. Zo weet u: • wat u moet doen • waar u terechtkunt • welke kosten worden vergoed Als het nodig is, neemt de IZA Alarmcentrale rechtstreeks contact op met de dokter, het ziekenhuis of een andere instantie voor u.
Meer info: www.izagezondsamen.nl/ vergoedingen/buitenland
25
Vooraf
Waar een auto eens in de zoveel tijd een APK krijgt, komt het lichaam pas in aanmerking voor onderzoek als vermoed wordt dat het iets mankeert. De huisarts is het eerste station. Voor mensen die anders willen en bereid zijn hiervoor te betalen, zijn er particuliere bedrijven die preventieve onderzoeken uitvoeren. De full body scan is hierbij een veelgebruikt instrument. Als er afwijkingen gevonden worden, volgt doorverwijzing naar het ziekenhuis. Of dit zinvol is, staat ter discussie.
IZA vraagt
Preventieve body scan: kans of bedreiging? Fact
26
Full body scans zijn verboden in Nederland. Geen enkele zorgverzekeraar vergoedt ze. IZA ook niet. Elk medisch onderzoek kent risico’s. Daarbij kunnen uitgebreide screenings overdiagnose tot gevolg hebben: het via een scan detecteren van afwijkingen die nooit tot problemen zouden hebben geleid. Tegelijkertijd vindt de overheid dat mensen recht hebben op zelfbeschikking. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de Gezondheidsraad daarom gevraagd aan welke voorwaarden een full body scan moet voldoen en tegen welke risico’s u moet worden beschermd. Het is niet bewezen dat het nut van preventieve scans opweegt tegen de risico's.
Lukas:
‘ Je weet alleen langer dat je doodgaat’
Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk Lukas Radiotherapeut AMC
Hans Ervaringsdeskundige
René Cardioloog bij Prescan
27
Naam Functie Publicaties
28
Prof. dr. Lukas Stalpers Radiotherapeut AMC ‘Geef commerciële body scans geen kans.’ - Medisch Contact ‘The indication area of a diagnostic test. Part I-discounting gain and loss in diagnostic certainty.’ - Journal of Clinical Epidemiology ‘The indication area of a diagnostic test. Part II-the impact of test dependence, physician’s decision strategy, and patient’s utility.’ - Journal of Clinical Epidemiology
IZA vraagt
Preventieve body scan: kans of bedreiging?
‘ Baat het niet, dan schaadt het wel’ “De full body scan is een populaire commerciële health check, het paradepaardje van Prescan, de grootste verkoper van preventief medisch onderzoek. Prescan biedt de MRI vaak aan in combinatie met extra onderzoek. Verwerpelijk is hun pretentie dat op het oog gezonde mensen zekerheid krijgen over hun gezondheidstoestand. Dat is
Eerder betekent helaas lang niet altijd op tijd gewoon niet waar: een preventieve body scan is nutteloos en geeft alleen maar minder zekerheid. De piepkleine kans dat je er dankzij zo’n scan op tijd bij bent, weegt niet op tegen alle onnodige narigheid die onderzoeken met zich mee brengen. Een body scan vormt daardoor een bedreiging voor het individu, de maatschappij en voor de financiën van onze samenleving. Nog ervan afgezien dat body scans en health checks de minister heel veel geld kosten.” “Voor iemand die zich heel erg ziek voelt, is een MRI-body scan ook niet het geschikte instrument om
de oorzaak van klachten te achter halen. Een ziek persoon wordt dan zonder treffende diagnose naar huis gestuurd. Ga gewoon naar de huisarts. Die doet onderzoek en verwijst door voor gericht onderzoek. Gezond of niet, de kans is groot dat er iets gevonden wordt. Bij een MRI wordt in 30 tot 40 procent van de scans een afwijking gevonden. Een bultje op de lever. Een knobbeltje op de nier. Dat is niet gek. Elk mens is anders, maar dit soort afwijkingen duidt nergens op. Vaak schrikt de klant enorm en gaat hij een vreselijk traject in. Er is een hele kleine kans dat kanker met een body scan eerder wordt gevonden. Maar eerder betekent helaas lang niet altijd op tijd, ofwel in een stadium dat de kanker nog behandelbaar is. Je weet dan alleen eerder dat je doodgaat.” “Dokters hebben lang de indruk gewekt dat medisch onderzoek altijd goed is, of ten minste geen kwaad kan. Dat is een grote vergissing. De nare onderzoeken die volgen, zijn niet vrij van schade aan het lichaam. De impact van al dat prikken en pulken aan lichaam en ingewanden is flink. Daar komt nog eens bij dat heel je leven overhoop
Praat mee online www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
ligt, omdat het volgens de body scan zomaar eens kanker zou kunnen zijn. Ons onderzoek wijst uit dat er in 19 van de 20 gevallen helemaal niets aan de hand is. Voor die onderzoeken geldt absoluut niet: ‘baat het niet, dan schaadt het niet.’ Het is: ‘Het baat hoogstwaarschijnlijk niet, maar het schaadt zeker wel’.”
Een commerciële body scan is een bedreiging voor het individu, de maatschappij en voor de financiën van onze samenleving “Als je bij de grote groep mensen hoort, die na een body scan mede gedeeld krijgt dat er ‘iets’ gevonden is, ga je natuurlijk naar het ziekenhuis. Uiteraard is een commerciële health check een eigen keuze. Die kosten worden dan ook door de klant gedragen. Maar de kosten voor alle onderzoeken en behande lingen in ziekenhuizen die eruit voortkomen, zijn voor de maatschappij. De kosten daarvan belopen zo’n 2 tot 4 miljard euro per jaar. Weggegooid geld als je het mij vraagt. Ik hoop dat de minister dat goed voor ogen houdt.”
29
‘Een volledige APK voor het lichaam’ “Ik ben veel onderweg voor mijn werk. Ik ben nu bijna 75 jaar oud en ben mij steeds bewuster geworden van het feit hoe belang rijk gezondheid is. Een jaar of 4 geleden reed ik langs Prescan Baarn, zonder precies te weten wat Prescan was, en dat wekte mijn interesse. De westerse geneeskunde behandelt meestal alleen de symptomen. Bij bijvoorbeeld maagklachten wordt veelal alleen een maagbeschermer voorgeschreven. Bij hoofdpijn wordt de klacht met pijnstillers bestreden. De oorzaak wordt nauwelijks onderzocht. Ik wilde me helemaal na laten kijken. Een volledige APK voor het lichaam. Uit preventieve overweging.” “In mijn familie komen hart problemen voor. Het lijkt mij niet onlogisch dat er sprake kan zijn van een genetische component. Zodoende liet ik in 2012 een
30
Gezondheid is net zo veranderlijk als het Nederlandse weer
IZA vraagt
Preventieve body scan: kans of bedreiging?
body scan doen. De uitslag was geruststellend. Ik mankeerde niets. Gezien mijn leeftijd adviseerde Prescan elke 2 jaar een scan. Na 3 jaar liet ik weer uit preventieve overweging een body scan doen. Nu weet ik inmiddels dat gezondheid net zo veranderlijk kan zijn als het Nederlandse weer. Deze keer was de uitslag namelijk anders. Het was goed mis.” “Cardioloog dokter Sprangers van Prescan merkte na onderzoek op dat ik een groot risico liep op een hartinfarct. Er volgde aanvullend onderzoek in het ziekenhuis Bronovo in Den Haag. Een specialist daar bevestigde wat Sprangers al vermoedde. Er bleken 5 bypasses noodzakelijk. Nu ben ik weer kerngezond. Voor mij is er geen twijfel: zonder Prescan was ik er niet meer geweest.”
Als je tijdig weet wat er aan de hand is, is de kans op herstel het grootst “Ik ben voorstander van de systeemgeneeskunde, daar wordt naar het hele lichaam en geest in onderlinge samenhang gekeken. Het zit zo: elk wezen wil leven. Als je een steen op een paardenbloem gooit, zal deze er onder vandaan willen groeien. Dit duidt op een sterke wil tot leven en een groot zelfherstellend vermogen. Preventief handelen geeft meer ruimte voor het zelf herstellend vermogen van het lichaam. Daarom ook mijn keuze voor de totale body scan. Als je tijdig weet wat er aan de hand is, is de kans op herstel het grootst.”
Kun je een prijskaartje aan gezondheid hangen?
Naam Ervaring
Hans van Elten (75) Twee full body scans ondergaan
“Soms hoor ik mensen zeggen dat het duur is. Nu ja, een specialist en onderzoek is niet goedkoop, dat klopt. Maar kun je een prijskaartje aan je gezondheid hangen? Als je je gezond voelt, blijkt dat geen garantie dat er helemaal niets met je aan de hand is. Wanneer je klachten krijgt, bestaat er een grote kans dat je te laat bent. Ik geloof meer in preventief handelen.”
Praat mee online www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
31
Ik zie ook niet snel gebeuren dat een full body scan in een verzekeringspakket wordt opgenomen. Ik denk dat ons aanbod betaalbaar is voor de meeste mensen in Nederland. Hoewel we een solidair zorgstelsel hebben, is en blijft de huisarts de poortwachter. In Nederland schieten we daarin door.”
‘ Niet voor mensen die liever in het ongewisse blijven’ “Elk mens heeft het recht om de regie te voeren over zijn eigen gezondheid. Het is immers je kostbaarste bezit. Prescan is een bedrijf dat daar inzicht in geeft. Met verschillende, moderne onderzoekstechnieken brengt een team van medisch specialisten het lichaam in kaart. De full body scan is een door Prescan veelgebruikte onderzoeksmethode. Het voornaamste verschil met de reguliere zorg is dat het privaat is en dus niet door de verzekering gedekt wordt.
32
“Niet in alle gevallen is er wat aan de hand. Dat wordt door sommigen gezien als geldverspilling. De kosten-batenanalyse mag niet ten koste van de maatschappij gaan. Uit eigen onderzoek blijkt dat er maar relatief weinig verwijzingen zijn geweest, die niet zinvol waren. Mensen geloven me niet op mijn blauwe ogen en daarom laten we TNO onderzoek doen naar onze resultaten. Een slager mag immers zijn eigen vlees niet keuren. In een rapport van de Gezondheidsraad wordt aan onze minister geadviseerd de vergunningplicht voor de full body scan te handhaven. Het is een uitstekend rapport, maar in het hoofdstuk over de full body scan vliegen ze behoorlijk uit de bocht. Ze pleiten voor een vergunningplicht voor het gebruik van dergelijke scans omdat aandoeningen die aan het licht kunnen komen, niet te voorkomen of te
Mensen geloven me niet op mijn blauwe ogen behandelen zijn. Dat komt nogal tendentieus over op mij. Ze hebben hun advies op dat punt onvoldoende onderbouwd.”
“De full body scan is in Nederland niet zonder meer toegestaan. Nog niet. Voor het maken van een scan waarbij er naar kanker of ernstige aandoeningen wordt gezocht, is toestemming nodig. Bij de full body scan is niet altijd duidelijk waarnaar gezocht wordt waardoor handhaving lastig is. Bij een full body scan kan, naast veel andere aandoeningen, ook kanker worden vastgesteld. Daarom staat de full body scan ter discussie, maar onze minister heeft aangegeven dat zij, onder randvoorwaarden, de full body scan wil toestaan. Zij zet in op goed geïnformeerde burgers die kunnen kiezen voor screening van kwaliteit. De full body scan is niet per se verboden, we hebben nooit toestemming gevraagd.”
De Gezondheidsraad heeft haar advies onvoldoende onderbouwd “Zelf onderga ik eens in de zoveel tijd een preventief medisch onderzoek. Ook ik ben dingen tegengekomen, die ik liever niet had gehad, maar nu kon ik er wel naar handelen. Onderzoek bij ons is niet voor mensen die liever in het ongewisse blijven. Eén scan is ook niet genoeg voor een leven zekerheid. Kanker begint op celniveau, dan duurt het wel even voordat het zichtbaar wordt op een scan.”
IZA vraagt
Preventieve body scan: kans of bedreiging?
Naam Functie TV
Krant
Praat mee online www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
René Sprangers Vrijgevestigd medisch specialist (cardioloog onder andere bij Prescan) Uitzending Business Class – 13 maart 2016 www.business-class.nl Uitzending Pauw & Witteman – 11 mei 2015 Financieel Dagblad – ‘Voorlopig geen ‘APK van het lichaam’ in Nederland’ www.fd.nl
33
IZA informeert Het komt voor dat u pas maanden na behandeling in een ziekenhuis de rekening gepresenteerd krijgt. Dat is niet prettig. In veel gevallen houdt u allang geen rekening meer met die kosten en dan komt zo’n factuur koud op uw dak vallen. Regelmatig krijgen we de vraag: ‘Waarom kan deze niet eerder opgestuurd worden?’ Begrijpelijk. De voornaamste reden is de facturatieprocedure bij ziekenhuizen en andere zorgaanbieders, waarvan zorgverzekeraars afhankelijk zijn.
Hoe werkt een ziekenhuisfactuur? Ziekenhuisfacturen Voornamelijk bij ziekenhuizen kost het doorgaans meer tijd om facturen te versturen. Deels is dat te wijten aan de jaarlijks veranderende regels hoe ziekenhuizen moeten declareren. IZA is veelv uldig met ziekenhuizen in overleg om dit proces te versnellen. Hoewel het al beter gaat, is er nog ruimte voor verbeteringen. Zieken huizen brengen DOT’s in rekeni ng. Een DOT is een verzameling van alle zorgproducten die u gekregen hebt. U kunt dan denken aan consulten, foto’s of een operatie. Het gaat hierbij om behandelingen in hetzelfde ziekenhuis en om behandelingen voor dezelfde aandoening. Rekening van afgelopen jaar Op het moment dat een rekening van het ziekenhuis bij IZA binnenkomt, wordt de factuur voor het eigen risico opgemaakt. Die wordt dan zo snel mogelijk naar u toegestuurd. Helaas duurt dat soms nog langer dan IZA zou willen. Het is niet gek dat u onaangenaam verrast bent.
34
120 dagen Sinds 2015 mag een DOT niet langer dan 120 dagen geopend zijn terwijl dat voorheen 365 dagen was. Dat scheelt erg veel tijd waardoor u steeds sneller over uw eigen risico's geinformeerd wordt. Hoewel IZA nog steeds afhankelijk is van het moment waarop het ziekenhuis de declaraties verstuurt, weet u over het algemeen veel eerder waar u aan toe bent. Behandeling verspreid over twee kalenderjaren Als uw behandeltraject in 2015 is gestart, maar in 2016 wordt afgerond, krijgt u de rekening in 2016. U betaalt dan alsnog het eigen risico van 2015. De startdatum van de DOT bepaalt over welk jaar het eigen risico berekend wordt. Het is mogelijk dat er voor het behandelen in 2016 een tweede DOT wordt geopend. Hiervoor betaalt u dan het eigen risico van 2016.
Rekeningen van het ziekenhuis en andere zorgaanbieders vindt u online in Mijn IZA: www.mijniza.nl
Colofon
Redactie IZA Margriet van Lent (hoofdredacteur IZA), Karin Boeve, Sandra op den Brouw, Monique Elemans, Philoméne Pigmans Concept: Daan Berends, Mathieu Hermans, Joost Robben (BureauZuid) Vormgeving en art direction: Chris Pelk, Joost Robben (BureauZuid) Redactie BureauZuid: Daan Berends (producer), Robbert-Jan van IJzendoorn, Robbert Timmermans (hoofdredacteur) Fotografie: Rene van der Hulst Illustraties: Extrafazant Productie: BureauZuid Drukwerk: Graphic Minds Verspreiding IZAmagazine wordt in een oplage van 230.000 exemplaren verspreid onder alle verzekerden van IZA. Tevens komt IZAmagazine terecht bij alle partners bij de (semi)overheid. De verspreiding wordt verzorgd door PostNL. Met dank aan Mohamed Akhenakh, Arnold Brouwer, Patricia Buijtels, Lennert Coumans, Jaap van Dissel, Andrea Dolfsma, Hans van Elten, Nathalie Gauthier, Brian van der Graaf, Anja van Gulik, Ans Houwen van der Elzen, Eliane Lauwers, Ron Leenders, Ferd Luttikhuis, Elsbeth Nagtegaal, Frank Niessen, NVPC, Gita Oorburg, Eveline Papa, Marinus Popeijus, Gonnie Rutgers, SOlink, René Sprangers, Lukas Stalpers, Stichting Farmaceutische Kengetallen, Maaike Verkooijen, Bernadette Vermeer, Else Wolak.
Volgende uitgave September 2016 Redactieadres IZAmagazine Postbus 445 5600 AK Eindhoven redactie@vgziza.nl www.izagezondsamen.nl Wilt u IZAmagazine niet meer per post ontvangen, laat dit dan weten aan de redactie. IZAmagazine faciliteert Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande instemming van de uitgever worden overgenomen. Wij accepteren geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden en/of zetfouten. IZAmagazine faciliteert; is vrij van mening. Hetzelfde geldt voor IZA. Op geen enkele wijze neemt IZA middels deze uitgave een standpunt in. Het blad leent zich louter voor verstrekking van informatie en het bieden van content die aanzet tot het vormen en/of aanpassen van de mening van de lezer.
© 2016 IZAmagazine is een uitgave van IZA.
35
IZA vraagt Welke zorgonderwerpen zijn voor u belangrijk? Deel uw ideeën en leeswensen voor IZAmagazine via www.facebook.com/ IZAzorgverzekeraar
op één van Maak kans n eaubonne de vijf cad . .v w t. m van Bol.co
€ 15
Reageer vóór 6 juni 2016 en maak kans op een cadeaubon van Bol.com t.w.v. € 15. Meer over deze actie leest u op www.izagezondsamen.nl/magazine