Zinnige zorg Betere zorg, lagere kosten Moedervlek of melanoom Niemand heeft een vlekkeloos bestaan
Lekker geslapen?
Mooi initiatief
Voedselbank Groningen
Twintig procent van de kinderen in Groningen groeit op in armoede. Veel ouders hebben geen geld om boodschappen te doen. Het is zelfs niet uitzonderlijk dat kinderen zonder te ontbijten naar school gaan. Om die mensen tijdelijk te onder steunen, is er de Voedselbank. Maar vaak is men dan afhankelijk van wat er in de pakketten zit. Voedselbank Groningen wil dat anders en opende afgelopen jaar de Voedselbank-winkel, waar mensen de regie zelf in handen hebben. De Voedselbank in Groningen heeft een winkelsysteem opgezet dat maar liefst 23.000 mensen bedient. Het werkt als volgt: een cliënt meldt zich namens het gezin bij de winkel. Daar wordt gekeken hoeveel gezinsleden hij vertegenwoordigt. De cliënt gaat daarna met een vrijwilliger de winkel in. Daar wijst hij aan welke producten hij wil hebben. “Dat doen we om twee heel duidelijke redenen”, legt voorzitter Ulfert Molenhuis uit. “Op de eerste plaats vinden wij het belangrijk dat mensen het zelfvertrouwen terugvinden. Zelf je boodschappen samenstellen is dan erg belangrijk. Daarbij voorkomen we verspilling. In pakketten zitten vrijwel altijd spullen die mensen uiteindelijk niet gebruiken. Misschien drinken ze geen koffie of lusten ze bepaalde groenten niet.” De Schijf van Vijf dient als leidraad in de winkel. Het is niet mogelijk om je wagentje met tien zakken chips te vullen. De opties zijn op die wijze afgekaderd waardoor iedereen in het gezin gezond eten voorgeschoteld krijgt. Iets lekkers mag uiteraard wel. De groenten komen uit drie grote tuinen in de regio waar Voedselbank Groningen intensief mee samenwerkt. Er wordt dagelijks geoogst, iedereen krijgt zodoende verse groente mee naar huis. “We zien die mensen wekelijks. Je bouwt een band op en merkt dat de behoefte verder gaat dan alleen goed eten. Daarom hebben we ook een nauwe samenwerking met kledingbank Maxima, waar onze cliënten goedkoop, maar kwalitatief goede kleding kunnen kopen”, vertelt Molenhuis. Ook organiseert de Voedselbank uitjes voor kinderen zoals een zeilkamp. Molenhuis zet zich tevens in om de armoede te bestrijden. Hij wijt veel van de schulden aan After-Pay-systemen waarbij mensen online kunnen bestellen en pas naderhand af hoeven te rekenen. Molenhuis: “Onze berekeningen wijzen uit dat zestig procent van de schulden echt gemaakte kosten zijn, de overige veertig procent zijn opgebouwde schulden door aanmaningen en boetes op reeds verschuldigde bedragen. Dat moeten we een halt toeroepen samen met de overheid.”
Een bijdrage leveren aan Voedselbank Groningen? Kijk op www.voedselbank-groningen.nl.
Zelf bepalen wat de pot schaft Voedselbank Groningen laat de mensen zelf kiezen
3
IZA is er voor u als u zorg nodig hebt. Daarnaast helpen we u graag gezond, veerkrachtig en goed geĂŻnformeerd te blijven. In IZAmagazine nemen we u mee in de wereld van zorg en welzijn. Met interviews, achtergrondverhalen en informatie over zorgzaken. Ons doel is om u te informeren, te inspireren en een weloverwogen standpunt in te laten nemen. MEER azine IZAmag E IN L ON a.nl/ www.iz ine magaz
2-3
15
24-25
34
Mooi initiatief Voedselbank Groningen
IZA in ontwikkeling Zinnige zorg
IZA informeert Zorgpremie: waar gaat uw geld naartoe?
IZA informeert Contractering ziekenhuizen
6-13
16-21
26-31
IZA vraagt Lekker geslapen?
IZA vraagt Was vroeger alles anders?
IZA vraagt Vlekkeloos bestaan?
14
22-23
32
Vijf tips voor 2018 Wat neemt u zich voor?
Zorgkosten in beeld Wat kost een in-vitrofertilisatie (ivf)?
Kijkje in de keuken Ambulance
4
#008
dec
2017
32
Piepende banden en luide sirenes
6
Lekker geslapen?
26
Vlekkeloos bestaan?
16
Was vroeger alles anders?
5
Vooraf
Nog even die spannende film afkijken en dan lekker onder de wol, het is morgen weer vroeg dag. Was het maar zo makkelijk. Steeds meer Nederlanders hebben moeite om in slaap te komen of om in slaap te blijven. Maar liefst tien procent van de Nederlanders neemt medicatie om in slaap te vallen. Slaap is ontzettend belangrijk, maar waarom eigenlijk? En waarom is het voor zo veel mensen zo verdraaid moeilijk om goed te slapen?
IZA vraagt
Lekker geslapen? Feiten & cijfers
The American Academy of Sleep Medicine onderzocht hoeveel slaapuren een mens nodig heeft o.b.v. leeftijd. 3-5 jaar: 10-13 uur
18+ jaar: 7+ uur
(incl. dutjes)
13-18 jaar: 8-10 uur
1-2 jaar: 11-14 uur
(incl. dutjes)
4-12 mnd.: 12-16 uur
(incl. dutjes)
6
6-12 jaar: 9-12 uur
Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk Ysbrand van der Werf Universitair hoofddocent, VUmc
Sebastiaan Overeem Arts-somnoloog, Kempenhaeghe, en hoogleraar Intelligent systems for sleep disorders, TU Eindhoven
Sigrid Pillen Kinderarts/kinderneuroloog, Kempenhaeghe
7
IZA vraagt
Lekker geslapen?
We besteden er een derde van onze tijd aan, maar voor wetenschappers is slapen nog steeds een groot mysterie. Zelfs voor onderzoeker Ysbrand van der Werf, die er toch al veel nachten over heeft geslapen. Wat is nou eigenlijk het nut van nachtrust? “Wat slapen precies is, weten we nog niet. Het heeft een heleboel handige functies: uitrusten, herstellen en emoties en herinneringen verwerken. Dan zijn er ook nog allerlei functies die niet direct gebonden zijn aan de hersenen, zoals het reactiveren van het immuunsysteem en het afgeven van bepaalde hormonen. Ook is recent ontdekt dat bepaalde cellen in de hersenen tijdelijk krimpen tijdens de slaap, op die manier kan er makkelijker vloeistof langs. Zo worden de hersenen schoongespoeld.” “Slaap kent verschillende fases. Je begint met de lichte slaap. Daarna ga je in diepe slaap en vervolgens kom je in de remslaap (Rapid Eye Movement). Deze cyclus herhaalt zich ongeveer vier of vijf keer per nacht en duurt ongeveer 90 minuten per keer. In de diepe slaap vinden de meeste lichamelijke processen plaats, zoals herstel, groei en hormoonafgifte. Vooral in het begin van de nacht is het aandeel diepe slaap groot. Aan het eind van de nacht vindt er meer remslaap plaats. De remslaap is een heel interessante slaap. Die kost veel energie, net zo veel als je hersenen
8
‘ De remslaap is één groot mysterie’ verbruiken als je wakker bent. Tijdens de remslaap beweeg je nauwelijks, terwijl je hersenen juist heel actief zijn. De remslaap is de fase waarin we de meest levendige dromen hebben.” “Het hoe en waarom van remslaap is nog steeds een groot mysterie. Het lijkt erop dat deze fase je helpt met het verwerken van emoties. Maar hoe dat precies werkt, weten we nog niet. De uitspraak ‘er een nachtje over slapen’ wordt niet voor niets vaak gebruikt bij moeilijke beslissingen of ingrijpende gebeurtenissen. Je gaat naar bed en tijdens de remslaap verwerk je wat er gebeurd is. De dag daarna ervaar je het voorval nog steeds als vervelend, maar de emotie is door de remslaap afgezwakt. Het is maar goed dat er zo’n systeem bestaat, want anders zou je aan het eind van je leven constant emotioneel zijn.” “Hoeveel nachtrust je nodig hebt, verschilt per persoon. Dat is een biologisch gegeven. Slecht slapen is voor een groot deel genetisch
bepaald. Ochtend- of avondmens zijn en of je wel of niet vaak wakker wordt ook. Daarom kan ik niet op basis van een vast aantal slaapuren zeggen of iemand een slaapprobleem heeft. Als je altijd vijf uur slaapt en je voelt je fit, dan ben je een goede slaper. Maar heb je acht uur nachtrust en ben je moe, dan heb je misschien wel een slaapprobleem. Er zijn stammen die geen gebruikmaken van kunst matige verlichting, daar kennen ze het fenomeen slapeloosheid niet. Het beste recept voor een goede nachtrust is om je slaap aan te passen aan het zonlicht. Slapeloosheid is echt een gegeven van onze maatschappij. Toch zijn er een paar adviezen die voor iedereen gelden. Slaap niet te lang, want dan smeer je je slaap uit, waardoor je tussendoor vaak wakker ligt. Houd je slaap compact. Het beste is om elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en op te staan. Of het nou doordeweeks of in het weekend is. Gelukkig heb je daar enige speelruimte in. Anders zou je nooit naar de late film kunnen gaan of kinderen kunnen opvoeden.”
Slecht slapen is voor een groot deel genetisch bepaald
Naam Functie Specialisatie Organisatie Meer van Ysbrand
Ysbrand van der Werf Universitair hoofddocent De rol van gezonde en verstoorde slaap in cognitie en welbevinden VUmc Boek: ‘Iedereen slaapt’ (ISBN: 9789025304676) Pauw: ‘Het mysterie van slaap’ - https://pauw.vara.nl/media/367546
9
Tien procent van de Nederlanders heeft last van een slaapstoornis
Naam Functie Gespecialiseerd Organisatie
Sebastiaan Overeem Arts-somnoloog/hoogleraar Intelligent systems for sleep disorders Neurologische slaapstoornissen Kempenhaeghe en TU Eindhoven
Meer van Sebastiaan
www.allesovernarcolepsie.nl www.parkinsonplaza.nl/slapeloosheid www.parkinsontv.nl/uitzending-7-14-november-2014/gemistdetail
10
IZA vraagt
Lekker geslapen?
‘ Tal van slaapstoornissen, tal van behandelingen’ Iedereen ligt wel eens wakker. Maar voor veel mensen is dit aan de orde van de nacht. Belemmert een verstoring van de slaap je dagelijks leven, dan spreken we van een slaapstoornis. Somnoloog Sebastiaan Overeem legt uit welke soorten er zijn. “Slaapstoornissen hebben vele oorzaken. Er zijn meer dan tachtig verschillende soorten. Als je alles bij elkaar optelt, heeft maar liefst zo’n tien procent van de Neder landers last van een slaapstoornis. De meest voorkomende stoornissen zijn: problemen met in- en door slapen, ademhalingsstoornissen tijdens de slaap, slaperigheid overdag, stoornissen van de biologische klok en allerlei vormen van on gewilde bewegingen in de slaap.” “Gelukkig zijn er veel behandelmogelijkheden. Bij chronische slapeloosheid spelen psychologische mechanismen vaak een grote rol. Als je langdurig lang wakker ligt, gaat je brein het in-bed-liggen als het ware associëren met niet-slapen. Dankzij cognitieve gedragstherapie voor insomnie (CGT-I) is deze negatieve conditionering te doorbreken. Een onderdeel van CGT-I is onder andere slaaprestrictie: door tijdelijk de tijd in bed terug te brengen, wordt die korte
tijd veel meer slapend doorgebracht. Zo verdwijnt die negatieve koppeling. Als dat lukt, gaan we de tijd die je in bed mag doorbrengen verlengen, tot we bij de slaaptijd zijn die de patiënt nodig heeft. Dit is een effectieve behandeling die bij driekwart van de mensen met slapeloosheid aanslaat.” “Dan heb je de categorie ademhalingsproblemen. Mensen met slaapapneu, bijvoorbeeld. Zij snurken heftig en hun adem stokt telkens tijdens de slaap. Dit kan een behoorlijke verstoring van de slaapkwaliteit betekenen. En ten gevolge daarvan ook klachten geven zoals slaperigheid overdag. Apneu is te behandelen, bijvoorbeeld door middel van een kapje dat lucht door de neus naar binnen blaast. Hierdoor wordt de keelholte als het ware ‘gespalkt’. Na deze behandeling voelt de patiënt zich vaak als herboren.” “Ook bestaan er allerlei neuro logische slaapstoornissen. Ergens in de hersenen gaat er iets mis met het regelen van de slaap. Narcolepsie is hier een goed voorbeeld van: mensen kunnen overdag op allerlei momenten in slaap vallen. Zij hebben veel baat bij medicijnen die helpen om beter wakker te blijven. Daarnaast bestaan er zogenaamde slaapgerelateerde
Praat online mee www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
bewegingsstoornissen, zoals het rusteloze-benensyndroom. Patiënten hebben daarbij zo’n onbedwingbare drang om de benen te bewegen, dat het inslapen sterk verstoord wordt. Ook dit is een aandoening die vaak goed met medicijnen kan worden behandeld.” “Op het moment dat structureel slecht slapen leidt tot verstoring van iemands functioneren overdag, spreken we van een slaapstoornis. Maar ligt het aan een externe factor of heeft de slapeloosheid een lichamelijke oorzaak? Soms is het meteen duidelijk. Als iemand tijdens vergaderingen of tijdens het autorijden in slaap valt, dan is er geen twijfel dat er iets lichamelijks aan de hand is. Er bestaat ook een grijs gebied: iedereen slaapt wel eens slecht en voelt zich dan slaperig overdag. Dit leidt juist vaak tot onbegrip. Wat als een 16-jarige puber regelmatig in slaap valt tijdens de les? Dan is de reactie vaak: ga wat eerder naar bed. Terwijl het misschien wel een medische oorzaak heeft.” “Mijn tip aan mensen met slaap problemen: maak een afspraak met een huisarts. Die zal met doorvragen proberen te onderzoeken waar het aan ligt en zo nodig doorverwijzen naar een specialist. Dat is niet eenvoudig; huisartsen hebben het moeilijkste vak in de geneeskunde. Ze hebben namelijk een trechterfunctie en moeten als eerste eventuele symptomen herkennen. Gelukkig komt er in de medische opleiding langzamerhand meer aandacht voor slaap en slaapstoornissen. Dat is maar goed ook, want de slaapgeneeskunde is een jong vak waar nog veel te weinig aandacht aan wordt besteed.”
11
IZA vraagt
Lekker geslapen?
Slaapgebrek bij ouders door slecht slapende kinderen. Wat veel mensen niet beseffen, is dat kinderen ook ver na de zes maanden hun ouders nog steeds van slaap kunnen beroven. Sigrid kent slaapproblemen bij jonge kinderen, maar zeker ook bij ‘luie’ pubers. “Eén van de eerste vragen die mensen een paar weken na een bevalling stellen, luidt: ‘Slaapt hij al door?’ Het is ontzettend fijn als mensen rekening met je houden als kersverse ouders, want maar liefst dertig procent van de kleine kinderen slaapt gedurende een lange periode slecht. Kinderen moeten nog leren hoe ze een volledige nacht door slapen. Vanaf zes maanden tot ongeveer anderhalf jaar leert een kind hoe dat moet. Het is overigens normaal dat een kind tot drie keer per nacht wakker wordt. In de regel valt het dan binnen vijf minuten weer in slaap. Ik zou er een lans voor breken dat jonge ouders óók na de eerste zes maanden diezelfde belangstelling krijgen voor het slaapgedrag van hun kinderen. Er zijn genoeg ouders die een jaar of langer slecht slapen door hun kinderen, dat breekt enorm op. Opa en oma die de kinderen een nachtje laten logeren, zijn geen overbodige luxe. Of een werkgever die je wat later laat beginnen zodat je net even een extra uurtje kunt blijven liggen. Even bijtanken en begrip krijgen zijn erg belangrijk.” “Kleine kinderen kunnen om diverse redenen wakker liggen. Vaak is er sprake van gedragsinsomnie. Dat
12
‘ Een nachtje bij opa en oma is geen overbodige luxe’ kenmerkt zich door niet willen slapen en grenzen opzoeken. ‘Papa moet naast het bed zitten, anders kan ik niet slapen.’ Dat is aangeleerd gedrag en kan afgeleerd worden. Door bijvoorbeeld om de minuut en dan om de drie minuten, om het kwartier en zo steeds een langere periode, een keer te komen kijken. Sommige mensen stellen: ‘Je kind gewoon laten huilen’. Dat is moeilijk, want als je na een uur besluit om toch naar je huilende kind toe te gaan, zal het de volgende dag gemakkelijk weer anderhalf uur huilen. Het kind rekent erop dat je weer komt. Soms lijkt het alsof een kind niet wil slapen, maar ook met mama erbij lukt het niet. Vaak zit dan het hoofd te vol met indrukken van overdag. Dan valt het in eerste instantie wel in slaap, maar zodra het wakker is, staat het ‘aan’. Dat kan soms tot drie uur duren. Te veel prikkels, zoals tv-kijken voor het slapen gaan kan de reden zijn. Ouders vragen zich dan vaak af wat ze ‘s nachts anders moeten doen, maar de antwoorden zijn veelal overdag te vinden.” “Ook pubers hebben vaak problemen met slapen, vooral met inslapen. Zij veranderen namelijk steeds meer in avondmensen. Eerder naar bed gaan om in slaap te komen werkt dan vaak niet goed. Ze liggen dan juist wakker
Gewoon laten huilen is moeilijk
Naam Functie Gespecialiseerd Organisatie
Sigrid Pillen Kinderarts/kinderneuroloog Slaapstoornissen bij kinderen Kempenhaeghe
Meer van Sigrid
Medisch contact: ‘Slapen: nodig, maar soms lastig.’ RTL Nieuws: ‘De iPad als oppas?’ AD: ‘Artsen: slapeloze kinderen ontwrichten gezin’
en gaan piekeren of pakken de smartphone erbij voor chatgesprekken of spelletjes. Het blauwe licht van een tablet of mobiel kan je wakker houden, maar wat je doet met de telefoon of tablet is veel bepalender. Een natuurfilm kijken of een heftige game spelen is net even wat anders. Pubers komen pas veel later in de nacht in de diepe slaap waardoor ze soms door hun wekker heen slapen. Dat levert vaak frustraties op en de nodige discussies tijdens de ochtendspits. Pubers worden daarom vaak als lui bestempeld, terwijl ze hier weinig aan kunnen doen. Als slaap problemen voor pubers voort blijven duren, werkt het vaak goed om een duidelijk ritme in te bouwen. ’s Ochtends zonlicht in het gezicht en ‘s avonds de kamer donker maken. In het weekend niet heel lang uitslapen, maar maximaal twee uur langer blijven liggen dan doordeweeks. Hierdoor blijft de biologische klok in het gareel. Kennis over slaap zou in veel huishoudens heel wat minder frustraties opleveren.”
13
Vijf tips voor 2018 Wat neemt u zich voor?
Wat neemt u zich voor? Vijf tips om gelukkig en gezond(er) te leven Hoe maakt u 2018 nog leuker en gezonder dan 2017? We kunnen alvast verklappen: het zit ‘m niet alleen in de sportschool, maar juist ook in de kleine dingen.
1
Digitale detox
Facebook. Instagram. WhatsApp. Eindeloos dwangmatig gescroll op uw telefoon. Om gek van te worden. Toch is het lastig om dit patroon te doorbreken. En dat terwijl het leven veel mooier is met minder mobiel. Gezonder ook. Spreek met uzelf af dat u na 18.30 uur de telefoon in een lade legt. Tip: download OFFTIME in uw appstore. Het is een handige app die u helpt om minder met uw mobiel bezig te zijn.
2
Vitaminevariatie
Pasta met paprika, courgette of broccoli: klinkt dat bekend in de oren? Na een zware werkdag is de keuze voor ‘veilige’ ingrediënten snel gemaakt. Ga eens voor een groente die u niet kent en doe dat één keer per week. Vitamine-variatie is goed voor u! Tip: geef uw portemonnee ook wat ademruimte. Koop groenten in de aanbieding, juist ook als u ze niet kent. Dat dwingt u tot het ontdekken van nieuwe smaken.
14
3
Fotoalbumfun
Wat als de fotoalbums op zolder verloren zouden gaan? Digitaliseren die handel. Liever vandaag dan morgen. Dat roept niet alleen herinneringen van vervlogen tijden op, het is ook nog eens een nuttige en ontspannende bezigheid. Vooral samen met anderen. Tip: gebruik een (ouderwetse) scanner of download een scan-app in uw appstore, bijvoorbeeld iScanner.
4
K uieren met collega’s
Elke dag op dezelfde plek lunchen met dezelfde mensen. Soms is de variatie ver te zoeken op het werk. Wandel eens een blokje om met een paar collega’s die u graag mag, maar die u nauwelijks spreekt. Tip: de blokje-om-app in de appstore zorgt telkens weer voor een nieuwe, leuke route die prima in uw pauze past.
IZA in ontwikkeling Zinnige zorg
Zinnige zorg Bekwaam, snel en betaalbaar Zinnige zorg bestaat uit vier delen: zorg die beter is voor de patiënt z org die lagere kosten heeft d e professional is in de lead VGZ faciliteert het proces
Zinnige zorg is betaalbare zorg waarbij de patiënt centraal staat en verspilling en overdaad worden vermeden. Door zinnige zorg houden we de zorg betaalbaar, ook voor later. In Nederland hebben we zorg waar we trots op mogen zijn. Tegelijkertijd is die zorg duur en groeien de kosten bovendien. Zorgprofessionals hebben inzicht in wat beter en vooral sneller kan. Als iemand sneller onderzocht wordt en zodoende ook sneller behandeld kan worden, bespaart dit geld. Maar nog veel belangrijker: de patiënt weet sneller waar hij aan toe is. Mensen uit de praktijk weten waar er ruimte is voor verbeteringen. Een goed voorbeeld van zinnige zorg is Luchtbrug. Luchtbrug is online astmazorg voor kinderen en jongeren. Astmazorg via Luchtbrug kan een deel van de poli klinische bezoeken vervangen. Hierdoor hoeven kinderen minder vaak naar het ziekenhuis. Via Luchtbrug komen ze makkelijk in contact met hun astmateam.
Luchtbrug valt onder het Zinnige Zorg-programma van Coöperatie VGZ. Zinnige Zorg is gericht op vernieuwingen die de zorg verbeteren en doelmatiger maken.
15
Vooraf
IZA vraagt
IZA is dit jaar 65 jaar oud geworden. Dat vieren we samen met u. Hoe? Door een duik te nemen in de geschiedenis. Daarom zochten we vader Johan Veltink en dochter Willemien Vaartjes-Veltink op. Beiden zijn verzekerd bij IZA. Logischerwijs vader al wat langer dan dochter. Ze gingen met ons, maar vooral met elkaar in gesprek over zorg van toen en nu.
Was vroeger alles anders?
16
Willemien Vaartjes-Veltink Geboortedatum: 31-10-1961 Werkzaam als wijkmanager bij de gemeente Harderwijk. Dochter van Johan, getrouwd met Ben, geen kinderen. IZA-verzekerd sinds 2004.
Aan het woord
Kennis uit de theorie en de praktijk Johan Veltink Weduwnaar, vader van Johan Veltink Willemien, Frits en Klaas Geboortedatum: 21-07-1929 Gepensioneerd bouwkundig tekenaar en opzichter bij de gemeente Kampen. Willemien Vader van Willemien, Vaartjes-Veltink Frits en Klaas, weduwnaar. Hoogleraar, Gynaecoloog, IZA-verzekerd sinds 1960. AMC
17
18
IZA vraagt
Was vroeger alles anders?
‘ De dood? Daar had je het vroeger niet over’ Vroeger was alles beter. Het is een clichématige tegeltjeswijsheid, maar het levert ook interessante gespreksstof op. Dat bewijzen vader Johan en dochter Willemien, allebei verzekerd bij IZA. Dit jaar vieren ze de 65e verjaardag van IZA mee. Daarom babbelen ze met elkaar over de zorg van toen en nu. Johan: “Ik was al 20 jaar oud toen ik voor het eerst naar de tandarts ging.” Johan Veltink woont op de derde verdieping van woonzorgcentrum De Vijverhof in Kampen. Hij heeft 88 jaar op de teller staan. Johan praat zacht en is broos. Wandelen wordt steeds lastiger. Zijn geheugen laat hem af en toe in de steek. Maar zijn scherpzinnigheid heeft hem niet de steek gelaten. Johan heeft de oogziekte macula degeneratie. Hij ziet niet veel. Gelukkig heeft hij aan zijn dochter Willemien een fijne, lieve mantel zorger. Ze helpt hem met bijvoorbeeld zijn administratie, financiën, kleding en agenda. Onmisbare hulpmiddelen Wat is het verschil tussen de zorg van vroeger en nu? Een bezoekje aan Johan beantwoordt deze vraag al
voor een deel. Elektronische hulp middelen zijn onmisbaar geworden in de hedendaagse zorg. Braille leren, dat is voor Johan te laat. elukkig heeft hij een ‘Miss Elly’ in G huis, een apparaat dat onder andere brieven kan voorlezen. Net zo onmisbaar is zijn daisyspeler. Dit apparaat is speciaal gemaakt voor blinden en slechtzienden. Je kunt er bijvoorbeeld cd’s met ingesproken boeken en kranten op afspelen. Willemien: “Gelukkig heeft mijn vader dat allemaal via IZA vergoed gekregen.” Klassenzorg Of de zorg vroeger beter was? Die vraag is lastig te beantwoorden, vinden vader en dochter. “Dat ligt aan de dokter”, antwoordt Johan met het nodige boerenverstand. Willemien: “Het mag duidelijk zijn dat er een boel is veranderd. Het is fijn dat we nu een basisverzekering hebben die voor iedereen gelijk is. Dat was vroeger wel anders. Er werd onderscheid gemaakt tussen particulier verzekerden en mensen die verzekerd waren via het ziekenfonds. Toen mijn vader als
Praat online mee www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
bouwkundig tekenaar bij de gemeente werkte, was hij via IZA particulier verzekerd. Mijn moeder ging een keer medicijnen voor hem ophalen bij de apotheek. Bij binnenkomst zaten senioren op een bankje te wachten. Mijn moeder, nota bene een jonge vrouw, hoefde niet op de medicijnen te wachten. Die werden keurig thuisbezorgd. Het leek er dus op dat je betere zorg kreeg als je particulier was verzekerd.” Een bijensteek doet wonderen Een ander groot verschil: tientallen jaren geleden bestonden er behande-
Vroeger leek het of je betere zorg kreeg als je particulier was verzekerd
19
IZA vraagt
Was vroeger alles anders?
lingen die geen enkele huisarts anno 2017 zou durven uit te schrijven. Johan: “Ik heb reuma. De eerste keer dat ik naar de reumatoloog ging, was ik 40 jaar. Er werd mij een zweetkuur geadviseerd. Dat was toen heel gewoon. Ik kreeg medicijnen waardoor ik heel veel ging zweten. Dat zou dan zogenaamd helpen om de reuma te verdrijven.” Volgens Willemien bestonden er vroeger nog veel meer van zulke ‘dubieuze’ behandelingen. “Er werd gezegd dat bijensteken een positief effect hebben op reuma. Of het helpt? Ik weet het niet. Met het inzicht van nu kijken we soms verbaasd naar de behandelingen die vroeger werden voorgeschreven.”
Vroeger werden bijensteken aangeraden aan mensen met MS en reuma Het naambordje van de dokter Willemien vervolgt: “Papa, volgens mij werd er in jouw tijd ook veel meer opgekeken tegen de dokter. Dat is nu wel anders. Als ik naar de huisarts ga, dan vraag ik door en wil ik precies weten wat er aan de hand is. Natuurlijk kijk ik ook op tegen een dokter, maar dan net zo veel als tegen een journalist, een bouw kundige of een wijkmanager.”
20
Angstzweet in de tandartsstoel Als het gaat om de tandzorg, zijn beide het overduidelijk eens met elkaar. Deze tak van zorg is sterk verbeterd. “De schooltandarts, daar was ik altijd heel blij mee”, zegt Willemien ironisch. “Alle leerlingen vonden het spannend als die grote SRV-wagen voor de school stond. ‘De tandarts is er’, fluisterde ieder-
een dan. En natuurlijk zat je elkaar op te jutten en bang te maken. Hoe was dat in jouw tijd, pap?” Johan: “Vroeger ging je misschien een keer in de vijf jaar naar de tandarts. Misschien nog niet eens. Ik was 20 jaar toen ik voor het eerst ging. Er was één tandarts in heel Hardenberg. Iedereen was er bang voor. Het is goed dat de apparatuur is verbeterd.”
Ik was 20 jaar toen ik voor het eerst naar de tandarts ging
Letterlijk doodgezwegen Je kunt het je niet meer voorstellen, maar als een patiënt vroeger niet lang meer te leven had, dan hielden de artsen en verpleegkundigen hun mond. Patiënten werden ‘beschermd’ en letterlijk doodgezwegen. Johan beaamt dit: “In mijn tijd werd niet over de dood gepraat. Daar had je het gewoon niet over. Dat was niet
alleen waar ik vandaan kwam, dat was overal zo. Maar waarom? Dat weet ik niet.” Willemien knikt. “Mijn moeder vertelde me ooit het verhaal over haar oudste zus die in het ziekenhuis lag. Haar vader kwam bij haar langs om haar op te halen. Bleek dat ze was overleden zonder dat hij het wist. Dat was echt een drama. Er was toen weinig of geen openheid over de ernst van de situatie. Bovendien kon je toen niet meteen iemand bereiken als het slecht ging met een zieke.” Alles digitaal Johan knikt. Toch vindt hij de technologische ontwikkelingen niet altijd een verbetering. Hij is het gewend om al het papierwerk per post te krijgen. “Tegenwoordig gaat bijna alles digitaal. Vroeger kreeg je de rekening van de apotheek thuis. Nu gaat deze rechtstreeks naar de verzekeraar. Je ziet dus bijna niets meer op papier.” Johan haalt een apparaatje tevoorschijn, Een pratend horloge. Hij drukt op een knop. “Twee minuten voor half vijf in de namiddag, woensdag zes september”, leest een vrouwelijke robotstem met een Vlaams accent voor. Willemien: “Mijn opa had ook maculadegeneratie. In zijn tijd bestonden veel van deze hulpmiddelen nog niet. Dat is dus een goede ontwikkeling. Zonder al deze hulpmiddelen zag het leven van mijn vader er heel anders uit.” Johan knikt: “Als ik deze apparaten niet had, dan kon ik helemaal niets. Dan zat ik heel de dag te duimendraaien.”
21
Zorgkosten in beeld Wat kost in-vitrofertilisatie (ivf)? € 788 Om u meer inzicht te geven in de omvang van zorgkosten in verhouding tot de premie, zet IZA iedere editie de kosten van een onderzoek, behandeling, letselherstel of medicatie op een rij. Dit keer: in-vitrofertilisatie, ofwel ivf. Een ruime meerderheid van de Nederlanders wil of heeft kinderen. Vanzelfsprekend is kinderen krijgen niet. Soms is er hulp nodig. Die hulp kan leiden tot één of meerdere ivf-behandelingen. IZA vergoedt drie ivf-behandelingen. Voor de uitgestippelde route gaan we uit van een stel van begin 30 dat al ruim een jaar probeert om in verwachting te raken.
€9 Naar de huisarts
U en uw partner proberen in verwachting te raken. Het lukt niet. De huisarts bekijkt of u doorverwezen moet worden. Afhankelijke factoren zijn: onregelmatige cyclus, langer dan een jaar bezig zijn, slecht zaad of een relevante medische voorgeschiedenis, zoals operaties of andere behandelingen. Ook checkt de huisarts via een bloedtest of de vrouw een chlamydia-infectie heeft gehad.
Intra-uteriene inseminatie (IUI) Het vermoeden is dat met een behandeling de kans op zwangerschap wordt vergroot. De gynaecoloog stimuleert via medicatie de groei van eitjes. De eisprong wordt opgewekt en de beste zaadcellen worden geïnsemineerd. Deze behandeling vindt in het lichaam plaats omdat daar de eitjes mogelijk bevrucht worden. De IUI geeft een vergrote kans op twee-eiige tweelingen.
€ 245
€ 300
Oriënterend fertiliteitsonderzoek (OFO)
Een gynaecoloog bekijkt de fertiliteitsbouwstenen bij zowel man als vrouw. De eileiders en baarmoeder van de vrouw worden onderzocht. De man krijgt zaadonderzoek en op indicatie bloedonderzoek. Mogelijk wordt een uroloog betrokken bij zeer slecht zaad.
Totale kosten
€ 11.629* Naar huis De dokter ziet nog geen reden om door te verwijzen en adviseert om thuis nog wat pogingen te wagen.
22
*De kosten van behandelingen kunnen uiteenlopen. Getoonde tarieven zijn gemiddelden, gebaseerd op indicaties van de Nederlandse Zorgautoriteit. De verstrekte informatie uit het hierboven af te lezen schema is afkomstig van het Centrum Voortplantingsgeneeskunde in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg. In deze berekening zijn drie ivf-behandelingen en één extra kans meegenomen. Voor meer informatie: www.infocvb.nl
Zorgkosten in beeld
Wat kost een in-vitrofertilisatie (ivf)? behandeling 1
Hormoonmedicatie ivf Uw IUI-behandeling heeft geen zwangerschap opgeleverd. De ivf-behandeling wordt opgestart door het toedienen van hormoonmedicatie. De dosering hiervan wordt afgestemd op u en varieert per persoon.
€ 1.250
behandeling 2
Hormoonmedicatie ivf De eerste ivf-behandeling heeft geen zwangerschap opgeleverd. In overleg met de gynaecoloog wordt de tweede behandeling opgestart. Mogelijk wordt de dosering van de medicatie bijgesteld.
€ 1.250
€ 2.026 Bloedprikken U moet twee weken na de ivf-behandeling naar het ziekenhuis komen om bloed te laten prikken. Dan wordt gekeken of u wel of niet zwanger bent. (prijs inbegrepen in ivf-behandeling)
Hormoonmedicatie ivf Ook de tweede ivf-behandeling heeft geen zwangerschap opgeleverd. In overleg met de gynaecoloog wordt de derde behandeling opgestart. Mogelijk wordt de dosering van de medicatie bijgesteld.
€ 1.250
In-vitrofertilisatie (ivf) Ivf is het kunstmatig bevruchten van buiten het lichaam gehaalde eicellen. De gynaecoloog streeft ernaar om door medicatie tien eitjes op te wekken en deze allemaal te bevruchten. Een van de bevruchte embryo’s wordt teruggeplaatst in de baarmoeder.
behandeling 3
In-vitrofertilisatie (ivf) In-vitrofertilisatie (ivf)
Tweede ivf-behandeling.
Derde ivf-behandeling.
€ 2.026
€ 2.026 Bloedprikken U moet twee weken na de ivf-behandeling naar het ziekenhuis komen om bloed te laten prikken. Dan wordt gekeken of u wel of niet zwanger bent. (prijs inbegrepen in ivf-behandeling)
Bloedprikken U moet twee weken na de ivf-behandeling naar het ziekenhuis komen om bloed te laten prikken. Dan wordt gekeken of u wel of niet zwanger bent. (prijs inbegrepen in ivf-behandeling)
na behandeling 2
na behandeling 1
Zwanger of niet zwanger? Drie volledige ivf-behandelingen (met cryo embryo’s) geven in totaal 50-60% kans op zwangerschap. Er bestaat dus een kans dat u niet zwanger bent geworden. In overleg met uw gynaecoloog kunt u kijken of u nog een behandeling wilt. Deze is dan voor eigen rekening. Zorgverzekeraars in Nederland vergoeden drie behandelingen.
na behandeling 3
Mogelijke extra kans bij ivf Mochten er meerdere embryo’s zijn ontstaan uit opgewekte eitjes, dan kunnen deze, in het geval dat de eerste plaatsing niet succesvol was, alsnog geplaatst worden. Let op: dit geldt dus niet als een tweede of derde ivfbehandeling, maar eerder als extra kans.
€ 459
23
IZA informeert
Zorgpremie: waar gaat uw geld naartoe?
Zorgpremie: waar gaat uw geld naartoe? IZA besteedt iedere euro zorgvuldig Onlangs ontving u van ons het overzicht van de zorgpremie voor 2018. Wij beseffen dat het ieder jaar een flink bedrag is. In deze afbeelding ziet u precies hoe wij iedere eurocent van uw zorgpremie besteden.
52,6 eurocent
ziekenhuiszorg
96,8% van uw premie gaat rechtreeks naar de zorg
24
Een basisverzekering voor iedereen De overheid heeft bepaald dat iedereen in Nederland verplicht een basisverzekering moet hebben. Deze zorgverzekering is voor iedereen hetzelfde. Iemand die nooit ziek is, betaalt op deze manier mee voor zorg die een ander wel nodig heeft.
8,0
eurocent psychologische zorg
10,7
eurocent geneesmiddelen
7,3 eurocent
huisartsenzorg
7,0 eurocent
verpleging en verzorging
0,0 eurocent
winstuitkering
3,2 eurocent
bedrijfskosten Bijvoorbeeld kosten voor het verwerken van uw declaraties en het beantwoorden van uw telefonische vragen.
11,2
eurocent overige zorg Bijvoorbeeld hulpmiddelen, mondzorg, fysiotherapie, kraamzorg et cetera.
25
Vooraf
Een mooie onderscheidende moedervlek of een bedreiging van uw welzijn? Het is op het eerste oog vaak lastig te zeggen. Vlekjes op de huid. Iedereen heeft ze. En het worden er steeds meer. Babyhuidjes zijn supergaaf en over het algemeen vrij van vlekken, maar naarmate de jaren vorderen, nemen het aantal en het formaat vaak toe. Afdelingen dermatologie hebben speciale inloopuren voor goedaardige vlekken, huisartsen kunnen er zelf ook al een hoop beoordelen en indien nodig behandelen. Puntje bij paaltje: niemand heeft een vlekkeloos bestaan.
IZA vraagt
Vlekkeloos bestaan? Feiten & cijfers
26
Gemiddeld hebben mensen tussen de dertig en veertig moedervlekken.
De medische term voor een wijnvlek is naevus flammeus.
De medische term voor een moedervlek is een naevus naevocellularis.
Drie tot vijf van elke duizend kinderen wordt geboren met wijnvlekken.
De eerste moedervlekken verschijnen tussen de zesde en twaalfde levensmaand.
Ouderdomsvlekken (leverÂvlekken) zijn pigment vlekken die voorkomen bij mensen ouder dan 40 jaar.
De oorzaak voor het ontstaan van een wijnvlek bij de geboorte is niet bekend.
Ouderdomsvlekken verschijnen in het gezicht, op de handen, de armen en de schouders.
Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk Janneke Willems Arts in opleiding, huisartsenpraktijk Het Ven Iedereen heeft vlekken. Er zijn duizenden verschillende soorten. Twijfelt u of uw vlek kwaad kan? Neem contact op met uw huisarts. Hij bepaalt of uw zorgen terecht zijn of dat er nader onderzoek gedaan moet worden.
Erna Sybrandy Dermatoloog, Slingeland Ziekenhuis
27
IZA vraagt
Vlekkeloos bestaan?
Janneke zit nog maar net in het vak, maar ook als huisarts in opleiding ziet ze vrijwel dagelijks vlekjes en bultjes. Ze snijdt zeker eenmaal per week een vlekje weg. “Als een huisarts dertig patiënten per dag ziet, zou het mij niet verbazen als drie daarvan voor een verdacht vlekje of een bultje komen. Dat zijn er jaarlijks dus behoorlijk wat. We zien overigens meer mensen met vragen over bultjes en vlekjes in het voorjaar en de zomer dan in het najaar en de winter. Dat zal wellicht te maken hebben met korte broeken, rokjes en mouwloze shirts, die aan het begin van de lente uit de kast getoverd worden.” “Het is moeilijk om in te schatten wat de balans cosmetisch versus medisch is. Mensen maken zich zorgen. Dat staat vast. Dan zijn wij er om ze te helpen. De hoofdvraag luidt: goedaardig of kwaadaardig? Zo nu en dan is dat niet goed te zien. Dan snijden we het vlekje weg en sturen we het op naar het laboratorium. Van daaruit komt dan uitsluitsel. Soms is het nodig om naar een dermatoloog te verwijzen.” “Basaalcelcarcinoom is een van de kwaadaardige huidaandoeningen die ik vrij regelmatig zie. Dat is herkenbaar als een korstje waarop een zweertje ontstaat. Het trekt niet weg. Het is een verandering van de huid door de zon. Gelukkig zaait deze vorm eigenlijk nooit uit en is het goed behandelbaar. De vlek moet wel weggesneden worden. Bang dat je de vlek niet goed herkent: bij twijfel gewoon de huisarts raadplegen.”
28
‘ Bij twijfel gewoon de huisarts raadplegen’ “Ik heb het gevoel dat steeds meer mensen bedacht zijn op melanomen of andere kwaadaardige plekjes. Het probleem is alleen dat ze vaak niet goed weten waar ze op moeten letten. Laatst hoorde ik van een app waarmee je foto’s van je moedervlek kunt maken. Gaandeweg zie je op welke manier deze zich ontw ikkelt. Goede archivering van beelden moedig ik aan, maar vertrouw niet te snel op een app. Je kunt veel beter gewoon foto’s maken met een liniaaltje erbij. Doe dit elke drie maanden, dan zie je vanzelf of er iets verandert. Verandert de kleur of bestaat de vlek uit verschillende kleuren? Verandert de vorm? Jeukt de moedervlek? Bloedt het vlekje wel eens? En, wellicht wat lastiger, is de moedervlek scherp begrensd? Ofwel: is er een sterke scheidingslijn tussen vlek en huid? Dat laatste is overigens een goed teken.” “Ouderdomsvlekken ofwel ouderdomswratjes worden vaak verward met moedervlekken. Het zijn twee totaal verschillende vlekken. Ouderdomswratjes hebben de eigenschap dat ze van kleur veranderen en snel bloeden. Dat zijn bij een moedervlek de symptomen van een melanoom.
Die regel gaat gelukkig niet op bij ouderdomsvlekjes. Dus wanneer iemand in de veronderstelling is dat een ouderdomsvlek een moedervlek is, kan dat veel onrust veroorzaken.” “Basaalcelcarcinomen, melanomen en ouderdomswratjes zijn drie veel voorkomende vlekjes waar mensen zich zorgen over maken. Er zijn er nog veel meer dus bij twijfel aan de huisarts laten zien.” “Het is misschien een cliché, maar het allerbelangrijkste is insmeren tegen de zon. Niet alleen als je gaat zonnebaden bij het zwembad, maar ook bij een ommetje in de volle zon of vlak voor een tenniswedstrijd. Dat zijn de momenten die vaak nog vergeten worden, maar wel heel erg belangrijk zijn. Mensen zijn zich bewuster van de gevaren van de zon dan voorheen, maar er zijn wel degelijk nog steeds foutieve aannames, zoals: ‘Verbranden is niet zo erg, je krijgt er een nieuwe, frisse huid voor terug.’ Of: ‘Je wordt niet bruin van een hoge beschermingsfactor’. Dat zijn fabels. Smeer, smeer, smeer, zo vaak als je kunt. Het is geen luxe, maar een voorwaarde voor gezond leven.”
Naam Functie Organisatie Plaats
Janneke Willems Arts in opleiding Huisartsenpraktijk Het Ven Veghel
29
Naam Functie Gespecialiseerd Organisatie
Erna Sybrandy Dermatoloog Cosmetische dermatologie Slingeland Ziekenhuis
30
IZA vraagt
Vlekkeloos bestaan?
‘ Gooi je dagcrème weg. Gebruik zonnebrandcrème’ Goedaardig, kwaadaardig, dik, dun, rond, bruin, wit, rood. Erna kent vlekjes. In alle soorten en maten. Zij heeft in meer dan twintig jaar elke vlek wel gezien. Als ze ontdekt dat een patiënt huidkanker heeft, stelt ze hem gerust. Huidkanker is namelijk bijna altijd te behandelen. “Er moet een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen kwaad aardige en goedaardige vlekjes op de huid. Vrijwel alle mensen die ik op mijn afdeling ontvang, voelen een bepaalde onrust. Ze willen weten of de vlek waarvoor ze komen, kwaad kan. Als blijkt dat dit niet zo is, vinden ze het negen van de tien keer prima en gaan ze zonder ingreep de deur weer uit. Uiteraard zijn er goedaardige plekjes die ontsierend of hinderlijk zijn. Die kunnen we weghalen. Speciaal daarvoor hebben we een spreekuur voor goedaardige plekjes ingericht. Vlekjes als ouderdomswratjes, steelwratjes, goedaardige moedervlekken, pigmentvlekken en sproeten kunnen hier verwijderd worden. Dat wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar. Logisch ook gezien het cosmetische karakter van zo’n ingreep. Als het overigens echt flinke vlekken in het
gezicht zijn, zoals wijnvlekken, kan het anders liggen met de ver goeding. Zulke vlekken kunnen invloed hebben op het mentaal welbevinden. Goedaardige vlekjes kunnen op verschillende manieren verwijderd worden. Een dermatoloog weet wat de beste manier is. Het kan operatief: snijden is een manier die de meesten wel kennen, schaven is ook een methode, steelwratjes worden vaak geknipt, en vriezen en laseren zijn ook methodes die regelmatig toegepast worden.” “Ik zie ook veel mensen met huid kanker of de voorstadia ervan. Dat zijn vaak oudere mensen. Niet gek: de totale hoeveelheid zon die iemand tijdens zijn leven op de huid krijgt, is bepalend of iemand wel of geen huidkanker krijgt. Dit geldt vooral voor de zogenaamde non-melanoma huidkanker. Ben je zeventig jaar oud en heb je heel je leven op het land gewerkt, dan is de kans op huidkanker vele malen groter dan bij een twintiger die op Ibiza een keertje te lang in de zon heeft gelegen. Overigens vergroten zonverbrandingen wel de kans op melanomen. Melanomen zijn gevaarlijker dan non-melanoma. Alhoewel ook voor
Praat online mee www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
de laatstgenoemde geldt: ben je er op tijd bij, dan zijn de prognoses goed. Landelijk neemt het aantal melanomen toe, maar omdat we er steeds sneller bij zijn, neemt het aantal sterfgevallen door uitzaaiing niet toe. De non-melanoma huid kanker is nagenoeg altijd te genezen. Dat wil niet zeggen dat de patiënt er met veel behandelingen mooier op wordt. Non-melanoma huidkanker bevindt zich vaak in het gelaat. Hoe meer je daar snijdt, des te minder aantrekkelijk het wordt.” “Het lijken wel clichés, maar daarom niet minder waar: mensen moeten meer uit de zon blijven, vooral tijdens het middaguur. En bescherm vooral het gelaat. Bijvoorbeeld met een pet. Met name mannen die op hun vijftigste kaal zijn, zie ik tegen hun zestigste bij mij op de poli. Gebruik zonnebrandcrème en draag een pet. Gooi je dagcrème weg. Veel mensen vragen me welke dagcrème het beste werkt. Mijn eenduidige antwoord: ongeparfumeerde zonnebrandcrème. Factor 30 of 50, afhankelijk van je huid. Een rood harige met spierwitte huid heeft net wat meer nodig dan iemand met zwart haar en een donkere huid, dat mag duidelijk zijn. Zoek ook wat vaker de schaduw op. Een dagje in de zon is echt niet zo erg, maar doseer. Vaak zie ik mensen met een mooie maagdelijk witte buik, nog helemaal strak en soepel, maar met een verweerd hoofd van een leven lang zon.”
31
Kijkje in de keuken Ambulance
Wie wilt u spreken? Politie, brandweer of ambulance? Uit welke plaats belt u? Wat is het adres van het noodgeval? Op welk telefoonnummer kan ik u bereiken? Wat is er gebeurd? Een standaard en snel gesprek dat het verschil kan betekenen tussen leven en dood. De meldkamer herhaalt de eerste vragen. Misverstanden zijn funest. Als de volgende vragen volgen, is de ambulance al onderweg om in minder dan vijftien minuten op de plek van bestemming te zijn. 112, daar red je levens mee. Vaak breekt bij bestuurders het angstzweet uit als ze moeten uitwijken voor een naderende ambulance. Gelukkig is de chauffeur in de ambulance voorbereid op drukke wegen en moeilijke routes. Als ervaren beroepschauffeurs manoeuvreren ze zich naar de plek van het onheil om daar samen met een verpleegkundige de hulp te bieden die nodig is. Hennie Deenen is rapid responder en ambulanceverpleeg kundige in de regio Tilburg en omgeving. Met 26 jaar werkervaring zou je denken dat ze alles wel gezien heeft. Niets is minder waar: “Elke dag is anders. Je weet nooit wat je aantreft. Soms is het uren rustig en ineens moet je naar een heftige kettingbotsing op de A58. In de regel geldt: gevoel uit, ratio aan. Alles bij de ambulance is regelgebonden. Van het controleren van de auto aan het begin van een dienst tot aan het verzorgen van slachtoffers. Duidelijke stappen zijn evident. Als mijn collega’s en ik die volgen, werken we efficiënt en doeltreffend. Elke ambulancewagen is identiek aan de andere. Zo kun je nooit misgrijpen.” De meldkamer heeft de regie in handen. Daar weten ze waar elke ambulance is. Ambulances rukken niet alleen uit bij groot alarm, maar bijvoorbeeld ook voor een overplaatsing van een patiënt. Van het Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg naar het Erasmus MC in Rotterdam bijvoorbeeld. Deenen: “Het is goed mogelijk dat je dan net Rotterdam uitrijdt en naar een ongeval moet, omdat jij het dichtst in de buurt bent. Daar heeft de meldkamer het beste zicht op.” Noodtoestanden zijn onvoorspelbaar. Niemand weet wanneer het druk wordt. Er zijn echter wel aanleidingen die steeds weer voor een spits zorgen. Deenen: “Als het gaat regenen na een lange droge periode, kunnen wij in de startblokken gaan staan. De meldingen van kop-staartbotsingen vliegen je dan om de oren. Die zijn gelukkig vaak niet al te heftig.”
32
Piepende banden en luide sirenes
33
IZA informeert
Contractering ziekenhuizen
Het inkopen van goede en betaalbare zorg: hoe werkt dat? Wat vindt u belangrijk als u gebruikmaakt van zorg? Waarschijnlijk wilt u de beste zorg, de laagste prijs en gaat u het liefst naar een zorgaanbieder die u zelf kiest. Daarom richt Coöperatie VGZ zich op precies die drie punten bij het maken van afspraken met zorgaanbieders.
Jaarlijks gaat de coöperatie in gesprek met zorgaanbieders over de inkoop van zorg. Afspraken worden gemaakt over wie de zorg het beste kan leveren. Is dat de huisarts? Of is
betaalt. Soms verschillen we hierover van mening met zieken huizen of andere zorgaanbieders. Toch zijn we er ook in 2017 weer met alle ziekenhuizen uitgekomen.
het noodzakelijk dat deze zorg juist door het ziekenhuis wordt geleverd?
Met een aantal ziekenhuizen, thuiszorgorganisaties en ggzinstellingen hebben we zelfs meerjarige contracten afgesloten.
Betere zorg die minder kost Coöperatie VGZ is samen met zorgaanbieders actief op zoek naar manieren om de zorg te verbeteren. Vernieuwende ideeën zorgen vaak voor slimmere zorg die beter is voor de patiënt en die ook nog eens minder kost. Zo zorgen we er met z’n allen voor dat u altijd kunt rekenen op goede zorg, zo dicht mogelijk in de buurt. Meningsverschil Door met voldoende zorgaanbieders een contract te sluiten, kunt u in heel Nederland terecht. Maar we willen niet dat u daarvoor te veel
34
Lange termijn Als u in één keer goed geholpen wordt, is dat voor u als patiënt natuurlijk het beste en voorkomt het onnodige extra kosten. Dat laatste helpt de verzekeraar om de premies ook op de lange termijn betaalbaar te houden. De coöperatie maakt scherpe afspraken met zorgaan bieders over de zorg, samenwerking, kwaliteit en service. Bijvoorbeeld over hoe snel u een behandeling kunt krijgen en wat een behandeling kost. Al deze afspraken worden contractueel vastgelegd.
Colofon Wat vindt u van IZAmagazine? Wij zijn benieuwd naar uw mening en eventuele suggesties voor de volgende editie. Laat een bericht achter op onze Facebook-pagina: www.facebook.com/ IZAzorgverzekeraar
Redactie IZA Katinka Jägers (hoofdredacteur), Karin Tigchelaar Concept: BureauZUID www.bureauzuid.nl Art direction en Design: Chris Pelk (BureauZUID) Redactie BureauZUID: Niek Willems, Rachelle Berkelaar, Robbert-Jan van IJzendoorn, Robbert Timmermans (eindredacteur) Fotografie: Rene van der Hulst Illustraties: Extrafazant Drukwerk: Graphic Minds Verspreiding IZAmagazine wordt in een oplage van 230.000 exemplaren huis-aan-huis verspreid onder alle verzekerden van IZA. Tevens komt IZAmagazine terecht bij alle partners bij de (semi)overheid. De verspreiding wordt verzorgd door PostNL. Met dank aan Hennie Deenen, ETZ, Niels van Gorp, Eefje van Hoek, Ulfert Molenhuis, Jesper Smeenk, Saskia Steenbergen, Erna Sybrandy, RAV, Pien de Ruig, Sebastiaan Overeem, Sigrid Pillen, Wim Pleunis, Willemien VaartjesVeltink, Johan Veltink, Voedselbank Groningen, Voedselbanken Nederland, Miel van der Wegen, Ysbrand van der Werf, Janneke Willems. Ditvoorst Slaapwinkel stelde bed, matras en bedlinnen beschikbaar voor de fotoshoot van het artikel ‘Lekker geslapen’. Rectificatie Een gynaecoloog wees de redactie op een te gesimplificeerde versie van Zorgkosten in beeld in IZA#7 (Wat kost een spiraaltje?). Dat vinden wij spijtig. We willen een goed overzicht geven van waar uw premie mogelijk aan besteed wordt. De rubriek Zorgkosten in beeld geeft zodoende een sterk vereenvoudigde weergave van wat er
in werkelijkheid gebeurt. De afgelopen editie wekt mogelijk de suggestie dat een gynaecoloog in alle gevallen optioneel en tegelijk duurder is. Dat is niet het geval. Het is geenszins de bedoeling om lezers te misleiden of het gevoel te geven dat de ene weg beter en/of goedkoper is dan de andere. Volgende uitgave Maart 2018 Redactieadres IZAmagazine Postbus 445 5600 AK Eindhoven www.iza.nl Wilt u IZAmagazine niet meer per post ontvangen of hebt u vragen? Neem dan contact met ons op via www.iza.nl/contact. IZAmagazine faciliteert Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande instemming van de uitgever worden overgenomen. Wij accepteren geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden en/of zetfouten. IZAmagazine faciliteert en is vrij van mening. Hetzelfde geldt voor IZA. Op geen enkele wijze neemt IZA middels deze uitgave een standpunt in. Het blad leent zich louter voor verstrekking van informatie en het bieden van content die aanzet tot het vormen en/of aanpassen van de mening van de lezer. Bronnen, feiten en cijfers Nederlands Slaap Instituut, The American Academy of Sleep Medicine, Huidarts.com © 2017 IZAmagazine is een uitgave van IZA.
‘Wat als ik er even niet kan zijn voor mijn moeder?’ IZA regelt vervangende mantelzorg
a n n a H
Dé zorgverzekeraar voor gemeenten, provincies en waterschappen + Ruime vergoeding voor mantelzorg + Korter wachten door wachtlijstbemiddeling + Aantrekkelijke collectiviteitskorting
www.iza.nl/mantelzorg