IZA Magazine #006 by ZUID Creatives

Poep Wat zegt dat over uw gezondheid?

Vaccineren Hoe maakt u de beste keuze? Complimenteer wat meer Zes handige tips

Mooi initiatief Stichting OOPOEH

Ouderen op zoek naar meer beweging en gezelschap. Dieren die overdag alleen thuis zitten. Een simpele optelsom, dacht Sofie Brouwer toen zij vijf jaar geleden stichting OOPOEH oprichtte: “Waarom zouden ze elkaar geen gezelschap houden?” Brouwer beet jaren geleden zelf het spits af. Nog voordat stichting OOPOEH een feit was, werd haar buurvrouw op leeftijd oppas voor haar hondje. Brouwer: “Ideaal. Het beestje heeft overdag aanspraak, wordt uitgelaten en krijgt eten en vers drinkwater.” Het concept werkt beide kanten op. Veel 55-plussers die eerder een hond hadden, missen het blokje om dat ze jarenlang liepen. Vaak achten ze zichzelf niet meer in staat om fulltime een huisdier te verzorgen. Soms omdat het lichamelijk niet lukt, maar vaak ook omdat de agenda het niet toelaat. “Het is niet de bedoeling dat iemand vijf dagen per week zijn huisdier naar een oppas brengt”, legt Brouwer uit. “Het moet voor de oppas niet voelen als werk, maar als een leuke hobby.” Hoewel het voornamelijk honden zijn, worden ook katten, knaagdieren en vogels bij ouderen ondergebracht. Het zijn lange-termijnkoppelingen. Een voorbeeld: u hebt een hond en werkt twee dagen per week buiten de stad en bent laat thuis. ’s Ochtends brengt u uw hond en zijn benodigdheden naar uw vaste oppas. Deze oppas zorgt dat de hond niet eenzaam is, uitgelaten wordt en op tijd te eten krijgt. De oppas, ofwel de OOPOEH, woont in de buurt en is via de stichting gevonden. Heel simpel en heel effectief, zo blijkt wel uit de cijfers. Maar liefst 2.500 baasjes (soms met meerdere huisdieren) hebben of zoeken via de stichting een oppas voor hun huisdier. De naam OOPOEH is overigens niet zomaar uit de lucht gegrepen: Opa’s en Oma’s Passen Op Een Huisdier.

Op zoek naar een OOPOEH in de buurt die op uw huisdier wil passen? Of op zoek naar een huisdier om te verzorgen op dagen die u uitkomen? www.oopoeh.nl

Als zorgverzekeraar dekt IZA uw ziektekosten. Tevens hebben we een informerende en adviserende functie. In IZAmagazine staan mensen centraal. De verhalen zijn altijd echt, de mensen ook. Of het nu gaat om verzekerden, ervaringsdeskundigen of professionals. IZAmagazine gaat over u en over uw behoeften en vraagstukken. Het doel is om te inspireren en te informeren over zorgvuldig gekozen themaâ&#x20AC;&#x2122;s binnen zorg en welzijn. IZAmagazine zet aan het denken. De vraag staat centraal, het antwoord is voor iedereen anders. IZA faciliteert en deelt de meest uiteenlopende ervaringen en verhalen, zodat u zelf nog beter kunt bepalen waar u staat.

2-3

24-25

Mooi initiatief Stichting OOPOEH

IZA in ontwikkeling Platform Gezond Leven

IZA diensten De mantelzorgmakelaar

IZA informeert Voorkeursgeneesmiddelen

6-11

14-21

26-31

IZA vraagt Prikje meer of minder?

IZA vraagt Poep: wat zegt dat over uw gezondheid?

IZA vraagt Anti-anticonceptie?

22-23

32-33

Complimenten Zes handige tips

Zorgkosten in beeld Wat kost een depressie?

Kijkje in de keuken Farmaceutisch bedrijf Janssen

#006

mrt 2017

Vaccineren ‘ Hulpstoffen in vaccins zijn vrij van risico’s’

Poep ‘ Soms is er geen alternatief dan donorpoep’

Anti-anticonceptie ‘ Anticonceptie is maatwerk’

Kijkje in de keuken ‘ Een nieuw medicijn of 520.000 keer op en neer naar New York’

Vooraf

Elke ouder wil het beste voor zijn kind. Cliché? Absoluut. Maar clichés zijn clichés omdat ze waar zijn. Wel of niet vaccineren is een belangrijk beslissingsmoment. Hoe zorgt u ervoor dat u goede informatie vergaart? Wat maakt een prikje meer of minder nu helemaal uit? IZAmagazine geeft het woord aan Hans van Vliet (RIVM) en Mascha Kamphuis (AJN Jeugdartsen Nederland). Beiden werpen een licht op de functie van het Rijksvaccinatieprogramma.

IZA vraagt

Prikje meer of minder? Feiten & cijfers

Het Rijksvaccinatieprogramma is in 1957 van start gegaan met vaccins tegen vier ziektes: • difterie • kinkhoest • polio • tetanus Later is dat uitgebreid met: • baarmoederhalskanker (HPV) • bof • hepatitis B • hib-ziekte • mazelen • meningokokkenziekte C • pneumokokkenziekte • rodehond

Hans:

‘ Heb je twijfels? Ga praten met de Jeugdgezondheidszorg’

Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk Hans van Vliet el. eesmidd geen gen is t iemand in a c d c n a zorge een v : te n . t e n r . ie e d of oor vac.ci n erzwakte f die erv n entsto zit een v e e in t lopen. c is n c t u a e k v H jk op In het li e t. g o rd o m w ie u niet ziek ziekte d van een rm o v e dod

Programmamanager van het Rijksvaccinatie programma (RIVM)

Mascha Kamphuis Voorzitter AJN Jeugdartsen Nederland

IZA vraagt

Prikje meer of minder?

‘ Het Rijksvaccinatieprogramma redt levens’ Vaccineren is een belangrijke verworvenheid van de tijd. Dat heeft volgens Hans niets met zijn mening te maken, maar met keiharde feiten. “Het Rijksvaccinatieprogramma is een basisvoorziening, vergelijkbaar met schoon drinkwater. Vaccineren wordt wereldwijd op zeer grote schaal gedaan. Wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat sinds de invoering van het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma in 1957 al 9.000 (kinder)levens gespaard zijn. Daarnaast zijn kinderen allerlei handicaps of verlammingen bespaard gebleven. Twijfelen aan vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma is nutteloos, ze zijn ongevaarlijk en bewezen effectief. Door ieder kind te vaccineren, ontstaat groepsimmuniteit. Zo worden ook baby’s en jonge kinderen beschermd tegen de ziektes waarvoor ze nog niet gevaccineerd zijn. Door uw kind te vaccineren, beschermt u ook de kinderen van anderen.” “Het voornaamste argument om niet te vaccineren, is de schijn dat ziektes waartegen gevaccineerd wordt, niet meer voorkomen. Ze bestaan nog wel degelijk. In Nederland zijn ze vrijwel onzichtbaar, juist door die vaccinaties. In 1957 vond niemand het een probleem om zijn kinderen tegen polio in te laten enten. Iedereen kende wel een poliopatiënt.

Door het ontbreken van deze ziektes, vragen mensen zich af of vaccineren nog wel nodig is. Mijn antwoord is kraakhelder: ja! We bevinden ons op het punt dat polio wereldwijd uitgeroeid kan worden. Alleen in Nigeria, Pakistan en Afghanistan komt polio nog voor. Er wordt een enorme inspanning geleverd om de ziekte daar uit te bannen. Daar profiteren alle wereldburgers, dus ook Nederlanders, van.” “Een andere reden waarom mensen huiverig zijn voor vaccineren: er circuleert veel onzin op het internet. ‘Fake news’. Er wordt verwarring gezaaid. Mensen die twijfelen, stellen vaccinatie mogelijk uit. Zolang die groep beperkt blijft, wordt ze beschermd door groeps immuniteit. Hoe meer kinderen niet gevaccineerd worden, hoe groter het gevaar is dat ziektes op grote schaal slachtoffers gaan eisen. Juiste informatieverstrekking is dus enorm belangrijk: het RIVM biedt online betrouwbare informatie. Dit jaar lanceren we voor jeugdartsen een online training over vaccinatie en in 2018 krijgt de jeugdarts meer tijd om vragen over vaccinaties te beantwoorden. Antwoorden op veelgestelde vragen van professionals, ouders en vaccincritici over bijvoorbeeld de werking en de bestanddelen van vaccins staan ook op www.rijksvaccinatieprogramma.nl.”

Door uw kind te vaccineren, beschermt u ook de kinderen van anderen

Naam Functie Organisatie Publicatie

Hans van Vliet Programmamanager Rijksvaccinatieprogramma RIVM www.rijksvaccinatieprogramma.nl en www.rivm.nl/rvp

“De wetenschappelijke wereld is eens gezind over vaccineren: het is zeer zinvol en kent weinig risico’s. Voorbijgaande bijwerkingen als koorts en pijn op de plaats van de prik komen veel voor, maar zijn niet gevaarlijk. Online rondspeuren geeft een verkeerd beeld, dat mensen aan het twijfelen brengt. Bijvoorbeeld de relatie tussen het vaccin tegen de mazelen en een vergrote kans op autisme. Dit is wetenschappelijk uitvoerig onderzocht en er blijkt geen enkel verband te bestaan. Die fabel blijft echter wel opdagen op het internet. Het RIVM adviseert mensen die twijfelen aan vaccineren, in gesprek te gaan met een arts van de Jeugdgezondheidszorg. Of bezoek de website van de Wereldgezondheidsorganisatie: www.who.int/topics/immunization. Een organisatie die onafhankelijk opereert en enkel belang heeft bij gezondheid.” “Over de meeste vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma is geen discussie. Critici richten hun pijlen vooral op de laatste twee toevoegingen: vaccinaties tegen hepatitis B en het humaan papillomavirus (HPV). Beide virussen die pas op langere termijn bij een klein deel van de mensen voor klachten zorgen. Bij hepatitis B voornamelijk leverkanker en bij het humaan papillomavirus baarmoederhalskanker. De eerste zichtbare resultaten van de vaccins worden pas de komende decennia zichtbaar. Vanaf 2023 zullen we zien dat het aantal gevallen van baarmoederhalskanker terugloopt. Dat baseer ik op onderzoek naar de effectiviteit van het vaccin tegen het virus. Het RIVM kan met zekerheid stellen dat alle vaccins die gebruikt worden, veilig zijn. Doordat vaccins al decennia lang en wereldwijd worden gebruikt, hebben we daar een betrouwbaar beeld van.”

Ik vertel wat ik zou doen. Niet alleen als dokter, maar ook als ouder

Naam Functie Organisatie Publicaties

Mascha Kamphuis Voorzitter, jeugdarts/onderzoeker Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West (ZZHW) AJN Jeugdartsen Nederland Diverse artikelen via ajnjeugdartsen.nl TV: Nieuwsuur I 17 november 2016: 'Op sociale media is veel angstmakerij voor vaccins'

‘ In het belang van het kind’ Ze was tien jaar jeugdarts bij een consultatiebureau. In die tijd vaccineerde Mascha talloze kinderen. Nu is ze regelmatig in gesprek over het nut van vaccineren. Dat vaccineren niet voor elke ouder een logische keuze is, weet ze maar al te goed. “Of er de laatste tijd meer discussie is over vaccineren dan in het verleden, weet ik niet. Ik merk wel dat de discussie eens in de zoveel tijd oplaait. De media heeft een belangrijke rol. Als iets geschreven staat, ook en vooral op social media, wordt het vaak als waarheid gezien. Chronische vermoeidheid werd bijvoorbeeld gelinkt aan het vaccin tegen HPV. De Engelse arts Jayne Donegan heeft dit volledig ontkracht. Vermoeidheid bij meiden nam niet toe na vaccinatie en er is daarin ook geen verschil te zien tussen meisjes die wel of niet gevaccineerd zijn.” “Jeugdartsen en instanties als het RIVM moeten zich meer gaan toespitsen op massamedia en communicatie. Er wordt veel onjuiste informatie op internet verspreid. Daar kunnen ouders sterk op reageren. Hun kind is immers kwetsbaar. Bijsluiters voorafgaand aan vaccins geven en oudergesprekken voeren zijn aanvullend ook van groot belang. Een tekort aan

tijd mag geen excuus zijn. We moeten ervoor zorgen dat er geen vragen ontstaan door deze voor te zijn.” “Niet alleen verkeerde informatie zorgt ervoor dat ouders kritisch zijn. Geloofsovertuiging is een veelvoorkomende reden. Bij moslims zien we steeds vaker twijfel over vaccins in verband met halal zijn. Er zit gelatine in het BMR-vaccin, dat is feitelijk niet halal. De moslimgemeenschappen hebben echter wel hun akkoord gegeven. Ook vinden veel ouders vaccineren eng. Een injectie in een kind van twee maanden gaat je niet in de koude kleren zitten. Ouders willen soms liever wachten tot hun kind ouder en minder kwetsbaar is. Dat kan, maar ik raad het juist af. Juist een jonge baby loopt het meeste risico op één van de ziektes. Hulpstoffen in vaccins zijn een andere reden om te twijfelen of ze daadwerkelijk vrij van risico’s zijn. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat er verband is tussen hulpstoffen in vaccins en bepaalde diagnoses. De hoeveelheden zijn erg klein en sommige hulpstoffen, zoals formaldehyde, komen van nature in het lichaam voor.” “Het is logisch dat je meteen op zoek gaat naar de oorzaak als je kind ge-

zondheidsproblemen krijgt. Heel menselijk. Ik kijk er niet van op dat mensen de reden van een aandoening of afwijking zoeken bij vaccins. Zelfs jaren later. Als je maar lang genoeg googelt, vind je vanzelf een oorzaak. Talloze bronnen op internet zijn kritisch over vaccineren. Een vaccinatie komt van buitenaf en kan daardoor onnatuurlijk aanvoelen, maar het is onterecht.” “De medische wereld wordt vaak als ‘arrogant’ gelabeld. Dat snap ik wel. We leven in een tijdperk waarin je niet meer zomaar tegen iemand kan zeggen hoe iets moet. Mensen worden kritischer. Ik zal nooit het gesprek met de ouder uit de weg gaan. Als mensen vragen hebben over vaccineren, moeten ze de ruimte krijgen om die te stellen. Ik ga ze niet belerend vertellen wat ze moeten doen. Ik laat enkel zien wat de mogelijke gevolgen zijn als ze ervoor kiezen om niet te vaccineren. En ik vertel ze wat ik zou doen. Niet alleen als dokter, maar ook als ouder. En ja, ik zie behoorlijk wat risico’s bij niet vaccineren. Wellicht zou het sterker overkomen als we, net als op sigarettenpakjes, confronterende foto’s laten zien van blauw aangelopen baby’s met kinkhoest. Nu is de insteek vooral samen in gesprek gaan. Natuurlijk geef ik daarbij een duwtje in een bepaalde richting, namelijk de richting waar ik in geloof.” “Heb je vragen? Ga dan naar de jeugdarts op het consultatiebureau. Die heeft alleen objectieve informatie, geen verborgen belangen, en probeert niets te verkopen. De jeugdarts heeft alleen het belang van het kind voorop staan.”

Complimenten Zes handige tips

Op een schaal van 1 tot 10 bent u een 11! Op 1 maart was het Nationale Complimentendag. Maar waarom zouden we ons beperken tot één dag? Complimenten zijn namelijk altijd leuk om te geven en te krijgen. Een goed compliment geven of ontvangen is niet altijd eenvoudig. IZA geeft zes handige tips.

Maak het persoonlijk

Een compliment als ‘wat zie je er leuk uit’ kan over iedereen gaan. Een goed compliment is persoonlijk en concreet. Bedenk wat de ander bijzonder maakt. Bijvoorbeeld: ‘Ik vind het leuk hoe creatief jij bent. Die zelfgemaakte tas is prachtig.’

Kies het moment

Iemand in een grote groep in het zonnetje zetten is voor de één geweldig. Maar voor iemand die niet graag in de belangstelling staat, kan het heel ongemakkelijk zijn. Voor diegene is het beter om een moment onder vier ogen te kiezen.

( On)dubbelzinnig

Ga voor ondubbelzinnige, vriendelijke complimenten. Anders kan een compliment al snel beledigend overkomen. Bijvoorbeeld: ‘Je hebt dat goed gedaan, al helemaal voor een vrouw’ of ‘je ziet er een stuk slanker uit in die jurk’.

W ees oprecht

Geef alleen een compliment als u het echt meent. Iemand ineens overladen met complimenten als u iets gedaan wilt krijgen, valt vaak niet zo in de smaak.

N iet

afzwakken

Zeg als u een compliment krijgt, niet meteen ‘ach, het was niets’ of ‘dit een leuke blouse? Die heb ik gewoon uit de uitverkoop’. Dat zwakt een compliment af. Terwijl het juist zo goed bedoeld was.

Een compliment teruggeven

‘Maar jij hebt ook heel hard gewerkt, hoor!’ Herkenbare reactie? Niet doen. Want de ander voelt zich dan al snel niet serieus genomen. ‘Bedankt’ is genoeg. En bewaar uw compliment voor een ander moment.

IZA in ontwikkeling Platform Gezond Leven

Test uw gezondheid en ontdek hoe u gezonder kunt leven Hebt u het druk met werk, huishouden, kinderen en misschien ook met zorgen voor uw naasten? En vraagt u zich wel eens af: 'Hoe houd ik het goed in balans?' Dan helpen wij u graag om gezonder te leven. Speciaal voor u hebben wij het platform Gezond Leven opgericht. Dit platform staat vol met tips, testen en hulpmiddelen die u gratis kunt gebruiken om gezonder te leven. Ook als u niet bij IZA verzekerd bent. Handig toch?

Thema's Binnen het platform Gezond Leven onderscheiden we zes thema's: dagelijks functioneren, gezonde geest, gezond lichaam, prettig leven, samen met anderen en zingeving. Elk thema bevat tests die u kunt invullen, tips om gezonder te leven en vergoedingen waarmee IZA u ondersteunt. Zelfhulptools Er zijn verschillende zelfhulptools die u kunt gebruiken. Bijvoorbeeld om vaardigheden voor het nieuwe werken te versterken, te zien hoe het met uw positieve gezondheid is gesteld, om te kunnen gaan met relatieproblemen of een scheiding, en slaapproblemen aan te pakken. U kiest zelf wat u wel en wat u niet wilt doen. Het belangrijkste is dat u zich er goed bij voelt. Alle tests en zelfhulptools zijn anoniem te gebruiken. U hoeft ook niet met anderen te delen waar u mee bezig bent. Tenzij u dat natuurlijk zelf wilt. Inlogcodes Sommige tests en programma’s zijn onderdeel van het mirro eHealth platform. Hiervoor hebt u een inlogcode nodig. Bent u via uw werkgever verzekerd bij IZA? Dan kan uw werkgever u helpen aan zo’n inlogcode. Neem anders contact op met onze klantenservice via telefoonnummer 0900 – 80 36. Samenwerking Het platform Gezond Leven is opgericht samen met werkgevers en verschillende partners. Bijvoorbeeld Stichting mirro, het Trimbos Instituut, Voedings centrum, de Erasmus Universiteit Rotterdam, Sportpas en Institute for Positive Health. Benieuwd? Kijk dan op www.iza.nl/gezond-leven

Vooraf

Een glimp van de toekomst opvangen heeft niet per se meer met koffiedik kijken te maken. Er zijn betrouwbaardere manieren om een stukje toekomst te voorspellen. Niet meteen het eerste waar u aan denkt wellicht, maar poep is een goede raadgever. In geur en kleur valt te achterhalen of u gezond bent en waar u wat extra aandacht aan mag geven. Wat zegt poep over uw gezondheid? Wat kunt u uit de geur opmaken? En zijn er levens te redden met het checken van ontlasting?

IZA vraagt

Poep: wat zegt dat over uw gezondheid? Feiten & cijfers

Iedereen poept anders. Hieronder de Bristol Stool Chart die duidelijk weergeeft welke vormen er zijn. Losse harde keutels Als een worst, klonterig Als een worst, gebarste buitenzijde Als een worst, glad en zacht Zachte keutels met duidelijke randen Zachte stukjes, papperig Waterig, geen vaste stukjes

Nienke:

‘ Het is belangrijk dat mensen in de wc-pot kijken’

Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk Nienke Tode-Gottenbos Auteur De Poepdokter Darmfloratherapeut

Tim de Meij Kinderarts VUmc (in nauwe samen werking met het AMC)

Josbert Keller MDL-arts, dagelijks bestuur NDFB MC Haaglanden en LUMC

IZA vraagt

Poep: wat zegt dat over uw gezondheid?

Over poep praten. Nienke doet het dagelijks. Ze schreef twee boeken over de darmflora en hoe u ervoor zorgt dat u weet wat er in uw lichaam speelt, met poep als raadgever. “Als je over het ontstaan van medische aandoeningen vaak genoeg ‘waarom?’ vraagt, kom je regelmatig bij de darmflora uit. Het is een (mede-)oorzaak van veel gezondheidsklachten en een basis pijler onder de gezondheid. Als darmfloratherapeut ben ik niet alleen bezig met mensen beter maken, maar vooral met gezond houden. De darmflora speelt daar een belangrijke rol in. Bijvoorbeeld bij het vóórkomen – en voorkómen – van ontstekingen waar je ziek van wordt, ofwel laaggradige ontstekingen. Die spelen een rol in het ontstaan van uiteenlopende aandoeningen, zoals reuma of artrose.” “Het is belangrijk dat mensen in de wc-pot kijken nadat ze hun behoefte hebben gedaan. Weet wat jouw standaard is – en wat gezond is. Herken het wanneer de kleur, vorm of geur van je ontlasting ineens afwijkt. Een verandering die een keer plaatsvindt en daarna weer verdwijnt, is niet erg. Maar als je langer dan drie dagen afwijkende ontlasting hebt, is dat een goede reden voor een bezoek aan de huisarts. Bij diarree raad ik remmers overigens ten zeerste af: je lichaam wil iets kwijt. Probeer dat proces niet te belemmeren. Het kan zijn dat je iets verkeerds gegeten hebt. Het kan een parasiet zijn. Achterhaal wat er aan de hand is. Soms is de link snel gelegd: je bent ziek geworden na een

‘ Kleur, vorm en geur’ bezoek aan een ver buitenland, of je hebt onlangs een antibioticakuur gehad.” “Darmklachten zouden serieuzer genomen moeten worden. In onze praktijk zien wij regelmatig mensen die de diagnose ‘prikkelbare darm syndroom’ hebben gekregen. Vaak nemen zij in eerste instantie genoegen met die conclusie. In werkelijkheid is deze nietszeggend. Het is een arts die zegt: ‘We hebben allerlei tests gedaan. Die hebben geen duidelijkheid gegeven. We weten het niet precies, dus u hebt PDS’. Je krijgt geen advies of een verdere doorverwijzing. Het is niets meer dan een verzamelnaam van mogelijke, ongedefinieerde darm problemen. Toch is er, als je grondiger gaat onderzoeken, vaak wél een orzaak te vinden. Los je die op, dan o voelen mensen zich snel veel beter.” “Je hebt zelf invloed op je darmflora. We eten vaak veel te eenzijdig. We eten vijf tot zes keer per dag tarwe, dat mag minder. Het veroorzaakt bij veel mensen prikkelingen en verstoppingen in de darmen en kan leiden tot vermoeidheid. Minderen met koffie en suiker is ook niet verkeerd. Wat dan wel? Het is niet ingewikkeld: eet meer vezels – vooral de vezels uit groenten zijn interessant. Denk aan broccoli en bladgroente. Zuiveldrankjes als Yakult hebben geen toegevoegde

waarde. Eten goed kauwen is heel belangrijk: de vertering begint in de mond. Kauw je niet goed, dan is dat vragen om problemen verderop in de spijsvertering. Voeding en leefstijl mogen niet van elkaar losgekoppeld worden. Als je klachten hebt, kun je een voedingsboek bijhouden. Schrijf op wat je eet en wanneer je klachten hebt. Ontdek het patroon. Misschien is kaas niet de boosdoener, maar gaat het mis zodra je kaas combineert met wijn. Dat is voor iedereen verschillend. Uiteraard volstaat een voedingsboek niet altijd. Parasieten of andere ziekteverwekkers zijn onmogelijk te ontdekken door je voeding onder de loep te nemen.” “Het kan ook ingewikkelder zijn; dan is gedegen medisch onderzoek wel zo handig. Veel mensen ervaren winderigheid, kramp in de buik of een opgeblazen gevoel niet als erg genoeg om de arts te raadplegen. Maar het kan een aanwijzing zijn dat er in je darmen of darmflora iets niet goed gaat. Nu actie ondernemen voorkomt ernstiger problemen op latere leeftijd. Je mag ook van je arts vragen dat die je klachten serieus neemt. Vaak krijg je het advies om het even aan te kijken. Dat werkt drempelverhogend; mensen komen niet meer terug, terwijl het probleem lang niet altijd weg is. Wat mij betreft, mogen artsen best eerder actie ondernemen en mensen bij darmklachten doorsturen voor gericht onderzoek.”

Verteren begint in de mond

Naam Functie Organisatie Publicaties

Nienke Tode-Gottenbos Darmfloratherapeut en voedingskundige De Groene Vrouw ‘De Poepdokter: Gezond van mond tot kont’ - isbn: 9789082417715 ‘De Poepdokter: Bakt ze bruin’ - isbn: 9789082417722

IZA vraagt

Poep: wat zegt dat over uw gezondheid?

Naam Functie Gespecialiseerd Organisatie

Tim de Meij Kinderarts Maag-, darmen leverziektes (MDL) VUmc (in nauwe samenwerking met het AMC)

Tim was eerder te gast bij

GALILEO (RTL5), ‘Wat voor poep heb jij?’ Nieuws uit de Natuur: ‘Windjes’

‘Poep ruiken met een elektronische neus’ Soms beginnen de mooiste dingen met een dikke, vette knipoog, weet Tim. Hij weet van een vies geurtje mooie dingen te maken. “Helaas hebben steeds meer kinderen last van darmziektes zoals de ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa. Voor de diagnose is inwendig onderzoek (endoscopie) nodig. De endoscopie gebeurt onder narcose, is belastend en niet zonder risico. Regelmatig hoor ik ouders van kinderen met darmziektes zeggen: ‘Ik vond al dat de poep anders rook’. Maar het menselijke neusorgaan is slecht ontwikkeld. Daar is geen harde wetenschap mee te doen. Tijdens een gesprek bij het koffieapparaat kwamen MDL-arts Nanne de Boer en ik op het idee om aan poep te ruiken met een elektronische neus, oftewel een E-Nose. Daarmee proberen we geur op te vangen, te meten en het objectief te beschouwen.” “De E-Nose is geen nieuwe uitvinding, hij werd in de jaren ‘80 ontwikkeld voor het traceren van biochemische wapens. Het Israëli-

sche leger heeft zelfs geursensoren in uniformen verwerkt, zodat militairen bij contact met gevaarlijke stoffen tijdig gealarmeerd worden. Een collega die zich bezighoudt met kinderlongziektes, had een E-Nose op de plank liggen voor onderzoek naar geuren in uit ademingslucht bij astma. Voor mijn werkgebied is aan poep ruiken logischer. Je moet immers bij de bron beginnen. En voor de MDL-arts is dat poep.”

Wat begon als een geintje, werd een enorm eureka-moment “Wat begon als een geintje met een hoog Sjors-en-Sjimmie-gehalte, werd een eureka-moment. Provisorisch hebben we met slangetjes de E-Nose omgebouwd, om een gesloten systeem te maken, speciaal bedoeld voor poep. De E-Nose ruikt vele malen beter dan de menselijke neus. Tijdens het ruiken worden geurprofielen opgesteld. Bij de eerste onderzoeken zagen we dat geurprofielen van darmkankerpatiënten duidelijk afweken van geurprofielen van gezonde mensen.”

Praat online mee www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar

“Het onderzoek met de E-Nose besloeg in eerste instantie een relatief klein gebied, maar is inmiddels flink uitgebreid. Samen met Nanne de Boer en drie promovendi heb ik projecten opgestart voor darmkanker. Tevens is er een landelijke studie naar de ernstige darmziekte necrotiserende enterocolitis (NEC) bij couveusekinderen gestart. Tien procent van de veel te vroeg geboren baby’s ontwikkelt NEC. Eén op de drie kinderen overlijdt hieraan. De eerste resultaten wijzen uit dat de E-Nose deze ziekte mogelijk in een vroeg stadium in de poep uit luiers kan opsporen. NEC is een ziekte waarbij het van belang is om er vroeg bij te zijn. Dit verbetert de prognose. Als we bijtijds kunnen meten dat een kind NEC dreigt te krijgen, kunnen we de behandeling vermoedelijk eerder starten. Hierdoor daalt het sterftecijfer hopelijk. Er is nog een lange weg te gaan, maar het zou wel een grote stap voorwaarts betekenen.” “De E-Nose is goedkoop, snel en bespaart mogelijk een hoop gepluk in en aan het lichaam. Daarbij valt er veel winst te behalen als je ziektes kunt voorkomen of snel kunt aan pakken. De E-Nose heeft hiermee een duidelijk preventief karakter dat niet alleen toepasbaar is op poep. Studies met uitademingslucht tonen bijvoorbeeld dat geurprofielen van borstkanker en longkanker te onder scheiden zijn. Geur bevat zo veel informatie. Het is jammer dat onze eigen neus zo onderontwikkeld is. Hoewel, in sommige gevallen is dat maar goed ook, want anders zou een toiletbezoek wel een heel grote opgave worden.”

IZA vraagt

Poep: wat zegt dat over uw gezondheid?

‘ Even je poep afgeven’ Poep doneren. Volgens Josbert zou het net zo gebruikelijk mogen zijn als bloed doneren. Je redt er net zo goed levens mee. “Het klinkt voor veel mensen misschien nog wat gek, maar wij zoeken vrijwel altijd naar poep. Bloed en eicellen doneren wordt als normaal ervaren, terwijl dat veel ingrijpender is dan het doneren van ontlasting. Je hoeft je poep alleen maar thuis of op je werk op te vangen en daarna even af te geven. Zo gepiept.”

De methode werkt vrijwel altijd “De Nederlandse Donor Feces Bank zorgt ervoor dat veilige, gescreende poep vrijkomt voor patiënten die dat nodig hebben, voor wat we een fecale microbiota transplantatie (FMT) noemen. Dit is een behandeling waarbij het verstoorde evenwicht van bacteriën in de darmen verdwijnt of vermindert door nuttige bacteriën toe te voegen uit donorpoep. Als de balans goed is, krijgen schadelijke bacteriën vrijwel geen kans om zich te vermenigvuldigen. Op dit moment bestaat deze

Naam Functie Gespecialiseerd Organisatie Afdeling Publicaties

Josbert Keller MDL-arts, dagelijks bestuur NDFB MDL-aandoeningen, Fecale Microbiota Transplantie (FMT), oncologie Haaglanden MC, Den Haag & LUMC MDL, Nederlandse Donor Feces Bank (NDFB) in LUMC Diverse, te lezen op www.ndfb.nl Fecal trial (van Nood E et al. Donor feces Infusion in the duodenum for recurrent Clostridium difficile infections. N Engl J Med 2013; 368:407-415)

behandeling alleen nog voor patiënten die een infectie met clostridium difficile hebben. Dat is een veel voorkomende darminfectie, die kan optreden na gebruik van antibiotica. Antibiotica doodt namelijk ook goede bacteriën in de darmen, waardoor schadelijke bacteriën de ruimte krijgen om zich te vermenigvuldigen. Naast de behandeling van een infectie met clostridium difficile doet de fecesbank onderzoek naar behandeling met donorontlasting bij prikkelbaar darmsyndroom en bij colitis ulcerosa, een chronische ontsteking van de dikke darm.” “We werken met één gescreende groep donoren uit de regio en bedienen heel Nederland. Zo blijven de behandelings- en onderzoeks kosten laag voor alle ziekenhuizen. De poep wordt opgestuurd naar behandelaars van patiënten. Dat is niet simpelweg een bestelling. Onze taak is tweeledig. We versturen poep, maar willen ook van alles van de patiënt weten. Het kan zijn dat we adviseren om eerst nog eens antibiotica toe te dienen. Maar soms blijft de infectie terugkomen en is er geen ander alternatief dan donorpoep.” “Een FMT is geen moeilijke behandeling. Als we samen met de behandelend arts constateren dat behandeling met donorontlasting nodig is, krijgt de patiënt een antibiotica dat de gevolgen van clostridium difficile onderdrukt tot de dag voor de behandeling. Dan worden de darmen leeg gespoeld. De ingevroren feces-oplossing wordt een dag voor behandeling opgestuurd. De ontdooide oplossing

wordt via een sonde in de neus naar de darmen geleid. De methode werkt vrijwel altijd. In ongeveer vijftien procent van de gevallen is een tweede behandeling nodig. Meestal voelt de patiënt zich de dag na de behandeling al stukken beter.” “De Nederlandse Donor Feces Bank is een deskundig klankbord voor behandelaars door het hele land. Wij krijgen bijna dagelijks aanvragen voor donorpoep. De behandeling kan in elk ziekenhuis plaatsvinden. Samen met de be handelend arts beoordelen we of het zinvol is om een FMT toe te passen. Soms krijgen we de vraag of we niet eerder over kunnen gaan tot de feces-behandeling, we kennen echter de langetermijngevolgen niet. Daarom wordt deze behandeling nooit toegepast als er nog een reële kans is dat antibiotica ook effectief zijn.” “We hebben constant nieuwe donoren nodig. Het liefst uit de omgeving van Leiden, daar is de Nederlandse Donor Feces Bank gevestigd en indien je poep wilt afgeven, is het wel zo handig als je in de buurt woont of werkt. Voorheen kwamen donoren vaak vanuit de familie. We weten uit ervaring dat het moeilijk is om nee te zeggen als je door je naasten gevraagd wordt. Toch kan er weerstand zijn, om de meest uit eenlopende redenen. Anonieme poep is zodoende beter. Daarom een laatste oproep: doneer. Met jouw poep kunnen we patiënten echt genezen.”

Zorgkosten in beeld

Wat kost een depressie?

Praktijkondersteuner huisarts (POH) De praktijkondersteuner is opgeleid om een inschatting te maken van de klachten van de patiënt en welke zorg daar het beste bij past. De POH is werkzaam in dezelfde praktijk als de huisarts.*

€ 18

per consult

*De POH kan de huisarts adviseren om de patiënt door te verwijzen naar de GBGGz of de SGGz.

Generalistische Basis Geestelijke Gezondheidszorg (GBGGz) Vier op de patiënt afgestemde producten met bijbehorende maximale wettelijke bedragen*:

Om u meer inzicht te geven in de omvang van zorgkosten in verhouding tot de premie, zet IZA iedere editie de kosten van een onderzoek, ingreep of medicatie op een rij. Dit keer een depressie. Uiteraard is de ene depressie niet te vergelijken met de andere. Maar de trajecten kunnen wel vergelijkbaar zijn.

Chronisch

€ 1.165

Intensief

€1.263

Middel

€ 805

Kort

€ 473

*Uit dit bedrag worden alle benodigde therapieën betaald. Medicatie valt hierbuiten. Een GBGGz-behandeling kan een combinatie van verschillende behandelvormen zijn.

Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg (SGGz) U zit niet lekker in uw vel Gedurende een aanhoudende periode voelt u zich neerslachtig. U hebt de dokter gebeld en een afspraak gemaakt om het te bespreken.

Huisartsconsult U hebt een uitgebreid gesprek met uw huisarts over uw stemming. Wellicht vult u een vragenlijst in, die wat dieper ingaat op de intensiteit van deze gevoelens.

€9

per consult

SGGz kent verschillende behandelvormen: Zonder opname (gemiddelde prijs*)

€ 3.400

Met opname (gemiddelde prijs*) .

€ 28.000

*Het bedrag omvat alle benodigde therapieën en bij een klinische behandeling ook kosten voor medicatie en opnames. Een SGGzbehandeling kan een combinatie zijn van verschillende behandelvormen en is een beduidend intensiever traject dan de GBGGz.

€ 81 Gesprekkencyclus POH

e-Health

Gedurende een aantal sessies voert u gesprekken met uw POH. Gemiddeld hebt u 3 à 4 sessies nodig.

Digitale toepassing waarbij patiënten en artsen via de computer informatie uitwisselen, al dan niet gecombineerd met gesprekken.

Interpersoonlijke therapie Kortdurende, ondersteunende gesprekstherapie voor de behandeling van de depressie.

e-Health Digitale toepassing waarbij patiënten en artsen via de computer informatie uitwisselen, al dan niet gecombineerd met gesprekken.

€ 950 Cognitieve gedragstherapie

Probleemoplossende therapie

De gedachten die de problemen in stand houden, worden besproken en behandeld.

De nadruk op het hier en nu, niet op het verleden en wat daar mis is gegaan.

Medicatie Antidepressiva worden regelmatig voorgeschreven bij het bestrijden van de klachten van een depressie.

Er zijn nog veel meer behandelmethodes. We hebben een aantal veel voorkomende opties weergegeven.

Cognitieve gedragstherapie De gedachten die de problemen in stand houden worden besproken en behandeld.

Systeemtherapie

Medicatie

Vorm van psychotherapie waarbij de problematiek van de patiënt wordt bezien in samenhang met zijn leefwereld.

Antidepressiva worden regelmatig voorgeschreven bij het bestrijden van de klachten van een depressie.

€ 5.400 Interpersoonlijke therapie Kortdurende, ondersteunende gesprekstherapie voor de behandeling van de depressie.

Klinische opname Soms is het voor het herstel van de patiënt beter als deze wordt opgenomen in een kliniek. Duurt een opname langer dan drie jaar, dan valt de zorg onder de Wet langdurige zorg.

In de SGGz zijn meerdere disciplines betrokken bij de behandeling.

Terugvalpreventie i

De genoemde bedragen zijn gemiddelden over alle patiënten en zorgverleners.

Therapie die erop gericht is om een terugval te voorkomen en om een preventieplan te maken.

IZA diensten

De mantelzorgmakelaar

Wie zorgt er voor u, als u zorgt voor een ander?

Met een mantelzorgmakelaar staat u er niet alleen voor 24

Ruim vier miljoen Nederlanders zorgen langdurig voor een vriend of familielid. Dat is mooi, maar soms ook zwaar. Naast het zorgen komen er heel wat regeltaken op u af: formulieren invullen, afspraken met instanties, brieven en bezwaarschriften schrijven. Allemaal zaken waar u zich als mantelzorger niet in kunt of wilt verdiepen, omdat u al druk genoeg bent. Daarom is er de mantelzorgmakelaar: iemand die de regeltaken overneemt. Zodat u zich kunt richten op dat wat echt belangrijk is. Mantelzorgmakelaar Een mantelzorgmakelaar biedt professionele ondersteuning bij het regelen van zorg, welzijn en financiën. Zo kan een mantelzorgmakelaar helpen bij het aanvragen van een indicatie of persoonsgebonden budget. Maar ook met het invullen van formulieren, het afstemmen van werk en privé met uw werkgever en het op orde krijgen van uw admini stratie. U kunt een mantelzorgmakelaar inschakelen als u mantelzorger bent, maar ook als u mantelzorg ontvangt. IZA helpt Vanuit uw aanvullende verzekering van IZA kunt u een vergoeding krijgen van maximaal € 750 per jaar. Neem hiervoor eerst contact op met onze IZA zorgadviseurs via telefoonnummer 088 - 131 16 13. U hebt namelijk onze toestemming nodig om een vergoeding te krijgen. Hierna kunt u een mantelzorgmakelaar inhuren, die is ingeschreven in het Centraal Kwaliteitsregister van Mantelzorgmakelaars. Onze zorgadviseurs kunnen u trouwens ook helpen met mantelzorgvragen. Mantelzorgen doet u samen Een gouden tip van een mantelzorgmakelaar voor mantelzorgers: neem genoeg tijd voor uzelf. En praat met anderen over waar u als mantelzorger tegenaan loopt. Bijvoorbeeld met mensen die in een vergelijkbare situatie zitten. Maar ook met vrienden, familieleden of professionele dienstverleners. Pas goed op uzelf. En weet: u staat er niet alleen voor.

Meer tips en adviezen over mantelzorg? Kijk op www.iza.nl/zorgadvies/mantelzorg

Vooraf

Elke dag de pil slikken of toch liever een hormoonstaafje laten inbrengen dat vijf jaar meegaat? Steriliseren is een hormoonvrije optie, en herstelbaar â&#x20AC;Ś Of toch niet? Mogelijkheden om een zwangerschap te voorkomen zijn er genoeg. Te over zelfs. Maar welke voldoet aan uw eisen en welke opties zijn misschien geschikter als u wat verder in het leven bent?

IZA vraagt

Anti-anticonceptie? Feiten & cijfers

Pil is populair De onderstaande grafiek is van toepassing op vrouwen in Nederland tussen 18 - 45 jaar. 10%

20%

30%

40%

50%

Pil

Condoom

Sterilisatie man

Sterilisatie vrouw

Spiraal

Overige methoden

2003 2013

Rik:

‘ Er zijn veel indianenverhalen in omloop over anticonceptie middelen’

Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk

Rik van Lunsen Arts-seksuoloog

Nader Naderi Uroloog

IZA vraagt

Anti-anticonceptie?

Het is erg moeilijk keuzes maken als u geen idee hebt wat de inhoud van een verpakking voor u betekent. Rik kent elke vorm van anticonceptie door en door en helpt graag bij het maken van de juiste keuze.

‘ De anticonceptiesupermarkt’

“Er zijn schappen gevuld met anticonceptiemiddelen. Mijn collega’s en ik spreken vaak van de anticonceptiesupermarkt. Al die middelen zijn te onderscheiden in hormonaal en niet-hormonaal. Elke vorm heeft voor- en nadelen. Een ideale anti conceptie voor iedereen bestaat niet. Het is maatwerk. De juiste keuze hangt af van wensen en verwachtingen van de gebruiker. Met hormonale anticonceptie wordt ingegrepen op het cyclische verloop van hormoonspiegels. Dat heeft effect op je gevoel. De eierstokken worden platgelegd en er wordt hormoon toegevoegd. Alles wordt vlakker. Bij een normale cyclus is sprake van ups en downs. De vraag bij hormonale anticonceptie

soort. Bij gebruik van de pil wordt naast de productie van oestrogeen en progesteron ook de productie van testosteron in de eierstokken verminderd. Dat kan resulteren in een verminderde gevoeligheid voor seksuele prikkels. Dat is een klacht waar een huisarts iets mee kan. Er is dan snel een alternatieve pil gevonden. De pil vormt wel een risico voor vrouwen met verhoogde kans op trombose. Pilgebruiksters boven de 35 die roken, hebben een grotere kans op hart- en vaatziektes. Dan moet je jezelf de vraag stellen: stop ik met de pil of stop ik met roken?”

kan zijn: ‘Ben je blij dat je premenstruele downs verdwijnen?’, of: ‘Baal je dat je ups weg zijn?’. Met de pil verdwijnen cyclusgebonden klachten, maar ook positieve gevoelens die bij een cyclus horen.”

geen groot probleem. Wij hebben het laagste percentage zwangerschappen door een foutje met de pil van heel de wereld. Kennelijk zijn Nederlandse vrouwen behoorlijk gedisciplineerd. Als je weet waarvoor je iets doet, is het gemakkelijker om van de voorwaarde een gewoonte te maken.”

Stop ik met de pil of stop ik met roken? “Over het algemeen zitten er weinig risico’s aan het gebruik van de pil. Het is soms zoeken naar de juiste

“Het enige echt lastige aan de pil is dat je er elke dag aan moet denken. Toch lijkt dat in Nederland

“Er zijn veel indianenverhalen in omloop over anticonceptiemiddelen. Bijvoorbeeld dat gebruikers er acne van krijgen. Of dat je geen hormonale anticonceptie mag gebruiken in combinatie met borstvoeding. Het liefst zou ik

elke vrouw langs de schappen van de anticonceptiesupermarkt begeleiden. Haar alle voors en tegens uitleggen. Jezelf kritische vragen stellen is belangrijk: ‘Wil ik elke dag een pil slikken?’, ‘Wil ik de momenten waarop ik bloedverlies heb, zelf kunnen reguleren?’, ‘Wil ik naar een dokter om een spiraaltje of een staafje in te laten brengen?’, ‘Wil ik ooit nog kinderen en op welke termijn?’” “Zeker als je weinig seks hebt of daar weinig plezier aan beleeft, kan je er op den duur schoon genoeg van krijgen om elke dag aan de pil te moeten denken. Zogenaamde ‘pilmoeheid’ is een van de vele redenen waarom een vrouw de keuze maakt om over te stappen naar een ander anticonceptie middel. Vooral 40-plussers kiezen dan voor sterilisatie of vasectomie. Maak die keuze niet in een opwelling. Zeker vlak na een bevalling wordt vaak gedacht: ‘Nooit meer!’. Geef het tijd. Dergelijke ingrepen zijn meestal onomkeerbaar. Je kunt nu niet inschatten hoe je er over vijf jaar over denkt. Ik verwijs graag door naar een test op de site: www.anticonceptie-online.nl. Via deze test heb je heel snel een idee welk anticonceptiemiddel bij je past.” Benieuwd wat u vergoed krijgt? Kijk op: www.iza.nl/vergoedingen/anticonceptie

Vlak na een bevalling wordt vaak gedacht: â&#x20AC;&#x2DC;Nooit meer!â&#x20AC;&#x2122;

Naam Functie

Organisatie Publicatie

Rik van Lunsen Arts-seksuoloog, Nederlandse Vereniging van Seksuologie (NVVS) Hoofd afdeling Seksuologie & Psychosomatische gynaecologie. Voorzitter van Stichting Anticonceptie Nederland AMC Boek: Seks! isbn: 9789044631043 i.s.m. Ellen Laan Verscheen in 2016 als tafelgast bij Humberto Tan bij RTL Late Night, onderwerp: de pil

In mijn ogen zijn die mannen helden

Naam Functie Gespecialiseerd Organisatie Publicatie

Nader Naderi Uroloog Vasectomie Men’s Health Clinic “Toxiciteit van brachytherapie bij de behandeling van lokaal prostaatcarcinoom”, review artikel Nederlands Tijdschrift voor Urologie 6-2007, No 4.109-114 “Premaligne en maligne aandoeningen van de penis” Nederlands Tijdschrift Voor Urologie, 4-2008, No.2:9-47

IZA vraagt

Benieuwd wat u vergoed krijgt? Kijk op: www.iza.nl/vergoedingen/sterilisatie

Anti-anticonceptie?

‘Het moet in goede handen gebeuren’ Een zeer betrouwbare vorm van anticonceptie is de vasectomie bij de man, zo vindt Nader. Hij heeft zo zijn twijfels bij de gevolgen van hormonale anticonceptie. “Een vasectomie is een van de veiligste manieren van anticonceptie en dé manier om ervoor te zorgen dat je geen kinderen meer kunt verwekken. Het is een poliklinische ingreep waarbij de continuïteit van beide zaadleiders wordt onderbroken door één tot anderhalve centimeter ervan weg te snijden. De uiteinden worden dan omgeklapt en begraven onder een laag van bindweefsel. De uiteinden kunnen dan niet naar elkaar toegroeien. In goede handen duurt een ingreep nog geen 20 minuten. Een kleine ingreep, maar vaak wel eentje waar mannen nachten van wakker liggen. Ik heb regelmatig angstige mannen in mijn praktijk. Achteraf hoor ik meestal dat ze meer last hebben van een bezoek aan de tandarts dan van een bezoek aan mij.” “Voor mij is het allerbelangrijkste dat mensen een keuze maken waar ze achterstaan. Een gezonde man halverwege de dertig met een voltooid gezin en een goede relatie is

een perfect voorbeeld van de ideale patiënt. Maar het blijft een inschatting. Laatst had ik een 22-jarige jongeman in mijn praktijk, die van mening was dat de wereld geen plek is om kinderen op te voeden. Dat is wat mij betreft, een irreële motivatie. Ik hoop dat hij over een poosje een leuke vrouw tegenkomt. Wellicht willen ze samen een gezin stichten en kijkt hij binnen een mum van tijd heel anders tegen de wereld aan.”

Een vent blijft een vent “Ik gebruik internationale richtlijnen om te toetsen of iemand in aanmerking komt voor een vasectomie. Ernstig zieken opereer ik bijvoorbeeld niet. De kans op infecties is dan aanzienlijk groter. Er zijn ook relationele indicaties, bijvoorbeeld als iemand geen relatie heeft. Je weet niet wat het leven gaat brengen. Het is belangrijk dat iemand keuzes maakt met een bigger picture in gedachte dan het hier en nu. Veel mensen die voor de eerste keer op gesprek komen, weten niet dat een vasectomie onomkeerbaar is. Zodoende bespreek

Praat online mee www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar

ik alles met ze; de nadelen van een vasectomie, maar ook de wijze waarop ze in het leven staan. Als ik het gevoel krijg dat het besluit impulsief genomen is, raad ik de ingreep af.” “Gelukkig zie ik voornamelijk mannen met een stabiele relatie die niets meer willen dan zorgeloos genieten van hun liefdesleven. Ze hebben goed overlegd met hun partner en hun huisarts. Ze willen genieten zonder zich druk te hoeven maken. Ik kan me goed voorstellen dat mensen hormonale anticonceptie troep vinden. Het zou me zelfs niet verbazen als er in de toekomst verband gevonden wordt tussen langdurige hormonale prikkeling en de hoge borstkankercijfers die we in Nederland hebben. Mensen zijn er bang voor. Dat hoor ik regelmatig in mijn spreekkamer.” “Ik behandel al elf jaar lang zo’n 25 tot 30 mannen per maand. Inmiddels zijn alle dogma’s mij ter ore gekomen. Geloof me, een vasectomie beïnvloedt niets. Een vent blijft een vent. Het libido en het verkrijgen van een erectie blijven onveranderd. Een heel klein percentage van de mannen krijgt spijt van de ingreep. Vaak is dat vanwege een nieuwe relatie met een hernieuwde kinderwens. Voor de rest van de mannen is een vasectomie een veilige, slimme keuze die je in de eerste plaats voor jezelf, maar zeker ook voor je partner maakt. Het is een sportief gebaar naar je partner. Zij hoeft dan niet meer aan de pil. In mijn ogen zijn die mannen best wel helden.”

Kijkje in de keuken

Farmaceutisch bedrijf Janssen

Een nieuw medicijn of 520.000 keer op en neer naar New York

In Nederland werken er bij Janssen meer dan 2.000 mensen aan medicijnen Wereldwijd onderscheiden we zo’n 30.000 ziektes. Voor lang niet al die ziektes bestaat een goede behandeling. Wetenschappers werken daarom hard aan formules voor nieuwe medicijnen. IZA kijkt in de keuken van farmaceutisch bedrijf Janssen in Leiden. De ontwikkeling van een geneesmiddel neemt gemiddeld dertien jaar in beslag. Het traject van molecuul tot medicijn is kostbaar en vol risico’s. De kans op mislukking is reëel. Alleen de effectieve en veilige medicijnen belanden in de apotheek. Onderzoekers moeten een doelwit in het lichaam vinden waaraan het nieuwe geneesmiddel zich vastgrijpt, omdat een medicijn zich moet vasthechten om zijn werk te doen. Vaak is dit een defect eiwit. Daarna is het de uitdaging om juist dat molecuul te vinden dat op veilige wijze het gewenste effect heeft. Zie het als een immense afvalrace waarbij steeds meer kanshebbers afvallen: in het laboratorium, bij dierproeven en bij testen op mensen.

Janssen versus ebola In 2014 vond er een ebola-uitbraak plaats in West-Afrika. Meer dan 28.000 inwoners van Guinee, Sierra Leone en Liberia werden ziek, ruim 11.000 patiënten overleden. Janssen heeft samen met externe partners direct haar onderzoeken voor de ontwikkeling van een ebolavaccin versneld. Binnen een jaar kregen de eerste vrijwilligers de eerste dosis van het vaccin.

Na jaren van onderzoek wordt gestart met een klinische studie op vrijwilligers. Daarna volgt een kleine groep patiënten op wie getest wordt en vervolgens een grotere groep. Reacties en resultaten worden nauwlettend in de gaten gehouden. Op basis van deze onderzoeken wordt een registratiedossier opgesteld. Bevoegde autoriteiten beoordelen dit. Pas na goedkeuring van alle autoriteiten mag een medicijn de apotheken in. Voor uw beeldvorming: de ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel kost gemiddeld € 2,4 miljard. Ter vergelijking: voor hetzelfde geld haalt u elf Messi’s, koopt u 900 extreem luxe sportwagens of vliegt u 520.000 keer op en neer naar New York.

IZA informeert

Voorkeursgeneesmiddelen

Goede medicijnen waarvoor u geen eigen risico betaalt Bij een drogist of apotheek kunt u kiezen uit allerlei pijnstillers met paracetamol. Ze werken allemaal even goed. Welke pijnstiller neemt u? Grote kans dat u voor de goedkoopste kiest, want ze doen precies hetzelfde. Wij doen ook zoiets: van een aantal geneesmiddelen vergoeden we alleen de variant met de laagste prijs. Dit noemen we 'voorkeursbeleid'. Zo houden we de zorg betaalbaar en uw premie zo laag mogelijk.

Voorkeursgeneesmiddelen Vaak maken meerdere fabrikanten een geneesmiddel met dezelfde werkzame stof en dezelfde werking. Deze middelen verschillen in prijs, maar niet in kwaliteit. Wij vergoeden alleen het goedkoopste medicijn. Dit noemen we een voorkeursgeneesmiddel of ‘preferent medicijn’. Alle voorkeursgeneesmiddelen worden door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen goedgekeurd. Geen eigen risico, dus voordeliger Een voorkeursgeneesmiddel werkt dus hetzelfde als een duurdere variant. Het zit alleen in een ander doosje. Hierdoor is het voor u voordeliger, want u betaalt hiervoor geen eigen risico. Welke geneesmiddelen onder het voorkeursbeleid vallen, leest u in het Reglement farmaceutische zorg op www.iza.nl.

Uitzondering Bij hoge uitzondering kan het voorkomen dat het voor u medisch noodzakelijk is om toch een geneesmiddel van een ander merk te gebruiken. Bijvoorbeeld omdat u allergisch bent voor een vul- of hulpstof van het voorkeursgeneesmiddel. Uw arts schrijft dan ‘medische noodzaak’ op het recept. U krijgt dit middel gewoon vergoed, maar de kosten vallen wel volledig onder uw eigen risico. Er kan alleen sprake zijn van medische noodzaak als u het voorkeursgeneesmiddel al een keer hebt gebruikt. Is dat niet zo? Dan kan de apotheker u toch een voorkeursgeneesmiddel meegeven. Dit gebeurt altijd in overleg met uw arts. Kortom: kiest u voor een voorkeursgeneesmiddel, dan weet u zeker dat u een goed geneesmiddel krijgt én geen eigen risico betaalt.

Colofon

Redactie IZA Margriet van Lent (hoofdredacteur), Karin Boeve, Saila KiriwennoDovermann, Susanne Welgraven Concept: BureauZuid Art direction en Design: Chris Pelk, Joost Robben (BureauZuid) Redactie BureauZuid: Robbert Timmermans (eindredactie) Robbert-Jan van IJzendoorn Fotografie: Rene van der Hulst Illustraties: Extrafazant Drukwerk: Graphic Minds Verspreiding IZAmagazine wordt in een oplage van 230.000 exemplaren huis-aan-huis verspreid onder alle verzekerden van IZA. Tevens komt IZAmagazine terecht bij alle partners bij de (semi)overheid. De verspreiding wordt verzorgd door PostNL. Met dank aan AMC, Ron Beekman, Debbie Brink, Arnold Brouwer, Sofie Brouwer, Marie Antoinette Elias, Niels van Gorp, Birgit Hillebrand-van Rijswijk, Firma Janssen, Mascha Kamphuis, Josbert Keller, Eliane Lauwers, LUMC, Rik van Lunsen, RIVM, Sharon Rijkaart, Tim de Meij, Nader Naderi, Stichting OOPOEH, Nienke Tode-Gottenbos, Hans van Vliet, VUmc, Saïd Zarroy, Rick Wels, Niels Welten.

post ontvangen, laat dit dan weten aan de redactie. Redactieadres IZAmagazine Postbus 445 5600 AK Eindhoven redactie@vgziza.nl www.iza.nl IZAmagazine faciliteert Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande instemming van de uitgever worden overgenomen. Wij accepteren geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden en/of zetfouten. IZAmagazine faciliteert; is vrij van mening. Hetzelfde geldt voor IZA. Op geen enkele wijze neemt IZA middels deze uitgave een standpunt in. Het blad leent zich louter voor verstrekking van informatie en het bieden van content die aanzet tot het vormen en/of aanpassen van de mening van de lezer. IZA voorziet niet van medisch advies. Bronnen feiten en cijfers RIVM, ‘De Poepdokter’ auteur: Nienke Tode-Gottenbos, Rutgers Stichting, Bristol Stool Chart. © 2017 IZAmagazine is een uitgave van IZA.

Volgende uitgave September 2017 Wilt u IZAmagazine niet meer per

Meer weten? Kijk dan op www.iza.nl/vergoedingen/ geneesmiddelen

Rectificatie: In de uitgave van september staat in de rubriek ‘Zorgkosten in beeld’ met het onderwerp: ‘Wat kost … een sportblessure’, dat een bezoek aan de huisarts € 150 kost, dit moet € 9 zijn. Een bezoek aan een arts in het ziekenhuis kost wel € 150. Bij stap 2 staat tevens dat de huisarts een röntgenfoto maakt. Dit gebeurt nooit, voor een röntgenfoto moet u altijd naar het ziekenhuis.

Wat vindt u van IZAmagazine? Wij zijn benieuwd naar uw mening en eventuele suggesties voor de volgende editie. Laat een bericht achter op onze Facebookpagina: www.facebook.com/ IZAzorgverzekeraar

Meer tijd voor uzelf Hoe doet u dat als mantelzorger?

Een mantelzorgmakelaar kan u taken uit handen nemen. Meer weten? www.iza.nl/zorgadvies/mantelzorg