Hypochondrie: Gezondheid als obsessie
Vlees of veggie?
Krijg de kleertjes: Helemaal voor niets
Mooi initiatief
Stichting KrijgdeKleertjes
Kinderen groeien als kool. Voor je het weet, is een kind uit zijn shirt of broek gegroeid. Alles bewaren lukt niet altijd, dus startte initiatiefnemer Cerian van Gestel vijf jaar geleden een ruilplatform waarop je kinderkleertjes kunt ruilen. Met de toepasselijke naam KrijgdeKleertjes heeft de website al 5.700 kledingpakketten aan een nieuwe eigenaar geholpen. KrijgdeKleertjes is een soort Marktplaats voor tweedehands kinderkleding zonder winstoogmerk. De stichting heeft acht bestuursleden, tientallen vrijwilligers en vijfduizend leden. Het werkt als volgt: je pluist je kledingkast uit, maakt foto’s van kleding die je niet meer nodig hebt en plaatst die als een pakket – een halve supermarktshopper – op www.krijgdekleertjes.nl. Zie je een kledingpakket dat je wilt hebben, dan heb je een digitale strippenkaart nodig. Per ruil betaal je één strip, ter waarde van € 2. Van die € 2 betaalt KrijgdeKleertjes de kosten van de website. “Het idee is ontstaan omdat weggooien zonde is”, legt Cerian uit. “Als je kind een paar jaar ouder is, zit je opgescheept met babykleding die nooit is gedragen. Soms nog met het label eraan. Daarnaast is de productie van textiel erg vervuilend. Er is 10.000 liter water nodig voor de productie van 1 kilo katoen. Als je steeds nieuwe kleding koopt, tikt dat erg aan.” KrijgdeKleertjes heeft ook 24 fysieke ruilpunten opgezet in heel Nederland. Dit zijn plekken waar een voorraad kinderkleding ligt. Denk dan aan locaties zoals een schoolgebouw, kerk, buurtcentrum of gewoon bij mensen thuis. Je neemt een zak met kleren mee. Een vrijwilliger controleert of de kleding schoon is en of er geen gaten in zitten. Vervolgens mag je dan voor hetzelfde volume kleren uitkiezen. Met de ruilpunten dient KrijgdeKleertjes ook een sociaal doel. Cerian: “Vroeger ruilde je met de buren een tas vol spullen. Dat is niet meer. Met deze ruilpunten willen we de sociale cohesie in de wijk bevorderen. Mensen die zo’n ruilpunt starten, zien dit als een goede kans om anderen te ontmoeten en iets te betekenen voor de buren.”
Wilt u ook kleding ruilen voor uw kinderen? Of meer te weten komen over dit mooie initiatief? Kijk op www.krijgdekleertjes.nl
Krijg de kleertjes Geef kinderkleding een nieuw leven
3
IZA is er voor u als u zorg nodig hebt. Daarnaast helpen we u graag gezond, veerkrachtig en goed geĂŻnformeerd te blijven. In IZAmagazine nemen we u mee in de wereld van zorg en welzijn. Met interviews, achtergrondverhalen en informatie over zorgzaken. Ons doel is om u te informeren, te inspireren en een weloverwogen standpunt in te laten nemen. azine s IZAmag Z E N ? LE T E RUG za.nl/ .i w w w e magazin
2-3
14
24-25
34-35
Mooi initiatief Krijg de kleertjes
Lijstrubriek Ongerepte polderjungle
IZA diensten Winnaar mooi initiatief 2017
IZA klantenservice FAQ: brillenvergoeding
6-11
15
26-31
IZA vraagt Zijn artsen ook gewoon mensen?
IZA in ontwikkeling IZA Zorg app
IZA vraagt Niets aan de hand, toch?
12-13
16-23
32-33
Zorgkosten in beeld Vlekje verwijderen
IZA vraagt Vlees of veggie?
Kijkje in de keuken Snelheidscontrole
4
#009
apr
2018
6
Zijn artsen ook gewoon mensen?
32
Snelheidscontrole politie
26
Niets aan de hand, toch?
16
Vlees of veggie?
5
Vooraf
Een operatie lijkt onoverkomelijk, maar hoe moet u dat nu gaan doen? Zomaar uit het gezinsleven stappen voor een operatie en herstel, dat lijkt onmogelijk. Op het werk is het ook hartstikke druk. De specialist wil opereren, maar krijgt u hem uitgelegd dat dit niet bepaald een gunstig moment is? Hoe ontstaat er synergie in de verschillende belangen? Communicatie is het allerbelangrijkste. Maar hoe is het daarmee gesteld in de zorg?
IZA vraagt
Zijn artsen ook gewoon mensen? Feiten & cijfers
Er zijn diverse behandelopties als u een kwaal hebt. Voor patiĂŤnten is het niet altijd even gemakkelijk om te bepalen wat de juiste optie is. De patiĂŤntenfederatie stelde drie vragen op, die u helpen achterhalen welk traject het meest geschikt is voor u.
1
2 3
6
Wat zijn mijn mogelijkheden? Wat zijn de voordelen en nadelen van die mogelijkheden? Wat betekent dat in mijn situatie?
Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk Prof. dr. Leo Visser Neuroloog en bijzonder hoogleraar ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) Tilburg
Prof. dr. Andries Baart Bijzonder hoogleraar, geestelijk vader presentietheorie, Universiteit Utrecht, Tilburg University, Universiteit voor Humanistiek
7
IZA vraagt
Zijn artsen ook gewoon mensen?
Doordat de zorg breder en complexer is geworden, is communicatie tussen arts en patiënt crucialer dan ooit, zegt neuroloog Leo Visser. Daar valt volgens hem nog flink wat winst te behalen. “Het is belangrijk dat artsen meekijken over de schouder van de patiënt en dat ze goed naar ze luisteren. Zeker nu het vaker voorkomt dat zij samen met de patiënt de beslissingen nemen. Daarnaast krijgen steeds meer mensen een chronische ziekte. Nu is dat 1 op de 4, straks wordt dat 1 op de 3. Dit alles vraagt meer van de communicatievaardigheden van medisch specialisten, die vaak vrij technisch opgeleid zijn.” “Uit studies blijkt dat artsen soms te snel aannemen dat patiënten begrijpen wat ze te horen krijgen en het bovendien kunnen onthouden, terwijl dat niet altijd het geval is. Zo komt het vaak voor dat een dokter uitleg geeft over medicijngebruik, terwijl de patiënt thuis niet meer weet wanneer en hoe vaak de medicatie moet worden ingenomen en wat de meest voorkomende bijwerkingen zijn. Dat is jammer; betere communicatie draagt tenslotte bij aan een betere behandeling.” “Het gevolg van onzorgvuldige communicatie is dat patiënten in paniek kunnen raken. Een voorbeeld uit de praktijk: een patiënt heeft een suis in het oor en ze hoort minder. Na een MRI-scan krijgt ze telefonisch te horen dat die klachten kunnen wijzen op Multiple Sclerose (MS). Een dergelijke boodschap via de telefoon geven vind ik slechte patiëntenzorg. Enfin, na dit bericht wordt zij doorverwezen naar de neuroloog. Zij
8
Een goede behandeling begint met een goed gesprek wordt gezien door een arts-assistent, die daarna overlegt met de neuroloog in een kamer naast de patiënt. De neuroloog zegt dat er niets aan de hand is. De arts-assistent legt dit vervolgens uit aan de patiënt. Maar die is niet overtuigd, zij wil gewoon contact met de specialist en indien nodig vragen stellen. Even extra aandacht hiervoor kan veel stress voorkomen. Achteraf gezien was het beter als de neuroloog zelf naar de patiënt was gegaan. Nu besloot zij naar ons ziekenhuis te komen voor een second opinion. Laatst hoorde ik
gaan interviewen. Hierdoor krijg je als arts meer inzicht, zodat je in de spreekkamer beter kunt anticiperen op vragen.”
van een vrouw die te horen kreeg dat ze een chronische ziekte heeft. ‘De folder van de aandoening vindt u op de gang’, zei de arts tegen haar. Dat kan natuurlijk niet. Soms zijn zorgverleners zich te weinig bewust van de gevolgen van hun handelen,”
“Als ik patiënten het nieuws moet brengen dat ze aan MS lijden, gaan ze er bijna altijd vanuit dat ze in een rolstoel belanden. Ze vragen het niet rechtstreeks aan mij, maar als ik ze vraag of ze daar bang voor zijn, dan is bijna altijd het antwoord ‘ja’. Ik kan patiënten dan meteen geruststellen en zeggen dat dit niet altijd het geval is. Denk als medisch specialist dus niet alleen na over de biomedische en technische kant van de ziekte, maar ook over het leven met de ziekte en wat het voor elke patiënt afzonderlijk betekent.”
“Een goede arts is niet alleen een medisch expert met veel kennis, hij moet zich ook kunnen verplaatsen in de patiënt. Wat betekent het voor de patiënt nu deze een chronische ziekte heeft? Een ziekte treft niet alleen een persoon, maar indirect ook de hele familie. Dat heb ik ondervonden doordat wij mensen thuis zijn
“Ik hamer vaak op zorgvuldige communicatie, omdat ik merk dat er nog veel winst te behalen valt. Huisartsen worden al goed getraind in communicatie. Veel beter dan medisch specialisten. Gelukkig merk ik dat deze gedachte tegenwoordig steeds vaker wordt omarmd door de medische opleidingen.”
De folder over MS vindt u op de gang
Naam Functie Specialisatie Organisatie Meer lezen
prof. dr. Leo Visser Neuroloog en bijzonder hoogleraar Universiteit voor de Humanistiek Multiple Sclerose, neuromusculaire ziekten, communicatie in de zorg ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) Tilburg Auteur: ‘Menselijkheid in de zorg’, ISBN 9789088507441 Trouw: ‘Gesprek met patiënt moet beter’ Nederlands Dagblad: ‘Goed luisteren in de spreekkamer’
9
Je schiet je mitrailleur leeg
Naam Functie Organisatie Hoogleraar Meer weten over Andries
prof. dr. Andries Baart Bijzonder hoogleraar presentie en zorg (zorgethiek) en geestelijk vader van de presentietheorie Universiteit Utrecht, Tilburg University, Universiteit voor Humanistiek North-West University, Zuid-Afrika ‘De zorgval’ ISBN: 9789072219848, ‘Buigzame zorg in een onbuigzame wereld’ ISBN: 9789059317512, ‘Van bewegen naar bewogenheid’ ISBN: 9789088502705, ‘De patiënt terug van weggeweest’ ISBN 9789088505430
10
IZA vraagt
Zijn artsen ook gewoon mensen?
De focus ligt niet alleen op reparatie Een zorggever die zich aandachtig en toegewijd op de ander betrekt. Iemand die de relatie aangaat en van wie zijn handelen gekenmerkt wordt door subtiliteit, vakmanschap, praktische wijsheid en liefdevolle trouw. ‘Presentie’, noemt Andries dat. Als geestelijk vader legt hij graag uit wat dat inhoudt.
“Wat doen zorgverleners nu precies van wie we zeggen: dat zijn echt heel goede? Het valt op dat ze niet doen wat in de boeken staat. Ze doen meer dan wat ze op school geleerd hebben, ze doen het anders. Dat afwijkende werken heb ik presentie genoemd. Ze werken vanuit de relatie. Ze zijn zeer aandachtig. Het zijn mensen die zich op jou afstemmen in plaats van dat je je moet voegen naar hun agenda, logica, tempo of regels. Ze zijn trouw aan zorg verlenen tot op het punt dat ze zeker weten dat het volbracht is. Dat heeft weinig te maken met je ding doen volgens protocollen en weer door naar de volgende.” “De zorg gaat altijd over in protocollen en methodieken. Dat is goed en toch: zorgverleners die het meest bewonderd worden, staan daar heel losjes in. Ze zijn souverein. Ze volgen de regels, behalve wanneer ze dat niet moeten doen. Dat heeft een enorme meerwaarde voor het zorgaanbod. Mensen die aandacht
hebben, die echt present zijn, zorgen op die wijze dat hun zorgaanbod veel beter aansluit bij de hulpvraag. Een dokter kan bij een hulpvraag veertig keuzes maken, allemaal op basis van evidence en strikte regels. Of hij kan de keuze maken doordat hij echt weet wat er speelt bij jou als patiënt. Als een dokter de relatie met je aangaat, als hij begrijpt waar je leven om draait, als hij snapt hoe je bent en waarom je dingen doet zoals je ze doet, snapt hij wat hij kan doen en beter kan laten. Als de dokter je morele en religieuze grenzen kent, kan hij een passende route bepalen.” “Het is niet: leer mij je kwaal kennen en ik weet wat ik moet doen. Het is: leer mij jouw kwaal kennen, dan heb ik een idee wat ik allemaal kan doen. Vervolgens leer ik je kennen en weet ik precies wat ik moet doen. Neem vrouwen met borstkanker: uiteraard bepaalt de kwaal voor een groot deel wat er moet gebeuren, maar goede dokters gaan de betrekking aan. Wat betekenen borsten voor deze vrouw? Wat betekent seksualiteit voor haar? Wat denkt ze van haar levensperspectief? Het idee van presentie is dat dokters gaan koersen op de patiënt. Zelfs wanneer een patiënt niet meer te behandelen is, blijf je bij hem of haar. Ik heb voortreffelijke oncologen meegemaakt, die wanneer patiënten medisch uitbehandeld zijn, zich over hen bleven bekomme-
Praat online mee www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
ren. Ziekenhuizen moeten niet gezien worden als een garage waar iets wat stuk is, naar binnen wordt gereden. Een ziekenhuis is een plek waar mensen zich bekommeren om anderen. Het eerste wat je inzet, is geneeskunde, maar daarnaast worden ook verpleegkunde, geestelijke verzorging en maatschappelijk werk ingezet. De focus ligt niet alleen op reparatie.” “Presentie bespaart tijd en dus geld. Niet goed luisteren, niet goed afstemmen en mensen voortdurend terug laten komen, zijn juist kostbaar. Voor mijn onderzoek liep ik mee met een oncoloog. Een vrouw kwam op controle. De dokter begon te vragen: roken doet u toch niet meer? Nee, antwoordde de vrouw. En fysiotherapie? Zeker wel, antwoordde ze. Beweegt u? Neemt u uw medicijnen? Ze deed het allemaal, zei ze. Vervolgens ging de dokter lichamelijk onderzoek doen en bleef ik achter met haar man. Die zei: dat is helemaal niet zo, ze kletst maar wat. Ze kwamen terug en de dokter zei: hartstikke mooi, ga zo door. Later vertelde ik de arts erover: je zet je patiënt tegen de muur en je schiet je mitrailleur met vragen leeg op haar. Die vrouw kreeg geen ruimte om te zeggen: dokter, dat regime dat u mij oplegt, is zo zwaar, dat houd ik niet vol. De dokter pakte het woord, nam de ruimte en de vrouw werd vermorzeld. Als je dat eenmaal een keer gezien hebt, zie je het om de haverklap gebeuren in ziekenhuizen. Wat was er gebeurd als de dokter had gezegd: mevrouw we hebben u de vorige keer toch wel een behoorlijk streng regime opgelegd, vertelt u eens wat wel en niet lukt?”
11
Zorgkosten in beeld Wat kost het verwijderen van een moedervlek? Om u meer inzicht te geven in de omvang van zorgkosten in verhouding tot de premie, zet IZA iedere editie de kosten van een onderzoek, behandeling, letselherstel of medicatie op een rij. Dit keer: het verwijderen van een moedervlek. Moedervlekken, we hebben ze allemaal. De één wat meer dan de ander. Heel onschuldig. Het komt voor dat moedervlekken van kleur, structuur, formaat of vorm veranderen. In die gevallen gaat u naar de huisarts. Die bepaalt samen met u de vervolgstappen. optie 3
€9 Huisartsconsult U hebt twijfels over een moedervlek ergens op uw lichaam. U besluit dat u de huisarts ernaar laat kijken.
Naar huis De arts ziet geen reden waarom u zich zorgen moet maken. U gaat naar huis.
€ 70 Consult dermatoloog Uw huisarts verwijst u door naar de dermatoloog. Tijdens het consult verricht de dermatoloog onderzoek. Niet alleen de moedervlek, maar de volledige huid wordt dan bekeken.
optie 2
optie 1
€ 70
Verwijderen moedervlek door huisarts*
Onderzoek weefsel
Uw huisarts deelt uw onrust en besluit dat hij de moedervlek gaat verwijderen. U hebt hiervoor een tweede afspraak gemaakt. De huisarts verwijdert de vlek. De doktersassistent assisteert bij de ingreep. De huisarts gebruikt een plaatselijke verdoving. Hij snijdt de moedervlek weg en plaats een paar hechtingen.
Het weefsel wordt opgestuurd naar een extern laboratorium voor pathologisch onderzoek. Uit dit onderzoek blijkt of uw wantrouwen over de moedervlek terecht was. De resultaten worden opgestuurd naar de huisartsenpraktijk.
*Huisartsen zijn meestal in staat om een moedervlek te verwijderen. Indien de vlek in het gezicht, de nek of op een andere kwetsbare plek zit, wordt vrijwel altijd doorverwezen naar de dermatoloog.
12
€ 123
€7 Uitslag onderzoek Als blijkt dat er geen afwijkingen gevonden zijn, brengt de assistente u (telefonisch) op de hoogte. Indien er wel iets gevonden is, wordt u uitgenodigd voor een gesprek en indien nodig krijgt u een verwijzing naar de dermatoloog.
€0 Naar huis Niets aan de hand
De dermatoloog ziet geen reden tot onrust. Er is niets aan de hand, u mag weer naar huis. Er wordt geen vervolgafspraak gemaakt.
U neemt telefonisch contact op met het ziekenhuis op een reeds afgestemd moment. Als blijkt dat er geen afwijkingen gevonden zijn, brengt de assistente u op de hoogte.
optie 1
€0 € 140
optie 2
Controle-afspraken De dermatoloog wil geen directe ingreep inplannen, maar wil u nog wel minstens twee keer terugzien. Deze controles zijn net zo grondig als de check van vandaag. Uw hele huid wordt gecontroleerd.
Controle-afspraken na ingreep Ondanks dat er niets aan de hand blijkt te zijn, wordt u verzocht ten minste twee keer terug te komen voor controles waarbij uw volledige huid wordt bekeken.
€140
optie 3
Opstellen behandelplan Onderzoek weefsel
€ 355 Wegsnijden moedervlek Hoewel een dermatoloog op meerdere manieren vlekken of bultjes kan verwijderen, kiest hij bij het verwijderen van een moedervlek nagenoeg altijd voor wegsnijden. Het weefsel leent zich dan het beste
Het weefsel wordt in het laboratorium onderzocht. Uit dit onderzoek blijkt of het wantrouwen terecht was. De uitslag wordt teruggekoppeld aan de dermatoloog. De kosten van dit onderzoek horen bij het wegsnijden.
Indien er wel iets gevonden is, wordt u uitgenodigd voor een gesprek met de dermatoloog. De dermatoloog zal mogelijk een behandeltraject met u opstellen.
Totale kosten
€574
voor onderzoek. De kosten van behandelingen kunnen uiteenlopen. Weergegeven kosten kunnen van invloed zijn op het eigen risico. Getoonde tarieven zijn gemiddelden en gebaseerd op indicaties van de Nederlandse Zorgautoriteit. De verstrekte informatie uit het hierboven af te lezen schema is afkomstig van zorginkoop VGZ en is gecontroleerd door een huisarts en een dermatoloog van het Slingeland Ziekenhuis. Alle zorg die door de huisarts wordt geleverd in dit plaatje (consult, telefonisch consult en kleine ingreep), is vrijgesteld van het eigen risico. Voor de andere zorg (specialist, analyse van weefsel) wordt uw eigen risico aangesproken als u dat voor dat jaar nog niet hebt gebruikt.
Lijstrubriek
Ongerepte polderjungle
Waar in Nederland vindt u de ongerepte polderjungle? Er even lekker op uit. Wandelschoenen aan. Weg van de hectiek. Maar voor u het weet, deelt u uw wandeling met jongeren met storende muziek of belandt u ongevraagd in een speurtocht tijdens een kinderfeestje. Weg rust. Waar in Nederland vindt u de verademing van de stilte? Waar zijn de mooiste (rustige) wandelgebieden? Waar vindt u de ongerepte polderjungle?
1
Het Groene Hart (Utrecht)
U zou haast een tentje mee willen nemen, een dag is simpelweg niet genoeg om al het natuurschoon te ontdekken. Een oer-Hollands cultuurlandschap: uitgestrekte weiden, veengebieden, grote plassen, historische stadjes, forten en boerderijen. Zet uw mobieltje uit en beleef Nederland in haar absolute basis.
4
2
Veluwezoom (Gelderland)
Heideschapen grazen vredig op de prachtige, golvende heidevelden. De Veluwezoom is het oudste nationale park van Nederland. Geweldige hoogtes bieden prachtig uitzicht, maar u kunt ook pieken op de lage vlaktes. Bijvoorbeeld in de prachtige bossen met grote kans op het spotten van wilde dieren.
Duin Horst en Weide (Zuid-Holland)
Bent u benieuwd hoeveel tinten groen een volledig palet telt? Het antwoord op deze vraag vindt u in Duin Horst en Weide. Dit gebied beslaat de kust en de duinen, de landgoederenzone en het strandwallenlandschap. Kort gezegd: vrijwel het volledige natuuraanbod van Nederland in ĂŠĂŠn gebied.
14
5
3
Weerribben (Overijssel)
Uit mensenhanden geboren, maar een eigen(wijs) leven gestart. Dit is het grootste laagveenmoeras van West-Europa. Het is niet alleen een voortreffelijk wandelgebied, maar fietsen en ook varen zijn avontuurlijke, leuke manieren om de natuur te ontdekken.
Loonse en Drunense Duinen (Noord-Brabant)
Het meest uitgestrekte stuifzandgebied van WestEuropa. Vooral veel hondenliefhebbers komen hier om even lekker uit te waaien, want dat lukt hier voortreffelijk. Niets zo verfrissend als de wind (en het zand) door uw haren te laten waaien.
IZA in ontwikkeling IZA Zorg app
Appedingetje Nieuwe opties in de IZA Zorg app Vanaf nu hebt u rechtstreeks toegang tot uw postvak. U kunt dus voortaan uw belangrijkste documenten zoals uw zorgkostenfactuur of nota inzien. Daarnaast kunt u openstaande bedragen direct betalen met iDEAL.
Ook handig: met de IZA Zorg app hebt u altijd uw zorgpas en belangrijke telefoonnummers bij u! Appt u alles op een rijtje: nota declareren met een foto of pdf inzicht in zorgkostenfactuur en nota actuele stand van uw eigen risico openstaande bedragen betalen via iDEAL altijd en overal uw postvak inzien uw persoonlijke zorgpas inzien (ook van u
medeverzekerden) inloggen met uw eigen pincode
De IZA Zorg app is beschikbaar voor iOS en Android.
15
Vooraf
Wekelijks een mals stukje vlees, een gegrild visje en dan een gevulde courgette? Voor de ĂŠĂŠn is het glashelder, de ander bekijkt een beetje per dag waar hij zin in heeft. Toch lijken steeds meer mensen bezig te zijn met wat ze wel en niet mogen eten. Het begon met suikers en e-nummers, maar de discussie rondom het wel of niet eten van vlees laait de afgelopen jaren ook op. Het is vaak moeilijk om echt te weten wat goed voor u is. Daarom vragen wij: vlees of veggie?
IZA vraagt
Vlees of veggie? Feiten & cijfers
De Schijf van Vijf is een wetenschappelijk onderbouwd voorlichtingsmodel dat laat zien wat de essentie van gezond eten is. De Schijf van Vijf biedt een optimale combinatie van producten die gezondheidswinst opleveren en die zorgen voor genoeg energie en alle nodige voedingsstoffen.
Brood, graanproducten en aardappelen
Groente en fruit
Schijf van Vijf Dranken zoals water of thee
Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel Smeer- en bereidingsvetten
16
Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk Sytske de Waart Voedingsdeskundige, VegetariĂŤrsbond, Onderzoeker, Milieu Centraal
Remko Kuipers Cardioloog in opleiding, OLVG Oost Amsterdam en lifestylecoach
CornĂŠ van Dooren Voedingsdeskundige en expert duurzaam eten, Voedingscentrum
17
Vegetariërs zijn gezonder dan de gemiddelde bevolking
In 2013 deed de Vegetariërsbond onderzoek naar waarom vegetariërs in Nederland geen vlees eten. Hieruit blijkt dat dierenwelzijn en het milieu met 66 procent de twee voornaamste redenen zijn. Gezondheid volgt met 23 procent.
18
Naam Functie Specialisatie Organisatie Meer lezen
Sytske de Waart Voedingsdeskundige en onderzoeker Vegetarisme en gezondheid Vegetariërsbond en Milieu Centraal www.vegetariers.nl
IZA vraagt Vlees, veggie?
Sytske schudt de redenen om vegetariër te zijn zo uit haar mouw. De smaak, het tegengaan van dierenleed, financiën, voedingsstoffen, gezondheid en ga zo maar verder. Vegetarische mensen zijn over het algemeen gezonder, zo weet ze. Vlees is voor veel mensen een lekkernij en dat heeft net als snoepgoed niets met gezond eten te maken. “Meer dan de helft van de Neder landers is te zwaar, minder dan tien procent eet genoeg groente en fruit en een kwart van de Nederlanders rookt. De bewegingsnorm wordt maar door de helft gehaald. Een pilsje op zijn tijd is gezellig, maar twaalf pro cent van de mensen weet geen maat te houden. Van vegetariërs is bekend dat ze gezonder zijn dan de gemiddelde westerling, maar ligt dat aan een gezondere levensstijl of speelt het niet-eten van vlees ook een rol? Om alleen het effect van voeding te onderzoeken, heeft de Gezondheidsraad factoren als roken, drinken, bewegen en sociaal-econom ische factoren als opleiding, werk en inkomen buiten beschouwing gelaten. Wat blijkt? Vegetariërs zijn dan nog steeds gezonder: ze hebben een lager risico op hart- en vaatziekten. Dit zit hem overigens niet per se in het weglaten van vlees: vegetariërs houden zich gewoon goed aan de Schijf van Vijf, ze eten vooral plantaardig en niet te veel.” “Er zijn verschillende definities in omloop over vegetarisch eten en vegetarisme. Zo zijn er mensen die zich vegetariër noemen, maar wel vis eten: pescotariërs. Er zijn mensen die geen vlees, maar wel zuivel en eieren eten: lacto-ovo-vegetariërs. En je hebt veganisten, die eten niks dierlijks, ook
‘ Niets van dode dieren’ geen zuivel, eieren en honing. Mensen moeten zich noemen waar ze zich prettig bij voelen. De definitie van wat vegetarisch is, houden we wél graag duidelijk. De beste garantie voor dat laatste is het V-keurmerk. Vegetarische voeding is voeding waar niets inzit van dode dieren. Dit betekent geen vlees, vis, insecten of gevogelte. In echt vegetarisch eten zit ook geen slachtafval zoals gelatine, bouillon of slachtvet.” “Vleeseters in Nederland eten veel meer vlees dan aanbevolen. Veel vlees eten is niet gezond. Vlees levert vaak ongezonde verzadigde vetten en geen vezels. Dus voor de gezondheid mag de vleesconsumptie fors naar beneden. Ook is er een relatie tussen te veel rood en bewerkt vlees eten en darmkanker, diabetes en beroertes. Naast gezondheid is de hoeveelheid vlees die we nu eten en zeker de verwachte uitbreiding van de vleesconsumptie wereldwijd niet houdbaar. We hebben domweg niet genoeg land voor al dat veevoer. Vlees draagt tevens onevenredig bij aan de klimaatverandering.” “Je kunt je afvragen als vegetarisch eten zoveel voordelen heeft, waarom
de hele wereld niet massaal overschakelt op geen vlees eten. De mensen die ik dit vraag, zeggen dat ze vlees te lekker vinden om te laten staan. Vegetarisch eten is óók lekker, als je een beetje kunt koken tenminste. Dat geldt ongetwijfeld ook voor het bereiden van vlees. Dat vegetarisch eten ingewikkeld is, is een fabeltje. Je hoort bijvoorbeeld nog vaak dat je granen en peulvruchten moet combineren omdat je anders niet voldoende volwaardige eiwitten binnenkrijgt. Dat is onzin. Je krijgt al je benodigde voedingsstoffen binnen. Ook als je kinderen vegetarisch opvoedt. Ook als je zwanger bent. En ook als je topsport beoefent. Je hebt niet eens vleesvervangers nodig. Vegetarisch eten is niet duurder of goedkoper dan een maaltijd met vlees eten. De kosten van je voeding hangen vooral samen met je inkoopgedrag, zoals wat je verder eet aan onnodige extra’s als chips en frisdrank. Vlees levert niks op dat niet ook uit andere voedingsmiddelen te halen is. Vlees weglaten is dan ook geen probleem, mits je verder gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf. Voor hulp en inspiratie, kun je altijd op onze website terecht.”
19
IZA vraagt Vlees of veggie?
Biefstukjes, Remko laat ze liever in de schappen liggen. Hij vindt ze niet lekker en weet dat ze niet goed voor hem zijn, maar vegetarisch is hij absoluut niet. Zeker vier keer per week zet hij een heerlijk stukje vlees op tafel. Smakelijk eten. “Een gezonde maaltijd bestaat uit groente en fruit, aangevuld met eiwitten uit noten, peulvruchten, vis en vlees. Een contrast met wat we gewend zijn, namelijk: veel aardappels en brood. De beste manier om te achterhalen wat gezond is voor de mens, is om hem in zijn oorspronkelijke oerleefomgeving te bestuderen. Ik heb in Afrika bij de jagers en verzamelaars gewoond, zij hebben geen brood, melk en suiker tot hun beschikking. Tot aan tienduizend jaar geleden was er geen landbouw. Toen de landbouw eenmaal ontdekt was, veranderde er een hoop. En in een sneltreinvaart. Ons lichaam heeft daar nooit aan kunnen wennen: van schelpdieren vissen langs het water naar de McDrive. En dat in slechts tien millennia.” “De evolutie gaat over gezond oud worden, maar naarmate we meer westers gaan eten, zullen we als collectief zieker worden. Een hele simpele opsomming: groentes zijn het belangrijkste, dan fruit, dan eiwitten en dan aardappels. In zo’n lijst kom je geen cola en witbrood tegen. Daar zijn alle voedingsstoffen uitgehaald, puur en alleen om de producten langer houdbaar te maken. Dat soort producten bestaan vooral uit suikers en koolhydraten. Suikers zijn gif. Laat dat duidelijk zijn. Cola, snoepwaren en talloze verborgen suikers zijn uitermate slecht voor je. Een hoge suikerspiegel is giftig en kan ontstekingen veroorzaken. En die veroorzaken ziektes. Alle ziektes zijn terug te voeren naar ontstekingen.
20
‘Het is stoer om een steak te eten’
Vergelijk het met roken: door roken krijg je vroeg of laat een ontsteking in je longen. Uit die ontsteking ontstaat longkanker. Met ongezond eten gaat het net zo.”
Naam Functie Specialisatie Organisatie
Remko Kuipers Cardioloog in opleiding en lifestylecoach Voeding OLVG Oost Amsterdam
Meer lezen
Boek: ‘Oergezond’ ISBN: 9789035142947 Boek: ‘Oerdieet’ ISBN: 9789035138155 www.remkokuipers.com
“Vlees deel ik op in drie categorieën: vis, ja dat is ook vlees, gevogelte en zoogdieren. Het is duidelijk dat jagers en verzamelaars altijd in de buurt van water woonden. Onze voorouders waren niet zulke goede jagers als we vaak denken. Ze jaagden nauwelijks op buffels in de savanne, maar vingen vissen of schelpdieren uit het water. Een slimme keuze vanwege het hoge omega 3-gehalte. Dat remt ontstekingen en zorgt voor een lage bloeddruk. Ons lichaam heeft vis nodig, het is daarop aangepast. Gevogelte heeft niet veel verzadigde vetten, het is een magere bron van eiwitten en helpt uitstekend tegen sarcopenie, de afname van spierkracht en spiermassa. Zoogdieren zijn verreweg het minst gezond. Niet alleen omdat ze vaak vol met groeihormoon en antibiotica worden gespoten. Ze worden vet gefokt. Als je wilde dieren in Afrika vergelijkt met gefokte dieren, is dat een verschil van drie procent vet tegen vijftien tot vijfentwintig procent vet. Dat zijn enorm veel calorieën waarvan je dik wordt. Vet veroorzaakt ontstekingen en ontstekingen veroorzaken ziektes. Mijn advies: eet minstens twee keer per week vis. Geen roofvissen overigens, daar zitten veel metalen in. Eet twee keer per week gevogelte en hooguit eens per twee weken een stukje zoogdier. Zoogdieren zijn een lekkernij. Koks zijn het gewend om een smeuïge marinade over spareribs heen te smeren, maar de creativiteit met een broccoli laat vaak te wensen over. Vlees is tevens een status-ding,
het is stoer om een steak te eten. Maar eerlijk is eerlijk: het is veel gezonder om al het zoogdiervlees te laten staan. Kortom, twee dagen vis, twee dagen kip en de rest van de week vegetarisch of aanvullen met vis.” “Nederland moet minder vlees gaan eten. Niet op de eerste plaats vanwege de duurzaamheid die ermee gemoeid gaat, maar vooral voor een gezonde samenleving. We zouden er een speerpunt van moeten maken om mensen gezond te laten eten. Supermarkten moeten erop ingericht worden. Je hoeft geen groot licht te zijn om te begrijpen dat gezonde voeding alleen maar voordelen heeft. Nu, maar zeker ook op de lange termijn.”
Praat online mee www.facebook.com/ IZAzorgverzekeraar
21
IZA vraagt Vlees of veggie?
‘Insecten passen niet echt in onze eetcultuur’ We zullen minder vlees gaan eten. Niet alleen voor onze gezondheid, maar ook voor het milieu. Corné van Dooren van het Voedingscentrum verwacht dat vlees in de toekomst schaars en duurder zal worden. “Vlees is een voedzame bron van eiwitten en andere voedingsstoffen, zoals B-vitamines, ijzer en een aantal mineralen. Maar anders dan vroeger heeft bewerkt vlees geen plaats meer in de Schijf van Vijf. Denk aan ham, worst, gerookt vlees of bijvoorbeeld paté. Wat wel in de Schijf van Vijf gekomen is, zijn ongezouten noten en peulvruchten als eiwitbron. Ook nieuw aan de Schijf van Vijf is dat we een maximum hoeveelheid vlees adviseren. We raden niet meer dan 500 gram per week per persoon aan. De gemiddelde Nederlander eet zo’n 750 gram vlees per week. Mannen eten gemiddeld twee keer zoveel als aanbevolen. We adviseren hen om te minderen. Vrouwen eten gemiddeld tussen de 600 en 700 gram vlees. Tevens adviseert het Voedingscentrum een maximum van 300 gram rood vlees per week. Dat doen we, omdat er een verband is gevonden tussen rood vlees en bepaalde vormen van kanker, zoals darmkanker.”
22
“Het Voedingscentrum heeft geen minimum advies voor vlees. Ga je minder of geen vlees eten, dan is het wel belangrijk dat je andere eiwitrijke producten eet. We adviseren om dagelijks wat noten en een keer in de week een portie peulvruchten te eten. Vegetarisch eten is meer gaan leven in onze maatschappij. Na de Tweede Wereldoorlog is de vleesconsumptie gestegen. De productie werd goedkoper, de vraag steeg. Na 2010 is de vleesconsumptie juist langzaam gaan zakken. Dat komt omdat vlees regelmatig negatief in het nieuws komt. Denk aan de gekkekoeienziekte, de varkenspest, de vogelgriep, acties van Wakker Dier en documentaires op Netflix. Mensen worden zich steeds bewuster van vleesconsumptie. Dat resulteert weer in meer flexitariërs: dat zijn mensen die heel bewust af en toe vlees eten.” “Eet je vegetarisch, dan verlaag je jouw belasting op het milieu met een derde. In de supermarkten is veel aandacht ontstaan voor vleesvervangers en peulvruchten. Vleesvervangers, zoals soja, zijn prima, maar let er wel op dat kanten-klare vleesvervangers niet te zout zijn en dat B12- of B1-vitamine en ijzer toegevoegd zijn.”
Het Voedingscentrum introoduceerde begin dit jaar de app: ‘KiesIkGezond’, verkrijgbaar voor IOS en Android. Hiermee kunt u streepjescodes van producten in supermarkten scannen en dan ziet u of ze binnen de Schijf van Vijf vallen.
“Ik denk dat de tendens van vegetarisch eten doorzet. Vooral op vrijwillige basis, maar na een paar jaar ook wat meer ‘gedwongen’. Dit omdat de beschikbaarheid van vlees en vis nog een punt wordt. Door een groeiende wereldbevolking, schaarse grondstoffen, de hoeveelheid land gaat de prijs van vlees stijgen. Vroeg of laat zullen beleidsmaatregelen iets met de prijzen gaan doen.” “We worden zeker niet allemaal vegetariërs. Het aantal dagen dat mensen bewust geen vlees eten, stijgt echter wel. Er wordt voorzichtig gekeken naar nieuwe eiwitbronnen, zoals insecten, zeewier, algen en kweekvlees. Het Voedingscentrum heeft bij onderzoeken aan mensen gevraagd: zou je deze alternatieven de komende vijf jaar willen proberen? Een kleine tien procent zei ja, dus dat zal geen oplossing zijn op korte termijn. Insecten passen immers niet echt in onze eetcultuur. Vooralsnog niet althans.” “Gelukkig zien we de laatste jaren veel meer aandacht ontstaan voor eten en voeding. Denk aan foodbloggers, vloggers, kookprogramma’s of kranten. Daar is het Voedingscentrum heel blij mee. Maar het geeft ook verwarring, omdat er veel tegenstrijdige adviezen worden gegeven. Aan ons de taak om hier helderheid over te creëren.” Naam Functie Specialisatie Organisatie
Corné van Dooren Voedingskundige Expert duurzaam eten Het Voedingscentrum
Meer weten
www.voedingscentrum.nl
23
IZA Diensten
Winnaar mooi initiatief 2017
Mooie initiatieven
Mooie opbrengst Stemmen. We kunnen er in Nederland geen genoeg van krijgen. Of het nu bij de gemeenteraadsverkiezingen is of bij een van de talloze talentenjachten op de televisie. Ook bij IZA kon u vorig jaar stemmen. IZA werd 65 jaar en wie jarig is, trakteert. We gaven € 4.500 weg aan drie goede doelen, die eerder al in IZAmagazine hadden gestaan: Stichting OOPOEH, Stichting Jarige Job en Project Postmaatje. Hoe hoog het bedrag per goed doel werd, was afhankelijk van het aantal stemmen op Facebook. Het doel met de meeste stemmen kreeg het hoogste bedrag.
24
Duimpje, smiley of hartje Op Facebook betekende een duimpje omhoog een stem voor Stichting Jarige Job, een smiley een stem voor Project Postmaatje en een hartje een stem voor Stichting OOPOEH. Het ging hard. Ook met de opmerkingen. Zo schrijft Coby: ‘Jarige job, omdat de kinderen van de voedselbanken dan ook een kadootje krijgen als ze jarig zijn. Ze moeten al zoveel missen.’ Annelies spreekt haar waardering uit voor OOPOEH: ‘Ik ga voor de dieren!’. Voor Denise is het helder: ‘Postmaatje! Heel veel aan gehad!’ Hans hield het correct: ‘Verdeel het onder deze drie, ze doen alle drie goed werk’.
En de winnaar is … Het mag geen klinkende overwinning genoemd worden. Het zat allemaal ontzettend dicht bij elkaar, maar uiteindelijk is Stichting Jarige Job de winnaar geworden en mag de stichting maar liefst € 2.000 bijschrijven om nog meer kinderen te trakteren op een onvergetelijk verjaardagsfeestje. Overigens kwamen de tweede en derde plaats niet met lege handen te staan, zij ontvingen respectievelijk € 1.500 en € 1.000.
De mooie initiatieven: Stichting Jarige Job Elk kind verdient een feestelijke verjaardag. Maar voor 60.000 kinderen is er thuis geen geld voor een feestje. Met een speciale verjaardagsbox vol slingers, traktaties en cadeautjes geeft Stichting Jarige Job kinderen de verjaardag die ze verdienen. Hoera!
Stichting OOPOEH OOPOEH staat voor Opa’s en Oma’s Passen Op Een Hond. Hierbij worden senioren en baasjes met elkaar in contact gebracht. Zo wordt het leven van senioren niet alleen actiever, maar ook minder eenzaam. Ook wordt het leven van de honden leuker en het leven van de baasjes makkelijker.
Postmaatje Om eenzaamheid onder ouderen te bestrijden organiseert Stichting Eefies Project Postmaatje. Daarbij worden vrijwillige schrijvers gekoppeld aan een maatje aan wie ze een aantal keer per jaar post sturen. Een brief, verjaardagskaart, ansicht, wat dan ook; van post wordt iedereen blij!
25
Vooraf
Een zeurende pijn in uw onderrug. Vast verkeerd gelegen of iets overstrekt. Het zal morgen wel weer over zijn. Dat is een redelijke benadering. Sommige mensen schieten echter volledig in de stress zodra ze ergens een pijntje voelen. Als gezondheid een obsessie wordt en u constant denkt dat u ziek bent, dan bent u mogelijk hypochonder. In een tijdperk waar u bij het googelen van een onschuldig bultje al de meest vreselijke resultaten ziet, lijkt het aantal mensen dat zich onnatuurlijk snel zorgen maakt, explosief toe te nemen.
IZA vraagt
Niets aan de hand, toch? Feiten & cijfers
Angststoornissen zijn de meest voorkomende aandoeningen in de psychiatrie. 1 op 5 Nederlanders ontwikkelt een angststoornis.
30% angst voor dieren
60% angst voor natuurverschijnselen
30% angst voor bloed
30% angst voor situaties (zoals vastzitten in een lift)
Hypochondrie is een angststoornis. 1 tot 5% van de Nederlanders is hypochonder. Top 5 ziektes waar hypochonders bang voor zijn: 1. kanker 2. hartaandoeningen 3. combinatie van kanker en hartaandoeningen 4. aids 5. MS en andere neurologische aandoeningen.
26
30% heeft een andere angst
Aan het woord Kennis uit de theorie en de praktijk Teije Koopmans Klinisch psycholoog Stichting VALK
Ted van Essen Tv-dokter bij ‘Tijd voor MAX' Huisarts (gepensioneerd)
27
Gezond willen blijven is een gezond principe
Naam Functie Specialisatie Organisatie
28
Teije Koopmans Klinisch psycholoog Angstbestrijding Stichting VALK
IZA vraagt
Niets aan de hand, toch?
‘Wat als er een keer echt iets is?’ Elk mens wil gezond zijn, maar wat gebeurt er als gezondheid een obsessie wordt? Hoe zit het als u aan het kleinste pijntje de meest vreselijke ziektes koppelt? Hypochondrie: het is geen gemakkelijke diagnose, onderstreept Teije Koopmans. Hij werkt met hypochonders en weet als geen ander hoe angst je dagelijkse bestaan kan domineren. “Angst kan een goede raadgever zijn. Op diverse vlakken: in het verkeer, op je werk of in andere dagelijkse bezigheden. Angst leidt tot keuzes die onszelf ten goede komen. De keuze om ‘s avonds laat niet dat onverlichte straatje met ongure figuren in te lopen, maak je uit angst. Het bespaart je een hoop ellende. Angst is een gezonde en basale emotie. Elk levend organisme kent angst. De mens is echter het enige wezen dat angst kan beredeneren, het is in wezen niets meer dan een stressreactie.” “We kennen uiteenlopende irreële angsten: vliegen, hoogtes, pleinvrees en ga zo maar door. Ik ben van mening dat je niet met zo’n angst geboren wordt. Een interessant bewijs hiervan is onderzoek van de Amerikaanse psycholoog en de grondlegger van het Behaviorisme John Watson: het ‘Little-Albert-experiment’. Kort uitgelegd: kleine Albert is nog geen
jaar als hij tijdens het spelen wordt geconfronteerd met een wit konijn. Zodra hij hier naar reikt, wordt er een enorme klap gegeven op een tafel achter hem. Albert schrikt van de dreun. Dit herhaalt zich. Na verloop van tijd is alleen het aanzicht van het konijn genoeg om Albert angstig te maken. Iets liefelijks wordt iets engs. Sterker nog; op een gegeven moment blijkt naast het witte konijn ook een witte hond of een wit kussen genoeg om een angstreactie op te wekken. Sommige angsten zijn dus eigenlijk stressreacties die onnodig zijn. Dat is erg ellendig. Je hebt een onterechte betekenis aan iets gegeven. Dan wordt het een fobie.” “Hypochondrie is simpelweg een gezondheidsangst. Selectieve aandacht voor lichaamsfuncties en misinterpretaties daarvan. Zodra iemand met hypochondrie bijvoorbeeld een onaangenaam gevoel in de onderrug heeft, wordt gedacht aan nierinsufficiëntie of erger. Iedereen ervaart regelmatig onprettige gevoelens in het lichaam. De vraag luidt: hoe ga je ermee om? Als er structureel alarmbellen afgaan, gaat het van kwaad tot erger." “Elk mens wil gezond zijn. Daarom verkopen vitaminesupplementen zo goed en letten we op onze voeding. Gezond willen blijven is een
Praat online mee www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
gezond principe. Maar wanneer lichamelijke gesteldheid een obsessie wordt, ligt het anders. De angst dat je iets mankeert, legt beslag op je. Als je er constant van overtuigd bent dat je ziek bent en dus wekelijks meerdere malen bij de huisarts aanklopt, heeft dit een flinke impact op je leven: hypochonders dreigen uit te vallen op hun werk. Hun sociale omgeving heeft vaak genoeg van hun problemen. Ik vermoed tevens dat hypochonders een verhoogd risico lopen om niet serieus genomen te worden door medici. Maar wat als er een keer echt iets is?” “Het proces dat een hypochonder doorloopt, is vreselijk moeilijk. Hypochonders herkennen hun klachten niet als mogelijk psychische problematiek. Dit is hun werkelijkheid. Ze voelen echt dat er lichamelijk iets met ze aan de hand is. Artsen zeggen steeds van niet. De mensen om hen heen bieden geen luisterend oor meer, dat levert stress op. Die stress veroorzaakt nog meer lichamelijk ongenoegen waardoor ze nog sterker voelen dat ze wel degelijk iets mankeren. Een vicieuze cirkel of beter gesteld: een neerwaartse spiraal. Het is vaak ook een kostbaar traject. Bezoeken aan de huisarts, specialisten, second opinons en uiteindelijk een psychiater; het is duur en heel eerlijk: de resultaten houden meestal niet over. Er zijn behandelmethodes. Maar hypochondrie is taaie problematiek. Lichaamssignalen worden op catastrofale wijze geïnterpreteerd. Het doel bij behandeling is patiënten bewust maken van hun foutieve interpretatie en ze aanleren alles nog eens rustig te beredeneren.”
29
IZA vraagt
Niets aan de hand, toch?
‘Een hele serieuze en realistische kwaal’ Een bezoekje aan de huisarts brengen we allemaal wel eens. Er zijn mensen die voor iedere klacht in paniek naar de dokter rennen. Ted van Essen heeft veertig jaar als huisarts gewerkt in Amersfoort en heeft ervaring met hypochonders. Maar wat is hypochondrie nu precies? “De gemiddelde patiënt gaat vier keer per jaar naar de huisarts. Een regelmatige bezoeker gaat vaker dan acht keer per jaar naar de dokter. In de meeste gevallen zijn deze bezoeken te verklaren omdat de patiënt bijvoorbeeld chronisch ziek is. Er zijn ook patiënten die vaker dan gemiddeld naar de huisarts gaan: ze zijn bang dat ze een ernstige ziekte hebben. Iedereen is wel eens ergens bang voor. Angst is ook nuttig, maar zodra angst je leven gaat beheersen, dan wordt angst een ziekte op zich.” “Mensen met hypochondrie zoeken constant naar geruststelling. Als je aan iemand vraagt: heeft u de afgelopen 14 dagen ergens last van gehad?, dan volgt er vaak een hele lijst met klachten. De meeste mensen wachten
30
eerst een paar dagen af om te kijken of de klachten verdwijnen. Als de klachten na een poosje nog niet verdwenen zijn, gaan ze naar de dokter. Hypochonders slaan het gedeelte afwachten over en maken zich bij iedere klacht meteen grote zorgen. Ik heb patiënten gekend die per dag zo’n tien keer de praktijk opbelden omdat ze allerlei nieuwe klachten hadden. Door hypochondrie kunnen ze minder goed relativeren.” “Een huisarts moet deze patiënten altijd serieus nemen. Zomaar alle klachten op hypochondrie afschuiven kan niet. Deze patiënten kunnen daadwerkelijk een lichamelijke ziekte hebben. Je moet te allen tijde het gesprek aangaan en openstaan voor de klachten van de patiënt. Door een open gesprek te voeren kunnen bepaalde ziektes uitgesloten worden.” “Wanneer de patiënt blijft terugkomen om geruststelling te zoeken, moet je als huisarts steeds meer de focus leggen op het bespreekbaar maken van de angst en dat is een moeilijke stap. Alleen maar zeggen dat klachten psychisch zijn, helpt
De horrorverhalen die op internet te vinden zijn, helpen niet mee
Sinds de lancering van thuisarts.nl zijn er minder huisartsbezoeken
niet. Iedere kwaal heeft zowel een lichamelijke als een psychische kant en ik probeer met de patiënt beide kanten te bespreken. Zelfs een gebroken pols kan somberheid geven. Hoofdpijn en buikpijn hebben vaak te maken met stress. Zodra patiënten inzien dat de klachten ook psychisch kunnen zijn, kan ik ze doorverwijzen naar de praktijkondersteuner of naar een psycholoog of een psychiater.” “De horrorverhalen die op internet te vinden zijn, helpen niet mee. De informatie die online te vinden is, staat vaak lijnrecht tegenover het verhaal van de dokter. Er zijn veel internetsites waarbij elke klacht verwijst naar kanker. Er zijn gelukkig ook betrouwbare bronnen op internet te vinden en ik raad mensen aan hier gebruik van te maken. Zo blijkt uit onderzoek dat sinds de lancering van thuisarts.nl er minder huisartsbezoeken zijn.”
Naam Functie
Meer weten
Ted van Essen Tv-dokter bij 'Tijd voor MAX' Huisarts (gepensioneerd)
“Veel mensen denken dat ze alleen met lichamelijke klachten bij de huisarts terecht kunnen terwijl dit ook met psychische klachten kan. Hypochondrie is een hele serieuze en realistische kwaal en het is belangrijk om de angst om ziek te zijn te bespreken met familie en vrienden of met de huisarts. Daarnaast is het belangrijk om zowel naar de lichamelijke als naar de psychische kant van de klacht te kijken. Wacht daarnaast een tijdje af of de klachten verdwijnen. Gaan de klachten niet weg? Dan is het verstandig een bezoek te brengen aan de huisarts.”
www.dokterted.nl
31
Kijkje in de keuken Snelheidscontrole
Auw. Een brief van het CJIB op de deurmat. Meteen maar openen? Of de pijn uitstellen door de envelop nog even aan de kant te schuiven? Jaarlijks worden er heel wat verkeersboetes verstuurd in Nederland. We betalen in vergelijking met andere landen best een hoge prijs voor onze verkeersovertredingen. Onze oosterburen bekeuren bijvoorbeeld een stuk voordeliger. Waar ontstaan die boetes precies en wie zitten erachter? IZAmagazine kroop een dagje op de achterbank van een radarwagen van de verkeerspolitie. Leo Scheele is politieagent bij de regio Zeeland West-Brabant. Bewapend met camera, flitser, laptop en een flinke portie ervaring weet hij precies waar hij moet staan om de snelheidsduivels ertussenuit te vissen. Hij kiest twee locaties per dag. De relevante informatie over zo’n locatie voert hij in op zijn laptop. Die is heel belangrijk. Mensen die een bekeuring ontvangen, moeten weten waar en op welke hoogte ze op de gevoelige plaat vastgelegd zijn. Hij installeert zijn camera en stelt hem nauwkeurig af. Ook dit gaat volgens strenge regels. Fouten kan hij zich niet veroorloven, een verkeerde afstelling geeft een vertekend beeld van de snelheden en dan zijn boetes niet rechtsgeldig. Staat alles helemaal zoals het moet, dan worden de kiekjes geschoten. Die worden op de server gezet en vinden zo hun weg naar het CJIB en met een beetje ‘mazzel’, binnen een week naar uw brievenbus. “Het gaat allemaal om veiligheid”, weet Leo. “Het is niet leuk om een boete te krijgen, dat is ook niet de bedoeling. Boetes zijn sancties, die zijn nooit prettig. Wanneer ik een paar uur op locatie sta, nemen de overtredingen flink af. Dan is er ergens een balletje gaan rollen: soms via Twitter of via de radio. Dan pak ik weer in en ga ik naar een andere plek toe. Het doel is natuurlijk dat regels ook nageleefd worden als ik er niet ben. Dat lukt helaas niet altijd.”
32
De duurste en zuurste foto’s van ons land
Nederland was in 2017 goed voor bijna tien miljoen verkeersboetes
33
IZA informeert FAQ: brilvergoeding
De brilvergoeding De telefoon rinkelt vrijwel de hele dag door op de afdeling Klantcontact van IZA. Daar zijn zorgadviseurs op werkdagen van 8.00 tot 20.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 13.00 uur bereikbaar. Elke editie van IZAmagazine zoomen we in op onderwerpen waarover regelmatig gebeld wordt. Dit keer: de brilvergoeding.
Wat is een brilvergoeding?
De brilvergoeding is het bedrag dat een verzekerde mag gebruiken om eens per twee kalenderjaren een bril of contactlenzen op sterkte aan te schaffen. Bij kinderen onder de zeventien jaar is dat overigens eens per kalenderjaar. In uitzonderlijke gevallen worden een bril of contactlenzen vergoed vanuit de basisverzekering, maar in de regel gebeurt dit vanuit de aanvullende verzekering. Dit budget kan tevens ingezet worden voor behandelingen als ooglaseren en lensimplantatie.
Wat krijgt u precies vergoed? Het bedrag dat IZA vergoedt, is afhankelijk van het pakket dat de verzekerde heeft afgesloten én de leeftijd van de verzekerde. Hiernaast hebben we het schematisch weergegeven.
34
Verzekering
Vergoeding
IZA Extra Zorg 1
Geen vergoeding
IZA Extra Zorg 2
T/m 16 jr.: max € 100 per jaar V.a. 17 jr.: max € 100 per 2 jaar
IZA Extra Zorg 3
T/m 16 jr.: max € 200 per jaar V.a. 17 jr.: max € 200 per 2 jaar
IZA Extra Zorg 4
T/m 16 jr.: max € 225 per jaar V.a. 17 jr.: max € 225 per 2 jaar
IZA Classic Comfort
Vanaf een sterkte van 0.25D: max. € 186 per 2 jaar
Colofon
Hoe worden twee kalenderjaren berekend?
De eerste aankoopdatum van een bril of lenzen geldt als de startdatum van uw twee kalenderjaren. Hieronder staan verschillende scenario's.
Voorbeeld: U bent 43 jaar en hebt een aanvullende IZA Extra Zorg 3. U hebt hiermee recht op een vergoeding van € 200 per twee kalenderjaren. In 2018 dient u een nota in van € 150. Wij kijken naar uw declaraties van 2018 en 2017. •
•
•
•
U hebt nog niet eerder een nota ingediend in 2017 en 2018. Wij vergoeden het bedrag volledig. U hebt in 2017 een nota van € 200 vergoed gekregen. U krijgt daarom geen vergoeding voor uw nota van 2018. U hebt in 2017 een vergoeding van € 100 ontvangen. U ontvangt voor de nota van 2018 een vergoeding van € 100. U had in 2017 nog geen aanvullende verzekering. Wij vergoeden het bedrag volledig.
Redactie IZA Katinka Jägers (hoofdredacteur), Karin Tigchelaar Concept: Mathieu Hermans, Joost Robben (ZUID Creatives) Art direction en vormgeving: Josine van Berlo (ZUID Creatives) Redactie ZUID Creatives: Sharmaine Berkelaar, Rachelle Berkelaar, Birgitta Langen, Niek Willems, Robbert Timmermans (eindredactie) Fotografie: Rene van der Hulst Illustraties: Extrafazant (Zorgkosten in beeld) Drukwerk: Graphic Minds Verspreiding IZAmagazine wordt in een oplage van 230.000 exemplaren huis-aan-huis verspreid onder alle verzekerden van IZA. Tevens komt IZAmagazine terecht bij alle partners bij de (semi)overheid. De verspreiding wordt verzorgd door PostNL. Met dank aan Andries Baart, Corné van Dooren, Ted van Essen, Lucas van Gerwen, Cerian van Gestel, Floris de Graad, Niels van Gorp, Teije Koopmans, Remko Kuipers, Wouter van Nassau, Wim Pleunis, Marjanneke Ouwerkerk, Roy van der Ploeg, Floor van Roosmalen, Leo Scheele, Stichting KrijgdeKleertjes, Stichting Valk, Erna Sybrandy, Leo Visser, Voedingscentrum, Sytske de Waart, Lizette Wassink, Janneke Willems, Zorgkaart Nederland Volgende uitgave Juni 2018
Redactieadres IZAmagazine Postbus 445 5600 AK Eindhoven redactie@vgziza.nl www.iza.nl Wilt u IZAmagazine niet meer per post ontvangen, laat dit dan weten aan de redactie. IZAmagazine faciliteert Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande instemming van de uitgever worden overgenomen. Wij accepteren geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden en/of zetfouten. IZAmagazine faciliteert; is vrij van mening. Hetzelfde geldt voor IZA. Op geen enkele wijze neemt IZA middels deze uitgave een standpunt in. Het blad leent zich louter voor verstrekking van informatie en het bieden van content die aanzet tot het vormen en/of aanpassen van de mening van de lezer. Bronnen, feiten en cijfers Voedingscentrum, www.GGZnieuws.nl, Trimbos Instituut, Hypochonders: de wonderlijke verhouding tussen lichaam en geest (Paloma Bourgonje) © 2018 IZAmagazine is een uitgave van IZA. Rectificatie: In het artikel: ‘Zelf bepalen wat de pot schaft’ in IZAmagazine 8 van december 2017, stonden 3 feitelijke onjuistheden: 1. Voedselbank Groningen bedient wekelijks geen 23.000, maar 2.300 cliënten. 2. Het supermarkt-systeem wordt inmiddels vijf jaar gehanteerd. 3. De kledingbank Maxima is gratis voor cliënten van Voedselbank Groningen.
Wat vindt u van IZAmagazine? Wij zijn benieuwd naar uw mening en eventuele suggesties voor de volgende editie. Laat een bericht achter op onze Facebookpagina: www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar
'De pollen zijn weer in de lucht' Bram: “Als de zon schijnt, blijf ik niet binnen. Ik sta vroeg op om een flink stuk te gaan joggen. Zonder medicijn had dat niet gekund. Mijn huisarts schreef het juiste middel voor en nu heb ik geen last meer van mijn hooikoorts. Ik voel me goed en wordt nergens door afgeremd.�
Niet voor nie(t)s Hebt u een verfrissende tip voor mensen die de lente met tranen in de ogen tegemoet zien? Deel hem op Facebook, zodat iedereen er in de lente lekker op uit kan.
www.facebook.com/IZAzorgverzekeraar